Азаматтық қорғау туралы

Қазақстан Республикасының Заңы 2014 жылғы 11 сәуірдегі № 188-V ҚРЗ.

Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "Ведомствоның білім беру", "ведомствоның білім беру", "Ведомствоның аумақтық", "ведомствоның аумақтық" деген сөздер тиісінше "Уәкілетті органның білім беру", "уәкілетті органның білім беру", "Уәкілетті органның аумақтық", "уәкілетті органның аумақтық" деген сөздермен ауыстырылды ҚР 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы Заң азаматтық қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізу процесінде туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді әрі табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алуға және оларды жоюға, төтенше жағдай аймағындағы халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсетуге, өрт қауіпсіздігі мен өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған, сондай-ақ Қазақстан Республикасы азаматтық қорғанысының негізгі міндеттерін, құрылуы мен жұмыс iстеуінің ұйымдастырушылық қағидаттарын, мемлекеттік материалдық резервті қалыптастыруды, сақтауды және пайдалануды, авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының ұйымдастырылуы мен қызметін айқындайды.

1-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-тарау. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) авария – ғимараттардың, құрылыстардың және (немесе) техникалық құрылғылардың қирауы, бақыланбайтын жарылыс және (немесе) қауiптi заттардың шығарындысы;

2) авариялық-құтқару жұмыстары – адамдарды, материалдық және мәдени құндылықтарды іздеу және құтқару, төтенше жағдай аймағындағы халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету, төтенше жағдай аймағында және әскери іс-қимылдар жүргізу кезінде қоршаған ортаны қорғау, оларға тән қауіпті факторлардың әсерін оқшаулау және басу немесе ең төменгі мүмкін болатын деңгейге дейін жеткізу жөніндегі іс-қимылдар;

3) авариялық-құтқару құралымы – авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге арналған дербес немесе аттестатталған авариялық-құтқару қызметінің құрамына кіретін азаматтық қорғау күштерінің ұйымдық-құрылымдық бірлігі;

4) авариялық-құтқару қызметі – бірыңғай жүйеге функционалдық біріктірілген, төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі міндеттерді шешуге арналған, азаматтық қорғаудың ұйымдық-біріктірілген басқару органдарының, авариялық-құтқару құралымдары мен құралдарының жиынтығы;

5) адамдар жаппай болатын объект – бір мезгілде жүз және одан көп адамның болуына есептелген сауда, қоғамдық тамақтану, тұрмыстық қызмет көрсету кәсіпорындарының, дене шынықтыру-сауықтыру, спорттық, мәдени-ағарту және ойын-сауық ұйымдарының, көңіл көтеру орындарының, барлық көлік түрлері вокзалдарының, ғибадат үйлерінің (құрылыстарының) ғимараты, құрылысы, үй-жайы, сондай-ақ бір мезгілде жиырма бес және одан көп адамның болуына есептелген денсаулық сақтау, білім беру ұйымдарының, қонақ үйлердің ғимараты, құрылысы;

6) азаматтық қорғаныс – Қазақстан Республикасының халқы мен аумағын қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау жөнінде бейбіт уақытта және соғыс уақытында жүргізілетін жалпымемлекеттік іс-шаралар кешенін іске асыруға арналған азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің құрамдас бөлігі;

7) азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері – бейбіт уақытта және соғыс уақытында азаматтық қорғау іс-шараларын орындайтын, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның әскери бөлімдері;

8) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары қоры – азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдардың жұмыскерлері мен халықты қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен, сондай-ақ төтенше жағдайлар кезінде қорғау үшін арнайы жабдықталған және соған арналған инженерлік құрылыстар жиынтығы;

9) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы – халықты қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен қорғау үшін арнайы жабдықталған және соған арналған инженерлік құрылыс;

10) азаматтық қорғау – өрт қауіпсіздігі мен өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету, мемлекеттік материалдық резервті қалыптастыру, сақтау және пайдалану жөніндегі іс-шараларды қамтитын, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алуға және оларды жоюға, азаматтық қорғанысты ұйымдастыруға және жүргізуге, төтенше жағдай аймағындағы халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсетуге бағытталған, бейбіт уақытта және соғыс уақытында жүргізілетін жалпымемлекеттік іс-шаралар кешені;

11) азаматтық қорғаудың арнайы іс-шаралары – азаматтық қорғау қызметтерінің Қазақстан Республикасының халқын, объектілері мен аумағын төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғауға бағытталған, жұмыстарды инженерлік, радиациялық, химиялық, медициналық, өртке қарсы, көліктік, материалдық-техникалық, гидрометеорологиялық және өзге де қамтамасыз ету бойынша күні бұрын немесе жедел іс-қимыл жасауы;

12) азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесі – халыққа және мемлекеттік органдарға адамдардың өмірі мен денсаулығына төнген қатер туралы, қалыптасқан жағдайда әрекет ету тәртібі туралы хабар беруді қамтамасыз ететін бағдарламалық және техникалық құралдар жиынтығы;

13) азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесі – Қазақстан Республикасының халқын, объектілері мен аумағын төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғау жөніндегі жалпымемлекеттік іс-шаралар кешенін іске асыруға арналған, азаматтық қорғаудың басқару органдарының, күштері мен құралдарының жиынтығы;

14) азаматтық қорғау күштері – азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері, авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары, мемлекеттік және мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет бөлімшелері, азаматтық қорғау құралымдары, азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның авиациясы, жағдайды байқау, бақылау және болжау қызметтері;

15) азаматтық қорғау құралдары – халықты қорғау және азаматтық қорғау күштерін жарақтандыру үшін қолданылатын материалдық-техникалық мүлік;

16) азаматтық қорғау қызметі – азаматтық қорғаудың арнайы іс-шараларын орындауға арналған азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің республикалық, облыстық, қалалық, аудандық жүйелері;

17) азаматтық қорғау органдары – азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган, оның ведомствосы, аумақтық бөлімшелері және оның ведомствосына ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелер;

18) азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау – өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасының талаптарын жеке және заңды тұлғалардың сақтауын қамтамасыз етуге бағытталған, азаматтық қорғау саласындағы және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органдардың қызметі;

19) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету, өрт қауіпсіздігін және Азаматтық қорғанысты ұйымдастыруды қамтамасыз ету бөлігінде азаматтық қорғау саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді, мемлекеттік саясатты әзірлеуді және іске асыруды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

19-1) азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның ведомствосы (бұдан әрі – ведомство) – табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету бөлігінде азаматтық қорғау саласында мемлекеттік саясатты іске асыруды және Азаматтық қорғанысты ұйымдастыруды жүзеге асыратын орталық атқарушы органның ведомствосы;

19-2) аккредиттеу – сараптама ұйымының өрт қауіпсіздігі саласында аудит жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындау құқықтылығын ведомствоның ресми тануы;

19-3) аккредиттеу аттестаты – ведомство беретін, сараптама ұйымының өрт қауіпсіздігі саласында аудит жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындау құқығын куәландыратын құжат;

20) "Баршаның назарына!" құлақтандыру сигналы – төтенше жағдайлар туындау қатері төнген немесе туындаған кезде халықтың назарын аудару үшін дабылдамалар немесе басқа да сигнал беру құралдары арқылы берілетін құлақтандырудың бірыңғай сигналы;

21) басқару пункттері – азаматтық қорғаудың басқару органдарын орналастыруға және олардың жұмысын қамтамасыз етуге арналған, техникалық құралдармен, тіршілікті қамтамасыз ету элементтерімен арнайы жабдықталған және жарақталған, мемлекеттік органдардың құрылыстары немесе көлік құралдары;

22) броньнан шығару – номенклатура өзгерген кезде, сондай-ақ кәдеге жарату немесе жою, төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөнiндегi шараларды қолдану, нарыққа реттеушілік ықпал ету, босқындарға көмек көрсету және гуманитарлық көмек көрсету үшін мемлекеттiк материалдық резервтен материалдық құндылықтарды шығару;

22-1) бұрқаққа қарсы жұмыстар – мұнай және газ өндіру объектілерінде арнайы техника, аппаратура мен жабдық қолданыла отырып жүргізілетін, аварияларды жоюға, адамдарды, материалдық құндылықтарды құтқаруға және бекітпе жабдығының болмауы, қирауы немесе герметикаланбауы немесе грифон түзілу салдарынан ұңғыманың (газ және мұнай бұрқақтарының) сағасы арқылы қабаттық флюидтердің басқаруға келмейтін шығуының қауіпті факторларының әсерін азайтуға бағытталған іс-қимылдар;

23) бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметі – төтенше жағдайдың туындау алғышарттары немесе туындауы, өрт, адамдардың өміріне төнген қатер мен денсаулығына зиян келтіру қатері туралы және өз құзыреті шегінде шұғыл қызметтердің ден қою жөніндегі іс-қимылдарын кейіннен үйлестіре отырып шұғыл көмек шараларын қолдануды қажет ететін өзге де жағдайлар туралы жеке және заңды тұлғалардан келіп түсетін хабарламаларды қабылдау және өңдеу қызметі;

23-1) газдан құтқару жұмыстары – қоршаған ортада шекті жол берілетін шоғырланудан асатын қауіпті заттар болған жағдайда арнайы техника, аппаратура мен жабдық, оқшаулағыш жеке қорғану құралдары қолданыла отырып орындау қажеттілігімен сипатталатын және газ жайылған ортада адамдарды іздестірумен, зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсетумен және оларды тасымалдаумен, аварияның орны мен себептерін, оның таралу шекараларын нақтылау мақсатында авария ошағына барлау жүргізумен байланысты қауіпті өндірістік объектілердегі аварияларды жою жөніндегі іс-қимылдар және қауіпті өндірістік факторларды жою үшін қажетті өзге де іс-қимылдар;

24) ерікті өрт сөндіруші – ерікті өрт сөндірушілер тізілімінде тіркелген, өрттердің алдын алу және (немесе) оларды сөндіру жөніндегі қызметке ерікті негізде тікелей қатысатын азамат;

25) жұмылдыру резервi – мемлекеттiк материалдық резервтiң құрамдас бөлiгi болып табылатын, жұмылдыру, соғыс жағдайы кезiнде және соғыс уақытында жұмылдыру тапсырысын орындау, табиғи, техногендік және әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөнiндегi шараларды қолдану, бейбіт уақытта гуманитарлық көмек көрсету үшiн қажеттi шектеулi номенклатура бойынша материалдық құндылықтар запасы, сондай-ақ арнайы құралымдардың материалдық-техникалық құралдары;

26) зардап шегуші – табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдай салдарынан зиян (нұқсан) келтірілген жеке тұлға;

27) зиян (нұқсан) келтіруші – әрекетінің (әрекетсіздігінің) салдарынан техногендік сипаттағы төтенше жағдай болған жеке немесе заңды тұлға;

28) кәсіби авариялық-құтқару қызметі – құтқарушылары штат негізінде жұмыс істейтін және біліктілік талаптарына сай келетін құралымнан немесе құралымдардан тұратын авариялық-құтқару қызметі;

29) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

30) қазіргі заманғы зақымдаушы құралдар – зақымдаушы (қирату) факторлары адамдарды, жануарлар мен өсімдіктерді зақымдауға, объектілерді бүлдіруге немесе қиратуға, қайталама зақымдау факторларының пайда болуына есептелген, жаппай жою қаруын және қарапайым зақымдаушы құралдарды, оның ішінде зымырандық, авиациялық және атыс қаруын қамтитын құрылғылар мен құралдар;

31) қауіпті өндірістік объектінің өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациясы – қауіпті өндірістік объект қауіптілігінің сипаты мен ауқымы, қауіпті өндірістік объектіні пайдалануға беру, оның жұмыс істеуі және оны пайдаланудан шығару кезеңдерінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінен халықты қорғау жөніндегі іс-шаралар көрсетілген құжат;

32) қауіпті өндірістік фактор – қауіпті өндірістік объектілердегі және әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі авариялар, оқыс оқиғалар кезінде туындайтын, жеке және заңды тұлғаларға, қоршаған ортаға зиян (нұқсан) келтіретін физикалық құбылыс;

32-1) қауіпті техникалық құрылғылар:

қауіпті өндірістік объектілерде пайдаланылатын, мемлекеттік бақылау мен қадағалауды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асыратын, 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен немесе 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін техникалық құрылғылар, жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер, сондай-ақ бұрғылау тереңдігі екі жүз метрден асатын ұңғымаларды бұрғылауға және жөндеуге арналған қондырғылар, шахталық көтергіш қондырғылар мен көтергіш машиналар, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдардың жылжымалы қоймалары, араластыру-зарядтау және жеткізу-зарядтау машиналары, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды дайындауға арналған мобильді және стационарлық қондырғылар;

мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жергілікті атқарушы органдар жүзеге асыратын, 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен және (немесе) 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін бу және су жылыту қазандықтары (жылумен жабдықтау ұйымдары), 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен жұмыс істейтін түтіктер, жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, аспалы жолдар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер;

33) құтқарушы – авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арнайы даярлықтан өткен және аттестатталған (қайта аттестатталған) жеке тұлға;

34) материалдық құндылықтар – мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкiлеттi органның алдына қойылған мiндеттердi қамтамасыз ету үшін қажетті, белгілі бір номенклатура мен сақтау көлеміндегі тауарлар;

35) материалдық құндылықтарды мемлекеттiк материалдық резервке қою – материалдық құндылықтарды сатып алу және (немесе) оларды мемлекеттiк материалдық резервтiң материалдық құндылықтарын сақтау пункттерiне тиеп жөнелту (жеткiзу);

36) материалдық құндылықтарды мемлекеттiк материалдық резервке салу (бұдан әрі – салу) – материалдық құндылықтарды мемлекеттiк материалдық резервте сақтау үшiн қабылдап алу;

37) материалдық құндылықтарды мемлекеттік материалдық резервтен шығару – материалдық құндылықтарды жаңарту, қарызға беру, броньнан шығару тәртібімен мемлекеттік материалдық резервтен алып қою;

38) мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет – ұйымдардағы, елді мекендердегі және объектілердегі өрттердің алдын алу және сөндіру, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу жөніндегі жұмыстарды жүргізу құқығына аттестаттаудан өткен заңды тұлғалар;

39) мемлекеттiк материалдық резерв (бұдан әрi – мемлекеттiк резерв) – жұмылдыру мұқтаждарына, табиғи, техногендік және әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөнiндегi шараларды қолдануға, нарыққа реттеушiлік ықпал етуге, босқындарға көмек көрсетуге және гуманитарлық көмек көрсетуге арналған материалдық құндылықтар запасы;

39-1) мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган – атқарушылық және бақылау функцияларын, сондай-ақ мемлекеттік материалдық резервтің жүйесіне басшылықты жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

40) мемлекеттік материалдық резервтің материалдық құндылықтарының орнын ауыстыру – материалдық құндылықтарды тиеу мен түсiрудi қоса алғанда, материалдық құндылықтарды мемлекеттiк материалдық резервтiң материалдық құндылықтарын сақтайтын бiр пункттен екінші пунктке тасымалдау;

41) мемлекеттік өртке қарсы қызмет – өрттердің алдын алуды және оларды сөндіруді ұйымдастыруға, авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге, өрт қауіпсіздігі саласында мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыруға және өрттерге байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша анықтау жүргізуге арналған облыстардағы, республикалық маңызы бар қалалардағы, астанадағы, аудандардағы, облыстық маңызы бар қалалардағы азаматтық қорғаудың басқару органдарының, күштері мен құралдарының жиынтығы;

42) мемлекеттік резерв жүйесінің ведомстволық бағынысты ұйымы – мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын қалыптастыру мен сақтауды жүзеге асыратын заңды тұлға;

43) мемлекеттiк резервтен материалдық құндылықтарды қарызға беру – номенклатурасы мен сақтау көлемдеріне сәйкес мемлекеттік резервке кейіннен қайтара отырып, белгілі бір шарттармен мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды шығару;

44) мемлекеттiк резервтi жаңарту – номенклатурасы мен сақтау көлемдеріне сәйкес материалдық құндылықтарды бiр мезгiлде немесе уақыт өткiзiп салған кезде оларды сақтаудың белгiленген мерзiмдерi өткенге дейiн мемлекеттiк резервтен материалдық құндылықтарды шығару;

45) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау нормативтері – мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын күтіп-ұстау және сақтау шарттары жөніндегі техникалық талаптар;

46) мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын сақтау пункттерi – мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын сақтауды және сақтауға байланысты қызметтер көрсетудi шарт негiзiнде жүзеге асыратын заңды тұлғалар;

46-1) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарының номенклатурасы және сақтау көлемдері – мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органның алдына қойылған міндеттерді орындау үшін қажетті мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарының тізбесі мен көлемдері;

47) объект – азаматтық қорғау саласындағы талаптар белгіленген немесе белгіленуі тиіс, жеке немесе заңды тұлғалардың мүлкі, мемлекеттік мүлік, оның ішінде үйлер, ғимараттар, құрылыстар, технологиялық қондырғылар, жабдық, агрегаттар және өзге де мүлік;

48) оқыс оқиға – аварияға алып келмеген, қауiптi өндiрiстiк объектiде қолданылатын техникалық құрылғылардың істен шығуы немесе бүлінуі, технологиялық процесті жүргізудің қауіпсіздігін қамтамасыз ететін параметрлерден ауытқу;

49) операция жүргізу – мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын қою, сақтау және шығару;

49-1) өндірістік бақылау – өнеркәсiптік қауiпсiздiк талаптарының сақталуын қамтамасыз етуге бағытталған, өндірістік бақылау қызметінің лауазымды адамдары жүзеге асыратын қауiптi өндiрiстiк объектiдегі іс-шаралар;

50) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк – жеке және заңды тұлғалардың, қоршаған ортаның қауiптi өндiрiстiк факторлардың зиянды әсерінен қорғалу жай-күйі;

51) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына арналған аттестат – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган беретін, заңды тұлғаның өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды орындау құқығын куәландыратын құжат;

52) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына заңды тұлғаларды аттестаттау – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды орындауға заңды тұлғаның құқықтылығын өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның ресми тануы;

52-1) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметі – қауіпті өндірістік объектілерде тау-кен құтқару, газдан құтқару жұмыстарын, бұрқаққа қарсы жұмыстарды жүргізуге арналған авариялық-құтқару қызметі;

52-2) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби объектілік авариялық-құтқару қызметі – қауіпті өндiрiстiк объектiлерi бар ұйымның құрылымдық бөлiмшесi болып табылатын авариялық-құтқару қызметі;

52-3) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында басшылықты және салааралық үйлестіруді, мемлекеттік саясатты әзірлеуді және іске асыруды жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

52-4) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның ведомствосы – орталық атқарушы органның өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруды және бақылау, қадағалау функцияларын жүзеге асыратын ведомствосы;

53) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары – өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген техникалық және (немесе) әлеуметтік сипаттағы арнайы шарттар;

54) өрт – адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндіретін, зиян келтiретiн, жеке және заңды тұлғаларға, қоғам мен мемлекет мүдделерiне материалдық нұқсан келтiретiн бақылаусыз жану;

55) өртке қарсы ерікті құралымдар – дала өрттерінің, сондай-ақ ұйымдар мен елді мекендердегі өрттердің алдын алу және оларды сөндіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру үшін құрылатын қоғамдық бірлестіктер;

56) өртке қарсы қызмет гарнизоны – мемлекеттік өртке қарсы қызметтің, мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің және өртке қарсы ерікті құралымдардың облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың аумағында орналасқан басқару органдары мен бөлімшелерінің жиынтығы;

57) өрт қауiпсiздiгi – адамдардың, мүлiктiң, қоғам мен мемлекеттiң өpттердeн қорғалу жай-күйі;

57-1) өрт қауіпсіздігі саласындағы аудит – объектілердің өрт қауіпсіздігі талаптарына сәйкестігін немесе сәйкессіздігін анықтау жөніндегі кәсіпкерлік қызмет;

58) өрт қауіпсіздігі талаптары – өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген техникалық және (немесе) әлеуметтiк сипаттағы арнайы шарттар;

59) өрт қауiпсiздiгi шаралары – өрт қауiпсiздiгi талаптарын орындау жөніндегі іс-қимылдар;

60) өрт сөндіру депосы – өртке қарсы қызмет бөлімшесінің жеке құрамы мен байланыс пунктіне арналған қызметтік, қосалқы үй-жайларды қоса алғанда, өрт сөндіргіш және арнайы техниканы, өрт сөндіру-техникалық құрал-саймандарды орналастыруға, оларға техникалық қызмет көрсетуге арналған аумақтар, ғимараттар және құрылыстар;

61) өрт сөндіру-техникалық өнім – өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге арналған өнім, оның ішінде өрт сөндіру техникасы мен жабдық, өрт сөндіру жарақтары, отты сөндіретін және оттан қорғайтын заттар, арнайы байланыс және басқару құралдары, бағдарламалық қамтамсыз ету және дерекқорлар, сондай-ақ өрттердің алдын алу мен сөндірудің өзге де құралдары;

61-1) сараптама ұйымы – өрт қауіпсіздігі саласындағы аудит жөніндегі қызметті жүзеге асыруға белгіленген тәртіппен аккредиттелген ұйым;

62) табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар – қауіпті табиғи құбылыстар (геофизикалық, геологиялық, метеорологиялық, агрометеорологиялық, гидрогеологиялық қауіпті құбылыс), табиғи өрттер, эпидемиялар, ауыл шаруашылығы өсiмдiктерi мен ормандардың аурулармен және зиянкестермен зақымдануы салдарынан қалыптасқан төтенше жағдайлар;

62-1) тау-кен құтқару жұмыстары – шахталарда, кеніштерде, карьерлерде және разрездерде арнайы техника, аппаратура мен жабдық қолданыла отырып жүргізілетін, адамдарды құтқаруға және аварияларды жоюға, зардап шеккендерге алғашқы көмек көрсетуге және оларды тасымалдауға, тау-кендік телім шегінде жер астындағы және жер бетіндегі өрттерді сөндіруге, жарылыс қаупі бар атмосфераны инерттеуге, үйінділерден аршуға, тосқауылдарды тұрғызуға, бекітпелерді орнатуға, су басуды жоюға бағытталған іс-қимылдар және қауіпті өндірістік факторларды жою үшін қажетті өзге де іс-қимылдар;

63) техникалық басшы – технологиялық процеске басшылықты жүзеге асыратын маман;

64) техникалық құрылғылар – машиналар, жабдықтар және өзге де конструкциялар;

65) техногендiк сипаттағы төтенше жағдайлар – қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінен, көлiк авариялары мен басқа да авариялардан, өрттерден (жарылыстардан), күштi әсер ететiн улы, радиоактивтi және биологиялық қауiптi заттар жайылатын (жайылу қатері бар) авариялардан, ғимараттар мен құрылыстардың кенеттен құлауынан, бөгеттердің бұзылуынан, тiршiлiктi қамтамасыз ететiн электр энергетикасы және коммуникация жүйелерiндегi, тазарту құрылыстарындағы авариялардан болған төтенше жағдайлар;

66) төтенше жағдай – адам шығынына, адамдардың денсаулығына немесе қоршаған ортаға зиян келтіруге, елеулі материалдық нұқсанға және адамдардың тыныс-тіршілігі жағдайларының бұзылуына әкеп соғуы мүмкін немесе әкеп соққан аварияның, өрттің, қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің, қауіпті табиғи құбылыстың, апаттың, дүлей немесе өзге де зілзаланың салдарынан қалыптасқан белгілі бір аумақтағы жағдай;

67) төтенше жағдай аймағы – төтенше жағдай қалыптасқан аумақ;

68) төтенше жағдайды жою басшысы – төтенше жағдайды жою жөніндегі жұмыстарға басшылық жасайтын, басты өкімші және жауапты адам;

69) төтенше жағдайларда халықтың тіршілігін қамтамасыз ету – төтенше жағдайлар аймақтарында, эвакуациялау маршруттарында және эвакуацияланғандарды орналастыру орындарында адамдардың өмірін сақтау және денсаулығын демеу үшін ең аз қажетті жағдайларды жасауға және ұстап тұруға бағытталған, азаматтық қорғаудың күштері мен құралдарының уақыт, ресурстар және өткізу орындары бойынша өзара байланысты іс-шаралар жиынтығы;

70) төтенше жағдайларды жою – авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу;

71) төтенше жағдайларды жою кезіндегі кезек күттірмейтін жұмыстар (бұдан әрі – кезек күттірмейтін жұмыстар) – авариялық-құтқару жұмыстарын жан-жақты қамтамасыз ету, адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтауға қажетті жағдайлар жасау жөніндегі қызмет;

72) төтенше жағдайлардың алдын алу – күні бұрын жүргізілетін және төтенше жағдайлардың туындау тәуекелін мүмкіндігінше барынша азайтуға, сондай-ақ адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтауға, олар туындаған жағдайда материалдық шығындардың мөлшерін азайтуға бағытталған іс-шаралар кешені;

73) төтенше жағдайлардың салдарларын жою – инженерлік инфрақұрылымды, тұрғын үйді, қоршаған ортаны қалпына келтіру, халыққа әлеуметтік-оңалту көмегін көрсету бойынша жүргізілетін іс-шаралар, төтенше жағдайлар салдарынан жеке және заңды тұлғаларға келтірілген зиянды (нұқсанды) өтеу;

74) төтенше жағдайлардың сыныптамасы – төтенше жағдайларды олардың адам өмірі мен денсаулығы үшін қауіптілігіне, тыныс-тіршілік жағдайларын бұзуына, нұқсан (зиян) мөлшеріне сәйкес белгіленген сыныптарға жатқызу тәртібі;

75) тіршілікті қамтамасыз ету объектісі – ғимараттарды, құрылыстарды, технологиялық қондырғылар мен агрегаттарды пайдалану тоқтап (тоқтатыла тұрып) елді мекендер мен аумақтардың әлеуметтік және инженерлік инфрақұрылымдарының қызметі бұзылған кездегі денсаулық сақтау, телекоммуникация, байланыс, газбен жабдықтау, энергиямен жабдықтау, жылумен жабдықтау, сумен жабдықтау және су бұру ұйымдары;

76) уәкілетті органның авиациясы – азаматтық қорғау міндеттерін шешу үшін пайдаланылатын әуе-көлік құралдары;

77) уәкілетті органның жедел резерві – белгілі бір номенклатура мен көлемдегі техника мен материалдық құндылықтардың, оның ішінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың запастары;

78) уәкілетті органның шұғыл медициналық және психологиялық көмек қызметі – төтенше жағдай аймағындағы халыққа медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге, төтенше жағдайларды жоюға қатысушылардың денсаулығын сақтауға, қалпына келтіруге және оңалтуға арналған кәсіби медициналық авариялық-құтқару қызметі;

79) эвакуациялық іс-шаралар – бейбіт уақытта және соғыс уақытында азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдардың жұмыскерлерін бөліп орналастыру, қалалар мен төтенше жағдай аймақтарынан халықты және материалдық құралдарды эвакуациялау.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2022 № 173-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерінен тұрады.

2. Еңбекті қорғау, экологиялық қауіпсіздік, ғарыш кеңістігін пайдалану, химиялық және ядролық қаруды жою, оқ-дәрілерді пайдалану және кәдеге жарату кезіндегі қауіпсіздік, автомобиль жолдарымен және теміржолдармен жүру қауіпсіздігі, ішкі су көлігі жүрісінің қауіпсіздігі, энергетика объектілерінің қауіпсіздігі, әуе көлігінің ұшу қауіпсіздігі, су шаруашылығы жүйелері мен құрылыстарының қауіпсіздігі, сондай-ақ әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы құқықтық реттеу Қазақстан Республикасының арнайы заңнамасымен жүзеге асырылады.

3. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда қамтылғаннан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

2-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУДЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК ЖҮЙЕСІ

3-бап. Азаматтық қорғаудың негізгі міндеттері мен қағидаттары

1. Азаматтық қорғаудың негізгі міндеттері:

1) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою;

2) төтенше жағдайлар туындаған кезде бейбіт уақытта және соғыс уақытында авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу арқылы адамдарды құтқару және эвакуациялау;

3) азаматтық қорғау күштерін құру, оларды даярлау және ұдайы әзірлікте ұстап тұру;

4) орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың мамандарын даярлау және халықты оқыту;

5) қорғаныш құрылыстарының қажетті қорын, жеке қорғану құралдарының запастарын және азаматтық қорғаныстың басқа да мүлкін жинақтау және әзірлікте ұстап тұру;

6) төтенше жағдай туындау қатері туралы болжам болған кезде күні бұрын және (немесе) төтенше жағдай туындаған кезде жедел халыққа, азаматтық қорғаудың басқару органдарына хабар беру және құлақтандыру;

7) азық-түлікті, су көздерін (шаруашылық-ауыз су мақсаттары үшін су жинау орындарын), тағамдық шикізатты, жемді, жануарлар мен өсімдіктерді радиоактивтік, химиялық, бактериологиялық (биологиялық) зарарланудан, эпизоотиядан және эпифитотиядан қорғау;

8) өнеркәсіптік қауіпсіздік пен өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

9) құлақтандыру және байланыс жүйелерін құру, дамыту және ұдайы әзірлікте ұстап тұру;

10) қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың қауіпті факторларының әсер етуін азайту немесе оларды жою жөніндегі іс-шараларға мониторинг жүргізу, оны әзірлеу және іске асыру;

11) мемлекеттік резервті қалыптастыруды, сақтауды және пайдалануды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Азаматтық қорғаудың негізгі қағидаттары:

1) аумақтық-салалық қағидат бойынша азаматтық қорғау жүйесін ұйымдастыру;

2) төтенше жағдайлардан азаматтар мен қоғамға төнген қатерді және нұқсанды барынша азайту;

3) азаматтық қорғау күштері мен құралдарының төтенше жағдайларға жедел ден қоюға, азаматтық қорғанысқа және авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге ұдайы әзірлігі;

4) жариялылық және халық пен ұйымдарға болжанып отырған және туындаған төтенше жағдайлар, олардың салдарларын жоюды қоса алғанда, олардың алдын алу және жою жөнiнде қолданылған шаралар туралы хабар беру;

5) авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезіндегі ақталған тәуекел және қауіпсіздікті қамтамасыз ету болып табылады.

4-бап. Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесі

1. Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесі аумақтық және салалық кіші жүйелерден тұрады.

Аумақтық кіші жүйелер облыстық, қалалық және аудандық деңгейлерде өздерінің аумақтары шегінде төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою, азаматтық қорғаныс іс-шараларын орындау үшін құрылады және осы аумақтардың әкімшілік-аумақтық бөлінуіне сәйкес келетін буындарынан тұрады.

Салалық кіші жүйелерді орталық атқарушы органдар өз құзыреті шегінде азаматтық қорғау іс-шараларын орындау жөніндегі жұмысты ұйымдастыру үшін құрады.

2. Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің үш деңгейі бар: республикалық, аумақтық және объектілік. Объектілік деңгейді қоспағанда, әрбір деңгейге:

азаматтық қорғаудың басқару органдары;

басқару пункттері, жедел-кезекшілік қызметтер;

консультациялық-кеңесші органдар – төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар;

азаматтық қорғаудың күштері мен құралдары;

байланыс, құлақтандыру және ақпараттық қамтамасыз ету жүйелері кіреді.

3. Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесіне басшылықты:

1) республикалық деңгейде – Қазақстан Республикасының Үкіметі;

2) аумақтық деңгейде – тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктердің әкімдері;

3) объектілік деңгейде – ұйымдардың басшылары;

4) салалық кіші жүйелерде – орталық атқарушы органдардың басшылары жүзеге асырады.

4. Азаматтық қорғаудың басқару органдары:

1) республикалық деңгейде:

уәкілетті орган;

салалық кіші жүйелерде Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдары;

2) аумақтық деңгейде:

жергілікті атқарушы органдар;

уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелері;

салалық кіші жүйелерде Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдарының аумақтық бөлімшелері;

3) объектілік деңгейде – ұйым басшылары болып табылады.

5. Азаматтық қорғау жүйесінде мемлекеттік басқару азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің барлық деңгейлерін тарту арқылы жүзеге асырылады.

Бейбіт уақытта азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің мынадай жұмыс істеу режимдері белгіленеді:

1) күнделікті қызмет режимі – төтенше жағдайлардың туындау қатерінің болмауымен сипатталатын, ведомстволық бағынысты аумақта азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің, оның аумақтық және салалық кіші жүйелерінің жұмыс істеу тәртібі.

Күнделікті қызмет режимінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мынадай іс-шаралар жүргізеді:

төтенше жағдайларды болжау;

халықты, объектілерді және аумақтарды төтенше жағдайлардан қорғау туралы ақпарат жинау, өңдеу және алмасу;

төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын әзірлеу;

төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі шараларды әзірлеу және іске асыру;

азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің іс-қимылдарын жоспарлау, дайындығын ұйымдастыру және олардың қызметін қамтамасыз ету;

халықты төтенше жағдайлардағы іс-қимылдарға дайындау;

азаматтық қорғау саласындағы білімді насихаттау;

төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою үшін материалдық ресурстардың резервтерін құру, орналастыру, сақтау және орнын толтыру;

өз өкілеттіктері шегінде азаматтық қорғау саласында мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүргізу;

2) жоғары әзірлік режимі – төтенше жағдайлардың туындау қатері төнген кезде енгізілетін азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің, оның жекелеген кіші жүйелерінің жұмыс істеу тәртібі.

Жоғары әзірлік режимінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мынадай іс-шараларды жүргізеді:

төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының туындауын болжау;

төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын түзету;

қажет болған кезде азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің басшылары мен лауазымды адамдарының басқару пункттерінде тәулік бойы кезекшілік етуін енгізу;

болжанатын төтенше жағдайлар туралы деректерді жинау, өңдеу және азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштеріне беру, мемлекеттік органдар мен халыққа олардан қорғану тәсілдері туралы хабар беру;

төтенше жағдайлар туындауының алдын алу және оларды жою, олар туындаған жағдайда нұқсан мен шығындар мөлшерін азайту, сондай-ақ төтенше жағдайларда объектілердің жұмыс істеу орнықтылығы мен қауіпсіздігін арттыру жөнінде жедел шаралар қолдану;

төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою үшін құрылған материалдық ресурстардың қажетті резервтерінің орнын толтыру;

қажет болған кезде эвакуациялау іс-шараларын жүргізу;

3) төтенше жағдай режимі – төтенше жағдай туындаған кезде және оны жою кезінде енгізілетін, азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің, оның жекелеген кіші жүйелерінің жұмыс істеу тәртібі.

Төтенше жағдай режимінде азаматтық қорғаудың басқару органдары мынадай іс-шараларды жүргізеді:

төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын қолданысқа енгізу (іске асыру, орындау) және оларды түзету;

туындаған төтенше жағдайлардың өршуін және олардың салдарларын болжау;

орталық және жергілікті атқарушы органдар, ұйымдар басшыларын, сондай-ақ халықты төтенше жағдайлардың туындауы және олардың салдарлары туралы құлақтандыру;

төтенше жағдайларды жою, азаматтық қорғау күштері мен құралдарының іс-қимылдарын жан-жақты қамтамасыз ету, оларды жүргізу барысында қоғамдық тәртіпті ұстап тұру жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыру, сондай-ақ туындаған төтенше жағдайларды жою үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда және тәртіппен ішкі істер органдарының, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың күштері мен құралдарын, қоғамдық бірлестіктер мен халықты тарту, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін қолдану;

төтенше жағдай аймағындағы жағдай мен оны жою жөніндегі жұмыстардың жүргізілу барысы туралы ақпарат жинау, талдау және алмасу;

орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою мәселелері бойынша өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыру және қолдау;

төтенше жағдайларда халықтың тіршілігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жүргізу.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

5-бап. Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесі

1. Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесі:

1) республикалық деңгейде – Қазақстан Республикасының аумағын қамти отырып, республикалық құлақтандыру жүйесі;

2) аумақтық деңгейде – облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың аумақтарын қамти отырып, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың құлақтандыру жүйесі;

3) объектілік деңгейде – адамдар жаппай болатын объектінің, қауіпті өндірістік объектінің аумағын және төтенше жағдай таралатын есепті аймаққа жататын халықты қамти отырып, жергілікті құлақтандыру жүйесі ұйымдастырылады.

2. Республикалық құлақтандыру жүйесі:

1) Қазақстан Республикасының халқына;

2) азаматтық қорғаудың басқару органдарына;

3) азаматтық қорғаудың күштеріне;

4) уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелеріне құлақтандыру сигналдарын және ақпаратты жеткізуді қамтамасыз етеді.

Республикалық құлақтандыру жүйесін ұдайы әзірлікте ұстап тұруды уәкілетті орган қамтамасыз етеді.

3. Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың құлақтандыру жүйесі:

1) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің өкімі бойынша облыс (облыс аумағының бір бөлігі), республикалық маңызы бар қала, астана халқына не аудан, облыстық маңызы бар қала, қаладағы аудан, аудандық маңызы бар қала, кент, ауыл, ауылдық округ халқына;

2) жергілікті атқарушы органдарға және өзге де мемлекеттік органдарға;

3) шұғыл және авариялық қызметтерге;

4) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік аумағындағы азаматтық қорғау күштеріне құлақтандыру сигналдарын және ақпаратты жеткізуді қамтамасыз етеді.

Облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың құлақтандыру жүйесін ұдайы әзірлікте ұстап тұруды уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесі қамтамасыз етеді.

4. Жергілікті құлақтандыру жүйесі:

1) төтенше жағдай таралатын есепті аймаққа жататын халыққа;

2) қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым жұмыскерлеріне;

3) адамдар жаппай болатын объектінің аумағындағы жеке тұлғаларға;

4) қауіпті өндірістік объектілерге қызмет көрсететін авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарына;

5) төтенше жағдай таралатын есепті аймақта орналасқан заңды тұлғалардың басшыларына және кезекшілік-диспетчерлік қызметтеріне құлақтандыру сигналдарын және ақпаратты жеткізуді қамтамасыз етеді.

Жергілікті құлақтандыру жүйесін ұдайы әзірлікте ұстап тұруды адамдар жаппай болатын объектіні, қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын заңды тұлға қамтамасыз етеді.

5. Құлақтандыру жүйесін іске қосуға өкімді:

республикалық деңгейде – жаһандық ауқымдағы төтенше жағдайлар кезінде Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бастығы – Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі, өңірлік ауқымдағы төтенше жағдайлар, республикалық құлақтандыру жүйесін техникалық тексеру және азаматтық қорғау бойынша республикалық оқу-жаттығуларды өткізу кезінде – уәкілетті органның басшысы;

аумақтық деңгейде – жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайлар кезінде тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктердің халқын құлақтандыру үшін – облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың әкімі не төмен тұрған әкім, облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың құлақтандыру жүйесін техникалық тексеру және азаматтық қорғау бойынша оқу-жаттығулар өткізу кезінде – уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесінің басшысы;

объектілік деңгейде – адамдар жаппай болатын объектіні, қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымның басшысы немесе ол уәкілеттік берген тұлға береді.

6. "Баршаның назарына!" құлақтандыру сигналы іске қосылған кезде құлақтандыру жүйесі халыққа төтенше жағдайдың туындау қатері немесе туындауы туралы және қалыптасқан жағдайда адамдардың әрекет ету тәртібі туралы ақпаратты бір уақытта және бірнеше рет қайталап жеткізуді қамтамасыз етуге тиіс.

7. Республикалық және аумақтық деңгейде құлақтандыру жүйесін құру және пайдалану жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

Жергілікті құлақтандыру жүйесін құру және пайдалану жөніндегі іс-шараларды қаржыландыру адамдар жаппай болатын объектіні, қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын заңды тұлғаның қаражаты есебінен жүргізіледі.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

6-бап. Бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметі

1. Бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметі уәкілетті орган ведомствосының облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы, аудандағы, облыстық маңызы бар қаладағы аумақтық бөлімшелерінде құрылады.

2. Бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметін қалыптастыруды, дамытуды және оның жұмыс істеуін уәкілетті орган қамтамасыз етеді.

3. Мемлекеттік органдар, оның ішінде олардың аумақтық бөлімшелері, жергілікті атқарушы органдар, адамдар жаппай болатын объектілерді, қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын заңды тұлғалар ақпараттық-коммуникациялық желілер мен автоматтандырылған мониторинг жүйелерінің бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметімен өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастырады.

4. Бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметінің өз құзыреті шегінде авариялық және шұғыл қызметтердің, байланыс операторларының, жергілікті атқарушы органдардың және өзге де мемлекеттік органдардың, азаматтық қорғау қызметтерінің дерекқорларында бар ақпаратты пайдалануға құқығы бар.

5. Жеке және заңды тұлғалардан хабарламаларын қабылдауды және өңдеуді қамтамасыз ету мақсатында "112" бірыңғай телефон нөмірі жұмыс істейді.

6. Байланыс операторлары төтенше жағдайлар қатері төнген немесе туындаған кезде қоңырау шалушы абоненттің тұрған жерін анықтау және халықтың ұялы байланыс телефондарына қысқаша мәтіндік хабарламалар жіберу бойынша көрсетілетін қызметтерді бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметіне өтеусіз негізде ұсынуға міндетті.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

7-бап. Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар

1. Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесіндегі консультациялық-кеңесші органдар болып табылады және азаматтық қорғау саласында бірыңғай мемлекеттік саясат қалыптастыру және жүргізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу мақсатында құрылады.

Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің республикалық және аумақтық деңгейлерінде құрылады.

2. Республикалық деңгейде уәкілетті органның шешімімен төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия құрылады.

3. Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссия өз өкілеттіктерін орталық және жергілікті атқарушы органдармен, ұйымдармен, қоғамдық бірлестіктермен өзара іс-қимыл жасай отырып жүзеге асырады.

4. Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссияның негізгі міндеттері:

1) азаматтық қорғауды дамытудың және одан әрі жетілдірудің негізгі бағыттары;

2) азаматтық қорғау саласында құқықтық, экономикалық, ұйымдық-техникалық және өзге де шаралар жүйесін қалыптастыру;

3) азаматтық қорғаудың күштері мен құралдарын құру және дамыту;

4) төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою, авариялар, апаттар, дүлей және өзге де зілзалалар салдарынан зардап шеккен азаматтарды, сондай-ақ төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жоюға қатысқан адамдарды әлеуметтік-экономикалық және құқықтық қорғау, медициналық оңалту мәселелері бойынша орталық және жергілікті атқарушы органдардың қызметтерін үйлестіру жөнінде ұсыныстар әзірлеу болып табылады.

5. Төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссияның:

1) орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ғылыми ұйымдар мен қоғамдық бірлестіктердің азаматтық қорғау саласындағы іс-қимылдарын үйлестіру жөнінде ұсыныстар енгізуге;

2) азаматтық қорғау саласындағы іс-шараларға қатысты мәселелер бойынша орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдардың басшылары мен лауазымды адамдарын тыңдауға;

3) орталық және жергілікті атқарушы органдардан, ұйымдардан өз жұмысына қажетті олардың қызметі туралы ақпаратты сұратуға;

4) орталық және жергілікті атқарушы органдардың азаматтық қорғау жөніндегі іс-шараларды орындауына талдау жүргізуге;

5) азаматтық қорғау мәселелері бойынша талдамалық, сараптамалық және басқа да жұмыстарды орындау үшін ұйымдардың мамандарын (олардың басшыларымен келісу бойынша) тартуға;

6) Қазақстан Республикасының Премьер-Министріне табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде халықтың тіршілігін қамтамасыз ету үшін бекітілген нормалар негізінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінен қаражат бөлу туралы ұсыныс енгізуге құқығы бар.

6. Аумақтық деңгейде жергілікті атқарушы органдардың шешімдерімен төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар құрылады, олар өз қызметін оларды құру туралы шешімдермен айқындалатын өкілеттіктер мен міндеттерге сәйкес жүзеге асырады.

Жергілікті атқарушы органдардың басшылары – төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялардың төрағалары, уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің басшылары төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі комиссиялар төрағаларының орынбасарлары болып табылады.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

8-бап. Азаматтық қорғау қызметтері және эвакуациялық органдар

1. Азаматтық қорғаудың арнайы іс-шараларын орындауды қамтамасыз ету және осы мақсаттарда күштер мен құралдарды дайындау үшін республикалық, облыстық, қалалық, аудандық азаматтық қорғау қызметтері құрылады.

2. Республикалық азаматтық қорғау қызметтерінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

3. Азаматтық қорғаудың аумақтық кіші жүйелерінің азаматтық қорғау қызметтері тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктер әкімдерінің шешімдерімен құрылады.

4. Эвакуациялық іс-шараларды орындауды ұйымдастыру мақсатында орталық және жергілікті атқарушы органдарда, азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдарда эвакуациялық органдар құрылады.

9-бап. Азаматтық қорғау құралымдары

1. Азаматтық қорғау құралымдары бейбіт уақытта және соғыс уақытында авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге арналған.

2. Азаматтық қорғау құралымдары орталық және жергілікті атқарушы органдарда, ұйымдарда құрылады.

3. Азаматтық қорғау құралымдарына, бірінші, екінші және үшінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарды, жүкті әйелдерді, сегіз жасқа дейінгі балалары бар әйелдерді және соғыс уақытында – жұмылдыру нұсқамалары бар әскери міндеттілерді қоспағанда, еңбекке жарамды еркектер мен әйелдер қабылданады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Уәкілетті органның білім беру ұйымдары

Ескерту. 10-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Уәкілетті органның білім беру ұйымдары уәкілетті органмен келісу бойынша білім беру саласындағы уәкілетті орган айқындайтын мамандықтар бойынша жоғары білімі бар мамандарды даярлау мақсатында, сондай-ақ азаматтық қорғау саласындағы мамандардың біліктілігін арттыру мақсатында құрылады.

2. Уәкілетті органның білім беру ұйымдарының басты міндеттері:

1) азаматтық қорғау саласындағы мамандарды даярлау;

2) азаматтық қорғау саласындағы мамандардың кәсіби өсуі және біліктіліктерін арттыру үшін жағдайлар жасау;

3) мамандар даярлау бейініне сәйкес қызметті жетілдірудің өзекті проблемалары бойынша ғылыми зерттеулер жүргізу, зерттеулердің алынған нәтижелерін оқу процесі мен практикаға енгізу болып табылады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК РЕТТЕУ

11-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң азаматтық қорғау саласындағы құзыретi

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттiк саясаттың негiзгi бағыттарын, өнеркәсіптік қауіпсіздік және мемлекеттік материалдық резерв салаларында оны жүзеге асыру жөніндегі стратегиялық және тактикалық шараларды әзiрлейдi;

2) мемлекеттік резервті құрады;

3) жалпы басшылықты жүзеге асырады және мемлекеттік резервті дамытудың бірыңғай саясатын айқындайды;

4) Қазақстан Республикасының аумағындағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жоюға, сондай-ақ басқа да мемлекеттерге гуманитарлық көмек көрсетуге Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервiнен қаражат бөледi;

5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
6) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарының номенклатурасын және сақтау көлемін бекітеді;

10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
11) алып тасталды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарымен операциялар жүргізу қағидаларын бекітеді;

13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
15) алып тасталды – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
16) - 22) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

23) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын есептен шығару, жою, кәдеге жарату және кәдеге жаратылған тауарларды өткізу қағидаларын бекітеді;

24) республикалық азаматтық қорғау қызметтерінің тізбесін бекітеді;

25) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
26) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
27) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
28) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
29) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
30) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

31) азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидаларын бекітеді;

32) мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын сақтау пункттеріне шығындарды өтеу, сондай-ақ мемлекеттiк резервтiң төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою, нарыққа реттеушiлiк ықпал ету, босқындарға көмек көрсету және гуманитарлық көмек көрсету үшiн пайдаланылған материалдық құндылықтары үшiн шығындарды өтеу қағидаларын бекітеді;

33) алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 367-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

34) жаңарту және броньнан шығару тәртібімен мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды шығару қағидаларын бекітеді;

34-1) жұмылдыру, соғыс жағдайы кезеңінде және соғыс уақытында мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын пайдалану қағидаларын бекітеді;

34-2) гуманитарлық көмек көрсету қағидаларын бекітеді;

35) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
36) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
37) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

38) нарыққа реттеушiлiк ықпал ету үшін мемлекеттiк резервтi пайдаланған жағдайда, сауда қызметiнің субъектiлерi – материалдық құндылықтарды алушылардың тiзбесiн, сауда үстемеақысының көлемiн, бағасын және мөлшерiн бекітеді;

39) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

40) республикалық және аумақтық кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын басқа жерге орын ауыстыру, авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстардың басқа түріне қайта бейіндеу немесе тарату туралы шешім қабылдайды;

41) Қазақстан Республикасы аумағының шегінен тыс жердегі төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жоюға кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын тарту туралы шешім қабылдайды;

42) төтенше жағдайлар мен олардың салдарының алдын алу және оларды жою жөніндегі шараларды қолдану үшін материалдық құндылықтарды шығару, басқа мемлекеттік органдардың балансына беру, кәдеге жарату, жою жағдайларын қоспағанда, броньнан шығару тәртібімен мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын шығару туралы шешім қабылдайды;

43) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
44) алып тасталды – ҚР 25.05.2020 № 332-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
45) алып тасталды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
46) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
47) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
48) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
49) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
50) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
51) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
52) алып тасталды – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
53) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
54) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
55) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
56) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
57) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
58) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
59) алып тасталды – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
60) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
61) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

62) табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан зардап шеккендерге келтірілген зиянды (нұқсанды) өтеу қағидаларын бекітеді;

63) жаһандық және өңірлік ауқымдардағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын бекітеді;

64) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

65) қажет болған кезде шет мемлекетке, халықаралық ұйымға Қазақстан Республикасының аумағындағы төтенше жағдайды жоюға көмек көрсетуге өтініш білдіреді;

66) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
67) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
68) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
69) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.10.2015 № 367-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Уәкілетті орган

1. Уәкілетті орган мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

1) азаматтық қорғау іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу кезінде азаматтық қорғау күштеріне басшылық етеді;

2) өз құзыреті шегінде орталық және жергілікті атқарушы органдардың, ұйымдар мен азаматтардың орындауы үшін міндетті азаматтық қорғанысты дайындау және жүргізу мәселелері бойынша шешімдер қабылдайды;

3) уәкілетті органның жедел резервінің материалдық құралдарын бөледі және пайдаланады;

3-1) уәкілетті органның жедел резерві материалдық құндылықтарының номенклатурасы мен көлемін айқындайды;

4) уәкілетті органның жедел резервінің материалдық құндылықтарымен операция жүргізу, олардың орнын ауыстыру, пайдалану, толықтыру қағидаларын бекітеді;

5) уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің, азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінің және мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің жауынгерлік және жұмылдыру әзірлігін қамтамасыз етеді;

6) өз құзыреті шегінде табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлерді, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлерін және әскери қызметшілерді қызметке қабылдауды, қызмет бойынша ауыстыруды, қызметтен шығаруды, әскери және арнайы атақтар беру мәселелерін шешуді жүзеге асырады;

7) ведомстволық наградалармен наградтайды және мемлекеттік наградалармен наградтауға ұсынады;

8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
9) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

11) халыққа, азаматтық қорғаудың басқару органдарына төтенше жағдайдың туындау қатері туралы болжам болған кезде күні бұрын және (немесе) төтенше жағдай туындаған кезде жедел хабар беруді және оларды құлақтандыруды қамтамасыз етеді;

11-1) адамдарды құтқару үшін, аса қажет болған жағдайда, төтенше жағдайлар аймағындағы ұйымдардың байланыс, көлік құралдарын, мүлкі мен өзге де материалдық құралдарын пайдалану тәртібін белгілейді;

12) авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстар жүргізуді жүзеге асырады;

13) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету, өрт қауіпсіздігін және Азаматтық қорғанысты ұйымдастыруды қамтамасыз ету бөлігінде азаматтық қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

16) мұнай өнімдерін өндіруді мемлекеттік реттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындаған мұнай өнімдерін беру жөніндегі бірыңғай оператордан мұнай өнімдерін сатып алады;

17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
18) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

19) өз өкілеттіктері шегінде өрттерге байланысты қылмыстар туралы істер бойынша анықтау жүргізуді жүзеге асырады;

20) өртке қарсы қызметтердің қызметін үйлестіреді;

21) өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

21-1) бұзылуы жедел ден қою шараларын қолдануға алып келетін талаптардың тізбесін айқындайды, сондай-ақ талаптарды нақты бұзушылықтарға қатысты жедел ден қою шарасының нақты түрін осы шараның қолданылу мерзімін көрсете отырып (қажет болған кезде) айқындайды.

Бұзылуы жедел ден қою шараларын қолдануға алып келетін талаптардың тізбесіне Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 143-бабына сәйкес мемлекеттік бақылау нысанасы болып табылатын талаптар енгізіледі;

22) азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

23) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

24) азаматтық қорғау саласында ғылыми зерттеулерді, білімді насихаттауды, халықты және мамандарды оқытуды ұйымдастырады;

25) елді мекендердегі және объектілердегі өрт сөндіру бөлімшелерінің өртке қарсы күреске әзірлігін бақылауды жүзеге асырады;

26) азаматтық қорғаныс жоспарларының және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларының құрылымын айқындайды;

27) облыстардың, қалалардың, аудандардың азаматтық қорғаныс жоспарларын әзірлейді және оларды тиісті азаматтық қорғаныс бастықтарына бекітуге ұсынады;

27-1) Қазақстан Республикасы қорғаныс жоспарының құрамдас бөлігі болып табылатын Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс жоспарын әзірлейді және оны Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігіне ұсынады;

28) жаһандық және өңірлік ауқымдардағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын әзірлейді және оларды Қазақстан Республикасының Үкіметіне бекітуге ұсынады;

29) азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерін дайындау жөнінде іс-шаралар жоспарын әзірлейді және бекітеді;

30) азаматтық қорғау құралдарына қажеттілікті айқындайды;

31) азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату қағидаларын бекітеді;

32) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын есепке қою және есептен шығару қағидаларын бекітеді;

33) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

34) өз құзыреті шегінде азаматтық қорғау саласындағы Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерінің, нормативтік актілердің және нормативтік техникалық құжаттардың жобаларын әзірлейді, бекітеді және келіседі;

34-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарауды, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;

35) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

36) мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің мамандарын даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жөніндегі өрт қауіпсіздігі саласындағы мамандандырылған оқу орталықтарына қойылатын біліктілік талаптарын бекітеді;

37) мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің мамандарын арнайы даярлау бойынша оқыту курстарының бағдарламасын, сондай-ақ оларды бітіргені туралы куәліктің үлгісін бекітеді;

37-1) мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет міндетті түрде құрылатын ұйымдар мен объектілердің тізбесін бекітеді;

38) азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық іс-шараларының көлемі мен мазмұнын бекітеді;

39) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

40) авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының құтқарушыларын даярлау бағдарламаларын бекітеді;

41) ерікті өрт сөндірушілерді бастапқы даярлаудың оқу бағдарламасын бекітеді;

42) төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар туындаған кезде немесе осы қақтығыстар салдарынан қорғану тәсілдері мен іс-қимылдарға азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің басшыларын, мамандарын даярлаудың, халықты оқытудың оқу бағдарламасын бекітеді;

43) республикалық азаматтық қорғау қызметтері туралы ережені бекітеді;

44) ұйымдардың жұмыскерлері мен халықты өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту тәртібін және өрт қауіпсіздігі шараларына оқыту жөніндегі оқу бағдарламаларының мазмұнына қойылатын талаптарды бекітеді;

45) мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша броньнан шығару тәртібімен төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөнінде шаралар қолдану үшін мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын шығару туралы шешім қабылдайды;

46) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
47) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

48) объектілік кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын құру, орнын ауыстыру, қайта бейіндеу немесе тарату туралы ұйымдар басшылығының шешімдерін келіседі;

49) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

50) азаматтық қорғау күштерінің қызметін қамтамасыз етеді;

51) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

52) Қазақстан Республикасының Үкіметіне төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу, жою үшін мемлекеттік және жұмылдыру резервтерінің құрамындағы қолда бар материалдық-техникалық, азық-түлік, медициналық және басқа да ресурстар запастарын пайдалану туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінен бөлінетін қаражатты пайдалану туралы ұсыныстар енгізеді;

52-1) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою және олардың салдарларын бағалау үшін Жерді қашықтан зондтау деректерін пайдаланады;

52-2) қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, мұнайдың төгілуіне сезімталдық картасын және экологиялық сезімталдық индексін әзірлеуге, айқындауға және келісуге қатысады;

53) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

54) төтенше жағдайларды жою кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ұйымдардың материалдық-техникалық ресурстарын жұмылдырады;

55) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

56) мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерді ұйымдардағы, елді мекендердегі және объектілердегі өрттердің алдын алу және сөндіру, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу жөніндегі жұмыстарды жүргізу құқығына аттестаттауды жүргізеді;

57) азаматтық қорғау саласында мемлекеттік есепке алуды жүргізеді;

58) азаматтық қорғау органдарының және уәкілетті органның ведомствосына ведомстволық бағынысты мемлекеттік кәсіпорындардың қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлері үшін арнайы нысанды киім үлгілерін белгілейді;

59) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
60) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
61) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
62) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
63) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

64) елді мекендер мен аса маңызды мемлекеттік меншік объектілерінің аумақтарын өрттерден қорғауды қамтамасыз етеді;

65) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

66) қосалқы (қалалық, қала сыртындағы), көмекші және жылжымалы басқару пункттерін құруды қамтамасыз етеді;

67) азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің корпоративтік ақпараттық-коммуникациялық жүйесінің, ахуалдық-дағдарыс орталықтарының жұмыс істеуін қамтамасыз етеді;

68) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша құтқарушылардың денсаулық жағдайының сай келуіне және оларды медициналық куәландырудан өткізуге қойылатын талаптарды бекітеді;

69) төтенше жағдайлар аймағындағы халықтың ең төмен тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету нормаларын бекітеді;

70) Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің тапсырмасы негізінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде халықтың тіршілігін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінен қаражат бөледі;

70-1) азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидаларын бекітеді;

70-2) азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесін ұйымдастыру қағидаларын және бейбіт уақытта және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды құлақтандыру қағидаларын бекітеді;

70-3) азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, құру және пайдалану қағидаларын бекітеді;

70-4) су айдындарындағы қауіпсіздік қағидаларын бекітеді;

70-5) мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің қызметін жүзеге асыру қағидаларын бекітеді;

70-6) азаматтық қорғау құралымдарын құру, ұстау, материалдық-техникалық қамтамасыз ету, дайындау және оларды тарту қағидаларын бекітеді;

70-7) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды мемлекеттік есепке алуды жүзеге асыру қағидаларын бекітеді;

70-8) азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекітеді;

70-9) азаматтық қорғауды бейбіт жағдайдан соғыс жағдайына көшіру, эвакуациялық іс-шараларды жүргізу қағидаларын бекітеді;

70-10) бейбіт уақытта азаматтық қорғаныс әскери бөлімдерін қолдану қағидаларын бекітеді;

70-11) еңбек сіңірген жылдарына пайыздық үстемеақылар төлеу үшін кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары құтқарушыларының өтілін есептеу қағидаларын бекітеді;

70-12) авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары құтқарушыларының сыныптылығына үстемеақылар төлеу қағидаларын бекітеді;

70-13) халыққа және азаматтық қорғау саласындағы мамандарға хабар беру, білімді насихаттау, оқыту қағидаларын бекітеді;

70-14) төтенше жағдайлардың туындауына әкеп соққан аварияларды, зілзалаларды, апаттарды тергеп-тексеру қағидаларын бекітеді;

70-15) құтқарушыларды аттестаттау және қайта аттестаттау қағидаларын бекітеді;

70-16) авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарына қойылатын біліктілік талаптарын бекітеді;

70-17) мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерге қойылатын рұқсат беру талаптарын бекітеді;

70-18) жергілікті атқарушы органдардың мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелері жоқ елді мекендерде өртке қарсы бекеттер құру, оларды материалдық-техникалық жарақтандыру қағидаларын бекітеді;

70-19) дала өрттерін, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелері жоқ елді мекендерде өрттерді сөндіру қағидаларын бекітеді;

70-20) Қазақстан Республикасының аумағында кезекшілік-диспетчерлік қызметтердің қызметін үйлестіру қағидаларын және бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметінің өкілеттіктерін бекітеді;

70-21) сүңгуірлік жұмыстарын жүргізу кезіндегі қауіпсіздік қағидаларын бекітеді;

70-22) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлердің, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары қызметкерлерінің саны нормативтерін бекітеді;

70-23) өз құзыреті шегінде азаматтық қорғау саласындағы техникалық регламенттерді бекітеді.

70-24) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша кезекшілік атқару кезінде, сондай-ақ авариялық-құүтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезеңінде кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын ұстауға бөлінетін қаражаттар есебінен шығыстардың ақысын төлей отырып, құтқарушыларды тамақ өнімдерімен қамтамасыз ету нормаларын бекітеді;

70-25) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша кәсіби авариялық-құтқару қызметтерін жарақтандыру және кинологиялық қызметтерді қамтамасыз ету нормаларын бекітеді;

70-26) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органымен келісу бойынша табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлердің, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары қызметкерлерінің нысанды киімі мен арнайы киім-кешегінің тиесілілігі нормаларын бекітеді;

70-27) бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті органның білім беру ұйымдарының курсанттарын тамақпен қамтамасыз ету жөніндегі нормаларды бекітеді;

70-28) сараптама ұйымдарын аккредиттеуді жүргізеді;

70-29) сараптама ұйымдарына қойылатын рұқсат беру талаптарын бекітеді;

70-30) сараптама ұйымдарын аккредиттеу қағидаларын бекітеді;

70-31) өрт қауіпсіздігі саласында аудит жүргізу қағидаларын бекітеді;

70-32) сараптама ұйымдарының мемлекеттік тізілімін жүргізеді;

70-33) зерттеу сынау өртке қарсы зертханаларының қызметін жүзеге асыру қағидаларын бекітеді;

70-34) өрт сөндіруді ұйымдастыру қағидаларын бекітеді;

70-35) Өртке қарсы қызметтің жұмыс жарғысын бекітеді;

70-36) уəкілетті органның жедел резервін ұстауды қамтамасыз етеді;

70-37) мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерді аттестаттау қағидаларын бекітеді;

70-38) климаттық қатерлерден болатын дүлей зілзала тәуекелдерін бағалауды өз құзыреті шегінде жүргізеді;

70-39) климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі, оның ішінде жаңа тәуекелдерді болғызбауға, қазіргі қауіптілікті төмендетуге және орнықтылықты нығайтуға бағытталған шараларды өз құзыреті шегінде және басымдылықты ескере отырып, жүзеге асырады;

70-40) өз құзыреті шегінде іске асырылатын, климаттың өзгеруіне бейімделу жөніндегі шаралардың тиімділігіне мониторинг пен бағалауды жүзеге асырады және осы шараларды түзетеді;

70-41) өрт қауіпсіздігі қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

70-42) медициналық мекемелер мен оңалту орталықтары базасында азаматтық қорғау органдарының қызметкерлерін медициналық және психологиялық оңалту қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

70-43) өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актінің нысанын бекітеді;

70-44) өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыру кезінде бұзушылықтардың жасалу фактілерін және азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің әрекеттерін тіркеп-белгілеу үшін техникалық құралдарды пайдалану нұсқаулығын бекітеді;

70-45) өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыру кезінде бұзушылықтардың жасалу фактілерін және азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің әрекеттерін тіркеп-белгілеу үшін техникалық құралдарды пайдаланады;

71) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Уәкілетті органның жалауы мен рәмізі болады. Оның аумақтық бөлімшелері мен білім беру ұйымдарының жалаулары болады, азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінің жауынгерлік жалаулары болады.

Уәкілетті органның жалауы мен рәмізінің, уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері мен білім беру ұйымдарының жалауларының, азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінің жауынгерлік жалауларының сипаттамасын Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.04.2016 № 490-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.12.2022 № 167-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-1-бап. Мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органның құзыреті

Мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

1) мемлекеттік резерв саласындағы мемлекеттік саясатты қалыптастырады және іске асырады;

2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
3) алып тасталды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
4) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
5) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6) мемлекеттік резерв жүйесін басқаруды жүзеге асырады, мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын орналастыру, сақтау, орнын ауыстыру, жаңарту және нысаналы пайдалану кезінде осы Заңның және Қазақстан Республикасының басқа да нормативтік құқықтық актілерінің талаптарын сақтауды қамтамасыз етеді;

7) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

8) мұнай өнімдерін өндіруді мемлекеттік реттеу жөніндегі уәкілетті орган айқындаған мұнай өнімдерін беру жөніндегі бірыңғай оператордан мұнай өнімдерін сатып алады;

9) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау пункттерінде сақталатын материалдық құндылықтарды түгендеуді жүзеге асырады, түгендеуді жүргізуге тиісті мемлекеттік органдардың лауазымды адамдары мен мамандарын тартады;

10) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарымен жүргізілетін операцияларға қатысушылармен жасасылған шарттардан туындайтын талаптар бойынша борыш пен тұрақсыздық айыбын өндіріп алу жөніндегі іс-шараларды жүзеге асырады;

11) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) жаңарту, кәдеге жарату тәртібімен мемлекеттік резерв жүйесінің материалдық құндылықтарын шығару туралы шешім қабылдайды;

12-1) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарының орнын ауыстыру туралы шешім қабылдайды;

12-2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
12-3) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13) алып тасталды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

14) мемлекеттік резерв номенклатурасын толықтыру мақсатында жұмылдыру резервінің броньнан шығарылған материалдық құндылықтарының орнын ауыстыру туралы шешім қабылдайды;

15) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
16) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
17) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

17-1) қарыз алу тәртібімен мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын шығару туралы шешім қабылдайды;

17-2) мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша жою және кәдеге жарату үшін броньнан шығару тәртібімен мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын шығару туралы шешім қабылдайды;

18) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 3-тарау 12-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгерістер енгізілді - ҚР 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-2-бап. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган мынадай өкілеттіктерді жүзеге асырады:

1) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

2-1) бұзылуы жедел ден қою шараларын қолдануға алып келетін талаптардың тізбесін айқындайды, сондай-ақ талаптарды нақты бұзушылықтарға қатысты жедел ден қою шарасының нақты түрін осы шараның қолданылу мерзімін көрсете отырып (қажет болған кезде) айқындайды.

Бұзылуы жедел ден қою шараларын қолдануға алып келетін талаптардың тізбесіне Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 143-бабына сәйкес мемлекеттік бақылау нысанасы болып табылатын талаптар енгізіледі;

3) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
4) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

5) өз құзыреті шегінде мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесе отырып, аварияларды тергеп-тексеруді ұйымдастырады және жүргізеді;

5-1) өз құзыреті шегінде мүдделі мемлекеттік органдармен бірлесіп, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдардың жоғалу жағдайларына техникалық тергеп-тексеруді ұйымдастырады және жүргізеді;

6) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына заңды тұлғаларды аттестаттауды жүргізеді;

6-1) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерін аттестаттаудан өткізеді;

7) қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат береді;

8) жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды ұдайы қолдануға, жарылыс жұмыстарын жүргізуге рұқсат береді;

8-1) жарылғыш және пиротехникалық (азаматтық заттар мен бұйымдарды қоспағанда) заттар мен оларды қолдана отырып жасалған бұйымдарды әзірлеу, өндіру, иелену, өткізу, сақтау жөніндегі қызметті жүзеге асыруға лицензия береді;

8-2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

9) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді және оларды іске асыруды қамтамасыз етеді;

10) алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
11) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
12) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13-1) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13-2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
13-3) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-1) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-2) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-3) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-4) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-5) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-6) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-7) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-8) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-9) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-10) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-11) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-12) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-13) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-14) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-15) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-16) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-17) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-18) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-19) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-20) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-21) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-22) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-23) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-24) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-25) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-26) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-27) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-28) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
14-29) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
15) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
16) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
17) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
17-1) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
18) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
19) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
20) алып тасталды – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

21) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 3-тарау 12-2-баппен толықтырылды - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Орталық атқарушы органдардың азаматтық қорғау саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының орталық атқарушы органдары өз құзыреті шегінде:

1) орталық атқарушы органның азаматтық қорғаныс жоспарын әзірлейді және бекітеді;

2) азаматтық қорғау саласында нормативтерді, нормативтік техникалық құжаттар мен қағидаларды әзірлейді, бекітеді және (немесе) келіседі, мемлекеттік салалық есепке алуды жүргізеді және осы деректерді уәкілетті органға ұсынады;

2-1) құзыреті шегінде стандарттау жөніндегі құжаттардың жобаларын қарауды, сондай-ақ стандарттау саласындағы уәкілетті органға енгізу үшін ұлттық, мемлекетаралық стандарттарды, ұлттық техникалық-экономикалық ақпарат сыныптауыштарын және стандарттау жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу, өзгерістер енгізу, қайта қарау және күшін жою жөнінде ұсыныстар дайындауды жүзеге асырады;

3) өздерінің қарауындағы жағдайды байқау, бақылау және төтенше жағдайларды болжау қызметтеріне басшылық етеді;

4) азаматтық қорғау саласындағы ғылыми зерттеулерді, білімді насихаттауды, халықты және мамандарды оқытуды ұйымдастырады;

5) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерінің орындалуын қамтамасыз етеді;

6) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау үшін ұйымдардың тізбесі жөнінде ұсыныстар әзірлейді;

7) жұмылдыру дайындығы саласындағы уәкілетті органға жұмылдыру резервінің материалдық құндылықтарының орнын ауыстыру жөнінде ұсыныстар жібереді;

8) мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын қалыптастыру және сақтау кезінде мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органға ұйымдастырушылық көмек көрсетеді;

9) мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметіне мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын қарызға беру және броньнан шығару туралы ұсыныстар енгізеді;

10) алып тасталды - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

11) Қазақстан Республикасының Үкіметіне жұмылдыру резервінің материалдық құндылықтарын қалыптастыру және сақтау бойынша шығыстардың көлемі мен құрылымы жөнінде ұсыныстар енгізеді;

12) ведомстволық бағынысты ұйымдардағы өрттердің алдын алу жөнінде іс-шаралар жүргізеді;

13) азаматтық қорғаудың салалық кіші жүйелеріне басшылықты жүзеге асырады;

14) ведомстволық бағынысты ұйымдарда азаматтық қорғаныс мүлкінің запастарын құрады және олардың сақталуын, жаңартылуын және оларды қолдануға әзірлікте ұстап тұруын бақылауды жүзеге асырады;

15) жаһандық және өңірлік ауқымдардағы төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын әзірлеуді және бекітуді ұйымдастырады;

16) қосалқы (қалалық, қала сыртындағы), көмекші және жылжымалы басқару пункттерін құруды қамтамасыз етеді;

17) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің азаматтық қорғау саласындағы құзыреті

Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі:

1) уәкілетті органды, ал әскери басқарудың жергілікті органдары арқылы – уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерін тиісті дәрежедегі жауынгерлік әзірлікті енгізу туралы, сондай-ақ жұмылдыруды жариялау туралы құлақтандырады;

2) Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары негізінде азаматтарды Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс жүйесіне әскери қызметке шақыруды, сондай-ақ азаматтарды жұмылдыру бойынша шақыруды жүргізеді;

3) қазіргі заманғы зақымдаушы құралдарды қолдану салдарларынан халықты және аумақтарды қорғау жөніндегі, сондай-ақ төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі міндеттерді шешу кезінде уәкілетті органмен өзара іс-қимыл жасайды;

4) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

15-бап. Жергілікті өкілді және атқарушы органдардың азаматтық қорғау саласындағы құзыреті

1. Жергілікті өкілді органдар:

1) оларды бұзғаны үшін әкімшілік жауаптылық көзделген төтенше жағдайлар туындаған кезде қоғамдық тәртіп пен қауіпсіздікті қамтамасыз ету, олардың алдын алу және жою жөніндегі қағидаларды бекітеді;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету бойынша өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Азаматтық қорғау саласындағы жергілікті атқарушы органдар тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік аумағында жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайлардың салдарын жоюды жүзеге асырады, сондай-ақ уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерімен бірлесе отырып, олардың алдын алуды және оларды жоюды қамтамасыз етеді.

3. Жергілікті атқарушы органдардың азаматтық қорғау саласындағы өкілеттіктеріне:

1) халық пен ұйымдарға азаматтық қорғау саласындағы шаралар туралы хабар беру;

2) мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелері жоқ елді мекендерде өрт сөндіру бекеттерін ұйымдастыру, оларды материалдық-техникалық жарақтандыру;

3) қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсері болған жағдайда оларды оқшаулау, адамдардың өмірін құтқару, олардың денсаулығын, құқықтары мен мүдделерін қорғау, меншіктерді күзету, қоғамдық тәртіпті ұстап тұру жөніндегі іс-шараларды орындау бойынша, қолда бар күштерді, құралдар мен ресурстарды тарта отырып, қажетті көмек көрсету;

4) азаматтық қорғауды басқарудың аумақтық кіші жүйелерінің күштері мен құралдарын құру және оларды ұдайы әзірлікте ұстап тұру;

5) аварияларды, төтенше жағдайларды тергеп-тексеруге қатысу;

6) бекітілген бюджеттік мақсаттарға сәйкес азаматтық қорғаныс, төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою бойынша жергілікті бюджеттің атқарылуын қамтамасыз ету;

7) төтенше жағдайларды жойғаннан кейін қоршаған ортаны сауықтыру, жеке және заңды тұлғалардың шаруашылық қызметін қалпына келтіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру;

8) өз құзыреті шегінде азаматтық қорғаудың аумақтық кіші жүйесіне басшылық ету;

9) азаматтық қорғаныс мүлкінің көлемдерін айқындау және оларды жинақтау, сақтау, жаңарту және әзірлікте ұстап тұру жөнінде қажетті шаралар қолдану;

10) игеріліп жатқан кен орындары аудандардағы және сейсмикалық қауіпті өңірлердегі бұрыннан бар ғимараттар мен құрылыстардың беріктігі мен орнықтылығын арттыру;

11) құлақтандыру мен хабар берудің техникалық құралдарын орналастыруды ұйымдастыру;

12) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық және аудандық маңызы бар қалалардың авариялық және шұғыл қызметтерінің, азаматтық қорғау қызметтерінің бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметімен ақпараттық өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыру;

13) төтенше жағдайларда халықтың тіршілігін қамтамасыз ету;

14) жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын бекіту;

15) дала өрттерін, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелері жоқ елді мекендерде өрттерді сөндіру;

16) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алуға және оларды жоюға жергілікті атқарушы органдардың төтенше резервінен қаражат бөлу;

17) төтенше жағдайларды болғызбау, адамдардың өмірі мен денсаулығын сақтау, материалдық және мәдени құндылықтарды қорғау, сондай-ақ төтенше жағдайлар кезіндегі салдарларды жою және нұқсанды азайту жөнінде шараларды әзірлеу және қолдану;

18) төтенше жағдай аймағында зардап шеккендерді медициналық қамтамасыз етуді, оның ішінде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етуді ұйымдастыру;

19) қосалқы (қалалық, қала сыртындағы), көмекші және жылжымалы басқару пункттерін құруды қамтамасыз ету;

20) жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру;

21) 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен немесе 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін қауіпті техникалық құрылғылардың, жүк көтергіш механизмдердің, эскалаторлардың, аспалы жолдардың, фуникулерлердің, лифтілердің, траволаторлардың, сондай-ақ әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің пайдаланылуына өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау;

22) әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауіпті техникалық құрылғыларды есепке қоюды және есептен шығаруды жүзеге асыру;

23) жергілікті мемлекеттік басқару мүдделерінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыру жатады.

4. Жергілікті атқарушы органдар:

1) ерікті авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының ерікті өрт сөндірушілеріне, құтқарушыларына, сондай-ақ олардың отбасы мүшелеріне осы Заңның 103-бабының 3, 4, 5 және 7-тармақтарына сәйкес әлеуметтік көмек үшін Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес бюджет қаражатын бөлу туралы шешім қабылдауға;

2) ерікті авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын, өртке қарсы ерікті құралымдарды жарақтандыруға жәрдем көрсетуге;

3) бюджет қаражаты болған кезде уәкілетті орган бекіткен тізбеге сәйкес, уәкілетті органға оның ведомствосының аумақтық бөлімшелері мен оның ведомствосына ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелердің ғимараттары мен құрылыстарын материалдық-техникалық жарақтандыруға, салуға, реконструкциялауға және жөндеуге жәрдем көрсетуге құқылы.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 211-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 352-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Ұйымдардың азаматтық қорғау саласындағы құқықтары мен міндеттері

1. Ұйымдардың:

1) мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарына азаматтық қорғауды қамтамасыз ету жөнінде ұсыныстар енгізуге;

2) өздерінің объектілерінде болған авариялардың, оқыс оқиғалар мен өрттердің себептері мен мән-жайларын анықтау жөнінде жұмыстар жүргізуге;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған шекте азаматтық қорғауды қамтамасыз ету жөнінде әлеуметтік және экономикалық ынталандыру шараларын белгілеуге;

4) азаматтық қорғау мәселелері жөнінде ақпарат алуға;

5) өздері өз қаражаты есебінен ұстайтын мемлекеттік емес өртке қарсы қызметті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен құруға, қайта ұйымдастыруға және таратуға, сондай-ақ мемлекеттік емес өртке қарсы қызметті шарттар негізінде тартуға;

6) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы тәуекелдерге бағалау жүргізуге құқығы бар.

2. Ұйымдар:

1) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасында белгіленген талаптарды сақтауға, сондай-ақ мемлекеттік инспекторлардың бұзушылықтарды жою жөнінде берген нұсқамаларын орындауға;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік пен өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде шаралар әзірлеуге және оларды жүзеге асыруға;

3) өртке қарсы насихат жүргізуге, сондай-ақ өз жұмыскерлерін өрт қауіпсіздігі шараларына оқытуға;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда мемлекеттік емес өртке қарсы қызметті құруға немесе мемлекеттік емес өртке қарсы қызметпен шарттар жасасуға;

5) өрт сөндіру жүйелері мен құралдарын жарамды күйде ұстауға, олардың мақсатсыз пайдаланылуына жол бермеуге;

6) өрттерді сөндіру, аварияларды жою, олардың туындау және өршу себептері мен жағдайларын анықтау кезінде, сондай-ақ өрт қауіпсіздігі мен өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының бұзылуына, өрттердің және авариялардың туындауына жол берген тұлғаларды анықтау кезінде жәрдем көрсетуге, азаматтық қорғау күштерінің бөлімшелері ұйымдардың аумақтарында қызметтік міндеттерін жүзеге асырған кезде олардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен кіруін қамтамасыз етуге;

7) азаматтық қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органдардың және олардың мемлекеттік инспекторларының сұрау салуы бойынша өрт қауіпсіздігі мен өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жай-күйі туралы, оның ішінде өздері өндіретін өнімдердің өрт қауіптілігі туралы, сондай-ақ өз аумақтарында болған өрттер, авариялар, оқыс оқиғалар және олардың салдары туралы мәліметтер мен құжаттарды беруге;

8) өртке қарсы қызметке туындаған өрт туралы, жолдар мен кірме жолдар жай-күйінің өзгеруі туралы дереу хабарлауға;

9) төтенше жағдайлардың туындау қатері туралы немесе туындауы туралы ақпаратты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен беруге, жұмыскерлер мен халықты құлақтандыруға;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда, жұмыскерлерге және басқа да азаматтарға төтенше жағдайлардың салдарларынан келтірілген зиянды (нұқсанды) өтеуді қамтамасыз етуге, төтенше жағдайларды жойғаннан кейін қоршаған ортаны сауықтыру, жеке және заңды тұлғалардың шаруашылық қызметін қалпына келтіру жөнінде іс-шаралар жүргізуге;

11) жұмыскерлерді және өндірістік әрі әлеуметтік мақсаттағы объектілерді төтенше жағдайлардан қорғау жөніндегі іс-шараларды жоспарлауға және жүзеге асыруға міндетті.

3. Қауіпті өндірістік объектілері бар және (немесе) олардағы жұмыстарға тартылатын ұйымдар осы баптың 2-тармағына қосымша:

1) Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға жол берілген технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды қолдануға;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының сақталуына өндірістік бақылауды ұйымдастыруға және жүзеге асыруға;

3) өндірістік ғимараттарды, технологиялық құрылыстарды зерттеп-қарау мен диагностикалауды жүргізуге;

4) қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын, сондай-ақ осы Заңның 71-бабының 2-тармағында көрсетілген техникалық құрылғыларға техникалық куәландыруды жүргізуге;

5) қызмет етудің нормативтік мерзімі біткен техникалық құрылғыларға оларды одан әрі қауіпсіз пайдаланудың мүмкін мерзімін анықтау үшін сараптама жүргізуге;

6) белгіленген өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сай келетін лауазымды адамдар мен жұмыскерлерді қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа жіберуге;

7) қауіпті өндірістік объектілерге бөгде адамдардың кіруін болғызбау жөнінде шаралар қабылдауға;

8) авариялардың, оқыс оқиғалардың, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдардың жоғалу жағдайларының туындау себептеріне талдау жүргізуге, қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің және олардың салдарларының алдын алуға және оларды жоюға бағытталған іс-шараларды жүзеге асыруға;

9) орын алған авария туралы жұмыскерлерге, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметіне, уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесіне және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне, жергілікті атқарушы органдарға, қауіпті өндірістік факторлар туындаған кезде төтенше жағдайдың есепті аймағына жататын халыққа дереу хабарлауға;

10) аварияларды, оқыс оқиғаларды, қауіпті өндірістік объектілерде жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдардың жоғалу жағдайларын есепке алуды жүргізуге;

11) қауіпті өндірістік объектінің қаржылық-экономикалық қызметі жоспарларын әзірлеу кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жұмсалатын шығындарды көздеуге;

12) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне жарақаттану және оқыс оқиғалар туралы ақпарат беруге;

12-1) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне қауіпті өндірістік объектілерде жарылыс жұмыстарын жүргізу кезінде қолданылатын жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды есепке алу (кіріс, шығыс, беру және қайтару) жөніндегі ақпаратты беруге;

13) мемлекеттік инспекторды қауіпті өндірістік объектіде болған кезде жеке қорғану құралдарымен, қауіпсіздік аспаптармен қамтамасыз етуге;

14) қызмет етуінің нормативтік мерзімі біткен техникалық құрылғыларды уақтылы жаңартуды қамтамасыз етуге;

15) осы Заңда айқындалған қауіпті өндірістік объектілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігін декларациялауға;

16) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарға сәйкес қауіпті өндірістік объектінің жұмыскерлер штатының жасақталуын қамтамасыз етуге;

17) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандардың, жұмыскерлердің даярлығын, қайта даярлығын және білімін тексеруді қамтамасыз етуге;

18) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерімен қауіпті өндірістік объектілерде профилактикалық және тау-кен құтқару, газдан құтқару, бұрқаққа қарсы жұмыстарды жүргізуге шарттар жасасуға не өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби объектілік авариялық-құтқару қызметтерін құруға;

19) алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20) қауіпті өндірістік объектілерді есепке қоюды, есептен шығаруды жүзеге асыруға;

21) осы Заңға және Қазақстан Республиксының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес қауіпті өндірістік объектіні салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және таратуға жобалау құжаттамасын келісуге;

22) қауіпті өндірістік объектіні пайдалануға берген кезде мемлекеттік инспектордың қатысуымен қабылдау сынақтарын, техникалық куәландыруларды жүргізуге;

23) авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу үшін жиынтықпен, қажетті техникамен, жабдықпен, сақтандыру және жеке қорғану құралдарымен қамтамасыз ете отырып, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби объектілік авариялық-құтқару қызметтерін әзірлікте ұстап тұруға;

24) қауіпті өндірістік объектілерде ықтимал аварияларды және олардың салдарларын оқшаулау және жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлауға және жүзеге асыруға;

25) аварияларды жою жоспарына сәйкес жұмыстарды жүргізуге материалдық және қаржылық ресурстардың резервтеріне ие болуға;

26) қауіпті өндірістік объектілерде авария, оқыс оқиға туындаған жағдайда мониторинг жүргізу, байланыс және іс-қимылдарды қолдау жүйелерін құруға және олардың орнықты жұмыс істеуін қамтамасыз етуге;

27) қауіпті өндірістік объектілерде авария, оқыс оқиға болған жағдайда жұмыскерлерді іс-қимылдарға оқытуды жүзеге асыруға;

28) жергілікті құлақтандыру жүйелерін құруға және ұдайы әзірлікте ұстап тұруға міндетті.

4. Қауіпті өндірістік объектілері бар және (немесе) олардағы жұмыстарға тартылатын ұйымдарға, егер олар осы объектілерде:

көмірсутек шикізатын геологиялық барлауды қоспағанда, геологиялық барлау жұмыстарын және бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізбестен кең таралған пайдалы қазбаларды өндіру бойынша тау-кен жұмыстарын;

жүк көтергіш механизмдер пайдаланылатын жұмыстарды;

автожанармай құю станцияларын және астық қабылдау пункттерін пайдалануға байланысты жұмыстарды ғана жүргізсе, осы баптың 3-тармағы 18) тармақшасының күші қолданылмайды

5. Азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдар осы баптың 2-тармағына қосымша:

1) азаматтық қорғаныс жоспарларын әзірлеуге және іске асыруға;

2) объектілік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларын әзірлеуге, бекітуге және іске асыруға;

3) әскери қақтығыстар жүргізу кезінде жұмыскерлерді және объектілерді қорғау бойынша азаматтық қорғаныс іс-шараларын жүзеге асыруға;

4) азаматтық қорғаныс бойынша жұмыскерлерді оқытуды жүзеге асыруға;

5) ұжымдық және жеке қорғану құралдарының запастарын құруға және оларды ұдайы әзірлікте ұстап тұруға;

6) өз объектілерінде авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыруға міндетті.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

17-бап. Қоғамдық бірлестіктердің азаматтық қорғау саласындағы қызметі

1. Қоғамдық бірлестіктер азаматтық қорғау саласында:

халық арасында азаматтық қорғау саласындағы білімді насихаттауды жүзеге асырады;

орталық және жергілікті атқарушы органдарға зардап шеккендерге шұғыл гуманитарлық және өзге де көмек беруде жәрдем көрсетеді;

Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де қызметті жүзеге асырады.

2. Осы Заңда белгіленген жағдайларды қоспағанда, қоғамдық бірлестіктер өкілдерінің құтқарушы немесе ерікті өрт сөндіруші мәртебесі болған кезде төтенше жағдайларды жоюға қатысуға құқығы бар.

3. Қоғамдық бірлестіктер зардап шеккендерге шұғыл гуманитарлық және өзге де көмек көрсету жөніндегі өз қызметін уәкілетті органмен немесе оның ведомствосының аумақтық бөлімшелерімен үйлестіреді, олардың іс-қимылдары төтенше жағдайлар мен олардың салдарын жою жөніндегі тиісті іс-қимылдар жоспарларында көрініс табуға тиіс.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

18-бап. Жеке тұлғалардың азаматтық қорғау саласындағы құқықтары мен міндеттері

1. Жеке тұлғалардың:

1) ұшырауы мүмкін төтенше жағдайлардың қауіпті факторларының туындау қатері туралы және қажетті қауіпсіздік шаралары туралы ақпаратты күні бұрын алуға;

2) азаматтарды, объектілерді төтенше жағдайлардан және олардан туындаған салдарлардан қорғау мәселелері бойынша жеке өтініш білдіруге, Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына және жергілікті өзін-өзі басқару органдарына жеке және ұжымдық өтініштер жіберуге;

3) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі іс-шараларға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шекте қатысуға;

4) осы Заңда көзделген жағдайларда, азаматтарды қорғауға арналған ұжымдық және жеке қорғану құралдарын, басқа да мүлікті пайдалануға;

5) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан өздерінің денсаулығына келтірілген зиян мен мүлкіне келтірілген нұқсанды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өтетуге;

6) төтенше жағдайлар туындаған жағдайда өмірін, денсаулығын және жеке мүлкін қорғауға;

7) мертігуіне немесе ауруына байланысты еңбекке қабілеттілігінен айырылған, мертігуден немесе аурудан қаза тапқан немесе қайтыс болған асыраушысынан айырылған жағдайларда, егер бұлар төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою жөніндегі міндеттерді орындау салдарынан болған болса, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік қамсыздандырылуға;

8) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан өздерінің денсаулығына келтірілген зиян мен мүлкіне келтірілген нұқсанды өтету туралы сотқа қуыным беруге құқығы бар.

2. Жеке тұлғалар:

1) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасын сақтауға;

2) бірыңғай кезекшілік-диспетчерлік "112" қызметіне өздеріне белгілі болған төтенше жағдайлардың туындау қатері немесе туындағаны туралы хабар беруге;

3) "Баршаның назарына!" құлақтандыру сигналы бойынша іс-қимыл тәртібін білуге және орындауға;

4) азаматтық қорғау бойынша оқудан өтуге;

5) тұрмыста және күнделікті еңбек пен шаруашылық қызметте қауіпсіздік шараларын сақтауға, төтенше жағдайлардың туындауына әкеп соғуы мүмкін өндірістік және технологиялық тәртіптің, қауіпсіздік талаптарының бұзылуына жол бермеуге;

6) өртке қарсы қызмет бөлімшелері келгенге дейін адамдарды, мүлікті құтқару және өрттерді сөндіру бойынша қолдан келген шараларды қабылдауға;

7) өртке қарсы қызметке өрттерді сөндіру кезінде оларды сөндірумен тікелей байланысты емес жәрдем көрсетуге;

8) мемлекеттік инспекторлар мен азаматтық қорғау органдарының нұсқамаларын және заңды талаптарын орындауға;

9) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жою бойынша өткізілетін оқу-жаттығулар мен жаттығуларға қатысуға, халықты және объектілерді қорғау құралдарына ұқыпты қарауға міндетті.

3. Қауіпті өндірістік объектілерде жұмыс істейтін жеке тұлғалар осы баптың 2-тармағына қосымша:

1) өнеркәсіптік қауіпсіздік пен өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтауға;

2) ұйым әкімшілігіне қауіпті өндірістік объектідегі авариялар, оқыс оқиғалар туралы дереу хабар беруге, өрттерді байқаған жағдайда бұлар жөнінде өртке қарсы қызметті хабардар етуге;

3) өрт қауіпсіздігі мен өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша оқудан және нұсқама алудан, қайта даярлықтан, білімін тексеруден өтуге;

4) аварияларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияларға жәрдем көрсетуге міндетті.

4. Егер Қазақстан Республикасының заңдарында және халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының азаматтары үшін белгіленген азаматтық қорғау саласындағы құқықтарды пайдаланады және міндеттілікте болады.

2-БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫС
4-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫСҚА БАСШЫЛЫҚ ЖӘНЕ ОНЫҢ ІС-ШАРАЛАРЫ

19-бап. Азаматтық қорғанысқа басшылық және оны басқару

1. Азаматтық қорғанысқа басшылықты Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі жүзеге асырады, ол лауазымы бойынша Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бастығы болып табылады.

2. Уәкілетті орган басшысы лауазымы бойынша Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс бастығының орынбасары болып табылады және бейбіт уақытта азаматтық қорғанысқа басшылық етеді.

3. Орталық атқарушы органдарда және ұйымдарда азаматтық қорғанысқа басшылықты олардың бiрiншi басшылары жүзеге асырады, олар лауазымы бойынша азаматтық қорғаныстың тиiстi бастықтары болып табылады.

4. Қазақстан Республикасының әкімшілік-аумақтық бірліктерінде азаматтық қорғанысқа басшылықты әкімдер жүзеге асырады, олар лауазымы бойынша тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктердің азаматтық қорғаныс бастықтары болып табылады.

5. Уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің басшылары лауазымы бойынша әкімшілік-аумақтық бірліктердің азаматтық қорғанысының тиісті бастықтарының орынбасарлары болып табылады.

6. Мемлекеттің азаматтық қорғаныс бойынша дайындығы қару-жарақтың, әскери техниканың және халық пен объектілерді қорғау құралдарының дамуы ескеріле отырып, күні бұрын бейбіт уақытта жүзеге асырылады.

7. Қазақстан Республикасының аумағында немесе оның жекелеген жерлерінде азаматтық қорғанысты жүргізу ерекше жағдайларда, Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің өкімі бойынша, Қазақстан Республикасының аумағында немесе оның жекелеген жерлерінде әскери қақтығыстардың нақты басталуынан немесе соғыс жағдайын енгізуден басталады.

8. Азаматтық қорғаныс іс-шараларының орындалуын қамтамасыз ету:

1) уәкілетті орган мен оның ведомствосының аумақтық бөлімшелеріне;

2) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың орталық және жергілікті атқарушы органдарында азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі құрылымдық бөлімшелерге;

3) азаматтық қорғаныс санаттарына жатқызылған, бірінші басшыға тікелей бағынатын ұйымдарда азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі құрылымдық бөлімшелерге немесе жекелеген жұмыскерлерге жүктеледі.

Уәкілетті органда, оның ведомствосында, сондай-ақ ведомствосына ведомстволық бағынысты аумақтық бөлімшелерде және мемлекеттік мекемелерде штат санының лимиті шегіндегі лауазымдардың бір бөлігі әскери қызметшілерден, оның ішінде Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігінен, арнаулы мемлекеттік органдардан, құқық қорғау органдарынан, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардан ауыстырылған (іссапарға жіберілген) әскери қызметшілерден жасақталады.

9. Азаматтық қорғаныс бастықтары:

1) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс жоспарын қоспағанда, тиісті деңгейдегі азаматтық қорғаныс жоспарын бекітуге;

1-1) жұмылдыру жарияланған, соғыс жағдайы енгізілген кезде және соғыс уақытында тиісті деңгейдегі азаматтық қорғаныс жоспарын қолданысқа енгізуге;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ведомстволық бағынысты аумақта эвакуациялық іс-шаралар жүргізуге;

3) азаматтар мен ұйымдарды азаматтық қорғаныс іс-шараларын жүргiзуге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен тартуға міндетті.

Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Қалаларды азаматтық қорғаныс бойынша топтарға жатқызу. Ұйымдарды азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызу

1. Азаматтық қорғаныс бойынша қалаларды – топтарға, ал ұйымдарды санаттарға жатқызу мемлекеттiк, қорғаныстық маңызына және халықтың тiршілігін қамтамасыз етуге қарай азаматтық қорғаныс iс-шараларын кешендi және сараланған түрде жүргiзу мақсатында жүзеге асырылады.

2. Азаматтық қорғаныс бойынша орындалатын мiндеттердiң көлемiне қарай қалалар үшін мынадай: ерекше, бiрiншi, екiншi және үшінші топтар айқындалады.

Қалаларды топтарға жатқызу мынадай критерийлер бойынша белгiленедi:

1) ерекше топқа республикалық маңызы бар қалалар және астана жатады;

2) бiрiншi топқа мынадай қалалар:

халқының саны миллион адам және одан астам болатын;

халқының саны бес жүз мың адам және одан астам, аумағында аса маңызды санаттағы кемiнде үш ұйым немесе елуден астам санаттандырылған ұйым орналасқан;

егер қала халқының не аумағының елу пайыздан астамы жаһандық немесе өңiрлік ауқымдағы ықтимал төтенше жағдай аймағына кірсе жатады;

3) екiншi топқа мынадай қалалар:

халқының саны бес жүз мың адам және одан астам болатын;

халқының саны екі жүз елу мың адамнан бес жүз мың адамға дейiн, аумағында аса маңызды санаттағы кемiнде екi ұйым немесе жиырмадан астам санаттандырылған ұйым орналасқан;

егер қала халқының не аумағының отыздан елу пайызға дейiнгісі жаһандық немесе өңiрлiк ауқымдағы ықтимал төтенше жағдай аймағына кірсе жатады;

4) үшінші топқа мынадай қалалар:

халқының саны екі жүз елу мың адамнан бес жүз мың адамға дейiнгі;

халқының саны он мың адамнан екі жүз елу мың адамға дейiнгі, аумағында аса маңызды санаттағы бір ұйым немесе екеуден астам санаттандырылған ұйым орналасқан;

егер қала халқының не аумағының отыз пайыздан азы жаһандық немесе өңiрлiк ауқымдағы ықтимал төтенше жағдай аймағына кірсе жатады.

3. Ұйымдар үшін ықтимал төтенше жағдайлардың әлеуетті қауiптілiгiне, әлеуметтiк-экономикалық салдарларының шамасына қарай азаматтық қорғаныс бойынша мынадай санаттар айқындалады: аса маңызды және санаттандырылған.

Аса маңызды санатқа аумағында жұмыс iстеуiнiң бұзылуы ұлттық қауiпсiздiкке қатер төндiретiн және төтенше жағдайлардың туындау қаупiн туғызатын стратегиялық объектілер орналасқан ұйымдар жатады.

Санаттандырылған ұйымдарға жұмыс iстеуiнiң бұзылуы елеулі әлеуметтік-экономикалық салдарларға, өңiрлiк және жергілiктi ауқымдардағы төтенше жағдайлардың туындауына әкеп соғуы мүмкiн мынадай ұйымдар:

аса маңызды мемлекеттік меншік объектiлері;

өнеркәсіптің, көлiк-коммуникация кешенiнiң, энергетиканың, байланыстың жұмыс iстеп тұрған, салынып жатқан, реконструкцияланатын және жобаланатын қауiптi өндiрiстік объектiлерi бар және маңызды мемлекеттiк және экономикалық мәнi бар ұйымдар;

уларды өндірумен, қайта өңдеумен, тасымалдаумен, сатып алумен, сақтаумен, өткізумен, пайдаланумен және жоюмен, патогендігі II топтағы патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеумен айналысатын ұйымдар;

аумағында тіршілiктi қамтамасыз ету объектiлерi орналасқан ұйымдар жатады.

4. Ұйым азаматтық қорғаныс бойынша санатқа жатқызылған ұйыммен бiр өндiрiстік аумақта орналасқан кезде ол сол санатқа теңестiрiледi.

5. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерімен бірлесіп жыл сайын азаматтық қорғаныс бойынша қалаларды – топтарға, ұйымдарды санаттарға жатқызу жөніндегі тізбелерді дайындайды, оларды тиісті облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың азаматтық қорғанысы бастықтары бекітеді.

Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.05.2022 № 123-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Азаматтық қорғаныс іс-шаралары

Әскери қақтығыстар туындаған кезде Қазақстан Республикасының халқын, объектілерін және аумағын қорғау, нұқсан мен шығынды азайту мақсатында орталық және жергілікті атқарушы органдар, азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдар өз құзыреті шегінде азаматтық қорғаныстың мынадай іс-шараларын жүргізеді:

1) күні бұрын:

азаматтық қорғаныс жоспарларын әзірлеу;

басқару, құлақтандыру және байланыс жүйелерін құру әрі дамыту және оларды пайдалануға әзірлікте ұстап тұру;

азаматтық қорғау күштерін құру, жасақтау, жарақтандыру және әзірлікте ұстап тұру;

қазіргі заманғы зақымдаушы құралдар қолданылған жағдайда қорғану тәсілдері мен іс-қимылдарға азаматтық қорғаудың басқару органдарын дайындау және халықты оқыту;

азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын салу және оның қорын жинақтау, оларды жұмыс істеу әзірлігінде ұстау;

азаматтық қорғаныс мүлкін құру, жинақтау және уақтылы жаңарту;

эвакуациялық іс-шараларды жоспарлау;

салалар мен ұйымдардың орнықты жұмыс істеуі жөнінде іс-шараларды жоспарлау және орындау;

2) әскери қақтығыстар туындаған кезде:

қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың қатерi мен қолданылуы туралы құлақтандыру, халыққа іс-қимылдар тәртібі туралы хабар беру;

халықты азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында паналату, қажет болған кезде - жеке қорғану құралдарын пайдалану;

жараланғандар мен зақым алғандарға медициналық көмек көрсету;

эвакуациялық іс-шараларды жүргізу;

азаматтық қорғаудың қосымша басқару, құлақтандыру және байланыс пункттерін құру;

авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу;

бұзылған басқару, құлақтандыру және байланыс жүйелерін қалпына келтіру;

азаматтық қорғау құралымдарының әзірлігін қалпына келтіру.

5-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАНЫСТЫҢ ӘСКЕРИ БӨЛІМДЕРІ, ОБЪЕКТІЛЕРІ МЕН МҮЛКІ

22-бап. Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері және бейбіт уақыт пен соғыс уақытындағы олардың міндеттері

1. Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінің негізгі міндеттері:

1) бейбіт уақытта:

Қазақстан Республикасының аумағында төтенше жағдайларды жою;

жауынгерлік, жұмылдыру және саяси дайындықты ұйымдастыру;

төтенше жағдайлар аймақтарындағы халықтың тіршілігін қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарды орындау;

төтенше жағдайлардың алдын алуға бағытталған іс-шараларға қатысу;

уәкілетті органның қарауындағы басқару пункттерін күзетуді және оларға қызмет көрсетуді қамтамасыз ету;

төтенше жағдайлар аймақтарына, оның ішінде шет мемлекеттерге де жеткізілетін жүктерді тасымалдау, алып жүру және күзету;

жұмылдыра өрістетуге дайындық және жауынгерлiк әзiрлiктiң жоғары дәрежесіне келтiру жөнiндегi іс-шараларды жүзеге асыру;

оқу объектілерін, полигондарды әзірлікте ұстап тұру;

2) соғыс уақытында:

қорғаныс шептері мен позицияларын құру;

зақымдау ошақтары мен зарарлану аймақтарында радиациялық, химиялық барлау жүргiзу;

зақымдау ошақтарында, зарарлану және апатты су басқан аймақтарда авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу;

әуеайлақтарды, жолдарды, өткелдерді және тыл инфрақұрылымының басқа да маңызды бөліктерін қалпына келтіру, қайта тиеу пункттерін жабдықтау;

эвакуациялық іс-шаралар жүргізуге қатысу;

аумақтық қорғаныстың жекелеген міндеттерін орындау;

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштері Бас штабының қорғанысты ұйымдастыру мәселелері жөніндегі нұсқауларын орындау болып табылады.

2. Азаматтық қорғаныс әскери бөлiмдерiнің шет мемлекеттердің аумақтарындағы авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарға қатысуы Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда айқындалған тәртiппен жүзеге асырылады.

3. Бейбіт уақытта азаматтық қорғаныстың әскери бөлiмдерiн қолдану туралы шешімді уәкілетті органның басшысы қабылдайды.

4. Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдері азаматтық персоналмен де жасақталады. Азаматтық персонал алмастыратын лауазымдардың тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiткен, уәкілетті органның жалпы саны лимиттері шегiнде уәкілетті органның басшысы белгiлейдi.

5. Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерін жұмылдыра өрістету үшін штаттарға және тиесілік нормаларына сәйкес: техника, қару-жарақ, материалдық-техникалық құралдардың запастары құрылады және күтіп-ұсталады.

6. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезінде азаматтық қорғаныс әскери бөлімдері жеке құрамының қызмет режимі мен жұмыс күнінің ұзақтығын төтенше жағдайды жою басшысы бұлардың жүргізілу сипатын, ерекшеліктерін, санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерді ескере отырып белгілейді.

7. Азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінің әскери қалашықтарының тұрғын үй-жайлары мен басқа да құрылыстары, полигондары, оқу объектілері, оқу-материалдық базасы, материалдық-техникалық құралдары мемлекеттік меншік болып табылады. Азаматтық қорғаныс әскери бөлімдерінің санамаланған және бөлінген өзге де мүлкі жедел басқару құқығымен оларға бекітіледі.

Ескерту. 22-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

23-бап. Азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкi

1. Азаматтық қорғаныс объектiлерiне: басқару пункттерi, жеке тұрған және қосып салынған паналайтын жерлер, радиацияға қарсы жасырын паналар, азаматтық қорғаныс мүлкiн сақтауға арналған қойма үй-жайлары жатады.

Азаматтық қорғаныс мүлкiне: жеке қорғану құралдары, радиациялық, химиялық барлау және дозиметрлiк бақылау аспаптары, жеке медициналық қорғану құралдары, байланыс және құлақтандыру құралдары және басқа да материалдық-техникалық құралдар жатады.

2. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын қамтамасыз ету үшiн азаматтық қорғаудың басқару органдарында азаматтық қорғаныс мүлкiнiң запастары құрылады.

3. Мемлекеттік меншік болып табылатын және азаматтық қорғаныс іс-шараларын қамтамасыз ету мен жұмылдыру тапсырмаларын орындауға арналған азаматтық қорғаныс объектiлерi мен мүлкi иеліктен шығаруға жатпайды.

4. Азаматтық қорғау күштері мен құралдарын жедел басқару үшін қосалқы (қалалық, қала сыртындағы), көмекші және жылжымалы басқару пункттері құрылады.

5. Мемлекеттік органдардың азаматтық қорғанысының қорғаныш құрылыстары бюджет қаражаты есебінен күтіп-ұсталады.

Азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған, жұмылдыру тапсырысы бар ұйымдардың аумағында орналасқан, азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары ұйымдардың қаражаты есебінен күтіп-ұсталады. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары неғұрлым көп жұмыс істейтін ауысымға есептелуге және азаматтық қорғау мақсатында пайдаланылуға тиіс.

6. Азаматтық қорғаныстың объектілері мен мүлкі бар заңды тұлға қайта ұйымдастырылған немесе таратылған жағдайда, азаматтық қорғаныстың объектілері мен мүлкін әзірлікте ұстап тұру және нысаналы пайдалану жөніндегі міндеттер, сондай-ақ оларды құру мен жинақтау жөніндегі тапсырмалар азаматтық қорғаныс объектілері мен мүлкінің жаңа меншік иелеріне өтеді.

3-БӨЛІМ. УӘКІЛЕТТІ ОРГАННЫҢ АВИАЦИЯСЫ, АВАРИЯЛЫҚ-ҚҰТҚАРУ
ҚЫЗМЕТТЕРІ МЕН ҚҰРАЛЫМДАРЫ

24-бап. Уәкілетті органның авиациясы

Уәкілетті органның авиациясы:

1) іздеу-құтқару және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу, дүлей зілзалалар кезінде көмек көрсету бойынша ұшуды;

2) халыққа медициналық көмек көрсету және санитариялық іс-шараларды жүргізу бойынша ұшуды;

3) уәкілетті органның, оның ведомствосының аумақтық бөлімшелерінің, авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының жеке құрамы мен жүгін төтенше жағдайлар аймақтарына жеткізу бойынша көлік-жолаушылар ұшуын;

4) зардап шеккен адамдарды, халықты және мүлікті төтенше жағдай аймақтарынан, сондай-ақ Қазақстан Республикасының азаматтарын шет мемлекеттерден эвакуациялау бойынша ұшуды;

5) гуманитарлық жүкті төтенше жағдайлар аймақтарына жеткізу бойынша ұшуды;

6) республикалық және халықаралық оқу-жаттығуларға, халықаралық жобаларға қатысуды;

7) авиациялық техника мен оның құрамдастарына техникалық қызмет көрсету және оларды жөндеу бойынша қызметтер көрсетуді;

8) азаматтық қорғау саласындағы қызметке байланысты жолаушылардың, багаждың, жүктердің және почтаның әуе тасымалын;

9) аэротүсірілім, картографиялық-геодезиялық және авиациялық-химиялық жұмыстарды жүргізу бойынша ұшуды;

10) орман шаруашылығына қызмет көрсету бойынша ұшуды;

11) азаматтық қорғау саласындағы құрылыс-монтаждау және тиеу-түсіру жұмыстарын қамтамасыз ету бойынша ұшуды;

12) вахталық бригадаларды, жабдықты тасымалдау бойынша теңiз кемелерiнен және теңiздегi бұрғылау қондырғыларынан, мұнай-газ секторының жасанды аралдарынан ұшуды;

13) әуежайлық қызметті жүзеге асыруды;

14) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою үшін далалы, сулы, орманды және таулы жерлерді патрульдеу бойынша ұшуды;

15) өрттердің алдын алу және сөндіру бойынша ұшуды;

16) байқау және құлақтандыру қызметтерін ұйымдастыру бойынша ұшуды (бекеттерді қою және оларға қызмет көрсету);

17) далалық экспедиция жұмыстарына қызмет көрсету бойынша ұшуды;

18) электр энергиясын беру желілерін және магистральдық құбырларды зерттеп-қарау бойынша аэровизуальді ұшуды;

19) ұшу құрамының кәсіби деңгейін ұстап тұруға және жаңа техниканы меңгеруге арналған жаттығу үшін ұшуды орындайды.

Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

6-тарау. АВАРИЯЛЫҚ-ҚҰТҚАРУ ҚЫЗМЕТТЕРІ МЕН ҚҰРАЛЫМДАРЫ

25-бап. Авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарын құру

1. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары кәсіби және ерікті авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары болып бөлінеді.

2. Қазақстан Республикасының Үкіметі азаматтық қорғау саласында шұғыл медициналық және психологиялық көмек, өртке қарсы-құтқару, жедел-құтқару, суда-құтқару, авиациялық-құтқару қызметтерін және өзге де мамандандырылған қызметтер мен құралымдарды құрады.

3. Қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымдардың басшылары өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби объектілік авариялық-құтқару қызметтерін құруға құқылы.

4. Кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары ғимараттар мен құрылыстардың мамандандырылған кешенінде орналастырылады және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жарақтандырылады.

4-1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтері және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби объектілік авариялық-құтқару қызметтері ғимараттар мен құрылысжайлардың мамандандырылған кешенінде орналастырылады, орындалатын авариялық-құтқару жұмыстарының ерекшеліктері ескеріле отырып, арнайы техникамен, аппаратурамен және жабдықпен жарақтандырылады, құтқарушылармен жасақталады, оқу-жаттығу полигоны, шаң-газ талдау зертханасы болады, сондай-ақ өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган белгілеген талаптарға сәйкес келеді.

5. Ерікті авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын жеке, заңды тұлғалар, сондай-ақ жергілікті атқарушы органдар құрады және олар арнайы техникамен, жабдықпен, жарақпен, керек-жарақпен және құралдармен жарақтандырылады.

Ескерту. 25-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының қызметi

1. Кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының қызметі ерекше сипатта болады, осы қызметтер басшыларының бұйрықтары мен өкімдерін жұмыскерлердің мүлтіксіз орындауын көздейді. Бұл талаптар ерікті авариялық-құтқару құралымдарын төтенше жағдайды жоюға қатысу үшін тартқан кезден бастап оларға да қолданылады.

2. Кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарының ұдайы әзірлігі кәсiби даярлау бойынша оқу-жаттығулар, сабақтар мен арнайы жаттығу жиындарын өткiзу арқылы қамтамасыз етiледi.

3. Уәкілетті органның авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының жедел көлігі мiндеттi түрде арнайы дыбыс және жарық сигналдары аспаптарымен, сондай-ақ белгiленген үлгiдегi түрлi-түстi бояулы таңбалармен жабдықталады.

Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

27-бап. Құтқарушыларды аттестаттау

1. Құтқарушылар аттестаттауға және қайта аттестаттауға жатады.

2. Құтқарушыларды аттестаттау:

1) олардың авариялық-құтқару жұмыстарын орындауға әзірлік дәрежесін;

2) құтқарушылардың кәсіби машығына, медициналық даярлығына, дене, психологиялық және моральдық әзірлігіне сәйкестігін айқындау мақсатында өткізіледі.

3. Құтқарушылар бастапқы, қайта, кезеңдік және кезектен тыс аттестаттауға жатады:

1) бастапқы аттестаттауға құтқарушы боламын деп шешкен азаматтар жатады;

2) қайта аттестаттау құтқарушылар қызметін қайтадан бастау үшін алдыңғы аттестаттауда анықталған барлық кемшіліктер жойылғаннан кейін өткізіледі;

3) құтқарушыларды кезеңдік аттестаттау үш жылда бір рет өткізіледі;

4) құтқарушыларды кезектен тыс аттестаттау олар орындайтын құтқару жұмыстарының түрі немесе түрлері өзгерген жағдайда өткізіледі.

4. Аттестаттауды уәкілетті орган айқындаған тәртіппен құрылатын аттестаттау комиссиялары өткізеді.

"Халықаралық сыныптағы құтқарушы" деген сыныптық біліктілікті уәкілетті органның аттестаттау комиссиясы құтқарушыларға олар жұмыс істейтін авариялық-құтқару құралымының ведомстволық бағыныстылығына қарамастан береді.

Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

27-1-бап. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерін аттестаттау

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтері аттестаттауға жатады.

2. Аттестаттау өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкестігін айқындау мақсатында өткізіледі.

3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтері бастапқы, қайта, кезеңдік және кезектен тыс аттестаттауға жатады:

1) бастапқы аттестаттауға жаңадан құрылатын өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтері жатады;

2) қайта аттестаттау өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің қызметін қайта бастау үшін алдыңғы аттестаттауда анықталған кемшіліктер жойылғаннан кейін өткізіледі;

3) кезеңдік аттестаттау бес жылда бір рет өткізіледі;

4) кезектен тыс аттестаттау олар орындайтын жұмыстардың түрі немесе түрлері өзгерген жағдайда өткізіледі.

4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерін аттестаттау өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган айқындатын тәртіппен өткізіледі.

5. Аттестаттаудан өткен өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтеріне өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның шешімі негізінде қауіпті өндірістік объектіде тау-кен құтқару, газдан құтқару, бұрқаққа қарсы жұмыстарды жүргізу құқығына куәлік беріледі.

Ескерту. Заң 27-1-баппен толықтырылды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

28-бап. Авриялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын тіркеу

Ескерту. 28-бап алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

29-бап. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының, сондай-ақ мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің қызметін үйлестiру

1. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының, сондай-ақ мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің қызметін үйлестiрудi уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Қазақстан Республикасының аумағында авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының, сондай-ақ мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің қызметін үйлестiру:

1) төтенше жағдайларды жою үшiн қажеттi күштер мен құралдарды жедел тарту;

2) авариялық-құтқару қызметтері, құралымдары және мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің бөлімшелері арасындағы өзара іс-қимылды пысықтау мақсатында жүзеге асырылады.

30-бап. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын қайта бейіндеу және тарату

1. Қазақстан Республикасының заңнамасымен мiндеттi түрде құру көзделген кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарын авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстардың басқа түрiне қайта бейiндеу немесе тарату үшін олар қызмет көрсететiн ұйымдар қызметінің тоқтатылуы немесе аталған қызметтер мен құралымдар алдын алуға және жоюға арналған төтенше жағдайлардың туындау қатерінің жойылуы негіз болып табылады.

2. Ерікті авариялық-құтқару қызметтері мен құрылымдарын тарату туралы шешiмдерді қабылдаған кезде ұйым басшылығы бұл туралы уәкілетті органға хабар береді.

31-бап. Құтқарушылар

1. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарында құтқарушылар міндетін атқаруға он сегіз жасқа толған, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге арнайы даярлықтан өткен және аттестатталған азаматтар жіберіледі.

2. Қазақстан Республикасының азаматтары құтқарушы мәртебесiне олар медициналық куәландырудан, кәсіби қасиеттерін тестілеуден, психологиялық тестілеуден өткеннен кейін, дене шынықтыру даярлығы бойынша нормативтердi орындағаннан кейiн авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзуге арналған аттестаттау нәтижелерi бойынша ие болады.

3. Аттестаттау комиссиясы Қазақстан Республикасының азаматтарына құтқарушы мәртебесiн беру туралы шешiм қабылдаған кезде оларға уәкілетті орган белгілеген үлгілер бойынша құтқарушы куәлiгі, кiтапшасы, бетіне тегi, аты, әкесiнiң аты (ол болған кезде), қан тобы мен құтқарушының тiркеу нөмiрi жазылған жетон беріледi.

4. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу барысында құтқарушылар осы Заңды, Қазақстан Республикасының авариялық-құтқару қызметі мәселелері жөніндегі өзге де нормативтік құқықтық актілерін басшылыққа алады және соның құрамында көрсетілген жұмыстарды жүргізетін авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының басшыларына ғана бағынады.

5. Құтқарушылардың өз міндеттерін атқаруына кедергі келтіру мақсатында оларға қандай да бір нысанда ықпал етуге ешкім де құқылы емес.

Ескерту. 31-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-бап. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын жасақтау

1. Авариялық-құтқару қызметтерінің басшы құрамы авариялық-құтқару қызметі немесе құралымы қызметінің ерекшелігіне сай келетін жоғары білімі бар және арнайы даярлықтан өткен адамдар арасынан жасақталады.

2. Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынуға байланысты психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар, психикалық, мінез-құлықтық, оның ішінде психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынуға байланысты бұзылушылықтарының (ауруларының) себебі бойынша психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымдарда есепте тұрған, психикалық бұзылушылығы салдарынан жарамсыз деп танылған, сондай-ақ өтелмеген немесе алынбаған сотталғандығы бар адамдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен құтқарушы болып жұмысқа қабылдана алмайды.

3. Авариялық-құтқару қызметтерінің немесе құралымдарының жеке құрамын жасақтау құтқарушы мәртебесі бар адамдар арасынан жүзеге асырылады.

4. Құтқарушы мәртебесі бар, осы баптың 2-тармағына көрсетілген негіздер бойынша жұмысқа қабылданбаған адамдар көрсетілген негіздер тоқтатылған кезде кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінде үш ай бойы тағылымдамадан өткеннен кейін жұмысқа жіберіледі.

Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 07.07.2020 № 361-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

33-бап. Құтқарушылардың құқықтары

1. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарға тартылған құтқарушылардың көрсетілген жұмыстарды жүргiзетiн жерге бару кезiнде көлiктiң барлық түрiне билеттердi кезексiз алуға құқығы бар.

2. Құтқарушылар тиесілілік нормалары бойынша арнайы киім-кешекпен және жарақпен қамтамасыз етіледі.

3. Құтқарушылардың авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзу барысында:

1) олардың өз мiндеттерiн орындауы үшiн қажеттi толық және анық ақпаратқа;

2) шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктері, консулдық мекемелері, сондай-ақ халықаралық ұйымдар өкілдіктері орналасқан үй-жайларды, жер учаскелерін қоспағанда, адамдарды құтқаруға, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге бағытталған шараларды қабылдау үшін жеке және заңды тұлғаларға тиесілі аумаққа, тұрғынжайға және өзге де үй-жайға, жер учаскелеріне кедергісіз кіруге;

3) төтенше жағдай аймағындағы барлық адамдардан белгiленген қауiпсiздiк шараларын сақтауды талап етуге;

4) авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзу технологиясына сәйкес жабдықталуға және жарақтандырылуға;

5) азаматтардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мақсатында олардың жекелеген учаскелерге, аумақтарға, ғимараттардың үй-жайларына кiрулерiн шектеуге немесе оған уақытша тыйым салуға;

6) қажет болған жағдайларда адамдарды құтқару үшін жабық есіктер мен терезелерді, сондай-ақ қоршау конструкцияларды ашуға;

7) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген жағдайларда және тәртіппен, адамдарды құтқару үшiн төтенше жағдай аймағындағы ұйымдардың көлігін, байланыс құралдарын, мүлкi мен өзге де материалдық құралдарын пайдалануға құқығы бар.

4. Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізген кезде адам өмірін құтқаруға байланысты болған жағдайларда әрекет еткен құтқарушылар келтiрiлген нұқсанды өтеуден босатылады.

5. Авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдары құтқарушыларының авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттiрмейтiн жұмыстарды жүргiзу кезеңiнде, авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарын ұстауға бөлiнген қаражат есебiнен шығыстары төлене отырып, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті орган белгiлеген нормалар бойынша тамақ өнiмдерiмен қамтамасыз етiлуге және тұруға құқығы бар.

6. Еңбек шартымен өздерiне жүктелген мiндеттердi атқару барысында зардап шеккен кәсiби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының құтқарушыларының тегiн медициналық көмекке құқығы бар.

Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзуге тартылған және оларды жүргізу уақытында зардап шеккен ерiктi авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарының құтқарушылары, құтқарушылар болып табылмайтын азаматтар да тегiн медициналық көмекпен қамтамасыз етіледі.

7. Объектілік авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының құтқарушылары болып табылмайтын азаматтарды, сондай-ақ азаматтарды авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге тартқан кезде олардың негізгі жұмыс орны бойынша орташа жалақысы сақталады.

Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

34-бап. Құтқарушылардың мiндеттерi

Құтқарушылар:

1) зардап шеккен адамдарды iздеуге, оларды құтқару жөнiнде шаралар қабылдауға, оларға алғашқы медициналық және басқа да көмек түрлерiн көрсетуге;

2) авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзуге қатысуға әзір болуға, өзiнiң дене шынықтыру, арнайы, медициналық, психологиялық даярлығын жетiлдiруге;

3) авариялық-құтқару құралымдарының құрамындағы iс-қимыл дағдыларын жетiлдiруге;

4) авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзу технологиясын мүлтіксiз сақтауға;

5) авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге құрамында құтқарушылар қатысатын, авариялық-құтқару құралымдары басшыларының көрсетілген жұмыстарды жүргiзу барысында беретiн бұйрықтарын мүлтiксiз орындауға;

6) төтенше жағдайларға жол бермеу мақсатында азаматтарға қауiпсiз жүрiп-тұру қағидаларын және олар туындаған жағдайда әрекет ету тәртiбiн түсiндiруге мiндеттi.

35-бап. Құтқарушылардың жұмыс (қызмет) және демалыс режимi

1. Күнделiктi қызметте кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдары құтқарушыларының жұмыс (қызмет) режимi iшкi еңбек тәртiптемесі қағидаларымен, кезекшiлiк графиктерімен, сабақтар немесе арнайы даярлық бойынша өзге іс-шаралар кестелерiмен айқындалады.

2. Кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдары құтқарушыларының жұмыс күні мен жұмыс жылы ішіндегі жұмыс режимі санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтер ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады.

3. Кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдары құтқарушыларының күту және авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарға аттануға ұдайы әзірлікте болу режимiнде үйде кезекшiлiк ету уақыты кезекшiлiктiң әрбір сағатына сағаттың төрттен бiрi мөлшерiнде есептеледi.

4. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзу кезiнде кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдары құтқарушыларының жұмыс режимi мен жұмыс ауысымының ұзақтығын төтенше жағдайды жою басшысы төтенше жағдайдың сипатын, авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзу ерекшелiктерiн, санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерді ескере отырып белгiлейдi.

5. Орталық атқарушы органдардың кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарының құтқарушыларына ұзақтығы күнтiзбелік отыз күн ақылы демалыс берiледi. Әрбір үш жыл өтілі үшін ұзақтығы бір күн, бірақ күнтізбелік он бес күннен аспайтын қосымша ақылы демалыс беріледі.

4-БӨЛІМ. ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ
7-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ БАҚЫЛАУ ЖӘНЕ ҚАДАҒАЛАУ

36-бап. Азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау

1. Азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттік бақылауды және қадағалауды азаматтық қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы заңнамасын сақтау мақсатында жүзеге асырады.

2. Азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау:

1) азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылауға;

2) өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылауға және қадағалауға;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауға бөлінеді.

3. Азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттiк бақылау тексеру және бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және тергеп-тексеру нысанында жүзеге асырылады.

4. Тексерулердің, бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылаудың түрлері және оларды жүргізу тәртібі Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес айқындалады.

Мемлекеттік қадағалау осы Заңға сәйкес азаматтық қорғау саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау шеңберінде жедел ден қою шараларын қолдану арқылы жүзеге асырылады.

5. Алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау орталық және жергілікті атқарушы органдардың, азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған, базасында азаматтық қорғау қызметтері құрылған және табиғи және жасанды су айдындарындағы көпшілік демалатын орындар бекітіліп берілген ұйымдардың, сондай-ақ лауазымды адамдардың және азаматтардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген азаматтық қорғаныс жөніндегі талаптар мен іс-шараларды атқаруды қамтамасыз етуіне бағытталған.

2. Азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарға:

1) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк бақылау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторы – уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің басшысы;

2) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк бақылау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторының орынбасары – уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі басшысының орынбасары;

3) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттiк бақылау жөнiндегi мемлекеттiк инспекторы – уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің лауазымды адамы;

4) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы – уәкілетті орган ведомствосының облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы аумақтық бөлімшесінің басшысы;

5) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторының орынбасары – уәкілетті орган ведомствосының облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы аумақтық бөлімшесі басшысының орынбасары;

6) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың, қала ауданының азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау жөніндегі мемлекеттік инспекторы – уәкілетті орган ведомствосының облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы, аудандағы, облыстық маңызы бар қаладағы, қала ауданындағы аумақтық бөлімшесінің лауазымды адамы жатады.

3. Кәсіпкерлік субъектілеріне қатысты азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес бақылау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және жоспардан тыс тексерулер нысанында жүзеге асырылады.

4. Мемлекеттік органдарға қатысты азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау осы Заңның 37-1-бабына сәйкес тексеру нысанында жүзеге асырылады.

Ескерту. 37-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-1-бап. Мемлекеттік органдарға қатысты азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру тәртібі

1. Мемлекеттік органдарға қатысты азаматтық қорғаныс саласындағы мемлекеттік бақылау (бұдан әрі – тексерілетін мемлекеттік органдар) осы бапқа сәйкес мерзімдік және жоспардан тыс тексеру нысанында жүзеге асырылады.

2. Мерзімдік тексеру уәкілетті органның бірінші басшысы тексеру жүргізу жылының алдындағы жылдың 10 желтоқсанынан кешіктірмей және ағымдағы күнтізбелік жылдың 10 маусымына дейін бекіткен мерзімдік тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарлары негізінде жүргізіледі.

Мерзімдік тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарында мыналар қамтылады:

1) жоспардың бекітілген күні мен нөмірі;

2) мемлекеттік органның атауы;

3) тексерілетін мемлекеттік органның атауы, оның тұрған жері;

4) тексерудің нысанасы;

5) тексеру жүргізу мерзімдері;

6) жоспарға қол қоюға уәкілеттік берілген адамның қолтаңбасы.

Мерзімдік тексеру жүргізу туралы хабарлама мерзімдік тексерулердің жартыжылдық жоспары болып табылады және тексеру жүргізу жылының алдындағы жылдың 20 желтоқсанынан кешіктірілмей және ағымдағы күнтізбелік жылдың 20 маусымына дейін уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

Мерзімдік тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу тексерілетін мемлекеттік орган таратылған, қайта ұйымдастырылған, оның атауы өзгерген, сондай-ақ табиғи, техногендік және әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдай туындаған, төтенше жағдай режимі енгізілген, эпидемияның, карантиндік объектілер мен аса қауіпті зиянды организмдер ошақтарының, инфекциялық, паразиттік аурулардың таралуы, уланулар, радиациялық авариялар және олармен байланысты шектеулер туындаған немесе олардың туындау қатері төнген жағдайларда жүзеге асырылады.

Осы тармақтың төртінші бөлігінде көрсетілген жағдайлар басталған кезде тексеру ұзартылуы не тоқтатыла тұруы мүмкін.

Мерзімдік тексерулерді жүргізу мерзімдері алдағы жұмыстардың көлемі, сондай-ақ қойылған міндеттер ескеріле отырып белгіленеді және он бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімге ұзартыла отырып, он бес жұмыс күнінен аспауға тиіс. Мерзімдік тексеруді жүргізу мерзімі мерзімдік тексеру жүргізу тоқтатыла тұрған кезде үзіледі және мерзімдік тексеру қайта басталған кезден бастап жалғасады.

Мерзімдік тексерулерді жүргізу мерзімі тек бір рет ұзартылуы мүмкін. Ұзарту уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі басшысының шешімімен жүзеге асырылады. Мерзімдік тексерулерді жүргізу мерзімдерін ұзарту тексерілетін мемлекеттік орган хабардар етіле отырып, мерзімдік тексерулер мерзімдерін ұзарту туралы қосымша актімен ресімделеді, онда тексерулерді тағайындау туралы алдыңғы актінің күні мен нөмірі және ұзарту себептері көрсетіледі. Мерзімдік тексеру мерзімдерін ұзарту туралы хабарламаны уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі табыс етілгені туралы хабарламамен ұзартылғанға дейін бір жұмыс күні бұрын тексерілетін мемлекеттік органға табыс етеді.

3. Тексеру тексеруді тағайындау туралы актінің негізінде бару арқылы жүргізіледі, онда мыналар көрсетіледі:

1) актінің күні мен нөмірі;

2) мемлекеттік органның атауы;

3) тексеру жүргізуге уәкілеттік берілген адамның (адамдардың) тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басты куәландыратын құжатта көрсетілсе) және лауазымы;

4) тексеру жүргізу үшін тартылатын мамандар, консультанттар мен сарапшылар туралы мәліметтер;

5) тексерілетін мемлекеттік органның атауы, оның тұрған жері;

6) тағайындалған тексерудің нысанасы;

7) тексерудің түрі;

8) тексеру жүргізу мерзімі;

9) тексеру жүргізу негіздері;

10) тексерілетін кезең;

11) тексерілетін мемлекеттік органның осы баптың 18 және 19-тармақтарында көзделген құқықтары мен міндеттері;

12) тексерілетін мемлекеттік орган басшысының не оның уәкілетті адамының актіні алғаны немесе алудан бас тартқаны туралы қолтаңбасы;

13) актіге қол қоюға уәкілеттік берілген адамның қолтаңбасы.

Тексерулерді тағайындау, ұзарту, тоқтата тұру және қайта бастау туралы актілерге уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің басшысы қол қояды.

Тексерудің басталатыны туралы акт тексерілетін мемлекеттік органға табыс етілген күн тексеру жүргізудің басталуы деп есептеледі.

4. Тексеруді тағайындау туралы актімен танысудан бас тартылған, тексеруді жүзеге асыратын уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамының тексеру жүргізу үшін қажетті материалдарға қол жеткізуіне кедергі жасалған жағдайларда тиісті акт жасалады.

Бас тарту туралы актіге уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің тексеруді жүзеге асыратын лауазымды адамы және тексерілетін мемлекеттік органның басшысы не оның уәкілетті адамы қол қояды.

Тексеруді тағайындау туралы актіні алудан бас тартылған кезде уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің лауазымды адамы тексеру жүргізуді бастауға негіз болып табылатын тексеруді тағайындау туралы актіні хабарламасы бар тапсырысты хатпен поштамен не электрондық құжат арқылы жібереді.

Тексеруді тағайындау туралы актіні алудан бас тарту оны орындамауға негіз болып табылмайды.

5. Азаматтық қорғаныс саласындағы талаптарға сәйкестігі тұрғысынан тексерілетін мемлекеттік органдарға қатысты мерзімдік тексеру үш жылда бір рет жүзеге асырылады.

6. Жоспардан тыс тексеруге:

1) тексеру нәтижелері туралы қорытындыда көрсетілген анықталған бұзушылықтарды жою туралы талаптардың орындалуын бақылау;

2) жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттік органдарға қатысты дәлелді негіздер мен растайтын дәлелдемелері болған кезде азаматтық қорғаныс саласындағы талаптарды бұзушылықтар жөніндегі жолданымдары;

3) адамның өміріне, денсаулығына, қоршаған ортаға, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтірудің не нұқсан келтірудің қатері туралы нақты фактілер бойынша прокурордың талабы;

4) жеке және заңды тұлғалардың құқықтары мен заңды мүдделерін бұзушылықтардың нақты фактілері бойынша мемлекеттік органдардың жолданымдары;

5) қылмыстық қудалау органының Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексінде көзделген негіздер бойынша тапсырмалары негіз болып табылады.

Уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі тексерілетін мемлекеттік органға жоспардан тыс тексеруді жүргізудің басталатыны туралы тексеру жүргізу нысанасын көрсете отырып, ол басталғанға дейін кемінде бір тәулік бұрын хабарлауға міндетті.

7. Жоспардан тыс тексеру жүргізу мерзімі он жұмыс күніне дейін ұзартыла отырып, он жұмыс күнінен аспауға тиіс.

Жоспардан тыс тексеруді жүргізу мерзімі тек бір рет ұзартылуы мүмкін. Ұзарту уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі басшысының шешімімен жүзеге асырылады. Жоспардан тыс тексеру жүргізу мерзімдерін ұзарту тексерілетін мемлекеттік орган хабардар етіле отырып, жоспардан тыс тексеру мерзімдерін ұзарту туралы қосымша актімен ресімделеді, онда тексерулерді тағайындау туралы алдыңғы актінің күні мен нөмірі және ұзарту себептері көрсетіледі. Жоспардан тыс тексеру мерзімдерін ұзарту туралы хабарламаның табыс етілуі туралы хабарламамен бірге ұзартылғанға дейін бір жұмыс күні бұрын тексерілетін мемлекеттік органға табыс етіледі.

8. Анонимдік жолданымдар болған жағдайларда жоспардан тыс тексерулер жүргізілмейді. Жоспардан тыс тексеруді тағайындауға негіз болған фактілер мен мән-жайлар жоспардан тыс тексеруге жатады.

9. Тексерулер ішкі еңбек тәртібінің қағидаларында белгіленген жұмыс уақытында жүзеге асырылады.

10. Тексеру нәтижелері бойынша тексеру нәтижелері туралы қорытынды жасалады, онда мыналар көрсетіледі:

1) қорытындының жасалған күні, нөмірі мен орны;

2) мемлекеттік органның атауы;

3) тексеруді тағайындау туралы актінің күні мен нөмірі;

4) тексеру жүргізген адамдардың тегі, аты, әкесінің аты (егер олар жеке басты куәландыратын құжаттарда көрсетілсе) және лауазымдары;

5) тексеру жүргізу үшін тартылған мамандар, консультанттар мен сарапшылар туралы мәліметтер;

6) тексерілетін мемлекеттік органның атауы, оның тұрған жері;

7) тексерудің нысанасы;

8) тексерудің түрі;

9) тексеру жүргізу мерзімі мен кезеңі;

10) тексеру нәтижелері туралы, оның ішінде анықталған бұзушылықтар, олардың сипаты туралы мәліметтер;

11) талаптарды орындау және бұзушылықтарға жол берген адамдарға қатысты шаралар қабылдау мерзімі көрсетіле отырып, анықталған бұзушылықтарды жою туралы талаптар;

12) тексерілетін мемлекеттік орган басшысының не оның уәкілетті адамының, сондай-ақ тексеру жүргізу кезінде қатысқан адамдардың қорытындымен танысқаны немесе танысудан бас тартқаны туралы мәліметтер, олардың қолтаңбалары немесе қол қоюдан бас тарту туралы жазба;

13) тексеру жүргізген лауазымды адамдардың қолтаңбалары.

Тексеру нәтижелері туралы қорытындыға тексеру нәтижелеріне байланысты құжаттар немесе олардың көшірмелері олар болған кезде қоса беріледі.

Мерзімдік тексерудің нәтижелері бойынша әкімшілік іс жүргізу қозғалмай, тексеру нәтижелері туралы қорытынды шығарылады.

Анықталған бұзушылықтарды жою туралы талаптарды орындау мерзімі тексеру нәтижелері туралы қорытынды табыс етілген күннен бастап кемінде он жұмыс күнін құрайды.

11. Тексеру нәтижелері туралы қорытындының бірінші данасы өз құзыреті шегінде мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органға электрондық нысанда тапсырылады, екінші данасы танысу және анықталған бұзушылықтарды жою бойынша шаралар қабылдау үшін тексерілетін мемлекеттік органға (басшыға не оның уәкілетті адамына) қолын қойғызып қағаз жеткізгіште немесе электрондық нысанда табыс етіледі, үшінші данасы уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінде қалады.

Тексеру нәтижелері бойынша ескертулер және (немесе) қарсылықтар болған жағдайда тексерілетін мемлекеттік орган оларды жазбаша түрде жазады және тексеру нәтижелері туралы қорытынды табыс етілген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесіне жібереді. Тексеруді жүргізген лауазымды адам тексеру нәтижелері туралы қорытындыға тиісті жазба жасайды.

Уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі тексерілетін мемлекеттік органның ескертулерін және (немесе) қарсылықтарын он жұмыс күні ішінде қарауға және уәжді жауап беруге тиіс.

12. Тексеру жүргізу кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзушылық болмаған жағдайда тексеру нәтижелері туралы қорытындыға тиісті жазба жасалады.

13. Тексерілетін мемлекеттік органға тексеру нәтижелері туралы қорытынды тексеруді тағайындау туралы актіде (мерзімді ұзарту туралы қосымша акт болған кезде онда) көрсетілген тексерудің аяқталу мерзімінен кешіктірілмей табыс етілген күн тексеру мерзімінің аяқталуы деп есептеледі.

14. Тексеру нәтижелері туралы қорытындыда көрсетілген анықталған бұзушылықтарды жою туралы талаптар тексерілетін мемлекеттік органдардың орындауы үшін міндетті болып табылады.

Тексерілетін мемлекеттік орган тексеру нәтижелері туралы қорытындыда көрсетілген анықталған бұзушылықтарды жою мерзімі өткеннен кейін тексеру нәтижелері туралы қорытындыда белгіленген мерзім ішінде уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесіне анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпарат беруге міндетті.

Тексерілетін мемлекеттік орган анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпаратты белгіленген мерзімде бермеген немесе толық бермеген жағдайларда уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі жоспардан тыс тексеру тағайындайды.

Тексерілетін мемлекеттік орган анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы берілген ақпаратқа бұзушылықтардың жойылу фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса береді. Бұл жағдайда жоспардан тыс тексеру қажет болмайды.

15. Егер уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі тексерулерді осы бапта белгіленген тексерулер жүргізу жөніндегі талаптарды бұза отырып жүргізсе, олар жарамсыз деп танылады.

16. Тексеруді жүзеге асыру кезінде тексерілетін мемлекеттік органның құқықтары мен заңды мүдделері бұзылған жағдайда тексерілетін мемлекеттік орган уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамдарының шешімдеріне, әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жоғары тұрған лауазымды тұлғаға не сотқа шағым жасауға құқылы.

17. Уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамдарының тексеру жүргізу кезінде:

1) рұқсаттамалық режим мен объектішілік режимнің талаптарын сақтай отырып, тексерілетін мемлекеттік органның аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруге;

2) тексеру нәтижелері туралы қорытындыға қоса тіркеу үшін қағаз және электрондық жеткізгіштердегі құжаттарды (мәліметтерді) не олардың көшірмелерін, сондай-ақ тексерудің нысанасына сәйкес автоматтандырылған дерекқорларға (ақпараттық жүйелерге) қолжетімділікті алуға;

3) тексеру жүргізу үшін мамандарды, консультанттар мен сарапшыларды тартуға;

4) аудио-, фото- және бейнетүсірілімді жүзеге асыруға;

5) тексерудің нысанасына жататын техникалық байқау және тіркеп-белгілеу аспаптарының, фото- және бейнеаппаратуралардың жазбаларын пайдалануға құқығы бар.

Уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің лауазымды адамдары тексеру жүргізу кезінде:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасын, тексерілетін мемлекеттік органның құқықтары мен заңды мүдделерін сақтауға;

2) тексеруді осы бапта белгіленген тәртіп негізінде және оған қатаң сәйкестікте жүргізуге;

3) тексеру жүргізу кезеңінде тексерілетін мемлекеттік органның белгіленген жұмыс режиміне кедергі жасамауға;

4) тексеру жүргізу кезінде тексерілетін мемлекеттік органның не оның уәкілетті өкілінің қатысуына кедергі жасамауға, тексерудің нысанасына жататын мәселелер бойынша түсіндірмелер беруге;

5) тексерілетін мемлекеттік органдарға тексерудің нысанасына жататын қажетті ақпаратты беруге;

6) тексеру нәтижелері туралы қорытындыны тексерілетін мемлекеттік органға тексеруді тағайындау туралы актіде (мерзімді ұзарту туралы қосымша акт болған кезде онда) көрсетілген тексеруді аяқтау мерзімінен кешіктірмей табыс етуге;

7) тексеру жүргізу нәтижесінде алынған құжаттар мен мәліметтердің сақталуын қамтамасыз етуге;

8) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берілген, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзушылықтардың алдын алу, анықтау және жолын кесу жөніндегі өкілеттіктерді уақтылы және толық көлемде орындауға міндетті.

Уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің тексеру жүргізу үшін келген лауазымды адамдары тексерілетін мемлекеттік органға:

1) тексеруді тағайындау туралы актіні;

2) қызметтік куәлігін (сәйкестендіру картасын) көрсетуге міндетті.

18. Тексерілетін мемлекеттік органдар не олардың уәкілетті өкілдері тексеру жүргізілген кезде:

1) егер құжаттар мен мәліметтер жүргізілетін тексерудің нысанасына жатпаса, оларды ұсынбауға;

2) тексеру нәтижесінде анықталған бұзушылықтар бойынша қосымша уақытша және (немесе) қаржылық шығындар қажет болған жағдайда үш жұмыс күнінен кешіктірмей бұзушылықтарды жою мерзімдерін ұзарту туралы өтінішпен уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесіне жүгінуге;

3) тексеру нәтижелері туралы қорытындыға, сондай-ақ уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамдарының әрекеттеріне (әрекетсіздігі) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен шағым жасауға;

4) уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамдарының тексерілетін мемлекеттік органның қызметін шектейтін, заңға негізделмеген тыйымдарын орындамауға;

5) тексеруді жүзеге асыру процесін, сондай-ақ уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамының тексеру шеңберінде жүргізіп жатқан жекелеген әрекеттерін оның қызметіне кедергі жасамай, аудио- және бейнетехника құралдарының көмегімен тіркеп-белгілеуге құқылы.

19. Тексерілетін мемлекеттік органдар не олардың уәкілетті өкілдері тексеру жүргізілген кезде:

1) уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі лауазымды адамдарының рұқсаттамалық режим мен объектішілік режимнің талаптарын сақтай отырып, тексерілетін мемлекеттік органның аумағына және үй-жайларына кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге;

2) уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің лауазымды адамдарына тексеру нәтижелері туралы қорытындыға қоса тіркеу үшін қағаз және электрондық жеткізгіштердегі құжаттарды (мәліметтерді) не олардың көшірмелерін, сондай-ақ тексерудің нысанасына сәйкес автоматтандырылған дерекқорларға (ақпараттық жүйелерге) қолжетімділікті беруге;

3) тексеру басталған күні тексеруді тағайындау туралы актіні және аяқталған күні жүргізілген тексерудің нәтижелері туралы қорытындыны алғаны туралы белгі жасауға;

4) егер осы Заңда не Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше көзделмесе, тексеру жүргізу кезеңінде тексерілетін құжаттарға өзгерістер мен толықтырулар енгізуге жол бермеуге;

5) басшының не оның уәкілетті адамының тексерудің белгіленген мерзімдерінде тексерілетін мемлекеттік орган тұрған жерде болуын қамтамасыз етуге міндетті.

20. Егер жоспардан тыс тексеру жүргізу нәтижесінде тексерілетін мемлекеттік органның Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзу (орындамау) фактісі анықталса, әкімшілік құқық бұзушылық құрамының белгілерін көрсететін жеткілікті деректер болған кезде уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің лауазымды адамдары өкілеттіктері шегінде бұзушылықтарға жол берген адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа тарту жөнінде шаралар қабылдайды.

Ескерту. 37-1-баппен толықтырылды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

38-бап. Өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау

Ескерту. 38-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау жеке, заңды тұлғалардың өрт қауіпсіздігі талаптарын сақтауын қамтамасыз етуге бағытталған және осы баптың 2-тармағына сәйкес жүзеге асырылатын бақылауды қоспағанда, оны Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Заңға сәйкес мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары жүзеге асырады.

Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органының осы Заңның 38-1-бабында көзделген жедел ден қою шараларын қолдану құқығымен жеке және заңды тұлғалардың өрт қауіпсіздігі саласындағы талаптарды сақтауын тексеру жөніндегі қызметі өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік қадағалау болып табылады.

2. Мемлекеттік орман қоры аумағында өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылауды және қадағалауды – орман шаруашылығы саласындағы уәкілетті орган, әуе, ішкі су және теміржол көлігінде - көлік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

Шахталар мен кеніштердің, ашық көмір разрездерінің жерасты құрылыстарындағы өрт қауіпсіздігінің жай-күйі өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау процесінде бақыланады.

3. Өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарға:

1) Қазақстан Республикасының өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттiк бақылау және қадағалау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторы – уәкілетті органның ведомствосының басшысы;

2) Қазақстан Республикасының өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттiк бақылау және қадағалау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторының орынбасары – уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі басшысының орынбасары;

3) Қазақстан Республикасының өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттiк бақылау және қадағалау жөнiндегi мемлекеттiк инспекторы – уәкілетті орган ведомствосының лауазымды адамы;

4) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы – уәкілетті органның облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы аумақтық бөлімшесінің басшысы;

5) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторының орынбасары – уәкілетті органның облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы аумақтық бөлімшесі басшысының орынбасары;

6) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың, қала ауданының өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспекторы – уәкілетті органның облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы, аудандағы, облыстық маңызы бар қаладағы, қала ауданындағы аумақтық бөлімшесінің лауазымды адамы жатады.

4. Өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау және қадағалау және тексеру нысанында жүзеге асырылады.

Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары өрт қауіпсіздігі талаптарының сақталуы тұрғысынан бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру нәтижесінде бұзушылықтарды анықтаған жағдайда, бақылау және қадағалау субъектісіне анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама беріледі.

Анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру аяқталған күні бақылау және қадағалау субъектісіне табыс етіледі.

Анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқама орындалмаған жағдайда бақылау және қадағалау субъектілері өрт қауiпсiздiгiнiң талаптарын бұза отырып жүзеге асыратын, сондай-ақ ұйымдарды, объектiнi, құрылысты, ғимаратты салу, реконструкциялау, кеңейту немесе техникалық қайта жарақтандыру кезiнде жобаларда көзделген өрт қауiпсiздiгiнiң талаптары орындалмаған кезде ұйымдардың, жекелеген өндiрiстердiң, өндiрiстiк учаскелердiң, агрегаттардың жұмысын iшiнара немесе толық тоқтата тұру, ғимараттарды, құрылыстарды, электр желiлерiн, жылыту аспаптарын пайдалануға және өрт шығу қаупi бар жұмыстарды жүргiзуге тыйым салу Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес жүргiзіледi.

5. Алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Тәуекел дәрежесі жоғары немесе орташа бақылау және қадағалау субъектісі сараптама ұйымының оң қорытындысын алған кезде осы объект, Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жоспардан тыс тексерулерді қоспағанда, қорытынды қолданылатын кезеңге бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылаудан босатылады.

Мемлекеттік заңды тұлғаларға тиесілі объектілерде, сондай-ақ мемлекеттік емес өртке қарсы қызметте өрт қауіпсіздігі саласында аудит жүргізуге тыйым салынады.

Ескерту. 38-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-1-бап. Өрт қауіпсіздігі саласындағы жедел ден қою шаралары және оларды қолдану тәртібі

1. Мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру барысында және (немесе) оның нәтижелері бойынша, егер объектіні пайдалану (қызмет, жұмыс) жеке және (немесе) заңды тұлғалардың конституциялық құқықтарына, бостандықтары мен заңды мүдделеріне, адамдардың өмірі мен денсаулығына, қоршаған ортаға, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне тікелей қатер төндірсе, өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор жедел ден қою шараларын қолданады.

2. Тексеру жүргізуді, бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылауды жүзеге асыру барысында және (немесе) оның нәтижелері бойынша бақылау және қадағалау субъектілеріне (объектілеріне) қолданылатын түрлері осы бапта көзделген әсер ету тәсілдері жедел ден қою шаралары болып табылады. "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес берілген рұқсаттар бойынша біліктілік немесе рұқсат беру талаптарына сәйкестігіне жүргізілетін тексерулерді жүргізу кезінде жедел ден қою шаралары қолданылмайды.

3. Жедел ден қою шаралары бақылау және қадағалау субъектісінің (объектісінің) қызметін, жұмыстарды немесе қызметтің (жұмыстардың) жекелеген түрлерін орындауын тоқтата тұруды қамтиды.

4. Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 143-бабына сәйкес мемлекеттік бақылау нысанасы болып табылатын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзу жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылады.

5. Өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды бұзушылықтар анықталған кезде мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру барысында және (немесе) оның нәтижелері бойынша уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актіні ресімдейді.

Өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы акт Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 153-бабына сәйкес ресімделеді және бақылау және қадағалау субъектісіне табыс етіледі.

6. Өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актіні қолма-қол табыс ету кезінде оны қабылдаудан бас тартылған жағдайда оған тиісті жазба енгізіледі және актіні қабылдаудан бас тарту фактісін тіркейтін бейнежазба жүзеге асырылады. Өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы акт оның табыс етілгені туралы хабарламасы бар хатпен бақылау және қадағалау субъектісінің заңды мекенжайына, тұрған жеріне немесе нақты мекенжайына жіберіледі.

7. Өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актіні алудан бас тарту оны орындамауға негіз болып табылмайды.

8. Мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру барысында және (немесе) оның нәтижелері бойынша анықталған, жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды бұзушылықтар бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру нәтижелері туралы актіде, сондай-ақ анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада көрсетіледі.

9. Бақылау және қадағалау субъектісі жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды анықталған бұзушылықтарды анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада көрсетілген мерзімдерде жоюға міндетті.

10. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру нәтижелері бойынша талаптарды анықталған бұзушылықтарды жою мерзімдері өткеннен кейін жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын анықталған бұзушылықтардың жойылғанын бақылау бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізіледі.

Өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актінің қолданысы өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 144-бабы 5-тармағының 2-1) тармақшасына сәйкес жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актінің негізінде жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын анықталған бұзушылықтардың жойылғанын растаған жағдайда тоқтатылады.

11. Жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды анықталған бұзушылықтар жойылмаған жағдайда жоспардан тыс тексеру нәтижелері бойынша бұзушылықтарға жол берген адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылыққа тарту жөнінде шаралар қабылданады, сондай-ақ өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор осы баптың 5 және 8-тармақтарына сәйкес актілер шығарады.

12. Бақылау және қадағалау субъектісі анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада көзделген мерзімдер өткенге дейін бұзушылықтардың жойылу фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса бере отырып, талаптарды анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпарат беруге міндетті.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген ақпарат берілген жағдайда осы баптың 10-тармағының екінші бөлігіне сәйкес жоспардан тыс тексеру жүргізіледі.

13. Бақылау және қадағалау субъектісі жедел ден қою шараларын қолдануға алып келген мемлекеттік бақылау нәтижелерімен келіспеген жағдайда өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актіні жарамсыз деп тану және оның күшін жою туралы шағым бере алады.

Шағым Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 29-тарауында көзделген тәртіппен жоғары тұрған мемлекеттік органға не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сотқа беріледі.

Шағымды беру өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актінің орындалуын тоқтата тұрмайды.

14. Өрт қауіпсіздігі саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актіні жарамсыз деп тануға және оның күшін жоюға:

1) жедел ден қою шараларын қолдануға негіздің болмауы;

2) жедел ден қою шараларының осы шараға сәйкес келмейтін негіз бойынша қолданылуы;

3) өрт қауіпсіздігі саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспекторлардың жедел ден қою шараларын өз құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша қолдануы негіз болып табылады.

15. Жедел ден қою шараларын қолдану туралы ақпарат өз құзыреті шегінде мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органға Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы айқындаған тәртіппен жіберіледі.

Ескерту. 38-1-баппен толықтырылды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

39-бап. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

Ескерту. 39-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау қауіпті өндірістік объектілердегі, әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі авариялар, оқыс оқиғалар кезінде туындайтын қауіпті өндірістік факторлардың персоналға және халыққа зиянды әсерінің алдын алуға бағытталған.

2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау:

1) қауіпті өндірістік объектілердің және қауіпті техникалық құрылғыларды пайдаланатын ұйымдардың өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтауына;

2) қауіпті өндірістік объектілердің өндірістік ғимараттарына, технологиялық құрылысжайларына зерттеп-қарау, диагностикалау, қауіпті техникалық құрылғыларға техникалық куәландыру жүргізудің уақтылығына;

3) қауіпті өндірістік объектілердің және қауіпті техникалық құрылғыларды пайдаланатын ұйымдардың авариялар мен олардың салдарларын жою және оқшаулау жөніндегі жұмыстарды жүргізуге әзірлігіне;

4) әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауіпті техникалық құрылғылардың қауіпсіз пайдаланылуына;

5) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің қауіпті өндірістік объектілерде тау-кен құтқару, газдан құтқару, бұрқаққа қарсы жұмыстарды орындауға әзірлігіне;

6) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестатталған заңды тұлғаларға жүзеге асырылады.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру және тергеп-тексеру нысанында жүзеге асырылады.

Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады. Тергеп-тексеру Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне және осы Заңға сәйкес жүзеге асырылады.

3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдарға:

1) Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторы – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің басшысы;

2) Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторының орынбасары – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесі басшысының орынбасары;

3) Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөнiндегi мемлекеттiк инспекторы – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның құрылымдық бөлімшесінің лауазымды адамы;

4) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы аумақтық бөлімшесінің басшысы;

5) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторының орынбасары – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы аумақтық бөлімшесі басшысының орынбасары;

6) облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың, қала ауданының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспекторы – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның облыстағы, республикалық маңызы бар қаладағы, астанадағы, аудандағы, облыстық маңызы бар қаладағы, қала ауданындағы аумақтық бөлімшесінің лауазымды адамы;

7) республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауіпті техникалық құрылғылардың қауіпсіз пайдаланылуын мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі және тұрмыстық, коммуналдық-тұрмыстық тұтынушылардың тұрмыстық баллондары мен газ тұтыну жүйелерінің қауіпсіз пайдаланылуын және әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін мемлекеттік бақылау жөніндегі мемлекеттік инспекторы – республикалық маңызы бар қалалардағы, астанадағы, аудандардағы (облыстық маңызы бар қалалардағы) жергілікті атқарушы органдардың құрылымдық бөлімшелерінің лауазымды адамы жатады.

4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыру барысында және (немесе) оның нәтижелері бойынша адамдардың өміріне және (немесе) денсаулығына қатер төндіретін жағдайларда өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор осы бапта көзделген тәртіппен дара кәсіпкерлердің, ұйымдардың қауіпті өндірістік объектілерді және (немесе) техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты қызметін немесе қызметінің жекелеген түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу түріндегі жедел ден қою шараларын қолданады.

5. Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 143-бабына сәйкес мемлекеттік бақылау нысанасы болып табылатын, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген талаптарды бұзушылықтар жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылады.

Аварияны тергеп-тексеру жүргізу кезінде осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген талаптар бұзылған жағдайларда жедел ден қою шаралары қолданылуы мүмкін.

6. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды бұзушылықтар анықталған кезде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы акт ресімдейді және қауіпті өндірістік объектіні және (немесе) техникалық құрылғыны пломбалауды жүргізеді.

7. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы акт Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 153-бабына сәйкес ресімделеді және қауіпті өндірістік объектілерді және (немесе) техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты дара кәсіпкерге, ұйымға табыс етіледі.

8. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы актіні қолма-қол табыс ету кезінде оны қабылдаудан бас тартылған жағдайда оған актінің қабылданбағаны туралы тиісті жазба енгізіледі. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы акт оның табыс етілгені туралы хабарламасы бар хатпен қауіпті өндірістік объектілерді және (немесе) техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты дара кәсіпкердің, ұйымның заңды мекенжайына, тұрған жеріне немесе нақты мекенжайына жіберіледі.

9. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы актіні алудан бас тарту оны орындамауға негіз болып табылмайды.

10. Мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру барысында және (немесе) оның нәтижелері бойынша анықталған жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды бұзушылықтар бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру, тергеп-тексеру нәтижелері туралы актіде, сондай-ақ өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының анықталған бұзушылықтарын жою туралы нұсқамада көрсетіледі.

11. Қауіпті өндірістік объектілерді және (немесе) техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты дара кәсіпкер, ұйым жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болып табылатын, талаптарды анықталған бұзушылықтарды өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының анықталған бұзушылықтарын жою туралы нұсқамада көрсетілген мерзімдерде жоюға міндетті.

12. Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау, тексеру, тергеп-тексеру нәтижелері бойынша талаптарды анықталған бұзушылықтарды жою мерзімдері өткеннен кейін жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болған анықталған бұзушылықтардың жойылғанын бақылау бойынша жоспардан тыс тексеру жүргізіледі.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы актінің қолданысы өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 144-бабы 5-тармағының 2-1) тармақшасына сәйкес жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актінің негізінде жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болған анықталған бұзушылықтардың жойылғанын растаған жағдайда тоқтатылады.

13. Жедел ден қою шараларын қолдануға негіз болған, талаптарды анықталған бұзушылықтар жойылмаған жағдайда жоспардан тыс тексеру нәтижелері бойынша бұзушылықтарға жол берген адамдарды Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылыққа тарту жөнінде шаралар қабылданады, сондай-ақ өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектор осы баптың 6 және 10-тармақтарына сәйкес актілер шығарады.

14. Өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын анықталған бұзушылықтарды жою туралы нұсқамада көзделген мерзімдер өткенге дейін қауіпті өндірістік объектілерді және (немесе) техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты дара кәсіпкер, ұйым бұзушылықтардың жойылу фактісін дәлелдейтін материалдарды қоса бере отырып, талаптарды анықталған бұзушылықтардың жойылғаны туралы ақпарат беруге міндетті.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделген ақпарат берілген жағдайда осы баптың 12-тармағының екінші бөлігіне сәйкес жоспардан тыс тексеру жүргізіледі.

15. Қауіпті өндірістік объектілерді және (немесе) техникалық құрылғыларды пайдалануға байланысты дара кәсіпкер, ұйым жедел ден қою шараларын қолдануға алып келген мемлекеттік бақылау нәтижелерімен келіспеген жағдайда өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы актіні жарамсыз деп тану және оның күшін жою туралы шағым бере алады.

Шағым Қазақстан Республикасы Кәсіпкерлік кодексінің 29-тарауында көзделген тәртіппен жоғары тұрған мемлекеттік органға не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен сотқа беріледі.

Шағымды беру өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы актінің орындалуын тоқтата тұрмайды.

16. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы қызметті немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру не оларға тыйым салу туралы актіні жарамсыз деп тануға және оның күшін жоюға:

1) жедел ден қою шараларын қолдануға негіздің болмауы;

2) жедел ден қою шараларының осы шараға сәйкес келмейтін негіз бойынша қолданылуы;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттік инспектордың жедел ден қою шараларын өз құзыретіне кірмейтін мәселелер бойынша қолдануы негіз болып табылады.

17. Жедел ден қою шараларының қолданылуы туралы ақпарат өз құзыреті шегінде мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органға Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасы айқындаған тәртіппен жіберіледі.

Ескерту. 39-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 26.12.2019 № 284-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

40-бап. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылау

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылауды қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымдарда өндірістік бақылау қызметінің лауазымды адамдары жұмыскерлерге, төтенше жағдай таралатын есепті аймаққа жататын халыққа, қоршаған ортаға қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсерінің тәуекелін бар мүмкіндігінше азайту мақсатында жүзеге асырады.

2. Мыналар өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылаудың міндеттері болып табылады:

1) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының орындалуын қамтамасыз ету;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздікке мониторинг жүргізу;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге бағытталған шараларды талдау және әзірлеу;

4) жұмыстарды жүргізу қауіпсіздігін қамтамасыз етуге әсер ететін мән-жайлар мен бұзушылықтардың себептерін анықтау;

5) қауіпті өндірістік факторлардың объектілерге, адамдарға, қоршаған ортаға зақымдай отырып әсер етуінің алдын алуға бағытталған жұмыстарды үйлестіру.

3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылау ұйым басшысының бұйрығымен бекітілетін, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылау туралы нормативтік акт негізінде жүзеге асырылады.

Ұйымның нормативтік актісінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында өндірістік бақылауды жүзеге асыратын ұйымның лауазымды адамдарының құқықтары мен міндеттері қамтылуға тиіс.

4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылау қызметінің лауазымды адамдары:

1) ұйымның бөлімшелерінде өндірістік бақылауды жүзеге асыру жөніндегі жұмыс жоспарын әзірлеуге;

2) жұмыскерлердің өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтауына өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге тексеруді ұйымдастыруға және жүргізуге;

4) өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету және аварияларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарларын әзірлеуді ұйымдастыруға;

5) өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізуге дайындық жөніндегі жұмысты ұйымдастыруға;

6) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының өзгеруі туралы ақпаратты жұмыскерлердің назарына жеткізуге;

7) ұйым басшысына:

өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды жүргізу, өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын бұзушылықтарды жою;

өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары бұзылып жүзеге асырылатын, жұмыскерлердің өмірі мен денсаулығына қатер төндіретін немесе қауіпті өндірістік факторлардың объектілерге, адамдарға, қоршаған ортаға зақымдай отырып әсер етуіне алып келуі мүмкін жұмыстарды тоқтата тұру;

өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша даярлаудан, қайта даярлаудан уақтылы өтпеген адамдарды жұмыстан шеттету туралы ұсыныстар енгізуге;

8) Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыруға міндетті.

5. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы өндірістік бақылау қызметінің лауазымды адамдарының:

1) қауіпті өндірістік объектілері бар ұйымдарда және (немесе) қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын өзге де ұйымдарда өнеркәсіптік қауіпсіздіктің жай-күйін бағалау үшін қажетті құжаттар мен материалдарды алуға;

2) тәуліктің кез келген уақытында қауіпті өндірістік объектіге еркін кіруге құқығы бар.

Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-тарау. ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ АЛДЫН АЛУ ЖӨНІНДЕГІ АЗАМАТТЫҚ
ҚОРҒАУ ІС-ШАРАЛАРЫ

41-бап. Төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі азаматтық қорғаудың жалпы іс-шаралары

1. Төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі азаматтық қорғау іс-шаралары олардың туындау мүмкіндігі және олардан келтірілетін ықтимал нұқсан ескеріле отырып жүргізіледі.

2. Төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі азаматтық қорғаудың жалпы іс-шараларына:

1) мониторинг, оның ішінде жерді қашықтықтан зондтау құралдарын пайдалана отырып мониторинг жүргізу, азаматтық қорғаудың құлақтандыру, аумақтар мен объектілерді төтенше жағдайлардан қорғау жүйелерін ұйымдастыру;

2) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, қалалардың, қала аудандарының:

төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі жоспарларын;

қауіпсіздік паспорттарын;

табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар қатерлерінің каталогтарын;

объектілердің жұмыс істеу орнықтылығын арттыру жөніндегі іс-шараларды;

ықтимал төтенше жағдайлар кезінде халықтың тіршілігін қамтамасыз ету жөніндегі іс-шараларды әзірлеу;

3) су объектілері акваторияларының паспорттарын әзірлеу;

4) төтенше резервтерді құру және пайдалану, тиісті мемлекеттік органдарға ұсыныстар енгізу;

5) қаржы ресурстары резервін, азық-түліктің, дәрілік заттардың, материалдық-техникалық құралдардың запастарын және халық үшін уақытша тұрғын үй құру;

6) азаматтық қорғау саласында хабар беру және білімді насихаттау;

7) ықтимал төтенше жағдайларды ескере отырып, аумақтардағы құрылыс салуды жоспарлау;

8) сейсмикалық қауіпті өңірлерде сейсмикалық тұрақты құрылыс салу және ғимараттар мен құрылыстардың сейсмикалық тұрақтылығын күшейту;

9) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жоюға азаматтық қорғаудың басқару органдарының, күштері мен құралдарының әзірлігін қамтамасыз ету;

10) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жоюға әзірлік жөнінде іс-қимылдар жоспарларын әзірлеу және оқу-жаттығулар, жаттығулар, сабақтар өткізу;

11) азаматтық қорғау саласында азаматтарды кәсіптік оқыту, азаматтық қорғаудың басқару органдарының басшы құрамы мен мамандарын даярлау және азаматтық қорғау саласында халықты оқыту;

12) ықтимал төтенше жағдайлардың, оның ішінде климаттың өзгеруінің әсер етуінен туындаған немесе ушыққан қауіптілігін, сондай-ақ олардың әлеуметтік-экономикалық салдарын ғылыми зерттеу, болжау және бағалау;

13) жер сілкінісін болжаудың жаңа әдістерін әзірлеу және енгізу жөніндегі тәжiрибелiк-экспериментальды жұмыстар мен ғылыми-зерттеу жұмыстарын орындау;

14) қауіпті өндірістік объектілердегі қауіпті өндірістік факторлардың зиянды әсері мен олардың салдарларының алдын алу жөнінде шараларды әзірлеу және іске асыру;

15) қауіпті өндірістік объектілердің өнеркәсіптік қауіпсіздігін міндетті декларациялау;

16) осы Заңда көзделген, төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі азаматтық қорғаудың өзге де іс-шаралары жатады.

3. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының биологиялық қауіпсіздік саласындағы заңнамасына сәйкес биологиялық қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органға азаматтық қорғаудың патогенді биологиялық агенттермен жұмыс істеуге және ықтимал қауіпті биологиялық объектілердің жұмыс істеуіне байланысты төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі жалпы іс-шаралары туралы статистикалық ақпаратты және өзге де есепке алу мен есептілік құжаттамасын (ақпаратын) береді.

Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 401-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 21.05.2022 № 123-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Су басулардан, тасқын сулардан, су жайылудан, теңіздер мен ірі су айдындарының таяздануынан, сел тасқындарынан, қар көшкіндерінен, шөгулерден, құламалардан азаматтық қорғау іс-шаралары

Су басулардан, тасқын сулардан, су жайылудан, теңіздер мен ірі су айдындарының таяздануынан, сел тасқындарынан, қар көшкіндерінен, шөгулерден, құламалардан азаматтық қорғау іс-шаралары халықтың, объектілердің, инфрақұрылымның қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған және оған:

1) қорғайтын гидротехникалық және өзге де құрылыстарды жобалау, салу және пайдалану;

2) теңiздер мен iрi су айдындары деңгейлерi өзгеруінің, қоршаған ортаның жай-күйінің мониторингін, халықты және ұйымдардың жұмыскерлерін жағалау аймағындағы су деңгейінің көтерілу құбылыстары туралы құлақтандыруды ұйымдастыру;

3) сел және көшкін жағдайының мониторингін, халықты және ұйымдардың жұмыскерлерін сел қатері мен оның төнуі туралы тиісті құлақтандыруды ұйымдастыру;

4) тау баурайлары, биік таулы, моренді және мұздық көлдер қаупін азайту жөніндегі алдын алу іс-шараларын әзірлеу және жүзеге асыру;

5) тау арналарының, сел ошақтарының, көшкін қаупі бар аймақтардың фитомелиорациясын жүргізу;

6) қар көшкіндерін күштеп түсіру жұмыстарын жүргізу кіреді.

43-бап. Пайдалы қазбалардың кен орындарын игерумен байланысты төтенше жағдайлардан азаматтық қорғау іс-шаралары

Пайдалы қазбалардың кен орындарын игерумен байланысты төтенше жағдайлардан азаматтық қорғау іс-шараларына:

1) игеріліп жатқан кен орындары аудандарындағы бұрыннан бар ғимараттар мен құрылыстардың беріктігі мен орнықтылығын арттыру;

2) кен орындарын игерумен байланысты төтенше жағдайлардан келтірілуі мүмкін нұқсанды азайту жөнiндегi іс-шараларды ұйымдастыру, ал оларды жүргiзу мүмкiн болмаған кезде - қорғау іс-шараларының қажеттi кешенiн орындай отырып, өндiрудi тоқтату және кен орындарын консервациялау кіреді.

44-бап. Төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі азаматтық қорғау іс-шараларын орындау

Төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі азаматтық қорғау іс-шараларын орындау уәкілетті органның, орталық, жергілікті атқарушы органдардың, мемлекеттік мекемелердің, ұйымдардың басшыларына осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген құзыреттері шегінде жүктеледі.

Төтенше жағдайлардың алдын алу жөніндегі іс-шараларды уақтылы және толық жүргізу мақсатында орталық, жергілікті атқарушы органдардың, мемлекеттік мекемелердің, объектілердің және ұйымдардың басшылары Қазақстан Республикасының халқын, объектілерін және аумағын қорғау жөнінде қосымша шаралар қабылдауға тиіс.

9-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ЗЕРТТЕУЛЕР, ОҚЫТУ,
ХАБАР БЕРУ ЖӘНЕ БІЛІМДІ НАСИХАТТАУ

45-бап. Азаматтық қорғау саласындағы ғылыми зерттеулер

Азаматтық қорғаудың кешенді ғылыми негізін қалыптастыру және дамыту мақсатында уәкілетті орган азаматтық қорғау саласындағы ғылыми зерттеулерді ұйымдастырады және үйлестіреді.

Азаматтық қорғау саласындағы ғылыми зерттеулердің негізгі міндеттері табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың теріс әсерін азайту, азаматтық қорғау саласында тәуекелдерді бағалауды және басқаруды нормативтік-әдістемелік қамтамасыз ету жөнінде ұсынымдар әзірлеу болып табылады.

Азаматтық қорғау саласындағы ғылыми-техникалық қамтамасыз етуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес аккредиттелген және аттестатталған ғылыми-зерттеу ұйымдары мен оқу орындары жүзеге асырады.

Азаматтық қорғау саласындағы ғылыми зерттеулерді қаржыландыру бюджет қаражаты және Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған басқа да көздер есебінен жүзеге асырылады.

46-бап. Азаматтық қорғау саласында оқыту

1. Азаматтық қорғау саласында азаматтарды кәсіптік оқыту уәкілетті органмен ынтымақтастық туралы келісім жасасқан Қазақстан Республикасының және шет мемлекеттердің оқу органдарында, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітілген мамандықтар мен мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес жүргізіледі.

2. Азаматтық қорғаудың басқару органдарының басшы құрамы мен мамандарын даярлау, азаматтық қорғау саласында халықты оқыту төтенше жағдайларда іс-қимыл жасау дағдыларын үйрету, авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзу, өзiн-өзі құтқарудың және өзара көмек көрсетудiң негiзгi тәсiлдерi мен әдiстерiн білу, халық арасындағы ықтимал шығындарды және материалдық нұқсанды барынша азайту мақсатында жүргiзiледi.

Азаматтық қорғаудың басқару органдарының басшы құрамы мен мамандары, сондай-ақ білім беру ұйымдарының, бұқаралық ақпарат құралдарының басшылары уәкілетті органның және уәкілетті органмен ынтымақтастық туралы келісім жасасқан шет мемлекеттердің ұйымдарында және оқу орындарында даярлықтан және қайта даярлықтан өтеді.

Қаладағы аудандардың, аудандық маңызы бар қалалардың, ауылдардың, кенттердің, ауылдық округтердің әкімдері, сондай-ақ ұйымдардың, мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту ұйымдарының басшылары, азаматтық қорғау құралымдарының командирлері, ұйымдардағы азаматтық қорғау жөніндегі сабақ топтарының жетекшілері, барлық үлгідегі жалпы білім беретін мектептер мен орта кәсіптік оқу орындарының оқытушылары, қауіпті өндірістік объектілердің басшылары уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшелерінде даярлықтан және қайта даярлаудан өтеді.

Азаматтық қорғау саласында даярлықтан немесе қайта даярлықтан өткен тыңдаушыларға уәкілетті орган белгілеген бірыңғай үлгідегі сертификаттар беріледі.

3. Азаматтық қорғау саласында балаларды оқыту мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту және жалпы орта білім беру ұйымдарында, азаматтарды оқыту – жұмыс, оқу орны және тұрғылықты жері бойынша ұйымдарда жүргізіледі.

Сейсмикалық қауiптi өңірлерде орналасқан ұйымдарда, мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту ұйымдарында және оқу орындарында сейсмикалық жаттығулар тоқсан сайын жүргiзіледі.

Қауіпті өндірістік объектiлердің төтенше жағдайы таралатын есепті аймақта орналасқан ұйымдарда, мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту ұйымдарында және оқу орындарында қатты әсер ететiн улы және радиоактивті заттардың шығарылуынан авариялар туындаған кезде персоналдың, балалардың, оқушылардың, студенттердiң әрекет етуі бойынша жаттығулар тоқсан сайын жүргiзіледі.

Сел қауіпті, шөгу, көшкін қаупі бар аудандарда, сондай-ақ су жайылу, су басу, тасқындар болуы ықтимал аймақтарда орналасқан ұйымдарда, мектепке дейінгі тәрбие беру мен оқыту ұйымдарында және оқу орындарында қауіпті кезеңнің басталуы алдында жаттығулар жүргiзіледі.

Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

47-бап. Азаматтық қорғау саласында хабар беру және білімді насихаттау

1. Халыққа төтенше жағдайлар туралы хабар беру азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесі және бұқаралық ақпарат құралдары арқылы беріледi.

2. Азаматтық қорғау саласында хабар беруге және білімді насихаттауға:

1) халыққа бұқаралық ақпарат құралдары арқылы, оның ішінде республикалық және облыстық (қалалық) телеарналарда арнайы бағдарламалар құру арқылы төтенше жағдайлар кезіндегі іс-қимылдар тәртібі туралы хабар беруді ұйымдастыру;

2) басылымдарда, интернет-ресурстарда азаматтық қорғау саласындағы білімді, тұрмыстағы және өндірістегі қауіпсіздік қағидаларын насихаттайтын тұрақты жарияланымдарды, телерадио хабарларын тарату желілері бойынша хабарларды ұйымдастыру кіреді.

3. Азаматтық қорғау саласындағы білімді насихаттауды уәкілетті орган, сондай-ақ мемлекеттік органдар, ұйымдар және қоғамдық бірлестіктер жүзеге асырады.

4. Орталық және жергілікті атқарушы органдар халыққа азаматтық қорғау саласында өздері қабылдаған шаралар туралы хабар беруге және білімдерін таратуға жәрдемдесуге тиіс.

5-БӨЛІМ. ТАБИҒИ ЖӘНЕ ТЕХНОГЕНДІК СИПАТТАҒЫ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАР
МЕН ОЛАРДЫҢ САЛДАРЛАРЫН ЖОЮ
10-тарау. ТАБИҒИ ЖӘНЕ ТЕХНОГЕНДІК СИПАТТАҒЫ ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРДЫ ЖОЮ

48-бап. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайды жариялау

Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайды жариялауды:

жаһандық немесе өңірлік ауқымдағы төтенше жағдай кезінде Қазақстан Республикасының Премьер-Министрі;

жергілікті ауқымдағы төтенше жағдайлар кезінде әкімшілік-аумақтық бірліктердің әкімдері жүзеге асырады.

49-бап. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде жүргізілетін іс-шаралар

Төтенше жағдайлар туындаған кезде оларға жедел ден қою мақсатында азаматтық қорғаудың басқару органдары өз құзыреті шегінде:

1) қалыптасқан жағдайды талдауды, төтенше жағдайдың таралу ауқымын анықтауды, адам шығыны мен материалдық нұқсанды алдын ала бағалауды;

2) халықты құлақтандыруды;

3) төтенше жағдайдың даму ықтималдығын бағалауды, жағдай туралы деректерді қорытуды және талдамалық материалдар дайындауды;

4) төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарына сәйкес азаматтық қорғау күштері мен құралдарын жедел жіберуді;

5) авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу кезінде азаматтық қорғау күштері мен құралдарын басқаруды, төтенше жағдайды жою мәселелері бойынша қажетті шұғыл шаралар мен басқарушылық шешімдер қабылдауды;

6) төтенше жағдайды жоюға тартылатын азаматтық қорғау күштері мен құралдарының іс-қимылдарын үйлестіруді және олардың өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыруды;

7) төтенше жағдайларда халықтың тіршілігін қатамасыз ету жөніндегі іс-шараларды, оның ішінде таралу ауқымына қарай төтенше жағдайларды жою үшін материалдық-техникалық ресурстардың запастарын пайдалануды;

8) төтенше жағдайды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарына сәйкес төтенше жағдайларды жоюға тартылатын азаматтық қорғау күштері мен құралдарының жай-күйін бақылауды жүргізеді.

50-бап. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жою кезінде авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарға басшылық

1. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыруды және оған басшылықты, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайды жоюға тартылған күштер мен құралдарға басшылықты, олардың өзара іс-қимыл жасауын ұйымдастыруды төтенше жағдайды жою басшысы жүзеге асырады.

2. Төтенше жағдайды жою басшысы болып:

1) жаһандық немесе өңірлік ауқымдағы төтенше жағдай кезінде – Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің өкімімен уәкілетті органның лауазымды адамы;

2) жергілікті ауқымдағы төтенше жағдай кезінде – тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік әкімінің шешімімен жергілікті атқарушы органның лауазымды адамы тағайындалады.

3. Төтенше жағдай аймағының шекарасын төтенше жағдайды жою басшысы айқындайды.

4. Төтенше жағдайдың сипатын бағалауды, төтенше жағдайды жою басшысына оны оқшаулау және жою жөнінде ұсыныстар әзірлеуді жедел штаб жүзеге асырады. Жедел штаб авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізуге қатысатын азаматтық қорғау қызметтері мен құралымдарының іс-қимылдарын үйлестіреді.

5. Жедел штаб төтенше жағдайды жою басшысының шешімімен құрылады.

Жедел штаб бастығы болып төтенше жағдайды жою басшысының орынбасары болып табылатын, уәкілетті органның немесе оның ведомствосының аумақтық бөлімшесінің лауазымды адамы тағайындалады.

Жедел штаб бастығы төтенше жағдайды жою басшысымен келісу бойынша және төтенше жағдай ауқымы мен аймағына қарай жедел топтардың қажетті санын құрады және төтенше жағдай аймағындағы олардың жұмысын бөліп береді.

6. Төтенше жағдайды жою басшысын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мiндеттерiн атқарудан шеттетуден және басшылық етуді өзiне қабылдаудан немесе басқа лауазымды адамды тағайындаудан басқа кезде, оның қызметіне араласуға ешкiм де құқылы емес.

7. Төтенше жағдайды жою басшысы мүдделі мемлекеттік органдар мен ұйымдарға өзі қабылдаған шешімдер туралы дереу хабар беру жөнінде шаралар қабылдауға міндетті.

8. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу мүмкін болмаған жағдайда, төтенше жағдайды жою басшысының, бірінші кезектегі тәртіппен төтенше жағдай аймағындағы адамдарды құтқару жөнінде барлық мүмкін болатын шараларды қолдана отырып, көрсетілген жұмыстарды тұтастай немесе олардың бір бөлігін тоқтата тұру туралы шешім қабылдауға құқығы бар.

9. Төтенше жағдайды жою басшысы:

1) қолда бар күштер мен құралдарды пайдалана отырып, төтенше жағдай аймағында барлауды және жағдайды бағалауды, адамдарды құтқаруды ұйымдастырады;

2) авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзу бойынша негізгі күш-жігерді жұмылдыру учаскелерін, күштер мен құралдардың қажетті санын, құтқару жұмыстарын жүргiзудiң әдiстерi мен тәсiлдерiн айқындайды;

3) төтенше жағдай аймағындағы объектiлерде және ұйымдардың аумақтарында авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзу туралы шешiм қабылдайды;

4) авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарына мiндеттер қоюды жүзеге асырады, олардың өзара iс-қимыл жасауын ұйымдастырады, олардың қауiпсiздiгiн және алға қойылған мiндеттердiң орындалуын қамтамасыз етедi;

5) төтенше жағдай аймағындағы мән-жайдың өзгеруiне бақылауды жүзеге асырады;

6) қажет болуына қарай қосымша күштер мен құралдарды шақыртады, олардың кездесуін ұйымдастырады, олардың авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзу орнын (ауданын) айқындайды;

7) күштер мен құралдардың резервiн құруды ұйымдастырады, ауысым бойынша жұмыс істеу тәртiбiн айқындайды;

8) Қазақстан Республикасының Үкiметiне, уәкілетті органға жаһандық немесе өңірлік ауқымдағы төтенше жағдай аймағында қалыптасқан жағдай және авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды ұйымдастыру және жүргiзу жөнінде өзі қабылдаған шешiмдер туралы хабар береді;

9) төтенше жағдай орнынан күштер мен құралдардың кету тәртiбiн айқындайды.

10. Төтенше жағдайдың таралуы кезінде төтенше жағдайды жою басшысы аса қажет болған жағдайда (адамдардың өмiрi мен денсаулығына тiкелей қатер төнгенде):

төтенше жағдай аймағына адамдар мен көлiктiң кіруiн шектейдi;

төтенше жағдай аймағындағы ұйымдардың қызметiн тоқтата тұрады;

авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзуге азаматтық қорғаудың авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының күштері мен құралдарын және көрсетілген құралымдардың құрамына кiрмейтiн құтқарушыларды тартады;

кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзуге ерiктi негiзде халықты, сондай-ақ құтқарушы болып табылмайтын жекелеген азаматтарды, олардың келiсiмімен авариялық-құтқару жұмыстарын жүргiзуге тартады;

төтенше жағдай аймағында эвакуациялық iс-шаралар жүргiзудi ұйымдастырады;

Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шығыстарды кейіннен өтей отырып, ұйымдардың материалдық-техникалық, азық-түлік, медициналық және басқа да ресурстарын тартады;

төтенше жағдайлардың өршуіне және авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстардың барысына байланысты басқа да қажеттi шараларды қолданады.

Ескерту. 50-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

51-бап. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын төтенше жағдайларды жоюға тарту

1. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын төтенше жағдайларды жоюға тартуды азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің басшылары немесе олар уәкілеттік берген лауазымды адамдар өз құзыреттері шегінде:

1) төтенше жағдайлар туындаған және өршіген кезде;

2) төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар жоспарларына сәйкес;

3) аумағында төтенше жағдай қалыптасқан мемлекеттік органның немесе ұйымның сұрау салуы бойынша жүзеге асырады.

2. Қауіпті өндірістік объектілерге шарт негізінде қызмет көрсететін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерін төтенше жағдайларды жоюға тарту қызмет көрсетілетін объектілердің қажетті қорғалу деңгейін қамтамасыз ететін күштер мен құралдардың жеткілікті саны міндетті түрде сақталған жағдайда жүзеге асырылады.

Ескерту. 51-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

52-бап. Төтенше жағдайларды жою үшін ішкі істер органдарының, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың күштері мен құралдарын, қоғамдық бірлестіктер мен халықты тарту, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін қолдану

Төтенше жағдайларды жою үшін ішкі істер органдарының, басқа да әскерлер мен әскери құралымдардың күштері мен құралдарын, қоғамдық бірлестіктер мен халықты тарту, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін қолдану Қазақстан Республикасының заңдарына және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимылдар (өзара іс-қимылдар) жоспарларына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 52-бап жаңа редакцияда - ҚР 10.01.2015 № 275-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

53-бап. Авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарына өз қызметін жүзеге асыруына жәрдемдесу

1. Орталық және жергiлiктi атқарушы органдар, ұйымдар төтенше жағдайлардың аймақтарына бара жатқан, төтенше жағдайларды жою жөніндегі жұмыстарды жүргізіп жатқан және орналасқан жеріне қайтып келе жатқан авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарына барынша жәрдем көрсетуге мiндеттi.

2. Авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргiзетін жерге бара жатқан кезде кәсiби авариялық-құтқару қызметтерi мен құралымдарының жедел көлiгi, оның iшiнде уақытша тартылған және жалға алынған жедел көлiгі кедергiсiз жүріп өту құқығын, әуеайлақтарда, автожанармайқұю станцияларында, теңiз және өзен порттарында жанар-жағармай материалдарымен бiрiншi кезекте қамтамасыз етiлу құқығын, сондай-ақ техникалық қызмет көрсету станцияларында, әуеайлақтарда, теңiз және өзен порттарында жөндеу жұмыстарын бiрiншi кезекте жүргiзу құқығын пайдаланады.

54-бап. Уәкілетті органның жедел резерві

Уәкілетті органның жедел резерві күні бұрын құрылады және төтенше жағдайлар аймағындағы халықтың бірінші кезектегі тіршілігін қамтамасыз етуге және шұғыл медициналық көмек көрсетуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында авариялық-құтқару жұмыстарын қамтамасыз етуге арналған.

55-бап. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде мүлікті реквизициялау

Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде мүлікті реквизициялау мемлекеттік резерв болмаған немесе жеткіліксіз болған кездегі ерекше жағдайларда "Мемлекеттік мүлік туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

56-бап. Төтенше жағдайларды жою кезіндегі авариялық-құтқару жұмыстары мен кезек күттірмейтін жұмыстар

Авариялық-құтқару жұмыстары кезінде: төтенше жағдай аймағы мен зақымдау ошағын барлау, өрттерді оқшаулау және сөндіру, үйінділерден, бұзылған, жанып жатқан ғимараттар мен құрылыстардан, газ тараған, су басқан және түтінге оранған үй-жайлардан зардап шеккендерді іздеу және алып шығу (қоршаудан шығару), зардап шеккендерге алғашқы медициналық көмек көрсету және өмірін сақтап қалуға жағдай жасап, қауіпсіз аудандарға оларды эвакуациялау, сондай-ақ материалдық және мәдени құндылықтарды құтқару және қоршаған ортаны қорғау бойынша іс-қимылдар жүргізіледі.

Авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу кезінде қауіпсіз жағдайлар жасау мақсаттарында төтенше жағдай аймағында сұйық отын, газ, электр энергиясы мен су беру көздерін авариялық сөндіру жүргізіледі.

Кезек күттірмейтін жұмыстар кезінде төтенше жағдай аймағына азаматтық қорғау күштері мен құралдарын кіргізу маршруттарын жабдықтау, құлау қатері бар немесе авариялық-құтқару жұмыстарын қауіпсіз жүргізуге кедергі келтіретін ғимараттар мен құрылыстардың конструкциясын бекіту немесе құлату, коммуналдық-энергетикалық желілердің жекелеген учаскелерін қалпына келтіру, халықтың бірінші кезектегі тіршілігін қамтамасыз ету үшін мүлікті жеткізу, аумақты санитариялық тазалау, сондай-ақ зардап шеккендерді уақытша орналастыру үшін және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге байланысты өзге де мақсаттар үшін зақымданған ғимараттар мен құрылыстарды ішінара қалпына келтіру жүргізіледі.

Төтенше жағдайларды жою кезінде кезек күттірмейтін жұмыстар қысқа мерзімдерде орындалады және авариялық-құтқару жұмыстары толық аяқталғанға дейін жүргізіледі.

11-тарау. ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙЛАРДЫҢ САЛДАРЛАРЫН ЖОЮ

57-бап. Төтенше жағдайлардың салдарларын жою жөніндегі іс-шараларды жүргізу

Инженерлік инфрақұрылымды, тұрғын үйді қалпына келтіру, қоршаған ортаны сауықтыру, халыққа әлеуметтік-оңалту көмегін көрсету жөніндегі іс-шаралар жүргізуді төтенше жағдайлардың сипаты мен ауқымына қарай орталық және жергілікті атқарушы органдар өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының Үкіметі және жергілікті атқарушы органдар Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасына сәйкес төтенше жағдайлардың салдарларын жоюға бюджет қаражатын бөлу туралы шешім қабылдауға құқылы.

58-бап. Жеке және заңды тұлғаларға, қоршаған ортаға келтірілген зиянды (нұқсанды) өтеу

Жеке тұлғалар денсаулығына зиян келтірілуіне не жақын туыстарының қайтыс болуына байланысты нұқсанның өтелуін талап етуге құқылы.

Жеке және заңды тұлғалар өздерінің мүлкінің жеке немесе заңды тұлғалардың қызметінен туындаған техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан бүлінуіне немесе жойылуына байланысты нұқсанды өтеуді талап етуге құқылы.

Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлармен жеке және заңды тұлғаларға келтірілген зиянды (нұқсанды) өтеуді зиян (нұқсан) келтіруші ерікті түрде немесе сот шешімі бойынша жүргізеді.

Жеке тұлғалардың өміріне немесе денсаулығына келтірілген зиян Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес зиян (нұқсан) келтірушінің есебінен толық көлемде өтелуге жатады.

Зиян (нұқсан) келтірушілер жерді рекультивациялау мен жердің табиғи құнарлылығын қалпына келтіруге жұмсалатын шығындарды қоса алғанда, қоршаған ортаға келтірілген нұқсанды өтеуге міндетті.

Табиғи сипаттағы төтенше жағдайлармен жеке тұлғалардың денсаулығы мен мүлкіне келтірілген зиян (нұқсан) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен, зардап шеккендердің ең төменгі қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін қажетті шекте өтеледі.

Салынған тұрғын үй төтенше жағдай салдарынан тұрғын үйсіз қалған азаматтарға Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен беріледі.

Мемлекеттік тұрғын үй қорынан берілетін тұрғын үй Қазақстан Республикасының аумағындағы экологиялық зілзалалар, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар салдарынан тұрғын үйі тұруға жарамсыз болған азаматтарға өтеусіз негізде беріледі.

Мыналар:

1) Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасына сәйкес жылжымайтын мүлік объектілеріне жатпайтын, уақытша құрылыстар, шаруашылық-тұрмыстық және өзге де салынған құрылыстар, сондай-ақ заңсыз салынған объектілер;

2) бағалы киім, сән-салтанат заттары не бағалы металдардан жасалған, көркемдік құндылығы бар заттар өтелуге жатпайды.

Жеке және заңды тұлғалардың төтенше жағдайлар туындаған кезде сақтандыру объектісі болып табылған мүлкіне келтірілген нұқсан Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында айқындалған тәртіппен сақтандырушының қаражаты есебінен өтелуге жатады.

Сақтандыру төлемін жүзеге асырған сақтандырушының нұқсан келтірушіден жүзеге асырылған сақтандыру төлемі шегінде сақтандыру төлемін өтеуді талап етуге құқығы бар.

6-БӨЛІМ. ӨРТ ҚАУІПСІЗДІГІ МЕН ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
12-тарау. ӨРТ ҚАУІПСІЗДІГІН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

59-бап. Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары

1. Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары өрттің алдын алуды және оны сөндіруді, авариялық-құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстар жүргізуді, өрт қауіпсіздігі саласында мемлекеттік бақылау мен қадағалауды және өртке байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтар туралы істер бойынша анықтау жүргізуді жүзеге асырады.

2. Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары өрт қауіпсіздігі саласындағы уәкілетті органнан, оның ведомствосынан, уәкілетті органның аумақтық бөлімшелерінен, мемлекеттік мекемелерінен және білім беру ұйымдарынан тұрады.

Ескерту. 59-бап жаңа редакцияда – ҚР 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

60-бап. Қазақстан Республикасында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі

1. Қазақстан Республикасында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жүйесі – бұл өрт пен одан келтірілетін зиянды (нұқсанды) болғызбауға бағытталған, экономикалық, әлеуметтiк, ұйымдық, ғылыми-техникалық және құқықтық шаралардың, сондай-ақ өртке қарсы қызметтің күштері мен техникалық құралдарының жиынтығы.

2. Қазақстан Республикасында өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жүйесi өрт қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн орталық және жергiлiктi атқарушы органдарды, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарын, мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтерді, өртке қарсы ерікті құралымдарды, өрт сөндіру-техникалық ғылыми-зерттеу мекемелерiн, уәкілетті органның білім беру ұйымдарын, өрт сөндіру-техникалық өнiмдер шығаратын кәсiпорындарды қамтиды.

3. Қазақстан Республикасында өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының ведомствоішілік қызметінің міндеттері мен функциялары уәкілетті органның басшысы бекітетін қағидаларда, нұсқаулықтарда регламенттеледі.

Ескерту. 60-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

61-бап. Өрт қауiпсiздiгi саласындағы құқықтық реттеу

1. Өрт қауiпсiздiгi саласындағы құқықтық реттеу – Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде орындалуы мiндеттi өрт қауiпсiздiгi талаптарын белгiлеу.

2. Қазақстан Республикасының өрт қауiпсiздiгi саласындағы нормативтік құқықтық актілеріне өрт қауiпсiздiгi талаптары қамтылатын техникалық регламенттер, өрт қауiпсiздiгiнің қағидалары, нұсқаулықтар және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлері жатады.

3. Өнімге және (немесе) оның өмірлік циклінің процестеріне қойылатын өрт қауіпсіздігі талаптары техникалық регламенттерде белгіленеді.

62-бап. Өрт қауiпсiздiгi шараларын әзiрлеу және iске асыру

Өрт қауiпсiздiгi шаралары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, сондай-ақ өрттердің шығу себептерін талдау және оларға қарсы күрес тәжiрибесi, заттардың, материалдардың, технологиялық процестердің, бұйымдардың, конструкциялардың, ғимараттар мен құрылыстардың өртену қаупін бағалау негiзiнде әзiрленедi.

Кәсіпорындар, ғимараттар, құрылыстар және басқа да объектілер үшін, оның ішінде оларды жобалау кезінде өрт қауіпсіздігі шараларын әзірлеуде және іске асыруда өрттер кезінде адамдарды қауіпсіз эвакуациялауды қамтамасыз ететін шешімдер міндетті түрде көзделуге тиіс.

Өндірістік объектілер үшін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі шешімдерді көздейтін өрттерді жою жоспарлары міндетті түрде әзірленеді.

63-бап. Өрттерді сөндіру

1. Өрттерді сөндіру өрттерді жоюға, адамдар мен жеке және заңды тұлғалардың мүлкін құтқаруға бағытталған іс-қимылдарды білдіреді.

Елді мекендердің аумақтарындағы, стратегиялық, аса маңызды мемлекеттік объектілер мен мемлекеттік меншіктің тіршілікті қамтамасыз ету объектілеріндегі өрттерді сөндіруді мемлекеттік өртке қарсы қызмет жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органы және қорғаныс, әуе, ішкі су және теміржол көлігі, мемлекеттік орман қоры объектілеріндегі өрттерді сөндіру үшін мемлекеттік өртке қарсы қызметті тарту тәртібі уәкілетті орган мен тиісті мемлекеттік органдар арасындағы келісімдермен регламенттеледі.

Дала өрттерін, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелері жоқ елді мекендердегі өрттерді сөндіруді тиісті аумақтағы жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.

2. Уәкілетті органның басшысы өртке қарсы қызметтердің барлығына қатысты аға жедел бастық болып табылады.

Облыстардағы, республикалық маңызы бар қалалардағы, астанадағы, аудандардағы, облыстық маңызы бар қалалардағы мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының басшылары тиісті аумақтарда орналасқан өртке қарсы қызметтерге қатысты аға жедел бастық болып табылады.

3. Өртке қарсы қызмет гарнизонына кіретін күштер мен құралдарды пайдалану тәртібі өртке қарсы қызмет гарнизоны бөлімшелерінің бару кестесімен айқындалады, ал ауылдық жерлердегі аудандарда - өрттерді сөндіруге күштер мен құралдарды тарту жоспарымен айқындалады.

Өртке қарсы қызмет бөлімшелерін шақыру үшін елді мекендердің телефон желілерінде "101" және "112" бірыңғай нөмірлері орнатылады.

4. Өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің өрттерді сөндіруге баруы сөзсіз тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Өрт сөндіруге басшылықты өртке келген өртке қарсы қызмет гарнизонының аға лауазымды адамы жүзеге асырады.

Өрт сөндіру басшысы дара басшылық қағидаттарымен өрт сөндіру міндеттерін орындауға қатысатын жеке құрамды, сондай-ақ өрт сөндіруге тартылған күштерді басқарады.

Өрт сөндіру басшысын Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен міндеттерін орындаудан шеттетуден және басшылықты өзіне қабылдаудан немесе басқа лауазымды адам тағайындаудан басқа кезде оның қызметіне араласуға ешкім құқылы емес.

6. Өрттерді сөндірумен байланысты емес төтенше жағдайларды жою кезінде мемлекеттік және мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтің, ақшасын қоспағанда, күштері мен құралдары төтенше жағдайды жою басшысының билігіне көшеді.

7. Өрт сөндіру басшысының:

1) өрт сөндіру үшін, көлік құралдары мен басқа да материалдық-техникалық құралдарды қоса алғанда, мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтердің және өртке қарсы ерікті құралымдардың күштері мен құралдарын тартуға;

2) өрттерді сөндіру жұмыстарын жүргізу кезеңінде цехтар мен объектілердің жұмысын тоқтата тұруға, адамдарды, материалдық құндылықтарды қауіпті аймақтан эвакуациялауға өкім беруге құқығы бар.

8. Өрттерді сөндіру кезінде мемлекеттік өртке қарсы қызмет қызметкерлерінің:

1) өрттер кезінде азаматтардың жеке қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында, оларды құтқаруға, оттың таралуын болғызбауға және өртті жоюға бағытталған шаралар қабылдау үшін, шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктері, консулдық мекемелері, сондай-ақ халықаралық ұйымдар өкілдіктері орналасқан үй-жайларды, жер учаскелерін қоспағанда, адамдарды құтқаруға, авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге бағытталған шараларды қабылдау үшін жеке және заңды тұлғаларға тиесілі аумаққа, тұрғынжайға және өзге де үй-жайға, жер учаскелеріне кедергісіз кіруге;

2) қажет болған жағдайларда, оттың таралуын болғызбауға және өртті жоюға бағытталған шаралар қабылдау үшін жабық есіктерді, терезелерді, шатырларды, сондай-ақ қоршау конструкцияларды ашуға;

3) осы Заңның 33-бабы 3-тармағының 5) және 7) тармақшаларында көзделген іс-қимылдарға құқығы бар.

9. Өрттерді сөндіру кезінде келтірілген материалдық нұқсан Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен өтелуге жатады.

Өрт сөндіру кезінде құқыққа сыйымды әрекет еткен өртке қарсы қызметтердің қызметкерлері мен ерікті өрт сөндірушілер келтірілген нұқсанды өтеуден босатылады.

Ескерту. 63-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

64-бап. Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу объектілері және сәйкестікті растау

Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу объектілері өнім және (немесе) оның өмірлік циклінің процестері болып табылады.

Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу объектілерінің сәйкестігін растау Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 64-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

65-бап. Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін жобалау, салу, реконструкциялау және шығару кезіндегі өрт қауіпсіздігі талаптары

Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін жобалау, салу, реконструкциялау және шығару кезінде:

1) өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін орналастыру;

2) өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін қолдану;

3) өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін өрт сөндіру-техникалық тұрғыдан сыныптау;

4) өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін өрт сөндіру деполары ғимараттарымен және құрылысжайлармен қамтамасыз ету;

5) адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

6) өрттің таралуын болғызбау;

7) өрт сөндіру мүмкіндігін қамтамасыз ету;

8) өрт сөндіру кезінде құтқару жұмыстарын жүргізу жөніндегі талаптар сақталуға тиіс.

Ескерту. 65-бап жаңа редакцияда - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

66-бап. Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін пайдалану, сақтау, тасымалдау, қолдану және іске асыру кезіндегі өрт қауіпсіздігі талаптары

Ескерту. 66-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Өрт қауіпсіздігі саласындағы техникалық реттеу және стандарттау объектілерін пайдалану, сақтау, тасымалдау, қолдану және іске асыру кезінде:

1) өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі ұйымдастырушылық және техникалық іс-шаралар;

2) адамдарды эвакуациялау жолдары;

3) өрт шыққан кезде адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету және іс-қимыл тәртібі;

4) инженерлік жүйелердің жарақтандырылуы және жұмыс істеу жай-күйі;

5) өрт сөндіру автоматикасы жүйелерінің жарақтандырылуы және жұмыс істеу жай-күйі, оларға қызмет көрсету және қызмет көрсету персоналы үнемі болатын орындарға шығару;

6) өрт сөндіру техникасының жарақтандырылуы және жұмыс істеу жай-күйі;

7) өрттің таралуын болғызбау;

8) өрт сөндіру мүмкіндігін қамтамасыз ету;

9) аумақтарды, ғимараттар мен құрылыстарды, үй-жайларды күтіп-ұстау;

10) өрт сөндіру кезінде авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуді қамтамасыз ету жөніндегі талаптар сақталуға тиіс.

Ескерту. 66-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 05.10.2018 № 184-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК ЕМЕС ӨРТКЕ ҚАРСЫ ҚЫЗМЕТ ЖӘНЕ ӨРТКЕ ҚАРСЫ
ЕРІКТІ ҚҰРАЛЫМДАР

67-бап. Мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет

1. Мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтің негізгі міндеттері:

1) ұйымдардағы, елді мекендердегі және объектілердегі өрттердің алдын алу және сөндіру;

2) ұйымдардағы, елді мекендердегі және объектілердегі авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу болып табылады.

2. Қазақстан Республикасы Үкіметінің нормативтік құқықтық актілерімен мемлекеттік емес өртке қарсы қызметті міндетті түрде құру көзделген ұйымдар мен объектілердің, сондай-ақ елді мекендердегі өрт қауіпсіздігі мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет құру немесе жұмыс істеп тұрған мемлекеттік емес өртке қарсы қызметтермен қызмет көрсетуге шарттар жасасу арқылы қамтамасыз етілуі мүмкін.

3. Мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет өз жұмысын осы Заңға және өртке қарсы қызмет жұмысын реттейтін Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес жүзеге асырады.

Мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет субъектілері өрт қауіпсіздігі саласындағы міндеттерді орындауда мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарына жәрдем көрсетуге міндетті.

4. Мемлекеттік емес өртке қарсы қызметке жұмысқа он сегіз жасқа толған және арнайы даярлық пен оқу курсынан өткен Қазақстан Республикасының азаматтары қабылдана алады.

Психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынуға байланысты психикалық, мінез-құлықтық бұзылушылықтары (аурулары) бар, психикалық, мінез-құлықтық, оның ішінде психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынуға байланысты бұзылушылықтарының (ауруларының) себебі бойынша психикалық денсаулық саласында медициналық көмек көрсететін ұйымдарда есепте тұрған, психикасының бұзылуы салдарынан жарамсыз деп танылған адамдар, Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен, мемлекеттік емес өртке қарсы қызметке жұмысқа қабылдана алмайды.

Мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет өз жұмыскерлерін мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары үшін белгіленген нормалар бойынша арнайы киім-кешекпен және өртке қарсы жарақтармен қамтамасыз етуге міндетті.

5. Мемлекеттік емес өртке қарсы қызмет өрт сөндіру техникасы, өрт сөндіру-техникалық құрал-сайманы мен жабдығы бойынша мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары үшін белгіленген тиесілік нормаларына сай болуға тиіс.

Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 07.07.2020 № 361-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

68-бап. Өртке қарсы ерікті құралымдар

1. Дала өрттерінің, сондай-ақ ұйымдар мен елді мекендердегі өрттердің алдын алу және оларды сөндіру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру мақсатында өртке қарсы ерікті құралымдар құрылуы мүмкін.

2. Өртке қарсы ерікті құралымдардың негізгі міндеттеріне:

1) дала өрттерінің, сондай-ақ ұйымдар мен елді мекендердегі өрттердің алдын алу және оларды сөндіру;

2) дала өрттерін, сондай-ақ ұйымдар мен елді мекендердегі өрттерді сөндіруге байланысты авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу;

3) өрт қауіпсіздігі саласындағы жұмыстарды орындау және қызметтер көрсету;

4) халықты өрт қауіпсіздігі шараларына және өрт шыққан кездегі іс-қимылдарға оқыту жатады.

3. Өртке қарсы ерікті құралымдар ерікті өрт сөндірушілерден жасақталады.

Ерікті өрт сөндірушілерге өздерінің іскерлік және моральдық қасиеттері бойынша, сондай-ақ денсаулық жағдайына қарай өрттердің алдын алуға және (немесе) сөндіруге байланысты міндеттерді атқаруға қабілетті азаматтар ерікті негізде жеке тәртіппен қабылданады.

Ерікті өрт сөндірушілерге қабылданған азаматтар жүргізілуін өртке қарсы ерікті құралымдар жүзеге асыратын ерікті өрт сөндірушілер тізіліміне тіркеледі және мамандандырылған оқу орталықтарында бастапқы даярлықтан өтеді.

Ерікті өрт сөндірушілерді бастапқы даярлаудың оқу бағдарламасын уәкілетті орган бекітеді.

Ерікті өрт сөндірушілердің кейінгі даярлығы өртке қарсы ерікті құралымда жүзеге асырылады.

Ерікті өрт сөндірушілердің кейінгі даярлық бағдарламасын өртке қарсы ерікті құралымның басшысы әзірлейді және оны уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесінің басшысы бекітеді.

4. Өртке уақтылы ден қою үшін уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесімен келісу бойынша өртке қарсы ерікті құралымның басшысы ерікті өрт сөндірушілерді жинау тәртібі мен оларды өрт шыққан жерге жеткізу тәсілін айқындайды.

5. Ерікті өрт сөндіруші өрттердің алдын алу және сөндіру, өрт қауіпсіздігін қамтамасыз ету және авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізу жөніндегі жұмыстарды орындау кезеңінде қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, оның отбасы мүшелеріне соңғы атқарған лауазымы бойынша жалақысының он еселенген жылдық мөлшерінен кем емес мөлшерде біржолғы жәрдемақы төленеді.

6. Ерікті өрт сөндірушіге қызметтік міндеттерін атқару кезінде мертігуі, жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы, ауыруы салдарынан мүгедектік белгіленген кезде оған мынадай мөлшерлерде:

1) бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – жалақысының бес еселенген жылдық мөлшерінде;

2) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға жалақысының екі еселенген жылдық мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді.

7. Ерікті өрт сөндіруші қызметтік міндеттерін атқару кезінде еңбекке қабілеттілігінен тұрақты айырылып ауыр мертіккен, жарақаттанған, жараланған, контузия алған, ауырған жағдайда, оған мүгедектік белгіленбей, жалақысының жылдық мөлшерінен кем емес мөлшерде біржолғы жәрдемақы төленеді.

8. Осы баптың 5, 6 және 7-тармақтарында көзделген біржолғы жәрдемақылар бюджет қаражаты есебінен төленеді.

9. Уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесі өртке қарсы ерікті құралымдардың тізілімін жүргізеді.

Ескерту. 68-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-тарау. ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІКТІ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

69-бап. Өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік техникалық регламенттерде, өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз ету қағидаларында, нұсқаулықтарда және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын сақтауға бағытталған.

2. Өнеркәсiптiк қауiпсiздiк:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларды қоспағанда, міндетті болып табылатын өнеркәсiптiк қауiпсiздiк талаптарын белгiлеу және орындау;

2) қауіпті өндірістік объектілерде өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін технологияларды, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды қолдануға жол беру;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келетін қауіпті техникалық құрылғыларды Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға жол беру;

4) қауiптi өндiрiстiк объектiнiң өнеркәсіптік қауiпсiздiгiн декларациялау;

5) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау, сондай-ақ өндiрiстiк бақылау;

6) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк сараптамасы;

7) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына заңды тұлғаларды аттестаттау;

8) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк мониторингі;

9) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің қауіпті өндірістік объектілерде профилактикалық және тау-кен құтқару, газдан құтқару, бұрқаққа қарсы жұмыстарды жүргізуі;

10) ұлттық стандарттарға сәйкес лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдарға арналған көтергіштерді монтаждауды, техникалық қызмет көрсетуді, техникалық куәландыруды жүргізу;

11) қауіпті өндірістік объектілерді уақтылы жаңарту және техникалық қайта жарақтандыру арқылы қамтамасыз етiледi.

Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.04.2016 № 487-V (қол қойылған күннен бастап қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

70-бап. Қауіпті өндірістік объектілердің белгілері

Қауіпті өндірістік объектілердің белгілері:

1) мынадай қауіпті заттардың ең болмағанда біреуін:

иондаушы сәулелену көзін;

тұтанғыш затты – қалыпты қысымда және ауамен араласқан кезде тұтанғыш болатын және қалыпты қысым кезінде қайнау температурасы 20 немесе одан төмен Цельсий градусы болатын газды;

жарылғыш затты – сыртқы әсердің белгілі бір түрлері кезінде жылу бөліп және газ құрап, өздігінен жылдам тарайтын химиялық өзгеріске ұшырай алатын затты;

жанғыш затты – өздігінен тұтанып, сондай-ақ от алдыру көзінен жана алатын және оны алып тастағаннан кейін де өздігінен жанатын сұйықтықты, газды;

тотықтандырғыш затты – жануға көмектесетін, тұтануды тудыратын және (немесе) тотықтандыру-қалпына келтірудің экзотермиялық реакциясы нәтижесінде басқа заттардың тұтануына себеп болатын затты;

уытты затты – тірі организмдерге әсер еткен кезде олардың өліміне әкеп соқтыра алатын және мынадай сипаттамалары бар:

асқазанға енгізген кезде өлтіретін орташа дозасы - бір килограмм салмаққа қоса алғанда 15-тен 200 миллиграмға дейінгі;

теріге жаққан кезде өлтіретін орташа дозасы – бір килограмм салмаққа қоса алғанда 50-ден 400 миллиграмға дейінгі;

ауадағы өлтіретін орташа концентрациясы – бір литрге қоса алғанда 0,5-тен 2 миллиграмға дейінгі затты;

жоғары уытты затты – тірі организмдерге әсер еткен кезде олардың өліміне әкеп соқтыра алатын және мынадай сипаттамалары бар:

асқазанға енгізген кезде өлтіретін орташа дозасы – бір килограмм салмаққа 15 миллиграмнан аспайтын;

теріге жаққан кезде өлтіретін орташа дозасы – бір килограмм салмаққа 50 миллиграмнан аспайтын;

ауадағы өлтіретін орташа концентрациясы – бір литрге 0,5 миллиграмнан аспайтын затты;

қоршаған ортаға қауіп төндіретін, оның ішінде судағы ортада мынадай өте уытты көрсеткіштермен сипатталатын:

балыққа тоқсан алты сағат бойы ингаляциялық әсер еткен кезде өлтіретін орташа дозасы – бір литрге 10 миллиграмнан аспайтын;

дафнияға қырық сегіз сағат бойы әсер еткен кезде белгілі әсер тудыратын удың орташа концентрациясы – бір литрге 10 миллиграмнан аспайтын;

балдырларға жетпіс екі сағат бойы әсер еткен кезде баяулататын орташа концентрациясы – бір литрге 10 миллиграмнан аспайтын затты өндіру, пайдалану, қайта өңдеу, түзу, сақтау, тасымалдау (құбыржолдық), жою;

2) қара, түсті, бағалы металдардың балқымаларын және осы металдардың негізінде алынатын қорытпаларын өндіру;

3) кең таралған пайдалы қазбаларды геологиялық барлауды және оларды бұрғылау-жару жұмыстарын жүргізбей өндіру жөніндегі тау-кен жұмыстарын қоспағанда, тау-кен, геологиялық барлау, бұрғылау, жарылыс жұмыстарын, пайдалы қазбаларды өндіру және минералды шикізатты қайта өңдеу жөніндегі жұмыстарды, жерасты жағдайларында жұмыстарды жүргізу болып табылады.

Ескерту. 70-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

71-бап. Қауіпті өндірістік объектілер

1. Қауіпті өндірістік объектілерге осы Заңның 70-бабында белгіленген белгілері бар және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган бекіткен қауіпті өндірістік объектілерді сәйкестендіру қағидаларына сәйкес солай деп сәйкестендірілетін кәсіпорындар, өндірістік бөлімшелер және осы кәсіпорындардың басқа да объектілері жатады.

2. Қауіпті өндірістік объектілерге мынадай қауіпті техникалық құрылғылар да:

1) жылу желілерін қоспағанда, 0,07 мегаПаскальдан астам қысыммен немесе 115 Цельсий градустан аса судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін техникалық құрылғылар;

2) жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, аспалы жолдар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер;

3) 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен және (немесе) 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін бу және су жылыту қазандықтары (жылумен жабдықтау ұйымдары), 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен жұмыс істейтін түтіктер, жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, аспалы жолдар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, сондай-ақ әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер;

4) қауіпті өндірістік объектілерде пайдаланылатын, бұрғылау тереңдігі екі жүз метрден асатын ұңғымаларды бұрғылауға және жөндеуге арналған қондырғылар;

5) шахталық көтергіш қондырғылар мен көтергіш машиналар;

6) жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдардың жылжымалы қоймалары, араластыру-зарядтау және жеткізу-зарядтау машиналары, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды дайындауға арналған мобильдік және стационарлық қондырғылар жатады.

Ескерту. 71-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

72-бап. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына заңды тұлғаларды аттестаттау

1. Заңды тұлғалар:

1) өнеркәсiптiк қауiпсiздiк сараптамасын жүргiзу;

2) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мамандарды, жұмыскерлерді даярлау, қайта даярлау;

3) жарылыс жұмыстары саласында сараптама жүргізу;

4) алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) газ тұтыну жүйелеріне техникалық қызмет көрсетуді жүргізу;

6) лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдарға арналған көтергіштерді монтаждауды, техникалық қызмет көрсетуді, техникалық диагностикалауды, техникалық куәландыруды және жөндеуді жүргізу құқығына аттестаттауға жатады.

2. Заңды тұлғаларды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестаттау өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

3. Алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкiлеттi орган қарау қорытындылары бойынша өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестат (бұдан әрі – аттестат) беру немесе аттестатты беруден бас тарту туралы шешiм қабылдайды.

5. Алып тасталды - ҚР 25.11.2019 № 272-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6. Өтініш берушінің өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестатталатын заңды тұлғаларға қойылатын талаптарға сәйкес келмеуі себебіне байланысты аттестат беруден бас тартылуы мүмкін.

Заңды тұлға көрсетілген себепті жойған кезде аттестаттау туралы өтініш жалпы негіздерде қаралады.

7. Аттестаттың қолданылу мерзімі бес жылды құрайды.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы жұмыстарды жүргізу құқығына аттестаттаған ұйым (бұдан әрі – аттестатталған ұйым) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасының талаптарын бұзып, оның ішінде осы баптың 2-тармағында көзделген құжатта анық емес ақпарат бере отырып қызметін жүзеге асырған жағдайда, аталған ұйым Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген тәртіппен әкімшілік жауаптылыққа тартылады.

Аттестаттың қолданылуын тоқтата тұрудың себептері жойылмаған жағдайда, аттестаттан айыру сот тәртібімен жүзеге асырылады.

Аттестаттың қолданылуы:

1) аттестатталған ұйым аттестаттың қолданылуын тоқтату туралы өтініммен өтініш ұсынған;

2) оның қолданылу мерзімі өткен;

3) заңды тұлға таратылған;

4) аттестаттан айырған жағдайларда тоқтатылады.

8. Аттестатталған ұйымдар туралы немесе аттестаттың қолданылуын тоқтату туралы ақпаратты өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган өзінің интернет-ресурсында орналастырады және (немесе) ол Қазақстан Республикасының бүкіл аумағына таралатын мерзімді баспа басылымдарында жарияланады.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган берілген және өз қолданысын тоқтатқан аттестаттардың тізілімін жүргізеді.

Ескерту. 72-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 284-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

73-бап. Өнеркәсiптiк қауiпсiздiк сараптамасы

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасына:

1) осы Заңның 71-бабының 2-тармағынада көрсетілген қауіпті техникалық құрылғылар;

2) қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын құрылыс материалдарын қоспағанда, қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологиялар, техникалық құрылғылар, материалдар;

3) алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
4) алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
5) алып тасталды – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
6) алып тасталды - ҚР 28.10.2015 № 366-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7) "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы сараптамаға жататын жобалау құжаттары жатады.

2. Өнеркәсiптiк қауiпсiздiк сараптамасын өтініш беруші ұйымға тәуелді емес аттестатталған ұйымдар өтініш беруші ұйымның қаражаты есебiнен жүргiзедi.

3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік сараптамасын жүргізудің нәтижесі сараптама қорытындысы болып табылады.

Ескерту. 73-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.10.2015 № 366-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2017 № 126-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

74-бап. Қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсаттар беру

1. Қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсат алуға арналған құжаттарды қарауды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган ұсынылған құжаттарды қарап шығып, кауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға рұқсатты беру туралы шешім қабылдайды не уәжді бас тартуды ұсынады.

3. Пайдалану процесінде қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологиялардың, қауіпті техникалық құрылғылардың өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына сәйкес келмейтіндігі анықталған кезде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган оларды қолдануға арналған рұқсатты кері қайтарып алады.

4. Қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға берілген, кері қайтарып алынған рұқсаттарды есепке алуды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

5. Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға жол берілген, қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологиялар, қауіпті техникалық құрылғылар туралы ақпарат өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

6. Қауіпті өндірістік объектілерде қолданылатын технологияларды, қауіпті техникалық құрылғыларды қолдануға арналған рұқсаттар Қазақстан Республикасының аумағында барлық нарық субъектiлерi үшiн қолданылады және оларды қайта алу талап етілмейді.

Техникалық құрылғылардың құрамына кіретін тораптарды, детальдарды, аспаптарды, жинақтаушы бұйымдарды, қосалқы бөлшектерді қолдануға, сондай-ақ сәйкестікті растау рәсімінен (сертификаттаудан) өткен техникалық құрылғыларға рұқсаттар беру талап етілмейді.

Ескерту. 74-бап жаңа редакцияда- ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

75-бап. Жарылғыш заттар мен олардың негiзiнде жасалған бұйымдарды ұдайы қолдануға, жарылыс жұмыстарын жүргiзуге рұқсат беру

1. Жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды, оның ішінде шетелде шығарылғандарын ұдайы қолдануға рұқсат алуға арналған құжаттарды қарауды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Сынақтар жүргiзу жөнiндегi комиссияның құрамына өтініш берушінің, аттестатталған ұйымның және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкiлеттi органның өкiлдерi енгізілуге тиiс.

3. Жарылғыш заттар мен олардың негiзiнде жасалған бұйымдарды ұдайы қолдануға рұқсатты өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкiлеттi орган мыналарды:

1) жарылғыш заттар мен олардың негiзiнде жасалған бұйымдардың оларды дайындауға және қолдануға арналған техникалық құжаттамада белгiленген талаптарға, оның iшiнде өнеркәсiптiк қауiпсiздiк талаптарына сәйкестiгiне бақылау сынақтарын;

2) өндiрiстiк жағдайларда қабылдау сынақтарын қамтитын сынақтар кешенiн жүргiзгеннен кейiн бередi.

4. Жарылыс жұмыстарын жүргізуге рұқсатты өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесі береді. Жарылыс жұмыстарын жүргізуге рұқсат беру тәртібін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 75-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

76-бап. Қауіпті өндірістік объектінің өнеркәсіптік қауіпсіздігін міндетті декларациялау

1. Өнеркәсіптік қауіпсіздікті міндетті декларациялауға қауіпті өндірістік объектілерді өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган бекіткен декларацияланатын объектілерге жатқызу критерийлеріне сәйкес келетін қауіпті өндірістік объектілер жатады.

2. Қауіпті өндірістік объектінің өнеркәсiптiк қауiпсiздiк декларациясы (бұдан әрi – декларация) жобаланатын және жұмыс істеп тұрған қауіпті өндірістік объектілер үшін әзірленеді.

3. Декларация әзiрлеудi қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдаланатын ұйым дербес жүзеге асырады.

4. Декларацияны қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдаланатын ұйымның басшысы бекiтедi.

Қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдаланатын ұйымның басшысы декларацияның уақтылы ұсынылуына, онда қамтылған мәлiметтердiң толықтығына және анықтығына Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

5. Алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Декларацияға тіркеу шифрын беруге арналған құжаттарды қарауды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган ұсынылған құжаттарды қарап шығып, декларацияны тіркеу туралы шешім қабылдайды не уәжді бас тартуды ұсынады.

Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган тіркеген декларация өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органда электрондық құжат нысанында сақталады.

7. Қауiптi өндірістік объектiнi өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган тіркеген декларациясыз пайдалануға тыйым салынады.

8. Өнеркәсіптік қауіпсіздік декларациялары тіркелген қауіпті өндірістік объектілер туралы мәліметтер өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның интернет-ресурсында орналастырылады.

9. Қауіпті өндірістік объектіні жаңғырту немесе қайта бейіндеу жағдайларын қоса алғанда, өнеркәсіптік қауіпсіздікті қамтамасыз етуге әсер ететін шарттар өзгерген жағдайда, декларация өзгертілуге жатады.

Декларацияға өзгерістер енгізілген кезде ол өзгерістер енгізілгеннен кейін үш айдан кешіктірілмейтін мерзімде қайта тіркелуге жатады.

Ескерту. 76-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

77-бап. Қауіпті техникалық құрылғыларды және қауіпті өндірістік объектілерді есепке қою және есептен шығару

Ескерту. 77-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қауіпті өндірістік объектілерді есепке қою, есептен шығару үшін қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйым басшысы өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне қауіпті өндірістік объектілерді сәйкестендіру жөніндегі ақпаратты қоса бере отырып өтініш береді.

Қауіпті техникалық құрылғыны есепке қою, есептен шығару үшін қауіпті техникалық құрылғыны пайдаланатын ұйым басшысы:

өнеркәсіптік объектілерде – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтың бөлімшесіне өтініш береді;

әлеуметтік инфрақұрылым объектілерінде – өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органға өтініш береді.

2. Өтініште есепке қою немесе есептен шығару үшін қауіпті техникалық құрылғыны сәйкестендіру негіздері көрсетіледі.

3. Қауіпті техникалық құрылғыны есепке қою, есептен шығару кезінде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің немесе әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауіпті техникалық құрылғылардың қауіпсіз пайдаланылуын қадағалау функциясын жүзеге асыратын жергілікті атқарушы органның құрылымдық бөлімшесінің қауіпті техникалық құрылғыларды есепке алу журналында тиісті жазба жасалады.

4. Әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауіпті техникалық құрылғыларды есепке қою және есептен шығару тәртібін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 77-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 26.12.2019 № 284-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

78-бап. Қауiптi өндiрiстiк объектiлердi салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасын келiсу

1. Екi және одан да көп облыстың шегiнде орналастырылатын қауiптi өндiрiстiк объектiнi, сондай-ақ стратегиялық объектiлердi салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасы Қазақстан Республикасының Өнеркәсiптiк қауiпсiздiк саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторымен немесе оның орынбасарларымен келiсiледi.

Өзге де қауiптi өндiрiстiк объектiлердi салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасы облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың өнеркәсiптiк қауiпсiздiк саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөнiндегi бас мемлекеттiк инспекторымен немесе оның орынбасарларымен келiсiледi.

Әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауiптi өндiрiстiк объектiлердi салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасы республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі қауіпті техникалық құрылғылардың қауіпсіз пайдаланылуына мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі мемлекеттiк инспекторымен келiсiледi.

2. Қауіпті өндірістік объектілерді салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасын қарау және келісу тәртібі қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымдардың қауіпті өндірістік объектіні салуға, кеңейтуге, реконструкциялауға, жаңғыртуға, консервациялауға және жоюға арналған жобалау құжаттамасын келісу қағидаларымен реттеледі.

3. Алып тасталды - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Жобалау құжаттамасына өзгерiстер енгiзiлген кезде қайтадан келiсу жүргiзу мiндеттi.

Ескерту. 78-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.10.2015 № 366-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

79-бап. Қауiптi өндiрiстiк объектiлердің және өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері жөніндегі өзге де ұйымдардың мамандарын, жұмыскерлерін даярлау, қайта даярлау

1. Қауiптi өндiрiстiк объектiлердің мамандарын, жұмыскерлерін өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша даярлауды, қайта даярлауды қамтамасыз ету қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымдардың басшыларына жүктеледі.

Қауіпті өндірістік объектілердегі жұмыстарға тартылатын аттестатталған ұйымдардың, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдардың мамандарын, жұмыскерлерін өнеркәсіптік қауіпсіздік мәселелері бойынша даярлауды, қайта даярлауды қамтамасыз ету осы ұйымдардың басшыларына жүктеледі.

Даярлау, қайта даярлау оқытуды жүргізу және білімін кейіннен тексеру (емтихандар) арқылы жүзеге асырылады.

2. Қауiптi өндiрiстiк объектiлердiң, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған ұйымдардың, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдардың мамандарын, жұмыскерлерiн оқыту және білімін тексеру (емтихандар) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мамандарды, жұмыскерлерді даярлау, қайта даярлау құқығын беретін аттестаты болған кезде қауіпті өндірістік объектінің немесе оқу ұйымының оқу орталығында жүргізіледі.

3. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласында мамандарды, жұмыскерлерді даярлау, қайта даярлау құқығына аттестатталған ұйымдар оқытуды жүргізу үшін оқу жоспарын және жұмыскерлерді өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарына оқыту бағдарламасын әзірлейді, бұларды өздерінің басшысы бекітеді.

4. Қауіпті өндірістік объектінің технологиялық процесіне қатысатын, қауiптi өндiрiстiк объектiлерді пайдаланатын, техникалық қызмет көрсетуді, техникалық куәландыруды, монтаждауды және жөндеуді орындайтын, қауіпті өндірістік объектілерге жұмысқа кіретін, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған ұйымдардағы, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдардағы техникалық басшылар, мамандар және жұмыскерлер:

1) қауіпті өндірістік объектілердегі жұмыстарды орындайтын жұмыскерлер – ұзақтығы кемінде он сағаттық бағдарлама бойынша алдын ала оқытыла отырып, жыл сайын;

2) техникалық басшылар, мамандар мен инженерлік-техникалық жұмыскерлер – ұзақтығы кемінде қырық сағаттық бағдарлама бойынша алдын ала оқытыла отырып, үш жылда бір рет даярлауға жатады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің 2) тармақшасында аталған адамдар өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган бекітетін үлгілік бағдарлама бойынша оқытуды дербес жүзеге асыра алады.

5. Қауіпті өндірістік объектінің технологиялық процесіне қатысатын, қауiптi өндiрiстiк объектiлерді пайдаланатын, техникалық қызмет көрсетуді, техникалық куәландыруды, монтаждауды және жөндеуді орындайтын, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған ұйымдардағы, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдардағы техникалық басшылар, мамандар және жұмыскерлер он сағаттық бағдарлама бойынша алдын ала оқытылып, мынадай жағдайларда:

1) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын белгілейтін Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілері қолданысқа енгізілген кезде немесе өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын белгілейтін Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілген кезде;

2) егер жаңа міндеттер басшыдан немесе маманнан қауіпсіздік бойынша қосымша білімді талап ететін болса, лауазымға тағайындалған кезде немесе басқа жұмысқа ауысқан кезде;

3) өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптары бұзылған кезде;

4) жаңа жабдықты пайдалануға берген немесе жаңа технологиялық процестерді енгізген кезде;

5) өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшелері өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын жеткілікті түрде білмейтінін анықтаған кезде олардың талабы бойынша қайта даярлануға жатады.

6. Қауiптi өндiрiстiк объектiлердiң, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған ұйымдардың, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдардың мамандарының, жұмыскерлерiнің білімін тексеруді (емтихандарды) ұйымдастыруды және өткізуді өздерінің басшылары бекітілген графиктерге сәйкес қамтамасыз етеді. Білімі тексерілуге жататын адамдар графикпен танысуға тиіс.

7. Қауiптi өндiрiстiк объектiлердi пайдаланатын ұйымдардың, сондай-ақ қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған ұйымдардың, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдардың мамандарының, жұмыскерлерінің білімін тексеруді жүргізу үшін қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйым немесе оқу ұйымы басшысының бұйрығымен (өкімімен) тұрақты жұмыс істейтін емтихан комиссиялары құрылады, оларды қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымның оқу орталығының немесе оқу ұйымының басшысы немесе басшының орынбасары басқарады.

8. Өнеркәсіптік қауіпсіздікті декларациялайтын заңды тұлғалардың басшылары, сондай-ақ аталған заңды тұлғалардың тұрақты жұмыс істейтін емтихан комиссияларының мүшелері өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіппен үш жылда бір рет емтихан тапсырады.

8-1. Өзге заңды тұлғалардың тұрақты жұмыс істейтін емтихан комиссияларының басшылары мен мүшелері оқу ұйымының немесе қауіпті өндірістік объектінің оқу орталығының комиссиясына оқу курсы аяқталғаннан кейін тәуелсіздік қағидатын сақтай отырып, үш жылда бір рет емтихан тапсырады.

9. Құрамы үш адамнан кем емтихан комиссиясының білімді тексеруіне жол берілмейді.

10. Емтихан билеттерін және (немесе) тестілеудің электрондық бағдарламаларын оқу ұйымдары әзірлейді және оны өздерінің басшылары бекітеді.

11. Бiлiмдi тексеру нәтижелерi хаттамалармен ресiмделедi. Бiлiмдi тексеру хаттамалары білімді кезекті тексергенге дейін сақталады.

12. Емтихан тапсырған адамдарға емтихан комиссиясының төрағасы қолын қойған, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган белгілеген бірыңғай үлгідегі куәлiк беріледi.

Өнеркәсіптік қауіпсіздікті декларациялайтын заңды тұлғалардың басшыларына, сондай-ақ аталған заңды тұлғалардың тұрақты жұмыс істейтін емтихан комиссиясының мүшелеріне сертификаттар беріледі.

13. Куәлiк (сертификат) онда көрсетiлген мерзiмдер кезеңінде Қазақстан Республикасының аумағында жарамды.

14. Емтихан тапсырмаған адамдар бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде білімін қайта тексеруден өтеді.

15. Емтиханды тапсырмаған адамдар жұмысқа жiберiлмейдi.

16. Мерзiмi өткен куәліктері (сертификаттары) бар адамдар жұмысқа жiберiлгеннен кейiн бiр ай iшiнде емтихан тапсыруға тиiс.

17. Оқытуды ұйымдастыру жөніндегі, оның ішінде емтихан комиссиясы мүшелерінің еңбегіне ақы төлеу жөніндегі шығыстар қауіпті өндірістік объектілерді пайдаланатын ұйымдарға, қауіпті өндірістік объектілердегі жұмысқа тартылатын аттестатталған ұйымдарға, жобалау ұйымдары мен өзге де ұйымдарға жүктеледі.

Ескерту. 79-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

80-бап. Аварияларды жою жоспары

1. Қауіпті өндірістік объектіде аварияларды жою жоспары әзірленеді.

2. Аварияларды жою жоспарында адамдарды құтқару жөніндегі іс-шаралар, қауіпті өндірістік объекті басшылары мен жұмыскерлерінің, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің іс-қимылдары көзделеді.

3. Аварияларды жою жоспарында:

1) жедел бөлім;

2) аварияларды жоюға қатысатын жұмыскерлер арасында міндеттерді бөлу, іс-қимылдардың дәйектілігі;

3) авария болған жағдайда құлақтандырылатын және оны жоюға қатысатын лауазымды адамдар мен мекемелердің тізімі қамтылады.

4. Аварияларды жою жоспарын қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым басшысы бекітеді және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметімен келісіледі.

Ескерту. 80-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

81-бап. Оқу дабылдары және аварияларға қарсы жаттығулар

1. Қауіпті өндірістік объектіде ұйым басшысы бекіткен жоспар бойынша оқу дабылдары және аварияларға қарсы жаттығулар жүргізіледі.

Қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдаланатын ұйым оқу дабылдарын өткізу туралы өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне олар өткізілетін күнге дейін он жұмыс күнінен кешіктірмей жазбаша хабарлайды.

2. Оқу дабылын қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдаланатын ұйымның техникалық басшысы өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесінің және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметтерінің өкілдерімен бірлесіп өткізеді.

Аварияға қарсы жаттығу жұмыскерлермен аварияны жою жоспарының әрбір позициясы бойынша өткізіледі.

3. Оқу дабылының, аварияға қарсы жаттығудың қорытындылары актімен ресімделеді. Актіде жазылған ұсыныстардың орындалуын бақылау қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым басшысына жүктеледі.

Ескерту. 81-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-тарау. ҚАУІПТІ ӨНДІРІСТІК ОБЪЕКТІЛЕРДЕГІ ОҚЫС ОҚИҒАЛАРДЫ,
АВАРИЯЛАРДЫ ТЕРГЕП-ТЕКСЕРУ ЖӘНЕ ЕСЕПКЕ АЛУ

82-бап. Қауіпті өндірістік объектіні пайдалануды жүзеге асыратын ұйымның оқыс оқиға, авария кезіндегі іс-қимылы

1. Қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдалануды жүзеге асыратын ұйым оқыс оқиға кезінде:

1) қауіпті өндірістік факторлардың туындағаны және болған оқыс оқиға туралы жұмыскерлерге, төтенше жағдайдың есепті аймағына жататын халыққа, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне, жергілікті атқарушы органдарға дереу хабар береді;

2) бір тәулiк iшiнде өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшесiне хабар береді;

3) оқыс оқиғаны тергеп-тексеруді жүргiзедi;

4) оқыс оқиғаларды болғызбау жөнiндегi iс-шараларды әзiрлейдi және жүзеге асырады;

5) болған оқыс оқиғаларды есепке алуды жүргiзедi.

2. Қауіпті өндірістік объектіні пайдалануды жүзеге асыратын ұйым авария кезінде:

1) орын алған авария туралы жұмыскерлерге, өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметіне, уәкілетті орган ведомствосының аумақтық бөлімшесіне және өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне, жергілікті атқарушы органдарға, ал қауіпті өндірістік факторлар туындаған кезде төтенше жағдайдың есепті аймағына жататын халыққа дереу хабарлайды;

2) аварияны тергеп-тексеру жөнiндегi комиссияға өз өкiлеттiктерiн жүзеге асыру үшін қажеттi барлық ақпаратты береді;

3) комиссия жұмысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ететiн iс-шараларды жүзеге асырады.

Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

83-бап. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру міндеттері

1. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексерудің міндеттері оларға алып келген мән-жайларды анықтау, олардың себептерін, техникалық құрылғыларды, технологиялық процестерді пайдалану шарттарының бұзылу, өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының бұзылу сипатын анықтау, осындай авариялардың немесе оқыс оқиғалардың салдарын жою және оларды болғызбау жөніндегі іс-шараларды, авариядан немесе оқыс оқиғадан келтірілген материалдық залалды айқындау болып табылады.

2. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеруді тиісті комиссия жүргізеді.

Ескерту. 83-бап жаңа редакцияда - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

84-бап. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру жөніндегі комиссияны құру

1. Аварияны тергеп-тексеру үшін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшесі өзінің өкілі басшысы болатын комиссияны құрады.

Аварияға тергеп-тексеру жүргізетін комиссияның құрамына:

жергілікті атқарушы органның;

қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымның;

өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби авариялық-құтқару қызметінің немесе өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы кәсіби объектілік авариялық-құтқару қызметінің өкілдері кіреді.

Комиссияның құрамына енгізу үшін кандидатуралар өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне аварияның туындағаны туралы ақпарат алынған кезден бастап жиырма төрт сағаттан кешіктірілмейтін мерзімде ұсынылады.

1-1. Өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган немесе оның аумақтық бөлімшесі комиссия жұмысы басталғаннан кейінгі келесі жұмыс күні ішінде бақылау және қадағалау субъектісінің (объектісінің) тұрған жері бойынша өз құзыреті шегінде мемлекеттік құқықтық статистика және арнайы есепке алу саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік органды аварияның тергеп-тексерілгені туралы хабардар етеді.

2. Қауіпті өндірістік объектідегі бестен көп адам қаза тапқан топтық жазатайым оқиға орын алған аварияны тергеп-тексеруді Қазақстан Республикасының Үкіметі құратын мемлекеттік комиссия жүргізеді.

Қазақстан Республикасының Үкіметі қауіпті өндірістік объектідегі аварияны тергеп-тексеру жөніндегі мемлекеттік комиссияны өзге негіздер бойынша да құруға құқылы.

3. Оқыс оқиғаларды тергеп-тексеруді қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымның комиссиясы жүргізеді, оны өзінің техникалық басшысы басқарады.

Оқыс оқиғаларды тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның құрамына қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымның өкілдері, сондай-ақ оның басшысының шешімімен өзге де адамдар кіреді.

Ескерту. 84-бап жаңа редакцияда - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

85-бап. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру жөніндегі комиссия, оның өкілеттігі

1. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру жөніндегі комиссияның жұмысы төраға бекіткен бұйрыққа (өкімге) сәйкес жүргізіледі, ол ұйымдастырушылық іс-шараларын орындайды және аварияны немесе оқыс оқиғаны уақтылы, сапалы тергеп-тексеруді және оның нәтижелерін ресімдеуді қамтамасыз етеді.

2. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру жөніндегі комиссия мүшелерінің:

1) авария немесе оқыс оқиға орнына, қауіпті өндірістік объектіні пайдалануға және ондағы жұмыстарға тартылған жұмыскерлерге қатысты құжаттар мен материалдарға кедергісіз қол жеткізуге;

2) авария немесе оқыс оқиға орнын қарап-тексеруді және одан әрі зерттеп-қарауды жүргізуге;

3) көзімен көргендерден, жұмыскерлерден және аварияға немесе оқыс оқиғаға қатысы бар өзге де адамдардан сұрауға;

4) қауіпті өндірістік объектіні пайдалануға, өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарын орындауға және қамтамасыз етуге қатысты құжаттар мен материалдарды зерделеуге;

5) тиісті мемлекеттік органдардан, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардан авария немесе оқыс оқиға бойынша құжаттар мен материалдарды сұратуға;

6) аварияларды немесе оқыс оқиғаларды болғызбау, олардың салдарын азайту мақсатында ұсынымдар беруге;

7) Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыруға құқығы бар.

3. Қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымның жұмыскерлері аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру жөніндегі комиссияға сұратылатын ақпаратты беруге міндетті.

4. Комиссия төрағасының шешімі бойынша аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеруге техникалық есептеулер, зертханалық зерттеулер, сынақтар, сараптамалар және өзге де іс-шаралар жүргізу үшін мамандар тартылуы мүмкін.

Ескерту. 85-бап жаңа редакцияда - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

86-бап. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру нәтижелерін ресімдеу

1. Аварияға тергеп-тексеруді жүргізу қорытындысы бойынша комиссия ол тағайындалған күннен бастап күнтізбелік отыз күннен кешіктірілмейтін мерзімде аварияны тергеп-тексеру актісін жасайды және аварияны тергеп-тексерудің өзге де материалдарын дайындайды.

Аварияға тергеп-тексеруді жүргізу мерзімін комиссияны тағайындаған орган басшысы комиссия төрағасының қызметтік жазбасы негізінде ұзарту себептерін көрсете отырып, бұйрықпен (өкіммен) бір рет қана, бірақ күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімге ұзартуы мүмкін.

2. Аварияны тергеп-тексеру актісіне комиссия мүшелері қол қояды.

Комиссия мүшесі аварияны тергеп-тексеру актісіне қол қоюдан бас тартқан жағдайда комиссия төрағасы аварияны тергеп-тексеру актісіне комиссия мүшелерінің қатысуымен тиісті жазба жүргізеді. Комиссия мүшесінің өзінің ерекше пікірін жазбаша баяндауға құқығы бар, бұл комиссия төрағасы актіге қол қойғанға дейін аварияны тергеп-тексеру актісіне қоса беріледі.

3. Аварияны тергеп-тексеру актісі және өзге де материалдар комиссияның шешімімен қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымға қол қою және осы Заңның 87-бабының 4-тармағына сәйкес, сондай-ақ комиссияның барлық мүшелеріне жіберу үшін ұсынылады.

4. Қазақстан Республикасының өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы тергеп-тексеру нәтижелеріне әсер еткен, тергеп-тексеру тәртібін бұзу фактілері немесе комиссияның тұжырымдары мен қорытындысын қате деп есептеуге негіздер анықталған жағдайда, аварияны тергеп-тексеру актісін қайта қарау туралы шешім қабылдауға құқылы.

5. Оқыс оқиғаға тергеп-тексеру жүргізу қорытындысы бойынша комиссия оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісін жасайды.

6. Оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісіне комиссия мүшелері қол қояды.

Комиссия мүшесі оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісіне қол қоюдан бас тартқан жағдайда, комиссия төрағасы оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісіне комиссия мүшелерінің қатысуымен тиісті жазба жүргізеді. Комиссия мүшесінің өзінің ерекше пікірін жазбаша баяндауға құқығы бар, бұл комиссия төрағасы актіге қол қойғанға дейін оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісіне қоса беріледі.

7. Оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісін және өзге де материалдарды комиссияның шешімімен қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым осы Заңның 87-бабының 4-тармағына сәйкес, сондай-ақ комиссияның барлық мүшелеріне жібереді.

8. Аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру актісінде мыналар көрсетіледі:

қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым туралы мәліметтер (заңды тұлғаның атауы және орналасқан жері, дара кәсіпкердің тегі, аты, әкесінің аты (егер ол жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілсе), тұрғылықты жері бойынша тіркелген мекенжайы);

қауіпті өндірістік объектінің атауы, оның орналасқан жері;

аварияның немесе оқыс оқиғаның себептері мен мән-жайлары;

келтірілген зиянның (залалдың) мөлшері;

өнеркәсіптік қауіпсіздік талаптарының жол берілген бұзушылықтары;

аварияны немесе оқыс оқиғаны және оның салдарын оқшаулау мен жою бойынша қабылданған шаралар;

аварияны немесе оқыс оқиғаны тергеп-тексеру нәтижелері бойынша жүргізілуге тиіс іс-шаралар;

қауіпті өндірістік объектіні пайдалану кезінде осындай аварияларды немесе оқыс оқиғаларды болғызбау жөніндегі ұсыныстар;

комиссияның шешімі бойынша авария немесе оқыс оқиға туралы өзге де мәліметтер.

Ескерту. 86-бап жаңа редакцияда - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

87-бап. Қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйымның аварияға тергеп-тексеру жүргізілгеннен кейінгі іс-қимылы

1. Аварияны тергеп-тексеру нәтижелері бойынша қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым күнтізбелік он күн ішінде аварияның салдарын жою және мұндай аварияларды болғызбау жөніндегі іс-шаралар жоспарын әзірлейді және бекітеді.

2. Қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым бес жұмыс күні ішінде аварияның салдарын жою және мұндай аварияларды болғызбау жөніндегі бекітілген іс-шаралар жоспарын өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне жібереді.

3. Авария техникалық құрылғылардың конструкциялық кемшіліктерінен туындаған жағдайда, қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым дайындаушыға – рекламацияны, ал оның көшірмесін өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшесіне жібереді.

4. Қауіпті өндірістік объектіні пайдаланатын ұйым комиссияның шешімі бойынша аварияны тергеп-тексеру актісін және өзге де материалдарды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті органға және оның аумақтық бөлімшесіне, сондай-ақ заңды негіздер болған кезде құқық қорғау органдары мен мүдделі мемлекеттік органдарға жібереді.

Ескерту. 87-бап жаңа редакцияда - ҚР 01.04.2021 № 26-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

88-бап. Аварияны тергеп-тексеру бойынша шығыстар

Аварияны тергеп-тексеруге байланысты барлық шығыстарды қауiптi өндiрiстiк объектiнi пайдаланатын ұйым көтереді.

7-БӨЛІМ. МЕМЛЕКЕТТІК РЕЗЕРВ
16-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК РЕЗЕРВ ЖҮЙЕСІН ҚАЛЫПТАСТЫРУ

89-бап. Мемлекеттiк резерв жүйесi

Мемлекеттiк резерв жүйесiн мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган, мемлекеттік резерв саласындағы құрылымдық бөлімше және оның ведомстволық бағынысты ұйымдары құрайды.

Ескерту. 89-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді – ҚР 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

90-бап. Мемлекеттiк резервтiң мақсаты

Мемлекеттiк резерв:

1) жұмылдыру мұқтаждарын қамтамасыз ету;

2) төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөнiнде шаралар қабылдау;

3) нарыққа реттеушiлiк ықпал ету;

4) босқындарға көмек көрсету;

5) гуманитарлық көмек көрсету мақсатында құрылады және пайдаланылады.

91-бап. Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарының құқықтық мәртебесi

1. Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарының запастары, олардың сақталу орнына қарамастан, республикалық меншiк болып табылады.

2. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтары орналастырылған сақтау пункттеріне және (немесе) объектілеріне шетел қатысатын ұйымдардың құқықтарымен болжамды ауыртпалық түскен жағдайда, материалдық құндылықтар Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен құпиялылық режимі сақтала отырып, басқа сақтау пункттеріне орналастырылады.

92-бап. Мемлекеттiк резервке материалдық құндылықтарды қоюға тапсырыстарды орналастыру

1. Мемлекеттiк резервке материалдық құндылықтарды қоюға тапсырыстар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен бюджет қаражаты есебiнен өнім берушілер арасында орналастырылады.

1-1. Мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс құрамына кіретін мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын беру Қазақстан Республикасының қорғаныс өнеркәсібі және мемлекеттік қорғаныстық тапсырыс туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Осы Заңның 96-1-бабының 2-тармағында көзделген ережені қоспағанда, мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкiлеттi орган мемлекеттiк резервке материалдық құндылықтарды беруге тапсырыс берушi ретінде әрекет етеді.

3. Мемлекеттiк резервке қойылатын материалдық құндылықтар бүкiл сақталу мерзiмiнде Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келуге тиiс.

3-1. Мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік резервке берілетін және онда сақтауда тұрған материалдық құндылықтарға Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігіне зерттеулер (сынақтар) жүргізуді ұйымдастырады.

Тамақ өнімдеріне зерттеулер (сынақтар) жүргізуді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік ұйымдар жүзеге асырады.

Мемлекеттік резервтің өзге материалдық құндылықтарына зерттеулер (сынақтар) жүргізуді аккредиттелген сынақ зертханалары жүзеге асырады.

Материалдық құндылықтарды зерттеулерді (сынақтарды) қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

4. Жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын қоспағанда, мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау нормативтерін мемлекеттік резерв жүйесінің ведомстволық бағынысты ұйымы әзірлейді.

Ескерту. 92-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

93-бап. Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын орналастыру

1. Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтары мемлекеттік резерв жүйесінің ведомстволық бағынысты ұйымдарында және мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын сақтау пункттерiнде сақталады.

2. Мемлекеттік резерв жүйесінің ведомстволық бағынысты ұйымдары, мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын сақтау пункттерi және жұмылдыру тапсырыстары белгіленген ұйымдар мемлекеттiк резервтiң сақтауға берiлген материалдық құндылықтарының сапасы мен саны жағынан сақталуына жауапты болады.

2-1. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау пункттеріне қойылатын өлшемшарттар мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарымен операциялар жүргізу қағидаларында айқындалады.

3. Жұмылдыру резервінің материалдық құндылықтарын сақтауды жүзеге асыратын ұйымдардың тізбесі, осы құндылықтардың атауы мен оларды сақтау көлемі мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарының номенклатурасына және сақтау көлемдерінде айқындалады.

4. Жұмылдыру тапсырыстары белгіленген ұйымдар мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын жұмылдыру тапсырыстарына сәйкес сақтауды, олардың орнын ауыстыруды, уақтылы жаңартылуын, сондай-ақ оларды өткізу кезінде босатуды қамтамасыз етуге міндетті.

Кейіннен өздерінен жұмылдыру тапсырыстары алынған және жұмылдыру резервінің материалдық құндылықтары броньнан шығарылған жағдайда, оларды сақтау мемелекеттік резервтен толық шығарылғанға дейін жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау пункттері және жұмылдыру тапсырыстары белгіленген ұйымдар, мемлекеттік резерв жүйесінің ведомстволық бағынысты ұйымдары мемлекеттің резервтің материалдық құндылықтарының бар-жоғы және олардың қозғалысы туралы есептер береді.

6. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау пункттері және жұмылдыру тапсырыстары белгіленген ұйымдар өздерінің бейіні өзгерген, қайта ұйымдастырылған, жекешелендірілген не таратылған жағдайларда, көрсетілген рәсімдерді жүргізу туралы шешім қабылданғаннан кейін бес жұмыс күні ішінде мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган мен тиісті орталық атқарушы органдарды хабардар етеді.

Ескерту. 93-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-тарау. МЕМЛЕКЕТТІК РЕЗЕРВТІ ПАЙДАЛАНУ

94-бап. Мемлекеттiк резервтен материалдық құндылықтарды пайдалану негiздерi және шығару тәртiбi

1. Мемлекеттiк резервтi жұмылдыру мұқтаждары үшiн пайдалану Қазақстан Республикасының жұмылдыру дайындығы мен жұмылдырудың тиісті жоспарлары негiзiнде жүзеге асырылады.

2. Мемлекеттік резервті нарыққа реттеушілік ықпал ету, босқындарға көмек көрсету және гуманитарлық көмек көрсету үшін пайдалану Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі бойынша жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөніндегі шаралар қабылдау үшін пайдалану мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша уәкілетті органның шешімімен жүзеге асырылады.

4. Мемлекеттiк резервтен материалдық құндылықтарды шығару:

1) оларды жаңартуға байланысты;

2) қарызға беру тәртiбiмен;

3) броньнан шығару тәртiбiмен жүзеге асырылады.

5. Мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды қарызға беру тәртiбiмен шығарған кезде қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын бақылау және қадағалау жөнiндегi уәкiлеттi орган айқындайтын тәртiппен екiншi деңгейдегi банктердiң кепiлдiк беруi міндетті шарт болып табылады.

6. Егер материалдық құндылықтарды алушының:

1) бюджет алдында берешегі болған;

2) өзі бұрын алған мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын қайтармаған;

3) банкроттық сатысында тұрған жағдайларда, мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтары қарызға беру тәртiбiмен шығарыла алмайды.

7. Мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды қарызға беру тәртiбiмен шығарған кезде мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган алушымен шарт (келiсiмшарт) жасасады.

8. Мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды қарызға беру тәртібімен шығарған кезде алушы қарызға беру шартының орындалуын қамтамасыз ету мақсатында кепіл салым бағасы жалпы сомасының үш пайызының ақысын төлейді.

9. Мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды жаңарту және броньнан шығару тәртiбiмен шығару, оларды төтенше жағдайлар мен олардың салдарының алдын алу және оларды жою жөнінде шаралар қабылдау, нарыққа реттеушілік ықпал ету, босқындарға көмек көрсету, гуманитарлық көмек көрсету, басқа мемлекеттік органдардың балансына беру үшін шығару жағдайларын қоспағанда, Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

10. Қазақстан Республикасының мемлекеттiк сатып алу туралы заңнамасына сәйкес сатып алуды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың мемлекеттiк резерв тауарларын сатып алуы мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органда немесе мемлекеттік резерв саласындағы оның құрылымдық бөлімшесінде жүргiзiледi.

10-1. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау пункттері мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарының номенклатурасына және сақтау көлемдеріне сәйкес материалдық құндылықтарды мемлекеттік резервке кейіннен сала отырып, шарттық негiзде мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын жаңартуды жүзеге асырады.

10-2. Мемлекеттік резервтің жаңартуға жататын материалдық құндылықтарын және номенклатура өзгерген кезде броньнан шығарылған материалдық құндылықтарды басқа мемлекеттік органдардың балансына беру алушы мемлекеттік органдармен және мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті органның шешімімен өтеусіз негізде жүзеге асырылады.

Мемлекеттік резервтің жаңартуға жататын материалдық құндылықтарын және номенклатура өзгерген кезде броньнан шығарылған материалдық құндылықтарды басқа мемлекеттік органдардың балансына беру тәртібі мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарымен операциялар жүргізу қағидаларында айқындалады.

11. Материалдық құндылықтарды броньнан шығару тәртiбiмен шығару – номенклатурасы өзгерген және кәдеге жаратылған немесе жойылған жағдайларда кейіннен салынбай, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарының алдын алу және оларды жою жөнiнде шаралар қабылдау, нарыққа реттеушілік ықпал ету, босқындарға көмек көрсету және гуманитарлық көмек көрсету үшін - кейіннен салына отырып жүзеге асырылады.

12. Материалдық құндылықтарды мемлекеттiк резервтен шығарған кезде оларды өткізуден алынған қаражат мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган шарттың толық орындалғаны туралы растауды алғаннан кейін үш жұмыс күні ішінде бюджет есебіне жатқызылуға жатады.

13. Төтенше жағдайлар мен олардың салдарының алдын алу және оларды жою жөнінде шараларды қабылдау, нарыққа реттеушілік ықпал ету, босқындарға көмек көрсету және гуманитарлық көмек көрсету кезiнде пайдаланылған мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтары бюджет қаражаты есебінен өтелуге жатады.

Гуманитарлық көмекті жеткізу және оны беру бойынша шығындарды өтеу Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі негізінде Қазақстан Республикасы Үкіметінің резервінен жүзеге асырылады.

Ескерту. 94-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 352-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

94-1-бап. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын кәдеге жарату

1. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын кәдеге жарату туралы шешімді мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган қабылдайды.

2. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын кәдеге жарату Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

3. Кәдеге жаратылған тауарларды мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын есептен шығару, жою, кәдеге жарату және кәдеге жаратылған тауарларды өткізу қағидаларына сәйкес өткізуге тиіс.

Ескерту. 17-тарау 94-1-баппен толықтырылды – ҚР 25.05.2020 № 332-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

95-бап. Нарыққа реттеушiлiк ықпал ету үшiн мемлекеттiк резервті пайдалану

Ішкі нарықта сұраныс пен ұсыныстың арасында дағдарыс құбылыстары мен қатер төндіретін диспропорциялар туындаған жағдайда, мемлекеттік резервтiң материалдық құндылықтары Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмдерi негiзiнде нарыққа реттеушілiк ықпал ету үшiн пайдаланылады.

96-бап. Мемлекеттiк резервтен материалдық құндылықтарды нарыққа реттеушiлiк ықпал ету үшін шығару тәртiбi

1. Сауда қызметін реттеу саласындағы уәкілетті орган және агроөнеркәсіптік кешенді дамыту саласындағы уәкілетті орган тауарлардың бағаларына мониторинг жүргізеді және нарыққа реттеушілік ықпал ету орынды болатын бағалар деңгейіне жеткен жағдайда, мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметіне сауда қызметінің субъектілері – шығарылатын материалдық құндылықтарды алушыларды, олардың көлемін, бағасын және сауда үстемеақысының мөлшерін көрсете отырып, нарыққа реттеушілік ықпал ету үшін мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды шығарудың қажеттілігі туралы ұсыныс енгізеді.

2. Мемлекеттік резервті нарыққа реттеушілік ықпал ету үшін пайдаланған жағдайда, сауда қызметінің субъектілерін іріктеу мынадай критерийлер негізінде жүзеге асырылады:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жеке басты куәландыратын құжаттармен немесе заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу (қайта тіркеу) туралы куәлікпен расталған құқық қабілеттілігі және әрекетке қабілеттілігі;

2) банктен немесе оның филиалынан алынған анықтаманың болуымен расталған, сауда қызметінің субъектісіне қызмет көрсететін банк алдында берешегінің жоқ екендігі көрсетілген төлем қабілеттілігі;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, құқық белгілейтін құжаттармен немесе бөлшек сауда желісі объектілерін жалға алу шартымен расталған, бөлшек сауда желілерінде сатып алынатын тауарды өткізу мүмкіндігі;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, құқық белгілейтін құжаттармен немесе қойма үй-жайларын жалға алу шартымен, денсаулық сақтау саласындағы және азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органдардың құжаттарымен расталған, сатып алынатын тауардың тиісінше сақталуын қамтамасыз ете алатын қойма үй-жайларының болуы.

3. Мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган сауда қызметі субъектілерімен шарттар жасасу арқылы Қазақстан Республикасының Үкіметі шешімінің негізінде мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды шығаруды жүзеге асырады. Нарыққа реттеушілік ықпал ету үшін мемлекеттік резервтен материалдық құндылықтарды шығарудан алынған ақша бюджет кірісіне аударылады.

Нарыққа реттеушілік ықпал ету үшін мемлекеттік резервтен шығарылған материалдық құндылықтарды өткізуді бөлшек сауда арқылы сауда қызметі субъектілері жүзеге асырады.

Ескерту. 96-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 432-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

96-1-бап. Жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беру, сақтау және шығару ерекшеліктері

1. Жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беруге, сақтауға және шығаруға осы бапта белгіленген ерекшеліктермен бірге осы Заңның ережелері қолданылады.

2. Денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беру, сақтау және жаңарту мен номенклатура өзгерген жағдайларда броньнан шығару тәртiбiмен оларды шығару бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алуға тапсырыс беруші ретінде әрекет етеді.

3. Жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беруді, сақтауды және жаңарту мен номенклатура өзгерген жағдайларда броньнан шығару тәртiбiмен оларды шығаруды Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын бірыңғай дистрибьютор жүзеге асырады.

4. Жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беру, сақтау және шығару тәртібі мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарымен операциялар жүргізу қағидаларында айқындалады.

Ескерту. 17-тарау 96-1-баппен толықтырылды – ҚР 25.05.2020 № 332-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

97-бап. Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын тасымалдауды қамтамасыз ету

1. Төтенше жағдайлар туындаған немесе төтенше жағдай енгiзiлген жағдайларда мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарын тасымалдауды көлiк ұйымдары бiрiншi кезектегі тәртіппен жүзеге асырады.

2. Төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу және оларды жою жөнінде шаралар қабылдау, босқындарға көмек көрсету және гуманитарлық көмек көрсету үшін мемлекеттік резервтен шығарылатын материалдық құндылықтарды көлік ұйымдары жүкті тасымалдауға ұсыну бойынша алдын ала төлемсіз қабылдайды.

Жүкті тасымалдау шығындарын өтеу Қазақстан Республикасы Үкіметінің төтенше резервінен жүзеге асырылады.

98-бап. Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарының бар-жоғы және қозғалысы туралы есептілік

Мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарының бар-жоғы және қозғалысы туралы есептілік Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады. Бұл ретте, мемлекеттiк резерв жүйесiнiң ведомстволық бағынысты ұйымдарында және мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын сақтау пункттерiнде мемлекеттiк резервтiң материалдық құндылықтарының қозғалысы және оларды сақтау бойынша есепке алу мен есептілік олар жүзеге асыратын өзге қызмет бойынша есепке алу мен есептіліктен бөлек жүзеге асырылады.

99-бап. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын есепке алу

1. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтарын есепке алуды мемлекеттік материалдық резерв саласындағы уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

2. Мемлекеттік резервтің материалдық құндылықтары зерттеулер (сынақтар) жүргізілген кезде және табиғи кему нормалары шегінде жетіспеген кезде есептен шығарылады.

Ескерту. 99-бап жаңа редакцияда – ҚР 25.05.2020 № 332-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

8-БӨЛІМ. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ МЕН ӨЗГЕ ДЕ ЖҰМЫСКЕРЛЕРІНІҢ МӘРТЕБЕСІ, ОЛАРДЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ОТБАСЫ МҮШЕЛЕРІН ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ

18-тарау. АЗАМАТТЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ МЕН ӨЗГЕ ДЕ ЖҰМЫСКЕРЛЕРІНІҢ МӘРТЕБЕСІ, ОЛАРДЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ОТБАСЫ МҮШЕЛЕРІН ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ

100-бап. Азаматтық қорғау органдары қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлерінің мәртебесі

1. Азаматтық қорғау органдары уәкілетті органда, оның ведомствосының аумақтық бөлімшелерінде және азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінде қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлер, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлері, құтқарушылар, сондай-ақ өзге де жұмыскерлер қатарынан алынған қызметкерлерден жасақталады.

2. Азаматтық қорғаныстың басқару органдары мен әскери бөлімдеріндегі әскери лауазымдардың және оларға сәйкес әскери атақтардың тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

3. Уәкілетті органда, оның ведомствосының аумақтық бөлімшелерінде және азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінде әскери қызмет өткеріп жүрген адамдар Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери қызметшілері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мәртебеге ие болады және құқықтар мен жеңілдіктерді пайдаланады.

4. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын адамдар, сондай-ақ мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарында қызмет өткеріп жүрген, арнаулы атақтар берілген адамдар құқық қорғау органдарының қызметкерлері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген мәртебеге ие болады және құқықтар мен жеңілдіктерді пайдаланады.

Лауазымға орналасуы азаматтық қорғау органдарының тікелей негізгі міндеттері мен функцияларын орындайтын лауазымды адамдарға арнаулы атақтар мен сыныптық шендер беру құқығын беретін азаматтық қорғау органдары лауазымдарының тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

5. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлердің, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары қызметкерлерінің еңбек қатынастары "Құқық қорғау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген ерекшеліктермен Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленген тәртіппен реттеледі.

6. Азаматтық қорғау органдарының өзге де жұмыскерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде және Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасында реттеледі.

7. Уәкілетті органда, оның ведомствосының аумақтық бөлімшелерінде және азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінде қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлер, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлері әскери және арнаулы атақтарға сәйкес айырым белгілері бар белгіленген үлгідегі нысанды киім мен арнайы киім-кешек киеді.

8. Азаматтық қорғау органдарының және уәкілетті органның ведомствосына ведомстволық бағынысты кәсіпорындардың қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлері төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-шараларды жүргізген кезде, оқу-жаттығуларда, жауынгерлік және жедел кезекшіліктерде, оқу орталықтарындағы сабақтарда, жауынгерлік техника сабақтарында, арнайы міндеттерді орындаған кезде арнаулы киім киіп жүреді.

Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлерге, мемлекеттік өрте қарсы қызмет органдарының қызметкерлеріне төтенше немесе соғыс жағдайы қолданылатын кезеңде атыс қаруы мен арнайы құралдарды алып жүру, сақтау және қолдану құқығы беріледі. Атыс қаруы мен арнайы құралдарды қолдану тәртібі "Құқық қорғау қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалады.

9. Азаматтық қорғау органдарының мемлекеттік қызметшілер болып табылмайтын азаматтық қызметшілері мен жұмыскерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында реттеледі.

Ескерту. 100-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

101-бап. Азаматтық қорғау органдары қызметкерлерi мен өзге де жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеу, оларды зейнетақымен және өзге де қамсыздандыру

1. Азаматтық қорғау органдарының қызметкерлерi мен өзге де жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеу, оларды зейнетақымен және өзге де қамсыздандыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының құтқарушыларына еңбек сіңірген жылдары үшін жұмыс өтіліне қарай ай сайын лауазымдық жалақысына пайызбен мынадай мөлшерлерде еңбек сіңірген жылдары:

1) үш жылдан асқанда – он бес пайыз;

2) бес жылдан асқанда – жиырма пайыз;

3) он жылдан асқанда – отыз пайыз;

4) он бес жылдан асқанда – қырық пайыз;

5) жиырма жылдан асқанда – елу пайыз үстемеақы төленеді.

Кәсіби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының құтқарушыларына еңбек сіңірген жылдары үшін пайыздық үстемеақы төлеу үшін өтіл уәкілетті орган айқындаған тәртіппен есептеледі.

3. Уәкілетті органда, оның ведомствосында, сондай-ақ ведомствосына ведомстволық бағынысты аумақтық бөлімшелерінде және азаматтық қорғаныстың әскери бөлімдерінде қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлер, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлері, азаматтық қорғау органдарының және ведомствосына ведомстволық бағынысты кәсіпорындардың өзге де қызметкерлері нысанды киіммен және арнайы киім-кешекпен тегін қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 101-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

102-бап. Азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлерінің, сондай-ақ олардың отбасы мүшелерінің өмірі мен денсаулығын қорғау, оларды медициналық қамтамасыз ету

1. Азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлерінің Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес медициналық қамтамасыз етілуге құқығы бар. Азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің қызмет (жұмыс) орны немесе тұрғылықты жері бойынша тиісті бөлімшелері бар медициналық ұйымдар, мамандар не арнайы жабдық болмаған кезде медициналық көрсетілімдер бойынша медициналық көмекті денсаулық сақтау субъектілері:

1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетеді.

Азаматтық қорғау органдарының қызметкерлеріне медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілері көрсететін қызметтерге ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры жүзеге асырады.

Азаматтық қорғау органдары қызметкерлеріне тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілері көрсететін қызметтерге ақы төлеуге әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының шығындарын өтеу денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органға көзделген бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

Азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелерінің, сондай-ақ азаматтық қорғау органдарының өзге де жұмыскерлерінің Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес медициналық ұйымдарда медициналық көмекке құқығы бар.

Осы тармақтың төртінші бөлігінде аталған адамдарға медициналық көмек көрсету бойынша медициналық ұйымдар көрсететін қызметтерге ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры:

1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде жүзеге асырады.

Қызметтік міндеттерін атқару кезінде мертіккен (жараланған, жарақаттанған, контузия алған) азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлері бюджет қаражаты есебінен санаторий-курорттық емделуге жіберіледі.

Азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлерінің осы бапта көрсетілген құқықтары мен жеңілдіктері әскери қызметтен (жұмыстан) жасына, денсаулық жағдайына немесе штаттардың қысқартылуына байланысты шығарылған, қызметінің (жұмысының) жалпы ұзақтығы жиырма және одан көп жылды құрайтын азаматтық қорғау органдарының зейнеткерлеріне қолданылады.

Азаматтық қорғаныстың шақыруы бойынша әскери қызметшілердің, уәкілетті органның білім беру ұйымдары курсанттарының медициналық көрсетілімдері болған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес медициналық ұйымдарда тегін медициналық қамтамасыз етілуге құқығы бар.

Қызметтік міндеттерін атқару кезінде қаза тапқан азаматтық қорғау органдарының қызметкерлері мен өзге де жұмыскерлерінің балалары кәмелеттік жасқа толғанға дейін олардың Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен медициналық және санаторий-курорттық қызмет көрсетілу құқығы сақталады.

2. Азаматтық қорғау органдарына және уәкілетті органның ведомствосына ведомстволық бағынысты кәсіпорындарға қызметке (жұмысқа) тұратын азаматтар міндетті түрде медициналық куәландырудан, дене шынықтыру даярлығы деңгейін тексеруден, кәсіби қасиетін тестілеуден, психологиялық тестілеуден өтеді, солардың нәтижелері бойынша олардың қызметке (жұмысқа) жарамдылығы айқындалады.

Азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің емделуде үзіліссіз болып, еңбекке уақытша жарамсыздық кезеңі, Қазақстан Республикасының заңнамасында жекелеген аурулар бойынша емделуде болудың бұдан да ұзақ мерзімдері көзделген жағдайларды қоспағанда, төрт айдан аспауға тиіс. Қызметкердің емделуде үзіліссіз болуының белгіленген мерзімі өткеннен кейін ол одан әрі қызметке (жұмысқа) жарамдылығы туралы мәселені шешу үшін медициналық куәландыруға жатады.

Азаматтық қорғау органдары қызметкерлерінің қызметтік міндеттерін атқару кезінде жаралануына, контузия алуына немесе мертігуіне байланысты емделуде болу уақыты мерзіммен шектелмейді. Аталған адамдар медициналық куәландыруға ем аяқталғаннан кейін немесе аурудың нәтижесі белгілі болған кезде жіберіледі.

Ескерту. 102-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) .

103-бап. Құтқарушылар мен олардың отбасы мүшелерiнiң әлеуметтiк кепiлдiктерi

1. Құтқарушыларды міндетті әлеуметтік сақтандыру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Құтқарушылар мемлекеттiк органдардан және ұйымдардан шарттар негізінде түскен қаражат есебiнен де сақтандырылуы мүмкiн.

3. Құтқарушы қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде қаза тапқан (қайтыс болған) не ол қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде алған жарақаттың салдарынан бiр жыл iшiнде қайтыс болған жағдайда, асырауындағыларға оның соңғы атқарған лауазымы бойынша жалақысының он еселенген жылдық мөлшерінен кем емес мөлшерде бiржолғы жәрдемақы төленедi.

4. Құтқарушыға қызметтiк мiндетiн атқару кезiнде мертігуінің, жарақаттануының, жаралануының, контузия алуының, ауыруының салдарынан мүгедектiк белгiленген кезде оған мынадай мөлшерлерде:

1) бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – жалақысының бес еселенген жылдық мөлшерінде;

2) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға жалақысының екі еселенген жылдық мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді.

5. Құтқарушы қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде еңбекке қабiлеттілігінен тұрақты айырылып мертіккен, жарақаттанған, жараланған, контузия алған, ауырған жағдайда, оған мүгедектiк белгiленбей, жалақысының жылдық мөлшерінен кем емес мөлшерде бiржолғы жәрдемақы төленедi.

6. Егер құтқарушының қаза табуы (қайтыс болуы), мертігуі, жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы, ауыруы қызметтiк мiндеттерiн атқаруға байланысты емес мән-жайларға қатысты болғаны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дәлелденсе, осы баптың 3, 4 және 5-тармақтарында айқындалған бiржолғы жәрдемақы төленбейдi.

7. Авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының қайтыс болған немесе қаза тапқан құтқарушысын жерлеуге арналған жәрдемақы тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленетін мөлшерде беріледі.

8. Осы баптың 3, 4, 5 және 7-тармақтарына сәйкес жәрдемақылар авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын ұстайтын ұйымдардың қаражаты есебінен төленеді. Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарын ұстайтын ұйымдардың шығындары зиян (нұқсан) келтірушінің есебінен толық көлемде өтеледі.

9. Құтқарушылардың отбасы мүшелерін мүгедектігі бойынша, асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша әлеуметтік қамсыздандыру - әлеуметтік қорғау туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

10. Еңбек жағдайы зиянды әрi қауiптi ұйымдарға қызмет көрсететiн кәсiби авариялық-құтқару қызметтері мен құралымдарының құтқарушыларына Қазақстан Республикасының заңнамасында осы ұйымдардың жұмыскелері үшiн белгiленген құқықтық және әлеуметтiк қорғау кепiлдiктерi мен жеңiлдiктерi қолданылады. Олардың жалақысының мөлшері өздері қызмет көрсететін қауіпті өндірістік объектілердегі тиісті санаттардағы жұмыскерлердің жалақысының мөлшерінен төмен болмауға тиіс.

11. Осы бапта көзделген құқықтық және әлеуметтік кепілдіктер ерікті авариялық-құтқару құралымдарының құтқарушыларына, сондай-ақ құтқарушылар болып табылмайтын азаматтарға оларды авариялық-құтқару жұмыстарын жүргізуге тартқан кезде қолданылады.

Ескерту. 103-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.08.2015 № 342-V (01.07.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР
19-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

104-бап. Азаматтық қорғау іс-шараларын қаржыландыру

1. Азаматтық қорғау іс-шараларын қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Азаматтық қорғау іс-шараларын қаржыландыру:

1) бюджет қаражаты;

2) ұйымдардың қаражаты;

3) азаматтардың, қорлардың және қоғамдық бірлестіктердің ерікті жарналары;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де қаражат көздері есебінен жүзеге асырылады.

105-бап. Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

106-бап. Азаматтық қорғау саласындағы дауларды шешу

Азаматтық қорғау саласындағы даулар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шешіледі.

Ескерту. 106-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

107-бап. Азаматтық қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастық

Уәкілетті орган азаматтық қорғау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың мынадай бағыттарына:

1) шет елдердің ұйымдарымен, халықаралық ұйымдармен бірлесіп, тұрақты негізде төтенше жағдайлар мониторингін және болжамын жүргізуге;

2) төтенше жағдайларға қарсы іс-қимыл жасау және азаматтық қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі халықаралық ұйымдарды құруға және олардың қызметін қамтамасыз етуге;

3) шет елдерге гуманитарлық көмек көрсетуге;

4) қазақстандық мамандарды шет елдерде оқытуға;

5) шетелдік мамандарды Қазақстан Республикасында оқытуға;

6) Қазақстан Республикасында және шет елдерде семинарлар, конференциялар, оқу-жаттығулар мен тренингтер өткізуге;

7) төтенше жағдайлар мен азаматтық қорғаудың әртүрлі аспектілері бойынша ғылыми зерттеулерді бірлесіп жүзеге асыруға қатысады.

108-бап. Шетелдіктердің, шетелдік және халықаралық ұйымдардың Қазақстан Республикасының аумағындағы халықты азаматтық қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі қызметі

Шетелдіктердің, шетелдік және халықаралық ұйымдардың Қазақстан Республикасының аумағындағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларының алдын алу, жою жөніндегі қызметі, егер ол Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмесе немесе халықаралық шарттарда регламенттелетін болса, жүзеге асырылады.

20-тарау. ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

109-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Заң алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Қазақстан Республикасының мына заңдарының күші жойылды деп танылсын:

1) "Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туралы" 1996 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 11-12, 263-құжат;

1998 ж., № 23, 416-құжат; 1999 ж., № 4, 101-құжат; 2000 ж., № 6,

145-құжат; 2003 ж., № 14, 112-құжат; 2004 ж., № 11-12, 67-құжат; № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 2,

18-құжат; № 8, 52-құжат; № 20, 152-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; № 21, 97-құжат; 2009 ж., № 2-3, 9-құжат; № 18, 84-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 1, 2-құжат; № 5, 43-құжат; № 11, 102-құжат; 2012 ж., № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 9, 51-құжат; № 14, 75-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат);

2) "Өрт қауіпсіздігі туралы" 1996 жылғы 22 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1996 ж., № 18, 368-құжат; 1998 ж., № 23, 416-құжат; 1999 ж.,

№ 20, 728-құжат; № 23, 931-құжат; 2000 ж., № 6, 142-құжат; 2002 ж., № 17, 155-құжат; 2003 ж., № 14, 112-құжат; № 24, 177-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 9, 67-құжат; № 10, 69-құжат; № 20, 152-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; 2009 ж., № 18, 84-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 13, 67-құжат; 2011 ж., № 1, 2, 3-құжаттар; № 11, 102-құжат; 2012 ж., № 4, 32-құжат; № 8, 64-құжат; № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 9, 51-құжат; № 14, 75-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат);

3) "Авариялық-құтқару қызметі және құтқарушылардың мәртебесі туралы" 1997 жылғы 27 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 6,

69-құжат; 1998 ж., № 24, 436-құжат; 2000 ж., № 8, 187-құжат; 2004 ж., № 11-12, 67-құжат; № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат; 2007 ж., № 2, 18-құжат; № 8, 52-құжат; № 9, 67-құжат; № 20, 152-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; № 21, 97-құжат; 2011 ж., № 1, 7-құжат);

4) "Азаматтық қорғаныс туралы" 1997 жылғы 7 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., № 9, 93-құжат; 1998 ж., № 23, 416-құжат; 1999 ж., № 4, 101-құжат; 2000 ж., № 6, 142-құжат; 2004 ж.,№ 23, 142-құжат; 2006 ж., № 1, 5-құжат; № 16, 104-құжат; 2007 ж., № 10, 69-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; № 21, 97-құжат; 2009 ж., № 18, 84-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; 2011 ж., № 1, 2, 7-құжаттар; № 5, 43-құжат; № 11, 102-құжат; 2012 ж., № 4, 32-құжат; № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 9, 51-құжат; № 14, 75-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат);

5) "Мемлекеттік материалдық резерв туралы" 2000 жылғы

27 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2000 ж., № 20, 378-құжат; 2003 ж., № 15, 139-құжат; 2006 ж., № 16, 104-құжат; 2010 ж., № 3-4, 11-құжат; № 17-18, 108-құжат; 2011 ж., № 5, 43-құжат; 2012 ж., № 13, 91-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат);

6) "Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы" 2002 жылғы 3 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., № 7-8, 77-құжат; 2004 ж., № 23, 142-құжат; 2006 ж., № 3, 22-құжат; № 24, 148-құжат; 2007 ж., № 20, 152-құжат; 2008 ж., № 6-7, 27-құжат; № 21, 97-құжат; 2009 ж., № 18, 84-құжат; 2010 ж., № 5, 23-құжат; № 9, 44-құжат; 2011 ж., № 1, 2, 7-құжаттар; № 11, 102-құжат; № 12, 111-құжат; 2012 ж., № 1, 5-құжат; № 15, 97-құжат; 2013 ж., № 14, 75-құжат; 2014 ж., № 1, 4-құжат).

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. Назарбаев

On Civil Protection

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 April 2014 № 188-V of the Law of the Republic of Kazakhstan.

Unofficial translation
Footnote. Throughout the text the words “formation of the administrative entity” shall be replaced by the words “formation of the competent authority” in obedience to Law of the RK № 58-VII of 29.06.2021 (shall go into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

This Law regulates public relations arising in the course of carrying out of measures on civil protection and oriented to prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character and their consequences, rendering of emergency medical and psychological treatment to population being in the zone of emergency situation, ensuring of fire-fighting and industrial safety, as well as determines main tasks, organizational principles of posture and functioning of civil protection of the Republic of Kazakhstan, formation, keeping and use of state material reserve, organization and activity of accident rescue services and groups.

SECTION 1. GENERAL PROVISIONS
Chapter 1. GENERAL PROVISIONS

Article 1. Basic concepts used in this Law

The following basic concepts are used in this Law:

1) accident - destruction of buildings, structures and (or) technical devices, uncontrolled explosion and (or) release of hazardous substances;

2) accident rescue operations - actions on search and rescue people, material and cultural assets, providing emergency medical and psychological assistance to the population in the emergency zone, environmental protection in the emergency zone and in the case of conducting military actions, localization and suppression or minimization of probable effect level of hazard factors specific to them;

3) accident rescue group is an organizational-structural unit of civil defenсe forces that is independent or part of the certified rescue service, designed for accident rescue operations and urgent works;

4) accident rescue service is a set of organizational and joint managing bodies, accident rescue units and civil protection means designed for the solution of tasks on preventing and liquidation of emergency situations, functionally integrated into a single system;

5) an object with mass stay of people - building, construction, premises of trade, public catering, consumer services, health-sport and recreation, sport, cultural and educational, entertainment facilities, railway stations of all types of transport, religious buildings (structures), designed for simultaneous stay of one hundred and more people, as well as building, construction of health organizations, education, hotels, designed for simultaneous stay of twenty-five or more people;

6) civil protection is an integral part of the state civil protection system intended for the implementation of a nationwide complex of measures conducted in peace and war time to protect the population and the territory of the Republic of Kazakhstan from the impact of destructive factors of modern weapons, emergency situations of natural and technogenic character;

7) military units of civil protection are military units of authorized body in the field of civil protection, performing civil protection measures in peace and wartime;

8) the fund of protective constructions of civil protection is a set of engineering constructions specially equipped and designed to protect workers of organizations classified in civil protection categories and the population from the impact of destructive factors of modern weapons, as well as in emergency situations;

9) protective construction of civil protection is an engineering constructon specially equipped and designed to protect the population from the impact of destructive factors of modern means of destruction;

10) civil protection is a nationwide complex of measures conducted in peace and war time aimed at preventing and liquidation of emergency situations of natural and man-made character and their consequences, organization and conducting civil protection, providing emergency medical and psychological assistance to the population in the emergency zone, including measures on ensuring of fire-fighting and industrial safety, formation, storage and use of state material reserve;

11) special measures of civil protection - preliminary or prompt actions of civil protection services on engineering, radiation, chemical, medical, fire-fighting, transport, material and technical, hydrometeorological and other types of work aimed at protecting the population, facilities and the territory of the Republic of Kazakhstan from hazards, arising during emergencies and military conflicts or in consequence of these conflicts;

12) civil protection notification system is a set of software and hardware that provide information to the public and government agencies about the threat to life and health of people, the procedure for acting in the current situation;

13) the state system of civil protection is a set of managing bodies, civil protection forces and means intended for the implementation of a nationwide complex of measures to protect the population, facilities and the territory of the Republic of Kazakhstan from hazards, arising during emergencies and military conflicts or in consequence of these conflicts;

14) civil protection forces are military civil protection units, accident rescue services and formations, subdivisions of state and non-state fire-fighting service, formation of civil protection, aviation of authorized body in the field of civil protection, surveillance, control and forecasting services;

15) means of civil protection - material and technical equipment used to protect the population and equip the civil protection forces;

16) civil protection services - republican, provincial, city, district systems of government bodies and civil defence forces intended for carrying out special civil protection measures;

17) civil protection bodies - the authorized body in the field of civil protection, its department, territorial subdivisions and state institutions subordinate to its department;

18) state control and supervision in the field of civil protection is an activity of authorized bodies in the field of civil protection and in the field of industrial safety aimed at ensuring compliance by individuals and legal entities with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection, within their competence;

19) the authorized body in the field of civil protection (hereinafter - authorized body) is a central executive body carrying out management and cross-sector coordination, elaboration and implementation of state policy in the field of civil protection in the part of prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, emergency medical and psychological assistance to the population, ensuring fire-fighting safety and Civil Protection organization;

19-1) the department of the authorized body in the field of civil protection (hereinafter department) is a department of central executive body implementing the state policy in the field of civil protection in the part of prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, emergency medical and psychological assistance to the population, ensuring fire-fighting safety and Civil Protection organization;

19-2) accreditation is an official recognition of the expert organization rights to perform works on the audit in the field of fire safety by the department

19-3) certificate of accreditation is a document issued by the department, certifying the right of an expert organization to perform works on conducting an audit in the field of fire safety;

20) alert signal "Attention all!" is a single alert signal transmitted by sirens or other signaling means to attract the attention of the public in case of threat of occurrence or occurrence of emergency situations;

21) control points are facilities or vehicles of state bodies specially constructed and equipped with technical means, life support elements intended for placement and ensuring civil protection management bodies work;

22) disposal - release of material assets from the state material reserve when the nomenclature changes, as well as for disposal or destruction, emergency prevention and response measures and their consequences, regulatory market impact, refugee assistance and humanitarian aid;

22-1) anti-gushing operations - actions carried out at oil and gas production facilities using special equipment, machinery and equipment, aimed at eliminating accidents, saving people, material assets and reducing the impact of dangerous factors of uncontrolled release of formation fluids through the wellhead (gas and oil fountains) as a result of missing, destroyed or leaking shut-off equipment or as a result of griffon formation;

23) a single duty and dispatching service "112" is a service for receiving and processing messages from individuals and legal entities about the prerequisites for the emergence or occurrence of an emergency situation, fire, threat to life and harm to people's health and other cases requiring emergency measures with subsequent coordination of actions to respond to emergency services within their competence;

23-1) gas rescue works - actions to eliminate accidents at hazardous industrial facilities, characterised by the need to perform them in the presence of hazardous substances exceeding maximum permissible concentrations in the environment, using special equipment, devices and equipment, isolating personal protective equipment and associated with searching for people in a gassy environment, providing first aid to victims and their transportation, carrying out reconnaissance of the accident area in order to clarify the place and cause of the accident, the limits of its spreading;

24) a voluntary firefighter is a citizen directly participating on voluntary basis in activities for the prevention and / or fire-fighting operations, registered in the register of voluntary firefighters;

25) mobilization reserve - a stock of material assets in a limited nomenclature being an integral part of the state material reserve, which is necessary for carrying out the mobilization order upon mobilization, military situation and in war time, taking measures for prevention and liquidation of emergency situations of natural, technogenic and social nature and their consequences, providing humanitarian assistance in peace time as well as material and technical means of special formations;

26) victim is an individual who has been harmed (damaged) due to an emergency situation of a natural or technogenic character;

27) inflictor of harm (damage) is an individual or legal entity, due to whose action (inaction) an emergency situation of technogenic character occurred;

28) professional accident rescue service - accident rescue service consisting of the formation or formations, which rescuers work on a regular basis and meet the qualification requirements;

29) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

30) modern means of destruction – devices and means whose damaging (destructive) factors are designed to defeat people, animals and plants, damage or destruction of objects, the appearance of secondary damaging factors, including weapons of mass destruction and conventional means of destruction, including missile, aviation and firearms;

31) the declaration of industrial safety of a hazardous production facility is a document that reflects the nature and extent of the danger of a hazardous production facility, measures to ensure industrial safety and protect the public from the harmful effects of hazardous production factors at the stages of commissioning, operation and decommissioning of a hazardous production facility;

32) hazardous production factor - a physical phenomenon that occurs during accidents, incidents at hazardous production facilities and social infrastructure facilities, causing harm (damage) to individuals and legal entities, the environment;

32-1) dangerous technical devices:

technical devices operating under a pressure of more than 0.07 megapascals or at a water heating temperature of more than 115 degrees Celsius, lifting mechanisms, escalators, funiculars, elevators, travelators, lifts for persons with disabilities (persons with disabilities), as well as installations for drilling and repairing wells with a drilling depth of more than two hundred meters, mine lifting installations and lifting machines, mobile warehouses of explosives and products based on them, mixing-charging and delivery-charging machines, mobile and stationary installations for the manufacture of explosives and products based on them, operated at hazardous production facilities, state supervision of which is carried out by the authorized body in the field of industrial safety;

steam and hot water boilers operating at a pressure of more than 0.07 megapascals and (or) at a water heating temperature of more than 115 degrees Celsius (heat supply organizations), vessels operating at a pressure of more than 0.07 megapascals, lifting mechanisms, escalators, cable cars, funiculars, elevators, travelators, lifts for persons with disabilities (persons with disabilities) at social infrastructure facilities, state supervision of which is carried out by local executive bodies;

33) rescuer is an individual who has been specially trained and certified (recertified) for emergency rescue operations;

34) material assets - goods necessary to ensure the tasks assigned on the authorized body in the field of state material reserve, in certain nomenclature and the volume of storage;

35) supply of material assets to the state material reserve - purchase and (or) shipping (delivery) of material assets to the storage facilities of material assets of the state material reserve;

36) laying of material assets to the state material reserve (hereinafter - laying) - the acceptance of material assets for storage in the state material reserve;

37) release of material assets from the state material reserve - withdrawal of material assets from the state material reserve in the order of refreshment, borrowing, disbanding;

38) non-state fire prevention service - legal entities that have passed certification for the right to conduct work to prevent and extinguish fires, provide fire safety and conduct accident rescue operations in organizations, settlements and facilities;

39) the state material reserve (hereinafter referred to as - the state reserve) - the reserve of material assets intended for mobilization needs, adoption of measures for prevention and liquidation of emergency situations of natural, technogenic and social nature and their consequences, ensuring of regulatory impact on the market, assistance to refugees and humanitarian assistance;

39-1) the authorized body in the field of state material reserve is a central executive body that exercises executive and control functions as well as management of the state material reserve system;

40) movement of material assets of the state material reserve - transportation of material assets of the state material reserve from one storage point to another point, including loading and unloading of material assets;

41) state fire-fighting service - a set of management bodies, forces and means of civil protection in oblasts, cities of republican significance, the capital, districts, cities of oblast significance, intended for the organization of fire prevention and extinguishing, carrying out rescue and emergency works, exercising state control and supervision in the field of fire safety and conducting inquiries in cases of criminal offences related to fires;

42) subordinate organization of the state reserve system is a legal entity that carries out formation and storage of material assets of the state reserve;

43) borrowing of material assets from the state reserve - release of material assets from the state reserve on particular conditions with the following return to the state reserve in accordance with the nomenclature and storage volumes;

44) refreshment of the state reserve is the release of material assets from the state reserve before the expiration of the established terms of their storage with simultaneous or with a break in time laying of material assets in accordance with the nomenclature and storage volumes;

45) standards for storage of material assets of the state reserve - technical requirements on maintenance and storage conditions of material assets of the state reserve;

46) storage facilities of material assets of the state reserve are legal entities that carry out the storage of material assets of the state reserve on a contractual basis and provide services related to storage;

46-1) nomenclature and storage volumes of material assets of the state reserve - the list and volumes of material assets of the state reserve necessary to fulfill the tasks assigned to the authorized agency in the field of the state material reserve;

47) object is a property of individuals or legal entities, state property, including buildings, structures, technological installations, equipment, aggregates and other property to which civil protection requirements are established or must be established;

48) incident - failure or destruction of technical devices used at a hazardous production facility, deviation from the parameters ensuring the safety of the technological process, which did not lead to an accident;

49) operating - delivery, storage and issue of material assets ​​of the state reserve;

49-1) operational control - measures at a hazardous production facility aimed at ensuring compliance with industrial safety requirements, performed by officials of the industrial control service;

50) industrial safety - state of protection of individuals and legal entities, the environment from the harmful effects of hazardous production factors;

51) certificate for the right to work in the field of industrial safety - a document issued by the authorized body in the field of industrial safety, certifying the right of a legal entity to perform work in the field of industrial safety;

52) attestation of legal entities for the right to perfom work in the field of industrial safety - official recognition of the powers of a legal entity to perform work in the field of industrial safety by the authorized body in the field of industrial safety;

52-1) professional emergency rescue service in the area of industrial safety - an emergency rescue service designated to provide mine rescue, gas rescue, anti-flotation work at hazardous production facilities;

52-2) a professional on-site emergency rescue service in the field of industrial safety is an emergency rescue service which is a structural subdivision of an organisation that has hazardous production facilities;

52-3) competent authority in the field of industrial safety - the central executive body responsible for leadership and inter-industry coordination, development and implementation of state policy in the field of industrial safety;

52-4) the administrative entity of the competent authority in the field of industrial safety - the administrative entity of the central executive body responsible for the implementation of state policy and control and supervision functions in the field of industrial safety;

53) industrial safety requirements - special technical and (or) social conditions established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in order to ensure industrial safety;

54) fire - uncontrolled burning, creating a threat that harms life and health of people, material damage to physical and legal persons, to the interests of society and the state;

55) voluntary firefighting units - public associations set up to carry out measures to prevent and extinguish steppe fires, as well as fires in organizations and settlements;

56) the garrison of fire-fighting service is a complex of managing bodies and subdivisions of state fire-fighting service, non-state fire-fighting services and voluntary fire-fighting groups located on the oblast territory, cities of the republican significance, capital, district, the city of regional significance;

57) fire safety is the state of security of people, property, society and the state from fires;

57-1) audit in the field of fire safety - business activity on establishing the compliance or non-compliance of objects with fire safety requirements;

58) fire safety requirements - special technical and (or) social conditions established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in order to ensure fire safety;

59) fire safety measures - actions to fulfill fire safety requirements;

60) fire station - territory, buildings and facilities designed for the placement of fire and special engineering, fire and technical equipment, their technical maintenance, including service, support facilities for the personnel and communication point of the fire fighting unit;

61) fire-technical products - products designed to ensure fire safety, including fire engineering and equipment, firemen’s outfit, fire extinguishing and fireproofing agents, special communication and control means, software and databases, as well as other means of prevention and extinguishing fires;

61-1) expert organization is an organization accredited in accordance with the established procedure for carrying out audit activities in the field of fire safety;

62) emergencies of a natural character - emergencies resulting from hazardous natural phenomena (geophysical, geological, meteorological, agrometeorological, hydrogeological hazards), natural fires, epidemics, damage to agricultural plants and forests by diseases and pests;

62-1) mine rescue works - activities in mines, quarries and open pits using special equipment, devices and equipment aimed at rescuing people and eliminating accidents, providing first aid to victims and their transportation, extinguishing fires underground and on the surface within the mining allotment, inerting explosive atmosphere, removing debris, erecting bridges, installing roof supports, eliminating floods and other activities necessary for eliminating occupational hazards;

63) technical director is a specialist who manages the technological process;

64) technical devices are machines, equipment and other constructions;

65) emergency situations of technogenic nature - emergency situations caused by harmful effects of hazardous industrial factors, transport and other accidents, fires (explosions), accidents with emissions (threat of release) of strong poisonous, radioactive and biologically hazardous substances, sudden collapse of buildings and structures, dam breaks, accidents on electric power and communication life support systems, disposal facilities;

66) emergency situation - situation in particular area, resulting from an accident, fire, the harmful effects of hazardous industrial factors, a hazardous natural phenomenon, catastrophe, natural or other disasters that may result in or resulted human losses, harm to human health or the environment, significant material damage and violation of living conditions of people;

67) zone of emergency situation - the territory where emergency situation has developed;

68) the head of emergency situation liquidation is a chief administrative and responsible person managing works on liquidation of emergency situation;

69) life-support of population in emergency situations is a set of actions interrelated in time, resources and place conducting by civil protection forces and measures oriented to maintain the conditions that are minimally necessary to preserve life and maintenance of people's health in emergency zones, evacuation routes and places of accommodation of evacuated people;

70) liquidation of emergency situations – conduct of accident rescue operations and urgent works;

71) urgent works during the liquidation of emergency situations (hereinafter - urgent works) - activities on comprehensive ensuring of accident rescue operations, creation of conditions necessary for preserving life and health of people;

72) prevention of emergency situations is a set of activities conducted in advance and aimed at maximum possible reduction of the risk of emergencies, as well as the preservation of life and health of people, reducing the amount of material losses in the case of their occurrence;

73) liquidation of consequences of emergency situations - measures conducted to restore engineering infrastructure, housing, environment, to provide social and rehabilitation assistance to the population, compensation for harm (damage) caused to individuals and legal entities due to emergency situations;

74) classification of emergency situations - the procedure for classifying emergencies to classes established in accordance with their danger to human life and health, violation of living conditions, amount of damage (harm);

75) life support facility – organizations of health care, telecommunications, communications, gas supply, energy supply, heat supply, water supply and water disposal when because of termination (suspension) of their buildings, facilities, technological installations and aggregates, the activity of social and engineering infrastructures of settlements and territories is violated;

76) aviation of the authorized body - air-transport vehicles used for solving civil protection tasks;

77) operational reserve of the authorized agency - stocks of technology equipment and material assets, including medicines, medical products, in certain nomenclature and volume;

78) emergency medical and psychological assistance service of the authorized body - professional medical accident rescue service designed to carry out urgent medical and psychological assistance to the population in the emergency zone, to preserve, restore and rehabilitate the health of participants of emergency situation liquidation;

79) evacuation activities - distribution of employees of organizations to civil protection categories, evacuation of population and material assets from cities and emergency zones in peace and wartime.

Footnote. Article 1 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 № 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); dated 26.12.2019 № 284-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 28.12.2022 № 173-VII (shall be enforced upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on state protection

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Legal regulation in the field of protection of labour, environmental safety, safety during use of cosmic space, destruction of chemical and nuclear weapon, use and utilization of ammunition, traffic safety on automobile and rail roads, traffic safety of internal water transport, safety of power engineering facilities, flights safety of air transport, safety of water economy systems and structures, as well as emergency situations of social nature shall be carried out by special legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. If international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan establishes other rules than those contained in this Law, the rules of international treaty shall be applied.

Chapter 2. STATE SYSTEM OF CIVIL PROTECTION

Article 3. Main tasks and principles of civil protection

1. Main tasks of civil protection are:

1) prevention and liquidation of emergency situations and their consequences;

2) rescuing and evacuation of people upon occurrence of emergency situations by conduct of accident rescue operations and urgent works in peace and war time;

3) creation of civil protection forces, their preparation and maintenance in instant readiness;

4) training of specialists of central and local executive bodies, organizations and training of population;

5) accumulation and keeping of the required fund of protective structures, stocks of means of individual protection and other property of civil defence in readiness;

6) informing and notifying of population, managing bodies of civil protection in advance in existence of forecasting on threat of occurrence of emergency situation and (or) on an operational basis upon occurrence of emergency situation;

7) protection of food-stuffs, water sources (water supply intake places for economic and drinking purposes), food raw materials, forage, animals and plants from radioactive, chemical, bacteriological (biological) contamination, epizootic and epiphytotics;

8) ensuring of industrial and fire security;

9) creation, development and maintenance of the notification and communication systems in instant readiness;

10) monitoring, development and implementation of measures on reduction of effect or liquidation of hazard factors of modern means of destruction;

11) ensuring of formation, storage and use of the state reserve.

2. Main principles of civil protection are:

1) organization of the civil protection system on territorial and sectoral principle;

2) minimization of threats and damage to citizens and society from emergency situations;

3) instant readiness of forces and means of civil protection to dynamic response on emergency situations, civil defence and conduct of accident rescue operations and urgent works;

4) publicity and informing of population and organizations on forecasting and occurred emergency situations, taken measures on their prevention and liquidation including liquidation of their consequences;

5) justified risk and safety ensuring upon conduct of accident rescue operations and urgent works.

Article 4. State system of civil protection

1. The state civil protection system consists of territorial and branch subsystems.

Territorial subsystems are created at regional, city and district levels to prevent and liquidate emergency situations and their consequences, to carry out civil protection activities within their territories and consist of links corresponding to the administrative and territorial division of these territories.

Sectoral subsystems are created by central executive bodies to organize work on implementation of civil protection measures within their competence.

2. State civil protection system has three levels:

republican, territorial and site-level. Each level, with the exception of the site- level, includes:

bodies of civil protection management;

control points, operative-duty services;

advisory and consultative bodies - commissions on prevention and liquidation of emergency situations;

forces and means of civil protection;

communication, alert and information systems.

3. Management of the state civil protection system is carried out by:

1) at republican level - the Government of the Republic of Kazakhstan;

2) at territorial level - the akims of the relevant administrative-territorial units;

3) at site - level – the heads of organizations;

4) in sectoral subsystems – the heads of central executive bodies.

4. Managing bodies of civil protection are:

1) at republican level:

authorized body;

central executive bodies of the Republic of Kazakhstan in the sectoral subsystems;

2) at territorial level:

local executive bodies;

territorial units of the department of authorized body;

territorial subdivisions of central executive bodies of the Republic of Kazakhstan in the sectoral subsystems;

3) at site-level – the heads of organizations.

5. State administration in the system of civil protection is carried out by involving all levels of the state civil protection system.

The following regimes of functioning of state civil protection system in peacetime are established:

1) the regime of daily activity - the procedure for functioning of the state civil protection system, its territorial and branch subsystems in the subordinate territory, characterized by absence of a threat of occurrence of emergency situations.

In daily activity regime, the following actions are carried out by the civil protection authorities:

prediction of emergency situations;

collection, processing and exchange of information on protection of population, facilities and territories from emergency situations;

development of action plans on liquidation of emergency situations;

development and implementation of measures on prevention of emergency situations;

planning of actions of managing bodies and civil protection forces, organization of training and ensuring of their activities;

preparation of population for actions in emergency situations;

propaganda of knowledge in the field of civil protection;

creation, placement, storage and replenishment of reserves of material resources for liquidation of emergency situations and their consequences;

conduct of state control and supervision in the sphere of civil protection within the limits of their powers;

2) high alert regime - the procedure for functioning of state civil protection system, its separate subsystems introduced in the case of threat of occurrence of emergency situations.

The following actions are carried out by civil protection authorities in the high alert regime:

prediction of emergency situations occurrence and their consequences;

correction of action plans on liquidation of emergency situations;

introduction, if necessary, of twenty-four hours duty of heads and officials of managing bodies and civil protection forces at the control points;

collecting, processing and transferring data on forecasted emergency situations to the management bodies and civil protection forces, informing state bodies and the population about the ways and methods of protection;

taking of operational measures on prevention of occurrence and liquidation of emergency situations, reduction of the amount of damage and losses in the case of their occurrence, as well as increase of stability and safety of functioning of facilities in emergency situations;

replenishment of necessary reserves of material resources created for liquidation of emergency situations and their consequences;

carrying out of evacuation measures, if necessary;

3) emergency situation regime - procedure for functioning of state civil protection system, its separate subsystems, introduced in the case of emergency situation occurrence and its liquidation.

The following activities are carried out in emergency situation regime by civil protection managing bodies:

implementation (realization, fulfillment) into force of action plans on liquidation of emergency situations and their correction;

prediction of the development of occurred emergency situations and their consequences;

notification of the heads of central and local executive bodies, organizations, as well as the population about the occurrence of emergency situations and their consequences;

organization of works on liquidation of emergency situations, comprehensive support of actions of civil protection forces and measures, maintenance of public order during their conduct, as well as in cases and order established by the laws of the Republic of Kazakhstan, involving forces and means of law enforcement agencies, other troops and military formations, public associations and population, use of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan for liquidation of the occurred emergency situations;

collection, analysis and exchange of information on the situation in the emergency zone and on the progress of works on its liquidation;

organization and maintenance of interaction of central and local executive bodies, organizations on liquidation of emergency situations and their consequences;

carrying out measures for life support the population in emergency situations.

Footnote. Article 4 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 10.01.2015 № 275-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 5. Civil protection notification system

1. Civil protection notification system is organized at:

1) republican level - the republican system of notification with covering the territory of the Republic of Kazakhstan;

2) territorial level - notification system of district, the city of the republican significance, the capital with covering the territories of the district, the city of the republican significance, the capital;

3) site-level - a local notification system covering the territory of the facility with a mass stay of people, hazardous industrial facility and the population falling into the design zone of emergency distribution.

2. The Republican notification system ensures the delivery of alert signals and information to:

1) the population of the Republic of Kazakhstan;

2) civil protection authorities;

3) civil protection forces;

4) territorial subdivisions of the department of the authorized body.

Maintenance of republican notification system in constant readiness is ensured by the authorized body.

3. The notification system of district, the city of republican significance, the capital ensures the dissemination of warning signals and information to:

1) the population of district (a part of the district territory), the city of the republican significance, the capital or to the population of the district, the city of regional significance, the district in the city, the city of district significance, the village, the rural district under regulation of akim of the relevant administrative-territorial unit;

2) local executive bodies and other state bodies;

3) emergency and accident services;

4) civil protection forces in the territory of the relevant administrative-territorial unit.

Maintenance of notification system in the constant readiness of the region, the city of republican significance, the capital is provided by the territorial subdivision the authorized body.

4. Local notification system ensures dissemination of signaling alerts and information to:

1) the population falling into the design zone of distribution of emergency situation;

2) employees of the organization operating a hazardous industrial facilities;

3) individuals who are on the territory of the facility with a mass stay of people;

4)accident rescue services and groups serving hazardous industrial facilities;

5) managers and duty-dispatching services of legal entities located in the design zone of emergency situations distribution.

Maintenance of local notification system in constant readiness is provided by a legal entity operating the facility with a mass stay of people, the hazardous industrial facility.

5. An order to activate the notification system is given:

at republican level by the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan - the head of the civil protection of the Republic of Kazakhstan in emergency situations of a global scale, the head of the authorized body in emergency situations of a regional scale, the technical verification of the republican notification system and conduct of republican civil protection trainings;

at territorial level by the akim of the region, the city of the republican significance, the capital or the lower akim to inform the population of the relevant administrative-territorial units upon emergency situations of local scale, by the head of territorial subdivision of the authorized body upon conduct of technical inspections of regional notification system, the city of the republican significance, the capital and civil protection trainings;

at site level by the the head of an organization operating the facility with a mass stay of people, the hazardous industrial facility, or by a person authorized by him.

6. When you activate the alert signal "Attention all!" the notification system should provide simultaneous and frequently repeated information about the threat of occurrence of an emergency situation to the population and on procedure for actions of the people in the current situation.

7. Financing of measures on creation and operation of notification system of republican and territorial levels is carried out at the expense of budget funds.

Financing of measures on creation and operation of local notification system is carried out at the expense of the funds of legal entity operating the facility with mass stay of people, a hazardous industrial facility.

Footnote. Article 5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 6. Unified duty dispatch service “112”

1. A unified duty-dispatching service "112" is created in territorial subdivisions of authorized body of the district, the city of republican significance, the capital, region, the city of regional significance.

2. Formation, development and functioning of the unified duty-dispatching service "112" is provided by the authorized body.

3. State bodies, including their territorial subdivisions, local executive bodies, legal entities, operating the facilities with mass stay of people, hazardous industrial facilities, organize interaction of information and communication networks and automated monitoring systems with a unified duty- dispatching service "112".

4. The unified duty- dispatching service "112", within its competence, has the right to use the information contained in databases of accident and emergency services, communication providers, local executive bodies and other state bodies, civil protection services.

5. In order to ensure the acceptance and processing of messages from individuals and legal entities, the single telephone number "112" is available.

6. Communication providers are obliged to provide services to identify the location of the calling subscriber and send short text messages to cellular phones on a gratuitous basis in case of threat or occurrence of emergency situations to the unified duty-dispatching service "112".

Footnote. Article 6 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 7. Commissions on prevention and liquidation of emergency situations

1. Commissions on prevention and liquidation of emergency situations are consultative and advisory bodies in the state system of civil protection and are created to develop proposals on formation and implementation of a unified state policy in the field of civil protection.

Commissions on prevention and liquidation of emergency situations are created at republican and territorial levels of the state system of civil protection.

2. An interdepartmental state commission on prevention and liquidation of emergency situations is created at republican level by the decision of the authorized body.

3. Interdepartmental state commission on prevention and liquidation of emergency situations exercises its powers in cooperation with central and local executive bodies, organizations, and public associations

4. The main task of interdepartmental state commission on prevention and liquidation of emergency situations is the development of proposals for:

1) main directions of development and further improvement of civil protection;

2) the formation of a system of legal, economic, organizational, technical and other measures in the field of civil protection;

3) creation and development of civil protection forces and means;

4) coordination of activities of central and local executive bodies on the issues of prevention and liquidation of emergency situations, socio-economic and legal protection, medical rehabilitation of citizens injured by accidents, catastrophes, natural and other disasters, as well as persons who participated in emergency liquidation and their consequences.

5. The Interdepartmental state commission for the prevention and liquidation of emergency situations has the right:

1) to make proposals on coordination of actions of central and local executive bodies, scientific organizations and public associations in the field of civil protection;

2) to hear the leaders and officials of central and local executive bodies, organizations on the issues related to civil protection measures;

3) to ask information from central and local executive bodies, organizations on their activities required for its work;

4) to analyze the implementation of civil protection activities by central and local executive bodies;

5) to attract specialists of organizations (in agreement with their heads) for the performance of analytical, expert and other work son civil protection issues;

6) to submit proposals to the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan on the allocation of funds from the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan for life support of the population upon the liquidation of emergency situations of natural and technogenic character on the basis of approved norms.

6. Commissions for the prevention and liquidation of emergency situations are created at territorial level by the decisions of local executive bodies which carry out their activities in accordance with the powers and tasks determined by decisions on their creation.

The heads of local executive bodies are chairmen of commissions on prevention and liquidation of emergency situations, vice- chairmen of commissions on prevention and liquidation of emergency situations are the heads of territorial subdivisions of the authorized body's department.

Footnote. Article 7 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 8. Services of civil protection and evacuation bodies

1. Republican, oblast, city, district services of civil protection shall be created for ensuring of performing the special measures of civil protection and training of forces and means for these purposes.

2. The list of republican services of civil protection shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. Services of civil protection of territorial subsystem of civil protection shall be created by decisions of akims of the relevant administrative-territorial entities.

4. Evacuation bodies shall be created for the purpose of organizing the performance of evacuation measures in central and local executive bodies, organizations related to categories on civil protection.

Article 9. Formation of civil protection

1. Formation of civil protection is intended for conduct of accident rescue operations and urgent works in peace and war time.

2. Formation of civil protection shall be created in central and local executive bodies, organizations.

3. Able–bodied men and women are enrolled in civil protection formations, with the exception of persons with disabilities of the first, second and third categories, pregnant women, women with children under the age of eight years, and for wartime - conscripts with mobilization orders.

Footnote. Article 9 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 10. Educational institutions of the department

Footnote. Article 10 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

1. Educational institutions of the department are created to train specialists with higher education on specialties determined by the authorized body in the field of education in coordination with the authorized body, and also to improve qualification of specialists in the field of civil protection.

2. The main tasks of educational institutions of the department are:

1) training of specialists in the field of civil protection;

2) creation of conditions for professional growth and professional development of specialists in the field of civil protection;

3) conducting scientific research on actual problems of improving activities in accordance with the profile of training specialists, introducing the results of the research into the educational process and practice.

Footnote. Article 10 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Chapter 3. STATE REGULATION IN THE SCOPE OF CIVIL PROTECTION

Article 11. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection

The Government of the Republic of Kazakhstan:

1) develops the main directions of state policy in the field of civil protection, in the areas of industrial safety and state material reserve, strategic and tactical measures for its implementation;

2) creates a state reserve;

3) exercises overall leadership and determines a unified policy for the development of state reserve;

4) allocates funds from the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan to liquidate emergency situations and their consequences in the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as to provide humanitarian assistance to other states;

5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
6) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

9) approves nomenclature and storage amount of material assets of the state reserve;

10) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
11) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication);

12) approves the rules for operating material assets of the state reserve;

13) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
14) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
15) is excluded by Law of the RK № 75-VII of 24.11.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication);
16) - 22) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

23) adopts the rules for writing off, destroying, disposing of material assets of the state reserve and selling the disposed goods;

24) approves the list of republican civil protection services;

25) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
26) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
27) - 30) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

31) approves the rules for creation and use of civil protection facilities;

32) approves the rules for compensation of expenses to storage facilities of material assets ​​of the state reserve, as well as compensation of expenses for material assets ​​of the state reserve used for the prevention and liquidation of emergency situations and their consequences, rendering regulatory impact on the market, assistance to refugees and humanitarian assistance;

33) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 № 367-V (shell be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

34) approves the rules for releasing material assets from the state reserve in the manner of refreshment and disbandment;

34-1) approve the rules for use of material assets of the state reserve during the period of mobilization, martial law and in war time;

34-2) approve the rules for provision of humanitarian assistance;

35) - 37) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

38) approves the list of the subjects of commercial activities - recipients of material assets, volume, price and amount of trade mark-up in case of using the state reserve to provide regulatory influence on the market;

39) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

40) takes decision on transfer to other place, reorientation to other type of accident rescue operations and urgent works or liquidation of republican and territorial professional accident rescue services and groups;

41) takes decision on attraction of professional accident rescue services and groups to liquidation of emergency situations and their consequences beyond the boundaries of the territory of the Republic of Kazakhstan;

42) makes decisions on the release of material assets of the state reserve in the order of disbandment, except in cases of release of material assets for taking measures to prevent and eliminate emergency situations and their consequences, transfer to the balance of other state bodies, disposal, destruction;

43) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
44) is excluded by Law of the RK № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication);
45) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication);
46) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
47) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
48) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
49) - 51) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
52) is excluded by Law of the RK № 75-VII of 24.11.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication);
53) - 57) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
58) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
59) is excluded by Law of the RK № 75-VII of 24.11.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication);
60) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
61) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

62) approves the rules of compensation for harm (damage) inflicted to injured persons due to emergency situations of natural character;

63) approves the action plans for liquidation of emergency situations of a global and regional scale;

64) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

65) applies to a foreign state, an international organization for assistance in liquidation of an emergency situation on the territory of the Republic of Kazakhstan if necessary,;

66) - 68) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
69) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).
Footnote. Article 11 as amend by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated от 28.10.2015 № 367-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); № 75-VII of 24.11.2021 (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 12. Authorized body

1. The authorized body exercises the following powers:

1) directs civil protection forces in organizing and carrying out civil protection measures;

2) takes decisions within its competence on the issues of training and conduct of civil protection, compulsory for fulfillment by central and local executive bodies, organizations and citizens;

3) allocates and use material resources of operating reserve of the authorized body;

3-1) establishes the nomenclature and scope of the authorised body's operational reserve;

4) approves the rules for operating, moving, using, replenishing of material assets of operating reserve of the authorized body;

5) ensures military and mobilization readiness of territorial subdivisions of the department of the authorized body, military units of civil protection and units of the state fire-fighting service;

6) carries out the recruitment of employees performing functions for the prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic nature, ensuring of emergency medical and psychological assistance to the population, employees of the State Fire Service and military personnel, career advancement, dismissal from service, deciding on the assignment of military and special ranks within its competence;

7) rewards with departmental awards and presents to state;

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
9) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
10) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

11) provides information and notification to the public, civil protection authorities in advance in the presence of a forecast of the threat of an emergency and (or) promptly in the case of an emergency situation;

11-1) establishes the procedure for the use of communications, transport, property and other material assets of organizations located in emergency zones for the rescue of people, in case of emergency;

12) carries out accident rescue operations and urgent works;

13) carries out international cooperation in the field of civil protection for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic nature, providing emergency medical and psychological assistance to the population, ensuring of fire-fighting safety and Civil protection;

14) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
15) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

16) purchases petroleum products from a single operator for the supply of petroleum products determined by the authorized body for state regulation of the production of petroleum products;

17) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
18) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

19) carries out the conduct of an inquiry on cases involving crimes related to fires, within the limits of their authority;

20) coordinates the activities of fire-fighting services;

21) exercise state control in the field of fire safety;

21-1) determine the list of requirements, violation of which entail application of prompt response measures, as well as determine with respect to specific violations of requirements a specific type of prompt response measure with indication of the period of validity of this measure (if necessary).

The list of requirements, violation of which entail application of prompt response measures, shall include requirements that shall be subject to state control in accordance with Article 143 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan;

22) exercises state control in the field of civil protection;

23) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

24) organizes scientific researches, propaganda of knowledge, training of the population and specialists in the field of civil protection;

25) exercises control over the readiness of fire departments in populated areas and at on facilities against fires;

26) determines the structure of civil protection plans and action plans on liquidation of emergency situations;

27) draws up civil defence plans for the regions, cities and districts and submits them for approval to the appropriate heads of civil defence;

27-1) develops a civil defence plan for the Republic of Kazakhstan, which is an integral part of the Republic of Kazakhstan's defence plan, and submits it to the Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan;

28) develops action plans on liquidation of emergency situations of global and regional scales and submits them for approval to the Government of the Republic of Kazakhstan;

29) develops and approves the plan of activities for training of managing bodies and civil protection forces;

30) determines the need for civil protection equipment;

31) approves the rules for storage, accounting, decommissioning and utilization of civil protection property;

32) approves the rules for registration and deregistration of protective facilities of civil protection;

33) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

34) develop, approve and coordinate the drafts of normative legal acts of the Republic of Kazakhstan, normative acts and regulatory technical documents for civil protection within its competence;

34-1) carry out consideration of draft standardization documents within the competence, as well as preparing proposals for the development, amendment, revision and cancellation of national, interstate standards, national classifiers of technical and economic information and recommendations for standardization for submission to the authorized agency for standardization ;

35) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

36) approves the qualification requirements for specialized training centers in the field of fire safety on training, retraining and advanced training of specialists of non-state fire-fighting services;

37) approves the program of training courses on special training of specialists of non-state fire- fighting services, as well as a sample of the certificate of their completion;

37-1) approves the list of organizations and facilities where a non-governmental fire service is being established without fail;

38) approves the volume and content of engineering and technical measures of civil protection;

39) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

40) approves the training programs for rescuers of accident rescue services and groups;

41) approves the training program for the initial training of voluntary firemen;

42) approves the training program for the training of managers, specialists in managing bodies and civil protection forces, educating the population on methods of protection and actions in the case of emergency situations occurrence, military conflicts or as a result of these conflicts;

43) approves regulations on republican civil protection services;

44) approves the procedure for teaching employees of organizations and population on fire safety measures and requirements to the content of educational programs on training fire safety measures;

45) take decision on release of material assets of the state reserve for taking measures on prevention and liquidation of emergency situations and their consequences in the manner of disbandment upon agreement with the authorized agency for the state material reserve;

46) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
47) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

48) coordinates the decisions of organization management on creation, relocation, re-profiling or liquidation of site-level professional accident rescue services and groups;

49) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

50) ensures the activity of civil protection forces;

51) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

52) makes proposals to the Government of the Republic of Kazakhstan on the use of stocks of material, technical, food, medical and other resources available in the state and mobilization reserves, on the use of funds from the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan for the prevention, liquidation of emergency situations and their consequences;

52-1) uses Earth remote sensing data to prevent and eliminate natural and man-made emergencies and assess their consequences;

52-2) participates in the development, determination and agreement of an oil spill sensitivity map and environmental sensitivity index, jointly with the public authorities concerned, as determined by the competent authority for environmental protection;

53) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

54) mobilizes material and technical resources of organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan during the liquidation of emergency situations

55) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

56) conducts attestation of non-state firefighting services for the right of perform works on prevention and fire extinguishing, ensuring fire safety and conducting accident rescue operations in organizations, settlements and facilities;

57) maintains state accounting in the field of civil protection;

58) establishes the samples of special uniform for the servants and other employees of civil protection bodies and state enterprises subordinated to the department of the authorized body;

59) - 62) are excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);
63) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

64) provides protection of territories of settlements and ly important objects of state property from fires;

65) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication);

66) provides the creation of reserve (urban, suburban), satellite and mobile control points;

67) ensures the functioning of the corporate information and communication system of state civil protection system, situation-crisis centers;

68) approves the requirements for conformity of health status and conduct of medical examination of rescuers, in agreement with the authorized body in the field of health care service;

69) approves the standards of minimum life support for the population in the emergency zone;

70) allocates funds from the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan on the basis of an order of the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan for life-support of the population upon liquidation of emergency situations of natural and technogenic character in accordance with the procedure determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

70-1) approves the rules for organization and operation of state civil protection system;

70-2) approves the rules for organization of civil protection notification system and the rules for alerting the population and state authorities of emergency situations in peace and war time;

70-3) approves the rules for purchase, creation and use of civil protection property;

70-4) approves the safety rules on ponds;

70-5) approves the rules for implementation of non-state firefighting services;

70-6) approves the rules for creation, maintenance, material and technical support, training and attraction of civil protection groups;

70-7) approves the rules for implementation of state registration of emergency situations of natural and technogenic character;

70-8) approves the rules for organization and conduct of civil protection activities;

70-9) approves the rules for transferring civil protection from peaceful to martial law, carrying out evacuation measures;

70-10) approves the rules for the use of military units of civil Defence in peacetime;

70-11) approves the rules for calculating the service length of rescuers of professional accident rescue services and groups for the payment of percentage increments for length of service;

70-12) approves the rules for the payment of allowance for proficiency to rescuers of accident rescue services and groups;

70-13) approves the rules for informing, propagating of knowledge, training the population and specialists in the field of civil protection;

70-14) approves the rules for investigation of accidents, disasters, catastrophes that led to emergencies;

70-15) approve the rules for certification and recertification of rescuers;

70-16) approves the qualification requirements for accident rescue services and groups;

70-17) approve the permissive requirements for non-state fire fighting services;

70-18) approves the rules for creation of fire stations by local executive bodies, their material and technical equipment in settlements where no units of the state fire service;

70-19) approves rules for extinguishing steppe fires, as well as fires in inhabited localities where no units of the state fire service;

70-20) approves the rules for coordinating of activities of duty dispatch services and the powers of unified duty and dispatching service "112" on the territory of the Republic of Kazakhstan;

70-21) approves safety rules for diving operations;

70-22) approves the standards for the number of employees responsible for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, for providing emergency medical and psychological assistance to the population and the employees of state fire fighting service;

70-23) approves technical regulations in the field of civil protection within its competence;

70-24) approves in consultation with the central authorized body on budget planning, the norms for providing rescuers with food in the performance of duty, as well as during accident rescue operations and urgent operations with payment of costs from funds allocated for the maintenance of professional accident rescue services and groups;

70-25) approves, in consultation with the central authorized body on budget planning, the norms for equipping professional accident rescue services and providing cynological services;

70-26) approves, in consultation with the central authorized body on budget planning, the standards for the necessity of uniforms and special uniforms for the employees carrying out functions for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, rendering of emergency medical and psychological assistance to the population and employees of the state fire fighting service;

70-27) approves, in consultation with the central authorized body on budget planning, the norms for provision of foods of cadets of educational institutions of the department;

70-28) conducts accreditation of expert organizations;

70-29) approve the permissive requirements for expert organizations;

70-30) approves the rules for the accreditation of expert organizations;

70-31) approves the rules of audit in the field of fire safety;

70-32) maintains the state register of expert organizations;

70-33) approves the rules of activities of research test fire laboratories;

70-34) approves the rules for organization of fire-fighting operations;

70-35) approves the Charter of fire fighting service;

70-36) ensures the maintenance of operational reserve of the authorized body;

70-37) approve the rules for certification of non-state fire fighting services;

70-38) assesses disaster risks from climate-related hazards within its competence;

70-39) within its competence and according to priority, implements climate change adaptation measures, including those aimed at preventing new risks, reducing existing hazards and building resilience;

70-40) monitors and evaluates the efficiency of climate change adaptation measures implemented within its competence, and adjusts these measures;

70-41) develops and approves fire safety regulations;

70-42) draws up and approves the rules for the medical and psychological rehabilitation of civil defence personnel in medical institutions and rehabilitation centres;

70-43) approve the form of the act of suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety;

70-44) approve the instruction on the use of technical means in the implementation of state control and supervision in the field of fire safety to record the facts of violations and actions of civil protection officers;

70-45) use technical means in the exercise of state control and supervision in the field of fire safety to record the facts of violations and actions of civil protection officers;

71) implements other powers provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorised body shall have a banner and a symbol. Its territorial units and educational organisations shall have banners, military civil defence units shall have battle banners.

The description of the banner and symbol of the authorised body, banners of territorial sub-divisions and educational organisations of the authorised body, battle flags of military units of civil defence shall be approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 12 as amend by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V(shell be enforced from 01.01.2015); dated 29.10.2015 № 374-V(shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 08.04.2016 № 490-V(shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); № 401-VI of 02.01.2021 (shall take effect on 01.07.2021); № 58-VII of 29.06.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication); № 75-VII of 24.11.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 21.12.2022 № 167-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 12-1. Competence of the authorized body in the field of state material reserve

The authorized body in the field of state material reserve exercises the following powers:

1) form and implement the state policy in the field of the state reserve;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
3) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication);
4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

6) manages the system of the state reserve, ensures compliance with the requirements of this Law and other normative legal acts of the Republic of Kazakhstan while placing, storing, relocating, refreshing and using material assets ​​of the state reserve;

7) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

8) purchases petroleum products from a single operator for the supply of petroleum products, determined by the authorized body for state regulation of the production of petroleum products;

9) carries out an inventory of material assets ​​stored in the storage facilities of the state reserve material assets, it is involving officials and specialists of relevant state bodies to carry out an inventory;

10) carries out debt and penalties collection activities on claims arising out of participants in transactions with material assets ​​of the state reserve;

11) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

12) decides on the release of material assets from the state reserve system for refurbishment, disposal;

12-1) take a decision on transfer of material assets of the state reserve;

12-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
12-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
13) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day of its first official publication);

14) takes decisions on the transfer of the disposed assets of mobilization reserve in order to replenish the nomenclature of the state reserve;

15) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
16) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
17) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

17-1) decides on the release of material assets of the state reserve in the order of borrowing;

17-2) in coordination with the authorized body for the management of state property, decides on the release of material assets of the state reserve in the order of disbanding for destruction and disposal;

18) exercises other powers stipulated by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 12-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 12-2. The authorized body in the field of industrial safety

The authorized body in the field of industrial safety exercises the following powers:

1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

2) carries out state control and supervision in the field of industrial safety;

2-1) determine the list of requirements, violation of which entails application of prompt response measures, as well as determines with respect to specific violations of requirements a specific type of prompt response measure with indication of the period of validity of this measure (if necessary).

The list of requirements, violation of which entail application of prompt response measures, shall include requirements that shall be the subject of state control, in accordance with Article 143 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan;

3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan from 29.12.2014 № 269-V (effective from 01.01.2015);

5) organizes and conducts investigation of accidents in cooperation with interested state bodies within its competence;

5-1) organises and conducts technical investigations into the loss of explosives and explosives-based products in conjunction with the relevant government bodies within its competence;

6) conducts certification of legal entities for the right to implement works in the field of industrial safety;

6-1) certifies professional emergency services in the field of industrial safety;

7) authorises the use of technologies used at hazardous production facilities, dangerous technical devices;

8) issues a permit for the permanent use of explosives and articles on their basis and for explosive works;

8-1) issues a license to carry out activities for the development, production, purchase, sale, storage of explosive and pyrotechnic (excluding civil) substances and products with their use;

8-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

9) develops and ensures the implementation of the main directions of state policy in the field of industrial safety;

10) is excluded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication);
11) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
12) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
13) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
13-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
13-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
13-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-6) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-7) develops and approves the rules for the safe operation of lifts for persons with disabilities (persons with disability);
14-8) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-10) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-11) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-12) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-13) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-14) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-15) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-16) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-17) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-18) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-19 excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-20) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-21) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-22) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-23) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-24) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-25) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-26) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-27) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-28) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
14-29) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
15) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
16) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
17) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
17-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
18) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
19) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
20) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

21) exercises other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 12-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 29.03.2016 № 479-V(shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication); dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 see Article 2 for the enactment procedure); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 13. Competence of central executive bodies in the field of civil protection

The central executive bodies of the Republic of Kazakhstan within the limits of their competence:

1) develop and approve the civil defence plan of the central executive body;

2) develop, approve and (or) coordinate regulations, normative technical documents and rules, conduct state industrial accounting for civil protection and submit these data to the authorized agency;

3) manage the monitoring, control and forecasting services of emergency situations that are under their control;

4) organize scientific researches, propaganda of knowledge, training of the population and specialists in the field of civil protection;

5) ensure the implementation of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection;

6) prepare proposals on the list of organizations for the storage of material assets ​​of the state reserve;

7) send proposals on the transfer of material assets ​​of mobilization reserve to the authorized body in the field of mobilization training;

8) provide organizational assistance to authorized body in the field of state material reserve in the process of forming and storing of material assets ​​of the state reserve;

9) submit proposals to the Government of the Republic of Kazakhstan on borrowing and unbundling material assets of the state reserve in coordination with the authorized body in the field of the state material reserve;

10) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication);

11) submit proposals to the Government of the Republic of Kazakhstan on the volume and structure of expenditures for the formation and storage of material assets of the mobilization reserve;

12) carry out measures to prevent fires in subordinate organizations;

13) manage the branch subsystems of civil protection;

14) create stocks of civil defence property in subordinate organizations and exercise control over their storage, updating and maintenance in readiness for use;

15) organize the development and approval of action plans for liquidation of emergency situations of a global and regional scale;

16) ensure the creation of reserves (urban, suburban), satellite and mobile control points;

17) exercise other powers stipulated by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 13 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication; dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication);

Article 14. Competence of the Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan in the field of civil defence

Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan:

1) notifies the authorized body, and through local bodies of military management - territorial subdivisions of the department of the authorized body on introducing the appropriate degree of combat readiness, as well as announcing mobilization;

2) conduct on the basis of decrees of the President of the Republic of Kazakhstan, the conscription of citizens for military service in the system of civil defence of the Republic of Kazakhstan, as well as the call of citizens for mobilization;

3) interacts with the authorized body when solving tasks on protection the population and territories from the consequences of the use of modern means of destruction, as well as on prevention and liquidation of emergency situations and their consequences;

4) exercise other powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan

Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication)

Article 15. Competence of local representative and executive bodies in the field of civil protection

1. Local representative bodies:

1) approve regulations on public order and safety in emergencies, prevention and elimination of emergencies, for the violation of which administrative liability is prescribed;

2) exercise other powers to ensure the rights and legitimate interests of citizens in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2. Local executive bodies in the field of civil protection shall implement liquidation of the consequences of local emergency situations on the territory of the relevant administrative-territorial unit, as well as ensure their prevention and liquidation in coordination with territorial subdivisions of the authorized body.

3. The powers of local executive bodies in the field of civil protection include:

1) informing the population and organizations about measures in the field of civil protection;

2) organizing of fire stations, their material and technical equipment in populated areas where there are no units of the state fire fighting service;

3) rendering of necessary assistance in case of harmful effects of hazardous industrial factors with the use of available forces, means and resources to implement measures on their localization, saving lives, protecting their health, rights and interests, protecting property, maintaining public order;

4) creation and maintenance of forces and means of territorial management subsystem of civil protection in a constant readiness;

5) participation in investigation of accidents, emergency situations;

6) ensuring of implementing of the local budget for civil defence, prevention and liquidation of emergencies and their consequences in accordance with the approved budgetary assignments;

7) carrying out of measures on environment enhancement, restoration of economic activities of individuals and legal entities after the liquidation of emergency situations;

8) management of territorial subsystem of civil protection within its competence;

9) determining the volumes and taking the necessary measures to accumulate, store, update and maintain the availability of civil defence assets;

10) increase of reliability and stability of existing buildings and structures in the areas of developed deposits and seismically dangerous regions;

11) organization of placing technical means of notification and information;

12) organization of information interaction between accident and emergency services of oblasts, cities of republican significance, the capital, districts, cities of oblast and regional significance, civil protection services with a unified duty and dispatch service "112";

13) life support of the population in emergency situations;

14) approval of action plans for liquidation of emergency situations of local scale and their consequences;

15) extinguishing of steppe fires, as well as fires in populated areas where there are no units of the state fire service;

16) allocation of funds from emergency reserve of local executive bodies to prevent and eliminate emergency situations of natural and technogenic character and their consequences;

17) development and taking measures on prevention of emergency situations, preservation of people’s life and health, protection of material and cultural assets, as well as liquidation of consequences and reduction of damage in emergency situations;

18) organization of medical support, including medicines and medical products to the people injured in the emergency zone;

19) ensuring of creation of reserve (urban, suburban), satellite and mobile control points;

20) implementation of other powers imposed on local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the interests of local state government;

21) state supervision in the field of industrial safety over the operation of hazardous technical devices operating under a pressure of more than 0.07 megapascals or at a water heating temperature of more than 115 degrees Celsius, lifting mechanisms, escalators, cable cars, funiculars, elevators, travelators, as well as lifts for persons with disabilities (persons with disabilities) at social facilities infrastructure;

22) registers and deregisters dangerous technical devices at social infrastructure facilities;

23) exercising, in the interests of local government, other powers assigned to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. Local executive bodies have the right:

1) to take a decision on allocating budgetary funds in accordance with the budget legislation of the Republic of Kazakhstan for social assistance in accordance with paragraphs 3, 4, 5 and 7 of Article 103 of this Law to voluntary firefighters, rescuers of voluntary emergency services and groups, as well as to the members of their families;

2) to provide assistance in equipping of voluntary accident rescue services and groups, voluntary fire-fighting units;

3) provide assistance to the authorized body in material and technical equipping, construction, reconstruction and repair of buildings and structures of its department territorial subdivisions and state institutions subordinated to it in accordance with the list approved by the authorized body in the presence of budgetary funds.

Footnote. Article 15 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication) ; dated 28.12.2018 № 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26.12.2019 № 284-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 352-VI of 29.06.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 16. Rights and obligations of organizations in the field of civil protection

1. Organizations have the right:

1) to submit proposals on ensuring civil protection to the state and local authorities;

2) to carry out works on establishing the causes and circumstances of accidents, incidents and fires that occurred at their facilities;

3) to establish measures of social and economic incentives on ensuring civil protection within the limits determined by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) to receive information on civil protection issues;

5) to create, reorganize and liquidate a non-state fire-fighting service in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, which they maintain at their own expense, and also to involve a non-state fire-fighting service on the basis of contracts,;

6) to conduct an assessment of risks in the field of industrial safety.

2. Organizations are obliged to:

1) comply with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection, as well as comply with the instructions to eliminate violations issued by state inspectors;

2) develop and implement measures on ensuring industrial and fire safety;

3) conduct fire prevention propaganda, as well as train their own employees with fire safety measures;

4) create a non-state fire fighting service or conclude contracts with a non-state fire fighting service in cases provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) keep the systems and fire extinguishing means in proper condition, do not allow them to be used for other purposes;

6) provide assistance in extinguishing fires, liquidation of accidents, establishing the causes and conditions for their occurrence and development, as well as identifying people who violated the requirements of fire and industrial safety, the occurrence of fires and accidents, provide access to units of civil protection forces in the performance of their official duties on the territory of organizations in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

7) provide information and documents on the state of fire and industrial safety, including the fire danger of products manufactured by them , as well as fires, accidents, incidents and their consequences occurred on their territories upon the request of authorized bodies in the field of civil protection and industrial safety and their state inspectors,;

8) immediately inform the fire fighting service on fires that have occurred, changes in the condition of roads and entrances;

9) provide information, to notify employees and population about the threat of occurrence or occurrence of emergency situations in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan,;

10) ensure compensation for harm (damage) inflicted in consequence of emergency situations to employees and other citizens, to carry out measures on environment enhancement after the liquidation of emergency situations, to restore economic activities of individuals and legal entities in the cases provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

11) plan and implement measures to protect employees and facilities of industrial and social significance from emergency situations.

3. Organizations that have hazardous industrial facilities and (or) engaged to work on them, in addition to paragraph 2 of this article are obliged to:

1) apply technologies, hazardous technical devices, explosive substances and products based on them, approved for use in the territory of the Republic of Kazakhstan;

2) organize and carry out industrial control of compliance with industrial safety requirements;

3) conduct examination and diagnosis of industrial buildings, technological facilities;

4) carry out technical certification of technical devices used at hazardous industrial facilities, as well as those specified in paragraph 2 of Article 71 of this Law;

5) conduct an expert examination of technical devices that have completed standard service time to determine the possible period for their further safe operation;

6) allow officials and employees who meet the established requirements of industrial safety to work at hazardous production facilities;

7) take measures to prevent unauthorized persons from entering hazardous facilities;

8) analyse the reasons for accidents, incidents, losses of explosives and explosives-based products, and implement measures to prevent and eliminate the harmful effects of occupational hazards and their consequences;

9) immediately inform employees, the professional industrial safety emergency service, the territorial office of the competent authority and the territorial office of the competent industrial safety authority, local executive authorities and, in the event of a hazardous production factor, the public in the calculated emergency zone;

10) maintain records of accidents, incidents, losses of explosives and explosive-based products at hazardous production facilities;

11) envisage the expenses for ensuring industrial safety when developing plans of financial and economic activities of hazardous industrial facility;

12) provide information on injuries rate and incidents to territorial subdivisions of the authorized body in the field of industrial safety;

12-1) provide the territorial units of the authorised industrial safety body with information on the accounting (receipt, expenditure, issue and return) of explosives and explosive-based products used in blasting operations at hazardous production facilities;

13) provide the state inspector with personal protective equipment, safety devices at a hazardous production facility;

14) ensure timely updating of technical devices that have completed their standard service time;

15) declare industrial safety of hazardous industrial facilities determined by this Law;

16) ensure the staffing of the personnel of hazardous industrial facility in accordance with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

17) provide training, retraining and testing of knowledge of specialists and employees in the field of industrial safety;

18) enter into contracts with professional industrial safety emergency services to perform preventive and mine-rescue, gas rescue, anti-flare work at hazardous production facilities, or establish professional on-site industrial safety emergency services;

19) is ecluded by Law of the RK № 26-VII of RK of 01.04.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication);

20) register and deregister hazardous production facilities;

21) coordinate draft documents for construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation and liquidation of a hazardous production facility in accordance with this Law and the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, town-planning and construction activities;

22) conduct acceptance tests, technical certifications with the participation of state inspector during the commissioning of a hazardous production facility;

23) maintain professional on-site emergency services in the field of industrial safety in readiness with the provision of the necessary machinery, equipment, means of insurance and personal protection to carry out emergency rescue work;

24) plan and implement measures on localization and liquidation of possible accidents and their consequences at hazardous industrial facilities;

25) have reserves of material and financial resources to carry out works in accordance with the accident liquidation plan;

26) establish monitoring, communication and support systems in case of occurrence of an accident, an incident at hazardous industrial facilities and ensure their sustainable functioning;

27) train employees in case of an accident, an incident at hazardous industrial facilities;

28) create and maintain local notification systems in constant readiness.

4. The effect of subparagraph 18) of paragraph 3 of this article does not apply to organizations that have hazardous industrial facilities and (or) employed to work on them, if they only carry out the following works on these facilities:

exploration works, except for geological exploration of hydrocarbon raw materials, and mining operations for the production of common mineral resources without drilling and blasting operations;

works with the use of load-lifting mechanisms;

work associated with the operation of petrol stations and grain collection points.

5. Organizations referred to the categories of civil defence in addition to paragraph 2 of this Article are obliged to:

1) develop and implement civil defence plans;

2) develop, approve and implement action plans on liquidation of emergency situations of site-level character and their consequences;

3) implement civil defence activities to protect employees and facilities when conducting military conflicts;

4) train civil defence employees;

5) create reserves and maintain the means of collective and individual protection in constant readiness;

6) organize accident rescue and urgent works at their facilities.

Footnote. Article 16 as amend by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V (shell be enforced from 01.01.2015) ; dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (see Article 2 for the enactment procedure).

Article 17. Activity of public associations in the field of civil protection

1. Public associations in the field of civil protection shall:

carry out propaganda of knowledge in the field of civil protection among the population;

assist the central and local executive bodies in providing urgent humanitarian and other assistance to the injured persons;

carry out other activities that do not contradict the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Representatives of public associations shall have the right to participate in liquidation of emergency situations in existence of status of a rescuer or a voluntary firefighter, with the exception of cases established by this Law.

3. Public associations coordinate their activities in providing urgent humanitarian and other assistance to the injured persons with the authorized body or its territorial subdivisions, their actions shall be reflected in the relevant action plans on liquidation of emergency situations and their consequences.

Footnote. Article 17 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 18. rights and obligations of individuals in the scope of civil protection

1. Individuals shall have the right to:

1) preliminary receipt of information on a risk of occurrence of the hazardous factors of emergency situations that may be subjected, and on necessary security measures;

2) apply in person, direct collective applications on the issues of protection of citizens, facilities from emergency situations and consequences, caused by them to state bodies and bodies of local self-government of the Republic of Kazakhstan;

3) participate in the measures on prevention and liquidation of emergency situations and their consequences within the ambits established by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

4) use means of collective and individual protection, other property designed for protection of citizens, in cases provided by this Law;

5) compensation for harm inflicted to their health, and damage of property in consequence of emergency situations of natural and technogenic character in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

6) protection of life, health and personal property in case of occurrence of emergency situations;

7) social security in cases of loss of earning capacity due to maim or disease, loss of wage earner, died or deceased from maim or disease, if they occurred due to performance of obligations on liquidation of emergency situations and their consequences, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) present claims to court for compensation for harm inflicted to their health, and damage to property due to emergency situations of natural and technogenic character.

2. Individuals shall be obliged to:

1) comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the scope of civil protection;

2) inform the unified duty dispatch service “112” on threats of occurrence or occurrence of emergency situations became known to them;

3) know and perform the order of actions upon signal “Attention all!”;

4) undergo training on civil protection;

5) comply with security measures in household use and daily labour and economic activity, not to allow violations of production and technical discipline, safety requirements that may lead to occurrence of emergency situations;

6) take measures within their powers on rescuing people, property and fire-extinguishing before arrival of subdivisions of fire-fighting service;

7) provide assistance to fire-fighting service upon fire- extinguishing not linked with their extinguishment immediately;

8) perform prescriptions and legal requirements of state inspectors and bodies of civil protection;

9) participate in undergoing studies and trainings on liquidation of emergency situations and their consequences, treat with due care to means of protection of population and facilities.

3. In addition to paragraph 2 of this Article, individuals working on the hazardous industrial facilities shall be obliged to:

1) comply with requirements of industrial and fire security;

2) inform immediately the administration of organization on accidents, incidents on the hazardous industrial facility, notify fire-fighting service in case of detecting fires;

3) undergo training and instruction manual, retraining, verification of knowledge on the issues of fire and industrial safety;

4) provide assistance to commission on investigation of accident.

4. Foreign persons and stateless persons shall enjoy the rights and incur obligations in the scope of civil protection established for citizens of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan and international treaties.

SECTION 2. CIVIL DEFENCE
Chapter 4. MANAGEMENT AND MEASURES OF CIVIL DEFENCE

Article 19. Administration and management of civil defence

1. Civil defence is administered by the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan, who is the head of civil defence of the Republic of Kazakhstan.

2. The head of the authorized body is a deputy head of civil defence of the Republic of Kazakhstan and manages civil defence in peace time.

3. Management of civil defence in central executive bodies and organizations is carried out by their chief officers, who are the relevant heads of civil defence by their posts.

4. Management of civil defence in administrative-territorial units of the Republic of Kazakhstan is exercised by the akims, who are the chiefs of civil defence of the respective administrative-territorial units by their posts.

5. The heads of territorial subdivisions of the authorized body department are deputies of the relevant heads of civil defence of administrative-territorial units by virtue of their posts.

6. Preparation of the state for civil defence is carried out in advance in peace time, taking into account the development of armaments, military equipment and means of protection the population and facilities.

7. In exceptional cases the conduct of civil defence on the territory of the Republic of Kazakhstan or in its particular areas begins with the actual initiation of military conflicts or imposition of military situation on the territory of the Republic of Kazakhstan or on its particular areas upon the order of the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan.

8. Ensuring of the implementation of civil defence activities is entrusted to:

1) the authorized body and territorial subdivisions of its department;

2) structural subdivisions for organization and conduct of civil defence in central and local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital;

3) structural subdivisions or individual employees for organization and conduct of civil defence in organizations classified as civil defence categories directly subordinated to the chief executive officcer.

Part of the positions within the limit of the staff numbers in the authorized body, department, as well as in subordinate territorial departments and state institutions shall be completed by military servants, including those transferred (attached) from the Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan, special state bodies, law enforcement agencies, other troops and military formations.

9. The chiefs of civil defence are obliged to:

1) adopt a civil defence plan at the appropriate level, except for the civil defence plan of the Republic of Kazakhstan;

1-1) implement a civil defence plan at the appropriate level in the event of mobilisation, martial law and wartime;

2) carry out evacuation measures on the subordinate territory in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) to engage citizens and organizations to conduct civil defence activities in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 19 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 20. Assignment of cities to civil defence groups. Assignment of organizations to the categories of civil defence

1. The assignment of cities to groups, and organizations to categories on civil defence is carried out with the purpose of complex and differentiated carrying out of actions of civil defence depending on state, defence significance and life support of population.

2. The following groups are defined for cities depending on the volume of performed tasks on civil defence: the special, the first, the second and the third.

The assignment of cities to the groups is established by the following criteria:

1) the special group includes the cities of republican significance and capital;

2) the first group includes cities:

with population of one million people or more;

with population of five hundred thousand or more, on the territory of which there are at least three organizations of a particularly important category or more than fifty categorized organizations;

if more than fifty percent of the population or the territory of the city fall into the zone of possible emergency situation of a global or regional scale;

3) the second group includes cities:

with population of five hundred thousand people or more;

with population of two hundred and fifty thousand to five hundred thousand people on the territory of which there are at least two organizations of a particularly important category or more than twenty categorized organizations;

if from thirty to fifty percent of population or the city's territory fall into the zone of possible emergency situation of a global or regional scale;

4) the third group includes cities:

with population of two hundred and fifty thousand to five hundred thousand people;

with population of ten thousand to two hundred and fifty thousand people on the territory of which one organization of particularly important category or more than two categorized organizations are located;

if less than thirty percent of population or the city's territory fall into the zone of possible emergency situation of a global or regional scale.

3. Depending on potential danger, the size of the and economic consequences of possible emergencies for organizations, the following categories of civil defence are determined: particularly important and categorized.

A particularly important category include organizations on the territory of which strategic objects are located, which malfunctioning creates a threat to national security and the danger of emergency situations occurrence.

The categorized category include organizations which malfunctioning can lead to significant social and economic consequences, the occurrence of emergency situations of regional and local scales:

especially important objects of state property;

organizations with actual, building, reconstructing and projecting hazardous industrial facilities of manufacturing industry, transport and communications complex, energy production, communication and having important state and economic significance;

especially important objects of state property, handling of pathogenic biological agents of II pathogenicity group;

organizations in which territory life support facilities are located.

4. If the organization is located in the same production area with an organization classified as a civil defence category, it is equal to the same category.

5. The local executive bodies of regions, cities of republican significance and the capital, together with the territorial divisions of the authorized body, annually prepare lists for assigning cities to groups, organizations to categories for civil defense, which are approved by the heads of civil defense of the corresponding regions, cities of republican significance and the capital.

Footnote. Article 20 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication) ; dated 28.12.2018 № 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 21.05.2022 № 123-VII (shall be enforced upon expiry of six months after the day of its first official publication); dated 19.04.2023 № 223-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 21. Measures of civil defence

For the purpose of protection of population, facilities and territory of the Republic of Kazakhstan, reduction of damage and losses upon occurrence of military conflicts, the central and local executive bodies, organizations appropriated to the categories on civil defence shall carry out the following measures on civil defence within the competence:

1) in advance:

plan development of civil defence;

creation and development of management systems, notification and communication systems and their maintenance in readiness for use;

creation, manning, equipping and maintenance of the forces of civil protection in readiness;

training of managing bodies of civil protection and training of population in methods of protection and actions in the cases of applying modern means of destruction;

construction and accumulation of the fund of protective structures of civil defence, their maintenance in readiness for functioning;

creation, accumulation and well-timed recreation of property of civil defence;

planning of evacuation measures;

planning and performance of measures on stable functioning of branches and organizations;

2) upon occurrence of military conflicts:

notifying on a threat and applying of modern means of destruction, informing population on procedure for actions;

sheltering of population in protective structures of civil defence, in case of necessity – use of means of individual protection;

medical treatment to wounded and defeated persons;

carrying out of evacuation measures;

creation of additional control points, points of notification and communication of civil protection;

conduct of accident rescue operations and urgent works;

restoration of violated management systems, notification and communication systems;

restoration of readiness of formation of civil protection.

Chapter 5. MILITARY UNITS, FACILITIES AND PROPERTY OF CIVIL DEFENCE

Article 22. Military units of civil defence and their tasks in peace and war time

1. The main tasks of military units of civil defence are:

1) in peace time:

liquidation of emergency situations on the territory of the Republic of Kazakhstan;

organization of military, mobilization and political training;

performance of works on life support of the population in emergency situation zones;

participation in activities aimed at the prevention of emergency situations;

ensuring of protection and service of control points under the jurisdiction of the authorized body;

transportation, escort and protection of cargos delivered to emergency situation zones, including to foreign states;

implementation of measures on training for mobilization deployment and bringing to the highest degree of military readiness;

maintenance of training facilities, bases in readiness;

2) in war time:

creation of defencive barriers and positions;

conducting of radiation and chemical reconnaissance in the centers of damage and areas of infection;

conducting of accident rescue operations and urgent works in the damaged areas, contamination zones and catastrophic flooding;

restoration of aerodroms, roads, crossings and other important elements of logistics infrastructure, equipment of transshipment points;

participation in conducting evacuation measures;

fulfillment of individual tasks of territorial defence;

fulfillment of instructions of the General Staff of Armed Forces of the Republic of Kazakhstan on the issues of defence organization.

2. Participation of military units of civil defence in accident rescue operations and urgent works on the territories of foreign states is carried out in the manner determined by international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan.

3. The decision on applying of military units of civil defence in peace time is taken by the head of the authorized body.

4. Military units of civil defence are also recruited by civilian personnel. The list of positions replaced by civilian personnel shall be established by the head of the authorized body within the limits of total number of authorized body approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. For mobilization deployment of military units of civil defence technique, armament, stocks of material and technical means are created and maintained in accordance with the staff and standards of positedness.

6. The regime of service and the duration of working day of the personnel of military units of civil defence during accident rescue operations and urgent works are established by the head of liquidation of emergency situation, taking into account the nature, peculiarities of their conduct, sanitary rules and hygienic standards.

7. Residential premises and other buildings of military camps, training areas, educational facilities, educational and material base, material and technical means of military units of civil defence are state property. The listed property and other assets allocated to military units of civil defence are assigned to them on the right of operational management.

Footnote. Article 22 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 23. Objects and property of civil defence

1. Objects of civil defence shall include: control points, free-standing and built-in asylums, radiation shelters, storage capacities for storage of property of civil defence.

Property of civil defence shall include: means of individual protection, devices of radiation, chemical intelligence and dosimetric control, means of medical protection, means of communication and notification and other material and technical means.

2. For ensuring of measures of civil defence, the stocks of property of civil defence shall be created in managing bodies of civil protection.

3. Objects and property of civil defence being the state property and intended for ensuring of measures of civil defence and performance of mobilization tasks shall not be subject to alienation.

4. Reserve (city, country), satellite and mobile control points shall be created for operative management by the forces and means of civil protection.

5. Protective structures of civil defence of state bodies shall be maintained at the expense of budget funds.

Protective structures of civil defence located in the territory of organizations appropriated to categories on civil defence having mobilization order shall be maintained at the expense of organizations. Protective structures of civil defence shall be designed for the largest working shift and used for the purpose of civil protection.

6. In case of reorganization or liquidation of a legal entity having the objects and property of civil defence, the obligations on maintenance of objects and property of civil defence in readiness and intended use, as well as tasks on their creation and accumulation shall be transferred to new owners of objects and property of civil defence.

SECTION 3. AVIATION OF AUTHORIZED BODY, ACCIDENT RESCUE SERVICES AND GROUPS

Article 24. Aviation of the authorized body

Aviation of the authorized body performs:

1) flights on conducting search and accident rescue operations, assistance upon natural disasters;

2) flights on providing medical assistance to the population and conducting sanitary measures;

3) transport and passenger flights on delivering of personnel staff and cargo of the authorized body, its territorial subdivisions, accident rescue services and groups to emergency situation zones;

4) flights on evacuation of injured persons, population and property from emergency situation zones, as well as citizens of the Republic of Kazakhstan from foreign countries;

5) flights on delivering humanitarian goods to emergency zones;

6) participation in national and international trainings and international projects;

7) rendering of services on technical maintenance and repair of aviation equipment and its components;

8) air transportation of passengers, baggage, cargo and mail associated with activities in the field of civil protection;

9) flights on production of aerial surveying, cartographic-geodesic and aviation-chemical works;

10) flights on forestry maintenance;

11) flights on ensuring of construction and installation and cargo handling operations in the field of civil protection;

12) flights from sea-going ships and marine drilling rigs, artificial islands of the oil and gas sector for transportation of shift teams, equipment;

13) implementation of airport activities;

14) flights on patrolling of steppe, water, forest and mountain areas for prevention and liquidation of emergency situations and their consequences;

15) flights on prevention and extinguishing fires;

16) flights on organizing the services of surveillance and alert (delivery and maintenance of posts);

17) flights on maintenance of field expedition works;

18) aerovisual flights on inspecting of power lines and main pipelines;

19) training flights to maintain the professional level of the flight crew and master new technology equipment.

Footnote. Article 24 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Chapter 6. ACCIDENT RESCUE SERVICES AND GROUPS

Article 25. Creation of accident rescue services and groups

1. Accident rescue services and groups are subdivided into professional and voluntary accident rescue services and groups.

2. The Government of the Republic of Kazakhstan shall create emergency medical and psychological assistance services, fire and rescue, operative and rescue, water rescue, air rescue and other specialized services and formations for civil protection.

3. Managers of organizations operating hazardous industrial facilities shall be entitled to establish professional on-site emergency response and rescue services in the field of industrial safety.

4. Professional accident rescue services and groups are located in a specialized complex of buildings and structures and equipped in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

4-1. Professional rescue services in the field of industrial safety and professional on-site rescue services in the sphere of industrial safety shall be located in a specialized complex of buildings and constructions, equipped with special machinery, apparatus and tools with due regard to the specifics of the rescue work performed, staffed with rescue workers, have a training ground, dust and gas analytical laboratory, given the specific nature of the rescue work carried out, are staffed with rescuers, have a training range, a dust and gas analysis laboratory and comply with the requirements established by the competent authority in the field of industrial safety.

5. Voluntary accident rescue services and groups are created by individuals, legal entities, as well as local executive bodies and equipped with special technology, equipment, outfit, gear and tools.

Footnote. Article 25 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication) ; dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (see Article 2 for the enactment procedure).

Article 26. Activity of accident rescue services and groups

1. Activity of professional accident rescue services and groups shall bear special character, entail rigorous execution of orders and regulations of heads of these services by employees. The requirements shall apply to voluntary accident rescue groups as well from the date of their engagement in participation in liquidation of emergency situation.

2. The continued preparedness of professional emergency services and formations shall be ensured through drills, exercises and special training sessions on professional training.

3. Operative transport of accident rescue services and groups of authorized body shall be equipped by special devices of audio and light signals, as well as standard type light graphic colouring.

Footnote. Article 26 as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall take effect upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 27. Certification of rescuers

1. Rescuers shall be subjects to certification and re-certification.

2. Certification of rescuers shall be conducted with the purpose of determining:

1) the level of readiness for the performance of accident rescue operations;

2) compliance of rescuers with professional training, medical preparation, physical, psychological and moral readiness.

3. Rescuers shall be subjects to primary, repeated, periodic and unscheduled certification:

1) citizens who decided to become rescuers shall be subjects to primary certification;

2) repeated certification shall be carried out after elimination of all shortcomings revealed by the previous certification, for resumption of activities of rescuers;

3) periodic certification of rescuers shall be held once every three years;

4) unscheduled certification of rescuers shall be carried out in case of changing the type or types of accident rescue operations performed by them.

4. Certification shall be conducted by Certification Commissions, created in the manner determined by the authorized agency.

Class qualification "Rescuer of international class" shall be awarded by the Certification Commissions of the authorized agency to rescuers irrespective of departmental subordination of the accident rescue formation where they work.

Footnote. Article 27 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 27-1. Certification of professional emergency services in the field of industrial safety

1. Professional emergency rescue services in the field of industrial safety shall be subject to certification.

2. The purpose of the certification shall be to determine whether professional emergency rescue services in the field of industrial safety are compliant with industrial safety requirements.

3. Professional emergency rescue services in the field of industrial safety shall be subject to initial, repeated, periodic and extraordinary certification:

1) newly established professional emergency rescue services in the field of industrial safety shall be subject to initial certification;

2) re-certification shall be carried out after the deficiencies identified in the previous certification have been rectified in order to resume the activities of the professional emergency rescue services in the field of industrial safety;

3) periodic certification shall be conducted once every five years;

4) extraordinary certification shall take place if there is a change in the type or types of work undertaken by them.

4. Professional emergency services in the field of industrial safety shall be certified under the procedure laid down by the competent authority in the field of industrial safety.

5. By decision of the authorised body in the field of industrial safety, professional rescue services in the field of industrial safety, that have passed the certification, shall be issued certificates for the right to carry out rescue, gas rescue, anti-flotation work at a hazardous production facility.

Footnote. Chapter 6 as supplemented by Article 27-1 in conformity with Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall go into effect upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 28. Registration of accident rescue services and groups

Footnote. Article 28 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated May 24, 2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 29. Coordination of activity of accident rescue services and groups, as well as non-state fire-fighting services

1. Coordination of activity of accident rescue services and groups, as well as non-state fire-fighting services shall be carried out by authorized body.

2. Coordination of activity of accident rescue services and groups, as well as non-state fire-fighting services in the territory of the Republic of Kazakhstan shall be carried out for the purpose of:

1) operative engagement of necessary forces and means for liquidation of emergency situations;

2) practicing of interaction between accident rescue services, groups and subdivisions of non-state fire-fighting services.

Article 30. Reorientation and liquidation of accident rescue services and groups

1. Ground for reorientation to other type of accident rescue operations and urgent works or liquidation of professional accident rescue services and groups, compulsory creation of which is provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan is the termination of activity of organizations serviced by them or elimination of a threat of occurrence of emergency situations for prevention and liquidation of which the mentioned services and groups are intended.

2. Upon taking decisions on liquidation of voluntary accident rescue services and groups, the management of organization shall inform authorized body in this.

Article 31. Rescuers

1. Citizens who have reached the age of eighteen, have received special training and have been certified to perform rescue work in the order established by the authorized body shall be allowed to perform the duties of rescuers in rescue services and formations.

2. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall acquire status of rescuers following the result of attestation on performing accident rescue operations after passing of medical certification, test of professional qualities, psychological tests, performance of special training standards on physical training.

3. Upon taking decision by attestation commission on assignment of status of rescuers, the citizens of the Republic of Kazakhstan shall be issued by certificate, book of a rescuer, badge with marked last name, first name and patronymic (in its existence), blood group and register number of a rescuer according to samples established by authorized body.

4. In case of performing accident rescue operations and urgent works, rescuers shall be governed by this Law, other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan on the issues of accident rescue activity and shall be subordinated only to heads of accident rescue services and groups, in composition of which the mentioned works are conducted.

5. No one shall have the right to make an impact on rescuers in any form for the purpose of impeding the fulfillment of their obligations.

Footnote. Article 31 as amended by Law of the RK № 75-VII of 24.11.2021 (shall be enacted ten calendar days after its first official publication).

Article 32. Manning of accident rescue services and groups

1. Management personnel of accident rescue services shall be grouped from among the persons having higher education conforming to specific of the activity of accident rescue service or group and underwent special training.

2. Persons with mental and behavioural disorders (illnesses) related to the use of psychoactive substances, who are registered with organizations providing medical assistance in the field of mental health with regard to mental and behavioural disorders (illnesses), including those related to the use of psychoactive substances, who have been declared unfit due to mental disorder, as well as those with an outstanding or unexpunged criminal record, shall not be employed as lifeguards in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Manning of personal staff of accident rescue services or groups shall be carried out from among the persons having a status of a rescuer.

4. Persons having a status of rescuers that not admitted to work on the grounds mentioned in paragraph 2 of this Article shall be admitted to work upon termination of mentioned grounds after probation in professional accident rescue services within three months.

Footnote. Article 32 as amended by Law of the RK № 361-VI of 07.07.2020 (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 33. Rights of rescuers

1. Rescuers involved in accident rescue operations and urgent works have the right to purchase tickets for all types of transport out of turn when they go to the place of performing the mentioned works.

2. Rescuers are provided with special outfits and equipment in accordance with the norms of positedness.

3. In the course of performing accident rescue operations and urgent works, rescuers have the right to:

1) get full and reliable information necessary for the performance of their duties;

2) unimpeded access to the territory, to housing and other premises, to land plots belonged to individuals and legal entities for taking measures aimed at rescuing people, carrying out rescue operations, except for premises, land plots occupied by diplomatic missions, consular institutions of foreign states, as well as representations of international organizations;

3) require that all persons in the emergency zone comply with the established security measures;

4) gear and equipment in accordance with technology of performing accident rescue operations;

5) restriction or temporary prohibition of access of citizens to separate fields, territories, premises of buildings for the purpose of their safety ensuring;

6) opening of closed doors and windows, as well as cladding structures in necessary cases for rescuing of people;

7) use of transport, communication means, property and other material assets of organizations located in the emergency zone for rescuing people, in cases and in the order established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

4. Rescuers who acted in conditions linked with rescuing human life during accident rescue operations are released from compensation for the damage caused.

5. . Rescuers of accident rescue services and groups have the right to be provided with food products in accordance with the standards established by the authorized body in coordination with the central authorized body on budget planning during the period of performing accident rescue operations and urgent works and accommodation with paying expenses from funds allocated on the maintenance of accident rescue services and groups.

6. Rescuers of professional accident rescue services and groups injured during the performance of their duties imposed on them by an employment contract have the right to free medical treatment.

Free medical treatment is also provided to rescuers of voluntary accident rescue services and groups, citizens who are not rescuers, involved in accident rescue operations and urgent works and injured during its conduct.

7. The average salary at the main place of work remains for the citizens who are not rescuers of the site-level accident rescue services and groups, as well as for the citizens, when they are involved in carrying out accident rescue operations and urgent works.

Footnote. Article 33 as amend by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication)

Article 34. Obligations of rescuers

Rescuers shall be obliged to:

1) search for injured people, take measures on their rescuing, provide first aid and other types of treatment;

2) be in readiness to participate in performing accident rescue operations and urgent works, improve physical, special, medical, psychological training;

3) improve the skills of actions in composition of accident rescue groups;

4) comply rigorously with technology of performing accident rescue operations and urgent works;

5) execute rigorously orders given in course of performing accident rescue operations and urgent works by heads of accident rescue groups, in composition of which the rescuers shall take participation in performing the mentioned works;

6) clarify the rules of safe activities to citizens for the purpose of inadmissibility of emergency situations and procedure for actions in case of their occurrence.

Article 35. Regime of work (service) and rest of rescuers

1. In daily activity, regime of work (service) of rescuers of professional accident rescue services and groups shall be determined by internal regulations, duty schemes, schedules of lessons or other measures on special training.

2. Regime of work of rescuers of professional accident rescue services and groups within business day and working year shall be determined in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in recognition of sanitary rules and hygienic standards.

3. Duty time of rescuers of professional accident rescue services and groups at home in standby conditions and instant readiness for departure on accident rescue operations and urgent works shall be counted in amount of one fourth of hours for every hour of duty.

4. Upon performing accident rescue operations and urgent works, the work regime and length of work shift of rescuers of accident rescue services and groups shall be established by a head of liquidation of emergency situation in recognition of character of emergency situation, special aspects of performing accident rescue operations and urgent works, sanitary rules and hygienic standards.

5. Rescuers of professional accident rescue services and groups of central executive bodies shall be provided by paid leaves with a length of thirty calendar days. For every three years of length of employment, additional paid leave with a length of one day shall be provided but no more than fifteen calendar days.

SECTION 4. PREVENTION OF EMERGENCY SITUATIONS
Chapter 7. CONTROL AND SUPERVISION IN THE SCOPE OF CIVIL PROTECTION

Article 36. State control and supervision in the sphere of civil protection

1. State control and supervision in the field of civil protection shall be carried out by authorized bodies in the field of civil protection and industrial safety in order to comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection.

2. State control and supervision in the field of civil protection is divided into:

1) state control in the field of civil defenсe;

2) state control and supervision in the field of fire safety;

3) state control and supervision in the field of industrial safety.

3. State control in the field of civil protection shall be carried out in the form of inspection and preventive control with a visit to the subject (facility) of control and supervision and investigation.

4. Types and procedure for conducting inspections, preventive control with a visit to the subject (facility) of control and supervision shall be determined in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

State supervision shall be carried out by applying measures of prompt response within the framework of state control and supervision in the field of civil protection in accordance with this Law.

5. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 36 as amend by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced from 01.01.2016) ; dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 37. State control in the field of civil defence

1. State control in the field of civil defense shall be aimed at ensuring the fulfillment by central and local executive bodies, organizations classified as civil defense, on the basis of which civil defense services have been established and for which places of mass recreation on natural and artificial water bodies shall be assigned, as well as by officials and citizens of the requirements and measures for civil defense established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Officials exercising state control in the field of civil defence include:

1) the chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control in the field of civil defence is the head of structural subdivision of the authorized body;

2) deputy chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control in the field of civil defence is a deputy head of structural subdivision of the authorized body;

3) state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control in the field of civil defence is an official of the structural subdivision of the authorized body;

4) Senior state inspector of region, city of republican significance, the capital for state control in the field of civil defence is the head of regional, the city of republican significance, the capital of territorial subdivision of the authorized body;

5) deputy senior state inspector of region, city of republican significance, capital for state control in the field of civil defence is a deputy head of regional, city of republican significance, the capital of territorial subdivision of the authorized body;

6) the state inspector of region, the city of republican significance, the capital, district, the city of regional significance, district in the city for state control in the field of civil defence is an official of district, city of republican significance, the capital, region, the city of regional significance, region in the city of territorial subdivision of the authorized body.

3. State control in the field of civil defense in relation to business entities shall be carried out in the form of preventive control with a visit to the subject (object) of control and unscheduled inspections in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

4. State control in the field of civil defense in relation to state bodies shall be carried out in the form of inspection in accordance with Article 37-1 of this Law.

Footnote. Article 37 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 37-1. Procedure for exercising state control in the field of civil defense with regard to state bodies

1. State control in the field of civil defense in respect of state bodies (hereinafter referred to as the audited state bodies) shall be carried out in the form of periodic and unscheduled inspections in accordance with this article.

2. Periodic inspection shall be conducted on the basis of semi-annual plans for conducting periodic inspections, approved by the first head of the authorized body not later than December 10 of the year preceding the year of inspection and before June 10 of the current calendar year.

The semi-annual plan for conducting periodic inspections shall include:

1) the number and date of approval of the plan;

2) the name of the state body;

3) name of the audited state body, its location;

4) the subject of the inspection;

5) the timeframe for conducting the inspection;

6) signature of the person authorized to sign the plan.

Semi-annual plan of periodic inspections shall be a notification of periodic inspection and shall be posted on the Internet resource of the authorized body not later than December 20 of the year preceding the year of inspection and before June 20 of the current calendar year.

Introduction of amendments and additions to the semi-annual plan of periodic inspections shall be made in cases of liquidation of the audited state body, its reorganization, change of its name, as well as the emergence of an emergency situation of natural, man-made and social nature, introduction of a state of emergency, emergence or threat of spread of an epidemic, foci of quarantine objects and especially dangerous pests, infectious, parasitic diseases, poisoning, radiation accidents and accidents, as well as in cases when the audited state body is liquidated, reorganized, changed its name

In case of occurrence of the cases specified in part four of this paragraph, the inspection may be extended or suspended.

The period of periodic inspections shall be established taking into account the scope of work to be performed and the tasks to be accomplished and shall not exceed fifteen working days with extension for a period not exceeding fifteen working days. The period of periodic inspections shall be interrupted when the periodic inspection is suspended and shall continue from the moment the periodic inspection is resumed.

The period of periodic inspections may be extended only once. Extension shall be carried out by the decision of the head of the structural subdivision of the authorized body. Extension of periodic inspections shall be formalized by an additional act on extension of periodic inspections with notification of the inspected state body, which shall specify the date and number of the previous act on appointment of inspections and reasons for extension. The notification on prolongation of periodic inspection terms shall be delivered to the inspected state body by the structural subdivision of the authorized body one working day prior to the prolongation with a notice of delivery.

3. The inspection shall be conducted by visiting on the basis of the act on appointment of the inspection, which shall specify:

1) number and date of the act;

2) the name of the state body;

3) surname, name, patronymic (if it is indicated in the identity document) and position of the person (persons) authorized (authorized) to conduct the inspection;

4) information on specialists, consultants and experts engaged for conducting the audit;

5) name of the audited state body, its location;

6) the subject of the appointed inspection;

7) type of inspection;

8) period of the audit

9) grounds for conducting the audit;

10) period under audit;

11) rights and obligations of the audited state body provided for in paragraphs 18 and 19 of this Article;

12) signature of the head of the audited state body or its authorized person on receipt or refusal to receive the act;

13) signature of the person authorized to sign the act.

Acts on appointment, extension, suspension and resumption of inspections shall be signed by the head of the structural subdivision of the authorized body.

The date of delivery to the audited state body of the act on appointment of the inspection shall be considered the beginning of the inspection.

4. In cases of refusal in familiarization with the act on appointment of inspection, obstruction of access of the official of the structural subdivision of the authorized body, carrying out inspection, to the materials necessary for carrying out of inspection, the corresponding act shall be drawn up.

The act of refusal shall be signed by an official of a structural subdivision of the authorized body, carrying out an inspection, and the head of the inspected state body or its authorized person.

In case of refusal to receive the act on appointment of inspection, the official of the structural subdivision of the authorized body sends the act on appointment of inspection by mail - registered letter with notification or by means of electronic document, which is the basis for the beginning of inspection.

Refusal to receive the act on appointment of an inspection shall not be a ground for its non-execution.

5. Periodic inspection in respect of the audited state bodies shall be carried out for compliance with the requirements in the field of civil defense once in three years.

6. The grounds for unscheduled inspection shall be:

1) control of fulfillment of requirements on elimination of revealed violations specified in the conclusion on the results of the inspection;

2) appeal of individuals and legal entities on violations of requirements in the field of civil defense in the presence of convincing grounds and supporting evidence in relation to state bodies;

3) prosecutor's request on specific facts of infliction or threat of infliction of harm to life, human health, environment, rights and legitimate interests of individuals and legal entities, the state;

4) appeal of state bodies on specific facts of violations of the rights and legitimate interests of individuals and legal entities;

5) instructions of the body of criminal prosecution on the grounds provided by the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan.

A structural subdivision of the authorized body shall be obliged to notify the inspected state body about the beginning of an unscheduled inspection not less than one day prior to its commencement with indication of the subject of the inspection.

7. The period of conducting an unscheduled inspection shall not exceed ten working days with extension up to ten working days.

The term of an unscheduled inspection may be extended only once. The extension shall be carried out by the decision of the head of the structural subdivision of the authorized body. Extension of terms of carrying out an unscheduled inspection shall be formalized by an additional act on extension of terms of an unscheduled inspection with notification of the inspected state body, which shall specify the date and number of the previous act on appointment of inspections and reasons for extension. The notification on extension of the terms of an unscheduled inspection shall be delivered to the inspected state body one working day prior to the extension with a notice of delivery.

8. Unscheduled inspections shall not be conducted in cases of anonymous appeals. Unscheduled inspection shall be subject to the facts and circumstances that served as the basis for the appointment of an unscheduled inspection.

9. Inspections shall be carried out during the working hours established by the internal labor regulations.

10. Based on the results of the inspection, a conclusion on the results of the inspection shall be drawn up, which shall include:

1) number, date and place of drawing up the conclusion;

2) the name of the state body;

3) the number and date of the act on the appointment of the inspection;

4) surnames, first names, patronymics (if they are indicated in identity documents) and positions of the persons who conducted the inspection;

5) information on specialists, consultants and experts involved in the audit;

6) name of the audited state body, its location;

7) subject of the audit;

8) type of inspection;

9) term and period of the audit;

10) information on the results of the inspection, including the identified violations, their nature;

11) requirements to eliminate the identified violations with indication of the deadline for fulfillment of the requirements and taking measures against the persons who committed violations;

12) information on acquaintance or refusal to acquaint with the conclusion of the head of the audited state body or its authorized person, as well as individuals who were present during the audit, their signatures or a record of refusal to sign;

13) signatures of the officials who conducted the audit.

If available, documents related to the results of the inspection or copies thereof shall be attached to the conclusion on the results of the inspection.

Based on the results of a periodic inspection, a conclusion on the results of the inspection shall be issued without initiation of administrative proceedings.

The term of fulfillment of the requirements to eliminate the revealed violations is not less than ten working days from the date of delivery of the conclusion on the results of the inspection.

11. The first copy of the conclusion on the results of the audit in electronic form shall be delivered to the state body, carrying out within its competence activities in the field of state legal statistics and special records, the second copy on paper against signature or in electronic form shall be delivered to the audited state body (head or his authorized person) for familiarization and taking measures to eliminate the identified violations and other actions, the third copy shall remain with the structural subdivision of the authorized person.

If there are comments and (or) objections on the results of the audit, the audited state body shall state them in writing and send them to the structural subdivision of the authorized body within three working days from the date of delivery of the conclusion on the results of the audit. The official who conducted the inspection shall make a corresponding record in the conclusion on the results of the inspection.

The structural subdivision of the authorized body shall consider the comments and (or) objections of the audited state body and within ten working days give a reasoned answer.

12. In case of absence of violation of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, when conducting an inspection, a corresponding record shall be made in the conclusion on the results of the inspection.

13. The day of delivery to the audited state body of the conclusion on the results of the audit no later than the date of completion of the audit specified in the act on appointment of the audit (additional act on extension of the term, if any) shall be considered as the end of the term of the audit.

14. Requirements for elimination of revealed violations, specified in the conclusion on the results of the audit, shall be mandatory for fulfillment by the audited state bodies.

Upon expiry of the term for elimination of the revealed violations specified in the conclusion on the results of the audit, the audited state body within the term established in the conclusion on the results of the audit shall be obliged to provide the structural subdivision of the authorized body with information on elimination of the revealed violations.

In cases of non-provision or incomplete provision by the audited state body of information on elimination of revealed violations within the established term, the structural subdivision of the authorized body appoints an unscheduled inspection.

To the provided information on elimination of revealed violations the audited state body shall attach materials proving the fact of elimination of violation. In this case an unscheduled inspection is not required.

15. Inspections shall be recognized as invalid if they are conducted by a structural subdivision of the authorized body in violation of the requirements for conducting inspections established by this Article.

16. In case of violation of rights and legitimate interests of the inspected state body during the implementation of an inspection, the inspected state body shall have the right to appeal decisions, actions (inaction) of officials of the structural subdivision of the authorized body to a superior official or to the court in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

17. Officials of the structural subdivision of the authorized body when conducting an inspection shall have the right:

1) unhindered access to the territory and premises of the audited state body with observance of the requirements of pass and in-site regime;

2) to receive documents (information) on paper and electronic media or their copies to be attached to the conclusion on the results of the audit, as well as access to automated databases (information systems) in accordance with the subject of the audit;

3) engage specialists, consultants and experts to conduct the audit;

4) to carry out audio, photo and video recording;

5) use records of technical devices of observation and fixation, photo and video equipment related to the subject of the inspection.

Officials of the structural subdivision of the authorized body when conducting an inspection shall be obliged to:

1) comply with the legislation of the Republic of Kazakhstan, rights and legitimate interests of the inspected state body;

2) to conduct an inspection on the basis of and in strict accordance with the procedure established by this article;

3) not to interfere with the established mode of operation of the audited state body during the period of the audit;

4) not to prevent the audited state body or its authorized representative to be present during the audit, to give explanations on issues related to the subject of the audit;

5) provide the audited state bodies with the necessary information related to the subject of the audit;

6) deliver to the audited state body the conclusion on the results of the audit no later than the deadline for completion of the audit specified in the act on appointment of the audit (additional act on extension of the deadline, if any);

7) ensure the safety of documents and information obtained as a result of the audit;

8) timely and fully fulfill the powers granted in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan on prevention, detection and suppression of violations of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Officials of the structural subdivision of the authorized body, who arrived to conduct an inspection, shall be obliged to present to the inspected state body:

1) act on appointment of inspection;

2) service certificate (identification card).

18. The inspected state bodies or their authorized representatives during the inspection shall have the right:

1) not to submit documents and information, if they do not relate to the subject of the conducted audit;

2) to apply to the structural subdivision of the authorized body with an application for extension of timeframes for elimination of violations in case of necessity of additional time and (or) financial expenses revealed as a result of the inspection not later than three working days;

3) appeal the conclusion on the results of the inspection, as well as actions (inaction) of officials of the structural subdivision of the authorized body in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) not to execute prohibitions of officials of the structural subdivision of the authorized body not based on the Law, restricting the activities of the audited state body;

5) record the process of inspection, as well as individual actions of the official of the structural subdivision of the authorized body, conducted by him within the framework of inspection, by means of audio and video equipment, without obstructing the activities of the official.

19. The inspected state bodies or their authorized representatives during the inspection shall be obliged:

1) provide unimpeded access to officials of the structural subdivision of the authorized body to the territory and premises of the inspected state body in compliance with the requirements of pass and in-situ regime;

2) submit to officials of the structural subdivision of the authorized body documents (information) on paper and electronic media or copies thereof for inclusion in the conclusion on the results of the audit, as well as access to automated databases (information systems) in accordance with the subject of the audit;

3) make a note of the receipt of the certificate of appointment of the inspection on the day of the start of the inspection and the conclusion on the results of the inspection on the day of completion;

4) prevent introduction of amendments and additions to the documents being checked during the inspection period, unless otherwise provided by this Law or other Laws of the Republic of Kazakhstan;

5) ensure the stay of the head or his authorized person at the location of the audited state body within the appointed terms of the audit.

20. If, as a result of an unscheduled inspection, the fact of violation (non-fulfillment) by the audited state body of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan is revealed, if there are sufficient data indicating signs of an administrative offense, the officials of the structural unit of the authorized body, within the limits of their authority, take measures to bring the persons who committed violations to responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 7 as added by Article 37-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 38. State control and supervision in the field of fire safety

Footnote. Title of Article 38 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

1. State control in the field of fire safety shall be aimed at ensuring compliance with fire safety requirements by individuals, legal entities and shall be carried out by the state fire service in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and this Law, with the exception of control carried out in accordance with paragraph 2 of this Article.

State supervision in the field of fire safety shall be the activity of the state fire service body to verify compliance by individuals and legal entities with fire safety requirements with the right to apply prompt response measures provided for in Article 38-1 of this Law.

2. State control and supervision in the field of fire safety in the territory of the state forest fund shall be carried out by the authorized body in the field of forestry, in air, inland water and railway transport - by the authorized body in the field of transport.

The state of fire safety in underground structures of mines, in open coal mines shall be monitored in the process of state control and supervision in the field of industrial safety.

3. Officials exercising state control and supervision in the field of fire safety shall include:

1) the chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of fire safety - the head of the department of the authorized body;

2) Deputy chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of fire safety - deputy head of the department of the authorized body;

3) state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of fire safety - an official of the department of the authorized body;

4) the chief state inspector of the region, the city of republican significance, the capital for state control and supervision in the field of fire safety - the head of the regional, the city of republican significance, the capital of the territorial division of the authorized body;

5) deputy chief state inspector of the region, city of republican significance, the capital for state control and supervision in the field of fire safety - deputy head of the regional, city of republican significance, the capital of the territorial subdivision of the authorized body;

6) state inspector of the region, city of republican significance, capital, district, city of regional significance, district in the city for state control and supervision in the field of fire safety - an official of the regional, city of republican significance, capital, district, city of regional significance, district in the city of the territorial division of the authorized body.

4. State control in the field of fire safety shall be carried out in the form of preventive control with a visit to the subject (facility) and supervision of control and verification in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

If violations are detected as a result of preventive control with a visit to the subject (object) of control and supervision, verifications for compliance with fire safety requirements by the state fire service bodies, the subject of control and supervision is issued an order to eliminate the identified violations.

The order to eliminate the identified violations shall be handed over to the subject of control and supervision on the day of the end of preventive control with a visit to the subject (facility) of control and supervision, inspection.

In case of failure to comply with the order to eliminate the identified violations, suspension of partially or completely the work of organizations, separate production facilities, production areas, units, prohibition of operation of buildings, structures, electric networks, heating devices and fire hazardous work carried out by the subjects of control and supervision in violation of fire safety requirements, as well as in case of non-compliance with the fire safety requirements stipulated by the projects during construction, reconstruction, expansion or technical re-equipment of organizations, facilities, structures, buildings, are carried out in accordance with the Code of Administrative Offenses of the Republic of Kazakhstan.

5. As excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

6. When the subject of control and supervision receives a high or medium risk of a positive conclusion of an expert organization, this object is exempted from preventive control with a visit to the subject (facility) of control and supervision for the period of validity of the conclusion, with the exception of unscheduled inspections in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

It shall be prohibited to conduct an audit in the field of fire safety at facilities owned by state legal entities, as well as at the non-state fire service.

Footnote. Article 38 as amend by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.12.2014 № 269-V(shell be enforced from 01.01.2015); dated 29.10.2015 № 376-V(shall be enforced from 01.01.2016); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 38-1. Rapid response measures and the procedure for their application in the field of fire safety

1. In the course of the implementation and (or) based on the results of state control by the state inspector for state control and supervision in the field of fire safety, rapid response measures shall be applied if the operation of the facility (activity, work) poses an immediate threat to the constitutional rights, freedoms and legitimate interests of individuals and (or) legal entities, life and health of people, environment, national security of the Republic of Kazakhstan.

2. Operational response measures shall be methods of influencing the subjects (facilities) of control and supervision used during the implementation and (or) based on the results of the inspection, preventive control with a visit to the subject (object) of control and supervision, the types of which are provided for in this article. Rapid response measures shall not be applied when conducting inspections conducted for compliance with qualification or permitting requirements for issued permits in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On permits and notifications."

3. Rapid response measures shall include suspension of activities, performance of work by the subject (facility) of control and supervision or certain types of activities (works).

4. The basis for the application of rapid response measures shall be violations of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, which shall be the subject of state control in accordance with Article 143 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

5. The state inspector for state control and supervision in the field of fire safety during the implementation and (or) based on the results of state control, if violations of the requirements that are the basis for the application of prompt response measures are detected, draws up an act on the suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety in the form approved by the authorized body.

The act of suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety shall be drawn up and handed over to the subject of control and supervision in accordance with Article 153 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

6. In case of refusal to accept the act on suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety, when it is handed over on purpose, an appropriate record is made in it and a video recording is made recording the fact of refusal to accept the act. The act of suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety shall be sent to the legal address, location or actual address of the subject of control and supervision by letter with notification of its delivery.

7. Refusal to receive an act on suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety shall not be a reason for its non-execution.

8. Violations of the requirements identified during the implementation and (or) based on the results of state control, which shall be the basis for the application of prompt response measures, shall be reflected in the act on the results of preventive control with a visit to the subject (object) of control and supervision, inspection, as well as in the order to eliminate the identified violations.

9. The subject of control and supervision shall be obliged to eliminate the identified violations of the requirements, which shall be the basis for the application of prompt response measures, within the time frame specified in the order to eliminate the identified violations.

10. Upon expiration of the deadlines for eliminating violations of the requirements identified by the results of preventive control with a visit to the subject (object) of control and supervision, an unscheduled verification shall be carried out to control the elimination of identified violations that are the basis for the application of prompt response measures.

The act on suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety shall be terminated if the state inspector for state control and supervision in the field of fire safety confirms the elimination of identified violations that are the basis for the application of prompt response measures, on the basis of the act on the results of an unscheduled inspection in accordance with subparagraph 2-1) of paragraph 5 of Article 144 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

11. In case of failure to eliminate the identified violations of the requirements that are the basis for the application of prompt response measures, based on the results of an unscheduled inspection, measures are taken to bring the persons who committed violations to justice in the manner prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan, as well as the state inspector for state control and supervision in the field of fire safety, acts shall be issued in accordance with paragraphs 5 and 8 of this Article.

12. Before the expiration of the terms provided for by the order on the elimination of identified violations, the subject of control and supervision shall be obliged to provide information on the elimination of identified violations of the requirements with the application of materials proving the fact of elimination of the violation.

If the information provided for in Part one of this paragraph is provided, an unscheduled inspection shall be carried out in accordance with the second part of paragraph 10 of this Article.

13. The subject of control and supervision, in case of disagreement with the results of state control that entailed the application of prompt response measures, may file a complaint about the recognition of the act on the suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety as invalid and its cancellation.

A complaint shall be submitted to a higher state body in the manner prescribed by Chapter 29 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan, or to a court in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Filing a complaint shall not suspend the execution of an act on the suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety.

14. The grounds for invalidating the act on suspension of activities or certain types of activities in the field of fire safety and its cancellation shall be:

1) lack of grounds for the application of prompt response measures;

2) application of rapid response measures on the basis that shall not correspond to this measure;

3) application of rapid response measures by state inspectors for state control and supervision in the field of fire safety on issues that shall not be within their competence.

15. Information on the application of rapid response measures shall be sent to the state body carrying out, within its competence, activities in the field of state legal statistics and special records, in the manner determined by the General Prosecutor's Office of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 7 as added by Article 38-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 39. State control and supervision in the field of industrial safety

Footnote. The title of Article 39 in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

1. State control and supervision in the field of industrial safety shall be aimed at preventing the harmful effects of dangerous production factors arising from accidents, incidents at hazardous production facilities, social infrastructure facilities, personnel, and population.

2. State control and supervision in the field of industrial safety shall be carried out for:

1) compliance with industrial safety requirements by hazardous industrial facilities and organizations operating hazardous technical devices;

2) the timeliness of inspections, diagnostics of production buildings, technological facilities of hazardous production facilities, technical inspections of hazardous technical devices;

3) readiness of hazardous industrial facilities and organizations operating hazardous technical devices for performing the works on liquidation and localization of accidents and their consequences;

4) safe operation of hazardous technical devices at social infrastructure facilities;

5) preparedness of professional emergency rescue services in the field of industrial safety to carry out mine rescue, gas rescue, anti-flotation work at hazardous production facilities;

6) by legal persons certified to carry out work in the field of industrial safety.

State control and supervision in the field of industrial safety shall be carried out in the form of preventive control with a visit to the subject (facility) of control and supervision, inspection and investigation.

Preventive control with a visit to the subject (facility) of control and supervision, verification shall be carried out in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan. The investigation shall be carried out in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan and this Law.

3. Officials exercising state control and supervision in the field of industrial safety include:

1) the chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of industrial safety - the head of the structural subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

2) Deputy senior state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision of industrial safety – a deputy head of structural subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

3) a state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of industrial safety - an official of structural subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

4) a senior state inspector of the region, the city of republican significance, the capital for state control and supervision in the field of industrial safety - the head of the regional, the city of republican significance, the capital of territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

5) a deputy senior state inspector of the region, the city of republican significance, the capital for state control and supervision in the field of industrial safety – a deputy head of the regional, the city of republican significance, the capital of territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

6) a state inspector of the region, the city of republican significance, the capital, district, the city of regional significance, the district in the city for state control and supervision in the field of industrial safety – an official of the regional, the city of republican significance, the capital, the district, the city of regional significance, the district in the city of territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

7) a state inspector of cities of republican significance, the capital, districts (cities of regional significance) for state control and supervision of the safe operation of dangerous technical devices at social infrastructure facilities and state control over the safe operation of household cylinders and gas consuming systems of household, communal and household consumers and at social infrastructure facilities - an official of the cities of republican significance, the capital, districts (cities of regional significance) of structural subdivisions of local executive bodies.

4. In the course of implementation and/or based on the results of state control and supervision in the field of industrial safety in cases posing a threat to life and (or) health of people, the state inspector for state control and supervision in the field of industrial safety shall apply prompt response measures in the form of suspension or prohibition of activities or individual activities of individual entrepreneurs, organizations related to the operation of hazardous production facilities and (or) technical devices, in the manner prescribed by this Article.

5. The basis for the application of rapid response measures shall be violations of the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, which shall be the subject of state control in accordance with Article 143 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

When conducting an accident investigation, rapid response measures may be applied in cases of violation of the requirements specified in the first part of this paragraph.

6. The state inspector for state control and supervision in the field of industrial safety, if violations of the requirements that are the basis for the application of prompt response measures are detected, shall draw up an act on the suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety and seal the hazardous facility and (or) technical device.

7. The act of suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety shall be drawn up and handed over to an individual entrepreneur, an organization associated with the operation of hazardous production facilities and (or) technical devices, in accordance with Article 153 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

8. In case of refusal to adopt an act on suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety, when it is handed over, an appropriate record is made in it on the failure to accept the act. The act of suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety shall be sent to the legal address, location or actual address of the individual entrepreneur, organization associated with the operation of hazardous production facilities and (or) technical devices, by letter with notification of its delivery.

9. Refusal to receive an act on the suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety shall not be a reason for its non-execution.

10. Violations of the requirements identified during the implementation and (or) based on the results of state control, which shall be the basis for the application of prompt response measures, shall be reflected in the act on the results of preventive control with a visit to the subject (object) of control and supervision, inspection, investigation, as well as in the order to eliminate the identified violations of industrial safety requirements.

11. An individual entrepreneur, an organization associated with the operation of hazardous production facilities and (or) technical devices shall be obliged to eliminate the identified violations of the requirements that are the basis for the application of prompt response measures, within the time frame specified in the order to eliminate the identified violations of industrial safety requirements.

12. Upon expiration of the deadlines for eliminating violations of the requirements identified by the results of preventive control with a visit to the subject (object) of control and supervision, inspection, investigation, an unscheduled check shall be carried out to control the elimination of identified violations that were the basis for the application of prompt response measures.

The act on suspension of activities or certain types of activities in the field of industrial safety shall be terminated if the state inspector for state control and supervision in the field of industrial safety confirms the elimination of identified violations that were the basis for the application of prompt response measures, on the basis of the act on the results of an unscheduled audit in accordance with subparagraph 2-1) of paragraph 5 of Article 144 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

13. In case of failure to eliminate the identified violations of the requirements that were the basis for the application of prompt response measures, based on the results of an unscheduled inspection, measures are taken to bring the persons who committed violations to justice in the manner prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan, as well as the state inspector for state control and supervision in the field of industrial safety, acts shall be issued in accordance with paragraphs 6 and 10 of this Article.

14. Before the expiration of the terms stipulated by the order on elimination of identified violations of industrial safety requirements, an individual entrepreneur, an organization associated with the operation of hazardous facilities and (or) technical devices are obliged to provide information on the elimination of identified violations of requirements with the application of materials proving the fact of elimination of the violation.

If the information provided for in the first part of this paragraph is provided, an unscheduled inspection shall be carried out in accordance with the second part of paragraph 12 of this Article.

15. An individual entrepreneur, an organization associated with the operation of hazardous production facilities and (or) technical devices, in case of disagreement with the results of state control that entailed the application of prompt response measures, may file a complaint declaring the act on the suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety invalid and its cancellation.

A complaint shall be submitted to a higher state body in the procedure prescribed by Chapter 29 of the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan, or to a court in the procedure prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Filing a complaint shall not suspend the execution of an act on the suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety.

16. The grounds for invalidating the act on suspension or prohibition of activities or certain types of activities in the field of industrial safety and its cancellation shall be:

1) lack of grounds for the application of prompt response measures;

2) application of rapid response measures on the basis that shall not correspond to this measure;

3) application of prompt response measures by the state inspector for state control and supervision in the field of industrial safety on issues not within his competence.

17. Information on the application of rapid response measures shall be sent to the state body carrying out, within its competence, activities in the field of state legal statistics and special records, in the manner determined by the General Prosecutor's Office of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 39 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 26.12.2019 № 284-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 40. Production control in the field of industrial safety

1. Production control in the field of industrial safety shall be carried out in organizations operating hazardous industrial facilities by civil servants of production control service for the purpose of maximal possible reduction of risk of adverse effect of hazardous industrial factors to employees, population, falling into design zone of dissemination of emergency situation, environment.

2. The objectives of industrial safety monitoring shall include:

1) ensuring compliance with industrial safety requirements;

2) conducting industrial safety monitoring;

3) analysing and developing measures to ensure industrial safety;

4) identifying the circumstances and causes of violations affecting the safety of work;

5) coordinating work aimed at preventing the damaging effects of production hazards on facilities, people, and the environment.

3. Production control in the field of industrial safety shall be carried out on the basis of regulatory act on production control in the field of industrial safety approved by the order of a head of organization.

The regulatory act of the organisation shall contain the rights and obligations of the officials of the organisation performing production control in the field of industrial safety.

4. Industrial safety officials shall be obliged to:

1) draw up a work plan for the implementation of industrial control in the subdivisions of the organisation;

2) carry out production control of employees' compliance with industrial safety requirements;

3) arrange and perform industrial safety inspections;

4) organise the development of industrial safety and accident management plans;

5) organise the preparation of industrial safety reviews;

6) inform employees on changes in industrial safety requirements;

7) make proposals to the head of the organisation on (about):

carrying out measures to ensure industrial safety, to eliminate violations of industrial safety requirements;

suspending work carried out in violation of industrial safety requirements that endanger the lives and health of workers or that may lead to the damaging effects of occupational hazards on facilities, people and the environment;

dismissal of persons who have not been trained or retrained in industrial safety in a timely manner;

8) exercise other powers stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of industrial safety.

5. Industrial safety officials shall be entitled to:

1) obtain the documents and materials required to assess the state of industrial safety in organisations with hazardous production facilities and/or other organisations engaged to work at hazardous production facilities;

2) free access to the hazardous production facility at all times of the day.

Footnote. Article 40 as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall take effect upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 8. MEASURES OF CIVIL PROTECTION ON PREVENTION OF EMERGENCY SITUATIONS

Article 41. General measures of civil protection on prevention of emergency situations

1. Measures of civil protection on prevention of emergency situations shall be carried out in recognition of probability of their occurrence and possible damage from them.

2. General measures of civil protection on prevention of emergency situations shall include:

1) organization of monitoring systems, as well as with the use of means of remote sensing of land, notifying of civil protection, protection of territories and objects from emergency situations;

2) development of oblast, city of republican significance, the capital, district, city, district in city:

plans on prevention of emergency situations;

safety data sheet;

catalogue of threats of emergency situations of natural and technogenic character;

measures on increasing stability of functioning of objects;

measures on life support of population upon possible emergency situations;

3) development of passports of aquatic areas of water objects;

4) creation and use of emergency reserves, making proposals to the relevant state bodies;

5) creation of reserve of financial resources, stocks of food-stuffs, medicinal products, material and technical means and temporary dwelling place for population;

6) informing and propaganda of knowledge in the scope of civil protection;

7) planning of building development in recognition of possible emergency situations;

8) antiseismic construction and seismic strengthening of buildings and structures in seismic hazardous regions;

9) ensuring of readiness of managing bodies, forces and means of civil protection for liquidation of emergency situations and their consequences;

10) development of the action plans and conduct of studies, trainings, lessons on readiness for liquidation of emergency situations and their consequences;

11) professional training of citizens in the scope of civil protection, training of management personnel and specialists of managing bodies of civil protection and training of population in the scope of civil protection;

12) scientific research, forecasting and risk assessment of possible emergencies, including those caused or exacerbated by the effects of climate change, and their socio-economic consequences;

13) performance of experimental and scientific research works on development and imposition of new methods of forecasting the earthquakes;

14) development and implementation of measures on prevention of adverse effect of hazardous industrial factors and their consequences on hazardous industrial facilities;

15) compulsory reporting of industrial safety of hazardous industrial facilities;

16) other measures of civil protection on prevention of emergency situations provided by this Law.

3. The authorized body shall provide statistical information and other accounting and reporting documentation (information) on general civil protection measures to prevent emergencies related to the circulation of pathogenic biological agents and the functioning of potentially dangerous biological objects to the authorized body in the field of biological safety in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of biological safety.

Footnote. Article 41 as amended by Law of the RK № 401-VI of 02.01.2021 (shall be enacted on 01.07.2021); dated 21.05.2022 № 123-VII (shall be enforced upon expiry of six months after the day of its first official publication).

Article 42. Measures of civil protection from floods, freshets, overflowings, shallowing of seas and big bodies of water, mud flows, snow slips, landslides, earth falls

Measures of civil protection from floods, freshets, overflowings, shallowing of seas and big bodies of water, mud flows, snow slips, landslides, earth falls are oriented to safety ensuring of population, objects, infrastructure and shall include:

1) design, construction and operation of protective hydrotechnical and other structures;

2) organization of monitoring of changing a sea level and big bodies of water, state of environment, notification of population and employees of organizations on piled-up acts in coastal zone;

3) organization of monitoring of mud flow and avalanche situation, relevant notification of population and employees of organizations on threat and occurrence of mud flows;

4) development and carrying out of prevention measures on reduction of danger of mountainsides, high-mountain, morainal and drift lakes;

5) production of phytomelioration of mountain channels, mud flow sites, avalanche trigger zones;

6) performance of works on compulsory defrost of snow slips.

Article 43. Measures of civil protection from emergency situations linked with development of mineral deposits

Measures of civil protection from emergency situations linked with development of mineral deposits shall include:

1) increase of reliability and stability of existing buildings and structures in districts of developing deposits;

2) organizations of measures on reduction of possible damage from emergency situations linked with development of deposits, and in case of impossibility of their carrying out – termination of extraction and conservation of deposits with performance of required set of protection measures.

Article 44. Performance of measures of civil protection on prevention of emergency situations

Performance of measures of civil protection on prevention of emergency situations shall be imposed on heads of authorized body, central, local executive bodies of state institutions, organizations within their competence established by this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

For the purpose of well-timed and full carrying out of measures on prevention of emergency situations, heads of central, local executive bodies, state institutions, objects and organizations shall take additional measures on protection of population, objects and territory of the Republic of Kazakhstan into consideration.

Chapter 9. SCIENTIFIC RESEARCHES, STUDY, INFORMING AND PROPAGANDA OF KNOWLEDGE IN THE SCOPE OF CIVIL PROTECTION

Article 45. Scientific researches in the scope of civil protection

For the purpose of formation and development of complex scientific basis of civil protection, the authorized body shall organize and coordinate scientific researches in the scope of civil protection.

Main tasks of scientific researches in the scope of civil protection are reduction of negative effect of emergency situations of natural and technogenic character, development of recommendations on regulatory methodical ensuring of assessment and management of risks in the scope of civil protection.

Scientific technical ensuring in the scope of civil protection shall be carried out by scientific research organizations and educational institutions accredited and attested in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Financing of scientific researches in the scope of civil protection shall be carried out at the expense of budget funds and other sources not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 46. Training in the field of civil protection

1. Professional training of citizens in the field of civil protection is conducted at educational institutions of the Republic of Kazakhstan and foreign countries that have concluded agreements on cooperation with the authorized body in accordance with specialties and with state compulsory education standards approved in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Training of management personnel and specialists of civil defence management bodies, training of population in the field of civil protection are conducted with the purpose of training action skills in emergency situations, conducting accident rescue operations and urgent works, knowledge of basic techniques and methods of self-rescue and mutual assistance, maximum reduction of possible losses among population and material damage.

Management personnel and specialists of the civil defence management bodies, as well as the heads of educational organizations and mass media, are trained and retrained in organizations and educational institutions of the authorized body and foreign states with which the authorized body has concluded cooperation agreements.

Akims of districts in the city, cities of regional significance, villages, rural settlements, rural districts, as well as the heads of organizations, organizations of preschool education and training, commanders of civil protection formations, heads of groups on civil defence classes in organizations, teachers of general education schools of all types and secondary vocational training institutions, heads of hazardous industrial facilities shall undergo training and retraining in territorial subdivisions of the authorized body.

Students who have received training or retraining in the field of civil protection are awarded with certificates of a standard type, established by the authorized body.

3. Education of children in the field of civil protection is conducted in the organizations of preschool education and general secondary education, training of citizens in organizations at the place of work, study and residence.

In organizations, organizations of preschool education and training and educational institutions located in seismically dangerous regions, the seismic trainings are conducted quarterly.

In organizations, organizations of preschool education and training and educational institutions located in the zone of emergency situation distribution of hazardous industrial facilities, training on actions of personnel, children, pupils, students in case of accidents with the release of strong poisonous and radioactive substances is conducted quarterly.

In organizations, organizations of preschool education and training and educational institutions located in mudflow, landslide, avalanche risk areas, as well as in areas of possible flooding, floods, freshets, the trainings before the beginning of dangerous period are conducted.

Footnote. Article 46 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 47. Informing and propaganda of knowledge in the scope of civil protection

1. Information of population on emergency situations shall be transferred through the system of notification of civil protection and mass media.

2. Informing and propaganda of knowledge in the scope of civil protection shall include:

1) organization of informing the population through the mass media, as well as by creation of special programs on republican and oblast (city) television channels on procedure for actions upon emergency situations;

2) organization of regular publications in press, on internet resources, programs by broadcasting networks, propagating knowledge in the scope of civil protection, safety rules in household use and at the places of production.

3. Propaganda of knowledge in the scope of civil protection shall be carried out by authorized body, as well as state bodies, organizations and public associations.

4. Central and local executive bodies shall inform population on measures taken by them in the scope of civil protection and assist to distribution of knowledge.

SECTION 5. LIQUIDATION OF EMERGENCY SITUATIONS OF NATURAL AND TECHNOGENIC CHARACTER AND THEIR CONSEQUENCES
Chapter 10. LIQUIDATION OF EMERGENCY SITUATIONS OF NATURAL AND TECHNOGENIC CHARACTER

Article 48. Declaration of emergency situation of natural and technogenic character

Declaration of emergency situation of natural and technogenic character shall be carried out by:

the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan upon emergency situation of global or regional dimension;

akims of administrative territorial entities upon emergency situations of local dimension.

Article 49. Measures carried out upon liquidation of emergency situations of natural and technogenic character

For the purpose of dynamic response to emergency situations upon their occurrence, the managing bodies of civil protection within the competence shall conduct:

1) analysis of created situation, determination of dissemination dimension of emergency situation, preliminary assessment of man power and material damage;

2) notification of population;

3) assessment of possible development of emergency situation, integration of information on situation and preparation of analytic materials;

4) operative direction of forces and means of civil protection in accordance with the action plan on liquidation of emergency situations;

5) management of forces and means of civil protection upon performance of accident rescue operations and urgent works, taking of necessary emergency measures and management decisions on the issues of liquidation of emergency situation;

6) coordination of actions and organization of interacting the forces and means of civil protection, engaged in liquidation of emergency situation;

7) measures on life support of population in emergency situations, as well as use of stocks of material and technical resources for liquidation of emergency situations depending on dissemination dimension;

8) control of the state of forces and means of civil protection, engaged in liquidation of emergency situations in accordance with action plans on liquidation of emergency situation.

Article 50. Management of accident rescue operations and urgent works upon liquidation of emergency situations of natural and technogenic character

1. Organization and management of accident rescue operations and urgent works, management of forces and means involved in liquidation of an emergency situation of natural and technogenic character, organization of their interaction is carried out by the head of liquidation of emergency situation.

2. To the position of the head of liquidation of emergency situation is appointed:

1) an official of the authorized body by an order of the Prime Minister of the Republic of Kazakhstan in case of an emergency situation of global or regional scale;

2) an official of a local executive body by the decision of an akim of the relevant administrative-territorial unit in the case of local emergency;

3. The boundaries of the emergency situation zone are determined by the head of liquidation of emergency situation.

4. An assessment of the character of emergency situation, development of proposals to the head of liquidation of emergency situation on its localization and liquidation are carried out by operational headquarters. The operational headquarters coordinates the actions of civil protection services and groups participating in accident rescue operations and urgent works.

5. The operational headquarters is created by the decision of the head of liquidation of emergency situation.

The official of the authorized body or territorial subdivision of its department, who is the deputy head of liquidation of emergency situation is appointed as the head of operational headquarters.

The head of operational headquarters, in coordination with the head of liquidation of emergency situation and depending on the scale and emergency situation zone, creates the necessary number of operational groups and distributes their work in emergency situation zone.

6. No one has the right to interfere into the activity of the head of liquidation of emergency situation other than by removing him in the order prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, from fulfilling his duties and taking the leadership over himself or appointing another official.

7. The head of liquidation of emergency situation is obliged to take measures on immediate informing of interested state bodies and organizations about the decisions made by him.

8. In case of impossibility to conduct accident rescue operations and urgent works, the head of liquidation of emergency situation has the right to take decisions on suspension of the mentioned works fully or partly taking as a matter of priority all possible measures to rescue people in the emergency situation zone.

9. The head of liquidation of emergency situation:

1) organizes reconnaissance and assessment of the situation in the emergency situation zone, rescuing of people, using available forces and means;

2) determines the areas of concentration of main efforts to conduct accident rescue operations, necessary number of forces and means, methods and techniques of performing rescue operations;

3) takes decision on carrying out accident rescue operations and urgent works on facilities and territories of organizations located in the emergency situation zone;

4) carries out the setting of tasks to accident rescue services and groups, organizes their interaction, ensures their safety and the fulfillment of the assigned tasks;

5) monitors the change of situation in the emergency zone;

6) calls, if necessary, additional forces and resources, organizes their meeting, determines the place (area) of conducting emergency rescue operations;

7) organizes the creation of a reserve of forces and means, determines the order of shift work;

8) informs the Government of the Republic of Kazakhstan, the authorized body on the current situation and the decisions taken to organize and conduct accident rescue operations and urgent works in emergency situation zone of a global or regional scale;

9) determines the procedure for departure of forces and assets from the place of emergency situation.

10. In case of emergency (immediate threat to life and health of people), the head of liquidation of emergency situation in case of emergency distribution:

restricts people and transport access to the emergency situation zone;

suspends the activities of organizations in the emergency situation zone;

attracts to accident rescue operations the forces and means of rescue services and civil protection units and rescuers that are not part of the mentioned formations;

involves on a voluntary basis the population to carry out urgent work, as well as individual citizens who are not rescuers, with their agreement to perform accident rescue operations;

organizes carrying out of evacuation measures in the emergency situation zone;

engages material and technical, food, medical and other resources of organizations with subsequent reimbursement of expenses in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

takes other necessary measures, conditioned by the development of emergency situations and the course of accident rescue operations and urgent works.

Footnote. Article 50 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 51. Engagement of accident rescue services and groups in liquidation of emergency situations

1. Engagement of accident rescue services and groups in liquidation of emergency situations shall be carried out by heads of the state system of civil protection or civil servants authorized by them within the competence:

1) upon occurrence and development of emergency situations;

2) in accordance with action plans on liquidation of emergency situations;

3) upon request of the state body or organization, in the territory of which the emergency situation is created.

2. The involvement of professional emergency rescue services in the field of industrial safety, servicing hazardous industrial facilities on a contractual basis, shall be carried out provided that sufficient forces and means are maintained to ensure the necessary level of protection of the facilities serviced.

Footnote. Article 51 as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (to be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 52. Engagement of forces and means of internal affairs bodies, other troops and military formations, public associations and population, application of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan for liquidation of emergency situations

Engagement of forces and means of internal affairs bodies, other troops and military formations, public associations and the population, the use of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan for liquidation of emergency situations shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan and action plans (cooperation plans) on liquidation of emergency situations.

Footnote. Article 52 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2015 № 275-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 53. Assistance to accident rescue services and groups in carrying out of their activity

1. Central and local executive bodies, organizations shall be obliged to provide possible assistance to accident rescue services and groups, going to emergency situation zones, performing the works on liquidation of emergency situations and returning to the place of deployment.

2. Upon movement to the place of performing accident rescue operations and urgent works, operative transport of professional accident rescue services and groups, as well as temporary engaged and leased transport shall enjoy the right of unimpeded pass, right of first ranking supply by fuel and lubrication materials on aerodromes, gas filling station, in sea and river ports, as well as the right of primary performance of repair works on the stations of technical maintenance, aerodromes, in sea and river ports.

Article 54. Operative reserve of authorized body

Operative reserve of authorized body shall be created in advance and intended for primary life support and rendering of emergency medical treatment to population being in emergency situations zone, as well as for ensuring of accident rescue operations in the territory of the Republic of Kazakhstan.

Article 55. Seizure of property upon emergency situations of natural and technogenic character

Seizure of property upon emergency situations of natural and technogenic character shall be carried out in exceptional cases in the absence or deficiency of the state reserve in the manner provided by the Law of the Republic of Kazakhstan “On state property”.

Article 56. Accident rescue operations and urgent works upon liquidation of emergency situations

Upon accident rescue operations it shall be conducted: exploration of emergency situation zone and damage centre, localization and extinguishment of fires, search and recovery (unlocking) of injured persons from obstructions, damaged, burning buildings and structures, gas-polluted, flooded and smoked premises, rendering of first aid to injured persons and their evacuation to safe districts with provision of conditions for preservation of life, as well as actions on rescuing of material and cultural values and on protection of environment.

For the purpose of creation of safe conditions upon performance of accident rescue operations, the emergency outage of supplying liquid fuel, gas, electric power and water shall be carried out in emergency situation zone.

Upon urgent works, equipping of the routes of input of the forces and means of civil protection in emergency situation zone, strengthening or failure of building construction and structures threatening by falling or impeding safety performance of accident rescue operations, recovery of separate files of public energy networks, delivery of property for primary life support of population, sanitary clearing of territory, as well as partial renovation of damaged buildings and structures for temporary placement of injured persons in there and for other purposes linked with performance of accident rescue works, shall be carried out.

Urgent works upon liquidation of emergency situations shall be performed in tight schedules and conducted before full completion of accident rescue operations.

Chapter 11. LIQUIDATION OF CONSEQUENCES OF EMERGENCY SITUATIONS

Article 57. Carrying out of measures on liquidation of consequences of emergency situations

Carrying out of measures on restoration of engineering infrastructure, dwelling place, environmental enhancement, provision of social rehabilitating assistance to population shall be carried out by central and local executive bodies within the competence depending on character and dimension of emergency situations.

Government of the Republic of Kazakhstan and local executive bodies shall have the right to take decision on appropriation of budget funds for liquidation of consequences of emergency situations in accordance with budget legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 58. Compensation for harm (damage) inflicted to individuals and legal entities, environment

Individuals shall have the right to require compensation for harm due to infliction of harm to health or death of close relatives.

Individuals and legal entities shall have the right to require compensation for harm due to damage or destruction of their property due to emergency situations of technogenic character occurred by activity of individuals or legal entities.

Compensation for harm (damage) inflicted to individuals and legal entities by emergency situations of technogenic character shall be carried out by an inflictor of harm (damage) on a voluntary basis or under decision of court.

Harm inflicted to life or health of individuals shall be subject to compensation at the expense of an inflictor of harm (damage) in full measure in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Inflictors of harm (damage) shall be obliged to compensate for inflicted damage to environment, including expenses for recultivation of lands and reclamation of natural fertility of lands.

Harm (damage) inflicted to health and property of individuals by emergency situations of natural character shall be compensated within minimal needs of injured persons required for satisfying in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Build dwelling place shall be provided to citizens who left without dwelling place in the result of emergency situation in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Dwelling place from the state housing fund shall be provided to citizens on a grant basis, the dwelling place of which became uninhabitable in the result of environmental disasters, emergency situations of natural and technogenic character in the territory of the Republic of Kazakhstan.

It shall not be subject to compensation:

1) temporary constructions, household and other buildings not related to objects of immovable property in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, town-planning and construction activity, as well as objects built illegally;

2) valuable clothing, luxury items or made of precious metals, items having artistic value.

Damage inflicted to property of individuals and legal entities that was an object of insurance at the moment of occurrence of emergency situations shall be subject to compensation in the manner determined by civil legislation of the Republic of Kazakhstan, at the expense of funds of an insurer.

An insurer that carried out insurance payment, shall have the right to require compensation of insurance payment from an inflictor of damage within the made insurance payment.

SECTION 6. ENSURING OF FIRE AND INDUSTRIAL SAFETY
Chapter 12. ENSURING OF FIRE SECURITY

Article 59. Public fire-fighting service authorities

1. The bodies of the state fire service shall carry out fire prevention and extinguishing, emergency rescue and urgent work, state control and supervision in the field of fire safety and inquiry in cases of criminal offenses related to fires.

2. The state fire service authorities shall consist of the authorised body, its department in the field of fire safety, territorial subdivisions, state institutions and educational organisations of the authorised body.

Footnote. Article 59 as amended by Law of the RK № 58-VII of 29.06.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 60. System for ensuring fire safety in the Republic of Kazakhstan

1. The system for ensuring fire safety in the Republic of Kazakhstan is a set of economic, social, organizational, scientific, technical and legal measures, as well as forces and technical means of fire-fighting service aimed at preventing fire and harm (damage) from it.

2. The system for ensuring fire safety in the Republic of Kazakhstan includes central and local executive bodies that provide fire safety, bodies of state fire-fighting services, non-state fire-fighting services, voluntary fire-fighting units, fire and technical research institutions, educational institutions, enterprises producing fire-technical products.

3. The tasks and functions of internal activities of the bodies of state fire-fighting service, aimed at ensuring fire safety in the Republic of Kazakhstan, are regulated by rules, instructions approved by the head of the authorized body.

Footnote. Article 60 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.06.2017 № 69-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 61. Legal regulation in the field of fire security

1. Legal regulation in the field of fire security – establishment of requirements of fire security compulsory for fulfillment in regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of fire security shall include technical regulations, rules of fire security, instructions and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan containing requirements of fire security.

3. Requirements of fire security to products and (or) process of its life circle shall be established in technical regulations.

Article 62. Development and implementation of measures of fire security

Measures of fire security shall be developed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as on the basis of analysis of reasons of fire development of substances, materials, technological processes, products, constructions, buildings and structures.

Development and implementation of measures of fire security for enterprises, buildings, structures and other objects, as well as upon their design shall provide decisions ensuring safety evacuation of people in case of fires in compulsory manner.

For industrial facilities, the liquidation plans of fires providing decisions on safety ensuring of people shall be developed in compulsory manner.

Article 63. Extinguishing fires

1. Fire extinguishing is an action aimed at eliminating fires, saving people and property of individuals and legal entities.

Extinguishing of fires in the territories of settlements, strategic, especially important state facilities and objects of life-support of state property is carried out by the state fire-fighting service.

The procedure for engagement of state fire-fighting service in extinguishing fires on facilities of national security body and defence authority of the Republic of Kazakhstan, air, inland waterway and railway transport, state forest fund shall be governed by agreements between the authorized body and the relevant state bodies.

Extinguishing of steppe fires, as well as fires in populated areas where there are no units of state fire-fighting service is carried out by local executive bodies in the corresponding territory.

2. The head of the authorized body is a senior operational officer with respect to all fire services.

The heads of bodies of the state fire-fighting service in regions, cities of republican significance, the capital, districts, cities of regional significance are senior operational officers with respect to fire-fighting services located in the respective territories.

3. The procedure for using the forces and equipment included in the garrison of the fire service is determined by the schedule for the departure of the garrison units of the fire fighting service, and in the rural areas - by the plan to attract forces and resources to extinguish fires.

To call the units of fire-fighting service the unified numbers "101" and "112" are established in the telephone networks of settlements,.

4. Departure of fire fighting units to extinguish fires is carried out in unconditional order.

5. The management of fire extinguishing is carried out by the senior official of the garrison of the fire fighting service who has arrived to the fire.

The head of fire extinguishing on the principles of one-man management manages the personnel involved in fire fighting tasks, as well as those engaged in extinguishing the fire.

No one has the right to interfere in the activities of the head of fire extinguishing, other than by removing him in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan, from fulfilling his duties and taking the leadership over himself or appointing another official.

6. In case of liquidation of emergency situations not related to extinguishing fires, forces and means, with the exception of money, state and non-state fire fighting services are placed at the disposal of the head of liquidation of emergency situation.

7. The head of fire extinguishing has the right:

1) to engage forces and means of non-state fire fighting services and voluntary fire-fighting units, including transport and other material and technical means for the extinguishment of fire;

2) to suspend the work of workshops and facilities for the period of work on extinguishing fires, give orders for evacuation of people, material assets ​​from hazardous zone.

8.The employees of state fire-fighting service in extinguishing fires have the right:

1) to pass freely into the territory, housing and other premises, to land plots owned by individuals and legal entities for taking measures aimed at saving people, carrying out accident rescue operations, except for premises, land plots occupied by diplomatic missions, consular institutions of foreign states, as well as representatives of international organizations, in order to ensure the personal safety of citizens in case of fires for taking measures aimed at their rescuing, prevention of fire spread and liquidation of fire;

2) to open, if necessary, closed doors, windows, roofs, as well as enclosing structures for taking measures aimed at preventing the spread of fire and liquidation of fire;

3) to the actions provided for by subparagraphs 5) and 7) of paragraph 3 of Article 33 of this Law.

9. Material damage caused during extinguishing of fires shall be subject to compensation in accordance with the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Employees of fire fighting services and voluntary firefighters, legally acting at extinguishing of fire, are released from compensation of the caused damage.

Footnote. Article 63 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 64. Objects of technical regulation and confirmation of compliance in the field of fire safety

Objects of technical regulation in the field of fire safety are products and (or) processes of its life cycle.

Confirmation of conformity of objects of technical regulation in the field of fire safety shall be carried out in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

Footnote. Article 64 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 65. Requirements for fire security upon designing, construction, reconstruction and production of objects of technical regulation and standardization for fire security

Upon designing, construction, reconstruction and production of objects of technical regulation and standardization for fire security, the following requirements shall be complied:

1) placement of objects of technical regulation and standardization for fire security;

2) application of objects of technical regulation and standardization for fire security;

3) fire technical classification of objects of technical regulation and standardization for fire security;

4) provision of objects of technical regulation and standardization for fire security by buildings and constructions of fire departments;

5) safety ensuring of people;

6) prevention of spread of fire;

7) ensuring of possibility of fire-extinguishing;

8) conduct of rescuing operations upon fire-extinguishment.

Footnote . Article 65 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Article 66. Requirements for fire security upon operation, storage, transportation, applying and implementation of objects of technical regulation and standardization for fire security

Footnote . Heading of Article 66 is provided in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Upon operation, storage, transportation, applying and implementation of objects of technical regulation and standardization for fire security, the following requirements shall be complied:

1) organizational and technical measures on ensuring of fire security;

2) evacuation route of people;

3) safety ensuring of people and procedure for actions upon fire development;

4) equipment and operative condition of engineering systems;

5) equipment and operative condition of automatic fire-fighting systems, their maintenance and output to the places with permanent stay of service personnel;

6) equipment and operative condition of fire engineering;

7) prevention of spread of fire;

8) ensuring of possibility of fire-extinguishing;

9) maintenance of territories, buildings and structures, premises;

10) ensuring of performing accident rescue operations upon fire-extinguishing.

Footnote. Article 66 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.10.2018 № 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Chapter 13. NON-STATE FIRE-FIGHTING SERVICE AND VOLUNTARY FIRE-FIGHTING GROUPS

Article 67. Non-state fire-fighting service

1. Main tasks of non-state fire-fighting service are:

1) prevention and extinguishment of fires in organizations, inhabited localities and on facilities;

2) performance of accident rescue operations in organizations, inhabited localities and on facilities.

2. Fire security of organizations and facilities on which the regulatory legal acts of the Government of the Republic of Kazakhstan provide compulsory creation of non-state fire-fighting service, as well as in inhabited localities may be ensured by creation of non-state fire-fighting service or conclusion of service agreements with operating non-state fire-fighting services.

3. Non-state fire-fighting service shall carry out the activity in accordance with this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan regulating activity of fire-fighting service.

Subjects of non-state fire-fighting service shall be obliged to provide assistance in performance of tasks in the field of fire security to bodies of state fire-fighting service.

4. Citizens of the Republic of Kazakhstan attained the age of eighteen years and underwent special training and courses of studies may be admitted to work in non-state fire-fighting service.

Persons with mental, behavioural disorders (illnesses) related to the use of psychoactive substances who are registered with organizations providing medical assistance in the sphere of mental health, regarding mental, behavioural disorders (illnesses), including those related to the use of psychoactive substances, recognized as unfit due to mental disorder, may not be employed by the non-governmental fire service, in the manner prescribed by the laws of Kazakhstan.

Non-state fire-fighting service shall be obliged to supply own employees with special clothing and fireman's outfit according to regulations established for bodies of state fire-fighting service.

5. Non-state fire-fighting service shall conform to regulations of positedness on fire engineering, fire-technical and fire-fighting equipment established for bodies of state fire-fighting service.

Footnote. Article 67 as amended by Law of the RK № 361-VI of 07.07.2020 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 68. Voluntary fire-fighting groups

1. To implement measures on preventing and extinguishing steppe fires, as well as fires in organizations and settlements, voluntary fire-fighting groups may be established.

2. The main tasks of voluntary fire-fighting groups are:

1) prevention and extinguishment of steppe fires, as well as fires in organizations and settlements;

2) carrying out accident rescue operations related to the extinguishment of steppe fires, as well as fires in organizations and settlements;

3) performance of works and rendering of services in the field of fire safety;

4) training of population by fire safety measures and actions in case of fire.

3. Voluntary fire fighting groups are completed by voluntary firefighters.

Citizens who are capable of their business and moral qualities, and also for health reasons perform duties related to the prevention and / or extinguishing of fires are admitted to voluntary firemen on voluntary and individual basis.

Citizens admitted to voluntary firemen are registered in the register of voluntary firemen, which is conducted by voluntary fire-fighting group, and undergo initial training in specialized training centers.

The training program for initial training of voluntary firemen is approved by the authorized body.

The following training of voluntary firemen is carried out in voluntary fire-fighting group.

Program for the following training of voluntary firemen shall be developed by the head of voluntary fire-fighting group and shall be approved by the head of territorial subdivision of the authorized body.

4. For the timely response to fires, the head of voluntary fire-fighting group, in coordination with territorial subdivision of the authorized body, determines the procedure for collecting voluntary firemen and the method of their delivering to the fire.

5. In case of death (dying) of a voluntary fireman in the period of his work to prevent and extinguish fires, provide fire safety and conduct accident rescue operations, members of his family are paid a lump sum of at least ten times of annual salary for the last position held.

6. When establishing disability to a voluntary fireman as a result of maim, injury, wound, contusion, illness received during the performance of official duties, he is paid a one-time benefit in the amounts:

1) a person with a disability of the first or second group – five times the annual salary;

2) a person with a disability of the third group – twice the annual salary.

7. If a voluntary fireman receives maim injury, injury, wound, concussion, disease with persistent disability without the establishment of a disability group in the performance of his duties, he shall be paid a one-time benefit of not less than the annual amount of wages.

8. Lump-sum benefits provided for in paragraphes 5, 6 and 7 of this article shall be paid at the expense of budgetary funds.

9. The territorial subdivision of the department of the authorized body keeps a register of voluntary fire-fighting groups.

Footnote. Article 68 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 14. ENSURING OF INDUSTRIAL SAFETY

Article 69. Ensuring industrial safety

1. Industrial safety is aimed at compliance with the requirements of industrial safety, established in technical regulations, rules for ensuring industrial safety, instructions and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Industrial safety is ensured by:

1) establishment and performance of industrial safety requirements that are mandatory, except for cases established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) admission to the use at hazardous industrial facilities of technologies, explosives and products based thereon that meet industrial safety requirements;

3) admission to the use of hazardous technical devices conforming the requirements of industrial safety in the territory of the Republic of Kazakhstan;

4) declaration of industrial safety of a hazardous industrial facility;

5) state control and supervision, as well as production control in the field of industrial safety;

6) industrial safety expert examinations;

7) attestation of legal entities for the right to conduct work in the field of industrial safety;

8) monitoring of industrial safety;

9) carrying out preventive and mine rescue, gas rescue, anti-flotation work at hazardous production facilities by professional emergency services in the field of industrial security;

10) installation, maintenance, technical inspection of elevators, escalators, travolators, as well as lifts for persons with disabilities in accordance with national standards;

11) timely renewal and technical upgrading of hazardous production facilities.

Footnote. Article 69 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.04.2016 № 487-V (shell be enforced from the day of signing); dated 26.12.2019 № 284-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 70. Signs of hazardous industrial facilities

Signs of hazardous industrial facilities are:

1) production, use, processing, generation, storage, transport (pipeline), disposal of at least one of the following hazardous substances:

source of ionizing radiation;

flammable substance – gas that becomes flammable upon standard pressure and in mixture with air and boiling temperature of which is 20 Celsius degrees or lower upon standard pressure;

explosive substance – substance which upon particular types of external influence may be capable for rapid self-spreading chemical transformation with heat emission and gas generation;

combustible substance – liquid, gas that may be capable for spontaneous ignition, as well as ignition from the ignition source and that may burn independently after its removal;

oxidizing agent – substance sustaining combustion, causing inflammation and (or) enabling inflammation of other substances in the result of oxidation-reduction exoergic reaction;

toxic substance – substance that upon influence on living organisms may lead them to death and having the following characteristics:

medium lethal dose upon introduction in stomach from 15 to 200 milligrams/kilogram of weight included;

medium lethal dose upon application on skin from 50 to 400 milligrams/kilogram of weight included;

medium lethal concentration in air from 0,5 to 2 milligrams/litre included;

high-toxic substance – substance that upon influence on living organisms may lead them to death and having the following characteristics:

medium lethal dose upon introduction in stomach no more than 15 milligrams/kilogram of weight;

medium lethal dose upon application on skin no more than 50 milligrams/kilogram of weight;

medium lethal concentration in air no more than 0,5 milligrams/litre;

substances substituting danger for environment, as well as characterized in water environment by the following indicators of acute toxicity:

medium lethal dose upon inhalation effects on fish within ninety six hours no more than 10 milligrams/litre;

medium poison concentration causing particular effect upon influence on daphnia within forty eight hours no more than 10 milligrams/litre;

medium inhibitory concentration upon influence on water plants within seventy two hours no more than 10 milligrams/litre;

2) production of melts of ferrous, non-ferrous, precious metals and alloys on the basis of these metals;

3) mining, prospecting, drilling, blasting, mineral extraction and processing of minerals, underground mining, except for exploration of commonly occurring minerals and mining operations without drilling or blasting.

Footnote. Article 70 as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enacted upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 71. Hazardous industrial facilities

1. Hazardous industrial facilities shall include enterprises, industrial units and other facilities of these enterprises that have the characteristics established by Article 70 of this Law and identified as such in accordance with the rules for the identification of hazardous industrial facilities approved by the authorized body in the field of industrial safety.

2. Hazardous industrial facilities also include hazardous technical devices:

1) technical devices operating under pressure of more than 0.07 MegaPascal or at water heating temperature of more than 115 degrees Celsius, with the exception of heating networks;

2) lifting mechanisms, escalators, cableways, funiculars, elevators, travolators, as well as lifts for persons with disabilities (persons with disability);

3) steam and hot water boilers operating under a pressure of more than 0.07 megaPascal and (or) at a water heating temperature of more than 115 degrees Celsius (heat supply organization), vessels operating under a pressure of more than 0.07 megaPascal, lifting mechanisms, escalators, cable cars, funiculars, elevators, travolators, as well as lifts for persons with disabilities (persons with disability) at social infrastructure facilities;

4) drilling and workover rigs with a drilling depth of over two hundred metres operated at hazardous industrial sites;

5) shaft hoisting systems and lifting machines;

6) portable storage facilities for explosives and explosive-based products, mixing and charging machines, mobile and stationary explosives and explosive-based product manufacturing facilities.

Footnote. Article 71 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 72. Attestation of legal entities for the right to perform works in the field of industrial safety

1. Legal entities are subject to attestations for the right of:

1) carrying out an expert examination of industrial safety;

2) training, retraining of specialists, employees in the field of industrial safety;

3) carrying out expertise in the field of blasting;

4) is excluded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall go into effect ten calendar days after the date of its first official publication);

5) conducting technical maintenance of gas consuming systems;

6) installation, maintenance, technical diagnostics, technical inspection and repair of elevators, escalators, travelators, as well as lifts for persons with disabilities.

2. The certification of legal entities for the right to carry out works in the field of industrial safety shall be carried out in the manner determined by the authorized body in the field of industrial safety.

3. As excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

4. Following the results of consideration, the authorized body in the field of industrial safety shall take decision on issuing a certificate for the right to work in the field of industrial safety (hereinafter – the certificate) or on the refusal to issue a certificate.

5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated November 25, 2019 № 272-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

6. The issuance of a certificate may be denied due to the applicant’s inconsistency with the requirements for legal entities certified for the right to carry out works in the field of industrial safety.

If a legal entity eliminates the indicated reason, the application for certification shall be considered on a common basis.

7. The certificate is valid for five years.

In the event that an organisation, certified by the authorised body in the field of industrial safety for the right to carry out works in the field of industrial safety (hereinafter - the certified organisation), carries out activities in violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection, including the provision of false information in the document specified in paragraph 2 hereof, the said organisation shall be held administratively liable in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The deprivation of the certificate is carried out in court in case of failure to eliminate the reasons for which the certificate was suspended.

The certificate is terminated in the following cases:

1) submission by a certified organization of an application with a request to terminate the certificate;

2) expiration of its validity period;

3) liquidation of a legal entity;

4) deprivation of the certificate.

8. Information on certified organizations or termination of the certificate shall be placed by the authorized body in the field of industrial safety on its Internet resource and (or) shall be published in periodicals distributed throughout the territory of the Republic of Kazakhstan.

The authorized body in the field of industrial safety keeps a register of issued and terminated certificates.

Footnote. Article 72 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated November 25, 2019 № 272-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 26.12.2019 № 284-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 73. Expert examination of industrial safety

1. Expert examination of industrial safety shall be subject to:

1) hazardous technical devices specified in paragraph 2 of Article 71 of this Law;

2) technologies, technical devices, materials used at hazardous industrial facilities, with the exception of construction materials used at hazardous industrial facilities;

3) is excluded by Law of the RK№ 26-VII of 01.04.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication);
4) is excluded by Law of the RK № 26-VII of RK of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication);
5) as excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication);
6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan from October 28, 2015 № 366-V (effective after ten calendar days after the day of its first official publication);

7) project documents subject to expert examination for industrial safety in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On Subsoil and Subsurface Use".

2. Expert examination of industrial safety is carried out by certified organizations, independent from the applicant organization, at the expense of the applicant organization.

3. The result of industrial safety expert examination shall be an expert conclusion.

Footnote. Article 73 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 № 269-V (shall be enforced from 01.01.2015; dated 28.10.2015 № 366-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 27.12.2017 № 126-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); № 26-VII of RK of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 74. Issue of permits for the use of technologies applied at hazardous production facilities, hazardous technical devices

1. Consideration of documents for obtaining a permit for the use of technologies used at hazardous production facilities and hazardous technical devices shall be carried out by the authorized body in the field of industrial safety.

2. The authorized body in the field of industrial safety, having considered the submitted documents, shall make a decision to issue a permit for the use of technologies used at hazardous production facilities, and hazardous technical devices or submit a motivated refusal.

3. If in the course of operation it is revealed that the technologies applied at hazardous production facilities, hazardous technical devices do not comply with industrial safety requirements, the permit for their use shall be revoked by the competent authority in the field of industrial safety.

4. Records of issued, revoked permits for the use of technologies applied at hazardous production facilities, hazardous technical devices shall be maintained by the competent authority in the field of industrial safety.

5. Information on technologies used at hazardous production facilities, hazardous technical devices approved for use in the territory of the Republic of Kazakhstan shall be posted on the internet site of the competent authority in the field of industrial safety.

6. Permits for the use of technologies applied at hazardous production facilities, hazardous technical devices shall be valid in the territory of the Republic of Kazakhstan for all market participants and their reissuance shall not be required.

Permits shall not be required for assemblies, parts, devices, components and spare parts that are components of technical devices, or for technical devices that have undergone the conformity assessment procedure (certification).

Footnote. Article 74 as reworded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall go into effect ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 75. Issuance of permits for the permanent use of explosive substances and products based on them, performance of explosive works

1. Consideration of documents for obtaining a permit for the permanent use of explosives and products based on them, including those of foreign origin, shall be carried out by the authorized body in the field of industrial safety.

2. The representatives of the applicant, the certified organization and the authorized body in the field of industrial safety should be included in the test commission.

3. The permission for the permanent use of explosive substances and products on their basis is issued by the authorized body in the field of industrial safety after carrying out a complex of tests, including:

1) control tests for the conformity of explosive substances and products based on them to the requirements established in the technical documentation for their production and application, including industrial safety requirements;

2) acceptance tests in production conditions.

4. The permission for the performing of explosive works is issued by the territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety. The procedure for issuing a permission for the performing of explosive works is determined by the authorized body in the field of industrial safety.

Footnote. Article 75in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 76. Compulsory declaration of industrial safety of hazardous industrial facility

1. Mandatory industrial safety declarations shall be required for hazardous production facilities complying with the criteria for classifying hazardous production facilities as declarable, as approved by the competent authority in the field of industrial safety.

2. The declaration of industrial safety of hazardous industrial facility (hereinafter - the declaration) is developed for designed and active hazardous industrial facilities.

3. The development of the declaration shall be carried out by the operator of the hazardous production facility itself.

4. The declaration is approved by the head of organization operating hazardous industrial facility.

The head of organization operating hazardous industrial facility is responsible for the timeliness of submission, completeness and reliability of information contained in the declaration established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

5. is excluded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

6. Consideration of documents for assigning the registration cipher of the declaration shall be carried out by the authorized body in the field of industrial safety.

The authorized body in the field of industrial safety, having considered the presented documents, takes decision on registration of the declaration or submits a motivated refusal.

The declaration registered by the authorized body in the field of industrial safety is stored in the authorized body in the field of industrial safety in the form of an electronic document.

7. Operation of hazardous industrial facility without declaration registered by an authorized body in the field of industrial safety is prohibited.

8. Information on hazardous production facilities with registered industrial safety declarations, shall be posted on the website of the competent industrial safety authority.

9. In case of changing conditions influencing in ensuring of industrial safety, including cases of modernization or re-profiling of a hazardous industrial facility, declaration is subject to change.

If the declaration is amended, it must be re-registered no later than three months after the amendment.

Footnote. Article 76 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 77. Registration and deregistration of hazardous technical devices and hazardous production facilities

Footnote. The title of Article 77 as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

1. With a view to registering or deregistering hazardous production facilities, the head of the organisation operating hazardous production facilities shall submit an application to the territorial sub-division of the competent industrial safety authority, enclosing data on the identification of hazardous production facilities.

To register or deregister a hazardous technical device, the head of the organisation operating the hazardous technical device shall:

at industrial facilities, apply to the territorial subdivision of the competent industrial safety authority;

at social infrastructure facilities, submit an application to the local executive body exercising state control and supervision in the field of industrial safety.

2. The application shall indicate the basis for identifying dangerous technical device for registration or deregistration.

3. When registering, deregistering a hazardous technical device, an appropriate entry shall be made in the register of hazardous technical devices of the territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety or a structural subdivision of the local executive body exercising the function of supervision over the safe operation of hazardous technical devices at social infrastructure facilities.

4. A competent industrial safety authority shall determine the procedure for registering and deregistering hazardous technical devices at social infrastructure facilities.

Footnote. Article 77 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 26.12.2019 № 284-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 78. Reconciliation of project documentation for construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation and liquidation of hazardous industrial facilities

1. The project documentation for the construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation, and liquidation of a hazardous production facility located within two or more regions, as well as strategic facilities, shall be coordinated with the Chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of industrial safety or his/her deputies.

The project documentation for the construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation, and liquidation of other hazardous production facilities shall be coordinated with the chief state inspector of the region, the city of republican significance, the capital for state control and supervision in the field of industrial safety or his/her deputies.

The project documentation for the construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation, and liquidation of hazardous production facilities at social infrastructure facilities shall be coordinated with the state inspector of cities of republican significance, the capital, districts (cities of regional significance) for state control and supervision of the safe operation of hazardous technical devices at social infrastructure facilities.

2. The procedure for consideration and approval of the project documentation for the construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation and liquidation of hazardous production facilities shall be regulated by the rules for coordinating the project documentation for the construction, expansion, reconstruction, modernization, conservation and liquidation of a hazardous production facility by organizations operating a hazardous production facility.

3. is excluded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

4. When making changes to the project documentation, reconciliation is compulsory.

Footnote. Article 78 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.10.2015 № 366-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication); dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 14.07.022 № 141-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 79. Training and retraining of specialists, employees of hazardous industrial facilities and other organizations on the issues of industrial safety

1. Training, retraining of specialists, employees of hazardous industrial facilities for industrial safety issues is entrusted to the heads of organizations operating hazardous industrial facilities.

Training, retraining of specialists, employees of certified, design organizations and other organizations involved for work at hazardous industrial facilities on the matters of industrial safety is entrusted to the heads of these organizations.

Training, retraining is carried out by conducting training and further testing of knowledge (examinations).

2. Training and testing of knowledge (examinations) of specialists, employees of hazardous industrial facilities, as well as certified, design organizations and other organizations involved in work at hazardous industrial facilities, are carried out in the training center of a hazardous industrial facility or educational organization, if they have a certificate, granting the right to training, retraining specialists, employees in the field of industrial safety.

3. To conduct training organizations certified for the right to train, retrain specialists, employees in the field of industrial safety develop a curriculum and educational programs of industrial safety requirements for the employees which are approved by their supervisor.

4. Technical managers, specialists and workers involved in the technological process of a hazardous industrial facility, operating, performing maintenance, technical inspection, installation and repair of hazardous industrial facilities, entering the work at hazardous industrial facilities, as well as certified, design organizations and other organizations involved in work at hazardous production facilities are subjects to training:

1) employees who work at hazardous industrial sites - annually with a minimum of ten hours of prior training;

2) technical managers, experts and engineers - once every three years with a minimum of forty hours of prior training.

Persons referred to in sub-paragraph 2) of part one of this paragraph may conduct training on their own following the standard programme approved by the competent industrial safety authority.

5. Technical managers, specialists and workers participating in the technological process of a hazardous industrial facility, operating, performing maintenance, technical inspection, installation and repair of hazardous industrial facilities, as well as certified, design organizations and other organizations involved in work at hazardous industrial facilities are subjects to retraining with preliminary training on a ten-hour program in the following cases:

1) upon enforcement of regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection establishing industrial safety requirements, or when introducing changes and (or) amendments to the normative legal acts of the Republic of Kazakhstan in the field of civil protection that establish industrial safety requirements;

2) when appointing to a position or transferring to another job, if new duties require additional knowledge of safety from the manager or a specialist;

3) in violation of industrial safety requirements;

4) when a new equipment is put into operation or new technological processes are introduced;

5) at the request of the authorized body in the field of industrial safety or its territorial subdivisions when they establish insufficient knowledge of industrial safety requirements.

6. Organization and conduct of knowledge tests (examinations) of specialists, employees of hazardous industrial facilities, as well as certified, design organizations and other organizations involved in work at hazardous industrial facilities, are ensured by their managers in accordance with the approved schedules. Persons being subjects to verification of knowledge should be familiar with the schedule.

7. To carry out the test of knowledge of specialists, employees of organizations operating hazardous industrial facilities, as well as certified, design organizations and other organizations involved in work at hazardous industrial facilities, constantly acting examination commissions, headed by the head or deputy head of the training center of the organization operating hazardous industrial facilities, or training organization are created by an order (act) of the head of organization operating hazardous production facilities or an educational organization

8. Heads of legal entities that declare industrial safety, as well as members of constantly acting examination commissions of the mentioned legal entities, take exams every three years in accordance with the procedure established by the authorized body in the field of industrial safety.

8-1. Supervisors and members of permanent examination boards of other legal entities shall take the examination once every three years by a commission of the training organisation or training centre of the hazardous production facility at the end of the training course, observing the principle of independence.

9. It is not allowed to check the knowledge by an examination commission of less than three people.

10. Examination tickets and (or) electronic testing programs are developed by training organizations and approved by their managers.

11. The results of knowledge testing are documented in protocols. The knowledge test protocols are kept until the next knowledge check.

12. Persons who passed the exams are issued with the certificates of a standard form established by the authorized body in the field of industrial safety, signed by the chairman of examination commission.

The heads of legal entities declaring industrial safety, as well as members of permanent examination commissions of these legal entities are issued certificates.

13. The certificate (certificate) is valid (valid) on the territory of the Republic of Kazakhstan for the period specified in it.

14. Persons who failed to pass the exams shall undergo a second examination of knowledge in a period not later than one month.

15. Persons who do not pass the exam are not allowed to work.

16. Persons with expired licenses (certificates) must pass the exam within one month after admission to work.

17. The expenses on organization training, including payment for the members of examination commission, are assigned to organizations operating hazardous industrial facilities, certified, design organizations and other organizations involved in work at hazardous industrial facilities.

Footnote. Article 79 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 24.05.2018 № 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated November 25, 2019 № 272-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 80. Liquidation plan of accidents

1. Liquidation plan of accidents shall be developed on hazardous industrial facility.

2. The emergency response plan shall include measures for rescuing people, actions of managers and employees of the hazardous production facility, professional emergency rescue services in the field of industrial safety.

3. Liquidation plan of accidents shall contain:

1) operative part;

2) distribution of obligations between employees participated in liquidation of accidents, sequence of actions;

3) list of civil servants and institutes notified in case of accident and participated in its liquidation.

4. The emergency response plan shall be approved by the head of the organisation operating the hazardous production facility and agreed with the professional industrial safety emergency rescue service.

Footnote. Article 80 as amended by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 81. Training alerts and emergency prevention trainings

1. Training alerts and emergency prevention trainings are conducted at a hazardous industrial facility according to the plan approved by the head of organization.

The operator of a hazardous production facility shall notify in writing the local sub-division of the competent authority in the field of industrial safety of any training alarms no later than ten working days before they are due to take place.

2. The training alarm shall be conducted by the technical manager of the organisation operating a hazardous production facility, jointly with representatives of the territorial subdivision of the competent industrial safety authority and professional emergency services in the field of industrial safety.

Emergency drills shall be held with employees for each position in the emergency plan.

3. The results of the drill and emergency drills shall be documented in a report. The head of the organisation operating a hazardous production facility shall be responsible for monitoring the implementation of the proposals set out in the act.

Footnote. Article 81 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 15. INVESTIGATION AND ACCOUNTING OF INCIDENTS, ACCIDENTS ON HAZARDOUS INDUSTRIAL FACILITIES

Article 82. Actions of organization carrying out operation of of hazardous industrial facility, in case of incident, accident

1. The organization that operates a dangerous industrial facility, in case of an incident:

1) immediately informs about the occurrence of hazardous industrial factors and the incident the workers, population falling into the calculation zone of emergency situation, territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety, local executive bodies;

2) informs within 24 hours territorial subdivision of the authorized body in the field of industrial safety;

3) investigates the incident;

4) develops and implements measures to prevent incidents;

5) registers happened incidents.

2. The organization that carries out the operation of a hazardous industrial facility in case of an accident:

1) immediately notify employees, the professional industrial safety emergency service, the territorial sub-division of the authorised agency and the territorial subdivision of the industrial safety authority, local executive authorities, and, in the event of hazardous production factors, the public falling within the calculated emergency zone;

2) provides the Commission for investigation of an accident with all necessary information for the exercise of its powers;

3) carries out activities that ensure the safety of the commission work.

Footnote. Article 82 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 26-VII of 01.04.2021 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 83. Objectives of an accident or incident investigation

1. The objectives of an accident or incident investigation shall include clarification of the circumstances preceding the accident or incident, determination of its causes, the nature of violations of operating conditions of technical devices, technological processes, violations of industrial safety requirements, determination of measures to eliminate consequences and prevent similar accidents or incidents, material damage caused by the accident or incident.

2. The investigation of the accident or incident shall be carried out by an appropriate commission.

Footnote. Article 83 as reworded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall go into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 84. Establishment of a commission of enquiry into an accident or incident

1. To investigate the accident, the competent industrial safety authority or its territorial sub-division shall establish a commission headed by its representative.

The commission investigating the accident shall include representatives of:

the local executive body;

the organisation operating a hazardous production facility;

the professional industrial safety emergency service or the professional on-site emergency rescue service in industrial safety.

Nominees for inclusion in the commission shall be proposed within twenty-four hours of being informed of the occurrence of the accident to the territorial subdivision of the competent industrial safety authority.

1-1. The authorized body in the field of industrial safety or its territorial subdivision shall notify the state body carrying out, within its competence, activities in the field of state legal statistics and special accounting, at the location of the subject (facility) of control and supervision within the next working day after the start of the commission's work.

2. A state commission established by the Government of the Republic of Kazakhstan shall investigate an accident at a hazardous production facility involving a group accident with more than five fatalities.

The Government of the Republic of Kazakhstan shall be entitled to establish a state commission to investigate an accident at a hazardous production facility and on other grounds.

3. The commission of the organisation operating the hazardous production facility headed by its technical manager shall investigate the incidents.

The incident investigation commission shall be composed of representatives of the operator of the hazardous production facility, as well as other persons as determined by its head.

Footnote. Article 84 as reworded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be put into effect ten calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 85. Commission for the investigation of an accident or incident and its competence

1. The work of the accident or incident investigation commission shall be carried out under an order (instruction) approved by the chairman, performing organisational arrangements and ensuring timely, high-quality investigation of the accident or incident and registration of the results.

2. The members of the commission investigating an accident or incident shall be entitled to:

1) have unimpeded access to the site of the accident or incident, to documents and materials relating to the operation of the hazardous production facility as well as to employees working therein;

2) survey and further investigate the accident or incident site;

3) interview the witnesses, employees and others involved in the accident or incident;

4) review documents and materials relating to the operation of a hazardous production facility and the implementation and enforcement of industrial safety requirements;

5) request documents and materials on the accident or incident from the relevant state authorities, as well as natural and legal persons;

6) give recommendations to prevent accidents or incidents and reduce their consequences;

7) exercise other powers stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of industrial safety.

3. Employees of the operator of a hazardous production facility shall provide information requested by the accident or incident investigation commission.

4. Following the decision of the commission chairman, specialists may be involved in the investigation of the accident or incident to perform technical calculations, laboratory investigations, tests, examinations and other activities.

Footnote. Article 85 as reworded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 86. Record of the results of an accident or incident investigation

1. Based on the results of the accident investigation, the commission, within thirty calendar days from the date of its appointment, shall draw up an accident investigation report and shall prepare other accident investigation materials.

The period for conducting an accident investigation may be extended only once by the head of the body that appointed the commission, by an order (directive) indicating the reasons for the extension on the basis of a memo from the chairman of the commission, but not more than thirty calendar days.

2. The accident investigation report shall be signed by the members of the commission.

In case a member of the commission refuses to sign the accident investigation report, the chairman of the commission shall make an appropriate entry in the report of the accident investigation in the presence of the commission members. A member of the commission may state his/her dissenting opinion in writing to be attached to the report of the investigation of the accident, before it is signed by the chairman of the commission.

3. The accident investigation report and other materials as decided by the commission shall be submitted to the operator of the hazardous production facility, and to all members of the commission for signing and sending as specified in paragraph 4 of Article 87 of this Law.

4. The chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for state control and supervision in the field of industrial safety shall have the right to make a decision on the revision of the act of investigating the accident in case of establishing facts of violation of the investigation procedure that influenced its results, or grounds to consider the conclusions and the conclusion of the commission erroneous.

5. Following the investigation of the incident, an incident investigation report shall be drawn up by the commission.

6. The incident investigation report shall be signed by the members of the commission.

If a member of the commission refuses to sign the incident investigation report, the chairman of the commission shall make an appropriate entry in the incident investigation report in the presence of the commission members. A member of the commission shall be entitled to state his/her dissenting opinion in writing to be attached to the incident investigation report prior to its signing by the chairman of the commission.

7. The incident investigation report and other materials as decided by the commission shall be sent by the operator of the hazardous production facility to all members of the commission in pursuance of paragraph 4 of Article 87 of this Law.

8. The accident or incident investigation report shall state:

Details of the operator of the hazardous production facility (name and location of the legal entity, surname, first name, patronymic (if stated in the identity document), registered address at the place of residence of the individual entrepreneur);

the name of the hazardous production facility, its location;

causes and circumstances of the accident or incident;

the amount of harm (damage) caused;

breaches of industrial safety requirements;

measures taken to contain and eliminate the accident or incident and its consequences;

actions to be taken as a result of the investigation of the accident or incident;

proposals for the prevention of similar accidents or incidents in the operation of a hazardous production facility;

other information on the accident or incident as decided by the commission.

Footnote. Article 86 as reworded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2021 № 95-VII (shall be enforced from 01.01.2023); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after its first official publication).

Article 87. Measures to be taken by the operator of a hazardous production facility after investigation of an accident

1. After investigating the accident, within ten calendar days, the operator of the hazardous production facility shall draw up and approve an action plan for eliminating the consequences of the accident and preventing similar accidents.

2. Within five working days, the operator of a hazardous production facility shall send the approved action plan for accident consequences elimination and prevention of similar accidents to the territorial subdivision of the competent industrial safety authority.

3. In the event of an accident due to constructional defects of technical devices, the operator of the hazardous production facility shall send a complaint to the manufacturer with a copy to the territorial subdivision of the competent industrial safety authority.

4. The operator of a hazardous production facility shall send the accident investigation report and other materials by decision of the commission to the competent industrial safety authority and its territorial subdivision, as well as, if there are legitimate grounds, to law enforcement and interested state authorities.

Footnote. Article 87 as reworded by Law of the RK № 26-VII of 01.04.2021 (shall be enacted ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 88. Expenses on investigation of accident

All expenses linked with investigation of accident shall be incurred by an organization operating hazardous industrial facility.

SECTION 7. STATE RESERVE Chapter 16. FORMATION OF STATE RESERVE SYSTEM

Article 89. The system of state reserve

The state material reserve system shall be formed by the competent authority in the area of the state material reserve, the structural unit in the area of the state material reserve and its subordinate organisations.

Footnote. Article 89 in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); as amended by Law of the RK № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 90. Assignment of state reserve

State reserve shall be created and used for the purposes of:

1) ensuring of mobilization needs;

2) taking measures on prevention and liquidation of emergency situations and their consequences;

3) rendering of regulating impact on market;

4) rendering of aid for refugees;

5) rendering of humanitarian assistance.

Article 91. Legal status of material values of state reserve

1. Stocks of material values of the state reserve are republican property independently from the place of their storage.

2. In case of supposed encumbrance of storage facilities and (or) objects on which material values of the state reserve are placed, the material values shall be placed in other storage facilities in compliance with secrecy order under decision of the Government of the Republic of Kazakhstan by the rights of organizations with foreign participation.

Article 92. Placement of orders for the supply of material assets to the state reserve

1. Orders for the supply of material assets to the state reserve are placed among suppliers at the expense of budgetary funds in the order established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

1-1. The supply of material assets of the state reserve, which is part of the state defense order shall be carried out in the manner established by the Legislation of the Republic of Kazakhstan on defense industry and state defense order.

2. The competent authority in the sphere of the state material reserve shall act as the purchaser for the supply of material assets to the state material reserve, except for the provision stipulated in paragraph 2 of Article 96-1 of this Law.

3. Material assets supplied to the state reserve must comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation for the whole period of storage.

3-1. The competent authority in the field of the state material reserve shall organize research (tests) of tangible assets supplied and stored in the state material reserve, for their compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Surveys (tests) of food products shall be carried out by state organisations active in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

Examination (testing) of other material assets of the state reserve shall be performed by accredited testing laboratories.

Research (testing) of materiel shall be funded from the budget.

4. Regulations for storage of material assets of the state reserve shall be developed by a subordinate organization of the state reserve system, except for medicines and medical devices of mobilization reserve.

Footnote. Article 92 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication) dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 93. Placement of material assets of the state reserve

1. Material assets of the state reserve are stored in subordinate organizations of the state reserve system and at the storage points of material assets of the state reserve.

2. Subordinate organizations of the state reserve system, storage facilities for material assets of the state reserve and organizations that have mobilization orders shall be held responsible for the qualitative and quantitative safety of material assets of the state reserve transferred for storage.

2-1. The regulations governing the operation of state reserve assets shall define the criteria for state reserve assets storage facilities.

3. The list of organisations storing material assets of the mobilisation reserve, the name and volume of storage of these assets shall be determined by the nomenclature and volume of storage of material assets of the state reserve.

4. Organizations that have been established mobilization orders shall be obliged to ensure storage, transfer, timely refreshment of material assets of the state reserve in accordance with mobilization orders, as well as their release during the sale.

In case of subsequent removal of mobilization orders from organizations and unbundling of material assets of the mobilization reserve, their storage is carried out until the complete release from the state reserve.

5. Points of storage of material assets of the state reserve and organizations that have been established mobilization orders, subordinate organizations of the state reserve system submit reports on availability and movement of material assets of the state reserve.

6. Material storage facilities of the state material reserve and organisations to which mobilisation orders have been established, in the event of a change in their profile, reorganisation, privatisation or liquidation, within five working days of the decision to carry out the above procedures, shall notify the competent authority in the area of the state material reserve and the relevant central executive authorities.

Footnote. Article 93 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication) dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall take effect ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 17. USE OF THE STATE RESERVE

Article 94. Reasons for use and procedure for release of material assets ​​from the state reserve

1. The use of the state reserve for mobilization needs is carried out on the basis of appropriate plans for mobilization training and mobilization of the Republic of Kazakhstan.

2. The use of the state reserve for providing regulatory impact on the market, assistance to refugees and humanitarian assistance is carried out by the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. The use of material assets of the state reserve for taking measures to prevent and liquidate emergency situations of natural and technogenic nature shall be carried out by the decision of the authorized agency in agreement with the authorized agency for state material reserve.

4. The release of material assets from the state reserve is carried out in the following cases:

1) due to their refreshment;

2) in the order of borrowing;

3) in the order of disbandment.

5. When releasing material assets from the state reserve in the order of borrowing, a compulsory requirement is provision of a guarantee of second-tier banks in the manner determined by the authorized body the control and supervision of financial market and financial organizations.

6. Material assets of the state reserve cannot be released in the order of borrowing in cases if the recipient of material assets:

1) has arrears to the budget;

2) did not return the material assets of the state reserve received by him earlier;

3) is in the stage of bankruptcy.

7. When issuing material assets from the state material reserve by way of borrowing, the competent authority in the field of state material reserve shall conclude an agreement (contract) with the recipient.

8. When releasing material assets from the state reserve in the order of borrowing, the recipient pays three percent of the total amount of the set price in order to ensure the performance of the borrowing contract.

9. The release of material assets from the state reserve in the order of refreshment and disbandment is carried out in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, except for cases of their release for taking measures to prevention and liquidate emergencies and their consequences, providing regulatory impact on the market, assistance to refugees, humanitarian assistance, transfer to the balance of other state bodies.

10. Purchase of goods of the state reserve by individuals and legal entities engaged in procurement in line with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state procurement shall be made from the competent body in the area of the state material reserve or its structural subdivision in the area of the state reserve.

10-1. Storage facilities of material assets of the state reserve shall refresh material assets of the state reserve on a contractual basis with the subsequent deposit of material assets into the state reserve according to the nomenclature and volume of storage of material assets of the state reserve.

10-2. Transfer of tangible assets of the state reserve subject to refreshment and dispersed tangible assets upon change of nomenclature to the balance of other state bodies shall be performed on a free-of-charge basis upon decision of the competent body on state property management in coordination with state bodies - recipients and the competent authority in the field of the state material reserve.

The procedure for the transfer of state reserve tangible assets subject to freshening and dispersed tangible assets in case of change of nomenclature to the balance sheet of other state bodies shall be determined by the regulations for the operation of state reserve tangible assets.

11. Tangible assets shall be released by way of dispersal without subsequent lay-up in cases of change of nomenclature and disposal or destruction, with subsequent lay-up - for prevention and liquidation of natural and manmade emergencies and their consequences, regulatory impact on the market, assistance to refugees and humanitarian aid.

12. Funds received from the sale of tangible assets upon their release from the state material reserve shall be credited to the budget within three working days following receipt by the competent authority in the field of the state material reserve of confirmation of the full performance of the contract.

13. The material assets of the state reserve used in taking measures for prevention and liquidation of emergencies and their consequences, the provision of regulatory impact on the market, assistance to refugees and humanitarian assistance are subject to compensation, at the expense of budgetary funds.

Compensation of costs for the delivery and transfer of humanitarian assistance is carried out from the reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan on the basis of the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 94 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication) dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication); № 352-VI of 29.06.2020 (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 94-1. Disposal of tangible assets of the state reserve

1. The decision to dispose of tangible assets in the state material reserve shall be taken by the competent authority in the field of state material reserve in coordination with the competent authority for state property management.

2. Tangible assets of the state reserve shall be disposed of at the expense of budgetary funds under the procedure established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Disposed goods shall be sold by a competent authority in the field of state material reserves according to the rules for write-off, destruction, disposal of state material reserves and sale of disposed goods.

Footnote. Chapter 17 as supplemented by Article 94-1 in obedience to Law of the RK № 332-VI dated 25.05.2020 (shall be enacted upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 95. Use of state reserve for rendering of regulate impact on market

In case of occurrence of crisis developments and threatening disproportions between supply and demand on internal market, material values of the state reserve on the basis of decisions of the Government of the Republic of Kazakhstan shall be used for rendering of regulate impact on market.

Article 96. Procedure for release of material assets from the state reserve to provide regulatory impact on the market

1. The authorized agency for trade activity regulation and the authorized agency for development of agro-industrial complex shall monitor the prices of goods and, in case that the price level at which the regulatory impact on the market is efficient, by agreement with the authorized agency for the state material reserve makes an offer to the Government of the Republic of Kazakhstan on necessity to release material assets from the state reserve for providing regulatory impact on the market with indication of the subjects of trading activity - recipients, volume, price and size of trades surcharge of released material assets.

2. Selection of subjects of trading activity in case of use the state reserve for rendering of regulating impact on the market is carried out on the basis of the following criteria:

1) legal capacity and capability confirmed by documents proving the identity or a certificate of state registration (re-registration) of a legal entity in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) paying capacity expressed in the absence of debts to the bank, where the business entity is served, confirmed by the availability of a certificate from the bank or its branch;

3) the possibility of selling the purchased goods in retail trade networks, confirmed by title documents or a lease contract for retail trade network facilities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) the availability of storage facilities capable of ensuring the proper safety of the purchased goods, confirmed by title documents or a lease contract for storage facilities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, documents of the authorized bodies in the field of public health and civil protection.

3. The competent authority in the field of the state material reserve shall release tangible assets from the state material reserve based on the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan by concluding contracts with the subjects of trade activities. Money received from the release of tangible assets from the state reserve for market regulation shall be transferred to the budget revenue.

Realization of material assets released from the state reserve to provide regulatory impact on the market is carried out by the subjects of trading activity through retail trade.

Footnote. Article 96 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 07.11.2014 № 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 03.12.2015 № 432-V ((shall be enforced from 01.01.2017); dated 29.03.2016 № 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after the day its first official publication) dated 18.03.2019 № 237-VI (shall be enforced upon expiry of twenty one calendar days after its first official publication); № 332-VI of 25.05.2020 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 96-1. Specifics of supply, storage and release of medicines and medical devices of mobilization reserve

1. The provisions of this Law shall apply to the supply, storage and release of medicines and medical devices in the mobilisation reserve, with the particulars set out herein.

2. The competent authority in the field of health care shall act as the purchaser for the procurement of services for the supply, storage and release of medicines and medical devices in the mobilisation reserve in cases of change in nomenclature.

3. A single distributor determined by the Government of the Republic of Kazakhstan shall supply, store medicines and medical devices of the mobilisation reserve and release them by way of refreshment and dispersal in cases of change in nomenclature.

4. The procedure for the supply, storage and release of medicines and medical devices of the mobilization reserve shall be determined by the rules for the operation of the material assets of the state reserve.

Footnote. Chapter 17 as supplemented by Article 96-1 in obedience to Law of the RK № 332-VI of 25.05.2020 (shall be enacted upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 97. Ensuring of carriage of material values of the state reserve

1. In cases of occurrence of emergency situations or imposition of emergency state, carriage of material values of the state reserve by transport organizations shall be carried out as a matter of priority.

2. Material values released from the state reserve for taking measures on prevention and liquidation of emergency situations and their consequences, rendering of assistance to refugees and humanitarian assistance shall be accepted by transport organizations for carriage upon presenting a cargo without advance payment.

Compensation for expenses of transportation of cargo shall be carried out from emergency reserve of the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 98. Reporting on existence and movement of material values of the state reserve

Reporting on existence and movement of material values of the state reserve shall be carried out in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan. By this, in subordinate organizations of the state reserve system and storage facilities of material values of the state reserve, accounting and reporting on movement and storage of material values of the state reserve shall be carried out separately from accounting and reporting of other activity, carried out by them.

Article 99. Accounting of tangible assets of the state reserve

1. A competent authority in the field of the state material reserve shall account for the tangible assets of the state material reserve in the order established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. Inventory from the state reserve shall be taken off the books in case of research (tests) and shortages within the limits of natural loss norms.

Footnote. Article 99 as reworded by Law of the RK № 332-VI of 25.05.2020 (shall go into effect ten calendar days after the date of its first official publication).

SECTION 8. STATUS AND SOCIAL PROTECTION OF SERVANTS AND OTHER EMPLOYEES OF BODIES OF CIVIL PROTECTION AND THEIR FAMILY MEMBERS
Chapter 18. STATUS AND SOCIAL PROTECTION OF SERVANTS AND OTHER EMPLOYEES OF BODIES OF CIVIL PROTECTION AND THEIR FAMILY MEMBERS

Article 100. Status of servants and other employees of civil protection bodies

1. Civil protection bodies are completed by servants from military men who serve in the authorized body, territorial subdivisions of its department and military units of civil defence, employees carrying out functions for the prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, provision of emergency medical and psychological assistance to the population, from employees of bodies of state fire fighting service, rescuers, and also other workers.

2. The list of military positions and corresponding military ranks in the management bodies and military units of civil defence is approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

3. Persons performing military service in the authorized body, territorial subdivisions of its department and military units of civil defence, have the status and enjoy the rights and privileges established by the legislation of the Republic of Kazakhstan for military men of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan.

4. Persons carrying out functions for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, providing emergency medical and psychological assistance to the population, as well as persons serving in the bodies of State fire-fighting service, who have been given special ranks, have the status and enjoy the rights and benefits, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan for law enforcement officers.

The list of positions of civil protection bodies, the occupation of which gives the right to assign special ranks and class ranks to officials who perform directly the main tasks and functions of civil protection bodies, is approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. Labour relations of employees carrying out functions for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, provision of emergency medical and psychological assistance to the population, employees of the bodies of the state fire-fighting service are regulated in accordance with the procedure established by the Labor Code of the Republic of Kazakhstan with the features provided by the Law of the Republic of Kazakhstan "On law enforcement service".

6. Labor relations of other employees of civil protection bodies are regulated by the Labor Code of the Republic of Kazakhstan and the legislation of the Republic of Kazakhstan on state service.

7. Servicemen who serve in the authorized body, territorial subdivisions of its department and military units of the civil defence, employees carrying out functions for the prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, rendering emergency medical and psychological assistance to the population, employees of the bodies of state fire-fighting service have a uniform clothing and special uniforms of a fixed pattern with insignia in accordance with military and special titles.

8. Servants and other employees of civil protection bodies and the authorized body of enterprises subordinate to the department when carrying out activities on liquidation of emergency situations, exercises, combat and operational duties, classes in training centers, classes with military equipment, wear special clothes when performing special tasks.

Employees who carry out functions for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, provision of emergency medical and psychological assistance to the population, employees of State fire-fighting service during the period of emergency or martial law shall be entitled to carry, store and use firearms and special means. The procedure for the use of firearms and special means is determined by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Law Enforcement Service".

9. Labor relations between civil servants and employees of civil protection bodies that are not state employees are regulated by the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 100 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.10.2015 № 374-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 101. Payment of labor, pension and other provision of servants and other employees of civil protection bodies

1. Payment of labor, pension and other provision of servants and other employees of civil protection bodies is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Rescuers of professional accident rescue services and groups are paid monthly a bonus in percentage to the official salary, depending on work experience in the following amounts upon the service length higher than:

1) three years - fifteen percent;

2) five years - twenty percent;

3) ten years - thirty percent;

4) fifteen years - forty percent;

5) twenty years - fifty percent.

The length of service of rescuers of professional emergency services and formations for the payment of percentage bonuses for length of service shall be calculated in the manner prescribed by the competent authority.

3.Military men who serve in the authorized body, department, as well as territorial subdivisions and military units of civil defence subordinate to the department, employees carrying out functions for prevention and liquidation of emergency situations of natural and technogenic character, provision of emergency medical and psychological assistance to the population, employees of fire fighting service, other employees of civil protection bodies and subordinate enterprises are provided with free uniforms and special outfit.

Footnote. Article 101 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 29.10.2015 № 374-V(shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 75-VII of 24.11.2021 (shall come into force ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 102. Protection of life and health, medical care for servants and other employees of civil protection bodies, as well as for the members of their families

1. Employees and other employees of civil protection bodies have the right to medical care in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan. In the absence at the place of service (work) or place of residence of employees of civil protection bodies of medical organizations with appropriate departments in them, specialists or special equipment for medical reasons, medical care is provided by health subjects:

1) within the guaranteed volume of free medical care in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On people's health and the health care system";

2) in the system of compulsory social health insurance in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory social health insurance".

Payment for the services of healthcare entities for the provision of medical care to employees of civil protection bodies is carried out by the social health insurance fund.

Reimbursement of the costs of the social health insurance fund for paying for the services of healthcare entities for the provision of medical care to employees of civil protection bodies within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance is carried out at the expense of budgetary funds provided for by the authorized body in the field of healthcare.

Family members of employees of civil protection bodies living with them, as well as other employees of civil protection bodies, have the right to medical assistance in medical organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Payment for the services of medical organizations for the provision of medical care to the persons specified in part four of this clause is carried out by the social health insurance fund:

1) within the guaranteed volume of free medical care in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On people's health and the health care system";

2) in the system of compulsory social health insurance in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory social health insurance".

Employees and other employees of civil protection bodies injured (wounds, injuries, contusions) in the line of duty are sent for sanatorium treatment at the expense of budget funds.

The rights and benefits of employees and other employees of civil protection bodies specified in this paragraph apply to pensioners of civil protection bodies dismissed from military service (work) due to age, health status or staff reduction, the total duration of service (work) of which is twenty or more years old.

Civil defense conscripts, cadets of educational organizations of the department, if medically indicated, have the right to free medical care in medical organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Children of employees and other employees of civil protection bodies who died in the line of duty, until they reach the age of majority, retain the right to medical and sanatorium services in the manner determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. Citizens entering the service (work) in the civil protection bodies and enterprises subordinate to the department of the authorized body shall take a medical examination, check the level of physical preparation, testing of professional qualities, psychological testing, the results of which determine their suitability for service (work ).

The period of temporary disability, continuous being of an employee of civil protection bodies under treatment should not exceed four months, unless the legislation of the Republic of Kazakhstan provides for longer periods of treatment for certain diseases. After the expiration of the established period of continuous presence in the treatment the employee is a subject to medical examination to decide the question on suitability for further service (work).

The time spent on treatment of employees of the civil protection bodies due to wounds, contusions or injuries they have received in the course of their official duties is not limited. For medical examination, the mentioned persons are sent after the end of treatment or at the determined outcome of the disease.

Footnote. Article 102 as amend by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 № 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 28.12.2018 № 208-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 103. Social guarantees of rescuers and their family members

1. Compulsory social insurance of rescuers shall be carried out in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Rescuers may be insured at the expense of funds received on the basis of agreements from state bodies and organizations as well.

3. In case of death incident (death) of a rescuer upon fulfillment of official duties or his (her) death within a year due to injury received upon fulfillment of official duties, dependents shall be paid by a lump sum allowance in amount of no less than ten-fold annual amount of salary according to the last held position.

4. Upon establishment of disability to a rescuer in the result of maim, injury, wound, contusion, disease received upon fulfillment of official duties, he (she) shall be paid by a lump sum allowance in amounts of:

1) a person with a disability of the first or second group – five times the annual salary;

2) a person with a disability of the third group – twice the annual salary.

5. In case of receiving maim, injury, wound, contusion, disease by a rescuer with permanent disability, he (she) shall be paid by a lump sum allowance without establishment of disability in amount of not less than annual amount of salary.

6. Lump sum allowance determined by paragraphs 3, 4 and 5 of this Article shall not be paid, if it is proved that death incident (death), maims, injuries, wounds, contusions, diseases of a rescuer occurred due to circumstances that are not linked with fulfillment of official duties in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. Allowance for burial of decease or died rescuer of accident rescue services and groups shall be given in amount established for the relevant financial year by the law on republican budget.

8. Allowances shall be paid at the expense of funds of organizations maintained accident rescue services and groups in accordance with paragraphs 3, 4, 5 and 7 of this Article. Upon emergency situations of technogenic character, expenses of organizations maintained accident rescue services and groups shall be compensated in full measures at the expense of an inflictor of harm (damage).

9. Social security of family members of rescuers for disability, in case of loss of a breadwinner is carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on social protection.

10. To rescuers of professional accident rescue services and groups servicing organizations with harmful and hazardous labour conditions, the guarantees of legal and social security and benefits established by the legislation of the Republic of Kazakhstan for employees of these organizations shall be applied. Amount of their salary shall be no less than amount of salary of the relevant categories of employees of hazardous industrial facilities serviced by them.

11. Legal and social guarantees provided by this Article shall be applied to rescuers of voluntary accident rescue groups, as well as citizens that are not rescuers, upon their engagement in performance of accident rescue operations.

Footnote. Article 103 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.08.2015 № 342-V (shall be enforced from 01.07.2018); dated 27.06.2022 № 129-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 20.04.2023 № 226-VII (shall be enforced from 01.07.2023).

SECTION 9. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS
Chapter 19. FINAL PROVISIONS

Article 104. Financing of measures of civil protection

1. Financing of measures of civil protection shall be carried out in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Financing of measures of civil protection shall be carried out at the expense of:

1) budget funds;

2) funds of organizations;

3) voluntary contributions of citizens, funds and public associations;

4) other sources that are not inconsistent with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 105. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection

Violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on civil protection shall entail responsibility established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 106. Settlement of disputes in the field of civil protection

Disputes in the field of civil protection shall be settled in the order established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 106 as worded by Law of the RK № 351-VI of 29.06.2020 (shall be enacted on 01.07.2021).

Article 107. International cooperation in the scope of civil protection

Authorized body shall participate in the following directions of international cooperation in the scope of civil protection:

1) conduct of monitoring and forecasting of emergency situations on a permanent basis together with organizations of foreign countries, international organizations;

2) creation and ensuring of activity of international organizations on prevention of emergency situations and ensuring of civil protection;

3) rendering of humanitarian assistance to foreign countries;

4) education of Kazakhstani specialists in foreign countries;

5) holding of seminars, conferences, studies and training courses in the Republic of Kazakhstan and abroad;

7) joint carrying out of scientific researches on different aspects of emergency situations and civil protection.

Article 108. Activity of foreign persons, foreign and international organizations on ensuring of civil protection of population in the territory of the Republic of Kazakhstan

Activity of foreign persons, foreign and international organizations on prevention, liquidation of emergency situations and their consequences in the territory of the Republic of Kazakhstan shall be carried out, if it is not inconsistent with the legislation of the Republic of Kazakhstan or is regulated by international treaties.

Chapter 20. TRANSITIONAL PROVISIONS

Article 109. Procedure of entering of this Law into force

1. This Law enters into force upon expiry of ten calendar days after the date of its first official publication.

2. Shall be deemed to have lost force the following Laws of the Republic of Kazakhstan:

1) Law of the Republic of Kazakhstan dated 5 July 1996 “On emergency situations of natural and technogenic character” (The Bulleting of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1996, № 11-12, Article 263; 1998, № 23, Article 416; 1999, № 4, Article 101; 2000, № 6, Article 145; 2003, № 14, Article 112; 2004, № 11-12, Article 67; № 23, Article 142; 2006, № 1, Article 5; № 24, Article 148; 2007, № 2, Article 18; № 8, Article 52; № 20, Article 152; 2008, № 6-7, Article 27; № 21, Article 97; 2009, № 2-3, Article 9; № 18, Article 84; 2010, № 5, Article 23; 2011, № 1, Article 2; № 5, Article 43; № 11, Article 102; 2012, № 15, Article 97; 2013, № 9, Article 51; № 14, Article 75; 2014, № 1, Article 4);

2) Law of the Republic of Kazakhstan dated 22 November 1996 “On fire-fighting security” (The Bulleting of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1996, № 18, Article 368; 1998, № 23, Article 416; 1999, № 20, Article 728; № 23, Article 931; 2000, № 6, Article 142; 2002, № 17, Article 155; 2003, № 14, Article 112; № 24, Article 177; 2004, № 23, Article 142; 2006, № 3, Article 22; № 24, Article 148; 2007, № 2, Article 18; № 9, Article 67; № 10, Article 69; № 20, Article 152; 2008, № 6-7, Article 27; 2009, № 18, Article 84; 2010, № 5, Article 23; № 13, Article 67; 2011, № 1, Article 2, 3; № 11, Article 102; 2012, № 4, Article 32; № 8, Article 64; № 15, Article 97; 2013, № 9, Article 51; № 14, Article 75; 2014, № 1, Article 4);

3) Law of the Republic of Kazakhstan dated 27 March 1997 “On accident rescue services and status of rescuers” (The Bulleting of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1997, № 6, Article 69; 1998, № 24, Article 436; 2000, № 8, Article 187; 2004, № 11-12; Article 67; № 23, Article 142; 2006, № 1, Article 5; 2007, № 2, Article 18; № 8, Article 52; № 9, Article 67; № 20, Article 152; 2008, № 6-7, Article 27; № 21, Article 97; 2011, № 1, Article 7);

4) Law of the Republic of Kazakhstan dated 7 May 1997 “On Civil defence” (The Bulleting of the Republic of Kazakhstan, 1997, № 9, Article 93; 1998, № 23, Article 416; 1999, № 4, Article 101; 2000, № 6, Article 142; 2004, № 23, Article 142; 2006, № 1, Article 5; № 16, Article 104; 2007, № 10, Article 69; 2008, № 6-7, Article 27; № 21, Article 97; 2009, № 18, Article 84; 2010, № 5, Article 23; 2011, № 1, Article 2, 7; № 5, Article 43; № 11, Article 102; 2012, № 4, Article 32; № 15, Article 97; 2013, № 9, Article 51; № 14, Article 75; 2014, № 1, Article 4);

5) Law of the Republic of Kazakhstan dated 27 November 2000 “On state material reserve” (The Bulleting of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2000, № 20, Article 378; 2003, № 15, Article 139; 2006, № 16, Article 104; 2010, № 3-4, Article 11; № 17-18, Article 108; 2011, № 5, Article 43; 2012, № 13, Article 91; 2014, № 1, Article 4);

6) Law of the Republic of Kazakhstan dated 3 April 2002 “On industrial safety on hazardous industrial facilities” (The Bulleting of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2002, № 7-8, Article 77; 2004, № 23, Article 142; 2006, № 3, Article 22; № 24, Article 148; 2007, № 20, Article 152; 2008, № 6-7, Article 27; № 21, Article 97; 2009, № 18, Article 84; 2010, № 5, Article 23; № 9, Article 44; 2011, № 1, Article 2, 7; № 11, Article 102; № 12, Article 111; 2012, № 1, Article 5; № 15, Article 97; 2013, № 14, Article 75; 2014, № 1, Article 4).

President of
the Republic of Kazakhstan	N. NAZARBAYEV