ИПС "Әділет"

Об утверждении Правил осуществления брокерской и (или) дилерской деятельности на рынке ценных бумаг, порядка проведения брокером и (или) дилером банковских операций

Сноска. Заголовок в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

В соответствии с Законом Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг" Правление Национального Банка Республики Казахстан ПОСТАНОВЛЯЕТ:

Сноска. Преамбула - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Утвердить Правила осуществления брокерской и (или) дилерской деятельности на рынке ценных бумаг, порядок проведения брокером и (или) дилером банковских операций.

Сноска. Пункт 1 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Признать утратившими силу нормативные правовые акты Республики Казахстан согласно приложению к настоящему постановлению.

3. Настоящее постановление вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования.

Председатель
Национального Банка К. Келимбетов

Утверждены
постановлением
Правления Национального
Банка Республики Казахстан
от 3 февраля 2014 года № 9

Правила
осуществления брокерской и (или) дилерской деятельности на рынке ценных бумаг, порядок проведения брокером и (или) дилером банковских операций

Сноска. Заголовок Правил в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Настоящие Правила осуществления брокерской и (или) дилерской деятельности на рынке ценных бумаг, порядок проведения брокером и (или) дилером банковских операций (далее – Правила) разработаны в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан (Особенная часть), законами Республики Казахстан "О рынке ценных бумаг" (далее – Закон о рынке ценных бумаг), "О государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций" и устанавливают условия и порядок осуществления брокерской и (или) дилерской деятельности на рынке ценных бумаг в Республике Казахстан (далее – брокерская и (или) дилерская деятельность), а также порядок проведения брокером и (или) дилером банковских операций в Республике Казахстан.

Глава 1. Общие положения

Сноска. Заголовок главы 1 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. В части, которая не урегулирована нормативными правовыми актами Республики Казахстан, брокерская и (или) дилерская деятельность осуществляется в соответствии с внутренними документами брокера и (или) дилера, заключенными между брокером и (или) дилером и его клиентами договорами об оказании брокерских услуг и обычаями (в том числе и обычаями делового оборота).

1-1. В части, которая не урегулирована Правилами, брокер и (или) дилер, обладающий соответствующей лицензией на осуществление отдельных видов банковских операций, осуществляет отдельные виды банковских операций в соответствии с банковским законодательством Республики Казахстан, законодательством Республики Казахстан о валютном регулировании и валютном контроле, платежах и платежных системах.

Сноска. Правила дополнены пунктом 1-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Действие Правил распространяется на:

1) банки, филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан, являющиеся брокерами и (или) дилерами, в части, не противоречащей законодательству Республики Казахстан, регулирующему банковскую деятельность, за исключением Национального Банка Республики Казахстан;

2) организации, осуществляющие деятельность по управлению инвестиционным портфелем, добровольные накопительные пенсионные фонды, являющиеся брокерами и (или) дилерами, в части, не противоречащей законодательству Республики Казахстан о пенсионном обеспечении;

3) управляющие компании инвестиционных фондов, являющиеся брокерами и (или) дилерами, в части, не противоречащей законодательству Республики Казахстан об инвестиционных и венчурных фондах.

Сноска. Пункт 2 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

3. Брокер и (или) дилер обладает лицензией на осуществление брокерской и (или) дилерской деятельности:

1) первой категории – с правом ведения счетов клиентов в качестве номинального держателя (с правом регистрации сделок с ценными бумагами);

2) второй категории – без права ведения счетов клиентов (без права регистрации сделок с ценными бумагами).

Сноска. Пункт 3 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4. В Правилах брокер и (или) дилер, обладающий лицензией первой категории, именуется брокером и (или) дилером первой категории, лицензией второй категории брокером и (или) дилером второй категории.

5. Для целей Правил помимо рейтинговых оценок агентства Standard & Poor's уполномоченным органом по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее - уполномоченный орган) также признаются рейтинговые оценки агентств Moody's Investors Service и Fitch, и их дочерних рейтинговых организаций (далее - другие рейтинговые агентства).

Сноска. Пункт 5 - в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 31.12.2019 № 262 (вводится в действие c 01.01.2020).

6. Брокер и (или) дилер проводит аудит годовой финансовой отчетности.

При проведении аудита брокер и (или) дилер предоставляет всю необходимую документацию (материалы), запрашиваемую аудиторской организацией.

7. Брокер и (или) дилер ведет учет аффилированных лиц в порядке, установленном внутренними документами брокера и (или) дилера.

8. Внутренними документами брокера и (или) дилера устанавливается ответственность работников брокера и (или) дилера, имеющих доступ (использующих пароли) для входа в систему обмена электронными документами центрального депозитария ценных бумаг, фондовой биржи, клиринговой организации и (или) расчетной организации, осуществляющей организацию расчетов (платежей) по сделкам с финансовыми инструментами (далее – расчетная организация), и (или) иностранной расчетной организации.

Для целей Правил под иностранной расчетной организацией понимается:

банк-нерезидент Республики Казахстан, имеющий долгосрочную кредитную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинговую оценку аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис), или Fitch (Фич);

банк-нерезидент Республики Казахстан, являющийся дочерним банком, родительский банк-нерезидент которого имеет долгосрочную кредитную рейтинговую оценку не ниже "А-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинговую оценку аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич);

организация, имеющая статус центрального депозитария, иностранный орган надзора страны происхождения которого, подписал Многосторонний меморандум о взаимопонимании по вопросам консультаций, сотрудничества и обмена информацией Международной организации комиссий по ценным бумагам;

иностранная организация, осуществляющая функции, установленные пунктом 1 статьи 59 Закона о рынке ценных бумаг, имеющая долгосрочную кредитную рейтинговую оценку не ниже "ВВВ" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинговую оценку аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич);

иностранная организация, осуществляющая в соответствии с законодательством страны, в которой она зарегистрирована в качестве юридического лица, функции, установленные пунктом 1 статьи 59 Закона о рынке ценных бумаг, соответствующая следующим условиям:

обладает лицензией (разрешением) на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг, выданной (выданным) уполномоченным органом, осуществляющим функции по регулированию, контролю и (или) надзору рынка ценных бумаг в стране происхождения данного юридического лица (далее – иностранный орган надзора);

иностранный орган надзора страны происхождения данного юридического лица, подписал Многосторонний меморандум о взаимопонимании по вопросам консультаций, сотрудничества и обмена информацией Международной организации комиссий по ценным бумагам и (или) имеется международное соглашение о сотрудничестве и обмене информацией между уполномоченным органом и данным иностранным органом надзора в области надзора за брокерской и (или) дилерской деятельностью;

является юридическим лицом, зарегистрированным в стране, имеющей рейтинговую оценку не ниже "А-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинговую оценку аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич), либо имеющим членство в одной или в нескольких международных финансовых ассоциациях: Международная ассоциация рынков капитала (ICMA), Международная ассоциация профессионалов валютного и денежного рынков (ACI the Financial Markets Association), Ассоциация финансовых рынков Европы (AFME), либо зарегистрированным на территории государства-члена Евразийского экономического союза.

Сноска. Пункт 8 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 02.06.2023 № 38 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

10. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. Организационная структура и квалификация работников брокера и (или) дилера

Сноска. Заголовок главы 2 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. Организационная структура брокера и (или) дилера с правом ведения счетов клиентов в качестве номинального держателя включает в себя следующие структурные подразделения:

1) торговое подразделение, осуществляющее заключение сделок с финансовыми инструментами (далее - торговое подразделение);

2) расчетное подразделение, осуществляющее исполнение сделок с финансовыми инструментами, учет финансовых инструментов и денег данного брокера и (или) дилера и его клиентов (далее - бэк-офис);

3) иные структурные подразделения, определенные в соответствии с внутренними документами брокера и (или) дилера с правом ведения счетов клиентов в качестве номинального держателя.

12. Допускается совмещение должности первого руководителя брокера и (или) дилера первой категории или его заместителя, курирующего осуществление брокерской и (или) дилерской деятельности, с должностью руководителя одного из подразделений данного брокера и (или) дилера. Не допускается осуществление работниками торгового подразделения функций и обязанностей, относящихся к компетенции бэк-офиса, а также передача (делегирование) прав и полномочий работников одного из подразделений брокера и (или) дилера работникам другого подразделения.

При совмещении брокером и (или) дилером брокерской и (или) дилерской деятельности с деятельностью по управлению инвестиционным портфелем, не допускается одновременное курирование должностным лицом брокера и (или) дилера вопросов деятельности по управлению инвестиционным портфелем и брокерской и (или) дилерской деятельности, за исключением первого руководителя.

Трудовым договором или иным соглашением, заключаемым брокером и (или) дилером с работниками данного брокера и (или) дилера, предусматривается условие о неконкуренции в соответствии с пунктом 2 статьи 29 Трудового кодекса Республики Казахстан, выражающееся в непредоставлении работником брокера и (или) дилера агентских услуг третьим лицам, в том числе по доверенности, осуществляющим деятельность в сфере совершения сделок на валютных и фондовых рынках.

Сноска. Пункт 12 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

12-1. Брокер и (или) дилер в рамках осуществления должностных обязанностей своих работников, связанных с лицензируемым видом деятельности брокера и (или) дилера, обеспечивает их взаимодействие с клиентами, в том числе потенциальными клиентами, и (или) контрагентами с использованием средств телефонной связи, электронной почты, видеоконференцсвязи или программного обеспечения по обмену текстовыми (голосовыми) сообщениями в режиме реального времени, абонентские номера и (или) адреса электронной почты и (или) доменные адреса которых зарегистрированы на имя брокера и (или) дилера, а также с использованием информационных систем Bloomberg, Reuters (далее – корпоративные средства связи).

Не допускается использование средств связи, не предусмотренных частью первой настоящего пункта, работниками брокера и (или) дилера с клиентами, в том числе потенциальными клиентами, и (или), контрагентами, отношения с которыми возникают и (или) поддерживаются при исполнении работниками своих должностных обязанностей, связанных с лицензируемым видом деятельности брокера и (или) дилера.

Брокер и (или) дилер обеспечивает запись, сохранность, конфиденциальность и неизменность информации, получаемой и передаваемой через корпоративные средства связи, а также обеспечивает хранение данной информации в течение пяти лет.

Сноска. Правила дополнены пунктом 12-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении 6 (шести) месяцев со дня введения в действие настоящего постановления).

13. Организационная структура брокера и (или) дилера второй категории определяется им самостоятельно в соответствии со статьей 55 Закона о рынке ценных бумаг и внутренними документами данного брокера и (или) дилера.

Сноска. Пункт 13 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

14. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15. Брокер и (или) дилер, совмещающий брокерскую и дилерскую деятельность с деятельностью по управлению инвестиционным портфелем, в случае прекращения деятельности паевого инвестиционного фонда, активы которого находятся у него в управлении, при возникновении оснований для прекращения деятельности паевого инвестиционного фонда по причинам, указанным в подпунктах 5) и 6) пункта 1 статьи 33 Закона Республики Казахстан "Об инвестиционных и венчурных фондах", в течение трех рабочих дней с даты получения уведомления уполномоченного органа о приостановлении действия лицензии или ее лишении направляет кастодиану, осуществляющему учет активов данного фонда, информацию о суммах кредиторской и дебиторской задолженностей, в том числе, возникших в рамках открытия операций "репо", включая сведения о кредиторах, дебиторах и лицах, участвовавших в операциях "репо".

Сноска. Пункт 15 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

16. Брокером и (или) дилером размещается информация на его интернет-ресурсах (включая ссылки на официальный интернет-ресурс уполномоченного органа, определенном в пункте 1 статьи 3 Закона о рынке ценных бумаг) о наличии действующий лицензии на осуществление брокерской и (или) дилерской деятельности, выданной данному брокеру и (или) дилеру.

Внутренними документами брокера и (или) дилера, устанавливаются дополнительные обязанности данного брокера и (или) дилера по раскрытию информации перед его клиентами, а также лицами, намеревающимися вступить в договорные отношения с данным брокером и (или) дилером.

Сноска. Пункт 16 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17. Брокер и (или) дилер по первому требованию клиента, а также лица, намеревающегося вступить в договорные отношения с данным брокером и (или) дилером, в течение 2 (двух) рабочих дней со дня получения требования клиента, а также лица, намеревающегося вступить в договорные отношения с данным брокером и (или) дилером, представляет для ознакомления внутренние документы брокера и (или) дилера.

Сноска. Пункт 17 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18. Брокер и (или) дилер не отказывает клиенту, а также лицу, намеревающемуся вступить в договорные отношения с данным брокером и (или) дилером, в предоставлении копий документов, указанных в пункте 17 Правил. Брокер и (или) дилер взимает за предоставление копий плату в размере, не превышающем величину расходов на их изготовление.

Сноска. Пункт 18 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

19. Брокер и (или) дилер уведомляет клиента об ограничениях и особых условиях, установленных в отношении сделки с финансовыми инструментами, предполагаемой к совершению за счет и в интересах данного клиента.

Уведомление клиенту об ограничениях и особых условиях, установленных в отношении сделки с финансовыми инструментами, предполагаемой к совершению за счет и в интересах данного клиента, оформляется в установленной внутренними документами брокера и (или) дилера форме и размещается на интернет-ресурсе и (или) в торговой платформе (программном обеспечении) брокера и (или) дилера, и (или) направляется электронной почтой или иными возможными видами связи в день возникновения основания отправки такого уведомления.

Если условия сделки, предполагаемой к совершению за счет и в интересах клиента либо заключенной на основании заказа клиента, соответствуют условиям, установленным статьей 56 Закона о рынке ценных бумаг, брокер и (или) дилер одновременно с направлением клиенту уведомления, указанного в части первой настоящего пункта Правил, направляет в уполномоченный орган копию этого уведомления.

Внутренними документами брокера и (или) дилера, устанавливаются дополнительные (помимо указанных обязанностей) обязанности данного брокера и (или) дилера по раскрытию информации перед его клиентами.

Сноска. Пункт 19 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20. Распространение брокером и (или) дилером рекламной информации осуществляется в соответствии с требованиями Закона Республики Казахстан "О рекламе".

Сноска. Пункт 20 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21. Брокер и (или) дилер, а также его работники, не публикуют в средствах массовой информации и не распространяют любым способом неподтвержденные, недостоверные или вводящие в заблуждение сведения о параметрах сделок с финансовыми инструментами, в том числе о ценах, объемах и контрагентах.

Сноска. Пункт 21 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

22. При публикации в средствах массовой информации или иным образом объявлений о своей деятельности брокер и (или) дилер указывает свое полное наименование, а также дату выдачи и номер лицензии на осуществление брокерской и (или) дилерской деятельности.

Глава 3. Договор об оказании брокерских услуг. Клиентский заказ

Сноска. Заголовок главы 3 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23. Договор об оказании брокерских услуг (далее - брокерский договор) подлежит заключению в письменной форме.

Брокерский договор может быть заключен путем присоединения клиента к условиям типового брокерского договора.

Порядок присоединения к условиям типового брокерского договора определяется внутренними документами брокера.

Допускается присоединение клиента к условиям типового брокерского договора в электронном виде с использованием:

1) электронной цифровой подписи - для клиента, являющегося юридическим или физическим лицом;

2) средств биометрической или динамической идентификации – для клиента, являющегося физическим лицом.

Типовой брокерский договор и все изменения и (или) дополнения к нему подлежат утверждению исполнительным органом брокера и (или) дилера и размещаются на его интернет-ресурсе.

Брокер и (или) дилер оповещает всех своих клиентов о предполагаемых изменениях и (или) дополнениях к типовому брокерскому договору не менее чем за 15 календарных дней до внесения указанных изменений и (или) дополнений.

Сноска. Пункт 23 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23-1. Брокерский договор с клиентом заключается после принятия брокером и (или) дилером мер по надлежащей проверке, предусмотренных Законом Республики Казахстан "О противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма".

Сноска. Глава 3 дополнена пунктом 23-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2014 № 168 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23-2. При присоединении к условиям типового брокерского договора в электронном виде деловые отношения с клиентом устанавливаются дистанционным способом с учетом Требований к надлежащей проверке клиентов в случае дистанционного установления деловых отношений субъектами финансового мониторинга, утвержденными постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 июня 2018 года № 140, зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17250.

Условия и порядок идентификации клиентов брокером и (или) дилером при заключении брокерского договора в электронном виде и установлении деловых отношений с клиентом дистанционным способом определяются внутренними документами брокера и (или) дилера.

Сноска. Правила дополнены пунктом 23-2 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23-3. Допускается использование услуг центра обмена идентификационными данными (далее – ЦОИД) при идентификации клиента, являющегося физическим лицом, с использованием средств биометрической идентификации.

Допускается использование услуг кредитного бюро с государственным участием при идентификации клиента, являющегося физическим лицом.

Взаимодействие брокера и (или) дилера с ЦОИД или кредитным бюро с государственным участием осуществляется на основании договора, заключенного между ними, который содержит следующие условия, но не ограничивается:

1) порядок и сроки предоставления и получения услуги;

2) процедуры обеспечения безопасности;

3) размеры взимаемой комиссии, порядок ее взимания;

4) ответственность сторон, в том числе в части соблюдения режима конфиденциальности, сохранения коммерческой тайны на рынке ценных бумаг и защиты персональных данных клиентов;

5) права и обязанности сторон;

6) порядок хранения полученных результатов идентификации и (или) сведений;

7) порядок предъявления претензий и способы разрешения спорных ситуаций.

Сноска. Правила дополнены пунктом 23-4 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

23-4. В случае, предусмотренном частью первой пункта 23-3 Правил, на основании полученного согласия клиента на сбор, обработку, хранение и предоставление при необходимости третьим лицам его персональных данных, полученного посредством идентификационного средства, брокер и (или) дилер проводит сеанс видеоконференцсвязи с клиентом с использованием имеющихся у клиента устройств и (или) устройств брокера и (или) дилера. Содержательная часть сеанса видеоконференцсвязи (перечень контрольных вопросов), а также перечень и объемы услуг, оказываемых брокером и (или) дилером при удаленной идентификации клиентов, устанавливаются брокером и (или) дилером самостоятельно.

Брокер и (или) дилер передает в ЦОИД индивидуальный либо бизнес-идентификационный номер клиента и видеоизображение клиента, полученное в ходе сеанса видеоконференцсвязи.

ЦОИД посредством программного обеспечения определяет степень соответствия по биометрическим показателям в соответствии со своими внутренними процедурами. Видеозаписи обращений клиентов хранятся у брокера и (или) дилера.

Результаты степени соответствия по биометрическим показателям фотоизображений и идентификационные данные клиента, полученные ЦОИД из доступных источников, передаются брокеру и (или) дилеру.

24. Брокерский договор одновременно включает условия и порядок оказания услуг брокером и (или) дилером первой категории по номинальному держанию ценных бумаг.

24-1. Брокерский договор по согласованию сторон включает порядок оказания брокером и (или) дилером электронных услуг в соответствии с пунктом 3-1 статьи 63 Закона о рынке ценных бумаг.

Сноска. Глава 3 дополнена пунктом 24-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

25. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26. При заключении брокерского договора клиентом представляются брокеру и (или) дилеру следующие документы:

1) для физических лиц:

копия документа, удостоверяющего личность, либо данные удостоверения личности из сервиса цифровых документов (для идентификации);

2) для юридических лиц - резидентов Республики Казахстан:

копия устава (при наличии);

копия справки о государственной регистрации (перерегистрации) юридического лица;

нотариально засвидетельствованный документ с образцами подписей (в том числе представителей юридического лица, обладающих правом подписывать клиентские заказы), включающий сведения о (об):

наименовании номинального держателя;

наименовании юридического лица - клиента номинального держателя, предоставляющего право на подписание документа;

должности, фамилии, имени, отчества (при его наличии) представителя клиента номинального держателя, данных документа, удостоверяющего личность;

указании на то, что образцы подписей, содержащиеся в данном документе, считаются обязательными при осуществлении всех операций по лицевому счету клиента, открытому в системе номинального держания;

3) для юридических лиц - нерезидентов Республики Казахстан:

копия устава (при наличии);

копия документа, подтверждающего государственную регистрацию юридического лица, выданного уполномоченным органом государства нерезидента;

документ с образцами подписей (в том числе представителей юридического лица, обладающих правом подписывать клиентские заказы);

доверенность или решение уполномоченного органа юридического лица, выданное в отношении представителя юридического лица, который будет заключать брокерский договор и осуществлять иные действия;

документы, предусмотренные внутренними документами брокера и (или) дилера.

При заключении брокером и (или) дилером брокерского договора с клиентом в электронном виде клиентом предоставляются электронные копии документов, предусмотренных настоящим пунктом, или данные документа, удостоверяющего личность физического лица, и его индивидуальный идентификационный номер.

Сноска. Пункт 26 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

26-1. При заключении брокерского договора с клиентом-физическим лицом, брокером и (или) дилером устанавливается налоговое резидентство клиента-физического лица на основании сведений, представленных данным клиентом-физическим лицом.

Сноска. Правила дополнены пунктом 26-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 16.07.2014 № 150 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27. Брокерский договор заключается в целях брокерского обслуживания клиента в течение установленного брокерским договором срока.

Брокерский договор в качестве дополнительного условия содержит указание на способы предоставления брокеру и (или) дилеру клиентских заказов, порядок подтверждения брокером и (или) дилером приема клиентских заказов и порядок предоставления брокером и (или) дилером клиенту отчетов об исполнении клиентских заказов, а также порядок и сроки направления уведомлений клиенту в случаях, предусмотренных пунктами 19, 29, 32, 42 и 43 Правил.

Сноска. Пункт 27 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

27-1. За исключением случаев, когда внутренними документами брокера или дилера запрещено использование денег и ценных бумаг любого клиента в интересах иных клиентов, в брокерском договоре указывается условие о возможности или о запрете использования брокером и (или) дилером денег клиента в интересах иных клиентов данного брокера и (или) дилера.

Деньги клиента брокера и (или) дилера используются на покупку ценных бумаг в интересах иных клиентов данного брокера и (или) дилера на условиях срочности, платности и возвратности.

Брокерским договором предусматривается выплата вознаграждения клиенту брокера и (или) дилера, предоставившему в пользование свои деньги иному клиенту данного брокера и (или) дилера.

При неисполнении клиентом, получившим в пользование деньги, своих обязательств брокер и (или) дилер исполняет обязательства данного клиента за счет собственных активов.

В брокерском договоре указывается условие о возможности использования брокером и (или) дилером ценных бумаг клиента брокера и (или) дилера в интересах иных клиентов данного брокера и (или) дилера на условиях срочности, платности и возвратности.

Брокерским договором предусматривается выплата вознаграждения клиенту брокера и (или) дилера, предоставившему в пользование свои ценные бумаги иному клиенту данного брокера и (или) дилера.

На период пользования ценными бумагами клиенту брокера и (или) дилера, предоставившему ценные бумаги, иным клиентом данного брокера и (или) дилера предоставляется залог в виде денег и (или) ценных бумаг, минимальный размер которого определяется внутренними документами брокера и (или) дилера.

При неисполнении клиентом, получившим в пользование ценные бумаги, своих обязательств брокер и (или) дилер исполняет обязательства данного клиента за счет собственных активов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 27-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.12.2022 № 110 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

28. Брокерским договором предусматривается обязанность брокера и (или) дилера на информирование уполномоченного органа о сделке с ценными бумагами, совершенной в соответствии с данным брокерским договором и в отношении которой установлены ограничения и особые условия, не позднее дня, следующего за днем заключения такой сделки.

Сноска. Пункт 28 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

29. В течение всего срока действия брокерского договора брокер и (или) дилер уведомляет своего клиента о санкциях, за исключением административных взысканий, примененных уполномоченным органом к данному брокеру и (или) дилеру в течение последних 12 (двенадцати) последовательных календарных месяцев. По санкциям в виде административного взыскания предоставляются сведения о наложении административного взыскания на данного брокера и (или) дилера за последние 12 (двенадцать) последовательных календарных месяцев со дня окончания исполнения постановления о наложении административного взыскания.

Сноска. Пункт 29 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

30. Уведомления, предусмотренные пунктом 29 Правил, оформляются в письменном виде и направляются брокером и (или) дилером клиенту почтой и (или) нарочным, и (или) электронной почтой или иными возможными видами связи, и (или) размещаются на интернет-ресурсе брокера и (или) дилера в течение 3 (трех) рабочих дней со дня возникновения основания отправки такого уведомления.

Сноска. Пункт 30 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.10.2016 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

31. В процессе заключения и исполнения брокерского договора брокер и (или) дилер оказывает клиенту следующие услуги:

1) по предоставлению информации, необходимой клиенту для принятия инвестиционных решений;

2) по даче клиенту рекомендаций о совершении сделок с финансовыми инструментами;

3) возможные информационные, аналитические и консультационные услуги.

32. В процессе заключения и исполнения брокерского договора брокер и (или) дилер уведомляет клиента о возможностях и фактах возникновения конфликта интересов.

Брокер и (или) дилер не рекомендует клиенту совершать сделки с финансовыми инструментами, если исполнение такой сделки приведет к возникновению конфликта интересов.

В случае нарушения требования, установленного частью второй настоящего пункта, брокер и (или) дилер выплачивает клиенту убытки, понесенные последним в результате такого нарушения, и установленную брокерским договором неустойку.

33. Брокер и (или) дилер, действуя в качества брокера, исходит из приоритета интересов клиента над своими интересами, интересами своих работников, акционеров и аффилированных лиц.

Сноска. Пункт 33 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

34. В процессе заключения и исполнения брокерского договора брокер и (или) дилер сохраняет конфиденциальность сведений о своем клиенте, а также конфиденциальность полученной от клиента информации, за исключением случаев, установленных пунктом 3 статьи 43 Закона о рынке ценных бумаг.

Сноска. Пункт 34 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35. Брокер и (или) дилер совершает сделки с финансовыми инструментами на основании отдельных клиентских заказов или решений инвестиционного комитета в случае предоставления клиентом доверенности брокеру и (или) дилеру, и (или) его работнику (работникам) на право совершения сделок за счет и в интересах данного клиента.

Сноска. Пункт 35 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

35-1. Выдача клиентом доверенности брокеру и (или) дилеру и (или) его работнику (работникам) на совершение сделок с финансовыми инструментами за счет и в интересах данного клиента прямо предусматривается брокерским договором. Данная доверенность заверяется нотариально, а ее реквизиты отражаются в брокерском договоре.

Сноска. Правила дополнены пунктом 35-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

36. Клиентский заказ содержит следующие реквизиты:

1) указание на вид сделки с финансовыми инструментами, подлежащей совершению в соответствии с данным клиентским заказом;

2) сведения о клиенте, в интересах которого предполагается совершение сделки с финансовыми инструментами:

для физического лица:

фамилия, имя, отчество (при его наличии);

номер документа, удостоверяющего личность или индивидуальный идентификационный номер;

для юридического лица:

наименование;

бизнес-идентификационный номер;

3) наименование эмитента, вид финансового инструмента, код финансового инструмента или международный идентификационный номер (код ISIN) (в отношении прав требований по обязательствам эмитента по эмиссионным ценным бумагам, срок обращения которых истек, и эмитентом не исполнены обязательства по их погашению – идентификатор прав требования), присвоенный финансовым инструментам, с которыми сделка подлежит совершению в соответствии с данным клиентским заказом;

4) количество финансовых инструментов, подлежащих покупке или продаже, цена покупки или продажи финансовых инструментов, а также сведения, необходимые для надлежащего совершения сделки;

5) указание на тип клиентского заказа:

лимитный заказ - на покупку (продажу) финансовых инструментов по оговоренной цене;

рыночный заказ - на покупку (продажу) финансовых инструментов по рыночной цене;

буферный заказ - на покупку (продажу) финансовых инструментов по цене, которая сложится в будущем;

клиентские заказы, предусмотренные внутренними документами брокера и (или) дилера;

6) срок действия клиентского заказа до конца текущей торговой сессии, если клиентом не будет указан иной срок;

7) дату и время (в формате часы и минуты) приема клиентского заказа;

8) фамилия, имя, отчество (при его наличии) работника брокера и (или) дилера, принявшего данный клиентский заказ;

9) сведения о наличии рекомендации брокера и (или) дилера о совершении сделки с финансовыми инструментами, подлежащей совершению в соответствии с данным клиентским заказом;

10) реквизиты, установленные внутренними документами брокера и (или) дилера.

Реквизиты, перечисленные в подпунктах 8) и 9) настоящего пункта, не указываются в случае, если клиент представляет клиентский заказ брокеру и (или) дилеру в рамках оказания брокером и (или) дилером электронных услуг.

Сноска. Пункт 36 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 28.10.2016 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными постановлениями Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (порядок введения см. п. 5); от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

37. Форма клиентского заказа и количество экземпляров клиентского заказа, подлежащих представлению клиентом брокеру и (или) дилеру, устанавливаются внутренними документами брокера и (или) дилера. Если иное не предусмотрено Правилами, клиентский заказ подписывается клиентом или его представителем.

При получении клиентского заказа брокер и (или) дилер проверяет полномочия лица, подписавшего клиентский заказ, в том числе осуществляет сверку подписей на клиентских заказах (на бумажном носителе) на их соответствие подписям, указанным в нотариально засвидетельствованном документе с образцами подписей (в том числе представителей юридического лица, обладающих правом подписывать клиентские заказы), или документе, удостоверяющем личность физического лица либо его представителя.

Клиентские заказы, переданные брокеру и (или) дилеру посредством средств факсимильного и (или) электронного воспроизведения подписи с помощью механического или иного копирования аналога собственноручной подписи клиента брокера и (или) дилера, а также телефонной связи, либо посредством использования программного обеспечения по обмену текстовыми (голосовыми) сообщениями в режиме реального времени включаются брокером и (или) дилером в реестр клиентских заказов, переданных альтернативными видами связи. Указанный реестр заполняется в разрезе каждого клиента брокера и (или) дилера, которым предоставлено право подавать клиентские заказы альтернативными видами связи. Реестр ведется за период, равный одному месяцу, и содержит дату получения брокером и (или) дилером клиентского заказа, вид сделки, подлежащей совершению на основании заказа, вид связи, посредством которой клиентский заказ был подан клиентом. После завершения отчетного месяца, в котором клиентом подавались клиентские заказы посредством альтернативных видов связи, брокер и (или) дилер подписывает у клиента или его уполномоченного представителя указанный реестр.

Подписание клиентом или его представителем реестра подтверждает подлинность представления клиентского заказа, переданных клиентом или его представителем, посредством альтернативных видов связи.

Допускается составление и передача клиентского заказа в форме электронного документа или иной электронно-цифровой форме, в том числе с использованием системы SWIFT, информационных аналитических систем Bloomberg или Reuters, программного обеспечения по обмену текстовыми (голосовыми) сообщениями в режиме реального времени либо иных торговых платформ (в случае обращения клиента брокера и (или) дилера, являющегося номинальным держателем за получением электронных услуг).

Сноска. Пункт 37 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

38. Допускается передача клиентского заказа средствами телефонной связи или видеоконференцсвязи с последующим заполнением и ведением брокером и (или) дилером реестра клиентских заказов в соответствии с требованиями части третьей пункта 37 Правил. При принятии клиентского заказа средствами телефонной связи или видеоконференцсвязи осуществляется запись разговора с клиентом либо его представителем, уполномоченным на передачу от имени клиента клиентского заказа средствами телефонной связи или видеоконференцсвязи, с использованием аудиотехники и специальных технических средств (далее - телефонная или видеозапись).

Телефонная или видеозапись клиентского заказа содержит следующие сведения:

1) фамилия, имя, отчество (при его наличии), наименование клиента, в интересах которого предполагается совершение сделки с финансовыми инструментами;

2) вид сделки с финансовыми инструментами, подлежащей совершению в соответствии с данным клиентским заказом;

3) финансовый инструмент, сделка с которым подлежит совершению в соответствии с данным клиентским заказом (наименование эмитента, вид финансового инструмента, торговый код и (или) ISIN финансового инструмента);

4) количество и (или) объем финансовых инструментов, подлежащих покупке или продаже, цена покупки или продажи финансовых инструментов,

5) тип клиентского заказа, предусмотренный настоящими Правилами и (или) внутренними документами брокера и (или) дилера, в том числе лимитный, рыночный, буферный клиентский заказ;

6) срок действия клиентского заказа;

7) дата и время (в формате часы и минуты) приема клиентского заказа;

9) сведения, необходимые для надлежащего совершения сделки, установленные внутренними документами брокера и (или) дилера (при наличии).

Действия брокера и (или) дилера и его клиента при несоответствии данных реестра клиентских заказов, предусмотренного частью третьей пункта 37 Правил, данным телефонной или видеозаписи определяются брокерским договором.

Условия и порядок идентификации клиентов брокером и (или) дилером при принятии клиентского заказа средствами телефонной связи или видеоконференцсвязи определяются брокерским договором и внутренними документами брокера и (или) дилера и включает в себя в том числе осуществление идентификации клиента по следующей информации:

для физического лица: фамилия, имя, отчество (при его наличии), индивидуальный идентификационный номер и кодовое слово (в случае, если возможность использования кодового слова предусмотрена брокерским договором, заключенным с данным физическим лицом);

для юридического лица: полное наименование юридического лица, бизнес-идентификационный номер (при его наличии), фамилия, имя отчество (при его наличии), должность представителя юридического лица, отдающего клиентский заказ.

Брокер и (или) дилер определяет перечень лиц, имеющих доступ к информации, указанной в части четвертой настоящего пункта Правил, и ведет их учет в соответствии с внутренними документами.

Сноска. Пункт 38 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

39. Клиентские заказы подлежат исполнению в хронологическом порядке их приема, если иное не предусмотрено брокерским договором в отношении клиентских заказов отдельных клиентов.

40. Брокер и (или) дилер не принимает к исполнению клиентский заказ:

1) при наличии противоречия содержания клиентского заказа законодательству Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и брокерскому договору;

2) если ценные бумаги, в отношении которых представлен клиентский заказ, обременены;

3) при визуальном несоответствии образца подписи на клиентском заказе (на бумажном носителе) подписям, указанным в нотариально засвидетельствованном документе с образцами подписей (в том числе представителей юридического лица, обладающих правом подписывать клиентские заказы), или документе, удостоверяющем личность физического лица (в том числе его представителя), если клиентский заказ не был подписан клиентом в присутствии ответственного работника брокера и (или) дилера;

4) в случае невозможности идентификации клиента в соответствии с Правилами, условиями и порядком, определенными брокерским договором и внутренними документами брокера и (или) дилера, при подаче клиентского заказа средствами телефонной связи;

5) в случаях, предусмотренных брокерским договором и внутренними документами брокера и (или) дилера.

Основание для отказа в принятии клиентского заказа брокером и (или) дилером, установленное подпунктом 3) настоящего пункта, не распространяется на клиентские заказы, поданные в форме электронного документа или иной электронно-цифровой форме, в том числе с использованием систем SWIFT (Свифт), Bloomberg (Блумберг), Reuters (Рейтер).

Сноска. Пункт 40 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.09.2021 № 95 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

40-1. В случае, если брокер и (или) дилер не принимает к исполнению клиентский заказ, брокер и (или) дилер направляет клиенту уведомление (в произвольной форме) с указанием причин не исполнения клиентского заказа, установленных пунктом 40 Правил, в порядке и на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг, брокерским договором и внутренними документами брокера и (или) дилера, почтой и (или) нарочно, и (или) электронной почтой, или иными возможными видами связи.

Сноска. Глава 3 дополнена пунктом 40-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

41. Брокерским договором предусматриваются основания для прекращения его действия, а также порядок действия сторон при прекращении действия брокерского договора.

Если на момент прекращения действия брокерского договора на счетах и в кассе брокера и (или) дилера остались принадлежащие соответствующему клиенту финансовые инструменты и деньги (за исключением финансовых инструментов, находящихся у брокера и (или) дилера первой категории в номинальном держании), они возвращаются данному клиенту в течение трех рабочих дней со дня прекращения действия брокерского договора. Брокерским договором устанавливается более короткий срок возврата финансовых инструментов и денег клиента.

42. В случае приостановления действия лицензии, брокер и (или) дилер в течение двух рабочих дней со дня получения уведомления уполномоченного органа сообщает об этом:

1) своим клиентам путем направления индивидуального извещения и размещения соответствующих объявлений в легкодоступных для клиентов местах (в помещениях головного офиса и филиалов, а также на интернет-ресурсе (при наличии) данного брокера и (или) дилера);

2) номинальным держателям, у которых открыты счета номинального держания данного брокера и (или) дилера.

43. В случае лишения лицензии брокер и (или) дилер в течение двух рабочих дней со дня получения уведомления уполномоченного органа сообщает об этом:

1) своим клиентам путем направления индивидуального извещения о расторжении договора об оказании брокерских услуг по причине лишения лицензии;

2) номинальным держателям, у которых открыты счета номинального держания данного брокера и (или) дилера.

В случае лишения лицензии брокер и (или) дилер передает активы в течение тридцати календарных дней с момента получения уведомления уполномоченного органа на основании приказа клиента центральному депозитарию или при наличии заключенного договора новому брокеру и (или) дилеру и размещает соответствующее объявление в легкодоступных для клиентов местах (в помещениях головного офиса и филиалов данного брокера и (или) дилера).

Сноска. Пункт 43 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие с 01.01.2019).

Глава 4. Совершение сделок с финансовыми инструментами, за исключением сделок с иностранной валютой, совершаемых брокером и (или) дилером, не являющимся банком, филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

44. Брокер и (или) дилер совершает сделки с финансовыми инструментами как за свой счет и в своих интересах (в качестве дилера), так и за счет и в интересах своего клиента (в качестве брокера).

45. Брокер и (или) дилер первой категории, не являющийся банком, филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан или не обладающий лицензией на осуществление деятельности, предусмотренной подпунктами 1), 2) и 3) части четвертой пункта 1 статьи 63 Закона о рынке ценных бумаг, открывает банковские счета для учета и хранения денег, принадлежащих клиентам, в банках и (или) филиалах банков-нерезидентов Республики Казахстан и (или) центральном депозитарии, и (или) клиринговых организациях, и (или) расчетных организациях, и (или) иностранных расчетных организациях.

Сноска. Пункт 45 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

45-1. Брокер и (или) дилер вправе перечислять на счета клиринговой организации (центрального контрагента) деньги в целях обеспечения исполнения обязательств перед клиринговой организацией (центральным контрагентом).

Сноска. Правила дополнены пунктом 45-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

45-2. Брокер и (или) дилер, не являющийся банком, филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан, не принимает наличные деньги от клиентов для зачисления на банковские счета, предназначенные для учета и хранения денег клиентов.

Сноска. Правила дополнены пунктом 45-2 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

46. Сделки брокера и (или) дилера, являющегося банком, филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан, с финансовыми инструментами заключаются на организованном рынке ценных бумаг, за исключением следующих случаев заключения сделок, которые могут быть осуществлены как на организованном рынке ценных бумаг, так и неорганизованном рынке ценных бумаг:

1 ) заключения сделок в соответствии с постановлением Правления Aгентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 16 июля 2007 года № 210 "Об установлении перечня и порядка приобретения базовых активов производных ценных бумаг и производных финансовых инструментов, с которыми банки второго уровня, филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан могут осуществлять брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, случаев заключения сделок с государственными ценными бумагами и негосударственными ценными бумагами на вторичном рынке, производными финансовыми инструментами на неорганизованном рынке ценных бумаг, а также критериев, в соответствии с которыми банки второго уровня могут осуществлять брокерскую деятельность", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 4892;

2) заключения сделок с государственными ценными бумагами Республики Казахстан при их размещении на первичном рынке;

3) заключения сделок с облигациями, имеющими статус государственных ценных бумаг, выпущенными центральными правительствами иностранных государств, имеющими рейтинг, установленный постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 ноября 2017 года № 234 "Об установлении перечня международных финансовых организаций, облигации которых банки и банковские холдинги приобретают в собственность, и требований к облигациям, которые банки и банковские холдинги приобретают в собственность", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 16149, при их размещении на первичном рынке;

4) заключения сделок с негосударственными ценными бумагами, разрешенными к приобретению банками в соответствии со статьей 8 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан", при их размещении на первичном рынке;

5) реализации права преимущественной покупки.

Сноска. Пункт 46 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 13.12.2021 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

47. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

48. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

49. Брокеру и (или) дилеру разрешается заключение сделок с расчетным периодом до 5 (пяти) рабочих дней, при котором исполнение обязательств одной стороной сделки по поставке финансового инструмента или денег возможно с исполнением другой стороной сделки встречных обязательств по поставке денег или финансового инструмента в течение 4 (четырех) рабочих дней с даты заключения сделки. Расчеты по указанным сделкам осуществляются через центральный депозитарий или иностранные расчетные организации по принципу "поставка против платежа", при котором исполнение обязательств стороной сделки по поставке финансовых инструментов невозможно без исполнения ее встречных требований по получению иных финансовых инструментов или с применением услуг центрального контрагента.

Сноска. Пункт 49 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

49-1. Брокер и (или) дилер заключает сделки с ценными бумагами на организованном рынке ценных бумаг с расчетным периодом до 3 (трех) рабочих дней:

1) по принципу "поставка против платежа";

2) по принципам и методам, установленным внутренними правилами фондовой биржи, с применением услуг клиринговой организации и (или) центрального контрагента.

Сноска. Правила дополнены пунктом 49-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 27.05.2014 № 98 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

49-2. Исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

50. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

51. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

52. Брокер и (или) дилер не заключает сделки с финансовыми инструментами на неорганизованном рынке, условиями которых предусматривается обязательство обратного выкупа либо обратной продажи финансовых инструментов, являющихся предметом сделки, за исключением сделок на срок не более 90 (девяноста) календарных дней (с учетом продления первоначального срока указанных операций), контрагентом в которых выступают юридические лица, имеющие долгосрочную кредитную рейтинговую оценку не ниже "ВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинговую оценку аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис), Fitch (Фич), и (или) следующие международные финансовые организации:

Азиатский банк развития (the Asian Development Bank);

Межамериканский банк развития (the Inter-American Development Bank);

Африканский банк развития (the African Development Bank);

Евразийский банк развития (Eurasian Development Bank);

Европейский банк реконструкции и развития (the European Bank for Reconstruction and Development);

Европейский инвестиционный банк (the European Investment Bank);

Банк Развития Европейского Совета (the Council of Europe Development Bank);

Исламская корпорация по развитию частного сектора (the Islamic Corporation for the Development of the Private Sector);

Исламский банк развития (the Islamic Development Bank);

Многостороннее агентство гарантии инвестиций (the Multilateral Investment Guarantee Agency);

Скандинавский инвестиционный банк (the Nordic Investment Bank);

Международный валютный фонд (the International Monetary Fund);

Международная ассоциация развития (the International Development Association);

Банк международных расчетов (the Bank for International Settlements);

Международный центр по урегулированию инвестиционных споров (the International Centre for Settlement of Investment Disputes);

Международный банк реконструкции и развития (the International Bank for Reconstruction and Development);

Международная финансовая корпорация (the International Finance Corporation).

Сноска. Пункт 52 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

53. Операции "репо" в торговой системе фондовой биржи, а также операции, предусматривающие обязательство обратного выкупа или продажи финансовых инструментов, являющихся предметом сделки, осуществляемые брокером и (или) дилером на международных (иностранных) рынках ценных бумаг, совершаются за счет собственных денег брокера и (или) дилера либо в соответствии с приказом клиента в рамках брокерского договора на срок не более 90 (девяноста) календарных дней (с учетом продления первоначального срока указанных операций).

Сноска. Пункт 53 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

53-1. Финансовые инструменты, стоимость которых зависит от стоимости (изменения стоимости) величин, создаваемых и учитываемых в децентрализованной информационной системе с применением средств криптографии и (или) компьютерных вычислений, не являющихся в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан финансовыми инструментами или финансовыми активами, и не содержащих право требования к кому-либо, не являются предметом сделки, осуществляемой брокером и (или) дилером.

Сноска. Правила дополнены пунктом 53-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 29.10.2018 № 267 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

54. Минимальная стоимость активов клиента, находящихся на счетах у брокера и (или) дилера, постоянно составляет не менее тридцати процентов от суммы всех операций открытия "репо", совершенных брокером и (или) дилером в торговой системе фондовой биржи "прямым" способом по поручению данного клиента, без учета ограничительного уровня маржи при наличии заключенных маржинальных сделок.

В качестве активов клиента в настоящем пункте Правил признаются:

деньги;

вклады в банках второго уровня Республики Казахстан, филиалах банков-нерезидентов Республики Казахстан;

государственные ценные бумаги Республики Казахстан;

ценные бумаги, имеющие рейтинговую оценку не ниже "В-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич).

Требования настоящего пункта не распространяются на операции "репо", совершенные брокером и (или) дилером в торговой системе фондовой биржи "прямым" способом с применением услуг центрального контрагента.

Сноска. Пункт 54 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

55. Брокер и (или) дилер не заключает сделку (не подает заявку на заключение сделки) с ценными бумагами, расчеты по которой осуществляются по принципу "поставка против платежа" (исполнение обязательств одной стороной сделки по поставке финансового инструмента или денег осуществляется с исполнением другой стороной сделки встречных обязательств по поставке денег или финансового инструмента), при отсутствии необходимого количества ценных бумаг или денег на соответствующем счете брокера и (или) дилера или его клиента, по поручению которого планируется заключение сделки.

Действие части первой настоящего пункта не распространяется на сделки, заключаемые с использованием услуг центрального контрагента и (или) заключаемые по поручению, за счет и в интересах клиента, при соответствии значения показателя, характеризующего риск на данного клиента требованиям постановления Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 августа 2013 года № 214 "Об утверждении Правил формирования системы управления рисками и внутреннего контроля для организаций, осуществляющих брокерскую и дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, деятельность по управлению инвестиционным портфелем", зарегистрированного в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 8796, а также на сделки с ценными бумагами, заключенные банками второго уровня, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан.

Брокер и (или ) дилер заключает сделку с ценными бумагами, расчет по которой осуществляется после даты заключения сделки, при отсутствии на момент заключения сделки необходимого количества ценных бумаг или денег на соответствующем счете брокера и (или) дилера или его клиента, по поручению которого планируется заключение сделки, если ценные бумаги или деньги, являющиеся объектом сделки, будут зачислены на счет брокера и (или) дилера или его клиента на основании ранее заключенной сделки до момента проведения расчетов.

Сноска. Пункт 55 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 13.12.2021 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56. Брокер и (или) дилер заключает на международных (иностранных) рынках ценных бумаг сделки по купле-продаже финансовых инструментов казахстанских и иностранных эмитентов при условии, что расчеты по сделкам с данными финансовыми инструментами осуществляются через иностранные расчетные организации по принципу "поставка против платежа", при котором исполнение обязательств стороной сделки по поставке финансовых инструментов невозможно без исполнения ее встречных требований по получению иных финансовых инструментов или с применением услуг центрального контрагента.

Сноска. Пункт 56 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56-1. Брокер и (или) дилер при наличии лицензии уполномоченного органа на обменные операции с иностранной валютой (в части обменных операций с безналичной иностранной валютой) заключает на международных (иностранных) рынках ценных бумаг сделки по покупке или продаже иностранной валюты (в том числе сделки, относящиеся к операциям валютного свопа, спотовые сделки) при условии, что расчеты по сделкам осуществляются через банки и (или) филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан, и (или) иностранные расчетные организации.

Сноска. Правила дополнены пунктом 56-1 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 26.09.2023 № 70 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

56-2. Брокеру и (или) дилеру при наличии действующего генерального финансового соглашения с контрагентом, на условиях которого могут заключаться сделки с производными финансовыми инструментами, операции репо и (или) иные сделки, объектом которых являются ценные бумаги, валюта и (или) иные финансовые инструменты, типовые условия которого разработаны профессиональной организацией или иностранной профессиональной организацией, входящей в перечень, утвержденный уполномоченным органом, разрешается осуществление неттинга платежей на условиях, определенных данным генеральным финансовым соглашением.

Сноска. Правила дополнены пунктом 56-2 в соответствии с постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 26.09.2023 № 70 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

57. Исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

58. Исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

59. При совершении сделки с финансовыми инструментами в качестве брокера брокер и (или) дилер прилагает все возможные усилия для наилучшего исполнения клиентского поручения.

60. В случае, предусмотренном брокерским договором, либо в целях защиты интересов данного клиента брокер и (или) дилер поручает совершение сделки с финансовыми инструментами другому брокеру и (или) дилеру. Поручение брокера и (или) дилера на совершение сделки с финансовыми инструментами другому брокеру и (или) дилеру осуществляется в соответствии с гражданским законодательством Республики Казахстан и законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг.

Сведения об указанной сделке с финансовыми инструментами отражаются во внутреннем журнале учета брокера и (или) дилера с указанием наименования брокера и (или) дилера, которому поручено совершение данной сделки.

Сноска. Пункт 60 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

61. При совмещении брокерской и дилерской деятельности с деятельностью по управлению инвестиционным портфелем решения о заключении сделок с финансовыми инструментами за счет собственных средств брокера и (или) дилера принимаются инвестиционным комитетом.

62. Брокер и (или) дилер для включения в реестр сделок с производными финансовыми инструментами, заключенных на организованном и неорганизованном рынках, ведение которого осуществляется центральным депозитарием (далее - реестр), не позднее 14-00 часов времени города Астаны первого рабочего дня недели, следующего за отчетной неделей, представляют в центральный депозитарий информацию в соответствии с требованиями Правил осуществления деятельности центрального депозитария, утвержденных постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 29 ноября 2018 года № 307 "Об утверждении Правил осуществления деятельности центрального депозитария", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17920, и внутренних документов центрального депозитария.

Информация представляется по всем действующим на дату представления информации сделкам с производными финансовыми инструментами, заключенным на организованном и неорганизованном рынках, а также заключенным и исполненным сделкам в отчетном периоде.

Сноска. Пункт 62 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 26.09.2023 № 70 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63. В случае необходимости внесения изменений и (или) дополнений в реестр, указанный в пункте 62 Правил, брокер и (или) дилер представляет в центральный депозитарий обновленную информацию и письменное объяснение с указанием причин необходимости внесения изменений и (или) дополнений в реестр.

Глава 4-1. Совершение сделок с иностранной валютой брокером и (или) дилером, не являющимся банком, филиалом банка-нерезидента Республики Казахстан

Сноска. Заголовок главы 4-1 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Сноска. Правила дополнены главой 4-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-1. Брокер и (или) дилер при наличии лицензии уполномоченного органа на обменные операции с иностранной валютой (в части обменных операций с безналичной иностранной валютой) для целей законодательства Республики Казахстан о валютном регулировании и валютном контроле признается уполномоченным банком, выполняющим функции агента валютного контроля.

Брокер и (или) дилер, признаваемый в качестве уполномоченного банка, выполняющего функции агента валютного контроля, совершает сделки по покупке или продаже иностранной валюты (в том числе сделки, относящиеся к операциям валютного свопа согласно внутренним документам фондовой биржи) только в безналичной форме:

1) за счет собственных активов;

2) за счет активов и по поручению своих клиентов;

3) за счет активов, находящихся в управлении (при совмещении брокерской и (или) дилерской деятельности с деятельностью по управлению инвестиционным портфелем).

Сноска. Пункт 63-1 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-2. Оказание услуг по покупке или продаже безналичной иностранной валюты клиенту осуществляется брокером и (или) дилером в порядке, предусмотренном Правилами, постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 марта 2019 года № 40 "Об утверждении Правил осуществления валютных операций в Республике Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 18512, брокерским договором в отношении клиентских активов и внутренними документами брокера и (или) дилера в отношении собственных активов и (или) активов, находящихся в управлении (при совмещении с деятельностью по управлению инвестиционным портфелем).

Брокер и (или) дилер, признаваемый в качестве уполномоченного банка, выполняющего функции агента валютного контроля, направляет отчеты о проведенных валютных операциях в соответствии с постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 10 апреля 2019 года № 64 "Об утверждении Правил мониторинга валютных операций в Республике Казахстан", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 18544.

Сноска. Пункт 63-2 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-3. Брокер и (или) дилер открывает раздельные банковские счета для учета и хранения безналичной иностранной валюты, принадлежащей ему и его клиентам, в банках и (или) филиалах банков-нерезидентов Республики Казахстан, и (или) центральном депозитарии ценных бумаг, и (или) иностранных расчетных организациях.

Данное требование не распространяется в случае учета и хранения безналичной иностранной валюты, принадлежащей брокеру и (или) дилеру и его клиентам на фондовой бирже.

Сноска. Пункт 63-3 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-4. Заключение брокером и (или) дилером сделок по покупке или продаже безналичной иностранной валюты на фондовой бирже осуществляется следующими способами:

1) на условиях полной предварительной оплаты покупаемой безналичной иностранной валюты или предварительной поставки продаваемой безналичной иностранной валюты;

2) на условиях частичной предварительной оплаты покупаемой безналичной иностранной валюты или частичной предварительной поставки продаваемой безналичной иностранной валюты в соответствии с внутренними документами фондовой биржи (клиринговой организации).

Сноска. Пункт 63-4 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-5. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-6. Условия и порядок совершения сделок с безналичной иностранной валютой на фондовой бирже с применением услуг клиринговой организации и (или) центрального контрагента, а также условия и порядок обеспечения исполнения обязательств по таким сделкам устанавливаются внутренними документами фондовой биржи, клиринговой организации и (или) центрального контрагента.

Внутренними документами брокера и (или) дилера определяются дополнительные требования к порядку заключения (подаче заявки на заключение) сделок с безналичной иностранной валютой.

Сноска. Пункт 63-6 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4-2. Порядок проведения брокером и (или) дилером банковских операций

Сноска. Правила дополнены главой 4-2 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-7. Брокер и (или) дилер осуществляет следующие банковские операции на основании соответствующей лицензии уполномоченного органа на осуществление отдельных видов банковских операций:

1) открытие и ведение банковских счетов юридических лиц;

2) открытие и ведение банковских счетов физических лиц;

3) переводные операции: выполнение поручений физических и юридических лиц по платежам и переводам денег;

4) банковские заемные операции на условиях платности, срочности и возвратности;

5) обменные операции с иностранной валютой, за исключением обменных операций с наличной иностранной валютой.

Сноска. Пункт 63-7 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-8. Клиентам - физическим лицам, признанным квалифицированными инвесторами, брокер и (или) дилер первой категории при наличии соответствующей лицензии уполномоченного органа предоставляет займы на условиях платности, срочности и возвратности исключительно в целях покупки ценных бумаг и иных финансовых инструментов, предусмотренных пунктом 63-9 Правил.

При этом займы, указанные в настоящем пункте, предоставляются на сумму не более десяти миллионов тенге в отношении каждого клиента - физического лица, являющегося квалифицированным инвестором.

Требования настоящего пункта не распространяются на случаи совершения маржинальных сделок, предусмотренных Главой 6 Правил.

Сноска. Пункт 63-8 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-9. В качестве финансовых инструментов, разрешенных к приобретению за счет заемных средств брокера и (или) дилера согласно пункту 63-8 Правил, признаются следующие финансовые инструменты:

1) государственные ценные бумаги Республики Казахстан, за исключением эмитированных в соответствии с законодательством других государств;

2) долговые ценные бумаги, выпущенные акционерным обществом "Фонд национального благосостояния "Самрук-Казына";

3) акции юридических лиц Республики Казахстан, имеющих рейтинговую оценку не ниже "А-" по международной шкале агентства Standard & Poor's или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody's Investors Service или Fitch, или рейтинговую оценку не ниже "kzА-" по национальной шкале Standard & Poor's, или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале агентств Moody's Investors Service или Fitch;

4) акции юридических лиц, включенные в официальный список фондовой биржи, соответствующие требованиям категории "Премиум" сектора "Акции" площадки "Основная" официального списка фондовой биржи, или акции юридических лиц, находящиеся в представительском списке индекса фондовой биржи.

63-10. Исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-11. При осуществлении брокером и (или) дилером первой категории операций, предусмотренных подпунктами 1), 2), 3) и 4) пункта 63-7 Правил, брокер и (или) дилер соблюдает минимальные размеры уставного и собственного капитала, установленные постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 27 апреля 2018 года № 80 "Об установлении видов пруденциальных нормативов для организаций, осуществляющих брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, утверждении правил и методики расчета значений пруденциальных нормативов, обязательных к соблюдению организациями, осуществляющими брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 17005.

Сноска. Пункт 63-11 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 13.12.2021 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

63-12. Брокерский договор одновременно включает условия по осуществлению брокером и (или) дилером отдельных видов банковских операций, предусмотренных пунктом 63-7.

Глава 5. Организация учета

Сноска. Заголовок главы 5 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

64. Финансовые инструменты и деньги, принадлежащие брокеру и (или) дилеру первой категории, подлежат отдельному учету от финансовых инструментов и денег его клиентов. В этих целях брокер и (или) дилер первой категории открывает отдельные лицевые счета (субсчета) и банковские счета, предназначенные для раздельного учета и хранения финансовых инструментов и денег, принадлежащих ему и его клиентам, в банках, филиалах банков-нерезидентов Республики Казахстан и (или) центральном депозитарии ценных бумаг и (или) у кастодианов (только по ценным бумагам иностранных эмитентов), и (или) в клиринговых организациях, и (или) расчетных организациях, и (или) иностранных расчетных организациях.

Брокер и (или) дилер первой категории, обладающий лицензией на осуществление деятельности, предусмотренной подпунктами 1), 2) и 3) части четвертой пункта 1 статьи 63 Закона о рынке ценных бумаг, самостоятельно открывает банковские счета, предназначенные для раздельного учета и хранения денег, принадлежащих его клиентам.

Сноска. Пункт 64 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

65. Поступающие от клиентов финансовые инструменты и деньги подлежат зачислению брокером и (или) дилером первой категории на счета, предназначенные для учета и хранения финансовых инструментов и денег, принадлежащих клиентам брокера и (или) дилера, в банках, филиалах банков-нерезидентов Республики Казахстан и (или) центральном депозитарии ценных бумаг и (или) у кастодианов (только по ценным бумагам иностранных эмитентов), и (или) в клиринговых организациях, и (или) расчетных организациях, и (или) иностранных расчетных организациях в течение 3 (трех) рабочих дней с момента поступления финансовых инструментов и денег.

Брокер и (или) дилер, первой категории, обладающий лицензией на осуществление деятельности, предусмотренной подпунктами 1), 2) и 3) части четвертой пункта 1 статьи 63 Закона о рынке ценных бумаг, зачисляет поступающие от клиентов деньги на банковские счета, открытые данным брокером и (или) дилером указанным клиентам, в сроки установленные частью первой настоящего пункта.

Сноска. Пункт 65 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

65-1. Брокер и (или) дилер, не обладающий лицензией уполномоченного органа на осуществление переводных операций, не исполняет поручение клиента по переводу (списанию) его денег в пользу третьих лиц, если данное поручение не связано с исполнением обязательств клиента по сделкам, заключенным с финансовыми инструментами, через данного брокера и (или) дилера.

Сноска. Правила дополнены пунктом 65-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

66. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.10.2016 № 259 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

67. Брокер и (или) дилер осуществляет в порядке, установленном внутренними документами данного брокера и (или) дилера, достоверный и актуальный (в день возникновения оснований для изменения данных учета) учет путем ведения журналов учета:

1) клиентских заказов и их исполнения (неисполнения);

2) заключенных сделок с финансовыми инструментами и их исполнения (неисполнения);

3) финансовых инструментов на лицевых счетах и изменения их количества;

4) денег на лицевых счетах и изменения их количества;

5) поступлений и распределений доходов по финансовым инструментам;

6) претензий клиентов и мерах по их удовлетворению;

7) предоставляемых клиентам отчетов об исполнении клиентских заказов;

8) заключенных брокерских договоров и договоров номинального держания;

9) инвестиционных решений, принятых в отношении сделок, заключенных за счет собственных активов брокера и (или) дилера;

10) приказов и (или) поручений на совершение сделок с финансовыми инструментами, переданных другому брокеру и (или) дилеру;

11) доверенностей, выданных клиентами брокеру и (или) дилеру, и (или) его работнику (работникам) на совершение сделок с финансовыми инструментами за счет и в интересах таких клиентов;

12) валютных договоров;

13) денег клиента, использованных брокером и (или) дилером в интересах других клиентов данного брокера и (или) дилера;

14) ценных бумаг клиента, использованных брокером и (или) дилером в интересах других клиентов данного брокера и (или) дилера;

15) ценных бумаг или денег, переданных в залог клиенту брокера и (или) дилера, предоставившему ценные бумаги;

16) заключенных сделок инсайдеров брокера и (или) дилера.

Ведение журнала, указанного в подпункте 12) настоящего пункта, осуществляется брокером и (или) дилером при наличии лицензии уполномоченного органа на обменные операции с иностранной валютой.

Допускается ведение журналов, перечисленных в настоящем пункте в форме электронного документа.

Сноска. Пункт 67 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 28.12.2023 № 96 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

68. Документы, представленные клиентом в целях заключения сделок с ценными бумагами, в том числе альтернативными видами связи, открытия и ведения лицевого счета, а также для изменения данных учета, подлежат хранению брокером и (или) дилером в течение 5 (пяти) лет со дня закрытия данного лицевого счета в соответствии с пунктом 9 статьи 36 Закона о рынке ценных бумаг.

Сноска. Пункт 68 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

69. Брокер и (или) дилер, заключая сделки на международных (иностранных) рынках, обеспечивает хранение документов об исполнении заключенной сделки. Если документы о заключении сделки сохраняются в системе внутреннего учета брокера в электронном виде, хранение документов на бумажном носителе не требуется.

Если информация по историческим рыночным котировкам доступна в информационно-аналитических системах Bloomberg (Блумберг) или Reuters (Рейтер) хранение параметров рыночных котировок по приобретаемым и (или) реализуемым ценным бумагам на дату и время заключения сделки не требуется.

Сноска. Пункт 69 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 24.09.2021 № 95 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. Особенности осуществления маржинальных сделок

Сноска. Заголовок главы 6 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

70. Если это предусмотрено брокерским договором и (или) внутренним документом брокера и (или) дилера, брокер и (или) дилер первой категории совершает на основании поручений клиентов сделки купли-продажи ценных бумаг или безналичной иностранной валюты, расчет по которым производится брокером и (или) дилером с использованием денег или ценных бумаг, предоставленных брокером и (или) дилером клиенту на условиях возвратности и платности (далее - маржинальные сделки).

При этом брокерский договор содержит условия и порядок исполнения обязательств по возврату указанных денег, иностранной валюты или ценных бумаг, ответственность сторон, а также условия совершения маржинальных сделок.

Клиентский заказ на совершение маржинальной сделки содержит, помимо сведений, указанных в пункте 36 Правил:

срок предоставления брокером и (или) дилером денег, иностранной валюты или ценных бумаг клиенту;

сумму денег или иностранной валюты или количество ценных бумаг, предоставляемых брокером и (или) дилером клиенту для совершения маржинальной сделки;

сумму денег или иностранной валюты или количество ценных бумаг, предоставляемых клиентом в обеспечение исполнения своих обязательств перед брокером и (или) дилером, либо указание на то, что в качестве данного обеспечения клиентом предоставляются активы, учитываемые на лицевом счете клиента, открытом в системе учета номинального держания брокера и (или) дилера, и (или) на банковских счетах, предназначенных для учета и хранения денег клиентов;

указание на покупку (продажу) финансового инструмента за счет денег или иностранной валюты или ценных бумаг, предоставленных клиентом в обеспечение исполнения своих обязательств перед брокером и (или) дилером, по рыночной цене и в количестве, необходимом для исполнения данных обязательств, в случае неисполнения клиентом требований пункта 80 Правил.

Сноска. Пункт 70 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

71. Исключен постановлением Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

72. Клиентский заказ на совершение маржинальных сделок принимается брокером и (или) дилером к исполнению при условии:

1) соблюдения ограничительного уровня маржи (минимального размера маржи, выраженного в процентах, вносимого клиентом в счет обеспечения маржинальной сделки);

2) предоставления клиентом в обеспечение исполнения своих обязательств, возникших в результате совершения маржинальной сделки, ценных бумаг или иностранной валюты, принадлежащих клиенту, и (или) приобретаемых брокером и (или) дилером для клиента в результате совершения данной маржинальной сделки с условием, предоставления клиентом в обеспечение исполнения своих обязательств, возникших в результате совершения маржинальной сделки, денег или иностранной валюты, принадлежащих клиенту, и (или) получаемых для клиента в результате совершения маржинальной сделки.

Сноска. Пункт 72 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

73. При совершении маржинальных сделок брокер и (или) дилер:

1) исполняет поручения клиента посредством перечисления денег или иностранной валюты и (или) поставки ценных бумаг, принадлежащих брокеру и (или) дилеру;

2) в случаях, предусмотренных Правилами, приобретает на деньги клиента, являющиеся обеспечением по маржинальной сделке, ценные бумаги или иностранную валюту в количестве, необходимом для выполнения обязательств клиента перед брокером и (или) дилером по поставке ценных бумаг или покупке иностранной валюты;

3) продает учитываемые на лицевом счете клиента ценные бумаги или учитываемую на банковском счете иностранную валюту в объеме, достаточном для проведения расчетов с клиентом по его обязательствам перед брокером и (или) дилером, возникшим вследствие совершения маржинальных сделок, в случаях, предусмотренных Правилами.

Сноска. Пункт 73 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

74. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

75. В качестве обеспечения обязательств клиента по маржинальной сделке принимаются:

1) акции юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, имеющих рейтинговую оценку не ниже "ВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич), или рейтинговую оценку не ниже "kzA-" по национальной шкале Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич), за вычетом резервов на возможные потери;

2) акции юридических лиц, включенные в официальный список фондовой биржи, соответствующие требованиям категории "Премиум" сектора "Акции" площадки "Основная" официального списка фондовой биржи, и (или) акции юридических лиц, допущенные к публичным торгам на фондовой бирже, функционирующей на территории Международного финансового центра "Астана", или акции юридических лиц, находящиеся в представительском списке индекса фондовой биржи;

3) негосударственные долговые ценные бумаги юридических лиц - резидентов Республики Казахстан, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и других государств, имеющие рейтинговую оценку не ниже "В-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинга аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич), или рейтинговую оценку не ниже "kzBB-" по национальной шкале Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич) (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резервов на возможные потери;

4) негосударственные долговые ценные бумаги юридических лиц – резидентов Республики Казахстан, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и других государств, включенные в сектор "долговые ценные бумаги" площадки "Основная" официального списка фондовой биржи, негосударственные долговые ценные бумаги юридических лиц – резидентов Республики Казахстан, допущенные к публичным торгам на фондовой бирже, функционирующей на территории Международного финансового центра "Астана";

5) государственные ценные бумаги Республики Казахстан;

6) государственные ценные бумаги иностранных государств, имеющих суверенный рейтинг не ниже "ВВВ-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич);

7) деньги в национальной валюте и иностранная валюта стран, имеющих суверенный рейтинг не ниже "АА-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинг аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич);

8) негосударственные долговые ценные бумаги юридических лиц - нерезидентов Республики Казахстан, выпущенные в соответствии с законодательством Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и других государств, ценные бумаги которых входят в состав расчетных показателей (индексов), определенных пунктом 75-1 Правил, имеющие рейтинговую оценку не ниже "В-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинга аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич), или рейтинговую оценку не ниже "kzBB-" по национальной шкале Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич) (с учетом сумм основного долга и начисленного вознаграждения), за вычетом резервов на возможные потери;

9) акции, входящие в состав расчетных показателей (индексов), определенных пунктом 75-1 Правил, имеющие рейтинговую оценку не ниже "В-" по международной шкале агентства Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс) или рейтинга аналогичного уровня агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич), или рейтинговую оценку не ниже "kzBB-" по национальной шкале Standard & Poor’s (Стандард энд Пурс), или рейтинг аналогичного уровня по национальной шкале агентств Moody’s Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) или Fitch (Фич).

Сноска. Пункт 75 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

75-1. Если предметом маржинальной сделки являются ценные бумаги нерезидентов Республики Казахстан, данные ценные бумаги входят в состав одного из следующих расчетных показателей (индексов):

AIX (Astana International Exchange) (Астана Интернэшнл Эксчейндж);

САС 40 (Compagnie des Agents de Change 40 Index) (Компани дэ Эжон дэ Шанж 40 Индекс);

DAX (Deutscher Aktienindex) (Дойтче Акциениндекс);

DJIA (Dow Jones Industrial Average) (Доу Джонс Индастриал Эвередж);

EURO STOXX 50 (EURO STOXX 50 Price Index) (Юроп Эс Ти Оу Экс Экс 50 Прайс Индекс);

FTSE 100 (Financial Times Stock Exchange 100 Index) (Файнэншл Таймс Сток Эксчейндж 100 Индекс);

HSI (Hang Seng Index) (Ханг Сенг Индекс);

KASE (Kazakhstan Stock Exchange Index) (Казакстан Сток Эксчейндж Индекс);

MSCI World Index (Morgan Stanley Capital International World Index) (Морган Стэнли Кэпитал Интернешнл Ворлд Индекс);

MOEX Russia (Moscow Exchange Russia Index) (Москоу Эксчейндж Раша Индекс);

NIKKEI 225 (Nikkei-225 Stock Average Index) (Никкэй-225 Сток Эвередж Индекс);

RTSI (Russian Trade System Index) (Рашен Трейд Систем Индекс);

S&P 500 (Standard and Poor's 500 Index) (Стандард энд Пурс 500 Индекс);

TOPIX 100 (Tokyo Stock Price 100 Index) (Токио Сток Прайс 100 Индекс);

NASDAQ-100 (Nasdaq-100 Index) (Насдак-100 Индекс).

Брокер и (или) дилер не предоставляет деньги клиенту для совершения маржинальной сделки с ценными бумагами, выпущенными в соответствии с законодательством государств, указанных в перечне оффшорных зон, установленных постановлением Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка от 24 февраля 2020 года № 8 "Об установлении Перечня офшорных зон для целей банковской и страховой деятельности, деятельности профессиональных участников рынка ценных бумаг и иных лицензируемых видов деятельности на рынке ценных бумаг, деятельности акционерных инвестиционных фондов и деятельности организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность", зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 20095.

Сноска. Правила дополнены пунктом 75-1 в соответствии с постановлением Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 13.12.2021 № 104 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

76. В целях управления возникающими рисками брокер и (или) дилер рассчитывает уровень маржи в отношении всех маржинальных сделок клиента. Уровень маржи рассчитывается по следующей формуле:

где:

УМ – уровень маржи, рассчитываемый при предоставлении брокером и (или) дилером денег, иностранной валюты или ценных бумаг клиенту для совершения маржинальной сделки;

САк – сумма денег, иностранной валюты и (или) рыночной стоимости ценных бумаг, в том числе поступающих в результате совершения маржинальной сделки, предоставляемых клиентом в качестве обеспечения для совершения маржинальной сделки;

СЦБк – сумма денег, иностранной валюты и (или) рыночной стоимости ценных бумаг, предоставленных брокером и (или) дилером клиенту для совершения маржинальной сделки.

Сноска. Пункт 76 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

77. Брокер и (или) дилер не заключает маржинальные сделки в случае отсутствия внутреннего документа, содержащего порядок совершения таких сделок, включая порядок расчета и значения ограничительного уровня маржи в отношении его клиентов для организованного, неорганизованного и международного (иностранного) рынков ценных бумаг, порядок управления рисками, возникающими при заключении маржинальных сделок, требования к программно-техническому оборудованию для осуществления маржинальных сделок, а также требования к заключению маржинальных сделок, установленных Правилами.

Сноска. Пункт 77 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

78. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

79. Исключен постановлением Правления Национального Банка РК от 28.01.2016 № 25 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

80. Брокер и (или) дилер уведомляет клиента об уменьшении уровня маржи до минимального уровня, при котором объем денег или иностранной валюты или ценных бумаг, внесенных клиентом в качестве обеспечения маржинальной сделки, эквивалентен объему убытков, полученных клиентом по данной маржинальной сделке в результате изменения цены финансового инструмента, являющегося предметом маржинальной сделки.

Брокер и (или) дилер вправе предусмотреть более высокий минимальный уровень маржи в брокерском договоре.

В случае уменьшения уровня маржи до минимального уровня маржи и если клиент не внес деньги или иностранную валюту или ценные бумаги в размере, достаточном для увеличения данного уровня до ограничительного уровня маржи в сроки, установленные брокерским договором, брокер и (или) дилер осуществляет реализацию принадлежащих клиенту ценных бумаг или иностранной валюты, составляющих обеспечение, или покупку ценных бумаг или иностранной валюты за счет денег клиента, составляющих обеспечение, в количестве, достаточном для погашения задолженности клиента перед брокером и (или) дилером.

Сноска. Пункт 80 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 07.10.2019 № 165 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

81. Брокер и (или) дилер осуществляет реализацию принадлежащих клиенту ценных бумаг, составляющих обеспечение, или покупку ценных бумаг за счет денег клиента, составляющих обеспечение, на основании клиентского заказа на совершение маржинальной сделки, соответствующего требованиям, установленным пунктом 70 Правил.

Сноска. Пункт 81 - в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 21.09.2020 № 84 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

82. В период существования задолженности клиента брокер и (или) дилер отказывает клиенту в исполнении клиентских заказов и приказов на реализацию принадлежащих ему ценных бумаг, составляющих обеспечение, и на использование денег клиента, являющихся обеспечением, за исключением случаев, при которых данные действия клиента направлены на погашение всей задолженности клиента перед брокером и (или) дилером.

83. Брокер и (или) дилер осуществляет раздельный учет совершаемых им маржинальных сделок в отношении каждого клиента, включая:

учет размера обязательств каждого клиента, возникающих вследствие совершения брокером и (или) дилером маржинальных сделок (журнал учета по маржинальным сделкам в разрезе каждого клиента);

учет направленных клиенту требований о возврате денег и (или) ценных бумаг, предоставленных брокером и (или) дилером (журнал учета направленных клиентам маржинальных требований);

учет сделок по реализации ценных бумаг, предоставленных клиентом в обеспечение исполнения его обязательств перед брокером и (или) дилером.

84. Журнал учета по маржинальным сделкам содержит:

фамилия, имя, при наличии отчество клиента;

наименование юридического лица - клиента;

номер лицевого счета;

дата и время проведения маржинальной сделки;

уровень маржи по состоянию на момент проведения маржинальной сделки;

сумма задолженности клиента перед брокером и (или) дилером;

размер и состав обеспечения обязательств клиента перед брокером и (или) дилером.

85. Журнал учета направленных клиентам маржинальных требований содержит:

наименование юридического лица - клиента;

фамилия, имя, при наличии отчество клиента, номер лицевого счета клиента;

номер лицевого счета;

дату и время направления требования;

уровень маржи по состоянию на момент направления требования.

Глава 7. Андеррайтинговая деятельность брокеров и (или) дилеров

Сноска. Заголовок главы 7 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

86. Брокер и (или) дилер первой категории выступает (самостоятельно или в составе эмиссионного консорциума) андеррайтером.

Если размещение эмиссионных ценных бумаг, осуществляемое при помощи эмиссионного консорциума, будет производиться как на рынке ценных бумаг Республики Казахстан, так и на рынках ценных бумаг иностранных государств, участниками эмиссионного консорциума также выступают иностранные организации, уполномоченные на осуществление брокерской и (или) дилерской деятельности на рынках ценных бумаг таких государств.

87. Договор о совместной деятельности, заключаемый между брокерами и (или) дилерами - участниками эмиссионного консорциума (далее - договор между андеррайтерами), содержит следующие дополнительные условия:

1) функции участников эмиссионного консорциума;

2) распределение прав, обязанностей и ответственности между участниками эмиссионного консорциума;

3) срок действия договора о совместной деятельности.

Сноска. Пункт 87 с изменением, внесенным постановлением Правления Национального Банка РК от 27.08.2018 № 202 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

88. Отношения между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом) регулируются договором, заключенным в письменной форме, который, в случае его заключения с эмиссионным консорциумом, подписывается от имени участников последнего управляющим эмиссионного консорциума.

Договор между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом) заключается как до, так и после заключения договора между андеррайтерами. Договор между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом) предусматривает право андеррайтера на создание эмиссионного консорциума, чьим управляющим он будет выступать.

89. Договор между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом) устанавливает один из следующих способов размещения выпуска эмиссионных ценных бумаг:

1) способ "твердых обязательств", при котором андеррайтер (эмиссионный консорциум) выкупает у эмитента размещаемые ценные бумаги в целях их последующей продажи другим инвесторам.

Услуги андеррайтера (эмиссионного консорциума) способом "твердых обязательств" осуществляет брокер и (или) дилер первой категории.

Дополнительным условием является обязательное закрепление данных функций во внутренних документах брокера и (или) дилера, регламентирующих порядок предоставления указанного вида услуг;

2) способ "наилучших усилий", при котором андеррайтер (эмиссионный консорциум) обязуется приложить все возможные для него усилия по размещению эмиссионных ценных бумаг путем их предложения инвесторам;

3) иной способ размещения эмиссионных ценных бумаг в соответствии с условиями договора, заключенного между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом).

90. При использовании способа "твердых обязательств" андеррайтер (эмиссионный консорциум) приобретает у эмитента размещаемые ценные бумаги, которые зачисляются на лицевой счет андеррайтера (эмиссионного консорциума), предназначенный для учета его ценных бумаг и открытый в системе учета номинального держания ценных бумаг.

При использовании способа "наилучших усилий" андеррайтер (эмиссионный консорциум) осуществляет размещение ценных бумаг с лицевого счета эмитента для учета объявленных ценных бумаг, открытого в системе учета номинального держания ценных бумаг.

При использовании иного способа размещения ценных бумаг в соответствии с условиями договора, при котором андеррайтер (эмиссионный консорциум) приобретает у эмитента часть размещаемых ценных бумаг, данные ценные бумаги зачисляются на лицевой счет андеррайтера (эмиссионного консорциума), предназначенный для учета его ценных бумаг и открытый в системе учета номинального держания ценных бумаг.

При использовании иного способа размещения ценных бумаг в соответствии с условиями договора, при котором андеррайтер (эмиссионный консорциум) обязуется приложить все возможные для него усилия по размещению эмиссионных ценных бумаг, размещение данных ценных бумаг осуществляется с лицевого счета эмитента для учета объявленных ценных бумаг, открытого в системе учета номинального держания ценных бумаг.

Размещение ценных бумаг иным способом осуществляется в порядке, установленном условиями договора, заключенного между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом), с учетом требований настоящего пункта.

91. При размещении ценных бумаг допускается заключение эмитентом ценных бумаг договоров с несколькими андеррайтерами (эмиссионными консорциумами), за исключением договоров, предусматривающих использование способа "твердых обязательств".

92. Если это не противоречит условиям договора между эмитентом ценных бумаг и андеррайтером (эмиссионным консорциумом) и договора между андеррайтерами, андеррайтер (управляющий эмиссионного консорциума) привлекает к продаже ценных бумаг размещаемого выпуска других брокеров и (или) дилеров (иностранные организации, уполномоченные на осуществление брокерской и дилерской деятельности на рынках ценных бумаг таких государств), не являющихся(еся) членами эмиссионного консорциума (если размещение выпуска ценных бумаг осуществляется эмиссионным консорциумом).

Глава 8. Внутренний контроль

Сноска. Заголовок главы 8 в редакции постановления Правления Национального Банка РК от 26.02.2018 № 33 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

93. Брокер и (или) дилер осуществляет внутренний контроль в соответствии с внутренними документами.

Нормы осуществления внутреннего контроля устанавливаются внутренними документами данного брокера и (или) дилера. Не допускаются к осуществлению внутреннего контроля работники брокера и (или) дилера, непосредственно выполняющие действия, которые являются объектом внутреннего контроля.

94. Брокер и (или) дилер не реже одного раза в месяц производит сверку данных собственного учета количества финансовых инструментов и денег на лицевых и банковских счетах с данными центрального депозитария ценных бумаг, клиринговых организаций и (или) расчетных организаций, кастодианов, банков и филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан о количестве финансовых инструментов и денег на счетах, открытых данному брокеру и (или) дилеру.

В качестве акта сверки также признается выписка, представленная иностранной расчетной организацией при условии отсутствия расхождений по количеству финансовых инструментов и денег. Если в течение десяти рабочих дней со дня ее получения клиент (контрагент) брокера и (или) дилера не заявил об ошибке в предоставленных данных, выписка считается верной и признается в качестве акта сверки.

Брокер и (или) дилер ежедневно представляет центральному депозитарию ценных бумаг сведения о сумме денег каждого клиента, находящихся на счете, открытом в центральном депозитарии ценных бумаг и предназначенных для заключения сделок с эмиссионными ценными бумагами и иными финансовыми инструментами.

Сноска. Пункт 94 в редакции постановления Правления Агентства РК по регулированию и развитию финансового рынка от 12.02.2021 № 26 (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

95. Брокер и (или) дилер по первому требованию клиента в течение двух рабочих дней со дня получения требования (запроса) представляет клиенту для ознакомления выписку из акта сверки данных своей системы учета денег, финансовых инструментов и иных активов данного клиента, на их соответствие данным кастодиана и (или) центрального депозитария.

Приложение
к постановлению Правления
Национального Банка
Республики Казахстан
от 3 февраля 2014 года № 9

Перечень
нормативных правовых актов, утративших силу

1. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 3870).

2. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 25 февраля 2006 года № 65 "О внесении изменения в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан и внесении изменения в постановление Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам от 20 апреля 1999 года № 30 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам по вопросам допуска физических лиц к выполнению работ на рынке ценных бумаг" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 4173).

3. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 17 июня 2006 года № 131 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан и внесении изменения в постановление Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам от 20 апреля 1999 года № 30 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам по вопросам допуска физических лиц к выполнению работ на рынке ценных бумаг" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 4296).

4. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 30 апреля 2007 года № 111 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан и внесении изменения в постановление Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам от 20 апреля 1999 года № 30 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам по вопросам допуска физических лиц к выполнению работ на рынке ценных бумаг" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 4689).

5. Пункт 1 постановления Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 24 декабря 2007 года № 272 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций" (зарегистрированного в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 5137).

6. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 22 августа 2008 года № 130 "О внесении изменений и дополнения в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан и внесении изменения в постановление Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам от 20 апреля 1999 года № 30 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Национальной комиссии Республики Казахстан по ценным бумагам по вопросам допуска физических лиц к выполнению работ на рынке ценных бумаг" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 5319).

7. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 29 октября 2008 года № 168 "О внесении дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 5392).

8. Постановление Правления Агентство Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 марта 2009 года № 58 "О внесении изменения в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 5655).

9. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 5 августа 2009 года № 190 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 5790, опубликованное 9 октября 2009 года в газете "Юридическая газета" № 154 (1751)).

10. Пункт 9 Приложения к постановлению Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 29 марта 2010 года № 50 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан по вопросам идентификационных номеров" (зарегистрированному в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 6219, опубликованному 26 августа 2010 года в Собрании актов центральных исполнительных и иных центральных государственных органов Республики Казахстан № 14; 25 сентября 2010 года в газете "Казахстанская правда" № 253-254 (26314-26315)).

11. Постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 25 июня 2010 года № 94 "О внесении изменения в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 6375).

12. Пункт 2 Приложения к постановлению Правления Национального Банка Республики Казахстан от 30 января 2012 года № 20 "О внесении изменений и дополнений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан" (зарегистрированному в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 7439, опубликованному 24 мая 2012 года в газете "Казахстанская правда" № 150-151 (26969-26970)).

13. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 февраля 2012 года № 71 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 7509, опубликованное 24 мая 2012 года в газете "Казахстанская правда" № 150-151 (26969-26970)).

14. Постановление Правления Национального Банка Республики Казахстан от 24 августа 2012 года № 279 "О внесении изменений и дополнений в постановление Правления Агентства Республики Казахстан по регулированию и надзору финансового рынка и финансовых организаций от 27 августа 2005 года № 317 "Об утверждении Правил осуществления брокерской и дилерской деятельности на рынке ценных бумаг Республики Казахстан" (зарегистрированное в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 7991, опубликованное 20 декабря 2012 года в газете "Казахстанская правда" № 440-441 (27259-27260)).

15. Пункт 1 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан по вопросам деятельности банков второго уровня на рынке ценных бумаг, в которые вносятся изменения и дополнение, утвержденный постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 25 февраля 2013 года № 69 "О внесении изменений и дополнения в некоторые нормативные правовые акты по вопросам деятельности банков второго уровня на рынке ценных бумаг" (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 8412, опубликованным 1 июня 2013 года в газете "Казахстанская правда" № 186-188 (27460-27462)).

16. Пункт 10 Перечня нормативных правовых актов Республики Казахстан, в которые вносятся изменения, утвержденный постановлением Правления Национального Банка Республики Казахстан от 26 апреля 2013 года № 110 "О внесении изменений в некоторые нормативные правовые акты Республики Казахстан" (зарегистрированным в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов Республики Казахстан под № 8505, опубликованным 6 августа 2013 года в газете "Юридическая газета" № 115 (2490)).

Ескерту. Қаулының тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

"Бағалы қағаздар рыногы туралы" Қазақстан Республикасы Заңына сәйкес Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Басқармасы ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыру қағидалары, брокердің және (немесе) дилердің банк операцияларын жүргізу тәртібі бекітілсін.

Ескерту. 1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Осы қаулының қосымшасына сәйкес Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінің күші жойылды деп танылсын.

3. Осы қаулы алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Ұлттық Банк
Төрағасы

Қ. Келімбетов

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2014 жылғы 3 ақпандағы
№ 9 қаулысымен
бекітілген

Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыру қағидалары, брокердің және (немесе) дилердің банк операцияларын жүргізу тәртібі

Ескерту. Қағиданың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

Осы Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыру қағидалары, брокердің және (немесе) дилердің банк операцияларын жүргізу тәртібі (бұдан әрі – Қағидалар) Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (Ерекше бөлім), "Бағалы қағаздар рыногы туралы" (бұдан әрі – Бағалы қағаздар нарығы туралы заң), "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әзірленді және Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті (бұдан әрі – брокерлік және (немесе) дилерлік қызмет) жүзеге асыру талаптары мен тәртібін, сондай-ақ брокердің және (немесе) дилердің Қазақстан Республикасындағы банк операцияларын жүргізу тәртібін белгілейді.

1-тарау. Жалпы ережелер

Ескерту. 1-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

1. Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерімен реттелмеген бөлігінде, брокерлік және (немесе) дилерлік қызмет брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарына, брокер және (немесе) дилер мен оның клиенттері арасында жасалған брокерлік қызмет көрсету туралы шарттарға және әдет-ғұрыптарға (оның ішінде іскерлік айналымының әдет-ғұрыптарына) сәйкес жүзеге асырылады.

1-1. Қағидалармен реттелмеген бөлігінде банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға тиісті лицензиясы бар брокер және (немесе) дилер Қазақстан Республикасының банктік заңнамасына, Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау, төлемдер мен төлем жүйелері туралы заңнамасына сәйкес банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асырады.

Ескерту. 1-тарау 1-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2. Осы Қағидалардың қолданылуы мыналарға қолданылады:

1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін қоспағанда, банк қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңнамасына қарама-қайшы келмейтін бөлікте брокерлер және (немесе) дилерлер болып табылатын банктерге;

2) Қазақстан Республикасының зейнетақымен қамсыздандыру туралы заңнамасына қарама-қайшы келмейтін бөлікте брокерлер және (немесе) дилерлер болып табылатын инвестициялық портфельді басқаруды жүзеге асыратын ұйымдарға, ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларына;

3) Қазақстан Республикасының инвестициялық және венчурлік қорлар туралы заңнамасына қарама-қайшы келмейтін бөлікте брокерлер және (немесе) дилерлер болып табылатын инвестициялық қорлардың басқарушы компанияларына.

Ескерту. 2-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

3. Брокер және (немесе) дилер брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыруға:

1) номиналды ұстаушы ретінде клиенттердің шоттарын жүргізу құқығымен (бағалы қағаздармен мәмілелерді тіркеу құқығымен) – бірінші санатты;

2) клиенттердің шоттарын жүргізу құқығынсыз (бағалы қағаздармен мәмілелерді тіркеу құқығынсыз) – екінші санатты лицензияға ие болады.

Ескерту. 3-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4. Бірінші санатты лицензияны иеленген брокер және (немесе) дилер осы Қағидаларда бірінші санатты брокер және (немесе) дилер, екінші санатты лицензияны иеленген - екінші санатты брокер және (немесе) дилер деп аталады.

5. Осы Қағидалардың мақсаттары үшін қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган (бұдан әрі – уәкiлеттi орган) Standard & Poor's агенттiгiнiң рейтингтік бағаларынан бөлек, сондай-ақ Moody's Investors Service пен Fitch агенттiктерiнiң және олардың еншілес рейтингтік ұйымдарының (бұдан әрі – басқа рейтингтік агенттіктер) рейтингтік бағаларын мойындайды.

Ескерту. 5-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 31.12.2019 № 262 (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6. Брокер және (немесе) дилер жылдық қаржылық есептілікке аудит жүргізеді.

Брокер және (немесе) дилер аудит жүргізген кезде, аудиторлық ұйым сұратқан барлық қажетті құжаттаманы (материалдарды) береді.

7. Брокер және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленген тәртіпте брокер және (немесе) дилер үлестес тұлғалардың есебін жүргізеді.

8. Брокер және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында бағалы қағаздардың орталық депозитарийінің, қор биржасының, клирингтік ұйымның және (немесе) қаржы құралдарымен мәмілелер бойынша есеп айырысуды (төлемдерді) ұйымдастыруды жүзеге асыратын есеп айырысу ұйымының (бұдан әрі – есеп айырысу ұйымы) және (немесе) шетелдік есеп айырысу ұйымының электрондық құжаттармен алмасу жүйесіне кіру үшін рұқсаты (пайдаланатын парольдері) бар брокер және (немесе) дилердің қызметкерлерінің жауапкершілігі белгіленеді.

Қағидалардың мақсаттары үшін шетелдік есеп айырысу ұйымы ретінде мыналар түсініледі:

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВВ-"-тен төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингтік бағасы немесе Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) немесе Fitch (Фич) агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингтік бағасы бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі;

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингтік бағасы немесе Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) немесе Fitch (Фич) агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингтік бағасы бар Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі;

орталық депозитарий мәртебесі бар ұйым, осы заңды тұлға шыққан елдің шетелдік қадағалау органы Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиялардың халықаралық ұйымының Консультациялар беру, ынтымақтасу және ақпаратпен алмасу мәселелері бойынша өзара түсіністік туралы көпжақты меморандумға қол қойған;

Бағалы қағаздар рыногы туралы заңның 59-бабының 1-тармағында белгіленген функцияларды жүзеге асыратын, Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) халықаралық шкаласы бойынша "ВВВ"-дан төмен емес ұзақ мерзімді кредиттік рейтингтік бағасы немесе Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) немесе Fitch (Фич) агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингтік бағасы бар шетел ұйымы;

заңды тұлға ретінде тіркелген елдің заңнамасына сәйкес Бағалы қағаздар рыногы туралы заңның 59-бабының 1-тармағында белгіленген функцияларды мынадай талаптарға сәйкес жүзеге асыратын шетелдік ұйым:

осы заңды тұлға шыққан елде бағалы қағаздар нарығын реттеу, бақылау және (немесе) қадағалау функциясын жүзеге асыратын уәкілетті орган (бұдан әрі – шетелдік қадағалау органы) берген бағалы қағаздар нарығында қызметті жүзеге асыруға лицензиясы (рұқсаты) бар;

осы заңды тұлға шыққан елдің шетелдік қадағалау органы Бағалы қағаздар жөніндегі комиссиялардың халықаралық ұйымының Консультациялар беру, ынтымақтасу және ақпаратпен алмасу мәселелері бойынша өзара түсіністік туралы көпжақты меморандумға қол қойған және (немесе) брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті қадағалау саласындағы уәкілетті орган мен осы шетелдік қадағалау органы арасында ынтымақтастық және ақпарат алмасу туралы халықаралық келісім бар;

Standard & Poor's (Стандард энд Пурс) агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Investors Service (Мудис Инвесторс Сервис) немесе Fitch (Фич) агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингтік бағасы бар елде тіркелген заңды тұлға болып табылады, немесе мынадай бір немесе бірнеше халықаралық қаржы қауымдастығына мүшелігі бар: Капитал нарықтарының халықаралық қауымдастығы (ICMA), Валюта және ақша нарықтары кәсібилерінің халықаралық қауымдастығы (ACI the Financial Markets Association), Еуропа қаржы нарықтарының қауымдастығы (AFME), немесе Еуразиялық экономикалық одаққа мүше мемлекеттің аумағында тіркелген болып табылады.

Ескерту. 8-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 02.06.2023 № 38 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

9. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

10. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

2-тарау. Брокердің және (немесе) дилердің ұйымдық құрылымы және қызметкерлерінің біліктілігі

Ескерту. 2-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

11. Клиенттердің шоттарын номиналды ұстаушы ретінде жүргізу құқығы бар брокер және (немесе) дилердің ұйымдық құрылымында мынадай құрылымдық бөлімшелер болуы тиіс:

1) қаржы құралдарымен мәмілелердің жасалуын жүзеге асыратын сауда бөлімшесі (бұдан әрі - сауда бөлімшесі);

2) қаржы құралдарымен мәмілелердің орындалуын, қаржы құралдарын және осы брокер және (немесе) дилердің және оның клиенттерінің ақшасын есепке алуды жүзеге асыратын есеп айырысу бөлімшесі (бұдан әрі - бэк-офис);

3) номиналды ұстаушы ретінде клиенттердің шоттарын жүргізу құқығымен брокер және (немесе) дилердің ішкі құжаттарына сәйкес белгіленген өзге құрылымдық бөлімшелер.

12. Бірінші санатты брокер және (немесе) дилердің бірінші басшысы немесе оның брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыруға жетекшілік жасайтын орынбасары лауазымын осы брокер және (немесе) дилердің бөлімшелері біреуінің басшысы лауазымымен қоса атқаруға рұқсат етіледі. Бэк-офис құзыретіне жататын функциялар мен міндеттерді сауда бөлімшесінің қызметкерлеріне жүзеге асыруға, сондай-ақ брокердің және (немесе) дилердің бір бөлімше қызметкерлерінің құқықтары мен құзыреттерін басқа бөлімше қызметкерлеріне беруге (табыстауға) жол берілмейді.

Брокер және (немесе) дилер брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметпен қоса атқарған кезде, бірінші басшыны қоспағанда, брокердің және (немесе) дилердің лауазымды тұлғасының инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызмет және брокерлік және (немесе) дилерлік қызмет мәселелеріне бір мезгілде жетекшілік етуіне жол берілмейді.

Брокер және (немесе) дилер осы брокердің және (немесе) дилердің қызметкерлерімен жасасатын еңбек шартында немесе өзге де келісімде Қазақстан Республикасы Еңбек кодексінің 29-бабының 2-тармағына сәйкес брокер және (немесе) дилер қызметкерінің валюталық және қор нарықтарында мәмілелер жасау саласында, оның ішінде сенімхат бойынша қызметті жүзеге асыратын үшінші тұлғаларға агенттік қызметтерді ұсынбауынан көрінетін бейбәсекелестік туралы талап көзделеді.

Ескерту. 12-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

12-1. Брокер және (немесе) дилер өз қызметкерлерінің брокердің және (немесе) дилердің лицензияланатын қызмет түрімен байланысты лауазымдық міндеттерін жүзеге асыру шеңберінде олардың клиенттермен, оның ішінде әлеуетті клиенттермен және (немесе) контрагенттермен және телефон байланысы құралдарын, электрондық поштаны, бейнеконференцбайланысты немесе нақты уақыт режимінде мәтіндік (дыбыстық) хабарламалармен алмасу жөніндегі бағдарламалық қамтамасыз етуді, брокердің және (немесе) дилердің атына тіркелген абоненттік нөмірлерін және (немесе) электрондық поштаның мекенжайын және (немесе) домендік мекенжайларын пайдалана отырып, сондай-ақ Bloomberg, Reuters ақпараттық жүйелерін (бұдан әрі – корпоративтік байланыс) пайдалана отырып қамтамасыз етеді.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көзделмеген байланыс құралдарын брокер және (немесе) дилер қызметкерлерінің клиенттермен, оның ішінде әлеуетті клиенттермен және (немесе) қызметкерлердің брокердің және (немесе) дилердің лицензияланатын қызмет түріне байланысты өздерінің лауазымдық міндеттерін орындауы кезінде туындайтын және (немесе) қолдау көрсетілетін контрагенттермен пайдалануға жол берілмейді.

Брокер және (немесе) дилер корпоративтік байланыс құралдары арқылы алынатын және берілетін ақпараттың жазылуын, сақталуын, конфиденциалдылығын және өзгермеуін қамтамасыз етеді, сондай-ақ осы ақпараттың бес жыл бойы сақталуын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 12-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (қолданысқа енгізілетін күннен бастап алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

13. Екінші санатты брокердің және (немесе) дилердің ұйымдық құрылымы олар Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 55-бабына және осы брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарына сәйкес дербес түрде айқындалады.

Ескерту. 13-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

14. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

15. Брокерлік және дилерлік қызметті инвестициялық портфельді басқару қызметімен қоса атқаратын брокер және (немесе) дилер "Инвестициялық және венчурлік қорлар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 33-бабы 1-тармағының 5) және 6) тармақшаларында көрсетілген себептер бойынша инвестициялық пай қорының қызметін тоқтату үшін негіздемелер туындаған кезде активтері өзінің басқаруындағы инвестициялық пай қорының қызметін тоқтатқан жағдайда, лицензияның қолданылуын тоқтата тұру немесе одан айыру туралы уәкілетті органның хабарламасын алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде осы қордың активтерін есепке алуды жүзеге асыратын кастодианға кредиторлық және дебиторлық берешек сомалары, оның ішінде, кредиторлар, дебиторлар және "репо" операцияларына қатысқан адамдар туралы мәліметтерді қоса алғанда, "репо" операцияларын ашу шегінде пайда болған сома туралы ақпаратты жібереді.

Ескерту. 15-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

16. Брокерге және (немесе) дилерге брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыруға берілген қолданыстағы лицензиясының болуы туралы ақпаратты осы брокер және (немесе) дилер өзінің интернет-ресурстарына (Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 3-бабының 1-тармағында айқындалған уәкілетті органның ресми интернет-ресурсына сілтемені қоса алғанда) орналастырады.

Брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында осы брокердің және (немесе) дилердің оның клиенттері, сондай-ақ осы брокермен және (немесе) дилермен шарттық қатынастарға түсуге ниетті тұлғалар алдында ақпаратты жария ету жөніндегі қосымша міндеттері белгіленеді.

Ескерту. 16-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

17. Брокер және (немесе) дилер клиенттің, сондай-ақ осы брокермен және (немесе) дилермен шарттық қатынастарға түсуге ниет білдірген тұлғаның бастапқы талап етуі бойынша клиенттің, сондай-ақ осы брокермен және (немесе) дилермен шарттық қатынастарға түсуге ниет білдірген тұлғаның талап етуін алған күннен бастап 2 (екі) жұмыс күні ішінде танысу үшін брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарын ұсынады.

Ескерту. 17-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

18. Брокер және (немесе) дилер клиентке, сондай-ақ осы брокермен және (немесе) дилермен шарттық қатынастарға түсуге ниетті тұлғаларға Қағидалардың 17-тармағында көрсетілген құжаттардың көшірмелерін ұсынудан бас тартпайды. Брокер және (немесе) дилер көшірмелерді бергені үшін оларды әзірлеуге кететін шығыстардың шегінен аспайтын мөлшерде ақы алады.

Ескерту. 18-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

19. Брокер және (немесе) дилер клиентті осы клиенттің есебінен және оның мүддесіне орай жасау болжанатын қаржы құралдарымен мәмілелерге қатысты белгіленген шектеулер мен айырықша талаптар туралы хабардар етеді.

Осы клиенттің есебінен және оның мүддесіне орай жасау болжанатын қаржы құралдарымен мәмілелерге қатысты белгіленген шектеулер мен айырықша талаптар туралы клиентке хабардар ету брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленген нысанда ресімделеді және брокердің және (немесе) дилердің интернет-ресурсында және (немесе) сауда платформасында (бағдарламалық қамтамасыз етуінде) орналастырылады және (немесе) электрондық поштамен немесе немесе өзге мүмкіндігі бар байланыс түрлерімен осындай хабарламаны жіберу негіздемесі туындаған күні жіберіледі.

Егер клиенттің есебінен және оның мүддесіне орай жасау болжанатын мәміленің талаптары Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 56-бабында белгіленген талаптарға сәйкес келетін болса, клиентке осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген хабарламаны жібере отырып, брокер және (немесе) дилер бір мезгілде уәкілетті органға осы хабарламаның көшірмесін жібереді.

Брокер және (немесе) дилердің ішкі құжаттарымен оның клиенттер алдындағы ашатын ақпараты бойынша осы брокер және (немесе) дилердің қосымша міндеттері (аталған міндеттерден басқа) міндеттері белгіленеді.

Ескерту. 19-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

20. Брокердің және (немесе) дилердің жарнамалық ақпаратты таратуы "Жарнама туралы" Қазақстан Республикасы Заңының талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 20-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

21. Брокер және (немесе) дилер, сондай-ақ оның қызметкерлері қаржы құралдарымен жасалған мәмілелердің параметрлері туралы, оның ішінде бағалар, көлемдер және контрагенттер туралы расталмаған, шынайы емес немесе қателікке ұрындыратын мәліметтерді бұқаралық ақпарат құралдарында жарияламайды және кез келген тәсілмен таратпайды.

Ескерту. 21-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

22. Бұқаралық ақпарат құралдарында немесе өзге жағдаймен өз қызметі туралы хабарландыру жариялаған кезде брокер және (немесе) дилер өзінің толық атауын, сондай-ақ брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыруға берілген лицензияның берілген күні мен нөмірін көрсетеді.

3-тарау. Брокерлік қызмет көрсету туралы шарт. Клиенттік тапсырыс

Ескерту. 3-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23. Брокерлік қызмет көрсету туралы шарт (бұдан әрі – брокерлік шарт) жазбаша нысанда жасалуға тиіс.

Брокерлік шарт клиентті үлгі брокерлік шарттың талаптарына қосу жолымен жасалуы мүмкін.

Үлгі брокерлік шарттың талаптарына қосылу тәртібі брокердің ішкі құжаттарында айқындалады.

Клиентті үлгі брокерлік шарт талаптарына:

1) заңды немесе жеке тұлға болып табылатын клиент үшін – электрондық цифрлық қолтаңбаны;

2) жеке тұлға болып табылатын клиент үшін – биометриялық немесе серпінді сәйкестендіру құралдарын пайдалана отырып электрондық түрде қосуға рұқсат етіледі.

Үлгі брокерлік шартты және оған барлық өзгерістер және (немесе) толықтыруларды брокердің және (немесе) дилердің басқару органы бекітуге тиіс және оның интернет-ресурсында орналастырылады.

Брокер және (немесе) дилер өзінің барлық клиенттерін үлгі брокерлік шартқа болжамды өзгерістер және (немесе) толықтырулар туралы көрсетілген өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізілгенге дейін кемінде күнтізбелік 15 күн бұрын хабардар етеді.

Ескерту. 23-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23-1. Клиентпен брокерлік шарт брокер және (немесе) дилер "Қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тиісінше тексеру бойынша шаралар қабылдағаннан кейін жасалады.

Ескерту. 3-тарау 23-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 2014.08.27 № 168 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен; жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23-2. Үлгі брокерлік шарт талаптарына электрондық түрде қосылған кезде клиентпен қашықтықтан орнатылатын іскерлік қатынастар Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17250 болып тіркелген, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 маусымдағы № 140 қаулысымен бекітілген Іскерлік қатынастар қашықтықтан орнатылған жағдайда қаржы мониторингі субъектілерінің клиенттерді тиісінше тексеруіне қойылатын талаптар ескеріле отырып белгіленеді.

Брокер және (немесе) дилер брокерлік шартты электрондық түрде жасасқан және клиентпен іскерлік қатынастарды қашықтықтан орнатқан кезде клиенттерді сәйкестендіру талаптары мен тәртібі брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжатында айқындалады.

Ескерту. 23-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23-3. Жеке тұлға болып табылатын клиентті биометриялық сәйкестендіру құралдарын пайдалана отырып сәйкестендіру кезінде сәйкестендіру деректерімен алмасу орталығының (бұдан әрі – СДАО) қызметтерін пайдалануға рұқсат етіледі.

Жеке тұлға болып табылатын клиентті сәйкестендіру кезінде мемлекет қатысатын кредиттік бюроның қызметтерін пайдалануға рұқсат етіледі.

Брокердің және (немесе) дилердің СДАО-мен немесе мемлекет қатысатын кредиттік бюромен өзара іс-қимылы олардың арасында жасалған шарт негізінде жүзеге асырылады, онда мынадай талаптар қамтылады, бірақ олармен шектелмейді:

1) қызметті ұсыну және алу тәртібі мен мерзімдері;

2) қауіпсіздікті қамтамасыз ету рәсімдері;

3) алынатын комиссияның мөлшері, оны алу тәртібі;

4) тараптардың жауапкершілігі, оның ішінде конфиденциалдылық режимін сақтау, бағалы қағаздар нарығында коммерциялық құпияны сақтау және клиенттердің дербес деректерін қорғау бөлігінде;

5) тараптардың құқықтары мен міндеттері;

6) алынған сәйкестендіру нәтижелерін және (немесе) мәліметтерді сақтау тәртібі;

7) шағымдану тәртібі және даулы жағдайларды шешу тәсілдері.

Ескерту. 23-3-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

23-4. Қағидалардың 23-3-тармағының бірінші бөлігінде көзделген жағдайда, сәйкестендіру құралы арқылы алынған, оның дербес деректерін жинауға, өңдеуге, сақтауға және қажет болған кезде үшінші тұлғаларға ұсынуға клиенттің келісімі негізінде брокер және (немесе) дилер клиентте бар брокердің және (немесе) дилердің құрылғыларын және (немесе) құрылғыларын пайдалана отырып, клиентпен бейнеконференция сеансын өткізеді. Бейнеконференция сеансының мазмұнды бөлігін (бақылау сұрақтарының тізбесі), сондай-ақ клиенттерді қашықтан сәйкестендіру кезінде брокерлер және (немесе) дилерлер көрсететін қызметтердің тізбесі мен көлемін брокерлер және (немесе) дилерлер дербес белгілейді.

Брокер және (немесе) дилер СДАО-ға клиенттің жеке не бизнес-сәйкестендіру нөмірін және бейнеконференция сеансынан алынған клиенттің бейне суретін береді.

СДАО бағдарламалық қамтамасыз ету арқылы өзінің ішкі рәсімдеріне сәйкес биометриялық көрсеткіштер бойынша сәйкестік дәрежесін анықтайды. Клиенттердің өтініштерінің бейнежазбалары брокерде және (немесе) дилерде сақталады.

Фотобейнелердің биометриялық көрсеткіштер бойынша сәйкестік дәрежесінің нәтижелері және СДАО қолжетімді көздерден алған клиенттің сәйкестендіру деректері брокерге және (немесе) дилерге беріледі.

Ескерту. 23-4-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

24. Брокерлік шартта бір мезгілде бағалы қағаздарды номиналды ұстау жөніндегі бірінші санатты брокер және (немесе) дилердің қызмет көрсету туралы талаптары мен тәртібі болуы мүмкін.

24-1. Тараптардың келісуі бойынша брокерлік шартта Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 63-бабының 3-1-тармағына сәйкес брокердің және (немесе) дилердің электрондық қызметтерді көрсету тәртібі қамтылады.

Ескерту. 3-тарау 24-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

25. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

26. Клиент брокерлік шарт жасау кезінде брокерге және (немесе) дилерге мынадай құжаттарды ұсынады:

1) жеке тұлғалар үшін:

жеке басын куәландыратын құжаттың көшірмесі не цифрлық құжаттар сервисінен электрондық құжат (сәйкестендіру үшін);

2) Қазақстан Республикасының резидент- заңды тұлғалары үшін:

жарғының көшірмесі (бар болса);

заңды тұлғаны мемлекеттік тіркеу туралы (қайта тіркеу) анықтаманың көшірмесі;

қол қою (оның ішінде заңды тұлғаның клиенттік тапсырыстарға қол қою құқығы бар өкілдерінің) үлгілері бар, мына (мыналар) туралы мәліметтерді қамтитын нотариалды куәландырылған құжат:

номиналды ұстаушының атауы;

құжатқа қол қою құқығы берілетін номиналды ұстаушының клиенті - заңды тұлғаның атауы;

номиналды ұстаушының клиенті өкілінің лауазымы, тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), жеке басын куәландыратын құжаттың деректері;

осы құжаттағы қол қою үлгілері номиналды ұстау жүйесінде ашылған клиенттің жеке шоты бойынша барлық операцияларды жүзеге асыру кезінде міндетті болып саналатынына нұсқау;

3) Қазақстан Республикасының бейрезидент-заңды тұлғалары үшін:

жарғының көшірмесі (бар болса);

бейрезидент мемлекетінің уәкілетті органы берген заңды тұлғаның мемлекеттік тіркелгенін растайтын құжаттың көшірмесі;

қол қою (оның ішінде заңды тұлғаның клиенттік тапсырыстарға қол қою құқығы бар өкілдерінің) үлгілері бар құжат;

брокерлік шарт жасайтын және өзге де іс-әрекеттерді жүзеге асыратын заңды тұлғаның өкіліне қатысты берілген заңды тұлғаның уәкілетті органының сенімхаты немесе шешімі;

брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында көзделген құжаттар.

Брокер және (немесе) дилер клиентпен электрондық түрде брокерлік шарт жасау кезінде клиент осы тармақта көзделген құжаттардың электрондық көшірмелерін немесе жеке тұлғаның жеке басын куәландыратын құжаттың деректерін және оның жеке сәйкестендіру нөмірін ұсынады.

Ескерту. 26-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

26-1. Брокер және (немесе) дилер жеке тұлға клиентпен брокерлік шартты жасасқан кезде осындай клиент ұсынған мәліметтердің негізінде жеке тұлға клиенттің салық резиденттігін белгілейді.

Ескерту. 26-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкi Басқармасының 16.07.2014 N 150 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Қаулысымен.

27. Брокерлік шарт брокерлік шартта белгіленген мерзім ішінде клиентке брокерлік қызмет көрсету мақсатында жасалады.

Брокерлік шартта қосымша талаптар ретінде брокерге және (немесе) дилерге клиенттік тапсырыстарды ұсыну тәсілдерін көрсету, брокердің және (немесе) дилердің клиенттік тапсырыстарды қабылдауды растау тәртібі және брокердің және (немесе) дилердің клиенттік тапсырыстарды орындау жөніндегі есептерді клиентке ұсыну тәртібі, сондай-ақ Қағидалардың 19, 29, 32, 42 және 43-тармақтарында көзделген жағдайларда клиентке хабарламалар жіберу тәртібі мен мерзімдері қамтылады.

Ескерту. 27-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

27-1. Брокердің немесе дилердің ішкі құжаты кез келген клиенттің ақшасы мен бағалы қағаздарын өзге клиенттердің мүддесі үшін пайдалануға тыйым салынған жағдайларды қоспағанда, брокерлік шартта брокердің және (немесе) дилердің Клиенттің ақшасын осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиенттерінің мүддесі үшін пайдалану мүмкіндігі туралы немесе оған тыйым салу туралы шарт көрсетіледі.

Брокер және (немесе) дилер клиентінің ақшасы мерзімділік, ақылылық және қайтарымдылық талаптарында осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиенттерінің мүддесі үшін бағалы қағаздарды сатып алуға пайдаланылады.

Брокерлік шартта өз ақшасын осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиентіне пайдалануға берген брокердің және (немесе) дилердің клиентіне сыйақы төлеу көзделеді.

Ақшаны, өз міндеттемелерін пайдалануға алған клиент орындамаған кезде брокер және (немесе) дилер осы клиенттің міндеттемелерін өз активтері есебінен орындайды.

Брокерлік шартта брокердің және (немесе) дилердің клиентінің бағалы қағаздарын осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиенттерінің мүдделерінде мерзімділік, ақылылық және қайтарымдылық талаптарында брокердің және (немесе) дилердің пайдалану мүмкіндігі туралы талап көрсетіледі.

Брокерлік шартта өзінің бағалы қағаздарын осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиентіне пайдалануға берген брокердің және (немесе) дилердің клиентіне сыйақы төлеу көзделеді.

Бағалы қағаздарды берген брокердің және (немесе) дилердің клиентіне бағалы қағаздарды пайдаланғаны үшін осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиенті сыйақы төлейді.

Бағалы қағаздарды пайдалану кезеңінде бағалы қағаздарды берген брокердің және (немесе) дилердің клиентіне осы брокердің және (немесе) дилердің өзге клиенті ақша және (немесе) бағалы қағаздар түріндегі кепіл береді, оның төмендетілмейтін қалдығы брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарымен айқындалады.

Бағалы қағаздарды пайдалануға алған клиент өз міндеттемелерін орындамаған кезде брокер және (немесе) дилер осы клиенттің міндеттемелерін өз активтері есебінен орындайды.

Ескерту. 3-тарау 27-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 12.12.2022 № 110 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

28. Брокерлік шартта брокердің және (немесе) дилердің осы брокерлік шартқа сәйкес жасаған және шектеулер мен айрықша талаптар белгіленген бағалы қағаздармен мәмілесі туралы осындай мәмілені жасаған күннен кейінгі күннен кешіктірмей уәкілетті органға хабар беру міндеті көзделеді.

Ескерту. 28-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

29. Брокерлiк шарттың барлық қолданылу мерзiмi iшiнде брокер және (немесе) дилер өз клиентін қатарынан соңғы күнтізбелік 12 (он екi) ай iшiнде осы брокер және (немесе) дилерге уәкiлеттi орган қолданған әкiмшiлiк жазаларды қоспағанда, санкциялар туралы хабардар етеді. Әкiмшiлiк жаза түрiндегi санкциялар бойынша әкiмшiлiк жаза қолдану туралы қаулының орындалуы аяқталған күннен бастап қатарынан соңғы күнтізбелік 12 (он екі) ай ішінде осы брокерге және (немесе) дилерге әкiмшiлiк жаза қолдану туралы мәлiметтер ұсынылады.

Ескерту. 29-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

30. Қағидалардың 29-тармағында көзделген хабарлар жазбаша түрде ресімделеді және клиентке брокер және (немесе) дилер почтамен және (немесе) қолма-қол және (немесе) электронды почтамен немесе мұндай хабарламаны жіберуге негіз туындаған күннен бастап 3 (үш) жұмыс күндері ішінде өзге де ықтимал байланыс түрлерiмен жіберіледі және (немесе) брокер және (немесе) дилердің интернет-ресурсында орналастырылады.

Ескерту. 30-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.10.2016 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

31. Брокерлік шартты жасау және орындау барысында брокер және (немесе) дилер клиентке мынадай қызметтер:

1) инвестициялық шешімдер қабылдауы үшін клиентке қажетті ақпарат береді;

2) қаржы құралдарымен мәмілелер жасау туралы клиентке ұсынымдар береді;

3) өзге де ықтимал ақпараттық, талдау және консультациялық қызметтер көрсетеді.

32. Брокер және (немесе) дилер брокерлік шартты жасау және орындау кезінде клиентке мүдделер қайшылығының пайда болу мүмкіндіктері мен фактілері туралы хабарлайды.

Егер мұндай мәмілені орындау мүдделер қайшылығы туындауына әкеп соқтыратын болса, брокер және (немесе) дилер клиентке қаржы құралдарымен мәмілелер жасауды ұсынбайды.

Осы тармақтың екінші бөлігінде белгіленген талаптарды бұзған жағдайда брокер және (немесе) дилер клиентке осындай бұзушылықтар салдарынан оған келтірілген шығынды және брокерлік шартта белгіленген тұрақсыздық айыбын төлейді.

33. Брокер және (немесе) дилер, брокер ретінде іс-әрекет жасай отырып, клиенттің мүддесін өз мүддесінен, өз қызметкерлерінің, акционерлерінің және үлестес тұлғалардың мүдделерінен басым қояды.

Ескерту. 33-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

34. Брокерлік шартты жасау және орындау барысында брокер және (немесе) дилер Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 43-бабының 3-тармағында белгіленбеген жағдайларды қоспағанда, өзінің клиенті туралы мәліметтердің конфиденциалдылығын, сондай-ақ клиенттен алынған мәліметтің конфиденциалдылығын сақтайды.

Ескерту. 34-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

35. Брокер және (немесе) дилер қаржы құралдарымен мәмілелерді жекелеген клиенттік тапсырыстардың немесе клиенттің брокерге және (немесе) дилерге және (немесе) оның қызметкеріне (қызметкерлеріне) аталған клиент есебінен және мүдделерінде мәмілелерді жасау құқығына сенімхат берген жағдайда инвестициялық комитет шешімдерінің негізінде жасайды.

Ескерту. 35-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

35-1. Клиенттің брокерге және (немесе) дилерге және (немесе) оның қызметкеріне (қызметкерлеріне) аталған клиент есебінен және мүдделерінде қаржы құралдарымен мәмілелерді жасауға сенімхат беруі брокерлік шартта тікелей көзделеді. Аталған сенімхат нотариалды куәландырылады, ал оның деректемелері брокерлік шартта көрсетіледі.

Ескерту. 3-тарау 35-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

36. Клиенттік тапсырыста мынадай деректемелер болады:

1) осы клиенттік тапсырысқа сәйкес жасалуға тиісті қаржы құралдарымен мәмілелердің түрін көрсету;

2) мүддесінде қаржы құралдарымен мәміле жасау болжанған клиент туралы мәліметтер:

жеке тұлға үшін:

тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);

жеке басын куәландыратын құжаттың нөмірі немесе жеке сәйкестендіру нөмірі;

заңды тұлға үшін:

атауы;

бизнес-сәйкестендіру нөмірі;

3) осы клиенттік тапсырысқа сәйкес мәміле жасалуға тиіс эмитенттің атауы, қаржы құралының түрі, қаржы құралдарына берілген қаржы құралының коды немесе халықаралық сәйкестендіру нөмірі (ISIN коды) (айналыс мерзімі өткен және оларды өтеу бойынша міндеттемелерді эмитент орындамаған эмиссиялық бағалы қағаздар бойынша эмитенттің міндеттемелері бойынша талап ету құқықтарына қатысты – талап ету құқықтарының сәйкестендіргіші);

4) сатып алынуға немесе сатылуға тиісті қаржы құралдарының саны, қаржы құралдарын сатып алу немесе сату бағасы, сондай-ақ тиісінше мәміле жасау үшін қажетті мәліметтер;

5) клиенттік тапсырыстың түріне нұсқау:

лимиттік тапсырыс - алдын ала келісілген баға бойынша қаржы құралдарын сатып алуға (сатуға);

нарықтық тапсырыс - нарықтық баға бойынша қаржы құралдарын сатып алуға (сатуға);

буферлік тапсырыс - болашақта болатын баға бойынша қаржы құралдарын сатып алуға (сатуға);

брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында көзделген клиенттік тапсырыстар;

6) егер клиент басқа мерзімді көрсетпесе, ағымдағы сауда сессиясының соңына дейінгі клиенттік тапсырыстың қолданылу мерзімі;

7) клиенттік тапсырыстың қабылданған күні және уақыты (сағат пен минута форматында);

8) осы клиенттік тапсырысты қабылдаған брокер және (немесе) дилер қызметкерінің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса);

9) брокердің және (немесе) дилердің қаржы құралдарымен осы клиенттік тапсырысқа сәйкес жасалуы тиіс мәмілені жасау туралы ұсынымдарының болуы туралы мәліметтер;

10) брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленген деректемелер.

Егер клиент брокер және (немесе) дилерге клиенттік тапсырысты брокердің және (немесе) дилердің электронды қызмет көрсетуі шегінде қамтамасыз етсе, осы тармақтың 8) және 9) тармақшаларында белгіленген деректемелер көрсетілмейді.

Ескерту. 36-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.10.2016 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (қолданысқа енгізілу тәртібін 5-т. қараңыз); 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

37. Клиенттің брокерге және (немесе) дилерге беруге тиісті клиенттік тапсырыстың нысаны мен клиенттік тапсырыс даналарының саны брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленеді. Егер Қағидаларда өзгеше көзделмесе, клиенттік тапсырысқа клиент немесе оның өкілі қол қояды.

Брокер және (немесе) дилер клиенттік тапсырысты алған кезде клиенттік тапсырысқа қол қойған адамның өкілеттігін тексереді, оның ішінде клиенттік тапсырыстардағы (қағаз тасымалдағышта) қолтаңбалардың қол қою үлгілері бар (оның ішінде клиенттік тапсырыстарға қол қою құқығына ие заңды тұлға өкілдерінің) нотариат куәландырған құжатта немесе жеке тұлғаның не оның өкілінің жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген қолтаңбаларға олардың сәйкестігін салыстырып тексеруді жүзеге асырады.

Брокер және (немесе) дилер клиентінің өз қолымен қойған қолтаңбасын механикалық немесе өзгеше көшіру көмегімен қолтаңбаны факсимильді және (немесе) электронды көшіру құралдары, сондай-ақ телефон байланысы немесе нақты уақыт режиміндегі мәтіндік (дауысты) хабарламалармен алмасу бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану арқылы брокерге және (немесе) дилерге берілетін клиенттік тапсырыстарды брокер және (немесе) дилер баламалы байланыс түрлері арқылы берген клиенттік тапсырыстар тізіліміне енгізеді. Көрсетілген тізілім клиенттік тапсырыстарды баламалы байланыс түрлері арқылы беру құқығы берілген брокердің және (немесе) дилердің әрбір клиенттері бөлігінде толтырылады. Тізілім бір айға тең кезеңге жүргізіледі және ол брокердің және (немесе) дилердің клиенттік тапсырысты алған күнін, тапсырыс негізінде жасалуға тиісті мәміле түрін, клиенттік тапсырыс клиентке берілген арқылы байланыс түрін қамтиды. Клиент баламалы байланыс түрлері арқылы клиенттік тапсырыстар берген есепті айдан кейін брокер және (немесе) дилер клиентте немесе оның уәкілетті өкілінде көрсетілген тізілімге қол қояды.

Клиенттің немесе оның өкілінің тізілімге қол қоюы клиент немесе оның өкілі баламалы байланыс түрлері арқылы берген клиенттік тапсырысты берудің дұрыстығын растайды.

Клиенттік тапсырысты электрондық құжат нысанында немесе өзге электрондық цифрлық нысанында, оның ішінде SWІFT жүйесін, Bloomberg немесе Reuters ақпараттық талдау жүйелерін, нақты уақыт режиміндегі мәтіндік (дауысты) хабарламалармен алмасу бағдарламалық қамтамасыз етуді не өзге сауда платформаларын пайдалану арқылы жасауға және беруге жол беріледі (номиналды ұстаушы болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің клиенті электрондық қызметті алуға өтініш жасаған жағдайда).

Ескерту. 37-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

38. Клиенттік тапсырысты кейіннен брокер және (немесе) дилер Қағидалардың 37-тармағының үшінші бөлігінің талаптарына сәйкес клиенттік тапсырыстардың тізілімін толтыру және жүргізуімен телефон байланысы немесе бейнеконференция байланысы құралдары арқылы беруіне рұқсат етіледі. Клиенттік тапсырысты телефон байланысы немесе бейнеконференция байланысы құралдары арқылы қабылдаған кезде аудиотехника немесе арнайы техникалық құралдарды пайдалана отырып, клиентпен не клиенттің атынан клиенттік тапсырысты телефон байланысы немесе бейнеконференция байланысы құралдары арқылы беруге уәкiлеттi оның өкiлiмен сөйлесудің жазбасы (бұдан әрі - телефон немесе бейнежазба) жүзеге асырылады.

Клиенттік тапсырыстың телефон немесе бейнежазбасы мынадай мәліметтерді қамтиды:

1) мүддесінде қаржы құралдарымен мәміле жасау болжанған клиенттің тегі, аты, әкесінің аты (бар болса), атауы;

2) осы клиенттік тапсырысқа сәйкес жасалуға тиісті қаржы құралдарымен мәмілелердің түрі;

3) осы клиенттік тапсырысқа сәйкес мәміле жасалуға тиіс қаржы құралы түрі (эмитенттің атауы, қаржы құралының түрі, қаржы құралының коды және (немесе) ISIN);

4) сатып алынуға немесе сатылуға тиісті қаржы құралдарының саны және (немесе) көлемі, қаржы құралдарын сатып алу немесе сату бағасы;

5) осы Қағидаларда және (немесе) брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында көзделген клиенттік тапсырыстың түрі, оның ішінде лимиттік, нарықтық, буферлік клиенттік тапсырыс;

6) клиенттік тапсырыстың қолданылу мерзімі;

7) клиенттік тапсырыстың қабылданған күні және уақыты (сағат пен минут форматында);

9) мәмілені тиісті түрде жасауға қажетті, брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленген мәліметтер (бар болса).

Қағидалардың 37-тармағының үшінші бөлігінде көзделген клиенттік тапсырыстар тізілімінің деректері телефон немесе бейнежазба деректеріне сәйкес келмеген кезде брокердің және (немесе) дилердің және оның клиентінің іс-қимылы брокерлік шартта айқындалады.

Брокердің және (немесе) дилердің клиенттік тапсырысты телефон байланысы немесе бейнеконференция байланысы құралдарымен қабылдаған кезде клиенттерді сәйкестендіру талаптары мен тәртібі брокерлік шартта және брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында айқындалады және онда клиентті мынадай ақпарат бойынша сәйкестендіру де қамтылады:

жеке тұлға үшін: тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), жеке сәйкестендіру нөмірі және код сөзі (егер код сөзін пайдалану мүмкіндігі осы жеке тұлғамен жасалған брокерлік шартта көзделген жағдайда);

заңды тұлға үшін: заңды тұлғаның толық атауы, бизнес-сәйкестендіру нөмірі (ол бар болса), заңды тұлғаның клиенттік тапсырысты беретін өкілінің тегі, аты, әкесінің аты (ол бар болса), лауазымы.

Брокер және (немесе) дилер Қағидалардың осы тармағының төртінші бөлігінде көрсетілген ақпаратқа рұқсаты бар тұлғалардың тізбесін айқындайды және ішкі құжаттарға сәйкес олардың есебін жүргізеді.

Ескерту. 38-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

39. Егер брокерлік шартта жекелеген клиенттердің клиенттік тапсырыстарына қатысты өзгеше көзделмесе, клиенттік тапсырыстар оларды қабылдауына қарай хронологиялық тәртіппен орындалады.

40. Брокер және (немесе) дилер клиенттік тапсырысты орындауға:

1) клиенттік тапсырыс мазмұныны Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына және брокерлік шартқа қарама-қайшы болған кезде;

2) егер, клиенттік тапсырыс берілген бағалы қағаздарға ауыртпалық салынса;

3) егер клиенттік тапсырысқа брокердің және (немесе) дилердің жауапты қызметкерінің қатысуымен клиент қол қоймаған жағдайда, клиенттік тапсырыстағы (қағаз тасымалдағышта) қолтаңба үлгісі қол қою үлгілері бар (оның ішінде клиенттік тапсырысқа қол қою құқығына ие заңды тұлғалар өкілдерінің) нотариат куәландырған құжатта немесе жеке тұлғаның (оның ішінде оның өкілінің) жеке басын куәландыратын құжатта көрсетілген қолтаңбаларға көзбен шолып өткенде сәйкес келмеген кезде;

4) телефон байланысының құралдары арқылы клиенттік тапсырыс берген кезде осы Қағидаларға, брокерлік шартта және брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында айқындалған талаптарға және тәртіпке сәйкес клиентті сәйкестендіруге мүмкін болмаған жағдайда;

5) брокерлік шартта және брокер және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында көзделген жағдайларда қабылдамайды.

Осы тармақтың 3) тармақшасында белгіленген брокердің және (немесе) дилердің клиенттік тапсырысты қабылдаудан бас тартуы үшін негіз электрондық құжат нысанында немесе өзге де электрондық-цифрлық нысанда, оның ішінде SWIFT (Свифт), Bloomberg (Блумберг), Reuters (Рейтер) жүйелерін пайдалана отырып берілген клиенттік тапсырыстарға қолданылмайды.

Ескерту. 40-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.09.2021 № 95 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

40-1. Қағидалардың 40-тармағында белгіленген клиенттік тапсырысты орындамаған себептерін көрсете отырып, Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасында, брокерлік шартта және брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленген тәртіпте және талаптарда брокер және (немесе) дилер почтамен және (немесе) қолма-қол және (немесе) электронды почтамен немесе өзге де ықтимал байланыс түрлерімен клиентке хабарламаны жібереді (еркін нысанда).

Ескерту. 3-тарау 40-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

41. Брокерлік шартта оның қолданылуын тоқтатудың негіздері, сондай-ақ брокерлік шарттың қолданылуы тоқтаған жағдайда тараптардың әрекет ету тәртібі көзделеді.

Егер брокерлік шарттың қолданылуы тоқтаған сәтке брокер және (немесе) дилердің шоттарында және кассасында тиісті клиентке тиесілі қаржы құралдары мен ақша (бірінші санатты брокер-дилердің номиналды ұстауындағы қаржы құралдарын қоспағанда) қалған болса, олар осы клиентке брокерлік шарттың қолданылуы тоқтаған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қайтарылады. Брокерлік шартта клиенттің қаржы құралдары мен ақшасын қайтарудың бұдан да қысқа мерзімі белгіленеді.

42. Лицензияның қолданылуы тоқтатыла тұрған жағдайда брокер және (немесе) дилер уәкiлеттi органның хабарламасын алған күннен бастап екі жұмыс күні iшiнде бұл жөнінде:

1) өз клиенттеріне жеке хабарлама жіберу және тиiстi хабарландыруларды клиенттерге қол жетімді орындарда (осы брокердің және (немесе) дилердің бас офисі мен филиалдарының үй-жайларында, сондай-ақ интернет-ресурсында (бар болса) орналастыру арқылы;

2) осы брокердің және (немесе) дилердің номиналды ұстау шоттары ашылған номиналды ұстаушыларға хабарлайды.

43. Лицензиясынан айырған жағдайда, брокер және (немесе) дилер уәкілетті органның хабарламасын алған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде бұл жөнінде:

1) лицензиясынан айыру себебінен брокерлік қызметті көрсету жөніндегі шартты бұзғаны туралы өз клиенттеріне жеке хабарлама жіберу арқылы;

2) осы брокердің және (немесе) дилердің номиналды ұстау шоттары ашылған номиналды ұстаушыларға хабарлайды.

Лицензиясынан айырған жағдайда, брокер және (немесе) дилер уәкілетті органның хабарламасын алған күннен бастап күнтізбелік отыз күн ішінде клиенттің бұйрығы негізінде орталық депозитарийге немесе жасасқан шарт бар болса жаңа брокерге және (немесе) дилерге өткізеді және тиісті хабарландыруды клиенттерге қолжетімді орындарда (осы брокердің және (немесе) дилердің бас офисі мен филиалдарының үй-жайларында) орналастырады.

Ескерту. 43-тармаққа өзгеріс енгізілді - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4-тарау. Банк болып табылмайтын брокер және (немесе) дилер шетел валютасымен жасайтын мәмілелерді қоспағанда, қаржы құралдарымен мәмілелер жасау

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

44. Брокер және (немесе) дилер өз есебінен және өз мүддесі үшін (дилер ретінде), сол сияқты өз клиентінің есебінен және оның мүддесі үшін (брокер ретінде) қаржы құралдарымен мәмілелер жасауға құқылы.

45. Банк болып табылмайтын немесе Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 63-бабының 1-тармағы төртінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген қызметті жүзеге асыруға лицензиясы жоқ бiрiншi санатты брокер және (немесе) дилер клиенттерге тиесiлi ақшаны есепке алу және сақтау үшін банк шоттарын онымен үлестес емес банктерде және (немесе) орталық депозитарийде және (немесе) клирингтік ұйымдарда және (немесе) есеп айырысу ұйымдарында және (немесе) шетелдік есеп айырысу ұйымдарында ашады.

Ескерту. 45-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

45-1. Брокер және (немесе) дилер клирингтік ұйымының (орталық контрагенттің) алдындағы міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ету мақсатында клирингтік ұйымының (орталық контрагенттің) шотына ақша аударуға құқылы.

Ескерту. 45-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

45-2. Банк болып табылмайтын брокер және (немесе) дилер клиенттердің ақшасын есепке алуға және сақтауға арналған банк шоттарына есептеу үшін клиенттерден қолма-қол ақша қабылдамайды.

Ескерту. 45-2-тармақпен толықтырылды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

46. Ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында да, сол сияқты ұйымдастырылмаған бағалы қағаздар нарығында да жүзеге асырылуы мүмкін мынадай:

1) "Екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыра алатын туынды бағалы қағаздардың және туынды қаржы құралдарының базалық активтерін сатып алу тізбесін және тәртібін, сондай-ақ қайталама нарықта мемлекеттік бағалы қағаздармен және мемлекеттік емес бағалы қағаздармен, ұйымдаспаған бағалы қағаздар нарығында туынды қаржы құралдарымен мәмілелер жасау жағдайларын белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының 2007 жылғы 16 шілдедегі № 210 қаулысына (Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4892 болып тіркелген) сәйкес мәмілелер жасау;

2) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздарын бастапқы нарықта орналастыру кезінде олармен мәмілелер жасау;

3) шет мемлекеттердің Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 16149 болып тіркелген "Облигацияларын банктер және банк холдингтері меншікке сатып алатын халықаралық қаржы ұйымдарының тізбесін және банктер мен банк холдингтері меншікке сатып алатын облигацияларға қойылатын талаптарды белгілеу туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2017 жылғы 29 қарашадағы № 234 қаулысымен белгіленген рейтингі бар орталық үкіметтері шығарған, мемлекеттік бағалы қағаздар мәртебесі бар облигацияларды бастапқы нарықта орналастырған кезде олармен мәмілелер жасау;

4) "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабына сәйкес банктердің иемденуіне рұқсат етілген мемлекеттік емес бағалы қағаздарды бастапқы нарықта орналастырған кезде олармен мәмілелер жасау;

5) басымдықпен сатып алу құқығын іске асыру жағдайларын қоспағанда, банк болып табылатын брокердің және (немесе) дилердің қаржы құралдарымен мәмілелері ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында жасалады.

Ескерту. 46-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 13.12.2021 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

47. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

48. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

49. Брокерге және (немесе) дилерге 5 (бес) жұмыс күніне дейінгі есеп айырысу кезеңімен мәмілелер жасасуға рұқсат етіледі, бұл ретте мәміленің бір тарабының қаржы құралын немесе ақшаны жеткізу бойынша міндеттемелерін орындауы мәміле жасалған күннен бастап 4 (төрт) жұмыс күн ішінде мәміленің басқа тарабының ақшаны немесе қаржы құралын жеткізу бойынша қарсы міндеттемелерін орындаған жағдайында мүмкін болады. Көрсетілген мәмілелер бойынша есеп айырысулар мәміле тарабының қаржы құралдарын жеткізу бойынша міндеттемелерін орындауы оның өзге қаржы құралдарын алу бойынша қарсы талаптарын орындаусыз немесе орталық контрагенттің қызметтерін қолданумен мүмкін болмайтын "төлемге қарсы жеткізу" қағидаты бойынша орталық депозитарий немесе шетелдік есеп айырысу ұйымдары арқылы жүзеге асырылады.

Ескерту. 49-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

49-1. Брокер және (немесе) дилер 3 (үш) жұмыс күніне дейін есеп айырысу кезеңімен ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында бағалы қағаздармен мәмілелерді:

1) "төлемге қарсы жеткізу" қағидаты бойынша;

2) клиринг ұйымының және (немесе) орталық контрагенттің көрсетілетін қызметтерін қолданумен, қор биржасының ішкі қағидаларында белгіленген қағидаттар мен әдістер бойынша жасайды.

Ескерту. 3-тарау 49-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.05.2014 № 98 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.
49-2. Алып тасталды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

50. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

51. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

52. Брокер және (немесе) дилер шарттарымен мәмілелер мәні болып табылатын қаржы құралдарын кері сатып алу не кері сату міндеттемелері көзделетін ұйымдастырылмаған нарықта қаржы құралдарымен мәмілелер жасамайды.

53. "Репо" операциялары, сондай-ақ брокердің және (немесе) дилердің меншік ақшасының есебінен не брокерлік шарт шеңберінде клиенттің бұйрығына сәйкес брокер және (немесе) дилер жүзеге асыратын мәміленің нысаны болып табылатын қаржы құралдарын кері сатып алу не сату міндеттемесін көздейтін "репо" операциялары болып табылмайтын операциялар күнтізбелік 90 (тоқсан) күннен аспайтын мерзімге (көрсетілген операциялардың бастапқы мерзімін ұзартуды ескере отырып) жасалады.

Ескерту. 53-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

53-1. Құны Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына сәйкес қаржы құралдары немесе қаржы активтері болып табылмайтын және кімнен болмасын талап ету құқығы жоқ криптография және (немесе) компьютерлік есептеу құралдарын қолдана отырып орталықтандырылмаған ақпараттық жүйеде құрылатын және есепке алынатын шамалар құнына (құнының өзгеруіне) байланысты болатын қаржы құралдары брокер және (немесе) дилер жүзеге асыратын мәміленің нысанасы болып табылмайды.

Ескерту. Қағида 53-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 29.10.2018 № 267 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

54. Брокер және (немесе) дилердің шоттарындағы клиент активтерінің ең төменгі құны жасалған маржалық мәмілелер болған кезде маржаның шектеулі деңгейін ескермей, тұрақты түрде қор биржасының сауда жүйесінде брокер және (немесе) дилер осы клиенттің тапсырмасы бойынша "тікелей" тәсілмен жасаған "репо" ашудың барлық операциялары сомасынан отыз пайыздан кем емес мөлшерді құрайды.

Қағидалардың осы тармағында клиенттің активтері ретінде мыналар танылады:

ақша;

Қазақстан Республикасының екінші деңгейдегі банктеріндегі салымдар;

Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары;

"Standard & Poor 's" агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В –" - тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе басқа рейтинг агенттіктерінің бірінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингтік бағасы бар бағалы қағаздар.

Осы тармақтың талаптары орталық контрагенттің қызметтерін қолдана отырып, қор биржасының сауда жүйесінде брокер және (немесе) дилер "тікелей" тәсілмен жасаған "репо" операцияларына қолданылмайды.

Ескерту. 54-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

55. Брокердің және (немесе) дилердің немесе оның тапсырмасы бойынша мәміле жасасу жоспарланған клиентінің тиісті шотында бағалы қағаздардың қажетті саны немесе ақша болмаған кезде брокер және (немесе) дилер есеп айырысулары "төлемге қарсы жеткізу" қағидаты бойынша (мәміленің бір тарабының қаржы құралын немесе ақшаны жеткізу жөніндегі міндеттемелерді орындауы мәміленің басқа тарабының ақшаны немесе қаржы құралын жеткізу жөніндегі қарсы міндеттемелерді орындауымен мүмкін болатын) жүзеге асырылатын бағалы қағаздармен мәмілені жасамайды (мәміле жасасуға өтінім бермейді).

Осы тармақтың бірінші бөлігі осы клиенттің тәуекелін сипаттайтын көрсеткіштің мәні Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8796 болып тіркелген "Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және дилерлік қызметті, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін тәуекелдерді басқару мен ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2013 жылғы 27 тамыздағы № 214 қаулысында (бұдан әрі - № 214 қаулы) белгіленген талаптарға сәйкес болған кезде орталық контрагенттің қызметін пайдалана отырып жасалатын және (немесе) клиенттің тапсырмасы, оның есебінен және мүддесі бойынша жасалатын мәмілелерге, сондай-ақ екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының бағалы қағаздармен жасаған мәмілелеріне қолданылмайды.

Брокер және (немесе) дилер есеп айырысу мәміле жасалған күннен кейін жүзеге асырылатын бағалы қағаздармен мәмілелер жасайды, мәміле жасаған сәтте брокердің және (немесе) дилердің немесе клиенттің тапсырмасы бойынша мәміле жасау жоспарланған оның тиісті шотында бағалы қағаздардың немесе ақшаның қажеті саны болмаған кезде, егер бағалы қағаздар немесе ақша мәміле объектісі болып табылатын болса, есеп айырысулар жүргізілген кезге дейін бұрын жасалған мәміле негізінде брокердің және (немесе) дилердің немесе оның клиентінің шотына есептелетін болады.

Ескерту. 55-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 13.12.2021 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

56. Брокер және (немесе) дилер халықаралық (шетелдік) бағалы қағаздар нарықтарында қазақстандық және шетелдік эмитенттердің қаржы құралдарын сатып алу-сату бойынша мәмiлелердi осы қаржы құралдарымен мәмiлелер бойынша есеп айырысулар "төлемге қарсы жеткiзу" қағидаты бойынша шетелдік есеп айырысу ұйымдары арқылы жүзеге асырылуы, мәміленің бір тарабының қаржы құралдарын жеткiзу бойынша мiндеттемелерiн орындауы оның өзге қаржы құралдарын алу бойынша қарсы талаптарын орындаусыз немесе орталық контрагенттің қызметтерін пайдаланусыз мүмкін болмауы талаптарымен жасайды.

Ескерту. 56-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

56-1. Брокер және (немесе) дилер уәкілетті органның шетел валютасымен айырбастау операцияларына лицензиясы болған кезде (қолма-қол емес шетел валютасымен айырбастау операциялары бөлігінде) мәмілелер бойынша есеп айырысулар банктер және (немесе) Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдары және (немесе) шетелдік есеп айырысу ұйымдары арқылы жүзеге асырылатын жағдайда, халықаралық (шетелдік) бағалы қағаздар нарықтарында шетел валютасын сатып алу немесе сату бойынша мәмілелер (оның ішінде валюталық своп операцияларына жататын мәмілелер, спот мәмілелер) жасайды.

Ескерту. 4-тарау 56-1-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 26.09.2023 № 70 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

56-2. Соның талаптарына сәйкес туынды қаржы құралдарымен мәмілелер, репо операциялары және (немесе) объектісі бағалы қағаздар, валюта және (немесе) үлгілік шарттарын кәсіптік ұйым немесе уәкілетті орган бекіткен тізбеге кіретін шетелдік кәсіптік ұйым әзірлеген өзге де қаржы құралдары болып табылатын өзге де мәмілелер жасалуы мүмкін контрагентпен қолданыстағы бас қаржы келісімі болған кезде брокерге және (немесе) дилерге осы бас қаржы келісімінде айқындалған жағдайларда төлемдер неттингін жүзеге асыру рұқсат етіледі.

      Ескерту. 4-тарау 56-2-тармақпен толықтырылды - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 26.09.2023 № 70 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      57. Алып тасталды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
      58. Алып тасталды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

59. Брокер ретінде қаржы құралдарымен мәмілелер жасау кезінде, брокер және (немесе) дилер клиенттік тапсырманы аса жақсы орындау үшін мүмкіндігінше барлық күшін салады.

60. Брокерлік шартта көзделген жағдайларда не осы клиенттің мүдделерін қорғау мақсатында брокер және (немесе) дилер қаржы құралдарымен мәмілелер жасауды басқа брокер және (немесе) дилерге тапсырады. Брокер және (немесе) дилердің қаржы құралдарымен мәміле жасауды басқа брокер және (немесе) дилерге тапсыруы Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасына және Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Көрсетілген қаржы құралдарымен мәміле туралы мәліметтер осы мәмілені жасау тапсырылған брокер және (немесе) дилердің атауы көрсетілген брокер және (немесе) дилердің ішкі есепке алу журналында көрсетіледі.

Ескерту. 60-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

61. Брокерлік және дилерлік қызметті инвестициялық портфельді басқару қызметімен қоса атқарғанда, брокердің және (немесе) дилердің меншік қаражаты есебінен қаржы құралдарымен мәміле жасау жөніндегі шешімдерді инвестициялық комитет қабылдайды.

62. Брокер және (немесе) дилер ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған нарықтарда жасалған туынды қаржы құралдарымен мәмілелер тізіліміне (бұдан әрі - тізілім) қосылу үшін апта сайын есепті кезеңнен кейінгі аптаның бірінші жұмыс күні Астана қаласының уақытымен 14-00-ден кешіктірмей орталық депозитарийге Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17920 болып тіркелген "Орталық депозитарийдің қызметін жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 29 қарашадағы № 307 қаулысымен бекітілген Орталық депозитарий қызметін жүзеге асыру қағидаларының және орталық депозитарийдің ішкі құжаттарының талаптарына сәйкес ақпаратты ұсынады.

Ақпарат ақпаратты беру күніндегі барлық қолданыстағы ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған нарықта туынды қаржы құралдарымен жасалған мәмілелер бойынша, сондай-ақ есепті кезеңде жасалған және орындалған мәмілелер бойынша ұсынылады.

Ескерту. 62-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 26.09.2023 № 70 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63. Қажет болған жағдайда тізілімге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізу қажет болған жағдайда Қағидалардың 62-тармағында көрсетілген брокер және (немесе) дилер орталық депозитарийге жаңартылған ақпаратты және тізілімге өзгерістер және (немесе) толықтырулар енгізудің қажеттігінің себебін көрсете отырып жазбаша түсіндірме ұсынады.

4-1-тарау. Банк болып табылмайтын брокердің және (немесе) дилердің шетел валютасымен мәмілелер жасауы

Ескерту. Қағида 4-1-тараумен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-1. Брокер және (немесе) дилер уәкілетті органның шетел валютасымен айырбастау операцияларына лицензиясы болған кезде (қолма-қол емес шетел валютасымен айырбастау операциялары бөлігінде) Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы заңнамасының мақсатында валюталық бақылау агентінің функциясын орындайтын уәкілетті банк болып танылады.

Валюталық бақылау агентінің функциясын орындайтын уәкілетті банк ретінде танылатын брокер және (немесе) дилер қолма-қол емес нысанда шетел валютасын сатып алу немесе сату бойынша мәмілелерін (қор биржасының ішкі құжаттарына сәйкес валюталық своп операцияларына жататын мәмілелерді қоспағанда) жасайды:

1) меншікті активтер есебінен;

2) активтер есебінен және өз клиенттерінің тапсырмасы бойынша;

3) басқаруындағы активтердің есебінен (брокерлік және (немесе) дилерлік қызметі инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметімен қоса атқарған кезде).

Ескерту. 63-1-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-2. Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде 2019 жылғы 15 сәуірде № 18512 болып тіркелген "Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды жүзеге асыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 30 наурыздағы № 40 қаулысында, Қағидаларында, брокер және (немесе) дилер клиенттік активтерінің және қатысты брокерлік шартта меншікті активтерге және (немесе) басқаруындағы активтерге қатысты (инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметпен қоса атқарған кезде) брокерлік шартта көзделген тәртіпте қолма-қол емес шетел валютасын сатып алу және (немесе) сату бойынша қызмет көрсетуді жүзеге асырады.

Валюталық бақылау агентінің функциясын орындайтын уәкілетті банк ретінде танылатын брокер және (немесе) дилер, жүргізілген валюталық операциялар туралы есепті Қазақстан Республикасының Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 18544 болып тіркелген "Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды мониторингтеу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2019 жылғы 10 сәуірдегі № 64 қаулысына сәйкес жібереді.

Ескерту. 63-2-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-3. Брокер және (немесе) дилер, оған және оның клиенттеріне тиесілі қолма-қол емес шетел валютасын есепке алу және сақтау үшін брокердің және (немесе) дилердің үлестес тұлғалары болып табылмайтын банктерде және (немесе) орталық бағалы қағаздар депозитарийінде және (немесе) шетелдік есеп айырысу ұйымдарында бөлек банк шоттарын ашады. .

Осы талап қор биржасында брокерге және (немесе) дилерге және оның клиенттеріне тиесілі қолма-қол емес шетел валютасын есепке алған және сақтаған жағдайда қолданылмайды.

Ескерту. 63-3-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-4. Брокердің және (немесе) дилердің қор биржасында қолма-қол емес шетел валютасын сатып алу немесе сату мәмілелерін жасауы мынадай тәсілдермен:

1) сатып алынатын қолма-қол емес шетел валютасына толығымен алдын ала ақы төлеу немесе сатылатын қолма-қол емес шетел валютасын алдын ала жеткізу талаптарымен;

2) қор биржасының (клирингтік ұйымының) ішкі құжаттарына сәйкес сатып алынатын қолма-қол емес шетел валютасына жартылай алдын ала ақы төлеу немесе сатылатын қолма-қол емес шетел валютасын жартылай алдын ала жеткізу талаптарымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 63-4-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
63-5. Алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-6. Клирингтік ұйымның және (немесе) орталық контрагенттің қызметін қолдана отырып қор биржасында қолма-қол емес шетел валютасымен мәмілелер жасау талаптары мен тәртібі, сондай-ақ осындай мәмілелер бойынша міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету талаптары мен тәртібі қор биржасының, клирингтік ұйымның және (немесе) орталық контрагенттің ішкі құжаттарында белгіленеді.

Брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында қолма-қол емес шетел валютасымен мәмілелер жасау тәртібіне (жасауға өтінім беруге) қойылатын қосымша талаптар айқындалады.

Ескерту. 63-6-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

4-2-тарау. Брокердің және (немесе) дилердің банктік операцияларды жүргізу тәртібі

Ескерту. Қағида 4-2-тараумен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-7. Брокер және (немесе) дилер банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға уәкілетті органның тиісті лицензиясының негізінде мынадай банк операцияларын жүзеге асырады:

1) заңды тұлғалардың банк шоттарын ашу және жүргізу;

2) жеке тұлғалардың банк шоттарын ашу және жүргізу;

3) аударым операциялары: төлемдер мен ақша аударымдары бойынша жеке және заңды тұлғалардың тапсырмаларын орындау;

4) төлемділік, мерзімділік пен қайтарымдылық талаптарында банктік қарыз операциялары;

5) қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруды қоспағанда, шетел валютасымен айырбастау операциялары.

Брокер және (немесе) дилер банк заңнамасына, төлемдер және төлем жүйелері туралы заңнамаға және валюталық заңнамаға сәйкес осы тармақта көзделген банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асырады.

Ескерту. 63-7-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-8. Бірінші санатты брокер және (немесе) дилер білікті инвесторлар болып табылған жеке тұлға - клиенттерге уәкілетті органның тиісті лицензиясы болған кезде Қағидалардың 63-9-тармағында көзделген бағалы қағаздар мен өзге де қаржы құралдарын сатып алу мақсатына ғана төлемділік, мерзімділік пен қайтарымдылық талаптарында қарыз береді.

Бұл ретте осы тармақта көрсетілген қарыздар білікті инвестор болып табылатын әрбір жеке тұлға - клиентке қатысты он миллион теңгеден аспайтын сомаға беріледі.

Осы тармақтың талаптары Қағидалардың 6-тарауында көзделген маржалық мәмілелер жасаған кезде қолданылмайды.

Ескерту. 63-8-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-9. Қағидалардың 63-8-тармағына сәйкес брокердің және (немесе) дилердің қарыз қаражаты есебінен сатып алуға рұқсат етілген қаржы құралдары ретінде мынадай қаржы құралдары танылады:

1) басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес эмиссияланған бағалы қағаздарды қоспағанда, Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары;

2) "Самұрық-Қазына" ұлттық әл-ауқат қоры" акционерлік қоғамы шығарған борыштық бағалы қағаздар;

3) Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "А-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Investors Service немесе Fitch агенттіктерінің ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's ұлттық шкаласы бойынша "kzА-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Investors Service немесе Fitch агенттіктерінің ұлттық шкаласы бойынша ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының заңды тұлғаларының акциялары;

4) қор биржасының ресми тізіміне енгізілген, қор биржасы ресми тізімінің "Негізгі" алаңының "Акциялар" секторының "Премиум" санатының талаптарына сәйкес келетін заңды тұлғалардың акциялары немесе қор биржасы индексінің өкілдік тізіміндегі заңды тұлғалардың акциялары.

63-10. Алып тасталды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-11. Бірінші санатты брокер және (немесе) дилер Қағидалардың 63-7-тармағының 1), 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген операцияларды жүзеге асырған кезде брокер және (немесе) дилер Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17005 болып тіркелген "Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтердің, сондай-ақ олардың мәнінің сақталуын сипаттайтын көрсеткіштердің түрлерін белгілеу, Бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыратын ұйымдар сақтауға тиісті пруденциялық нормативтердің мәндерін есеп айырысу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының 2018 жылғы 27 сәуірдегі № 80 қаулысында белгіленген жарғылық және меншікті капиталдың ең төменгі мөлшерін сақтайды.

Ескерту. 63-11-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 13.12.2021 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

63-12. Брокерлік брокердің және (немесе) дилердің 63-7-тармағында көзделген банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыру талаптарын бір уақытта қамтиды.

5-тарау. Есепке алуды ұйымдастыру

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

64. Бiрiншi санатты брокерге және (немесе) дилерге тиесiлi қаржы құралдары мен ақша оның клиенттерiнiң қаржы құралдары мен ақшасынан бөлек есепке алынады. Осы мақсатта бiрiншi санатты брокер және (немесе) дилер өзіне және өзінің клиенттеріне тиесiлi қаржы құралдары мен ақшаны бөлек есептеуге және сақтауға арналған жеке шоттарды (қосалқы шоттарды) және банк шоттарын онымен үлестес емес банктерде және (немесе) бағалы қағаздардың орталық депозитарийінде және (немесе) кастодиандарда (тек шетел эмитенттерiнiң бағалы қағаздары бойынша) және (немесе) клирингтік ұйымдарда және (немесе) есеп айырысу ұйымдарында және (немесе) шетелдік есеп айырысу ұйымдарында ашады.

Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 63-бабының 1-тармағы төртінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар бірінші санатты брокер және (немесе) дилер өзінің клиенттеріне тиесілі ақшаны бөлек есептеуге және сақтауға арналған банк шоттарын өз бетінше ашуға құқылы.

Ескерту. 64-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

65. Бiрiншi санатты брокер және (немесе) дилер клиенттерден келіп түсетін қаржы құралдары мен ақшаны брокердің және (немесе) дилердің клиенттеріне тиесiлi қаржы құралдары мен ақшаға есеп жүргізуге және сақтауға арналған шоттарға онымен үлестес емес банктерде және (немесе) бағалы қағаздардың орталық депозитарийінде және (немесе) кастодиандарда (тек шетел эмитенттерiнiң бағалы қағаздары бойынша) және (немесе) клирингтік ұйымдарда және (немесе) есеп айырысу ұйымдарында және (немесе) шетелдік есеп айырысу ұйымдарында қаржы құралдары мен ақша келіп түскен сәттен бастап үш жұмыс күні ішінде аударуға тиіс.

Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 63-бабының 1-тармағы төртінші бөлігінің 1), 2) және 3) тармақшаларында көзделген қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар бірінші санатты брокер және (немесе) дилер клиенттерден келіп түсетін аталған брокердің және (немесе) дилердің көрсетілген клиенттерге ашқан банк шоттарына осы тармақтың бірінші бөлігінде белгіленген мерзімде аударуға құқылы.

Ескерту. 65-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

65-1. Уәкілетті органның аударым операцияларын жүзеге асыруға лицензиясы жоқ брокер және (немесе) дилер оның ақшасын үшінші тұлғалардың пайдасына аудару (есептен шығару) бойынша клиенттің тапсырмасын, егер осы тапсырма осы брокер және (немесе) дилер арқылы қаржы құралдарымен жасалған мәмілелер бойынша клиенттің міндеттемелерін орындалмауына байланысты болса орындамайды.

Ескерту. 65-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

66. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.10.2016 № 259 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

67. Брокер және (немесе) дилер осы брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен мынадай есепке алу журналдарын жүргізу арқылы сенімді және өзекті (есеп деректерін өзгерту үшін негіздер туындаған күні) есепті жүргізеді:

1) клиенттік тапсырыстар және олардың орындалуы (орындалмауы);

2) қаржы құралдарымен жасалған мәмілелер және олардың орындалуы (орындалмауы);

3) жеке шоттардағы қаржы құралдары және олардың санындағы өзгерістер;

4) жеке шоттардағы ақша және олардың санындағы өзгерістер;

5) қаржы құралдары бойынша түскен және бөлінген кірістер;

6) клиенттердің наразылықтары және оларды қанағаттандыру шаралары;

7) клиенттік тапсырыстардың орындалуы туралы клиенттер берген есептер;

8) жасалған брокерлік шарттар және номиналдық ұстау шарттары;

9) брокердің және (немесе) дилердің меншікті активтерінің есебінен жасалған мәмілелерге қатысты қабылданған инвестициялық шешімдер;

10) басқа брокерге және (немесе) дилерге тапсырылған қаржы құралдарымен мәмілелер жасауға берілген бұйрықтар және (немесе) тапсырмалар;

11) клиенттердің брокерге және (немесе) дилерге және (немесе) оның қызметкеріне (қызметкерлеріне) осындай клиенттер есебінен және мүдделерінде қаржы құралдарымен мәмілелер жасауға берген сенімхаттар;

12) валюталық шарттар;

13) брокер және (немесе) дилер осы брокердің және (немесе) дилердің басқа клиенттерінің мүдделері үшін пайдаланған клиенттің ақшасы;

14) брокер және (немесе) дилер осы брокердің және (немесе) дилердің басқа клиенттерінің мүдделері үшін пайдаланған клиенттің бағалы қағаздары;

15) бағалы қағаздарды берген брокердің және (немесе) дилердің клиентіне кепілге берілген бағалы қағаздар немесе ақша;

16) брокердің және (немесе) дилердің инсайдерлерінің жасалған мәмілелері.

Осы тармақтың 12) тармақшасында көрсетілген журналды жүргізуді брокер және (немесе) дилер уәкілетті органның шетел валютасымен айырбастау операцияларын ұйымдастыруға лицензиясы болған кезде жүзеге асырады.

Осы тармақта аталған журналдарды электрондық құжат нысанында жүргізуге рұқсат беріледі.

Ескерту. 67-тармақ жаңа редакцияда - ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 28.12.2023 № 96 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

68. Клиент бағалы қағаздармен мәмілелер жасасу, оның ішінде байланыстың баламалы түрлерімен жеке шот ашу және жүргізу мақсатында, сондай-ақ осы есеп деректерін өзгерту үшін ұсынған құжаттарды, брокер және (немесе) дилер осы жеке шот жабылған күннен бастап 5 (бес) жыл ішінде Бағалы қағаздар нарығы туралы заңның 36-бабының 9-тармағына сәйкес сақтауға тиіс.

Ескерту. 68-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 27.08.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

69. Брокер және (немесе) дилер халықаралық (шетелдік) нарықтарда мәмілелер жасай отырып, жасалған мәміленің орындалуы туралы құжаттардың сақталуын қамтамасыз етеді. Егер мәміле жасасу туралы құжаттар брокердің ішкі есепке алу жүйесінде электрондық түрде сақталған жағдайда, құжаттарды қағаз тасымалдағышта сақтау талап етілмейді.

Егер тарихи нарықтық баға белгілеулер бойынша ақпарат Bloomberg (Блумберг) немесе Reuters (Рейтер) ақпараттық-талдау жүйелерінде қолжетімді болса, мәміле жасау күні және уақытында сатып алынатын және (немесе) өткізілетін бағалы қағаздар бойынша нарықтық баға белгілеулердің өлшемдерін сақтау талап етілмейді.

Ескерту. 69-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 24.09.2021 № 95 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

6-тарау. Маржиналдық мәмілелерді жүзеге асыру ерекшеліктері

Ескерту. 6-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

70. Егер бұл брокерлік шартта және (немесе) брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжатында көзделген болса, бірінші санатты брокер және (немесе) дилер клиенттердің тапсырмалары негізінде бағалы қағаздарды немесе қолма-қол емес шетел валютасын сатып алу-сату мәмілелерін жасайды, брокер және (немесе) дилер олар бойынша есеп айырысуларды брокердің және (немесе) дилердің қайтарымдылық және төлемділік талаптарымен клиентке берген ақшаны немесе бағалы қағаздарды (бұдан әрі - маржалық мәмілелер) пайдалана отырып жасайды.

Бұл ретте брокерлік шарт көрсетілген ақшаны, шетел валютасын немесе бағалы қағаздарды қайтару бойынша міндеттемелерді орындау талаптары мен тәртібін, тараптардың жауапкершілігін, сондай-ақ маржалық мәмілелерді жасау талаптарын қамтиды.

Маржалық мәмілені жасауға арналған клиенттік тапсырыста Қағидалардың 36-тармағында көрсетілген мәліметтерден басқа мыналар болады:

брокердің және (немесе) дилердің клиентке ақша, шетел валютасын немесе бағалы қағаздарды беру мерзімі;

брокердің және (немесе) дилердің маржалық мәмілені жасау үшін клиентке беретін ақша немесе шетел валютасының сомасы немесе бағалы қағаздар саны;

клиент брокердің және (немесе) дилердің алдында өз міндеттемелерін орындауды қамтамасыз етуге беретін ақша немесе шетел валютасының сомасы немесе бағалы қағаздар саны не клиент осы қамтамасыз ету ретінде брокердің және (немесе) дилердің номиналды ұстаудың есепке алу жүйесінде ашылған клиенттердің жеке шоттарында және (немесе) брокер және (немесе) дилер клиенттерінің ақшасын есепке алу және сақтау үшін арналған банктік шоттарда ескерілетін клиенттің активтерін беретініне нұсқау;

клиент Қағидалардың 80-тармағының талаптарын орындамаған жағдайда клиент брокердің және (немесе) дилердің алдында өз міндеттемелерін орындауды қамтамасыз етуге беретін ақша немесе шетел валютасы немесе бағалы қағаздар есебінен қаржы құралдарын нарықтық бағасы бойынша және осы міндеттемелерді орындау үшін қажет санында сатып алуға (сатуға) нұсқау.

Ескерту. 70-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
71. Алып тасталды – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

72. Маржиналдық мәмілелерді жасауға арналған клиенттік тапсырысты брокер және (немесе) дилер мынадай талаптарда орындауға қабылдайды:

1) маржаның шектеулі деңгейін сақтау (клиенттің маржиналдық мәмілені қамтамасыз ету есебіне енгізілетін пайызбен берілген маржаның ең төменгі мөлшері);

2) клиенттің маржиналдық мәмілені жасау нәтижесінде туындаған өз міндеттемелерін орындауды қамтамасыз етуге клиентке тиесілі және (немесе) брокер және (немесе) дилер клиенттің маржиналдық мәмілені жасау нәтижесінде туындаған өз міндеттемелерін орындауды қамтамасыз етуге клиентке тиесілі және (немесе) маржиналдық мәмілені жасау нәтижесінде клиент үшін алынатын ақшаны немесе шетел валютасын беруі талаптармен осы маржиналдық мәмілені жасау нәтижесінде клиент үшін сатып алатын бағалы қағаздарды беруі.

Ескерту. 72-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

73. Брокер және (немесе) дилер маржиналдық мәмілелерді жасаған кезде:

1) ақшаны немесе шетел валютасын аудару және (немесе) брокерге және (немесе) дилерге тиесілі бағалы қағаздарды жеткізу арқылы клиенттің тапсырмаларын орындайды;

2) Қағидаларда көзделген жағдайларда, клиенттің маржиналдық мәміле бойынша қамтамасыз етуі болып табылатын ақшасына клиенттің брокер және (немесе) дилер алдындағы бағалы қағаздарды жеткізу немесе шетел валютасын сатып алу жөніндегі міндеттемелерін орындау үшін қажет болатын санда бағалы қағаздарды немесе шетел валютасын сатып алады;

3) Қағидаларда көзделген жағдайларда, маржиналдық мәмілелерді жасау салдарынан туындаған брокер және (немесе) дилер алдындағы клиенттің міндеттемелері бойынша клиентпен есеп айырысуларды жүргізу үшін жеткілікті болатын көлемде клиенттің жеке шотында ескерілетін бағалы қағаздарды немесе банк шотында ескерілетін шетел валютасын сатады.

Ескерту. 73-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.
74. Алып тасталды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

75. Клиенттің маржалық мәміле бойынша міндеттемелерін қамтамасыз етуі ретінде мыналар:

1) ықтимал залалдарға резервтерді шегеріп, Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВ-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's ұлттық шкаласы бойынша "kzВВ-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің ұлттық шкаласы бойынша ұлттық шқаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғаларының акциялары;

2) қор биржасының ресми тізіміне енгізілген, қор биржасының ресми тізімінің "Негізгі" алаңының "Акциялар" секторының "Премиум" санатының талаптарына сәйкес келетін заңды тұлғалардың акциялары және (немесе) "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында жұмыс істейтін қор биржасында көпшілік сауда-сатыққа жіберілген заңды тұлғалардың акциялары немесе қор биржасы индексінің өкілдік тізіміндегі заңды тұлғалардың акциялары;

3) ықтимал залалдарға резервтерді шегеріп (негізгі борыш және есептелген сыйақы сомаларын ескере отырып), Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's ұлттық шкаласы бойынша "kzВ-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы және басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған Қазақстан Республикасының резиденттер заңды тұлғаларының мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздары;

4) Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы және басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған, қор биржасының ресми тізімі "Негізгі" алаңының "борыштық бағалы қағаздар" секторына енгізілген Қазақстан Республикасының резиденттері заңды тұлғалардың мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздары, "Астана" халықаралық қаржы орталығының аумағында жұмыс істейтін қор биржасында көпшілік сауда-саттыққа жіберілген Қазақстан Республикасының резиденттері заңды тұлғалардың мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздары;

5) Қазақстан Республикасының мемлекеттік бағалы қағаздары;

6) Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "ВВВ-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі бар немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар шет мемлекеттердің мемлекеттік бағалы қағаздары;

7) Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "АА-"-тен төмен емес тәуелсіз рейтингі бар немесе Moody's Investors Service немесе Fitch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар елдердің ұлттық валютадағы ақшасы және шетел валютасы;

8) ықтимал залалдарға резервтерді шегеріп (негізгі борыш және есептелген сыйақы сомаларын ескере отырып), Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's ұлттық шкаласы бойынша "kzВ-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығы туралы және Қағидалардың 75-1-тармағында анықталған есептік көрсеткіштердің (индекстердің) құрамына кіретін басқа мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған Қазақстан Республикасының резиденттер заңды тұлғаларының мемлекеттік емес борыштық бағалы қағаздары;

9) Standard & Poor's агенттігінің халықаралық шкаласы бойынша "В-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі немесе Standard & Poor's ұлттық шкаласы бойынша "kzВ-"-тен төмен емес рейтингтік бағасы немесе Moody's Іnvestors Servіce немесе Fіtch агенттіктерінің ұлттық шкаласы бойынша осыған ұқсас деңгейдегі рейтингі бар Қағидалардың 75-1-тармағында анықталған есептік көрсеткіштердің (индекстердің) құрамына кіретін акциялар қабылданады.

Ескерту. 75-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 23.11.2020 № 113 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

75-1. Егер Қазақстан Республикасы бейрезиденттерінің бағалы қағаздары маржалық мәміле жасау мәні болып табылатын болса, бұл бағалы қағаздар мынадай есептік көрсеткіштердің (индекстердің) біреуінің құрамына кіреді:

AІX (Astana Іnternatіonal Exchange) (Астана Интернэшнл Эксчейндж);

САС 40 (Compagnіe des Agents de Change 40 Іndex) (Компани дэ Эжон дэ Шанж 40 Индекс);

DAX (Deutscher Aktіenіndex) (Дойтче Акциениндекс);

DJІA (Dow Jones Іndustrіal Average) (Доу Джонс Индастриал Эвередж);

EURO STOXX 50 (EURO STOXX 50 Prіce Іndex) (Юроп Эс Ти Оу Экс Экс 50 Прайс Индекс);

FTSE 100 (Fіnancіal Tіmes Stock Exchange 100 Іndex) (Файнэншл Таймс Сток Эксчейндж 100 Индекс);

HSІ (Hang Seng Іndex) (Ханг Сенг Индекс);

KASE (Kazakhstan Stock Exchange Іndex) (Казакстан Сток Эксчейндж Индекс);

MSCІ World Іndex (Morgan Stanley Capіtal Іnternatіonal World Іndex) (Морган Стэнли Кэпитал Интернешнл Ворлд Индекс);

MOEX Russіa (Moscow Exchange Russіa Іndex) (Москоу Эксчейндж Раша Индекс);

NІKKEІ 225 (Nіkkeі-225 Stock Average Іndex) (Никкэй-225 Сток Эвередж Индекс);

RTSІ (Russіan Trade System Іndex) (Рашен Трейд Систем Индекс);

S&P 500 (Standard and Poor's 500 Іndex) (Стандард энд Пурс 500 Индекс);

TOPІX 100 (Tokyo Stock Prіce 100 Іndex) (Токио Сток Прайс 100 Индекс);

NASDAQ-100 (Nasdaq-100 Іndex) (Насдак-100 Индекс).

Брокер және (немесе) дилер Нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20095 болып тіркелген, "Банктік және сақтандыру қызметінің, бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушылары қызметінің және бағалы қағаздар рыногында лицензияланатын басқа да қызмет түрлерінің, акционерлік инвестициялық қорлар және микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар қызметінің мақсаттары үшін офшорлық аймақтардың тізбесін белгілеу туралы" Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 2020 жылғы 24 ақпандағы № 8 қаулысында белгіленген оффшорлық аймақтардың тізбесінде көрсетілген мемлекеттердің заңнамасына сәйкес шығарылған бағалы қағаздармен маржиналдық мәміле жасау үшін клиентке ақша бермейді.

Ескерту. 75-1-тармақпен толықтырылды – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 13.12.2021 № 104 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулыларымен.

76. Туындайтын тәуекелдерді басқару мақсатында брокер және (немесе) дилер клиенттің барлық маржалық мәмілелері үшін маржа деңгейін есептейді. Маржа деңгейі мынадай формула бойынша есептеледі:

мұнда:

МД – брокер және (немесе) дилер маржалық мәмілені жасау үшін клиентке ақша, шетел валютасын немесе бағалы қағаздарды берген кезде есептелетін маржа деңгейі;

АСк – клиент маржалық мәмілені жасау үшін қамтамасыз ету ретінде ұсынатын ақша, шетел валютасының сомасы және (немесе) бағалы қағаздар құны;

БҚҚк – маржалық мәмілені жасау нәтижесінде алынған не сатылған клиенттің бағалы қағаздарының немесе шетел валютасының ағымдағы нарықтық құны.

Ескерту. 76-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

77. Брокер және (немесе) дилер ұйымдастырылған, ұйымдастырылмаған және халықаралық (шетелдік) бағалы қағаздар нарықтары үшін оның клиенттеріне қатысты маржаның шектеулі деңгейін есептеу тәртібі мен мәнін, маржалық мәмілелерді жасау кезінде туындайтын тәуекелдерді басқару тәртібін қоса алғанда, осындай мәмілелер жасау тәртібін қамтитын ішкі құжат, маржалық мәмілелерді жүзеге асыруға бағдарламалық-техникалық жабдыққа талаптар, сондай-ақ Қағидаларда белгіленген маржалық мәмілелерді жасауға талаптар болмаған жағдайда маржалық мәмілелерді жасамайды.

Ескерту. 77-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

78. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

79. Алып тасталды - ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 28.01.2016 № 25 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткеннен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

80. Брокер және (немесе) дилер клиентке маржа деңгейінің ең төменгі деңгейге дейін төмендегенін хабарлайды, бұл ретте маржиналдық мәмілені жасау үшін қамтамасыз ету ретінде клиент енгізген ақша немесе шетел валютасы немесе бағалы қағаздар көлемі маржиналдық мәміленің мәні болып табылатын қаржы құралы бағасының өзгеруі нәтижесінде аталған маржиналдық мәміле бойынша клиент алған шығындар көлеміне балама.

Брокер және (немесе) дилер брокерлік шартта ең жоғары маржа деңгейін қамтамасыз етуі мүмкін.

Маржа деңгейі ең төменгі маржа деңгейіне дейін төмендеген жағдайда және клиент брокерлік шартта белгіленген мерзімде осы деңгейді шектеулі маржа деңгейіне дейін көтеруге жеткілікті мөлшерде ақша немесе шетел валютасын немесе бағалы қағаздарды орналастырмаған болса,

Брокер және (немесе) дилер брокерге және (немесе) дилерге клиенттің берешегін өтеу үшін жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етуді құрайтын клиентке тиесілі бағалы қағаздарды немесе шетел валютасын іске асырады немесе қамтамасыз етуді құрайтын клиенттің ақшасы есебінен бағалы қағаздарды немесе шетел валютасын сатып алады.

Ескерту. 80-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

81. Брокер және (немесе) дилер клиентке тиесілі қамтамасыз етуді құрайтын бағалы қағаздарды сатуды немесе клиенттің қамтамасыз етуді құрайтын ақшасы есебінен бағалы қағаздарды сатып алуды Қағидалардың 70-тармағында белгіленген талаптарға сәйкес келетін маржалық мәмілелерді жасауға арналған клиенттік тапсырыс негізінде жүзеге асырады.

Ескерту. 81-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі Басқармасының 21.09.2020 № 84 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

82. Клиенттің берешегі болған кезеңде брокер және (немесе) дилер клиентке клиенттік тапсырыстарды және оған тиесілі қамтамасыз етуді құрайтын бағалы қағаздарды сатуға және клиенттің осы іс-қимылдары оның брокер және (немесе) дилер алдындағы барлық берешегін өтеуге бағытталған жағдайларды қоспағанда, қамтамасыз ету болып табылатын клиенттің ақшасын пайдалануға арналған бұйрықтарды орындаудан бас тартады.

83. Брокер және (немесе) дилер әрбір клиентке қатысты жасайтын маржиналдық мәмілелердің бөлек есебін жүргізеді, оған қоса:

брокердің және (немесе) дилердің маржиналдық мәмілелерді жасау салдарынан туындайтын әрбір клиенттің міндеттемелер көлемін есепке алуды (әрбір клиенттің бөлігінде маржиналдық мәмілелер бойынша есепке алу журналы);

брокер және (немесе) дилер берген ақшаны және/немесе бағалы қағаздарды қайтару туралы клиентке жіберілген талаптарды есепке алуды (клиенттерге жіберілген маржиналдық талаптарды есепке алу журналы);

клиент брокер және (немесе) дилер алдындағы өз міндеттемелерін орындауды қамтамасыз ету ретінде берген бағалы қағаздарды сату жөніндегі мәмілелерді есепке алуды жүзеге асырады.

84. Маржиналдық мәмілелерді есепке алу журналында мыналар болады:

клиенттің тегі, аты, бар болса әкесінің аты;

заңды тұлғаның - клиенттің атауы;

жеке шоттың нөмірі;

маржиналдық мәмілені жүргізу күні және уақыты;

маржиналдық мәмілені жүргізу сәтіндегі жағдай бойынша маржаның деңгейі;

клиенттің брокер және (немесе) дилер алдындағы берешегінің сомасы;

клиенттің брокер және (немесе) дилер алдындағы міндеттемелерін қамтамасыз етудің мөлшері және құрамы.

85. Клиенттерге жіберілген маржиналдық талаптарды есепке алу журналында мыналар болады:

заңды тұлғаның - клиенттің атауы;

клиенттің тегі, аты, бар болса әкесінің аты, клиенттің жеке шотының нөмірі;

жеке шоттың нөмірі;

талаптың жіберілген күні және уақыты;

талапты жіберу сәтіндегі жағдай бойынша маржаның деңгейі.

7-тарау. Брокерлердің және (немесе) дилерлердің андеррайтингтік қызметі

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

86. Бірінші санатты брокер және (немесе) дилер андеррайтер (дербес немесе эмиссиялық консорциум құрамында) бола алады.

Егер эмиссиялық консорциум көмегімен жүзеге асырылатын эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыру Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар нарығында, сондай-ақ шет мемлекеттердің бағалы қағаздар нарығында да жүргізетін болса осындай мемлекеттердің бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті жүзеге асыруға уәкілетті шетел ұйымдары эмиссиялық консорциум қатысушылары болады.

87. Брокерлер және (немесе) дилерлер - эмиссиялық консорциум қатысушылары арасында жасалатын бірлескен қызмет туралы шартта (бұдан әрі – андеррайтерлер арасындағы шарт) мынадай нормаларды қамтиды:

1) эмиссиялық консорциум қатысушыларының функциялары;

2) эмиссиялық консорциум қатысушылары арасындағы құқықты, міндеттер мен жауапкершілікті бөлу;

3) бірлескен қызмет туралы шарттың қолданылу мерзімі.

Ескерту. 87-тармаққа өзгеріс енгізілді – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 202 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

88. Бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы қарым-қатынастар жазбаша нысанда жасалған шартпен реттеледі, ол эмиссиялық консорциуммен жасалған жағдайда оған соңғының қатысушылары атынан эмиссиялық консорциумның басқарушысы қол қояды.

Бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы шарт андеррайтерлер арасында шарт жасалғанға дейін де, сондай-ақ одан кейін де жасалады. Бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы шартта ол кімнің басқарушысы болатын эмиссиялық консорциумды құруға андеррайтердің құқығы көзделеді.

89. Бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы шартта эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымын орналастырудың мынадай тәсiлдерінiң бiрi белгiленедi:

1) "қатаң міндеттемелер" тәсiлi, бұл кезде андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмитенттен кейіннен басқа инвесторларға сату мақсатында орналастырылатын бағалы қағаздарды сатып алады.

Андеррайтердің (эмиссиялық консорциумның) қызметтерін "қатаң міндеттемелер" тәсiлiмен бiрiншi санатты брокер және (немесе) дилер жүзеге асырады.

Көрсетілген қызметтердің түрін көрсету тәртiбiн реттейтін брокердің және (немесе) дилердің iшкi құжаттарында осы функцияларды мiндеттi түрде бекіту қосымша талап болып табылады;

2) "ең жақсы күш салу" тәсiлi, бұл кезде андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмиссиялық бағалы қағаздарды инвесторларға ұсыну жолымен оларды орналастыру бойынша өзі үшін барынша күш салуға мiндеттенедi;

3) бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы жасалған шарт талаптарына сәйкес эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастырудың басқа тәсiлi.

90. "Қатаң міндеттемелер" тәсілін қолданғанда андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмитенттен орналастырылатын бағалы қағаздарды сатып алады, олар андеррайтердің (эмиссиялық консорцумның) бағалы қағаздарын есепке алуға арналған және бағалы қағаздарды номиналды ұстау есебі жүйесінде ашылған жеке шотына есепке жазылады.

"Ең жақсы күш салу" тәсілін қолданғанда андеррайтер (эмиссиялық консорциум) жарияланған бағалы қағаздарды есепке алу үшін бағалы қағаздарды номиналды ұстау есебі жүйесінде ашылған эмитенттің жеке шотынан бағалы қағаздарды орналастыруды жүзеге асырады.

Андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмитенттен орналастырылатын бағалы қағаздардың бөлігін сатып алатын шарттың талаптарына сәйкес бағалы қағаздарды орналастырудың өзге тәсілі қолданылғанда, осы бағалы қағаздар андеррайтердің (эмиссиялық консорциумның) бағалы қағаздарын есепке алуға арналған және бағалы қағаздарды номиналды ұстау есебі жүйесінде ашылған жеке шотына есепке жазылады.

Андеррайтер (эмиссиялық консорциум) эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыру бойынша барлық мүмкіндігін салуға міндеттенетін шарттың талаптарына сәйкес бағалы қағаздарды орналастырудың өзге тәсілі қолданылғанда, осы бағалы қағаздарды орналастыру жарияланған бағалы қағаздарды есепке алуға арналған, номиналды ұстау есебі жүйесінде ашылған эмитенттің жеке шотынан жүзеге асырылады.

Бағалы қағаздарды өзге тәсілмен орналастыру осы тармақтың талаптары ескеріле отырып, бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасында жасалған шарттың талаптарымен белгіленген тәртіпте жүзеге асырылады.

91. Бағалы қағаздарды орналастыру кезінде бағалы қағаздар эмитентіне "қатаң міндеттемелер" тәсілін пайдалану көзделетін шарттарды қоспағанда, бірнеше андеррайтермен (эмиссиялық консорциумдармен) шарттар жасасуға рұқсат етіледі.

92. Егер бұл бағалы қағаздар эмитенті мен андеррайтер (эмиссиялық консорциум) арасындағы шарттың және андеррайтерлер арасындағы шарттың талаптарына қайшы келмейтін болса, андеррайтер (эмиссиялық консорциумның басқарушысы) эмиссиялық консорциумның мүшелері болып табылмайтын (егер бағалы қағаздар шығарылымын орналастыруды эмиссиялық консорциум жүзеге асырса) орналастырылатын шығарылымның бағалы қағаздарын сатуға басқа брокерлерді және (немесе) дилерлерді (осындай мемлекеттердің бағалы қағаздар нарығында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыруға уәкілетті шетел ұйымдары) тартады.

8-тарау. Ішкі бақылау

Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 26.02.2018 № 33 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

93. Брокер және (немесе) дилер ішкі құжаттарға сәйкес ішкі бақылауды жүзеге асырады.

Ішкі бақылауды жүзеге асыру нормалары осы брокердің және (немесе) дилердің ішкі құжаттарында белгіленеді. Ішкі бақылауды жүзеге асыруға ішкі бақылаудың объектісі болып табылатын, іс-әрекеттерді тікелей орындайтын брокердің және (немесе) дилердің қызметкерлері жіберілмейді.

94. Брокер және (немесе) дилер айына кемінде бір рет жеке және банк шоттардағы қаржы құралдарының саны мен ақша қаражаттары туралы өз есебінің деректерін осы брокер және (немесе) дилер үшін ашылған шоттардағы қаржы құралдары мен ақша сомасы туралы орталық депозитарийдің, клирингтік ұйымдардың және (немесе) есеп айырысу ұйымдарының, кастодиандар мен банктердің деректерімен салыстырып тексереді.

Қаржы құралдары мен ақшаның санында сәйкессіздіктер болмаса, шетелдік есеп айырысу ұйымы ұсынған үзінді-көшірме салыстырып тексеру актісі ретінде танылады. Егер брокер және (немесе) дилер клиенті (контрагент) үзінді-көшірмені алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде берілген деректерден қате шыққаны жөнінде мәлімдемесе, үзінді-көшірме дұрыс болып есептеледі және салыстырып тексеру актісі ретінде танылады.

Брокер және (немесе) дилер күн сайын орталық бағалы қағаздар депозитарийіне әрбір клиенттің орталық бағалы қағаздар депозитарийінде ашылған шотындағы және эмиссиялық бағалы қағаздармен және өзге де қаржы құралдарымен мәмілелер жасасуға арналған ақша сомасы туралы мәліметті береді.

Ескерту. 94-тармақ жаңа редакцияда – ҚР Ұлттық Банкі Басқармасының 07.10.2019 № 165 (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) қаулысымен.

95. Брокер және (немесе) дилер клиенттің алғашқы талап етуі бойынша талап етуді (сұрау салуды) алған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде клиентке танысу үшін өзінің ақшаны, қаржы құралдарын және осы клиенттің өзге де активтерін есепке алу жүйесінің деректерін кастодианның және (немесе) орталық депозитарийдің деректеріне сәйкес келуін салыстырып тексеру актісінен үзінді көшірмені ұсынады.

Қазақстан Республикасының
Ұлттық Банкі Басқармасының
2014 жылғы 3 ақпандағы
№ 9 қаулысына
қосымша

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының
күші жойылған қаулыларының тізбесі

1. Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 3870 тіркелген).

2. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту және Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының "Жеке тұлғаларға бағалы қағаздар рыногында жұмыстарды орындауға рұқсат беру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 1999 жылғы 20 сәуірдегі № 30 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2006 жылғы 25 ақпандағы № 65 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4173 тіркелген).

3. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту және Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының "Жеке тұлғаларға бағалы қағаздар рыногында жұмыстарды орындауға рұқсат беру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 1999 жылғы 20 сәуірдегі № 30 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2006 жылғы 17 маусымдағы № 131 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4296 тіркелген).

4. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту" және Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының "Жеке тұлғаларға бағалы қағаздар рыногында жұмыстарды орындауға рұқсат беру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 1999 жылғы 20 сәуірдегі № 30 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 30 сәуірдегі № 111 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 4689 тіркелген).

5. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігінің кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2007 жылғы 24 желтоқсандағы № 272 қаулысының (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5137 тіркелген) 1-тармағы.

6. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту және Қазақстан Республикасының Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының "Жеке тұлғаларға бағалы қағаздар рыногында жұмыстарды орындауға рұқсат беру мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы Бағалы қағаздар жөніндегі ұлттық комиссиясының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 1999 жылғы 20 сәуірдегі № 30 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы" 2008 жылғы 22 тамыздағы № 130 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5319 тіркелген).

7. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына толықтырулар енгізу туралы" 2008 жылғы 29 қазандағы № 168 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5392 тіркелген).

8. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2009 жылғы 27 наурыздағы № 58 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5655 тіркелген).

9. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2009 жылғы 5 тамыздағы № 190 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 5790 тіркелген, "Заң газеті" газетінде 2009 жылғы 9 қазанда № 154 (1577) жарияланған).

10. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының кейбiр нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкестендiру нөмiрлерi бойынша өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы" 2010 жылғы 29 наурыздағы № 50 қаулысына қосымшаның 9-тармағы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6219 тіркелген, Қазақстан Республикасы орталық атқарушы және өзге де орталық мемлекеттік органдарының актілер жинағында 2010 жылғы 26 тамызда № 14, "Егемен Қазақстан" газетінде 2010 жылғы 3 қарашада № 456 (26299) жарияланған).

11. Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгеріс енгізу туралы" 2010 жылғы 25 маусымдағы № 94 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 6375 тіркелген).

12. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банк Басқармасының "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2012 жылғы 30 қаңтардағы № 20 қаулысына (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7439 тіркелген, "Егемен Қазақстан" газетінде 2012 жылғы 24 мамырда № 261-266 (27340) жарияланған) қосымшаның 2-тармағы.

13. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2012 жылғы 24 ақпандағы № 71 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7509 тіркелген, "Егемен Қазақстан" газетінде 2012 жылғы 24 мамырда № 261-266 (27340) жарияланған).

14. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасы Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын реттеу мен қадағалау агенттігі Басқармасының "Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногында брокерлік және дилерлік қызметті жүзеге асыру ережесін бекіту туралы" 2005 жылғы 27 тамыздағы № 317 қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" 2012 жылғы 24 тамыздағы № 279 қаулысы (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 7991 тіркелген, "Егемен Қазақстан" газетінде 2012 жылғы 12, 27 желтоқсанда № 834-839, 852-856 (27910, 27927) жарияланған).

15. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Басқармасының "Кейбір нормативтік құқықтық актілерге екінші деңгейдегі банктердің бағалы қағаздар нарығындағы қызметінің мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтыру енгізу туралы" 2013 жылғы 25 ақпандағы № 69 қаулысымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8412 тіркелген, "Егемен Қазақстан" газетінде 2013 жылғы 1 маусымда № 139 (28078) жарияланған) бекітілген Екінші деңгейдегі банктердің бағалы қағаздар нарығындағы қызметінің мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтыру енгізілетін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 1-тармағы.

16. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының "Қазақстан Республикасының кейбір нормативтік құқықтық актілеріне өзгерістер енгізу туралы" 2013 жылғы 26 сәуірдегі № 110 қаулысымен (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8505 тіркелген, "Заң газеті" газетінде 2013 жылғы 6 тамызда № 115 (2316) жарияланған) бекітілген Өзгерістер енгізілетін Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілері тізбесінің 10-тармағы.