О Программе совершенствования налогового администрирования в Республике Казахстан на 2010 - 2011 годы

Постановление Правительства Республики Казахстан от 30 апреля 2010 года № 375

В целях обеспечения полноты поступления налогов и других обязательных платежей в бюджет, полноты и своевременности перечисления обязательных пенсионных взносов и социальных отчислений в Государственный фонд социального страхования, а также осуществления налогового контроля за исполнением налогоплательщиками налоговых обязательств Правительство Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:
1. Утвердить прилагаемую Программу совершенствования налогового администрирования в Республике Казахстан на 2010 - 2011 годы (далее - Программа).
2. Государственным органам обеспечить своевременное выполнение мероприятий, предусмотренных Программой.
3. Контроль за исполнением настоящего постановления возложить на Заместителя Премьер-Министра Республики Казахстан Орынбаева Е.Т.
4. Настоящее постановление вводится в действие со дня подписания.

Премьер-Министр
Республики Казахстан К. Масимов

Утверждена
постановлением Правительства
Республики Казахстан
от 30 апреля 2010 года № 375

Программа
совершенствования налогового администрирования
в Республике Казахстан на 2010 - 2011 годы

1. Паспорт Программы

Наименование Совершенствование налогового
Программы: администрирования в Республике
Казахстан на 2010-2011 годы.

Основание для В рамках реализации:
разработки: Стратегического плана развития
Республики Казахстан до 2020 года,
утвержденного Указом Президента
Республики Казахстан от 1 февраля 2010
года № 922, в части реализации
стратегических целей по улучшению
бизнес-среды;
Стратегического плана Министерства
финансов Республики Казахстан на 2010
- 2014 годы, утвержденного
постановлением Правительства Республики
Казахстан от 30 декабря 2009 года №
2304;
Кодекса Республики Казахстан "О налогах
и других обязательных платежах в
бюджет" (Налоговый кодекс), принятого
10 декабря 2008 года.
В условиях текущей реализации
социально-экономических программ
развития Республики Казахстан налоговое
администрирование должно представлять
собой комплексную деятельность,
направленную, с одной стороны, на
совершенствование и оптимизацию
инструментов налогового контроля, с
другой стороны, на активизацию и
побуждение налогоплательщиков к
эффективному взаимодействию с
государством, что должно в результате
привести не только к эффективности
функционирования налоговой системы, но
и к стабильному росту
предпринимательской активности в
казахстанской экономике.

Государственный орган, Министерство финансов Республики
ответственный Казахстан
за разработку:

Цель и задачи: Целью Программы является
совершенствование налогового
администрирования путем принятия
мер по повышению собираемости налогов и
других обязательных платежей в
государственный бюджет, улучшению
условий для добровольного исполнения
налогоплательщиками налоговых
обязательств.

Задачи Программы:

1) усиление контроля за соблюдением
налогового законодательства;

2) оптимизация процессов налогового
администрирования;

3) выявление и пресечение признаков
коррупциогенности в органах налоговой
службы;

4) повышение уровня и качества
предоставления услуг населению,
бизнесу;

5) повышение правовой налоговой
грамотности среди населения;
6) повышение профессионализма налоговых
работников.

Сроки реализации 2010-2011 годы
(этапы):

Целевые индикаторы Целевыми индикаторами степени
достижения целей Программы являются:
1) исполнение 100 %-го прогноза по
доходам республиканского и местных
бюджетов, относящимся к компетенции
органов налоговой службы;
2) обеспечение уровня удовлетворенности
качеством оказанных налоговых услуг для
субъектов предпринимательства по итогам
2010 года не ниже 85,5 %, 2011 года -
87,8 %, для населения по итогам 2010
года не ниже 81,0 %, 2011 года - 85,5 %.

Объемы и источники Республиканский бюджет.
финансирования:

2. Введение

Реализация задач, поставленных перед налоговыми органами в посланиях Президента Республики Казахстан "Казахстан на пути ускоренной экономической, социальной и политической модернизации" от 18 февраля 2005 года, "Стратегия вхождения Казахстана в число пятидесяти наиболее конкурентоспособных стран мира" от 1 марта 2006 года, "Новый Казахстан в новом мире" от 28 февраля 2007 года, "Рост благосостояния граждан Казахстана - главная цель государственной политики" от 6 февраля 2008 года, возможна только при проведении единой налоговой политики, направленной на достижение баланса интересов государства и налогоплательщиков, на решение задач по совершенствованию налогового администрирования Республики Казахстан, призванной создать условия, повышающие конкурентоспособность казахстанской экономики, обеспечивая при этом максимальный сбор налогов на основе добровольного и сознательного выполнения налогоплательщиками своих обязанностей.
Настоящая Программа разработана в соответствии с Конституцией Республики Казахстан и следующими нормативными правовыми актами Республики Казахстан:
Кодекс Республики Казахстан от 10 декабря 2008 года "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс);
Указ Президента Республики Казахстан от 14 февраля 2008 года № 535 "О мерах по реализации Послания Главы государства народу Казахстана от 6 февраля 2008 года "Повышение благосостояния граждан Казахстана - главная цель государственной политики";
Указ Президента Республики Казахстан от 29 марта 2007 года № 304 "О некоторых мерах по дальнейшему проведению административной реформы";
Закон Республики Казахстан от 11 января 2007 года "Об информатизации";
Закон Республики Казахстан от 7 января 2003 года "Об электронном документе и электронной цифровой подписи";
Закон Республики Казахстан от 31 января 2006 года "О частном предпринимательстве";
постановление Правительства Республики Казахстан от 15 апреля 2008 года № 339 "Об утверждении лимитов штатной численности министерств и иных центральных исполнительных органов с учетом численности их территориальных органов и подведомственных им государственных учреждений";
постановление Правительства Республики Казахстан от 30 ноября 2007 года № 1155-1 "Об утверждении Плана мероприятий по реализации Концепции развития "электронного правительства" Республики Казахстан на 2008 - 2010 годы";
постановление Правительства Республики Казахстан от 30 сентября 2005 года № 969 "О Программе "Основные направления экономической политики и организационных мер по сокращению размеров теневой экономики в Республике Казахстан на 2005 - 2010 годы".

3. Анализ современного состояния проблемы

3.1. Содержание проблемы и обоснование необходимости ее решения
в рамках Программы

Сегодня казахстанская налоговая служба находится на качественно новом этапе своего развития, проведен ряд реформ, направленных на создание основы для дальнейшего успешного функционирования.
Увеличение налоговых поступлений, улучшение налогового климата, приведение Кодекса Республики Казахстан "О налогах и других обязательных платежах в бюджет" (Налоговый кодекс) (далее - Налоговый кодекс) в соответствие с международными стандартами свидетельствуют о том, что реформа движется в правильном направлении.
В последние годы сделаны существенные шаги и достигнуты значительные улучшения в области налоговой политики и налогового администрирования. Значительные объемы инвестиций вложены в развитие информационных технологий, которые в настоящее время активно используются. Более 75 % налогоплательщиков используют электронные формы отчетности. Приняты меры, направленные на улучшение прозрачности и повышение эффективности управления работой налоговых органов, включая внедрение стандартов предоставления налоговых услуг.
Однако на повестке дня реформ, учитывая сложность процесса устойчивого реформирования и модернизации, все еще стоят важные вопросы.
Анализ рейтинга Казахстана по отчету Всемирного Банка "Doing business 2009" свидетельствует о том, что страна занимает общее 49-е место по простоте уплаты налогов. Это самое высокое место среди стран СНГ.
Вместе с тем, согласно отчету сферой, которая вызывает наибольшее беспокойство, является время, необходимое налогоплательщикам для выполнения своих обязательств (112 место с 271 часом, необходимым для выполнения обязательств).
Сравнительный анализ со странами Восточной Европы, Великобритании, Германии и Юго-Восточной Азии по этому параметру, свидетельствует о наличии пробелов, которые необходимо восполнять за счет комплексной модернизации налоговой службы.
Так, количество часов, необходимых для этих же целей, в Эстонии составляет - 81 час, Великобритании - 105 часов, Малайзии - 145 часов, Германии и Хорватии - 196 часов, Румынии - 202 часа.
А по индикатору "Степень и эффект налогообложения" Глобального индекса конкурентоспособности Всемирного Экономического Форума - позиция Казахстана ухудшилась (в 2007 году - 81 место, 2008 году - 83 место). Данный индикатор отражает степень обременения налогами, как ограничение для инвестиций.
Основным индикатором качества услуг, предоставляемых органами налоговой службы, является удовлетворенность потребителей.
По результатам исследования налогоплательщиков, проведенного Исследовательским Центром "Сандж" в 2009 году, удовлетворенность населения качеством предоставления услуг налоговыми органами в среднем по Казахстану высока - 85 %.
В то же время, следует отметить, что удовлетворенность - агрегированное понятие, которое включает в себя восприятие различных аспектов услуги - скорость, информация, отношение и другое.
Удовлетворенность параметрами, которые отражают уровень налогового администрирования, ниже, чем удовлетворенность качеством услуги в целом. Это, в первую очередь, удовлетворенность установленными сроками получения услуги (78 %), соблюдением сроков услуги (80 %).
Кроме того, в 2009 году профессионализмом/компетентностью работников налоговых органов удовлетворены 82 %, вежливостью работников 84 %, своевременностью предоставления услуги 77 %, содержательностью информации - 75 %, а желанием помочь налогоплательщику - 75 % респондентов - субъектов предпринимательства.
Удовлетворенность населения качеством предоставления услуг налоговыми органами в среднем по Казахстану также высока - 91 %.
Следует отметить, что удовлетворенность городских налогоплательщиков - физических лиц незначительно ниже, чем удовлетворенность потребителей на селе.

3.2. Основные итоги работы налоговых органов
за 2006 - 2009 годы

Об уровне налогового администрирования

С 2006 по 2008 годы отношение доходов бюджета к ВВП выросло с 27,8 % до 29,4 %.
Сумма недоимки (без учета Недоимки-2) увеличилась с 34,2 млрд. тенге по состоянию на 1 января 2007 года до 47,7 млрд. тенге на 1 января 2010 года, то есть на 39,5 %. Недоимка-2 является недоимкой безнадежной к взысканию, которая образовалась в ходе работы по пресечению деятельности "обнальных" фирм и лжепредприятий.
Недоимка по обязательным пенсионным взносам сократилась с 6,6 млрд. тенге по состоянию на 1 января 2007 года до 4,4 млрд. тенге на 1 января 2010 года, т.е. на 33,3 %.
Удельный вес налогоплательщиков, представляющих отчетность в электронном виде, с 2006 года вырос с 56,3 % до 80 % в 2009 году, а удельный вес налоговой отчетности, представленных в электронном виде, вырос за аналогичный период с 69,7 % до 84,5 %.
Результаты контрольно-экономической работы свидетельствуют о повышении эффективности работы по проводимым налоговым проверкам. Показатель доначисленных сумм налогов по результатам налоговых проверок на одного аудитора с 2006 года по 2009 год вырос на 2,9 раза и составил 142,1 млн. тенге против 49,4 млн. тенге.
Эти интегрированные показатели свидетельствуют об улучшении качества налогового администрирования, и это есть результат всей той большой работы, которую в последние годы проводили налоговые органы по совершенствованию бизнес-процессов, повышению эффективности налогового контроля, внедрению информационного сервиса.

Регистрационный учет налогоплательщиков

С 2002 года регистрация и регистрационный учет налогоплательщиков во всех налоговых органах Республики производятся в рамках единой централизованной технологии с помощью регистрационной компоненты интегрированной налоговой информационной системы (далее - ИНИС).
С введением процедуры регистрации юридических лиц по принципу "одного окна" автоматизирована процедура передачи органами юстиции в налоговые органы сведений о регистрации, ликвидации, а также внесенных изменениях в регистрационные данные, заявленные при регистрации юридическим лицом.
Также, немаловажным этапом в совершенствовании процедур регистрации и регистрационного учета является автоматизация процесса постановки физических лиц на регистрационный учет в налоговый орган по месту нахождения объектов налогообложения и объектов, связанных с налогообложением, по данным уполномоченных регистрирующих органов.
Однако и вышеприведенные мероприятия по совершенствованию налогового администрирования до конца не решают проблем, связанных с регистрационным учетом. Реализованные процедуры автоматической постановки на регистрационный учет охватывают не полный спектр налогоплательщиков, в полной мере не решают задачи по выявлению налогоплательщиков, уклоняющихся от исполнения налоговых обязательств по постановке на регистрационный учет и, соответственно, уплате налогов в бюджет.
Часть указанных проблем в настоящее время уже устраняются в процессе проведения государственной перерегистрации юридических и физических лиц в связи с переходом на единые идентификационные номера (ИИН/БИН) и ведения информационных систем "Государственная база данных "Юридические лица" (далее - ГБД ЮЛ) и "Государственная база данных "Физические лица" (далее - ГБД ФЛ). Тем не менее, по сей день, присутствует проблема по перерегистрации бездействующих и потерявших связь с налоговыми органами налогоплательщиков и последующему их администрированию, находящихся на регистрационном учете в налоговых органах.

Учет исполнения налогового обязательства

1. Учет платежей и начислений. Ведение лицевых счетов налогоплательщиков.
Ведение лицевых счетов налогоплательщиков осуществляется путем:
учета начислений на технологическом уровне в автоматическом режиме;
учета поступлений, получаемых от органов казначейства и Государственного центра по выплате пенсии (далее - ГЦВП), посредством представления электронного пакета документов с исключением бумажного документооборота.
В настоящее время учет платежей и ведение лицевых счетов во всех налоговых органах осуществляется в рамках единой технологии с помощью компонентов по учету лицевых счетов ИНИС, выполняющей следующие основные функции:
автоматический централизованный прием, обработка и распределение по налоговым органам - получателям электронных документов:
платежей из органов казначейства и ГЦВП;
сумм, исчисленных из налоговой отчетности, для последующей разноски на лицевые счета налогоплательщиков;
реестров исчисленных налогов на имущество и земельного налога с физических лиц;
формирование агрегированной справки об отсутствии и (или) наличии задолженности перед бюджетом (с 2005 года формирование справки производится с учетом налоговых обязательств налогоплательщика во всех налоговых органах Республики, где он состоит на регистрационном учете);
ведение баз данных лицевых счетов налогоплательщиков территориального уровня (конкретного налогового органа).
В настоящее время при осуществлении учета и ведения лицевых счетов налогоплательщиков возникают следующие основные проблемы:
1) нарушение сроков выдачи агрегированных справок об отсутствии и (или) наличии задолженности перед бюджетом. Обработка запроса на формирование агрегированной справки требует бесперебойной работы каналов связи и вычислительного оборудования, квалификации персонала, обслуживающего и сопровождающего систему;
2) прием платежей из органов казначейства и ГЦВП производится в пакетном режиме на уровне передачи электронных документов с помощью электронной почты;
3) недостаток информационных ресурсов для обработки постоянно увеличивающегося объема информации по платежам и начислениям.
2. Сбор налогов с лиц, торгующих на рынках.
Физические лица, индивидуальные предприниматели и юридические лица, осуществляющие деятельность по реализации товаров, выполнению работ, оказанию услуг на рынках, за исключением реализации товаров в киосках, стационарных помещениях (изолированных блоках) на территории рынка, осуществляют расчеты с бюджетом в специальном налоговом режиме на основе разового талона.
В целях повышения эффективности налогового администрирования физических лиц, индивидуальных предпринимателей и юридических лиц, осуществляющих деятельность по реализации товаров, выполнению работ, оказанию услуг на рынках с 1 января 2011 года согласно законодательству Республики Казахстан будет прекращено действие нормы, предусматривающей применение такими лицами специального налогового режима на основе разового талона.
3. Сокращение налоговой задолженности налогоплательщиков.
Одной из основных мер принудительного взыскания суммы задолженности является выставление инкассовых распоряжений на банковские счета налогоплательщиков.
В случае неисполнения налогоплательщиками своих налоговых обязательств налоговые органы, в частности, ограничивают в распоряжении имущество такого налогоплательщика в счет погашения налоговой задолженности с последующей его реализации на специализированных аукционах.
До введения с 1 января 2009 года Налогового кодекса определение аукциониста для реализации ограниченного в распоряжении имущества возлагалось на налоговые органы. На текущий момент часть такого имущества не реализована. В связи с введением с 1 января 2009 года нового порядка реализации ограниченного в распоряжении имущества полномочия по реализации такого имущества переданы органам исполнительного производства.
Актуальной проблемой при взыскании налоговой задолженности является ложное и преднамеренное банкротства. В целях повышения эффективности работы необходимо внедрение автоматического режима, позволяющего определить потенциальных налогоплательщиков - "лжебанкротов". Основным преимуществом данного режима будет являться возможность проведения анализа финансового состояния всех налогоплательщиков.
В настоящее время отсутствует правовая база, регулирующая вопросы взыскания налоговой задолженности филиалов (представительств) иностранных компаний, осуществляющих предпринимательскую деятельность в Республике Казахстан. Взыскание налоговой задолженности затруднено тем, что основные активы компаний содержатся в головных офисах, размещенных в других государствах, и на территории Республики Казахстан не имеют банковских счетов, отсутствуют их руководители или представители, которым необходимо вручить уведомление.
Помощь в сборе налогов в рамках конвенций об избежании двойного налогообложения, заключенных Республикой Казахстан, предусмотрена только в 10 конвенциях из 37 (Нидерланды, Индия, Азербайджан, Узбекистан, Кыргызстан, Иран, Бельгия, Туркменистан, Румыния, Норвегия). При ведении переговорного процесса включение указанной статьи часто является проблематичным. Вместе с тем, компетентные органы других иностранных государств в связи с отсутствием статьи "Помощь в сборе налогов" в налоговых конвенциях отказывают в такой помощи.
Вместе с тем, существует многосторонняя Конвенция о взаимной административной помощи, которая заключена между государствами членами Совета Европы и странами-членами Организации Экономического Сотрудничества и Развития (далее - ОЭСР). В данный момент соглашение в силе и к октябрю 2006 года оно подписано и ратифицировано дополнительно 12 странами (Азербайджан, Бельгия, Дания, Финляндия, Франция, Исландия, Италия, Нидерланды, Норвегия, Польша, Швеция и США). Канада и Украина также подписали соглашение, но еще не ратифицировали его.
В рамках указанной Конвенции страны оказывают друг другу административную помощь в области налогообложения, которая может включать при необходимости действия, совершаемые судебными органами, а также:
обмен сведениями (информацией), в том числе одновременный налоговый контроль и участие в осуществляемом за границей налоговом контроле (проверках);
взыскание задолженности по уплате налогов, включая защитные меры; и вручение документов.
Особенностью Конвенции о взаимной административной помощи является то, что диапазон обмена информацией более расширен и осуществляется не только по прямым налогам, но также по косвенным налогам, любым другим видам налогов и обязательным взносам в фонд социального страхования и т.п.
В настоящее время обмен информацией органами налоговой службы с иностранными налоговыми органами осуществляется на основе запроса, на что затрачивается значительное количество времени, что приводит к потере актуальности вопроса. Следует отметить, что количество иностранных компаний, осуществляющих деятельность на территории Республики Казахстан и уклоняющихся от налоговых обязательств, не снижается.

Представление налоговой отчетности в электронном виде

С введением в 2002 году в действие Налогового кодекса налогоплательщику Республики Казахстан предоставлено право выбора способа представления налоговой отчетности: либо на бумажных носителях, либо по почте с уведомлением, либо в электронном виде.
Для обеспечения возможности представления налоговой отчетности в электронном виде с 2006 года в Казахстане внедрена так называемая технология "e-tax". Ежегодно расширяющийся спектр электронных услуг привлекает все большее количество налогоплательщиков, желающих представлять налоговую отчетность в электронном виде. Анализ представления налоговой отчетности позволяет сделать вывод о значительном увеличении количества таких налогоплательщиков. Так, по сравнению с 2007 годом (433 629 налогоплательщиков) количество налогоплательщиков, представивших налоговую отчетность в электронном виде, по состоянию на 1 января 2009 года увеличилось на 61,1 % и составило 709 566 налогоплательщиков.
В настоящее время основными проблемами при представлении налоговой отчетности в электронном виде и организации удаленного доступа к лицевым счетам является следующее:
1) несвоевременное обновление программного обеспечения по заполнению форм налоговой отчетности в связи с изменениями налогового законодательства;
2) нестабильность работы системы приема и обработки форм налоговой отчетности, что приводит к сбоям при приеме и обработке отчетности в период максимальной нагрузки, в том числе к задержке разноски данных из форм налоговой отчетности на лицевые счета налогоплательщиков;
3) неразвитость аналитического аппарата систем приема и обработки форм налоговой отчетности;
4) отсутствие возможности в сельской местности, отдаленной от районных центров, представления налоговой отчетности в электронном виде.
Решение этих проблем состоит в усовершенствовании технологии приема и обработки электронной налоговой отчетности, построении гибкой системы баз и хранилищ данных, внедрении стандартных решений межсистемной интеграции.
Кроме того, уровень технической обеспеченности налоговых органов неадекватен объему получаемой и обрабатываемой ими информации. Маломощное и устаревшее оборудование не справляется с обработкой постоянно увеличивающегося потока информации, и, как следствие, приводит к сбоям в информационных системах. Результатом этого является образование очередей обработки данных на серверах, разноска на лицевые счета происходит с нарушением сроков сдачи налоговой отчетности. Такое положение вызывает нарекания со стороны налогоплательщиков и работников налоговых органов, и может привести к отказу налогоплательщиков от представления налоговой отчетности в электронном виде.

Камеральный контроль налоговой отчетности

Одним из действенных инструментов налогового администрирования, используемых в настоящее время налоговыми органами, является камеральный контроль исполнения налогоплательщиками налоговых обязательств на основе представляемой ими налоговой отчетности.
Камеральный контроль, проводимый налоговыми органами, постоянно совершенствуется и дорабатывается. В частности, за период 2006 - 2008 годы добавлены новые процедуры в камеральном контроле по налогу на добавленную стоимость (далее - НДС), в результате чего на сегодня их насчитывается 15. Наряду с этим проводилась работа по автоматизации камерального контроля в части корпоративного подоходного налога (далее - КПН), так в 2007 году разработана методология его проведения, а в 2008 году проведены тестовые испытания в городах Сарань и Темиртау. Также в 2008 году разработана методология проведения камерального контроля по земельному и транспортному налогам с юридических лиц.
Итоги запусков камерального контроля только по НДС уже сегодня определяют десятки тысяч налогоплательщиков, у которых выявляются значительные несоответствия сведений в представленной налоговой отчетности.
При этом согласно Налоговому кодексу, действующему с 1 января 2009 года, формы налоговой отчетности значительно упрощены. В связи с чем, процедуры камерального контроля налоговой отчетности также требуют оптимизации в соответствии с новыми формами налоговой отчетности.
Так, к примеру, согласно Налоговому кодексу введен реестр счетов-фактур по реализованным товарам (работам, услугам), данные которого будут сверяться с данными реестра счетов-фактур по приобретенным товарам (работам, услугам) покупателей.

Налоговые проверки

В 2009 году проведено 30 699 документальных проверок, что на 41,5 % меньше, чем за аналогичный период предыдущего года (73 984). В 2009 году начислены налоги, другие обязательные платежи в бюджет, обязательные пенсионные взносы, социальные отчисления и пени на сумму 457,4 млрд. тенге, что в 1,5 раза больше, чем за предыдущий год (299,1 млрд. тенге).
Регистрация предписаний на проведение налоговых проверок и документирование процедур проверки во всех налоговых органах республики производится в рамках единой централизованной технологии с помощью специализированного компонента ИНИС "Электронный контроль налогового аудита" (далее - ЭКНА). Пользователями ЭКНА в настоящее время являются около 3,2 тысяч работников налоговых органов.
Основными проблемами в данном направлении являются низкая результативность налоговых проверок и недостаток высококвалифицированных работников - аудиторов налоговых органов.

Администрирование акцизов и осуществление государственного
контроля рынка подакцизной продукции

Администрирование акцизов является одним из проблемных направлений в работе органов налоговых служб, в частности:
1) рынок подакцизной продукции высокодоходен и поэтому наиболее подвержен теневому влиянию. Так, несмотря на принимаемые меры по регулированию алкогольного рынка, доля теневого оборота не снижается. Имеются факты, когда нелегально произведенная и контрафактная алкогольная продукция с учетно-контрольными марками, не поддающимися идентификации, бесконтрольно реализуется через торговую сеть ввиду отсутствия в Законе Республики Казахстан "О государственном регулировании производства и оборота этилового спирта и алкогольной продукции" и Кодексе Республики Казахстан об административных правонарушениях (далее - КоАП) соответствующих норм об ответственности за продажу такой продукции или санкции за правонарушения настолько незначительны, что позволяют им без значительного экономического ущерба неуклонно их повторять.
Большая часть теневого оборота осуществляется в розничном звене реализации алкогольной продукции. На информационном уровне отсутствует возможность отслеживания объемов реализованной алкогольной продукции и проведения анализа по цепочке "производитель - оптовик - розница" для выявления лиц, реализующих нелегальную продукцию, следовательно, уменьшения теневого оборота.
2) в сфере оборота табачной продукции ключевым направлением является ведение государственного контроля, учета и анализа балансов производства и оборота табачных изделий, основанных на мониторинге производства и декларирования оборота табачных изделий. На сегодня в недостаточной мере реализована возможность учета и анализа баланса между производством и оборотом табачных изделий реализацией табачной продукции.

Взаимодействие с другими организациями

4. По получению информации о движении на банковских счетах бездействующих налогоплательщиков.
По состоянию на 1 января 2009 года в Государственном реестре налогоплательщиков около 12,7 % юридических лиц являются бездействующими налогоплательщиками и потерявшими связь с налоговыми органами, что затрудняет работу налоговых органов по обнаружению и обеспечению исполнения налоговых обязательств.
Кроме того, по результатам камерального контроля налоговой отчетности по НДС выявлены факты выписки счетов-фактур с НДС плательщиками НДС, не представляющими налоговую отчетность по НДС. В целях обеспечения своевременного реагирования налоговых органов на подобные факты и передачи их в правоохранительные органы для принятия процессуальных мер с 1 января 2005 года в Налоговом кодексе предусмотрена норма, предоставляющая право налоговым органам запрашивать в банках и организациях, осуществляющих отдельные виды банковских операций, информацию о движении денег на банковских счетах бездействующих налогоплательщиков.
Для определения порядка направления запросов налоговых органов в банки второго уровня в отношении бездействующих юридических лиц в 2005 году Налоговым комитетом Министерства финансов Республики Казахстан (далее - Налоговый комитет) разработан и согласован с Агентством Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций соответствующий приказ.
Текущими основными проблемами при взаимодействии с банками второго уровня по получению информации о движении на банковских счетах бездействующих налогоплательщиков является отсутствие автоматизированного взаимодействия.
5. По электронному выставлению инкассовых распоряжений и распоряжений о приостановлении расходных операций.
Со 2 июля 2007 года произведен официальный запуск электронного взаимодействия налоговых органов с банками второго уровня по выставлению инкассовых распоряжений на банковские счета налогоплательщиков по взысканию налоговой задолженности, а также получению уведомлений от банков второго уровня об открытии и закрытии налогоплательщиками банковских счетов.
Введение возможности автоматизированной передачи инкассовых распоряжений на банковские счета налогоплательщиков, их дебиторов позволило сократить время, которое затрачивали работники налоговых органов и банков второго уровня на выставление инкассовых распоряжений, так как инкассовые распоряжения выставляются на сумму налоговой задолженности по каждому сроку уплаты налогов и платежей на все банковские счета налогоплательщика, а также достигнуть прозрачности в работе налоговых органов, исключить коррупционные правонарушения.
Вместе с тем, в 2010 году планируется переход на единую структуру номера банковского счета клиента согласно Международным стандартам, в соответствии с которыми номер банковского счета должен содержать 20 знаков. В целях обеспечения взыскания сумм задолженности в полном объеме после перехода на единую структуру номера банковского счета клиента необходимо провести инвентаризацию инкассовых распоряжений и распоряжений о приостановлении расходных операций, выставленных налоговыми органами.
В рамках перехода на единую структуру номера банковского счета проведена инвентаризация выставленных инкассовых распоряжений. По состоянию на 1 января 2010 года проинвентаризировано 1 217,8 тыс. инкассовых распоряжений.
В декабре 2009 года на базе Налоговых департаментов по г. Астане, г. Алматы, Атырауской, Павлодарской областям внедрено электронное взаимодействие с 20 банками второго уровня по автоматическому направлению распоряжений о приостановлении расходных операций по банковским счетам налогоплательщиков.
6. Взаимодействие с таможенными органами.
Взаимодействие с таможенными органами осуществляется в рамках информационных систем Налогового комитета и Комитета таможенного контроля. В рамках данного обмена органами таможенной службы ежемесячно осуществляется передача сведений на цифровых носителях органам налоговой службы по экспортным и импортным операциям, произведенным налогоплательщиками. Указанные сведения используются органами налоговой службы при проведении налоговых проверок в целях выявления и предотвращения нарушений налогового законодательства.
Текущими основными проблемами при взаимодействии с таможенными органами является отсутствие оперативного автоматизированного взаимодействия.
7. Взаимодействие с органами финансовой полиции в части передачи материалов налоговых проверок и получение результатов их рассмотрения.
Взаимодействие органов налоговой службы с правоохранительными органами заключается в защите интересов государства в части пополнения доходной части бюджета, в том числе путем привлечения к соответствующей ответственности недобросовестных налогоплательщиков, нарушающих требования налогового законодательства.
В целях сокращения сроков рассмотрения запросов в органах финансовой полиции, пресечения коррупционных правонарушений разработано и внедрено с ноября 2007 года программное обеспечение. Информационный обмен между двумя государственными органами позволяет передавать и принимать материалы в автоматизированном режиме; проводить мониторинг своевременности и качества передаваемых материалов в органы финансовой полиции и результатов их рассмотрения органами финансовой полиции.
В настоящее время проблемой информационного взаимодействия между указанными государственными органами является отсутствие электронно-цифровой подписи на передаваемых документах, которая будет реализована в 2010 году.
8. Взаимодействие с органами прокуратуры.
С целью сокращения сроков регистрации предписаний на проведение налоговых проверок, оперативного и качественного контроля за правомерностью назначения и проведения налоговых проверок разработано программное обеспечение, позволяющее передавать и принимать информацию (предписание, карточка, талон-приложение, журнал регистрации, акт-сверки) в автоматизированном режиме; проводить мониторинг сроков, периодичности и правомерности назначения налоговых проверок.
Проведены работы по совершенствованию информационного взаимодействия в части регистрации в органе статистического учета и контроля предписаний на проведение налоговых проверок в связи с внесенными изменениями в Налоговый кодекс.
На сегодняшний день проблемой информационного взаимодействия между указанными государственными органами является также отсутствие электронно-цифровой подписи на передаваемых документах.

Взаимодействие с органами, осуществляющими регистрацию объектов
налогообложения или объектов, связанных с налогообложением

Регистрационный учет объектов налогообложения в налоговых органах осуществляется на централизованном уровне с помощью информационной системы (далее - РНиОН). У налоговых органов появилась возможность создать реестр налогоплательщиков и объектов налогообложения, который содержит практически все сведения о налогоплательщике, поступающие от уполномоченных государственных органов. Так, по состоянию на 1 января 2009 года в реестре налогоплательщиков и объектов налогообложения содержится порядка 79 млн.сведений.
Информация доступна в автоматическом режиме всем налоговым органам, где налогоплательщик находится на регистрационном учете.
Переход налоговых органов на централизованный порядок ведения учета объектов налогообложения позволяет осуществлять контроль, составлять отчетность, проводить анализ по обеспечению полноты и своевременности уплаты платежей в бюджет. Система позволяет выполнять функции администрирования по физическим лицам в части:
автоматического исчисления сумм земельного налога, налога на транспортные средства и налога на имущество;
формирования и печати уведомлений (квитанций и извещений) указанным налогоплательщикам;
выявления и передачи в ИНИС сведений о налогоплательщиках, подлежащих принудительной постановке на учет по месту нахождения объектов налогообложения;
определения резидентства в Республике Казахстан иностранных лиц.
Благодаря электронным формам налоговой отчетности стало возможным реализация автоматического режима проведения камерального контроля по отдельным налогам и платежам, находящегося на стадии внедрения.
С 2006 года реализовано клиентское приложение "Доступ к РНиОН через веб-интерфейс" как информационная услуга для налогоплательщиков с возможностью удаленного просмотра своих регистрационных данных, объектах движимого и недвижимого имущества, находящиеся на праве их собственности и налоговых обязательствах.
На сегодняшний день существует проблема во всех уполномоченных органах в части полноты регистрационных сведений о субъекте и ряда необходимых для целей налогообложения реквизитов объекта. Кроме того, в ряде органов база данных до сих пор находится на бумажных носителях или отсутствует централизованная информационная база данных. Принятые технические решения и оборудования, для обеспечения информационного взаимодействия, хранения и использования информации, морально и технически устарели.
Администрирование налогов (налог на имущество и земельный налог с физических лиц) требует расходования огромных ресурсов как трудовых, так и денежных, при этом с минимальными поступлениями в бюджет.

Оказание налоговыми органами государственных услуг

Достигнутый на сегодняшний день этап развития Казахстана требует обращения внимания на качество предоставляемых государственных услуг населению, основываясь на передовой международный опыт. Так, в соответствии с ежегодным Посланием Президента Республики Казахстан народу Казахстана "Новый Казахстан в новом мире" от 28 февраля 2007 года на первом этапе разработаны и внедрены с 2007 года стандарты и регламенты оказания государственных услуг по 15 налоговым услугам, из всего перечня услуг (29 налоговых услуг). Выбор 15 налоговых услуг основывался на базе наиболее часто задаваемых налогоплательщиками вопросов, в частности, регистрационного и справочного характеров, представления налоговой отчетности, получения возврата из бюджета сумм налогов и другие.
Внедренные стандарты государственной услуги по налоговым вопросам направлены на повышение налоговой информированности среди населения и субъектов бизнеса и описывает весь процесс и ожидаемый результат оказания конкретной налоговой услуги. Также в стандартах утверждены целевые индикаторы качества и доступности услуг, предусматривающие текущие, целевые и стратегические показатели качества оказания отдельной услуги.
Как всем известно, основы рыночных отношений гласят, что любые оказываемые услуги должны оцениваться их потребителями, в связи с чем, с 2007 года в рамках Координационной группы по организации и проведению опроса общественного мнения по вопросу оценки деятельности органов налоговых служб, созданной Ассоциацией налогоплательщиков Казахстана, определена исследовательская организация для проведения ежегодного детального обследования качества работ органов налоговой службы при оказании государственных услуг населению и субъектам бизнеса.
9. Предоставление электронных услуг налогоплательщикам.
Оказание электронных услуг - общепринятая мировая практика, позволяющая минимизировать контакты между поставщиками и потребителями услуг и, как следствие, снижающая риск коррупционных правонарушений.
В рамках реализации программы "электронного правительства", а также в целях обеспечения налогоплательщиков необходимой информацией по вопросам налогового законодательства, упрощения исполнения налоговых обязательств, реализованы и предоставляются электронные услуги:
1) услуги технологии "е-tax";
2) возможность получения услуг через портал "электронного правительства";
3) возможность получения услуг через веб-портал для налогоплательщиков:
оперативное предоставление информации о налогоплательщиках, состоящих на регистрационном учете в налоговых органах, в том числе, условно исключенных из Государственной базы данных налогоплательщиков, признанных судами лжепредприятиями, плательщиках НДС;
расчет сумм пени, транспортного налога, налогов по специальным режимам на основе патента и упрощенной декларации;
информации о работоспособности серверов и каналов связи;
предоставление нормативной правовой, справочной и аналитической информации;
4) возможности направления жалоб или предложений в органы налоговой службы через электронную книгу жалоб call-e-tax@mgd.kz;
возможности бесплатного использования специального компьютерного оборудования и телекоммуникаций налоговых органов для формирования и отправки электронной налоговой отчетности через "Терминал налогоплательщика".
10. Центры приема и обработки информации для обслуживания налогоплательщиков.
Для создания налогоплательщикам оптимальных условий по исполнению ими налоговых обязательств, а также в целях предотвращения коррупции в налоговых органах Республики функционируют Центры приема и обработки информации (далее - Центры) для обслуживания налогоплательщиков.
Учитывая опыт функционирования Центров в ряде налоговых органов, а также опыт банковской системы, в настоящее время в налоговых органах внедряется новая типовая структура по принципу front и back-офисов, в результате которой вся работа непосредственно с налогоплательщиками осуществляется в операционных залах, а функции анализа, мониторинга и аудита осуществляются в рамках "кабинетной" системы без взаимодействия с налогоплательщиками.
Одними из основных функций Центров являются:
прием от налогоплательщиков налоговой отчетности и налоговых заявлений;
регистрационный учет налогоплательщиков;
возможность заполнения и отправки электронной налоговой отчетности с помощью специального программно-аппаратного комплекса "Терминал налогоплательщика";
выдача выходных форм по заявлениям налогоплательщиков, в том числе о состоянии расчетов с бюджетом.
В настоящее время на территории Республики Казахстан функционируют 215 Центров, из них в 92 Центрах на сегодняшний день условия обслуживания населения и бизнеса требуют совершенствования.
Вместе с тем, существующее количество Центров является недостаточным для повышения качественного уровня обслуживания налогоплательщиков.

О коррупции в налоговых органах

Борьба с коррупцией в Казахстане определена в качестве одного из основных приоритетов государственной политики.
Коррупция оказывает разлагающее влияние на все сферы общества: экономику, социальную сферу, политику, а негативные последствия, порождаемые этим явлением, препятствуют более прогрессивному развитию общества.
В целях борьбы с коррупцией, предупреждения должностных правонарушений, сужения коррупционных сфер и совершенствования ведомственного контроля в налоговых органах в сентябре 2007 года утверждены Стратегия борьбы с коррупцией в органах налоговой службы и Перечень коррупциогенных сфер в налоговых отношениях и мер по устранению в них коррупционных проявлений. Стратегия борьбы с коррупцией основана на оценке ситуации и перспектив по построению высокоэффективной налоговой службы, культивированной на настроении нетерпимости к коррупции внутри органов налоговой службы.
Внедрены показатели критериев оценки деятельности налоговых органов, на основании которых на ежеквартальной основе рассматривается ответственность руководителей налоговых органов за допущенный рост коррупционных правонарушений и преступлений. В налоговых органах функционируют Комиссии по предупреждению и пресечению коррупционных и должностных правонарушений и соблюдению служебной этики, а также Комиссия по рассмотрению отдельных вопросов по управлению человеческими ресурсами в составе Центрального аппарата. В рамках данной Комиссии за допущенные подчиненными коррупционные преступления с начала 2009 года рассмотрена ответственность 7 руководителей налоговых органов. Из них 4 освобождены от занимаемых должностей, на 2 наложены дисциплинарные взыскания в виде предупреждения о неполном служебном соответствии и одному объявлен строгий выговор.
В рамках взаимодействия и сотрудничества в сфере борьбы с коррупцией с финансовой полицией разработаны планы мероприятий по выявлению фактов взяткодательства со стороны налогоплательщиков. Так, с начала 2009 года налоговыми органами совместно с органами финансовой полиции выявлено 6 фактов взяткодательства со стороны налогоплательщиков. За 11 месяцев 2009 года по сравнению с аналогичным периодом 2008 года уровень коррупции в налоговых органах снижен по коррупционным правонарушениям на 69 % (19/62), по возбужденным уголовным делам на 35 % (33/51).
Согласно данным КПСиСУ за 11 месяцев 2009 года:
налоговыми органами самостоятельно выявлено 7 коррупционных правонарушений, совершенных работниками налоговых органов, или 37 % от общего количества правонарушений (7/19);
из 33 уголовных дел, возбужденных по подозрению в совершении коррупционных преступлений работниками налоговых органов 12 уголовных дел или 36 % (12/33) возбуждено по инициативе самих налоговых органов в рамках взаимодействия с органами национальной безопасности и финансовой полиции.

Текущее состояние информационно-технической инфраструктуры
органов налоговой службы

Масштабное и комплексное внедрение информационных технологий в системе налогового администрирования начато с 2001 года, их пользователями сегодня являются около 11,2 тысяч работников органов налоговой службы и около 830 тысяч налогоплательщиков, 12 государственных органов.
В настоящее время состояние информационной налоговой системы кратко можно охарактеризовать следующими цифрами (пример по ИНИС):
1) количество операций, выполняемых системой в сутки в распределенном режиме:
изменение регистрационных данных - до 12 тыс. операций в день;
прием и обработка платежных документов из казначейства - до 80 тыс. в день;
прием документов из ГЦВП - до 43 тыс. в день;
прием и расчет начислений - до 68 тыс. документов в день;
количество налогоплательщиков, пользующихся возможностью удаленного взаимодействия с налоговыми органами по каналам телекоммуникаций электронным способом, достигло 72 % всех налогоплательщиков - юридических лиц Республики.
2) объемы программного обеспечения:
около 30 модулей, автоматизирующих практически все основные процессы налогового администрирования;
структура баз данных представляет собой совокупность более чем 3500 реляционных таблиц с количеством строк (записей) в одной таблице до 120 миллионов;
программное обеспечение представлено более чем 5 миллионами операторов-строк исходного кода более чем в 11 000 исходных текстов программ;
проектно-техническая документация насчитывает около 1500 документов, эксплуатационная документация системы представлена более чем в 70 томах;
Информационная налоговая система - одна из наиболее важных стратегических систем государства. Учитывая это, а также невозможность и недопустимость ее остановки даже на минимальный срок, внедрена технология, позволяющая вводить новые модули и функциональные возможности одномоментно без остановки системы в масштабах страны. Удалось построить устойчивую от сбоев систему, работающую в условиях плохой, а зачастую и отсутствующей вообще связи, не требующей наличия на местах квалифицированного персонала, устойчивую к ошибкам пользователей.
Построена действенная система поддержки пользователей - сервис-диспетчерская служба, которая ежедневно осуществляет консультационное обслуживание и отработку инцидентов, возникающих при работе с системой как у работников органов налоговой службы, так и у тысяч пользователей.
В настоящее время производительность действующей системы фактически исчерпана. Учитывая это, предполагается провести технологическое, системно-программное и техническое перевооружение системы с целью перейти на качественно новый технический уровень и технологии на основе уже имеющегося функционального программного обеспечения. С 2006 года для обеспечения этого шага начата работа по анализу новых средств и систем, отработке новых принципов взаимодействия между системами, подготовке базового программного обеспечения к работе на 64-разрядной базовой платформе, переходу на новую платформу, технологию, что позволит обеспечить необходимую производительность системы и создаст предпосылки для ее расширения в дальнейшем.
Состояние телекоммуникаций, функционирующих на 2009 год, выражается следующей статистикой: 19,2 Кб/сек - 8 офисов; 64 Кб/сек - 1 офис; 128 Кб/сек - 3 офисов; 256 Кб/сек - 142 офисов; 512 Кб/сек - 42 офис; 2 Мгб/сек - 5 офисов, 3 Мгб/сек - 2 офисов. 4 Мгб/сек - 11 офисов, 70 Мгб/сек - 1 офис. Количество каналов, которые планируется перевести на наземные каналы связи: в 2009 году - 11 офисов.
Оснащение компьютерным оборудованием составляет 11198 компьютеров, из них не соответствуют текущим потребностям 6894 компьютера (61,5 %). В 2009 году планируется приобретение еще 6166 компьютеров. Оснащение серверным оборудованием составляет 777 серверов, из них не соответствуют текущим потребностям 337 серверов (43 %).
Вместе с тем, своевременно проводится обновление периферийных устройств и источников бесперебойного питания органов налоговых служб.
Анализ поэтапного совершенствования налогового администрирования показывает, что развитие налоговой системы республики происходит с учетом передового мирового опыта и на основе информационно-технической инфраструктуры, в которую входят все органы налоговой службы (224 офиса), около 190 тысяч налогоплательщиков, 12 государственных органов.
Основными проблемами при текущем использовании информационных технологий, отрицательно влияющими на эффективность применения информационных систем налогового администрирования, являются:
"моральная изношенность" компьютерного и серверного оборудования; малая пропускная способность коммуникационных каналов;
риски бесперебойного функционирования информационных систем налогового администрирования в связи с отсутствием резервных комплексов;
ежедневное увеличение объема информации и необходимость реализации мероприятий по оптимизации технологии приема, обработки, "движения" электронных документов внутри информационных систем и между ними; архивирования и хранения данных;
межсистемное взаимодействие на основе промышленных интеграционных решений;
отставание разработки методик и постановок задач от текущих потребностей пользователей информационных систем налогового администрирования;
увеличение нагрузки на работников органов налоговой службы в связи с тем, что вся налоговая отчетность и иные документы налогоплательщиков вводится в информационные ресурсы без исключения.
Для обеспечения информационной безопасности представления налоговой отчетности в электронном виде построена система защиты информации. По состоянию на 26 марта 2009 года количество пользователей системы, представляющих налоговую отчетность в электронном виде, составило более 830 000. В связи с таким ростом объемов обрабатываемой информации возникли некоторые проблемы, в том числе:
постоянное переполнение списка отозванных сертификатов, возникающее вследствие резкого роста количества пользователей системы и периодической "недоступностью" центрального сервера системы гарантированной доставки сообщений;
использование единого канала связи для передачи данных (отчетов) и для передачи ключевой информации. В итоге при проблемах в одной из систем автоматически не работает вторая.
Для решения этих проблем в 2008 году усовершенствована Система гарантированной доставки сообщений и Система защиты информации "CERTEX3" в части внедрения технологии оперативной проверки статуса сертификата и отказа от использования списка отозванных сертификатов для пользователей системы.
С пользователями системы проводится разъяснительная работа по доведению понятия и технологии электронно-цифровой подписи. Оценку эффективности применения действующих информационных систем налогового администрирования планируется произвести в рамках мероприятий по реализации настоящей Программы.

4. Цели и задачи, целевые индикаторы
и показатели результатов Программы

Основными целями налогового администрирования и, соответственно, настоящей Программы, призванными создать условия, повышающие конкурентоспособность казахстанской экономики, обеспечивая при этом максимальный сбор налогов на основе добровольного и сознательного выполнения налогоплательщиками своих обязанностей, определены:
1) повышение собираемости налогов и максимальное обеспечение поступления в государственный бюджет с учетом снижения налоговых ставок;
2) улучшение условий для добровольного исполнения налогоплательщиками налоговых обязательств.
Целевыми индикаторами степени достижения целей Программы являются:
1) исполнение 100 %-го прогноза по доходам республиканского и местных бюджетов, относящимся к компетенции органов налоговой службы;
2) обеспечение уровня удовлетворенности качеством оказанных налоговых услуг для субъектов предпринимательства по итогам 2010 года не ниже 85,5 %, 2011 года - 87,8 %, для населения по итогам 2010 года не ниже 81,0 %, 2011 года - 85,5 %.
Реализация Программы предполагает решение следующих основных задач:
1) усиление контроля за соблюдением налоговой дисциплины, правильностью начислений и своевременностью уплаты налогов и других обязательных платежей, внедрение методов комплексного электронного камерального контроля;
2) повышение уровня и качества предоставления услуг населению, бизнесу, другим государственным органам; расширение и совершенствование интегрирования налоговых услуг;
3) оптимизация процессов налогового администрирования, в том числе посредством реинжиниринга бизнес-процессов;
4) предупреждение и искоренение коррупции в органах налоговой службы;
5) повышение правовой налоговой грамотности, информированности налогоплательщиков и, как следствие, уровня добровольного соблюдения ими налогового законодательства;
6) обеспечение комплексного повышения профессионального уровня работников органов налоговой службы; соблюдения ими профессиональной этики, справедливого и беспристрастного отношения к налогоплательщику.
Показателем результатов достижения поставленных задач являются:
1) вхождение Казахстана по итогам 2011 года в 50 лучших стран по позиции "Уплата налогов" рейтинга "Doing Business" Всемирного банка;
2) повышение уровня информированности налогоплательщиков по налоговым вопросам в 2010 году до 72 %, в 2011 году до 81 %.

5. Этапы реализации Программы

Реализация Программы предусматривает проведение в течение 2010 - 2011 годы следующих мероприятий по улучшению налогового администрирования.

Повышение налоговой культуры

Основные мероприятия по повышению налоговой культуры:
1) внедрение в практику работы органов налоговой службы прогрессивных форм и методов разъяснительной работы, в том числе с использованием современных информационных технологий:
постоянного информирования налогоплательщиков о нормах налогового законодательства и освещения работы органов налоговой службы;
создание и публикация электронной библиотеки и поисковой системы по вопросам налогообложения и налогового администрирования;
создание на Internet-сайтах органов налоговой службы консультационных пунктов, где налогоплательщик может получить исчерпывающую информацию по применению налогового законодательства;
рассмотрение обращений налогоплательщиков, подготовки и доведения до обратившегося лица ответов;
2) оформление и поддержание в актуальном состоянии информационных стендов для налогоплательщиков в налоговых органах и других местах;
3) предоставление налогоплательщику при постановке на регистрационный учет информации о налогах и сроках их уплаты в форме "памятки";
4) в средствах массовой информации необходимо продолжить практику постоянных рубрик и передач по формированию положительного отношения налогоплательщиков к обязанности платить налоги;
5) оперативное реагирование и оказание своевременной помощи при поступлении вопросов на службы поддержки, "горячие" линии, телефоны "доверия", электронную "книгу жалоб";
6) систематическое проведение семинаров, встреч с налогоплательщиками в целях разъяснения и выработки предложений по совершенствованию налогового законодательства и налогового администрирования;
7) выработка предложений по внедрению в системе среднего образования предмета по изучению основ налогообложения в рамках программы "Основы экономики и финансовой грамотности".

Увеличение эффективности налогового контроля

11. Внесение на рассмотрение Межведомственной комиссии по вопросам законопроектной деятельности при Правительстве Республики Казахстан (далее - Межведомственная комиссия) изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по следующим вопросам:
1) оптимизации форм отчетности, представляемой крупными налогоплательщиками, состоящими на мониторинге.
Одним из разновидностей налогового контроля является мониторинг крупных налогоплательщиков, который заключается в наблюдении за их финансово-хозяйственной деятельностью для определения реальной налогооблагаемой базы и анализа обоснованности формирования себестоимости товаров, работ или услуг, соблюдения финансового, валютного законодательства и применяемых рыночных цен.
В налоговых органах разработана и внедрена информационная система "Мониторинг крупных налогоплательщиков", позволяющая принимать отчеты по мониторингу в едином электронном формате и проводить анализ данных.
Основными текущими проблемами является сложность в обработке отчетностей ввиду их значительных объемов. Так, на сегодняшний день крупными налогоплательщиками, подлежащими республиканскому мониторингу, ежемесячно представляются 23 форм отчетностей в зависимости от категории, в частности, банками второго уровня - 5 форм, накопительными пенсионными фондами - 4, страховыми (перестраховочными) организациями - 3, другими хозяйствующими субъектами - 11.
Отчетности по мониторингу содержат сведения о реализации, покупках товаров, себестоимости произведенной продукции, по пенсионным активам, доходах и расходах, страховой деятельности, а также расшифровку дебиторской и кредиторской задолженности, бухгалтерский баланс. Тогда как некоторые сведения уже представляются налогоплательщиками в рамках стандартных форм налоговой отчетности, в частности, с 2009 года плательщиками НДС представляются Реестр счетов-фактур по реализации и приобретению, в связи с чем, получаемые налоговыми органами сведения дублируются.
Учитывая необходимость исключения дублирования представляемых в налоговые органы сведений, а также то, что в период квартальной сдачи отчетности объем информации только по Книгам реализации и покупок составляет 300 Мб, в среднесрочной перспективе в данном направлении планируется пересмотр существующих форм отчетности;
2) налогообложения и администрирования косвенных налогов при взаимной торговле в рамках таможенного союза, создаваемого между Республикой Беларусь, Республикой Казахстан и Российской Федерацией;
3) ужесточения требований к постановке на учет в качестве плательщика налога на добавленную стоимость;
4) улучшения администрирования акцизов и государственного контроля рынка подакцизной продукции.
Для улучшения администрирования акцизов необходимо:
рассмотрение вопроса усиления требований по необходимым минимальным объемам производства, установленным от номинальной мощности предприятия, путем установления на законодательном уровне минимальной номинальной производительности брагоректификационной установки по выработке этилового спирта (кроме коньячного спирта, автоматизированной линии розлива водок, водок особых и (или) ликероводочных изделий (кроме слабоградусных). При этом установление минимального процента использования номинальной производительности предполагается равномерно по кварталам;
установление систем учета на линиях производства пива, введение учетно-контрольных марок на пиво, снятие привилегированной регламентации оборота пива по отношению к иным видам алкогольной продукции;
усовершенствование информационной системы по контролю за оборотом алкогольной продукции с использованием учетно-контрольных марок и создание информационной системы по учету этилового спирта и алкогольной продукции;
совершенствование государственной политики в области регулирования производства и оборота табачных изделий;
расширение функциональных возможностей информационной системы в части приема, обработки и использования для дальнейшего камерального контроля информации, поступающей с контрольных приборов учета;
5) совершенствования системы международного налогообложения и налогового контроля при трансфертном ценообразовании.
В целях совершенствования системы международного налогообложения в Республике Казахстан и контроля при трансфертном ценообразовании на законодательном уровне предполагается:
уточнение порядка применения льготы по налогообложению дивидендов при определенных условиях;
уточнение порядка налогообложения доходов физических лиц-нерезидентов;
уточнение критериев образования постоянного учреждения в целях налогообложения;
детализация порядка обложения НДС за услуги и работы, выполненные нерезидентами;
законодательное урегулирование возможности приобретения уполномоченными органами по трансфертному ценообразованию источников информации по рыночным ценам и дифференциалам;
рассмотрение совместно с уполномоченными органами возможности ограничения выезда иностранных граждан, имеющих налоговую задолженность.
12. Регистрация налогоплательщиков в налоговых органах.
В области проведения процедуры регистрационного учета налогоплательщиков в налоговых органах продолжить работу в следующих направлениях:
1) переход на ведение национальных реестров идентификационных номеров, что предполагает наряду с регистрацией юридических лиц, регистрацию физических лиц по принципу "одного окна";
2) разработка дополнительных механизмов взаимодействия с уполномоченными регистрирующими государственными органами при переходе на единую систему регистрации субъектов.
Механизмы информационного взаимодействия определяются в зависимости от структуры, основ и принципов функционирования информационных систем, используемых уполномоченными регистрирующими государственными органами;
3) доработка информационных систем органов налоговой службы в части перевода их функционирования с регистрационного номера налогоплательщика (РНН) на идентификационные номера (ИИН/БИН);
4) перевод функционирования информационных систем органов налоговой службы на идентификационные номера для возможности исключения из государственной базы данных налогоплательщиков бездействующих лиц, не имеющих соответствующей регистрации в органах, осуществляющих формирование и присвоение идентификационных номеров;
5) проведение процедуры принудительной ликвидации субъектов предпринимательства, не представлявших налоговую отчетность более пяти лет и не имеющих задолженности по обязательным пенсионным взносам и социальным отчислениям;
6) возможность автоматической постановки физических лиц на учет в налоговых органах по месту жительства по достижении 16-летнего возраста путем получения сведений от органов юстиции посредством ГБД ФЛ.
13. Осуществление поэтапного перехода к всеобщему декларированию.
В настоящее время налоговая декларация представляется ограниченным кругом лиц (к примеру, государственные служащие и их супруги, адвокаты, частные нотариусы, индивидуальные предприниматели).
Результаты декларирования не отражают реальную картину о доходах и имуществе физических лиц и не могут полноценно обеспечить контроль за доходами и расходами физических лиц, что позволяет использование данной ситуации недобросовестными налогоплательщиками путем оформления своего имущества на других лиц, не обязанных представлять декларацию.
В ходе перехода на всеобщее декларирование предполагается последовательное проведение следующих мероприятий:
1) решение поставленных задач, в том числе для межведомственной координации;
2) представление первоначальной декларации - "фотографии" об имуществе ограниченным кругом физических лиц (например, работники государственных учреждений, государственных предприятий и компаний, в которых имеется доля государства) с последующим ежегодным представлением декларации о доходах и имуществе;
3) анализ эффективности формы декларации, процедур по приему, обработке и анализу деклараций, пропаганда и обучение физических лиц в связи с переходом на всеобщее декларирование доходов и имущества и другие;
4) переход на представление декларации о доходах и имуществе всеми остальными физическими лицами - гражданами Республики Казахстан и физическими лицами, имеющими вид на жительство в Республике Казахстан.
Учитывая координационную роль Налогового комитета в организации работы по разработке Концепции и Плана перехода к всеобщему декларированию доходов и имущества физическими лицами (протокольное решение по поручениям Премьер-Министра Республики Казахстан, данных 4 февраля 2010 года на Коллегии Министерства финансов Республики Казахстан "Об итогах работы Министерства финансов Республики Казахстан за 2009 год и задачах на 2010 год") необходимо осуществить работу по изучению передового зарубежного опыта и выработки по нему предложений.
14. Повышение эффективности проведения камерального контроля.
С введением с 1 января 2009 года Налогового кодекса и упрощением форм налоговой отчетности появилась необходимость в оптимизации процедур проведения автоматизированного камерального контроля.
В целях повышения эффективности камерального контроля форм налоговой отчетности необходимо:
1) разработка новых процедур автоматизированного камерального контроля;
2) доработка программного обеспечения по проведению новых процедур автоматизированного камерального контроля;
3) осуществление поэтапного камерального контроля:
первый этап - осуществление автоматизированного камерального контроля по КПН и НДС;
второй этап - осуществление автоматизированного камерального контроля по налогам с фонда оплаты труда (индивидуальный подоходный налог и социальный налог), а также по налогам на собственность (налог на имущество, земельный налог и налог на транспортные средства);
третий этап - модернизация (пересмотр) процедур автоматизированного камерального контроля.
Для достижения поставленной цели необходимо совершенствование нормативной правовой документации (Регламент отработки, Регламент процедур контроля), разработка и внедрение необходимого программного обеспечения (создание легко модифицируемого инструментария, позволяющего осуществлять гибкий, эффективный камеральный контроль), приобретение соответствующего оборудования (сервера).
15. Учет исполнения налогового обязательства.
Для обеспечения своевременного исполнения налоговых обязательств, соответственно, увеличение поступлений в бюджет сумм налогов и других обязательных платежей предполагается провести следующие мероприятия:
упрощение процедуры оплаты сумм налогов и других обязательных платежей путем обеспечения взаимообмена с банками второго уровня в части оплаты налогов через банкоматы и иные электронные устройства (интернет, веб-киоски);
выявление фактов отчуждения активов налогоплательщиков, по которым ведется конкурсное производство.
16. Совершенствование процедуры проведения налоговых проверок.
В целях повышения качества проведения налоговых проверок необходимо:
1) наблюдение и систематизация способов и методов уклонения от налогообложения;
2) выработка рекомендаций по проведению налоговых проверок, определяющих процедуры взаимоотношений налогоплательщиков при проведении всех видов налоговых проверок (включая тематические по отдельным вопросам);
3) разработка и внедрение программного обеспечения по следующим направлениям:
регистрации актов о назначении налоговых проверок налогоплательщиков в органах специального учета и контроля с использованием электронно-цифровой подписи;
передачи в правоохранительные органы материалов проверок, запросов об установлении места нахождения налогоплательщика и других запросов с использованием электронно-цифровой подписи.
17. Внедрение системы оценки рисков и компьютеризированного аудита на основе международного опыта.
Система оценки рисков - система оценки вероятности неисполнения и (или) неполного исполнения налогового обязательства налогоплательщиком, которые могут нанести ущерб государству, а также включает меры по их выявлению и предупреждению, предпринимаемые налоговыми органами.
На сегодняшний день внедрение системы оценки рисков и компьютеризированного аудита являются одними из приоритетных направлений органов налоговой службы и меры по их реализации рассматриваются в рамках совместных встреч с экспертами Всемирного Банка.
В соответствии с порядком проведения проверок, закрепленный в Законе Республики Казахстан "О частном предпринимательстве", плановые проверки государственными органами осуществляются на основании результатов мероприятий системы оценки рисков.
В этой связи, Налоговым комитетом разработан и утвержден совместный приказ министерств финансов и экономики и бюджетного планирования, которым утверждены критерии оценки степени рисков. На основании результатов мероприятий системы оценки рисков утвержден план комплексных налоговых проверок на 2010 год, который размещен на официальном сайте Генеральной прокуратуры Республики Казахстан. В план проверок 2010 года включено 4 640 налогоплательщиков.
Внедрение методов компьютеризированного аудита предполагает использование в ходе проведения налоговой проверки специального программного обеспечения, которое включает в себя компонент автоматизированного взаимодействия с программным обеспечением бухгалтерии проверяемого налогоплательщика, что позволит не только значительно улучшить качество проверки и сократить сроки их проведения, но и пресечь признаки коррупционных правонарушений.
Для достижения указанных целей необходимо провести следующую работу:
1) изучение международного опыта применения и внедрения системы управления рисками;
2) совершенствование критериев оценки степени риска;
3) приобретение программного продукта по системе управления рисками и компьютеризированному аудиту;
4) пилотное внедрение в 2011 - 2012 годы программного обеспечения по системе управления рисками с целью отбора налогоплательщиков на проведение налоговых проверок.
18. Вопрос внедрения практики ведения налоговых судов.
Согласно исследованиям экспертов Всемирного Банка ассоциации налогоплательщиков воспринимают существующую систему апелляций результатов налоговых проверок как необъективную. Обжалование в судебных органах осложнено их недостаточной специализацией по налоговым вопросам.
Для совершенствования процесса обжалования результатов налоговых проверок предусматривается выработка предложений по внедрению практики налоговых судов. Как показывает мировая практика, наличие специальных знаний по налоговым вопросам позволяет судьям принимать более объективные решения, тем самым повышает доверие налогоплательщиков не только к судебной власти, но и государственному аппарату в целом.
19. Администрирование налога на добавленную стоимость.
Эффективность налогового администрирования также обычно измеряется продуктивностью конкретного налога. По оценкам Всемирного Банка¹ по продуктивности НДС Казахстан входит в число шести стран Европы и Центральной Азии с самой низкой продуктивностью НДС (приблизительно 0,3 %). Это свидетельствует о серьезных проблемах администрирования НДС.
В рамках Налогового кодекса, введенного в действие с 1 января 2009 года, внесены либеральные нормы для налогоплательщиков, такие как снижение ставки, возврат всего дебетового сальдо, упрощены сроки и периодичность представления отчетности по данному виду налога.
А также в текущих условиях экономики одним из мер Правительства по поддержке частного сектора является возврат НДС без проведения налоговой проверки для отдельных категорий налогоплательщиков, тем самым, обеспечивая их в более короткие сроки оборотными средствами для предпринимательской деятельности. Более того, для обеспечения свободного перемещения товаров во взаимной торговли и создания благоприятных условий торговли с третьими странами 25 января 2008 года между Республикой Беларусь, Республикой Казахстан и Российской Федерацией заключено Соглашение о принципах взимания косвенных налогов при экспорте и импорте товаров, выполнении работ, оказания услуг в таможенном союзе.
Данная поддержка Правительства ориентирована на добросовестных налогоплательщиков, но как свидетельствует практика, представленные послабления незаконно используют часть налогоплательщиков путем создания "лжепредприятий" для сокращения налоговых обязательств и возврата из бюджета сумм НДС.
В этой связи роль налоговых органов в более качественном администрировании данного налога возрастает. Основные меры, подлежащие реализации:
определение "добросовестных" плательщиков НДС для осуществления правомерного и упрощенного возврата НДС на базе соответствующих критериев отбора налогоплательщиков на проведение налоговых проверок в рамках системы управления рисками;
перерегистрация плательщиков НДС с целью приведения их регистрационных данных в соответствие с налоговым законодательством, действующим с 1 января 2009 года;
регламентирование порядка и сроков получения информации по лжепредприятиям органами налоговой службы от соответствующих государственных органов (судов, правоохранительных органов);
проведение работ по созданию таможенного союза между Республикой Беларусь, Республикой Казахстан и Российской Федерацией, согласованию подходов и содержания информации, которой налоговые органы государств-участников таможенного союза будут обмениваться для обеспечения качественного администрирования косвенных налогов во взаимной торговли;
совершенствование автоматизированного порядка возврата превышения НДС, в том числе в части получения сведений от таможенных органов по экспортным и импортным операциям;
разработка правового акта для руководства в работе при осуществлении контроля соблюдения требований, предъявляемых плательщикам НДС в соответствии с налоговым законодательством (отсутствующих по месту нахождения, не представляющих налоговую отчетность, не реагирующих на результаты камерального контроля, выявление схем уклонения от налогообложения);
совершенствование автоматизации обмена сведениями между налоговыми органами по вопросу возврата НДС с использованием электронно-цифровой подписи.
__________________
¹ Отчет по налоговой стратегии. Вопросы налогового администрирования. Всемирный Банк. Июнь 2008 г.
20. Администрирование акцизов и осуществление государственного контроля рынка подакцизной продукции.
Для улучшения администрирования акцизов необходимо:
1) усиление требований по необходимым минимальным объемам производства, установленным от номинальной мощности предприятия, путем установления на законодательном уровне минимальной производительности брагоректификационной установки по выработке этилового спирта (кроме коньячного спирта, автоматизированной линии розлива водок, водок особых и (или) ликероводочных изделий (кроме слабоградусных). При этом установление минимального процента использования номинальной производительности предполагается равномерно по кварталам.
2) установление систем учета на линиях производства пива, введение учетно-контрольных марок на пиво, снятие привилегированной регламентации оборота пива по отношению к иным видам алкогольной продукции;
3) создание информационной системы по учету этилового спирта и алкогольной продукции;
4) совершенствование государственной политики в области регулирования производства и оборота табачных изделий;
5) усовершенствование информационной системы "Акциз" в части обеспечения автоматизированной передачи уполномоченному органу информации об объемах производства и реализации нефтепродуктов;
6) расширение функциональных возможностей информационной системы в части приема, обработки и использования для дальнейшего камерального контроля информации, поступающей с контрольных приборов учета.
21. Взаимодействие с местными исполнительными органами. Контроль над уполномоченными органами и взаимодействие с ними в части получения сведений по объектам налогообложения и объектам, связанным с налогообложением.
Для сокращения материально-трудовых затрат по собираемости налогов предполагается:
1) решение вопроса по объединению налога на имущество и земельного налога на единый налог - налог на недвижимость;
2) адаптация и модернизация в новой автоматизированной системе налогового администрирования существующей подсистемы расчета налогов на транспортные средства, земельного налога и налога на имущество, с использованием результатов расчетов для выставления соответствующих уведомлений на уплату налогов физическим лицам, а также для обеспечения проведения камерального контроля;
3) доработка ведомственных информационных систем государственных органов в части организации новых и модернизации действующих информационных взаимодействий.
Контроль за правильностью, полнотой взимания и своевременностью перечисления сумм платежей уполномоченными органами предполагает:
1) проработку вопросов по доработке ведомственных информационных систем в части организации новых и модернизации действующих информационных взаимодействий;
2) взимание отдельных обязательных платежей в бюджет в части разработки универсального автоматизированного режима для разноски начислений;
3) разработку режимов, обеспечивающих определение и передачу начислений на лицевые счета налогоплательщиков по отдельным платам и сборам.
22. Совершенствование системы международного налогообложения и налогового контроля при трансфертном ценообразовании.
Для совершенствования системы международного налогообложения в Республике Казахстан и контроля при трансфертном ценообразовании предполагается проведение следующих мероприятий:
1) рассмотрение вопроса присоединения к Конвенции о взаимной административной помощи по налоговым вопросам (Совета Европы и ОЭСР), позволяющей налоговым органам взыскивать неуплаченные налоги с иностранных лиц и контролировать сделки по вопросам трансфертного ценообразования;
2) разработка международного договора, аналогичного Конвенции о взаимной административной помощи в налоговой области между странами Содружества Независимых Государств, позволяющей налоговым органам взыскивать неуплаченные налоги в Республике Казахстан иностранными лицами;
3) автоматизирование взаимного обмена между органами налоговой службы и уполномоченными органами данными:
по иностранным лицам, прибывшим на территорию Республики Казахстан, в том числе для работы;
по международным валютным операциям;
в целях создания единой информационной базы для проведения мониторинга сделок;
по экспортным и импортным операциям;
4) разработка и внедрение программного обеспечения, позволяющего налоговым органам без выхода на проверку осуществлять налоговый контроль за правомерностью освобождения от налогообложения или применения сниженной ставки налога, предусмотренной соответствующим международным договором;
5) внедрение программного обеспечения по проведению электронного мониторинга по трансфертному ценообразованию, сопоставимости сделок;
6) участие в рабочих группах Комитета по налоговым вопросам ОЭСР в целях принятия передового опыта ОЭСР.
23. Переход налогоплательщиков, применяющих специальный налоговый режима на основе разового талона, на иные режимы налогообложения.
В связи с отменой с 1 января 2013 года специального налогового режима на основе разового талона необходимо перевести физических лиц, индивидуальных предпринимателей и юридических лиц (далее - налогоплательщиков), осуществляющих деятельность по реализации товаров, выполнению работ, оказанию услуг на рынках, на иные режимы налогообложения, предусмотренные Налоговым кодексом.
В целях подготовки указанных налогоплательщиков к переходу на иные режимы налогообложения необходимо проведение следующих мероприятий:
1) обследование рынков совместно с общественными организациями (подготовка паспортов рынков);
2) проведение аналитической работы по результатам обследования рынков;
3) изучение опыта зарубежных стран в части налогообложения и администрирования лиц, торгующих на рынках;
4) подготовка по итогам проведенного анализа и изученного опыта предложений в Правительство Республики Казахстан по налогообложению лиц, торгующих на рынках;
5) организация работы по оказанию методологической помощи налогоплательщикам, осуществляющим реализацию на рынках.

Повышение качества предоставляемых налоговых услуг

24. Создание центров по работе с налогоплательщиками.
Для повышения качества предоставляемых налоговых услуг существует потребность в строительстве новых и реконструкции имеющихся зданий налоговых органов в соответствии с типовым проектом Центров с тем, чтобы создать наиболее благоприятные условия для налогоплательщиков при получении налоговой услуги и для работников налоговых органов при их предоставлении.
25. Организация "Терминал налогоплательщика" в сельской местности.
В целях обеспечения возможности представления налоговой отчетности в электронном виде налогоплательщиками сельской местности, отдаленных от районных центров, требуется установление программного обеспечения "Терминал налогоплательщика".
26. Расширение перечня электронных услуг для налогоплательщиков.
На 2010 - 2011 годы запланировано увеличение имеющегося перечня электронных услуг путем автоматизации таких процессов как:
1) дистанционное обучение налогоплательщиков средствами веб;
2) предоставление налогоплательщику возможности дистанционной подачи налоговых заявлений и представления налоговой отчетности с помощью одного клиентского приложения;
3) направление налогоплательщику электронных уведомлений;
4) оповещение о приближении сроков представления налоговой отчетности, уплаты налогов и другие;
5) предоставление возможности просмотра на веб-портале стадии исполнения писем, запросов налогоплательщиков, поступивших в органы налоговой службы;
6) предоставление налогоплательщику возможности получения электронных справок для участия в конкурсах по государственным закупкам;
7) создание автоматической службы оповещения физических лиц, имеющих задолженность по местным налогам (по примеру АО Казахтелеком, кабельного телевидения).
27. Развитие процедуры уплаты платежей в бюджет.
Увеличение поступлений в бюджет сумм налогов и других обязательных платежей, упрощение процедуры оплаты сумм налогов и других обязательных платежей предполагает:
1) расширение сети банкоматов, интернет услуг, web-киосков, в том числе внедрение уплаты через платежный шлюз электронного правительства;
2) доступ к индивидуальным данным по налоговой задолженности.

Повышение информированности общества в налоговых органах

Повышение качества налоговых услуг.
По повышению качества налоговых услуг назрела необходимость:
1) внедрения стандартов всех услуг, оказываемых налоговыми органами, и расширения их перечня;
2) актуализации утвержденных стандартов в соответствии с изменениями в законодательствах;
3) постоянного информирования налогоплательщиков о налоговых услугах;
4) совершенствования бизнес-процессов налоговых органов по оказанию налоговых услуг;
5) расширения возможностей Мультимедийного контактного центра по приему и обработке запросов налогоплательщиков (Call-центр), в том числе путем обслуживания также юридических лиц;
6) создания электронной базы данных "Вопрос-Ответ" с интеграцией данной базы в иноформационную систему Call-центр. При поступлении звонка по какой-либо тематике, система заранее подготавливает всю документацию, касающуюся данного вопроса, что повысит качество и сократит время обслуживания потребителей услуг.

Построение высокоэффективной налоговой службы

28. Кадровая политика органов налоговой службы.
Глава государства определил целью административной реформы создание мобильного и профессионального государственного аппарата, действующего на принципах корпоративного управления, транспарентности и подотчетности обществу. В связи с чем, одним из приоритетных направлений является создание в органах налоговой службы компактного, высокопрофессионального кадрового состава.
Для обеспечения вышеназванного направления необходимо проведение ряда мероприятий, а именно:
1) дальнейшее проведение конкурсного рассмотрения кандидатур на вакантные должности руководителей налоговых органов из числа лиц, имеющих право на внеконкурсное назначение в соответствии с законодательством о государственной службе.
Конкурсное рассмотрение кандидатур проводится в два этапа, заключающегося в электронном тестировании на знание законодательства Республики Казахстан и собеседовании. Собеседование проводится в виде групповой дискуссии ("спарринга"), где одновременно перед всеми кандидатами ставится ряд проблемных вопросов и каждому кандидату предлагается высказать свое видение решения поставленных проблем.
Данный способ отбора позволяет провести наиболее демократичную и в значительной степени свободную от субъективизма конкурсную процедуру;
2) служебные перемещения должностных лиц органов налоговой службы (ротации).
Служебному перемещению (ротации) подлежат руководители органов налоговой службы, проработавшие на одном и том же месте более 3-х лет, для повышения эффективности работы органов налоговой службы;
3) подготовка переходной стратегии для персонала и планирование запуска реформы модернизации, включая консолидацию органов налоговой службы и перемещение персонала;
4) пересмотр штатной и организационной структуры органов налоговой службы с учетом изменений налогового законодательства и автоматизации налоговых процессов;
5) пересмотр кадровой политики органов налоговой службы, включая подбор кадров, прием на работу, оплату труда с учетом системы поощрения и мотивации, продвижение по службе и карьерный рост;
6) совершенствование информационной системы управления.
29. Подготовка специалистов органов налоговой службы.
Осознавая важность повышения качества оказываемых государственных услуг, которое напрямую связано с уровнем компетенции работников органов налоговой службы, нами помимо существующих способов повышения квалификации работников, их обучения и переподготовки, предпринимаются следующие меры:
1) с 2007 года проводится тренинг - обучения работников Центров приема и обработки информации налоговых органов принципам качественного обслуживания налогоплательщиков;
2) создание лабораторий - прототипов налоговых органов для целевой подготовки высококвалифицированных специалистов в высших учебных заведениях республики. Такая лаборатория создана в январе 2008 года в Казахском Университете экономики, финансов и международной торговли.
30. Внедрение корпоративной системы управления в налоговых органах.
Внедрение новой корпоративной системы управления органов налоговой службы подразумевает четкую организацию работы органов налоговой службы, систематизирование процессов налогового администрирования, исключение дублирования функций на районном и областном уровнях, минимизацию уровня коррупциогенности, вследствие чего будет повышена результативность и эффективность налогового администрирования. В дальнейшем, все это даст возможность повысить мотивированность сотрудников органов налоговой службы.
Необходимо построить работу органов налоговой службы по принципу "back", "middle", "front" - офисы, где:
"bаск"-офис - Налоговый комитет, ответственный за общий контроль и мониторинг за деятельностью налоговых органов, мониторинг и аудит крупных налогоплательщиков, разработку планов аудита;
"middle"-офис - налоговые департаменты по областям, городам Алматы, Астана, ответственные за выработку стратегии налогового администрирования, контроль и мониторинг деятельности территориальной единицы, мониторинг и аудит среднего и малого бизнеса, разработку планов аудита для районных налоговых управлений, реализацию планов налогового администрирования;
"front"-oфис - районные налоговые управления, ответственные за прием налоговых форм, проведение камерального контроля, налоговый аудит, налоговый учет, взимание налогов.
31. Внедрение Центра обработки данных (далее - ЦОД).
Внедрение ЦОД связано с актуальностью высвобождения трудовых ресурсов для непосредственного направления на налоговое администрирование путем выделения из налоговых органов процессов, связанных с механической работой (ввод налоговой отчетности, представленной на бумажных носителях, в базу данных информационных систем, направление уведомлений налогоплательщикам и другие).
Первым шагом в реформировании налогового администрирования является внедрение пилотного проекта ЦОД на базе Налогового департамента по г. Астана. Предполагается, что на первом этапе в ЦОД будут переданы функции по вводу налоговой отчетности в информационные системы и отправке их на центральный сервер, отработке электронного камерального контроля, формированию и направлению уведомлений налогоплательщикам. В дальнейшем, планируется передача функций по формированию всех уведомлений по исполнению налогового обязательства, к примеру, уведомления физическим лицам об исчисленной сумме налога на имущество и земельного налога.
Такая организация работы позволит снизить риск коррупции, так как исключается непосредственный контакт налогоплательщиков и работников налоговых органов.

6. Необходимые ресурсы и источники их финансирования

Реализация Программы потребует объемных затрат и нуждается в дополнительном финансировании в пределах имеющихся трудовых ресурсов. Республиканская бюджетная программа "Создание электронного правительства" предусматривает обеспечение развития информационных систем налогового администрирования.

7. План мероприятий по реализации Программы совершенствования
налогового администрирования в Республике Казахстан
на 2010-2011 годы

№ п/п	Мероприятие	Форма завершения	Ответст- венные за исполне- ние	Срок испол- нения	Предпо- лагае- мые расходы (млн. тенге)		Источник финанси- рования
1	2	3	4	5	6		7
	Раздел 1. Обеспечение полноты поступления налогов
	Повышение налоговой культуры
1.	Освещение в средствах массовой информации о совершенствовании налогового администрирования, его значимости и приоритетных направлениях для развития общества	Публикация в средствах массовой информации	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Респуби- канский бюджет
2.	Распространение информации о действующей системе налогообложения посредством буклетов и справочных систем и профессиональных налоговых консультантов	Публикация в средствах массовой информации, буклетах	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
3.	Выработка предложений по внедрению элементов налоговой грамотности в старших классах общеобразовательных школ в рамках программы "Основы экономики и финансовой грамотности"	Предложение в ПРК	МОН, МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
	Увеличение эффективности налогового контроля
4.	Внесение на рассмотрение Межведомственной комиссии проект законодательных актов Республики Казахстан в сферах налогообложения, таможенного дела, частного предпринимательства, платежей и перевода денег, государственного регулиро- вания подакцизных товаров, трансфертного ценообразова- ния по следующим вопросам:
4.1	Оптимизации форм отчетности, представляемой в рамках мониторинга	Концепция	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
4.2	Налогообложения налогом на добавленную стоимость в рамках Таможенного союза	Концепция	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
4.3	Ужесточения требований к постановке на учет в качестве плательщика налога на добавленную стоимость	Концепция	МФ	II квартал 2010 года	Не тре- буется
4.4	Государственного регулирования производства и оборота этилового спирта, алкогольной и табачной продукции в части ужесточения контроля производства и оборота данных товаров	Концепция	МФ, МЭРТ, МЗ, АБЭКП (по согл.)	2010- 2011 годы	Не тре- буется
4.5	Устранения недостатков существующего налогового администрирования международного налогообложения	Концепция	МФ	II квартал 2010 года	Не тре- буется
4.6	Усиления государственного контроля по сделкам, осуществляемым на территории оффшорной юрисдикции (по результатам работы рабочей группы, созданной распоряжением Премьер-Министра Республики Казахстан)	Концепция	МФ	2010- 2011 годы	Не тре- буется
5.	Регистрация налогоплатель- щиков в налоговых органах
5.1	Автоматизированное взаимодействие по вопросам государственной регистрации, перерегистрации и ликвидации юридических лиц, учетной регистрации, перерегистрации, снятия с учетной регистрации структурных подразделений, регистрации и снятия с учета физических лиц с учетом перехода на ИИН/БИН	Акт ввода в эксплуата- цию	МЮ, МСИ, МФ, АС	II квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
5.2	Рассмотрение вопроса дальнейшего администрирования лиц, не прошедших процедуру формирования ИИН/БИН и переоформления ранее выданных регистрационных документов	Предложения в ПРК	МЮ, МФ, АС	III квартал 2010 года	Не тре- буется
5.3	Исключение из Государственного регистра хозяйствующих субъектов и налогоплательщиков субъектов предпринимательства, не представлявших налоговую отчетность более пяти лет и не имеющих задолженности по обязательным пенсионным взносам и социальным отчислениям по состоянию на 1 января 2009 года	Информация в ПРК	МФ, МЮ, АС	II квартал 2010 года	Не тре- буется
5.4	Рассмотрение вопроса об осуществлении гражданами иностранных государств деятельности в Республики Казахстан в форме личного предпринимательства	Предложение в ПРК	МЭРТ, МВД, МЮ, МФ, АС, МТСЗН	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
6.	Подготовка к переходу на всеобщее декларирование
6.1	Изучение международного опыта по всеобщему декларированию в части:
6.1.1	Налогового контроля	Выработка предложений	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
6.1.2	Приема и обработки налоговой отчетности	Выработка предложений	МФ	2010- 2011 годы
6.1.3	Методологических вопросов (определение категории лиц, доходы, расходы и имущество которых подлежат декларированию, перечня декларируемых сведений, разработка форм налоговой отчетности и пр.)	Выработка предложений	МФ	2010- 2011 годы
6.1.4	Вопросов пропаганды внедрения всеобщего декларирования, а также оказания помощи налогоплательщикам путем их информирования и обучения	Выработка предложений	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
6.1.5	Разработки информационной системы по приему налоговой отчетности	Выработка предложений	МФ	2010- 2011 годы
6.2	Разработки формы декларации о доходах и имуществе физических лиц	Приказ МФ	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
6.3	Разработка предложений по переходу на всеобщее декларирование	Выработка предложений	МФ	IV квартал 2011 года	Не тре- буется
7.	Повышение эффективности проведения камерального контроля
7.1	Разработка новых процедур автоматизированного камерального контроля	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010 год	Не тре- буется
7.2	Доработка программного обеспечения по проведению новых процедур автоматизированного камерального контроля	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010 год	Тре- буется		Республи- канский бюджет
7.3	Этапы проведения камерального контроля:
7.3.1	Осуществление камерального контроля по корпоративному подоходному налогу и налогу на добавленную стоимость	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
7.3.2	Осуществление камерального контроля по индивидуальному подоходному налогу и социальному налогу, налогу на имущество, земельному налогу и налогу на транспортные средства	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
7.3.3	Разработка и внедрение камерального контроля правильности применения норм международного налогообложения	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
7.3.4	Модернизация (пересмотр) процедур автоматизированного камерального контроля	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
7.4	Совершенствование внедренных процедур камерального контроля в системе управления рисками	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2011 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
8.	Учет платежей и поступлений
8.1	Взаимодействие с банками второго уровня по вопросам:
8.1.1	Развитии механизма оплаты налогов через банкоматы и иные электронные устройства (Интернет, веб-киоски)	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, банки второго уровня (по согл.)	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
8.1.2	Передачи информации о налоговой задолженности налогоплательщиков, с которыми заключены соглашения о разрешении в предоставлении банкам второго уровня такой информации	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, банки второго уровня (по согл.)	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
8.1.3	Передачи базы РНН, информации о бездействующих налогоплательщиках, физических лицах, зарегистрированных в качестве индивидуальных предпринимателей, адвокатов, частных нотариусов с указанием РНН	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, банки второго уровня (по согл.)	Пос- тоян- но с III квартала 2009 года до полного аннули- рования РНН	Не тре- буется
8.1.4	Совершенствование существующего механизма расчета налога на транспортные средства посредством электронных устройств (Интернет)	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, банки второго уровня (по согл.)	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
9.	Меры по сокращению задолженности
9.1	Списание сумм административных штрафов по истечении срока давности	Информация в ПРК	МФ	II квартал 2010 года	Не тре- буется
9.2	Разработка регламента взаимодействия органов налоговой службы и органов по работе с несостоятельными должниками, в том числе предусматривающего проведение совместных мероприятий по усилению контроля в отношении налогоплательщиков, по которым возбуждено конкурсное производство	Приказ МФ	МФ	II квартал 2010 года	Не тре- буется
9.3	Внедрение автоматического режима персонифицированного электронного уведомления налогоплательщиков об образовавшейся задолженности	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	II квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
10.	Совершенствование процедуры проведения налоговых проверок
10.1	Разработка методических рекомендаций по проведению налоговых проверок (особенная часть)	Методичес- кие рекоменда- ции	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
10.2	Внедрение системы оценки качества налогового аудита	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
10.3	Совершенствование информационного взаимодействия в части регистрации в органе статистического учета и контроля предписаний на проведение налоговых проверок с использованием электронно-цифровой подписи при передаче информации по каналам связи	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, ГП (по согл.)	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в бюджете на 2010-2012 годы)
10.4	Автоматизированная передача в установленном порядке в органы финансовой полиции материалов проверок, запросов об установлении места нахождения налогоплательщика и других запросов с использованием электронно-цифровой подписи при передаче информации по каналам связи	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, АБЭКП (по согл.)	II квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в бюджете на 2010-2012 годы)
10.5	Выработка предложений по упрощению процедуры проведения ликвидации налогоплательщиков с учетом внедрения системы управления рисками	Предложения в ПРК	МФ	IV квартал 2011 года	Не тре- буется
11.	Внедрение системы управления рисками и компьютеризированного аудита на основе международного опыта
11.1	Комплексный анализ применения системы управления рисками и компьютеризированного аудита с учетом международной практики и определения перечня существующих готовых программных продуктов (с учетом технико-экономических характеристик и стоимости)	Информация в ПРК	МФ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совместно со Всемирным банком)
11.2	Совершенствование критериев оценки степени рисков	Приказ МФ	МФ	2010 год	Не тре- буется
11.3	Приобретение соответствующих программных обеспечений по системе управления рисками и компьютеризированному аудиту	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках проекта е-Минфин)
11.4	Внедрение системы управления рисками и компьютеризирован- ного аудита в органах налоговой службы с целью сосредоточения внимания на сферах повышенного риска; увеличение возможностей по выявлению правонарушений в сфере налогообложения; создания налогоплательщикам, соблюдающим налоговое законодательство Республики Казахстан, благоприятных условий для деятельности	Информация в ПРК	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совместно со Всемирным банком)
11.5	Проведение институционально- операционное мероприятий с учетом внедрения системы управления рисками и компьютеризированного аудита	Предложения по внесению изменений и дополнений в Налоговый кодекс (при необходи- мости), приказы МФ	МФ	2010- 2011 годы	Не тре- буется
12.	Рассмотрение вопроса налогового администрирова- ния при электронной торговли	Предложение в ПРК	МФ, НБ (по согл)	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
13.	Рассмотрение вопроса внедрения практики ведения налоговых судов	Информация в ПРК	ВС (по согл), МФ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совместно со Всемирным банком)
14.	Администрирование налога на добавленную стоимость
14.1	Проведение перерегистрации плательщиков налога на добавленную стоимость с целью приведение в соответствие действующему законодательству	Информация в ПРК	МФ	II квартал 2010 года	Не тре- буется
14.2	Взаимодействие по вопросу обмена информацией по налогоплательщикам, признанным лжепредприятиями приговорами, постановлениями судов	Совместный приказ	МФ (НК и КТК), ВС (по согл.), АБЭКП (по согл.), ГП (по согл.)	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
14.3	Автоматизация порядка возврата превышения налога на добавленную стоимость в соответствии с требованиями норм Налогового кодекса	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
14.4	Создание таможенного союза между Республикой Беларусь, Республикой Казахстан и Российской Федерацией
14.4.1	Согласование подходов и содержания информации, которую налоговые органы государств-участников таможенного союза будут обмениваться (в том числе в электронном виде) в целях контроля за своевременностью и полнотой уплаты косвенных налогов во взаимной торговли	Протокол	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
14.4.2	Автоматизация взаимообмена информацией между налоговыми органами государств-участников таможенного союза	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, МСИ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
14.5	Автоматизированное получение сведений от таможенных органов по экспортным и импортным операциям	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
14.6	Усиление контроля соблюдения требований, предъявляемых плательщикам налога на добавленную стоимость в соответствии с налоговым законодательством (отсутствующих по месту нахождения, не представляющих налоговую отчетность, не реагирующих на результаты камерального контроля, выявление схем уклонения от налогообложения)	Приказ МФ	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
14.7	Автоматизированный обмен между налоговыми органами по запросам проведения встречных проверок для подтверждения достоверности взаиморасчетов с контрагентами, заверенным электронно-цифровой подписью	Информация в ПРК	МФ, МСИ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
14.8	Внедрение порядка применения системы оценки степени рисков в целях возврата превышения налога на добавленную стоимость	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
15.	Администрирование акцизов и осуществления государствен- ного контроля рынка подакцизной продукции
15.1	Создание информационной системы по учету этилового спирта и алкогольной продукции	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	III квартал 2010 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
15.2	Усовершенствование информационной системы "Акциз" в части обеспечения автоматизированной передачи уполномоченному органу информации об объемах производства и реализации нефтепродуктов	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2011 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
15.3	Расширение функциональных возможностей информационной системы в части приема, обработки и использования для дальнейшего камерального контроля информации, поступающей с контрольных приборов учета	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	III квартал 2011 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
16.	Взаимодействие с местными исполнительными органами
16.1	Изучение мирового опыта по налогообложению недвижимости и движимого имущества и сбора этих видов налогов	Выработка предложений	МФ, МЮ, АУЗР	IV квартал 2011 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совместно со Всемирным Банком)
16.2	Адаптация и модернизация в Новой автоматизированной системе налогового администрирования существующей подсистемы расчета налогов на транспортные средства, земельного налога и налога на имущество, с использованием результатов расчетов для выставления соответствующих уведомлений на уплату налогов физическим лицам, а также для обеспечения проведения камерального контроля	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.	Контроль над уполномоченны- ми органами и взаимодействие с ними в части получения сведений по объектам налогообложения и объектам, связанным с налогообложением
17.1	Адаптация и модернизация в Новой автоматизированной системе налогового администрирования действующего информационного взаимодействия уполномоченных органов и налоговых органов:
17.1.1	Модернизация информационного взаимодействия, оптимизация состава передаваемых сведений	Совместные приказы Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, МВД, МСХ, МТСЗН, МТК, МООС, МСИ, МЗ, АУЗР, МЮ, МНГ	2010- 2011 годы 2011 год	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.1.2	Автоматизированное взаимодействие по вопросам: - расширение перечня передаваемых сведений в части автоматизированного получения от уполномоченных государст- венных органов сведений по нерезидентам, у которых имеется доли участия или акции по контрактам на недропользование, за исключением контрактов за общераспространенные полезные ископаемые - предоставления в налоговый орган по месту своего нахождения сведений об участниках и параметрах сделки по купле-продаже акций или долей участия в недпропользователе	Совместные приказы Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, МНГ, МЮ, МСИ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.2	Разработка универсального автоматизированного режима, обеспечивающего определение и передачу начислений на лицевые счета налогоплательщиков по отдельным другим обязательным платежам в бюджет на основании данных уполномоченных органов	Акт ввода в эксплуа- тацию	МФ, МСИ	2011 год	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.3	Автоматизированное взаимодействие по вопросам:
17.3.1	Представления органам налоговой службы доступа к сведениям: об иностранных гражданах, зарегистрированных в пунктах пропуска через государственную границу; о выданных и продленных иностранным гражданам визах; об иностранных гражданах, зарегистрированных в органах внутренних дел	Совместный приказ Акт ввода в эксплуата- цию	КНБ (по согл.), МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.3.2	Получения органами налоговой службы сведений по валютным операциям	Совместный приказ Акт ввода в эксплуата- цию	МФ (НК И КФМ)	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.3.3	Создания единой информационной базы данных для проведения мониторинга сделок	Совместный приказ Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, МТК, МНГ, МИНТ, МСХ, АБЭКП (по согл.)	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
17.3.4	Обмена информацией с органами статистики по юридическим лицам и индивидуальным предпринимателям	Совместный приказ Акт ввода в эксплуата- цию	АС, МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
18.	Совершенствование системы международного налогообло- жения и налогового контроля при трансфертном ценообразовании
18.1	Совершенствование системы международного налогообложения
18.1.1	Автоматизированное взаимодействие по предоставлению органам налоговой службы сведений о выданных разрешениях на привлечение иностранной рабочей силы	Совместные приказы Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, МТСЗН	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
18.1.2	Рассмотрение вопроса присоединения Казахстана к Конвенции о взаимной административной помощи в налоговой области (Совета Европы и ОЭСР)	Информация в ПРК	МФ, МЮ, НБ (по согл.)	2010- 2011 годы	Не тре- буется
18.1.3	Разработка многосторонней Конвенции о взаимной административной помощи в налоговой области в рамках СНГ на основе модельных Конвенции Совета Европы и ОЭСР	Решение КСРНС	МФ	2010- 2011 годы	Не тре- буется
18.1.4	Разработка комментариев к модельным Конвенциям об избежании двойного налогообложения в рамках СНГ	Решение КСРНС	МФ	2010- 2011 годы	Не тре- буется
18.2	Совершенствование налогового контроля при трансфертном ценообразовании
18.2.1	Внедрение программного обеспечения по проведению электронного мониторинга по трансфертному ценообразованию	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы	Тре- буется		Республи- канский бюджет
18.2.2	Приобретение официального источника информации по рыночным ценам в целях контроля за трансфертным ценообразованием и рентным налогом в соответствии с перечнем, установленным постановлением Правительства Республики Казахстан	Договор с поставщи- ками информации	МФ	Ежегод- но	Тре- буется		Республи- канский бюджет
19.	Администрирование уплаты налогов субъектами малого бизнеса
19.1	Анализ эффективности налогообложения субъектов малого бизнеса	Информация в ПРК	МФ	IV квартал 2010 года	Не тре- буется
19.2	Подготовка к переходу налогоплательщиков, применяющих специальный налоговый режим на основе разового талона, на иные режимы налогообложения:
19.2.1	Обследование рынков совместно с общественными организациями (подготовка паспортов рынков)	Справка	МФ	I-IIкварталы 2011 года	Не тре- буется
19.2.2	Проведение аналитической работы по результатам обследования рынков	Аналитичес- кая записка	МФ	IV квартал 2011 года	Не тре- буется
19.2.3	Изучение опыта зарубежных стран в части налогообложения и администрирования лиц, торгующих на рынках	Справка	МФ	2010- 2011 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
19.2.4	Подготовка предложений по налогообложению лиц, торгующих на рынках	Предложение в ПРК	МФ	IV квартал 2011 года	Не тре- буется
19.2.5	Организация работы по оказанию методологической помощи налогоплательщикам, осуществляющим реализацию на рынках	Семинары	МФ	IV квартал 2011 года	Тре- буется		Республи- канский бюджет
	Раздел 2. Обеспечение удовлетворенности общества деятельностью органов налоговой службы
	Повышение качества предоставленных налоговых услуг, в том числе в целях минимизации коррупционных проявлений в налоговых отношениях
20.	Создание центров по работе с налогоплательщиками	Строитель- ство, реконструк- ция	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
20.1	Выведение электронных налоговых услуг на шлюз "электронного правительства"	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2010 года		Тре- буется	Республи- канский бюджет
21.	Организация "Терминал налогоплательщика" в сельских округах	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, акиматы	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.	Расширение перечня электронных услуг для налогоплательщиков:
22.1	Дистанционное обучение налогоплательщиков средствами веб	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.2	Предоставление налогоплательщику возможности дистанционной подачи налоговых заявлений и представления налоговой отчетности с помощью одного клиентского приложения	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.3	Направление налогоплательщику электронных уведомлений	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.4	Оповещение о приближении сроков представления налоговой отчетности, уплаты налогов и другие	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.5	Предоставление возможности просмотра на веб-портале стадии исполнения писем, запросов налогоплательщиков, поступивших в органы налоговой службы	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.6	Создание автоматической службы оповещения физических лиц, имеющих задолженность по местным налогам (по примеру Казахтелекома, кабельного телевидения)	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, МСИ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
22.7	Дистанционная подача жалоб на действия (бездействие) должностных лиц органов налоговой службы	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	IV квартал 2010 года		Тре- буется	Республи- канский бюджет
23.	Развитие процедуры уплаты платежей в бюджет
23.1	Расширение услуг через сеть банкоматов, интернет, веб-киоски	Акт ввода в эксплуата- цию	Банки второго уровня (по согл.), МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
23.2	Доступ к индивидуальным данным по налоговой задолженности	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ, банки второго уровня (по согл.)	2010- 2011 годы		Не тре- буется
	Повышение информированности общества в налоговых вопросах
24.	Внесение изменений и дополнений в реестр государственных услуг, оказываемых юридическим и физическим лицам	Постанов- ление ПРК	МЭРТ, МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
25.	Повышение качества государственных услуг, оказываемых налоговыми органами
25.1	Разработка и внедрение стандартов оказания государственных услуг, оказываемых органами налоговой службы	Постанов- ление ПРК	МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
25.2	Пропаганда и распространение среди налогоплательщиков информационного материала по оказанию налоговых услуг с целью повышения налоговой культуры	Публикация в Средствах массовой информации, буклеты	МФ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в бюджете на 2010- 2012 годы)
25.3	Внутренний контроль за качеством и доступностью государственных услуг, оказываемых органами налоговой службы	Акты проверок	МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
25.4	Расширение и совершенствование работы Call-Центра с учетом создания электронной базы данных "Вопрос-Ответ", с учетом обеспечения бесплатных телефонных звонков	Информация в ПРК	МФ, МСИ	2010- 2011 годы		Тре- буется	Республи- канский бюджет
	Раздел 3. Построение высокоэффективной налоговой службы
26.	Кадровая политика органов налоговой службы
26.1	Подготовка переходной стратегии для персонала и планирование запуска реформы модернизации, включая консолидацию органов налоговой службы и перемещение персонала, в том числе и разработка порядка рационализации приема на работу на основании консолидации офисов и найма новых сотрудников с учетом принятых нормативных правовых актов по вопросам совершенствования и развития государственной службы Республики Казахстан	Приказ МФ	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совместно со Всемирным Банком)
26.2	Пересмотр штатной и организационной структуры органов налоговой службы с учетом изменений налогового законодательства и автоматизации налоговых процессов	Приказ МФ	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
26.3	Пересмотр кадровой политики органов налоговой службы, включая подбор кадров, прием на работу, оплату труда с учетом системы поощрения и мотивации, продвижение по службе и карьерный рост	Предложение в ПРК	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
26.4	Совершенствование информацион- ной системы управления кадрами с целью модернизации и дальнейшей интеграции с информационными системами НК, а также с информационными системами других государственных органов и шлюзом электронного правительства	Акт ввода в эксплуата- цию	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
27.	Подготовка специалистов органов налоговой службы
27.1	Разработка программы обучения специалистов органов налоговой службы в рамках института повышения квалификации	Приказ МФ	МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
27.2	Расширение возможности дистанционного обучения, включая телекоммуникации и соответствующие требования к инфраструктуре	Приказ МФ	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
27.3	Взаимодействие с высшими учебными заведениями Республики Казахстан в части подготовки будущих кадров органов налоговой службы путем открытия лабораторий	Совместный план	МОН, МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
28.	Внедрение корпоративной системы управления в налоговых органах
28.1	Упорядочение, оптимизация и реинжениринг бизнес-процессов	Приказы МФ и НК	МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
28.2	Разграничение функций по принципу Back, Middle and Front Offices	Приказы МФ и НК	МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
28.3	Внедрение сбалансированной системы показателей в налоговых органах	Приказ НК	МФ	2010- 2011 годы		Не тре- буется
29.	Внедрение Центра обработки данных
29.1	Изучение международного опыта по внедрению Центров обработки данных	Информация в ПРК	МФ	IV квартал 2011 года		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
29.2	Определение функций, передаваемых в Центры обработки данных	Приказ НК	МФ	IV квартал 2011 года		Не тре- буется
29.3	Приобретение современного технического оборудования для формирования и направления налогоплательщикам уведомлений по исполнению налогового обязательства	Оборудова- ние	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)
29.4	Создание 1-го республиканского и 4-х региональных Центров обработки данных	Информация в ПРК	МФ	В рамках ТЭО совмест- но со Всемир- ным Банком		Тре- буется	Республи- канский бюджет (предус- мотрено в рамках ТЭО совмест- но со Всемирным банком)

Примечание:
расшифровка буквенных аббревиатур:
ПРК - Правительство Республики Казахстан
АБЭКП - Агентство Республики Казахстан по борьбе с экономической и коррупционной преступностью (финансовая полиция)
АУЗР - Агентство Республики Казахстан по управлению земельными ресурсами
АС - Агентство Республики Казахстан по статистике
ГП - Генеральная прокуратура Республики Казахстан
ВС - Верховный Суд Республики Казахстан
КНБ - Комитет национальной безопасности Республики Казахстан
МВД - Министерство внутренних дел Республики Казахстан
МЗ - Министерство здравоохранения Республики Казахстан
МФ - Министерство финансов Республики Казахстан
КТК - Комитет таможенного контроля Министерства финансов Республики Казахстан
КФМ - Комитет по финансовому мониторингу Министерства финансов Республики Казахстан
НК - Налоговый комитет Министерства финансов Республики Казахстан
МИНТ - Министерство индустрии и новых технологий Республики Казахстан
МНГ - Министерство нефти и газа Республики Казахстан
МОН - Министерство образования и науки Республики Казахстан
МООС - Министерство охраны окружающей среды Республики Казахстан
МСИ - Министерство связи и информации Республики Казахстан
МСХ - Министерство сельского хозяйства Республики Казахстан
МТК - Министерство транспорта и коммуникаций Республики Казахстан
МТСЗН - Министерство труда и социальной защиты населения Республики Казахстан
МЭРТ - Министерство экономического развития и торговли Республики Казахстан
МЮ - Министерство юстиции Республики Казахстан
НБ - Национальный Банк Республики Казахстан
КСРНС - Координационный совет руководителей налоговых служб СНГ
СНГ - Содружество Независимых Государств
ОЭСР - Организация Экономического Сотрудничества и Развития
ИИН/БИН-индивидуальный идентификационный номер/бизнес-идентификационный номер
РНН - регистрационный номер налогоплательщика
ТЭО - технико-экономическое обоснование

Қазақстан Республикасында салықтық әкімшілендіруді жетілдірудің 2010 - 2011 жылдарға арналған бағдарламасы туралы

Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2010 жылғы 30 сәуірдегі № 375 Қаулысы

Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер түсімдерінің толықтығын, міндетті зейнетақы жарналарының және Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорына әлеуметтік аударымдардың толық және уақтылы аударылуын қамтамасыз ету, сондай-ақ салық төлеушілердің салық міндеттемелерін орындауын салықтық бақылауды жүзеге асыру мақсатында Қазақстан Республикасының Үкіметі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:
1. Қоса беріліп отырған Қазақстан Республикасында салықтық әкімшілендіруді жетілдірудің 2010 - 2011 жылдарға арналған бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) бекітілсін.
2. Мемлекеттік органдар Бағдарламада көзделген іс-шаралардың уақтылы орындалуын қамтамасыз етсін.
3. Осы қаулының орындалуын бақылау Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары Е.Т. Орынбаевқа жүктелсін.
4. Осы қаулы қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасы
Премьер-Министрі К. Мәсімов

Қазақстан Республикасы
Үкіметінің
2010 жылғы 30 сәуірдегі
№ 375 қаулысымен
бекітілген

Қазақстан Республикасында салықтық әкімшілендіруді
жетілдірудің 2010 - 2011 жылдарға арналған бағдарламасы

1. Бағдарламаның паспорты

Бағдарламаның атауы: Қазақстан Республикасында салықтық
әкімшілендіруді жетілдірудің 2010 -
2011 жылдарға арналған бағдарламасы
Әзірлеу үшін негіздеме: Мыналарды:
бизнес-ортаны жақсарту жөніндегі
стратегиялық мақсаттарды іске асыру
бөлігінде Қазақстан Республикасы
Президентінің 2010 жылғы 1 ақпандағы
№ 922 Жарлығымен бекітілген, Қазақстан
Республикасының 2020 жылға дейінгі
Стратегиялық даму жоспарын;
Қазақстан Республикасы Үкіметінің
2009 жылғы 30 желтоқсандағы № 2304
қаулысымен бекітілген Қазақстан
Республикасы Қаржы министрлігінің
2010 — 2014 жылдарға арналған
стратегиялық жоспарын;
2008 жылғы 10 желтоқсанда қабылданған
«Салық және бюджетке төленетін басқа да
міндетті төлемдер туралы» Қазақстан
Республикасының Кодексін (Салық кодексін)
іске асыру шеңберінде.
Қазақстан Республикасын дамытудың
әлеуметтік-экономикалық бағдарламаларын
ағымдағы іске асыру шарттарында салықтық
әкімшілендіру бір жағынан салықтық бақылау
құралдарын жетілдіруге және оңтайландыруға,
екінші жағынан, салық төлеушілерді
мемлекетпен тиімді өзара іс-әрекет жасауға
ынталандыруға және түрткі болуға бағытталған
кешенді қызметті білдіруі тиіс, нәтижесінде
бұл салық жүйесінің тиімді жұмыс істеуіне
ғана емес, сонымен қатар Қазақстан
экономикасында кәсіпкерлік белсенділіктің
тұрақты өсуіне де алып келуі тиіс.
Әзірлеу үшін жауапты Қазақстан Республикасы Қаржы
мемлекеттік орган: министрлігі
Мақсаты мен Бағдарламаның мақсаты салықтардың
міндеттері: және мемлекеттік бюджетке төленетін
басқа да міндетті төлемдердің жиналуын
ұлғайту, салық төлеушілердің салық
міндеттемелерін өз еркімен орындауы үшін
жағдайларды жақсарту жөніндегі шаралар
қабылдау арқылы салықтық әкімшілендіруді
жетілдіру.
Бағдарламаның міндеттері:
1) салық заңнамасының сақталуын бақылауды
күшейту;
2) салықтық әкімшілендіру үдерістерін
оңтайландыру;
3) салық қызметі органдарында сыбайлас
жемқорлық белгілерін анықтау және оның жолын
кесу;
4) халыққа, бизнеске көрсетілетін
қызметтердің сапасы мен деңгейін арттыру;
5) халықтың құқықтық салықтық сауаттылығын
жоғарылату;
6) салық мамандарының кәсіпқойлығын арттыру.
Іске асыру мерзімдері 2010 - 2011 жылдар
(кезеңдері):
Нысаналы Мыналар Бағдарламаның мақсаттарына
индикаторлары: қол жеткізу дәрежесінің мақсатты
индикаторлары болып табылады:
салық қызметі органдарының құзыретіне
жатқызылған, республикалық және
жергілікті бюджеттердің табыстары
бойынша болжамды 100 % орындау;
2010 жылдың қорытындылары бойынша
кәсіпкерлік субъектілері үшін көрсетілген
салық қызметтерінің сапасына қанағаттану
85,5 %-дан төмен емес, 2011 жылы 87,8 %-дан
темен емес, халық үшін 2010 жылдың
қорытындылары бойынша 81,0 %-дан төмен емес,
2011 жылы - 85,5 % деңгейін қамтамасыз ету
болып табылады.
Қаржыландыру көлемі Республикалық бюджет.
мен көздері:

2. Кіріспе

2005 жылғы 18 ақпандағы «Қазақстан экономикалық, әлеуметтік және саяси жедел жаңару жолында», 2006 жылғы 1 наурыздағы «Қазақстанның әлемдегі бәсекеге барынша қабілетті елу елдің қатарына кіру стратегиясы», 2007 жылғы 28 ақпандағы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан», 2008 жылғы 6 ақпандағы «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру - мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты Қазақстан Республикасы Президентінің Жолдауларында салық органдарының алдына қойылған міндеттерді іске асыру салық төлеушілердің өз міндеттерін ерікті және саналы түрде орындауы негізінде салықтың мейлінше көп жиналуын қамтамасыз ете отырып, тек мемлекет пен салық төлеушілер мүдделерінің теңгеріміне қол жеткізуге, Қазақстан экономикасының бәсекеге қабілеттілігін арттыратын жағдайлар жасауға арналған Қазақстан Республикасының салықтық әкімшілендіруді жетілдіру жөніндегі міндеттерді шешуге бағытталған бірыңғай салық саясатын
жүргізген кезде ғана мүмкін болмақ.
Осы Бағдарлама Қазақстан Республикасының Конституциясына және Қазақстан Республикасының мынадай нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес әзірленген:
«Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» 2008 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Кодексі (Салық кодексі);
«Мемлекет басшысының 2008 жылғы 6 ақпандағы «Қазақстан халқының әл-ауқатын арттыру - мемлекеттік саясаттың басты мақсаты» атты Қазақстан халқына Жолдауын іске асыру жөніндегі шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 14 наурыздағы № 535 Жарлығы;
«Әкімшілік реформаны одан әрі жүргізу жөніндегі кейбір шаралар туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 29 наурыздағы № 304 Жарлығы;
«Ақпараттандыру туралы» 2003 жылғы 8 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңы;
«Электрондық құжат және электрондық цифрлық қолтаңба туралы» 2003 жылғы 7 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы;
«Жеке кәсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасының 2006 жылғы 31 қаңтардағы Заңы;
«Министрліктер мен өзге де орталық атқарушы органдардың олардың аумақтық органдарындағы және оларға ведомстволық бағыныстағы мемлекеттік мекемелердегі адам санын ескере отырып, штат санының лимиттерін бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 15 сәуірдегі № 339 қаулысы;
«Қазақстан Республикасының «электрондық үкіметті» дамытудың 2008 - 2010 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарын бекіту туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 жылғы 30 қарашадағы № 1155-1 қаулысы;
«Қазақстан Республикасында көлеңкелі экономиканың мөлшерін қысқарту жөніндегі экономикалық саясат пен ұйымдастыру шараларының 2005 - 2010 жылдарға арналған негізгі бағыттары» бағдарламасы туралы» Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2005 жылғы 30 қыркүйектегі № 969 қаулысы.

3. Проблеманың қазіргі жай-күйін талдау

3.1. Проблеманың мазмұны және Бағдарлама шеңберінде
оны шешу қажеттілігінің негіздемесі

Бүгінгі таңда Қазақстанның салық қызметі өз дамуының жаңа сапалы кезеңінде тұр, одан әрі табысты жұмыс істеу үшін негіздер құруға бағытталған бірқатар реформалар жүргізілді.
Салық түсімдерін ұлғайту, салық климатын жақсарту, «Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы» Қазақстан Республикасының Кодексін (Салық кодексі) (бұдан әрі - Салық кодексі) халықаралық стандарттарға сәйкес келтіру реформаның дұрыс бағыт алғанын көрсетеді.
Соңғы жылдары салық саясаты және салықтық әкімшілендіру аясында маңызды қадамдар жасалды және айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізілді. Қазіргі уақытта белсенді түрде пайдаланылатын ақпараттық технологияларды дамытуға инвестициялардың қомақты көлемі салынды. Салық төлеушілердің 75 %-дан астамы электрондық есептілік нысанын пайдаланады. Салық қызметтерін көрсету стандарттарының енгізілгенін қоса алғанда, салық органдары жұмыстарының ашықтығын жақсартуға және басқару тиімділігін арттыруға бағытталған шаралар қабылданды.
Алайда, тұрақты реформалау және жаңғырту үдерісінің қиындығын ескерсек, реформалардың күн тәртібінде әлі де маңызды мәселелер түр.
Дүниежүзілік Банктің «Doing business 2009» есебі бойынша Қазақстанның рейтингін талдау салықтарды төлеудің оңайлығы жағынан еліміздің жалпы 49-шы орында тұрғанын көрсетеді. Бұл ТМД елдерінің ішінде ең жоғарғы орын.
Сонымен қатар, есепке сәйкес салық төлеушілердің өз міндеттемелерін орындауы үшін қажетті уақыт айтарлықтай түйткіл тудыратын мәселе болып табылады (міндеттемелерді орындау үшін қажетті 271 сағатпен 112-ші орын).
Осы параметр бойынша Шығыс Еуропа, Ұлыбритания, Германия және Оңтүстік-Шығыс Азия елдерімен салыстырмалы талдау салық қызметін кешенді жаңғырту арқылы толықтырылуы қажет кемшіліктердің бар екенін көрсетеді.
Айталық, осы мақсат үшін қажетті сағат саны Эстонияда - 81 сағат, Ұлыбританияда - 105 сағат, Малайзияда - 145 сағат, Германия мен Хорватияда - 196 сағат, Румынияда - 202 сағат.
Дүниежүзілік Экономикалық Форумның Жаһандық бәсекеге қабілеттілік индексінің «Салық салу дәрежесі мен әсері» индикаторы бойынша Қазақстан позициясы төмендеп кеткен (2007 жылы - 81-ші орын, 2008 жылы - 83-ші орын). Бұл индикатор инвестициялар үшін шектеу сияқты салықтармен ауыртпалық салу дәрежесін көрсетеді.
Салық қызметі органдары көрсететін қызметтер сапасының негізгі индикаторы тұтынушылардың қанағаттануы болып табылады.
2009 жылы «Сандж» Зерттеу Орталығы жүргізген салық төлеушілерді зерттеу нәтижелері бойынша салық органдарының қызмет көрсету сапасына Қазақстан бойынша орташа алғанда халықтың қанағаттануы жоғары - 85 %.
Сонымен бірге, қанағаттану қызметтердің әртүрлі аспектілерін - жылдамдықты, ақпаратты, қарым-қатынасты және басқаларын қабылдауды қамтитын жалпы ұғым екенін атап өту керек.
Салықтық әкімшілендіру деңгейін көрсететін өлшемдермен қанағаттану жалпы қызмет көрсету сапасына қанағаттануға қарағанда төмен. Бұл, бірінші кезекте, белгіленген қызметтерді алу мерзімдеріне (78 %), қызмет мерзімін сақтауға (80 %) қанағаттану.
Бұдан басқа, 2009 жылы сауалнамаға жауап беруші кәсіпкерлік субъектілерінің салық органдары қызметкерлерінің кәсіпқойлығымен/біліктілігімен 82 %-ы, ізеттілігімен 84 %-ы, уақтылы қызмет көрсетуімен 77 %-ы, ақпараттың мағыналылығымен 75 %-ы, ал салық төлеушіге көмек көрсетуге әзірлігімен 75 %-ы қанағаттанған.
Қазақстан халқының салық органдарының қызмет көрсету сапасына қанағаттануы әлі де жоғары - 91 %.
Қалалық салық төлеуші жеке тұлғалардың қанағаттануы ауылдағы тұтынушылардың қанағаттануына қарағанда аздап төмен екенін атап өту қажет.

3.2. 2006 - 2008 жылдардағы салық органдары жұмысының
негізгі қорытындылары

Салықтық әкімшілендіру деңгейі туралы

2006 жылдан бастап 2008 жылға дейінгі аралықта бюджет кірістерінің ЖІӨ-ге қатынасы 27,8 %-дан 29,4 %-ға дейін өсті.
Бересі сомасы (Бересі-2-ні есептемегенде) 2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 34,2 млрд. теңгеден 2010 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 47,7 млрд. теңгеге дейін, яғни 39,5 %-ға ұлғайған. Бересі-2 «қолма-қол ақшаға айналдыру» фирмалары мен жалған кәсіпорындар қызметінің жолын кесу жөніндегі жұмыстар барысында пайда болған, өндіріп алу мүмкін емес бересіге жатады.
Міндетті зейнетақы жарналары бойынша бересі 2007 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 6,6 млрд. теңгеден 2010 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 4,4 млрд. теңгеге дейін, яғни 33,3 %-ға қысқарған.
Есептілікті электронды түрде табыс ететін салық төлеушілердің үлес салмағы 2006 жылдан бастап 56,3 %-дан 2009 жылы 80,0 %-ға дейін өсті, ал электронды түрде табыс етілген салық есептілігінің үлес салмағы осы кезең ішінде 69,7 %-дан 84,5 %-ға дейін өсті.
Бақылау-экономикалық жұмыстардың нәтижелері өткізілетін салықтық тексерулер бойынша жұмыстар тиімділігінің артқанын көрсетеді. Салықтық тексерулердің нәтижелері бойынша бір аудиторға қоса есептелген салық сомаларының көрсеткіші 2006 жылдан бастап 2009 жылға дейінгі аралықта 2,9 есеге өсті және 49,4 млн. теңгенің орнына 142,1 млн. теңгені құрады.
Бұл біріктірілген көрсеткіштер салықтық әкімшілендіру сапасының жақсарғанын көрсетеді, және соңғы жылдары бизнес-үрдістерді жетілдіру жөніндегі, салықтық бақылаудың тиімділігін арттыру жөніндегі, ақпараттық сервисті енгізу жөніндегі салық органдары жүргізген үлкен жұмыстың нәтижесі.

Салық төлеушілердің тіркеу есебі

2002 жылдан бастап республиканың барлық салық органдарында салық төлеушілерді тіркеу және олардың тіркеу есебін жүргізу салықтың біріктірілген ақпараттық жүйесінің (бұдан әрі - СБАЖ) тіркеу құрамдауыштарының көмегімен бірыңғай орталықтандырылған технология шеңберінде жүргізіледі.
Заңды тұлғаларды «бір терезе» қағидаты бойынша тіркеу рәсімдерінің енгізілуімен әділет органдарының салық органдарына тіркеу, тарату, сондай-ақ тіркеу кезінде заңды тұлға мәлімдеген тіркеу деректеріне енгізілген өзгерістер туралы мәліметтерді беру рәсімі автоматтандырылды.
Сондай-ақ тіркеу және тіркеу есебі рәсімдерін жетілдірудегі маңызды кезең уәкілетті тіркеуші органдардың деректері бойынша жеке тұлғаларды салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілерінің орналасқан орны бойынша салық органына тіркеу есебіне қою үдерісін автоматтандыру болып табылады.
Алайда жоғарыда келтірілген салықтық әкімшілендіруді жетілдіру жөніндегі іс-шаралар да тіркеу есебіне байланысты проблемаларды соңына дейін шешпейді. Жүзеге асырылған тіркеу есебіне автоматты түрде қою рәсімдері салық төлеушілердің толық ауқымын қамтымайды, тіркеу есебіне тұру жөніндегі және, тиісінше, бюджетке салық төлеу жөніндегі салық міндеттемелерін орындаудан жалтаратын салық төлеушілерді анықтау жөніндегі міндеттерді толық шешпейді.
Аталған проблемалардың бір бөлігі қазіргі уақытта бірыңғай сәйкестендіру нөмірлеріне (ЖСН/БСН) көшуге байланысты заңды және жеке тұлғаларды мемлекеттік қайта тіркеуді жүргізу және «ҚР заңды тұлғалары» мемлекеттік дерекқоры» (бұдан әрі - ЗТ МДҚ) мен «ҚР жеке тұлғалары» мемлекеттік дерекқоры» (бұдан әрі - ЖТ МДҚ) ақпараттық жүйелерін енгізу үдерісінде жойылып келеді. Дегенмен, бүгінгі күнге дейін әрекетсіз және салық органдарымен байланысын үзген салық төлеушілерді қайта тіркеу және оларды тіркеу есебінде тұрған салық органдарында одан әрі әкімшілендіру жағынан проблема бар.

Салық міндеттемесінің орындалуын есепке алу

1. Төлемдер мен есептелімдерді есепке алу. Салық төлеушілердің дербес шоттарын жүргізу.
Салық төлеушілердің дербес шоттарын жүргізу:
технологиялық деңгейде автоматты режимде есептелімдерді есепке алу;
қағаз құжат айналымын алып тастай отырып, құжаттардың электрондық пакетін беру арқылы қазынашылық органдары мен Зейнетақы төлеу жөніндегі мемлекеттік орталықтан (бұдан әрі - ЗТМО) алынатын түсімдерді есепке алу жолымен жүзеге асырылады.
Қазіргі уақытта төлемдерді есепке алу және дербес шоттарды жүргізу барлық салық органдарында мынадай негізгі функцияларды орындайтын СБАЖ дербес шоттарды жүргізу жөніндегі құрамдауыштардың көмегімен бірыңғай технология шеңберінде жүзеге асырылады:
электрондық құжатты алушыларға - орталықтанған автоматтандырылған қабылдау, салық органдары бойынша өңдеу және орналастыру;
қазынашылық органдары мен ЗТМО-дан төлемдердің;
кейіннен салық төлеушілердің дербес шоттарына таратып жазу үшін салық есептілігінен есептелген сомалардың;
есептелген жеке тұлғалардан алынатын мүлік салығы мен жер салығының тізілімдерінің;
бюджет алдында берешегінің жоқ және (немесе) бар екендігі туралы анықтаманы қалыптастыру (2005 жылдан бастап анықтаманы қалыптастыру салық төлеуші тіркеу есебінде тұрған республиканың барлық салық органдарындағы салық міндеттемелері ескеріле отырып, жүргізіледі);
аумақтық деңгейдегі (нақты салық органындағы) салық төлеушілердің дербес шоттарының дерекқорларын жүргізу.
Қазіргі уақытта есепке алуды және салық төлеушілердің дербес шоттарын жүргізуді жүзеге асыру кезінде мынадай негізгі проблемалар туындайды:
1) бюджет алдында берешегінің жоқ және (немесе) бар екендігі туралы анықтамаларды беру мерзімдерінің бұзылуы. Біріктірілген анықтама қалыптастыруға сұрау салуды өңдеу байланыс арналары мен есептеуіш жабдықтардың үздіксіз жұмысын, жүйеге қызмет көрсететін және сүйемелдеуші персоналдың біліктілігін талап етеді;
2) қазынашылық органдары мен ЗТМО-дан төлемдерді қабылдау электрондық почта көмегімен электрондық құжаттарды беру деңгейінде пакеттік режимде жүргізіледі;
3) үнемі көлемі өсіп отыратын төлемдер мен есептелімдер бойынша ақпаратты өңдеу үшін ақпараттық ресурстардың жетіспеушілігі.
2. Базарда сауда жасайтын адамдардан салық жинау.
Базарлар аумағындағы киоскілерде, тұрақты үй-жайларда (оқшауланған блоктарда) тауар өткізуді қоспағанда, базарларда тауар сату, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету жөніндегі қызметтерді жүзеге асыратын жеке тұлғалар, жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар бюджетпен есеп айырысуды біржолғы талон негізінде арнаулы салық режимінде жүргізеді.
Базарларда тауар сату, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету жөніндегі қызметтерді жүзеге асыратын жеке тұлғаларды, жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғаларды салықтық әкімшілендірудің тиімділігін арттыру мақсатында 2011 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес осындай тұлғалардың біржолғы талон негізінде арнаулы салық режимін қолдануын көздейтін норманың қолданысы тоқтатылатын болады.
3. Салық төлеушілердің салық берешегін қысқарту.
Берешек сомаларын мәжбүрлеп өндіріп алудың негізгі шараларының бірі салық төлеушілердің банктік шоттарына инкассалық өкімдер шығару болып табылады.
Салық төлеушілер салық міндеттемелерін орындамаған жағдайда салық органдары, атап айтқанда, кейіннен мамандандырылған аукциондарда сату үшін осындай салық төлеушінің салық берешегі есебіне мүлікке билік етуін шектейді.
2009 жылғы 1 қаңтардан бастап Салық кодексі енгізілгенге дейін билік етуі шектелген мүлікті өткізу үшін аукционшының міндеті салық органдарына жүктелген. Қазіргі кезде осындай мүліктің бір бөлігі өткізілмеген. 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап билік етуі шектелген мүлікті өткізудің жаңа тәртібінің енгізілуіне байланысты осындай мүлікті сату жөніндегі уәкілеттік атқарушы іс жүргізу органдарына берілді.
Жалған және қасақана банкроттық салық берешегін өндіріп алу кезіндегі көкейкесті проблема болып табылады. Жұмыстың тиімділігін арттыру мақсатында әлеуетті салық төлеушілерді - «жалған банкроттарды» айқындауға мүмкіндік беретін автоматты режимді енгізу қажет. Бұл режимнің негізгі артықшылығы барлық салық төлеушілердің қаржылық жағдайына талдау жүргізу мүмкіндігі болып табылады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын шетелдік компаниялар филиалдарының (өкілеттіктерінің) салық берешегін өндіріп алу мәселесін реттейтін құқықтық база жоқ. Салық берешегін өндіріп алуда қиындық тудырып отырғаны компаниялардың негізгі активтері басқа мемлекеттерде орналасқан бас офистерінде және Қазақстан Республикасының аумағында банк шоттарының болмауына, хабарлама табыс етілуі қажет олардың басшыларының немесе өкілдерінің болмауына байланысты.
Қазақстан Республикасымен жасасқан қосарланған салық салуды болдырмау туралы конвенция шеңберінде салықтарды жинауға көмек көрсету 37 конвенцияның 10-нда (Нидерланды, Үндістан, Әзірбайжан, Өзбекстан, Қырғызстан, Иран, Бельгия, Түрікменстан, Румыния, Норвегия) ғана көзделген. Келіссөздер үдерісін жүргізу кезінде аталған бапты қосу проблема болып отыр. Сонымен қатар басқа шетел мемлекеттерінің құзыретті органдары салық конвенцияларында «Салықтарды жинауда көмек көрсету» бабының болмауына байланысты мұндай көмек көрсетуден бас тартады.
Сонымен бірге Еуропа Кеңесіне мүше мемлекеттер мен Экономикалық Ынтымақтастық және Даму Ұйымына (бұдан әрі - ЭЫДҰ) мүше елдер арасында жасалған Өзара әкімшілік көмек туралы көп жақты конвенция да бар. Қазіргі уақытта келісімнің күші бар және 2006 жылғы қазанда оған қосымша 12 ел (Әзірбайжан, Бельгия, Дания, Финляндия, Франция, Исландия, Италия, Нидерланды, Норвегия, Польша, Швеция және АҚШ) қол қойды және бекітті. Канада мен Украина да келісімге қол қойды, бірақ оны әлі бекіткен жоқ.
Көрсетілген Конвенция шеңберінде елдер қажет болған кезде сот органдары жүзеге асыратын әрекеттерді, сондай-ақ:
мәлімет (ақпарат) алмасуды, оның ішінде бір мезгілдік салықтық бақылауды және шетелдерде жүзеге асырылатын салықтық бақылауға (тексерулерге) қатысуды;
қорғау шараларын қоса алғанда, салықтарды төлеу жөніндегі берешекті өндіріп алуды және құжаттарды табыс етуді қамти алатын бір-біріне салық салу саласында әкімшілік көмек көрсетеді.
Өзара әкімшілік көмек туралы конвенцияның ерекшелігі - ақпарат алмасу аясы анағұрлым кең және тек тікелей салықтар бойынша ғана емес, сонымен қатар жанама салықтар, кез келген басқа салық түрлері мен әлеуметтік сақтандыру қорына міндетті жарналар және т.б. бойынша да жүзеге асырылатындығында.
Қазіргі уақытта салық қызметі органдарының шетел салық органдарымен ақпарат алмасуы сұрау салу негізінде жүзеге асырылады, бұған көп уақыт шығындалады, бұл мәселе маңызының жойылуына әкеп соқтырады. Қазақстан Республикасы аумағында қызметін жүзеге асыратын және салық міндеттемелерінен жалтаратын шетел компанияларының саны төмендемей отырғанын атап өту керек.

Салық есептілігін электронды түрде табыс ету

2002 жылы Салық кодексінің енгізілуімен Қазақстан Республикасының салық төлеушісіне салық есептілігін не қағаз тасығыштарда, не хабарламамен почта арқылы, не электронды түрде табыс ету тәсілдерін таңдау құқығы берілді.
Салық есептілігін электронды түрде табыс ету мүмкіндігін қамтамасыз ету үшін 2006 жылдан бастап Қазақстанда «e-tax» деп аталатын технология енгізілді. Жыл сайын кеңейіп отырған электронды қызмет көрсету спектрі салық есептілігін электронды түрде табыс еткісі келетін көптеген салық төлеушілерді тартып отыр. Салық есептілігінің табыс етілуін талдау осындай салық төлеушілер санының көбейіп отырғанын көрсетеді. Айталық, 2007 жылмен салыстырғанда (433 629 салық төлеуші) салық есептілігін электронды түрде табыс еткен салық төлеушілердің саны 2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 61,1 %-ға кеміп, 709 566 салық төлеушіні құрады.
Қазіргі уақытта салық есептілігін электронды түрде табыс етудегі және дербес шоттарға қашықтықтан қол жеткізуді ұйымдастырудағы негізгі проблемалар мыналар болып табылады:
1) салық заңнамасының өзгеруіне байланысты салық есептілігі нысандарын толтыру жөніндегі бағдарламалық қамтамасыз етудің уақтылы жаңартылмауы;
2) анағұрлым көп жүктелім кезеңінде есептілікті қабылдау және өңдеу кезінде ақаулықтарға, оның ішінде салық төлеушілердің дербес шоттарына салық есептілігі нысандарынан таратып жазудың іркілуіне әкеп соқтыратын салық есептілігі нысандарын қабылдау және өңдеу жөніндегі жұмыстардың тұрақсыздығы;
3) салық есептілігі нысандарын қабылдау және өңдеу жүйелерінің талдамалы аппаратының дамытылмағаны;
4) аудан орталықтарынан шалғайдағы ауылдық жерлерде салық есептілігін электронды түрде табыс ету мүмкіндігінің болмауы.
Бұл проблемаларды шешу үшін электронды салық есептіліктерін қабылдау және өңдеу технологияларын жетілдіру, дерек қорлар мен қоймаларының ыңғайлы жүйесін құру, жүйеаралық ықпалдастықтың стандартты шешімдерін енгізу керек.
Бұдан басқа салық органдарының техникалық қамтамасыз етілу деңгейі олар алатын және өңдейтін ақпарат көлеміне барабар емес. Қуаты аз және ескірген жабдықтар үнемі ұлғайып отыратын ақпарат ағымын өңдеп үлгере алмайды, соның салдарынан ақпараттық жүйелерді ақаулықтарға әкеп соқтырады. Осының нәтижесінде серверлерде деректерді өңдеуде кезектер туындайды, дербес шоттарға таратып жазу салық есептілігін табыс ету мерзімдері бұзыла отырып жүргізіледі. Мұндай жағдай салық төлеушілер мен салық органдарының қызметкерлері тарапынан реніштер туғызады, және салық төлеушілердің салық есептілігін электронды түрде табыс етуден бас тартуына әкеп соқтырады.

Салық есептілігінің камералды бақылауы

Қазіргі уақытта салық органдары пайдаланатын пәрменді салықтық әкімшілендіру құралдарының бірі салық төлеушілердің табыс еткен салық есептілігі негізінде салық міндеттемелерінің орындалуына камералды бақылау жүргізу болып табылады.
Салық органдары жүргізетін камералды бақылау үнемі жетілдіріліп және пысықталып отырады. Атап айтқанда, 2006 - 2008 жылдар аралығында қосылған құн салығы (бұдан әрі - ҚҚС) бойынша камералды бақылау жаңа рәсімдермен толықтырылды, соның нәтижесінде бүгінгі күні олардың саны 15. Сонымен бірге камералды бақылауды корпоративтік табыс салығы (бұдан әрі - КТС) бөлігінде автоматтандыру жөніндегі жұмыстар жүргізілді, 2007 жылы оны жүргізу әдістемесі әзірленді, ал 2008 жылы Сарань және Теміртау қалаларында сынақ тестілері өткізілді. Сондай-ақ 2008 жылы заңды тұлғаларға салынатын жер және көлік салығы бойынша камералды бақылау жүргізу әдістемесі әзірленді.
Камералды бақылауды іске қосу қорытындылары ҚҚС бойынша ғана табыс етілген салық есептілігіндегі мәліметтердің айтарлықтай сәйкессіздіктері анықталған он мыңдаған салық төлеушіні айқындайды.
Бұл ретте 2009 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданылатын Салық кодексіне сәйкес салық есептілігі нысандары анағұрлым оңайлатылды. Соған байланысты салық есептілігінің камералды бақылау рәсімдері де салық есептілігінің жаңа нысандарына сәйкес оңтайландыруды талап етеді.
Мысалы, Салық кодексіне сәйкес деректері сатып алушының сатып алынған тауарлар (жұмыстар, қызметтер) бойынша шот-фактуралар тізілімінің деректерімен салыстырылатын өткізілген тауарлар (жұмыстар, қызметтер) бойынша шот-фактуралар тізілімі енгізілді.

Салықтық тексерулер

2009 жылы 30 699 құжаттық тексеру жүргізілді, бұл алдыңғы жылдың осыған ұқсас кезеңіне қарағанда 41,5 %-ға төмен (73 984). 2009 жылы 457,4 млрд. теңге сомасында салық, бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер, міндетті зейнетақы жарналары, әлеуметтік аударымдар мен өсімпұлдар есептелді, бұл алдыңғы жылға (299,1 млрд. теңге) қарағанда 1,5 есе жоғары.
Республиканың барлық салық органдарында Салықтық тексерулер
жүргізуге нұсқамаларды тіркеу және тексеру рәсімдерін құжаттау СБАЖ
«Салық аудитінің электронды бақылауы» (бұдан әрі - САЭБ)
мамандандырылған құрамдауышының көмегімен бірыңғай орталықтандырылған технология шеңберінде жүргізіледі. Қазіргі уақытта салық органдарының 3,2 мыңға жуық қызметкерлері САЭБ пайдаланушысы болып табылады.
Бұл бағыттағы негізгі проблемалар салықтық тексерулердің төмен нәтижелілігі және салық органдарының біліктілігі жоғары қызметкерлерінің - аудиторларының жетіспеушілігі болып табылады.

Акциздерді әкімшілендіру және акцизделетін өнімдер нарығын
мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру

Акциздерді әкімшілендіру салық қызметі органдарының жұмысындағы проблемалы бағыттардың бірі болып табылады, атап айтқанда:
1) акцизделетін өнімдер нарығы жоғары табысты, сондықтан көлеңкелі ықпалға мейлінше бейім. Алкоголь нарығын реттеу жөніндегі қолданылып жатқан шараларға қарамастан, көлеңкелі айналым үлесі азаймай отыр. Заңсыз өндірілген және контрафактілі сәйкестендіруге келмейтін есепке алу-бақылау таңбалары бар алкоголь өнімі «Этил спирті мен алкоголь өнімінің өндірілуін және айналымын мемлекеттік реттеу туралы» Қазақстан Республикасының Заңында және «Әкімшілік құқық бұзушылық туралы» Қазақстан Республикасының Кодексінде (бұдан әрі - ӘҚБК) осындай өнімді сатқаны үшін жауаптылық туралы тиісті нормалардың болмауына байланысты сауда желілері арқылы бақылаусыз сатылған фактілері орын алған немесе құқық бұзушылық үшін санкцияның мардымсыздығы соншалықты оларға ешқандай экономикалық залалсыз қайталауға мүмкіндік береді.
Көлеңкелі айналымның қомақты бөлігі алкоголь өнімін өткізудің бөлшек буынында жүзеге асырылады. Өткізілген алкоголь өнімінің көлемдерін ақпараттық деңгейде қадағалау және заңсыз өнімдерді сататын адамдарды анықтау үшін, тиісінше, көлеңкелі айналымды азайту үшін «өндіруші - көтерме сатушы - бөлшек сатушы» тізбегі бойынша талдау жүргізу мүмкіндігі жоқ;
2) темекі өнімдерінің айналымы саласында негізгі бағыт темекі өнімінің өндірілуін және оның айналымын декларациялауды мониторингілеуге негізделген темекі өнімдерінің өндірісі мен айналымының теңгерімін мемлекеттік бақылау, есепке алу және талдау жүргізу болып табылады. Темекі өнімдерінің өндірісі мен айналымын темекі өнімдерін өткізу арасындағы теңгерімді есепке алу және талдау мүмкіндігі жеткілікті мөлшерде іске асырылмаған.

Басқа ұйымдармен өзара іс-қимыл

4. Әрекетсіз салық төлеушілердің банк шоттарындағы қозғалыс туралы ақпарат алу бойынша.
2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша Салық төлеушілердің мемлекеттік тізілімінде заңды тұлғалардың шамамен 12,7 %-ы әрекетсіз және салық органдарымен байланысын үзген салық төлеушілер болып табылады, бұл салық органдарының салық міндеттемелерін анықтау және орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі жұмыстарында қиындықтар туғызады.
Бұдан басқа, ҚҚС бойынша салық есептілігін камералды бақылау нәтижелері бойынша ҚҚС бойынша салық есептілігін табыс етпейтін ҚҚС төлеушілердің ҚҚС бар шот-фактуралар жазып беру фактілері анықталды. Салық органдарының осындай фактілерге дер кезінде мән беруін қамтамасыз ету және оларды іс жүргізу шараларын қабылдау үшін құқық қорғау органдарына беру мақсатында 2005 жылғы 1 қаңтардан бастап Салық кодексінде салық органдарына банктерден және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардан әрекетсіз салық төлеушілердің банк шоттарындағы ақша қозғалысы туралы ақпаратты сұратуға құқық беретін норма көзделген.
Салық органдарының әрекетсіз заңды тұлғаларға қатысты екінші деңгейдегі банктерге сұрау салуды жіберу тәртібін айқындау үшін 2005 жылы Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Салық комитеті (бұдан әрі - Салық комитеті) тиісті бұйрық әзірледі және оны Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігімен келісті.
Әрекетсіз салық төлеушілердің банк шоттарындағы ақша қозғалысы туралы ақпарат алу бойынша екінші деңгейдегі банктермен өзара іс-қимылдар жасау кезіндегі ағымдағы негізгі проблемалар автоматтандырылған өзара іс-қимылдардың болмауы болып табылады.
5. Инкассалық өкімдер мен шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімдерді электронды жазып беру бойынша.
2007 жылдың 2 шілдесінен бастап салық органдарының екінші деңгейдегі банктермен салық берешегін өндіріп алу бойынша салық төлеушілердің банктік шоттарына инкассалық өкімдер шығару жөнінде және екінші деңгейдегі банктерден салық төлеушілердің банк шоттарын ашқаны және жапқаны туралы хабарламалар алу жөнінде электронды өзара іс-қимылдарды ресми іске қосу жүзеге асырылды.
Салық төлеушілердің, олардың дебиторларының банк шоттарына инкассалық өкімдерді автоматтандырылған беру мүмкіндігін енгізу инкассалық өкімдер салық төлеушінің барлық банк шоттарына әрбір салықтарды және төлемдерді төлеу мерзімдері бойынша шығарылатындықтан, салық органдары мен екінші деңгейдегі банктердің қызметкерлері инкассалық өкімдерді жазып беруге шығындайтын уақытты қысқартуға, сондай-ақ салық органдарының жұмыстарында ашықтыққа қол жеткізуге, сыбайлас жемқорлықты жоюға мүмкіндік берді.
Сонымен қатар, 2010 жылы оған сәйкес банк шотының нөмірі 20 белгіні қамтуы тиіс Халықаралық стандарттарға сәйкес клиенттің банк шоты нөмірінің бірыңғай құрылымына көшу жоспарланып отыр. Клиенттің банк шоты нөмірінің бірыңғай құрылымына көшкеннен кейін берешек сомаларын толық көлемде өндіріп алуды қамтамасыз ету мақсатында салық органдары шығарған инкассалық өкімдер мен шығыс операцияларын тоқтата тұру туралы өкімдерге түгендеу жүргізу қажет.
Банк шоты нөмірінің бірыңғай құрылымына көшу шеңберінде ұсынылған инкассалық өкімдерге түгендеу жүргізілді. 2010 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша 1 217,8 мың инкассалық өкім түгенделген.
2009 жылғы желтоқсанда Астана қаласы, Алматы қаласы, Павлодар облысы бойынша Салық департаменттерінің базасында салық төлеушілердің банк шоттары бойынша шығыс операцияларын тоқтата тұру жөніндегі өкімдерді автоматты түрде жолдауы бойынша 20 екінші деңгейдегі банкпен электрондық өзара іс-қимыл енгізілді.
6. Кеден органдарымен өзара іс-қимыл жасау.
Кеден органдарымен өзара іс-қимыл Салық комитеті мен Кедендік бақылау комитетінің ақпараттық жүйелері шеңберінде жүзеге асырылады. Осы алмасу шеңберінде кеден қызметі органдары ай сайын салық төлеушілер жүргізген экспорттық және импорттық операциялар бойынша салық қызметі органдарына цифрлық тасығыштарда мәліметтер беруді жүзеге асырады. Аталған мәліметтерді салық қызметі органдары салық заңнамасын бұзушылықтарды анықтау және алдын алу мақсатында салықтық тексерулерді жүргізу кезінде пайдаланады.
Кеден органдарымен өзара іс-қимыл жасау кезіндегі ағымдағы негізгі проблемалар жедел автоматтандырылған өзара іс-қимылдың жоқтығы болып табылады.
7. Қаржы полициясы органдарымен салықтық тексеру материалдарын беру және оларды қарау нәтижелерін алу бөлігінде өзара іс-қимыл жасау.
Салық қызметі органдарының құқық қорғау органдарымен өзара іс-қимылы салық заңнамасының талаптарын бұзған адал емес салық төлеушілерді тиісті жауаптылыққа тарту арқылы бюджеттің кіріс бөлігін толтыру бөлігінде мемлекет мүдделерін қорғауды білдіреді.
Қаржы полициясының органдарында сұрау салуларды қарау мерзімдерін қысқарту, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың жолын кесу мақсатында бағдарламалық қамтамасыз ету әзірленді және 2007 жылдың қарашасынан бастап енгізілді. Екі мемлекеттік орган арасындағы ақпарат алмасу материалдарды автоматты режимде беруге және қабылдауға; қаржы полициясы органдарына берілетін материалдардың және оларды қаржы полициясы органдарының қарау нәтижелерінің уақтылылығы мен сапасының мониторингін жүргізуге мүмкіндік береді.
Қазіргі уақытта аталған мемлекеттік органдардың арасындағы өзара ақпарат алмасудағы проблема берілетін құжаттардағы 2010 жылғы іске асырылатын электрондық-цифрлық қолтаңбаның болмауында болып табылады.
8. Прокуратура органдарымен өзара іс-қимыл жасау.
Салықтық тексерулерді жүргізуге нұсқамаларды тіркеу мерзімдерін қысқарту, салықтық тексерулердің тағайындалу және жүргізілу заңдылығын жедел және сапалы бақылау мақсатында автоматты режимде ақпарат (нұсқама, карточка, талон-қосымша, тіркеу журналы, салыстыру актісі) беруге және қабылдауға; салықтық тексерулердің тағайындалу мерзімдерінің, мерзімділігінің және заңдылығының мониторингін жүргізуге мүмкіндік беретін бағдарламалық қамтамасыз ету әзірленді.
Салық кодексіне өзгерістер енгізілуіне байланысты салықтық тексерулерді жүргізуге нұсқамаларды статистикалық есепке алу және бақылау органында тіркеу бөлігінде ақпараттық өзара іс-қимылды жетілдіру жөніндегі жұмыстар жүргізілді.
Қазіргі уақытта аталған мемлекеттік органдардың арасындағы өзара ақпарат алмасудағы проблема берілетін құжаттардағы электрондық-цифрлық қолтаңбаның болмауында болып табылады.

Салық салу объектілерін немесе салық салуға байланысты
объектілерді тіркеуді жүзеге асыратын органдармен өзара
іс-қимыл жасау

Салық салу объектілерін салық органдарында тіркеу ақпараттық жүйенің (бұдан әрі - СТжСО) көмегімен орталықтандырылған деңгейде жүзеге асырылады. Салық органдарында мемлекеттік уәкілетті органдардан келіп түсетін барлық салық төлеуші туралы мәліметтерді қамтитын салық төлеушілер мен салық салу объектілерінің тізілімін құру мүмкіндігі туып отыр. 2009 жылғы 1 қаңтардағы жағдай бойынша салық төлеушілер мен салық салу объектілерінің тізілімінде 79 млн. мәлімет қамтылған.
Ақпарат салық төлеуші оның тіркеу есебінде орналасқан барлық салық органдарына автоматты режимде қол жетімді.
Салық органдарының салық салу объектілерінің есебін жүргізудің орталықтандырылған тәртібіне көшуі бюджетке төлемдерді толық және уақтылы төлеуді қамтамасыз ету жөніндегі бақылауды жүзеге асыруға, есептілік жасауға, талдау жүргізуге мүмкіндік береді. Жүйе жеке тұлғалар бойынша әкімшілендіру функцияларын мынадай бөліктерде:
жер салығының, көлік құралдары салығы мен мүлік салығының сомаларын автоматты түрде есептеу;
аталған салық төлеушілерге хабарламаларды (түбіртектер мен хабарландыруларды) қалыптастыру және басып шығару;
салық салу объектілерінің орналасқан орны бойынша мәжбүрлеп есепке қоюға жататын салық төлеушілерді анықтау және олар туралы мәліметтерді СБАЖ-ға беру;
Қазақстан Республикасындағы шетелдік тұлғалардың резиденттілігін айқындау бөлігінде орындауға мүмкіндік береді.
Салық есептілігінің электронды нысандарының арқасында енгізу сатысындағы жекелеген салықтар мен төлемдер бойынша автоматты режимде камералды бақылау жүргізу мүмкін болып отыр.
2006 жылдан бастап Тіркеу деректерін, меншік құқығындағы жылжымалы және жылжымайтын мүліктерді және салық міндеттемелерін қашықтықтан қарау мүмкіндігі бар салық төлеушілер үшін ақпараттық қызмет көрсету ретінде «веб-интерфейс арқылы СТжСО қол жеткізу» клиенттік қосымшасы іске асырылды.
Бүгінгі күнде барлық уәкілетті органдарда субъект және салық салу мақсаттары үшін қажетті бірқатар объект деректемелері туралы тіркеу мәліметтерінің толықтығы бөлігінде проблема бар. Бұдан басқа, бірқатар органдарда дерекқор әлі де қағаз тасығыштарда немесе орталықтандырылған ақпараттық дерекқор жоқ. Ақпараттық өзара іс-қимылды қамтамасыз ету үшін, ақпаратты сақтау және пайдалану үшін қабылданған техникалық шешімдер моральдық және техникалық жағынан ескірген.
Салықтарды (жеке тұлғаларға салынатын мүлік салығы мен жер салығы) әкімшілендіру қомақты еңбек, сол сияқты ақша ресурстарын жұмсауды талап етеді, оның үстіне бюджетке түсімдері төмен.

Салық органдарының мемлекеттік қызметтер көрсетуі

Бүгінгі таңда қол жеткізілген Қазақстанның даму кезеңі алдыңғы қатарлы халықаралық тәжірибелерді негізге ала отырып, халыққа көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасына көңіл бөлуді талап етеді. «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты Қазақстан Республикасы Президентінің 2007 жылғы 28 ақпандағы Жолдауына сәйкес барлық салық қызметтерінің (29 салық қызметі) тізбесінен 15 салық қызметі бойынша мемлекеттік қызметтер көрсету стандарттары мен регламенттері әзірленді және 2007 жылдан бастап енгізілді. 15 салық қызметін таңдау салық төлеушілер жиі қоятын мәселелер, атап айтқанда тіркеу және анықтамалық сипаттар, салық есептілігін табыс ету, салық сомаларын бюджеттен қайтару және басқа мәселелері базасына негізделген.
Салық мәселелері бойынша мемлекеттік қызметтер көрсетудің енгізілген стандарттары халық пен бизнес субъектілері арасында салықтық хабардарлығын арттыруға бағытталған және нақты салық қызметінің бүкіл үрдісі мен межелі нәтижесін сипаттайды. Сондай-ақ стандарттарда жекелеген қызметтердің ағымдағы, мақсатты және стратегиялық сапа көрсеткіштерін көздейтін қызмет сапасы мен қол жетімділігінің мақсатты индикаторлары бекітілген.
Нарықтық қатынастардың негізі бойынша кез келген қызметті тұтынушылар бағалауы тиіс, соған байланысты 2007 жылдан бастап Қазақстан салық төлеушілер қауымдастығы құрған Салық қызметі органдарының қызметін бағалау мәселесі бойынша қоғамдық пікір сауалнамасын ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі үйлестіру тобының шеңберінде халыққа және бизнес субъектілеріне мемлекеттік қызметтер көрсету кезіндегі салық қызметі органдары жұмыстарының сапасына жыл сайын егжей-тегжейлі тексеру жүргізу үшін зерттеу ұйымы айқындалды.
9. Салық төлеушілерге электрондық қызмет көрсету.
Электрондық қызметтер көрсету - қызметті жеткізушілер мен тұтынушылар арасындағы байланыстарды азайтатын, соның есебінен сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар тәуекелін төмендететін жалпы қабылданған әлемдік тәжірибе.
«Электрондық үкімет» бағдарламасын іске асыру шеңберінде, сондай-ақ салық төлеушілерді салық заңнамасының мәселелері бойынша қажетті ақпаратпен қамтамасыз ету, салық міндеттемелерін орындауды оңайлату мақсатында мынадай:
1) «e-tax» технологиясының қызметтері;
2) «Электрондық үкімет» порталы арқылы қызметтерді алу мүмкіндігі;
3) салық төлеушілерге үшін веб портал арқылы қызметтерді алу мүмкіндігі:
салық органдарында тіркеу есебінде тұрған, оның ішінде Салық төлеушілердің мемлекеттік дерекқорынан шартты түрде алып тасталған, сот жалған кәсіпорындар деп таныған салық төлеушілер туралы, ҚҚС төлеушілер туралы ақпаратты;
көлік салығы, патент және оңайлатылған декларация негізіндегі арнаулы салық тәртіптемесі бойынша, көлік салығы бойынша өсімпұл сомаларының есебін;
серверлер мен байланыс арналарының жұмысқа қабілеттілігі туралы ақпаратты жедел беру;
нормативтік құқықтық, анықтамалық және талдамалық ақпарат беру;
4) салық қызметі органдарына call-e-tax@mgd.kz электронды шағым кітабы арқылы шағымдарды немесе ұсыныстарды жіберу мүмкіндігі;
«Салық төлеуші терминалы» арқылы электронды салық есептілігін қалыптастыру және жөнелту үшін салық органдарының арнайы компьютерлік жабдықтарын және телекоммуникацияларын тегін пайдалану мүмкіндігі электрондық қызметтері іске асырылды және көрсетіліп отыр.
10. Салық төлеушілерге қызмет көрсетуге арналған Ақпарат қабылдау және өңдеу орталықтары.
Салық төлеушілердің өз салық міндеттемелерін орындау жөніндегі оларға оңтайлы жағдайлар жасау үшін, сондай-ақ Республиканың салық органдарында сыбайлас жемқорлықтың алдын алу мақсатында салық төлеушілерге қызмет көрсетуге арналған Ақпарат қабылдау және өңдеу орталықтары (бұдан әрі - Орталықтар) жұмыс істейді.
Бірқатар салық органдарындағы Орталықтардың жұмыс істеу тәжірибесін, сондай-ақ банк жүйесінің тәжірибесін ескере отырып, қазіргі уақытта салық органдарында front және back-офистерінің қағидаты бойынша жаңа үлгілік құрылым енгізіліп жатыр, оның нәтижесінде барлық тікелей салық төлеушілермен жұмыс операциялық залдарда жүзеге асырылады, ал талдау, мониторинг және аудит функциялары салық төлеушілермен өзара іс-әрекетсіз «кабинеттік» жүйе шеңберінде жүзеге асырылады.
Орталықтардың негізгі функцияларының бірі:
салық төлеушілерден салық есептілігін және салық арыздарын қабылдау;
салық төлеушілерге салық міндеттемелерін орындау туралы хабарламалар беру;
салық төлеушілерді тіркеу есебіне алу;
электронды салық есептілігін «Салық төлеуші терминалы» арнайы бағдарламалық-аппараттық кешенінің көмегімен толтыру және жіберу мүмкіндігі;
салық төлеушілердің өтініштері бойынша, оның ішінде бюджетпен есеп айырысу, шығару нысандарын беруі болып табылады.
Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасының аумағында 215 Орталық жұмыс істейді, олардың ішінде 92 Орталықта бүгінгі таңда халыққа және бизнеске қызмет көрсету жағдайлары жетілдіруді талап етеді.
Сонымен қатар Орталықтардың саны салық төлеушілерге қызмет көрсетудің сапалық деңгейін арттыру үшін жеткіліксіз болып табылады.

Салық органдарындағы сыбайлас жемқорлық туралы

Қазақстандағы сыбайлас жемқорлықпен күрес мемлекеттік саясаттың негізгі басымдықтарының бірі ретінде айқындалды.
Сыбайлас жемқорлық қоғамның барлық саласына: экономикаға, әлеуметтік салаға, саясатқа ірітуші ықпалын тигізеді, ал бұл құбылыстан туындайтын жағымсыз салдарлар қоғамның анағұрлым прогрессивті дамуына кедергі жасайды.
Сыбайлас жемқорлықпен күресу, лауазымдық қылмыстың алдын алу, сыбайлас жемқорлық салаларын қысқарту және салық органдарындағы ведомстволық бақылауды жетілдіру мақсатында 2007 жылдың қыркүйегінде Салық органдарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес стратегиясы және Салықтық қатынастардағы сыбайлас жемқорлықты салаларының тізімі және олардың сыбайлас жемқорлық көріністерін жою бойынша іс-шаралары бекітілген. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес стратегиясы жоғары тиімді салық қызметін құру жөніндегі, салық қызметі органдарының ішінде сыбайлас жемқорлыққа төзбеушілігінде келтірілетін жағдай және келешектердің бағалауында негізделген.
Салық органдарының қызметін бағалайтын көрсеткіштердің өлшемдері енгізілді, олардың негізінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтардың және қылмыстардың өсуіне әкелген тоқсан сайын салық органдарының басшыларының жауапкершілігі қаралады. Салық органдарында Сыбайлас жемқорлық және лауазымдық құқық бұзушылықтардың алдын алу және жолын кесу және қызметтік этика жөніндегі комиссия мен Орталық аппараттың құрамында Адам ресурстарын басқару жөніндегі жеке мәселелерді қарау жөніндегі комиссия жұмыс істейді. Жоғарыда аталған Комиссия шеңберінде сыбайлас жемқорлық қылмыстар үшін 2009 жылдың басынан бері салық органдарының 7 басшысының жауапкершілігі қаралды. Оның ішінен 4-еуі атқаратын қызметінен босатылды, 2-еуі қызметіне толық сәйкес еместігі туралы ескерту алды және 1-іне қатаң сөгіс жарияланған.
Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес саласында қаржы полициясымен өзара іс-қимыл және ынтымақтастық шеңберінде салық төлеушілер тарабынан парақорлық фактілерін анықтау жөніндегі іс-шаралар жоспары әзірленген. Айталық, 2009 жылдың басынан бері салық органдары қаржы полициясы органдарымен бірлесіп, салық төлеушілер тарабынан 6 парақорлық фактілерін анықтады. 2009 жылдың 11 айының нәтижесі бойынша 2008 жылдың тақылеттес кезеңімен салыстырғанда салық органдарындағы сыбайлас жемқорлық деңгейі сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар бойынша 69 % (19/62), қылмыстық іс қозғау жөніндегі 35 % (33/51) төмендеді.
2009 жылдың 11 айы бойынша АЕ және ҚСК мәліметі бойынша:
салық органдарымен дербес 7 салық органдарының қызметкерлері жасаған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықты анықтады немесе бұл барлық құқық бұзушылықтардың жалпы санынан 37 % (7/19);
салық қызметкерлерінің сыбайлас жемқорлық қылмыс жасағанына күдік бойынша 33 қозғалған қылмыстық ісінің 12 қылмыстық іс немесе 36 % (12/33) салық органдарының қаржы полициясы мен ұлттық қауіпсіздік органдарымен өзара іс-қимыл шеңберінде өз бастамасымен қозғалды.

Салық қызметі органдарының ақпараттық-техникалық
инфрақұрылымының ағымдағы жағдайы

Салықтық әкімшілендіру жүйесіне ақпараттық-технологияларды жаппай және кешенді енгізу 2001 жылдан бері басталды, бүгінде оларды пайдаланушылар 11,2 мыңға жуық салық қызметі органдарының қызметкерлері мен 830 мыңға жуық салық төлеушілер, 12 мемлекеттік органдар болып табылады.
Қазіргі уақытта ақпараттық салық жүйесінің жағдайын қысқаша мынадай цифрлармен сипаттауға болады (СБАЖ бойынша мысал):
1) таратылған режимде жүйе бір тәулікте орындайтын операциялар саны:
тіркеу деректерін өзгерту - күніне 12 мың операцияға дейін;
қазынашылықтан төлем құжаттарын қабылдау және өңдеу - күніне 80 мыңға дейін;
ЗТМО-дан құжаттар қабылдау - күніне 43 мыңға дейін;
аударымдарды қабылдау және есептеу - күніне 68 мың құжатқа дейін;
салық органдарымен электронды тәсілмен телекоммуникация арналары арқылы қашықтықтан өзара іс-әрекет жасау мүмкіндігін пайдаланатын салық төлеушілер саны Республиканың барлық салық төлеуші заңды тұлғаларының 72 %-на жетті;
2) бағдарламалық қамтамасыз ету көлемдері:
салықтық әкімшілендірудің барлық негізгі үрдістерін іс жүзінде автоматтандыратын 30 модульге жуық;
дерекқорлар құрылымы бір кестеде 120 миллионға дейін жолдардан (жазбалардан) тұратын 3500 артық реляциялық кестелердің жиынтығынан құралады;
бағдарламалық қамтамасыз ету негізгі кодтық 5 миллион оператор - жолдарынан астам бағдарламалардың 11 000 аса негізгі мәтінде ұсынылған;
жүйенің жобалық-техникалық құжаттамасы 1500 жуық құжаттан тұрады, пайдалану құжаттамасы 70 томнан асады.
Ақпараттық салық жүйесі - мемлекеттің маңызды стратегиялық жүйелерінің бірі. Осыны, сондай-ақ оны шамалы мерзімге болса да тоқтатудың мүмкін еместігін және жол берілмейтіндігін ескере отырып, жаңа модульдерді және жүйенің бір сәтте еліміздің барша аумағында тоқтамай жұмыс істеу мүмкіндіктерін енгізуге мүмкіндік беретін технология енгізілді. Нашар, ал кейде мүлдем байланыс жоқ жағдайларда тұрақты жұмыс істейтін, жер-жерлерде білікті персоналдардың болуын талап етпейтін, пайдаланушылардың қателіктеріне төзімді жүйені құруға қол жетті.
Пайдаланушыларды қолдаудың әрекеттілік сервис-жүйесі - диспетчерлік қызмет құрылды, ол күн сайын консультациялық қызмет көрсетулерді және салық қызметі органдары қызметкерлері секілді мыңдаған пайдаланушылардың жүйемен жұмыс жасау кезінде туындайтын оқиғаларды өңдеуді жүзеге асырады.
Қазіргі уақытта қолданыстағы жүйенің өнімділігі іс жүзінде таусылған. Осыны ескере отырып, қолданыстағы қолда бар функционалдық бағдарламалық қамтамасыз етудің негізінде сапалы жаңа техникалық деңгейге және технологияға көшу мақсатында жүйеге технологиялық, жүйелік-бағдарламалық және техникалық қайта жарақтандыру жүргізу болжанып отыр. 2006 жылдан бастап осы қадамды қамтамасыз ету үшін жаңа құралдар мен жүйелерді талдау, жүйелер арасындағы өзара іс-қимыл жасаудың жаңа қағидаттарын пысықтау, 64-разрядты базалық платформадағы жұмысқа базалық бағдарламалық қамтамасыз етуді дайындау, жүйенің қажетті өнімділігін қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін және оны одан әрі кеңейту үшін алғышарттар жасайтын жаңа платформаға, технологияға көшу жөніндегі жұмыстар басталды.
2009 жылы жұмыс істеп тұрған телекоммуникациялардың жай-күйі мынадай статистикада көрсетіледі: 19,2 Кб/сек - 8 офис; 64 Кб/сек - 1 офис; 128 Кб/сек - 3 офис; 256 Кб/сек - 142 офис; 512 Кб/сек - 42 офис; 2 Мгб/сек - 5 офис, 3 Мгб/сек - 2 офис; 4 Мгб/сек - 11 офис; 70 Мгб/сек - 1 офис. Жердің байланыс арналарына көшіру жоспарланып отырған арналар саны: 2009 жылы - 11 офис.
Компьютерлік жабдықтармен жарақтандыру 11 198 компьютерді құрайды, олардың ішінде 6 894 компьютер (61,5 %) ағымдағы мұқтаждықтарға сәйкес келмейді. 2009 жылы 6 166 компьютер сатып алу жоспарланып отыр. Серверлік жабдықтармен жарақтандыру 777 серверді құрайды, олардың ішінде 337 сервер (43 %) ағымдағы мұқтаждықтарға сәйкес келмейді.
Сонымен қатар, салық қызметі органдарының алшақтылық құрылғылары мен үздіксіз қоректендіру көздеріне жаңарту уақтылы жүргізіліп тұрады.
Салықтық әкімшілендіруді кезең-кезеңімен жетілдірілуді талдау республиканың салық жүйесін дамыту алдыңғы қатарлы әлемдік тәжірибелерді ескере отырып және барлық салық қызметі органдары (224 офис), 190 мыңға жуық салық төлеушілер, 12 мемлекеттік орган кіретін ақпараттық-техникалық инфрақұрылымның негізінде жүзеге асырылып жатқандығын көрсетеді.
Салықтық әкімшілендірудің ақпараттық жүйелерін тиімді қолдануға теріс ықпал ететін ақпараттық технологияларды ағымдағы пайдалану кезіндегі басты проблемалар:
компьютерлік және серверлік жабдықтардың «моральдық тозуы»; коммуникациялық арналардың өткізу қабілетінің аздығы;
резервтік кешендердің болмауына байланысты салықтық әкімшілендірудің ақпараттық жүйелерінің үздіксіз жұмыс істеуінің тәуекелдері;
ақпарат көлемінің күнделікті өсуі және ақпараттық жүйелердің ішінде және олардың арасындағы электрондық құжаттарды қабылдау, өңдеу, «қозғалысы» технологияларын оңтайландыру жөніндегі іс-шараларды іске асыру қажеттігі; деректерді мұрағаттау және сақтау;
өнеркәсіптік интеграциялық шешімдердің негізінде жүйеаралық өзара іс-қимылдар;
әдістемелерді әзірлеу және салықтық әкімшілендірудің ақпараттық жүйелерін пайдаланушылардың ағымдағы мұқтаждықтарына қарай міндеттер қоюдың артта қалуы;
салық төлеушілердің барлық салық есептіліктері мен басқа да құжаттары шектеусіз ақпараттық ресурстарға енгізуіне байланысты салық қызметі органдарының қызметкерлеріне жүктелімнің ұлғаюы болып табылады.
Салық есептілігін электронды түрде табыс етудің ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін ақпаратты қорғау жүйесі құрылған. 2009 жылғы 26 наурыздағы жағдай бойынша салық есептілігін электронды түрде табыс ететін жүйені пайдаланушылардың саны 830 000 астамын құрады. Өңделетін ақпарат көлемдерінің осындай өсуіне байланысты кейбір проблемалар туындап отыр, оның ішінде:
жүйені пайдаланушылар санының күрт өсуінің және хабарламаларды кепілдендірілген жеткізу жүйесінің орталық серверінің кезеңділік «қол жетімсіздігі» салдарынан туындайтын, кері шақырылған сертификаттар тізімінің үнемі толып кетуі;
деректерді (есептерді) беру үшін және негізгі ақпараттарды беру үшін бір байланыс арнасын пайдалану болып табылады. Нәтижесінде жүйелердің бірінде проблема болса автоматты түрде екіншісі жұмыс істемейді.
Осы проблемаларды шешу үшін 2008 жылы Хабарламаларды кепілдендірілген жеткізу жүйесі және «CERTEX3» ақпарат қорғау жүйесі сертификат мәртебесін жедел тексеру технологиясын енгізу және жүйені пайдаланушылар үшін кері шақырылған сертификаттар тізімін пайдаланудан бас тарту бөлігінде жетілдірілді.
Жүйені пайдаланушыларға электрондық-цифрлық қолтаңба ұғымы мен технологиясын ұғындыру жөніндегі түсіндіру жұмыстары жүргізілуде. Қолданыстағы салықтық әкімшілендірудің ақпараттық жүйелерін қолдану тиімділігін бағалауды осы Бағдарламаны іске асыру жөніндегі іс-шаралар шеңберінде жүргізу жоспарланып отыр.

4. Бағдарлама нәтижелерінің мақсаттары мен міндеттері
мақсатты индикаторлары мен көрсеткіштері

Салықтық әкімшілендірудің басты және тиісінше, осы Бағдарламаның мақсаттары Қазақстан экономикасының бәсекеге қабілеттілігін арттыратын жағдай жасауға бағытталған, бұл ретте салық төлеушілер өз міндеттерін ерікті және саналы түрде орындау негізінде салықтарды барынша жинауды қамтамасыз ете отырып, мыналармен айқындалған:
1) салықтарды жинауды арттыру және салық ставкаларын төмендетуді ескере отырып, мемлекет бюджетіне түсімдердің түсуін барынша қамтамасыз ету;
2) салық төлеушілердің салық міндеттемелерін өз еркімен орындауы үшін жағдайларды жақсарту.
Бағдарламаның мақсаттарына қол жеткізу дәрежесінің нысаналы индикаторлары мыналар болып табылады:
1) салық қызметі органдарының құзыретіне жататын республикалық және жергілікті бюджеттердің табыстары бойынша болжамды 100 %-ға орындау;
2) көрсетілген салық қызметтерінің сапасына қанағаттанушылық деңгейін кәсіпкерлік субъектілеріне 2010 жылдың қорытындысы бойынша - 85,5 %, 2011 жылы - 87,8 %, халыққа 2010 жылдың қорытындысы бойынша - 81,0 %, 2011 жылы - 85,5 % төмен болмауын қамтамасыз ету.
Бағдарламаны іске асыру мынадай негізгі міндеттерді шешуді болжайды:
1) салық тәртібінің орындалуына, салық және басқа да міндетті төлемдерді есептулердің дұрыстығына және уақтылы төлеуіне бақылауды күшейту, камералдық бақылаудың кешенді электрондық әдістерін енгізу;
2) тұрғындарға, кәсіпкерлерге және басқа да мемлекеттік органдарға қызмет түрлерін ұсынудың деңгейі мен сапасын арттыру; салық қызметтерінің ықпалдастығын кеңейту және одан әрі жетілдіру;
3) салықтық әкімшілендіру үрдістерін, оның ішінде бизнес-үрдістердің реинжинирингі жолымен ықшамдау;
4) салық қызметі органдарындағы сыбайлас жемқорлықтың алдын алу және жою;
5) салық төлеушілердің құқықтық салық сауаттылығын, хабардар болуын, оның салдары ретінде салық заңнамасын ерікті түрде сақтау деңгейін арттыру;
6) салық қызметі органдары қызметкерлердің кәсіби деңгейлерін кешенді түрде арттыруды қамтамасыз ету; олардың кәсіби этиканы сақтауын, салық төлеушіге әділ және бейтараптық қатынастарын орнату.
Мыналар қойылған міндеттерге қол жеткізу нәтижелерінің көрсеткіштері болып табылады:
1) Дүниежүзілік Банктің «Doing Business» рейтингінің «Салықтарды төлеу» ұстанымы бойынша Қазақстанның 2011 жылғы қорытындылары бойынша алдыңғы қатарлы 50 елдің қатарына кіруі;
2) салық төлеушілердің салық мәселелері бойынша хабардар болу деңгейін 2010 жылы - 72 %-ға, 2011 жылы - 81 %-ға көтеру.

5. Бағдарламаны іске асыру кезеңдері

Бағдарламаны іске асыру 2010 - 2011 жылдар ішінде салықтық әкімшілендіруді жақсарту жөніндегі мынадай іс-шараларды жүргізуді көздейді.

Салық мәдениетін арттыру

Салық мәдениетін арттыру жөніндегі негізгі іс-шаралар:
1) салық қызметі органдарының тәжірибесіне түсіндіру жұмысының озық әдістері мен нысандарын, оның ішінде қазіргі заманның ақпараттық технологияларын пайдалануымен енгізу:
салық төлеушілерді тұрақты түрде салық заңнамасының нормалары жөнінде хабарландыру және салық қызметі органдарының жұмысын жариялау;
салық салу және салықтық әкімшілендіру мәселелері жөнінде электронды кітапхана мен іздестіру жүйесін құру және жария ету;
салық төлеуші салық заңнамаларын қолдану жөнінде толық ақпарат ала алатын салық қызметі органдарының интернет-сайттарында консультациялық пункттер құру;
салық төлеушілердің өтініштерін қарау, өтініш жасаған тұлғаға жауаптарды әзірлеу және жеткізу;
2) салық органдарда және басқа жерлерде салық төлеушілерге арнап орналастырылған ақпараттық стенділерді ресімдеу және жаңартып отыру;
3) тіркеу есебіне қою кезінде салық төлеушіге салықтарды және олардың төлеу мерзімдері туралы ақпаратты «жадынама» нысанында беру;
4) бұқаралық ақпарат құралдарында салықтарды төлеу міндеттеріне салық төлеушілердің дұрыс қатынасын қалыптастыру жөнінде тұрақты айдарлар мен хабарлар өткізу ісін жалғастыру қажет;
5) қолдау қызметтеріне, «қызу» желілерге, «сенім» телефондарына, электронды «шағым кітабына» сұрақтар келіп түскен кезде жедел қарастырып және дер кезінде көмек көрсету;
6) салық заңнамасын және салықтық әкімшілендіруді жетілдіру жөніндегі ұсыныстарды түсіндіру және әзірлеу мақсатында салық төлеушілермен жүйелі түрде семинарлар мен кездесулер өткізу;
7) «Экономика және қаржы сауаттылығы негіздері» бағдарламасы шеңберінде салық салу негіздерін оқу бойынша орта білім жүйесінде сабақ беруді енгізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу.

Салықтық бақылаудың тиімділігін ұлғайту

11. Қазақстан Республикасының Үкіметі жанындағы Заң жобалау қызметі мәселелері жөніндегі ведомствоаралық комиссиясының (бұдан әрі - Ведомствоаралық комиссия) қарауына мынадай мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу:
1) мониторингте тұрған ірі салық төлеушілер табыс ететін есептілік нысандарын оңтайлындыру.
Салықтық бақылаудың бір түрі ірі салық төлеушілердің мониторингі болып табылады, ол нақты салық салу базасы мен тауардың, жұмыстардың немесе қызметтердің өзіндік құнын қалыптастырудың негізділігін талдау, қаржылық, валюталық заңнаманы сақтау және қолданылатын нарықтық бағаларды анықтау үшін олардың қаржы-шаруашылық қызметін қадағалайды.
Салық органдарында бірыңғай электрондық форматта мониторинг бойынша есепті қабылдайтын және деректерге талдау жүргізетін «Ірі салық төлеушілер мониторингі» ақпараттық жүйесі әзірленген және енгізілген.
Ағымдағы басты проблемалардың бірі көлемдерінің көптігінен есептілікті өңдеу қиындығы болып отыр. Мысалы, бүгінгі күні республикалық мониторингке жататын ірі салық төлеушілер ай сайын санатына қарай 23 есептілік нысанын тапсырады, атап айтқанда, екінші деңгейдегі банктер - 5, жинақтаушы зейнетақы қорлары - 4, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары - 3, басқа да шаруашылық жүргізуші субъектілер 11 нысан тапсырады.
Мониторинг бойынша есептілік тауарларды өткізу, сатып алу, шығарылған өнімнің өзіндік құны, зейнетақы активтері, сақтандыру қызметінің кірістері мен шығыстары, сонымен қатар кредиторлық және дебиторлық берешектерді толық жазу, бухгалтерлік теңгерім туралы мәліметтерден тұрады. Ал кейбір мәліметтерді салық төлеушілер стандартты салық есептілік нысаны шеңберінде ұсынады, атап айтқанда, 2009 жылдан бастап ҚҚС төлеушілер Өткізу және сатып алу жөніндегі шот-фактуралардың тізілімін тапсырады, осыған байланысты салық органдары алатын мәліметтер қайталанады.
Салық органдарына тапсырылатын мәліметтердің қайталануын болдырмау қажеттілігін ескере отырып, сондай-ақ есептілікті тоқсандық тапсыру кезінде Өткізу және сатып алу кітабы бойынша ақпараттар көлемі 300 Мб құрайды, орта мерзімдегі келешекте осы бағытта қолданыстағы есептілік нысандарын қайта қарау жоспарлануда;
2) Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы арасында құрылып отырған Кеден одағы шеңберінде өзара сауда кезінде жанама салықтарды салу мен әкімшілендіру;
3) қосылған құн салығы төлеушісі ретінде есепке қою талаптарын қатаңдату;
4) акциздерді әкімшілендіру және акцизделенетін өнімдер нарығын мемлекеттік бақылауды жақсарту.
Акциздерді әкімшілендіруді жақсарту үшін:
этил спиртін (коньяк спиртінен, арақтарды, айрықша арақтарды, және (немесе) ликер-арақ (әлсіз градустылардан басқа) өнімдерін автоматандырылған құю қондырғысынан басқа) өндіру бойынша боза айыру қондырғысының ең төменгі номиналды өнімділігін заңнама деңгейінде белгілеу жолымен кәсіпорынның номиналды қуатынан белгіленген, өндіруге қажетті ең төменгі көлемі бойынша талаптарды күшейту мәселелерді қарастыру қажет. Бұл ретте номиналды өнімділікті пайдаланудың ен төменгі пайызын тоқсан бойынша тең белгілеу болжанады;
сыра өндірісі желісінде есепке алу жүйесін белгілеу, сыраға арналған есепке алу-бақылау маркаларын енгізу, алкоголь өнімінің өзге түрлеріне қатысты сыра айналымына берілген артықшылық тәртібін алып тастау;
есепке алу-бақылау маркаларын пайдалану арқылы алкоголь өнімдерінің айналымын бақылау жөніндегі ақпараттық жүйені жетілдіру және этил спирті пен алкоголь өнімін есепке алу жөнінде ақпараттық жүйе құру;
темекі бұйымдарының айналымы мен өндірісін реттеу саласында мемлекеттік саясатты жетілдіру;
бақылаушы есептеу аспаптарынан келіп түсетін ақпаратты одан әрі камералдық бақылау үшін қабылдау, өңдеу және пайдалану бөлігінде ақпараттық жүйенің функционалдық мүмкіндіктерін кеңейту қажет;
5) трансферттік баға белгілеу кезінде халықаралық салық салу және салықтық бақылау жүйесін жетілдіру.
Қазақстан Республикасындағы халықаралық салық салу жүйесін және трансферттік баға белгілеу кезінде бақылауды жетілдіру мақсатында заңнамалық деңгейде мыналар болжанады:
белгіленген бір жағдайларда дивидендтерге салық салу бойынша жеңілдіктерді қолдану тәртібін нақтылау;
резидент емес жеке тұлғалардың табыстарына салық салу тәртібін нақтылау;
салық салу мақсатында тұрақты мекеме құру өлшемдерін нақтылау;
резидент еместер орындаған қызметтер мен жұмыстар үшін ҚҚС салу тәртібін тәптіштеу;
нарықтық баға мен дифференциалдар бойынша ақпарат көздерін трансферттік баға белгілеу жөнінде уәкілетті органдар алатын мүмкіндікті заңнамалық реттеу;
салық берешегі бар шетелдік азаматтардың шығу (кету) мүмкіндігін уәкілетті органдармен бірлесе отырып шектеу.
12. Салық төлеушілерді салық органдарында тіркеу.
Салық органдарында салық төлеушілерді тіркеу есебінің рәсімін өткізу саласында мынадай бағыттарда жұмысты жалғастыру керек:
1) ұлттық сәйкестендіру нөмірлерінің тізілімдерін жүргізуге көшу, «бір терезе» қағидаты бойынша заңды түлғаларды тіркеумен қатар, жеке тұлғаларды тіркеуді көздейді;
2) субъектілерді бірыңғай тіркеу жүйесіне ауысу кезінде уәкілетті тіркеуші мемлекеттік органдармен өзара іс-қимылдардың қосымша тетіктерін әзірлеу.
Ақпараттық өзара іс-қимыл тетіктері уәкілетті тіркеуші мемлекеттік органдар пайдаланатын ақпараттық жүйелер құрылымына, негіздеріне және жұмыс істеу қағидаттарына байланысты айқындалады;
3) салық қызметі органдарының ақпараттық жүйелерінің жұмыс істеуін салық төлеушінің тіркеу нөмірінен (СТН) сәйкестендіру нөмірлеріне (ЖСН/БСН) көшіру бөлігінде оларды пысықтау;
4) салық қызметі органдарының ақпараттық жүйелерінің жұмыс істеуін салық төлеушілердің мемлекеттік дерекқорынан сәйкестендіру нөмірлерін қалыптастыруды және беруді жүзеге асыратын органдарда тиісті тіркеуі жоқ әрекетсіз тұлғаларды алып тастау мүмкіндігі үшін сәйкестендіру нөмірлеріне көшіру;
5) бес жылдан аса салық есептілігін табыс етпеген және міндетті зейнетақы жарналары мен әлеуметтік аударымдар бойынша берешегі жоқ кәсіпкерлік субъектілерін мәжбүрлеп тарату рәсімдерін жүргізу;
6) жеке тұлғаларды 16 жасқа толғаннан кейін тұрғылықты жері бойынша салық органдарында ЖТ МДҚ арқылы әділет органдарынан мәліметтер алу арқылы автоматты түрде есепке қою мүмкіндігі.
13. Жалпыға бірдей декларациялауға кезең-кезеңмен көшуді жүзеге асыру.
Қазіргі уақытта салықтық декларацияны адамдардың шектеулі ортасы тапсырады (мысалы, мемлекеттік қызметкерлер және олардың жұбайлары, адвокаттар, жеке нотариустар, жеке кәсіпкерлер).
Декларациялау нәтижелері жеке тұлғалардың табыстары және мүлкі туралы шынайы көрінісін бермейді және жеке тұлғалардың табыстары мен шығыстарына бақылауды толыққанды қамтамасыз ете алмайды, бұл теріс пиғылды салық төлеушілердің осы жағдайды өз мүлкін декларация табыс етуге міндетті емес басқа адамдарға ресімдеу арқылы пайдалануына мүмкіндік береді.
Жалпыға бірдей декларациялауға көшу барысында біртіндеп мынадай іс-шараларды жүргізуді болжайды:
1) қойылған міндеттерді шешу, соның ішінде ведомствоаралық үйлестіру үшін;
2) жеке тұлғалардың шектеулі ортасының (мысалы, мемлекеттік мекемелердің, мемлекеттік кәсіпорындардың және мемлекеттің үлесі бар компаниялардың қызметкерлері) мүлік туралы бастапқы декларацияны - «фотосурет» табыс етуі, кейіннен жыл сайын табыстар мен мүлік туралы декларация табыс ете отырып;
3) декларация нысандарының, декларацияларды қабылдау, өңдеу және оларды талдау бойынша рәсімдердің тиімділігін талдау, табыстар мен мүліктер және басқалары туралы жалпыға бірдей декларациялауға көшуге байланысты жеке тұлғаларға насихат жүргізу және оқыту;
4) барлық қалған жеке тұлғалардың - Қазақстан Республикасы азаматтарының және Қазақстан Республикасында тұруға ықтиярхаты бар жеке тұлғалардың табыстар мен мүлік туралы декларация табыс етуіне көшу.
Салық комитетінің Жалпыға бірдей жеке тұлғалардың табыстар мен мүліктерді декларациялауына көшу тұжырымдамасы мен жоспарын әзірлеу бойынша жұмыстарды ұйымдастырудағы үйлестіруші рөлін («2009 жыл ішіндегі Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі жұмыстарының қорытындылары мен 2010 жылға арналған міндеттер туралы» Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің алқасында 2010 жылдың 4 ақпанында берген Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің тапсырмалары бойынша хаттамалық шешім) ескере отырып, озық шетелдік тәжірибелерді зерделеу және ол бойынша ұсыныстар әзірлеу бойынша жұмыстарды жүзеге асыру қажет.
14. Камералдық бақылау жүргізу тиімділігін арттыру.
2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап Салық кодексін енгізуге және салық есептілігі нысандарын оңайлатуға байланысты автоматтандырылған камералдық бақылау жүргізу рәсімдерін оңтайландыру қажеттігі пайда болды.
Салық есептілігі нысандарын камералдық бақылау тиімділігін арттыру мақсатында:
1) автоматтандырылған камералдық бақылаудың жаңа рәсімдерін әзірлеу;
2) автоматтандырылған камералдық бақылаудың жаңа рәсімдерін жүргізу бойынша бағдарламалық қамтамасыз етуді пысықтау;
3) кезең-кезеңмен камералдық бақылауды жүзеге асыру қажет:
бірінші кезең - КТС және ҚҚС бойынша автоматтандырылған камералдық бақылауды жүзеге асыру;
екінші кезең - еңбекақы қорынан алынатын салықтар (жеке табыс салығы және әлеуметтік салық) бойынша, сондай-ақ жеке меншікке салынатын салықтар (мүлік салығы, жер салығы және көлік құралдары салығы) бойынша автоматтандырылған камералдық бақылауды жүзеге асыру;
үшінші кезең - автоматтандырылған камералдық бақылау рәсімдерін жаңғырту (қайта қарау).
Алға қойылған мақсаттарға қол жеткізу үшін нормативтік құқықтық құжаттаманы (Пысықтау регламенті, Бақылау рәсімдерінің регламенті) жетілдіру, қажетті бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және енгізу (икемді, тиімді камералдық бақылауды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін оңай түрленетін инструментарий құру), тиісті жабдықтарды (серверлер) сатып алу қажет.
15. Салық міндеттемесінің орындалуын есепке алу.
Салық міндеттемелерінің уақтылы орындалуын қамтамасыз ету үшін, тиісінше салықтар және басқа да міндетті төлемдер сомаларының бюджетке түсуін арттыру үшін мынадай іс-шараларды жүргізу болжанып отыр:
салықтарды банкоматтар мен басқа да электрондық құрылғылар (интернет, веб-киоскілер) арқылы төлеу бөлігінде екінші деңгейдегі банктермен өзара алмасуды қамтамасыз ету жолымен салықтар және басқа да міндетті төлемдер сомаларын төлеу рәсімдерін оңайлату;
олар бойынша конкурстық іс жүргізіліп жатқан салық төлеушілердің активтерін иеліктен айыру фактілерін анықтау.
16. Салықтық тексерулер жүргізу рәсімдерін жетілдіру.
Салықтық тексерулер жүргізу сапасын арттыру мақсатында:
1) салық салудан жалтару тәсілдері мен әдістерін қадағалау және жүйелеу;
2) салықтық тексерулердің барлық түрлерін жүргізу (жекелеген мәселелер бойынша тақырыптық тексерулерді қоса алғанда) кезінде салық төлеушілердің өзара қарым-қатынасы рәсімдерін айқындайтын салық тексерулерін жүргізу бойынша ұсынымдар әзірлеу;
3) мынадай бағыттар бойынша бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және енгізу:
салық төлеушілерге салық тексерулерін тағайындау туралы актілерді электрондық-цифрлық қолтаңбаны пайдалана отырып, арнайы есепке алу және бақылау органдарында тіркеу;
электрондық-цифрлық қолтаңбаны пайдалана отырып, тексеру материалдарын, салық төлеушінің орналасқан орнын анықтау туралы сұрау салуларды және басқа да сұрау салуларды құқық қорғау органдарына беру қажет.
17. Халықаралық тәжірибе негізінде тәуекелдерді бағалау және
компьютерлендірілген аудит жүйесін енгізу.
Тәукелдерді бағалау жүйесі - мемлекетке залал келтіруі мүмкін салық төлеушінің салық міндеттемесін орындамауы және (немесе) толық орындамауы ықтималдығын бағалау, сондай-ақ салық органдары қолданатын оларды анықтау және ескерту шараларын қамтиды.
Бүгінгі таңда тәукелдерді бағалау және компьютерлендірілген аудит жүйесін енгізу салық қызметі органдарының басым бағыттарының бірі болып табылады және оларды іске асыру жөніндегі шаралар Дүниежүзілік Банктің сарапшыларымен бірлескен кездесулер шеңберінде қаралуда.
«Жеке кәсіпкерлік туралы» Қазақстан Республикасының Заңында бекітілген тексерулерді жүргізу тәртібіне сәйкес мемлекеттік органдар жоспарлы тексерулерді тәуекелдерді бағалау жүйесі іс-шараларының нәтижелері негізінде жүзеге асырады.
Осыған байланысты, Салық комитеті тәуекелдер дәрежесін бағалау өлшемдері бекітілген Қаржы және Экономика және бюджеттік жоспарлау министрліктерінің бірлескен бұйрығын әзірледі және бекітті. Тәуекелдерді бағалау жүйесінің іс-шаралары нәтижелерінің негізінде Қазақстан Республикасы Бас Прокуратурасының ресми сайтында орналастырылған 2010 жылға арналған кешенді салықтық тексерулер жоспары бекітілді. 2010 жылдың тексерулер жоспарына 4 640 салық төлеуші енгізілді.
Компьютерлендірілген аудит әдістерінің енгізілуі салықтық тексеру жүргізу барысында тексеріліп жатқан салық төлеуші бухгалтериясының бағдарламалық қамтамасыз етуімен автоматтандырылған өзара іс-қимыл құрамдауышын қамтитын арнайы бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалануды болжайды, бұл тексерулердің сапасын жақсартып, оларды жүргізу мерзімдерін қысқартып қана қоймайды, сонымен қатар сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар белгілерінің жолын кесуге мүмкіндік береді.
Көрсетілген мақсаттарға қол жеткізу үшін мынадай жұмыстарды жүргізу қажет:
тәуекелдерді басқару жүйесін қолданудың және енгізудің халықаралық тәжірибесін зерделеу;
тәуекелдер дәрежелерін бағалау өлшемдерін жетілдіру;
тәуекелдерді басқару жүйесі мен компьютерлендірілген аудит бойынша бағдарламалық өнімді сатып алу;
2011 - 2012 жылдары салық төлеушілерді салық тексерулерін жүргізуге іріктеу мақсатында тәуекелдерді басқару жүйесі бойынша бағдарламалық қамтамасыз етуді пилоттық енгізу.
18. Салықтық соттарды жүргізу тәжірибесін енгізу мәселесі.
Дүниежүзілік банк сарапшыларының зерттеулеріне сәйкес салық төлеушілер қауымдастығы қазіргі уақыттағы салықтық тексерулер нәтижелеріне аппеляция жасау жүйесін объективті емес деп қабылдайды. Сот органдарына шағымдану олардың салық мәселелері бойынша жеткіліксіз мамандануына байланысты қиындатылған.
Салықтық тексерулер нәтижелеріне шағымдану үдерісін жетілдіру үшін салық соттары практикасын енгізу жөнінде ұсыныстар әзірлеу көзделген. Әлемдік тәжірибе көрсеткендей, салық мәселелері бойынша арнайы білімінің болуы судьяларға объективті шешімдер қабылдауға мүмкіндік береді, сол арқылы салық төлеушілердің сот билігіне ғана емес жалпы мемлекеттік аппаратқа деген сенімін арттырады.
19. Қосылған құн салығын әкімшілендіру.
Салықтық әкімшілендірудің тиімділігі әдетте нақты бір салықтың өнімділігімен де өлшенеді. Қазақстан Дүниежүзілік банктің бағалауы¹ бойынша - ҚҚС өнімділігі бойынша Еуропа мен Орта Азияның ҚҚС өнімділігі ең төмен (шамамен 0,3 %) алты елінің ішіне кіреді. Бұл ҚҚС-ны әкімшілендірудегі үлкен проблемаларды көрсетеді.
2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілген Салық кодексінің шеңберінде салық төлеушілер үшін ставкаларды төмендету, барлық дебеттік сальдоны қайтару сияқты либералды нормалар енгізілді, осы салық түрі бойынша есептілікті табыс ету мерзімдері мен мерзімділігі оңайлатылды.
Сондай-ақ, экономиканың ағымдағы талаптарына сәйкес Үкіметтің жеке секторды қолдау мақсатындағы шараларының бірі салық төлеушілердің жекелеген санаттары үшін оларды анағұрлым қысқа мерзімде кәсіпкерлік қызметке айналым қаражаттарын қамтамасыз ете отырып, ҚҚС-ны салықтық тексеру жүргізбей қайтару болып табылады. Сонымен қоса, өзара саудада тауарларды еркін өткізуді қамтамасыз ету үшін және үшінші елдермен қолайлы сауда жағдайын жасау үшін 2008 жылдың 25 қаңтарында Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы арасында Кеден одағында тауарлардың экспорты мен импорты, жұмыстар орындау, қызметтер көрсету кезінде жанама салықтар алу принциптері туралы келісім жасалған.
Үкіметтің бұл қолдауы адал салық төлеушілерге бағытталған, бірақ тәжірибе көрсеткендей, берілген жеңілдіктерді салық төлеушілердің бір бөлігі салық міндеттемелерін қысқарту және бюджеттен ҚҚС сомаларын қайтару үшін «жалған кәсіпорындар» құру арқылы заңсыз пайдаланады.
Осыған байланысты осы салықты анағұрлым сапалы әкімшілендірудегі салық органдарының рөлі өсіп отыр. Іске асырылуы тиіс негізгі шаралар:
ҚҚС заңды және оңайлатылған қайтаруды жүзеге асыру үшін тәуекелдерді басқару жүйесі шеңберінде салықтық тексерулерді жүргізуге салық төлеушілерді іріктеудің тиісті өлшемдері базасында «адал» ҚҚС төлеушілерді айқындау;
ҚҚС төлеушілердің тіркеу деректерін 2009 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданысқа енгізілген салық заңнамасына сәйкес келтіру мақсатында оларды қайта тіркеу;
салық қызметі органдарының тиісті мемлекеттік органдардан (соттардан, құқық қорғау органдарынан) жалған кәсіпорындар бойынша ақпарат алу тәртібі мен мерзімдерін регламенттеу;
Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы арасында кеден одағын құру, кеден одағына қатысушы мемлекеттердің салық органдары өзара саудада жанама салықтарды сапалы әкімшілендіруді қамтамасыз ету үшін ақпараттар алмасу тәсілдері мен олардың мазмұнын келісу бойынша жұмыстарды жүргізу;
ҚҚС асып кетуін қайтарудың автоматтандырылған тәртібін жетілдіру, оның ішінде кеден органдарынан экспорттық және импорттық операциялар бойынша мәліметтер алу бөлігінде;
салық заңнамасына сәйкес ҚҚС төлеушілерге (орналасқан орны бойынша жоқ, салық есептілігін табыс етпейтін, камералды бақылау нәтижелеріне елеңдемейтін, салық салудан жалтару жүйелерін анықтау) қойылатын талаптардың сақталуына бақылауды жүзеге асыру кезіндегі жұмысқа басшылық үшін құқықтық акт әзірлеу;
электрондық-цифрлық қолтаңбаны пайдалана отырып, салық органдары арасында ҚҚС қайтару мәселесі бойынша мәліметтермен автоматандырылған алмасуды жетілдіру.
20. Акциздерді әкімшілендіру және акцизделенетін өнімдер нарығын мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру.
Акциздерді әкімшілендіруді жақсарту үшін:
1) этил спиртін (коньяк спиртін, арақты, айырықша арақты және (немесе) ликер-арақ өнімдерін (әлсіз градусты өнімдерді қоспағанда) автоматтандырылған құюды қоспағанда) өндіру бойынша ашытқы қондырғысының ең төменгі өнімділігін заңды деңгейде белгілеу арқылы кәсіпорынның атаулы қуатынан белгіленген өндірістің қажетті ең төменгі көлемдері бойынша талаптарды күшейту. Бұл ретте атаулы өнімділікті пайдаланудың ең төменгі пайызын тоқсандар бойынша тең белгілеу болжанады;
2) сыра өндірісі желілерінде есепке алу жүйелерін белгілеу, сыраға есепке алу-бақылау таңбаларын енгізу, алкоголь өнімінің басқа түрлеріне қатысты сыра айналымына артықшылықтар беру регламентациясын алып тастау;
3) этил спирті мен алкоголь өнімін есепке алу бойынша ақпараттық жүйе құру;
4) темекі өнімдерінің өндірісі мен айналымын реттеу саласындағы мемлекеттік саясатты жетілдіру;
5) уәкілетті органға мұнай өнімдерін өндіру және өткізу көлемдері туралы ақпаратты автоматтандырылған беруді қамтамасыз ету бөлігінде «Акциз» ақпараттық жүйесін жетілдіру;
6) бақылаушы есептеу аспаптарынан келіп түсетін ақпараттарды қабылдау, өңдеу және одан әрі камералдық бақылау үшін пайдалану бөлігінде ақпараттық жүйенің функционалдық мүмкіндіктерін кеңейту қажет.
21. Жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимыл. Уәкілетті органдарды бақылау және салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілер бойынша мәліметтерді алу бөлігінде олармен өзара іс-қимыл.
Салық жинау бойынша материалдық-еңбек шығындарын қысқарту үшін:
1) мүлік салығы мен жер салығын бірыңғай салыққа - жылжымайтын мүлік салығына біріктіру мәселесін шешу;
2) салықтық әкімшілендірудің жаңа автоматтандырылған жүйесінде жеке тұлғаларға салықтарды төлеуге тиісті хабарламалар шығарып беру үшін, сондай-ақ камералдық бақылау жүргізуді қамтамасыз ету үшін есептердің нәтижелерін пайдалана отырып, қолданыстағы көлік салықтарының, жер салығының және мүлік салығының есебінің кіші жүйесін бейімдеу және жетілдіру;
3) ақпараттық өзара іс-қимылдардың жаңаларын ұйымдастыру және қолданыстағыларын жаңғырту бөлігінде мемлекеттік органдардың ведомстволық ақпараттық жүйелерін пысықтау болжанады.
Уәкілетті органдардың төлемдер сомаларын дұрыс, толық алуын және уақтылы аударуын бақылау:
1) ақпараттық өзара іс-қимылдардың жаңаларын ұйымдастыру және қолданыстағыларын жаңғырту бөлігінде мемлекеттік органдардың ведомстволық ақпараттық жүйелерін пысықтау бойынша мәселелерді талқылау;
2) есептелімдерді таратып жазу үшін әмбебап автоматтандырылған режимді әзірлеу бөлігінде бюджетке жекелеген міндетті төлемдерді өндіріп алуды;
3) есептелімдерді айқындауды және салық төлеушілердің дербес шоттарына жекелеген төлемақылар мен алымдар бойынша беруді қамтамасыз ететін режимдерін әзірлеуді болжайды.
22. Халықаралық салық салу жүйесін және трансферттік баға белгілеу кезіндегі салықтық бақылауды жетілдіру.
Қазақстан Республикасында халықаралық салық салу және трансферттік баға белгілеу кезіндегі бақылау жүйесін жетілдіру үшін мынадай іс-шараларды жүргізу болжанады:
1) салық органдарына шетелдік тұлғалардан төленбеген салықтарды өндіріп алуға және трансферттік баға белгілеу мәселелері бойынша мәмілелерді бақылауға мүмкіндік беретін Салық мәселелері бойынша өзара әкімшілік көмек туралы конвенцияға (Еуропа кеңесі және ЭЫДҰ) қосылу мәселесін қарау;
2) салық органдарына шетелдік тұлғалар Қазақстан Республикасында төлемеген салықтарды өндіріп алуға мүмкіндік беретін Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы елдерінің арасындағы Салық саласында өзара әкімшілік көмек туралы конвенцияға ұқсас халықаралық шарт әзірлеу;
3) салық қызметі органдары мен уәкілетті органдар арасындағы өзара:
Қазақстан Республикасының аумағына келген, оның ішінде жұмысқа келген шетелдік тұлғалар бойынша;
халықаралық валюталық операциялар бойынша;
мәмілелердің мониторингін жүргізу үшін біртұтас ақпараттық база құру мақсатында;
экспорттық және импорттық операциялар бойынша деректермен алмасуды автоматтандыру;
4) салық органдарына тексеруге шықпай салық салудан босатылудың немесе тиісті халықаралық шартта көзделген төмендетілген салық ставкасын пайдаланудың заңдылығына салықтық бақылауды жүзеге асыруға мүмкіндік беретін бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу және енгізу;
5) трансферттік баға белгілеу, мәмілелердің салыстырымдылығы бойынша электронды мониторинг жүргізу жөніндегі бағдарламалық қамтамасыз етуді енгізу;
6) ЭЫДҰ озық тәжірибесін қабылдау мақсатында ЭЫДҰ Салық мәселелері жөніндегі комитетінің жұмыс топтарына қатысу.
23. Біржолғы талон негізінде арнаулы салық режимін қолданатын салық төлеушілерді басқа салық салу режимдеріне ауыстыру.
2013 жылдың 1 қаңтарынан бастап біржолғы талон негізінде арнаулы салық режимінің жойылуына байланысты базарларда тауар өткізу, жұмыстарды орындау, қызметтерді көрсету бойынша қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғаларды, жеке кәсіпкерлер мен заңды тұлғаларды (бұдан әрі - салық төлеушілер) Салық кодексінде көзделген өзге салық салу режимдеріне ауыстыру қажет.
Көрсетілген салық төлеушілерді басқа салық салу режимдеріне ауыстыруға дайындау мақсатында мынадай іс-шараларды жүргізу қажет:
1) қоғамдық ұйымдармен бірлесіп базарларды зерттеу (базарлардың паспорттарын дайындау);
2) базарларды зерттеу нәтижелері бойынша талдамалы жұмыстарды жүргізу;
3) базарларда сауда жасайтын тұлғаларға салық салу және оларды әкімшілендіру бөлігінде шетелдердің тәжірибелерін зерделеу;
4) жүргізілген талдау және зерделенген тәжірибелер қорытындылары бойынша рыноктарда сауда жасайтын тұлғаларға салық салу жөнінде Қазақстан Республикасының Үкіметіне ұсыныстар әзірлеу;
5) базарларда өткізуді жүзеге асыратын салық төлеушілерге әдістемелік көмек көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру.

Көрсетілетін салықтық қызметтердің сапасын арттыру

24. Салық төлеушілермен жұмыс бойынша орталықтарды құру.
Көрсетілетін салықтық қызметтердің сапасын арттыру үшін салықтық қызметтерді алу кезінде салық төлеушілерге және салықтық қызметтерді көрсету кезінде салық органдарының қызметкерлеріне анағұрлым қолайлы жағдайлар жасау үшін Орталықтардың үлгілік жобасына сәйкес жаңа ғимараттар салу және салық органдарының қолда бар ғимараттарын қайта жаңарту қажеттілігі бар.
25. Ауылдық жерлерде «Салық төлеушінің терминалын» ұйымдастыру.
Аудан орталықтарынан алыс орналасқан ауылдық жерлерде салық төлеушілердің электронды түрде салық есептілігін табыс етуі мүмкіндігін қамтамасыз ету мақсатында «Салық төлеушінің терминалы» бағдарламалық қамтамасыз етуін орнату қажет.
26. Салық төлеушілер үшін электрондық қызмет көрсетулер тізбесін кеңейту.
2010 - 2011 жылдары электрондық қызмет көрсетулердің қолда бар тізбесін мынадай процестерді:
1) веб құралдары арқылы салық төлеушілерді қашықтан оқыту;
2) салық төлеушіге салықтық өтініштерді қашықтан беру және салық есептілігін бір клиенттік қосымшаның көмегімен табыс ету мүмкіндігін беру;
3) салық төлеушіге электрондық хабарламаларды жіберу;
4) салық есептілігін табыс ету, салықтарды төлеу мерзімдерінің таяп қалғаны және басқалары туралы хабарландыру;
5) салық қызметі органдарына келіп түскен салық төлеушілердің хаттарының, сауалдарының орындалу кезеңін веб-порталда қарау мүмкіндігін беру;
6) салық төлеушіге мемлекеттік сатып алу конкурстарына қатысу үшін электрондық анықтамаларды алу мүмкіндігін беру;
7) жергілікті салықтар бойынша берешектері бар жеке тұлғаларды хабарландырудың автоматты қызметін құру (Қазақтелеком, кабелдік ақпарат үлгісімен) сияқты процестерді автоматтандыру жолымен көбейту жоспарланған.
27. Бюджетке төлемдер төлеу рәсімін дамыту.
Бюджетке салықтар және басқа да міндетті төлемдер сомаларының түсімін арттыру, салық және басқа да міндетті төлемдер сомаларын төлеу рәсімдерін оңайлату:
1) банкоматтар, интернет қызмет көрсетулер, веб-киоскілер желілерін кеңейту, соның ішінде электрондық үкіметтің төлем шлюзі арқылы төлеуді енгізу;
2) салық берешегі жөніндегі жеке деректерге қол жеткізу.

Салық органдарында қоғамның хабардарлығын арттыру

Салықтық қызмет көрсетулердің сапасын арттыру.
Салықтық қызмет көрсетулердің сапасын арттыру бойынша мынадай қажеттіліктер туындап отыр:
1) салық органдары көрсететін барлық қызметтердің стандартын енгізу және олардың тізбесін кеңейту;
2) заңнамалардағы өзгерістерге сәйкес бекітілген стандарттарды өзектілендіру;
3) салық төлеушілерді салықтық қызмет көрсетулер туралы тұрақты хабардар етіп тұру;
4) салықтық қызметтерді көрсету бойынша салық органдарының бизнес-процесстерін жетілдіру;
5) салық төлеушілердің сауалдарын қабылдау және өңдеу бойынша Мультимедиялық байланыс орталығының (Call-орталық) мүмкіндіктерін кеңейту, соның ішінде заңды тұлғаларға да қызмет көрсету жолымен;
6) «Сұрақ-Жауап» электрондық дерекқорын Call-орталық ақпараттық жүйесімен біріктіре отырып құру. Қандай да бір тақырып бойынша қоңырау түскен кезде жүйе алдын ала осы мәселеге қатысты барлық құжаттаманы дайындайды, бұл қызметтердің сапасын арттырады және тұтынушыларға қызмет көрсету уақытын қысқартады.

Жоғары тиімді салық қызметін құру

28. Салық қызметі органдарының кадрлық саясаты.
Мемлекет басшысы әкімшілік реформаның мақсаты корпоративтік басқару, транспаренттілік және қоғамға есеп беру қағидаттарында әрекет ететін жедел және кәсіби мемлекеттік аппарат құру деп анықтады. Осыған байланысты салық қызметі органдарында жинақы, жоғары кәсіби кадрлық құрам құру басым бағыттардың бірі болып табылады.
Жоғарыда аталған бағыттарды қамтамасыз ету үшін бірқатар іс-шаралар жүргізу қажет, атап айтқанда:
1) мемлекеттік қызмет туралы заңнамаға сәйкес конкурстан тыс тағайындалуға құқылы тұлғалар санынан салық органдары басшыларының бос қызмет орындарына үміткерлерді конкурстық қарауын одан әрі өткізу.
Үміткерлерді конкурстық қарау Қазақстан Республикасының заңнамаларын білуін электрондық тестілеуден және әңгімелесуден тұратын екі кезеңде өткізіледі. Әңгімелесу топтық пікірталас («спарринг») түрінде өткізіледі, мұнда барлық үміткерлер алдына бір қатар проблемалы мәселелер қойылады және әрбір үміткерге қойылған проблемаларды шешуде өз пікірін айту ұсынылады. Іріктеудің бұл тәсілі неғұрлым демократиялық және субъективизмнен айтарлықтай дәрежеде еркін конкурстық рәсімді өткізуге мүмкіндік береді;
2) салық қызметі органдарының лауазымды тұлғаларының қызметтік орындарын ауыстыру (ротация).
Қызметтік ауыстыруға (ротацияға) салық қызметі органдары жұмыстарының тиімділігін арттыру үшін бір орында 3 жылдан астам жұмыс жасаған салық қызметі органдарының басшылары жатады;
3) персонал үшін ауыспалы стратегия әзірлеу және салық қызметі
органдарын шоғырландыру мен персоналды ауыстыруды қоса алғанда,
жаңғырту реформаларын іске қосуды жоспарлау;
4) салық заңнамасының өзгеруі және салықтық рәсімдердің автоматтандырылуы ескеріле отырып, салық қызметі органдарының штаттық және ұйымдастырушылық құрылымдарын қайта қарау;
5) кадрларды іріктеуді, жұмысқа қабылдауды, көтермелеу және уәждеме жүйесін есепке ала отырып, еңбекақыны төлеуді, қызметі мен карьерасының өсуі бойынша жоғарлауды қоса алғанда салық органдарының кадрлық саясатын қайта қарау;
6) ақпараттық басқару жүйесін жетілдіру.
29. Салық қызметі органдарының мамандарын даярлау.
Салық қызметі органдарының қызметкерлері құзыретінің деңгейіне тікелей байланысты көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын арттырудың маңыздылығын сезіне отырып, қолданыстағы қызметкерлердің біліктілігін арттыру, оларды оқыту және қайта даярлау тәсілдерімен қоса, біз мынадай шараларды қолданамыз:
1) 2007 жылдан бастап салық органдарының Ақпараттарды қабылдау және өңдеу орталықтарының қызметкерлеріне салық төлеушілерге сапалы қызмет көрсету қағидаттарына тренинг-оқыту өткізілуде;
2) республиканың жоғары оқу орындарында жоғары білікті мамандарды мақсатты дайындау үшін салық органдарының зертханалар - прототиптерін құру. Мұндай зертхана 2008 жылдың қаңтарында Қазақ экономика, қаржы және халықаралық сауда университетінде құрылды.
30. Салық органдарында корпоративтік басқару жүйесін енгізу.
Салық органдарында жаңа корпоративті басқару жүйесін енгізу салық органдарының жұмыстарын нақты ұйымдастыруды, салықтық әкімшілендіру процестерін жүйелендіруді, облыстық және аудандық деңгейлерде функциялардың қайталануын жоюды, сыбайлас жемқорлықтың деңгейін азайтуды білдіреді, соның салдарынан салықтық әкімшілендірудің тиімділігі мен нәтижелілігі артады. Алдағы уақытта мұның бәрі салық қызметі органдары қызметкерлерінің уәждемесінің артуына мүмкіндік береді.
Салық қызметі органдарының жұмысын «back», «middle», «front» - офистері қағидаты бойынша құру қажет, мұнда:
«bаск»-офис - салық органдарының қызметін жалпы бақылауға және оларды мониторингілеуге, ірі салық төлеушілердің мониторингіне және аудитіне, аудит жоспарының әзірлеуге жауапты Салық комитеті;
«middle»-офис - салықтық әкімшілендіру стратегиясын әзірлеуге, аумақтық бірліктің қызметін бақылауға және оның мониторингіне, шағын және орта бизнестің мониторингіне және аудитіне, аудандық салық басқармалары үшін аудит жоспарларын әзірлеуге, салықтық әкімшілендіру жоспарларын іске асыруға жауапты облыстар, Алматы және Астана қалалары бойынша салық департаменттері;
«front»-офис - салық нысандарын қабылдауға, камералды бақылау, салық аудитін, салық есебін жүргізуге, салықтарды алуға жауапты аудандық салық басқармалары.
31. Деректерді өңдеу орталығын (бұдан әрі - ДӨО) енгізу.
ДӨО енгізу механикалық жұмыстарға байланысты процестерді (қағаз тасығыштарда табыс етілген салық есептілігін ақпараттық жүйелердің дерекқорына енгізу, салық төлеушілерге хабарламалар жіберу және басқалары) салық органдарынан бөліп алу арқылы салықтық әкімшілендіруге тікелей бағыттау үшін еңбек ресурстарын бөлудің маңыздылығына байланысты болып отыр.
Салықтық әкімшілендіруді реформалаудағы бірінші қадам Астана қаласы бойынша салық департаментінің базасында ДӨО пилоттық жобасын енгізу болып табылады. Бірінші кезеңде ДӨО ақпараттық жүйелерге салық есептілігін енгізу және оларды орталық серверге жіберу, электрондық камералдық бақылауды пысықтау, салық төлеушілерге хабарламаларды қалыптастыру және жіберу функцияларын беру болжануда. Одан әрі салық міндеттемелерін орындау бойынша барлық хабарламаларды, мысалы, мүлік салығы мен жер салығының есептелген сомасы туралы жеке тұлғаларға хабарламалар қалыптастыру функцияларын беру жоспарлануда.
Осындай Жұмыстарды бұлай ұйымдастыру сыбайлас жемқорлық тәуекелін төмендетеді, өйткені салық төлеушілер мен салық органдары қызметкерлерінің тікелей қатынасы болмайды.

6. Қажетті ресурстар және оларды қаржыландыру көздері

Бағдарламаның іске асырылуы қомақты шығындарды қажет етеді және қолда бар еңбек ресурстары шегінде қосымша қаржыландыруды қажет етеді. «Электрондық үкімет құру» республикалық бюджеттік бағдарламасы салықтық әкімшілендірудің ақпараттық жүйелерін дамытуды қамтамасыз етуді көздейді.

¹ Салық стартегиясының есебі. Салықтық әкімшілендірудің мәселелері. Дүниежүзілік Банк. 2008 ж. маусым

7. Қазақстан Республикасында салықтық әкімшілендіруді
жетілдірудің 2010 - 2011 жылдарға арналған бағдарламасын
іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспары

Р/с №	Іс-шара	Аяқталу нысаны	Орындау үшін жауапты	Орындау мерзімі	Болжамды шығыстар (мың теңге)	Қаржыландыру көзі
1	2	3	4	5	6	7
1-бөлім. Салықтардың толық түсуін қамтамасыз ету
	Салық мәдениетін көтеру
1.	Салықтық әкімшілендіруді жетілдіру, оның маңыздылығы және қоғамды дамыту үшін басым бағыттары туралы бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау.	Бұқаралық ақпарат құралдарында жариялау	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
2.	Кәсіби салық кеңесшісі және анықтамалық жүйелер мен буклеттер арқылы қолданыстағы салық салу жүйесі туралы ақпаратты тарату	Бұқаралық ақпарат құралдары мен буклеттерде жариялау	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
3.	Жалпы білім беру жүйесінің жоғарғы сыныптарында «Экономика және қаржы сауаттылығы негіздері» бағдарламасы шеңберінде салық сауаттылығының элементтерін енгізу бойынша ұсыныстар әзірлеу	ҚРҮ-ге ұсыныстар	БҒМ, Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
	Салықтық бақылаудың тиімділігін арттыру
4.	Келесі мәселелер бойынша Ведомствоаралық комиссияның қарауына салық салу, кеден ісі, жеке кәсіпкерлік, төлемдер және ақша аударымдары, акцизделетін тауарларды мемлекеттік реттеу, трансферттік баға белгілеу салаларындағы Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінің жобаларын енгізу:
4.1	Мониторинг шеңберінде берілетін есептілік нысандарын оңтайландыру	Тұжырымдама	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
4.2	Кеден одағы шеңберінде қосылған құн салығын салу	Тұжырымдама	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
4.3	Қосылған құн салығын төлеуші ретінде есепке қойылатын талаптарды қатаңдату	Тұжырымдама	Қаржымині	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етілмейді
4.4	Этил спиртінің, алкоголь және темекі өнімдерінің өндірісі мен айналымын бақылауды қатаңдату бөлігінде аталған тауарлардың өндірісі мен айналымын мемлекеттік реттеу	Тұжырымдама	Қаржымині, ЭДСМ, ДСМ, ЭҚСЖҚА	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
4.5	Халықаралық салық салу саласындағы қолданыстағы салықтық әкімшілендірудің кемшіліктерін жою	Тұжырымдама	Қаржымині	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етілмейді
4.6	Оффшор юрисдикциялық аумағында жасалған мәмілелер бойынша мемлекеттік бақылауды күшейту (Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің өкімімен құрылған жұмыс тобы жұмыстарының нәтижелері бойынша)	Тұжырымдама	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
5.	Салық төлеушілердің салық органдарында тіркелуі
5.1	Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тарату, құрылымдық бөлімшелерді есептік тіркеу, қайта тіркеу және есептік тіркеуден алу, жеке тұлғаларды ЖСН/БСН ауысуға байланысты тіркеу және есептен алу мәселелері бойынша автоматтандырылған өзара іс-қимыл.	Пайдалануға енгізу актісі	Әділетмині, Қаржымині, СА	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
5.2	ЖСН/БСН қалыптастыру және бұрын берілген тіркеу құжаттарын қайта ресімдеу рәсімінен өтпеген тұлғаларды бұдан әрі әкімшілендіру мәселесін қарау	ҚРҮ-ге ұсыныстар	Әділетмині, Қаржымині, СА	2010 жылдың III тоқсаны	Талап етілмейді
5.3	2009 жылдың 1 қаңтарындағы жағдай бойынша бес жылдан аса салық есептілігін табыс етпеген және міндетті зейнетақы жарналары мен әлеуметтік аударымдар бойынша берешек жоқ субъектілерді Шаруашылық жүргізуші субъектілер мен салық төлеушілердің мемлекеттік тіркелімінен алып тастау.	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині, Әділетмині, СА	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етілмейді
5.4	Шетел мемлекеттері азаматтарының Қазақстан Республикасында өз кәсіпкерлігі түріндегі қызметті жүзеге асыруы туралы мәселені қарау.	ҚРҮ-ге ұсыныстар	ЭДСМ, ІІМ, Әділетмині, Қаржымині, СА, Еңбекмині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
6.	Жалпыға бірдей декларациялауға көшуге дайындық
6.1	Жалпыға бірдей декларациялау бойынша халықаралық тәжірибені зерделеу оның ішінде:
6.1.1	Салықтық бақылау	Ұсыныстар әзірлеу	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
6.1.2	Салық есептілікті қабылдау және өңдеу	Ұсыныстар әзірлеу	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар
6.1.3	Әдіснамалық мәселелер (тұлғалардың санаттарын, декларациялауға жататын табыстарды, шығыстарды және мүлікті, мәліметтердің тізбесін айқындау, салық есептілігі нысандарын әзірлеу және т.б.)	Ұсыныстар әзірлеу	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар
6.1.4	Жалпыға бірдей декларациялауды енгізуді насихаттау, сондай-ақ салық төлеушілерді оқыту және ақпараттандыру жолымен оларға көмек көрсету	Ұсыныстар әзірлеу	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар		Республикалық бюджет
6.1.5	Салық есептіліктерін қабылдау бойынша ақпараттық жүйені әзірлеу	Ұсыныстар әзірлеу	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар
6.2	Жеке тұлғалардың табыстары мен мүлкі туралы декларацияларының нысанын әзірлеу	СК бұйрығы	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
6.3	Жалпыға бірдей декларациялауға көшу бойынша ұсыныстар әзірлеу.	Ұсыныстар әзірлеу	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
7.	Камералдық бақылау жүргізу тиімділігін арттыру
7.1	Автоматтандырылған камералдық бақылаудың жаңа рәсімдерін әзірлеу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жыл	Талап етілмейді
7.2	Автоматтандырылған камералдық бақылаудың жаңа рәсімдерін жүргізу бойынша бағдарламалық қамтамасыз етуді пысықтау	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жыл	Талап етіледі	Республикалық бюджет
7.3	Камералдық бақылауды жүргізу кезеңдері		Қаржымині
7.3.1	Корпоративтік табыс салығы және қосылған құн салығы бойынша камералдық бақылауды жүзеге асыру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
7.3.2	Жеке табыс салығы және әлеуметтік салық, мүлік салығы және көлік салығы бойынша камералдық бақылауды жүзеге асыру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
7.3.3	Халықаралық салық салу нормаларын дұрыс қолданылуын камералдық бақылауды әзірлеу және енгізу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
7.3.4	Автоматтандырылған камералдық бақылаудың рәсімдерін жаңғырту (қайта қарау)	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
7.4	Тәуекелдерді басқару жүйесінде енгізілген камералдық бақылау рәсімдерін жетілдіру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
8.	Төлемдердің және түсімдердің есебі
8.1	Екінші деңгейдегі банктермен мынадай мәселелер бойынша өзара іс-қимыл:
8.1.1	Банкомат және өзге де электрондық құрылғылар (Интернет, веб-киоск арқылы салықтарды төлеу тетігін дамыту	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині екінші деңгейдегі банктер (келіс.б)	2010 жылдың IV-тоқсан	Талап етілмейді
8.1.2	Екінші деңгейдегі банктерге осындай ақпаратты беруге рұқсат туралы келісім жасасқан салық төлеушілердің салық берешегі туралы ақпаратты беру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині екінші деңгейдегі банктер (келіс.б)	2010 жылдың IV-тоқсаны	Талап етілмейді
8.1.3	СТН базасын, СТН көрсетіле отырып, әрекетсіз салық төлеушілер, жеке кәсіпкер, адвокат, жеке нотариус ретінде тіркелген жеке тұлғалар туралы ақпараттарды беру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, екінші деңгейдегі банктер (келіс.б.)	тұрақты 2009 жылдың III тоқсанынан бастап СТН толық жойылғанға дейін	Талап етілмейді
8.1.4	Электронды құрылғылар (Интернет) арқылы көлік құралдары салығын есептеудің қолданыстағы тетігін жетілдіру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, екінші деңгейдегі банктер (келіс.б.)	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
9.	Берешекті қысқарту жөнінде шаралар
9.1	Талап ету мерзімі өткеннен кейін әкімшілік айыппұлдардың сомаларын есептен шығару	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етілмейді
9.2	Салық қызметі органдары мен дәрменсіз борышкерлермен жұмыс органдарының өзара іс-қимылдарының, оның ішінде оларға қатысты конкурстық іс қозғалған салық төлеушілер бойынша бақылауды күшейту жөніндегі бірлескен іс-шараларды жүргізуді көздейтін өзара іс-қимылдардың регламентін әзірлеу	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етілмейді
9.3	Салық төлеушілердің қалыптасқан берешектері туралы дербестендірілген электрондық хабарламасының автоматты режимін енгізу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
10.	Салықтық тексерулер жүргізу рәсімдерін жетілдіру
10.1	Салықтық тексерулер жүргізу бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірлеу (ерекше бөлім)	Әдістемелік ұсынымдар	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
10.2	Салық аудитінің сапасын бағалау жүйесін енгізу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
10.3	Ақпаратты байланыс арналары арқылы беру кезінде электрондық-цифрлық қолтаңбаны пайдалана отырып, салықтық тексерулер жүргізуге нұсқамаларды статистикалық есеп және бақылау органында тіркеу бөлігінде ақпараттық өзара іс-қимылдарды жетілдіру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, БП (келіс.б.)	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет (2010 - 2012 жылдарға арналған бюджетте көзделген)
10.4	Ақпаратты байланыс арналары арқылы беру кезінде электрондық-цифрлық қолтаңбаны пайдалана отырып, тексеру материалдарын, салық төлеушінің орналасқан орнын анықтау туралы сұрау салуларды және басқа да сұрау салуларды белгіленген тәртіп пен қаржы полициясы органдарына автоматтандырылған беру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, ЭҚСЖҚА (келіс.б.)	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет (2010 - 2012 жылдарға арналған бюджетте көзделген)
10.5	Тәуекелдерді басқару жүйесінің енгізілуін ескере отырып, салық төлеушілерді тарату рәсімін оңайлату бойынша ұсыныстар әзірлеу	ҚРҮ-ге ұсыныстар	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
11.	Халықаралық тәжірибе негізінде тәуекелдерді басқару және компьютерлендірілген аудит жүйесін енгізу
11.1	Халықаралық тәжірибені ескере отырып, тәуекелдерді басқару және компьютерлендірілген аудит жүйесінің қолданылуын кешенді талдау және қолда бар дайын бағдарламалық өнімдердің (техникалық-экономикалық сипаттамалары мен құнын ескере отырып) тізбесін айқындау.	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
11.2	Тәуекелдер дәрежелерін бағалау өлшемдерін жетілдіру	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	2010 жыл	Талап етілмейді
11.3	Тәуекелдерді басқару және компьютерлендірілген аудит жүйесі бойынша тиісті бағдарламалық қамтамасыз етулерді сатып алу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет (е-Минфин жобасының шеңберінде көзделген)
11.4	Жоғары тәуекелді салаларға баса назар аудару; салық салу саласындағы құқық бұзушылықтарды анықтау бойынша мүмкіндіктерді арттыру; Қазақстан Республикасының салық заңнамасын сақтап жүрген салық төлеушілерге қызметтері үшін қолайлы жағдайлар жасау мақсатында салық қызметі органдарына тәуекелдерді басқару және компьютерлендірілген аудит жүйелерін енгізу.	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
11.5	Тәуекелдерді басқару және компьютерлендірілген аудит жүйелерінің енгізілуін ескере отырып, ннституционалды-операциялық іс-шаралар жүргізу	Салық кодексіне өзгерістер мен толықтырулар енгізу бойынша ұсыныстар (қажет болған жағдайда), Қаржыминінің бұйрықтары	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
12.	Электронды сауда кезіндегі салықтық әкімшілендіру мәселесін қарау	ҚРҮ-ге ұсыныстар	Қаржымині, ҰБ (келіс.б.)	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
13.	Салықтық соттарды жүргізу практикасын енгізу мәселесін қарау	ҚРҮ-ге ақпарат	ЖС (келіс.б.), Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Қажет	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
14.	Қосылған құн салығын әкімшілендіру
14.1	Қолданыстағы заңнамаға сәйкес келтіру мақсатында қосылған құн салығын төлеушілерді қайта тіркеу	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	2010 жылдың II тоқсаны	Талап етілмейді
14.2	Соттардың шешімдерімен, қаулыларымен жалған кәсіпорындар деп танылған салық төлеушілер жөнінде ақпарат алмасу бойынша өзара іс-қимыл.	Бірлескен бұйрық	Қаржымині (СК және КБК), ЖС (келіс.б.), ЭҚСЖҚА (келіс.б.), БП (келіс .б.)	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
14.3	Салық кодексі нормаларының талаптарына сәйкес қосылған құн салығының асып кетуін қайтару тәртібін автоматтандыру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
14.4	Беларусь Республикасы, Қазақстан Республикасы және Ресей Федерациясы арасында кеден одағын құру
14.4.1	Өзара саудада жанама салықтардың уақтылы және толық төленуін бақылау мақсатында кеден одағына қатысушы мемлекеттердің салық органдары алмасатын (оның ішінде электронды түрде) көзқарастар мен ақпарат мазмұнын келісу	Хаттама	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
14.4.2	Кеден одағына қатысушы мемлекеттердің салық органдары арасындағы өзара ақпарат алмасуды автоматтандыру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, БАМ	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
14.5	Экспорттық және импорттық операциялар бойынша кеден органдарынан мәліметтерді автоматтандырылған алу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
14.6	Салық заңнамасына сәйкес қосылған құн салығын төлеушілерге қойылатын талаптардың сақталуын бақылауды күшейту (орналасқан жері бойынша жоқ, салық есептілігін тапсырмайтын, камералдық бақылаудың нәтижелеріне елеңдемейтін, салық салудан жалтару жүйелерін анықтау)	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
14.7	Салық органдары арасындағы электрондық-цифрлық қолтаңбамен куәландырылған контрагенттермен өзара есеп айырысудың дұрыстығын растау үшін қарсы тексерулер жүргізуге сұрау салулар бойынша автоматтандырылған алмастыру.	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині, БАМ	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
14.8	Қосылған құн салығының асып кетуін қайтару мақсатында тәуекелдер деңгейін бағалау жүйесін қолдану тәртібін енгізу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
15.	Акциздерді әкімшілендіру және акцизделенетін өнімдер нарығына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру				Талап етіледі
15.1	Этил спирті мен алкоголь өнімін есепке алу бойынша ақпараттық жүйе құру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
15.2	Уәкілетті органға мұнай өнімдерін өндіру және өткізу көлемдері туралы ақпаратты автоматтандырылған беруді қамтамасыз ету бөлігінде «Акциз» ақпараттық жүйесін жетілдіру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
15.3	Бақылаушы есептеу аспаптарынан келіп түсетін ақпараттарды қабылдау, өңдеу және одан әрі камералдық бақылау үшін пайдалану бөлігінде ақпараттық жүйенің функционалдық мүмкіндіктерін кеңейту	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2011 жылдың III тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
16.	Жергілікті атқарушы органдармен өзара іс-қимыл
16.1	Жылжымайтын мүлікке және жылжымалы мүлікке салық салу және салықтардың осы түрлерін жинау бойынша әлемдік тәжірибені зерделеу	Ұсыныстарды өңдеу	Қаржымині, Әділетмині, ЖБА	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
16.2	Салықтық әкімшілендірудің жаңа автоматтандырылған жүйесінде Жеке тұлғаларға салықтарды төлеуге тиісті хабарламалар шығарып беру үшін, сондай-ақ камералдық бақылау жүргізуді қамтамасыз ету үшін есептердің нәтижелерін пайдалана отырып, қолданыстағы көлік салықтарының, жер салығының және мүлік салығының есебінің кіші жүйесін бейімдеу және жетілдіру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
17.	Уәкілетті органдарды бақылау және салық салу объектілері мен салық салуға байланысты объектілер бойынша мәліметтерді алу бөлігінде олармен өзара іс-қимыл
17.1	Салықтық әкімшілендірудің жаңа автоматтандырылған жүйесінде қолданыстағы уәкілетті органдар мен салық органдарының ақпараттық өзара іс-қимылдарын бейімдеу және жетілдіру:
17.1.1	Ақпараттық өзара іс-қимылды жетілдіру, берілетін мәліметтердің құрамын оңтайландыру	Бірлескен бұйрықтар	Қаржымині, ІІМ, АШМ, Енбекмині, ККМ, Қоршағанортамині, БАМ, ДСМ, ЖБА, Әділетмині, МГМ	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
		Пайдалануға енгізу актісі		2011 жыл
17.1.2	Мынадай мәселелер бойынша автоматтандырылған өзара іс-қимылдар: - кең таралған пайдалы қазбалар үшін келісім-шарттарды қоспағанда, жер қойнауын пайдалануға арналған келісім-шарттар бойынша қатысу үлесі немесе акциялары бар резидент еместер бойынша мәліметтерді уәкілетті мемлекеттік органдардан автоматтандырылған алу бөлігінде берілетін мәліметтер тізбесін кеңейту; — өзінің орналасқан жері бойынша салық органына акцияларды немесе жер қойнауын пайдаланушындағы қатысу үлесін сатып алу-сату бойынша мәмілелерге қатысушылар және олардың параметрлері туралы мәліметтерді табыс ету	Бірлескен бұйрықтар Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, МГМ, Әділетмині, БАМ	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
17.2	Уәкілетті органдардың деректері негізінде жекелеген бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер бойынша салық төлеушілердің дербес шоттарына есептелімдерді айқындауды және беруді қамтамасыз ететін әмбебап автоматтандырылған режимді әзірлеу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, БАМ	2011 жыл	Талап етіледі	Республикалық бюджет
17.3	Мынадай мәселелер бойынша автоматтандырылған өзара іс-қимыл:
17.3.1	Салық қызметі органдарына: мемлекеттік шекара арқылы өткізу пункттерінде тіркелген шетелдік азаматтар туралы; шетелдік азаматтарға берілген және мерзімі ұзартылған визалар туралы; ішкі істер органдарында тіркелген шетелдік азаматтар туралы мәліметтерге қол жеткізуді беру.	Бірлескен бұйрық Пайдалануға енгізу актісі	ҰҚК (келіс.б.), Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
17.3.2	Салық қызметі органдарының валюталық операциялар туралы мәліметтерді алуы	Бірлескен бұйрық Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині (СК және ҚМК)	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
17.3.3	Мәмілелердің мониторингін жүргізу үшін бірыңғай дерекқор құру	Бірлескен бұйрық Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, ҚҚМ, МГМ, ИЖТМ, АШМ, ЭҚСЖҚА (келіс.б.)	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
17.3.4	Заңды тұлғалар және жеке кәсіпкерлер бойынша статистика органдарымен ақпарат алмасу	Бірлескен бұйрық Пайдалануға енгізу актісі	СА, Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
18.	Халықаралық салық салу жүйесін және трансферттік баға белгілеу кезіндегі салықтық бақылауды жетілдіру
18.1	Халықаралық салық салу жүйесін жетілдіру
18.1.1	Шетелдік жұмыс күшін тартуға берілген рұқсаттар туралы мәліметтерді салық қызметі органдарына беру бойынша автоматтандырылған өзара іс-қимыл	Бірлескен бұйрық Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, Еңбекмині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
18.1.2	Салық саласында өзара әкімшілік көмек туралы конвенцияға (Еуропа кеңесі және ЭЫДҰ) қосылу мәселесін қарау	Халықаралық келісім	Қаржымині, Әділетмині, ҰБ (келіс.б.)	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
18.1.3	Еуропалық кеңес және ЭЫДҰ үлгілік Конвенциялар негізінде ТМД шеңберінде көп жақты Салық саласында өзара әкімшілік көмек туралы конвенция әзірлеу	СҚБҮК шешімі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
18.1.4	ТМД шеңберінде қосарланған салық салуды болдырмау туралы үлгілік Конвенцияларға түсіндірмелерді әзірлеу.	СҚБҮК шешімі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
18.2	Трансферттік баға белгілеу кезіндегі салықты бақылауды жетілдіру
18.2.1	Трансферттік баға белгілеу бойынша электрондық мониторингті жүргізу жөнінде бағдарламалық қамтамасыз етуді енгізу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
18.2.2	Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысымен белгіленген тізбеге сәйкес трансферттік баға белгілеуді және рента салығын бақылау мақсатында нарықтық бағалар бойынша ресми ақпарат көзін сатып алу	Ақпарат жеткізушілер мен шарт	Қаржымині	Жыл сайын	Талап етіледі	Республикалық бюджет
19.	Шағын бизнес субъектілерінің салық төлеуін әкімшілендіру
19.1	Шағын бизнес субъектілеріне салық салу тиімділігін талдау	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
19.2	Біржолғы талон негізінде арнаулы салық режимін қолданатын салық төлеушілерді басқа салық салу режиміне көшіруге дайындық
19.2.1	Қоғамдық ұйымдармен бірлесіп базарларды зерттеу (базарлардың паспорттарын дайындау)	Анықтама	Қаржымині	2011 жылдың I-II тоқсандар	Талап етілмейді
19.2.2	Базарларды зерттеу нәтижелері бойынша талдамалы жұмыстарды жүргізу	Таңдамалы жазба	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
19.2.3	Базарларда сауда жасайтын тұлғаларға салық салу және оларды әкімшілендіру бөлігінде шетелдердің тәжірибелерін зерделеу	Анықтама	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
19.2.4	Базарларда сауда жасайтын тұлғаларға салық салу бойынша ұсыныстарды дайындау	ҚРҮ-ге ұсыныстар	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
19.2.5	Базарларда өткізуді жүзеге асыратын салық төлеушілерге әдіснамалық көмек көрсету бойынша жұмыстарды ұйымдастыру	Семинарлар	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
2-бөлім. Салық қызметі органдарының қызметіне қоғамның қанағаттануын қамтамасыз ету
	Ұсынылатын салықтық қызметтердің сапасын арттыру, оның ішінде салықтық қатынастарда сыбайлас жемқорлық көріністерін барынша азайту мақсатында
20.	Салық төлеушілермен жұмыс орталықтарын құру	Құрлысы, жаңғырту	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
20.1	Электрондық салықтық қызмет көрсетулерді «Электрондық үкімет» шлюзіне шығару	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
21.	Ауылдық округтерде «Салық төлеушілердің терминалын» ұйымдастыру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, әкімдіктер	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.	Салық төлеушілер үшін электрондық қызметтер тізбесін кеңейту:
22.1	Салық төлеушілерді веб құралдары арқылы қашықтан оқыту	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.2	Салық төлеушіге бір клиенттік қосымшаның көмегімен салықтық өтініштерді және салық есептілігін қашықтан беру мүмкіндігін ұсыну	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.3	Салық төлеушіге электрондық хабарламалар жіберу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.4	Салық есептілігін табыс ету, салықтарды төлеу мерзімдерінің таяп қалғаны және басқалары туралы хабарландыру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.5	Салық қызметі органдарына келіп түскен салық төлеушілердің хаттарының, сауалдарының орындалу кезеңін веб-порталда қарау мүмкіндігін беру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.6	Жергілкті салықтар бойынша берешектері бар жеке тұлғаларды хабарландырудың автоматты қызметін құру (Қазақтелеком, кәбілдік ақпарат үлгісімен)	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині БАМ	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
22.7	Салық қызметі органдарының лауазымды адамдарының әрекетіне (әрекетсіздігіне) қашықтан шағымдар беру.	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	2010 жылдың IV тоқсаны	Талап етіледі	Республикалық бюджет
23.	Бюджетке төлемдерді төлеу рәсімдерін дамыту
23.1	Банкоматтар, интернет, веб-киоскі желілері арқылы қызметтерді кеңейту	Пайдалануға енгізу актісі	Екінші деңгейдегі банктер (келіс.б.), Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
23.2	Салық берешегі бойынша жеке деректерге қол жеткізу	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині, екінші деңгейдегі банктер (келіс.б.)	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
	Қоғамның салық мәселелерінде хабардарлығын арттыру
24.	Заңды және жеке тұлғаларға көрсетілетін мемлекеттік қызметтер тізіліміне өзгерістер мен толықтырулар енгізу	ҚРҮ қаулысы	ЭДСМ, Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
25.	Салық органдары көрсететін мемлекеттік қызметтердің сапасын арттыру
25.1	Салық қызметі органдары көрсететін мемлекеттік қызметтер стандарттарын әзірлеу және енгізу	ҚРҮ қаулысы	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
25.2	Салық мәдениетін арттыру мақсатында салықтық қызмет көрсету жөніндегі ақпараттық материалдарды салық төлеушілер арасында тарату және насихаттау	Бұқаралық ақпарат құралдарында жария ету, буклеттер	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет (2010 - 2012 жылдарға арналған бюджетте қаралған)
25.3	Салық қызметі органдары көрсететін мемлекеттік қызметтердің кол жетімділігін және сапасын ішкі бақылау	Тексеру актілері	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
25.4	«Сұрақ-Жауап» электрондық дерекқорын құру есебінен, тегін телефон қоңырауларын қамтамасыз ету есебінен Саll-Орталықтың жұмысын кеңейту және жетілдіру	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині, БАМ	2010 - 2011 жылдар	Талап етіледі	Республикалық бюджет
3-бөлім. Жоғары тиімді салық қызметін құру
26.	Салық қызметі органдарының кадрлық саясаты
26.1	Персонал үшін ауыспалы стратегия әзірлеу және салық қызметі органдарын шоғырландыруды қоса алғанда, жаңғырту реформаларын іске қосуды жоспарлау және персоналды орналастыру, сонымен қатар Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметін жетілдіру және дамыту мәселелері бойынша қабылданған нормативтік құқықтық актілерді ескере отырып, офистерді шоғырландыру негізінде Қызметкерлерді жұмысқа қабылдаудың және жалдаудың тиімді тәртібін әзірлеу	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
26.2	Салық заңнамасының өзгеруі және салықтық рәсімдердің автоматтандырылуы ескеріле отырып, салық қызметі органдарының штаттық және ұйымдастырушылық құрылымдарын қайта қарау	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
26.3	Кадрларды іріктеуді, жұмысқа қабылдауды, көтермелеу және уәждеме жүйесін есепке ала отырып, еңбекақы төлеуді, қызметі мен карьерасының өсуі бойынша жоғарлауды қоса алғанда, салық органдарының кадрлық саясатын қайта қарау	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
26.4	Кадрларды басқарудың ақпараттық жүйесін жаңғырту және одан әрі СК ақпараттық жүйелерімен, сондай-ақ басқа мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерімен және электрондық үкіметтің шлюзімен біріктіру мақсатында жетілдіру	Пайдалануға енгізу актісі	Қаржымині	Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
27.	Салық қызметі органдарының мамандарын даярлау
27.1	Біліктілікті арттыру институты шеңберінде салық қызметі органдарының мамандарын оқыту бағдарламасын әзірлеу	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
27.2	Телекоммуникация мен инфрақұрылымға тиісті талаптарды қоса алғанда, қашықтан оқыту мүмкіндігін кеңейту	Қаржыминінің бұйрығы	Қаржымині	Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
27.3	Зертханалар ашу жолымен салық қызметі органдарының болашақ кадрларын дайындау бөлігінде Қазақстан Республикасының жоғарғы оку орындарымен өзара іс-қимыл	Бірлескен жоспар	БҒМ, Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
28.	Салық органдарында корпоративтік басқару жүйесін енгізу
28.1	Бизнес-процесстерді ретке келтіру, оңтайландыру және реинженирингтеу	Қаржыминінің және СК бұйрықтары	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
28.2	Back, Middle and Front Offices қағидаты бойынша функцияларды шектеу	Қаржыминінің және СК бұйрықтары	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
28.3	Салық органдарында көрсеткіштердің теңгермелі жүйелерін енгізу	СК бұйрығы	Қаржымині	2010 - 2011 жылдар	Талап етілмейді
29.	Деректерді өңдеу орталығын енгізу
29.1	Деректерді өңдеу орталықтарын енгізу бойынша халықаралық тәжірибені зерделеу	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
29.2	Деректерді өңдеу орталықтарына берілетін функцияларды анықтау	СК бұйрықтары	Қаржымині	2011 жылдың IV тоқсаны	Талап етілмейді
29.3	Салық міндеттемелерін орындау бойынша хабарламаларды қалыптастыру және салық төлеушілерге жіберу үшін заманға сай техникалық жабдықтарды сатып алу	Жабдықтар	Қаржымині	Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)
29.4	1-ші республикалық және 4-ші өңірлік Деректерді өңдеу орталықтарын құру	ҚРҮ-ге ақпарат	Қаржымині	ТЭН шеңберінде дүниежүзілік банкпен бірігіп	Талап етіледі	Республикалық бюджет (Дүниежүзілік банкпен бірлесіп ТЭН шеңберінде көзделген)

Ескертпе:
Аббревиатуралардың толық жазылуы:
ҚРҮ - Қазақстан Республикасының Үкіметі
ЭҚСЖҚА - Қазақстан Республикасы Экономикалық қылмысқа және сыбайлас
жемқорлыққа қарсы күрес агенттігі (қаржы полициясы)
ЖБА - Қазақстан Республикасы Жер ресурстарын басқару агенттігі
СА - Қазақстан Республикасы Статистика агенттігі
БП - Қазақстан Республикасы Бас прокуратурасы
ЖС - Қазақстан Республикасы Жоғарғы Соты
ҮҚК - Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті
ІІМ - Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігі
ДСМ - Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі
Қаржымині- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі
КБК - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Кедендік бақылау
комитеті
ҚМК - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігі Қаржылық
мониторинг комитеті
СК - Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Салық комитеті
ИЖТМ - Қазақстан Республикасы Индустрия және жаңа технологиялар
министрлігі
МГМ - Қазақстан Республикасы Мұнай және газ министрлігі
БҒМ - Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Қоршағанортамині - Қазақстан Республикасы Қоршаған ортаны қорғау
министрлігі
БАМ - Қазақстан Республикасы Байланыс және ақпарат министрлігі
АШМ - Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігі
ККМ - Қазақстан Республикасы Көлік және коммуникация министрлігі
Еңбекмині- Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік
қорғау министрлігі
ЭДСМ - Қазақстан Республикасы Экономикалық даму және сауда
министрлігі
Әділетмині- Қазақстан Республикасы Әділет министрлігі
ҰБ - Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі
СҚБҮК - ТМД Салық қызметтері басшыларының үйлестіру кеңесі
ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы
ЭЫДҰ - Экономикалық Ынтымақтастық және Даму Ұйымы