On State Secrets

The Law of the Republic of Kazakhstan dated 15 March, 1999 № 349-1.

      Unofficial translation

      This Law defines the legal framework and a single system of protection of state secrets in the interests of national security of the Republic of Kazakhstan, regulates social relations arising in connection with reference of information as state secrets, classification of them, using, protection and declassification.

Chapter 1. General Provisions Article 1. Basic definitions, used in this Law

      The following basic definitions are used in this Law:

      state secrets – information, protected by the state comprising state and official secrets, the dissemination of which is limited by the state in order to implement an effective military, economic, scientific and technical, foreign economic, foreign policy, intelligence, counterintelligence, operational and investigative and other activities that do not conflict with the generally accepted rules of the international law;

      information system in a protected version classified as state secrets - a restricted access information system designed to create, search, collect, process, store, distribute, display, use and consume information containing state secrets;

      an electronic information resource containing information constituting state secrets - information provided in electronic digital form and contained on an electronic carrier in a secure information system classified as state secrets;

      national security information - information of military, economic, political and other nature, disclosure or loss of which causes or may cause damage to the national security of the Republic of Kazakhstan;

      official secret – information, having the nature of the individual data, that may be part of national security information, disclosure or loss of which may cause damage to national interests of the state, and the interests of the state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan;

      secrecy label - details, indicating the extent of secrecy of the information, contained in their carrier, which were put on the carrier itself and (or) in the documentation accompanying it;

      access to information constituting state secrets – the approved by the authorized official studying the information constituting state secrets by a particular person;

      access to state secrets – the procedure of registration of the citizens’ right to access to the information constituting state secrets, and the organizations - to conduct operations with using such information;

      classification of information and its carriers - a set of measures to limit in the interests of national security the dissemination of information constituting state secrets, and access to their carriers;

      carriers of information, constituting state secrets – tangible objects, including physical fields in which information constituting state secrets, displayed in the form of symbols, images, signals, technical solutions and processes;

      declassification of information - a set of measures on deregulation restrictions in compliance with the national security interests of the state, established to disseminate information constituting state secrets, and to have access to their carriers;

      system of protection of state secrets - a set of bodies for the protection of state secrets, the means and methods they used to protect information constituting state secrets, and their carriers, as well as activities undertaken for this purpose;

      protection of information, constituting state secrets - technical, cryptography, software and other means for protection of information, constituting state secrets, the means in which they are implemented, as well as means of monitoring of the effectiveness of protection of state secrets;

      disclosure of state secrets - inform, delivery, provision, transfer, publication or making available state secrets by any other means to legal entities and individuals, that do not have the right to familiar with them;

      loss of state secrets – data output, as well as temporary, constituting state secrets from a legitimate possession or use as a result of loss or theft.

      Footnote. Article 1 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.11.2015 № 419-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets

      Legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan and consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, regulating relations in the field of protection of state secrets.

Article 2-1. The purpose and objectives of protecting state secrets

      1. The purpose of protecting state secrets is to ensure protection from threats of their disclosure and loss.

      2. The objectives of protecting state secrets shall be:

      1) development of a system for protecting state secrets in order to ensure the national security of the Republic of Kazakhstan;

      2) regulation of social relations arising in connection with rating of information as state secrets, its classification, disposal, protection and declassification;

      3) determination of the list of information subject to classification, restriction on the dissemination of which is determined by the interests of national security of the Republic of Kazakhstan;

      4) determination of the range of persons allowed to work using information constituting state secrets;

      5) development, implementation, application and improvement of methods and means of protecting state secrets.

      Footnote. Chapter 1 has been supplemented by Article 2-1 pursuant to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 3. Ownership of the state secrets of the Republic of Kazakhstan and their carriers

      State secrets and carriers of information, constituting state secrets, are the property of the Republic of Kazakhstan.

Article 4. Bodies of protection of state secrets

      1. The bodies of protection of state secrets include:

      The authorized state body, for protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan;

      The National Security Committee of the Republic of Kazakhstan and its agencies;

      The state bodies and organizations, their subdivisions for protection of state secrets.

      2. The bodies for protection of state secrets provide with the information, constituting state secrets, in accordance with the tasks, assigned to them and within their competence.

      Responsibility for the organization of protection of information, constituting state secrets in state bodies and organizations rests on their heads. Depending on the scope of the use of information, constituting state secrets, heads of state bodies and organizations shall establish the structural units for protection of state secrets, the functions of which are defined by the specified heads with the specific of work carried out by them in accordance with the regulatory legal acts, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      3. Protection of state secrets is one of the core activities of the state body and organization.

Chapter 2. Powers of the President of the Republic of Kazakhstan, the Parliament, the Government, state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan in the field of protection of state secrets Article 5. Powers of the President of the Republic of Kazakhstan

      The President of the Republic of Kazakhstan shall:

      1) define a common policy in the field of protection of state secrets;

      2) provide overall management of the system of protection of state secrets;

      3) form, abolish and reorganize the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan;

      4) approve the list of officials of the state bodies, that have powers to classify the information as state secrets;

      5) exercise other powers in accordance with the Constitution and the laws of the Republic of Kazakhstan.

      In cases of the introduction of emergency or martial law by the President of the Republic of Kazakhstan on the whole territory of the Republic, or in particular areas, the procedure of access of officials and citizens to state secrets can be modified in this period.

      Footnote. Article 5, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 6. Powers of the Parliament of the Republic of Kazakhstan

      The Parliament of the Republic of Kazakhstan shall, within its powers:

      1) adopt the laws on state secrets, make amendments and supplements thereto;

      2) conduct parliamentary hearings on the issues of ensuring state secrets;

      3) accept the request to the President of the Republic of Kazakhstan to dismiss a member of the Government on the results of the hearing of his (her) report on the issues of ensuring state secrets.

Article 7. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

      The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

      1) provide an implementation of the legislation on state secrets of the Republic of Kazakhstan;

      2) shall be excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2017 № 128-VI (shall be enforced upon the expiration of ten calendar days after the day of its first official publication);

      3) approve the Instructions for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan;

      4) establish a procedure for the development of departmental lists of information, that are subject to classification;

      5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

      6) determine the order of material and technical, and financial support for work on the protection of state secrets;

      7) approve the procedure for classification of the state bodies and organizations to the category of special regime, regime and protected objects of the Republic of Kazakhstan, as well as approve the lists of areas, temporarily closed to foreigners;

      8) define the procedure for the organization, operation and liquidation of units for protection of state secrets;

      9) conclude intergovernmental agreements, ensure implementation of international treaties of the Republic of Kazakhstan on the joint use and protection of information constituting state secrets, make decisions on the transfer of state secrets and their carriers to foreign states and (or) international organizations and establish the procedure for their transfer;

      10) establish a procedure for determining the extent of the damage that occurred or may be applied to the national security interests of the Republic of Kazakhstan or the interests of the state bodies and the organizations due to disclosure or loss of information, constituting state secrets, as well as damage to the owner of the carrier of the information as a result of their classification;

      11) approve the procedure for a special check of citizens of the Republic of Kazakhstan in connection with their access to state secrets;

      12) perform other functions, assigned to it by the Constitution and the laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 7, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 03.07.2013 №124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2017 № 128-VI (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 10.06.2020 № 344-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 8. Competence of the authorized state body for protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan

      Authorized body for protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan carries out a common policy in the field of protection of state secrets and performs the following functions:

      1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

      1-1) develops and approves regulatory legal acts in state secrets protection in accordance with the purpose and objectives of the state secrets protection;

      2) develops a system of legal, administrative, economic, technical, software and cryptographic measures for protection of state secrets;

      3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      5) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      6) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

      7) develops a procedure for determining the extent of the damage that occurred or may be applied to the national security interests of the Republic of Kazakhstan or the interests of state bodies and organizations due to disclosure or loss of information constituting state secrets, as well as damage to the owner of the carrier of information as a result of their classification;

      8) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      9) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      10) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
      12) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

      13) exercises other powers stipulated in this Law and other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 8, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 184-VI of 05.10.2018 (shall be enforced upon the expiration of six months after the date of its first official publication); dated 10.06.2020 № 344-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 9. Competence of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan and its agencies

      National Security Committee of the Republic of Kazakhstan and its agencies shall:

      1) develop and implement measures to counter-intelligence protection of information, constituting state secrets in state bodies and organizations, as well as monitor their activities in this area;

      1-1) coordinate and control the work to ensure secrecy in state bodies and organizations;

      1-2) coordinate and control the activities of the bodies for protection of state secrets in the interests of development and implementation of regulations and guidance documents on protection of state secrets;

      1-3) controls the execution in the territory of the Republic of Kazakhstan of the system of legal, administrative, economic, technical, software and cryptographic measures for the protection of state secrets;

      2) conduct a special check of the citizens of the Republic of Kazakhstan, registered (re-registered) for access to information, constituting state secrets;

      3) carry out the licensing of activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on permits and notifications;

      4) provide certification of technical, including cryptography means of protection of information, constituting state secrets;

      5) issue, in the prescribed manner, permission to conduct work, using information, constituting state secrets;

      5-1) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      5-2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      5-3) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);
      5-4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication);

      6) identify, suppress, disclose and investigate crimes, related to the violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets;

      7) perform other functions under this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 9, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 12.01.2007 № 222 (shall be enforced upon expiry of six months from the date of its official publication); dated 05.07.2011 № 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 15.07.2011 № 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 № 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after the day its first official publication); dated 24.11.2015 № 419-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 10. Powers of state bodies and organizations

      State bodies and organizations in cooperation with the bodies for protection of state secrets shall:

      1) develop departmental lists of information, that is subject to classification;

      2) ensure the protection of state secrets developed by them, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, including in their subordinate organizations;

      3) participate in the development of procedures for determining the extent of the damage that occurred or may be applied to the national security interests of the Republic of Kazakhstan or the interests of state bodies and organizations from disclosure or loss of information, constituting state secrets;

      4) ensure the protection of information constituting state secrets, referred to them by other state bodies and organizations, as well as information, classified by them;

      5) receive, in the prescribed manner, permission to conduct work, using information constituting state secrets;

      6) receive certificates for protection of information, constituting state secrets;

      7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

      8) participate in the material and technical, and financial support for works to protect state secrets;

      9) define categories of special regime, regime and protected objects and their timely review;

      10) provide, within its competence the conduct of verification activities in respect of citizens, permitted to information, constituting state secrets;

      11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

      12) within its competence, resolve other issues in the field of protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 10, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 13.01.2014 № 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 3. Information, qualified as the state secrets of the Republic of Kazakhstan Article 11. Information in the military field, qualified as the state secrets of the Republic of Kazakhstan

      The following information is qualified as the state secrets in the military field:

      1) information revealing plans for the use of troops, operational plans, documents of combat control, documents of the state defense plan, documents on bringing troops to various degrees of combat readiness;

      2) information on the strategic deployment of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan;

      3) information on the development, size, operational strength or amount of troops, their combat readiness, as well as the military, political and (or) the operational environment;

      4) information, disclosing the state of operational (combat) training of troops, security of their activities, structure and (or) state of the systems of command and control;

      5) information on the mobilization deployment of troops, conducting mobilization of human and transport resources, system for management of mobilization deployment and (or) on the possibilities of recruiting personnel, providing weapons, military equipment and other material, financial means, as well as military transport;

      6) information, disclosing direction, long-term projections or plans for development of weapons and military equipment, content or results of target programs, research, development work on the creation or modernization of samples of weapon and military equipment, their military characteristics;

      7) information, disclosing the direction of development, design, manufacturing technology, isotopic composition, combat, physical, chemical or nuclear properties, the order of the application or use of weapons and military equipment;

      8) information, disclosing the production capacity, the planned or actual data on production and (or) supply (in real terms) of bacterial or medical protection means;

      9) information, disclosing the achievements of nuclear science and technology that have important defence and economic value or define a new level of opportunities to create weapons and military equipment and (or) fundamentally new products and technologies;

      10) information, disclosing properties, formulation or propellant processing, balist gunpowder, explosives or blasting agents for military purposes, as well as new alloys, special fluids, fuel for weapons and military equipment;

      11) information, disclosing the dislocation, real name, organizational structure, weapons, troop, not included in the list of objects, that are not subject to open announcement in accordance with the international obligations of the Republic of Kazakhstan;

      12) information on the use of the infrastructure of the Republic of Kazakhstan in order to ensure its defence and security;

      13) information about the deployment, assignment, the degree of readiness or protection of sensitive facilities, that are not subject to the obligations of the Republic of Kazakhstan on international treaties, on the selection, allocation of land plots, subsoil and waters for the construction of these facilities, as well as on the planned and ongoing research, design and other works to create these objects. The same information with respect to the special objects of the public authorities;

      14) information on the use or development prospects of the unified communications system of the Republic of Kazakhstan in order to ensure national defence and security;

      15) summarized information with the schemes and descriptions, containing geographical coordinates of intercity trunk lines, including alternate communications centers, leased by the Government, the Ministry of Defence, the National Security Committee and the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan, with details of their powers;

      16) information, disclosing the distribution or use of radio frequency bands by radio-electronic equipment of military or special purpose;

      17) information, disclosing the organization or operation of all types of communications, radar-location, radio-technical support for troops;

      18) information, disclosing the content, organization, or the results of the main activities of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan;

      19) information, disclosing the direction of development of tools, dual-purpose technologies, the content, results of target programs, research and (or) development work on the creation or modernization of these tools and technologies;

      20) information on the use of tools, dual-use technologies for military purposes;

      21) information on the prospects of development and (or) on the use of space infrastructure of the Republic of Kazakhstan in order to ensure its defence and security;

      22) information, disclosing the state and (or) development trends of hydronautics for defence and national security.

      Footnote. Article 11, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July 2002 № 338; dated 10.06.2020 № 344-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 12. Information in the field of economy, education, science and technology, qualified as the state secrets of the Republic of Kazakhstan

      The following information is qualified as the state secrets in the fields of economy, education, science and technology:

      1) information on the indicators, determining the preparation of the economy of the Republic of Kazakhstan to sustainable functioning in wartime;

      2) information, disclosing the essence of the latest advances in science and technology, which can be used in the creation of fundamentally new products, technological processes in various industries, as well as defining a new level of capabilities of weapons and military equipment to enhance their combat effectiveness, the disclosure of which could harm the interests of the state;

      3) information, disclosing the content and (or) the orientation of research, development and design work, carried out in the interests of national defence and security;

      4) information on the preparation or distribution of the frame, disclosing the activities, carried out in the interests of national security;

      5) information, disclosing the working results in the field of hydrometeorology or heliogeophysics, as well as the results of special geological and geophysical studies, carried out in the interests of national security;

      6) information, disclosing plans (tasks) of the state defence order, the scope of delivery of weapons and military equipment, production capacity for their release;

      7) information about relationships of companies on cooperation, about developers or manufacturers of weapons and military equipment, if the information disclosed data on production capacities for their release and (or) the basic military characteristics of weapons and military equipment;

      8) information disclosing the state of metrological support of armament and military equipment, technical or metrological characteristics of military standards or means of metrological support defining a qualitatively new level of armament and military equipment. Information on the main directions or programs of standardization development, as well as the content of military national standards;

      9) information, disclosing predictive estimates of scientific and technical progress in the Republic of Kazakhstan and its social and economic impact on the directions that determined the national defence capability;

      10) information on the manufacture by iron and steel industry of rare metals or other materials of strategic importance;

      11) information, disclosing the resource potential, commercial reserves in the bowels or data on production of individual types of commercial minerals for the whole of the Republic of Kazakhstan;

      12) information on expenditures of the republican budget, disclosing the maintenance of security of the Republic of Kazakhstan (except generalized indicators);

      13) information, disclosing the cost of research, development work on the creation of weapons and military equipment. The same information with respect to activities, carried out in the interests of special facilities;

      14) information, disclosing the allocation or the actual costs of orders, development, manufacture or repair of weapons and military equipment, sensitive facilities. The same information with respect to specific facilities;

      15) information on the pending settlements of the Republic of Kazakhstan with foreign states, except generalized indicators of external debt;

      16) information, disclosing the costs of funds for troops under the certain items of estimates of the state bodies;

      17) information on the issue of new banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan and (or) their replacement, if the latter implies withdrawal of banknotes and coins (except for anniversary and commemorative), from the date of the decision and to the transfer of this information to the media for publication on their issue into circulation;

      18) information on the methods of protection of government securities, documents from counterfeiting, as well as the methods of determination of their authenticity;

      19) information on the mobilization capacities for the production (repair) of weapons and military equipment, the creation and (or) development (saving) of these capacities;

      20) information on the mobilization capacities for the production of general application, strategic kinds of raw materials, the creation and (or) development (saving) of these capacities;

      21) information disclosing the work carried out in order to create means of indication, degassing, chemical protection of the population from weapons of mass destruction or new sorption and other materials for them;

      22) information, disclosing the results of topographic, geodetic and cartographic activities, having an important defence or economic value;

      23) information, disclosing the condition, equipment, training for military purposes of transport network, means of transport, military transport volumes and routes of transportation of weapons and military equipment;

      24) information, disclosing the opportunities and (or) the mobilization reserves of railways to provide rail freight, the organization and volumes of military traffic, traffic volumes and the routes of transportation of strategic types of energy, mineral, agricultural raw materials, fuel, materials, individual weapons or military equipment, the organization and (or) operation of the management or communication system, as well as special measures to ensure the railway safety and security of goods;

      25) information, disclosing dislocation, specialization, power and (or) carrying capacity of loading or unloading points of troops, data about their food, health service;

      26) information, disclosing the mobilization need for vehicles, including the individual modes of transport, and (or) the mobilization provision by them;

      27) information, disclosing the state of forces or civil defence assets in the whole of the Republic of Kazakhstan;

      28) information, disclosing the structural organization or indicators of the mobilization plan of the economy of the Republic of Kazakhstan, as well as the state of mobilization training of the state bodies or individual organizations;

      29) information, disclosing the actual stock of the state material reserve;

      30) information characterizing the creation and preservation of the insurance fund of technical documentation for weapons and military equipment, the most important civilian products, as well as design documentation for high-risk facilities, life support systems for the population and facilities that shall be a national heritage, information on the deployment of facilities (bases) for storing the insurance fund of technical documentation in the Republic of Kazakhstan as a whole;

      31) information, disclosing plans, content or results of scientific research work in the field of mobilization preparation and mobilization industry of the Republic of Kazakhstan;

      32) information, disclosing the balance of payments of the Republic of Kazakhstan with foreign countries during war time;

      33) information on mine workings, natural cavities, other structures that may be used in the interests of national defence, as well as information revealing schemes of railway junctions, facilities of strategic and defence significance;

      34) information on the physico- chemical phenomena (fields), accompanying the creation, production and (or) operation of weapons, military equipment, disclosing their protected parameters;

      35) information on ensuring physical protection of nuclear materials and nuclear facilities, with the exception of information subject to international treaties ratified by the Republic of Kazakhstan and providing for their exchange, and information that can be obtained from open sources or through free access to them;

      36) information disclosing the content of tests and codes of correct answers to them used during the unified national testing conducted at the expense of budgetary funds.

      Footnote. Article 12, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 02.04.2004 № 541; dated 27.07.2007 № 320 (the order of enforcement see Art. 2); dated 03.02.2010 № 248-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 12.01.2016 № 443-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); № 184-VI of 05.10.2018 (shall be enforced upon the expiration of six months after the day of its first official publication); dated 25.05.2020 № 332-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 10.06.2020 № 344-VI (shall enter into force upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 28.12.2022 № 173-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 13. Information in the field of foreign policy and foreign economy, qualified as the state secrets of the Republic of Kazakhstan

      The following information is qualified as the state secrets in the field of foreign policy and foreign economy:

      1) information on foreign policy, foreign trade, scientific and technical relations, disclosing the strategy and tactics of foreign policy of the Republic of Kazakhstan, the premature disclosure of which could harm the interests of the state;

      2) information on the political, military, scientific and technical or economic issues in relation to one or several foreign states, received in confidence, if their disclosure could lead to the identification of the source;

      3) information about negotiations between representatives of the Government of the Republic of Kazakhstan and representatives of other states on formulating a common position of principle in international relations, if, in the opinion of the negotiating parties, the disclosure of this information may lead to the diplomatic complications to one of the parties;

      4) information on the preparation, conclusion, preparing for denunciation, the content or implementation of international treaties, the premature disclosure of which could cause damage to the defence capacity, security, political and economic interests of the Republic of Kazakhstan;

      5) information on the export and import of weapons, military equipment or equipment, as well as information about technical assistance to foreign countries in the creation of weapons, military equipment and military facilities, including free of charge, indicating the recipient counties, if the disclosure of such information may lead to the diplomatic complications to one of the parties;

      6) information, disclosing the substance or the scope of economic cooperation with foreign countries during the special period, as well as the interaction of military mobilization bodies of the foreign economic organizations of the states - participants of the CIS on these issues;

      7) information, disclosing the content of measures to ensure mutual supply of raw materials, materials, fuel, equipment, medicines between the Republic of Kazakhstan and the states - participants of the CIS to the payment year or the activities to the latest technical assistance in the construction of plants and facilities to the current year for the whole of the Republic of Kazakhstan;

      8) information, disclosing volumes of export and import of cargo between the Republic of Kazakhstan and the states - participants of the CIS to the current year in the whole of the Republic of Kazakhstan.

Article 14. Information, in the field of intelligence, counterintelligence, operational and investigative and other activities, qualified as the state secrets of the Republic of Kazakhstan

      The following information is qualified as the state secrets in the field of intelligence, counterintelligence, operational and investigative and other activities:

      1) information revealing the forces, means, sources, methods, plans, condition, organization, results of intelligence, counterintelligence, operative-investigative activities not used in the criminal process as factual data relevant for the correct resolution of the criminal case, as well as data on financing of reconnaissance, counterintelligence, operative-search activity, if they disclose the listed information;

      1-1) information disclosing the forces, means, forms, methods and results of activities to ensure the safety of persons against whom a decision has been made to apply personal security measures to participants in criminal proceedings, data on the financing of this activity, if they disclose the listed information, as well as information about persons against whom security measures are used, provided for in sub-paragraphs 6) and 7) of part one of paragraph 2 of Article 7 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On state protection of persons participating in criminal proceedings";

      2) information, disclosing the identity of specific individuals to staff composition of intelligence, counterintelligence bodies of the Republic of Kazakhstan;

      3) information on the persons, rendering (rendered) confidential assistance to the bodies of the Republic of Kazakhstan, carrying out intelligence activities;

      4) information, disclosing the condition and results of operational and mobilization work, carried out in the field of ??foreign intelligence;

      5) information about individuals, cooperating (cooperated) on a confidential basis with the bodies of the Republic of Kazakhstan, carrying out counter-intelligence or operational investigative activities;

      6) information, disclosing condition and results, as well as activities of operational and mobilization work;

      7) information, disclosing the forces, means, methods, plans, condition and results of activities of electronic intelligence bodies, communications tools, as well as data on the financing of these activities, if these data disclose the listed information;

      8) information, disclosing the forces, means, methods, plans or results of intelligence, counterintelligence, operational and investigative activities of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan, as well as data on financing of these activities, if these data disclose the listed information;

      9) information about individuals, cooperating (cooperated) on a confidential basis with units of the Border Service of the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan, engaged in intelligence, counterintelligence or operational investigative activities;

      10) information about the system of government communications, codified, classified, coded, or other types of special communication and information about government ciphers, codes, methods or means of their analysis, means of encryption, classification, and coding;

      11) information about organization, forces, means and methods of ensuring the security of the President of the Republic of Kazakhstan and members of his family, about the health and personal life of the President of the Republic of Kazakhstan and his family members;

      12) information, disclosing the organization, forces, means or methods to ensure the safety of other protected persons of higher authorities and administration;

      13) information, disclosing the forces, means and methods of units to combat organized crime, as well as their ongoing operational search, and operational and technical activities;

      14) information, disclosing the belonging of specific persons to the staff of the penitentiary system, operational units of the economic investigation service and the anti-corruption service, as well as internal affairs bodies;

      15) information, disclosing the forces, means and methods of investigation of criminal cases, involving the interests of the safety of the Republic of Kazakhstan;

      16) information, disclosing the organization or actual condition of the protection of state secrets;

      17) information, disclosing the planned and (or) ongoing efforts to protect the information from unauthorized access of foreign technical intelligence and leaks through technical means;

      18) information about the employees of special forces, the persons involved, and (or) assisting in the antiterrorist operation, identifying, preventing, combating and disclosure of the act of terrorism, and about family members of these persons;

      18-1) information disclosing the tactics, form, methods, means and composition of participants in anti-terrorist operations;

      19) data about electronic information resources containing information constituting state secrets and information systems in a protected execution classified as state secrets.

      Footnote. Article 14, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 16.03.2001 № 163; dated 10.07.2002 № 338; dated 10.12.2009 № 228-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 08.04.2010 № 266-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 23.04.2012 № 14-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 № 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication); dated 24.11.2015 № 419-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.12.2016 № 36-VІ (shall be enforced upon expiry of two months after the day its first official publication); ; dated 27.12.2019 № 291-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.01.2023 № 188-VII (shall be enforced sixty calendar days after the date of its first official publication); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 15. Procedure to classify information as the state secrets of the Republic of Kazakhstan

      1. Classification of information as the state secrets is carried out, by heads of the state bodies in accordance with the list of officials of the state bodies that have the authority to classify information as the state secrets.

      State bodies, headed by the specified officials, are empowered to order of the information, constituting state secrets of the Republic of Kazakhstan, within its competence.

      2. Classification of information as the state secrets shall be in accordance with its industry, departmental or program-target identity.

      State bodies, the heads of which are empowered to classify information as the state secrets, on the basis of Articles 11, 12, 13 and 14 of this Law shall develop in accordance with the procedure, established by the Government of the Republic of Kazakhstan, the departmental (branch) lists of information, that are subject to classification.

      These lists include the information, on the authority to order it, is empowered these bodies, and establish their degree of secrecy. Within the framework of targeted programs for the development and modernization of models of weapons and military equipment, research and development activities, the separate lists of information, that are subject to classification can be developed by the decision of customers of these models and work. These lists are approved by the heads of the relevant state bodies and organizations. Reasonability of classifying such lists is determined by their contents.

      3. Justification of the need to classify information as the state secrets in accordance with the principles of classifying information lies on the state bodies and organizations that obtained (developed) these data.

      4. Justification of the need to classify information as the state secrets may be appealed in court. In the case of the court decision of unreasonableness of classifying information, the information shall be subject to declassification in accordance with this Law.

      Footnote. Article 15, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.01.2011 № 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 4. Classification of information and its carriers, constituting the state secrets of the Republic of Kazakhstan Article 16. Principles of classifying information and its carriers

      Classification of information, constituting the state secrets of the Republic of Kazakhstan and its carriers shall be in accordance with the principles of legality, validity and timeliness.

      Legality means the compliance of classification with the Constitution and the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Justification is the establishment by an expert assessment the reasonability of classifying specific information, likely economic and other consequences of this Law, on the balance of the vital interests of society, citizens and the state.

      Timeliness involves the establishment of restrictions on the dissemination of this information from the time of its receipt (development) or in advance.

Article 17. Information, that is not subject to classification

      1. Information cannot be classified as secret about:

      1) emergencies and disasters threatening the safety and health of citizens and their consequences, as well as natural disasters, their official forecasts and consequences;

      2) the state of health, sanitation, demography, migration, education, culture, social protection, economy, agriculture, and the state of crime;

      3) the facts of committing acts of terrorism;

      4) the state of ecology, fire safety, as well as the sanitary-epidemiological and radiation situation, food safety;

      5) the privileges, compensations and benefits provided to citizens and organizations by the state;

      6) the facts of violation of human and civil rights and freedoms;

      7) the size of the gold and foreign exchange reserves of the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

      8) the formation and expenditure of funds from the republican and local budgets, with the exception of information disclosing the security of the Republic of Kazakhstan;

      9) the control over the expenditure of funds from the republican and local budgets, with the exception of information disclosing the security of the Republic of Kazakhstan;

      10) the facts of violation of legality by state bodies and organizations, their officials;

      11) the mass repression for political, social and other reasons, including those located in the archives, with the exception of the information provided for in Article 14 of this Law.

      2. Officials, made ??the decision to classify the listed information or to include them in this order in the carriers of information, constituting state secrets shall be liable in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan. Citizens have the right to appeal such decisions in court.

      Footnote. Article 17, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.07.2011 № 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 16.11.2015 № 404-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day its first official publication).

Article 18. Degrees of secrecy of information and secrecy label of carriers of this information

      1. The degree of secrecy of information, constituting state secrets shall comply with the severity of damage that occurred or may be applied to the national security interests of the Republic of Kazakhstan or the interests of the state bodies and organizations due to spread of the specified information.

      2. Three degrees of secrecy of information constituting state secrets, and corresponding to these degrees the secrecy label for carriers of specified information are established. They are “special importance”, “top secret” and “confidential”.

      The secrecy labels “special importance”, “top secret” are assigned to the information, constituting a state secret.

      The secrecy label “confidential” is assigned to the information, constituting an official secret.

      Using these secrecy labels for classifying information, not related to the state secrets, as well as the assignment for the said information of other restrictive labels, are not allowed.

Article 19. Ownership of citizens, state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan on the carriers of information in connection with their classification

      1. Officials with authority to classify information as the state secrets, have the right to take decisions to classification of information and its carriers, owned by citizens and organizations (hereinafter - the owner of the carrier of information), if the information listed in Articles 11, 12, 13 and 14 of this Law or in the departmental (branch) list of information, that is subject to classification. Classification of these carriers of information shall be on the basis of the contract for the alienation of such information between the owner of the carrier of information and the state bodies and organizations, in possession of which this information and their carriers are transferred.

      2. The contract shall stipulate:

      The amount of compensation for limitation of ownership rights of the carriers of information in connection with their classification;

      obligations of the owner of carriers of information not to disclose the specified information.

      In case of refusal of the owner of carriers of information from the alienation, this information, under the court decision, shall be subject to compulsory acquisition with compensation to the owner of the cost of alienated information, net of the cost of their alienation, and he (she) warned about the responsibility for disclosure of information, constituting state secrets, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      3. The owner of the media shall have the right to appeal against the actions of officials infringing on his rights in the procedure prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan. If the court recognizes the actions of officials as illegal, the procedure for compensation for damage caused to the owner of the media is determined by a court decision in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      4. The right of ownership of information and its carriers belonging to foreigners, stateless persons and foreign organizations cannot be limited if this information was received (developed) without violating the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 19 as amended by the Law of the RK dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force on 01.07.2021); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 20. Procedure and terms of classification of information and its carriers

      1. The basis for classifying information, received (developed) as a result of management, production, research and other activities of the state bodies, organizations and citizens, shall be their compliance with the lists of information, subject to classification in relevant state bodies and organizations. When classifying this information, its carriers are assigned to an appropriate secrecy label.

      2. If it is impossible to identify the obtained (developed) information with the information contained in the existing lists, the officials of state bodies and organizations, the citizens are obliged to provide a preliminary classification of the obtained (developed) information in accordance with the intended degree of secrecy and within one month send to the official, approved the relevant list, the proposals for additions (change).

      The officials, approved the list, shall within three months organize an expert assessment of the proposals and decide on the addition (change) to the current list or remove a preliminary assigned secrecy label of the information. Procedure for classifying information and their carriers is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      3. The period of classification of information constituting state secrets shall not exceed thirty years. In exceptional cases, this period is extended by the conclusion of the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 20, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 27.07.2007 № 320 (the order of enforcement see Art. 2); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 14.07.2022 № 141-VII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 21. Details of carriers of information, constituting state secrets

      Footnote. Article 21 has been excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 5. Declassification of information and its carriers Article 22. Grounds for declassification of information

      1. Grounds for declassification of information shall be:

      adoption of the international obligations by the Republic of Kazakhstan on the open exchange of information, constituting state secrets of the Republic of Kazakhstan;

      change of objective circumstances, thereby further protection of information, constituting state secrets, is inappropriate;

      changes in the list of information constituting state secrets of the Republic of Kazakhstan, defined by Articles 11, 12, 13 and 14 of this Law;

      expiration of the period for classifying information, constituting state secrets;

      the need to use the results of operational-search, counter-intelligence activities in criminal proceedings.

      2. State bodies and organizations, the heads of which are empowered to classify information as state secrets, shall periodically, but not less often than every five years, review the content of the lists of information subject to classification, operating in these bodies and organizations, in terms of the reasonability of classifying information and their compliance with the previously established degree of secrecy.

      3. The right to change the lists of information subject to classification existing in state bodies and organizations shall be vested in the managers who approved them, who bear personal responsibility for the validity of their decisions on declassification of information. Decisions of these managers related to changes in the list of information subject to classification shall be coordinated with the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan and the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 22, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 March 2001 № 163; dated 28.12.2016 № 36-VІ (shall be enforced upon expiry of two months after the day its first official publication); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 23. Procedure for declassification of the carriers of information, constituting state secrets

      1. Carriers of information constituting, state secrets shall be declassified no later than the deadlines, set in classifying them. Before the expiry of these deadlines, the carriers shall be declassified, if the provisions of the list, operating in the state body or the organization on the basis of which they were classified, is changed.

      In exceptional cases, the right to extend the initial term of classifying the carriers of information, constituting state secrets, shall be provided to the heads of the state bodies and organizations with the authority for qualifying of the relevant information as state secrets, based on the conclusion of the expert committee, appointed by them in the prescribed manner.

      2. Heads of the state bodies and organizations shall be empowered to declassify the carriers of information that unreasonably classified by their subordinate officials.

      Heads of state archives of the Republic of Kazakhstan shall be vested with the authority to declassify the carriers of information constituting state secrets of the Republic of Kazakhstan, stored in the closed funds of these archives, in case of delegation of such authority to them by the fund-forming organization or its legal successor. In the event of liquidation of the fund-forming organization and absence of its legal successor, the issue of the order of declassification of carriers of information constituting state secrets shall be considered by the authorized state body for protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan.

      3. Procedure for declassification of the carriers of information, constituting state secrets, is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 23 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 24. Execution of the requests of citizens, state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan to declassify information

      1. Citizens, state bodies and organizations may apply to state bodies and organizations of the Republic of Kazakhstan with a request for declassification of the information, qualified as state secrets of the Republic of Kazakhstan.

      2. State bodies and organizations, including state archives that have received such a request are obliged to consider it within one month and give a reasoned response on the subject matter of the request. If they are not competent to resolve the issue of declassifying the requested information, then the request shall be addressed to the state body vested with such powers, or to the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan, of which citizens, government bodies and organizations that submitted the request shall be notified.

      3. Execution of the requests of citizens, state bodies and organizations shall be in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 24 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 6. Disposal of information, constituting state secrets of the Republic of Kazakhstan Article 25. Transfer of information, constituting state secrets, by state bodies and organizations

      1. Transfer of information, constituting state secrets is carried out by the state bodies and organizations that are not in a relationship of subordination and not performing joint work with the sanction of the state body in the disposal of which in accordance with Article 15 of this Law is the information.

      2. State bodies and organizations, requesting the information, constituting state secrets shall create the conditions that ensure the protection of this information. Their heads shall personally be responsible for compliance with the established order to familiarize with the information, constituting state secrets.

      The main condition for the transfer of information, constituting state secrets, shall be the fulfillment of the requirements of this Law by the state bodies and organizations.

      3. Procedure for transfer of information, constituting state secrets, by the state bodies and organizations is established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 26. Transfer of information constituting state secrets in connection with the performance of joint secret work

      Footnote. The title of Article 26 as amended by the Law of the RK dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

      1. Transfer of information, constituting state secrets, to organizations or citizens, in connection with joint and other works is carried out by the customer of these works with the permission of the state body, at which disposal in accordance with Article 15 of this Law is the appropriate information, and only to the extent, necessary to carry out these works. At the same time before the transfer of information, constituting state secrets, the customer shall verify the presence of the organization the work permit to use the information, corresponding to the degree of secrecy, and the citizens – the appropriate security clearance.

      2. Organization in conducting joint and other work (receipt the state orders) and occurrence in its connection the need to use the information, constituting state secrets, may enter into agreements with other organizations on the use of service of their subdivisions to protect the state secrets, and about what the appropriate mark of both contracting parties is made in the work permit to use the information, constituting state secrets.

      The agreement to conduct joint and other works, concluded in the prescribed manner, provides for the mutual obligations of the parties to ensure the safety of information, constituting state secrets, as in the course of work, and upon its completion, as well as the conditions of funding the works (services) to protect the information, constituting state secrets.

      3. Organization of monitoring the protection of the state secrets in joint and other works is entrusted to the customer of these works in accordance with the provisions of the agreement, concluded by the parties.

      In case of violation by the executive in the course of joint and other work the obligations for the protection of state secrets, the customer is entitled to suspend the execution of the order to correct the violations, and in the case of the repeated violations - raise the question of canceling the order and the permission to carry out work, using the information, constituting state secrets, and on bringing the violators to justice. In this case the financial damage, caused to the state by the executive, that represented by the customer, shall be recovered in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

      4. Procedure for transfer of information, constituting state secrets in connection with joint works and other activities, is determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 26 as amended by the Law of the RK dated 06.04.2024 № 71-VIII (shall enter into force upon expiry of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 27. The procedure for transferring information constituting state secrets to foreign states and (or) international organizations

      Footnote. The title of Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

      1. To make a decision on the transfer of information constituting state secrets to a foreign state and (or) international organization, the state bodies shall submit to the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan a reasoned proposal, agreed upon with the state bodies authorized in accordance with Article 15 of this Law to dispose of information constituting state secrets.

      2. The authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan shall issue an expert opinion on the possibility and feasibility of transferring this information.

      3. The decision to transfer information constituting state secrets of the Republic of Kazakhstan to a foreign state and (or) an international organization shall be made by the Government of the Republic of Kazakhstan in the presence of an expert opinion of the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise provided by international treaties of the Republic of Kazakhstan.

      4. Obligations of the receiving party to protect the transferred information are provided by the contract concluded with it.

      5. Excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).
      Footnote. Article 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12/23/2023 № 51-VIII (effective ten calendar days after the date of its first official publication).

Chapter 7. Protection of state secrets Article 28. Protection of information, constituting state secrets, in changing the forms of ownership and functions of subject of legal relations

      1. State bodies and organizations that have information, constituting state secrets, in the case of changes in their functions, forms of ownership, liquidation or termination of work with the use of information, constituting state secrets, shall take measures to ensure the protection of such information and their carriers. Thus, the carriers of information, constituting state secrets, shall be destroyed, transferred to archival storage or shall be transferred in the prescribed manner to:

      legal successor of a state body or organization, possessing information constituting state secrets, if this legal successor has the authority to conduct operations, using the specified information;

      state body at which disposal, according to Article 15 of this Law, is the appropriate information;

      another state body or organization by decision of the authorized state body for the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan.

      2. Procedure for protection of information, constituting state secrets, in changing the forms of ownership and functions of subjects of legal relations is established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 28 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 29. Access of officials, citizens of the Republic of Kazakhstan, foreigners and stateless persons to state secrets

      Footnote. The title of Article 29 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

      1. Admission of officials and citizens of the Republic of Kazakhstan, foreigners and stateless persons to state secrets provides for:

      assumption of a written commitment to the state on non-disclosure of information, constituting state secrets entrusted to them;

      consent to the partial, temporary restriction of their rights in accordance with Article 32 of this Law;

      written consent to carrying out in respect of them the verification activities by the authorized body;

      familiarization with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets, providing liability for his (her) violation;

      decision of the head of state body or organization for admission of the registered person to information, constituting state secrets.

      The range of verification activities depends on the degree of secrecy of information, to which the access will be allowed to registered person.

      Mutual obligations of the administration and the person being formalized must be reflected in the contract on access to state secrets.

      Activities of citizens of the Republic of Kazakhstan, foreigners and stateless persons that require an appropriate form of access to state secrets shall not be permitted until such access is issued in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets.

      2. The three forms of access to state secrets of officials and citizens, corresponding to the three degrees of secrecy of information, constituting state secrets, shall be established. They are special importance, top secret or confidential. The presence of officials and citizens of access to information of a high degree of privacy shall be the basis for their access to the information of a low degree of secrecy.

      3. Terms, conditions, and the order of registration or re-registration of access of officials and citizens to state secrets are established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      4. Foreigners and stateless persons are allowed access to state secrets only within the framework of the implementation of international treaties of the Republic of Kazakhstan. The procedure for accessing foreigners and stateless persons to state secrets of the Republic of Kazakhstan shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 29, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15 May, 2007 № 253; dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 30. Grounds for refusing to an official or a citizen of the Republic of Kazakhstan in access to state secrets

      1. Grounds for refusal to an official or a citizen of the Republic of Kazakhstan in access to state secrets shall be:

      recognition of him (her) by court as incapable, partially capable, the presence of him the outstanding or unexpunged in accordance with the law conviction for committing an intentional crime;

      in the presence of him (her) medical contraindications for work with the use of information, constituting state secrets, according to the list, approved by the state body exercising authority in the field of health;

      if his (her) permanent residence is abroad and in case of registration by him (her) documents on moving to permanent residence to another state;

      identification as a result of the verification activities the actions of a person, which can endanger the national security of the Republic of Kazakhstan;

      failure by an official and (or) citizen of the Republic of Kazakhstan to comply with the restrictions established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets;

      imposition of an administrative penalty for committing a corruption offense within three years prior to the registration of admission to state secrets, except for the case when an official or civil servant is first brought to administrative responsibility for hiring a person who has not submitted a declaration of assets and liabilities;

      commission of a corruption offense;

      existence of criminal record or exemption from criminal liability under paragraphs 3), 4), 9), 10) and 12) of part one of article 35 or article 36 of the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan for committing grave or especially grave crimes;

      committing a crime as part of a criminal group

      evasion by a citizen of verification measures;

      non-compliance with the requirements stipulated by the second paragraph of the first part of paragraph 1 of article 31 of this Law;

      failure to submit or misrepresentation of information specified in this paragraph.

      2. Decision on refusal to an official or a citizen in access to state secrets is made by the head of the state body or organization on an individual basis, taking into account the results of verification activities.

      3. An official or citizen shall have the right to appeal this decision in the procedure prescribed by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 30, as amended by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); by the Law of the RK dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force on 01.07.2021); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 31. Conditions for termination of access of an official or a citizen of the Republic of Kazakhstan to the state secrets

      1. The access of an official or citizen of the Republic of Kazakhstan to state secrets shall be terminated by decision of the head of the organization in the following cases:

      violation of his obligations under the contract on access to state secrets related to the protection of state secrets;

      arising the circumstances that constitute grounds for refusal to an official or a citizen in access to state secrets in accordance with Article 30 of this Law.

      An official or citizen of the Republic of Kazakhstan has the right, in the manner established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, to be re-admitted to state secrets five years after such termination in the absence of grounds for refusal.

      2. Termination of an official’s or citizen’s access to state secrets shall be an additional ground for terminating his employment contract, contract, suspension from office or dismissal at the initiative of the administration.

      3. Termination of access to state secrets does not relieve an official or a citizen from their commitments on non-disclosure of information, constituting state secrets.

      4. The decision of the head of an organization to terminate access of an official or citizen to state secrets and to terminate on this ground an employment contract, contract, suspension from office or dismissal may be appealed in the manner established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 31, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 15.05.2007 № 253; dated 07.12.2009 № 222-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force on 01.07.2021); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 32. Restrictions of the rights of an official or a citizen of the Republic of Kazakhstan in the period of registration of access, admitted or previously admitted to state secrets

      An official or a citizen of the Republic of Kazakhstan admitted or previously admitted to state secrets may be temporarily restricted in their rights.

      Restrictions may relate to:

      the right to leave the Republic of Kazakhstan (including for permanent residence) for a period stipulated by the agreement on admission to state secrets;

      the right to use the discoveries and inventions, containing information constituting state secrets, and the dissemination of such information;

      the right of privacy during the verification activities in the period of registration of access to state secrets.

      Footnote. Article 32, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15 May, 2007 № 253; dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 33. Access of an official or a citizen of the Republic of Kazakhstan to the information, constituting state secrets

      1. Accessing of an official or a citizen of the Republic of Kazakhstan to the information, constituting state secrets, lies with the head of state body or organization, as well as their subdivisions for the protection of state secrets. The order of access of an official or a citizen to the information, constituting state secrets is established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

      2. Heads of state bodies and organizations shall personally be responsible for creating the conditions under which an official or a citizen is acquainted only with the information constituting state secrets, and in such extend as is necessary to perform its (functional) duties.

      3. Upon termination of an employment contract, contract, dismissal (resignation) or transfer to a position unrelated to admission to state secrets, access of an official or citizen of the Republic of Kazakhstan to state secrets shall be terminated.

      Footnote. Article 33, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15 May, 2007 № 253; dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 34. Permission to work with using the information, constituting state secrets

      Activities of organizations, associated with the use of information constituting state secrets, creation of protection means of state secrets, as well as with holding the activities and (or) services for the protection of state secrets, shall be carried on the basis of a permit, issued by the Committee of National Security of the Republic of Kazakhstan and its agencies.

      The permission shall be issued on the basis of special examination of organizations and certification of their heads that are carried out in accordance with the procedure established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 35. Certification of protective means of information, constituting state secrets

      The protective means of information, constituting state secrets, shall have a certificate, proving their compliance with the requirements for protection of information of the relevant degree of secrecy, issued in the manner prescribed by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 36. Financing of activities for protection of state secrets

      1. Financing of activities of state institutions, their subdivisions to protect state secrets is carried out at the expense of the republican and local budgets, and other organizations – at the expense of funds, derived from their core business while performing work, related to the use of information, constituting state secrets.

      2. Control over the expenditure of funds, allocated for activities to protect state secrets, is carried out by heads of state bodies and organizations, customers of work, as well as by specially authorized representatives of the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan. If the implementation of this control is associated with access to the information, constituting state secrets, then these persons should have access to the information of the relevant degree of secrecy.

      Footnote. Article 36, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 37. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets

      1. Officials, citizens of the Republic of Kazakhstan, as well as foreigners and stateless persons shall be liable for violation of the legislation on state secrets in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

      2. Protection of the rights and interests of citizens, state bodies and organizations in the scope of this Law shall be carried out in accordance with the procedure established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

      Footnote. Article 37, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15 May, 2007 № 253; dated 29.06.2020 № 351-VI (shall enter into force 01.07.2021); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced ten calendar days after the date of its first official publication).

Article 38. International treaties and the protection of state secrets of the Republic of Kazakhstan

      If international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan set up by the rules other than those contained in this Law, the rules of the international treaty shall be applied.

      The President
of the Republic of Kazakhstan

Мемлекеттік құпиялар туралы

Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 15 наурыздағы N 349-I Заңы.

МАЗМҰНЫ

      Осы Заң Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде мемлекеттік құпияларды қорғаудың құқықтық негіздері мен бірыңғай жүйесін айқындайды, мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызуға, оларды құпияландыруға, оларға билік етуге, оларды қорғау мен құпиясыздандыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды реттейді.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      мемлекеттік құпиялар - таратылуын мемлекет жалпы қабылданған халықаралық құқық нормаларына қайшы келмейтін әскери, экономикалық, ғылыми-техникалық, сыртқы экономикалық, сыртқы саяси, барлаушылық, қарсы барлаушылық, жедел-іздестірушілік және өзге де қызметті тиімді жүзеге асыру мақсатымен шектейтін, мемлекет қорғайтын мемлекеттік және қызметтік құпияларды құрайтын мәліметтер;

      мемлекеттік құпияларға жатқызылған, қорғалып орындалған ақпараттық жүйе – мемлекеттік құпияларды қамтитын ақпаратты жасауға, іздеуге, жинауға, өңдеуге, жинақтауға, сақтауға, таратуға, бейнелеуге, пайдалануға және тұтынуға арналған, қолжетімділігі шектелген ақпараттық жүйе;

      мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын электрондық ақпараттық ресурс – электрондық-цифрлық нысанда берілген және электрондық жеткізгіште, мемлекеттік құпияларға жатқызылған, қорғалып орындалған ақпараттық жүйелерде қамтылған ақпарат;

      мемлекеттік құпия - жарияланған немесе жоғалған жағдайда Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін немесе нұқсан келтіруі мүмкін әскери, экономикалық, саяси және өзге де сипаттағы мәліметтер;

      қызметтік құпия - мемлекеттік құпияның құрамына кіруі мүмкін, жарияланған немесе жоғалған жағдайда мемлекеттің ұлттық мүдделеріне, Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін жекелеген деректер сипаты бар мәліметтер;

      құпиялылық белгісі - беру көзінің өзінде және (немесе) оған ілеспе құжаттамада көрсетілетін, беру көздерінде қамтылған мәліметтердің құпиялылық дәрежесін куәландыратын деректемелер;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету - өкілетті лауазымды адамның рұқсатымен нақты адамды мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтермен таныстыру;

      мемлекеттік құпияларға рұқсат ету - азаматтарға мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етілу, ал ұйымдарға - осындай мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыс жүргізу құқығын ресімдеу рәсімі;

      мәліметтер мен олардың көздерін құпияландыру - мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүдделерін көздеп, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер таратуды және олардың көздеріне рұқсат етуді шектеу жөніндегі шаралардың жиынтығы;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер көздері - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәлімет нышандар, үлгілер, белгілер, техникалық шешімдер және процестер түрінде өз көрінісін табатын материалдық объектілер, оның ішінде физикалық өрістер;

      мәліметтерді құпиясыздандыру - мемлекеттің ұлттық қауіпсіздігі мүдделерін көздеп, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді таратуға және олардың көздеріне рұқсат етуге белгіленген шектеулерді алып тастау жөніндегі шаралардың жиынтығы;

      мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесі - мемлекеттік құпияларды қорғау органдарының, олардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді және солардың көздерін қорғауда пайдаланатын құралдары мен әдістерінің, сондай-ақ осы мақсатта жүргізілетін шаралардың жиынтығы;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдары - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғауға арналған техникалық, криптографиялық, бағдарламалық және басқа да құралдар, олар іске асырылған құралдар, сондай-ақ мемлекеттік құпияларды қорғаудың тиімділігіне бақылау жасау құралдары;

      мемлекеттік құпияларды жария ету - мемлекеттік құпияларды олармен танысуға құқық берілмеген заңды және жеке тұлғаларға хабарлау, беру, табыс ету, жіберу, жариялау немесе кез-келген басқа әдістермен жеткізу;

      мемлекеттік құпияларды жоғалту - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің жоғалтылуы не ұрлануы салдарынан заңды иеленуден немесе пайдаланудан шығып қалуы, соның ішінде уақытша да шығып қалуы.

      Ескерту. 1-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 419-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

2-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдары

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына, Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарға негізделеді және осы Заңнан және Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы қатынастарды реттейтін өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2-1-бап. Мемлекеттік құпияларды қорғаудың мақсаты мен міндеттері

      1. Мемлекеттік құпияларды қорғаудың мақсаты оларды жария ету және жоғалту қаупінен қорғауды қамтамасыз ету болып табылады.

      2. Мемлекеттік құпияларды қорғаудың міндеттері мыналар болып табылады:

      1) Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесін дамыту;

      2) мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызуға, оларды құпияландыруға, оларға билік етуге, оларды қорғау мен құпиясыздандыруға байланысты туындайтын қоғамдық қатынастарды реттеу;

      3) таратылуын шектеу Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік мүдделеріне негізделген, құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесін айқындау;

      4) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтер пайдаланылатын жұмысқа жіберілетін адамдар тобын айқындау;

      5) мемлекеттік құпияларды қорғау әдістері мен құралдарын әзірлеу, ендіру, қолдану және жетілдіру.

      Ескерту. 2-1-баппен толықтырылды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары мен олардың көздеріне меншік құқығы

      Мемлекеттік құпиялар мен мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтердің көздері Қазақстан Республикасының меншігі болып табылады.

4-бап. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары

      1. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдарына:

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органы;

      Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдары;

      мемлекеттік органдар мен ұйымдар, олардың мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құрылымдық бөлімшелері жатады.

      2. Мемлекеттік құпияларды қорғау органдары өздеріне жүктелген міндеттерге сәйкес және өз құзыреттері шегінде мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етеді. Мемлекеттік органдар мен ұйымдарда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің қорғалуын ұйымдастыру үшін жауапкершілік олардың басшыларына жүктеледі. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер пайдаланылатын жұмыстардың көлеміне қарай міндеттері Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін нормативтік құқықтық актілерге сәйкес және олар жүргізетін жұмыстардың ерекшеліктерін ескере отырып, аталған басшылар белгілейтін мемлекеттік құпияларды қорғау жөнінде құрылымдық бөлімшелер құрады.

      3. Мемлекеттік құпияларды қорғау мемлекеттік орган мен ұйымның негізгі қызметінің бір түрі болып табылады.

2-тарау. Қазақстан Республикасы Президентінің, Қазақстан Республикасы Парламентінің, Үкіметінің, мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы өкілеттігі

5-бап. Қазақстан Республикасы Президентінің өкілеттігі

      Қазақстан Республикасының Президенті:

      1) мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы бірыңғай саясатты айқындайды;

      2) мемлекеттік құпияларды қорғау жүйесінің қызметіне жалпы басшылықты жүзеге асырады;

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органды құрады, таратады және қайта ұйымдастырады;

      4) Мемлекеттік органдардың мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген лауазымды адамдарының тізбесін бекітеді;

      5) Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына сәйкес басқа да өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

      Қазақстан Республикасының Президенті Қазақстанның бүкіл аумағында немесе оның жекелеген жерлерінде төтенше немесе әскери жағдай енгізген жағдайларда лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттік құпияларға рұқсат ету тәртібі осы кезеңге өзгертілуі мүмкін.

      Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-бап. Қазақстан Республикасы Парламентінің өкілеттігі

      Қазақстан Республикасының Парламенті өз өкілеттігі шегінде:

      1) мемлекеттік құпиялар саласындағы заңдарды қабылдайды, оларға өзгерістер мен толықтырулар енгізеді;

      2) мемлекеттік құпияларды қамтамасыз ету мәселелері бойынша парламенттік тыңдаулар өткізеді;

      3) Үкімет мүшесінің мемлекеттік құпияларды қамтамасыз ету мәселелері жөніндегі есебін тыңдау нәтижелері бойынша оны қызметінен босату туралы Қазақстан Республикасының Президентіне өтініш қабылдайды.

7-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының Үкіметі:

      1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарының орындалуын қамтамасыз етеді;

      2) алып тасталды - ҚР 28.12.2017 № 128-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      3) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі нұсқаулықты бекітеді;

      4) құпияландырылуға тиісті мәліметтердің ведомостволық тізбелерін әзірлеу тәртібін белгілейді;

      5) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      6) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі жұмыстарды материалдық-техникалық және қаржылық қамтамасыз ету тәртібін айқындайды;

      7) мемлекеттік органдар мен ұйымдарды Қазақстан Республикасының айрықша режимді, режимді және ерекше қорғалатын объектілері санатына жатқызу тәртібін бекітеді, сондай-ақ шетелдіктердің болуы үшін уақытша жабық аумақтардың тізбесін бекітеді;

      8) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі бөлімшелерді ұйымдастыру, олардың жұмыс істеу және таратылу тәртібін белгілейді;

      9) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді бірлесіп пайдалану мен қорғау туралы үкіметаралық келісімдерін жасайды, халықаралық шарттарының орындалуын қамтамасыз етеді, шет мемлекеттерге және (немесе) халықаралық ұйымдарға мемлекеттік құпиялар мен олардың көздерін беру туралы шешім қабылдайды және оларды беру тәртібін белгілейді;

      10) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария ету немесе жоғалту салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның, сондай-ақ мәліметтердің құпияландырылуы салдарынан олардың көздері иесіне келтірілген зиянның мөлшерін айқындау тәртібін белгілейді;

      11) Қазақстан Республикасының азаматтарына оларға мемлекеттік құпияларға рұқсат етуге байланысты арнаулы тексеру жүргізу тәртібін бекітеді;

      12) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның құзыреті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы бірыңғай саясатты жүзеге асырады және мынадай негізгі міндеттерді атқарады:

      1) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      1-1) мемлекеттік құпияларды қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік құпияларды қорғаудың мақсаты мен міндеттеріне сәйкес әзірлейді және бекітеді;

      2) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құқықтық, әкімшілік, экономикалық, техникалық, бағдарламалық және криптографиялық шаралар жүйесін әзірлейді;

      3) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      4) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      6) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      7) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария етудің немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның, сондай-ақ мәліметтердің құпияландырылуы салдарынан олардың көздері иесіне келтірілген зиянның мөлшерін айқындау тәртібін әзірлейді;

      8) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      9) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      10) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      11) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      13) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдарының құзыреті

      Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдары:

      1) мемлекеттік органдар мен ұйымдарда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қарсы барлаудан қорғау жөніндегі шараларды әзірлеп, жүзеге асырады, сондай-ақ олардың аталған саладағы қызметін бақылап отырады;

      1-1) мемлекеттік органдар мен ұйымдарда құпиялылық режимін қамтамасыз ету жөніндегі жұмысты үйлестіреді және бақылайды;

      1-2) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі нормативтік және әдістемелік актілерді әзірлеу мен орындау мүддесінде мемлекеттік құпияларды қорғау органдарының қызметін үйлестіреді және бақылайды;

      1-3) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құқықтық, әкімшілік, экономикалық, техникалық, бағдарламалық және криптографиялық шаралар жүйесінің Қазақстан Республикасының аумағында орындалуын бақылайды;

      2) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етуге ресімделетін (қайта ресімделетін) Қазақстан Республикасының азаматтарына арнайы тексеру жүргізеді;

      3) Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасына сәйкес қызмет түрлерін лицензиялауды жүзеге асырады;

      4) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғаудың техникалық, оның ішінде криптографиялық құралдарын сертификаттауды ұйымдастырады;

      5) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдаланып жұмыс жүргізуге белгіленген тәртіппен рұқсат береді;

      5-1) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5-2) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5-3) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      5-4) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      6) Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарын бұзуға байланысты қылмыстарды анықтайды, оларды тыяды, ашады және тергеу жүргізеді;

      7) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.01.12 № 222 (ресми жарияланған күнінен бастап алты ай өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың өкілеттігі

      Мемлекеттік органдар мен ұйымдар мемлекеттік құпияларды қорғау органдарымен өзара іс-қимылда:

      1) құпияландырылуға тиісті мәліметтердің ведомостволық тізбесін әзірлейді;

      2) олар әзірлеген мемлекеттік құпиялардың Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, оның ішінде ведомостволық бағынысты ұйымдарда да қорғалуын қамтамасыз етеді;

      3) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария етудің немесе жоғалтудың салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне немесе мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін зиянның мөлшерін анықтау тәртібін әзірлеуге қатысады;

      4) өздеріне басқа мемлекеттік органдар мен ұйымдар берген мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің, сондай-ақ өздері құпияландырған мәліметтердің қорғалуын қамтамасыз етеді;

      5) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыс жүргізуге белгіленген тәртіппен рұқсат алады;

      6) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдарына сертификаттар алады;

      7) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      8) мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі жұмыстарды материалдық-техникалық және қаржылық қамтамасыз етуге қатысады;

      9) айрықша режимді, режимді және ерекше қорғалатын объектілердің санаттарын және оларды уақтылы қайта қарауды белгілейді;

      10) мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер алуға рұқсат етілетін азаматтарға қатысты тексеру шараларын жүргізуді өз құзыреті шегінде қамтамасыз етеді;

      11) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      12) өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау саласындағы басқа да мәселелерді шешеді.

      Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын мәліметтер

11-бап. Қазақстан Республикасының әскери саладағы мемлекеттік құпияларына жатқызылатын мәліметтер

      Әскери салада мемлекеттік құпияларға мына мәліметтер жатқызылады:

      1) әскерлерді қолдану жоспарларын, жедел жоспарларды, жауынгерлік басқару құжаттарын, мемлекет қорғанысы жоспарының құжаттарын, әскерлерді жауынгерлік әзірліктің әртүрлі дәрежесіне келтіру жөніндегі құжаттарды ашатын мәліметтер;

      2) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің стратегиялық өрістетілуі туралы мәліметтер;

      3) әскерлердің дамуы, саны, жауынгерлік құрамы немесе мөлшері, олардың жауынгерлік даярлығы, сондай-ақ әскери-саяси және (немесе) жедел жағдайлары туралы мәліметтер;

      4) әскерлердің жедел (жауынгерлік) даярлығының, қызметінің қамтамасыз етілуінің жай-күйін, әскерлерді басқару жүйесінің құрамын және (немесе) жай-күйін ашатын мәліметтер;

      5) әскерлердің жұмылдырушылық өрістетілуі, адам және көлік ресурстарын жұмылдыруды жүргізу, жұмылдырушылық өрістетілуді басқару жүйесі туралы және (немесе) әскерлерді жеке құраммен жасақтаудың, қару-жарақпен, әскери техникамен және басқа да материалдық, қаржы қаражатымен, сондай-ақ әскери тасымалдаумен қамтамасыз етудің мүмкіндіктері туралы мәліметтер;

      6) қару-жарақ пен әскери техниканы дамытудың бағыттарын, ұзақ мерзімді болжамдарын немесе жоспарларын, қару-жарақ пен әскери техниканың үлгілерін жасау немесе жаңғырту жөніндегі мақсатты бағдарламаларды зерттеу, тәжірибе-конструкторлық жұмыстарды орындаудың мазмұнын немесе нәтижелерін, олардың тактикалық-техникалық сипаттамаларын ашып көрсететін мәліметтер;

      7) қару-жарақ пен әскери техниканы әзірлеудің бағыттарын, оларды даярлаудың конструкциясын, технологиясын, изотоптық құрамын, жауынгерлік, физикалық, химиялық, немесе ядролық қасиеттерін қолдану немесе пайдалану тәртібін ашып көрсететін мәліметтер;

      8) бактериялық немесе медициналық қорғау құралдарын (заттай түрде) шығару және (немесе) жеткізу жөніндегі өндірістік қуаттарды, жоспарлы немесе іс жүзіндегі деректерді ашатын мәліметтер;

      9) қорғаныстық және экономикалық маңызы зор атом ғылымы мен техникасының немесе қару-жарақ пен әскери техниканың және (немесе) принципінде жаңа бұйымдар мен технологиялар жасау мүмкіндіктерінің сапасы жөнінен жаңа деңгейін анықтайтын жетістіктерін ашатын мәліметтер;

      10) ракеталық отын, баллистикалық оқ-дәрі, әскери мақсаттағы жарылғыш заттар немесе жару құралдары, сондай-ақ қару-жарақ пен әскери техникаға арналған жаңа құймалар, арнайы сұйықтар, отын өндірудің қасиеттерін, рецептурасын немесе технологиясын ашатын мәліметтер;

      11) Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелеріне сәйкес ашық жариялауға жататын объектілердің тізбесіне кіргізілмеген әскерлердің орналасқан жерін, шынайы атауын, ұйымдық құрылымын, қару-жарағын, санын ашатын мәліметтер;

      12) Қазақстан Республикасының инфрақұрылымын оның қорғаныс қабілеті мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде пайдалану туралы мәліметтер;

      13) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттар бойынша міндеттемелеріне кірмейтін режимді объектілердің орналасқан жері, мақсаты, даярлық дәрежесі немесе қорғалуы туралы, аталған объектілерді салу үшін жер учаскелерін, жер қойнауларын немесе айдындарды таңдау, бөлу туралы, сондай-ақ бұл объектілерді жасау жөнінде жоспарланып немесе жүргізіліп отырған іздестіру, жобалау және өзге де жұмыстар туралы мәліметтер. Мемлекеттік өкімет органдарының арнаулы объектілеріне қатысты нақ сондай мәліметтер;

      14) мемлекеттің қорғаныс қабілеті мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде Қазақстан Республикасының өзара ұштастырылған байланыс желілерін пайдалану немесе оларды дамытудың болашағы туралы мәліметтер;

      15) магистралды қалааралық байланыс желілерінің, оның ішінде Қазақстан Республикасының Үкіметі, Қорғаныс Министрлігі, Ұлттық қауіпсіздік комитеті және Ішкі істер министрлігі жалға алатын запастағы байланыс тораптарының географиялық координаттарын қамтитын схемалары мен сипаттаулары бар олардың қуаттары туралы деректер көрсетілген жиынтық мәліметтер;

      16) әскери немесе арнаулы мақсаттағы радиоэлектронды құралдармен радиожиіліктері белдеулерінің бөлінуін немесе пайдаланылуын ашатын мәліметтер;

      17) байланыстың барлық түрлерінің, әскерлерді радиолокациялық, радиотехникалық қамтамасыз етудің ұйымдастырылуын немесе олардың жұмыс істеуін ашатын мәліметтер;

      18) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң негiзгi қызмет түрлерiн ұстауды, ұйымдастыруды немесе олардың нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      19) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды дамытудың бағыттарын, бұл құралдарды, технологияларды жасау немесе жаңғырту жөніндегі нысаналы бағдарламаларды, ғылыми-зерттеу және (немесе) тәжірибе-конструкторлық жұмыстарды орындаудың мазмұнын, нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      20) қос мақсаттағы құралдарды, технологияларды әскери мақсаттарда қолдану туралы мәліметтер;

      21) Қазақстан Республикасының ғарыштық инфрақұрылымдарын оның қорғаныс қабілеті мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде дамытудың перспективалары туралы және (немесе) оларды пайдалану туралы мәліметтер;

      22) мемлекеттің қорғанысы мен оның қауіпсіздігі мүдделерінде гидронавтиканы дамытудың жай-күйін және (немесе) бағыттарын ашып көрсететін мәліметтер.

      Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2002.07.10 № 338; 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Экономика, білім, ғылым және техника саласында Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын мәліметтер

      Экономика, білім, ғылым және техника саласында мыналар мемлекеттік құпияларға жатқызылады:

      1) Қазақстан Республикасының экономикасын соғыс уақытында орнықты жұмыс істеуге дайындауды айқындайтын көрсеткіштер туралы мәліметтер;

      2) ғылым мен техника саласында принципті жаңа бұйымдарды жасауға пайдаланылуы мүмкін ең жаңа жетістіктердің, экономиканың түрлі салаларындағы технологиялық процестердің мәнін ашатын, сондай-ақ жария болуы мемлекет мүддесіне залал келтіруі мүмкін қару-жарақтар мен әскери техника мүмкіндіктерінің, олардың жауынгерлік тиімділігін арттырудың сапалық жаңа деңгейін анықтайтын мәліметтер;

      3) мемлекеттің қорғанысы мен қауіпсіздігі мүдделерінде жүргізілетін ғылыми-зерттеу, тәжірибе-конструкторлық немесе жобалық жұмыстардың мазмұнын және (немесе) бағыттарын ашатын мәліметтер;

      4) мемлекеттің қауіпсіздігі мүддесінде жүргізілетін шараларды ашатын кадрларды даярлау немесе бөлу туралы мәліметтер;

      5) гидрометеорология немесе гелиогеофизика саласындағы жұмыстардың нәтижелерін, сондай-ақ мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мүддесінде жүргізілетін арнаулы геологиялық-геофизикалық зерттеулердің нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      6) мемлекеттік қорғаныс тапсырысының жоспарын (тапсырмасын), қару-жарақ пен әскери техниканы беру көлемін, оларды шығару жөніндегі өндірістік құжаттарды ашатын мәліметтер;

      7) кәсіпорындардың кооперация жөніндегі байланыстары, қару-жарақ пен әскери техниканы әзірлеушілер немесе дайындаушылар туралы мәліметтер, егер бұл мәліметтер оларды шығару жөніндегі өндірістік қуаттар және (немесе) қару-жарақ пен әскери техниканың негізгі тактикалық-техникалық сипаттамасы туралы деректерді ашатын болса;

      8) қару-жарақ пен әскери техниканы метрологиялық жағынан қамтамасыз етудің жай-күйін, әскери эталондардың техникалық немесе метрологиялық сипаттамаларын немесе қару-жарақ пен әскери техниканың сапалық жағынан жаңа деңгейін айқындайтын метрологиялық қамтамасыз ету құралдарын ашатын мәліметтер. Стандарттауды дамытудың негізгі бағыттарын немесе бағдарламаларын, сондай-ақ әскери ұлттық стандарттардың мазмұнын ашатын мәліметтер;

      9) Қазақстан Республикасындағы ғылыми-техникалық прогрестің болжамды бағалануын және оның мемлекеттің қорғаныс қабілетін айқындайтын бағыттар бойынша әлеуметтік-экономикалық салдарларын ашатын мәліметтер;

      10) металлургия өнеркәсібінің сирек кездесетін металдарды немесе стратегиялық маңызы бар басқа да материалдарды өндіруі туралы мәліметтер;

      11) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда жер қойнауларындағы ресурстық әлеуетті, баланстық қорларын ашатын мәліметтер немесе пайдалы қазбалардың жекелеген түрлерін өндіру туралы деректер;

      12) республикалық бюджеттің Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді (қорытылған көрсеткіштерден басқа) ашатын шығыстары туралы мәліметтер;

      13) қару-жарақ пен әскери техниканы жасау жөніндегі ғылыми-зерттеу, тәжірибе-конструкторлық жұмыстарға арналған шығындарды ашатын мәліметтер. Арнаулы объектілердің мүдделерінде жүргізілетін жұмыстарға қатысты нақ сондай мәліметтер;

      14) қару-жарақ пен әскери техниканы, режимдік объектілерді әзірлеу, өндіру немесе жөндеу тапсырыстарына арналған қаржыны немесе нақты шығындарды ашатын мәліметтер. Арнаулы объектілерге де қатысты нақ сондай мәліметтер;

      15) сыртқы берешектер бойынша жинақталған көрсеткіштерді қоспағанда, Қазақстан Республикасының шет мемлекеттермен реттелмеген есеп айырысулары жөніндегі мәліметтер;

      16) мемлекеттік органдар сметаларының жекелеген баптары бойынша әскерлерді ұстауға арналған ақша қаражатының шығыстарын ашатын мәліметтер;

      17) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының жаңа банкноттары мен монетттерін шығару және (немесе) оларды ауыстыру туралы мәліметтер, егер оларды ауыстыру шешім қабылданған күннен бастап және бұл мәліметтерді оларды айналысқа шығару туралы жариялау үшін бұқаралық ақпарат құралдарына берген кезге дейін банкноттар мен монеттерді (мерейтойлық және атаулы күндерге арналғандардан басқа) айналыстан алып тастауға әкеп соқтыратын болса;

      18) мемлекеттік бағалы қағаздарды, құжаттарды қолдан жасаудан қорғаудың әдістері, сондай-ақ олардың түпнұсқалылығын айқындаудың әдістері туралы мәліметтер;

      19) қару-жарақ пен әскери техниканы дайындау (жөндеу) жөніндегі жұмылдыру қуаттары, бұл қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау) туралы мәліметтер;

      20) жаппай қолданылатын өнімдерді, шикізаттың, материалдардың стратегиялық түрлерін өндіру жөніндегі жұмылдырушылық қуаттар, осы қуаттарды жасау және (немесе) дамыту (сақтау) туралы мәліметтер;

      21) индикациялау, газсыздандыру, халықты жаппай жою қаруларынан химиялық қорғау құралдарын немесе олар үшін жаңа сорбционды және басқа да материалдар жасау мақсатында жүргізілген жұмыстарды ашатын мәліметтер;

      22) қорғаныстық немесе экономикалық маңызы зор топографиялық, геодезиялық немесе картографиялық қызметтердің нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      23) көлік желілерінің, көлік құралдарының жай-күйін, оларды әскери мақсаттар үшін жабдықтауды, дайындауды, әскери тасымалдардың көлемін және қару-жарақ пен әскери техниканы тасымалдау бағыттарын ашатын мәліметтер;

      24) темір жолдардың жүктерді темір жолмен тасымалдауды қамтамасыз ету жөніндегі мүмкіндіктерін және (немесе) жұмылдыру резервтерін, әскери тасымалдауды ұйымдастыру мен олардың көлемін, энергетикалық, минералдық, ауыл шаруашылығы шикізаттарының, отындардың, материалдардың стратегиялық түрлерін, қару-жарақтың немесе әскери техниканың жекелеген түрлерін тасымалдаудың көлемі мен тасымалдау бағыттарын, байланыс немесе басқару жүйелерін ұйымдастыруды және (немесе) олардың жұмыс істеуін, сондай-ақ темір жол қозғалысының қауіпсіздігі мен жүктердің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі арнаулы шараларды ашатын мәліметтер;

      25) әскерлерді тиеу немесе түсіру пункттерінің орналасқан жерін, мамандануын, қуатын және (немесе) өткізу қабілетін, оларға азық-түлік, медициналық-санитариялық жағынан қызмет көрсету туралы деректерді ашатын мәліметтер;

      26) көлік құралдарына, оның ішінде көліктің жекелеген түрлері бойынша жұмылдырушылық қажеттіліктерін және (немесе) олармен жұмылдырушылық жөнінен қамтамасыз етілуді ашатын мәліметтер;

      27) Қазақстан Республикасы бойынша тұтас алғанда азаматтық қорғаныс күштерінің немесе құралдарының жай-күйін ашатын мәліметтер;

      28) Қазақстан Республикасы экономикасының жұмылдырушылық жоспарын құрылымдық жағынан ұйымдастыруды немесе олардың көрсеткіштерін, сондай-ақ мемлекеттік органдардың немесе жекелеген ұйымдардың жұмылдырушылық дайындығының жай-күйін ашатын мәліметтер;

      29) мемлекеттiк материалдық резервтiң нақты запастарын ашатын мәліметтер;

      30) қару-жарақ пен әскери техника бұйымдарына, аса маңызды азаматтық өнімдерге арналған техникалық құжаттаманың, сондай-ақ қатері жоғары, халықтың тіршілік ету жүйелерін қамтамасыз ететін объектілерге және ұлттық игілік болып табылатын объектілерге арналған жобалық техникалық құжаттаманың сақтандыру қорының жасалуы мен сақталуын сипаттайтын мәліметтер, тұтас алғанда Қазақстан Республикасы бойынша техникалық құжаттаманың сақтандыру қорын сақтау объектілерін (базаларын) орналастыру туралы мәліметтер;

      31) Қазақстан Республикасының өнеркәсібін жұмылдыруға дайындау және жұмылдыру саласындағы ғылыми-зерттеу жұмыстарының жоспарларын, мазмұнын немесе нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      32) Қазақстан Республикасының соғыс уақыты кезіндегі шет елдермен төлем балансын ашатын мәліметтер;

      33) елді қорғау мүдделерінде пайдаланылуы мүмкін кен қазу орындары, табиғи үңгірлер, басқа да ғимараттар туралы мәліметтер, сондай-ақ темір жол тораптарының, стратегиялық және қорғаныстық маңызы бар объектілердің схемаларын ашатын мәліметтер;

      34) қару-жарақты, әскери техниканы жасауға, өндіруге және (немесе) пайдалануға жағдай туғызатын, олардың күзетілетін параметрлерін ашатын физикалық-химиялық құбылыстар (өрістер) туралы мәліметтер;

      35) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттардың күші қолданылатын және олармен алмасу көзделетін мәліметтер мен ашық көздерден немесе оларға еркін қол жеткізу арқылы алынуы мүмкін мәліметтерді қоспағанда, ядролық материалдар мен ядролық қондырғыларды физикалық қорғауды қамтамасыз ету туралы мәліметтер;

      36) бюджет қаражаттары есебінен өткізілетін ұлттық бірыңғай тестілеуді өткізу кезінде пайдаланылатын тестілердің мазмұнын және олардың дұрыс жауаптарының кодтарын ашатын мәліметтер.

      Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.04.02 № 541, 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.02.03 № 248-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 12.01.2016 № 443-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2020 № 344-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2022 № 173-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мәліметтер

      Сыртқы саяси және сыртқы экономикалық салалардағы мемлекеттік құпияларға мыналар жатады:

      1) Қазақстан Республикасының сыртқы саясатының стратегиясы мен тактикасын ашып беретін сыртқы саясат, сыртқы сауда, ғылыми-техникалық байланыстар мәселелері жөніндегі, күні бұрын таратылуы мемлекеттің мүдделеріне нұқсан келтіруі мүмкін мәліметтер;

      2) егер жария еткен жағдайда олардың көзін анықтауға әкеп соғуы мүмкін бір немесе бірқатар шет мемлекеттерге қатысты сенім білдіру тәртібімен алынған саяси, әскери, ғылыми-техникалық немесе экономикалық мәселелер жөніндегі мәліметтер;

      3) егер келіссөзге қатысушылардың пікірі бойынша бұл мәліметтерді жария ету тараптардың біреуі үшін дипломатиялық шиеленістерге әкеп соқтыруы мүмкін болса, Қазақстан Республикасы Үкіметінің өкілдері мен басқа мемлекеттердің өкілдері арасындағы халықаралық қатынастарда бірыңғай принципті көзқарас тұжырымдау жөніндегі келіссөздер туралы мәліметтер;

      4) күні бұрын тарату Қазақстан Республикасының қорғаныс қабілетіне, қауіпсіздігіне, саяси немесе экономикалық мүдделеріне зиян келтіру мүмкін халықаралық шарттарды әзірлеу, жасасу, олардың күшін жоюға дайындау, мазмұны немесе орындалуы туралы мәліметтер;

      5) егер бұл мәліметтерді жария ету тараптардың біреуі үшін дипломатиялық шиеленістерге әкеп соқтыруы мүмкін болса, алушы елдері көрсетілетін қару-жарақтың, әскери техниканың немесе керек-жарақтардың экспорты мен импорты туралы мәліметтер, сондай-ақ шет мемлекеттерге қару-жарақты, әскери техника мен әскери объектілерді жасауға техникалық жәрдем, оның ішінде тегін көрсету туралы мәліметтер;

      6) шет мемлекеттермен ерекше кезеңдегі экономикалық ынтымақтастықтың мәнін немесе көлемін, сондай-ақ ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің осы мәселелер жөніндегі сыртқы экономикалық ұйымдары әскери-жұмылдыру органдарының өзара іс-қимылын ашатын мәліметтер;

      7) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің арасындағы есептік жылға арналған шикізатты, материалдарды, отынды, жабдықтарды, дәрі-дәрмектерді өзара беруді қамтамасыз ету жөніндегі шаралардың немесе соңғыларына тұтас алғанда Қазақстан Республикасы бойынша есептік жылға арналған кәсіпорындар мен объектілерді салуға техникалық жәрдем көрсету жөніндегі шаралардың мазмұнын ашатын мәліметтер;

      8) Қазақстан Республикасы мен ТМД-ға қатысушы мемлекеттердің арасындағы жалпы Қазақстан Республикасы бойынша есептік жылға арналған экспорттық-импорттық жүктерді тасымалдау көлемін ашатын мәліметтер.

14-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылатын барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметі мен өзге де қызмет саласындағы мәліметтер

      Барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметі мен өзге де қызметтер саласындағы мемлекеттік құпияларға мыналар жатады:

      1) барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметінің күштерін, құралдарын, көздерін, әдістерін, жоспарларын, жай-күйін, ұйымдастырылуын, қылмыстық істі дұрыс шешу үшін маңызы бар нақты деректер ретінде қылмыстық процесте пайдаланылмаған нәтижелерін ашатын мәліметтер, сондай-ақ барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметін қаржыландыру туралы деректер, егер олар тізбеленген мәліметтерді ашатын болса;

      1-1) өздеріне қатысты қылмыстық процеске қатысушылардың жеке қауіпсіздігі шараларын қолдану туралы шешім қабылданған адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі қызметтің күштерін, құралдарын, нысандарын, әдістерін және нәтижелерін ашатын мәліметтер, осы қызметті қаржыландыру туралы деректер, егер олар санамаланған мәліметтерді ашатын болса, сондай-ақ өздеріне қатысты "Қылмыстық процеске қатысушы адамдарды мемлекеттік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 7-бабы 2-тармағы бірінші бөлігінің 6) және 7) тармақшаларында көзделген қауіпсіздік шаралары қолданылған адамдар туралы мәліметтер;

      2) нақты адамдардың Қазақстан Республикасының барлау, қарсы барлау органдарының кадрлар құрамына қатыстылығын ашатын мәліметтер;

      3) барлау қызметін жүзеге асыратын Қазақстан Республикасының органдарына құпия көмек көрсететін (көрсеткен) адамдар туралы мәліметтер;

      4) сыртқы барлау саласында жүргізілетін жедел жұмылдыру жұмыстарының жай-күйі мен нәтижелерін ашатын мәліметтер;

      5) Қазақстан Республикасының қарсы барлау немесе жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын органдарымен құпиялық негізде жұмыс істейтін (жұмыс істеген) адамдар туралы мәліметтер;

      6) жедел жұмылдыру жұмысының жай-күйін, нәтижелерін, сондай-ақ шараларын ашатын мәліметтер;

      7) радиоэлектрондық барлау, байланыс құралдары органдарының күштерін, құралдарын, әдістерін, жоспарларын, жай-күйі мен қызметінің нәтижелерін ашатын мәліметтер, сондай-ақ осы қызметті қаржыландыру туралы деректер, егер бұл деректер аталған мәліметтерді ашатын болса;

      8) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң барлау, қарсы барлау, жедел іздестіру қызметінің күштерін, құралдарын, әдістерін, жоспарларын немесе нәтижелерін ашатын мәліметтер, сондай-ақ осы қызметті қаржыландыру туралы деректер, егер бұл деректер аталған мәліметтерді ашатын болса;

      9) Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Шекара қызметiнiң барлау, қарсы барлау немесе жедел-іздестіру қызметін жүзеге асыратын бөлімшелерімен құпиялық негізде жұмыс істейтін (жұмыс істеген) адамдар туралы мәліметтер;

      10) үкіметтік байланыс, шифрланған, құпияландырылған, кодталған немесе арнаулы байланыстың өзге де түрлерінің жүйесі туралы мәліметтер және мемлекеттік шифрлар, кодтар, оларды талдаудың әдістері немесе құралдары, шифрлау, құпияландыру, кодтау құралдары туралы ақпарат;

      11) Қазақстан Республикасы Президентінің және оның отбасы мүшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру, оның күштері, құралдары және әдістері туралы, Қазақстан Республикасы Президентінің және оның отбасы мүшелерінің денсаулық жағдайы және жеке өмірі туралы мәліметтер;

      12) жоғары өкімет және басқару органдарының басқа да күзетілетін адамдарының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыруды, күштерін, құралдарын немесе әдістерін ашатын мәліметтер;

      13) ұйымдасқан қылмысқа қарсы күрес жөніндегі бөлімшелердің күштерін, құралдарын және әдістерін, сондай-ақ олар жүргізген жедел-іздестіру және жедел-техникалық шараларды ашатын мәліметтер;

      14) нақты адамдардың қылмыстық-атқару жүйесінің, экономикалық тергеу қызметінің және сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің, сондай-ақ ішкі істер органдарының жедел бөлімшелерінің кадрлық құрамына жататындығын ашатын мәліметтер;

      15) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігі мүдделерін қозғайтын қылмыстық істер бойынша тергеу жүргізудің күштерін, құралдары мен әдістерін ашатын мәліметтер;

      16) мемлекеттік құпияларды қорғауды ұйымдастыруды немесе оның іс жүзіндегі жай-күйін ашатын мәліметтер;

      17) ақпараттарды рұқсат етілмей алудан, шетелдік техникалық барлаудан және техникалық арналар арқылы өтіп кетуден қорғау жөнінде жоспарланатын және (немесе) жүргізілетін шараларды ашатын мәліметтер;

      18) арнайы мақсаттағы бөлімшелердің қызметкерлері, терроризмге қарсы операцияны жүргізуге, терроризм актісін анықтауға, оның алдын алуға, жолын кесуге және ашуға қатысатын және (немесе) жәрдемдесетін адамдар туралы және аталған адамдардың отбасы мүшелері туралы мәліметтер;

      18-1) терроризмге қарсы операциялардың тактикасын, нысанын, әдістерін, құралдарын және оларға қатысушылар құрамын ашатын мәліметтер;

      19) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді қамтитын электрондық ақпараттық ресурстар мен мемлекеттік құпияларға жатқызылған, қорғалып орындалған ақпараттық жүйелер туралы мәліметтер.

      Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2001.03.16 № 163, 2002.07.10 № 338, 2009.12.10 № 228-IV (қолданысқа енгізу тәртібін 2-б қараңыз), 2010.04.08 № 266-IV, 2012.04.23 № 14-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.01.2023 № 188-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Мәліметтерді Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызу тәртібі

      1. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызуды мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарының тізбесіне сәйкес мемлекеттік органдардың басшылары жүзеге асырады.

      Аталған лауазымды адамдар басқаратын мемлекеттік органдарға өз құзыреті шегінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерге билік ету жөнінде өкілеттік беріледі.

      2. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу олардың салалық, ведомостволық немесе бағдарламалық-нысаналық тиістілігіне сәйкес жүзеге асырылады.

      Басшыларына осы Заңның 11, 12, 13 және 14-баптары негізінде мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен құпияландыруға жататын мәліметтердің ведомостволық (салалық) тізбелерін әзірлейді. Аталған органдардың билік етуі жөнінде өкілеттік берілген мәліметтер осы тізбелерге енгізіледі және олардың құпиялылық дәрежесі белгіленеді. Қару-жарақтар мен әскери техниканың үлгілерін әзірлеу мен жаңғырту, ғылыми-зерттеу және тәжірибе-конструкторлық жұмыстар жөніндегі нысаналы бағдарламалар шеңберінде аталған үлгілер мен жұмыстарға тапсырыс берушілердің шешімі бойынша құпияландыруға жататын мәліметтердің жекелеген тізбелері әзірленуі мүмкін. Бұл тізбелерді тиісті мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары бекітеді. Мұндай тізбелерді құпияландырудың орындылығы олардың мазмұнымен айқындалады.

      3. Мәліметтерді құпияландырудың принциптеріне сәйкес мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу қажеттілігінің негіздемесі осы мәліметтер алынған (әзірленген) мемлекеттік органдар мен ұйымдарға жүктеледі.

      4. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызудың негізділігіне сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін. Сот мәліметтерді құпияландырудың негізсіздігі туралы шешім шығарған жағдайда бұл мәліметтер осы Заңда белгіленген тәртіппен құпиясыздандырылуға тиіс.

      Ескерту. 15-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтер мен олардың көздерін құпияландыру

16-бап. Мәліметтер мен олардың көздерін құпияландырудың принциптері

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерді және олардың көздерін құпияландыру заңдылық, негізділік және уақтылығы принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады.

      Заңдылық - құпияландырудың Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдарына сәйкестігін білдіреді.

      Негізділік-қоғамның, азаматтар мен мемлекеттің өмірлік маңызды мүдделерінің тепе-теңдігін негізге ала отырып, нақты мәліметтерді құпияландырудың орындылығын, сол актінің болуы ықтимал экономикалық және өзге де салдарларын сараптамалық бағалау арқылы анықтау болып табылады.

      Уақтылығы - осы мәліметтер алынған (әзірленген) кезден бастап немесе алдын ала олардың таратылуына шек қоюды көздейді.

17-бап. Құпияландыруға жатпайтын мәліметтер

      1. Мынадай:

      1) азаматтардың қауіпсіздігі мен денсаулығына қатер төндіретін төтенше жағдайлар мен апаттар және олардың салдарлары туралы, сондай-ақ дүлей зілзалалар, олардың ресми болжамдары мен салдарлары туралы;

      2) денсаулық сақтау саласының, санитарияның, демографияның, көші-қонның, білім берудің, мәдениеттің, әлеуметтік қорғаудың, экономиканың, ауыл шаруашылығының жай-күйі туралы, сондай-ақ қылмыстық ахуал туралы;

      3) терроризм актілерін жасау фактілері туралы;

      4) экологияның, өрт қауіпсіздігінің жай-күйі туралы, сондай-ақ санитариялық-эпидемиологиялық және радиациялық жағдай, тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы;

      5) азаматтар мен ұйымдарға мемлекет беретін артықшылықтар, өтемақылар және жеңілдіктер туралы;

      6) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бұзу фактілері туралы;

      7) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің алтын-валюта резервінің мөлшерлері туралы;

      8) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ашатын мәліметтерді қоспағанда, республикалық және жергілікті бюджеттер қаражатының қалыптастырылуы және жұмсалуы туралы;

      9) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ашатын мәліметтерді қоспағанда, республикалық және жергілікті бюджеттерден қаражаттың жұмсалуын бақылау туралы;

      10) мемлекеттік органдардың және ұйымдардың, олардың лауазымды адамдарының заңдылықты бұзу фактілері туралы;

      11) осы Заңның 14-бабында көзделген мәліметтерді қоспағанда, саяси, әлеуметтік және басқа да себептер бойынша жаппай қуғын-сүргін туралы, оның ішінде архивтегі мәліметтер құпияландырылмауға тиіс.

      2. Аталған мәліметтерді құпияландыру туралы не оларды осы мақсатта мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздеріне енгізу туралы шешім қабылдаған лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады. Азаматтар мұндай шешімдерге сот тәртібімен шағымдануға құқылы.

      Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 404-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

18-бап. Мәліметтердің құпиялылық дәрежелері мен бұл мәліметтер көздерінің құпиялылық белгілері

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің құпиялылық дәрежесі аталған мәліметтерді тарату салдарынан Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігі мен мемлекеттің, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мүдделеріне келтірілген немесе келтірілуі мүмкін залалдың ауырлық дәрежесіне сәйкес келуге тиіс.

      2. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің құпиялылық үш дәрежесі және осы дәрежелерге сәйкес көрсетілген мәліметтердің көздеріне арналған: "аса маңызды", "өте құпия" және "құпия" деген құпиялылық белгілері белгіленеді.

      Мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтерге "аса маңызды", "өте құпия" деген құпиялылық белгілері беріледі.

      Қызметтік құпияны құрайтын мәліметтерге "құпия" деген құпиялылық белгісі беріледі.

      Аталған құпиялылық белгілерін мемлекеттік құпияға жатқызылмаған мәліметтерді құпияландыру үшін пайдалануға, сондай-ақ көрсетілген мәліметтерге өзге де шектеу белгілерін беруге жол берілмейді.

19-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының, мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мәлімет көздерінің құпияландырылуына байланысты оларға меншік құқығы

      1. Мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген лауазымды адамдар, егер бұл мәліметтер осы Заңның 11, 12, 13 және 14-баптарында немесе құпияландыруға жататын мәліметтердің ведомостволық (салалық) тізбесінде аталған болса, мәліметтерді және азаматтар мен ұйымдардың (бұдан әрі - мәліметтер көздерінің меншік иесі) иелігіндегі олардың көздерін құпияландыру туралы шешім қабылдауға құқылы. Аталған мәлімет көздерін құпияландыру мәліметтер көздері иесінің және осы мәліметтер мен олардың көздері қарауына көшетін мемлекеттік органдар мен ұйымдардың арасындағы осы мәліметтерді иеліктен айыру туралы шарт негізінде жүзеге асырылады.

      2. Шартта:

      мәлімет көздерінің құпияландырылуына байланысты оның иесінің құқықтарын шектеуге төленетін өтемақының мөлшері;

      мәлімет көздері иесінің аталған мәліметтерді жария етпеу жөніндегі міндеттемесі айтылады.

      Мәлімет көздерінің иесі иеліктен айырылудан бас тартқан жағдайда бұл мәліметтер соттың шешімі бойынша, иесіне иеліктен шығарылған мәліметтердің құны оларды иеліктен шығару жөніндегі шығындар шегеріле отырып өтеліп, еріксіз иеліктен шығарылуға жатады, сөйтіп оған Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жария еткені үшін жауаптылығы ескертіледі.

      3. Мәлімет көздерінің меншік иесі лауазымды адамдардың оның құқықтарына нұқсан келтіретін әрекеттеріне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы. Сот лауазымды адамдардың әрекеттерін заңсыз деп таныған жағдайда, мәлімет көздерінің меншік иесіне келтірілген нұқсанды өтеу тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес сот шешімімен айқындалады.

      4. Егер мәліметтер Қазақстан Республикасының заңдары бұзылмай алынса (әзірленсе), шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға және шетелдік ұйымдарға тиесілі мәліметтер мен олардың көздеріне меншік құқығын шектеуге болмайды.

      Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Мәліметтер мен олардың көздерін құпияландырудың тәртібі мен мерзімдері

      1. Мемлекеттік органдардың, ұйымдар мен азаматтардың қызметтерінің басқару, өндірістік, ғылыми және өзге де түрлерінің нәтижесінде алынған (әзірленген) мәліметтерді құпияландыру үшін олардың мемлекеттік органдар мен ұйымдарда қолданылып жүрген құпияландырылуға тиісті мәліметтер тізбесіне сәйкес келуі негіз болып табылады. Бұл мәліметтерді құпияландыру кезінде олардың көздеріне құпиялылықтың тиісті белгісі беріледі.

      2. Алынған (әзірленген) мәліметтерді қолданылып жүрген тізбелердегі мәліметтермен бірдей ету мүмкін болмаған жағдайда, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың лауазымды адамдары, азаматтар алынған (әзірленген) мәліметтерді құпиялылықтың жорамалды дәрежесіне сәйкес алдын ала құпияландыруды қамтамасыз етуге және бір ай мерзімде тиісті тізбені бекіткен лауазымды адамның мекен-жайына оны толықтыру (өзгерту) жөнінде ұсыныс жіберуге міндетті.

      Тізбені бекіткен лауазымды адамдар келіп түскен ұсыныстарға үш айдың ішінде сараптамалық баға беруді ұйымдастыруға және қолданылып жүрген тізбені толықтыру (өзгерту) немесе мәліметтерге алдын ала берілген құпиялылық белгісін алып тастау жөнінде шешім қабылдауға міндетті. Мәліметтер мен олардың көздерін құпияландыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      3. Мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді құпияландыру мерзімі отыз жылдан аспауға тиіс. Айрықша жағдайларда бұл мерзім Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның қорытындысы бойынша ұзартылады.

      Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2007.07.27 № 320 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер көздерінің деректемелері

      Ескерту. 21-бап алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. Мәліметтер мен олардың көздерін құпиясыздандыру

22-бап. Мәліметтерді құпиясыздандырудың негіздері

      1. Мәліметтерді құпиясыздандыру үшін:

      Қазақстан Республикасында мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді ашық алмасу жөнінде Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелер қабылдауы;

      объективті мән-жайлар өзгеріп, соның салдарынан мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді одан әрі қорғаудың мәні болмауы;

      осы Заңның 11, 12, 13 және 14-баптарында белгіленген Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын Мәліметтер тізбесінің өзгеруі;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді құпияландыру мерзімінің аяқталуы;

      жедел-іздестіру, қарсы барлау қызметінің нәтижелерін қылмыстық процесте пайдалану қажеттігі негіздер болып табылады.

      2. Басшыларына мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органдар мен ұйымдар дүркін-дүркін, бірақ кемінде әрбір бес жылда осы органдар мен ұйымдарда қолданылып жүрген, құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесінің мазмұнын мәліметтерді құпияландырудың негізділігі мен олардың бұрын белгіленген құпиялық дәрежесіне сәйкес келуі бөлігінде қайта қарауға міндетті.

      3. Мемлекеттік органдар мен ұйымдарда қолданылып жүрген құпияландыруға жататын мәліметтер тізбесін өзгерту құқығы оларды бекіткен, мәліметтерді құпиясыздандыру жөнінде өздері қабылдаған шешімдердің негізділігі үшін дербес жауап беретін басшыларға беріледі. Аталған басшылардың құпияландырылуға жататын мәліметтердің тізбесін өзгертуге байланысты шешімдері Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органмен және Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитетімен келісілуге тиіс.

      Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2001.03.16 № 163; 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандырудың тәртібі

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздері оларды құпияландыру кезінде белгіленген мерзімдерден кешіктірмей құпиясыздандырылады. Егер мемлекеттік органда немесе ұйымда олар құпияландырылған кезде негізге алынған, қолданылып жүрген ережелер өзгерсе, көздер бұл мерзімдер біткенге дейін құпиясыздандырылуға тиіс.

      Ерекше жағдайларда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпияландырудың бастапқыда белгіленген мерзімдерін ұзарту құқығы белгіленген тәртіппен өздері тағайындаған сараптама комиссиясы қорытындысының негізінде мемлекеттік органдар мен ұйымдардың тиісті мәліметтерді мемлекеттік құпияларға жатқызу жөнінде өкілеттік берілген басшыларына беріледі.

      2. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшыларына өздеріне бағынатын лауазымды адамдар негізсіз құпияландырған мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру жөнінде өкілеттік беріледі.

      Қазақстан Республикасы мемлекеттік мұрағаттарының басшыларына қорды құрушы ұйым немесе оның құқықтық мұрагері оларға мұндай өкілеттік берген жағдайда, бұл мұрағаттардың жабық қорларында сақтаулы тұрған Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру жөнінде өкілеттік беріледі. Қорды құрушы ұйым таратылған және оның құқықтық мұрагері болмаған жағдайда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру тәртібі туралы мәселені Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган қарайды.

      3. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздерін құпиясыздандыру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 23-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

24-бап. Қазақстан Республикасы азаматтарының, мемлекеттік органдары мен ұйымдарының мәліметтерді құпиясыздандыру туралы сауалдарын орындау

      1. Азаматтар, мемлекеттік органдар мен ұйымдар Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары мен ұйымдарына Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына жатқызылған мәліметтерді құпиясыздандыру туралы сауал салуға құқылы.

      2. Мұндай сауал алған мемлекеттік органдар мен ұйымдар, оның ішінде мемлекеттік мұрағаттар да оны бір айға дейінгі мерзімде қарап, салынған сауалдың мәні бойынша дәлелді жауап қайтаруға міндетті. Егер олардың сауал салынған мәліметтерді құпиясыздандыру туралы мәселені шешуге құқығы болмаса, сауал осындай өкілеттік берілген мемлекеттік органға не Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға беріледі, ол туралы сауал салған азаматтарға, мемлекеттік органдар мен ұйымдарға хабарланады.

      3. Азаматтардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың салған сауалдарын орындау Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-тарау. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерге билік ету

25-бап. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беруі

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер беруді осы Заңның 15-бабына сәйкес осы мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органның рұқсатымен, бағыныстылық қатынаста тұрмайтын және бірлескен жұмыстар атқармайтын мемлекеттік органдар мен ұйымдар жүзеге асырады.

      2. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге сауал салушы мемлекеттік органдар мен ұйымдар бұл мәліметтерді қорғауды қамтамасыз ететін жағдай жасауға міндетті. Олардың басшылары мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтермен танысу жөнінде белгіленген тәртіптің сақталуы үшін дербес жауап береді.

      Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді мемлекеттік органдар мен ұйымдарға беруге арналған міндетті шарт олардың осы Заңның талаптарын орындауы болып табылады.

      3. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

26-бап. Бірлескен құпия жұмыстарды орындауға байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беру

      Ескерту. 26-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Ұйымдарға немесе азаматтарға бірлескен құпия жұмыстарды орындауына байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер беруді осы Заңның 15-бабына сәйкес тиісті мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органның рұқсатымен және осы жұмыстарды орындау үшін қажетті көлемде ғана осы жұмыстарға тапсырысшы жүзеге асырады. Бұл орайда тапсырысшы мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер берілгенге дейін ұйымда тиісті құпиялылық дәрежесіндегі мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыстар жүргізуге арналған рұқсаттың, ал азаматтарда - тиісті рұқсаттың болуына көз жеткізуге міндетті.

      2. Ұйымдар бірлескен құпия жұмыстарды жүргізуі (мемлекеттік тапсырыстар алуы) және осыған байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдаланудың қажеттігі туындаған кезінде басқа ұйымдармен олардың мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құрылымдық бөлімшелерінің қызметтерін пайдалану туралы шарттар жасаса алады, ол туралы екі уағдаласушы тараптың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалана отырып жұмыс жүргізуге рұқсаттарына тиісті белгі қойылады.

      Бірлескен құпия жұмыстарды жүргізуге арнап белгіленген тәртіппен жасалған шартта тараптардың жұмыстарды жүргізу процесінде де, олар аяқталғаннан кейін де мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі өзара міндеттемелері, сондай-ақ мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау жөніндегі жұмыстарды (қызмет көрсетулерді) қаржыландыру шарттары көзделеді.

      3. Бірлескен құпия жұмыстарды жүргізу кезінде мемлекеттік құпиялардың қорғалуын бақылауды ұйымдастыру тараптар жасасқан шарттың ережелеріне сәйкес осы жұмыстардың тапсырысшысына жүктеледі.

      Бірлескен құпия жұмыстардың барысында атқарушы өзіне алған мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі міндеттемелерін бұзған жағдайда тапсырысшы жолсыздықтар жойылғанға дейін тапсырысты орындауды тоқтата тұруға, ал міндеттеме қайталап бұзылған жағдайда - мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалана отырып жұмыстар жүргізуге арналған тапсырыс пен рұқсаттың күшін жою туралы және кінәлі адамдарды жауапқа тарту туралы мәселе қоюға құқылы. Бұл орайда атқарушының тапсырысшы арқылы мемлекетке келтірген материалдық зияны Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өндіріліп алынуға тиіс.

      4. Бірлескен құпия жұмыстарды орындауға байланысты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді беру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 26-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

27-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді шет мемлекеттерге және (немесе) халықаралық ұйымдарға беру тәртібі

      Ескерту. 27-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Мемлекеттік органдар мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді шет мемлекетке және (немесе) халықаралық ұйымға беру туралы шешім қабылдау үшін Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органға осы Заңның 15-бабына сәйкес мемлекеттік құпия болып табылатын мәліметтерге билік ету жөнінде өкілеттік берілген мемлекеттік органмен келісіп, дәлелді ұсыныс енгізеді.

      2. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік орган бұл мәліметтерді берудің мүмкіндіктері мен орындылығы туралы сараптамалық қорытынды шығарады.

      3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары болып табылатын мәліметтерді шет мемлекетке және (немесе) халықаралық ұйымға беру туралы шешімді, егер Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның сараптамалық қорытындысы болған кезде Қазақстан Республикасының Үкіметі қабылдайды.

      4. Қабылдаушы тараптың өзіне берілетін мәліметтерді қорғау жөніндегі міндеттемесі онымен жасалатын шартта көзделеді.

      5. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-тарау. Мемлекеттік құпияларды қорғау

28-бап. Құқық қатынастары субъектілерінің меншік нысандары мен міндеттері өзгерген кезде мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау

      1. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органдар мен ұйымдар өздерінің міндеттері, меншік нысандары өзгерген, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтер пайдаланылатын жұмыстар таратылған немесе тоқтатылған жағдайларда, бұл мәліметтер мен олардың көздерін қорғауды қамтамасыз ету жөнінде шаралар қолдануға міндетті. Бұл орайда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің көздері жойылады, мұрағатқа сақтауға тапсырылады не белгіленген тәртіппен:

      егер бұл құқықтық мұрагердің аталған мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыстар жүргізуге өкілеттігі болса, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге билік ететін мемлекеттік органның немесе ұйымның құқықтық мұрагеріне;

      осы Заңның 15-бабына сәйкес билігінде тиісті мәліметтер бар мемлекеттік органға;

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау жөніндегі уәкілетті мемлекеттік органның шешімі бойынша басқа мемлекеттік органға немесе ұйымға беріледі.

      2. Құқық қатынастары субъектілерінің меншік нысандары мен атқаратын қызметтері өзгерген кезде мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамдарына, азаматтарына, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік құпияларға рұқсат ету

      Ескерту. 29-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамдары мен азаматтарына, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік құпияларға рұқсат ету:

      мемлекеттің алдында өздеріне сеніп тапсырылған, мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жарияламау жөнінде жазбаша міндеттеме қабылдауын;

      осы Заңның 32-бабына сәйкес өз құқықтарының ішінара, уақытша шектелуіне келісімін;

      өкілетті органдардың оларға қатысты тексеру шараларын жүргізуіне жазбаша келісімін;

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялары туралы оны бұзғаны үшін жауаптылық көзделетін заңдармен таныстыруды;

      мемлекеттік орган немесе ұйым басшысының ресімделуші адамға мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету туралы шешім қабылдауын көздейді.

      Тексеру шараларының көлемі ресімделуші адамға рұқсат етілетін мәліметтің құпиялық дәрежесіне байланысты болады.

      Әкімшілік пен ресімделуші адамның өзара міндеттемелері мемлекеттік құпияларға рұқсат ету туралы шартта көрсетіледі.

      Қазақстан Республикасы азаматтарының, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың мемлекеттік құпияларға рұқсат ету Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасына сәйкес ресімделгенге дейін осындай рұқсат етудің тиісті нысанын талап ететін қызметіне жол берілмейді.

      2. Лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттік құпияларға рұқсат етудің мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтердің үш құпиялық: ерекше маңызды, өте құпия немесе құпия дәрежелеріне сәйкес келетін үш нысаны белгіленеді. Лауазымды адамдар мен азаматтардың неғұрлым жоғары дәрежедегі мәліметтерге рұқсатының болуы құпиялық дәрежесі одан төменірек мәліметтерге рұқсат етуге негіз болып табылады.

      3. Лауазымды адамдар мен азаматтарға мемлекеттік құпияларға рұқсат етілуін ресімдеудің немесе қайта ресімдеудің мерзімдерін, мән-жайларын және тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      4. Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға мемлекеттік құпияларға Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын іске асыру шеңберінде ғана рұқсат етіледі. Шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларына рұқсат ету тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      Ескерту. 29-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тарту үшін негіздер

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тартуға:

      оны соттың әрекетке қабілетсіз, әрекетке қабілеті шектеулі деп тануы, онда заңда белгіленген тәртіппен өтелмеген немесе алынбаған қасақана қылмыс жасағаны үшін соттылығының болуы;

      денсаулық сақтау саласындағы өкілеттікті жүзеге асырушы мемлекеттік орган бекіткен тізбеге сәйкес онда мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалану арқылы жұмыстар жүргізу үшін медициналық тұрғыдан қарсы дәлелдемелердің болуы;

      оның өзінің шетелде тұрақты тұруы және оның басқа мемлекетте тұрақты тұруға кету үшін құжаттарды ресімдеуі;

      тексеру шараларының нәтижесінде ресімделуші адамның Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне қатер төндіретін іс-әрекеттерінің анықталуы;

      Қазақстан Республикасы лауазымды адамының және (немесе) азаматының Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасында белгіленген шектеулерді қабылдамауы;

      лауазымды адам немесе мемлекеттік қызметші активтер мен міндеттемелер туралы декларацияны тапсырмаған адамды жұмысқа қабылдағаны үшін алғаш рет әкімшілік жауаптылыққа тартылған жағдайды қоспағанда, мемлекеттік құпияларға рұқсат ету ресімделгенге дейін үш жыл ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін әкімшілік жаза қолданылуы;

      сыбайлас жемқорлық қылмыс жасауы;

      ауыр немесе аса ауыр қылмыстар жасағаны үшін онда сотталғандығының болуы немесе Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтары немесе 36-бабы негізінде қылмыстық жауаптылықтан босатылуы;

      қылмыстық топ құрамында қылмыс жасауы;

      азаматтың тексеру шараларынан жалтаруы;

      осы Заңның 31-бабының 1-тармағы бірінші бөлігінің екінші абзацында көзделген талаптарды сақтамауы;

      осы тармақта көрсетілген мәліметтерді ұсынбауы немесе бұрмалауы негіз болып табылады.

      2. Лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тарту туралы шешімді жеке тәртіппен тексеру шараларының нәтижелерін ескере отырып, мемлекеттік органның немесе ұйымның басшысы қабылдайды.

      3. Лауазымды адамның немесе азаматтың бұл шешімге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      Ескерту. 30-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді тоқтату шарттары

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат ету ұйым басшысының шешімі бойынша:

      оның өзіне алған мемлекеттік құпияларды қорғауға байланысты мемлекеттік құпияларға рұқсат ету туралы шартта көзделген міндеттемелерді бұзуы;

      осы Заңның 30-бабына сәйкес лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуден бас тарту үшін негіз болып табылатын мән-жайлардың пайда болуы жағдайларында тоқтатылады.

      Қазақстан Республикасының лауазымды адамы немесе азаматы осындай тоқтату орын алғаннан кейін бес жыл өткен соң бас тартуға негіздер болмаған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттік құпияларға қайтадан жіберілуге құқылы.

      2. Лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді тоқтату әкімшіліктің бастамасы бойынша онымен еңбек шартын, келісімшартты бұзу, оны лауазымнан шеттету немесе жұмыстан шығару үшін қосымша негіздеме болып табылады.

      3. Мемлекеттік құпияларға рұқсат етудің тоқтатылуы лауазымды адамды немесе азаматты мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді жарияламау жөніндегі олар алған міндеттемелерден босатпайды.

      4. Ұйым басшысының лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді тоқтату және осының негізінде онымен еңбек шартын, келісімшартты бұзу, оны лауазымнан шеттету немесе жұмыстан шығару туралы шешіміне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

      Ескерту. 31-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253, 2009.12.07 № 222-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Рұқсат етуді ресімдеу кезеңінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларға рұқсат етілген немесе бұрын рұқсат етілген лауазымды адамның немесе азаматының құқықтарын шектеу

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларға рұқсат етілген немесе бұрын рұқсат етілген лауазымды адамы немесе азаматы өзінің құқықтары жөнінен уақытша шектелуі мүмкін.

      Шектеу:

      мемлекеттік құпияларға рұқсат ету туралы шартта көзделген мерзімге Қазақстан Республикасынан тысқары жерлерге (оның ішінде тұрақты тұрғылықты жерге) шығу құқығына;

      мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтері бар жаңалықтар мен өнертабыстарын пайдалану және мұндай мәліметтерді тарату құқығына;

      мемлекеттік құпияларға рұқсат етуді ресімдеу кезеңінде тексеру шаралары жүргізілген кезде жеке өміріне қол сұғылмаушылық құқығына қатысты болуы мүмкін.

      Ескерту. 32-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету

      1. Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етуді ұйымдастыру мемлекеттік органның немесе ұйымның басшысына, сондай-ақ олардың мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі құрылымдық бөлімшелеріне жүктеледі. Лауазымды адамға немесе азаматқа мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат ету тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      2. Мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары лауазымды адам немесе азамат мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтермен өздерінің лауазымдық (қызметтік) міндеттерін орындауы үшін қажет болатын және сондай көлемде ғана танысатын жағдай жасау үшін дербес жауапты болады.

      3. Еңбек шарты, келісімшарт бұзылған, жұмыстан шығарылған (отставкаға кеткен) немесе мемлекеттік құпияларға рұқсат етуге қатысы жоқ лауазымға ауысқан кезде Қазақстан Республикасының лауазымды адамына немесе азаматына мемлекеттік құпияларға рұқсат ету тоқтатылады.

      Ескерту. 33-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалану арқылы жүргізілетін жұмыстарға рұқсат беру

      Ұйымдардың мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді пайдалануға, мемлекеттік құпияларды қорғау құралдарын жасауға, сондай-ақ мемлекеттік құпияларды қорғау жөнінде шаралар өткізумен және (немесе) қызмет көрсетумен байланысты қызметі Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті мен оның органдары беретін рұқсат негізінде жүзеге асырылады.

      Рұқсат ұйымдарға арнаулы сараптама жасаудың және олардың басшыларын Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен жүзеге асырылатын аттестаттаудың нәтижелері негізінде беріледі.

35-бап. Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдарын сертификаттау

      Мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерді қорғау құралдарының Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен берілетін, олардың тиісті құпиялылық дәрежесіндегі мәліметтерді қорғау жөніндегі талаптарға сәйкес келетіндігін куәландыратын сертификаты болуға тиіс.

36-бап. Мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі шараларды қаржыландыру

      1. Мемлекеттік мекемелердің, олардың құрылымдық бөлімшелерінің мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі қызметін қаржыландыру республикалық және жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен, ал қалған ұйымдарда – мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді пайдалануға байланысты жұмыстарды орындау кезінде олардың негізгі қызметінен алынатын қаражаттың есебінен жүзеге асырылады.

      2. Мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі шараларды жүргізуге бөлінетін қаржы қаражатының жұмсалуына бақылау жасауды мемлекеттік органдар мен ұйымдардың басшылары, жұмыстардың тапсырысшылары, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің арнайы уәкілдік берілген өкілдері жүзеге асырады. Егер бұл бақылауды жүзеге асыру мемлекеттік құпиялар болып табылатын мәліметтерге рұқсат етілуге байланысты болса, аталған адамдардың тиісті құпиялылық дәрежесіндегі мәліметтерге рұқсаты болуға тиіс.

      Ескерту. 36-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

37-бап. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңдарын бұзғаны үшін жауапкершілік

      1. Мемлекеттік құпиялар туралы заңдарды бұзғаны үшін Қазақстан Республикасының лауазымды адамдары, азаматтары, сондай-ақ шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауап береді.

      2. Азаматтардың, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың осы Заңның қолданылу аясындағы құқықтары мен мүдделерін қорғау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 37-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.05.15 № 253; 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Халықаралық шарттар және Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпияларын қорғау

      Егер Қазақстан Республикасы бекіткен халықаралық шарттарда осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгіленсе, онда халықаралық шарттың ережелері қолданылады.

      Қазақстан Республикасының
      Президенті