О порядке и условиях содержания лиц в специальных учреждениях, специальных помещениях, обеспечивающих временную изоляцию от общества

Закон Республики Казахстан от 30 марта 1999 года № 353-I.

      Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      ОГЛАВЛЕНИЕ

      Настоящий Закон определяет правовые основы деятельности специальных учреждений, специальных помещений, обеспечивающих на законных основаниях временную изоляцию от общества, а также устанавливает права и обязанности содержащихся в них лиц.

      Сноска. Закон дополнен преамбулой в соответствии с Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Задачи настоящего Закона

      Сноска. Статья 1 исключена Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 2. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) специальный приемник - специальное учреждение органов внутренних дел, предназначенное для приема и содержания лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке;

      2) специальные учреждения - следственный изолятор, изолятор временного содержания, приемник-распределитель, специальный приемник;

      2-1) специальное помещение – помещение, предназначенное для кратковременного ограничения личной свободы физического лица, представителя юридического лица, должностного лица на срок, установленный законом, с целью пресечения административного правонарушения или обеспечения административного производства;

      3) лицо, подвергнутое административному аресту, - лицо, в отношении которого судом вынесено постановление о наложении административного ареста;

      4) лицо, не имеющее определенного места жительства, - лицо, не имеющее регистрации по месту жительства или жилища на территории Республики Казахстан;

      5) одиночная камера - специальное помещение, предназначенное для содержания одного лица, содержащегося под стражей, в целях наиболее полной и строгой его изоляции;

      5-1) гауптвахта – специальное помещение, оборудованное при органах военной полиции, обеспечивающее на законных основаниях временную изоляцию от общества военнослужащих:

      подвергнутых административному аресту;

      задержанных по подозрению в совершении уголовных правонарушений, а также подозреваемых, обвиняемых в совершении преступления, подсудимых, в отношении которых в качестве меры пресечения избрано содержание под стражей;

      осужденных к аресту;

      осужденных к лишению свободы, – до вступления обвинительного приговора суда в законную силу и направления их в органы исполнения наказания;

      6) превентивное ограничение свободы передвижения – мера индивидуальной профилактики правонарушений, заключающаяся во временной изоляции в специальном учреждении органов внутренних дел:

      лиц, не имеющих определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, при отсутствии в их действиях признаков уголовных и административных правонарушений и при невозможности установления личности таких лиц иными способами;

      иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке на основании вступившего в законную силу приговора, решения, постановления суда, а равно не покинувших территорию Республики Казахстан в срок, указанный в судебном акте о выдворении;

      7) исключен Законом РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      8) приемник-распределитель – специальное учреждение органов внутренних дел, предназначенное для приема и содержания лиц, не имеющих определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, при отсутствии в их действиях признаков уголовных и административных правонарушений и невозможности установления их личности иными способами;

      9) камера - помещение для содержания лиц, помещенных в приемник-распределитель, специальный приемник, изолятор временного содержания, следственный изолятор;

      10) содержание под стражей - это установленная законами Республики Казахстан временная изоляция лиц с санкции суда в специальных учреждениях;

      10-1) дисциплинарный изолятор – камера, предназначенная для содержания одного лица, совершившего злостное нарушение установленного порядка содержания под стражей;

      11) следственный изолятор – специальное учреждение, предназначенное для содержания:

      подозреваемых и обвиняемых в совершении преступления, в отношении которых в качестве меры пресечения избрано содержание под стражей;

      осужденных к аресту;

      осужденных к лишению свободы;

      осужденных к лишению свободы, оставленных либо направленных для выполнения работ по хозяйственному обслуживанию;

      осужденных, прибывших из учреждений в соответствии со статьей 88 Уголовно-исполнительного кодекса Республики Казахстан;

      11-1) помещение временной изоляции – камера, предназначенная для содержания несовершеннолетних, совершивших нарушение установленного порядка содержания под стражей;

      11-2) помещение для временно задержанных – специальное приспособленное помещение, предназначенное для принудительного содержания военнослужащих на срок, установленный законом, с целью пресечения административного правонарушения или обеспечения административного производства;

      12) изолятор временного содержания – специальное учреждение, предназначенное для содержания под стражей лиц, задержанных по подозрению в совершении уголовных правонарушений, а также лиц, подвергнутых административному аресту, в случаях, предусмотренных пунктом 5 статьи 46-6 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 2 в редакции Закона РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 09.11.2011 № 490-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Цели содержания лиц в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 3 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Содержание лиц в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных осуществляется в целях исполнения мер, предусмотренных законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 3 в редакции Закона РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Принципы содержания в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 4 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Содержание в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных осуществляется в соответствии с принципами законности, презумпции невиновности, равенства граждан перед законом, гуманизма, уважения чести и достоинства личности, нормами международного права и не должно сопровождаться действиями, имеющими целью причинение физических или нравственных страданий подозреваемым и обвиняемым в совершении преступлений, содержащимся в специальных учреждениях, на гауптвахтах.

      Сноска. Статья 4 в редакции Закона РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5. Основания помещения лиц в специальные учреждения

      Основания помещения лиц в специальные учреждения:

      1) помещение в следственный изолятор подозреваемых и обвиняемых в совершении преступлений, в отношении которых в качестве меры пресечения избрано содержание под стражей, осуществляется по постановлению судьи;

      2) помещение в изолятор временного содержания задержанных по подозрению в совершении уголовных правонарушений осуществляется по протоколу задержания, составленному следователем либо дознавателем.

      Помещение в изолятор временного содержания подозреваемых, обвиняемых, подсудимых, в отношении которых в качестве меры пресечения применено содержание под стражей, осуществляется по постановлению судьи в случаях, когда доставка в следственный изолятор невозможна из-за отдаленности или отсутствия надлежащих путей сообщения.

      В случаях, когда несовершеннолетний подозреваемый по условиям жизни и воспитания не может быть оставлен на прежнем месте жительства, он в порядке, предусмотренном статьей 540 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, может быть помещен в организацию, осуществляющую в соответствии с законом функции по защите прав ребенка;

      3) помещение в изоляторы временного содержания, специальные приемники лиц, подвергнутых административному аресту, осуществляется на основании постановления судьи об аресте;

      3-1) помещение в специальный приемник иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке на основании вступившего в законную силу приговора, решения, постановления суда, а равно не покинувших территорию Республики Казахстан в срок, указанный в судебном акте о выдворении, осуществляется на основании постановления органов внутренних дел о превентивном ограничении свободы передвижения, санкционированного судом. Превентивное ограничение свободы передвижения таких лиц допускается при этом на срок, необходимый для организации их выдворения за пределы Республики Казахстан, но не более чем на тридцать суток;

      4) помещение в приемник-распределитель лиц, не имеющих определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, осуществляется на основании постановления органов внутренних дел, санкционированного судом.

      Сноска. Статья 5 в редакции Закона РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5-1. Основание водворения лица в специальное помещение

      Водворение лица в специальное помещение осуществляется на основании протокола об административном задержании, составленного уполномоченным должностным лицом.

      Сноска. Глава 1 дополнена статьей 5-1 в соответствии с Законом РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 5-2. Основания водворения военнослужащих на гауптвахты и в помещения для временно задержанных

      1. Основания водворения военнослужащих на гауптвахты:

      1) водворение подвергнутых административному аресту осуществляется на основании постановления судьи об аресте;

      2) водворение задержанных по подозрению в совершении уголовных правонарушений осуществляется по протоколу задержания, составленному следователем либо дознавателем;

      3) водворение подозреваемых, обвиняемых в совершении преступлений, подсудимых, в отношении которых в качестве меры пресечения применено содержание под стражей, осуществляется по постановлению судьи;

      4) водворение осужденных к аресту осуществляется на основании приговора суда и распоряжения об его исполнении.

      Военнослужащие, осужденные к лишению свободы, могут содержаться на гауптвахтах на основании приговора суда до вступления обвинительного приговора в законную силу и направления их в органы исполнения наказания.

      2. Водворение военнослужащих в помещения для временно задержанных осуществляется на основании протокола об административном задержании, составленного уполномоченным должностным лицом органов военной полиции.

      Допускается водворение в помещения для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан военнослужащих, задержанных по подозрению в совершении уголовных правонарушений, в случаях, когда доставление на гауптвахту или в изолятор временного содержания невозможно из-за отдаленности или отсутствия надлежащих путей сообщения.

      Сноска. Глава 1 дополнена статьей 5-2 в соответствии с Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 6. Правовое положение лиц, содержащихся в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 6 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лица, содержащиеся в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных, пользуются правами и свободами, а также несут обязанности, установленные для граждан Республики Казахстан, с ограничениями, предусмотренными Конституцией и законами Республики Казахстан.

      2. Иностранцы и лица без гражданства, содержащиеся в специальных учреждениях, специальных помещениях, пользуются правами и свободами, а также несут обязанности, установленные для граждан Республики Казахстан, если иное не предусмотрено Конституцией, законами Республики Казахстан и международными договорами, ратифицированными Республикой Казахстан.

      Сноска. Статья 6 в редакции Закона РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Места содержания под стражей лиц, подозреваемых, обвиняемых в совершении преступления, ведение их учета

      Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Местами содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых являются:

      1) следственные изоляторы уголовно-исполнительной системы и органов национальной безопасности Республики Казахстан;

      2) изоляторы временного содержания органов внутренних дел, национальной безопасности Республики Казахстан.

      2. В случаях, предусмотренных настоящим Законом, местами содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых могут являться учреждения уголовно-исполнительной системы и гауптвахты.

      3. В случаях, когда задержание по подозрению в совершении уголовного правонарушения осуществляется в соответствии с Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан капитанами морских судов, находящимися в дальнем плавании, начальниками территориальных подразделений Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, комендантом местности, подозреваемые содержатся в помещениях, которые определены указанными должностными лицами и специально приспособлены для содержания подозреваемых.

      4. Лицо или орган, в производстве которого находится уголовное дело, обязано уведомить в течение двенадцати часов одного из родственников подозреваемого или обвиняемого о месте или об изменении места его содержания под стражей в соответствии с Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      Уведомление о месте или об изменении места содержания под стражей подозреваемого или обвиняемого иностранца в указанный срок направляется в Министерство иностранных дел, Министерство внутренних дел, Комитет национальной безопасности, уполномоченный орган уголовно-исполнительной системы Республики Казахстан, а также в посольство, консульство или иное представительство государства, гражданином которого он является.

      Ведение учета лиц, содержащихся в следственных изоляторах уголовно-исполнительной системы, осуществляется в порядке, определенном уполномоченным органом в сфере уголовно-исполнительной деятельности.

      Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 16.07.2001 № 244 (вводится в действие с 1 января 2001 г.); от 10 июля 2002 года № 338; от 29 декабря 2004 г. № 25; от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2020 № 375-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Следственные изоляторы уголовно-исполнительной системы и органов национальной безопасности Республики Казахстан

      Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

      1. Следственные изоляторы уголовно-исполнительной системы и органов национальной безопасности Республики Казахстан (далее – следственные изоляторы) предназначены для содержания подозреваемых и обвиняемых, в отношении которых в качестве меры пресечения избрано содержание под стражей.

      2. Следственные изоляторы обладают правами юридического лица. Они создаются, реорганизуются и ликвидируются решениями Правительства Республики Казахстан.

      3. Финансирование следственных изоляторов осуществляется за счет бюджетных средств.

      Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 29.12.2004 № 25; от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования; от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 8-1. Гауптвахты

      1. Гауптвахты оборудуются при органах военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан и Комитета национальной безопасности Республики Казахстан и являются их структурными подразделениями.

      2. Решение о создании, реорганизации и ликвидации гауптвахт принимается в зависимости от их ведомственной принадлежности соответственно Министерством обороны Республики Казахстан, Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.

      3. Порядок и организация деятельности гауптвахт определяются уставом гарнизонной и караульной служб Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 1 дополнена статьей 8-1 в соответствии с Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Изоляторы временного содержания органов внутренних дел, национальной безопасности Республики Казахстан

      1. Изоляторы временного содержания органов внутренних дел являются их структурными подразделениями. Финансирование изоляторов временного содержания органов внутренних дел осуществляется за счет бюджетных средств.

      2. Изоляторы временного содержания органов национальной безопасности Республики Казахстан финансируются за счет бюджетных средств.

      3. Решения о создании, реорганизации и ликвидации изоляторов временного содержания принимаются в зависимости от их ведомственной принадлежности в порядке, установленном соответственно Министерством внутренних дел, Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2002 № 338; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005).

Статья 9-1. Приемники-распределители и специальные приемники органов внутренних дел

      1. Приемники-распределители и специальные приемники являются структурными подразделениями органов внутренних дел.

      Приемники-распределители и специальные приемники создаются, реорганизуются и ликвидируются решением Министерства внутренних дел Республики Казахстан.

      При введении чрезвычайного положения в качестве приемников-распределителей и специальных приемников по решению коменданта местности могут использоваться иные помещения, отвечающие санитарным требованиям и исключающие возможность их самовольного оставления, приспособленные для содержания лиц, не имеющих определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, или подвергнутых административному аресту.

      2. Порядок и организация деятельности приемников-распределителей и специальных приемников определяются Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

      3. Финансирование приемников-распределителей и специальных приемников осуществляется за счет бюджетных средств.

      Сноска. Закон дополнен статьей 9-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Законом РК от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9-2. Специальные помещения

      1. Специальные помещения создаются при дежурных частях органов полиции приказом Министра внутренних дел Республики Казахстан.

      2. Порядок организации деятельности специальных помещений и типовые правила внутреннего распорядка специального помещения определяются Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 1 дополнена статьей 9-2 в соответствии с Законом РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9-3. Помещения для временно задержанных

      1. Внутри гауптвахт оборудуются помещения для временно задержанных, на которых распространяются порядок и организация деятельности гауптвахт.

      Порядок и организация деятельности помещений для временно задержанных определяются уставом гарнизонной и караульной служб Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан.

      2. При отсутствии в гарнизонах гауптвахт приказом Министра обороны Республики Казахстан создаются помещения для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан.

      Порядок организации деятельности помещений для временно задержанных при дежурном по органу военной полиции Вооруженных Сил Республики Казахстан и типовые правила внутреннего распорядка в них определяются Министерством обороны Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 1 дополнена статьей 9-3 в соответствии с Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Использование учреждений, исполняющих наказания, помещений, специально оборудованных для содержания лиц, подвергнутых административному задержанию, и гауптвахт для содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых

      1. Осужденные, отбывающие наказание в учреждениях уголовно-исполнительной системы, при подозрении или обвинении в совершении ими другого преступления могут содержаться в этих учреждениях, но изолированно от других осужденных, отбывающих наказание.

      2. Подозреваемые и обвиняемые в совершении уголовных правонарушений, связанных с нарушениями Государственной границы Республики Казахстан, до осуществления доставки в изоляторы временного содержания могут содержаться в помещениях, специально оборудованных для содержания лиц, подвергнутых административному задержанию.

      3. Подозреваемые и обвиняемые, в отношении которых в качестве меры пресечения применено содержание под стражей, в случае необходимости назначения экспертизы по основаниям, предусмотренным законодательством, а также в случае оказания им медицинской помощи помещаются в медицинские учреждения в порядке, предусмотренном пунктом 2 статьи 23 настоящего Закона.

      4. Подозреваемые и обвиняемые военнослужащие могут содержаться на гауптвахтах в случаях и порядке, которые предусмотрены Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан, настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами.

      Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2020 № 375-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Сотрудники мест содержания под стражей

      1. К сотрудникам мест содержания под стражей относятся лица рядового и начальствующего состава органов внутренних дел, уголовно-исполнительной системы, сотрудники органов национальной безопасности Республики Казахстан, исполняющие обязанности по обеспечению режима содержания под стражей.

      2. На период исполнения обязанностей по обеспечению режима содержания под стражей капитаны морских судов, начальники учреждений уголовно-исполнительной системы, территориальных подразделений Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, а также уполномоченные ими лица несут обязанности и пользуются правами, предоставляемыми настоящим Законом сотрудникам мест содержания под стражей.

      3. Под руководителями администрации мест содержания под стражей в настоящем Законе понимаются:

      1) начальники следственных изоляторов;

      2) начальники учреждений уголовно-исполнительной системы;

      3) начальники изоляторов временного содержания;

      4) начальники территориальных подразделений Пограничной службы Комитета национальной безопасности Республики Казахстан в ведении которых находятся изоляторы временного содержания;

      5) начальники органов военной полиции, в ведении которых находятся гауптвахты.

      6) исключен Законом РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Сотрудники мест содержания под стражей должны иметь специальную подготовку, знания и навыки для работы с лицами с инвалидностью.

      Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 10.07.2002 № 338; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 29.12.2004 № 25; от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2020 № 375-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Основания перевода подозреваемых и обвиняемых, содержащихся в следственных изоляторах, в изоляторы временного содержания

      1. Подозреваемые и обвиняемые, содержащиеся в следственных изоляторах, могут переводиться в изоляторы временного содержания в случаях, когда это необходимо для проведения следственных действий, судебного рассмотрения дел за пределами населенных пунктов, где находятся следственные изоляторы, из которых ежедневная доставка невозможна, на время выполнения указанных действий и судебного процесса, но не более чем на тридцать суток.

      2. Основанием для такого перевода являются постановление прокурора, судьи, а также постановление следователя или дознавателя, санкционированное прокурором, его заместителем.

      Сноска. В статью 12 внесены изменения - от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Статья 13. Сроки содержания под стражей

      Сроки содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых определяются Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

Статья 14. Режим в местах содержания под стражей

      1. В местах содержания под стражей устанавливается режим, обеспечивающий соблюдение прав подозреваемых и обвиняемых, исполнение ими своих обязанностей, их изоляцию, а также выполнение задач, предусмотренных Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      2. Обеспечение режима возлагается на администрацию, а также на сотрудников мест содержания под стражей, которые несут установленную законом ответственность за неисполнение или ненадлежащее исполнение служебных обязанностей.

Статья 15. Внутренний распорядок в местах содержания под стражей

      1. В целях обеспечения режима в местах содержания под стражей Министерством внутренних дел, Комитетом национальной безопасности, Министерством обороны Республики Казахстан утверждаются Правила внутреннего распорядка в местах содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых в совершении уголовных правонарушений (далее – Правила внутреннего распорядка).

      Правилами внутреннего распорядка устанавливается порядок:

      1) приема и размещения подозреваемых и обвиняемых по камерам;

      2) проведения личного обыска, дактилоскопирования, фотографирования, а также досмотра вещей подозреваемых и обвиняемых;

      3) изъятия у подозреваемых и обвиняемых предметов, веществ и продуктов питания, запрещенных к хранению и использованию;

      4) материально-бытового обеспечения подозреваемых и обвиняемых;

      5) приобретения подозреваемыми и обвиняемыми продуктов питания, а также предметов первой необходимости и других промышленных товаров;

      6) приема и передачи подозреваемым и обвиняемым посылок, передач;

      7) получения и отправления подозреваемыми и обвиняемыми телеграмм, писем, денежных переводов;

      8) направления подозреваемыми и обвиняемыми предложений, заявлений и жалоб;

      9) отправления подозреваемыми и обвиняемыми религиозных обрядов;

      10) привлечения обвиняемых к труду;

      11) участия подозреваемых и обвиняемых в семейно-правовых отношениях и гражданско-правовых сделках;

      12) проведения подписки подозреваемых и обвиняемых на газеты и журналы;

      13) медико-санитарного обеспечения подозреваемых и обвиняемых;

      14) проведения ежедневных прогулок подозреваемых и обвиняемых;

      15) проведения свиданий подозреваемых и обвиняемых с лицами, перечисленными в статье 17 настоящего Закона;

      16) обеспечения участия подозреваемых, обвиняемых и подсудимых в следственных действиях и судебных заседаниях;

      17) личного приема подозреваемых и обвиняемых руководителем администрации места содержания под стражей и уполномоченными им лицами;

      18) выдачи тел подозреваемых и обвиняемых, умерших в местах содержания под стражей;

      19) применения мер поощрения и взыскания к подозреваемым и обвиняемым;

      20) освобождения подозреваемых и обвиняемых из-под стражи.

      2. Правилами внутреннего распорядка также устанавливаются правила поведения подозреваемых и обвиняемых в местах содержания под стражей, перечень и количество продуктов питания, предметов первой необходимости, обуви, одежды и других промышленных товаров, которые подозреваемые и обвиняемые могут иметь при себе, хранить, получать в посылках, передачах и приобретать по безналичному расчету, а также указывается перечень услуг, оказываемых подозреваемым и обвиняемым за установленную плату.

      Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 29.12.2004 № 25; от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Глава 2. Содержание под стражей подозреваемых и обвиняемых в совершении преступления

      Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 16. Права подозреваемых и обвиняемых

      1. Подозреваемые и обвиняемые в период нахождения в местах содержания под стражей имеют право:

      1) получать информацию о своих правах и обязанностях, режиме содержания под стражей, дисциплинарных требованиях, порядке подачи предложений, заявлений и жалоб;

      2) на личную безопасность в местах содержания под стражей;

      3) обращаться с просьбой к руководителю администрации места содержания под стражей и лицам, контролирующим деятельность мест содержания под стражей, во время нахождения указанных лиц на его территории;

      4) на свидания с защитником;

      5) на свидания с родственниками и иными лицами, перечисленными в статье 17 настоящего Закона;

      6) хранить при себе документы и записи, относящиеся к уголовному делу либо касающиеся вопросов реализации своих прав и законных интересов, за исключением тех документов и записей, которые могут быть использованы в противоправных целях или которые содержат сведения, составляющие государственную или иную охраняемую законом тайну;

      7) обращаться с предложениями, заявлениями, в том числе в суд, по вопросу о законности и обоснованности их содержания под стражей и нарушения их законных прав и интересов;

      8) вести переписку и пользоваться письменными принадлежностями;

      9) получать бесплатное питание, материально-бытовое и медико-санитарное обеспечение;

      10) на восьмичасовой сон в ночное время, в течение которого запрещается их привлечение к участию в процессуальных и иных действиях, за исключением случаев, предусмотренных Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан;

      11) на ежедневную прогулку продолжительностью не менее одного часа;

      12) пользоваться вещами и предметами, перечень и количество которых определяются Правилами внутреннего распорядка;

      13) пользоваться литературой и изданиями периодической печати из библиотеки места содержания под стражей либо приобретенными через администрацию места содержания под стражей в торговой сети, а также настольными играми;

      14) отправлять религиозные обряды в помещениях места содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых, иметь при себе религиозную литературу, предметы культа - при условии соблюдения Правил внутреннего распорядка и прав других подозреваемых и обвиняемых;

      15) заниматься самообразованием и пользоваться специальной литературой;

      16) получать посылки и передачи;

      17) на вежливое обращение со стороны сотрудников мест содержания под стражей;

      18) участвовать в гражданско-правовых сделках;

      19) осуществлять иные права, предусмотренные законодательными актами.

      2. Подозреваемые и обвиняемые, содержащиеся в следственных изоляторах, также имеют право:

      1) получать и отправлять денежные переводы;

      2) заключать и расторгать брак, участвовать в иных семейно-правовых отношениях в случае, если это не противоречит законодательству;

      3) приобретать продукты питания и предметы первой необходимости в магазине (ларьке) следственного изолятора либо через администрацию места содержания под стражей в торговой сети;

      4) подписываться на газеты и журналы и получать их;

      5) получать от администрации при необходимости одежду по сезону, разрешенную к ношению в местах содержания под стражей.

      2-1. Подозреваемые и обвиняемые, являющиеся лицами с инвалидностью, имеющими нарушение речи либо слуха, либо зрения, имеют право пользоваться услугами специалистов, владеющих дактильно-жестовым языком или азбукой Брайля.

      3. Подозреваемым и обвиняемым, содержащимся под стражей, при наличии соответствующих условий, предоставляется возможность трудиться.

      4. Помимо вышеперечисленных прав, подозреваемые и обвиняемые имеют права, предусмотренные Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Свидания с защитниками, родственниками и иными лицами

      1. С момента задержания подозреваемым, обвиняемым и подсудимым предоставляются свидания с защитником наедине и конфиденциально. Количество и продолжительность свиданий не ограничиваются.

      Свидания предоставляются:

      1) с адвокатом, участвующим в деле в качестве защитника, – по предъявлении им удостоверения адвоката и письменного уведомления о защите (представительстве), предусмотренных Законом Республики Казахстан "Об адвокатской деятельности и юридической помощи";

      2) с представителями профессиональных союзов и других общественных объединений, являющимися защитниками, - по предъявлению соответствующего решения общественного объединения или его руководящего органа о назначении защитником;

      3) с иными лицами, участвующими в деле в качестве защитников, – по предъявлению постановления суда, постановления следователя или дознавателя, а также документа, удостоверяющего его личность;

      4) с официальным представителем дипломатического представительства или консульского учреждения иностранного государства – по предъявлению решения органа, ведущего уголовный процесс.

      2. Подозреваемым, обвиняемым и подсудимыми на основании письменного разрешения лица или органа, ведущего уголовный процесс, может быть предоставлено не более двух, а несовершеннолетним – не более трех свиданий в месяц с родственниками и иными лицами продолжительностью до трех часов каждое.

      3. Свидания с родственниками и иными лицами осуществляются под контролем сотрудников мест содержания под стражей. В случае попытки передачи подозреваемому, обвиняемому и подсудимому запрещенных предметов, веществ и продуктов питания либо сведений, которые могут препятствовать установлению истины по уголовному делу или способствовать совершению преступления, свидания прерываются досрочно.

      4. Исключен Законом РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

      5. Инфекционным больным (ВИЧ/СПИД и туберкулезом) количество и продолжительность свидания предоставляются в установленном порядке, после предварительной беседы с медицинским работником (врачом) и письменного уведомления о возможности заражения.

      Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 11.12.2009 № 230-IV (вводятся в действие с 01.01.2010; от 05.07.2018 № 177-VI (вводится в действие с 01.01.2019); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 18. Обеспечение личной безопасности подозреваемых и обвиняемых

      При возникновении угрозы для жизни и здоровья подозреваемого или обвиняемого либо угрозы совершения преступления против личности других подозреваемых и обвиняемых сотрудники мест содержания под стражей обязаны немедленно принять меры по обеспечению личной безопасности подозреваемого или обвиняемого, в отношении которого возникла подобная угроза.

Статья 19. Переписка

      1. Подозреваемым и обвиняемым разрешается получать и отправлять родственникам и иным лицам не более двух писем или телеграмм в месяц. Отправление и получение корреспонденции осуществляются за счет средств подозреваемых и обвиняемых.

      2. Переписка подозреваемых и обвиняемых осуществляется только через администрацию места содержания под стражей, по разрешению лица или органа, в производстве которого находится уголовное дело и подлежит цензуре, кроме случаев, предусмотренных пунктом 2 статьи 20 настоящего Закона.

      3. Письма, содержащие сведения, которые могут помешать установлению истины по уголовному делу или способствовать совершению уголовного правонарушения, выполненные тайнописью, шифром, содержащие государственную или иную охраняемую законом тайну, адресату не отправляются, подозреваемым и обвиняемым не вручаются и передаются лицу или органу, в производстве которого находится уголовное дело.

      4. Переписка подозреваемых и обвиняемых с лицами, содержащимися в учреждениях уголовно-исполнительной системы, осуществляется с разрешения лица или органа, в производстве которого находится уголовное дело.

      5. Вручение писем, поступающих на имя подозреваемого и обвиняемого, а также отправление его писем адресатам производится администрацией места содержания под стражей не позднее чем в трехдневный срок со дня поступления письма или сдачи его подозреваемым и обвиняемым, за исключением праздничных и выходных дней. При необходимости перевода письма на государственный или официально употребляемый русский язык срок сдачи письма может быть увеличен на время, необходимое для перевода.

      6. Сведения о смерти или тяжелом заболевании близкого родственника сообщаются подозреваемому и обвиняемому незамедлительно после их получения.

      7. Письма, поступившие на имя подозреваемого или обвиняемого после его убытия из места содержания под стражей, не позднее двух рабочих дней после их получения отправляются по месту его убытия.

      Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Направление предложений, заявлений и жалоб

      1. Предложения, заявления и жалобы подозреваемых и обвиняемых, адресованные в государственные органы, органы местного самоуправления, общественные объединения и средства массовой информации, направляются через администрацию места содержания под стражей.

      2. Предложения, заявления и жалобы, адресованные прокурору и в суд, цензуре не подлежат и немедленно направляются адресату в запечатанном виде.

      3. Предложения, заявления и жалобы, адресованные в государственные органы, должны быть рассмотрены администрацией места содержания под стражей и направлены не позднее суток с момента их подачи.

      4. В отношении предложений, заявлений и жалоб, содержащих сведения, которые могут помешать установлению истины по уголовному делу или способствовать совершению уголовного правонарушения, выполненных тайнописью, шифром, содержащих государственную или иную охраняемую законом тайну, применяется порядок, установленный пунктом 3 статьи 19 настоящего Закона.

      5. Жалобы на действия и решения суда, дознавателя, начальника органа дознания, следователя или прокурора направляются немедленно, в порядке, предусмотренном Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      6. Ответы на предложения, заявления и жалобы объявляются подозреваемым и обвиняемым под расписку и приобщаются к личным делам.

      7. Не допускается преследование в любой форме подозреваемых и обвиняемых за обращения с предложениями, заявлениями или жалобами в связи с нарушением их прав и законных интересов. Должностные лица мест содержания под стражей, виновные в таком преследовании, несут ответственность в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 20 с изменением, внесенным Законом РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 21. Питание, приобретение продуктов питания и предметов первой необходимости

      Подозреваемые и обвиняемые обеспечиваются бесплатным питанием, достаточным для поддержания здоровья и сил, по нормам, определяемым в порядке, предусмотренном Бюджетным кодексом Республики Казахстан. Подозреваемым и обвиняемым предоставляется право приобретать по безналичному расчету продукты питания, предметы первой необходимости, а также другие промышленные товары, за исключением запрещенных к хранению и использованию в соответствии с пунктом 4 статьи 24 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 21 - в редакции Закона РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22. Материально-бытовое обеспечение

      1. Администрация места содержания под стражей обязана создать подозреваемым и обвиняемым условия, отвечающие требованиям гигиены, санитарии и пожарной безопасности.

      2. Подозреваемые и обвиняемые должны содержаться в помещениях, исходя из нормы санитарной площади на одного человека не менее двух с половиной квадратных метров.

      3. Подозреваемым и обвиняемым должны предоставляться индивидуальное спальное место, выдаваться постельные принадлежности и столовые приборы.

      4. Все камеры должны обеспечиваться средствами радиовещания. Допускается выдача литературы и изданий периодической печати из библиотеки места содержания под стражей в камеры.

Статья 23. Медико-санитарное обеспечение

      1. Администрация места содержания под стражей обязана обеспечивать соблюдение установленных санитарно-гигиенических и противоэпидемических требований, охрану здоровья подозреваемых и обвиняемых.

      2. Порядок оказания медицинской, в том числе психиатрической, помощи подозреваемым и обвиняемым, а также порядок их содержания в медицинских учреждениях и привлечения к их обслуживанию персонала этих учреждений определяются Комитетом национальной безопасности и Министерством обороны Республики Казахстан по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения.

      2-1. Администрация следственного изолятора уголовно-исполнительной (пенитенциарной) системы предоставляет помещения для медицинского обслуживания подозреваемых и обвиняемых и обеспечивает надлежащее функционирование этих помещений.

      3. При получении подозреваемыми и обвиняемыми телесных повреждений освидетельствование производится медицинскими работниками мест содержания под стражей безотлагательно. Результаты медицинского освидетельствования фиксируются в установленном порядке и сообщаются пострадавшему. По решению руководителя администрации места содержания под стражей либо лица или органа, в производстве которого находится уголовное дело, медицинское освидетельствование производится работниками медицинских организаций.

      4. В случае тяжелого заболевания либо смерти подозреваемого или обвиняемого администрация места содержания под стражей сообщает об этом его близким родственникам и прокурору, который проводит проверку по данному факту. Тело умершего после патологоанатомического исследования, а также производства действий, предусмотренных законодательством, передается лицам, его востребовавшим. Захоронение умершего, тело которого не востребовано, осуществляется за счет государства.

      5. В случае обнаружения тяжелого заболевания у подозреваемого или обвиняемого, от которого может наступить смерть, администрация следственного изолятора имеет право, при наличии медицинского заключения, ставить вопрос об изменении меры пресечения перед прокурором и органом, в чьем производстве находится дело.

      6. В случае смерти иностранца, содержащегося в следственном изоляторе или изоляторе временного содержания, администрация места содержания под стражей незамедлительно сообщает об этом в Генеральную прокуратуру, Министерство иностранных дел, Министерство внутренних дел и Комитет национальной безопасности Республики Казахстан. Кроме того, письменно сообщается прокурору, осуществляющему надзор за применением законов в местах лишения свободы, а также в посольство или иное представительство государства, гражданином которого являлся умерший.

      Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2004 № 25; от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие с 01.07.2022).

Статья 24. Получение посылок, передач и денежных переводов

      1. Подозреваемым и обвиняемым разрешается получать без ограничения количества посылки и передачи, вес которых не должен превышать норм, предусмотренных почтовыми правилами.

      2. Денежные переводы, поступающие подозреваемым и обвиняемым в места содержания под стражей, зачисляются на их лицевые счета. С разрешения администрации мест содержания под стражей подозреваемые и обвиняемые могут из своих средств отправлять денежные переводы родственникам и иным лицам.

      3. Администрация мест содержания под стражей по заключению врача принимает для подозреваемых и обвиняемых лекарственные средства в тех случаях, когда отсутствует возможность обеспечения ими.

      4. Предметы, вещества и продукты питания, которые представляют опасность для жизни или здоровья людей или могут быть использованы в качестве орудия преступления, либо для воспрепятствования целям содержания под стражей, запрещаются к передаче подозреваемым и обвиняемым.

      5. Сокрытие от досмотра или передача подозреваемым и обвиняемым запрещенных к хранению и использованию предметов, веществ и продуктов питания, а равно передача им любых предметов, веществ и продуктов питания, вопреки установленным правилам, влекут за собой ответственность в соответствии с законодательством.

      Сноска. Статья 24 с изменением, внесенным Законом РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие с 01.07.2022).

Статья 25. Обеспечение дополнительных платных услуг

      1. По мере возможности в следственных изоляторах подозреваемые, обвиняемые и подсудимые обеспечиваются дополнительными платными бытовыми и медицинскими услугами.

      2. Платные бытовые услуги, перечень и порядок оказания которых устанавливается Министерством внутренних дел, Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан, оказываются подозреваемым, обвиняемым и подсудимым администрацией следственного изолятора.

      3. Платные медицинские услуги подозреваемым, обвиняемым и подсудимым оказываются медицинскими организациями, расположенными в следственных изоляторах, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 25 - в редакции Закона РК от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие с 01.07.2022).

Статья 26. Привлечение обвиняемых к труду

      1. При наличии соответствующих условий обвиняемые, по их желанию, в установленном порядке привлекаются к труду на территории следственных изоляторов.

      2. Заработная плата обвиняемых после удержаний, предусмотренных законом, перечисляется на их лицевые счета.

      3. Привлечение обвиняемых к труду не должно препятствовать проведению предварительного следствия и дознания.

Статья 27. Обеспечение участия подозреваемых и обвиняемых в следственных действиях и судебных заседаниях

      1. Администрация мест содержания под стражей по указанию следователя, лица, производящего дознание, прокурора или суда (судьи) обеспечивает прием подозреваемых и обвиняемых в места содержания под стражей и передачу их конвою для отправки к месту назначения.

      2. Освобождение подозреваемых и обвиняемых от участия в следственных действиях и судебных заседаниях осуществляется на основаниях, предусмотренных законодательством.

Статья 28. Участие подозреваемых и обвиняемых в гражданско-правовых сделках

      Подозреваемые и обвиняемые имеют право с разрешения лица или органа, в производстве которого находится уголовное дело, и в порядке, установленном Правилами внутреннего распорядка, участвовать в гражданско-правовых сделках через своих представителей или непосредственно, за исключением случаев, предусмотренных законодательством.

Статья 29. Особенности содержания под стражей женщин

      1. Подозреваемые и обвиняемые женщины могут иметь при себе детей в возрасте до трех лет.

      2. В местах содержания под стражей для беременных женщин и женщин, имеющих при себе детей, создаются улучшенные материально-бытовые условия, организуется специализированное медицинское обеспечение и устанавливаются повышенные нормы питания и вещевого обеспечения, определяемые в порядке, предусмотренном Бюджетным кодексом Республики Казахстан.

      3. Беременным женщинам и женщинам, имеющим при себе детей, предоставляются ежедневные прогулки продолжительностью до трех часов.

      4. К беременным женщинам и женщинам, имеющим при себе детей, не может быть применено в качестве меры взыскания водворение в дисциплинарный изолятор.

      5. В случае необходимости администрация места содержания под стражей может возбуждать в установленном законом порядке ходатайство о временной передаче ребенка родственникам или иным лицам, либо в детское учреждение.

      Сноска. Статья 29 с изменениями, внесенными законами РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2021 № 95-VII (вводится в действие с 01.07.2022); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Особенности содержания под стражей несовершеннолетних

      1. Несовершеннолетним подозреваемым и обвиняемым создаются улучшенные материально-бытовые условия и устанавливаются повышенные нормы питания в порядке, предусмотренном Бюджетным кодексом Республики Казахстан.

      2. Ежедневные прогулки несовершеннолетних подозреваемых и обвиняемых устанавливаются продолжительностью не менее двух часов. Во время прогулок несовершеннолетним предоставляется возможность для физических упражнений и спортивных игр.

      3. При наличии условий несовершеннолетним подозреваемым и обвиняемым демонстрируются кинофильмы, для них организуется просмотр телепередач, оборудуются помещения для спортивных занятий и другого досуга, а также спортивные площадки на открытом воздухе.

      4. Несовершеннолетним подозреваемым и обвиняемым разрешается приобретать и получать учебники и школьно-письменные принадлежности, а также получать их в передачах и посылках сверх норм, предусмотренных статьей 24 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 30 с изменением, внесенным Законом РК от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. Обеспечение изоляции и предотвращение правонарушений в местах содержания под стражей

Статья 31. Основные требования обеспечения изоляции

      1. Подозреваемые и обвиняемые содержатся в общих или одиночных камерах в соответствии с требованиями раздельного размещения, предусмотренными статьей 32 настоящего Закона.

      2. Размещение подозреваемых и обвиняемых в одиночных камерах на срок более одних суток допускается по мотивированному постановлению руководителя администрации места содержания под стражей, санкционированному прокурором. Не требуется санкции прокурора на размещение подозреваемых и обвиняемых в одиночных камерах в следующих случаях:

      1) при отсутствии иной возможности обеспечить соблюдение требований раздельного размещения, предусмотренных статьей 32 настоящего Закона;

      2) в интересах обеспечения безопасности жизни и здоровья подозреваемого или обвиняемого либо других подозреваемых или обвиняемых;

      3) при наличии письменного заявления подозреваемого или обвиняемого об одиночном содержании;

      4) при размещении подозреваемых и обвиняемых в одиночных камерах в ночное время, если днем они содержатся в общих камерах.

      3. Не допускаются переговоры, передача каких-либо предметов и переписка подозреваемых и обвиняемых с подозреваемыми и обвиняемыми, содержащимися в других камерах или иных помещениях мест содержания под стражей.

      4. Переговоры, передача каких-либо предметов и переписка подозреваемых и обвиняемых с лицами, находящимися на свободе, осуществляется в соответствии с требованиями настоящего Закона.

      5. Основные требования обеспечения изоляции должны соблюдаться при перемещении подозреваемых и обвиняемых за пределами мест их содержания под стражей.

Статья 32. Раздельное размещение в камерах

      1. Размещение подозреваемых и обвиняемых в камерах производится с учетом их личности и психологической совместимости. Курящие по возможности помещаются отдельно от некурящих.

      2. При размещении подозреваемых и обвиняемых, а также осужденных в камерах обязательно соблюдение следующих требований:

      1) раздельно содержатся:

      мужчины и женщины;

      несовершеннолетние и взрослые, за исключением случаев, когда для профилактики правонарушений в камерах, где содержатся несовершеннолетние, необходимо содержание положительно характеризующихся взрослых, впервые привлекаемых к уголовной ответственности;

      лица, впервые привлекаемые к уголовной ответственности, и лица, ранее содержавшиеся в местах лишения свободы;

      подозреваемые, обвиняемые от осужденных, приговоры в отношении которых вступили в законную силу;

      подозреваемые и обвиняемые по одному уголовному делу или по нескольким связанным между собой делам;

      2) отдельно от других подозреваемых и обвиняемых содержатся:

      подозреваемые и обвиняемые в совершении особо тяжких и тяжких преступлений;

      осужденные при опасном рецидиве преступлений;

      иностранцы и лица без гражданства при наличии условий для их содержания отдельно от других подозреваемых, обвиняемых;

      лица, являющиеся или являвшиеся судьями, адвокатами, работниками органов юстиции, сотрудниками органов внутренних дел, прокуратуры, налоговой, финансовой полиции, органов государственных доходов, антикоррупционной службы, службы экономических расследований, таможенных органов, сотрудниками и военнослужащими специальных государственных органов, военнослужащими внутренних войск, Национальной гвардии, Вооруженных Сил Республики Казахстан;

      по решению администрации места содержания под стражей либо по письменному решению лица или органа, в производстве которого находится уголовное дело, подозреваемые и обвиняемые, жизни и здоровью которых угрожает опасность со стороны других подозреваемых и обвиняемых;

      больные инфекционными заболеваниями или нуждающиеся в особом медицинском уходе и наблюдении.

      Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными законами РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.11.2014 № 257 (порядок введения в действие см. пп. 12) ст. 10); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2021 № 89-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Охрана подозреваемых и обвиняемых и надзор за ними

      1. Подозреваемые и обвиняемые, находящиеся в местах содержания под стражей и надзором, передвигаются по территориям этих мест под конвоем либо в сопровождении сотрудников мест содержания под стражей. В целях осуществления надзора может использоваться аудио- и видеотехника.

      Порядок осуществления охраны и надзора за лицами, находящимися в следственных изоляторах уголовно-исполнительной системы, определяется Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

      2. Подозреваемые и обвиняемые подвергаются личному обыску, дактилоскопированию и фотографированию. Помещения, в которых они размещаются, подвергаются обыску, а их вещи, передачи и посылки - досмотру.

      3. Деньги, ценные бумаги и ценные вещи, которые обнаружены в местах содержания под стражей и владелец которых не установлен, изымаются, о чем составляется протокол, и передаются в установленном законодательством Республики Казахстан порядке уполномоченному органу, в компетенцию которого входит их реализация.

      4. Деньги, ценные бумаги и ценные вещи, добровольно сданные при досмотре, изымаются и хранятся в соответствии с Правилами внутреннего распорядка до освобождения подозреваемого или обвиняемого без права пользования и распоряжения ими во время пребывания в местах содержания под стражей. В случае осуждения и направления лиц, заключенных под стражу, в места лишения свободы, вышеперечисленные деньги, ценные бумаги и ценные вещи передаются по описи учреждению, исполняющему уголовные наказания.

      5. Предметы, вещества и продукты питания, запрещенные к хранению и использованию подозреваемыми и обвиняемыми, передаются на хранение администрации места содержания под стражей либо по решению суда уничтожаются.

      6. Сотрудники мест содержания под стражей производят досмотр вещей и одежды лиц при входе и выходе с территории мест содержания под стражей, а также досмотр въезжающих и выезжающих транспортных средств, изъятие предметов, веществ и продуктов питания, запрещенных к хранению и использованию подозреваемыми и обвиняемыми.

      7. В местах содержания под стражей в целях выявления, предупреждения, пресечения и раскрытия преступлений, а также предупреждения, вскрытия и пресечения разведывательных и (или) подрывных акций проводятся оперативно-розыскные, контрразведывательные мероприятия и негласные следственные действия в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными законами РК от 10.12.2009 № 228-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Обеспечение режимных требований на прилегающих к местам содержания под стражей территориях

      На территориях, которые непосредственно прилегают к следственным изоляторам и границы которых определены местным исполнительным органом, по представлению органов уголовно-исполнительной системы могут устанавливаться режимные требования.

      Сноска. В статью 34 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2004 г. № 25.

Статья 35. Основные обязанности подозреваемых и обвиняемых

      1. Подозреваемые и обвиняемые обязаны:

      1) соблюдать порядок содержания под стражей, установленный настоящим Законом и Правилами внутреннего распорядка;

      2) выполнять законные требования администрации мест содержания под стражей;

      3) соблюдать требования гигиены и санитарии;

      4) выходить на ежедневную прогулку (освобождение от прогулки осуществляется начальником места содержания под стражей по заключению медицинского работника места содержания под стражей);

      5) соблюдать правила пожарной безопасности;

      6) бережно относиться к имуществу мест содержания под стражей;

      7) проводить уборку камер и других помещений в порядке очередности;

      8) не совершать действий, унижающих достоинство сотрудников мест содержания под стражей, подозреваемых и обвиняемых, а также иных лиц;

      9) не препятствовать сотрудникам мест содержания под стражей, а также иным лицам, обеспечивающим порядок содержания под стражей, в выполнении ими служебных обязанностей;

      10) не совершать умышленных действий, угрожающих собственной жизни и здоровью, а также жизни и здоровью других лиц.

      2. Подозреваемым и обвиняемым запрещается иметь при себе предметы, вещества и продукты питания, запрещенные к хранению и использованию в соответствии с пунктом 4 статьи 24 настоящего Закона, а также хранить и пользоваться ими.

Статья 36. Меры поощрения и порядок их применения

      1. За примерное выполнение обязанностей, соблюдение установленного порядка содержания под стражей к подозреваемым и обвиняемым могут применяться меры поощрения:

      1) досрочное снятие ранее наложенного взыскания;

      2) разрешение на дополнительное посещение помещения для спортивных занятий, а также на другие формы проведения досуга несовершеннолетним подозреваемым и обвиняемым.

      2. Поощрение применяется руководителем администрации места содержания под стражей или его заместителем.

Статья 37. Меры взыскания

      За невыполнение установленных обязанностей к подозреваемым и обвиняемым могут применяться следующие меры взыскания:

      1) замечание;

      2) выговор;

      3) водворение в дисциплинарный изолятор на срок до пятнадцати суток;

      4) водворение в помещение временной изоляции несовершеннолетних подозреваемых и обвиняемых на срок до семидесяти двух часов.

      Сноска. Статья 37 в редакции Закона РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38. Порядок применения мер взыскания

      1. Взыскания за нарушения установленного порядка содержания под стражей налагаются руководителем администрации места содержания под стражей или его заместителем. За одно нарушение на виновного не может быть наложено более одного взыскания.

      2. Взыскание налагается с учетом обстоятельств совершения нарушения и поведения подозреваемого и обвиняемого. Взыскание может быть наложено не позднее десяти суток со дня обнаружения нарушения, а если в связи с нарушением проводилась проверка - со дня ее окончания, но не позднее одного месяца со дня совершения нарушения. Взыскание применяется, как правило, немедленно, а в случае невозможности его немедленного применения - не позднее месяца со дня его наложения.

      3. До наложения взыскания у подозреваемого или обвиняемого берется письменное объяснение, а в случае отказа от дачи объяснения об этом составляется соответствующий акт.

      4. Взыскание в виде выговора налагается в устной или письменной форме, другие взыскания - в письменной форме.

      5. Подозреваемые и обвиняемые имеют право обратиться с обжалованием взыскания к вышестоящему должностному лицу, прокурору или в суд. Подача жалобы не приостанавливает исполнение взыскания.

Статья 39. Содержание в дисциплинарном изоляторе, помещении временной изоляции

      1. Подозреваемые и обвиняемые могут быть водворены в дисциплинарный изолятор, а несовершеннолетние – в помещение временной изоляции за:

      1) притеснение и оскорбление других подозреваемых и обвиняемых;

      2) неповиновение законным требованиям сотрудников мест содержания под стражей или иных лиц либо за оскорбление их;

      3) неоднократное нарушение правил изоляции;

      4) хранение, изготовление и употребление алкогольных напитков;

      5) хранение, изготовление и использование других предметов, веществ и продуктов питания, запрещенных к хранению и использованию;

      6) участие в азартных играх.

      2. Наказание в виде водворения в дисциплинарный изолятор, помещение временной изоляции применяется также к подозреваемым и обвиняемым, к которым ранее были применены взыскания в виде выговора два и более раз.

      3. Водворение в дисциплинарный изолятор, помещение временной изоляции осуществляется на основании постановления начальника администрации места содержания под стражей или лица, исполняющего его обязанности, и заключения медицинского работника о возможности содержания подозреваемого или обвиняемого в дисциплинарном изоляторе, помещении временной изоляции.

      4. В дисциплинарном изоляторе, помещении временной изоляции подозреваемые и обвиняемые обеспечиваются индивидуальным спальным местом и постельными принадлежностями только на время сна в установленные часы.

      5. Подозреваемым и обвиняемым, водворенным в дисциплинарный изолятор, помещение временной изоляции, запрещаются:

      1) переписка, свидания, кроме свиданий с защитником;

      2) приобретение продуктов питания и предметов первой необходимости;

      3) получение писем, посылок и передач;

      4) пользование настольными играми, книгами, газетами, журналами и иной литературой.

      Посылки и передачи вручаются подозреваемым и обвиняемым после окончания срока их пребывания в дисциплинарном изоляторе, помещении временной изоляции.

      Иные ограничения, не предусмотренные настоящей статьей, в отношении подозреваемых и обвиняемых, содержащихся в дисциплинарном изоляторе, помещении временной изоляции, не допускаются.

      Направление ими предложений, заявлений и жалоб осуществляется в порядке, предусмотренном статьей 20 настоящего Закона.

      6. Начальник администрации места содержания под стражей или лицо, исполняющее его обязанности, имеет право отсрочить исполнение взыскания в виде водворения в дисциплинарный изолятор, помещение временной изоляции, досрочно освободить подозреваемого или обвиняемого с учетом медицинских показаний. Если срок отсрочки исполнения взыскания по медицинским показаниям превысил один месяц со дня наложения, то подозреваемый или обвиняемый освобождается от взыскания.

      7. Женщины, имеющие грудных детей, беременные женщины и несовершеннолетние не водворяются в дисциплинарный изолятор.

      Сноска. Статья 39 в редакции Закона РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 40. Материальная ответственность подозреваемых и обвиняемых

      1. Подозреваемые и обвиняемые несут материальную ответственность за причиненный государству во время содержания под стражей материальный ущерб:

      1) при исполнении трудовых обязанностей, - в порядке и размерах, предусмотренных трудовым законодательством Республики Казахстан;

      2) причиненный иными действиями, - в порядке и размерах, предусмотренных законодательством.

      2. Размер материального ущерба, причиненного государству подозреваемым или обвиняемым, определяется постановлением руководителя администрации места содержания под стражей.

      3. Постановление объявляется подозреваемому или обвиняемому под расписку и может быть обжаловано вышестоящему должностному лицу, прокурору или в суд.

      4. В случае отказа от добровольного возмещения материального ущерба, он взыскивается в судебном порядке в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      5. Суммы, неправильно взысканные за причиненный материальный ущерб, подлежат возврату подозреваемому или обвиняемому и зачисляются на его лицевой счет.

      6. По просьбе подозреваемого или обвиняемого причиненный им материальный ущерб может быть возмещен его родственниками или иными лицами с их согласия.

      7. В случае направления осужденного в учреждение, исполняющее наказание, невозмещенный материальный ущерб взыскивается администрацией указанного учреждения из средств, поступающих на лицевой счет осужденного.

      8. В случае освобождения подозреваемого или обвиняемого из-под стражи, не возмещенный ими материальный ущерб может быть взыскан по решению суда.

      9. Материальный ущерб, причиненный подозреваемому или обвиняемому по вине администрации места содержания под стражей, взыскивается в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными Законом РК от 15 мая 2007 г. № 253.

Статья 41. Меры, принимаемые при отказе от приема пищи

      1. При установлении факта отказа подозреваемого или обвиняемого от приема пищи руководитель администрации места содержания под стражей или его заместитель обязан выяснить причины и известить об этом лицо или орган, в производстве которого находится уголовное дело, а также прокурора, осуществляющего надзор за применением законов в местах содержания под стражей.

      2. Подозреваемый или обвиняемый, отказывающийся от приема пищи, содержится по возможности отдельно от других подозреваемых и обвиняемых и находится под наблюдением медицинского работника.

      3. Меры, в том числе и принудительного характера, направленные на поддержание здоровья отказывающегося от приема пищи подозреваемого или обвиняемого, если его жизни угрожает опасность, осуществляются по медицинским показаниям на основании письменного заключения наблюдающего за ним медицинского работника.

      4. Отказ от приема пищи подозреваемого или обвиняемого не препятствует его этапированию или конвоированию в другие места содержания под стражей, а также участию в следственных действиях и судебных заседаниях. При необходимости этапирование или конвоирование проводится в сопровождении медицинского работника.

Статья 42. Общие основания применения физической силы, специальных средств, газового и огнестрельного оружия в местах содержания под стражей

      Физическая сила, специальные средства, газовое и огнестрельное оружие применяются сотрудниками мест содержания под стражей либо иными сотрудниками уголовно-исполнительной системы, органов внутренних дел, привлекающимися для обеспечения правопорядка, только в случаях, предусмотренных законодательством. Сотрудники мест содержания под стражей обязаны проходить специальную подготовку, а также периодическую проверку на пригодность к действиям в условиях, связанных с применением физической силы, специальных средств, газового и огнестрельного оружия.

      Сноска. В статью 42 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2004 г. № 25.

Статья 43. Применение физической силы в местах содержания под стражей

      Физическая сила, в том числе боевые приемы борьбы, в местах содержания под стражей могут быть применены в отношении подозреваемого или обвиняемого для пресечения совершаемого им правонарушения или преодоления его противодействия законным требованиям сотрудников мест содержания под стражей, если ненасильственные способы не обеспечивают прекращения правонарушения либо выполнения законных требований.

Статья 44. Применение специальных средств и газового оружия в местах содержания под стражей

      1. Специальные средства и газовое оружие в местах содержания под стражей могут быть применены в следующих случаях:

      1) для отражения нападения подозреваемого или обвиняемого на сотрудников мест содержания под стражей и иных лиц;

      2) для пресечения массовых беспорядков или групповых нарушений установленного режима содержания под стражей;

      3) для пресечения неправомерных действий подозреваемого или обвиняемого, оказывающего неповиновение законным требованиям сотрудников мест содержания под стражей или иных сотрудников уголовно-исполнительной системы, органов внутренних дел, привлекающихся для обеспечения правопорядка;

      4) для освобождения заложников, отражения нападения на здания, помещения, сооружения, транспортные средства, земельные участки, принадлежащие гражданам, организациям и государственным органам, а равно для освобождения их от захвата;

      5) для пресечения попытки побега подозреваемого или обвиняемого из мест содержания под стражей или из-под конвоя;

      6) для пресечения попытки подозреваемого или обвиняемого причинить вред окружающим или себе;

      7) для задержания и конвоирования подозреваемых, обвиняемых и осужденных, совершивших побеги либо уклоняющихся от отбытия наказания в виде лишения свободы.

      2. В качестве специальных средств могут применяться:

      1) наручники - в случаях, предусмотренных подпунктами 3), 5)-7) пункта 1 настоящей статьи, при отсутствии наручников сотрудники мест содержания под стражей вправе использовать подручные средства связывания;

      2) резиновые палки - в случаях, предусмотренных подпунктами 1)-6),

      7) пункта 1 настоящей статьи;

      3) газовое оружие и слезоточивые вещества - в случаях, предусмотренных подпунктами 1)-4), 6), 7) пункта 1 настоящей статьи;

      4) светозвуковые устройства отвлекающего воздействия - в случаях, предусмотренных подпунктами 1)-4), 6) пункта 1 настоящей статьи;

      5) устройства для вскрытия помещений, принудительной остановки транспорта - в случаях, предусмотренных подпунктами 2) и 4) пункта 1 настоящей статьи;

      6) водометы, бронемашины и другие специальные и транспортные средства - в случаях, предусмотренных подпунктами 2) и 4) пункта 1 настоящей статьи;

      7) служебные животные - в случаях, предусмотренных подпунктами 1)-6), 7) пункта 1 настоящей статьи.

      3. Запрещается применять специальные средства, газовое оружие и боевые приемы борьбы в отношении женщин, лиц с явными признаками инвалидности, кроме случаев совершения ими нападения, угрожающего жизни и здоровью окружающих, группового нападения либо оказания вооруженного сопротивления.

      Сноска. В статью 44 внесены изменения - Законом РК от 29 декабря 2004 г. № 25.

Статья 45. Применение огнестрельного оружия в местах содержания под стражей

      1. Огнестрельное оружие в местах содержания под стражей может быть применено в следующих случаях:

      1) для защиты от нападения, угрожающего жизни или здоровью сотрудников мест содержания под стражей, подозреваемых и обвиняемых, иных лиц;

      2) для отражения нападения подозреваемого или обвиняемого на сотрудников мест содержания под стражей, иных лиц с целью завладения оружием;

      3) для освобождения заложников, захваченных зданий, сооружений, помещений и транспортных средств;

      4) для отражения группового или вооруженного нападения на здания, сооружения, помещения и транспортные средства мест содержания под стражей;

      5) для задержания лица, оказывающего вооруженное сопротивление, а также застигнутого при совершении тяжкого преступления против жизни и здоровья сотрудников мест содержания под стражей или иных лиц;

      6) для пресечения попытки побега подозреваемого или обвиняемого из места содержания под стражей или из-под конвоя;

      7) для задержания вооруженного лица, отказывающегося выполнить законное требование сотрудника места содержания под стражей о сдаче оружия;

      8) для пресечения попытки насильственного освобождения подозреваемых и обвиняемых;

      9) защиты от нападения животных;

      10) подачи сигнала тревоги или вызова помощи;

      11) во всех иных случаях необходимой обороны и крайней необходимости.

      2. Запрещается применять оружие в отношении женщин и несовершеннолетних, кроме случаев совершения ими вооруженного нападения, оказания вооруженного сопротивления, захвата заложников, транспортных средств, в том числе воздушного судна либо группового нападения.

      3. О каждом случае применения оружия и специальных средств, повлекшем гибель людей или иные тяжкие последствия, незамедлительно информируется прокурор.

Статья 46. Режим особых условий в местах содержания под стражей

      1. В случаях стихийных бедствий, эпидемий, эпизоотии, обширных очагов возгорания, крупных аварий систем жизнеобеспечения, массовых беспорядков или неповиновения подозреваемых и обвиняемых либо при наличии реальной угрозы вооруженного нападения на места содержания под стражей по решению Министра внутренних дел, Председателя Комитета национальной безопасности, Министра обороны Республики Казахстан, согласованному с Генеральным Прокурором Республики Казахстан, в соответствующих местах содержания под стражей вводится режим особых условий на срок не более тридцати суток.

      2. При введении режима особых условий могут быть ограничены или приостановлены все мероприятия, проводимые с участием подозреваемых и обвиняемых, усиливаются их охрана, пропускной режим и надзор за подозреваемыми и обвиняемыми, содержащимися под стражей, прекращается прием посылок и передач, а также принимаются другие меры, предусмотренные законом.

      3. В случае возникновения непосредственной угрозы жизни и здоровью подозреваемых и обвиняемых, и иных лиц руководитель администрации места содержания под стражей может самостоятельно вводить меры, предусмотренные пунктом 2 настоящей статьи, с немедленным уведомлением соответственно Министра внутренних дел, Председателя Комитета национальной безопасности, Министра обороны, Генерального Прокурора Республики Казахстан, начальников органов внутренних дел, уголовно-исполнительной системы, национальной безопасности, на территории которых расположено место содержания под стражей.

      4. Режим особых условий в местах содержания под стражей отменяется органом или должностным лицом, которым он был введен, либо вышестоящим органом или должностным лицом.

      Сноска. Статья 46 с изменениями, внесенными законами РК от 16.07.2001 № 244 (вводится в действие с 1 января 2001 г.); от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 3-1. Содержание лиц в приемниках-распределителях

      Сноска. Закон дополнен главой 3-1 в соответствии с Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 46-1. Прием и регистрация лиц, доставленных в приемники-распределители

      1. Прием лиц, не имеющих определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, осуществляется на основании постановления органов внутренних дел.

      2. Если в течение срока, отведенного для приема, не установлена личность, органами внутренних дел проводится комплекс мероприятий в порядке, утверждаемом Министерством внутренних дел Республики Казахстан по согласованию с Генеральной прокуратурой Республики Казахстан.

      При невозможности установления места жительства и (или) личности лица в течение сорока восьми часов с момента задержания органы внутренних дел направляют в суд постановление о применении в отношении такого лица превентивного ограничения свободы передвижения.

      После получения санкции суда постановление немедленно объявляется под расписку лицу, не имеющему определенное место жительство и (или) документов, удостоверяющих личность. В случае отказа судом санкционировать постановление о применении превентивного ограничения свободы передвижения такое лицо немедленно освобождается из приемника-распределителя.

      3. При задержании лица, не имеющего определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, при котором находятся дети, суд принимает меры по определению места его нахождения в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      4. При помещении иностранцев в приемники-распределители государственный орган, осуществивший задержание, немедленно извещает об этом Генеральную прокуратуру, Министерство иностранных дел, Комитет национальной безопасности и Министерство внутренних дел Республики Казахстан.

      5. Каждое лицо, доставленное и помещенное в приемник-распределитель, подвергается личному досмотру, медицинскому освидетельствованию, санитарной обработке, дактилоскопируется и фотографируется.

      6. Порядок проведения личного досмотра, медицинского освидетельствования, санитарной обработки, дактилоскопирования, фотографирования, а также перечень вещей, подлежащих изъятию, определяются правилами внутреннего распорядка в приемнике-распределителе, утверждаемыми Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

Статья 46-2. Проверка лиц, помещенных в приемники-распределители

      1. Лицо, не имеющее определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, помещенное в приемник-распределитель, подвергается проверке с целью установления личности.

      2. Опрос лица, помещенного в приемник-распределитель, производится в течение суток его пребывания в приемнике-распределителе. Результаты опроса оформляются протоколом, который подписывается опрашиваемым и сотрудником, производящим опрос.

Статья 46-3. Сроки содержания, порядок и основания освобождения из приемника-распределителя

      1. Лицо, не имеющее определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, помещается в приемник-распределитель на основании постановления органа внутренних дел, санкционированного судом, о применении превентивного ограничения свободы передвижения на срок до тридцати суток.

      2. Лицо, не имеющее определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, освобождается из приемника-распределителя ранее срока, установленного пунктом 1 настоящей статьи, в случаях:

      1) установления личности;

      2) установления причастности к совершению уголовных и административных правонарушений;

      3) установления лица несовершеннолетнего возраста с направлением в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в центры адаптации несовершеннолетних;

      4) передачи в порядке реадмиссии.

      3. При освобождении лица, не имеющего определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, из приемника-распределителя начальником приемника-распределителя или его заместителем выносится постановление, в котором излагаются результаты проверки по установлению личности. В течение двадцати четырех часов с момента освобождения в письменной форме уведомляются прокурор, суд и центр социальной адаптации для лиц, не имеющих определенного места жительства.

      Освобожденному из приемника-распределителя лицу, не имеющему определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, возвращаются под расписку изъятые у него на хранение документы, деньги и вещи, кроме предметов и веществ, хранение которых является незаконным.

      4. При освобождении из приемника-распределителя лицам, не имеющим определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, на время проезда к месту дальнейшего устройства выдаются сухой паек по нормам питания, предусмотренным для содержания в приемнике-распределителе, и справка об освобождении.

      Сноска. Статья 46-3 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 13.05.2020 № 327-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-4. Режим содержания в приемниках-распределителях

      1. В приемниках-распределителях устанавливается режим, обеспечивающий безопасность содержащихся лиц и исключающий возможность их самовольного ухода. Условия содержания в приемнике-распределителе, оборудование помещений, распорядок дня определяются правилами внутреннего распорядка приемника-распределителя, утверждаемыми Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

      2. Лица, не имеющие определенного места жительства и (или) документов, удостоверяющих личность, содержащиеся в приемниках-распределителях, обеспечиваются питанием по нормам, установленным для содержащихся под стражей и находящихся в изоляторе временного содержания.

      Если с задержанным имеются дети, они могут помещаться по решению суда совместно в отдельную камеру и обеспечиваться питанием в соответствии с законодательством Республики Казахстан о профилактике правонарушений, безнадзорности и беспризорности среди несовершеннолетних.

      3. Мужчины, помещенные в приемник-распределитель, размещаются отдельно от женщин.

      4. К лицам, содержащимся в приемнике-распределителе, могут применяться физическая сила и специальные средства в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об органах внутренних дел Республики Казахстан".

Статья 46-5. Права и обязанности лиц, содержащихся в приемниках-распределителях

      1. Лица, содержащиеся в приемниках-распределителях, имеют право:

      1) получать информацию о своих правах и обязанностях, режиме содержания в приемнике-распределителе, порядке подачи предложений, заявлений и жалоб;

      2) на личную безопасность в период нахождения в приемнике-распределителе;

      3) получать материально-бытовое и медико-санитарное обслуживание по нормам, утверждаемым правилами внутреннего распорядка;

      4) на восьмичасовой сон в ночное время;

      5) на ежедневную прогулку не менее двух часов в день;

      6) отправлять религиозные обряды - при условии соблюдения правил внутреннего распорядка и прав других содержащихся в приемнике-распределителе лиц;

      7) обращаться к администрации приемника-распределителя, в органы прокуратуры, суд по вопросам законности и обоснованности их содержания, а также нарушения своих прав и законных интересов.

      2. Лица, помещенные в приемники-распределители, обязаны выполнять правила внутреннего распорядка.

      3. К лицам, нарушившим установленные правила внутреннего распорядка, в зависимости от характера или тяжести проступка применяются следующие меры воздействия:

      1) предупреждение;

      2) внеочередной наряд по уборке помещений приемника-распределителя.

      Решение о применении мер воздействия принимается начальником приемника-распределителя и оформляется мотивированным постановлением.

Глава 3-2. Содержание лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке, в специальных приемниках, изоляторах временного содержания, на гауптвахтах

      Сноска. Заголовок главы 3-2 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Закон дополнен главой 3-2 в соответствии с Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-6. Прием и регистрация лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке, доставленных в специальные приемники, изоляторы временного содержания

      Сноска. Заголовок статьи 46-6 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. При поступлении в специальный приемник, изолятор временного содержания лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке, проверяется наличие:

      1) постановления судьи об аресте, подписанного им лично и скрепленного печатью суда;

      1-1) постановления органа внутренних дел о превентивном ограничении свободы передвижения, санкционированного судом;

      2) протокола личного досмотра с изъятыми вещами, запрещенными к хранению в специальном приемнике, изоляторе временного содержания;

      3) документов, удостоверяющих личность лица, подвергнутого административному аресту, иностранца и лица без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке.

      2. Порядок регистрации лиц, доставленных в специальный приемник, изолятор временного содержания, проведения личного досмотра, медицинского освидетельствования, дактилоскопирования, фотографирования, посещения официальными представителями дипломатических представительств или консульских учреждений иностранных государств иностранца, являющегося гражданином представляемого ими государства, а также перечень вещей, подлежащих изъятию, определяются Правилами внутреннего распорядка в специальном приемнике, утверждаемыми Министерством внутренних дел Республики Казахстан.

      3. О помещении лиц, подвергнутых административному аресту, в специальный приемник, изолятор временного содержания или направлении их в соответствующие медицинские организации администрация специального приемника, изолятора временного содержания в течение суток извещает их близких родственников по месту жительства, а в случае помещения иностранца – также посольство, консульство или иное представительство иностранного государства через Министерство иностранных дел Республики Казахстан.

      4. Обращения лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке, адресованные в суд, органы прокуратуры или другие государственные органы, не рассматриваются и направляются по адресу в течение двадцати четырех часов со времени их подачи.

      5. В случаях отсутствия специального приемника или отсутствия в нем мест либо невозможности доставки в специальный приемник из-за его отдаленности, или отсутствия надлежащих путей сообщения допускается содержание лиц, подвергнутых административному аресту, в изоляторе временного содержания.

      В изоляторе временного содержания лица, подвергнутые административному аресту, и лица, задержанные по подозрению в совершении уголовных правонарушений, содержатся раздельно.

      Сноска. Статья 46-6 с изменениями, внесенными законами РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-7. Режим содержания лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке

      Сноска. Заголовок статьи 46-7 с изменениями внесенными Законом РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лица, подвергнутые административному аресту, иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению в принудительном порядке, содержатся в камерах, двери которых должны иметь прочные запоры и смотровые отверстия, окна оборудуются металлическими решетками. В каждой камере вывешиваются Правила внутреннего распорядка в специальном приемнике, изоляторе временного содержания.

      2. В специальных приемниках, изоляторах временного содержания устанавливается режим, обеспечивающий круглосуточное дежурство и исключающий возможность самовольного ухода содержащихся лиц за пределы учреждения.

      К лицам, подвергнутым административному аресту, иностранцам и лицам без гражданства, подлежащим выдворению в принудительном порядке, могут быть применены физическая сила и специальные средства в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об органах внутренних дел Республики Казахстан".

      3. Лица, подвергнутые административному аресту, иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению в принудительном порядке, содержащиеся в специальных приемниках, изоляторах временного содержания, обеспечиваются питанием по нормам, установленным для содержащихся под стражей и находящихся в изоляторе временного содержания. Продукты питания выдаются дежурным ежедневно по ведомости.

      4. Мужчины, помещенные в специальные приемники, изоляторы временного содержания, размещаются отдельно от женщин.

      5. Больные заразной формой туберкулеза, венерическими и другими инфекционными заболеваниями изолируются от других лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке.

      6. Военнослужащие, подвергнутые административному аресту, содержатся на гауптвахтах.

      Порядок отбывания военнослужащими административного ареста на гауптвахте определяется Министерством обороны, Министерством внутренних дел, Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 46-7 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-8. Права и обязанности лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке, содержащихся в специальных приемниках, изоляторах временного содержания, на гауптвахтах

      Сноска. Заголовок статьи 46-8 с изменениями, внесенными законами РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лица, подвергнутые административному аресту, иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению в принудительном порядке, содержащиеся в специальных приемниках, изоляторах временного содержания, имеют право:

      1) получать информацию о своих правах и обязанностях, режиме содержания в специальном приемнике, изоляторе временного содержания, порядке подачи предложений, заявлений и жалоб;

      2) на личную безопасность в период нахождения в специальном приемнике, изоляторе временного содержания;

      3) получать материально-бытовое и медико-санитарное обслуживание по нормам, утверждаемым Правилами внутреннего распорядка в специальном приемнике;

      4) получать письма, посылки, бандероли и передачи;

      5) на восьмичасовой сон в ночное время;

      6) на ежедневную прогулку не менее двух часов в день;

      7) отправлять религиозные обряды – при условии соблюдения Правил внутреннего распорядка в специальном приемнике, изоляторе временного содержания и прав других лиц;

      8) обращаться к администрации специального приемника, изолятора временного содержания, в органы прокуратуры, суд по вопросам нарушения своих прав и законных интересов.

      2. Лица, подвергнутые административному аресту, иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению в принудительном порядке, помещенные в специальные приемники, изоляторы временного содержания, обязаны выполнять Правила внутреннего распорядка в специальном приемнике, изоляторе временного содержания.

      3. На военнослужащих, подвергнутых административному аресту, содержащихся на гауптвахтах, распространяются положения пунктов 1 и 2 настоящей статьи в соответствии с порядком отбывания военнослужащими административного ареста на гауптвахте.

      Сноска. Статья 46-8 с изменениями, внесенными законами РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-9. Освобождение лиц, подвергнутых административному аресту, иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению в принудительном порядке, из специального приемника, изолятора временного содержания, гауптвахты

      Сноска. Заголовок статьи 46-9 с изменениями, внесенными законами РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лица, подвергнутые административному аресту, освобождаются из специального приемника, изолятора временного содержания, гауптвахты по отбытии срока административного ареста, установленного постановлением судьи.

      1-1. Иностранцы и лица без гражданства, подлежащие выдворению в принудительном порядке, освобождаются из специального приемника для исполнения приговора, решения, постановления суда о выдворении либо по истечении срока превентивного ограничения свободы передвижения.

      2. Освобожденным возвращаются под расписку изъятые у них на хранение документы, деньги и вещи, кроме вещей, хранение которых является незаконным.

      3. При незаконном хранении лицами, подвергнутыми административному аресту, иностранцами и лицами без гражданства, подлежащими выдворению в принудительном порядке, огнестрельного или холодного оружия, взрывчатых, сильнодействующих или ядовитых веществ и наркотических средств решения принимаются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      4. Освобожденному выдается справка о пребывании его в специальном приемнике, изоляторе временного содержания, на гауптвахте.

      Сноска. Статья 46-9 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.12.2020 № 385-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3-3. Национальный превентивный механизм

      Сноска. Закон дополнен главой 3-3 в соответствии с Законом РК от 02.07.2013 № 111-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
      Сноска. В главе 3-3 слова "Уполномоченный по правам человека", "Уполномоченном по правам человека", "Уполномоченного по правам человека", "Уполномоченным по правам человека", "Уполномоченному по правам человека" заменены соответственно словами "Уполномоченный по правам человека в Республике Казахстан", "Уполномоченном по правам человека в Республике Казахстан", "Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан", "Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан", "Уполномоченному по правам человека в Республике Казахстан" в соответствии с Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-10. Национальный превентивный механизм

      1. Национальный превентивный механизм действует в виде системы предупреждения пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания, функционирующей посредством деятельности участников национального превентивного механизма.

      2. В рамках своей деятельности участники национального превентивного механизма посещают специальные учреждения и помещения, обеспечивающие временную изоляцию от общества, а также иные организации, определяемые законами Республики Казахстан для посещения данными участниками (далее – превентивные посещения).

      3. Участниками национального превентивного механизма являются Уполномоченный по правам человека в Республике Казахстан, а также отбираемые Координационным советом члены общественных наблюдательных комиссий и общественных объединений, осуществляющих деятельность по защите прав, законных интересов граждан, юристы, социальные работники, врачи.

      4. Уполномоченный по правам человека в Республике Казахстан координирует деятельность участников национального превентивного механизма, принимает в соответствии с законодательством Республики Казахстан меры для обеспечения необходимого потенциала и профессиональных знаний участников национального превентивного механизма.

      5. Возмещение расходов участников национального превентивного механизма по превентивным посещениям осуществляется из бюджетных средств в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

Статья 46-11. Координационный совет

      1. В целях обеспечения эффективной координации деятельности национального превентивного механизма при Уполномоченном по правам человека в Республике Казахстан создается Координационный совет.

      Члены Координационного совета, за исключением Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан, избираются комиссией, создаваемой Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан из числа граждан Республики Казахстан.

      2. Уполномоченный по правам человека в Республике Казахстан утверждает:

      положение о Координационном совете при Уполномоченном по правам человека в Республике Казахстан;

      порядок отбора участников национального превентивного механизма;

      порядок формирования групп из участников национального превентивного механизма для превентивных посещений;

      методические рекомендации по превентивным посещениям;

      порядок подготовки ежегодного консолидированного доклада по итогам превентивных посещений.

      3. Координационный совет взаимодействует с Подкомитетом по предупреждению пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания Комитета Организации Объединенных Наций против пыток.

Статья 46-12. Требования к участникам национального превентивного механизма

      1. Участниками национального превентивного механизма не могут быть лица:

      1) имеющие не погашенную или не снятую в установленном законом порядке судимость;

      2) подозреваемые или обвиняемые в совершении преступления;

      3) признанные судом недееспособными или ограниченно дееспособными;

      4) судьи, адвокаты, государственные служащие и военнослужащие, а также работники правоохранительных и специальных государственных органов;

      5) состоящие на учете у психиатра и (или) нарколога.

      2. Участниками национального превентивного механизма также не могут быть лица, освобожденные от уголовной ответственности по нереабилитирующим основаниям за совершение умышленного преступления; уволенные с государственной или воинской службы, из правоохранительных и специальных государственных органов, судов или исключенные из коллегии адвокатов по отрицательным мотивам; лишенные лицензии на занятие адвокатской деятельностью.

Статья 46-13. Права участника национального превентивного механизма

      1. Участник национального превентивного механизма вправе:

      1) получать информацию о количестве лиц, содержащихся в учреждениях и организациях, подлежащих превентивному посещению, количестве таких учреждений и их месте нахождения;

      2) иметь доступ к информации, касающейся обращения с лицами, содержащимися в учреждениях и организациях, подлежащих превентивному посещению, а также условий их содержания;

      3) осуществлять превентивные посещения в установленном порядке в составе сформированных групп;

      4) проводить беседы с лицами, содержащимися в учреждениях и организациях, подлежащих превентивным посещениям, и (или) их законными представителями без свидетелей, лично или при необходимости через переводчика, а также с любым другим лицом, которое по мнению участника национального превентивного механизма может предоставить соответствующую информацию;

      5) беспрепятственно выбирать и посещать учреждения и организации, подлежащие превентивному посещению;

      6) принимать сообщения и жалобы о применении пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания.

      2. Участник национального превентивного механизма является независимым при осуществлении законной деятельности.

Статья 46-14. Обязанности участников национального превентивного механизма

      1. При исполнении своих полномочий участники национального превентивного механизма обязаны соблюдать законодательство Республики Казахстан.

      2. Не допускается вмешательство участников национального превентивного механизма в деятельность учреждений и организаций, подлежащих превентивному посещению.

      3. При наличии обстоятельств, вызывающих сомнение в беспристрастности участника национального превентивного механизма, входящего в группу по превентивному посещению, он обязан отказаться от участия в превентивном посещении.

      4. Участники национального превентивного механизма обязаны регистрировать принимаемые сообщения и жалобы о применении пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания в порядке, определяемом Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан.

      Принятые сообщения и жалобы передаются на рассмотрение Уполномоченному по правам человека в Республике Казахстан в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.

      Информация о принятых и переданных сообщениях и жалобах включается в отчет по результатам превентивных посещений.

      5. Участники национального превентивного механизма, нарушившие положения настоящего Закона, несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 46-15. Прекращение полномочий участника национального превентивного механизма

      Полномочия участника национального превентивного механизма прекращаются при:

      1) нарушении положений настоящего Закона;

      2) письменном заявлении о сложении своих полномочий;

      3) его смерти либо вступлении в законную силу решения суда об объявлении его умершим;

      4) выезде на постоянное жительство за пределы Республики Казахстан;

      5) утрате гражданства Республики Казахстан;

      6) вступлении в законную силу обвинительного приговора суда;

      7) наступлении иных случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

Статья 46-16. Виды и периодичность превентивных посещений

      1. Превентивные посещения участников национального превентивного механизма подразделяются на:

      1) периодические превентивные посещения, проводимые на регулярной основе не реже одного раза в четыре года;

      2) промежуточные превентивные посещения, проводимые в период между периодическими превентивными посещениями с целью мониторинга реализации рекомендаций по результатам предыдущего периодического превентивного посещения, а также предупреждения преследования лиц, с которыми участники национального превентивного механизма проводили беседы, со стороны администраций учреждений и организаций, подлежащих превентивному посещению;

      3) специальные превентивные посещения, проводимые на основании поступивших сообщений о применении пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания.

      2. Координационный совет определяет сроки и перечень учреждений и организаций, подлежащих превентивным посещениям, в пределах выделенных бюджетных средств.

Статья 46-17. Порядок превентивных посещений

      1. Превентивные посещения проводятся группами, формируемыми Координационным советом из участников национального превентивного механизма, в соответствии с правилами, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан по согласованию с Уполномоченным по правам человека в Республике Казахстан.

      2. При формировании групп для превентивных посещений никто из участников национального превентивного механизма не может подвергаться какой-либо дискриминации по мотивам происхождения, социального, должностного и имущественного положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, места жительства или по любым иным обстоятельствам.

      3. Обеспечение безопасности участников национального превентивного механизма возлагается на администрацию учреждений и организаций, подлежащих превентивному посещению. В случае неправомерных действий участников национального превентивного механизма руководитель администрации учреждений и организаций, подлежащих превентивному посещению, письменно информирует Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан.

      4. По результатам каждого превентивного посещения от имени группы составляется письменный отчет по форме, утвержденной Координационным советом, который подписывается всеми членами группы, осуществившей превентивное посещение. Член группы, имеющий особое мнение, оформляет его письменно и прилагает к отчету.

Статья 46-18. Ежегодный консолидированный доклад участников национального превентивного механизма

      1. Координационный совет готовит ежегодный консолидированный доклад участников национального превентивного механизма с учетом их отчетов по результатам превентивных посещений.

      2. В ежегодный консолидированный доклад участников национального превентивного механизма также включаются:

      рекомендации уполномоченным государственным органам по улучшению условий обращения с лицами, содержащимися в учреждениях и организациях, подлежащих превентивному посещению, и предупреждению пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания;

      предложения по совершенствованию законодательства Республики Казахстан.

      К ежегодному консолидированному докладу участников национального превентивного механизма прилагается финансовый отчет по превентивным посещениям за прошедший год.

      3. Ежегодный консолидированный доклад участников национального превентивного механизма направляется для рассмотрения уполномоченным государственным органам и размещается на интернет-ресурсе Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан в срок не позднее одного месяца со дня его утверждения Координационным советом.

Статья 46-19. Конфиденциальность

      1. Участники национального превентивного механизма не вправе разглашать сведения о частной жизни лица, ставшие известными им в ходе превентивных посещений, без согласия данного лица.

      2. Разглашение участниками национального превентивного механизма сведений о частной жизни лица, ставших известными им в ходе превентивных посещений, без согласия данного лица влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Статья 46-20. Взаимодействие уполномоченных государственных органов с участниками национального превентивного механизма

      1. Государственные органы и их должностные лица оказывают содействие участникам национального превентивного механизма в осуществлении ими законной деятельности.

      Ни один государственный орган или должностное лицо не вправе ограничивать права и свободы граждан за сообщение участникам национального превентивного механизма о фактах применения пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания.

      Должностные лица, воспрепятствующие законной деятельности участников национального превентивного механизма, несут ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

      2. Уполномоченные государственные органы в течение трех месяцев со дня получения ежегодного консолидированного доклада участников национального превентивного механизма в письменной форме информируют Уполномоченного по правам человека в Республике Казахстан о мерах, принятых по результатам рассмотрения полученных докладов.

      3. На основании отчетов участников национального превентивного механизма по результатам превентивных посещений Уполномоченный по правам человека в Республике Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке имеет право обращаться к уполномоченным государственным органам или должностным лицам с ходатайством о возбуждении дисциплинарного или административного производства либо уголовного дела в отношении должностного лица, нарушившего права и свободы человека и гражданина.

Глава 3-4. Содержание лиц, подвергнутых административному задержанию, в специальных помещениях, помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок главы 3-4 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Закон дополнен главой 3-4 в соответствии с Законом РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-21. Прием и регистрация лиц, подвергнутых административному задержанию, в специальных помещениях

      1. Порядок приема и регистрации лиц, водворяемых в специальные помещения, проведения личного досмотра, медицинского освидетельствования, дактилоскопирования, фотографирования, а также перечень вещей, подлежащих изъятию, определяются в соответствии с правилами организации деятельности специальных помещений.

      Порядок приема и регистрации военнослужащих, водворяемых в помещения для временно задержанных, проведения личного досмотра, медицинского освидетельствования (при необходимости дактилоскопирования и фотографирования), а также перечень вещей, подлежащих изъятию, определяются в соответствии с правилами организации деятельности помещений для временно задержанных.

      2. О водворении в специальные помещения лиц, подвергнутых административному задержанию, немедленно извещаются близкие родственники по месту жительства, о водворении в помещения для временно задержанных военнослужащих, подвергнутых административному задержанию, – командование (начальники) воинских частей (учреждений).

      При водворении иностранца в специальное помещение государственный орган, осуществивший административное задержание, немедленно извещает об этом Генеральную прокуратуру, Министерство иностранных дел, Комитет национальной безопасности и Министерство внутренних дел Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 46-21 с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-22. Режим содержания в специальных помещениях, помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 46-22 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. В специальных помещениях устанавливается режим, обеспечивающий безопасность содержащихся лиц и исключающий возможность их самовольного ухода. Условия содержания, требования к оборудованию помещений определяются типовыми правилами внутреннего распорядка специального помещения.

      2. Лица, подвергнутые задержанию, содержащиеся в специальных помещениях, обеспечиваются питанием по нормам, установленным для содержащихся под стражей и находящихся в специальных приемниках. Продукты питания выдаются ежедневно по ведомости.

      3. Мужчины, помещенные в специальные помещения, размещаются отдельно от женщин.

      4. Несовершеннолетние, в отношении которых применено задержание, содержатся отдельно от взрослых лиц.

      5. Больные инфекционными и паразитарными заболеваниями не могут содержаться с другими лицами, подвергнутыми задержанию.

      6. В помещениях для временно задержанных режим содержания военнослужащих определяется правилами организации деятельности помещений для временно задержанных.

      Сноска. Статья 46-22 с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-23. Права и обязанности лиц, подвергнутых задержанию, содержащихся в специальных помещениях, помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 46-23 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лица, подвергнутые задержанию, имеют право:

      1) получать информацию о своих правах и обязанностях, режиме содержания в специальном помещении, помещении для временно задержанных;

      2) на личную безопасность в период нахождения в специальном помещении, помещении для временно задержанных;

      3) получать материально-бытовое и медико-санитарное обслуживание;

      4) обращаться к руководителю органов полиции, военной полиции, в органы прокуратуры, суд по вопросам нарушения своих прав и законных интересов.

      2. Лица, помещенные в специальные помещения, помещения для временно задержанных, обязаны выполнять правила внутреннего распорядка специального помещения, помещения для временно задержанных, утверждаемые соответственно руководителем органа полиции, органа военной полиции.

      Сноска. Статья 46-23 с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-24. Освобождение лиц, подвергнутых задержанию, из специального помещения, помещения для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 46-24 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Лица, подвергнутые задержанию, подлежат незамедлительному освобождению при отпадении обстоятельств, послуживших основаниями для их задержания, либо по окончании срока задержания, установленного законодательством Республики Казахстан.

      2. Освобожденным лицам возвращаются под расписку изъятые у них на хранение документы, деньги и вещи, кроме вещей, хранение которых является незаконным.

      3. При незаконном хранении лицами, подвергнутыми задержанию, огнестрельного или холодного оружия, взрывчатых, сильнодействующих или ядовитых веществ и наркотических средств решения принимаются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      4. При освобождении лицу выдается справка о пребывании его в специальном помещении, помещении для временно задержанных.

      Сноска. Статья 46-24 с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Заключительные положения

Статья 47. Основания освобождения подозреваемых и обвиняемых из-под стражи

      Основаниями освобождения подозреваемых и обвиняемых из-под стражи являются:

      1) постановление следователя, дознавателя, прокурора или судьи, а также судебное постановление, вынесенное в соответствии с Уголовно- процессуальным кодексом Республики Казахстан;

      2) постановление руководителя администрации места содержания под стражей или прокурора об освобождении указанного подозреваемого или обвиняемого в связи с истечением установленного законодательством Республики Казахстан срока содержания под стражей.

Статья 48. Порядок освобождения подозреваемых и обвиняемых из-под стражи

      1. Освобождение подозреваемых и обвиняемых из-под стражи производится руководителем администрации места содержания под стражей по получении мотивированного постановления следователя, дознавателя, прокурора или судьи, либо по мотивированному постановлению суда.

      2. Руководитель администрации места содержания под стражей обязан не позднее чем за двадцать четыре часа до истечения срока содержания под стражей подозреваемого или обвиняемого уведомить об этом орган либо лицо, в производстве которого находится уголовное дело, а также прокурора.

      3. Если по истечении установленного законом срока задержания или содержания под стражей в качестве меры пресечения соответствующее решение об освобождении подозреваемого или обвиняемого либо о продлении срока содержания под стражей в качестве меры пресечения или сообщение об этом решении не поступило, руководитель администрации места содержания под стражей освобождает его своим постановлением, копию которого в течение двадцати четырех часов направляет органу или лицу, в производстве которого находится уголовное дело, и прокурору в соответствии с Уголовно-процессуальным кодексом Республики Казахстан.

      4. При невыполнении требований пункта третьего настоящей статьи руководитель администрации места содержания подозреваемых и обвиняемых под стражей несет ответственность, установленную законом.

      5. Подозреваемому или обвиняемому, освобожденному из-под стражи, выдаются личные документы, вещи, деньги, хранящиеся на его лицевом счете, а также справка, в которой указываются: кем санкционировано его содержание под стражей; основания, место и время задержания и избрания меры пресечения; основания и время освобождения. Подозреваемый или обвиняемый, освобожденный из-под стражи администрацией места содержания под стражей, в случае необходимости обеспечивается проездом к месту жительства железнодорожным, автомобильным или водным транспортом, питанием, а также одеждой по сезону.

      Сноска. Статья 48 с изменениями, внесенными Законом РК от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 49. Надзор за порядком и условиями содержания лиц в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных

      Сноска. Заголовок статьи 49 с изменением, внесенным Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Надзор за порядком и условиями содержания лиц в специальных учреждениях, специальных помещениях, на гауптвахтах, в помещениях для временно задержанных осуществляют органы прокуратуры.

      Сноска. Статья 49 в редакции Закона РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 50. Общественный контроль

      1. Общественный контроль осуществляется общественными объединениями в целях оказания содействия лицам, содержащимся в специальных учреждениях, в осуществлении их прав и законных интересов в части условий содержания, медико-санитарного обеспечения, организации труда, досуга и обучения, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

      2. Общественный контроль специальных учреждений в форме деятельности общественных наблюдательных комиссий осуществляется в соответствии со статьями 33, 34, 35, 37 и 38 Уголовно-исполнительного кодекса Республики Казахстан.

      3. исключен Законом РК от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      4. исключен Законом РК от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5. При осуществлении общественного контроля не допускается вмешательство в деятельность специальных учреждений, а также в оперативно-розыскную, контрразведывательную, уголовно-процессуальную деятельность и производство по делам об административных правонарушениях.

      Сноска. Статья 50 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2021 № 75-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 51. Полномочия общественной наблюдательной комиссии

      1. Общественная наблюдательная комиссия, а также члены общественной наблюдательной комиссии вправе:

      1) в составе не менее двух членов общественной наблюдательной комиссии беспрепятственно посещать специальные учреждения в порядке, определяемом центральными исполнительными органами;

      2) беседовать с лицами, содержащимися в специальных учреждениях, при наличии согласия указанных лиц, а также принимать обращения и жалобы по вопросам нарушения их прав и законных интересов;

      3) обращаться с заявлениями к администрации специального учреждения и (или) в органы прокуратуры по вопросам, связанным с обеспечением прав и законных интересов лиц, содержащихся в специальных учреждениях.

      2. На период введения режима особых условий в специальных учреждениях полномочия общественной наблюдательной комиссии по посещению указанных учреждений приостанавливаются.

      3. При исполнении своих полномочий члены общественной наблюдательной комиссии обязаны соблюдать положения нормативных правовых актов, обеспечивающих деятельность специальных учреждений, а также подчиняться законным требованиям администрации указанных учреждений. Проведение мероприятий общественного контроля не должно создавать препятствия осуществлению процессуальных действий.

      Сноска. Закон дополнен статьей 51 в соответствии с Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

     
      Президент
Республики Казахстан

Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда ұстау тәртібі мен шарттары туралы

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 30 наурыздағы N 353-І Заңы.

      Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

МАЗМҰНЫ

      Осы Заң қоғамнан уақытша оқшаулауды заңды негіздерде қамтамасыз ететін арнаулы мекемелер, арнаулы үй-жайлар қызметінің құқықтық негіздерін айқындайды, сондай-ақ оларда ұсталатын адамдардың құқықтары мен міндеттерін белгілейді.

      Ескерту. Заң кіріспемен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы заңның міндеттері

      Ескерту. 1-бап алып тасталды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) арнаулы қабылдау орны - ішкі істер органдарының әкімшілік қамауға алынған адамдарды, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды қабылдауға және ұстауға арналған арнаулы мекемесі;

      2) арнаулы мекемелер - тергеу изоляторы, уақытша ұстау изоляторы, қабылдау-бөлу орны, арнаулы қабылдау орны;

      2-1) арнаулы үй-жай – әкімшілік құқық бұзушылықтың жолын кесу немесе әкімшілік іс жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында заңда белгіленген мерзімге жеке тұлғаның, заңды тұлға өкілінің, лауазымды адамның жеке бас бостандығын қысқа мерзімге шектеуге арналған үй-жай;

      3) әкімшілік қамауға алынған адам - өзіне қатысты сот әкімшілік қамауға алуды қолдану туралы қаулы шығарған адам;

      4) белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адам - Қазақстан Республикасының аумағында тұрғылықты жері бойынша тіркелмеген немесе тұрғын үйі жоқ адам;

      5) бір адамдық камера - күзетке алынған бір адамды барынша толық және қатаң оқшаулау мақсатында ұстауға арналған арнаулы үй-жай;

      5-1) гауптвахта – әскери полиция органдарының жанынан жабдықталған, мынадай:

      әкімшілік қамаққа алынған;

      қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік бойынша ұсталған, сондай-ақ өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау таңдалған, қылмыс жасады деп күдік келтірілген, айыпталған, сотталушы;

      қамаққа алуға сотталған;

      бас бостандығынан айыруға сотталған әскери қызметшілерді – соттың айыптау үкімі заңды күшіне енгенге дейін және оларды жазаны орындау органдарына жібергенге дейін қоғамнан заңды негізде уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнайы үй-жай;

      6) жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеу – ішкі істер органдарының арнаулы мекемесінде:

      белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басты куәландыратын құжаттары жоқ адамдардың әрекеттерінде қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылық белгілері болмаған кезде және мұндай адамдардың жеке басын өзге де тәсілдермен анықтау мүмкін болмаған кезде оларды;

      заңды күшіне енген сот үкімінің, шешімінің, қаулысының негізінде мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын, сол сияқты шығарып жіберу туралы сот актісінде көрсетілген мерзімде Қазақстан Республикасының аумағынан кетпеген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды уақытша оқшаулауды білдіретін, құқық бұзушылықтардың жеке профилактика шарасы;

      7) алып тасталды - ҚР 18.04.2017 № № 58-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      8) қабылдау-бөлу орны – ішкі істер органдарының белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамдарды, олардың әрекеттерінде қылмыстық және әкімшілік құқықтық бұзушылықтар белгілері болмаған және олардың жеке басын өзге тәсілдермен анықтау мүмкін болмаған кезде қабылдауға және ұстауға арналған арнаулы мекемесі;

      9) камера - қабылдау-бөлу орнына, арнаулы қабылдау орнына, уақытша ұстау изоляторына, тергеу изоляторына орналастырылған адамдарды ұстауға арналған үй-жай;

      10) күзетте ұстау - адамдарды сот санкциясымен арнаулы мекемелерде Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген уақытша оқшаулау;

      10-1) тәртіптік изолятор – күзетпен ұстаудың белгіленген тәртібін қаскөйлікпен бұзған бір адамды ұстауға арналған камера;

      11) тергеу изоляторы – мыналарды:

      өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау таңдалған, қылмыс жасады деп күдік келтірілгендер мен айыпталушыларды;

      қамауға алуға сотталғандарды;

      бас бостандығынан айыруға сотталғандарды;

      бас бостандығынан айыруға сотталғандарды, шаруашылық қызмет көрсету бойынша жұмыстарды орындау үшін қалдырылғандарды не жіберілгендерді;

      мекемелерден Қазақстан Республикасы Қылмыстық-атқару кодексінің 88-бабына сәйкес келген сотталғандарды ұстауға арналған арнаулы мекеме;

      11-1) уақытша оқшаулау үй-жайы – күзетпен ұстаудың белгіленген тәртібін бұзған кәмелетке толмағандарды ұстауға арналған камера;

      11-2) уақытша ұсталғандарға арналған үй-жай – әкімшілік құқық бұзушылықтың жолын кесу немесе әкімшілік іс жүргізуді қамтамасыз ету мақсатында әскери қызметшілерді заңда белгіленген мерзімге мәжбүрлеп ұстауға арналған арнайы бейімделген үй-жай;

      12) уақытша ұстау изоляторы – қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деген күдік бойынша ұсталған адамдарды, сондай-ақ осы Заңның 46-6-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларда әкімшілік қамауға алынған адамдарды күзетпен ұстауға арналған арнаулы мекеме.

      Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.11.09 № 490-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Адамдарды арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау мақсаттары

      Ескерту. 3-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Адамдарды арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шараларды орындау мақсатында жүзеге асырылады.

      Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау қағидаттары

      Ескерту. 4-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау заңдылық, кінәсіздік презумпциясы, азаматтардың заң алдындағы теңдігі, ізгілік, жеке бастың абыройы мен қадір-қасиетін құрметтеу қағидаттарына, халықаралық құқық нормаларына сәйкес жүзеге асырылады және арнаулы мекемелерде, гауптвахталарда ұсталушы, қылмыс жасады деп күдік келтірілгендер мен айыпталушыларға тән азабын немесе рухани азап шектіру мақсатындағы әрекеттермен ұштаспауға тиіс.

      Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Адамдарды арнаулы мекемелерге орналастыру негіздері

      Адамдарды арнаулы мекемелерге орналастыру негіздері:

      1) өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау таңдалған, қылмыс жасады деп күдік келтірілгендер мен айыпталушыларды тергеу изоляторына орналастыру судьяның қаулысы бойынша жүзеге асырылады;

      2) қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деген күдікпен ұстап алынғандарды уақытша ұстау изоляторына орналастыру тергеуші не анықтаушы толтырған ұстап алу хаттамасы бойынша жүзеге асырылады.

      Өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау қолданылған күдіктілерді, айыпталушыларды, сотталғандарды уақытша ұстау изоляторына орналастыру шалғайлығы немесе тиісті қатынас жолының болмауы салдарынан тергеу изоляторына жеткізу мүмкін болмаған жағдайларда судьяның қаулысы бойынша жүзеге асырылады.

      Кәмелетке толмаған күдіктіні өмір сүру және тәрбиелену жағдайы бойынша бұрынғы тұрғылықты жерінде қалдыру мүмкін болмаған жағдайларда, ол Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 540-бабында көзделген тәртіппен заңға сәйкес бала құқықтарын қорғау жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын ұйымға орналастырылуы мүмкін;

      3) әкімшілік қамауға алынған адамдарды уақытша ұстау изоляторларына, арнаулы қабылдау орындарына орналастыру судьяның оларды қамауға алу туралы қаулысының негізінде жүзеге асырылады;

      3-1) заңды күшіне енген сот үкімінің, шешімінің, қаулысының негізінде мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын, сол сияқты шығарып жіберу туралы сот актісінде көрсетілген мерзімде Қазақстан Республикасының аумағынан кетпеген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды арнаулы қабылдау орнына орналастыру ішкі істер органдарының жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеу туралы сот санкциялаған қаулысы негізінде жүзеге асырылады. Мұндай адамдардың жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеу бұл ретте оларды Қазақстан Республикасының шегінен тысқары жерге шығарып жіберуді ұйымдастыру үшін қажетті, бірақ отыз тәуліктен аспайтын мерзімге жол беріледі;

      4) белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамдарды қабылдау-бөлу орнына орналастыру ішкі істер органдарының сот санкциялаған қаулысы негізінде жүзеге асырылады.

      Ескерту. 5-бап жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-1-бап. Адамды арнаулы үй-жайға отырғызу негізі

      Адамды арнаулы үй-жайға отырғызу уәкілетті лауазымды адам толтырған, әкімшілік ұстап алу туралы хаттама негізінде жүзеге асырылады.

      Ескерту. 1-тарау 5-1-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-2-бап. Әскери қызметшілерді гауптвахталарға және уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға жабу негіздері

      1. Әскери қызметшілерді гауптвахталарға жабу негіздері:

      1) әкімшілік қамаққа алынғандарды жабу судьяның қамаққа алу туралы қаулысының негізінде жүзеге асырылады;

      2) қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік бойынша ұсталғандарды жабу тергеуші не анықтаушы жасаған ұстау хаттамасы бойынша жүзеге асырылады;

      3) өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау қолданылған, қылмыс жасады деп күдік келтірілгендерді, айыпталушыларды, сотталушыларды жабу судьяның қаулысы бойынша жүзеге асырылады;

      4) қамаққа алуға сотталғандарды жабу сот үкімі мен оны орындау туралы өкімнің негізінде жүзеге асырылады.

      Бас бостандығынан айыруға сотталған әскери қызметшілер айыптау үкімі заңды күшіне енгенге дейін және оларды жазаны орындау органдарына жібергенге дейін сот үкімі негізінде гауптвахталарда ұсталуы мүмкін.

      2. Әскери қызметшілерді уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға жабу әскери полиция органдарының уәкілетті лауазымды адамы жасаған әкімшілік ұстап алу туралы хаттама негізінде жүзеге асырылады.

      Шалғайлығы немесе тиісті қатынас жолының болмауы салдарынан гауптвахтаға немесе уақытша ұстау изоляторына жеткізу мүмкін болмаған жағдайларда қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік бойынша ұсталған әскери қызметшілерді Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекшінің жанындағы уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға жабуға жол беріледі.

      Ескерту. Заң 5-2-баппен толықтырылды – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұсталушы адамдардың құқықтық жағдайы

      Ескерту. 6-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұсталушы адамдар Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарында көзделген шектеулермен, Қазақстан Республикасының азаматтары үшін белгіленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ міндеттерді атқарады.

      2. Арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда ұсталушы шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар, егер Қазақстан Республикасының Конституциясында, заңдарында және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының азаматтары үшін белгіленген құқықтар мен бостандықтарды пайдаланады, сондай-ақ міндеттерді атқарады.

      Ескерту. 6-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Қылмыстың жасалуына күдікті, айыпталушы адамдарды күзетте ұстау орындары, оларды есепке алуды жүргізу

      Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      1. Сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстау орындары:

      1) Қазақстан Республикасының қылмыстық-атқару жүйесi мен ұлттық қауіпсіздік органдарының тергеу изоляторлары;

      2) Қазақстан Республикасының iшкi iстер, ұлттық қауiпсiздiк органдарының уақытша ұстау изоляторлары болып табылады.

      2. Осы Заңда көзделген жағдайларда қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелері және гауптвахталар күдіктілер мен айыпталушыларды күзетпен ұстау орындары болып табылуы мүмкін.

      3. Қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдік бойынша ұстауды Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне сәйкес алыс сапардағы теңіз кемелерінің капитандары, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі аумақтық бөлімшелерінің бастықтары, жергілікті жердің коменданты жүзеге асырған жағдайларда күдіктілер аталған лауазымды адамдар айқындаған және күдіктілерді ұстау үшін арнайы ыңғайластырылған үй-жайларда ұсталады.

      4. Қылмыстық істі жүргізіп жатқан адам немесе орган Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне сәйкес он екі сағат ішінде сезіктінің немесе айыпталушының туыстарының біріне оның күзетте ұсталу орны туралы немесе ол орнының өзгергені туралы хабарлауға міндетті.

      Күдікті немесе айыпталушы шетелдікті күзетпен ұстау орны туралы немесе ол орнының өзгергені туралы хабарлама көрсетілген мерзімде Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігіне, Ішкі істер министрлігіне, Ұлттық қауіпсіздік комитетіне, қылмыстық-атқару жүйесiнің уәкiлеттi органына, сондай-ақ ол азаматы болып табылатын мемлекеттің елшілігіне, консулдығына немесе өзге де өкілдігіне жіберіледі.

      Қылмыстық-атқару жүйесінің тергеу изоляторларында ұсталатын адамдарды есепке алуды жүргізу қылмыстық-атқару қызметі саласындағы уәкілетті орган айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2001.07.16 № 244, 2002.07.10 № 338, 2004.12.29 № 25, 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қазақстан Республикасының қылмыстық-атқару жүйесiмен ұлттық қауіпсіздік органдарының тергеу изоляторлары

      Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.18 3№ 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      1. Қазақстан Республикасының қылмыстық-атқару жүйесi мен ұлттық қауіпсіздік органдарының тергеу изоляторлары (бұдан әрі – тергеу изоляторлары) өздеріне қатысты бұлтартпау шаралары ретінде күзетпен ұстау таңдалған күдіктілер мен айыпталушыларды ұстауға арналған.

      2. Тергеу изоляторлары заңды тұлға құқықтарына ие болады. Олар Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімімен құрылады, қайта ұйымдастырылады және таратылады.

      3. Тергеу изоляторларын қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2004.12.29 № 25, 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-1-бап. Гауптвахталар

      1. Гауптвахталар Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері мен Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери полиция органдары жанынан жабдықталады және олардың құрылымдық бөлімшелері болып табылады.

      2. Гауптвахталарды құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы шешімді олардың ведомстволық тиесілігіне қарай тиісінше Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті қабылдайды.

      3. Гауптвахталар қызметінің тәртібі мен ұйымдастырылуы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының гарнизондық және қарауылдық қызметтерінің жарғысында айқындалады.

      Ескерту. Заң 8-1-баппен толықтырылды – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-бап. Қазақстан Республикасының iшкi iстер, ұлттық қауiпсiздiк органдарының уақытша ұстау изоляторлары

      1. Ішкі істер органдарының уақытша ұстау изоляторлары олардың құрылымдық бөлімшелері болып табылады. Ішкі істер органдарының уақытша ұстау изоляторларын қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      2. Қазақстан Республикасы ұлттық қауiпсiздiк органдарының уақытша ұстау изоляторлары бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылады.

      3. Уақытша ұстау изоляторларын құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы шешімдер олардың ведомстволық тиістілігіне қарай Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті белгілеген тәртіппен қабылданады.

      Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.07.10 № 338, 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

9-1-бап. Ішкі істер органдарының қабылдау-бөлу орындары және арнаулы қабылдау орындары

      1. Қабылдау-бөлу орындары және арнаулы қабылдау орындары ішкі істер органдарының құрылымдық бөлімшелері болып табылады.

      Қабылдау-бөлу орындары және арнаулы қабылдау орындары Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің шешімімен құрылады, қайта ұйымдастырылады және таратылады.

      Төтенше жағдай енгізілген кезде санитариялық талаптарға сай келетін және орынды өз еркімен қалдыру мүмкіндігін болғызбайтын, белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ немесе әкімшілік жауаптылыққа тартылған адамдарды ұстау үшін ыңғайластырылған өзге де үй-жайлар жергілікті жер комендантының шешімімен қабылдау-бөлу орындары және арнаулы қабылдау орындары ретінде пайдаланылуы мүмкін.

      2. Қабылдау-бөлу орындары және арнаулы қабылдау орындары қызметінің тәртібі мен ұйымдастырылуын Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі айқындайды.

      3. Қабылдау-бөлу орындарын және арнаулы қабылдау орындарын қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Ескерту. Заң 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

9-2-бап. Арнаулы үй-жайлар

      1. Арнаулы үй-жайлар Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің бұйрығымен полиция органдарының кезекші бөлімдері жанынан құрылады.

      2. Арнаулы үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру тәртібін және арнаулы үй-жайдың үлгілік ішкі тәртіптеме қағидаларын Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі айқындайды.

      Ескерту. Заң 9-2-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-3-бап. Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлар

      1. Гауптвахталар ішінде уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлар жабдықталады, оларға гауптвахта қызметінің тәртібі мен ұйымдастырылуы қолданылады.

      Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлар қызметінің тәртібі мен ұйымдастырылуы Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарының гарнизондық және қарауылдық қызметтерінің жарғысында айқындалады.

      2. Гарнизондарда гауптвахталар болмаған кезде Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрінің бұйрығымен Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекшінің жанынан уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлар құрылады.

      Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің әскери полиция органы бойынша кезекшінің жанындағы уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру тәртібін және олардағы ішкі тәртіптеменің үлгілік қағидаларын Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі айқындайды.

      Ескерту. Заң 9-3-баппен толықтырылды – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Жазаларды орындаушы мекемелерді, әкімшілік ұсталуға алынған адамдарды ұстау үшін арнайы жабдықталған үй-жайларды және гауптвахталарды сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстау үшін пайдалану

      1. Қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде жазасын өтеп жатқан сотталғандар басқа қылмыстың жасалуына сезікті болған немесе айыпталған жағдайда, олар осы мекемелерде, бірақ жазасын өтеп жатқан басқа сотталғандардан бөлек ұсталуы мүкін.

      2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын бұзуға байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтардың жасалуына күдіктілер мен айыпталушылар уақытша ұстау изоляторларына жеткізілгенге дейін әкімшілік ұстап алуға ұшыраған адамдарды ұстау үшін арнайы жабдықталған үй-жайларда ұсталуы мүмкін.

      3. Өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау қолданылған күдіктілер және айыпталушылар, заңнамада көзделген негіздер бойынша сараптама тағайындау қажет болған жағдайда, сондай-ақ оларға медициналық көмек көрсету жағдайында осы Заңның 23-бабының 2-тармағында көзделген тәртіппен медициналық мекемелерге орналастырылады.

      4. Сезікті және айыпталушы әскери қызметшілер Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде, осы Заң мен өзге де нормативтік құқықтық актілерде көзделген жағдайлар мен тәртіп бойынша гауптвахталарда ұсталуы мүмкін.

      Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Күзетте ұстау орындарының қызметкерлері

      1. Күзетте ұстау орындарының қызметкерлеріне Қазақстан Республикасының күзетте ұстау режимін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді атқаратын ішкі істер органдарының, қылмыстық-атқару жүйесiнiң қатардағы және басшы құрамындағы адамдар, ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері жатады.

      2. Теңіз кемелерінің капитандары, қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінің, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Шекара қызметі аумақтық бөлімшелерінің бастықтары, сондай-ақ олар уәкілдік берген адамдар күзетте ұстау режимін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді атқару кезеңінде күзетте ұстау орындарының қызметкерлеріне осы заңда берілген міндеттерді атқарады және құқықтарды пайдаланады.

      3. Осы Заңда күзетте ұстау орындары әкімшілігінің басшылары болып:

      1) тергеу изоляторларының бастықтары;

      2) қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінің бастықтары;

      3) уақытша ұстау изоляторларының бастықтары;

      4) қарауында уақытша ұстау изоляторлары бар Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Шекара қызметi аумақтық бөлімшелерінің бастықтары;

      5) қарауында гауптвахталар бар әскери полиция органдарының бастықтары ұғынылады.

      6) алып тасталды - ҚР 18.04.2017 № 58-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      4. Күзетпен ұстау орындары қызметкерлерінің мүгедектігі бар адамдармен жұмыс істеу үшін арнаулы даярлығы, білімі және дағдылары болуға тиіс.

      Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2002.07.10 № 338, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2004.12.29 № 25, 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Тергеу изоляторларында ұсталушы сезіктілер мен айыпталушыларды уақытша ұстау изоляторларына ауыстырудың негіздемесі

      1. Тергеу изоляторларында ұсталушы сезіктілер мен айыпталушылар тергеу изоляторлары орналасқан елді мекендерден тыс жерлерде тергеу іс-әрекеттерін, соттың істі қарауды жүргізуі үшін аталған іс-әрекеттер мен сот процесін орындау уақытына оларды күн сайын жеткізу мүмкін болмайтын қажетті жағдайларда уақытша ұстау изоляторларына ауыстырылуы мүмкін, бірақ ол отыз тәуліктен аспауға тиіс.

      2. Мұндай ауыстыруға прокурордың, судьяның қаулысы, сондай-ақ тергеушінің немесе анықтаушының прокурор, оның орынбасары санкция берген қаулысы негіздеме болып табылады.

      Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

13-бап. Күзетте ұстау мерзімі

      Сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстау мерзімі Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексімен белгіленеді.

14-бап. Күзетте ұстау орындарындағы режим

      1. Күзетте ұстау орындарында сезіктілер мен айыпталушылар құқықтарының сақталуын, олардың өз міндеттерін атқаруын, оларды оқшаулауды, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген міндеттердің орындалуын қамтамасыз ететін режим белгіленеді.

      2. Режимді қамтамасыз ету күзетте ұстау орындарының әкімшілігіне, сондай-ақ қызметкерлеріне жүктеледі, олар қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін заңда белгілегендей жауап береді.

15-бап. Күзетте ұстау орындарындағы ішкі тәртіп

      1. Күзетпен ұстау орындарында режимді қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті, Қорғаныс министрлігі Қылмыстық құқық бұзушылықтардың жасалуына күдіктілер мен айыпталушыларды күзетпен ұстау орындарындағы ішкі тәртіптеме қағидаларын (бұдан әрі – Ішкі тәртіптеме қағидалары) бекітеді.

      Ішкі тәртіп ережелерімен:

      1) сезіктілер мен айыпталушыларды қабылдап алу және камералар бойынша орналастыру;

      2) жеке тінтуді, саусақтарының таңбасын алуды, суретке түсіруді, сондай-ақ сезіктілер мен айыпталушылардың заттарын тексеруді жүргізу;

      3) сезіктілер мен айыпталушылардан сақтауға және пайдалануға тыйым салынған нәрселерді, заттарды және тамақ өнімдерін алып қою;

      4) сезіктілер мен айыпталушыларды материалдық-тұрмыстық қамтамасыз ету;

      5) сезіктілер мен айыпталушылардың тамақ өнімдерін, сондай-ақ ең қажетті нәрселер мен басқа да өнеркәсіп тауарларын сатып алу;

      6) сезіктілер мен айыпталушылардың сәлемдемелер, сәлем-сауқаттар алу және жіберу;

      7) сезіктілер мен айыпталушылардың жеделхаттар, хаттар, ақша аударымдарын алу және жіберу;

      8) сезіктілер мен айыпталушылардың ұсыныстар, арыздар және шағымдар жолдау;

      9) сезіктілер мен айыпталушылардың діни жоралар жасауы;

      10) айыпталушыларды еңбекке тарту;

      11) сезіктілер мен айыпталушылардың отбасылық-құқықтық қатынастарға және азаматтық-құқықтық мәмілелерге қатысуы;

      12) күдіктілер мен айыпталушылардың газеттер мен журналдарға жазылуын жүргізу;

      13) сезіктілер мен айыпталушыларды медициналық-санитариялық қамтамасыз ету;

      14) сезіктілер мен айыпталушылардың күн сайын серуенге шығарылуы;

      15) сезіктілер мен айыпталушылардың осы Заңның 17-бабында аталған адамдармен жолығысуын өткізу;

      16) сезіктілердің, айыпталушылардың және сотталушылардың тергеу әрекеттері мен сот мәжілістеріне қатысуын қамтамасыз ету;

      17) күзетте ұстау орындары әкімшілігі басшысының және ол уәкілдік берген адамдардың сезіктілер мен айыпталушыларды жеке қабылдауы;

      18) күзетте ұстау орындарында қайтыс болған сезіктілер мен айыпталушылардың мәйіттерін беру;

      19) сезiктiлер мен айыпталушыларға көтермелеу және жазалау шараларын қолдану;

      20) сезiктiлер мен айыпталушыларды күзеттен босату тәртiбi белгiленедi.

      2. Ішкі тәртіп ережелерінде сол сияқты сезіктілер мен айыпталушылардың күзетте ұстау орындарындағы мінез-құлық ережелері, тамақ өнімдерінің, ең қажетті заттардың, аяқ киімдердің, киім-кешектердің және сезіктілер мен айыпталушылар өзінде ұстап, сақтап, сәлемдемелермен, сәлем-сауқаттармен алуына болатын және қолма-қол ақшасыз есеп айырысып сатып ала алатын басқа да өнеркәсіп тауарларының тізбесі мен мөлшері белгіленеді, сондай-ақ сезіктілер мен айыпталушыларға белгіленген ақылы қызмет түрлерінің тізбесі көрсетіледі.

      Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2004.12.29 № 25; 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. Қылмыстың жасалуына күдіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстау

      Ескерту. Тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-бап. Сезіктілер мен айыпталушылардың құқықтары

      1. Сезіктілер мен айыпталушылардың күзетте ұстау орындарында болған кезеңде:

      1) өздерінің құқықтары мен міндеттері, күзетте ұсталу режимі, тәртіптік талаптар, ұсыныстар, арыздар мен шағымдар беру тәртібі туралы ақпарат алуға;

      2) күзетте ұстау орындарында жеке басының қауіпсіздігіне;

      3) күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысына және күзетте ұстау орындарындағы қызметті бақылайтын адамдарға аталған адамдар оның аумағында болған уақыттарда өтініш жасауға;

      4) қорғаушысымен жолығысуларға;

      5) туыстарымен және осы Заңның 17-бабында аталған өзге де адамдармен жолығысуларға;

      6) құқыққа қарсы мақсатта пайдаланылуы мүмкін немесе мемлекеттік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпия болып табылатын мәліметтері бар құжаттар мен жазбаларды қоспағанда, қылмыстық іске қатысты не өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін іске асыру мәселелеріне байланысты құжаттар мен жазбаларды өзінде сақтауға;

      7) өздерінің күзетте ұсталуының заңдылығы мен негізділігі және өздерінің заңды құқықтары мен мүдделерінің бұзылуы туралы мәселелер бойынша ұсыныстармен, арыздармен, соның ішінде сотқа жүгінуге;

      8) хат жазысуға және жазу құралдарын пайдалануға;

      9) тегін тамақ алуға, материалдық-тұрмыстық және медициналық-санитариялық жағынан қамтамасыз етілуге;

      10) Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген жағдайларды қоспағанда, өздерін іс жүргізуге және өзге де іс-әрекеттерге тартуға тыйым салынатын түнгі уақытта сегіз сағат ұйықтауға;

      11) күн сайын ұзақтығы бір сағаттан кем емес серуендеуге;

      12) тізбесі мен саны Ішкі тәртіп қағидаларында айқындалатын заттар мен нәрселерді пайдалануға;

      13) күзетте ұстау орындарындағы кітапханадан алынған не күзетте ұстау орындарының әкімшілігі арқылы сауда желісінен сатып алынған әдебиетті және мерзімді баспасөз басылымдарын, сондай-ақ стол үсті ойындарын пайдалануға;

      14) Ішкі тәртіп ережелері және басқа сезіктілер мен айыпталушылар құқықтары сақталуы шартымен сезіктілер мен айыпталушылардың күзетте ұстау орындарында діни жоралар жасауға, өзінде діни әдебиет, ғибадат заттарын ұстауға;

      15) өзінің білімін көтерумен шұғылдануға және арнайы әдебиетті пайдалануға;

      16) сәлемдемелер мен сәлем-сауқаттар алуға;

      17) күзетте ұстау орындары қызметкерлерінің тарапынан сыпайы арақатынасқа;

      18) азаматтық-құқықтық мәмілелерге қатысуға;

      19) заң актілерінде көзделген өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқығы бар.

      2. Тергеу изоляторларында ұсталушы сезіктілер мен айыпталушылардың сондай-ақ:

      1) ақша аударымдарын алуға және жөнелтуге;

      2) некеге отыруға және оны бұзуға, егер олар заңдарға қайшы келмеген жағдайда, өзге де отбасылық-құқықтық қатынастарға қатысуға;

      3) тергеу орнындағы дүкеннен (дүңгіршектен) не күзетте ұстау орындарының әкімшілігі арқылы сауда желісінен тамақ өнімдері мен ең қажетті заттарды сатып алуға;

      4) газеттер мен журналдарға жазылуға және оларды алуға;

      5) әкімшіліктен қажет болған жағдайда күзетте ұстау орындарында киіп жүруге рұқсат етілген маусымдық киім-кешек алуға құқығы бар.

      2-1. Сөйлеу не есту не көру қабілеті бұзылған мүгедектігі бар адамдар болып табылатын күдіктілер мен айыпталушылардың дактильді-ымдау тілін немесе Брайль әліпбиін меңгерген мамандардың көрсететін қызметтерін пайдалануға құқығы бар.

      3. Күзетте ұсталушы сезіктілер мен айыпталушыларға тиісті жағдайлар болған кезде еңбек етуге мүмкіндік беріледі.

      4. Сезіктілер мен айыпталушылардың жоғарыда аталған құқықтардан басқа Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген құқықтары бар.

      Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Қорғаушыларымен, туыстарымен және өзге де адамдармен жолығысулар

      1. Күдіктілерге, айыпталушыларға және сотталушыларға ұстап алынған кезінен бастап қорғаушымен оңаша және құпия кездесулер беріледі. Кездесулердің саны мен ұзақтығы шектелмейді.

      Мынадай жағдайларда:

      1) "Адвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген адвокат куәлігін және қорғау (өкілдік ету) туралы жазбаша хабарламаны көрсетуі бойынша – қорғаушы ретінде іске қатысушы адвокатпен;

      2) қорғаушы болып тағайындалғаны туралы қоғамдық бірлестіктің немесе оның басшы органының тиісті шешімін көрсетуі бойынша - қорғаушылар болып табылатын кәсіптік одақтардың және өзге де қоғамдық бірлестіктердің өкілдерімен;

      3) соттың қаулысын, тергеушінің немесе анықтаушының қаулысын, сондай-ақ өзінің жеке басын куәландыратын құжатты көрсетуі бойынша – қорғаушылар ретінде іске қатысушы өзге де адамдармен;

      4) қылмыстық процесті жүргізетін органның шешімін көрсетуі бойынша – шет мемлекеттің дипломатиялық өкілдігінің немесе консулдық мекемесінің ресми өкілімен кездесуге рұқсат беріледі.

      2. Қылмыстық процесті жүргізетін адамның немесе органның жазбаша рұқсаты негізінде күдіктілердің, айыпталушылардың және сотталушылардың туыстарымен және өзге де адамдармен – айына екі реттен аспайтын, ал кәмелетке толмағандардың үш реттен аспайтын, әрқайсысының ұзақтығы үш сағатқа дейін болатын кездесуіне рұқсат берілуі мүмкін.

      3. Туыстарымен және өзге де адамдармен кездесу күзетпен ұстау орындары қызметкерлерінің бақылауымен жүзеге асырылады. Күдіктіге, айыпталушыға және сотталушыға қылмыстық іс бойынша ақиқатты анықтауға кедергі келтіруі немесе қылмыс жасауға ықпал етуі мүмкін тыйым салынған нәрселерді, заттарды және тамақ өнімдерін не мәліметтерді беруге әрекет жасалған жағдайда, кездесу мерзімінен бұрын үзіледі.

      4. Алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

      5. Жұқпалы ауруы бар (ВИЧ/ЖҚТБ (СПИД) және туберкулез) науқастарға жолығысулар саны мен ұзақтығы медициналық қызметкермен (дәрігермен) алдын-ала әңгімелесіп, ауруды жұқтыру мүмкіндігі туралы жазбаша хабарланғаннан кейін белгілеген тәртіппен беріледі.

      Ескерту. 17-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2009.12.11 № 230-IV (01.01.2010 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.07.2018 № 177-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

18-бап. Сезіктілер мен айыпталушылардың жеке басының қауіпсіздігін қамтамасыз ету

      Сезіктінің немесе айыпталушының өмірі мен денсаулығына қауіп төнген не басқа сезіктілер мен айыпталушылардың жеке басына қарсы қылмыс жасалу қаупі туындаған кезде күзетте ұстау орындарының қызметкерлері осындай қауіп төнген сезіктінің немесе айыпталушының жеке басының қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөнінде дереу шаралар қолдануға міндетті.

19-бап. Хат жазысу

      1. Сезіктілер мен айыпталушыларға туыстары мен өзге де адамдардан айына екі хат немесе жеделхат алуға және жөнелтуге рұқсат етіледі. Хат- хабарларды жөнелту және алу сезіктілер мен айыпталушылардың қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      2. Сезіктілер мен айыпталушылардың хат жазысуы қылмыстық істі жүргізуші және цензура өткізуге тиіс адамның немесе органның рұқсаты бойынша күзетпен ұстау орнының әкімшілігі арқылы ғана жүзеге асырылады, бұған осы Заңның 20-бабының 2-тармағында көзделген жағдайлар қосылмайды.

      3. Қылмыстық іс бойынша ақиқатты анықтауға кедергі келтіруі немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасауға ықпал етуі мүмкін мәліметтерді қамтитын, құпия жазумен, шифрмен жазылған, мемлекеттік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпиялары бар хаттар адресатқа жіберілмейді, күдіктілер мен айыпталушыларға табыс етілмейді және іс жүргізуінде қылмыстық іс жатқан адамға немесе органға беріледі.

      4. Сезіктілер мен айыпталушылардың қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде ұсталушы адамдармен хат жазысуы қылмыстық істі жүргізуші адамның немесе органның рұқсатымен жүзеге асырылады.

      5. Сезікті мен айыпталушының атына келіп түскен хаттарды тапсыруды, сондай-ақ оның хаттарын адресаттарға жөнелтуді, мереке және демалыс күндерін қоспағанда, хат келіп түскен немесе оны сезікті және айыпталушы тапсырған күннен бастап үш күн мерзімнен кешіктірмей, күзетте ұстау орнының әкімшілігі жүргізеді. Хатты мемлекеттік тілге немесе ресми қолданылатын орыс тіліне аудару қажет болған жағдайда оны тапсыру мерзімі аудару үшін қажетті уақытқа ұзартылуы мүмкін.

      6. Жақын туысының қайтыс болғандығы немесе ауыр науқастығы туралы мәліметтер сезіктіге немесе айыпталушыға ол мәліметтер алынғаннан кейін дереу хабарланады.

      7. Сезіктінің немесе айыпталушының атына ол күзетте ұстау орнынан кеткеннен кейін келіп түскен хаттар алынғаннан кейін екі жұмыс күнінен кешіктірілмей оның кеткен жері бойынша жөнелтіледі.

      Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Ұсыныстарды, арыздарды және шағымдарды жолдау

      1. Сезіктілер мен айыпталушылардың мемлекеттік органдарға, жергілікті өзін-өзі басқару органдарына, қоғамдық бірлестіктер мен бұқаралық ақпарат құралдарына жолдаған ұсыныстары, арыздары мен шағымдары күзетте ұстау орнының әкімшілігі арқылы жіберіледі.

      2. Прокурорға және сотқа жолданған ұсыныстар, арыздар мен шағымдар цензурадан өткізілмейді және адресатқа желімдеп жабылған түрінде дереу жіберіледі.

      3. Мемлекеттік органдарға жолданған ұсыныстарды, арыздар мен шағымдарды күзетте ұстау орындарының әкімшілігі олар берілген кезден бастап бір тәуліктен кешіктірмей қарап, жөнелтуге тиіс.

      4. Қылмыстық іс бойынша шындықты анықтауға кедергі келтіруі немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасауға ықпал етуі мүмкін мәліметтері бар, құпия жазумен, шифрмен жазылған, мемлекеттік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны қамтитын ұсыныстарға, арыздар мен шағымдарға қатысты осы Заңның 19-бабының 3-тармағында белгіленген тәртіп қолданылады.

      5. Соттың, анықтаушының, анықтау органы бастығының, тергеушінің немесе прокурордың іс-әрекеттері мен шешімдеріне жасалған шағымдар Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде көзделген тәртіппен дереу жіберіледі.

      6. Ұсыныстарға, арыздар мен шағымдарға жауаптар сезіктілер мен айыпталушыларға қолы қойғызыла отырып хабарланады және жеке істеріне тігіледі.

      7. Өздерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуына байланысты ұсыныстар, арыздар мен шағымдар жасағаны үшін сезіктілер мен айыпталушыларды кез келген нысанда қудалауға жол берілмейді. Күзетте ұстау орындарының мұндай қудалауға кінәлі лауазымды адамдары Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауап береді.

      Ескерту. 20-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

21-бап. Тамақтану, тамақ өнімдері мен ең қажетті заттарды сатып алу

      Сезіктілер мен айыпталушылар Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінде көзделген тәртіппен айқындалатын нормалар бойынша денсаулығы мен күш-қуатын сақтау үшін жеткілікті тегін тамақпен қамтамасыз етіледі. Сезіктілер мен айыпталушыларға осы Заңның 24-бабының 4-тармағына сәйкес сақтауға және пайдалануға тыйым салынғандарын қоспағанда, қолма-қол ақшасыз есеп айырысып тамақ өнімдерін, ең қажетті заттарды, сондай-ақ басқа да өнеркәсіп тауарларын сатып алуға құқық беріледі.

      Ескерту. 21-бап жаңа редакцияда – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Материалдық-тұрмыстық қамтамасыз ету

      1. Күзетте ұстау орнының әкімшілігі сезіктілер мен айыпталушыларға гигиенаның, санитарияның және өрт қауіпсіздігінің талаптарына сай келетін жағдайлар жасауға міндетті.

      2. Сезіктілер мен айыпталушылар бір адамға шаққанда кемінде екі жарым шаршы метр санитариялық алаң нормасы негізге алынатын үй-жайларда ұсталуға тиіс.

      3. Сезіктілер мен айыпталушыларға жеке жатын орын, төсек-орын мен ас ішу құралдары берілуге тиіс.

      4. Барлық камералар радиохабар құралдарымен қамтамасыз етілуге тиіс. Камераларға күзетпен ұстау орнының кітапханасынан әдебиет пен мерзімді баспасөз басылымдарын беруге рұқсат етіледі.

23-бап. Медициналық-санитариялық қамтамасыз ету

      1. Күзетте ұстау орнының әкімшілігі белгіленген санитариялық- гигиеналық және жұқпалы ауруларға қарсы талаптардың сақталуын, сезіктілер мен айыпталушылардың денсаулығын сақтауды қамтамасыз етуге міндетті.

      2. Күдіктілер мен айыпталушыларға медициналық, оның ішінде психиатриялық көмек көрсету тәртібін, сондай-ақ оларды медициналық мекемелерде ұстау мен оларға қызмет көрсетуге осы мекемелердің персоналын тарту тәртібін денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті және Қорғаныс министрлігі айқындайды.

      2-1. Қылмыстық-атқару (пенитенциарлық) жүйесі тергеу изоляторының әкімшілігі күдіктілер мен айыпталушыларға медициналық қызмет көрсету үшін үй-жайлар береді және осы үй-жайлардың тиісінше жұмыс істеуін қамтамасыз етеді.

      3. Сезіктілер мен айыпталушылар дене жарақатын алған жағдайда куәландыруды күзетте ұстау орындарының медициналық қызметкерлері кешіктірмей жүргізеді. Медициналық куәландырудың нәтижелері белгіленген тәртіппен бекітіледі және зардап шегушіге хабарланады. Медициналық куәландыруды күзетте ұстау орнының әкімшілігі басшысының не қылмыстық істі жүргізуші адамның немесе органның шешімі бойынша медициналық ұйымдардың қызметкерлері жүргізеді.

      4. Сезікті немесе айыпталушы ауыр науқастанған не қайтыс болған жағдайда күзетте ұстау орнының әкімшілігі оның жақын туыстарына және осы факт бойынша тексеру жүргізетін прокурорға хабарлайды. Қайтыс болған адамның мәйіті патология-анатомиялық зерттеуден, сондай-ақ заңдарда көзделген іс-әрекеттер жүргізілгеннен кейін оны сұраған адамдарға беріледі. Қайтыс болып, мәйіті сұралмаған адамды жерлеу мемлекет есебінен жүзеге асырылады.

      5. Сезіктінің немесе айыпталушының қайтыс болуы мүмкін ауыр науқасы байқалған жағдайда медициналық қорытынды болса, тергеу изоляторы әкімшілігінің прокурорға және істі жүргізуші органның алдына бұлтартпау шарасын өзгерту туралы мәселе қоюға құқығы бар.

      6. Тергеу изоляторында немесе уақытша ұстау изоляторында ұсталушы шетелдік қайтыс болған жағдайда күзетте ұстау орнының әкімшілігі ол туралы Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына, Сыртқы істер министрлігіне, Ішкі істер министрлігіне және Ұлттық қауіпсіздік комитетіне дереу хабарлайды. Сонымен бірге бас бостандығынан айыру орындарында заңдардың қолданылуын қадағалауды жүзеге асыратын прокурорға, сондай-ақ қайтыс болған адам азаматы болып табылатын мемлекеттің елшілігіне немесе өзге де өкілдігіне жазбаша түрде хабарлайды.

      Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.29 № 25; 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Сәлемдемелер, сәлем-сауқаттар және ақша аударымдарын алу

      1. Сезіктілер мен айыпталушыларға салмағы почта ережелерінде көзделген нормалардан аспайтын сәлемдемелер мен сәлем-сауқатты мөлшерін шектемей алып тұруға рұқсат етіледі.

      2. Сезіктілер мен айыпталушыларға күзетте ұстау орындарына келіп түскен ақша аударымдары олардың жеке шоттарына қосылады. Сезіктілер мен айыпталушылар күзетте ұстау орындары әкімшілігінің рұқсатымен өз қаражатынан туыстарына және өзге де адамдарға ақша аударымдарын жөнелте алады.

      3. Күзетте ұстау орнының әкімшілігі дәрігердің қорытындысы бойынша дәрілік заттармен қамтамасыз ету мүмкіндігі болмаған жағдайларда сезіктілер мен айыпталушылар үшін оларды қабылдай алады.

      4. Сезіктілер мен айыпталушыларға адамдардың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін немесе қылмыс қаруы ретінде пайдаланылуы мүмкін не күзетте ұстаудың мақсатына кедергі келтіруге арналған нәрселерді, заттарды және тамақ өнімдерін беруге тыйым салынады.

      5. Сақтауға және пайдалануға тыйым салынған нәрселерді, заттарды және тамақ өнімдерін тексеруден жасырып қалу немесе сезіктілер мен айыпкерлерге беру, сондай-ақ белгіленген ережелерге қарамастан оларға кез келген нәрселерді, заттарды және тамақ өнімдерін беру заңдарға сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

25-бап. Қосымша ақылы көрсетілетін қызметтермен қамтамасыз ету

      1. Тергеу изоляторларында күдіктілер, айыпталушылар және сотталушылар мүмкіндігіне қарай, қосымша ақылы тұрмыстық және медициналық көрсетілетін қызметтермен қамтамасыз етіледі.

      2. Күдіктілерге, айыпталушыларға және сотталушыларға ақылы тұрмыстық қызметтерді тергеу изоляторының әкімшілігі көрсетеді, олардың тізбесі мен көрсетілу тәртібін Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті белгілейді.

      3. Күдіктілерге, айыпталушыларға және сотталушыларға ақылы медициналық қызметтерді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тергеу изоляторларында орналасқан медициналық ұйымдар көрсетеді.

      Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

26-бап. Айыпталушыларды еңбекке тарту

      1. Тиісті жағдайлар болған кезде айыпталушылар, өздерінің тілегі бойынша, белгіленген тәртіппен тергеу изоляторлары аумағында еңбекке тартылады.

      2. Айыпталушылардың жалақысы заңда көзделген ұстап қалулардан кейін олардың жеке шоттарына аударылады.

      3. Айыпталушыларды еңбекке тарту алдын ала тергеу мен анықтауға кедергі келтірмеуге тиіс.

27-бап. Сезіктілер мен айыпталушылардың тергеу іс-әрекеттеріне және сот отырыстарына қатысуын қамтамасыз ету

      1. Күзетте ұстау орындарының әкімшілігі тергеушінің, анықтауды жүргізуші адамның, прокурордың немесе соттың (судьяның) нұсқауы бойынша сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстау орындарына қабылдауды және оларды жіберілген жеріне жөнелту үшін айдауылға беруді қамтамасыз етеді.

      2. Сезіктілер мен айыпталушыларды тергеу іс-әрекеттеріне және сот отырыстарына қатысудан босату заңдарда көзделген негіздерде жүзеге асырылады.

28-бап. Сезіктілер мен айыпталушылардың азаматтық- құқықтық мәмілелерге қатысуы

      Сезіктілер мен айыпталушылардың, заңдарда көзделген жағдайларды қоспағанда, қылмыстық істі жүргізуші адамның немесе органның рұқсатымен және Ішкі тәртіп ережелерінде белгіленген ретпен, өздерінің өкілдері арқылы немесе тікелей азаматтық-құқықтық мәмілелерге қатысуға құқығы бар.

29-бап. Әйелдерді күзетте ұстаудың ерекшеліктері

      1. Сезікті және айыпталушы әйелдер үш жасқа дейінгі балаларын өздерімен бірге ұстай алады.

      2. Күзетпен ұстау орындарында жүкті әйелдер және өзімен бірге балалары бар әйелдер үшін жақсартылған материалдық-тұрмыстық жағдай жасалады, мамандандырылған медициналық қамтамасыз ету ұйымдастырылады және Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінде көзделген тәртіппен айқындалатын тамақтандырудың және затпен қамтамасыз етудің көтеріңкі нормалары белгіленеді.

      3. Жүкті әйелдерге және жанында балалары бар әйелдерге күн сайын ұзақтығы үш сағатқа дейінгі серуен беріледі.

      4. Жүкті әйелдерге және жанында балалары бар әйелдерге жазалау шарасы ретінде тәртіптік изоляторға отырғызуды қолдануға болмайды.

      5. Қажет болған жағдайда күзетте ұстау орнының әкімшілігі заңда белгіленген тәртіппен баланы туыстарына немесе өзге де адамдарға не балалар мекемесіне уақытша беру туралы өтініш жасауы мүмкін.

      Ескерту. 29-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.12.2021 № 95-VII (01.07.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Кәмелетке толмағандарды күзетте ұстаудың ерекшеліктері

      1. Кәмелетке толмаған сезіктілер мен айыпталушыларға жақсартылған материалдық-тұрмыстық жағдай жасалады және Қазақстан Республикасының Бюджет кодексінде көзделген тәртіппен тамақтандырудың көтеріңкі нормалары белгіленеді.

      2. Кәмелетке толмаған сезіктілер мен айыпталушылардың күн сайынғы серуендерінің ұзақтығы екі сағаттан кем емес болып белгіленеді. Серуендеу кезінде кәмелетке толмағандарға дене жаттығулары мен спорт ойындары үшін мүмкіндік беріледі.

      3. Жағдай болған кезде кәмелетке толмаған сезіктілер мен айыпталушыларға кинофильмдер көрсетіледі, олар үшін телехабарлар көру ұйымдастырылады, спортпен шұғылдану және басқа да демалыстар үшін үй-жайлар, сондай-ақ ашық ауада спорт алаңдары жабдықталады.

      4. Кәмелетке толмаған сезіктілер мен айыпталушыларға оқулықтар мен мектеп-жазу құралдарын сатып алуға және алуға, сондай-ақ оларды осы Заңының 24-бабында көзделген нормалардан асатын сәлем-сауқаттар мен сәлемдемелер арқылы алуға рұқсат етіледі.

      Ескерту. 30-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-тарау. Күзетте ұстау орындарында оқшаулауды қамтамасыз ету және құқық бұзушылықтарға жол бермеу

31-бап. Оқшаулауды қамтамасыз етудің негізгі талаптары

      1. Сезіктілер мен айыпталушылар жалпы немесе осы Заңның 32-бабында көзделген бөлек орналастыру талаптарына сәйкес бір кісілік камераларда ұсталады.

      2. Күзетте ұстау орны әкімшілігі басшысының прокурор санкция берген дәлелді қаулысы бойынша сезіктілер мен айыпталушыларды бір кісілік камераға бір тәуліктен астам мерзімге орналастыруға жол беріледі. Сезіктілер мен айыпталушыларды бір кісілік камераларға орналастыруға мынадай жағдайларда:

      1) осы Заңның 32-бабында көзделген бөлек орналастыру талаптарын сақтауды қамтамасыз етудің өзгедей мүмкіндігі болмаған кезде;

      2) сезіктінің немесе айыпталушының не басқа да сезіктілердің немесе айыпталушылардың өмірі мен денсаулығының қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде;

      3) сезіктінің немесе айыпталушының жеке ұстау туралы жазбаша арызы болған кезде;

      4) сезіктілер мен айыпталушылардың түнгі уақытта бір кісілік камераларға орналастыру кезінде, егер күндіз олар жалпы камераларда ұсталса, прокурордың санкциясы талап етілмейді.

      3. Сезіктілер мен айыпталушылардың басқа камераларда немесе күзетте ұстау орындарының өзге де үй-жайларында ұсталатын сезіктілермен және айыпталушылармен сөйлесуіне, оларға қандай да болсын нәрселер беруіне және хат жазысуына жол берілмейді.

      4. Сезіктілер мен айыпталушылардың бостандықта жүрген адамдармен сөйлесуі, қандай да болсын нәрселер беруі және хат жазысуы осы заңның талаптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      5. Оқшаулауды қамтамасыз етудің негізгі талаптары сезіктілер мен айыпталушыларды олар күзетте ұсталатын жерлерден тыс жерлерге ауыстырылған кезде сақталуға тиіс.

32-бап. Камераларда бөлек орналастыру

      1. Сезіктілер мен айыпталушыларды камераларға орналастыру олардың жеке басы мен психологиялық сыйысымдылығы ескеріле отырып жүргізіледі. Темекі тартатындар мүмкіндігіне қарай темекі тартпайтындардан бөлек орналастырылады.

      2. Сезіктілер мен айыпталушыларды, сондай-ақ сотталғандарды камераға орналастырған кезде мынадай талаптардың сақталуы міндетті:

      1) мыналар:

      еркектер мен әйелдер;

      кәмелетке толмағандар ұсталатын камерада құқық бұзушылықтың алдын алу үшін қылмыстық жауаптылыққа алғаш рет тартылған оң мінезделетін ересектерді ұстау қажет болған жағдайларды қоспағанда, кәмелетке толмағандар мен ересектер;

      алғаш рет қылмыстық жауапқа тартылушы адамдар мен бұрын бас бостандығынан айыру орындарында ұсталған адамдар;

      өздеріне қатысты үкімдер заңды күшіне енген сотталғандардан сезіктілер, айыпталушылар;

      бір қылмыстық іс бойынша немесе өзара байланысты бірнеше істер бойынша сезіктілер мен айыпталушылар бөлек ұсталады;

      2) мыналар:

      өте ауыр және ауыр қылмыстар жасалуына сезіктілер мен айыпталушылар;

      қылмыстардың қауіпті қайталануы кезінде сотталғандар;

      басқа сезіктілерден, айыпталушылардан бөлек ұстауға жағдай болған кезде шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар;

      судьялар, адвокаттар, әділет органдарының қызметкерлері, ішкі істер, прокуратура, салық, қаржы полициясы органдарының, мемлекеттік кіріс органдарының, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің, экономикалық тергеу қызметінің, кеден органдарының қызметкерлері, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері мен әскери қызметшілері, Қазақстан Республикасы ішкі әскерлерінің, Ұлттық ұланының, Қарулы Күштерінің әскери қызметшілері болып табылатын немесе болған адамдар;

      күзетте ұстау орны әкімшілігінің не қылмыстық істі жүргізуші адамның немесе органның жазбаша шешімі бойынша өмірі мен денсаулығына басқа сезіктілер мен айыпталушылардың тарапынан қауіп төнген сезіктілер мен айыпталушылар;

      жұқпалы аурулармен ауыратындар немесе айрықша медициналық күтім мен бақылауды қажет ететіндер басқа сезіктілер мен айыпталушылардан бөлек ұсталады.

      Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.11.2014 № 257-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 10-баптың 12) тармақшасынан қараңыз); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2021 № 89-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Сезіктілер мен айыпталушыларды күзету және оларды қадағалау

      1. Қамауда және қадағалауда ұстау орындарындағы күдіктілер мен айыпталушылар осы орындардың аумақтарында айдауылдың не болмаса қамауда ұстау орындары қызметкерлерінің ілесіп жүруімен жүріп-тұрады. Қадағалауды жүзеге асыру мақсатында дыбыс және бейне техникалар пайдаланылуы мүмкін.

      Қылмыстық-атқару жүйесінің тергеу изоляторларындағы адамдарды күзету мен қадағалауды жүзеге асыру тәртібін Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі айқындайды.

      2. Сезіктілер мен айыпталушыларды жеке тінту, саусақтарының таңбасын алу және суретке түсіру жүргізіледі. Олар орналастырылатын үй-жайлар тінтіліп, ал олардың заттары, сәлем-сауқаттары мен сәлемдемелері тексеріледі.

      3. Күзетте ұстау орындарында табылған және иесі анықталмаған ақша, бағалы қағаздар мен бағалы заттар алып қойылады, ол туралы хаттама жасалып, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен оларды өткізу құзыретіне кіретін уәкілетті органға беріледі.

      4. Тексеру кезінде ерікті түрде тапсырылған ақша, бағалы қағаздар мен бағалы заттар алып қойылады және Ішкі тәртіп ережелеріне сәйкес сезікті немесе айыпталушы босатылғанға дейін күзетте ұстау орындарында пайдалану және билік ету құқығынсыз сақталады. Күзетте ұсталған адамдар сотталған және бас бостандығынан айыру орындарына жіберілген жағдайда жоғарыда аталған ақша, бағалы қағаздар мен бағалы заттар тізімдеме бойынша қылмыстық жазалауды атқарушы мекемеге беріледі.

      5. Сезіктілер мен айыпталушылардың сақтауына және пайдалануына тыйым салынған нәрселер, заттар мен тамақ өнімдері күзетте ұстау орындарының әкімшілігіне сақтауға беріледі не соттың шешімі бойынша жойылады.

      6. Күзетпен ұстау орындарының қызметкерлері адамдардың күзетпен ұстау орындарының аумағына кірген және шыққан кездегі заттары мен киімдерін жете тексеруді, сондай-ақ кірген және шыққан көлік құралдарын жете тексеруді, күдіктілер мен айыпталушылардың сақтауына және пайдалануына тыйым салынған нәрселерді, заттар мен тамақ өнімдерін алып қоюды жүргізеді.

      7. Күзетпен ұстау орындарында қылмыстарды анықтау, олардың алдын алу, жолын кесу және ашу, сондай-ақ барлау және (немесе) нұқсан келтіру акцияларының алдын алу, оларды әшкерелеу және жолын кесу мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен жедел-іздестіру, қарсы барлау іс-шаралары және жасырын тергеу іс-қимылдары жүргізіледі.

      Ескерту. 33-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2009.12.10 № 228-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз), 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Күзетте ұстау орындарына жапсарлас жатқан аумақтарда режимдік талаптарды қамтамасыз ету

      Тергеу изоляторларына тікелей жапсарлас жатқан және шекарасын жергілікті атқарушы орган белгілеген аумақтарда қылмыстық-атқару жүйесi органдарының ұсынуы бойынша режимдік талаптар орнатылуы мүмкін.

      Ескерту. 34-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.29 № 25 Заңымен.

35-бап. Сезіктілер мен айыпталушылардың негізгі міндеттері

      1. Сезіктілер мен айыпталушылар:

      1) осы Заңмен және Ішкі тәртіп ережелерімен белгіленген күзетте ұстау тәртібін сақтауға;

      2) күзетте ұстау орындары әкімшілігінің заңды талаптарын орындауға;

      3) гигиена мен санитария талаптарын сақтауға;

      4) күн сайынғы серуенге шығуға (серуеннен босатуды күзетте ұстау орны медициналық қызметкерінің қорытындысы бойынша күзетте ұстау орнының бастығы жүзеге асырады);

      5) өрт қауіпсіздігінің ережелерін сақтауға;

      6) күзетте ұстау орындарының мүлкіне ұқыпты қарауға;

      7) кезектілік тәртібімен камераларды және басқа да бөлмелерді тазалауға;

      8) күзетте ұстау орындары қызметкерлерінің, сезіктілер мен айыпталушылардың, сондай-ақ басқа да адамдардың абыройын қорлайтын іс-әрекеттер жасамауға;

      9) күзетте ұстау орындарының қызметкерлеріне, сондай-ақ күзетте ұстау тәртібін қамтамасыз ететін өзге де адамдарға олардың қызметтік міндеттерін атқаруына кедергі келтірмеуге;

      10) өзінің өмірі мен денсаулығына, сондай-ақ басқа адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін қасақана іс-әрекеттер жасамауға міндетті.

      2. Сезіктілер мен айыпталушыларға осы Заңның 24-бабының 4-тармағына сәйкес сақтауға және пайдалануға тыйым салынған нәрселерді, заттар мен тамақ өнімдерін өзінде ұстауға, сондай-ақ оларды сақтауға және пайдалануға тыйым салынады.

36-бап. Көтермелеу шаралары және оларды қолдану тәртібі

      1. Сезіктілер мен айыпталушыларға міндеттерін үлгілі орындағаны, күзетте ұстаудың белгіленген тәртібін сақтағаны үшін мынадай көтермелеу шаралары қолданылуы мүмкін:

      1) бұрын белгіленген жазаны мерзімінен бұрын алу;

      2) кәмелетке толмаған сезіктілер мен айыпталушыларға спортпен шұғылдануға арналған үй-жайларға қосымша баруға, сондай-ақ бос уақытын өткізудің басқа да нысандарына рұқсат беру.

      2. Көтермелеуді күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы немесе оның орынбасары қолданады.

37-бап. Жазалау шаралары

      Белгіленген міндеттерді орындамағаны үшін күдіктілер мен айыпталушыларға мынадай жазалау шаралары:

      1) ескерту;

      2) сөгіс;

      3) он бес тәулікке дейінгі мерзімге тәртіптік изоляторға жабу;

      4) кәмелетке толмаған күдіктілер мен айыпталушыларды жетпіс екі сағатқа дейінгі мерзімге уақытша оқшаулау үй-жайына жабу қолданылуы мүмкін.

      Ескерту. 37-бап жаңа редакцияда - ҚР 18.04.2017 № 58-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

38-бап. Жазалау шараларын қолдану тәртібі

      1. Күзетте ұстаудың белгіленген тәртібін бұзғаны үшін жазаны күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы немесе оның орынбасары қолданады. Бір тәртіп бұзғандығы үшін кінәлі адамға бір жазадан артық жаза қолданылмайды.

      2. Жаза тәртіп бұзуды жасаудың мән-жайлары және сезікті мен айыпталушының мінез-құлқы ескеріле отырып қолданылады. Жаза тәртіп бұзушылық белгілі болған күннен бастап он тәуліктен кешіктірілмей, ал егер тәртіп бұзушылыққа байланысты тексеру жүргізілсе - ол аяқталған күннен бастап, бірақ тәртіп бұзушылық жасалған күннен бір айдан кешіктірілмей қолданылуы мүмкін. Жаза, әдетте, дереу, ал оны дереу қолдану мүмкін болмаған жағдайда - ол белгіленген күннен бастап бір айдан кешіктірілмей қолданылады.

      3. Жаза қолданылғанға дейін сезіктіден немесе айыпталушыдан жазбаша түсініктеме алынады, ал түсініктеме беруден бас тартылған жағдайда ол туралы тиісті акт жасалады.

      4. Сөгіс түріндегі жаза ауызша немесе жазбаша нысанда, басқа жазалар - жазбаша нысанда қолданылады.

      5. Сезіктілер мен айыпталушылардың жазаға жоғары тұрған лауазымды адамға, прокурорға немесе сотқа шағымдануға құқығы бар. Шағым беру жазаның орындалуын тоқтата тұрмайды.

39-бап. Тәртіптік изоляторда, уақытша оқшаулау үй-жайында ұстау

      1. Күдіктілер мен айыпталушылар:

      1) басқа күдіктілер мен айыпталушыларға қысым көрсеткені және оларды қорлағаны;

      2) күзетпен ұстау орындары қызметкерлерінің немесе өзге де адамдардың заңды талаптарына бағынбағаны не оларды қорлағаны;

      3) оқшаулау қағидаларын бірнеше рет бұзғаны;

      4) алкогольдік ішімдіктерді сақтағаны, дайындағаны және ішкені;

      5) сақтауға және пайдалануға тыйым салынған басқа да нәрселерді, заттар мен тамақ өнімдерін сақтағаны, дайындағаны және пайдаланғаны;

      6) құмар ойындарға қатысқаны үшін тәртіптік изоляторға, ал кәмелетке толмағандар уақытша оқшаулау үй-жайына отырғызылуы мүмкін.

      2. Тәртіптік изоляторға, уақытша оқшаулау үй-жайына жабу түріндегі жаза сөгіс түрінде екі және одан да көп рет жаза қолданылған күдіктілер мен айыпталушыларға да қолданылады.

      3. Тәртіптік изоляторға, уақытша оқшаулау үй-жайына жабу күзетпен ұстау орны әкімшілігі бастығының немесе оның міндетін атқарушы адамның қаулысы және күдіктіні немесе айыпталушыны тәртіптік изоляторда, уақытша оқшаулау үй-жайында ұстау мүмкіндігі туралы медициналық қызметкердің қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.

      4. Күдіктілер мен айыпталушылар тәртіптік изоляторда, уақытша оқшаулау үй-жайында жеке жатын орнымен және төсек-орындармен белгіленген сағаттарда ұйықтайтын уақытқа ғана қамтамасыз етіледі.

      5. Тәртіптік изоляторға, уақытша оқшаулау үй-жайына жабылған күдіктілер мен айыпталушыларға:

      1) қорғаушымен жолығудан басқа, хат жазысуға, жолығуларға;

      2) тамақ өнімдері мен ең қажетті нәрселерді сатып алуға;

      3) хаттар, сауқаттар және сәлемдемелер алуға;

      4) үстел үсті ойындарын, кітаптарды, газеттерді, журналдарды және өзге де әдебиетті пайдалануға тыйым салынады.

      Сауқаттар мен сәлемдемелер күдіктілер мен айыпталушыларға олардың тәртіптік изоляторда, уақытша оқшаулау үй-жайында болу мерзімі аяқталғаннан кейін табыс етіледі.

      Тәртіптік изоляторда, уақытша оқшаулау үй-жайында ұсталушы күдіктілер мен айыпталушыларға қатысты осы бапта көзделмеген өзге де шектеулерге жол берілмейді.

      Олардың ұсыныстар, арыздар және шағымдар жіберуі осы Заңның 20-бабында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

      6. Күзетпен ұстау орны әкімшілігі бастығының немесе оның міндетін атқарушы адамның тәртіптік изоляторға, уақытша оқшаулау үй-жайына отырғызу түріндегі жазаны орындауды кейінге қалдыруға, күдіктіні немесе айыпталушыны медициналық көрсетілімдерді ескере отырып мерзімінен бұрын босатуға құқығы бар. Егер жазаны орындауды ұзарту мерзімі медициналық көрсетілімдер бойынша жазаны қолданған күннен бастап бір айдан асып кетсе, онда күдікті немесе айыпталушы жазадан босатылуы мүмкін.

      7. Емізулі балалары бар әйелдер, жүкті әйелдер және кәмелетке толмағандар тәртіптік изоляторға жабылмайды.

      Ескерту. 39-бап жаңа редакцияда - ҚР 18.04.2017 № 58-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

40-бап. Сезіктілер мен айыпталушылардың материалдық жауапкершілігі

      1. Сезіктілер мен айыпталушылар күзетте ұсталған уақытында мемлекетке материалдық залал келтіргені үшін:

      1) еңбек міндеттерін атқару кезінде - Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында көзделген тәртіп пен мөлшерде;

      2) өзге де іс-әрекеттерімен залал келтіргенде - заңдарда көзделген тәртіп пен мөлшерде материалдық жағынан жауапты болады.

      2. Сезікті немесе айыпталушы мемлекетке келтірген материалдық залалдың мөлшері күзетте ұстау орны әкімшілігі басшысының қаулысымен белгіленеді.

      3. Қаулы сезіктіге немесе айыпталушыға қолы қойғызыла отырып жарияланады және оған жоғары тұрған лауазымды адамға, прокурорға немесе сотқа шағым беруге болады.

      4. Материалдық залалды өз еркімен өтеуден бас тартқан жағдайда ол Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес сот тәртібімен өндіріліп алынады.

      5. Келтірілген материалдық залал үшін дұрыс өндіріліп алынбаған сомалар сезіктіге немесе айыпталушыға қайтарылуға тиіс және оның жеке шотына салынады.

      6. Сезіктінің немесе айыпталушының өтініш бойынша ол келтірген материалдық залалды оның туыстары немесе өзге де адамдар олардың келісімімен өтеуі мүмкін.

      7. Сотталған адам жазалауды орындаушы мекемеге жіберілген жағдайда өтелмеген материалдық залалды аталған мекеменің әкімшілігі сотталған адамның жеке шотына түскен қаражаттан өндіріп алады.

      8. Сезікті немесе айыпталушы күзетте ұстаудан босатылған жағдайда олар өтемеген материалдық залал соттың шешімімен өндіріліп алынуы мүмкін.

      9. Күзетте ұстау орны әкімшілігінің кінәсінен сезіктіге немесе айыпталушыға келтірілген материалдық залал Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өндіріліп алынады.

      Ескерту. 40-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253 Заңымен.

41-бап. Тамақ ішуден бас тартқан кезде қолданылатын шаралар

      1. Сезіктінің немесе айыпталушының тамақ ішуден бас тарту фактісі анықталған жағдайда күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы немесе оның орынбасары оның себептерін анықтауға және ол туралы қылмыстық істі жүргізуші адамға немесе органға, сондай-ақ күзетте ұстау орындарында заңдардың қолданылуына қадағалау жасауды жүзеге асыратын прокурорға хабарлауға міндетті.

      2. Тамақ ішуден бас тартқан сезікті немесе айыпталушы мүмкіндігінше басқа сезіктілер мен айыпталушылардан жеке ұсталады және ол медициналық қызметкердің бақылауында болады.

      3. Егер өміріне қауіп төнсе, тамақ ішуден бас тартқан сезіктінің немесе айыпталушының денсаулығын сақтауға бағытталған шаралар, оның ішінде мәжбүрлеу сипатындағы шаралар оны бақылаушы медициналық қызметкердің жазбаша қорытындысы негізінде медициналық айқындамалар бойынша жүзеге асырылады.

      4. Сезіктінің немесе айыпталушының тамақ ішуден бас тартуы оны басқа күзетте ұстау орнына этаппен немесе айдауылмен апаруға, сондай-ақ тергеу іс-әрекеттері мен сот отырыстарына қатысуына кедергі келтірмейді. Қажет болған жағдайда этаппен немесе айдауылмен апаруға медициналық қызметкер ілесіп барады.

42-бап. Күзетте ұстау орындарында дене күшін, арнаулы құралдарды, газбен және оқпен атылатын қаруларды қолданудың жалпы негіздері

      Күзетте ұстау орындарының қызметкерлері не құқық тәртібін қамтамасыз ету үшін тартылған ішкі істер органдарының, қылмыстық-атқару жүйесiнiң өзге де қызметкерлері дене күшін, арнаулы құралдарды, газбен және оқпен атылатын қаруларды тек заңдарда көзделген жағдайларда ғана қолданады. Күзетте ұстау орындарының қызметкерлері арнаулы даярлықтан, сондай-ақ дене күшін, арнаулы құралдарды, газбен және оқпен атылатын қаруларды қолдануға байланысты жағдайлардағы іс-әрекеттерге жарамдылығына оқтын-оқтын тексеруден өтіп отыруға міндетті.

      Ескерту. 42-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.29 № 25 Заңымен.

43-бап. Күзетте ұстау орындарында дене күшін қолдану

      Күзетте ұстау орындарында сезіктіге немесе айыпталушыға қатысты дене күші, оның ішінде күрестің жауынгерлік тәсілдері, егер күш қолданылмайтын әдістер құқық бұзушылықты тоқтатуды не заңды талаптардың орындалуын қамтамасыз етпесе, ол жасаған құқық бұзушылықтың немесе оның күзетте ұстау орны қызметкерлерінің заңды талаптарына қарсы әрекетінің жолын кесу үшін қолданылуы мүмкін.

44-бап. Күзетте ұстау орындарында арнаулы құралдар мен газ қаруын қолдану

      1. Күзетте ұстау орындарында арнаулы құралдар мен газ қарулы мынадай жағдайларда:

      1) сезіктінің немесе айыпталушының күзетте ұстау орындарының қызметкерлеріне және өзге де адамдарға шабуылын тойтару үшін;

      2) жаппай тәртіпсіздіктің немесе күзетте ұстаудың белгіленген режимін топтасып бұзушылықтың жолын кесу үшін;

      3) күзетте ұстау орындары қызметкерлерінің немесе құқық тәртібін қамтамасыз ету үшін тартылған ішкі істер органдарының, қылмыстық-атқару жүйесiнiң өзге де қызметкерлерінің заңды талаптарына бағынбаушылық көрсеткен сезіктінің немесе айыпталушының заңсыз іс-әрекетінің жолын кесу үшін;

      4) кепілге алынған адамдарды босату, азаматтарға, ұйымдарға және мемлекеттік органдарға тиесілі үйлерге, үй-жайларға, ғимараттарға, көлік құралдарына, жер учаскелеріне шабуылды тойтару үшін, сондай-ақ оларды басып алудан босату үшін;

      5) сезіктінің немесе айыпталушының күзетте ұстау орындарынан немесе айдауылдан қашу әрекетінің жолын кесу үшін;

      6) сезіктінің немесе айыпталушының айналасындағыларға немесе өзіне зиян келтіру әрекетінің жолын кесу үшін;

      7) қашқан не бас бостандығынан айыру түріндегі жазаны өтеуден жалтарған сезіктілерді, айыпталушылар мен сотталғандарды ұстау және айдауылмен алып жүру үшін қолданылуы мүмкін.

      2. Арнаулы құралдар ретінде:

      1) осы баптың 1-тармағының 3), 5)-7) тармақшаларында көзделген жағдайларда - қол кісендері, күзетте ұстау орындарының қызметкерлері қол кісендері болмаған кезде қолда бар байлап-матау құралдарын пайдалануға құқылы;

      2) осы баптың 1-тармағының 1)-6),7) тармақшаларында көзделген жағдайларда - резина таяқтар;

      3) осы баптың 1-тармағының 1)-4), 6), 7) тармақшаларында көзделген жағдайларда - газ қаруы мен көзден жас ағызатын заттар;

      4) осы баптың 1-тармағының 1)4), 6) тармақшаларында көзделген жағдайларда - алаңдатушы әсері бар жарық-дыбыс құрылғылары;

      5) осы баптың 1-тармағының 2) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда - үй-жайларды ашуға, көлікті мәжбүрлеп тоқтатуға арналған құрылғылар;

      6) осы баптың 1-тармағының 2) және 4) тармақшаларында көзделген жағдайларда - су атқыштар, бронды машиналар мен басқа да арнаулы және көлік құралдары;

      7) осы баптың 1-тармағының 1)-6), 7) тармақшаларында көзделген жағдайларда - қызметтік жануарлар қолданылуы мүмкін.

      3. Әйелдер, мүгедектігі анық байқалатын адамдар айналасындағылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін шабуыл, топтасқан шабуыл жасаған не қарулы қарсылық көрсеткен жағдайларды қоспағанда, оларға арнаулы құралдарды, газ қаруын және жауынгерлік күрес тәсілдерін қолдануға тыйым салынады.

      Ескерту. 44-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2004.12.29 № 25 Заңымен.

45-бап. Күзетте ұстау орындарында оқ ататын қаруды қолдану

      1. Күзетте ұстау орындарында оқ ататын қару мынадай жағдайларда:

      1) сезіктілер мен айыпталушылардың, өзге де адамдардың күзетте ұстау орындары қызметкерлерінің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін шабуылынан қорғану үшін;

      2) сезіктінің немесе айыпталушының күзетте ұстау орындарының қызметкерлеріне, өзге де адамдарға қару иелену мақсатымен жасаған шабуылын тойтару үшін;

      3) кепілге алынған адамдарды, басып алынған үйлерді, ғимараттарды, үй-жайларды және көлік құралдарын босату үшін;

      4) күзетте ұстау орындарының үйіне, ғимаратына, үй-жайына және көлік құралдарына топтасып немесе қарулы шабуыл жасауды тойтару үшін;

      5) қарулы қарсылық көрсеткен, сондай-ақ күзетте ұстау орындары қызметкерлерінің немесе өзге де адамдардың өмірі мен денсаулығына қарсы ауыр қылмыс жасау кезінде қолға түскен адамды ұстау үшін;

      6) сезіктінің немесе айыпталушының күзетте ұстау орнынан немесе айдауылдан қашу әрекетінің жолын кесу үшін;

      7) күзетте ұстау орны қызметкерінің қаруды тапсыру туралы заңды талабын орындаудан бас тартқан қарулы адамды ұстау үшін;

      8) сезіктілер мен айыпталушыларды күш қолданып босату әрекеттерінің жолын кесу үшін;

      9) жануарлардың шабуылынан қорғану үшін;

      10) дабыл белгісін беру немесе көмек шақыру үшін;

      11) өзге де қажетті қорғану және өте қажеттілік жағдайларында қолданылуы мүмкін.

      2. Әйелдер мен кәмелетке толмағандар қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен, адамдарды кепілге алған, көлік құралдарын, оның ішінде әуе кемесін басып алған не топтасып шабуыл жасаған жағдайларды қоспағанда, оларға қатысты қару қолдануға тыйым салынады.

      3. Адамдардың қаза табуына немесе өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтырған қару және арнаулы құралдар қолданылған әрбір жағдай туралы прокурорға дереу хабарланады.

46-бап. Күзетте ұстау орындарындағы ерекше жағдайлар режимі

      1. Дүлей апаттар, жұқпалы аурулар, індеттер, ауқымды өрт ошақтары, тіршілікті қамтамасыз ету жүйелеріндегі ірі апаттар, күдіктілер мен айыпталушылардың жаппай тәртіпсіздігі немесе бағынбаушылығы жағдайларында не болмаса қамауда ұстау орнына қарулы шабуыл жасаудың нақты қаупі болған кезде Қазақстан Республикасының Бас прокурорымен келісілген Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің, Ұлттық қауіпсіздік комитеті төрағасының, Қорғаныс министрінің шешімі бойынша тиісті қамауда ұстау орындарында отыз тәуліктен аспайтын мерзімге ерекше жағдай режимі енгізіледі.

      2. Ерекше жағдай режимін енгізу кезінде сезіктілер мен айыпталушылардың қатысуымен жүргізілетін барлық шаралар шектелуі немесе тоқтатыла тұруы мүмкін, оларды күзету, өткізу режимі және күзетте ұсталатын сезіктілер мен айыпталушыларды қадағалау күшейтіледі, сәлемдемелер мен сәлем-сауқаттарды қабылдау тоқтатылады, сондай-ақ заңда көзделген басқа да шаралар қолданылады.

      3. Күдіктілер мен айыпталушылардың және өзге де адамдардың өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төнген жағдайда, қамауда ұстау орны әкімшілігінің басшысы тиісінше Қазақстан Республикасының Ішкі істер министріне, Ұлттық қауіпсіздік комитетінің төрағасына, Қорғаныс министріне, Бас прокурорына, аумағында қамауда ұстау орны орналасқан ішкі істер, қылмыстық-атқару жүйесі, ұлттық қауіпсіздік органдарының бастықтарына дереу хабарлай отырып, осы баптың 2-тармағында көзделген шараларды дербес енгізе алады.

      4. Күзетте ұстау орындарындағы ерекше жағдай режимін оны енгізген орган немесе лауазымды адам не жоғары тұрған орган немесе лауазымды адам жояды.

      Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.07.16 № 244, 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

3-1-тарау. Адамдарды қабылдау-бөлу орындарында ұстау

      Ескерту. Заң 3-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-1-бап. Қабылдау-бөлу орындарына жеткізілген адамдарды қабылдау және тіркеу

      1. Белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамдарды қабылдау ішкі істер органдары қаулысының негізінде жүзеге асырылады.

      2. Егер қабылдауға бөлінген мерзім ішінде жеке басы анықталмаса, ішкі істер органдары Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасымен келісім бойынша Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі бекітетін тәртіппен іс-шаралар кешенін жүргізеді.

      Адамның тұрғылықты жерін және (немесе) жеке басын анықтау мүмкін болмаған кезде ішкі істер органдары сотқа мұндай адамға қатысты жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеуді қолдану туралы қаулыны ол ұсталған кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде жібереді.

      Сот санкциясы алынғаннан кейін қаулы белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамға қолхат ала отырып дереу хабарланады. Сот жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеуді қолдану туралы қаулыны санкциялаудан бас тартқан жағдайда, мұндай адам қабылдау-бөлу орнынан дереу босатылады.

      3. Жанында балалары бар, белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамды ұстаған кезде сот Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оның тұрып жатқан жерін анықтау жөніндегі шараларды қолданады.

      4. Шетелдіктерді қабылдау-бөлу орындарына орналастырған кезде ұстауды жүзеге асырған мемлекеттік орган бұл туралы Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына, Сыртқы істер министрлігіне, Ұлттық қауіпсіздік комитетіне және Ішкі істер министрлігіне дереу хабарлайды.

      5. Қабылдау-бөлу орнына жеткізілген және орналастырылған әр адам жеке тексеріледі, медициналық куәландырудан, санитариялық өңдеуден өткізіледі, дактилоскопияланады және суретке түсіріледі.

      6. Жеке тексеру, медициналық куәландыру, санитариялық өңдеу, дактилоскопиялау, суретке түсіру тәртібі, сондай-ақ алып қоюға жататын заттар тізбесі Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі бекітетін қабылдау-бөлу орнындағы ішкі тәртіп қағидаларында айқындалады.

46-2-бап. Қабылдау-бөлу орындарына орналастырылған адамдарды тексеру

      1. Қабылдау-бөлу орнына орналастырылған, белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адам жеке басын анықтау мақсатында тексеріледі.

      2. Қабылдау-бөлу орнына орналастырылған адамнан жауап алу ол қабылдау-бөлу орнында болған тәулік ішінде жүргізіледі. Жауап алудың нәтижелері жауап алынушының және жауап алуды жүргізген қызметкердің қолы қойылатын хаттамамен ресімделеді.

46-3-бап. Қабылдау-бөлу орнында ұстау мерзімдері, одан босату тәртібі мен негіздері

      1. Белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адам қабылдау-бөлу орнына ішкі істер органының жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеуді қолдану туралы сот санкциялаған қаулысы негізінде отыз тәулікке дейінгі мерзімге орналастырылады.

      2. Белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адам қабылдау-бөлу орнынан осы баптың 1-тармағында белгіленген мерзімнен бұрын, мынадай:

      1) жеке басы анықталған;

      2) қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтар жасауға қатыстылығы анықталған;

      3) адамның кәмелетке толмағандығы анықталып, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен кәмелетке толмағандарды бейімдеу орталықтарына жіберілген жағдайларда босатылады.

      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2-тармақты 4) тармақшамен толықтыру көзделген - ҚР 13.05.2020 № 327-VI Заңымен ("Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексіне (Салық кодексі) тиісті өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен кейін қолданысқа енгізіледі).

      3. Белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адам қабылдау-бөлу орнынан босатылған кезде қабылдау-бөлу орнының бастығы немесе оның орынбасары қаулы шығарады, онда жеке басын анықтау бойынша тексеру нәтижелері баяндалады. Босатылған сәттен бастап жиырма төрт сағат ішінде прокурор, сот және белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдарға арналған әлеуметтік бейімдеу орталығы жазбаша түрде хабардар етіледі.

      Қабылдау-бөлу орнынан босатылған, белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамға одан сақтауға алып қойылған, сақталуы заңсыз болып табылатын нәрселер мен заттарды қоспағанда, құжаттары, ақшасы және заттары қолхат ала отырып қайтарылады.

      4. Қабылдау-бөлу орнынан босатылған кезде белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамдарға одан әрі орналасатын жеріне жету уақытына қабылдау-бөлу орнында ұстау үшін көзделген тамақтану нормалары бойынша құрғақ азық-түлік және босатылғаны туралы анықтама беріледі.

      Ескерту. 46-3-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

46-4-бап. Қабылдау-бөлу орындарында ұстау режимі

      1. Қабылдау-бөлу орындарында ұсталушы адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін және олардың өз бетінше кету мүмкіндігін болғызбайтын режим белгіленеді. Қабылдау-бөлу орнында ұстау, үй-жайды жабдықтау шарттары, күн тәртібі Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі бекітетін қабылдау-бөлу орнындағы ішкі тәртіп қағидаларында айқындалады.

      2. Қабылдау-бөлу орындарында ұсталушы, белгілі бір тұрғылықты жері және (немесе) жеке басын куәландыратын құжаттары жоқ адамдар күзетте ұсталатындар және уақытша ұстау изоляторындағылар үшін белгіленген нормалар бойынша тамақпен қамтамасыз етіледі.

      Егер ұсталғандармен бірге балалар болса, олар сот шешімі бойынша бөлек камераға бірге орналастырылып, Қазақстан Республикасының кәмелетке толмағандар арасындағы құқық бұзушылықтың, қадағалаусыз және панасыз қалудың профилактикасы туралы заңнамасына сәйкес тамақпен қамтамасыз етілуі мүмкін.

      3. Қабылдау-бөлу орнына орналастырылған ер адамдар әйел адамдардан бөлек ұсталады.

      4. Қабылдау-бөлу орнында ұсталушы адамдарға "Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дене күші және арнайы құралдар қолданылуы мүмкін.

46-5-бап. Қабылдау-бөлу орындарында ұсталушы адамдардың құқықтары мен міндеттері

      1. Қабылдау-бөлу орындарында ұсталушы адамдардың:

      1) өздерінің құқықтары мен міндеттері, қабылдау-бөлу орнында ұсталу режимі, ұсыныстар, арыздар мен шағымдар беру тәртібі туралы ақпарат алуға;

      2) қабылдау-бөлу орнында болу кезеңінде жеке басының қауіпсіздігіне;

      3) ішкі тәртіп қағидаларында бекітілетін нормалар бойынша оларға материалдық-тұрмыстық және медициналық-санитариялық қызмет көрсетілуіне;

      4) түнгі уақытта сегіз сағат ұйықтауға;

      5) күніне кемінде екі сағат күнделікті серуенге;

      6) ішкі тәртіп қағидаларының және қабылдау-бөлу орнында ұсталушы басқа да адамдардың құқықтарының сақталуы шартымен діни жоралар жасауға;

      7) қабылдау-бөлу орнының әкімшілігіне, прокуратура органдарына, сотқа өздерін ұстаудың заңдылығы мен негізділігі, сондай-ақ өздерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуы мәселелері бойынша жүгінуге құқығы бар.

      2. Қабылдау-бөлу орындарына орналастырылған адамдар ішкі тәртіп қағидаларын орындауға міндетті.

      3. Белгіленген ішкі тәртіп қағидаларын бұзған адамдарға теріс қылығының сипатына немесе ауырлығына байланысты мынадай ықпал ету

      шаралары:

      1) ескерту;

      2) қабылдау-бөлу орнының үй-жайларын жинау бойынша кезектен тыс наряд қолданылады.

      Ықпал ету шараларын қолдану туралы шешімді қабылдау-бөлу орнының бастығы қабылдайды және дәлелді қаулымен ресімделеді.

3-2-тарау. Әкімшілік қамауға алынған адамдарды, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды арнаулы қабылдау орындарында, уақытша ұстау изоляторларында, гауптвахталарда ұстау

      Ескерту. 3-2-тараудың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
      Ескерту. Заң 3-2-тараумен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-6-бап. Арнаулы қабылдау орындарына, уақытша ұстау изоляторларына жеткізілген әкімшілік қамауға алынған адамдарды, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды қабылдау және тіркеу

      Ескерту. 46-6-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Әкімшілік қамауға алынған адамдар, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар арнаулы қабылдау орнына, уақытша ұстау изоляторына түскен кезде:

      1) судьяның өзі қол қойған және соттың мөрімен бекемделген қамауға алу туралы қаулысының;

      1-1) ішкі істер органының жүріп-тұру еркіндігін алдын ала шектеу туралы сот санкциялаған қаулысының;

      2) арнаулы қабылдау орнында, уақытша ұстау изоляторында сақтауға тыйым салынған, алып қойылған заттарымен жеке жете тексеру хаттамасының;

      3) әкімшілік қамауға алынған адамның, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдік пен азаматтығы жоқ адамның жеке басын куәландыратын құжаттарының болуы тексеріледі.

      2. Арнаулы қабылдау орнына, уақытша ұстау изоляторына жеткізілген адамдарды тіркеу, жеке жете тексеруді, медициналық куәландыруды, дактилоскопиялауды, фотоға түсіруді жүргізу, шет мемлекеттердің дипломатиялық өкілдіктерінің немесе консулдық мекемелерінің ресми өкілдерінің өздері өкілдік ететін мемлекеттің азаматы болып табылатын шетелдікке келу тәртібі, сондай-ақ алып қойылуға жататын заттар тізбесі Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі бекітетін Арнаулы қабылдау орнындағы ішкі тәртіптеме қағидаларында айқындалады.

      3. Әкімшілік қамауға алынған адамдардың арнаулы қабылдау орнына, уақытша ұстау изоляторына орналастырылғаны немесе олардың тиісті медициналық ұйымдарға жіберілгені туралы арнаулы қабылдау орнының, уақытша ұстау изоляторының әкімшілігі бір тәулік ішінде олардың жақын туыстарына – тұрғылықты жері бойынша, ал шетелдікті орналастырған жағдайда Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі арқылы шет мемлекеттің елшілігіне, консулдығына немесе өзге өкілдігіне де хабарлайды.

      4. Әкімшілік қамауға алынған адамдардың, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың сотқа, прокуратура органдарына немесе басқа да мемлекеттік органдарға жазған өтініштері қаралмайды және олар берілген уақытынан бастап жиырма төрт сағат ішінде мекенжайы бойынша жіберіледі.

      5. Арнаулы қабылдау орны болмаған немесе онда орындар болмаған не арнаулы қабылдау орнының шалғайлығынан немесе тиісті қатынас жолдарының болмауынан оған жеткізу мүмкін болмаған жағдайларда әкімшілік қамауға алынған адамдарды уақытша ұстау изоляторында ұстауға жол беріледі.

      Уақытша ұстау изоляторында әкімшілік қамауға алынған адамдар және қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деген күдік бойынша ұсталған адамдар бөлек ұсталады.

      Ескерту. 46-6-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-7-бап. Әкімшілік қамауға алынған адамдарды, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды ұстау режимі

      Ескерту. 46-7-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Әкімшілік қамауға алынған адамдар, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар есіктерінде берік тиектері және қарау тесіктері болуға тиісті камераларда ұсталады, терезелер металл торлармен жабдықталады. Әр камерада арнаулы қабылдау орнындағы, уақытша ұстау изоляторындағы Ішкі тәртіп қағидалары ілінеді.

      2. Арнаулы қабылдау орындарында, уақытша ұстау изоляторларында тәулік бойы кезекшілікті қамтамасыз ететін және онда ұсталушы адамдардың мекеменің шегінен тыс жерлерге өз бетінше кету мүмкіндігін болғызбайтын режим белгіленеді.

      Әкімшілік қамауға алынған адамдарға, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға "Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес дене күші және арнаулы құралдар қолданылуы мүмкін.

      3. Арнаулы қабылдау орындарында, уақытша ұстау изоляторларында ұсталатын әкімшілік қамауға алынған адамдар, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар тамақпен күзетпен ұсталатындар және уақытша ұстау изоляторында отырғандар үшін белгіленген нормалар бойынша қамтамасыз етіледі. Тамақ өнімдерін күн сайын ведомость бойынша кезекші береді.

      4. Арнаулы қабылдау орындарына, уақытша ұстау изоляторларына орналастырылған ерлер әйелдерден бөлек орналастырылады.

      5. Туберкулездің жұқпалы түрімен, венерологиялық және басқа да инфекциялық аурулармен ауыратындар әкімшілік қамауға алынған басқа адамдардан, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардан оқшауландырылады.

      6. Әкімшілік қамауға алынған әскери қызметшілер гауптвахталарда ұсталады.

      Әскери қызметшілердің гаупвахтада әкімшілік қамауды өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі, Ішкі істер министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті айқындайды.

      Ескерту. 46-7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-8-бап. Арнаулы қабылдау орындарында, уақытша ұстау изоляторларында, гауптвахталарда ұсталатын әкімшілік қамауға алынған адамдардың, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың құқықтары мен міндеттері

      Ескерту. 46-8-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      1. Арнаулы қабылдау орындарында, уақытша ұстау изоляторларында ұсталатын әкімшілік қамауға алынған адамдардың, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың:

      1) өздерінің құқықтары мен міндеттері, арнаулы қабылдау орнында, уақытша ұстау изоляторында ұстау режимі, ұсыныстар, арыздар мен шағымдар беру тәртібі туралы ақпарат алуға;

      2) арнаулы қабылдау орнында, уақытша ұстау изоляторында болу кезеңінде жеке басының қауіпсіздігіне;

      3) арнаулы қабылдау орнындағы Ішкі тәртіп қағидаларында бекітілетін нормалар бойынша материалдық-тұрмыстық және медициналық-санитариялық көрсетілетін қызметтер алуға;

      4) хаттар, сауқаттар, бандерольдер мен сәлемдемелер алуға;

      5) түнгі уақытта сегіз сағат ұйықтауға;

      6) күніне кемінде екі сағат күн сайын серуендеуге;

      7) арнаулы қабылдау орнында, уақытша ұстау изоляторында Ішкі тәртіп қағидаларын және басқа да адамдардың құқықтарын сақтаған жағдайда – діни жораларды орындауға;

      8) арнаулы қабылдау орнының, уақытша ұстау изоляторының әкімшілігіне, прокуратура органдарына, сотқа өздерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуы мәселелері бойынша өтініш жасауға құқығы бар.

      2. Арнаулы қабылдау орындарына, уақытша ұстау изоляторларына орналастырылған әкімшілік қамауға алынған адамдар, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар арнаулы қабылдау орнындағы, уақытша ұстау изоляторындағы Ішкі тәртіп қағидаларын орындауға міндетті.

      3. Әкімшілік қамаққа алынған, гауптвахталарда ұсталатын әскери қызметшілерге әскери қызметшілердің гауптвахтада әкімшілік қамақты өтеу тәртібіне сәйкес осы баптың 1 және 2-тармақтарының ережелері қолданылады.

      Ескерту. 46-8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-9-бап. Әкімшілік қамауға алынған адамдарды, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды арнаулы қабылдау орнынан, уақытша ұстау изоляторынан, гауптвахтадан босату

      Ескерту. 46-9-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      1. Әкімшілік қамауға алынған адамдар арнаулы қабылдау орнынан, уақытша ұстау изоляторынан, гауптвахтадан судьяның қаулысымен белгіленген әкімшілік қамауға алу мерзімін өтегеннен кейін босатылады.

      1-1. Мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар шығарып жіберу туралы сот үкімін, шешімін, қаулысын орындау үшін не жүріп-тұру бостандығын алдын ала шектеу мерзімі өткеннен кейін арнаулы қабылдау орнынан босатылады.

      2. Босатылған адамдарға сақталуы заңсыз болып табылатын заттардан басқа, олардан сақтауға алып қойылған құжаттары, ақшасы мен заттары қолхат алына отырып қайтарылады.

      3. Әкімшілік қамауға алынған адамдар, мәжбүрлеу тәртібімен шығарып жіберілуге жататын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар атыс қаруын немесе суық қаруды, жарылғыш, қатты әсер ететін немесе улы заттарды және есірткі заттарын заңсыз сақтаған кезде шешім Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қабылданады.

      4. Босатылған адамға оның арнаулы қабылдау орнында, уақытша ұстау изоляторында, гауптвахтада болғаны туралы анықтама беріледі.

      Ескерту. 46-9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 19.12.2020 № 385-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-3-тарау. Ұлттық алдын алу тетігі

      Ескерту. Заң 3-3-тараумен толықтырылды - ҚР 02.07.2013 № 111-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. 3-3-тараудағы "Адам құқықтары жөніндегі уәкіл", "Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің", "Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлді" деген сөздер тиісінше "Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл", "Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің", "Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлді" деген сөздермен ауыстырылды – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-10-бап. Ұлттық алдын алу тетігі

      1. Ұлттық алдын алу тетiгi ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қызметі арқылы жұмыс істейтін, азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiнiң алдын алу жүйесі түрінде қолданылады.

      2. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары өз қызметі шеңберінде қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелер мен үй-жайларда, сондай-ақ осы қатысушылардың болуы (бұдан әрі – алдын ала болу) үшін Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалатын өзге де ұйымдарда болады.

      3. Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл, сондай-ақ Үйлестіру кеңесі іріктейтін, азаматтардың құқықтарын, заңды мүдделерін қорғау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын қоғамдық байқаушы комиссиялардың және қоғамдық бiрлестiктердiң мүшелерi, заңгерлер, әлеуметтік қызметкерлер, дәрігерлер ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары болып табылады.

      4. Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қызметін үйлестіреді, ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қажетті әлеуеті мен кәсіптік білімін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шаралар қолданады.

      5. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болу бойынша шығыстарын өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен бюджет қаражатынан жүзеге асырылады.

46-11-бап. Үйлестіру кеңесі

      1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қызметін тиімді үйлестіруді қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің жанынан Үйлестіру кеңесі құрылады.

      Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлді қоспағанда, Үйлестіру кеңесінің мүшелерін Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл құратын комиссия Қазақстан Республикасы азаматтарының қатарынан сайлайды.

      2. Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл:

      Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің жанындағы Үйлестіру кеңесі туралы ережені;

      ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушыларын іріктеу тәртібін;

      алдын ала болу үшін ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушыларынан топтар құру тәртібін;

      алдын ала болу жөніндегі әдістемелік ұсынымдарды;

      алдын ала болу қорытындылары бойынша жыл сайынғы жинақталған баяндаманы дайындау тәртібін бекітеді.

      3. Үйлестіру кеңесі Біріккен Ұлттар Ұйымы Азаптауға қарсы комитетінің Азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын іс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің алдын алу жөніндегі кіші комитетімен өзара іс-қимыл жасайды.

46-12-бап. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына қойылатын талаптар

      1. Мынадай:

      1) заңда белгіленген тәртіппен жойылмаған немесе алынбаған соттылығы бар;

      2) қылмыс жасады деп күдік келтірілген немесе айыпталған;

      3) сот әрекетке қабiлетсiз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп таныған адамдар;

      4) судьялар, адвокаттар, мемлекеттік қызметшілер және әскери қызметшілер, сондай-ақ құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлері;

      5) психиатрда және (немесе) наркологта есепте тұратын адамдар ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары бола алмайды.

      2. Қасақана қылмыс жасағаны үшін ақталмайтын негіздер бойынша қылмыстық жауаптылықтан босатылған; теріс себептер бойынша мемлекеттік немесе әскери қызметтен, құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдардан, соттардан босатылған немесе адвокаттар алқасынан шығарылған; адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензиядан айырылған адамдар да ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары бола алмайды.

46-13-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының құқықтары

      1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушысы:

      1) алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарда ұсталатын адамдардың саны, осындай мекемелер мен ұйымдардың саны және олардың орналасқан жері туралы ақпарат алуға;

      2) алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас жасауға, сондай-ақ оларды ұстау жағдайларына қатысты ақпаратқа қол жеткізе алуға;

      3) алдын ала болуды құрылған топтардың құрамында белгіленген тәртіппен жүзеге асыруға;

      4) алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарда ұсталатын адамдармен және (немесе) олардың заңды өкілдерімен куәларсыз, жеке өзі немесе қажет болған кезде аудармашы арқылы, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының пiкiрi бойынша тиiстi ақпарат бере алатын кез келген басқа адаммен әңгімелесулер өткiзуге;

      5) алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарды кедергісіз таңдауға және оларда болуға;

      6) азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы хабарламалар мен шағымдарды қабылдауға құқылы.

      2. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушысы заңды қызметін жүзеге асырған кезде тәуелсіз болып табылады.

46-14-бап. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының міндеттері

      1. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары өз өкілеттіктерін атқару кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға міндетті.

      2. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдардың қызметіне араласуына жол берілмейді.

      3. Алдын ала болу жөніндегі топқа кіретін ұлттық алдын алу тетігі қатысушысының турашылдығына күмән туғызатын мән-жайлар болған кезде, ол алдын ала болуға қатысудан бас тартуға міндетті.

      4. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы қабылданатын хабарламалар мен шағымдарды Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкіл айқындайтын тәртіппен тіркеуге міндетті.

      Қабылданған хабарламалар мен шағымдар Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің қарауына беріледі.

      Қабылданған және берілген хабарламалар мен шағымдар туралы ақпарат алдын ала болу нәтижелері жөніндегі есепке енгізіледі.

      5. Осы Заңның ережелерін бұзған ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

46-15-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының өкілеттіктерін тоқтату

      Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының өкілеттіктері:

      1) осы Заңның ережелері бұзылған;

      2) өз өкілеттіктерін доғару туралы жазбаша өтініш берілген;

      3) ол қайтыс болған не оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

      4) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұруға кеткен;

      5) Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан;

      6) соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;

      7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайлар басталған кезде тоқтатылады.

46-16-бап. Алдын ала болудың түрлері мен кезеңділігі

      1. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болуы мыналарға бөлінеді:

      1) төрт жылда кемінде бір рет, ұдайы негізде жүргізілетін кезеңдік алдын ала болу;

      2) алдыңғы кезеңдік алдын ала болу нәтижелері бойынша ұсынымдарды іске асыру мониторингі, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары әңгімелесулер өткізген адамдарды алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдардың әкімшіліктері тарапынан қудалаудың алдын алу мақсатында кезеңдік алдын ала болулар аралығындағы кезеңде жүргізілетін аралық алдын ала болу;

      3) азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы келіп түскен хабарламалардың негізінде жүргізілетін арнаулы алдын ала болу.

      2. Үйлестіру кеңесі бөлінген бюджет қаражаты шегінде алдын ала болу мерзімдерін және алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдардың тізбесін айқындайды.

46-17-бап. Алдын ала болу тәртібі

      1. Алдын ала болуды Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің келісуі бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін қағидаларға сәйкес Үйлестіру кеңесі ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларынан құратын топтар жүргізеді.

      2. Алдын ала болу үшін топтар құру кезінде ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының ешқайсысын тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне қатысты себептер бойынша немесе кез келген өзге де мән-жайлар бойынша қандай да бір кемсітуге болмайды.

      3. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдардың әкімшілігіне жүктеледі. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының құқыққа сыйымсыз әрекеттері орын алған жағдайда, алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдар әкімшілігінің басшысы Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді жазбаша хабардар етеді.

      4. Әрбір алдын ала болудың нәтижелері бойынша топтың атынан Үйлестіру кеңесі бекіткен нысанда жазбаша есеп жасалады, оған алдын ала болуды жүзеге асырған топтың барлық мүшелері қол қояды. Ерекше пікірі бар топ мүшесі оны жазбаша түрде ресімдейді және есепке қоса береді.

46-18-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасы

      1. Үйлестіру кеңесі ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасын олардың алдын ала болу нәтижелері бойынша есептерін ескере отырып дайындайды.

      2. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасына:

      уәкілетті мемлекеттік органдарға алдын ала болуға жататын мекемелер мен ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас жағдайларын жақсарту және азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің алдын алу бойынша ұсынымдар;

      Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру бойынша ұсыныстар да енгізіледі.

      Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасына өткен жылғы алдын ала болу жөніндегі қаржылық есеп қоса береді.

      3. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасы қарау үшін уәкілетті мемлекеттік органдарға жіберіледі және оны Үйлестіру кеңесі бекіткен күннен бастап бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің интернет-ресурсында орналастырылады.

46-19-бап. Құпиялылық

      1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары алдын ала болу барысында адамның жеке өмірі туралы өздеріне белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісуінсіз жария етуге құқылы емес.

      2. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болу барысында адамның жеке өмірі туралы өздеріне белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісуінсіз жария етуі Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

46-20-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларымен өзара іс-қимылы

      1. Мемлекеттік органдар және олардың лауазымды адамдары ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына өздерінің заңды қызметін жүзеге асыруына жәрдем көрсетеді.

      Бірде-бір мемлекеттік орган немесе лауазымды адам азаптауды және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн қолдану фактілері туралы ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына хабарлағаны үшін азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын шектеуге құқылы емес.

      Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының заңды қызметіне кедергі келтіретін лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

      2. Уәкілетті мемлекеттік органдар ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасын алған күннен бастап үш ай ішінде Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді алынған баяндамаларды қарау нәтижелері бойынша қолданылған шаралар туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.

      3. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының алдын ала болу нәтижелері бойынша есептері негізінде Қазақстан Республикасындағы Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен уәкілетті мемлекеттік органдарға немесе лауазымды адамдарға адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бұзған лауазымды адамға қатысты тәртіптік немесе әкімшілік іс жүргізуді не қылмыстық істі қозғау туралы өтінішхат беруге құқығы бар.

3-4-тарау. Әкімшілік ұстауға алынған адамдарды арнаулы үй-жайларда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау

      Ескерту. 3-4-тараудың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Заң 3-4-тараумен толықтырылды – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-21-бап. Әкімшілік ұстауға алынған адамдарды арнаулы үй-жайларға қабылдау және тіркеу

      1. Арнаулы үй-жайларға отырғызылатын адамдарды қабылдау және тіркеу, жеке қарап тексеруді, медициналық куәландыруды, дактилоскопиялауды, суретке түсіруді жүргізу тәртібі, сондай-ақ алып қоюға жататын заттардың тізбесі арнаулы үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру қағидаларына сәйкес айқындалады.

      Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға жабылатын әскери қызметшілерді қабылдау және тіркеу, жеке жете тексеруді, медициналық куәландыруды (қажет болған кезде дактилоскопиялауды және фотосуретке түсіруді) жүргізу тәртібі, сондай-ақ алып қоюға жататын заттардың тізбесі уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру қағидаларына сәйкес айқындалады.

      2. Әкімшілік ұстауға алынған адамдардың арнаулы үй-жайларға жабылғаны туралы олардың тұрғылықты жері бойынша жақын туыстарына, әкімшілік ұстауға алынған әскери қызметшілердің уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға жабылғаны туралы әскери бөлімдердің (мекемелердің) қолбасшылығына (бастықтарына) дереу хабарланады.

      Шетелдікті арнаулы үй-жайға отырғызған кезде әкімшілік ұстап алуды жүзеге асыратын мемлекеттік орган бұл туралы Қазақстан Республикасының Бас прокуратурасына, Сыртқы істер министрлігіне, Ұлттық қауіпсіздік комитетіне және Ішкі істер министрлігіне дереу хабарлайды.

      Ескерту. 46-21-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-22-бап. Арнаулы үй-жайларда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау режимі

      Ескерту. 46-22-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Арнаулы үй-жайларда ұсталатын адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін және олардың өз бетінше кету мүмкіндігін болғызбайтын режим белгіленеді. Ұстау жағдайлары, үй-жайларды жабдықтауға қойылатын талаптар арнаулы үй-жайдың үлгілік ішкі тәртіптеме қағидаларында айқындалады.

      2. Ұстауға алынған, арнаулы үй-жайларда ұсталатын адамдар күзетпен ұсталатындар мен арнаулы қабылдау орындарындағылар үшін белгіленген нормалар бойынша тамақпен қамтамасыз етіледі. Тамақ өнімдері күн сайын ведомость бойынша беріледі.

      3. Арнаулы үй-жайларға орналастырылған ер адамдар әйел адамдардан бөлек орналастырылады.

      4. Өздеріне қатысты ұстап алу қолданылған кәмелетке толмағандар ересек адамдардан бөлек ұсталады.

      5. Инфекциялық және паразиттік аурулармен ауыратындарды ұстауға алынған басқа да адамдармен бірге ұстауға болмайды.

      6. Уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда әскери қызметшілерді ұстау режимі уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайлардың қызметін ұйымдастыру қағидаларында айқындалады.

      Ескерту. 46-22-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-23-бап. Арнаулы үй-жайларда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұсталатын, ұстауға алынған адамдардың құқықтары мен міндеттері

      Ескерту. 46-23-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Ұстауға алынған адамдар:

      1) өздерінің құқықтары мен міндеттері, арнаулы үй-жайда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайда ұстау режимі туралы ақпарат алуға;

      2) арнаулы үй-жайда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайда болу кезеңінде жеке басының қауіпсіздігіне;

      3) материалдық-тұрмыстық және медициналық-санитариялық қызмет көрсетуді алуға;

      4) полиция, әскери полиция органдарының басшысына, прокуратура органдарына, сотқа өздерінің құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылу мәселелері бойынша жүгінуге құқығы бар.

      2. Арнаулы үй-жайларға, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларға орналастырылған адамдар тиісінше полиция органының, әскери полиция органының басшысы бекітетін арнаулы үй-жайдың, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайдың ішкі тәртіптеме қағидаларын орындауға міндетті.

      Ескерту. 46-23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-24-бап. Ұстауға алынған адамдарды арнаулы үй-жайдан, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайдан босату

      Ескерту. 46-24-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Ұстауға алынған адамдар ұсталуына негіз болған мән-жайлар жойылған кезде не Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген ұстап алу мерзімі аяқталғаннан кейін дереу босатылуға жатады.

      2. Босатылған адамдарға сақталуы заңсыз болып табылатын заттардан басқа, олардан сақтауға алып қойылған құжаттары, ақшасы мен заттары қолхатпен қайтарылады.

      3. Ұстауға алынған адамдар атыс немесе суық қаруды, жарылғыш, қатты әсер ететін немесе улы заттарды және есірткі заттарын заңсыз сақтаған кезде шешімдер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қабылданады.

      4. Босату кезінде адамға оның арнаулы үй-жайда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайда болғаны туралы анықтама беріледі.

      Ескерту. 46-24-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Қорытынды ережелер

47-бап. Сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстаудан босатудың негіздемелері

      Сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстаудан босатуға:

      1) Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне сәйкес тергеуші, анықтаушы, прокурор немесе судья шығарған қаулы, сондай-ақ сот қаулысы;

      2) күзетте ұстау орны әкімшілігі басшысының немесе прокурордың Қазақстан Республикасы заңдарында белгіленген күзетте ұстау мерзімінің бітуіне байланысты аталған сезіктіні немесе айыпталушыны босату туралы қаулысы негіздеме болады.

48-бап. Сезіктілермен айыпталушыларды күзетте ұстаудан босату тәртібі

      1. Сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстаудан тергеушінің, анықтаушының, прокурордың немесе судьяның дәлелді қаулысын алғаннан кейін, не соттың дәлелді қаулысы бойынша күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы босатады.

      2. Күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы сезіктіні немесе айыпталушыны күзетте ұстау мерзімі біткенге дейінгі жиырма төрт сағаттан кешіктірмей ол туралы қылмыстық істі жүргізуші органға не адамға, сондай-ақ прокурорға хабарлауға міндетті.

      3. Егер заңмен белгіленген бұлтартпау шарасы ретінде ұстау немесе күзетпен ұстау мерзімі біткеннен кейін сезіктіні немесе айыпталушыны босату туралы не оны бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау мерзімін ұзарту туралы тиісті шешім немесе бұл шешім туралы хабарлама келіп түспесе, күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы оның өзінің қаулысымен босатып, оның көшірмесін Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексіне сәйкес жиырма төрт сағаттың ішінде қылмыстық істі жүргізуші органға немесе адамға және прокурорға жібереді.

      4. Осы баптың үшінші тармағының талаптарын орындамаған жағдайда сезіктілер мен айыпталушыларды күзетте ұстау орны әкімшілігінің басшысы заңда белгіленгеніндей жауапты болады.

      5. Күзетте ұстаудан босатылған сезіктіге немесе айыпталушыға жеке құжаттары, заттары, жеке шотында сақтаулы ақшасы, сондай-ақ оны күзетпен ұстауға кім санкция бергендігі; ұстаудың және бұлтартпау шарасын таңдаудың негіздері, орны мен уақыты; босатудың негіздері мен уақыты көрсетілген анықтама беріледі. Күзетте ұстау орнының әкімшілігі күзетте ұстаудан босатқан сезікті немесе айыпталушы қажет болған жағдайда тұрғылықты жеріне темір жол, автомобиль немесе су көлігімен жүрумен, тамақпен, сондай-ақ маусымға байланысты киіммен қамтамасыз етіледі.

      Ескерту. 48-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 18.04.2017 № 58-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

49-бап. Адамдарды арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау тәртібі мен шарттарын қадағалау

      Ескерту. 49-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Адамдарды арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда, гауптвахталарда, уақытша ұсталғандарға арналған үй-жайларда ұстау тәртібі мен шарттарын қадағалауды прокуратура органдары жүзеге асырады.

      Ескерту. 49-бап жаңа редакцияда – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

50-бап. Қоғамдық бақылау

      1. Қоғамдық бірлестіктер арнаулы мекемелерде ұсталушы адамдардың Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген ұсталу шарттары, медициналық-санитариялық қамтамасыз етілуі, еңбегін, бос уақыты мен оқуын ұйымдастыру бөлігінде құқықтары мен заңды мүдделерін жүзеге асыруда оларға жәрдемдесу мақсатында қоғамдық бақылауды жүзеге асырады.

      2. Арнаулы мекемелерді қоғамдық байқау комиссияларының қызметі нысанында қоғамдық бақылау Қазақстан Республикасы Қылмыстық-атқару кодексінің 33, 34, 35, 37 және 38-баптарына сәйкес жүзеге асырылады.

      3. Алып тасталды – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      4. Алып тасталды – ҚР 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5. Қоғамдық бақылауды жүзеге асыру кезінде арнаулы мекемелердің қызметіне, сондай-ақ жедел-іздестіру, қарсы барлау қызметіне, қылмыстық-процестік қызметке және әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер бойынша іс жүргізуге араласуға жол берілмейді.

      Ескерту. Заң 50-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2021 № 75-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-бап. Қоғамдық бақылау комиссиясының өкілеттіктері

      1. Қоғамдық бақылау комиссиясы, сондай-ақ қоғамдық бақылау комиссиясының мүшелері:

      1) қоғамдық бақылау комиссиясының кемінде екі мүшесінің құрамында орталық атқарушы органдар айқындайтын тәртіппен арнаулы мекемелерге кедергісіз баруға;

      2) арнаулы мекемелерде ұсталушы адамдардың келісімі болған кезде олармен әңгімелесуге, сондай-ақ олардың құқықтары мен заңды мүдделерінің бұзылуы мәселелері бойынша өтініштер мен шағымдар қабылдауға;

      3) арнаулы мекеме әкімшілігіне және (немесе) прокуратура органдарына арнаулы мекемелерде ұсталушы адамдардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз етуге байланысты мәселелер бойынша өтініштермен жүгінуге құқылы.

      2. Арнаулы мекемелерде ерекше шарт режимі енгізілген кезеңде қоғамдық бақылау комиссиясының аталған мекемелерге бару жөніндегі өкілеттіктері тоқтатыла тұрады.

      3. Өз өкілеттіктерін орындау кезінде қоғамдық бақылау комиссиясының мүшелері арнаулы мекемелердің қызметін қамтамасыз ететін нормативтік құқықтық актілердің ережелерін сақтауға, сондай-ақ аталған мекемелер әкімшілігінің заңды талаптарына бағынуға міндетті. Қоғамдық бақылау іс-шараларын өткізу іс жүргізушілік іс-әрекеттерді жүзеге асыруға кедергі келтірмеуге тиіс.

      Ескерту. Заң 51-баппен толықтырылды - ҚР 2010.12.29 № 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының
Президенті