"Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы

Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығы. Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2020 жылғы 6 ақпанда № 19993 болып тіркелді

? БҰЙЫРАМЫН:

1. "Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндердің, таңдау курстарының және факультативтердің үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына (Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 8424 болып тіркелген, "Егемен Қазақстан" газетінің 2013 жылғы 12 маусымдағы № 146 (28085) санында жарияланған) мынадай өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

кіріспе мынадай редакцияда жазылсын:

"Білім туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына және Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2018 жылғы 31 қазандағы № 604 бұйрығымен (Қазақстан Республикасы нормативтік құқықтық актілерін мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 17669 болып тіркелген) бекітілген Білім берудің барлық деңгейінің мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарына сәйкес БҰЙЫРАМЫН:";

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Мыналар:

1) осы бұйрыққа 1-25-қосымшаларға сәйкес бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

2) осы бұйрыққа 26-58-қосымшаларға сәйкес негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

3) осы бұйрыққа 59-108-қосымшаларға сәйкес жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

4) осы бұйрыққа 109-113-қосымшаларға сәйкес негізгі орта білім берудің және жалпы орта білім берудің таңдау курстары мен факультативтерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

5) осы бұйрыққа 114-174-қосымшаларға сәйкес мүмкіндігі шектеулі оқушыларға арналған бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндері бойынша үлгілік оқу бағдарламалары;

6) осы бұйрыққа 175-191-қосымшаларға сәйкес бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

7) осы бұйрыққа 192-218-қосымшаларға сәйкес жаңартылған мазмұн бойынша негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оку бағдарламалары;

8) осы бұйрыққа 219-323-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

9) осы бұйрыққа 324-384-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

10) осы бұйрыққа 385-390-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары;

11) осы бұйрыққа 391-440-қосымшаларға сәйкес жаңартылған мазмұндағы жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін пәндер бойынша үлгілік оқу бағдарламалары;

12) осы бұйрыққа 441-545-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша негізгі орта білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары бекітілсін;

13) осы бұйрыққа 546-609-қосымшаларға сәйкес ерекше білім беруге қажеттілігі бар білім алушыларға арналған жаңартылған мазмұн бойынша бастауыш білім берудің жалпы білім беретін пәндерінің үлгілік оқу бағдарламалары бекітілсін.";

осы бұйрыққа 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63, 64 - қосымшаларға сәйкес 546, 547, 548, 549, 550, 551, 552, 553, 554, 555, 556, 557, 558, 559, 560, 561, 562, 563, 564, 565, 566, 567, 568, 569, 570, 571, 572, 573, 574, 575, 576, 577, 578, 579, 580, 581, 582, 583, 584, 585, 586, 587, 588, 589, 590, 591, 592, 593, 594, 595, 596, 597, 598, 599, 600, 601, 602, 603, 604, 605, 606, 607, 608, 609 - қосымшалармен толықтырылсын.

2. Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мектепке дейінгі және орта білім комитеті Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен:

1) осы бұйрықтың Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінде мемлекеттік тіркелуін;

2) осы бұйрық ресми жарияланғаннан кейін оны Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің интернет-ресурсында орналастыруды;

3) осы бұйрық мемлекеттік тіркеуден өткеннен кейін он жұмыс күні ішінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Заң департаментіне осы тармақтың 1) және 2) тармақшаларында көзделген іс-шаралардың орындалуы туралы мәліметтерді ұсынуды қамтамасыз етсін.

3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Білім және ғылым вице-министріне жүктелсін.

4. Осы бұйрық алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрі

А. Аймагамбетов

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 1-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 546-қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – оқу мен жазудың негізі ретінде дыбыстық-әріптік талдау мен синтезді қалыптастыру, оқу мен жазудың бастапқы дағдыларын меңгерту.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) жазудың функционалды негізін: кеңістікте бағдарлауын, көріп қабылдауын, естіп қабылдауын, ұсақ моторикасын, фонематикалық түсініктерін, графомоторлы дағдыларын қалыптастыру;

2) сөйлеу тілін тыңдауға, мағынасын түсінуге, жеңіл нұсқауларды орындауға үйрету;

3) қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айтуын, ажыратуын қалыптастыру;

4) дыбыстық-әріптік талдауға сүйене отырып, дыбыстарды буынға қосуды қалыптастыру, буындық оқу білігін дамыту;

5) тілдік бірліктер (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін) және орфография, пунктуация туралы қарапайым түсініктерді меңгерту;

6) әріптерді дұрыс жазуға, оларды буындар мен сөздерге біріктіруге үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) әр білім алушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, сөйлеу мен танымдық аясының дамуындағы жетіспеушіліктерді жеңу;

2) коммуникативтік дағдыларын (диалогтік және монологтік сөйлеу тілін), сөйлеу мәдениетін, сөйлеуіндегі дыбыс айтуын өздігінен бақылау дағдыларын қалыптастыру;

3) білім алушылардың көрнекі-әрекеттік және көрнекі-бейнелі ойлауын, ойлау операцияларын (талдау, салыстыру, қорыту, жіктеу) дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдерінің іске асырылуы жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың ерекше оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған тәсілдеріне негізделген.

6. Іс-әрекеттік ықпал ету тәсілі - оқыту процесінде психикалық функциялардың (оның ішінде қабылдау, сөйлеу, ойлау) сенсомоторлы негізін дамытуға ықпал ететін, білім алушылардың танымдық аясы мен өмірлік тәжірибесі жетіспеушіліктерінің орнын толтыруға мүмкіндік беретін заттық-практикалық іс-әрекет кеңінен қолданылады.

7. Оқытудың әлеуметтік бейімдеу тәсілі қарапайым гигиеналық, коммуникативтік, тұрмыстық дағдыларынан бастап, күрделі әлеуметтік дағдыларға дейін әлеуметтік өмірге қатысу үшін қажетті мінез-құлық нормаларын, өмірлік дағдыларын игеру бойынша арнайы жұмысты көздейді.

8. Зиятында бұзылыстары бар балалардың өз қызметін өздігінен ұйымдастыра алмауына, педагогтың үнемі бағыттаушы көмегін, қадамдық ұйымдастыру мен нұсқауды қажет етуіне байланысты арнайы педагогикалық қолдау қағидасы қолданылады.

9. Білім алушылармен жұмыс жасау барысында олардың еліктеу қабілетіне, сақталған көрнекі-әрекеттік ойлау мүмкіндіктеріне сүйенеді.

10. Жеке және саралап оқыту білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін көздейді.

11. Сауат ашу процесі фонематикалық есту қабілетін, дыбыстық-әріптік талдауын, ойлау операцияларын қалыптастыруға бағытталған талдау-жинақтау әдісі негізінде жүзеге асырылады.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі, бұл ретте педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Сауат ашу" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. "Сауат ашу" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылы бойынша 160 сағатты;

2) 1-сынып – аптасына 6 сағат, оқу жылы бойынша 198 сағатты құрайды.

20. "Сауат ашу" пәні бойынша бағдарлама екі кезеңнен тұрады: әліппеге дейінгі кезеңі (0-сынып) және әліппе кезеңі (1-сынып), қажет болған жағдайда әліппе кезеңі екінші сыныпта да жалғасады.

21. Бағдарлама мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқуға дайындық" бөлімі;

3) "Жазуға дайындық" бөлімі.

22. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) негізгі тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) түсіну;

2) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау;

3) тыңдалған материалды мазмұндау;

4) дыбысқа назар аудару;

5) тіл дыбыстарын дұрыс айту.

23. "Оқуға дайындық" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу дағдыларын меңгеру;

2) сөйлем құрастыру;

3) cұрақтарға жауап беру;

4) дыбыс пен әріпті тану және ажырату.

24. "Жазуға дайындық" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жазу жұмысына дайындық жаттығулары;

2) кеңістікте және уақытты бағдарлау;

3) көріп қабылдауын дамыту;

4) қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру;

5) фонематикалық есту қабілетін дамыту;

6) көшіріп, жат жазу дағдыларын меңгеру;

7) сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем).

25. 0- сыныпқа арналған "Сауат ашу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: нұсқауды түсіну; тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну; мұғалім мен басқа білім алушылардың сөзін тыңдау, естігенінің мәнін түсіну, сөз мағынасын түсіну; тілдік емес амалдарды (интонация, мимика, қол қимылдары, дене қимылдары) ауызша сөйлеуде қолдану; іс-әрекет, сурет бойынша жай сөйлем құрау; қоршаған ортадағы әр түрлі дыбыстарды ажырату; жануарлардың дыбысын ажырату; әр түрлі дыбыс шығаратын заттарға, жануарларға еліктеу; шағын тақпақты жатқа айту; адамның дене мүшелерін атау; дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату; заттарды атау; сөздерді табу; суретке қарап сөйлем құрастыру; сұрақ бойынша сөйлем құрастыру; көрнекілікке сүйене отырып, сөйлем құрастыру; қимыл-әрекеттер, сурет, сұрақ бойынша жай сөйлем құрастыру;

2) оқуға дайындық: сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау; дыбыстық талдау жасау; дыбыстардың мағыналық-ажыратушылық функциясын түсіну; сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тану (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау); сөздің мағынасын, сөйлемнің мәнін түсіну; тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем, мәтін) ажырату; тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап беру (мұғалім көмегімен); сызба бойынша сөйлем құрау;

3) жазуға дайындық: жазу жұмысына дайындық жаттығуларын орындау (денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау); кеңістікте бағдарлау (жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік); қол мен саусақтардың қимылы мен қозғалысын қалыптастыруға арналған жаттығуларды жасау; түзу сызықтар бойынша қағазды қию, жапсыру, ретімен орналастыру, үлгі бойынша тақтаға бормен, дәптерге қарындашпен әртүрлі бағытта (көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізу; сызықты бір бағыттан екінші бағытқа бұрып сызу, берілген сызықтан асырмай сызу; үлгі бойынша шар, шеңбер, ұшбұрыш, шаршыны айналдырып сызу, бояу, штрихтеу; сурет салу, түзу сызық, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін ретпен жазу; фонематикалық есту қабілетін дамыту; сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау. А, О, Л, Т дыбыстарын сөз ішінде тану, ажырата білу. Дыбыстық құрамы әртүрлі болатын буындарға дыбыстық талдау жасау. Дыбыстық құрылымы әртүрлі болатын сөздерге дыбыстық талдау жасау: бір дауысты дыбыстан тұратын түйық буынды сөздер; үш дыбыстан құралған сөздер.

26. 1 - сыныпқа арналған "Сауат ашу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем) түсіну, ажырату; тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну; тілдік емес амалдарды (интонация, мимика, қол қимылдары, дене қимылдары) ауызша сөйлеуде қолдану; өлеңдер, санамақтар, мақалдар мен мәтелдер, жұмбақтар жаттау. Сұрақты тыңдау, сұрақтағы сөзді қолдана отырып, жауап беру, асықпай сөйлеу; іс-әрекет, сурет бойынша жай сөйлем құрау. Сөздегі бірінші дыбысты ажырата білу; сөздерді естіп, керекті дыбысты ажырата білу; дыбыстық құрамы жақын сөздерді ажырату; артық буынды табу; сөздерді буынға бөліп айту; сөздегі дауысты, дауыссыз дыбыстарды анықтап, бөліп айту;

2) оқуға дайындық: қысқа мәтіннің мазмұнын түсіну (2-3 сөйлемнен құрылған); мұғалімнің көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, сөйлем құрастыру; мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау. Берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту; мұғалімнің көмегімен мәтіннің иллюстрациясы бойынша қойылған сұраққа жауап беру. Айтылған шағын ертегі, жұмбақ, тақпақ және әңгімені түсіну; тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап беру; білім алушылардың сөздік қорын байыту және белсендіру;

3) жазуға дайындық: денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау; жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызықтар, көлбеу, тік сызықтарды сызу; сызба-модельдерді қолдана отырып, сөзге және сөйлемге дыбыстық-буындық талдау жасау, дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату, сөздерді буынға бөлу; Кеспелі әліппенің әріптері мен буындарынан сөз құрау; әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу; сөйлемді бас әріптен бастап жазып, соңында нүкте қоюды үйрену; өтілген әріптердің жазба түрдегі бас және кіші әріп таңбаларын меңгеру. Буындарды мұғалімнің айтуымен жазу.

27. Дыбыс пен әріптерді кезендер бойынша өткізу реті:

1) бірінші кезеңде өтілетін дыбыстар және әріптер: Аа, Оо, А-О, Лл, Тт; Мм;

2) екінші кезеңде өтілетін дыбыстар және әріптер: Пп, Нн, Рр, Л-Р, Уу, Ғғ, Сс, Йй, Бб;

3) үшінші кезеңде өтілетін дыбыстар және әріптер: Ққ, Шш, С-Ш, Ыы, Ее, Дд, Д-Т, Кк, Іі, І-Ы, Зз, С-З, Гг, Г-К, Ұұ, Ңң, Н-Ң, Жж, Ж-Ш, Ии, И-Й, Үү, Ұ-Ү, Хх, Өө, Ө-О, Әә, Ә-А, һ, Яя, Юю;

4) төртінші кезеңде өтілетін дыбыстар және әріптер: Вв, Цц, Фф, ҢҰ, Щщ, Ээ, Чч, ъ, ь.

28. Білім алушылардың оқу материалын меңгеру деңгейіне, оқу мақсаттарына қол жеткізу және әр кезеңнің міндеттерін орындау мүмкіндіктеріне байланысты, дыбыспен және әріптермен танысуға арналған сағат санын мұғалім өзі реттейді.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

29. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалын оқытудың мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер тұжырымдалған.

30. Бағдарламада ұсынылған оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.1.2.1 кодында "1" - сыныбы, "1.2" - бөлімше, "1" - оқыту мақсатының реттік саны.

31. Оқыту мақсаттарының жүйесі:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып
1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	0.1.1.1 нұсқауды түсіну; 0.1.1.2 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем) түсіну, ажырату; 1.1.1.2 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну; 1.1.1.3 айтылған шағын ертегі, жұмбақ, тақпақ және әңгімені түсіне білу
1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 сөз мағынасын түсіну; 0.1.2.2 қысқа әңгіме және өлең мәтінін тыңдау, мәтін атауымен мазмұнды сәйкестендіру; 0.1.2.3 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен).	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 қарапайым тапсырмаларды орындай білу	1.1.3.1 сөйлем құрастыру; 1.1.3.2 мұғалімнің көмегімен оқығанын есіне сақтай отырып айтып беру
1.4 Дыбысқа назар аудару	0.1.4.1 тілдік емес дыбыстарды ажырату: қоршаған ортадағы әр түрлі дыбыстарды ажырата білу (жапырақтың сыбдыры, қоңыраудың шылдыры, аяқты басқандағы дыбыс); 0.1.4.2 жануарлардың дыбысын ажырату (сиыр, ит); 0.1.4.3 әр түрлі дыбыс шығаратын заттарға-ұшақтың, машинаның дауысы, жануарларға еліктеу; 0.1.4.4 дауысты дыбыстарды өз ара ажырата білу; 0.1.4.5 дауыссыз дыбыстарды өзара ажырата білу; 0.1.4.6 дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білу
1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	0.1.5.1 артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын жасай білу; 0.1.5.2 артикуляциясы жеңіл дыбыстарды айта білу; 0.1.5.3 вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану	1.1.5.1 артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын жасай білу; 1.1.5.2 артикуляциясы қиын дыбыстарды айта білу; 1.1.5.3 вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану; 1.1.5.4 ана тілі дыбыстарын дұрыс айту

2) "Оқуға дайындық" бөлімі:

2 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып
2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	0.2.1.1 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем) ажырату; 0.2.1.2 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем, мәтін) ажырату; 0.2.1.3 қысқа мәтінің мазмұнын түсіну	1.2.1.1 қысқа мәтіннің мазмұнын түсіну (2-3 сөйлемнен құрылған); 1.2.1.2 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
2.2 Сөйлем құрастыру	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен сұрақ бойынша сөйлем құрастыру; 0.2.2.2 cызба бойынша сөйлем құрай білу	1.2.2.1 мұғалімнің көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, сөйлем құрастыру; 1.2.2.2 іс-әрекет, сурет бойынша жай сөйлем құрау; 1.2.2.3 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
2.3 Сұрақтарға жауап беру	0.2.3.1 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен)	1.2.3.1 мәтін иллюстрациясы бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.4.1 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну	1.2.4.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру; 1.2.4.2 сөздерді буынға бөліп айта білу; 1.2.4.3 сөздегі дауысты, дауыссыз дыбыстарды анықтап, бөліп айта білу; 1.2.4.4 Аа, Оо, А-О, Лл, Тт, Мм, Пп, Нн, Рр, Л-Р, Уу, Ғғ, Сс, Йй дыбысы мен әріпін меңгеру; 1.2.4.5 Ққ, Шш, С-Ш, Ыы, Ее, Дд, Д-Т, Кк, Іі, Ы-І, Зз, С-З, Гг, Г-К, Ұұ, Ңң, Ң-Н, Жж, Ж-Ш, Ии, И-Й, Үү, Ү-Ұ, Хх, Өо, Ө-О, Әә, Ә-А, Һ, Яя, Ю, дыбысы мен әріпін меңгеру; 1.2.4.6 Вв, Цц, Фф, ҢҰ, Щщ, Ээ, Чч, ъ, ь дыбысы мен әрпін меңгеру

3) "Жазуға дайындық" бөлімі:

3 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып
3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	0.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау; 0.3.1.2 үлгі бойынша тақтаға бормен әртүрлі бағытта (түзу, көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізе білу; 0.3.1.3 дәптерге қарындашпен әртүрлі бағытта (түзу, көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізе білу	1.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау
3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	0.3.2.1 кеңістік ұғымдарын (алыс, жақын, алдында, артында), тәулік мөлшерін (таңертең, түс, түн) түсіну; 0.3.2.2 өз денесін бағдарлай білу (адамның дене мүшелерін атай білу); 0.3.2.3 кеңістікті білдіретін сөздерді түсіну, оң-сол дене мүшелерін көрсетіп, атап беру	1.3.2.1 жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік сызығы
3.3 Көріп қабылдауын дамыту	0.3.3.1 заттарды атау, затты толық мөлшерде көріп есте сақтау; 0.3.3.2 таяқшаларды және қағаз жолақшаларын түр-түсі бойынша құрастыра білу; 0.3.3.3 таяқшаларды және қағаз жолақшаларын көлемі бойынша құрастыра білу	1.3.3.1 заттың бөлшегін бөліп айту, заттарды топ ішінде бөліп айта білу; 1.3.3.2 екі затты салыстыра білу, бірінің үстіне бірі салынған заттардың бейнесін танып білу; 1.3.3.3 контурлы бейнеленген заттарды танып, атау, бір элементі жетіспейтін затты танып, атау; 1.3.3.4 геометриялық фигураларды білу, құрастыру
3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	0.3.4.1 қол мен саусақтардың қимылы мен қозғалысын қалыптастыруға арналған жаттығуларды жасай білу; 0.3.4.2 сызықтар бойынша қағазды қию, жапсыру; 0.3.4.3 қиылған жолақшаларды ретімен орналастыра білу	1.3.4.1 сызықты бір бағыттан екінші бағытқа бұрып сыза білу, белгілеген сызықтан асырмай сыза білу; 1.3.4.2 үлгі бойынша шар, шеңбер, үшбұрыш, шаршыны айналдырып сыза білу, оларды бояу, штрихтау; 1.3.4.3 сурет салу, түзу сызық, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін ретімен жазу
3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	0.3.5.1 сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау; 0.3.5.2 дыбыстық құрамы әртүрлі буындарға дыбыстық талдау жасай білу (ау, уа, иа, аи, уаи); 0.3.5.3 дыбыстық құрылымы әртүрлі сөздерге дыбыстық талдау жасай білу: бір дауысты дыбыстан тұратын түйық буынды сөздер (ат, от, ұн); үш дыбыстан құралған сөздер (мал, шар, лақ)	1.3.5.1 сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білуі (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау); 1.3.5.2 кеспе әліппенің әріптері мен буындарынан сөз құрай білу; 1.3.5.3 дыбыстық құрылымы әртүрлі сөздерге дыбыстық талдау жасай білу:екі дыбысты ашық буыннан тұратын сөздер (ма-cа, ма-та, ша-на);бір дыбысты ашық буын мен үш дыбысты бітеу буыннан тұратын сөздер (о-рақ, а-сық, а-ғаш, о-жау)
3.6 Көшіріп, жат жазу дағдыларын меңгеру		1.3.6.1 баспа мәтіннен буындар мен сөздерді көшіріп жазу; 1.3.6.2 дыбыстық-әріптік талдаудан кейін әріптерді, буындарды қолжазба мәтінінен көшіріп жазу; 1.3.6.3 айтуы мен жазуында айырмашылығы жоқ әріптерді, буындарды, сөздерді, сөйлемдерді жат жазу (алдын ала дыбыстық-әріптік талдаудан кейін); 1.3.6.4 көшіріп жазу кезінде сөзде жетіспейтін әріпті, буынды қою (алдын ала талдаудан кейін); 1.3.6.5 жетіспейтін сөздерді орнына қойып сөйлемді көшіріп жазу (сурет бойынша)
3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	0.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану; 0.3.7.2 мұғалімнің көмегімен шартты-графикалық сызба құру; 0.3.7.3 сөйлемді сызба бойынша атау	1.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану; 1.3.7.2 тиісті суретке байланысты сөз сызбасын таңдау 1.3.7.3 сөйлемнің шартты-графикалық сызбасын құру; 1.3.7.4 сөйлемдегі сөздер санын атау

32. Осы Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

33. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

34. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0 - сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	0.1.1.1 нұсқауды түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 сөз мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 қарапайым тапсырмаларды орындай білу
		1.4 Дыбысқа назар аудару	0.1.4.1 тілдік емес дыбыстарды ажырату: қоршаған ортадағы әр түрлі дыбыстарды ажырата білу (жапырақтың сыбдыры, қоңыраудың шылдыры, аяқты басқандағы дыбыс)
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	0.1.5.1 артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын жасай білу; 0.1.5.2 артикуляциясы жеңіл дыбыстарды айта білу
Менің мектебім	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларды меңгеру	0.2.1.1 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем) ажырату
	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	0.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	0.3.2.1 кеңістік ұғымдарын (алыс, жақын, алдында, артында), тәулік мөлшерін (таңертең, түс, түн) түсіну
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	0.3.3.1 заттарды атау, затты толық мөлшерде көріп есте сақтау
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	0.3.4.1 қол мен саусақтардың қимылы мен қозғалысын қалыптастыруға арналған жаттығуларды жасай білу
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	0.3.5.1 сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау
		3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	0.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	0.1.1.1 нұсқауды түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 сөз мағынасын түсіну; 0.1.2.2 қысқа әңгіме және өлең мәтінін тыңдау, мәтін атауымен мазмұнды сәйкестендіру
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 қарапайым тапсырмаларды орындай білу
		1.4 Дыбысқа назар аудару	0.1.4.2 жануарлардың дыбысын ажырату (сиыр, ит); 0.1.4.3 әр түрлі дыбыс шығаратын заттарға-ұшақтың, машинаның дауысы,жануарларға еліктеу
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	0.1.5.1 артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын жасай білу; 0.1.5.2 артикуляциясы жеңіл дыбыстарды айта білу
Бізді қоршаған әлем	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	0.2.1.2 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем, мәтін) ажырату
		2.2 Сөйлем құрастыру	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен сұрақ бойынша сөйлем құрастыру; 0.2.2.2 cызба бойынша сөйлем құрай білу
		2.3 Сұрақтарға жауап беру	0.2.3.1 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен)
		2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.4.1 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну
	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	0.3.1.2 үлгі бойынша тақтаға бормен әртүрлі бағытта (түзу, көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізе білу
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	0.3.2.2 өз денесін бағдарлай білу (адамның дене мүшелерін атай білу)
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	0.3.3.1 заттарды атау, затты толық мөлшерде көріп есте сақтау; 0.3.3.2 таяқшаларды және қағаз жолақшаларын түр-түсі бойынша құрастыра білу
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	0.3.4.1 қол мен саусақтардың қимылы мен қозғалысын қалыптастыруға арналған жаттығуларды жасай білу; 0.3.4.2 сызықтар бойынша қағазды қию, жапсыру
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	0.3.5.1 сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау; 0.3.5.2 дыбыстық құрамы әртүрлі буындарға дыбыстық талдау жасай білу (ау, уа, иа, аи, уаи)
		3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	0.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану
3 - тоқсан
Саяхат	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	0.1.1.2 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.3 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен)
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 қарапайым тапсырмаларды орындай білу
		1.4 Дыбысқа назар аудару	0.1.4.3 әр түрлі дыбыс шығаратын заттарға-ұшақтың, машинаның дауысы,жануарларға еліктеу; 0.1.4.4 дауысты дыбыстарды өз ара ажырата білу
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	0.1.5.3 вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	0.2.1.2 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем, мәтін) ажырату; 0.2.1.3 қысқа мәтінің мазмұнын түсіну
		2.2 Сөйлем құрастыру	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен сұрақ бойынша сөйлем құрастыру
		2.3 Сұрақтарға жауап беру	0.2.3.1 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен)
		2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.4.1 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	0.3.1.3 дәптерге қарындашпен әртүрлі бағытта (түзу, көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізе білу
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	0.3.2.2 өз денесін бағдарлай білу (адамның дене мүшелерін атай білу); 0.3.2.3 кеңістікті білдіретін сөздерді түсіну, оң-сол дене мүшелерін көрсетіп, атап беру
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	0.3.3.3 таяқшаларды және қағаз жолақшаларын көлемі бойынша құрастыра білу
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	0.3.4.3 қиылған жолақшаларды ретімен орналастыра білу
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	0.3.5.3 дыбыстық құрылымы әртүрлі сөздерге дыбыстық талдау жасай білу: бір дауысты дыбыстан тұратын түйық буынды сөздер (ат, от, ұн); үш дыбыстан құралған сөздер (мал, шар, лақ)
		3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	0.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану; 0.3.7.2 мұғалімнің көмегімен шартты-графикалық сызба құру; 0.3.7.3 сөйлемді сызба бойынша атау
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	0.1.1.1 нұсқауды түсіну; 0.1.1.2 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату; 0.1.2.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 сөз мағынасын түсіну; 0.1.2.3 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен)
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 қарапайым тапсырмаларды орындай білу
		1.4 Дыбысқа назар аудару	0.1.4.4 дауысты дыбыстарды өз ара ажырата білу; 0.1.4.5 дауыссыз дыбыстарды өзара ажырата білу; 0.1.4.6 дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырата білу
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	0.1.5.1 артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын жасай білу; 0.1.5.2 артикуляциясы жеңіл дыбыстарды айта білу; 0.1.5.3 вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	0.2.1.1 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем) ажырату; 0.2.1.2 тыңдау барысында тіл бірлестіктерін (сөз, сөйлем, мәтін) ажырату; 0.2.1.3 қысқа мәтінің мазмұнын түсіну
		2.2 Сөйлем құрастыру	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен сұрақ бойынша сөйлем құрастыру
		2.3 Сұрақтарға жауап беру	0.2.3.1 тыңдаған материалдың мазмұны бойынша және мәтінге берілген суреттерге байланысты сұрақтарға жауап бере білу (мұғалім көмегімен)
		2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.4.1 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну
Дені саудың – жаны сау	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	0.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау; 0.3.1.2 үлгі бойынша тақтаға бормен әртүрлі бағытта (түзу, көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізе білу; 0.3.1.3 дәптерге қарындашпен әртүрлі бағытта (түзу, көлденең, қиғаш, тік) сызықтар жүргізе білу
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	0.3.2.1 кеңістік ұғымдарын (алыс, жақын, алдында, артында), тәулік мөлшерін (таңертең, түс, түн) түсіну; 0.3.2.2 өз денесін бағдарлай білу (адамның дене мүшелерін атай білу); 0.3.2.3 кеңістікті білдіретін сөздерді түсіну, оң-сол дене мүшелерін көрсетіп, атап беру
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	0.3.3.1 заттарды атау, затты толық мөлшерде көріп есте сақтау; 0.3.3.2 таяқшаларды және қағаз жолақшаларын түр-түсі бойынша құрастыра білу; 0.3.3.3 таяқшаларды және қағаз жолақшаларын көлемі бойынша құрастыра білу
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	0.3.4.1 қол мен саусақтардың қимылы мен қозғалысын қалыптастыруға арналған жаттығуларды жасай білу; 0.3.4.2 сызықтар бойынша қағазды қию, жапсыру; 0.3.4.3 қиылған жолақшаларды ретімен орналастыра білу
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	0.3.5.1 сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау; 0.3.5.2 дыбыстық құрамы әртүрлі буындарға дыбыстық талдау жасай білу; 0.3.5.3 дыбыстық құрылымы әртүрлі сөздерге дыбыстық талдау жасай білу: бір дауысты дыбыстан тұратын түйық буынды сөздер; үш дыбыстан құралған сөздер
		3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	0.3.7.2 мұғалімнің көмегімен шартты-графикалық сызба құру; 0.3.7.3 сөйлемді сызба бойынша атау

2) 1 - сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем) түсіну, ажырату
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 сөйлем құрастыру
		1.4 Дыбысқа назар аудару	1.1.4.1 сөздегі бірінші дыбысты ажырата білу
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	1.1.5.1 артикуляциялық және тыныс алу жаттығуларын жасай білу
Менің мектебім	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	1.2.1.1 қысқа мәтіннің мазмұнын түсіну (2-3 сөйлемнен құрылған)
		2.2 Сөйлем құрастыру	1.2.2.1 мұғалімнің көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, сөйлем құрастыру
	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	1.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	1.3.2.1 жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік сызығы
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	1.3.3.1 заттың бөлшегін бөліп айту, заттарды топ ішінде бөліп айта білу
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	1.3.4.1 сызықты бір бағыттан екінші бағытқа бұрып сыза білу, белгілеген сызықтан асырмай сыза білу
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	1.3.5.1 сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білуі (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау)
		3.6 Көшіріп, жат жазу дағдыларын меңгеру	1.3.6.1 баспа мәтіннен буындар мен сөздерді көшіріп жазу; 1.3.6.2 дыбыстық-әріптік талдаудан кейін әріптерді, буындарды қолжазба мәтінінен көшіріп жазу
		3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	1.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану; 1.3.7.2 тиісті суретке байланысты сөз сызбасын таңдау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	1.1.1.2 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.2 мұғалімнің көмегімен оқығанын есіне сақтай отырып айтып беру
		1.4 Дыбысқа назар аудару	1.1.4.2 керекті дыбысы бар сөздерді естіп, ажырата білу; 1.1.4.3 дыбыстық құрамы жақын сөздерді ажырата білу (бақа — баға, қас — қаш)
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	1.1.5.2 артикуляциясы қиын дыбыстарды айта білу; 1.1.5.4 ана тілі дыбыстарын дұрыс айту
Бізді қоршаған әлем	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	1.2.1.1 қысқа мәтіннің мазмұнын түсіну (2-3 сөйлемнен құрылған)
		2.2 Сөйлем құрастыру	1.2.2.1 мұғалімнің көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, сөйлем құрастыру
		2.3 Сұрақтарға жауап беру	1.2.3.1 мәтін иллюстрациясы бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.4.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру; 1.2.4.4 Аа, Оо, Лл, Тт, Мм, Пп, Нн, Рр, Уу, Ғғ, Сс, Йй дыбысы мен әріпін меңгеру
	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	1.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	1.3.2.1 жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік сызығы
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	1.3.3.2 екі затты салыстыра білу, бірінің үстіне бірі салынған заттардың бейнесін танып білу
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	1.3.4.2 үлгі бойынша шар, шеңбер, ұшбұрыш, шаршыны айналдырып сыза білу, оларды бояу, штрихтау
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	1.3.5.2 кеспе әліппенің әріптері мен буындарынан сөз құрай білу
		3.6 Көшіріп, жат жазу дағдыларын меңгеру	1.3.6.2 дыбыстық-әріптік талдаудан кейін әріптерді, буындарды қолжазба мәтінінен көшіріп жазу; 1.3.6.3 айтуы мен жазуында айрмашылығы жоқ әріптерді, буындарды, сөздерді, сөйлемдерді жат жазу (алдын ала дыбыстық-әріптік талдаудан кейін)
		3.7 Сөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	1.3.7.1 сөзді, сөздегі дыбыс орнын, сөздегі буын санын белгілеу үшін шартты-графикалық жазбаны қолдану; 1.3.7.2 тиісті суретке байланысты сөз сызбасын таңдау
3 - тоқсан
Саяхат	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем) түсіну, ажырату; 1.1.1.2 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 сөйлем құрастыру; 1.1.3.2 мұғалімнің көмегімен оқығанын есіне сақтай отырып айтып беру
		1.5 Дыбысқа назар аудару	1.1.5.4 артық буынды табу (ба-ба-па-ба); 1.1.5.5 сөздерді анық, қатесіз қайталауға дағдылану
		1.6 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	1.1.6.3 вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану; 1.1.6.5 ана тілі дыбыстарын дұрыс айту
	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	1.2.1.2 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
		2.2 Сөйлем құрастыру	1.2.2.2 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
		2.3 Сұрақтарға жауап беру (мұғалімнің көмегімен)	1.2.3.1 мәтін иллюстрациясы бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.4.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру; 1.2.4.5 Ққ, Шш, С-Ш, Ыы, Ее, Дд, Д-Т, Кк, Іі, Ы-І, Зз, С-З, Гг, Г-К, Ұұ, Ңң, Ң-Н, Жж, Ж-Ш, Ии, И-Й, Үү, Ү-Ұ, Хх, Өо, Ө-О, Әә, Ә-А, Һ, Яя, Ю, дыбысы мен әріпін меңгеру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	1.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	1.3.2.1 жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік сызығы
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	1.3.3.3 контурлы бейнеленген заттарды танып, атау, бір элементі жетіспейтін затты танып, атау
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	1.3.4.3 сурет салу, түзу сызық, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін ретпен жазу
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	1.3.5.3 дыбыстық құрылымы әртүрлі сөздерге дыбыстық талдау жасай білу:екі дыбысты ашық буыннан тұратын сөздер (ма-cа, ма-та, ша-на);бір дыбысты ашық буын мен үш дыбысты бітеу буыннан тұратын сөздер (о-рақ, а-сық, а-ғаш, о-жау)
		3.6 Көшіріп, жат жазу дағдыларын меңгеру	1.3.6.4 көшіріп жазу кезінде сөзде жетіспейтін әріпті, буынды қою (алдын ала талдаудан кейін); 1.3.6.5 жетіспейтін сөздерді орнына қойып сөйлемді көшіріп жазу (сурет бойынша)
		3.7 Cөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	1.3.7.2 тиісті суретке байланысты сөз сызбасын таңдау 1.3.7.3 сөйлемдің шартты-графикалық сызбасын құру; 1.3.7.4 сөйлемдегі сөздер санын атау
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Негізгі тілдік бірліктерді түсіну	1.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем) түсіну, ажырату; 1.1.1.2 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 сөйлем құрастыру; 1.1.3.2 мұғалімнің көмегімен оқығанын есіне сақтай отырып айтып беру
		1.4 Дыбысқа назар аудару	1.1.5.6 сөздерді буынға бөліп айта білу сөздегі дауысты, дауыссыз дыбыстарды анықтап, бөліп айта білу;
		1.5 Тіл дыбыстарын дұрыс айту	1.1.6.2 артикуляциясы қиын дыбыстарды айта білу; 1.1.6.3 вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
	2. Оқуға дайындық	2.1 Оқу дағдыларын меңгеру	1.2.1.1 қысқа мәтіннің мазмұнын түсіну (2-3 сөйлемнен құрылған); 1.2.1.2 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
		2.2 Сөйлем құрастыру	1.2.2.1 мұғалімнің көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, сөйлем құрастыру; 1.2.2.2 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
		2.3 Сұрақтарға жауап беру	1.2.3.1 мәтін иллюстрациясы бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.4 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.4.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
Дені саудың – жаны сау	3. Жазуға дайындық	3.1 Жазу жұмысына дайындық жаттығулары	1.3.1.1 денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/қаламды дұрыс ұстау
		3.2 Кеңістікте және уақытты бағдарлау	1.3.2.1 жазу жолы, жоларалық кеңістік, жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік сызығы
		3.3 Көріп қабылдауын дамыту	1.3.3.3 контурлы бейнеленген заттарды танып, атау, бір элементі жетіспейтін затты танып, атау; 1.3.3.4 геометриялық фигураларды білу, құрастыру
		3.4 Қарапайым графикалық дағдыларды меңгеру	1.3.4.1 сызықты бір бағыттан екінші бағытқа бұрып сыза білу, белгілеген сызықтан асырмай сыза білу; 1.3.4.2 үлгі бойынша шар, шеңбер, ұшбұрыш, шаршыны айналдырып сыза білу, оларды бояу, штрихтау; 1.3.4.3 сурет салу, түзу сызық, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін ретпен жазу
		3.5 Фонематикалық есту қабілетін дамыту	1.3.5.3 дыбыстық құрылымы әртүрлі сөздерге дыбыстық талдау жасай білу: екі дыбысты ашық буыннан тұратын сөздер (ма-cа, ма-та, ша-на); бір дыбысты ашық буын мен үш дыбысты бітеу буыннан тұратын сөздер (о-рақ, а-сық, а-ғаш, о-жау)
		3.6 Көшіріп жазу дағдыларын меңгеру	1.3.6.4 көшіріп жазу кезінде сөзде жетіспейтін әріпті, буынды қою (алдын ала талдаудан кейін); 1.3.6.5 жетіспейтін сөздерді орнына қойып сөйлемді көшіріп жазу (сурет бойынша)
		3.7 Cөздің негізгі бірліктерінің шартты-графикалық формаларын қолдану (сөз, сөйлем)	1.3.7.2 тиісті суретке байланысты сөз сызбасын таңдау 1.3.7.3 сөйлемдің шартты-графикалық сызбасын құру; 1.3.7.4 сөйлемдегі сөздер санын атау

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 2-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 547 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – оқу мен жазудың негізі ретінде дыбыстық-әріптік талдау мен синтезді қалыптастыру, оқу мен жазудың бастапқы дағдыларын менгерту.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) жазудың функционалды негізін: кеңістікте бағдарлауын, көріп қабылдауын, естіп қабылдауын, ұсақ моторикасын, фонематикалық түсініктерін, графомоторлы дағдыларын қалыптастыру;

2) сөйлеу тілін тыңдауға, мағынасын түсінуге, жеңіл нұсқауларды орындауға үйрету;

3) орыс тілі дыбыстарын дұрыс айтуын, ажыратуын қалыптастыру;

4) дыбыстық-әріптік талдауға сүйене отырып дыбыстарды буынға қосуды қалыптастыру, буындық оқу білігін дамыту;

5) тілдік бірліктер (дыбыс, буын, сөз, сөйлем, мәтін) және орфография, пунктуация туралы қарапайым түсініктерді меңгерту;

6) әріптерді дұрыс жазуға, оларды буындар мен сөздерге біріктіруге үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) әр білім алушының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, сөйлеу мен танымдық аясының дамуындағы жетіспеушіліктерді жеңу;

2) коммуникативтік дағдыларын (диалогтік және монологтік сөйлеу тілін), сөйлеу мәдениетін, сөйлеуіндегі дыбыс айтуын өздігінен бақылау дағдыларын қалыптастыру;

3) білім алушылардың көрнекі-әрекеттік және көрнекі-бейнелі ойлауын, ойлау операцияларын (талдау, салыстыру, қорыту, жіктеу) дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдерінің іске асырылуы ақыл-ойы жеңіл бұзылған білім алушылардың ерекше оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған қағидаларына негізделген.

6. Іс-әрекеттік ықпал ету қағидасы - оқыту процесінде психикалық функциялардың (оның ішінде қабылдау, сөйлеу, ойлау) сенсомоторлы негізін дамытуға ықпал ететін, білім алушылардың танымдық аясы мен өмірлік тәжірибесі жетіспеушіліктерінің орнын толтыруға мүмкіндік беретін заттық-практикалық іс-әрекет кеңінен қолданылады.

7. Оқытудың әлеуметтік бейімдеу қағидасы қарапайым гигиеналық, коммуникативтік, тұрмыстық дағдыларынан бастап, күрделі әлеуметтік дағдыларға дейін әлеуметтік өмірге қатысу үшін қажетті мінез-құлық нормаларын, өмірлік дағдыларын игеру бойынша арнайы жұмысты көздейді.

8. Зиятында бұзылыстары бар балалардың өз қызметін өздігінен ұйымдастыра алмауына, педагогтың үнемі бағыттаушы көмегін, қадамдық ұйымдастыру мен нұсқауды қажет етуіне байланысты арнайы педагогикалық қолдау қағидасы қолданылады.

9. Білім алушылармен жұмыс жасау барысында олардың еліктеу қабілетіне, сақталған көрнекі-әрекеттік ойлау мүмкіндіктеріне сүйенеді.

10. Жеке және саралап оқыту білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін көздейді.

11. Сауат ашу процесі фонематикалық есту қабілетін, дыбыстық-әріптік талдауын, ойлау операцияларын қалыптастыруға бағытталған талдау-жинақтау әдісі негізінде жүзеге асырылады.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі, бұл ретте педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Сауат ашу" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Обучение грамоте" составляет:

1) в 0 классе – 5 часов в неделю, 160 часов в учебном году;

2) в 1 классе – 6 часов в неделю, 198 часов в учебном году.

20. Программа по предмету "Обучение грамоте" включает два этапа: добукварный период обучения грамоте (0 класс) и букварный период обучения грамоте (1 класс), при необходимости букварный период продолжается и во втором классе.

21. Содержание Программы включает 3 раздела:

1) раздел "Слушание и говорение";

2) раздел "Подготовка к чтению";

3) раздел "Подготовка к письму".

22. Раздел "Слушание и говорение" включает следующие подразделы:

1) понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово);

2) определение темы и основной мысли прослушанного материала;

3) составление рассказа;

4) ориентирование в звуковой форме слова.

23. Раздел "Подготовка к чтению" включает следующие подразделы:

1) владение навыками чтения;

2) определение содержание текста на основе названия;

3) формулирование вопросов и ответов;

4) ориентирование в графической форме слова.

24. Раздел "Подготовка к письму" включает следующие подразделы:

1) владение элементарными графическими навыками;

2) владение списыванием, письмом под диктовку;

3) соблюдение пунктуационных норм;

4) использование условно-графических форм изображения единиц речи (слово, предложение)

25. Базовое содержание учебного предмета "Обучение грамоте" 0 класса:

1) слушание и говорение: выполнение простых поручений по словесному заданию учителя; выражение своих просьб и желаний; называние игрушек, предметов и характеристика их по основным свойствам; классификация предметов и подбор обобщающих слов; формирование умения давать полные ответы на вопросы; слушание сказок, пересказ сказок; ответы на вопросы по прослушанному произведению; разучивание коротких стихотворений с голоса учителя;

2) подготовка к чтению: слушание звуков, умение прислушиваться; различение звуков окружающей среды; соотнесение игрушки, картинки и слово, понятие "слово"; условно-графическая запись слов под картинкой и "чтение" их; понятие "предложение", условно-графическая схема предложения; составление предложений на заданную тематику по картине, по схеме; деление предложений на слова; чҰткое произнесение всех звуков; обозначение звуков гласных и согласных; выделение предложенного звука из ряда звуков ("А, У, М"); выделение заданного звука из слова и определение его местонахождение (в начале слова, середине, конце); подбор слов на заданный звук с опорой на наглядность; знакомство с условно-графическим обозначением звуков; обозначение гласных и согласных звуков; понятие "слог"; деление слов на слоги и запись с помощью условно-графической записи; плавное проговаривание слов по слогам;

3) подготовка к письму: правильная посадка при письме, расположение тетради; правильное держание карандаша, ручки; письмо мелом на доске и ручкой и карандашом на листе бумаги; письмо горизонтальных, вертикальных и наклонных прямых линий; обводка по трафарету и раскрашивание; штриховка; письмо основных элементов рукописных букв: прямая палочка в соединении с наклонной; прямая палочка с закруглением вверху и внизу, овал, полуовал, палочка с петелькой; выполнение бордюров из усвоенных элементов букв.

26. Базовое содержание учебного предмета "Обучение грамоте" 1 класса:

1) слушание и говорение: различение речевых единиц: слог, слово, предложение; составление простых предложений по предметному действию, по картинке, по серии картин; умение определять предложение и отличать его от группы слов, не составляющих предложение; отчетливо, с правильной интонацией произносить предложения; умение слушать и понимать короткий повествовательный и/или стихотворный текст, отвечать на вопросы к тексту; соотнесение иллюстрации с частями прослушанного текста: определение о ком/о чем говорится в тексте по названию, по иллюстрации, по серии картин; умение культурно вести себя во время беседы, быть тактичным и сдержанным, элементарные формы речевого этикета, их использование, культура обращения при выражении желания, просьбы; умение употреблять в речи для передачи мысли наиболее точные слова, интонацию и невербальные средства общения (мимика, жесты); сопереживание, эмоционально выражение своего отношения к услышанному; описание предметной, простой сюжетной картинки, предмета, составление небольшой рассказа по сюжетной картинке, по серии картин;

2) подготовка к чтению: выделение изучаемого звука из слова, определение его местонахождение. Правильное и отчҰтливое произношение этого звука. Характеристика изучаемого звука и обозначение его графически. Образование из усвоенных звуков и букв слогов, простых слов и чтение (протяжное и слитное) их. Соотнесение изученных звуков с буквами, нахождение их в кассе букв. Определение место звука в слове и обозначение его. Анализ звуков. Подбор слов с заданным звуком и определение места этого звука в слове. Соотнесение звуков с соответствующими буквами, определение местонахождения их в словах (в начале или конце). Образование и чтение трехбуквенных слов, состоящих из одного закрытого слога (сом). Образование и чтение открытых и закрытых слогов с твердыми и мягкими согласными в начале слога (па, ли, лук, вил). Чтение предложений из двух - трех слов. Большая буква в начале предложения, точка в конце предложения. Самостоятельное составление из букв разрезной азбуки открытых и закрытых двухзвуковых и закрытых трехзвуковых слогов с последующей записью. Вставка пропущенной буквы в словах под картинками. Практическое различение при чтении и письме гласных и согласных; согласных звонких и глухих (в сильной позиции); твердых и мягких. Образование и чтение усвоенных ранее слоговых структур со звуками и буквами, изучаемыми вновь, и слогов со стечением двух согласных (тра, кни, пле), отчетливое послоговое чтение коротких букварных текстов. Прописная буква в именах людей (практическое ознакомление). Самостоятельное составление из букв разрезной азбуки слов из трех - четырех букв с последующей записью;

3) подготовка к письму: письмо печатных букв; письмо элементов рукописных букв, усвоение рукописного начертания изучаемых строчных и прописных букв и их соединения, письмо слогов, слогов после предварительного буквенного анализа, списывание с классной доски прочитанных и разобранных слов, состоящие из двух слогов. Письмо под диктовку изученных букв, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм; письмо хорошо знакомых слов под диктовку после анализа звукового состава, письмо под диктовку слов и предложений из двух - трех слов с предварительным анализом.

27. Последовательность изучения звуков:

1) первая четверть: А; У; М; О. Тематика занятий: всҰ обо мне: давай познакомимся, мои любимые вещи, я и осень, моя школа;

2) вторая четверть: С; Х; Ш; Л; Ы; Н; Р; К; П. Тематика занятий: моя семья и друзья; мир вокруг нас. Повторение изученных звуков и букв;

3) третья четверть: Т; И; З; В; Ж; Б; Г; Д; Й; буква Ь. Тематика: путешествия, традиции, праздники. Повторение изученных звуков и букв;

4) четвҰртая четверть: Е; Ң; Я; Ю; Ц; Ч; Щ; Ф; Э; буква Ъ.7. Тематика: еда и напитки, в здоровом теле – здоровый дух. Повторение изученных звуков и букв.

28. Количество часов на знакомство со звуком и буквой учитель регулирует сам в зависимости от уровня усвоения учебного материала, достижения целей обучения учащимися и выполнения задач каждого периода.

Глава 4. Система целей обучения

29. Для удобства использования учебных целей введена кодировка. В коде первое число обозначает класс, второе число - раздел, третье число – подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 1.1.3.4: "1" - класс, "1.3" - подраздел, "4" - нумерация учебной цели.

30. Цели обучения представлены в виде ожидаемых результатов, организованны последовательно внутри каждого подраздела и позволяют учителям планировать свою работу, оценивать достижения обучающихся. Учитель имеет право регулировать сложность и объем учебного материала с учетом возможностей обучающихся.

31. Ожидаемые результаты по системе целей обучения:

1) раздел "Слушание и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 0.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 0.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке	1.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 1.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 1.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке, по серии картин; 1.1.1.4 отличать предложение от группы слов, не составляющих предложение; 1.1.1.5 отчетливо, с правильной интонацией произносить предложения
1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 слушать предложения, короткий повествовательный и стихотворный текст; 0.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте	1.1.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст; 1.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте; 1.1.2.3 отвечать на вопросы к тексту
1.3 Составление рассказа	0.1.3.1 составить высказывание, предложение по сюжетной картинке	1.1.3.1 словесно описать картинку, предмет; 1.1.3.2 составить небольшой рассказ по сюжетной картинке, по серии картин
1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.4.1 определять местоположение звуков "А, У, М" в слове (в начале, в конце или середине слова); 0.1.4.2 делить слова на слоги с помощью учителя; 0.1.4.3 придумывать слова с заданным слогом в начале слова	1.1.4.1 выделять звуки в словах и практически различать их признаки; 1.1.4.2 определять позицию звука в слове; 1.1.4.3 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове

2) раздел "Подготовка к чтению":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 "читать" схемы слов и предложений; 0.2.1.2 составлять схемы слов, схемы предложений	1.2.1.1 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом к чтению целыми словами), понимать прочитанное; 1.2.1.2 читать слова разной слоговой структуры; 1.2.1.3 выразительно читать предложения, соблюдая паузы, повествовательную, восклицательную или вопросительную интонацию
2.2 Определение содержание текста на основе названия	0.2.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст, соотносить содержание с названием текста	1.2.2.1 определять, о ком/о чем говорится в тексте по названию и иллюстрации
2.3 Формулирование вопросов и ответов	0.2.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию текста, прочитанного педагогом, и иллюстрации	1.2.3.1 задавать вопросы к иллюстрациям/тексту (с помощью учителя); 1.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного предложения, небольшого текста
2.4 Ориентирование в графической форме слова		1.2.4.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.4.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.4.3 понимать роль "ь, ъ" знака в слове

3) раздел "Подготовка к письму":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
3.1 Владение элементарными графическими навыками	0.3.1.1 правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии; 0.3.1.3 обводить рисунок по контуру, по точкам; 0.3.1.4 раскрашивать, штриховать внутри контурного рисунка; 0.3.1.5 писать элементы букв	1.3.1.1 писать элементы букв, заглавные и строчные буквы и их соединения, слоги, слова, предложения с соблюдением каллиграфических норм
3.2 Владение списыванием, письмом под диктовку		1.3.2.1 списывать слоги и слова с печатного текста после их составления из букв разрезной азбуки; 1.3.2.2 списывать с рукописного текста буквы, слоги, слова после их звуко-буквенного анализа; 1.3.2.3 писать под диктовку буквы, слоги, слова (написание которых не расходится с произношением), предложения после предварительного звуко-буквенного анализа; 1.3.2.4 вставлять пропущенную букву, слог в слова после предварительного анализа при списывании; 1.3.2.5 списывать предложения с добавлением пропущенных слов по картинкам
3.3 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи по подражанию учителю	1.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи; 1.3.3.2 ставить точку в конце предложения
3.4 Использование условно-графических форм основных единиц речи (слово, предложение)	0.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 0.3.4.2 составлять условно-графическую схему предложения с помощью учителя; 0.3.4.3 называть предложение по схеме	1.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 1.3.4.2 подбирать схему слова к соответствующей картинке 1.3.4.3 составлять условно-графическую схему предложения; 1.3.4.4 называть количество слов в предложении

32. Настоящая Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Обучение грамоте" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

33. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

34. Обучение реализуется в контексте единых сквозных тем для всех лет обучения в начальных классах.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Обучение грамоте" для 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Обучение грамоте" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 0-1 классов уровня начального образования

1) 0 класc:

таблица 1

Сквозные темы	Темы уроков	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	давайте познакомимся!; кто плачет, кто смеҰтся?; помощники в речи; мои игрушки; мои любимые занятия.	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 0.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 0.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 слушать предложения, короткий повествовательный и стихотворный текст; 0.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте
			1.3. Составление рассказа	0.1.3.1 составить высказывание, предложение по сюжетной картинке
Моя школа	мои друзья; школьная мебель; правила поведения на уроке; правила поведения в школе; учебные вещи.	Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 "читать" схемы слов и предложений; 0.2.1.2 составлять схемы слов, схемы предложений
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	0.1.2.1 слушать предложения, короткий повествовательный и стихотворный текст
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	0.2.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию текста, прочитанного педагогом, и иллюстрации
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	0.3.1.1 правильно держать карандаш, ручку
			3.4 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	0.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове
2 четверть
Моя семья и друзья	моя семья; мой дом; комнаты в доме; мебель.	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 0.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 слушать предложения, короткий повествовательный и стихотворный текст; 0.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте
			1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.4.2 делить слова на слоги с помощью учителя
Мир вокруг нас	живая и неживая природа; осень; зима; весна; лето.	Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 "читать" схемы слов; 0.2.1.2 составлять схемы слов
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	0.2.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст, соотносить содержание с названием текста
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	0.2.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию текста, прочитанного педагогом, и иллюстрации
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	0.3.1.1 правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии; 0.3.1.3 обводить рисунок по контуру, по точкам
3 четверть
Путешествие	город и село; путешествия; дикие животные; домашние животные.	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 0.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 0.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 слушать предложения, короткий повествовательный и стихотворный текст; 0.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте
			1.3 Составление рассказа	0.1.3.1 составить высказывание, предложение по сюжетной картинке
			1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.4.1 определять местоположение звуков "А,У, М" в слове (в начале, в конце или середине слова); 0.1.4.2 делить слова на слоги с помощью учителя; 0.1.4.3 придумывать слова с заданным слогом в начале слова
Традициии фольклор	Праздники: "праздники"; мой Казахстан; игры и забавы детей; правила общения:	Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 "читать" схемы слов и предложений; 0.2.1.2 составлять схемы слов, схемы предложений
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	0.2.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст, соотносить содержание с названием текста
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	0.2.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию текста, прочитанного педагогом, и иллюстрации
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	0.3.1.1 правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии; 0.3.1.3 обводить рисунок по контуру, по точкам; 0.3.1.4 раскрашивать, штриховать внутри контурного рисунка
			3.3 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи по подражанию учителю
			3.4 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	0.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 0.3.4.2 составлять условно-графическую схему предложения с помощью учителя; 0.3.4.3 называть предложение по схеме
4 четверть
Еда и напитки	овощи и фрукты; мамины помощники; посуда; угостим животных.	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 0.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 0.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 слушать предложения, короткий повествовательный и стихотворный текст; 0.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте
			1.3 Составление рассказа	0.1.3.1 составить высказывание, предложение по сюжетной картинке
			1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.4.1 определять местоположение звуков "А, У, М" в слове (в начале, в конце или середине слова); 0.1.4.2 делить слова на слоги с помощью учителя; 0.1.4.3 придумывать слова с заданным слогом в начале слова
В здоровом теле – здоровый дух!	моҰ тело; забота о здоровье; предметы гигиены.	Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 "читать" схемы слов и предложений; 0.2.1.2 составлять схемы слов, схемы предложений
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	0.2.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст, соотносить содержание с названием текста
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	0.2.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию текста, прочитанного педагогом, и иллюстрации
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	0.3.1.1 правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии; 0.3.1.3 обводить рисунок по контуру, по точкам; 0.3.1.4 раскрашивать, штриховать внутри контурного рисунка; 0.3.1.5 писать элементы букв
			3.3 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи по подражанию учителю
			3.4 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	0.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 0.3.4.2 составлять условно-графическую схему предложения с помощью учителя; 0.3.4.3 называть предложение по схеме

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Темы урока	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	Давай познакомимся!; мои любимые вещи; я и осень; звук А; звук У; звук М	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 1.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст
			1.3 Составление рассказа	1.1.3.1 словесно описать картинку, предмет
			1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.4.1 выделять звуки в словах и практически различать их признаки; 1.1.4.2 определять позицию звука в слове
		Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом к чтению целыми словами), понимать прочитанное; 1.2.1.2 читать слова разной слоговой структуры
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	1.2.2.1 определять, о ком/о чем говорится в тексте по названию и иллюстрации
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	1.2.3.1 задавать вопросы к иллюстрациям/тексту (с помощью учителя)
			2.4 Ориентирование в графической форме слова	1.2.4.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.4.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
Моя школа	звук и буква А; звук и буква У; звук и буква М; звук и буква О	Моя школа	3.1 Владение элементарными графическими навыками	1.3.1.1 писать элементы букв, заглавные и строчные буквы и их соединения, слоги, слова, предложения с соблюдением каллиграфических норм
			3.2 Владение списыванием, письмом под диктовку	1.3.2.1 списывать слоги и слова с печатного текста после их составления из букв разрезной азбуки; 1.3.2.2 списывать с рукописного текста буквы, слоги, слова после их звуко-буквенного анализа
			3.3 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи
			3.4 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	1.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 1.3.4.2 подбирать схему слова к соответствующей картинке
2 четверть
Моя семья и друзья	звук и буква С; звук и буква Х; звук и буква Ш; звук и буква Л; звук и буква Ы; звук и буква Н	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 1.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 1.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке, по серии картин
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст
			1.3 Составление рассказа на заданную тему	1.1.3.1 словесно описать картинку, предмет
			1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.4.1 выделять звуки в словах и практически различать их признаки; 1.1.8.2 определять позицию звука в слове
Мир вокруг нас	звук и буква Р; звук и буква К; звук и буква П; повторение изученных звуков и букв	Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом к чтению целыми словами), понимать прочитанное; 1.2.1.2 читать слова разной слоговой структуры
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	1.2.2.1 определять, о ком/о чем говорится в тексте по названию и иллюстрации
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	1.2.3.1 задавать вопросы к иллюстрациям/тексту (с помощью учителя)
			2.4 Ориентирование в графической форме слова	1.2.4.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.4.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	1.3.1.1 писать элементы букв, заглавные и строчные буквы и их соединения, слоги, слова, предложения с соблюдением каллиграфических норм
			3.2 Владение списыванием, письмом под диктовку	1.3.2.1 списывать слоги и слова с печатного текста после их составления из букв разрезной азбуки; 1.3.2.2 списывать с рукописного текста буквы, слоги, слова после их звуко-буквенного анализа
			3.3 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи; 1.3.3.2 ставить точку в конце предложения
			3.6 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	1.3.6.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 1.3.6.2 подбирать схему слова к соответствующей картинке
3 четверть
Путешествие	звук и буква Т; звук и буква И; звук и буква З; звук и буква В; звук и буква Ж	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 1.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 1.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке, по серии картин
			1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст; 1.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте; 1.1.2.3 отвечать на вопросы к тексту
			1.3 Составление рассказа	1.1.3.1 словесно описать картинку, предмет; 1.1.3.2 составить небольшой рассказ по сюжетной картинке, по серии картин
	звук и буква Б; звук и буква Г; звук и буква Д; звук и буква Й; буква Ь		1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.4.1 выделять звуки в словах и практически различать их признаки; 1.1.4.2 определять позицию звука в слове; 1.1.4.3 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове
		Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом к чтению целыми словами), понимать прочитанное; 1.2.1.2 читать слова разной слоговой структуры
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	1.2.2.1 определять, о ком/о чем говорится в тексте по названию и иллюстрации
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	1.2.3.1 задавать вопросы к иллюстрациям/тексту (с помощью учителя); 1.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного предложения, небольшого текста
			2.4 Ориентирование в графической форме слова	1.2.4.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.4.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	1.3.1.1 писать элементы букв, заглавные и строчные буквы и их соединения, слоги, слова, предложения с соблюдением каллиграфических норм
			3.2 Владение списыванием, письмом под диктовку	1.3.2.1 списывать слоги и слова с печатного текста после их составления из букв разрезной азбуки 1.3.2.2 списывать с рукописного текста буквы, слоги, слова после их звуко-буквенного анализа 1.3.2.3 писать под диктовку буквы, слоги, слова (написание которых не расходится с произношением), предложения после предварительного звуко-буквенного анализа
			3.3 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи; 1.3.3.2 ставить точку в конце предложения
Традициии фольклор	звук и буква Б; звук и буква Г; звук м буква Д; звук и буква Й; буква Ь		3.4 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	1.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 1.3.4.2 подбирать схему слова к соответствующей картинке; 1.3.4.3 составлять условно-графическую схему предложения; 1.3.4.4 называть количество слов в предложении
4 четверть
Еда и напитки	буква Е; буква Ң; буква Я; буква Ю; звук и буква Ц	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 выделять слово из речевого потока; 1.1.1.2 различать слово и предмет, который оно обозначает; 1.1.1.3 составлять простые предложения по следам предметной деятельности, по картинке, по серии картин; 1.1.1.4 отличать предложение от группы слов, не составляющих предложение; 1.1.1.5 отчетливо, с правильной интонацией произносить предложения
В здоровом теле – здоровый дух	звук и буква Ч; звук и буква Щ; звук и буква Ф; звук и буква Э; буква Ъ		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 слушать короткий повествовательный и стихотворный текст; 1.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте; 1.1.2.3 отвечать на вопросы к тексту
			1.3 Составление рассказа	1.1.3.1 словесно описать картинку, предмет; 1.1.3.2 составить небольшой рассказ по сюжетной картинке, по серии картин
			1.4 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.4.1 выделять звуки в словах и практически различать их признаки; 1.1.8.2 определять позицию звука в слове; 1.1.8.3 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове
		Подготовка к чтению	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом к чтению целыми словами), понимать прочитанное; 1.2.1.2 читать слова разной слоговой структуры; 1.2.1.3 выразительно читать предложения, соблюдая паузы, повествовательную, восклицательную или вопросительную интонацию
			2.2 Определение содержание текста на основе названия	1.2.2.1 определять, о ком/о чем говорится в тексте по названию и иллюстрации
			2.3 Формулирование вопросов и ответов	1.2.3.1 задавать вопросы к иллюстрациям/тексту (с помощью учителя); 1.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного предложения, небольшого текста
			2.4 Ориентирование в графической форме слова	1.2.4.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.4.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.4.3 понимать роль "ь, ъ" знака в слове
		Подготовка к письму	3.1 Владение элементарными графическими навыками	1.3.1.1 писать элементы букв, заглавные и строчные буквы и их соединения, слоги, слова, предложения с соблюдением каллиграфических норм
			3.2 Владение списыванием, письмом под диктовку	1.3.2.1 списывать слоги и слова с печатного текста после их составления из букв разрезной азбуки; 1.3.2.2 списывать с рукописного текста буквы, слоги, слова после их звуко-буквенного анализа ; 1.3.2.3 писать под диктовку буквы, слоги, слова (написание которых не расходится с произношением), предложения после предварительного звуко-буквенного анализа; 1.3.2.4 вставлять пропущенную букву, слог в слова после предварительного анализа при списывании; 1.3.2.5 списывать предложения с добавлением пропущенных слов по картинкам
			3.3 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.3.1 различать вопросительную, повествовательную, восклицательную интонации, употреблять их в речи; 1.3.3.2 ставить точку в конце предложения
			3.4 Использование условно-графических форм изображения основных единиц речи (слово, предложение)	1.3.4.1 использовать условно-графическую запись для обозначения слова, позиции звука в слове, количества слогов в слове; 1.3.6.2 подбирать схему слова к соответствующей картинке; 1.3.6.3 составлять условно-графическую схему предложения; 1.3.6.4 называть количество слов в предложении

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 3-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 548 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Бағдарлама мақсаты - жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың ауызша және жазбаша сөйлеудің тәжирибелік дағдыларын меңгеру үшін қажетті грамматика, орфография және пунктуация бойынша қарапайым білімдерін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым дағдыларын дамыту;

2) тілдің дыбыстық құрамын, грамматика және жазу бойынша қарапайым мәліметтерді меңгеру негізінде сауатты жазудың дағдыларын қалыптастыру;

3) өз ойларын ауызша және жазбаша түрде дәйекті және дұрыс баяндауға үйрету;

4) қарапайым орфографиялық және пунктуациялық ережелерді практикалық түрде меңгеру;

5) білім алушылардың сабаққа, ересектермен және сыныптастармен қатынас жасауға қызығушылығын дамыту;

6) білім алушыларға қазақ тілі мен әдеби мұрасын меңгертіп, ана тілі мен туған халқының мәдениетін құрметтеуге үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың ақыл-ой және сөйлеу тілінің дамуына ықпал ету, танымдық іс-әрекетінің жетіспеушіліктерін жеңу;

2) сөз байлығын дамыту, жетілдіру;

3) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті қалыптастыру;

4) білім алушылардың адамгершілік қасиеттерін дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдердің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды түзете-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік тәсілдерімен қамтамасыз етіледі: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, әрекеттерінің алгоритмделуі, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау.

7. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

9. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. Білім алушылардың психикалық және дене ерекшеліктерін түзеу мақсатында тіл сабағында қолданылатын әдістер мен тәсілдер:

1) түсінік беру әдісі;

2) дидактикалық ойындар;

3) тірек сызбалар;

4) анықтамалық материалдар үшін дәптер дайындау және қолдану;

5) "үнсіз" сұрақ;

6) заттық, сюжеттік суреттерді қолдану кезіндегі тіл шығармашылығы.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; бұл ретте педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыптың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Қазақ тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

2) 3-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

3) 4-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.

20. Бағдарлама 5 бөлімді қамтиды:

1) "Дыбыс және әріп" бөлімі;

2) "Сөз" бөлімі;

3) "Сөйлем" бөлімі;

4) "Байланыстырып сөйлеу" бөлімі;

5) "Тілдік нормаларын қолдану" бөлімі.

21. "Дыбыс және әріп" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту;

2) дыбыс және әріп арасындағы байланысы;

3) дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі;

4) дыбыстардың буын құру функциясы;

5) қазақ тілі әліпбиі;

6) дауыссыз дыбыстардың топтамасы.

22. "Сөз" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) заттың атауын білдіретін сөздер;

2) әрекетті білдіретін сөздер;

3) санды білдіретін сөздер;

4) заттың сынын білдіретін сөздер;

5) түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер.

23. "Сөйлем" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру;

2) сөз жасам дағдыларын дамыту;

3) сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті);

4) сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау.

24. "Байланыстырып сөйлеу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) диалогтік сөйлеуін дамыту;

2) мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту);

3) әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну;

4) қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру.

25. "Тіл нормаларын қолдану" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) орфографиялық нормалар;

2) орфоэпиялық нормалар;

3) пунктуациялық нормалар;

4) каллиграфиялық нормалар.

26. 2 - сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) дыбыс және әріп: қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айтуға үйрету, қазақ тіліндегі ұқсас дыбыстарды дұрыс айту, олардың дыбысталу ерекшеліктерін түсіну. Әр түрлі дыбыстарды ажырату; сөздегі дауысты, дауыссыз дыбыстарды анықтау, бөліп айту; дыбысты дұрыс айту. Дыбыс және әріп арасындағы байланыс. Жуан, жіңішке дауысты дыбыстар. Дыбыстардың буын құру функциясы. Қазақ тіліндегі әріптердің реті (әліпби). Дауыссыз дыбыстардың бөлінуі. Қатаң және ұяң дауыссыздар. Олардың айырмашылығы;

2) сөз: заттың атын білдіретін сөздер. Кім? Не? деген сұраққа дұрыс жауап беру. Әрекетті білдіретін сөздер. Не істейді? Не істеді? деген сұраққа жауап беру. Есімдіктің жағына, шағына қатысты сөздердің мағынасын түсіну. Заттың санын білдіретін сөздер. Қанша? Неше? Нешінші? деген сұраққа жауап беру. Заттың сынын білдіретін сөздер. Қандай? Қай? деген сұрақтарға жауап беру. Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер;

3) сөйлем: сөз өзгерту. Көптік жалғаулардың мағынасын түсіну. Үлгі бойынша көптік жалғаулар арқылы сөзді өзгерту. Сұраққа жауап беру, жазу. Септік жалғаулардың мағынасын түсіну, тәжрибелік түрде меңгеру. Сөзжасам. Үлгі бойынша кішірейтіп айтылатын жалғауларды қолдану.Сөйлем түрлері (хабарлы, сұраулы, лепті). Сөйлем құрылымы. Жай және жайылма сөйлем. Сөйлем құрау, сөйлем құрамын талдау;

4) байланыстырып сөйлеу: диалогтік сөйлеу: сұраққа толық жауап беру, қарапайым сұрақ қоя білу (ойнайсың ба? барасың ба?). Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту): екі-үш сөзден құралған шағын сөйлемдерді жүйелі түрде айта білу (сурет мазмұны, белгілі тақырып бойынша);

5) тіл нормаларын қолдану: орфографиялық нормаларды сақтау. Кісі, жер, су аттарын жазылу ережелерін сақтап жазу. Тасымалдау емлесін сақтап жазу. Орфоэпиялық нормаларды сақтау. Қазақ тіліне тән дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту. Пунктуациялық нормаларды сақтау. Сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату. Тыныс белгілерін қоя білу (мұғалімнің көмегімен), қолдану. Каллиграфиялық нормаларды сақтау. Бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап жазу. Бас әріп пен кіші әріптерді талаптарға сәйкес бір-бірімен байланыстырып анық, айқын жазу. Әріптерді, сөздерді, құрылымы жеңіл сөйлемдерді жат жазу. Әріпі жетіспейтін сөздерді жазу. Белгілі бір әріп бойынша сөздер жазу. Көру, есту және түсіндірме диктант жазу.

27. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) дыбыс және әріп: қазақ тілде дыбыстарды дұрыс айту: дыбыстардың мағына ажыратушы функциясын практикалық түрде меңгеру. Дыбыс және әріп арасындағы байланысы. Ұқсас әріптерді сөзде, сөйлемде дұрыс қолдану, есте сақтау (бас әріп, кіші әріп). Бас әріптері құсас әріптерді ажырата білу (п-т, ш-т, л-м). Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішке бөлінуі. Үндестік заңына сәйкес жуан, жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздерді дұрыс айту, ажырату. Дауыстылардың буын құру функциясы. Буындардың құрамы: әртүрлі сөздерді буынға бөлу, санын, кезектілігін анықтау. Буын ережелері. Тасымалдау жолдары. Қазақ тіліндегі әріптердің реті (әліпби). Қазақ тілінде әріптердің орналасу тәртібі. Дауыссыз дыбыстардың бөлінуі;

2) сөз: заттың атын білдіретін сөздер. Жанды, жансыз заттарға сұрақ қою (кім? кімдер? нелер?). Кімді? Нені? Кімге? Неге? Кімнің? Ненің? деген сұрақтарды қоя білу және жауап беру. Әрекетті білдіретін сөздер. Заттың, құбылыстың қимылын, әрекетін білдіретін сөздерді Не істеді? Қайтті? деген сұрақтарға жауап беру арқылы айта білу; затты, нәрселерді ұқсас қимыл-әрекетгері бойынша атай білу. Не қалай дыбыстайды? Не жүреді/ ұшады? заттардың аты мен қимылын білдіретін сөздерден сөйлем құрай білу. Заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру. Заттың сынын білдіретін сөздер. "Қандай?" деген сұрақ бойынша заттың түсін, дәмін, көлемін атай білу. мәтіндегі сынды білдіретін сөздерді табу, жазу, мағынасын түсіну, салыстыру. Мағынасы жақын, қарама қайшы келетін сөздер;

3) сөйлем: сөз өзгерту. Көптік, септік жалғауларды сөйлеу барысында дұрыс қолдану. Сөзжасам. Ша-ше, шық-шік, жан, тай сияқты кішірейтіп, еркелетіп айтылатын жұрнақтарды қолданып сөз өзгерту. Есімдіктің жағына, шағына қарай етістікті өзгерту. Сөйлем түрлері. Сөйлемді сұрақ арқылы кеңейту. Жай сөйлемнің құрылысымен танысу; берілген сұраққа жауап бере білу;суреттер бойынша сөйлемдер құра білу; басталған сөйлемді аяқтай білу; орны ауыстырылған сөздерден сөйлем құрай білу; берілген мәтіннен қажетті сөйлемді бөліп ала білу, сөйлемдегі сөз санын анықтай білу; сөйлемнің бірінші сөзі бас әріптен басталып жазылатынын білу; сөйлем соңына нүкте қойылатынын түсіну, тәжірибе арқылы жаттығу көрсете білу; сызба бойынша сөйлем құрастыра білу;

4) байланыстырып сөйлеу диалогтік сөйлеу: белгілі тақырып бойынша жұппен жұмыс тәсілі арқылы бір-біріне сұрақ қойып, жауап. Әр түрлі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, түсінігін сұрақ бойынша қысқаша айту, жазу. Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау (неге ұнайды? неге ұнамайды?), дыбыстық құрамын сақтап жазу. Оқулықтағы жазба жұмыстарын орындау. Ауызша құрастырылған сөйлемдерді сызба үлгісі бойынша дәптерге көшіріп жазу;

5) тіл нормаларын қолдану: орфографиялық нормаларды сақтау, қазақ тіліне тән әріптер кездесетін сөздерді дұрыс жазу. Орфоэпиялық нормаларды сақтау. әріп пен дыбыстарды ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту. Пунктуациялық нормаларды сақтау. жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілері. Каллиграфиялық нормаларды сақтау. жазу техникасын меңгеру; бас және кіші әріптерді жаза білу;оқулықтағы жазба жұмыстарын орындай білу; жазбаша және баспа әріптермен жазылған сөздерді буынға бөліп көшіру; жазылуы мен айтылуы бірдей сөздерден құралған жай сөйлем жаза білу. Қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу. 20-25 сөзден құралған мәтінді жат жазу.

28. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) дыбыс және әріп: қазақ тілде дыбыстарды дұрыс айту: ауызекі сөйлеу тілінде буын және дыбыс үндеcтігін сақтап сөйлеу. қазақ тіліндегі әріптердің орналасу тәртібімен танысу; әліпбидің анықтамасымен танысу, жаттау; сөздерді әліпби ретімен орналастыру. Әртүрлі жазбаша жұмыс түрлерінде дыбысты, әріпті сәйкес дұрыс қолдану (жазба, баспа әріптер). Жуан (а, о, ы, ұ), жіңішке (ә, ө, і, ү) дауыстылар айтылуы мен естілуін ұғыну, сөзде дұрыс жазу. Сөзге дыбыстық талдау жасау. Жұп (а-ә, о-ө, ы-і, ұ-ү) дауыстыларды ажырату. Сөзге дыбыстық талдау жасау. Әртүрлі жұмыс түрлерінде жуан, жіңішке дыбыстыларды дұрыс өзбетімен қолдану. Дауыссыз дыбыстар. Қатаң,ұяң және үнді дауыссыздар.Буын және тасымал: дауыстылардың буын жасай алатыны; сөздерді буынға бөлу; тасымалдау жолдарын мысалдар арқылы ұғыну; тасымалданбайтын сөздер; жуан және жіңішке айтылатын дыбыстар (Ана, Әке). Сөздер мен сөйлемнен жуан және жіңішке болып қолданылған дауыссыздарды табу, астын сызу. "Я, Ю" әріптердің емлесі. Жіңішкелік белгісі (ь) мен айыру белгісі (ъ). "И, Й" әріптердің жазылуы. Осы әріптер кездесетін сөздерге буындық және дыбыстық талдау жасау. "В, Ф" дыбысы мен әріптері. Айтылуы мен жазылуында ажырату. Сөздерге дыбыстық-буындық талдау жасау;

2) сөз: заттың атын білдіретін сөздер. Заттың атын білдіретін сөздер туралы оқушылардың ұғымдарын кеңейту; сөздерге Кім? Не? деген сұрақтарды дұрыс қоя білу және жауап беру; заттың суреттері арқылы сөздер ойластыру; Кімді? Нені? Кімге? Неге? Кімнің? Ненің? деген сұрақтарды қоя білу және жауап беру; затты жеке және оның бөліктерін атай білу (үстел-беті, аяғы, тартпасы); затты жеке және топтап айта білу (алма, өрік, алмұрт - жемістер); білім алушылардың жалқы есім туралы ұғымдарын кеңейту; қала, ауыл, көше, кісі аттарын бас әріппен жазылуын білу. әрекетті білдіретін сөздер. Әрекетті білдіретін сөздер туралы ұғымдарын кеңейту; әрекетті білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу; әрекетті білдіретін сөздерді мәтіннен таба білу; әрекетті білдіретін сөздерді қатыстырып сөйлем құрау; Не істейсің? Не істедің? деген сұрақтарға жауап беру; берілген қимылдың иесі бола алатын заттардың атын анықтау. Не маңырайды? Не боздайды? Заттың санын, сапасын, белгісін білдіретін сөздер. Қандай? Қай? Неше? деген сұрақтар арқылы заттың белгілерін анықтау; заттың санын, сапасын, белгісін білдіретін сөздерді мәтіннен дұрыс таба білу; оларды заттың атын білдіретін сөздермен дұрыс тіркестіріп айта және жаза білу;аталған заттың бірнеше белгісін (сапасын) тауып айту жөне бірнеше белгіні (сапаны) білдіретін сөздерге қарап заттың атын таба білу; Екі затты сапалары бойынша салыстыру (қар – ақ, көмір – қара, мақта – жұмсақ, тас – қатты); сөз тіркестерін құрастыру: ақ көйлек, қара бояу, үлкен мектеп, биік ағаш. Түбірлес сөздерді түсіну. Түбірлес сөздердің анықтамасын білу;

3) сөйлем: жай сөйлем құрылымымен танысу; Кімнің? Ненің? Кімді? Нені? Кімге? Неге? Кімде? Неде? Кімнен? Неден? Кіммен? Немен? деген сұрақтар арқылы сөйлем құрай білу; сөйлемді мәтіннен ажырата білу;сөйлемді аяқтап жазуды үйрену;сұрақ бойынша сөйлемді толықтыруға дағдылану; берілген жауабын түсініп жаза білу (Самат ненің суретін салды? Самат әтештің суретін салды); сөйлемдегі сөздердің ретін схема арқылы көрсету;

4) байланыстырып сөйлеу: ретсіз берілген сөздерді мағынасына қарай ретімен орналастырып жаза білу; мазмұндаманың мәтінін құрап, сөйлемдерді жүйелі түрде реттілікпен айту; сурет бойынша шағын мәтін құрастыру;

5) тіл нормаларын қолдану: орфографиялық нормаларды сақтау. Жалқы есімдер түбірлес сөздерге қатысты ережелерді сақтау. Орфоэпиялық нормаларды сақтау. Пунктуациялық нормаларды сақтау. Сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ, леп белгісі) қолдану. Каллиграфиялық нормаларды сақтау. Әріптерді үзбей, біркелкі, таза жазуын жетілдіру. көркем, әдемі жазуға дағдылану. Қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу. 25-30 сөзден құралған мәтінді жат жазу.

29. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

30. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

31. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 2.1.2.1 кодында "2" - сыныбы, "1.2" - бөлімшесі, "1" - оқыту мақсатының реттік саны.

32. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Дыбыс және әріп" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2 – сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	2.1.1.1 қазақ тіліндегі айтылуы ұқсас дыбыстарды дұрыс айту, олардың дыбысталу ерекшеліктерін түсіну; 2.1.1.2 қазақ тіліндегі айтылуы ұқсас дыбыстарды буында, ажырату; 2.1.1.3 қазақ тіліндегі айтылуы ұқсас дыбыстарды сөзде ажырату	3.1.1.1 дыбыстардың мағына ажыратушы функциясын практикалық түрде меңгеру	4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілінде буын және дыбыс үндеcтігін сақтап сөйлеу
1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланыс	2.1.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстар, олардың әріптік таңбалары; 2.1.2.2 акустикалық жағынан ұқсас әріптерді ажырату (жазба әріптер); 2.1.2.3 оптикалық жағынан ұқсас әріптерді ажырату (жазба әріптер); 2.1.2.4 кинетикалық жағынан ұқсас әріптерді ажырату (жазба әріптер)	3.1.2.1 ұқсас әріптерді сөзде, сөйлемде дұрыс қолдану, есте сақтау (бас әріп, кіші әріп); 3.1.2.2 бас әріптері құсас әріптерді ажырата білу (п-т, ш-т, л-м)	4.1.2.1 әртүрлі жазбаша жұмыс түрлерінде дыбысты, әріпті сәйкес дұрыс қолдану (жазба, баспа әріптер)
1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	2.1.3.1 жуан, жіңішке дауысты дыбыстарды дұрыс айту, ажырату, олардың дыбысталу ерекшеліктерін түсіну; 2.1.3.2 сөздегі жуан, жіңішке дауыстыларды табу	3.1.3.1 үндестік заңына сәйкес жуан, жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздерді дұрыс айту, ажырату; 3.1.3.2 сөздерді мәтіннен табу	4.1.3.1 жуан (а, о, ы, ұ), жіңішке (ә,ө,і,ү) дауыстылар айтылуы мен естілуін ұғыну, сөзде дұрыс жазу; сөзге дыбыстық талдау жасау; 4.1.3.2 жұп (а-ә, о-ө, ы-і, ұ-ү) дауыстыларды ажырата білу; осы дыбыстар кездесетін сөздерге дыбыстық талдау жасай білу; 4.1.3.3 әртүрлі жұмыс түрлерінде жуан, жіңішке дыбыстыларды дұрыс өзбетімен қолдану
1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	2.1.4.1 буын ұғымымен танысу, түсіну; 2.1.4.2 буын құру тәжірибе жүзінде меңгеру; 2.1.4.3 әртүрлі буындарды талдау; 2.1.4.4 буын саны әртүрлі сөздерді буынға бөлу; талдау үлгісін сызу; 2.1.4.5 тасымал жасауды тәжірибе жүзінде көрсетіп түсіндіру; 2.1.4.6 сөздердің дыбыстық, буындық құрамын талдау	3.1.4.1 буынды құрудағы дауыстылардың функциясын түсіну; 3.1.4.2 буындардың құрамы әртүрлі сөздерді буынға бөлу, санын, кезектілігін анықтау; буын ережелерін түсіну; 3.1.4.3 тасымалдау жолдары; тасымалданбайтын екі буынды сөздер туралы білу; 3.1.4.4 буындардың құрамы әртүрлі сөздерді буынға бөлу, санын, кезектілігін анықтау; буын ережелерін қолдану; 3.1.4.5 қазақ тілінде сөздерге қосымшалардың бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке түрде жалғануын түсіну	4.1.4.1 буын, тасымал ережелерін тәжірибе жүзінде меңгеру; 4.1.4.2 сөздің дыбыстық, буындық құрамын талдау негізінде дұрыс жазу; 4.1.4.3 екпін, екпін түспейтін буындар; 4.1.4.4 екпіннің мағына ажыратушылыққызметі; 4.1.4.5 бір буыннан, көп буыннан туратын сөздерді тасымалдау
1.5 Қазақ тілі әліпбиі	2.1.5.1 әріптерді тану, әліпбиден әріптерді табу; 2.1.5.2 әліпбиде әріптердің орналасу ретін білу	3.1.5.1 қазақ тілінде әріптердің орналасу тәртібін білу; 3.1.5.2 сөздерді, білім алушылардың тізімін әліпби ретімен орналастыру; 3.1.5.3 тақырыпқа қатысты жаттығулармен тапсырмаларды орындау	4.1.5.1 қазақ тіліндегі әріптердің орналасу тәртібін білу; 4.1.5.2 алфавит анықтамасымен танысу, жаттау; 4.1.5.3 алфавит ретін бекітуге арналған әртүрлі тапсырмаларды өздігінен орындау
1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтамасы	2.1.6.1 дауыссыз дыбыстарды дұрыс айту, ажырату; 2.1.6.2 қатаң және ұяң дауыссыздар; олардың айырмашылығы түсіну	3.1.6.1 қатаң, ұяң дыбыстарды атау, ажырату; 3.1.6.2 мәтіннен қажет сөздерді табу, жазу; 3.1.6.3 үнді дауыссыз дыбыстармен танысу, ажырата білу	4.1.6.1 қатаң, ұяң, үнді дауыссыздарды әртүрлі жаттығуларда, тапсырмаларда орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс қолдану; 4.1.6.2 "Я, Ю" әріптердің емлесі; 4.1.6.3 жіңішкелік белгісі (ь) мен айыру белгісі (ъ); 4.1.6.3 "И, Й" әріптердің жазылуы. Осы әріптер кездесетін сөздерге буындық және дыбыстық талдау жасау; 4.1.6.4 "В, Ф" дыбысы мен әріптері; айтылуы мен жазылуында ажырату; сөздерге дыбыстық-буындық талдау жасау

2) "Сөз" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	2.2.1.1 заттың атын білетін сөздерді түсіну; 2.2.1.2 кім? не? деген сұраққа дұрыс жауап беру; жазу	3.2.1.1 жанды, жансыз заттарға сұрақ қою (кім? кімдер? нелер?) сұрақтарына жауап беру; 3.2.1.2 кімді? нені? кімге? неге? деген сұрақтарды қоя білу және жауап беру; 3.2.1.3 кімнің? ненің? деген сұрақтарды қоя білу және жауап беру; 3.2.1.4 сөздердің дыбыстық құрамын сақтап жазу; 3.2.1.5 жеке және бірнеше затты білдіретін сөздерді атау (доп-доптар, гүл-гүлдер)	4.2.1.1 затты жеке және оның бөліктерін атай білу (үстел-беті, аяғы, тартпасы); 4.2.1.2 затты жеке және топтап айта білу (алма, өрік, алмұрт - жемістер); 4.2.1.3 жалқы есімдер; жалқы есімдер туралы түсінікті кеңейту (өзен, теңіз, тау атаулары); жалқы есім сөздерін ережелерге сай сақтап жазу
2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	2.2.2.1 әрекетті білдіретін сөздерді түсіну, қолдану; 2.2.2.2 не істейді? не істеді? деген сұраққа жауап беру; 2.2.2.3 есімдіктің жағына, шағына қатысты сөздердің мағынасын түсіну	3.2.2.1 әрекетті білдіретін сөздерге сұрақ қою; 3.2.2.2 үлгі бойыншасөздерді өзгерту, қимыл сөздер құрау; 3.2.2.3 сөздерді жағына қарай өзгертіп, қолдану; 3.2.2.4 заттың қимылдарын білдіретін сөздерді қатыстырып сөйлем құрау	4.2.2.1 әрекетті білдіретін сөздермен сөйлем құрау, жазу, қимыл сөздерді сөйлеу барысында дұрыс қолдану; 4.2.2.2 әрекетті білдіретін сөздерді жағына, шағына қарай өзгертіп, қолдану
2.3 Санды білдіретін сөздер	2.3.3.1 қанша? неше? нешінші? деген сұраққа жауап беру; 2.3.3.2 қанша? нешеу? деген сұраққа жауап беретін сөздер ойлау	3.2.3.1 заттың санын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу; 3.2.3.2 заттың санын білдіретін сөздерді мәтіннен дұрыс табу, жазу; 3.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру	4.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	2.2.4.1 заттың сынын білдіретін сөздердің мағынасын түсіну; 2.2.4.2 қандай? қай? деген сұрақтарға жауап беру; 2.2.4.3 түр-түсті, көлемді білдіретін сөздерді белсенді қолдану	3.2.4.1 заттың сынын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу; 3.2.4.2 мәтіндегі сынды білдіретін сөздерді табу, жазу, мағынасын түсіну, салыстыру; 3.2.4.3 адамның қасиетін сипаттайтын сөздерді түсіну, қолдану; 3.2.4.4 аталған заттың бірнеше белгісін (сапасын) тауып айту және бірнеше белгіні (сапаны) білдіретін сөздерге қарап заттың атын таба білу	4.2.4.1 мәтіннен әртүрлі мағыналы сипат сөздерді табу, жазу; 4.2.4.2 заттарды үлгі бойынша өздігінен сипттап әңгімелеу; 4.2.4.3 баяндау барысында интонация элементтерін, вербальдық емес тілдік құралдарды қолдану
2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	2.2.5.1 үлгі бойынша практикалық түрде түбірлес сөздермен танысу, мағынасын түсіну (оқу-білім алушы-оқытушы); 2.2.5.2 қарама-қарсы мағыналы сөздердің мағынасын түсіну, қолдану	3.2.5.1 мағынасы жақын келетін сөздерді түсіну; 3.2.5.2 мағынасы қарама қайшы келетін сөздерді түсіну; 3.2.5.3 мәтіннен мағынасы жақын, қарама қайшы келетін сөздерді тауып мағынасын түсіндіру, жазу; 3.2.5.4 сөздермен сөйлем құрау, жазу	4.2.5.1 түбірлес сөздерді түсіну; түбірлес сөздердің анықтамасын білу; 4.2.5.2 түбірлес сөздерді табу, сөздің түбірін анықтау; 4.2.5.3 түбірлес сөздерге өзгерту дағдыларын меңгеру

3) "Сөйлем" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3- сынып	4-сынып
3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	2.3.1.1 көптік жалғаулардың мағынасын түсіну; 2.3.1.2 үлгі бойынша көптік жалғауларды қолданып сөзді өзгерту; 2.3.1.3 сұраққа жауап беру, жазу. 2.3.1.4 септік жалғаулардың мағынасын түсіну, тәжрибелік түрде меңгеру	3.3.1.1 көптік, септік жалғауларды сөйлеу барысында дұрыс қолдану; 3.3.1.2 дұрыс сұрақ қоя білу; 3.3.1.3 қарапайым ережелерді сақтап оқу, жазу	4.3.1.1 көптік, септік жалғауларды ауызша, жазбаша тілде қолдана білу
3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	2.3.2.1 үлгі бойынша кішірейтіп айтылатын жалғауларды қолданып сөз жасам дағдыларын меңгеру, түсіну (кітап-кітапша)	3.3.2.1 ша-ше, шық-шік, жан, тай сияқты кішірейтіп, еркелетіп айтылатын жұрнақтарды қолданып сөз өзгерту; 3.3.2.2 есімдіктің жағына, шағына қарай етістікті өзгерту,білуге, түсінуге, қолдана білуге үйрету	4.3.2.1 зат есім, сын есімдерді етістіктерге өзгерту, мағынасын түсіну, сөйлеуде қолдану (оқу-оқыды, сары-сарғайды)
3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	2.3.3.1 сөйлем құрылымымен танысу, меңгеру; 2.3.3.2 жай сөйлемдерді құрастыру, мағынасын түсіну, жазу; 2.3.3.3 сөйлемдегі сөздердің ретін, санын анықтап білу; 2.3.3.4 жайылма сөйлемдерді құрастыру, мағынасын түсіну, жазу	3.3.3.1 сөйлем құрылымым қайталау; 3.3.3.2 сөйлемді аяқтау. тыныс белгілерін дұрыс қолдану; 3.3.3.3 сөйлемді талдау; 3.3.3.4 сөйлемді сызба бойынша жазу; 3.3.3.5 сөйлемді мәтіннен ажырату	4.3.3.1 сөйлем түрлерімен танысу (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату; 4.3.3.2 мәтіннен сөйлем түрлерін табу, түсіну; 4.3.3.3 сөйлемдерді салыстыру; 4.3.3.4 сөйлемдердің түріне байланысты интонацияны, дауыс күшін қолданып айту; 4.3.3.5 пунктуациялық, орфографиялық нормаға сәйкес жаза білу
3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	2.3.4.1 іс-әрекет, сурет сұрақ бойынша жай, жайылма сөйлемдер құрастыру; 2.3.4.2 сөйлемдерді талдау, сызбасын сызу, талдау негізінде жазу	3.3.4.1 сөйлемді сұрақ арқылы кеңейту (Бала отыр.Бала партада отыр.Бала партада дұрыс отыр.); 3.3.4.2 кімнің? ненің? кімді? нені? кімге? неге? кімде? неде? дегенсұрақтар арқылы сөйлем құрастыру; 3.3.4.3 сурет, ретсіз берілген сөздер арқылы сөйлем құрау; сөйлемнің сызбасын сызу	4.3.4.1 сөйлемді аяқтап, жазуды үйрену; 4.3.4.2 сөйлемді өзгертіп айту, жазу (хабарлы сөйлемнен сұраулы сөйлем құру); 4.3.4.3 сөйлемнің тұрлаулы мүшелерімен танысу: бастауыш, баяндауыш (атап қана өту); 4.3.4.4 үлгі бойынша, әртүрлі сөйлем түрлерін құрастыру; 4.3.4.5 өзбетімен әртүрлі сөйлем түрлерін құрастыру

4) "Байланыстырып сөйлеу" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3- сынып	4-сынып
4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	2.4.1.1 сұрақты аяғына дейін тыңдау; сұрақты түсіну; 2.4.1.2 сұраққа толық жауап беру; 2.4.1.3 қарапайым сұрақ қоя білу (ойнайсың ба? барасың ба?)	3.4.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты мұғалімге, сыныптастарына сұрақ қоя білу; 3.4.1.2 әңгімелесу тәсілі арқылы қысқа мәтін құрастыру; 3.4.1.3 белгілі тақырып бойынша жұппен жұмыс тәсілі арқылы бір-біріне сұрақ қойып, жауап беру; 3.4.1.4 бөгде адаммен қарым-қатынасқа түсе білу	4.4.1.1 іс-әрекет бойынша сұрақтар қоя білу; 4.4.1.2 сурет бойынша сұрақтар қоя білу; 4.4.1.3мәтін бойынша сұрақтар қоя білу
4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	2.4.2.1 екі-үш сөзден құралған шағын сөйлемдерді жүйелі түрде айта білу (сурет мазмұны бойынша); 2.4.2.2 екі-үш сөзден құралған шағын сөйлемдерді жүйелі түрде айта білу (белгілі тақырып бойынша); 2.4.2.3 екі-үш суреттен құралған серияға ат қою. шағын (2-3 сөйлемдік) мәтін құрастыру; 2.4.2.4 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы мәтіндерді ажырата білу (ертегі, жұмбақ, өлең), мазмұнын түсіну; 2.4.2.5 мәтіндегі кейіпкерлердің іс- әрекетін айту; 2.4.2.6 мұғалімнің көмегімен үлгі бойынша қарапайым сипаттмама әңгіме құрастыру (Алма қызыл, домалақ, дәмді, тәтті. Бақта өседі.)	3.4.2.1 мәтіннің мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен қарапайым және нақты сұрақ қою, сұраққа жауап беру; 3.4.2.2 әр түрлі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, түсінігін сұрақ бойынша қысқаша айту, жазу (мұғалімнің көмегімен); 3.4.2.3 кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау (неге ұнайды? неге ұнамайды?)	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жоспарын (өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш) анықтап, мазмұнын айту; 4.4.2.2 өз бетімен мәтіннің жоспарын (өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш) анықтап, мазмұнын айту; 4.4.2.3 өз бетімен өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш жаттау; 4.4.2.4 мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазу; 4.4.2.5 мәтінді өткен ережелерді сақтап, көшіру. Тыныс белгілерін қою
4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	2.4.3.1 жазу техникасын жетілдіру. бас және кіші әріптерді жазу; 2.4.3.2 сөйздерді буынға бөліп жазу; 2.4.3.3 сөйлемдерді талдау; талдау үлгісін сызу, жазу; 2.4.3.4 бөлек-бөлек берілген үш-төрт сөзден сөйлем құрап, жаздыру	3.4.3.1 мұғалімнің басшылығымен, ұжыммен сурет бойынша шағын әңгіме құрау, жазу; 3.4.3.2 дыбыстық құрамын сақтап жазу; 3.4.3.3 оқулықтағы жазба жұмыстарын орындай білу; 3.4.3.4 ауызша құрастырылған сөйлемдерді сызба үлгісі бойынша дәптерге көшіріп жазу	4.4.3.1 ілеспелі сурет бойынша (көмекпен) шығын шығарма жазу; 4.4.3.2 басталған әңгімені аяқтау; 4.4.3.3 сөздік диктант жазу; 4.4.3.4 сөйлемді аяқтап жазып үйрену
4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	2.4.4.1 сыпайы түрде сәлемдесу, қоштасу; 2.4.4.2 сұрақты, нұсқауды тыңдай білу	3.4.4.1 мектепте, сыныпта, асханада өзін ұстау ережелерін білу, орындау; 3.4.4.2 үлкендермен сөйлесу мәдениетін білу	4.4.4.1 әртүрлі жағдайларда өздерін дұрыс ұстап, сыпайы қатынас жасау дағдысын меңгеру

5) "Тіл нормаларын қолдану" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3- сынып	4-сынып
5.1 Орфографиялық нормалар	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу; 2.5.1.2 кісі, жер, су аттарын жазылу ережелерін сақтап жазу; 2.5.1.3 тасымалдау емлесін сақтап жазу	3.5.1.1 қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу; 3.5.1.2 бас әріп, буын, тасымалға қатысты ережелерді есте сақтау, қолдану; 3.5.1.3 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс жазу	4.5.1.1 жалқы есімдер түбірлес сөздерге қатысты ережелерді сақтау; 4.5.1.2 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді қатесіз дұрыс жазу
5.2 Орфоэпиялық нормалар	2.5.2.1 жуан, жіңішке дауыстыларды нормаға сай айту, ажырату; 2.5.2.2 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту	3.5.2.1 қазақ тіліне тән дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, ажырату; 3.5.2.2 әріп пен дыбыстарды ажыратабілу, төл дыбыстарды дұрыс айту	4.5.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, жазу
5.3 Пунктуациялық нормалар	2.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату; 2.5.3.2 тыныс белгілерін қоя білу (мұғалімнің көмегімен), қолдану	3.5.3.1 өзбетімен сөйлем қарастыру; 3.5.3.2 тыныс белгілерін қою; 3.5.3.3 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	4.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ, леп белгісі) қолдану
5.4 Каллиграфиялық нормалар	2.5.4.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап жазу; 2.5.4.2 бас әріп пен кіші әріптерді талаптарға сәйкес бір-бірімен байланыстырып анық, айқын жазу; 2.5.4.3 әріпі жетіспейтін сөздерді жазу; 2.5.4.4 белгілі бір әріп бойынша сөздер жазу; 2.5.4.5 көру, есту және түсіндірме диктант жазу	3.5.4.1 кең жолды дәптерге бас әріп пен кіші әріптердің мөлшерін сақтап үзбей біркелкі жазу; 3.5.4.2 жазу қарқынын жеделдету; 3.5.4.3 қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 3.5.4.4 20-25 сөзден құралған мәтінді жат жазу	4.5.4.1 әріптерді үзбей, біркелкі, таза жазуын жетілдіру: 4.5.4.2 қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 3.5.4.3 25-30 сөзден құралған мәтінді жат жазу

33. Осы Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

34. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

35. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 2 - сынып:

1 – кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	2.1.1.1 қазақ тіліндегі айтылуы ұқсас дыбыстарды дұрыс айту, олардың дыбысталу ерекшеліктерін түсіну
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	2.1.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстар, олардың әріптік таңбалары
	2. Сөз	2.1 Заттың атын білдіретін сөздер	2.2.1.1 заттың атын білетін сөздерді түсіну
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	2.3.1.1 көптік жалғаулардың мағынасын түсіну; 2.3.1.2 үлгі бойынша көптік жалғауларды қолданып сөзді өзгерту
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	2.4.1.1 сұрақты аяғына дейін тыңдау. Сұрақты түсіну
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	2.4.3.1 жазу техникасын жетілдіру. бас және кіші әріптерді жазу; 2.4.3.2 сөздерді буынға бөліп жазу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	2.5.2.1 жуан, жіңішке дауыстыларды нормаға сай айту, ажырату
		5.3 Пунктуациялық нормалар	2.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	2.5.4.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап жазу
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	2.1.1.2 қазақ тіліндегі айтылуы ұқсас дыбыстарды буында ажырату; 2.1.1.3 қазақ тіліндегі айтылуы ұқсас дыбыстарды сөзде ажырату
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	2.1.2.2 акустикалық жағынан ұқсас әріптерді ажырату (жазба әріптер); 2.1.2.3 оптикалық жағынан ұқсас әріптерді ажырату (жазба әріптер); 2.1.2.4 кинетикалық жағынан ұқсас әріптерді ажырату (жазба әріптер)
	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	2.2.1.1 заттың атын білетін сөздерді түсіну; 2.2.1.2 кім? Не? деген сұраққа дұрыс жауап беру. Жазу.
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	2.3.1.3 сұраққа жауап беру, жазу; 2.3.1.4 септік жалғаулардың мағынасын түсіну, тәжрибелік түрде меңгеру
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	2.4.1.2 сұраққа толық жауап беру; 2.4.1.3 қарапайым сұрақ қоя білу (ойнайсың ба? барасың ба?)
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	2.4.2.1 екі-үш сөзден құралған шағын сөйлемдерді жүйелі түрде айта білу (сурет мазмұны бойынша)
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	2.4.3.1 жазу техникасын жетілдіру. бас және кіші әріптерді жазу; 2.4.3.2 сөздерді буынға бөліп жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	2.4.4.1 сыпайы түрде сәлемдесу, қоштасу; 2.4.4.2 сұрақты, нұсқауды тыңдай білу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	2.5.1.2 кісі, жер, су аттарын жазылу ережелерін сақтап жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	2.5.2.1 жуан, жіңішке дауыстыларды нормаға сай айту, ажырату; 2.5.2.2 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту
		5.3 Пунктуациялық нормалар	2.5.3.2 тыныс белгілерін қоя білу (мұғалімнің көмегімен), қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	2.5.4.2 бас әріп пен кіші әріптерді талаптарға сәйкес бір-бірімен байланыстырып анық, айқын жазу
3-тоқсан
Саяхат	1. Дыбыс және әріп	1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	2.1.3.1 жуан, жіңішке дауысты дыбыстарды дұрыс айту, ажырату, олардың дыбысталу ерекшеліктерін түсіну
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	2.1.4.1 буын ұғымымен танысу, түсіну; 2.1.4.2 буын құруды тәжірибе жүзінде меңгеру; 2.1.4.3 әртүрлі буындарды талдау; 2.1.4.4 буын саны әртүрлі сөздерді буынға бөлу. Талдау үлгісін сызу
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	2.1.5.1 әріптерді тану, әліпбиден әріптерді табу; 2.1.5.2 әліпбиде әріптердің орналасу ретін білу
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтамасы	2.1.6.1 дауыссыз дыбыстарды дұрыс айту, ажырату; 2.1.6.2 қатаң және ұяң дауыссыздар. Олардың айырмашылығы
	2. Сөз	2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	2.2.2.1 әрекетті білдіретін сөздерді түсіну, қолдану; 2.2.2.2 не істейді? не істеді? деген сұраққа жауап беру
		2.3 Санды білдіретін сөздер	2.3.3.1 қанша? Неше? Нешінші? деген сұраққа жауап беру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	2.2.4.1 заттың сынын білдіретін сөздердің мағынасын түсіну; 2.2.4.2 қандай? қай? деген сұрақтарға жауап беру
	3. Сөйлем	3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	2.3.2.1 үлгі бойынша кішірейтіп айтылатын жалғауларды қолданып сөз жасам дағдыларын меңгеру, түсіну (кітап-кітапша)
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	2.3.3.1 сөйлем құрылымымен танысу, меңгеру; 2.3.3.2 жай сөйлемдерді құрастыру, мағынасын түсіну, жазу
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	2.3.4.1 іс-әрекет, сурет сұрақ бойынша жай, жайылма сөйлемдер құрастыру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4. Байланыстырып сөйлеу	4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	2.4.2.2 екі-үш сөзден құралған шағын сөйлемдерді жүйелі түрде айта білу (белгілі тақырып бойынша); 2.4.2.3 екі-үш суреттен құралған серияға ат қою. шағын (2-3 сөйлемдік) мәтін құрастыру
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	2.4.3.3 сөйлемдерді талдау. Талдау үлгісін сызу, жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	2.4.4.1 сыпайы түрде сәлемдесу, қоштасу; 2.4.4.2 сұрақты, нұсқауды тыңдай білу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	2.5.1.3 тасымалдау емлесін сақтап жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	2.5.2.2 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту
		5.3 Пунктуациялық нормалар	2.5.3.2 тыныс белгілерін қоя білу (мұғалімнің көмегімен), қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	2.5.4.2 бас әріп пен кіші әріптерді талаптарға сәйкес бір-бірімен байланыстырып анық, айқын жазу; 2.5.4.3 Әріпі жетіспейтін сөздерді жазу; 2.5.4.4 Белгілі бір әріп бойынша сөздер жазу
4-тоқсан
Тағам және сусын	1. Дыбыс және әріп	1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	2.1.3.2 сөздегі жуан, жіңішке дауыстыларды табу
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	2.1.4.5 тасымал жасауды тәжірибе жүзінде көрсетіп түсіндіру; 2.1.4.6 сөздердің дыбыстық, буындық құрамын талдау
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	2.1.5.1 әріптерді тану, әліпбиден әріптерді табу; 2.1.5.2 әліпбиде әріптердің орналасу ретін білу
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	2.1.6.1 дауыссыз дыбыстарды дұрыс айту, ажырату; 2.1.6.2 қатаң және ұяң дауыссыздарды, олардың айырмашылығын білу
	2. Сөз	2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	2.2.2.3 есімдіктің жағына, шағына қатысты сөздердің мағынасын түсіну
		2.3 Санды білдіретін сөздер	2.3.3.2 қанша? нешеу? деген сұраққа жауап беретін сөздер ойлау
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	2.2.4.3 түр-түсті, көлемді білдіретін сөздерді белсенді қолдану
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	2.2.5.1 үлгі бойынша практикалық түрде түбірлес сөздермен танысу, мағынасын түсіну (оқу-білім алушы-оқытушы); 2.2.5.2 қарама-қарсы мағыналы сөздердің мағынасын түсіну, қолдану
Дені саудың – жаны сау	3. Сөйлем	3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	2.3.2.1 үлгі бойынша кішірейтіп айтылатын жалғауларды қолданып сөз жасам дағдыларын меңгеру, түсіну (кітап-кітапша)
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	2.3.3.3 сөйлемдегі сөздердің ретін, санын анықтап білу; 2.3.3.4 жайылма сөйлемдерді құрастыру, мағынасын түсіну, жазу
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	2.3.4.2 сөйлемдерді талдау, сызбасын сызу, талдау негізінде жазу
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	2.4.2.4 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы мәтіндерді ажырата білу (ертегі, жұмбақ, өлең), мазмұнын түсіну; 2.4.2.5 мәтіндегі кейіпкерлердің іс- әрекетін айту; 2.4.2.6 мұғалімнің көмегімен үлгі бойынша қарапайым сипаттмама әңгіме құрастыру (Алма қызыл, домалақ, дәмді, тәтті. Бақта өседі.)
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	2.4.3.3 сөйлемдерді талдау. Талдау үлгісін сызу, жазу; 2.4.3.4 бөлек-бөлек берілген үш-төрт сөзден сөйлем құрап, жаздыру
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	2.4.4.1 сыпайы түрде сәлемдесу, қоштасу; 2.4.4.2 сұрақты, нұсқауды тыңдай білу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу; 2.5.1.2 кісі, жер, су аттарын жазылу ережелерін сақтап жазу 2.5.1.3 тасымалдау емлесін сақтап жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	2.5.2.1 жуан, жіңішке дауыстыларды нормаға сай айту, ажырату; 2.5.2.2 мұғалімнің көмегімен қазақ тіліне тән дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту
		5.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату; 2.5.3.2 тыныс белгілерін қоя білу (мұғалімнің көмегімен), қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	2.5.4.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап жазу; 2.5.4.2 бас әріп пен кіші әріптерді талаптарға сәйкес бір-бірімен байланыстырып анық, айқын жазу; 2.5.4.5 көру, есту және түсіндірме диктант жазу

2) 3-сынып:

2 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	3.1.1.1 дыбыстардың мағына ажыратушы функциясын практикалық түрде меңгеру
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	3.1.2.1 ұқсас әріптерді сөзде, сөйлемде дұрыс қолдану, есте сақтау (бас әріп, кіші әріп)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	3.1.3.1 үндестік заңына сәйкес жуан, жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздерді дұрыс айту, ажырату
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	3.1.4.1 буынды құрудағы дауыстылардың функциясын түсіну; 3.1.4.2 буындардың құрамы әртүрлі сөздерді буынға бөлу, санын, кезектілігін анықтау. Буын ережелерін түсіну
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	3.1.5.1 қазақ тілінде әріптердің орналасу тәртібін білу
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	3.1.6.1 қатаң, ұяң дыбыстарды атау, ажырату
	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	3.2.1.1 жанды, жансыз заттарға сұрақ қою (кім? кімдер? нелер?) сұрақтарына жауап беру
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	3.2.2.1 әрекетті білдіретін сөздерге сұрақ қою
		2.3 Санды білдіретін сөздер	3.2.3.1 заттың санын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	3.2.4.1 заттың сынын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	3.2.5.1 мағынасы жақын келетін сөздерді түсіну
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	3.3.1.1 көптік, септік жалғауларды сөйлеу барысында дұрыс қолдану
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	3.3.2.1 ша-ше, шық-шік, жан, тай сияқты кішірейтіп, еркелетіп айтылатын жұрнақтарды қолданып сөз өзгерту
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	3.3.3.1 сөйлем құрылымым қайталау; 3.3.3.2 сөйлемді аяқтау. тыныс белгілерін дұрыс қолдану
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	3.3.4.1 сөйлемді сұрақ арқылы кеңейту (Бала отыр. Бала партада отыр. Бала партада дұрыс отыр.)
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	3.4.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты мұғалімге, сыныптастарына сұрақ қоя білу
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	3.4.2.1 мәтіннің мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен қарапайым және нақты сұрақ қою, сұраққа жауап беру
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	3.4.3.1 мұғалімнің басшылығымен, ұжыммен сурет бойынша шағын әңгіме құрау, жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	3.4.4.1 мектепте, сыныпта, асханада өзін ұстау ережелерін білу, орындау
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	3.5.1.1 қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	3.5.2.1 қазақ тіліне тән дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, ажырату
		5.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.5.3.1 өзбетімен сөйлем қарастыру
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	3.5.4.1 кең жолды дәптерге бас әріп пен кіші әріптердің мөлшерін сақтап үзбей біркелкі жазу
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	3.1.1.1 дыбыстардың мағына ажыратушы функциясын практикалық түрде меңгеру
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	3.1.2.2 бас әріптері құсас әріптерді ажырата білу (п-т, ш-т, л-м)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	3.1.3.2 сөздерді мәтіннен табу
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	3.1.4.3 тасымалдау жолдары. Тасымалданбайтын екі буынды сөздер туралы білу
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	3.1.5.2 сөздерді, білім алушылардың тізімін әліпби ретімен орналастыру
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	3.1.6.2 мәтіннен қажет сөздерді табу, жазу
Бізді қоршаған әлем	2. Сөз	2.1 Заттың атауы білдіретін сөздер	3.2.1.2 кімді? нені? кімге? неге? деген сұрақтарды қоя білу және жауап беру
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	3.2.2.2 үлгі бойыншасөздерді өзгерту, қимыл сөздер құрау
		2.3 Санды білдіретін сөздер	3.2.3.1 заттың санын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу; 3.2.3.2 заттың санын білдіретін сөздерді мәтіннен дұрыс табу, жазу
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	3.2.4.1 заттың сынын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу; 3.2.4.2 мәтіндегі сынды білдіретін сөздерді табу, жазу, мағынасын түсіну, салыстыру
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	3.2.5.1 мағынасы жақын келетін сөздерді түсіну; 3.2.5.2 мағынасы қарама қайшы келетін сөздерді түсіну
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	3.3.1.1 көптік, септік жалғауларды сөйлеу барысында дұрыс қолдану; 3.3.1.2 дұрыс сұрақ қоя білу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	3.3.2.2 есімдіктің жағына, шағына қарай етістікті өзгерту,білуге, түсінуге, қолдана білуге үйрету
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	3.3.3.2 сөйлемді аяқтау. тыныс белгілерін дұрыс қолдану; 3.3.3.3 сөйлемді талдау
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	3.3.4.2 кімнің? ненің? кімді? нені? кімге? неге? кімде? неде? дегенсұрақтар арқылы сөйлем құрастыру
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	3.4.1.2 әңгімелесу тәсілі арқылы қысқа мәтін құрастыру
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	3.4.2.1 мәтіннің мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен қарапайым және нақты сұрақ қою, сұраққа жауап беру
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	3.4.3.1 мұғалімнің басшылығымен, ұжыммен сурет бойынша шағын әңгіме құрау, жазу; 3.4.3.2 дыбыстық құрамын сақтап жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	3.4.4.1 мектепте, сыныпта, асханада өзін ұстау ережелерін білу, орындау; 3.4.4.2 үлкендермен сөйлесу мәдениетін білу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	3.5.1.1 қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу; 3.5.1.2 бас әріп, буын, тасымалға қатысты ережелерді есте сақтау, қолдану
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	3.5.2.1 қазақ тіліне тән дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, ажырату
		5.3 Пунктуациялық нормалар	3.5.3.1 өзбетімен сөйлем қарастыру 3.5.3.2 тыныс белгілерін қою
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	3.5.4.1 кең жолды дәптерге бас әріп пен кіші әріптердің мөлшерін сақтап үзбей біркелкі жазу; 3.5.4.2 жазу қарқынын жеделдету
3-тоқсан
Саяхат	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	3.1.1.1 дыбыстардың мағына ажыратушы функциясын практикалық түрде меңгеру
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	3.1.2.1 ұқсас әріптерді сөзде, сөйлемде дұрыс қолдану, есте сақтау (бас әріп, кіші әріп); 3.1.2.2 бас әріптері құсас әріптерді ажырата білу (п-т, ш-т, л-м)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	3.1.3.1 үндестік заңына сәйкес жуан, жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздерді дұрыс айту, ажырату; 3.1.3.2 сөздерді мәтіннен табу
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	3.1.4.4 буындардың құрамы әртүрлі сөздерді буынға бөлу, санын, кезектілігін анықтау. Буын ережелерін қолдану
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	3.1.5.3 тақырыпқа қатысты жаттығулармен тапсырмаларды орындау
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	3.1.6.3 үнді дауыссыз дыбыстармен танысу, ажырата білу
	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	3.2.1.3 кімнің? ненің? деген сұрақтарды қоя білу және жауап беру; 3.2.1.4 сөздердің дыбыстық құрамын сақтап жазу
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	3.2.2.2 үлгі бойыншасөздерді өзгерту, қимыл сөздер құрау; 3.2.2.3 сөздерді жағына қарай өзгертіп, қолдану
		2.3 Санды білдіретін сөздер	3.2.3.2 заттың санын білдіретін сөздерді мәтіннен дұрыс табу, жазу; 3.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	3.2.4.2 мәтіндегі сынды білдіретін сөздерді табу, жазу, мағынасын түсіну, салыстыру; 3.2.4.3 адамның қасиетін сипаттайтын сөздерді түсіну, қолдану
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	3.2.5.3 мәтіннен мағынасы жақын, қарама қайшы келетін сөздерді тауып мағынасын түсіндіру, жазу
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	3.3.1.2 дұрыс сұрақ қоя білу; 3.3.1.3 қарапайым ережелерді сақтап оқу, жазу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	3.3.2.2 есімдіктің жағына, шағына қарай етістікті өзгерту,білуге, түсінуге, қолдана білуге үйрету
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	3.3.3.2 сөйлемді аяқтау. тыныс белгілерін дұрыс қолдану; 3.3.3.3 сөйлемді талдау; 3.3.3.4 сөйлемді сызба бойынша жазу
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	3.3.4.2 кімнің? ненің? кімді? нені? кімге? неге? кімде? неде? дегенсұрақтар арқылы сөйлем құрастыру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	3.4.1.2 әңгімелесу тәсілі арқылы қысқа мәтін құрастыру; 3.4.1.3 белгілі тақырып бойынша жұппен жұмыс тәсілі арқылы бір-біріне сұрақ қойып, жауап беру
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	3.4.2.1 мәтіннің мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен қарапайым және нақты сұрақ қою, сұраққа жауап беру; 3.4.2.2 әр түрлі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, түсінігін сұрақ бойынша қысқаша айту, жазу (мұғалімнің көмегімен)
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	3.4.3.2 дыбыстық құрамын сақтап жазу; 3.4.3.3 оқулықтағы жазба жұмыстарын орындай білу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	3.4.4.1 мектепте, сыныпта, асханада өзін ұстау ережелерін білу, орындау; 3.4.4.2 үлкендермен сөйлесу мәдениетін білу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	3.5.1.2 бас әріп, буын, тасымалға қатысты ережелерді есте сақтау, қолдану; 3.5.1.3 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	3.5.2.2 әріп пен дыбыстарды ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту
		5.3 Пунктуациялық нормалар	3.5.3.3 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	3.5.4.1 кең жолды дәптерге бас әріп пен кіші әріптердің мөлшерін сақтап үзбей біркелкі жазу; 3.5.4.2 жазу қарқынын жеделдету; 3.5.4.3 Қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 3.5.4.4 20-25 сөзден құралған мәтінді жат жазу.
4 тоқсан
Тағам және сусын	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	3.1.1.1 дыбыстардың мағына ажыратушы функциясын практикалық түрде меңгеру
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	3.1.2.1 ұқсас әріптерді сөзде, сөйлемде дұрыс қолдану, есте сақтау (бас әріп, кіші әріп); 3.1.2.2 бас әріптері құсас әріптерді ажырата білу (п-т, ш-т, л-м)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	3.1.3.1 үндестік заңына сәйкес жуан, жіңішке дауысты дыбыстары бар сөздерді дұрыс айту, ажырату; 3.1.3.2 сөздерді мәтіннен табу
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	3.1.4.4 буындардың құрамы әртүрлі сөздерді буынға бөлу, санын, кезектілігін анықтау. Буын ережелерін қолдану; 3.1.4.5 қазақ тілінде сөздерге қосымшалардың бірыңғай жуан, не бірыңғай жіңішке түрде жалғануын түсіну
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	3.1.5.1 қазақ тілінде әріптердің орналасу тәртібін білу; 3.1.5.2 сөздерді, білім алушылардың тізімін әліпби ретімен орналастыру; 3.1.5.3 тақырыпқа қатысты жаттығулармен тапсырмаларды орындау
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	3.1.6.1 қатаң, ұяң дыбыстарды атау, ажырату; 3.1.6.2 мәтіннен қажет сөздерді табу, жазу; 3.1.6.3 үнді дауыссыз дыбыстармен танысу, ажырата білу
	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	3.2.1.4 сөздердің дыбыстық құрамын сақтап жазу; 3.2.1.5 жеке және бірнеше затты білдіретін сөздерді атау (доп-доптар, гүл-гүлдер)
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	3.2.2.3 сөздерді жағына қарай өзгертіп, қолдану; 3.2.2.4 заттың қимылдарын білдіретін сөздерді қатыстырып сөйлем құрау
		2.3 Санды санын білдіретін сөздер	3.2.3.1 заттың санын білдіретін сөздерге сұрақ қоя білу; 3.2.3.2 заттың санын білдіретін сөздерді мәтіннен дұрыс табу, жазу; 3.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	3.2.4.3 адамның қасиетін сипаттайтын сөздерді түсіну, қолдану; 3.2.4.4 аталған заттың бірнеше белгісін (сапасын) тауып айту және бірнеше белгіні (сапаны) білдіретін сөздерге қарап заттың атын таба білу
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	3.2.5.3 мәтіннен мағынасы жақын, қарама қайшы келетін сөздерді тауып мағынасын түсіндіру, жазу; 3.2.5.4 сөздермен сөйлем құрау, жазу
Дені саудың – жаны сау	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	3.3.1.1 көптік, септік жалғауларды сөйлеу барысында дұрыс қолдану; 3.3.1.2 дұрыс сұрақ қоя білу; 3.3.1.3 қарапайым ережелерді сақтап оқу, жазу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	3.3.2.1 ша-ше, шық-шік, жан, тай сияқты кішірейтіп, еркелетіп айтылатын жұрнақтарды қолданып сөз өзгерту; 3.3.2.2 есімдіктің жағына, шағына қарай етістікті өзгерту,білуге, түсінуге, қолдана білуге үйрету
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	3.3.3.1 сөйлем құрылымым қайталау; 3.3.3.2 сөйлемді аяқтау. тыныс белгілерін дұрыс қолдану; 3.3.3.3 сөйлемді талдау; 3.3.3.4 сөйлемді сызба бойынша жазу; 3.3.3.5 сөйлемді мәтіннен ажырату
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	3.3.4.2 кімнің? ненің? кімді? нені? кімге? неге? кімде? неде? дегенсұрақтар арқылы сөйлем құрастыру; 3.3.4.3 сурет, ретсіз берілген сөздер арқылы сөйлем құрау; сөйлемнің сызбасын сызу
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	3.4.1.3 белгілі тақырып бойынша жұппен жұмыс тәсілі арқылы бір-біріне сұрақ қойып, жауап беру; 3.4.1.4 бөгде адаммен қарым-қатынасқа түсе білу
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	3.4.2.2 әр түрлі стильдегі мәтіндердің мазмұнын, түсінігін сұрақ бойынша қысқаша айту, жазу (мұғалімнің көмегімен); 3.4.2.3 кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау (неге ұнайды? неге ұнамайды?)
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	3.4.3.3 оқулықтағы жазба жұмыстарын орындай білу; 3.4.3.4 ауызша құрастырылған сөйлемдерді сызба үлгісі бойынша дәптерге көшіріп жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	3.4.4.1 мектепте, сыныпта, асханада өзін ұстау ережелерін білу, орындау; 3.4.4.2 үлкендермен сөйлесу мәдениетін білу
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	3.5.1.1 қазақ тіліне тән әріптері кездесетін сөздерді дұрыс жазу; 3.5.1.2 бас әріп, буын, тасымалға қатысты ережелерді есте сақтау, қолдану; 3.5.1.3 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	3.5.2.1 қазақ тіліне тән дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, ажырату; 3.5.2.2 әріп пен дыбыстарды ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту
		5.3 Пунктуациялық нормалар	3.5.3.1 өзбетімен сөйлем қарастыру; 3.5.3.2 тыныс белгілерін қою; 3.5.3.3 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	3.5.4.1 кең жолды дәптерге бас әріп пен кіші әріптердің мөлшерін сақтап үзбей біркелкі жазу; 3.5.4.2 жазу қарқынын жеделдету; 3.5.4.3 Қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 3.5.4.4 20-25 сөзден құралған мәтінді жат жазу.

3) 4-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілінде буын және дыбыс үндеcтігін сақтап сөйлеу
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	4.1.2.1 әртүрлі жазбаша жұмыс түрлерінде дыбысты, әріпті сәйкес дұрыс қолдану (жазба, баспа әріптер)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	4.1.3.1 жуан (а, о, ы, ұ), жіңішке (ә,ө,і,ү) дауыстылар айтылуы мен естілуін ұғыну, сөзде дұрыс жазу. Сөзге дыбыстық талдау жасау
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	4.1.4.1 буын, тасымал ережелерін тәжірибе жүзінде меңгеру
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	4.1.5.1 қазақ тіліндегі әріптердің орналасу тәртібін білу; 4.1.5.2 алфавит анықтамасымен танысу, жаттау
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	4.1.6.1 қатаң, ұяң, үнді дауыссыздарды әртүрлі жаттығуларда, тапсырмаларда орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс қолдану
	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	4.2.1.1 затты жеке және оның бөліктерін атай білу (үстел-беті, аяғы, тартпасы)
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	4.2.2.1 қимыл сөздермен сөйлем құрау, жазу, қимыл сөздерді сөйлеу барысында дұрыс қолдану
		2.3 Санды білдіретін сөздер	4.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	4.2.4.1 мәтіннен әртүрлі мағыналы сипат сөздерді табу, жазу
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	4.2.5.1 түбірлес сөздерді түсіну; түбірлес сөздердің анықтамасын білу
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	4.3.1.1 көптік, септік жалғауларды ауызша, жазбаша тілде қолдана білу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	4.3.2.1 зат есім, сын есімдерді етістіктерге өзгерту, мағынасын түсіну, сөйлеуде қолдану (оқу-оқыды, сары-сарғайды)
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	4.3.3.1 сөйлем түрлерімен танысу (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	4.3.4.1 сөйлемді аяқтап, жазуды үйрену
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	4.4.1.1 іс-әрекет бойынша сұрақтар қоя білу
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жоспарын (өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш) анықтап, мазмұнын айту
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	4.4.3.1 ілеспелі сурет бойынша (көмекпен) шығын шығарма жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	4.4.4.1 әртүрлі жағдайларда өздерін дұрыс ұстап, сыпайы қатынас жасау дағдысын меңгеру
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	4.5.1.1 жалқы есімдер түбірлес сөздерге қатысты ережелерді сақтау
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	4.5.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, жазу
		5.3 Пунктуациялық нормалар	4.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ, леп белгісі) қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	4.5.4.1 әріптерді үзбей, біркелкі, таза жазуын жетілдіру
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілінде буын және дыбыс үндеcтігін сақтап сөйлеу
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	4.1.2.1 әртүрлі жазбаша жұмыс түрлерінде дыбысты, әріпті сәйкес дұрыс қолдану (жазба, баспа әріптер)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	4.1.3.1 жуан (а, о, ы, ұ), жіңішке (ә,ө,і,ү) дауыстылар айтылуы мен естілуін ұғыну, сөзде дұрыс жазу; сөзге дыбыстық талдау жасау; 4.1.3.2 жұп (а-ә, о-ө, ы-і, ұ-ү) дауыстыларды ажырата білу; осы дыбыстар кездесетін сөздерге дыбыстық талдау жасай білу
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	4.1.4.1 буын, тасымал ережелерін тәжірибе жүзінде меңгеру; 4.1.4.2 сөздің дыбыстық, буындық құрамын талдау негізінде дұрыс жазу
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	4.1.5.1 қазақ тіліндегі әріптердің орналасу тәртібін білу; 4.1.5.2 алфавит анықтамасымен танысу, жаттау
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	4.1.6.2 "Я, Ю" әріптердің емлесі; 4.1.6.3 жіңішкелік белгісі (ь) мен айыру белгісі (ъ)
Бізді қоршаған әлем	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	4.2.1.2 затты жеке және топтап айта білу (алма, өрік, алмұрт - жемістер)
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	4.2.2.1 қимыл сөздермен сөйлем құрау, жазу, қимыл сөздерді сөйлеу барысында дұрыс қолдану
		2.3 Санды білдіретін сөздер	4.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	4.2.4.1 мәтіннен әртүрлі мағыналы сипат сөздерді табу, жазу; 4.2.4.2 заттарды үлгі бойынша өздігінен сипттап әңгімелеу
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	4.2.5.1 түбірлес сөздерді түсіну; түбірлес сөздердің анықтамасын білу; 4.2.5.2 түбірлес сөздерді табу, сөздің түбірін анықтау
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	4.3.1.1 көптік, септік жалғауларды ауызша, жазбаша тілде қолдана білу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	4.3.2.1 зат есім, сын есімдерді етістіктерге өзгерту, мағынасын түсіну, сөйлеуде қолдану (оқу-оқыды, сары-сарғайды)
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	4.3.3.2 мәтіннен сөйлем түрлерін табу, түсіну; 4.3.3.3 сөйлемдерді салыстыру
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	4.3.4.2 сөйлемді өзгертіп айту, жазу (хабарлы сөйлемнен сұраулы сөйлем құру)
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	4.4.1.2 сурет бойынша сұрақтар қоя білу
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	4.4.2.2 өз бетімен мәтіннің жоспарын (өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш) анықтап, мазмұнын айту
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	4.4.3.1 ілеспелі сурет бойынша (көмекпен) шығын шығарма жазу; 4.4.3.2 басталған әңгімені аяқтау
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	4.4.4.1 әртүрлі жағдайларда өздерін дұрыс ұстап, сыпайы қатынас жасау дағдысын меңгеру
	5. 5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	4.5.1.2 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді қатесіз дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	4.5.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, жазу
		5.3 Пунктуациялық нормалар	4.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ, леп белгісі) қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	4.5.4.1 әріптерді үзбей, біркелкі, таза жазуын жетілдіру; 4.5.4.2 Қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 4.5.4.3 25-30 сөзден құралған мәтінді жат жазу
3-тоқсан
Саяхат	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілде дыбыстарды дұрыс айту	4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілінде буын және дыбыс үндеcтігін сақтап сөйлеу
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысты бекіту	4.1.2.1 әртүрлі жазбаша жұмыс түрлерінде дыбысты, әріпті сәйкес дұрыс қолдану (жазба, баспа әріптер)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішке бөлінуін түсіну	4.1.3.3 әртүрлі жұмыс түрлерінде жуан, жіңішке дыбыстыларды дұрыс өзбетімен қолдану
		1.4 Дауыстылардың буын құру функциясын түсіну	4.1.4.3 екпін, екпін түспейтін буындар; 4.1.4.4 екпіннің мағына ажыратушылық қызметі
		4.1.5.3 алфавит ретін бекітуге арналған әртүрлі тапсырмаларды өздігінен орындау	4.1.5.3 алфавит ретін бекітуге арналған әртүрлі тапсырмаларды өздігінен орындау
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың бөлінуі	4.1.6.3 "И, Й" әріптердің жазылуы. Осы әріптер кездесетін сөздерге буындық және дыбыстық талдау жасау
	2. Сөз	2.1 Заттың атын білдіретін сөздер	4.2.1.3 жалқы есімдер; жалқы есімдер туралы түсінікті кеңейту (өзен, теңіз, тау атаулары); жалқы есім сөздерін ережелерге сай сақтап жазу
		2.2 әрекетті білдіретін сөздер	4.2.2.2 қимыл сөздерді жағына, шағына қарай өзгертіп, қолдану
		2.3 Заттың санын білдіретін сөздер	4.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	4.2.4.3 баяндау барысында интонация элементтерін, вербальдық емес тілдік құралдарды қолдану
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	4.2.5.2 түбірлес сөздерді табу, сөздің түбірін анықтау
	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	4.3.1.1 көптік, септік жалғауларды ауызша, жазбаша тілде қолдана білу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	4.3.2.1 зат есім, сын есімдерді етістіктерге өзгерту, мағынасын түсіну, сөйлеуде қолдану (оқу-оқыды, сары-сарғайды)
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	4.3.3.4 сөйлемдердің түріне байланысты интонацияны, дауыс күшін қолданып айту
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	4.3.4.3 сөйлемнің тұрлаулы мүшелерімен танысу: бастауыш, баяндауыш (атап қана өту); 4.3.4.4 үлгі бойынша, әртүрлі сөйлем түрлерін құрастыру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	4.4.1.3 мәтін бойынша сұрақтар қоя білу
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	4.4.2.3 өз бетімен өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш жаттау; 4.4.2.4 мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазу
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	4.4.3.2 басталған әңгімені аяқтау; 4.4.3.3 сөздік диктант жазу
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	4.4.4.1 әртүрлі жағдайларда өздерін дұрыс ұстап, сыпайы қатынас жасау дағдысын меңгеру
	5. Тілдік нормалардың қолданылуы	5.1 Орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 жалқы есімдер түбірлес сөздерге қатысты ережелерді сақтау; 4.5.1.2 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді қатесіз дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, жазу
		5.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ, леп белгісі) қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.5.4.1 әріптерді үзбей, біркелкі, таза жазуын жетілдіру; 4.5.4.2 қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 4.5.4.3 25-30 сөзден құралған мәтінді жат жазу.
4-тоқсан
Тағам және сусын	1. Дыбыс және әріп	1.1 Қазақ тілі дыбыстарын дұрыс айту	4.1.1.1 ауызекі сөйлеу тілінде буын және дыбыс үндеcтігін сақтап сөйлеу
		1.2 Дыбыс және әріп арасындағы байланысы	4.1.2.1 әртүрлі жазбаша жұмыс түрлерінде дыбысты, әріпті сәйкес дұрыс қолдану (жазба, баспа әріптер)
		1.3 Дауысты дыбыстардың жуан, жіңішкелігі	4.1.3.1 жуан (а, о, ы, ұ), жіңішке (ә,ө,і,ү) дауыстылар айтылуы мен естілуін ұғыну, сөзде дұрыс жазу; сөзге дыбыстық талдау жасау; 4.1.3.2 жұп (а-ә, о-ө, ы-і, ұ-ү) дауыстыларды ажырата білу; осы дыбыстар кездесетін сөздерге дыбыстық талдау жасай білу; 4.1.3.3 әртүрлі жұмыс түрлерінде жуан, жіңішке дыбыстыларды дұрыс өзбетімен қолдану
		1.4 Дыбыстардың буын құру функциясы	4.1.4.1 буын, тасымал ережелерін тәжірибе жүзінде меңгеру; 4.1.4.2 сөздің дыбыстық, буындық құрамын талдау негізінде дұрыс жазу; 4.1.4.3 екпін, екпін түспейтін буындар; 4.1.4.4 екпіннің мағына ажыратушылық қызметі; 4.1.4.5 бір буыннан, көп буыннан туратын сөздерді тасымалдау
		1.5 Қазақ тілі әліпбиі	4.1.5.1 қазақ тіліндегі әріптердің орналасу тәртібін білу; 4.1.5.2 алфавит анықтамасымен танысу, жаттау; 4.1.5.3 алфавит ретін бекітуге арналған әртүрлі тапсырмаларды өздігінен орындау
		1.6 Дауыссыз дыбыстардың топтпмасы	4.1.6.4 "В, Ф" дыбысы мен әріптері; айтылуы мен жазылуында ажырату; сөздерге дыбыстық-буындық талдау жасау
	2. Сөз	2.1 Заттың атауын білдіретін сөздер	4.2.1.1 затты жеке және оның бөліктерін атай білу (үстел-беті, аяғы, тартпасы); 4.2.1.2 затты жеке және топтап айта білу (алма, өрік, алмұрт - жемістер); 4.2.1.3 жалқы есімдер. Жалқы есімдер туралы түсінікті кеңейту (өзен, теңіз, тау атаулары). Жалқы есім сөздерін ережелерге сай сақтап жазу.
		2.2 Әрекетті білдіретін сөздер	4.2.2.1 қимыл сөздермен сөйлем құрау, жазу, қимыл сөздерді сөйлеу барысында дұрыс қолдану; 4.2.2.2 қимыл сөздерді жағына, шағына қарай өзгертіп, қолдану
		2.3 Санды білдіретін сөздер	4.2.3.3 заттың санын білдіретін сөздерді заттың атын білдіретін сөздермен тіркестіру
		2.4 Заттың сынын білдіретін сөздер	4.2.4.1 мәтіннен әртүрлі мағыналы сипат сөздерді табу, жазу; 4.2.4.2 заттарды үлгі бойынша өздігінен сипттап әңгімелеу; 4.2.4.3 баяндау барысында интонация элементтерін, вербальдық емес тілдік құралдарды қолдану
		2.5 Түбірлес, мағынасы жақын, қарама-қарсы мағыналы сөздер	4.2.5.1 түбірлес сөздерді түсіну; түбірлес сөздердің анықтамасын білу; 4.2.5.2 түбірлес сөздерді табу, сөздің түбірін анықтау; 4.2.5.3 түбірлес сөздерге өзгерту дағдыларын меңгеру
Дені саудың – жаны сау	3. Сөйлем	3.1 Сөз өзгерту дағдыларын қалыптастыру, жетілдіру	4.3.1.1 көптік, септік жалғауларды ауызша, жазбаша тілде қолдана білу
		3.2 Сөзжасам дағдыларын дамыту	4.3.2.1 зат есім, сын есімдерді етістіктерге өзгерту, мағынасын түсіну, сөйлеуде қолдану (оқу-оқыды, сары-сарғайды)
		3.3 Сөйлем түрлерімен таныстыру (хабарлы, сұраулы, лепті)	4.3.3.1 сөйлем түрлерімен танысу (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату; 4.3.3.2 мәтіннен сөйлем түрлерін табу, түсіну; 4.3.3.3 сөйлемдерді салыстыру; 4.3.3.4 сөйлемдердің түріне байланысты интонацияны, дауыс күшін қолданып айту; 4.3.3.5 пунктуациялық, орфографиялық нормаға сәйкес жаза білу
		3.4 Сөйлем құрау дағдыларын жетілдіру, сөйлем құрамын талдау	4.3.4.3 сөйлемнің тұрлаулы мүшелерімен танысу: бастауыш, баяндауыш (атап қана өту); 4.3.4.4 үлгі бойынша, әртүрлі сөйлем түрлерін құрастыру; 4.3.4.5 өзбетімен әртүрлі сөйлем түрлерін құрастыру
	4. Байланыстырып сөйлеу	4.1 Диалогтік сөйлеуін дамыту	4.4.1.1 іс-әрекет бойынша сұрақтар қоя білу; 4.4.1.2 сурет бойынша сұрақтар қоя білу; 4.4.1.3 мәтін бойынша сұрақтар қоя білу
		4.2 Мәтінмен жұмыс (сұраққа жауап беру, қысқаша мазмұнын айту)	4.4.2.3 өз бетімен өлең, жұмбақ, мақал-мәтел, жаңылтпаш жаттау; 4.4.2.4 мәтінді оқып, сұрақтарға жауап жазу; 4.4.2.5 мәтінді өткен ережелерді; сақтап, көшіру. Тыныс белгілерін қою
		4.3 Әртүрлі жазба жұмыстарын ұсыну	4.4.3.1 ілеспелі сурет бойынша (көмекпен) шығын шығарма жазу; 4.4.3.2 басталған әңгімені аяқтау; 4.4.3.3 сөздік диктант жазу; 4.4.3.4 сөйлемді аяқтап жазып үйрену
		4.4 Қазақ тілі этикасын сақтап, сөйлеу мәдениетін меңгеру	4.4.4.1 әртүрлі жағдайларда өздерін дұрыс ұстап, сыпайы қатынас жасау дағдысын меңгеру
	5. Тіл нормаларын қолдану	5.1 Орфографиялық нормалар	4.5.1.1 жалқы есімдер түбірлес сөздерге қатысты ережелерді сақтау; 4.5.1.2 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді қатесіз дұрыс жазу
		5.2 Орфоэпиялық нормалар	4.5.2.1 дауысты, дауыссыз дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сай айту, жазу
		5.3 Пунктуациялық нормалар	4.5.3.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ, леп белгісі) қолдану
		5.4 Каллиграфиялық нормалар	4.5.4.1 әріптерді үзбей, біркелкі, таза жазуын жетілдіру; 4.5.4.2 қолжазба және баспа мәтінін тұтас сөздермен көшіріп жазу; 4.5.4.3 25-30 сөзден құралған мәтінді жат жазу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 4-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 549 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленді.

2. Бағдарлама мақсаты - білім алушылардың ауызша және жазбаша сөйлеудің тәжирибелік дағдыларын меңгеру үшін қажетті грамматика, орфография және пунктуация бойынша қарапайым білімдерін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым дағдыларын дамыту;

2) тілдің дыбыстық құрамын, грамматика және жазу бойынша қарапайым мәліметтерді меңгеру негізінде сауатты жазудың дағдыларын қалыптастыру;

3) өз ойларын ауызша және жазбаша түрде дәйекті және дұрыс баяндауға үйрету;

4) қарапайым орфографиялық және пунктуациялық ережелерді практикалық түрде меңгеру;

5) білім алушылардың сабаққа, ересектермен және сыныптастармен қатынас жасауға қызығушылығын дамыту;

6) білім алушыларға тіл мен әдеби мұрасын меңгертіп, ана тілі мен туған халқының мәдениетін құрметтеуге үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың ақыл-ой және сөйлеу тілінің дамуына ықпал ету, танымдық іс-әрекетінің кемшіліктерін жеңу;

2) сөз байлығын дамыту, жетілдіру;

3) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті қалыптастыру;

4) білім алушылардың адамгершілік қасиеттерін дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Орыс тілі" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдердің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Компенсаторлық-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, әрекеттерінің алгоритмделуі, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау тәсілдерімен қамтамасыз етіледі.

7. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

9. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. Білім алушылардың психикалық және дене ерекшеліктерін түзеу мақсатында тіл сабағында қолданылатын әдістер мен тәсілдер:

1) түсінік беру әдісі;

2) дидактикалық ойындар;

3) тірек сызбалар;

4) анықтамалық материалдар үшін дәптер дайындау және қолдану;

5) "үнсіз" сұрақ;

6) заттық, сюжеттік суреттерді қолдана отырғандағы тіл шығармашылығы.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3 - тарау. "Орыс тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) во 2 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году;

2) в 3 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году;

3) в 4 классе - 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году.

20. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Повторение";

2) раздел "Звуки и буквы";

3) раздел "Слово";

4) раздел "Предложение";

5) раздел "Связная речь";

6) раздел "Письмо и чистописание".

21. Раздел "Звуки и буквы" включает подразделы:

1) гласные звуки и буквы;

2) согласные звуки и буквы;

3) звуко-буквенный анализ слов.

22. Раздел "Слово" включает подразделы:

1) различение основных категорий слов (слова-названия предметов, действий, признаков);

2) собственные имена;

3) предлоги.

23. Раздел "Предложение" включает подразделы:

1) предложение.

24. Раздел "Связная речь" включает подразделы:

1) составление рассказа;

2) ответы на вопросы и диалог;

25. Раздел "Письмо и чистописание" включает подразделы:

1) списывание и письмо под диктовку;

2) соблюдение пунктуационных норм;

3) соблюдение орфографических норм;

4) исправление ошибок в работе.

26. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) повторение: звуки и буквы. Соотношение звука и буквы, различение звуков и букв. Буквы сходные по начертанию, их различение. Слова, отличающиеся одним звуком, последовательностью и количеством звуков в слове. Слова со стечением согласных. Составление предложений из двух-трех слов;

2) звуки и буквы: звуки гласные и согласные, их различение. Ударение. Гласные ударные и безударные, их различение в двусложных словах. Постановка знака ударения. Слова с гласной "Э". Слова с буквами "И" и "Й", их различение. Слова с гласными "И, Е, Ю, Я" в начале слова и после гласных. Согласные звонкие и глухие, сонорные (р-л), свистящие и шипящие, аффрикаты, их различение на слух и в произношении. Написание слов с этими согласными. Согласные твердые и мягкие, их различение на слух и в произношении. Обозначение мягкости согласных буквами "И, Е, Ю, Я". Буква "Ь" для обозначения мягкости согласных в конце слова. Практические упражнения в чтении и написании слов с разделительными "Ь и Ъ";

3) изучение слов, обозначающих предметы: называние предметов и различение их по вопросам кто? что?; называние одного предмета и нескольких одинаковых предметов (стол - столы; рама - рамы); различение основных частей хорошо знакомых предметов (стул - спинка, сиденье, ножки); сравнение двух предметов и определение признаков различия и сходства (стакан - кружка; кушетка - диван); умение различать слова по их отношению к родовым категориям (игрушки, одежда, обувь); большая буква в именах, фамилиях людей, в кличках животных;

4) изучение слов, обозначающих действия: называние действий предметов по вопросам что делает? что делают?; группировка действий по признаку их однородности (кто как голос подает, кто как передвигается); различение предметов по их действиям (птица летает, а рыба плавает); умение согласовывать слова, обозначающие действия, со словами, обозначающими предметы;

5) предлоги: знакомство с предлогом как отдельным словом (в, на, из, у, с). Раздельное написание предлога со словом, к которому он относится (под руководством учителя). Правописание слов с непроверяемыми написаниями в корне, взятых из словаря учебника;

6) предложение: практическое знакомство с предложением; закончить начатое предложение; составление предложений из слов, данных в нужной форме вразбивку; выделение предложений из текста; написание прописной буквы в начале предложения и точки в конце предложения;

7) связная речь: ответы на вопросы по картинке, по серии сюжетных картин, по теме, данной учителем; участие в беседе; связное высказывание по предложенному плану в виде вопросов (3-4 пункта);

8) письмо и чистописание: письмо строчных и прописных букв, слов. Составление и запись слов под картинками. Списывание с рукописного и печатного текстов. Письмо под диктовку букв, слов, простых по структуре предложений. Письмо слов с пропущенной буквой. Запись слов на определҰнную букву. Письмо зрительных, слуховых и объяснительных диктантов.

27. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) повторение: употребление простого предложения. Большая буква в начале предложения, точка в конце. Составление предложений по вопросу, на тему, из слов, данных в нужной форме вразбивку. Выделение предложений из речи и текста;

2) звуки и буквы: звуки и буквы: порядок букв в русской азбуке. Алфавит. Расположение в алфавитном порядке нескольких слов. Составление списков обучающихся по алфавиту. Нахождение слов в словаре. Звуки гласные и согласные. Слогообразующая роль гласных. Деление слова на слоги. Гласные "И, Е, Ю, Я, Э" в начале слова и после гласных. Перенос части слова при письме. Ударение. Постановка ударения в двусложных и трехсложных словах. Гласные ударные и безударные. Согласные твердые и мягкие. Различение твердых и мягких согласных при обозначении мягкости буквами "И, Е, Е, Ю, Я". Обозначение мягкости согласных в конце и середине слова буквой "Ь". Разделительный "Ь" перед гласными "Е, Е, Я, Ю, И". Шипящие согласные. Сочетание гласных с шипящими. Правописание "ЖИ, ШИ, ЧА, ЩА, ЧУ, ЩУ". Парные звонкие и глухие согласные. Написание звонких и глухих согласных на конце слова. Проверка написания путем изменения формы слова (гриб - грибы);

3) изучение слов, обозначающих предметы: закрепление знаний о словах, обозначающих названия предметов, умение выделять их в тексте, различать по вопросам что? кто? и правильно употреблять в речи в различных формах в зависимости от связи их с другими словами в предложениях (по вопросам кого? Чего? Кому? Чему? Кого? Что? Кем? Чем? О ком? О чем? Расширение круга собственных имен: названия городов, сел, аулов, улиц. Большая буква в этих названиях. Знание своего домашнего адреса, адреса школы;

4) изучение слов, обозначающих действия: закрепление знаний о словах, обозначающих действия, умение находить их в тексте, различать по вопросам: "Что делает? Что делал? Что будет делать? Что сделает?", правильно согласовывать их в речи со словами, обозначающими предметы. Подбор к данному предмету ряда действий и определение предмета по ряду действий;

5) изучение слов, обозначающих признаки предметов: слова, обозначающие признаки (качества) предметов: называние признака данного предмета по вопросам: Какой? Какая? Какое? Какие?; нахождение слов, обозначающих признаки, в тексте и правильное отнесение их к словам, обозначающим предметы; подбор и называние ряда признаков данного предмета и определение предмета по ряду признаков, сравнение двух предметов по их качествам; согласование слов, обозначающих признаки, со словами, обозначающими предметы;

6) предлог: Предлоги к, от, под, над, о (об). Раздельное написание их со словами (с помощью учителя);

7) предложение: практическое знакомство с построением простого предложения. Составление предложений с употреблением вопросов падежей. Выделение в тексте или составление предложений на тему, заданную учителем. Умение закончить предложение или дополнить его по одному - двум вопросам. Составление предложений из слов, данных в начальной форме. Умение ответить на заданный вопрос, записать ответ;

8) связная речь: несложный деформированный текст по картинам. Последовательное расположение данных учителем предложений по смыслу. Коллективные ответы на вопросы по картинке, по теме, данной учителем;

9) письмо и чистописание: списывание рукописного и печатного текста целыми словами. Письмо под диктовку текста (20 – 25 слов).

28. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) повторение: практическое построение простого предложения. Составление предложений с употреблением слов в косвенных падежах по вопросам, из слов, данных в начальной форме; заканчивание предложений; восстановление нарушенного порядка слов в предложении;

2) звуки и буквы: алфавит. Употребление "Ь" на конце и в середине слова. Разделительный "Ь" перед гласными "Е, Е, Ю, Я, И". Сочетание гласных с шипящими. Правописание "ЖИ, ШИ, ЧА, ЧУ, ЩА, ЩУ". Правописание звонких и глухих согласных в конце и в середине слова. Проверка написания путем изменения формы слова и подбора (по образцу) родственных слов. Ударение. Различение ударных и безударных гласных в корне. Проверка написания путем изменения формы слова;

3) слово: различение основных категорий слов (названия предметов, действий, качеств) в тексте по вопросам, правильное употребление их в связи друг с другом. Имена собственные. Расширение круга имен собственных: названия рек, гор, морей. Большая буква в именах собственных;

4) предлог: предлоги "до, без, под, над, около, перед". Раздельное написание предлогов со словами;

5) предложение: членение речи на предложения, выделение в предложениях слов, обозначающих, о ком, или, о чем говорится в тексте, что говорится. Упражнения в составлении предложений. Распространение предложений. Установление связи между словами в предложении по вопросам. Знаки препинания в конце предложения (точка, вопросительный и восклицательный знаки). Главные члены предложения: подлежащее, сказуемое. Второстепенные члены предложения (без деления на виды);

6) связная речь: составление и запись небольшого рассказа по серии картинок под руководством учителя и самостоятельно. Составление и запись рассказа по сюжетной картинке и подробному вопроснику после устного разбора содержания, языка и правописания. Восстановление несложного деформированного текста по вопросам. Описание несложных знакомых предметов и картин по коллективно составленному плану в виде вопросов. Составление и написание под руководством учителя небольшого письма родным, товарищам, Адрес на конверте; Составление текста из предложений, данных в разбивку;

7) письмо и чистописание: списывание текста целыми словами. Письмо под диктовку текста (25 – 30 слов).

29. Распределение учебного материала по классам (четвертям) в настоящей программе является примерным, учитель вправе переносить изучение учебного материала из одного класса в другой (из одной четверти в другую) с учетом особенностей его усвоения обучающимися. Учитель самостоятельно определяет количество часов, необходимое для изучения каждой темы. Обучение в каждом классе следует начинать с повторения ранее изученного материала.

Глава 4. Система целей обучения

30. В учебной программе сформулированы ожидаемые результаты, представленные в виде системы целей обучения, которые служат основой для определения содержания и последовательности изучения учебного материала каждого раздела, а также являются критериями оценивания достижений обучающихся.

31. Для удобства использования учебных целей и проведения мониторинга введена кодировка. В коде первое число обозначает класс, второе число - раздел, третье число – подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 1.1.3.4: "1" - класс, "1.3" - подраздел, "4" - нумерация учебной цели.

32. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Звуки и буквы":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Гласные звуки и буквы	2.1.1.1 пропевать гласный звук на выдохе; 2.1.1.2 соотносить гласные звуки и буквы; 2.1.1.3 находить гласные буквы в кассе букв; 2.1.1.4 обозначать гласные звуки фишкой красного цвета	3.1.1.1 пропевать гласный звук на выдохе; 3.1.1.2 соотносить гласные звуки и буквы; 3.1.1.3 находить гласные буквы в кассе букв; 3.1.1.4 обозначать гласные звуки фишкой красного цвета; 3.1.1.5 знать о слогообразующей роли гласных; 3.1.1.6 делить слова на слоги	4.1.1.1 пропевать гласный звук на выдохе; 4.1.1.2 соотносить гласные звуки и буквы; 4.1.1.3 находить гласные буквы в кассе букв; 4.1.1.4 обозначать гласные звуки фишкой красного цвета; 4.1.1.5 знать о слогообразующей роли гласных; 4.1.1.6 делить слова на слоги; 4.1.1.7 определять количество слогов в слове по количеству гласных
1.2 Согласные звуки и буквы	2.1.2.1 правильно произносить и называть согласные звуки; 2.1.2.2 обозначать согласные звуки синим или зелҰным кружком	3.1.2.1 правильно произносить и называть согласные звуки; 3.1.2.2 обозначать согласные звуки синим или зелҰным кружком; 3.1.2.3 давать характеристику звуку с помощью учителя	4.1.2.1 правильно произносить и называть согласные звуки; 4.1.2.2 обозначать согласные звуки синим или зелҰным кружком; 4.1.2.3 самостоятельно дать характеристику звуку
1.3 Звуко-буквенный анализ слов	2.1.3.1 с помощью учителя и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 2.1.3.2 различать гласные и согласные звуки; 2.1.3.3 давать характеристику услышанному звуку (или предложенному), обозначать его графически и записать с помощью буквы; 2.1.3.4 различать звонкие и глухие согласные; 2.1.3.5 различать и называть свистящие и шипящие звуки; 2.1.3.6 правильно произносить и называть аффрикаты; 2.1.3.7 правильно писать слова с этими согласными; 2.1.3.8 правильно читать и писать слова с "И и Й"; 2.1.3.9 правильно писать буквы, сходные по начертанию, их различение по количеству одинаковых элементов (И – Ш), по наличию или отсутствию одного из элементов (Г-П), по взаимоположению элементов (В-Д); 2.1.3.10 правильно читать, выделять первый звук и писать слова, начинающиеся на "Е, Ң, Ю, Я"; 2.1.3.11 различать, правильно читать и писать твҰрдые и мягкие согласные, слоги и слова с ними; 2.1.3.12 после мягких согласных писать буквы: "И, Я, Ю, Е, Ң"; 2.1.3.13 правильно читать и писать слова с "Ь"; 2.1.3.14 обозначать на письме мягкость согласных с помощью "Ь"	3.1.3.1 с помощью учителя и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 3.1.3.2 различать гласные и согласные звуки, обозначать их на письме графически и с помощью букв; 3.1.3.3 делить слова на слоги, называть гласные, образующие слог; 3.1.3.4 составлять слоги из букв разрезной азбуки; 3.1.3.5 анализировать слова по звуковому составу; 3.1.3.6 переносить слова по слогам; 3.1.3.7 слышать два звука в словах с гласными "И, Е, Ң, Я, Ю" в начале слова и после гласных; 3.1.3.8 знать алфавит; 3.1.3.9 располагать несколько слов в алфавитном порядке; 3.1.3.10 найти нужные слова в словаре; 3.1.3.11 ставить ударение в двусложных и трехсложных словах; 3.1.3.12 различать ударные и безударные гласные, правильно писать слова с безударными гласными; 3.1.3.13 различать твердые и мягкие согласные на слух; 3.1.3.14 различать твердые и мягкие согласные на письме; 3.1.3.15 писать буквы "И, Е, Ң, Ю, Я" после мягких согласны; 3.1.3.16 обозначать мягкость согласных на конце и в середине слова с помощью Ь; 3.1.3.17 знать и называть шипящие звуки; 3.1.3.18 правильно писать шипящие с гласными; 3.1.3.19 правильно писать слова с "жи-ши, ча-ща, чу-щу"; 3.1.3.20 различать звонкие и глухие согласные на слух; 3.1.3.21 правильно писать звонкие и глухие согласные на конце слова; 3.1.3.22 подбирать проверочное слово для написания звонких и глухих согласных в конце слова	4.13.1 самостоятельно и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 4.1.3.2 различать гласные и согласные звуки; 4.1.3.3 давать характеристику услышанному звуку (или предложенному), обозначать его графически и записать с помощью буквы; 4.1.3.4 различать звонкие и глухие согласные; 4.1.3.5 различать и называть свистящие и шипящие звуки; 4.1.3.6 правильно произносить и называть аффрикат; 4.1.3.7 правильно писать слова с этими согласными; 4.1.3.8 правильно читать и писать слова с "И и Й"; 4.1.3.9 правильно писать буквы, сходные по начертанию, их различение по количеству одинаковых элементов (И–Ш), по наличию или отсутствию одного из элементов (Г-П), по взаимоположению элементов (В-Д); 4.1.3.10 правильно читать, выделять первый звук и писать слова, начинающиеся на "Е, Ң, Ю, Я"; 4.1.3.11 различать, правильно читать и писать твҰрдые и мягкие согласные, слоги и слова с ними; 4.1.3.12 после мягких согласных писать буквы: "И, Я, Ю, Е, Ң"; 4.1.3.13 правильно читать и писать слова с "Ь"; 4.1.3.14 обозначать на письме мягкость согласных с помощью "Ь"

2) раздел "Слово":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Различение основных категорий слов (слова-названия предметов, действий, признаков)	2.2.1.1 находить слова, обозначающие предметы; 2.2.1.2 различать слова – названия предметов по вопросам: кто? что? 2.2.1.3 подбирать слова на заданную учителем тему; 2.2.1.4 группировать предметы по группам; 2.2.1.5 узнавать и называть предмет по его частям; 2.2.1.6 сравнивать предметы (находить, чем похожи и чем отличаются); 2.2.1.7 группировать слова по родовым категориям 2.2.1.8 различать название предмета и имя предмета; 2.2.1.9 подбирать ряд признаков к предметам; 2.2.1.10 подбирать ряд действий к предметам; выделять слова, названия действий в тексте по вопросам; 2.2.1.11 подбирать слова действия к словам предметам; 2.2.1.12 согласовывать слова, обозначающие действия со словами, обозначающими предметы	3.2.1.1 находить слова, обозначающие предметы; 3.2.1.2 различать их по вопросам: что? и кто?; 3.2.1.3 согласовывать слова, обозначающие предметы, с другими словами в предложении; 3.2.1.4 находить слова, обозначающие действия предмета; 3.2.1.5 различать и задавать вопросы к словам, обозначающим действия: что делает? что делал? что будет делать? что сделает?; 3.2.1.6 правильно согласовывать слова, обозначающие действия со словами, обозначающими предмет; 3.2.1.7 подбирать к предмету слова, обозначающие действия; 3.2.1.8 определять предмет по ряду действий	4.2.1.1 находить слова, обозначающие предметы, действия, признаки; 4.2.1.2 различать их по вопросам; 4.2.1.3 согласовывать слова, обозначающие предметы, действия и признаки с другими словами в предложении; 4.2.1.4 различать основные категории слов (название предмета, действия, признака)
2.2 Собственные имена	2.2.2.1 находить имена собственные в тексте по большой букве и писать имена людей и клички животных с большой буквы; 2.2.2.2 различать название предмета и имя предмета	3.2.2.1 находить имена собственные в тексте; 3.2.2.2 знать, что названия городов, сел, аулов, улиц – имена собственные; 3.2.2.3 писать собственные имена с большой буквы; 3.2.2.4 правильно писать свое имя и фамилию; 3.2.2.5 знать свой домашний адрес и адрес школы	4.2.2.1 находить имена собственные в тексте; 4.2.2.2 писать собственные имена с большой буквы; 4.2.2.3 знать правило написания собственных имен; 4.2.2.4 правильно писать свое имя и фамилию; 4.2.2.5 знать свой домашний адрес и адрес школы и записывать его
2.3 Предлоги	2.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 2.2.3.2 правильно использовать предлоги в устной речи	3.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 3.2.3.2 правильно использовать предлоги в устной речи	4.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 4.2.3.2 правильно использовать предлог и в устной речи; 4.2.3.3 писать предлоги отдельно от слов; 4.2.3.4 использовать предлоги в речи; 4.2.3.5 находить предлоги в тексте; 4.2.3.6 вставлять нужный предлог в текст

3) раздел "Предложение":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Предложение	2.3.1.1 составлять предложение по заданной схеме и теме, предложенной учителем; 2.3.1.2 составлять схему услышанного предложения; 2.3.1.3 выделять предложения в тексте по заглавной букве в начале предложения и точке в конце; 2.3.1.4 графически обозначать предложение с помощью полосок; 2.3.1.5 писать первое слово в предложении с большой буквы и в конце предложения ставить точку	3.3.1.1 составлять предложения по схеме на заданную учителем тему; 3.3.1.2 выделять предложения из речи и текста; 3.3.1.3 писать предложение с заглавной буквы, ставить в конце предложения точку; 3.3.1.4 знать правило написания первого слова в предложении; 3.3.1.5 составлять предложения с употреблением вопросов падежей; 3.3.1.6 записывать ответ на вопрос; 3.3.1.7 дополнять предложение нужными словами; 3.3.1.8 составлять предложение из слов, данных в начальной форме; 3.3.1.9 восстанавливать нарушенный порядок слов в предложении.	4.3.1.1 самостоятельно составлять предложения на заданную учителем тему; 4.3.1.2 вставлять нужное слово в предложение; 4.3.1.3 составлять предложение из слов, данных в начальной форме; 4.3.1.4 делить текст на предложения; 4.3.1.5 устанавливать связь между словами в предложении с помощью вопросов; 4.3.1.6 различать предложения по цели высказывания (по знакам в конце предложения); 4.3.1.7 вставлять нужные знаки в конце предложения (точку, восклицательный знак, вопросительный знак); 4.3.1.8 выделять в предложении слова, обозначающие о ком, или о чем говорится в тексте, что говорится; 4.3.1.9 находить подлежащее, сказуемое, второстепенные члены; 4.3.1.10 подчеркивать подлежащее одной чертой, сказуемое – двумя чертами, второстепенные члены – волнистой чертой; 4.3.1.11 распространять предложения второстепенными членами

4) раздел "Связная речь":

таблица 4

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
4.1 Составление рассказа	2.4.1.1 знать что такое предложение, расположение предложений в тексте	3.4.1.1 последовательно располагать предложения, данные учителем в логической последовательности; 3.4.1.2 восстановить несложный деформированный текст; 3.4.1.3 коллективно составлять рассказ на заданную учителем тему по картинкам и вопросам к ним	4.4.1.1 восстанавливать несложный деформированный текст по вопросам; 4.4.1.2 описывать знакомый предмет по коллективно составленному плану в виде вопросов; 4.4.1.3 составлять и записывать рассказ по сюжетной картинке и подробному вопроснику после коллективного разбора; 4.4.1.4 составлять и записывать небольшой рассказ по серии картинок под руководством учителя и самостоятельно
4.2 Ответы на вопросы и диалог	2.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 2.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 2.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию; 2.4.2.4 участвовать в беседе; 2.4.2.5 составлять связное высказывание по предложенному плану в виде вопросов (3-4 пункта	3.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 3.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 3.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию, картинке, по заданной теме педагогом; 3.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог	4.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 4.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 4.4.2.3 задавать вопрос по картинке, прочитанному или прослушанному тексту; 4.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог; 4.4.2.5 пользоваться диалогом для речевого общения

5) раздел "Письмо и чистописание":

таблица 5

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
5.1 Списывание и письмо под диктовку	2.5.1.1 писать строчные и прописные буквы, соединять их в слова; 2.5.1.2 составлять и записывать слова под картинками; 2.5.1.3 выполнять под руководством учителя задание, предложенное в учебнике; 2.5.1.4 списывать с печатного и рукописного текста по слогам; 2.5.1.5 проверять написанные слова путҰм проговаривания; 2.5.1.6 писать под диктовку простые по структуре предложений, состоящие из слов, написание которых не расходится с их произношением; 2.5.1.7 списывать слова с дополнением пропущенных букв; 2.5.1.8 выписывать слова, начинающие на определҰнную букву; 2.5.1.9 писать зрительные, слуховые и объяснительные диктанты	3.5.1.1 списывать текст целыми словами; 3.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 25 слов)	4.5.1.1 списывать текст целыми словами; 4.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 25 слов); 4.5.1.3 составлять текст из предложений, данных в разбивку
5.2 Соблюдение пунктуационных норм	2.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 2.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 2.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения	3.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 3.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 3.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения; 3.5.2.4 с помощью педагога коллективно ставить нужный знак в конце предложений	4.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 4.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 4.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения; 4.5.2.4 самостоятельно ставить нужный знак в конце предложений; 4.5.2.5 найти границу предложения в тексте и поставить нужный знак препинания
5.3 Соблюдение орфографических норм	2.5.3.1 правильно писать слова с сочетаниями: жи-ши, ча-ща, чу-щу	3.5.3.1 находить изученные орфограммы в незнакомых словах; 3.5.3.2 правильно писать незнакомые слова с изученными орфограммами; 3.5.3.3 уметь пользоваться орфографическим словарҰм	4.5.3.1 писать слова, применяя знакомые правила правописания; 4.5.3.2 использовать орфографический словарь для проверки слов с непроверяемыми орфограммами; 4.5.3.3 писать слова, в соответствии с орфографическими правилами
5.4 Исправление ошибок в работе	2.5.4.1 с помощью педагога подбирать проверочное слово для исправления ошибок	3.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки	4.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки; 4.5.4.2 самостоятельно выполнять работу над ошибками

33. Настоящая Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

34. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

35. Обучение реализуется в контексте единых сквозных тем для всех лет обучения в начальных классах, установленных с учетом особенностей интеллектального развития обучающихся.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Раздел	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне Моя школа	Звуки и буквы	1.1 Гласные звуки и буквы	2.1.1.2 соотносить гласные звуки и буквы; 2.1.1.3 находить гласные буквы в кассе букв; 2.1.1.4 обозначать гласные звуки фишкой красного цвета
		1.2 Согласные звуки и буквы	2.1.2.1 правильно произносить и называть согласные звуки; 2.1.2.2 обозначать согласные звуки синим или зелҰным кружком
		1.3 Звуко-буквенный анализ слов	2.1.3.1 с помощью учителя и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 2.1.3.2 различать гласные и согласные звуки; 2.1.3.3 давать характеристику услышанному звуку (или предложенному), обозначать его графически и записать с помощью буквы; 2.1.3.4 различать звонкие и глухие согласные; 2.1.3.5 различать и называть свистящие и шипящие звуки; 2.1.3.6 правильно произносить и называть аффрикаты; 2.1.3.7 правильно писать слова с этими согласными
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	2.5.1.1 писать строчные и прописные буквы, соединять их в слова
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Звуки и буквы	1.3 Звуко-буквенный анализ слов	2.1.3.2 различать гласные и согласные звуки и буквы; 2.1.3.3 давать характеристику услышанному звуку (или предложенному), обозначать его графически и записать с помощью буквы; 2.1.3.8 правильно читать и писать слова с "И и Й"; 2.1.3.9 правильно писать буквы, сходные по начертанию, их различение по количеству одинаковых элементов (И – Ш), по наличию или отсутствию одного из элементов (Г-П), по взаимоположению элементов (В-Д); 2.1.3.10 правильно читать, выделять первый звук и писать слова, начинающиеся на "Е, Ң, Ю, Я"
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	2.5.1.1 писать строчные и прописные буквы, соединять их в слова; 2.5.1.2 составлять и записывать слова под картинками
3 четверть
Путешествие	Звуки и буквы	1.3 Звуко-буквенный анализ слов	2.1.3.10 правильно читать, выделять первый звук и писать слова, начинающиеся на "Е, Ң, Ю, Я"; 2.1.3.11 различать, правильно читать и писать твҰрдые и мягкие согласные, слоги и слова с ними; 2.1.3.12 после мягких согласных писать буквы: "И, Я, Ю, Е, Ң"; 2.1.3.13 правильно читать и писать слова с "Ь"; 2.1.3.14 обозначать на письме мягкость согласных с помощью "Ь"
Традиции и фольклор	Слово	2.1 Различение основных категорий слов (слова-названия предметов, действий, признаков)	2.2.1.1 находить слова, обозначающие предметы; 2.2.1.2 различать слова – названия предметов по вопросам: кто? что?; 2.2.1.3 подбирать слова на заданную учителем тему; 2.2.1.4 группировать предметы по группам; 2.2.1.5 узнавать и называть предмет по его частям; 2.2.1.6 сравнивать предметы (находить, чем похожи и чем отличаются); 2.2.1.7 группировать слова по родовым категориям; 2.2.1.8 различать название предмета и имя предмета; 2.2.1.9 подбирать ряд признаков к предметам; 2.2.1.10 подбирать ряд действий к предметам; выделять слова, названия действий в тексте по вопросам; 2.2.1.11 подбирать слова действия к словам предметам; 2.2.1.12 согласовывать слова, обозначающие действия со словами, обозначающими предметы
	Связная речь	4.2 Ответы на вопросы и диалог	2.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 2.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 2.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	2.5.1.1 писать строчные и прописные буквы, соединять их в слова; 2.5.1.2 составлять и записывать слова под картинками; 2.5.1.3 выполнять под руководством учителя задание, предложенное в учебнике; 2.5.1.4 списывать с печатного и рукописного текста по слогам; 2.5.1.5 проверять написанные слова путҰм проговаривания
	Письмо и чистописание	5.2 Соблюдение пунктуационных норм	2.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 2.5.2.2 в конце предложения ставить точку
		5.3 Соблюдение орфографических норм	2.5.3.1 правильно писать слова с сочетаниями: жи-ши, ча-ща, чу-щу
4 четверть
Еда и напитки	Слово	2.1 Различение основных категорий слов (слова-названия предметов, действий, признаков)	2.2.1.7 группировать слова по родовым категориям; 2.2.1.8 различать название предмета и имя предмета; 2.2.1.9 подбирать ряд признаков к предметам; 2.2.1.10 подбирать ряд действий к предметам; выделять слова, названия действий в тексте по вопросам; 2.2.1.11 подбирать слова действия к словам предметам; 2.2.1.12 согласовывать слова, обозначающие действия со словами, обозначающими предметы
		2.2 Собственные имена	2.2.1.7 группировать слова по родовым категориям; 2.2.1.8 различать название предмета и имя предмета; 2.2.1.9 подбирать ряд признаков к предметам; 2.2.1.10 подбирать ряд действий к предметам; выделять слова, названия действий в тексте по вопросам; 2.2.1.11 подбирать слова действия к словам предметам; 2.2.1.12 согласовывать слова, обозначающие действия со словами, обозначающими предметы
		2.3 Предлоги	2.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 2.2.3.2 правильно использовать предлоги в устной речи
В здоровом теле – здоровый дух!	Предложение	3.1. Предложение	2.3.1.1 составлять предложение по заданной схеме и теме, предложенной учителем; 2.3.1.2 составлять схему услышанного предложения; 2.3.1.3 выделять предложения в тексте по заглавной букве в начале предложения и точке в конце; 2.3.1.4 графически обозначать предложение с помощью полосок; 2.3.1.5 писать первое слово в предложении с большой буквы и в конце предложения ставить точку
	Связная речь	4.2 Ответы на вопросы и диалог	2.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 2.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 2.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию; 2.4.2.4 участвовать в беседе; 2.4.2.5 составлять связное высказывание по предложенному плану в виде вопросов (3-4 пункта)
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	2.5.1.1 писать строчные и прописные буквы, соединять их в слова; 2.5.1.2 составлять и записывать слова под картинками; 2.5.1.3 выполнять под руководством учителя задание, предложенное в учебнике; 2.5.1.4 списывать с печатного и рукописного текста по слогам; 2.5.1.5 проверять написанные слова путҰм проговаривания; 2.5.1.6 писать под диктовку простые по структуре предложений, состоящие из слов, написание которых не расходится с их произношением; 2.5.1.7 списывать слова с дополнением пропущенных букв; 2.5.1.8 выписывать слова, начинающие на определҰнную букву; 2.5.1.9 писать зрительные, слуховые и объяснительные диктанты
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	2.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 2.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 2.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения
		5.3 Соблюдение орфографических норм	2.5.3.1 правильно писать слова с сочетаниями: жи-ши, ча-ща, чу-щу
		5.4 Исправление ошибок в работе	2.5.4.1 с помощью педагога подбирать проверочное слово для исправления ошибок

2) 3 класс

таблица 2

Сквозные темы	Раздел	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне Моя школа	Звуки и буквы	1.1 Гласные звуки и буквы	3.1.1.1 пропевать гласный звук на выдохе; 3.1.1.2 соотносить гласные звуки и буквы; 3.1.1.3 находить гласные буквы в кассе букв; 3.1.1.4 обозначать гласные звуки фишкой красного цвета; 3.1.1.5 знать о слогообразующей роли гласных; 3.1.1.6 делить слова на слоги
		1.2 Согласные звуки и буквы	3.1.2.1 правильно произносить и называть согласные звуки; 3.1.2.2 обозначать согласные звуки синим или зелҰным кружком; 3.1.2.3 давать характеристику звуку с помощью учителя
		1.3 Звуко-буквенный анализ слов	3.1.3.1 с помощью учителя и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 3.1.3.2 различать гласные и согласные звуки, обозначать их на письме графически и с помощью букв; 3.1.3.3 делить слова на слоги, называть гласные, образующие слог; 3.1.3.4 составлять слоги из букв разрезной азбуки; 3.1.3.5 анализировать слова по звуковому составу; 3.1.3.6 переносить слова по слогам; 3.1.3.7 слышать два звука в словах с гласными "И, Е,Ң, Я, Ю" в начале слова и после гласных; 3.1.3.8 знать алфавит; 3.1.3.9 располагать несколько слов в алфавитном порядке; 3.1.3.10 найти нужные слова в словаре; 3.1.3.11 ставить ударение в двусложных и трехсложных словах; 3.1.3.12 различать ударные и безударные гласные, правильно писать слова с безударными гласными
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	3.4.1.1 последовательно располагать предложения, данные учителем в логической последовательности
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	3.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 3.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	3.5.1.1 списывать с рукописного и печатного текста; 3.5.1.2 писать под диктовку слова, небольшие предложения
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Звуки и буквы	1.3 Звуко-буквенный анализ слов	3.1.3.11 ставить ударение в двусложных и трехсложных словах; 3.1.3.12 различать ударные и безударные гласные, правильно писать слова с безударными гласными; 3.1.3.13 различать твердые и мягкие согласные на слух; 3.1.3.14 различать твердые и мягкие согласные на письме; 3.1.3.15 писать буквы "И, Е, Ң, Ю, Я" после мягких согласны; 3.1.3.16 обозначать мягкость согласных на конце и в середине слова с помощью Ь; 3.1.3.17 знать и называть шипящие звуки; 3.1.3.18 правильно писать шипящие с гласными; 3.1.3.19 правильно писать слова с "жи-ши, ча-ща, чу-щу"
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	3.4.1.1 последовательно располагать предложения, данные учителем в логической последовательности; 3.4.1.2 восстановить несложный деформированный текст
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	3.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 3.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию, картинке, по заданной теме педагогом
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	3.5.1.1 списывать текст целыми словами; 3.5.1.2 писать под диктовку текст (10 – 15 слов)
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	3.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 3.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 3.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения
		5.3 Соблюдение орфографических норм	3.5.3.1 находить изученные орфограммы в незнакомых словах; 3.5.3.2 правильно писать незнакомые слова с изученными орфограммами; 3.5.3.3 уметь пользоваться орфографическим словарҰм
		5.4 Исправление ошибок в работе	3.5.4.1 подобрать с помощью учителя нужное правило для проверки допущенной ошибки
		5.3 Соблюдение орфографических норм	3.5.3.1 находить изученные орфограммы в незнакомых словах; 3.5.3.2 правильно писать незнакомые слова с изученными орфограммами; 3.5.3.3 уметь пользоваться орфографическим словарҰм
		5.4 Исправление ошибок в работе	3.5.4.1 подобрать с помощью учителя нужное правило для проверки допущенной ошибки
3 четверть
Путешествие	Звуки и буквы	1.3 Звуко-буквенный анализ слов	3.1.3.13 различать твердые и мягкие согласные на слух; 3.1.3.14 различать твердые и мягкие согласные на письме; 3.1.3.16 обозначать мягкость согласных на конце и в середине слова с помощью Ь; 3.1.3.17 знать и называть шипящие звуки; 3.1.3.18 правильно писать шипящие с гласными; 3.1.3.19 правильно писать слова с "жи-ши, ча-ща, чу-щу"; 3.1.3.20 различать звонкие и глухие согласные на слух; 3.1.3.21 правильно писать звонкие и глухие согласные на конце слова; 3.1.3.22 подбирать проверочное слово для написания звонких и глухих согласных в конце слова
Традиции и фольклор	Слово	2.1 Различение основных категорий слов (слова-названия предметов, действий, признаков)	3.2.1.1 находить слова, обозначающие предметы; 3.2.1.2 различать их по вопросам: что? и кто?; 3.2.1.3 согласовывать слова, обозначающие предметы, с другими словами в предложении; 3.2.1.4 находить слова, обозначающие признаки предметов; 3.2.1.5 различать их по вопросам: какая? какой? Какое? Какие?; 3.2.1.6 согласовывать слова, обозначающие предметы, со словами признаками предметов; 3.2.1.7 находить слова, обозначающие действия предмета; 3..2.1.8 различать и задавать вопросы к словам, обозначающим действия: что делает? что делал? что будет делать? что сделает?; 3.2.1.9 правильно согласовывать слова, обозначающие действия со словами, обозначающими предмет; 3.2.1.10 подбирать к предмету слова, обозначающие действия; 3.2.1.11 определять предмет по ряду действий
		2.2 Собственные имена	3.2.2.1 находить имена собственные в тексте; 3.2.2.2 знать, что названия городов, сел, аулов, улиц – имена собственные; 3.2.2.3 писать собственные имена с больших буквы; 3.2.2.4 правильно писать свое имя и фамилию; 3.2.2.5 знать свой домашний адрес и адрес школы
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	3.4.1.1 последовательно располагать предложения, данные учителем в логической последовательности; 3.4.1.2 восстановить несложный деформированный текст
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	3.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 3.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 3.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию, картинке, по заданной теме педагогом
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	3.5.1.1 списывать текст целыми словами 3.5.1.2 писать под диктовку текст (10 – 15 слов)
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	3.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы 3.5.2.2 в конце предложения ставить точку 3.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения
		5.3 Соблюдение орфографических норм	3.5.3.1 находить изученные орфограммы в незнакомых словах 3.5.3.2 правильно писать незнакомые слова с изученными орфограммами
4 четверть
Еда и напитки	Слово	2.2 Собственные имена	3.2.2.1 находить имена собственные в тексте; 3.2.2.2 знать, что названия городов, сел, аулов, улиц – имена собственные; 3.2.2.3 писать собственные имена с большой буквы; 3.2.2.4 правильно писать свое имя и фамилию; 3.2.2.5 знать свой домашний адрес и адрес школы
		2.3 Предлоги	3.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 3.2.3.2 правильно использовать предлоги в устной речи
В здоровом теле – здоровый дух!	Предложение	3.1. Предложение	3.3.1.1 составлять предложения по схеме на заданную учителем тему; 3.3.1.2 выделять предложения из речи и текста; 3.3.1.3 писать предложение с заглавной буквы, ставить в конце предложения точку; 3.3.1.4 знать правило написания первого слова в предложении; 3.3.1.5 составлять предложения с помощью вопросов; 3.3.1.6 записывать ответ на вопрос; 3.3.1.7 дополнять предложение словами по смыслу; 3.3.1.8 составлять предложение из слов, данных в начальной форме; 3.3.1.9 восстанавливать нарушенный порядок слов в предложении
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	3.4.1.1 последовательно располагать предложения, данные учителем в логической последовательности; 3.4.1.2 восстановить несложный деформированный текст; 3.4.1.3 коллективно составлять рассказ на заданную учителем тему по картинкам и вопросам к ним
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	3.4.2.3 задавать вопрос по выполненному действию, картинке, по заданной теме педагогом; 3.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог;
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	3.5.1.1 списывать текст целыми словам; 3.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 25 слов)
		5.3 Соблюдение орфографических норм	3.5.3.1 находить изученные орфограммы в незнакомых словах; 3.5.3.2 правильно писать незнакомые слова с изученными орфограммами; 3.5.3.3 уметь пользоваться орфографическим словарҰм
		5.4 Исправление ошибок в работе	3.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки

3) 4 класс

таблица 3

Сквозные темы	Раздел	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне Моя школа	Звуки и буквы	1.1 Гласные звуки и буквы	4.1.1.1 пропевать гласный звук на выдохе; 4.1.1.2 соотносить гласные звуки и буквы; 4.1.1.3 находить гласные буквы в кассе букв; 4.1.1.4 обозначать гласные звуки фишкой красного цвета; 4.1.1.5 знать о слогообразующей роли гласных; 4.1.1.6 делить слова на слоги
		1.2 Согласные звуки и буквы	4.1.2.1 правильно произносить и называть согласные звуки; 4.1.2.2 обозначать согласные звуки синим или зелҰным кружком; 4.1.2.3 давать характеристику звуку с помощью учителя
		1.3 Звуко-буквенный анализ слов	4.13.1 самостоятельно и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 4.1.3.2 различать гласные и согласные звуки; 4.1.3.3 давать характеристику услышанному звуку (или предложенному), обозначать его графически и записать с помощью буквы; 4.1.3.4 различать звонкие и глухие согласные; 4.1.3.5 различать и называть свистящие и шипящие звуки; 4.1.3.6 правильно произносить и называть аффрикат; 4.1.3.7 правильно писать слова с этими согласными 4.1.3.8 правильно читать и писать слова с "И и Й"; 4.1.3.9 правильно писать буквы, сходные по начертанию, их различение по количеству одинаковых элементов (И–Ш), по наличию или отсутствию одного из элементов (Г-П), по взаимоположению элементов (В-Д)
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	4.4.1.1 восстанавливать несложный деформированный текст по вопросам; 4.4.1.2 описывать знакомый предмет по коллективно составленному плану в виде вопросов; 4.4.1.3 составлять и записывать рассказ по сюжетной картинке и подробному вопроснику после коллективного разбора; 4.4.1.4 составлять и записывать небольшой рассказ по серии картинок под руководством учителя и самостоятельно
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	4.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 4.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу. 4.4.2.3 задавать вопрос по картинке, прочитанному или прослушанному тексту; 4.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог; 4.4.2.5 пользоваться диалогом для речевого общения
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	4.5.1.1 списывать текст целыми словами; 4.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 25 слов); 4.5.1.6 составлять текст из предложений, данных в разбивку
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	4.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 4.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 4.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения; 4.5.2.4 самостоятельно ставить нужный знак в конце предложений; 4.5.2.5 найти границу предложения в тексте и поставить нужный знак препинания
		5.3 Соблюдение орфографических норм	4.5.3.1 писать слова, применяя знакомые правила правописания; 4.5.3.2 использовать орфографический словарь для проверки слов с непроверяемыми орфограммами; 4.5.3.3 писать слова, в соответствии с орфографическими правилами
		5.4 Исправление ошибок в работе	4.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки; 4.5.4.2 самостоятельно выполнять работу над ошибками
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Звуки и буквы	1.3 Звуко-буквенный анализ слов	4.1.3.1 самостоятельно и коллективно проводить звуко-буквенный анализ слов; 4.1.3.2 различать гласные и согласные звуки; 4.1.3.3 давать характеристику услышанному звуку (или предложенному), обозначать его графически и записать с помощью буквы; 4.1.3.7 правильно писать слова с этими согласными; 4.1.3.7 правильно писать слова с этими согласными; 4.1.3.10 правильно читать, выделять первый звук и писать слова, начинающиеся на "Е, Ң, Ю, Я"; 4.1.3.11 различать, правильно читать и писать твҰрдые и мягкие согласные, слоги и слова с ними; 4.1.3.12 после мягких согласных писать буквы: "И, Я, Ю, Е, Ң"; 4.1.3.14 обозначать на письме мягкость согласных с помощью "Ь"
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	4.4.1.1 восстанавливать несложный деформированный текст по вопросам; 4.4.1.2 описывать знакомый предмет по коллективно составленному плану в виде вопросов; 4.4.1.3 составлять и записывать рассказ по сюжетной картинке и подробному вопроснику после коллективного разбора
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	4.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 4.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 4.4.2.3 задавать вопрос по картинке, прочитанному или прослушанному тексту; 4.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	4.5.1.1 списывать текст целыми словами; 4.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 25 слов); 4.5.1.3 составлять текст из предложений, данных в разбивку
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	4.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 4.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 4.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения
		5.3 Соблюдение орфографических норм	4.5.3.1 писать слова, применяя знакомые правила правописания; 4.5.3.2 использовать орфографический словарь для проверки слов с непроверяемыми орфограммами; 4.5.3.3 писать слова, в соответствии с орфографическими правилами
		5.4 Исправление ошибок в работе	4.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки; 4.5.4.2 самостоятельно выполнять работу над ошибками
3 четверть
Путешествие Традиции и фольклор	Слово	2.1 Различение основных категорий слов (слова-названия предметов, действий, признаков)	4.2.1.1 находить слова, обозначающие предметы, действия, признаки; 4.2.1.2 различать их по вопросам; 4.2.1.3 согласовывать слова, обозначающие предметы, действия и признаки с другими словами в предложении; 4.2.1.4 различать основные категории слов (название предмета, действия, признака)
		2.2 Собственные имена	4.2.2.1 находить имена собственные в тексте; 4.2.2.2 писать собственные имена с большой буквы; 4.2.2.3 знать правило написания собственных имен; 4.2.2.4 правильно писать свое имя и фамилию; 4.2.2.5 знать свой домашний адрес и адрес школы и записывать его
		2.3 Предлоги	4.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 4.2.3.2 правильно использовать предлог и в устной речи
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	4.4.1.1 восстанавливать несложный деформированный текст по вопросам; 4.4.1.2 описывать знакомый предмет по коллективно составленному плану в виде вопросов; 4.4.1.3 составлять и записывать рассказ по сюжетной картинке и подробному вопроснику после коллективного разбора; 4.4.1.4 составлять и записывать небольшой рассказ по серии картинок под руководством учителя и самостоятельно
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	4.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 4.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 4.4.2.3 задавать вопрос по картинке, прочитанному или прослушанному тексту; 4.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог; 4.4.2.5 пользоваться диалогом для речевого общения
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	4.5.1.1 списывать текст целыми словами; 4.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 30 слов); 4.5.1.3 составлять текст из предложений, данных в разбивку
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	4.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 4.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 4.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения
		5.3 Соблюдение орфографических норм	4.5.3.1 писать слова, применяя знакомые правила правописания; 4.5.3.2 использовать орфографический словарь для проверки слов с непроверяемыми орфограммами; 4.5.3.3 писать слова, в соответствии с орфографическими правилами
		5.4 Исправление ошибок в работе	4.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки; 4.5.4.2 самостоятельно выполнять работу над ошибками
4 четверть
Еда и напитки В здоровом теле – здоровый дух!	Слово	2.3 Предлоги	4.2.3.1 соблюдать раздельное написание предлогов со словами; 4.2.3.2 правильно использовать предлог и в устной речи; 4.2.3.3 находить предлоги в тексте; 4.2.3.4 вставлять нужный предлог в текст
	Предложение	3.1 Предложение	4.3.1.1 самостоятельно составлять предложения на заданную учителем тему; 4.3.1.2 вставлять нужное слово в предложение; 4.3.1.3 составлять предложение из слов, данных в начальной форме; 4.3.1.4 делить текст на предложения; 4.3.1.5 устанавливать связь между словами в предложении с помощью вопросов; 4.3.1.6 различать предложения по цели высказывания (по знакам в конце предложения); 4.3.1.7 вставлять нужные знаки в конце предложения (точку, восклицательный знак, вопросительный знак); 4.3.1.8 отвечать на вопросы к предложению: "О ком, о чем говорится в предложении?", подчеркивать ответ на вопросы в предложении; 4.3.1.9 находить подлежащее, 4.3.1.10 подчеркивать подлежащее одной чертой, сказуемое – двумя чертами, второстепенные члены – волнистой чертой; 4.3.1.11 распространять предложения второстепенными членами
	Связная речь	4.1 Составление рассказа	4.4.1.1 восстанавливать несложный деформированный текст по вопросам; 4.4.1.2 описывать знакомый предмет по коллективно составленному плану в виде вопросов; 4.4.1.3 составлять и записывать рассказ по сюжетной картинке и подробному вопроснику после коллективного разбора; 4.4.1.4 составлять и записывать небольшой рассказ по серии картинок под руководством учителя и самостоятельно
		4.2 Ответы на вопросы и диалог	4.4.2.1 отвечать на вопросы полным ответом, используя слова вопроса; 4.4.2.2 обращаться с просьбой к взрослому или товарищу; 4.4.2.3 задавать вопрос по картинке, прочитанному или прослушанному тексту; 4.4.2.4 уметь знакомиться и представиться, используя диалог; 4.4.2.5 пользоваться диалогом для речевого общения
	Письмо и чистописание	5.1 Списывание и письмо под диктовку	4.5.1.1 списывать текст целыми словами; 4.5.1.2 писать под диктовку текст (20 – 30 слов); 4.5.1.3 составлять текст из предложений, данных в разбивку
		5.2 Соблюдение пунктуационных норм	4.5.2.1 писать первое слово в предложении с большой буквы; 4.5.2.2 в конце предложения ставить точку; 4.5.2.3 находить границы предложения по заглавной букве в начале предложения и точке в конце предложения; 4.5.2.4 самостоятельно ставить нужный знак в конце предложений; 4.5.2.5 найти границу предложения в тексте и поставить нужный знак препинания
		5.3 Соблюдение орфографических норм	4.5.3.1 писать слова, применяя знакомые правила правописания; 4.5.3.2 использовать орфографический словарь для проверки слов с непроверяемыми орфограммами; 4.5.3.3 писать слова, в соответствии с орфографическими правилами
		5.4 Исправление ошибок в работе	4.5.4.1 подобрать нужное правило для проверки допущенной ошибки; 4.5.4.2 самостоятельно выполнять работу над ошибками

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 5-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 550 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – әр түрлі оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді дұрыс түсінуге үйрету, оқылған сөздерді ұғынуын, байланыстырып сөйлеуі мен коммуникативтік дағдыларын дамыту.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) сөздердің дыбыстық құрылымын бұзбай, екпінін сақтап мәтіндерді дұрыс оқуды қалыптастыру;

2) қолжетімді түсінікті шығармаларды мәнерлеп оқу тәсілдерін меңгеруге ықпал ету;

3) білім алушылардың ойлау үдерісінің қарқынына сәйкес тез, мәнерлеп оқу дағдысын қалыптастыру.

4. Түзете дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың танымдық іс-әрекетінің жетіспеушіліктерін барынша түзетуге ықпал ету;

2) білім алушылардың көрнекі-әрекеттік және көрнекі-бейнелі ойлауын, ойлау операцияларын (талдау, салыстыру, қорыту, жіктеу) дамыту;

3) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдердің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Компенсаторлық-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, әрекеттерінің алгоритмделуі, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау тәсілдерімен қамтамасыз етіледі.

7. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

9. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. Оқу сабақтарында түсіндірмелі оқу ұйымдастырылады: мәтіннің логикалық екпінін, үзілісі және интонациясын сақтау; мәтін мазмұнын талдауға көп көңіл бөлу, ұғымдардың мағынасын ашып, нақтылау; жеке сөздердің мәнін анықтау; кейіпкерлердің мінезі мен сөйлеуіне назар аудару; мазмұнын қарастырып, түсініксіз сөздерді түсіндіргенде суреттер, заттар, үлгілер, муляждар, макеттер және басқа да көрнекіліктерді қолдану.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асады.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; бұл ретте педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Оқу және тіл дамыту" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. "Оқу және тіл дамыту" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2 сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылы бойынша 102 сағатты;

2) 3 сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылы бойынша 102 сағатты;

3) 4 сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылы бойынша 102 сағатты құрайды.

20. Бағдарлама 2 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі.

21. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту;

2) аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну;

3) жағдаятты болжау;

4) қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау;

5) тыңдаушылардың назарын аудару;

6) ұсынған тақырыпқа әңгіме құрастыру;

7) жаттау және жатқа айту;

8) сахналау және драмалау.

22. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) мәтіннің тақырыбын анықтау;

3) шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең);

4) сұрақтар мен жауаптарды құрастыру;

5) мәтіннің мазмұнын айту.

23. 2-сыныпқа арналған "Оқу және тіл дамыту" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту; қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты тыңдалған мәтіннен бөлу; түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу; диалогқа қатысу; сұрақтарға толық жауап беру; интонация мен бейвербальды қарым-қатынас құралдарын дұрыс қолдану; мұғалімнің көмегімен суреттер бойынша, оқылған мәтінге ұқсас әңгіме құрастыру; мұғалімнің дауысынан өлеңдер, жаңылтпаштар, тақпақтар жаттау; тақпақтар, жаңылтпаштар, өлеңдер айту; тақпақтарды жатқа айту, иллюстрацияға сүйеніп таныс ертегілерді қайталау; мұғалімнің көмегімен әдеби шығарманың кейіпкерлерін бейнелеу; адамның әр түрлі эмоционалдық жағдайын көрсету; ертегілерді сахналауға қатысу;

2) оқылым: буындап оқу, жыл соңында бүтін сөздерді оқу; дауыстап оқу; оқу барысында тыныс белгілеріне сәйкес интонацияны сақтау; тақпақ түрінде және әңгімелеу шығармаларын ажырату; әрекет бойынша қарапайым анықтаушы сұрақтарды құрастыру; мәтінге берілген суреттерді тірекке алып оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; қойылған сұрақтарға жауап беру үшін мәтіннен сөйлемдер табу; мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіннің мазмұнын айту; орфографиялық және орфоэпиялық оқуды меңгеру; мазмұны қолжетімді кітаптармен танысу, оқитын кітапты қарастыру, кітаптың, автордың дұрыс аталуы; сұрақтарға жауап: "Кім туралы? Не туралы айтады?".

24. 2-cынып бойынша оқылатын шығармалар: балалардың мектептегі өмірі, оқушылардың міндеттері туралы шағын көлемді әңгімелер; жақсы және жаман қылықтары туралы, достық және жолдастық көмек; отбасы туралы, ересектердің еңбегі туралы; Отан туралы, Астана туралы, түрлі жыл мезгілдерінде жануарлар мен адамдардың өмірінде болатын өзгерістер жайлы. Адамгершілік-этикалық, бейбітшілік және достық тақырыптарына әңгімелер, ертегілер, мақал-мәтелдер, жазба әдебиеті үлгілерінен: Б.Жақыпов; К. Кузембай; Ә. Табылдиев; М. Хакимжанова; Е.Өтетілеуұлы; М.Жаманбалинов; М. Дүйсенов; А. Құдайбергенов; Ә. Табылды; А. Асылбек; М. Төрежанов; Т. Молдағалиев; М. Әуезов; С. Көбеев; Ж. Смаков; С. Жиенбаев; Қ. Ыдырысов; Қ. Құныпияұлы; С. Оспанов; Ө. Тұрманжанов; Ә. Фазуллаұлы.

25. 3-сыныпқа арналған "Оқу және тіл дамыту" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: сөздер мен буынның дыбыстық құрылымын құрастыру және бұрмалаусыз оқу; ақпараттың мазмұнын беруге байланысты әртүрлі мазмұндауды қолдану; мәтіндегі суреттер арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; тақырып және бастамасы бойынша жағдаятты әрі қарай болжау; берілген тақырыпқа диалогқа қатысу, сұрақтар қою; диалог құру; тақырыптағы тірек сөздер арқылы ұжымдық әңгіме құрастыру; сюжетті суреттер және мұғалімнің сұрақтары бойынша шағын әңгіме құрастыру; бас кейіпкерді, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша сөзбен сипаттау әдісін қолдану; өлеңдер мен жұмбақтарды жатқа айту; таныс ертегі, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша мазмұндау; әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу;

2) оқылым: бүтін сөздерді қолданып оқу, қиын сөздерді буындап оқу, дауыстап және "іштей" оқу; шығарманы дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбын және жетекші ойды анықтау; мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау; мәтінді әңгімелеу, мәтін кейіпкерлерін атау, оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру.

26. 3-cынып бойынша оқылатын шығармалар: ауыз әдебиеті үлгілерінен: балалардың үй шаруасына араласуы туралы; ұлттық мерекелер және елдегі елеулі оқиғалар жайлы балаларға арналған тақпақ, мәтіндер, санамақ, мадақтау, төрт түлік туралы өлеңдер, Наурыз жыры, ертегілер (әртүрлі тақырыптағы хайуанаттар жайындағы ертегілер мен қиял-ғажайып оқиғалы ертегілер), мақал-мәтелдер, әртүрлі тақырыптағы жұмбақ, жаңылтпаштар; жұмыс мамандықтары, адамдардың еңбекке, табиғатқа, бір-біріне деген көзқарастары туралы жазба әдебиеті үлгілерінен: Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, А. Байтұрсынов, Ж. Жабаев, М. Әуезов, Б. Соқпақбаев, Ш. Смаханұлы, Мырза Әли, М. Әлімбай, Ө. Тұрманжанов, Ж. Смақов, Ә. Дүйсенбиев, Т. Молдағалиев, Е. Өтетілеуов, Б. Кірісбаев, Е. Елубай, С. Қалиев, С. Сейітов, Б. Ысқақов, Ә. Табылдиевтың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері; әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілер.

27. 4-сыныпқа арналған "Оқу және тіл дамыту" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: түрлі ақпаратты қабылдау, ақпараттың мазмұнына байланысты сұрақтар құрастыру, мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру; шығарма кейіпкерлерінің әрекеттері, сипаттамалары және оқиғалар арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; жағдаяттың уақытына, шарттарына және мақсатына сай өз іс әрекеттерін реттеуге және жоспарлауға сөздік нормаларды қолдану; өз хабарламаларын түсінікті құру, дауыс ырғағының негізгі элементтерін, ым-ишара қолдана отырып сөздерді серіктестерінің дұрыс түсінуіне назар аудару; тірек жоспар және мәтін бөлімдерінің негізінде ұжымдық және өзіндік әңгіме құрастыру; жеке әсерлері, сюжетті суреттер бойынша, мұғалім оқыған мәтінге ұқсас әңгіме құрастыру; таныс өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; өлеңдер мен тақпақтарды жатқа айту; мысалдар мен өлеңдерді мәнерлеп оқу; әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; ертегілерді сахналау;

2) оқылым: оқу мақсатына сай оқудың қажетті түрін таңдау (таныстыру, таңдау, дауыстап, "іштей" оқу); мәтіннің тақырыбын анықтау, мұғалімнің көмегімен жетекші ой қорытындыланған бөлімді немесе сөйлемді табу; бөлімдердің аталуына сәйкес мәтіндерді бөлімдерге бөлу; басты кейіпкерлерді анықтап, оларды бағалау; кейіпкерлерді, оқиғаларды, табиғатты суреттейтін сөздер, сөйлемдерді мәтіннен таңдап алу; шығарманың негізгі ойын, оқиғаның себеп-салдарын түсіну; мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау және өз таңдауын дәлелдеу; оқыған мәтінге қойыған сұрақтарға толық жауап беру; қысқа, толық, оқиғалар тізбегін сақтай отырып мәтіннің мазмұнын айту.

28. 4-cынып бойынша оқылатын шығармалар: балалардың мектептегі өмірі, оқушылардың міндеттері туралы әңгімелер; отбасы туралы, ересектердің еңбегі туралы; балалардың үй шаруасына араласуы туралы; Отан туралы, астана туралы, ұлттық мерекелер және елдегі елеулі оқиғалар жайлы; жұмыс мамандықтары, адамдардың еңбекке, табиғатқа, бір-біріне деген көзқарастары туралы; білім алушылардың қоғамға пайдалы еңбегі туралы, түрлі жыл мезгілдерінде жануарлар мен адамдардың өмірінде болатын өзгерістер жайлы, адамгершілік-этикалық, бейбітшілік және достық, аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, адамзат сырлары, техника жетістіктері, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы тақырыптарына әңгімелер, ертегілер, мақалалар, мақал-мәтелдер; ұсынылатын ақын, жазушылардың шығармалары: Ы. Алтынсарин, А. Құнанбаев, Ж. Жабаев, А. Байтұрсынов, М. Дулатов, Ж. Аймауытов, М. Жұмабаев, Б. Майлин, М. Әуезов, С. Бегалин, Б. Соқпақбаев, Ш. Смаханұлы, Қ. Мырза Әли, М. Әлімбай, Ө. Тұрманжанов, Ж. Смақов, Қ. Баянбай, Ә. Дүйсенбиев, Ә. Табылдиев, А. Асылбеков, Т. Молдағалиев, Е. Өтетілеуов, Б. Кірісбаев, Е. Елубай, С. Қалиев, С. Сейітов, Е.Егеубаев, Н.Мұраталиев, Б. Ысқақовтың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері; әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: әңгіме, мысал, ертегілері.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

29. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 2.1.2.1 кодында "2" - сыныбы, "1.2" - бөлімшесі, "1" - оқыту мақсатының реттік саны.

30. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	2.1.1.1 сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту	3.1.1.1 сөздер мен буынның дыбыстық құрылымын құрастыру және бұрмалаусыз оқу	4.1.1.1 грамматикалық және орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, тілдік біліктерді белсенді сөйлеу қызметінде пайдалану
1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	2.1.2.1 қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты тыңдаған мәтіннен бөлу	3.1.2.1 ақпарат мазмұнына сай бағдарлану; 3.1.2.2 ақпараттың мазмұнын беруге байланысты әртүрлі мазмұндауды қолдану (ерікті, жоспар бойынша, драмалау)	4.1.2.1 түрлі ақпаратты қабылдау, ақпараттың мазмұнына байланысты сұрақтар құрастыру, мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру; 4.1.2.2 мазмұнды берілген түрде айту
1.3 Жағдаятты болжау		3.1.3.1 мәтіндегі суреттер арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 3.1.3.2 тақырып және бастамасы бойынша жағдаятты әрі қарай болжау	4.1.3.1 шығарма кейіпкерлерінің әрекеттері, сипаттамалары және оқиғалар арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 4.1.3.2 өз таңдауын негіздеу
1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	2.1.4.1 түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу; 2.1.4.2 диалогқа қатысу; 2.1.4.3 сұрақтарға толық жауап беру	3.1.4.1 түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу; 3.1.4.2 жағдайға байланысты сөйлеу этикетін қолдану; 3.1.4.3 берілген тақырыпқа диалогқа қатысу, сұрақтар қою; 3.1.4.4 диалог құру, әңгімелескен адамның көзқарасын бөлісу	4.1.4.1 жағдаяттың уақытына, шарттарына және мақсатына сай өз іс әрекеттерін реттеуге және жоспарлауға сөздік нормаларды қолдану
1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	2.1.5.1 қарым-қатынастың вербалды емес құралдарын және дауыс ырғағын тең қолдану	3.1.5.1 дауыс ырғағының негізгі элементтерін қолдану, ым-ишара, мимика, тыңдаушылардың назарын аудару ("Сіздер қалай ойлайсыздар?" "Басқа ой бар ма?")	4.1.5.1 өз хабарламаларын түсінікті құру, дауыс ырғағының негізгі элементтерін, ым-ишара қолдана отырып сөздерді серіктестерінің дұрыс түсінуіне назар аудару
1.6 Ұсынған тақырыпқа әңгіме құрастыру	2.1.6.1 мұғалімнің көмегімен суреттерге қарап, оқыған мәтінге ұқсас әңгіме құру	3.1.6.1 тақырыптағы тірек сөздер арқылы: менің отбасым, балалар ойыны, сүйікті ойыншығым, мектептік үзілісте, менің досым берілген тақырыптарға ұжымдық әңгіме құрастыру; 3.1.6.2 сюжетті суреттер және мұғалімнің сұрақтары бойынша шағын әңгіме құрастыру; 3.1.6.3 бас кейіпкерді, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша сөзбен сипаттау әдісін қолдану	4.1.6.1 тірек жоспар және мәтін бөлімдерінің негізінде ұжымдық және өзіндік әңгіме құрастыру; 4.1.6.2 жеке әсерлері, сюжетті суреттер бойынша, мұғалім оқыған мәтінге ұқсас әңгіме құрастыру
1.7 Жаттау және жатқа айту	2.1.7.1 мұғалімнің даусымен өлеңдерді, жаңылтпаштарды жаттау; 2.1.7.2 жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 2.1.7.3 таныс ертегілерді суретті тірекке алып мазмұндау	3.1.7.1 мұғалімнің даусымен өлеңдерді, жаңылтпаштарды жаттау; 3.1.7.2 жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 3.1.7.3 таныс ертегі, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша мазмұндау; 3.1.7.4 ойында жаттаған өлеңдерді қолдану; 3.1.7.5 өлеңдер мен жұмбақтарды айту	4.1.7.1 таныс өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 4.1.7.2 ойында жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды қолдану; 4.1.7.3 өлеңдер жаттау; 4.1.7.4 мысалдар мен өлеңдерді мәнерлеп оқу; 4.1.7.5 мерекелерде өлеңдер айтуға қатысу; 4.1.7.6 таныс әңгімелерді, ертегілерді мазмұндау
1.8 Сахналау және драмалау	2.1.8.1 мұғалімнің көмегімен әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 2.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 2.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу	3.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 3.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 3.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу	4.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 4.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 4.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу

2) "Оқылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 буындап оқуды жыл соңында бүтін сөздерді оқуға ауыстыру; 2.2.1.2 дауыстап оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау	3.2.1.1 бүтін сөздерді қолданып оқу, ал қиын сөздерді оқығанда – буындап оқуды қолдану; 2.2.1.2 дауыстап және "іштей" оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау	4.2.1.1 оқу мақсатына сай оқудың қажетті түрін таңдау (таныстыру, таңдау, дауыстап, "іштей" оқу); 4.2.1.2 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	2.2.2.1 мәтіге берілген иллюстрация және аталуын тірекке ала отырып мәтіннің негізгі мазмұнын анықтау	3.2.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбын және жетекші ойды анықтау; 3.2.2.2 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 3.2.2.3 мәтінге берілген сурет арқылы мәтіннің жеке фрагменттерінің, сөздер және сөйлемдерінің байланысын орнату	4.2.2.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, мұғалімнің көмегімен жетекші ой қорытындыланған бөлімді немесе сөйлемді табу; 4.2.2.2 бөлімдердің аталуына сәйкес мәтіндерді бөлімдерге бөлу; 4.2.2.3 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 4.2.2.4 басты кейіпкерлерді анықтап, оларды бағалау; 4.2.2.5 кейіпкерлерді, оқиғаларды, табиғатты суреттейтін сөздер, сөйлемдерді мәтіннен таңдап алу; 4.2.2.6 шығарманың негізгі ойын, оқиғаның себеп-салдарын түсіну
2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	2.2.3.1 тақпақ түрінде және әңгімелеу шығармаларын ажырату	3.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау	4.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау және өз таңдауын дәлелдеу
2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	2.2.4.1 әрекет бойынша қарапайым анықтаушы сұрақтарды құрастыру; 2.2.4.2 мәтінге берілген суреттерді тірекке алып оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; 2.2.4.3 қойылған сұрақтарға жауап беру үшін мәтіннен сөйлемдер табу	3.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 3.2.4.2 оқығанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру	4.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 4.2.4.2 оқыған мәтінге қойыған сұрақтарға толық жауап беру
2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	2.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіннің мазмұнын айту	3.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша суреттерге сүйене отырып мәтінді айту	4.2.5.1 қысқа, толық, оқиғалар тізбегін сақтай отырып мәтіннің мазмұнын айту

31. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4-сыныптары үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

32. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

33. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптар үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 2-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	2.1.1.1 сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	2.1.2.1 қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты тыңдаған мәтіннен бөлу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	2.1.4.1 әр түрлі жағдайларда өз қиындықтарын, өтініштерін, үндеулерін тұжырымдай білу; 2.1.4.2 диалогқа қатысу; 2.1.4.3 сұрақтарға толық жауап беру
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	2.1.5.1 интонация мен бейвербалды қарым-қатынас құралдарын дұрыс пайдалану
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	2.1.6.1 оқыған мәтінге ұқсас сурет бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	2.1.7.1 мұғалімнің дауысынан өлеңдер, жаңылтпаштар, тақпақтар жаттықтыру; 2.1.7.2 тақпақтар, жаңылтпаштар, өлеңдер айту; 2.1.7.3 иллюстрацияға сүйеніп таныс ертегілерді қайталау
		1.8 Сахналау	2.1.8.1 мұғалімнің көмегімен әдеби шығарманың кейіпкерлерін бейнелеу
Менің мектебім	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 буындап оқуды жыл соңында бүтін сөздерді оқуға ауыстыру; 2.2.1.2 дауыстап оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	2.2.2.1 мәтіге берілген иллюстрация және аталуын тірекке ала отырып мәтіннің негізгі мазмұнын анықтау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	2.2.3.1 тақпақ түрінде және әңгімелеу шығармаларын ажырату
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	2.2.4.1 әрекет бойынша қарапайым анықтаушы сұрақтарды құрастыру; 2.2.4.2 мәтінге берілген суреттерді тірекке алып оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	2.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіннің мазмұнын айту
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым және айтылым	1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	2.1.2.1 қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты тыңдалған мәтіннен бөлу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	2.1.4.1 әр түрлі жағдайларда өз қиындықтарын, өтініштерін, үндеулерін тұжырымдай білу; 2.1.4.2 диалогқа қатысу; 2.1.4.3 сұрақтарға толық жауап беру
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	2.1.5.1 интонация мен бейвербалды қарым-қатынас құралдарын дұрыс пайдалану
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	2.1.6.1 оқыған мәтінге ұқсас сурет бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	2.1.7.1 мұғалімнің дауысынан өлеңдер, жаңылтпаштар, тақпақтар жаттықтыру; 2.1.7.2 тақпақтар, жаңылтпаштар, өлеңдер айту; 2.1.7.3 иллюстрацияға сүйеніп таныс ертегілерді қайталау
		1.8 Сахналау және драмалау	2.1.8.1 мұғалімнің көмегімен әдеби шығарманың кейіпкерлерін бейнелеу
Бізіді қоршаған әлем	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 буындап оқуды жыл соңында бүтін сөздерді оқуға ауыстыру; 2.2.1.2 дауыстап оқуды қолдану
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	2.2.2.1 мәтіге берілген иллюстрация және аталуын тірекке ала отырып мәтіннің негізгі мазмұнын анықтау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	2.2.3.1 тақпақ түрінде және әңгімелеу шығармаларын ажырату
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	2.2.4.1 әрекет бойынша қарапайым анықтаушы сұрақтарды құрастыру; 2.2.4.2 мәтінге берілген суреттерді тірекке алып оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	2.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіннің мазмұнын айту, мәтінге жақын өздігінен қайта болжауға біртіндеп көшу
3 – тоқсан
Саяхат	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	2.1.1.1 сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	2.1.2.1 қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты тыңдаған мәтіннен бөлу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	2.1.4.1 әр түрлі жағдайларда өз қиындықтарын, өтініштерін, үндеулерін тұжырымдай білу; 2.1.4.2 диалогқа қатысу; 2.1.4.3 сұрақтарға толық жауап беру
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	2.1.5.1 интонация мен бейвербалды қарым-қатынас құралдарын дұрыс пайдалану
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	2.1.6.1 оқыған мәтінге ұқсас сурет бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	2.1.7.1 мұғалімнің дауысынан өлеңдер, жаңылтпаштар, тақпақтар жаттықтыру; 2.1.7.2 тақпақтар, жаңылтпаштар, өлеңдер айту; 2.1.7.3 иллюстрацияға сүйеніп таныс ертегілерді қайталау
		1.8 Сахналау	2.1.8.1 мұғалімнің көмегімен әдеби шығарманың кейіпкерлерін бейнелеу; 2.1.8.2 адамның әр түрлі эмоционалдық жағдайын көрсету; 2.1.8. 3ертегілер драматизациясына қатысу
Салт-дәстүр және аыуз әдебиеті	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.1.1.1 сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту; 2.2.1.2 дауыстап оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес интонацияны оқу кезінде сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	2.2.2.1 мәтіге берілген иллюстрация және аталуын тірекке ала отырып мәтіннің негізгі мазмұнын анықтау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	2.2.3.1 тақпақ түрінде және әңгімелеу шығармаларын ажырату
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	2.2.4.1 әрекет бойынша қарапайым анықтаушы сұрақтарды құрастыру; 2.2.4.2 мәтінге берілген суреттерді тірекке алып оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; 2.2.4.3 қойылған сұрақтарға жауап беру үшін мәтінде ұсыныстар табу
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	2.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіннің мазмұнын айту, мәтінге жақын өздігінен қайта болжауға біртіндеп көшу
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	2.1.1.1 сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	2.1.2.1 қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты тыңдаған мәтіннен бөлу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	2.1.4.1 әр түрлі жағдайларда өз қиындықтарын, өтініштерін, үндеулерін тұжырымдай білу; 2.1.4.2 диалогқа қатысу; 2.1.4.3 сұрақтарға толық жауап беру
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	2.1.5.1 интонация мен бейвербалды қарым-қатынас құралдарын дұрыс пайдалану
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	2.1.6.1 оқыған мәтінге ұқсас сурет бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	2.1.7.1 мұғалімнің дауысынан өлеңдер, жаңылтпаштар, тақпақтар жаттықтыру; 2.1.7.2 тақпақтар, жаңылтпаштар, өлеңдер айту; 2.1.7.3 иллюстрацияға сүйеніп таныс ертегілерді қайталау
		1.8 Сахналау	2.1.8.1 мұғалімнің көмегімен әдеби шығарманың кейіпкерлерін бейнелеу; 2.1.8.2 адамның әр түрлі эмоционалдық жағдайын көрсету; 2.1.8.3 ертегілер драматизациясына қатысу
Дені саудың – жаны сау	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.1.1.1 сөздер және буындар кешенін есте сақтау және анық айту; 2.2.1.2 дауыстап оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес интонацияны оқу кезінде сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	2.2.2.1 мәтіге берілген иллюстрация және аталуын тірекке ала отырып мәтіннің негізгі мазмұнын анықтау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	2.2.3.1 тақпақ түрінде және әңгімелеу шығармаларын ажырату
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	2.2.4.1 әрекет бойынша қарапайым анықтаушы сұрақтарды құрастыру; 2.2.4.2 мәтінге берілген суреттерді тірекке алып оқылған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; 2.2.4.3 қойылған сұрақтарға жауап беру үшін мәтінде ұсыныстар табу
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	2.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша мәтіннің мазмұнын айту, мәтінге жақын өздігінен қайта болжауға біртіндеп көшу

2) 3-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	3.1.1.1 сөздер мен буынның дыбыстық құрылымын құрастыру және бұрмалаусыз оқу
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	3.1.2.1 ақпарат мазмұнына сай бағдарлану
		1.3 Жағдаятты болжау	3.1.3.1 мәтіндегі суреттер арқылы жағдаятты әрі қарай болжау
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	3.1.4.1 түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу керек
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	3.1.5.1 дауыс ырғағының негізгі элементтерін қолдану, ым-ишара, мимика, тыңдаушылардың назарын аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	3.1.6.1 тақырыптағы тірек сөздер арқылы: Менің отбасым, балалар ойыны, сүйікті ойыншығым, мектептік үзілісте, менің досым берілген тақырыптарға ұжымдық әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	3.1.7.1 мұғалімнің даусымен өлеңдерді, жаңылтпаштарды жаттау; 3.1.7.2 жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 3.1.7.3 таныс ертегі, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша мазмұндау
		1.8 Сахналау	3.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 3.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 3.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 бүтін сөздерді қолданып оқу, ал қиын сөздерді оқығанда – буындап оқуды қолдану; 2.2.1.2 дауыстап және "іштей" оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	3.2.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбын және жетекші ойды анықтау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	3.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	3.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 3.2.4.2 оқығанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	3.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша суреттерге сүйене отырып мәтінді айту
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	3.1.1.1 сөздер мен буынның дыбыстық құрылымын құрастыру және бұрмалаусыз оқу
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	3.1.2.1 ақпарат мазмұнына сай бағдарлану
		1.3Жағдаятты болжау	3.1.3.1 мәтіндегі суреттер арқылы жағдаятты әрі қарай болжау
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	3.1.4.1 түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу керек; 3.1.4.2 жағдайға байланысты сөйлеу этикетін қолдану
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	3.1.5.1 дауыс ырғағының негізгі элементтерін қолдану, ым-ишара, мимика, тыңдаушылардың назарын аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	3.1.6.1 тақырыптағы тірек сөздер арқылы: Менің отбасым, балалар ойыны, сүйікті ойыншығым, мектептік үзілісте, менің досым берілген тақырыптарға ұжымдық әңгіме құрастыру; 3.1.6.2 сюжетті суреттер және мұғалімнің сұрақтары бойынша шағын әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	3.1.7.1 мұғалімнің даусымен өлеңдерді, жаңылтпаштарды жаттау; 3.1.7.2 жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 3.1.7.3 таныс ертегі, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша мазмұндау
		1.8 Сахналау	3.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу 3.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 3.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Бізіді қоршаған әлем	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 бүтін сөздерді қолданып оқу, ал қиын сөздерді оқығанда – буындап оқуды қолдану; 2.2.1.2 дауыстап және "іштей" оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	3.2.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбын және жетекші ойды анықтау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	3.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	3.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 3.2.4.2 оқығанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	3.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша суреттерге сүйене отырып мәтінді айту
3 – тоқсан
Саяхат	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	3.1.1.1 сөздер мен буынның дыбыстық құрылымын құрастыру және бұрмалаусыз оқу
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	3.1.2.1 ақпарат мазмұнына сай бағдарлану; 3.1.2.2 ақпараттың мазмұнын беруге байланысты әртүрлі мазмұндауды қолдану (ерікті, жоспар бойынша, драмалау)
		1.3 Жағдаятты болжау	3.1.3.1 мәтіндегі суреттер арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 3.1.3.2 тақырып және бастамасы бойынша жағдаятты әрі қарай болжау
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	3.1.4.1 түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу; 3.1.4.2 жағдайға байланысты сөйлеу этикетін қолдану; 3.1.4.3 берілген тақырыпқа диалогқа қатысу, сұрақтар қою
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	3.1.5.1 дауыс ырғағының негізгі элементтерін қолдану, ым-ишара, мимика, тыңдаушылардың назарын аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	3.1.6.1 тақырыптағы тірек сөздер арқылы: Менің отбасым, балалар ойыны, сүйікті ойыншығым, мектептік үзілісте, менің досым берілген тақырыптарға ұжымдық әңгіме құрастыру; 3.1.6.2 сюжетті суреттер және мұғалімнің сұрақтары бойынша шағын әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	3.1.7.1 мұғалімнің даусымен өлеңдерді, жаңылтпаштарды жаттау; 3.1.7.2 жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 3.1.7.3 таныс ертегі, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша мазмұндау
		1.8 Сахналау	3.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу 3.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 3.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 бүтін сөздерді қолданып оқу, ал қиын сөздерді оқығанда – буындап оқуды қолдану. 2.2.1.2 дауыстап және "іштей" оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	3.2.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбын және жетекші ойды анықтау; 3.2.2.2 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 3.2.2.3 мәтінге берілген сурет арқылы мәтіннің жеке фрагменттерінің, сөздер және сөйлемдерінің байланысын орнату
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	3.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	3.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 3.2.4.2 оқығанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	3.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша суреттерге сүйене отырып мәтінді айту
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	3.1.1.1 сөздер мен буынның дыбыстық құрылымын құрастыру және бұрмалаусыз оқу
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	3.1.2.1 ақпарат мазмұнына сай бағдарлану; 3.1.2.2 ақпараттың мазмұнын беруге байланысты әртүрлі мазмұндауды қолдану (ерікті, жоспар бойынша, драмалау)
		1.3 Жағдаятты болжау	3.1.3.1 мәтіндегі суреттер арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 3.1.3.2 тақырып және бастамасы бойынша жағдаятты әрі қарай болжау
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	3.1.4.1 түрлі жағдайларда өз тілектерін, өтініштерін құрастыра білу; 3.1.4.2 жағдайға байланысты сөйлеу этикетін қолдану; 3.1.4.3 берілген тақырыпқа диалогқа қатысу, сұрақтар қою; 3.1.4.4 диалог құру, әңгімелескен адамның көзқарасын бөлісу
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	3.1.5.1 дауыс ырғағының негізгі элементтерін қолдану, ым-ишара, мимика, тыңдаушылардың назарын аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	3.1.6.1 тақырыптағы тірек сөздер арқылы: менің отбасым, балалар ойыны, сүйікті ойыншығым, мектептік үзілісте, менің досым берілген тақырыптарға ұжымдық әңгіме құрастыру; 3.1.6.2 сюжетті суреттер және мұғалімнің сұрақтары бойынша шағын әңгіме құрастыру; 3.1.6.3 бас кейіпкерді, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша сөзбен сипаттау әдісін қолдану
		1.7 Жаттау және жатқа айту	3.1.7.1 мұғалімнің даусымен өлеңдерді, жаңылтпаштарды жаттау; 3.1.7.2 жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 3.1.7.3 таныс ертегі, оқиғаны мұғалімнің сұрақтары бойынша мазмұндау
		1.8 Сахналау	3.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 3.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 3.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Дені саудың – жаны сау	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 бүтін сөздерді қолданып оқу, ал қиын сөздерді оқығанда – буындап оқуды қолдану; 2.2.1.2 дауыстап және "іштей" оқуды қолдану; 2.2.1.3 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	3.2.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбын және жетекші ойды анықтау; 3.2.2.2 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 3.2.2.3 мәтінге берілген сурет арқылы мәтіннің жеке фрагменттерінің, сөздер және сөйлемдерінің байланысын орнату
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	3.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	3.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 3.2.4.2 оқығанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	3.2.5.1 мұғалімнің сұрақтары бойынша суреттерге сүйене отырып мәтінді айту

3) 4-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	4.1.1.1 грамматикалық және орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, тілдік біліктерді белсенді сөйлеу қызметінде пайдалану
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	4.1.2.1 түрлі ақпаратты қабылдау, ақпараттың мазмұнына байланысты сұрақтар құрастыру, мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру; 4.1.2.2 мазмұнды берілген түрде айту
		1.3 Жағдаятты болжау	4.1.3.1 шығарма кейіпкерлерінің әрекеттері, сипаттамалары және оқиғалар арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 4.1.3.2 өз таңдауын негіздеу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	4.1.4.1 жағдаяттың уақытына, шарттарына және мақсатына сай өз іс әрекеттерін реттеуге және жоспарлауға сөздік нормаларды қолдану
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	4.1.5.1 өз хабарламаларын түсінікті құру, дауыс ырғағының негізгі элементтерін, ым-ишара қолдана отырып сөздерді серіктестерінің дұрыс түсінуіне назар аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	4.1.6.1 тірек жоспар және мәтін бөлімдерінің негізінде ұжымдық және өзіндік әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	4.1.7.1 таныс өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 4.1.7.2 ойында жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды қолдану; 4.1.7.3 өлеңдер жаттау; 4.1.7.4 мысалдар мен өлеңдерді мәнерлеп оқу
		1.8 Сахналау	4.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 4.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 4.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Менің мектебім	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 оқу мақсатына сай оқудың қажетті түрін таңдау (таныстыру, таңдау, дауыстап, "іштей" оқу) 4.2.1.2 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	4.2.2.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, мұғалімнің көмегімен жетекші ой қорытындыланған бөлімді немесе сөйлемді табу; 4.2.2.2 бөлімдердің аталуына сәйкес мәтіндерді бөлімдерге бөлу; 4.2.2.3 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	4.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау және өз таңдауын дәлелдеу
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	4.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	4.2.5.1 қысқа, толық, оқиғалар тізбегін сақтай отырып мәтіннің мазмұнын айту
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	4.1.1.1 грамматикалық және орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, тілдік біліктерді белсенді сөйлеу қызметінде пайдалану
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	4.1.2.1 түрлі ақпаратты қабылдау, ақпараттың мазмұнына байланысты сұрақтар құрастыру, мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру; 4.1.2.2 мазмұнды берілген түрде айту
		1.3Жағдаятты болжау	4.1.3.1 шығарма кейіпкерлерінің әрекеттері, сипаттамалары және оқиғалар арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 4.1.3.2 өз таңдауын негіздеу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	4.1.4.1 жағдаяттың уақытына, шарттарына және мақсатына сай өз іс әрекеттерін реттеуге және жоспарлауға сөздік нормаларды қолдану
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	4.1.5.1 өз хабарламаларын түсінікті құру, дауыс ырғағының негізгі элементтерін, ым-ишара қолдана отырып сөздерді серіктестерінің дұрыс түсінуіне назар аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	4.1.6.1 тірек жоспар және мәтін бөлімдерінің негізінде ұжымдық және өзіндік әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	4.1.7.1 таныс өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 4.1.7.2 ойында жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды қолдану; 4.1.7.3 өлеңдер жаттау; 4.1.7.4 мысалдар мен өлеңдерді мәнерлеп оқу
		1.8 Сахналау	4.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 4.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 4.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Бізіді қоршаған әлем	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 оқу мақсатына сай оқудың қажетті түрін таңдау (таныстыру, таңдау, дауыстап, "іштей" оқу); 4.2.1.2 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	4.2.2.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, мұғалімнің көмегімен жетекші ой қорытындыланған бөлімді немесе сөйлемді табу; 4.2.2.2 бөлімдердің аталуына сәйкес мәтіндерді бөлімдерге бөлу; 4.2.2.3 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 4.2.2.4 басты кейіпкерлерді анықтап, оларды бағалау
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	4.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау және өз таңдауын дәлелдеу
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	4.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	4.2.5.1 қысқа, толық, оқиғалар тізбегін сақтай отырып мәтіннің мазмұнын айту
3 – тоқсан
Саяхат	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	4.1.1.1 грамматикалық және орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, тілдік біліктерді белсенді сөйлеу қызметінде пайдалану
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	4.1.2.1 түрлі ақпаратты қабылдау, ақпараттың мазмұнына байланысты сұрақтар құрастыру, мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру; 4.1.2.2 мазмұнды берілген түрде айту
		1.3 Жағдаятты болжау	4.1.3.1 шығарма кейіпкерлерінің әрекеттері, сипаттамалары және оқиғалар арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 4.1.3.2 өз таңдауын негіздеу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	4.1.4.1 жағдаяттың уақытына, шарттарына және мақсатына сай өз іс әрекеттерін реттеуге және жоспарлауға сөздік нормаларды қолдану
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	4.1.5.1 өз хабарламаларын түсінікті құру, дауыс ырғағының негізгі элементтерін, ым-ишара қолдана отырып сөздерді серіктестерінің дұрыс түсінуіне назар аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	4.1.6.1 тірек жоспар және мәтін бөлімдерінің негізінде ұжымдық және өзіндік әңгіме құрастыру; 4.1.6.2 жеке әсерлері, сюжетті суреттер бойынша, мұғалім оқыған мәтінге ұқсас әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	4.1.7.1 таныс өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 4.1.7.2 ойында жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды қолдану; 4.1.7.3 өлеңдер жаттау; 4.1.7.4 мысалдар мен өлеңдерді мәнерлеп оқу; 4.1.7.5 мерекелерде өлеңдер айтуға қатысу; 4.1.7.6 таныс әңгімелерді, ертегілерді мазмұндау
		1.8 Сахналау	4.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 4.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 4.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 оқу мақсатына сай оқудың қажетті түрін таңдау (таныстыру, таңдау, дауыстап, "іштей" оқу); 4.2.1.2 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	4.2.2.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, мұғалімнің көмегімен жетекші ой қорытындыланған бөлімді немесе сөйлемді табу; 4.2.2.2 бөлімдердің аталуына сәйкес мәтіндерді бөлімдерге бөлу; 4.2.2.3 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 4.2.2.4 басты кейіпкерлерді анықтап, оларды бағалау; 4.2.2.5 кейіпкерлерді, оқиғаларды, табиғатты суреттейтін сөздер, сөйлемдерді мәтіннен таңдап алу
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	4.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау және өз таңдауын дәлелдеу
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	4.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 4.2.4.2 оқыған мәтінге қойыған сұрақтарға толық жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	4.2.5.1 қысқа, толық, оқиғалар тізбегін сақтай отырып мәтіннің мазмұнын айту
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөздің негізгі бірліктерін қабылдау және жаңғырту	4.1.1.1 грамматикалық және орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, тілдік біліктерді белсенді сөйлеу қызметінде пайдалану
		1.2 Аудио және видео ақпараттар мазмұнын түсіну	4.1.2.1 түрлі ақпаратты қабылдау, ақпараттың мазмұнына байланысты сұрақтар құрастыру, мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру; 4.1.2.2 мазмұнды берілген түрде айту
		1.3 Жағдаятты болжау	4.1.3.1 шығарма кейіпкерлерінің әрекеттері, сипаттамалары және оқиғалар арқылы жағдаятты әрі қарай болжау; 4.1.3.2 өз таңдауын негіздеу
		1.4 Қарым-қатынастағы жағдаяттарға байланысты сөз нормаларын сақтау	4.1.4.1 жағдаяттың уақытына, шарттарына және мақсатына сай өз іс әрекеттерін реттеуге және жоспарлауға сөздік нормаларды қолдану
		1.5 Тыңдаушылардың назарын аудару	4.1.5.1 өз хабарламаларын түсінікті құру, дауыс ырғағының негізгі элементтерін, ым-ишара қолдана отырып сөздерді серіктестерінің дұрыс түсінуіне назар аудару
		1.6 Ұсынылған тақырыпқа әңгіме құрастыру	4.1.6.1 тірек жоспар және мәтін бөлімдерінің негізінде ұжымдық және өзіндік әңгіме құрастыру; 4.1.6.2 жеке әсерлері, сюжетті суреттер бойынша, мұғалім оқыған мәтінге ұқсас әңгіме құрастыру
		1.7 Жаттау және жатқа айту	4.1.7.1 таныс өлеңдерді, жаңылтпаштарды айту; 4.1.7.2 ойында жаттаған өлеңдерді, жаңылтпаштарды қолдану; 4.1.7.3 өлеңдер жаттау; 4.1.7.4 мысалдар мен өлеңдерді мәнерлеп оқу; 4.1.7.5 мерекелерде өлеңдер айтуға қатысу; 4.1.7.6 таныс әңгімелерді, ертегілерді мазмұндау
		1.8 Сахналау	4.1.8.1 әдеби шығарманың кейіпкерін бейнелеу; 4.1.8.2 адамның түрлі эмоциялық жағдайын көрсету; 4.1.8.3 ертегілерді сахналауға қатысу
Дені саудың – жаны сау	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 оқу мақсатына сай оқудың қажетті түрін таңдау (таныстыру, таңдау, дауыстап, "іштей" оқу); 4.2.1.2 тыныс белгілеріне сәйкес оқығанда интонацияны сақтау
		2.2 Мәтіннің тақырыбын анықтау	4.2.2.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, мұғалімнің көмегімен жетекші ой қорытындыланған бөлімді немесе сөйлемді табу; 4.2.2.2 бөлімдердің аталуына сәйкес мәтіндерді бөлімдерге бөлу; 4.2.2.3 мәтінді бөлімдерге бөліп және әр бөлімді мұғалімнің көмегімен атау; 4.2.2.4 басты кейіпкерлерді анықтап, оларды бағалау; 4.2.2.5 кейіпкерлерді, оқиғаларды, табиғатты суреттейтін сөздер, сөйлемдерді мәтіннен таңдап алу; 4.2.2.6 шығарманың негізгі ойын, оқиғаның себеп-салдарын түсіну
		2.3 Шығармалардың түрін анықтау (әңгіме, ертегі, өлең)	4.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың түрін анықтау және өз таңдауын дәлелдеу
		2.4 Сұрақтар мен жауаптарды құрастыру	4.2.4.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым анықтаушы, дәлелдеуді қажет ететін сұрақтарды құрастыру; 4.2.4.2 оқыған мәтінге қойыған сұрақтарға толық жауап беру
		2.5 Мәтіннің мазмұнын айту	4.2.5.1 қысқа, толық, оқиғалар тізбегін сақтай отырып мәтіннің мазмұнын айту

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 6-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 551-қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Оқу және тіл дамыту" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – әр түрлі оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді дұрыс түсінуге үйрету, оқылған сөздерді ұғынуын, байланыстырып сөйлеуі мен коммуникативтік дағдыларын дамыту.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) сөздердің дыбыстық құрылымын бұзбай, екпінін сақтап мәтіндерді дұрыс оқуды қалыптастыру;

2) қолжетімді түсінікті шығармаларды мәнерлеп, оқу тәсілдерін меңгеруге ықпал ету;

3) білім алушылардың ойлау процесінің қарқынына сәйкес тез, мәнерлеп оқу дағдысын қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың танымдық іс-әрекетінің жетіспеушіліктерін барынша түзетуге ықпал ету;

2) білім алушылардың көрнекі-әрекеттік және көрнекі-бейнелі ойлауын, ойлау операцияларын (талдау, салыстыру, қорыту, жіктеу) дамыту;

3) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдерінің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Компенсаторлық-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, әрекеттерінің алгоритмделуі, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау тәсілдерімен қамтамасыз етіледі.

7. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

9. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. Оқу сабақтарында түсіндірмелі оқу ұйымдастырылады: мәтіннің логикалық екпінін, үзілісі және интонациясын сақтау; мәтін мазмұнын талдауға көп көңіл бөлу, ұғымдардың мағынасын ашып, нақтылау; жеке сөздердің мәнін анықтау; кейіпкерлердің мінезі мен сөйлеуіне назар аудару; мазмұнын қарастырып, түсініксіз сөздерді түсіндіргенде суреттер, заттар, үлгілер, муляждар, макеттер және басқа да көрнекіліктерді қолдану.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Оқу және тіл дамыту" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Чтение и развития речи" составляет:

1) во 2 классе – 3 часа неделю, 102 часа в учебном году;

2) в 3 классе – 3 часа неделю, 102 часа в учебном году;

3) в 4 классе – 3 часа неделю, 102 часа в учебном году.

20. Содержание Программы включает 2 раздела:

1) раздел "Слушание и говорение";

2) раздел "Чтение".

21. Раздел "Слушание и говорение" включает подразделы:

1) восприятие и воспроизведение основных единиц речи;

2) понимание содержания аудио/видео информации;

3) прогнозирование событий;

4) соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения;

5) привлечение внимания к слушателям;

6) составление рассказа на заданную тему;

7) разучивание и рассказывание;

8) инсценировка и драматизация.

22. Раздел "Чтение" включает подразделы:

1) использование видов чтения;

2) определение темы и основной мысли текста;

3) определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение);

4) формулирование вопросов и ответов;

5) пересказывание прочитанного текста.

23. Базовое содержание учебного предмета "Чтение и развитие речи" для 2 класса:

1) слушание и говорение:

2) чтение слоговое чтение; о слитное чтение простых по слоговой структуре двусложных слов; пределение основной темы и мысли прочитанного с помощью учителя, ответы на вопросы по содержанию прослушанного или прочитанного.

24. Базовое содержание учебного предмета "Чтение и развитие речи" для 3 класса:

1) слоговое чтение трудных по смыслу и слоговой структуре слов; соблюдение при чтении знаков препинания и нужной интонации; осознанное, правильное чтение текста вслух целыми словами после работы над ним под руководством учителя; со второго полугодия чтение "про себя" простых по содержанию текстов; ответы на вопросы о ком или о чем говорится в прочитанном тексте;

2) понимание и объяснение слов и выражений, употребляемых в тексте; установление связи отдельных мест текста, слов и выражений с иллюстрацией; подведение учащихся к выводам из прочитанного;

3) сравнение прочитанного с опытом обучающихся; сравнение прочитанного с содержанием другого знакомого текста;

4) деление текста на части с помощью учителя; коллективное придумывание заголовка к выделенным частям; составление картинного плана; рисование словесных картин.

25. Базовое содержание учебного предмета "Чтение и развитие речи" для 4 класса:

1) осознанное, правильное чтение вслух целыми словами, чтение "про себя"; работа над выразительным чтением: саблюдение пауз между предложениями, логическое ударение, необходимая интонация;

2) понимание главной мысли произведения, осознание последовательности, причинности и смысла читаемого;

3) деление текста на законченные по смыслу части по данным заглавиям; придумывание заглавий к основным частям текста, коллективное составление плана;

4) объяснение выделенных учителем слов и оборотов речи; подведение учащихся к выводу из произведения, сравнение прочитанного с опытом детей и ранее прочитанным; выделение главных действующих лиц, оценка их поступков; выбор в тексте слов, выражений, характеризующих героев, события, картины природы;

5) самостоятельное составление плана текста; выборочный пересказ; составление рассказа по анологии с прочитанным текстом; заучивание наизусть стихотворений, басен; внеклассное чтение доступных пониманию детских книг из библиотеки; ответы на вопросы по содержанию прочитанного; объяснение иллюстраций к тексту.

26. К изучению рекомендуются небольшие по объему произведения известных отечественных и зарубежных авторов: о жизни детей в школе, об обязанностях обучающихся; о хороших и плохих поступках, о дружбе и товарищеской взаимопомощи; о семье, о труде взрослых; об участии в домашнем труде детей; произведения о Родине, о столице Республики Казахстан, произведения о национальных праздниках и знаменательных события в стране; о рабочих профессиях, об отношении людей к труду, к природе, к друг другу; об общественно полезных делах обучающихся, об изменениях в природе и жизни животных и растений в разное время года. Рассказы, сказки, статьи, пословицы и поговорки на морально-этические темы, на темы мира и дружбы.

Глава 4. Система целей обучения

27. Содержание по предмету организовано по разделам обучения. Разделы далее разбиты на подразделы, которые содержат в себе цели обучения по классам, в виде ожидаемых результатов: навыка или умения, знания или понимания.

28. Цели обучения, организованные последовательно внутри каждого подраздела, позволяют учителям планировать свою работу и оценивать достижения обучающихся, а также информировать их о следующих этапах обучения.

29. В учебной программе для удобства использования учебных целей введена кодировка. В коде первое число обозначает класс, второе – раздел, третье число – подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 2.2.1.4: "2" – класс, "2.1" – подраздел, "4" – нумерация учебной цели.

30. Ожидаемые результаты по системе целей обучения:

1) раздел "Слушание и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	2.1.1.1 запоминать и отчҰтливо произносить ряды слоговых комплексов и слов	3.1.1.1 воспринимать звучащую речь, выделять из речевого потока языковые единицы (предложение, слово, слог, звук)	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	2.1.2.1 выделять из прослушанного текста информацию в соответствии с поставленной целью	3.1.2.1 ориентироваться в содержании информации 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации	4.1.2.1 воспринимать различную информацию, формулировать вопросы к содержанию информации, отвечать на простые вопросы по содержанию; 4.1.2.2 пересказывать содержание в заданной форме
1.3 Прогнозирование событий		3.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям; 3.1.3.2 прогнозировать дальнейшее событие по заголовку и началу	4.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям; 4.1.3.2 обосновывать свой выбор
1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 2.1.4.2 участвовать в диалоге; 2.1.4.3 отвечать на вопросы полным ответом	3.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 3.1.4.2 использовать нормы речевого этикета в зависимости от ситуации; 3.1.4.3 участвовать в диалоге на заданную тему, задавать вопросы; 3.1.4.4 составлять диалог, принимать точку зрения собеседника	4.1.4.1 использовать речевые нормы для планирования и регуляции своей деятельности, в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией
1.5 Привлечение внимания к слушателям	2.1.5.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения	3.1.5.1 использовать основные элементы интонации, язык жестов, мимики, обращения к слушателям	4.1.5.1 осознанно и произвольно строить свои сообщения, понятные для партнҰра высказывания, используя основные элементы интонации, жесты, мимику, обращения к слушателям
1.6 Составление рассказа на заданную тему	2.1.6.1 составлять рассказ с помощью учителя по картинкам, по аналогии с прочитанным текстом	3.1.6.1 составлять коллективно рассказ на заданную тему, на основе опорных слов на заданные темы (Моя семья, игры детей, любимая игрушка, на школьной перемене, мой друг); 3.1.6.2 составлять небольшой рассказ по сюжетной картинке и вопросам учителя; 3.1.6.3 использовать прием словесного описания главного героя, события по вопросам учителя	4.1.6.1 составлять коллективно и самостоятельно рассказ на основе опорного плана, серии сюжетных картин; 4.1.6.2 составлять рассказ по личным впечатлениям, серии сюжетных картин, по аналогии с прочитанным педагогом текстом
1.7 Разучивание и рассказывание	2.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 2.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 2.1.7.3 пересказывать знакомые сказки; с опорой на иллюстрации	3.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 3.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 3.1.7.3 пересказывать знакомую сказку, историю по вопросам учителя	4.1.7.1 рассказывать знакомые потешки, скороговорки, стихотворения; 4.1.7.2 использовать при играх скороговорки, потешки; 4.1.7.3 разучивать стихотворения; 4.1.7.4 выразительно читать стихотворения и басни; 4.1.7.5 декламировать стихотворения на праздниках; 4.1.7.6 пересказывать знакомые истории, сказки
1.8 Инсценировка и драматизация	2.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения с помощью учителя; 2.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 2.1.8.3 участвовать в драматизациях сказок	3.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 3.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 3.1.8.3 принимать участие в драматизации сказок	4.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 4.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 4.1.8.3 участвовать в драматизации сказок

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 использовать послоговое чтение с переходом к концу года чтению целыми словами; 2.2.1.2 использовать чтение вслух; 2.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания	3.2.1.1 использовать чтение целыми словами, а при чтении трудных слов – послоговое чтение; 3.2.1.2 использовать чтение вслух и "про себя"; 3.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания	4.2.1.1 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения (ознакомительное, выборочное, чтение вслух, "про себя"); 4.2.1.2 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
2.2 Определение темы и основной мысли текста	2.2.2.1 определять основное содержание текста с опорой на иллюстрацию к тексту и название	3.2.2.1 определять с помощью учителя тему текста и основную мысль; 3.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 3.2.2.3 устанавливать связи отдельных фрагментов текста, слов и выражений с иллюстрацией к тексту	4.2.2.1 определять тему текста, находить с помощью учителя часть или предложение, в котором заключена основная мысль текста; 4.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.3 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.4 выделять главных действующих лиц, оценивать их поступки; 4.2.2.5 делать выбор в тексте слов, выражений, характеризующих героев, события, картины природы; 4.2.2.6 понимать главную мысль произведения, последовательность, причинность событий
2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	2.2.3.1 различать стихотворные и повествовательные произведения	3.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения	4.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения и доказать свой выбор
2.4 Формулирование вопросов и ответов	2.2.4.1 формулировать простые уточняющие вопросы по действию: 2.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного с опорой на иллюстрации к тексту; 2.2.4.3 находить в тексте предложения для ответа на поставленные вопросы	3.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 3.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного	4.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 4.2.4.2 давать развернутый ответ на вопросы к прочитанному тексту
2.5 Пересказывание прочитанного текста	2.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя с постепенным переходом к самостоятельному пересказу, близкому к тексту	3.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя, с опорой на серию картинок	4.2.5.1 пересказывать текст подробно, кратко, сохраняя последовательность событий

31. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Чтение и развитие речи" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей, реализуемых в каждом разделе.

32. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

33. Обучение реализуется в контексте единых сквозных тем для всех лет обучения в начальных классах, установленных с учетом особенностей интеллектуального развития обучающихся.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Чтение и развитие речи" для 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Чтение и развитие речи" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	2.1.1.1 запоминать и отчҰтливо произносить ряды слоговых комплексов и слов
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	2.1.2.1 выделять из прослушанного текста информацию в соответствии с поставленной целью
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 2.1.4.2 участвовать в диалоге; 2.1.4.3 отвечать на вопросы полным ответом
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	2.1.5.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	2.1.6.1 составлять рассказ с помощью учителя по картинкам, по аналогии с прочитанным текстом
		1.7 Разучивание и рассказывание	2.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 2.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 2.1.7.3 пересказывать знакомые сказки; с опорой на иллюстрации
		1.8 Инсценировка и драматизация	2.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения с помощью учителя
Моя школа	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 использовать послоговое чтение с переходом к чтению целыми словами; 2.2.1.2 использовать чтение вслух
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	2.2.2.1 определять основное содержание текста с опорой на иллюстрацию к тексту и название
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	2.2.3.1 различать стихотворные и повествовательные произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	2.2.4.1 формулировать простые уточняющие вопросы по действию; 2.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного с опорой на иллюстрации к тексту
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	2.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя с постепенным переходом к самостоятельному пересказу, близкому к тексту
2 четверть
Моя семья и друзья	1. Слушание и говорение	1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	2.1.2.1 выделять из прослушанного текста информацию в соответствии с поставленной целью
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 2.1.4.2 участвовать в диалоге; 2.1.4.3 отвечать на вопросы полным ответом
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	2.1.5.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	2.1.6.1 составлять рассказ с помощью учителя по картинкам, по аналогии с прочитанным текстом
		1.7 Разучивание и рассказывание	2.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 2.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 2.1.7.3 пересказывать знакомые сказки; с опорой на иллюстрации
		1.8 Инсценировка и драматизация	2.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения с помощью учителя
Мир вокруг нас	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 использовать послоговое чтение с переходом к чтению целыми словами; 2.2.1.2 использовать чтение вслух
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	2.2.2.1 определять основное содержание текста с опорой на иллюстрацию к тексту и название
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	2.2.3.1 различать стихотворные и повествовательные произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	2.2.4.1 формулировать простые уточняющие вопросы по действию; 2.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного с опорой на иллюстрации к тексту
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	2.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя с постепенным переходом к самостоятельному пересказу, близкому к тексту
3 четверть
Путешествие	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	2.1.1.1 запоминать и отчҰтливо произносить ряды слоговых комплексов и слов
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	2.1.2.1 выделять из прослушанного текста информацию в соответствии с поставленной целью
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 2.1.4.2 участвовать в диалоге; 2.1.4.3 отвечать на вопросы полным ответом
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	2.1.5.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	2.1.6.1 составлять рассказ с помощью учителя по картинкам, по аналогии с прочитанным текстом
		1.7 Разучивание и рассказывание	2.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 2.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 2.1.7.3 пересказывать знакомые сказки; с опорой на иллюстрации
		1.8 Инсценировка и драматизация	2.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения с помощью учителя; 2.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 2.1.8.3 участвовать в драматизациях сказок
Традициии фольклор	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 использовать послоговое чтение с переходом к чтению целыми словами; 2.2.1.2 использовать чтение вслух; 2.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания; 2.2.1.2 использовать чтение вслух; 2.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	2.2.2.1 определять основное содержание текста с опорой на иллюстрацию к тексту и название
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение	2.2.3.1 различать стихотворные и повествовательные произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	2.2.4.1 формулировать простые уточняющие вопросы по действию; 2.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного с опорой на иллюстрации к тексту; 2.2.4.3 находить в тексте предложения для ответа на поставленные вопросы
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	2.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя с постепенным переходом к самостоятельному пересказу, близкому к тексту
4 четверть
Еда и напитки	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	2.1.1.1 запоминать и отчҰтливо произносить ряды слоговых комплексов и слов
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	2.1.2.1 выделять из прослушанного текста информацию в соответствии с поставленной целью
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 2.1.4.2 участвовать в диалоге; 2.1.4.3 отвечать на вопросы полным ответом
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	2.1.5.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	2.1.6.1 составлять рассказ с помощью учителя по картинкам, по аналогии с прочитанным текстом
		1.7 Разучивание и рассказывание	2.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 2.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 2.1.7.3 пересказывать знакомые сказки; с опорой на иллюстрации
		1.8 Инсценировка и драматизация	2.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения с помощью учителя; 2.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 2.1.8.3 участвовать в драматизациях сказок
В здоровом теле – здоровый дух!	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 использовать послоговое чтение с переходом к чтению целыми словам; 2.2.1.2 использовать чтение вслух; 2.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	2.2.2.1 определять основное содержание текста с опорой на иллюстрацию к тексту и название
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	2.2.3.1 различать стихотворные и повествовательные произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	2.2.4.1 формулировать простые уточняющие вопросы по действию; 2.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного с опорой на иллюстрации к тексту; 2.2.4.3 находить в тексте предложения для ответа на поставленные вопросы
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	2.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя с постепенным переходом к самостоятельному пересказу, близкому к тексту

2) 3 класс

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	3.1.1.1 воспринимать звучащую речь, выделять из речевого потока языковые единицы (предложение, слово, слог, звук)
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	3.1.2.1 ориентироваться в содержании информации
		1.3 Прогнозирование событий	3.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 3.1.4.2 использовать нормы речевого этикета в зависимости от ситуации
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	3.1.5.1 использовать основные элементы интонации, язык жестов, мимики, обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	3.1.6.1 составлять коллективно рассказ на заданную тему, на основе опорных слов на заданные темы (Моя семья, игры детей, любимая игрушка, на школьной перемене, мой друг)
		1.7 Разучивание и рассказывание	3.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 3.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 3.1.7.3 пересказывать знакомую сказку, историю по вопросам учителя
		1.8 Инсценировка и драматизация	3.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 3.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 3.1.8.3 принимать участие в драматизации сказок
Моя школа	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 использовать чтение целыми словами, а при чтении трудных слов – послоговое чтение; 3.2.1.2 использовать чтение вслух и "про себя"; 3.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	3.2.2.1 определять с помощью учителя тему текста и основную мысль
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	3.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	3.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 3.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	3.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя, с опорой на серию картинок
2 четверть
Моя семья и друзья	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	3.1.1.1 воспринимать звучащую речь, выделять из речевого потока языковые единицы (предложение, слово, слог, звук)
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	3.1.2.1 ориентироваться в содержании информации
		1.3 Прогнозирование событий	3.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 3.1.4.2 использовать нормы речевого этикета в зависимости от ситуации
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	3.1.5.1 использовать основные элементы интонации, язык жестов, мимики, обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	3.1.6.1 составлять коллективно рассказ на заданную тему, на основе опорных слов на заданные темы (Моя семья, игры детей, любимая игрушка, на школьной перемене, мой друг); 3.1.6.2 составлять небольшой рассказ по сюжетной картинке и вопросам учителя
		1.7 Разучивание и рассказывание	3.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 3.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 3.1.7.3 пересказывать знакомую сказку, историю по вопросам учителя
		1.8 Инсценировка и драматизация	3.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 3.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 3.1.8.3 принимать участие в драматизации сказок
Мир вокруг нас	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 использовать чтение целыми словами, а при чтении трудных слов – послоговое чтение; 3.2.1.2 использовать чтение вслух и "про себя"; 3.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	3.2.2.1 определять с помощью учителя тему текста и основную мысль
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	3.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	3.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 3.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	3.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя, с опорой на серию картинок
3 четверть
Путешествие	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	3.1.1.1 воспринимать звучащую речь, выделять из речевого потока языковые единицы (предложение, слово, слог, звук)
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	3.1.2.1 ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации
		1.3 Прогнозирование событий	3.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям; 3.1.3.2 прогнозировать дальнейшее событие по заголовку и началу
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 3.1.4.2 использовать нормы речевого этикета в зависимости от ситуации; 3.1.4.3 участвовать в диалоге на заданную тему, задавать вопросы
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	3.1.5.1 использовать основные элементы интонации, язык жестов, мимики, обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	3.1.6.1 составлять коллективно рассказ на заданную тему, на основе опорных слов на заданные темы (Моя семья, игры детей, любимая игрушка, на школьной перемене, мой друг); 3.1.6.2 составлять небольшой рассказ по сюжетной картинке и вопросам учителя
		1.7 Разучивание и рассказывание	3.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 3.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 3.1.7.3 пересказывать знакомую сказку, историю по вопросам учителя
		1.8 Инсценировка и драматизация	3.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 3.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 3.1.8.3 принимать участие в драматизации сказок
Традициии фольклор	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 использовать чтение целыми словами, а при чтении трудных слов – послоговое чтение; 3.2.1.2 использовать чтение вслух и "про себя"; 3.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	3.2.2.1 определять с помощью учителя тему текста и основную мысль; 3.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 3.2.2.3 устанавливать связи отдельных фрагментов текста, слов и выражений с иллюстрацией к тексту
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	3.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	3.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 3.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	3.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя, с опорой на серию картинок
4 четверть
Еда и напитки	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	3.1.1.1 воспринимать звучащую речь, выделять из речевого потока языковые единицы (предложение, слово, слог, звук)
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	3.1.2.1 ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации
		1.3 Прогнозирование событий	3.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям; 3.1.3.2 прогнозировать дальнейшее событие по заголовку и началу
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.4.1 уметь формулировать свои затруднения, просьбы, обращения в различных ситуациях; 3.1.4.2 использовать нормы речевого этикета в зависимости от ситуации; 3.1.4.3 участвовать в диалоге на заданную тему, задавать вопросы; 3.1.4.4 составлять диалог, принимать точку зрения собеседника
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	3.1.5.1 использовать основные элементы интонации, язык жестов, мимики, обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	3.1.6.1 составлять коллективно рассказ на заданную тему, на основе опорных слов на заданные темы (Моя семья, игры детей, любимая игрушка, на школьной перемене, мой друг); 3.1.6.2 составлять небольшой рассказ по сюжетной картинке и вопросам учителя; 3.1.6.3 использовать прием словесного описания главного героя, события по вопросам учителя
		1.7 Разучивание и рассказывание	3.1.7.1 разучивать с голоса учителя стихотворения, скороговорки, потешки; 3.1.7.2 рассказывать потешки, скороговорки, стихотворения; 3.1.7.3 пересказывать знакомую сказку, историю по вопросам учителя
		1.8 Инсценировка и драматизация	3.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 3.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 3.1.8.3 принимать участие в драматизации сказок
В здоровом теле – здоровый дух!	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 использовать чтение целыми словами, а при чтении трудных слов – послоговое чтение; 3.2.1.2 использовать чтение вслух и "про себя"; 3.2.1.3 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	3.2.2.1 определять с помощью учителя тему текста и основную мысль; 3.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 3.2.2.3 устанавливать связи отдельных фрагментов текста, слов и выражений с иллюстрацией к тексту
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	3.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	3.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 3.2.4.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	3.2.5.1 пересказывать текст по вопросам учителя, с опорой на серию картинок

3) 4 класс

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	4.1.2.1 воспринимать различную информацию, формулировать вопросы к содержанию информации, отвечать на простые вопросы по содержанию; 4.1.2.2 пересказывать содержание в заданной форме
		1.3 Прогнозирование событий	4.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям; 4.1.3.2 обосновывать свой выбор
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.1.4.1 использовать речевые нормы для планирования и регуляции своей деятельности, в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	4.1.5.1 осознанно и произвольно строить свои сообщения, понятные для партнҰра высказывания, используя основные элементы интонации, жесты, мимику. обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	4.1.6.1 составлять коллективно и самостоятельно рассказ на основе опорного плана, серии сюжетных картин
		1.7 Разучивание и рассказывание	4.1.7.1 рассказывать знакомые потешки, скороговорки, стихотворения; 4.1.7.2 использовать при играх скороговорки, потешки; 4.1.7.3 разучивать стихотворения; 4.1.7.4 выразительно читать стихотворения и басни
		1.8 Инсценировка и драматизация	4.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 4.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 4.1.8.3 участвовать в драматизации сказок
Моя школа	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения (ознакомительное, выборочное, чтение вслух, "про себя"); 4.2.1.2 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	4.2.2.1 определять тему текста, находить с помощью учителя часть или предложение, в котором заключена основная мысль текста; 4.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.3 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	4.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения и доказать свой выбор
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	4.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	4.2.5.1 пересказывать текст подробно, кратко, сохраняя последовательность событий
2 четверть
Моя семья и друзья	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	4.1.2.1 воспринимать различную информацию, формулировать вопросы к содержанию информации, отвечать на простые вопросы по содержанию; 4.1.2.2 пересказывать содержание в заданной форме
		1.3 Прогнозирование событий	4.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям; 4.1.3.2 обосновывать свой выбор
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.1.4.1 использовать речевые нормы для планирования и регуляции своей деятельности, в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	4.1.5.1 осознанно и произвольно строить свои сообщения, понятные для партнҰра высказывания, используя основные элементы интонации, жесты, мимику. обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	4.1.6.1 составлять коллективно и самостоятельно рассказ на основе опорного плана, серии сюжетных картин
		1.7 Разучивание и рассказывание	4.1.7.1 рассказывать знакомые потешки, скороговорки, стихотворения; 4.1.7.2 использовать при играх скороговорки, потешки; 4.1.7.3 разучивать стихотворения; 4.1.7.4 выразительно читать стихотворения и басни
		1.8 Инсценировка и драматизация	4.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 4.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 4.1.8.3 участвовать в драматизации сказок
Мир вокруг нас	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения (ознакомительное, выборочное, чтение вслух, "про себя"); 4.2.1.2 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	4.2.2.1 определять тему текста, находить с помощью учителя часть или предложение, в котором заключена основная мысль текста; 4.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.3 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.4 выделять главных действующих лиц, оценивать их поступки
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	4.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения и доказать свой выбор
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	4.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	4.2.5.1 пересказывать текст подробно, кратко, сохраняя последовательность событий
3 четверть
Путешествие	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	4.1.2.1 воспринимать различную информацию, формулировать вопросы к содержанию информации, отвечать на простые вопросы по содержанию; 4.1.2.2 пересказывать содержание в заданной форме
		1.3 Прогнозирование событий	4.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям; 4.1.3.2 обосновывать свой выбор
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.1.4.1 использовать речевые нормы для планирования и регуляции своей деятельности, в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	4.1.5.1 осознанно и произвольно строить свои сообщения, понятные для партнҰра высказывания, используя основные элементы интонации, жесты, мимику. обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	4.1.6.1 составлять коллективно и самостоятельно рассказ на основе опорного плана, серии сюжетных картин; 4.1.6.2 составлять рассказ по личным впечатлениям, серии сюжетных картин, по аналогии с прочитанным педагогом текстом
		1.7 Разучивание и рассказывание	4.1.7.1 рассказывать знакомые потешки, скороговорки, стихотворения; 4.1.7.2 использовать при играх скороговорки, потешки; 4.1.7.3 разучивать стихотворения; 4.1.7.4 выразительно читать стихотворения и басни; 4.1.7.5 декламировать стихотворения на праздниках; 4.1.7.6 пересказывать знакомые истории, сказки
		1.8 Инсценировка и драматизация	4.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 4.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 4.1.8.3 участвовать в драматизации сказок
Традициии фольклор	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения (ознакомительное, выборочное, чтение вслух, "про себя"); 4.2.1.2 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	4.2.2.1 определять тему текста, находить с помощью учителя часть или предложение, в котором заключена основная мысль текста; 4.2.2.1 определять тему текста, находить с помощью учителя часть или предложение, в котором заключена основная мысль текста; 4.2.2.3 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.4 выделять главных действующих лиц, оценивать их поступки; 4.2.2.5 делать выбор в тексте слов, выражений, характеризующих героев, события, картины природы
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	4.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения и доказать свой выбор
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	4.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 4.2.4.2 давать развернутый ответ на вопросы к прочитанному тексту
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	4.2.5.1 пересказывать текст подробно, кратко, сохраняя последовательность событий
4 четверть
Еда и напитки	1. Слушание и говорение	1.1 Восприятие и воспроизведение основных единиц речи	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
		1.2 Понимание содержания аудио/видеоинформации	4.1.2.1 воспринимать различную информацию, формулировать вопросы к содержанию информации, отвечать на простые вопросы по содержанию; 4.1.2.2 пересказывать содержание в заданной форме
		1.3 Прогнозирование событий	4.1.3.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и события; 4.1.3.2 обосновывать свой выбор
		1.4 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.1.4.1 использовать речевые нормы для планирования и регуляции своей деятельности, в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией
		1.5 Привлечение внимания к слушателям	4.1.5.1 осознанно и произвольно строить свои сообщения, понятные для партнҰра высказывания, используя основные элементы интонации, жесты, мимику. обращения к слушателям
		1.6 Составление рассказа на заданную тему	4.1.6.1 составлять коллективно и самостоятельно рассказ на основе опорного плана, серии сюжетных картин; 4.1.6.2 составлять рассказ по личным впечатлениям, серии сюжетных картин, по аналогии с прочитанным педагогом текстом
		1.7 Разучивание и рассказывание	4.1.7.1 рассказывать знакомые потешки, скороговорки, стихотворения; 4.1.7.2 использовать при играх скороговорки, потешки; 4.1.7.3 разучивать стихотворения; 4.1.7.4 выразительно читать стихотворения и басни; 4.1.7.5 декламировать стихотворения на праздниках; 4.1.7.6 пересказывать знакомые истории, сказки
		1.8 Инсценировка и драматизация	4.1.8.1 изображать персонаж литературного произведения; 4.1.8.2 демонстрировать различные эмоциональные состояния человека; 4.1.8.3 участвовать в драматизации сказок
В здоровом теле – здоровый дух!	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения (ознакомительное, выборочное, чтение вслух, "про себя"); 4.2.1.2 соблюдать при чтении интонации в соответствии со знаками препинания
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	4.2.2.1 определять тему текста, находить с помощью учителя часть или предложение, в котором заключена основная мысль текста; 4.2.2.2 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.3 делить текст на части и озаглавливать каждую часть с помощью учителя; 4.2.2.4 выделять главных действующих лиц, оценивать их поступки; 4.2.2.5 делать выбор в тексте слов, выражений, характеризующих героев, события, картины природы; 4.2.2.6 понимать главную мысль произведения, последовательность, причинность событий
		2.3 Определение видов произведений (рассказ, сказка, стихотворение)	4.2.3.1 определять с помощью учителя вид произведения и доказать свой выбор
		2.4 Формулирование вопросов и ответов	4.2.4.1 формулировать простые, уточняющие, требующие доказательства, вопросы по содержанию прочитанного; 4.2.4.2 давать развернутый ответ на вопросы к прочитанному тексту
		2.5 Пересказывание прочитанного текста	4.2.5.1 пересказывать текст подробно, кратко, сохраняя последовательность событий

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 7-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 552 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушылардың күнделікті тұрмысқа, оқуға қатысты ауызекі сөйлесу, түсіну, өз ойын орыс тілінде жеткізе білу дағдыларын дамыту және әлеуметтік ортада қарым-қатынас жасауға қажетті сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) орыс тілінде айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым дағдыларын қалыптастыру;

2) орыс тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтуын, ажыратуын қалыптастыру;

3) ауызша және жазбаша сөйлеуде коммуникативтік дағдыларын дамыту;

4) орыс тілінде дұрыс оқып, мағынасын түсінуге үйрету;

5) орыс тілінің қарапайым орфографиялық және пунктуациялық ережелерін меңгерту;

6) мемлекеттік тілге және тағы басқа тілдерге деген құрмет сезімін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың ақыл-ой және сөйлеу тілінің дамуына ықпал ету, танымдық іс-әрекетінің жетіспеушіліктерін жеңу;

2) сөз байлығын дамыту, жетілдіру;

3) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдерінің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Компенсаторлық-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік тәсілдерімен қамтамасыз етіледі: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, әрекеттерінің алгоритмделуі, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау.

7. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

9. Жеке және саралап оқыту тәсілі қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. Екінші тілге оқытудың бастапқы кезеңінде ауызша сөйлеу тілін түсіну қабілетін қалыптастыру, сөздік қорын анықтау және кеңейту негізгі болып табылады, олар тілдік естуін дамыту және түзеу бойынша жүйелі жұмыс жүргізілуімен, орфоэпикалық дағдыларын қалыптастырумен сабақтасады; бұл үшін әңгімелесуді, өлеңдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, сөйлемдер, тілдік ойындар жаттауды қолдануға болады; мұғалім сөздердің орфоэпикалық дұрыс айтылуын қадағалайды, қазақ тілінде сұрақтарға жауап беруге, сұрақ қоюға, сөздерді, сөйлемдерді, мәтінді оқуға үйретеді.

12. Тілді тәжирибелік тұрғыда меңгерудің бастапқы кезеңі тыңдау қабілеті болып табылады, оның негізінде байланыстырып сөйлеу, оқу және жазу қабілеті мен дағдылары қалыптасады.

13. Бұл үшін бірқатар қабілеттіліктер болуы тиіс:

1) сөзді тыңдау;

2) айтылғанды есту, сөйлеудегі қателіктерді табу;

3) үлгі негізінде естігенін дұрыс қайталап айту;

4) дыбыстарды, буындарды, сөздерді анық артикуляциялау;

5) естігенін көргенімен және сөздерімен сәйкестендіру: дыбыстық және әріптік құрылымын сәйкестеу;

6) байланыстырып сөйлеу;

7) жазу.

14. Тілдік дағдыларын дамыту үшін түрлі талдауыштар қатысатын жағдайларды жасаған дұрыс: көру (суреттерді, заттарды көрсету), есту (мұғалімнің, құрдастарының не айтып жатқанын мұқият тыңдау, өзгелердің және өз сөзінің қателерін байқау); тактильді (дыбыс артикуляциясын сезіну).

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асады.

16. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

17. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

18. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

19. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; бұл ретте педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

20. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

21. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3-тарау. "Орыс тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

22. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) во 2 классе - 2 часа в неделю, 68 часа в учебном году;

2) в 3 классе - 2 часа в неделю, 68 часа в учебном году;

3) в 4 классе - 2 часа в неделю, 68 часа в учебном году.

23. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Слушание";

2) раздел "Говорение";

3) раздел "Письмо и чтение";

4) раздел "Применение языковых норм".

24. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) раздел "Слушание" направлен на формирование умений слушать речь учителя и обучающихся, аудио (видео) записи, понимать смысл услышанного: слушание и понимание обучающимися инструкций; слушать и понимать простые инструкции, просьбу учителя, связанные с организацией учебного процесса и бытовой деятельности и правильно реагировать на нее (использование мимики, жестов, выполнение действий); копировать речевые образцы; понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни;понимать о ком? о чем говорится в прослушанном тексте. Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций: различать вопросительную интонацию; различать повествовательную интонацию; различать восклицательную интонацию; адекватно реагировать на вопросительную реплику, отвечать одним словом.Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки: знать и понимать значение терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук; знать и понимать значение терминов:точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки.Понимание лексического значения слов и словосочетаний: различать на слух гласные и согласные звуки;понимать значение новых слов по теме и значения предлогов;использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, названия предмета; понимать значение единственного и множественного числа существительных (книга - книги, яблоко-яблоки);

2) раздел "Говорение" направлен на развитие умений выражать мысли, передавать мысли в последовательно в устной форме: использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятельности; использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба; использовать слова и выражения, имеющиеся в активной речи обучающегося; копировать речевые образцы, усвоение и употребление слов различных грамматических категорий;знать и использовать в устной речи слова, обозначающие предмет; усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Это книга. Это ручка; знать и использовать в устной речи слова, обозначающие действия предмета;использовать слова, обозначающие предметы, различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?; использовать слова, обозначающие действия предмета. Усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Мама спит. Ануар пишет; согласовывать в числе слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета; умение вести диалог; наблюдать за речью, используемой в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте); соблюдать правила поведения во время разговора (дослушать вопрос до конца, не перебивая говорящего). Реагировать на вопрос; понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы. Развитие связной речи: использование невербальных средств общения. Определять о ком? о чем? говорится в тексте, заучивание наизусть несложных стихотворений, пересказывать несложные тесты (с помощью учителя), высказывать отношения к прослушанному (Да. Нет. Нравится. Не нравится); составлять описательный рассказ по образцу, с помощью учителя;

3) раздел "Письмо и чтение" направлен наусвоение написания и чтения букв русского языка, понимание прочитанного, развитие умения читать, умение выполнятъ звуковой анализ несложных слов: усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений: алфавит, знать значение алфавита в жизни грамотного человека;правильно произносить звуки; правильно писать и читать буквы, слоги, слова; уметь списывать слова, небольшие предложения с печатного текста; уметь списывать слова, небольшие предложения с рукописного текста; уметь производить звуко-буквенный анализ двусоставного слова;

4) раздел "Применение языковых норм" направлен наусвоение простых орфографических и орфоэпических норм; правильного написания предложения с обозначением знаков препинания.

25. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) раздел "Слушание" направлен на формирование умений слушать речь учителя и обучающихся, аудио (видео) записи, понимать смысл услышанного: слушание и понимание обучающимися инструкций: понимать и выполнять инструкции, состоящие из 2-3 слов ("Встань с места". "Принеси мяч"). Повторять простейшие фразы;понимать и выполнять инструкции, состоящие из 3-4 слов, повторять простейшие фразы; понимать обращенную речь. адекватно реагировать на нее; различение и понимание разных по цели высказываний инструкций; уметь в речи выделить с помощью учителя вопросительные предложения; адекватно реагировать на вопросительную реплику. Отвечать одним словом;понимать интонационно различные по цели высказывания предложении; усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки;использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба; различать и использовать знаки препинания (с помощью учителя); понимание лексического значения слов и словосочетаний;понимать значение новых слов по теме; понимать значения предлогов, словосочетаний и простых предложений, понимать глаголы в зависимости от лица и времени (Я пришел. Она пришла);использовать слова, обозначающие один или несколько предметов; понимание значения синонимов и антонимов;

2) раздел "Говорение" направлен на развитие умений выражать мысли, передавать мысли в последовательно в устной форме;использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности; использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба; самостоятельно употреблять при общении в различных ситуациях вежливые формы общения: слова: здравствуйте, до свидания, спасибо, пожалуйста; усвоение и употребление слов различных грамматических категорий; знать и правильно использовать в устной речи слова, обознащающие признаки предметов; усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Это красный мяч. Это синий карандаш, знать и правильно использовать в устной речи слова выражающие принадлежность предмета (мой, моя);знать и правильно использовать в устной речиместоимения (он, она); знать и правильно использовать слова обозначающие число; уметь согласовывать слова обозначающие предмет с словами обозначающими число; умение вести диалог; уметь в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте) поддерживать разговор, используя простые предложения; использовать простой бытовой диалог; использовать злементарный речевой этикет – на материале новой лексики и грамматических конструкций с предлогами "у, в, на, с"; понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы; уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на наглядно-практическую деятельность; развитие связной речи; заучивание наизусть загадок, потешек; пересказывать прослушанный тест по вопросам учителя, соблюдать интонацию, паузы при передаче смысла текста; понимать основную мысль прослушанного материала, сможет назвать тему; высказать свое отношение простым предложением; пересказывать несложные тексты (с помощью учителя); составлять рассказ по серии сюжетных картин и сюжетным картинкам по вопросам учителя или по готовому плану; уметь комментировать собственные действия (Я пишу. Я рисую цветок);

3) раздел "Письмо и чтение" направлен на усвоение написания и чтения букв русского языка, понимание прочитанного, развитие умения читать, умение выполнятъ звуковой анализ несложных слов: усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений; читать и писать слова, словосочетания и предложения; читать небольшие тексты и понимать их содержание, читать тексты, содержащие небольшие диалоги; уметь списывать преддожения, с печатного и рукописного текстов; уметь списывать короткий текст с печатного и рукописного текстов; уметь сверять написанное с образцом; замечать расхождения между произношением и написанием слова; правильно называть буквы, которых нет в казахском алфавите; находить слово в алфавитном списке, располагать слова в алфавитном порядке; читать и понимть небольшие тексты, придерживаясь произносительных норм русского языка, соблюдая паузы и интонацию;

4) раздел "Использование языковых норм" направлен на усвоение написание слов не отличающихся в произношении и написании; правильное произношение и написание слов с помощью учителя; применение простых форм множественногои единственного числа, падежные формы. Разбор слов обозначающих название предмета, число и их употребление.

26. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) раздел "Слушание" направлен на формирование умений слушать речь учителя и обучающихся, аудио (видео) записи, понимать смысл услышанного: слушание и понимание обучающимися инструкций: понимать значения двух-трехступенчатых инструкций ("Подойди к окну, возьми лейку и полей цветок"); различать на слух гласные и согласные, глухие и звонкие, твердые и мягкие согласные; слушать и понимать речевые образцы с голоса учителя, аудио записи; понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни; различение и понимание разных по цели высказываний инструкций; понимать содержание кратких высказываний повествовательного характера; уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) при чтении; уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) в разговоре путем подражания интонации учителя; усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки; знать и правильно использовать термины: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки; самостоятельно использовать знаки препинания; понимание лексического значения слов и словосочетаний: узнавать на слух звуки, слова, предложения, понимать значение прочитанного текста; понимать значение прочитанного стихотворения; понимать слова с противоположным значением, близкие по значению; использовать в самостоятельной речи слова по пройденным темам на предыдущем этапе и усвоение новых слов относительно новой темы; понимать значение слов одинаковых по написанию;

2) раздел "Говорение" направлен на развитие умений выражать мысли, передавать мысли в последовательно в устной форме;использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности; уметь высказывать с помощью учителя просьбы и желания; соблюдать речевой этикет при знакомстве; речевой этикет при просьбе; уметь самостоятельно высказывать просьбы и желания; усвоение и употребление слов различных грамматических категорий,согласовывать слова обозначающие предмет, признак предмета, число в зависимости от рода в единственном числе;понимать значения падежных окончаний; устанавливать с помощью вопросов связь между словами в предложении; распространять предложения по вопросам: Кто это? Чго это? Что делает? Какой карандаш? Это книга?; знать и правильно использовать в устной речи словосочетания, предложения со словами, обозначающими действия и признаки предметов (любить Родину, летний, теплый дождь); составлять предложения с опорой на наглядно- иллюстративный материал и на вопросы учителя; восстанавливать деформированные предложения;использовать в активной речи усвоенные слова различных грамматических категорий; умение вести диалог; уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на наглядно-практическую деятельность; уметь отвечать на вопросы по прослушанному тексту при помощи учителя; уметь отвечать на вопросы по прослушанному тексту; уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на учебно-игровую деятельность; высказывать стимулирующие реплики в диалоге, задавать вопросы; участвовать в беседе; понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы. Инициацировать и вести диалог на указанную тему, стимулировать речевые реакции собеседника (задавать стимулирующие вопросы); участвовать в беседах на темы, близкие жизненному опыту обучающихся, по материалам экскурсии, иллюстрациям; развитие связной речи: заучивание наизусть коротких скороговорок, стихотворений; самостоятельно пересказывать прослушанный текст; использовать слова описания сравнения; определить тему и основную мысль текста; обосновать и оценить свое отношение простым предложением; уметь самостоятельно составлять рассказ по серии сюжетных картин и сюжетным картинкам под руководством учителя; составлять рассказ на заданную тему коллективо и под руководством учителя; составлять короткий рассказ из собственного опыта, наблюдения с опорой на вопросы;

3) раздел "Письмо и чтение" направлено наусвоение написания и чтения букв русского языка, понимание прочитанного, развитие умения читать, умение выполнятъ звуковой анализ несложных слов:усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений; читать и писать слова с буквами, различающимися в русской и казахской графике; сознательно, орфографически правильно, выразительно читать по-русски, соблюдая паузы между предложениями, интонацию в конце предложения; знать правила использования большой буквы в именах и фамилиях людей, кличках животных, названиях сел, городов, стран, в начале предложения; знать и уметь применять правила переноса; владеть приемами самоконтроля при списывании;

4) раздел "Использование языковых норм" направлен наусвоение применение норм языка: определение слов с заглавной буквы (имена людей, названия земли-воды), написание без ошибок; применение простых множественных, падежных форм; различение и целесообразное применение слов обозначающих качество, свойствои движение предмета.

27. Распределение учебного материала по классам (четвертям) в настоящей программе является примерным, учитель вправе переносить изучение учебного материала из одного класса в другой (из одной четверти в другую) с учетом особенностей его усвоения обучающимися. Учитель самостоятельно определяет количество часов, необходимое для изучения каждой темы. Обучение в каждом классе следует начинать с повторения ранее изученного материала.

Глава 4. Система целей обучения

28. В учебной программе сформулированы ожидаемые результаты, представленные в виде системы целей обучения, которые служат основой для определения содержания и последовательности изучения учебного материала каждого раздела, а также являются критериями оценивания достижений обучающихся.

29. Для удобства использования учебных целей и проведения мониторинга введена кодировка. В коде первое число обозначает класс, второе число - раздел, третье число – подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 2.1.2.4: "2" - класс, "1.2" - подраздел, "4" - нумерация учебной цели.

30. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Слушание":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	2.1.1.1 слушать и понимать простые инструкции, просьбу учителя, связанные с организацией учебного процесса и бытовой деятельности и правильно реагировать на нее (использование мимики, жестов, выполнение действий); 2.1.1.2 копировать речевые образцы; 2.1.1.3 понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни; 2.1.1.4 понимать о ком? о чем говорится в прослушанном тексте	3.1.1.1 понимать и выполнять инструкции, состоящие из 2-3 слов ("Встань с места". "Принеси мяч"), повторять простейшие фразы; 3.1.1.2. понимать и выполнять инструкции, состоящие из 3-4 слов, повторять простейшие фразы; 3.1.1.3 понимать обращенную речь, адекватно реагировать на нее	4.1.1.1 понимать значения двух-трехступенчатых инструкций ("Подойди к окну, возьми лейку и полей цветок"); 4.1.1.2 различать на слух гласные и согласные, глухие и звонкие, твердые и мягкие согласные; 4.1.1.3 слушать и понимать речевые образцы с голоса учителя, аудио записи; 4.1.1.4 понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	2.1.2.1 различать вопросительную интонацию; 2.1.2.2 различать повествовательную интонацию; 2.1.2.3 различать восклицательную интонацию; 2.1.2.4 адекватно реагировать на вопросительную реплик, отвечать одним словом	3.1.2.1 уметь в речи выделить с помощью учителя вопросительные предложения; 3.1.2.2. адекватно реагировать на вопросительную реплику, отвечать одним словом; 3.1.2.3 понимать интонационно различные по цели высказывания предложения	4.1.2.1 понимать содержание кратких высказываний повествовательного характера; 4.1.2.2 уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) при чтении; 4.1.2.3 уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) в разговоре путем подражания интонации учителя
1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	2.1.3.1 знать и понимать значение терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук 2.1.3.2 знать и понимать значение терминов:точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	3.1.3.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба; 3.1.3.2 различать и использовать знаки препинания (с помощью учителя)	4.1.3.1 знать и правильно использовать термины: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки; 4.1.3.2 самостоятельно использовать знаки препинания
1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.4.1 различать на слух гласные и согласные звуки; 2.1.4.2 понимать значение новых слов по теме и значения предлогов; 2.1.4.3 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, названия предмета; 2.1.4.4 понимать значение единственного и множественного числа существительных (книга - книги, яблоко-яблоки)	3.1.4.1 понимать значение новых слов по теме; 3.1.4.2 понимать значения предлогов, словосочетаний и простых предложений; 3.1.4.3 понимать глаголы в зависимости от лица и времени (Я пришел. Она пришла); 3.1.4.4 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов; 3.1.4.5 понимание значения синонимов и антонимов	4.1.4.1 узнавать на слух звуки, слова, предложения; 4.1.4.2 понимать значение прочитанного текста; 4.1.4.3 понимать значение прочитанного стихотворения; 4.1.4.4 понимать слова с противоположным значением, близкие по значению; 4.1.4.5 использовать в самостоятельной речи слова по пройденным темам на предыдущем этапе и усвоение новых слов относительно новой темы; 4.1.4.6 понимать значение слов одинаковых по написанию

2) раздел "Говорение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	2.2.1.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба; 2.2.1.2 использовать слова и выражения, имеющиеся в активной речи обучающегося; 2.2.1.3 копировать речевые образцы	3.2.1.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба; 3.2.1.2 самостоятельно употреблять при общении в различных ситуациях вежливые формы общения: слова: здравствуйте, до свидания, спасибо, пожалуйста	4.2.1.1 уметь высказывать с помощью учителя просьбы и желания; 4.2.1.2 соблюдать речевой этикет при знакомстве (Как Вас зовут? Как Ваша фамилия? Меня зовут ... Твоя фамилия...); речевой этикет при просьбе (Дайте, пожалуйста, книгу. Можно взять карандаш?); 4.2.1.3 уметь самостоятельно высказывать просьбы и желания
2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	2.2.2.1 знать и использовать в устной речи слова, обозначающие предмет. Усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Это книга. Это ручка; 2.2.2.2 знать и использовать в устной речи слова, обозначающие действия предмета; 2.2.2.3 использовать слова, обозначающие предметы, различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?; 2.2.2.4 использовать слова, обозначающие действия предмета. Усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Мама спит. Ануар пишет; 2.2.2.5 согласовывать в числе слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета	3.2.2.1 знать и правильно использовать в устной речи слова, обознащающие признаки предметов, речевых моделей: Это красный мяч. Это синий карандаш; 3.2.2.2 знать и правильно использовать в устной речи слова выражающие принадлежность предмета (мой, моя); 3.2.2.3 знать и правильно использовать в устной речи местоимения (он, она); 3.2.2.4 знать и правильно использовать слова обозначающие число (1-10); 3.2.2.5 уметь согласовывать слова обозначающие предмет с словами обозначающими число	4.2.2.1 согласовывать слова обозначающие предмет, признак предмета, число в зависимости от рода в единственном числе; 4.2.2.2 понимать значения падежных окончаний; 4.2.2.3 устанавливать с помощью вопросов связь между словами в предложении; 4.2.2.4 распространять предложения по вопросам. Кто это? Чго это? Что делает? Какой карандаш? Это книга?; 4.2.2.5 знать и правильно использовать в устной речи словосочетания, предложения со словами, обозначающими действия и признаки предметов (любить Родину, летний, теплый дождь); 4.2.2.6 составлять предложения с опорой на наглядно- иллюстративный материал и на вопросы учителя; 4.2.2.7 восстанавливать деформированные предложения; 4.2.2.8 использовать в активной речи усвоенные слова различных грамматических категорий
2.3 Умение вести диалог	2.2.3.1 наблюдать за речью, используемой в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте); 2.2.3.2 соблюдать правила поведения во время разговора (дослушать вопрос до конца, не перебивая говорящего), реагировать на вопрос; 2.2.3.3 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы	3.2.3.1 уметь в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте) поддерживать разговор, используя простые предложения; 3.2.3.2 использует простой бытовой диалог; 3.2.3.3 использует злементарный речевой этикет – на материале новой лексики и грамматических конструкций с предлогами "у, в, на, с"; 3.2.3.4 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы; 3.2.3.5 уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на наглядно-практическую деятельность	4.2.3.1 уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на наглядно-практическую деятельность; 4.2.3.2 уметь отвечать на вопросы по прослушанному тексту при помощи учителя; 4.2.3.3 уметь отвечать на вопросы по прослушанному тексту; 4.2.3.4 уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на учебно-игровую деятельность; 4.2.3.5 высказывать стимулирующие реплики в диалоге, задавать вопросы; участвовать в беседе; 4.2.3.6 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы; 4.2.3.7 инициацировать и вести диалог на указанную тему, стимуривать речевые реакции собеседника (задавать стимулирующие вопросы); 4.2.3.8 участвовать в беседах на темы, близкие жизненному опыту обучающихся, по материалам экскурсии, иллюстрациям
2.4 Развитие связной речи	2.2.4.1 использовать невербальные средства общения, определять о ком?о чем? говорится в тексте; 2.2.4.2 заучивание наизусть несложных стихотворений; 2.2.4.3 пересказывать несложные тесты (с помощью учителя); 2.2.4.4 высказывать отношения к прослушанному; 2.2.4.5 составлять описательный рассказ по образцу, с помощью учителя	3.2.4.1 заучивание наизусть загадок, потешек; 3.2.4.2 пересказывать прослушанный тест по вопросам учителя, соблюдать интонацию, паузы при передаче смысла текста; 3.2.4.3 понимать основную мысль прослушанного материала, называть тему; 3.2.4.4 высказать свое отношение простым предложением; 3.2.4.5 пересказывать несложные тексты (с помощью учителя); 3.2.4.6 составлять рассказ по серии сюжетных картин и сюжетным картинкам по вопросам учителя или по готовому плану; 3.2.4.7 уметь комментировать собственные действия	4.2.4.1 заучивание наизусть коротких скороговорок, стихотворений; 4.2.4.2 самостоятельно пересказывать прослушанный текст, использовать слова описания, сравнения; 4.2.4.3 определить тему и основную мысль текста; 4.2.4.4 обосновать и оценить свое отношение простым предложением; 4.2.4.5 уметь самостоятельно составлять рассказ по серии сюжетных картин и сюжетным картинкам под руководством учителя; 4.2.4.6 составлять рассказ на заданную тему коллективо и под руководством учителя; 4.2.4.7 составлять короткий рассказ из собственного опыта, наблюдения с опорой на вопросы

3) раздел "Письмо и чтение":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	2.3.1.1 алфавит, знать значение алфавита в жизни грамотного человека; 2.3.1.2 правильно произносить звуки; 2.3.1.3 правильно писать и читать буквы, слоги, слова; 2.3.1.4 уметь списывать слова, небольшие предложения с печатного текста; 2.3.1.5 уметь списывать слова, небольшие предложения с рукописного текста; 2.3.1.6 уметь производить звуко-буквенный анализ двусоставного слова	3.3.1.1 читать и писать слова, словосочетания и предложения; 3.3.1.2читать небольшие тексты и понимать их содержание; 3.3.1.3 читать тексты, содержащие небольшие диалоги; 3.3.1.4 уметь списывать преддожения, с печатного и рукописного текстов; 3.3.1.5 уметь списывать короткий текст с печатного и рукописного текстов; 3.3.1.6 уметь сверять написанное с образцом; замечать расхождения между произношением и написанием слова; 3.3.1.7 правильно называть буквы, которых нет в казахском алфавите; 3.3.1.8 находить слово в алфавитном списке, располагать слова в алфавитном порядке; 3.3.1.9 читать и понимать небольшие тексты, придерживаясь произносительных норм русского языка, соблюдая паузы и интонацию	4.3.1.1 читать и писать слова с буквами, различающимися в русской и казахской графике; 4.3.1.2 сознательно, орфографически правильно, выразительно читать по-русски, соблюдая паузы между предложениями, интонацию в конце предложения; 4.3.1.3 знать правила использования большой буквы в именах и фамилиях людей, кличках животных, названиях сел, городов, стран, в начале предложения; 4.3.1.4 знать и уметь применять правила переноса; 4.3.1.5 владеть приемами самоконтроля при списывании

4) раздел "Использование языковых норм":

таблица 4

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	2.4.1.1 правильно расставить знаки препинания в предложений	3.4.1.1 написание слов не отличных в произношении и написании; 3.4.1.2 правильно произносить и писать с помощью учителя слова.	4.4.1.1 определение слов пишущихся с заглавной буквы (имена людей, географические и административные названия),правильное написание слов без ошибок.
4.2 Закон сингорманизма	2.4.2.1 использование простых форм притяжательных и личных окончании	3.4.2.1 писать слова не отличающиеся в произношении и написании, по словам учителя; 3.4.2.2 использовать простых форм множественного и падежного окончания	4.4.2.1 использование простых форм изменения породам, числам, падежами лицам
4.3 Граматические нормы	2.4.3.1 с помощью учителя записывать предложение с заглавной буквы и поставить в конце предложения соответствующие знаки препинания	3.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии обозначающие название, число предмета	4.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии со значением обозначающие качество, свойство и действия предмета

31. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

32. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

33. Обучение реализуется в контексте единых сквозных тем для всех лет обучения в начальных классах, установленных с учетом особенностей интеллектального развития обучающихся.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с легкой умственной отсталостью 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Виды речевой деятельности	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне Моя школа	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	2.1.1.1 слушать и понимать простые инструкции, просьбу учителя, связанные с организацией учебного процесса и бытовой деятельности и правильно реагировать на нее (использование мимики, жестов, выполнение действий)
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	2.1.2.1 различать вопросительную интонацию
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	2.1.3.1 знать и понимать значение терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.4.1 различать на слух гласные и согласные звуки
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	2.2.1.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	2.2.2.1 знать и использовать в устной речи слова, обозначающие предмет. Усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Это книга. Это ручка
		2.3 Умение вести диалог	2.2.3.1 наблюдать за речью, используемой в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте)
		2.4 Развитие связной речи	2.2.4.1 использование невербальных средств общения. Определять о ком? О чем? говорится в тексте
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	2.3.1.1 алфавит. Знать значение алфавита в жизни грамотного человека 2.3.1.2 правильно произносить звуки,
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	2.4.1.1 правильно расставить знаки препинания в предложений
		4.2 Закон сингорманизма	2.4.2.1 использование простых форм притяжательных и личных окончании
		4.3 Граматические нормы	2.4.3.1 с помощью учителя записывать предложение с заглавной буквы и поставить в конце предложения соответствующие знаки препинания
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	2.1.1.2 копировать речевые образцы
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	2.1.2.2 различать повествовательную интонацию
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	2.1.3.1 знать и понимать значение терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.4.2 понимать значение новых слов по теме и значения предлогов
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	2.2.1.2 использовать слова и выражения, имеющиеся в активной речи обучающегося
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	2.2.2.2 знать и использовать в устной речи слова, обозначающие действия предмета; 2.2.2.3 использовать слова, обозначающие предметы, различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?
		2.3 Умение вести диалог	2.2.3.1 наблюдать за речью, используемой в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте)
		2.4 Развитие связной речи	2.2.4.2 заучивание наизусть несложных стихотворений
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	2.3.1.2 правильно произносить звуки; 2.3.1.3 правильно писать и читать буквы, слоги, слова
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	2.4.1.1 правильно расставить знаки препинания в предложений
		4.2 Закон сингорманизма	2.4.2.1 использование простых форм притяжательных и личных окончании
		4.3 Граматические нормы	2.4.3.1 с помощью учителя записывать предложение с заглавной буквы и поставить в конце предложения соответствующие знаки препинания
3 четверть
Путешествие Традиции и фольклор	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	2.1.1.3 понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	2.1.2.3 различать восклицательную интонацию
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	2.1.3.2 знать и понимать значение терминов: точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.4.3 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, названия предмета
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	2.2.1.2 использовать слова и выражения, имеющиеся в активной речи обучающегося
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	2.2.2.3 использовать слова, обозначающие предметы, различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?; 2.2.2.4 использовать слова, обозначающие действия предмета. Усвоение по образцу и по аналогии следующих речевых моделей: Мама спит. Ануар пишет
		2.3 Умение вести диалог	2.2.3.2 соблюдать правила поведения во время разговора (дослушать вопрос до конца, не перебивая говорящего). Реагировать на вопрос
		2.4 Развитие связной речи	2.2.4.3 пересказывать несложные тесты (с помощью учителя); 2.2.4.4 высказывать отношения к прослушанному
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	2.3.1.4 уметь списывать слова, небольшие предложения с печатного текста; 2.3.1.5 уметь списывать слова, небольшие предложения с рукописного текста
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	2.4.1.1 правильно расставить знаки препинания в предложений
		4.2 Закон сингорманизма	2.4.2.1 использование простых форм притяжательных и личных окончании
		4.3 Граматические нормы	2.4.3.1 с помощью учителя записывать предложение с заглавной буквы и поставить в конце предложения соответствующие знаки препинания
4 четверть
Еда и напитки В здоровом теле-здоровый дух!	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	2.1.1.4 понимать о ком? о чем говорится в прослушанном тексте
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	2.1.2.4 адекватно реагировать на вопросительную реплику. Отвечать одним словом
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	2.1.3.2 знать и понимать значение терминов:точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.4.4 понимать значение единственного и множественного числа существительных (книга - книги, яблоко-яблоки)
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	2.2.1.3 копировать речевые образцы
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	2.2.2.4 использовать слова, обозначающие действия предмета, речевые модели: Мама спит. Ануар пишет; 2.2.2.5 согласовывать в числе слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета
		2.3 Умение вести диалог	2.2.3.2 соблюдать правила поведения во время разговора (дослушать вопрос до конца, не перебивая говорящего). Реагировать на вопрос; 2.2.3.3 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.4 Развитие связной речи	2.2.4.5 составлять описательный рассказ по образцу, с помощью учителя
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	2.3.1.6 уметь производить звуко-буквенный анализ двусоставного слова
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	2.4.1.1 правильно расставить знаки препинания в предложений
		4.2 Закон сингорманизма	2.4.2.1 использование простых форм притяжательных и личных окончании
		4.3 Граматические нормы	2.4.3.1 с помощью учителя записывать предложение с заглавной буквы и поставить в конце предложения соответствующие знаки препинания

2) 3 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Виды речевой деятельности	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне Моя школа	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	3.1.1.1 понимать и выполнять инструкции, состоящие из 2-3 слов ("Встань с места". "Принеси мяч"). Повторять простейшие фразы
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	3.1.2.1 уметь в речи выделить с помощью учителя вопросительные предложения
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	3.1.3.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.4.1 понимать значение новых слов по теме
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	3.2.1.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	3.2.2.1 знать и правильно использовать в устной речи слова, обознащающие признаки предметов, речевые модели:Это красный мяч. Это синий карандаш
		2.3 Умение вести диалог	3.2.3.1 уметь в различных условиях общения (в школе, на уроке, в столовой, дома, в транспорте) поддерживать разговор, используя простые предложения
		2.4 Развитие связной речи	3.2.4.1 заучивание наизусть загадок, потешек
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	3.3.1.1 читать и писать слова, словосочетания и предложения; 3.3.1.2 читать небольшие тексты и понимать их содержание
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	3.4.1.1 написание слов не отличных в произношении и написании; 3.4.1.2 правильно произносить и писать с помощью учителя слова.
		4.2 Закон сингорманизма	3.4.2.1 писать слова не отличающиеся в произношении и написании, по словам учителя; 3.4.2.2 использовать простых форм множественного и падежного окончания
		4.3 Граматические нормы	3.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии обозначающие название, число предмета
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	3.1.1.2 понимать и выполнять инструкции, состоящие из 3-4 слов, повторять простейшие фразы
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	3.1.2.2 адекватно реагировать на вопросительную реплику, отвечать одним словом
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	3.1.3.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба
		1.4 Понимание лексического значения слов исловосочетаний	3.1.4.2 понимать значения предлогов, словосочетаний и простых предложений
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	3.2.1.1 использовать элементы речевого этикета на русском языке: приветствие, прощание, просьба
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	3.2.2.2 знать и правильно использовать в устной речи слова выражающие принадлежность предмета (мой, моя)
		2.3 Умение вести диалог	3.2.3.2 использует простой бытовой диалог
		2.4 Развитие связной речи	3.2.4.2 пересказывать прослушанный тест по вопросам учителя,соблюдать интонацию, паузы при передаче смысла текста; 3.2.4.3 понимать основную мысль прослушанного материала, называть тему
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	3.3.1.3 читать тексты, содержащие небольшие диалоги; 3.3.1.4 уметь списывать преддожения, с печатного и рукописного текстов; 3.3.1.5 уметь списывать короткий текст с печатного и рукописного текстов
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	3.4.1.1 написание слов не отличных в произношении и написании; 3.4.1.2 правильно произносить и писать с помощью учителя слова.
		4.2 Закон сингорманизма	3.4.2.1 писать слова не отличающиеся в произношении и написании, по словам учителя; 3.4.2.2 использовать простых форм множественного и падежного окончания
		4.3 Грамматические нормы	3.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии обозначающие название, число предмета
3 четверть
Путешествие Традиции и фольклор	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	3.1.1.3 понимать обращенную речь, адекватно реагировать на нее
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	3.1.2.3 понимать интонационно различные по цели высказывания предложения
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	3.1.3.2 различать и использовать знаки препинания (с помощью учителя)
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.4.3 понимать глаголы в зависимости от лица и времени (Я пришел. Она пришла); 3.1.4.4 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	3.2.1.2 самостоятельно употреблять при общении в различных ситуациях вежливые формы общения: слова: здравствуйте, до свидания, спасибо, пожалуйста
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	3.2.2.3 знать и правильно использовать в устной речиместоимения (он, она); 3.2.2.4 знать и правильно использовать слова обозначающие число (1-10)
		2.3 Умение вести диалог	3.2.3.3 использует злементарный речевой этикет – на материале новой лексики и грамматических конструкций с предлогами "у, в, на, с"; 3.2.3.4 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.4 Развитие связной речи	3.2.4.4 высказать свое отношение простым предложением; 3.2.4.5 пересказывать несложные тексты (с помощью учителя)
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	3.3.1.6 уметь сверять написанное с образцом; замечать расхождения между произношением и написанием слова; 3.3.1.7 правильно называть буквы, которых нет в казахском алфавите
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	3.4.1.1 написание слов не отличных в произношении и написании; 3.4.1.2 правильно произносить и писать с помощью учителя слова.
		4.2 Закон сингорманизма	3.4.2.1 писать слова не отличающиеся в произношении и написании, по словам учителя; 3.4.2.2 использовать простых форм множественного и падежного окончания
		4.3 Граматические нормы	3.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии обозначающие название, число предмета.
4 четверть
Еда и напитки В здоровом теле-здоровый дух!	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	3.1.1.3 понимать обращенную речь, адекватно реагировать на нее
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	3.1.2.3 понимать интонационно различные по цели высказывания предложения
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	3.1.3.2 различать и использовать знаки препинания (с помощью учителя)
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.4.4 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов; 3.1.4.5 понимание значения синонимов и антонимов
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	3.2.1.2 самостоятельно употреблять при общении в различных ситуациях вежливые формы общения: слова: здравствуйте, до свидания, спасибо, пожалуйста
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	3.2.2.5 уметь согласовывать слова обозначающие предмет с словами обозначающими число
		2.3 Умение вести диалог	3.2.3.4 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы; 3.2.3.5 уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на наглядно-практическую деятельность
		2.4 Развитие связной речи	3.2.4.6 составлять рассказ по серии сюжетных картин и сюжетным картинкам по вопросам учителя или по готовому плану; 3.2.4.7 уметь комментировать собственные действия
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	3.3.1.8 находить слово в алфавитном списке, располагать слова в алфавитном порядке; 3.3.1.9 читать и понимть небольшие тексты, придерживаясь произносительных норм русского языка, соблюдая паузы и интонацию
	Исползование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	3.4.1.1 написание слов не отличных в произношении и написании; 3.4.1.2 правильно произносить и писать с помощью учителя слова.
		4.2 Закон сингорманизма	3.4.2.1 писать слова не отличающиеся в произношении и написании, по словам учителя; 3.4.2.2 использовать простых форм множественного и падежного окончания
		4.3 Граматические нормы	3.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии обозначающие название, число предмета.

3) 4 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Виды речевой деятельности	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне Моя школа	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	4.1.1.1 понимать значения двух-трехступенчатых инструкций ("Подойди к окну, возьми лейку и полей цветок")
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	4.1.2.1 понимать содержание кратких высказываний повествовательного характера
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	4.1.3.1 знать и правильно использовать термины: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.4.1 узнавать на слух звуки, слова, предложения; 4.1.4.2 понимать значение прочитанного текста
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	4.2.1.1 уметь высказывать с помощью учителя просьбы и желания
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	4.2.2.1 согласовывать слова обозначающие предмет, признак предмета, число в зависимости от рода в единственном числе; 4.2.2.2 понимать значения падежных окончаний
		2.3 Умение вести диалог	4.2.3.1 уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на наглядно-практическую деятельность; 4.2.3.2 уметь отвечать на вопросы по прослушанному тексту при помощи учителя
		2.4 Развитие связной речи	4.2.4.1 заучивание наизусть коротких скороговорок, стихотворений; 4.2.4.2 самостоятельно пересказывать прослушанный текст, использовать слова описания сравнения
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	4.3.1.1 читать и писать слова с буквами, различающимися в русской и казахской графике
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	4.4.1.1 определение слов пишущихся с заглавной буквы (имена людей, географические и административные названия), правильное написание слов без ошибок.
		4.2 Закон сингормонизма	4.4.2.1 использование простых форм изменения по родам, числам, падежами лицам
		4.3 Граматические нормы	4.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии со значением обозначающие качество, свойство и действия предмета
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	4.1.1.2 различать на слух гласные и согласные, глухие и звонкие, твердые и мягкие согласные
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	4.1.2.2 уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) при чтении
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	4.1.3.1 знать и правильно использовать термины: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.4.1 узнавать на слух звуки, слова, предложения; 4.1.4.2 понимать значение прочитанного текста
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	4.2.1.1 уметь высказывать с помощью учителя просьбы и желания
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	4.2.2.3 устанавливать с помощью вопросов связь между словами в предложении; 4.2.2.4 распространять предложения по вопросам. Кто это? Чго это? Что делает? Какой карандаш? Это книга?
		2.3 Умение вести диалог	4.2.3.3 уметь отвечать на вопросы по прослушанному тексту; 4.2.3.4 уметь вести диалог по образцу и самостоятельно с опорой на учебно-игровую деятельность
		2.4 Развитие связной речи	4.2.4.3 определить тему и основную мысль текста; 4.2.4.4 обосновать и оценить свое отношение простым предложением
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	4.3.1.2 сознательно, орфографически правильно, выразительно читать по-русски, соблюдая паузы между предложениями, интонацию в конце предложения
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	4.4.1.1 определение слов пишущихся с заглавной буквы (имена людей, географические и административные названия),правильное написание слов без ошибок.
		4.2 Закон сингормонизма	4.4.2.1 использование простых форм изменения по родам, числам, падежами лицам
		4.3 Граматические нормы	4.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии со значением обозначающие качество, свойство и действия предмета.
3 четверть
Путешествие Традиции и фольклор	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	4.1.1.3 слушать и понимать речевые образцы с голоса учителя, аудио записи
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	4.1.2.3 уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) в разговоре путем подражания интонации учителя
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	4.1.3.2 самостоятельно использовать знаки препинания
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.4.3 понимать значение прочитанного стихотворения; 4.1.4.4 понимать слова с противоположным значением, близкие по значению
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	4.2.1.2 соблюдать речевой этикет при знакомстве (Как Вас зовут? Как Ваша фамилия? Меня зовут ... Твоя фамилия...); речевой этикет при просьбе (Дайте, пожалуйста, книгу. Можно взять карандаш?)
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	4.2.2.5 знать и правильно использовать в устной речи словосочетания, предложения со словами, обозначающими действия и признаки предметов (любить Родину, летний, теплый дождь); 4.2.2.6 составлять предложения с опорой на наглядно-иллюстративный материал и на вопросы учителя
		2.3 Умение вести диалог	4.2.3.5 высказывать стимулирующие реплики в диалоге, задавать вопросы; участвовать в беседе; 4.2.3.6 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.4 Развитие связной речи	4.2.4.5 уметь самостоятельно составлять рассказ по серии сюжетных картин и сюжетным картинкам под руководством учителя; 4.2.4.6 составлять рассказ на заданную тему коллективо и под руководством учителя
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	4.3.1.3 знать правила использования большой буквы в именах и фамилиях людей, кличках животных, названиях сел, городов, стран, в начале предложения 4.3.1.4 знать и уметь применять правила переноса
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	4.4.1.1 определение слов пишущихся с заглавной буквы (имена людей, географические и административные названия),правильное написание слов без ошибок.
		4.2 Закон сингормонизма	4.4.2.1 использование простых форм изменения по родам, числам, падежами лицам
		4.3 Граматические нормы	4.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии со значением обозначающие качество, свойство и действия предмета.
4 четверть
Еда и напитки В здоровом теле-здоровый дух!	Слушание и говорение	1.1 Слушание и понимание обучающимися инструкций	4.1.1.4 понимать значение новых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.2 Различение и понимание разных по цели высказываний инструкций	4.1.2.3 уметь интонационно правильно произносить различные по цели высказывания предложения (повествовательные, вопросителъные, побудительные) в разговоре путем подражания интонации учителя
		1.3 Усвоение и понимание значения терминов: предложение, слово, слоги, буква, звук, точка, запятая, вопросительный, восклицательный знаки	4.1.3.2 самостоятельно использовать знаки препинания
		1.4 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.4.5 использовать в самостоятельной речи слова по пройденным темам на предыдущем этапе и усвоение новых слов относительно новой темы; 4.1.4.6 понимать значение слов одинаковых по написанию
	Чтение	2.1 Использование элементарной устной речи на доступном уровне в процессе игровой и учебной деятелъности	4.2.1.3 уметь самостоятельно высказывать просьбы и желания
		2.2 Усвоение и употребление слов различных грамматических категорий	4.2.2.7 восстанавливать деформированные предложения; 4.2.2.8 использовать в активной речи усвоенные слова различных грамматических категорий
		2.3 Умение вести диалог	4.2.3.7 инициацировать и вести диалог на указанную тему, стимуривать речевые реакции собеседника (задавать стимулирующие вопросы); 4.2.3.8 участвовать в беседах на темы, близкие жизненному опыту обучающихся, по материалам экскурсии, иллюстрациям
		2.4 Развитие связной речи	4.2.4.6 составлять рассказ на заданную тему коллективо и под руководством учителя; 4.2.4.7 составлять короткий рассказ из собственного опыта, наблюдения с опорой на вопросы
	Письмо	3.1 Усвоение написания и чтения букв русского языка, слогов, слов, словосочетаний и предложений	4.3.1.5 владеть приемами самоконтроля при списывании
	Использование речевых норм	4.1 Простые орфографические и орфоэпические нормы	4.4.1.1 определение слов пишущихся с заглавной буквы (имена людей, географические и административные названия), правильное написание слов без ошибок
		4.2 Закон сингормонизма	4.4.2.1 использование простых форм изменения по родам, числам, падежами лицам
		4.3 Грамматические нормы	4.4.3.1 разделить слова и использовать в соответствии со значением обозначающие качество, свойство и действия предмета

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 8-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 553 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі " пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушылардың күнделікті тұрмысқа, оқуға қатысты ауызекі сөйлесу, түсіну, өз ойын қазақ тілінде жеткізе білу дағдыларын дамыту және әлеуметтік ортада қарым-қатынас жасауға қажетті сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қазақ тілінде айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым дағдыларын қалыптастыру;

2) қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс айтуын, ажыратуын қалыптастыру;

3) ауызша және жазбаша сөйлеуде коммуникативтік дағдыларын дамыту;

4) қазақ тілінде дұрыс оқып, мағынасын түсінуге үйрету;

5) қазақ тілінің қарапайым орфографиялық және пунктуациялық ережелерін меңгерту;

6) қазақ халқына және мемлекеттік тілге деген құрмет сезімін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың ақыл-ой және сөйлеу тілінің дамуына ықпал ету, танымдық іс-әрекетінің жетіспеушіліктерін жеңу;

2) сөз байлығын дамыту, жетілдіру;

3) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдерінің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Компенсаторлық-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, әрекеттерінің алгоритмделуі, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау тәсілдерімен қамтамасыз етіледі.

7. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

9. Жеке және саралап оқыту тәсілі қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. Екінші тілге оқытудың бастапқы кезеңінде ауызша сөйлеу тілін түсіну қабілетін қалыптастыру, сөздік қорын анықтау және кеңейту негізгі болып табылады, олар тілдік естуін дамыту және түзеу бойынша жүйелі жұмыс жүргізілуімен, орфоэпикалық дағдыларын қалыптастырумен сабақтасады; бұл үшін әңгімелесуді, өлеңдер, жұмбақтар, жаңылтпаштар, сөйлемдер, тілдік ойындар жаттауды қолдануға болады; мұғалім сөздердің орфоэпикалық дұрыс айтылуын қадағалайды, қазақ тілінде сұрақтарға жауап беруге, сұрақ қоюға, сөздерді, сөйлемдерді, мәтінді оқуға үйретеді.

12. Тілді тәжирибелік тұрғыда меңгерудің бастапқы кезеңі тыңдау қабілеті болып табылады, оның негізінде байланыстырып сөйлеу, оқу және жазу қабілеті мен дағдылары қалыптасады.

13. Бұл үшін бірқатар қабілеттіліктер болуы тиіс:

1) сөзді тыңдау;

2) айтылғанды есту, сөйлеудегі қателіктерді табу;

3) үлгі негізінде естігенін дұрыс қайталап айту;

4) дыбыстарды, буындарды, сөздерді анық артикуляциялау;

5) естігенін көргенімен және сөздерімен сәйкестендіру: дыбыстық және әріптік құрылымын сәйкестеу;

6) байланыстырып сөйлеу;

7) жазу.

14. Тілдік дағдыларын дамыту үшін түрлі талдауыштар қатысатын жағдайларды жасаған дұрыс: көру (суреттерді, заттарды көрсету), есту (мұғалімнің, құрдастарының не айтып жатқанын мұқият тыңдау, өзгелердің және өз сөзінің қателерін байқау); тактильді (дыбыс артикуляциясын сезіну).

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асады.

16. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

17. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

18. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

19. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

20. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

21. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3-тарау. "Қазақ тілі"пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

22. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2 - сынып – 2 сағат, барлығы 68 сағатты;

2) 3 - сынып – 2 сағат, барлығы 68 сағатты;

3) 4 - сынып – 2 сағат, барлығы 68 сағатты құрайды.

23. Бағдарлама 4 бөлімді қамтиды:

1) "Тындалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі;

4) "Тіл нормаларын қолдану" бөлімі.

24. "Тындалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну;

2) қаратпа сұрақтарға жауап беру;

3) сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну;

4) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау;

5) сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту;

6) дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту.

25. "Оқылым"бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу дағдылары;

2) мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру;

3) мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату;

4) мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау;

5) сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау;

6) жаңа сөздердің мағынасы.

26. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жазу дағдылары;

2) дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу;

3) көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен);

4) пунктуациялық нормаларды сақтау.

27. "Тіл нормаларын қолдану" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар;

2) сөздің буын және дыбыс үндестігі;

3) грамматикалық нормалар.

28. 2- сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: тақырыпқа байланысты мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, қарапайым нұсқауын түсіну. Қарапайым сөздерді көрнекілікке сүйеніп түсіну. Тыңдау барысында қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, сұрақтарға үлгі бойынша, өз бетімен жауап беру. Жіңішке дауыстылар: Ә, І, Ө, Ү дыбыстарын естіп қабылдау, дұрыс айту, есте сақтау. Жуан және жіңішке жұп дауыстыларды (А-Ә; О-Ө; Ы-І; Ү-Ұ) ажырата білу, сурет бойынша сол дыбыстармен сөздер айту. Дыбыстарды буындарда, сөздерде, сөз тіркестерінде дұрыс қолдана білу;

2) оқылым: жеке әріптерді, әртүрлі буындарды, қысқа сөздерді оқу; сөздерді буын жігімен дауыстап оқу; қысқа мәтінді буын жігімен дауыстап оқу. Мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау, сұрақтарға жауап беру. Мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну. Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату. Заттың іс-әрекетін, қимылын білдіретін сұрақтарға жауап беріп, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау;

3) жазылым: қарапайым сөздерді жазу. Мәтін бойынша, суреттер бойынша қазақ тіліне тән дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу. Мәтіннен қажетті сөздерді (мұғалімнің айтуы бойынша) тауып дұрыс көшіріп жазу. Бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу. Сөйлемде бірінші сөзді бас әріппенжазу, сөйлемдің соңында нүкте қою;

4) тіл нормаларын қолдану: қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормаларды сақтау: сөйлемдерді тыныс белгілерін дұрыс қойып жазу.

29. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: тақырып аясында сөз тіркестерін, жеңіл сөйлемдерді түсіну, екі сөзден тұратын сөз нұсқауларын түсіну, орындау. Жаңа сөздердің мағынасын түсіну. Сұрақтарға үлгі бойынша жауап беру. Мәтіннің тақырыбын, негізгі мазмұнын анықтау (мұғалімнің көмегімен). Өтілген дыбыстарды және ұ, і, қ, ң, һ дыбыстарын дұрыс айту, ажырату; дауысты дыбыстарды естеріне түсіру: а-ә, о-ө; құрамында (а-ә, о-ө, ү-ұ, ы-і) дыбыстары бар сөздерді атау; дауыссыз дыбыстар к-г, қ-ғ дұрыс айта білу; к-г, қ-г дыбыстарына суреттер қарап сөздер табу, аудармасын білу; құрамында к-г, қ-ғ дыбыстары бар сөздерді атау, оқу, жазу, есте сақтау; н-ң дыбыстары; дыбыс ерекшеліктерін өзара салыстыра білу, есту арқылы ажырата білу; жаңа сөздерді қазақшадан орысшаға, орысшадан қазақшаға аударуға дағдылану;

2) оқылым: өтілген әріптерден тұратын әр түрлі буындарды, сөздерді оқу, мағынасын түсініп аудару. оқу дағдыларын (жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату; мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау; мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу, немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен); сұрақтың құрамындағы сөздерді пайдаланып, сұрақтарға жауап беру;

3) жазылым: екі-үш сөзден құралған сөйлемдерді жазу; мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу, жазу; сөйлемді тексеру және қателерін түзету; әріп элементтерін талаптарға сай жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап жазу;сөйлемде бірінші сөзді бас әріппенжазу; сөйлемдің соңында нүкте қою,педагогтың көмегімен сөйлем соңында қажетті тыныс белгісін қою;

4) тіл нормаларын қолдану: айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу; мұғалімнің көмегімен ә, і, ө, ү, ұ, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; көптік, септік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану. Заттың атын, санын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану.

30. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тындалым және айтылым: күнделікті іс-әрекетке байланысты қарапайым сөздерді түсінуі, сурет бойынша жауап беру; қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, көмекпен, өз бетімен жауап беру; үш сатылы сұрақтарға өз бетімен жауап беру; өз бетімен тақырып бойынша мәтінді кім (не) туралы айтылуын болжау;әңгіме кейіпкерлеріне мінездеме беру (мұғалімнің көмегімен); мәтінде не туралы айтылғанын суреттен көрсету; өткен дыбыстарды және і, һ дыбыстарын естіп ажырату, дұрыс айту; қазақ тіліне тән дыбыстарды анық, дұрыс айту, ажырату;

2) оқылым: оқу дағдыларын (тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану. Жай, сөйлемді оқу, жазу, мәтіннен сөзді тауып, оқу; шағын мәтіндерді (2-3 жай сөйлемнен тұратын) оқу; өз бетімен оқыған мәтіннің кез келген жерін тауып оқу; мәтіннен өз бетімен кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау; мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну, қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату; мәтіннің мазмұны бойынша жоспар құру (мұғалімнің басшылығымен) және мазмұндау; көрнекілік сурет, мәтін бойынша Кімге? Неге? Кіммен? Немен? Неше жастасың? деген сұрақтарға қарапайым үлгілерді пайдаланып сөйлесу; затты сипаттау (үлкен, қызыл); этикалық оралымдарды қолдану; тақырыпқа сәйкес сөздерді дұрыс атау, есте сақтау, мағынасын түсіну; жаңа сөздердің аудармасын білу;үлгі бойынша сөйлей білу: мынау не? Мынау нелер?; сөйлеу үлгілерін түсінікті аудара білу; шағын жұмбақ, тақпақ жаттап айта білу;

3) жазылым: үш-төрт сөзден құралған сөйлемдерді жазу; суреттер, мәтін бойынша қазақ тіліне тән әріптерін дұрыс қолданып сұрақтарға жауап жазу; мәтіннің басы, ортасы, соңынан қателерін тауып көшіріп жазу; әріп элементтерін талаптарға сай жазу, сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу; көру, есту диктантты жазу; сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу;

4) тіл нормаларын қолдану: бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары) анықтау, қатесіз дұрыс жазу; тәуелдік, көптік, септік, жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану; заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану.

31. Осы бағдарламада оқу материалын сыныптар (тоқсандар) бойынша бөлу үлгі болып табылады, мұғалім оқу материалын оқып-үйренуді білім алушылардың меңгеру ерекшеліктерін ескере отырып, бір сыныптан екіншісіне (тоқсаннан екіншісіне) ауыстыруға құқылы. Cыныптағы білім алушылардың мүмкіндіктерімен ерекше оқыту қажеттілігіне байланысты тақырыпты меңгеруге қажет сағат санын мұғалім өзі анықтап, жоспарлайды. Әр сыныпта оқуды бұрын оқыған материалды қайталаудан басталады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

32. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 2.1.2.1 кодында "2" - сыныбы, "1.2" - бөлімшесі, "1" - оқыту мақсатының реттік саны.

33. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тақырыпқа байланысты мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, қарапайым нұсқауын түсіну; 2.1.1.2 қарапайым сөздерді көрнекілікке сүйеніп түсіну	3.1.1.1 сөзді зейін қойып тындау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл ым-ишараны қолданып әрекет жасау	4.1.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты қарапайым сөздерді түсіну; 4.1.1.2 сурет бойынша жауап беру
1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	2.1.2.1 тыңдау барысында қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 мазмұны бойынша сұрақтар, үлгі бойынша жауап беру; 2.1.2.3 мазмұны бойынша өз бетімен жауап беру	3.1.2.1 қаратпа сөздердің мағынасын түсіну; 3.1.2.2 сұрақтарға үлгі бойынша жауап беру	4.1.2.1 қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, өз бетімен жауап беру
1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	2.1.3.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін түсіну, қолдану	3.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну	4.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
1.4 мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.1.4.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, негізгі ойды білу	3.1.4.1 мәтіннің тақырыбын, негізгі мазмұнын анықтау (мұғалімнің көмегімен)	4.1.4.1 өз бетімен тақырып бойынша мәтінді кім (не) туралы айтылуын болжау
1.5 сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	2.1.5.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту	3.1.5.1 сөздегі дыбыстарды дұрыс айту	4.1.5.1 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	2.1.6.1 жіңішке дауыстыларды естіп қабылдау, дұрыс айту, есте сақтау; 2.1.6.2 жуан және жіңішке жұп дауыстыларды ажырата білу; 2.1.6.3 дыбыстарды буындарда, сөздерде дұрыс қолдана білу; 2.1.6.4 дыбыстарды сөз тіркестерінде дұрыс қолдана білу	3.1.6.1 өтілген дыбыстарды және ұ, і, қ, ғ, ң, һ дыбыстарын дұрыс айту, ажырату; 3.1.6.2 дауысты дыбыстарды естеріне түсіру: а-ә, о-ө; құрамында (а-ә, о-ө, ү-ұ, ы-і) дыбыстары бар сөздерді атау	4.1.6.1өткен дыбыстарды және і, һ дыбыстарын естіп ажырату, дұрыс айту

2) "Оқылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Оқу дағдылары	2.2.1.1 сөздерді буын жігімен дауыстап оқу; 2.2.1.2 қысқа мәтінді буын жігімен дауыстап оқу	3.2.1.1 оқу дағдыларын (жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 3.2.1.2 әр түрлі буындарды, сөздерді оқу, мағынасын түсініп аудару	4.2.1.1 оқу дағдыларын (тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 4.2.1.2 жай, сөйлемді ("Бала отыр") оқу, жазу, мәтіннен сөзді тауып, оқу
2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	2.2.2.1 мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау, сұрақтарға жауап беру	3.2.2.1 мәтіннің мазмұнын түсіну; 3.2.2.2 кім? кімдер? не? нелер? не істеді? не істейді? қайда? сұрақтарына дұрыс жауап беріп, диалогтық сөйлеу тілін дамыту	4.2.2.1 шағын мәтіндерді (2-3 жай сөйлемнен тұратын) оқу, жазу
2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау	3.2.3.1 сұрақ бойынша оқыған мәтіннің басын, ортасын және соңын анықтау	4.2.3.1 өз бетімен оқыған мәтіннің кез келген жерін тауып оқу
2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен Не істеді? Не істеп жүр (жатыр)? Не істейді? Қайтті? деген сұрақтарға жауап беріп, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	3.2.4.1 мәтіннен үлгі бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау	4.2.4.1 мәтіннен өз бетімен кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну	3.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу, немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну, қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	2.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді табу, оқу	3.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді тауып оқу, мағынасын түсіндіру	4.2.6.1 мәтін бойынша жаңа сөздерге сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру

3) "Жазылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Жазу дағдылары	2.3.1.1 қарапайым сөздерді жазу дағдыларын жетілдіру	3.3.1.1 екі-үш сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру	4.3.1.1 үш-төрт сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	2.3.2.1 әріптермен қысқа сөздерді жазу	3.3.2.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу, жазу	4.3.2.1 суреттер, мәтін бойынша әріптерді дұрыс қолданып сұрақтарға жауап жазу
3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен)	2.3.3.1 мәтіннен қажетті сөздерді (мұғалімнің айтуы бойынша) тауып дұрыс көшіріп жазу	3.3.3.1 сөйлемді тексеру және қателерін түзету	4.3.3.1 мәтіннің басы, ортасы, соңынан қателерін тауып көшіріп жазу
3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппенжазу; 2.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою	3.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппенжазу; 3.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою; 3.3.4.3 педагогтың көмегімен сөйлем соңында қажетті тыныс белгісін қою	4.3.4.1 сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу

4) "Тіл нормаларын қолдану" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	2.4.1.1 сөйлемдерді тыныс белгілерін дұрыс қойып жазу	3.4.1.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу; 3.4.1.2 мұғалімнің көмегімен ә, і, ө, ү, ұ, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	4.4.1.1 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары) анықтау, қатесіз дұрыс жазу
4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	2.4.2.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану	3.4.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу; 3.4.2.2 көптік, септік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану	4.4.2.1 тәуелдік, көптік, септік, жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
4.3 Грамматикалық нормалар	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою	3.4.3.1 заттың атын, санын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану	4.4.3.1 заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану

34. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

35. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

36. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 2-сынып:

1- кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Бөлімше (дағдылары)	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тақырыпқа байланысты мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, қарапайым нұсқауын түсіну; 2.1.1.2 қарапайым сөздерді көрнекілікке сүйеніп түсіну
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	2.1.2.1 тыңдау барысында қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 мазмұны бойынша сұрақтарға үлгі бойынша жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	2.1.3.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін түсіну, қолдану
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.1.4.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, негізгі ойды білу
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	2.1.5.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	2.1.6.1 жіңішке дауыстыларды естіп қабылдау, дұрыс айту, есте сақтау; 2.1.6.2 жуан және жіңішке жұп дауыстыларды ажырата білу
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	2.2.1.1 сөздерді буын жігімен дауыстап оқу; 2.2.1.2 қысқа мәтінді буын жігімен дауыстап оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	2.2.2.1 мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау, сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен Не істеді? Не істеп жүр (жатыр)? Не істейді? Қайтті? деген сұрақтарға жауап беріп, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау.
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	2.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді табу, оқу
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	2.3.1.1 қарапайым сөздерді жазу дағдыларын жетілдіру.
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	2.3.2.1 қазақ тіліне тән әріптермен қысқа сөздерді жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	2.3.3.1мәтіннен қажетті сөздерді (мұғалімнің айтуы бойынша) тауып дұрыс көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	2.4.1.1 сөйлемдерді тыныс белгілерін дұрыс қойып жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	2.4.2.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тақырыпқа байланысты мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, қарапайым нұсқауын түсіну. Қарапайым сөздерді көрнекілікке сүйеніп түсіну
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	2.1.2.3 мазмұны бойынша өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	2.1.3.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін түсіну, қолдану
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.1.4.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, негізгі ойды білу
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	2.1.5.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту
		1.6Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	2.1.6.1 жіңішке дауыстыларды естіп қабылдау, дұрыс айту, есте сақтау; 2.1.6.2 жуан және жіңішке жұп дауыстыларды ажырата білу; 2.1.6.3 дыбыстарды буындарда, сөздерде дұрыс қолдана білу
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	2.2.1.1 сөздерді буын жігімен дауыстап оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	2.2.2.1 мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау, сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен Не істеді? Не істеп жүр (жатыр)? Не істейді? Қайтті? деген сұрақтарға жауап беріп, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау.
		2.5 Cөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	2.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді табу, оқу
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	2.3.1.1 қарапайым сөздерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	2.3.2.1 қазақ тіліне тән әріптермен қысқа сөздерді жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	2.3.3.1 мәтіннен қажетті сөздерді (мұғалімнің айтуы бойынша) тауып дұрыс көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 2.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	2.4.1.1 сөйлемдерді тыныс белгілерін дұрыс қойып жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	2.4.2.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тақырыпқа байланысты мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, қарапайым нұсқауын түсіну. Қарапайым сөздерді көрнекілікке сүйеніп түсіну
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	2.1.2.1 тыңдау барысында қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 мазмұны бойынша сұрақтар, үлгі бойынша жауап беру; 2.1.2.3 мазмұны бойынша өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	2.1.3.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін түсіну, қолдану
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын түсіну	2.1.4.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, негізгі ойды білу
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	2.1.5.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	2.1.6.1 жіңішке дауыстыларды естіп қабылдау, дұрыс айту, есте сақтау; 2.1.6.2 жуан және жіңішке жұп дауыстыларды ажырата білу; 2.1.6.3 дыбыстарды буындарда, сөздерде дұрыс қолдана білу; 2.1.6.4 дыбыстарды сөз тіркестерінде дұрыс қолдана білу
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	2.2.1.1 сөздерді буын жігімен дауыстап оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	2.2.2.1 мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау, сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен Не істеді? Не істеп жүр (жатыр)? Не істейді? Қайда? деген сұрақтарға жауап беріп, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау
		2.5 Cөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	2.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді табу, оқу
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	2.3.1.1 қарапайым сөздерді жазу дағдыларын жетілдіру.
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	2.3.2.1 қазақ тіліне тән әріптермен қысқа сөздерді жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	2.3.3.1мәтіннен қажетті сөздерді (мұғалімнің айтуы бойынша) тауып дұрыс көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 2.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	2.4.1.1 сөйлемдерді тыныс белгілерін дұрыс қойып жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	2.4.2.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тақырыпқа байланысты мұғалімнің, сыныптастарының сөзін, қарапайым нұсқауын түсіну; 2.1.1.2 қарапайым сөздерді көрнекілікке сүйеніп түсіну
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	2.1.2.1 тыңдау барысында қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 мазмұны бойынша сұрақтар, үлгі бойынша жауап беру; 2.1.2.3 мазмұны бойынша өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	2.1.3.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін түсіну, қолдану
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.1.4.1 мәтіннің тақырыбын анықтау, негізгі ойды білу
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	2.1.5.1 мұғалімніңкөмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	2.1.6.1 жіңішке дауыстыларды естіп қабылдау, дұрыс айту, есте сақтау; 2.1.6.2 жуан және жіңішке жұп дауыстыларды ажырата білу; 2.1.6.3 дыбыстарды буындарда, сөздерде дұрыс қолдана білу; 2.1.6.4 дыбыстарды сөз тіркестерінде дұрыс қолдана білу
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	2.2.1.2 қысқа мәтінді буын жігімен дауыстап оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	2.2.2.1 мәтінде кім (не) туралы айтылғанын анықтау, сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен Не істеді? Не істеп жүр (жатыр)? Не істейді? Қайтті? деген сұрақтарға жауап беріп, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау.
		2.5 Cөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	2.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді табу, оқу
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	2.3.1.1 қарапайым сөздерді жазу дағдыларын жетілдіру.
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	2.3.2.1 қазақ тіліне тән әріптермен қысқа сөздерді жазу
		3.3Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	2.3.3.1 мәтіннен қажетті сөздерді (мұғалімнің айтуы бойынша) тауып дұрыс көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 2.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	2.4.1.1 сөйлемдерді тыныс белгілерін дұрыс қойып жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	2.4.2.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою

2) 3-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Бөлімше (дағдылары)	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 сөзді зейін қойып тындау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл ым-ишараны қолданып әрекет жасау
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	3.1.2.1 қаратпа сөздердің мағынасын түсіну, үлгі бойынша жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	3.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.1.4.1 өз бетімен мәтіннің тақырыбын, негізгі мазмұнын анықтау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	3.1.5.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, жуан және жіңішке; дауыссыз, қатаң, ұяң, үнді) ажырату және дұрыс дыбыстау
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	3.1.6.1 өтілген дыбыстарды және ұ, і, қ, ғ, ң, һ дыбыстарын дұрыс айту, ажырату; 3.1.6.2 дауысты дыбыстарды естеріне түсіру: а-ә, о-ө; құрамында (а-ә, о-ө, ү-ұ, ы-і) дыбыстары бар сөздерді атау
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	3.2.1.1 оқу дағдыларын (жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 3.2.1.2 әр түрлі буындарды, сөздерді оқу, жазу, мағынасын түсініп аудару
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	3.2.2.1 мәтіннің мазмұнын түсіну
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	3.2.3.1 сұрақ бойыншаоқыған мәтіннің басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	3.2.4.1 мәтіннен үлгі бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	3.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу, немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	3.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді тауып оқу, мағынасын түсіндіру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	3.3.1.1 екі-үш сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	3.3.2.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу, жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	3.3.3.1 сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 3.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою; 3.3.4.3 педагогтың көмегімен сөйлем соңында қажетті тыныс белгісін қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	3.4.1.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу; 3.4.1.2 мұғалімнің көмегімен ә, і, ө, ү, ұ, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	3.4.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу; 3.4.2.2 көптік, септік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	3.4.3.1 заттың атын, санын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 сөзді зейін қойып тындау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл ым-ишараны қолданып әрекет жасау
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	3.1.2.1 қаратпа сөздердің мағынасын түсіну, үлгі бойынша жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	3.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.1.4.1 өз бетімен мәтіннің тақырыбын, негізгі мазмұнын анықтау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	3.1.5.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, жуан және жіңішке; дауыссыз, қатаң, ұяң, үнді) ажырату және дұрыс дыбыстау
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	3.1.6.1 өтілген дыбыстарды және ұ, і, қ, ғ, ң, һ дыбыстарын дұрыс айту, ажырату; 3.1.6.2 дауысты дыбыстарды естеріне түсіру: а-ә, о-ө; құрамында (а-ә, о-ө, ү-ұ, ы-і) дыбыстары бар сөздерді атау
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	3.2.1.1 оқу дағдыларын (жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 3.2.1.2 әр түрлі буындарды, сөздерді оқу, жазу, мағынасын түсініп аудару
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	3.2.2.1 мәтіннің мазмұнын түсіну
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	3.2.3.1 сұрақ бойыншаоқыған мәтіннің басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	3.2.4.1 мәтіннен үлгі бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	3.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу, немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	3.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді тауып оқу, мағынасын түсіндіру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	3.3.1.1 екі-үш сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	3.3.2.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу, жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	3.3.3.1 сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 3.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою; 3.3.4.3 педагогтың көмегімен сөйлем соңында қажетті тыныс белгісін қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	3.4.1.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу; 3.4.1.2 мұғалімнің көмегімен ә, і, ө, ү, ұ, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	3.4.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу; 3.4.2.2 көптік, септікжалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	3.4.3.1 заттың атын, санын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 сөзді зейін қойып тындау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл ым-ишараны қолданып әрекет жасау
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	3.1.2.1 қаратпа сөздердің мағынасын түсіну; 3.1.2.2 сұрақтарға үлгі бойынша жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	3.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.1.4.1 өз бетімен мәтіннің тақырыбын, негізгі мазмұнын анықтау
		1.5Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	3.1.5.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, жуан және жіңішке; дауыссыз, қатаң, ұяң, үнді) ажырату және дұрыс дыбыстау
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	3.1.6.1 өтілген дыбыстарды және ұ, і, қ, ғ, ң, һ дыбыстарын дұрыс айту, ажырату; 3.1.6.2 дауысты дыбыстарды естеріне түсіру: а-ә, о-ө; құрамында (а-ә, о-ө, ү-ұ, ы-і) дыбыстары бар сөздерді атау
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	3.2.1.1 оқу дағдыларын (жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 3.2.1.2 әр түрлі буындарды, сөздерді оқу, жазу, мағынасын түсініп аудару
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	3.2.2.1 мәтіннің мазмұнын түсіну
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	3.2.3.1 сұрақ бойыншаоқыған мәтіннің басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	3.2.4.1 мәтіннен үлгі бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	3.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу, немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	3.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді тауып оқу, мағынасын түсіндіру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	3.3.1.1 екі-үш сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	3.3.2.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу, жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	3.3.3.1 сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 3.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою; 3.3.4.3 педагогтың көмегімен сөйлем соңында қажетті тыныс белгісін қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	3.4.1.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу; 3.4.1.2 мұғалімнің көмегімен ә, і, ө, ү, ұ, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	3.4.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу; көптік, септікжалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	3.4.3.1 заттың атын, санын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 сөзді зейін қойып тындау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл ым-ишараны қолданып әрекет жасау
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	3.1.2.1 қаратпа сөздердің мағынасын түсіну; 3.1.2.2 сұрақтарға үлгі бойынша жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	3.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.1.4.1 өз бетімен мәтіннің тақырыбын, негізгі мазмұнын анықтау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	3.1.5.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, жуан және жіңішке; дауыссыз, қатаң, ұяң, үнді) ажырату және дұрыс дыбыстау
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	3.1.6.1 өтілген дыбыстарды және ұ, і, қ, ғ, ң, һ дыбыстарын дұрыс айту, ажырату; дауысты дыбыстарды естеріне түсіру: а-ә, о-ө; құрамында (а-ә, о-ө, ү-ұ, ы-і) дыбыстары бар сөздерді атау
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	3.2.1.1 оқу дағдыларын (жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 3.2.1.2 әр түрлі буындарды, сөздерді оқу, жазу, мағынасын түсініп аудару
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	3.2.2.1 мәтіннің мазмұнын түсіну
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	3.2.3.1 сұрақ бойыншаоқыған мәтіннің басын, ортасын және соңын анықтау
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	3.2.4.1 мәтіннен үлгі бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	3.2.5.1 мәтін иллюстрациясы бойынша сұрақтар қоя білу, немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру (мұғалім көмегімен)
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	3.2.6.1 мәтіндегі жаңа сөздерді тауып оқу, мағынасын түсіндіру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	3.3.1.1 екі-үш сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	3.3.2.1 мұғалім көмегімен оқыған/тыңдаған мәтіндердегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып жеткізу, жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	3.3.3.1 сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.4.1 сөйлемде бірінші сөзді бас әріппен жазу; 3.3.4.2 сөйлемдің соңында нүкте қою; 3.3.4.3 педагогтың көмегімен сөйлем соңында қажетті тыныс белгісін қою
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	3.4.1.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді жазу; 3.4.1.2 мұғалімнің көмегімен ә, і, ө, ү, ұ, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	3.4.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді мұғалімнің айтуы бойынша жазу; көптік, септікжалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	3.4.3.1 заттың атын, санын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану

3) 4 сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Сөйлеу әрекеттерінің түрлері	Бөлімше (дағдылары)	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тындаған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты қарапайым сөздерді түсінуі, сурет бойынша жауап беру
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	4.1.2.1 қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	4.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.1.4.1 өз бетімен тақырып бойынша мәтінді кім (не) туралы айтылуын болжау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	4.1.5.1 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
		1.6Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	4.1.6.1өткен дыбыстарды және і, һ дыбыстарын естіп ажырату, дұрыс айту
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	4.2.1.1 оқу дағдыларын (тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 4.2.1.2 жай, сөйлемді (Бала отыр.) оқу, жазу, мәтіннен сөзді тауып, оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	4.2.2.1 мәтіннің кез-келген жерінен мұғалім алып қойған сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	4.2.3.1 өз бетімен оқыған мәтіннің кез келген жерін тауып оқу
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	4.2.4.1 мәтіннен өз бетімен кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну, қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	4.2.6.1 мәтін бойынша жаңа сөздерге сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	4.3.1.1 үш-төрт сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	4.3.2.1 суреттер, мәтін бойынша қазақ тіліне тән әріптерін дұрыс қолданып сұрақтарға жауап жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	4.3.3.1 мәтіннің басы, ортасы, соңынан қателерін тауып көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.4.1 сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	4.4.1.1 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары) анықтау, қатесіз дұрыс жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	4.4.2.1 тәуелдік, көптік, септік, жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	4.4.3.1 заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тындаған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты қарапайым сөздерді түсінуі, сурет бойынша жауап беру
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	4.1.2.1 қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	4.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.1.4.1 өз бетімен тақырып бойынша мәтінді кім (не) туралы айтылуын болжау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	4.1.5.1 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
		1.6Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	4.1.6.1өткен дыбыстарды және і, һ дыбыстарын естіп ажырату, дұрыс айту
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	4.2.1.1 оқу дағдыларын (тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану. Жай, сөйлемді (Бала отыр) оқу, жазу, мәтіннен сөзді тауып, оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	4.2.2.1 мәтіннің кез-келген жерінен мұғалім алып қойған сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	4.2.3.1 өз бетімен оқыған мәтіннің кез келген жерін тауып оқу
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	4.2.4.1 мәтіннен өз бетімен кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну, қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	4.2.6.1 мәтін бойынша жаңа сөздерге сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	4.3.1.1 үш-төрт сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	4.3.2.1 суреттер, мәтін бойынша қазақ тіліне тән әріптерін дұрыс қолданып сұрақтарға жауап жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	4.3.3.1 мәтіннің басы, ортасы, соңынан қателерін тауып көшіріп жазу
		3.4Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.4.1 сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	4.4.1.1 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары) анықтау, қатесіз дұрыс жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	4.4.2.1 тәуелдік, көптік, септік, жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	4.4.3.1 заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	4.4.3.1 заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тындаған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты қарапайым сөздерді түсінуі, сурет бойынша жауап беру
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	4.1.2.1 қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	4.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.1.4.1 өз бетімен тақырып бойынша мәтінді кім (не) туралы айтылуын болжау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	4.1.5.1 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
		1.6Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	4.1.6.1өткен дыбыстарды және і, һ дыбыстарын естіп ажырату, дұрыс айту
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	4.2.1.1 оқу дағдыларын (тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану. Жай, сөйлемді (Бала отыр.) оқу, жазу, мәтіннен сөзді тауып, оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	4.2.2.1 мәтіннің кез-келген жерінен мұғалім алып қойған сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	4.2.3.1 өз бетімен оқыған мәтіннің кез келген жерін тауып оқу
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	4.2.4.1 мәтіннен өз бетімен кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну, қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	4.2.6.1 мәтін бойынша жаңа сөздерге сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	4.3.1.1 үш-төрт сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	4.3.2.1 суреттер, мәтін бойынша қазақ тіліне тән әріптерін дұрыс қолданып сұрақтарға жауап жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	4.3.3.1 мәтіннің басы, ортасы, соңынан қателерін тауып көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.4.1 сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	4.4.1.1 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары) анықтау, қатесіз дұрыс жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	4.4.2.1 тәуелдік, көптік, септік, жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	4.4.3.1 заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тындаған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 күнделікті іс-әрекетке байланысты қарапайым сөздерді түсінуі, сурет бойынша жауап беру
		1.2 Қаратпа сұрақтарға жауап беру	4.1.2.1 қаратпа, қарапайым сөздердің мағынасын түсіну, өз бетімен жауап беру
		1.3 Сөздердің лексикалық мағынасын, іс-әрекетке байланысты сөздер мен нұсқауды түсіну	4.1.3.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.1.4.1 өз бетімен тақырып бойынша мәтінді кім (не) туралы айтылуын болжау
		1.5 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту	4.1.5.1 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
		1.6 Дыбыстардың артикуляциясын нақтылау, дұрыс айту	4.1.6.1өткен дыбыстарды және і, һ дыбыстарын естіп ажырату, дұрыс айту
	Оқылым	2.1 Оқу дағдылары	4.2.1.1 оқу дағдыларын (тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану. Жай, сөйлемді (Бала отыр.) оқу, жазу, мәтіннен сөзді тауып, оқу
		2.2 Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беру	4.2.2.1 мәтіннің кез-келген жерінен мұғалім алып қойған сұрақтарға жауап беру
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	4.2.3.1 өз бетімен оқыған мәтіннің кез келген жерін тауып оқу
		2.4 Мазмұны бойынша кейіпкерлердің іс-әрекеттерін атау	4.2.4.1 мәтіннен өз бетімен кейіпкерлердің іс-әрекеттерін тауып оқу, атау
		2.5 Сөздердің, сөйлемдердің, қарапайым мәтіндердің мәнін түсіну, мазмұндау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздің лексикалық мәнін түсіну, қарама-қарсы мағыналы, мәндес, көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.6 Жаңа сөздердің мағынасы	4.2.6.1 мәтін бойынша жаңа сөздерге сұрақтар қоя білу немесе оқығаны бойынша қойылған сұраққа жауап беру
	Жазылым	3.1 Жазу дағдылары	4.3.1.1 үш-төрт сөзден құралған сөйлемдерді жазу дағдыларын жетілдіру
		3.2 Дыбыстарды әріптермен сәйкестендіру, қарапайым сұрақтарға жауап жазу	4.3.2.1 суреттер, мәтін бойынша қазақ тіліне тән әріптерін дұрыс қолданып сұрақтарға жауап жазу
		3.3 Көшіріп жазу (мұғалімнің көмегімен	4.3.3.1 мәтіннің басы, ортасы, соңынан қателерін тауып көшіріп жазу
		3.4 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.4.1 сөйлемдерде тыныс белгілерін орынды қойып, жазу
	Тіл нормаларын қолдану	4.1 Қарапайым орфографиялық және орфоэпиялық нормалар	4.4.1.1 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі аттары, жер-су атаулары) анықтау, қатесіз дұрыс жазу
		4.2 Сөздің буын және дыбыс үндестігі	4.4.2.1 тәуелдік, көптік, септік, жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдану
		4.3 Грамматикалық нормалар	4.4.3.1 заттың сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 9-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 554 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0 - 4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушыларда әлеуметтік бейімделуіне және дербес еңбек қызметіне дайындалуына ықпал ететін математикалық білімді, іскерлікті және дағдыларды қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушыларда тұрмыстық жағдайларда дербес болуға, шаруашылық-еңбек қызметін және қолжетімді мамандықты меңгеруге мүмкіндік беретін математикалық білім, білік пен дағдыларды қалыптастыру;

2) білім алушыларда жағымды эмоционалдық-ерік және жеке қасиеттерді қалыптастыру;

3) оқушылардың тілін дамыту, оны арнайы математикалық терминдермен және ұғымдармен байыту;

4) есептерді шешу, геометриялық сызбаларды құрастыру туралы толық ауызша есеп беруге, өз қызметіне түсінік беруге үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сабақтарға деген қызығушылықты, басқа білім алушылар мен ересектер арасындағы өзара байланыс жасай білуді дамыту;

2) білім алушылардың танымдық іс-әрекетінің кемшіліктерін барынша өтеуге ықпал ету;

3) білім алушылардың көрнекі-әрекеттік және көрнекі-бейнелі ойлауын, ойлау операцияларын (талдау, салыстыру, жалпылау, жіктеу) дамыту;

4) дербестікті, ұқыптылықты, жауапкершілікті дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Математика" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға негізделеді.

6. Оқытудың компенсаторлық-дамытушылық бағыты оқу іс-әрекетінің арнайы әдістерімен және тәсілдерімен қамтамасыз етіледі, ескеріледі: ойлау процестерінің инерттілігі, танымдық белсенділігінің төмендігі, жалпылама және абстракты ойлау функциясының әлсіздігі, сөйлеу дамуының кешеуілдеулігі.

7. Білім алушылармен жұмыс барысында олардың еліктеушілігіне, көрнекі-әрекеттік ойлаудың сақталған мүмкіндіктеріне сүйенеді.

8. Математиканы оқыту білім алушылардың қабылдау, есте сақтау, сөйлеу тілі, ойлау сияқты психикалық функцияларын дамытып, бастаған жұмысты аяғына дейін жеткізу, қиындықтарды жеңу, ұқыптылық пен дербестікті көрсету біліктілігін қалыптастырады.

9. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жоюды немесе азайтуды көздейді:

1) мінез-құлық нормаларын, өмірлік дағдыларды қалыптастыру;

2) қарапайым қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларын дамыту;

3) әлеуметтік дағдыларды, көзқарастарды, пікірлерді қалыптастыру.

10. Іс-әрекеттік тұғыры сабақта педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік әрекетін көздейді:

1) оқу материалын түсіну үшін жағдай жасау;

2) математикалық қатынастардың, арифметикалық амалдардың мәнін нақтылау;

3) жоғары психикалық функциялардың (қабылдау, сөйлеу, ойлау) сенсомоторлы негізін дамытуға ықпал ету;

4) білім алушылардың өмірлік тәжірибесінің жеткіліксіздігін өтеу.

11. Жеке және саралап оқыту тәсілі қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

12. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

13. Педагог білім алушылардың танымдық әрекетін басқара отырып, талдау, жинақтау, салыстыру және жалпылау жасауға, қажетті қорытындылар мен ой-пікірлер білдіруге, білім алушыларды өздерінің тәжірибелік іс-әрекеттері туралы айтып беруіне ықпал етеді.

14. Абстрактілі математикалық ұғымдарды қалыптастыру кезінде мұғалім көрнекі материалдарға сүйенеді:

1) бастапқы кезеңде шынайы көрнекілтерді пайдаланады;

2) келесі кезеңдерде иллюстрациялық материалдар ұсынады;

3) әрі қарай шартты көрнекілікті пайдаланады: санау таяқшалары, абактар, есепшоттар;

4) соңғы кезеңде сызба түріндегі көрнекіліктерді (сызбалар, суреттер, кестелер) және сандар мен таңбаларды пайдалана отырып математикалық жазбаларды ұсынады.

15. Әр математика сабағында қайталауға уақыт беріледі:

1) әр сабақта қайталау материалын педагог дербес анықтайды;

2) қайталау материалы жаңа тақырыпқа құрама бөлігі ретінде кіреді.

16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асады.

17. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

18. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

19. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

20. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

21. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыптың, тараудың аяғында жүргізіледі.

22. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Математика" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

23. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 3 сағат, оқу жылында 96 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 165 сағатты;

3) 2 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды.

24. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Санға дейінгі ұғымдар" бөлімі (0, 1 сыныптар);

2) "Нөмірлеу" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

3) "Арифметикалық амалдар" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

4) "Арифметикалық есептер" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

5) "Шамалар" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

6) "Көрнекі геометрия элементтері" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

7) "Бөлшектер" бөлімі (4 сынып).

25. "Санға дейінгі ұғымдар" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) заттардың қасиеті;

2) шаманы білдіретін ұғымдар;

3) заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар;

4) сандық ұғымдар;

5) кеңістіктік ұғымдар;

6) реттілікті сақтау қатынасы;

7) уақытты білдіретін ұғымдар;

8) заттың пішінін білдіретін ұғымдар.

26. "Нөмірлеу" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) нөмірлеу.

27. "Арифметикалық амалдар" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) арифметикалық амалдар.

28. "Арифметикалық есептер" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) арифметикалық есептер.

29. "Шамалар" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) шамалар.

30. "Көрнекі геометрия элементтері" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) көрнекі геометрия элементтері.

31. "Бөлшектер" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) бөлшектер.

32. 0 -сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) заттардың қасиеті: үлгідегі сияқты (түсі, пішіні, мақсатына қарай) қасиеттерге ие заттарды топтан бөліп алу;

2) шаманы білдіретін ұғымдар: ұзын-қысқа (ұзынырақ-қысқарақ, ұзындығы бірдей), кең-тар (кеңдеу-тарлау, кеңдігі бірдей), жоғары-төмен (жоғарырақ-төменірек, биіктігі бірдей), жуан-жіңішке (жуанырақ-жіңішкерек, қалыңдығы бірдей), терең-таяз (тереңдау-таяздау, тереңдігі бірдей), үлкен-кіші (үлкенірек-кішірек, өлшемі бірдей). Екі затты шамасына қарай салыстыру жолдары: қолдану, қосымша, көру ара қатынасы; белгілі бір шаманың қасиеті бойынша бірнеше заттарды топтау (жіктеу) және реттеу (серияға бөлу). Қандай да бір өлшем бойынша бір заттың екіншісінен айырмашылығы бар екенін анықтау (көрсету). Шаманың белгісі бойынша объектілерді теңестіру. Сөздер: барлығы, әрбір, қалғандары, қалғаны, басқалары, бірдей;

3) заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар: ауыр-жеңіл (ауырлау-жеңілдеу, салмағы бірдей). Екі затты салмағы бойынша қолмен немесе кесе таразының көмегімен салыстыру. Заттарды олардың салмағы бойынша топтастыру және реттеу;

4) сандық ұғымдар: қанша? Көп, аз, біреу, шамалы, бірнеше, бірде-бір, соншалықты (соншалықты қанша), тең, бірдей. Заттардың екі тобы элементтерінің өзара бір мәнді сәйкестігін анықтау (тепе-теңдік). Сөздер: "артық, жетіспейді", "көп-аз, бос". Жиындарды теңеудің екі әдісі. Сұйық және сусымалы заттардың мөлшерін салыстыру; заттардың саны мен сұйықтықтың, сусымалы заттардың мөлшерінің өзгеруі (ұлғаюы, азаюы) әр түрлі практикалық әрекеттердің көмегімен: (себу, құю, қосу, кесу. Қосу мен азайтудың нақты мағынасын ашатын сөздерді түсіну және пайдалану: "қосу, алып тастау, құю, төгу, сыйға тарту", сондай-ақ "болған, болады, қалды, бірге, барлығы қалды";

5) кеңістіктік ұғымдар: өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу: жоғарғы жағында-бас, мойын, кеуде; төменгі жағында-аяғы; алдыңғы жағында-бет, кеуде, іш; оң - сол жақ қол, аяғы, көзі, құлағы, беті. Білім алушының өзіне қатысты жақын ортада бағдарлау: жоғары – төменгі, алдыңғы-артқы, алыс -жақын, оң-сол, жанында, мұнда, алдында, артында; білім алушының берілген бағытта қозғалысы. Қозғалыс бағытын анықтау: алға, артқа, жоғары, төмен, оңға, солға, жағына; бір-біріне қатысты екі, үш заттың орналасқан жерін анықтау: жоғары – төмен, қатарында, жанында, ішінде, артында, алдында, үстінде, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында;

6) реттілікті сақтау қатынасы: шеті, бірінші, соңғы, алдында, кейін, келесі, одан кейін, алдыңғы, арасындағы. Заттарды ретімен қою;

7) уақыттық ұғымдар: тәуліктің түрлері: таң, күн, кеш, түн. Бүгін, кеше, ертең, алдымен, содан кейін;

8) заттың нысаны туралы түсінік: текше, шар, шеңбер, шаршы, үшбұрыш.

33. 1- сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) берілген үлгідегі (түсі, пішіні, мақсатына қарай) сияқты қасиеттерге ие заттарды топтан бөліп алу; шаманы білдіретін ұғымдар: екі затты шамасына қарай салыстыру жолдары: қолдану, қосымша, көру ара қатынасы; белгілі бір шаманың қасиеті бойынша бірнеше заттарды топтау (жіктеу) және реттеу (серияға бөлу). Қандай да бір өлшем бойынша бір заттың екіншісінен айырмашылығы бар екенін анықтау (көрсету). Шаманың белгісі бойынша объектілерді теңестіру. Сөздер: барлығы, әрбір, қалғандары, қалғаны, басқалары, бірдей. Заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар: ауыр-жеңіл (ауырлау-жеңілдеу, бірдей салмақ). Екі затты салмағы бойынша қолмен немесе кесе таразының көмегімен салыстыру. Заттарды олардың салмағы бойынша топтастыру және реттеу. Сандық ұғымдар: заттардың екі тобының элементтері өзара бір-бірімен сәйкестігін анықтау (жұптап сәйкестендіру). Сөздер: "артық, жетіспейді, көбірек-азырақ, бос". Жиындарды теңестірудің екі жолы. Сұйық және сусымалы заттардың мөлшерін салыстыру; әр түрлі тәжірибелік іс-әрекеттер арқылы заттардың саны мен сұйықтықтың, сусымалы заттардың (көбеюі, азаю) мөлшерінің өзгеруі. Қосу мен азайтудың нақты мазмұнын ашатын сөздерді түсіну және қолдану. Кеңістіктік ұғымдар: өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу. Білім алушының өзіне қатысты жақын ортада бағдарлай алу; білім алушының өзіне қатысты жақын ортада бағдарлай алу. Қозғалыс бағытын анықтау: алға, артқа, жоғары, төмен, оңға, солға, шеткі жаққа; бір-біріне қатысты екі, үш заттың орналасқан жерін анықтау; қағаз парағының жазықтығын бағдарлау. Жол тәртібі қарым-қатынасы: шеті,бірінші, соңы, алды, арты, кейін, артынан, келесі, алдыңғы, арасында. Заттарды ретімен қою. Уақытша ұғымдар. Пәннің нысаны туралы түсінік;

2) нөмірлеу: заттық-көрнекілік іс-әрекетте +1, -1 жолдармен 1, 2, 3, 4, 5 сандардың жасалуы; тура және кері санау реттілігі; сандық және реттік сандар; 1, 2, 3, 4, 5 сандары; сандар, заттардың саны, сандардың арақатынасы; 1-5 арасындағы сандардың әрқайсысының реттілік орны; заттардың топтарын жұптап сәйкестендіру, қайта есептеу әдістерімен салыстыру; басқа екі кіші саннан 2, 3, 4, 5 сандардың құрамы (пәндік-практикалық қызметте, ішінара көрнекілікті пайдалана отырып, сандар туралы түсінік деңгейінде);

3) арифметикалық амалдар: 5 саны шегінде қосу және азайту; қосудың және азайтудың нақты мағынасы (екі жиынды біріктірудің және жиын бөлігін алып тастаудың пәндік әрекеттері); белгілер: "+" (қосу), " - " (азайту), " = " (тең); нақты материалдың негізінде 5 саны шегінде қосу және азайту (қайта есептеу тәсілі), ішінара көрнекілікті (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау) пайдалана отырып, есептеу дағдыларының көмегімен (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау және санның құрамын білуге негізделіп, қабылдау); мұғалімнің айқан арифметикалық амалдардың нәтижесін және компоненттерді атау;

4) арифметикалық есептер: ашық және жабық шешімі бар сома мен қалдықты табуға арналған драматизациялы есептер, иллюстрациялы есептер;

5) шамалар: құны: 1 тг., 2 тг., 5 тг.тиындар;

6) көрнекі геометрия элементтері: текше, шар, брус, шаршы, шеңбер, үшбұрыш, тікбұрыш, сопақша; сызықтар - түзу, қисық, нүкте.

34. 2-сыныпқа арналған "Математика" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) нөмірлеу: заттық-көрнекілік іс-әрекетте +1, -1 жолдармен 6 мен 10 аралығындағы сандардың жасалуы; 0 саны. 0, 6, 7, 8, 9 сандары. 10 санын екі сан арқылы жазу; санды, санауды сәйкестендіру; сан қатарында сандардың реттілігі, сандарды салыстыру, 6-10 сандарының құрамы; салыстыру белгілері, сандар мен цифрлар;

2) арифметикалық амалдар: 10 саны шегінде қосу және азайту; нақты материалдың негізінде 5 саны шегінде қосу және азайту (қайта есептеу тәсілі), ішінара көрнекілікті (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау) пайдалана отырып, есептеу дағдыларының көмегімен (1 санын қосу және азайту тәсілдері арқылы санау және санның құрамын білуге негізделіп, қабылдау); мұғалімнің айқан арифметикалық амалдардың нәтижесін және компоненттерді атау;

3) арифметикалық есептер: ашық және жабық шешімі бар сома мен қалдықты табуға арналған драматизациялы есептер, иллюстрациялы есептер; сома мен қалдықты табуға мәтіндік арифметикалық есептер; тапсырманың құрылымдық компоненттері: шарт, сұрақ, сан, шешім, жауап;

4) шамалар: құны: 10 тг. тиындар, тиындарды ауыстыру мен майдалау; ұзындық өлшемі - сантиметр, дециметр; белгіленуі: см, дм; сәйкестендіруі: 1 дм = 10 см; уақыт өлшемі: апта; аптадағы күндер атаулары мен саны;

5) Көрнекі геометрия элементтері: дөңгелек, шаршы, сопақ, тікбұрыш, үшбұрыш, тік сызық, сәуле, бөлшек.

35. 3-сыныпқа арналған "Математика" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) нөмірлеу: жаңа разрядты бірлік ретінде ондықтың құрылуы; ондық пен 10 бірлікті салыстыру және саралау; 11-19 сандардың үш тәсілмен жасалуы: +1,-1, бір ондыққа бірнеше бірліктерді қосу; 20 санының жасалуы; сандарды жазу және оқу; "сан" және "цифр" ұғымдарының саралануы, бір мәнді және екі мәнді сандар; әр санның ондық құрамы; бірліктер және ондықтар, олардың санды жазудағы орны; сан қатарындағы сандардың реттілігі; сан қатарының негізгі қасиеті; сандарды салыстыру; бірінші және екінші ондықтар сандарын салыстыру;

2) арифметикалық амалдар: 20 сан шамасындағы сандарды қосу және азайту: ондықтан өтпей қосу және азайту; ондықтан өтіп қосу және азайту; жақшалары бар мысалдардағы іс-әрекет тәртібі; қосудың орнын басу қасиеті; санның бірнеше бірлікке көбеюі және азаюы. 20 сан шегінде көбейту және азайту кестесі: бірдей қосындыларды қосудағы көбейту туралы түсінік; бірдей қосындыларды көбейтумен және керісінше ауыстыру; тең бөліктерге бөлінумен тәжірибеде танысу (2, 3, 4, 5); 2 санын көбейту кестесі; 2-ге бөлу кестесі; 20 шегінде 3,4,5 сандарды көбейту кестесі, 20 шамасындағы 3, 4, 5 сандарын тең бөліктерге бөлу кестесі; мұғалімнің сөздерінде көбейту және бөлу компоненттерінің атаулары; 20 шамасындағы сандарға екі амалмен мысалдар келтіру; көбейту және бөлу кестелерін сәйкестендіру; көбейтуді және бөлуді өзара кері әрекеттер ретінде салыстыру;

3) арифметикалық есептер: соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайтуға қарапайым мәтіндік арифметикалық есептер; туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге қарапайым мәтіндік арифметикалық есептер; шамалардың арасындағы тәуелділік негізінде құнды есептеу: бағасы, саны, құны;

4) шамалар: құны: 10 тг. тиындар, тиындарды ауыстыру мен майдалау; ұзындық өлшемі - сантиметр, дециметр; белгіленуі: см, дм; сәйкестендіруі: 1 дм = 10 см; уақыт өлшемі: – сағат; белгіленуі: сағ.; 1 сағатқа дейінгі дәлдікпен уақытты анықтау; уақыт бірліктері: ай, жыл; күнтізбе; айлардың атаулары, олардың дәйектілігі, әр айдың реттік нөмірі; бір жылдағы айлардың саны; 1 ж. арақатынасы = 12 айға; сыйымдылық өлшемі – литр; белгіленуі: л.

5) көрнекі геометрия элементтері: түзу, қисық, кесінделген сызық; кесіндінің ұзындығын өлшеу; кесінділерді салыстыру; кесіндіні берілгеннен көбірек (азырақ) сызып салу; бұрыш; жоғарғы, бұрыш жағы; бұрыштардың түрлері: түзу, тұйық, үшкір; сызғыштың көмегімен берілген геометриялық пішіндерді – үшбұрыш, квадрат, тіктөртбұрыш салу.

36. 4-сыныпқа арналған "Математика" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) нөмірлеу: 21-100 сандары; дөңгелектеген ондықтардың құрылуы және жазылуы; сандардың қатарындағы дөңгелектелген ондықтың реттілігі; дөңгелектелген ондықтарды салыстыру; бірінші ондықтың және дөңгелектелген ондықтың сандарын салыстыру; 21-ден 99-ға дейінгі толық сандардың құрылуы үш тәсілмен: бірнеше ондыққа бірнеше бірліктерді қосу, алдыңғы санға 1 қосу, тікелей деректерден кейінгі саннан 1 шегеру; 21-ден 99-ға дейінгі әр санның жазбаша түрі, сандағы санның орындық мәні; сан разрядтары: бірліктер, ондықтар; олардың разрядтық қатардағы орны; 21-100 сандардың ондық құрамы; сандық қатардағы сандар тізбегі; сандық қатардың негізгі қасиеті; толық сандарды салыстыру; сан мен сандар; бір мәнді және екі мәнді сандар; жұп және тақ сандар;

2) арифметикалық амалдар: ауызша есептеу тәсілімен ондықтан асырмай 100 шамасындағы сандарды қосу және азайту (есептеуді жоғарғы разрядтан бастау); әрекетті мысал ретінде жақшаға ретімен жазып кою; ондықтан өтіп 20 шамасындағы санды қосу және азайтуды қайталау; бір және екі таңбалы сандарды разрядқа өту арқылы жазбаша түрде қосу және азайту; қосу және азайту - өзара кері әрекеттер қолдану; белгісіз қосындыларды, азайтатын, шегерілетіндерді табу; белгісіз х әріптермен белгілеу; қосуды азайту арқылы және керісінше амалдармен тексеру; қосудың орнын ауыстыру арқылы тәжірибеде қолдану; 100 шамасындағы сандарды көбейту және бөлу кестесі: 2, 3, 4, 5 сандар үшін 20 шамасындағы сандарды көбейту және бөлу кестесін қайталау; 3, 4, 5, 6 сандарын көбейту және 3, 4, 5, 6 тең бөліктерге бөлу кестесі; көбейту орнын ауыстыру қасиеті; көбейту мен бөлуде кері әрекет арқылы есептеу; 1 және 2 сатыдағы әрекеті, оларды күрделі мысалдарда жақшасыз орындау тәртібі; заттық-тәжірибелік қызметтегі мазмұны бойынша бөлу; санның бірнеше есе ұлғаюы және азаюы; 7, 8, 9 сандарды көбейту және 7, 8, 9 тең бөліктерге бөлу кестесі; қалдықпен бөлу; 10-ды 10 санына көбейту, 10-ды 10 санына бөлу;

3) арифметикалық есептер: соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайту, белгісіз қосындыларды, азайтындыларды, шегеруді табуға арналған қарапайым мәтіндік есептер; санның бірнеше бірлікке көбеюі (азаюы) және санның бірнеше есеге көбеюі (азаюы) есептерін салыстыру; шамалар арасындағы сәйкестілік: баға, саны, құны; 2 әрекетті орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептер; қарапайым есептің шешімін жауабымен жазу, құрама есепті жазу – әр бір әрекетті түсіндіру немесе сұрақ қою арқылы толық жауап беру; есептің нәтижесіндегі сандар міндетті түрде жазылады;

4) шамалар: құнның өлшем бірлігі: теңге мен тиын; белгіленуі; теңге – тг., тиын – тн.; сәйкестендірілуі 1 тг.= 100 тн. Тиын: 50 тг., 100 тг., оларды ауыстыру мен майдалау; ұзындық өлшем бірлігі: миллиметр, сантиметр, дециметр, метр; белгіленуі: м; сәйкестендірілуі: 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1м = 100 см; уақыт өлшем бірлігі: жыл, ай, апта, тәулік, сағат, минут, секунд; белгіленуі мен сәйкестендірілуі: 1 апт. 7 тәул., 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәул., 1 тәул.= 24 сағ.,1 сағ. =60 мин, жарты сағат – 30 мин, 1 мин =60 с.; салмақ өлшем бірлігі: килограмм, центнер; белгіленуі: кг, ц; сәйкестендірілуі: 1 ц = 100 кг; таразы, гир, олардың тағайындалуы; шаманы өлшеу барысында алынған сандардың жасалуытүрлендіруді талап етпейтін және талап ететін шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды қосу және азайту;

5) көрнекі геометрия элементтері: шеңберленуі, шеңбер, доға; бұрыш; төбесі, бұрыштың жақтары; бұрыштардың түрлері: түзу, тұйық, үшкір; тұйық, тұйықталмаған сынған сызық; тұйық сызық-көпбұрыштың шекарасы; бөлшектелген сызықтың ұзындығын есептеу; шаршы, тіктөртбұрыш; пішіндердің элементтері: шыңы, бұрыштар, жақтары (негіздері: жоғарғы, төменгі; бүйір жақтары); тікбұрыш пен квадрат жақтары мен бұрыштарының қасиеттері; .үшбұрыш: негізі, бүйір жақтары; көпбұрыштар; шыңдар, жақтары, бұрыштары; түзу сызықтың, кесіндінің, шеңбердің, жазықтықтағы көпбұрыштың өзара орналасуы; қиылысу нүктелері; геометриялық пішіндерді белгілеу үшін латын әліпбиінің кейбір әріптерін пайдалану;

6) бөлшектер: тұтас объектінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестерін, оның ішінде сұйық және сусымалы заттарды алу; тұтас объектінің үлестерін тану және атау, үлестерді салыстыру, үлестердің бүтін бөлігін құру, тұтастай объектідегі екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестердің санын анықтау.

37. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

38. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын және білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

39. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

40. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып
1.1 Заттардың қасиеттері	0.1.1.1 заттардың тобынан қасиеттері бірдей (түсіне, көлеміне, түріне қарай) заттардың суретіндегі бір немесе бірнешеуін анықтау	1.1.1.1 заттардың тобынан үлгіде көрсетілгендей қасиеттері бірдей (түсіне, көлеміне, түріне қарай) заттардың суретіндегі бір немесе бірнешеуін анықтау
1.2 Шаманы білдіретін ұғым: үлкен –кішкентай	0.1.2.1 екі салыстырылатын үлкен-кішкентай затты тану және көрсету; 0.1.2.2 жазық заттарды шамасына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу (көлемді заттарды салыстырғанда қою) тәсілдерін пайдалану; 0.1.2.3 көлемі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (үлкен –кішкентай); 0.1.2.4 көлемнің қасиетіне қарай заттарды топқа бөлу (жіктеу) (үлкен-кіші); 0.1.2.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың көлемін есепке алу; 0.1.2.6 заттарды көлемі бойынша (3-5) саралау (реттеу)	1.1.2.1 екі салыстырылатын үлкен-кішкентай затты тану және көрсету; 1.1.2.2 жазық заттарды шамасына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу (көлемді заттарды салыстырғанда қою) тәсілдерін пайдалану; 1.1.2.3 көлемі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (үлкен –кішкентай); 1.1.2.4 көлемнің қасиетіне қарай заттарды топқа бөлу (жіктеу) (үлкен-кіші); 1.1.2.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың көлемін есепке алу; 1.1.2.6 заттарды көлемі бойынша (3-5) саралау (реттеу)
1.3 Шаманы білдіретін ұғым: ұзын-қысқа	0.1.3.1 салыстырылып отырған екі ұзын (қысқа) затты танып білу және көрсету; 0.1.3.2 заттарды ұзындығына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану; 0.1.3.3 ұзындығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (ұзын-қысқа, ұзынырақ- қысқарақ); 0.1.3.4 заттарды ұзындық белгілері (ұзын, қысқа) бойынша топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.3.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың ұзындығын есепке алу; 0.1.3.1. 6(3-5) заттарды ұзындығы бойынша саралау (реттеу); 0.1.3.7 ұзындығына қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты ұзын (қысқа) екендігін көрсету; 0.1.3.8 заттарды ұзындығына қарай салыстырғаннан кейін оларды теңестіру	1.1.3.1 салыстырылып отырған екі ұзын (қысқа) затты танып білу және көрсету; 1.1.3.2 заттарды ұзындығына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану 1.1.3.3 ұзындығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (ұзын-қысқа, ұзынырақ- қысқарақ); 1.1.3.4 заттарды ұзындық белгілері (ұзын, қысқа) бойынша топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.3.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың ұзындығын есепке алу; 1.1.3.6 (3-5) заттарды ұзындығы бойынша саралау (реттеу); 1.1.3.7 ұзындығына қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты ұзын (қысқа) екендігін көрсету; 1.1.3.8 заттарды ұзындығына қарай салыстырғаннан кейін оларды теңестіру
1.4 Шаманы білдіретін ұғым: кең – тар	0.1.4.1 салыстырылып отырған екі кең (тар) затты танып білу және көрсету; 0.1.4.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану; 0.1.4.3 ені бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (кең-тар, кеңірек - тарлау); 0.1.4.4 заттарды еніне қарай (кең-тар) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.4.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың енін есепке алу; 0.1.4.6 (3-5) заттарды ені бойынша саралау (реттеу); 0.1.4.7 2-3 заттың әр қайсысының қасиеттерін екі өлшем бойынша салыстырғанда тану, көрсету және атау: ені мен ұзындығы (кең және ұзын, кең және тар, ұзын және тар, қысқа және тар)	1.1.4.1 салыстырылып отырған екі кең (тар) затты танып білу және көрсету; 1.1.4.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану; 1.1.4.3 ені бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (кең-тар, кеңірек - тарлау); 1.1.4.4 заттарды еніне қарай (кең-тар) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.4.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың енін есепке алу; 1.1.4.6 (3-5) заттарды ені бойынша саралау (реттеу); 1.1.4.7 2-3 заттың әр қайсысының қасиеттерін екі өлшем бойынша салыстырғанда тану, көрсету және атау: ені мен ұзындығы (кең және ұзын, кең және тар, ұзын және тар, қысқа және тар)
1.5 Шаманы білдіретін ұғым: ұзын - қысқа	0.1.5.1 салыстырылып отырған екі биік (төмен) тұрған затты танып білу және көрсету; 0.1.5.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша салыстыру және сәйкестендіру тәсілдерін пайдалану; 0.1.5.3 биіктігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (биік-төмен, биігірек-төменірек); 0.1.5.4 заттарды биіктігіне қарай (биік-қысқа) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.5.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың биіктігін есепке алу; 0.1.5.6 заттарды биіктігі бойынша саралау (реттеу); 0.1.5.7 биіктігіне қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты биік (төмен) екендігін көрсету	1.1.5.1 салыстырылып отырған екі биік (төмен) тұрған затты танып білу және көрсету; 1.1.5.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша салыстыру және сәйкестендіру тәсілдерін пайдалану; 1.1.5.3 биіктігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (биік-төмен, биігірек-төменірек); 1.1.5.4 заттарды биіктігіне қарай (биік-қысқа) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.5.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың биіктігін есепке алу; 1.1.5.6 заттарды биіктігі бойынша саралау (реттеу); 1.1.5.7 биіктігіне қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты биік (төмен) екендігін көрсету
1.6 Шаманы білдіретін ұғым: жуан-жіңішке	0.1.6.1 салыстырылып отырған екі жуан (жіңішке) затты танып білу және көрсету; 0.1.6.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен қолданба тәсілдерін пайдалану; 0.1.6.3 қалыңдығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (жуан-жіңішке, жуанырақ - жіңішкерек); 0.1.6.4 заттарды қалыңдығына қарай (жуан-жіңішке) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.6.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың қалыңдығын есепке алу; 0.1.6.6 заттарды қалыңдығы бойынша саралау (реттеу); 0.1.6.7 суретте бейнеленген 2-3 заттың әрбірінің қасиеттерін тану, көрсету және атау, оларды екі шаманың белгісі бойынша: биіктігі мен қалыңдығы (жоғары және жуан, жоғары және жіңішке, төмен және қалың, төмен және жіңішке)	1.1.6.1 салыстырылып отырған екі жуан (жіңішке) затты танып, білу және көрсету; 1.1.6.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен қолданба тәсілдерін пайдалану; 1.1.6.3 қалыңдығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (жуан-жіңішке, жуанырақ - жіңішкерек); 1.1.6.4 заттарды қалыңдығына қарай (жуан-жіңішке) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.6.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың қалыңдығын есепке алу; 1.1.6.6 заттарды қалыңдығы бойынша саралау (реттеу);
1.7 Шаманы білдіретін ұғым: терең-таяз	0.1.7.1 салыстырылып отырған екі терең (таяз) затты танып білу және көрсету; 0.1.7.2 заттарды тереңдігіне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен шартты шараны пайдалану; 0.1.7.3 тереңдігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (терең-таяз, тереңдау-таяздау); 0.1.7.4 заттарды тереңдігіне қарай (терең-таяз) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.7.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде нысанның және заттардың тереңдігін есепке алу	1.1.7.1 салыстырылып отырған екі терең (таяз) затты танып білу және көрсету; 1.1.7.2 заттарды тереңдігіне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен шартты шараны пайдалану; 1.1.7.3 тереңдігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (терең-таяз, тереңдау-таяздау); 1.1.7.4 заттарды тереңдігіне қарай (терең-таяз) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.7.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде нысанның және заттардың тереңдігін есепке алу
1.8 Заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар	0.1.8.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен затты "қолмен" ұстап көру арқылы ауыр немесе жеңіл екендігін анықтау; 0.1.8.2 ауырлығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (ауыр-жеңіл, ауырлау-жеңілдеу); 0.1.8.3 заттарды ауырлығына қарай (ауыр-жеңіл) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.8.4 заттарды ауырлығы бойынша саралау (реттеу)	1.1.8.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен затты "қолмен" ұстап көру арқылы ауыр немесе жеңіл екендігін анықтау; 1.1.8.2 ауырлығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (ауыр-жеңіл, ауырлау-жеңілдеу); 1.1.8.3 заттарды ауырлығына қарай (ауыр-жеңіл) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.8.4 заттарды ауырлығы бойынша саралау (реттеу)
1.9 Сандық ұғымдар	0.1.9.1 көптеген, сұйық және сусымалы заттарды (су, құм, жарма) салыстыру жағдайында (көп-аз, бірнеше, бірде-бір, сонша, тең, тең емес, көп, кем) тани білу; 0.1.9.2 санына қарай (мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, ауызша нұсқау бойынша, өздігінен) екі топтағы заттарды салыстыруда жұптау тәсілін қолдану; 0.1.9.3 мұғалімге еліктеуі бойынша, үлгі бойынша, өздігінен сұйық және сусымалы заттардың санына қарай көбейту және азайту; 0.1.9.4 салыстырылатын 2-3 жиындардың, сұйық және сусымалы заттардың санын атау (көп-аз, көптеу – аздау, бірнеше, бірде-бір, көп, тең, тең емес); 0.1.9.5 саны бойынша заттардың екі тобын теңестіру кезінде жетіспейтін затты қосу және артық затты алып тастау тәсілдерін пайдалану	1.1.9.1 көптеген, сұйық және сусымалы заттарды (су, құм, жарма) салыстыру жағдайында (көп-аз, бірнеше, бірде-бір, сонша, тең, тең емес, көп, кем) тани білу; 1.1.9.2 санына қарай (мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, ауызша нұсқау бойынша, өздігінен) екі топтағы заттарды салыстыруда жұптау тәсілін қолдану; 1.1.9.3 мұғалімге еліктеуі бойынша, үлгі бойынша, өздігінен сұйық және сусымалы заттардың санына қарай көбейту және азайту; 1.1.9.4 салыстырылатын 2-3 жиындардың, сұйық және сусымалы заттардың санын атау (көп-аз, көптеу – аздау, бірнеше, бірде-бір, көп, тең, тең емес); 1.1.9.5 саны бойынша заттардың екі тобын теңестіру кезінде жетіспейтін затты қосу және артық затты алып тастау тәсілдерін пайдалану
1.10 Кеңістіктік ұғымдар	0.1.10.1 мұғалімге еліктеуі бойынша өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу: жоғарғы жағында – бас, мойын, кеуде; төменгі жағында – аяғы; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; арт жағында – бекітпе, арқа; оң қолы – сол қолы, аяғы, көзі, құлағы, беті; 0.1.10.2 мұғалімнің көрсетуі бойынша заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс-жақын, жанында, жақында, анда, мұнда мұғалімнің көрсеткіші бойынша; 0.1.10.3 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен көрстілген бағытта қозғалу: алдыға-артқа, оңға-солға, шетке; 0.1.10.4 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен заттардың орынын басқа заттың қатынасына қарай көрсету: "жоғары-төмен, жанында, айналасында, үстінде, ішінде, артында, алдында, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында"; 0.1.10.5 өз денесінің бөліктерінің орналасу жерін атау: жоғарыда-бас, мойын, кеуде; төменде-аяқтар; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; артқы жағында – ұштама, арқа; оң – сол қол, аяқ, көз, құлақ, жақ; 0.1.10.6 нұсқаулық бойынша кеңістіктегі заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда; 0.1.10.7 ауызша айтылған нұсқаулық бойынша заттардың орнын ауыстыру: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасына қою; 0.1.10.8 өзіне қатысты затты кеңістікте орналасуын атау: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда; 0.1.10.9 кеңістікте заттардың қозғалыс бағытын атау: алға-артқа, оңға-солға, шетіне; 0.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"	1.1.10.1 мұғалімге еліктеуі бойынша өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу: жоғарғы жағында – бас, мойын, кеуде; төменгі жағында – аяғы; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; арт жағында – бекітпе, арқа; оң қолы – сол қолы, аяғы, көзі, құлағы, беті; 1.1.10.2 мұғалімнің көрсетуі бойынша заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс-жақын, жанында, жақында, анда, мұнда мұғалімнің көрсеткіші бойынша; 1.1.10.3 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен көрстілген бағытта қозғалу: алдыға-артқа, оңға-солға, шетке; 1.1.10.4 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен заттардың орынын басқа заттың қатынасына қарай көрсету: "жоғары-төмен, жанында, айналасында, үстінде, ішінде, артында, алдында, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында"; 1.1.10.5 өз денесінің бөліктерінің орналасу жерін атау: жоғарыда-бас, мойын, кеуде; төменде-аяқтар; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; артқы жағында – ұштама, арқа; оң – сол қол, аяқ, көз, құлақ, жақ; 1.1.10.6 нұсқаулық бойынша кеңістіктегі заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда; 1.1.10.7 ауызша айтылған нұсқаулық бойынша заттардың орнын ауыстыру: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасына қою; 1.1.10.8 өзіне қатысты затты кеңістікте орналасуын атау: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда; 1.1.10.9 кеңістікте заттардың қозғалыс бағытын атау: алға-артқа, оңға-солға, шетіне; 1.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"; 1.1.10.11 басқа адамның денесінің бөлшектерінің орналасу орнын анықтау және бағдарлай алу; 1.1.10.12 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"; 1.1.10.13 қағаз бетіндегі заттың жақықтық түріндегі суретін тану және орналасу жерін көрсету: "ортасында, орта жағында, үстінде, астында,оң жағында, сол жағнда, арасында"
1.11 Реттілікті сақтау қатынасы	0.1.11.1 заттарды (олардың модельдерін, бейнелерін) еліктеу бойынша, үлгі бойынша, сөздік нұсқаулық бойынша реттілікпен орналастыру; 0.1.11.2 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, табу; 0.1.11.3 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, атау	1.1.11.1 заттарды (олардың модельдерін, бейнелерін) еліктеу бойынша, үлгі бойынша, сөздік нұсқаулық бойынша реттілікпен орналастыру; 1.1.11.2 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, табу; 1.1.11.3 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, атау
1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	0.1.12.1 өз өмірінің жарқын оқиғаларын "кеше", "бүгін", "ертең" ұғымдармен сәйкестендіру; 0.1.12.2 өз өміріндегі оқиғаларды тәуілікті білдіретін: таң, күн, кеш, түн сөздермен сәйкестендіру; 0.1.12.3 шартты көрнекілік құралдарының көмегімен ("Тәулік үйі") тәуліктің алдыңғы және кейінгі түрін көрсету және атау; 0.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау; 0.1.12.5 тәуіліктің алдыңғы және кейінгі атауларын атау	1.1.12.1 өз өмірінің жарқын оқиғаларын "кеше", "бүгін", "ертең" ұғымдармен сәйкестендіру; 1.1.12.2 өз өміріндегі оқиғаларды тәуілікті білдіретін: таң, күн, кеш, түн сөздермен сәйкестендіру; 1.1.12.3 шартты көрнекілік құралдарының көмегімен ("Тәулік үйІ") тәуліктің алдыңғы және кейінгі түрін көрсету және атау; 0.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау; 1.1.12.4 тәуіліктің алдыңғы және кейінгі атауларын атау; 1.1.12.5 тәуіліктің алдыңғы және кейінгі атауларын атау; 1.1.12.6 адамның жасына қарай үлкені мен кішісін ажырата алу; 1.1.12.7 тез және жай қимылдайтын нысандарды анықтау, көрсету; 1.1.12.8 "ертең, бүгін, кеше, бүрсігүні, ерте, кеш, кешікті, бұрын, жақында, алдымен, кейін" ұғымдарын жеке өмір оқиғаларымен және жақын ортадағы адамдардың қызметімен байланыстыру; 1.1.12.9 жылдам және жай қимылдарды орындау; 1.1.12.10 ойыншықтардың, заттардың түрлі қозғалу жылдамдығын модельдеу; 1.1.12.11 белсенді сөйлеу барысында уақытты білдіретін ұғымдарды қолдану: кеше, бүгін, ертең, бүрсігүні, таңертең, кешке, күн, түн
1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	0.1.13.1 заттар мен ойыншықтардың арасынан шарлар мен кубтарды үлгі бойынша, атауы бойынша табу; 0.1.13.2 үлгі бойынша, атауына қарай геометриялық пішіндер модельдері арасынан шеңбер, шаршы, үшбұрышты табу; 0.1.13.3 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен шеңбер, шаршы, үшбұрыш шаблонын бастырып сызып шағу; 0.1.13.4 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен алынған фигураны штрихтап сызу; 0.1.13.5 үлгі бойынша, атауына қарай геометриялық пішіндер модельдері арасынан шеңбер, шаршы, үшбұрышты аты бойынша табу; 0.1.13.6 куб, шар, шаршы, шеңбер, үшбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 0.1.13.7 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, шаршы, үшбұрыш пішінді заттарды табу; 0.1.13.8 шар мен шеңберді, текше мен шаршыны ажырата алу; 0.1.13.9 аппликациядағы шеңбер, шаршы, үшбұрыш геометриялық пішіндерді тану	1.1.13.1 заттар мен ойыншықтардың арасынан шарлар мен кубтарды үлгі бойынша, атауы бойынша табу; 1.1.13.2 үлгі бойынша, атауына қарай геометриялық пішіндер модельдері арасынан дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты табу; 1.1.13.3 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен шеңбер, сопақ, шаршының шаблонын бастырып сызып шағу; 1.1.13.4 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен алынған фигураны штрихтап сызу; 1.1.13.5 куб, шар, брус, шаршы, шеңбер, үшбұрыш, тіктөртбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 1.1.13.6 қоршаған кеңістікте шар, текше, брус, шеңбер, шаршы, үшбұрыш, тіктөртбұрыш тәрізді заттарды табу; 1.1.13.7 шар мен шеңберді, текше мен шаршыны, брус пен тіктөртбұрышты ажырату; 1.1.13.8 аппликациядағы шеңбер, сопақ, шаршы, үшбұрыш геометриялық пішіндерді тану

2) "Нөмірлеу" бөлімі:

2-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	1 - сынып	2 - сынып	3 – сынып	4 - сынып
2.1 Нөмірлеу	1.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 5 ке дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 1.2.1.2 санақты пайдалана отырып сандық пішінде, суретте (5 аралығында) топтастырылудан заттардың санын анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 1.2.1.3 үлгі бойынша, атауына қарай сандар кассасынан 1-5 аралығындағы сандарын табу; 1.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 1-5 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру; 1.2.1.5 бірінші бестіктің санақтағы әр бір санның орнын (анықтау) білу; 1.2.1.6 бес саны аралығындағы кез келген санды +1 және -1 есептей отырып шығарады; 1.2.1.7 1 – 5 аралығындағы сандарды жазу; 1.2.1.8 заттардың тобын жұп бойынша сәйкестендіру тәсілі бойынша (үлкенін, кішісін көрсету арқылы топтастырып) санау; 1.2.1.9 бөліп салудің бірнеше түрін пайдалана отырып, екі тоқа көптеген (2-5) заттарды бөліп салу; 1.2.1.10 екі кіші сандардан 2, 3, 4, 5 сандарын құрастыруға болатындығын атау; 1.2.1.11 тұрмыстық өмірлік жағдайларда екі топтағы заттарды сәйкестендіру үшін шотты пайдалану	2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 10 ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 2.2.1.2 топтағы заттардың санын (10 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-9 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; 2.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 0, 1-9 аралығындағы сандарды, сондай - ақ 10 санын жазып, сәйкестендіру; 2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-10) екі топқа бөлу, сандық қатардағы бірінші ондықтың әрбір сандардың орнын білу; 2.2.1.6 бірінші ондықтың кез келгенін +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 2.2.1.7 0,1-9 және 10 санын жазу; 2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестердіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:<, >, =; 2.2.1.9 2-10 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау; 2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 2.2.1.11 шотты қолдана отырып, өмірлік тұрмыстық жағдайда заттарды екі топқа жұптап сәйкестердіру	3.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 20 ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 3.2.1.2 топтағы заттардың санын (20 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 3.2.1.3 үлгі бойынша, атауы бойынша 11-20 сандарын кестеде (сандық қатарда) табу; 3.2.1.4 көрсетілетін дидактикалық құралдардың ішінен ондықты тану; 3.2.1.5 көрсетілетін дидактикалық құралдардың ішінде ондықты және он бірліктерін ажырата алу; 3.2.1.6 шартты көрнекілік құралдарын пайдалана отырып, ондықты алу, ондықты он бірлікке ауыстыру; 3.2.1.7 11-19 сандарын үш тәсілмен алу (онға бірнеше бірлік қосу, алдыңғы санға 1 қосу, келесі саннан бірлікті алу); 3.2.1.8 ондық пен бірлікті екітаңбалы сандарды құрау. Ондықтар мен бірліктерге екі таңбалы сандарды қою; 3.2.1.9 сандардың натуралды қатарындағы 1-20 санының әрқайсысының орнын анықтау; 3.2.1.10 11-20 сандарын жазу, санның екі таңбалы мәндерін түсіну; 3.2.1.11 1-ден 20-ға дейінгі сан қатарының кесіндісінде бір таңбалы және екі таңбалы сандарды тану; 3.2 12 бір және екі таңбалы сандарды атау және ажырата алу; 3.2.1.13 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 3.2.1.14 сандардың натуралды қатарының орнына бағдарлай отырып, сандарды шамасы бойынша салыстыру. Сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу: <,>, =; 3.2.1.15 өмірлік жағдайларда ондық шотты пайдалану; 3.2.1.16 20 шамасындағы 2, 3, 4, 5 сандарын тура және кері ретпен санау	4.2.1.1 дөңгелектенген ондықты алу, атау, жазу; 4.2.1.2 дөңгелектенген ондықты тура және кері атау; 4.2.1.3 100 шамасындағы толық сандарды алу, атау және жазу; 4.2.1.4 1-ден 100-ге дейін тура және кері тәртіппен санау; 4.2.1.5 сандардың натуралды қатарындағы 100 санының орнын анықтау; 4.2.1.6 100 шамасындағы натурал сандар қатарының қасиетін түсіну және пайдалану; 4.2.1.7 100 шамасындағы сандарды салыстыру; 4.2.1.8 сандарды тікелей және кері тәртіпте 2-ден 20-ға дейін, 3-тен 30-ға дейін, 4-ден 40-қа дейін, 5-тен 50-ге дейін, 6-дан 60-қа дейін, 7-ден 70-ке дейін, 8-ден 80-ге дейін, 9-дан 90-ға дейін атау; 4.2.1.9 заттар тобын тең бөліктерге бөлуді көрсету; 4.2.1.10 жұп/тақ санды ажырату, бір таңбалы және екі таңбалы санды ажырату; 4.2.1.11 сандарды разрядтық кестеге жазу; 4.2.1.12 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау; 4.2.1.13 екі таңбалы сандарды разрядтық қосынды сомасына қойып шығу

2) "Арифметикалық амалдар" бөлімі:

3-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	1 - сынып	2 - сынып	3 – сынып	4 - сынып
3.1 Арифметикалық амалдар	1.3.1.1 бұл жиындағы заттардың (сусымалы, сұйық заттардың) қосылуы олардың санын көбейтеді, ал осы жиыннан кейбір заттарды (сусымалы, сұйық заттарды) алып тастау-олардың санын азайтатындығын білу; 1.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 1.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 5 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 1.3.1.4 5 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табудағы санның құрамын білуде бір-бірлеп қайта санау және есептеу тәсілін қолдану	2.3.1.1 бұл жиындағы заттардың (сусымалы, сұйық заттардың) қосылуы олардың санын көбейтеді, ал осы жиыннан кейбір заттарды (сусымалы, сұйық заттарды) алып тастау-олардың санын азайтатындығын білу; 2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 10 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 2.3.1.4 10 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; 2.3.1.5 сандар бірнеше бірлікке көбейген кезінде қосу, ал сандарды бірнеше бірлікке азайтқан кезінде-азайту амалы екендігін түсіну; 2.3.1.6 қосындылардың орнын ауыстырғанымен сома өзгермейтіндігін түсіну; 2.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну. Қосу мысалына азайту мысалын құру; 2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану;	3.3.1.1 өз сөзінде қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауларын қолдану; 3.3.1.2 20 шамасындағы сандарды ондықтан аттамай қосу және азайтуды орындау: 12+1, 15-1; 10+4, 14-4, 14-10; 12+2, 14-2; 15+5, 20-5, 20-12 және бір және екі таңбалы сандардың құрамы туралы біліміне негізделе, есептеу тәсілі арқылы ондықтан аттап 20 шамасындағы сандарды қосу және азайтуды орындау; 3.3.1.3 тиісті мысалмен қосу әрекетін орындай отырып, санды бірнеше бірлікке көбейту; 3.3.1.4 тиісті мысалмен азайту әрекетін орындау арқылы санды бірнеше бірлікке азайту; 3.3.1.5 жақшалары бар мысалдардағы амалдардың орындалу тәртібін анықтау; 3.3.1.6 қосудың орнын ауыстыру қасиетін қолдану; 3.3.1.7 көбейтуді бірдей қосындылар ретінде түсіну. Бірдей қосылғыштардың қосындысын көбейту мысалдарымен және керісінше алмастыру; 3.3.1.8 бөлуді көптікті тең бөлу ретінде түсіну; көптеген заттардың 2, 3, 4, 5 тең бөлікке практикалық түрде бөлінуін орындау; 3.3.1.9 20 шамасындағы сандарды көбейту мен бөлуге арналған мысалдарды оқу және жазу; 3.3.1.10 көбейту мен бөлудің нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану; 3.3.1.11 20 шамасындағы сандарды көбейту мен бөлуге арналған кестеде туындының және жеке туындының мәнін табу; 3.3.1.12 көбейту мен бөлу – өзара кері байланысты екенін түсіну, көбейту мысалына бөлу мысалын құру; 3.3.1.13 мысалдар мен есептерді шешуде 20 сандар шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын көбейту кестелерін білуді қолдану; 3.3.1.14 мысалдар мен есептерді шешуде 20 сандар шегінде 2-ге, 3-ке, 4-ке, 5-ке бірдей бөліктерге бөлу кестелерін білуді қолдану	4.3.1.1 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 4.3.1.2 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысы ретінде және бөлуді көптіктің тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну; 4.3.1.3 ондықтан аттамай азайту мен қосу амалдарын ауызша түрінде орындау: 30+20, 50- 30, 30+6, 36- 6, 36 – 30, 36 + 2, 38-2, 36+1, 48-1, 36+4, 40-4, 34+16, 50-16, 88+12, 100-12; 4.3.1.4 100 сан шамасындағы жақшамен берілген мысалдарды шешу тәртібін ұстану; 4.3.1.5 ондықтан аттап, бір мәнді сандарды қосу кестесін қолдану; 4.3.1.6 ондықтан аттап екі таңбалы сандарды бір және екітаңбалы сандарға қосу және азайтуда жазбаша есептеу тәсілдерін қолдану; 4.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну. 4.3.1.8 белгісіз есептеуішті, азайғышты, қосылғышты табу; 4.3.1.9 қосуды азайтумен және керісінше тексеру; 4.3.1.10 100 шамасындағы сандарды қосудың орнын ауыстыру қасиетін қолдану; 4.3.1.11 20 шегінде 2,3,4,5 сандар үшін көбейту және бөлу кестелерін білуді пайдалану; 4.3.1.12 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 сандар үшін көбейту және бөлу кестелерін құру, білу және қолдану; 4.3.1.13 көбейту және бөлу – өзара кері байланысты екенін түсіну. 4.3.1.14 пәндік әрекетте мазмұны бойынша бөлуді орындау; 4.3.1.15 санды бірнеше есеге азайту және көбейту; 4.3.1.16 бөлуді қалдықпен орындау; 4.3.1.17 100 шегінде жақшалары бар және жақшалары жоқ мысалдарда 1 және 2 сатылы амалдарды орындау тәртібін ұстану; 4.3.1.18 10 және 10-ға көбейтуді орындау, 10-ға бөлуді орындау; 4.3.1.19 қалдықпен шыққан бөлу амалын тексеру; 4.3.1.20 көбейтудің ауыспалы қасиетін түсіну және қолдану; 4.3.1.21 өз сөзінде қосу мен азайтудың, көбейту мен бөлудің нәтижелерін және компоненттерінің атауларын қолдану

4) "Арифметикалық есептер" бөлімі:

4-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
4.1 Арифметикалық есептер	1.4.1.1 5 саны шамасында жабық нәтижемен, драматизация, иллюстрация тапсырмасының қалдығы мен сомасын табу атауы жоқ 5 саны шегінде қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құра отырып, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 1.4.1.2 5 шамасында жабық нәтижемен, кейіннен мысалды атауынсыз құрастыра отырып, драматизация, иллюстрация тапсырмасының қалдығы мен сомасын табу	2.4.1.1 атауы жоқ 10 шамасындағы сандардың атауын санмен жаза отырып, қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құру, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 2.4.1.2 10 шамасында жабық нәтижесі бар сома мен қалдықты табуға бағытталған драматизация, иллюстрация тапсырмасын орындау, одан кейін сандардың атауын жаза отыра қосу мен азайтуға есептерді шешу; 2.4.1.3 шешімнің атауы бар мысал түрінде жазылған, жауаптың жазбасы бар соманы және қалдықты табуға қарапайым мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 2.4.1.4 белгілері бойынша тапсырманы білу: шарт, сан, сұрақ. Тапсырманың мәтінін әңгіменің мәтінінен ажырату	3.4.1.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен соманы, қалдықты табуға арналған драматизация, иллюстрация тапсырмасында, санды бірнеше бірлікке көбейту (азайту), 20 шамасында туындыны табу және тең бөліктерге бөлу; 3.4.1.2 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке ұлғайтуға (азайтуға), 20 шамасында туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 3.4.1.3 шартты белгілерді пайдалана отырып, арифметикалық есептің мазмұнын қысқаша жазуды орындау	4.4.1.1 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайтуға, белгісіз қосылғыштарды, азайтқыштарды, шегеруді, табуға арналған қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.2 бірдей бөліктерге бөліну, мазмұны жағынан бөліну, сандарды бірнеше есеге көбейту немесе азайтуда қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.3 санды бірнеше бірлікке көбейту (азайту) және санды бірнеше есеге арттыру (азайту) есептерін салыстыру; 4.4.1.4 баға, саны, құны арасындағы арақатынасқа арналған қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.5 2 амалмен орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 4.4.1.6 есептерді құрастыру; 4.4.1.7 шартты белгілерді пайдалана отырып, есептер мазмұнының қысқаша жазылуын орындау; 4.4.1.8 қарапайым есептердің шешімін жауабымен, құрама есептерді - түсініктеме немесе сұрақ және толық жауабымен жазу; 4.4.1.9 есепті шешу жазбасында сандарға атауларын жазу

5) "Шамалар" бөлімі:

5-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
5.1 Шамалар	1.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5 тг тиындарды тани білу; 1.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 1.5.1.3 5 тиынды ұсақ тиындармен майдалау; 1.5.1.4 1 тг., 2 тг ұсақ тиындарды ірі 5 тг. тиынға ауыстыру	2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, 10 тг тиындарды тани білу; распознавать монеты в 1, 2, 5, 10 тг в играх и упражнениях; 2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5, 10 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5, 10 тенгелік тиындарды майдалау; 2.5.1.4 10 тенгені екі 5 тенгелік тиынмен, бес тиынды 1 теңгеліктермен ауыстыру; 2.5.1.5 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; 2.5.1.6 санда сантиметр және дециметр ұзындық өлшемдерінің атауларын тану және атау; 2.5.1.7 сантиметр мен дециметр ұзындығы өлшемдерінің бірдей өзара байланысын атау; 2.5.1.8 аптадағы күндер санын атау; 2.5.1.9 апта күндерінің өту тәртібін атау	3.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, 10, 20 тг тиындарды тани білу; 3.5.1.2 10 тенгені екі 5 тенгелік тиынмен, 2 теңгеліктерді 10 теңгеге, 20 теңгені төрт 5 теңгелік тиындармен ауыстыру. 20 тг. майдалау; 3.5.1.3 сатып алу үшін есеп айырысу кезінде тиындарды қолдану; 3.5.1.4 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; 3.5.1.5 сандағы сантиметр және дециметр ұзындығының өлшемін атау; 3.5.1.6 сантиметр мен дециметр ұзындығы өлшемдерінің бірдей өзара байланысын атау; 3.5.1.7 литрлік банканы, бөтелкені, өлшеуіш ыдысты тани білу; 3.5.1.8 санмен литрлық ыдыстың өлшемін атау; 3.5.1.9 сыйымдылығы 1, 2, 3 литр банкаларды, сыйымдылығы 1 литр, 1, 5 литр, 2 литр, 5 литр бөтелкелерді тани білу; 3.5.1.10 сыйымдылықты өлшеу нәтижесін атауы бар санмен жазу; 3.5.1.11 өлшеу кезінде алынған ұзындық, құн, сыйымдылықты есептеуді сандармен орындау; 3.5.1.12 тұрмыста қолданатын ыдыстардың (кастрюль, бидон) сыйымдылығын өлшеуіш ыдыс немесе литрлік банканың көмегімен анықтау; 3.5.1.13 жылдағы айлар санын атау; 3.5.1.14 айлардың жыл сайынғы жүру тәртібін атау; 3.5.1.15 күн мен аптаның күнін анықтау үшін үзбелі күнтізбені пайдалану; 3.5.1.16 1 сағатқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау	4.5.1.1 шамаларды ажырату: құны, ұзындығы, салмағы, уақыты, оларды өлшеуге арналған шаралар мен құралдарды таңдау; 4.5.1.2 шама өлшем бірліктерін сандық белгілермен сәйкестендіру: тг., тн., мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг, ц; 4.5.1.3 шамаларды өлшеуді мына бірліктерді пайдалана отырып жүргізу: тг, мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг және тиісті құралдар; өлшеу нәтижелерін өлшемдердің атауымен санмен жазу; 4.5.1.4 аттас шамалардың мәндерін салыстыру; 4.5.1.5 шамалардың арақатынасын атау: 1 тн.= 100 тн. 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1м = 100 см 1 жыл = 12 ай, 1 апта. = 7 тәулік, 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәулік, 1 тәулік. = 24 сағ., 1 сағ = 60 мин, жарты сағат-30 мин, 1 мин =60 с. 1 ц = 100 кг; 4.5.1.6 50 тг, 100 тг; тиындарын тани білу; 4.5.1.7 50 тг, 100 тг тиындарды майдалату немесе ауыстыру; 4.5.1.8 сатып алу есебі үшін тиындарды пайдалану; 4.5.1.9 сағаттың цифрблатындағы жебенің жүру бағыты мен оның мәнін түсіндіріп айту; 4.5.1.10 аптаның ағымдағы күні мен айды атау; 4.5.1.11 аптадағы күндер санын, аптаның жұмыс және демалыс күндерін атау; 4.5.1.12 айлардың жыл сайынғы жүру тәртібін атау; 4.5.1.13 әр айды жылдың мезгілдеріне сәйкестендіру; 4.5.1.14 күнтізбе табелі арқылы күн бойынша апта күнін анықтау; 4.5.1.15 өткен уақыттың тұжырымдамасын пайдалана отырып, 5 минутқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау ("бес сағат жиырма минут"); 4.5.1.16 шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды түрлендіруді орындау; 4.5.1.17 шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды қосу және азайту

6) "Көрнекі геометрия элементтері" бөлімі:

6-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.6 Көрнекі геометрия элементтері	1.6.1.1 геометриялық пішіндерді: текше, шар, шаршы, шеңбер, сопақ, үшбұрыш, тіктөртбұрыш атау; 1.6.1.2 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, квадрат, үшбұрыш тәрізді заттарды табу; 1.6.1.3 сызбада: нүкте, түзу, қисық сызық тану; 1.6.1.4 сипап сезе отырып ("сиқырлы қап" ойыны) шар, текше, брус, шеңбер, сопақ, шаршы, тікбұрыш, үшбұрышты көру үлгісі және ауызша айтқан нұсқаулық бойынша таба алу; 1.6.1.5 үлгі бойынша, ауызша айтылған нұсқаулық бойынша геометриялық пішіндердің үлгілерінен қарапайым аппликациялар, ою-өрнек құрастыру; 1.6.1.6 еліктеу, үлгі бойынша бөлшектерден шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш, сопақша, үшбұрышты құрау	2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; 2.6.1.2 сызғыш шкаласында бағдарлана алу. Шкаланың басын білу, сызғыш шкаласындағы сандар мәнін түсіну; 2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; 2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; 2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау; 2.6.1.6 сызғыштың көмегімен кесіндінің ұзындығын анықтау; 2.6.1.7 сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін құруды орындау, өлшеу нәтижесін жазу	3.6.1.1 сызбада және қоршаған заттарда бұрышты тану және атау; 3.6.1.2 бұрыш элементтерін: төбесін, жағын атау; 3.6.1.3 сызбада бұрыштардың түрлерін (тік, тұйық, үшкір) ажырату; 3.6.1.4 таныс заттардың түрін анықтау; 3.6.1.5 сызғыш арқылы берілген ұзындықтың кесіндісін құру; 3.6.1.6 сызғыштың көмегімен үлкен немесе кіші кесіндіні құрау; 3.6.1.7 сызғыш арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау; 3.6.1.8 сызғыштың көмегімен үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш салу	4.6.1.1 сызбада: түзу, кесінді, шеңбер, шеңбер, доға, бұрышты тани білу және атау; 4.6.1.2 бұрыштың элементтерін: төбесін, жақтарын тану және атау; 4.6.1.3 бұрыштың түрлерін: түзу, тұйық, үшкірді ажырату және атау; 4.6.1.4 сызықтарды: жабық, ашық, бөлшектенген ажырата алу және атау; 4.6.1.5 пішіндерді: шаршы, тіктөртбұрыш, элементтері: шыңдары, бұрыштары, жақтары (негізі: жоғарғы, төменгі; бүйір жақтары) ажырату және атау; 4.6.1.6 тіктөртбұрыштың және шаршының жақтарының және бұрыштарының қасиеттерін түсіну; 4.6.1.7 үшбұрыштың элементтерін: негізі, бүйір жақтарын тану және атау; көпбұрыштың элементтерін: шыңдары, жақтары, бұрыштары тану және атау; 4.6.1.8 сызықта қиылысатын және қиылыспайтын пішіндерді: түзу сызықтар, кесінділер, шеңберлер, көпбұрыштарды білу; 4.6.1.9 сызбада пішіндердің қиылысу нүктесін табу; 4.6.10 берілген радиус бойынша циркулдің көмегімен шеңбердің, сызба үшбұрышының, тікбұрыштың (шаршының) көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін, бұрыштарды сызбалы үшбұрыштың көмегімен құрастыруды орындау; 4.6.1.11 сынық сызықтың ұзындығын анықтау

7) "Бөлшектер" бөлімі:

7-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	4 сынып
7.1 Бөлшектер	4.7.1.1 тұтас нысанның екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестерін шығару; 4.7.1.2 сұйық және сусымалы заттардың екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлесін шығару; 4.7.1.3 бүтін объектінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестерін тани білу және атау; 4.7.4 бүтін объектінің үлесін салыстыру; 4.7.1.5 бүтін нысанды бөлшектерінен құрау; 4.7.1.6 бүтін нысанның екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестердің санын анықтау

41. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

42. Бөлімдер мен тақырыптардың сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

43. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1.1 Заттардың қасиеттері	0.1.1.1 заттардың тобынан үлгіде көрсетілгендей қасиеттері бірдей (түсіне, көлеміне, түріне қарай заттардың суретіндегі бір немесе бірнешеуін анықтау
	1.2 Шаманы білдіретін ұғым: үлкен - кішкентай	0.1.2.1 екі салыстырылатын үлкен-кішкентай затты тану және көрсету; 0.1.2.2 жазық заттарды шамасына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу (көлемді заттарды салыстырғанда қою) тәсілдерін пайдалану; 0.1.2.3 көлемі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (үлкен –кішкентай); 0.1.2.4 көлемнің қасиетіне қарай заттарды топқа бөлу (жіктеу) (үлкен-кіші); 0.1.2.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың көлемін есепке алу; 0.1.2.6 заттарды көлемі бойынша (3-5) саралау (реттеу)
	1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	0.1.13.1 заттар мен ойыншықтардың арасынан шарлар мен кубтарды үлгі бойынша, атауы бойынша табу; 0.1.13.2 үлгі бойынша, атауына қарай геометриялық пішіндер модельдері арасынан шеңбер, шаршы, үшбұрышты табу; 0.1.13.7 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, шаршы, үшбұрыш пішінді заттарды табу; 0.1.13.6 куб, шар, шаршы, шеңбер, үшбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 0.1.13.8 шар мен шеңберді, текше мен шаршыны ажырата алу
	1.3 Шаманы білдіретін ұғым: Ұзын - қысқа	0.1.3.1 салыстырылып отырған екі ұзын (қысқа) затты танып білу және көрсету; 0.1.3.2 заттарды ұзындығына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану; 0.1.3.3 ұзындығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (ұзын-қысқа, ұзынырақ- қысқарақ); 0.1.3.4 заттарды ұзындық белгілері (ұзын, қысқа) бойынша топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.3.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың ұзындығын есепке алу; 0.1.3.6 (3-5) заттарды ұзындығы бойынша саралау (реттеу) ; 0.1.3.7 ұзындығына қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты ұзын (қысқа) екендігін көрсету; 0.1.3.8 заттарды ұзындығына қарай салыстырғаннан кейін оларды теңестіру
Менің мектебім	1.4. Шаманы білдіретін ұғым: кең – тар	0.1.4.1 салыстырылып отырған екі кең (тар) затты танып білу және көрсету; 0.1.4.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану; 0.1.4.3 ені бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (кең-тар, кеңірек - тарлау); 0.1.4.4 заттарды еніне қарай (кең-тар) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.4.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың енін есепке алу; 0.1.4.6 (3-5) заттарды ені бойынша саралау (реттеу); 0.1.4.7 2-3 заттың әр қайсысының қасиеттерін екі өлшем бойынша салыстырғанда тану, көрсету және атау: ені мен ұзындығы (кең және ұзын, кең және тар, ұзын және тар, қысқа және тар)
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	0.1.10.1 мұғалімге еліктеуі бойынша өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу: жоғарғы жағында – бас, мойын, кеуде; төменгі жағында – аяғы; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; арт жағында – бекітпе, арқа; оң қолы – сол қолы, аяғы, көзі, құлағы, беті; 0.1.10.2 мұғалімнің көрсетуі бойынша заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс-жақын, жанында, жақында, анда, мұнда мұғалімнің көрсеткіші бойынша; 0.1.10.6 нұсқаулық бойынша кеңістіктегі заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда; 0.1.10.8 өзіне қатысты затты кеңістікте орналасуын атау: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда
	1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	0.1.12.1 өз өмірінің жарқын оқиғаларын "кеше", "бүгін", "ертең" ұғымдармен сәйкестендіру;
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.5 Шаманы білдіретін ұғым: биік – төмен	0.1.5.1 салыстырылып отырған екі биік (төмен) тұрған затты танып білу және көрсету; 0.1.5.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша салыстыру және сәйкестендіру тәсілдерін пайдалану; 0.1.5.3 биіктігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (биік-төмен, биігірек-төменірек); 0.1.5.4 заттарды биіктігіне қарай (биік-қысқа) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.5.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың биіктігін есепке алу; 0.1.5.6 заттарды биіктігі бойынша саралау (реттеу); 0.1.5.7 биіктігіне қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты биік (төмен) екендігін көрсету
	1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	0.1.12.1 өз өмірінің жарқын оқиғаларын "кеше", "бүгін", "ертең" ұғымдармен сәйкестендіру; 0.1.12.2 өз өміріндегі оқиғаларды тәуілікті білдіретін: таң, күн, кеш,түн сөздермен сәйкестендіру
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	0.1.10.4 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен заттардың орынын басқа заттың қатынасына қарай көрсету: "жоғары-төмен, жанында, айналасында, үстінде, ішінде, артында, алдында, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында"; 0.1.10.7 ауызша айтылған нұсқаулық бойынша заттардың орнын ауыстыру: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасына қою; 0.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"
	1.6 Шаманы білдіретін ұғым: жуан - жіңішке	0.1.6.1 геометриялық пішіндерді атаңыз: текше, шар, шаршы, шеңбер, сопақ, үшбұрыш, тіктөртбұрыш; 0.1.6.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен қолданба тәсілдерін пайдалану; 0.1.6.3 қалыңдығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (жуан-жіңішке, жуанырақ - жіңішкерек); 0.1.6.4 заттарды қалыңдығына қарай (жуан-жіңішке) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.6.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың қалыңдығын есепке алу; 0.1.6.6 заттарды қалыңдығы бойынша саралау (реттеу); 0.1.6.7 суретте бейнеленген 2-3 заттың әрбірінің қасиеттерін тану, көрсету және атау, оларды екі шаманың белгісі бойынша: биіктігі мен қалыңдығы (жоғары және қалың, жоғары және жіңішке, төмен және қалың, төмен және жіңішке)
	1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	0.1.13.2 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен шеңбер, шаршы, үшбұрыш шаблонын бастырып сызып шағу; 0.1.13.6 куб, шар, шаршы, шеңбер, үшбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 0.1.13.7 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, шаршы, үшбұрыш пішінді заттарды табу
Бізді қоршаған әлем	1.7 Шаманы білдіретін ұғым: терең-таяз	0.1.7.1 салыстырылып отырған екі терең (таяз) затты танып білу және көрсету; 0.1.7.2 заттарды тереңдігіне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен шартты шараны пайдалану; 0.1.7.3 тереңдігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (терең-таяз, тереңдау-таяздау); 0.1.7.4 заттарды тереңдігіне қарай (терең-таяз) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.7.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде нысанның және заттардың тереңдігін есепке алу
3 – тоқсан
Саяхат	1.8 Заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар	0.1.8.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен затты "қолмен" ұстап көру арқылы ауыр немесе жеңіл екендігін анықтау; 0.1.8.2 ауырлығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (ауыр-жеңіл, ауырлау-жеңілдеу); 0.1.8.3 заттарды ауырлығына қарай (ауыр-жеңіл) топтарға бөлу (жіктеу); 0.1.8.4 заттарды ауырлығы бойынша саралау (реттеу)
	1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	0.1.13.9 аппликациядағы шеңбер, шаршы, үшбұрыш геометриялық пішіндерді тану
	1.9 Сандық ұғымдар	0.1.9.1 көптеген, сұйық және сусымалы заттарды (су, құм, жарма) салыстыру жағдайында (көп-аз, бірнеше, бірде-бір, сонша, тең, тең емес, көп, кем) тани білу; 0.1.9.2 санына қарай (мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, ауызша нұсқау бойынша, өздігінен) екі топтағы заттарды салыстыруда жұптау тәсілін қолдану; 0.1.9.4 салыстырылатын 2-3 жиындардың, сұйық және сусымалы заттардың санын атау (көп-аз, көптеу – аздау, бірнеше, бірде-бір, көп, тең, тең емес)
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	0.1.10.3 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен көрстілген бағытта қозғалу: алдыға-артқа, оңға-солға, шетке; 0.1.10.4 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен заттардың орынын басқа заттың қатынасына қарай көрсету: "жоғары-төмен, жанында, айналасында, үстінде, ішінде, артында, алдында, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында"; 0.1.10.5 өз денесінің бөліктерінің орналасу жерін атау: жоғарыда-бас, мойын, кеуде; төменде-аяқтар; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; артқы жағында – ұштама, арқа; оң – сол қол, аяқ, көз, құлақ, жақ; 0.1.10.7 ауызша айтылған нұсқаулық бойынша заттардың орнын ауыстыру: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасына қою; 0.1.10.9 кеңістікте заттардың қозғалыс бағытын атау: алға-артқа, оңға-солға, шетіне; 0.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	0.1.12.1 өз өмірінің жарқын оқиғаларын "кеше", "бүгін", "ертең" ұғымдармен сәйкестендіру; 0.1.12.2 өз өміріндегі оқиғаларды тәуілікті білдіретін: таң, күн, кеш, түн сөздермен сәйкестендіру; 0.1.12.3 шартты көрнекілік құралдарының көмегімен ("Тәуілік үйі") тәуліктің алдыңғы және кейінгі түрін көрсету және атау; 0.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау; 1.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1.9 Сандық ұғымдар	0.1.9.1 көптеген, сұйық және сусымалы заттарды (су, құм, жарма) салыстыру жағдайында (көп-аз, бірнеше, бірде-бір, сонша, тең, тең емес, көп, кем) тани білу; 0.1.9.2 санына қарай (мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, ауызша нұсқау бойынша, өздігінен) екі топтағы заттарды салыстыруда жұптау тәсілін қолдану; 0.1.9.4 салыстырылатын 2-3 жиындардың, сұйық және сусымалы заттардың санын атау (көп-аз, көптеу – аздау, бірнеше, бірде-бір, көп, тең, тең емес)
	1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	0.1.13.6 куб, шар, шаршы, шеңбер, үшбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 0.1.13.7 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, шаршы, үшбұрыш пішінді заттарды табу; 0.1.13.3 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен шеңбер, сопақ, шаршының шаблонын бастырып сызып шағу; 0.1.13.4 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен алынған фигураны штрихтап сызу
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	0.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"
Дені саудың – жаны сау	1.9 Сандық ұғымдар	0.1.9.3 мұғалімге еліктеуі бойынша, үлгі бойынша, өздігінен сұйық және сусымалы заттардың санына қарай көбейту және азайту; 0.1.9.5 саны бойынша заттардың екі тобын теңестіру кезінде жетіспейтін затты қосу және артық затты алып тастау тәсілдерін пайдалану
	1.11 Реттілікті сақтау қатынасы	0.1.11.1 заттарды (олардың модельдерін, бейнелерін) еліктеу бойынша, үлгі бойынша, сөздік нұсқаулық бойынша реттілікпен орналастыру; 0.1.11.2 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, табу; 0.1.11.3 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, атау
	1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	0.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау; 0.1.12.5 тәуіліктің алдыңғы және кейінгі атауларын атау;

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1.1 Заттардың қасиеттері	1.1.1.1 заттардың тобынан үлгіде көрсетілгендей қасиеттері бірдей (түсіне, көлеміне, түріне қарай заттардың суретіндегі бір немесе бірнешеуін анықтау
	1.2 Шаманы білдіретін ұғым: үлкен-кіші	1.1.2.1 екі салыстырылатын үлкен-кішкентай затты тану және көрсету; 1.1.2.2 жазық заттарды шамасына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу (көлемді заттарды салыстырғанда қою) тәсілдерін пайдалану; 1.1.2.3 көлемі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (үлкен –кішкентай); 1.1.2.4 көлемнің қасиетіне қарай заттарды топқа бөлу (жіктеу) (үлкен-кіші); 1.1.2.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың көлемін есепке алу; 1.1.2.6 заттарды көлемі бойынша (3-5) саралау (реттеу)
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	1.1.10.1 мұғалімге еліктеуі бойынша өз денесінің бөліктерін бағдарлай алу: жоғарғы жағында – бас, мойын, кеуде; төменгі жағында – аяғы; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; арт жағында – бекітпе, арқа; оң қолы – сол қолы, аяғы, көзі, құлағы, беті; 1.1.10.2 мұғалімнің көрсетуі бойынша заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс-жақын, жанында, жақында, анда, мұнда мұғалімнің көрсеткіші бойынша
	1.3 Шаманы білдіретін ұғым: Ұзын -қысқа	1.1.3.1 салыстырылып отырған екі ұзын (қысқа) затты танып білу және көрсету; 1.1.3.2 заттарды ұзындығына қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану 1.1.3.3 ұзындығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (ұзын-қысқа, ұзынырақ- қысқарақ); 1.1.3.4 заттарды ұзындық белгілері (ұзын, қысқа) бойынша топтарға бөлу (жіктеу) 1.1.3.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың ұзындығын есепке алу; 1.1.3.6 (3-5) заттарды ұзындығы бойынша саралау (реттеу); 1.1.3.7 ұзындығына қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты ұзын (қысқа) екендігін көрсету; 1.1.3.8 заттарды ұзындығына қарай салыстырғаннан кейін оларды теңестіру
	1.4 Шаманы білдіретін ұғым: кең – тар	1.1.4.1 салыстырылып отырған екі кең (тар) затты танып білу және көрсету; 1.1.4.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша өздігінен салу және қатар қою тәсілдерін пайдалану; 1.1.4.3 ені бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (кең-тар, кеңірек - тарлау); 1.1.4.4 заттарды еніне қарай (кең-тар) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.4.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың енін есепке алу; 1.1.4.6 (3-5) заттарды ені бойынша саралау (реттеу)
Менің мектебім	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	1.1.10.8 өзіне қатысты затты кеңістікте орналасуын атау: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда
	1.4 Шаманы білдіретін ұғым: кең-тар	1.1.4.7 2-3 заттың әр қайсысының қасиеттерін екі өлшем бойынша салыстырғанда тану, көрсету және атау: ені мен ұзындығы (кең және ұзын, кең және тар, ұзын және тар, қысқа және тар)
	1.5 Шаманы білдіретін ұғым: биік – төмен	1.1.5.1 салыстырылып отырған екі биік (төмен) тұрған затты танып білу және көрсету; 1.1.5.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша салыстыру және сәйкестендіру тәсілдерін пайдалану; 1.1.5.3 биіктігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (биік-төмен, биігірек-төменірек); 1.1.5.4 заттарды биіктігіне қарай (биік-қысқа) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.5.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың биіктігін есепке алу; 1.1.5.6 заттарды биіктігі бойынша саралау (реттеу); 1.1.5.7 биіктігіне қарай салыстыру, бір зат екіншісінен қаншалықты биік (төмен) екендігін көрсету
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	1.1.10.4 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен заттардың орынын басқа заттың қатынасына қарай көрсету: "жоғары-төмен, жанында, айналасында, үстінде, ішінде, артында, алдында, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында"; 1.1.10.7 ауызша айтылған нұсқаулық бойынша заттардың орнын ауыстыру: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасына қою; 1.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"
	1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	1.1.12.1 өз өмірінің жарқын оқиғаларын "кеше", "бүгін", "ертең" ұғымдармен сәйкестендіру; 1.1.12.2 өз өміріндегі оқиғаларды тәуілікті білдіретін: таң, күн, кеш,түн сөздермен сәйкестендіру;
	1.6 Шаманы білдіретін ұғым: жуан – жіңішке	1.1.6.1 салыстырылып отырған екі жуан (жіңішке) затты танып білу және көрсету; 1.1.6.2 заттарды еніне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен қолданба тәсілдерін пайдалану; 1.1.6.3 қалыңдығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атаңыз (жуан-жіңішке, жуанырақ - жіңішкерек); 1.1.6.4 заттарды қалыңдығына қарай (жуан-жіңішке) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.6.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде заттардың қалыңдығын есепке алу; 1.1.6.6 заттарды қалыңдығы бойынша саралау (реттеу); 1.1.6.7 суретте бейнеленген 2-3 заттың әрбірінің қасиеттерін тану, көрсету және атау, оларды екі шаманың белгісі бойынша: биіктігі мен қалыңдығы (жоғары және қалың, жоғары және жіңішке, төмен және қалың, төмен және жіңішке)
	1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	1.1.13.1 заттар мен ойыншықтардың арасынан шарлар мен кубтарды үлгі бойынша, атауы бойынша табу; 1.1.13.2. үлгі бойынша, атауына қарай геометриялық пішіндер модельдері арасынан дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты табу; 1.1.13.5 куб, шар, шаршы, шеңбер, үшбұрыш, сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 1.1.13.6 қоршаған кеңістікте шар, текше, брус, шеңбер, шаршы, үшбұрыш, тіктөртбұрыш тәрізді заттарды табу; 1.1.13.8 шар мен шеңберді ажырата алу
	1.7 Шаманы білдіретін ұғым: терең-таяз	1.1.7.1 салыстырылып отырған екі терең (таяз) затты танып білу және көрсету; 1.1.7.2 заттарды тереңдігіне қарай салыстырғанда мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша, өздігінен шартты шараны пайдалану; 1.1.7.3 тереңдігі бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (терең-таяз, тереңдау-таяздау); 1.1.7.4 заттарды тереңдігіне қарай (терең-таяз) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.7.5 ойын, тұрмыстық, заттық әрекеттерде нысанның және заттардың тереңдігін есепке алу
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.8 Заттардың ауырлығын білдіретін ұғымдар	1.1.8.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен затты "қолмен" ұстап көру арқылы ауыр немесе жеңіл екендігін анықтау; 1.1.8.2 ауырлығы бойынша салыстыру кезінде әрбір 2-3 заттың қасиетін атау (ауыр-жеңіл, ауырлау-жеңілдеу); 1.1.8.3 заттарды ауырлығына қарай (ауыр-жеңіл) топтарға бөлу (жіктеу); 1.1.8.4 заттарды ауырлығы бойынша саралау (реттеу)
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	1.1.10.3 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен көрстілген бағытта қозғалу: алдыға-артқа, оңға-солға, шетке; 1.1.10.4 мұғалімге еліктеу арқылы, ауызша айтылған нұсқаулықпен заттардың орынын басқа заттың қатынасына қарай көрсету: "жоғары-төмен, жанында, айналасында, үстінде, ішінде, артында, алдында, астында, қарама-қарсы, арасында, ортасында"; 1.1.10.5 өз денесінің бөліктерінің орналасу жерін атау: жоғарыда-бас, мойын, кеуде; төменде-аяқтар; алдыңғы жағында – бет, кеуде, іш; артқы жағында – ұштама, арқа; оң – сол қол, аяқ, көз, құлақ, жақ; 1.1.10.6 нұсқаулық бойынша кеңістіктегі заттарды өзіне қатысты жылжыту: алыс, жақын, жанында, жақында, анда, мұнда; 1.1.10.7 ауызша айтылған нұсқаулық бойынша заттардың орнын ауыстыру: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасына қою; 1.1.10.9 кеңістікте заттардың қозғалыс бағытын атау: алға-артқа, оңға-солға, шетіне; 1.1.10.10 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"; 1.1.10. 11 басқа адамның денесінің бөлшектерінің орналасу орнын анықтау және бағдарлай алу
Бізді қоршаған әлем	1.9 Сандық ұғымдар	1.1.9.1 көптеген, сұйық және сусымалы заттарды (су, құм, жарма) салыстыру жағдайында (көп-аз, бірнеше, бірде-бір, сонша, тең, тең емес, көп, кем) тани білу; 1.1.9.2 санына қарай (мұғалімнің көрсетуі бойынша, үлгі бойынша, ауызша нұсқау бойынша, өздігінен) екі топтағы заттарды салыстыруда жұптау тәсілін қолдану; 1.1.9.3 мұғалімге еліктеуі бойынша, үлгі бойынша, өздігінен сұйық және сусымалы заттардың санына қарай көбейту және азайту; 1.1.9.4 салыстырылатын 2-3 жиындардың, сұйық және сусымалы заттардың санын атау (көп-аз, көптеу – аздау, бірнеше, бірде-бір, көп, тең, тең емес); 1.1.9.5 саны бойынша заттардың екі тобын теңестіру кезінде жетіспейтін затты қосу және артық затты алып тастау тәсілдерін пайдалану
	1.13 Заттың пішінін білдіретін ұғымдар	1.1.13.2 үлгі бойынша, атауына қарай геометриялық пішіндер модельдері арасынан дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты табу; 1.1.13.3 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен шеңбер, сопақ, шаршының шаблонын бастырып сызып шағу; 1.1.13.4 мұғалімнің көмегімен, өз бетімен алынған фигураны штрихтап сызу; 1.1.13.5 куб, шар, брус, шаршы, шеңбер, үшбұрыш, тіктөртбұрыш сияқты геометриялық пішіндерді атап беру; 1.1.13.6 қоршаған кеңістікте шар, текше, брус, шеңбер, шаршы, үшбұрыш, тіктөртбұрыш тәрізді заттарды табу; 1.1.13.7 шар мен шеңберді, текше мен шаршыны, брус пен тіктөртбұрышты ажырату; 1.1.13.8 аппликациядағы шеңбер, сопақ, шаршы, үшбұрыш геометриялық пішіндерді тану
	1.10 Кеңістіктік ұғымдар	1.1.10.12 заттың басқа заттарға қатысты орналасқан жерін атау: "жоғары-төмен, жанына, айналасына, ішіне, үстіне, артына, алдына, арасына, астына, қарама-қарсы, ортасында"; 1.1.10.13 қағаз бетіндегі заттың жақықтық түріндегі суретін тану және орналасу жерін көрсету: "ортасында, орта жағында, үстінде, астында,оң жағында, сол жағнда, арасында"
	1.11 Реттілікті сақтау қатынасы	1.1.11.1 заттарды (олардың модельдерін, бейнелерін) еліктеу бойынша, үлгі бойынша, сөздік нұсқаулық бойынша реттілікпен орналастыру; 1.1.11.2 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, табу; 1.1.11.3 басқа заттардың ретіне қатысты заттың орнын (бірінші, соңғы, кейінгі, алдындағы, арасындағы) сипаттайтын сөздерді түсіне отырып, атау
	1.12 Уақытты білдіретін ұғымдар	1.1.12.2 өз өміріндегі оқиғаларды тәуілікті білдіретін: таң, күн, кеш, түн сөздермен сәйкестендіру; 1.1.12.3 шартты көрнекілік құралдарының көмегімен ("Тәулік үйі") тәуліктің алдыңғы және кейінгі түрін көрсету және атау; 0.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау; 1.1.12.4 тәуілік атауларын ретімен атау; 1.1.12.5 тәуіліктің алдыңғы және кейінгі атауларын атау; 1.1.12.6 адамның жасына қарай үлкені мен кішісін ажырата алу; 1.1.12.7 тез және жай қимылдайтын нысандарды анықтау, көрсету; 1.1.12.8 "ертең, бүгін, кеше, бүрсігүні, ерте, кеш, кешікті, бұрын, жақында, алдымен, кейін" ұғымдарын жеке өмір оқиғаларымен және жақын ортадағы адамдардың қызметімен байланыстыру; 1.1.12.9 жылдам және жай қимылдарды орындау; 1.1.12.10 ойыншықтардың, заттардың түрлі қозғалу жылдамдығын модельдеу; 1.1.12.11 белсенді сөйлеу барысында уақытты білдіретін ұғымдарды қолдану: кеше, бүгін, ертең, бүрсігүні, таңертең, кешке, күн, түн
3 – тоқсан
Саяхат	2.1 Нөмірлеу	1.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 5 ке дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 1.2.1.2 санақты пайдалана отырып сандық пішінде, суретте (3 аралығында) топтастырылудан заттардың санын анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 1.2.1.3 үлгі бойынша, атауына қарай сандар кассасынан 1-3 аралығындағы сандары табу; 1.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 1-3 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру; 1.2.1.5 бірінші бестіктің санақтағы әр бір санның орнын (анықтау) білу; 1.2.1.6 1,2,3 саны аралығындағы кез келген санды +1 және -1 есептей отырып шығарады (тіреумен және пәндік жиындарға тіреусіз); 1.2.1.7 1 – 3 аралығындағы сандарды жазу; 1.2.1.8 заттардың тобын жұп бойынша сәйкестендіру тәсілі бойынша (үлкенін, кішісін көрсету арқылы топтастырып) санау; 1.2.1.9 бөліп салудің бірнеше түрін пайдалана отырып, екі тоқа көптеген (2-5) заттарды бөліп салу; 1.2.1.10 екі кіші сандардан 2, 3, сандарын құрастыруға болатындығын атау; 1.2.1.11 тұрмыстық өмірлік жағдайларда екі топтағы заттарды сәйкестендіру үшін шотты пайдалану
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.1 Арифметикалық амалдар	1.3.1.1 бұл жиындағы заттардың (сусымалы, сұйық заттардың) қосылуы олардың санын көбейтеді, ал осы жиыннан кейбір заттарды (сусымалы, сұйық заттарды) алып тастау-олардың санын азайтатындығын білу; 1.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 1.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 3 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 1.3.1.4 3 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табудағы санның құрамын білуде бір-бірлеп қайта санау және есептеу тәсілін қолдану
	4.1 Арифметикалық есептер	1.4.1.1 атауы жоқ 3 саны шегінде қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құра отырып, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 1.4.2 5 шамасында жабық нәтижемен, кейіннен мысалды атауынсыз құрастыра отырып, драматизация, иллюстрация тапсырмасының қалдығы мен сомасын табу
	5.1 Шамалар	1.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, тг тиындарды тани білу; 1.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 1.5.1.3 2 тиынды ұсақ тиындармен майдалау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	1.6.1.1 геометриялық пішіндерді: текше, шар, шаршы, шеңбер, сопақ, үшбұрыш, тіктөртбұрыш атау; 1.6.1.2 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, квадрат, үшбұрыш тәрізді заттарды табу; 1.6.1.3 сызбада: нүкте, түзу, қисық сызық тану; 1.6.1.4 сипап сезе отырып ("сиқырлы қап" ойыны) шар, текше, брус, шеңбер, сопақ, шаршы, тікбұрыш, үшбұрышты көру үлгісі және ауызша айтқан нұсқаулық бойынша таба алу; 1.6.1.5 үлгі бойынша, ауызша айтылған нұсқаулық бойынша геометриялық пішіндердің үлгілерінен қарапайым аппликациялар, ою-өрнек құрастыру; 1.6.1.6 еліктеу, үлгі бойынша бөлшектерден шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш, сопақша, үшбұрышты құрау
4 - тоқсан
Тағам және сусын	2.1 Нөмірлеу	1.2.1 4 және 5 сандарын (реттілік пен сандық) атау; 1.2.1.2 санақты пайдалана отырып сандық пішінде, суретте (5 аралығында) топтастырылудан заттардың санын анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 1.2.1.3 үлгі бойынша, атауына қарай сандар кассасынан 1-5 аралығындағы сандары табу; 1.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 1-5 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру; 1.2.1.5 бірінші бестіктің санақтағы әр бір санның орнын (анықтау) білу; 1.2.1.6 1-5 сандарды +1 және-1 әдістерімен алу (тіреумен және пәндік жиындарға тіреусіз); 1.2.1.7 1 – 5 аралығындағы сандарды жазу; 1.2.1.8 заттардың тобын жұп бойынша сәйкестендіру тәсілі бойынша (үлкенін, кішісін көрсету арқылы топтастырып) санау; 1.2.1.9 бөліп салудің бірнеше түрін пайдалана отырып, екі тоқа көптеген (2-5) заттарды бөліп салу; 1.2.1.10 екі кіші сандардан 2, 3, 4, 5 сандарын құрастыруға болатындығын атау; 1.2.1.11 тұрмыстық өмірлік жағдайларда екі топтағы заттарды сәйкестендіру үшін шотты пайдалану
	3.1 Арифметикалық амалдар	1.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 1.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 5 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 1.3.1.4 5 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табудағы санның құрамын білуде бір-бірлеп қайта санау және есептеу тәсілін қолдану
Дені саудың - жаны сау	4.1 Арифметикалық есептер	1.4.1.1 атауы жоқ 5 саны шегінде қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құра отырып, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 1.4.1.2 5 шамасында жабық нәтижемен, кейіннен мысалды атауынсыз құрастыра отырып, драматизация, иллюстрация тапсырмасының қалдығы мен сомасын табу
	5.1 Шамалар	1.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5 тг тиындарды тани білу; 1.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 1.5.1.3 2,5 тиынды ұсақ тиындармен майдалау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	1.6.1.1 геометриялық пішіндерді: текше, шар, шаршы, шеңбер, сопақ, үшбұрыш, тіктөртбұрыш атау; 1.6.1.2 қоршаған кеңістікте шар, текше, шеңбер, квадрат, үшбұрыш тәрізді заттарды табу; 1.6.1.3 сызбада: нүкте, түзу, қисық сызық тану; 1.6.1.4 сипап сезе отырып ("сиқырлы қап" ойыны) шар, текше, брус, шеңбер, сопақ, шаршы, тікбұрыш, үшбұрышты көру үлгісі және ауызша айтқан нұсқаулық бойынша таба алу; 1.6.1.5 үлгі бойынша, ауызша айтылған нұсқаулық бойынша геометриялық пішіндердің үлгілерінен қарапайым аппликациялар, ою-өрнек құрастыру; 1.6.1.6 еліктеу, үлгі бойынша бөлшектерден шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш, сопақша, үшбұрышты құрау

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	2.1 Нөмірлеу	2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1-ден бастап 6-ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 2.2.1.2 топтағы заттардың санын (6 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-6 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; 2.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 0, 1- 6 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру; 2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-6) екі топқа бөлу, 1-6 сандардың сандық қатардағы орнын білу; 2.2.1.6 1-6 дейінгі кез келген сандардың +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 2.2.1. 0,1-6 сандарын жазу; 2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестердіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:<, >, =; 2.2.1.9 2-6 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау; 2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 2.2.1.11 шотты қолдана отырып, өмірлік тұрмыстық жағдайда заттарды екі топқа жұптап сәйкестердіру
	3.1 Арифметикалық амалдар	2.3.1.1 бұл жиындағы заттардың (сусымалы, сұйық заттардың) қосылуы олардың санын көбейтеді, ал осы жиыннан кейбір заттарды (сусымалы, сұйық заттарды) алып тастау-олардың санын азайтатындығын білу; 2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 6 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 2.3.1.4 6 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; 2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану
Менің мектебім	4.1 Арифметикалық есептер	2.4.1.1 атауы жоқ 6 шамасындағы сандардың атауын санмен жаза отырып, қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құру, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 2.4.1.2 10 шамасында жабық нәтижесі бар сома мен қалдықты табуға бағытталған драматизация, иллюстрация тапсырмасын орындау, одан кейін сандардың атауын жаза отыра қосу мен азайтуға есептерді шешу
	5.1 Шамалар	2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, тг тиындарды тани білу; 2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5 тенгелік тиынды майдалау; 2.5.1.4 5 тг. тиынды 1 теңгеліктермен ауыстыру
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; 2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; 2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; 2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	2.1 Нөмірлеу	2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1-ден бастап 17-ге дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 2.2.1.2 топтағы заттардың санын (7 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-7 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; 2.2. 4 соотносить количество предметов с количеством пальцев, с числительным и цифрами 0, 1 - 7; 2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-7) екі топқа бөлу, 1-7 сандардың сандық қатардағы орнын білу; 2.2.1.6 1-7 дейінгі кез келген сандардың +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 2.2.1. 0,1-9 сандарын жазу; 2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестердіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу: <,>, =; 2.2.1.9 2-7 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау; 2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 2.2.1.11 шотты қолдана отырып, өмірлік тұрмыстық жағдайда заттарды екі топқа жұптап сәйкестердіру
	3.1 Арифметикалық амалдар	2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 7 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 2.3.1.4 7 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; 2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің айтқан сөздерінің ішінен тану
Бізді қоршаған әлем	4.1 Арифметикалық есептер	2.4.1.1 атауы жоқ 7 шамасындағы сандардың атауын санмен жаза отырып, қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құру, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 2.4.1.2 7 шамасында жабық нәтижесі бар сома мен қалдықты табуға бағытталған драматизация, иллюстрация тапсырмасын орындау, одан кейін сандардың атауын жаза отыра қосу мен азайтуға есептерді шешу
	5.1 Шамалар	2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, тг тиындарды тани білу; 2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5 тенгелік тиынды майдалау; 2.5.1.4 5 тг. тиынды 1теңгеліктермен ауыстыру 2.5.1.8 аптадағы күндер санын атау; 2.5.1.9 апта күндерінің өту тәртібін атау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; 2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; 2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; 2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау
3 - тоқсан
Саяхат	2.1 Нөмірлеу	2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 9 ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 2.2.1.2 топтағы заттардың санын (9 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-9 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; 2.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 0, 1- 9 аралығындағы сандар мен цифрларды сәйкестендіру; 2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-9) екі топқа бөлу, 1-9 сандардың сандық қатардағы орнын білу; 2.2.1.6 1-9 дейінгі кез келген сандардың +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 2.2.1. 0,1-9 сандарын жазу; 2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестердіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:<, >, =; 2.2.1.9 2-9 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау; 2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 2.2.1.11 шотты қолдана отырып, өмірлік тұрмыстық жағдайда заттарды екі топқа жұптап сәйкестердіру
	3.1 Арифметикалық амалдар	2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 9 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 2.3.1.4 9 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; 2.3.1.6 қосындылардың орнын ауыстырғанымен сома өзгермейтіндігін түсіну; 2.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну. Қосу мысалына азайту мысалын құру; 2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4.1 Арифметикалық есептер	2.4.1.1 атауы жоқ 9 шамасындағы сандардың атауын санмен жаза отырып, қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құру, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 2.4.1.2 9 шамасында жабық нәтижесі бар сома мен қалдықты табуға бағытталған драматизация, иллюстрация тапсырмасын орындау, одан кейін сандардың атауын жаза отыра қосу мен азайтуға есептерді шешу; 2.4.1.3 шешімнің атауы бар мысал түрінде жазылған, жауаптың жазбасы бар соманы және қалдықты табуға қарапайым мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 2.4.1.4 белгілері бойынша тапсырманы білу: шарт, сан, сұрақ. Тапсырманың мәтінін әңгіменің мәтінінен ажырату
	5.1 Шамалар	2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, тг тиындарды тани білу; 2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5 тенгелік тиынды майдалау; 2.5.1.4 5 тг. тиынды 1теңгеліктермен ауыстыру 2.5.1.5 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; 2.5.1.6 санда сантиметр және дециметр ұзындық өлшемдерінің атауларын тану және атау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; 2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; 2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; 2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау; 2.6.1.6 сызғыштың көмегімен кесіндінің ұзындығын анықтау; 2.6.1.7 сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін құруды орындау, өлшеу нәтижесін жазу
4 - тоқсан
Тағам және сусын	2.1 Нөмірлеу	2.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1-ден бастап 10-ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 2.2.1.2 топтағы заттардың санын (10 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау; "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 2.2.1.3 сандық кассадағы 0,1-9 сандары мен 10 санын үлгі бойынша, атауы бойынша іздеп табу; 2.2.1.4 заттар санының саусақтар санымен, 0, 1-9 аралығындағы сандарды, сондай - ақ 10 санын жазып, сәйкестендіру; 2.2.1.5 бөліп қоюдың түрлі нұсқаларын қолдана отырып, көптік заттарды (2-10) екі топқа бөлу, 1-10 сандардың сандық қатардағы орнын білу; 2.2.1.6 1-10 дейінгі кез келген сандардың +1 және – 1 әдістерімен алу (көптік заттарға сүйене отырып және оған сүйенбей); 2.2.1.7 0,1-9 және 10 санын жазу; 2.2.1.8 қайта санау арқылы, жұптап сәйкестердіру арқылы заттарды топтастыру; сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:<,>, =; 2.2.1.9 2-10 санын қандай екі аз сандары арқылы жасауға болатындығын атау; 2.2.1.10 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 2.2.1.11 шотты қолдана отырып, өмірлік тұрмыстық жағдайда заттарды екі топқа жұптап сәйкестердіру
	3.1 Арифметикалық амалдар	2.3.1.2 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 2.3.1.3 пәндік-тәжірибелік қызметтің ізі бойынша "+" (қосу), "-" (азайту), "=" (тең) белгілерін пайдалана отырып 10 шамасындағы сандарды қосу және азайтуға мысалдар құрастыру; 2.3.1.4 10 және әртүрлі сан шегінде немесе соманы табуда қолданатын тәсіл: бір-бірлеп қайта санау және есептеу, санның құрамын білу; 2.3.1.5 сандар бірнеше бірлікке көбейген кезінде қосу, ал сандарды бірнеше бірлікке азайтқан кезінде-азайту амалы екендігін түсіну; 2.3.1.6 қосындылардың орнын ауыстырғанымен сома өзгермейтіндігін түсіну; 2.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну. Қосу мысалына азайту мысалын құру; 2.3.1.8 қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің сөздерінің ішінен тану
Дені саудың - жаны сау	4.1 Арифметикалық есептер	2.4.1.1 атауы жоқ 10 шамасындағы сандардың атауын санмен жаза отырып, қосу мен азайтуға берілген мысалдарды құру, нәтижесі белгілі болған қалдық пен соманы табуда драматизация, иллюстрация тапсырмасын шешу; 2.4.1.2 10 шамасында жабық нәтижесі бар сома мен қалдықты табуға бағытталған драматизация, иллюстрация тапсырмасын орындау, одан кейін сандардың атауын жаза отыра қосу мен азайтуға есептерді шешу; 2.4.1.3 шешімнің атауы бар мысал түрінде жазылған, жауаптың жазбасы бар соманы және қалдықты табуға қарапайым мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 2.4.1.4 белгілері бойынша тапсырманы білу: шарт, сан, сұрақ. Тапсырманың мәтінін әңгіменің мәтінінен ажырату
	5.1 Шамалар	2.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, 10 тг тиындарды тани білу; 2.5.1.2 екі салыстырылатын (1, 2, 5, 10 тенге) көп, аз құнды тиындарды анықтау; 2.5.1.3 әртүрлі нұсқада 5 тенгелік тиынды майдалау; 2.5.1.4 10 тенгені екі 5 тенгелік тиынмен, бес тиынды 1теңгеліктермен ауыстыру; 2.5.1.5 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; 2.5.1.6 санда сантиметр және дециметр ұзындық өлшемдерінің атауларын тану және атау; 2.5.1.7 сантиметр мен дециметр ұзындығы өлшемдерінің бірдей өзара байланысын атау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	2.6.1.1 геометриялық пішіндерді: шеңбер, сопақша, тікбұрыш, шаршы, үшбұрыш, түзу сызық, қисық сызық, нүкте, сәуле, кесінділерді тану және атау; 2.6.1.3 таныс заттар арасында дөңгелек, сопақ, шаршы, үшбұрышты пішінді заттарды табу; 2.6.1.4 геометриялық пішіндердің пішінін, түсін, өлшемі бойынша топтауды орындау; 2.6.1.5 сызғыштың көмегімен бір, екі нүктеден өтетін түзу сызықтың құрылысын орындау; 2.6.1.6 сызғыштың көмегімен кесіндінің ұзындығын анықтау; 2.6.1.7 сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін құруды орындау, өлшеу нәтижесін жазу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	2.1 Нөмірлеу	3.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1-ден бастап 20-ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 3.2.1.2 топтағы заттардың санын (20 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 3.2.1.3 үлгі бойынша, атауы бойынша 11-20 сандарын кестеде (сандық қатарда) табу; 3.2.1.4 көрсетілетін дидактикалық құралдардың ішінен ондықты тану; 3.2.1.5 көрсетілетін дидактикалық құралдардың ішінде ондықты және он бірліктерін ажырата алу; 3.2.1.6 шартты көрнекілік құралдарын пайдалана отырып, ондықты алу. Ондықты он бірлікке ауыстыру; 3.2.1.7 11-19 сандарын үш тәсілмен алу (онға бірнеше бірлік қосу, алдыңғы санға 1 қосу, келесі саннан бірлікті алу); 3.2.1.8 ондық пен бірлікті екітаңбалы сандарды құрау. Ондықтар мен бірліктерге екі таңбалы сандарды қою; 3.2.1.9 сандардың натуралды қатарындағы 1-20 санының әрқайсысының орнын анықтау; 3.2.1.10 11-20 сандарын жазу, санның екі таңбалы мәндерін түсіну; 3.2.1.11 1-ден 20-ға дейінгі сан қатарының кесіндісінде бір таңбалы және екі таңбалы сандарды тану; 3.2.1.12 бір және екі таңбалы сандарды атау және ажырата алу; 3.2.1.13 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 3.2.1.14 сандардың натуралды қатарының орнына бағдарлай отырып, сандарды шамасы бойынша салыстыру. Сандарды шамасы бойынша салыстыру, салыстыру нәтижелерін таңбалардың көмегімен жазу:<, >, =; 3.2.1.15 өмірлік жағдайларда ондық шотты пайдалану; 3.2.1.16 20 шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын тура және кері ретпен санау
Менің мектебім	3.1 Арифметикалық амалдар	3.3.1.1 өз сөзінде 10 шамасындағы қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауларын қолдану; 3.3.1.3 тиісті мысалмен 10 шамасындағы сандарды қосу әрекетін орындай отырып, санды бірнеше бірлікке көбейту; 3.3.1.4 тиісті мысалмен 10 шамасындағы сандарды азайту әрекетін орындау арқылы санды бірнеше бірлікке азайту; 3.3.1.6 10 шамасындағы санды қосудың орнын ауыстыру қасиетін қолдану
	4.1 Арифметикалық есептер	3.4.1.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен соманы, қалдықты табуға арналған драматизация, иллюстрация тапсырмасында, санды бірнеше бірлікке көбейту (азайту), 20 шамасында туындыны табу және тең бөліктерге бөлу; 3.4.1.2 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке ұлғайтуға (азайтуға), 20 шамасында туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге мәтіндік арифметикалық есептерді шешу
	5.1 Шамалар	3.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, 10, 20 тг тиындарды тани білу; 3.5.1.2 10 тенгені екі 5 тенгелік тиынмен, 2 теңгеліктерді 10 теңгеге, 20 теңгені төрт 5 теңгелік тиындармен ауыстыру. 20 тг. майдалау; 3.5.1.3 сатып алу үшін есеп айырысу кезінде тиындарды қолдану; 3.5.1.4 сызғышта сантиметр мен дециметрдің ұзындығын көрсету; 3.5.1.5 сандағы сантиметр және дециметр ұзындығының өлшемін атау; 3.5.1.6 сантиметр мен дециметр ұзындығы өлшемдерінің бірдей өзара байланысын атау; 3.5.1.16 1 сағатқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	3.6.1.4 таныс заттардың түрін анықтау; 3.6.1.5 сызғыш арқылы берілген ұзындықтың кесіндісін құру; 3.6.1.6 сызғыштың көмегімен үлкен немесе кіші кесіндіні құрау; 3.6.1.7 сызғыш арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау; 3.6.1.8 сызғыштың көмегімен үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш салу
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	2.1 Нөмірлеу	3.2.1.1 тура және кері тәртіпте 1ден бастап 20 ға дейінгі аралықта, сондай-ақ кез келген сандардар аралығында (реттік және сандық) атап беру; 3.2.1.2 топтағы заттардың санын (20 шегінде), суретте, сандық пішінде шотты пайдалана отырып анықтау. "Қанша?" деген сұраққа жауап беру; 3.2.1.3 үлгі бойынша, атауы бойынша 11-20 сандарын кестеде (сандық қатарда) табу; 3.2.1.4 көрсетілетін дидактикалық құралдардың ішінен ондықты тану; 3.2.1.5 көрсетілетін дидактикалық құралдардың ішінде ондықты және он бірліктерін ажырата алу; 3.2.1.6 шартты көрнекілік құралдарын пайдалана отырып, ондықты алу. Ондықты он бірлікке ауыстыру; 3.2.1.7 11-19 сандарын үш тәсілмен алу (онға бірнеше бірлік қосу, алдыңғы санға 1 қосу, келесі саннан бірлікті алу); 3.2.1.8 ондық пен бірлікті екітаңбалы сандарды құрау. Ондықтар мен бірліктерге екі таңбалы сандарды қою; 3.2.1.9 сандардың натуралды қатарындағы 1-20 санының әрқайсысының орнын анықтау; 3.2.1.10 11-20 сандарын жазу, санның екі таңбалы мәндерін түсіну; 3.2.1.13 санның реттілігінің қасиетін түсіну; 3.2.1.16 20 шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын тура және кері ретпен санау
	3.1 Арифметикалық амалдар	3.3.1.1 өз сөзінде қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауларын қолдану; 3.3.1.2 20 шамасындағы сандарды ондықтан аттамай қосу және азайтуды орындау: 12+1, 15-1; 10+4, 14-4, 14-10; 12+2, 14-2; 15+5, 20-5, 20-12 3.3.1.5 жақшалары бар мысалдардағы амалдардың орындалу тәртібін анықтау
Бізді қоршаған әлем	4.1 Арифметикалық есептер	3.4.1.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен соманы, қалдықты табуға арналған драматизация, иллюстрация тапсырмасында, санды бірнеше бірлікке көбейту (азайту), 20 шамасында туындыны табу және тең бөліктерге бөлу; 3.4.1.2 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке ұлғайтуға (азайтуға), туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 3.4.1.3 шартты белгілерді пайдалана отырып, арифметикалық есептің мазмұнын қысқаша жазуды орындау
	5.1 Шамалар	3.5.1.11 өлшеу кезінде алынған ұзындық, құн, сыйымдылықты есептеуді сандармен орындау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	3.6.1.1 сызбада және қоршаған заттарда бұрышты тану және атау; 3.6.1.2 бұрыш элементтерін: төбесін, жағын атау; 3.6.1.5 сызғыш арқылы берілген ұзындықтың кесіндісін құру; 3.6.1.7 сызғыш арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау; 3.6.1.8 сызғыштың көмегімен үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш салу
3 – тоқсан
Саяхат	2.1 Нөмірлеу	3.2.1.8 ондық пен бірлікті екітаңбалы сандарды құрау. Ондықтар мен бірліктерге екі таңбалы сандарды қою; 3.2.1.10 11-20 сандарын жазу, санның екі таңбалы мәндерін түсіну; 3.2.1.16 20 шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын тура және кері ретпен санау
	3.1 Арифметикалық амалдар	3.3.1.2 бір және екі таңбалы сандардың құрамы туралы біліміне негізделе, есептеу тәсілі арқылы ондықтан аттап 20 шамасындағы сандарды қосу және азайтуды орындау; 3.3.1.1 өз сөзінде қосу мен азайтудың нәтижелерін және компоненттерінің атауларын қолдану; 3.3.1.5 жақшалары бар мысалдардағы амалдардың орындалу тәртібін анықтау
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4.1 Арифметикалық есептер	3.4.1.2 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке ұлғайтуға (азайтуға), туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 3.4.1.3 шартты белгілерді пайдалана отырып, арифметикалық есептің мазмұнын қысқаша жазуды орындау
	5.1 Шамалар	3.5.1.13 жылдағы айлар санын атау; 3.5.1.14 айлардың жыл сайынғы жүру тәртібін атау; 3.5.1.15 күн мен аптаның күнін анықтау үшін үзбелі күнтізбені пайдалану; 3.5.1.11 өлшеу кезінде алынған ұзындық, құн, сыйымдылықты есептеуді сандармен орындау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	3.6.1.2 бұрыш элементтерін: төбесін, жағын атау; 3.6.1.3 сызбада бұрыштардың түрлерін (тік, тұйық, үшкір) ажырату; 3.6.1.5 сызғыш арқылы берілген ұзындықтың кесіндісін құру; 3.6.1.7 сызғыш арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау; 3.6.1.8 сызғыштың көмегімен үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш салу
4 тоқсан
Тағам және сусын	2.1 Нөмірлеу	3.2.1.16 20 шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын тура және кері ретпен санау
	3.1 Арифметикалық амалдар	3.3.1.7 көбейтуді бірдей қосындылар ретінде түсіну. Бірдей қосылғыштардың қосындысын көбейту мысалдарымен және керісінше алмастыру; 3.3.1.8 бөлуді көптікті тең бөлу ретінде түсіну; көптеген заттардың 2, 3, 4, 5 тең бөлікке практикалық түрде бөлінуін орындау; 3.3.1.9 20 шамасындағы сандарды көбейту мен бөлуге арналған мысалдарды оқу және жазу; 3.3.1.10 көбейту мен бөлудің нәтижелерін және компоненттерінің атауын мұғалімнің айтқан сөздерінің ішінен тану; 3.3.1.11 20 шамасындағы сандарды көбейту мен бөлуге арналған кестеде туындының және жеке туындының мәнін табу; 3.3.1.12 көбейту мен бөлу – өзара кері байланысты екенін түсіну. Көбейту мысалына бөлу мысалын құру; 3.3.1.13 мысалдар мен есептерді шешуде 20 сандар шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын көбейту кестелерін білуді қолдану; 3.3.1.14 мысалдар мен есептерді шешуде 20 сандар шегінде 2-ге, 3-ке, 4-ке, 5-ке бірдей бөліктерге бөлу кестелерін білуді қолдану
Дені саудың - жаны сау!	4.1 Арифметикалық есептер	3.4.1.1 мұғалімнің көмегімен, өздігінен соманы, қалдықты табуға арналған драматизация, иллюстрация тапсырмасында, санды бірнеше бірлікке көбейту (азайту), 20 шамасында туындыны табу және тең бөліктерге бөлу; 3.4.1.2 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке ұлғайтуға (азайтуға), 20 шамасында туындыны табуға және тең бөліктерге бөлуге мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 3.4.1.3 шартты белгілерді пайдалана отырып, арифметикалық есептің мазмұнын қысқаша жазуды орындау
	5.1 Шамалар	3.5.1.1 ойындар мен жаттығуларда 1, 2, 5, 10, 20 тг тиындарды тани білу; 3.5.1.2 10 тенгені екі 5 тенгелік тиынмен, 2 теңгеліктерді 10 теңгеге, 20 теңгені төрт 5 теңгелік тиындармен ауыстыру. 20 тг. майдалау; 3.5.1.7 литрлік банканы, бөтелкені, өлшеуіш ыдысты тани білу; 3.5.1.8 санмен литрлық ыдыстың өлшемін атау; 3.5.1.9 сыйымдылығы 1, 2, 3 литр банкаларды, сыйымдылығы 1 литр, 1, 5 литр, 2 литр, 5 литр бөтелкелерді тани білу; 3.5.1.10 сыйымдылықты өлшеу нәтижесін атауы бар санмен жазу; 3.5.1.11 өлшеу кезінде алынған ұзындық, құн, сыйымдылықты есептеуді сандармен орындау; 3.5.1.12 тұрмыста қолданатын ыдыстардың (кастрюль, бидон) сыйымдылығын өлшеуіш ыдыс немесе литрлік банканың көмегімен анықтау
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	3.6.1.5 сызғыш арқылы берілген ұзындықтың кесіндісін құру; 3.6.1.7 сызғыш арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау; 3.6.1.8 сызғыштың көмегімен үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш салу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	2.1 Нөмірлеу	4.2.1.1 дөңгелектенген ондықты алу, атау, жазу; 4.2.1.2 дөңгелектенген ондықты тура және кері атау; 4.2.1.3 100 шамасындағы толық сандарды алу, атау және жазу; 4.2.1.4 1-ден 100-ге дейін тура және кері тәртіппен санау; 4.2.1.5 сандардың натуралды қатарындағы 100 санының орнын анықтау; 4.2.1.6 100 шамасындағы натурал сандар қатарының қасиетін түсіну және пайдалану; 4.2.1.7 100 шамасындағы сандарды салыстыру; 4.2.1.8 сандарды тікелей және кері тәртіпте 2-ден 20-ға дейін, 3-тен 30-ға дейін, 4-ден 40-қа дейін, 5-тен 50-ге дейін, 6-дан 60-қа дейін, 7-ден 70-ке дейін, 8-ден 80-ге дейін, 9-дан 90-ға дейін атау; 4.2.1.9 заттар тобын тең бөліктерге бөлуді көрсету; 4.2.1.10 жұп / тақ санды ажырату, бір таңбалы және екі таңбалы санды ажырату; 4.2.1.11 сандарды разрядтық кестеге жазу; 4.2.1.12 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау; 4.2.1.13 екі таңбалы сандарды разрядтық қосынды сомасына қойып шығу
	3.1 Арифметикалық амалдар	4.3.1.1 қосуды көптіктің бірігуі деп түсіну керек және жалпы элементтері жоқ, жиын бөлігін жою ретінде азайту; 4.3.1.3 ондықтан аттамай азайту мен қосу амалдарын ауызша түрінде орындау: 30+20, 50- 30, 30+6, 36- 6, 36 – 30, 36 + 2, 38-2, 36+1, 48-1, 36+4, 40-4, 34+16, 50-16, 88+12, 100-12; 4.3.1.4 100 сан шамасындағы жақшамен берілген мысалдарды шешу тәртібін ұстану
Менің мектебім	4.1 Арифметикалық есептер	4.4.1.1 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайтуға, белгісіз қосылғыштарды, азайтқыштарды, шегеруді, табуға арналған қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.5 2 амалмен орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 4.4.1.6 шартты белгілерді пайдалана отырып, есептер мазмұнының қысқаша жазылуын орындау; 4.4.1.8 қарапайым есептердің шешімін жауабымен, құрама есептерді - түсініктеме немесе сұрақ және толық жауабымен жазу; 4.4.1.9 есепті шешу жазбасында сандарға атауларын жазу
	5. Шамалар	4.5.1.1 шамаларды ажырату: құны, ұзындығы, салмағы, уақыты, оларды өлшеуге арналған шаралар мен құралдарды таңдау; 4.5.1.2 шама өлшем бірліктерін сандық белгілермен сәйкестендіру: тг., тн., мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг, ц; 4.5.1.3 шамаларды өлшеуді мына бірліктерді пайдалана отырып жүргізу: тг, мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг және тиісті құралдар; өлшеу нәтижелерін өлшемдердің атауымен санмен жазу; 4.5.1.4 аттас шамалардың мәндерін салыстыру; 4.5.1.5 шамалардың арақатынасын атау: 1 тн. = 100 тн. 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1м = 100 см 1 жыл = 12 ай, 1 апта. = 7 тәулік, 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәулік, 1 тәулік. = 24 сағ., 1 сағ = 60 мин, жарты сағат-30 мин, 1 мин =60 с. 1 ц = 100 кг; 4.5.1.6 50 тг, 100 тг; тиындарын тани білу; 4.5.1.7 50 тг, 100 тг тиындарды майдалату немесе ауыстыру; 4.5.1.8 сатып алу есебі үшін тиындарды пайдалану; 4.5.1.10 аптаның ағымдағы күні мен айды атау; 4.5.1.11 аптадағы күндер санын, аптаның жұмыс және демалыс күндерін атау; 4.5.1.12 айлардың жыл сайынғы жүру тәртібін атау; 4.5.1.13 әр айды жылдың мезгілдеріне сәйкестендіру; 4.5.1.14 өткен уақыттың тұжырымдамасын пайдалана отырып, 5 минутқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау ("бес сағат жиырма минут")
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	4.6.1.1 сызықта: түзу, кесінді, шеңбер, шеңбер, доға, бұрышты тани білу және атау; 4.6.1.2 бұрыштың элементтерін: төбесін, жақтарын тану және атау; 4.6.1.3 бұрыштың түрлерін: түзу, тұйық, үшкірді ажырату және атау; 4.6.1.10 сызба үшбұрышының көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін, бұрыштарды құруды орындау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	2.1 Нөмірлеу	4.2.1.4 1-ден 100-ге дейін тура және кері тәртіппен санау; 4.2.1.5 сандардың натуралды қатарындағы 100 санының орнын анықтау; 4.2.1.11 сандарды разрядтық кестеге жазу; 4.2.1.12 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау; 4.2.1.13 екі таңбалы сандарды разрядтық қосынды сомасына қойып шығу; 4.2.1.7 100 шамасындағы сандарды салыстыру; 4.2.1.8 сандарды тікелей және кері тәртіпте 2-ден 20-ға дейін, 3-тен 30-ға дейін, 4-ден 40-қа дейін, 5-тен 50-ге дейін, 6-дан 60-қа дейін, 7-ден 70-ке дейін, 8-ден 80-ге дейін, 9-дан 90-ға дейін атау; 4.2.1.9 заттар тобын тең бөліктерге бөлуді көрсету
	3.1 Арифметикалық амалдар	4.3.1.3 ондықтан аттамай азайту мен қосу амалдарын ауызша түрінде орындау: 30+20, 50- 30, 30+6, 36- 6, 36 – 30, 36 + 2, 38-2, 36+1, 48-1, 36+4, 40-4, 34+16, 50-16, 88+12, 100-12; 4.3.1.4 100 сан шамасындағы жақшамен берілген мысалдарды шешу тәртібін ұстану; 4.3.1.5 ондықтан аттап, бір мәнді сандарды қосу кестесін қолдану; 4.3.1.6 ондықтан аттап екі таңбалы сандарды бір және екітаңбалы сандарға қосу және азайтуда жазбаша есептеу тәсілдерін қолдану; 4.3.1.7 қосу және азайту – өзара кері байланысты екенін түсіну; 4.3.1.9 қосуды азайтумен және керісінше тексеру; 4.3.1.10 100 шамасындағы сандарды қосудың орнын ауыстыру қасиетін қолдану
Бізді қоршаған әлем	4.1 Арифметикалық есептер	4.4.1.1 соманы, қалдықты табуға, санды бірнеше бірлікке көбейту мен азайтуға, белгісіз қосылғыштарды, азайтқыштарды, шегеруді, табуға арналған қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.5 2 амалмен орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 4.4.1.6 есептерді құрастыру; 4.4.1.7 шартты белгілерді пайдалана отырып, есептер мазмұнының қысқаша жазылуын орындау; 4.4.1.8 қарапайым есептердің шешімін жауабымен, құрама есептерді - түсініктеме немесе сұрақ және толық жауабымен жазу; 4.4.1.9 есепті шешу жазбасында сандарға атауларын жазу
	5.1 Шамалар	4.5.1.1 шамаларды ажырату: құны, ұзындығы, салмағы, уақыты, оларды өлшеуге арналған шаралар мен құралдарды таңдау; 4.5.1.2 шама өлшем бірліктерін сандық белгілермен сәйкестендіру: тг., тн., мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг, ц; 4.5.1.3 шамаларды өлшеуді мына бірліктерді пайдалана отырып жүргізу: тг, мм, см, дм, м, тәулік, ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг және тиісті құралдар; өлшеу нәтижелерін өлшемдердің атауымен санмен жазу; 4.5.1.4 аттас шамалардың мәндерін салыстыру; 4.5.1.5 шамалардың арақатынасын атау: 1 тн. = 100 тн. 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1 м = 100 см, 1 жыл = 12 ай, 1 апта = 7 тәулік, 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәулік, 1 тәулік = 24 сағ., 1 сағ = 60 мин, жарты сағат-30 мин, 1 мин = 60 с. 1 ц = 100 кг; 4.5.1.10 аптаның ағымдағы күні мен айды атау; 4.5.1.11 аптадағы күндер санын, аптаның жұмыс және демалыс күндерін атау; 4.5.1.12 айлардың жыл сайынғы жүру тәртібін атау; 4.5.1.13 әр айды жылдың мезгілдеріне сәйкестендіру; 4.5.1.14 өткен уақыттың тұжырымдамасын пайдалана отырып, 5 минутқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау ("бес сағат жиырма минут"); 4.5.1.16 шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды түрлендіруді орындау; 4.5.1.17 шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды қосу және азайту
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	4.6.1.4 сызықтарды: жабық, ашық, бөлшектенген ажырата алу және атау; 4.6.1.5 пішіндерді: шаршы, тіктөртбұрыш, элементтері: шыңдары, бұрыштары, жақтары (негізі: жоғарғы, төменгі; бүйір жақтары) ажырату және атау; 4.6.1.6 тіктөртбұрыштың және шаршының жақтарының және бұрыштарының қасиеттерін түсіну; 4.6.1.10 берілген радиус бойынша циркулдің көмегімен шеңбердің, сызба үшбұрышының, тікбұрыштың (шаршының) көмегімен берілген ұзындықтың кесіндісін, бұрыштарды сызбалы үшбұрыштың көмегімен құрастыруды орындау; 4.6.1.11 бөлшектелген сызықтың ұзындығын анықтау
3 - тоқсан
Саяхат	2.1 Нөмірлеу	4.2.1.4 1-ден 100-ге дейін тура және кері тәртіппен санау; 4.2.1.5 сандардың натуралды қатарындағы 100 санының орнын анықтау; 4.2.1.11 сандарды разрядтық кестеге жазу; 4.2.1.12 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау; 4.2.1.13 екі таңбалы сандарды разрядтық қосынды сомасына қойып шығу 4.2.1.8 сандарды тікелей және кері тәртіпте 2-ден 20-ға дейін, 3-тен 30-ға дейін, 4-ден 40-қа дейін, 5-тен 50-ге дейін, 6-дан 60-қа дейін, 7-ден 70-ке дейін, 8-ден 80-ге дейін, 9-дан 90-ға дейін атау; 4.2.1.9 заттар тобын тең бөліктерге бөлуді көрсету
	3.1 Арифметикалық амалдар	4.3.1.8 белгісіз есептеуішті, азайғышты, қосылғышты табу; 4.3.1.7 ,4,5, 6,7,8,9 сандар үшін көбейту және бөлу кестелерін құру, білу және қолдану; 4.3.1.12 3, 4, 5, 6 сандар үшін көбейту және бөлу кестелерін құру, білу және қолдану; 4.3.1.13 көбейту және бөлу – өзара кері байланысты екенін түсіну. 4.3.1.14 пәндік әрекетте мазмұны бойынша бөлуді орындау; 4.3.1.17 100 шегінде жақшалары бар және жақшалары жоқ мысалдарда 1 және 2 сатылы амалдарды орындау тәртібін ұстану; 4.2.20 көбейтудің ауыспалы қасиетін түсіну және қолдану
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4.1 Арифметикалық есептер	4.4.1.2 бірдей бөліктерге бөліну, мазмұны жағынан бөліну, сандарды бірнеше есеге көбейту немесе азайтуда қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.5 2 амалмен орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 4.4.1.6 есептер құрастыру; 4.4.1.7 шартты белгілерді пайдалана отырып, есептер мазмұнының қысқаша жазылуын орындау; 4.4.1.8 қарапайым есептердің шешімін жауабымен, құрама есептерді - түсініктеме немесе сұрақ және толық жауабымен жазу; 4.4.1.9 есепті шешу жазбасында сандарға атауларын жазу
	5.1 Шамалар	4.5.1.2 шама өлшем бірліктерін сандық белгілермен сәйкестендіру: тг., тн., мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг, ц; 4.5.1.3 шамаларды өлшеуді мына бірліктерді пайдалана отырып жүргізу: тг, мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг және тиісті құралдар; өлшеу нәтижелерін өлшемдердің атауымен санмен жазу; 4.5.1.4 аттас шамалардың мәндерін салыстыру; 4.5.1.5 шамалардың арақатынасын атау: 1 тн. = 100 тн. 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1м = 100 см 1 жыл = 12 ай, 1 апта. = 7 тәулік, 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәулік, 1 тәулік. = 24 сағ., 1 сағ = 60 мин, жарты сағат-30 мин, 1 мин =60 с. 1 ц = 100 кг; 4.5.1.12 айлардың жыл сайынғы жүру тәртібін атау; 4.5.1.13 әр айды жылдың мезгілдеріне сәйкестендіру; 4.5.1.14 өткен уақыттың тұжырымдамасын пайдалана отырып, 5 минутқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау ("бес сағат жиырма минут"); 4.5.1.16 шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды түрлендіруді орындау; 4.5.1.17 шамаларды өлшеу кезінде алынған сандарды қосу және азайту
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	4.6.1.8 сызықта қиылысатын және қиылыспайтын пішіндерді: түзу сызықтар, кесінділер, шеңберлер, көпбұрыштарды білу; 4.6.1.9 сызбада пішіндердің қиылысу нүктесін табу;
4 - тоқсан
Тағам және сусын	2.1 Нөмірлеу	4.2.1.4 1-ден 100-ге дейін тура және кері тәртіппен санау; 4.2.1.5 сандардың натуралды қатарындағы 100 санының орнын анықтау; 4.2.1.8 сандарды тікелей және кері тәртіпте 2-ден 20-ға дейін, 3-тен 30-ға дейін, 4-ден 40-қа дейін, 5-тен 50-ге дейін, 6-дан 60-қа дейін, 7-ден 70-ке дейін, 8-ден 80-ге дейін, 9-дан 90-ға дейін атау; 4.2.1.9 заттар тобын тең бөліктерге бөлуді көрсету
	3.1 Арифметикалық амалдар	4.3.1.8 мысалдар мен есептерді шешуде 20 сандар шегінде 2, 3, 4, 5 сандарын көбейту кестелерін білуді қолдану; 4.3.1.12 6,7,8,9 сандар үшін көбейту және бөлу кестелерін құру, білу және қолдану; 4.3.1.13 көбейту және бөлу – өзара кері байланысты екенін түсіну. 4.3.1.15 санды бірнеше есеге азайту және көбейту; 4.3.1.16 бөлуді қалдықпен орындау; 4.3.1.17 100 шегінде жақшалары бар және жақшалары жоқ мысалдарда 1 және 2 сатылы амалдарды орындау тәртібін ұстану; 4.3.1.18 10 және 10-ға көбейтуді орындау, 10-ға бөлуді орындау; 4.3.1.19 қалдықпен шыққан бөлу амалын тексеру; 4.3.1.20 көбейтудің ауыспалы қасиетін түсіну және қолдану; 4.3.1.21 өз сөзінде қосу мен азайтудың, көбейту мен бөлудің нәтижелерін және компоненттерінің атауларын қолдану
Дені саудың - жаны сау	4.1 Арифметикалық есептер	4.4.1.2 бірдей бөліктерге бөліну, мазмұны жағынан бөліну, сандарды бірнеше есеге көбейту немесе азайтуда қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.3 санды бірнеше бірлікке көбейту (азайту) және санды бірнеше есеге арттыру (азайту) есептерін салыстыру; 4.4.1.4 баға, саны, құны арасындағы арақатынасқа арналған қарапайым мәтіндік есептерді шешу; 4.4.1.5 2 амалмен орындауды талап ететін құрамдас мәтіндік арифметикалық есептерді шешу; 4.4.1.6 есептер құрастыру; 4.4.1.7 шартты белгілерді пайдалана отырып, есептер мазмұнының қысқаша жазылуын орындау; 4.4.1.8 қарапайым есептердің шешімін жауабымен, құрама есептерді - түсініктеме немесе сұрақ және толық жауабымен жазу; 4.4.1.9 есепті шешу жазбасында сандарға атауларын жазу
	5.1 Шамалар	4.5.1.3 шамаларды өлшеуді мына бірліктерді пайдалана отырып жүргізу: тг, мм, см, дм, м, тәулік., ай, апта, жыл, сағат, мин., сек., кг және тиісті құралдар; өлшеу нәтижелерін өлшемдердің атауымен санмен жазу; 4.5.1.4 аттас шамалардың мәндерін салыстыру; 4.5.1.5 шамалардың арақатынасын атау: 1 тн. = 100 тн. 1 см = 10 мм, 1 дм = 10 см, 1 м = 10 дм, 1м = 100 см 1 жыл = 12 ай, 1 апта. = 7 тәулік, 1 ай = 28, 29, 30, 31 тәулік, 1 тәулік. = 24 сағ., 1 сағ = 60 мин, жарты сағат-30 мин, 1 мин =60 с. 1 ц = 100 кг; 4.5.1.9 сағаттың цифрблатындағы жебенің жүру бағыты мен оның мәнін түсіндіріп айту; 4.5.1.15 өткен уақыттың тұжырымдамасын пайдалана отырып, 5 минутқа дейінгі дәлдікпен сағат бойынша уақытты анықтау ("бес сағат жиырма минут")
	6.1 Көрнекі геометрия элементтері	4.6.1.5 пішіндерді: шаршы, тіктөртбұрыш, элементтері: шыңдары, бұрыштары, жақтары (негізі: жоғарғы, төменгі; бүйір жақтары) ажырату және атау; 4.6.1.7 үшбұрыштың элементтерін: негізі, бүйір жақтарын тану және атау; көпбұрыштың элементтерін: шыңдары, жақтары, бұрыштары тану және атау; 4.6.1.1 сызықта: түзу, кесінді, шеңбер, шеңбер, доға, бұрышты тани білу және атау; 4.6.1.10 берілген радиус бойынша циркулдің көмегімен шеңберді сызу
	7.1 Бөлшектер	4.7.1.1 тұтас нысанның екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестерін шығару; 4.7.1.2 сұйық және сусымалы заттардың екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлесін шығару; 4.7.1.3 бүтін объектінің екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестерін тани білу және атау; 4.7.4 бүтін объектінің үлесін салыстыру; 4.7.1.5 бүтін нысанды бөлшектерінен құрау; 4.7.1.6 бүтін нысанның екінші, үшінші, төртінші, бесінші, оныншы үлестердің санын анықтау

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 10-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 555 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Айналадағы әлем" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Айналадағы әлем" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушылардың табиғат туралы қарапайым түсініктерді игеруі, олардың қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстары туралы түсініктерін жүйелеу; қоршаған ортадағы құбылыстары мен заттарымен таныстыру негізінде ауызша сөйлеуді дамыту.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) жалпы мен сөйлеу тілінің дамуына ықпал ету;

2) қоршаған орта туралы түсініктерін кеңейту және байыту;

3) өзге оқу пәндерін игеруге қажетті қарапайым түсініктер мен ұғымдарды қалыптастыру;

4) көріп қабыдау, салыстыру, жалпылау, нақтылау, қарапайым тұжырымдар жасай алу, қарапайым себеп-салдарлық байланысты орната алу қабілетін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың сөздік қорын байыту;

2) әлеуметік дағдыларды қалыптастыру;

3) өзінің және өзге халықтың мәдениеті мен дәстүрін, ұлттық және жалпы адами құндылықтарды сыйлау сезіміне тәрбиелеу;

4) білім алушыларға табиғи, әлеуметтік және технологиялық ортадағы қауіпсіздік ережелері мен мінез-құлық нормаларын үйрету.

2 - тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Айналадағы әлем" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға негізделген.

6. Оқытудың компенсаторлық-дамытушылық бағыты оқу және оқыту іс-әрекетінің арнайы әдістерімен және тәсілдерімен қамтамасыз етіледі, ескеріледі: ойлау процестерінің инерттілігі, танымдық белсенділігінің төмендігі, жалпылама және абстракты ойлау функциясының әлсіздігі, сөйлеу дамуының кешеуілдеулігі.

7. "Айналадағы әлем" – қоғам, адам және табиғатттың өзара әрекеті мен өзара тәуелділігі туралы білім жүйесін қалыптастырушы пән; оқыту объектілері – адам, табиғат, қоғам, соның ішінде отбасы, мәдениет, денсаулық, өзара қарым-қатынас, ұлт, бірлестік, мемлекет, қоршаған табиғи орта.

8. Аталған курстың түзетуші қызметі – қоршаған болмыс заттары мен құбылыстарымен таныстыру негізінде танымдық аясы мен ауызша сөйлеу тілін дамыту, сөйлеудің реттеуші, коммуникативтік қызметін дамыту.

9. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін еңсеруді немесе азайтуды көздейді; сондай ақ мінез-құлық нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

10. Жеке және саралап оқыту тәсілі оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

11. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

12. "Айналадағы әлем" сабақтарында қолданатын жетекші әдістер -білім алушылардың заттық-тәжірибелік іс-әрекеті, зерделенетін құбылыстар мен заттарды тікелей бақылау (экскурсияларда), ақыл-ой және сөйлеу, сондай-ақ ойын әрекеттері (дидактикалық, сюжеттік-рөлдік, үстел үсті ойындары, ереже бойынша ойындар).

13. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

14. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

15. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымды (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

17. Ағымды бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; бұл ретте педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін, талдауды пайдаланады.

18. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр түрлі типологиялық топтардағы білім алушыларының оқу материалын меңгерудің түрлі мүмкіндіктерін ескере отырып, тақырыптың, бөлімнің аяғында жүргізіледі.

19. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатымен тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3 - тарау. "Айналадағы әлем" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

20. "Айналадағы әлем" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты ;

5) 4-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

21. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен және қоғам" бөлімі;

2) "Табиғат" бөлімі;

3) "Менің отаным - Қазақстан" бөлімі;

4) "Сөйлеу дағдыларын қалыптастыру" бөлімі.

22. "Мен және қоғам" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мен және менің отбасым;

2) мектеп, сынып.

23. "Табиғат" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) табиғаттағы мерзімдік өзгерістер;

2) тірі табиғат;

3) өлі табиғат.

24. "Менің отаным - Қазақстан" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) "Менің отаным – Қазақстан".

25. "Сөйлеу дағдыларын қалыптастыру" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) қоршаған орта құбылыстары мен заттарымен таныстырудың негізінде ауызша сөйлеуді дамыту.

26. 0-сыныпқа арналған "Айналадағы әлем" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және менің отбасым: білім алушының аты-жөні, тегі, отбасы мүшелері – анасы, әкесі, әжесі, атасы, бауыры, әпкесі; "Отбасы" түсінігі; отбасының жасы үлкен мүшелеріне құрметпен қарау, отбасының кіші мүшелеріне қамқор болу, отбасыдағы балалардың міндеттері; отбасыдағы ортақ мерекелер – отбасы мүшелерінің туған күндері, Жаңа жыл; отбасылық альбом – отбасы мүшелерінің суреттері; тұрмыстық заттар және үй бұйымдары – жиһаз, ыдыс, тұрмыстық құралдар (тоңазтқыш, шаңсорғыш); ойыншықтар және ойындар;

2) мектеп, сынып: сыныппен, сыныптастармен, жұмыс орнымен, білім алушының міндеттерімен танысу; сыныптағы, мектептегі, мектеп жанындағы аумақта өзін-өзі ұстау ережелері; мектеп білім алушысының күн тәртібі; мектеппен және мектеп ғимаратымен танысу – сыныптар, дәліз, асхана, дәретхана, дәрігердің кабинеті; оқуға арналған заттар - портфель, оқулық, дәптер, қалам, қарандаштар; әрбір заттың қызметі және оларға күтіммен қарау; балаларға арналған ойын алаңы, спорттық алаңқай, гараж, мектеп ауласы; ойыншықтар мен оқу заттарын салыстыру; мектеп бойынша, мектеп ауласына экскурсиялар жасау;

3) табиғаттағы мерзімдік өзгерістер: жыл мезгілдерімен танысу, табиғатта күзде болатын өзгерістер, күздегі өсімдіктер мен жануарлар, адамдардың күзде киінуі, балалардың күзгі ойындары; табиғатта қыста болатын өзгерістер, қыстағы өсімдіктер мен жануарлар, қыс кезінде адамдардың киінуі, балалардың қысқы ойындары; табиғатта көктемеде болатын өзгерістер, көктемдегі өсімдіктер мен жануарлар, адамдардың көктемде киінуі, балалардың көктемгі ойындары; табиғатта жазда болатын өзгерістер, жаздық сауықтыру процестері, суда өзін-өзі ұстау ережелері; табиғатты жыл сайын бақылауға алу; табиғаттағы маусымдық өзгерістерді, өсімдіктер мен жануарлар өмірін бақылау, жылдың әр мезгілінде табиғатқа экскурсия жасау, табиғи материалдарды жинау, қолдан бұйымдар жасау, табиғи материалдардан жасалған аппликациялар;

4) тірі және өлі табиғат: өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау – жылдың әр мезгіліндегі күн, ай, аспан, жер, бұлт, жел, олардың суреттердегі, әңгімелердегі көріністері; табиғаттың дыбыстары – жаңбыр шуы, жапырақтар сыбдыры, қардың сықыры, желдің уілі; табиғаттағы түстер – қызыл, сары, жасыл, көк, ақ, қоңыр; күздің, қыстың, көктемнің және жаздың негізгі түстері; жылдың әр мезігілінде тірі табиғат өзгерістерін бақылау: жапырақтардың, ағаштар мен бұталардың түске боялуы; жануарлардың, құстардың, жәндіктердің мінез-құлқын бақылау; аталмыш жергілікті жерде кең таралған жабайы және үй жануарлары туралы түсінік – сыртқы түрі, дене бөліктері, дағдылары, өмір сүру ортасы; аквариум – аквариумда тұратын балықтарды бақылау; жемістер мен көкөністер – түсі, формасы, иісі, дәмі, тамаққа қолдану тәсілдері ; бөлме өсімдіктері, оларға күтім жасау;

5) менің Отаным – Қазақстан: білім алушы тұратын қала, ауыл; қала, ауылдың басты көшелері; туған қала, ауылдың атаулары, қала, ауылдың басты ғимараттары – әкімдік, мәдениет сарайы, аурухана; ұлттық тағамдарын атау "бауырсақ", "таба нан";

6) қоршаған орта заттары мен құбылыстарымен таныстырудың негізінде ауызша сөйлеуді дамыту: сөздікті байыту және нақтылау. Заттардың атауы, түсі, формасы, өлшемі, дәмі, иісі бойынша сипаттамасы. Мұғалім сұрақтарының көмегімен екі затты салыстыру. Ұқсас және айырмашылық белгілерін табу. Үлгісі мен көрсетілімі бойынша заттардың жіктелуі. Сұрақты тыңдау, сұрақтың сөздерін қолдана отырып оған жауап беру, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей, анық сөйлеу. Суретте көрсетілген әрекеттерді көрсету негізінде қарапайым сөйлемдер құру. Ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану. Үстінде, ішінде сияқты сөз алды қосымшаларын және анағұрлым кең қолданылатын кейбір үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс).

27. 1-сыныпқа арналған "Айналадағы әлем" пәнінінң базалық мазмұны:

1) мен және менің отбасым: өз аты-жөні мен тегін, ата-анасының, бауырлары мен әпке-қарындастарының атын атау; туған күнін, отбасындағы міндетін, отбасылық мерекелерді білу; жиһаздардың, ыдыстардың, тұрмыстық құралдардың атау мен қызметтерін білу; мектеп, сынып: мектеп, мектеп ғимараты: сыныптар, дәліз, зал, асхана, киім ілетін жер, олардың қызметтері; сыныптта, мектепте, мектеп аумағында өзін-өзі ұстау ережелері; білім алушының міндеттері мен күн тәртібі;

2) табиғаттағы маусымдық өзгерістер: жыл мезгілдері, жыл мезгілдерінің айлары, жыл мезгілдерінің негізгі белгілері; күз – ашық, бұлтты, суық, жапырақтар түседі, жаңбыр; қыс – аяз, қар жауады; көктем – күн жылынады, қар ериді, жылғалардан су ағады, ағаш бүршіктерінің ісінуі, алғашқы шөптер; жаз – күн ысиды, ыстық; сурет бойынша жыл мезігілін анықтау; ауа-райын бақылау; кешегі, бүгінгі ауа райы; жылдың әр мезгіліндегі өсімдіктер мен жануарлар; жылдың әр мезгілінде жануарлардың әртүрлі түске боялуы – қоян, тиын; жануарлардың қысқы өмірі – аю, қасқыр; түс өсімдік жағдайының белгісі ретінде – қызанақ жасыл және қызыл, жапырақтар жасыл және сары; жапырақ түстерінің өзгеруі, жапырақтардың түсуі, шөптердің солуы, ағаштардың қысқы тыныштығы, ағаштардың мен бұталардың гүлдеуі; аққайың – ағаш бүршіктерінің ісінуі, жапырақ жаюы, сырғалардың пайда болуы; терек – ағаш бүршіктерінің ісінуі, жапырақ жаюы, ағаш мамығының ұшуы; жылдың әр мезгіліндегі адамдардың киінуі; жылдың әр мезгіліндегі балалардың ойыны; бақылау жасау үшін табиғата экскурсия жасау;

3) өлі табиғат: жылың әр мезгіліндегі өлі табиғаттағы құбылыстар мен жағдай туралы түсінік: суық, жылы, ыстық, бұлтты, ашық, жел, жаңбыр, қар, мұз сүңгілері, қар мен мұз сүңгілерінің еруі; тәулік уақыттар – таң, күндіз, кеш, түн, олардың белгілері; тәулік барысындағы адамның әрекеттері; күн, су, жер, от – олардың адам өміріндегі мәні; күн – жылу мен жарықтың көзі; су – өмірдің көзі (өзендегі, ваннадағы, ыдыстағы су); жер – құм, тастар, саз; шамның алауы;

4) тірі табиғат: өсімдіктер, ағаштар, бұталар, шөптер, гүлдердің әртүрлілігі; жерде өсетін көкөністер: сәбіз, қызылша, пияз, картоп; түсі, формасы, дәмі, тамаққа пайдаланылуы; пияз, пияздың құрылысын қарастыру, пиязды жәшіктерге, терезе алдындағы ыдыстарға отырғызу; жемістер, алма, алмұрт, оларды формасы, түсі, дәмі, иісі, көлемі бойынша ажырату; көкөністер мен жемістерді ажырату; жануарлар: үй жануары – ит, мысық, жабайы – аю, қоян; сыртқы түрі, өлшемі, өмір сүру ортасы, адамдарға әкелетін пайдасы мен зияны бойынша жануарларды салыстыру; иттер мен күшіктердің мінез-құлқын бақылау; құстар: кептер, торғай – қайда тұрады, немен қоректенеді, адамға пайда немесе зиян әкелуі; құстарды бақылау; жәндіктер: көбелектер, қоңыздар, сыртқы түрі, түрлерінің әрқилылығы, айырмашылығы, көбелектер мен қоңыздарды бақылау;

5) менің Отаным – Қазақстан: Отан түсінігі, елдің аты – Қазақстан Республикасы; ҚР астанасы, туы; елдің алғашқы және қазіргі президенті, туған қаласы мен ауылының атауы; қоғамдық құрылым және олардың қызметтері (мектеп, дүкен, пошта, аурухана); туған қала, ауылдың көрнекті жерлері – батырларға ескерткіш, батырларға, ақындарға, жазушыларға ескерткіш орнату орындары; саябақтар, парктер; Мемлекеттік гимнды орындау ережелері – қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру; кейбір ұлттық тағамдардың атауы – бауырсақ, бешбармақ;

6) қоршаған орта заттары мен құбылыстарымен таныстыру негізінде ауызша сөйлеуді дамыту: сөздікті байыту және нақтылау. Заттардың атауы, түсі, формасы, көлемі, дәмі, иісі бойынша олардың сипаттамалары. Екі затты салыстыру. Ұқсас және айырмашылық белгілерін табу. Үлгісі мен көрсетілімі бойынша заттардың жіктелуі. Сұрақты тыңдау, сұрақтың сөздерін қолдана отырып оған жауап беру, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей анық сөйлеу. Суретте көрсетілген әрекеттерді көрсету негізінде қарапайым, сөйлемдер құру, оларға немен?, Не? Қайда? Қай жерде? сұрақтары бойынша түсіндірме сөздерді қолдану. Ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану. Сөз алды қосымшаларын және анағұрлым кең қолданылатын кейбір үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс). 2-3 сұраққа жауап беру түрінде сөздерді байланыстыруға дайындау.

28. 2-сыныпқа арналған "Айналадағы әлем" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және менің отбасым: өз атын, тегін атау, шыққан тегін түсіндіру; отбасының өзге мүшелеріне қатысты отбасылық байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау; киім, аяқ киім, киім мен аяқ киім, бөлме гүлі күтіміне байланысты тәжіриелік жұмыстар; құстарға арналған жемді жинақтау; мектеп, сынып: сыныптасының аты, жөні, тегін атау; мектеп бірлестігіндегі өзін-өзі ұстау нормаларын ұстану;

2) табиғаттағы маусымдық өзгерістер: жыл мезгілдерінің ауысуына күннің әсері, жылдың әр мезгіліндегі күн мен түннің уақыты, күзде жарықтың баяу азаюы; қыстың ұзақ түндері мен қысқа күндері, көктемде күннің ұзаруы, жаздың ұзақ күндері мен қысқа түндері; жылдың әр мезгілінде күннің орнласуын бақылау; жыл мезгілдерінің негізгі белгілері; күз – бұлтты күндер, жиі жауатын суық жаңбырлар, тұман, гүлзарлардағы гүлер мен шөптердің солуы, құстардың жылы жаққа ұшуы, алғашқы қар; қыс - аяз, боран, жылымық, қар, мұзтайғақ, қар жабындысының қалыңдығы; көктем - күннің жылынуы, қар мен мұздың еруі, мұздың сөгілуі, тамшы, ағаштардағы бүршік атуы, жапырақтардың пайда болуы, құстардың ұшып келуі, алғашқы көктемгі гүлдер, күннің алғаш күркіреуі, найзағай; жаз – ыстық ашық күндер, жылы жаңбырлар, шөптердің гүлдеуі, жидек жинау; жылдың әр мезгіліндегі адамдардың жұмысы, бақтағы, бақшадағы, мектеп аумағындағы маусымдық жұмыстар; ауа-райын жүйелі түрде бақылау, ауа-райы күнтізбесін жүргізу;

3) өлі табиғат: су және оның қасиеттері – тазалығы, иісінің болмауы, ағымдылығы, шөгуі; су және оның қасиетттері – қысымы (ыстық-суық), су қысымын өлшеуге арналған термометр; су қоймалары: өзен, көл, тоған, батпақ; жылдың әр мезгіліндегі су қоймаларындағы судың жағдайы; су қоймаларындағы мұздың сөгілуі; табиғаттағы су: жаңбыр, мұз, булану; судың адам, жануар, өсімдік өмірі үшін маңызы, суды үнемдеу;

4) тірі табиғат: гүлзарлардағы өсімдіктер мен гүлдер – настурция, шырайгүл, қырмызыгүл және өзге гүлдер; сыртқы түрлеріне байланысты ұқсастықтары мен айырмашылықтары; бөлме өсімдіктері – ылғал сүйгіш және құрғаққа төзімді өсімдіктер (традесканция, кактус), жарық сүйетін және көлеңке сүйетін өсімдіктер (фиалка, традесканция); бөлме өсімдіктеріне күтім жасау; бақша, көкөністер, жерде бұтақта өсетіндер – қызанақтар, қиярлар, баялды, тәтті бұрыш, қызанақ пен қияр, баялды; тәтті бұрыштың сыртқы түрлері, аталмыш көкөніс түрлерін тағамға қолдану, қыста сақтау; бақша, жемістер – алша, шие, өрік, шабдалы, формасы, түсі, дәмі, иісі, көлемі жағынан ұқсастығы, өсу ерекшеліктері, адамның қоректенуіндегі жемістердің орны; бақтағы және бақшадағы өсімдіктерге күтім жасау; жануарлар: үй жануарлары мен олардың жабайы тумаларын салыстыру, мысық-сілеусін, ит-қасқыр, сыртқы түрі, қоректенуі, балаларының атауы, мінез-құлқы, өмір сүру салты, өмір сүру ортасы, жаунарлар өміріне қажетті жағдай жасау – су, жылу, ауа, тамақ, адамның жануарларға деген қарым-қатынасы; құстар, торғай-шымшық, бұл құстардың көлемі, дене бөліктері, дене жабындылары, адам өмірі үшін құстардың пайдасы, қыстайтын құстарды бақылау, жем беру; балықтар, 2-3 атауы, жергілікті жер бойынша таралуы, сыртқы түрі, өмір сүру ортасы, қоректенуі, өмір сүруі, адамның балықты пайдалануы, балықтарды қорғау; бақылау жасау үшін табиғатқа экскурсия жасау;

5) менің Отаным - Қазақстан: Қазақстанның астанасы – Нұр-Сұлтан қаласы; Қазақстан Республикасының алғашқы Президенті; "кіші Отан" түсінігі, қаланың (ауылдың) басты көшелері, негізгі ғимараттары, қаланың ауылдан айырмашылығы, қала мен ауыл халқының саны (көп-аз). Көлік, көліктің қызметі (жүк және жолаушылар көлігі), жол қозғалыының ережелері, бағдаршам белгілері, көшеде өзін-ұстау ережелері, жол белгілері: "Абайлаңыз! Балалар!", "Жерүсті жолаушылар жолы", "Жер асты жолаушылар жолы"; қоғамдық көліктерде және қоғамдық жерлерде өзін-өзі ұстау ережелері;

6) қоршаған орта заттары мен құбылыстарымен таныстыру негізінде ауызша сөйлеуді дамыту: сөздікті байыту және нақтылау. Заттардың атауы, түсі, формасы, көлемі, дәмі, иісі бойынша олардың сипаттамалары. Екі затты салыстыру. Ұқсас және айырмашылық белгілерін табу. Заттардың жіктелуі. Жалпылама сөздермен заттардың топтарын белгілеу. Әңгімелесуге қатысу. Сұрақтарға толығымен дұрыс жауап беру. Ұсынылған тақырып бойынша заттық және сюжеттік суреттермен әрекеттерді көрсете отырып, мұғалімнің сұрақтарына қарапайым, жайылма сөйлемдер құрау. Асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей, анық сөйлеу. Сөйлем құрауда және сұрақтарға жауап беруде таныс сөздердің формаларын дұрыс пайдалану. Жанында, қасында, оған қарай, онымен бірге сияқты сөз алды қосымшаларын және анағұрлым кең қолданылатын кейбір үстеулерді пайдалану. Сұрақ түрінде жоспар бойынша сөз байланыстыру арқылы өз ойын білдіру (3-4 тармақ).

29. 3-сыныпқа арналған "Айналадағы әлем" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және менің отбасым: отбасы, отбасы мүшелері, отбасылық суреттер негізінде отбасы мүшелерінің сөзбен жасалған портреттері; отбасы мүшелері арасындағы міндеттерді бөлу; киім заттары: бас киім, күнқағар, берет, қолғап, шұлғы, гольфтер; әртүрлі киімдердің қызметтері. Киім күтімі (щеткамен тазалау, жуу, бүктеу және сақтау). Аяқ киім заттары: қыстық, жаздық, күздік-көктемдік аяқ киімдер; аяқ киім күтімі (жуу, кептіру, щеткамен тазалау, аяқ киімдерге арналған майларды пайдалану). Жеке тазалық ережелері. Жиһаз: орындық, үстел, диван, төсек, кресло, шкаф. Жиһаздың қызметтері және оған күтім жасау (құрғақ және ылғал шүберекпен сүрту, шаңсорғышпен тазалау, қағу, төсекті жинау). Мектеп, сынып: сыныптағы, мектептегі білім алушының тәптіп ережелері; білім алушының күн тәртібі; сабақ күн тәртібі; білім алушы күнделігін жүргізу, сыныпта, мектеп ғимаратында тәртіп сақтау; мектеп, үй орналасқан көше, жаяужолдар, саябақтар, көшенің атауы, үйдің нөмірі, мектептің және үйдің мекен-жайы. Көлік: автобус, троллейбус, трамвай, жеңіл, жүк мәшинелері, арнайы мәшинелер. Жол қозғалысы ережелері: бағдаршамның жасыл түсі жанған кезде және "өту" белгісі бар жерде көшеден өту;

2) табиғаттағы маусымдық өзгерістер: жазбен салыстырғанда күздегі табиғаттың өзгеруі – күннің қысқаруы, күннің сууы, жиі жауатын жаңбырлар, ерте және кеш түскен күз, күздің белгілері, өсімдіктер мен жануарлар өмірінің өзгеруі – жемістер мен дәндердің пісуі, гүлдер мен жапырақтардың солуы, жапырақтардың түсінің өзгеруі, жәндіктердің жоғалуы, құстардың ұшып кетуі, маусымдық жұмыстар – дәндерді жинау, егінді жинау; күзбен салыстырғанда қыста ауа-райының өзгеруі – күннің қысқаруы, үсіктер, алғашқы қар, аяздар, қар түсу, су қоймаларының қатуы, қыстың белгілері, қыстағы ағаштар мен бұталар, қыстайтын құстар. Қыста құстарға жем беру; қыспен салыстырғанда көктемдегі ауа-райының ауысуы – күннің ұзаруы, күннің жерді қыздыруы, тамшылар, күннің жылуы, қардың еруі, мұзды сөгілуі; көктемнің белгілері, ағаштардың бүршік жаруы, жапырақтардың жайылуы, ерте шығатын гүлдер – бәйшешек, өгейшөп, меруертгүл, бақбақ құстардың ұшып келуі, балапан шығаруы, мектеп аумағындағы маусымдық жұмыстар – қопсыту, тырмалау, себу, отырғызу, бақтағы, бақшадағы жұмыс; көктеммен салыстырғанда жаздағы ауа-райының өзгеруі – ұзақ күндер, ыстық күн, ашық аспан, әдемі бұлттар, қапырық, бұлттар, күннің күркіреуі (күркіреу, найзағай), жазғы нөсерлер, жаздың белгілері, мектеп аумағындағы маусымдық жұмыстар және өсімдіктерге күтім жасау – суғару, арамшөпті отау, егінді жинау;

3) өлі табиғат: ауа және оның адам, жануар, өсімдік өміріндегі мәні, ауа қысымын өлшеуге арналған термометр, тұрғын үй ғимаратындағы, көшедегі ауа қысымын өлшеуге арналған термометр, ғимаратты желдету, ғимараттағы, көшедегі ауаның тазалығы; жел – ауа қозғалысы, желдің бағыты, желдің күші, қысымы (суық-жылы);

4) тірі табиғат: өсімдік, ерте гүлдейтін өсімдіктер – бәйшешек, қызғалдақ, меруертгүл, олардың құрылысы – тамыры, сабағы, жапырақтары, гүлдері, жалпы және ерекше белгілері; ағаштар – аққайың, жөке ағашы, үйеңкі, терек, емен, жалпы белгілері: тамыр, діңгегі, бұтақтары, жапырақтары; ерекше белгілері: діңгегінің бояулары, жапырақтарының формалары; бақ ағаштары (сүйекті ағаштар) – қара өрік, шие, алша, сары алша, салыстыру және тану. Ерекше белгілері – діңгегінің бояулары, жапырақтарының формалары, жемістерінің формалары, белгілері бойынша жемістерінің сипаттамасы – формасы, түсі, иісі, дәмі; қарбыз, қауын; формасы, түсі, көлемі, дәмі, иісі бойынша ажырату. Бақша – көкөністер (картоп, орамажапырақ, қызылша, асбұршақ немесе бұршақ тектестер), сыртқы түрі, дәмі, тамаққа қолдану, шикі көккөністерді қолдану кезінде тазалық ережелерін сақтау, асбұршақ және бұршақтектес өсімдіктерді өсіру. Бұтақты өсімдіктер – мамыргүл, итмұрын, тану, атауы, ағаштармен салыстыру, ерекше белгілері – көпдіңдіңдігі, жапырақтарының формасы, гүлдері, жалпы белгілері – тамыры, жапырақтары; жеміс-жидекті бұталар – қарақат, таңқұрай, қарлыған, салыстыру және тану; бақ пен бақшаның өсімдіктеріне күтім жасау. Үй жануарлары және оның төлдері: ешкілер, қойлар. Дене бөліктері, қоректенуі, адамдарға әкелетін пайдасы; адамның үй жануарларын күтуі. Үй құстары: тауық, үйрек, олардың балапандары, сыртқы түрі, олардың адамдарға пайдасы, үй құстарына адамның күтім жасауы. Жабайы жануарлар – аю, кірпі, сыртқы түрі, балалары, тамақ табу тәсілдері. Жабайы құстар: торғай, қарға, қараторғай, бозшымшық, сауысқан, сыртқы түрі, өлшемдері бойынша салыстыру; қыстайтын құстар – торғай, қарға, сауысқан, сарышымшық, бозшымшық; қыста құстарға көмек беру; жылы жаққа ұшатын құстар – дегелек, қарлығаш, қараторғай, құстарға бақылау жасау, өмір сүру жағдайларын салыстыру, адамның жабайы құстарға күтім жасау. Жәндіктер – шыбын, маса, шегіртке, қызыл қоңыз, таңдап алынған жәндіктердің 3-4 түрін атау және көрсету, өсімдіктер және жануарлар әлеміндегі жәнідіктердің мәні;

5) Менің отаным – Қазақстан: Қазақстан Республикасының елтаңбалары – Қазақстан Республикасының мемлекеттік гербі, Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы, Қазақстан Республикасының мемлекеттік әнұраны. Қазақстанның астанасы. Мемлекеттік мерекелер: Жаңа жыл, Халықаралық әйелдері күні, Наурыз, Қазақстан халықтарының бірлігі күні, Жеңіс күні. Қазақстардың ұлттық киімі, ұлттық костюмнің заттары - камзол, сәукеле, ішіктер, тұмак, кимешек, тақия, бөрык. Қазақ үйі - көшпенді қазақтардың тұрғын үйлері, оның жабдықтары; ұлттық балалар ойыны. Өлкетану мұражайларына экскурсия жасау. Мұражайда өзін-өзі ұстау ережелері. Тұратын жерге жақын ауылдар, олардың атаулары;

6) қоршаған орта заттары мен құбылыстарымен таныстыру негізінде ауызша сөйлеуді дамыту: сөздікті байыту және нақтылау. Заттардың атауы, түсі, формасы, көлемі, дәмі, иісі бойынша олардың сипаттамалары. Екі затты салыстыру. Ұқсас және айырмашылық белгілерін табу. Заттардың жіктелуі. Жалпылама сөздермен заттардың топтарын белгілеу. Әңгімелесуге қатысу. Сұрақтарға толығымен дұрыс жауап беру, сұрақ қоя алу, сыныптастарының айтқандарын толықтыру, қарапайым жәй сөйлемдер құрау, және шылауымен келетін сөйлемдер құрау, Мұғалімнің жетекшілігімен заттар мен табиғат құбылыстарын бақылағаннан кейін оларды сипаттау. Жоспар бойынша сұрақ түріндегі, суреттік жоспар бойынша өз ойын бір-бірімен байланыстырып айту (суреттер сериясынан). Мұғалімнің жетекшілігімен зерделенетін өсімдіктер мен жануарлар, табиғат құбылыстары, табиғаттағы маусымдық өзгерістер туралы шағын әңгімелер құрау. Сөйлеуде қайта игерілген сөздер, сөз алды қосымшалары мен үстеулер арқылы нақты нысандар арасындағы кеңістіктік және уақытша қатынастарды білдіретін сөйлемдерді пайдалану.

30. 4-сыныпқа арналған "Айналадағы әлем" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және менің отбасым: "отбасы" түсінігі, отбасы мүшелері арасындағы туысқандық қатынастар, отбасы мүшелерінің міндеттері; жаздық, қыстық, маусымаралық киімдер; киім неден тігілген; киім күтімі (тазалау, кептіру, желдету, сақтау). Аяқ киім: аяқ киім неден жасалған (резиналы, теріден жасалған, жүннен жасалған, текстильді), аяқ киімдердің әр түріне күтім жасау. Жатын бөлмеге арналған жиһаз, асүйлер, асхана, асүй: қызметі, күтімі. Шәй ішетін ыдыстар, асхана, асүй, күтімі, сақталуы. Тұрғын үй ғимаратын ретке келтіру. Мектеп, сынып: менің мектебім, мектеп ғимараттары және олардың қызметтері; мектеп қызметкерлері, олардың міндеттері; сынып, менің сыныптастарым, мен білім алушым; сынып бөлмесі, сыныптағы жиһаз, сыныпта реттілікті сақтау, сабақ кестесі, мектептегі мерекелер;

2) табиғаттағы маусымдық өзгерістер: маусым атаулары және олардың реттілігі, маусымдық айлардың атауы, "ерте", "кеш" мерзімдер түсініктеріне түсініктеме беру; әрбір маусымның сипаттық құбылыстары: көлдердің қатуы, қыраудың қатуы, мұздақ, сіркіреген жаңбыр, қала қар, тасқын, шық; адамдардың маусымдық еңбегі, маусымдық жағдайларға байланысты қызмет түрлері; күз – егін жинау, ағаштар мен бұталар күтімі, жаңа өсімдіктер отырғызу; қыс – жануарларға күтім жасау, қыстаушы құстардға көмек беру, тұқым мен техниканы көктемгі себу жұмыстарына дайындау; көктем – бақ ағаштарын ақтау. Ағаш бұталарды, бақша өсімдіктерін отырғызу; жаз – бақ, бақша өсімдіктеріне күтім жасау, ерте пісетін жемістерді, көкөністерді жинау, пішен ору; жылдың әр мезгілінде мектеп жанындағы аумақта жұмыс жасау, оған балалардың қатысуы;

3) өлі табиғат: топырақ, топырақ құрамы, (құмы, саз, тастар), құнарлы қабат, топырақтың қарапайым қасиеттері, топырақ, олардың өсімдіктер үшін маңызы, топырақты өңдеу тәсілдері – топырақты қопсыту, суару, топырақтың құнарлы қабатын қорғау және қалпына келтіру; жердің үстіңгі қабатының формасы – жазықтар, аңғар, дөң, таулар;

4) тірі табиғат: өсімдік, орман өсімдіктері, қылқан жапырақты және жапырақты ағаштар (қарағай, шырша, қайың, емен); саңырауқұлақтар – жеуге келетін және улы; орман жемістері – бүлдірген, қаражидек, жемістер, жеуге келетін және жеуге келмейтін; пайддалы және қауіпті шөптер; орманда өзін-өзі ұстау ережелері; алқап өсімдігі, бидай, қарабидай, жүгері, сұлы, адамдардың алқап өсімдіктеріне күтім жасауы, олардың адам өміріндегі мәні; алқап өсімдігінің құрылымы – тамыры, сабағы, жапырақ, масақ, сібірткі; алқап өсімдіктеріне маусымдық өзгерістердің ықпалы; дәрілік өсімдіктер – қырмызыгүл, шайқурай, сирек кездесетін өсімдіктер және оларды қорғау, қызыл кітап; парк, саябақ, адамдардың парктерді салуы. Жануарлар: жабайы жануарлар – қабан, бұлан, арқар, ақбөкен, қоян, сыртқы түрі, дағдысы, қоректенуі, өмір сүруі, балалары, жабайы жануарлардың табиғаттың жағдайларына бейімделуі. Үй жануарлары – шошқа, сиыр, қоян, сыртқы түрі, қоректенуі, өмір сүру жағдайы, төлдері, үй жануарларының күтімі; үй жануарлары мен жабайы жануарларды салыстыру: қабан-шошқа, бұлан-сиыр, арқар-ешкі, ақбөекн-қой, қоян-ор қоян, ұқсастықтары мен айырмашылықтар. Құстар: қыстайтын және жылы жаққа ұшып кететін құстар (бозшымшық, тоқылдақ, шауқарға); жыртқыш құстар (қаршыға, бүркіт, қарақұс); сайрайтын құстар (бұлбұл, қарлығаш); үй құстары (үйрек, индюк), сыртқы түрі, қорегі, мінез-құлқы, адамдарға әкелетін пайдасы. Жәндіктер, пайдалы жәндіктер – ара, қызыл қоңыз, көбелектер, сыртқы түрі, өмір сүру жағдайы; адамдардың араларды асырауы, омарта, пайдалы қасиеттері, жануарлар өміріндегі адамның рөлі;

5) менің отаным – Қазақстан: Қазақстан Республикасының елтаңбалары – Қазақстан Республикасының мемлекеттік гербі, Қазақстан Республикасының мемлекеттік туы, Қазақстан Республикасының мемлекеттік әнұраны. Қазақстанның астанасы. Мемлекеттік мерекелер: Жаңа жыл, Халықаралық әйелдері күні, Наурыз, Қазақстан халықтарының бірлігі күні, Жеңіс күні. Қазақстан – көпұлтты республика; Қазақстанның тарихи жерлері. Өлкетану мұражайы. Тарихи мұражайлар. Белгілі адамдардың мұражайлары. Туған қаланың (ауыл) тарихи ескерткіштері. Қазастанның батырлары. Туған өлкенің тарихы; Қазақстардың салттары мен дәстүрлері;

6) қоршаған орта заттары мен құбылыстарымен таныстыру негізінде ауызша сөйлеуді дамыту: тұрмыста және сабақтардағы сөздік қорды байыту және нақтылау. Олардың негізгі қасиеттері бойынша заттар мен құбылыстардың атауы және сипаттамалары. Заттарды салыстыру, заттарды жіктеу, қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтау. Әңгімеге белсене араласу. Қарапайым жәй сөйлемдер мен және, ал, бірақ, өйткені, ол үшін сияқты шылаулары арқылы жасалатын күрделі сөйлемдерді құрау. Олардың белгілері мен әрекеттері бойынша заттарды топтастыру процесінде игерілген сөздерді пайдаланумен табиғат құбылыстарын, заттарды сипаттау; заттар мен құбылыстарды өзара және өзге заттар мен құбылыстармен салыстыру. Әңгімеде қарастырылған сұрақтар бойынша өзара байланысты пікір білдірулер. Жеке бақылаулар мен оқылған материалдар негізінде әңгімелесушілердің айтқандарын толықтыру. Мұғаліммен ұсынылған тақырып бойынша шағын әңгімелерді құрастыру. Сөйлеуде қайта игерілген сөздер мен сөз орамдарын пайдалану, сөз алды қосымшалары, шылаулар, кейбір үстеулер көмегімен шынайы нысандар арасындағы байланыстар мен қатынастарды көрсету.

31. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

32. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

33. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді. Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

34. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен және қоғам" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Мен және менің отбасым	0.1.1.1 өз аты, жөні, тегін атау; 0.1.1.2 отбасының жасы үлкен мүшелеріне құрметпен қарау; отбасының жасы кіші мүшелеріне қамқорлық көрсету; 0.1.1.3 ойыншықтарды және ойындарды атау; 0.1.1.4 ойыншықта мен мектеп заттарын ажырату; 0.1.1.5 жиһаздың негізгі заттарын атау; 0.1.1.6 ыыдстың негізгі заттарын атау	1.1.1.1 өз аты, жөні, тегін атау; 1.1.1.2 ата-аналарының, бауырларының, әпке-сіңілдерініңатын атау; 1.1.1.3 өз туған күнін атау; 1.1.1.4 отбасындағы өзінің өзінің міндеттерін атау және орындау; 1.1.1.5 өз отбасы мүшелерін атау; 1.1.1.6 отбасылық мерекелерді атау; 1.1.1.7 жиһаздың, ыдыстың, тұрмыстық құралдардың (тоңазтқыш, шаңсорғы) негізгі заттарын білу және атау	2.1.1.1 өз аты, жөні, тегін атау; өз тегінің шығу тегін атау; 2.1.1.2 отбасының өзге мүшелеріне қатысты туысқандық қатынастар жүйесінде өз орнын анықтау; 2.1.1.3 киімдерді атау (пальто, көйлек, жейде, пиджак, кофта, сқалың жемпір, юбка, шалбар); 2.1.1.4 аяқ-киім затттарын атау (бәтіңке, туфли, етік, тәпішке); 2.1.1.5 киім және аяқ киім күтімі бойынша тәжірибелік жұмыстар жасау; 2.1.1.6 үйге және көшеге арналған киімдерді ажырату; 2.1.1.7 бөлме гүлдеріне күтім жасау бойынша тәжірибелік жұмыстарды орындау; 2.1.1.8 құстарды жемдеуге арналған жиынтықты жасау	3.1.1.1 отбасылық фото негізінде отбасы мүшелерінің сөздік портретін құрау; 3.1.1.2 отбасы мүшелерінің арасында міндеттерді бөлу туралы айту; 3.1.1.3 киімдерді атау : бас киім, , шляпа, берет, қолғап, нәски, гольфы, олардың қызметтері; 3.1.1.4 қыстық, жаздық, күздік-көктемдік аяқ киімдерді атау; 3.1.1.5 киім мен аяқ-киімге күтім жасау; 3.1.1.6 жиһаз заттарын атау: орындық, үстел, төсек, кресло, шкаф, олардың қызметтері; 3.1.1.7 жиһазға күтім жасау (құрғақ және дымқыл шүберекпен сүрту, шаңсорғышпен тазалау, төсекті тазалау, қағу); 3.1.1.8 үйдің мекен-жайын айту	4.1.1.1 өз аты, жөні, тегі, туған күнін, мекен-жайын атау; 4.1.1.2 өз отбасының құрамын атау; 4.1.1.3 отбасы мүшелерінің міндеттерін атау; 4.1.1.4 жаздық, қыстық аралық мезгіл киімдері, аяқ-киім атауларын атау; 4.1.1.5 киім және аяқ киім күтімін жасау; 4.1.1.6 аяқ киім жасалған материалды атау; 4.1.1.7 жатын бөлме, асүй, асхана және оның қызметтерін атау; 4.1.1.8 шәй ыдыстар, асүй, асхана, ыдыстары жасалатын материалдаарды білу
1.2 Мектеп, сынып	0.1.2.1 мектеп ғимараты – сыныптар, дәліз, асүй, дәретхана, дәрігер кабинетіне бағыттала алу; 0.1.2.2 балалар алаңқайы, спорттық алаңқай, мектеп ауласына бағыттала алу; 0.1.2.3 сыныпта өзінің жұмыс орынн анықтау; 0.1.2.4 оқу заттарын білу және атау – портфель, оқулық, дәптер, қалам, қарандаштар; 0.1.2.5 әр пәннің қызметін білу; 0.1.2.6 білім алушының күн тәртібін орындау	1.1.2.1 мектеп ғимаратын, сыныптарды, дәлізді, залды асүйді, киім ілетін бөлмені ажырату; 1.1.2.2 өз сыныбын өздігінен таба алу; 1.1.2.3 мектеп білім алушысының күн тәртібін анықтау; 1.1.2.4 мектептегі білім алушының міндеттерін орындау; 1.1.2.5 сыныпта, мектеп жанында өзін-өзі ұстау ережелерін орындау	2.1.2.1 сыныптастарының аты-жөнін, тегін атау; 2.1.2.2 білім алушының сыныпта, мектепте,мектеп жанындағы аумақта өзін-өзі ұстау ережелері 2.1.2.3 негізгі мектеп ғимараттарын анықтау: асүй, спорт зал, кітапхана, шеберхана; 2.1.2 4 мектеп қызметкерлерін кәсібін атау: директор, мұғалім, кітапханашы, аспаз, дәрігер, мейірбике	3.1.2.1 білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін ұстануы; 3.1.2.2 бір күннің тәртібін құрау; 3.1.2.3 сабақтардың күн тәртібін білу; 3.1.2.4 күнделік жүргізу, сыныпта реттілікті сақтау; 3.1.2.5 көшеде қозғалу ережелерін сақтау; 3.1.2.6 мектептің мекен-жайын білу; 3.1.2.7 көлік құралдарын білу: автобус, троллейбус, трамвай, жеңіл көлік, жүк көлігі, арнайы көліктер	4.1.2.1 негізгі мектеп ғимараттарын атау және оның қызметтері; 4.1.2.2 мектеп қызметкерлерін білу, олардың міндеттері; 4.1.2.3 сыныптағы жиһаздарды білу және оны олардың қызметтері; 4.1.2.4 сыныпта реттілікті сақтау; 4.1.2.5 ағымдық күннің күн тәртібін білу; 4.1.2.6 мектеп мерекелерін білу

2) "Табиғат" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	0.2.1.1 табиғаттағы маусымдық өзгерістерді бақылау; 0.2.1.2 күнде ауа-райын бақылау; 0.2.1.3 табиғи материалды жинақтауға қатысу; 0.2.1.4 жыл мезгіліне сәйкес киім таңдау	1.2.1.1 күзде, қыста, көктемде табиғаттағы өзгерістерді бақылау және атау; 1.2.1.2 белгілері бойынша жыл мезгілдерін білу, жыл мезгілдерінің белгілері; 1.2.1.3 жыл мезгілдерін атау және олардың реті; 1.2.1.4 күз, қыс, көктем, жазға арналған киім, аяқ киім түрлерін атау; 1.2.1.5 жыл мезгіліне сәйкес киіну; 1.2.1.6 ауа-райын бақылау және ауа-райы күнделігін жүргізу	2.2.1.1 жыл мезгілдерінің негізгі белгілерін атау; 2.2.1.2 күнде ауа-райын бақылау; 2.2.1.3. табиғатта жылдың әр мезігілінде өсімдіктер мен жануарлардағы өзгерістерді білу; 2.2.1.4 күн сайын табиғат күнтізбесін жүргізу; 2.2.1.5 жылдың әр мезгілінде бақта, бақшада, мектеп жанындағы аумақта адамдардың айналысатын істерін атау; 2.2.1.6 мектеп жанындағы аумақта маусымдық күш келетін жұмыстарды жасау	3.2.1.1 жыл айларын атау, оларды уақытпен сәйкестендіру; 3.2.1.2 жазбен салыстырғанда күзде ауа-райының ауысуы туралы айтып беру; күзбен салыстырғанда қыстағы ауа-райының ауысуы; көктеммен салыстырғанда жаздағы ауа райының ауысуы; қыспен салыстарғанда көктемдегі ауа-райының ауысуы; 3.2.1.3 күздің ерте және кеш белгілерін атау; 3.2.1.4 жыл мезгілінің ауысуына байланысты өсімдіктер мен жануарлардағы өзгерістер туралы айту; 3.2.1.5 мектеп жанындағы аумақта маусымдық жұмыстарды орындау және өсімдіктерге күтім жасау; 3.2.1.6 бақылау жасағаннан кейін мұғалімнің басшылығымен заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау	4.2.1.1 әрбір сезонның сипаттық белгілерін атау; 4.2.1.2 әр маусымның айларын атау және олардың реттілігі; 4.2.1.3 жыл мезгілдеріндегі "ерте", "кеш" кезеңдер түсінігіне түсініктеме беру; 4.2.1.5 маусымдық жағдайларға байланысты адамдарды қызмет түрлерін атау (жануарлар және өсімдіктерге күтім жасау); 4.2.1.6 әртүрлі маусымда табиғат құбылыстарын салыстыру 4.2.1.7 мектеп жанындағы аумақта маусымдық жұмыстарды орындау
2.2 Тірі табиғат	0.2.2.1 таныс өсімдіктерді (ағаштар, бұтақтар, гүлдер), жануарларды (үй жануарлары) және жергілікті жерде өмір сүретін құстарды білу; 0.2.2.2 күзде өсімдіктер мен құстарды бақылау; 0.2.2.3 қыста өсімдіктер мен құстарды бақылау; 0.2.2.4 қыста құстарды қоректендіру; 0.2.2.5 көктемде өсімдіктер мен құстарды бақылау; 0.2.2.6 аквариумда өмір сүретін балықтарды бақылау; 0.2.2.8 көкөністер мен жемістерді білу және атау (сол жергілікті жерде тамақта жиі пайдаланылатын); 0.2.2.9 таныс көкөністер мен жемістердің түсі, формасы, иісі, дәмдерін білу; 0.2.2.10 айтарлықтай белгілері бойынша 2 көкөністі салыстыру (түсі, формасы, көлемі, дәмі); 0.2.2.11 айтарлықтай белгілері бойынша 2 көкөністі салыстыру (түсі, формасы, көлемі, дәмі)	1.2.2.1 ағаштарды, бұтақтарды, шөптерді, гүлдерді білу және атау; 1.2.2.2 көкөністер мен жемістерді білу, атау; 1.2.2.3 таныс көкөністер мен жемістердің түсін, формасын, дәмін атау; 1.2.2.4 суда өзін-өзі ережелерін орындау; 1.2.2.5 күзде, қыста, көктемде өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгшерістерді білу; 1.2.2.6 жабайы (түлкі, қасқыр) және үй жануарларын (мысық, ит) білу); 1.2.2.7 жабайы, үй жануарларының сыртқы түрін, дене бөліктерін сипаттау, мінездерін, өмір сүретін жерлерін білу; 1.2.2.8 бөлме гүлдері білу және атау, оларға күтім жасау	2.2.2.1 гүлзарлардағы гүлдерді білу, бөлме гүлдері; 2.2.2.2 бөлме гүлдері, мектеп жанындағы аумақтағы өсімдіктерге күтім жасау; 2.2.2.3 бұтақта өсетін көкөністерді атау; 2.2.2.4 көкөністердің сыртқы түрі, дәмі, иісін сипаттау; 2.2.2.5 сүйекті жемістерді атау; 2.2.2.6 жемістердің сыртқы түрін, дәмін, иісін сипаттау; 2.2.2.7 бақ пен бақша өсімдіктеріне күтім жасау; 2.2.2.8 жабайы (ор қояны) және үй (үй қояны) жануарларын сипаттау; 2.2.2.9 үй жануарлары мен жабайы жануарларды салыстыру; 2.2.2.10 жануарлар өміріне қажетті жағдайды білу; 2.2.2.11 аталмыш жергілікті жердегі құстарды (қарға, торғай) білу және атау; 2.2.2.12 құстардың дене бөліктерін білу; 2.2.2.13 құстарды қоректендіруге арналған дәндерін жинау; 2.2.2.14 балықтардың 2-3 түрін білу; 2.2.2.15 балықтардың өмір сүруін, ортасын, сыртқы түрін білу; 2.2.2.16 адамның балықтарды қалай қолданатынын түсіндіру	3.2.2.1 ерте гүлдейтін өсімдіктерді, олардың бөліктерін білу; 3.2.2.2 ағаш атауларын білу және атау – ақ қайың, жөке, үйеңкі, емен, терек; 3.2.2.3 ағаш бөліктерін атау – тамыры, діңгегі, бұтақтары, жапырақтары; 3.2.2.4 ағаштарды айрықша белгілері бойынша салыстыру (діңгегі, жапырақтары); 3.2.2.5 бұтақтар және оның бөліктерін білу; 3.2.2.6 ағаштар мен бұтақтарды салыстыру; өсімдіктер мен жануарлар әлеміндегі жәндіктердің орнын атау; 3.2.2.7 тамаққа пайдаланылатын көкөністер мен жемістердің сыртқы түрін, дәмін білу; 3.2.2.8 сыртқы түрі, дәмі бойынша жемістер мен сөсөністерді салыстыру; 3.2.2.9 шикі көкөністер мен жемістерді пайдалану кезінде тазалық ережелерін орындау; 3.2.2.10 адамдарға пайда әкелетін үй жануарлары мен олардың төлдерін білу және атау; 3.2.2.11 үй жануарларының сыртқы түрін сипаттау, дене бөліктерін білу; 3.2.2.12 адамдарға пайда әкелетін үй құстарын білу және атау; 3.2.2.13 үй құстары сыртқы түрін сипаттау; 3.2.2.14 жабайы жануарлар мен олардың төлдерін тану; 3.2.2.15 үй және жабайы жануарларының өмір сүру жағдайын салыстыру; 3.2.2.16 қыстайтын және жылы жаққа ұшып кететін құстарды білу; 3.2.2.16 таңдау бойынша жәндіктердің 3-4 түрін, сыртқы түрін білу және атау, өсімдік және жануарлар әлеміндегі жәндіктердің орны	4.2.2.1 орман өсімдікерін атау; қылқан жапырақты және жапырақта ағаштар; 4.2.2.2 саңырауқұлақтарды атау – жеуге жарамды және улы; 4.2.2.3 орман жидектерін атау – жер бүлдірген, қаражидек; жидектер, жеуге келетін және улы; 4.2.2.4 шөптерді атау – пайдалы және қауіпті; 4.2.2.5 орманда өзін-өзі ұстау ережелерін орындау; 4.2.2.6 алқаптағы өсімдіктердің құрылымын анықтау – тамыры, стебель, сабағы, сабан талы, жапырағы, масағы, сібіргісі; 4.2.2.7 адам өміріндегі алқап өсімдігінің мәнін сипаттау; 4.2.2.8 маусымдық өзгерістердің алқап өсімдіктеріне ықпалын түсіндіру; 4.2.2.9 кейбір сирек кездесетін өсімдіктерді білу және оларды қорғау қажеттілігін түсіну; 4.2.2.10 жабайы жануарларды, оларды олардың сыртқы түрін, мінез-құлқын, қоректенуін, өмір сүруін, төлдерін білу, атау; 4.2.2.11 жабайы жануарлар жабайы табиғат жағдайына қалай бейімделетінін түсіндіру; 4.2.2.12 жабайы және үй жануарлары, сыртқы түрін, қоректенуін білу және атау; 4.2.2.13 жануарлар өміріндегі адамның рөлін түсіндіру; 4.2.2.14 жабайы және үй жануарларын салыстыру; 4.2.2.15 пайдалы жәндіктерді білу – арақызыл қоңыз, көбелектер, сыртқы түрі, өмір сүруі, қоректенуі; 4.2.2.16 бал арасын ұстау және адамның ара шаруашылығын пайдалануы туралы айту
2.3 Өлі табиғат	0.2.3.1 тірі және өлі табиғатты ажырату; 0.2.3.2 күн мен түнді ажырату, олардың белгілерін атау; 0.2.3.3 жылдың әр мезгілінде және тәулікте өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау (күзде, қыста, көктемде); 0.2.3.4 табиғат дыбыстарын тыңдау – жаңбырдың шуы, жапырақтың шуы, қардың сықыры, желдің шуы; 0.2.3.5 табиғаттағы түстерді ажырату – қызыл, сары, жасыл, көк, ақ, қоңыр, (күздің, қыстың, көктемнің және жаздың негізгі түстері)	1.2.3.1 жылдың әр мезгілінде өлі табиғаттың жағдайын білу және атау; 1.2.3.2 өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау – жылдың әр мезгілінде, тәулігіндегі күн, ай, аспан, жер, бұлттар, жел - олардың әңгімелеріндегі, суреттердегі көрінісі; 1.2.3.3 суды сақтау, отты байқап пайдалану; 1.2.3.4 ашық су қоймаларында шомылу кезінде өзін дұрыс ұстау	2.2.3.1 судың қасиеттерін атау: тұнықтығы, иісінің болмауы, ағымдылығы, қысымы; 2.2.3.2 жылдың әр мезгілінде су қоймаларындағы судың жағдайын білу; 2.2.3.3 адам, жануар, өсімдік өміріндегі судың мәнін түсіндіре алу	3.2.3.1 адам, жануар, өсімдік өміріндегі ауаның мәнін түсіндіру; 3.2.3.2 ауа қысымын өлшеу; 3.2.3.3 ғимаратты желдету; ғимараттағы ауаның тазалығын бақылау	4.2.3.1 топырақ құрамын атау; (құм, саз, тастар); 4.2.3.2 жердің беткі формасын білу және атау: жазықтық, аңғар, таулар; 4.2.3.3 попырақтың қасиетін білу, олардың топырақ үшін маңызы; 4.2.3.4 топырақтың құнарлы қабатын қорғау және қалпына келтірудің маңыздылығын түсіндіру ; 4.2.3.5 топырақты өңдеу – қопсыту, суару

3) "Менің отаным - Қазақстан" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Менің отаным - Қазақстан	0.3.1.1 білім алушы тұратын қала, ауылды атау; 0.3.1.2 қаланың, ауылдың белгілік ғимаратттарын білу – (мектеп, дүкен, әкімдік); 0.3.1.3 ұлттық асхана тағамдарын білу "бауырсақ", "таба нан"	1.3.1.1 туған елді, қаланы, ауылды білу; 1.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 1.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғышқы және қазіргі Президентінің аты, жөні, тегін атау; 1.3.1.4 Қазақстанның елтаңбасын атау: Қазақстанның туы; 1.3.1.5 Қазақстан Республикасының әнұраны ойнаған кезде қолды оң жаққа қойып тұру; 1.3.1.6 туған қала, ауылдың көрнекі жерлерін атау; 1.3.1.7 негізгі ұлттық тағамдарды – бауырсақ, бешбармақты білу және атау	2.3.1.1 елдің, қаланың, ауылдарды атау; 2.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 2.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғышқы және қазіргі Президентінің аты, жөні, тегін атау; 2.3.1.4 Қазақстан Республикасының әнұраны ойнаған кезде қолды оң жаққа қойып тұру; 2.3.1.5 туған қаланың, ауылдың басты көшелері, даңғылдарын, алаңдарын атау; 2.3.1.6 жүк және жолаушы көлігін ажырату; 2.3.1.7 көшеден дұрыс өту; 2.3.1.8 қоғамдық орындарда және қоғамдық көліктерде өзін-өзі ұстау ережелерін орындау	3.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 3.3.1.2 Қазақстан Республикасының әнұраны ойнаған кезде қолды оң жаққа қойып тұру; 3.3.1.3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік мерекелерін атау; 3.3.1.4 тұрғылықты жерге жақын елді мекенді атау; 3.3.1.5 мұражайда өзін-өзі ұстау ережелерін ұстану 3.3.1.6 ұлттық қазақи костюмдердің заттарын атау; 3.3.1.7 қазақстардың тұратын жері – қазақ үй туралы айту; 3.3.1 8 қазақтың балалар ойындарын атау	4.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 4.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 4.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғышқы және қазіргі Президентінің аты, жөні, тегін атау; 4.3.1.4 Қазақстан Республикасының мемлекеттік мерекелерін атау; 4.3.1.5 туған қаланың (ауылдың) тарихи ескерткіштерін атау; 4.3.1.6 Қазақстанның мәдениет, өнер, спорт қайраткерлерінің аттарын атау; 4.3.1.7 қазақ халқының кейбір салт-дәстүрлерін атау

4) "Сөйлеу дағдыларын қалыптастыру" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Қоршаған орта құбылыстары мен заттарымен таныстырудың негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	0.4.1.1 заттар мен құбылыстардың атауын дұрыс айту; 0.4.1.2 мұғалімнің көмегімен екі затты салыстыру; ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 0.4.1.3 үлгісі және көрсетілімі бойынша заттарды топтастыру; 0.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, сұрақтарға нақты, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей жауап беру; 0.4.1.5 суретте кескінделген әрекеттер негізінде қарапайым жәй сөйлемдер құру; 0.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс формаларды пайдалану	1.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарын атау, олардың түсін формасын, көлемін, дәмін, иісін атау; 1.4.1.2 екі затты салыстыру; ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 1.4.1.3 үлгісі, көрсетілуі, ауызша нұсқаулығы бойынша жіктеу; 1.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беру; 1.4.1.5 суретте көрсетілетін әрекеттің негізінде қарапайым сөйлемдер құрау, оларға түсініктеме беретін немен? не? қай жаққа? қай жерде? сұрақтарын қою; 1.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс формаларды дұрыс пайдалану; 0.4.1.7 ішінде, үстінде сияқты сөз алды қосымшаларын және анағұрлым көп қолданылатын үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс) 1.4.1.8 2-3 сұраққа жауап беру	2.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарын атау, олардың түсін формасын, көлемін, дәмін, иісін атау; 2.4.1.2 екі затты салыстыру; ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 2.4.1.3 үлгісі, көрсетілуі, ауызша нұсқаулығы бойынша жіктеу; 2.4.1.4 жалпылама сөздермен топтарды анықтау; 2.4.1.5 әңгімеге қатысу; 2.4.1.6 сұрақтарға дұрыс, толық жауап беру; 2.4.1.7 ұсынылған тақырыпқа заттық және сюжеттік сурет бойынша көрсетілетін әрекет негізінде мұғалімнің сұрақтары бойынша қарапайым жәй сөйлемдер құрау; 2.4.1.8 сөйлем құрауда және сұрақтарға жауап беру кезінде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 2.4.1.9 жанында, қасында, оған қарай, онымен бірге сияқты сөз алды қосымшаларын және кейбір үстеулерді қолдану; 2.4.1.10 сұрақ түрінде ұсынылған жоспар бойынша бір-бірімен байланысты пікірлерді құрастыру (3-4 тармақ)	3.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарын атау, оларды негізгі қасиеттері бойынша сипаттау; 3.4.1.2 заттар мен құбылыстарды салыстыру; 3.4.1.3 заттарды жіктеу, жалпылама сөздермен топтарды анықтау; 3.4.1.4 әңгімеге қатысу, сұрақтарға толығымен жауап беру, сыныптастарының айтқандарын толықтыру; 3.4.1.5 қарапайым жәй сөйлемдерді және шылауымен келетін сөйлемдерді құрастыру; 3.4.1.6 мұғалімнің жетекшілігімен заттар мен табиғат құбылыстарын бақылауға алғаннан кейін сипаттау; 3.4.1.7 суреттік жоспар бойынша сұрақ түріндегі өзара байланысты пікірді құрау (сериялар, суреттер); 3.4.1.8 мұғалімнің жетекшілігімен табиғаттағы маусымдық өзгерістер, табиғи құбылыстар, зерделенетін өсімдіктер мен жануарлар туралы шағын әңгімелер құрау; 3.4.1.9 сөйлеуде сөз алды қосымшалары мен үстеулер арқылы нақты нысандар арасындағы кеңістіктік және уақытша қатынастарды пайдалану	4.4.1.1 олардың негізгі қасиеттері бойынша заттар мен табиғат құбылыстарын атау; 4.4.1.2 заттарды салыстыру, заттарды жіктеу; 4.4.1.3 қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтау; 4.4.1.4 әңгімеге қатысу; 4.4.1.5 қарапайым жәй сөйлемдер мен және, ал, бірақ, өйткені, үшін шылаулары арқылы жасалатын сөйлемдерді құрастыру; 4.4.1.6 жалпылама сөздерді пайдаланумен заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау; 4.4.1.7 заттар мен құбылыстарды өзара салыстыру; 4.4.1.8 сұрақтар бойынша өзара бір-бірімен байланысты сөйлемдер құрау; 4.4.1.9 жеке бақылау нәтижелері негізінде әңгімелесушінің айтқандарын толықтыру; 4.4.1.10 мұғалімнің берген тақырыбы бойынша шағын әңгімелер құрау; 4.4.1.11 сөйлеуде кейбір үстеулер, сөз алды қосымшалар, шылаулардың көмегімен кеңістіктік және уақыттық қатынастарды білдіретін сөздер мен сөз орамдарын пайдалану

35. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Айналадағы әлем" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

36. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

37. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Айналадағы әлем" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Айналадағы әлем" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1.1 Мен және менің отбасым	0.1.1.1 өз аты, жөні тегін атау; 0.1.1.2 отбасының жасы үлкен мүшелеріне құрметпен қарау; отбасының жасы кіші мүшелеріне қамқорлық таныту; 0.1.1.3 ойыншықтар мен ойындарды атау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	0.2.1.1 табиғаттағы маусымдық (күзгі) өзгерістерді бақылау; 0.2.1.2 күзде ауа-райын күнде бақылау; 0.2.1.3 табиғи материалды жинақтауға қатысу; 0.2.1.4 жыл мезігіліне сәйкес киімді таңдау: күз
	2.2 Тірі табиғат	0.2.2.1 таныс өсімдіктерді (ағаштар, бұтақтар, гүлдер), жергілікті жерде өмір сүретін жануарлар (үй жануарлары) мен құстарды білу; 0.2.2.2 күзде өсімдіктер мен жануарларды бақылау; 0.2.2.6 аквариумда өмір сүретін балықтарды бақылау
Менің мектебім	1.2 Мектеп. Сынып	0.1.2.1 мектеп ғимаратында бағыттала алу - сыныптар, дәліз, асхана, дәретхана, дәрігердің кабинеті; 0.1.2.3 сыныпта өзінің жұмыс орнын табу; 0.1.2.4 оқу заттарын білу және атау – портфель, оқулық, дәптер, қалам, қарандаштар; 0.1.2.6 білім алушының күн тәртібін орындау
	2.3 Өлі табиғат	0.2.3.1 тірі және өлі табиғатты ажырату; 0.2.3.2 күн мен түнді ажырату, олардың белгілерін атау; 0.2.3.3 өлі табиғаттағы күздегі, тәуліктің әр уақытында өзгерістерді бақылау; 0.2.3.4 табиғат дыбыстарын тыңдау - жаңбырдың шуы, жапырақтырдың сыбдыры, желдің дыбысы; 0.2.3.5 табиғатттағы түстерді ажырату – қызыл, сары (күздің негізгі түстері)
	3.1 Менің отаным - Қазақстан	0.3.1.1 білім алушы тұратын ауыл, қаланы атау; 0.3.1.2 қаланың, ауылдың таныс ғимараттарын білу (мектеп, дүкен, әкімдік); 0.3.1.3 ұлттық тағамдарды атау "бауырсақ", "таба нан"
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	0.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 0.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей сұраққа жауап беру, нақты сөйлеу; 0.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын пайдалану
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.1 Мен және менің отбасым	0.1.1.1 өз аты, жөні тегін атау; 0.1.1.2 отбасының жасы үлкен мүшелеріне құрметпен қарау; отбасының жасы кіші мүшелеріне қамқорлық таныту; 0.1.1.3 ойыншықтар мен ойындарды атау 0.1.1.4 ойыншықтар мен мектеп заттарын ажырату
	1.2 Мектеп. Сынып	0.1.2.1 мектеп ғимаратында бағыттала алу - сыныптар, дәліз, асхана, дәретхана, дәрігердің кабинеті; 0.1.2.2 балалалар алаңқайында, спорт алаңында, мектеп ауласында бағытталу; 0.1.2.3 сыныпта өзінің жұмыс орнын табу; 0.1.2.4 оқу заттарын білу және атау – портфель, оқулық, дәптер, қалам, қарандаштар; 0.1.2.5 әрбір пәннің қызметін атау; 0.1.2.6 білім алушының күн тәртібін орындау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	0.2.1.1 табиғаттағы маусымдық (қысқы) өзгерістерді бақылау; 0.2.1.2 қыста ауа-райын күнде бақылау; 0.2.1.3 табиғи материалды жинақтауға қатысу; 0.2.1.4 жыл мезігіліне сәйкес киімді таңдау: қыс
Бізді қоршаған әлем	2.2 Тірі табиғат	0.2.2.1 таныс өсімдіктерді (ағаштар, бұтақтар, гүлдер), жергілікті жерде өмір сүретін жануарлар (үй жануарлары) мен құстарды білу; 0.2.2.2 қыста өсімдіктер мен жануарларды бақылау; 0.2.2.4 қыста құстарды қоректендіру; 0.2.2.6 аквариумда өмір сүретін балықтарды бақылау
	2.3 Өлі табиғат	0.2.3.1 тірі және өлі табиғатты ажырату; 0.2.3.2 күн мен түнді ажырату, олардың белгілерін атау; 0.2.3.3 өлі табиғаттағы күздегі, қыстағы, тәуліктің әр уақытында өзгерістерді бақылау; 0.2.3.4 табиғат дыбыстарын тыңдау - жаңбырдың шуы, жапырақтырдың сыбдыры, желдің дыбысы; 0.2.3.5 табиғатттағы түстерді ажырату – қызыл, сары (күздің негізгі түстері)
	3.1. Менің отаным – Қазақстан	0.3.1.1 білім алушы тұратын ауыл, қаланы атау; 0.3.1.2 қаланың, ауылдың таныс ғимараттарын білу (мектеп, дүкен, әкімдік); 0.3.1.3 ұлттық тағамдарды атау "бауырсақ", "таба нан"
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	0.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 0.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей сұраққа жауап беру, нақты сөйлеу; 0.4.1.5 көрсетілетін әрекеттің негізінде күрделі сөйлемдер құрау; 0.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын пайдалану
3 – тоқсан
Саяхат	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	0.2.1.1 табиғаттағы маусымдық (қысқы және көктемгі) өзгерістерді бақылау; 0.2.1.2 қыста және көктемде ауа-райын бақылау; 0.2.1.4 жыл мезгіліне сәйкес киімді таңдау: қыс, көктем
	2.2 Тірі табиғат	0.2.2.1 таныс өсімдіктерді (ағаштар, бұтақтар, гүлдер), жергілікті жерде өмір сүретін жануарлар (үй жануарлары) мен құстарды білу; 0.2.2.3 қыста өсімдіктер мен жануарларды бақылау; 0.2.2.4 қыста құстарды қоректендіру; 0.2.2.6 аквариумда өмір сүретін балықтарды бақылау
	2.3 Өлі табиғат	0.2.3.1 тірі және өлі табиғатты ажырату; 0.2.3.2 күн мен түнді ажырату, олардың белгілерін атау; 0.2.3.3 өлі табиғаттағы күздегі, қыстағы, тәуліктің әр уақытында өзгерістерді бақылау; 0.2.3.4 табиғат дыбыстарын тыңдау - жаңбырдың шуы, жапырақтырдың сыбдыры, желдің дыбысы; 0.2.3.5 табиғатттағы түстерді ажырату – қызыл, сары (күздің негізгі түстері)
Дәстүрлер және ауыз әдебиеті	1.1 Мен және менің отаным	0.1.1.1 өз аты, жөні тегін атау; 0.1.1.2 отбасының жасы үлкен мүшелеріне құрметпен қарау; отбасының жасы кіші мүшелеріне қамқорлық таныту; 0.1.1.3 ойыншықтар мен ойындарды атау; 0.1.1.5 жиһаздың негізгі заттарын атау
	1.2 Мектеп. Сынып	0.1.2.1 мектеп ғимаратында бағыттала алу - сыныптар, дәліз, асхана, дәретхана, дәрігердің кабинеті; 0.1.2.2 балалалар алаңқайында, спорт алаңында, мектеп ауласында бағытталу; 0.1.2.3 сыныпта өзінің жұмыс орнын табу; 0.1.2.4 оқу заттарын білу және атау – портфель, оқулық, дәптер, қалам, қарандаштар; 0.1.2.5 әрбір пәннің қызметін атау; 0.1.2.6 білім алушының күн тәртібін орындау
	3.1. Менің Отаным – Қазақстан	0.3.1.1 білім алушы тұратын ауыл, қаланы атау; 0.3.1.2 қаланың, ауылдың таныс ғимараттарын білу (мектеп, дүкен, әкімдік); 0.3.1.3 ұлттық тағамдарды атау "бауырсақ", "таба нан"
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	0.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 0.4.1.2 мұғалімнің көмегімен екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 0.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей сұраққа жауап беру, нақты сөйлеу; 0.4.1.5 суретте көрсетілетін әрекет негізінде қарапайым жәй сөйлемдерді құрау; 0.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын пайдалану
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1.1 Мен және отбасым	0.1.1.6 ыдыстың негізгі заттарын атау
	1.2 Мектеп. Сынып	0.1.2.1 мектеп ғимаратында бағыттала алу - сыныптар, дәліз, асхана, дәретхана, дәрігердің кабинеті; 0.1.2.2 балалалар алаңқайында, спорт алаңында, мектеп ауласында бағытталу; 0.1.2.3 сыныпта өзінің жұмыс орнын табу; 0.1.2.4 оқу заттарын білу және атау – портфель, оқулық, дәптер, қалам, қарандаштар; 0.1.2.5 әрбір пәннің қызметін атау; 0.1.2.6 мектеп білім алушысының күн тәртібін орындау
	2.1. Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	0.2.1.1 табиғаттағы маусымдық (көктемгі) өзгерістерді бақылау; 0.2.1.2 қыста және көктемде ауа-райын бақылау; 0.2.1.4 жыл мезгіліне сәйкес киімді таңдау: қыс, көктем, жаз
	3.1 Менің Отаным - Қазақстан	0.3.1.3 ұлттық асүй тағамдарын атау "бауырсақ", "таба нан"
Дені саудың – жаны сау	2.2 Тірі табиғат	0.2.2.1 таныс өсімдіктерді (ағаштар, бұтақтар, гүлдер), жергілікті жерде өмір сүретін жануарлар (үй жануарлары) мен құстарды білу; 0.2.2.5 көктемде өсімдіктер мен құстарды бақылау; 0.2.2.6 аквариумда өмір сүретін балықтарды бақылау; 0.2.2.8 көкөністер мен жемістерді білу және атау (жергілікті жерде тамаққа жиі қолданылатын); 0.2.2.9 таныс көкөністер мен жемістердің түсін, формасын, иісін, дәмін атау; 0.2.2.10 айтарлықтай белгілері бойынша 2 көкөністі салыстыру (түсі, формасы, көлемі, дәмі); 0.2.2.11 айтарлықтай белгілері бойынша 2 жемісті салыстыру
	2.3. Өлі табиғат	0.2.3.1 тірі және өлі табиғатты ажырату; 0.2.3.2 күн мен түнді ажырату, олардың белгілерін атау; 0.2.3.3 өлі табиғаттағы күздегі, қыстағы, тәуліктің әр уақытында өзгерістерді бақылау; 0.2.3.4 табиғат дыбыстарын тыңдау - жаңбырдың шуы, жапырақтырдың сыбдыры, желдің дыбысы; 0.2.3.5 табиғатттағы түстерді ажырату – қызыл, сары (көктем мен жаздың негізгі түстері)
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	0.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 0.4.1.2 мұғалімнің көмегімен екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 0.4.1.3 үлгісі мен көрсетуі бойынша заттарды топтастыру; 0.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, асықпай, әңгімелесушінің сөзін бөлмей сұраққа жауап беру, нақты сөйлеу; 0.4.1.5 суретте көрсетілетін әрекет негізінде қарапайым жәй сөйлемдерді құрау; 0.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын пайдалану

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін атау; 1.1.1.2 ата-анасының, бауырлары мен әпке-сіңілдерінің атын атау; 1.1.1.3 өзінің туған күінін атау; 1.1.1.4 отбасыдағы өзінің міндеттерін атау және орындау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	1.2.1.1 күзде табиғаттағы өзгерістерді бақылау және атау; 1.2.1.2 белгілері бойынша күзді білу, күздің белгілерін атау; 1.2.1.4 күзге арналған киім, аяқ киім түрлерін атау; 1.2.1.5 жыл мезігіліне сәйкес киіну; 1.2.1.6 ауа-райын бақылау және ауа-райы күнделігін жүргізу
	2.2 Тірі табиғат	1.2.2.1 ағаштар, бұтақтар, шөптер, гүлдерді білу, атау; 1.2.2.2 көкөністер мен жемістерді білу, атау; 1.2.2.3 таныс жемістер мен көкөністердің түсін, формасын, дәмін атау; 1.2.2.5 күзде өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістерді атау
Менің мектебім	1.2 Мектеп. Сынып	1.1.2.1 мектеп ғимаратын, сыныптарды, дәлізді, залды, асүйді, киім жинайтын жерді білу; 1.1.2.2 өз сыныбын өздігінен табу; 1.1.2.3 білім алушының күн тәртібін орындау; 1.1.2.4 мектептегі білім алушының міндеттерін орындау; 1.1.2.5 мектепте, сыныпта, мектеп жанындағы аумақта өзін-өзі ережелерін орындау
	2.3 Өлі табиғат	1.2.3.1 күзде өлі табиғаттың жағдайын білу және атау; 1.2.3.2 өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау – күздің әртүрлі тәулігіндегі күн, ай, аспан, жер, бұл, жел, олардың суреттегі, әңгімелердегі көрінісі; 1.2.3.3 суды сақтау, отпен байқап жұмыс жасау
	3.1 Менің Отаным -Қазақстан	1.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 1.3.1.4 рәміздерді білу: Қазақстанның туы 1.3.1.5 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	0.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 0.4.1.2 мұғалімнің көмегімен екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 1.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беру; 0.4.1.5 көрсетілетін әрекет негізінде қарапайым жәй сөйлемдерді құрау; 0.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 0.4.1.7 ішінде, үстінде сияқты сөз алды қосымшаларын және кейбір анағұрлым көп қолданылатын үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс)
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін атау; 1.1.1.2 ата-анасының, бауырлары мен әпке-сіңілдерінің атын атау; 1.1.1.3 өзінің туған күінін атау; 1.1.1.4 отбасыдағы өзінің міндеттерін атау және орындау; 1.1.1.5 өз отбасының мүшелерін атау; 1.1.1.6 отбаслық мерекелерді атау; 1.1.1.7 жиһаздың негізгі заттарын білу және атау
	1.2 Мектеп. Сынып	1.1.2.1 мектеп ғимаратын, сыныптарды, дәлізді, залды, асүйді, киім жинайтын жерді білу; 1.1.2.2 өз сыныбын өздігінен табу; 1.1.2.3 білім алушының күн тәртібін орындау; 1.1.2.4 мектептегі білім алушының міндеттерін орындау; 1.1.2.5 мектепте, сыныпта, мектеп жанындағы аумақта өзін-өзі ережелерін орындау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	1.2.1.1 күзде, қыста табиғаттағы өзгерістерді бақылау және атау; 1.2.1.2 белгілері бойынша күзді, қысты білу, күздің, қыстың белгілерін атау; 1.2.1.4 күзге, қысқа арналған киім, аяқ киім түрлерін атау; 1.2.1.5 жыл мезігіліне сәйкес киіну; 1.2.1.6 ауа-райын бақылау және ауа-райы күнделігін жүргізу
Бізді қоршаған әлем	2.2 Тірі табиғат	1.2.2.5 күзде, қыста өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістерді атау; 1.2.2.6 жабайы жануарларды атау (аталмыш жергілікті жерде анағұрлым кең таралған); 1.2.2.7 жабайы жануарлардың сыртқы түрі, дене бөліктерін сипаттау, мінез-құлқын, өмір сүру ортасын атау; 1.2.2.8 бөлме гүлдерін білу және атау, күтім жасау
	2.3 Өлі табиғат	1.2.3.1 күзде өлі табиғаттың жағдайын білу және атау; 1.2.3.2 өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау – күздің әртүрлі тәулігіндегі күн, ай, аспан, жер, бұл, жел, олардың суреттегі, әңгімелердегі көрінісі; 1.2.3.3 суды сақтау, отпен байқап жұмыс жасау; 1.2.3.4 ашық су қоймаларында суға түсу кезінде өзін дұрыс ұстау
	3.1 Менің Отаным - Қазақстан	1.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 1.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 1.3.1.4 рәміздерді білу: Қазақстанның туы; 1.3.1.5 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	1.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 1.4.1.2 мұғалімнің көмегімен екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 1.4.1.3 үлгісі, көрсетілімі бойынша заттарды жіктеу; 1.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беру; 1.4.1.5 суретте көрсетілген көрсетілетін әрекет негізінде қарапайым жәй сөйлемдерді құрау; 1.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 1.4.1.7 ішінде, үстінде сияқты сөз алды қосымшаларын және кейбір анағұрлым көп қолданылатын үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс)
3 - тоқсан
Саяхат	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	1.2.1.1 қыста, көктемде табиғаттағы өзгерістерді бақылау және атау; 1.2.1.2 белгілері бойынша қысты, көктемді білу, қыстың, көктемнің белгілерін атау; 1.2.1.4 қысқа, көктемге арналған киім, аяқ киім түрлерін атау; 1.2.1.5 жыл мезігіліне сәйкес киіну; 1.2.1.6 ауа-райын бақылау және ауа-райы күнделігін жүргізу
	2.2 Тірі табиғат	1.2.2.1 ағаш, бұтақтарды білу, атау; 1.2.2.5 қыста, көктемде өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістерді атау; 1.2.2.6 үй жануарларын атау (аталмыш жергілікті жерде анағұрлым кең таралған); 1.2.2.7 үй жануарлардың сыртқы түрі, дене бөліктерін сипаттау, мінез-құлқын, өмір сүру ортасын атау; 1.2.2.8 бөлме гүлдерін білу және атау, күтім жасау
	2.3 Өлі табиғат	1.2.3.1 қыста, көктемде өлі табиғаттың жағдайын білу және атау; 1.2.3.2 өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау – күздің әртүрлі тәулігіндегі күн, ай, аспан, жер, бұл, жел, олардың суреттегі, әңгімелердегі көрінісі; 1.2.3.3 суды сақтау, отты абайлап қолдану
Дәстүрлер және ауыз әдебиеті	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.6 отбасылық мейрамдарды атау; 1.1.1.7 жиһаз, ыдыстардың негізгі заттарын білу және атау
	1.2 Мектеп. Сынып	1.1.2.1 мектеп ғимаратын, сыныптарды, дәлізді, залды, асүйді, киім жинайтын жерді білу; 1.1.2.2 өз сыныбын өздігінен табу; 1.1.2.3 білім алушының күн тәртібін орындау; 1.1.2.4 мектептегі білім алушының міндеттерін орындау; 1.1.2.5 мектепте, сыныпта, мектеп жанындағы аумақта өзін-өзі ережелерін орындау
	3.1 Менің Отаным – Қазақс тан	1.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 1.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 1.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөні тегін атау; 1.3.1.4 рәміздерді білу: Қазақстанның туы; 1.3.1.5 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	1.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 1.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 1.4.1.3 үлгісі, көрсетілімі, ауызша нұсқаулығы бойынша заттарды жіктеу; 1.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беру; 1.4.1.5 суретте бейнеленген көрсетілетін әрекетер негізінде қарапайым жәй сөйлемдер құрау, оларға немен? Не? Қай жаққа? Қай жерде? сұрақтары бойынша бір түсіндірме сөз қосу; 1.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 1.4.1.7 ішінде, үстінде сияқты сөз алды қосымшаларын және кейбір анағұрлым көп қолданылатын үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс)
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1.1 Мен және менің отбасым	1.1.1.6 отбасылық мерекелерді атау; 1.1.1.7 жиһаз, ыдыс, тұрмыстық заттардың (тоңазтқыш, шаңсорғыш) енгізгі заттарын атау және білу
	1.2 Мектеп. Сынып	1.1.2.1 мектеп ғимаратын, сыныптарды, дәлізді, залды, асүйді, киім жинайтын жерді білу; 1.1.2.2 өз сыныбын өздігінен табу; 1.1.2.3 білім алушының күн тәртібін орындау; 1.1.2.4 мектептегі білім алушының міндеттерін орындау; 1.1.2.5 мектепте, сыныпта, мектеп жанындағы аумақта өзін-өзі ережелерін орындау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	1.2.1.1 көктемде табиғаттағы өзгерістерді бақылау және атау; 1.2.1.2 белгілері бойынша жыл мезгілдерін білу, жыл мезгілдерінің белгілерін атау; 1.2.1.3 жыл мезгілдерін атау және олардың кезектілігі; 1.2.1.4 қысқа, көктемге, жазға, көктемге арналған киім, аяқ киім түрлерін атау; 1.2.1.5 жыл мезігіліне сәйкес киіну; 1.2.1.6 ауа-райын бақылау және ауа-райы күнделігін жүргізу
Дені саудың – жаны сау	2.2 Тірі табиғат	1.2.2.1 ағаш, бұтақтарды, шөпті, гүлдерді білу, атау; 1.2.2.4 суда өзін-өзі ұстау ережелерін орындау; 1.2.2.5 қыста, көктемде өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістерді атау; 1.2.2.6 үй жануарлары (мысық, ит) мен жабайы жануарларды (түлкі, қасқыр); 1.2.2.7 үй жануарлары мен жабайы жануарлардың сыртқы түрі, дене бөліктерін сипаттау, мінез-құлқын, өмір сүру ортасын атау
	2.3. Өлі табиғат	1.2.3.1 қыста, көктемде өлі табиғаттың жағдайын білу және атау; 1.2.3.2 өлі табиғаттағы өзгерістерді бақылау – күздің әртүрлі тәулігіндегі күн, ай, аспан, жер, бұлт, жел, олардың суреттегі, әңгімелердегі көрінісі; 1.2.3.3 суды сақтау, отты абайлап қолдану; 1.2.3.4 ашық су қоймаларында шомылу кезінде өз-өзін дұрыс ұстау
	3.1. Менің Отаным - Қазақстан	1.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 1.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 1.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөні тегін атау; 1.3.1.4 рәміздерді білу: Қазақстанның туы; 1.3.1.5 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру 1.3.1.6 туған қаланың, ауылдың көрнекі жерлерін атау; 1.3.1.7 негізгі ұлттық тағамдарды білу – бауырсақ, бешбармақ
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	1.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 1.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 1.4.1.3 үлгісі, көрсетілімі, ауызша нұсқаулығы бойынша заттарды жіктеу; 1.4.1.4 сұрақ сөздерін пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беру; 1.4.1.5 суретте бейнеленген көрсетілетін әрекетер негізінде қарапайым жәй сөйлемдер құрау, оларға немен? Не? Қай жаққа? Қай жерде? сұрақтары бойынша бір түсіндірме сөз қосу; 1.4.1.6 ауызша сөйлеуде таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 1.4.1.7 ішінде, үстінде сияқты сөз алды қосымшаларын және кейбір анағұрлым көп қолданылатын үстеулерді пайдалану (жақсы-жаман, жақын-алыс); 1.4.1.8 реттілікпен қойылған 2-3 сұраққа жауап беру

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1.1 Мен және менің отбасым	2.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін атау; шыққан тегін түсіндіру; 2.1.1.2 отбасының өзге мүшелеріне қатысты туысқандық қатынастар жүйесінде өз орнын анықтау; 2.1.1.8 құстарды қоректендіруге дәндер жинақтау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	2.2.1.1 күздің негізгі белгілерін атау; 2.2.1.2 күнде ауа райын бақылау; 2.2.1.3 күзде адамдар өсімдіктер мен жануарлар, табиғаттағы өзгерістерді атау; 2.2.1.4 күнде табиғат күнтізбесін жүргізу; 2.2.1.5 бақта, бақшада, мектеп жанындағы аумақта адамдардың күзде айналысатын жұмысын атау; 2.2.1.6 мектеп жанындағы аумақта маусымдық пішен жұмысын орындау
	2.2 Тірі табиғат	2.2.2.1 гүлзарлардағы гүлдерді атау; 2.2.2.2 мектеп жанындағы аумақтағы өсімдіктерге күтім жасау; 2.2.2.3 жердің үстінде, бұтақта өстеін көкөністерді атау; 2.2.2.4 көкөністердің сыртқы түрін, дәмін, иісін сипаттау; 2.2.2.5 сүйекті жемістерді атау; 2.2.2.6 жемістердің сыртқы түрін, дәмін, иісін сипаттау; 2.2.2.7 бақ пен бақша өсімдіктеріне күтім жасау
Менің мектебім	1.2 Мектеп. Сынып	2.1.2.1 сыныптастарының аты, жөнін және тегін атау; 2.1.2.2 мектепте, сыныпта, мекеп жанындағы аумақта білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін орындау; 2.1.2.3 мектептің негізгі ғимараттарын атау: асхана, спорт зал, кітапхана, шеберхана; 2.1.2.4 мектеп қызметкерлерінің кәсібін білу: директор, мұғалім, кітапханашы, аспаз, дәрігер, мейірбике
	3.1 Менің Отаным - Қазақстан	2.3.1.1 туған қала, ауылды атау; 2.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 2.3.1.4 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру; 2.3.1.7 көшеден дұрыс өту
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	2.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 2.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 2.4.1.5 әңгімеге қатысу; 2.4.1.6 сұрақтарға толығымен, дұрыс жауап беру; 2.4.1.7 ұсынылған тақырыпқа заттық және сюжеттік сурет бойынша көрсетілетін әрекет негізінде мұғалімнің сұрақтары бойынша қарапайым жәй сөйлемдер құрау; 2.4.1.8 сөйлемдер құрауда және сұрақтарға жауап беруде таныс сөздердің формасын дұрыс құрастыру; 2.4.1.9 жанында, қасында, оған қарай, онымен бірге сияқты қосымшаларын және кейбір үстеулерді қолдану
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.1 Мен және менің отбасым	2.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін атау; шыққан тегін түсіндіру; 2.1.1.2 отбасының өзге мүшелеріне қатысты туысқандық қатынастар жүйесінде өз орнын анықтау; 2.1.1.3 киімдерді атау (пальто, көйлек, жейде, пиджак, кофта, қалың жемпір, юбка, шалбар); 2.1.1.5 киім күтіміне байланысты тәжірибелік жұмыстарды орындау; 2.1.1.6 үйге және көшеге киетін киімдерді ажырату
	1.2 Мектеп. Сынып	2.1.2.1 сыныптастарының аты, жөнін және тегін атау; 2.1.2.2 мектепте, сыныпта, мекеп жанындағы аумақта білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін орында
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	2.2.1.1 күздің, қыстың негізгі белгілерін атау; 2.2.1.2 күнде ауа райын бақылау; 2.2.1.3 күзде, қыста адамдар өсімдіктер мен жануарлар, табиғаттағы өзгерістерді атау; 2.2.1.4 күнде табиғат күнтізбесін жүргізу; 2.2.1.5 бақта, бақшада, мектеп жанындағы аумақта адамдардың күзде, қыста айналысатын жұмысын атау; 2.2.1.6 мектеп жанындағы аумақта маусымдық пішен жұмысын орындау
Бізді қоршаған әлем	2.2 Тірі табиғат	2.2.2.8 үй жануарларын (үй қояны) және жабайы жануарларды (ор қоян) атау, сипаттау; 2.2.2.9 үй жануарларын және жабайы жануарларды салыстыру; 2.2.2.10 жануарлар өміріне қажетті жағдайды сипаттау
	3.1 Менің Отаным - Қазақстан	2.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 2.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 2.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөні тегін атау; 2.3.1.4 ҚР әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру; 2.3.1.5 туған қаланың, ауылдың басты көшелерін, даңғылдарын атау; 2.3.1.7 көшеден дұрыс өту; 2.3.1.8 қоғамдық оындарда және көлікте өзін дұрыс ұстау ережелерін орындау
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	2.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 2.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 2.4.1.3 үлгісі, көрсетілімі бойынша заттарды жіктеу; 2.4.1.4 жалпылама сөздермен затар тобын анықтау; 2.4.1.5 әңгімеге қатысу; 4.1.6 сұрақтарға толығымен дұрыс жауап беру; 2.4.1.7 ұсынылған тақырыпқа заттық және сюжеттік сурет бойынша көрсетілетін әрекет негізінде мұғалімнің сұрақтары бойынша қарапайым жәй сөйлемдер құрау; 2.4.1.8 сөйлемдер құрауда және сұрақтарға жауап беруде таныс сөздердің формасын дұрыс құрастыру; 2.4.1.9 жанында, қасында, оған қарай, онымен бірге сияқты қосымшаларын және кейбір үстеулерді қолдану
3 - тоқсан
Саяхат	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	2.2.1.1 қыстың, көктемнің негізгі белгілерін атау; 2.2.1.2 күнде ауа райын бақылау; 2.2.1.3 қыста, көктемде адамдар өсімдіктер мен жануарлар, табиғаттағы өзгерістерді атау; 2.2.1.4 күнде табиғат күнтізбесін жүргізу; 2.2.1.5 бақта, бақшада, мектеп жанындағы аумақта адамдардың қыста, көктемде айналысатын жұмысын атау; 2.2.1.6 мектеп жанындағы аумақта маусымдық пішен жұмысын орындау
	2.2 Тірі табиғат	2.2.2.1 бөлме гүлдерін атау; 2.2.2.2 бөлме гүлдеріне күтім жасау; 2.2.2.11 жергілікті жерде тұратын құстарды білу және атау (қарға, торғай); 2.2.2.12 құстардың дене бөліктерін білу; 2.2.2.13 құстарды қоректендіруге арналған жиынтықты жүзеге асыру
	2.3 Өлі табиғат	2.2.3.1 судың қасиеттерін атау: тұнықтығы, иісінің болмауы, ағымдылығы, қысымы; 2.2.3.2 жылдың әр мезгілінде су қоймалаларындағы судың жағдайын атау; 2.2.3.3 адам, жануар, өсімдік өміріндегі судың мәнін түсіндіру
Дәстүрлер және ауыз әдебиеті	1.1 Мен және менің отбасым	2.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін атау; шыққан тегін түсіндіру; 2.1.1.2 отбасының өзге мүшелеріне қатысты туысқандық қатынастар жүйесінде өз орнын анықтау; 2.1.1.4 аяқ киімдерді атау (бәтіңке, туфли, етік, тәпішке); 2.1.1.5 аяқ киім күтіміне байланысты тәжірибелік жұмыстарды орындау; 2.1.1.6 үйге, және көшеге арналған аяқ киімді ажырату; 2.1.1.7 бөлме өсімдіктерін күтуге байланысты тәжірибелік жұмыстарды орындау
	1.2 Мектеп. Сынып	2.1.2.1 сыныптастарының аты, жөнін және тегін атау; 2.1.2.2 мектепте, сыныпта, мекеп жанындағы аумақта білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін орындау; 2.1.2.3 негізгі мектеп ғимараттарын атау: асүй, спорт зал, кітапхана, шеберхана
	3.1 Менің Отбасым – Қазақс тан	2.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 2.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 2.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөні тегін атау; 2.3.1.4 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру; 2.3.1.5 туған қаланың, ауылдың басты көшелерін, даңғылдарын атау; 2.3.1.6 жүк және жолаушы көлігін ажырату; 2.3.1.7 көшеден дұрыс өту; 2.3.1.8 қоғамдық оындарда және көлікте өзін дұрыс ұстау ережелерін орындау
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	2.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 2.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 2.4.1.3 үлгісі, көрсетілімі бойынша заттарды жіктеу; 2.4.1.4 жалпылама сөздермен затар тобын анықтау; 2.4.1.5 әңгімеге қатысу; 2.4.1.6 сұрақтарға толығымен дұрыс жауап беру; 2.4.1.7 ұсынылған тақырыпқа заттық және сюжеттік сурет бойынша көрсетілетін әрекет негізінде мұғалімнің сұрақтары бойынша қарапайым жәй сөйлемдер құрау; 2.4.1.8 сөйлемдер құрауда және сұрақтарға жауап беруде таныс сөздердің формасын дұрыс құрастыру; 2.4.1.9 жанында, қасында, оған қарай, онымен бірге сияқты қосымшаларын және кейбір үстеулерді қолдану
4 тоқсан
Тағам және сусын	1.1 Мен және менің отбасым	2.1.1.5 киім мен аяқ киім күтімі бойынша тәжірибелік жұмыстарды орындау; 2.1.1.7 бөлме гүлдеріне күтім жасау бойынша тәжірибелік жұмыстарды орындау
	1.2 Мектеп. Сынып	2.1.2.1 сыныптастарының аты, жөнін және тегін атау; 2.1.2.2 мектепте, сыныпта, мекеп жанындағы аумақта білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін орындау; 2.1.2.3 негізгі мектеп ғимараттарын атау: ас үй, спорт зал, кітапхана, шеберхана; 2.1.2.4 мектеп қызметкерлерінің мамандығын атау: директор, мұғалім, кітапханашы, аспаз, дәрігер, мейірбике
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	2.2.1.1 күздің, қыстың, көктемнің, жаздың негізгі белгілерін атау; 2.2.1.2 күнде ауа райын бақылау; 2.2.1.3 күзде, қыста, көктемде, жазда адамдар өсімдіктер мен жануарлар, табиғаттағы өзгерістерді атау; 2.2.1.4 күнде табиғат күнтізбесін жүргізу; 2.2.1.5 бақта, бақшада, мектеп жанындағы аумақта адамдардың күзде, қыста, көктемде, жазда айналысатын жұмысын атау; 2.2.1.6 мектеп жанындағы аумақта маусымдық пішен жұмысын орындау
Дені саудың – жаны сау	2.2 Тірі табиғат	2.2.2.1 гүлзарлардағы гүлдерді, бөлме гүлдерін атау; 2.2.2.2 меткеп жанындағы аумақтағы өсімдіктерге, бөлме гүлдеріне күтім жасау; 2.2.2.7 бақ пен бақша гүлдеріне күтім жасау; 2.2.2.14 балықтардың 3-4 түрлерін атау; 2.2.2.15 балықтардың сыртқы түрін, өмір сүру ортасын, қоректенуін сипаттаңыз; 2.2.2.16 адам балықты қалай қолданатынын түсіндіру
	3.1 Менің Отаным – Қазақс тан	2.3.1.1 елді, туған қаланы, ауылды атау; 2.3.1.2 Қазақстанның астанасын атау; 2.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөні тегін атау; 2.3.1.4 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып, тік тұру; 2.3.1.5 туған қаланың, ауылдың басты көшелерін, даңғылдарын атау; 2.3.1.6 жүк және жолаушы көлігін ажырату; 2.3.1.7 көшеден дұрыс өту; 2.3.1.8 қоғамдық оындарда және көлікте өзін дұрыс ұстау ережелерін орындау
	4.1 Қоршаған болмыстың затта мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	2.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 2.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 2.4.1.3 үлгісі, көрсетілімі бойынша заттарды жіктеу; 2.4.1.4 жалпылама сөздермен затар тобын анықтау; 2.4.1.5 әңгімеге қатысу; 2.4.1.6 сұрақтарға толығымен дұрыс жауап беру; 2.4.1.7 ұсынылған тақырыпқа заттық және сюжеттік сурет бойынша көрсетілетін әрекет негізінде мұғалімнің сұрақтары бойынша қарапайым жәй сөйлемдер құрау; 2.4.1.8 сөйлемдер құрауда және сұрақтарға жауап беруде таныс сөздердің формасын дұрыс құрастыру; 2.4.1.9 жанында, қасында, оған қарай, онымен бірге сияқты қосымшаларын және кейбір үстеулерді қолдану 2.4.1.10 сұрақ түрінде ұсынылған жоспар бойынша өзара байланысты пікір құрастыру (3-4 тармақша)

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1.1 Мен және менің отбасым	3.1.1.1 отбасылық фото негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін құрау; 3.1.1.2 отбасы мүшелері арасындағы міндеттемелерді бөлу туралы айту; 3.1.1.3 киімдерді атау: бас киім, шляпа, берет, қолғап, нәски, гольфы, олардың қызметтері; 3.1.1.4 күздік-көктемдік (маусымаралық) аяқ киімді атау; 3.1.1.5 аяқ киімге күтім жасау; 3.1.1.8 үйдің мекен-жайын атау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	3.2.1.2 жазбен салыстырғанда күздегі ауа-райы ауысуы туралы айту; 3.2.1.3 күздің ерте және кеш белгілерін атау; 3.2.1.4 күздегі өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістер туралы айту; 3.2.1.5 мектеп жанындағы аумақта күздік жұмыстарды жасау, және өсімдіктерге күтім жасау; 3.2.1.6 мұғалімнің жетекшілігімен оларды бақылауға алғаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау
	2.2 Тірі табиғат	3.2.2.2 ағаштарды білу және атау – аққайың, жөке ағашы, үйеңкі, емен, терек; 3.2.2.3 ағаштың бөліктерін атау – тамыры, діңгегі, бұтақтары, жапырақтары; 3.2.2.4 ағаштарды ерекше белгілері бойынша салыстыру (діңгек, жапырақтары); 3.2.2.5 бұтақтар және олардың бөліктері; 3.2.2.6 ағаштар мен бұтақтарды салыстыру; 3.2.2.7 көкөністер мен жемістердің сыртқы түрі, дәмі тағаға қолданылуын білу; 3.2.2.8 көкөністерді, жемістерді сыртқы белгілері, дәмі бойынша салыстыру; 3.2.2.9 жемістер мен шикі көкөністерді пайдалану кезінде тазалық ережелерін орындау
Менің мектебім	1.2 Меткеп. Сынып	3.1.2.1 білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін ұстануы; 3.1.2.2 бір күннің күн тәртібін құру; 3.1.2.3 сабақтардың күн тәрітбін білу; 3.1.2.4 күнделік жүргізу, сыныпты ретке келтіру; 3.1.2.5 көше қозғалысының ережелерін сақтау, 3.1.2.6 мектептің мекен-жайын білу
	3.1 Менің Отаным – Қазақстан	3.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 3.3.1.2 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып тыңдау; 3.3.1.5 мұражайда өзін-өзі ұстау ережелерін орындау
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	3.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 3.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 3.4.1.3 заттарды жіктеу, жалпылама сөздермен топтарды анықтау; 3.4.1.4 әңгімеге қатысу, сұрақтарға толығымен жауап беру, сұрақтар қою, сыныптастарының айтқандарын толықтыру; 3.4.1.5 жайылма сөйлемдер құрау; 3.4.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау; 3.4.1.9 сөз алды қосымшалары мен үстеулер арқылы нақты нысандар арасындағы кеңістіктік және уақыттық қатынастарды сөйлеуде қолдану
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.1 Мен және менің отбасым	3.1.1.1 отбасылық фото негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін құрау; 3.1.1.2 отбасы мүшелері арасындағы міндеттемелерді бөлу туралы айту; 3.1.1.3 киімдерді атау: бас киім, шляпа, берет, қолғап, нәски, гольфы, олардың қызметтері; 3.1.1.4 күздік-көктемдік (маусымаралық) аяқ киімді атау; 3.1.1.5 аяқ киімге күтім жасау; 3.1.1.8 үйдің мекен-жайын атау
	1.2 Мектеп.Сынып	3.1.2.1 білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін ұстануы; 3.1.2.2 бір күннің күн тәртібін құру; 3.1.2.3 сабақтардың күн тәрітбін білу; 3.1.2.4 күнделік жүргізу, сыныпты ретке келтіру; 3.1.2.5 көше қозғалысының ережелерін сақтау, 3.1.2.6 мектептің мекен-жайын білу
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	3.2.1.1 жыл айларын атау, оларды жыл мезгілдерімен сәйкестендіру; 3.2.1.2 күзбен салыстырғанда қыстағы ауа-райының ауысуы туралы айту; 3.2.1.3 күздің ерте және кеш белгілерін атау; 3.2.1.4 қыстағы өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістер туралы айту; 3.2.1.5 мектеп жанындағы аумақта маусымдық жұмыстарды жүргізу; 3.2.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау
Бізді қоршаған әлем	2.2 Тірі табиғат	3.2.2.10 адамдарға пайда әкелетін үй жануарлары мен олардың төлдерін білу; 3.2.2.11 үй жануарларының сыртқы түрін сипаттау, олардың дене бөліктерін білу; 3.2.2.16 қыстайтын және жылы жаққа ұшып кететін құстарды білу
	3.1 Менің Отбасым – Қазақстан	3.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 3.3.1.2 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып тыңдау; 3.3.1.3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік мерекелерін атау; 3.3.1.4 тұратын жерден алыс емес жақын елді мекен атау; 3.3.1.5 мұражайда өзін-өзі ұстау ережелерін ұстану
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	3.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 3.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 3.4.1.3 заттарды жіктеу, жалпылама сөздермен топтарды анықтау; 3.4.1.4 әңгімеге қатысу, сұрақтарға толығымен жауап беру, сұрақтар қою, сыныптастарының айтқандарын толықтыру; 3.4.1.5 жайылма сөйлемдер құрау; 3.4.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау; 3.4.1.9 сөз алды қосымшалары мен үстеулер арқылы нақты нысандар арасындағы кеңістіктік және уақыттық қатынастарды сөйлеуде қолдану
3 – тоқсан
Саяхат	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	3.2.1.1 жыл айларын атау, оларды жыл мезгілдерімен сәйкестендіру; 3.2.1.2 қыспен салыстырғанда көктемдегі ауа-райының ауысуы туралы айту; 3.2.1.3 ерте түсетін көктемнің белгілерін атау; 3.2.1.4 жыл мезгілінің ауысуына байланысты өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістер туралы айту; 3.2.1.5 мектеп жанындағы аумақта маусымдық жұмыстарды жүргізу; 3.2.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау; 3.2.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау
	2.2 Тірі табиғат	3.2.2.1 ерте гүлдейтін өсімдіктерді, олардың бөліктерін атау; 3.2.2.14 жабайы жануарларды және олардың төлдерін білу және атау; 3.2.2.15 жабайы және үй жануарларын салыстыру
	2.3 Өлі табиғат	3.2.3.1 адам, жануар, өсімдіктер өміріндегі ауаның маңыздылығын түсіндіру; 3.2.3.2 ауаның қысымын өлшеу; 3.2.3.3 ғимаратты желдету; ғимараттағы ауаның тазалығын бақылау
Дәстүрлер және ауыз әдебиеті	1.1 Мен және менің отбасым	3.1.1.1 отбасылық фото негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін құрау; 3.1.1.2 отбасы мүшелері арасындағы міндеттемелерді бөлу туралы айту; 3.1.1.4 күзді, көктемдік аяқ киімді атау; 3.1.1.5 аяқ киімге күтім жасау; 3.1.1.8 үйдің мекен-жайын атау; 3.1.1.6 жиһаз заттарын атау: орындық, үстел, диван, төсек, кресло, шкаф, олардың қызметтері; 3.1.1.7 жиһазға күтім жасау (құрғақ және дымқыл шүберекпен сүрту, шаңсорғышпен тазалау, төсекті қағу, тазалау)
	1.2 Мектеп. Сынып	3.1.2.1 білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін ұстануы; 3.1.2.2 бір күннің күн тәртібін құру; 3.1.2.3 сабақтардың күн тәрітбін білу; 3.1.2.4 күнделік жүргізу, сыныпты ретке келтіру; 3.1.2.5 көше қозғалысының ережелерін сақтау, 3.1.2.6 мектептің мекен-жайын білу; 3.1.2.7 көлік құралдарын атау: автобус, троллейбус, трамвай, жеңіл, жүк көліктері, арнайы көліктері
	3.1 Менің Отбасым – Қазақстан	3.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 3.3.1.2 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып тыңдау; 3.3.1.3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік мерекелерін атау; 3.3.1.5 мұражайда өзін-өзі ұстау ережелерін ұстану; 3.3.1.6 қазақтың ұлттық киімдерінің заттарын атау; 3.3.1.7 қазақтардың тұратын үйі – қазақ үй туралы айту; 3.3.1.8 балаларға арналған қазақтың ұлттық ойындары
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	3.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 3.4.1.2 екі затты салыстыру: ұқсас және айырмашылық белгілерін табу; 3.4.1.3 заттарды жіктеу, жалпылама сөздермен топтарды анықтау; 3.4.1.4 әңгімеге қатысу, сұрақтарға толығымен жауап беру, сұрақтар қою, сыныптастарының айтқандарын толықтыру; 3.4.1.5 жайылма сөйлемдер құрау; 3.4.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау; 3.4.1.9 сөз алды қосымшалары мен үстеулер арқылы нақты нысандар арасындағы кеңістіктік және уақыттық қатынастарды сөйлеуде қолдану
4 тоқсан
Тағам және сусын	1.1 Мен және менің отбасым	3.1.1.4 көктемгі, жазғы аяқ киімдерді атау; 3.1.1.5 аяқ-киім мен киімге күтім жасау
	1.2 Мектеп. Сынып	3.1.2.1 білім алушының өзін-өзі ұстау ережелерін ұстануы; 3.1.2.2 бір күннің күн тәртібін құру; 3.1.2.3 сабақтардың күн тәрітбін білу; 3.1.2.4 күнделік жүргізу, сыныпты ретке келтіру; 3.1.2.5 көше қозғалысының ережелерін сақтау; 3.1.2.6 мектептің мекен-жайын білу
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	3.2.1.1 жыл айларын атау, оларды жыл мезгілдерімен сәйкестендіру; 3.2.1.2 көктеммен салыстырғанда жаздағы ауа-райының ауысуы туралы айту; 3.2.1.3 күздің ерте және кеш белгілерін атау; 3.2.1.4 жыл мезгілінің ауысуына байланысты өсімдіктер мен жануарлар өміріндегі өзгерістер туралы айту; 3.2.1.5 мектеп жанындағы аумақта маусымдық жұмыстарды жүргізу; 3.2.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау
Дені саудың – жаны сау	2.2 Тірі табиғат	3.2.2.16 таңдау бойынша жәндіктердің 3-4 түрін, сыртқы түрін білу және атау; 3.2.2.17 өсімдіктер және жануарлар әлеміндегі жануарлардың мәнін атау
	3.1 Менің Отбасым – Қазақстан	3.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 3.3.1.2 Қазақстан Республикасының әнұраны орындалған кезде оң қолды жүрек тұсына қойып тыңдау; 3.3.1.5 мұражайда өзін-өзі ұстау ережелерін ұстану
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	3.4.1.1 заттар мен табиғат құбылыстарының атауын дұрыс айту; 3.4.1.2 заттар мен табиғат құбылыстарын салыстыру; 3.4.1.3 заттарды жіктеу, жалпылама сөздермен топтарды анықтау; 3.4.1.4 әңгімеге қатысу, сұрақтарға толығымен жауап беру, сұрақтар қою, сыныптастарының айтқандарын толықтыру; 3.4.1.5 қарапайым жайылма сөйлемдер құрау және и шылауымен жасалатын күрделі сөйлемдер құрау; 3.4.1.6 мұғалімнің көмегімен оларды бақылағаннан кейін заттар мен табиғат құбылыстарын сипаттау; 1.4.1.7 суреттік жоспар (суреттер сериясы), сұрақтар түріндегі өзара байланысты сөйлемдер құрау; 1.4.1.8 мұғалімнің жетекшілігімен табиғаттағы маусымдық өзгерістер, табиғат құбылыстары, зерделенетін өсімдіктер мен жануарлар өмірі туралы шағын әңгімелер құрау; 3.4.1.9 сөз алды қосымшалары мен үстеулер арқылы нақты нысандар арасындағы кеңістіктік және уақыттық қатынастарды сөйлеуде қолдану

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1.1 Мен және менің отбасым	4.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін, туған күнін, үйінің мекен-жайын білу; 4.1.1.4 маусымаралық киім мен аяқ киім заттарын атау; 4.1.1.5 киім мен аяқ-киімге күтім жасау; 4.1.1.6 аяқ-киім жасалған материалды атау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	4.2.1.1 күздің сипатық белгілерін атау; 4.2.1.2 күз айларын және олардың келу ретін атау; 4.2.1.3 "ерте" күз түсінігін түсіндіру; 4.2.1.5 күздегі адамдардың жұмысының түрлерін атау (жануарларға күтім жасау, өсімдіктерге күтім жасау); 4.2.1.6 әртүрлі маусымдағы табиғат құбылыстарын салыстыру; 4.2.1.7 мектеп жанындағы аумақта күздік жұмыстарды атқару
	2.2 Тірі табиғат	4.2.2.1 орман өсімдіктерін атау; қылқан жапырақты және жапырақты ағаштар; 4.2.2.2 жеуге келетін және улы саңырауқұлақтарды атау; 4.2.2.3 орман жидектерін атау – жербүлдірген, қаражидек; жеуге келетін және улы жидектер; 4.2.2.4 пайдалы және қауіпті шөптерді атау; 4.2.2.5 орманда өзін-өзі ұстау ережелерін орындау
Менің мектебім	1.2 Мектеп. Сынып	4.1.2.1 негізгі мектеп ғимараттарын атау және олардың қызметтері; 4.1.2.2 мектептің жұмысшыларын, олардың міндеттерін атау; 4.1.2.3 сыныптағы жиһаз және оның қызметтерін атау; 4.1.2.4 сыныпты ретке келтіру; 4.1.2.5 күнделікті сабақ кестесін атау; 4.1.2.6 мектептегі мейрамдарды атау
	3.1 Менің Отаным – Қазақстан	4.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 4.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 4.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөнін және тегін атау
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	4.4.1.1 олардың негізгі қасиеттері бойынша заттар мен табиғат құбылыстарын атау; 4.4.1.2 заттарды жіктеу; 4.4.1.3 қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтау; 4.4.1.4 әңгімеге қатысу; 4.4.1.5 қарапайым жәй сөйлемдер мен және, ал, бірақ, өйткені, үшін шылаулары арқылы жасалатын сөйлемдерді құрастыру; 4.4.1.6 жалпылама сөздерді пайдаланумен заттарды, табиғат құбылыстарын сипаттау; 4.4.1.7 заттар мен құбылыстарды өзара салыстыру; 4.4.1.11 өз сөзінде сөз алды қосымшалары, шылаулар, кейбір үстеулердің көмегімен кеңістіктік және уақыттық қатынастарды білдіретін сөздер мен сөз орамдарын пайдалану
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.1 Мен және менің отбасым	4.1.1.1 өзінің аты, жөні, тегін, туған күнін, үйінің мекен-жайын білу; 4.1.1.3 отбасы мүшелерінің міндетерін атау; 4.1.1.4 маусымаралық киім мен аяқ киім заттарын атау; 4.1.1.5 киім мен аяқ-киімге күтім жасау; 4.1.1.6 аяқ-киім жасалған материалды атау; 4.1.1.7 жатын бөлме, асүй, асханаға арналған жиһаздарды және оның қызметтерін атау
	1.2 Мектеп. Сынып	4.1.2.3 сыныптағы жиһаз және оның қызметтерін атау; 4.1.2.4 сыныпты ретке келтіру; 4.1.2.5 күнделікті сабақ кестесін атау
	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	4.2.1.1 қыстың сипатық белгілерін атау; 4.2.1.2 қыс айлары және олардың келу ретін атау; 4.2.1.5 қыстағы адамдардың жұмысының түрлерін атау (жануарларға күтім жасау, өсімдіктерге күтім жасау); 4.2.1.6 әртүрлі маусымдағы табиғат құбылыстарын салыстыру; 4.2.1.7 мектеп жанындағы аумақта күздік жұмыстарды атқару
Бізді қоршаған әлем	2.2 Тірі табиғат	4.2.2.6 алқап өсімдіктерінің құрылымын атау: – тамыры, сабағы, жапырағы, масағы, сібірткісі; 4.2.2.7 адам өміріндегі алқап өсімдігінің мәнін сипаттау; 4.2.2.8 маусымдық өзгерістердің алқап өсімдіктеріне тигізер ықпалын түсіндіру; 4.2.2.9 кейбір сирек кездесетін өсімдіктерді атау және оларды қорғау қажеттілігін түсіндіру
	3.1 Менің Отаным – Қазақстан	4.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 4.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 4.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөнін және тегін атау; 4.3.1.5 туған қаладағы (ауыл) тарихи ескерткіштерді атау
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	4.4.1.1 олардың негізгі қасиеттері бойынша заттар мен табиғат құбылыстарын атау; 4.4.1.2 заттарды жіктеу; 4.4.1.3 қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтау; 4.4.1.4 әңгімеге қатысу; 4.4.1.5 қарапайым жәй сөйлемдер мен және, ал, бірақ, өйткені, үшін шылаулары арқылы жасалатын сөйлемдерді құрастыру; 4.4.1.6 жалпылама сөздерді пайдаланумен заттарды, табиғат құбылыстарын сипаттау; 4.4.1.7 заттар мен құбылыстарды өзара салыстыру; 4.4.1.9 жеке бақылау материалы негізінде әңгімелесушінің айтқанын толықтыру; 4.4.1.11 өз сөзінде сөз алды қосымшалары, шылаулар, кейбір үстеулердің көмегімен кеңістіктік және уақыттық қатынастарды білдіретін сөздер мен сөз орамдарын пайдалану
3 – тоқсан
Саяхат	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	4.2.1.1 қыстың, көктемнің негізгі белгілерін атау; 4.2.1.2 қыстың, көктемнің айлары және олардың келу ретін атау; 4.2.1.3 жыл мезгілдерінің "ерте", "кеш" түсініктеріне түсініктеме беру; 4.2.1.5 маусымдық жағдайларға байланысты адамдардың қызмет түрлерін атау (жануарлар мен өсімдіктерге күтім жасау); 4.2.1.6 әртүрлі маусымда табиғат құбылыстарын салыстыру; 4.2.1.7 мектеп жанындағы аумақта маусымдық пішен жұмысын орындау
	2.2 Тірі табиғат	4.2.2.10 жабайы жануарларды, олардың сыртқы түрін, мінез-құлқын, қоректенуін, төлдерін білу және атау; 4.2.2.11 табиғат жағдайында жабайы жануарлардың қалай бейімделетінін түсіндіру; 4.2.2.12 үй жануарларының сыртқы түрін, қоректенуін білу және атау; 4.2.2.13 жануарлар өміріндегі адамның рөлін түсіндіру; 4.2.2.14 жабайы және үй жануарларын салыстыру
	2.3 Өлі табиғат	4.2.3.1 топырақтың құрамын атау (құм, саз, тастар); 4.2.3.2 жер бетінің формасын білу: жазықтықтар, аңғарлар, таулар; 4.2.3.3 топырақтың қасиетін атау, олардың өсімдіктер үшін мәні; 4.2.3.4 топырақтың құнарлы қабатын қорғау және қалпына келтіруді түсіндіру; 4.2.3.5 топырақты өңдеу – қопсыту, суару
Дәстүрлер және ауыз әдебиеті	1.1 Мен және менің отбасым	4.1.1.4 қысқы, маусымаралық киім мен аяқ киім заттары атау; 4.1.1.5 киім мен аяқ-киімге күтім жасау
	1.2 Мектеп. Сынып	4.1.2.4 сыныпты ретке келтіру; 4.1.2.5 күнделікті сабақ кестесін атау; 4.1.2.6 мектептегі мейрамдарды атау
	3.1 Менің Отаным – Қазақстан	4.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 4.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 4.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөнін және тегін атау; 4.3.1.4 Қазақстан Республикасының мемлекеттік мекемелерін атау; 4.3.1.7 қазақ халқының кейбір салт-дәстүрлерін атау
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	4.4.1.1 олардың негізгі қасиеттері бойынша заттар мен табиғат құбылыстарын атау; 4.4.1.2 заттарды жіктеу; 4.4.1.3 қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтау; 4.4.1.4 әңгімеге қатысу; 4.4.1.5 қарапайым жәй сөйлемдер мен және, ал, бірақ, өйткені, үшін шылаулары арқылы жасалатын сөйлемдерді құрастыру; 4.4.1.6 жалпылама сөздерді пайдаланумен заттарды, табиғат құбылыстарын сипаттау; 4.4.1.7 заттар мен құбылыстарды өзара салыстыру; 4.4.1.8 сұрақтар бойынша өзара байланысты сөйлемдерді құрау; 4.4.1.9 жеке бақылау материалы негізінде әңгімелесушінің айтқандарын толықтыру; 4.4.1.11 өз сөзінде сөз алды қосымшалары, шылаулар, кейбір үстеулердің көмегімен кеңістіктік және уақыттық қатынастарды білдіретін сөздер мен сөз орамдарын пайдалану
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1.1 Мен және менің отбасым	4.1.1.4 маусымаралық, жазғы, киім мен аяқ киім заттарын білу; 4.1.1.5 киім мен аяқ киімге күтім жасау; 4.1.1.8 ыдыс жасалған шәй, асүй, асхана ыдыстарының материалдарын атау;
	1.2 Мектеп. Сынып	4.1.2.1 негізгі мектеп ғимараттары және олардың қызметтерін атау; 4.1.2.4 сыныпты ретке келтіру; 4.1.2.5 бір күннің күн тәртібін атау
	2.2 Тірі табиғат	4.2.2.15 пайдалы жәндіктерді атау – ара, қызыл қоңыз, көбелектер, сыртқы, түрі, өмір сүруін, қоректенуін білу; 4.2.2.16 ара асырау және ара шаруашылығының өнімдерін адамның пайдалануы туралы айту
Дені саудың – жаны сау	2.1 Табиғаттағы маусымдық өзгерістер	4.2.1.1 әр маусымның негізгі белгілерін атау; 4.2.1.2 әр маусымның айлары және олардың келу ретін атау; 4.2.1.3 жыл мезгілдерінің "ерте", "кеш" түсініктеріне түсініктеме беру; 4.2.1.5 маусымдық жағдайларға байланысты адамдардың қызмет түрлерін атау (жануарлар мен өсімдіктерге күтім жасау); 4.2.1.6 әртүрлі маусымда табиғат құбылыстарын салыстыру; 4.2.1.7 мектеп жанындағы аумақта маусымдық пішен жұмысын орындау
	3.1 Менің Отбасым – Қазақстан	4.3.1.1 мемлекеттік рәміздерді білу және атау – елтаңба, ту, әнұран; 4.3.1.2 Қазақстан Республикасының астанасын атау; 4.3.1.3 Қазақстан Республикасының алғашқы және қазіргі Президентінің аты, жөнін және тегін атау; 4.3.1.6 Қазақстанның мәдениет, өнер, спорт салалары қайраткерлерінің атын білу
	4.1 Қоршаған болмыстың заттар мен құбылыстарымен танысу негізінде ауызша сөйлеуді дамыту	4.4.1.1олардың негізгі қасиеттері бойынша заттар мен табиғат құбылыстарын атау; 4.4.1.2 заттарды жіктеу; 4.4.1.3 қарапайым себеп-салдарлық байланыстарды анықтау; 4.4.1.4 әңгімеге қатысу; 4.4.1.5 қарапайым жәй сөйлемдер мен және, ал, бірақ, өйткені, үшін шылаулары арқылы жасалатын сөйлемдерді құрастыру; 4.4.1.6 жалпылама сөздерді пайдаланумен заттарды, табиғат құбылыстарын сипаттау; 4.4.1.7 заттар мен құбылыстарды өзара салыстыру; 4.4.1.8 сұрақтар бойынша өзара байланысты сөйлемдерді құрау; 4.4.1.9 жеке бақылау материалы негізінде әңгімелесушінің айтқандарын толықтыру; 4.4.1.11 өз сөзінде сөз алды қосымшалары, шылаулар, кейбір үстеулердің көмегімен кеңістіктік және уақыттық қатынастарды білдіретін сөздер мен сөз орамдарын пайдалану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 11-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 556 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Тәртіп мәдениеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Тәртіп мәдениеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылдың 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушыларда тәртіп мәдениеті мен әлеуметтік маңызды нормаларды, құндылықтарды, ұстанымдарды қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) табиғи, әлеуметтік және технологиялық ортада мәдени мінез-құлық пен қауіпсіздік ережелерін ұстануға үйрету;

2) өзге адамға құрметпен қарау және әдепті қарым-қатынасты жасай білуді қалыптастыру;

3) оқушылардың қарым-қатынас жасау қабілетін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) эстетикалық талғамды дамыту, қоршаған ортада әсемдікті байқауға үйрету;

2) оқушыларда қоршаған ортаға, қоғамның табиғи және мәдени құндылықтарына деген жағымды көзқарасты қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Тәртіп мәдениеті" бойынша оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жоюды немесе азайтуды көздейді; сондай-ақ мінез-құлық нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

7. Тіл, коммуникация және ойлау қабілетінің біртұтастық қағидасы ойлауды, мінез-құлықты реттеудің негізі ретінде сөйлеудің қарым-қатынастық қызметін дамытуды көздейді.

8. Бастауыш сынып оқушыларының тәртіп мәдениетін қалыптастыруда жасына сай жетекші іс-әрекет қолданылады: ойындық, заттық-тәжирибелік.

9. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. "Тәртіп мәдениеті" пәнін оқыту барысында "проблемаларды шешу құзыреттілігі" қолданылады, бұның мәні - түрлі салада кездесетін мәселелерді өз бетінше шешуге үйрету және өзіндік әлеуметтік тәжирибесі мен өмірлік құзыреттіліктерін жинақтау.

11. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асады.

12. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

13. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

14. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

15. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

16. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескере отырып, тақырыптың, тараудың аяғында жүргізіледі.

17. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Тәртіп мәдениеті" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

18. "Тәртіп мәдениеті" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

19. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Сыртқы түр мен тәртіп мәдениеті" бөлімі;

2) "Қарым-қатынас мәдениеті" бөлімі;

3) "Сөйлеу этикеті және сөйлеу мәдениеті" бөлімі.

20. "Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жеке гигиена мәдениеті;

2) қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті.

21. "Қарым-қатынас мәдениеті" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тұлға аралық қатынас мәдениеті;

2) іс-әрекет мәдениеті.

22. "Сөйлеу этикеті және сөйлеу мәдениеті" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөйлеу қатынасының мәдениеті;

2) сөйлеу дағдылары.

23. 0-сыныпқа арналған "Тәртіп мәдениеті" пәнінің базалық мазмұны:

1) жеке гигиена мәдениеті: қарапайым тазалық дағдылары: тамақтың алдында, дәретханадан, ойыннан кейін қолды сабынмен жуу; таңертең ұйқыдан соң және ұйқының алдында жуыну, жуыну тәртібі, жуыну кезінде суды шашыратпау, орамалмен құрғатып сүртіну; тамақтан соң ауызды шайқау; әрекетті жинақы және тез орындап отыру; өздігінен және дұрыс киіну, сырт киімдердегі замок пен түймелерді түймелей алу, бәтеңкенің бауын байлау, шкафқа заттарды жинау және бүктеу; киіну әрекетінің ретін орындау;

2) қоғамдық орындардағы тәртіп мәдениеті: мәдени тамақтану дағдылары, үстелдегі өзінің тұрақты орнын білу, дербес және жинақы тамақтану, дұрыс тік отыру, қасықты дұрыс ұстау, тамақты қасықпен аздап алу, дыбыс шығармай тамақ жеу;

3) тұлға аралық қатынас мәдениеті: қатарластарымен танысу, кездесу кезінде сәлем беру, қоштасу;

4) іс-әрекет мәдениеті: салауатты өмір сүру дағдылары (күн сайын бір уақытта тұру, бөлмені желдету және жаттығу жасау); сыныпта, ұйықтайтын бөлмеде, ойын бөлмесі, жуынатын бөлме, дәретхана, шешінетін бөлмеде бағдарлау алу дағдылары; жеке бас заттарына күтім жасау дағдылары (заттарды салу, ойыншықтар, мектеп заттарын өз орындарына қою, оларды ұқыпты қолдану);

5) сөйлеу қатынасының мәдениеті: әдептілікті білдіретін сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Рахмет!", "Мархабат!";

6) сөйлеу дағдылары: заттар мен табиғи құбылыстардың атаулары, зат есімдерді сын есімдерімен байланыстыру.

24. 1-сыныпқа арналған "Тәртіп мәдениеті" пәнінің базалық мазмұны:

1) жеке гигиена мәдениеті: тазалық құралдарына күтім жасау дағдылары: (тіс щеткасын сабынмен жуу, тарақты тазалау және оны жуу; қол орамалын пайдалану, жөтелген және түшкіреген кезде өз-өзін дұрыс ұстау (аузын қол орамалмен жабу, қасында біреу болса теріс айналу); ұйықтардың алдында жатын бөлмені желдету;

2) қоғамдық орындарда тәртәп ұстау мәдениеті: ғимаратқа кірген кезде аяқты сүрту, бас киімді шешу (ұлдар), ұқыптылық пен ұйымдастырушылық дағдылары (өзін күттірмеу, сабаққа кешікпеу, мектепке ұқыпты және таза болып келу, киімді тәртіпке келтіру);

3) тұлға аралық қатынас мәдениеті: жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген сезімнің білдіру; отбасыда ананың, әкенің, әженің орындайтын қиын еңбек әрекеттерін байқау қабілеті; өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; ұлдардың қыздармен бірінші амандасуы; өзгелердің сәлемін жылы қабылдау, үлкендермен "сіз" деп сөйлесу;

4) іс-әрекет мәдениеті: қоршаған ортаның жағымды істерін байқау; қатарластарымен қарым-қатынас жасауда мәдениет ережелерін орындау: тыныш ойнау; сабақта ешкімге кедергі келтірмей өзін дұрыс ұстау; тіл табысу, ойыншықтарымен бөлісу, достарына көмектесу; өзге балаларға, ата-анасына, жақындарына, педагогтарға жанашырлық таныту;

5) сөйлеу қатынасының мәдениеті: әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Кешіріңіз", "Кіруге рұқсат етіңіз!", "Шығуға бола ма?"; мұғалімді мұқият тыңдау, сұрақтарға жауап беру;

6) сөйлеу дағдылары: аттар мен болмыстық құбылыстардың атаулары, зат есімдерді сын есімдермен және етістіктермен дұрыс байланыстыру, әңгімеге қатысу.

25. 2-сыныпқа арналған "Тәртіп мәдениеті" пәнінің базалық мазмұны:

1) жеке гигиена мәдениеті: ескертусіз үй киімін кию, өз киімі мен аяқ киіміне күтіммен қарау, өз бетінше тазалықты ұстану; үйден жинақы, таза тазаланған аяқ киіммен шығу; әдемі киініп жүру; қол орамалын жуу;

2) қоғамдық орындарда тәртіп мәдениеті: қоғамдық орындарда, көшелерде түкірмеу әдептілігі (шемішке шағу, қағаз, кәмпиттің қабығын, балмұздақтың қаптамасын, алманың қалдығын тастау); үйдің қабырғалары мен қоршауларға сурет салмау және жазбау; көшеде өзін мәдениетті ұстау (қатты даустап сөйлемеу, айқайламау, күлмеу, көшедегілердің назарын аудармау, жаяужолда барлық жолды алмай, оң жағымен жүру, егер балалар тобы келе жатса ішінен танысыңызды немесе жолдасыңызды көріп қалсаңыз сөйлесу үшін жолдың бір жағына шығу;

3) тұлға аралық қатынастар мәдениеті: тұлға аралық қатынас мәдениеті: жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген сезімнің білдіру; үлкендердің күнделікті еңбегіне құрметпен қарау, ата-анаға қамқорлық таныту; балалардың бір-біріне деген мейірімділік танытуы, жақсы істер жасауға ояту;

4) іс-әрекет мәдениеті: өз уақытын тиімді пайдалану (серуеннен кейін кешікпеу, теледидардың алдында ұзақ отырмау, ешқашан еш жерге кешікпеу, күн тәртібін қатаң орындау); қоғамдық еңбекке қатысу, мұғалімге, тәрбиешіге, ата-анаға көмектесу; қамқорлық, жауапкершілік таныту; келісімге келе алу және келісіммен әрекет ету, бір-біріне көмектесу;

5) сөйлеу қатынасының мәдениеті: әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Қайырлы таң!", "Қайырлы кеш!", "Қайырлы түн", әңгімелесушінің көзіне қарап отырып, жылы көзқарас таныту;

6) сөйлеу дағдылары: қойылған сұрақтарға толығымен жауап беру, қарапайым сөйлемдерді құрау.

26. 3-сыныпқа арналған "Тәртіп мәдениеті" пәнінің базалық мазмұны:

1) жеке гигиена мәдениеті: дұрыс, ретімен киіну, киім ауыстыру дағдылары; қонаққа, мерекеге киіну, ауа-райына сәйкес киіну; шашты жуу кезінде сабынсуды пайдалану; аяқ пен қол тырнақтарына күтім жасау дағдылары;

2) қоғамдық орындарда тәртіп мәдениеті: көлікті өзін-өзі ұстау дағдылары, автобуста, трамвайда, троллейбуста, маршрутты көлікте жол ақысын төлеу; көлікке кіру және шығу тәртібі; өзге жолаушыларға әдептілік таныту, үлкендерге және баласы бар жолаушыларға орын ұсыну, қатты сөйлемеу, салонда жүгірмеу, орындыққа шығып алмау, орындықты бүлдірмеу;

3) тұлға аралық қатынастар мәдениеті: өз бетінше, ескертусіз айналадағыларға мейірімділік таныту; өз достарына, олардың адами қасиеттеріне, қызығушылықтары туралы сұрау, қызығушылық таныту;

4) іс-әрекет мәдениеті: өз істеріне талдау жасау, ол әдептілік ережелеріне сәйкес па соған талдау жасау; жекелей қызығушылықтарын көрсету (коллекция жинау туралы, белгілі спортсмендердің алғашқы қадамдары туралы, көркем әдебиет, би, бөлме өсімдіктерін өсіру, көркем қол өнері түрлері туралы мәлеметтер); алдына үлкен міндеттер қою және оны аяғына дейін орындау;

5) сөйлеу қатынасының мәдениеті: әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "алғыс білдіремін", "өтінемін"; сөзін бөлмей жолдасты тыңдау;

6) сөйлеу дағдылары: әңгімелесуге қатысу, қойылған сұрақтарға толығымен және дұрыс жауап беру, қарапайым жай сөйлемдерді құрастыру, таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану.

27. 4-сыныпқа арналған "Тәртіп мәдениеті" пәнінің базалық мазмұны:

1) жеке гигиена мәдениеті: дұрыс тамақтану дағдылары (үстелде тік отыру, шынтақты үстелге қоймау; үстел құралдарын пайдалану - пышақ, шанышқы; асықпай, ұқыптылықпен ашық ауызбен жеу, тамақты ұзақ шайнау; нанды тілімдерге бөлу, компоттағы жемістің сүйектерін ас қасықпен ұқыптылықпен табаққа салу; тамақты жеп болғаннан кейін қасық, шанышқы, қасықты дастарханға емес тарелкаға салу; тамақ барысында сүлгіні пайдалану; үй тұрмысының қызметтерін білу – шаштараз, киім тазалау, киім тігіні бойынша ателье, аяқ киім жөндеу шеберханасы;

2) тұлға аралық қатынастар мәдениеті: үлкендер мен жолдастардың сенімін бағалай алу; жақсы әдеп ережелерін орындау (орындық ұсыну және үлкендерге орын беру; біреудің түсіріп алған затын сыпайылықпен алып беру, ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу); қонақта өз қатарластарымен таныса алу;

3) қоғамдық орындарда тәртіп мәдениеті: кинотеатрда, қонақта өзін-өзін дұрыс ұстай алу;

4) іс-әрекет мәдениеті: сыныпта, шеберханада, ойын бөлмесінде, үйде тазалық пен тәртіпті сақтау; кез-келген тапсырманы, кез-келген жұмысты жақсылап отыру; кітаптар, оқулықтарға деген күтімді қатынас: бетін қайырмау, кітапты кір қолымен ұстамау;

5) сөйлеу қатынасының мәдениеті: әдептілікті білтіретін сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Өтінемін!", "Кешіріңіз!", "Рахмет!", "Ризашылығымды білдеремін!", "Кіруге рұқсат беріңіз!"; үлкендердің сөзін бөлмеу және олардың әңгімелеріне араласпау;

6) сөйлеу дағдылары: әңгімелесуге қатысу, сыныптастардың әңгімелерін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру, қарапайым жәй сөйлемдерді пайдалана отырып, жоспар бойынша өз ойын жеткізу.

28. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

29. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

30. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

31. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Сыртқы түрі мен тәртіп мәдениеті" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Жеке гигиена мәдениеті	0.1.1.1 жеке бас тазалығы ережелерін орындау: тамақ алдында, дәретхана, ойыннан кейін қолды сабынмен жуу; ұйқыдан кейін және ұйқының алдында жуыну, жуыну кезінде суды шашыратпай жуыну реттілігін сақтау, орамалмен құрғатып сүртіну, тамақтан соң ауызды шаю; бәрін өздігінен тез және ұқыпты жасауға тырысу; 0.1.1.2 дұрыс және өздігінен киіне алу, сырт киімдердегі замок пен түймені сала алу, аяқ киімнің бауын байлай алуы және заттарды шкафқа ілу және бүктеу	1.1.1.1 тазалық құралдарына күтім жасау, тіс щеткасы мен тарақты сабынмен жуу; 1.1.1.2 қол орамалды пайдалану алу, жөтелі мен түшкіру кезінде этикалық ережелерді білу және орындау: орамалмен ауызды жабу, егер жанында адам болса теріс айналдыру; 1.1.1.3 ұйықтардың алдында бөлмені желдету	2.1.1.1. ескертусіз үй киімін қайта киінудің ережелерін орындау; 2.1.1.2 өз киімі мен аяқ киіміне күтіммен қарау, тазалығын қадағалау; 2.1.1.3 үйден аяқ киімді сыртқа тазалап шығу, ұқыптап қажеттілігін түсінупонимать; 2.1.1.4 өз киімін әдімі киінуге тырысу; 2.1.1.5 өз қол орамалын жуу және қағаз сүлгілерді пайдалану	3.1.1.1 дұрыс, ұқыпты, ретімен киіну, киімін ауыстыру дағдыларына ие болу иметь; 3.1.1.2 шашты жуу кезінде сусабынды пайдалану; 3.1.1.3 қонаққа, мерекеге киіну 3.1.1.4 ауа райын сәйкес киіне алу; 3.1.1.5 қол мен аяқтың тырнақтарына күтім жасау	4.1.1.1 тамақ ішу ережелерін орындау: үстелде тік отыру, шынтақты үстелдің үстіне қоймау; асүй құралдарын пайдалану – пышақ, шанышқы; ауызды жауып, асықпай отырып шайнау; нанды бөліктерге бөлу, компоттағы жемістің сүйектерін ас қасықпен ұқыптылықпен табаққа салу; тамақ ішіп болғаннан кейін шанышқы мен пышақты дастарханға емес, тарелкаға қою; тамақ ішу кезінде сүлгіні пайдалану; 4.1.1.2 үйдегі тұрмыстық қызметтерді білу – шаштараз, киім тазалау, киім тігу ательесі, аяқ киім жөндеу шеберханасы
1.2 Қоғамдық орындарда тәртіп мәдениеті	0.1.2.1 мәдениетті тамақ ішу ережелерін орындау: үстелдегі өзінің тұрақты орнын білу, өздігінен және ұқыпты тамақтану, дұрыс позаны ұстана отырып, сабырлы отыру, қасықты дұрыс ұстау, тамақты қасықпен аздап алу, тыныш тамақтану	1.1.2.1 ғимаратқа кірер алдында аяқкиімді сүрту; 1.1.2.2 ғимаратқа кірер алдында ұл балалардың бас киімін шешу ережесін ұстану; 1.1.2.3 ұйымдастырушылық пен ұқыптылық: өзін күттірмеу, сабаққа кешікпеу; 1.1.2.4 мектепке таза және ұқыпты киініп келу, айнаның алдында киімін ретке келтіру	2.1.2.1 қоғамдық орындарды, көшені ластамау; 2.1.2.2 үй қабырғалары мен қақпаларға жазбау және сурет салмау; 2.1.2.3 көшеде тәртіп ережелері; 2.1.2.4. көшеде қатты сөйлеу, айқайлау, күлу, өткендердің назарын аударудың дұрыс емес екендігін есте сақтау; 2.1.2.5 жауяжолдың оң жағымен жүруд білу; 2.1.2.6 егер көшеде бір топ адам келе жатса жолды бермеу; 2.1.2.7 таныс немесе жолдасты көшеде кездестірген жағдайда сөйлесу үшін жолдың бір жағына шығып тұру	3.1.2.1 көлікте тәртіп ережелерін орындау; 3.1.2.2 автобус, трамвай, метро, троллейбуста жол ақысын уақыты және дұрыс төлеу; 3.1.2.3 көлікке кіру және шығу ережелерін білу және орындау; 3.1.2.4 өзге жолаушыларға дұрыс қарым-қатынас жасау, әдептілік таныту 3.1.2.5 үлкен адамдар мен кішкентай балалары бар жолаушыларға орын беру; 3.1.2.6 қатты сөйлемеу, салонда жүгірмеу, орындыққа аяпен шықпау, орындықты былғамауды білу	4.1.2.1 қонақта өзін дұрыс ұстау; 4.1.2.2 театрда, кинотеатрда өзін дұрыс ұстау; 4.1.2.3 кітапханада тәртіп ережелерін орындау; 4.1.2.4 ауруханада тәртіп ережелерін білу және орындау; 4.1.2.5 адам көп жиналған жерде тәртіп ережелерін орындау

2) "Қарым-қатынас мәдениеті" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Тұлға аралық қатынас мәдениеті	0.2.1.1 қатарластарымен таныса алу, кездесу кезінде сәлемдесу, басын изеп, әдепті қоштасу; күлімсіреп тұрып, амандасу	1.2.1.1 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына жақындық сезімнің болуы; отбасыға деген жақындықты таныту; 1.2.1.2 отбасыда әке, әже, анамен орындалатын кейбір еңбек әрекеттерін байқау; 1.2.1.3 тек өз мұғалімімен ғана емес сол күні бірінші рет кездескен адамдармен амандасу; 1.2.1.4 ұлдар қыздармен бірінші амандасуы керек; 1.2.1.5 өзгелердің амандасуына қуанышты және ашық түрде жауап беру; 1.2.1.6 жасы үлкен адамдармен "сіз" деп сөйлесу	2.2.1.1 атаға, әжеге, бауырға, әпкеге, бауырларға – жақын адамдарға жақындық сезімін таныту; 2.2.1.2 үлкендердің күнделікті еңбегі, ата-аналардың қамқорлығына құрмет көрсету; 2.2.1.3 сыныптастарына жақсы қарым-қатынас таныту, жақсы істер жасауға тырысу	3.2.1.1 "әдептілік" сөзінің мәнін түсіну; 3.2.1.2 ескертусіз, өз еркімен қоршаған ортаға мейірімділік таныту; 3.2.1.3 өз жолдастарына, олардың адами қасиеттеріне, қызығушылықтарына құрметпен қарау	4.2.1.1 үлкендер мен жолдастарының сенімін бағалау; 4.2.1.2 жақсы әдеп ережелерін орындау: кірген жасы үлкен адамға орын беру; біреудің түсіріп алған затын сыпайылықпен алып беру; ұлдардың көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жіберуі; балаға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.3 қонақта өз қатарластарымен таныса алу
2.2 Іс-әрекет мәдениеті	0.2.2.1 күнде бір уақытта тұру, бөлмені желдету және жаттығу жасау; 0.2.2.2 сыныпта, жатын бөлмеде, жуынатын бөлмеде және дәретханада, шешінетін бөлмеде бағдарлай алу; 0.2.2.3 заттарды, ойыншықтарды, мектеп заттарын өз орындарына қою, оларды ұқыпты пайдалану	1.2.2.1 қоршаған орта адамдарының әдемі әрекеттерін байқау 1.2.2.2 өз қатарластарымен қарым-қатынас жасау мәдениетінің ережелерін білу және орындау: тыныш ойнау; өзгелерге кедергі келтірмей сабақта өз-өзін дұрыс ұстау; қарым-қатынас жасау, ойыншықтармен бөлісу, достарына көмектесі; 1.2.2.3 өзге балаларға, ата-аналарға, педагогтарға жанашырлық таныту	2.2.2.1 өз уақытын дұрыс санау, серуеннен кейін кешікпеу, теледидардың алдында ұзақ отырмау, ешқашан және ешқайда кешікпеу; 2.2.2.2 күн тәртібін ұстана білу; 2.2.2.3 қоғамдық еңбекке қатысу, мұғалімге, тәрбиешіге, ата-анаға көмектесу; 2.2.2.4 қамқорлық, жауапкершілік таныту; 2.2.2.5 отбасы мүшелері, сыныптастары, достарыменкелісімге келе алу және келісіммен әрекет ету, бір-біріне көмектесу	3.2.2.1 өз істеріне талдау жасау, ол әдептілік ережелеріне сәйкес па соған талдау жасау 3.2.2.2 өзінің рухани қызығушылықтарының әлемін түрлендіру, жекелей қызығушылықтарды қалыптастыру; 3.2.2.3 коллекция жинау туралы, белгілі спортсмендердің алғашқы қадамдары туралы, көркем әдебиет, би, бөлме өсімдіктерін өсіру, көркем қол өнері түрлері туралы мәліметтерді айта алуы; 3.2.2.4. алдына шағын міндеттер қою және оны аяғына дейін орындау	4.2.2.1 сыныпта, шеберханада, ойын бөлмесінде, үйде тазалық пен тәртіпті сақтау; 4.2.2.2 кез-келген тапсырманы, кез-келген жұмысты тек жақсылап орындау; 4.2.2.3 кітаптар, оқулықтарға деген күтімді қатынас: бетін қайырмау, кітапты кір қолымен ұстамау; 4.2.2.4 бүгін істейтін жұмысты ертеңге қалдырмауға тырысу

3) "Сөйлеу этикеті және сөйлеу мәдениеті" бөлімі:

3-кесте

Бөлім шелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Сөйлеу қатынасының мәдениеті	0.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Өтінемін!"	1.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Кешіріңіз!", "Кіруге бол ма?", "шығуға бола ма?"; 1.3.1.2 мұғалімді мұқият тыңдау, сұрақтарға жауап беру	2.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "қайырлы таң!", "Қайырлы күн!", "Қайырлы кеш!", "Қайырлы түн!"; 2.3.1.2 әңгімелесушінің көзіне тіке қарап, жылы шырай таныту	3.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Алғыс айтамын", 3.3.1.2 жолдастың сөзін бөлмей, тыңдау	4.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Өтінемін!" "Рахымдылық тантыңыз!", "Кешіріңіз!", "Рахмет!", "Алғыс білдіремін", "Кіруге рұқсат беріңіз"; 4.3.1.2 үлкендердің сөзін бөлмеу және олардың әңгімелеріне араласпау ; 4.3.1.3 тапсырмалар мен жаттығуларарқылы әдепті сөздерді пайдалану мен бекіту бойынша тәжірибелік тренингтерге белсенді қатысу
3.2 Сөйлеу дағдылары	0.3.2.1 заттар мен табиғи құбылыстардың атауын дұрыс айту; 0.3.2.2. зат есімдерді сын есімдермен келістіру	1.3.2.1 заттар мен болмыстық құбылыстардың атауын дұрыс айту; 1.3.2.2 зат есімдерді сын есімдермен және етістіктермен дұрыс қолдану; 1.3.2.3 қойылған сұрақтарға жауап беру	2.3.2.1 аталмыш сұрақтың сөздерін пайдалана отырып, қойылған сұрақтарға толығымен жауап беру; 2.3.2.2 қарапайым сөйлемдерді құрау; 2.3.2.3 таныс сөздердің формаларын пайдалана отырып, сұрақтар бойынша сөйлемдерді тарату	3.3.2.1 әңгімелесуге қатысу, қойылған сұрақтарға толығымен және дұрыс жауап беру; 3.3.2.2 қарапайым жай сөйлемдерді құрастыру; 3.3.2.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 3.3.2.4 сөз алды қосымшалары мен кейбір үстеулерді пайдалану	4.3.2.1 әңгімелесуге қатысу, сыныптастардың әңгімелерін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.3.2.2 қарапайым жәй сөйлемдерді пайдалана отырып, жоспар бойынша өз ойын жеткізу; 4.3.2.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс пайдалану

32. Бағдарлама жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Тәртіп мәдениеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

33. Бөлімдер мен тақырыптардың сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

34. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Тәртіп мәдениеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Тәртіп мәдениеті" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығының мәдениеті	0.1.1.1 жеке бас тазалығы ережелерін орындау: тамақ алдында, дәретханадан, ойыннан кейін қолды сабынмен жуу; 2. өздігінен және дұрыс киіне алу
		1.2 Қоғамдық орындарда тәртіп мәдениеті	0.1.2.1 мәдениетті тамақтану ережелерін орындау: үстелдегі өзінің тұрақты орнын білу
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қатынатсар мәдениеті	0.2.1.1 қатарластарымен таныса алу, кездесу кезінде жылы амандасу, басты ізетті түрде изеп, қоштасу; күлімсіреп тұрып, анық дауыспен, сергек амандасу
		2.2. Әрекет ету мәдениеті	0.2.2.1 күн сайын бір уақытта тұру, бөлмені желдету және жаттығу жасау; 0.2.2.2 сыныпта бағыттала алу
	3. Сөйлесу мәдениеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	0.3.1.1. сөйлеу этикетінің мәдениеті: әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!"
		3.2. Сөйлеу дағдылары	0.3.2.1 заттар мен табиғат құбылыстарын дұрыс атауға тырысу
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сырт келбет және мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас гигиена мәдениеті	0.1.1.1 жеке бас тазалығы ережелерін орындау: тамақ алдында, дәретханадан, ойыннан кейін қолды сабынмен жуу 0.1.1.2 өздігінен және дұрыс киіну, сырт киімдер мен пальто замогын салу және түймелеу
		1.2 Қоғамдағы орындардағы мінез-құлық мәдениеті	0.1.2.1. мәдениетті тамақтану ережелерін орындау: үстелдегі өзінің тұрақты орнын білу
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	0.2.1.1 өз қатарластарымен таныс алау, кездесу кезінде жайдарлы амандасу
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	0.2.2.1 күн сайын бір уақытта тұру, бөлмені желдету және жаттығу жасау; 0.2.2.2 сыныпта, жатын бөлмеде бағыттала алу
	3. Сөйлеу мәдениеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	0.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!"
		3.2 Сөйлеу дағдылары	0.3.2.1 заттар мен табиғат құбылыстарын дұрыс атауға тырысу
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығы мәдениеті	0.1.1.1 сыртқы түр мәдениеті: қарапайым тазалық дағдылары: тамақтың алдында, дәретханадан, ойыннан кейін қолды сабынмен жуу; таңертең ұйқыдан соң және ұйқының алдында жуыныу, жуыну үрдісі әрекетінің ретін ұстану, жуыну кезінде суды шашыратпау, орамалмен құрғатып сүртіну 0.1.1.2 өздігінен және дұрыс киіну, сырт киімдердегі замок пен түймелерді түймелей алу, бәтеңкенің бауын байлау, шкафқа заттарды жинау және бүктеу
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	0.1.2.1. мәдени тамақтану дағдыларын білу және орында: үстелдегі өзінің тұрақты орнын білу, дербес және жинақы тамақтану, дұрыс позаны сақтай отырып, дұрыс отыру
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	0.2.1.1 қатарластарымен таныса алу, кездесу кезінде жылы амандасу, басты ізетті түрде изеп, қоштасу
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	0.2.2.1 күн сайын бір уақытта тұру, бөлмені желдету және жаттығу жасау; 0.2.2.2 сыныпта, жатын бөлмеде, ойын бөлмесінде, жуынатын бөлмеде және дәретханада, шешінетін бөлмеде бағыттала алу
	3. Сөйлеу мәдениеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	0.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Рахмет!", "Мархабат!"
		3.2 Сөйлеу дағдылары	0.3.2.1 заттар мен табиғат құбылыстарын дұрыс атауға тырысу; 0.3.2.2 зат есімдерді сын есіммен келістіру
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығы мәдениеті	0.1.1 тазалық ережелерін орындау: тамақтың алдында, дәретханадан, ойыннан кейін қолды сабынмен жуу; таңертең ұйқыдан соң және ұйқының алдында жуыныу, жуыну үрдісі әрекетінің ретін ұстану, жуыну кезінде суды шашыратпау, орамалмен құрғатып сүртіну; тамақтан кейін ауызды шаю, барлығын өздігінен, жинақы және тез жасау; 1.1.1.2 өздігінен және дұрыс киіну, сырт киімдердегі замок пен түймелерді түймелей алу, бәтеңкенің бауын байлау, шкафқа заттарды жинау және бүктеу; киіну реті дағдыларын қалыптастыру
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	мәдени тамақтану ережелерін орындау: үстелдегі өзінің тұрақты орнын білу, дербес және жинақы тамақтану, дұрыс позаны сақтай отырып, дұрыс отыру, қасықты дұрыс ұстау, тамақты қасықпен аздап алу, үнсіз тамақтану
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	0.2.1.1 қатарластарымен таныса алу, кездесу кезінде жылы амандасу, басты ізетті түрде изеп, қоштасу; күлімсіреп тұрып, анық дауыспен, сергек амандасу
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	0.2.2.1 күн сайын бір уақытта тұру, бөлмені желдету және жаттығу жасау; 0.2.2.2 сыныпта, жатын бөлмеде, ойын бөлмесінде, жуынатын бөлмеде және дәретханада, шешінетін бөлмеде бағыттала алу ; 0.2.2.3 заттарды, ойыншықтарды, мектеп заттарын өз орындарына қоя алу, оларды ұқыпты қолдану
	3. Сөйлеу мәдениеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	0.3.1.1. әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Рахмет!", "Мархабат!"
		3.2 Сөйлеу дағдылары	0.3.2.1 заттар мен табиғат құбылыстарын дұрыс атауға тырысу; 0.3.2.2 зат есімдерді сын есіммен келістіру

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1.Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	1.1.1.1 тазалық заттарына күтім жасай алу: тіс щеткасын сабынмен жуу, тарақты тазалау және оны жуу; 1.1.1.2 қол орамалын пайдалана алу, жөтелі мен түшкіру кезінде этикалық ережелерді білу және орындау: ауызды орамалмен жабу, егер жанында адам болса кері айналу
		1.1 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	1.1.2.1.ғимаратқа кірер алдында аяқты сүрте алу; 1.1.2.2. ұлдардың ғимаратқа кірер алдында бас киімін шешу ережесін білуі және оны орындауы
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	1.2.1.1. жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; 1.2.1.2 отбасыда анасымен, әкесімен, әжесімен орындалатын кейбір әрекеттерді байқау; 1.2.1.3 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; 1.2.1.4 ұлдардың қыздармен бірінші амандасуы; 1.2.1.5 өзгелердің сәлемін жылы қабылдау
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	1.2.2.1 қоршаған ортаның әдемі істерін байқай алу; 1.2.2.2 қоршаған ортаның әдемі істерін байқау; қатарластарымен қарым-қатынас жасауда мәдениет ережелерін орындау: тыныш ойнау; сабақта ешкімге кедергі келтірмей өзін дұрыс ұстау; тіл табысу, ойыншықтарымен бөлісу, достарына көмектесу
	3.Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	1.3.1.1 "Кешіріңіз" деген әдептілік сөзін пайдалану; 1.3.1.2 мұғалімді мұқият тыңдау, сұрақтарға жауап беру
		3.2 Сөйлеу дағдылары	1.3.2.1 заттар мен болмыс құбылыстарының атауын дұрыс айту
2 - тоқсан
Менің отбасым және менің достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	1.1.1.1 тазалық заттарына күтім жасай алу: тіс щеткасын сабынмен жуу, тарақты тазалау және оны жуу; 1.1.2.2 қол орамалын пайдалана алу, жөтелі мен түшкіру кезінде этикалық ережелерді білу және орындау: ауызды орамалмен жабу, егер жанында адам болса кері айналу; жатын бөлмені ұйықтардың алдында желдету; 1.1.1.4 жекелей заттарды өздігінен пайдалану
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	1.1.2.1 ғимаратқа кірер алдында аяқты сүрте алу; 1.1.2.2 ұлдардың ғимаратқа кірер алдында бас киімін шешу ережесін білуі және оны орындауы
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	1.2.1.1 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы, отбасыға деген жақындық; 1.2.1.2 отбасыда анасымен, әкесімен, әжесімен орындалатын кейбір әрекеттерді байқау; 1.2.1.3 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; 1.2.1.4 ұлдардың қыздармен бірінші амандасуы; 1.2.1.5 өзгелердің сәлемдесуіне жылы жүзбен жауап беру; 1.2.1.6 жасы үлкен адамдармен "сіз" деп сөйлесу; 1.2.1.7 сыныптастарымен айғайсыз, сабырлы түрде қарым-қатынас жасау; 1.2.1.8 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; Отбасыға деген жақындық; 1.2.1.9 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу;
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	1.2.2.1 қоршаған ортаның әдемі істерін байқау; 1.2.2.2 қатарластарымен қарым-қатынас жасауда мәдениет ережелерін орындау: тыныш ойнау; сабақта ешкімге кедергі келтірмей өзін дұрыс ұстау; тіл табысу, ойыншықтарымен бөлісу, достарына көмектесу; 1.2.2.3 өзге балаларға, ата-анаға, жақын адамдарға, педагогтарға жанашырлық таныту; 1.2.2.4 ойын сабақтарында үлкендермен жұмыс жасауда мінез-құлықтың қарапайым нормаларын сақтау
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	1.3.1.1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Кешіріңіз!", "Кіруге рұқсат етіңіз!", "Шығуға бола ма!"
		3.2 Сөйлеу дағдылары	1.3.2.1 заттар мен болмыс құбылыстарының атауын дұрыс айту; 1.3.2.2 зат есімдерді сын есімдер мен етістіктермен бірге дұрыс қолдану
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	1.1.1.1 тазалық заттарына күтім жасай алу: тіс щеткасын сабынмен жуу, тарақты тазалау және оны жуу; 1.1.1.2. қол орамалын пайдалана алу, жөтелу мен түшкіру кезінде этикалық ережелерді білу және орындау: ауызды орамалмен жабу, егер жанында адам болса кері айналу;ұйқының алдында жатын бөлмені желдету; 1.1.1.4 жекелей заттарды өздігінен пайдалану; 1.1.1.5. үстел басында дұрыс тәртіп ережелерін үйрену; 1.1.1.6. тазалық заттарын пайдалану алу: сабын, тіс щеткасы, тарақ
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	1.1.2.1 ғимаратқа кірер алдында аяқты сүрте алу; 1.1.2.2 ұлдардың ғимаратқа кірер алдында бас киімін шешу ережесін білуі және оны орындауы; 1.1.2.3 ұйымдастырушылық және ұқыптылық ережелерін орындау: өзін күттірмеу, сабаққа кешікпеу
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	1.2.1.1 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы, отбасыға деген жақындық; 1.2.1.2 отбасыда анасымен, әкесімен, әжесімен орындалатын кейбір әрекеттерді байқау; 1.2.1.3 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; 1.2.1.4 ұлдардың қыздармен бірінші амандасуы; 1.2.1.5 өзгелердің сәлемдесуіне жылы жүзбен жауап беру; 1.2.1.6 жасы үлкен адамдармен "сіз" деп сөйлесу; 1.2.1.7 сыныптастарымен айғайсыз, сабырлы түрде қарым-қатынас жасау; 1.2.1.8 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; Отбасыға деген жақындық; 1.2.1.9 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; 1.2.1.10 өзгелердің сәлемдесуіне жылы жүзбен жауап беру; 1.2.1.11 мейірімділік, кішіпейілділік, қайырымдылық, қатарластарына жылы қабақ танытуы, үлкендерді сыйлау сияқты адами қасиеттерді көрсету; 1.2.1.12 дөрекілік және арамдық сияқты теріс қасиеттерді мойындамау; 1.2.1.13 таным үлкен адамдармен сөйлесу, сұрақтарына жауап беру, үлкендердің өтініштерін орындау; 1.2.1.14 сөйлеуді "әдепті" сөздерді өздігінен пайдалану, жылы шыраймен сөйлесу
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	1.2.2.1 қоршаған ортаның әдемі істерін байқау; 1.2.2.2 қатарластарымен қарым-қатынас жасауда мәдениет ережелерін орындау: тыныш ойнау; сабақта ешкімге кедергі келтірмей өзін дұрыс ұстау; тіл табысу, ойыншықтарымен бөлісу, достарына көмектесу; 1.2.2.3 өзге балаларға, ата-анаға, жақын адамдарға, педагогтарға жанашырлық таныту; 1.2.2.4 ойын сабақтарында үлкендермен жұмыс жасауда мінез-құлықтың қарапайым нормаларын сақтау 1.2.2.5 ненің жақсы, ненің жаман екені туралы қарапайым түсінікке ие болу, жақсы және жаман істерді бағалай білуді үйрену; 1.2.2.6 жақсы істерден рахат ала алу
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу әрекеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	1.3.1.1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Кешіріңіз!", "Кіруге рұқсат етіңіз!", "Шығуға бола ма!" 1.3.1.2 мұғалімді мұқият тыңдау, сұрақтарға жауап беру;
		3.2 Сөйлеу дағдылары	1.3.2.1 заттар мен болмыс құбылыстарының атауын дұрыс айту; 1.3.2.2 зат есімдерді сын есімдер мен етістіктермен бірге дұрыс қолдану 1.3.2.3. қойылған сұрақтарға жауап беру;
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	1.Сыртқы түр және мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	1.1.1.1 тазалық заттарына күтім жасай алу: тіс щеткасын сабынмен жуу, тарақты тазалау және оны жуу; 1.1.1.2 қол орамалын пайдалана алу, жөтелу мен түшкіру кезінде этикалық ережелерді білу және орындау: ауызды орамалмен жабу, егер жанында адам болса кері айналу;ұйқының алдында жатын бөлмені желдету; 1.1.1.4 жекелей заттарды өздігінен пайдалану; 1.1.1.5 үстел басында дұрыс тәртіп ережелерін үйрену; 1.1.1.6 тазалық заттарын пайдалану алу: сабын, тіс щеткасы, тарақ; 1.1.1.7 таңғы және кешкі киінуді өздігінен орындау; 1.1.1.8 жеке заттарға күтіммен қарау
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	1.1.2.1 ғимаратқа кірер алдында аяқты сүрте алу; 1.1.2.2 ұлдардың ғимаратқа кірер алдында бас киімін шешу ережесін білуі және оны орындауы; 1.1.2.3 ұйымдастырушылық және ұқыптылық ережелерін орындау: өзін күттірмеу, сабаққа кешікпеу; 1.1.2.4 мектепке таза, жинақы болып келу, айнаның алдында киімін ретке келтіру
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	1.2.1.1 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы, отбасыға деген жақындық; 1.2.1.2 отбасыда анасымен, әкесімен, әжесімен орындалатын кейбір әрекеттерді байқау; 1.2.1.3 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; 1.2.1.4 ұлдардың қыздармен бірінші амандасуы; 1.2.1.5 өзгелердің сәлемдесуіне жылы жүзбен жауап беру; 1.2.1.6 жасы үлкен адамдармен "сіз" деп сөйлесу; 1.2.1.7 сыныптастарымен айғайсыз, сабырлы түрде қарым-қатынас жасау; 1.2.1.8 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; Отбасыға деген жақындық; 1.2.1.9 өз мұғалімімен ғана емес, осы күні кездескен барлық адамдармен амандасу; 1.2.1.10 өзгелердің сәлемдесуіне жылы жүзбен жауап беру; 1.2.1.11 мейірімділік, кішіпейілділік, қайырымдылық, қатарластарына жылы қабақ танытуы, үлкендерді сыйлау сияқты адами қасиеттерді көрсету; 1.2.1.12 дөрекілік және арамдық сияқты теріс қасиеттерді мойындамау; 1.2.1.13 таным үлкен адамдармен сөйлесу, сұрақтарына жауап беру, үлкендердің өтініштерін орындау; 1.2.1.14 сөйлеуді "әдепті" сөздерді өздігінен пайдалану, жылы шыраймен сөйлесу; 1.2.1.15 үлкендерді аты, жөні, тегімен атау, "Сіз" деп сөйлесу; 1.2.1.16 қатарластарымен бірге әрекет етуді үйрену; 1.2.1.17 қатарластарын атымен атау, кейде еркелету мақсатында аттарын қысқартып айту; 1.2.1.18 қоршаған адамдардың эмоционалды жағдайына көңіл аудару, жанашырлық таныту, қарапайым көмек көрсету
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	1.2.2.1 қоршаған ортаның әдемі істерін байқау; 1.2.2.2 қатарластарымен қарым-қатынас жасауда мәдениет ережелерін орындау: тыныш ойнау; сабақта ешкімге кедергі келтірмей өзін дұрыс ұстау; тіл табысу, ойыншықтарымен бөлісу, достарына көмектесу; 1.2.2.3 өзге балаларға, ата-анаға, жақын адамдарға, педагогтарға жанашырлық таныту; 1.2.2.4 ойын сабақтарында үлкендермен жұмыс жасауда мінез-құлықтың қарапайым нормаларын сақтау; 1.2.2.5 ненің жақсы, ненің жаман екені туралы қарапайым түсінікке ие болу, жақсы және жаман істерді бағалай білуді үйрену; 1.2.2.6 жақсы істерден рахат ала алу; 1.2.2.7 мектепте, үйде, көшеде ұйымдастырушылық мінез-құлықтың дағдыларын бекіту; 1.2.2.8 үстелде тәртіп ережелерін орындау
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	1.3.1.1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Кешіріңіз!", "Кіруге рұқсат етіңіз!", "Шығуға бола ма!"; 1.3.1.2 мұғалімді мұқият тыңдау, сұрақтарға жауап беру
		3.2 Сөйлеу дағдылары	1.3.2.1 заттар мен болмыс құбылыстарының атауын дұрыс айту; 1.3.2.2 зат есімдерді сын есімдер мен етістіктермен бірге дұрыс қолдану; 1.3.2.3. қойылған сұрақтарға жауап беру

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Сыртқы түр және мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалағы мәдениеті	2.1.1.1 ескертусіз үй киімін кию ережелерін орындау; 2.1.1.2 өз киімі мен аяқ киіміне күтіммен қарау, өздігінен тазалықты қадағалау; 2.1.1.3 өзінің сыртқы түр-әлпетін бақылауға алу әдетіне ие болу; 2.1.1.4 киімін әдемі киюге тырысу
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	2.1.2.1 қоғамдық орындарды, көшені ластамау; 2.1.2.2 үйдің қабырғалары мен қоршауларға сурет салмау және жазбау әдетіне ие болу
Менің мектебім	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	2.2.1.1 жақын адамдарға, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы, отбасыға деген жақындық; 2.2.1.2 үлкендердің күнделікті еңбегі, ата-аналардың қамқорлығына құрмет көрсету; 2.2.1.3 сыныптастарына жылы қатынас таныту, жақсы істер жасауға тырысу; 2.2.1.4 үлкендермен әдепті қарым-қатынас жасау дағдыларын жетілдіру
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	2.2.2.1 өз уақытын тиімді пайдалану, серуеннен кейін кешікпеу, теледидардың алдында ұзақ отырмау, ешқашан еш жерге кешікпеу; 2.2.2.2 күн тәртібін қатаң орындау; 2.2.2.3 қоғамдық еңбекке қатысу, мұғалімге, тәрбиешіге, ата-анаға көмектесу; 2.2.2.4 қамқорлық, жауапкершілік таныту
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	2.3.1.1 1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Қайырлы таң", "Қайырлы күн!"
		3.2 Сөйлеу дағдылары	2.3.2.1 аталмыш сұрақ сөздерін пайдалана отырып, қойылған сұрақтарға толығымен жауап беру
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығы мәдениеті	2.1.1.1 ескертусіз үй киімін кию ережелерін орындау; 2.1.1.2 өз киімі мен аяқ киіміне күтіммен қарау, өздігінен тазалықты қадағалау; 2.1.1.3 өзінің сыртқы түр-әлпетін бақылауға алу әдетіне ие болу; 2.1.1.4 киімін әдемі киюге тырысу
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	2.1.2.1 қоғамдық орындарды, көшені ластамау; 2.1.2.2 үйдің қабырғалары мен қоршауларға сурет салмау және жазбау әдетіне ие болу; 2.1.2.3 көшеде тәртіп ережелерін білу және орындау
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	2.2.1.1 жақын адамдарға, атаға, әжеге, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; 2.2.1.2 үлкендердің күнделікті еңбегіне, оларға деген қамқорлықтарына құрмет көрсету; 2.2.1.3 сыныптастарына жылы қатынас таныту, жақсы істер жасауға тырысу; 2.2.1.4 үлкендермен әдепті қарым-қатынас жасау дағдыларына ие болу; 2.2.1.5 ескертусіз сәлемдесу, қоштасу, үлкендерді аты, жөні, тегімен атау
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	2.2.2.1 өз уақытын тиімді пайдалану, серуеннен кейін кешікпеу, теледидардың алдында ұзақ отырмау, ешқашан еш жерге кешікпеу; 2.2.2.2 күн тәртібін қатаң орындау; 2.2.2.3 қоғамдық еңбекке қатысу, мұғалімге, тәрбиешіге, ата-анаға көмектесу; 2.2.2.4 қамқорлық, жауапкершілік таныту; 2.2.2.5 отбасы мүшелерімен, сыныптастарымен, достарымен бірге әрекет ету және келісе алу; бір-біріне көмектесу; 2.2.2.6 достық пен мейірімділік пен туралы түсінікке ие болу
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	2.3.1.1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Қайырлы таң", "Қайырлы күн!", "Қайырлы кеш!", "Қайырлы түн!"
		3.2 Сөйлеу дағдылары	2.3.2.1 аталмыш сұрақтың сөздерін пайдалана отырып, қойылған сұрақтарға толығымен жауап беру; 2.3.2.2 жәй қарапайым сөйлемдер құрау
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығы мәдениеті	2.1.1.1 ескертусіз үй киімін кию ережелерін орындау; 2.1.1.2 өз киімі мен аяқ киіміне күтіммен қарау, өздігінен тазалықты қадағалау; 2.1.1.3 өзінің сыртқы түр-әлпетін бақылауға алу әдетіне ие болу; 2.1.1.4 киімін әдемі киюге тырысу; 2.1.1.5 өзінің қол ормаалын жуа алу және қағаз сүлгіні пайдалану; 2.1.1.6 ұқыпты тамақтану дағдыларына ие болу, үстелде тәртіп ережелерін бекіту; 2.1.1.7 үйден жинақы, таза, таза аяқ киіммен шығудың қажеттілігін түсіну; 2.1.1.8 ескертусіз тамақтың алдында қолды жууға үйрету
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	2.1.2.1 қоғамдық орындарды, көшені ластамау; 2.1.2.2. үйдің қабырғалары мен қоршауларға сурет салмау және жазбау әдетіне ие болу; 2.1.2.3 көшеде тәртіп ережелерін білу және орындау; 2.1.2.4 көшеде қатты сөйлеу, айғайлау, өткендердің назарын аударудың әдепсіз екенін есте сақтау
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	2.2.1.1 жақын адамдарға, атаға, әжеге, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; 2.2.1.2 үлкендердің күнделікті еңбегіне, оларға деген қамқорлықтарына құрмет көрсету; 2.2.1.3 сыныптастарына жылы қатынас таныту, жақсы істер жасауға тырысу; 2.2.1.4 үлкендермен әдепті қарым-қатынас жасау дағдыларына ие болу; 2.2.1.5 ескертусіз сәлемдесу, қоштасу, үлкендерді аты, жөні, тегімен атау; 2.2.1.6 үлкендердің әңгімелеріне араласпау, өз өтінішін сыпайы түрде білдіру, көрсетілген қызметкер алғыс айту; 2.2.1.7 топтағы қатарластарының мінез-құлқымен байланыс орнату және өзге балалардың жауап ретіндегі қарым-қатынасы; 2.2.1.8 қарым-қатынас жасау ережелерін орындау, жасы кіші балалармен жұмсақ сөйлесу, төзімділік пен мейірімділік таныту
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	2.2.2.1 өз уақытын тиімді пайдалану, серуеннен кейін кешікпеу, теледидардың алдында ұзақ отырмау, ешқашан еш жерге кешікпеу; 2.2.2.2 күн тәртібін қатаң орындау; 2.2.2.3 қоғамдық еңбекке қатысу, мұғалімге, тәрбиешіге, ата-анаға көмектесу; 2.2.2.4 қамқорлық, жауапкершілік таныту; 2.2.2.5 отбасы мүшелерімен, сыныптастарымен, достарымен бірге әрекет ету және келісе алу; бір-біріне көмектесу; 2.2.2.6 достық пен мейірімділік пен туралы түсінікке ие болу; 2.2.2.8 өз мінез-құлқын басқара алу
	3. Сөйлеу мәдениеті мен сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	2.3.1.1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Қайырлы таң", "Қайырлы күн!", "Қайырлы кеш!", "Қайырлы түн!"; 2.3.1.2 әңгімелесушінің көзіне тік қарап, ашық-жарқын әңгімелеу
		3.2. Сөйлеу дағдылары	2.3.2.1 аталмыш сұрақтың сөздерін пайдалана отырып, қойылған сұрақтарға толығымен жауап беру; 2.3.2.2 жәй қарапайым сөйлемдер құрау
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығы мәдениеті	2.1.1.1 ескертусіз үй киімін кию ережелерін орындау; 2.1.1.2 өз киімі мен аяқ киіміне күтіммен қарау, өздігінен тазалықты қадағалау; 2.1.1.3 өзінің сыртқы түр-әлпетін бақылауға алу әдетіне ие болу; 2.1.1.4 киімін әдемі киюге тырысу 2.1.1.5 өзінің қол ормаалын жуа алу және қағаз сүлгіні пайдалану; 2.1.1.6 ұқыпты тамақтану дағдыларына ие болу, үстелде тәртіп ережелерін бекіту; 2.1.1.7 үйден жинақы, таза, таза аяқ киіммен шығудың қажеттілігін түсіну; 2.1.1.8 ескертусіз тамақтың алдында қолды жууға үйрету
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	2.1.2.1 қоғамдық орындарды, көшені ластамау; 2.1.2.2 үйдің қабырғалары мен қоршауларға сурет салмау және жазбау әдетіне ие болу; 2.1.2.3 көшеде тәртіп ережелерін білу және орындау; 2.1.2.4 көшеде қатты сөйлеу, айғайлау, өткендердің назарын аударудың әдепсіз екенін есте сақтау; 2.1.2.5 жаяу жолдың оң жағымен жүру; 2.1.2.6 егер бір топ бала келе жатса, жолды алмау әдетіне ие болу; 2.1.2.7 таныс адамды немесе жолдасты кездестіріп қалған жағдайда сөйлесу үшін жолдың бір жағына шығу
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	2.2.1.1 жақын адамдарға, атаға, әжеге, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімнің болуы; 2.2.1.2 үлкендердің күнделікті еңбегіне, оларға деген қамқорлықтарына құрмет көрсету; 2.2.1.3 сыныптастарына жылы қатынас таныту, жақсы істер жасауға тырысу; 2.2.1.4 үлкендермен әдепті қарым-қатынас жасау дағдыларына ие болу; 2.2.1.5 ескертусіз сәлемдесу, қоштасу, үлкендерді аты, жөні, тегімен атау; 2.2.1.6 үлкендердің әңгімелеріне араласпау, өз өтінішін сыпайы түрде білдіру, көрсетілген қызметкер алғыс айту; 2.2.1.7 топтағы қатарластарының мінез-құлқымен байланыс орнату және өзге балалардың жауап ретіндегі қарым-қатынасы; 2.2.1.8 қарым-қатынас жасау ережелерін орындау, жасы кіші балалармен жұмсақ сөйлесу, төзімділік пен мейірімділік таныту; 2.2.1.9 қоршаған адамдардың көңіл-күйі мен жағдайын байқау, оларға дұрыс ықпал ету; 2.2.1.10 сөйлеуде ескертусіз "әдепті" сөздерді пайдалану, көтеріңкі көңіл күйде сөйлесу
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	2.2.2.1 өз уақытын тиімді пайдалану, серуеннен кейін кешікпеу, теледидардың алдында ұзақ отырмау, ешқашан еш жерге кешікпеу; 2.2.2.2 күн тәртібін қатаң орындау; 2.2.2.3 қоғамдық еңбекке қатысу, мұғалімге, тәрбиешіге, ата-анаға көмектесу; 2.2.2.4 қамқорлық, жауапкершілік таныту; 2.2.2.5 отбасы мүшелерімен, сыныптастарымен, достарымен бірге әрекет ету және келісе алу; бір-біріне көмектесу; 2.2.2.6 достық пен мейірімділік пен туралы түсінікке ие болу; 2.2.2.8 өз мінез-құлқын басқара алу; 2.2.2.9 жақын адамдарға, атаға, әжеге, анаға, әкеге, әпкелеріне, бауырларына деген жақындық сезімін таныту; 2.2.2.10 моралдық нормаларды сақтау, тұлғаның жекелей спаасы: қарапайымдылық, төзімділік, жанашырлық және мейірімділік, теріс әрекет жасаған кезде ұят сезімінің болуы
	3. Сөйлеу мәдениеті мен сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	2.3.1.1 әдептілік сөздерін пайдалану: "Қайырлы таң", "Қайырлы күн!", "Қайырлы кеш!", "Қайырлы түн!" 2.3.1.2 әңгімелесушінің көзіне тік қарап, ашық-жарқын әңгімелеу
		3.2 Сөйлеу дағдылары	2.3.2.1 аталмыш сұрақтың сөздерін пайдалана отырып, қойылған сұрақтарға толығымен жауап беру; 2.3.2.2 жәй қарапайым сөйлемдер құрау; 2.3.2.3 сұрақтар бойынша сөйлемдерді тарату, таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	3.1.1.1 дұрыс, ретімен киіну, қайта киінудің дағдыларын бекіту; 3.1.1.2 басты жуу кезінде сусабынды пайдалану
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	3.1.2.1 көлікте тәртіп ережелерін орындау; 3.1.2.2 автобуста, трамвайда, троллейбуста, маршрутты көлікте жол ақысын дұрыс және уақытылы төлеу; 3.1.2.3 көлікке кіру және көліктен шығу ережелерін білу және орындау
Менің мектебім	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	3.2.1.1 "әдептілік" сөзінің мәнін түсіну; 3.2.1.2 өз бетінше, ескертусіз айналадағыларға мейірімділік пен сақтық таныту; 3.2.1.3 өз достарына, олардың адами қасиеттеріне, қызығушылықтары туралы сұрау, қызығушылық таныту
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	3.2.2.1 өз істеріне талдау жасау, ол әдептілік ережелеріне сәйкес па соған талдау жасау; 3.2.2.2 өз әлемін, рухани қызығушылылқтарын түрлендіруге тырысу, жекелей қызығушылықтарды қалыптатсыру; 3.2.2.3 коллекция жинау туралы, белгілі спортсмендердің алғашқы қадамдары туралы, көркем әдебиет, би, бөлме өсімдіктерін өсіру, көркем қол өнері түрлері туралы мәлеметтерді жеткізе алу
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	3.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Алғыс білдіремін", "өтінемін"; 3.3.1.2 жолдасты сөзін бөлмей тыңдау
		3.2 Сөйлеу дағдылары	3.3.2.1 әңгімеге араласу, қойылған сұрақтарға толығымен және дұрыс жауап беру; 3.3.2.2 қарапайым, жәй сөйлемдерді құрастыру, таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану
2 – тоқсан
Менің отбасым және менің достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	3.1.1.1 дұрыс, ретімен киіну, қайта киінудің дағдыларын бекіту; 3.1.1.2 басты жуу кезінде сусабынды пайдалану; 3.1.1.3 қонаққа, мерекеге сәнді киіне алу
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	3.1.2.1 көлікте тәртіп ережелерін орындау; 3.1.2.2 автобуста, трамвайда, троллейбуста, маршрутты көлікте жол ақысын дұрыс және уақытылы төлеу; 3.1.2.3 көлікке кіру және көліктен шығу ережелерін білу және орындау
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	3.2.1.1 "әдептілік" сөзінің мәнін түсіну; 3.2.1.2 өз бетінше, ескертусіз айналадағыларға мейірімділік пен сақтық таныту; 3.2.1.3 өз достарына, олардың адами қасиеттеріне, қызығушылықтары туралы сұрау, қызығушылық таныту; 3.2.1.4 үлкендермен сөйлесуде әдепті бола алу, сөйлесу кезінде ашық-жарқын болу, анық сөйлеу, әңгімелесушінің көзіне тік қарау, әңгімені үзбеу, үлкендердің сөзін бөлмеу
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	3.2.2.1 өз істеріне талдау жасау, ол әдептілік ережелеріне сәйкес па соған талдау жасау; 3.2.2.2 өз әлемін, рухани қызығушылылқтарын түрлендіруге тырысу, жекелей қызығушылықтарды қалыптастыру; 3.2.2.3 коллекция жинау туралы, белгілі спортсмендердің алғашқы қадамдары туралы, көркем әдебиет, би, бөлме өсімдіктерін өсіру, көркем қол өнері түрлері туралы мәлеметтерді жеткізе алу; 3.2.2.4 алдыға шағын міндеттер қою және оларды аяғына дейін апару
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	3.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Алғыс білдіремін", "өтінемін"; 3.3.1.2 жолдасты сөзін бөлмей тыңдау
		3.2 Сөйлеу дағдылары	3.3.2.1 әңгімеге араласу, қойылған сұрақтарға толығымен және дұрыс жауап беру; 3.3.2.2 қарапайым, жәй сөйлемдерді құрастыру, таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	3.1.1.1 дұрыс, ретімен киіну, қайта киінудің дағдыларын бекіту; 3.1.1.2 басты жуу кезінде сусабынды пайдалану; 3.1.1.3 қонаққа, мерекеге сәнді киіне алу; 3.1.1.4 ауа-райына сәйкес киіне алу; 3.1.1.5 аяқ пен қолдың тырнақтарына күтім жасау; 3.1.1.6 жеке бас тазалығы аумағында тәжірибелік дағдыларға ие болу (тамақтану, жуыну, киім күтімі мәдениеті)
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	3.1.2.1 көлікте тәртіп ережелерін орындау; 3.1.2.2 автобуста, трамвайда, троллейбуста, маршрутты көлікте жол ақысын дұрыс және уақытылы төлеу; 3.1.2.3 көлікке кіру және көліктен шығу ережелерін білу және орындау; 3.1.2.4 өзге жолаушыларға сыпайы қарым-қатынас таныту ережелерін орындау; 3.1.2.5 үлкендерге және кішкентай балалары бар жолаушыларға орын беру
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	3.2.1.1 "әдептілік" сөзінің мәнін түсіну; 3.2.1.2 өз бетінше, ескертусіз айналадағыларға мейірімділік пен сақтық таныту; 3.2.1.3 өз достарына, олардың адами қасиеттеріне, қызығушылықтары туралы сұрау, қызығушылық таныту; 3.2.1.4 үлкендермен сөйлесуде әдепті бола алу, сөйлесу кезінде ашық-жарқын болу, анық сөйлеу, әңгімелесушінің көзіне тік қарау, әңгімені үзбеу, үлкендердің сөзін бөлмеу; 3.2.1.5 бөтен адамдармен сөйлесу ережелерін орындау (сатушы, тәртіп сақшылары)
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	3.2.2.1 өз істеріне талдау жасау, ол әдептілік ережелеріне сәйкес па соған талдау жасау; 3.2.2.2 өз әлемін, рухани қызығушылылқтарын түрлендіруге тырысу, жекелей қызығушылықтарды қалыптастыру; 3.2.2.3 коллекция жинау туралы, белгілі спортсмендердің алғашқы қадамдары туралы, көркем әдебиет, би, бөлме өсімдіктерін өсіру, көркем қол өнері түрлері туралы мәлеметтерді жеткізе алу; 3.2.2.4 алдыға шағын міндеттер қою және оларды аяғына дейін апару; 3.2.2.5 қоғамдық орындарда тәртіп мәдениетінің ережелерін орындау (көшеде, көлікте, кинотеатрда); 3.2.2.6 телефонмен дұрыс және сыпайы сөйлесу
	3.Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу әрекеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	3.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Алғыс білдіремін", "Өтінемін"; 3.3.1.2 жолдастың сөзін бөлмей тыңдау
		3.2 Сөйлеу дағдылары	3.3.2.1 әңгімеге араласу, қойылған сұрақтарға толығымен және дұрыс жауап беру; 3.3.2.2 қарапайым, жәй сөйлемдерді құрастыру, таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 3.3.2.3 кейбір сөз алды қосымшалары мен үстеулерді қолдану
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	3.1.1.1 дұрыс, ретімен киіну, қайта киінудің дағдыларын бекіту; 3.1.1.2 басты жуу кезінде сусабынды пайдалану; 3.1.1.3 қонаққа, мерекеге сәнді киіне алу; 3.1.1.4 ауа-райына сәйкес киіне алу; 3.1.1.5 аяқ пен қолдың тырнақтарына күтім жасау; 3.1.1.6 жеке бас тазалығы аумағында тәжірибелік дағдыларға ие болу (тамақтану, жуыну, киім күтімі мәдениеті); 3.1.1.7 өз қол орамалын жуа алу және қағаз сүлгілерді пайдалану
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	3.1.2.1 көлікте тәртіп ережелерін орындау; 3.1.2.2 автобуста, трамвайда, троллейбуста, маршрутты көлікте жол ақысын дұрыс және уақытылы төлеу; 3.1.2.3 көлікке кіру және көліктен шығу ережелерін білу және орындау; 3.1.2.4 өзге жолаушыларға сыпайы қарым-қатынас таныту ережелерін орындау; 3.1.2.5 үлкендерге және кішкентай балалары бар жолаушыларға орын беру; 3.1.2.6 қатты сөйлемеу әдетіне ие болу, салонның ішінде жүгірмеу, орындыққа аяқпен отырмау, орындықты былғамау
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	3.2.1.1 "әдептілік" сөзінің мәнін түсіну; 3.2.1.2 өз бетінше, ескертусіз айналадағыларға мейірімділік пен сақтық таныту; 3.2.1.3 өз достарына, олардың адами қасиеттеріне, қызығушылықтары туралы сұрау, қызығушылық таныту 3.2.1.4 үлкендермен сөйлесуде әдепті бола алу, сөйлесу кезінде ашық-жарқын болу, анық сөйлеу, әңгімелесушінің көзіне тік қарау, әңгімені үзбеу, үлкендердің сөзін бөлмеу; 3.2.1.5 бөтен адамдармен сөйлесу ережелерін орындау (сатушы, тәртіп сақшылары); 3.2.1.6 сөздік қорды әдептілік сөздерімен байыту; 3.2.1.7 здігінен амандасу, қоштасу, алғыс айту, кешірім сұрау, жақын адамдармен сөйлескенде еркелету сөздерін қолдану
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	3.2.2.1 өз істеріне талдау жасау, ол әдептілік ережелеріне сәйкес па соған талдау жасау; 3.2.2.2 өз әлемін, рухани қызығушылылқтарын түрлендіруге тырысу, жекелей қызығушылықтарды қалыптастыру; 3.2.2.3 коллекция жинау туралы, белгілі спортсмендердің алғашқы қадамдары туралы, көркем әдебиет, би, бөлме өсімдіктерін өсіру, көркем қол өнері түрлері туралы мәлеметтерді жеткізе алу; 3.2.2.4 алдыға шағын міндеттер қою және оларды аяғына дейін апару; 3.2.2.5 қоғамдық орындарда тәртіп мәдениетінің ережелерін орындау (көшеде, көлікте, кинотеатрда); 3.2.2.6 телефонмен дұрыс және сыпайы сөйлесу; 3.2.2.7 бос уақытта қызықты істермен шұғылдана алу; 3.2.2.8 ойында әрекеттерді сәйестендіре алу; 3.2.2.9 балалар ортасында тәртіп ережелерін орындау; әдепті, тиянақты болу
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	3.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Алғыс білдіремін", "Өтінемін"; 3.3.1.2 жолдастың сөзін бөлмей тыңдау
		3.2 Сөйлеу дағдылары	3.3.2.1 әңгімеге араласу, қойылған сұрақтарға толығымен және дұрыс жауап беру; 3.3.2.2 қарапайым, жәй сөйлемдерді құрастыру, таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану; 3.3.2.3 кейбір сөз алды қосымшалары мен үстеулерді қолдану

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	4.1.1.1 дұрыс тамақтану дағдылары (үстелде тік отыру, шынтақты үстелге қоймау; үстел құралдарын пайдалану - пышақ, шанышқы; 4.1.1.2 үй тұрмысының қызметтерін білу – шаштараз, киім тазалау
		1.1 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	4.1.2.1 қонақта өзін-өзі дұрыс ұстай алуы; 4.1.2.2 кинотеатрда өзін-өзі дұрыс ұстай алуы
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	4.2.1.1 үлкендер мен жолдастардың сенімін бағалай алу; 4.2.1.2 жақсы әдеп ережелерін орындау: орындық ұсыну және үлкендерге орын беру; біреудің түсіріп алған затын сыпайылықпен алып беру, ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.3 қонақта үлкендермен және өз қатарластарымен таныса алуы; 4.2.1.4 сөздік қорды әдептілік сөздерімен байыту; 4.2.1.5 здігінен амандасу, қоштасу, алғыс айту, кешірім сұрау, жақын адамдармен сөйлескенде еркелету сөздерін қолдану 4.2.1.6 үлкендер мен жолдастарының сенімін бағалай алуы
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	4.2.2.1 сыныпта, шеберханада, ойын бөлмесінде, үйде тазалық пен тәртіпті сақтау; 4.2.2.2 кез-келген тапсырманы, кез-келген жұмысты тиянақты орындау; 4.2.2.3 кітаптар, оқулықтарға деген күтімді қатынас: бетін қайырмау, кітапты кір қолымен ұстамау; 4.2.2.4 бүгін жасалатын істі ертеңге қалдырмау әдетіне ие болу
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	4.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Кешіріңіз!", "Рахмет; 4.3.1.2 үлкендердің сөзін бөлмеу және олардың әңгімелеріне араласпау әдетіне ие болу
		3.2 Сөйлеу дағдылары	4.3.2.1 әңгімеге араласу; сыныптастарының әңгімесін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.3.2.2 қарапайым жәй сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша өз ойын жеткізіп отыру
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	4.1.1.1 дұрыс тамақтану дағдылары (үстелде тік отыру, шынтақты үстелге қоймау; үстел құралдарын пайдалану - пышақ, шанышқы; 4.1.1.2 үй тұрмысының қызметтерін білу – шаштараз, киім тазалау
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	4.1.2.1 қонақта өзін-өзі дұрыс ұстай алуы; 4.1.2.2 кинотеатрда өзін-өзі дұрыс ұстай алуы; 4.1.2.3 кітапханада тәртіп ережелерін білу және орындау
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	4.2.1.1 үлкендер мен жолдастардың сенімін бағалай алу; 4.2.1.2 жақсы әдеп ережелерін орындау: орындық ұсыну және үлкендерге орын беру; біреудің түсіріп алған затын сыпайылықпен алып беру, ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.3 қонақта үлкендермен және өз қатарластарымен таныса алуы; 4.2.1.4 сөздік қорды әдептілік сөздерімен байыту; 4.2.1.5 өздігінен амандасу, қоштасу, алғыс айту, кешірім сұрау, жақын адамдармен сөйлескенде еркелету сөздерін қолдану; 4.2.1.6 үлкендер мен жолдастарының сенімін бағалай алуы; 4.2.1.7 ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.8 ұлдар қыздарға әдептілік таныта алуы, оларға оларға орындық беру, қажет кезде көмек көрсте алу, биге шақыру
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	4.2.2.1 сыныпта, шеберханада, ойын бөлмесінде, үйде тазалық пен тәртіпті сақтау; 4.2.2.2 кез-келген тапсырманы, кез-келген жұмысты тиянақты орындау; 4.2.2.3 кітаптар, оқулықтарға деген күтімді қатынас: бетін қайырмау, кітапты кір қолымен ұстамау; 4.2.2.4 бүгін жасалатын істі ертеңге қалдырмау әдетіне ие болу
	3. Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу этикеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	4.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Кешіріңіз!", "Рахмет"; 4.3.1.2 үлкендердің сөзін бөлмеу және олардың әңгімелеріне араласпау әдетіне ие болу
		3.2 Сөйлеу дағдылары	4.3.2.1 әңгімеге араласу; сыныптастарының әңгімесін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.3.2.2 қарапайым жәй сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша өз ойын жеткізіп отыру; 4.3.2.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс пайдалану
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Сыртқы түр мәдениеті	4.1.1.1 дұрыс тамақтану дағдылары (үстелде тік отыру, шынтақты үстелге қоймау; үстел құралдарын пайдалану - пышақ, шанышқы; асықпай, ұқыптылықпен ашық ауызбен жеу, тамақты ұзақ шайнау; нанды тілімдерге бөлу; қайнатпа жемістеріндегі сүйектерді шәй қасықпен табаққа салу; тамақты жеп болғаннан кейін қасық, шанышқы, қасықты дастарханға емес тарелкаға салу; тамақ барысында сүлгіні пайдалану; 4.1.1.2 үй тұрмысының қызметтерін білу – шаштараз, киім тазалау, киім тігіні бойынша ателье, аяқ киім жөндеу шеберханасы
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	4.1.2.1 қонақта өзін дұрыс ұстай алу; 4.1.2.2 театрда, кинотеатрда өзін дұрыс ұстай алу; 4.1.2.3 кітапханада тәртіп ережелерін білу және орындау; 4.1.2.4 ауруханада тәртіп ережелерін білу және орындау
	2. Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	4.2.1.1 үлкендер мен жолдастардың сенімін бағалай алу; 4.2.1.2 жақсы әдеп ережелерін орындау: орындық ұсыну және үлкендерге орын беру; біреудің түсіріп алған затын сыпайылықпен алып беру, ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.3 қонақта үлкендермен және өз қатарластарымен таныса алуы; 4.2.1.4 сөздік қорды әдептілік сөздерімен байыту; 4.2.1.5 өздігінен амандасу, қоштасу, алғыс айту, кешірім сұрау, жақын адамдармен сөйлескенде еркелету сөздерін қолдану; 4.2.1.6 үлкендер мен жолдастарының сенімін бағалай алуы; 4.2.1.7 ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.8 ұлдар қыздарға әдептілік таныта алуы, оларға оларға орындық беру, қажет кезде көмек көрстее алу, биге шақыру; 4.2.1.9 қыздардың сыпайылық көрсете алуы, қоршаған адамдарға жанашырлық таныту, ұлдар тарапынан көрсетілетін көмек пен көңілді бағалай алуы
		2.2 Әрекет ету мәдениеті	4.2.2.1 сыныпта, шеберханада, ойын бөлмесінде, үйде тазалық пен тәртіпті сақтау; 4.2.2.2 кез-келген тапсырманы, кез-келген жұмысты тиянақты орындау; 4.2.2.3 кітаптар, оқулықтарға деген күтімді қатынас: бетін қайырмау, кітапты кір қолымен ұстамау; 4.2.2.4 бүгін жасалатын істі ертеңге қалдырмау әдетіне ие болу; 4.2.2.5 тұлғаның елгезектік, әділеттілік және кішіпейілділік сапаларын көрсете алуы; өз ынтасын шектей алуы, кедергілердің алдын-алу, үлкендердің талаптарына бағыну және белгіленген мінез-құлық нормаларын орындау
	3.Сөйлеу мәдениеті және сөйлеу әрекеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	4.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Өтінемін!" "Кешіріңіз!", "Рахмет"; "Алғыс білдіремін!", "Кіруге рұқсат етіңіз!" 4.3.1.2 үлкендердің сөзін бөлмеу және олардың әңгімелеріне араласпау әдетіне ие болу; 4.3.1.3 пайдалануды бекіту бойынша тәжірибелік тренингтерге белсенді қатысу
		3.2 Сөйлеу дағдылары	4.3.2.1 әңгімеге араласу; сыныптастарының әңгімесін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.3.2.2 қарапайым жәй сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша өз ойын жеткізіп отыру; 4.3.2.3таныс сөздердің формаларын дұрыс пайдалану
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың –жаны сау	1. Сыртқы түр мен мінез-құлық мәдениеті	1.1 Жеке бас тазалығының мәдениеті	4.1.1.1 дұрыс тамақтану дағдылары (үстелде тік отыру, шынтақты үстелге қоймау; үстел құралдарын пайдалану - пышақ, шанышқы; асықпай, ұқыптылықпен ашық ауызбен жеу, тамақты ұзақ шайнау; нанды тілімдерге бөлу; қайнатпа жемістеріндегі сүйектерді шәй қасықпен табаққа салу; тамақты жеп болғаннан кейін қасық, шанышқы, қасықты дастарханға емес тарелкаға салу; тамақ барысында сүлгіні пайдалану; 4.1.1.2 үй тұрмысының қызметтерін білу – шаштараз, киім тазалау, киім тігіні бойынша ателье, аяқ киім жөндеу шеберханасы; 4.1.1.3 жеке бас тазалығы заттарына күтім жасай алуы: тіс щеткасын сабынмен жуу, тарақты тазалау және оны жуу; 4.1.1.4 өз киімі мен аяқ киіміне күтім жасай алу
		1.2 Қоғамдық орындардағы мінез-құлық мәдениеті	4.1.2.1 қонақта өзін дұрыс ұстай алу; 4.1.2.2 театрда, кинотеатрда өзін дұрыс ұстай алу; 4.1.2.3 кітапханада тәртіп ережелерін білу және орындау; 4.1.2.4 ауруханада тәртіп ережелерін білу және орындау; 4.1.2.5 адам көп жиналған жердегі адамның тәртіп ережелерін орындау
	2.Қарым-қатынас мәдениеті	2.1 Тұлға аралық қарым-қатынас мәдениеті	4.2.1.1 үлкендер мен жолдастардың сенімін бағалай алу; 4.2.1.2 жақсы әдеп ережелерін орындау: орындық ұсыну және үлкендерге орын беру; біреудің түсіріп алған затын сыпайылықпен алып беру, ұлдар көлікте, ғимаратта қыздарды өткізіп жібереді; балаларға шарф тағуына, замок салып беруге көмектесу; 4.2.1.3 қонақта үлкендермен және өз қатарластарымен таныса алуы; 4.2.1.4 сөздік қорды әдептілік сөздерімен байыту; 4.2.1.5 өздігінен амандасу, қоштасу, алғыс айту, кешірім сұрау, жақын адамдармен сөйлескенде еркелету сөздерін қолдану 4.2.1.6 үлкендер мен жолдастарының сенімін бағалай алуы; 4.2.1.7 ұлдардың қыздарға әдептілік танытуы, оларға орындық беруі, қажет кезде көмек бере алуы, биге шақыру; 4.2.1.8 қыздардың сыпайылық көрсете алуы, қоршаған адамдарға жанашырлық таныту, ұлдар тарапынан көрсетілетін көмек пен көңілді бағалай алуы; 4.2.1.9 ым, ишарат, әрекет, дауыс интонациясы арқылы эмоционалды жағдайды анықтай алу; 4.2.1.10 қоршаған адамдармен сөйлесуде олардың көңіл-күйін ескеру; қоршаған адамдардың көңіл-күйіне дұрыс ықпал ете алу; 4.2.1.11 қатарластар тобында тәртіп ережелерін білу және орындау (ашық көңілді, сезімтал, елгезек, әділетті болу); 4.2.1.12 қатарластарының оған деген қатынасы баланың өзгелерге деген қатынасына байланысты екенін түсіну; 4.2.1.13 өз әрекетін және өзгелердің әрекетін бағалай алу; қоршаған адамдарға өзінің ізгі ниетті қатынасын көсетуге тырысу;
		2. 2 Әрекет ету мәдениеті	4.2.2.1 сыныпта, шеберханада, ойын бөлмесінде, үйде тазалық пен тәртіпті сақтау; 4.2.2.2 кез-келген тапсырманы, кез-келген жұмысты тиянақты орындау; 4.2.2.3 кітаптар, оқулықтарға деген күтімді қатынас: бетін қайырмау, кітапты кір қолымен ұстамау; 4.2.2.4 бүгін жасалатын істі ертеңге қалдырмау әдетіне ие болу; 4.2.2.5 тұлғаның елгезектік, әділеттілік және кішіпейілділік сапаларын көрсете алуы; өз ынтасын шектей алуы, кедергілердің алдын-алу, үлкендердің талаптарына бағыну және белгіленген мінез-құлық нормаларын орындау; 4.2.2.6 өз істерінде жақсы үлгі бойынша әрекет ете алу; 4.2.2.7 үлкендердің көмегімен және өз бетінше әртүрлі жастағы адамдармен сөйлесуде мінез-құлықтың дұрыс үлгісін таңдап алу, үлкендерге көмек көрсету, қатарластарының эмоционалды және физикалық жағдайына сезімталдықпен қарау
	3. Сөйлеу этикеті және сөйлеу мәдениеті	3.1 Сөйлеу этикетінің мәдениеті	4.3.1.1 әдептілікті танытатын сөздерді пайдалану: "Сәлеметсіз бе!", "Сау болыңыз!", "Мархабат!", "Өтінемін!" "Кешіріңіз!", "Рахмет"; "Алғыс білдіремін!", "Кіруге рұқсат етіңіз!"; 4.3.1.2 үлкендердің сөзін бөлмеу және олардың әңгімелеріне араласпау әдетіне ие болу
		3.2 Сөйлеу дағдылары	4.3.2.1 әңгімеге араласу; сыныптастарының әңгімесін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.3.2.2 қарапайым жәй сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша өз ойын жеткізіп отыру; 4.3.2.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс пайдалану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 12-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 557 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру денгейінің 0-3 сыныптары үшін "Қол еңбегі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру денгейінің 0-3 сыныптары үшін "Қол еңбегі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушыда, әлеуметтік бейімдеуге және өзіндік еңбек іс-әрекетіне дайындауға себептесетін бастапқы технологиялық білім, еңбек біліктілігі мен дағдыларын, еңбекті жоспарлау мен ұйымдастыру тәсілдерін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушыларда жалпы еңбектік біліктілік пен дағды негіздерін қалыптастыру: жұмыс жоспарын ұстана білу, өзінің іс-әрекетін қадағалау, үлгіге қарап жасау, алынған нәтижені бағалау;

2) қол еңбегі дағдыларын басқа сабақтарда, күнделікті өмірде қолдануға үйрету;

3) көрнекі-әрекеттік және көрнекі-бейнелік ойлауын дамыту;

4) еңбексүйгіштікті, бастаған істі соңына дейін жеткізу біліктілігін, ұқыптылықты қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сындарлы (конструктивті) қабілетін, көркем және эстетикалық талғамын, қиялы мен кеңістік ойлауын дамыту;

2) көру-қозғалыс координациясын, ұсақ моторикасын дамыту;

3) арнайы терминологиямен сөздік қорын кеңейті және байыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Қол еңбегі" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдерінің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Оқытудың компенсаторлық-дамыту бағыттылығы қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік тәсілдерімен қамтамасыз етіледі: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау.

7. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жоюды немесе азайтуды көздейді, әлеуметтік мінез-құлық нормалары мен өмірлік маңызды дағдылардың қалыптасуына ықпал жасайды.

8. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

9. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

10. Бағдарлама материалы білім алушылардың еңбек әрекетіне қажетті күрделі қозғалыстарды ұйымдастыру қабілеттерін дамытуға ықпал етуге мүмкіндік береді.

11. Тәжірибелік іс-әрекет қызметі нақты еңбек нысанына зейін аударуға мен қызығушылық танытуға мүмкіндік береді. Бұл ретте оқушының сақталған көрнекі-әрекеттік ойлауына сүйенеді.

12. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі. Қол еңбегі сабақтары заттарды талдаудың жалпылама тәсілдерін үйретеді:

1) нысананы тұтас қарастыруға, оның мәнін анықтауға;

2) негізгі бөліктерін айқындауға (саны, атауы, формасы, материалы);

3) бөліктердің кеңістік орналасуын белгілеуге;

4) бөліктегі негізгі детальдарын анықтауға (саны, атауы, формасы, материалы).

13. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

14. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

15. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескере отырып, тақырыптың, тараудың аяғында жүргізіледі.

16. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3 - тарау. "Қол еңбегі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

17. "Қол еңбегі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1 сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2 сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

4) 3 сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

18. Бағдарлама 5 бөлімді қамтиды:

1) "Ермексазбен жұмыс";

2) "Құрастыру";

3) "Табиғи материалмен жұмыс";

4) "Қағаз және қатырмақағазбен жұмыс";

5) "Жіппен және текстилді материалмен жұмыс".

19. "Ермексазбен жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) көлемді бұйымдар;

2) композициялар;

3) жалпақ бұйымдар.

20. "Құрастыру" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) бөлшектердің кеңістікте орналасуы

21. "Табиғи материалмен жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) көлемді бұйымдар;

2) жалпақ бұйымдар;

3) композициялар.

22. "Қағаз және қатырмақағазбен жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) көлемді бұйымдар;

2) жалпақ бұйымдар.

23. "Жіппен және текстилді материалмен жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) көлемді бұйымдар;

2) жалпақ бұйымдар.

24. 0 - сыныпқа арналған "Қол еңбегі" пәнінің базалық мазмұны:

1) ермексазбен жұмыс: қол еңбегі сабағында тәртіп ережесі, жұмыс орнын ұйымдастыруға қойылатын талаптар. Мүсіндеуге материал дайындауға жаттығу. Тапсырмасыз мүсіндеу – екі қолымен ермексаздың тұтас кесегін укалау, ірі кесектерге үзу, қосу. Саз бен ермексазды жаймалау. Қарапайым геометриялық денелерді жасау. Ермексазды түсіне қарай іріктеп жаттығу ұзындығы мен қалындығы түрлі бағаншаларды алақанда және төсем тақтайшада жаймалау. Ұлу жасау. "Ұлудың отбасы" композициясын ойнау. Шариктерді, жаңғақтарды домалатып мүсіндеу. Бірнеше бөліктерден тұратын заттарды (домалақ формадағы) домалатып мүсіндеу. Үлкендігі әртүрлі екі шариктен үлгі бойынша мүсіндеу: аққала, "неваляшка" қуыршағы. Алдын ала дайындалған түрлі мөлшердегі шариктерден жұлдыз құртын жасау. "Жапырақтағы жұлдыз құрты" композициясын құрастыру. Үлгі бойынша жемістер мен көкөністерді, басқа да жақсы таныс заттарды мүсіндеу. Төсем тақтайшасына салынған нобайы бойынша ұлттық өрнек жасау: ермексазбен немесе табиғи материалмен (қауын, қарбыз тұқымдары, бұршақ) бастыру;

2) құрастыру: құрылыс жиынтығынан ойын кезінде қолданылатын конструкция жасау. Мұғалімнің әрекетіне еліктей отырып, қарапайым құрылыс жасау. Мәшине, қақпасы бар гараж құру. Қуыршақ үшін 3-4 затты жиһазды бөлме ішінде орналастыру. Еліктеу, үлгі, ауызша нұсқау бойынша конструкцияның жеке бөліктерін қайта қою. Құрылыс жиынтығының бір элементерінің орнына басқасын қолдануға жаттығу. Түсінігі бойынша құрылыс жиынтығының түрлі типінен өзара байланысты бірнеше құрылым жасау;

3) табиғи материалмен жұмыс: табиғи материалды жинау мақсатымен табиғатқа экскурссияға бару. Түрлі түсті қағаздан жасалған төсемге кептірілген жапырақтарды жапсыру (үлкен жапырақ, кішкентай жапырақ). Жапырақтардан аппликация жасау. "Түскиіз" – қабырғаға ілінетін кілемді кептірілген жапырақтардан жасау. Үлкендігі түрлі жапырақтардан аппликация жасау: балық, көбелек. Грек жаңғағының қабығынан, шишка мен ермексаздан балықты, құсты, кірпіні (қалауы бойынша) жасау;

4) қағаз және қатырмақағазбен жұмыс: ию сызығымен қағазды бүктеу және жырту, қатпар жазғышты қолдану. Төртбұрышты формадағы дайындамадан шаршы шығару. Шаршыны бүктеу арқылы үшбұрыш шығару. Үлгі бойынша үйдің, автобустың және басқа да таныс заттардың аппликациясын жасау. Мөлшеріне қарай фигураларды ауыстырып (үлкен-кішкентай) жолақтағы өюды үлгі бойынша дайындау. Үлгі бойынша қағазды бүктеу. Көлемді ойыншықты үлгі бойынша дайындау: ұшақ, қайық. Мұғалім дайындаған түрлі-түсті қағаз кесіндісінен алқа дайындау; қағазды түсіне қарай іріктеу;

5) жіппен және текстілді материалмен жұмыс: материалды атау; жіпті түсіне, жуандығына қарай таңдау. Түрлі-түсті жіпті байлау, бір шүйкеге орау. Түрлі-түсті жіптердің коллекциясын құру – қатты қағаздан жасалған төсемге жапсыру. Түрлі-түсті жуан жіптен бау өру.

25. 1-сыныпқа арналған "Қол еңбегі" пәнінің базалық мазмұны:

1) ермексазбен жұмыс: дұрыс жұмыс қалпы мен жұмыс орындағы тәртіп; материалды және құралдарды ұқыпты және құнттап пайдалану; техникалық қауіпсіздікті және санитарлы-гигиениеналық талаптарды сақтау. Бағаншалар мен жолақ кесінділерден баспалдақ, шырша, ұшақ, басқа да нысаналарды дайындау. Бөлшектерді бір біріне қысып басу, жапсыру арқылы қосу. Мүсіндеу кезінде қолданылатын құралдар, олардың атауы мен мәні (стек). Үлкендігі әртүрлі бірнеше бөліктерден тұратын ойыншықтарды үлгі бойынша мүсіндеу (пирамидкалар, аққала). Тақтайша үстінде әріптерді және цифрларды рельефті үлгісі бойынша мүсіндеу; "Бауырсақ" ертегісі тақырыбында мүсіндеу; композиция құрастыру;

2) құрастыру: құрылыс жиынтығының бөлшектерінен құрастыру; түрлі таныс заттардың бейнелерін үлгі бойынша мүсіндеу; түрлі заттардың модельдерін ұзындығы (жолақ кесіндісінің ені 1см) әртүрлі түрлі-түсті қағаздарың жолақ кесінділерінен және желіммен дөңгелек түрінде бүктелген жолақ секінділерінен үлгіге қарап дайындау;

3) табиғи материалмен жұмыс: табиғатқа саяхат; табиғи материалды жинау, олардың сипатымен танысу (жапырақтардың, гүлдердің, тұқымдардың –шаған, үйеңкі, бұтақтар); түрлі-түсті қатырмақағаздан жасалған төсемге кептірілген гүлдерді жапсыру. Кептірілген гүлдерден "Гүл шоғы" "Жайлауда" сюжетті картинасын үлгі бойынша құрастыру, ермексаздан кірпіні (шаған, шырша инелері, күнбағыс қауызы) үлгі бойынша мүсіндеу; ермеказдан және үйеңкі жапырақтарынан көбелек жасау. Грек жаңғағының қабығынан, каштаннан, қарағай қабығынан кеме, жапырақтардан желкенін жасау. Грек жаңғағының қабығынан, емен жаңғағынан аю жасау; бұйымды дайындау жоспарын ұстана отырып, табиға материалдардан түрлі басқа бұйымдар дайындау; бұйым жасалған материалдарды атау;

4) қағаз жіне қатырмақазазбен жұмыс: кесетін құралдармен, желіммен жұмыс қауіпсіздігі ережесін сақтау. Желіммен жұмыс істеу кезінде санитарлы-гигиеналық талаптарды сақтау; бүктеу сызығы бойынша қайшымен қиып жаттығу. Қағаз жолақтарын шаршы,үшбұрыш, төртбұрыш етіп кию; желім арқылы қағаз бөліктерін қосу. Оюларды жолақ ішіне жапсыру; шеңбер ішіндегі оюды шаблон бойынша дайындау (дөңгелек, шаршы, төртбұрыш, үшбұрыш 3-тен аспауы керек). шаблонды айландыра сызу кезінде қағазды ұтымды пайдалану. Белгілеу, қию ұғымдары. Ою мен өрнектерді құрастыру ережесі, ретімен орналастыру қағидасы. Өрнектегі қағаз түстерінің үйлесімдігі. Жолақ, шеңбер, шаршы ішіндегі өсімдік әліптес оюларын үлгі бойынша дайындау; өсімдік әліптес қазақ оюларын үлгі бойынша құрастыру, пішіні, түсі бойынша ретімен орналастыру– "гүл", "қайнар"; өрнек элементтерін пайдалана отырып, шаршы ішіндегі қазақ оюын шаблон бойынша дайындау ("тарақ"). "Фонарик-шам" шырша ойыншығын дайындау. Бүуктеу арқылы бір бөлшектен жасалған жалаушалардан гирлянда дайындау; үлгі бойынша аппликация дайындау;

5) жіп және текстильді материалдармен жұмыс: жуандығы мен ұзындығы әртүрлі жіптерді қийып жаттығу. Жүн жіптерден домалақ шашақ дайындау; цыған инесіне жіпті сабақтап жаттығу. "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы тігу. Дайын тесіктер арқылы геометриялық фигураларды тігу: дөңгелек шаршы, үшбұрыш (изонить). Түрлі-түсті қарандаштармен штрихтау арқылы сұлбасын толтыру.

26. 2-сыныпқа арналған "Қол еңбегі" пәнінің базалық мазмұны:

1) ермексазбен жұмыс: стекті пайдалана отырып, басып енгізу және жалпайту арқылы заттарды мүсіндеу: үлкен текше, кішкентай текше, брусок биік, брусок аласа; тікелей заттың өзіне қарап мүсіндеу кезінде пропорцияны сақтау; мүсінделген бөлшектерден мұңара, үй құрастыру. Цилиндр пішіндегі заттарды мүсіндеу: қарандаш салатын ыдыс. Конус пішіндегі ыдыстарды тікелей заттың өзіне қарап мүсіндеу: шелек, гүл түбегі. Құстардың, жануарлардың фигураларын үлгі бойынша мүсіндеу; тікелей заттың өзіне қарап ойыншықтарды өздігінен мүсіндеу. Тақырыптық композицияларды сұлбасы мүсіндеу;

2) құрастыру: "Лего" конструкторын пайдалана отырып, заттарды құрастыру; композицияларды құрастыру және күйіне келтіру;

3) табиғи материалмен жұмыс: табиғи материалды жинау мақсатымен табиғатқа саяхатқа шығу. Кептірілген жапырақтың, гүлдердің, шөптердің; қасиеті, макетті құрастыру ережесі; қоласты материалдардан бөлшектерді қосу тәсілдері; кептірілген өсімдіктерден үлгі бойынша және елестету бойынша композиция құрастыру. Қоласты материалдарды пайдалана отырып, жануарлардың қарапайым фигураларын жасау (таяқша, желім), гүлдер, шөп, сабан; ермексаз арқылыбөлшектерді қосу тәсілдері; операцины атау (қосу, жапсыру). Бұйымды жасау жоспарын сақтау; бұйым жасалған материалдарды атау;

4) қағаз және қатырмақағазбен жұмыс: қатырмақағаздың мәні, қолданылуы; қатырмақағаздың сипаты мен ерекшелігі; қағаз бен қатырмақағазды жапсыруға арналған желім құрамдары (клейстер, казеинді желім); қатырмақазбен жұмыс істеу кезінде қолданылатын құралдар және олардың қызметі: қайшы, қылқалам, қатпар жазғыш, шаблон; қатырмақағаздің сұраптары туралы қарапайым мәліметтер; түстердің үйлесімі; пропорцияларды сақтау; материалдарды үнемдеп пайдалану; түрлі материалдарды қолдану (жіп – таспа) түрлі-түсті қағаз бенқатырмақағазбен үйлестіру; бұйымды қазақ оюымен әшекейлеу; шаблон бойынша айландыра сызу, қайшымен түзу және қисық сызықтармен қию, бақылау әрекетін жүзеге асыру (бастырып көру, сызғышпен өлшеу); сызғышпен, шаблонмен, трафаретпен тұмар және оюдың бөлшектерін белгілеур; тұмар дайындау; тұқымдарды сақтау үшін қағаздан пакет дайындау. Оны "гүл" ұлттық оюымен әшекейлеу. Шаблон бойынша қағазды және жіңішке қатырмақағазды өлшеп белгілеу. қайшымен түзу және қисық сызықтармен қию; қатырмақағаздың бір жағын түрлі-түсті қағазбен жапсырып шығу; бетбелгісін дайындау. Қатырмақағаздан жалпақ шырша ойыншығын (көкөніс, жеміс, жануарлар фигуралары) дайындау. Олардың бір жағын түрлі-түсті қағазбен жапсырып шығу. Бетбелгіні жіңішке қатырмақағаздан дайындау. Аппликацияларды дайындау және бетбелгіге жапсыру;

5) жіп және текстильді материалдармен жұмыс: жіптің мәні және қолдануы; адамөміріндегі жіптің мәні мен қолдануы; әрлеу тігісінің түрлері: көктейтін и "бау"; матамен жұмыс жасау кезінде қолданылатын құралдар; жұмыс істеу қауіпсіздік ережелері; жуан жіпті шырмау (ширатпа жіп, ирис, синтетикалық иірімжіп) тегістеу, мұғалімнің жетекшілігімен жіпті қайшымен таңу; матаныдайын үлгісі бойынша пішу; материалдарды тиімді пайдалану; қатырмақағаздан жасалған төсемге мата коллекциясын жинақтау (оң жағымен ішкі жағы айқын көріну керек); ірі өріммен, "бау" тігісімен селтір матадан бетбелгі дайынтау; бетбелгінің ұшын шашақпен әшекейлеу.

27. 3 - сыныпқа арналған "Қол еңбегі" пәнінің базалық мазмұны:

1) ермексазбен жұмыс: қатырмақағазға жануарлардың сұлбасын түрлі-түсті ермексаздан жасалған шариктерден қойып шығу; тұрмыстық заттардың, жануарлардың, жиһаздың, ыдыстардың көлемді фигураларын үлгі бойынша мүсіндеу лепка; жұмысты жоспар бойынша орындау; атқарған жұмыстың реті туралы ауызша есеп беру;

2) құрастыру: "Лего" конструкторын пайдалана отырып, заттарды құрастыру; композицияларды құрастыру және күйіне келтіру;

3) табиғи материалмен жұмыс: табиғи материалды жинау мақсатымен табиғатқа саяхатқа шығу; жұмыс кезінде пайдалынатын материалдардың сипаты: түсі, пішіні, мөлшері; қосылу түрі; құралдар: біз, пышақ, қылқалам; желім құрамасы: БФ, ағаш желімі; бұйымды үлгі және суреті бойынша дайындау; жүгері собағынан, грек жаңғағының қабығынан, емен жаңғағынан, сымтемірден ермексаздан, күнбағыс дәндерінен жануарлардың фигураларын өздігінен дайындау; түрлі материалдардан көлемді бұйымдарды өз ойы бойынша жасау (соңғы саяхаттан, кітап оқудан, кинофильм көріргеннен кейін); "Байге" - қазақтың ұлттық ойыны тақырыбында өз ойы бойынша композиция дайындау; жұмысты жоспар бойынша орындау; атқарған жұмыстың реті туралы ауызша есеп беру;

4) қағаз және қатырмақағазбен жұмыс: қатырмақағаздан жасалған бұйымдарды көмкерудің мәні, түрлері; парақпен көмкеру мен бір бағытта сызғыш бойынша белгілеудің ережелері; түрлі-түсті қағазбен қатырмақағаздың сипаты; безендіруге арналған қатырмақағаз сұрыптары; мұғалімнің көмегімен және өздігінен жоспар бойынша бұйымды дайындау; дайындамалар, шаблондар және өлшемдер бойынша жұмыс істеу; затты-операциональді жоспар бойынша жұмыс істеу, бұйымды затты-операциональді жоспарлау бойынша дайындау реттін жоспарлау және бұйымды дайындау; қалын түрлі-түсті қағаздардан көлемді шырша ойыншықтарын дайындау; жаңа жылдық карнавал үшін маскалар дайындау; конфигурациясы күрделі шаблондар бойынша қатырмақағазды және қағазды белгілеу; қатырмақағаздан және қағаздан конфигурациясы күрделі қазақ оюларының жеке элементтерін дайындау: "сынық мүйіз, "түйе-табан"; жұқа қатырмақағаздан ашық қораптарды дайындау; шаблон және сызғыш бойынша қорап ұңғылын белгілеу; қорапты екі тәсілмен жапсыру: қақпақ арқылы және түйіскен жігі бойынша, оклеивание қағаз жолағымен жапсырып шығу;

5) жіп және текстильді материалдармен жұмыс: адамның тұрмыстық,көркем іс-әрекетінің тарихындағы өрудің мәні; қиғаш ілмектеулі тігістің мәні; тұрмыс бұйымдарын әшекейлеудегі оюлардың мәні; бірнеше рет өрілген жіптерден білезік дайындау; қағаздағы дайын тесіктер бойынша тігу; қиғаш ілмектеулі тігіспен танысу; дайын тесігі бар шаршы формасындағы қағазда қазақ оюларын тігу ("сынық мүйіз", "түйе табан"). Түрлі-түсті қарындаштармен бояу.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

28. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

29. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтың бірінші саны сыныпты білдіреді, екіншісі мен үшіншісі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші сан – оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4 кодындағы "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "4" – оқыту мақсатының сандық белгісі.

30. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Ермексазбен жұмыс":

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып
1.1 Көлемді бұйымдар	0.1.1.1 қол еңбегі сабағында тәртіп және қауіпсіздік ережелерін сақтау; 0.1.1.2 ермексаздың сипатын және онымен жұмыс істеудің санитарлы-гигиеналқ талаптарды білу; 0.1.1.3 түйіршік-нүкте мүсіндеу; 0.1.1.4 ермексазды түсі бойынша және қорапта сақтау ережесі не қарай таңдау; 0.1.1.5 "Күнді" ермексаздан мүсіндеу; 0.1.1.6. бағаншаларды дайындау және олардан үй шарбағын құрастыру; 0.1.1.7 "Буырсақтар" мейрам тағамы - тұзды қамырдан үлгі бойынша шариктер дайындау; 0.1.1.8 үлгі бойынша түрлі мөлшердегі шариктерді мүсіндеу және олардан ойыншықтар "Аққала" құрастыру; 0.1.1.9 үлгі бойынша түрлі мөлшердегі шариктерді мүсіндеу және олардан ойыншықтар "Аю-неваляшка" құрастыру; 0.1.1.10 "Ұлу-кілем" бұйымындайындау; 0.1.1.11 тұзды қамырдан жасалған бағаншалардан собалақ (рогалик) дайындау; 0.1.1.12 тұзды қамырдан жасалған бағаншалардан тоқаш дайындау; 0.1.1.13 "Алма"үлгі бойынша жемістерді дайындау; 0.1.1.14 "Сәбіз", "Қызылша" үлгі бойынша көкөністерді дайындау	1.1.1.1 еңбек сабағында тәртіп ережелерін сақтау; 1.1.1.2 қайталау: алақанда, төсем тақтайшасында ермексазды жаю; 1.1.1.3 ермексазда шар етіп домалату тәсілін қолдану "Жүзім" мүсіндеу; 1.1.1.4 ермексаздан түрлі мөлшердегі шариктерді домалату "Пеппа шошқасы"; 1.1.1.5 түрлі мөлшердегі бөлшектерді домалату, жалпайту "Пирамида"; 1.1.1.6 тақтайшаға рельефті цифрларды мүсіндеу; 1.1.1.7 тақтайшаға рельефті әріптерді мүсіндеу; 1.1.1.8 "Туған күнге торт" үлгі бойынша мүсіндеу; 1.1.1.9 "Баклажан" сопақша домалатып мүсіндеу; 1.1.1.10 ермексаздан шариктер домалатып "Жүгері" құрастыру; 1.1.1.11 түрлі мөлшердегі бөлшектерді домалату, жалпайту "Орамжапырақ"; 1.1.1.12 көкөністердің өзіне қарап мүсіндеу "Қызанақ", "Қызылша", "Қияр", "Сәбіз"; 1.1.1.13 үлгі бойынша мүсіндеу "Ат"	2.1.1.1 геометриялық денелерді мүсіндеу: куб, брус; 2.1.1.2 мұғалімнің үлгісі бойынша үлкендігі түрлі кубтарды мүсіндеу (үлкен, кішкентай); 2.1.1.3 мұғалімнің үлгісі бойынша биіктігі әртүрлі брустарды мүсіндеу (биік, аласа) олардан мұңара құрастыру; 2.1.1.4 үлгі бойынша қатқан жануарларды мүсіндеу "мысық", "Тышқан"; 2.1.1.5 үй бөлшектерін мүсіндеу (қабырға, шатыр) және оларданнысана құрастыру; 2.1.1.6 цилиндр формсындағы заттарды мүсіндеу "Кружка", "Қарындаштарға арналған стақан"; 2.1.1.7 конус формасындағы ыдыстарды мүсіндеу "шелек", "Гүл түбегі"; 2.1.1.8 үлгі бойынша шар формасындағы ыдыстарды мүсіндеу "Шәйнек", "Кесе"; 2.1.1.9 сопақша домалатып жемістерді мүсіндеу "Лимон", "Алмұрт"; 2.1.1.10 үлкендігі әртүрлі домалақ формадағы жидектерді мүсіндеу "бұтақшадағы қарақат"; 2.1.1.11 нан өнімдерін мүсіндеу "шелпек", "Домалақ пешене", "Тоқаш"; 2.1.1.12 жеке гигиена заттарын мүсіндеу "сабын", "Тіс пастасы тюбигі", "Орамал"	3.1.1.1 үлгі бойынша қатқан адамның фигурасын мүсіндеу: қыз, ұл; 3.1.1.2 үлгі бойынша үй жануарының көлемді фигурасын мүсіндеу "Ит"; 3.1.1.3 үлгі бойынша үй тұрмыстық заттарды мүсіндеу: үтік, тегеш; 3.1.1.4 үлгі бойынша үй тұрмыстық заттарды мүсіндеу: сыпыртқы, қалақ; 3.1.1.5 жгуттардан кесе мүсіндеу 3.1.1.6 спорттық снарядты мүсіндеу "Гантелдер"; 3.1.1.7 спорттық снарядты мүсіндеу "Секірпе жіп"; 3.1.1.8 спорттық снарядты мүсіндеу "Шаңғы"; 3.1.1.9 спорттық снарядты мүсіндеу: "футбол және теннис доптары"
1.2 Композициялар	0.1.2.1 дайын шариктерден мүсіндеу және композиция құрастыру "Жапырақтағы жұлдызқұрт"; 0.1.2.2 "Қыстағы орман"композициясын дайындау және құрастыру; 0.1.2.3 изготовливать способом размазывания "Көктемдегі алма бұтағы" композициясын жағу тәсілімен дайындау (анаға сыйлық); 0.1.2.4 тұзды қамырдан тоқаштарға толы нан себетін дайындау; 0.1.2.5 барельеф дайындау "Гол соқ!"; 0.1.2.6 дайын бағаншалардан мүсіндеу және "Ұлу отбасы" композициясын дайындау	1.1.2.1 бағаншалар мен жолақтардан шырша, ұшақ мүсіндеу; 1.1.2.2 "Орман астындағы ұшақтар" композициясын құрастыру; 1.1.2.3 "Менің достарым" ұжымдық композицияны дайындау; 1.1.2.4 "Саңырауқұлақ себеті" композициясын мүсіндеу және құрастыру	2.1.2.1 "Күз" тақырыбыдағы композицияны сұлбасы бойынша мүсіндеу (күз: үй, күн, жапырақты ағаш); 2.1.2.2 басу және жалпайту тәсілімен домалақ формадағы ыдысты үлгі бойынша мүсіндеу "тәрелке"; 2.1.2.3 қазақтардың үй заттарын мүсіндеу "Ирек" "Су" оюы салынған "Табақ" (етке арналған ыдыс); 2.1.2.4 өз ойынша ыдыстарды мүсіндеу және композиция құрастыру; 2.1.2.6 үлгі бойынша ойыншықтарды мүсіндеу: автобус, автомобилдер (жеңіл, жүк машинесі); ойынға арналған композиция құрастыру "Жол жүру ережесі"	3.1.2.1 "Бауырсақ ертегісіне композиция құрастыру"; 3.1.2.2 матрешкалар дайындамасынан "Көңілді матрешкалар" композициясын құрастыру; 3.1.2.3 "Балығы мен балдыры бар аквариум" барельефін мүсіндеу ; 3.1.2.4 "Карлығаштың кұйрығы неге айыр?" қазақ ертегісінің кейіпкерлерін мүсіндеу және композиция құрастыру; 3.1.2.5 "Ормандағы ақшақар" композициясын құрастыру және мүсіндеу ; 3.1.2.6 шай ыдыстарынан композиция құрастыру: кесе, табақша, шай демдейтін шайнек, блюдо; 3.1.2.7 "Жайлаудағы Наурыз" композициясын құрастыру және мүсіндеу
1.3 Жалпақ бұйымдар	0.1.3.1 баттастырып жағу тәсілімен дайындау "Алақандар"; 0.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімен дайындау "Гүл"; 0.1.3.3 үлгі бойынша ермексаздан мүсіндеу "Балық"; 0.1.3.4 дайын бағаншалардан түймедақ гүлін дайындау	1.1.3.1 баттастырып жағу тәсілімен дайындау "Жапырақты ағаш"; 1.1.3.2 шариктерді мүсіндеп қақпақта шырша құрастыру; 1.1.3.3 баттастырып жағу тәсілімен "Қайнар" қазақ оюын дайындау; 1.1.3.4 баттастырып жағу тәсілімен сұлбасы бойынша "Көбелек" мүсіндеу; 1.1.3.5 баттастырып жағу тәсілімен сұлбасы бойынша "Жаз жақындады" мүсіндеу	2.1.3.1 үлгі бойынша түсі мен үлкендігі әртүрлі жапырақтар рельефтерін мүсіндеу; 2.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімен "Балта" қазақ оюын мүсіндеу; 2.1.3.3 баттастырып жағу тәсілімен көкөніс, жеміс мүсіндеу; 2.1.3.4 баттастырып жағу тәсілімен көкөніс мүсіндеу	3.1.3.1 ермексаздан түрлі-түсті майда шариктерді мүсіндеу және оларды жануардың сұлбасы бойынша қойып шығу "Керік"; 3.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімен төсемде қазақ оюын жасау "Қошқар мүйіз" ; 3.1.3.3 ермексаздан жгутиктерді мүсіндеп "Гүл-жетітүсті" қойып шығу; 3.1.3.4 ермексаздан жгутиктерді мүсіндеп "тау пейзажін" қойып шығу

2) "Құрастыру":

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып
2.1 Бөлшектердің кеңістікте орналасуы	0.2.1.1 құрылыс жиынтығының элементтерін атау (текше, брус, кірпіш), көрсетуге және атауға үйрету; 0.2.1.2 еліктеу бойынша екі-үш текшеден қарапайым құрылыстарды құрастыру "Мектеп спорт алаңы пьедестал, мұңара, жол"; 0.2.1.3 еліктеу бойынша үш-төрт текшеден мектеп жиһазын құрастыру: үстел, орындық, шкаф	1.2.1.1 текшелерден үй құрастыру; 1.2.1.2 текшелерден көпір құрастыру	2.2.1.1 Лего текшелерінен үй құрастыру; 2.2.1.2 Лего текшелерінен мұңара құрастыру	3.2.1.1 Лего текшелерінен мәшине құрастыру "Жүк мәшинесі", "Фургон", "Жеңіл автомобиль"; 3.2.1.2 Лего текшелерінен гараж құрастыру; 3.2.1.3 Лего текшелерінен жиһаз құрастыру: "Төсек", "Диван", "Кресло"

3) "Табиғи материалмен жұмыс":

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып
3.1 Жалпақ бұйымдар	0.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 0.3.1.2 кептірілген жапырақтарды жапсыру; 0.3.1.3 кептірілген жапырақтарды түрлі-түсті қағаздан жасалған төсемге жапсыру "Күзгі жапырақтар"; 0.3.1.4 жолақ ішінде жапырақтардан аппликация дайындау; 0.3.1.5 "Домбыра" аппликациясын дайындау	1.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 1.3.1.2 жапырақтардан аппликация дайындау "Инелік"; 1.3.1.3 жапырақтардан аппликация дайындау "Кірпі"	2.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 2.3.1.2 шеңбер ішінде кептірілген жапырақтардан аппликация дайындау; 2.3.1.3 ермексаз баттастыра жағылған төсемге бұйым сұлбасын түсіру (қарбыз дәндерінен, жүгері) "Стакан"; 2.3.1.4 ермексаз баттастыра жағылған төсемге бұйым сұлбасын түсіру (қауын, күнбағыс дәндерінен) "Кесе"	3.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 3.3.1.2 ермексаз баттастыра жағылған төсемге үйеңкі гүлдерінің сұлбасын түсіру; 3.3.1.3 ермексаз баттастыра жағылған төсемге ұлттық ою сұлбасын түсіру "Құс қанаты": қауын, бұршақ дәндері, қарбыз дәні
3.2 Көлемді бұйымдар	0.3.2.1 ермексазбен үйеңкі қанатшыларынан кірпіні дайындау (қадау арқылы); 0.3.2.2 ермексазбен үйеңкі қанатшыларынан көбелек дайындау (жағу арқылы)	1.3.2.1 көлемді табиғи материалдардан "Кеме" жасау; 1.3.2.2 көлемді табиғи материалдардан "Құс" жасау; 1.3.2.3 көлемді табиғи материалдардан "Қой" жасау	2.3.2.1 үлгі бойынша емен жаңғағы мен шаған қанатшыларынан "Қоян" дайындау; 2.3.2.2 үлгі бойынша емен жаңғағы мен шаған қанатшыларынан "Тиын" дайындау; 2.3.2.3 үлгі бойынша шабдалы дәнектерінен "Тасбақа" фигурасын дайындау; 2.3.2.4 үлгі бойынша шабдалы дәнектерінен "Өрмекші" фигурасын дайындау	3.3.2.1 грек, емен жаңғақтарынан "Аю" жабайыаң фигурасын дайындау; 3.3.2.2 көлемді табиғи материалдардан "Үкі" құс фигурасын грек, емен жаңғақтарынан жасау; 3.3.2.3 үлгі бойынша "Аққу" құстың фигурасын емен жаңғағы мен жапырақтарынанжасау
3.3 Композиция	0.3.3.1 үлкендігі әртүрлі кірпілерден композиция дайындау және құрастыру "Шөптегі кірпілер"	1.3.3.1 кептірілген жапырақтарынан "Гүл шоғы" композициясын дайындап құрастыру (мұғалімге сыйлық); 1.3.3.2 түсі мен үлкендігіәртүрлі кептірілген жапырақтардан "Түскиіз" дайындау; 1.3.3.3 кептірілген табиғи материалдардан "Күлбике" сюжетті суретті үлгі бойынша дайындау	2.3.3.1 қарағай жаңғақтарынан, жапырақтарынан, мамықтан "Үйрекпен балапандары" композициясын үлгі бойынша дайындау және құрастыру; 2.3.3.2 кептірілген жапырақтардан "Жыл басы" ертегісіне композиция құрастыру	3.3.3.1 табиғи материалдардан "Көлдегі құстар" композициясын құрастыру

4) "Қағаз және қатырмақағазбен жұмыс":

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып
4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.1 қағазды жырту; 0.4.1.2 еркімен қағазды жырту: төртбұрышты формадағы дайындамадан шаршы шығару, шаршыны бүктеу арқылы үшбұрыш шығару; 0.4.1.3 жыртпа қағаздан аппликация дайындау "Қуатқа арналған шарик"; 0.4.1.4 "Жаңа жылдық ашықхат" шаршы ішіндегі аппликация дайындау; 0.4.1.5 "Шаршаға арналған моншақтар" аппликациясын дайындау; 0.4.1.6 "Шырша орманы" композициясын дайындап құрастыру; 0.4.1.7 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Үйлер" аппликациясын құрастыру (қала бойынша саяхат); 0.4.1.8 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Автобус" аппликациясын құрастыру (қала бойынша саяхат); 0.4.1.9 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Кеме" аппликациясын құрастыру (өзен бойынша саяхат); 0.4.1.10 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Зоопарк" аппликациясын құрастыру (кірпі); 0.4.1.11 "Жіліншік" оюын дайындау; 0.4.1.12 "Балта" оюы бар "Дастарқан" аппликациясын дайындау; 0.4.1.13 жыртпа қағаздардан жеміс сауытын дайындау; 0.4.1.14 "Жемісі барсауыт" композициясындайындап құрастыру; 0.4.1.15 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Паркте" аппликациясын құрастыру	1.4.1.1 түзу сызық бойынша қағазды бүктеуге және жыртуға жаттықтыру; 1.4.1.2 қайшымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесін ұстану; 1.4.1.3 бүктеу сызығы бойынша қайшымен қию, жолақтар қию 1.4.1.4 ортаңғы сызық бойымен бүктеуарқылы шаршы шығару төртбұрышты формадағы дайындамалар жасау; 1.4.1.5 шаршыны бұрыштан бұрышқа бүктеу арқылы үшбұрыш шығару және бүктеу сызығымен қию; 1.4.1.6 қағаз жолақтарын шаршы етіп қию, (математикасабағына дидактикалық материал дайындау); 1.4.1.7 шаршы және төртбұрышты формадағы дайындамалардың бұрыштарын қайыру арқылы шеңбер шығару; 1.4.1.8 "Шырша гирляндасы" әшекейін дайындау; 1.4.1.9 белгіленген сызықтар бойымен қию "Қар ұшқыны"; 1.4.1.10 қағаз жолақтарын төртбұрыш етіп қию және үлгі бойынша шаршы ішінде ою құрастыру; 1.4.1.11 қағаз жолақтарын үшбұрыш етіп қию және үлгі бойынша "Шырша" құрастыру; 1.4.1.12 шаблон бойынша белгіленген шаршыларды, үшбұрыштарды қию; 1.4.1.13 "Бәйтерек" аппликациясын дайындау; 1.4.1.14 қағаз жолақтарын шаршы етіп қию және үлгі бойынша "Төртбұрыштан жасалған ою" аппликация құрастыру; 1.4.1.15 шаблон бойынша белгіленген сопақшаларды қию; 1.4.1.16 дайындамалардан "Клоун" аппликациясын жасау; 1.4.1.17 "Қайнар" өрнегі бар киіз үй аппликациясын дайындау; 1.4.1.18 сұлбасы бойынша "Көкөністер" қию және жапсыру; 1.4.1.19 сұлбасы бойынша "Балапан" құстың фигурасын қию және жапсыру ; 1.4.1.20 шаблон бойынша белгіленген доңгелектерді қию; 1.4.1.21 сұлбасы бойынша "Гүл" қию және жапсыру	2.4.1.1 қисық сызықтармен қию, дөңгелек және сопақша формадағы санау материалын дайындау; 2.4.1.2 жалпақ бұйымдарды сақтауға арналған қағаздан пакет дайындау; 2.4.1.3 шаблон бойынша қағаздан және қатырмақағаздан "Бет белгі" белгілеу, қию; 2.4.1.4 бұйымға "Күз" аппликациясын жапсыру; 2.4.1.5 жұқа қатырмақағаздан "Мұғалімдер күні" құттықтау ашықхатын дайындау; 2.4.1.6 үлгі бойынша "Жүк мәшинесі" аппликациясын дайындау; 2.4.1.7 жұқа қатырмақағаздан және қалың қағаздан жалпақ карнавал маскаларын дайындау; 2.4.1.8 үлгі бойынша "Автофургон" аппликациясын дайындау; 2.4.1.9 "таудағы күн" аппликациясын дайындау; 2.4.1.10 "Тұмарша" үшбұрыш формасындағы тұмар дайындау, түрлі түсті қағазбен жапсыру; 2.4.1.11 қазақ оюларының жеке элементтерін қатырмақағаздан дайындау "Қошқар мүйіз"; 2.4.1.12 жұқа қатырмақағаздан анаға "Көктемгі гүлдер" құттықтау ашықхатын дайындау; 2.4.1.13 үлгі бойынша шеңбер ішінде өсімдік оюын дайындау; 2.4.1.14 үлгі бойынша түсі менформасы кезектесетін жолақ ішінде өсімдік оюын дайындау; 2.4.1.15 үлгі бойынша шаршы ішінде өсімдік оюын дайындау	3.4.1.1 геометриялық фигуралардан "Менің мектебім" мозаикасын дайындау; 3.4.1.2 үлгі бойынша жолақ ішінде өсімдік оюын дайындау "Күз"; 3.4.1.3 төсемеге қағаз жолақтарынан жасалған гүлді жапсыру, кейін сабағын, жапырағын және сауытын жапсыру; 3.4.1.4 геометриялық фигуралардан адам бейнесін жасау, құрастыру және жапсыру; 3.4.1.5 қатырмақаңаздан жалпақ шырша ойыншығын дайындау (көкөністер, жемістер, құстар фигурасын) бір жағын түрлі түсті қағазбен жапсыру; 3.4.1.6 "Карнавалға арналған жаға" түрлі түсті қағаздан дайындау; 3.4.1.7 "Бағдаршам" жалпақ моделін дайындау, құрастыру және жапсыру; 3.4.1.8 жұқа қатырмақағаздан конфигурациясы күрделі қазақтың ою-өрнегін дайындау : "Сынық мүйіз"; 3.4.1.9 шаблон бойынша шаршы ішінде "Тарақ" оюын дайындау; 3.4.1.10 "Шай үстелі" панно дайындап құрастыру 3.4.1.11 түрлі-түсті қатырмақағаздан "Пирамидка" мозаика қию және құрастыру
4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.1 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Кітапша" ойыншығын дайындау; 0.4.2.2 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Желпуіш" ойыншығын дайындау; 0.4.2.3 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Сырнай" ойыншығын дайындау; 0.4.2.4 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Шартылдақ" ойыншығын дайындау; 0.4.2.5 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Қайық" ойыншығын дайындау; 0.4.2.6 дайын жолақтардантізбек жасау "Шыршаға гирлянда"; 0.4.2.7 дайын жолақтардан шырша ойыншығын- шар дайындау; 0.4.2.8 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Ұшақ" ойыншығын дайындау (ұшақпен саяхат); 0.4.2.9 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Қалпақ" ойыншығын дайындау; 0.4.2.10 (оригами сияқты) үлгі бойынша стақан дайындау; 0.4.2.11 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Күн бас киімі" ойыншығын дайындау 0.4.2.12 үлгі бойынша көлемді "Түлкі" ойыншығын дайындау	1.4.2.1 түзу сызықпен қағазды бүктеу және жырту "Шаблондарға арналған конверт"; 1.4.2.2 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Айналма" ойыншығын дайындау; 1.4.2.3 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Аяз ата" ойыншығын дайындау; 1.4.2.4 "Шам" әшекейін дайындау; 1.4.2.5 қағаз сақиналарынан "Көбелек" ойыншығын дайындау; 1.4.2.6 "Әке" оригами дайындау (үлкендерге құрмет); 1.4.2.7 қағаз жолақтарынан оригами "Көжек" дайындау; 1.4.2.8 қағаз жолақтарынан оригами "Күшік" дайындау (төртаяқты доспен серуен)	2.4.2.1 жұқа қатырмақағаздан қарындаштарға арналған стақан дайындау; 2.4.2.2 қарандаштарға араналған стақанды түрлі түсті қағазбен жапсыру және геометриялық фигуралардандекоративті аппликация жасау; 2.4.2.3 қағаз бен қатырмақағазды өлшемі бойынша белгілеуге жаттығу, рицовка түсіру (қатырмақағазды кертіктеу); 2.4.2.4 қалың түрлі-түсті қағаздан көлемді формадағы шырша әшекейін дайындау "Саңырауқұлақ" (3 бөліктен); 2.4.2.5 қалың түрлі-түсті қағаздан көлемді формадағы шырша әшекейін дайындау "Шар" (4-6 бөліктен); 2.4.2.6 жұқа қатырмақағаздан ашық қорап дайындау, клапаны бар; 2.4.2.7 жұқа қатырмақағаздан ашық қорап дайындау түйіскен жерімен, сыртын қағаз жолақтарымен жапсыру; 2.4.2.8 цилиндр формасындағы дайындамалардан киіз үй жасап құрастыру; 2.4.2.9 түрлі-түсті қағаздан "Гүл" ұлттық оюды белгілеу, қию және киіз үйді әшекейлеу; 2.4.2.10 үлгі бойынша қағаздан көлемді бұйым "Қаз" (оригами) дайындау; 2.4.2.11 үлгі бойынша қағаздан көлемді бұйым "Балық" (оригами) дайындау; 2.4.2.12 үлгі бойынша қағаздан көлемді бұйым "Мысық" (оригами) дайындау; 2.4.2.13 үлгі бойынша қағаздан көлемді бұйым "Қызғалдақ" (оригами) дайындау	3.4.2.1 төртбұрышты қағаз парағынан үлгі бойынша үй жасау және қосымша бөлшектерді: терезе, есік, моржа; 3.4.2.2 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Бейбіт көгершіні" ойыншығын дайындау; 3.4.2.3 қағаз жолақтарынан "Салпыншақ", "Тамшы", "Қар ұшқыны", "Жүрекше" дайындау; 3.4.2.4 карнавалға арналған "Қалпақ" дайындау, оны аппликациямен әшекейлеу; 3.4.2.5 жаңа жылдық карнавалға арналған маскаларды шаблон бойынша дайындау; 3.4.2.6 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Шырша" бұйымын дайындау"; 3.4.2.7 төртбұрышты қағаз парағынан үлгі бойынша автобус жасау және қосымша бөлшектерді: дөңгелек, терезе, есік; 3.4.2.8 жұқа қатырмақағаздан және түрлі түсті қағаздан баскиім жасау "Тақия" және "Құс қанаты" өсімдік оюымен әшекейлеу; 3.4.2.9 геометриялық фигуралардан гирлянда жасау "Жалауша"; 3.4.2.10 қағаз жолақтарынан гирлянда дайындау "Сақиналар мен гүлдер"; 3.4.2.11 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді зат дайындау "Декоративті тәрелке"; 3.4.2.12 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді зат дайындау "кәмпит салатын ыдыс"; 3.4.2.13 қағаз жолақтарынан гойыншық дайындау "Үйрек балапаны"; 3.4.2.14 оригами сияқты көлемді ойыншық дайындау "Аққу"; 3.4.2.15 ұзындығы әртүрлі ортасынан бүктелген қағаз жолақтарынан ойыншық жасау: "Ат"; 3.4.2.16 ұзындығы әртүрлі ортасынан бүктелген қағаз жолақтарынан ойыншық жасау: "Ит"

5) "Жіппен және текстильді материалмен жұмыс":

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып
5.1 Көлемді бұйым	0.5.1.1 түрлі-түсті жіптердің коллекциясын құру (қатырмақағазға орау және байлау арқылы); 0.5.1.2. Жүн жіптерден домалақ шашақ дайындау	1.5.1.1 ұзындығы әртүрлі жіптерді қию тәсілдерін қолдану "Жіпті шашақ"; 1.5.1.2 жүн жіптерден анаға сыйлықдайындау "Қуыршақ"	2.5.1.1 тоқылған жіптерден қатқан фигураларды дайындау (ұл, қыз) (қайталау) 2.5.1.2 түсіне қарай жіптерді таңдау және 4-6 жіптен қамшы өру, оны таяқшаға қыстыру	3.5.1.1 байлаулы шашақтардан қанқан бұтақшадағы жидектерді дайындау
5.2 Жалпақ бұйымдар	0.5.2.1 түрлі-түсті қалың жіптерден бау өру; 0.5.2.2 сөмкеге арналған бау жасау "Қоржын" бұрыштарына байлап қою	1.5.2.1 түрлі-түсті иірімжіптен аппликация дайындау "Бұтақтағы шие"	2.5.2.1 түсіне қарай жіпті таңдау және 2-3 жіптен білезік өру; 2.5.2.2 матаны таңдауға және шаршы формасындағы дайын үлгі бойынша пішуге жаттығу; 2.5.2.3 қатырмақағаздан жасалған төсемге мата коллекциясын жинақтау	3.5.2.1 кесу, қию құралдарымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесін сақтау; қажетті мөлшердегіжіпті қийып үйрету; 3.5.2.2 жіпті инеге сабақтау, жұмыс басында және соңында 1-2 тігіспен бекіту; 3.5.2.3 "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы торкөзді қағазда тігу: Шаршы, Төртбұрыш. Кейін оны бояу; 3.5.2.4 "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы сызықты қағазда тігу: Шеңбер, Сопақша. Кейін оны бояу; 3.5.2.5 дайын тесіктер арқылы көкөністер мен жемістерді тігу, кейін оны бояу; 3.5.2.6 жұқа қатырмақағазды "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы тігу. Бетбелгінің ұшын шашақпен әшекейлеу; 3.5.2.7 мұғалім салған сурет бойынша және дайын тесіктер арқылы "Балта" қазақ оюын тігу, кейін оны бояу

31. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-3-сыныптары үшін "Қол еңбегі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

32. Бөлімдер мен тақырыптардың сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

33. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-3 сыныптары үшін "Қол еңбегі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-3-сыныптары үшін "Қол еңбегі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	0.1.1.1 қол еңбегі сабағында тәртіп және қауіпсіздік ережелерін сақтау; 0.1.1.2 ермексаздың сипатын және онымен жұмыс істеудің санитарлы-гигиеналқ талаптарды білу; 0.1.1.3 түйіршік-нүкте мүсіндеу; 0.1.1.4 ермексазды түсі бойынша және қорапта сақтау ережесі не қарай таңдау; 0.1.1.5 "Күнді" ермексаздан мүсіндеу; 0.1.1.6 бағаншаларды дайындау және олардан үй шарбағын құрастыру
		1.2 Композициялар	0.1.2.1 дайын шариктерден мүсіндеу және композиция құрастыру "Жапырақтағы жұлдызқұрт"
		1.3 Жалпақ бұйымдар	0.1.3.1 баттастырып жағу тәсілімен дайындау "Алақандар"
Менің мектебім	2.Құрастыру	2.1 Бөлшектердің кеңістікте орналасуы	0.2.1.1 құрылыс жиынтығының элементтерін атау (текше, брус, кірпіш), көрсетуге және атауға үйрету; 0.2.1.2 еліктеу бойынша екі-үш текшеден қарапайым құрылыстарды құрастыру; "Мектеп спорт алаңы пьедестал, мұңара, жол"; 0.2.1.3 еліктеу бойынша үш-төрт текшеден мектеп жиһазын құрастыру: үстел, орындық
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.1 қағазды жырту; 0.4.1.2 еркімен қағазды жырту: төртбұрышты формадағы дайындамадан шаршы шығару, шаршыны бүктеу арқылы үшбұрыш шығару
		4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.1 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Кітапша" ойыншығын дайындау; 0.4.2.2 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Желпуіш" ойыншығын дайындау; 0.4.2.3 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Сырнай" ойыншығын дайындау; 0.4.2.4 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Шартылдақ" ойыншығын дайындау
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.3 жыртпа қағаздан аппликация дайындау "Қуатқа арналған шарик"
		4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.5 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Қайық" ойыншығын дайындау
Бізді қоршаған әлем	3. Табиғи материалмен жұмыс	3.1 Жалпақ бұйымдар	0.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 0.3.1.2 кептірілген жапырақтарды жапсыру; 0.3.1.3 кептірілген жапырақтарды түрлі-түсті қағаздан жасалған төсемге жапсыру "Күзгі жапырақтар"; 0.3.1.4 жолақ ішінде жапырақтардан аппликация дайындау; 0.3.1.5 "Домбыра" аппликациясын дайындау
		3.2 Көлемді бұйымдар	0.3.2.1 ермексазбен үйеңкі қанатшыларынан кірпіні дайындау (қадау арқылы); 0.3.2.2 ермексазбен үйеңкі қанатшыларынан көбелек дайындау (жағу)
		3.3 Композиция	0.3.3.1 үлкендігі әртүрлі кірпілерден композиция дайындау және құрастыру "Шөптегі кірпілер"
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.4 "Жаңа жылдық ашықхат" шаршы ішіндегі аппликация дайындау; 0.4.1.5 "Шаршаға арналған моншақтар" аппликациясын дайындау; 0.4.1.6 "Шырша орманы" композициясын дайындап құрастыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.6 дайын жолақтардан тізбек жасау "Шыршаға гирлянда"; 0.4.2.7 дайын жолақтардан шырша ойыншығын- шар дайындау
3 – тоқсан
Саяхат	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.7 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Үйлер" аппликациясын құрастыру (қала бойынша саяхат); 0.4.1.8 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Автобус" аппликациясын құрастыру (қала бойынша саяхат); 0.4.1.9 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Кеме" аппликациясын құрастыру (өзен бойынша саяхат); 0.4.1.10 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Зоопарк" аппликациясын құрастыру (кірпі)
		4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.8 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Ұшақ" ойыншығын дайындау (ұшақпен саяхат)
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	0.1.1.7 "Буырсақтар" мейрам тағамы - тұзды қамырдан үлгі бойынша шариктер 0.1.1.8 үлгі бойынша түрлі мөлшердегі шариктерді мүсіндеу және олардан ойыншықтар "Аққала" 0.1.1.9 үлгі бойынша түрлі мөлшердегі шариктерді мүсіндеу және олардан ойыншықтар "Аю-неваляшка" құрастыру; 0.1.1.10 "Ұлу-кілем" бұйымын дайындау
		1.2 Композиция	0.1.2.2 "Қыстағы орман" композициясын дайындау және құрастыру; 0.1.2.3 "Көктемдегі алма бұтағы" композициясын жағу тәсілімен дайындау (анаға сыйлық)
		1.3 Жалпақ бұйымдар	0.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімендайындау "Гүл"
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.11 "Жіліншік" оюын дайындау; 0.4.1.12 "Балта" оюы бар "Дастарқан" аппликациясын дайындау
		4.2 Объемные изделия	0.4.2.9 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Қалпақ" ойыншығын дайындау
	5. Жіппен және текстилді материалмен жұмыс	5.1 Көлемді бұйымдар	0.5.1.1 түрлі-түсті жіптердің коллекциясын құру (қатырмақағазға орау және байлау арқылы); 0.5.1.2 жүн жіптерден домалақ шашақ дайындау
		5.2 Жалпақ бұйымдар	0.5.2.1 түрлі-түсті қалың жіптерден бау өру; 0.5.2.2 сөмкеге арналған бау жасау "Қоржын" бұрыштарына байлап қою
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	0.1.1.11 тұзды қамырдан жасалған бағаншалардан собалақ (рогалик) дайындау; 0.1.1.12 тұзды қамырдан жасалған бағаншалардан тоқаш дайындау
		1.2 Композиция	0.1.2.4 тұзды қамырдан тоқаштарға толы нан себетін дайындау
		1.3 Жалпақ бұйымдар	0.1.3.3 үлгі бойынша ермексаздан мүсіндеу "Балық"
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.13 жыртпа қағаздардан жеміс сауытын дайындау; 0.4.1.14 "Жемісі барсауыт" композициясын дайындап құрастыру;
		4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.10 (оригами сияқты) үлгі бойынша стақан дайындау
Дені саудың -жаны сау	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	0.1.1.13 "Алма"үлгі бойынша жемістерді дайындау; 0.1.1.14 "Сәбіз", "Қызылша" үлгі бойынша көкөністерді дайындау
		1.2 Композиция	0.1.2.5 барельеф дайындау "Гол соқ!"; 0.1.2.6 дайын бағаншалардан мүсіндеу және "Ұлу отбасы" композициясын дайындау
		1.3 Жалпақ бұйымдар	0.1.3.4 дайын бағаншалардан түймедақ гүлін дайындау
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	0.4.1.15 үлгі бойынша түрлі түсті қағаздан "Паркте" аппликациясын құрастыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	0.4.2.11 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Күн бас киімі" ойыншығын дайындау 0.4.2.12 үлгі бойынша көлемді "Түлкі" ойыншығын дайындау

2) 1-сынып

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	1.1.1.1 еңбек сабағында тәртіп ережелерін сақтау; 1.1.1.2 қайталау: алақанда, төсем тақтайшасында ермексазды жаю; 1.1.1.3 ермексазда шар етіп домалату тәсілін қолдану "Жүзім" мүсіндеу; 1.1.1.4 ермексаздан түрлі мөлшердегі шариктерді домалату " Пеппа шошқасы"; 1.1.1.5 түрлі мөлшердегі бөлшектерді домалату, жалпайту "Пирамида"
		1.2 Композиция	1.1.2.1 бағаншалар мен жолақтардан шырша, ұшақ мүсіндеу; 1.1.2.2 "Орман астындағы ұшақтар" композициясын құрастыру
		1.3 Жалпақ бұйымдар	1.1.3.1 баттастырып жағу тәсілімен дайындау "Жапырақты ағаш"; 1.1.3.2 шариктерді мүсіндеп қақпақта шырша құрастыру
Менің мектебім	2.Құрастыру	2.1 Бөлшектердің кеңістікте орналасуы	1.2.1.1 текшелерден үй құрастыру; 1.2.1.2 текшелерден көпір құрастыру
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	1.4.1.1 түзу сызық бойынша қағазды бүктеуге және жыртуға жаттықтыру; 1.4.1.2 қайшымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесін ұстану; 1.4.1.3 бүктеу сызығы бойынша қайшымен қию, жолақтар қию; 1.4.1.4 ортаңғы сызық бойымен бүктеуарқылы шаршы шығару төртбұрышты формадағы дайындамалар жасау; 1.4.1.5 шаршыны бұрыштан бұрышқа бүктеу арқылы үшбұрыш шығару және бүктеу сызығымен қию
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.2.1 түзу сызықпен қағазды бүктеу және жырту "Шаблондарға арналған конверт"
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	1.4.1.6 қағаз жолақтарын шаршы етіп қию, (математика сабағына дидактикалық материал дайындау); 1.4.1.7 шаршы және төртбұрышты формадағы дайындамалардың бұрыштарын қайыру арқылы шеңбер шығару
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.1.2 қайшымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесін ұстану
Бізді қоршаған әлем	3. Табиғи материалмен жұмыс	3.1 Жалпақ бұйымдар	1.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 1.3.1.2 жапырақтардан аппликация дайындау "Инелік"; 1.3.1.3 жапырақтардан аппликация дайындау "Кірпі"
		3.2 Көлемді бұйымдар	1.3.2.1 көлемді табиғи материалдардан "Кеме" жасау; 1.3.2.2 көлемді табиғи материалдардан "Құс" жасау; 1.3.2.3 көлемді табиғи материалдардан "Қой" жасау
		3.3 Композиция	1.3.3.1 кептірілген жапырақтарынан "Гүл шоғы" композициясын дайындап құрастыру (мұғалімге сыйлық); 1.3.3.2 түсі мен үлкендігіәртүрлі кептірілген жапырақтардан "Түскиіз" дайындау; 1.3.3.3 кептірілген табиғи материалдардан "Күлбике" сюжетті суретті үлгі бойынша дайындау
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	1.4.1.8 "Шырша гирляндасы" әшекейін дайындау; 1.4.1.9 белгіленген сызықтар бойымен қию "Қар ұшқыны"
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.2.3 қағаз парағын бүктеу арқылы (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Аяз ата" ойыншығын дайындау
3 – тоқсан
Саяхат	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	1.4.1.10 қағаз жолақтарын төртбұрыш етіп қию және үлгі бойынша шаршы ішінде ою құрастыру; 1.4.1.11 қағаз жолақтарын үшбұрыш етіп қию және үлгі бойынша "Шырша" құрастыру; 1.4.1.12 шаблон бойынша белгіленген шаршыларды, үшбұрыштарды қию; 1.4.1.13 "Бәйтерек" аппликациясын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.2.4 "Шам" әшекейін дайындау; 1.4.2.5 қағаз сақиналарынан "Көбелек" ойыншығын дайындау
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1 Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	1.1.1.6 тақтайшаға рельефті цифрларды мүсіндеу; 1.1.1.7 тақтайшаға рельефті әріптерді мүсіндеу; 1.1.1.8 "Туған күнге торт" үлгі бойынша мүсіндеу
		1.2 Композиция	1.1.2.3 "Менің достарым" ұжымдық композицияны дайындау
		1.3 Жалпақ бұйымдар	1.1.3.3 баттастырып жағу тәсілімен "Қайнар" қазақ оюын дайындау
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	1.4.1.14 қағаз жолақтарын шаршы етіп қию және үлгі бойынша "Төртбұрыштан жасалған ою" аппликация құрастыру; 1.4.1.15 шаблон бойынша белгіленген сопақшаларды қию; 1.4.1.16 дайындамалардан "Клоун" аппликациясын жасау; 1.4.1.17 "Қайнар" өрнегі бар киіз үй аппликациясын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.2.6 "Әке" оригами дайындау (үлкендерге құрмет)
	5. Жіппен және текстілді материалмен жұмыс	5.1 Көлемді бұйымдар	1.5.1.1 ұзындығы әртүрлі жіптерді қию тәсілдерін қолдану "Жіпті шашақ"; 1.5.1.2 жүн жіптерден анаға сыйлықдайында "Қуыршақ"
		5.2 Жалпақ бұйымдар	1.5.2.1 түрлі-түсті иірім жіптен аппликация дайындау "Бұтақтағы шие"
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	1.1.1.9 "Баклажан" сопақша домалатып мүсіндеу; 1.1.1.10 ермексаздан шариктер домалатып "Жүгері" құрастыру; 1.1.1.11 түрлі мөлшердегі бөлшектерді домалату, жалпайту "Орамжапырақ"
		1.2 Композиция	1.1.2.4 "Саңырауқұлақ себеті" композициясын мүсіндеу және құрастыру
		1.3 Жалпақ бұйымдар	1.1.3.4 баттастырып жағу тәсілімен сұлбасы бойынша "Көбелек" мүсіндеу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	1.4.1.18 сұлбасы бойынша "Көкөністер" қию және жапсыру; 1.4.1.19 сұлбасы бойынша "Балапан" құстың фигурасын қию және жапсыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.2.7 қағаз жолақтарынан оригами "Көжек" дайындау
Дені саудың -жаны сау	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	1.1.1.12 көкөністердің өзіне қарап мүсіндеу "Қызанақ", "Қызылша", "Қияр", "Сәбіз"; 1.1.1.13 үлгі бойынша мүсіндеу "Ат"
		1.2 Композиция	1.1.2.5 "Жемістер" композициясын мүсіндеу жәнеқұрастыру
		1.3 Жалпақ бұйымдар	1.1.3.5 баттастырып жағу тәсілімен сұлбасы бойынша "Жаз жақындады" мүсіндеу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Көлемді бұйымдар	1.4.1.20 шаблон бойынша белгіленген доңгелектерді қию; 1.4.1.21 сұлбасы бойынша "Гүл" қию және жапсыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	1.4.2.8 қағаз жолақтарынан оригами "Күшік" дайындау (төртаяқты доспен серуен)

3) 2-сынып

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	2.1.1.1 геометриялық денелерді мүсіндеу: куб, брус; 2.1.1.2 мұғалімнің үлгісі бойынша үлкендігі түрлі кубтарды мүсіндеу (үлкен, кішкентай); 2.1.1.3 мұғалімнің үлгісі бойынша биіктігі әртүрлі брустарды мүсіндеу (биік, аласа) олардан мұңара құрастыру; 2.1.1.4 үлгі бойынша қатқан жануарларды мүсіндеу "мысық", "Тышқан"
		1.2 Композиция	2.1.2.1 "Күз" тақырыбыдағы композицияны сұлбасы бойынша мүсіндеу (күз: үй, күн, жапырақты ағаш)
		1.3 Жалпақ бұйымдар я	2.1.3.1 үлгі бойынша түсі мен үлкендігі әртүрлі жапырақтар рельефтерін мүсіндеу; 2.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімен "Балта" қазақ оюын мүсіндеу
Менің мектебім	2.Құрастыру	2.1 Бөлшектердің кеңістікте орналасуы	2.2.1.2 Лего текшелерінен мұңара құрастыру 2.2.1.1 Лего текшелерінен үй құрастыру
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.1 қисық сызықтармен қию, дөңгелек және сопақша формадағы санау материалын дайындау; 2.4.1.2 жалпақ бұйымдарды сақтауға арналған қағаздан пакет дайындау; 2.4.1.3 шаблон бойынша қағаздан және қатырмақағаздан "Бет белгі" белгілеу, қию; 2.4.1.4 бұйымға "Күз" аппликациясын жапсыру; 2.4.1.5 жұқа қатырмақағаздан "Мұғалімдер күні" құттықтау ашықхатын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.1 жұқа қатырмақағаздан қарындаштарға арналған стақан дайындау 2.4.2.2 қарандаштарға араналған стақанды түрлі түсті қағазбен жапсыру және геометриялық аппликация жасау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.6 үлгі бойынша "Жүк мәшинесі" аппликациясын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.3 қағаз бен қатырмақағазды өлшемі бойынша белгілеуге жаттығу, рицовка түсіру (қатырмақағазды кертіктеу)
Бізді қоршаған әлем	3. Табиғи материалмен жұмыс	3.1 Жалпақ бұйымдар	2.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 2.3.1.2 шеңбер ішінде кептірілген жапырақтардан аппликация дайындау; 2.3.1.3 ермексаз баттастыра жағылған төсемге бұйым сұлбасын түсіру (қарбыз дәндерінен, жүгері) "Стақан"; 2.3.1.4 ермексаз баттастыра жағылған төсемге бұйым сұлбасын түсіру (қауын, күнбағыс дәндерінен) "Кесе"
		3.2 Көлемді бұйымдар	2.3.2.1 үлгі бойынша емен жаңғағы мен шаған қанатшыларынан "Қоян" дайындау; 2.3.2.2 үлгі бойынша емен жаңғағы мен шаған қанатшыларынан "Тиын" дайындау; 2.3.2.3 үлгі бойынша шабдалы дәнектерінен "Тасбақа" фигурасын дайындау; 2.3.2.4 үлгі бойынша шабдалы дәнектерінен "Өрмекші" фигурасын дайындау
		3.3 Композиция	2.3.3.1 қарағай жаңғақтарынан, жапырақтарынан, мамықтан "Үйрекпен балапандары" композициясын үлгі бойынша дайындау және құрастыру; 2.3.3.2 кептірілген жапырақтардан "Жыл басы" ертегісіне композиция құрастыру
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.7 жұқа қатырмақағаздан және қалың қағаздан жалпақ карнавал маскаларын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.4 қалың түрлі-түсті қағаздан көлемді формадағы шырша әшекейін дайындау "Саңырауқұлақ" (3 бөліктен); 2.4.2.5 қалың түрлі-түсті қағаздан көлемді формадағы шырша әшекейін дайындау "Шар" (4-6 бөліктен)
3 - тоқсан
Саяхат	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.8 үлгі бойынша "Автофургон" аппликациясын дайындау; 2.4.1.9 "таудағы күн" аппликациясын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.6 жұқа қатырмақағаздан ашық қорап дайындау, клапаны бар; 2.4.2.7 жұқа қатырмақағаздан ашық қорап дайындау түйіскен жерімен, сыртын қағаз жолақтарымен жапсыру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	2.1.1.5 үй бөлшектерін мүсіндеу (қабырға, шатыр) және олардан нысана құрастыру; 2.1.1.6 цилиндр формсындағы заттарды мүсіндеу "Кружка", "Қарындаштарға арналған стақан"; 2.1.1.7 конус формасындағы ыдыстарды мүсіндеу "шелек", "Гүл түбегі"; 2.1.1.8 үлгі бойынша шар формасындағы ыдыстарды мүсіндеу "Шәйнек", "Кесе"
		1.2 Композиция	2.1.2.2 басу және жалпайту тәсілімен домалақ формадағы ыдысты үлгі бойынша мүсіндеу "тәрелке"; 2.1.2.3 қазақтардың үй заттарын мүсіндеу "Ирек" "Су" оюы салынған "Табақ" (етке арналған ыдыс); 2.1.2.4 өз ойынша ыдыстарды мүсіндеу және композиция құрастыру
		1.3 Жалпақ бұйымдар	2.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімен "Балта" қазақ оюын мүсіндеу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.10 "Тұмарша" үшбұрыш формасындағы тұмар дайындау, түрлі түсті қағазбен жапсыру; 2.4.1.10 "Тұмарша" үшбұрыш формасындағы тұмар дайындау, түрлі түсті қағазбен жапсыру; 2.4.1.11 қазақ оюларының жеке элементтерін қатырмақағаздан дайындау "Қошқар мүйіз"; 2.4.1.12 жұқа қатырмақағаздан анаға "Көктемгі гүлдер" құттықтау ашықхатын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.8 үлгі бойынша "Автофургон" аппликациясын дайындау; 2.4.2.9 "таудағы күн" аппликациясын дайындау
	5. Жіп және текстильді материалмен жұмыс	5.1 Көлемді бұйымдар	2.5.1.1 тоқылған жіптерден қатқан фигураларды дайындау (ұл, қыз) (қайталау) 2.5.1.2 түсіне қарай жіптерді таңдау және 4-6 жіптен қамшы өру, оны таяқшаға қыстыру
		5.2 Жалпақ бұйымдар	2.5.2.1 түсіне қарай жіпті таңдау және 2-3 жіптен білезік өру; 2.5.2.2 матаны таңдауға және шаршы формасындағы дайын үлгі бойынша пішуге жаттығу; 2.5.2.3 қатырмақағаздан жасалған төсемге мата коллекциясын жинақтау
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	2.1.1.9 сопақша домалатып жемістерді мүсіндеу "Лимон", "Алмұрт"; 2.1.1.10 үлкендігі әртүрлі домалақ формадағы жидектерді мүсіндеу "бұтақшадағы қарақат"; 2.1.1.11 нан өнімдерін мүсіндеу "шелпек", "Домалақ пешене", "Тоқаш"
		1.2 Композиция	2.1.2.5 "Шәй үстелі" композициясын мүсіндеу және құрастыру
		1.3 Жалпақ бұйымдар	2.1.3.3 баттастырып жағу тәсілімен көкөніс, жеміс мүсіндеу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.13 үлгі бойынша шеңбер ішінде өсімдік оюын дайындау; 2.4.1.14 үлгі бойынша түсі менформасы кезектесетін жолақ ішінде өсімдік оюын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.10 үлгі бойынша қағаздан көлемді бұйым "Қаз" (оригами) дайындау; 2.4.2.11 үлгі бойынша қағаздан көлемді бұйым "Балық" (оригами) дайындау
Дені саудың -жаны сау	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	2.1.1.12 жеке гигиена заттарын мүсіндеу "Сабын", "Тіс пастасы тюбигі", "Сүлгі"
		1.2 Композиция	2.1.2.6 үлгі бойынша ойыншықтарды мүсіндеу: автобус, автомобилдер (жеңіл, жүк машинесі); ойынға арналған композиция құрастыру "Жол жүру ережесі"
		1.3 Жалпақ бұйымдар	2.1.3.4 баттастырып жағу тәсілімен көкөніс мүсіндеу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	2.4.1.15 үлгі бойынша шаршы ішінде өсімдік оюын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	2.4.2.12 жұқа қатырмақағаздан анаға "Көктемгі гүлдер" құттықтау ашықхатын дайындау; 2.4.2.13 үлгі бойынша шеңбер ішінде өсімдік оюын дайындау

4) 3-сынып

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	3.1.1.1 үлгі бойынша қатқан адамның фигурасын мүсіндеу: қыз, ұл; 3.1.1.2 үлгі бойынша үй жануарының көлемді фигурасын мүсіндеу "Ит"; 3.1.1.3 үлгі бойынша үй тұрмыстық заттарды мүсіндеу: үтік, тегеш; 3.1.1.4 үлгі бойынша үй тұрмыстық заттарды мүсіндеу: сыпыртқы, қалақ
		1.2 Композиция	3.1.2.1 "Бауырсақ ертегісіне композиция құрастыру"; 3.1.2.2 матрешкалар дайындамасынан "Көңілді матрешкалар" композициясын құрастыру; 3.1.2.3 "Балығы мен балдыры бар аквариум" барельефін мүсіндеу
		1.3 Жалпақ бұйымдар	3.1.3.1 ермексаздан түрлі-түсті майда шариктерді мүсіндеу және оларды жануардың сұлбасы бойынша қойып шығу "Керік"
Менің мектебім	2. Құрастыру	2.1 Бөлшектердің кеңістікте орналасуы	3.2.1.1 Лего текшелерінен мәшине құрастыру "Жүк мәшинесі", "Фургон", "Жеңіл автомобиль"; 3.2.1.2 Лего текшелерінен гараж құрастыру; 3.2.1.3 Лего текшелерінен жиһаз құрастыру: "Төсек", "Диван", "Кресло"
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.1 геометриялық фигуралардан "Менің мектебім" мозаикасын дайындау; 3.4.1.2 үлгі бойынша жолақ ішінде өсімдік оюын дайындау "Күз"; 3.4.1.4 геометриялық фигуралардан адам бейнесін жасау, құрастыру және жапсыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.1 төртбұрышты қағаз парағынан үлгі бойынша үй жасау және қосымша бөлшектерді: терезе, есік, моржа; 3.4.2.2 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Бейбіт көгершіні" ойыншығын дайындау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.4 геометриялық фигуралардан адам бейнесін жасау, құрастыру және жапсыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.5 үлгі бойынша "Қобдиша" көлемді ойыншығын оригами түрінде дайындау
Бізді қоршаған әлем	3. Табиғи материалмен жұмыс	3.1 Жалпақ бұйымдар	3.3.1.1 саяхат кезінде бұйымдарға табиғи материал жинау; 3.3.1.2 ермексаз баттастыра жағылған төсемге үйеңкі гүлдерінің сұлбасын түсіру; 3.3.1.3 ермексаз баттастыра жағылған төсемге ұлттық ою сұлбасын түсіру "Құс қанаты": қауын, бұршақ дәндері, қарбыз дәні
		3.2 Көлемді бұйымдар	3.3.2.1 грек, емен жаңғақтарынан "Аю" жабайыаң фигурасын дайындау; 3.3.2.2 көлемді табиғи материалдардан "Үкі" құс фигурасын грек, емен жаңғақтарынан жасау; 3.3.2.3 үлгі бойынша "Аққу" құстың фигурасын емен жаңғағы мен жапырақтарынанжасау
		3.3 Композиция	3.3.3.1 табиғи материалдардан "Көлдегі құстар" композициясын құрастыру
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.5 қатырмақағаздан жалпақ шырша ойыншығын дайындау (көкөністер, жемістер, құстар фигурасын) бір жағын түрлі түсті қағазбен жапсыру; 3.4.1.6 "Карнавалға арналған жаға" түрлі түсті қағаздан дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.3 қағаз жолақтарынан "Салпыншақ", "Тамшы", "Қар ұшқыны", "Жүрекше" дайындау; 3.4.2.4 карнавалға арналған "Қалпақ" дайындау, оны аппликациямен әшекейлеу; 3.4.2.5 жаңа жылдық карнавалға арналған маскаларды шаблон бойынша дайындау; 3.4.2.6 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді "Шырша" бұйымын дайындау
3 – тоқсан
Саяхат	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.7 төртбұрышты қағаз парағынан үлгі бойынша автобус жасау және қосымша бөлшектерді: дөңгелек, терезе, есік
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.8 жұқа қатырмақағаздан және түрлі түсті қағаздан баскиім жасау "Тақия" және "Құс қанаты" өсімдік оюымен әшекейлеу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ермесазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	3.1.1.5 жгуттардан кесе мүсіндеу
		1.2 Композиция	3.1.2.4 "Карлығаштың кұйрығы неге айыр?" қазақ ертегісінің кейіпкерлерін мүсіндеу және композиция құрастыру; 3.1.2.5 "Ормандағы ақшақар" композициясын құрастыру және мүсіндеу
		1.3 Жалпақ бұйымдар	3.1.3.2 баттастырып жағу тәсілімен төсемде қазақ оюын жасау "Қошқар мүйіз"
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.8 жұқа қатырмақағаздан конфигурациясы күрделі қазақтың ою-өрнегін дайындау : "Сынық мүйіз"; 3.4.1.9 шаблон бойынша шаршы ішінде "Тарақ" оюын дайындау
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.8 жұқа қатырмақағаздан және түрлі түсті қағаздан баскиім жасау "Тақия" және "Құс қанаты" өсімдік оюымен әшекейлеу; 3.4.2.9 геометриялық фигуралардан гирлянда жасау "Жалауша"; 3.4.2.10 қағаз жолақтарынан гирлянда дайындау "Сақиналар мен гүлдер"; 3.4.2.11 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді зат дайындау "Декоративті тәрелке"; 3.4.2.12 (оригами сияқты) үлгі бойынша көлемді зат дайындау "кәмпит салатын ыдыс"
	5. Жіппен және текстілді материалмен жұмыс	5.1 Көлемді бұйымдар	3.5.1.1 байлаулы шашақтардан қанқан бұтақшадағы жидектерді дайындау
		5.2 Жалпақ бұйымдар	3.5.2.1 кесу, қию құралдарымен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік ережесін сақтау; қажетті мөлшердегіжіпті қийып үйрету; 3.5.2.2 жіпті инеге сабақтау, жұмыс басында және соңында 1-2 тігіспен бекіту; 3.5.2.3 "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы торкөзді қағазда тігу: Шаршы, Төртбұрыш. Кейін оны бояу; 3.5.2.4 "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы сызықты қағазда тігу: Шеңбер, Сопақша. Кейін оны бояу; 3.5.2.5 дайын тесіктер арқылы көкөністер мен жемістерді тігу, кейін оны бояу; 3.5.2.6 жұқа қатырмақағазды "ине жоғары-төмен" тәсілімен дайын тесіктер арқылы тігу. Бетбелгінің ұшын шашақпен әшекейлеу; 3.5.2.7 мұғалім салған сурет бойынша және дайын тесіктер арқылы "Балта" қазақ оюын тігу, кейін оны бояу
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	3.1.1.6 спорттық снарядты мүсіндеу "Гантелдер"
		1.2 Композиция	3.1.2.6 шай ыдыстарынан композиция құрастыру: кесе, табақша, шай демдейтін шайнек, блюдо
		1.3 Жалпақ бұйымдар	3.1.3.3 ермексаздан жгутиктерді мүсіндеп "Гүл-жетітүсті" қойып шығу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.10 "Шай үстелі" панно дайындап құрастыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.14 оригами сияқты көлемді ойыншық дайындау "Аққу"; 3.4.2.15 ұзындығы әртүрлі ортасынан бүктелген қағаз жолақтарынан ойыншық жасау: "Ат"
Дені саудың -жаны сау	1. Ермексазбен жұмыс	1.1 Көлемді бұйымдар	3.1.1.7 спорттық снарядты мүсіндеу "Секірпе жіп" 3.1.1.8 спорттық снарядты мүсіндеу "Шаңғы"; 3.1.1.9 спорттық снарядты мүсіндеу: "футбол және теннис доптары"
		1.2 Композиция	3.1.2.7 "Жайлаудағы Наурыз" композициясын құрастыру және мүсіндеу
		1.3 Жалпақ бұйымдар	3.1.3.4 ермексаздан жгутиктерді мүсіндеп "тау пейзажін" қойып шығу
	4. Қағазбен жіне қатырмақағазбен жұмыс	4.1 Жалпақ бұйымдар	3.4.1.11 түрлі-түсті қатырмақағаздан "Пирамидка" мозаика қию және құрастыру
		4.2 Көлемді бұйымдар	3.4.2.15 ұзындығы әртүрлі ортасынан бүктелген қағаз жолақтарынан ойыншық жасау: "Ат"; 3.4.2.16 ұзындығы әртүрлі ортасынан бүктелген қағаз жолақтарынан ойыншық жасау: "Ит"

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 13-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 558 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 4 -сыныбы үшін "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбы үшін "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 - бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – қолжетімді кәсіпті меңгерудің негізі ретінде, жалпы еңбектік қабілеттер мен дағдыларды қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) үлгіні сараптамалау, тапсырманы бағдарлай білу, алдығы ісін жоспарлау, еңбегінің ағымдық және қорытынды нәтижелерін бақылау қабілетін қалыптастыру;

2) оқушыларды тәртіп талаптарын сақтауға, еңбек үдерісі барысындағы қатынастары үшін сөйлеу тілін қолдануға, бастаған ісін аяқтауға, бұйымның сапасын максималды деңгейге жеткізуге үйрету;

3) еңбек ісіне қарасты уәждемесін қалыптастыру және еңбекке қажетті тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру;

4) оқушыларды еңбек түрлерімен таныстыру;

5) еңбектік қимыл-қозғалыс дағдыланын қалыптастыру;

6) ауызша және жазбаша нұсқауларды қолдана отырып, оқушылардың тапсырманы бағдарлау қабілетін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) көру-қозғалыс координациясын, жалпы және ұсақ моторикасын дамыту;

2) арнайы терминологиямен сөздік қорын кеңейту және байыту.

3) ойлау процестерін: көрнекі-бейнелеу және көрнекі-әрекеттік ойлауды дамыту

4) еңбексүйгіштікті, бастаған істі соңына дейін жеткізу біліктілігін, ұқыптылықты қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Жалпы еңбекке даярлау" пәні бойынша оқу үдерісін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Оқытудың компенсаторлық-дамытушылық бағыты оқу және оқыту іс-әрекетінің арнайы әдістерімен және тәсілдерімен қамтамасыз етіледі, ескеріледі: ойлау процестерінің инерттілігі, танымдық белсенділігінің төмендігі, жалпылама және абстракты ойлау функциясының әлсіздігі, сөйлеу дамуының кешеуілдеулігі.

7. "Жалпы еңбекке даярлау" қоғам, адам және табиғатттың өзара әрекеті мен өзара тәуелділігі туралы білім жүйесін қалыптастырушы пән; оқыту объектілері – адам, табиғат, қоғам, соның ішінде отбасы, мәдениет, денсаулық, өзара қарым-қатынас, ұлт, бірлестік, мемлекет, қоршаған табиғи орта.

8. Аталған курстың түзетуші қызметі – қоршаған болмыс заттары мен құбылыстарымен таныстыру негізінде танымдық аясы мен ауызша сөйлеу тілін дамыту, сөйлеудің реттеуші, коммуникативтік қызметін дамыту.

9. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін еңсеруді немесе азайтуды көздейді; сондай ақ мінез-құлық нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

10. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

11. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

12. "Жалпы еңбекке даярлау" сабақтарында қолданатын жетекші әдістер - оқушылардың заттық-тәжірибелік іс-әрекеті, зерделенетін құбылыстар мен заттарды тікелей бақылау (экскурсияларда), ақыл-ой және сөйлеу, сондай-ақ ойын әрекеттері (дидактикалық, сюжеттік-рөлдік, үстел үсті ойындары, ереже бойынша ойындар).

13. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

14. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

15. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымды (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

17. Ағымды бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін, талдауды пайдаланады.

18. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр түрлі типологиялық топтардағы білім алушыларының оқу материалын меңгерудің түрлі мүмкіндіктерін ескере отырып, тақырыптың, бөлімнің аяғында жүргізіледі.

19. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатымен тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3 - тарау. "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

20. "Жалпы еңбекке даярлау" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 4 сыныпта– аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.

21. Бағдарлама мазмұны 7 бөлімді қамтиды:

1) қағазбен және картонмен жұмыс;

2) моншақтармен және бисермен жұмыс;

3) қалдық материалмен жұмыс;

4) ағашпен жұмыс;

5) табиғи материалдармен жұмыс;

6) балшықпен және тұзды қамырмен жұмыс;

7) тоқыма материалдармен жұмыс.

22. Әрбір бөлім іс-әрекеті бойынша атауы қайталанатын бөлімшелерді қамтиды.

23. 4-сыныпқа арналған "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінің базалық мазмұны:

1) қағазбен және картонмен жұмыс: тескіштің көмегімен қағазды тесу, геометриялық фигуралардан, қағаз түрлерінен өрнек құру, дайындамалардан сәндік фигуралар және композициялар құру, конустан және цилиндрден көлемді ойыншықтар жасау, модульдерден композициялар құру, бұйымдарды сәндеу;

2) моншақтармен және бисермен жұмыс: материалды формасы, түсі, өлшемі бойынша таңдау; жіпке бірнеше моншақты өткізіп жинау, сымға бисермен бұйым өру, сымға кесінділермен өру;

3) қалдық материалмен жұмыс: бөлшектерді біріктіру тәсілдері, қайшымен белгілеме сызықтар бойымен кесу, бөлшектерді желіммен, степлермен, скотчпен біріктіру; пластилиннен әзірленген бөлшектерді қынапқа жапсыру ережелері; қалдық материалдармен аппликациялар құрастыру және орындау; бұйымның барлық бөлшектерін жинау; бөлшектерді желіммен біріктіру;

4) ағашпен жұмыс: қарапайым құрылысты орындау, құрылыс жиынтықтарының элементтері (кубик, діңгек, кірпіш); шамаларды салыстыру барысында басу және салу тәсілін қолдану; үлгіден өлшемін көшіру; бұйымдардың көркемдік безендірілуі; өлшеу, бұрғылау, тазалау дағдылары; шаблон немесе сызғышпен белгілемелер жасау; жонғышпен, егеумен, ою арамен жұмыс; бұйым бөлшектерін біріктіру тәсілдері;

5) табиғи материалдармен жұмыс: жұмысқа арналған материалдар, құрал-саймандар, құрылғылар; табиғи материалдар түрлері; бұйымдардың табиғи материалы; жарма мен дәндерді түрлері бойынша сұрыптау; қарапайым өрнектер құру, үлгі бойынша және үлгіге сүйеніп аппликациялар орындау;

6) балшықпен және тұзды қамырмен жұмыс: құрал-саймандар және олардың қолданылуы; балшық қабатына таяқшамен немесе тілшұқығышпен сурет сызу; бояуларды қолдану (акварель, гуашь); қол асты құралдарымен (қалыптар, шаблондар) бұйым бөлшектерін кесу; жабыстыру, фактураны қолдану, саусақтық өрнек, тырналау, әшекейлеу арқылы рельефтік пластиналарды сәндеу; сыртқы түрі бойынша бұйымдардың кебу кезеңін анықтау; үлгіні табиғи нысанмен, муляжбен салыстыру; ойыншықты иллюстрация бойынша өрнектеу; бөлшектердің орналасуын бақылау, пропорцияларын, өлшемдерін сақтау;

7) тоқыма материалдарымен жұмыс: түзу сызықпен қабу және "бейнежіп" техникасымен бұрыштарды толтыру, бисер мен пайетканы қадау, "инені алға" тігісі және "сыртына қарай" тігісі, матаға жіпті қабу арқылы жапсыру, түйме қадау, матаны қайшымен қиып жұмыс жасау, бұйым бөлшектерін түйреу және көктеу, қайым және жөрмелеу тігістер; тігін машинасының жоғарғы және төменгі жібін қолмен келтіріп сабақтау, қол тігін машинасымен белгіленген сызықпен түзу тігіс жүргізу, электр үтікпен жұмыс.

24. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетіншеүйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

25. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

26. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

27. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Қағазбен және картонмен жұмыс" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
1.1 Қағазбен және картонмен жұмыс	4.1.1.1 құрал-саймандар мен материалдарды атау; 4.1.1.2 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.1.1.3 үтіктегішті қолдану, жіпті инеге түзу және түйіншек түйу; 4.1.1.4 тескіштің көмегімен қағазды тесу; 4.1.1.5 белгілемелер жасау, өлшемін алу және шаблонмен жиектеу; 4.1.1.6 жұмысты үлгі бойынша ретімен орындау; 4.1.1.7 өрнекті контуры бойынша және суреттің ішіне ретімен салу; 4.1.1.8 геометриялық фигуралардан өрнектерді тану және құру; 4.1.1.9 бөлшектер санын анықтау; 4.1.1.10 қағаз түрлерін ажырата білу; 4.1.1.11 кесінділерді сақиналап және шынжырлап бір-бірімен біріктіру; 4.1.1.12 сәндік фигуралар және дайындамалардан басқа композициялар құрастыру; 4.1.1.13 конустан, цилиндрден көлемді ойыншықтар жасау; 4.1.1.14 композиция құрастыру; 4.1.1.15 ПВА желімін езу; 4.1.1.16 бұйымдар бөлшектерін бір-бірінің ішіне салып жинау; 4.1.1.17 бұралым, шеңбер бойынша қию; түрлі тәсілдермен өтпелі тесік қию; 4.1.1.18 композицияда көлемді бөлшектер құру; 4.1.1.19 түсті колорит, композиция құру; 4.1.1.20 технологиялық картаны қолдану; 4.1.1.21 технологиялық карта бойынша бұйымды әзірлеу реттілігін айту; 4.1.1.22 бөлшектерді негізіне орналастыру; 4.1.1.23 модульдерден композиция құру; 4.1.1.24 бұйымдарды сәндеу; 4.1.1.25 мұғалімнің көмегімен дайындалған бұйымның сапасын бағалау

2) "Моншақтармен және бисермен жұмыс" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
2.1 Моншақтармен және бисермен жұмыс	4.2.1.1 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.2.1.2 материалды формасы, түсі, өлшемі бойынша таңдау; 4.2.1.3 жұмысты үлгі бойынша ретімен орындау; 4.2.1.4 жіпке бірнеше моншақты өткізіп жинау және инені кері қарай өткізу; 4.2.1.5 бұйымдарды ұсынылған сызба бойынша әзірлеу; 4.2.1.6 сымға бисермен бұйым өру; 4.2.1.7 технологиялық карта бойынша тапсырмаға бағдар алу; 4.2.1.8 сызба бойынша бисермен қарапайым бұйымдар өру; 4.2.1.9 сымға кесіндімен өру 4.2.1.10 үлгі бойынша бисермен күрделі бұйымдар өру

3) "Қалдық материалмен жұмыс" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
3.1 Қалдық материалмен жұмыс	4.3.1.1 бұйымды атау, оның пайдаланылуын, қандай материалдан дайындалғанын, бөлшектердің біріктірілу тәсілдерін айту; 4.3.1.2 технологиялық карта бойынша бұйымның әзірлену реттілігін айту; 4.3.1.3 жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс кезінде бәрін реттеп ұстау; 4.3.1.4 қайшымен белгілеме сызық бойымен кесу; 4.3.1.5 бөлшектерді желіммен, степлермен, скотчпен біріктіру; 4.3.1.6 қынаптың материалын киндер-сюрприздерден ажырату: түсі, өлшемі, қынаптың құрылымы; қынаптарды бір-бірімен біріктіру тәсілі; пластилиннен әзірленген бөлшектерді қынапқа жапсыру ережелері; 4.3.1.7 бөлшектерді желіммен біріктіру; конструкция бөлшектерін сызба бойынша біріктіру тәртібін сақтау; бұйымды сәндік бөлшектермен безендіру; 4.3.1.8 қалдық материалдармен аппликациялар құрастыру және орындау тәсілдерін қолдану; 4.3.1.9 бұйымның барлық бөлшектерін жинау; 4.3.1.10 бұйымның пайдаланылуын, қандай материалдан әзірленгенін анықтау; 4.3.1.11 бұйым бөлшектерін біріктіру тәсілдерін атау; 4.3.1.12 жоспар бойынша бұйымның әзірлену реттілігін айту

4) "Ағашпен жұмыс" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
4.1 Ағашпен жұмыс	4.4.1.1 құрал-саймандар мен құрылғыларды атау; 4.4.1.2 қолданылатын құрал-сайманға сәйкес оларды дұрыс ұстау дағдылары мен дұрыс жұмыс тұрысын игеру; 4.4.1.3 еліктеу бойынша қарапайым құрылыстарды орындау және оларды ойынға қолдану; 4.4.1.4 үлгі бойынша құрылыс жиынтықтарының элементтерін көрсету (кубик, діңгек, кірпіш); 4.4.1.5 шамаларды салыстыру барысында басу және салу тәсілін қолдану; 4.4.1.6 үлгіден өлшемін көшіру; 4.4.1.7 бұйымдарды көркем безендіру; 4.4.1.8 ара материалдарын таңдау; 4.4.1.9 өлшеу, бұрғылау, тазалау дағдыларын игеру; 4.4.1.10 жұмыс үшін ара материалдары мен құрал-саймандарды дұрыс таңдау; 4.4.1.11 мұғалімнің көмегімен шаблон немесе сызғышпен белгілемелер жасау; 4.4.1.12 жонғышпен, егеумен, ою арамен жұмыс жасай білу; 4.4.1.13 бұйым бөлшектерін түрлі тәсілдермен біріктіру; 4.4.1.14 өз жұмысын жоспарлау және атқарылған жұмыс жайлы айтып беру

5) "Табиғи материалдармен жұмыс" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
5.1 Табиғи материалдармен жұмыс	4.5.1.1 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.5.1.2 материалдарды, құрал-саймандар мен құрылғыларды атау және оларды жұмысқа қолдану; 4.5.1.3 табиғи материалдар түрлерін ажырату; 4.5.1.4 жарма мен дәндерді түрлері бойынша сұрыптау; 4.5.1.6 бұйымдардың табиғи материалын атау; 4.5.1.7 үлгі бойынша қарапайы өрнектер құру, аппликациялар орындау; 4.5.1.8 үлгіге сүйеніп бұйым әзірлеу; 4.5.1.9 атқарылған жұмыс жайлы айтып беру; 4.5.1.10 әзірленген бұйымның сапасына баға беру

6) "Балшықпен және тұзды қамырмен жұмыс" бөлімі:

6-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
6.1 Балшықпен және тұзды қамырмен жұмыс	4.6.1.1 қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау; 4.6.1.2 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.6.1.3 құрал-саймандарды атау және олардың қолданылуын білу; 4.6.1.4 түрлі құрылғылар көмегімен бедерлемелер, фактура жасау; 4.6.1.5 балшық қабатына таяқшамен немесе тілшұқығышпен сурет сызу; 4.6.1.6 бояуларды қолдану (акварель, гуашь); 4.6.1.7 арнайы "істіктермен" шеңберлер мен нүктелер салу; 4.6.1.8 қол асты құралдарымен (қалыптар, шаблондар) бұйым бөлшектерін кесу; 4.6.1.9 батпақ қабатына қойылған шаблонмен фигура кесу; 4.6.1.10 жабыстыру, фактураны қолдану, саусақтық өрнек, тырналау, әшекейлеу арқылы рельефтік пластиналарды сәндеу; 4.6.1.11 бөлшектерді бұйымның үстіне қойып керекті өлшемдерін алу, бөлшектерді бір-бірімен біріктіру; 4.6.1.12 сыртқы түрі бойынша бұйымдардың кебу кезеңін анықтау; 4.6.1.13 бұйымды үлгі бойынша өрнектеу; 4.6.1.14 үлгіні табиғи нысанмен, муляжбен салыстыру; 4.6.1.15 технологиялық карта бойынша бұйымды операциялық әзірлеу; 4.6.1.16 бұйымды иллюстрация бойынша сараптамалау(ойыншықтың қандай бөлшектері бар, неге ұқсайды, бір-бірімен қандай тәсілмен біріктіріледі); 4.6.1.17 ойыншықты иллюстрация бойынша өрнектеу; 4.6.1.18 күйдіру барысында қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау; 4.6.1.19 бөлшектердің дұрыс орналасуын, пропорцияларының, өлшемдерінің сақталуын бақылау; 4.6.1.20 технологиялық карта бойынша кезеңдері мен ретін жоспарлау; 4.6.1.21 бұйымдардың әзірлену реттілігі туралы айту

7) "Тоқыма материалдарымен жұмыс" бөлімі:

7-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	4-сынып
7.1 Тоқыма материалдарымен жұмыс	4.7.1.1 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.7.1.2 қауіпсіздік техникасы ережелерін қолдану; 4.7.1.3 түзу сызықпен қабу және "бейнежіп" техникасымен бұрыштарды толтыру; 4.7.1.4 жіпті скотчтың көмегімен бекіту; 4.7.1.5 бисер мен пайетканы қадау; 4.7.1.6 түйіншек жасау; 4.7.1.7 "инені алға" тігісін және "сыртына қарай" тігісін жүргізу; 4.7.1.8 "инені алға " тігісін қолданып ойыншық тігу; 4.7.1.9 матаға жіпті қабу арқылы жапсыру; 4.7.1.10 түймені керекті орнына қадау; 4.7.1.11 матаны қайшымен қиып жұмыс жасау; 4.7.1.12 аппликация бөлшектерін бұйымға жапсыру; 4.7.1.13 тігін машинасының жоғарғы және төменгі жібін қолмен келтіріп кіргізу, қол тігін машинасымен белгіленген сызықпен түзу тігіс жүргізу; 4.7.1.14 электр үтікпен жұмыс істеу; 4.7.1.15 бұйым бөлшектерін сындырып алу және сыпырып алу; 4.7.1.16 қайым және жөрмелеу тігістер жасау; 4.7.1.17 қол тігін машинасымен қауіпсіз жұмыс істеу ережелерін білу және орындау; 4.7.1.18 қол тігін машинасымен тігіс жүргізу; 4.7.1.19 тігістің басына және аяғына бекітпе жасау; 4.7.1.20 бұйым бөлшектерін сындырып алу және сыпырып алу; 4.7.1.21 аппликация бөлшектерін матаға жапсыру; 4.7.1.22 жұмысты жоспарлау

28. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбы үшін "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

29. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

30. Оқыту білім алушылардың зияткерлік даму ерекшеліктері ескеріліп, бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбы үшін "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 4-сыныбы үшін "Жалпы еңбекке даярлау" пәнінен жаңартылған мазмұндағыүлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 4-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Қағазбен және картонмен жұмыс	4.1.1.1 құрал-саймандар мен материалдарды атау; 4.1.1.2 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.1.1.3 үтіктегішті қолдану, жіпті инеге түзу және түйіншек түйу; 4.1.1.4 тескіштің көмегімен қағазды тесу; 4.1.1.5 белгілемелер жасау, өлшемін алу және шаблонмен жиектеу; 4.1.1.6 жұмысты үлгі бойынша дәйектілікпен орындау; 4.1.1.7 өрнекті контуры бойынша және суреттің ішіне салу; 4.1.1.8 геометриялық фигуралардан өрнектерді тану және құру; 4.1.1.9 бөлшектер санын анықтау; 4.1.1.10 қағаз түрлерін ажырата білу; 4.1.1.11 кесінділерді сақиналап және шынжырлап бір-бірімен біріктіру; 4.1.1.12 сәндік фигуралар және дайындамалардан басқа композициялар құрастыру; 4.1. 1.13 конустан, цилиндрден көлемді ойыншықтар жасау; 4.1.1.14 композициялар құрастыру; 4.1.1.15 ПВА желімін езу; 4.1.1.16 бұйымдар бөлшектерін бір-бірінің ішіне салып жинау; 4.1.1.17 бұралым, шеңбер бойынша қию; түрлі тәсілдермен өтпелі тесік қию; 4.1.1.18 композицияда көлемді бөлшектер құру ; 4.1.1.19 түстік колорит, композиция құру; 4.1.1.20 технологиялық картаны қолдану; 4.1.1.21 технологиялық карта бойынша бұйымды әзірлеу реттілігін айту; 4.1.1.22 бөлшектерді негізіне орналастыру; 4.1.1.23 модульдардан композиция құру; 4.1.1.24 бұйымдарды сәндеу; 4.1.1.25 мұғалімнің көмегімен дайындалған бұйымның сапасын бағалау
Менің мектебім	2. Моншақтармен және бисермен жұмыс	4.2.1.1 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.2.1.2 материалды формасы, түсі, өлшемі бойынша таңдау; 4.2.1.3 жұмысты үлгі бойынша ретімен орындау; 4.2.1.4 жіпке бірнеше моншақты өткізіп жинау және инені кері қарай өткізу; 4.2.1.5 бұйымдарды ұсынылған сызба бойынша әзірлеу; 4.2.1.6 сымға бисермен бұйым өру; 4.2.1.7 тапсырмаға технологиялық карта бойынша бағдар алу; 4.2.1.8 сызба бойынша бисермен қарапайым бұйымдар өру; 4.2.1.9 сымға кесінділермен өру; 4.2.1.10 үлгі бойынша бисермен күрделі бұйымдар өру 4.2.1.11 құрал-саймандармен және материалдармен қауіпсіз жұмыс істеу ережелерін білу және орындау; 4.2.1.12 орындалған жұмысты сараптамалау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	3. Қалдық материалмен жұмыс	4.3.1.1 бұйымды атау, оның пайдаланылуын, қандай материалдан дайындалғанын, бөлшектерді біріктіру тәсілдерін айту; 4.3.1.2 технологиялық карта бойынша бұйымның әзірлену реттілігін айту; 4.3.1.3 жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс кезінде бәрін реттеп ұстау; 4.3.1.4 қайшымен белгілеме сызық бойымен кесу; 4.3.1.5 бөлшектерді желіммен, степлермен, скотчпен біріктіру; 4.3.1.6 қынаптың материалын киндер-сюрприздерден ажырату: түсі, өлшемі, қынаптың құрылымы; қынаптарды бір-бірімен біріктіру тәсілі; пластилиннен әзірленген бөлшектерді қынапқа жапсыру ережелері; 4.3.1.7 бөлшектерді желіммен біріктіру; конструкция бөлшектерін сызба бойынша біріктіру тәртібін сақтау; бұйымды сәндік бөлшектермен безендіру; 4.3.1.8 қалдық материалдармен аппликациялар құрастыру және орындау тәсілдерін қолдану; 4.3.1.9 бұйымның барлық бөлшектерін жинау; 4.3.1.10 бұйымның пайдаланылуын, қандай материалдан әзірленгенін анықтау; 4.3.1.11 бұйым бөлшектерін біріктіру тәсілдерін атау; 4.3.1.12 жоспар бойынша бұйымның әзірлену реттілігін айту
Бізді қоршаған әлем	4. Ағашпен жұмыс	4.4.1.1 құрал-саймандар мен құрылғыларды атау; 4.4.1.2 қолданылатын құрал-сайманға сәйкес оларды дұрыс ұстау дағдылары мен дұрыс жұмыс тұрысын игеру; 4.4.1.3 еліктеу бойынша қарапайым құрылыстарды орындау және оларды ойынға қолдану; 4.4.1.4 үлгі бойынша құрылыс жиынтықтарының элементтерін көрсету (кубик, діңгек, кірпіш); 4.4.1.5 шамаларды салыстыру барысында басу және салу тәсілін қолдану; 4.4.1.6 үлгіден өлшемін көшіру; 4.4.1.7 бұйымдарды көркем безендіру; 4.4.1.8 араматериалдарын таңдау; 4.4.1.9 өлшеу, бұрғылау, тазалау дағдыларын игеру; 4.4.1.10 жұмыс үшін араматериалдары мен құрал-саймандарды дұрыс таңдау; 4.4.1.11 мұғалімнің көмегімен шаблон немесе сызғышпен белгілемелер жасау; 4.4.1.12 жонғышпен, егеумен, ою арамен жұмыс жасай білу; 4.4.1.13 бұйым бөлшектерін түрлі тәсілдерменбіріктіру; 4.4.1.14 өз жұмысын жоспарлау және атқарылған жұмыс жайлы айтып беру
3 - тоқсан
Саяхат	5. Табиғи материалдармен жұмыс	4.5.1.1 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.5.1.2 материалдарды, құрал-саймандар мен құрылғыларды атау және оларды жұмысқа қолдану; 4.5.1.3 табиғи материалдар түрлерін ажырату; 4.5.1.4 жарма мен дәндерді түрлері бойынша сұрыптау; 4.5.1.6 бұйымдардың табиғи материалын атау; 4.5.1.7 үлгі бойынша қарапайы өрнектер құру, аппликациялар орындау; 4.5.1.8 үлгіге сүйеніп бұйым әзірлеу ; 4.5.1.9 атқарылған жұмыс жайлы айтып беру; 4.5.1.10 әзірленген бұйымның сапасына баға беру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	6. Балшықпен жұмыс	4.6.1.1 қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау; 4.6.1.2 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.6.1.3 құрал-саймандар атау және олардың қолданылуын білу; 4.6.1.4 түрлі құрылғылар көмегімен бедерлемелер, фактура жасау; 4.6.1.5 балшық қабатына таяқшамен немесе тілшұқығышпен сурет сызу; 4.6.1.6 бояуларды қолдану (акварель, гуашь); 4.6.1.7 арнайы "істіктермен" шеңберлер мен нүктелер салу; 4.6.1.8 қол асты құралдарымен (қалыптар, шаблондар) бұйым бөлшектерін кесу; 4.6.1.9 батпақ қабатына қойылған шаблонмен фигура кесу; 4.6.1.10 жабыстыру, фактураны қолдану, саусақтық өрнек, тырналау, әшекейлеу арқылы рельефтік пластиналарды сәндеу; 4.6.1.11 бөлшектерді бұйымның үстіне қойып керекті өлшемдерін алу, бөлшектерді бір-бірімен біріктіру; 4.6.1.12 сыртқы түрі бойынша бұйымдардың кебу кезеңін анықтау; 4.6.1.13 бұйымды үлгі бойынша өрнектеу; 4.6.1.14 үлгіні табиғи нысанмен, муляжбен салыстыру; 4.6.1.15 технологиялық карта бойынша бұйымды операциялық әзірлеу; 4.6.1.16 бұйымды иллюстрация бойынша сараптамалау (ойыншықтың қандай бөлшектері бар, неге ұқсайды, бір-бірімен қандай тәсілмен біріктіріледі); 4.6.1.17 ойыншықты иллюстрация бойынша өрнектеу; 4.6.1.18 күйдіру барысында қауіпсіздік техникасы ережелерін сақтау; 4.6.1.19 бөлшектердің дұрыс орналасуын, пропорцияларының, өлшемдерінің сақталуын бақылау; 4.6.1.20 технологиялық карта бойынша кезеңдер мен реттілікті жоспарлау; 4.6.1.21 бұйымдардың әзірлену реттілігі туралы айту
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	7. Тоқыма материалдарымен жұмыс	4.7.1.1 жұмыс орнын ұйымдастыру; 4.7. 1.2 қауіпсіздік техникасы ережелерін қолдану; 4.7.1.3 түзу қабу және "бейнежіп" техникасында бұрыштарды толтыру; 4.7.1.4 жіпті скотчтың көмегімен бекіту; 4.7.1.5 бисер мен пайетканы қадау; 4.7.1.6 түйіншек жасау; 4.7.1.7 "инені алға" тігісін және "сыртына қарай" тігісін жүргізу; 4.7.1.8 "инені алға" тігісін қолданып ойыншық тігу; 4.7.1.9 матаға жіпті қабу арқылы жапсыру; 4.7.1.10 түймені керекті жеріне қадау; 4.7.1.11 матаны қайшымен қиып жұмыс жасау; 4.7.1.12 аппликация бөлшектерін бұйымға жапсыру; 4.7.1.13 тігін машинасының жоғарғы және төменгі жібін қолмен келтіріп кіргізу, қол тігін машинасымен белгіленген сызықпен түзу тігіс жүргізу; 4.7.1.14 электр үтікпен жұмыс істеу; 4.7.1.15 бұйым бөлшектерін сындырып алу және сыпырып алу; 4.7.1.16 қайым және жөрмелеу тігістер жасау; 4.7.1.17 қол тігін машинасымен қауіпсіз жұмыс істеу ережелерін білу және орындау; 4.7.1.18 қол тігін машинасымен тігіс жүргізу; 4.7.1.19 тігістің басына және аяғына бекітпе жасау; 4.7.1.20 бұйым бөлшектерін сындырып алу және сыпырып алу; 4.7.1.21 аппликация бөлшектерін матаға жапсыру; 4.7.1.22 жұмысты жоспарлау

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 14-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 559 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейнелеу өнері" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейнелеу өнері" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 - бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушылардың қарапайым сурет салу дағдыларын қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушыларды бейнелеу өнерінің туындыларымен таныстыру; эмоционалдық – эстетикалық көзқарастарын дамыту; бейнелеу өнеріне қызығушылық пен сүйіспеншілікке баулу;

2) заттқа қарап сурет салу, сәндік сурет салу және бұларды еңбек және қоғамдық пайдалы әрекет процестерінде қолдану дағдыларын қалыптастыру;

3) жұмыс реттілігін ойластыру, үлгі және жоспар бойынша жұмыс істеу дағдыларын дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) жұмыс кезіндегі ұқыптылыққа, табандылыққа, дербестікке тәрбиелеу;

2) білім алушылардың сенсомоторлық дамуына ықпал жасау: қимыл-қозғалыс аясының жетіспеушіліктерін жеңу, қолдарының ұсақ моторикасын дамыту;

3) байқампаздығын, көру арқылы қабылдауы мен қиялын, көру арқылы есте сақтау қабілетін, кеңістіктік ұғымын дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Бейнелеу өнері" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Оқытудың компенсаторлық-дамытушылық бағыты оқу және оқыту іс-әрекетінің арнайы әдістерімен және тәсілдерімен қамтамасыз етіледі, ескеріледі: ойлау процестерінің инерттілігі, танымдық белсенділігінің төмендігі, жалпылама және абстракты ойлау функциясының әлсіздігі, сөйлеу дамуының кешеуілдеулігі.

7. Іс-әрекеттік тәсіл қағидасы оқыту барысында педагогтың басшылығымен оқу материалын түсінуге жағдайлар жасайтын, әр-түрлі бейнелеу жұмыстарын ұйымдастыруды қарастырады. Дербес бейнелеу жұмысы жоғары психикалық функцияларының (қабылдауы, сөйлеу тілі, ойлау қабілеті) сенсомоторлық негіздерін дамытуға, білім алушылардың өмірлік тәжірибесі жеткіліксіздігінің орнын толтыруға мүмкіндік береді.

8. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін еңсеруді немесе азайтуды көздейді; сондай ақ мінез-құлық нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

9. Жеке және саралап оқыту тәсілі қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

10. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

11. "Бейнелеу өнері" сабақтарында қолданатын жетекші әдістер – білім алушылардың түрлі материалдармен және құралдармен жұмыс істеу, жаттығулар, бақылаулар, көру тіректерін қолдану (торлар, тірек нүктелері, сызықтар сұлбалары), дайын жоспарды, алгоритмдік жазбаларды, сызба-плакаттарды қолдану.

12. Бейнелеу өнері жөніндегі әңгімелер сабақтардың құрамды бөлігі болып табылады. Олар эстетикалық тәрбиеге, білім алушылардың ұғымдары мен түсініктерін анықтауға ықпал жасайды. Әңгімелер көркем шығармаларының репродукцияларын қараумен, оларға қысқа мәліметтер берумен, сондай ақ балаларға арналған кітаптар иллюстрацияларын қараумен үйлестіріледі. Бір әңгіме барысында 1-2 картина немесе 3-4 кітаптар иллюстрациялары қаралады.

13. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асырылады.

14. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

15. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымды (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

17. Ағымды бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін, талдауды пайдаланады.

18. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр түрлі типологиялық топтардағы білім алушыларының оқу материалын меңгерудің түрлі мүмкіндіктерін ескере отырып, тақырыптың, бөлімнің аяғында жүргізіледі.

19. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатымен тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3 - тарау. "Бейнелеу өнері" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

20. "Бейнелеу өнері" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1-сыныпта– аптасына сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2-сыныпта–аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3-сыныпта– аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4-сыныпта– аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

21. Бағдарлама мазмұны 4 бөлімді қамтиды:

1) "Бейнелеуге дейінгі іс-әрекеттер" бөлімі (0, 1 сыныптар);

2) "Сәндік сурет салу" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

3) "Затқа қарап сурет салу" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар);

4) "Тақырыптарға сурет салу" бөлімі (1, 2, 3, 4 сыныптар).

22. "Бейнелеуге дейінгі іс-әрекеттер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сызықтарды салу;

2) шаблон мен трафаретті қолданып сурет салу.

22. "Сәндік сурет салу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жолақтағы өрнек;

2) шаршыдағы өрнек;

3) үшбұрыштағы өрнек;

4) шеңбердегі өрнек.

24. "Затқа қарап сурет салу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өсімдік және жануарлар әлемі заттарының суретін салу;

2) тұрмыстық заттардың суретін салу.

25. "Тақырыптар бойынша сурет салу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) табиғат суретін салу (бейнелеу);

2) ертегілерге және өмірлік жағдайларға иллюстрациялар салу.

26. 0-сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" пәнінің базалық мазмұны:

1) сызықтар салу. Қолмен түрлі бағытта сызықтар салу(түзу, толқынды, бүгілме, бұрмалы, доғал, тұйықталған, тұйықталмаған). Симметриялық заттардың сұлбасын салып бітіру. Қисық түзулерді қолданып пунктир арқылы сурет салу. Үлгі бойынша тірек нүктелері арқылы сурет салу. Шеңберлерді, доғалдарды, түзу сызықтарды қолданып, таныс заттардың суретін салу. Негізгі түстерді тану және атау: қызыл, сары, көк, жасыл. Иллюстрацияларды көру. Спектр бояуларының реттілігімен танысу.Үлгі бойынша салып бітіру және бояу;

2) шаблон мен трафаретті қолданып сурет салу. Таныс заттардың суретін салу, үлгі бойынша шаблон мен трафаретті қолдана отырып шеңбер, шаршы, үшбұрыш, доғал, тікбұрыш формасындағы заттардың суретін салу. Түрлі-түсті қарындаштармен штрихті сызықтар салу. Сұлбасын сақтай отырып бояу. Жолақтың ішіне қарапайым өсімдіктік өрнек құру.

27. 1-сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Бейнелеуге дейінгі іс-әрекеттер". Қолмен түрлі бағытта сызықтар салу (түзу, толқынды, бүгілме,бұрмалы, доғал, тұйықталған, тұйықталмаған). Симметриялық заттардың сұлбасын салып бітіру. Қисық түзулерді қолданып пунктир арқылы сурет салу. Үлгі бойынша тірек нүктелері арқылы сурет салу . Шеңберлерді, доғалдарды, түзу сызықтарды қолданып таныс заттардың суретін салу. Қозғалмалы аппликация ізімен сурет салу. Негізгі түстерді тану және атау: қызыл, сары, көк, жасыл. Иллюстрацияларды көру. Спектр бояуларының реттілігімен танысу.Үлгі бойынша салып бітіру және бояу. Таныс заттардың суретін салу, үлгі бойынша шаблон мен трафаретті қолдана отырып шеңберлер, доғалдар, түзу сызықтар формасындағы заттардың суретін салу. Түрлі-түсті қарындаштармен штрихтер салу. Сұлбасын сақтай отырып бояу. Жолақтың ішіне қарапайым өсімдіктік өрнек құру;

2) "Сәндік сурет салу". Қазақ өрнектерін, өсімдіктік өрнектерді үлгі бойынша шеңбер, шаршы, жолақ, үшбұрыш ішіне құру. Сурет сұлбасын сақтай отырып өрнек элементтерін бояу. Түстерді ажырату және атау: қызыл, сары, жасыл, көк, қоңыр, сарғыш-қызыл;

3) "Тақырыптар бойынша сурет салу". Айналадағы өмір құбылыстарын бейнелеу және ертегілердің бөлектенген эпизодтарын иллюстрациялау. Оқыған ертегінің ең оңай бейнелеуге келетін эпизодын суретте бейнелеу. Күрделі емес затардың кеңістіктік қатынасын дұрыс көрсетіп (үстінде, астында, танында; үлкен, кіші, өте кіші), сурет элементтерін парақ бетіне орналастыру. Иллюстрациялардан айналадағы заттардың, жануарлардың, өсімдіктердің бейнелерін тану және атау, оларды формасы, өлшемі, түсі бойынша салыстыру.

28. 2 –сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сәндік сурет салу". Қолмен түзу сызықтар жүргізу (көлденең, тік, қиғаш), кесіндіні бірдей бөліктерге бөлу. Қолмен геометриялық фигуралар салу және жолақтың ішіне олардан формасы мен түсін ауыстыра отырып, өрнектер құрастыру, суреттерді бояу.Қазақ, өсімдіктік, геометриялық өрнектер элементтерін жолақтың, шаршының, шеңбердің, үшбұрыштың ішіне орналастыру. Өрнектерге қызыл, сары, жасыл, көк, қоңыр, сарғыш-қызылтүстерді қолдану. Қара, ақ, сия түстес түстерді атау және ажырату;

2) "Затқа қарап сурет салу". Заттарды парақ бетіне дұрыс орналастыру. Квадратты, тікбұрышты, домалақ және үшбұрышты заттарды ажырату және атау. Суретте заттардың кеңістіктік ара-қатынасын сақтау және осы қатынастарды сөзбен айту (ортасында, сол жағында, оң жағында). Заттардың маңызды белгілерін анықтау. Қарындаш, гуашь қоданып суретті бояу;

3) "Тақырыптар бойынша сурет салу". Айналадағы өмір құбылыстарын бейнелеу және ертегілердің бөлектенген эпизодтарын иллюстрациялау. Айналадағы болмыс жайлы білім алушылардың көру түсініктерін айқындау және байыту. Көлемі мен кеңістіктік ара-қатынасын ескере отырып, заттар мен нысандар формасын, олардың элементтерін түсініктері бойынша бейнелеу. Картиналар бойынша әңгіме (тоқсанда 2 рет). Иллюстрациялардан халық ертегілерінің кейіпкерлерін тану, картинада бейнеленген тұлғаларды атау, оларды бір-бірімен салыстыру.

29. 3- сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сәндік сурет салу". Геометриялық, өсімдіктік өрнектер элементтерін жолақтың, шаршының, шеңбердің, үшбұрыштың ішіне салу.Үлгінің сараптамасы. Өрнектің құрылымын (элементтерінің қайталануы немесе алмасуы ), негізгі бөліктерінің формасын және түсін анықтау. Қазақи, өсімдіктік, геометриялық өрнектер элементтерін жолақтың, шаршының, шеңбердің, үшбұрыштың ішіне үлгі бойынша орналастыру. Квадраттың ішіне өрнек салғанда өстік сызықтарды пайдалану. Өрнектерге қызыл, сары, жасыл, көк, қоңыр, сарғыш-қызыл, қара, ақ, сия түстес түстерді қолдану. Көкшіл, қызғылт түстерді тану және атау;

2) "Затқа қарап сурет салу". Квадратты, тікбұрышты, домалақ және үшбұрышты формадағы заттарды өздеріне тән ерекшеліктерін көрсете отырып бейнелеу. Симметриялық формадағы жалпақ заттарды бейнелеу барысында ортаңғы (өстік) сызықты пайдалану. Суретті орындау реттілігін анықтау. Затқа қарап сурет салуда ашық және күңгірт түстерді қолдану;

3) "Тақырыптар бойынша сурет салу". Айналадағы өмір құбылыстарын бейнелеу және ертегілердің бөлектенген эпизодтарын иллюстрациялау. Бір сюжеттік суретте бірнеше заттың бейнелерін біріктіру. Бейнелерді белгілі тәртіпте орналастыру (жақынырақ, алысырақ, қағаз бетін түгелдей қолданып және суреттің жоғарғы, төмен жағын сақтап). Картина бойынша әңгіме (тоқсанда 2 рет). Иллюстрациялардан жыл мезгілдеріне тән белгілерді тану. Түрлі жыл мезгілдеріндегі табиғат әдемілігін көре білу қабілетін дамыту.

30. 4-сыныпқа арналған "Бейнелеу өнері" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сәндік сурет салу". Қазақи, геометриялық, өсімдіктік өрнектер элементтерін жолақтың, шаршының, шеңбердің, үшбұрыштың ішіне үлгі бойынша орналастыру. Үлгінің сараптамасы. Өрнектің құрылымын (элементтерінің қайталануы немесе алмасуы ), негізгі бөліктерінің формасын және түсін анықтау. Өрнектерді тікбұрыштың, шаршының, шеңбердің ішіне өстік сызықтарды қолданып дәйекті орналастыру. Ортасын, шеттерін толтыра отырып, өрнекті симметриялық орналастыру;

2) "Затқа қарап сурет салу". Бейнелеу нысанының сараптамасы (құрамдас бөліктерінің формасын, түсін және көлемін анықтау). Түрлі формадағы заттарды құрылымын ескере отырып бейнелеу. Қағаз парағына қарасты суреттің көлемін анықтау. Сурет құрастырғанда өстік сызықтарды пайдалану. Заттарды бейнелеу үшін сәйкес түстерді таңдау;

3) "Тақырыптар бойынша сурет салу". Айналадағы өмір құбылыстарын бейнелеу және ертегілердің бөлектенген эпизодтарын иллюстрациялау. Суреттегі алыс орналасқан заттардың көлемдік қатынасын, заттардың кішірейуін ескеру. Алдыңғы, артқы план. Бір затттың екінішісімен қалқалану ережелерін меңгеру. Бейнелеу өнері туралы әңгімелер (5 сағат). Қарастырылып жатқан бейнелеу өнерінің туындысы бойынша мұғалімнің сұрақтарына жауап беру қабілеті. Бейнелеу өнерінің жанрлары (натюрморт және пейзаж), олардың белгілері және айырықша ерекшеліктері.

31. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

32. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

33. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен беріпген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

34. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Бейнелеуге дейінгі іс-әрекеттер" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 – сынып	1 - сынып
1.1 Сызықтар салу	0.1.1.1 бейнелеу өнері сабағында қауіпсізідк техникасы ережелерін ұстану; 0.1.1.2 материалдарды, құрал-саймандарды тану және атау; 0.1.1.3 дұрыс тұрысын сақтап, құрал-саймандарды жұмыс орнында дұрыс орналастыру және реттеп ұстау; 0.1.1.4 түрлі тәсілдерді қолданып үлкен және кіші нүктелер салу; 0.1.1.5 түзу сызықтар салу (көлденең, тік); толқынды, бүгілме, доғал, шеңберлі тұйықталған сызықтар салу: "Шарлар", "Тәрелке"; 0.1.1.6 сурет сұлбасын пунктирлі сызықтармен жиектеу тәсілімен таныс заттардың суретін салу: "Баспалдақ", "Әткеншек"; 0.1.1.7 өз суретін үлгімен салыстыру, суретті шынайы нысанмен сәйкестеу; 0.1.1.8 қарындаштармен бояу, сурет сұлбасынан шығармай сызық жүргізу; 0.1.1.9 бояулармен бастыру; 0.1.1.10 негізгі түстерді ажырату және атау; 0.1.1.11 пунктир сызықтары және сурет сұлбасы бойынша сурет салу; 0.1.1.12 түзу сызықтар салу (көлденең, тік); қисық, толқынды, бүгілме сызықтар жүргізу: "Кірпі"; 0.1.1.13 "Менің отбасым" тақырыбы бойынша фигураның сұлбасын жиектеу және бояу; 0.1.1.14 геометриялық фигуралардың сұлбасын жиектеу және бояу: "Шаршы", "Үшбұрыш"; 0.1.1.15 сурет сұлбасын және сызықтар бағытын (жоғарыдан төмен) сақтай отырып жиектеу және түрлі-түсті қарындашатармен бояу: "Мәшине", "Шаршы", "Үшбұрыш", "Шеңбер"; 0.1.1.16 нүктелер бойынша жиектеу және бояу: "Бұлт", "Күн", " Гүл", "Жапырақ"; 0.1.1.17 композицияларды нүктелер бойынша жиектеу және бояу: "Аққала", "Алғашқы қар", "Моншақты шырша", "Ойыншықтары бар шырша бұтағы"; 0.1.1.18 ақ гуашьпен "Қарша" суретін жиектеу және бояу, жағу кезінде қылқаламды дұрыс ұстау; 0.1.1.19 пунктир сызықтары бойымен көлденең және тік бағытта сызу: "Көлік", "Бағдаршам"; 0.1.1.20 киім заттарын сұлбасы бойымен жиектеу және бояу: "Футболка", "Сарафан", "Бейсболка", "Қалпақ"; 0.1.1.21 "Киіз үй", "Киіз үйдің жасауы" суреттерін сұлбасы бойынша салып бітіру және бояу; 0.1.1.22 "Балта" өрнегін сұлбасы бойынша жиектеу және бояу; 0.1.1.23 "Жіліншік" атты қазақ өрнегін торлар арқылы салу; 0.1.1.24 бояулармен сурет салу: "Сыйлықтың лентасы" (жалпақ және жіңішке); 0.1.1.25 "Денің сау болсын десең" тақырыбы бойынша суреттің жартысын жиектеу және бояу; 0.1.1.26 геометриялық фигураларға тік және көлденең сызықтар сызу: "Шаршы", "Шеңбер" (зарядтауға арналған кілемшелер); 0.1.1.27 "Доптарды" (баскетбол және футбол) жиектеу және бояу; 0.1.1.28 "Лента" (спорттық) суретін жиектеу және бояу	1.1.1.1 бейнелеу өнері сабағында қауіпсізідік техникасы ережелерін ұстану; 1.1.1.2 материалдарды, құрал-саймандарды тану және атау; 1.1.1.3 дұрыс тұрысын сақтап, құрал-саймандарды жұмыс орнында дұрыс орналастыру және реттеп ұстау; 1.1.1.4 түрлі бағыттағы түзу сызықтар салу (көлденең, тік, қиғаш); 1.1.1.5 қисық сызықтар салу(толқынды, бұрмалы, доғал); 1.1.1.6 сурет сұлбасын пунктирлі сызықтармен жиектеу тәсілімен таныс заттардың суретін салу; 1.1.1.7 өз суретін үлгімен салыстыру, суретті шынайы нысанмен сәйкестеу; 1.1.1.8 қарындаштармен бояу, сурет сұлбасынан шығармай сызық жүргізу
1.2 Шаблон мен трафаретті қолданып сурет салу	0.1.2.1 шаблонмен жиектеп "Үй" суретін салу: "Шаршы" (үлкен, кіші), "Үшбұрыш", сурет сұлбасын және сызықтар бағытын (жоғарыдан төмен) сақтау; 0.1.2.2 шаблонмен жиектеп, қарындаштармен бояп "Бағдаршам" суретін салу: (тікбұрыш, шеңберлер),сурет сұлбасын және сызықтар бағытын сақтау; 0.1.2.3 шаблонмен жиектеп, қарындаштармен бояп "Вагон" суретін салу: (тікбұрыштар, шеңберлер),сурет сұлбасын және сызықтар бағытын сақтау; 0.1.2.4 шаблонмен жиектеп, қарындаштармен бояп "Анама арналған бәйшешек" суретін салу, сурет сұлбасын және сызықтар бағытын сақтау; 0.1.2.5 шаблон бойынша "Үшкір орамал" суретін салу (үлкен, кіші), бояу; 0.1.2.6 шаблон бойынша "Түймедақ" (шеңбер, доғалдар), бояу; 0.1.2.7 шаблон бойынша "Балық" суретін салу (доғал, қисық сызықтар), бояу; 0.1.2.8 шаблон бойынша "Саңырауқұлақтар" суретін салу (ақ саңырауқұлақ, шыбынжұт), бояу; 0.1.2.9 шаблон бойынша "Көкөністер" суретін салу (қызанақ, қияр), бояу; 0.1.2.10 шаблон бойынша (трафаретпен) "Жемістер" суретін салу (алма, алмұрт), бояу	1.1.2.1 геометриялық фигураларды және таныс заттардың бейнелерін шаблонмен жиектеу, түрлі-түсті қарындаштармен бояу (үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш, шеңбер, доғал)

2) "Сәндік сурет салу" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Жолақтағы өрнек	1. 2. 1. 1 жолақтың ішіне орналастырып "Қайнар" қазақ өрнегін салу, сұлбасының сыртына шығармай бояу; 1. 2. 1. 2 "Кесе": жолақтың ішіне орналастырып өсімдік өрнегін салу, бояу	2. 2. 1. 1 жолақтың ішіне орналастырып "Ирек" қазақ өрнегін салу, бояу; 2. 2. 1. 2 "Алжапқыш": жолақтың ішіне орналастырып геометриялық фигуралар өрнегін салу, бояу	3. 2. 1. 1 8 наурызға арналған құттықтау ашық хатын жолақтың ішіне орналастырып "Қошқар мүйіз" қазақ өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3. 2. 1. 2 гүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)	4. 2. 2. 1 "Шапан" қазақ киімінің затына "Сынық мүйіз" ұлттық өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 4. 2. 1. 2 жолақтың ішіне орналастырып жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
2.2 Шаршыдағы өрнек	1. 2. 2. 1 шаршының ішіне орналастырып "Бес Танба" қазақ өрегінің элементтерін салу, бояу; 1. 2. 2. 5 шаршының ішіне орналастырып "Дастархан" өсімдік өрегінің элементтерін салу, бояу	2. 2. 2. 1 шаршының ішіне орналастырып "Гүл" қазақ өрегінің элементтерін салу, бояу; 2. 2. 2. 2 жолақтың ішіне орналастырып "Ұстағыш" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу	3. 2. 2. 1 шаршының ішіне орналастырып "Ағаш" қазақ өрнегі элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3. 2. 2. 2 шаршының ішіне орналастырып гүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)	4. 2. 2. 1 "Жастық" қазақ тұрмыстық бұйымына "Балдақ" өрнегі элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 4. 2. 2. 2 шаршының ішіне орналастырып жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
2.3 Үшбұрыштағы өрнек	1. 2. 3. 1 үшбұрыштың ішіне орналастырып"Қазақ киімінің ою-өрнектері" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу; 1. 2. 3. 2 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Үшкір орамал" өсімдік өрегінің элементтерін салу, бояу	2. 2. 3. 1 үшбұрыштың ішінеорналастырып "Тұмар" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу; 2. 2. 3. 3 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Үшкір орамал" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу	3. 2. 3. 1 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Кілттерге арналған салпыншақ": геометриялық фигураларының суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3. 2. 3. 2 үшбұрыштың ішіне орналастырыпгүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)	4. 2. 3. 1 "Сәукеле" бас киімінің "Құс қанаты" ұлттық өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 4. 2. 3. 2 үшбұрыштың ішіне орналастырыпжапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
2.4 Шеңбердегі өрнек	1. 2. 4. 1 шеңбердің ішіне орналастырып "8 наурызға құттықтау" ашық хатының суретін салу, бояу; 1. 2. 4. 2 шеңбердің ішіне "Тәрелке" өсімдік өрегінің элементтерін салу, бояу	2. 2. 4. 1 шеңбердің ішіне орналастырып "Түйе табан" геометриялықфигуралар өрнегінің суретін салу, бояу; 2. 2. 4. 4 шеңбердің ішіне орналастырып "Табақ" геометриялықфигуралар өрнегінің суретін салу, бояу	3. 2. 4. 1 8 наурызға арналған құттықтау ашық хатын шеңбердің ішіне орналастырып "Жұлдыз" қазақ өрегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3. 2. 4. 2 шеңбердің ішіне орналастырып гүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)	4. 2. 4. 1 "Тақия" бас киімінің "Тарақ" ұлттық өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 4. 2. 4. 2 шеңбердің ішіне орналастырып геометриялық фигуралар, жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)

3) "Затқа қарап сурет салу" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	1.3.1.1 айналадағы әлемнің өсімдіктері және жануарлары жайлы түсініктерінің болуы; 1.3.1.2 өсімдік және жануарлар әлемі өкілдері мен түрлерін ажырата білу	2.3.1.1 спектр түстерін бейнелеу(қарындаш, гуашь); 2.3.1.2 "Саябақтағы күз" тақырыбына сурет салу (қарындаш, гуашь); 2.3.1.3 "Менің отбасым" тақырыбына сурет салу" (қарындаш, гуашь); 2.3.1.4 "Бөлме өсімдіктері" тақырыбына сурет салу (қарындаш, гуашь); 2.3.1.5 "Шырша" тақырыбына сурет салу", бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.1.6 күрделі формадағы заттардың суретін салу: "Қоян-ойыншық", бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.1.7 "Саябақтағы қыс" тақырыбына сурет салу, бояу (қарындаш, гуашь)	3.3.1.1 қарапайым формадағы жапырақтардың нобайын жасау, ашық жасыл және күңгірт жасыл түстерін ажырату және бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.2 "Бақбақ" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.3 түсі мен формасы бойынша әртүрлі "Екі алма" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.4 түсі мен формасы бойынша әртүрлі "Екі саңырауқұлақ" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.5 "Менің достарым" тақырыбына сурет салу (қарындаш, гуашь); 3.3.1.6 "Ойыншықтар ілінген шырша" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.7 күрделі формалы заттың суретін салу "Ойыншық аю", бояу (қарындаш, акварель)	4.3.1.1 күзгі бұтақ нобайын жасау: "Қайың", бояу(түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.2 бұтақ нобайын жасау: "Шетен", бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.3 "Үй асырандылары (мысық)" тақырыбына сурет салу, бояу бояу(түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.4 "Үй асырандылары (ит)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.5 "Алғашқы қар" суретінің нобайын жасау (ағаш, бұта) және акварельмен бояу; 4.3.1.6 "Үй құстары (тауық)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.7 "Үй құстары (қораз)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар)
3.2 Тұрмыс тық заттар	1.3.2.1 күнделікті қолданыстағы тұрмыстық заттарды ажырата білу және атау	2.3.2.1 тікбұрыш формасындағы затты бейнелеу – жалау; бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.2 үшбұрыш формасындағы затты бейнелеу – жалау; бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.3 "Стақан" суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.4 "Шәй бокалы" суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.5 дөңгелек формасындағы заттарды бейнелеу – "Шырша ойыншықтары"; бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.6 ыдыс-аяқ заттарын салу (бояу)	3.3.2.1 ені мен ұзындығының қатынасын дұрыс көрсетіп, "Балалар күрекшесі" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.2 ені мен биіктігінің қатынасын дұрыс көрсетіп, "Балалар шелегі" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.3 "Мұнара" нобайын жасау (құрылыс материалдары элементтері нен), бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.4 "Құмыра" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.5 "Құмыра" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.6 "Балға" сайманын бейнелеу, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.7 киім заттарының суретін салу (бояу)	4.3.2.1 ені мен ұзындығының қатынасын дұрыс көрсетіп, "Автобус" ойыншығының нобайын жасау, бояу(түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.2.2 ені мен ұзындығының қатынасын дұрыс көрсетіп, "Жүк көлігі" ойыншығының нобайын жасау, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.2.3 "Домбыра" қазақ ұлттық аспабының нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 4.3.2.4 "Матрешка" ойыншығының нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 4.3.2.5 "Бұрауыш" саймандарының (ұзын, қысқа) бейнелеу, (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.2.6 жиhаз заттарының суретін салу (бояу)

4) "Тақырыптар бойынша сурет салу" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	1 – сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
4.1 Табиғат	1.4.1.1 спектр түстерін бейнелеу; 1.4.1.2 өздеріне тән ерекшеліктерін жеткізіп күзгі жапырақтардың суретін салу (үйеңкі, емен, көктерек); 1.4.1.3 "Қаладағы күз" тақырыбына сурет салу; 1.4.1.4 "Алтын күз" тақырыбына сурет салу; 1.4.1.5 инелерін қысқа сызықтармен бірқалыпты басып бейнелеп, шырша бұтағының суретін салу; 1.4.1.6 инелерін қысқа сызықтармен бірқалыпты басып бейнелеп, қарағай бұтағының суретін салу; 1.4.1.7 "Ағаштар және бұталар" орман пейзажын салу; 1.4.1.8 негізгі және қосалқы түстерді ажырату; 1.4.1.9 "Таудағы күннің шығуы" пейзажын салу; 1.4.1.10 "Қазақстан таулары" пейзажын салу; 1.4.1.11 дөңгелек және доғал формадағы жемістердің суретін салу, бояу, "Алма", "Алмұрт" (түрлі-түсті қарындаштар); 1.4.1.12 дөңгелек және доғал формадағы көкөністердің суретін салу, бояу, "Қызанақ", "Қияр" (түрлі-түсті қарындаштар)	2.4.1.1 "Жапырақсыз ағаш" суретінің нобайын жасау, акварельмен бояу; 2.4.1.2"Аққалалар" суретінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.1.3 "Жаңа жылдық шырша" сюжетінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.1.4 "Бақшада велосипедпен серуендеу" тақырыбына сурет салу	3.4.1.1 "Аквариумдағы балдырлар арасындағы балықтар" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 3.4.1.2 "Алмасы бар кірпі" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 3.4.1.3 "Бұтаның астындағы тышқан" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 3.4.1.4 "Балық аулау" тақырыбына сурет салу(түрлі-түсті қарындаштар)	4.4.1.1 "Су айдындағы балықтар (жайын, табан)" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 4.4.1.2 "Қаршалар" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 4.4.1.3 "Қазақстан таулары" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 4.4.1.4 "Кемемен саяхат" тақырыбына сурет салу(түрлі-түсті қарындаштар)
4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.1 "Мектеп" тақырыбына геометриялық формадағы заттардың суретін салу; 1.4.2.2 "Мен тұратын үй" тақырыбына сурет салу; 1.4.2.3 картинаның жиекшесін бояу және оның ішіне отбасы мүшелерінің суретін салу; 1.4.2.4 сурет жиекшесінің сыртына шықпай шарларды сызықпен бояу; 1.4.2.5 түрлі жалпақтықтағы шарфтар суретін сұлбасының сыртына шықпай штрихтеу (бояу); 1.4.2.6 "Судағы кеме" тақырыбына сурет салу; 1.4.2.7 "Цирктегі пілдің өнер көрсетуі" тақырыбына сурет салу; 1.4.2.8 әйнек құтының суретін салу; 1.4.2.9 "Бауырсақ" ертегісінің сюжетіне сурет салу	2.4.2.1 "Үш аю" ертегісінен дөңгелек формадағы заттарды қолмен бейнелеу (әртүрлі көлемдегі үш кесе, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.2.2 "Қаладағы көктем"; суретінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.2.3 "Наурыз" сюжетінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.2.4 "Үш аю" ертегісіненсюжет салу	3.4.2.1 "Үйшік" ертегісінің суретін салу, бояу (түрлі -түсті қарындаштар); 3.4.2.2 "Көшедегі көктем" сюжетінің, нобайын жасау, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 3.4.2.3 "Ұшақпен саяхат" сюжетіне сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 3.4.2.4 "Шалқан" ертегісінің суретін салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар	4.4.2.1 "Аққалалар отбасы" суретінің нобайын жасау, акварельмен бояу; 4.4.2.2 "Қаздар-аққулар" ертегісі суретіннің нобайын жасау, акварельмен бояу; 4.4.2.3 "Ойыншықтар дүкенінде" суретінің нобайын жасау, акварельмен бояу; 4.4.2.4 "Маша мен аю" ертегісінің сюжетіне сурет салу (түрлі-түсті қарындаштар

35. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Бейнелеу өнері" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

36. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

37. Оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейнелеу өнері" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейнелеу өнері" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар, бояулар)	0.1.1.1 бейнелеу өнері сабағында қауіпсізідк техникасы ережелерін ұстану; 0.1.1.2 материалдарды, құрал-саймандарды тану және атау; 0.1.1.3 дұрыс тұрысын сақтап, құрал-саймандарды жұмысорнында дұрыс орналастыру және реттеп ұстау; 0.1.1.4 түрлі тәсілдерді қолданып үлкен және кіші нүктелер салу; 0.1.1.5 түзу сызықтар салу (көлденең, тік); толқынды, бүгілме, доғал, шеңберлі тұйықталғансыщықтар салу: "Шарлар", "Тәрелке"; 0.1.1.6 сурет сұлбасын пунктирлі сызықтармен жиектеу тәсілімен таныс заттардың суретін салу: "Баспалдақ", "Әткеншек"; 0.1.1.7 өз суретін үлгімен салыстыру, суретті шынайы нысанмен сәйкестеу; 0.1.1.8 қарындаштармен бояу, сурет сұлбасынан шығармай сызық жүргізу 0.1.1.9 бояулармен басу; 0.1.1.10 негізгі түстерді ажырату және атау; 0.1.1.11 пунктир сызықтары және сурет сұлбасы бойынша сурет салу; 0.1.1.12 түзу сызықтар салу (көлденең, тік); қисық, толқынды, бүгілме сызықтар жүргізу : "Кірпі"
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу,). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.1.13 "Менің отбасым" тақырыбы бойынша фигураның сұлбасын жиектеу және бояу; 0.1.1.14 геометриялық фигуралардың сұлбасын жиектеу және бояу: "Шаршы", "Үшбұрыш"; 0.1.1.15 сурет сұлбасын және сызықтар бағытын (жоғарыдан төмен) сақтай отырып жиектеу және түрлі-түсті қарындашатармен бояу: "Машина", "Шаршы", "Үшбұрыш", "Шеңбер"
	1.2 Шаблон және трафаретті қолданып сурет салу. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.2.1 шаблонмен жиектеп "Үй" суретін салу: "Шаршы" (үлкен, кіші), "Үшбұрыш", сурет сұлбасын және сызықтар бағытын (жоғарыдан төмен) сақтау
Бізді қоршаған әлем	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу,). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар, гуашь)	0.1.1.16 нүктелер бойынша жиектеу және бояу: "Бұлт", "Күн", " Гүл", "Жапырақ"; 0.1.1.17 композицияларды нүктелер бойынша жиектеу және бояу : "Аққала", "Алғашқы қар", "Мошақты шырша", "Ойыншықтары бар шырша бұтағы"; 0.1.1.18 ақ гуашьпен "Қарша" суретін жиектеу және бояу, жағу кезінде қылқаламды дұрыс ұстау
3 – тоқсан
Саяхат	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу,). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.1.19 пунктир сызықтары бойымен көлденең және тік бағытта сызу: "Көлік", "Бағдаршам"; 0.1.1.20 киім заттарын сұлбасы бойымен жиектеу және бояу: "Футболка", "Сарафан", "Бейсболка", "Қалпақ"
	1.2 Шаблон және трафаретті қолданып сурет салу. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.2.2 шаблонмен жиектеп, қарындаштармен бояп "Бағдаршам" суретін салу: (тікбұрыш, шеңберлер), сурет сұлбасын және сызықтар бағытын сақтау; 0.1.2.3 шаблонмен жиектеп, қарындаштармен бояп "Вагон" суретін салу: (тікбұрыштар, шеңберлер), сурет сұлбасын және сызықтар бағытын сақтау
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу,). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.1.21 "Киіз үй", "Киіз үйдің жасауы" суреттерін сұлбасы бойынша салып бітіру және бояу; 0.1.1.22 "Балта" өрнегін сұлбасы бойынша жиектеу және бояу; 0.1.1.23 "Жіліншік" атты қазақ өрнегін торлар арқылы салу
	1.2 Шаблон және трафаретті қолданып сурет салу. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.2.4 шаблонмен жиектеп, қарындаштармен бояп "Анама арналған бәйшешек" суретін салу, сурет сұлбасын және сызықтар бағытын сақтау
4 – тоқсан
Тамақ және сусын	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу,). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар, бояулар)	0.1.1.24 бояулармен сурет салу: "Сыйлықтың лентасы" (жалпақ және жіңішке)
	1.2 Шаблон және трафаретті қолданып сурет салу. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар, бояулар)	0.1.2.5 шаблон бойынша "Үшкір орамал" суретін салу (үлкен, кіші), бояу; 0.1.2.6 шаблон бойынша "Түймедақ" (шеңбер, доғалдар), бояу; 0.1.2.7 шаблон бойынша "Балық" суретін салу (доғал, қисық сызықтар), бояу; 0.1.2.8 5 шаблон бойынша "Саңырауқұлақтар" суретін салу (ақ саңырауқұлақ, шыбынжұт), бояу;
Дені саудың – жаны сау	1.1 Сурет негіздері (нүкте, сызық, түзу,). Сызықтар түрлері. Форма және пропорциялар. Түс. Композиция. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.1.25 "Денің сау болсын десең" тақырыбы бойынша суреттің жартысын жиектеу және бояу; 0.1.1.26 геометриялық фигураларға тік және көлденең сызықтар сызу: "Шаршы", "Шеңбер" (зарядтауға арналған кілемшелер); 0.1.1.27 "Доптар" суретін (баскетбол және футбол ) жиектеу және бояу; 0.1.1.28 "Лента" (спорттық) суретін жиектеу және бояу
	1.2 Шаблонжәне трафаретті қолданып сурет салу. Материалдар, құрал-саймандар (жай және түрлі-түсті қарындаштар)	0.1.2.9 шаблон бойынша "Көкөністер" суретін салу (қызанақ, қияр), бояу; 0.1.2.10 шаблон бойынша (трафаретпен) "Жемістер" суретін салу (алма, алмұрт), бояу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	Бейнелеуге дейінгі іс-әрекеттер	1.1 Сызықтарды салу	0.1.1.1 бейнелеу өнері сабағында қауіпсізідк техникасы ережелерін ұстану; 0.1.1.2 материалдарды, құрал-саймандарды тану және атау; 0.1.1.3 дұрыс тұрысын сақтап, құрал-саймандарды жұмысорнында дұрыс орналастыру және реттеп ұстау; 0.1.1.4 түрлі тәсілдерді қолданып үлкен және кіші нүктелер салу; 0.1.1.5 түзусызықтар салу (көлденең, тік); толқынды, бүгілме, доғал, шеңберлі тұйықталған сызықтар салу: "Шарлар", "Тәрелке"; 0.1.1.6 сурет сұлбасын пунктирлі сызықтармен жиектеу тәсілімен таныс заттардың суретін салу: "Баспалдақ", "Әткеншек"; 0.1.1.7 өз суретін үлгімен салыстыру, суретті шынайы нысанмен сәйкестеу; 0.1.1.8 қарындаштармен бояу, сурет сұлбасынан шығармай сызық жүргізу
		1.2 Шаблон және трафаретті қолданып сурет салу	1.1.2.1 геометриялық фигураларды және таныс заттардың бейнелерін шаблонмен жиектеу, түрлі-түсті қарындаштармен бояу (үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш, шеңбер, доғал)
Менің мектебім	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	1.4.1.1 спектр түстерін бейнелеу; 1.4.1.2 өздеріне тән ерекшеліктерін жеткізіп күзгі жапырақтардың суретін салу (үйеңкі, емен, көктерек); 1.4.1.3 "Қаладағы күз" тақырыбына сурет салу
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.1 геометриялық формадағы заттардың суретін салу "Мектеп"
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	1.4.1.4 "Алтын күз" тақырыбына сурет салу
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.2 "Менің тұратын үйім" тақырыбына сурет салу; 1.4.2.3 картина жиектеимесін бояу және ішіне отбасы мүшелерінің суретін салу; 1.4.2.4 жиектемесінің сырытына шықпай, берілген бағытта сызықпен шарлардың суретін бояу
Бізді қоршаған әлем	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	1.4.1.5 инелерін қысқа сызықтармен бірқалыпты басып бейнелеп, шырша бұтағының суретін салу; 1.3.1.6 инелерін қысқа сызықтармен бірқалыпты басып бейнелеп, қарағай бұтағының суретін салу; 1.4.1.7 "Ағаштар және бұталар" орман пейзажын салу
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.5 түрлі жалпақтықтағы шарфтар суретін сұлбасының сыртына шықпай сызу (бояу)
3 - тоқсан
Саяхат	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	1.4.1.8 негізгі және қосалқы түстерді ажырату; 1.4.1.9 "Таудағы күннің шығуы" пейзажын салу; 1.4.1.10 "Қазақстан таулары" пейзажын салу
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.6 "Судағы кеме" тақырыбына сурет салу; 1.4.2.7 "Цирктегі пілдің өнер көрсетуі" тақырыбына
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	1.2.1.1 жолақтың ішіне орналастырып "Кайнар" қазақ өрегінсалу, сұлбасының сыртына шығармай бояу
		2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	1.2.2.1 шаршының ішіне орналастырып "Бес Танба" қазақ өрегінің элементтерін салу, бояу
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	1.2.3.1 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Қазақ киімінің ою-өрнектері" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	1.2.4.1 шеңбердің ішіне орналастырып "8 наурызға құттықтау" ашық хатының суретін салу, бояу
4 - тоқсан
Тағам және сусын	2. Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	1.2.1.2 "Кесе": жолақтың ішіне орналастырып өсімдік өрнегін салу, бояу
		2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	1.2.2.5 "Дастархан": шаршының ішіне орналастырыпөсімдік өрегінің элементтерін салу, бояу;
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	1.2.3.2 "Үшкір орамал": үшбұрыштың ішіне орналастырыпөсімдік өрегінің элементтерін орналастыру, бояу
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	1.2.4.2 "Тәрелке": шеңбердің ішіне өсімдік өрегінің элементтерін салу, бояу
	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	1.3.1.9 дөңгелек және доғал формадағы жемістердің суретін салу, бояу: "Алма", "Алмұрт" (түрлі-түсті қарындаштар); 1.3.1.10 дөңгелек және доғал формадағы көкөністердің суретін салу, бояу: "Қызанақ", "Қияр" (түрлі-түсті қарындаштар)
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.8 әйнек құтының суретін салу
Дені саудың – жаны сау	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 табиғат	1.4.1.4 "Бақшада самокатпен серуендеу" тақырыбына сурет салу
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	1.4.2.3 "Бауырсақ" ертегісінің сюжетіне сурет салу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	Сәндік сурет салу	2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	2.2.3.3 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Үшкір орамал" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	2.2.4.4 шеңбердің ішіне орналастырып "Табақ" геометриялық фигуралар өрнегінің суретін салу , бояу
	Затқа қарап сурет салу	3.2 Тұрмыстық заттар	2.3.2.6 ыдыс-аяқ заттарын, ойыншықтарды салу (бояу)
Менің мектебім	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	2.3.1.1 спектр түстерін бейнелеу (қарындаш, гуашь); 2.3.1.2 "Саябақтағы күз" тақырыбына сурет салу (қарындаш, гуашь)
		3.2 Тұрмыстық заттар	2.3.2.1 тікбұрыш формасындағы затты бейнелеу – жалау; бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.2 үшбұрыш формасындағы затты бейнелеу – жалау; бояу (қарындаш, гуашь)
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	2.3.1.3 "Менің отбасым" тақырыбына сурет салу" (қарындаш, гуашь); 2.3.1.4 "Бөлме өсімдіктері" тақырыбына сурет салу (қарындаш, гуашь)
		3.2 Тұрмыстық заттар	2.3.2.3 "Стақан" суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.2.4 "Шәй бокалы" суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
Бізді қоршаған әлем	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	2.3.1.5 "Шырша" тақырыбына сурет салу", бояу (қарындаш, гуашь); 2.3.1.6 күрделі формадағы заттардың суретін салу: "Қоян-ойыншық", бояу (карандаш, гуашь); 2.3.1.7 "Саябақтағы қыс" тақырыбына сурет салу, бояу (қарындаш, гуашь)
		3.2 Тұрмыстық заттар	2.3.2.5 дөңгелек формасындағы заттарды бейнелеу – "Шырша ойыншықтары"; бояу (қарындаш, гуашь)
3 – тоқсан
Саяхат	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	2.4.1.1 "Жапырақсыз ағаш" суретінің нобайын жасау, акварельмен бояу; 2.4.1.2 "Аққалалар" суретінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.1.3 "Жаңа жылдық шырша" сюжетінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь)
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	2.4.2.1 "Үш аю" ертегісінен дөңгелек формадағы заттарды қолмен бейнелеу (әртүрлі көлемдегі үш кесе, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.1.2 "Қаладағы көктем"; суретінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 2.4.2.3 "Наурыз" сюжетінің нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь)
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	2.2.1.1 жолақтың ішіне орналастырып "Ирек" қазақ өрегін салу, бояу;
		2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	2.2.2.1 шаршының ішіне орналастырып "Гүл" қазақ өрегінің элементтерін салу, бояу;
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	2.2.3.1 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Тұмар" геометриялық фигуралар өрнегін салу, бояу;
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	2.2.4.1 шеңбердің ішіне орналастырып "Түйе табан" геометриялықфигуралар өрнегінің суретін салу, бояу
4 – тоқсан
Тағам және сусын	Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	2.2.1.2 жолақтың ішіне орналастырып "Алжапқыш" геометриялықфигуралар өрнегін салу, бояу
		2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	2.2.2.2 жолақтың ішіне орналастырып "Ұстағыш" геометриялық фигуралар өрнегін салу, бояу
	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	2.3.1.9 дөңгелек және доғал формадағы жемістердің суретін салу, бояу: "Апельсин", "Лимон" (қарындаш, акварель);
		3.2 Тұрмыстық заттар	2.3.2.3 жемістерге арналған ыдыстың суретін салу
Дені саудың – жаны сау	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	2.4.1.4 "Бақшада велосипедпен серуендеу" тақырыбына сурет салу
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	2.4.2.4 "Үш аю" ертегісінен сюжет салу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	3.2.1.2 "Гүлдер және жапырақтар" өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	3.2.4.2 шеңбердің ішіне орналастырып гүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
	Затқа қарап сурет салу	3.2 Предметы быта	3.3.2.6 киім заттарының суретін салу (бояу)
Менің мектебім	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	3.3.1.1 қарапайым формадағы жапырақтардың нобайын жасау, ашық жасыл және күңгірт жасыл түстерін ажырату және бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.2 "Бақбақ" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель)
		3.2 Тұрмыстық заттар	3.3.2.1 ені мен ұзындығының қатынасын дұрыс көрсетіп, "Балалар күрекшесі" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.2 ені мен биіктігінің қатынасын дұрыс көрсетіп, "Балалар шелегі" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.3 "Мұнара" нобайын жасау (құрылыс материалдары элементтерінен), бояу (қарындаш, акварель)
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	3.3.1.3 түсі мен формасы бойынша әртүрлі "Екі алма" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.4 түсі мен формасы бойынша әртүрлі "Екі саңырауқұлақ" нобайын жасау, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.5 "Менің достарым" тақырыбына сурет салу (қарындаш, гуашь)
		3.2 Тұрмыстық заттар	3.3.2.4 "Құмыра" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.2.5 "Құмыра" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
Бізді қоршаған әлем	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	3.3.1.6 "Ойыншықтар ілінген шырша" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель); 3.3.1.7 күрделі формалы заттың суретін салу "Ойыншық - аю", бояу (қарындаш, акварель)
		3.2 Тұрмыстық заттар	3.3.2.6 "Балға" сайманын бейнелеу, бояу (қарындаш, акварель)
3 – тоқсан
Саяхат	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	3.4.1.1 "Аквариумдағы балдырлар арасындағы балықтар" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 3.4.1.2 "Алмасы бар кірпі" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 3.4.1.3 "Бұтаның астындағы тышқан" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары)
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	3.4.2.1 "Үйшік" ертегісінің суретін салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 3.4.2.2 "Көшедегі көктем" сюжетінің, нобайын жасау, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 3.4.2.3 "Ұшақпен саяхат" сюжетіне сурет салу,бояу (түрлі-түсті қарындаштар)
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	3.2.1.1 8 наурызға арналған құттықтау ашық хатын жолақтың ішіне орналастырып "Қошқармүйіз" қазақ өрегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
		2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	3.2.2.1 шаршының ішіне орналастырып "Ағаш" қазақ өрнегі элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	3.2.3.1 үшбұрыштың ішіне орналастырып "Кілттерге арналған салпыншақ" геометриялық фигураларының суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	3.2.4.1 Наурыз мейрамына арналған құттықтау ашық хатын шеңбердің ішіне орналастырып "Жұлдыз" қазақ өрегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
4 – тоқсан
Тағам және сусын	Сәндік сурет салу	2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	3.2.2.2 шаршының ішіне орналастырып гүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	3.2.3.2 үшбұрыштың ішіне орналастырып гүлдер, жапырақтар өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	3.3.1.8 дөңгелек және доғал формадағы көкөністердің суретін салу, бояу, "Қырыққабат", "Сәбіз" (қарындаш, акварель)
		3.2 Тұрмыстық заттар	3.3.2.7 "Көкөністерге арналған ыдыс" суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
Дені саудың – жаны сау	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	3.4.1.4 "Балық аулау" тақырыбына сурет салу (түрлі-түсті қарындаштар)
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	3.4.2.4 "Шалқан" ертегісінің суретін салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар)

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	4.2.1.2 жолақтың ішіне орналастырып жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	4.2.4.2 шеңбер ішіне орналастырып геометриялық фигуралар, жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
	Затқа қарап сурет салу	3.2 Тұрмыстық заттар	4.3.2.6 жиhаз заттарының суретін салу (бояу)
Менің мектебім	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	4.3.1.1 күзгі бұтақ нобайын жасау: "Қайың", бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.2 бұтақ нобайын жасау: "Шетен", бояу (түрлі-түсті қарындаштар)
		3.2 Тұрмыстық заттар	4.3.2.1 ені мен ұзындығының қатынасын дұрыс көрсетіп, "Автобус" ойыншығының нобайын жасау, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.2.2 ені мен ұзындығының қатынасын дұрыс көрсетіп, "Жүк көлігі" ойыншығының нобайын жасау, бояу (түрлі-түсті қарындаштар)
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	4.3.1.3 "Үй асырандылары (мысық)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.4 "Үй асырандылары (ит)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар)
		3.2 Тұрмыстық заттар	4.3.2.3 "Домбыра" қазақ ұлттық аспабының нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь); 4.3.2.4 "Матрешка" ойыншығының нобайын жасау, бояу (қарындаш, гуашь)
Бізді қоршаған әлем	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	4.3.1.5 "Алғашқы қар" суретінің нобайын жасау (ағаш, бұта) және акварельмен бояу; 4.3.1.6 "Үй құстары (тауық)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар); 4.3.1.7 "Үй құстары (қораз)" тақырыбына сурет салу, бояу (түрлі-түсті қарындаштар)
		3.2 Тұрмыстық заттар	4.3.2.5 "Бұрауыш" саймандарының (ұзын, қысқа) бейнелеу, (түрлі-түсті қарындаштар)
3 – тоқсан
Саяхат	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	4.4.1.1 "Суайдындағы балықтар (жайын, табан)" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 4.4.1.2 "Қаршалар" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары); 4.4.1.3 "Қазақстан таулары" суретін салу, бояу (қарындаш, балауыз борлары)
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	4.4.2.1 "Аққалалар отбасы" суретінің нобайын жасау, акварельмен бояу; 4.4.2.2 "Қаздар-аққулар" ертегісі суретіннің нобайын жасау, акварельмен бояу; 4.4.2.3 "Ойыншықтар дүкенінде" суретінің нобайын жасау, акварельмен бояу
Салт дәстүр және ауыз әдебиеті	Сәндік сурет салу	2.1 Жолақ ішіндегі өрнек	4.2.2.1 "Шапан" қазақ киімінің затына "Сынық мүйіз" ұлттық өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
		2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	4.2.2.1 "Жастық" қазақ тұрмыстық бұймына "Балдақ" өрнегі элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	4.2.3.1 "Сәукеле" бас киімінің "Құс қанаты" ұлттық өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
		2.4 Шеңбер ішіндегі өрнек	4.2.3.1 "Тақия" бас киімінің "Тарақ" ұлттық өрнегінің суретін салу, бояу (қарындаш, акварель)
4 – тоқсан
Тағам және сусын	Сәндік сурет салу	2.2 Шаршы ішіндегі өрнек	4.2.2.2 шаршының ішіне орналастырып жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
		2.3 Үшбұрыш ішіндегі өрнек	4.2.3.2 үшбұрыштың ішіне орналастырып жапырақтар, жемістер өрнектері элементтерінің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
	Затқа қарап сурет салу	3.1 Өсімдік және жануарлар әлемінің заттары	4.3.1.8 дөңгелек және доғал формадағы көкөністердің суретін салу, бояу, "Шалғам", "Баялды" (қарындаш, гуашь)
		3.2 Тұрмыстық заттар	4.3.2.6 Шәй шығыратын шәйнектің суретін салу, бояу (қарындаш, гуашь)
Дені саудың – жаны сау	4. Тақырыптарға сурет салу	4.1 Табиғат	4.4.1.4 "Теплоходпен саяхат" тақырыбына сурет салу (түрлі-түсті қарындаштар)
		4.2 Ертегілер сюжеттері және өмірдегі жағдайлар	4.4.2.4 "Маша мен аю" ертегісінің сюжетіне сурет салу (түрлі-түсті қарындаштар

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 15-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 560 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка және ән" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1- тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка және ән" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндғы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты - білім алушыларда музыкалық қабілеттерін дамыту, музыкалық мәдениет негіздерін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) тақырыбы мен жанрлары әр түрлі шығармалардан музыкалық әсерлерді жинақтау, музыкаға қызығушылықты дамыту;

2) музыкалық-орындаушылық дағдыларды қалыптастыру: білім алушылардың әншілік тыныс алуын, әншілік аппаратты, ырғақты сезінуін, дыбыс естуді, музыкалық есте сақтауды дамыту;

3) музыкалық талғам элементтерін қалыптастыру;

4) музыкалық шығармашылығына қызығушылықты дамыту;

5) қазақ халқының ұлттық музыкалық мұрасын құрметтеу сезімін тәрбиелеу.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) мінез-құлықтың жағымсыз көріністерін жеңу;

2) мимикалық және пантомимикалық қимыл-қозғалыстарды дамыту;

3) ән орындауда және музыканы тыңдауда эмоциялары мен сезімдерін білдіру дағдысын қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Музыка және ән" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастыруға арналған педагогикалық тәсілдердің іске асырылуы білім алушылардың арнайы оқу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

6. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды түзете-дамыта оқыту қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік тәсілдерімен қамтамасыз етіледі: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, міндетті түрде көрнекіліктерді қолдану, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету.

7. Коммуникативтік тәсіл музыка сабақтарында нақты қарым-қатынас жағдайын жасауды, белсенді жұмысты ұйымдастыруды, ұжымдық жұмыс түрлерін қолдануды, тиімді коммуникация процесіне балаларды тартуды қарастырады.

8. Саралап оқыту тәсілі білім алушылардың психикалық және дене дамуының ерекшелігін есепке ала отырып, екі топқа бөлуге мүмкіндік береді:

1) білім алушылардың музыкалық мәліметі бар; музыкаға қызығушылық білдіреді; музыка сабағында белсенділік танытады;

2) білім алушылардың музыкалық мәліметі төмен, сабаққа қызығушылығы тұрақсыз; музыкалық есте сақтауы және ырғағы әлсіз, зейіні төмен.

9. Музыка және ән сабағында қолданылатын негізгі әдіс ритмика болып табылады, ол сөздің, музыканың және қимылдың тығыз байланысын келесідей жүзеге асырады:

1) музыкалық-ырғақтық қозғалыстар және сөйлеу ойындары;

2) ән айту;

3) музыкалық-ойын іс-әрекеті;

4) ән айту, қозғалыс импровизациядағы музыкалық жаттығулар;

5) ән айту кезіндегі саусақ гимнастикасы.

10. Музыка және ән сабағында әртүрлі ақпараттық–коммуникациялық технологияларды пайдалану білім алушының әлеуметтенуін арттыруға мүмкіндік береді:

1) мультимедиялық проектордың көмегімен алуан түрлі объектілерді көрсету;

2) аудио-видео, анимациялық ақпараттарды қолдану.

11. "Музыка және ән" сабақтарына қойылатын педагогикалық талаптар:

1) музыкалық материалды оның тәрбиелік мәнін, эстетикалық құндылығын, білім алушылардың даму деңгейіне сәйкестігін ескере отырып, шебер іріктеу;

2) музыкалық туындыны орындаудың жоғары деңгейі (оның ішінде жазбада ойнатылған);

3) музыкалық шығарманың мазмұнын түсіндіру кезінде білім алушылармен ой-пікірлесу, жанрларымен таныстыру және мәнерлі құралдарды көрсету;

4) музыканы тыңдау кезінде бейнелі көрнекілікті кеңінен қолдану (атап айтқанда, туындының мазмұнына сәйкес келетін суреттер сериясы, бейнесюжеттер);

5) музыкалық шығарманың ырғақты бейнесін, қарқынын, динамикасын жақсы меңгеруге ықпал ететін білім алушылардың қозғалыс белсенділігін ұйымдастыру.

12. Білім алушылардың ұлттық мәдениетке оң көзқарас қалыптастыруға бағытталған музыкалық мәдениетін тәрбиелеу мыналарды қамтиды:

1) өз республикасының өмірі көрініс табатын Қазақстан композиторларының шығармашылық мұрасын танып білу;

2) вокалдық және аспаптық дыбыстауда халық әндері мен күйлерін танып білу;

3) қазақ халық аспаптарының (домбыра, қобыз, сыбызғы) тембрлік ерекшеліктерін танып білу.

13. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

14. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

15. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

16. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

17. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

18. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Музыка және ән" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

19. "Музыка және ән" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0- сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1- сынып – аптасына1сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2- сынып – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3- сынып – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4- сынып – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

20. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Ән айту" бөлімі;

2) "Музыка тыңдау" бөлімі;

3) "Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау" бөлімі;

4) "Сөйлеу дағдылары" бөлімі.

21. "Ән айту" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) ән айту.

22. "Музыка тыңдау" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) музыка тыңдау.

23. "Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау.

24. "Сөйлеу дағдылары" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) сөйлеу дағдылары.

25. 0-сыныпқа арналған "Музыка және ән" пәнінің базалық мазмұны:

1) ән айту: ересектермен бірге ән айту, ән айту кезінде дұрыс позаны қабылдау, әннің барлық сөздерін айту, бір қалыпты ән айту, ән айту кезінде дұрыс тыныс алу, музыкалық фразаларды бөлу, ересек адамның дауысының дыбысталуын естіп тыңдау; табиғи кернеулі емес дыбысталу, шусыз, терең дем алуды дамыту және тыныс алуды бөле білу үшін қысқа әндерді орындау; дирижерлік қимылдарды түсіну: назар аудару, дем алу, ән салудың басталуы, аяқталуы; тыныш қалыпты қарқынмен және дыбыс қаттылығымен ән айту, бірқалыпты, кернеусіз; ми1 – ля1 диапазонында оны біртіндеп кеңейте отырып ән айту;

2) музыка тыңдау: музыкалық дыбысты тыңдау, музыкалық шығарманың сипатына сәйкес әрекет ету; музыкалық әсерлерді жинақтау, қоршаған ортадағы шындық туралы түсініктерді байыту; таныс әуендерді фрагменті бойынша, кіріспесі бойынша тану; музыка сипаты-тыныш, көңілді, қайғылы; музыканың динамикалық ерекшеліктері-жоғарғы дыбысты, тыныш; жеке (соло) және хормен ән айтуды ажырату; музыкалық аспаптардың дыбысын ажырату – фортепиано (рояль, пианино), барабан, скрипка;

3) балалар музыкалық аспаптарында ойнау: музыкалық аспаптардың дыбысталуын тану (даңғара, дабыл); музыкалық шығармалардағы күшті және әлсіз бөліктерін беру үшін даңғара, дабыл, сылдырмақ пайдалану; даңғарада, дабылда ырғақты бейнелерді қайталау; даңғара, дабылды пайдалану;

4) сөйлеу дағдылары: заттар мен әрекеттерді дұрыс атау; зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру.

26. 1-сыныпқа арналған "Музыка және ән" пәнінің базалық мазмұны:

1) ән айту: ән айту нұсқамасы; мотивті интонирлеу, бірыңғай интонацияға назар аудару; ырғақты орындау және ырғақтық жаттығуларды орындау кезіндегі ырғақтық сезінуі; әннің тыныс алуын қарапайым меңгеру негізінде әннің дыбысталуымен орындау; ре1 – си1 диапазонында әуенді беру; динамикалық реңктердің қарапайым элементтерімен ән орындау; музыкалық фразаның алдында тыныс алу; үнемді дем шығару, ұзақ фразаларда дем алуды ұстап тұру дағдысы; мотивді нақты интонирлеу кезіндегі ән дыбысы; қозғалмалы ән айту сипаттағы әннің жеңіл дыбысымен және әуендету сипатындағы әннің баяу дыбысымен; унисонды ән айту; аспапты сүйемелдеумен және онсыз ән айту (педагогтың көмегімен); кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы;

2) музыка тыңдау: әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалды әрекет ету; кіріспе бойынша әндерді өз бетімен тану және атау; әннің бөлігін ажырату: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы; музыкалық шығармалар: марш, би, көңілді ән, қайғылы, тыныш;

3) балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау: музыкалық аспаптар - баян, гитара, труба; барабандағы қарапайым ырғақты бейнелерді бір уақытта екі таяқпен соғу; соққы-шулы аспаптарда ойнау (маракастар, румба, бубен, үшбұрыш); балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығулар; оң және сол қолмен бір октаваның бес нотасының шегінде орташа қарқынмен жеке жоғарылайтын және төмен түсетін гаммалар; әннің ырғағын бере білу (шапалақпен, металлофонда, дауыспен);

4) сөйлеу дағдылары: дауысты дыбыстардың артикуляциясын әншілік дикциямен және дыбыс өзгерту жұмыстың негізі ретінде бекіте білу (бірізділікпен – у, о, а, и, е, э); зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру.

27. 2-сыныпқа арналған "Музыка және ән" пәнінің базалық мазмұны:

1) ән айту: әншілік диапазоны до 1 – си 1 дейін (бірінші жарты жылдықта, 1-ден 2-ге дейін (екінші жарты жылдықта; интонирлеу және дыбысты барлық диапазонда теңестіру; қарапайым әншілік тыныс алуды меңгеру негізінде әндетіп дыбыстау; унисонда ән айту, динамикалық реңктердің қарапайым элементтері бар әндерді мәнерлеп эмоциялық орындау; топта және жеке құрамда оқыған әндерді дұрыс интонациялай білу, мұғалім мен аспаптың сүйемелдеуінсіз шығарманың ырғақтық суретіне нақты төтеп беру (а капелла); бір мезгілде әннің басталуы мен аяқталуы, бірлесіп ән айту; дауысты және дауыссыз дыбыстарды анық айту, сөз мәтініндегі сөздің мағыналық қатынасына байланысты дауысты дыбыстарды интонациялық бөлу; қарапайым, жақсы таныс әндерді сүйемелдеусіз орындау; әнде және аспаптық шығармада әуенді және сүйемелдеуді ажырату; соло және хормен ән айту;

2) музыка тыңдау: әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалдық жауап беру және ден қою; дыбыстардың биіктігі (жоғары – төмен) және ұзақтығы (ұзақ – қысқа) бойынша; музыкалық шығармаларда әуенді бірқалыпты және үзбелі өткізу; музыкалық ұжым: ансамбль, оркестр; музыкалық аспаптар және оның дыбысталуы: домбыра, қобыз, орган, арфа, флейта; музыкалық шығармалардың сипаты мен мазмұны: марштық, билейтін, көңілді, қайғылы;

3) балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау: балалар пианиносында орташа қарқынмен бір уақытта екі қолмен бес нота шегіндегі өрлемелі және төмен түсетін гаммалар, аккордеонда және үрмелі гармоникада бір октаваның шегінде гамманы жаттықтыру; дабыл мен барабанда күрделі емес ырғақты суреттерді екі таяқпен бір мезгілде және кезекпен әр түрлі нұсқаларда орындау; ұрмалы-шулы аспаптарда ойнаудың қарапайым дағдылары, металлофонда ойнауды үйрету;

4) сөйлеу дағдылары: аталған сұрақтың сөзін қолданып, қойылған сұрақтарға толық жауап беру; жай жалаң сөйлем құрастыру; таныс сөздердің түрлерін дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша ұсыныстарды тарату.

28. 3-сыныпқа арналған "Музыка және ән" пәнінің базалық мазмұны:

1) ән айту: фразалар арасында үзіліс жоқ әндерді орындау кезінде тынысын өзгерту; әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөлу (дыбыстың күшеюі және бәсеңсуі кезінде); бір буынға екі дыбысты ән айту кезінде дауысты дұрыс қалыптастыру; музыкалық ырғақты сезінуін көрсету, аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция жолымен жақсы таныс әннің фразасын немесе куплетін ойнай білу; әндерді орындау мәнерлілігі бойынша жұмыс істеуге арналған музыкалық құралдар( екпін, динамикалық реңктер); унисонның төзімділігін интондау және қолдау, әннің сапасын есту арқылы бақылай білу; до 1 – ден (ре) 2 дейін бір дауысты ән диапазоны; ән мен аспаптық шығармада әуенді бөлу; жоғарғы регистрде жұмыр дыбысты ән айту кезінде сақтау және төменгі регистрде жұмсақ дыбысты сақтау; аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция арқылы жақсы таныс әнді ойнату;

2) музыка тыңдау; музыкалық шығарманың бөліктерін саралау; ән мен аспаптық шығармада әуен мен сүйемелдеуді ажырату; қазақ музыкалық аспаптары мен олардың дыбысталуы: домбыра, қобыз; музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуы: саксофон, виолончель, балалайка; музыкалық аспаптарды сыртқы түріне, дыбысталуына және ойнау тәсілдері бойынша салыстыру: домбыра-балалайка, қобыз-виолончель; қазақ музыкалық аспаптары мен олардың дыбысталуы "жетіген"; музыкалық форманы білу (бір бөлімді, екі бөлімді, үш бөлімді, төрт бөлімді);

3) балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау: балалар пианиносында, аккордеонда, бір октава шегінде үрмелі гармоникада гаммаларды жылдам қарқынмен орындау; қиын емес әуенді орындау; дабыл мен дағырада түрлі ырғақты орындау; металлофонда, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнау; балалайкада, қасықтарда ойнау (немесе басқа да қол жетімді халық аспаптары);

4) сөйлеу дағдылары: сұхбатқа қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, қарапайым сөйлемдерді құрау; шылаулар мен кейбір үстеулерді қолдану.

29. 4-сыныпқа арналған "Музыка және ән" пәнінің базалық мазмұны:

1) ән айту: интонирлеу және унисонның тұрақтылығын қолдау; жақсы таныс, қиын емес әнді аспаптың сүйемелдеуінсіз айту; кантиленамен жұмыс; дыбыстарды әуен қозғалысының бағыты мен биіктігі бойынша саралау: жоғары, төмен дыбыстар; орташа: жоғары, төмен дыбыстар; әуеннің қозғалысы және бір биіктікте; әуен бағытын қолмен көрсету (жоғарыдан төменге немесе төменнен жоғарыға); есту арқылы күшті бөлігін анықтау; "мажорға дейін" дыбыстық қатарды естуде жоғары және төмен сүйемелдеумен және сүйемелдеусіз ән айту; жылдам қарқынмен орындалатын әндер мәтінінің анық айтылуы; динамикалық реңктердің мәнерлі мәні (форте-қатты, пиано-тыныш); әуенді дауыстанудың ерекшеліктері (бірқалыпты, үзік-үзік, секірмелі); қазіргі балалар әнінің музыкалық тілінің ерекшеліктері, оның идеялық және көркемдік мазмұны; жақсы оқыған әндерді сүйемелдеусіз, өздігінен орындау;

2) музыка тыңдау: музыкадағы ертегі сюжеттері, өзіндік ерекшеліктері, идеялық және көркемдік мазмұны; бейнелер жасалатын музыкалық құралдар; марштар (әскери, спорттық, мерекелік, әзіл, қаралы); билер (вальс, поляк, полонез, танго, хоровод); музыканың көп функциялылығы (ойын-сауық, спорттық, демалыс, релаксация); динамикалық реңктер (форте-қатты, пиано-тыныш); қазақ халық аспаптары оркестрінің құрамы мен дыбысталуы; қазақ және орыс халық аспаптары оркестрлерінің дыбысталуын ажырату; халық музыкалық аспаптары: домбыра, қобыз, жетіген, мандолина, баян, гусли, сыбызғы, сырнай, зырылдауық, ағаш қасықтар, бас-балалайка;

3) балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау: балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада күрделі емес жаттығулар мен әндерді орындау; таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда беру жаттығуларын орындау және таныс әннің әуендерін берілген ырғағы бойынша анықтау; таныс музыкалық аспаптарда ойнау; қарапайым әуендерді фортепианода ойнау;

4) сөйлеу дағдылары: әңгімеге қатысу; сыныптасының пікірін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; қарапайым жайылма сөйлемді қолданып, жоспар бойынша байланыстырып ойын жеткізу; таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

30. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

31. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

32. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Ән айту" бөлімі:

1 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.1 Ән айту	0.1.1.1 мойын бұлшықеті мен тұлғасына қысым түсірмей, иықты дұрыс түзетіп тұрған немесе отырған қалыпта ән айта білу; 0.1.1.2 ересектермен бірге ән айта білу: әннің барлық сөздерін айтуға тырысу, ән айту, ән айту кезінде дұрыс тыныс алу, музыкалық фразаларды бөлу, ересек адамның дауысын есту; 0.1.1.3 табиғи кернеулі емес дыбысқа ұмтылу. Ән айту кезінде қалыптасқан дыбысты болдырмау; 0.1.1.4 шусыз, терең дем алуды дамыту және тыныс алуды бөлу үшін қысқа әндерді орындау; 0.1.1.5 дирижерлік қимылдарды түсіну: назар аудару, дем алу, ән салудың басталуы, аяқталуы; 0.1.1.6 тыныш қалыпты қарқынмен және дыбыс қаттылығымен ән айту, бірқалыпты, кернеусіз; 0.1.1.7 ми1 – ля1 диапазонында оны біртіндеп кеңейте отырып ән салу	1.1.1.1 ән салу нұсқамасын түсіну; 1.1.1.2 әншілік қарапайым тыныс алуын меңгеру негізінде әуендету арқылы ән айту; 1.1.1.3 ре1 – си1 диапазонында әуенді дұрыс беру; 1.1.1.4 қарапайым динамикалық реңкті элементтері бар үйренген әндерді орындау; 1.1.1.5 дұрыс әншілік тыныс алуды орнату: музыкалық фразаның алдында тыныс алу, ұзақ фразада тыныс алу; 1.1.1.6 барлық сыныппен бір уақытта иықты көтермей, тыныш, шусыз тыныс ала білу; 1.1.1.7 мотивтің нақты интонациясы кезінде ән айту дыбысталуына қол жеткізе білу; 1.1.1.8 арнайы ырғақтық жаттығуларда есту зейін мен ырғақтық сезімін дамыту; 1.1.1.9 қозғалмалы сипаттағы әндерді жеңіл дыбыспен және бірқалыпты ән айтуды білу; 1.1.1.10 унисон ән айту жұмысын орындау; 1.1.1.11 ән айтуды педагогпен бірге және онсыз дұрыс бастай білу, сыныптастарының ән айтуына құлақ түру; 1.1.1.12 әннің мазмұнын оның әуенінің сипаты және мәтінінің негізінде түсіну(көңілді, қайғылы, тыныш) ; 1.1.1.13 аспаптық сүйемелдеумен және онсыз ән айту (педагогтың көмегімен); 1.1.1.14 әнді бір уақытта бастай және аяқтай білу: бір-бірінен артта қалмау және озбау, бір-біріне үндесіп, бір-бірін тыңдау; 1.1.1.15 ажырату: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы; 1.1.1.16 ән айту кезінде дауысты дыбыстарды дұрыс қалыптастыра білу және сөздің соңында және ортасында дауысты дыбыстарды анық айту; 1.1.1.17 өз әнінен эстетикалық ләззат ала білу. Динамикалық реңктердің қарапайым элементтері бар үйренген әндерді мәнерлі және эмоциялық орындау	2.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіту; 2.1.1.2 әуенді до1-до2 диапазонында дұрыс беру; 2.1.1.3 барлық диапазонда дыбысты таза интонациялау және теңестіру бойынша жұмыс жасау; 2.1.1.4 топта және жеке құрамда оқыған әндерді дұрыс интонациялай білу, мұғалім мен аспаптың сүйемелдеуінсіз шығарманың ырғақтық суретіне нақты төтеп беру (а капелла); 2.1.1.5 әнді бір уақытта бастау және аяқтай білу: бірлесе келісілген ән; 2.1.1.6 дауысты дұрыс қалыптастыру және дауысты дыбыстарды анық айту, ән мәтініндегі сөздің мағыналық қатынасына байланысты дауысты дыбыстарды интонациялық бөле білу; 2.1.1.7 қарапайым, жақсы таныс әндерді сүйемелдеусіз орындай білу; 2.1.1.8 ән мен аспаптық шығармада әуенді және сүйемелдеуді ажырату 2.1.1.9 ансамбль мен құрылысын сақтай отырып, үйренген әндерді ырғақты және мәнерлі орындау	3.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіту; 3.1.1.2 фразалар арасында үзіліс жоқ әндерді орындау кезінде тынысын тез, ақырын өзгерте білу; 3.1.1.3 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу (дыбыстың күшеюі және бәсеңсуі кезінде); 3.1.1.4 бір буынға екі дыбысты ән айту кезінде дауысты дұрыс қалыптастыра білу; 3.1.1.5 ән айтудың сапасын естіп бақылай білу; 3.1.1.6 аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция жолымен жақсы таныс әннің фразасын немесе куплетін ойната білу; 3.1.1.7 әндерді орындау мәнерлілігі бойынша жұмыс істеу үшін әр түрлі музыкалық құралдарды (екпін, динамикалық реңктер) пайдалана білу; 3.1.1.8 интонирлеу тазалығымен және унисонның тұрақтылығымен жұмыс істеу; 3.1.1.9 ансамбль мен құрылысын сақтай отырып, ырғақты және мәнерлі ән айту; 3.1.1.10 аспапты шығармада және әнде әуенді бөлу; 3.1.1.11 ән айту кезінде жоғарғы регистрде жұмыр дыбысталу және төменгі регистрде жұмсақ дыбысты сақтау; 3.1.1.12 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу; 3.1.1.13 бір буынға екі дыбысты әнде дауысты дұрыс қалыптастыруды сақтау; 3.1.1.14 аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция арқылы жақсы таныс әнді ойнату	4.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіту; 4.1.1.2 жақсы таныс, қиын емес әнді аспаптың сүйемелдеуінсіз айта білу ; 4.2.1.3 кантиленамен жұмыс істей білу; 4.2.1.4 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: жоғары, төмен, орташа: жоғарылайтын, төмен түсетін дыбыстар; әуен қозғалысы және бір биіктікте; 4.2.1.5 әуен бағытын қолмен көрсете білу (жоғарыдан төменге немесе төменнен жоғарыға); 4.2.1.6 есту арқылы күшті бөлігін анықтай білу; 4.2.1.7 орындалатын шығарманың жылдам қарқынында мәтінді анық айта білу; 4.2.1.8 динамикалық реңктердің мәнерлі мәні туралы қарапайым түсінік болуы (форте-дауыстап, пиано-тыныш); 4.2.1.9 өз бетінше орындау үшін заманауи балалар әндерін білу; 4.2.1.10 әуенді дауыстанудың ерекшеліктерін білу (бірқалыпты, үзік-үзік, секірмелі); 4.2.1.11 қазіргі балалар әнінің музыкалық тілінің ерекшеліктерін, оның идеялық және көркемдік мазмұнын білу; 4.2.1.12 көркем орындау талаптарын орындай отырып, хормен ән айта білу; 4.2.1.13 қозғалмалы сипаттағы әндердің сөздерін анық және нақты айта білу; 4.2.1.14 өздігінен сүйемелдеусіз жақсы оқыған әндерді орындай білу

2) "Музыка тыңдау" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
2.1 Музыка тыңдау	0.2.1.1 музыканы тыныш тыңдай білу, музыкалық дыбысты тыңдау, музыкалық шығарманың сипатына барабар әрекет ете білу; 0.2.1.2 музыкалық әсерлерді жинақтау. Қоршаған шындық туралы ұғымды байыту; 0.2.1.3 фрагменті бойынша, орындалуы бойынша таныс әуенді тану; 0.2.1.4 музыканың сипатын ажырату-тыныш, көңілді, қайғылы; 0.2.1.5 музыканың динамикалық ерекшеліктерін ажырату- қатты, тыныш; 0.2.1.6 жеке және хормен ән айтуды ажырату. 0.2.1.7 музыкалық аспаптардың дыбысталуын ажырату – фортепиано (рояль, пианино), барабан, скрипка	1.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоциялық жауап бере білу; 1.2.1.2 орындалуы бойынша әндерді өз бетінше таныу және атай білу; 1.2.1.3 әннің әр түрлі бөліктерін саралай білу: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы; 1.2.1.4 әр түрлі музыкалық шығармаларды сипаты мен түрі бойынша анықтай білу және тану: марш, би, көңілді ән, қайғылы, тыныш; 1.2.1.5 музыкалық аспаптардың дыбысталуын білу және ажырату: баян, гитара, труба; 1.2.1.6 музыкалық шығармалардың ішкі мазмұнын сөзбен жеткізе білу; 1.2.1.7 мазмұны мен сипаты бойынша әртүрлі музыкалық шығармаларды анықтай білу (көңілді, қайғылы және тыныш)	2.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалды түрде жауап бере білу; 2.2.1.2 дыбыстарды биіктігі (жоғары – төмен) және ұзақтығы (ұзақ-қысқа) бойынша ажырата білу; 2.2.1.3 музыкалық шығармаларда әуенді бірқалыпты және үзбелі өткізу туралы түсініктің болуы; 2.2.1.4 әр түрлі музыкалық ұжымдар туралы түсініктің болуы: ансамбль, оркестр 2.2.1.5 музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуын білу: арфа, сыбызғы; 2.2.1.6 металлофонда ойнауды үйрету, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнаудың қарапайым дағдысының болуы ; 2.2.1.7 жоғары және төмен, ұзақ және қысқа дыбыстарды білу; 2.2.1.8 музыкалық шығармалардың мазмұны мен сипатын анықтау	3.2.1.1 музыкалық шығарманың бөліктерін саралай білу; 3.2.1.2 ән мен аспаптық шығармада әуенді ажырату және сүйемелдеуді білу; 3.2.1.3 қазақ музыкалық аспаптары мен олардың дыбысталуын білу: домбыра, қобыз; 3.2.1.4 музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуын білу: саксофон, виолончель, балалайка; 3.2.1.5 музыкалық аспаптарды сыртқы түріне, дыбысталуына және ойнау тәсілдері бойынша салыстыру: домра-балалайка, қобыз-виолончель; 3.2.1.6 музыкалық форманы білу (бір бөлімді, екі бөлімді, үш бөлімді, төрт бөлімді).	4.2.1.1 музыкадағы ертегі сюжеттері туралы өзіндік ерекшеліктері, идеялық және көркемдік мазмұны туралы түсініктің болуы; 4.2.1.2 бейнелер жасалатын музыкалық құралдарды білу; 4.2.1.3 марштарды ажырата білу (әскери, спорттық, мерекелік, әзіл, қаралы); 4.2.1.4 биді ажырата білу (вальс, полька, полонез, танго, хоровод); 4.2.1.5 музыканың көп функциялылығы туралы қарапайым түсінік болуы (ойын-сауық, спорттық, демалу үшін музыка, релаксация); 4.2.1.6 динамикалық реңктердің мәнін білу (форте-қатты, пиано-тыныш) 4.2.1.7 халық аспаптар оркестрінің құрамы мен дыбысталуы туралы түсінігінің болу; 4.2.1.8 халық музыкалық аспаптардың атаулары мен дыбысталуын білу: домбыра, қобыз, жетіген, мандолина, баян, гусли, сыбызғы, сырнай, зырылдауық, ағаш қасықтар, бас-балалайка

3) "Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	0.3.1.1 кейбір музыкалық аспаптардың дыбысын білу (дағыра, дабыл); 0.3.1.2 барабанды қолдана білу, музыкалық шығармалардағы күшті және әлсіз үлестерді беру үшін дабыл, барабан, сылдырмақ пайдалану; 0.3.1.3 барабанда, дабылда ұсынылған ырғақты бейнелердіі қайталай білу	1.3.1.1 әр түрлі бағытта қол саусақтарының қозғалысын жүзеге асыру; 1.3.1.2 музыка қарқынының өзгеруімен қол саусақтарын жұдырыққа кезекпен және бір уақытта жұму және қысу; 1.3.1.3 музыкадағы әрбір акцент үшін бірінші саусақты басқаларына қарсы қою; 1.3.4 бір қолдың және екі қолдың саусақтарын ажырату және қосу, қол саусақтарын бөлу; 1.3.1.5 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығулар жасау; 1.3.1.6 оң және сол қолмен орта қарқынмен жеке бір октаваның бес нотасы шегінде жоғарылаған және төмен түсетін гаммаларды орындау; 1.3.1.7 барабандағы қарапайым ырғақты бейнелерді екі таяқпен бір уақытта және әрқайсысымен жеке-жеке мұғалімнің есебі бойынша соға білу, әуендету, тақпақ айту арқылы және оларсыз; 1.3.1.8 ұрмалы-шулы аспаптарда ойнау (маракастар, румба, дабыл, үшбұрыш); 1.3.1.9 әннің ырғағын бере білу (шапалақпен, металлофонда, дауыспен)	2.3.1.1 қолмен шеңбер қимылдарын орындау (кернеулі және еркін); 2.3.1.2 бір қолдың саусақтарын бір уақытта бүгуге және екіншісін баяу қарқынмен бірте-бірте жазу жаттығуларын орындау; 2.3.1.3 бірінші саусақты қалғандарына қарсы қоюға, бір қол саусақтарын екінші саусақтарға бір уақытта және кезекпен қарсы қою; 2.3.1.4 балалар пианиносында орташа қарқынмен және үрлемелі гармоникада екі қолмен бес нота шегінде өрлемелі және төмен түсетін гамманы орындау; 2.3.1.5 дабыл мен барабандағы күрделі емес ырғақтарды екі таяқпен бір мезгілде және кезекпен әр түрлі нұсқаларда орындай білу	3.3.1.1 қол саусақтарын бүгуге және жазуға, сілкілеуге, айналдыруға, саусақтарды жұдырыққа жұмуға және қысуға арналған жаттығуларды орындау; барабан таяқшаларымен орындалатын қол саусақтарына арналған жаттығулар; 3.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, бір октава шегінде үрмелі гармоникада гаммаларды жылдам қарқынмен орындау; 3.3.1.3 қиын емес әуенді орындау; 3.3.1.4 дабыл мен дағырада түрлі ырғақты орындау; 3.3.1.5 металлофонда, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнау; 3.2.1.6 балалайкада, қасықтарда ойнау (немесе басқа да қол жетімді халық аспаптары)	4.3.1.1 қолдың шеңберлі қозғалысын жасау (саусақтар жұдырыққа қысылған); бір саусақты басқаларына қарсы қою; қолдың саусақтары мен саусақтарының әртүрлі қарқынмен: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдам, қозғалыс қарқыны мен бірқалыпты өзгеруімен; 4.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада күрделі емес әндерді орындау; 4.3.1.3 таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда беру және таныс әннің берілген ырғағы бойынша анықта; 4.3.1.4 фортепианода ойнау туралы алғашқы түсініктің болуы

4) "Сөйлеу дағдылары" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
4.1 Сөйлеу дағдылары	0.4.1.1 заттар мен әрекеттерді дұрыс атау; зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру	1.4.1.1 шындық заттары мен құбылыстарының атауларын дұрыс айту; 1.4.1.2 зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру; 1.4.1.3 қойылған сұрақтарға жауап беру	2.4.1.1 аталған сұрақтың сөзін қолданып, қойылған сұрақтарға толық жауап беру; 2.4.1.2 жай жалаң сөйлем құрастыру; 2.4.1.3 таныс сөздердің түрлерін дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша ұсыныстарды тарату	3.4.1.1 сұхбатқа қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.4.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, қарапайым сөйлемдерді құрау; 3.4.1.3 шылаулар мен кейбір үстеулерді қолдану	4.4.1.1 әңгімеге қатысу; сыныптасының пікірін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.4.1.2 қарапайым жайылма сөйлемді қолданып, жоспар бойынша байланыстырып ойын жеткізу; 4.4.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану

33. Бағдарлама жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Музыка және ән" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

34. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

35. Оқыту білім алушылардың зияткерлік даму ерекшеліктерін ескере отырып, белгіленген барлық бастауыш сыныптарға арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Музыка және ән" оқу пәні бойынша үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка және ән" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын іске асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ән айту	0.1.1.1 мойын бұлшықеті мен тұлғасына қысым түсірмей, иықты дұрыс түзетіп тұрған немесе отырған қалыпта ән айта білу; 0.1.1.2 ересектермен бірге ән айта білу: әннің барлық сөздерін айтуға тырысу, ән айту, ән айту кезінде дұрыс тыныс алу, музыкалық фразаларды бөлу, ересек адамның дауысын есту
Менің мектебім	2. Музыка тыңдау	0.2.1.1 музыканы тыныш тыңдай білу, музыкалық дыбысты тыңдау, музыкалық шығарманың сипатына барабар әрекет ете білу; 0.2.1.2 музыкалық әсерлерді жинақтау, қоршаған орта туралы түсініктерді байыту
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	0.3.1.1 кейбір музыкалық аспаптардың дыбысын білу (дағыра, дабыл)
	4. Сөйлеу дағдылары	0.4.1.1 заттар мен әрекеттерді дұрыс атау; зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Ән айту	0.1.1.1мойын бұлшықеті мен тұлғасына қысым түсірмей, иықты дұрыс түзетіп тұрған немесе отырған қалыпта ән айта білу; 0.1.1.2 ересектермен бірге ән айта білу: әннің барлық сөздерін айтуға тырысу, ән айту, ән айту кезінде дұрыс тыныс алу, музыкалық фразаларды бөлу, ересек адамның дауысын есту; 0.1.1.3 табиғи кернеусіз дыбысқа ұмтылу, ән айту кезінде қалыптасқан дыбыстан аулақ болу; 0.1.1.4 ми1 – ля1 диапазонында оны біртіндеп кеңейте отырып ән салу
Бізді қоршаған әлем	2. Музыка тыңдау	0.2.1.1 музыканы тыныш тыңдай білу, музыкалық дыбысты тыңдау, музыкалық шығарманың сипатына барабар әрекет ете білу; 0.2.1.2 музыкалық әсерлерді жинақтау, қоршаған орта туралы түсініктерді байыту; 0.2.1.3 фрагменті бойынша, орындалуы бойынша таныс әуенді тану
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	0.3.1.1 кейбір музыкалық аспаптардың дыбысын білу (дағыра, дабыл); 0.3.1.2 барабанды қолдана білу; музыкалық шығармалардағы күшті және әлсіз үлестерді беру үшін дабыл, барабан, сылдырмақ пайдалану;
	4. Сөйлеу дағдылары	0.4.1.1 заттар мен әрекеттерді дұрыс атау; зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру
3 - тоқсан
Саяхат	1. Ән айту	0.1.1.1 мойын бұлшықеті мен тұлғасына қысым түсірмей, иықты дұрыс түзетіп тұрған немесе отырған қалыпта ән айта білу; 0.1.1.2 ересектермен бірге ән айта білу: әннің барлық сөздерін айтуға тырысу, ән айту, ән айту кезінде дұрыс тыныс алу, музыкалық фразаларды бөлу, ересек адамның дауысын есту; 0.1.1.3 табиғи кернеусіз дыбысқа ұмтылу, ән айту кезінде қалыптасқан дыбыстан аулақ болу; 0.1.1.4 шусыз, терең дем алуды дамыту және тыныс алуды бөлу үшін қысқа әндерді орындау; 0.1.1.5 ми1 – ля1 диапазонында оны біртіндеп кеңейте отырып ән салу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Музыка тыңдау	0.2.1.1 музыканы тыныш тыңдай білу, музыкалық дыбысты тыңдау, музыкалық шығарманың сипатына барабар әрекет ете білу; 0.2.1.2 музыкалық әсерлерді жинақтау, қоршаған орта туралы түсініктерді байыту; 0.2.1.3 фрагменті бойынша, орындалуы бойынша таныс әуенді тану; 0.2.1.4 музыканың сипатын ажырату-тыныш, көңілді, қайғылы; 0.2.1.5 музыканың динамикалық ерекшеліктерін ажырату- қатты, тыныш
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	0.3.1.1 кейбір музыкалық аспаптардың дыбысын білу (дағыра, дабыл); 0.3.1.2 барабанды қолдана білу, музыкалық шығармалардағы күшті және әлсіз үлестерді беру үшін дабыл, барабан, сылдырмақ пайдалану; 0.3.1.3 барабанда, дабылда ұсынылған ырғақты бейнелердіі қайталай білу
	4. Сөйлеу дағдылары	0.4.1.1 заттар мен әрекеттерді дұрыс атау; зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Ән айту	0.1.1.1мойын бұлшықеті мен тұлғасына қысым түсірмей, иықты дұрыс түзетіп тұрған немесе отырған қалыпта ән айта білу; 0.1.1.2 ересектермен бірге ән айта білу: әннің барлық сөздерін айтуға тырысу, ән айту, ән айту кезінде дұрыс тыныс алу, музыкалық фразаларды бөлу, ересек адамның дауысын есту; 0.1.1.3 табиғи кернеусіз дыбысқа ұмтылу, ән айту кезінде қалыптасқан дыбыстан аулақ болу; 0.1.1.4 шусыз, терең дем алуды дамыту және тыныс алуды бөлу үшін қысқа әндерді орындау; 0.1.1.5 дирижерлік қимылдарды түсіну: назар аудару, дем алу, ән салудың басталуы, аяқталуы; 0.1.1.6 тыныш қалыпты қарқынмен және дыбыс қаттылығымен ән айту, бірқалыпты, кернеусіз; 0.1.1.7 ми1 – ля1 диапазонында оны біртіндеп кеңейте отырып ән салу
Дені саудың - жаны сау	2. Музыка тыңдау	0.2.1.1 музыканы тыныш тыңдай білу, музыкалық дыбысты тыңдау, музыкалық шығарманың сипатына барабар әрекет ете білу; 0.2.1.2 музыкалық әсерлерді жинақтау, қоршаған орта туралы түсініктерді байыту; 0.2.1.3 фрагменті бойынша, орындалуы бойынша таныс әуенді тану; 0.2.1.4 музыканың сипатын ажырату-тыныш, көңілді, қайғылы; 0.2.1.5 музыканың динамикалық ерекшеліктерін ажырату- қатты, тыныш; 0.2.1.6 жеке және хормен ән айтуды ажырату; 0.2.1.7 музыкалық аспаптардың дыбысталуын ажырату – фортепиано (рояль, пианино), барабан, скрипка
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	0.3.1.1 кейбір музыкалық аспаптардың дыбысын білу (дағыра, дабыл); 0.3.1.2 барабанды қолдана білу; музыкалық шығармалардағы күшті және әлсіз үлестерді беру үшін дабыл, барабан, сылдырмақ пайдалану; 0.3.1.3 барабанда, дабылда ұсынылған ырғақты бейнелердіі қайталай білу
	4. Сөйлеу дағдылары	0.4.1.1 заттар мен әрекеттерді дұрыс атау; зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыру

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ән айту	1.1.1.1 ән салу нұсқамасын түсіну; 1.1.1.2 мотивбірыңғай интонацияға назар аударуды белсендіру, мотивті дәл интонациялау; 1.1.1.3 ырғақты жаттығуларды орындау және әндету кезінде ырғақтық сезімін көрсету; 1.1.1.4 әншілік қарапайым тыныс алуын меңгеру негізінде әуендету арқылы ән айту; 1.1.1.5 ре1 – си1 диапазонында әуенді дұрыс беру
	2. Музыка тыңдау	1.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоциялық жауап бере білу; 1.2.1.2 орындалуы бойынша әндерді өз бетінше таныу және атай білу
Менің мектебім	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	1.3.1.1 әр түрлі бағытта қол саусақтарының қозғалысын жүзеге асыру; 1.3.1.2 музыка қарқынының өзгеруімен қол саусақтарын жұдырыққа кезекпен және бір уақытта жұмуды, қысуды орындай білу; 1.3.1.3 музыкадағы әрбір акцент үшін бірінші саусақты басқаларына қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау; 1.3.1.4 бір қолдың және екі қолдың саусақтарын ажырату және қосу жаттығуларын орындау, қол саусақтарын бөлу
	4. Сөйлеу дағдылары	1.4.1.1 дауысты дыбыстардың артикуляциясын әншілік дикциямен және дыбыс өзгерту жұмыстың негізі ретінде бекіте білу (бірізділікпен – у, о, а, и, е, э)
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Ән айту	1.1.1.1 ән салу нұсқамасын түсіну; 1.1.1.2 бірыңғай интонацияға назар аударуды белсендіру, мотивті дәл интонациялау; 1.1.1.3 ырғақты жаттығуларды орындау және әндету кезінде ырғақтық сезімін көрсету; 1.1.1.4 әншілік қарапайым тыныс алуын меңгеру негізінде әуендету арқылы ән айту; 1.1.1.5 ре1 – си1 диапазонында әуенді дұрыс беру.; 1.1.1.6 қарапайым динамикалық реңкті элементтері бар үйренген әндерді орындау; 1.1.1.7 музыкалық фразаның басталуы алдында тыныс ала білу; 1.1.1.8 үнемді дем шығару, ұзақ фразаларда дем алуды ұстау дағдысының болуы; 1.1.1.9 мотивті нақты интонирлеу кезінде ән айту дыбысын сақтай білу; 1.1.1.10 арнайы ырғақтық жаттығуларда есту назары мен ырғақты сезімдерін көрсете білу
Бізді қоршаған әлем	2. Музыка тыңдау	1.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоциялық жауап бере білу; 1.2.1.2 орындалуы бойынша әндерді өз бетінше таныу және атай білу; 1.2.1.3 әннің әр түрлі бөліктерін саралай білу: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	1.3.1.1 әр түрлі бағытта қол саусақтарының қозғалысын жүзеге асыру; 1.3.1.2 музыка қарқынының өзгеруімен қол саусақтарын жұдырыққа кезекпен және бір уақытта жұмуды, қысуды орындай білу; 1.3.1.3 музыкадағы әрбір акцент үшін бірінші саусақты басқаларына қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау; 1.3.1.4 бір қолдың және екі қолдың саусақтарын ажырату және қосу жаттығуларын орындау, қол саусақтарын бөлу; 1.3.1.5 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығулар жасау
	4. Сөйлеу дағдылары	1.4.1.1 дауысты дыбыстардың артикуляциясын әншілік дикциямен және дыбыс өзгерту жұмыстың негізі ретінде бекіте білу (бірізділікпен – у, о, а, и, е, э); шындық заттары мен құбылыстарының атауларын дұрыс айту
3 - тоқсан
Саяхат	1. Ән айту	1.1.1.1 ән салу нұсқамасын түсіну; 1.1.1.2 бірыңғай интонацияға назар аударуды белсендіру, мотивті дәл интонациялау; 1.1.1.3 ырғақты жаттығуларды орындау және әндету кезінде ырғақтық сезімін көрсету; 1.1.1.4 әншілік қарапайым тыныс алуын меңгеру негізінде әуендету арқылы ән айту; 1.1.1.5 ре1 – си1 диапазонында әуенді дұрыс беру. ; 1.1.1.6 қарапайым динамикалық реңкті элементтері бар үйренген әндерді орындау; 1.1.1.7 музыкалық фразаның басталуы алдында тыныс ала білу; 1.1.1.8 үнемді дем шығару, ұзақ фразаларда дем алуды ұстау дағдысының болуы; 1.1.1.9 мотивті нақты интонирлеу кезінде ән айту дыбысын сақтай білу; 1.1.1.10 арнайы ырғақтық жаттығуларда есту назары мен ырғақты сезімдерін көрсете білу; 1.1.1.11 қозғалмалы сипаттағы әндерді жеңіл дыбыспен және бірқалыпты ән айтуды білу; 1.1.1.12 унисонда ән айта білу; 1.1.1.13 ән айтуды педагогпен бірге және онсыз дұрыс бастай білу, сыныптастарының ән айтуына құлақ түру ; 1.1.1.14 әннің мазмұнын оның әуенінің сипаты және мәтінінің негізінде түсіну(көңілді, қайғылы, тыныш) ; 1.1.1.15 аспаптық сүйемелдеумен және онсыз ән айту (педагогтың көмегімен); 1.1.1.16 әнді бір уақытта бастай және аяқтай білу: бір-бірінен артта қалмау және озбау, бір-біріне үндесіп, бір-бірін тыңдау; 1.1.1.17 ажырата білу: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Музыка тыңдау	1.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоциялық жауап бере білу; 1.2.1.2 орындалуы бойынша әндерді өз бетінше таныу және атай білу; 1.2.1.3 әннің әр түрлі бөліктерін саралай білу: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы; 1.2.1.4 әр түрлі музыкалық шығармаларды сипаты мен түрі бойынша анықтай білу және тану: марш, би, көңілді ән, қайғылы, тыныш; 1.2.1.5 музыкалық аспаптардың дыбысталуын білу және ажырату: баян, гитара, труба
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	1.3.1.1 әр түрлі бағытта қол саусақтарының қозғалысын жүзеге асыру; 1.3.1.2 музыка қарқынының өзгеруімен қол саусақтарын жұдырыққа кезекпен және бір уақытта жұмуды, қысуды орындай білу; 1.3.1.3 музыкадағы әрбір акцент үшін бірінші саусақты басқаларына қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау; 1.3.1.4 бір қолдың және екі қолдың саусақтарын ажырату және қосу жаттығуларын орындау, қол саусақтарын бөлу; 1.3.1.5 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығулар жасау; 1.3.1.6 оң және сол қолмен орта қарқынмен жеке бір октаваның бес нотасы шегінде жоғарылаған және төмен түсетін гаммаларды орындай білу; 1.3.1.7 барабандағы қарапайым ырғақты бейнелерді екі таяқпен бір уақытта және әрқайсысымен жеке-жеке мұғалімнің есебі бойынша соға білу, әуендету, тақпақ айту арқылы және оларсыз.
	4. Сөйлеу дағдылары	1.4.1.1 дауысты дыбыстардың артикуляциясын әншілік дикциямен және дыбыс өзгерту жұмыстың негізі ретінде бекіте білу (бірізділікпен – у, о, а, и, е, э); шындық заттары мен құбылыстарының атауларын дұрыс айту; 1.4.1.2 зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыра білу ; 1.4.1.3 қойылған сұрақтарға жауап бере білу
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Ән айту	1.1.1.1 ән салу нұсқамасын түсіну; 1.1.1.2 бірыңғай интонацияға назар аударуды белсендіру, мотивті дәл интонациялау; 1.1.1.3 ырғақты жаттығуларды орындау және әндету кезінде ырғақтық сезімін көрсету; 1.1.1.4 әншілік қарапайым тыныс алуын меңгеру негізінде әуендету арқылы ән айту; 1.1.1.5 ре1 – си1 диапазонында әуенді дұрыс беру.; 1.1.1.6 қарапайым динамикалық реңкті элементтері бар үйренген әндерді орындау; 1.1.1.7 музыкалық фразаның басталуы алдында тыныс ала білу; 1.1.1.8 үнемді дем шығару, ұзақ фразаларда дем алуды ұстау дағдысының болуы; 1.1.1.9 мотивті нақты интонирлеу кезінде ән айту дыбысын сақтай білу; 1.1.1.10 арнайы ырғақтық жаттығуларда есту назары мен ырғақты сезімдерін көрсете білу; 1.1.1.11 қозғалмалы сипаттағы әндерді жеңіл дыбыспен және бірқалыпты ән айтуды білу; 1.1.1.12 унисонда ән айта білу; 1.1.1.13 ән айтуды педагогпен бірге және онсыз дұрыс бастай білу, сыныптастарының ән айтуына құлақ түру ; 1.1.1.14 әннің мазмұнын оның әуенінің сипаты және мәтінінің негізінде түсіну(көңілді, қайғылы, тыныш) ; 1.1.1.15 аспаптық сүйемелдеумен және онсыз ән айту (педагогтың көмегімен); 1.1.1.16 әнді бір уақытта бастай және аяқтай білу: бір-бірінен артта қалмау және озбау, бір-біріне үндесіп, бір-бірін тыңдау; 1.1.1.17 ажырата білу: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы ; 1.1.1.18 ән айту кезінде дауысты дыбыстарды дұрыс қалыптастыра білу және сөздің соңында және ортасында дауысты дыбыстарды анық айту; 1.1.1.19 өзінің айтқан әнінен эстетикалық ләззат ала білу; 1.1.1.20 динамикалық реңктердің қарапайым элементтерімен үйренген әндерді мәнерлі және эмоционалды орындай білу
Дені саудың - жаны сау!	2. Музыка тыңдау	1.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоциялық жауап бере білу; 1.2.1.2 орындалуы бойынша әндерді өз бетінше таныу және атай білу; 1.2.1.3 әннің әр түрлі бөліктерін саралай білу: кіріспе, әннің бастамасы, қайырмасы, әуеннің ойнауы, аяқталуы; 1.2.1.4 әр түрлі музыкалық шығармаларды сипаты мен түрі бойынша анықтай білу және тану: марш, би, көңілді ән, қайғылы, тыныш; 1.2.1.5 музыкалық аспаптардың дыбысталуын білу және ажырату: баян, гитара, труба ; 1.2.1.6 музыкалық шығармалардың ішкі мазмұнын сөзбен жеткізе білу
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	1.3.1.1 әр түрлі бағытта қол саусақтарының қозғалысын жүзеге асыру; 1.3.1.2 музыка қарқынының өзгеруімен қол саусақтарын жұдырыққа кезекпен және бір уақытта жұмуды, қысуды орындай білу; 1.3.1.3 музыкадағы әрбір акцент үшін бірінші саусақты басқаларына қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау; 1.3.1.4 бір қолдың және екі қолдың саусақтарын ажырату және қосу жаттығуларын орындау, қол саусақтарын бөлу; 1.3.1.5 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығулар жасау; 1.3.1.6 оң және сол қолмен орта қарқынмен жеке бір октаваның бес нотасы шегінде жоғарылаған және төмен түсетін гаммаларды орындай білу; 1.3.1.7 барабандағы қарапайым ырғақты бейнелерді екі таяқпен бір уақытта және әрқайсысымен жеке-жеке мұғалімнің есебі бойынша соға білу, әуендету, тақпақ айту арқылы және оларсыз; 1.3.1.8 ұрмалы-шулы аспаптарда ойнай білу (маракастар, румба, дабыл, үшбұрыш); 1.3.1.9 әннің ырғағын бере білу (шапалақпен, металлофонда, дауыспен)
	4. Сөйлеу дағдылары	1.4.1.1 дауысты дыбыстардың артикуляциясын әншілік дикциямен және дыбыс өзгерту жұмыстың негізі ретінде бекіте білу (бірізділікпен – у, о, а, и, е, э). шынайы заттары мен құбылыстардың атауларын дұрыс айту; 1.4.1.2 зат есімдер мен сын есімдерді және етістіктерді байланыстыра білу ; 1.4.1.3 қойылған сұрақтарға жауап бере білу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Ән айту	2.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіту; 2.1.1.2 әншілік диапазонды нығайту және кеңейту оны 1 – ге дейін (бірінші жарты жылдықта, 1 – ден 2-ге дейін (екінші жарты жылдықта; 2.1.1.3 барлық диапазонда дыбысты таза интонациялау және теңестіру; 2.1.1.4 әншілік тыныс алуды қарапайым меңгеру негізінде ән айту дыбысын жасай білу
Менің мектебім	2. Музыка тыңдау	2.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалды жауап бере білу; 2.2.1.2 дыбыстарды биіктігі (жоғары – төмен) және ұзақтығы (ұзақ-қысқа) бойынша ажырата білу
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	2.3.1.1 қолмен шеңбер қимылдарын орындау (кернеулі және еркін); 2.3.1.2 бір қолдың саусақтарын бір уақытта бүгуге және екіншісін баяу қарқынмен бірте-бірте жазу жаттығуларын орындау
	4. Сөйлеу дағдылары	2.4.1.1 аталған сұрақтың сөзін қолданып, қойылған сұрақтарға толық жауап беру
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Ән айту	2.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіту; 2.1.1.2 әншілік диапазонды нығайту және кеңейту оны 1 – ге дейін (бірінші жарты жылдықта, 1 – ден 2-ге дейін (екінші жарты жылдықта; 2.1.1.3 барлық диапазонда дыбысты таза интонациялау және теңестіру; 2.1.1.4 әншілік тыныс алуды қарапайым меңгеру негізінде ән айту дыбысын жасай білу; 2.1.1.5 унисонға ән айта білу, үйренген әндерді динамикалық реңктердің қарапайым элементтерімен мәнерлі эмоционалды орындау; 2.1.1.6 топта және жеке құрамда оқыған әндерді дұрыс интонациялай білу, мұғалім мен аспаптың сүйемелдеуінсіз шығарманың ырғақтық суретіне нақты төтеп беру (а капелла)
Бізді қоршаған әлем	2. Музыка тыңдау	2.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалды жауап бере білу; 2.2.1.2 дыбыстарды биіктігі (жоғары – төмен) және ұзақтығы (ұзақ-қысқа) бойынша ажырата білу; 2.2.1.3 музыкалық шығармаларда әуенді бірқалыпты және үзбелі өткізу туралы түсініктің болуы; 2.2.1.4 әр түрлі музыкалық ұжымдар туралы түсініктің болуы: ансамбль, оркестр
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	2.3.1.1 қолмен шеңбер қимылдарын орындау (кернеулі және еркін); 2.3.1.2 бір қолдың саусақтарын бір уақытта бүгуге және екіншісін баяу қарқынмен бірте-бірте жылдамдата отырып жазу жаттығуларын орындау; 2.3.1.3 бірінші саусақты қалғандарына қарсы қоюға, бір қол саусақтарын екінші саусақтарға бір уақытта және кезекпен қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау
	4. Сөйлеу дағдылары	2.4.1.1 аталған сұрақтың сөзін қолданып, қойылған сұрақтарға толық жауап беру; 2.4.1.2 жай жалаң сөйлем құрастыру
3 - тоқсан
Саяхат	1. Ән айту	2.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіте білу; 2.1.1.2 әншілік диапазонды нығайту және кеңейту оны до 1 си1 – ге дейін (бірінші жарты жылдықта, до1 – ден 2-ге дейін (екінші жарты жылдықта; 2.1.1.3 барлық диапазонда дыбысты таза интонациялау және теңестіру; 2.1.1.4 әншілік тыныс алуды қарапайым меңгеру негізінде ән айту дыбысын жасай білу; 2.1.1.5 унисонға ән айта білу, үйренген әндерді динамикалық реңктердің қарапайым элементтерімен мәнерлі эмоционалды орындау; 2.1.1.6 топта және жеке құрамда оқыған әндерді дұрыс интонациялай білу, мұғалім мен аспаптың сүйемелдеуінсіз шығарманың ырғақтық суретіне нақты төтеп беру (а капелла); 2.1.1.7 әнді бір уақытта бастау және аяқтай білу: бірлесе келісілген ән; 2.1.1.8 дауысты дұрыс қалыптастыру және дауысты дыбыстарды анық айту, ән мәтініндегі сөздің мағыналық қатынасына байланысты дауысты дыбыстарды интонациялық бөле білу; 2.1.1.9 қарапайым, жақсы таныс әндерді сүйемелдеусіз орындай білу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Музыка тыңдау	2.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалды жауап бере білу; 2.2.1.2 дыбыстарды биіктігі (жоғары – төмен) және ұзақтығы (ұзақ-қысқа) бойынша ажырата білу; 2.2.1.3 музыкалық шығармаларда әуенді бірқалыпты және үзбелі өткізу туралы түсініктің болуы; 2.2.1.4 әр түрлі музыкалық ұжымдар туралы түсініктің болуы: ансамбль, оркестр; 2.2.1.5 музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуын білу: домбыра, қобыз, орган, арфа, сыбызғы; 2.2.1.6 металлофонда ойнауды үйрету, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнаудың қарапайым дағдысының болуы ; 2.2.1.7 жоғары және төмен, ұзақ және қысқа дыбыстарды білу
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	2.3.1.1 қолмен шеңбер қимылдарын орындау (кернеулі және еркін); 2.3.1.2 бір қолдың саусақтарын бір уақытта бүгуге және екіншісін баяу қарқынмен бірте-бірте жылдамдата отырып жазу жаттығуларын орындау; 2.3.1.3 бірінші саусақты қалғандарына қарсы қоюға, бір қол саусақтарын екінші саусақтарға бір уақытта және кезекпен қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау; 2.3.1.4 балалар пианиносында орташа қарқынмен бір уақытта екі қолмен бес нота шегіндегі өрлемелі және төмен түсетін гаммаларды орындау, аккордеонда және үрмелі гармоникада бір октаваның шегінде гамманы жаттықтыру
	4. Сөйлеу дағдылары	2.4.1.1 аталған сұрақтың сөзін қолданып, қойылған сұрақтарға толық жауап беру; 2.4.1.2 жай жалаң сөйлем құрастыру; 2.4.1.3 таныс сөздердің түрлерін дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша ұсыныстарды тарату
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Ән айту	2.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін бекіте білу; 2.1.1.2 әншілік диапазонды нығайту және кеңейту оны до 1 си1 – ге дейін (бірінші жарты жылдықта, до1 – ден 2-ге дейін (екінші жарты жылдықта; 2.1.1.3 барлық диапазонда дыбысты таза интонациялау және теңестіру; 2.1.1.4 әншілік тыныс алуды қарапайым меңгеру негізінде ән айту дыбысын жасай білу; 2.1.1.5 унисонға ән айта білу, үйренген әндерді динамикалық реңктердің қарапайым элементтерімен мәнерлі эмоционалды орындау; 2.1.1.6 топта және жеке құрамда оқыған әндерді дұрыс интонациялай білу, мұғалім мен аспаптың сүйемелдеуінсіз шығарманың ырғақтық суретіне нақты төтеп беру (а капелла); 2.1.1.7 бірлескен келісілген ән айту: бір мезгілде әнді бастау және аяқтау; 2.1.1.8 дауысты дұрыс қалыптастыру және дауысты дыбыстарды анық айту, ән мәтініндегі сөздің мағыналық қатынасына байланысты дауысты дыбыстарды интонациялық бөле білу; 2.1.1.9 қарапайым, жақсы таныс әндерді сүйемелдеусіз орындай білу; 2.1.1.10 ән мен аспаптық шығармада әуенді ажырату және сүйемелдеуді білу; 2.1.1.11 ансамбль мен құрылысын сақтай отырып, үйренген әндерді ырғақты және мәнерлі орындай білу
Дені саудың - жаны сау!	2. Музыка тыңдау	2.2.1.1 әр түрлі сипаттағы музыкаға эмоционалды жауап бере білу; 2.2.1.2 дыбыстарды биіктігі (жоғары – төмен) және ұзақтығы (ұзақ-қысқа) бойынша ажырата білу; 2.2.1.3 музыкалық шығармаларда әуенді бірқалыпты және үзбелі өткізу туралы түсініктің болуы; 2.2.1.4 әр түрлі музыкалық ұжымдар туралы түсініктің болуы: ансамбль, оркестр; 2.2.1.5 музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуын білу: домбыра, қобыз, орган, арфа, сыбызғы; 2.2.1.6 металлофонда ойнауды үйрету, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнаудың қарапайым дағдысының болуы ; 2.2.1.7 жоғары және төмен, ұзақ және қысқа дыбыстарды білу; 2.2.1.8 сипаты мен мазмұны бойынша әртүрлі музыкалық шығармаларды анықтай білу: марштық, би әндері, көңілді, қайғылы; 2.2.1.9 жеке және хормен ән айту
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	2.3.1.1 қолмен шеңбер қимылдарын орындау (кернеулі және еркін); 2.3.1.2 бір қолдың саусақтарын бір уақытта бүгуге және екіншісін баяу қарқынмен бірте-бірте жылдамдата отырып жазу жаттығуларын орындау; 2.3.1.3 бірінші саусақты қалғандарына қарсы қоюға, бір қол саусақтарын екінші саусақтарға бір уақытта және кезекпен қарсы қоюға арналған жаттығуларды орындау; 2.3.1.4 балалар пианиносында орташа қарқынмен бір уақытта екі қолмен бес нота шегіндегі өрлемелі және төмен түсетін гаммаларды орындау, аккордеонда және үрмелі гармоникада бір октаваның шегінде гамманы жаттықтыру; 2.3.1.5 дабыл мен барабандағы күрделі емес ырғақтарды екі таяқпен бір мезгілде және кезекпен әр түрлі нұсқаларда орындай білу
	4. Сөйлеу дағдылары	2.4.1.1 аталған сұрақтың сөзін қолданып, қойылған сұрақтарға толық жауап беру; 2.4.1.2 жай жалаң сөйлем құрастыру; 2.4.1.3 таныс сөздердің түрлерін дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша ұсыныстарды тарату

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ән айту	3.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдысы мен біліктіліктің болуы; 3.1.1.2 фразалар арасында үзіліс жоқ әндерді орындау кезінде тынысын тез, ақырын өзгерте білу; 3.1.1.3 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу (дыбыстың күшеюі және бәсеңсуі кезінде); 3.1.1.4 бір буынға екі дыбысты ән айту кезінде дауысты дұрыс қалыптастыра білу; 3.1.1.5 ән айтудың сапасын естіп бақылай білу
Менің мектебім	2. Музыка тыңдау	3.2.1.1 музыкалық шығарманың бөліктерін саралай білу; 3.2.1.2 ән мен аспаптық шығармада әуенді ажырату және сүйемелдеуді білу
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	3.3.1.1 қол саусақтарын бүгуге және жазуға, сілкілеуге, айналдыруға, саусақтарды жұдырыққа жұмуға және қысуға арналған жаттығуларды орындау; барабан таяқшаларымен орындалатын қол саусақтарына арналған жаттығулар; 3.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, бір октава шегінде үрмелі гармоникада гаммаларды жылдам қарқынмен орындау
	4. Сөйлеу дағдылары	3.4.1.1 сұхбатқа қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.4.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, қарапайым сөйлемдерді құрау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Ән айту	3.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдысы мен біліктіліктің болуы; 3.1.1.2 фразалар арасында үзіліс жоқ әндерді орындау кезінде тынысын тез, ақырын өзгерте білу; 3.1.1.3 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу (дыбыстың күшеюі және бәсеңсуі кезінде); 3.1.1.4 бір буынға екі дыбысты ән айту кезінде дауысты дұрыс қалыптастыра білу; 3.1.1.5 ән айтудың сапасын естіп бақылай білу; 3.1.1.6 аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция жолымен жақсы таныс әннің фразасын немесе куплетін ойнай білу ; 3.1.1.7 әндерді орындау мәнерлілігі бойынша жұмыс істеу үшін әр түрлі музыкалық құралдарды (екпін, динамикалық реңктер) пайдалану
Бізді қоршаған әлем	2. Музыка тыңдау	3.2.1.1 музыкалық шығарманың бөліктерін саралай білу; 3.2.1.2 ән мен аспаптық шығармада әуенді ажырату және сүйемелдеуді білу; 3.2.1.3 қазақ музыкалық аспаптары мен олардың дыбысталуын білу: домбыра, қобыз
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	3.3.1.1 қол саусақтарын бүгуге және жазуға, сілкілеуге, айналдыруға, саусақтарды жұдырыққа жұмуға және қысуға арналған жаттығуларды орындау; барабан таяқшаларымен орындалатын қол саусақтарына арналған жаттығулар; 3.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, бір октава шегінде үрмелі гармоникада гаммаларды жылдам қарқынмен орындау; 3.3.1.3 қиын емес әуенді орындау
	4. Сөйлеу дағдылары	3.4.1.1 сұхбатқа қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.4.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, қарапайым сөйлемдерді құрау
3 – тоқсан
Саяхат	1. Ән айту	3.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдысы мен біліктіліктің болуы; 3.1.1.2 фразалар арасында үзіліс жоқ әндерді орындау кезінде тынысын тез, ақырын өзгерте білу; 3.1.1.3 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу (дыбыстың күшеюі және әлсіреуі кезінде); 3.1.1.4 бір буынға екі дыбысты ән айту кезінде дауысты дұрыс қалыптастыра білу; 3.1.1.5 ән айтудың сапасын естіп бақылай білу; 3.1.1.6 аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция жолымен жақсы таныс әннің фразасын немесе куплетін ойнай білу; 3.1.1.7 әндерді орындау мәнерлілігі бойынша жұмыс істеу үшін әр түрлі музыкалық құралдарды (екпін, динамикалық реңктер) пайдалану; 3.1.1.8 унисонның тұрақтылығын қолдау және таза интонациялау, әннің сапасын есту арқылы бақылай білу; 3.1.1.9 әндерді бір дауысты орындау ауқымын до 1 -ден (ре) 2 дейін кеңейте білу; 3.1.1.10 ансамбльі мен құрылысын сақтай отырып, жаттаған әнді ырғақты және мәнерлі айтуды білу; 3.1.1.11 аспапты шығармада және әнде әуенді бөле білу; 3.1.1.12 ән айту кезінде жоғарғы регистрде жұмыр дыбысталу және төменгі регистрде жұмсақ дыбысты сақтай білу; 3.1.1.13 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: жоғары, төмен және орташа; әуен қозғалысы жоғары, төмен және бір биіктікте; 3.1.1.14 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Музыка тыңдау	3.2.1.1 музыкалық шығарманың бөліктерін саралай білу; 3.2.1.2 ән мен аспаптық шығармада әуенді ажырату және сүйемелдеуді білу; 3.2.1.3 қазақ музыкалық аспаптары мен олардың дыбысталуын білу: домбыра, қобыз; 3.2.1.4 музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуын білу: саксофон, виолончель, балалайка; 3.2.1.5 музыкалық аспаптарды сыртқы түріне, дыбысталуына және ойнау тәсілдері бойынша салыстыру: домра-балалайка, қобыз-виолончель; 3.2.1.6 қазақ музыкалық аспаптары "Жетіген" мен оның дыбысталуын білу
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	3.3.1.1 қол саусақтарын бүгуге және жазуға, сілкілеуге, айналдыруға, саусақтарды жұдырыққа жұмуға және қысуға арналған жаттығуларды орындау; барабан таяқшаларымен орындалатын қол саусақтарына арналған жаттығулар; 3.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, бір октава шегінде үрмелі гармоникада гаммаларды жылдам қарқынмен орындау; 3.3.1.3 қиын емес әуенді орындау; 3.3.1.4 дабыл мен дағырада түрлі ырғақты орындау; 3.3.1.5 металлофонда, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнау
	4. Сөйлеу дағдылары	3.4.1.1 сұхбатқа қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.4.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, қарапайым сөйлемдерді құрау; 3.4.1.3 шылаулар мен кейбір үстеулерді қолдану
4 – тоқсан
Тағам және сусын	1.Ән айту	3.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдысы мен біліктіліктің болуы; 3.1.1.2 фразалар арасында үзіліс жоқ әндерді орындау кезінде тынысын тез, ақырын өзгерте білу; 3.1.1.3 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу (дыбыстың күшеюі және бәсеңсуі кезінде); 3.1.1.4 бір буынға екі дыбысты ән айту кезінде дауысты дұрыс қалыптастыра білу; 3.1.1.5 ән айтудың сапасын естіп бақылай білу; 3.1.1.6 аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция жолымен жақсы таныс әннің фразасын немесе куплетін ойнай білу; 3.1.1.7 әндерді орындау мәнерлілігі бойынша жұмыс істеу үшін әр түрлі музыкалық құралдарды (екпін, динамикалық реңктер) пайдалану; 3.1.1.8 унисонның тұрақтылығын қолдау және таза интонациялау, әннің сапасын есту арқылы бақылай білу; 3.1.1.9 әндерді бір дауысты орындау ауқымын до 1 -ден (ре) 2 дейін кеңейте білу; 3.1.1.10 ансамбльі мен құрылысын сақтай отырып, жаттаған әнді ырғақты және мәнерлі айтуды білу; 3.1.1.11 аспапты шығармада және әнде әуенді бөле білу; 3.1.1.12 ән айту кезінде жоғарғы регистрде жұмыр дыбысталу және төменгі регистрде жұмсақ дыбысты сақтай білу; 3.1.1.13 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: жоғары, төмен және орташа; әуен қозғалысы жоғары, төмен және бір биіктікте; 3.1.1.14 әр түрлі динамикалық реңктері бар әндерді орындау кезінде тыныс алуды бөле білу; 3.1.1.15 ән айту кезінде екі дыбысты бір буынға айтуда дауысты дыбысты дұрыс қалыптастыруды сақтай білу; 3.1.1.16 аспаптың сүйемелдеуімен дыбыссыз артикуляция арқылы жақсы таныс әнді ойната білу
Дені саудың - жаны сау!	2. Музыка тыңдау	3.2.1.1 музыкалық шығарманың бөліктерін саралай білу; 3.2.1.2 ән мен аспаптық шығармада әуенді ажырату және сүйемелдеуді білу; 3.2.1.3 қазақ музыкалық аспаптары мен олардың дыбысталуын білу: домбыра, қобыз; 3.2.1.4 музыкалық аспаптар мен олардың дыбысталуын білу: саксофон, виолончель, балалайка; 3.2.1.5 музыкалық аспаптарды сыртқы түріне, дыбысталуына және ойнау тәсілдері бойынша салыстыру: домра-балалайка, қобыз-виолончель; 3.2.1.6 қазақ музыкалық аспаптары "Жетіген" мен оның дыбысталуын білу; 3.2.1.7 музыкалық форманы білу (бір бөлімді, екі бөлімді, үш бөлімді, төрт бөлімді)
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	3.3.1.1 қол саусақтарын бүгуге және жазуға, сілкілеуге, айналдыруға, саусақтарды жұдырыққа жұмуға және қысуға арналған жаттығуларды орындау; барабан таяқшаларымен орындалатын қол саусақтарына арналған жаттығулар; 3.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, бір октава шегінде үрмелі гармоникада гаммаларды жылдам қарқынмен орындау; 3.3.1.3 қиын емес әуенді орындау; 3.3.1.4 дабыл мен дағырада түрлі ырғақты орындау; 3.3.1.5 металлофонда, ұрмалы-шулы аспаптарда ойнау; 3.3.1.6 балалайкада, қасықтарда (немесе басқа да қол жетімді халық аспаптарында) қарапайым әуендер ойнау
	4. Сөйлеу дағдылары	3.4.1.1 сұхбатқа қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.4.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, қарапайым сөйлемдерді құрау; 3.4.1.3 шылаулар мен кейбір үстеулерді қолдану

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1.Ән айту	4.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін көрсете білу; 4.1.1.2 унисонның тұрақтылығын қолдау және таза интонациялау; 4.1.1.3 жақсы таныс, қиын емес әнді аспаптың сүйемелдеуінсіз айта білу ; 4.1.1.4 кантиленамен жұмыс істей білу; 4.1.1.5 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: Жоғары, төмен дыбыстар; орташа: жоғары, төмен түсетін дыбыстар; әуен қозғалысы және бір биіктікте
Менің мектебім	2. Музыка тыңдау	4.2.1.1 музыкадағы ертегі сюжеттері туралы өзіндік ерекшеліктері, идеялық және көркемдік мазмұны туралы түсініктің болуы; 4.2.1.2 бейнелер жасалатын музыкалық құралдарды білу; 4.2.1.3 марштарды ажырату (әскери, спорттық, мерекелік, әзіл, қаралы); 4.2.1.4 биді ажырату (вальс, полька)
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	4.3.1.1 қолдың шеңберлі қозғалысын (саусақтар жұдырыққа қысылған); бір саусақты басқаларына қарсы қоюды; қолдың саусақтары мен саусақтарының әртүрлі қарқынмен: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдам, қозғалыс қарқыны мен бірқалыпты өзгеруімен; 4.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада күрделі емес жаттығулар мен әндерді орындай білу
	4. Сөйлеу дағдылары	4.4.1.1 әңгімеге қатысу; сыныптасының пікірін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.4.1.2 қарапайым жайылма сөйлемді қолданып, жоспар бойынша байланыстырып ойын жеткізу
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым	1.Ән айту	4.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін көрсете білу 4.1.1.2 унисонның тұрақтылығын қолдау және таза интонациялау; 4.1.1.3 жақсы таныс, қиын емес әнді аспаптың сүйемелдеуінсіз айта білу ; 4.1.1.4 кантиленамен жұмыс істей білу; 4.1.1.5 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: Жоғары, төмен дыбыстар; орташа: жоғары, төмен түсетін дыбыстар; әуен қозғалысы және бір биіктікте; 4.1.1.6 әуен бағытын қолмен көрсете білу (жоғарыдан төменге немесе төменнен жоғарыға); 4.1.1.7 есту арқылы күшті бөлігін анықтай білу; 4.1.1.8 дыбысты дауыстап "мажорға дейін" сүйемелдеумен және сүйемелдеусіз жоғары және төмен дыбысты дыбыстай білу; 4.1.1.9 орындалатын шығарманың жылдам қарқынында мәтіндерді анық айта білу
Бізді қоршаған әлем	2. Музыка тыңдау	4.2.1.1 музыкадағы ертегі сюжеттері туралы өзіндік ерекшеліктері, идеялық және көркемдік мазмұны туралы түсініктің болуы; 4.2.1.2 бейнелер жасалатын музыкалық құралдарды білу; 4.2.1.3 марштарды ажырату (әскери, спорттық, мерекелік, әзіл, қаралы;) 4.2.1.4 биді ажырату (вальс, полька, полонез); 4.2.1.5 әр түрлі сипаты бойынша музыкалық шығармалардың дыбыстау бөлігін ажырату
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	4.3.1.1 қолдың шеңберлі қозғалысын (саусақтар жұдырыққа қысылған); бір саусақты басқаларына қарсы қоюды; қолдың саусақтары мен саусақтарының әртүрлі қарқынмен: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдам, қозғалыс қарқыны мен бірқалыпты өзгеруімен; 4.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада күрделі емес жаттығулар мен әндерді орындай білу
	4. Сөйлеу дағдылары	4.4.1.1 әңгімеге қатысу; сыныптасының пікірін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.4.1.2 қарапайым жайылма сөйлемді қолданып, жоспар бойынша байланыстырып ойын жеткізу; 4.4.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану
3 - тоқсан
Саяхат	1. Ән айту	4.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін көрсете білу; 4.1.1.2 унисонның тұрақтылығын қолдау және таза интонациялау; 4.1.1.3 жақсы таныс, қиын емес әнді аспаптың сүйемелдеуінсіз айта білу ; 4.1.1.4 кантиленамен жұмыс істей білу; 4.1.1.5 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: жоғары, төмен дыбыстар; орташа: жоғары, төмен түсетін дыбыстар; әуен қозғалысы және бір биіктікте; 4.1.1.6 әуен бағытын қолмен көрсете білу (жоғарыдан төменге немесе төменнен жоғарыға); 4.1.1.7 есту арқылы күшті бөлігін анықтай білу; 4.1.1.8 дыбысты дауыстап "мажорға дейін" сүйемелдеумен және сүйемелдеусіз жоғары және төмен дыбысты дыбыстай білу; 4.1.1.9 орындалатын шығарманың жылдам қарқынында мәтіндерді анық айта білу; 4.1.1.10 динамикалық реңктердің мәнерлі мәні туралы қарапайым түсініктің болуы (форте-қатты, пиано-тыныш); 4.1.1.11 өз бетінше орындау үшін заманауи балалар әндерін білу; 4.1.1.12 әуенді дауыстанудың ерекшеліктерін білу (бірқалыпты, үзік-үзік, секірмелі); 4.1.1.13 қазіргі балалар әнінің музыкалық тілінің ерекшеліктерін, оның идеялық және көркемдік мазмұнын білу; 4.1.1.14 көркем орындау талаптарын орындай отырып, хормен ән айта білу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	2. Музыка тыңдау	4.2.1.1 музыкадағы ертегі сюжеттері туралы өзіндік ерекшеліктері, идеялық және көркемдік мазмұны туралы түсініктің болуы; 4.2.1.2 бейнелер жасалатын музыкалық құралдарды білу; 4.2.1.3 марштарды ажырату (әскери, спорттық, мерекелік, әзіл, қаралы); 4.2.1.4 биді ажырату (вальс, полька, полонез, танго, хоровод); 4.2.1.5 әр түрлі сипаты бойынша музыкалық шығармалардың дыбыстау бөлігін ажырату; 4.2.1.6 музыканың көп функциялылығы туралы қарапайым түсінік болуы (ойын-сауық, спорттық, демалу үшін музыка, релаксация); 4.2.1.7 динамикалық реңктердің мәнін білу (форте-қатты, пиано-тыныш); 4.2.1.8 қазақ халық аспаптары оркестрінің құрамы мен дыбысталуы туралы түсініктің болуы; 4.2.1.9 қазақ және орыс халық аспаптары оркестрлерінің дыбысталуын саралау
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	4.3.1.1 қолдың шеңберлі қозғалысын (саусақтар жұдырыққа қысылған); бір саусақты басқаларына қарсы қоюды; қолдың саусақтары мен саусақтарының әртүрлі қарқынмен: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдам, қозғалыс қарқыны мен бірқалыпты өзгеруімен; 4.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада күрделі емес жаттығулар мен әндерді орындай білу; 4.3.1.3 таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда беру және таныс әннің берілген ырғағы бойынша анықтау жаттығуларын орындай білу; 4.3.1.4 таныс музыкалық аспаптарда ойнау дағдысының болуы
	4. Сөйлеу дағдылары	4.4.1.1 әңгімеге қатысу; сыныптасының пікірін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.4.1.2 қарапайым жайылма сөйлемді қолданып, жоспар бойынша байланыстырып ойын жеткізу; 4.4.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану
4 - тоқсан
Тағам және сусын	1. Ән айту	4.1.1.1 алдыңғы сыныптарда өткен материалда, сондай-ақ жаңа материалда ән айту дағдылары мен іскерліктерін көрсете білу; 4.1.1.2 унисонның тұрақтылығын қолдау және таза интонациялау; 4.1.1.3 жақсы таныс, қиын емес әнді аспаптың сүйемелдеуінсіз айта білу ; 4.1.1.4 кантиленамен жұмыс істей білу; 4.1.1.5 дыбыстарды биіктік және әуен қозғалысының бағыты бойынша саралай білу: Жоғары, төмен дыбыстар; орташа: жоғары, төмен түсетін дыбыстар; әуен қозғалысы және бір биіктікте; 4.1.1.6 әуен бағытын қолмен көрсете білу (жоғарыдан төменге немесе төменнен жоғарыға); 4.1.1.7 есту арқылы күшті бөлігін анықтай білу; 4.1.1.8 дыбысты дауыстап "мажорға дейін" сүйемелдеумен және сүйемелдеусіз жоғары және төмен дыбысты дыбыстай білу; 4.1.1.9 орындалатын шығарманың жылдам қарқынында мәтіндерді анық айта білу; 4.1.1.10 динамикалық реңктердің мәнерлі мәні туралы қарапайым түсініктің болуы (форте-қатты, пиано-тыныш); 4.1.1.11 өз бетінше орындау үшін заманауи балалар әндерін білу; 4.1.1.12 әуенді дауыстанудың ерекшеліктерін білу (бірқалыпты, үзік-үзік, секірмелі); 4.1.1.13 қазіргі балалар әнінің музыкалық тілінің ерекшеліктерін, оның идеялық және көркемдік мазмұнын білу; 4.1.1.14 көркем орындау талаптарын орындай отырып, хормен ән айта білу; 4.1.1.15 қозғалмалы сипаттағы әндердің сөздерін анық және нақты айту; 4.1.1.16 жақсы жаттаған әндерді сүйемелдеусіз, өздігінен орындау
Дені саудың - жаны сау!	2. Музыка тыңдау	4.2.1.1 музыкадағы ертегі сюжеттері туралы өзіндік ерекшеліктері, идеялық және көркемдік мазмұны туралы түсініктің болуы; 4.2.1.2 бейнелер жасалатын музыкалық құралдарды білу; 4.2.1.3 марштарды ажырату (әскери, спорттық, мерекелік, әзіл, қаралы); 4.2.1.4 биді ажырату (вальс, полька, полонез, танго, хоровод); 4.2.1.5 әр түрлі сипаты бойынша музыкалық шығармалардың дыбыстау бөлігін ажырату; 4.2.1.6 музыканың көп функциялылығы туралы қарапайым түсінік болуы (ойын-сауық, спорттық, демалу үшін музыка, релаксация); 4.2.1.7 динамикалық реңктердің мәнін білу (форте-қатты, пиано-тыныш); 4.2.1.8 қазақ халық аспаптары оркестрінің құрамы мен дыбысталуы туралы түсініктің болуы; 4.2.1.9 қазақ және орыс халық аспаптары оркестрлерінің дыбысталуын саралау; 4.2.1.10 халық музыкалық аспаптардың атаулары мен дыбысталуын білу: домбыра, қобыз, жетіген, мандолина, баян, гусли, сыбызғы, сырнай, зырылдауық, ағаш қасықтар, бас-балалайка
	3. Балаларға арналған музыкалық аспаптарда ойнау	4.3.1.1 қолдың шеңберлі қозғалысын (саусақтар жұдырыққа қысылған); бір саусақты басқаларына қарсы қоюды; қолдың саусақтары мен саусақтарының әртүрлі қарқынмен: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдам, қозғалыс қарқыны мен бірқалыпты өзгеруімен; 4.3.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада күрделі емес жаттығулар мен әндерді орындай білу; 4.3.1.3 таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда беру және таныс әннің берілген ырғағы бойынша анықтау жаттығуларын орындай білу; 4.3.1.4 таныс музыкалық аспаптарда ойнау дағдысының болуы; 4.3.1.5 қарапайым әнді фортепианода ойнау
	4. Сөйлеу дағдылары	4.4.1.1 әңгімеге қатысу; сыныптасының пікірін толықтыра отырып, сұрақтарға жауап беру; 4.4.1.2 қарапайым жайылма сөйлемді қолданып, жоспар бойынша байланыстырып ойын жеткізу; 4.4.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 16-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 561 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты - білім алушылардың дене бітімінің дамуын қамтамасыз ету, денсаулығын нығайту, қимыл-қозғалыс біліктілігімен дағдыларына үйрету болып табылады.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қимыл-қозғалыс біліктілігімен дағдыларын дамыту және жетілдіру;

2) білім алушылардың дене дамуына тән негізгі қасиеттерді дамыту, дене шынықтыру сабақтарына оң көзқарас қалыптастыру;

3) салауатты өмір салтын насихаттау, өз бетінше дене шынықтырумен айналысуға қызығушылығын танытуға тәрбиелеу;

4) кеудені (арқаны) дұрыс ұстауын қалыптастыру және оны түзету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) дене дамуындағы зақымдалудың орнын толтыру;

2) қалыпты дене дамуына ықпал ету, денсаулықты нығайту; дене және ақыл-ойдың жұмысқа қабілеттілігін арттыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Бағдарлама ақыл-ойы кем білім алушылардың дене дамуының, моторикасының, соматикалық күйінің, жүйке-психикалық мәртебесі мен танымдық қызметінің ерекшеліктерін ескере отырып құрастырылған.

6. Оқытудың компенсаторлық-дамыту бағыттылығы қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік тәсілдерімен қамтамасыз етіледі: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану,орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау.

7. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жоюды немесе азайтуды көздейді; қимыл-қозғалыс нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

8. Жеке және саралап оқыту тәсілі қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

9. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

10. Бағдарлама материалы білім алушылардың қарапайым қозғалыстарындағытүрлі бұзылыстарына таңдамалыықпал етуге, олардың неғұрлым күрделі қозғалыстарды, әсіресе адамның еңбек қызметіне қажетті қозғалысты ұйымдастыру қабілетін дамытуға ықпал етуге мүмкіндік береді.

11. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

12. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

13. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

14. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

15. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескере отырып, тақырыптың, тараудың аяғында жүргізіледі.

16. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3-тарау. "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

17. "Бейімделген дене шынықтыру" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 96 сағатты;

2) 1 - сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 99 сағатты;

3) 2 - сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағатты;

4) 3 - сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағатты;

5) 4 - сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағатты құрайды.

18. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "гимнастика" бөлімі;

2) "жеңіл атлетика" бөлімі;

3) "қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар" бөлімі;

4) "шаңғыға дайындық" бөлімі.

19. "Гимнастика" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жалпыдамытушы жаттығулар;

2) тыныс алуды дамыту;

3) бұлшықет тонусын нығайту;

4) кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту.

20. "Жеңіл атлетика" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жүру, жүгіру, секіру;

2) лақтыру.

21. "Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар.

22. "Шаңғыға дайындық" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) шаңғыға дайындық.

23. 0-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) жалпыдамытушы жаттығулар: сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру, бірінің-артынан бірі тік тұру; командалар "Оңға!", "Солға!", "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!"; қол және иық, бас және мойын кеуде, аяққа арналған жаттығулар;

2) тыныс алуды дамыту: қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының өзгеруі (еліктеу, санау, шапалақтау бойынша); әртүрлі қимылдар мен тыныс алуын сәйкестендіру; жату, тұру, отыру (еліктеу,санау, шапалақтау бойынша) қалпында диафрагмальды, қабырғалық және аралас тыныс алу жаттығулары;

3) бұлшықет тонусын нығайту: бұлшықеттің босанысуына, қол буындары мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту, аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар, сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеуде қимылдарына арналған жаттығулар;

4) кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту: колоннада бір-бірден жүру, сапқа тұру, жүруді жүгірумен кезектестіру; көру арқылы бақылауынсыз бағдарларға бұрылу; бағыт және гимнастикалық таяқтарда сызылған сызықтар бойынша жүру;көру арқылы бағдарынсыз белгіленген бағдарға орнынан ұзындыққа секіру; қолдың, дененің, аяқтың бастапқы қалпынсөздік нұсқаулыққа сәйкестендіру;

5) жеңіл атлетика(қимыл дағдыларын дамыту): қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру; тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығу: түзу таяқ бойынша (ені 30-35см.); мұғалімнің сигналы бойынша бұрылу; аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен залды жеңіл жүгіру;қойылған ойыншықтар арасында саптажүгіру; ені 20-25 см тақтай бойымен жүгіру; басына зат қойып орындық бойынша жүру; 20-30см. биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол бойынша екі аяқпен секіру (ұзындығы 2 м., ені 20 см.); секіру: затпен және затсыз; екі аяғын бүгу арқылы алдыға жылу;тікелей екпеден биіктікке секіру, гимнастикалық таяқтан секіру, ұзын және қысқа секіргіштен секіру;лақтыру:диаметрі 10см допты жерге лақтыру, оны екі қолмен ұстауға тырысады; басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру;заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт төрт аяқтап өрмелеу; гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту;

6) қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар: мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау.

24. 1-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) жалпыдамытушы жаттығулар: құру және қайта құру ережесі:сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру,бірінің-артынан бірі тік тұру; бір қатарға сапқа тұрғызу, белгілеу бойынша түзелу;бір-бірінің қолдарын ұстап бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру; қатарда, колоннада созылған қолдарға созылу; бағыт бойынша бұрылу; командалар "Оңға!", "Солға!", "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!"; гимнастикалық таяқпен, жалаушалармен, шағын шеңбермен жаттығу кешендері;

2) тыныс алуды дамыту: негізгі ережелерді орындау және тыныс алу жаттығуларына қимылдарды ұштастыру; отыру, тұру, жатуәр түрлі бастапқы қалыптамұрын және ауыз арқылы тыныс алу; дем шығару кезінде дыбыстарды айтумен жүру кезіндегі тыныс алу жаттығулары;

3) бұлшықет тонусын нығайту: бұлшықеттің босанысуына, қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту, аяқбуындарының бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар, сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеуде қимылдарына арналған жаттығулар; гимнастикалық жаттығуларды заттармен (гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбер) , үлкен және кіші доптармен орындау; ені 15-20 см сызылған дәліздер бойынша баяу қарқынмен төрт аяқтап еңбектеп өту,гимнастикалық қабырғаға өрмелеу, кедергінің астынан еңбектеп өту,кедергінің үстінен асып өту; тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығулар: тақтада, орындықтарда жүру, бір аяқта тұру, шеңберді баяу қарқынмен атап өту; тепе-теңдікті сақтауға жаттығулар орындау: мұғалім сигналыментік орындық бойынша (ені 30-35см.) бұрылу;

4) кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту: белгіленген жерде сапқа тұруға арналған жаттығуды орындау, бағдар бойынша шеңберге сапқа тұру, қозғалыс шеңберін азайту және ұлғайту, бағдар бойынша жүру,сызылған бағдардан екі аяқпен ұзындыққа секіру;

5) жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту): қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру; зал ішіндеаяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; жалғыз және топпен 15-20м топпен жүгіру;қойылған ойыншықтар арасында саптажүгіру; 20-30см. биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол бойынша екі аяқпен секіру (ұзындығы 2 м., ені 20 см.); секіру: затпен және затсыз; екі аяғын бүгу арқылы алдыға, артқа, оңға, солға жылжу; 10 м дейінгі кесіндіде аяқтан аяққа секіру, ілініп тұрған затқа секіру арқылы қолын жеткізу немесе қағып алу; бір орыннан ұзындыққасекіру, гимнастикалық таяқтан секіру, ұзын және қысқа секіргіштен секіру; заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт төрт аяқтап өрмелеу; гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту; басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру; ойын барысында кіші және үлкен допты өз еркімен лақтыру; волейбол добын лақтыру және қағып алу; сырыққа сақинаны лақтыру; кіші допты қабырға оң және сол қолымен лақтыру;

6) қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар: мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау;

25. 2-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) жалпыдамытушы жаттығулар:мұғалім командасы бойынша саптан қайта сапқа тұру және аяқтарын түзу сызық бойымен түзелеу; команданы орындау: "Теңес!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Сол жерде адым марш!", "Адым марш!", "Сынып, тоқта!"; қайта құрылу: мұғалімнің артыннанколоннадан бір-бірден шеңбер құрыпқозғалу; қолдарын ұстап ортаға жұп болыпбір-бірден қоланна құру; бір орында тұрып орындалатынбастың, кеуденің, қолдың, аяқтың қимылы; қолдың бір және бірнеше қимылдармен кеуде, аяқтың қимылдарын ұштастыруға арналған жаттығулар;

2) тыныс алуды дамыту: кешенді тыныс алу жаттығуларын орындау тыныс алуды түрлі қимылдармен сәйкестендіру; жаттығуларды орындау кезінде тыныс алу тереңдігі мен қарқынының өзгеруі;

3) бұлшықет тонусын нығайту:бұлшықеттің босанысуына, қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту, аяқтыңбуындар бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар, сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеуде қимылдарына арналған жаттығулар; гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбермен жаттығулар кешендерін орындау; өрмелеуге арналған жаттығуларды орындау: бұрышы 20 градус бүгілген гимнастикалық таяқшада біртекті және әртүрлі текті амалдар орындау; тапсырманы орындаумен ьірге жылдамдықпен шеңбер және еденде төртаяқтап қозғалу; өз еркімен бір таяқтан екінші таяққа өрмелеу;әртүрлі снарядтарғақол немесаяқ арқылы фигура жасауға арналған жаттығуларды орындау; гимнастикалық таяқшада аяғын бүгу және жазу; тұру қалпында рейкаларды ауыстыра отырып гимнастикалық таяқшаға сүйену; тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуларды орындау:, аяқтың ұшымен әртүрлі қол қозғалысымен,заттармен гимнастикалық таяқ үстінде жүру, көлбеу орындықтабүйірімен қадам жасап жүру; еденде сызылған түзу сызықпен жүру; алға қарай еңкейюімен алға қарай домалау,жауырынмен тік тұру;

4) кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту: орынын ауыстыру арқылы берілген бағдар бойынша (сызық, төртбұрыш) сапқа тұру; бағдар бойынша орын ауыстыру арқылы қолоннада қозғалу; бұрылу барысында көздің бақылауынсыз бұрылуды орындау;

5) жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту):қолдың түрлі қалпымен жамбастың жоғары көтерілуімен, жартылай отырыпжүру; белгілеу бойынша заттардан (2-3 заттан) атап өтіп жүру; жамбасты жоғары көтеріп, аяқтың ұшымен (баяу), қарапайым кедергіне жеңе отырып бір орында жүгіру, 30м дейін жүгіру, 2 минутқа дейін баяу жүгіру; қадамнан ұзындыққа және биіктікке дұрыс және дәл секіру (кішкене жүгірумен разбега, 3-4м., түзу жүгірумен биіктікке); жан-жағына, алға қарай жылжу арқылы бір орында бір аяқта секіру; баяу 30-40 см биіктіктен тереңдікке секіру; лақтыруға арналған жаттығулар: кіші допты бір орыннан және 2-6 м қашықтықта көлденең және тік лақтыру; үлкен доптың екі қолмен басынанжәнеқабырғаның төменгі жағынан үлкен допты лақтыру; отыру қалпында екі қолымен басынан ұрмалы допты (1кг.); теннис добын бір орында бір қолымен қабырғаға және арақашықтыққа; ойын барысында үлкен және кіші бопты өз еркімен лақтыру; волейбол добын лақтыру және қағып алу; сырыққа сақинаны лақтыру; оң және сол қолыменкіші допты қабырғаға лақтыру;

6) қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар: мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау;

7) шаңғыға дайындық (коньки):шаңғымен айналысуға дайындық ережелері; шаңғының киімі мен аяқ киімі, аяқ киімге шаңғыны бекіту, шаңғыны шешу; таяқсыз және таяқпен бастапқы қадамды, жылжымалы қадамды орындау; шаңғы өкшесінің айналасына "өту" орнында бұрылу; 0,3-0,6 км дейін шаңғымен жүру (сабақ барысында);коньки аяқ киімін өз бетінше кию және шешу;бір, екі конькиде тұру; қонькимен дайындық жаттығулар; қосымша қадамдармен оңға, солға жүру.

26. 3-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) жалпыдамытушы жаттығулар: мұғалімнің нұсқауы бойынша колоннаға, қатарға сапқа тұрғызу; санау арқылы бұрылу (оңға, солға) қосымша қадамдармен ажырату және үйлестіру; бұрылу қимылымен залдың ортасына бір саптан екі сапқа тұрып сапты қайта құру; команда орындау: "Кең адымда!", "Тез адымда!"; бір орында және қимылды орындау кезіндегі бас, кеуде, қол, аяқтың негізгі қалпықолдың біртекті және әртүрлі текті қимылдарымен кеуде, аяқ қимылының сәйкестігіне жаттығу; команданы орындау: кезектілікпен "Бұрыл!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Оңға!", "Солға!";

2) тыныс алуды дамыту:кеуде қуысының қозғалысымен күшейтілген тыныс алуды орындау;жүруде, жүгіруде, секіруде ырғақты тыныс алу; қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының еркін өзгеруі;әр түрлі қарқынмен қарапайым жаттығуларды орындау кезінде дұрыс тыныс алу;

3) бұлшықет тонусын нығайту: бұлшықеттің босанысуына, қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту, аяқбуындарының бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар, кеуде бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар; гимнастикалық таяқтар, жалаушалармен жаттығулар кешендерін орындау; арқаға жату қалпында "мостик" жасау, 2-3 рет алға қарай домалау (жеке); кіші сақина, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен жаттығу; өрмелеуге арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық таяқшада жоғары және төмен біртекті және әртүрлі текті амалдар орындау; жан-жаққа қосымша қадам жасау; гимнастикалық таяқшада табанға және қол білезіктерінесүйене отырып(бұрышы 20-30 г)иілу;гимнастикалық сақина ортасынан өту; әртүрлі снарядтарғақол немесаяқ арқылы фигура жасауға арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық таяқшада қолын бүгу; гимнастикалық өрге, таяқшаға, ағашқа сүйену;тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық орындықта заттан аттап өту, затты еденнен алып жүру;қолдың әртүрлі қалпында бір аяқта тұру; тірек секіруге дайындық бойынша жаттығулар: гимнастикалық орындықтар арқылы қолға тіреумен бүйірмен секіру, отырып тұру қалпынан тереңдікке секіру;

4) кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту: бағыттау бойынша шеңберден төртбұрышқа қайта құрылу, көздің бақылауынсыз оңға, солға бұрылу; көзді жұмып және көздің бақылауымен бағдар (отыру, жату) бойынша нақтыбиіктікте кеудені бүгу мен жазуға арналған жаттығу; белгіленген орынға тереңдікке секіру, көздерін жауып гимнастикалық орындық бойынша төрт аяқтап еңбектеу; берілген биіктікке жету үшін еденде допты бар күшімен соғу: тізеге, белге, иыққа дейін;

5) жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту): қолға арналған жаттығуларды орындаумен әртүрлі темпімен жүру; көру арқылы бақылау және бақылаусыз жүру; 3 мин дейін баяу жүгіру (мықты балалар); 100м жүгіруді жүрумен алмастыру, 40м дейін жылдам жүгіру; секіру: аяқтан аяққа алға қарай 15 м-ге дейін алға жылжу, аяқты бүгіп, қадамдау тәсіліменжүгіру;лақтыру: бір орнында кіші допты оң және сол қолмен қашықтыққа көлденең және тігінен (4-8 м қашықтықта секіру қашықтығын ескере отырып, баскетбол қалқаны); біртіндеп күрделендіру арқылы заттың үстінен және астынан өрмелеу және өрмелеп түсу жаттығулар;

6) қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар: футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындар туралы түсініктерінің болуы; жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылау;

7) шаңғыға дайындық (коньки): шаңғымен және шаңғыны киіп бір қатарға тұру; команда орындау: "Қатарға тұр!", "Тік тұр!", "Бұрыл!", "Еркін тұр!";оқу шаңғысыменжылжымалы қадаммен жүру; баспалдақпен беткейге көтеру, төбеден негізгі тіректе түсу;шаңғымен жүру (800 м дейін сабақта); оң және сол конькидің соқасымен еденді тежеу; доға бойынша екі аяқтың қозғалысымен және қосымша қадамдармен оңға, солға бұрылу; тек оң жаққа киілген конькимен боға бойынша қозғалу; 3 мин. дейін еркін сырғанау.

27. 4-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) жалпыдамытушы жаттығулар: бір орында айналу; "бір-екі" деп санау; бір саптан екі сапқа керісінше қайта сапқа тұру; колоннадан солға бұрыла отырып, қозғалыста үш колоннаға бір-бірден қайта сапқа тұрғызу; қол мен аяқтың ассиметриялық қозғалысына жаттығу; сол жерде және қозғалыста орындалатын қолдың, аяқтың, дененің, бастың негізгі қалпын қабылдау; қарапайым кешенді жалпы дамытушы және түзетуші жаттығуларды өз бетінше орындау;

2) тыныс алуды дамыту: әртүрлі бастапқы қалыпта тыныс алу жаттығуларын орындау: отыру, тұру, жату, аяқ, қолдың әр түрлі қалпымен, тыныс алудан кейін дем шығаруды меңгеру; заттарсыз жаттығу жасау кезінде дұрыс тыныс алуды(кеуде, диафрагмалды, аралас) орындау;мұғалімнің тапсырмасы бойынша еліктеу арқылы қолдың қозғалысымен терең тыныс алуды орындау;

3) бұлшықет тонусын нығайту: бұлшықеттің босанысуына, қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту, аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар, денені тік ұстауын қалыптастыруға, кеуде бұлшықеттерін нығайтуға жаттығулар; артқа домалау, домалау комбинацияларын, мұғалімнің көмегімен "мостик" жасау; гимнастикалық қабырға бойымен өрмелеу, белгіленген көлбеу гимнастикалық орындыққа өту және ол бойынша еркін тәсілмен түсу; еркін тәсілмен арқан бойымен өрмелеу; бөренеден, жылқыдан, ешкі үстінен өту; төмен қарай басын түсіріп гимнастикалық қабырға рейкасында уақытқа, арқанда тербелу жаттығулары; еденгеаяғын екі жаққа қойып,арқанға ілініп тартылу; көлбеу тақтамен жүру (бұрышы 20Ү); еденде және гимнастикалық орындықта кездескен кезде екеуідебұрылыспен алшақтау; "қарлығаш" тепе-теңдікке жаттығу; биіктігі 60см гимнастикалық агаштан жүру; гимнастикалық ешкі арқылы тіректік секіру: тізеге тіреліп секіру, солға қолын тіреумен оңға бұрылып секіру; отырып тізеге сүйеніп, секіру; гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен кешенді жаттығулар;

4) кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту:мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша сапқа және колонаға құрылу және қайта құрылу; әртүрлі бағдарлармен жүру; қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен жүру; көздің бақылауымен және бақылаусыз нақты бағыт бойынша биіктікке секіру;

5) жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту): қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен бағдар бойынша жүру, жартылай отырып жылдам жүру; алуантүрлі жүрудің түрлерін ұштастыру; бір орында 10 сек. дейін жылдам жүгіру; жүгіру (3х10м.); 30м кесіндісінде шағын кедергілерді жеңумен жүгіру; алуантүрлі секірудің түрлерін орындау: аяқтан аяққа 20 м-ге дейін, биіктікке аттау тәсілімен секіру (қону жұмсақтығына назар аударыңыз); екпеден ұзындыққа секіру (итеру аймағы 60-70 см), нәтижеге (секіру техникасына назар аударыңыз);лақтыру:допты дәлдеп лақтыру (қабырғада, баскетбол қалқаны, нысана) және қашықтыққа, дәліз ені-10-15 м;

6) қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар: футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындар туралы түсініктерінің болуы; Спешиал Олимпикс халықаралық ойындарының бағдарламасына енгізілген спорт ойындары туралы мағлұматтар болу: шайбалы хоккей, допты хоккей, бадминтон, гольф, теннис;

7) шаңғыға дайындық (коньки):қатарда өкімді орындау: "Шаңғыны қой!", "Шаңғыны ал!"; алмастыру арқылы екі қадамды жүру; "шырша", "баспалдақ" көтерілу; орта тіректе төмен түсу;шаңғымен жүру (сабақта 1,5 км дейін);дененің салмағын тірек аяққа ауыстыра отырып, аяқты кезекпен артқа бұрумен конькиде сырғу; тұру қалпындаекі аяқта сырғу; коньки қырларымен сырғанау; аяқты қосыпжәне алшақтап конькимен сырғанау; соқамен тежеу;

4- тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

28. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

29. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 1.1.3.4: "1" - сыныбы, "1.3" - бөлімшесі, "4" - оқыту мақсатының реттік саны.

30. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Гимнастика (тірек-қозғалыс аппаратын дамыту)" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	0. 1. 1. 1 мұғалімнің командасымен сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұруды орындау; 0. 1. 1. 2 командаларын "Оңға!", "Солға!", "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!" орындау; 0. 1. 1. 3 мұғалімнің басқаруымен қол және иық, бас және мойын кеуде, аяққа арналған жаттығуларды орындау; 0. 1. 1. 4 жаттығулар орындау кезінде мойын, ийық, қол, кеуде, аяқбұлшықеттерінің босаңысуы мен қысым түскіненін сезіну	1. 1. 1. 1 тік тұрудың негізгі қалпын қабылдау; 1. 1. 1. 2 құру және қайта құру ережесі:сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұруды орындау; ; бір-бірінің қолдарын ұстап бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру; қатарда, колоннада созылған қолдарға созылу; бағыт бойынша бұрылу; 1. 1. 1. 3 командаларын орындау "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!"; 1. 1. 1. 4 гимнастикалық таяқпен, жалаушалармен, шағын шеңбермен жаттығу кешендерін орындау	2. 1. 1. 1 мұғалім командасы бойынша сапқа тұру және аяқтарын түзу сызық бойымен тұру; 2. 1. 1. 2 команданы орындау: "Теңес!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Сол жерде адым марш!", "Адым марш!", "Сынып, тоқта!"; 2. 1. 1. 3 мұғалімнің артыннан колоннадан бір-бірден шеңбер құрып қозғалу; қолдарын ұстап ортаға жұп болыпбір-бірден коланна құру; 2. 1. 1. 4 реттімен қатар санын айта алу; 2. 1. 1. 5 қимылда және бір орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдану; 2. 1. 1. 6 бір орында тұрып орындалатынбастың, кеуденің, қолдың, аяқтың қимылы; қолдың бір және бірнеше қимылдармен кеуде, аяқтың қимылдарын ұштастыруға арналған жаттығуларды орындау	3. 1. 1. 1 мұғалімнің нұсқауы бойынша колоннаға, қатарға сапқа тұру; 3. 1. 1. 2 санау арқылы бұрылу (оңға, солға); қосымша қадамдармен ажырату және үйлестіру; бұрылу қимылымен залдың ортасына бір саптан екі сапқа тұрып сапты қайта құру; 3. 1. 1. 2. команданы түсіну және орындау: "Кең адымда!", "Тез адымда!"; 3. 1. 1. 3 орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдану; 3. 1. 1. 4 бір орында және қимылды орындау кезіндегі бас, кеуде, қол, аяқтың негізгі қалпы қолдың біртекті және әртүрлі текті қимылдарының сәйкестігіне жаттығуды орындау; 3. 1. 1. 5 команданы орындау: кезектілікпен "Бұрыл!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Оңға!", "Солға!"	4. 1. 1. 1 бір орында айналу командасын орындау; 4. 1. 1. 2 "бір-екі" деп санай алу; 4. 1. 1. 3 бір саптан екі сапқа керісінше қайта сапқа тұру; 4. 1. 1. 4 олоннадан солға бұрыла отырып, қозғалыста үш колоннаға бір-бірден қайта сапқа тұру; 4. 1. 1. 5. қол мен аяқтың ассиметриялық қозғалысына жаттығу; 4. 1. 1. 6 сол жерде және қозғалыста орындалатын қолдың, аяқтың, дененің, бастың негізгі қалпын қабылдау; 4. 1. 1. 7 қарапайым кешенді жалпы дамытушы және түзетуші жаттығуларды өз бетінше орындау
1.2. Тыныс алуды дамыту	0. 1. 2. 1 жату, тұру, отыру (еліктеу, санау, шапалақтау бойынша) қалпында диафрагмальды, қабырғалық және аралас тыныс алу жаттығуларды орындау; 0. 1. 2. 2 әртүрлі қимылдарға тыңыс алын ұштастыра алу; 0. 1. 2. 3 қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының (еліктеу,санау, шапалақтау бойынша) өзгерту	1. 1. 2. 1 негізгі ережелерді орындау және тыныс алу жаттығуларына қимылдарды ұштастыра алу; 1. 1. 2. 2 отыру, тұру, жату әр түрлі бастапқы қалыпта мұрын және ауыз арқылы тыныс алуды орындау; 1. 1. 2. 3 дем шығару кезінде дыбыстарды айтумен жүру кезіндегі тыныс алу жаттығуларды орындау;	2. 1. 2. 1 кешенді тыныс алу жаттығуларын орындау; 2. 1. 2. 2. тыныс алуды түрлі қимылдармен сәйкестендіре білу; 2. 1. 2. 3 жалпы дамытушы жаттығуларды орындау кезінде тыныс алу тереңдігі мен қарқынының өзгерту	3. 1. 2. 1 кеуде қуысының қозғалысымен күшейтілген тыныс алуды орындау; 3. 1. 2. 2 жүруде, жүгіруде, секіруде ырғақты тыныс алуды жүзеге асыра алу; 3. 1. 2. 3 қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының еркін өзгеруіне бақылау жасау; 3. 1. 2. 4 әр түрлі қарқынмен қарапайым жаттығуларды орындау кезінде дұрыс тыныс алуға бақылау жасау	4. 1. 2. 1 әртүрлі бастапқы қалыпта тыныс алу жаттығуларын орындау: отыру, тұру, жату, аяқ, қолдың әр түрлі қалпымен, тыныс алудан кейін дем шығаруды меңгеру; 4. 1. 2. 2 заттарсыз жаттығу жасау кезінде дұрыс тыныс алуды(кеуде, диафрагмалды, аралас) орындау; 4. 1. 2. 3 мұғалімнің тапсырмасы бойынша еліктеу арқылы қолдың қозғалысымен терең тыныс алуды орындау
1.3. Бұлшықет тонусын нығайту	0. 1. 3. 1 бұлшықеттің босанысуына жаттығуды орындау; 0. 1. 3. 2 қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0. 1. 3. 3 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0. 1. 3. 4 кеуде бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0. 1. 3. 5 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындауға ынталану; 0. 1. 3. 6 отырған кезінде арқаны дұрыс ұстауын тексеру; 0. 1. 3. 7 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтау	1. 1. 3. 1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша тапсырманы орындау; 1. 1. 3. 2. бұлшықеттің босанысуына арналған жаттығуды орындау; 1. 1. 3. 3 қол білезіктері мен саусақтардың, кеуденің бұлшықеттерін нығайту, аяқ буындарыныңбұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар орындау кезіндегі кысымды сезіну; 1. 1. 3. 4 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1. 1. 3. 5 жүру және отыру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу; 1. 1. 3. 6. гимнастикалық жаттығуларды заттармен (гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбер , үлкен және кіші доптармен) орындау; 1. 1. 3. 7 баяу ырғақта төрт аяқтап еңбектей алу; 1. 1. 3. 8 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуларды орындау	2. 1. 3. 1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарыныңжәне табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 2. 1. 3. 2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбермен жаттығулар кешендерін орындау; 2. 1. 3. 3 өрмелеуге және өрмелеп түсуге арналған жаттығуларды дұрыс және нақты орындау; 2. 1. 3. 4 гимнастикалық таяқшада ілініп тұруға арналған жаттығуларды орындау; 2. 1. 3. 5 тепе-теңдікке арналған жаттығуларды нақты орындау	3. 1. 3. 1 өз бетінше жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарыныңжәне табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 3. 1. 3. 2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалармен, кіші сақина, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен жаттығулар кешендерін орындау; 3. 1. 3. 3 арқада жату қалпында "мостик" жасау, домалау; 3. 1. 3. 4 гимнастикалық таяқшада табанға және қол білезіктерінесүйене отырып (бұрышы 20-30 г) иілу; гимнастикалық сақина ортасынан өту; 3. 1. 3. 5 гимнастикалық өрге, таяқшаға, ағашқа сүйену арқылы гимнастикалық қабырғада басын тқмен қаратып ілініп тұруға арналған жаттығуды орындау; 3. 1. 3. 6тепе-теңдікке арналған жаттығуларды орындау	4. 1. 3. 1 жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға,бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарыныңжәне табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 4. 1. 3. 2, мұғалімнің көмегімен "мостик", артқа домалау, домалау комбинацияларын жасау; 4. 1. 3. 3 гимнастикалық қабырға бойымен өрмелеу, белгіленген көлбеу гимнастикалық орындыққа өтуді орындау; 4. 1. 3. 4 еркін тәсілмен арқан бойымен өрмелеу; бөренеден, жылқыдан, ешкі үстінен өтуді орындау; 4. 1. 3. 5 төмен қарай басын түсіріп гимнастикалық қабырға рейкасында уақытқа, арқанда тербелу жаттығуларды орындау; 4. 1. 3. 6 көлбеу тақтамен жүру (бұрышы 20Ү); 4. 1. 3. 7 "қарлығаш" тепе-теңдікке арналған жаттығуды орындау; 4. 1. 3. 8 биіктігі 60см гимнастикалық агаштан жүру; 4. 1. 3. 9 гимнастикалық ешкі арқылы тіректік секіруді орындау
1.4. Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	0. 1. 4. 1 колоннада бір-бірден жүру, сапқа тұру, жүруді жүгірумен кезектестіре алу; 0. 1. 4. 2 көру арқылы бақылауынсыз бағдарларға бұрылуды орындау; 0. 1. 4. 3 бағыт және гимнастикалық таяқтарда сызылған сызықтар бойынша жүру; 0. 1. 4. 4 көру арқылы бағдарынсыз белгіленген бағдарға орнынан ұзындыққа секіруді орындау; 0. 1. 4. 5 сөздік нұсқаулыққа сәйкес қолдың, дененің, аяқтың бастапқы қалпынбайланыстыра білу	1. 1. 4. 1 кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылдың нақтылығына бақылау жасау: белгіленген жерде сапқа тұруға арналған жаттығуды орындау, бағдар бойынша шеңберге сапқа тұру, қозғалыс шеңберін азайту және ұлғайту, бағдар бойынша жүру,сызылған бағдардан екі аяқпен ұзындыққа секіру	2. 1. 4. 1 мұғалімнің басқаруымен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылды нақты және дұрыс орындау; 2. 1. 4. 2 орынын ауыстыру арқылы берілген бағдар бойынша сапқа тұру; 2. 1. 4. 3 бағдар бойынша орын ауыстыру арқылы қолоннада қозғалу; 2. 1. 4. 4 бұрылу барысында көздің бақылауынсыз бұрылуды орындау	3. 1. 4. 1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 3. 1. 4. 2 бағдалаубойынша шеңберден төртбұрышқа қайта құрыла алу; 3. 1. 4. 3бақылауынсыз оңға, солға бұрылуды орындау; 3. 1. 4. 4 көзді жұмып және көздің бақылауымен бағдар (отыру, жату) бойынша нақты биіктікте кеудені бүгу мен жазуға арналған жаттығуды орындау	4. 1. 4. 1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 4. 1. 4. 2 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша сапқа және колонаға құрылу және қайта құрылуды орындау; 4.1.4. 3әртүрлі бағдарлармен жүру; 4. 1. 4. 4 еденде сызылған бағдар бойынша жүгіруді орындау; 4. 1. 4. 5 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен жүру; 4. 1. 4. 6 көздің бақылауымен және бақылаусыз нақты бағыт бойынша биіктікке секіруді орындау

2) "Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Жүру, жүгіру, секіру	0. 2. 1. 1 жүру, жүгіру, секіру және лақтыру; 0. 2. 1. 2 баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру; 0. 2. 1. 3 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуды орындауға ынталану: түзу таяқ бойынша (ені 30-35см.); мұғалімнің сигналы бойынша бұрылу; аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен залды жеңіл жүгіру; қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру; ені 20-25 см тақтай бойымен жүгіру; басына зат қойып орындық бойымен жүру; 0. 2. 1. 4 20-30см. биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол (ұзындығы 2 м., ені 20 см.) бойынша екі аяқпен секіру	1. 2. 1. 1 қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру; 1. 2. 1. 2 жалғыз және топпен 15-20м жүгіруді орындау; 1. 2. 1. 3 зал ішінде аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; 1. 2. 1. 4 қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру; 1. 2. 1. 5 биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; 1. 2. 1. 6 алуантүрлі секірудің түрлерін орындау; 1. 2. 1. 7 спорттық құралдардың заттарын беру және алмастыру	2. 2. 1. 1 жүру және жүгіру кезінде дұрыс тыныс алу; 2. 2. 1. 2 қолдың түрлі қалпымен жамбастың жоғары көтерілуімен, жартылай отырыпжүру; 2. 2. 1. 3 заттардан атап өту арқылы жүру; 2. 2. 1. 4 жамбастың жоғары көтерілуімен бір орында жүгіру 30м дейін жылдамдыққа жүгіру, 2 минутқа дейін баяу жүгіру; 2. 2. 1. 5 қадамнан ұзындыққа және биіктікке дұрыс және дәл секіру(кішкене жүгірумен , 3-4м., түзу жүгірумен биіктікке);; 2. 2. 1. 6 жан-жағына, алға қарай жылжу арқылы бір орында бір аяқта секіру; баяу 30-40 см биіктіктен тереңдікке секіруді орындау	3. 2. 1. 1 қолға арналған жаттығуларды орындаумен әртүрлі темпімен жүру; 3.2.1 2 көру арқылы бақылау және бақылауынсыз жүру; 3. 2. 1. 3 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстаудың маңыздылығын түсіне алу; 3. 2. 1. 4 эстафеталық жүгіруде жоғары стартты орындау; 3. 2. 1. 5 3 мин дейін баяу жүгіруді (мықты балалар) орындау; 3. 2. 1. 6 100м жүгіруді жүрумен алмастыру, жүгіру (3х5м.); 40м дейін жылдам жүгіруді орындау; 3. 2. 1. 7 секіруді орындау: аяқтан аяққа алға қарай 15 м-ге дейін алға жылжу, аяқты бүгіп, қадамдау тәсілімен жүгіру	4. 2. 1. 1 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен бағдар бойынша жүру, жартылай отырып жылдам жүру; алуантүрлі жүрудің түрлерін ұштастыра алу; 4. 2. 1. 2 төмен стартты оырндай алу; 4. 2. 1. 3 бір орында 10 сек. дейін жылдам жүгіру; жүгіру (3х10м.); 30м кесіндісінде шағын кедергілерді жеңумен жүгіруді орындау; 4. 2. 1. 4 алуантүрлі секірудің түрлерін орындау: аяқтан аяққа 20 м-ге дейін, биіктікке аттау тәсілімен секіру (қону жұмсақтығына назар аударыңыз); екпеден ұзындыққа секіру (итеру аймағы— 60-70 см), нәтижеге (секіру техникасына назар аударыңыз) орындау
2.2 Лақтыру	0. 2. 2. 1 диаметрі 10см допты жерге лақтыру, оны екі қолмен ұстауға ынталану; 0. 2. 2. 2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; 0. 2. 2. 3 диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру; 0. 2. 2. 4 заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт аяқтап өрмелеу; 0. 2. 2. 5. гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту	1. 2. 2. 1 біліктілікті өңдей алу: допты әртүрлі амалдармен лақтыру; 1. 2. 2. 2 заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт аяқтап өрмелей алу; 1. 2. 2. 3 кіші және үлкен допты өз еркімен лақтыру	2. 2. 2. 1 лақтыруға арналған жаттығуды дұрыс және нақты орындау; 2. 2. 2. 2 ойын барысында үлкен және кіші бопты өз еркімен лақтыру; волейбол добын лақтыру және қағып алу; сырыққа сақинаны лақтыру; оң және сол қолыменкіші допты қабырғаға лақтыру	3. 2. 2. 1 өз бетінше лақтыруға арналған жаттығуды орындау: бір орнында кіші допты оң және сол қолмен қашықтыққа көлденең және тігінен (4-8 м қашықтықта секіру қашықтығын ескере отырып баскетбол қалқаны)	4. 2. 2. 1 допты дәлдеп лақтыруды (қабырғада, баскетбол қалқаны, нысана) және қашықтыққа, дәліз ені-10-15 м орындау;

3) "Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар" бөлімі:

3-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	0.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 0.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсетеалу; 0.3.1.3 ойында жеңіліс тапқан кезде агрессивті және жағымсыз әрекеттер танытпау	1.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 1.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету;	2.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау; 2.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету	3.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 3.3.1.2 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылау; 3.3.1.3 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету	4.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол - спорттық ойындарды атау; 4.3.1.2 Спешиал Олимпикс халықаралық ойындарының бағдарламасына енгізілген спорт ойындарды ойнау: шайбалы хоккей, допты хоккей, бадминтон, гольф, теннис; 4.3.1.3 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылауға ниет білдіру

4) "Шаңғыға дайындық" бөлімі:

4-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Шаңғыға дайындық	0. 3. 1. 1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 0. 3. 1. 2 ойында жеңіліс тапқан кезде агрессивті және жағымсыз әрекеттер танытпау	1. 3. 1. 1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 1. 3. 1. 2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету	2. 4. 1. 1 шаңғымен айналысуға дайындық ережелерін орындау; 2. 4. 1. 2 шаңғының киімі мен аяқ киімі, аяқ киімге шаңғыны бекіту, шаңғыны шешу; 2. 4. 1. 3 шаңғыны көтеру ережесін білу; 2. 4. 1. 4 таяқсыз және таяқпен бастапқы қадамды, жылжымалы қадамды орындау; 2. 4. 1. 5 бір орында шаңғының ұшымен "атап өту" арқылы бұрылуды орындау; 2. 4. 1. 6 0,3-0,6 км дейін шаңғымен жүру (сабақ барысында); 2. 4. 1. 7 коньки аяқ киімін өз бетінше кию және шешу; 2. 4. 1. 8 бір, екі конькиде тұру; 2. 4. 1. 9 конькимен жаттығу орындау: аяқты тізеге бүгу, жартылай отыру, дене салмағын бір аяқтан екінші аяққа ауыстыру, конькиде дұрыс құлауына еліктеу; 2. 4. 1. 10 оңға, солға қосымша қадамдармен жүру;оң,сол аяғымен итеру және денес алмағын бір аяқтан екінші аяққа алмастыра отырып сырғанау	3. 4. 1. 1 шаңғымен және шаңғыны киіпбір қатарға сапқа тұру; 3. 4. 1. 2 команданы орындау: "Қатарға тұр!", "Тік тұр!", "Бұрыл!", "Еркін тұр!" 3. 4. 1. 3 оқу шаңғысыменжылжымалы қадаммен жүру; 3. 4. 1. 4 баспалдақпен беткейге көтеру, төбеден негізгі тіректе түсе білу; 3. 4. 1. 5 шаңғымен жүру (800 м дейін сабақта); 3. 4. 1. 6 оң және сол конькидің соқасымен еденді тежеу; 3. 4. 1. 7 доға бойынша екі аяқтың қозғалысымен және қосымша қадамдармен оңға, солға бұрылуды орындау; 3. 4. 1. 8 тек оң жаққа киілген конькимен доға бойынша қозғалуды орындау; 3. 4. 1. 9 3 минутқа дейін конькиде еркін сырғанау	4. 4. 1. 1 қатарда команданыорындау: "Шаңғыны қой!", "Шаңғыны ал!"; 4. 4. 1. 2 алмастыру арқылы екі қадамды жүруді орындау; 4. 4. 1. 3 "шырша", "баспалдақ" көтерілуді орындау; 4. 4. 1. 4 орта тіректе төмен түсу; 4. 4. 1. 5 шаңғымен жүру (сабақта 1,5 км дейін); 4. 4. 1. 6 дененің салмағын тірек аяққа ауыстыра отырып, аяқты кезекпен артқа бұрумен конькиде сырғанау; 4. 4. 1. 7 тұру қалпындаекі аяқта сырғу; 4. 4. 1. 8 коньки қырларымен сырғанай алу; 4. 4. 1. 9 аяқты қосыпжәне алшақтап конькимен сырғанай алу; 4. 4. 1. 10 соқамен тежей алу; 4. 4. 1. 11 еркін сырғанаудан ляззат алу

31. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

32. Бөлім мен тақырыптарды сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

33. Білім алушылардың зияткерлік даму ерекшеліктері ескеріліп, оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	0.1.1.1 мұғалімнің командасымен сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұрудытүсіну
		1.2 Тыныс алуды дамыту	0.1.2.1жату, тұру, отыру (еліктеу, санау, шапалақтау бойынша) қалпында диафрагмальды, қабырғалық және аралас тыныс алу жаттығуларды орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	0.1.3.1 бұлшықеттің босанысуына жаттығуды орындау; 0.1.3.2 қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	0.1.4.1 колоннада бір-бірден жүру, сапқа тұру, жүруді жүгірумен кезектестіре алу; 0.1.4.2 көру арқылы бақылауынсыз бағдарларға бұрылуды орындау
Менің мектебім	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1. Жүру Жүгіру. Секіру	0.2.1.1 жүру, жүгіру, секіру және лақтыру; 0.2.1.2 баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру
		2.2. Лақтыру	0.2.2.1 диаметрі 10см допты жерге лақтыру, оны екі қолмен ұстауға ынталану;
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршған әлем	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	0.1.1.1 мұғалімнің командасымен сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұрудыорындау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	0.1.2.1 жату, тұру, отыру (еліктеу, санау, шапалақтау бойынша) қалпында диафрагмальды, қабырғалық және аралас тыныс алу жаттығуларды орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	0.1.3.1 бұлшықеттің босанысуына жаттығуды орындау; 0.1.3.2 қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	0.1.4.1 колоннада бір-бірден жүру, сапқа тұру, жүруді жүгірумен кезектестіре алу;
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру Жүгіру. Секіру	0.2.1.1 жүру, жүгіру, секіру және лақтыру; 0.2.1.2 баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру;
		2.2 Лақтыру	0.2.2.1 диаметрі 10см допты жерге лақтыру, оны екі қолмен ұстауға ынталану; 0.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру;
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	0.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	0.1.1.1 мұғалімнің командасымен сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұрудыорындау; 0.1.1.2 командаларын "Оңға!", "Солға!", "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!" орындау;
		1.2 Тыныс алуды дамыту	0.1.2.1жату, тұру, отыру (еліктеу, санау, шапалақтау бойынша) қалпында диафрагмальды, қабырғалық және аралас тыныс алу жаттығуларды орындау; 0.1.2.2 әртүрлі қимылдарға тыңыс алын ұштастыра алу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	0.1.3.1 бұлшықеттің босанысуына жаттығуды орындау; 0.1.3.2 қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0.1.3.3 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	0.1.4.1 колоннада бір-бірден жүру, сапқа тұру, жүруді жүгірумен кезектестіре алу; 0.1.4.2көру арқылы бақылауынсыз бағдарларға бұрылуды орындау
	2.Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру Жүгіру. Секіру	0.2.1.1 жүру, жүгіру, секіру және лақтыру; 0.2.1.2 баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру
		2.2 Лақтыру	0.2.2.1 диаметрі 10 см допты жерге лақтыру, оны екі қолмен ұстауға ынталану; 0.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	0.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 0.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	0.1.1.1 мұғалімнің командасымен сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұрудыорындау; 0.1.1.2 командаларын "Оңға!", "Солға!", "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!" орындау; 0.1.1.3 мұғалімнің басқаруымен қол және иық, бас және мойын кеуде, аяққа арналған жаттығуларды орындау; 0.1.1.4 жаттығулар орындау кезінде мойын, ийық, қол, кеуде, аяқбұлшықеттерінің босаңысуы мен қысым түскіненін сезіну
		1.2 Тыныс алуды дамыту	0.1.2.1 жату, тұру, отыру (еліктеу, санау, шапалақтау бойынша) қалпында диафрагмальды, қабырғалық және аралас тыныс алу жаттығуларды орындау; 0.1.2.2 әртүрлі қимылдарға тыңыс алын ұштастыра алу; 0.1.2.3 қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының (еліктеу,санау, шапалақтау бойынша) өзгерту
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	0.1.3.1 бұлшықеттің босанысуына жаттығуды орындау; 0.1.3.2 қол білезіктері мен саусақтардың бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0.1.3.3 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0.1.3.4 кеуде бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 0.1.3.5 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындауға ынталану; 0.1.3.6 отырған кезінде арқаны дұрыс ұстауын тексеру; 0.1.3.7 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	0.1.4.1 колоннада бір-бірден жүру, сапқа тұру, жүруді жүгірумен кезектестіре алу; 0.1.4.2 көру арқылы бақылауынсыз бағдарларға бұрылуды орындау; 0.1.4.3 бағыт және гимнастикалық таяқтарда сызылған сызықтар бойынша жүру; 0.1.4.4 көру арқылы бағдарынсыз белгіленген бағдарға орнынан ұзындыққа секіруді орындау; 0.1.4.5 сөздік нұсқаулыққа сәйкес қолдың, дененің, аяқтың бастапқы қалпынбайланыстыра білу;
	2.Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру Жүгіру. Секіру	0.2.1.1 жүру, жүгіру, секіру және лақтыру; 0.2.1.2 баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру, көлбеу тақтамен жүру; 0.2.1.3 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуды орындауға ынталану: түзу таяқ бойынша (ені 30-35см.); мұғалімнің сигналы бойынша бұрылу; аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен залды жеңіл жүгіру; қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру; ені 20-25 см тақтай бойымен жүгіру; басына зат қойып орындық бойымен жүру; 20-30см. биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол (ұзындығы 2 м., ені 20 см.) бойынша екі аяқпен секіру; 0.2.1.5 алуантүрлі секірудің түрлерін орындау біліктілігін жетілдіру: секіру: затпен және затсыз; екі аяғын бүгу арқылы алдыға жылжу; бір орыннан ұзындыққасекіру, гимнастикалық таяқтан секіру, ұзын және қысқа секіргіштен секіру
		2.2 Лақтыру	0.2.2.1 диаметрі 10см допты жерге лақтыру, оны екі қолмен ұстауға ынталану; 0.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; 0.2.2.3 диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру; 0.2.2.4 заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт аяқтап өрмелеу; 0.2.2.5. гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	0.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 0.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсетеалу; 0.3.1.3 ойында жеңіліс тапқан кезде агрессивті және жағымсыз әрекеттер танытпау

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	1.1.1.1 тік тұрудың негізгі қалпын қабылдау; 1.1.1.2 құру және қайта құру ережесі:сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұруды орындау; бір-бірінің қолдарын ұстап бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру; қатарда, колоннада созылған қолдарға созылу; бағыт бойынша бұрылу
		1.2 Тыныс алуды дамыту	1.1.2.1 негізгі ережелерді орындау және тыныс алу жаттығуларына қимылдарды ұштастыра алу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	1.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша тапсырманы орындау; 1.1.3.2. бұлшықеттің босанысуына арналған жаттығуды дұрыс орындау; 1.1.3.3 қол білезіктері мен саусақтардың, кеуденің бұлшықеттерін нығайту, аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар орындау кезіндегі кысымды сезіну; 1.1.3.4 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.5 кеуде бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.6 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1.1.3.7 отырған кезінде арқаны дұрыс ұстауын тексеру; 1.1.3.8 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	1.1.4.1 кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылдың нақтылығына бақылау жасау: белгіленген жерде сапқа тұруға арналған жаттығуды орындау, бағдар бойынша шеңберге сапқа тұру, қозғалыс шеңберін азайту және ұлғайту, бағдар бойынша жүру, сызылған бағдардан екі аяқпен ұзындыққа секіру
Менің мектебім	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	1.2.1.1 қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру; 1.2.1.2 жалғыз және топпен 15-20м жүгіруді орындау; 1.2.1.3 зал ішінде аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; 1.2.1.4 қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру;
		2.2 Лақтыру	1.2.2.1 спорттық құралдар заттарын беру және алмасу; 1.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; 1.2.2.3 диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	1.3.1.1. мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 1.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсетеалу
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршған әлем	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	1.1.1.1 тік тұрудың негізгі қалпын қабылдау; 1.1.1.2 құру және қайта құру ережесі: сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұруды орындау; бір-бірінің қолдарын ұстап бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру; қатарда, колоннада созылған қолдарға созылу; бағыт бойынша бұрылу;
		1.2 Тыныс алуды дамыту	1.1.2.1 негізгі ережелерді орындау және тыныс алу жаттығуларына қимылдарды ұштастыра алу; 1.1.2.2 отыру, тұру, жату әр түрлі бастапқы қалыптамұрын және ауыз арқылы тыныс алуды орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	1.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша тапсырманы орындау; 1.1.3.2. бұлшықеттің босанысуына арналған жаттығуды орындау; 1.1.3.3 қол білезіктері мен саусақтардың, кеуденің бұлшықеттерін нығайту, аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар орындау кезіндегі кысымды сезіну; 1.1.3.4 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.5 кеуде бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.6 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1.1.3.7 отырған кезінде арқаны дұрыс ұстауын тексеру
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	1.1.4.1 кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылдың нақтылығына бақылау жасау: белгіленген жерде сапқа тұруға арналған жаттығуды орындау, бағдар бойынша шеңберге сапқа тұру, қозғалыс шеңберін азайту және ұлғайту, бағдар бойынша жүру, сызылған бағдардан екі аяқпен ұзындыққа секіру
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	1.2.1.1 қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру; 1.2.1.2 жалғыз және топпен 15-20м жүгіруді орындау; 1.2.1.3 зал ішінде аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; 1.2.1.4 қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру
		2.2 Лақтыру	1.2.2.1 спорттық құралдар заттарын беру және алмасу; 1.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; 1.2.2.3 диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру; 1.2.2.4 заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт төрт аяқтап өрмелеу; 1.2.2.5 гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	1.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 1.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсетеалу
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	1.1.1.1 тік тұрудың негізгі қалпын қабылдау; 1.1.1.2 құру және қайта құру ережесі:сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұруды орындау; бір-бірінің қолдарын ұстап бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру; қатарда, колоннада созылған қолдарға созылу; бағыт бойынша бұрылу; 1.1.1.3 командаларын орындау "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!"
		1.2 Тыныс алуды дамыту	1.1.2.1 негізгі ережелерді орындау және тыныс алу жаттығуларына қимылдарды ұштастыра алу; 1.1.2.2 отыру, тұру, жату әр түрлі бастапқы қалыптамұрын және ауыз арқылы тыныс алуды орындау; 1.1.2.3 дем шығару кезінде дыбыстарды айтумен жүру кезіндегі тыныс алу жаттығуларды орындау;
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	1.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша тапсырманы орындау; 1.1.3.2 бұлшықеттің босанысуына арналған жаттығуды орындау; 1.1.3.3 қол білезіктері мен саусақтардың, бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар орындау кезіндегі кысымды сезіну; 1.1.3.4 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1.1.3.5 жүру және отыру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу; 1.1.3.6 гимнастикалық жаттығуларды заттармен (гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбер , үлкен және кіші доптармен ) орындау; 1.1.3.7 баяу ырғақта төрт аяқтап еңбектей алу; 1.1.3.8 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуларды орындау; 1.1.3.4 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.5 кеуде бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.6 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудеге арналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1.1.3.7 отырған кезінде арқаны дұрыс ұстауын тексеру; 1.1.3.8 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу; 1.1.3.9 гимнастикалық жаттығуларды заттармен (гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбер) нақты және дұрыс орындау; 1.1.3.10 ені 15-20 см сызылған дәліздер бойынша баяу қарқынмен төрт аяқтап еңбектеп өту, гимнастикалық қабырғаға өрмелеу, кедергінің астынан еңбектеп өту,кедергінің үстінен асып өту;
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	1.1.4.1 кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылдың нақтылығына бақылау жасау: белгіленген жерде сапқа тұруға арналған жаттығуды орындау, бағдар бойынша шеңберге сапқа тұру, қозғалыс шеңберін азайту және ұлғайту, бағдар бойынша жүру, сызылған бағдардан екі аяқпен ұзындыққа секіру
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	1.2.1.1 қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру; 1.2.1.2 жалғыз және топпен 15-20м жүгіруді орындау; 1.2.1.3 зал ішінде аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; 1.2.1.4 қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру; 1.2.1.4 20-30см. биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол бойынша екі аяқпен секіру (ұзындығы 2 м., ені 20 см.);
		2.2 Лақтыру	1.2.2.1 спорттық құралдар заттарын беру және алмасу; 1.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; 1.2.2.3 диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру 1.2.2.4 заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт төрт аяқтап өрмелеу; 1.2.2.5 гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту;
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	1.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 1.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	1.1.1.1 тік тұрудың негізгі қалпын қабылдау; 1.1.1.2 құру және қайта құру ережесі:сапқа тұру және бір-бірден қайта сапқа тұру, колоннаға қайта сапқа тұру бірінің-артынан бірі тік тұруды орындау; бір-бірінің қолдарын ұстап бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру; қатарда, колоннада созылған қолдарға созылу; бағыт бойынша бұрылу; 1.1.1.3 командаларын орындау "Тік тұр!", "Жүр!", "Жүгір!", "Тоқта!"; 1.1.1.4 гимнастикалық таяқпен, жалаушалармен, шағын шеңбермен жаттығу кешендерін орындау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	1.1.2.1 негізгі ережелерді орындау және тыныс алу жаттығуларына қимылдарды ұштастыра алу; 1.1.2.2 отыру, тұру, жату әр түрлі бастапқы қалыптамұрын және ауыз арқылы тыныс алуды орындау; 1.1.2.3 дем шығару кезінде дыбыстарды айтумен жүру кезіндегі тыныс алу жаттығуларды орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	1.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша тапсырманы орындау; 1.1.3.2. бұлшықеттің босанысуына арналған жаттығуды орындау; 1.1.3.3 қол білезіктері мен саусақтардың, бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығулар орындау кезіндегі кысымды сезіну; 1.1.3.4 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1.1.3.5 жүру және отыру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу; 1.1.3.6. гимнастикалық жаттығуларды заттармен (гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбер, үлкен және кіші доптармен ) орындау; 1.1.3.7 баяу ырғақта төрт аяқтап еңбектей алу; 1.1.3.8 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуларды орындау 1.1.3.4 аяқ буындарының бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.5 кеуде бұлшықеттерін нығайту арналған жаттығуды орындау кезінде қысым түскенін сезіну; 1.1.3.6 сигнал арқылы тоқтатумен бас, қол, кеудегеарналған әртүрлі қимылдарды орындау; 1.1.3.7 отырған кезінде арқаны дұрыс ұстауын тексеру; 1.1.3.8 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстауды сақтай алу; 1.1.3.9 гимнастикалық жаттығуларды заттармен (гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбер) нақты және дұрыс орындау; 1.1.3.10 ені 15-20 см сызылған дәліздер бойынша баяу қарқынмен төрт аяқтап еңбектеп өту,гимнастикалық қабырғаға өрмелеу, кедергінің астынан еңбектеп өту,кедергінің үстінен асып өту; 1.1.3.11 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығулар: тақтада, орындықтарда жүру, бір аяқта тұру, шеңберді баяу қарқынмен атап өту; 1.1.3.12 тепе-теңдікті сақтауға жаттығулар орындау: мұғалім сигналыментік орындық бойынша (ені 30-35см.) бұрылу;
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	1.1.4.1 кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылдың нақтылығына бақылау жасау: белгіленген жерде сапқа тұруға арналған жаттығуды орындау, бағдар бойынша шеңберге сапқа тұру, қозғалыс шеңберін азайту және ұлғайту, бағдар бойынша жүру, сызылған бағдардан екі аяқпен ұзындыққа секіру
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	1.2.1.1 қозғалыс қарқынын жылдамдату, баяулату арқылы жұппен және бір-бірден бірінен кейін бірі жүру, мұғалімнің артына бұдыр жол бойымен жүру; 1.2.1.2 жалғыз және топпен 15-20м жүгіруді орындау; 1.2.1.3 зал ішінде аяқтың ішкі және сыртқы жағында, өкшеде, аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; 1.2.1.4 қойылған ойыншықтар арасында сапта жүгіру; 1.2.1.4 20-30см. биіктіктен секіру; жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол бойынша екі аяқпен секіру (ұзындығы 2 м., ені 20 см.); 1.2.1.5 жолда екі аяқпен бірдей секіру; сызылған жол бойынша екі аяқпен секіру (ұзындығы 2 м., ені 20 см.); секіру: затпен және затсыз; екі аяғын бүгу арқылы алдыға, артқа, оңға, солға жылжу; 10 м дейінгі кесіндіде аяқтан аяққа секіру, ілініп тұрған затқа секіру арқылы қолын жеткізу немесе қағып алу; бір орыннан ұзындыққасекіру, гимнастикалық таяқтан секіру, ұзын және қысқа секіргіштен секіру
		2.2 Лақтыру	1.2.2.1 спорттық құралдар заттарын беру және алмасу; 1.2.2.2 басының үстінен допты лақтыру; қапты, бүрлерді, тастарды оң және сол қолмен лақтыру; 1.2.2.3 диаметрі 20 см. допты жерден 1,5 – 2 метр биіктікте бекітілген сақинаға лақтыру 1.2.2.4 заттарды (орындықтар, бөренелер, тақтайлар) пайдалана отырып және заттарсыз төрт төрт аяқтап өрмелеу; 1.2.2.5 гимнастикалық қабырғаның бір аралығынан екіншісіне өту; 1.2.2.6 ойын барысында кіші және үлкен допты өз еркімен лақтыру; волейбол добын лақтыру және қағып алу; сырыққа сақинаны лақтыру; кіші допты қабырғаға оң және сол қолымен лақтыру
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	1.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау; 1.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету

3) 2 - сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	2.1.1.1 мұғалім командасы бойынша сапқа тұру және аяқтарын түзу сызық бойымен тұру; 2.1.1.2 команданы орындау: "Теңес!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Сол жерде адым марш!", "Адым марш!", "Сынып, тоқта!"
		1.2 Тыныс алуды дамыту	2.1.2.1 кешенді тыныс алу жаттығуларын орындау; 2.1.2.2 тыныс алуды түрлі қимылдармен сәйкестендіре білу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	2.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 2.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбермен жаттығулар кешендерін орындау
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	2.1.4.1 мұғалімнің басқаруымен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылды нақты және дұрыс орындау; 2.1.4.2 орынын ауыстыру арқылы берілген бағдар (сызық, төртбұрыш) бойынша сапқа тұру
	2.Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1. Жүру. Жүгіру. Секіру	2.2.1.1. жүру және жүгірудің бастапқы түсініктерінің болуы, жүру және жүгіру кезінде дұрыс тыныс алу; 2.2.1.2 қолдың түрлі қалпымен жамбастың жоғары көтерілуімен, жартылай отырыпжүру; 2.2.1.3 белгі бойынша заттардан (2-3 зат) атап өту арқылы жүру
		2.2 Лақтыру	2.2.2.1 лақтыруға арналған жаттығуды дұрыс және нақты орындау: кіші допты бір орыннан және 2-6 м қашықтықта көлденең және тік лақтыру; үлкен доптың екі қолмен басынанжәнеқабырғаның төменгі жағынан үлкен допты лақтыру; отыру қалпында екі қолымен басынан ұрмалы допты (1кг.); теннис добын бір орында бір қолымен қабырғаға және ара қашықтыққа
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	2.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау; 2.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	2.1.1.1 мұғалім командасы бойынша сапқа тұру және аяқтарын түзу сызық бойымен тұру; 2.1.1.2 команданы орындау: "Теңес!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Сол жерде адым марш!", "Адым марш!", "Сынып, тоқта!"; 2.1.1.3 мұғалімнің артыннан колоннадан бір-бірден шеңбер құрып қозғала алу, қолдарын ұстап ортаға жұп болыпбір-бірден қоланна құру; 2.1.1.4 ретімен қатар санын айта алу
		1.2 Тыныс алуды дамыту	2.1.2.1 кешенді тыныс алу жаттығуларын орындау; 2.1.2.2 тыныс алуды түрлі қимылдармен сәйкестендіре білу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	2.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 2.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбермен жаттығулар кешендерін орындау; 2.1.3.3 көлбеу төсектен алдыға домалау, жауырынмен тік тұру
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	2.1.4.1 мұғалімнің басқаруымен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылды нақты және дұрыс орындау; 2.1.4.2 орынын ауыстыру арқылы берілген бағдар (сызық, төрбұрыш) бойынша сапқа тұру; 2.1.4.3 бағдар бойынша орын ауыстыру арқылы қолоннада қозғалу
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	2.2.1.1 жүру және жүгіру кезінде дұрыс тыныс алу; 2.2.1.2 қолдың түрлі қалпымен жамбастың жоғары көтерілуімен, жартылай отырыпжүру; 2.2.1.3 белгі бойынша заттардан (2-3 зат) атап өту арқылы жүру; 2.2.1.4 жамбастың жоғары көтерілуімен бір орында жүгіру 30 м дейін жылдамдыққа жүгіру, 2 минутқа дейін баяу жүгіру
		2.2 Лақтыру	2.2.2.1 кіші допты бір орыннан және 2-6 м қашықтықта көлденең және тік лақтыру; үлкен доптың екі қолмен басынанжәнеқабырғаның төменгі жағынан үлкен допты лақтыру; отыру қалпында екі қолымен басынан ұрмалы допты (1кг.); теннис добын бір орында бір қолымен қабырғаға және ара қашықтыққа
		2.3 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	0.2.3.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау; 0.2.3.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
Бізді қоршған әлем	4. Шаңғыға дайындық	4.1 Шаңғыға дайындық	2.4.1.1 шаңғымен айналысуға дайындық ережелерін орындау; 2.4.1.2 шаңғының киімі мен аяқ киімі, аяқ киімге шаңғыны бекіту, шаңғыны шешу; 2.4.1.3 шаңғыны көтеру ережесін білу; 2.4.1.4 таяқсыз және таяқпен бастапқы қадамды, жылжымалы қадамды орындау; 2.4.1.5 бір орында шаңғының ұшымен "атап өту" арқылы бұрылуды орындау; 2.4.1.6 0,3-0,6 км дейін шаңғымен жүру (сабақ барысында); 2.4.1.7 коньки аяқ киімін өз бетінше кию және шешу
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	2.1.1.1 мұғалім командасы бойынша сапқа тұру және аяқтарын түзу сызық бойымен тұру; 2.1.1.2 команданы орындау: "Теңес!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Сол жерде адым марш!", "Адым марш!", "Сынып, тоқта!"; 2.1.1.3 мұғалімнің артыннанколоннадан бір-бірден шеңбер құрыпқозғал алу; қолдарын ұстап ортаға жұп болыпбір-бірден қоланна құру; 2.1.1.4 ретімен қатар санын айта алу; 2.1.1.5 қимылда және бір орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдану
		1.2 Тыныс алуды дамыту	2.1.2.1 кешенді тыныс алу жаттығуларын орындау; 2.1.2.2 тыныс алуды түрлі қимылдармен сәйкестендіре білу; 2.1.2.3 жалпы дамытушы жаттығуларды орындау кезінде тыныс алу тереңдігі мен қарқынының өзгерту
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	2.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға,бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарыныңжәне табан,кеуде бұлшықеттерін нығайту; 2.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбермен жаттығулар кешендерін орындау; 2.1.3.3 көлбеу төсектен алдыға домалау, жауырынмен тік тұру; 2.1.3.4 бұрышы 20 градус бүгілген гимнастикалық таяқшада біртекті және әртүрлі текті амалдар орындау; тапсырманы орындаумен ьірге жылдамдықпен шеңбер және еденде төртаяқтап қозғалу; өз еркімен бір таяқтан екінші таяққа өрмелеуді орындау; 2.1.3.5 әртүрлі снарядтарғақол немесаяқ арқылы фигура жасауға арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық таяқшада аяғын бүгу және жазу; тұру қалпында рейкаларды ауыстыра отырып гимнастикалық таяқшаға сүйену
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	2.1.4.1 мұғалімнің басқаруымен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылды нақты және дұрыс орындау; 2.1.4.2 орынын ауыстыру арқылы берілген бағдар бойынша сапқа тұру; 2.1.4.3 бағдар бойынша орын ауыстыру арқылы қолоннада қозғалу; 2.1.4.4 бұрылу барысында көздің бақылауынсыз бұрылуды орындау
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	2.2.1.1 жүру және жүгірудің бастапқы түсініктерінің болуы, жүру және жүгіру кезінде дұрыс тыныс алу; 2.2.1.2 қолдың түрлі қалпымен жамбастың жоғары көтерілуімен, жартылай отырыпжүру; 2.2.1.3 белгі бойынша заттардан (2-3 зат) атап өту арқылы жүру; 2.2.1.4 жамбастың жоғары көтерілуімен бір орында жүгіру 30м дейін жылдамдыққа жүгіру, 2 минутқа дейін баяу жүгіру; 2.2.1.5 қадамнан ұзындыққа және биіктікке дұрыс және дәл секіру (кішкене жүгірумен, 3-4 м., түзу жүгірумен биіктікке)
		2.2 Лақтыру	2.2.2.1 кіші допты бір орыннан және 2-6 м қашықтықта көлденең және тік лақтыру; үлкен доптың екі қолмен басынан және қабырғаның төменгі жағынан үлкен допты лақтыру; отыру қалпында екі қолымен басынан ұрмалы допты (1кг.); теннис добын бір орында бір қолымен қабырғаға және ара қашықтыққа; 2.2.2.2 ойын барысында үлкен және кіші бопты өз еркімен лақтыру; волейбол добын лақтыру және қағып алу; сырыққа сақинаны лақтыру; оң және сол қолымен кіші допты қабырғаға лақтыру
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	2.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау; 2.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
	4. Шаңғыға дайындық	4.1 Шаңғыға дайындық	2.4.1.1 шаңғымен айналысуға дайындық ережелерін орындау; 2.4.1.2 шаңғының киімі мен аяқ киімі, аяқ киімге шаңғыны бекіту, шаңғыны шешу; 2.4.1.3 шаңғыны көтеру ережесін білу; 2.4.1.4 таяқсыз және таяқпен бастапқы қадамды, жылжымалы қадамды орындау; 2.4.1.5 бір орында шаңғының ұшымен "атап өту" арқылы бұрылуды орындау; 2.4.1.6 0,3-0,6 км дейін шаңғымен жүру (сабақ барысында); 2.4.1.7 коньки аяқ киімін өз бетінше кию және шешу; 2.4.1.8 бір, екі конькиде тұру; 2.4.1.9 конькимен жаттығу орындау: аяқты тізеге бүгу, жартылай отыру, дене салмағын бір аяқтан екінші аяққа ауыстыру, конькиде дұрыс құлауына еліктеу; 2.4.1.10 оңға, солға қосымша қадамдармен жүру
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау!	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	2.1.1.1 мұғалім командасы бойынша сапқа тұру және аяқтарын түзу сызық бойымен тұру; 2.1.1.2 команданы орындау: "Теңес!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Сол жерде адым марш!", "Адым марш!", "Сынып, тоқта!"; 2.1.1.3 мұғалімнің артынан колоннадан бір-бірден шеңбер құрыпқозғал алу; қолдарын ұстап ортаға жұп болыпбір-бірден қоланна құру; 2.1.1.4 реттімен қатар санын айта алу; 2.1.1.5 қимылда және бір орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдану; 2.1.1.6 бір орында тұрып орындалатын бастың, кеуденің, қолдың, аяқтың қимылы; қолдың бір және бірнеше қимылдармен кеуде, аяқтың қимылдарын ұштастыруға арналған жаттығулар
		1.2 Тыныс алуды дамыту	2.1.2.1 кешенді тыныс алу жаттығуларын орындау; 2.1.2.2. тыныс алуды түрлі қимылдармен сәйкестендіре білу; 2.1.2.3 жалпы дамытушы жаттығуларды орындау кезінде тыныс алу тереңдігі мен қарқынын өзгерту
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	2.1.3.1 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға,бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 2.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптар, кіші шеңбермен жаттығулар кешендерін орындау; 2.1.3.3 көлбеу төсектен алдыға домалау, жауырынмен тік тұру 2.1.3.4 бұрышы 20 градус бүгілген гимнастикалық таяқшада біртекті және әртүрлі текті амалдар орындау; тапсырманы орындаумен ьірге жылдамдықпен шеңбер және еденде төртаяқтап қозғалу; өз еркімен бір таяқтан екінші таяққа өрмелеуді орындау; 2.1.3.5 әртүрлі снарядтарға қол немесаяқ арқылы фигура жасауға арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық таяқшада аяғын бүгу және жазу;тұру қалпында рейкаларды ауыстыра отырып гимнастикалық таяқшаға сүйену; 2.1.3.6 тепе-теңдікті сақтауға арналған жаттығуларды орындау: аяқтың ұшымен әртүрлі қол қозғалысымен,заттармен гимнастикалық таяқ үстінде жүру, көлбеу орындықта бүйірімен қадам жасап жүру; еденде сызылған түзу сызықпен жүру
		1.4 Кеңістік-уақытттық бағдарлануын дамыту	2.1.4.1 мұғалімнің басқаруымен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау кезінде қимылды нақты және дұрыс орындау; 2.1.4.2 орынын ауыстыру арқылы берілген бағдар бойынша сапқа тұру; 2.1.4.3 бағдар бойынша орын ауыстыру арқылы қолоннада қозғалу; 2.1.4.4 бұрылу барысында көздің бақылауынсыз бұрылуды орындау; 2.1.2.5 көз арқылы бақылауынсыз тағайындалған бағыт бойымен бір орында ұзындыққа секіруді орындау
	2. Жеңілатлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	2.2.1.1 жүру және жүгірудің бастапқы түсініктерінің болуы, жүру және жүгіру кезінде дұрыс тыныс алу; 2.2.1.2 қолдың түрлі қалпымен жамбастың жоғары көтерілуімен, жартылай отырыпжүру; 2.2.1.3 белгі бойынша заттардан (2-3 зат) атап өту арқылы жүру; 2.2.1.4 жамбастың жоғары көтерілуімен бір орында жүгіру 30м дейін жылдамдыққа жүгіру, 2 минутқа дейін баяу жүгіру; 2.2.1.5 қадамнан ұзындыққа және биіктікке дұрыс және дәл секіру(кішкене жүгірумен, 3-4 м, түзу жүгірумен биіктікке); 2.2.1.6 жан-жағына, алға қарай жылжу арқылы бір орында бір аяқта секіру; баяу 30-40 см биіктіктен тереңдікке секіруді орындау; 2.2.1.7 жұмсақ жерге түсумен 30-40 см биіктіктен тереңдікке секіру
		2.2 Лақтыру	2.2.2.1 кіші допты бір орыннан және 2-6м қашықтықта көлденең және тік лақтыру; үлкен доптың екі қолмен басынан және қабырғаның төменгі жағынан үлкен допты лақтыру; отыру қалпында екі қолымен басынан ұрмалы допты (1 кг.); теннис добын бір орында бір қолымен қабырғаға және ара қашықтыққа; 2.2.2.2 ойын барысында үлкен және кіші бопты өз еркімен лақтыру; волейбол добын лақтыру және қағып алу; сырыққа сақинаны лақтыру; оң және сол қолыменкіші допты қабырғаға лақтыру
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	2.3.1.1 мұғалімнің басшылығымен қозғалмалы және спорттық ойындарда ережелерді орындау және мақсатты бағдарланған әрекет жасау; 2.3.1.2 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	3.1.1.1 мұғалімнің нұсқауы бойынша колоннаға тұру; 3.1.1.2 санау арқылы бұрылу (оңға, солға); қосымша қадамдармен ажырату және үйлестіру; бұрылу қимылымен залдың ортасына бір саптан екі сапқа тұрып сапты қайта құру; 3.1.1.2 команданы түсіну жәнеорындау: "Кең адымда!", "Тез адымда!"
		1.2 Тыныс алуды дамыту	3.1.2.1 кеуде қуысының қозғалысымен күшейтілген тыныс алуды орындау; 3.1.2.2 жүруде, жүгіруде, секіруде ырғақты тыныс алуды жүзеге асыра алу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	3.1.3.1 өз бетінше жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 3.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалармен, кіші сақина, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен жаттығулар кешендерін орындау; 3.1.3.3 арқаға жату қалпында "мостик" жасау, 2-3 рет алға қарай домалау (жеке)
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	3.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 3.1.4.2 бағдалау бойынша шеңберден төртбұрышқа қайта құрыла алу; 3.1.4.3 бақылауынсыз оңға, солға бұрылуды орындау
Менің мектебім	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	3.2.1.1 қолға арналған жаттығуларды орындаумен әртүрлі темпімен жүру; 3.2.1 2 көру арқылы бақылау және бақылауынсыз жүру; 3.2.1.3 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстаудың маңыздылығын түсіне алу; 3.2.1.4 эстафеталық жүгіруде жоғары стартты орындау
		2.2 Лақтыру	3.2.2.1 өз бетінше лақтыруға арналған жаттығуды орындау: бір орнында кіші допты оң және сол қолмен қашықтыққа көлденең және тігінен (4-8 м қашықтықта секіру қашықтығын ескере отырып баскетбол қалқаны)
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 3.3.1.2 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылау; 3.3.1.3 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршған әлем	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	3.1.1.1 мұғалімнің нұсқауы бойынша колоннаға тұру; 3.1.1.2 санау арқылы бұрылу (оңға, солға); қосымша қадамдармен ажырату және үйлестіру; бұрылу қимылымен залдың ортасына бір саптан екі сапқа тұрып сапты қайта құру; 3.1.1.3 команданы түсіну және орындау: "Кең адымда!", "Тез адымда!"; 3.1.1.4 орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдану
		1.2 Тыныс алуды дамыту	3.1.2.1 кеуде қуысының қозғалысымен күшейтілген тыныс алуды орындау; 3.1.2.2 жүруде, жүгіруде, секіруде ырғақты тыныс алуды жүзеге асыра алу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	3.1.3.1 өз бетінше жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 3.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалармен, кіші сақина, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен жаттығулар кешендерін орындау; 3.1.3.3 арқаға жату қалпында "мостик" жасау, 2-3 рет алға қарай домалау (жеке); 3.1.3.4 гимнастикалық таяқшада табанға және қол білезіктеріне сүйене отырып (бұрышы 20-30 г) иілу; гимнастикалық сақина ортасынан өту
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	3.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 3.1.4.2 бағдалау бойынша шеңберден төртбұрышқа қайта құрыла алу; 3.1.4.3 бақылауынсыз оңға, солға бұрылуды орындау; 3.1.4.4 көзді жұмып және көздің бақылауымен бағдар (отыру, жату) бойынша нақты биіктікте кеудені бүгу мен жазуға арналған жаттығуды орындау
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағыдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	3.2.1.1 қолға арналған жаттығуларды орындаумен әртүрлі темпімен жүру; 3.2.1.2 көру арқылы бақылау және бақылауынсыз жүру; 3.2.1.3 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстаудың маңыздылығын түсіне алу; 3.2.1.4 эстафеталық жүгіруде жоғары стартты орындау
		2.2 Лақтыру	3.2.2.1 өз бетінше лақтыруға арналған жаттығуды орындау: бір орнында кіші допты оң және сол қолмен қашықтыққа көлденең және тігінен (4-8 м қашықтықта секіру қашықтығын ескере отырып баскетбол қалқаны)
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 3.3.1.2 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылау; 3.3.1.3 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
	4 Шаңғыға дайындық	4.1 Шаңғыға дайындық	3.4.1.1 шаңғымен және шаңғыны тағып бір қатарға тұру; 3.4.1.2 команда орындау: "Қатарға тұр!", "Тік тұр!", "Бұрыл!", "Еркін тұр!"; 3.4.1.3 оқу шаңғысыменжылжымалы қадаммен жүруді орындау; 3.4.1.4 оң және сол конькидің соқасымен еденді тежеуді орындау; 3.4.1.5 доға бойынша екі аяқтың қозғалысымен және қосымша қадамдармен оңға, солға бұрылуды орындау
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	3.1.1.1 мұғалімнің нұсқауы бойынша колоннаға, қатарға сапқа тұру; 3.1.1.2 санау арқылы бұрылу (оңға, солға); қосымша қадамдармен ажырату және үйлестіру; бұрылу қимылымен залдың ортасына бір саптан екі сапқа тұрып сапты қайта құру; 3.1.1.2 команданы түсіну жәнеорындау: "Кең адымда!", "Тез адымда!"; 3.1.1.3 орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдануалу; 3.1.1.4 бір орында және қимылды орындау кезіндегі бас, кеуде, қол, аяқтың негізгі қалпы қолдың біртекті және әртүрлі текті қимылдарының сәйкестігіне жаттығуды орындау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	3.1.2.1 кеуде қуысының қозғалысымен күшейтілген тыныс алуды орындау; 3.1.2.2 жүруде, жүгіруде, секіруде ырғақты тыныс алуды жүзеге асыра алу; 3.1.2.4 қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының еркін өзгеруі
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	3.1.3.1 өз бетінше жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан,кеуде бұлшықеттерін нығайту; 3.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалармен, кіші сақина, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен жаттығулар кешендерін орындау; 3.1.3.3 арқаға жату қалпында "мостик" жасау, 2-3 рет алға қарай домалау (жеке); 3.1.3.4 гимнастикалық таяқшада табанға және қол білезіктеріне сүйене отырып (бұрышы 20-30 г) иілу; гимнастикалық сақина ортасынан өту; 3.1.3.5 әртүрлі снарядтарғақол немесаяқ арқылы фигура жасауға арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық өрге, таяқшаға, ағашқа сүйену арқылы гимнастикалық қабырғада басын төмен қаратып ілініп тұруға арналған жаттығуды орындау; 3.1.3.6 тепе-теңдікке арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық орындықта заттан аттап өту, затты еденнен алып жүру; қолдың әртүрлі қалпында бір аяқта тұру
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	3.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 3.1.4.2 бағдалау бойынша шеңберден төртбұрышқа қайта құрыла алу; 3.1.4.3 бақылауынсыз оңға, солға бұрылуды орындау; 3.1.4.4 көзді жұмып және көздің бақылауымен бағдар (отыру, жату) бойынша нақты биіктікте кеудені бүгу мен жазуға арналған жаттығуды орындау; 3.1.4.5 белгіленген орынға тереңдікке секіру, көздерін жауып гимнастикалық орындық бойынша төрт аяқтап еңбектеу
	2. Жеңіл атлетика атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүгіру. Жүру. Секіру	3.2.1.1 қолға арналған жаттығуларды орындаумен әртүрлі темпімен жүру; 3.2.1 2 көру арқылы бақылау және бақылауынсыз жүру; 3.2.1.3 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстаудың маңыздылығын түсіне алу; 3.2.1.4 эстафеталық жүгіруде жоғары стартты орындау; 3.2.1.5 3 мин дейін баяу жүгіруді (мықты балалар) орындау; 3.2.1.6 100м жүгіруді жүрумен алмастыру, жүгіру (3х5м.); 40м дейін жылдам жүгіруді орындау
		2.2 Лақтыру	3.2.2.1 өз бетінше лақтыруға арналған жаттығуды орындау: бір орнында кіші допты оң және сол қолмен қашықтыққа көлденең және тігінен (4-8 м қашықтықта секіру қашықтығын ескере отырып баскетбол қалқаны); 3.2.2.2 біртіндеп күрделендіру арқылы заттың үстінен және астынан өрмелеу және өрмелеп түсу жаттығуларын орындау
	3.Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 3.3.1.2 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылау; 3.3.1.3 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету
	4 Шаңғыға дайындық(коньки)	4.1 Шаңғыға дайындық	3.4.1.1 шаңғымен және шаңғыны тағып бір қатарға тұру; 3.4.1.2 команда орындау: "Қатарға тұр!", "Тік тұр!", "Бұрыл!", "Еркін тұр!"; 3.4.1.3 оқу шаңғысымен жылжымалы қадаммен жүруді орындау; 3.4.1.4 оң және сол конькидің соқасымен еденді тежеуді орындау; 3.4.1.5 доға бойынша екі аяқтың қозғалысымен және қосымша қадамдармен оңға, солға бұрылуды орындау 3.4.1.6 оң және сол конькидің соқасымен еденді тежеу; 3.4.1.7 доға бойынша екі аяқтың қозғалысымен және қосымша қадамдармен оңға, солға бұрылуды орындау; 3.4.1.8 3 мин. дейін еркін сырғанауды орындау
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың-жаны сау	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпыдамытушы жаттығулар	3.1.1.1 мұғалімнің нұсқауы бойынша колоннаға, қатарға сапқа тұру; 3.1.1.2 санау арқылы бұрылу (оңға, солға); қосымша қадамдармен ажырату және үйлестіру; бұрылу қимылымен залдың ортасына бір саптан екі сапқа тұрып сапты қайта құру; 3.1.1.3 команданы түсіну жәнеорындау: "Кең адымда!", "Тез адымда!"; 3.1.1.4 орында тұрып орындалатын бастың кеуденің, аяқтың негізгі қалпын қолдануалу; 3.1.1.5 бір орында және қимылды орындау кезіндегі бас, кеуде, қол, аяқтың негізгі қалпы қолдың біртекті және әртүрлі текті қимылдарының сәйкестігіне жаттығуды орындау; 3.1.1.6 команданы орындау: кезектілікпен "Бұрыл!", "Тік тұр!", "Еркін тұр!", "Оңға!", "Солға!"
		1.2 Тыныс алуды дамыту	3.1.2.1 кеуде қуысының қозғалысымен күшейтілген тыныс алуды орындау; 3.1.2.2 жүруде, жүгіруде, секіруде ырғақты тыныс алуды жүзеге асыра алу; 3.1.2.4 қозғалыс сипатына сәйкес тыныс алу тереңдігі мен қарқынының еркін өзгеруі; 3.1.2.5 әр түрлі қарқынмен қарапайым жаттығуларды орындау кезінде дұрыс тыныс алу
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	3.1.3.1 өз бетінше жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақ және қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан,кеуде бұлшықеттерін нығайту; 3.1.3.2 гимнастикалық таяқтар, жалаушалармен, кіші сақина, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен жаттығулар кешендерін орындау; 3.1.3.3 арқаға жату қалпында "мостик" жасау, 2-3 рет алға қарай домалау (жеке); 3.1.3.4 гимнастикалық таяқшада табанға және қол білезіктерінесүйене отырып (бұрышы 20-30 г) иілу; гимнастикалық сақина ортасынан өту; 3.1.3.5 әртүрлі снарядтарға қол немесе аяқ арқылы фигура жасауға арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық өрге, таяқшаға, ағашқа сүйену арқылы гимнастикалық қабырғада басын төмен қаратып ілініп тұруға арналған жаттығуды орындау; 3.1.3.6 тепе-теңдікке арналған жаттығуларды орындау: гимнастикалық орындықта заттан аттап өту, затты еденнен алып жүру; қолдың әртүрлі қалпында бір аяқта тұру; 3.1.3.7 тірек секіруге дайындық бойынша жаттығуларды орындау: гимнастикалық орындықтар арқылы қолға тіреумен бүйірмен секіру, отырып тұру қалпынан тереңдікке секіру
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	3.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 3.1.4.2 бағдалау бойынша шеңберден төртбұрышқа қайта құрыла алу; 3.1.4.3 бақылауынсыз оңға, солға бұрылуды орындау; 3.1.4.4 көзді жұмып және көздің бақылауымен бағдар (отыру, жату) бойынша нақты биіктікте кеудені бүгу мен жазуға арналған жаттығуды орындау; 3.1.4.5 белгіленген орынға тереңдікке секіру, көздерін жауып гимнастикалық орындық бойынша төрт аяқтап еңбектеу; 3.1.4.6 берілген биіктікке жету үшін еденде допты бар күшімен соғу: тізеге, белге, иыққа дейін
	2. Жеңілатлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	3.2.1.1 қолға арналған жаттығуларды орындаумен әртүрлі темпімен жүру; 3.2.1.2 көру арқылы бақылау және бақылауынсыз жүру; 3.2.1.3 жүру кезінде арқаны дұрыс ұстаудың маңыздылығын түсіне алу; 3.2.1.4 эстафеталық жүгіруде жоғары стартты орындау; 3.2.1.5 3 мин дейін баяу жүгіруді (мықты балалар) орындау; 3.2.1.6 100м жүгіруді жүрумен алмастыру, жүгіру (3х5м.); 40м дейін жылдам жүгіруді орындау; 3.2.1.7 секіруді орындау: аяқтан аяққа алға қарай 15 м-ге дейін алға жылжу, аяқты бүгіп, қадамдау тәсілімен жүгіру
		2.2 Лақтыру	3.2.2.1 өз бетінше лақтыруға арналған жаттығуды орындау: бір орнында кіші допты оң және сол қолмен қашықтыққа көлденең және тігінен (4-8 м қашықтықта секіру қашықтығын ескере отырып баскетбол қалқаны); 3.2.2.2 біртіндеп күрделендіру арқылы заттың үстінен және астынан өрмелеу және өрмелеп түсу жаттығуларын орындау
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 3.3.1.2 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылау; 3.3.1.3 ойын барысында құрдастарына құрмет көрсету

5) 4-сынып

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	4.1.1.1 бір орында айналу командасын орындау; 4.1.1.2 "бір-екі" деп санай алу; 4.1.1.3 бір саптан екі сапқа керісінше қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.4 колоннадан солға бұрыла отырып, қозғалыста үш колоннаға бір-бірден қайта сапқа тұруды оырндау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	4.1.2.1 әртүрлі бастапқы қалыпта тыныс алу жаттығуларын орындау: отыру, тұру, жату, аяқ, қолдың әр түрлі қалпымен, тыныс алудан кейін дем шығаруды меңгеруді орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	4.1.3.1 жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға, бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 4.1.3.2 мұғалімнің көмегімен "мостик", артқа домалау, домалау комбинацияларын жасау; 4.1.3.3 гимнастикалық қабырға бойымен өрмелеу, белгіленген көлбеу гимнастикалық орындыққа өтуді орындау; 4.1.3.4 еркін тәсілмен арқан бойымен өрмелеу; бөренеден, жылқыдан, ешкі үстінен өтуді орындау
		1.4 Кеңістік уақыттық бағдарлануын дамыту	4.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 4.1.4.2 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша сапқа және колонаға құрылу және қайта құрылуды орындау
Менің мектебім	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	4.2.1.1 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен бағдар бойынша жүру, жартылай отырып жылдам жүру; алуантүрлі жүрудің түрлерін ұштастыра алу; 4.2.1.2 төмен стартты оырндай алу
		2.2 Лақтыру	4.2.2.1 допты дәлдеп лақтыруды (қабырғада, баскетбол қалқаны, нысана) және қашықтыққа, дәліз ені - 10-15 м орындау
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	4.3.1.1 спорттық ойындарды атау - футбол, волейбол, баскетбол; 4.3.1.2 Спешиал-Олимпикс халықаралық ойындарының бағдарламасына енгізілген спорт ойындарды ойнау: шайбалы хоккей, допты хоккей, бадминтон, гольф, теннис
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	4.1.1.1 бір орында айналу командасын орындау; 4.1.1.2 "бір-екі" деп санай алу; 4.1.1.3 бір саптан екі сапқа керісінше қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.4 колоннадан солға бұрыла отырып, қозғалыста үш колоннаға бір-бірден қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.5 қол мен аяқтың ассиметриялық қозғалысына жаттығуды орындау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	4.1.2.1 әртүрлі бастапқы қалыпта тыныс алу жаттығуларын орындау: отыру, тұру, жату, аяқ, қолдың әр түрлі қалпымен, тыныс алудан кейін дем шығаруды меңгеру; 4.1.2.2 заттарсыз жаттығу жасау кезінде дұрыс тыныс алуды(кеуде, диафрагмалды, аралас) орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	4.1.3.1 жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға,бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан,кеуде бұлшықеттерін нығайту; 4.1.3.2 мұғалімнің көмегімен "мостик", артқа домалау, домалау комбинацияларын жасау; 4.1.3.3 гимнастикалық қабырға бойымен өрмелеу, белгіленген көлбеу гимнастикалық орындыққа өтуді орындау; 4.1.3.4 еркін тәсілмен арқан бойымен өрмелеу; бөренеден, жылқыдан, ешкі үстінен өтуді орындау; 4.1.3.5 төмен қарай басын түсіріп гимнастикалық қабырға рейкасында уақытқа, арқанда тербелу жаттығуларды орындау; 4.1.3.6 көлбеу тақтамен жүру (бұрышы 20Ү); 4.1.3.7 еденде және гимнастикалық орындықта кездескен кезде екеулеп бұрылыспен алшақтау
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	4.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 4.1.4.2 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша сапқа және колонаға құрылу және қайта құрылуды орындау; 4.1.4.3 әртүрлі бағдарлармен жүру
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	4.2.1.1 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен бағдар бойынша жүру, жартылай отырып жылдам жүру; алуан түрлі жүрудің түрлерін ұштастыра алу; 4.2.1.2 төмен стартты орындау; 4.2.1.3 бір орында 10 сек. дейін жылдам жүгіру; жүгіру (3х10м.); 30м кесіндісінде шағын кедергілерді жеңумен жүгіруді орындау
		2.2 Лақтыру	4.2.2.1 допты дәлдеп лақтыруды (қабырғада, баскетбол қалқаны, нысана) және қашықтыққа, дәліз ені-10-15 м орындау;
	3.Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	4.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 4.3.1.2. Спешиал-Олимпикс халықаралық ойындарының бағдарламасына енгізілген спорт ойындарды ойнау: шайбалы хоккей, допты хоккей, бадминтон, гольф, теннис; 4.3.1.3 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылауға ниет білдіру
	4 Шаңғыға дайындық	4.1 Шаңғыға дайындық (шаңғы)	4.4.1.1 қатарда өкімді орындау: "Шаңғыны қой!", "Шаңғыны ал!"; 4.4.1.2 алмастыру арқылы екі қадамды жүруді орындау; 4.4.1.3 "шырша", "баспалдақ" көтерілуді орындау; 4.4.1.4 орта тіректе төмен түсу; 4.4.1.5 шаңғымен жүру (сабақта 1,5 км дейін); 4.4.1.6 дененің салмағын тірек аяққа ауыстыра отырып, аяқты кезекпен артқа бұрумен конькиде сырғанау; 4.4.1.7 тұру қалпындаекі аяқта сырғу; 4.4.1.8 коньки қырларымен сырғанай алу; 4.4.1.9 аяқты қосып және алшақтап конькимен сырғанау
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	4.1.1.1 бір орында айналу командасын орындау; 4.1.1.2 "бір-екі" деп санай алу; 4.1.1.3 бір саптан екі сапқа керісінше қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.4 колоннадан солға бұрыла отырып, қозғалыста үш колоннаға бір-бірден қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.5. қол мен аяқтың ассиметриялық қозғалысына жаттығуды орындау; 4.1.1.6 сол жерде және қозғалыста орындалатын қолдың, аяқтың, дененің, бастың негізгі қалпын қабылдау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	4.1.2.1 әртүрлі бастапқы қалыпта тыныс алу жаттығуларын орындау: отыру, тұру, жату, аяқ, қолдың әр түрлі қалпымен, тыныс алудан кейін дем шығаруды меңгеру; 4.1.2.2 заттарсыз жаттығу жасау кезінде дұрыс тыныс алуды (кеуде, диафрагмалды, аралас) орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	4.1.3.1 жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға,бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарының және табан, кеуде бұлшықеттерін нығайту; 4.1.3.2, мұғалімнің көмегімен "мостик", артқа домалау, домалау комбинацияларын жасау; 4.1.3.3 гимнастикалық қабырға бойымен өрмелеу, белгіленген көлбеу гимнастикалық орындыққа өтуді орындау; 4.1.3.4 еркін тәсілмен арқан бойымен өрмелеу; бөренеден, жылқыдан, ешкі үстінен өтуді орындау; 4.1.3.5 төмен қарай басын түсіріп гимнастикалық қабырға рейкасында уақытқа, арқанда тербелу жаттығуларды орындау; 4.1.3.6 көлбеу тақтамен жүру (бұрышы 20Ү); 4.1.3.7 еденде және гимнастикалық орындықта кездескен кезде екеуіде бұрылыспен алшақтау 4.1.3.8 "қарлығаш" тепе-теңдікке арналған жаттығуды орындау; 4.1.3.9 биіктігі 60см гимнастикалық агаштан жүру; 4.1.3.10 гимнастикалық ешкі арқылы тіректік секіру: тізеге тіреліп секіру, солға, оңға қолын тіреумен оңға бұрылып секіру; отырып тізеге сүйеніп, секіру
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	4.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 4.1.4.2 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша сапқа және колонаға құрылу және қайта құрылуды орындау; 4.1.4.3 әртүрлі бағдарлармен жүру; 4.1.4.4 еденде сызылған бағдар бойынша жүгіруді орындау
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	4.2.1.1 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен бағдар бойынша жүру, жартылай отырып жылдам жүру; алуантүрлі жүрудің түрлерін ұштастыра алу; 4.2.1.2 төмен стартты оырндай алу; 4.2.1.3 бір орында 10 сек. дейін жылдам жүгіру; жүгіру (3х10м.); 30м кесіндісінде шағын кедергілерді жеңумен жүгіруді орындау; 4.2.1.4 алуантүрлі секірудің түрлерін орындау: аяқтан аяққа 20 м-ге дейін, биіктікке аттау тәсілімен секіру (қону жұмсақтығына назар аударыңыз); екпеден ұзындыққа секіру (итеру аймағы - 60-70 см), нәтижеге (секіру техникасына назар аударыңыз) орындау
		2.2 Лақтыру	4.2.2.1 допты дәлдеп лақтыруды (қабырғада, баскетбол қалқаны, нысана) және қашықтыққа, дәліз ені-10-15 м орындау
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	4.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 4.3.1.2 Спешиал Олимпикс халықаралық ойындарының бағдарламасына енгізілген спорт ойындарды ойнау: шайбалы хоккей, допты хоккей, бадминтон, гольф, теннис; 4.3.1.3 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылауға ниет білдіре алу
	4. Шаңғыға дайындық	4.1 Шаңғыға дайындық	4.4.1.1 қатарда өкімді орындау: "Шаңғыны қой!", "Шаңғыны ал!"; 4.4.1.2 алмастыру арқылы екі қадамды жүруді орындау; 4.4.1.3."шырша", "баспалдақ" көтерілуді орындау; 4.4.1.4. орта тіректе төмен түсу; 4.4.1.5 шаңғымен жүру (сабақта 1,5 км дейін); 4.4.1.6 дененің салмағын тірек аяққа ауыстыра отырып, аяқты кезекпен артқа бұрумен конькиде сырғанау; 4.4.1.7 тұру қалпындаекі аяқта сырғу; 4.4.1.8 коньки қырларымен сырғанай алу; 4.4.1.9 аяқты қосыпжәне алшақтап конькимен сырғанай алу; 4.4.1.10 соқамен тежей алу; 4.4.1.11 еркін сырғанаудан ләззат алу
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың-жаны сау	1. Гимнастика (тірек-қимыл аппаратын дамыту)	1.1 Жалпы дамытушы жаттығулар	4.1.1.1 бір орында айналу командасын орындау; 4.1.1.2 "бір-екі" деп санай алу; 4.1.1.3 бір саптан екі сапқа керісінше қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.4 колоннадан солға бұрыла отырып, қозғалыста үш колоннаға бір-бірден қайта сапқа тұруды орындау; 4.1.1.5 қол мен аяқтың ассиметриялық қозғалысына жаттығуды орындау; 4.1.1.6 сол жерде және қозғалыста орындалатын қолдың, аяқтың, дененің, бастың негізгі қалпын қабылдау; 4.1.1.7 қарапайым кешенді жалпы дамытушы және түзетуші жаттығуларды өз бетінше орындау
		1.2 Тыныс алуды дамыту	4.1.2.1 әртүрлі бастапқы қалыпта тыныс алу жаттығуларын орындау: отыру, тұру, жату, аяқ, қолдың әр түрлі қалпымен, тыныс алудан кейін дем шығаруды меңгеру; 4.1.2.2 заттарсыз жаттығу жасау кезінде дұрыс тыныс алуды(кеуде, диафрагмалды, аралас) орындау; 4.1.2.3 мұғалімнің тапсырмасы бойынша еліктеу арқылы қолдың қозғалысымен терең тыныс алуды орындау
		1.3 Бұлшықет тонусын нығайту	4.1.3.1 жаттығуларды дұрыс және нақты орындау: саусақжәне қол білезіктерінің бұлшықеттерін дамытуға,бұлшықеттің босанысуына, денені дұрыс ұстауын қалыптастыруға, аяқ буындарыныңжәне табан,кеуде бұлшықеттерін нығайту; 4.1.3.2 мұғалімнің көмегімен "мостик", артқа домалау, домалау комбинацияларын жасау; 4.1.3.3 гимнастикалық қабырға бойымен өрмелеу, белгіленген көлбеу гимнастикалық орындыққа өтуді орындау; 4.1.3.4 еркін тәсілмен арқан бойымен өрмелеу; бөренеден, жылқыдан, ешкі үстінен өтуді орындау; 4.1.3.5 төмен қарай басын түсіріп гимнастикалық қабырға рейкасында уақытқа, арқанда тербелу жаттығуларды орындау; 4.1.3.6 көлбеу тақтамен жүру (бұрышы 20Ү); 4.1.3.7 еденде және гимнастикалық орындықта кездескен кезде екеуідебұрылыспен алшақтау 4.1.3.8 "қарлығаш" тепе-теңдікке арналған жаттығуды орындау; 4.1.3.9 биіктігі 60см гимнастикалық агаштан жүру; 4.1.3.10 гимнастикалық ешкі арқылы тіректік секіру: тізеге тіреліп секіру, солға, оңға қолын тіреумен оңға бұрылып секіру; отырып тізеге сүйеніп, секіру; 4.1.3.11 өз бетінше гимнастикалық таяқтар, жалаушалар, үлкен және кіші доптармен, секіргіштермен, үрмелі доптармен кешенді жаттығулар орындау
		1.4 Кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамыту	4.1.4.1 өз бетінше қимылдың нақтылығы мен кеңістік-уақыттық бағдарлануын дамытуға арналған жаттығуды орындау; 4.1.4.2 мұғалімнің сөздік нұсқауы бойынша сапқа және колонаға құрылу және қайта құрылуды орындау; 4.1.4.3 әртүрлі бағдарлармен жүру; 4.1.4.4 еденде сызылған бағдар бойынша жүгіруді орындау; 4.1.4.5 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен жүру; 4.1.4.6 көздің бақылауымен және бақылаусыз нақты бағыт бойынша биіктікке секіруді орындау
	2. Жеңіл атлетика (қимыл дағдыларын дамыту)	2.1 Жүру. Жүгіру. Секіру	4.2.1.1 қарама-қарсы қойылған гимнастикалық таяқтар бойымен бағдар бойынша жүру, жартылай отырып жылдам жүру; алуантүрлі жүрудің түрлерін ұштастыра алу; 4.2.1.2 төмен стартты оырндай алу; 4.2.1.3 бір орында 10 сек. дейін жылдам жүгіру; жүгіру (3х10м.); 30м кесіндісінде шағын кедергілерді жеңумен жүгіруді орындау; 4.2.1.4 алуантүрлі секірудің түрлерін орындау: аяқтан аяққа 20 м-ге дейін, биіктікке аттау тәсілімен секіру (қону жұмсақтығына назар аударыңыз); екпеден ұзындыққа секіру (итеру аймағы - 60-70 см), нәтижеге (секіру техникасына назар аударыңыз) орындау
		2.2 Лақтыру	4.2.2.1 допты дәлдеп лақтыруды (қабырғада, баскетбол қалқаны, нысана) және қашықтыққа, дәліз ені-10-15 м орындау
	3. Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	3.1 Қозғалмалы, спорттық, ұлттық ойындар	4.3.1.1 футбол, волейбол, баскетбол –спорттық ойындарды атау; 4.3.1.2. Спешиал Олимпикс халықаралық ойындарының бағдарламасына енгізілген спорт ойындарды ойнау: шайбалы хоккей, допты хоккей, бадминтон, гольф, теннис; 4.3.1.3 жоғары сыныптың спорттық ойындарын бақылауға ниет білдіру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 17-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 562 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – танымдық білік пен танымдық үдерістерді құрайтын, танымдық дағдылар мен біліктіліктердің негізгі кешенін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушыларда перцептивті іс-әрекеттерді орындауға қажетті біліктілікті қалыптастыру арқылы қоршаған болмыстың нақты толыққанды бейнесін қалыптастыру;

2) мнемикалық операцияларды орындау дағдыларын қалыптастыру арқылы қоршаған әлем туралы әсерлерді жинақтауға және тәжірибені сақтауға ықпал жасау;

3) ақпаратты өңдеу және түсіну процесін, тиісті жағдайда білімді, іскерлікті және дағдыларды жалпылау және қолдану процестерін, талдаудың ақыл-ой іс-әрекеттерін, елеулі белгілерді, салыстыруды, топтастыруды, қорытуды, сериалауды, нысандар арасындағы өзара байланыс пен өзара қарым-қатынасты орнату арқылы қалыптастыру;

4) әртүрлі ақпаратты өңдеу және сақтау тетіктерін және басқа адамдармен алмасу процестерін қажетті сөйлеу дағдыларын қалыптастыру арқылы дамыту;

5) сабақтарына қызығушылықты, басқа білім алушылар мен ересектермен өзара іс-қимыл жасай білуді дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Түзету жұмысын ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға негізделеді.

5. Оқытудың компенсаторлық-дамытушылық бағыты оқу іс-әрекетінің арнайы әдістерімен және тәсілдерімен қамтамасыз етіледі, ескеріледі: ойлау процестерінің инерттілігі, танымдық белсенділігінің төмендігі, жалпылама және абстракты ойлау функциясының әлсіздігі, сөйлеу дамуының кешеуілдеулігі.

6. Білім алушылармен жұмыс барысында олардың еліктеушілігіне, көрнекі-әрекеттік ойлаудың сақталған мүмкіндіктеріне сүйенеді.

7. Танымдық әрекеттерін түзету сабақтары білім алушылардың қабылдау, есте сақтау, сөйлеу тілі, ойлау сияқты психикалық функцияларын дамытып, бастаған жұмысты аяғына дейін жеткізу, қиындықтарды жеңу, ұқыптылық пен дербестікті көрсету біліктілігін қалыптастастырады.

8. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін еңсеруді немесе азайтуды көздейді; сондай ақ мінез-құлық нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық, гигиеналық; тұрмыстық және әлеуметтік дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

9. Ойлау, тіл және коммуникация дамуының біртұтастық қағидасы сөйлеу тілінің негізіндегі қарым-қатынастың үнемі дамуын қарастырып, сөздік-логикалық ойлау қабілетінің қалыптасуы мен мінез-құлығының реттелуіне әсерін тигізеді.

10. Іс-әрекеттік тәсіл педагогтың жетекшілігімен орындалатын оқушылардың заттық-тәжірибелік, ойын, бейнелеу, қолданбалы әрекетін кеңінен қолдануды және орындаған әрекеттерін айтып отыруды көздейді, ал ол өз бетінше, білім алушылардың жоғары психикалық функцияларының дамуына және өмірлік тәжірибесінің жинақталуына ықпал етеді.

11. Жеке тәсілі және саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

12. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

13. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушылардың жетістіктерін бағалау тек ішкі бағалаумен жүзеге асады.

14. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

15. Оқу бағдарламасының мазмұнын меңгеру нәтижелерін тікелей мұғалім бағалайды, жүйелі түрде бақылау-бағалау әрекеттерін жүзеге асырады.

16. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

17. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

18. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескеріле отырып, тақырыбтың, тараудың аяғында жүргізіледі.

19. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына енгізіледі.

3 - тарау. "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

20. "Танымдық әрекеттерін түзету" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 - сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 - сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 - сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4 - сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

21. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Сенсорлық процестерді және кеңістіктікті бағдарлауды дамыту" бөлімі";

2) "Қимыл – қозғалысын дамыту" бөлімі;

3) "Зиятын дамыту" бөлімі.

22. "Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) естіп қабылдауын дамыту;

2) көріп қабылдауын дамыту;

3) кеңістік бағдарлауды дамыту;

4) заттардың әртүрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту.

23. "Қимыл-қозғалысты дамыту" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ұсақ моториканы дамыту;

2) кинестетикалық қабылдауды дамыту.

24. "Зиятын дамыту" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) есте сақтауы мен ойлауды дамыту.

25. 0-сыныпқа арналған "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінің базалық мазмұны:

1) естіп қабылдауды дамыту: сөйлеу тілі, табиғи, тұрмыстық, музыкалық дыбыстарды ажырату, таныс адамдардың (ата-аналардың, жақындардың, достардың) дауыстарын тану; дыбысталу көзін анықтау; ойыншықтардың дыбысталу сипаты бойынша бірден ерекшеленетін дыбыстарды екіден таңдау кезінде есту арқылы ажырату; әртүрлі дыбысталуды ажырату және оларды нысандармен (ойыншықпен, суреттермен) салыстыру; музыкалық ойыншықтардың дыбысталуының басы мен соңына ден қою; дыбысталудың оқшаулануын анықтау; қарапайым ырғақты дыбысты ойнату;

2) көріп қабылдауын дамыту: адамның тұлғасына, қозғалмайтын жарық беретін затқа, білім алушының қарама-қарсы орналасқан қозғалмайтын затқа, оның оң және сол жақтарында; үлгі бойынша түстерді таңдау; үлгісі бойынша түсі күрт ерекшеленетін заттарды таңдау (2 қарама-қарсы түсті); тегіс геометриялық пішіндерді (шеңбер, шаршы), еліктеу бойынша көлемді геометриялық фигураларды (шар, текше) саралау; еліктеу бойынша көлемді пішіндер құрастыру; үлгі бойынша таныс заттарды таңдауды күрт ерекшеленуі бойынша жүзеге асыру; көлемді геометриялық пішіндерді (шар, куб) қораптың тиісті тіліктерін итеру, көлемі бойынша қарама-қарсы шамалардың екі затын ажырату (үлкен, кішкентай); сынама әдісімен шаманы есепке ала отырып матрешка, пирамида жинау; заттарды басып алу (қолмен, саусақпен); сыныптастардың жеке заттары мен өз заттарын танып білу, нысандарды көлемі бойынша (заттарды өзара; екі баланың, ересек адамның және білім алушының өсуі бойынша) салыстыра білу;

3) кеңістікте бағдарлауды дамыту: дене бөліктерін (бет, дене) ажырату; еліктеу бойынша кеңістікте берілген бағытта қозғалыс (алға, артқа); педагогтің көмегімен және өз бетінше мектеп үй-жайында бағдарлау; еліктеу бойынша кеңістіктік қатынастарды жаңғырту;

4) заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту: іс-әрекеттің әр түрлерінде тактильдік-қимылдық сезімталдықты қолдану: саздан, пластилиннен, қамырдан мүсіндеу; саусақпен сурет салу; ірі мозаикамен ойнау; ұсақ заттарды сұрыптау; заттарды сезу, саусақпен олардың контуры бойынша айналдыру; екіден таңдау кезінде көлемді фигуралар мен заттарды үлгіге сәйкес анықтау; Тамақ өнімдерінің дәмін (алма, нан, кәмпит) анықтау; сөйлеу немесе ымдау арқылы таңдау жасай алу, іиістерге жауап қайтару;

5) ұсақ моториканы дамыту: жұдырықты жұму және қысу, саусақтарды бүгу және жазу; саусақтардың ұшымен үстел бойынша домалату; еліктеу бойынша алақанмен (ритм, саны бойынша) шапалақтау; саусақтардан әр түрлі фигураларды жасау; бауға түймелерді, ірі моншақтарды өткізу; заттарды: бұршақтарды, үрме бұршақтарды сорттау; жарманы орау; түймелерді, замоктарды, кнопкаларды, ілгектерді ілу және ашу;

6) кинестетикалық қабылдауды дамыту: түрлі материалдармен (ағаш, металл, су) жанасуына, түрлі эмоционалды-қимыл арқылы қалыпты жауап қайтара білу, қозғалыс жылдамдығын (тез-баяу) ажырату; жануарлардың әрекетіне ұқсас қимылдар жасау; түрлі музыкалық аспаптарда ойнау; түрлі тәсілдер арқылы вербалды емес (мимика, пантомимика) қарым-қатынасты меңгеру;

7) жады мен ойлауды дамыту: 5 суреттен тұратын суреттің қатарын жады бойынша жаңғырту; ойындар мен жаттығулар процесінде шаманың параметрлерін ажырату; заттардың көлемін жады бойынша мүсіндеу; таныс адамдарды фотосуреттерде тану, бірдей заттарды таба білу.

26. 1-сыныпқа арналған "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінің базалық мазмұны:

1) естіп қабылдауды дамыту: екі немесе үш дыбыстардың ішінен (барабан, дудка, бубен) таңдау кезінде шулы және музыкалық аспаптардың дыбыстарын ажырату; әуеннің сипатын саралау (көңілді, қайғылы); қоршаған орта дыбыстарына еліктеу; дыбысталу қарқынын есту арқылы ажырату; шапталақтау, ұрғылау арқылы дауытап буындарды айта отырып дыбысталатын ойыншықтарда ойнау; үш-бес дыбысты таңдауда шулы және музыкалық аспаптардың (сыңғыр, барабан, дудка, қоңырау, бубен, гармошка, қасықтар) дыбысталуын ажырата білу;

2) көріп қабылдауын дамыту: бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану; заттарды мақсатты бағыттала қарау, жоспарлы түрде бақылау: нысандардың негізгі элементтерін, бөлшектерін, жақын орналасқан (тігінен, көлденеңінен, шеңбер бойымен, алдыға/артқа), қозғалыста тұрған заттарды көру арқылы бақылау; негізгі түстерді (қызыл, жасыл, көк) ажырата алу; қоршаған ортада таныс түстерді таба алу; геометриялық көлемді пішіндерді (шар, шаршы, пирамида) ажырата алу; шаманы (үлкен, кішкентай, ең үлкен) ажырата алу, жаттығулар мен ойындар процесіндегі шама параметрлерін анықтау; үш затты көлемі бойынша салыстыру (үлкен, кіші, ең кіші); заттарды оның бейнесімен салыстыра білу; заттарды сұрау бойынша және өз бетімен тану (заттарды қимылмен, көзбен көрсету), нақты заттарды және олардың алмастырғыштарын-ойыншықтарды саралау;

3) кеңістікте бағдарлауын дамыту: дене бөліктерінің кеңістіктікте орналасуында, заттардың өз денесіне қатысты орналасуында бағдарлану; үлгі бойынша жазық және көлемді заттарды тік және көлденең бағытта орналастыру; суреттің бөлігін бояу; оң және сол қолды ажырата білу; үлгі бойынша кеңістіктік қатынастарды қайта жаңғырту;

4) заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту: бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сипау, тексеру; үлгі бойынша көлемді заттың жұбын сипап сезу арқылы таңдау; сұйық және қатты тағамның (ыстық, суық) контрасты температуралық режимдерін ажырату; заттарды салмағы бойынша ажырату (ауыр - жеңіл), тыныс алуды саралау (мұрын демі – ауыз қуысы); иістерді ажырату (жағымды және жағымсыз); өнімдерді дәміне қарай тану; өнімдердің негізгі дәмдік сапасын (ащы, тәтті, қышқыл, тұздалған және т. б.) ажырата білу;

5) ұсақ моториканы дамыту: бір қозғалыстан екінші қозғалысқа бірқалыпты ауысу; таяқшалардан заттардың контурын жасау; пластилиннен жапсыру; трафареттерді штрихтеу; шектеулі кеңістікте түсірілген нүктелер бойынша кескінді контуры бойынша сызу; түрлі музыкалық аспаптарда (пианино, барабан, гитара, труба) ойнауды ұқсатып келтіру;

6) кинестетикалық қабылдауды дамыту: бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, тексеру; нысандардан шығатын діріл, температура, денеге түсетін қысым, дененің түрлі бағыты (тік, көлденең) бойынша әр түрлі материалдармен жанасуда қалыпты жағдайда бола білу; қарқынды (тез - баяу) ажырату және жаңғырту; қимыл мен қалпын ("Айна" сияқты ойындар арқылы) жаңғырту; жануарлардың қимыл-қозғалысын, қалпын және әрекеттерін ұқсатып келтіру;

7) есте сақтау мен ойлауды дамыту: бірқатар сөздерді қайталау (бес-жеті сөз); үлгі бойынша таныс заттарды, түсі - доминантты белгісі бойынша күрт ерекшеленетін заттарды таңдау (үш қарама-қарсы түсті); қарама-қайшылықтарды саралау (тыныш - шу, алыс - жақын); айқын көрінген белгілерімен (түсімен, формасымен, көлемімен) ерекшеленетін заттар мен объектілерді салыстыру (екі-үш); заттарды бір берілген белгі бойынша топтау-нысаны, шамасы немесе түсі бойынша; ойыншықтар мен суреттердің берілген орналасуын жаңғырту.

27. 2-сыныпқа арналған "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінің базалық мазмұны:

1) естіп қабылдауды дамыту: дыбысты шулы және музыкалық аспаптардың дыбысын (сылдырмақ, барабан, дудка, қоңырау, бубен, гармошка, қасықтар) үш-бес дыбыстардың ішінен ажырату; дыбыстар санын есту арқылы ажырату: біреу - көп; музыкалық ойыншықтарда ойнау; құстар мен жануарлардың дауыстарын (пластинкаларды) тыңдау кезінде есту арқылы ажырату (екіден-үш дыбысты таңдағанда); сөзден дыбысты бөлу; белгілі бір әріптерден сөз құрастыру (кесілген әріптер); берілген дыбысқа сөздерді таңдау;

2) көріп қабылдауды дамыту: бағдарлауда іздестіру тәсілдерін қолдану: жоспарлы бақылау; жылжымалы қашықтағы объектілерді көру арқылы қадағалау; заттардың жұптарын табу; заттардың негізгі түстерін (төрт түсті) үлгі бойынша, сөз бойынша бөлу; түс қатарының кезектілігін көшіру; заттардың түсі бойынша үлгі бойынша біріктіру; заттарды үлгі бойынша нысан бойынша біріктіру; заттарды үлгі бойынша өлшем бойынша біріктіру; затты оның жеке бөліктері бойынша тану; заттардың негізгі элементтері мен бөліктерін ажырату; заттарды олардың бейнесімен сәйкестендіру; суреттің жетіспейтін бөліктерін салу; суреттерді бояу;

3) кеңістікте бағдарлауын дамыту: дененің бөліктерін (кірпік, тері, шаш, тырнақ) ажырату; тігінен тұрған заттар мен олардың бөліктеріне байланысты (үстінде, астында, жоғарғы, төменгі, алыс-жақын) қатынасын ажырата білу; өз денесіне қатысты кеңістіктегі бағытты анықтау; берілген пәшәндерді әр түрлі тәсілдермен жаңғырту (кесу, сурет салу, қою);

4) заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту: бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезу, тексеру, үтіктеу, шаю, созу, сығу; әр түрлі өнімдердің қасиетін (сұйық, қатты, тұтқыр, сусымалы) анықтау; үлгі бойынша көлемді затты сипап сезу арқылы табу; үлгі бойынша заттардың көлемі мен пішінін сипап сезу арқылы ажырату; әр түрлі заттардың қарама-қарсы температурасын, заттардың қасиеттерін (жұмсақ, қатты, тегіс, жүнді) ажырату;

5) ұсақ моториканы дамыту: бір статикалық қалыптан екіншісіне ырғаққа өту (алақан – жұдырық); тұрмыста және сабақта нақты қимыл-қозғалысын дамыту (байлау, шешу, жабу); тік, көлденең және көлбеу сызықтармен үлгі бойынша штрихтеу; трафареттерді бастыру; шектеулі кеңістіктегі жапсырылған нүктелер бойынша кескінді контуры бойынша бастырып шығу;

6) кинестетикалық қабылдауды дамыту: бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, тексеру; фактураларды және тұтқырлықты тану және атау; табиғи құбылыстарды (жаңбыр, жел) имитациялай білу, қозғалыстағы бұйрықты түсіну және орындау;

7) жады мен ойлауды дамыту: нысандар арасындағы себеп-салдар байланыстарын анықтау (сюжеттік суреттер, оқиғалар); буындардың, ырғақтардың, сөздердің қайта жаңғыртылуы; тұтас – бөлік өзара қарым-қатынас орната білу; айқын көрінген белгілерімен (түсімен, формасымен, көлемімен, бөлшектерінің санымен, жеке бөліктердің орналасуымен) ерекшеленетін заттар мен объектілерді салыстыру (екі-төрт); суреттердің берілген қатарынқайта жаңғырту.

28. 3-сыныпқа арналған "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінің базалық мазмұны:

1) естіп қабылдауды дамыту: дыбыссыз дыбыстарды дыбыс қаттылығы бойынша (қатты - тыныш), ұзақтығы бойынша (ұзақ - қысқа) ажырату; дыбыстардың санын ажырату және қайта шығару; дыбыстың сипаттамаларын өз бетінше бөлу; шулы сипаты бойынша әртүрлі дыбыстарды ажырату; шуылға эмоционалды әрекет ету: қолмен қатты және жағымсыз шуылдан қорғай білу, қуанышты мимикамен, есту топтамасымен, жағымды дыбыстарға сәйкес қимылдармен жауап беру;

2) көріп қабылдауды дамыту: заттарды мақсатты түрде қарастыра білу (көзбен тексеру); заттарды жапсыру және үлгі бойынша құрастыру кезінде түстерді кезектестіру; түстерді әрекетке сигнал ретінде пайдалану; түрлі түсті және өлшемдегі жазық геометриялық фигураларды ажырату;

3) кеңістікте бағдарлауды дамыту: дене бөліктерінің орналасуын талдау; қарама - қарсы тұрған адамның денесінде бағдарлау: өзінде және адамда дененің бөліктерін көрсету; "мынау – анау", "алыс - одан әрі, жақын-жақынырақ" нысандардың орналасуын ажырату; нысандар арасындағы ұқсастықтар мен айырмашылықтарды олардың кеңістіктік орналасу белгісі бойынша анықтау; қағаз бетінде бағдарлай білу; үлгі бойынша бірнеше заттардың кеңістіктік қатынастарын, ауызша нұсқауды, үлгі бойынша жаңғырту; үлгі бойынша 6-8 бөліктен пәндік суреттер, сюжеттік суреттер жасау, таныс шығарма бойынша сюжеттік суреттердің бірізділігін анықтау;

4) заттардың әртүрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту: әр түрлі заттардың ауырлығын ажырату (мақта, шегелер, кесектер); тыныс алуды саралау (мұрын демі – ауыз қуысы); қарама-қарсы иістерді ажырату (гүлді, цитрусты, қылқан жапырақты, ванильді, кофе); таныс және бейтаныс заттарды сезу (көру үлгісі бойынша);

5) ұсақ моториканы дамыту: бейнелерді әрі қарай жалғастырып салу; жол шегінде тік, көлбеу, сынған сызықтардан тұратын жиектастарды, ырғақты ою-өрнектермен салу; әртүрлі конфигурациялы толқынды желілерді, көлбеу түзу және пунктирлік сызықтарды, берілген бағыттағы көлденең желілерді кеңістікте шектеусіз, шектеулі кеңістіктегі сызықтарды бағытын өзгерте отырып, жүргізу;

6) кинестетикалық қабылдауды дамыту: жануарларды, ертегі кейіпкерлерін, мультфильмдер мен фильмдердің кейіпкерлерін ұқсатып келтіру; қалпы мен қозғалысын жаңғырту ("Айна" түріндегі ойындар); суреттегі іс-әрекетті нақты әрекетпен сәйкестендіру; босаңсыту, бұлшық ет қыспақтарынан босату, кернеуді түсіру, эмоциялық босату элементтерін меңгеру;

7) жады мен ойлауды дамыту: берілген суреттердің қатарын, ойыншықтар мен суреттердің берілген орналасуын жаңғырту, бірқатар символдарды (әріптер, сандар) жаңғырту; бірізділік қатынасын орнату: алдымен – содан кейін; орындалған тапсырманы үлгімен салыстыру; ойындар мен жаттығулар процесінде мән параметрлерін заттармен, жазық фигуралармен, суреттермен және ұсыным бойынша ажырату; негізгі элементтерді, бөлшектерді ажырату; заттық 2 суретте айырмашылықтарды табу; себеп-салдар байланыстарын (сурет, суреттер сериялары, мультфильмдер, мәтін) анықтау; іс-әрекеттерді, қозғалысты жаңғырту; әңгімелеу үшін жоспар құру, затты қолдан жасау; берілген сөздер қатарын (бесеуаралығында) жаңғырту.

29. 4-сыныпқа арналған "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінің базалық мазмұны:

1) естіп қабылдауын дамыту: Ерлердің, әйелдер мен балалардың дауыстарын ажырату; музыкалық аспаптардың дыбысталуын ажырату;

2) көріп қабылдауын дамыту: үлгі бойынша 6-10 бөліктен тұратын пәндік суретті құрастыру; пішіннің, түстің, шаманың белгілеріне қарай ажырату; түстің әрекетке сигнал ретінде (бағдаршам) пайдалану; заттардың пішінін геометриялық пішінмен сәйкестендіру; негізгі түстердің реңктерін ажырату; ойылған суреттерді, толық емес бейнесі бар суреттерді, жетіспейтін белгілері бар суреттерді тану; адамның эмоциялық жағдайын сурет, фотосурет бойынша анықтау; суретте таныс және бейтаныс адамдарды сәйкестендіру және сипаттау; 2 сюжеттегі суреттердегі айырмашылықты табу; шаманың параметрлері бойынша сериялық қатарды орнату;

3) кеңістікте бағдарлауды дамыту: суреттерде кейіпкердің қандай қолмен әрекет ететінін, қандай жағынан тұратынын анықтай білу; заттардың, объектілердің кеңістіктік қатынастарын схема, сөздік Нұсқаулық жоспары бойынша жаңғырту, объектілердің өзара орналасуын бағалау үшін сылтауларды пайдалану; объектілердің өзара орналасуын сипаттау; объектілердің қатар орналасуын кеңістіктік талдауды орындау;

4) заттардың әр түрлі қасиеттерін дамыту: материалдарды сипаттау бойынша (температура, фактура, ылғалдылық, тұтқырлық) ажырата білу, заттардың, объектілердің, заттардың қасиеттерін сөзбен атай білу;

5) ұсақ моториканы дамыту : фигураларды, ою-өрнектерді үлгі бойынша салу; бояуды, штриховкаларды, контуры бойынша, нүктелері бойынша жиектеуді орындау; суреттерді үлгі бойынша салып бітіру; иірім жіпті байлау, ілмектеу, банттарды, бауларды, лентаны байлау;

6) кинестетикалық қабылдауды дамыту : елестететін заттармен әрекет ете білу; бет пен дененің әртүрлі ұсақ бөліктерінің (көз, ауыз, саусақтар) статикалық және динамикалық қалпын ажырату; әртүрлі тәсілдермен вербалды емес қарым-қатынастарды (мимика, пантомимика) көрсете білу; меңгерілген элементтерден жиектастарды салу;

7) жады мен ойлауды дамыту: бірқатар таңбаларды (әріптерді, сандарды), берілген сөздер қатарын (5-10 шегінде) қайта жаңғырту, тыңдалған сөйлеу материалын (фразаларды, қысқа мәтінді, екі жақты мәтінді) қайта жазу; орындалған тапсырманы: дұрыс, тез, жақсы, әдемі бағалау; тапсырманың өз орындалуын бақылай білу; объектілерді түсі бойынша жіктеу, нысандарды түсі бойынша сериялау (реңк қатарын белгілеу;) түсті қатарда заңдылықтарды орнату; нысаны, көлемі бойынша сериялау; заттардың ерекше қасиеттері бойынша жіктеу; сипаттама бойынша нысандарды тану; заттардың, сызықтардың жазықтықта орналасуында заңдылықтарды орнату.

30. Бағдарламадағы оқу материалының орналасуы үлгілік болып табылады, білім алушылардың ерекшешіктерін ескере отырып мұғалім бағдарламалық материалды өз бетінше үйлестіре алады (тоқсаннан тоқсанға, сыныптан сыныпқа). Мұғалім әр тақырыпты оқыту үшін қажетті сағат санын дербес анықтай алады.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

31. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

32. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімшенің, төртінші сан - оқу мақсатының реттік санын білдіреді Мысалы, 1.1.2.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.2" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

33. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Сенсорлық процестерді және кеңістікте бағдарлауды дамыту" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.1 Естіп қабылдауын дамыту	0.1.1.1 сөйлеу тілі, табиғи, тұрмыстық және музыкалық дыбыстарды ажырату; 0.1.1.2 таныс адамдардың (ата-аналар, жақындар, достар) дауыстарын ажырату; 0.1.1.3 шыққан дыбыстың орналасуын анықтау; 0.1.1.4 2 ойыншықтың ішінде күрт ерекшеленетін дыбысты ажырату; 0.1.1.5 нысанды (ойыншық, сурет) сәйкестендіруді және дыбысына еліктей отырып ажырату; 0.1.1.6 музыкалық ойыншықтардың дыбысталуының басы мен соңына жауап қайтару; 0.1.1.7 қарапайым ырғақты ойнату	1.1.1.1 2-3 (барабан, дудка, бубен) шулы және музыкалық дыбысталтын аспаптарды ажырату; 1.1.1.2 қоршаған орта дыбыстарына еліктей отырып әуен сипатын (көңілді, қайғылы) ажырату; 1.1.1.3 есту арқылы дыбыс қарқынын ажырату; 1.1.1.4 дыбысталған ойыншықтармен бірге буындарды айту, шапалақтау, тарсылдатды ойын түрінде жаңғырту; 1.1.1.5 таныс әуендер мен әндерді білу	2.1.1.1 2-3 (сылдырмақ, барабан, дудка, қоңырау, бубен, гармошка, қасықтар) шулы және музыкалық дыбысталтын аспаптарды ажырату; 2.1.1.2 дыбыстарды есту арқылы санын : бір-көп ажырату; музыкалық ойыншықтарда ойнау; 2.1.1.3 құстар мен жануарлардың (2-3-ін таңдау кезінде) дауысын (пластинкаларды) тыңдау кезінде есту арқылы ажырату; 2.1.1.4 сөздің ішінен дыбысты белгілеу; 2.1.1.5 әріптердің (қиылған әліппе) белгілі бір санынан сөздерді құру; 2.1.1.6 берілген дыбысқа сөздер табу	3.1.1.1 дыбыс деңгейіне қарай (қатты-тыныш) дыбыссыз дыбыстарды дауыстап ажырату; 3.1.1.2 ұзақ уақытына қарай (ұзақ-қысқа) сөйлеу тіліне жатпайтын дыбыстарды ажырату; 3.1.1.3 дыбыстар санын ажырату және ойнату; 3.1.1.4 дыбыстың сипаттамасын өз бетінше белгілеу, сөздегі дыбыс орнын анықтау; 3.1.1.5 сипаты әртүрлі шулы дыбыстарды ажырату; 3.1.1.6 шуға эмоционалды түрде: қатты және жағымсыз шуға қолмен, жағымды дыбыстарға, қуанышты мимикамен, назар қойып есту, тиісті қозғалыстармен жауап беру	4.1.1.1 1-2 дыбыстарымен ерекшеленетін сөздерді салыстыру; 4.1.1.2 сөздегі дыбыстардың ретін анықтау; 4.1.1.3 сөздің 1-2 дыбысын ауыстыру арқылы жаңа сөздерді құрау; 4.1.1.4 сөздегі дыбыстардың санын анықтау; 4.1.1.5 берілген дыбыстардан сөздерді құрастыру; 4.1.1.6 ерлер, әйелдер, балалар дауыстарын ажырату; 4.1.1.7 музыкалық аспаптардың дыбысын ажырату
1.2 Көріп қабылдауын дамыту	0.1.2.1 адамның бетіне тура қарау; 0.1.2.2 қозғалмайтын жарық затқа тура қарау; 0.1.2.3 білім алушыға қарама-қарсы орналасқан қозғалмайтын затқа, оның оң және сол жағына тура қарау; 0.1.2.4 үлгіге қарап түсті таңдау; 0.1.2.5 үлгі бойынша түсі бірден ерекшеленетін заттарды таңдау (2 қарама-қарсы түсті); 0.1.2.6 жазық геометриялық пішіндерді (шеңбер, квадрат) ажырату; 0.1.2.7 еліктеу бойынша көлемді геометриялық пішіндерді (шар, текше) ажырату; 0.1.2.8 еліктей отырып көлемді пішін құрастыру; 0.1.2.9 үлгі бойынша пішіні бойынша күрт ерекшеленетін таныс заттарды таңдау; 0.1.2.10 көлемді геометриялық пішіндерді (шар, текше) қораптың (сынаманың) тиісті ойықтарына итеру; 0.1.2.11 көлемі бойынша қарама-қарсы шамалары бойынша 2 затты (үлкен, кіші) ажырату; 0.1.2.12 сынамалар әдісімен шаманы ескере отырып, матрешканы, пирамиданы жинау; 0.1.2.13 үлкен затты қолмен, ал кішкентайды саусақпен ұстап алу; 0.1.2.14 сыныптастардың және өзінің жеке заттарын тани білу; 0.1.2.15 нысандарды көлемі бойынша (заттарды өзара; екі баланың, ересек адамның және білім алушының бойы бойынша) салыстыру	1.1.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: мақсатты жоспарлы бақылау; 1.1.2.2 заттардың: негізгі элементтерін, нысанның бөлшектерін қарастыру; 1.1.2.3 жақын орналасқан қозғалыстағы затты (көлденең, тігінен, шеңбері бойынша, алға/артқа) бақылай отырып қарау; 1.1.2.4 негізгі түстерді (қызыл, жасыл, көк) ажырату; 1.1.2.5 таныс түстерді қоршаған ортада табу; 1.1.2.6 көлемді геометриялық фигураларды (шар, куб, пирамида) ажырату; 1.1.2.7 шаманы (үлкен, кішкентай, ең үлкен) ажырату; 1.1.2.8 ойындар мен жаттығулар барысында заттардың, жазық фигуралардың шамасының параметрлерін ажырату; 1.1.2.9 3 затты көлемі бойынша (үлкен, аз, ең кішкентай) салыстыру; 1.1.2.10 заттарды оның бейнесімен сәйкестендіру; 1.1.2.11 заттарды өтініш бойынша және өз бетінше (затты қимылмен, көзбен көрсету) тану; 1.1.2.12 нақты заттарды, олардың орынын басатын ойыншық түрлерін білу	2.1.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: жоспарлы бақылау; 2.1.2.2 қашықтағы жылжымалы нысанға қарау; 2.1.2.3 сөз арқылы; үлгіге сәйкес заттардың жұптарын (4) табу негізгі түстерді бөлу; 2.1.2.4 түс қатарының ретін көшіру; 2.1.2.5 заттарды түсі бойынша үлгі бойынша біріктіру; 2.1.2.6 заттарды үлгі бойынша біріктіру; 2.1.2.7 заттарды көлемі бойынша салыстыру; 2.1.2.8 заттарды көлемі бойынша үлгі бойынша біріктіру; 2.1.2.9 затты оның жеке бөліктері бойынша тану; 2.1.2.10 заттардың негізгі элементтері мен бөліктерін ажырату; 2.1.2.11 заттарды олардың бейнесімен салыстыру; 2.1.2.12 суреттің жетіспейтін бөліктерін салу; 2.1.2.13 бояу, сызу; 2.1.2.14 бөлшектерден (таяқша) әріптен мен сандарды құрасыру	3.1.2.1 заттарды мақсатты түрде (көзбен тексеру) қарау; 3.1.2.2 заттарды жапсыру және құрастыру кезінде түстерді кезектестіру; 3.1.2.3 түстерді іс-әрекет сигналы ретінде пайдалану; 3.1.2.4 түрлі түсті және әр түрлі өлшемдегі жазық геометриялық пішіндерді ажырату; 3.1.2.5 еліктеу, үлгі, сөздік нұсқау бойынша кеңістіктік қарым-қатынастарды ойнату; 3.1.2.6 үлгі бойынша 6-8 бөліктен тұратын суреттер құрастыру; 3.1.2.7 сюжеттік суреттерді құрастыру таныс жұмыс бойынша сюжеттік суреттердің сериясын құру; 3.1.2.8 ұсақ бөлшектерден тұтас құрылым құру; 3.1.2.9 бейнелерден: контурлы, штрихты, нүктелі заттарды тану	4.1.2.1 үлгі бойынша 6-10 бөліктен пәндік сурет құрастыру; 4.1.2.2 түстерді іс-әрекет сигнал ретінде (бағдаршам) пайдаланып пішіні, түсі мен көлемін белгі ретінде бөлу 4.1.2.3 геометриялық пішіндегі заттардың пішінін салыстыру; 4.1.2.4 бояу,сызу, бастыру; 4.1.2.5 бояу,сызу, бастыру; 4.1.2.6 негізгі түстердің реңктерін ажырату; 4.1.2.7 ойластырылған суреттерді тану; 4.1.2.8 толық емес суреті бар, жеткіліксіз белгілері бар суреттерді тану; 4.1.2.9 сурет, фотосурет бойынша адамның эмоционалдық жағдайын анықтау; 4.1.2.10 суретте таныс және бейтаныс адамдарды анықтау және сипаттау 4.1.2.11 2 сюжеттік суреттегі айырмашылықтарды табу
1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	0.1.3.1 дене бөліктерін (бет, дене) ажырату; 0.1.3.2 еліктеу бойынша берілген бағытта кеңістікте (алға, артқа) қозғалу; 0.1.3.3 педагогтің көмегімен және өз бетінше мектеп үй-жайында бағдарлану; 0.1.3.4 еліктеу бойынша кеңістіктік қатынастарды жаңғырту	1.1.3.1 кеңістікте дене бөліктерінің орналасуын анықтай білу; 1.1.3.2 өз денесіне жататын заттардың орналасуында бағдарлану; 1.1.3.3 тік және көлденең бағытта пішін бойынша жазық және көлемді заттарды орналастыру; 1.1.3.4 оң және сол қолды ажырата отырып суреттің боялмаған бөлігін бояу; 1.1.3.5 үлгі бойынша кеңістіктік қатынастарды жаңғырту; 1.1.3.6 оң және сол қолды ажырату	2.1.3.1 дене бөліктерін (кірпіктер, тері, шаш, тырнақтар) ажырату; 2.1.3.2 заттар мен олардың бөліктерінің қатынасын тігінен (үстінде, астында, жоғарғы, төменгі, алысқа жақын) ажырату; 2.1.3.3 өз денесіне қатысты кеңістіктегі бағыттарды анықтау; 2.1.3.4 берілген пішіндерді әртүрлі тәсілдермен (қию, сурет салу, орналастыру) жаңғырту	3.1.3.1 анализировать расположение частей тела; 3.1.3.2 қарама-қарсы тұрған адамның денесінде бағдарлану: адамда дененің бөліктерін көрсету; 3.1.3.3 нысандардың орналасуын "мұнда-анда", "алыс – жақын, жақын-жақынырақ" ажырату; 3.1.3.4 нысандардың кеңістікте орналасу белгілері мен қасиеті бойынша ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; 3.1.3.5 қағаз бетінде бағдарлай алу	4.1.3.1 қарама-қарсы тұрған адамның денесінде бағдарлай алу: қарама-қарсы тұрған адам өз денесінің бөлшектерін (оң, сол) көрсетіп атау; 4.1.3.2 суретте кейіпкер қандай қолымен әрекет етеді, ол қай жағынан тұрғанын анықтау; 4.1.3.3 кеңістіктік қатынастарды сызба, сөздік нұсқау бойынша жаңғырту; 4.1.3.4 нысандардың өзара орналасуын бағалау үшін сылтауларды пайдалану; 4.1.3.5 нысандардың өзара орналасуын сипаттау; 4.1.3.6 нысандардың қатарының орналасуын кеңістіктік талдай отырып орындау
1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	0.1.4.1 түрлі қызмет түрлерінде тактильдік-қимыл сезімталдығын қолдану: саздан, пластилиннен, қамырдан мүсіндеу; саусақпен сурет салу; ірі мозаикамен ойнау; ұсақ заттарды сұрыптау; 0.1.4.2 затты сипап сезу немесе оны саусақпен контуры бойынша бастырып шығу; 0.1.4.3 2-ің ішінде таңдау кезінде көлемді пішіндер мен заттарды үлгі бойынша сезіне анықтау; 0.1.4.4 азық-түлікті (алма, нан, кәмпит) дәміне қарай анықтау; 0.1.4.5 сөйлеу немесе қимыл арқылы (иістерге жауап беру) қалауын білдіру	1.1.4.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, тексеру; 1.1.4.2 үлгі бойынша көлемді затқа сипап сезу арқылы жұбын таңдау; 1.1.4.3 сұйық және қатты тағамның (ыстық, суық) контрасты температуралық режимдерін ажырату; 1.1.4.4 заттарды салмағы бойынша (ауыр-жеңіл) ажырату; 1.1.4.5 дифференциалды (мұрынмендем алу-ауызбен дем шығару) дем алу; 1.1.4.6 иістерді (жағымды және жағымсыз)ажырату; 1.1.4.7 азық-түлікті дәміне қарай білу; 1.1.4.8 өнімдердің негізгі дәмдік сапасын (ащы, тәтті, қышқыл, тұздалған) ажырату	2.1.4.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін: сезіну, тексеру, үтіктеу, шаю, дыбыстау, сығу қолдану; 2.1.4.2 өнімнің құрылымын (сұйық, қатты, тұтқыр, сусымалы ) сезіну; 2.1.4.3 үлгі бойынша көлемді затты сезу; 2.1.4.4 үлгіге сәйкес заттардың көлемі мен пішінін ажырату; 2.1.4.5 түрлі заттардың контрасты температурасын ажырату; 2.1.4.6 заттардың қасиеттерін (жұмсақ, қатты, тегіс, жүнді) ажырату	3.1.4.1 әр түрлі заттардың (мақта, шеге, бөренелер) ауырлығын ажырату; 3.1.4.2 дифференциалды (мұрынмендем алу-ауызбен дем шығару) дем алу; 3.1.4.3 түрлі иістерді (гүл, цитрус, қылқан жапырақты, ванильді, кофе) ажырату және атау; 3.1.4.4 таныс және бейтаныс заттарды (үлгісі бойынша) табу	4.1.4.1 материалдарды сипаттамалары бойынша (температура, фактура, ылғалдылық, тұтқырлығы) ажырату; 4.1.4.2 материалдардың сипаттамасын (температура, фактура, ылғалдылық, тұтқырлығы) атау; 4.1.4.3 сөйлеу немесе пантомимика арқылы иістерді таңдау кезінде қалауын білдіру; 4.1.4.4 заттардың ерекше қасиеттерін атаңыз

2) "Қимыл – қозғалысын дамыту" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
2.1 Ұсақ моториканы дамыту	0.2.1.1 жұдырықтарды қысу және саусақтарды бүгу және жазу; 0.2.1.2 саусақ ұшымен үстелді тоқылдату; 0.2.1.3 еліктеу арқылы (ырғақ саны) шапалақтау ; 0.2.1.4 саусақтан әр түрлі фигураларды құрастыру;0.2.1.5 түймелер, үлкен моншақтарды бұршақтарды, үрме бұршақтарды, бұршақтарды сұрыптау, түймелер, ілгектер, түймелер бауға өткізу	1.2.1.1 бір қозғалыстан екінші қозғалысқа бірқалыпты ауысу: таяқшадан заттардың контурын құру; 1.2.1.2 пластилиннен мүсін жасау; 1.2.1.3 трафареттерді штрихтеу; 1.2.1.4 шектеулі кеңістікте түсірілген нүктелер бойынша, контуры бойынша кескіндерді салу; 1.2.1.5 әртүрлі музыкалық аспаптарда (пианино, барабан, гитара, құбыр) ойнауды ұқсатып келтіру	2.2.1.1 бір статикалық қалыптан екіншісіне (алақан-жұдырық) жай ырғақпен өту; 2.2.1.2 тұрмыста және сабақта нақты қозғалыстар (байлау, байлау, қату ) жүргізу; 2.2.1.3 үлгі бойынша тік, көлденең және көлбеу сызықтармен рамкада штрихтеу; 2.2.1.4 трафареттерді бастыру; 2.2.1.5 кескіндерді контуры бойынша, шектелген кеңістіктегі нүктелер бойынша салу	3.2.1.1 суретті аяқтап салу; 3.2.1.2 жол шегінде тік, көлбеу, сынған сызықтардан тұратын жиектастарды салу; 3.2.1.3 ырғақты ою-өрнектерді салу, көлбеу түзу және нүктелі сызықтардың әр түрлі конфигурациядағы толқынды сызықтарды жүргізу; 3.2.1.4 кеңістікте шектеусіз берілген бағытта көлденең сызықтарды жүргізу; 3.2.1.5 бағытты өзгертумен шектелген кеңістікте сызықтар жүргізу	4.2.1.1 баспа әріптерінің элементтерімен конфигурациясы бойынша ұқсас пішіндер: тік, көлбеу тік таяқша, сопақша, жартылай дөңгелек, тік және көлденең жалғағыш таяқшалар салу; 4.2.1.2 осы үлгі бойынша нүктелер бойынша сызық жүргізу; 4.2.1.3 шектелген кеңістікте тік көлденең сызықтарды жүргізу; 4.2.1.4 үлгі бойынша суретті салу мақсатында тірек нүктелері бойынша сызықтарды жүргізу
2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	0.2.2.1 адамның жанасуына эмоциялық-қимыл-қозғалыс әрекетіне жауап беру; 0.2.2.2 материалдармен жанасуда (ағаш, металл, су) жауап беру; 0.2.2.3 қозғалыс жылдамдығын (жылдам-баяу) ажырату; 0.2.2.4 жануарлардың қимылын ұқсатып келтіру; 0.2.2.5 түрлі музыкалық аспаптарда ойнау; 0.2.2.6. вербальді емес қарым-қатынастың (мимика, пантомимика) әртүрлі тәсілдерін меңгеру	1.2.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, зерттеу; 1.2.2.2 температура бойынша әр түрлі материалдармен жанасуға әрекет ету; 1.2.2.3 нысандардан шығатын дірілге жауап қайтару; 1.2.2.4 дененің бетіндегі қысымға жауап қайтару; 1.2.2.5 дененің қалпына (көлденең, тік) жауап беру; 1.2. 2.6 екпінді (жылдам-баяу) ажырату және ойнату; 1.2.2.7 қалпы мен қозғалыстарды ("Айна") жаңғырту; 1.2.2.8 жануарлардың қозғалысын, қалпын және әрекеттерін ұқсатып келтіру	2.2.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, зерттеу; 2.2.2.2 фактурасы және тұтқырлығы бойынша әр түрлі материалдармен жанасуға әрекет ету; 2.2.2.3 дене бөліктерінің жағдайына барабар жауап беру; 2.2.2.4 дененің әр түрлі беттерімен жанасуына дұрыс жауап беру; 2.2.2.5 табиғи құбылыстарды (жаңбыр, жел) ұқсатып келтіру; 2.2.2.6 бұйрықтарды қозғалыста қабылдау және орындау	3.2.2.1 жануарларды, ертегі кейіпкерлерін, мультфильм кейіпкерлерін және фильмдерді ұқсатып келтіру; 3.2.2.2 қалпы мен қозғалыстарды ("Айна") жаңғырту; 3.2.2.3 суретте іс-қимылдарды нақты әрекетпен сәйкестендіру; 3.2.2.4 босаңсыту, бұлшық ет қысқыштарынан босату, кернеуді түсіру, эмоциялық босату элементтерін меңгеру	4.2.2.1 елестететін заттармен әрекет ету; 4.2.2.2 бет пен дененің (көз, ауыз, саусақтар) әртүрлі ұсақ бөліктерінің статикалық және динамикалық қалыптарын ажырату; 4.2.2.3 әртүрлі тәсілдермен вербальды емес қарым-қатынас (мимика, пантомимика) арқылы ойын жеткізу; 4.2.2.4 меңгерілген элементтерден жиектастарды салу

3) "Зиятын дамыту" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Жады мен ойлауын дамыту	0.3.1.1 бірнеше суреттерді (5) жадыда жаңғырту; 0.3.1.2 ойындар мен жаттығулар барысында заттардың шама параметрлерін ажырату; 0.3.1.3 мүсіндеудегі заттардың пішінін, шамасын жадыда жаңғырту; 0.3.1.4 фотосуреттерде таныс адамдарды тану бірдей заттарды табу	1.3.1.1 жадыдағы бірқатар сөздерді (5-7 сөз) жаңғырту; 1.3.1.2 үлгісі бойынша түсі - доминантты белгісі бойынша бірден ерекшеленетін таныс заттарды (3 қарама-қарсы түсті) таңдау; 1.3.1.3 қарама-қарсы қатынастарды (тыныш-қатты, алыс-жақын) орнату; 1.3.1.4 айқын көрінетін белгілермен (түспен, формамен, көлеммен) ерекшеленетін заттар мен нысандарды (2-3) салыстыру; 1.3.1.5 заттарды берілген бір белгісі бойынша - пішіні, көлемі немесе түсі топтастыру; 1.3.1.6 ойыншықтар мен суреттердің орнын кейінге қалдыру	2.3.1.1 нысандар арасындағы себеп-салдар байланыстарын (сюжеттік суреттер, оқиғалар) анықтау; 2.3.1.2 өзара қарым-қатынастардың бүтін бөлігін орнату ; 2.3.1.3 айқын көрінетін белгілермен (түспен, формамен, көлеммен, бөлшектердің санымен, жеке бөліктердің орналасуымен) ерекшеленетін заттар мен нысандарды (2-4) салыстыру; 2.3.1.4 берілген суреттердің қатарын кейінге қалдыру	3.3.1.1 суреттер қатарын қайта жаңғырту; 3.3.1.2 ойыншықтар мен суреттердің берілген орнын ойнату; 3.3.1.3 таңбалар қатарын (әріптер, сандар) қайта жаңғырту; 3.3.1.4 реттілік қатынастарын орнату: алдымен-содан кейін орындалған тапсырманы үлгімен салыстыру; 3.3.1.5 ойындар мен жаттығулар барысында заттар, жазық пішіндер, суреттер және көріністер бойынша шаманың параметрлерін ажырату; 3.3.1.6 негізгі элементтерді, бөлшектерді бөлу; 3.3.1.7 заттық 2 суретте айырмашылықты табу; 3.3.1.8 себеп-салдардың байланыстарын (сурет, суреттер сериясы, мультфильм, мәтін) анықтау; 3.3.1.9 әрекетті, қозғалысты жаңғырту; 3.3.1.10 қолөнер жасау үшін жоспар құру; 3.3.1.11 берілген сөздер (5) қатарын жаңғырту; 3.3.1.12 сурет, сөздік, сызбалық (пиктограммалар) жоспарға сүйеніп практикалық, ойын әрекеттерін орындау	4.3.1.1 таңбалар қатарын (әріптер, сандар) жаңғыртуды тоқтып қою; 4.3.1.2 берілген сөздерді (5-10 аралығындағы) жаңғырту; 4.3.1.3 тыңдалған сөйлеу материалдарын (фразалар, қысқа мәтін, екі жақты) қайта жаңғырту және әңгімелеп беру; 4.3.1.4 орындалған тапсырманы бағалау: дұрыс, тез, жақсы, әдемі; 4.3.1.5 өзі орындаған тапсырманың бақылау; 4.3.1.6 түстерді және олардың реңктерін жіктеу; 4.3.1.7 түсті қатарда заңдылықтарды орнату; 4.3.1.8 негізгі белгісі ретінде түсі бойынша сериялауды орындау; 4.3.1.9 негізгі белгісі ретінде сериялауды орындау; 4.3.1.10 негізгі белгі ретінде көлемі бойынша сериялауды орындау; 4.3.1.11 салмағы бойынша сериялауды орындау; 4.3.1.12 ерекше қасиеттері бойынша заттарды жіктеу; 4.3.1.13 сипаты бойынша нысандарды тану; 4.3.1.14 заттардың, сандардың, суреттердің орналасу заңдылықтарын анықтау; 4.3.1.15 сурет, сөздік, сызба бойынша (пиктограмма) жоспарға сүйеніп тәжірибелік ойын, зияткерлік әрекеттерді орындау

34. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

35. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

36. Білім алушылардың зияткерлік даму ерекшеліктері ескеріліп, оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Танымдық әрекеттерін түзету" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0 - сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	0.1.1.1 сөйлеу тілі, табиғи, тұрмыстық және музыкалық дыбыстарды ажырату; 0.1.1.2 таныс адамдардың (ата-аналар, жақындар, достар)дауыстарын ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	0.1.2.1 адамның бетіне тура қарау; 0.1.2.2 қозғалмайтын жарық затқа тура қарау; 0.1.2.3 білім алушыға қарама-қарсы орналасқан қозғалмайтын затқа, оның оң және сол жағына тура қарау; 0.1.2.4 өз затын тану
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	0.1.3.1 дене бөліктерін (бет, дене) ажырату
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	0.1.4.1 түрлі қызмет түрлерінде тактильдік-қимыл сезімталдығын қолдану: саздан, пластилиннен, қамырдан мүсіндеу; саусақпен сурет салу; ірі мозаикамен ойнау; ұсақ заттарды сұрыптау
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	0.2.1.1 жұдырықтарды қысу және саусақтарды бүгу және жазу; 0.2.1.2 саусақ ұшымен үстелді тоқылдату
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	0.2.2.1 адамның жанасуына эмоциялық-қимыл-қозғалыс әрекетіне жауап беру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	0.3.1.1 бірнеше суреттерді (5) жадыда жаңғырту
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	0.1.1.3 шыққан дыбыстың орналасуын анықтау; 0.1.1.4 2 ойыншықтың ішінде күрт ерекшеленетін дыбысты ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	0.1.2.4 үлгіге қарап түсті таңдау; 0.1.2.5 үлгі бойынша түсі бірден ерекшеленетін заттарды таңдау (2 қарама-қарсы түсті); 0.1.2.6 жазық геометриялық пішіндерді (шеңбер, квадрат) ажырату; 0.1.2.7 еліктеу бойынша көлемді геометриялық пішіндерді (шар, текше) ажырату
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	0.1.3.2 еліктеу бойынша берілген бағытта кеңістікте (алға, артқа, солға, оңға, артынан) қозғалу
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	0.1.4.2 затты сипап сезу немесе оны саусақпен контуры бойынша бастырып шығу
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	0.2.1.3 еліктеу арқылы (ырғақ саны) шапалақтау
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	0.2.2.2 материалдармен жанасуда (ағаш, металл, су) жауап беру; 0.2.2.3 қозғалыс жылдамдығын (жылдам-баяу) ажырату
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	0.3.1.2 ойындар мен жаттығулар барысында заттардың шама параметрлерін ажырату
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	0.1.1.5 нысанды (ойыншық, сурет) сәйкестендіруді және дыбысына еліктей отырып ажырату; 0.1.1.6 музыкалық ойыншықтардың дыбысталуының басы мен соңына жауап қайтару
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	0.1.2.8 еліктей отырып көлемді пішін құрастыру; 0.1.2.9 үлгі бойынша пішіні бойынша күрт ерекшеленетін таныс заттарды таңдау; 0.1.2.10 көлемді геометриялық пішіндерді (шар, текше) қораптың (сынаманың) тиісті ойықтарына итеру; 0.1.2.11 көлемі бойынша қарама-қарсы шамалары бойынша 2 затты (үлкен, кіші) ажырату
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	педагогтің көмегімен және өз бетінше мектеп үй-жайында бағдарлану
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	0.1.4.3 2-ің ішінде таңдау кезінде көлемді пішіндер мен заттарды үлгі бойынша сезіне анықтау; 0.1.4.4 азық-түлікті (алма, нан, кәмпит) дәміне қарай анықтау
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	0.2.1.4 саусақтан әр түрлі фигураларды құрастыру; 0.2.1.5 түймелер, үлкен моншақтарды жіпке түзу, бұршақтарды, үрме бұршақтарды сұрыптау, түймелерді, ілгектерді, сыдырмалырды салу және ажырату
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	0.2.2.4 жануарлардың қимылын ұқсатып келтіру; 0.2.2.5 түрлі музыкалық аспаптарда ойнау
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	0.3.1.3 мүсіндеудегі заттардың пішінін, шамасын жадыда жаңғырту
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау!	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	0.1.1.7 қарапайым ырғақты ойнату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	0.1.2.12 сынамалар әдісімен шаманы ескере отырып, матрешканы, пирамиданы жинау; 0.1.2.13 үлкен затты қолмен, ал кішкентайды саусақпен ұстап алу; 0.1.2.14 сыныптастардың және өзінің жеке заттарын тани білу; 0.1.2.15 нысандарды көлемі бойынша (заттарды өзара; екі баланың, ересек адамның және білім алушының бойы бойынша) салыстыру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	0.1.3.4 еліктеу бойынша кеңістіктік қатынастарды жаңғырту; 0.1.3.2 еліктеу бойынша кеңістіктік қатынастарды жаңғырту
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	0.1.4.5 сөйлеу немесе қимыл арқылы (иістерге жауап беру) қалауын білдіру
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	0.2.1.6 бауға түймелер, ірі моншақтарды өткізу, бұршақ, үрме бұршақты сұрыптау, жарманы бөліп теру түймелер, замокты, кнопкаларды, ілгектерді жіптен өткізу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	0.2.2.6. вербальді емес қарым-қатынастың (мимика, пантомимика) әртүрлі тәсілдерін меңгеру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	0.3.1.4 фотосуреттерде таныс адамдарды тану бірдей заттарды табу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	1.1.1.1 2-3 (барабан, дудка, бубен) шулы және музыкалық дыбысталтын аспаптарды ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	1.1.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: мақсатты жоспарлы бақылау; 1.1.2.2 заттардың: негізгі элементтерін, нысанның бөлшектерін қарастыру; 1.1.2.3 жақын орналасқан қозғалыстағы затты (көлденең, тігінен, шеңбері бойынша, алға/артқа) бақылай отырып қарау
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	1.1.3.1 кеңістікте дене бөліктерінің орналасуын анықтай білу; 1.1.3.2 өз денесіне жататын заттардың орналасуында бағдарлану
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	1.1.4.1. бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, тексеру; 1.1.4.2 үлгі бойынша көлемді затқа сипап сезу арқылы жұбын таңдау
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	1.2.1.1 бір қозғалыстан екінші қозғалысқа бірқалыпты ауысу: таяқшадан заттардың контурын құру
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	1.2.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, зерттеу; 1.2.2.2 температура бойынша әр түрлі материалдармен жанасуға әрекет ету
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	1.3.1.1 жадыдағы бірқатар сөздерді (5-7 сөз) жаңғырту; 1.3.1.2 үлгісі бойынша түсі - доминантты белгісі бойынша бірден ерекшеленетін таныс заттарды (3 қарама-қарсы түсті) таңдау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	1.1.1.2 қоршаған орта дыбыстарына еліктей отырып әуен сипатын (көңілді, қайғылы) ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	1.1.2.4 негізгі түстерді (қызыл, жасыл, көк) ажырату; 1.1.2.5 таныс түстерді қоршаған ортада табу; 1.1.2.6 көлемді геометриялық фигураларды (шар, куб, пирамида) ажырату
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	1.1.3.3 тік және көлденең бағытта пішін бойынша жазық және көлемді заттарды орналастыру; 1.1.3.4 оң және сол қолды ажырата алу
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	1.1.4.3 сұйық және қатты тағамның (ыстық, суық) контрасты температуралық режимдерін ажырату; 1.1.4.4 заттарды салмағы бойынша (ауыр-жеңіл) ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	1.2.1.2 пластилиннен мүсін жасау; 1.2.1.3 трафареттерді штрихтеу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	1.2.2.3 нысандардан шығатын дірілге жауап қайтару; 1.2.2.4 дененің бетіндегі қысымға жауап қайтару
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	1.3.1.3 қарама-қарсы қатынастарды (тыныш-қатты, алыс-жақын) орнату
3 тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	1.1.1.3 есту арқылы дыбыс қарқынын ажырату; 1.1.1.4 дыбысталған ойыншықтармен бірге буындарды айту, шапалақтауды, тарсылдатуды ойын түрінде жаңғырту
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	1.1.2.7 шаманы (үлкен, кішкентай, ең үлкен) ажырату; 1.1.2.8 ойындар мен жаттығулар барысында заттардың, жазық фигуралардың шамасының параметрлерін ажырату; 1.1.2.9 3 затты көлемі бойынша (үлкен, аз, ең кішкентай) салыстыру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	1.1.3.5 суреттің боялмаған бөлігін бояу
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	1.1.4.5 дифференциалды (мұрынмендем алу-ауызбен дем шығару) дем алу; 1.1.4.6 иістерді (жағымды және жағымсыз) ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	1.2.1.4 шектеулі кеңістікте түсірілген нүктелер бойынша, контуры бойынша кескіндерді салу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	1.2.2.5 дененің қалпына (көлденең, тік) жауап беру; 1.2.2.6 екпінді (жылдам-баяу) ажырату және ойнату
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	1.3.1.4 айқын көрінетін белгілермен (түспен, формамен, көлеммен) ерекшеленетін заттар мен нысандарды (2-3) салыстыру; 1.3.1.5 заттарды берілген бір белгісі бойынша - пішіні, көлемі немесе түсі топтастыру
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау!	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	1.1.1.5 таныс әуендер мен әндерді білу
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	1.1.2.10 заттарды оның бейнесімен сәйкестендіру; 1.1.2.11 заттарды өтініш бойынша және өз бетінше (затты қимылмен, көзбен көрсету) тану; 1.1.2.12 нақты заттарды, олардың орынын басатын ойыншық түрлерін білу
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	1.1.3.6 үлгі бойынша кеңістіктік қатынастарды жаңғырту; 1.1.3.7 оң және сол қолын ажырату
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	1.1.4.7 азық-түлікті дәміне қарай білу; 1.1.4.8 өнімдердің негізгі дәмдік сапасын (ащы, тәтті, қышқыл, тұздалған) ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	1.2.1.5 әртүрлі музыкалық аспаптарда (пианино, барабан, гитара, құбыр) ойнауды ұқсатып келтіру
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	1.2.2.7 қалпы мен қозғалыстарды ("Айна") жаңғырту; 1.2.2.8 жануарлардың қозғалысын, қалпын және әрекеттерін ұқсатып келтіру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	1.3.1.6 ойыншықтар мен суреттердің орнын кейінге қалдыру

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы. Менің мектебім	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	2.1.1.1 2-3 (сылдырмақ, барабан, дудка, қоңырау, бубен, гармошка, қасықтар) шулы және музыкалық дыбысталтын аспаптарды ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	2.1.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: жоспарлы бақылау; 2.1.2.2 қашықтағы жылжымалы нысанға қарау; 2.1.2.3 сөз арқылы; үлгіге сәйкес заттардың жұптарын (4) табу негізгі түстерді бөлу
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	2.1.3.1 дене бөліктерін (кірпіктер, тері, шаш, тырнақтар) ажырату
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	2.1.4.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін: сезіну, тексеру, үтіктеу, шаю, дыбыстау, сығу қолдану
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	2.2.1.1 бір статикалық қалыптан екіншісіне (алақан-жұдырық) жай ырғақпен өту
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	2.2.2.1 бағдарлауда іздеу тәсілдерін қолдану: сезіну, зерттеу; 2.2.2.2 фактурасы және тұтқырлығы бойынша әр түрлі материалдармен жанасуға әрекет ету;
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	2.3.1.1 нысандар арасындағы себеп-салдар байланыстарын (сюжеттік суреттер, оқиғалар) анықтау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	2.1.1.2 дыбыстарды есту арқылы санын: бір-көп ажырату; музыкалық ойыншықтарда ойнау
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	2.1.2.4 түс қатарының ретін көшіру; 2.1.2.5 заттарды түсі бойынша үлгі бойынша біріктіру; 2.1.2.6 заттарды үлгі бойынша біріктіру; 2.1.2.7 заттарды көлемі (үлкен- кіші) бойынша салыстыру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	2.1.3.2 заттар мен олардың бөліктерінің тігінен (жоғары, төменгі, алыс-жақын) қатынасын ажырату
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	2.1.4.2 өнімнің құрылымын (сұйық, қатты, тұтқыр, сусымалы) сезіну
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	2.2.1.2 тұрмыста және сабақта нақты қозғалыстар (байлау, байлау, қату) жүргізу; 2.2.1.3 үлгі бойынша тік, көлденең және көлбеу сызықтармен рамкада штрихтеу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	2.2.2.3 дене бөліктерінің жағдайына барабар жауап беру; 2.2.2.4 дененің әр түрлі беттерімен жанасуына дұрыс жауап беру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	2.3.1.2 өзара қарым-қатынастардың бүтін бөлігін орнату
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	2.1.1.3 құстар мен жануарлардың (2-3-ін таңдау кезінде) дауысын (пластинкаларды) тыңдау кезінде есту арқылы ажырату; 2.1.1.4 сөздің ішінен дыбысты белгілеу
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	2.1.2.8 заттарды көлемі бойынша үлгі бойынша біріктіру; 2.1.2.9 затты оның жеке бөліктері бойынша тану; 2.1.2.10 заттардың негізгі элементтері мен бөліктерін ажырату; 2.1.2.11 заттарды олардың бейнесімен салыстыру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	2.1.3.3 өз денесіне қатысты кеңістіктегі бағыттарды анықтау; 2.1.3.4 берілген пішіндерді әртүрлі тәсілдермен (қию, сурет салу, орналастыру) жаңғырту
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	2.1.4.3 үлгі бойынша көлемді затты сезу; 2.1.4.4 үлгіге сәйкес заттардың көлемі мен пішінін ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	2.2.1.4 трафареттерді бастыру; 2.2.1.5 кескіндерді контуры бойынша, шектелген кеңістіктегі нүктелер бойынша салу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	2.2.2.5 табиғи құбылыстарды (жаңбыр, жел) ұқсатып келтіру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	2.3.1.3 айқын көрінетін белгілермен (түспен, формамен, көлеммен, бөлшектердің санымен, жеке бөліктердің орналасуымен) ерекшеленетін заттар мен нысандарды (2-4) салыстыру
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау!	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	2.1.1.5 әріптердің (қиылған әліппе) белгілі бір санынан сөздерді құру; 2.1.1.6 берілген дыбысқа сөздер табу
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	2.1.2.12 суреттің жетіспейтін бөліктерін салу; 2.1.2.13 бояу, салу; 2.1.2.14 бөлшектерден (таяқша) әріптен мен сандарды құрасыру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	2.1.3.4 берілген пішіндерді әртүрлі тәсілдермен (қию, сурет салу, орналастыру) жаңғырту
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	2.1.4.5 түрлі заттардың контрасты температурасын ажырату; 2.1.4.6 заттардың қасиеттерін (жұмсақ, қатты, тегіс, жүнді) ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	2.2.1.5 кескіндерді контуры бойынша, шектелген кеңістіктегі нүктелер бойынша салу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	2.2.2.6 бұйрықтарды қозғалыста қабылдау және орындау
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	2.3.1.4 берілген суреттердің қатарын кейінге қалдыру

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	3.1.1.1 дыбыс деңгейіне қарай (қатты-тыныш) дыбыссыз дыбыстарды дауыстап ажырату; 3.1.1.2 ұзақ уақытына қарай (ұзақ-қысқа) сөйлеу тіліне жатпайтын дыбыстарды ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	3.1.2.1 заттарды мақсатты түрде (көзбен тексеру) қарау; 3.1.2.2 заттарды жапсыру және құрастыру кезінде түстерді кезектестіру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	3.1.3.1 дене бөліктерінің орналасуын талдау; 3.1.3.2 қарама-қарсы тұрған адамның денесінде бағдарлану: адамда дененің бөліктерін көрсету
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	3.1.4.1 әр түрлі заттардың (мақта, шеге, бөренелер) ауырлығын ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	3.2.1.1 суретті аяқтап салу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	3.2.2.1 жануарларды, ертегі кейіпкерлерін, мультфильм кейіпкерлерін және фильмдерді ұқсатып келтіру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	3.3.1.1 суреттер қатарын қайта жаңғырту; 3.3.1.2 ойыншықтар мен суреттердің берілген орнын ойнату
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	3.1.1.3 дыбыстар санын ажырату және ойнату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	3.1.2.3 түстерді іс-әрекет сигналы ретінде пайдалану; 3.1.2.4 түрлі түсті және әр түрлі өлшемдегі жазық геометриялық пішіндерді ажырату
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	3.1.3.3 нысандардың орналасуын "мұнда-анда", "алыс – жақын, жақын-жақынырақ" ажырату
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	3.1.4.2 дифференциалды (мұрынмендем алу-ауызбен дем шығару) дем алу
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	3.2.1.2 жол шегінде тік, көлбеу, сынған сызықтардан тұратын жиектастарды салу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	3.2.2.2 қалпы мен қозғалыстарды ("Айна") жаңғырту
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	3.3.1.3 таңбалар қатарын (әріптер, сандар) қайта жаңғырту; 3.3.1.4 реттілік қатынастарын орнату: алдымен-содан кейін орындалған тапсырманы үлгімен салыстыру
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	3.1.1.4 дыбыстың сипаттамасын өз бетінше белгілеу, сөздегі дыбыс орнын анықтау; 3.1.1.5 сипаты әртүрлі шулы дыбыстарды ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	3.1.2.5 еліктеу, үлгі, сөздік нұсқау бойынша кеңістіктік қарым-қатынастарды ойнату; 3.1.2.6 үлгі бойынша 6-8 бөліктен тұратын суреттер құрастыру; 3.1.2.7 сюжеттік суреттерді құрастыру таныс жұмыс бойынша сюжеттік суреттердің сериясын құру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	3.1.3.4 нысандардың кеңістікте орналасу белгілері мен қасиеті бойынша ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	3.1.4.3 түрлі иістерді (гүл, цитрус, қылқан жапырақты, ванильді, кофе) ажырату және атау
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	3.2.1.3 ырғақты ою-өрнектерді салу, көлбеу түзу және нүктелі сызықтардың әр түрлі конфигурациядағы толқынды сызықтарды жүргізу; 3.2.1.4 кеңістікте шектеусіз берілген бағытта көлденең сызықтарды жүргізу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	3.2.2.3 суретте іс-қимылдарды нақты әрекетпен сәйкестендіру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	3.3.1.5 ойындар мен жаттығулар барысында заттар, жазық пішіндер, суреттер және көріністер бойынша шаманың параметрлерін ажырату; 3.3.1.6 негізгі элементтерді, бөлшектерді бөлу; 3.3.1.7 заттық 2 суретте айырмашылықты табу
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау!	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	3.1.1.6 шуға эмоционалды түрде: қатты және жағымсыз шуға қолмен, жағымды дыбыстарға, қуанышты мимикамен, назар қойып есту, тиісті қозғалыстармен жауап беру
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	3.1.2.8 ұсақ бөлшектерден тұтас құрылым құру; 3.1.2.9 бейнелерден: контурлы, штрихты, нүктелі заттарды тану
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	3.1.3.5 қағаз бетінде бағдарлай алу
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	3.1.4.4 таныс және бейтаныс заттарды (үлгісі бойынша) табу
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	3.2.1.5 бағытты өзгертумен шектелген кеңістікте сызықтар жүргізу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	3.2.2.4 босаңсыту, бұлшық ет қысқыштарынан босату, кернеуді түсіру, эмоциялық босату элементтерін меңгеру
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	3.3.1.8 себеп-салдардың байланыстарын (сурет, суреттер сериясы, мультфильм, мәтін) анықтау; 3.3.1.9 әрекетті, қозғалысты жаңғырту; 3.3.1.10 қолөнер жасау үшін жоспар құру; 3.3.1.11 берілген сөздер (5) қатарын жаңғырту; 3.3.1.12 сурет,сөздік, сызбалық (пиктограммалар) жоспарға сүйеніп практикалық, ойын әрекеттерін орындау

5) 4-сынып:

5-сынып

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	4.1.1.1 1-2 дыбыстарымен ерекшеленетін сөздерді салыстыру; 4.1.1.2 сөздегі дыбыстардың ретін анықтау
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	4.1.2.1 үлгі бойынша 6-10 бөліктен пәндік сурет құрастыру; 4.1.2.2 түстерді іс-әрекет сигнал ретінде (бағдаршам) пайдаланып пішіні, түсі мен көлемін белгі ретінде бөлу; 4.1.2.3 геометриялық пішіндегі заттардың пішінін салыстыру
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	4.1.3.1 қарама-қарсы тұрған адамның денесінде бағдарлай алу: қарама-қарсы тұрған адам өз денесінің бөлшектерін (оң, сол) көрсетіп атау
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	4.1.4.1 материалдарды сипаттамалары бойынша (температура, фактура, ылғалдылық, тұтқырлығы) ажырату
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	4.2.1.1 баспа әріптерінің элементтерімен конфигурациясы бойынша ұқсас пішіндер: тік, көлбеу тік таяқша, сопақша, жартылай дөңгелек, тік және көлденең жалғағыш таяқшалар салу;
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	4.2.2.1 елестететін заттармен әрекет ету;
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	4.3.1.1 таңбалар қатарын (әріптер, сандар) жаңғыртуды тоқтып қою; 4.3.1.2 берілген сөздерді (5-10 аралығындағы) жаңғырту; 4.3.1.3 тыңдалған сөйлеу материалдарын (фразалар, қысқа мәтін, екі жақты) қайта жаңғырту және әңгімелеп беру; 4.3.1.4 орындалған тапсырманы бағалау: дұрыс, тез, жақсы, әдемі
2 - тоқсан
Менің мектебім Бізді қоршаған әлем	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	4.1.1.3 сөздің 1-2 дыбысын ауыстыру арқылы жаңа сөздерді құрау; 4.1.1.4 сөздегі дыбыстардың санын анықтау
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	4.1.2.4 бояу, сызу, бастыру; 4.1.2.5 негізгі түстердің реңктерін ажырату
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	4.1.3.2 суретте кейіпкер қандай қолымен әрекет етеді, ол қай жағынан тұрғанын анықтау
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	4.1.4.2 материалдардың сипаттамасын (температура, фактура, ылғалдылық, тұтқырлығы) атау
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	4.2.1.2 осы үлгі бойынша нүктелер бойынша сызық жүргізу;
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	4.2.2.2 бет пен дененің (көз, ауыз, саусақтар) әртүрлі ұсақ бөліктерінің статикалық және динамикалық қалыптарын ажырату
		3.1 Жады мен ойлауды дамыту	4.3.1.5 өзі орындаған тапсырманың бақылау; 4.3.1.6 түстерді және олардың реңктерін жіктеу; 4.3.1.7 түсті қатарда заңдылықтарды орнату; 4.3.1.8 негізгі белгісі ретінде түсі бойынша сериялауды орындау
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	4.1.1.5 берілген дыбыстардан сөздерді құрастыру; 4.1.1.6 ерлер, әйелдер, балалар дауыстарын ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	4.1.2.6 ойластырылған суреттерді тану; 4.1.2.7 толық емес суреті бар, жеткіліксіз белгілері бар суреттерді тану; 4.1.2.8 сурет, фотосурет бойынша адамның эмоционалдық жағдайын анықтау
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	4.1.3.3 кеңістіктік қатынастарды сызба, сөздік нұсқау бойынша жаңғырту; 4.1.3.4 нысандардың өзара орналасуын бағалау үшін сылтауларды пайдалану
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	4.1.4.3 сөйлеу немесе пантомимика арқылы иістерді таңдау кезінде қалауын білдіру
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	4.2.1.3 шектелген кеңістікте тік көлденең сызықтарды жүргізу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	4.2.2.3 әртүрлі тәсілдермен вербальды емес қарым-қатынас (мимика, пантомимика) арқылы ойын жеткізу
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	4.3.1.9 негізгі белгісі ретінде сериялауды орындау; 4.3.1.10 негізгі белгі ретінде көлемі бойынша сериялауды орындау; 4.3.1.11 салмағы бойынша сериялауды орындау
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау!	1. Сенсорлық процестер мен кеңістіктік бағдарлауды дамыту	1.1 Естіп қабылдауын дамыту	4.1.1.7 музыкалық аспаптардың дыбысын ажырату
		1.2 Көріп қабылдауын дамыту	4.1.2.9 суретте таныс және бейтаныс адамдарды анықтау және сипаттау; 4.1.2.10 2 сюжеттік суреттегі айырмашылықтарды табу
		1.3 Кеңістікте бағдарлануын дамыту	4.1.3.5 нысандардың өзара орналасуын сипаттау; 4.1.3.6 нысандардың қатарының орналасуын кеңістіктік талдай отырып орындау
		1.4 Заттардың әр түрлі қасиеттерін қабылдауды дамыту	4.1.4.4 заттардың ерекше қасиеттерін атаңыз
	2. Қимыл-қозғалысты дамыту	2.1 Ұсақ моториканы дамыту	4.2.1.4 үлгі бойынша суретті салу мақсатында тірек нүктелері бойынша сызықтарды жүргізу
		2.2 Кинестетикалық қабылдауды дамыту	4.2.2.4 меңгерілген элементтерден жиектастарды салу
	3. Зерде аясын дамыту	3.1 Жады мен ойлауды дамыту	4.3.1.12 ерекше қасиеттері бойынша заттарды жіктеу; 4.3.1.13 сипаты бойынша нысандарды тану; 4.3.1.14 заттардың, сандардың, суреттердің орналасу заңдылықтарын анықтау; 4.3.1.15 сурет, сөздік, сызба бойынша (пиктограмма) жоспарға сүйеніп тәжірибелік ойын, зияткерлік әрекеттерді орындау

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 18-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 563 -қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру денгейінің 0-4 сыныптары үшін "Түзету ырғағы" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім бері денгейінің 0-4 сыныптары үшін "Түзету ырғағы" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – дене дамуының, жалпы және сөйлеу моторикасының, эмоционалді-ерік аясының кемістігін түзету; тұлғалық жағымды қасиеттерін қалыптастыру, эстетикалық тәрбие беру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қимыл-қозғалыс аясын дамыту: жинақылығын, мақсатты бағыттылығын, қимыл-қозғалыстың үйлесімділігі мен айқындығын дамыту;

2) ырғақ сезімін қалыптастыру;

3) білім алушыларда әуенге сәйкес ырғақты және айқын қозғалу қабілетін, әуеннің ырғағы мен жылдамдығына қимылдарын үйлестіру қабілетін дамыту;

4) би қимылдарын үйрету, қимыл-қозғалыс мәнерлігі мен кейіптің бейнесін жеткізе білуін қалыптастыру;

5) музыкаға деген эмоционалды ілтипатын тәрбиелеу;

6) әуенді күші, ұзақтығы, тембрі, сипаты бойынша ажыратуға үйрету;

7) қимыл-қозғалыс жадысын дамыту;

8) қимыл-қозғалыс аясындағы жетіспеушіліктерін түзете отырып, ептілік, тепе-теңдік сезімін, кеңістікте бағдарлау, қимыл-қозғалыс үйлесімділігін қалыптастыру.

2 - тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

4. Бағдарлама ақыл-ойы кем білім алушылардың дене дамуының, моторикасының, соматикалық күйінің, жүйке-психикалық мәртебесі мен танымдық қызметінің ерекшеліктерін ескере отырып құрастырылған.

5. Оқытудың компенсаторлық-дамыту бағыттылығы қағидасы арнайы әдістермен және оқу-әдістемелік тәсілдерімен қамтамасыз етіледі: үздіксіз қайталау, жаңа материалды менгеру үшін арнайы жағдай жасау, балалардың заттық-тәжирибелік іс-әрекетін кеңінен пайдалану, орындаған жұмыстарын баяндап отыруды талап ету, оқу әрекетінің әр қадамына басшылық ету, бақылау.

6. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жоюды немесе азайтуды көздейді; қимыл-қозғалыс нормаларын, өмірлік қарым-қатынастық және тұрмыстық дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

7. Жеке және саралап оқыту тәсілі қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді.

8. Саралап оқыту барысында мұғалім білім алушылардың түрлі типологиялық топтары үшін оқу материалының әр түрлі көлемі мен күрделілігін, білім алушылардың оқу тапсырмаларын орындау дербестік дәрежесін, көрнекі-дидактикалық материалдардың түрлерін қолданады.

9. Бағдарлама материалы білім алушылардың қарапайым қозғалыстарындағы түрлі бұзылыстарына таңдамалы ықпал етуге, олардың неғұрлым күрделі, әсіресе адамның еңбек қызметіне қажетті қозғалыстарды ұйымдастыру қабілетін дамытуға ықпал етуге мүмкіндік береді.

10. Заттармен және затсыз, музыкамен және музыкасыз орындалатын түрлі жаттығулар ырғақ біліктілігін қалыптастыру құралы болып табылады, ол ырғақ әрекеттерін, кеңістік түсініктерін, сенсорлық процестерін, жоғары психикалық қызметтерін, вербалды және вербалсыз қарым-қатынас дағдыларын, өзін өзі қадағалауын түзетуге себеп болады.

11. Деңгейлік мақсаттарға сәйкес әзірленген тапсырмалар мен жаттығулар бағалаудың құралы болып есептеледі.

12. Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларды оқытудың нәтижелілігін бағалау ағымдық (сабақ бойынша), кезеңдік (тақырыптық) және қорытынды бақылау түрінде іске асырылады.

13. Ағымдық бақылау оқытудың мазмұны мен әдістерін дұрыс таңдау мақсатында жүргізіледі; педагог сабақта білім алушылардың қызметін бақылауды, практикалық және дербес жұмыстарды, ұжымдық қызмет түрлерін талдауды пайдаланады.

14. Кезеңдік (тақырыптық) бақылау әр типологиялық топтағы білім алушылардың оқу материалын меңгерудегі түрлі мүмкіндіктері ескере отырып, тақырыптың, тараудың аяғында жүргізіледі.

15. Әр білім алушының оқу жетістіктері мен даму динамикасын талдау мақсатында тоқсанның, жылдың аяғында қорытынды бақылау жүргізіліп, жетістіктері оқу картасына еңгізіледі.

3 - тарау. "Түзету ырғағы" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

16. "Түзету ырғағы" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

17. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар" бөлімі;

2) "Музыкалық-ырғақтық жаттығулар" бөлімі;

3) "Сөйлеу тілі ырғағы" бөлімі.

18. "Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кеңістікте бағдарлау жаттығулары;

2) ырғақты-гимнастикалық жаттығулар.

19. "Музыкалық-ырғақтық жаттығулар" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар;

2) музыкалық ойындар;

3) би жаттығулары.

20. "Сөйлеу тілі ырғағы" бөлімі келесідей бөлімшені қарастырады.

1) сөйлеу тілінің дағдылары.

21. 0 - сыныпқа арналған "Түзету ырғағы" пәнінің базалық мазмұны:

1) кеңістікте бағдарлауға арналған жаттығулар: кең адым мен қолдардың еркін қимылдарымен жүру; бірінен кейін бірі, сыңарымен, шашыраңқы; заттар арасымен колоннамен, шеңбер бойымен, қолдарынан ұстап жүру және жүгіру; аяқтың ұшымен және табанымен жүру; педагогтың белгісі бойынша жүру кезінде оңға, солға, алға, артқа бұрылу; түрлі адыммен колоннамен шеңбер бойымен жүру (ақырын, биік, сергек, спортты-салтанатты, серіппелі); музыкалық сүйемелдеу сипатының ауысуына қарай адыммен қимылдарды өзгерту, қимылдарды шапалақ, сылдырмақ, дабыл бойынша ауыстыру; жүру кезіндегі қол қимылдары (заттпен және заттсыз); оң және сол жаққа бұрыла отырып, қатардан сапқа қайта тұру; кеңістікте бағдарлау, мұғалімнің көрсеткен қимыл бағыты мен темпін сақтау; бір орында, жүрі және жүгіру кезінде қатарға тұру және қайта тұру, сапта, қатарда, шеңбер ішінде бой түзеу, дұрыс бастапқы қалыпқа тұру;

2) заттарды пайдалана отырып ырғақты гимнастикалық жаттығулар – жалауша, таяқша, бет орамал, сылдырмақ, жасанды гүлдер, обручтар, доптар; қолдың қимылдарын аяқ және дене қимылдарымен үйлестіру; иық белдеу бұлшықеті үшін жаттығулар: алға, артқа, жоғары қарай, затпен және затсыз қол қимылдары; тік тұрған қалыптағы, еденде және орындықта отырған жаттығулар; таяқшаны жоғары көтеру, иыққа қою, қолымен алға, артқа сермеу, өз алдында және артында шапалақтау; кеуде алдындағы қолды жан-жаққа жазу және бүгу; айландырған қимылдарды қолдарымен кезектесіп және бірдей жасау; бір уақытта аяқ ұшына тұрып қолды көтеру; аяқ бұлшықеттері үшін жаттығулар: кезекпен аяқ ұшын алға немесе қапталға созып қою; тізеден бүгілген оң және сол аяқты кезекпен көтеру, тізе астынан шапалақ ұру; тізені қолымен, таяқпен, обручпен құшақтау; аяқ ұшына тұру; орындық арқасына сүйеніп, сүйенбей отыру; затпен отыру жаттығуларын орындау; дене бұлшық етері үшін жаттығулар: оңға және солға, аяқты бірге, еденде отырып бұрылу; аяқтың иық деңгейіндегі қалыпынан денені алға, төмен және жан-жаққа еңкейту, қолымен аяқ ұшына тию; заттарды алдына және қапталына қою, оларды алу; шалқасынан жату қалпынан аяқты кезекпен көтеру және түсіру; келбетті қалыптастыру, босаңсу жаттығулары;

3) балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулары - барабан, дабыл; дабылды, барабанды, сылдырмақты музыкалық шығарманың қатты және әлсіз бөлігін жеткізу үшін пайдалану; дабылда, барабанда берілген ырғақты қайталау;

4) музыкалық ойындар: ырғақты музыкаға қимылдау, түрлі ырғақтарды түрлі темппен, ырғақпен орындау; музыкалық сүйемелдеуімен музыканың баяу және жылдам темпін қимылдармен, шапалақпен жеткізу; музыканың түрлі сипатына, динамикасына сәйкес (дыбыстың күшейюі, ақырындауы) қимылдар, қимылдағы акценттерді, қиын емес ырғақтарды белгілеу; музыкалық ойындар, заттармен эстафекталық ойындар, әндету ойындары;

5) би элементтері мен қарапайым би қимылдары бар би жаттығулары: жай адым – жұмсақ, сырғымалы, мықынын жоғары көтеру, аяқ ұшымен, табанын тұтас басу, саусақтарды иіп жүгіру, шапалақ ұрып бір аяқты басу; оң иық арқылы айлану, жұппен айлану; қыздар үшін – қолдарына бет орамалын ұстап бір қалыпты би қимылдарын жасау; қайталанатын қимылдары бар биді үйрену.

6) сөйлеу тілінің дағдылары: заттардың атауын дұрыс айту; зат есімді сын есіммен үйлестіру.

22. 1-сыныпқа арналған "Түзету ырғағы" пәнінің базалық мазмұны:

1) кеңістікте бағдарлауға арналған жаттығулар: тізені жоғары көтере отырып, түзу аяқты алға қарай сермеу және аяқ ұшын соза отырып жүру, жүгіру; саптан, тізбектен шеңбер құрып қайта тұру; алға, оңға, солға, шеңбер ішіне, шеңберден шығу сияқты қимылдар бағытында бағдарлай алу; жүру кезінде заттарды ұстап қарапайым қимылдарды орындау;

2) ырғақты-гимнастикалық жаттығулар: еңкею, тік тұру және басты бұру, иықтарды айландыра қимылдату; затпен және затсыз әртүрлі бағытта қол қимылдарын жасау (жалауша, сылдырмақ, ленталар); оңға, солға денені бұру және еңкейю (заттарды алдына, қапталына қою, алу); сүйену және сүйеусіз, заттармен (обруч, таяқша, жалауша, доп) жүрелеп отыру; аяқты көтере тұрып бүгу, жазу, табандысыртқа қарай қисайту және ішке келтіру, табанды айландыра қимылдату, аяқтың ұшын алға қарай және қапталға созу, саусақтарды бүгіп тұру; келбетті қалыптастыруға арналған жаттығулар; қолдарын айқастыра көтеру және түсіру (оң қол жоғары – сол қол төмен), бір мезгілде оң қолын-жоғары, сол қолын – шетке қимылдату, оң қолын алға, сол қолын – жоғары; сол аяқты алға қарай созу, оң қолын алға; оң аяғын шетке, сол қолын шетке; қолдың қалыптары, қолдың қалыптарын әр қайсысын жеке және екеуін бір мезгілде ауыстыру; қол қимылдарын басымен, көз қарауымен қостай отырып орындау; қарапайым ырғақтарды соғу, шапалақтау, аяқпен басу; бұлшықеттерді босаңту жаттығулары;

3) балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулары: қол білектерін әртүрлі бағытта қимылдату, музыка қарқындығының өзгеруіне қарай қол саусақтарын кезекпен және бір мезгілде жұдырыққа жұму және ашу, музыкадағы әр акцентке бармақты қалған саусақтарға қарсы қою, бір қолдың және екі қолдың саусақтарын алшақтату және жақындату, қол саусақтарын ерекшелеу; балалар пианиносында қол саусақтарын жаттықтыру: бір актаваның бес нотасының аясында оң және сол қолдарымен бөлек орташа қарқынмен өсіңкі және бәсендеу гаммаларын орындау, барабанда екі таяқшамен бір мезгілде және кезектеп мұғалімнің санауымен, тақпақ айтумен қарапайым ырғақтарды соғу;

4) музыкалық ойындар: музыканың, динамиканың (қатты, ақырын), регистрдің (жоғары, төмен) түрлі сипатына сәйкес ырғақ қимылдарын орындау; музыкадағы өзгерістерге сәйкес жүру, жүгіру, секіру, би қимылдары бағыттарын, формасын өзгерту (жеңіл, би жүгірісі спорттық шапшаң жүгіріске; жеңіл, ойнақы секіру – ауыр, күлкілі секіруге ауысады), балаларға жақсы таныс, нақты еліктеу бейнесіне құрылған еліктеу жаттығулары мен ойындарын орындау (аңдардың, құстардың қылықтары, көліктердің жүрісі, адамның іс-әрекеті), музыканың нақты эмоциональді және динамикалық сипатына сәйкес; музыкадағы күрт акценттерді аяқпен жерді басып, шапалақтап және басқа қимылдармен жеткізу; заттармен музыкалық ойындар, әндетуді немесе сөйлеу тілімен қостауды қарастыратын ойындар;

5) би жаттығулары: сергек, байыпты, тыпырлаған адым, жеңіл иілген саусақпен жүгіріс; екіаяқтап секіру, түзу шоқырақ, қолдың сермеу қимылдары; орыс биінің элементтері: қарапайым қол ұстасып адымдау, екі қолымен бүйірін таянып тұтас табанмен адымдау (қыздар үшін – бет орамалды ұстап қимылдау); бір аяқпен және кезектеп басу, аяқты ұшымен және өкшемен созып қою; жұптық қимылдар: жүгіру, жүру, бір орында айлану; қол ұстасып шеңбермен жүру, аяқпен басып, шапалақтап, айланып билеу.

6) сөйлеу тілінің дағдылары: заттардың атауын дұрыс айту; зат есімді сын есіммен, етістікпен үйлестіру; қойылған сұраққа жауап беру.

23. 2- сыныпқа арналған "Түзету ырғағы" пәнінің базалық мазмұны:

1) кеңістікте бағдарлау жаттығулары: зал бұрышында ширақ бұрыла келе, қабырға бойымен жүру, сапқа, қатарға, тізбекке, шеңберге, жұппен тұру; қатарға екеуден тұру, жұптық қатардан бір адамдық қатарға қайта тұру; саптағы қалыптан және шашырау қозғалысынан қатарға қайта тұру; жүру кезінде затпен қиын емес тапсырмаларды орындау: оларды айлана жүгіру, жинау, бір біріне беру, бір жерден басқа жерге қою;

2) ырғақты-гимнастикалық жаттығулар: жалпы даму жаттығулары, қолдарды шетке сермеу, оларды өз алдында тербету, айландыра қимылдау, лентамен жаттығулар; басты алға, артқа қарай, жан-жаққа еңкейту және бұру, айландыра қимылдау; тізені бүгіп және бүкпей денені еңкейту; қолдарын жоғары, жан-жаққа, желкеге, белге қоя отырып, денені еңкейту және бұру; затты бере отырып (жалауша, доп), денені бұру; затты өз алдына, қапталына тізені бүкпей түсіружәне көтеру; оң және ол аяқты кезекпен алға, артқа, шетке, бастапқы қалыпқа қою. Маршпен жүрген сияқты тізеден бүгілген аяқты күрт көтеру, тұрған және отырған күйде табанды бүгу, жазу; келбетті қалыптастыру жаттығулары; қозғалыс үйлесіміне жаттығулар, бір мезгілде оң қолмен жоғары-төмен, ал сол қолымен кеуде алдында өзінен алшақ– өзіне қарай қимылдар жасау (қолдарын ауыстыру); оң аяқпен сол қолдың айқастырылған түрлі қимылдары (бір мезгілде оң аяқты қапталға қою және бастапқы қалыпқа келтіру және сол қолды иыққа бүгу және жазу; бір мезгілде тізеден бүгілген сол аяқты жоғары көтеру және оң қолды көтеру, түсіру); музыка қарқынының өзгеруіне сәйкес қимылдарды жылдамдату және баяулату, музыка аяқталған соң берілген сол қарқында қимылдарды орындау; бұлшықетті босаңту жаттығулары;

3) балалар музыкалық аспабымен жаттығулар: білекті айландыру қимылдары (күштеніп және и еркін), баяу қарқынмен ақырын жылдамдата отырып, бір мезгілде бір қолдың саусақтарын жұдырыққа жұму, ал екінші қолдың саусақтарын жазу, бірінші саусақты қалғандарына қарсы қою, бір мезгілде және кезектесіп бір қолдың саусақтарын екіншіге қарсы қою; балалар музыкалық аспаптарында жаттығу: екі қолмен бірдей орташа қарқынмен бес нота аясында өсіңкі және бәсендеу гаммаларын орындау, аккордеонда және үрмелі гармоникада бір актава аясында гаммаларды үйрену; дабыл мен барабанда қиын емес ырғақтарды екі таяқшамен бір мезгілде және кезектесіп түрлі вариацияда орындау;

4) музыкалық ойындар: музыканың түрлі сипатына, динамикасына (қатты, орташа, ақырын), регистріне (жоғары, орташа, төмен) сәйкес қимылдарды орындау; музыкадағы түрлі қарқынды, динамикалық, әуендік өзгерістерді өздігінен ажырата білуге және оларды қимылмен көрсету жаттығулары; екі бөлімді музыканың айырмашылығын қимылмен жеткізу, таныс қимылдарды еркін биде мәнерлеп орындау, ойын бейнелері мен әннің мазмұнын қимыл арқылы мәнерлеп және эмоциональді жеткізу; өздігінен музыкалық-қозғалыс бейнені құру; заттармен музыкалық ойындар, әндетумен және сөйлеу тілімен қостайтын музыкалық ойындар, қолжетімді әндерді сахналау, ойналған әуеннің ырғағын шапалақтап шығу;

5) би жаттығулары: ақырын, сақ жүріс, биік адым, жұмсақ серіппелі адым, жайбарақат бт жүгірісі, шапшаң жүгіріс, бір аяқтан екіншісіне секіру, жеңіл секіру, ауыспалы жүріс, аяқты алға қарай сермеп секіру; би элементері: бір орында және жылжып адымдау, қарғып жүру, ауыспалы адым; қолдарын денеге түйісіп төмен түсіру, кеуде деңгейінді айқастыру; бір қолымен бүйірін таянып, екіншісі бет орамалды жоғары көтеріп, шынтақта сәл бүгілген (қыздар үшін).

6) сөйлеу тілінің дағдылары: сұрақтың сөздерін қолдана отырып, қойылған сұраққа толық жауап беру; жайтаратылмаған сөйлемдерді құрастыру; таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша сөйлемді тарату.

24. 3- сыныпқа арналған "Түзету ырғағы" пәнінің базалық мазмұны:

1) кеңістікте бағдарлауға жаттығу: метрикалық лүпілге сәйкес жүріс; отырысты тізені бүгіп, аяқ үшымен, кең және майда адымдармен, өкшелеп, арқаны түзу ұстап жүрумен ауыстыру; үш-үштен қатарға тұру, бір шеңберден екі шеңбер құрып тұру, бірінші топ балаларының алға бір адым және екінші топ балаларының артқа бір адым жасау арқылы үш жеке кішкентай шеңберлер мен концентрлік шеңберлер құру; жалпы шеңберден екі, үш, төрт адамдық кіші шеңбер құру және керісінше жалпы шеңберге тұру; алдынғы сыныптарға қарағанда заттармен күрделі қимылдар орындау;

2) ырғақты-гимнастикалық жаттығулар: басты еңкейту, бұру және айландыру; әртүрлі бағыттағы қол қимылдары: қолдарын шетке сермеу және иықтарын құшақтай келе қолдарын алдынан айқастыру; кштеніп тұрып қолдарын шетке сермеу (резеңкені созу); еңкейюмен үйлестіре денені бұру; қол қимылдарымен бірге денені алға, жан-жаққа бұру; тізелерін күштеп, жан-жаққа ашып асықпай отыру, ақырын бастапқы қалыпқа келу; аяқ ұшымен тұру және жүрелей отыру, табанды айландыра қимылдату; бір мезгілде аяқты алға, шетке созып отыру; қысып ұстаған қолдардан, таяқ үстінен аттап өту; келбетті қалыптастыру жаттығулары; қозғалыстың үйлесімдігіне арналған жаттығулар: сілтей отырып оң аяқты шетке қою және қолды қапталдан жоғары көтеру, алақан соғу, аяқты сілтеу жағына қарсы басын бұру; сол аяқтың айландырған қимылдарын оң қолдың айландырған қимылдарымен үйлестіру; затпен жасалатын қимылдардың күрделі үйлесімдігіне арналған жаттығулар (жалауша, доп, обручтар, секіртпе жіп); музыканың қиын емес ырғағын барабанның, дабылдың сүйемелдеуімен орташа, тез қарқынмен бір мезгілде шапалақтау және аяқпен басу; қарапайым ырғақтарды өздігінен құрастыру; мұғалім шапалақтаған ырғақты аяқпен басып келтіру және керісінше; бұлшықетті босаңту жаттығулары;

3) балалар музыкалық аспаптарымен жаттығу: қол білегін бүгу және жазу, сілку, бұру, саусақтарды жұдырыққа жұму және ашу; бараан таяқшаларымен қол білектеріне арналған жаттығулар; балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада бір актава аясында тез қарқынмен гамманы орындау, қиын емес әуенді орындау; барабан мен дабылда түрлі ырғақтарды орындау;

4) музыкалық ойындар: музыкалық шығарманың бөліктерін қимылдар арқылыжеткізу, музыкалық фразаларды кезекпен ауыстыру; музыкадағы динамикалық үдеуді, тактың күшті үлесін қимылмен жеткізу; түрлі қимылдардың қарқынын өздігінен жылдамдату және баяулату; бидің таныс элементтерін қолдана отырып, серпіле, бірсарынды, бірқалыпты, құлаштап қимылдарды орындау; әндерді сахналау барысында ойын бейнелерін жеткізуге жаттығу; музыкалық әңгіменің сюжетін қимылдар арқылы ашып жеткізу, импровизациядағы рөлдерді ауыстыру; ойын мен билердің басқа нұсқасын ойлап табу; заттарды елестете отырып қимылдау; әнмен және сөйлеу тілімен қосталған қимыл-қозғалыс ойындары;

5) би жаттығулары: аяқ ұшымен адымдау, полька адымы; кең, биік жүгіріс; қатты секіру, қырымен шоқырақтап жүгіру; би элементтері: жанама адымдап отыру, аяқты өкшемен қойып жүрелей отыру, бір орында және жылжу кезінде отыру, жүрелей отыру; жұппен қимылдау: қырымен шоқырақтап жүгіру, секіру; халық билерінің негізгі қимылдары.

6) сөйлеу тілінің дағдылары: әңгімеге қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, жай таратылған сөйлемдер құрастыру; көмекші сөздерді және үстеуді қолдану.

25. 4- сыныпқа арналған "Түзету ырғағы" пәнінің базалық мазмұны:

1) кеңістікте бағдарлауға арналған жаттығулар: бір адамды қатардан төрт адамды қатарға қайта тұру, шахмат ретімен тұру; бірнеше қатардан бірнеше шеңберге қайта тұру, оларды тарылту және кеңейту; қарапайым және концентрлік шеңберден "жұлдызша" және "әткеншек" қайта құру; зал ортасымен жүру, бір бұрыштан екінші бұрышқа қарай диаганаль сызығын жүргізе білу; лента, обруч, секіртпе жіпті қолдана отырып, сапқа тұру кезінде дұрыс ара қашықтықты сақтай білу; алдынғы сыныптарға қарағанда заттармен күрделі қимылдар орындау;

2) ырғақты-гимнастикалық жаттығулар: басты еңкейту, бұру және айландыру; иықтағы қол қалпынан қолды алға, қапталға, жоғары сермеу; иықты баяу айландыра қозғалту және ақырын жылдамдату, қимылдың қарқынын күрт өзгерту; қол білектерінің бірсарынды, күрт, жылдам, баяу қимылдары; тұрған және отырған қалпында заттарды беру үшін денені бұру; жан-жаққа созылған, желкеге, белге қойылған қолдарымен денені айландыра қимылдау; аяқ қимылдарын әртүрлі қылып үйлестіру: аяқты алға, артқа, қапталға қою, түзе буынын бүгу, айландырған қимылдар, табанның ішкі жағымен жүру; келбетті қалыптастыру жаттығулары; қимылдардың үйлесіміне арналған жаттығулар: аяқтың, қолдың дененің, білектің бір мезгілдегі қимылдарының әртүрлі үйлесімі; музыкалық сүйемелдеумен біртіндеп жылдамдата, қимыл қарқынын күрт өзгерте отырып жаттығуларды орындау; қолды көтеріп, кеуде алдында, оң жақта, сол жақта, сирақ үстінде кезектеп шапалақтау; шапалақ пен аяқты басуды, заттарды (сылдырмақ, дабыл, барабан) үйлестіре отырып, қиын емес ырғақтарды өздігінен құрастыру; бұлшықетті басаңту жаттығулары;

3) балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар: білекті айландыра қимылдату (саусақтарды жұдырыққа жұму), бір саусақты басқаларға қарсы қою, түрлі қарқында білек пен қол саусақтарын қимылдату: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдамдату, қарқынды күрт өзгерте отырып, бірсарынды қимылдар; балалар пианиносында, аккардионда, үрмеді гармоникада қиын емес жаттығуларды, әндерді орындау; таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда ойнауға жаттығу, берілген әуеннің ырғағы бойынша таныс әнді анықтау;

4) музыкалық ойындар: музыкадағы метрді, ырғақты, акцентті, қарқынды және динамикалық өзгерістерді қимыл арқылы өздігінен жеткізуге жаттығу; музыкалық фразалардың, бөліктер контрастылығының өзгеруіне сәйкес өздігінен қимылдарды өзгерту; әуеннің кіріспесінен кейін қимылды бастап үйрену; ойынның, би элементтерінің жаңа нұсқасын орындау және ойлап табу, оларды араластыру, қиын емес би композицияларын, әндетуді, сөйлеуді қажет ететін ойындарын; музыкалық ертегілерді, әндерді сахналау;

5) би жаттығулары: 3-сыныпта үйренген би элементтерін орындау; қыздарға "Қамажай" қазақ биінің элементтерін, ұлдарға "Қара жорға" қазақ биінің элементтерін үйрету; әртүрлі халықтардың би элементтерін ажыратуға жаттығу; кадриль адымы: үш жай адым және бір сырғымалы адым, аяқтың ұшын созу; серіппе жүгіріс, артқа қарай секіру (арқасымен), тұтас табанды басып жәнесаусақтарын бүгіп тез майда адымдар жасау; халық билерін орындау.

6) сөйлеу тілінің дағдылары: әңгімеге қатысу, сыныптастарының айтқанын толықтыра отырып, қойылған сұраққа жауап беружай таратылған сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша байланыстыра сөйлеу; таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

26. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

27. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 1.1.3.4: кодында "1" - сыныбы, "1.3" - бөлімше, "4" - оқыту мақсатының реттік саны.

28. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1. "Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.1 Кеңістікте бағдарлауға жаттығулары	0. 1. 1. 1 қолды еркін қимылдатып, кең адыммен жүру; 0. 1. 1. 2 қол ұстасып шеңбер бойынмен жүру және жүгіру; аяқтың ұшымен және өкшемен жүру; 0. 1. 1. 3 жүру кезінде педагогтың белгісі бойыншаденені бұру (оңға, солға, алға, артқа); 0. 1. 1. 4 жүру кезінде қолмен әртүрлі қимылдарды орындау (заттармен және затсыз); 0. 1. 1. 5 оң немесе сол жағынан қатардан сапқа қайта тұру	1. 1. 1. 1 дұрыс бастапқы қалыпты сақтай білу; 1. 1. 1. 2 дұрыс жүгіріс пен жүрудің дағдыларын қалыптастыру; 1. 1. 1. 3 сап, тізбек ішінен шеңберге қайта тұру жаттығуларын орындауға тырысу; 1. 1. 1. 4 алға, артқа, оңға, солға, шеңберге, шеңберден сияқты қозғалыс бағыттарын бағдарлай білу; 1. 1. 1. 5 жүріс кезінде заттармен қарапайым қимылдарды жасау; 1. 1. 1. 6 кеңістікте бағдарлау, мұғалім көрсеткен қимылдың бағыты мен қарқынын сақтау	2. 1. 1. 1 жүру және жүгіру кезінде жаттығуларды орындау; 2. 1. 1. 2 сапқа тұру және қайта тұру жаттығуларын орындау: екеуден қатарға, жұппен тұрған қатардан бір адамды қатарға қайта тұру; 2. 1. 1. 3 жүгіріс, жүріс кезінде заттармен қиын емес тапсырмаларды орындау оларды айланып жүгіру, жинау, бір біріне беру, бір орыннан екінші орынға қою; 2. 1. 1. 4 сапта тұрып және шашырау қозғалысынан қатарға қайта тұру	3. 1. 1. 1 жүріске арналған жаттығуларды орындау: музыканыңметрлік лүпіліне сәйкес жүру; тізені бүгіп, аяқтың ұшымен, кең және майда адымдап, өкшемен, арқаны түзу ұстап жүру мен отыруды кезекпен ауыстыру; 3. 1. 1. 2 сапқа тұру және қайта тұру жаттығуларын орындау; 3. 1. 1. 3 жалпы шеңберден екі, үш, төрт адамды шеңберлерге және керісінше жалпы шеңберге қайта тұру; 3. 1. 1. 4 алдынғы сыныптарға қарағанда заттармен күрделі қимылдар орындау	4. 1. 1. 1 бір адамды қатардан төрт адамды қатарға қайта тұру; 4. 1. 1. 2 шахмат ретімен сапқа тұру; 4. 1. 1. 3 бірнеше қатардан бір неше шеңберге қайта тұру, 4. 1. 1. 4 қарапайым және концентрлік шеңберден "жұлдызша" және "әткеншек" қайта құру; 4. 1. 1. 5 зал ортасымен жүру, бір бұрыштан екінші бұрышқа қарай диаганаль сызығын жүргізе білу; 4. 1. 1. 6 лента, обруч, секіртпе жіпті қолдана отырып, сапқа тұру кезінде дұрыс ара қашықтықты сақтай білу
1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	0. 1. 2. 1 иық белдеуінің бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды орындау; 0. 1. 2. 2 аяқ бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды орындау: кезектеп аяқ ұшын алға және шетке қою; тізе астына шапалақ ұру; тізеті қолымен, таяқшамен, обручпен құшақтап алу; аяқ ұшына тұру; 0. 1. 2. 3 орындық арқасына сүйеніп, сүйенбей отыру; затпен отыру жаттығуларын орындау; 0. 1. 2. 4 дене бұлшық етері үшін жаттығулар: оңға және солға, аяқты бірге, еденде отырып бұрылу; 0. 1. 2. 5 босаңсуға арналған жаттығуларды орынаду	1. 1. 2. 1 мұғалімнің тапсырмасы бойынша жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 1. 1. 2. 2 түрлі заттармен жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 1. 1. 2. 3 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау; 1. 1. 2. 4 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 1. 1. 2. 5 қолдың қалыптарын білу: әр қолды жеке және екі қолды бір мезгілде қолдың қалпын ауыстыру; 1. 1. 2. 6 қарапайым ырғақты соғуды, шапалақтауды, аяқпен басуды білу; 1. 1. 2. 7 мұғалімнің белгісі немесе музыкадағы акцент бойынша бұлшықеттерді басаңту жаттығуларын орындау	2. 1. 2. 1 мұғалімнің көрсетуімен қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 2. 1. 2. 2 заттармен (жалауша, доп) жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 2. 1. 2. 3 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды орындай білу; 2. 1. 2. 4 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 2. 1. 2. 5 жаттығуларды ырғақпен, музыкаға сәйкес орындау; 2. 1. 2. 6 музыка қарқынының өзгеруіне сәйкес қимылдарды жылдамдату және баяулату, музыка аяқталған соң берілген сол қарқында қимылдарды орындау; 2. 1. 2. 7 бұлшықеттерді басаңту жаттығуларын орындау; 2. 1. 2. 8 еліктеу жаттығуларын орындау	3. 1. 2. 1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 3. 1. 2. 2 келбетті қалыптастыруға арналған 1, 2-сыныпқа қарағанда қиындау жаттығуларды орындай білу; 3. 1. 2. 3 затпен жасалатын қимылдардың күрделі үйлесімдігіне арналған жаттығулар (жалауша, доп, обручтар, секіртпе жіп); 3. 1. 2. 4 музыканың қиын емес ырғағын барабанның, дабылдың сүйемелдеуімен орташа, тез қарқынмен бір мезгілде шапалақтау және аяқпен басу; 3. 1. 2. 5 қарапайым ырғақтарды өздігінен құрастыру, мұғалім шапалақтаған ырғақты аяқпен басып келтіру және керісінше; 3. 1. 2. 6 бұлшықетті босаңту жаттығуларын орындау; 3. 1. 2. 7 еліктеу жаттығуларын орындау	4. 1. 2. 1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды өздігінен орындау; 4. 1. 2. 2 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды өздігінен орындау; 4. 1. 2. 3 аяқтың, қолдың дененің, білектің бір мезгілдегі қимылдарының әртүрлі үйлесімін келтіру; 4. 1. 2. 4 шапалақ пен аяқты басуды, заттарды (сылдырмақ, дабыл, барабан) үйлестіре отырып, қиын емес ырғақтарды өздігінен құрастыру; 4. 1. 2. 5 бұлшықетті босаңту жаттығуларын орындау; 4. 1. 2. 6 еліктеу жаттығуларын орындау

2) "Музыкалық-ырғақтық жаттығулар" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 сынып	1 сынып	2 сынып	3 сынып	4 сынып
2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	0. 2. 1. 1 кейбір музыкалық аспаптарың дыбыстауын ажырата білу (барабан, дабыл); 0. 2. 1. 2 музыкалық шығармадағы қатты, ақырын үлестерді жеткізу үшін барабанды, дабылды, сылдырмақты қолдана білуі; 0. 2. 1. 3 барабанда, дабылда, маракаста ұсынылған ырғақты қайталау	1. 2. 1. 1 дайындық жаттығуларын жасай білу; 1. 2. 1. 2 музыка қарқындығының өзгеруіне қарай қол саусақтарын кезекпен және бір мезгілде жұдырыққа жұму және ашу; 1. 2. 1. 3 қол саусақтарынқарсы қою жаттығуларын орындау; 1. 2. 1. 4 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығуды орындау; 1. 2. 1. 5 бір актаваның бес нотасының аясында оң және сол қолдарымен бөлек орташа қарқынмен өсіңкі және бәсендеу гаммаларын орындау; 1. 2. 1. 6 барабанда екі таяқшамен бір мезгілде және кезектеп мұғалімнің санауымен, тақпақ айтумен қарапайым ырғақтарды соғу	2. 2. 1. 1 білекті айландыру қимылдарын орындау (күштеніп және и еркін); 2. 2. 1. 2 баяу қарқынмен ақырын жылдамдата отырып, бір мезгілде бір қолдың саусақтарын жұдырыққа жұму, ал екінші қолдың саусақтарын жаза білу; 2. 2. 1. 3 қол саусақтарын қарама-қарсы қою жаттығуларын орындай білу; 2. 2. 1. 4 екі қолмен бірдей орташа қарқынмен бес нота аясында өсіңкі және бәсендеу гаммаларын балалар пианиносында орындау; 2. 2. 1. 5 аккордеонда және үрмелі гармоникада бір актава аясында гаммаларды үйрену; 2. 2. 1. 6 дабыл мен барабанда қиын емес ырғақтарды екі таяқшамен бір мезгілде және кезектесіп түрлі орындау	3. 2. 1. 1 қол білегін бүгу және жазу, сілку, бұру, саусақтарды жұдырыққа жұму және ашу жаттығуларын орындау; 3. 2. 1. 2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада бір актава аясында орташа қарқынмен гамманы орындау; 3. 2. 1. 3 қиын емес әуенді музыкалық аспаптарда орындау; 3. 2. 1. 4 барабан мен дабылда, маракаста түрлі ырғақтарды орындау	4. 2. 1. 1 білекті айландыра қимылдату (саусақтарды жұдырыққа жұму) жаттығуын өздігінен орындау, бір саусақты басқаларға қарсы қою; 4. 2. 1. 2 түрлі қарқында білек пен қол саусақтарын қимылдату: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдамдату, қарқынды күрт өзгерте отырып, бірсарынды қимылдаржасау; 4. 2. 1. 3 балалар пианиносында, аккардионда, үрмеді гармоникада қиын емес жаттығуларды, әндерді орындау; 4. 2. 1. 4 таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда ойнауға жаттығу; 4. 2. 1. 5 берілген әуеннің ырғағы бойынша таныс әнді анықтау жаттығуларын орындау
2.2 Музыкалық ойындар	0. 2. 2. 1 ырғақты музыкаға еркін әрі шынайы қимылдау; 0. 2. 2. 2 түрлі қимылдарды түрлі темппен, ырғақпен орындау; 0. 2. 2. 3 музыкалық сүйемелдеуімен музыканың баяу және жылдам темпін қимылдармен, шапалақпен жеткізу; 0. 2. 2. 4 музыканың түрлі сипатына, динамикасына сәйкес (дыбыстың күшейюі, ақырындауы) қимылдар жасау, қимылдағы акценттерді, қиын емес ырғақтарды белгілеу; 0. 2. 2. 5 музыкалық ойындарды ойнай білу; 0. 2. 2. 6 заттармен эстафета ойнай білу; 0. 2. 2. 7 әндету ойындарын ойнай білу	1. 2. 2. 1 музыканың, динамиканың (қатты, ақырын), регистрдің (жоғары, төмен) түрлі сипатына сәйкес ырғақ қимылдарын орындау; 1. 2. 2. 2 музыкадағы өзгерістерге сәйкес жүру, жүгіру, секіру, би қимылдары бағыттарын, формасын өзгерте біледі (жеңіл, би жүгірісі спорттық шапшаң жүгіріске; жеңіл, ойнақы секіру – ауыр, күлкілі секіруге ауысады); 1. 2. 2. 3 музыканың нақты эмоциональді және динамикалық сипатына сәйкес жаттығуларды орындай білу; 1. 2. 2. 4 музыкадағы күрт акценттерді аяқпен жерді басып, шапалақтап және басқа қимылдармен жеткізе білу; 1. 2. 2. 5 заттармен музыкалық ойындар, әндетуді немесе сөйлеу тілімен қостауды қарастыратын ойындарға белсенді қатысу; 1. 2. 2. 6 ән айтумен немесе сөйлеумен қостайтын ойындарды ойнай білу	2. 2. 2. 1 музыканың түрлі сипатына, динамикасына (қатты, орташа, ақырын), регистріне (жоғары, орташа, төмен) сәйкес қимылдарды орындау; 2. 2. 2. 2 музыкадағы түрлі қарқынды, динамикалық, әуендік өзгерістерді өздігінен ажырата білуге және оларды қимылмен көрсету жаттығуларын орындау; 2. 2. 2. 3 екі бөлімді музыканың айырмашылығын қимылмен жеткізу; 2. 2. 2. 4 таныс қимылдарды еркін биде мәнерлеп орындау движения; 2. 2. 2. 5 ойын бейнелері мен әннің мазмұнын қимыл арқылы мәнерлеп және эмоциональді жеткізу; 2. 2. 2. 6 өздігінен музыкалық-қозғалыс бейнені құру; 2. 2. 2. 7 заттармен музыкалық ойындар ойнай білу; 2. 2. 2. 8 ән айтумен және сөйлеу тілімен қостайтын музыкалық ойындарды білу; 2. 2. 2. 9 қолжетімді әндерді сахналау; 2. 2. 2. 10 ойналған әуеннің ырғағын шапалақтап шығу	3. 2. 2. 1 музыкалық шығарманың бөліктерін қимылдар арқылы жеткізу, музыкалық фразаларды кезекпен ауыстыру; 3. 2. 2. 2 музыкадағы динамикалық үдеуді, тактың күшті үлесін қимылмен жеткізу; 3. 2. 2. 3 түрлі қимылдардың қарқынын өздігінен жылдамдату және баяулату; 3. 2. 2. 4 бидің таныс элементтерін қолдана отырып, серпіле, бірсарынды, бірқалыпты, құлаштап қимылдарды орындау; 3. 2. 2. 5 әндерді сахналау барысында ойын бейнелерін жеткізу жаттығуларын орындау; 3. 2. 2. 6 музыкалық әңгіменің сюжетін қимылдар арқылы ашып жеткізу; 3. 2. 2. 7 импровизациядағы рөлдерді ауыстыруға талпыну; 3. 2. 2. 8 ойын мен билердің басқа нұсқасын ойлап табу; 3. 2. 2. 9 заттарды елестете отырып қимылдау; 3. 2. 2. 10. әнмен және сөйлеу тілімен қосталған қимыл-қозғалыс ойындарын ойнау	4. 2. 2. 1 музыкадағы метрді, ырғақты, акцентті, қарқынды және динамикалық өзгерістерді қимыл арқылы өздігінен жеткізуге жаттығуларды орындау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразалардың, бөліктер контрастылығының өзгеруіне сәйкес өздігінен қимылдарды өзгерту; 4. 2. 2. 3 әуеннің кіріспесінен кейін қимылды бастау; 4. 2. 2. 4 ойынның, би элементтерінің жаңа нұсқасын орындау және ойлап табу, қиын емес би композицияларын оларды араластыра білу; 4. 2. 2. 5 музыкалық ертегілерді, әндерді сахналау
2.3 Би жаттығулары	0. 2. 3. 1 жай адым – жұмсақ, сырғымалы, мықынын жоғары көтеру, аяқ ұшымен, табанын тұтас басу, саусақтарды иіп жүгіру, шапалақ ұрып бір аяқты басу; оң иық арқылы айлану, жұппен айлану жаттығуларын орындай білу; 0. 2. 3. 2 қыздар үшін – қолдарына бет орамалын ұстап бір қалыпты би қимылдарын жасау; 0. 2. 3. 3 қайталанатын қимылдары бар биді орындай білу	1. 2. 3. 1 сергек, байыпты, тыпырлаған адым жаттығуларын орындау; 1. 2. 3. 2 иілген саусақпен жеңіл жүгірісті орындау; 1. 2. 3. 3 екі аяқтап секіруді орындау; 1. 2. 3. 4 түзу шоқырақты орындай білу; 1. 2. 3. 5 қолдың сермеу қимылдарын жасай білу; 1. 2. 3. 6 бір аяқпен және кезектеп басу, аяқты ұшымен және өкшемен созып қою; 1. 2. 3. 7 жұптық қимылдарды орындау: жүгіру, жүру, бір орында айлану; 1. 2. 3. 8 қол ұстасып шеңбермен жүру, аяқпен басып, шапалақтап, айланып билей білу	2. 2. 3. 1 1-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 2. 2. 3. 2 ақырын, сақ жүріс, биік адым жасау; 2. 2. 3. 3 жұмсақ серіппелі адым жасау; 2. 2. 3. 4 жайбарақат би жүгірісі, шапшаң жүгірісті орындау; 2. 2. 3. 5 бір аяқтан екіншісіне секіру, жеңіл секіруді орындау; 2. 2. 3. 6 ауыспалы жүрісті орындай білу; 2. 2. 3. 7 аяқты алға қарай сермеп секіре білу; 2. 2. 3. 8 би элементері: бір орында және жылжып адымдау, қарғып жүру, ауыспалы адым; қолдарын денеге түйісіп төмен түсіру, кеуде деңгейінді айқастыру	3. 2. 3. 1 2-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 3. 2. 3. 2 аяқ ұшымен адымдау, полька адымын жасау; 3. 2. 3. 3 кең, биік жүгірісті орындау; 3. 2. 3. 4 қатты секіру, қырымен шоқырақтап жүгіруді орындау; 3. 2. 3. 5 би элементтері: жанама адымдап отыру, аяқты өкшемен қойып жүрелей отыру, бір орында және жылжу кезінде отыру, жүрелей отыруды орындай алу; 3. 2. 3. 6 жұппен қимылдау: қырымен шоқырақтап жүгіру, секіруді орындау; 3. 2. 3. 7 халық билерінің негізгі қимылдарын білу және орныдауға талпыну	4. 2. 3. 1 3-сыныпта үйренген би элементтерін орындау; 4. 2. 3. 2 қыздарға "Қамажай" қазақ биінің элементтерін орындау; 4. 2. 3. 3 ұлдарға "Қара жорға" қазақ биінің элементтерін орындау; 4. 2. 3. 4 әртүрлі халықтардың би элементтерін ажыратуға жаттығуды орындау; 4. 2. 3. 5 кадриль адымы: үш жай адым және бір сырғымалы адым, аяқтың ұшын соза білу; 4. 2. 3. 6 серіппе жүгірісті орындай білу; 4. 2. 3. 7 артқа қарай (арқасымен) секіруді орныдау; 4. 2. 3. 8 тұтас табанды басып және саусақтарын бүгіп тез майда адымдар жасай білу; 4. 2. 3. 9 халық билерін орындау

3) "Сөйлеу тілі ырғағы" бөлімі:

3-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	0.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 0.3.1.2 зат есімді сын есіммен үйлестіру	1.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 1.3.1.2 зат есімді сын есіммен, етістікпен үйлестіру; 1.3.1.3 қойылған сұраққа жауап беру	2.3.1.1 сұрақтың сөздерін қолдана отырып, қойылған сұраққа толық жауап беру; 2.3.1.2 жайтаратылмаған сөйлемдерді құрастыру; 2.3.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша сөйлем құрастыру	3.3.1.1 әңгімеге қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.3.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, жай таратылған сөйлемдер құрастыру; 3.3.1.3 көмекші сөздерді және үстеуді қолдану	4.3.1.1 әңгімеге қатысу, сыныптастарының айтқанын толықтыра отырып, қойылған сұраққа жауап беру; 4.3.1.2 жай таратылған сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша байланыстыра сөйлеу; 4.3.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану

29. Бағдарлама жеңіл ақыл ойы кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Түзету ырғағы" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

30. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

31. Білім алушылардың зияткерлік даму ерекшеліктері ескеріліп, оқыту бастауыш сыныптардағы белгіленген барлық оқу жылына арналған бірыңғай ортақ тақырыптар контекстінде жүзеге асырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Түзету ырғағы" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Жеңіл ақыл-ой кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Түзету ырғағы" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	0.1.1.1 қолды еркін қимылдатып, кең адыммен жүру; 0.1.1.2 коллонна ішінде заттар арасымен жүру және жүгіру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	0.1.2.1 иық белдеуінің бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды орындау;
Менің мектебім	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	0.2.1.1 кейбір музыкалық аспаптарың дыбыстауын ажырата білу (барабан, дабыл)
		2.2 Музыкалық ойындар	0.2.2.1 ырғақты музыкаға еркін әрі шынайы қимылдау; 0.2.2.2 түрлі қимылдарды түрлі темппен, ырғақпен орындау;
		2.3 Би жаттығулары	0.2.3.1 жай адым – жұмсақ, сырғымалы жаттығуларын орындай білу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	0.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	0.1.1.2 шеңбер бойымен жүру және жүгіру; 0.1.1.3 қол ұстасып шеңбер бойынмен жүру және жүгіру; аяқтың ұшымен және өкшемен жүру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	0.1.2.1 иық белдеуінің бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды орындау; 0.1.2.2 аяқ бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды оырндау: кезектепаяқ ұшын алға және шетке қою; тізе астына шапалақ ұру; тізеті қолымен, таяқшамен, обручпен құшақтап алу; аяқ ұшына тұру; 0.1.2.3 дене бұлшық етері үшін жаттығулар: оңға және солға, аяқты бірге, еденде отырып бұрылу
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	0.2.1.1 кейбір музыкалық аспаптарың дыбыстауын ажырата білу (барабан, дабыл); 0.2.1.2 музыкалық шығармадағы қатты, ақырын үлестерді жеткізу үшін барабанды, дабылды, сылдырмақты қолдана білуі
		2.2 Музыкалық ойындар	0.2.2.1 ырғақты музыкаға еркін әрі шынайы қимылдау; 0.2.2.2 түрлі қимылдарды түрлі темппен, ырғақпен орындау; 0.2.2.3 музыкалық сүйемелдеуімен музыканың баяу және жылдам темпін қимылдармен, шапалақпен жеткізу
		2.3 Би жаттығулары	0.2.3.1 жай адым – жұмсақ, сырғымалы, мықынын жоғары көтеру, аяқ ұшымен, табанын тұтас басу, саусақтарды иіп жүгіру, шапалақ ұрып бір аяқты басу; оң иық арқылы айлану, жұппен айлану жаттығуларын орындай білу; 0.2.3.2 қыздар үшін – қолдарына бет орамалын ұстап бір қалыпты би қимылдарын
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	0.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту;
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	0.1.1.3 қол ұстасып шеңбер бойынмен жүру және жүгіру; аяқтың ұшымен және өкшемен жүру; 0.1.1.4 колонна ішінде шеңбер бойымен түрлі қадаммен жүру; 0.1.1.5 қадам мен қимылды музыкалық сүйемелдеудің сипатына қарай ауыстырып отыру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	0.1.2.1 иық белдеуінің бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды орындау; 0.1.2.2 аяқ бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды оырндау: кезектепаяқ ұшын алға және шетке қою; тізе астына шапалақ ұру; тізеті қолымен, таяқшамен, обручпен құшақтап алу; аяқ ұшына тұру; 0.1.2.3 дене бұлшық етері үшін жаттығулар: оңға және солға, аяқты бірге, еденде отырып бұрылу; 0.1.2.4 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды орындау
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар бөлімі	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	0.2.1.1 кейбір музыкалық аспаптарың дыбыстауын ажырата білу (барабан, дабыл); 0.2.1.2 музыкалық шығармадағы қатты, ақырын үлестерді жеткізу үшін барабанды, дабылды, сылдырмақты қолдана білуі; 0.2.1.3 барабанда, дабылда, маракаста ұсынылған ырғақты қайталау
		2.2 Музыкалық ойындар	0.2.2.1 ырғақты музыкаға еркін әрі шынайы қимылдау; 0.2.2.2 выполнять различные движения в разном темпе, ритме; 0.2.2.3 музыкалық сүйемелдеуімен музыканың баяу және жылдам темпін қимылдармен, шапалақпен жеткізу; 0.2.2.4 музыканың түрлі сипатына, динамикасына сәйкес (дыбыстың күшейюі, ақырындауы) қимылдар жасау, қимылдағы акценттерді, қиын емес ырғақтарды белгілеу; 0.2.2.5музыкалық ойындарды ойнай білу
		2.3 Би жаттығулары	0.2.3.1 жай адым – жұмсақ, сырғымалы, мықынын жоғары көтеру, аяқ ұшымен, табанын тұтас басу, саусақтарды иіп жүгіру, шапалақ ұрып бір аяқты басу; оң иық арқылы айлану, жұппен айлану жаттығуларын орындай білу; 0.2.3.2 қыздар үшін – қолдарына бет орамалын ұстап бір қалыпты би қимылдарын
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	0.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 0.3.1.2 зат есімді сын есіммен сөзтіркесінде үйлестіру
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың- жаны сау!	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	0.1.1.5 қатардан оң немесе сол жақтан сапқа қайта тұру 0.1.1.6 жүру кезінде қолмен әр түрлі қозғалыстарды жасау (затпен және затсыз)
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	0.1.2.1 иық белдеуінің бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды орындау; 0.1.2.2 аяқ бұлшықеттеріне арналған жаттығуларды оырндау: кезектепаяқ ұшын алға және шетке қою; тізе астына шапалақ ұру; тізеті қолымен, таяқшамен, обручпен құшақтап алу; аяқ ұшына тұру; 0.1.2.3 дене бұлшық етері үшін жаттығулар: оңға және солға, аяқты бірге, еденде отырып бұрылу; 0.1.2.4 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау 0.1.2.5 босаңсуға арналған жаттығуларды орындау
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	0.2.1.1 кейбір музыкалық аспаптарың дыбыстауын ажырата білу (барабан, дабыл); 0.2.1.2 музыкалық шығармадағы қатты, ақырын үлестерді жеткізу үшін барабанды, дабылды, сылдырмақты қолдана білуі; 0.2.1.3 барабанда, дабылда, маракаста ұсынылған ырғақты қайталау
		2.2 Музыкалық ойындар	0.2.2.1 ырғақты музыкаға еркін әрі шынайы қимылдау; 0.2.2.2 түрлі қимылдарды түрлі темппен, ырғақпен орындау; 0.2.2.3 музыкалық сүйемелдеуімен музыканың баяу және жылдам темпін қимылдармен, шапалақпен жеткізу; 0.2.2.4 музыканың түрлі сипатына, динамикасына сәйкес (дыбыстың күшейюі, ақырындауы) қимылдар жасау, қимылдағы акценттерді, қиын емес ырғақтарды белгілеу; 0.2.2.5 музыкалық ойындарды ойнай білу; 0.2.2.6 заттармен эстафета ойнай білу; 0.2.2.7 әндету ойындарын ойнай білу
		2.3 Би жаттығулары	0.2.3.1 жай адым – жұмсақ, сырғымалы, мықынын жоғары көтеру, аяқ ұшымен, табанын тұтас басу, саусақтарды иіп жүгіру, шапалақ ұрып бір аяқты басу; оң иық арқылы айлану, жұппен айлану жаттығуларын орындай білу; 0.2.3.2 қыздар үшін – қолдарына бет орамалын ұстап бір қалыпты би қимылдарын орындау; 0.2.3.3 қайталанатын қимылдары бар биді орындай білу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	0.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 0.3.1.2 зат есімді сын есіммен сөзтіркесінде үйлестіру

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	1.1.1.1 дұрыс бастапқы қалыпты сақтай білу; 1.1.1.2 дұрыс жүгіріс пен жүрудің дағдыларын қалыптастыру; 1.1.1.3 сап, тізбек ішінен шеңберге қайта тұру жаттығуларын орындауға тырысу
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1.2.1 мұғалімнің тапсырмасы бойынша жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 1.1.2.2 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау; 1.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау
Менің мектебім	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	1.2.1.1 қол жаттығуларын түрлі бағытта жасай білу; 1.2.1.2 музыка қарқындығының өзгеруіне қарай қол саусақтарын кезекпен және бір мезгілде жұдырыққа жұму және ашу; 1.2.1.3 қол саусақтарын қарсы қою жаттығуларын орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	1.2.2.1 музыканың, динамиканың (қатты, ақырын), регистрдің (жоғары, төмен) түрлі сипатына сәйкес ырғақ қимылдарын орындау; 1.2.2.2 музыкадағы өзгерістерге сәйкес жүру, жүгіру, секіру, би қимылдары бағыттарын, формасын өзгерте білу; 1.2.2.3 балаларға жақсы таныс, нақты еліктеу бейнесіне құрылған еліктеу жаттығулары мен ойындарын орындау (аңдардың, құстардың қылықтары, көліктердің жүрісі, адамның іс-әрекеті), музыканың нақты эмоциональді және динамикалық сипатына сәйкес жаттығуларды орындай білу
		2.3 Би жаттығулары	1.2.3.1 сергек, байыпты, тыпырлаған адым жаттығуларын орындау; 1.2.3.2 иілген саусақпен жеңіл жүгірісті орындау; 1.2.3.3 екі аяқтап секіруді орындау
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	1.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	2. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	1.1.1.1 дұрыс бастапқы қалыпты сақтай білу; 1.1.1.2 дұрыс жүгіріс пен жүрудің дағдыларын қалыптастыру; 1.1.1.3 сап, тізбек ішінен шеңберге қайта тұру жаттығуларын орындауға тырысу
		2. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1.2.1 мұғалімнің тапсырмасы бойынша жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 1.1.2.2 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау; 1.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 1.1.2.4 қолдың қалыптарын білу: әр қолды жеке және екі қолды бір мезгілде қолдың қалпын ауыстыру 1.1.2.5 қолдың қалыптарын білу: әр қолды жеке және екі қолды бір мезгілде қолдың қалпын ауыстыру
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	1.2.1.1 қол жаттығуларын түрлі бағытта жасай білу; 1.2.1.2 музыка қарқындығының өзгеруіне қарай қол саусақтарын кезекпен және бір мезгілде жұдырыққа жұму және ашу; 1.2.1.3 қол саусақтарынқарсы қою жаттығуларын орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	1.2.2.1 музыканың, динамиканың (қатты, ақырын), регистрдің (жоғары, төмен) түрлі сипатына сәйкес ырғақ қимылдарын орындау; 1.2.2.2 музыкадағы өзгерістерге сәйкес жүру, жүгіру, секіру, би қимылдары бағыттарын, формасын өзгерте біледі (жеңіл, би жүгірісі спорттық шапшаң жүгіріске; жеңіл, ойнақы секіру – ауыр, күлкілі секіруге ауысады); 1.2.2.3 балаларға жақсы таныс, нақты еліктеу бейнесіне құрылған еліктеу жаттығулары мен ойындарын орындау (аңдардың, құстардың қылықтары, көліктердің жүрісі, адамның іс-әрекеті); музыканың нақты эмоциональді және динамикалық сипатына сәйкес жаттығуларды орындай білу
		2.3 Би жаттығулары	1.2.3.1 сергек, байыпты, тыпырлаған адым жаттығуларын орындау; 1.2.3.2 иілген саусақпен жеңіл жүгірісті орындау; 1.2.3.3 екі аяқтап секіруді орындау; 1.2.3.4 түзу шоқырақты орындай білу; 1.2.3.5 қолдың сермеу қимылдарын жасай білу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	1.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 1.3.1.2 зат есімді сын есіммен, етістікпен үйлестіру
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	1.1.1.1 қол жаттығуларын түрлі бағытта жасай білу; 1.1.1.2 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау; 1.1.1.3 сап, тізбек ішінен шеңберге қайта тұру жаттығуларын орындауға тырысу; 1.1.1.4 алға, артқа, оңға, солға, шеңберге, шеңберден сияқты қозғалыс бағыттарын бағдарлай білу
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1.2.1 мұғалімнің тапсырмасы бойынша жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 1.1.2.2 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау; 1.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 1.1.2.4 қолдың қалыптарын білу: әр қолды жеке және екі қолды бір мезгілде қолдың қалпын ауыстыру; 1.1.2.6 қарапайым ырғақты соғуды, шапалақтауды, аяқпен басуды білу
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	1.2.1.1 дайындық жаттығуларын жасай білу; 1.2.1.2 музыка қарқындығының өзгеруіне қарай қол саусақтарын кезекпен және бір мезгілде жұдырыққа жұму және ашу; 1.2.1.3 қол саусақтарынқарсы қою жаттығуларын орындау; 1.2.1.4 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығуды орындау; 1.2.1.5 бір актаваның бес нотасының аясында оң және сол қолдарымен бөлек орташа қарқынмен өсіңкі және бәсендеу гаммаларын орындау; 1.2.1.6 барабанда екі таяқшамен бір мезгілде және кезектеп мұғалімнің санауымен, тақпақ айтумен қарапайым ырғақтарды соғу
		2.2 Музыкалық ойындар	1.2.2.1 музыканың, динамиканың (қатты, ақырын), регистрдің (жоғары, төмен) түрлі сипатына сәйкес ырғақ қимылдарын орындау; 1.2.2.2 музыкадағы өзгерістерге сәйкес жүру, жүгіру, секіру, би қимылдары бағыттарын, формасын өзгерте біледі (жеңіл, би жүгірісі спорттық шапшаң жүгіріске; жеңіл, ойнақы секіру – ауыр, күлкілі секіруге ауысады); 1.2.2.3 балаларға жақсы таныс, нақты еліктеу бейнесіне құрылған еліктеу жаттығулары мен ойындарын орындау (аңдардың, құстардың қылықтары, көліктердің жүрісі, адамның іс-әрекеті), музыканың нақты эмоциональді және динамикалық сипатына сәйкес жаттығуларды орындай білу; 1.2.2.4 музыкадағы күрт акценттерді аяқпен жерді басып, шапалақтап және басқа қимылдармен жеткізе білу
		2.3 Би жаттығулары	1.2.3.1 сергек, байыпты, тыпырлаған адым жаттығуларын орындау; 1.2.3.2 иілген саусақпен жеңіл жүгірісті орындау; 1.2.3.3 екі аяқтап секіруді орындау; 1.2.3.4 түзу шоқырақты орындай білу; 1.2.3.5 қолдың сермеу қимылдарын жасай білу; 1.2.3.6 орыс биінің элементтерін орындау: қарапайым қол ұстасып адымдау, екі қолымен бүйірін таянып тұтас табанмен адымдау (қыздар үшін – бет орамалды ұстап қимылдау); бір аяқпен және кезектеп басу, аяқты ұшымен және өкшемен созып қою
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	1.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 1.3.1.2 зат есімді сын есіммен, етістікпен үйлестіру;
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың -жаны сау	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	1.1.1.1 дұрыс бастапқы қалыпты сақтай білу; 1.1.1.2 дұрыс жүгіріс пен жүрудің дағдыларын қалыптастыру; 1.1.1.3 сап, тізбек ішінен шеңберге қайта тұру жаттығуларын орындауға тырысу; 1.1.1.4 алға, артқа, оңға, солға, шеңберге, шеңберден сияқты қозғалыс бағыттарын бағдарлай білу; 1.1.1.5 жүріс кезінде заттармен қарапайым қимылдарды жасау
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1.2.1 мұғалімнің тапсырмасы бойынша жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 1.1.2.2 келбетті қалыптастыру жаттығуларын орындау; 1.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 1.1.2.4 қолдың қалыптарын білу: әр қолды жеке және екі қолды бір мезгілде қолдың қалпын ауыстыру 1.1.2.6 қарапайым ырғақты соғуды, шапалақтауды, аяқпен басуды білу
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	1.2.1.1 қол жаттығуларын түрлі бағытта жасай білу; 1.2.1.2 музыка қарқындығының өзгеруіне қарай қол саусақтарын кезекпен және бір мезгілде жұдырыққа жұму және ашу; 1.2.1.3 қол саусақтарын қарсы қою жаттығуларын орындау; 1.2.1.4 қол саусақтарымен жаттығулар жасау; 1.2.1.5 балалар пианиносында қол саусақтарына арналған жаттығуды орындау; 1.2.1.6 бір актаваның бес нотасының аясында оң және сол қолдарымен бөлек орташа қарқынмен өсіңкі және бәсендеу гаммаларын орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	1.2.2.1 музыканың, динамиканың (қатты, ақырын), регистрдің (жоғары, төмен) түрлі сипатына сәйкес ырғақ қимылдарын орындау; 1.2.2.2 музыкадағы өзгерістерге сәйкес жүру, жүгіру, секіру, би қимылдары бағыттарын, формасын өзгерте біледі (жеңіл, би жүгірісі спорттық шапшаң жүгіріске; жеңіл, ойнақы секіру – ауыр, күлкілі секіруге ауысады); 1.2.2.3 балаларға жақсы таныс, нақты еліктеу бейнесіне құрылған еліктеу жаттығулары мен ойындарын орындау (аңдардың, құстардың қылықтары, көліктердің жүрісі, адамның іс-әрекеті), 1.2.2.4 музыканың нақты эмоциональді және динамикалық сипатына сәйкес жаттығуларды орындай білу; 1.2.2.5 музыкадағы күрт акценттерді аяқпен жерді басып, шапалақтап және басқа қимылдармен жеткізе білу; 1.2.2.6 ән айтумен немесе сөйлеумен қостайтын ойындарды ойнай білу
		2.3 Би жаттығулары	1.2.3.1 сергек, байыпты, тыпырлаған адым жаттығуларын орындау; 1.2.3.2 иілген саусақпен жеңіл жүгірісті орындау; 1.2.3.3 екі аяқтап секіруді орындау; 1.2.3.4 түзу шоқырақты орындай білу; 1.2.3.5 қолдың сермеу қимылдарын жасай білу; 1.2.3.6 орыс биінің элементтерін орындау: қарапайым қол ұстасып адымдау, екі қолымен бүйірін таянып тұтас табанмен адымдау (қыздар үшін – бет орамалды ұстап қимылдау); бір аяқпен және кезектеп басу, аяқты ұшымен және өкшемен созып қою; 1.2.3.7 жұптық қимылдарды орындау: жүгіру, жүру, бір орында айлану; 1.2.3.8 қол ұстасып шеңбермен жүру, аяқпен басып, шапалақтап, айланып билей білу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	1.3.1.1 заттардың атауын дұрыс айту; 1.3.1.2 зат есімді сын есіммен, етістікпен үйлестіру; 1.3.1.3 қойылған сұраққа жауап беру

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	2.1.1.1 жүру және жүгіру дағдыларын білу; 2.1.1.2 зал бұрыштарында дұрыс бұрылып керегелер бойымен жүру; 2.1.1.3 сапқа тұру және қайта тұру жаттығуларын орындау
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1.2.1 мұғалімнің көрсетуімен қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 2.1.2.2 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды орындай білу; 2.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 2.1.2.4 жаттығуларды ырғақпен, музыкаға сәйкес орындау
Менің мектебім	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	2.2.1.1 білекті айландыру қимылдарын орындау (күштеніп және и еркін); 2.2.1.2 баяу қарқынмен ақырын жылдамдата отырып, бір мезгілде бір қолдың саусақтарын жұдырыққа жұму, ал екінші қолдың саусақтарын жаза білу;
		2.2 Музыкалық ойындар	2.2.2.1 музыканың түрлі сипатына, динамикасына (қатты, орташа, ақырын), регистріне (жоғары, орташа, төмен) сәйкес қимылдарды орындау; 2.2.2.2 музыкадағы түрлі қарқынды, динамикалық, әуендік өзгерістерді өздігінен ажырата білуге және оларды қимылмен көрсету жаттығуларын орындау
		2.3 Би жаттығулары	2.2.3.1 1-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 2.2.3.2 ақырын, сақ жүріс, биік адым жасау; 2.2.3.3 жұмсақ серіппелі адым жасау; 2.2.3.4 жайбарақат би жүгірісі, шапшаң жүгірісті орындау
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	2.3.1.1 сұрақтың сөздерін қолдана отырып, қойылған сұраққа толық жауап беру
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	2.1.1.1 жүру және жүгіру дағдыларын білу; 2.1.1.2 зал бұрыштарында дұрыс бұрылып керегелер бойымен жүру; 2.1.1.3 сапқа тұру және қайта тұру жаттығуларын орындау
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1.2.1 мұғалімнің көрсетуімен қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 2.1.2.2 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды орындай білу; 2.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 2.1.2.4 жаттығуларды ырғақпен, музыкаға сәйкес орындау
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	2.2.1.1 білекті айландыру қимылдарын орындау (күштеніп және и еркін); 2.2.1.2 баяу қарқынмен ақырын жылдамдата отырып, бір мезгілде бір қолдың саусақтарын жұдырыққа жұму, ал екінші қолдың саусақтарын жаза білу; 2.2.1.3 қол саусақтарын қарама-қарсы қою жаттығуларын орындай білу
		2.2 Музыкалық ойындар	2.2.2.1 музыканың түрлі сипатына, динамикасына (қатты, орташа, ақырын), регистріне (жоғары, орташа, төмен) сәйкес қимылдарды орындау; 2.2.2.2 музыкадағы түрлі қарқынды, динамикалық, әуендік өзгерістерді өздігінен ажырата білуге және оларды қимылмен көрсету жаттығуларын орындау; 2.2.2.3 екі бөлімді музыканың айырмашылығын қимылмен жеткізу; 2.2.2.4 таныс қимылдарды еркін биде мәнерлеп орындау движения; 2.2.2.5 ойын бейнелері мен әннің мазмұнын қимыл арқылы мәнерлеп және эмоциональді жеткізу
		2.3 Би жаттығулары	2.2.3.1 1-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 2.2.3.2 ақырын, сақ жүріс, биік адым жасау; 2.2.3.3 жұмсақ серіппелі адым жасау; 2.2.3.4 жайбарақат би жүгірісі, шапшаң жүгірісті орындау; 2.2.3.5 бір аяқтан екіншісіне секіру, жеңіл секіруді орындау; 2.2.3.6 ауыспалы жүрісті орындай білу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	2.3.1.1 сұрақтың сөздерін қолдана отырып, қойылған сұраққа толық жауап беру; 2.3.1.2 жайтаратылмаған сөйлемдерді құрастыру
3 тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	2.1.1.1 жүру және жүгіру дағдылырын білу; 2.1.1.2 зал бұрыштарында дұрыс бұрылып керегелер бойымен жүру; 2.1.1.3 сапқа тұру және қайта тұру жаттығуларын орындау; 2.1.1.4 екеуден қатарға, жұппен тұрған қатардан бір адамды қатарға қайта тұру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1.2.1 мұғалімнің көрсетуімен қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 2.1.2.2 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды орындай білу; 2.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 2.1.2.4 жаттығуларды ырғақпен, музыкаға сәйкес орындау; 2.1.2.5 музыка қарқынының өзгеруіне сәйкес қимылдарды жылдамдату және баяулату, музыка аяқталған соң берілген сол қарқында қимылдарды орындау
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	2.2.1.1 білекті айландыру қимылдарын орындау (күштеніп және и еркін); 2.2.1.2 баяу қарқынмен ақырын жылдамдата отырып, бір мезгілде бір қолдың саусақтарын жұдырыққа жұму, ал екінші қолдың саусақтарын жаза білу; 2.2.1.3 қол саусақтарын қарама-қарсы қою жаттығуларын орындай білу; 2.2.1.4 екі қолмен бірдей орташа қарқынмен бес нота аясында өсіңкі және бәсендеу гаммаларын балалар пианиносында орындау;
		2.2 Музыкалық ойындар	2.2.2.1 музыканың түрлі сипатына, динамикасына (қатты, орташа, ақырын), регистріне (жоғары, орташа, төмен) сәйкес қимылдарды орындау; 2.2.2.2 музыкадағы түрлі қарқынды, динамикалық, әуендік өзгерістерді өздігінен ажырата білуге және оларды қимылмен көрсету жаттығуларын орындау; 2.2.2.3 екі бөлімді музыканың айырмашылығын қимылмен жеткізу; 2.2.2.4 таныс қимылдарды еркін биде мәнерлеп орындау движения; 2.2.2.5 ойын бейнелері мен әннің мазмұнын қимыл арқылы мәнерлеп және эмоциональді жеткізу; 2.2.2.6 өздігінен музыкалық-қозғалыс бейнені құру; 2.2.2.7 заттармен музыкалық ойындар ойнай білу; 2.2.2.8 ән айтумен және сөйлеу тілімен қостайтын музыкалық ойындарды білу
		2.3 Би жаттығулары	2.2.3.1 1-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 2.2.3.2 ақырын, сақ жүріс, биік адым жасау; 2.2.3.3 жұмсақ серіппелі адым жасау; 2.2.3.4 жайбарақат би жүгірісі, шапшаң жүгірісті орындау; 2.2.3.5 бір аяқтан екіншісіне секіру, жеңіл секіруді орындау; 2.2.3.6 ауыспалы жүрісті орындай білу; 2.2.3.7 аяқты алға қарай сермеп секіре білу; 2.2.3.8 би элементері: бір орында және жылжып адымдау, қарғып жүру, ауыспалы адым
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	2.3.1.1 сұрақтың сөздерін қолдана отырып, қойылған сұраққа толық жауап беру; 2.3.1.2 жайтаратылмаған сөйлемдерді құрастыру; 2.3.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша сөйлемді тарату
4 тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың жаны сау!	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	2.1.1.1 жүру және жүгіру дағдылырын білу; 2.1.1.2 сапқа тұру және қайта тұру жаттығуларын орындау: екеуден қатарға, жұппен тұрған қатардан бір адамды қатарға қайта тұру; 2.1.1.3 жүгіріс, жүріс кезінде заттармен қиын емес тапсырмаларды орындау оларды айланып жүгіру, жинау, бір біріне беру, бір орыннан екінші орынға қою; 2.1.1.4 сапта тұрып және шашырау қозғалысынан қатарға қайта тұру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1.2.1 мұғалімнің көрсетуімен қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 2.1.2.2 келбетті қалыптастыруға арналған жаттығуларды орындай білу; 2.1.2.3 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 2.1.2.4 жаттығуларды ырғақпен, музыкаға сәйкес орындау; 2.1.2.5 музыка қарқынының өзгеруіне сәйкес қимылдарды жылдамдату және баяулату, музыка аяқталған соң берілген сол қарқында қимылдарды орындау
	2. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	2.2.1.1 білекті айландыру қимылдарын орындау (күштеніп және и еркін); 2.2.1.2 баяу қарқынмен ақырын жылдамдата отырып, бір мезгілде бір қолдың саусақтарын жұдырыққа жұму, ал екінші қолдың саусақтарын жаза білу; 2.2.1.3 қол саусақтарын қарама-қарсы қою жаттығуларын орындай білу; 2.2.1.4 екі қолмен бірдей орташа қарқынмен бес нота аясында өсіңкі және бәсендеу гаммаларын балалар пианиносында орындау; 2.2.1.5 аккордеонда және үрмелі гармоникада бір актава аясында гаммаларды үйрену;
		2.1 Музыкалық ойындар	2.2.2.1 музыканың түрлі сипатына, динамикасына (қатты, орташа, ақырын), регистріне (жоғары, орташа, төмен) сәйкес қимылдарды орындау; 2.2.2.2 музыкадағы түрлі қарқынды, динамикалық, әуендік өзгерістерді өздігінен ажырата білуге және оларды қимылмен көрсету жаттығуларын орындау; 2.2.2.3 екі бөлімді музыканың айырмашылығын қимылмен жеткізу; 2.2.2.4 таныс қимылдарды еркін биде мәнерлеп орындау движения; 2.2.2.5 ойын бейнелері мен әннің мазмұнын қимыл арқылы мәнерлеп және эмоциональді жеткізу; 2.2.2.6 өздігінен музыкалық-қозғалыс бейнені құру; 2.2.2.7 заттармен музыкалық ойындар ойнай білу; 2.2.2.8 ән айтумен және сөйлеу тілімен қостайтын музыкалық ойындарды білу; 2.2.2.9 қолжетімді әндерді сахналау; 2.2.2.10 ойналған әуеннің ырғағын шапалақтап шығу
		2.3 Би жаттығулары	2.2.3.1 1-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 2.2.3.2 ақырын, сақ жүріс, биік адым жасау; 2.2.3.3 жұмсақ серіппелі адым жасау; 2.2.3.4 жайбарақат би жүгірісі, шапшаң жүгірісті орындау; 2.2.3.5 бір аяқтан екіншісіне секіру, жеңіл секіруді орындау; 2.2.3.6 ауыспалы жүрісті орындай білу; 2.2.3.7 аяқты алға қарай сермеп секіре білу; 2.2.3.8 би элементері: бір орында және жылжып адымдау, қарғып жүру, ауыспалы адым; қолдарын денеге түйісіп төмен түсіру, кеуде деңгейінді айқастыру
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	2.3.1.1 сұрақтың сөздерін қолдана отырып, қойылған сұраққа толық жауап беру; 2.3.1.2 жайтаратылмаған сөйлемдерді құрастыру; 2.3.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, сұрақтар бойынша сөйлемді тарату

4) 3 - сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	3.1.1.1 музыканың метрлік лүпіліне сәйкес жүре білу; 3.1.1.2 сапқа үштен тұру жаттығуларын орындау
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	3.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 3.1.2.2 келбетті қалыптастыруға арналған 1, 2-сыныпқа қарағанда қиындау жаттығуларды орындай білу; 3.1.2.3 затпен жасалатын қимылдардың күрделі үйлесімдігіне арналған жаттығулар (жалауша, доп, обручтар, секіртпе жіп)
Менің мектебім	2. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	3.2.1.1 қол білегін бүгу және жазу жаттығуларын орындау; 3.2.1.2 балалар пианиносында, гаммаларды орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	3.2.2.1 музыкалық шығарманың бөліктерін қимылдар арқылы жеткізу, музыкалық фразаларды кезекпен ауыстыру; 3.2.2.2 музыкадағы динамикалық үдеуді, тактың күшті үлесін қимылмен жеткізу; 3.2.2.3 түрлі қимылдардың қарқынын өздігінен жылдамдату және баяулату
		2.3 Би жаттығулары	3.2.3.1 2-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 3.2.3.2 аяқ ұшымен адымдау, полька адымын жасау; 3.2.3.3 кең, биік жүгірісті орындау
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	3.3.1.1 әңгімеге қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру;
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	3.1.1.1 музыканың метрлік лүпіліне сәйкес жүру; тізені бүгіп, аяқтың ұшымен, кең және майда адымдап, өкшемен, арқаны түзу ұстап жүру мен отыруды кезекпен ауыстыру; 3.1.1.2 сапқа үштен тұру жаттығуларын орындау
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	3.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 3.1.2.2 затпен жасалатын қимылдардың күрделі үйлесімдігіне арналған жаттығулар; 3.1.2.3 музыканың қиын емес ырғағын барабанның, дабылдың сүйемелдеуімен орташа, тез қарқынмен бір мезгілде шапалақтау және аяқпен басу; 3.1.2.4 өз бетінше қарапайым ырғақты суреттер жасау, мұгалімің шапалақтап көрсеткенін аяқпен тапылдату және керісінше
	2. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	3.2.1.1 қол білегін бүгу және жазу, сілку, бұру, саусақтарды жұдырыққа жұму және ашу жаттығуларын орындау; 3.2.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда гаммаларды орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	3.2.2.1 музыкалық шығарманың бөліктерін қимылдар арқылы жеткізу, музыкалық фразаларды кезекпен ауыстыру; 3.2.2.2 музыкадағы динамикалық үдеуді, тактың күшті үлесін қимылмен жеткізу; 3.2.2.3 түрлі қимылдардың қарқынын өздігінен жылдамдату және баяулату; 3.2.2.4 бидің таныс элементтерін қолдана отырып, серпіле, бірсарынды, бірқалыпты, құлаштап қимылдарды орындау; 3.2.2.5 әндерді сахналау барысында ойын бейнелерін жеткізу жаттығуларын орындау
		2.3 Би жаттығулары	3.2.3.1 2-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 3.2.3.2 аяқ ұшымен адымдау, полька адымын жасау; 3.2.3.3 кең, биік жүгірісті орындау; 3.2.3.4 қатты секіру, қырымен шоқырақтап жүгіруді орындау;
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	3.3.1.1 әңгімеге қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.3.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, жай таратылған сөйлемдер құрастыру
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	3.1.1.1 музыканың метрлік лүпіліне сәйкес жүру; тізені бүгіп, аяқтың ұшымен, кең және майда адымдап, өкшемен, арқаны түзу ұстап жүру мен отыруды кезекпен ауыстыру; 3.1.1.2 сапқа үштен тұру жаттығуларын орындау; 3.1.1.3 жалпы шеңберден екі, үш, төрт адамды шеңберлерге және керісінше жалпы шеңберге қайта тұру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	3.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 3.1.2.2 затпен жасалатын қимылдардың күрделі үйлесімдігіне арналған жаттығулар (жалауша, доп, обручтар, секіртпе жіп); 3.1.2.3 музыканың қиын емес ырғағын барабанның, дабылдың сүйемелдеуімен орташа, тез қарқынмен бір мезгілде шапалақтау және аяқпен басу; 3.1.2.4 қарапайым ырғақтарды өздігінен құрастыру, мұғалім шапалақтаған ырғақты аяқпен басып келтіру және керісінше
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	3.2.1.1 қол білегін бүгу және жазу, сілку, бұру, саусақтарды жұдырыққа жұму және ашу жаттығуларын орындау; 3.2.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада бір актава аясында орташа қарқынмен гамманы орындау; 3.2.1.3 қиын емес әуенді музыкалық аспаптарда орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	3.2.2.1 музыкалық шығарманың бөліктерін қимылдар арқылы жеткізу, музыкалық фразаларды кезекпен ауыстыру; 3.2.2.2 музыкадағы динамикалық үдеуді, тактың күшті үлесін қимылмен жеткізу; 3.2.2.3. түрлі қимылдардың қарқынын өздігінен жылдамдату және баяулату; 3.2.2.4 бидің таныс элементтерін қолдана отырып, серпіле, бірсарынды, бірқалыпты, құлаштап қимылдарды орындау; 3.2.2.5 әндерді сахналау барысында ойын бейнелерін жеткізу жаттығуларын орындау; 3.2.2.6 музыкалық әңгіменің сюжетін қимылдар арқылы ашып жеткізу; 3.2.2.7 импровизациядағы рөлдерді ауыстыруға талпыну
		2.3 Би жаттығулары	3.2.3.1 2-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 3.2.3.2 аяқ ұшымен адымдау, полька адымын жасау; 3.2.3.3 кең, биік жүгірісті орындау; 3.2.3.4 қатты секіру, қырымен шоқырақтап жүгіруді орындау; 3.2.3.5 би элементтері: жанама адымдап отыру, аяқты өкшемен қойып жүрелей отыру, бір орында және жылжу кезінде отыру, жүрелей отыруды орындай алу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	3.3.1.1 әңгімеге қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.3.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, жай таратылған сөйлемдер құрастыру; 3.3.1.3 көмекші сөздерді және үстеуді қолдану
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	3.1.1.1 музыканың метрлік лүпіліне сәйкес жүру; тізені бүгіп, аяқтың ұшымен, кең және майда адымдап, өкшемен, арқаны түзу ұстап жүру мен отыруды кезекпен ауыстыру; 3.1.1.2 сапқа үштен тұру жаттығуларын орындау; 3.1.1.3 жалпы шеңберден екі, үш, төрт адамды шеңберлерге және керісінше жалпы шеңберге қайта тұру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	3.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды орындау; 3.1.2.2 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 3.1.2.3 музыканың қиын емес ырғағын барабанның, дабылдың сүйемелдеуімен орташа, тез қарқынмен бір мезгілде шапалақтау және аяқпен басу; 3.1.2.4 қарапайым ырғақтарды өздігінен құрастыру, мұғалім шапалақтаған ырғақты аяқпен басып келтіру және керісінше
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	3.2.1.1 қол білегін бүгу және жазу, сілку, бұру, саусақтарды жұдырыққа жұму және ашу жаттығуларын орындау; 3.2.1.2 балалар пианиносында, аккордеонда, үрмелі гармоникада бір актава аясында орташа қарқынмен гамманы орындау; 3.2.1.3 қиын емес әуенді музыкалық аспаптарда орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	3.2.2.1 музыкалық шығарманың бөліктерін қимылдар арқылы жеткізу, музыкалық фразаларды кезекпен ауыстыру; 3.2.2.2 музыкадағы динамикалық үдеуді, тактың күшті үлесін қимылмен жеткізу; 3.2.2.3. түрлі қимылдардың қарқынын өздігінен жылдамдату және баяулату; 3.2.2.4 бидің таныс элементтерін қолдана отырып, серпіле, бірсарынды, бірқалыпты, құлаштап қимылдарды орындау; 3.2.2.5 әндерді сахналау барысында ойын бейнелерін жеткізу жаттығуларын орындау; 3.2.2.6 музыкалық әңгіменің сюжетін қимылдар арқылы ашып жеткізу; 3.2.2.7 импровизациядағы рөлдерді ауыстыруға талпыну
		2.3 Би жаттығулары	3.2.3.1 2-сынып бағдарламасы бойынша би элементтерін орындау; 3.2.3.2 аяқ ұшымен адымдау, полька адымын жасау; 3.2.3.3 кең, биік жүгірісті орындау; 3.2.3.4 қатты секіру, қырымен шоқырақтап жүгіруді орындау; 3.2.3.5 би элементтері: жанама адымдап отыру, аяқты өкшемен қойып жүрелей отыру, бір орында және жылжу кезінде отыру, жүрелей отыруды орындай алу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	3.3.1.1 әңгімеге қатысу, қойылған сұраққа толық және дұрыс жауап беру; 3.3.1.2 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдана отырып, жай таратылған сөйлемдер құрастыру; 3.3.1.3 көмекші сөздерді және үстеуді қолдану

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	4.1.1.1 бір адамды қатардан төрт адамды қатарға қайта тұру; 4.1.1.2 шахмат ретімен сапқа тұру; 4.1.1.3 бірнеше қатардан бір неше шеңберге қайта тұру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	4.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды өздігінен орындау; 4.1.2.2 қимыл үйлесімдігіне арналған жаттығуларды орындау; 4.1.2.3 шапалақ пен аяқты басуды, заттарды (сылдырмақ, дабыл, барабан) үйлестіре отырып, қиын емес ырғақтарды өздігінен құрастыру
Менің мектебім	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2. Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	4.2.1.1 білекті айландыра қимылдату (саусақтарды жұдырыққа жұму) жаттығуын өздігінен орындау, бір саусақты басқаларға қарсы қою; 4.2.1.2 балалар пианиносында қиын емес жаттығуларды, әндерді орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	4.2.2.1 музыкадағы метрді, ырғақты, акцентті, қарқынды және динамикалық өзгерістерді қимыл арқылы өздігінен жеткізуге жаттығуларды орындау; 4.2.2.2 музыкалық фразалардың, бөліктер контрастылығының өзгеруіне сәйкес өздігінен қимылдарды өзгерту
		2.3. Би жаттығулары	4.2.3.1 3-сыныпта үйренген би элементтерін орындау; 4.2.3.2 қыздарға "Қамажай" қазақ биінің элементтерін орындау
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	4.3.1.1 әңгімеге қатысу, сыныптастарының айтқанын толықтыра отырып, қойылған сұраққа жауап беру; 4.3.1.2 жай таратылған сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша байланыстыра сөйлеу
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	4.1.1.1 бір адамды қатардан төрт адамды қатарға қайта тұру; 4.1.1.2 шахмат ретімен сапқа тұру; 4.1.1.3 бірнеше қатардан бір неше шеңберге қайта тұру, 4.1.1.4 қарапайым және концентрлік шеңберден "жұлдызша" және "әткеншек" қайта құру
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	4.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды өздігінен орындау; 4.1.2.3 аяқтың, қолдың дененің, білектің бір мезгілдегі қимылдарының әртүрлі үйлесімін келтіру
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	4.2.1.1 білекті айландыра қимылдату (саусақтарды жұдырыққа жұму) жаттығуын өздігінен орындау, бір саусақты басқаларға қарсы қою; 4.2.1.2 балалар пианиносында, аккардионда қиын емес жаттығуларды, әндерді орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	4.2.2.1 музыкадағы метрді, ырғақты, акцентті, қарқынды және динамикалық өзгерістерді қимыл арқылы өздігінен жеткізуге жаттығуларды орындау; 4.2.2.2 музыкалық фразалардың, бөліктер контрастылығының өзгеруіне сәйкес өздігінен қимылдарды өзгерту; 4.2.2.3 әуеннің кіріспесінен кейін қимылды бастау; 4.2.2.4 ойынның, би элементтерінің жаңа нұсқасын орындау және ойлап табу, қиын емес би композицияларын оларды араластыра білу
		2.3 Би жаттығулары	4.2.3.1 3-сыныпта үйренген би элементтерін орындау; 4.2.3.2 қыздарға "Қамажай" қазақ биінің элементтерін орындау; 4.2.3.3 ұлдарға "Қара жорға" қазақ биінің элементтерін орындау; 4.2.3.4 әртүрлі халықтардың би элементтерін ажыратуға жаттығуды орындау
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	4.3.1.1 әңгімеге қатысу, сыныптастарының айтқанын толықтыра отырып, қойылған сұраққа жауап беру; 4.3.1.2 жай таратылған сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша байланыстыра сөйлеу
3 – тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	4.1.1.2 шахмат ретімен сапқа тұру; 4.1.1.3 бірнеше қатардан бір неше шеңберге қайта тұру, 4.1.1.4 қарапайым және концентрлік шеңберден "жұлдызша" және "әткеншек" қайта құру; 4.1.1.5 зал ортасымен жүру, бір бұрыштан екінші бұрышқа қарай диаганаль сызығын жүргізе білу
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	4.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды өздігінен орындау; 4.1.2.2 аяқтың, қолдың дененің, білектің бір мезгілдегі қимылдарының әртүрлі үйлесімін келтіру; 4.1.2.3 шапалақ пен аяқты басуды, заттарды (сылдырмақ, дабыл, барабан) үйлестіре отырып, қиын емес ырғақтарды өздігінен құрастыру; 4.1.2.4 бұлшықетті босаңту жаттығуларын орындау
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	4.2.1.1 білекті айландыра қимылдату (саусақтарды жұдырыққа жұму) жаттығуын өздігінен орындау; 4.2.1.2 балалар пианиносында, аккардионда, үрмеді гармоникада қиын емес жаттығуларды, әндерді орындау
		2.2 Музыкалық ойындар	4.2.2.1 музыкадағы метрді, ырғақты, акцентті, қарқынды және динамикалық өзгерістерді қимыл арқылы өздігінен жеткізуге жаттығуларды орындау; 4.2.2.2 музыкалық фразалардың, бөліктер контрастылығының өзгеруіне сәйкес өздігінен қимылдарды өзгерту; 4.2.2.3 әуеннің кіріспесінен кейін қимылды бастау; 4.2.2.4 ойынның, би элементтерінің жаңа нұсқасын орындау және ойлап табу, қиын емес би композицияларын оларды араластыра білу
		2.3 Би жаттығулары	4.2.3.1 3-сыныпта үйренген би элементтерін орындау; 4.2.3.2 қыздарға "Қамажай" қазақ биінің элементтерін орындау; 4.2.3.3 ұлдарға "Қара жорға" қазақ биінің элементтерін орындау; 4.2.3.4 әртүрлі халықтардың би элементтерін ажыратуға жаттығуды орындау; 4.2.3.5 кадриль адымы: үш жай адым және бір сырғымалы адым, аяқтың ұшын соза білу; 4.2.3.6 серіппе жүгірісті орындай білу
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	4.3.1.1 әңгімеге қатысу, сыныптастарының айтқанын толықтыра отырып, қойылған сұраққа жауап беру; 4.3.1.2 жай таратылған сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша байланыстыра сөйлеу; 4.3.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау	1. Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	1.1 Кеңістікте бағдарлау жаттығулары	4.1.1.1 бір адамды қатардан төрт адамды қатарға қайта тұру; 4.1.1.2 шахмат ретімен сапқа тұру; 4.1.1.3 бірнеше қатардан бір неше шеңберге қайта тұру, 4.1.1.4 қарапайым және концентрлік шеңберден "жұлдызша" және "әткеншек" қайта құру; 4.1.1.5 зал ортасымен жүру, бір бұрыштан екінші бұрышқа қарай диаганаль сызығын жүргізе білу; 4.1.1.6 лента, обруч, секіртпе жіпті қолдана отырып, сапқа тұру кезінде дұрыс ара қашықтықты сақтай білу; 4.1.1.7 алдынғы сыныптарға қарағанда заттармен күрделі қимылдар орындау
		1.2 Ырғақты-гимнастикалық жаттығулар	4.1.2.1 қолға және иық белдеуіне, денеге, аяққа, табан буынына арналған жалпы дамытушы жаттығуларды өздігінен орындау; 4.1.2.2 аяқтың, қолдың дененің, білектің бір мезгілдегі қимылдарының әртүрлі үйлесімін келтіру; 4.1.2.3 шапалақ пен аяқты басуды, заттарды (сылдырмақ, дабыл, барабан) үйлестіре отырып, қиын емес ырғақтарды өздігінен құрастыру
	2. Музыкалық-ырғақтық жаттығулар	2.1 Балалар музыкалық аспаптарымен жаттығулар	4.2.1.1 білекті айландыра қимылдату (саусақтарды жұдырыққа жұму) жаттығуын өздігінен орындау, бір саусақты басқаларға қарсы қою; түрлі қарқында білек пен қол саусақтарын қимылдату: баяу, орташа, жылдам, біртіндеп жылдамдату, қарқынды күрт өзгерте отырып, бірсарынды қимылдар жасау; 4.2.1.2 балалар пианиносында, аккардионда, үрмеді гармоникада қиын емес жаттығуларды, әндерді орындау; 4.2.1.3 таныс әннің негізгі ырғағын музыкалық аспаптарда ойнауға жаттығу
		2.2 Музыкалық ойындар	4.2.2.1 музыкадағы метрді, ырғақты, акцентті, қарқынды және динамикалық өзгерістерді қимыл арқылы өздігінен жеткізуге жаттығуларды орындау; 4.2.2.2 музыкалық фразалардың, бөліктер контрастылығының өзгеруіне сәйкес өздігінен қимылдарды өзгерту; 4.2.2.3 әуеннің кіріспесінен кейін қимылды бастау; 4.2.2.4 ойынның, би элементтерінің жаңа нұсқасын орындау және ойлап табу, қиын емес би композицияларын оларды араластыра білу; 4.2.2.5 музыкалық ертегілерді, әндерді сахналау
		2.3 Би жаттығулары	4.2.3.1 3-сыныпта үйренген би элементтерін орындау; 4.2.3.2 қыздарға "Қамажай" қазақ биінің элементтерін орындау; 4.2.3.3 ұлдарға "Қара жорға" қазақ биінің элементтерін орындау; 4.2.3.4 әртүрлі халықтардың би элементтерін ажыратуға жаттығуды орындау; 4.2.3.5 кадриль адымы: үш жай адым және бір сырғымалы адым, аяқтың ұшын соза білу; 4.2.3.6 серіппе жүгірісті орындай білу; 4.2.3.7 артқа қарай (арқасымен) секіруді орныдау; 4.2.3.8 тұтас табанды басып және саусақтарын бүгіп тез майда адымдар жасай білу; 4.2.3.9 халық билерін орындау
	3. Сөйлеу тілі ырғағы	3.1 Сөйлеу тілінің дағдылары	4.3.1.1 әңгімеге қатысу, сыныптастарының айтқанын толықтыра отырып, қойылған сұраққа жауап беру; 4.3.1.2 жай таратылған сөйлемдерді қолдана отырып, жоспар бойынша байланыстыра сөйлеу; 4.3.1.3 таныс сөздердің формаларын дұрыс қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 19-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 564 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1-сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1-сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – оқу пәнін меңгерту барысында көру қабілеті бұзылған білім алушының функционалды сауаттылығының негізін қалау; айтылым, тыңдалым, жазылым және оқылым дағдыларын қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) тыңдауға, айтуға, оқуға және жазуға үйрету;

2) қазақ тілінің лексикасы, грамматикасы, орфографиясы және пунктуациясы туралы бастапқы білімдерін қалыптастыру;

3) оқу мен мәтінді түсіну дағдыларын меңгерту; кітап оқуға қызығушылығын тәрбиелеу;

4) алға қойған міндеттерге сәйкес оқу әрекетін жоспарлау, басқару, бағалау біліктерін қалыптастыру;

5) түрлі рөлдерді атқара отырып (көшбасшы, орындаушы), жұппен және топта жұмыс істеу біліктіліктерін меңгеруге ықпал жасау.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сөздік қорының молайғанына сәйкес сезімдік тәжірибесін кеңейту, сенсорлық саласын дамыту: сезуін, есту арқылы қабылдауын, қалдық көру қабілетін;

2) қолдарын рельефтік-нүктелік қаріппен жазуға және оқуға дайындау, кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту;

3) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың сөйлеу тілін дамыту, вербализмді алдын алу, тілін нақтылау.

2- тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Сауат ашуға оқыту әлеуметтік-бейімдеу бағытының қағидалары мен іс-әрекеттік, коммуникативтік, саралаушылық, құндылықты-бағдарлық, түзету-дамытушылық тәсілдері негізінде жүзеге асырылады.

6. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жеңуді немесе азайтуды көздейді, сондай ақ әлеуметтік өмірге қатысуына қажетті мінез-құлық нормаларының, өмірлік дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

7. Іс-әрекеттік қағидасы оқу процесі барысында заттық, практикалық, ойындық іс-әрекеттерін кең түрде қолдануды, сезімдік тәжірибесін дамытуды және молайтуды қарастырады; алгоритмдік ұсынымдарды қолдана отырып оқытудың кезеңдік сипатын қамтамыз етеді, ал бұлар өз кезегінде жоғарғы психикалық функцияларының сенсомоторлық негізін (қабылдауын, сөйлеуін, ойлау қабілетін) дамытып, білім алушылардың өмірлік тәжірибесінің жеткіліксіздігінің орнын толтыруға, пән бойынша білімдерді, біліктіліктерді және дағдыларды меңгеруге көмектеседі.

8. Коммуникативтік тәсіл – жұппен, топта тілдік қарым-қатынас барысында ақпарат алмасу, білім, біліктілік және дағдыларымен алмасу; тіл арқылы қатынас жасау қабілеттілігі оқытудың нәтижесі болып табылады .

9. Жеке және саралап оқыту тәсілі білім алушылардың ерекше білімдік қажеттіліктерінің ескерілуін болжайды, және соған орай оларды келесі топтарға бөледі:

1) толық көрмейтін және қалдық көруі бар (жартылай көретіндер), жақсы көретін көзін көзілдірікпен түзеткен жағдайда көру өткірлігі 0 бастап 0,04 дейін білім алушылар – сабақ кезінде оқу материалын тактильдік-есту тәсілі бойынша қабылдайды, Брайль жүйесі бойынша рельефтік-нүктелік қаріппен оқып, жазады, бұл топтың сауат ашу процесі сезу және есту арқылы жүзеге асырылады;

2) жақсы көретін көзін әйнекпен түзеткенде көру өткірлігі 0,05 бастап 0,09 дейінгі нашар көретін білім алушылар – регламенттенген және жеңілдетілген көру жүктемесінің сақталуын, бұзылған көру қабілетін қорғау және рационалды пайдалану бойынша іс-шараларын, ірі қаріптегі арнайы оқулықтарды, техникалық және оптикалық құралдар жүйесін (ортоскопиялық приборлар, жолақты лупалар) қажет етеді;

3) көзін оптикалық әйнекпен түзеткенде көру өткірлігі 0,1 бастап 0,2 дейінгі нашар көретін білім алушылар – қолайлы жағдайда көру арқылы емін-еркін оқиды, жазады, заттарды, шынайы өмірдің құбылыстары мен процесін қабылдайды, еркін кеңістікте көру арқылы бағдарлай алады, оқыту барысында арнайы көрнекіліктерді, оқытудың қосымша техникалық құралдарын қолданады, белгілі гигиеналық талаптарды орындайды.

10. Мәтіндердің мазмұны білім алушылардың рухани-адамгершіліктік қасиеттерін, қазақстандық патриотизмін қалыптастыруға, төзімділігі мен құндылықты-бағдарлық тәсіл қағидасы негізінде қатынас жасау қабілетін дамытуға бағытталады.

11. Түзету-дамыту бағыты кешенді сипатта болып, қалдық көру, есту, сезіну сияқты полисенсорлық қабылдаулары негізінде танымдық әрекеттерін дамытуға бағытталады.

12. Қалыпты жағдайда адамның көру арқылы қабылдауы жетекші болып табылады, сондықтан оқу және жазу процесін келесідей іс-әрекеттер реттілігімен көрсетуге болады:

1) әріпті көріп қабылдау;

2) әріпті тану;

3) әріпті тиісті дыбыспен сәйкестеу;

4) әріптерді келтіру (жазу).

13. Көру қабілеті терең зақымдалған жағдайындағы оқу және жазу процесі кезінде, компенсациялық механизмнің әсерінің арқасында көру арқылы қабылдауы сезіну арқылы қабылдаумен аламастырылады, ал бұл дегеніміз жазылымдық ақпаратты қабылдау процесін қамтамасыз ететін, көру-есту-моторлық триадасының өзгеруіне әкеліп соғады: көру компоненті тактильдікке алмастырылады. Соқырлық жағдайындағы оқу және жазу процесі - есту мен тактильдік анализаторлары арасында жаңа байланыстар орнатылуы арқылы жүреді.

14. Көрмейтін немесе көруі бұзылған кездегі оқу және жазу процесінің техникалық жағын келесі әрекеттермен көрсетуге болады:

1) рельефті -нүктелік қаріппен ұсынылған әріпті тактильді қабылдау;

2) әріптерді тактильдік түрде ажырату және тану;

3) рельефті әріпті тиісті дыбыспен сәйкестеу;

4) әріпті рельефті-нүктелік қаріппен жазу.

15. Көрмейтін білім алушылардың оқу және жазу дағдыларын меңгеру қиындықтарының себептері:

1) көру арқылы қабылдаудың симутандық сипатына (бірсәттілік) қарағанда, сезіп қабылдаудың сукцессивтік сипаты (уақыт ішіндегі тізбектігі);

2) бір-бірінен аз ғана айырмашылығы бар, рельефті -нүктелік жазудың ұқсас және айналық әріптерінің дифференциациясы;

3) жазу процесінің моторлық операциясының жүзеге асырылуы – көрмейтін баланың жазу процесі тек кинетикалық бақылау арқылы жүреді, ал қалыпты көретіндерде бұл процесс екі есе бақылаумен жүреді – кинетикалық және көру;

4) көрмейтін баланың әрбір сөздің немесе жолдың басын фиксация жасау қажеттілігі.

5) оқуға қарасты жазудың айналылығы, бұл көптеген инверсиялар мен жылжытуларды болдырады.

16. Көрмейтін білім алушылардың оқу және жазу процесінің ерекшелілігі оқу және жазу барысында қиындықтар тудырады және көру қабілетінің терең бұзылымдары бар балалардың саутын ашу барысында арнайы әдістемелік тәсілдердің қолданылуын талап етеді: дайындық кезеңінің болуы, алтынүктелік қалыпта алдын-ала жұмыс жасау, кіші кеңістікте бағдарлау, Брайль аспабында бағдарлау, грифельмен бұрыштық нүктелерді табу жаттығулары, оларды дұрыс оқу, нүктелерді орналастырудың тактильді-қимылдық бейнесін игеру.

17. Сауат ашу өзара байланысты кезеңдерден тұрады: пропедевтикалық, әліппеге дейінгі, әліппе, әліппеден кейінгі.

18. Пропедевтикалық (дайындық) кезеңінде келесі жұмыстар атқарылады:

1) сезу арқылы қабылдауын дамыту;

2) есту арқылы қабылдауын дамыту;

3) қалдық көруін қорғау және дамыту;

4) кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту;

5) қолын рельефті-нүктелік қаріппен жазуға және оқуға дайындау;

6) көру қабілетінің бұзылымдары бар білім алушылардың сөйлеу тілін дамыту.

19. Сезу арқылы қабылдау дағдыларын қалыптастыру:

1) үстел үстінде затты екі қолымен зерделеу (оң қолының жетекші рөлі барысында);

2) затты жүйелі және белсенді түрде тексеру (жоғарыдан төмен қарай);

3) сезу арқылы қабылдаудың барлық тәсілдерін қолдану: саусақтық, алақандық, білектік;

4) заттарды фактурасы (тегістігі, кедірлігі) және температуралық сипаты бойынша ажырата білу;

5) заттың жасалған материалын ажырата білу.

20. Есту арқылы қабылдау дағдыларын қалыптастыру:

1) айналадағы болмыстың дыбыстарын анықтау;

2) айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырата білу;

3) дыбысты дыбыс көзімен сәйкестеу;

4) дыбысты оқшаулау (бағыты, дыбыскөзіне дейін қашықтығы, дыбыс күші бойынша).

21. Қалдық көруін қорғау және дамыту:

1) заттарды түсі, формасы, көлемі бойынша ажырату және тану – табиғи, муляждар, ойыншықтар – және түрлі-түсті рельефтік суреттерде, аппликацияларда, ірі, анық, майда детальдармен жүктелмеген иллюстрацияларда бейнеленген заттар;

2) көрсетілген заттар мен заттар бейнелерін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу;

3) өзіндік іс-әрекетінде сенсорлық эталондармен (түс, форма, көлем) әрекет жасау.

22. Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту барысында білім алушыларда қалыптасатын дағдылар:

1) үстелдің үстінде бағдарлау;

2) парақ бетінде бағдарлау;

3) кітап ішінде бағдарлау;

4) алты нүктелік қалыпта бағдарлау және онымен жұмыс жасау;

5) брайльдік аспапта бағдарлау және онымен жұмыс жасау.

23. Қолын рельефті-нүктелік қаріппен жазуға және оқуға дайындау барысында мұғалім төмендегілерге:

1) қол саусақтарының терілік сезімталдығын дамытуға;

2) рельефтік нүктелерді түсіну және ажырату білігіне;

3) қолдарының ұсақ моторикасын дамытуға;

4) грифельмен жұмыс жасау білігіне назар аударады.

24. Көру қабілетінің бұзылымдары бар білім алушылардың сөйлеу тілін дамыту барысында келесідей біліктері қалыптасады:

1) әңгімеге қатысу (өмірлік әсерлері бойынша, әңгіме немесе ертегі мазмұны бойынша);

2) тыңдалғанды сұрақтар бойынша мазмұндау;

3) заттарды белгілері бойынша сәйкестеу;

4) заттарды топтастыру (артық затты алып тастау);

5) заттарды түрлері бойынша жіктеу;

6) заттарды атаулары бойынша топтастыру;

7) заттардың қимылы мен белгілерін сипаттайтын сөздерді табу;

8) рельефтік суреттерді оқу;

9) сөздер мен бейнелерді сәйкестеу;

10) сөздік қорын толықтыру.

25. Әліппеге дейінгі, әліппе (негізгі), әліппеден кейінгі кезеңдерде тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым дағдыларын қалыптастыру бойынша жұмыстар атқарылады.

26. Тыңдалым және айтылым бойынша тапсырмалардың реттілігі мен мысалдары:

1) артикуляциялық жаттығулар;

2) сөздердің дыбыстық сараптамасы;

3) сөйлеу тілін қабылдау, сөз ағынынан тілдік бірліктерді бөлу (сөйлем, сөз, буын, дыбыс);

4) тыңдалған мәтіннен қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты анықтау;

5) диалог құру, сұхбаттастың көзқарасын қабылдау;

6) тыңдалған мәтін негізінде сұрақтар қою және жауаптар құру;

7) таныс тақырыптарға пайымдамалар құрастыру;

8) рельефтік суреттермен танысу, сурет бойынша, жекелік әсерлер бойынша және тыңдалғанға ұқсас әңгімелер құрастыру;

9) сөзбен айту бойынша сурет салу/суреттеу;

10) таныс оқиғаларды, ертегілерді айтып беру; тақпақтарды жатқа айту;

11) сұхбаттасқа, тыңдаушыға ақпаратты жеткізу.

27. Оқылым және жазылым дағдыларын қалыптастыру бойынша тапсырмалардың реттілігі мен мысалдары:

1) алты нүктелік қалыпта бағдарлау, алты нүктелік қалыпта нүктелер комбинацисын келтіру;

2) Грифелмен, Брайль аспабымен, брайльдің рельефтік-нүктелік қарпімен басылған оқулықпен танысу;

3) Брайль аспабында, жолдар мен торлар орналасуында бағдарлау, грифелмен 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерін табу;

4) 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерін жазу, оларды дұрыс оқу;

5) белгілі реттілікпен нүктелерді нөмірлеудің тактильдік-қимылдық бейнесін игеру: бастапқыда 1, 3, 4, 6 (бұрыштық нүктелер), содан кейін 2 және 5 нүктелерінің орналасуын;

6) әріптердің тактильдік-қимылдық бейнесін, олардың буындарда, тіркестерде қосылу түрлерін игеру;

7) сөздердің дыбыстық-әріптік сараптамасы және кейінгі жазылуымен сөйлемдердің сараптамасы;

8) ақпаратты рельефтік суреттер және сызбалар формасында ұсыну;

9) баспалық үлгіден сөздерді, сөйлемдерді, мәтіндерді көшіріп жазу;

10) тірек сөздер бойынша мәтін құрастыру;

11) есте сақтау бойынша жазу;

12) бүлінген сөйлемді, мәтінді қайта құрастыру;

13) рельефтік суретке, картиналар топтамасына бірнеше сөйлем құрастыру (қалдық көрумен).

28. Көру еңбегін рационалды ұйымдастыру бойынша, қалдық көру барысындағы көру жүктемесінің режимі көп аспектіл болады. Ол мыналарды болжайды:

1) көздердің жұмысы мен демалуының кезектесуі;

2) көру функциясының жағдайына сәйкес үздіксіз көру жүктемесін орынды шектеу, әсіресе патологиялық бұзылым барысында;

3) сыртқы әлемнің нысандарын көру және бақылау, жазу, еңбек операцияларын жүргізу үшін көруіне жайлы жағдайлар жасау;

4) қабылдау нысандарын өлшемі, түсі, формаларының күрделілігі, саны, фонының сипаты бойынша таңдау.

29. Бағдарламалық материалды толыққанды жүзеге асыру үшін кабинеттің төмендегідей жабдықталу нормалары қабылданған:

1) жиынтықпен интерактивтік және проекциялық жабдықтар: проектор, интерактивті тақта немесе экран;

2) электрондық басылымдар, DVD –дегі видеофильмдер, электронды плакаттар;

3) жиынтықпен компьютер: жүйелік блок, монитор, микрофондық-телефондық гарнитура, акустикалық жүйе, Web-камера (Веб), желілік фильтр, көпфункционалды құрылғы;

4) керегелік аудиторлық тақта.

30. Тілдік оқыту барысында техникалық құрылғылар (аппаратуралар) мен дидактикалық құралдар (ақпарат тасушылар) белсенді түрде қолданылады, соның ішінде:

1) оптикалық түзеу құралдары: лупалар (қолдық, стационарлық және тіректік); көзәйнектер (микроскопиялық, гиперокулярлықжәне телескопиялық); бинокулярлар мен монокулярлар; проекциялық ұлғайтқыш аппараттары (эпипроекторлар және диапроекторлар);

2) көру аумағының кемістігі бар тұлғалар үшін (гемианопсия, құбырлы көру) көру аумағын қажетті шектеуде өзгертетін арнайы оптикалық жүйелер; егер көру сапасының нашарлауы ұлғайған жарық жағдайында болса, жабуы бар түссіз әйнектен немесе түрлі-түсті әйнектен жасалған жарықтан қорғайтын түзеу линзалары;

3) компьютерлік тифлокешен: дербес компьютер, брайльдік дисплей, брайльдік принтер index Everest– D (индекс Эверист- Д), сканерлеуге және оқуға арналған "Кітапқұмар" бағдарламасы, экранды ұлғайтатын бағдарлама;

4) электрондық ұлғайтқыш құрылғысы "Кітап", "VideoLightVGA" (ВидеоЛайтВиДжиЭй);

5) нашар көретіндерге арналған портативтік ұлғайтқыш құрылғы.

3 - тарау. "Сауат ашу" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

31. "Сауат ашу" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта - аптасына 5 сағатты, оқу жылында 160 сағатты;

2) 1 - сыныпта - аптасына 5 сағатты, оқу жылында 165 сағатты құрайды.

32. Бағдарлама мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі.

33. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөйлеу тілінің негізгі бірліктерін түсіну (мәтін, сөйлем, сөз);

2) тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау;

3) тыңдалған материалды қайталап айту;

4) оқиғаларды болжау;

5) тілдік нормаларды сақтай отырып тілдесудің түрлі жағдайларына қатысу;

6) тыңдаушының назарын аудару;

7) бағалау пікірін айту;

8) берілген тақырыпта әңгіме құрастыру;

9) сөздің дыбыстық формасында бағдарлау.

34. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сезу, есту және қалдық көру қабілеті мен бағдарлауын дамыту;

2) сөйлеу тілін дамыту;

3) оқылған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау;

4) мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау;

5) мәтіндегі лексикалық және синтаксикалық бірліктер рөлін түсіну;

6) сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау;

7) мәтіннің түрін, жанрын және стилін анықтау;

8) түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу;

9) мәтіндердің салыстырмалы сараптамасы;

10) сөздің графикалық формасында бағдарлау.

35. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту;

2) мәтін жоспарын құру;

3) тыңдалған/оқылған материалдың мазмұнын баяндау;

4) ұғымның түрлі формаларын пайдалана отырып мәтін құру;

5) түрлі жанрдағы шығармашылық мәтіндерді жазу;

6) жұмыстағы қателерді табу және түзету;

7) графикалық нормаларды сақтау;

8) орфографикалық нормаларды сақтау;

9) грамматикалық нормаларды сақтау;

10) пунктуациялық нормаларды сақтау.

36. 0 - сыныпқа арналған "Сауат ашу" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым және айтылым": әлемнің біртұтас картинасының құрамы ретіндегі тіл туралы алғашқы ұғымдар; сөйлеу тілінің негізгі бірліктері (мәтін, сөйлем, сөз). Естілген сөйлеу тілінің, есту жадының және сөйлеу тілі аппаратының дыбыстық жағы. Сөйлемдер мен кішігірім мәтіндердің интонациялық бояуы; диалогтық формадағы оқиғаларды ойнау; тыңдалған мәтінді сұрақтар бойынша қайта айту. Заттарды түрлері бойынша топтастыру; заттарды атаулары бойынша топтастыру; заттарды белгілері бойынша анықтау. Тілдесудегі вербалсыз құралдардың рөлі (интонация, кейіп, ым, мимика). Орфоэпия және сөйлемді дұрыс интонациялау нормаларын меңгеру; оқу және тұрмыс қатынасында тілдік этикет нормаларын практикалық меңгеру (өтінішін, ризашылығын білдіру, құттықтау). Фонематикалық есту қабілетін дамыту мен дикциясын қою бойынша артикуляциялық жаттығулар (жаңылтпаштар). Вербализмді жеңу. Қоршаған болмыстың дыбыстарын түсіну және қабылдау; дыбысты дыбыс көзімен сәйкестеу; дыбысты оқшаулау (бағыты, дыбыс көзіне дейінгі қашықтығы, дыбыс күші бойынша). Артикуляциялық жаттығулар;

2) "Оқылым": жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; алты нүктелік қалыпта бағдарлау; сөздік ойындар (анаграммалар, палиндромдар (айналмалар: қытық, қылық), сөздің ішінен сөз табу); мәтіннің басы немесе тақырыбы бойынша оқиғаның дамуын болжау; сөздегі буындардың, сөйлемдегі сөздердің санын анықтау; буын - сөйлеудің минималды бірлігі ретінде. Рельефтік суреттермен жұмыс жасау біліктерін қалыптастыру. Табиғи заттармен заттық-практикалық іс-әрекет: тұлыптар, муляждар, барельефтер, ойыншықтар, аппликациялар. Сөздер мен буындардың дыбыстық құрылымы; дыбыстарды дауыстылар мен дауыссыздарға топтастыру (артикуляциялық, акустикалық, функционалдық аспекттер); дауыссыздарды қаттылығы/жұмсақтығы және ұяңдығы/қатаңдығы бойынша топтастыру; сөздерді буындараға бөлу; екпінді және екпінсіз буындар; дауысты және дауыссыз дыбыстардың күшті және әлсіз позициялары. Түрлі жанрдағы шығармаларды ерекшеліктері негізінде салыстыру; шығарманың негізгі кейіпкерлерінің мінездемесі;

3) "Жазылым": заттарды алгоритм бойынша жоғарыдан төмен қарай тактильді тексеру, сұлбасы бойынша жиектеу. Грифелмен, Брайль аспабымен, брайльдің рельефтік-нүктелік қарпімен басылған оқулықпен танысу; жазылымға дайындалу (дұрыс отыру, жарық, дәптерді орналастыру және жазу барысында қарындашты/қаламды, грифельді ұстау біліктілігі); дәптермен, парақпен танысу, графикалық жаттығуларды орындау; дәптердің жұмыс жолдарында бағдарлау, дәптер парағы жолдардың бос аралығын түсіну (жұмыс жолының жоғарғы және төменгі линиялары, түзу тік линиялар); сурет салу, штрихтеу, жиектеу; жазуға арналаған брайльдік аспапта бағдарлау (жолдар, торлар саны); заттарды трафаретпен жиектеу, бояу. Алты нүктелік қалыпта бағдарлау, алты нүктелік қалыпта нүктелер комбинациясын жазу; Брайль аспабында, жолдар мен торлар орналасуында бағдарлау, грифельмен 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерін табу; 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерін жазу, оларды дұрыс оқу; белгілі реттілікпен нүктелерді нөмірлеудің тактильдік-қимылдық бейнесін игеру: бастапқыда 1, 3, 4, 6 (бұрыштық нүктелер), содан кейін 2 және 5 нүктелерінің орналасуы; әріптердің тактильдік-қимылдық бейнесін, олардың буындарда, тіркестерде қосылу түрлерін игеру. Саусақ ойындарын, гимнастикасын жүргізу; алты нүктелік қалыптағы нүктелердің дұрыс орналасуы; алты нүктелік қалыпта және жазу аспабында қажетті нүктелер комбинациясын келтіру.

37. 1 - сыныпқа арналған "Сауат ашу" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым және айтылым": сөзбен, оның мағынасымен, түрлі коммуникативтік-тілдік жағдайлардағы оның номинативтік функцияларының түсінігімен, формаларымен (фонетикалық, графикалық) танысу. Сөйлем туралы бастапқы түсініктер; фонематикалық есту қабілетін және түрлі дыбыстық және буындық құрылымы бар сөздердегі дыбыстар реттілігін анықтау қабілетін дамыту; үлгі-сызбаларды қолдана отырып сөздердің дыбыстық сараптамасын жүзеге асыру, сөзді буындарға бөлу, сөздегі екпінді буынды табу, екпін белгісіне және екпінді дауысты дыбыстың әрпіне бағдарлай отырып, дыбыстық сараптама ізімен сөзді "оқу"; дауыстылар және дауыссыздар жайлы бастапқы ұғымдарды қалыптастыру (қатты және жұмсақ дыбыстар), алғашқы бес дауысты дыбыстарды (а, о, и, у, ы) және оларды білдіретін әріптерді зерделеу. Қоршаған болмыстың дыбыстарын ажырата білуге үйрену; дыбысты затпен сәйкестеу; дыбысты оқшаулау (күші, бағыты, алыстығы, жақындығы бойынша). Сөздердің, әсіресе дыбыстық-буындық құрылымы бойынша күрделілердің, айтылымын жетілдіру. Балардың тілдік дамуының ауытқуларынан болатын кейбір дыбыстардың кемшіліктерін түзеу. Сөздікті айқындау, байыту және белсендету. Сөзді дұрыс лексикалық және грамматикалық формада қолдану білігіне дағдыландыру, әдебиетсіз сөздермен сөйлеу тілін ластаумен және тіл вербализмімен күрес. Мұғалімнің сұрағына беретін жауапты, оның дұрыс тұжырымдалуын ойластыру, жауабына түрлі типтегі сөйлемдерді қолдану. Таныс ертегіні немесе қысқа әңгімені айтып беру, сурет немесе суреттер топтамасы бойынша мәтін құру, өз өміріндегі қарапайым жағдайлар жайлы айтып беру. Өлеңдерді, тақпақтарды, әндерді, санамақтарды жатқа айту;

2) "Оқылым": дыбыс пен әріпті ажырата білу. Әріп - дыбыстың белгісі ретінде. Дыбыстарды әріптермен белгілеудің позициялық тәсілін меңгеру. Алғашқы дауыссыз дыбыстар мен олардың әріптік белгілерін; олардан кейінгі дауысты дыбыстар мен олардың әріптік белгілерін Брайль жүйесі бойынша зерделеу; екі дыбысты білдіретін дауысты дыбыстармен танысу; дыбысты білдірмейтін әріптермен танысу. Микрокеңістікте бағдарлау тәсілдерін және әдістерін меңгеру: жұмыс орнында, оқулықта, дәптерде, аспапта (керекті парақты, жолды, әріпті, аспап торын тез таба білу; партада оқу құралдарын дұрыс орналастыра білу; әріптердің жайылма кассасымен жұмыс жасау, жайылма кассасындағы әріптермен сөздер құрастыру және сөздің рельефтік сызбасын құру). Оқып үйрету, оның механизмін игеру. Түрлі буындық құрылымы бар сөздердің рельефтік сызбалары; зерделенетін әріптерді құрастырушы элементтерге (нүктелерге) ойша бөлшектеу. Әріптерден буындар және сөздер құру. Оқылым түрлері: орфографиялық (жазылуы бойынша оқу) және орфоэпикалық (айтылуы бойынша оқу); буындық кестелермен және қосылған буындармен жұмыс. Бүтін сөздерді оқу, ішінен оқу білігін қалыптастыру; сөздерді, сөйлемдерді, кішігірім мәтіндерді саналы, дұрыс, қарқынды және мәнерлеп оқу процесін дамыту және жетілдіру. Оқылым мен тілдесуді ойнап көрсету жағдайлары негізіндегі тілдік этикет (ризашылықты, сәлемдесуді, қоштасуды білдірудің сөздік формалары). Фонетика, лексика және грамматика элементтерін үйрету. Дауысты әріптер - дауыссыз дыбыстар қаттылығының /жұмсақтығының көрсеткіші ретінде. е, ә, ө, ү сияқты әріптерінің функциясы. Осы әріптері бар сөздерді оқып үйрету. Жұмсақ белгі - алдыңғы дауыссыз дыбыстың жұмсақтық белгісі ретінде. Буындап оқу дағдысын қалыптастыру (дауысты дыбысты белгілейтін әріпке бағдарлану). "Болжамды оқудың" алдын алатын жұмыс жүргізу (мағынасының болжамына жол бермеу үшін сөздің алғашқы әріптерін де, соңғы әріптерін де оқуын талап ету). Мағыналық болжам әріптерді қалдырып оқуға, инверсиялардың пайда болуына әкеліп соғады, яғни оқылғанның мағынасы бұрмаланады. Баланың жекелік қарқынына сай бірқалыпты жылдамдықпен буынды оқу және бүтіндей сөзбен оқу. Оқу жылының аяғына қарай оқу жылдамдығының нормасы: нашар көретіндер үшін минутына 20-25 сөз, көрмейтіндер үшін 15-20 сөз, тактильдік қабылдау дәрежесіне қарай бұл норма азайтылады;

3) "Жазылым": саусақтардың сезінуі мен ұсақ моторикасын, қолдардың үйлесімі мен дәл қимылын дамыту. Брайль аспабында, дәптер парағының кеңістігінде бағдарлау білігін дамыту. Заттарды түсі, формасы, көлемі бойынша тану және ажырату, оларды түрлі-түсті рельефтік суреттермен сәйкестеу, сенсорлық эталондармен (түс, форма, көлем) өз-бетінше әрекет жасау білігін дамыту; партада (әрбір заттың тұрақты өз орны бар), алғашқы оқу кітабында және оның парақтарында, әріптердің жайылма кассасында (нашар көретін білім алушылар) бағдарлау білігін дамыту. Брайль аспабын орналастыру, аспапты жайлап ашу және жабу, қағазды салу және бекіту, брайльдік грифельді ұстау, жазу және оқу барысында дұрыс дене қалпын ұстану, нүктелермен өрнектерді дұрыс түйреу талаптарын білу, алты нүктелік қалыпты қолдана отырып, әріптерді жазуды меңгеру. Қалдық көруі бар білім алушылар үшін әріптер элементтерінің жазылуы. Көрмейтіндер үшін Брайль аспабында жолдар мен торлардың орналасуын бағдарлау, 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерді грифельмен табу; нашар көретіндер үшін әріптер элементтерінің қөру-қозғалыстық бейнелерін меңгеру; Көрмейтіндер үшін 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерді Брайль бойынша жазу, оларды дұрыс оқу; нашар көретіндер үшін әріптер элементтерін жазбаша жазу; нүктелер нөмірленуінің белгілі реттіліктегі қөру-қозғалыстық бейнелерін меңгеру: алғашқыда 1, 3, 4, 6 (бұрыштық нүктелер), содан кейін 2 және 5 нүктелерінің орналасуы. Құрамын алдын-ала ауызша сараптап алып әріптерді, әріп тіркестерін, буындарды және сөздерді жазу. Әріптік емес графикалық құралдардың функцияларын түсіну: сөздер арасының бос орнын, тасымалдау белгісін, тыныс белгілерін. Белгілі нүктелерден тұратын әрбір әріптің бейнесін (формасын) жазу барысында көрсету, айналық ұқсастығы бар әріптерді жазу. Дұрыс жазу ережелерімен танысу және оларды қолдану. Сөйлем басындағы үлкен әріп, сөйлем соңындағы тыныс белгілері; жалқы есімдердегі үлкен әріп. Әріптердің, буындардың, сөздердің, сөйлемдердің, кішігірім мәтіндердің барлық дауысты және дауыссыз әріптерінің жазылымын игеру. Әріптерді, буындарды, сөздерді, сөйлемдерді көшіріп жазу.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

38. Бағдарламада оқытуу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар –бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.2.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.2." – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

39. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып
1.1 Сөйлеу тілінің негізгі бірліктерін түсіну (мәтін, сөйлем, сөз)	0.1.1.1 сөйлеу тілінің, мәтіннің, сөйлемнің, сөздің не екенін білу	1.1.1.1 сөйлеу тілінің, мәтіннің, сөйлемнің, сөздің не екенін түсіну
1.2 Тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын, және автордың не айтқысы келгенін түсіну	1.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау, және автордың не айтқысы келгенін түсіну
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау (мұғалімнің, тірек материалының көмегімен)	1.1.3.1 оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау
1.4 Оқиғаларды болжау	0.1.4.1 мәтін мазмұнның тақырыбын бөлу, рельефтік суретті , әңгіме иллюстрацияларын таңдау (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)	1.1.4.1 әңгіме мазмұнын тақырыбы/ иллюстрациясы/ рельефтік суретті бойынша болжау
1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі қатынас жағдаяттарына қатысу	0.1.5.1 тілдік этикет қандай жағдайларда және не үшін қолданылатынын білу	1.1.5.1 тілдік этикетті түрлі жағдайларда, рөлдік ойындарда қолдану
1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме-сөздер/ салыстырмалар (үлкен-кіші, көп, аз), тілдесудің вербалсыз құралдары (ым, мимика) қолданылаты жайлы білу; 0.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау (мұғалімнің көмегімен)	1.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме - сөздерді/салыстырмаларды, тілдесудің вербалсыз құралдарын (ым, мимика) қолдану; 1.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау
1.7 Бағалау пікірін білдіру	0.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту	1.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту, оны жай сөйлемдермен негіздеу
1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	0.1.8.1 рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру(қалдық көруі бар білім алушылар үшін)	1.1.8.1 жоспар бойынша, өз бетінше, рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша әңгіме құрастыру (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
1.9 Сөздің дыбыстық формасында бағдарлау	0.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін білу	1.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін түсіну; 1.1.9.2 сөздердің буындардан тұратынын түсіну, сөз буындарының саны мен ретін анықтау; 1.1.9.3 сөздерді дыбыстарға бөлу және олардың белгілерін ажырату(дауыстылар екпінді/екпінсіз; дауыссыздар қатты/жұмсақ, қатаң/ұяң)

2) "Оқылым" бөлімі:

2 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып
2.1 Сезіну, есту, қалдық көруі арқылы қабылдауды және бағдарлауды дамыту	0.2.1.1 жұмыс үстелінің үстінде затты екі қолымен қалай тексеру керектігін білу (оң қолының басқарушы рөлі барысында); сезіп қабылдаудың барлық тәсілін қолдана отырып, заттарды фактурасы (тегістігі, бұдырлығы), температуралық сипаты бойынша ажырату; 0.2.1.2 айналадағы болмыстан дыбыстарды бөлу; айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырату; 0.2.1.3 түрлі-түсті рельефтік суреттерде, аппликацияларда бейнеленген заттарды тану; көрсетілген заттарды және заттар бейнесін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу; 0.2.1.4 өз бетінше жүргізген іс-әректінде сенсорлық эталондармен (түсі, формасы, көлемі) әрекет жасау; 0.2.1.5 жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; парақ бетінде бағдарлау; кітапта бағдарлау; әріптер кассасында бағдарлау және онымен жұмыс жасау; брайльдық аспапта бағдарлау	1.2.1.1 жұмыс үстелінің үстінде затты екі қолымен дәйекті және белсенді түрде тексере білу (оң қолының басқарушы рөлі барысында; сезіп қабылдаудың барлық тәсілін қолдану: саусақтық, алақандық, білектік; заттарды фактурасы (тегістігі, бұдырлығы), температуралық сипаты бойынша ажырату; заттың жасалған материалын анықтау; 1.2.1.2 айналадағы болмыстан дыбыстарды бөлу; айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырату; дыбысты дыбыс көзімен сәйкестеу; дыбысты оқшаулау (дыбыс көзіне дейінгі бағыты, ара қашықтығы, күші бойынша); 1.2.1.3 табиғи заттарды, муляждарды, ойыншықтарды түсі, формасы, көлемі бойынша ажырату; түрлі-түсті рельефті суреттерде, аппликацияларда бейнеленген заттарды тану; көрсетілген заттарды және заттар бейнесін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу; 1.2.1.4 өз бетінше жүргізген іс-әректінде сенсорлық эталондармен (түсі, формасы, көлемі) әрекет жасау; 1.2.1.5 жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; парақ бетінде бағдарлау; кітапта бағдарлау; әріптер кассасында бағдарлау және онымен жұмыс жасау; брайльдық аспапта бағдарлау
2.2 Тілді дамыту	0.2.2.1 сұрақтарға қалай жауап беруді білу, әңгімеге қатысу; 0.2.2.3 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 0.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу	1.2.2.1 тыңдалғанды сұрақтар бойынша айтып беру; 1.2.2.2 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 1.2.2.3 заттарды топтастыру (артық затты алып тастау); заттар атауларын жүйелеу; 1.2.2.4 заттардың әрекетін, сипатын білдіретін сөздерді таңдау; 1.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу; 1.2.2.6 оқылымның негізгі түрлерін қолдану (баяу буындап оқу және бүтіндей сөзбен оқуға ауысу, саналы оқу)
2.3 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.2.3.1 мәтіннің тақырыбы бар екенін білу, мәтінде не туралы айтылғанын білу	1.2.3.1 мәтінде кім/не туралы айтылғанын білу, және автордың не жайлы айтқысы келгенін түсіну
2.4 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	0.2.4.1 әңгіменің басы, ортасы, аяғы барын білу	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің басын, ортасын, аяғын анықтау
2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	0.2.5.1 заттар атауларының мағынасын түсіну: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы (үлкен-кіші, кіші-кішкентай- кіп-кішкентай); 0.2.5.3 қазақ тілінде көпмағыналы сөздер кездесетінін білу (адамның беті - үстелдің беті, жәндік ара - ағаш кесетін ара )	1.2.5.1 жалпыламасын ескере отырып сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату (затты білдіретін сөздер, заттың белгілерін білідіретін сөздер, заттың әрекетін білдіретін сөздер); 1.2.5.2 сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы; 1.2.5.3 мәнмәтініне қарай көпмағыналы сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: жылы су- жылы сөз; тіл – сөйлеу органы, тіл - қазақша/ орысша (мұғалімнің көмегімен)
2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	0.2.6.1 иллюстрациялар/рельефтік суреттер/ мәтін бойынша қойылған сұрақтарға қалай жауап беруді білу (мұғалімнің көмегімен); 0.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру	1.2.6.1 иллюстрациялар/рельефтік суреттер/ мәтін бойынша сұрақтар құрастыру (мұғалімнің көмегімен); 1.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
2.7 Мәтіндердің түрлерін, жанрын, және стилін анықтау	0.2.7.1 мәтіндер әр-түрлі болатынын білу: ертегі, әңгіме, тақпақ, мәтел	1.2.7.1 мәтінді – хикаяны, жанрды ерекшеліктері бойынша ажырату (ертегі, әңгіме, тақпақ); 1.2.7.2 мұғалімнің көмегімен мәтіннің стилін анықтау (әдеби және әдеби емес)
2.8 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу		1.2.8.1 мәтіндердің алфавиттік орналасу ретін қолдана отырып ақпаратты дереккөзден табуға болатынын білу (сөздіктер, балалар энциклопедииясы)
2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	0.2.9.1 түрлі жанрдағы мәтіндерді тыңдау: ертегі, әңгіме, тақпақ	1.2.9.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, мақал, тақпақ) және стилдегі (әдеби және әдеби емес) мәтіндерді ажырату
2.10 Сөздің графикалық формасында бағдарлау	0.2.10.1 сөйлеу тілінде дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату	1.2.10.1 әріп бейнесін тану және оны дыбыспен сәйкестеу; 1.2.10.2 сөздің әрібі өзінің позициясына байланысты қандай жұмыс атқаратынын түсіну (дауысты жұмсақтықтың/ дауыссыз қаттылықтың көрсеткіші ретінде); 1.2.10.3 ь, ъ белгілері сөзде қандай рөл атқаратынын түсіну

3) "Жазылым" бөлімі:

3 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып
3.1 Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту	0.3.1.1 рельефтік суреттерді қабылдау және ажырата білу; 0.3.1.2 қолдардың ұсақ моторикасы мен терінің сезімталдығын дамыту жаттығуларын орындау; 0.3.1.3 Брайль аспабы мен грифельдің қолданылуын білу	1.3.1.1 рельефтік нүктелерді қабылдау және ажырата білу; 1.3.1.2 қолдардың ұсақ моторикасы мен терінің сезімталдығын дамыту жаттығуларын орындау; 1.3.1.3 Брайль аспабыың, грифелдің, алтынүктелік қалыптың қолданылуын білу және жұмыс жасау
3.2 Мәтіннің жоспарын құру	0.3.2.1 рельефтік суретті оқу (мұғалімнің көмегімен)	1.3.2.1 рельефтік сурет, картина, сызба-жоспар бойынша мәтіннің жоспарын құру (мұғалімнің көмегімен)
3.3 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын айту	0.3.3.1 оқылған мәтіннің негізгі мазмұнын сұрақтар бойынша айтып беру	1.3.3.1 мұғалімнің көмегімен оқылған/тыңдалған мәтіндерден алынған ақпаратты рельефтік суреттің, сызбаның, белгілердің көмегімен жазу
3.4 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	0.3.4.1 сөйлемдер сызбаларын, картиналарды, суреттерді қолдана отырып жай сөйлемдер құру (мұғалімнің көмегімен)	1.3.4.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып/ мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер құру және жазу
3.5 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	0.3.5.1 ауызша түрде жай сөйлемдер/мәтіндер жазу (хабарлама, құттықтау, хат)	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер жазу (хабарлама, құттықтау, хат)
3.6 Жұмыс қателерін табу және түзету	0.3.6.1 кейде сөздердің айтылымы мен жазылымында айырмашылық барын білу	1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен сөздердің/сөйлемдердің/мәтіннің жазылымын тексеру және қателерін түзету
3.7 Графикалық нормаларды сақтау	0.3.7.1 Брайльдің рельефті-нүктелік қарпы нүктелерінің нөмірленуін білу және оларды алты нүктелік қалыпта белгілеу және Брайль аспабында жазу	1.3.7.1 1-ден 6-ға дейін нүктелер комбинациясын ретпен, түрлі ретте жазу; 1.3.7.2 әріптерді Брайльдің рельефті-нүктелік қарпымен жазу, нашар көретін білім алушылар бас және алғашқы әріптерді және олардың қосындысын каллиграфияның нормаларына сәйкес жазу; 1.3.7.3 күшті позициялар дыбыстарын жазылымда әріптермен белгілеу
3.8 Орфографиялық нормаларды сақтау		1.3.8.1 жазылымы мен айтылымында айырмашылығы бар сөздерді көшіру/жазу , тасымалдау ережелерін сақтау (мұғалімнің көмегімен); 1.3.8.2 жазылымда дұрыс жазу ережелерін қолдану; 1.3.8.3 нашар көретін білім алушылар жалқы есімдерде бас әріпті сөйлемнің басында (мұғалімнің көмегімен) жазу; көрмейтін білім алушылар жалқы есімдерде бас әріпті сөйлемнің басында жазатынын білуі
3.9 Грамматикалық нормаларды сақтау		1.3.9.1 жазу тілінде зат-сөздерді, белі –сөздерді, әрекет сөздерді ажырату және қолдану, оларды сандар бойынша өзгерту
3.10 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.10.1 сөйлемнің эмоциялық бояуына байланысты сұрақ сөйлемдер, баяндаушы және лепті сөйлемдер болатынын білу	1.3.10.1 тыныс белгілерінің сөйлем соңында қойылуы: нүкте, сұрақ, леп белгілері

40. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1-сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

41. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

42. Бір тоқсанның шектеуінде оқыту мақсаттары тілдік іс-әрекетінің түрлері бойынша келтіріледі.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0 - сынып:

1 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы	Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөйлеу тілінің негізгі бірліктерін түсіну (мәтін, сөйлем, сөз)	0.1.1.1 сөйлеу тілінің, мәтіннің, сөйлемнің, сөздің не екенін білу
		1.2 Тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын, және автордың не айтқысы келгенін түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау (мұғалімнің, тірек материалының көмегімен)
		1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі жағдаяттарға қатысу	0.1.5.1 тілдік этикет қандай жағдайларда және не үшін қолданылатынын білу
Менің мектебім	Оқылым	2.1 Сезіну, есту, қалдық көруі арқылы қабылдауды және бағдарлауды дамыту	0.2.1.1 жұмыс үстелінің үстінде затты екі қолымен қалай тексеру керектігін білу (оң қолының басқарушы рөлі барысында); сезіп қабылдаудың барлық тәсілін қолдана отырып, заттарды фактурасы (тегістігі, бұдырлығы), температуралық сипаты бойынша ажырату; 0.2.1.2 айналадағы болмыстан дыбыстарды бөлу; айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырату; 0.2.1.3 түрлі-түсті рельефтік суреттерде, аппликацияларда бейнеленген заттарды тану; көрсетілген заттарды және заттар бейнесін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу; 0.2.1.4 өз бетінше жүргізген іс-әректінде сенсорлық эталондармен (түсі, формасы, көлемі) әрекет жасау; 0.2.1.5 жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; парақ бетінде бағдарлау; кітапта бағдарлау; әріптер кассасында бағдарлау және онымен жұмыс жасау; брайльдық аспапта бағдарлау
		2.2 Тілді дамыту	0.2.2.1 сұрақтарға қалай жауап беруді білу, әңгімеге қатысу; 0.2.2.3 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 0.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу
		2.3 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.2.3.1 мәтіннің тақырыбы бар екенін білу, мәтінде не туралы айтылғанын білу
		2.4 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	0.2.4.1 әңгіменің басы, ортасы, аяғы барын білу
		2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	0.2.5.1 заттар атауларының мағынасын түсіну: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы (үлкен-кіші, кіші-кішкентай- кіп-кішкентай); 0.2.5.3 қазақ тілінде көпмағыналы сөздер кездесетінін білу (адамның беті - үстелдің беті, жәндік ара - ағаш кесетін ара)
		2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	0.2.9.1 түрлі жанрдағы мәтіндерді тыңдау: ертегі, әңгіме, тақпақ
	Жазылым	3.1 Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту	1.3.1.1 рельефтік нүктелерді қабылдау және ажырата білу; 1.3.1.2 қолдардың ұсақ моторикасы мен терінің сезімталдығын дамыту жаттығуларын орындау; 1.3.1.3 Брайль аспабыың, грифелдің, алтынүктелік қалыптың қолданылуын білу
		3.2 Мәтіннің жоспарын құру	0.3.2.1 рельефтік суретті оқу (мұғалімнің көмегімен)
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым	Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөйлеу тілінің негізгі бірліктерін түсіну (мәтін, сөйлем, сөз)	0.1.1.1 сөйлеу тілінің, мәтіннің, сөйлемнің, сөздің не екенін білу
		1.2 Тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын, және автордың не айтқысы келгенін түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау (мұғалімнің, тірек материалының көмегімен)
		1.4 Оқиғаларды болжау	0.1.4.1 мәтін мазмұнның тақырыбын бөлу, рельефтік суретті , әңгіме иллюстрацияларын таңдау (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
		1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі қатынас жағдаяттарына қатысу	0.1.5.1 тілдік этикет қандай жағдайларда және не үшін қолданылатынын білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме-сөздер/ салыстырмалар (үлкен-кіші, көп, аз), тілдесудің вербалсыз құралдары (ым, мимика) қолданылаты жайлы білу; 0.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау (мұғалімнің көмегімен)
		1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	0.1.8.1 рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру(қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
	Оқылым	2.1 Сезіну, есту, қалдық көруі арқылы қабылдауды және бағдарлауды дамыту	0.2.1.1 жұмыс үстелінің үстінде затты екі қолымен қалай тексеру керектігін білу (оң қолының басқарушы рөлі барысында); сезіп қабылдаудың барлық тәсілін қолдана отырып, заттарды фактурасы (тегістігі, бұдырлығы), температуралық сипаты бойынша ажырату; 0.2.1.2 айналадағы болмыстан дыбыстарды бөлу; айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырату; 0.2.1.3 түрлі-түсті рельефтік суреттерде, аппликацияларда бейнеленген заттарды тану; көрсетілген заттарды және заттар бейнесін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу; 0.2.1.4 өз бетінше жүргізген іс-әректінде сенсорлық эталондармен (түсі, формасы, көлемі) әрекет жасау; 0.2.1.5 жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; парақ бетінде бағдарлау; кітапта бағдарлау; әріптер кассасында бағдарлау және онымен жұмыс жасау; брайльдық аспапта бағдарлау
		2.2 Тілді дамыту	0.2.2.1 сұрақтарға қалай жауап беруді білу, әңгімеге қатысу; 0.2.2.3 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 0.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу
		2.3 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.2.3.1 мәтіннің тақырыбы бар екенін білу, мәтінде не туралы айтылғанын білу
		2.4 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	0.2.4.1 әңгіменің басы, ортасы, аяғы барын білу
		2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	0.2.5.1 заттар атауларының мағынасын түсіну: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы (үлкен-кіші, кіші-кішкентай- кіп-кішкентай); 0.2.5.3 қазақ тілінде көпмағыналы сөздер кездесетінін білу (адамның беті - үстелдің беті, жәндік ара - ағаш кесетін ара)
		2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	0.2.6.1 иллюстрациялар/рельефтік суреттер/ мәтін бойынша қойылған сұрақтарға қалай жауап беруді білу (мұғалімнің көмегімен); 0.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	0.2.9.1 1 түрлі жанрдағы мәтіндерді тыңдау: ертегі, әңгіме, тақпақ
Бізді қоршағанәлем	Жазылым	3.1 Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту	0.3.1.1 рельефтік суреттерді қабылдау және ажырата білу; 0.3.1.2 қолдардың ұсақ моторикасы мен терінің сезімталдығын дамыту жаттығуларын орындау; 0.3.1.3 Брайль аспабы мен грифельдің қолданылуын білу
		3.2 Мәтіннің жоспарын құру	0.3.2.1 1 рельефтік суретті оқу (мұғалімнің көмегімен)
		3.3 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын айту	0.3.3.1 оқылған мәтіннің негізгі мазмұнын сұрақтар бойынша айтып беру
		3.4 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	0.3.4.1 сөйлемдер сызбаларын, картиналарды, суреттерді қолдана отырып жай сөйлемдер құру (мұғалімнің көмегімен)
3-тоқсан
Саяхат	Тыңдалым және оқылым	1.2 Тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын, және автордың не айтқысы келгенін түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау (мұғалімнің, тірек материалының көмегімен)
		1.4 Оқиғаларды болжау	0.1.4.1 мәтін мазмұнның тақырыбын бөлу, рельефтік суретті , әңгіме иллюстрацияларын таңдау (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
		1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі қатынас жағдаяттарына қатысу	0.1.5.1 тілдік этикет қандай жағдайларда және не үшін қолданылатынын білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме-сөздер/ салыстырмалар (үлкен-кіші, көп, аз), тілдесудің вербалсыз құралдары (ым, мимика) қолданылаты жайлы білу; 0.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау (мұғалімнің көмегімен)
		1.7 Бағалау пікірін білдіру	0.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту
		1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	0.1.8.1 рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша мұғалімнің көмегімен әңгіме құрастыру(қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
		1.9 Сөздің дыбыстық Сөздің графикалық формасында бағдарлау формасында бағдарлау	0.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін білу
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Оқылым	2.4 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	0.2.4.1 әңгіменің басы, ортасы, аяғы барын білу
		2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	0.2.5.1 заттар атауларының мағынасын түсіну: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы (үлкен-кіші, кіші-кішкентай- кіп-кішкентай); 0.2.5.3 қазақ тілінде көпмағыналы сөздер кездесетінін білу (адамның беті - үстелдің беті, жәндік ара - ағаш кесетін ара)
		2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	иллюстрациялар/ рельефтік суреттер/ мәтін бойынша қойылған сұрақтарға қалай жауап беруді білу (мұғалімнің көмегімен); 0.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.7 Мәтіндердің түрлерін, жанрын, және стилін анықтау	0.2.7.1 мәтіндер әр-түрлі болатынын білу: ертегі, әңгіме, тақпақ, мәтел
		2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	0.2.9.1 түрлі жанрдағы мәтіндерді тыңдау: ертегі, әңгіме, тақпақ
		2.10 Сөздің графикалық формасында бағдарлау	0.2.10.1 Сөздің графикалық формасында бағдарлау
Тағам және сусын	Жазылым	3.2 Мәтіннің жоспарын құру	0.3.2.1 рельефтік суретті оқу (мұғалімнің көмегімен)
		3.3 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын айту	0.3.3.1 оқылған мәтіннің негізгі мазмұнын сұрақтар бойынша айтып беру
		3.4 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	0.3.4.1 сөйлемдер сызбаларын, картиналарды, суреттерді қолдана отырып жай сөйлемдер құру (мұғалімнің көмегімен)
		3.5 Творческое написание текстов в разных жанрах	0.3.5.1 ауызша түрде жай сөйлемдер/мәтіндер жазу (хабарлама, құттықтау, хат)
		3.6 Жұмыс қателерін табу және түзету	0.3.6.1 кейде сөздердің айтылымы мен жазылымында айырмашылық барын білу
		3.7 Графикалық нормаларды сақтау	0.3.7.1 Брайльдің рельефті-нүктелік қарпы нүктелерінің нөмірленуін білу және оларды алты нүктелік қалыпта белгілеу және Брайль аспабында жазу
		3.10 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.10.1 сөйлемнің эмоциялық бояуына байланысты сұрақ сөйлемдер, баяндаушы және лепті сөйлемдер болатынын білу
4-тоқсан
Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым және оқылым	1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме-сөздер/ салыстырмалар (үлкен-кіші, көп, аз), тілдесудің вербалсыз құралдары (ым, мимика) қолданылаты жайлы білу; 0.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау (мұғалімнің көмегімен)
		1.7 Бағалау пікірін білдіру	0.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту
		1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	0.1.8.1 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру
		1.9 Сөздің дыбыстық формасында бағдарлау	0.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін білу
	Оқылым	2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	0.2.6.1 иллюстрациялар/ рельефтік суреттер/ мәтін бойынша қойылған сұрақтарға қалай жауап беруді білу (мұғалімнің көмегімен); 0.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.7 Мәтіндердің түрлерін, жанрын, және стилін анықтау	0.2.7.1 мәтіндер әр-түрлі болатынын білу: ертегі, әңгіме, тақпақ, мәтел
		2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	0.2.9.1 түрлі жанрдағы мәтіндерді тыңдау: ертегі, әңгіме, тақпақ
		2.10 Сөздің графикалық формасында бағдарлау	0.2.10.1 сөйлеу тілінің дауысты және дауыссыз дыбыстарын тану
	Жазылым	3.4 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	0.3.4.1 сөйлемдер сызбаларын, картиналарды, суреттерді қолдана отырып жай сөйлемдер құру (мұғалімнің көмегімен)
		3.5 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	0.3.5.1 ауызша түрде жай сөйлемдер/мәтіндер жазу (хабарлама, құттықтау, хат)
		3.6 Жұмыс қателерін табу және түзету	0.3.6.1 кейде сөздердің айтылымы мен жазылымында айырмашылық барын білу
		3.7 Графикалық нормаларды сақтау	0.3.7.1 Брайльдің рельефті-нүктелік қарпы нүктелерінің нөмірленуін білу және оларды алты нүктелік қалыпта белгілеу және Брайль аспабында жазу
		3.10 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.10.1 сөйлемнің эмоциялық бояуына байланысты сұрақ сөйлемдер, баяндаушы және лепті сөйлемдер болатынын білу

2) 1 - сынып:

2 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 тоқсан
Өзім туралы	Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөйлеу тілінің негізгі бірліктерін түсіну (мәтін, сөйлем, сөз)	1.1.1.1 сөйлеу тілінің, мәтіннің, сөйлемнің, сөздің не екенін түсіну
		1.2 Тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау, және автордың не айтқысы келгенін түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 Тыңдалған материалды мазмұндау
		1.4 Оқиғаларды болжау	1.1.4.1 әңгіме мазмұнын тақырыбы/ иллюстрациясы/ рельефтік суретті бойынша болжау
		1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі қатынас жағдаяттарына қатысу	1.1.5.1 тілдік этикетті түрлі жағдайларда, рөлдік ойындарда қолдану
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме - сөздерді/салыстырмаларды, тілдесудің вербалсыз құралдарын (ым, мимика) қолдану; 1.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау
		1.7 7 Бағалау пікірін білдіру	1.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту, оны жай сөйлемдермен негіздеу
		1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	1.1.8.1 жоспар бойынша, өз бетінше, рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша әңгіме құрастыру (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
		1.9 Сөздің дыбыстық формасында бағдарлау	1.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін түсіну; 1.1.9.2 сөздердің буындардан тұратынын түсіну, сөз буындарының саны мен ретін анықтау; 1.1.9.3 сөздерді дыбыстарға бөлу және олардың белгілерін ажырату(дауыстылар екпінді/екпінсіз; дауыссыздар қатты/жұмсақ, қатаң/ұяң)
Менің мектебім	Оқылым	2.1 Сезіну, есту, қалдық көруі арқылы қабылдауды және бағдарлауды дамыту	1.2.1.1 жұмыс үстелінің үстінде затты екі қолымен дәйекті және белсенді түрде тексере білу (оң қолының басқарушы рөлі барысында; сезіп қабылдаудың барлық тәсілін қолдану: саусақтық, алақандық, білектік; заттарды фактурасы (тегістігі, бұдырлығы), температуралық сипаты бойынша ажырату; заттың жасалған материалын анықтау; 1.2.1.2 айналадағы болмыстан дыбыстарды бөлу; айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырату; дыбысты дыбыс көзімен сәйкестеу; дыбысты оқшаулау (дыбыс көзіне дейінгі бағыты, ара қашықтығы, күші бойынша); 1.2.1.3 табиғи заттарды, муляждарды, ойыншықтарды түсі, формасы, көлемі бойынша ажырату; түрлі-түсті рельефті суреттерде, аппликацияларда бейнеленген заттарды тану; көрсетілген заттарды және заттар бейнесін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу; 1.2.1.4 өз бетінше жүргізген іс-әректінде сенсорлық эталондармен (түсі, формасы, көлемі) әрекет жасау; 1.2.1.5 жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; парақ бетінде бағдарлау; кітапта бағдарлау; әріптер кассасында бағдарлау және онымен жұмыс жасау; брайльдық аспапта бағдарлау
		2.2 Тілді дамыту	1.2.2.1 тыңдалғанды сұрақтар бойынша айтып беру; 1.2.2.2 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 1.2.2.3 заттарды топтастыру (артық затты алып тастау); заттар атауларын жүйелеу; 1.2.2.4 заттардың әрекетін, сипатын білдіретін сөздерді таңдау; 1.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу
		2.3 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.2.3.1 мәтінде кім/не туралы айтылғанын білу, және автордың не жайлы айтқысы келгенін түсіну
2-тоқсан
Менің мектебім	Оқылым	2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	1.2.5.1 жалпыламасын ескере отырып сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату (затты білдіретін сөздер, заттың белгілерін білідіретін сөздер, заттың әрекетін білдіретін сөздер); 1.2.5.2 сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы; 1.2.5.3 мәнмәтініне қарай көпмағыналы сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: жылы су- жылы сөз; тіл – сөйлеу органы, тіл - қазақша/ орысша (мұғалімнің көмегімен)
		2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	1.2.6.1 иллюстрациялар/рельефтік суреттер/ мәтін бойынша сұрақтар құрастыру (мұғалімнің көмегімен); 1.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		3.1 Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту	1.3.1.1 рельефтік нүктелерді қабылдау және ажырата білу; 1.3.1.2 қолдардың ұсақ моторикасы мен терінің сезімталдығын дамыту жаттығуларын орындау; 1.3.1.3 Брайль аспабыың, грифелдің, алтынүктелік қалыптың қолданылуын білу және жұмыс жасау
		3.2 Мәтіннің жоспарын құру	1.3.2.1 рельефтік сурет, картина, сызба-жоспар бойынша мәтіннің жоспарын құру (мұғалімнің көмегімен)
		3.3 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын айту	1.3.3.1 мұғалімнің көмегімен оқылған/тыңдалған мәтіндерден алынған ақпаратты рельефтік суреттің, сызбаның, белгілердің көмегімен жазу
		3.7 Графикалық нормаларды сақтау	1.3.7.1 1-ден 6-ға дейін нүктелер комбинациясын ретпен, түрлі ретте жазу
Менің отбасым және достарым	Тыңдалым және айтылым	1.1 Сөйлеу тілінің негізгі бірліктерін түсіну (мәтін, сөйлем, сөз)	1.1.1.1 сөйлеу тілінің, мәтіннің, сөйлемнің, сөздің не екенін түсіну
		1.2. Тыңдалған материалдың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау, және автордың не айтқысы келгенін түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 оқиғалардың реттілігін сақтай отырып, тыңдалған материалды мазмұндау
		1.4 Оқиғаларды болжау	1.1.4.1 әңгіме мазмұнын тақырыбы/ иллюстрациясы/ рельефтік суретті бойынша болжау
		1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі қатынас жағдаяттарына қатысу	1.1.5.1 тілдік этикетті түрлі жағдайларда, рөлдік ойындарда қолдану
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме - сөздерді/салыстырмаларды, тілдесудің вербалсыз құралдарын (ым, мимика) қолдану; 1.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау
		1.7 Бағалау пікірін білдіру	1.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту, оны жай сөйлемдермен негіздеу
		1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	1.1.8.1 жоспар бойынша, өз бетінше, рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша әңгіме құрастыру (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
		1.9 Сөздің дыбыстық формасында бағдарлау	1.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін түсіну; 1.1.9.2 сөздердің буындардан тұратынын түсіну, сөз буындарының саны мен ретін анықтау; 1.1.9.3 сөздерді дыбыстарға бөлу және олардың белгілерін ажырату(дауыстылар екпінді/екпінсіз; дауыссыздар қатты/жұмсақ, қатаң/ұяң)
Бізді қоршаған әлем	Оқылым	2.1 Сезіну, есту, қалдық көруі арқылы қабылдауды және бағдарлауды дамыту	1.2.1.1 жұмыс үстелінің үстінде затты екі қолымен дәйекті және белсенді түрде тексере білу (оң қолының басқарушы рөлі барысында; сезіп қабылдаудың барлық тәсілін қолдану: саусақтық, алақандық, білектік; заттарды фактурасы (тегістігі, бұдырлығы), температуралық сипаты бойынша ажырату; заттың жасалған материалын анықтау; 1.2.1.2 айналадағы болмыстан дыбыстарды бөлу; айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырату; дыбысты дыбыс көзімен сәйкестеу; дыбысты оқшаулау (дыбыс көзіне дейінгі бағыты, ара қашықтығы, күші бойынша); 1.2.1.3 табиғи заттарды, муляждарды, ойыншықтарды түсі, формасы, көлемі бойынша ажырату; түрлі-түсті рельефті суреттерде, аппликацияларда бейнеленген заттарды тану; көрсетілген заттарды және заттар бейнесін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу; 1.2.1.4 өз бетінше жүргізген іс-әректінде сенсорлық эталондармен (түсі, формасы, көлемі) әрекет жасау; 1.2.1.5 жұмыс үстелінің үстінде бағдарлау; парақ бетінде бағдарлау; кітапта бағдарлау; әріптер кассасында бағдарлау және онымен жұмыс жасау; брайльдық аспапта бағдарлау
		2.2 Тілді дамыту	1.2.2.1 тыңдалғанды сұрақтар бойынша айтып беру; 1.2.2.2 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 1.2.2.3 заттарды топтастыру (артық затты алып тастау); заттар атауларын жүйелеу; 1.2.2.4 заттардың әрекетін, сипатын білдіретін сөздерді таңдау; 1.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу; 1.2.2.6 оқылымның негізгі түрлерін қолдану (баяу буындап оқу және бүтіндей сөзбен оқуға ауысу, саналы оқу)
		2.3 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.2.3.1 мәтінде кім/не туралы айтылғанын білу, және автордың не жайлы айтқысы келгенін түсіну
		2.4 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің басын, ортасын, аяғын анықтау
		2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	1.2.5.1 жалпыламасын ескере отырып сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату (затты білдіретін сөздер, заттың белгілерін білідіретін сөздер, заттың әрекетін білдіретін сөздер); 1.2.5.2 сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы; 1.2.5.3 мәнмәтініне қарай көпмағыналы сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: жылы су- жылы сөз; тіл – сөйлеу органы, тіл - қазақша/ орысша (мұғалімнің көмегімен)
		2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	1.2.6.1 иллюстрациялар/рельефтік суреттер/ мәтін бойынша сұрақтар құрастыру (мұғалімнің көмегімен); 1.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.7 Мәтіндердің түрлерін, жанрын, және стилін анықтау	1.2.7.1 мәтінді – хикаяны, жанрды ерекшеліктері бойынша ажырату (ертегі, әңгіме, тақпақ); 1.2.7.2 мұғалімнің көмегімен мәтіннің стилін анықтау (әдеби және әдеби емес)
		2.8 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.2.8.1 мәтіндердің алфавиттік орналасу ретін қолдана отырып ақпаратты дереккөзден табуға болатынын білу (сөздіктер, балалар энциклопедииясы)
		2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	1.2.9.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, мақал, тақпақ) және стилдегі (әдеби және әдеби емес) мәтіндерді ажырату
		2.10 10 Сөздің графикалық формасында бағдарлау	1.2.10.1 әріп бейнесін тану және оны дыбыспен сәйкестеу; 1.2.10.2 сөздің әрібі өзінің позициясына байланысты қандай жұмыс атқаратынын түсіну (дауысты жұмсақтықтың/ дауыссыз қаттылықтың көрсеткіші ретінде); 1.2.10.3 ь, ъ белгілері сөзде қандай рөл атқаратынын түсіну
3-тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Жазылым	3.1 Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту	1.3.1.1 рельефтік нүктелерді қабылдау және ажырата білу; 1.3.1.2 қолдардың ұсақ моторикасы мен терінің сезімталдығын дамыту жаттығуларын орындау; 1.3.1.3 Брайль аспабыың, грифелдің, алтынүктелік қалыптың қолданылуын білу және жұмыс жасау
		3.2 Мәтіннің жоспарын құру	1.3.2.1 рельефтік сурет, картина, сызба-жоспар бойынша мәтіннің жоспарын құру (мұғалімнің көмегімен)
		3.3 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын айту	1.3.3.1 мұғалімнің көмегімен оқылған/тыңдалған мәтіндерден алынған ақпаратты рельефтік суреттің, сызбаның, белгілердің көмегімен жазу
		3.4 3.4 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	1.3.4.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып/ мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер құру және жазу
		3.5 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер жазу (хабарлама, құттықтау, хат)
		3.6 Жұмыс қателерін табу және түзету	1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен сөздердің/сөйлемдердің/мәтіннің жазылымын тексеру және қателерін түзету
		3.7 Графикалық нормаларды сақтау	1.3.7.1 1-ден 6-ға дейін нүктелер комбинациясын ретпен, түрлі ретте жазу; 1.3.7.2 әріптерді Брайльдің рельефті-нүктелік қарпымен жазу, нашар көретін білім алушылар бас және алғашқы әріптерді және олардың қосындысын каллиграфияның нормаларына сәйкес жазу; 1.3.7.3 күшті позициялар дыбыстарын жазылымда әріптермен белгілеу
		3.8 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.8.1 жазылымы мен айтылымында айырмашылығы бар сөздерді көшіру/жазу , тасымалдау ережелерін сақтау (мұғалімнің көмегімен); 1.3.8.2 жазылымда дұрыс жазу ережелерін қолдану; 1.3.8.3 нашар көретін білім алушылар жалқы есімдерде бас әріпті сөйлемнің басында (мұғалімнің көмегімен) жазу; көрмейтін білім алушылар жалқы есімдерде бас әріпті сөйлемнің басында жазатынын білуі; 1.3.8.4 ортасында және соңында жұмсақ белгісі бар сөздер жазу
		3.9 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.9.1 жазу тілінде зат-сөздерді, белі –сөздерді, әрекет сөздерді ажырату және қолдану, оларды сандар бойынша өзгерту
		3.10 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.3.10.1 тыныс белгілерінің сөйлем соңында қойылуы: нүкте, сұрақ, леп белгілері
4-тоқсан
Тағам және сусын	Тыңдалым және айтылым	1.4 Оқиғаларды болжау	1.1.4.1 әңгіме мазмұнын тақырыбы/ иллюстрациясы/ рельефтік суретті бойынша болжау
		1.5 Тілдік нормаларды сақтай отырып әр түрлі қатынас жағдаяттарына қатысу	1.1.5.1 тілдік этикетті түрлі жағдайларда, рөлдік ойындарда қолдану
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1 сөйлеу тілінде суреттеме - сөздерді/салыстырмаларды, тілдесудің вербалсыз құралдарын (ым, мимика) қолдану; 1.1.6.2 айтылымның мазмұнын беру үшін интонацияны сақтау
		1.7 Бағалау пікірін білдіру	1.1.7.1 тыңдалғаны туралы өз пікірін айту, оны жай сөйлемдермен негіздеу
		1.8 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	1.1.8.1 жоспар бойынша, өз бетінше, рельефтік сурет, сюжеттік иллюстрация, суреттер топтамасы бойынша әңгіме құрастыру (қалдық көруі бар білім алушылар үшін)
		1.9 Сөздің дыбыстық формасында бағдарлау	1.1.9.1 дыбыс пен екпіннің мағыналық рөлін түсіну; 1.1.9.2 сөздердің буындардан тұратынын түсіну, сөз буындарының саны мен ретін анықтау; 1.1.9.3 сөздерді дыбыстарға бөлу және олардың белгілерін ажырату(дауыстылар екпінді/екпінсіз; дауыссыздар қатты/жұмсақ, қатаң/ұяң)
Дені саудың – жаны сау	Оқылым	2.2 Тілді дамыту	1.2.2.1 тыңдалғанды сұрақтар бойынша айтып беру; 1.2.2.2 заттарды сипаты бойынша сәйкестеу; 1.2.2.3 заттарды топтастыру (артық затты алып тастау); заттар атауларын жүйелеу; 1.2.2.4 заттардың әрекетін, сипатын білдіретін сөздерді таңдау; 1.2.2.5 рельефтік суреттерді оқу; сөздер мен бейнелерді сәйкестеу; 1.2.2.6 оқылымның негізгі түрлерін қолдану (баяу буындап оқу және бүтіндей сөзбен оқуға ауысу, саналы оқу)
		2.3 Оқылған мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.2.3.1 мәтінде кім/не туралы айтылғанын білу, және автордың не жайлы айтқысы келгенін түсіну
		2.4 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің басын, ортасын, аяғын анықтау
		2.5 Мәтіндегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін ұғыну	1.2.5.1 жалпыламасын ескере отырып сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату (затты білдіретін сөздер, заттың белгілерін білідіретін сөздер, заттың әрекетін білдіретін сөздер); 1.2.5.2 сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: мәні бойынша жақын/қарама-қарсы; 1.2.5.3 мәнмәтініне қарай көпмағыналы сөздердің лексикалық мәні мен мағынасын ажырату: жылы су- жылы сөз; тіл – сөйлеу органы, тіл - қазақша/ орысша (мұғалімнің көмегімен)
		2.6 Сұрақтарды, жауаптарды құрастыру	1.2.6.1 иллюстрациялар/рельефтік суреттер/ мәтін бойынша сұрақтар құрастыру (мұғалімнің көмегімен); 1.2.6.2 оқылғанның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		2.7 Мәтіндердің түрлерін, жанрын, және стилін анықтау	1.2.7.1 мәтінді – хикаяны, жанрды ерекшеліктері бойынша ажырату (ертегі, әңгіме, тақпақ); 1.2.7.2 мұғалімнің көмегімен мәтіннің стилін анықтау (әдеби және әдеби емес)
		2.8 8 Түрлі дереккөздерден ақпаратты алу	1.2.8.1 мәтіндердің алфавиттік орналасу ретін қолдана отырып ақпаратты дереккөзден табуға болатынын білу (сөздіктер, балалар энциклопедииясы)
		2.9 Мәтіндердің салыстырмалық талдамасы	1.2.9.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, мақал, тақпақ) және стилдегі (әдеби және әдеби емес) мәтіндерді ажырату
		2.10 Сөздің графикалық формасында бағдарлау	1.2.10.1 әріп бейнесін тану және оны дыбыспен сәйкестеу; 1.2.10.2 сөздің әрібі өзінің позициясына байланысты қандай жұмыс атқаратынын түсіну (дауысты жұмсақтықтың/ дауыссыз қаттылықтың көрсеткіші ретінде); 1.2.10.3 ь, ъ белгілері сөзде қандай рөл атқаратынын түсіну
	Жазылым	3.4 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	1.3.4.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып/ мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер құру және жазу
		3.5 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер/мәтіндер жазу (хабарлама, құттықтау, хат)
		3.6 Жұмыс қателерін табу және түзету	1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен сөздердің/сөйлемдердің/мәтіннің жазылымын тексеру және қателерін түзету
		3.7 Графикалық нормаларды сақтау	1.3.7.2 әріптерді Брайльдің рельефті-нүктелік қарпымен жазу, нашар көретін білім алушылар бас және алғашқы әріптерді және олардың қосындысын каллиграфияның нормаларына сәйкес жазу; 1.3.7.3 күшті позициялар дыбыстарын жазылымда әріптермен белгілеу
		3.8 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.8.1 жазылымы мен айтылымында айырмашылығы бар сөздерді көшіру/жазу , тасымалдау ережелерін сақтау (мұғалімнің көмегімен); 1.3.8.2 жазылымда дұрыс жазу ережелерін қолдану; 1.3.8.3 нашар көретін білім алушылар жалқы есімдерде бас әріпті сөйлемнің басында (мұғалімнің көмегімен) жазу; көрмейтін білім алушылар жалқы есімдерде бас әріпті сөйлемнің басында жазатынын білуі; 1.3.8.4 ортасында және соңында жұмсақ белгісі бар сөздер жазу
		3.9 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.9.1 жазу тілінде зат-сөздерді, белі –сөздерді, әрекет сөздерді ажырату және қолдану, оларды сандар бойынша өзгерту
		3.10 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.3.10.1 тыныс белгілерінің сөйлем соңында қойылуы: нүкте, сұрақ, леп белгілері

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 20-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 565 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1-сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1-сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – оқу пәнін меңгерту барысында көру қабілеті бұзылған білім алушының функционалды сауаттылығының негізін қалау; айтылым, тыңдалым, жазылым және оқылым дағдыларын қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) тыңдауға, айтуға, оқуға және жазуға үйрету;

2) орыс тілінің лексикасы, грамматикасы, орфографиясы және пунктуациясы туралы бастапқы білімдерін қалыптастыру;

3) оқу мен мәтінді түсіну дағдыларын меңгерту; кітап оқуға қызығушылығын тәрбиелеу;

4) алға қойған міндеттерге сәйкес оқу әрекетін жоспарлау, басқару, бағалау біліктерін қалыптастыру;

5) түрлі рөлдерді атқара отырып (көшбасшы, орындаушы), жұппен және топта жұмыс істеу біліктіліктерін меңгеруге ықпал жасау.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сөздік қорының молайғанына сәйкес сезімдік тәжірибесін кеңейту, сенсорлық саласын дамыту: сезуін, есту арқылы қабылдауын, қалдық көру қабілетін;

2) қолдарын рельефтік-нүктелік қаріппен жазуға және оқуға дайындау, кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту;

3) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың сөйлеу тілін дамыту, вербализмді алдын алу, тілін нақтылау.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Сауат ашуға оқыту әлеуметтік-бейімдеу бағытының қағидалары мен іс-әрекеттік, коммуникативтік, саралаушылық, құндылықты-бағдарлық, түзету-дамытушылық тәсілдері негізінде жүзеге асырылады.

6. Оқытудың әлеуметтік-бейімдеу бағыты тұлғаның әлеуметтік бейімсізденуін жеңуді немесе азайтуды көздейді, сондай ақ әлеуметтік өмірге қатысуына қажетті мінез-құлық нормаларының, өмірлік дағдыларының қалыптасуына ықпал жасайды.

7. Іс-әрекеттік қағидасы оқу процесі барысында заттық, практикалық, ойындық іс-әрекеттерін кең түрде қолдануды, сезімдік тәжірибесін дамытуды және молайтуды қарастырады; алгоритмдік ұсынымдарды қолдана отырып оқытудың кезеңдік сипатын қамтамыз етеді, ал бұлар өз кезегінде жоғарғы психикалық функцияларының сенсомоторлық негізін (қабылдауын, сөйлеуін, ойлау қабілетін) дамытып, білім алушылардың өмірлік тәжірибесінің жеткіліксіздігінің орнын толтыруға, пән бойынша білімдерді, біліктіліктерді және дағдыларды меңгеруге көмектеседі.

8. Коммуникативтік тәсіл – жұппен, топта тілдік қарым-қатынас барысында ақпарат алмасу, білім, біліктілік және дағдыларымен алмасу; тіл арқылы қатынас жасау қабілеттілігі оқытудың нәтижесі болып табылады .

9. Жеке және саралап оқыту тәсілі білім алушылардың ерекше білімдік қажеттіліктерінің ескерілуін болжайды, және соған орай оларды келесі топтарға бөледі:

1) толық көрмейтін және қалдық көруі бар (жартылай көретіндер), жақсы көретін көзін көзілдірікпен түзеткен жағдайда көру өткірлігі 0 бастап 0,04 дейін білім алушылар – сабақ кезінде оқу материалын тактильдік-есту тәсілі бойынша қабылдайды, Брайль жүйесі бойынша рельефтік-нүктелік қаріппен оқып, жазады, бұл топтың сауат ашу процесі сезу және есту арқылы жүзеге асырылады;

2) жақсы көретін көзін әйнекпен түзеткенде көру өткірлігі 0,05 бастап 0,09 дейінгі нашар көретін білім алушылар – регламенттенген және жеңілдетілген көру жүктемесінің сақталуын, бұзылған көру қабілетін қорғау және рационалды пайдалану бойынша іс-шараларын, ірі қаріптегі арнайы оқулықтарды, техникалық және оптикалық құралдар жүйесін (ортоскопиялық приборлар, жолақты лупалар) қажет етеді;

3) көзін оптикалық әйнекпен түзеткенде көру өткірлігі 0,1 бастап 0,2 дейінгі нашар көретін білім алушылар – қолайлы жағдайда көру арқылы емін-еркін оқиды, жазады, заттарды, шынайы өмірдің құбылыстары мен процесін қабылдайды, еркін кеңістікте көру арқылы бағдарлай алады, оқыту барысында арнайы көрнекіліктерді, оқытудың қосымша техникалық құралдарын қолданады, белгілі гигиеналық талаптарды орындайды.

10. Мәтіндердің мазмұны білім алушылардың рухани-адамгершіліктік қасиеттерін, қазақстандық патриотизмін қалыптастыруға, төзімділігі мен құндылықты-бағдарлық тәсіл қағидасы негізінде қатынас жасау қабілетін дамытуға бағытталады.

11. Түзету-дамыту бағыты кешенді сипатта болып, қалдық көру, есту, сезіну сияқты полисенсорлық қабылдаулары негізінде танымдық әрекеттерін дамытуға бағытталады.

12. Қалыпты жағдайда адамның көру арқылы қабылдауы жетекші болып табылады, сондықтан оқу және жазу процесін келесідей іс-әрекеттер реттілігімен көрсетуге болады:

1) әріпті көріп қабылдау;

2) әріпті тану;

3) әріпті тиісті дыбыспен сәйкестеу;

4) әріптерді келтіру (жазу).

13. Көру қабілеті терең зақымдалған жағдайындағы оқу және жазу процесі кезінде, компенсациялық механизмнің әсерінің арқасында көру арқылы қабылдауы сезіну арқылы қабылдаумен алмастырылады, ал бұл дегеніміз жазылымдық ақпаратты қабылдау процесін қамтамасыз ететін, көру-есту-моторлық триадасының өзгеруіне әкеліп соғады: көру компоненті тактильдікке алмастырылады. Соқырлық жағдайындағы оқу және жазу процесі - есту мен тактильдік анализаторлары арасында жаңа байланыстар орнатылуы арқылы жүреді.

14. Көрмейтін немесе көруі бұзылған кездегі оқу және жазу процесінің техникалық жағын келесі әрекеттермен көрсетуге болады:

1) рельефті -нүктелік қаріппен ұсынылған әріпті тактильді қабылдау;

2) әріптерді тактильдік түрде ажырату және тану;

3) рельефті әріпті тиісті дыбыспен сәйкестеу;

4) әріпті рельефті-нүктелік қаріппен жазу.

15. Көрмейтін білім алушылардың оқу және жазу дағдыларын меңгеру қиындықтарының себептері:

1) көру арқылы қабылдаудың симутандық сипатына (бірсәттілік) қарағанда, сезіп қабылдаудың сукцессивтік сипаты (уақыт ішіндегі тізбектігі);

2) бір-бірінен аз ғана айырмашылығы бар, рельефті -нүктелік жазудың ұқсас және айналық әріптерінің дифференциациясы;

3) жазу процесінің моторлық операциясының жүзеге асырылуы – көрмейтін баланың жазу процесі тек кинетикалық бақылау арқылы жүреді, ал қалыпты көретіндерде бұл процесс екі есе бақылаумен жүреді – кинетикалық және көру;

4) көрмейтін баланың әрбір сөздің немесе жолдың басын фиксация жасау қажеттілігі;

5) оқуға қарасты жазудың айналылығы, бұл көптеген инверсиялар мен жылжытуларды болдырады.

16. Көрмейтін білім алушылардың оқу және жазу процесінің ерекшелілігі оқу және жазу барысында қиындықтар тудырады және көру қабілетінің терең бұзылымдары бар балалардың саутын ашу барысында арнайы әдістемелік тәсілдердің қолданылуын талап етеді: дайындық кезеңінің болуы, алты нүктелік қалыпта алдын-ала жұмыс жасау, кіші кеңістікте бағдарлау, Брайль аспабында бағдарлау, грифельмен бұрыштық нүктелерді табу жаттығулары, оларды дұрыс оқу, нүктелерді орналастырудың тактильді-қимылдық бейнесін игеру.

17. Сауат ашу өзара байланысты кезеңдерден тұрады: пропедевтикалық, әліппеге дейінгі, әліппе, әліппеден кейінгі.

18. Пропедевтикалық (дайындық) кезеңінде келесі жұмыстар атқарылады:

1) сезу арқылы қабылдауын дамыту;

2) есту арқылы қабылдауын дамыту;

3) қалдық көруін сақтау және дамыту;

4) кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту;

5) қолын рельефті-нүктелік қаріппен жазуға және оқуға дайындау;

6) көру қабілетінің бұзылымдары бар білім алушылардың сөйлеу тілін дамыту.

19. Сезу арқылы қабылдау дағдыларын қалыптастыру:

1) үстел үстінде затты екі қолымен зерделеу (оң қолының жетекші рөлі барысында);

2) затты жүйелі және белсенді түрде тексеру (жоғарыдан төмен қарай);

3) сезу арқылы қабылдаудың барлық тәсілдерін қолдану: саусақтық, алақандық, білектік;

4) заттарды фактурасы (тегістігі, кедірлігі) және температуралық сипаты бойынша ажырата білу;

5) заттың жасалған материалын ажырата білу.

20. Есту арқылы қабылдау дағдыларын қалыптастыру:

1) айналадағы болмыстың дыбыстарын анықтау;

2) айналадағы болмыстың дыбыстарын ажырата білу;

3) дыбысты дыбыс көзімен сәйкестеу;

4) дыбысты оқшаулау (бағыты, дыбыскөзіне дейін қашықтығы, дыбыс күші бойынша).

21. Қалдық көруін сақтау және дамыту:

1) заттарды түсі, формасы, көлемі бойынша ажырату және тану – табиғи, муляждар, ойыншықтар – және түрлі-түсті рельефтік суреттерде, аппликацияларда, ірі, анық, майда детальдармен жүктелмеген иллюстрацияларда бейнеленген заттар;

2) көрсетілген заттар мен заттар бейнелерін түсі, формасы, көлемі бойынша сәйкестеу;

3) өзіндік іс-әрекетінде сенсорлық эталондармен (түс, форма, көлем) әрекет жасау.

22. Кіші кеңістікте бағдарлауын дамыту барысында білім алушыларда қалыптасатын дағдылар:

1) үстелдің үстінде бағдарлау;

2) парақ бетінде бағдарлау;

3) кітап ішінде бағдарлау;

4) алты нүктелік қалыпта бағдарлау және онымен жұмыс жасау;

5) брайльдік аспапта бағдарлау және онымен жұмыс жасау.

23. Қолын рельефті-нүктелік қаріппен жазуға және оқуға дайындау барысында мұғалім мыналарға назар аударады:

1) қол саусақтарының терілік сезімталдығын дамытуға;

2) рельефтік нүктелерді түсіну және ажырату білігіне;

3) қолдарының ұсақ моторикасын дамытуға;

4) грифельмен жұмыс жасау білігіне.

24. Көру қабілетінің бұзылымдары бар білім алушылардың сөйлеу тілін дамыту барысында келесідей біліктері қалыптасады:

1) әңгімеге қатысу (өмірлік әсерлері бойынша, әңгіме немесе ертегі мазмұны бойынша);

2) тыңдалғанды сұрақтар бойынша мазмұндау;

3) заттарды белгілері бойынша сәйкестеу;

4) заттарды топтастыру (артық затты алып тастау);

5) заттарды түрлері бойынша жіктеу;

6) заттарды атаулары бойынша топтастыру;

7) заттардың қимылы мен белгілерін сипаттайтын сөздерді табу;

8) рельефтік суреттерді оқу;

9) сөздер мен бейнелерді сәйкестеу;

10) сөздік қорын толықтыру.

25. Әліппеге дейінгі, әліппе (негізгі), әліппеден кейінгі кезеңдерде тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым дағдыларын қалыптастыру бойынша жұмыстар атқарылады.

26. Тыңдалым және айтылым бойынша тапсырмалардың реттілігі мен мысалдары:

1) артикуляциялық жаттығулар;

2) сөздердің дыбыстық сараптамасы;

3) сөйлеу тілін қабылдау, сөз ағынынан тілдік бірліктерді бөлу (сөйлем, сөз, буын, дыбыс);

4) тыңдалған мәтіннен қойылған мақсатқа сәйкес ақпаратты анықтау;

5) диалог құру, сұхбаттастың көзқарасын қабылдау;

6) тыңдалған мәтін негізінде сұрақтар қою және жауаптар құру;

7) таныс тақырыптарға пайымдамалар құрастыру;

8) рельефтік суреттермен танысу, сурет бойынша, жекелік әсерлер бойынша және тыңдалғанға ұқсас әңгімелер құрастыру;

9) сөзбен айту бойынша сурет салу/суреттеу;

10) таныс оқиғаларды, ертегілерді айтып беру; тақпақтарды жатқа айту;

11) сұхбаттасқа, тыңдаушыға ақпаратты жеткізу.

27. Оқылым және жазылым дағдыларын қалыптастыру бойынша тапсырмалардың реттілігі мен мысалдары:

1) алты нүктелік қалыпта бағдарлау, алты нүктелік қалыпта нүктелер комбинацисын келтіру;

2) Грифелмен, Брайль аспабымен, брайльдің рельефтік-нүктелік қарпімен басылған оқулықпен танысу;

3) Брайль аспабында, жолдар мен торлар орналасуында бағдарлау, грифелмен 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерін табу;

4) 1, 3, 4, 6 (бұрыштық) нүктелерін жазу, оларды дұрыс оқу;

5) белгілі реттілікпен нүктелерді нөмірлеудің тактильдік-қимылдық бейнесін игеру: бастапқыда 1, 3, 4, 6 (бұрыштық нүктелер), содан кейін 2 және 5 нүктелерінің орналасуын;

6) әріптердің тактильдік-қимылдық бейнесін, олардың буындарда, тіркестерде қосылу түрлерін игеру;

7) сөздердің дыбыстық-әріптік сараптамасы және кейінгі жазылуымен сөйлемдердің сараптамасы;

8) ақпаратты рельефтік суреттер және сызбалар формасында ұсыну;

9) баспалық үлгіден сөздерді, сөйлемдерді, мәтіндерді көшіріп жазу;

10) тірек сөздер бойынша мәтін құрастыру;

11) есте сақтау бойынша жазу;

12) бүлінген сөйлемді, мәтінді қайта құрастыру;

13) рельефтік суретке, картиналар топтамасына бірнеше сөйлем құрастыру (қалдық көрумен).

28. Көру еңбегін рационалды ұйымдастыру бойынша, қалдық көру барысындағы көру жүктемесінің режимі көп аспектіл болады. Ол мыналарды болжайды:

1) көздердің жұмысы мен демалуының кезектесуі;

2) көру функциясының жағдайына сәйкес үздіксіз көру жүктемесін орынды шектеу, әсіресе патологиялық бұзылым барысында;

3) сыртқы әлемнің нысандарын көру және бақылау, жазу, еңбек операцияларын жүргізу үшін көруіне жайлы жағдайлар жасау;

4) қабылдау нысандарын өлшемі, түсі, формаларының күрделілігі, саны, фонының сипаты бойынша таңдау.

29. Бағдарламалық материалды толыққанды жүзеге асыру үшін кабинеттің төмендегідей жабдықталу нормалары қабылданған:

1) жиынтықпен интерактивтік және проекциялық жабдықтар: проектор, интерактивті тақта немесе экран;

2) электрондық басылымдар, DVD –дегі видеофильмдер, электронды плакаттар;

3) жиынтықпен компьютер: жүйелік блок, монитор, микрофондық-телефондық гарнитура, акустикалық жүйе, Web-камера (Веб), желілік фильтр, көпфункционалды құрылғы;

4) керегелік аудиторлық тақта.

30. Тілдік оқыту барысында техникалық құрылғылар (аппаратуралар) мен дидактикалық құралдар (ақпарат тасушылар) белсенді түрде қолданылады, соның ішінде:

1) оптикалық түзеу құралдары: лупалар (қолдық, стационарлық және тіректік); көзәйнектер (микроскопиялық, гиперокулярлықжәне телескопиялық); бинокулярлар мен монокулярлар; проекциялық ұлғайтқыш аппараттары (эпипроекторлар және диапроекторлар);

2) көру аумағының кемістігі бар тұлғалар үшін (гемианопсия, құбырлы көру) көру аумағын қажетті шектеуде өзгертетін арнайы оптикалық жүйелер; егер көру сапасының нашарлауы ұлғайған жарық жағдайында болса, жабуы бар түссіз әйнектен немесе түрлі-түсті әйнектен жасалған жарықтан қорғайтын түзеу линзалары;

3) компьютерлік тифлокешен: дербес компьютер, брайльдік дисплей, брайльдік принтер index Everest– D (индекс Эверист- Д), сканерлеуге және оқуға арналған "Кітапқұмар" бағдарламасы, экранды ұлғайтатын бағдарлама;

4) электрондық ұлғайтқыш құрылғысы "Кітап", "VideoLightVGA" (ВидеоЛайтВиДжиЭй);

5) нашар көретіндерге арналған портативтік ұлғайтқыш құрылғы.

3 - тарау. "Сауат ашу" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

31. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Обучения грамоте" составляет:

1) в 0 классе - 5 часов в неделю, 160 часов в учебном году;

2) в 1 классе - 5 часов в неделю, 165 часов в учебном году.

32. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Слушание и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

33. Раздел "Слушание и говорение" включает следующие подразделы:

1) понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово);

2) определение темы и основной мысли прослушанного материала;

3) пересказывание прослушанного материала;

4) прогнозирование событий;

5) участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм;

6) привлечение внимания слушателя;

7) высказывание оценочного суждения;

8) составление рассказа на заданную тему;

9) ориентирование в звуковой форме слова.

34. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) развитие осязательного, слухового, остаточного зрительного восприятия и ориентировки;

2) развитие речи;

3) определение темы и основной мысли прочитанного текста;

4) выявление структурных частей текста;

5) понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте;

6) формулирование вопросов и ответов;

7) определение типов, жанров и стилей текстов;

8) извлечение необходимой информации из различных источников;

9) сравнительный анализ текстов;

10) ориентирование в графической форме слова.

35. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) развитие ориентировки в малом пространстве;

2) составление плана текста;

3) изложение содержания прослушанного/прочитанного материала;

4) создание текста с использованием различных форм представления;

5) творческое написание текстов в разных жанрах;

6) нахождение и исправление ошибок в работе;

7) соблюдение графических норм;

8) соблюдение орфографических норм;

9) соблюдение грамматических норм;

10) соблюдение пунктуационных норм.

36. Базовое содержание учебного предмета "Обучение грамоте" для 0 класса:

1) "Слушание и говорение": начальные представления о языке как составляющей целостной картины мира; основные единицы речи (текст, предложение, слово). Звуковая сторона слышимой речи, слуховой памяти и речевого аппарата. Интонационная окраска предложений и маленьких текстов; разыгрывание ситуаций в диалоговой форме; пересказ прослушанного текста по вопросам. Классификация предметов по их видовым понятиям; классификация по названиям предметов; определение предметов по их признакам. Роль невербальных средств в общении (интонация, поза, жесты, мимика). Овладение нормами орфоэпии и правильного интонирования предложения; практическое овладение нормами речевого этикета в ситуациях учебного и бытового общения (обращение с просьбой, благодарность, поздравление). Артикуляционные упражнения для развития фонематического слуха и постановки дикции (скороговорки). Преодоление вербализма. Понимание звука и восприятие звука из окружающей действительности; соотношение звука с источником звука; локализация звука (по направлению, по расстоянию до источника звука, по силе звука). Артикуляционные разминки;

2) "Чтение": ориентирование на рабочей поверхности стола; ориентирование в колодке-шеститочие; игры со словами (анаграммы, палиндромы (перевҰртыши: шалаш, потоп), нахождение слова в слове); прогнозирование развития событий по началу текста или по заголовку; определение количества слогов в слове, слов в предложении; слог как минимальная произносительная единица. Формирование умений работы с рельефными рисунками. Предметно-практическая деятельность с использованием натуральных предметов: чучела, муляжи, барельефы, игрушки, аппликации. Звуковое строение слов и слогов; классификация звуков на гласные и согласные (артикуляционный, акустический, функциональный аспекты); классификация согласных по твҰрдости/мягкости и по звонкости/глухости; деление слов на слоги; ударные и безударные слоги; слабая и сильная позиции для гласных и согласных звуков; смыслоразличительная роль звука и ударения (за?мок - замо?к). Сравнение произведений разных жанров на основе их особенностей; характеристика основных действующих лиц произведения;

3) "Письмо": тактильное обследование предметов по алгоритму сверху вниз, обведение по контуру. Знакомство с грифелем, прибором Брайля; учебником, изданным рельефно-точечным шрифтом Брайля; подготовка к письму (правильная посадка, освещение, положение тетради и умение держать карандаш/ручку, грифель при письме); знакомство с тетрадью, знакомство со страницей, выполнение графических упражнений; ориентирование в тетради на рабочей строке, понимание межстрочного пространста (верхняя и нижняя линии рабочей строки, вертикальные прямые линии) листа в тетради; рисование, штриховка, обводка; ориентироание в брайлевском приборе для письма (количество строк, клеток); обводка, раскраска предметов по трафарету. Ориентировка на колодке-шеститочии, написание комбинации точек на колодке-шеститочии; ориентирование в приборе Брайля, в расположении строк и клеток, умение находить грифелем 1, 3, 4, 6 (угловые) точки; написание 1, 3, 4, 6 (угловых) точек, умение их правильно прочитать; освоение тактильно-двигательных образов нумерации точек в определенной последовательности: первоначально 1, 3, 4, 6 (угловых точек), затем расположение точек 2 и 5; освоение тактильно-двигательных образов букв, видов их соединений в слогах, сочетаниях. Проведение пальчиковых игр, гимнастики; правильное расположение точек в колодке-шеститочии; воспроизведение нужной комбинации точек на колодке-шеститочии и в приборе для письма.

37. Базовое содержание учебного предмета "Обучение грамоте" для 1 класса:

1) "Слушание и говорение": знакомство со словом, его значением, с осмыслением его номинативной функции в различных коммуникативно-речевых ситуациях, с различением в слове его содержания (значения) и формы (фонетической и графической). Первоначальные представления о предложении; развитие фонематического слуха и умения определять последовательность звуков в словах различной звуковой и слоговой структуры; осуществление звукового анализа слов с использованием схем-моделей, деление слова на слоги, нахождение в слове ударного слога, умение "читать" слова по следам звукового анализа, ориентируясь на знак ударения и букву ударного гласного звука; формирование первоначальных представлений о гласных и согласных (твердых и мягких звуках), изучение первых пяти гласных звуков (а, о, и, у, ы) и обозначающие их буквы. Овладение умениями выделять звуки из окружающей действительности и различать их, соотносить звук с предметом, локализовать звук (по силе, направлению, удалҰнности, близости). Совершенствование произношения слов, особенно сложных по звуко-слоговой структуре. Исправление недостатков произнесения некоторых звуков, обусловленных отклонениями в речевом развитии детей. Уточнение, обогащение и активизация словаря. Выработка умений пользоваться словом в правильной лексической и грамматической форме, борьба с засорением речи нелитературными словами, вербализмом речи. Обдумывание предстоящего ответа на вопросы учителя, точное его формулирование, использование в ответе предложений различного типа. Пересказ знакомой сказки или небольшого рассказа, составление по картинке или серии картинок текста, рассказов о простых случаях из собственной жизни. Заучивание наизусть стихотворений, потешек, песенок, считалок;

2) "Чтение": различение звука и буквы. Буква как знак звука. Овладение позиционным способом обозначения звуков буквами. Изучение первых согласных звуков и их буквенных обозначений по системе Брайля; последующих гласных звуков и букв, их обозначающих; знакомство с гласными звуками, обозначающими два звука; знакомство с буквами, не обозначающими звуки. Овладение приемами и способами ориентировки в микропространстве: на рабочем месте, в учебнике, в тетради, на приборе (уметь быстро находить нужную страницу, строку, букву, клетку прибора; уметь правильно размещать на парте учебные принадлежности; уметь работать с рассыпной кассой букв, раскладывать и составлять в слова буквы из рассыпной кассы букв и рельефные схемы слова). Обучение чтению, усвоение его механизма. Рельефные схемы слов с различной слоговой структурой; умение мысленно расчленять изучаемую букву на составляющие еҰ элементы (точки). Составление слогов и слов с этими буквами. Виды чтения: орфографическое (читаю, как написано) и орфоэпическое (читаю, как говорю); работа со слоговыми таблицами и слогами слияниями. Чтение целыми словами, формирование умения читать про себя, развитие и совершенствование процессов сознательного, правильного, темпового и выразительного чтения слов, предложений, небольших текстов. Речевой этикет (словесные способы выражения благодарности, приветствия, прощания) на основе чтения и разыгрывания ситуаций общения. Обучение элементам фонетики, лексики и грамматики. Буквы гласных как показатель твҰрдости - мягкости согласных звуков. Функция букв е, Ұ, ю, я. Обучение чтению слов с этими буквами. Мягкий знак как показатель мягкости предшествующего согласного звука. Обучение слов с Ь знаком; слов с разделительными Ь и Ъ знаками. Формирование навыка слогового чтения (ориентация на букву, обозначающую гласный звук). Проведение работы предупреждающей "угадывающее чтение" (требование прочитывать как первые буквы слова, так и последние, что исключит смысловую догадку). ЗатруднҰнность контроля смысловой догадки с помощью осязания ведҰт к пропуску букв, появлению инверсий, то есть искажается смысл читаемого. Плавное слоговое чтение и чтение целыми словами со скоростью, соответствующей индивидуальному темпу ребҰнка. Норма скорости чтения на конец учебного года: 20-25 слов для слабовидящих; и 15-20 знаков в минуту для незрячих, в зависимости от степени тактильного восприятия эта норма уменьшается;

3) "Письмо": развитие осязания и мелкой моторики пальцев, координации и точных движений руки. Развитие умения ориентироваться в приборе Л.Брайля, на пространстве листа в тетради. Развитие умения узнавать и различать предметы по цвету, форме, величине, соотносить их с цветными рельефными рисунками, самостоятельно оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина); развитие умения ориентировки на парте (каждая вещь имеет своҰ постоянное место), умение ориентировки в первой учебной книге и еҰ страницах, умение ориентировки в рассыпной кассе букв (слабовидящие обучающиеся). Знание требований к положению брайлевского прибора, умению открывать и тихо закрывать прибор, вкладывать и закреплять бумагу, держать брайлевкий грифель, занимать правильную позу при письме и чтении, правильно накалывать вначале орнаменты из точек, овладевание письмом букв, используя колодку-шеститочие. Написание элементов букв для обучающихся с остаточным зрением. Для незрячих ориентирование в приборе Брайля, в расположении строк и клеток, умение находить грифелем 1, 3, 4, 6 (угловые) точки; для слабовидящих обучающихся овладение зрительно-двигательными образами элементов букв; для незрячих написание 1, 3, 4, 6 (угловых) точек по Брайлю, умение их правильно прочитать; для слабовидящих умение писать элементы букв в прописи; освоение тактильно-двигательных образов нумерации точек в определенной последовательности: первоначально 1, 3, 4, 6 (угловых точек), затем расположение точек 2 и 5. Письмо букв, буквосочетаний, слогов, слов с предварительным устным анализом их состава. Понимание функции небуквенных графических средств: пробела между словами, знака переноса, знака препинания. Обучение умению представлять образ (форму) каждой буквы, состоящей из определҰнных точек при еҰ письме, писать буквы, имеющие зеркальное сходство. Знакомство с правилами правописания и их применение: обозначение гласных после шипящих (ча- ща, чу- щу, жи- ши); перенос слов по слогам без стечения согласных; правописание -чк-, -чн-, -нщ-, -шн- в словах; слова с этими сочетаниями. Большая буква в начале предложения, знаки препинания в конце предложения; большая буква в именах собственных. Освоение письма всех гласных и согласных букв, слогов, слов, предложений и небольших текстов. Списывание букв, слогов, слов, предложений.

Глава 4. Система целей обучения

38. Цели обучения в программе представлены кодировкой. В коде первое число обозначает класс, второе и третье числа – раздел и подраздел программы, четвҰртое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 1.1.2.4 "1" – класс, "1.2" – подраздел, "4" – нумерация учебной цели.

39. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Слушание и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 знать , что такое речь, текст, предложение, слово	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 понимать, о ком /о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор	1.1.2.1 определять, о ком /о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, опорного материала)	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий
1.4 Прогнозирование событий	0.1.4.1 выделять в содержании заголовок, подбирать рельефный рисунок, иллюстрации к рассказу (для обучающихся с остаточным зрением)	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации, рельефному рисунку
1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать в каких случаях и для чего используется речевой этикет	1.1.5.1 использовать речевой этикет в разных ситуациях общения, в ролевых играх
1.6 Привлечение внимания слушателя	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения (большой-маленький, больше, меньше), невербальные средства общения (мимика, жесты); 0.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания (с помощью учителя)	1.1.6.1 использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному	1.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 составлять рассказ по рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением) с помощью учителя	1.1.8.1 составлять рассказ по плану, самостоятельно, рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением)
1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.1 знать смыслоразличительную роль звука и ударения	1.1.9.1 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения; 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
2.1 Развитие осязательного, слухового, остаточного зрительного восприятия и ориентировки	0.2.1.1 знать как обследовать предмет двумя руками (при ведущей роли правой руки) на рабочей поверхности стола; используя все способы осязательного восприятия, различая предметы по фактуре (гладкость, шероховатость), температурным качествам; 0.2.1.2 выделять звуки из окружающей действительности; различать звуки из окружающей действительности; 0.2.1.3 узнавать предметы, изображенные на цветных рельефных рисунках, аппликациях; соотносить по цвету, форме, величине указанные предметы и изображения предметов; 0.2.1.4 оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина) в самостоятельной деятельности; 0.2.1.5 ориентироваться на рабочей поверхности стола; ориентироваться на странице; ориентироваться в книге; ориентироваться в кассе букв и работать с ней; ориентироваться в брайлевском приборе	1.2.1.1 уметь последовательно и активно обследовать предмет двумя руками (при ведущей роли правой руки) на рабочей поверхности стола; использовать все способы осязательного восприятия: пальцевый, ладонный, кистевой; различать признаки предметов по фактуре (гладкость, шероховатость), температурным качествам; определить материал, из которого сделан предмет; 1.2.1.2 выделять звуки из окружающей действительности; различать звуки из окружающей действительности; соотносить звук с источником звука; локализовать звук (по направлению, по расстоянию до источника звука, по силе звука); 1.2.1.3 различать натуральные предметы, муляжи, игрушки, узнавать их по цвету, форме, величине; узнавать предметы, изображенные на цветных рельефных рисунках, аппликациях; соотносить по цвету, форме, величине указанные предметы и изображения предметов; 1.2.1.4 оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина) в самостоятельной деятельности; 1.2.1.5 ориентироваться на рабочей поверхности стола; ориентироваться на странице; ориентироваться в книге; ориентироваться в кассе букв и работать с ней; ориентироваться в брайлевском приборе и работать с ним
2.2 Развитие речи	0.2.2.1 знать как отвечать на вопросы, принимать участие в беседе; 0.2.2.3 сопоставлять предметы по их признакам; 0.2.2.5 читать рельефные рисунки; соотносить слова и образы	1.2.2.1 пересказывать прослушанное по вопросам; 1.2.2.2 сопоставлять предметы по их признакам; 1.2.2.3 группировать предметы (исключать лишний предмет); классифицировать названия предметов; 1.2.2.4 подбирать слова, характеризующие действия и признаки предметов; 1.2.2.5 читать рельефные рисунки, соотносить слова и образы; 1.2.2.6 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
2.3 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	0.2.3.1 знать, что текст имеет тему, знать о чем говорится в тексте	1.2.3.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
2.4 Выявление структурных частей текста	0.2.4.1 знать, что рассказ имеет начало, середину и конец	1.2.4.1 определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.5.1 понимать смысл названий предметов: близкие/противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный); 0.2.5.3 знать, что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования)	1.2.5.1 различать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия); 1.2.5.2 различать лексическое значение и смысл слов: близкие/противоположные по значению; 1.2.5.3 различать лексическое значение и смысл многозначных слов в зависимости от контекста: добрые слова – добрые люди; язык- орган речи, язык – казахский/русский (с помощью учителя)
2.6 Формулирование вопросов и ответов	0.2.6.1 знать, как отвечать на вопросы по иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 0.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного	1.2.6.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 1.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
2.7 Определение типов, жанров и стилей текстов	0.2.7.1 знать, что тексты бывают разные: сказка, рассказ, стихотворение, поговорка	1.2.7.1 распознавать текст-повествование, жанры по их особенностям (сказка, рассказ, стихотворение); 1.2.7.2 распозновать стили (художественные и нехудожественные тексты) с помощью учителя
2.8 Извлечение необходимой информации из различных источников		1.2.8.1 знать, что информацию можно находить в источнике, используя алфавитный порядок расположения текстов (словари, детские энциклопедии)
2.9 Сравнительный анализ текстов	0.2.9.1 слушать тексты разных жанров: сказка, рассказ, стихотворение	1.2.9.1 различать тексты разных жанров (сказка, пословица, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
2.10 Ориентирование в графической форме слова	0.2.10.1 распознавать гласные и согласные звуки в речи	1.2.10.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.10.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.10.3 понимать роль ь, ъ знака в слове

3) раздел "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
3.1 Развитие ориентировки в малом пространстве	0.3.1.1 уметь воспринимать и различать рельефные рисунки; 0.3.1.2 выполнять упражнения на развитие мелкой моторики рук и кожной чувствительности; 0.3.1.3 знать назначение прибора Брайля и грифеля	1.3.1.1 уметь воспринимать и различать рельефные точки; 1.3.1.2 выполнять упражнения на развитие мелкой моторики рук и кожной чувствительности; 1.3.1.3 знать назначение и уметь работать с колодкой шеститочия, с прибором Брайля и грифелем
3.2 Составление плана текста	0.3.2.1 читать рельефный рисунок, (с помощью учителя)	1.3.2.1 составлять план по рельефному рисунку, картинке, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
3.3 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	0.3.3.1 уметь пересказать основное содержание прослушанного текста по вопросам	1.3.3.1 записать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рельефного рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
3.4 Создание текста с использованием различных форм представления	0.3.4.1 составлять простые предложения , используя схемы предложений, картинки, рисунки (с помощью учителя)	1.3.4.1 составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя опорные слова/с помощью учителя
3.5 Творческое написание текстов в разных жанрах		1.3.5.1 писать простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо) с помощью учителя
3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе		1.3.6.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
3.7 Соблюдение графических норм	0.3.7.1 знать нумерацию точек рельефно-точечного шрифта Брайля и воспроизводить их на колодке шеститочия и писать их на приборе Брайля	1.3.7.1 писать комбинации точек от 1 до 6 по порядку, в разном порядке; 1.3.7.2 писать буквы рельефно-точечным шрифтом Брайля, слабовидящим обучающимся писать прописные и заглавные буквы и их соединения в соответствии с нормами каллиграфии; 1.3.7.3 обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
3.8 Соблюдение орфографических норм		1.3.8.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал), соблюдать правила переноса (с помощью учителя); 1.3.8.2 применять правила правописания на письме: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн- (чаща, щука, карандаши, бочка, пончик); 1.3.8.3 слабовидящим обучающимся писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя); незрячим обучающимся знать, что в именах собственных, в начале предложения пишется заглавная буква; 1.3.8.4 писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
3.9 Соблюдение грамматических норм		1.3.9.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
3.10 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.10.1 знать, что в зависимости от эмоциональной окраски предложения бывают вопросительные, повествования, восклицания	1.3.10.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки

40. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Обучение грамоте" для незрячих и слабовидящих обучающихся 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

41. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

42. Цели обучения в пределах одной четверти комбинируются по разным видам речевой деятельности.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Обучение грамоте" для 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Обучение грамоте" для незрячих и слабовидящих обучающихся 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 0 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 знать , что такое речь, текст, предложение, слово
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 понимать, о ком /о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, опорного материала)
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать в каких случаях и для чего используется речевой этикет
Моя школа	Чтение	2.1 Развитие осязательного, слухового, остаточного зрительного восприятия и ориентировки	0.2.1.1 знать как обследовать предмет двумя руками (при ведущей роли правой руки) на рабочей поверхности стола; используя все способы осязательного восприятия, различая предметы по фактуре (гладкость, шероховатость), температурным качествам; 0.2.1.2 выделять звуки из окружающей действительности; различать звуки из окружающей действительности; 0.2.1.3 узнавать предметы, изображенные на цветных рельефных рисунках, аппликациях; соотносить по цвету, форме, величине указанные предметы и изображения предметов; 0.2.1.4 оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина) в самостоятельной деятельности; 0.2.1.5 ориентироваться на рабочей поверхности стола; ориентироваться на странице; ориентироваться в книге; ориентироваться в кассе букв и работать с ней; ориентироваться в брайлевском приборе
		2.2 Развитие речи	0.2.2.1 знать как отвечать на вопросы, принимать участие в беседе; 0.2.2.3 сопоставлять предметы по их признакам; группировать предметы (исключать лишний предмет); 0.2.2.5 читать рельефные рисунки; соотносить слова и образы
		2.3 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	0.2.3.1 знать, что текст имеет тему, знать о чем говорится в тексте
		2.4 Выявление структурных частей текста	0.2.4.1 знать, что рассказ имеет начало, середину и конец
		2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.5.1 понимать смысл названий предметов: близкие/противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный); 0.2.5.3 знать , что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования)
		2.9 Сравнительный анализ текстов	0.2.9.1 слушать тексты разных жанров: сказка, рассказ, стихотворение
	Письмо	3.1 Развитие ориентировки в малом пространстве	0.3.1.1 уметь воспринимать и различать рельефные рисунки; 0.3.1.2 выполнять упражнения на развитие мелкой моторики рук и кожной чувствительности; 0.3.1.3 знать назначение прибора Брайля и грифеля
		3.2 Составление плана текста	0.3.2.1 читать рельефный рисунок, (с помощью учителя)
2 четверть
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 знать , что такое речь, текст, предложение, слово
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 понимать, о ком /о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, опорного материала)
		1.4 Прогнозирование событий	0.1.4.1 выделять в содержании заголовок, подбирать рельефный рисунок, иллюстрации к рассказу (для обучающихся с остаточным зрением)
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать в каких случаях и для чего используется речевой этикет
		1.6 Привлечение внимания слушателя	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения (большой-маленький, больше, меньше), невербальные средства общения (мимика, жесты) 0.1.6.2.соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания (с помощью учителя)
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 составлять рассказ по рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением) с помощью учителя
	Чтение	2.1 Развитие осязательного, слухового, остаточного зрительного восприятия и ориентировки	0.2.1.1 знать как обследовать предмет двумя руками (при ведущей роли правой руки) на рабочей поверхности стола; используя все способы осязательного восприятия, различая предметы по фактуре (гладкость, шероховатость) температурным качествам; 0.2.1.2 выделять звуки из окружающей действительности; различать звуки из окружающей действительности; 0.2.1.3 узнавать предметы, изображенные на цветных рельефных рисунках, аппликациях; соотносить по цвету, форме, величине указанные предметы и изображения предметов; 0.2.1.4 оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина) в самостоятельной деятельности; 0.2.1.5 ориентироваться на рабочей поверхности стола; ориентироваться на странице; ориентироваться в книге; ориентироваться в кассе букв и работать с ней; ориентироваться в брайлевском приборе
		2.2 Развитие речи	0.2.2.1 знать как отвечать на вопросы, принимать участие в беседе; 0.2.2.3 сопоставлять предметы по их признакам; группировать предметы (исключать лишний предмет); 0.2.2.5 читать рельефные рисунки; соотносить слова и образы
		2.3 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	0.2.3.1 знать, что текст имеет тему, знать о чем говорится в тексте
		2.4 Выявление структурных частей текста	0.2.4.1 знать, что рассказ имеет начало, середину и конец
		2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.5.1 понимать смысл названий предметов: близкие/противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный); 0.2.5.3 знать , что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования)
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	0.2.6.1 знать, как отвечать на вопросы по иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 0.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.9 Сравнительный анализ текстов	0.2.9.1 слушать тексты разных жанров: сказка, рассказ, стихотворение
Мир вокруг нас	Письмо	3.1 Развитие ориентировки в малом пространстве	0.3.1.1 уметь воспринимать и различать рельефные рисунки; 0.3.1.2 выполнять упражнения на развитие мелкой моторики рук и кожной чувствительности; 0.3.1.3 знать назначение прибора Брайля и грифеля
		3.2 Составление плана текста	0.3.2.1 читать рельефный рисунок, (с помощью учителя)
		3.3 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	0.3.3.1 уметь пересказать основное содержание прослушанного текста по вопросам
		3.4 Создание текста с использованием различных форм представления	0.3.4.1 составлять простые предложения с опорными словами, используя схемы предложений (с помощью учителя)
3 четверть
Путешествие	Слушание и говорение	1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 понимать, о ком /о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, опорного материала)
		1.4 Прогнозирование событий	0.1.4.1 выделять в содержании о заголовок, подбирать рельефный рисунок, иллюстрации к рассказу (для обучающихся с остаточным зрением)
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать в каких случаях и для чего используется речевой этикет
		1.6 Привлечение внимания слушателя	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения (большой-маленький, больше, меньше), невербальные средства общения (мимика, жесты); 0.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания (с помощью учителя)
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 составлять рассказ по рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением) с помощью учителя
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.1 знать смыслоразличительную роль звука и ударения
Традиции и фольклор	Чтение	2.4 Выявление структурных частей текста	0.2.4.1 знать, что рассказ имеет начало, середину и конец
		2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.5.1 понимать смысл названий предметов: близкие/противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный); 0.2.5.3 знать , что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования)
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	0.2.6.1 знать, как отвечать на вопросы по иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 0.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.7 Определение типов, жанров и стилей текстов	0.2.7.1 знать, что тексты бывают разные: сказка, рассказ, стихотворение, поговорка
		2.9 Сравнительный анализ текстов	0.2.9.1 слушать тексты разных жанров: сказка, рассказ, стихотворение
		2.10 Ориентирование в графической форме слова	0.2.10.1 распознавать гласные и согласные звуки в речи
Еда и напитки	Письмо	3.2 Составление плана текста	0.3.2.1 читать рельефный рисунок, (с помощью учителя)
		3.3 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	0.3.3.1 уметь пересказать основное содержание прослушанного текста по вопросам
		3.4 Создание текста с использованием различных форм представления	0.3.4.1 составлять простые предложения с опорными словами, используя схемы предложений (с помощью учителя)
		3.5 Творческое написание текстов в разных жанрах	0.3.5.1 составлять устно простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо с помощью учителя)
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	0.3.6.1 знать, что написание звучание слов иногда различается
		3.7 Соблюдение графических норм	0.3.7.1 знать нумерацию точек рельефно-точечного шрифта Брайля и воспроизводить их на колодке шеститочия и писать их на приборе Брайля
		3.10 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.10.1 знать, что в зависимости от эмоциональной окраски предложения бывают вопросительные, повествования, восклицания
4 четверть
В здоровом теле – здоровый дух!	Слушание и говорение	1.6 Привлечение внимания слушателя	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты); 0.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания (с помощью учителя)
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 составлять рассказ по рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением) с помощью учителя
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.1 знать смыслоразличительную роль звука и ударения
	Чтение	2.6 Формулирование вопросов и ответов	0.2.6.1 знать, как отвечать на вопросы по иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 0.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.7 Определение типов, жанров и стилей текстов	0.2.7.1 знать, что тексты бывают разные: сказка, рассказ, стихотворение, поговорка
		2.9 Сравнительный анализ текстов	0.2.9.1 слушать тексты разных жанров: сказка, рассказ, стихотворение
		2.10 Ориентирование в графической форме слова	0.2.10.1 распозновать гласные и согласные звуки в речи
	Письмо	3.4 Создание текста с использованием различных форм представления	0.3.4.1 составлять простые предложения с опорными словами, используя схемы предложений (с помощью учителя)
		3.5 Творческое написание текстов в разных жанрах	0.3.5.1 составлять устно простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо с помощью учителя)
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	0.3.6.1 знать, что написание и звучание слов иногда различается
		3.7 Соблюдение и графических норм	0.3.7.1 знать нумерацию точек рельефно-точечного шрифта Брайля и воспроизводить их на колодке шеститочия и писать их на приборе Брайля
		3.10 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.10.1 знать, что в зависимости от эмоциональной окраски предложения бывают вопросительные, повествования, восклицания

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий
		1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации, рельефному рисунку
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать речевой этикет в разных ситуациях общения, в ролевых играх
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 составлять рассказ по плану, самостоятельно, рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением)
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения; 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
Моя школа	Чтение	2.1 Развитие осязательного, слухового, остаточного зрительного восприятия и ориентировки	1.2.1.1 уметь последовательно и активно обследовать предмет двумя руками (при ведущей роли правой руки) на рабочей поверхности стола; использовать все способы осязательного восприятия: пальцевый, ладонный, кистевой; различать признаки предметов по фактуре (гладкость, шероховатость), температурным качествам; определить материал, из которого сделан предмет; 1.2.1.2 выделять звуки из окружающей действительности; различать звуки из окружающей действительности; соотносить звук с источником звука; локализовать звук (по направлению, по расстоянию до источника звука, по силе звука); 1.2.1.3 различать натуральные предметы, муляжи, игрушки, узнавать их по цвету, форме, величине; узнавать предметы, изображенные на цветных рельефных рисунках, аппликациях; соотносить по цвету, форме, величине указанные предметы и изображения предметов; 1.2.1.4 оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина) в самостоятельной деятельности; 1.2.1.5 ориентироваться на рабочей поверхности стола; ориентироваться на странице; ориентироваться в книге; ориентироваться в кассе букв и работать с ней; ориентироваться в брайлевском приборе и работать с ним
		2.2 Развитие речи	1.2.2.1 пересказывать прослушанное по вопросам; 1.2.2.2 сопоставлять предметы по их признакам; 1.2.2.3 группировать предметы (исключать лишний предмет) классифицировать названия предметов; 1.2.2.4 подбирать слова, характеризующие действия и признаки предметов; 1.2.2.5 читать рельефные рисунки, соотносить слова и образы
		2.3 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	1.2.3.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
2 четверть
Моя школа	Чтение	2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.5.1 различать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия); 1.2.5.2 различать лексическое значение и смысл слов: близкие/противоположные по значению; 1.2.5.3 различать лексическое значение и смысл многозначных слов в зависимости от контекста: добрые слова – добрые люди; язык- орган речи, язык – казахский/русский (с помощью учителя)
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	1.2.6.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 1.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		3.1 Развитие ориентировки в малом пространстве	1.3.1.1 уметь воспринимать и различать рельефные точки; 1.3.1.2 выполнять упражнения на развитие мелкой моторики рук и кожной чувствительности; 1.3.1.3 знать назначение и уметь работать с колодкой шеститочия, с прибором Брайля и грифелем
		3.2 Составление плана текста	1.3.2.1 составлять план по рельефному рисунку, картинке, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
		3.3 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.3.1 записать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рельефного рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
		3.7 Соблюдение графических норм	1.3.7.1 писать комбинации точек от 1 до 6 по порядку, в разном порядке
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	1.1 Понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово
		1.2. Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий
		1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации, рельефному рисунку
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать речевой этикет в разных ситуациях общения, в ролевых играх
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 составлять рассказ по плану, самостоятельно, рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением)
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения; 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
Мир вокруг нас	Чтение	2.1 Развитие осязательного, слухового, остаточного зрительного восприятия и ориентировки	1.2.1.1 уметь последовательно и активно обследовать предмет двумя руками (при ведущей роли правой руки) на рабочей поверхности стола; использовать все способы осязательного восприятия: пальцевый, ладонный, кистевой; различать признаки предметов по фактуре (гладкость, шероховатость), температурным качествам; определить материал, из которого сделан предмет; 1.2.1.2 выделять звуки из окружающей действительности; различать звуки из окружающей действительности; соотносить звук с источником звука; локализовать звук (по направлению, по расстоянию до источника звука, по силе звука); 1.2.1.3 различать натуральные предметы, муляжи, игрушки, узнавать их по цвету, форме, величине; узнавать предметы, изображенные на цветных рельефных рисунках, аппликациях; соотносить по цвету, форме, величине указанные предметы и изображения предметов; 1.2.1.4 оперировать сенсорными эталонами (цвет, форма, величина) в самостоятельной деятельности; 1.2.1.5 ориентироваться на рабочей поверхности стола; ориентироваться на странице; ориентироваться в книге; ориентироваться в кассе букв и работать с ней; ориентироваться в брайлевском приборе и работать с ним
		2.2 Развитие речи	1.2.2.1 пересказывать прослушанное по вопросам; 1.2.2.2 сопоставлять предметы по их признакам; 1.2.2.3 группировать предметы (исключать лишний предмет); классифицировать названия предметов; 1.2.2.4 подбирать слова, характеризующие действия и признаки предметов; 1.2.2.5 читать рельефные рисунки, соотносить слова и образы; 1.2.2.6 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
		2.3 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	1.2.3.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
		2.4 Выявление структурных частей текста	1.2.4.1 определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
		2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.5.1 различать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия); 1.2.5.2 различать лексическое значение и смысл слов: близкие/противоположные по значению; 1.2.5.3 различать лексическое значение и смысл многозначных слов в зависимости от контекста: добрые слова – добрые люди; язык- орган речи, язык – казахский/русский (с помощью учителя)
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	1.2.6.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 1.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.7 Определение типов, жанров и стилей текстов	1.2.7.1 распознавать текст-повествование, жанры по их особенностям (сказка, рассказ, стихотворение); 1.2.7.2 распозновать стили (художественные и нехудожественные тексты) с помощью учителя
		2.8 Извлечение необходимой информации из различных источников	1.2.8.1 знать, что информацию можно находить в источнике, используя алфавитный порядок расположения текстов (словари, детские энциклопедии)
		2.9 Сравнительный анализ текстов	1.2.9.1 различать тексты разных жанров (сказка, пословица, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
		2.10 Ориентирование в графической форме слов	1.2.10.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.10.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.10.3 понимать роль ь, ъ знака в слове
3 четверть
Путешествие Традиции и фольклор	Письмо	3.1 Развитие ориентировки в малом пространстве	1.3.1.1 уметь воспринимать и различать рельефные точки; 1.3.1.2 выполнять упражнения на развитие мелкой моторики рук и кожной чувствительности; 1.3.1.3 знать назначение и уметь работать с колодкой шеститочия, с прибором Брайля и грифелем
		3.2 Составление плана текста	1.3.2.1 составлять план по рельефному рисунку, картинке, план-схему текста и озаглавливать (с помощью учителя)
		3.3 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.3.1 записать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рельефного рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
		3.4 Создание текста с использованием различных форм представления	1.3.4.1 составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя опорные слова/с помощью учителя
		3.5 Творческое написание текстов в разных жанрах	1.3.5.1 писать простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо) с помощью учителя
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.6.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
		3.7 Соблюдение графических норм	1.3.7.1 писать комбинации точек от 1 до 6 по порядку, в разном порядке; 1.3.7.2 писать буквы рельефно-точечным шрифтом Брайля, слабовидящим обучающимся писать прописные и заглавные буквы и их соединения в соответствии с нормами каллиграфии; 1.3.7.3 обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
		3.8 Соблюдение орфографических норм	1.3.8.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал), соблюдать правила переноса (с помощью учителя); 1.3.8.2 применять правила правописания на письме: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн- (чаща, щука, карандаши, бочка, пончик); 1.3.8.3 слабовидящим обучающимся писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя); незрячим обучающимся знать, что в именах собственных, в начале предложения пишется заглавная буква; 1.3.8.4 писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
		3.9 Соблюдение грамматических норм	1.3.9.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
		3.10 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.10.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки
4 четверть
Еда и напитки	Слушание и говорение	1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации, рельефному рисунку
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать речевой этикет в разных ситуациях общения, в ролевых играх
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 использовать в речи слова-описания/ сравнения, невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 соблюдать интонацию для передачи смысла высказывания
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 высказывать отношение к прослушанному, обосновывать его простыми предложениями
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 составлять рассказ по плану, самостоятельно, рельефному рисунку, сюжетной иллюстрации или по серии картинок (для обучающихся с остаточным зрением)
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения; 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
В здоровом теле – здоровый дух!	Чтение	2.2 Развитие речи	1.2.2.1 пересказывать прослушанное по вопросам; 1.2.2.2 сопоставлять предметы по их признакам; 1.2.2.3 группировать предметы (исключать лишний предмет); классифицировать названия предметов; 1.2.2.4 подбирать слова, характеризующие действия и признаки предметов; 1.2.2.5 читать рельефные рисунки, соотносить слова и образы; 1.2.2.6 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
		2.3 Определение темы и основной мысли прочитанного текста	1.2.3.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
		2.4 Выявление структурных частей текста	1.2.4.1 определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
		2.5 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.5.1 различать лексическое значение и смысл слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия); 1.2.5.2 различать лексическое значение и смысл слов: близкие/противоположные по значению; 1.2.5.3 различать лексическое значение и смысл многозначных слов в зависимости от контекста: добрые слова – добрые люди; язык- орган речи, язык – казахский/русский (с помощью учителя)
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	1.2.6.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/рельефным рисункам/ тексту (с помощью учителя); 1.2.6.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.7 Определение типов, жанров и стилей текстов	1.2.7.1 распознавать текст-повествование, жанры по их особенностям (сказка, рассказ, стихотворение); 1.2.7.2 распозновать стили (художественные и нехудожественные тексты) с помощью учителя
		2.8 Извлечение информации из различных источников	1.2.8.1 знать, что информацию можно находить в источнике, используя алфавитный порядок расположения текстов (словари, детские энциклопедии)
		2.9 Сравнительный анализ текстов	1.2.9.1 различать тексты разных жанров (сказка, пословица, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
		2.10 Ориентирование в графической форме слов	1.2.10.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.10.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.10.3 понимать роль ь, ъ знака в слове
	Письмо	3.4 Создание текста с использованием различных форм представления	1.3.4.1 составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя опорные слова/с помощью учителя;
		3.5 Творческое написание текстов в разных жанрах	1.3.5.1 писать простые предложения/тексты (сообщение, поздравление, письмо) с помощью учителя
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.6.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
		3.7 Соблюдение графических норм	1.3.7.2 писать буквы рельефно-точечным шрифтом Брайля, слабовидящим обучающимся писать прописные и заглавные буквы и их соединения в соответствии с нормами каллиграфии; 1.3.7.3 обозначать звуки сильных позиций буквами на письме
		3.8 Соблюдение орфографических норм	1.3.8.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал), соблюдать правила переноса (с помощью учителя); 1.3.8.2 применять правила правописания на письме: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн- (чаща, щука, карандаши, бочка, пончик); 1.3.8.3 слабовидящим обучающимся писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя); незрячим обучающимся знать, что в именах собственных, в начале предложения пишется заглавная буква; 1.3.8.4 писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
		3.9 Соблюдение грамматических норм	1.3.9.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
		3.10 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.10.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 21-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 566 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – адамның жалпы мәдениетінің көрсеткіші ретінде функционалдық сауаттылығын қалыптастыру негізін қалау, сөйлеу қызметінің барлық түрлерінің дамуын қамтамасыз ету.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) қазақ тілін оқыту барысында қоршаған әлем жайындағы білімін меңгеруге қолайлы жағдай қалыптастыру;

2) сөздік қорды байыту және белсендіру, сөйлеу мәдениетімен қарым – қатынас мәдениетін дамыту негізінде сөйлеу қызметін өнімді қалыптастыру;

3) фонетикалық, лексикалық, морфологиялық, синтаксистік, орфографиялық және орфоэпиялық міндеттерді шешу процесінде ақпаратты талдау, салыстыру, қорытындылау, жүйелей білуді, оқу қызметін жоспарлау, бақылау және бағалай білуін дамыту;

4) тілге білім көзі, рухани адамгершілік құндылық, қарым – қатынас және табысты әлеуметтендіру құралы ретінде, білім алушылардың саналы көзқарасын тәрбиелеу;

5) білім алушылардың адамгершілік көзқарасын, зияткерлік және рухани әлемін қалыптастыру; оларды ұлттық және жалпы азаматтық құндылықтарға тарту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) қолдың ұсақ қозғалыс дағдысын түзету: қол қозғалысы, шынтақ жағдайы, жазу және оқу кезінде грифельді қолда дұрыс ұстай білу, қалыпты қаріпте жазу дағдыларын жетілдіру, сезім және қозғалыс үйлесімін дамыту;

2) оқу, жазу және оқу материалын көшіруде кітап пен дәптер бетінде дұрыс бейімделе білу;

3) когнитивті процестерді дамыту және түзету: көрнекі – бейнелі, көрнекі – әрекеттік, сыни, шығармашылық ойлау, көру, есту және тактілді (сипау) қабылдау, пәндік материалдарды меңгеру сапасын арттыру үшін зейінін және есте сақтау қабілетін дамыту;

4) қоршаған ортаны тануда арнайы әдістерді меңгеру: қорытындылау, салыстыру, сипаттау, зерттеу, заттармен құбыстар туралы түсініктерін нақтылау үшін алгоритмдеу;

5) оқуда, жазуда және көрнекі материалмен жұмыс кезінде көру қалдығын тиімді қолдана білуді дамыту;

6) психикалық дамудың басқа жақтарынан сөздік саланың үстемдік етуіне негізделген сөйлеу вербализмін түзету; шындықпен нақты фактілерге сүйенбей отырып талқылау;

7) білім алуда заттар туралы түсініктерінің нақты болмауына себепші болатын және сөздерді формальды түрде жаттап алуға итермелейтін сөздің лексикалық мағынасын жеткіліксіз ұғындыратын немқұрайлылықты жеңу.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу нәтижелерін жақсарту мақсатында: құндылыққа бағытталған, жеке тұлғаға бағытталған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдері қолданылады және ақпараттық–коммуникациялық технологиялары енгізілген.

6. Оқытудың құндылықтарға бағытталған тәсілі арнайы оқу материалдары: жаттығулар, мәтіндер, шығармашылық тапсырмалар арқылы білім алушылардың бойына отансүйгіштік, азаматтық, жауапкершілік, ынтымақтастық, салт-дәстүрді құрметтеу сияқты қасиеттерін қалыптастырады.

7. Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл оқытудың жаңашылдық технологияларын, дидактикалық және рөлдік ойындардың, күнделікті және қалыптан тыс сабақтарда қолданылатын тест тапсырмаларын қолдану арқылы білім алушылардың жеке қабілеттерін, танымдық қызығушгылықтарын, шығармашылық және зияткерлік әлеуетін ашу болып табылады.

8. Іс-әрекеттік тәсіл білім алушыларды тек дағды бойынша істелетін әрекетке әкелетін, олардың сауатты жазу мен дұрыс сөйлеу дағдыларын дамытуда өзара бірлесіп әрекет жасайтын, ұғым, ережелер, мәліметтер жүйесін түсінуге мүмкіндік жасайтын сөздік-тәжірбиелік әрекет арқылы жүзеге асырылады. Іс-әрекеттік тәсіл белсенді және интерактивті әдістерді қолдануға ұйғарым жасайды: зерттеу және ойын әрекетін, тілдік норманы талдау, қорыту және оларды тәжірбиелік әрекетте тиімді пайдалануда өзекті болатын оқытудың жетекші тәсілін қолдануды ұсынады.

9. Саралап оқыту тәсілі білім алушыларды көру мүмкіндіктеріне сәйкес көру өткірлігі 0,04-ке дейін мүлдем көрмейтін және ішінара көретін, көру өткірлігі 0,05-тен 0,09-ке дейін Брайль жүйесі бойынша білім алатын және көру өткірлігі 0,1-ден 0,4-ке дейінгі көзілдірікпен көретін ірілендірілген жалпақ басылымды қаріппен оқитытдарға бөлуді көздейді; сондай-ақ олардың жеке ерекшеліктері мен қабілеттерін ескере отырып үш топқа бөлуді ұйғарады:

1) оқу материалын толығымен және өз бетінше игеруге қабілетті;

2) оқу материалын баяу үйренеді және орындау кезінде аздап қателіктер жібереді;

3) оқу материалдарын жарым-жартылай біледі және өз бетінше шығара алмайды, түзету әдістері, деңгейлік тапсырмалар қолданылады.

10. Коммуникативтік тәсіл көрмейтін және нашар көретін балаларды оқытуда тілдік және сөйлеу нормаларының жүйесіне сәйкес, сөйлеу этикетін сақтауды дамытуға мүмкіндік береді; тыңдай білуге, монологтық жәна диологтық сөздерді меңгеруде сұрақтар мен жауаптарды сыпайы түрде тұжырымдай білуге бейімдейді, вербальді және вербальді емес қатынас құралдарын меңгеру негізінде өз құрдастары және ересек адамдармен өнімді қарым-қатынас жасауына әсерін тигізеді.

11. Пән бойынша ақпаратты іздеу, өңдеу және алмасу үшін ғаламтор - ресурстарды, онлайн - сөздіктерді, анықтамалықтарды, форумдарды, электрондық оқулықтарды және энциклопедияларды пайдаланылады; оқу процесінің үздіксіздігін қолдану үшін қашықтықтан оқыту технологияларын қолданады.

12. Білім алушыларға арналған түзету көмегі келесі бөлімдерді қамтиды:

1) пәндік білім білік және дағдыны игеруде сақталған анализаторларымен олардың компенсаторлық рөлін түзету және дамыту;

2) пәндік материалды қабылдауда психофизикалық және эмоционалдық дамудағы қайталамбалы кемшіліктерді болдырмау;

3) көру қалдығын қорғау және офтольмологиялық, гигиеналық нормаларды сақтау.

13. Пән бойынша оқытудың арнайы әдістері:

1) көрудегі ауытқушылықтарды ескере отырып, оқу әрекетін алгоритімдеу;

2) көзге түсетін жүктеменің 10 минуттан аспауын қадағалай отырып, іс -әрекеттің әр түрін мөлшерге сәйкес қолдану;

3) нүктелі-бедерлі қаріпте оқыту мен жазуды тактильді қабылдауды есту арқылы қабылдауымен алмастыру;

4) көз бен қол саусақтарына арналған арнайы гимнастика;

5) оқу ақпаратын логикалық өндеу әдістері: нақтылау, салыстыру, үлгі бойынша аналогтарын орнату, талқылап қорыту;

6) фонетикалық, лексикалық, морфологиялық, синтаксистік талдауда алгоритм түрінде егжей-тегжейлі бөлшектейтін іс-әрекетті ашып көрсету.

14. Қазақ тілі сабақтары бастауыш сыныптарда арнайы жабдықталған кабинеттерде өткізіледі:

1) қауіпсіздік техникасы талаптарына сәйкес мектеп жиһаздарымен;

2) оқытудың арнайы оқу-әдістемелік құралдарымен: иллюстрациялармен, бедерлі суреттермен, бедерлі-нүктелі кестелермен, анықтамалық, көркем әдебиетпен, ұлғайтылған және нүктелі-бедерлі қаріпте басылған оқулықтармен, дидактикалық қоршаған әлемді бейнелейтін үлестірмелі көрсетпелі материалдармен;

3) оқытудың техникалық құралдарымен: компьютерлік тифлокешенмен, көшіруге және оқуға арналған "Книголюб" кешенімен, интерактифті тақтамен, "Книга" деп аталатын электронды ұлғайтқыш құрылғымен, нашар көрушілерге арналған стационарлық портотивті ұлғайтқыш құрылғымен, тифлоплеермен, диктофонмен.

3-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2-сыныпта - аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты;

2) 3-сыныпта - аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты;

3) 4-сыныпта - аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.

16. Оқу мақсаттары мұғалім мен білім алушыларға болашақ қадамдары жөнінде өзара ой бөлісуге, оларды жоспарлау мен бағалауға мүмкіндік беретін бірізділік пен сабақтастықты көрсететін 4 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі;

4) "Әдеби тіл нормаларын сақтау" бөлімі.

17. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну;

2) мәтіннің мазмұнын болжау;

3) түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану;

4) берілген тақырып бойынша әңгіме құрау;

5) тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру;

6) тыңдарманның назарын аудару;

7) дыбыстарды, сөздерді орфоэпиялық нормаға сәйкес дұрыс айту.

18. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау;

2) мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну;

3) мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру;

4) мәтіннің тақырыбын және негізгі ойды анықтау;

5) түрлі дереккөздерден ақпарат алу;

6) мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау.

19. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу;

2) түрлі стильде мәтін жазу;

3) оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу;

4) жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну;

5) қатені табу және түзету;

6) каллиграфиялық нормаларды сақтау;

7) пунктуациялық нормаларды сақтау.

20. "Әдеби тіл нормаларын сақтау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау;

2) грамматикалық нормаларды сақтау.

21. 2-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: тыңдаған мәтін бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу; тыңдаған мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; тыңдалған материалға өз пікірін білдіру; түрлі жағдаяттарға байланысты сұхбаттасын тыңдау, сөйлеу мәдениетін сақтау; сөйлеудің адам өміріндегі маңызы мен қажеттілігі; ауызекі және жазба тілде сөйлеу туралы түсінік; дауыс күші, сазы – ауызекі сөйлеудің мәнерлеуші құралдары; ауызекі сөйлеу кезіндегі қимыл мен ым- ишара; диалог; монолог; амандасу жағдаятында қолданылатын сөздер; амандасу, өтініш білдіру, алғыс айту жағдаятын құрастыру; фонематикалық есту қабілетін дамыту және дикция қоюға арналған артикуляциялық жаттығулар;

2) оқылым: мәтіннен, ережелерден, жаттығулардан қажетті ақпарат алу; бастауыш сынып білім алушыларына арналған сөздіктің, энциклопедияның, анықтамалықтың көмегімен ақпаратты нақтылау; мәтіннен қажетті ақпаратты таңдау; белгілі бір тақырыпқа екі дереккөзден ақпаратты табу; мәтін тақырыбы, жоспар, иллюстрациялар бойынша мазмұнды болжау; мәнерлеп оқу құралдарының көмегімен оқылатын мазмұнды бағалау: интонация, ырғақ, дыбыс деңгейі; көзі көрмейтін білім алушыларға екі қолмен бедерлі-нүктелік қаріпті оқу дағдыларын жетілдіру; оқу кезінде инверсия, буындарды ауыстыру, әріптерді жіберу; оқу кезінде сөйлеу қателіктерінің алдын алу үшін фонематикалық есту қабілетін дамыту;

3) жазылым: бедерлі-нүктелі қаріпте жазу дағдыларын жетілдіру; сөйлемде сөздердің орналасу тәртібін ескере отырып сөйлем құрау; сұрақ бойынша сөйлемді толықтырып жазу; үлгі, сызба, суреттер бойынша сөйлем құрап жазу; дұрыс құрылмаған сөйлемді түзеп, қайта жазу; "Фонетика және графика", "сөз құрамы"; жыл ішіндегі жазбаша жұмыстар: мәтін-сипаттама, мәтін-баяндау, көркем мәтін негізінде жазбаша баяндау; берілген тақырыпқа тірек сөздер бойынша мәтін жазу; диктанттардың түрлері; түсініктеме хат; оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдарға байланысты сұрақтар мен жоспар бойынша мазмұндама жазу; тірек сөздерді, суреттерді пайдаланып постер құрастыру; жеке сурет немесе сюжетті суреттер негізінде шағын сипаттау, әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу; үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама және нұсқаулық жазу;

4) әдеби тіл нормаларын сақтау: құраған мәтінінде жіберілген орфографиялық, пунктуациялық, әріптік қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету; дұрыс құрылмаған мәтінді түзеп, қайта жазу; жазба жұмыстарын каллиграфиялық талаптарға сай жазу;

5) 1-сыныпта оқытылған тақырыптарды қайталау: қазақ тілінің дыбыстары мен әріптері; әріптерді бедерлі-нүктелі қаріппен белгілеу; алфавит; буын; сөзді аудару; сөзді жазық және бедерлі-нүктелі қаріппен ауыстыру; тіл мен сөйлеу туралы түсінік; ауызша және жазбаша сөйлеу; сөз және сөйлем; Брайль жүйесі бойынша жазудағы сөйлемдегі бас әріп және тыныс белгілері; мәтін және сөйлем;

6) фонетика: У дыбысы; сөз ішінде у дыбысының бірде дауысты, бірде дауыссыз болып келуі; У әрпінің емлесі: дауыссыз дыбыстан кейін келген у әрпінің алдында ү, ұ дыбыстары естілгенімен, жазылғанда олардың орнына у-дың өзі ғана жазылатыны, дауысты ы, і әріптеріне аяқталған сөздерге у әрпі қосылғанда, ы, і әріптерінің түсіп қалатыны; И дыбысы. И – дауысты, й – дауыссыз дыбыс екені. И – дыбысының бірде жуан, бірде жіңішке болатыны; И, й әріптерінің емлесі; Я, ю әріптерінің жазылуы; дауыссыз дыбыстардың қатаң, ұяң, үнді болып бөлінетіні; Б, п дыбыстары; Б және п әріптерінің емлесі; Қ, ғ және к, г дыбыстары; Қ, к дыбыстарына аяқталған сөздерге дауысты ы, і дыбыстары жалғанса, олардың ғ, г дыбыстарына айналуы; Л, р дыбыстары. Л, р әріптерінің емлесі. Н, ң дыбыстары; олардың бір-бірінен айырмашылығы және емлесі; сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту: бүгін – бүгүн, түтін – түтүн, көсек – көсөу;

7) сөйлем: сөйлем туралы түсінік; сөйлемнің мәтіннен өзгешелігі; тұтас мәтінді сөйлемдерге бөлу, сөйлемдердің ара жігін ажырату; айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлері: хабарлы сөйлем, сұраулы сөйлем, лепті сөйлем; сөйлем соңына қойылатын тыныс белгілер (нүкте, сұрау, леп белгісі);

8) сөйлемдегі сөздердің байланысы: сұрақ қою арқылы сөйлемнің ішінен бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу;

9) сөз және оның мағынасы: сөз және оның мағынасы туралы түсінік; мәтіндегі синоним, антоним, омоним сөздердің мағыналарын ажырата білу; берілген тақырып, сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздерді (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) қолдана білу;

10) сөз құрамы: сөздің түбірі мен қосымшасы туралы алғашқы түсінік; түбір мен қосымшаның бір-бірінен айырмашылығы; қосымша түрлері: жұрнақ пен жалғау, олардың белгіленуі;

11) сөз таптары: заттың атын, сынын, қимылын білдіретін сөздер туралы түсінікті қайталау; сөз табы туралы түсінік; зат есім, оның мағынасы, сұрақтары; жалқы есім және жалпы есім; жалқы есімнің жазылу емлесі; зат есімнің жекеше және көпше түрлері; зат есімнің көпше түрін сөз құрамына талдау, көптік жалғаулары, оларды дұрыс қолдану; етістік, оның анықтамасы, сұрақтары; дара және күрделі етістіктер; сын есім және оның анықтамасы, сұрақтары; сын есіммен зат есімнің байланысы; дара және күрделі сын есімдер; сан есім және оның анықтамасы, сұрақтары; сан есімнің зат есіммен байланысып айтылуы; дара және күрделі сан есімдер.

22. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: тыңдалған мәтін бойынша тірек сөздерді белгілеу; ашық және жабық сұрақтарға жауап беру; берілген тақырып пен суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау; берілген мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздерді, жоспарды пайдаланып ауызша әңгіме құрау; қаратпа сөз, оның тыныс белгісі; қыстырма сөз, оның тыныс белгісі; көмекші сөздердің көмегімен әңгімелеу, сипаттау, пайымдау мәтін түрлерін және құрылымдық бөліктерін анықтау; ауызекі және жазба тілде сөйлеу ерекшеліктері; түрлі жағдаяттағы қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлеу; интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды: қимыл мен ым-ишара, қаратпа сөздерді қолдана отырып,тыңдарманның назарын аудару;

2) оқылым: оқылған мәтіннің тақырыбын және ондағы негізгі ойды анықтау; мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру; мәтіндегі ақпарат негізінде қарапайым тұжырымдар қалыптастыру; мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау; ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін салыстыру; оқу техникасын дамыту;

3) жазылым: көмекші сөздерді қолданып пайымдау мәтіндерін құрап жазу; оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу; сызба, график, кесте, фотосуреттер қолданып мәтін хат, шақыру, нұсқаулық, презентация құрастырып жазу; өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян жазу;

4) әдеби тіл нормаларын сақтау: жіберілген пунктукациялық, орфографиялық, грамматикалық, стилистикалық қателерді тауып, орфографиялық сөздік пен анықтамалық арқылы түзету; өзгенің пікіріне өз көзқарасын білдіруде тілдік және этикалық нормаларды сақтау;

5) фонетика: дыбыс туралы 2-сыныпта өткенді қайталау; Э, е, ф, в, ц, ч, ш, щ дыбыстарының ерекшеліктерін меңгерту; бұл дыбыстарды дұрыс айтып, сауатты жазуға дағдылану; В, ф дыбыстары мен әріптерінің ерекшеліктерін салыстыру; Ч, щ дыбыстары мен әріптерінің ерекшеліктері; Х, һ дыбыстары, олардың айтылу ерекшеліктері; Х, һ дыбыстарына қатысты сөздердің емлесі; сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту: сенбі – сембі, Жангүл – Жаңгүл;

6) сөз және оның мағынасы: сөз және оның мағынасы туралы берілген білімді еске түсіру; сөз мағыналарымен жұмыс: сөз өзінің тура мағынасынан басқа ауыспалы мағынада қолданылатынын және бір сөздің бірнеше мағынада жұмсалатынын байқау; мәндес және қарама-қарсы мағыналы сөздер; тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын мәнмәтінде түсіну, сөйлеу барысында пайдалану; түрлі дереккөздерден, мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта берілген тақырып, сұрақ бойынша алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау;

7) сөз құрамы: сөз құрамы жайында 2-сыныпта өтілген ұғымдарды қайталау; түбір сөз және туынды сөз; туынды сөз жасайтын жұрнақтар; түбірлес сөздер; қосымшалардың емлесі: буын үндестігін сақтау, қосымша жалғанғанда кейбір сөздердің соңғы дыбысының өзгеруі немесе түсіп қалуы туралы түсінік;

8) сөйлем: сөйлем туралы 2-сыныпта берілген білімді қайталау; сөйлем мүшелері; тұрлаулы және тұрлаусыз мүшелер; бастауыш пен баяндауыштың байланысы; бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықша; жалаң және жайылма сөйлем; үлгі сызба, сұрақ бойынша сөйлем құрау;

9) сөз таптары: сөз таптары туралы берілген ұғымды қайталау; зат есім туралы 2-сыныпта өтілген материалды еске түсіру; негізгі және туынды зат есім; туынды зат есім жасайтын жұрнақтар; зат есімнің тәуелденуі; тәуелдік жалғау, оның жекеше және көпше түрлері; тәуелдік жалғаудың емлесі; етістік туралы берілген білімді еске түсіру, негізгі және туынды етістік, болымды және болымсыз етістік; сөз таптары; сын есім жайында берілген білімді еске түсіру, негізгі және туынды сын есімдер; салыстырмалы шырай жұрнақтарымен таныстыру; сан есім туралы берілген білімді еске түсіру; есептік және реттік сан есімдер.

23. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: тыңдалған материал бойынша негізгі тұсын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту; берілген мәтіннің тақырыбы мен диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу; аудио-бейне жазба мазмұнын өзіндік бағалау; ауызекі және жазба тілде сөйлеу туралы түсініктерін кеңейту; тірек сөздер мен жоспарды пайдаланып монолог құрау; сөйлеу мақсаты мен ортасына сәйкес белгілі бір тақырып аясында диалог құру; сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, сезімі мен көңіл күйіне әсерін ескеру; интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл мен ым-ишара, және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру;

2) оқылым: мәтінді көз жүгірте оқу, шолу жасай отырып оқу, мағынасы мен бөлімдерін анықтай отырып оқу, ақпаратты алу үшін оқу, қызыға оқу және өз көзқарасын айту үшін оқу; мәтіннің басы немесе тақырыбы бойынша оқиғаның дамуын болжау; оқылған мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау; пайымдаудың мазмұндық және құрылымдық ерекшеліктерін түсіндіру, дәлелдеу, қорытынды анықтау; оқылған мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру; бір тақырыпта түрлі жанрда берілген мәтіндерді салыстыру; дауыс ырғағын келтіре мәнерлеп оқу; оқу техникасын дамыту;

3) жазылым: оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама және тірек сөздерді қолданып эссе жазу; берілген тақырыпта әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу; түрлі стильде мәтін жазу; қабырға газетіне мақала, жарнама, жаңалық жазу; мінездеме жазу;

4) әдеби тіл нормаларын сақтау: жіберілген пунктукациялық, орфографиялық, грамматикалық, стилистикалық қателерді анықтап, орфографиялық сөздік пен анықтамалық арқылы түзету;

5) фонетика: буын үндестігі туралы ұғым қалыптастыру: дауысты дыбыстардың сөз ішінде жуан-жіңішкелігіне қарай үндесіп айтылуы және жазылуы; дыбыс үндестігі туралы түсінік; сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану: түбірдің соңғы дыбысы қатаң болса, оған жалғанатын қосымшаның бірінші дыбысы қатаң болып келетіні, түбірдің соңғы дыбысы ұяң немесе үнді болса, оған жалғанатын қосымшаның бірінші дыбысы да ұяң не үнді болып сәйкестенуі, дауысты дыбыстың әсерінен түбірдің соңындағы қатаң дыбыстың ұяң не үнді болып өзгеруі;

6) сөз тіркесі, сөйлем: сөйлемге қатысты өтілгенді қайталау; сөйлемдегі сөз тіркестерін табу; сөйлемнің бірыңғай мүшелері және олардың тыныс белгісі; жай және құрмалас сөйлем; құрмалас сөйлемді сызба бойынша құрау; құрмалас сөйлемнің тыныс белгісі; диалогте қолданылатын тыныс белгілер;

7) күрделі сөз туралы жалпы түсінік: біріккен сөз; біріккен сөздің жасалуы және оның жиі кездесетін түрлері; қос сөз және олардың жасалуы; қос сөздердің мәні және емлесі; қысқарған сөз; қысқарған сөздердің жасалуы және олардың емлесі; бірігу, қосарлану, тіркесу жолымен туынды сөздер жасау;

8) сөз және оның мағынасы: тұрақты сөз тіркестері туралы түсінік беру; мәнмәтінде тұрақты сөз тіркестері мен көпмағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану; түрлі дереккөздерден: мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма берілген тақырыпты, қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау;

9) сөз таптары: зат есім туралы өтілгенді қайталау, зат есімнің септелуі; септік жалғауының аттары мен септелуі; септік жалғауының емлесі; тәуелденген сөздердің септелуі; көптік жалғаулы сөздердің септелуі; зат есімнің жіктелуі; жіктік жалғаулары, олардың жекеше, көпше түрлері; етістік, туралы өтілгенді қайталау; етістік, оның жіктелуі; жекеше және көпше жіктеу үлгілері; етістіктің шақтары: осы шақ, өткен шақ, келер шақ; сын есім; қарсы мәндес сын есімдер; сан есім, дара және күрделі сан есімдер, емлесі; есімдік туралы жалпы түсінік; жіктеу есімдіктері, олардың септелуі; үстеу туралы түсінік; шылау туралы түсінік, олардың мәні; шылау мен шылау тұлғалас қосымшалардың жазылуы; одағай сөздер және олардың емлесі; еліктеуіш сөздер туралы түсінік; олардың мәні мен емлесі.

24. Көру қабілеті бұзылған білім алушыларға "Қазақ тілі" пәні бойынша рельефті-нүктелі шрифтпен жазылған жазба жұмыстарының көлемі:

1) 2-сынып бойынша сөздік диктант 5-7 сөз, диктант 25-30 сөз, мазмұндама 40-60 сөз, шығарма 25-35 сөз;

2) 3-сынып бойынша сөздік диктант 9-12 сөз, диктант 35-50 сөз, мазмұндама 60-80 сөз, шығарма 35-55 сөз;

3) 4-сынып бойынша сөздік диктант 12-15 сөз, диктант 55-70 сөз, мазмұндама 80-100 сөз, шығарма 55-70 сөз.

25. Көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың жазба жұмыстарында жіберілген қателері мынандай жолмен түзетіледі:

1) қате жазылған әріп, белгі, сөз, сөз тіркесі, сөйлемді көлбеу сызықпен сызу;

2) көздері көрмейтін білім алушылардың жазба жұмыстарында жіберілген қателерін алты нүктемен белгілеп, жазба жұмысының соңында түзетілген қатені көшіру;

3) сөйлемде стилистикалық қате болған жағдайда сөйлемнің алғашқы және соңғы әрпі белгісі алты нүктемен белгіленеді, түзетілген сөйлем көшіріліп жазылады.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

26. Бағдарламада "Оқу мақсаттары" қолдануға, мониторинг жасауға тиімді болу үшін төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді: кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмерін көрсетеді, мысалы, 2.2.1.1 кодында "2" - сынып, "2.1" - бөлімше, "1" - оқу мақсатының реттік саны.

27. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; 2.1.1.2 есте сақтау қабілетін түзеу, танымдық белсенділігін арттыру, есту арқылы қабылдау қабілетін дамыту	3.1.1.1 аудиотаспадағы тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, талдау, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру; 3.1.1.2 есту қабілетіне назар аудару, сақталған анализаторлар қызметін пайдалану	4.1.1.1 аудиотаспадағы тыңдаған материал бойынша негізгі тұстарын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту, модельдеу; 4.1.1.2 есте сақтау қабілетін түзету, зейінін тұрақтандыру
1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау, ұғыну, түсіну	3.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты өзара сұхбаттасу	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы қоғамдық ортада қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлеу	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында тілдік нормаларды сақтап әңгімелесу
1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып өз бетінше монолог құрау
1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өз ойын "ұнайды, ұнамайды, себебі... пайдалы, пайдасыз болды, себебі..." білдіру	3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне келісу, келіспеу себебін өз көзқарасын білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
1.6 Тыңдарманның назарын аудару	2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара қолданып, тақырыпқа Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз? назарын аударту	3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара, қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту	4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру
1.7 Дыбыстарды, сөздерді орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	2.1.7.1 сөз ішінде дауысты дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту: бүгін-бүгүн, түтін – түтүн, көсеу – көсөу	3.1.7.1 сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту: сенбі – сембі, Жангүл –Жаңгүл	4.1.7.1 сөз ішіндегі және сөз бен сөздің арасындағы буын және дыбыс үндестігін сақтап айту

2) "Оқылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	2.2.1.1 сұрақ қою арқылы не істеді? қандай? неліктен? мәтін түрлерін әңгімелеу, сипаттау, пайымдау және құрылымдық бөліктерін басы, негізгі бөлім, соңын анықтау	3.2.1.1 тірек сөздер, көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін әңгімелеу, сипаттау, пайымдау және оның құрылымдық бөліктерін анықтау	4.2.1.1 әңгімелеу, сипаттау, пайымдау мәтін түрлерін және олардың құрылымдық бөліктерін анықтау
2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	2.2.2.1 синоним, антоним, омоним сөздік қолдану сөздерді ажырату және мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану	3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану	4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көпмағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздермен, сөздік, анықтамалық, энциклопедиямен жұмыс жасау; 2.2.5.2 көрмейтін білім алушылар мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру, қалдық көру қабілетін сақтау	3.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден: мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта, диаграмма алынған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау; 3.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, диаграммаларды көруі, қалдық көру қабілетін сақтау	4.2.5.1 дереккөздерден, мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта, диаграмма қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мән мәтіні бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау; 4.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, сурет, диаграммаларды көруі, сенсорлық қызметін дамытуы
2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын жанры, мәтін түрі табу	3.2.6.1 өз бетінше ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу	4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау

3) "Жазылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет, сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау, әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу	3.3.1.1 жоспар, сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін; көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу (көрмейтін білім алушыларға)	4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу
3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	2.3.2.1 үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама және нұсқаулық ас әзірлеу рецептісі жазу	3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян жазу	4.3.2.1 тірексөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін мақала, мінездеме жазу, тифлокомплекстің көмегімен шағын презентация жасау
3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып мазмұндама жазу	3.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша өз бетінше жоспар құрып, мазмұндама жазу	4.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама, тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер құрастыру	3.3.4.1сызба, график, кесте, фотосуреттерді пайдаланып, мәтін хат, шақыру, нұсқаулық құру, компьютерде теру	4.3.4.1 мәтінді құруда жаңалық, жарнама сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу, компьютерде теру
3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып жазба жұмыстарының соңында дұрыс сөздерді көшіру кормейтіндер үшін	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық қателерді тауып,алты нүктемен белгілеп жанына түзетілген әріпті жазу	4.3.5.1 стилистикалық қателерді анықтап, түзету, түсіндіру; қате кеткен сөздерді есіне сақтау, жұмыс соңында көшіру
3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып түзу және таза жазу	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап түзу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды көру мүмкіндіктеріне сәйкес сақтау, жазу техникасын жетілдіру
3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.7.1 сөйлем түрлерінің айтылу мақсатына сәйкес тыныс белгілерін: нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісін қолдану	3.3.7.1 қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою	4.3.7.1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгісін қою
	2.3.7.2 сөйлемдердің жай, сұраулы, лепті соңында тыныс белгілерін қою	3.3.7.2 сөйлем соңында мақсаты мен ырғағына қарай тыныс белгілерін қою	4.3.7.2 сөйлемнің бірыңғай мүшелерін ажырату және тыныс белгісін бедерлі нүктелі Брайль шрифтіндегі тыныс белгілерін қолдану үтір, қос нүкте қою
	2.3.7.3 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес бедерлі- нүктелі Брайль шрифтіндегі тыныс белгілерін қолдану нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі	3.3.7.3 бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаның орнын білу және қою	4.3.7.3 диалогке тән тыныс белгілерді қою

4) "Тілдік нормалардың қолданысы" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Сөздердің орфографиялық, орфоэпиялық нормаларын сақтау	2.4.1.1 я, ю әріптерінің емлесін сақтап жазу	3.4.1.1 э, ф, в, ц әріптері бар сөздерді сауатты жазу	4.4.1.1 сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану
	2.4.1.2 "у", "и, й" әріптерінің емлесін сақтап жазу	3.4.1.2 түбір сөздегі -ы, -і-нің дауысты дыбыстан басталатын қосымша жалғанған кездегі өзгерісін сақтап жазу	4.4.1.2 сөзге қосымшалар жалғауда буын үндестігін ескеріп қолдану
	2.4.1.3 дауыссыз дыбыс түрлерін қатаң, үнді, ұяң ажырату және дауыссыз п-б, қ-ғ, к-г дыбыстарының емлесін сақтап жазу	3.4.1.3 ч, щ әріптері бар сөздердің емлесін білу	4.4.1.3 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді анықтап жазу
	2.4.1.4 дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу	3.4.1.4 х, һ әріптері бар сөздерді ажыратып жазу
4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату	3.4.2.1 негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату	4.4.2.1 күрделі сөздердің түрлерін ажырата алу біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз
	2.4.2.2 көптік жалғауларды дұрыс қолдану	3.4.2.2 тәуелдік жалғауларының қолданысын білу	4.4.2.2 жіктік жалғауларының қолданысын білу
	2.4.2.3 сөз таптарын зат есім, сын есім, сан есім, етістік ажырату	3.4.2.3 сөйлемнен сөз таптарын зат есім, сын есім, сан есім, етістік табу	4.4.2.3 зат есімді септеу, тәуелденген сөздердің септелуін білу
	2.4.2.4 зат есімнің жалпы және жалқы түрлерін ажырату, жалқы есімнің жазылу емлесін сақтау	3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім, сын есім, етістікті анықтау	4.4.2.4 жіктеу есімдіктерін септей алу
	2.4.2.5 дара және күрделі зат есім, сын есім, сан есім, етістікті анықтау	3.4.2.5 болымды және болымсыз етістіктердің айырмашылығын анықтау	4.4.2.5 үстеуді мағынасына қарай ажырату, етістікпен байланыстырып, сөйлемде қолдану
	2.4.2.6 сөйлемдегі бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу	3.4.2.6 есептік және реттік сан есімдердің айырмашылығын анықтау	4.4.2.6 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін анықтау
		3.4.2.7 сөйлемнің тұрлаулы бастауыш, баяндауыш және тұрлаусыз мүшелерін ажырату	4.4.2.7 сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын шылауларды және, себебі, мен, пен қолдану
		3.4.2.8 өз бетінше жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату	4.4.2.8 сөйлемде одағай, еліктеуіш сөздерді ажырату және қолдану
			4.4.2.9 етістікті тиісті шақта өткен шақ, келер шақ, осы шақ қолдану

28. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

29. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 2-сынып:

1- кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; 2.1.1.2 есте сақтау қабілетін түзеу, танымдық белсенділігін арттыру, есту арқылы қабылдау қабілетін дамыту
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты өзара сұхбаттасу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара қолданып, тақырыпқа Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз? назарын аударту
		1.7 Дыбыстарды, сөздерді, орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	2.1.7.1 сөз ішінде дауысты дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту бүгін-бүгүн, түтін – түтүн, көсеу – көсөу
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнынанықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1 берілген тақырып/сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздермен сөздік, анықтамалық, энциклопедиямен жұмыс жасау; 2.2.5.2 көрмейтін білім алушылар мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру, қалдық көру қабілетін сақтау
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құрастырған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып түзу және таза жазу
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	2.4.1.1 "я", "ю" әріптерінің емлесін сақтап жазу; 2.4.1.2 "у", "и, й" әріптерінің емлесін сақтап жазу; 2.4.1.3 дауыссыз дыбыс түрлерін қатаң, ұяң, үнді ажырату, дауыссыз п-б, қ-ғ, к-г дыбыстарының емлесін сақтап жазу; 2.4.1.4 дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты өзара сұхбаттасу
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша өз ойын "ұнайды, ұнамайды, себебі..., пайдалы, пайдасыз болды, себебі..." білдіру
		2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	2.2.1.1 сұрақ қою арқылы не істеді? қандай? неліктен? мәтін түрлерін әңгімелеу, сипаттау, пайымдау және құрылымдық бөліктерін басы, негізгі бөлім, соңын анықтау
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздермен сөздік, анықтамалық, энциклопедиямен жұмыс жасау; 2.2.5.2 көрмейтін білім алушылар мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру, қалдық көру қабілетін сақтау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын жанры/мәтін түрі табу
	Жазылым	3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып шағын мәтін жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер құрастыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып түзу және таза жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.7.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына сәйкес тыныс белгілерін нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі қою; 2.3.7.2 сөйлемдердің жай, сұраулы, лепті соңында тыныс белгілерін қою; 2.3.7.3 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына қарай ажырату және сәйкес бедерлі- нүктелі Брайль шрифтіндегі тыныс белгілерін қолдану нүкте, сұрау белгісі, леп белгісі
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.6 сөйлемдегі бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; 2.1.1.2 есте сақтау қабілетін түзеу, танымдық белсенділігін арттыру, есту арқылы қабылдау қабілетін дамыту
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты өзара сұхбаттасу, сұхбатты жоспарлау
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны туралы өз ойын "ұнайды, ұнамайды, себебі..., пайдалы немесе пайдасыз болды..." білдіру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым ишара қолданып, тақырыпқа Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз? назарын аударту
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	2.2.2.1 синоним, антоним, омоним сөздік қолдану сөздерді ажырату және мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1 берілген тақырып/сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздермен сөздік, анықтамалық, энциклопедиямен жұмыс жасау; 2.2.5.2 көрмейтін білім алушылар мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру, қалдық көру қабілетін сақтау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын жанры/мәтін түрі табу
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	2.3.2.1 үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама және ас әзірлеу рецептісін жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып түзу және таза жазу
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату; 2.4.2.2 көптік жалғауларын дұрыс қолдану 2.4.2.3 сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) ажырату; 2.4.2.4 зат есімнің жалпы және жалқы түрлерін ажырату, жалқы есімнің жазылу емлесін сақтау; 2.4.2.5 дара және күрделі зат есім, сын есім, сан есім, етістікті анықтау
4-тоқсан
7. Бізді қоршаған әлем 8. Саяхат	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты өзара сұхбаттасу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша өз ойын "ұнайды, ұнамайды, себебі..., пайдалы, пайдасыз болды, себебі..." білдіру
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	2.2.1.1 сұрақ қою арқылы не істеді? қандай? неліктен? мәтін түрлерін әңгімелеу, сипаттау, пайымдау және құрылымдық бөліктерін басы, негізгі бөлім, соңы анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша қажетті ақпараттарды іріктеп алу үшін дереккөздермен сөздік, анықтамалық, энциклопедиямен жұмыс жасау; 2.2.5.2 көрмейтін білім алушылар мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру, қалдық көру қабілетін сақтау
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет, сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау, әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу
		3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	2.3.2.1 үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама және ас әзірлеу рецептісін жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып түзу және таза жазу
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	2.4.1.4 дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу
		4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату 2.4.2.5 дара және күрделі зат есім, сын есім, сан есім, етістікті анықтау

2) 3-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1.Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру; 3.1.1.2 есту қабілетіне назар аудару, сақталған анализаторлар қызметін пайдалану
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы қоғамдық ортада қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара, қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	3.2.1.1 тірек сөздер, көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін әңгімелеу, сипаттау, пайымдау және оның құрылымдық бөліктерін анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1 берілген тақырып/сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау; 3.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, диаграммаларды көруі, қалдық көру қабілетін сақтау
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	3.3.1.1 жоспар, сызбаны қолдана отырып тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін; көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу (көрмейтін білім алушыларға)
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	3.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап түзу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.7.1 қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	3.4.1.1 "э", "ф", "в", "ц" әріптері бар сөздерді сауатты жазу; 3.4.1.3 "ч", "щ" әріптері бар сөздердің емлесін білу; 3.4.1.4 "х", "һ" әріптері бар сөздерді ажыратып жазу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне және құбылыстар мен оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы қоғамдық ортада қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлесу
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне келісу, келіспеу себебін өз көзқарасын білдіру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара, қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту
		1.7 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	3.1.7.1 сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту сенбі – сембі, Жангүл –Жаңгүл
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау; 3.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, диаграммаларды көруі, қалдық көру қабілетін сақтау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	3.2.6.1 өз бетінше ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін, жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	3.3.4.1 сызба, график, кесте, фотосуреттер, шағын презентацияларды, мәтін хат, шақыру, нұсқаулық тифлокомплекстің көмегімен жасау
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап түзу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеділдету
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.7.3 бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаның орнын білу және қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	3.4.1.2 түбір сөздегі -ы, -і-нің дауысты дыбыстан басталатын қосымша жалғанған кездегі өзгерісін сақтап жазу
		4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.4.2.1 негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату; 3.4.2.7 сөйлемнің тұрлаулы бастауыш, баяндауыш және тұрлаусыз мүшелерін ажырату; 3.4.2.8 мұғалімнің көмегімен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру; 3.1.1.2 есту қабілетіне назар аудару, сақталған анализаторлар қызметін пайдалану
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы қоғамдық ортада қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне келісу, келіспеу себебін өз көзқарасын білдіру
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1 берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау; 3.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, диаграммаларды көруі, қалдық көру қабілетін сақтау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	3.2.6.1 өз бетінше ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін, жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	3.3.1.1 жоспар, сызбаны қолдана отырып тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін; көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу (көрмейтін білім алушыларға)
		3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	3.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	3.3.4.1 сызба, график, кесте, фотосуреттермен мәтін хат, шақыру, нұсқаулық, презентация құрастыру
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап түзу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.4.2.2 тәуелдік жалғауларының қолданысын білу; 3.4.2.3 сөйлемнен сөз таптарын зат есім, сын есім, сан есім, етістік табу; 3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау; 3.4.2.5 болымды және болымсыз етістіктердің айырмашылығын анықтау есім/етістікті анықтау; 3.4.2.6 есептік және реттік сан есімдердің айырмашылығын анықтау
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру; 3.1.1.2 есту қабілетіне назар аудару, сақталған анализаторлар қызметін пайдалану
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер/фото/диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы қоғамдық ортада қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, тілдік нормаларды сақтап сөйлесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1 берілген тақырып/сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау; 3.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, диаграммаларды көруі, қалдық көру қабілетін сақтау
	Жазылым	3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	3.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып, мазмұндама жазу
		3.4 Мәтінді түрлі формада ұсыну	3.3.4.1 сызба, график, кесте, фотосуреттер, шағын презентация, мәтін хат, шақыру, нұсқаулық тифлокомплекстің көмегімен жасау
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап түзу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.4.2.1 негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату 3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау

3) 4-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан 2. Адами құндылықтар	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша негізгі тұсын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту; 4.1.1.2 есте сақтау қабілетін түзету, зейінін тұрақтандыру
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында тілдік нормаларды сақтап әңгімелесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып монолог құрау
		1.7 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	4.1.7.1 сөз ішіндегі және сөз бен сөздің арасындағы буын және дыбыс үндестігін сақтап айту
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	4.2.1.1 әңгімелеу/ сипаттау/ пайымдау мәтін түрлерін және олардың құрылымдық бөліктерін анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1 дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта, диаграмма қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау; 4.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, сурет, диаграммаларды көруі, сенсорлық қызметін дамытуы
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	4.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама, тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау және жазу техникасын жетілдіру
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.7.1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгісін қою; 4.3.7.2 сөйлемнің бірыңғай мүшелерін ажырату және тыныс белгісін бедерлі- нүктелі Брайль шрифтіндегі тыныс белгілерін қолдану үтір, қос нүкте қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	4.4.1.1 сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану; 4.4.1.2 сөзге қосымшалар жалғауда буын үндестігін ескеріп қолдану; 4.4.1.3 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді анықтап жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында тілдік нормаларды сақтап әңгімелесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып монолог құрау
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көп мағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1 дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау; 4.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, сурет, диаграммаларды көруі, сенсорлық қызметін дамытуы
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	4.3.2.1 тірексөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін мақала, мінездеме жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	4.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама, тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау, жазу техникасын жетілдіру
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.7.3 диалогке тән тыныс белгілерді қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.4.2.1 күрделі сөздердің түрлерін ажырата алу біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз; 4.4.2.6 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін анықтау
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма/сызба/кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында тілдік нормаларды сақтап әңгімелесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып монолог құрау
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды қимыл, ым-ишара және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көп мағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1 дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау; 4.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, сурет, диаграммаларды көруі, сенсорлық қызметін дамытуы
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін/ жанрын, стилін салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрастырып жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	4.3.4.1 мәтінді құруда жаңалық, жарнама сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу, компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.4.2.3 зат есімді септеу, тәуелденген сөздердің септелуін білу; 4.4.2.2 жіктік жалғауларының қолданысын білу; 4.4.2.4 жіктеу есімдіктерін септей алу
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған аудиотаспадағы материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 тыңдаған аудиотаспадағы материал бойынша негізгі тұстарын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту; 4.1.1.2 есте сақтау қабілетін түзету, зейінін тұрақтандыру
		1.3 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында тілдік нормаларды сақтап әңгімелесу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып монолог құрау
		1.5 Тыңдалған аудиотаспадағы материал бойынша өз пікірін білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1 дереккөздерден мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау; 4.2.5.2 нашар көретін білім алушылардың ұлғайтылған қаріпте кесте, сурет, диаграммаларды көруі, сенсорлық қызметін дамытуы
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	4.3.2.1 тірексөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін мақала, мінездеме жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	4.3.3.1 оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама, тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	4.3.4.1 мәтінді құруда жаңалық, жарнама сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу, компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді тауып, алты нүктемен белгілеп, жанына түзетілген әріпті жазу, құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау және жазу техникасын жетілдіру
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.4.2.5 үстеуді мағынасына қарай ажырату, етістікпен байланыстырып, сөйлемде қолдану; 4.4.2.7 сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын шылауларды және, себебі, мен, пен қолдану; 4.4.2.8 сөйлемде одағай, еліктеуіш сөздерді ажырату және қолдану; 4.4.2.9 етістікті тиісті шақта өткен шақ, келер шақ, осы шақ қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 22-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 567 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – адамның жалпы мәдениетінің көрсеткіші ретінде функционалдық сауаттылығын қалыптастыру негізін қалау, сөйлеу қызметінің барлық түрлерінің дамуын қамтамасыз ету.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) орыс тілін оқыту барысында қоршаған әлем жайындағы білімін меңгеруге қолайлы жағдай қалыптастыру;

2) сөздік қорды байыту және белсендіру, сөйлеу мәдениетімен қарым – қатынас мәдениетін дамыту негізінде сөйлеу қызметін өнімді қалыптастыру;

3) фонетикалық, лексикалық, морфологиялық, синтаксистік, орфографиялық және орфоэпиялық міндеттерді шешу процесінде ақпаратты талдау, салыстыру, қорытындылау, жүйелей білуді, оқу қызметін жоспарлау, бақылау және бағалай білуін дамыту;

4) тілге білім көзі, рухани адамгершілік құндылық, қарым – қатынас және табысты әлеуметтендіру құралы ретінде, білім алушылардың саналы көзқарасын тәрбиелеу;

5) білім алушылардың адамгершілік көзқарасын, зияткерлік және рухани әлемін қалыптастыру; оларды ұлттық және жалпы азаматтық құндылықтарға тарту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) қолдың ұсақ қозғалыс дағдысын түзету: қол қозғалысы, шынтақ жағдайы, жазу және оқу кезінде грифельді қолда дұрыс ұстай білу, қалыпты қаріпте жазу дағдыларын жетілдіру, сезім және қозғалыс үйлесімін дамыту;

2) оқу, жазу және оқу материалын көшіруде кітап пен дәптер бетінде дұрыс бейімделе білу;

3) когнитивті процестерді дамыту және түзету: көрнекі – бейнелі, көрнекі– әрекеттік, сыни, шығармашылық ойлау, көру, есту және тактілді (сипау) қабылдау, пәндік материалдарды меңгеру сапасын арттыру үшін зейінін және есте сақтау қабілетін дамыту;

4) қоршаған ортаны тануда арнайы әдістерді меңгеру: қорытындылау, салыстыру, сипаттау, зерттеу, заттармен құбыстар туралы түсініктерін нақтылау үшін алгоритмдеу;

5) оқуда, жазуда және көрнекі материалмен жұмыс кезінде көру қалдығын тиімді қолдана білуді дамыту;

6) психикалық дамудың басқа жақтарынан сөздік саланың үстемдік етуіне негізделген сөйлеу вербализмін түзету; шындықпен нақты фактілерге сүйенбей отырып талқылау;

7) білім алуда заттар туралы түсініктерінің нақты болмауына себепші болатын және сөздерді формалды түрде жаттап алуға итермелейтін сөздің лексикалық мағынасын жеткіліксіз ұғындыратын немқұрайлылықты жеңу.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу нәтижелерін жақсарту мақсатында: құндылыққа бағытталған, жеке тұлғаға бағытталған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдері қолданылады және ақпараттық–коммуникациялық технологиялары енгізілген.

6. Оқытудың құндылықтарға бағытталған тәсілі арнайы оқу материалдары: жаттығулар, мәтіндер, шығармашылық тапсырмалар арқылы білім алушылардың бойына отансүйгіштік, азаматтық, жауапкершілік, ынтымақтастық, салт-дәстүрді құрметтеу сияқты қасиеттерін қалыптастырады.

7. Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл оқытудың жаңашылдық технологияларын, дидактикалық және рөлдік ойындардың, күнделікті және қалыптан тыс сабақтарда қолданылатын тест тапсырмаларын қолдану арқылы білім алушылардың жеке қабілеттерін, танымдық қызығушгылықтарын, шығармашылық және зияткерлік әлеуетін ашу болып табылады.

8. Іс-әрекеттік тәсіл білім алушыларды тек дағды бойынша істелетін әрекетке әкелетін, олардың сауатты жазу мен дұрыс сөйлеу дағдыларын дамытуда өзара бірлесіп әрекет жасайтын, ұғым, ережелер, мәліметтер жүйесін түсінуге мүмкіндік жасайтын сөздік-тәжірбиелік әрекет арқылы жүзеге асырылады. Іс-әрекеттік тәсіл белсенді және интерактивті әдістерді қолдануға ұйғарым жасайды: зерттеу және ойын әрекетін, тілдік норманы талдау,қорыту және оларды тәжірбиелік әрекетте тиімді пайдалануда өзекті болатын оқытудың жетекші тәсілін қолдануды ұсынады.

9. Саралап оқыту тәсілі білім алушыларды көру мүмкіндіктеріне сәйкес көру өткірлігі 0,04-ке дейін мүлдем көрмейтін және ішінара көретін, көру өткірлігі 0,05-тен 0,09-ке дейін Брайль жүйесі бойынша білім алатын және көру өткірлігі 0,1-ден 0,4-ке дейінгі көзілдірікпен көретін ірілендірілген жалпақ басылымды қаріппен оқитытдарға бөлуді көздейді; сондай-ақ олардың жеке ерекшеліктері мен қабілеттерін ескере отырып үш топқа бөлуді ұйғарады:

1) оқу материалын толығымен және өз бетінше игеруге қабілетті;

2) оқу материалын баяу үйренеді және орындау кезінде аздап қателіктер жібереді;

3) оқу материалдарын жарым-жартылай біледі және өз бетінше шығара алмайды, түзету әдістері, деңгейлік тапсырмалар қолданылады.

10. Коммуникативтік тәсіл көрмейтін және нашар көретін балаларды оқытуда тілдік және сөйлеу нормаларының жүйесіне сәйкес, сөйлеу этикетін сақтауды дамытуға мүмкіндік береді; тыңдай білуге, монологтық жәна диологтық сөздерді меңгеруде сұрақтар мен жауаптарды сыпайы түрде тұжырымдай білуге бейімдейді, вербальді және вербальді емес қатынас құралдарын меңгеру негізінде өз құрдастары және ересек адамдармен өнімді қарым-қатынас жасауына әсерін тигізеді.

11. Пән бойынша ақпаратты іздеу, өңдеу және алмасу үшін ғаламтор - ресурстарды, онлайн - сөздіктерді, анықтамалықтарды, форумдарды, электрондық оқулықтарды және энциклопедияларды пайдаланылады; оқу процесінің үздіксіздігін қолдану үшін қашықтықтан оқыту технологияларын қолданады.

12. Білім алушыларға арналған түзету көмегі келесі бөлімдерді қамтиды:

1) пәндік білім білік және дағдыны игеруде сақталған анализаторларымен олардың компенсаторлық рөлін түзету және дамыту;

2) пәндік материалды қабылдауда психофизикалық және эмоционалдық дамудағы қайталамбалы кемшіліктерді болдырмау;

3) көру қалдығын қорғау және офтольмологиялық, гигиеналық нормаларды сақтау.

13. Пән бойынша оқытудың арнайы әдістері:

1) көрудегі ауытқушылықтарды ескере отырып, оқу әрекетін алгоритімдеу;

2) көзге түсетін жүктеменің 10 минуттан аспауын қадағалай отырып, іс -әрекеттің әр түрін мөлшерге сәйкес қолдану;

3) нүктелі-бедерлі қаріпте оқыту мен жазуды тактильді қабылдауды есту арқылы қабылдауымен алмастыру;

4) көз бен қол саусақтарына арналған арнайы гимнастика;

5) оқу ақпаратын логикалық өндеу әдістері: нақтылау, салыстыру, үлгі бойынша аналогтарын орнату, талқылап қорыту;

6) фонетикалық, лексикалық, морфологиялық, синтаксистік талдауда алгоритм түрінде егжей-тегжейлі бөлшектейтін іс-әрекетті ашып көрсету.

14. Орыс тілі сабақтары арнайы жабдықталған бастауыш сынып кабинеттерінде өткізіледі:

1) қауіпсіздік техникасы талаптарына сәйкес мектеп жиһаздарымен;

2) оқытудың арнайы оқу-әдістемелік құралдарымен: иллюстрациялармен, бедерлі суреттермен, бедерлі-нүктелі кестелермен, анықтамалық, көркем әдебиетпен, ұлғайтылған және нүктелі-бедерлі қаріпте басылған оқулықтармен, дидактикалық қоршаған әлемді бейнелейтін үлестірмелі көрсетпелі материалдармен;

3) оқытудың техникалық құралдарымен: компьютерлік тифлокешенмен, көшіруге және оқуға арналған "Книголюб" кешенімен, интерактифті тақтамен, "Книга" деп аталатын электронды ұлғайтқыш құрылғымен, нашар көрушілерге арналған стационарлық портотивті ұлғайтқыш құрылғымен, тифлоплеермен, диктофонмен.

3-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) во 2 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году;

2) в 3 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году;

3) в 4 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году.

16. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Аудирование";

2) раздел "Говорение";

3) раздел "Чтение";

4) раздел "Письмо";

5) раздел "Языковые нормы".

17. Раздел "Аудирование" включает следующие подразделы:

1) прогнозирование содержания текста;

2) определение темы и основной мысли информации, сообщения;

3) прогнозирование содержания текста.

18. Раздел "Говорение" включает следующие подразделы:

1) участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения;

2) составление монологического высказывания на заданную тему;

3) соблюдение орфоэпических норм.

19. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) определение структурных частей текста;

2) понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте;

3) формулирование вопросов и ответов;

4) определение типов и стилей текстов;

5) извлечение необходимой информации из различных источников;

6) сравнительный анализ текстов.

20. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) создание текстов разных типов и стилей;

2) создание текста по плану и опорным словам;

3) изложение содержания прослушанного, прочитанного текста;

4) написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации;

5) нахождение и исправление ошибок в работе;

6) соблюдение норм письма по плоскому и рельефно-точечному шрифту;

7) соблюдение пунктуационных норм.

21. Раздел "Языковые нормы" включает следующие подразделы:

1) соблюдение орфографических норм;

2) соблюдение грамматических норм.

22. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) аудирование (слушание): извлечение информации из устного текста, вопросов, содержания небольших текстов как учебного, так и художественного характера, формулировок заданий к упражнениям, правил, определений, воспринятых на слух; уточнение информации с помощью вопросов; понимание интонационной окраски предложений и маленьких текстов; развитие фонетико-фонематических представлений, формирование навыков звукового анализа;

2) говорение: высказывание как продукт речи, средства и объҰм высказывания: слово, предложение, текст, осознание целей и задач высказывания: вопрос, сообщение, подтверждение, отрицание, просьба, поздравление; закрытые вопросы по содержанию информации, сообщения; конструирование собственных устных высказываний с определҰнной коммуникативной задачей; разыгрывание ситуаций в диалоговой форме; прогнозирование содержания на основе заголовка, опорных слов и иллюстраций; ориентирование в речевой ситуации: с кем?, зачем?, что?, как?; роль невербальных средств в общении: интонация, поза, жесты, мимика; овладение нормами орфоэпии и правильного интонирования предложения и высказывания; практическое овладение нормами речевого этикета в ситуациях учебного и бытового общения: обращение с просьбой, благодарность, поздравление; артикуляционные упражнения для развития фонематического слуха и постановки дикции (скороговорки). Преодоление вербализма;

3) чтение: извлечение информации из письменного текста, правил, определений и формулировок заданий к упражнениям; уточнение информации с помощью словаря, энциклопедии для младших школьников; выбор необходимой информации из текста; нахождение информации по двум источникам на определенную тему; прогнозирование содержания по заголовку текста, плану, иллюстрации; передача эмоциональных переживаний, оценка содержания читаемого с помощью средств выразительного чтения: интонация, темп, громкость; совершенствование незрячими обучающимся навыков чтения рельефно-точечного шрифта обеими руками; развитие фонематического слуха для предупреждения речевых ошибок при чтении: инверсия, перестановка слогов, пропуск букв;

4) письмо предполагает: совершенствование навыков письма рельефно-точечным шрифтом, умение воспринимать и представлять одну и ту же букву в двух различных положениях - при письме и чтении; чтение грифелем написанного текста, не открывая письменного прибора; ориентировка на приборе при письме; овладение навыком списывания текста или предложения; совершенствование навыков каллиграфии с учҰтом нарушенных функций зрения без оценивания; использование письма без наклона для слабовидящих; использование вместо доски кубика с вращающимися частями, колодки шеститочия, колодки прямого чтения при изучении незрячими разделов "Фонетика и графика", "Состав слова"; письменные работы в течение года: написание текста-описания, текста-повествования, краткого изложения на основе художественного текста, составление текста по опорным словам на заданную тему, передача содержания прочитанного, услышанного текста с использованием ключевых слов или слов для справок; различные виды диктантов; комментированное письмо;

5) обобщение изученного в 1 классе: звуки и буквы русского языка; обозначение букв рельефно-точечным шрифтом; алфавит; слог; перенос слова; перенос слова по плоскому и рельефно-точечному шрифту; представление о языке и речи как средстве человеческого общения; устная и письменная речь; слово и предложение; заглавная буква и знаки препинания в предложении знак прописной буквы при письме по системе Брайля не ставится; текст;

6) фонетика и графика: звуки речи; различение звука и буквы; алфавитный порядок слов; гласные и согласные звуки; перенос слова с двойными согласными; ударение; ударные и безударные гласные в слове; постановка знака ударения при письме рельефно-точечным шрифтом перед ударной гласной; гласные звуки [а, о, у, ы, и, э]; обозначение гласных звуков буквами я, ю, е, Ұ: в начале слога и после согласного; мягкий знак на конце и в середине слова; безударные гласные, проверяемые ударением; твҰрдые и мягкие согласные; правописание сочетаний с шипящими; звонкие глухие согласные; обозначение на письме звука [й’]; разделительные мягкий и твҰрдый знаки; перенос слова с буквами "й, ь"; звукобуквенный анализ слова (фонетический разбор);

7) состав слова: окончание; корень слова; родственные слова; однокоренные слова; приставки, их правописание; суффикс; суффикс "-оньк-, -еньк-"; разбор слова по составу; безударные гласные в корне; проверяемые согласные на конце и в середине слова; непроверяемые гласные и согласные; правописание сочетаний с шипящими; правописание и произношение слов с ъ и ь; перенос слов; разбор слова по составу, незрячие сначала выделяют части слова устно, затем записывают их, обозначая знаками;

8) лексическое значение слова; слова, обозначающие предметы, признаки, действия. Имена собственные. Слова, близкие по значению- синонимы; слова, одинаковые по произношению и написанию, но разные по значению; слова, противоположные по значению;

9) правописание: понятие об орфограмме; орфограмма и орфографическое правило; правописание безударных гласных в корне слова способом изменения формы слова; правописание парных звонких, глухих согласных в корне слова; мягкий знак на конце и в середине слова; правописание сочетаний "ча – ща, чу – щу, чк, чн, нч, нщ";

10) грамматическое значение слова: имя существительное как часть речи; группы слов с абстрактным и предметным значением; слова, близкие или противоположные по значению; большая прописная буква в именах собственных; мужской, женский и средний род имҰн существительных; правописание имҰн существительных женского рода с шипящим на конце; единственное и множественное число имҰн существительных; имя прилагательное: род имени прилагательного; группы слов с различным лексическим значением; слова, близкие и противоположные по значению; изменение имҰн прилагательных по числам; сочетание имҰн существительных с именами прилагательными; глагол как часть речи; глаголы с различным лексическим значением; изменение глаголов по числам; изменение глаголов по временам; глаголы, близкие или противоположные по значению; предлоги и приставки;

11) синтаксис: предложение; виды продолжений по цели высказывания; смысл и интонация предложения; вопросы к словам предложения; знаки препинания в конце предложения; виды предложений по интонации; понятие о словосочетании;

12) развитие речи: текст; заголовок текста; структура текста; текст-описание; текст-повествование; связь предложений в тексте; связное высказывание; различение предложений в тексте; план высказывания; составление текста; составление текста по вопросам и опорным словам;

13) итоговое повторение материала, изученного в течение учебного года: звуки и буквы; перенос слов; состав слова; орфограммы; части речи.

23. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) аудирование (слушание): извлечения информации из устного высказывания, включающего две микротемы. Развитие речевого слуха: интонационный рисунок предложения, фразы, средства выразительности вербальных и невербальных средств общения. Понимание учебного текста, уточнение непонятных слов, выражений. Определение темы и основной мысли аудио, видеоинформации по заголовку, ключевым словам и фрагментам;

2) говорение: коммуникативное качество речи; средства выразительности речи; высказывание; монологическая и диалогическая речь; определение ключевой информации в прослушанном фрагменте речи и еҰ фиксирование; открытые и закрытые вопросы по содержанию; тема и цель высказывания; прогнозирование содержания информации на основе заголовка и рисунков, иллюстраций, фото, диаграмм; практическое овладение диалоговой формы речи; ориентирование в речевой ситуации; зависимость формы, объҰма и типа высказывания от речевой ситуации; речевое действие: просьба, пожелание, приглашение, разговор по телефону;

3) чтение: извлечение информации из письменного текста, включающего две микротемы; выборочное чтение; формулирование простых выводов на основе информации, содержащейся в тексте; овладение техникой чтения; понимание учебного текста;

4) письмо: письменные работы в течение года: изложение текста-повествования по готовому или коллективно составленному плану; сочинения устные и письменные по готовому или коллективно составленному плану по серии сюжетных картинок, на заданные темы; составление текстов разных типов: текст-описание, текст-повествование и разновидностей: заметка, статья, справка, объявление; корректирование собственных и заданных текстов; освоение незрячими обучающимися письма по системе Гебольда с помощью Брайчевского прибора и рельефного трафарета; списывание и письмо по памяти;

5) систематизация знаний, полученных во 2 классе: фонетика и графика, состав слова, лексика, правописание, синтаксис;

6) орфография: орфограмма; виды орфограмм; орфографические правила; произношение и написание слов с безударными гласными, проверяемыми и непроверяемыми ударением; слова с двумя безударными гласными в корне; произношение и написание слов с парными звонкими и глухими согласными в корне; произношение и написание слов с твҰрдыми и мягкими согласными; произношение и написание слов с непроизносимыми согласными; произношение и написание слов с удвоенными буквами согласного звука; правописание и перенос слов с разделительным твҰрдым и мягким знаками;

7) лексика: лексическое значение слова; однозначные и многозначные слова; прямое и переносное значение слов; использование толкового словаря для выяснения и уточнения значения слова; слова, одинаковые по произношению и написанию, но разные по значению (омонимы без термина); синонимы – слова, близкие по значению; антонимы – слова, противоположные по значению; наиболее употребительные устойчивые сочетания слов (фразеологические выражения, практически, без термина); работа со школьными словарями синонимов, антонимов, омонимов, фразеологизмов;

8) состав слова: словообразование; основа и окончание слова; нулевое окончание; части основы: корень, суффикс, приставка; однокоренные слова; чередование звуков в корне слова; слова с двумя корнями- сложные слова; словоизменение и словообразование; разбор слова по составу;

9) правописание: правописание неизменяемых приставок "об-, от-, до-, под-, над-"; перенос слов с приставками; правописание разделительного "ъ" после приставок, оканчивающихся на согласную, перед буквами "е, Ұ, ю, я"; правописание суффиксов с уменьшительно-ласкательным значением "-оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок-" и употребление их в речи; правописание суффиксов "-ек-, -ик-". Произношение и обозначение на письме безударных гласных в корне слова: произношение и написание слов с парным звонким и глухим согласным в конце слова и перед другим согласным; произношение и написание слов с твҰрдыми и мягкими согласными;

10) части речи: понятие о частях речи; общее знакомство с частями речи: именем существительным, именем прилагательным, глаголом, наречием, предлогом, общее лексическое и грамматическое значение и вопросы; распределение слов по частям речи на основании их значений и вопросов;

11) имя существительное: имя существительное как часть речи; разнообразие лексических значений имен существительных; вопросы к именам существительным; собственные и нарицательные имена существительные; большая (прописная) буква в собственных именах существительных; кавычки при написании имҰн собственных, обозначающих названия газет, журналов, книг, фильмов; род имҰн существительных и число имҰн существительных; окончания существительных мужского, женского и среднего рода; мягкий знак после шипящих на конце слов у имен существительных женского рода; правописание имҰн существительных мужского и женского рода с основой на шипящий звук; изменение имен существительных по числам; изменение имен существительных в единственном и множественном числе по падежам- склонение; роль имҰн существительных в предложении;

12) имя прилагательное: понятие об имени прилагательном; разнообразие лексических значений имен прилагательных; вопросы к именам прилагательным; связь имени прилагательного с именем существительным; изменение имҰн прилагательных по родам, числам и падежам в сочетании с существительными; правописание окончаний "-ий, -ый, ая, -яя, -ое, - ее, -ие, -ые"; роль имҰн прилагательных в предложении;

13) глагол: понятие о глаголе; разнообразие лексических значений глаголов; вопросы к глаголам; изменение глаголов по числам; понятие времени глагола: настоящее, прошедшее, будущее; изменение глаголов по временам; изменение глаголов прошедшего времени по родам и числам; общее понятие о неопределҰнной форме глагола; вопросы к глаголам неопределҰнной формы; правописание глаголов с приставками; правописание "не" с глаголами; роль глаголов в предложении;

14) наречие: понятие о наречии; вопросы к наречиям; разнообразие лексических значений наречий; роль наречий в предложении; правописание отдельных наиболее употребительных наречий;

15) синтаксис: словосочетание; связь слов в словосочетании по вопросам; главное и зависимое слово в словосочетании; словосочетания с синонимическими значениями; роль словосочетаний в предложении; предложение; предложения по цели высказывания: повествовательные, вопросительные, побудительные; предложения по интонации: восклицательные, невосклицательные и вопросительные; главные, подлежащее и сказуемое и второстепенные, без деления на виды члены предложения; вопросы к членам предложения; составление предложений с изученными частями речи;

16) текст: художественный, научно-художественный, публицистический, деловой стили - практическое ознакомление; тема, основная мысль текста, ключевые слова; определение темы текста, озаглавливание текста; определение основной мысли текста и ключевых слов; структурные части текста: зачин, основная часть, заключение; связь между частями текста и предложений в каждой части; типы текстов: описание, повествование; составление плана текста-описания, текста-повествования с помощью учителя; сравнение текстов разных типов;

17) итоговое повторение материала, изученного в течение учебного года: состав слова; правописание; части речи; текст и предложение.

24. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) аудирование (слушание): извлечение информации из устного высказывания, включающего две-три микротемы; восприятие интонационного рисунка предложения, фразы; определение значимых по смыслу слов, выделяемых с помощью логического ударения; определение средств выразительности, слов с оценочными суффиксами; выявление из прослушанного текста информации в соответствии с поставленной целью; анализ и оценка содержания прослушанной на аудиоплеере информации, определение еҰ языковых особенностей и структуры;

2) говорение: устное обобщение материала по схемам, таблицам, диаграммам из учебника; определение задач речевого общения: "с кем? зачем? при каких условиях? по какой причине? о чҰм? как? ... я буду говорить"; зависимость формы, объҰма, типа и жанра высказывания от речевой ситуации; качества речи: информативность, логичность, правильность, уместность, богатство, образность, чистота, живость, эмоциональная выразительность; пословицы и поговорки как отражение мудрости, образец краткой, образной, точной, живой речи; высказывание; высказывание как продукт говорения; углубление представлений о теме и основной мысли высказывания; построение высказываний по прослушанной на аудиоплеере информации на основе своих заметок с передачей еҰ смысла; определение темы и основной мысли высказывания; прогнозирование содержания по заголовку и диаграмме, схеме, таблице с обоснованием своего варианта; особенности диалога; ведение диалога, выражение своей точки зрения, убеждение, рациональное использование невербальных средств общения при диалоге; уместное использование и правильное построение высказывания этикетного характера: извинение, просьба, благодарность, поздравление, оценка и совет; осуществление самоконтроля;

3) чтение: извлечения информации из текста, включающего две-три микротемы; выборочное чтение: нахождение необходимого материала, формулирование простых выводов на основе информации, содержащейся в тексте; выразительное чтение вслух и про себя при высоком темпе с осмыслением замысла автора и собственной оценкой прочитанного; понимание учебного текста; определение темы и основной мысли текста по заголовку, по ключевым словам, и главным частям текста; ориентировка в содержании текста в соответствии с заглавием, планом и оглавлением; использование различных стратегий и видов чтения;

4) письмо: письменные работы в течение года: изложение подробное и сжатое текста-описания, текста-повествования по самостоятельно составленному плану; сочинения устные и письменные репродуктивные или творческие по готовому, коллективно и самостоятельно составленному плану; использование справочной и специальной литературы, словарей, журналов; коррекция деформированного текста, в котором допущены нарушения норм письменной речи; формулирование вопросов для интервью с последующей записью на аудиоплеер; составление предложений различных конструкций: со второстепенными и однородными членами предложения, прямой и косвенной речью; предварительное планирование постановки знаков препинания в предложении при письме рельефно-точечным шрифтом с последующей фиксацией на письме;

5) обобщение знаний, полученных в 3 классе; состав слова; правописание гласных и согласных в корнях слов; правописание приставок и суффиксов; разделительный твердый знак, упражнения по разделам "Звуки и буквы", "Состав слова", "Значение слова"; типы предложений по цели высказывания и интонации; знаки препинания в конце предложения; главные члены предложения; второстепенные члены предложения (без деления на виды); связь слов в предложении, выделение словосочетаний;

6) части речи: общее знакомство с частями речи: наречие, имя числительное, местоимение, предлоги и союзы; распределение слов по частям речи на основании их значений и вопросов;

7) имя существительное: имя существительное как часть речи: общее грамматическое значение, морфологические признаки, роль в предложении; повторение изученного об имени существительном в 3 классе; лексическое многообразие слов, которые относятся к именам существительным; имена существительные-синонимы, антонимы; многозначность имҰн существительных; употребление имҰн существительных в прямом и переносном значении; собственные и нарицательные имена существительные; род и число имҰн существительных; мягкий знак после шипящих на конце слов у имен существительных женского рода и его отсутствие у существительных мужского рода; изменение имен существительных в единственном числе по падежам (склонение); значение падежей; умение различать падежи имҰн существительных; различие падежных и смысловых вопросов; склонение имҰн существительных; падежные окончания имҰн существительных 1, 2, 3 склонений в единственном числе; правописание безударных падежных окончаний имҰн существительных в единственном числе. кроме имен существительных на "-мя, -ий, -ие, -ия"; склонение имҰн существительных во множественном числе; падежные окончания имҰн существительных во множественном числе; правописание имен существительных в родительном падеже множественного числа с основой на шипящую; несклоняемые имена существительные; составление словосочетаний, предложений с именами существительными; грамматический разбор имени существительного; употребление предлогов с именами существительными в родительном, дательном, творительном и предложном падежах; падежные окончания имҰн существительных во множественном числе; правописание имен существительных в родительном падеже множественного числа с основой на шипящую; несклоняемые имена существительные; составление словосочетаний, предложений с именами существительными; грамматический разбор имени существительного; употребление предлогов с именами существительными в родительном, дательном, творительном и предложном падежах;

8) имя прилагательное: повторение сведений об имени прилагательном, полученных в 3 классе; развитие представлений о лексическом многообразии имҰн прилагательных, их роли в речи: прилагательные-синонимы, прилагательные-антонимы; употребление имҰн прилагательных в прямом и переносном значении; наблюдения над употреблением имҰн прилагательных в речи; согласование имҰн прилагательных с именами существительными в роде, числе и падеже; изменение имҰн прилагательных мужского, среднего и женского рода по падежам (склонение) в единственном числе; родовые и падежные окончания имҰн прилагательных; изменение имҰн прилагательных по падежам (склонение) во множественном числе; произношение и написание падежных окончаний имҰн прилагательных, кроме имен прилагательных с основой на шипящий, "-и, -ий"; оканчивающихся на "-ья, -ье, -ов, -ин"; произношение и написание суффиксов, приставок в именах прилагательных; составление словосочетаний, предложений с именами прилагательными; грамматический разбор имени прилагательного;

9) имя числительное: общее представление об имени числительном как части речи: значение, вопросы, изменение; имена числительные количественные и порядковые; правописание количественных числительных от пяти до тридцати, сто, тысяча; порядковых числительных: первый – двадцатый и тридцатый, сороковой, … сотый; составление словосочетаний, предложений с числительными; грамматический разбор имени числительного;

10) местоимение: общее понятие о местоимении как части речи; личные местоимения 1, 2, 3 лица; изменение местоимений по падежам (склонение) и числам, в единственном числе — по родам; правописание местоимений; предлоги перед личными местоимениями; составление словосочетаний, предложений с местоимениями; наблюдения за ролью местоимений в речи; грамматический разбор местоимения;

11) глагол: глагол как часть речи; роль глагола в речи; повторение изученного о глаголе в предыдущих классах; расширение представлений о лексическом многообразии глаголов, их роли в речи: глаголы-синонимы, глаголы-антонимы; употребление глаголов в прямом и переносном значении; многозначные глаголы; наблюдения над употреблением глаголов в тексте; изменение глаголов в настоящем и будущем времени по лицам и числам; изменение глаголов в прошедшем времени по родам и числам; суффикс "-л-" в глаголах прошедшего времени; неопределҰнная форма глагола; суффиксы глаголов неопределенной формы "-ти, -ть" и глаголы на "–чь"; изменение глаголов по лицам и числам (спряжение). I и II спряжение глаголов; правописание безударных личных окончаний глаголов в настоящем и будущем времени; определение спряжения глаголов с безударным личным окончанием по неопределҰнной форме, по 3 лицу множественного числа; мягкий знак после шипящих в окончаниях глаголов 2-го лица единственного числа; изменение глаголов прошедшего времени по родам и числам; произношение и написание "-ться и –тся" в глаголах; понятие о частицах; отрицательная частица "не", правописание "не" с глаголами; составление словосочетаний и предложений с глаголами; грамматический разбор глагола;

12) наречие: повторение изученного о наречии в 3 классе; разнообразие лексического значения наречий; наречия места, времени, образа действия, степени, качества; наречия, близкие и противоположные по значению; наблюдения за ролью наречий в тексте; правописание наречий: "о и е" на конце наречий, "а" на конце наречий с приставками "с-, из-, до-", "о" на конце наречий с приставками "в-, на-, за-"; проверка написания наречий по словарю; роль наречия в предложении; составление словосочетаний, предложений с наречиями;

13) предложение: типы предложений по цели высказывания и интонации; знаки препинания в конце предложения; связь слов в предложении, выделение словосочетаний; главные члены предложения: подлежащее и сказуемое; подлежащее, выраженное именем существительным или местоимением в именительном падеже; сказуемое, выраженное глаголом; распространенные и нераспространенные предложения; распространение предложении; второстепенные члены предложения: определение, дополнение, обстоятельство; однородные члены предложения с бессоюзной связью или союзами "и, или, а, но"; обобщающее слово при однородных членах предложения; знаки препинания при однородных членах предложения; обращения, состоящие из одного слова, стоящие в начале, середине и конце предложения; знаки препинания при обращении; построение предложений по образцу, по схеме, самостоятельно; синтаксический разбор предложения по системе Брайля сначала произвести синтаксический разбор устно, затем записать предложения, выделяя члены предложения скобками;

14) текст: типы и стили текстов; художественный, научно-художественный, публицистический, деловой стили; определение темы и основной мысли текста, смысловые связи между частями текста; особенности содержания и структуры текстов разных типов и жанров: повествование, описание, рассуждение; рассказ, сказка, статья, заметка, объявление; построение текстов разных стилей, типов и жанров; сравнение текстов разных типов и стилей;

15) итоговое повторение материала, изученного в течение учебного года: состав слова; правописание безударных гласных, звонких и глухих согласных, непроизносимых согласных, удвоенных согласных в корнях слов; текст и предложение; главные и второстепенные члены предложения; предложения с однородными членами предложения и обращениями; правописание падежных окончаний имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений; личных окончаний глаголов.

25. Объем письменных работ рельефно-точечным шрифтом:

1) 2 класс: словарный диктант: первое полугодие – 3-5 слов, второе полугодие – 5-7 слов; контрольный диктант: первое полугодие – 30-35 слов, второе полугодие – 35-40 слов; контрольное списывание: первое полугодие– 30-35 слов, второе полугодие – 35-40 слов; обучающее изложение: первое полугодие – 35-40 слов, второе полугодие – 40-45 слов; обучающее сочинение: первое полугодие – 30-35 слов, второе полугодие – 35-40 слов;

2) 3 класс: словарный диктант: первое полугодие – 7-9 слов, второе полугодие – 9-12 слов; контрольный диктант: первое полугодие – 45-50 слов, второе полугодие – 60-65 слов; контрольное списывание: первое полугодие– 45-50 слов, второе полугодие – 60-65 слов; обучающее изложение: первое полугодие – 50-55 слов, второе полугодие – 65-70 слов; обучающее сочинение: первое полугодие – 50-55 слов, второе полугодие – 55-70 слов;

3) 4 класс: словарный диктант: первое полугодие – 10-12 слов, второе полугодие – 12-15 слов; контрольный диктант: первое полугодие – 65-70 слов, второе полугодие – 70-80 слов; контрольное списывание: первое полугодие– 65-70 слов, второе полугодие – 70-80 слов; обучающее изложение: первое полугодие – 75-80 слов, второе полугодие – 85-95 слов; обучающее сочинение: первое полугодие – 75-85 слов, второе полугодие – 90-100 слов.

26. Коррекция ошибок: ошибки, допущенные слабовидящими обучающимися в письменных работах, исправляются следующим образом: неверно написанную букву, знак, слово, словосочетание или предложение зачеркивать ручкой косой линией; не заключать неверное написание в скобки. Незрячие закалывают ошибку шеститочием по ходу письма, либо выписывают слово с исправленной ошибкой в конце письменной работы. В предложениях со стилистическими и речевыми ошибками первая и последняя буква (знак) закалываются шеститочием, а предложение переписывается.

Глава 4. Система целей обучения

27. Для удобства использования учебных целей введена кодировка: в коде первое число обозначает класс, второе и третье числа раздел и подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели, например, в кодировке 2.2.1.4 "2" – класс, "2.1" – подраздел, "4" – нумерация учебной цели.

28. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Аудирование (слушание)":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Понимание содержания информации, сообщения	2.1.1.1 отвечать на закрытые вопросы по прослушанной информации, определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их	3.1.1.1 анализировать прослушанную информацию, отвечать на открытые и закрытые вопросы, определять основные фрагменты	4.1.1.1 моделировать высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая его смысл
1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	2.1.2.1 осмысливать и понимать, замысел автора, используя опорные слова	3.1.2.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты	4.1.2.1 анализировать тему и основную мысль высказывания
1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов	3.1.3.1 прогнозировать содержание текста на основе заголовка, рисунков	4.1.3.1 синтезировать содержание текста по заголовку, обосновывая своҰ мнение

2) раздел "Говорение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.2.1.1 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение и выслушивая мнения других	3.2.1.1 планировать свою диалогическую речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы	4.2.1.1 понимать различные способы ведения диалога, по обсуждаемой теме; соблюдать речевые нормы
2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.2.2.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую тему на основе опорных слов	3.2.2.1 составлять монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых слов	4.2.2.1 самостоятельно планировать содержание монологической речи, используя наглядные материалы
2.3 Соблюдение орфоэпических норм	2.2.3.1 соблюдать орфоэпические нормы при произношении слов: - с подвижным ударением; - с сочетаниями "чт", "чн", "щн" "гк", "гч"; - иноязычного происхождения	3.2.3.1 соблюдать правила произношения слов: - с окончаниями -ого, -его; - иноязычного происхождения	4.2.3.1 следовать правилам постановки ударения у: - существительных в именительном, родительном падежах; - глаголов прошедшего времени

3) раздел "Чтение":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Определение структурных частей текста	2.3.1.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста, делить его на части	3.3.1.1 самостоятельно выявлять структурные компоненты текстов разных стилей и типов	4.3.1.1 самостоятельно определять структурные компоненты текстов разных стилей и типов классифицировать тексты
3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.3.2.1 выявлять синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте	3.3.2.1 различать синонимы, антонимы, омонимы, однозначные и многозначные слова и использовать их в речи; понимать прямое и переносное значение слов из контекста, устойчивые сочетания	4.3.2.1 определять в тексте синонимы, антонимы, омонимы разных частей речи, однозначные и многозначные слова, фразеологизмы
3.3 Формулирование вопросов и ответов	2.3.3.1 понимать содержание текста, отвечать на вопросы	3.3.3.1 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного, формулировать вопросы с опорой на ключевые слова	4.3.3.1 формулировать вопросы и ответы, отражающие понимание и своҰ отношение к содержанию текста
3.4 Определение типов и стилей текстов	2.3.4.1 определять с помощью учителя типы текстов: описание, повествование; 2.3.4.2 знать и понимать особенности художественного текста: стихотворение, рассказ и отличать его от статьи, заметки	3.3.4.1 знать и определять особенности типов текста: описание, повествование; 3.3.4.2 различать художественный, публицистический и деловой стили: рассказ, статья, объявление, реклама, биография	4.3.4.1 определять типы текстов – описание, повествование, рассуждение – по их особенностям; 4.3.4.2 определять художественный, публицистический, научный и деловой стиль: статья, интервью, реклама, объявление, репортаж, заметка
3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию по двум источникам: словари, справочники, детские энциклопедии, детские познавательные журналы на заданную тему	3.3.5.1 извлекать информацию из различных источников на заданную тему, выделять главную и второстепенную информацию	4.3.5.1 сопоставлять информацию по трем и более источникам на заданную тему и интерпретировать еҰ; использовать технические средства обучения
3.6 Сравнительный анализ текстов	2.3.6.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова, с помощью учителя	3.3.6.1 сопоставлять самостоятельно тексты описания и повествования по следующим параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип, структурные элементы, ключевые слова	4.3.6.1 сравнивать различные типы текстов по следующим параметрам: тема, основная мысль, и языковые средства

4) раздел "Письмо":

таблица 4

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
4.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.4.1.1 создавать короткий текст-описание и текст-повествование на заданную тему; 2.4.1.2 создавать небольшие тексты, учитывая особенности художественного стиля с помощью учителя	3.4.1.1 создавать текст-описание репродукций с картин и макетов для незрячих; текст-повествование на заданную тему по наблюдениям; 3.4.1.2 понимать и создавать тексты публицистического и делового стиля: заметка, справка, объявление	4.4.1.1 использовать знания, наблюдения для создания текста-описания портрета, текста -повествования, рассуждения на заданную тему; 4.4.1.2 создавать и различать тексты научного, публицистического и делового стилей
4.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.4.2.1 составлять и писать короткие тексты на заданную тему по опорным словам и по плану с помощью учителя	3.4.2.1 составлять и писать тексты на заданную тему по опорным словам, по готовому плану, составленному коллективно	4.4.2.1 составлять тексты определенной структуры по коллективно и самостоятельно составленному плану
4.3 Изложение содержания прослушанного, прочитанного текста	2.4.3.1 передавать содержание с помощью ключевых слов и вопросов	3.4.3.1 излагать содержание текста или его частей, делая пометки	4.4.3.1 анализировать текст и передавать его в подробной и сжатой форме
4.4 Написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации	2.4.4.1 создавать и писать небольшие тексты разных типов и стилей с использованием слов и, или изображений для раскрытия темы и основной мысли	3.4.4.1 сочинять тексты: письма, заметки, объявления, используя схемы, таблицы, фотографии	4.4.4.1 делать небольшие презентации статей и новостей при помощи тифлокомплекса
4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.4.5.1 исправлять лексические, орфографические и пунктуационные ошибки с помощью учителя, выписывать правильное написание слова, в котором была допущена ошибка, в конце письменной работы для незрячих	3.4.5.1 исправлять лексические, орфографические и пунктуационные ошибки самостоятельно	4.4.5.1 справлять и объяснять лексические, стилистические, орфографические и пунктуационные ошибки
4.6 Соблюдение норм письма по плоскому и рельефно-точечному шрифту	2.4.6.1 писать в тетради с отчетливыми линиями пастой чҰрного цвета прямым письмом без наклона, стремиться соблюдать высоту и ширину прописных и строчных букв и их соединений; 2.4.6.2 писать по Брайлю слева направо, ориентироваться на приборе и в книге; 2.4.6.3 воспринимать букву в двух проекциях при письме и чтении; 2.4.6.4 соблюдать принцип раздельного написания слов и предложений, разделяя их пропуском клетки; 2.4.6.5 списывать учебный материал, задействовав обе руки: сначала прочитать предложение, затем записать его	3.4.6.1 писать в тетради в широкую линейку, с четкими линиями, стремиться вырабатывать аккуратный почерк; 3.4.6.2 осознавать ведущую роль правой руки и контролирующую роль левой руки при письме по Брайлю; 3.4.6.3 различать и запоминать зеркальные буквы, не путать их при письме; 3.4.6.4 знать, что после запятой и точки с запятой клетка не пропускается; 3.4.6.5 выполнять списывание, оставляя грифель в клетке, которой закончено письмо, и читать следующее предложение	4.4.6.1 соблюдать по зрительным возможностям нормы письма; 4.4.6.2 читать грифелем, не открывая письменного прибора; 4.4.6.3 использовать зеркальные буквы в письме, не путая их; 4.4.6.4 различать тире и дефис на письме по Брайлю; знать, что после тире и двоеточия пропускается клетка, а перед и после дефиса – нет; 4.4.6.5 понимать, что при списывании учебного материала недопустимо одновременно одной рукой читать, а второй записывать текст
4.7 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.7.1 ставить знаки препинания на конце повествовательных, вопросительных и восклицательных предложений; 2.4.7.2 определять и расставлять знаки препинания устно, а затем записывать предложение рельефно-точечным шрифтом	3.4.7.1 использовать знаки препинания в конце предложений в зависимости от цели высказывания и интонации; 3.4.7.2 ставить кавычки при написании имен собственных, обозначающих названия газет, журналов, книг, фильмов	4.4.7.1 ставить знаки препинания при однородных членах предложения и обращениях; 4.4.7.2 использовать правила оформления диалога на письме

5) раздел "Языковые нормы":

таблица 5

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.1 писать правильно в словах сочетания "жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, шн"; 2.5.1.2 определять и проверять безударные гласные в корне, изменяя форму слова; 2.5.1.3 выделять на письме непроверяемые безударные гласные; 2.5.1.4 обозначать парные глухие, звонкие, твердые, мягкие согласные на конце и середине слова, применять способы их проверки; 2.5.1.5 определять значимые части слова; писать правильно слова с суффиксами "-оньк-, -еньк-" и употреблять их в речи; 2.5.1.6 определять значимые части слова и правильно писать слова с приставками "с-, по-, про-, за-, во-, до-, пере-"; 2.5.1.7 писать неизменяемые на письме приставки со словами слитно, предлоги – раздельно; 2.5.1.8 переносить слова по слогам; переносить слова с буквами "й, ь"; с двойными согласными; рассчитать количество оставшихся клеток для правильного переноса для незрячих; 2.5.1.9 писать имена собственные с прописной буквы; знак прописной буквы по Брайлю не пишется	3.5.1.1 писать и переносить слова с разделительным твҰрдым и мягким знаками; при переносе слов по Брайлю заранее считать оставшиеся клетки для правильного переноса; 3.5.1.2 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, подбирая однокоренные слова; 3.5.1.3 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные в корне слова; 3.5.1.4 обозначать парные глухие, звонкие, твердые, мягкие согласные в корне слова, непроизносимые, удвоенные согласные, применяя способы проверки; 3.5.1.5 знать правила правописания слов с помощью суффиксов "-оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок-" и употреблять их в речи; 3.5.1.6 знать правописание приставок: "об-, от-, до-, о-, про-, под-, над-, за-, на- "; 3.5.1.7 знать орфограмму и писать слова с разделительным "ъ": после приставок, оканчивающихся на согласную, перед буквами "е, Ұ, ю, я"; 3.5.1.8 переносить слова с приставками; 3.5.1.9 писать прописную букву в географических наименованиях, названиях книг, фильмов, газет, журналов; 3.5.1.10 писать ь после шипящих на конце имен существительных женского рода; 3.5.1.11 писать грамотно глаголы неопределенной формы, изменяя их по временам, по числам, по родам, употреблять с частицей "не"	4.5.1.1 писать правильно слова, произношение и написание которых не совпадают, используя известные способы проверки; 4.5.1.2 различать значимые части слова: приставка, суффикс; грамотно писать их, опираясь на основной принцип русской орфографии; 4.5.1.3 писать правильно падежные окончания имен существительных 1, 2, 3 склонения; 4.5.1.4 писать правильно имена существительные мужского и женского рода с шипящим на конце; 4.5.1.5 писать правильно суффиксы и приставки, падежные окончания имен прилагательных; 4.5.1.6 писать правильно наречия на "о, е, а с приставками с-, из-, до- в-, на-, за-"; 4.5.1.7 подбирать орфограммы и писать глаголы на "-тся, -ться", безударные личные окончания глаголов в настоящем и будущем времени; 4.5.1.8 соблюдать правила переноса на письме; 4.5.1.9 начинать предложение со строчной буквы; не употреблять знак заглавной буквы при письме по Брайлю в начале предложения; 4.5.1.10 правильно употреблять в письменной речи порядковые и количественные числительные от пяти до тридцати, сто и тысяча
5.2 Соблюдение грамматических норм	2.5.2.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, предлоги, союзы; определять их роль в предложении; 2.5.2.2 различать понятия "один – много, он, она, оно"; 2.5.2.3 определять значимые части слова, выделять корень в слове и подбирать однокоренные слова; определять значимые части устно, затем записывать в тетрадь с обозначениями; 2.5.2.4 определять род имени прилагательного и изменять его по числам; 2.5.2.5 знать времена глаголов и изменять глагол по числам; 2.5.2.6 выделять словосочетания; 2.5.2.7 знать виды предолжений по цели высказывания	3.5.2.1 знать имена существительные, прилагательные, глаголы, наречия, предлоги и союзы; определять их роль в предложении; 3.5.2.2 определять род, число, падеж имен существительных и правильно употреблять их в речи; 3.5.2.3 определять основу и окончание слова; определять части основы: корень, суффикс, приставка; 3.5.2.4 изменять имена прилагательные по родам в единственном числе, по падежам – в единственном и множественном числе; 3.5.2.5 определять время глагола и изменять его по родам в прошедшем времени; 3.5.2.6 определять главное и зависимое слово в словосочетании; 3.5.2.7 различать и употреблять в речи предложения по цели высказывания и интонации; определять главные и второстепенные члены предложения, задавать к ним вопросы; 3.5.2.8 представлять наречие как часть речи и задавать вопросы к нему	4.5.2.1 выделять на основе существенных признаков части речи и определять их роль в предложении; 4.5.2.2 определять склонение имен существительных, изменять их по падежам; 4.5.2.3 производить грамматический разбор частей речи по алгаритму; 4.5.2.4 изменять имена прилагательные по родам, числам и падежам в сочетании с именем существительным; 4.5.2.5 изменять глаголы по лицам, числам и временам, определять спряжение по неопределенной форме; 4.5.2.6 выделять словосочетания в предложении; 4.5.2.7 составлять предложения по образцу, распространять предложения обращением, второстепенными и однородными членами; 4.5.2.8 определять наречия места, времени, образа действия, степени, качества; 4.5.2.9 изменять местоимения по падежам числам и родам; составлять словосочетания и предложения, употребляя в них местоимения; 4.5.2.10 представлять имя числительное как часть речи и задавать вопросы к нему

29. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для незрячих и слабовидящих обучающихся 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

30. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся 2-4 классов уровня начального образования

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Русский язык" для незрячих и слабовидящих обучающихся 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Раздел	Подраздел	Цели обучения
1 четверть
1. Все обо мне	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	2.1.1.1 отвечать на закрытые вопросы по прослушанной на аудиоплеере информации, определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их
		1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.2.2.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, раскрывая тему и основную мысль на основе опорных слов
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	2.3.1.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста, делить его на части
		3.6 Сравнительный анализ текстов	2.3.6.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова с помощью учителя
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.4.1.1 создавать короткий текст-описание игрушки, животного, объектов природы; текст-повествование на заданную тему
		4.6 Соблюдение норм письма по плоскому и рельефно-точечному шрифту	2.4.6.1 писать в тетради с отчетливыми линиями пастой чҰрного цвета прямым письмом без наклона, стремиться соблюдать высоту и ширину прописных и строчных букв и их соединений; 2.4.6.2 писать по Брайлю слева направо, ориентироваться на приборе и в книге; 2.4.6.3 воспринимать букву в двух проекциях при письме и чтении; 2.4.6.4 соблюдать принцип раздельного написания слов и предложений, разделяя их пропуском клетки; 2.4.6.5 списывать учебный материал, задействовав обе руки: сначала прочитать предложение, затем записать его
		4.7 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.7.1 ставить знаки препинания на конце повествовательных, вопросительных и восклицательных предложений; 2.4.7.2 определять и расставлять знаки препинания устно, а затем записывать предложение рельефно-точечным шрифтом
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.1 писать правильно в словах сочетания "жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, шн"; 2.5.1.8 переносить слова по слогам; переносить слова с буквами "й, ь"; с двойными согласными; рассчитать количество оставшихся клеток для правильного переноса для незрячих
2. Моя семья и друзья	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	2.1.2.1 осмысливать и понимать, что хотел сказать автор, в чем он хотел нас убедить, используя опорные слова
		1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.2.1.1 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение и выслушивая мнения других
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	2.2.3.1 соблюдать орфоэпические нормы при произношении слов: 1) с трудным ударением; 2) с сочетаниями "чт", "чн", "щн" "гк", "гч"; 3) иноязычного происхождения
	3. Чтение	3.3 Формулирование вопросов и ответов	2.3.3.1 понимать содержание текста, отвечать на вопросы; формулировать вопросы с опорой на ключевые слова
		3.4 Определение типов и стилей текстов	2.3.4.2 знать и понимать особенности художественного текста: стихотворение, рассказ и отличать его от статьи, заметки
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.4.1.2 создавать небольшие тексты на основе особенностей художественного стиля, с помощью учителя
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.1 писать правильно в словах сочетания "жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, шн"; 2.5.1.2 определять и проверять безударные гласные в корне, изменяя форму слова, определять значимые части слова; 2.5.1.4 обозначать парные глухие, звонкие, твердые, мягкие согласные на конце и середине слова, применять способы их проверки; 2.5.1.8 переносить слова по слогам; переносить слова с буквами "й, ь"; с двойными согласными; рассчитать количество оставшихся клеток для правильного переноса для незрячих
2 четверть
3. Моя школа	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	2.1.1.1 отвечать на закрытые вопросы по прослушанной на аудиоплеере информации, определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их
		1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.2.1.1 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение и выслушивая мнения других
	3. Чтение	3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию по двум источникам: словари, справочники, детские энциклопедии, детские познавательные журналы на заданную тему
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.4.1.1 создавать короткий текст-описание объектов природы; текст-повествование на заданную тему
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.4.5.1 исправлять лексические, орфографические и пунктуационные ошибки с помощью учителя, выписывать правильное написание слова, в котором была допущена ошибка, в конце письменной работы для незрячих
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.5 определять значимые части слова; писать слова с суффиксами "–оньк-, -еньк-" и употреблять их в речи; 2.5.1.6 определять значимые части слова; писать слова с приставками "с-, по-, про-, за-, во-, до-, пере-"
		5.2 Соблюдение грамматических норм	2.5.2.2 определять значимые части слова, выделять корень в слове и подбирать однокоренные слова
4. Мой родной край	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	2.1.2.1 осмысливать и понимать, что хотел сказать автор, в чем он хотел нас убедить, используя опорные слова
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.2.2.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, раскрывая тему и основную мысль на основе опорных слов
	3. Чтение	3.4 Определение типов и стилей текстов	2.3.4.2 знать и понимать особенности художественного текста стихотворение, рассказ и отличать его от статьи, заметки
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию по двум источникам: словари, справочники, детские энциклопедии, детские познавательные журналы на заданную тему
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.4.1.2 создавать небольшие тексты на основе особенностей художественного стиля с помощью учителя
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.2 определять и проверять безударные гласные в корне, изменяя форму слова, определять значимые части слова 2.5.1.3 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные 2.5.1.4 обозначать парные глухие, звонкие, твердые, мягкие согласные на конце и середине слова, применять способы их проверки
3 четверть
5. В здоровом теле – здоровый дух!	1. Слушание	1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.2.2.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, раскрывая тему и основную мысль на основе опорных слов
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	2.3.1.1 определять структурные компоненты текстов разных стилей и типов, учитывая ключевые моменты
		3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.3.2.1 выявлять синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте
		3.4 Определение типов и стилей текстов	2.3.4.2 знать и понимать особенности художественного текста стихотворение, рассказ и отличать его от статьи, заметки
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.4.1.2 создавать небольшие тексты на основе особенностей художественного стиля с помощью учителя
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.9 писать имена собственные с большой буквы; знак прописной буквы по Брайлю не пишется
		5.2 Соблюдение грамматических норм	2.5.2.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы (без терминов), предлоги, союзы; определять их роль в предложении; 2.5.2.2 различать понятия "один – много, он, она, оно"
6. Традиции и фольклор	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	2.1.2.1 осмысливать и понимать, что хотел сказать автор, в чем он хотел нас убедить, используя опорные слова
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.2.1.1 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение и выслушивая мнения других
	3. Чтение	3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.3.2.1 выявлять синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте
		3.3 Формулирование вопросов и ответов	2.3.3.1 понимать содержание текста, отвечать на вопросы, формулировать вопросы с опорой на ключевые слова
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию по двум источникам: словари, справочники, детские энциклопедии, детские познавательные журналы на заданную тему
	4. Письмо	4.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.4.2.1 составлять и писать короткие тексты на заданную тему по опорным словам и по плану, с помощью учителя
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.7 писать неизменяемые на письме приставки со словами слитно, предлоги – раздельно
		5.2 Соблюдение грамматических норм	2.5.2.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, предлоги, союзы; определять их роль в предложении; 2.5.2.4 определять род имени прилагательного и изменять его по числам; 2.5.2.5 знать времена глаголов и изменять глагол по числам
4 четверть
7. Окружающая среда	1. Слушание	1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.2.1.1 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение и выслушивая мнения других
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	2.2.3.1 соблюдать орфоэпические нормы при произношении слов: - с подвижным ударением; - с сочетаниями "чт", "чн", "щн" "гк", "гч"; - иноязычного происхождения
	3. Чтение	3.4 Определение типов и стилей текстов	2.3.4.1 определять с помощью учителя типы текстов: описание, повествование
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию по двум источникам: словари, справочники, детские энциклопедии, детские познавательные журналы на заданную тему
	4. Письмо	4.3 Изложение содержания прослушанного, прочитанного текста	2.4.3.1 передавать содержание с помощью ключевых слов и вопросов
		4.4 Написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации	2.4.4.1 создавать небольшие тексты разных типов и стилей с использованием слов и, или изображений для раскрытия темы и основной мысли
		4.7 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.7.1 ставить знаки препинания на конце повествовательных, вопросительных и восклицательных предложений
	5. Языковые норма	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.7 писать неизменяемые на письме приставки со словами слитно, предлоги – раздельно; 2.5.1.8 переносить слова по слогам; переносить слова с буквами й, ь; с двойными согласными; рассчитать количество оставшихся клеток для правильного переноса для незрячих
		5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.2.6 выделять словосочетания; 2.5.2.7 знать виды предолжений по цели высказывания
8. Путешествие	1. Слушание	1.3 Прогнозирование содержания текста	2.1.3.1 определять содержание текста на основе заголовка и опорных слов
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.2.2.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, раскрывая тему и основную мысль на основе опорных слов
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	2.2.3.1 соблюдать орфоэпические нормы при произношении слов: - с подвижным ударением; - с сочетаниями "чт", "чн", "щн" "гк", "гч"; - иноязычного происхождения
	3. Чтение	3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.3.2.1 выявлять синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте
		3.6 Сравнительный анализ текстов	2.3.6.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова, с помощью учителя
	4. Письмо	4.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.4.2.1 составлять и писать короткие тексты на заданную тему по опорным словам и по плану, с помощью учителя
		4.7 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.7.1 ставить знаки препинания на конце повествовательных, вопросительных и восклицательных предложений
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	2.5.1.8 переносить слова по слогам; переносить слова с буквами й, ь; с двойными согласными; рассчитать количество оставшихся клеток для правильного переноса для незрячих
		5.2 Соблюдение грамматических норм	2.5.2.6 выделять словосочетания; 2.5.2.7 знать виды предолжений по цели высказывания

2) 3 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Раздел	Подраздел	Цели обучения
1 четверть
1. Живая природа	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	3.1.1.1 анализировать прослушанную информацию, отвечать на открытые и закрытые вопросы, определять основные фрагменты
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.2.1.1 планировать свою диалогическую речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	3.3.1.1 самостоятельно выявлять структурные компоненты текстов разных стилей и типов, учитывая ключевые моменты
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	3.3.5.1 извлекать информацию из различных источников на заданную тему, выделять главную и второстепенную информацию
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	3.4.1.1 создавать текст-описание репродукций с картин и макетов для незрячих; текст-повествование на заданную тему по наблюдениям
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	3.4.5.1 исправлять лексические, орфографические и пунктуационные ошибки самостоятельно
		4.6 Соблюдение норм письма по плоскому и рельефно-точечному шрифту	3.4.6.1 писать в тетради в широкую линейку, с четкими линиями, стремиться вырабатывать аккуратный почерк; 3.4.6.2 осознавать ведущую роль правой руки и контролирующую роль левой руки при письме по Брайлю; 3.4.6.3 различать и запоминать зеркальные буквы, не путать их при письме; 3.4.6.4 знать, что после запятой и точки с запятой клетка не пропускается; 3.4.6.5 выполнять списывание, оставляя грифель в клетке, которой закончено письмо, и читать следующее предложение
		4.7 Соблюдение пунктуационных норм	3.4.7.1 использовать знаки препинания в конце предложений в зависимости от цели высказывания и интонации
2. Что такое хорошо, что такое плохо? (свет и темнота)	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	3.1.1.1 анализировать прослушанную на аудиоплеере информацию, отвечать на открытые и закрытые вопросы, определять основные фрагменты
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.2.1.1 планировать свою диалогическую речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
		2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.2.2.1 составлять монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых слов
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	3.2.3.1 соблюдать правила произношения слов: - с окончаниями "-ого, -его"; - иноязычного происхождения; - с трудным звукосочетанием
	3. Чтение	3.3 Формулирование вопросов и ответов	3.3.3.1 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного, формулировать вопросы с опорой на ключевые моменты, слова
		3.4 Определение типов и стилей текстов	3.3.4.1 знать и определять особенности типов текста: описание, повествование
		3.6 Сравнительный анализ текстов	3.3.6.1 сопоставлять самостоятельно тексты описания и повествования по параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип текста, структурные элементы текста, ключевые слова
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	3.4.1.2 понимать и создавать тексты публицистического и делового стиля на основе их особенностей
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	3.5.1.1 писать и переносить слова с разделительным твҰрдым и мягким знаками; 3.5.1.2 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.5.1.3 обозначать на письме непроверяемые и проверяемые безударные гласные в корне слова; 3.5.1.4 обозначать парные глухие, звонкие, твердые, мягкие согласные в корне слова, непроизносимые, удвоенные согласные, применять способы проверки
2 четверть
3. Время	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	3.1.2.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.2.1.1 планировать свою диалогическую речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
	3. Чтение	3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	3.3.2.1 различать синонимы, антонимы, омонимы, однозначные и многозначные слова и использовать их в речи; понимать прямое и переносное значение слов из контекста, устойчивые сочетания
		3.4 Определение типов и стилей текстов	3.3.4.2 различать художественный, публицистический и деловой стили: рассказ, статья, объявление, реклама, биография
	4. Письмо	4.2 Создание текста по плану и опорным словам	3.4.2.1 составлять и писать тексты на заданную тему по опорным словам, по готовому плану, составленному коллективно
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	3.4.5.1 исправлять лексические, орфографические и пунктуационные ошибки самостоятельно
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	3.5.1.3 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные в корне слова; 3.5.1.4 обозначать парные глухие, звонкие, твердые, мягкие согласные в корне слова, непроизносимые, удвоенные согласные, применять способы проверки; 3.5.1.5 писать слова с помощью суффиксов "-оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок-" и употреблять их в речи
		5.2 Соблюдение грамматических норм	3.5.2.3 определять основу и окончание слова; определять части основы: корень, суффикс, приставка
4. Архитектура	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	3.1.2.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.2.2.1 составлять монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых моментов
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	3.2.3.1 соблюдать правила произношения слов:
	3. Чтение	3.4 Определение типов и стилей текстов	3.3.4.1 знать и определять особенности типов текста: описание, повествование
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	3.3.5.1 извлекать информацию из различных источников на заданную тему, выделять главную и второстепенную информацию
	4. Письмо	4.2 Создание текста по плану и опорным словам	3.4.2.1 составлять и писать тексты на заданную тему по опорным словам, по готовому плану, составленному коллективно
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	3.5.1.6 знать правописание приставок: "об-, от-, до-, о-, про-, под-, над-, за-, на-"; 3.5.1.7 знать орфограмму и писать слова с разделительным ъ после приставок, оканчивающихся на согласную, перед буквами "е, Ұ, ю, я"; 3.5.1.8 переносить слова с приставками
		5.2 Соблюдение грамматических норм	3.5.2.3 определять основу и окончание слова; определять части основы: корень, суффикс, приставка
3 четверть
5. Искусство	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	3.1.2.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
		1.3 Прогнозирование содержания текста	3.1.3.1 прогнозировать содержание текста на основе заголовка, рисунков, фото, диаграмм
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.2.2.1 составлять монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых слов
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	3.3.1.1 самостоятельно выявлять структурные компоненты текстов разных стилей и типов, учитывая ключевые моменты
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	3.3.5.1 извлекать информацию из различных источников на заданную тему, выделять главную и второстепенную информацию
		3.6 Сравнительный анализ текстов	3.3.6.1 сопоставлять самостоятельно тексты описания и повествования по параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип текста, структурные элементы текста, ключевые слова
	4. Письмо	4.7 Соблюдение пунктуационных норм	3.4.7.2 ставить кавычки при написании имен собственных, обозначающих названия газет, журналов, книг, фильмов
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	3.5.1.9 писать прописную букву в географических наименованиях, названиях книг, фильмов, газет, журналов; 3.5.1.10 писать "ь" после шипящих на конце имен существительных женского рода
		5.2 Соблюдение грамматических норм	3.5.2.1 знать имена существительные, прилагательные, глаголы, наречия, предлоги и союзы; определять их роль в предложении; 3.5.2.2 определять род, число, падеж имен существительных и правильно употреблять их в речи; 3.5.2.4 изменять имена прилагательные по родам и числам, падежам вместе с именем существительным
6. Выдающиеся личности	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	3.1.1.1 анализировать прослушанную информацию, отвечать на открытые и закрытые вопросы, определять основные фрагменты
		1.3 Прогнозирование содержания текста	3.1.3.1 прогнозировать содержание текста на основе заголовка, рисунков, фото, диаграмм
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.2.1.1 планировать свою диалогическую речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
	3. Чтение	3.4 Определение типов и стилей текстов	3.3.4.1 знать и определять особенности типов текста: описание, повествование; 3.3.4.2 различать художественный, публицистический и деловой стили: рассказ, статья, объявление, реклама, биография
		3.6 Сравнительный анализ текстов	3.3.6.1 сопоставлять самостоятельно тексты описания и повествования по параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип текста, структурные элементы текста, ключевые слова
	4. Письмо	4.4 Написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации	3.4.4.1 сочинять тексты: письма, заметки, объявления, используя схемы, таблицы, фотографии
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	3.5.1.11 писать грамотно глаголы неопределенной формы, изменяя их по временам, по числам, по родам, употреблять с частицей "не"
		5.2 Соблюдение грамматических норм	3.5.2.5 определять время глагола и изменять его по родам в прошедшем времени; 3.5.2.8 представлять наречие как часть речи и задавать вопросы к нему
4 четверть
7. Вода – источник жизни	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	3.1.2.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.2.2.1 составлять монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых слов
	3. Чтение	3.4 Определение типов и стилей текстов	3.3.4.2 различать художественный, публицистический и деловой стили: рассказ, статья, объявление, реклама, биография
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	3.3.5.1 извлекать информацию из различных источников на заданную тему, выделять главную и второстепенную информацию
		3.6 Сравнительный анализ текстов	3.3.6.1 сопоставлять самостоятельно тексты описания и повествования по параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип текста, структурные элементы текста, ключевые слова
	4. Письмо	4.7 Соблюдение пунктуационных норм	3.4.7.1 использовать знаки препинания в конце предложений в зависимости от цели высказывания и интонации
	5. Языковые нормы	5.2 Соблюдение грамматических норм	3.5.2.6 определять главное и зависимое слово в словосочетании; 3.5.2.7 различать и употреблять в речи предложения по цели высказывания и интонации; определять главные и второстепенные члены предложения, задавать к ним вопросы
8. Культура отдыха. Праздники	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	3.1.2.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.2.1.1 планировать свою диалогическую речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
		2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.2.2.1 составлять высказывание на основе опорного плана и ключевых слов, моментов
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	3.3.1.1 самостоятельно выявлять структурные компоненты текстов разных стилей и типов, учитывая ключевые моменты
		3.4 Определение типов и стилей текстов	3.3.4.1 знать и определять особенности типов текста: описание, повествование
		3.6 Сравнительный анализ текстов	3.3.6.1 сопоставлять самостоятельно тексты описания и повествования по параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип текста, структурные элементы текста, ключевые слова
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	3.4.1.2 понимать и создавать тексты публицистического и делового стиля на основе их особенностей: заметка, справка, объявление
		4.3 Изложение содержания прослушанного, прочитанного текста	3.4.3.1 излагать содержание текста или его частей, делая пометки
	5. Языковые нормы	5.2 Соблюдение грамматических норм	3.5.2.6 определять главное и зависимое слово в словосочетании; 3.5.2.7 различать и употреблять в речи предложения по цели высказывания и интонации; определять главные и второстепенные члены предложения, задавать к ним вопросы

3) 4 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Раздел	Подраздел	Цели обучения
1 четверть
1. Моя Родина – Казахстан!	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	4.1.1.1 моделировать высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая его смысл
		1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	4.1.2.1 анализировать тему и основную мысль высказывания
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.2.2.1 самостоятельно планировать содержание монологической речи, используя наглядные материалы
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	4.3.1.1 самостоятельно определять структурные компоненты текстов разных стилей и типов; классифицировать тексты разных стилей
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	4.3.5.1 сопоставлять информацию по трем и более источникам на заданную тему и интерпретировать еҰ; использовать технические средства обучения
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.4.1.1 создавать тексты-описания портрета, тексты-повествования, тексты-рассуждения на заданную тему
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.4.5.1 исправлять и объяснять лексические, стилистические, орфографические и пунктуационные ошибки
		4.6 Соблюдение норм письма по плоскому и рельефно-точечному шрифту	4.4.6.1 соблюдать по зрительным возможностям нормы письма; 4.4.6.2 читать грифелем, не открывая письменного прибора; 4.4.6.3 использовать зеркальные буквы в письме, не путая их; 4.4.6.4 различать тире и дефис на письме по Брайлю; знать, что после тире и двоеточия пропускается клетка, а перед и после дефиса – нет; 4.4.6.5 понимать, что при списывании учебного материала недопустимо одновременно одной рукой читать, а второй записывать текст
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.2 различать значимые части слова: приставка, суффикс; грамотно писать их, опираясь на основной принцип русской орфографии
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.7 составлять предложения по образцу, распространять предложения обращением, второстепенными и однородными членами
2. Человеческие ценности	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	4.1.2.1 анализировать тему и основную мысль высказывания
		1.3 Прогнозирование содержания текста	4.1.3.1 синтезировать содержание текста по заголовку, схеме, обосновывая своҰ мнение
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.2.1.1 понимать различные способы ведения диалога, участвуя в диалоге, дискуссии по обсуждаемой теме; соблюдать речевые нормы
		2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.2.2.1 самостоятельно планировать содержание монологической речи, используя наглядные материалы
	3. Чтение	3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	4.3.2.1 определять в тексте синонимы, антонимы, омонимы разных частей речи, однозначные и многозначные слова, фразеологизмы, прямое и переносное значение слов, понимать их роль в тексте
		3.3 Формулирование вопросов и ответов	4.3.3.1 формулировать вопросы и ответы, отражающие понимание и свое отношение к содержанию текста
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	4.3.5.1 сопоставлять информацию по трем и более источникам на заданную тему и интерпретировать еҰ; использовать технические средства обучения
	4. Письмо	4.4 Написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации	4.4.4.1 делать небольшие презентации статей и новостей при помощи тифлокомплекса
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.4.5.1 исправлять и объяснять лексические, стилистические, орфографические и пунктуационные ошибки
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.1 писать правильно слова, произношение и написание которых не совпадают, используя известные способы проверки 4.5.1.3 писать падежные окончания имен существительных 1, 2, 3 склонения 4.5.1.4 писать правильно имена существительные мужского и женского рода с шипящим на конце
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.2 определять склонение имен существительных, изменять их по падежам
2 четверть
3. Культурное наследие	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	4.1.2.1 анализировать тему и основную мысль высказывания
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.2.2.1 самостоятельно планировать содержание монологической речи, используя наглядные материалы
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	4.2.3.1 следовать правилам постановки ударения
	3. Чтение	3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	4.3.2.1 определять в тексте синонимы, антонимы, омонимы разных частей речи, однозначные и многозначные слова, фразеологизмы, прямое и переносное значение слов, понимать их роль в тексте
		3.4 Определение типов и стилей текстов	4.3.4.2 определять художественный, публицистический, научный и деловой стиль
	4. Письмо	4.4 Написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации	4.4.4.1 делать небольшие презентации статей и новостей при помощи тифлокомплекса
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.4.5.1 исправлять и объяснять лексические, стилистические, орфографические и пунктуационные ошибки
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.3 писать падежные окончания имен существительных 1, 2, 3 склонения; 4.5.1.4 писать правильно имена существительные мужского и женского рода с шипящим на конце
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.1 выделять на основе существенных признаков части речи и определять их роль в предложении 4.5.2.2 определять склонение имен существительных, изменять их по падежам; 4.5.2.3 производить грамматический разбор частей речи по алгаритму; 4.5.2.4 изменять имена прилагательные по родам, числам и падежам в сочетании с именем существительным; 4.5.2.5 изменять глаголы по лицам, числам и временам, определять спряжение по неопределенной форме
4. Мир профессий	1. Слушание	1.3 Прогнозирование содержания текста	4.1.3.1 синтезировать содержание текста по заголовку, схеме, обосновывая своҰ мнение
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.2.1.1 понимать различные способы ведения диалога, участвуя в диалоге, дискуссии по обсуждаемой теме; соблюдать речевые нормы
	3. Чтение	3.3 Формулирование вопросов и ответов	4.3.3.1 формулировать вопросы и ответы, отражающие понимание и свое отношение к содержанию текста
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	4.3.5.1 сопоставлять информацию по трем и более источникам на заданную тему и интерпретировать еҰ; использовать технические средства обучения
	4. Письмо	4.4 Написание текстов разных типов и стилей с использованием различных форм представления информации	4.4.4.1 делать небольшие презентации статей и новостей при помощи тифлокомплекса
		4.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.4.5.1 исправлять и объяснять лексические, стилистические, орфографические и пунктуационные ошибки
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.5 писать правильно суффиксы и приставки, падежные окончания имен прилагательных
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.1 выделять на основе существенных признаков части речи и определять их роль в предложении; 4.5.2.3 изменять имена прилагательные по родам в единственном числе, по падежам – в единственном и множественном числе
3 четверть
5. Природные явления	1. Слушание	1.2 Определение темы и основной мысли информации, сообщения	4.1.2.1 анализировать тему и основную мысль высказывания
	2. Говорение	2.2 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.2.2.1 самостоятельно планировать содержание монологической речи, используя наглядные материалы
		2.3 Соблюдение орфоэпических норм	4.2.3.1 следовать правилам постановки ударения
	3. Чтение	3.2 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	4.3.2.1 определять в тексте синонимы, антонимы, омонимы разных частей речи, однозначные и многозначные слова, фразеологизмы, прямое и переносное значение слов, понимать их роль в тексте
		3.4 Определение типов и стилей текстов	4.3.4.1 определять типы текстов – описание, повествование, рассуждение – по их особенностям
		3.5 Извлечение необходимой информации из различных источников	4.3.5.1 сопоставлять информацию по трем и более источникам на заданную тему и интерпретировать еҰ; использовать технические средства обучения
	4. Письмо	4.2 Создание текста по плану и опорным словам	4.4.2.1 составлять тексты определенной структуры по коллективно и самостоятельно составленному плану, показывая разницу между информацией, событиями или процессами
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.10 правильно употреблять в письменной речи порядковые и количественные числительные от пяти до тридцати, сто и тысяча
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.1 выделять на основе существенных признаков части речи и определять их роль в предложении; 4.5.2.4 изменять местоимения по падежам и числам, в 3 лице единственного числа – по родам; составлять словосочетания и предложения, употребляя в них местоимения с предлогами и без; 4.5.2.5 изменять глаголы по лицам, числам и временам, определять спряжение по неопределенной форме; 4.5.2.10 представлять имя числительное как часть речи и задавать вопросы к нему
6. Охрана окружающей среды	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	4.1.1.1 моделировать высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая его смысл
		1.3 Прогнозирование содержания текста	4.1.3.1 синтезировать содержание текста по заголовку, схеме, обосновывая своҰ мнение
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.2.1.1 понимать различные способы ведения диалога, участвуя в диалоге, дискуссии по обсуждаемой теме; соблюдать речевые нормы
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	4.3.1.1 самостоятельно определять структурные компоненты текстов разных стилей и типов; классифицировать тексты разных стилей
		3.3 Формулирование вопросов и ответов	4.3.3.1 формулировать вопросы и ответы, отражающие понимание и свое отношение к содержанию текста
		3.4 Определение типов и стилей текстов	4.3.4.2 определять художественный, публицистический, научный и деловой стиль
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.4.1.2 создавать тексты научного, публицистического и делового стилей на основе их особенностей
		4.3 Изложение содержания прослушанного, прочитанного текста	4.4.3.1 анализировать текст и передавать его в подробной и сжатой форме
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.6 писать правильно наречия на "о, е, а" с приставками "с-, из-, до- в-, на-,за-"; 4.5.1.7 подбирать орфограммы и писать глаголы на "-тся, -ться", безударные личные окончания глаголов в настоящем и будущем времени, определяя тип спряжения, писать "ь" после шипящих в глаголах 2 лица единственного числа; 4.5.1.8 соблюдать правила переноса на письме; 4.5.1.9 начинать предложение со строчной буквы; не употреблять знак заглавной буквы при письме по Брайлю в начале предложения; 4.5.1.10 правильно употреблять в письменной речи порядковые и количественные числительные от пяти до тридцати, сто и тысяча
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.1 выделять на основе существенных признаков части речи и определять их роль в предложении; 4.5.2.8 определять наречия места, времени, образа действия, степени, качества; 4.5.2.9 изменять местоимения по падежам числам и родам; составлять словосочетания и предложения, употребляя в них местоимения; 4.5.2.10 представлять имя числительное как часть речи и задавать вопросы к нему
4 четверть
7. Путешествия в космос	1. Слушание	1.1 Понимание содержания информации, сообщения	4.1.1.1 моделировать высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая его смысл
	2. Говорение	2.1 Участие в диалоге с соблюдением речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.2.1.1 понимать различные способы ведения диалога, участвуя в диалоге, дискуссии по обсуждаемой теме; соблюдать речевые нормы
	3. Чтение	3.3 Формулирование вопросов и ответов	4.3.3.1 формулировать вопросы и ответы, отражающие понимание и свое отношение к содержанию текста
		3.6 Сравнительный анализ текстов	4.3.6.1 определять в тексте синонимы, антонимы, омонимы разных частей речи, однозначные и многозначные слова, фразеологизмы, прямое и переносное значение слов понимать их роль в тексте
	4. Письмо	4.7 Соблюдение пунктуационных норм	4.4.7.1 ставить знаки препинания при однородных членах предложения, связанных интонацией, обращениях; 4.4.7.2 использовать правила оформления диалога на письме
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.6 писать правильно наречия на "о, е, а" с приставками "с-, из-, до- в-, на-, за-"; 4.5.1.10 правильно употреблять в письменной речи порядковые и количественные числительные от пяти до тридцати, сто и тысяча
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.1 выделять на основе существенных признаков части речи и определять их роль в предложении; 4.5.2.3 производить грамматический разбор частей речи по алгаритму; 4.5.2.6 выделять словосочетания в предложении; 4.5.2.7 составлять предложения по образцу, распространять предложения обращением, второстепенными и однородными членами
8. Путешествие в будущее	1. Слушание	1.3 Прогнозирование содержания текста	4.1.3.1 синтезировать содержание текста по заголовку, схеме, обосновывая своҰ мнение
	2. Говорение	2.3 Соблюдение орфоэпических норм	4.2.3.1 следовать правилам постановки ударения
	3. Чтение	3.1 Определение структурных частей текста	4.3.1.1 самостоятельно определять структурные компоненты текстов разных стилей и типов; классифицировать тексты разных стилей
		3.4 Определение типов и стилей текстов	4.3.4.1 определять типы текстов – описание, повествование, рассуждение – по их особенностям; 4.3.4.2 определять художественный, публицистический, научный и деловой стиль
		3.6 Сравнительный анализ текстов	4.3.6.1 сравнивать тексты-описания, повествования, рассуждения по параметрам: тема, основная мысль, стиль и тип текста, структурные элементы текста, ключевые слова и языковые средства
	4. Письмо	4.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.4.1.1 использовать знания, наблюдения и личный опыт для создания текста-описания портрета, текста-повествования, рассуждения на заданную тему; 4.4.1.2 создавать тексты научного, публицистического и делового стилей на основе их особенностей
		4.2 Создание текста по плану и опорным словам	4.4.2.1 составлять тексты определенной структуры по коллективно и самостоятельно составленному плану, показывая разницу между информацией, событиями или процессами
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение орфографических норм	4.5.1.1 писать правильно слова, произношение и написание которых не совпадают, используя известные способы проверки; 4.5.1.2 различать значимые части слова: приставка, суффикс; грамотно писать их, опираясь на основной принцип русской орфографии
		5.2 Соблюдение грамматических норм	4.5.2.6 выделять словосочетания в предложении; 4.5.2.7 составлять предложения по образцу, распространять предложения обращением, второстепенными и однородными членами

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 23-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 568 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - білім алушының жеке тұлға ретінде сөз өнері арқылы дамуына ықпал ету, өнер және көркем әдебиет әлемімен қарым-қатынас жасауға қажеттілігін қалыптастыру.

3. Бадарламаның міндеттері:

1) білім алушының оқу қызығушылығын, эстетикалық сезімін және көркемдік талғамын қалыптастыру үшін ортақ жағдай жасау;

2) жазушылар, шығармалар құрылысы, мәнерлілік құралдары, әдеби образдар туралы бастапқы әдебиеттанушылық білімдерін қалыптастыру; библиографиялық біліктерін дамыту;

3) тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым- сөйлеу әрекетінің төрт түріне сәйкес оқу және сөйлеу жүйесін қалыптастыру;

4) әр түрлі жанрдағы және стильдегі көркем шығармаларды талдау тәсілдерін үйрету;

5) классикалық, заманауи, ұлттық көркем және ғылыми-танымдық әдебиеттің үздік шығармалары негізі білім алушылардың интеллектуалдық әлеуетін, рухани-адамгершілік мәдениетін, жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарды бағалай білуін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) негізгі белгілерді: жатықтық, шапшаңдық, жете түсінушілік, мәнерлілік, логикалық екпін қою және сөздер мен сөйлемдер арасында үзіліс жасауды сақтай отырып, қалыпты жазу және Брайль жүйесі бойынша бедерлі-нүктелі қаріпте оқу дағдыларын толыққанды жетілдіру;

2) Брайль қарпі бойынша оқу мен жазу барысында әріптер мен сөздерді тұтас түйсіну үшін саусақ ұштарын дұрыс пайдаланып, қол саусақтарының сенсомоторикалық (сезімдік және қозғалыстық) дамуын жетілдіру;

3) оқу үдерісінде жіберілетін қателерді түзету: орын ауыстыру, буындарды ауыстыру, әріптерді жоғалту, сөздерді алмастыру, қалдырып кету, сөздегі буындарды ауыстыру;

4) жазу және оқу әрекеті барысында кіші кеңістікті бағдарлау;

5) оқу, жазу және көрнекі құралдармен жұмыс жасағанда қалдық көру қабілетін ұтымды пайдалану білігін дамыту;

6) сезу, есту, қалдық көру қабілеті арқылы қоршаған ортадағызаттар мен құбылыстарды бірдей қабылдай білуінтүзету;

7) нақты әдеби образды қалыптастыру үшін көрнекі-бейнелі, ойға негізделген, көрнекі-әрекеттік, сыни, логикалықойлау түрлерін дамыту;

8) көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың қоршаған әлемді тануының негізгі тәсілдері: көру, тактильді қабылдау, есту, зейін, есте сақтауды дамыту;

9) көркем шығармаларды қабылдауда білім алушылардың өрісінің дамуындағы бұзылыстарды түзету;

10) білім алушылардың сөйлеу әрекетінде вербализмді және білімді меңгерудегі немқұрайдылықты жеңу.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Білім берудің негізгі бағытына сәйкес оқу бағдарламасына тұлғаның үйлесімді дамуына ықпал ететін құндылыққа, жеке тұлғаға бағытталған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдері және ақпараттық – коммуникациялық технологиялары енгізілген.

6. Құндылыққа бағытталған тәсіл ұлттық және әлемдік көркем әдебиеттерін оқып, ұғыну, әлеуметтік-мәдени ортаға: театрларға, мұражайларға, шығармашылық көрмелерге, архитектуралық ескерткіштерге бару арқылы білім алушының патриоттық, гуманистік, рухани-адамгершілік қасиеттерінің дамуына ықпал етеді.

7. Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл көркем шығармаларды оқу кезінде әрбір білім алушының жеке қабілетін дамытуға, адамгершіліктік бағытқа тәрбиелеуге, өзінің іс-әрекеттерін әдеби кейіпкерлердің іс-әрекеттерімен салыстыруға ықпал етеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл танымдық іс-әрекетті белсендіруге және өзектендіруге, қоршаған ортаны тану құралы ретінде әдебиетті оқуға қызығушылығын оятуға, білім алушыларды өз бетінше білім алуға ынталандыратын оқытудың инновациялық технологияларын және әртүрлі қызмет түрлерін пайдалануға, педагогтың басшылығымен іскерліктермен дағдыларды дамытуға бағытталған.

9. Саралап оқыту тәсілі барысында білім алушылардың көру бұзылымдарына, оқуға бейімділігі мен қабілеттеріне, сөйлеу дағдылары мен біліктерінің қалыптасу деңгейіне қарай әртүрлі күрделіліктегі тапсырмаларды іріктеп топтық жұмыс жасау көзделеді.

10. Коммуникативтік тәсіл қарым-қатынас кезінде тіл құралдарын еркін және саналы түрде пайдалануға, көркем шығармаларды талқылау мен талдауға, ауызша және жазбаша сөйлеу мазмұнын түсінуге, әр түрлі сөйлеу жанрларында өз ойлары мен сезімдерді баяндау, көркем және танымдық әдебиеттерді оқу арқылы өз тілін байытуды қамтамасыз етеді.

11. Оқытуда ақпараттық-коммуникативтік технологияларын қолдану (бұдан әрі – АКТ) пәндік материалды іздеу және өңдеу үшін электрондық оқулықтарды, анықтамларды, Винбрайльдік жолды қолдану арқылы АКТ-ны пайдаланудың базалық дағдыларын дамытуға; PowerPoint (Пауэр Поинт) презентациясын құруға, әдеби мәселелерді шешуде құрдастарымен ынтымақтастық жасау және идеяларымен алмасуына ықпал жасайды.

12. Бұзылымды көру функцияларын түзету әдістері:

1) көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың қайталанған жеке салаларды дамытудағы ауытқуларын, танымдық, эмоциялық бұзылымдарын өтеу;

2) қалдық көруін қорғау және көру қабілетінің бұзылуын өтейтін сақтау анализаторларын пайдалану;

3) офтальмологиялық және гигиеналық нормативтерді сақтай отырып оқу үрдісінде ұлғайтқыш құралдар, көзілдіріктер және кітапқа арналған тіреуіштерді қолдана отырып визуалды жайлылық жағдайларын жасау;

4) белсенді өмірлік ұстанымды қалыптастыру, әртүрлі қызмет түрлерінде өзін-өзі тану тәсілдерін түсіну.

13. Көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың жұмыс қарқынының төмен болуына және тез шаршауына байланысты пәнді оқытудың өзіндік ерекшеліктері:

1) сабақты шамадан тыс жүктемей инновациялық технологияларды, оқытудың әдістері мен тәсілдерін ұтымды пайдалану;

2) әр түрлі қызмет түрлерін:көру, есту,жазу, оқу,сипап қабылдау, көз және қолға арналғанжаттығуларды кезектестіріп орындау;

3) көру өткірлігі 0,04%-ға дейінгі нашар көретін білім алушыларға ең аз көру жүктемесін беру: иллюстрацияларды қарау, сурет салу, дидактикалық материалмен жұмыс;

4) білім алушыларды толыққанды қызметке қосу үшін мұғалім өз іс-әрекеттеріне түсінік береді.

14. "Әдебиеттік оқу" пәні төмендегі арнайы жабдықталған бастауыш оқыту кабинеттерінде жүргізіледі:

1) техникалық қауіпсіздік талаптарына сәйкес мектеп жиһазымен;

2) көркем әдебиет, үлкейтілген және бедерлі-нүктелі қарпі бар оқулықтар, дидактикалық және тарату-демонстрациялық материалдар, бейне және аудиоматериалдарымен;

3) компьютерлік тифлокешен, сканерлеу және оқуға арналған "Книголюб" кешені, интерактивті тақтамен, "кітап" электрондық ұлғайтқыш құрылғысымен, стационарлық және портативті ұлғайтқыш құрылғымен, тифлоплеермен, диктофонмен.

3-тарау. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. "Әдебиеттік оқу" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

2) 3-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

3) 4-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.

16. "Әдебиеттік оқу" пәнінің мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі.

17. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) шығарманың мазмұнын түсіну;

2) шығарманы мазмұндау;

3) шығармадағы оқиғаны болжау;

4) тыңдарманның назарын аударту;

5) тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру.

18. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру;

3) шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау;

4) әдеби шығарманың жанрын анықтау;

5) шығарманың композициясын анықтау;

6) кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау;

7) әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау;

8) көркем шығарма элементтерін салыстыру;

9) түрлі дереккөздерден ақпарат алу.

19. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) шығарманың жоспарын құру;

2) шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу;

3) шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну;

4) қатені табу және түзету.

20. 2-сыныпқа арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: шығарманың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап беру, шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау, шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау, өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу, қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою, оның жауабын шығармадан табу, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау; мәтінді әңгімелеу, мәтін кейіпкерлерін атау, кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау; қарым-қатынастың бейвербальды құралдары: тірек сөздерді қолдану; өз идеяларын, сезімдерін, ойларын айту; фонематикалық есту және дикция қоюға арналған артикуляциялық жаттығулар; тез аудармалар, сөйлеу вербализмін жеңу бойынша тапсырмалар; танымдық қызметке барлық сақтаушы анализаторларды қосу;

2) оқылым: шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу; оқу кезінде сөйлеу қателіктерінің алдын алу үшін кормейтін білім алушылардың фонематикалық естуін және артикуляциялық моторикасын дамыту;

3) жазылым: мәтін мазмұны бойынша сурет салу;сөздік жұмысын жүргізуге қатысу; түсіндірілетін сөздермен жұмыс; жазбаша шығармашылық жұмыстар жүргізу: шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру; сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер пайдаланып, шығармашылық жұмыс жазу;

4) ауыз әдебиеті үлгілерінен: балаларға арналған тақпақ, санамақ, мадақтау, өтірік өлеңдер, төрт-түлік жырлары, төрт түлік туралы өлеңдер, жан-жануарлар айтыс, наурыз жыры, ертегілер әртүрлі тақырыптағы хайуанаттар жайындағы ертегілер мен қиял-ғажайып оқиғалы ертегілер, мақал-мәтелдер, әртүрлі тақырыптағы жұмбақ, жаңылтпаштар, жазба әдебиеті үлгілерінен: Ы. Алтынсарин! "Салақтық", А. Құнанбаев "Ғылым таппай мақтанба", Ж. Жабаев "Алатау", А. Байтұрсынов "Мен қалай оқуға бардым", М. Дулатов "Мектепке", "Байлық", "Мектептен", Ж. Аймауытов "Кітап оқу", "Қарт Қожаның туған жері", М. Жұмабаев "Бесік жыры", С. Сейфуллин "Біржан", "Көлде", М. Әуезов "Бүлдірген тере барғанда", Б. Соқпақбаев "Шынықсын денеміз", Б. Момышұлы "Ұяда не көрсең...", Ш. Смаханұлы "Бұлбұл мен тоқылдақ","Тәкәппар", Қ. Мырза Әли "Не үшін?", "Жұмыстың жылуы", Ж. Смақов "Апаның тілін алса егер", Қ. Баянбай "Ұланымыз ұлы елдің", Ә. Дүйсенбиев"Ақылшым – мұғалім", Т.Молдағалиев "Он алтыншы желтоқсан", К. Ахметова "Астана", М. Мақатаев "Отан", "Отан туралы", Ә. Нұрпейісов "Туған жімнің тұрғындары", Қ. Жұмаділов "Ұзын сары", Ғ. Мүсірепов "Құрметтейік, Жер- ананы", М. Әлімбай "Кім жомарт? Не жомарт?", "Кемпірқосақ", Ф. Оңғарсынова "Әже", Е. Ерботин "Даңғой", А. Асылбеков "Көйлек хикаясы", "Түлкі мен тиін", М. Қабанбай "Айгүдің әңгімесі", Д. Әбілев "Туған тілім", С. Жүнісов "Кімнің мекені жақсы?", Ө. Тұрманжанов "Мектеп – біздің анамыз" "Туған өлкем", Б. Ысқақов "Жас техник", "Қыста қызық жұмыс бар", Н. Айтов "Оқулық", М. Иманжанов "Кітап", О. Әубакіров "Жеті шал", "Сүт қалай ұйықтады?", Қ. Ыдырысов "Қап, қап қармағым", А. Сопыбеков "Сапар мен парта", Т. Бердияров "Сусын туралы жыр", Ә. Нұршайықов "Немере", Д. Жұмагелдинова, М. Айымбетов, А. Тоқмағамбетов "Сыбырлақ" М. Абылқасымованың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері;

5) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы;

6) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: С. Вангелий "Дельфин", К.Қаус "Ата- ананы құрметтеу туралы", Л. Ди Винчи "Арыстан мен қозы", "Құмырсқа және бидай дәні", В. Сухомлинский "Ақ шаш", "Шымшық пен көртышқан", К. Чуковский "Кірқоймас", Л. Толстой "Өрттен құтқарушы иттер".

21. 3-сыныпқа арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу, көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау, қолдануға практикалық және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, кейіпкердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті мен мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау, көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, музыка күй, мультфильм нұсқасымен салыстыру, шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмдерден нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру, шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау, мәтіннен немесе мәтін бөлімдерінен түйін сөздерді көрсету, түйін сөздер мен негізгі ой арасындағы байланысты орнату;

2) оқылым: шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу;

3) жазылым: сөздіктермен жұмыс жасау, шығармашылық жұмыстар: шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкер қосу, соңын өзгерту, өлең төрт жолды, әңгіме оқығаны, көргені бойынша жазу;

4) жазба әдебиеті үлгілері: ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: Ы. Алтынсарин "Баланың айласы", "Малды пайдаға жарату", "Бақыт құсы", А. Құнанбаев "Ғылымға көңіл бөлсеңіз", Ш. Құдайбердіұлы "Адамдық борышың", А. Байтұрсынов "Оқуға шақыру", І. Жансүгіров "Күн шыққанда", М. Дулатов "Күз", Ж. Аймауытов "Қараторғай", М. Жұмабаев "Балалық шақ", С. Сейфуллин "Ақсақ киік", С. Бегалин "Есеннің кірпісі", Т. Жароков "Ауыл күзі", Б. Соқпақбаев "Қамқорлық", "Сен ұйықтап жатқанда", Ш. Смаханұлы "Он саусақ", Н. Айтұлы "Алтын сөз", М. Әлімбай "Он саусақ", Ө. Тұрманжанов "Білім", М. Иманжанов "Қысқы кеш", Ф. Оңғарсынова "Білім керек бәріне", Ә. Табылды "Аман мен телефон", А. Асылбек "Сәулетті біздің Алматы", "Мұз айдын", Ж. Жұмаханов "Ер еңбекте сыналады", Т. Молдағалиев "Туған өлке гүлдері", "Қазақ деген халықтың баласымын", Е. Өтетілеуов "Мақтанышым – Астанам", Б. Кірісбайұлы "Терек пен қабығы", "Жеміс бағында", Ж. Әлмешов "Күн тәртібі", Ә. Қоңыратбаев "Киіктің айласы", Е. Ашықбаев "Таң", "Ғаламтор туралы", "Түскі тамақ", М. Байғұт "Алмастың ағашы", М. Абылқасымованың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері;

5) ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, естелік, өмірбаян, күнделік, аспан әлемі, су асты тіршілігі, табиғат құбылыстары, жаратылыс құпиялары, адамзат сырлары, техника жетістіктері, халықтық әдет-ғұрып, салт-дәстүр туралы;

6) әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: А. С. Пушкин "Қысқы кеш", М. Твен "Том мен Бекки", "Батылдық", И. Крылов "Шегіртке мен құмырсқа".

22. 4-сыныпқа арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: мәтін бойынша автордың көзқарасына өз пікірін білдіру, шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру, шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу, шығарманың композициялық құрылымын сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі анықтау, өлеңдерге сай ырғақты таңдай білу, сөздіктерге сүйене отырып, сөздердің мағынасын түсіндіру, жазушы тіліне назар аудару, көркем сөздерді қолдану, эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру, көркем шығарманы өзге үлгідегі иллюстрация, музыка күй, мультфильм, кинофильм нұсқасымен салыстыру, түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу, тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету, "автормен диалог" жүргізу, оқыған шығарманың басты ойын өздігінен тұжырымдау, мәтін бөлімдері арасында мағыналық байланысты орнату, оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру, негізгі ойды тұжырымдау, оны мәтін атауымен сәйкестендіру, жоспар бойынша мәтінді мазмұндау;

2) оқылым: оқу дағдысы: шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу;

3) жазылым: шығармашылық жұмыс: таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең төрт жолды жазу;

4) ауыз әдебиеті үлгілері: батырлар жырынан үзінділер, аңыз әңгімелер мен қиял-ғажайып оқиғалар, шешендік сөздер, ертегілер, мысалдар, ұсынылатын ақын-жазушылардың шығармалары: Ы. Алтынсарин "Қара батыр", "Дүниеде жамандық неден?", І. Жансүгіров "Көкшетау", Ә. Тәжібаев "Жарық түнде жайлауда", С. Көбеев "Орындалған арман", А. Құнанбаев "Сабырсыз, арсыз, еріншек", С. Мұқанов "Жылқы", Ж. Жабаев "Балама хат", А. Байтұрсынов "Аққу, шортан хәм шаян", С. Торайғыров "Арыстан мен тышқан", Қ. Баянбаев "Араша", А. Сопыбеков "Сапар мен парта", С. Оспанов "Шыбын мен Көбелек", Н. Ақышев "Адам қорыған көл", М. Дулатов "Шешенің балаларын сүйюі", А.Дулатов "Аяулы Жақан", Ж. Аймауытов "Қараторғай", М. Жұмабаев "Түркістан", С. Сейфуллин "Наурыз", М. Ғабдуллин "Тау қыраны", М. Әуезов "Жолда", "Жетім", "Көксерек", Ж. Жұмаханов "Ақ боран", М. Зверев "Суық торғай", Т. Айбергенов "Аппақ қыз", "Өсіп келе жатырмын",М. Қабанбай "Сурет салғым келмейді", А. Әуезов "Жас Мұхтар", Қ. Әбдіқадіров "Жиб-Жица күресі", Ш. Мұртаза "Бала Тұрар", С. Бақбергенов "Құрманғазы", Ә. Жапаров "Қазына көтерген бала", Ш. Уалиханов "Абылай хан", С. Бегалин "Қырдың жас түлегі", Ә. Абдуллин "Ақкөл жағасында", Б. Соқпақбаев "Менің атым Қожа", "Компас", "Ағаштар неге ашуланды?", М. Дүйсенов "Мен қалай торғай болдым?", Ж. Алмашұлы "Алтын балық", К. Сегізбайұлы "Құмырсқалар", Қ. Жұмаділов "Адасқан бала", Д. Мыңжасарқызы "Мектептен жырақ жол", Р. Әбілқадірова "Әскербектің әтеші", Е. Өтетілеуұлы "Балмұздақ", Б. Тұрсынбаев "Алғашқы көмек", Ш. Смаханұлы,Қ. Аманжолов "Туған жер", М. Мақатаев "Сүйемін өсккен, Отаным", К. Оразбекұлы "Елтаңба мен Ту туралы жыр", Қ. Жұмағалиев "Туған өлкем", Қ, Сапарбаев "Туған жердің ысығы- ай", М.Әлімбай "Омоним сөздер", "Логогриф", "Шарада", "Метаграмма", А. Сейдімбек "Әйел-Ана", Қ. Жармағамбетов "Ормандағы оқиға", Ж. Әлмашұлы "Қауын мен қарбыз",О.Әубәкіров "Ара мен шыбын", "Дүрбелең", Ө. Тұрманжанов "Жаралы торғай", Ф. Оңғарсынова "Қанат туралы хикая", Н. Айтов "Алтын сөз", Ғ. Мүсірепов "Ана құшағында", А. Асылбеков "Үйрену", М. Қалдыбаев "Үлек", Қ. Жаркенов "Есім сабақ оқуды қалай үйренді?", С. Сарғасқаев "Сынған аквариум", Т. Молдағалиев "Гүлдер", М. Абылқасымованың өлең-жырлары, ертегі-мысалдары, әңгімелері, ғылыми-танымдық шығармалар: мақала, очерк, естелік, өмірбаян, күнделік, әлем халықтары балалар әдебиетінің көрнекті өкілдерінің үлгілі шығармалары: Н. Хикмет "Үш жігіт туралы хикая", Л. Толстой "Акула", И. Крылов "Ат пен есек", Э. Распе "Жарты ат", "Балық құрсағында", Д. Родари "Ғажайып жаңбыр", "Шоколадтан салынған жол", "Алисаның арманы", Р. Киплинг "Киттің жұтқыншағы неге мұндай?".

23. Нашар көретін білім алушылар үшін оқу дағдыларын қалыптастырудың қалыпты нормалары:

1) 2-сынып: минутына 30-40 сөз (минималды деңгей) минутына 20-30 сөз;

2) 3-сынып: минутына 45-50 сөз (минималды деңгей) минутына 20-30 сөзден;

3) 4-сынып: минутына 60-70 сөз, (минималды деңгей) минутына 40-50 сөз.

24. Көрмейтін білім алушылар үшін оқу дағдыларын қалыптастырудың қалыпты нормалары:

1) 2-сынып: минутына 20-30 сөз, (минималды деңгей) минутына 10-20 сөз;

2) 3-сынып: минутына 35-40 сөз (минималды деңгей) минутына 10-20 сөз;

3) 4-сынып: минутына 50-60 сөз (минималды деңгей) минутына 30-40 сөз.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

25. Бағдарламада "Оқу мақсаттары" қолдануға, мониторинг жасауға тиімді болу үшін төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді: кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді, мысалы, 3.2.1.1. кодында "3" - сынып, "2.1" - бөлімше, "1" - оқу мақсатының реттік саны.

26. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлім:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойынша берілген сұрақтарға жауап беру	3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру	4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру
1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау; 2.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, білім алушылардың сөздерді дұрыс байланыстыра отырып оларды қолдана білуі	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толықтаңдауына қарай мазмұндау, сахналау; 3.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауына зер салу	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау; 4.1.2.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру, зейінін тұрақтандыру
1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне, бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану	3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.4. 2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, суреттерді тифлокомплекстің көмегімен қолдану	4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарды, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, суреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау
1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу	4.1.5.1 өз ойы мен сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру

2) "Оқылым" бөлім:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 шығарманы дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу	3.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу	4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп, шапшаң оқу
	2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу	3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу	4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
2.2 Шығарманың мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу	3.2.2.1 қолдануға (практикалық) және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманықайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
2.3 Шығарманың тақырыбы мен ондағы негізгі ойды анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау	4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
2.5 Шығарманың композициясын анықтау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын мен аяқталуын анықтау	3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау	4.2.5.1шығарманың композициялық құрылымын сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімін анықтау
2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті мен мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдеуіш құралдарды теңеу, кейіптеу, табу	3.2.7.1 өз бетінше шығармадағы әдеби көркемдеуіш құралдарды теңеу, эпитет, кейіптеу, табу	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсерілеу, табу және оларды қолдану
2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау	3.2.8.1 эпизодтерді салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау	4.2.8.1 эпизодтер мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру
	2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, мультфильм нұсқасымен салыстыру	3.2.8.2 өз бетінше көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, музыка күй, мультфильм нұсқасымен салыстыру	4.2.8.2 көркем шығарманы өзге үлгідегі иллюстрация, музыка күй, мультфильм, кинофильмнұсқасымен салыстыру
2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі, кестеге салу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильм нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу, тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету

3) "Жазылым" бөлім:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру	3.3.1.1 өз бетінше оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып жоспар құру	4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар, санамақтар құрастыру; 2.3.2.2 жазба жұмыстарында зейінін тұрақтандыру, танымдық белсенділігін арттыру	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкер қосу, соңын өзгерту..., өлең төрт жолды, әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу; 3.3.2.2 жазбаша жұмыста қалдық көру қабілетін қорғау, танымдық белсенділігін арттыру, есте сақтау қабілетін түзету	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең төрт жолды жазу; 4.3.2.2 есте сақтау қабілетін түзеу, қоршаған орта туралы түсініктерін нақтылау, қалдық көру қабілетін қорғау
3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен сурет, калиграмма, аппликация, фотосуреттер, макеттер пайдаланып, шығармашылық жұмыс жазу	3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентациятүрінде ұсыну
3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету	3.3.4.1 өз бетінше шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету, қайта көшіріп жазу	4.3.4.1 шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу

27. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

28. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 2-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	Тыңдалым және айтылым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
		1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау; 2.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, білім алушылардың сөздерді дұрыс байланыстыра отырып оларды қолдана білуі
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп, оқиғаның соңын болжау
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
2. Менің отбасым және достарым	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 мәтінді дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу; 2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	2.2.3.1мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу табу
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, мультфильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру; 2.3.2.2 жазба жұмыстарында зейінін тұрақтандыру, танымдық белсенділігін арттыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, калиграмма, аппликация, макеттер фотосуреттер арқылы ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді өз бетінше табып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу
2-тоқсан
3.Менің мектебім	Тыңдалым және айтылым	1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау; 2.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, білім алушылардың сөздерді дұрыс байланыстыра отырып оларды қолдана білуі
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніпоқиғаның соңын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
4. Менің туған өлкем	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, мультфильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	Жазылым	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, калиграмма, аппликация, макеттер, фотосуреттер арқылы ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді өз бетінше тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым және айтылым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойыншасұрақтарға жауап беру
		1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау; 2.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, білім алушылардың сөздерді дұрыс байланыстыра отырып оларды қолдана білуі
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп оқиғаның соңын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
6.Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 мәтінді дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу; 2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын мен аяқталуын анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу табу
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, мультфильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, калиграмма, аппликация, макеттер, фотосуреттер арқылы ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді өз бетінше тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта	Тыңдалым және айтылым	1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау; 2.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, білім алушылардың сөздерді дұрыс байланыстыра отырып оларды қолдана білуі
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне бастапқы бөліміне сүйеніп оқиғаның соңын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
8.Саяхат	Оқылым	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.2.3.1мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын мен аяқталуын анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу табу
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен кейіпкердің іс - әрекетіндегі өзгерісті, эпизодтерді немесе негізгі оқиғаларды салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру; 2.3.2.2 жазба жұмыстарында зейінін тұрақтандыру, танымдық белсенділігін арттыру
		3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді өз бетінше тауып түзету жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу

2) 3-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат	Тыңдалым және айтылым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру
		1.2 Шығарманы мазмұндау	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау; 3.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауына зер салу
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, суреттерді тифлокомплекстің көмегімен қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 мәтінді дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 шығарма мазмұны бойынша қолдануға практикалық, бағалауға және шығармашылыққа негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді анықтау
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкердің портретін сипатта, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	3.2.7.1 өз бетінше шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, эпитет, кейіптеу табу
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.2 өз бетінше көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, музыка, күй, мультфильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильм нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 өз бетінше шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету, қайта көшіріп жазу
2-тоқсан
3. Уақыт	Тыңдалым және айтылым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
4. Сәулет	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 шығарманыдауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу; 3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 қолдануға практикалық, бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкерлердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	3.2.7.1 өз бетінше шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, эпитет, кейіптеу табу
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.2 өз бетінше көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, музыка күй, мультфильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильм нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 өз бетінше оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегі кейіпкер қосу, соңын өзгерту..., өлең төрт жолды, әңгіме оқығаны, көргені бойынша жазу 3.3.2.2 жазбаша жұмыста қалдық көру қабілетін қорғау, танымдық белсенділігін арттыру, есте сақтау қабілетін түзету
		3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 өз бетінше шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету, қайта көшіріп жазу
3-тоқсан
5. Өнер	Тыңдалым және айтылым	1.2 Шығарманы мазмұндау	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау; 3.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауына зер салу
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, тифлокомплекстің көмегімен суреттерді қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
6. Атақты тұлғалар	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 қолдануға практикалық, бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкерлердің портретін сипаттау, оныңіс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен дәлелдер келтіріп бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	3.2.7.1 өз бетінше шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, эпитет, кейіптеу табу
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.1 эпизодтерді салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильм нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 өз бетінше оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегікейіпкер қосу, соңын өзгерту ..., өлең төрт жолды, әңгіме оқығаны, көргені бойынша жазу; 3.3.2.2 жазбаша жұмыста қалдық көру қабілетін қорғау, танымдық белсенділігін арттыру, есте сақтау қабілетін түзету
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 өз бетінше шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету, қайта көшіріп жазу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	Тыңдалым және айтылым	1.2 Шығарманы мазмұндау	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау; 3.1.2.2 қалдық көру қабілетін қорғау, сезім арқылы, есту арқылы қабылдауына зер салу
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, тифлокомплекстің көмегімен суреттерді қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып, сын тұрғысынан бағалап оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 қолдануға практикалық, бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді анықтау
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкердің портртін сипаттау, оныңіс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен дәлелдер келтіріп тауып, бағалау
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.1 эпизодтерді салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 3.2.8.2 өз бетінше көркем шығарма үзіндісін өзге үлгідегі иллюстрация, музыка күй, мультфильмнұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильм нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 өз бетінше оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегі, кейіпкер қосу, соңын өзгерту..., өлең төрт жолды, әңгіме оқығаны, көргені бойынша жазу; 3.3.2.2 жазбаша жұмыста қалдық көру қабілетін қорғау, танымдық белсенділігін арттыру, есте сақтау қабілетін түзету
		3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 өз бетінше шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу

3) 4-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	Тыңдалым және айтылым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, тифлокомплекстің көмегімен суреттерді қолдану, презентация, видеоролик жасау
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
2. Адами құндылықтар	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 мәтінді дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп, шапшаң оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсерілеу табу және оларды қолдану
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.2 көркем шығарманы өзге үлгідегі иллюстрация, музыка, күй, мультфильм, кинофильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармандағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең төрт жолды жазу; 4.3.2.2 есте сақтау қабілетін түзеу, қоршаған орта туралы түсініктерін нақтылау, қалдық көру қабілетін қорғау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра	Тыңдалым және айтылым	1.2 Шығарманы мазмұндау	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау; 4.1.2.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру, зейінін тұрақтандыру
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарды, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
			4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, тифлокомплекстің көмегімен суреттерді қолдану, презентация, видеоролик жасау
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
4. Мамандық әлемі	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	4.2.5.1 шығарманың композициялық құрылымын сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімін анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсерілеу табу және оларды қолдану
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.1 эпизодтер мен оқиғаларадың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармандағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді өз бетінше тауып түзету жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	Тыңдалым және айтылым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру
		1.2 Шығарманы мазмұндау	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіпқолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау; 4.1.2.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру, зейінін тұрақтандыру
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарды, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру 4.1.5.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фото, суреттерді тифлокомплекстің көмегімен қолдану, презентация, видеоролик жасау
6. Қоршаған ортаны қорғау	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
		2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	4.2.5.1 шығарманың композициялық құрылымын сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
		2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсерілеутабу және оларды қолдану
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.1 эпизодтер мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармандағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең төрт жолды жазу 4.3.2.2 есте сақтау қабілетін түзеу, қоршаған орта туралы түсініктерін нақтылау, қалдық көру қабілетін қорғау
		3.4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді өз бетінше тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	Тыңдалым және айтылым	1.2 Шығарманы мазмұндау	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіпқолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау; 4.1.2.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру, зейінін тұрақтандыру
		1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
		1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, өлең жолдарды, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
8. Болашаққа саяхат	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
		2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
		2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
		2.5 Шығарманың композициясын анықтау	4.2.5.1 шығарманың композициялық құрылымын сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі анықтау
		2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
		2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.1 эпизодтер мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру; 4.2.8.2 көркем шығарманы өзге үлгідегі иллюстрация, музыка, күй, мультфильм, кинофильм нұсқасымен салыстыру
		2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	Жазылым	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармандағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып жоспар құру
		3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең төрт жолды жазу; 4.3.2.2 есте сақтау қабілетін түзеу, қоршаған орта туралы түсініктерін нақтылау, қалдық көру қабілетін қорғау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну
		3.4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді өз бетінше тауып түзету, жазбаша жұмыс соңында қате жазылған сөздерді көшіріп жазу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 24-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 569 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - білім алушының жеке тұлға ретінде сөз өнері арқылы дамуына ықпал ету, өнер және көркем әдебиет әлемімен қарым-қатынас жасауға қажеттілігін қалыптастыру.

3. Бадарламаның міндеттері:

1) білім алушының оқу қызығушылығын, эстетикалық сезімін және көркемдік талғамын қалыптастыру үшін ортақ жағдай жасау;

2) жазушылар, шығармалар құрылысы, мәнерлілік құралдары, әдеби образдар туралы бастапқы әдебиеттанушылық білімдерін қалыптастыру; библиографиялық біліктерін дамыту;

3) тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым- сөйлеу әрекетінің төрт түріне сәйкес оқу және сөйлеу жүйесін қалыптастыру;

4) әр түрлі жанрдағы және стильдегі көркем шығармаларды талдау тәсілдерін үйрету;

5) классикалық, заманауи, ұлттық көркем және ғылыми-танымдық әдебиеттің үздік шығармалары негізі білім алушылардың интеллектуалдық әлеуетін, рухани-адамгершілік мәдениетін, жалпыадамзаттық және ұлттық құндылықтарды бағалай білуін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) негізгі белгілерді: жатықтық, шапшаңдық, жете түсінушілік, мәнерлілік, логикалық екпін қою және сөздер мен сөйлемдер арасында үзіліс жасауды сақтай отырып, қалыпты жазу және Брайль жүйесі бойынша бедерлі-нүктелі қаріпте оқу дағдыларын толыққанды жетілдіру;

2) Брайль қарпі бойынша оқу мен жазу барысында әріптер мен сөздерді тұтас түйсіну үшін саусақ ұштарын дұрыс пайдаланып, қол саусақтарының сенсомоторикалық (сезімдік және қозғалыстық) дамуын жетілдіру;

3) оқу процесінде жіберілетін қателерді түзету: орын ауыстыру, буындарды ауыстыру, әріптерді жоғалту, сөздерді алмастыру, қалдырып кету, сөздегі буындарды ауыстыру;

4) жазу және оқу әрекеті барысында кіші кеңістікті бағдарлау;

5) оқу, жазу және көрнекі құралдармен жұмыс жасағанда қалдық көру қабілетін ұтымды пайдалану білігін дамыту;

6) сезу, есту, қалдық көру қабілеті арқылы қоршаған ортадағызаттар мен құбылыстарды бірдей қабылдай білуін түзету;

7) нақты әдеби образды қалыптастыру үшін көрнекі-бейнелі, ойға негізделген, көрнекі-әрекеттік, сыни, логикалықойлау түрлерін дамыту;

8) көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың қоршаған әлемді тануының негізгі тәсілдері: көру, тактильді қабылдау, есту, зейін, есте сақтауды дамыту;

9) көркем шығармаларды қабылдауда білім алушылардың өрісінің дамуындағы бұзылыстарды түзету;

10) білім алушылардың сөйлеу әрекетінде вербализмді және білімді меңгерудегі немқұрайлықты жеңу.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Білім берудің негізгі бағытына сәйкес оқу бағдарламасына тұлғаның үйлесімді дамуына ықпал ететін құндылыққа, жеке тұлғаға бағытталған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдері және ақпараттық – коммуникациялық технологиялары енгізілген.

6. Құндылыққа бағытталған тәсіл ұлттық және әлемдік көркем әдебиеттерін оқып, ұғыну, әлеуметтік-мәдени ортаға: театрларға, мұражайларға, шығармашылық көрмелерге, архитектуралық ескерткіштерге бару арқылы білім алушының патриоттық, гуманистік, рухани-адамгершілік қасиеттерінің дамуына ықпал етеді.

7. Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл көркем шығармаларды оқу кезінде әрбір білім алушының жеке қабілетін дамытуға, адамгершіліктік бағытқа тәрбиелеуге, өзінің іс-әрекеттерін әдеби кейіпкерлердің іс-әрекеттерімен салыстыруға ықпал етеді.

8. Іс-әрекеттік тәсіл танымдық іс-әрекетті белсендіруге және өзектендіруге, қоршаған ортаны тану құралы ретінде әдебиетті оқуға қызығушылығын оятуға, білім алушыларды өз бетінше білім алуға ынталандыратын оқытудың инновациялық технологияларын және әртүрлі қызмет түрлерін пайдалануға, педагогтың басшылығымен іскерліктермен дағдыларды дамытуға бағытталған.

9. Саралап оқыту тәсілі барысында білім алушылардың көру бұзылымдарына, оқуға бейімділігі мен қабілеттеріне, сөйлеу дағдылары мен біліктерінің қалыптасу деңгейіне қарай әртүрлі күрделіліктегі тапсырмаларды іріктеп топтық жұмыс жасау көзделеді.

10. Коммуникативтік тәсіл қарым-қатынас кезінде тіл құралдарын еркін және саналы түрде пайдалануға, көркем шығармаларды талқылау мен талдауға, ауызша және жазбаша сөйлеу мазмұнын түсінуге, әр түрлі сөйлеу жанрларында өз ойлары мен сезімдерді баяндау, көркем және танымдық әдебиеттерді оқу арқылы өз тілін байытуды қамтамасыз етеді.

11. Оқытуда ақпараттық-коммуникативтік технологияларын қолдану (бұдан әрі – АКТ) пәндік материалды іздеу және өңдеу үшін электрондық оқулықтарды, анықтамларды, Винбрайльдік жолды қолдану арқылы АКТ-ны пайдаланудың базалық дағдыларын дамытуға; PowerPoint (Пауэр Поинт) презентациясын құруға, әдеби мәселелерді шешуде құрдастарымен ынтымақтастық жасау және идеяларымен алмасуына ықпал жасайды.

12. Бұзылымды көру функцияларын түзету әдістері:

1) көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың қайталанған жеке салаларды дамытудағы ауытқуларын, танымдық, эмоциялық бұзылымдарын өтеу;

2) қалдық көруін қорғау және көру қабілетінің бұзылуын өтейтін сақтау анализаторларын пайдалану;

3) офтальмологиялық және гигиеналық нормативтерді сақтай отырып оқу үрдісінде ұлғайтқыш құралдар, көзілдіріктер және кітапқа арналған тіреуіштерді қолдана отырып визуалды жайлылық жағдайларын жасау;

4) белсенді өмірлік ұстанымды қалыптастыру, әртүрлі қызмет түрлерінде өзін-өзі тану тәсілдерін түсіну.

13. Көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың жұмыс қарқынының төмен болуына және тез шаршауына байланысты пәнді оқытудың өзіндік ерекшеліктері:

1) сабақты шамадан тыс жүктемей инновациялық технологияларды, оқытудың әдістері мен тәсілдерін ұтымды пайдалану;

2) әр түрлі қызмет түрлерін:көру, есту,жазу, оқу,сипап қабылдау, көз және қолға арналғанжаттығуларды кезектестіріп орындау;

3) көру өткірлігі 0,04%-ға дейінгі нашар көретін білім алушыларға ең аз көру жүктемесін беру: иллюстрацияларды қарау, сурет салу, дидактикалық материалмен жұмыс;

4) білім алушыларды толыққанды қызметке қосу үшін мұғалім өз іс-әрекеттеріне түсінік береді.

14. "Әдебиеттік оқу" пәні төмендегі арнайы жабдықталған бастауыш оқыту кабинеттерінде жүргізіледі:

1) техникалық қауіпсіздік талаптарына сәйкес мектеп жиһазымен;

2) көркем әдебиет, үлкейтілген және бедерлі-нүктелі қарпі бар оқулықтар, дидактикалық және тарату-демонстрациялық материалдар, бейне және аудиоматериалдарымен;

3) компьютерлік тифлокешен, сканерлеу және оқуға арналған "Книголюб" кешені, интерактивті тақтамен, "кітап" электрондық ұлғайтқыш құрылғысымен, стационарлық және портативті ұлғайтқыш құрылғымен, тифлоплеермен, диктофонмен.

3-тарау. "Әдебиеттік оқу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Литературное чтение" составляет:

1) во 2 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году;

2) в 3 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году;

3) в 4 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году.

16. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Аудирование (слушание) и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

17. Раздел "Аудирование (слушание) и говорение" включает следующие подразделы:

1) понимание содержания аудио, видео информации;

2) пересказ произведения;

3) прогнозирование событий в произведении;

4) привлечение внимания слушателей;

5) высказывание мнения по аудио, видео информации.

18. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) использование видов чтения;

2) формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения;

3) определение темы и основной мысли литературного произведения;

4) определение жанра литературного произведения;

5) оценивание поступков героев литературного произведения;

6) понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения;

7) сравнение элементов художественного произведения;

8) извлечение информации из различных источников.

19. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) составление плана;

2) создание творческих работ разных жанров;

3) написание текстов с использованием различных форм представления;

4) нахождение и исправление ошибок.

20. Базовое содержание учебного предмета "Литературное чтение" для 2 класса:

1) изучаемые произведения: В. Драгунский рассказы, Б. Искаков "Люблю я мчаться с ветерком…", В. Осеева рассказы, И. Бунин "Детство", В Катаев "Дудочка и кувшинчик", В. Голявкин рассказы, А.Б.Раскин "Как папа был маленьким", И.Пивоварова "Один за всех и все за одного", Б. Заходер "Мы – друзья", С. Есенин "Бабушкины сказки", Д. Джумагельдинова "Еркегали – мальчик-озорник", М. Зощенко "Бабушкин подарок", М. Аимбетов "Солнце на ладони", С. Сеитов "Наш ата", С. Михалков "Как познаются друзья", В. Голявкин "Настоящая дружба", Э. Хоггард "Мафин и его веселые друзья", С. Могилевская "Восемь голубых дорожек", М. Кабанбаев "Сам пропадай, а товарища выручай", К. Тангрыкулиев "Верблюд и мальчик", А. Тажибаева "Малютка верблюжонок", А.С. Пушкин "Няне", А.Н.Толстой "Золотой ключик, или Приключения Буратино", Э.Успенский "Дядя Федор идет в школу", М. Абылкасымова "Родная земля", М. Алимбаев "Родник земли родной", У. Турманжанов "Родина", Т. Айбергенов "Моя Республика", С. Сейфуллин. "Родная земля", "В нашем краю", Д. Досжанов "Родник", М. Ауэзов "Степной пейзаж", "Возвращние", М. Пришвин "Моя Родина", "Ребята и утята", Г. Ладонщиков "Родная земля", Л. Толстой "Какая бывает роса на траве", В. Драгунский "Третье место в стиле баттерфляй", А. Мальцев "Моя тренировка", "Бегущий человек", В. Пахомов "Легкая атлетика", А. Монвиж-Монтвид "Мой стиль плавания", "Прыжок в воду", О. Нагорнов "О хоккее и рыцаре", Ирис Ревю "Волшебные лыжи", А. Барто "Зарядка", М. Пляцковский "Как Чернобурчик в футбол играл", "Мышонок Крошка выходит на лед", Ю. Маркова "Футболист", Ю. Шалева сказка "Друзья здоровья", Сказки народов мира, С Сейфуллин "Кокшетау", В. Берестов "Честное гусеничное", Л. Фадеева "Окружающая среда", Хилья Сулла Тавасшерна "Ручей", Г. Снегирев "Чудесная лодка", В. Бианки "Синичкин календарь", Е. Пермяк "Одуванчики", Л.Чарская "Не рви цветов, не надо", В. Чаплина "Хитрые вороны", "Лесная кормушка", Г. Сапгир "Леса-чудеса", Ю. Коваль "Фарфоровые колокольчики", "Воздушный барашек", М. Мырзалиев "Мечта", Я. Аким "Наша планета", Е. Карганова "Мы хотим, чтоб птицы пели", В. Бианки "Как мышонок попал в мореплаватели", "Как муравьишка домой спешил", А. Масс "Прогулка под дождҰм", А. Иванов "Как Хома куда-то ходил", С. Козлов "Ежик в тумане", "Ежик и море", сказки народов мира, малые жанры устного народного творчества;

2) аудирование (слушание) и говорение: ответы на простые вопросы. Свободный и подробный пересказ. Пересказ по плану. Инсценирование. Прогнозирование по заголовку и началу. Использование пословиц и поговорок. Невербальные средства общения. Использование опорных слов. Высказывание своих идей, чувств, мыслей. Артикуляционные упражнения, скороговорки для развития фонематического слуха и постановки дикции; задания по преодолению вербализма речи: включение в познавательную деятельность всех сохранных анализаторов, воспитание наблюдательности;

3) чтение: чтение вслух, сознательное и выразительное чтение; чтение по ролям. Чтение про себя, поисковое, ознакомительное чтение. Формулирование простых, уточняющих вопросов. Ответы на подобные вопросы из текста, отрывка. Определение темы и основной мысли произведения. Определение жанровых особенностей произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа. Описание внешнего вида героя, оценивание его поступков. Сравнение, олицетворение, эпитеты и их роль. Изменения в поступках героя, в пейзаже в процессе развития сюжета. Сравнение эпизода художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах. Извлечение дополнительной информации из сборников, справочной литературы. Представление полученной информации в таблице. Развитие фонематического слуха и артикуляционной моторики у незрячих для предупреждения речевых ошибок при чтении;

4) письмо: составление плана на основе выявления последовательности событий. Деление произведения на части. Написание по образцу загадок, сказок или считалочек, стихотворений по готовым рифмовкам. Написание творческих работ с использованием каллиграмм, рисунков, аппликаций, фотографий и макетов. Исправление лексических и стилистических неточностей, орфографических и пунктуационных ошибок.

21. Базовое содержание учебного предмета "Литературное чтение" для 3 класса:

1) изучаемые произведения: Н.Сладков Рассказы, М.М. Пришвин "Рассказы о природе", И. И. Акимушкин "Кто без крыльев летает?", В. В. Бианки "Мышонок Пик", "Музыкант", С. Я. Маршак "В лесу над росистой поляной", "Двенадцать месяцев", "Круглый год", М. Алимбаев "Глаза голубые земли…", А.Дуйсенбиев "Зима в лесу", Г. Снегирев Рассказы, С.Муканов "Родная степь", "Дружба". По Н.Богданову, С. Козлов "Однажды в солнечный день", В. Маяковский "Что такое хорошо и что такое плохо", В. Осеева "До первого дождя", "Почему?", Г. Остер. "Вредные советы", Г. Х. Андерсен "Гадкий утенок", В. Гауф "Карлик Нос", Г. Троепольский "Прощание с другом", Б. Сокпакбаев "Меня зовут Кожа", глава на выбор по изучаемой теме, И. Крылов "Лебедь, Щука и Рак", "Ворона и лисица", "Квартет", "Стрекоза и муравей", Е. Шварц "Сказка о потерянном времени", А. Введенский "Когда я вырасту большой", Я. и В. Гримм "Время жизни", "Бременские музыканты", "Домик в лесу", В. Голышкин. "Солнечные часы", А. Волков "Волшебник Изумрудного города", Ф. Баум "Волшебник страны Оз", М. Либин "О том, как гном покинул дом", В.Ф. Одоевский "Городок в табакерке", Я. Аким "Разноцветные дома", К. Нефедова "Дом, какой он", А. Кравченко "Здравствуй, лошадь!", С. Михалков "Слон-живописец", С. Козлов "Удивительная бочка", "Ежикина скрипка", Ю. Коринец "Волшебное письмо", О. Мандельштам "Рояль", К. Паустовский "Корзина с еловыми шишками", В. Короленко "Слепой музыкант", Б. Екимов "Музыка старого дома", С. Алексеев "Рассказы о Суворове" (1 рассказ по выбору), Мухтар Кул-Мухаммед "Аль-Фараби", В. Воскобойников "Когда Ньютон был маленьким", "Когда царь ПҰтр был маленьким", "Когда Эдисон был маленьким", С. Ханахмедович "Легенда об Архимеде", С. Бабенко "Верблюжий камень", М. Зощенко "Великие путешественники", С. Голицын. "В поход! В поход! В поход!", Г. Сапгир "Леса-чудеса", О. Уайльд "День рождения Инфанты", В. Драгунский "Девочка на шаре", "Кот в сапогах", Э.Успенский "Три мушкетера", В. Сутеев "Петя и Красная шапочка", Сказки народов мира;

2) аудирование (слушание) и говорение: ответы на открытые вопросы. Определение ключевых моментов. Свободный, подробный и выборочный пересказ. Пересказ по плану. Драматизация. Прогнозирование по поступкам, характеристике героев и событиям. Использование пословиц и поговорок, выражений из сказок. Невербальные средства общения. Сопровождение речи иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картинами. Высказывание своих идей, чувств, мыслей. Использование художественно-выразительных средств;

3) чтение: чтение вслух, беглое, сознательное и выразительное чтение; чтение по ролям, выборочно. Формулирование творческих, оценочных вопросов; ответы на подобные вопросы. Определение темы и основной мысли произведения. Определение жанровых особенностей народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни. ПриҰмы создания образа (портрет, характер героя, поступки и речь; мимика, жесты). Оценивание поступков героя. Сравнение, олицетворение, эпитет и их роль. Сравнение чувств, поведения главных героев в различных ситуациях. Сравнение эпизода художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке. Извлечение конкретной информации из различных источников. Представление полученной информации в виде схемы;

4) письмо: составление плана на основе выявления последовательности событий. Деление произведения на части. Озаглавливание. Написание творческих работ разных жанров: письмо герою, сказки, рассказа. Написание творческих работ в форме постера, проекта, рекламы, заметки. Исправление лексических и стилистических неточностей, орфографических и пунктуационных ошибок.

22. Базовое содержание учебного предмета "Литературное чтение" для 4 класса:

1) изучаемые произведения: В. Запуниди "Родина моя – Казахстан!", Н. Матвеева "Казахстан, О! Казахстан", Н. Лушникова "Я – Дочь казахского народа", М. Зверев "Осень в Казахстане", С. Муканов "Перед восходом солнца", "Ер Таргын" (казахский героический эпос), "Байтерек – древо жизни" (тюркская легенда), "Черный бура Ойлыбая" (казахская легенда по О. Сарсенбаеву), "Справедливость" (притча), Р. Киплинг "Владей собой среди толпы смятенной…", А.С. Пушкин "Сказка о мҰртвой царевне и семи богатырях", С. Устинович "Лебединая дружба", В.Драгунский "Арбузный переулок", В. Осеева "Волшебное слово", М. Зощенко "Не надо врать", Щ. Уайльд "Мальчик-звезда", В.Железняков "Чучело", А.Платонов "Разноцветная бабочка", Е.Пермяк "Пичугин мост", "Сердце матери". По Д. Досжанову, С.Михалков "Дальновидная сорока", М. Пришвин "Старый гриб", "Белая радуга", "Кем быть? Путешествие по профессиям" (по выбору), "Легенда о Жеке-батыре", "Илья Муромец и Соловей-разбойник", "Илья Муромец и Святогор", "Бой Ер-Таргына с Домбаулом" (отрывок из героического эпоса "Ер-Таргын"), "Геракл освобождает Прометея", "Легенда о домбре", А. П. Чехов "Скрипка Ротшильда", "Робин Гуд" (английская легенда), Мифы Древней Греции: "Дедал и Икар", "Об аргонавтах", Е. Елубаев "Легенда о ласточке", Л.Скребцова "Чудесный парикмахер", В. Маяковский "Кем быть?", Д. Родари "Как пахнут ремесла", Э.Раскин "Как папа выбирал профессию", А.М. Марьянин "Работа есть работа". Рассказы о профессиях (по выбору), Э. Успенский "Бизнес крокодила Гены" (глава 1 "Простоквашинск и его жители"), Е. Амбросова "Такие нужные люди" (рассказы по выбору), А. Шынбатыров "Урок чуткости", Я. и В. Гримм "Храбрый портной", К. Нефедова "Дом, какой он", М. Пришвин "Белая радуга", И. Пивоварова "Весенний дождь", Т. Домаренок "Лесная гроза", Н. Некрасов "Дедушка Мазай и зайцы", Ф. Тютчев "Весенняя гроза", С. Козлов "Серый дождик затяжной", Г. Ильина "Профессии Ветров", С. Олексяк "Природные явления", Л. Толстой "Какая бывает роса на траве", "Гроза в лесу", Т. Шорыгина "Восход солнца", "Закат солнца", "Ледоход", "Листопад", "Молния", "Радуга", "Дождь", И. Пивоварова "День защиты природы", А. Ершов "О защите природы", В. Астафьев "Царь-рыба", В. Распутин "Пожар", С. Торайгыров "Я стану человеком", Л. Фадеева "Окружающая среда", А. Риис "Про Сарли, черепаху с Большого барьерного рифа", И. Тургенев "Перепелка", А. Сван "Бельчонок и елочка", Ж. Верн. Главы из произведений "Из пушки на Луну", "Вокруг Луны", "С Земли на Луну", "Вверх дном", "Гектор Сервадак", "Путешествие к центру Земли", Ю. Гагарин "Дорога в космос" (выдержки из книги), А. Леонов "Я выхожу в космос", Ю. Афонин. "Из другого мира", А. де Сент-Экзюпери "Маленький принц" (отдельные главы), Р. Ингпен "Волшебная карусель", Е. Велтистов "Электроник – мальчик из чемодана", "Миллион и один день каникул", К.Булычев "Путешествие Алисы", "Алиса в стране загадок";

2) аудирование (слушание) и говорение: формулирование вопросов для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков. Ответы на открытые вопросы. Свободный, краткий, подробный и выборочный пересказ. Творческий пересказ. Прогнозирование по заголовку и заключительной части произведения. Использование пословиц и поговорок, отрывков из стихотворений, басен. Невербальные средства общения. Сопровождение речи иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картинами, видеороликом и аудиозаписью. Высказывание своих идей, чувств, мыслей. Сравнение с похожими событиями из жизни, по материалам прочитанного;

3) чтение: чтение вслух, беглое, сознательное и выразительное чтение; чтение по ролям, выборочно. Просмотровое, изучающее, поисковое, аналитическое, чтение с пометками. Чтение схем, диаграмм. Формулирование творческих, интерпретационных, оценочных вопросов; ответы на подобные вопросы. Определение темы и основной мысли произведения. Определение жанровых особенностей мифа, фантастики, легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса. ПриҰмы создания образа: портрет, характер героя, поступки и речь; мимика, жесты. Определение отношение автора к герою. Соотношение своей и авторской оценки, сопоставление поступков героев по аналогии, контрасту. Гипербола, сравнение, олицетворение, эпитет, метафора и их роль. Сравнение событий и чувств героев. Определение и анализ событий, лежащих в основе эпизода. Сравнение эпизода художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке, кинофильме. Извлечение и переработка полученной информации. Формулирование выводов. Представление полученной информации в виде схемы;

4) письмо: составление плана на основе выявления последовательности событий. Деление произведения на части. Озаглавливание. Написание творческих работ с добавлением новых героев, нового сюжета. Написание творческих работ в форме проспекта, схем, интервью, отзыва, заметки, объявления, постера. Исправление лексических и стилистических неточностей, орфографических и пунктуационных ошибок.

23. При необходимости в зависимости от уровня подготовленности обучающихся в перечень включаются литературные произведения по выбору учителя, соответствующие их возрастным особенностям.

24. Ориентировочные нормы сформированности навыка чтения:

1) для слабовидящих школьников: 2 класс - 30-40 слов в минуту, минимальный уровень 20-30 слов в минуту;3 класс - 45-50 слов в минуту, минимальный уровень - 20-30 слов в минуту;4 класс - 60-70 слов в минуту, минимальный уровень 40-50 слов в минуту;

2) для учащихся с сопутствующими заболеваниями: ДЦП, нарушения речи, полное отсутствие зрения: 2 класс - 20-30 слов в минуту, минимальный уровень) 10-20 слов в минуту; 3 класс - 35-40 слов в минуту, минимальный уровень 10-20 слов в минуту; 4 класс - 50-60 слов в минуту, минимальный уровень 30-40 слов в минуту.

Глава 4. Система целей обучения

25. Для удобства использования учебных целей введена кодировка: в коде первое число обозначает класс, второе и третье числа раздел и подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели, например, в кодировке 1.2.1.4 "1" – класс, "2.1" – подраздел, "4" – нумерация учебной цели.

26. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Аудирование (слушание) и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
1.2 Пересказ произведения	2.1.2.1 пересказывать кратко содержание произведения, эпизод свободно или по готовому плану, инсценировать произведение	3.1.2.1 пересказывать подробно, выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану, драматизация	4.1.2.1 пересказывать произведение свободно или в заданной учителем форме (кратко, подробно, выборочно); творчески пересказывать: изменить лицо, добавить ситуацию, придумать развҰртывание событий
1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям	4.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по ключевым словам и опорным предложениям, объяснять причину своего выбора
1.4 Привлечение внимания слушателей	2.1.4.1 знать и использовать в речи пословицы и поговорки, невербальные средства речи, с помощью учителя	3.1.4.1 понимать и использовать в речи пословицы и поговорки, выражения из сказок, невербальные средства речи	4.1.4.1 обогащать свою речь, используя афоризмы, пословицы и поговорки, отрывки из стихотворений, басен, невербальные средства речи
		3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин	4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, презентацией, видеороликом
1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации	3.1.5.1 использовать художественно-выразительные средства при построении высказывания для объяснения своих идей, чувств, мыслей	4.1.5.1 формулировать высказывание для объяснения своих идей, чувств, взглядов, сравнивая с похожими событиями
	2.1.5.2 воспринимать на слух речь педагога и сверстников	3.1.5.2 анализировать и понимать смысл аудиоматериала	4.1.5.2 различать на слух персонажей, явления и действия видеоматериала

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать вслух правильно, осознанно и выразительно; читать по ролям	3.2.1.1 читать вслух бегло, осознанно и выразительно; читать по ролям, выборочно	4.2.1.1 читать вслух бегло, осознанно и выразительно; соблюдать паузы и интонацию; читать по ролям, выборочно; комментировать своҰ чтение
	2.2.1.2 читать про себя, используя поисковое, ознакомительное чтение	3.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения (просмотровое, изучающее)	4.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения (просмотровое, изучающее, поисковое, аналитическое, чтение с пометками)
	2.2.1.3 читать справа налево	3.2.1.3 ориентироваться книге, тетради и на приборе	4.2.1.3 осознавать, что правая рука является ведущей при чтении и письме, а левая контролирует строчку
	2.2.1.4 использовать прием целостного восприятия буквы при чтении, задействовав все подушечки пальцев	3.2.1.4 соблюдать принцип слитного чтения слова	4.2.1.4 не допускать ошибок при беглом чтении: по слоговое чтение, пропуск букв, инверсию, различение зеркальных букв для незрячих
2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 формулировать простые, уточняющие вопросы, с помощью учителя по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы, уметь находить ответы из текста, отрывка	3.2.2.1 формулировать творческие, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы	4.2.2.1 формулировать самостоятельно творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 определять, о чҰм хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей	3.2.3.1 определять и понимать тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения	4.2.3.1 определять и анализировать тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения
2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 знать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения, с помощью учителя	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни	4.2.4.1 понимать и анализировать жанровые особенности мифа, фантастики, легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	2.2.5.1 описывать внешний вид героя, оценивать его поступки простыми фразами	3.2.5.1 определять приемы создания образа автором произведения: портрет, характер героя, выраженные через поступки и речь; мимика, жесты, оценивать его поступки, доказывая свое мнение словами и выражениями из текста	4.2.5.1 выявлять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку, сопоставлять поступки героев по аналогии, контрасту
2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.6.1 знать и находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять их роль с помощью учителя	3.2.6.1 выявлять самостоятельно сравнение, олицетворение, эпитет и определять их роль	4.2.6.1 распознавать гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль
2.7 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.7.1 определять изменения в поступках героя, в пейзаже в процессе развития сюжета с помощью учителя	3.2.7.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях	4.2.7.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая своҰ мнение примерами из произведения; находить и анализировать событие, лежащее в основе эпизода
	2.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах с помощью учителя	3.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке с помощью учителя	4.2.7.2 сравнивать самостоятельно эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке, кинофильме
2.8 Извлечение информации из различных источников	2.2.8.1 извлекать дополнительную информацию из сборников, справочной литературы и представлять полученную информацию в предложенном шаблоне таблицы, с помощью учителя	3.2.8.1 извлекать и осмысливать конкретную информацию по содержанию произведения из различных источников: иллюстрации, художественной литературы и представлять информацию в виде алгоритмов	4.2.8.1 извлекать и обрабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно-следственных связей

2) раздел "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план с помощью вопросов учителя на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части	3.3.1.1 составлять коллективно план, озаглавливая каждую его часть, на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части	4.3.1.1 составлять самостоятельно план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать с помощью учителя творческие работы разных жанров по образцу: загадки, сказки или по готовым рифмовка: считалочки, стихи	3.3.2.1 писать самостоятельно творческие работы разных жанров: письмо герою, сказки, рассказы	4.3.2.1 писать самостоятельно творческие работы разных жанров на основе прочитанного с добавлением новых героев, нового сюжета
3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков, аппликаций, фотографий, макетов, с помощью учителя и тактильно обследуя рельефные рисунки, аппликации и макеты	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера, проекта, рекламы, заметки, объявления, заметки	4.3.3.1 готовить творческую презентацию в форме диафильма, проспекта, интервью, отзыва, постера
3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 исправлять лексические и стилистические неточности, ошибки, выписывая их с помощью учителя	3.3.4.1 совершенствовать работу, исправляя лексические и стилистические неточности, исправлять пунктуационные и орфографические ошибки при помощи словаря и повторно переписывать предложения со стилистическими ошибками	4.3.4.1 анализировать и исправлять допущенные лексические и стилистические неточности, орфографические и пунктуационные ошибки, уточняя орфограммы; выписывать слова с допущенной ошибкой в конце письменной работы для незрячих
		3.3.4.2 исправлять стилистические ошибки, закалывая первую и последнюю клетки предложения, переписав его заново	4.3.4.2 находить самостоятельно стилистические и орфографические ошибки и исправлять их

27. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Литературное чтение" для незрячих и слабовидящих обучающихся 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

28. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Литературное чтение" для обучающихся 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Литературное чтение" для незрячих и слабовидящих обучающихся 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Все обо мне	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
	1.2 Пересказ произведения	2.1.2.1 пересказывать подробно содержание произведения, эпизод свободно или по готовому плану; инсценирование
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации; 2.1.5.2 воспринимать на слух речь педагога и сверстников
	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать вслух правильно, осознанно и выразительно, читать по ролям
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 формулировать простые, уточняющие вопросы (с помощью учителя) по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные, уметь находить ответы из текста, отрывка
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
	2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения (с помощью учителя)
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков, аппликаций, фотографий, макетов, с помощью учителя и тактильно обследуя рельефные рисунки, аппликации и макеты
2. Моя семья и друзья	1.2 Пересказ произведения	2.1.2.1 пересказывать подробно содержание произведения, эпизод свободно или по готовому плану, инсценирование
	1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу
	1.4 Привлечение внимания слушателей	2.1.4.1 использовать в речи пословицы и поговорки, невербальные средства речи, с помощью учителя
	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.2 читать про себя, используя поисковое, ознакомительное чтение 2.2.1.3читать справа налево 2.2.1.4 использовать прием целостного восприятия буквы при чтении, задействовав все подушечки пальцев
	2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения (с помощью учителя)
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах с помощью учителя
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки, сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки, стихи, с помощью учителя
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1писать творческие работы с использованием рисунков, аппликаций, фотографий, макетов, с помощью учителя и тактильно обследуя рельефные рисунки, аппликации и макеты
2 четверть
3. Моя школа	1.2 Пересказ произведения	2.1.2.1 пересказывать подробно содержание произведения, эпизод свободно или по готовому плану, инсценирование
	1.4 Привлечение внимания слушателей	2.1.4.1 использовать в речи пословицы и поговорки, невербальные средства речи (с помощью учителя)
	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать вслух правильно, осознанно и выразительно; по ролям
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	2.2.5.1 описывать внешний вид героя, оценивать его поступки простыми фразами
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах с помощью учителя
	3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план с помощью вопросов учителя на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части
4. Мой родной край	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации
	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.2 читать про себя, используя поисковое, ознакомительное чтение
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 формулировать простые, уточняющие вопросы, с помощью учителя по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные, уметь находить ответы из текста, отрывка
	2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения, с помощью учителя
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.6.1 находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять их роль с помощью учителя
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.7.1 определять изменения в поступках героя, в пейзаже в процессе развития сюжета с помощью учителя
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки, сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки, стихи (с помощью учителя)
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков, аппликаций, фотографий, макетов, с помощью учителя и тактильно обследуя рельефные рисунки, аппликации и макеты
3 четверть
5. В здоровом теле – здоровый дух!	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
	1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу
	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.2 читать про себя, используя поисковое, ознакомительное чтение
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 формулировать простые, уточняющие вопросы, с помощью учителя по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные, уметь находить ответы из текста, отрывка
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
	2.8 Извлечение информации из различных источников	2.2.8.1 извлекать дополнительную информацию из сборников, справочной литературы и представлять полученную информацию в предложенном шаблоне таблицы, (с помощью учителя)
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки, сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки, стихи с помощью учителя
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 исправлять лексические и стилистические неточности, ошибки, выписывая их с помощью учителя
6. Традиции и фольклор	1.2 Пересказ произведения	2.1.2.1 пересказывать подробно содержание произведения, эпизод свободно или по готовому плану, инсценирование
	1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 формулировать простые, уточняющие вопросы,с помощью учителя по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные, уметь находить ответы из текста, отрывка
	2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения (с помощью учителя)
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	2.2.5.1 описывать внешний вид героя, оценивать его поступки простыми фразами
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.6.1 находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять их роль с помощью учителя
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки, сказки или по готовым рифмовкам – считалочки,с помощью учителя
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 исправлять лексические и стилистические неточности, ошибки, выписывая их с помощью учителя
4 четверть
7. Окружающая среда	1.2 Пересказ произведения	2.1.2.1 пересказывать подробно содержание произведения, эпизод свободно или по готовому плану, инсценирование
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	2.1.5.1строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.7.1 определять изменения в поступках героя, в пейзаже в процессе развития сюжета с помощью учителя
		2.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах с помощью учителя
	2.8 Извлечение информации из различных источников	2.2.8.1 извлекать дополнительную информацию из сборников, справочной литературы и представлять полученную информацию в предложенном шаблоне таблицы, с помощью учителя
	3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план с помощью вопросов учителя на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 исправлять лексические и стилистические неточности, ошибки, выписывая их с помощью учителя
8. Путешествие	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации
	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать вслух правильно, осознанно и выразительно, по ролям
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
	2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения, с помощью учителя
	2.8 Извлечение информации из различных источников	2.2.8.1 извлекать дополнительную информацию из сборников,справочной литературы и представлять полученную информацию в предложенном шаблоне таблицы, с помощью учителя
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки, сказки или по готовым рифмовкам – считалочки, с помощью учителя
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков, аппликаций, фотографий, макетов, с помощью учителя и тактильно обследуя рельефные рисунки, аппликации и макеты

2) 3 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Живая природа	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов
	1.4 Привлечение внимания слушателей	3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, приборов
	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения: просмотровое, изучающее, чтение с пометками; 3.2.1.3 ориентироваться книге, тетради и на приборе 3.2.1.4 соблюдать принцип слитного чтения слова
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.3.1 определять и понимать тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.6.1 выявлять сравнение, олицетворение, эпитет и определять их роль
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	3.3.2.1 писать творческие работы разных жанров: письмо герою, сказки, рассказы
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера, проекта, рекламы, заметки, объявления, заметки
2. Что такое хорошо, что такое плохо? (свет и темнота)	1.2 Пересказ произведения	3.1.2.1 пересказывать подробно, выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану, драматизация
	1.4 Привлечение внимания слушателей	3.1.4.1 использовать в речи пословицы и поговорки, выражения из сказок, невербальные средства речи
	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 читать вслух бегло, осознанно и выразительно, читать по ролям, выборочно
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.3.1определять и понимать тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения
	2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
	2.8 Извлечение информации из различных источников	3.2.8.1 извлекать конкретную информацию по содержанию произведения из различных источников: иллюстрации, художественной литературы и представлять информацию в виде алгоритмов
	3.1 Составление плана	3.3.1.1 составлять коллективно план, озаглавливая каждую его часть, на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 совершенствовать работу, исправляя лексические и стилистические неточности, исправлять орфографические и пунктуационные ошибки при помощи словаря; повторно переписывать предложения со стилистическими ошибками; 3.3.4.2 исправлять стилистические ошибки, закалывая первую и последнюю клетки предложения, переписав его заново
2 четверть
3. Время	1.3 Прогнозирование событий в произведении	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям
	1.4 Привлечение внимания слушателей	3.1.4.1 использовать в речи пословицы и поговорки, выражения из сказок, невербальные средства речи
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	3.1.5.1 использовать художественно-выразительные средства при построении высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей; 3.1.5.2анализировать и понимать смысл аудиоматериала
	2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.5.1 определять приемы создания образа автором произведения: портрет, характер героя, выраженные через поступки и речь; мимика, жесты, оценивать его поступки, доказывая свое мнение словами и выражениями из текста
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке с помощью учителя
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	3.3.2.1 писать творческие работы разных жанров: письмо герою, сказки, рассказы
4. Архитектура	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов
	1.4 Привлечение внимания слушателей	3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, приборов
	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения: просмотровое, изучающее чтение с пометками
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	3.2.2.1формулировать творческие, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
	2.8 Извлечение информации из различных источников	3.2.8.1 извлекать конкретную информацию по содержанию произведения из различных источников: иллюстрации,художественной литературы и представлять информацию в виде алгоритмов
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера, проекта, рекламы, заметки, объявления, заметки
3 четверть
5. Искусство	1.2 Пересказ произведения	3.1.2.1 пересказывать подробно, выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану, драматизация 3.1.5.1использовать художественно-выразительные средства при построении высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей
	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения: просмотровое, изучающее чтение с пометками
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	3.2.2.1формулировать творческие, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
	2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.7.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях
	3.1 Составление плана	3.3.1.1 составлять коллективно план, озаглавливая каждую его часть, на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера, проекта, рекламы, заметки, презентации при помощи тифлокомплекса
6. Выдающиеся личности	1.1 Понимание содержания аудио, видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов
	1.3 Прогнозирование событий в произведении	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.5.1 определять приемы создания образа автором произведения: портрет, характер героя, выраженные через поступки и речь; мимика, жесты, оценивать его поступки, доказывая свое мнение словами и выражениями из текста
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.7.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях
		3.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке с помощью учителя
	2.8 Извлечение информации из различных источников	3.2.8.1 извлекать конкретную информацию по содержанию произведения из различных источников: иллюстрации, художественной литературы и представлять информацию в виде алгоритмов
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	3.3.2.1 писать творческие работы разных жанров: письмо герою, сказки, рассказы
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 совершенствовать работу, исправляя лексические и стилистические неточности, исправлять орфографические и пунктуационные ошибки при помощи словаря; повторно переписывать предложения со стилистическими ошибками
4 четверть
7. Вода – источникжизни	1.2 Пересказ произведения	3.1.2.1 пересказывать подробно, выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану, драматизация
	1.4 Привлечение внимания слушателей	3.1.4.1использовать в речи пословицы и поговорки, выражения из сказок, невербальные средства речи
		3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, приборов
	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1читать вслух бегло, осознанно и выразительно; читать по ролям,выборочно
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.6.1выявлять сравнение, олицетворение, эпитет и определять их роль
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера, проекта, рекламы, заметки, презентации при помощи тифлокомплекса
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 совершенствовать работу, исправляя лексические и стилистические неточности, исправлять орфографические и пунктуационные ошибки при помощи словаря; повторно переписывать предложения со стилистическими ошибками
8. Культура отдыха. Праздники	1.1 Понимание содержания аудио, видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	3.1.5.1 использовать художественно-выразительные средства при построении высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.3.1 определять и понимать тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.5.1 определять приемы создания образа автором произведения: портрет, характер героя, выраженные через поступки и речь; мимика, жесты, оценивать его поступки, доказывая свое мнение словами и выражениями из текста
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.7.2 сравнивать эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке с помощью учителя
	3.1 Составление плана	3.3.1.1 составлять коллективно план, озаглавливая каждую его часть, на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера, проекта, рекламы, заметки, презентации при помощи тифлокомплекса

3) 4 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Моя Родина - Казахстан	1.1 Понимание содержания аудио, видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
	1.4 Привлечение внимания слушателей	4.1.4.1 обогащать свою речь, используя афоризмы, пословицы и поговорки, отрывки из стихотворений, басен, невербальные средства речи; 4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, презентацией, видео-роликом при помощи тифлокомплекса
	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать вслух бегло, осознанно и выразительно; соблюдать паузы и интонацию; читать по ролям, выборочно; комментировать своҰ чтение; 4.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения: просмотровое, изучающее, поисковое, аналитическое, чтение с пометками; 4.2.1.3 осознавать, что правая рука является ведущей при чтении и письме, а левая контролирует строчку; 4.2.1.4 не допускать ошибок при беглом чтении: послоговое чтение, пропуск букв, инверсию, различение зеркальных букв для незрячих
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	4.2.2.1 формулировать творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
	2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики, легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять самостоятельно план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 готовить творческую презентацию в форме диафильма, проспекта, интервью, отзыва, постера
2. Человеческие ценности	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
	1.4 Привлечение внимания слушателей	4.1.4.1 обогащать свою речь, используя афоризмы, пословицы и поговорки, отрывки из стихотворений, басен, невербальные средства речи
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	4.1.5.1 формулировать высказывание для объяснения своих идей, чувств, взглядов, сравнивая с похожими событиями, которые происходили в жизни, по материалам прочитанного; 4.1.5.2 различать на слух персонажей, явления и действия видеоматериала
	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать вслух бегло, осознанно и выразительно; соблюдать паузы и интонацию; читать по ролям, выборочно; комментировать своҰ чтение
	2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики, легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.7.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения; находить и анализировать событие, лежащее в основе эпизода
	2.8 Извлечение информации из различных источников	4.2.8.1 извлекать и обрабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно-следственных связей
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного с добавлением новых героев, нового сюжета
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.1 анализировать и исправлять допущенные лексические и стилистические неточности, орфографические и пунктуационные ошибки, уточняя орфограммы; выписывать слова с допущенной ошибкой в конце письменной работы; 4.3.4.2находить самостоятельно стилистические и орфографические ошибки и исправлять их
2 четверть
3. Культурное наследие	1.4 Привлечение внимания слушателей	4.1.4.1 обогащать свою речь, используя афоризмы, пословицы и поговорки, отрывки из стихотворений, басен, невербальные средства речи; 4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, презентацией, видеороликом при помощи тифлокомплекса
	1.5 Высказывание мнения по аудио-видео информации	4.1.5.1 формулировать высказывание для объяснения своих идей, чувств, взглядов, сравнивая с похожими событиями, которые происходили в жизни, по материалам прочитанного
	2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики, легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.5.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку, сопоставлять поступки героев по аналогии, контрасту
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.6.1 распознавать гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 готовить творческую презентацию в форме диафильма, проспекта, интервью, отзыва, постера
4. Мир профессий	1.1 Понимание содержания аудио, видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
	1.2 Пересказ произведения	4.1.2.1 пересказывать произведение свободно или в заданной учителем форме (кратко, подробно, выборочно); творчески пересказывать: изменить лицо, добавить ситуацию, придумать развҰртывание событий
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	4.2.3.1 определять и анализировать тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.6.1 распознавать гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль
	2.8 Извлечение информации из различных источников	4.2.8.1 извлекать и обрабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно-следственных связей
	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять самостоятельно план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного (с добавлением новых героев, нового сюжета)
3 четверть
5. Природные явления	1.2 Пересказ произведения	4.1.2.1 пересказывать произведение свободно или в заданной учителем форме (кратко, подробно, выборочно); творчески пересказывать: изменить лицо, добавить ситуацию, придумать развҰртывание событий
	1.3 Прогнозирование событий в произведении	4.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по ключевым словам и опорным предложениям, объяснять причину своего выбора
	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать вслух бегло, осознанно и выразительно; соблюдать паузы и интонацию; читать по ролям, выборочно; комментировать своҰ чтение; 4.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения: просмотровое, изучающее поисковое, аналитическое, чтение с пометками, чтение схем, диаграмм
	2.5 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.5.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку, сопоставлять поступки героев по аналогии, контрасту
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.7.2 сравнивать самостоятельно эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке, кинофильме
	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять самостоятельно план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
	3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.1 анализировать и исправлять допущенные лексические и стилистические неточности, орфографические и пунктуационные ошибки, уточняя орфограммы; выписывать слова с допущенной ошибкой в конце письменной работы
6. Охрана окружающей среды	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
	1.2 Пересказ произведения	4.1.2.1 пересказывать произведение свободно или в заданной учителем форме (кратко, подробно, выборочно); творчески пересказывать: изменить лицо, добавить ситуацию, придумать развҰртывание событий
	1.4 Привлечение внимания слушателей	4.1.4.1обогащать свою речь, используя афоризмы, пословицы и поговорки, отрывки из стихотворений, басен, невербальные средства речи
	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	4.2.2.1 формулировать творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
	2.6 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.6.1 распознавать гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.7.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения; находить и анализировать событие, лежащее в основе эпизода
	2.8 Извлечение информации из различных источников	4.2.8.1 извлекать и обрабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно-следственных связей
	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять самостоятельно план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 готовить творческую презентацию в форме диафильма, проспекта, интервью, отзыва, постера
4 четверть
7. Путешествие в Космос	1.2 Пересказ произведения	4.1.2.1 пересказывать произведение свободно или в заданной учителем форме (кратко, подробно, выборочно); творчески пересказывать: изменить лицо, добавить ситуацию, придумать развҰртывание событий
	1.4 Привлечение внимания слушателей	4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями, наглядностью, демонстрацией фотографий, картин, презентацией, видеороликом при помощи тифлокомплекса
	2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики, легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.7.2 сравнивать самостоятельно эпизод художественного произведения с его отображением в иллюстрациях, мультфильмах, музыке, кинофильме
	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 готовить творческую презентацию в форме диафильма, проспекта, интервью, отзыва, постера
	3.4 Нахождение и исправлениеошибок	4.3.4.1 анализировать и исправлять допущенные лексические и стилистические неточности, орфографические и пунктуационные ошибки, уточняя орфограммы; выписывать слова с допущенной ошибкой в конце письменной работы
8. Путешествие в будущее	1.1 Понимание содержания аудио-видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно-следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
	1.3 Прогнозирование событий в произведении	4.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по ключевым словам и опорным предложениям, объяснять причину своего выбора
	1.5 Высказывание мнения по аудио, видео информации	4.1.5.1 формулировать высказывание для объяснения своих идей, чувств, взглядов, сравнивая с похожими событиями, которые происходили в жизни, по материалам прочитанного
	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.2 читать про себя текст или его части, используя различные виды чтения: просмотровое, изучающее поисковое, аналитическое, чтение с пометками, чтение схем, диаграмм
	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	4.2.3.1 определять и анализировать тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения
	2.7 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.7.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения; находить и анализировать событие, лежащее в основе эпизода
	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять самостоятельно план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
	3.2 Создание творческих работ разных жанров	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного с добавлением новых героев, нового сюжета

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 25-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 570 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - тілдік ережелерді сақтап, дұрыс қолдана білуге, сауатты жазып, еркін сөйлесуге үйрету, тілдік дағдыларын дамыту, орыс тілінің мәнін түсініп, оны қадірлейтін тұлға қалыптастыру.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) орыс тілінің базалық мазмұнын, оның құрылымын, әдеби тілдің негізгі нормаларын игеру;

2) ережеге сай синтаксистік құрылымы дұрыс сөз тіркестері мен сөйлемдер құру дағдыларын, тілдік бірлік, оларды біріктіре алу ережелері туралы білімдерін қалыптастыру;

3) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес алынған ақпараттарды талдау, бағалау, түсіндіруге бағытталған қисынды ойлау дағдаларын дамытып, қалыптастыру;

4) орыс тілінің сөздік қорын үздіксіз дамыту;

5) ақпараттық-байланыс және компьютерлік технологияны пайдалану дағдыларын дамытып, қалыптастыру;

6) ұлттық құндылықтарды түсінуін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың танымдық іc-әрекетте сақталған сезім мүшелері мен зақымдалған көру анализаторларының сақталған қызметін радикалды пайдалануды қалыптастыру;

2) елестеткен бейнені сөзбен суреттеу арқылы сөз бен бейненің арасындағы байланысты қалыптастыруы;

3) сюжеттік суреттерді дұрыс қабылдай білуін қалыптастыру;

4) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың затты бағдарлау және көрнекі-бейнелі ойлау қабілетін дамыту үшін, нүктелі-рельефті суреттерді оқу дағдыларын қалыптастыру;

5) көзбен шамалау және үйлестіру дағдыларын дамыту;

6) ұсақ қимыл-қозғалыс дағдыларын дамыту, қол мен саусақтың дағдыларын нығайту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Іс-әрекеттік, жеке тұлғаға бағытталған, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдер классикалық білім негіздері ретінде, оқыту мақсаттарының жүйесі мен оқу процессінің нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.

6. Іс-әрекеттік тәсіл білім мен дағдылардың белсенді танымдық әрекеті барысында қалыптасып, білім алушылардың есту, көру, сезу дағдыларын дамытады.

7. Жеке тұлғаға бағытталған тәсіл сыныппен жұмыс жасау барысында көру қабілеті бұзылған білім алушылармен жекелік жұмыс жүргізіп, олардың жан-жақты дамуына ықпал етеді.

8. Саралап оқыту тәсілінде көру қабілеті бұзылған білім алушыларды танымдық қызығушылығы мен қабылдау қабілетіне қарай топтап, күрделілігі әр түрлі деңгейдегі тапсырмалар түрі қолданылады және көру өткірлігіне қарай төмендегідей топқа бөледі:

1) көру өткірлігі 0,04-дейінгі көрмейтін, Брайль системасы бойынша оқитын және нашар көретін;

2) көру өткірлігі 0,05-тен 0,09-ға дейін және 0,1-ден 0,4-ке дейін жақсы көретін көзіне көзілдірік киіп, үлкейтілген қаріппен оқитын білім алушылар.

9. Оқытудың коммуникативтік тәсілі:

1) орыс тілі сабағында қарым-қатынас жасап үйреніп, топпен және жеке жұмыс жасау барысында өзінің және басқалардың шығармашылақ жұмысын бағалап, талдай білуді қалыптастыруына;

2) оқушылардың берілген тапсырманы түсінбей жаттанды түрде айтуына әкеліп соғатын вербализмді жеңуіне;

3) орыс сыныбында оқымайтын оқушылардың сөзді дұрыс айта білуін қалыптастырып, сөздік қорын толықтырып, оқу материалын саналы түрде игеруіне ықпал етеді.

10. "Орыс тілі" сабағында ақпараттық-коммуникативтік технологиялар (бұдан әрі – АКТ) құралдарын пайдалану білім алушыларға жаңа ақпарат көздеріне жол ашады, жеке жұмыс пен білім алудың нәтижелілігін, тиімділігін көтереді.

11. Заттық ұғымды қалыптастыруда көрмейтін білім алушылардың сезіп білуіне, нашар көретін білім алушылардың қабылдауына ыңғайлы көрнекі құралдар маңызды рөл атқарып, білім алушылардың жалпы және тілдік кемістіктерін түзету құралы болғандықтан, затты зерттеп, логикалық қорытынды жасай алуына байланысты саралап қолданылады.

12. Білім алушылардың көру мүмкіндігіне байланысты күнделікті оқу барысында қолданылатын құралдар:

1) көрмейтін білім алушыларға арналған оқу машинасы;

2) нашар көретін білім алушыларға арналған жақыннан және алыстан қарауға болатын ұлғайтқыш (үлкейткіш) құрал;

3) компьютерлік тифло-кешен: Брайль принтері, интербелсенді тақта;

4) Брайль жүйесі бойынша басатын механикалық жазу машинкалары;

5) дыбысталатын компьютерлік бағдарламалар;

6) Брайль жүйесі бойынша жазба жұмыстарына арналған құралдар;

7) нүктелі бедерлі шрифтпен орындалған мәтіндік дидактикалық құралдар, сезіп және көріп қабылдауына бағытталған әр түспен безендірілген бедерлі иллюстрациялық-графикалық құралдар, көрмейтін білім алушылардың қажеттіліктерін есепке ала отырып жасалған жеке дидактикалық материалдар;

8) табиғи заттар, макеттер, қозғалмалы механикалық ойыншықтар, рельефті сюжеттік суреттер, кестелер, сызбалар.

3-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) в 0 классе – 2 часа в неделю, 64 часа в году;

2) в 1 классе – 2 часа в неделю, 66 часов в году;

3) во 2 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в году;

4) в 3 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в году;

5) в 4 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в году.

14. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Слушание";

2) раздел "Говорение";

3) раздел "Чтение";

4) раздел "Письмо";

5) раздел "Языковые нормы".

15. Раздел "Слушание" включает следующие подразделы:

1) использование приемов слушания;

2) понимание лексических значений слов и словосочетаний;

3) понимание содержания прослушанного текста;

4) определение главной и второстепенной информации;

5) понимание аудиовизуального материала.

16. Раздел "Говорение" включает следующие подразделы:

1) пополнение словарного запаса;

2) построение высказывания на заданную тему;

3) участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм (диалог);

4) пересказ прослушанного, прочитанного материала;

5) составление предложения на основе аудиовизуального материала;

6) высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале.

17. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) использование видов чтения;

2) понимание содержания текста;

3) определение жанров и типов текста;

4) формулирование вопросов и ответов;

5) извлечение необходимой информации из различных источников.

18. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) написание текстов с использованием различных форм представлений;

2) изложение содержания прослушанного, прочитанного материала;

3) соблюдение пунктуационных норм;

4) соблюдение каллиграфических норм.

19. Раздел "Языковые нормы" включает следующие подразделы:

1) соблюдение грамматических норм;

2) соблюдение орфографических норм.

20. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 0 класса:

1) слушание: знакомство со словом, его значением, с осмыслением его номинативной функции в различных коммуникативно-речевых ситуациях, с различением в слове его содержания (значения) и формы (фонетической и графической); первоначальное представление о слове и предложении;

2) говорение: гласные и согласные, твердые и мягкие звуки, изучение первых пяти гласных (а, о, и, у, ы) звуков; узнавание по сочетанию точек, составляющих их, правильное соотнесение звуков и букв; звуковой анализ слов с использованием схем-моделей, слоги, ударный слог, "читать" слова по следам звукового анализа, ориентируясь на знак ударения и букву ударного гласного звука;

3) чтение: понимание в прочитанном тексте данной информации, умение извлекать основную мысль текста. Наряду с этой работой в 0 классе незрячие обучающиеся овладевают умениями обследовать предмет двумя руками, соблюдая определҰнную последовательность, используя все способы осязательного восприятия: пальцевой, ладонный, кистевой; ориентировка на парте (каждая вещь имеет своҰ постоянное место), ориентировка в первой учебной книге и еҰ страницах, ориентировка в рассыпной кассе букв;

4) письмо: на уроках письма дети усваивают требования к положению брайлевского прибора, умению открывать и тихо закрывать прибор, вкладывать и закреплять бумагу, держать брайлевкий грифель, занимать правильную позу при письме и чтении, учатся накалывать вначале орнаменты из точек, а затем овладевают письмом букв, используя колодку – шеститочие, что требует работы по развитию осязательного восприятия (кожной чувствительности пальцев рук) необходимое для выработки умения различать рельефные точки шеститочия при письме и чтении. Для слабовидящих обучающихся рекомендуется использовать письмо без наклона. Совершенствование навыков каллиграфии с учҰтом офтальмологических особенностей нарушенных функций зрения.

21. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 1 класса:

1) слушание: формирование умений слушать речь учителя и учащихся, аудио/видеозаписи, понимать смысл услышанного; воспринимать события в тексте, запоминать произношения слов на русском языке;

2) говорение: звуки и буквы; характеристика звуков русского языка (гласные ударные/безударные, согласные твердые/мягкие, парные/непарные звонкие и глухие); последовательность букв в русском алфавите; главная мысль, второстепенная мысль: различные формы речи; произношение;

3) чтение: понимание в прочитанном тексте данной информации, основная мысль текста: зрительные образы и представления речевых единиц и озвучивание их во внутренней или внешней речи слабовидящими обучающимися. Чтение рельефно-точечным шрифтом обеими руками, задействовав все подушечки пальцев незрячими обучающимися; развивать технику чтения;

4) письмо: передача информации в письменной форме; для слабовидящих обучающихся используется письмо без наклона. Совершенствование навыков каллиграфии с учҰтом офтальмологических особенностей нарушенных функций зрения. Для незрячих обучающихся умение ориентироваться на приборе; умение воспринимать и представлять одну и ту же букву в двух различных положениях - при письме и чтении.

22. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) слушание: уточнение информации с помощью вопросов; понимание интонационной окраски предложений и маленьких текстов; определять части речи; развитие фонетико-фонематических представлений, формирование навыков звукового анализа;

2) говорение: устная речь (диалог, монолог); ориентирование в речевой ситуации (с кем?, зачем?, что?, как?); овладение невербальными средствами в общении (интонация, поза, жесты, мимика); овладение нормами орфоэпии и правильного интонирования предложения и высказывания; практическое овладение нормами речевого этикета в ситуациях учебного и бытового общения; преодоление вербализма;

3) чтение: письменный текст, содержание небольших текстов учебного и художественного характера, правил, определений и формулировок заданий к упражнениям; уточнение информации с помощью словаря; выбор необходимой информации из текста; нахождение информации по двум источникам (словари, справочники, детские энциклопедии) на определенную тему; передача эмоциональных переживаний, оценка содержания читаемого с помощью средств выразительного чтения (интонация, темп, громкость); совершенствование незрячими обучающимися навыков чтения рельефно-точечного шрифта обеими руками; развитие фонематического слуха для предупреждения речевых ошибок при чтении (инверсия, перестановка слогов, пропуск букв);

4) письмо: совершенствование навыков владения процессом письма рельефно-точечным шрифтом, умение воспринимать и представлять одну и ту же букву в двух различных положениях - при письме и чтении; чтение грифелем написанного текста, не открывая письменного прибора; умение ориентироваться на приборе; списывание текста по алгоритму.

23. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) слушание: правильное восприятие учебного материала. Уточнение новых слов, самостоятельный поиск их значения в толковом словаре; понимание слов с переносным значением. Определение темы и основной мысли аудио/видеоинформации по заголовку, ключевым словам и фрагментам;

2) говорение: правильная формулировка мыслей и передача информации; пересказ текста устно, письменно. Умение выполнять творческую работу (составление рассказов на основе увиденного и услышанного). Употребление слов с переносным значением; диалог при обсуждении прочитанного или прослушанного текста; произношение;

3) чтение: овладение техникой чтения, понимание прочитанного материала. Тема и основная мысль текста по заголовку, ключевым словам, и главным частям текста; основные события в тексте и их последовательность;

4) письмо: составление текста по алгоритму, по памяти. Умение писать комментированное письмо; фиксировать ошибки в письменных работах, знать приемы их исправления по плоскому шрифту и по системе Брайля.

24. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) слушание: извлечение информации из устного высказывания; слова с переносным значением, правильное восприятие слов с прямым и переносным значением;

2) говорение: правильная формулировка мыслей и передача информации; применение в речи синонимов, антонимов, омонимов. С целью предупреждения вербализма конкретизация речи, воспроизведение имеющихся представлений, объяснение незнакомого предмета по аналогии со знакомым. Средства речевой (логические паузы, ударения, громкость, темп) и неречевой (жесты, мимика) выразительности;

3) чтение: совершенствование техники чтения; понимание содержания и темы прочитанного материала. Основную мысль текста; заголовок, смысловые части и плана рассказа; пересказ текста по плану;

4) письмо: изложение (подробное и сжатое) текста-описания, текста-повествования по самостоятельно составленному плану. Сочинения (устные и письменные) репродуктивные или творческие по готовому, коллективно и самостоятельно составленному плану на заданные темы.

25. Раздел "Языковые нормы" предполагает изучение грамматики, которая не выделяется в самостоятельное направление работы, она вводится через ситуативно-тематическую организацию учебного процесса, то есть через практику в речи. Перед обучающимися на уроке ставится задача выразить определенную мысль или идею на русском языке, аграмматика становится инструментом ее осуществления. В основе этого подхода лежит представление о языке как о триединой сущности: язык–речь–коммуникация.

Глава 4. Система целей обучения

26. Цели обучения в Программе для каждого класса представлены кодировкой. В коде первое число обозначает класс, второе и третьи числа – раздел и подраздел, четвертое число – нумерацию учебной цели. Например: в кодировке 1.2.1.3, "1" – класс, "2.1" – подраздел, "3" – нумерация учебной цели.

27. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Слушание":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Использование приемов слушания	0.1.1.1 слушать и понимать речь других; 0.1.1.2 различать звуки и буквы; 0.1.1.3 делить слово на слоги при слуховом восприятии и акцентировать хлопками	1.1.1.1 внимательно слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий); 1.1.1.2 различать звуки и буквы; 1.1.1.3 знать последовательность букв в русском алфавите	2.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы; 2.1.1.2 использовать приемы фонематического восприятия	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний	4.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме; 4.1.1.2 уточнять и обогащать словарный запас
1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1 слушать и понимать русскую речь; 0.1.2.2 выделять из речи предложения; 0.1.2.3 отвечать на простые вопросы на русском языке	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни; 1.1.2.2 различать предложение, словосочетание, слово; 1.1.2.3 разбирать по составу слова	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах; 2.1.2.2 овладевать навыками соотнесения рисунков с предметами; 2.1.2.3 различать на слух изменяемые и неизменяемые слова	3.1.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова и словосочетания и имеющих отношение к повседневной жизни; 3.1.2.2 определять связи между словом и образом, активно воспроизводить представления в слове; 3.1.2.3 выявлять слова, которые требуют уточнения	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту; 4.1.2.2 овладевать навыками культуры общения; 4.1.2.3 подбирать сходные и противоположные по значению имена существительные, имена прилагательные, глаголы при составлении предложений
1.3 Понимание содержания прослушанное материала	0.1.3.1 отвечать на вопросы учителя; 0.1.3.2 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению с помощью учителя	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению; 2.1.3.2 овладевать навыками чтения рельефных и плоскопечатных рисунков на основе предметно-пространственного и наглядно-образного мышления	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу; 3.1.3.2 использовать самостоятельно навыки чтения рельефных и плоскопечатных рисунков на основе предметно-пространственного и наглядно-образного мышления	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
1.4 Определение главной и второстепенной информации	0.1.4.1 выделять из речи предложения	1.1.4.1 понимать, о ком, о чем говорится в прослушанном тексте	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий; 2.1.4.2 различать простые и сложные предложения (составленные из двух простых)	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои); 3.1.4.2 сравнивать между собой объекты, описанные в тексе, выделяя 2-3 существенных признака	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала; 4.1.4.2 вычленять содержащиеся в тексте основные события и устанавливать их последовательность
1.5 Понимание аудиовизуального материала	0.1.5.1 слушать небольшую сказку, загадку, стихотворение, рассказ; 0.1.5.2 отвечать на вопросы учителя по содержанию прочитанного	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного, услышанного через комментирование, вопросы или действия	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале

2) раздел "Говорение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Пополнение словарного запаса	0.2.1.1 различать слово и слог; 0.2.1.2 произносить слова по слогам, определять количество слогов	1.2.1.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
2.2 Построение высказывания на заданную тему	0.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке; 0.2.2.2 составлять простые предложения на русском языке; 0.2.2.3 проговаривать последовательность действий на уроке	1.2.2.1 создавать высказывание и 2-3 предложений по картинке; 1.2.2.2 составлять простые предложения	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок; 2.2.2.2 пересказать текст от другого лица	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем; 3.2.2.2 составлять объяснение рельефного рисунка, красочной сюжетной картинки (для незрячих обучающихся, с остаточным зрением) используемой для конкретизации прочитанного текста	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста; 4.2.2.2 составлять устные высказывания на темы, близкие обучающемуся, с использованием разных типов речи: описания, повествования, рассуждения
2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	0.2.3.1 называть героев рассказа; 0.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию; 0.2.3.3 конкретизировать и уточнять предметные представления; 0.2.3.4 задавать вопросы по содержанию текста	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы; 1.2.3.2 пересказывать текст письменно и устно	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы; 2.2.3.2 повторять на слух письма, поздравительные открытки, записки и небольшие тексты для конкретных ситуаций общения	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать,о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника; 3.2.3.2 сопоставлять и обобщать содержащуюся в разных частях текста информацию	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь; 4.2.3.2 сочинять письма, поздравительные открытки, записки и небольшие тексты для конкретных ситуаций общения
2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	0.2.4.1 слушать текст в чтении учителя; 0.2.4.2 пересказывать текст	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты	2.2.4.1 пересказывать истории, рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий	3.2.4.1 пересказывать истории, рассказы, используя план, свои заметки	4.2.4.1 пересказывать подробно истории, рассказы с целью привлечения внимания слушателя
2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	0.2.5.1 овладевать навыком обследования различных видов наглядных средств; 0.2.5.2 сопоставлять обследованный материал (предметы) с прослушанным текстом	1.2.5.1 описывать увиденный, услышанный сюжет своими словами	2.2.5.1 описывать сюжет, используя фразы из видео-и аудиоматериалов	3.2.5.1 описывать сюжет из видео- и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	0.2.6.1 высказывать своҰ отношение к героям прочитанных учителем произведений, к их поступкам; 0.2.6.2 соблюдать речевой этикет и ситуацию учебного общения	1.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение о прослушанном, прочитанном материале ("я согласен, не согласен, мне понравилось, не понравилось")	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации, герое, событии на основе сравнения ("я думаю …","я считаю…")	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном, прочитанном материале (Я предлагаю…)	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по моему мнению; с моей точки зрения…")

3) раздел "Чтение":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Использование видов чтения	0.3.1.1 ориентироваться в "Азбуке"; 0.3.1.2 называть и показывать элементы учебной книги; 0.3.1.3 рассказывать, как правильно обращаться с учебной книгой	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова, держать линию читаемого точечного текста; 1.3.1.2 использовать и совершенствовать навыки осязания в процессе изучения русского языка; 1.3.1.3 использовать навыки чтения рельефно-точечным шрифтом двумя руками	2.3.1.1 читать выразительно текст; 2.3.1.2 свободно использовать навыки чтения по системе Брайля при выразительном чтении	3.3.1.1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям)	4.3.1.1 читать текст, используя виды чтения (ознакомительное чтение, выборочное чтение, чтение по ролям)
3.2 Понимание содержания текста	0.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте	2.3.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова	3.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем знакомые слова и фразы	4.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем незнакомые слова
3.3 Определение жанров и типов текста	0.3.3.1 эмоционально "проживать" текст, выражать свои эмоции; 0.3.3.2 понимать эмоции других людей, персонажей; 0.3.3.3 высказывать своҰ отношение к героям прослушанных произведений, к их поступкам	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст-повествование/описание	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
3.4 Формулирование вопросов и ответов	0.3.4.1 правильно отвечать на вопросы учителя	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
3.5 Извлечение информации из различных источников	0.3.5.1 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя; 1.3.5.2 использовать и воспроизводить информацию при помощи сохранных органов чувств (осязания, слуха, пораженного зрительного анализатора)	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя; 2.3.5.2 использовать и воспроизводить информацию при помощи сохранных органов чувств (осязания, слуха, пораженного зрительного анализатора)	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно; 3.3.5.2 использовать и воспроизводить информацию при помощи сохранных органов чувств (осязания, слуха, пораженного зрительного анализатора)	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографки; 4.3.5.2 овладевать правильными приемами воспроизведения рисунков на уроках русского языка

4) раздел "Письмо":

таблица 4

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 обследовать объект восприятия; 0.4.1.2 знать последовательности действий при осязательном восприятии; 0.4.1.3 находить сходства, различия с натуральными объектами; 0.4.1.4 знать формы рельефно-графического рисунка; 0.4.1.5 определять цвета (при остаточном зрении)	1.4.1.1 создавать постер, писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке; 1.4.1.2 использовать умения и навыки освоения мелких движений; 1.4.1.3 писать буквами плоского письменного шрифта отдельные слова и короткие предложения; 1.4.1.4 писать буквами рельефно-точечного шрифта справа налево	2.4.1.1 писать связные предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания; 2.4.1.2 применять правила правописания (в объеме содержания курса)	3.4.1.1 писать связные предложения поданной теме и создавать постер; 3.4.1.2 писать под диктовку текст, включающий изученные орфограммы и знаки препинания в простом предложении	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций); 4.4.1.2 безошибочно списывать с учебника или с карточки текст
4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного	0.4.2.1 знать места и счета точек в шеститочии при письме и чтении; 0.4.2.2 писать точки в клетке под диктовку учителя; 0.4.2.3 уметь контролировать пальцами левой руки движение грифеля внутри клетки и вдоль строки	1.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя	2.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать словосочетания с помощью учителя; 2.4.2.2 уметь применять алгоритм написания прослушанного текста по частям	3.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного делать короткие записи с помощью учителя; 3.4.2.2 писать изложение текста по алгоритму	4.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного писать краткий текст с помощью учителя; 4.4.2.2 выделять основную мысль прослушанного, прочитанного текста на письме
4.3 Соблюдение пунктуационных норм			2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)	3.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений	4.4.3.1 использовать необходимые знаки препинания предложений при составлении кратких текстов
4.4 Соблюдение каллиграфических норм	0.4.4.1 различать и узнавать точечные буквы, соотносить их с соответствующими звуками; 0.4.4.2 обучение фиксации незрячими учениками начала каждого слога (слова)	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями; 1.4.4.2 овладевать навыками укрепления кистей рук и пальцев; 1.4.4.3 овладевать навыками глазомера и координации глаз, рук	2.4.4.1 писать в тетради в укрупненную линейку: соблюдение высоты, ширины прописных, строчных букв и их соединений; 2.4.4.2 писать в тетради по системе Брайля, используя нужные комбинации точек	3.4.4.1 писать в тетради в укрупненную линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины прописных, строчных букв и их соединений; 3.4.4.2 писать в тетради по системе Брайля, правильно используя нужные комбинации точек	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины прописных, строчных букв и их соединений; 4.4.4.2 бегло писать в тетради по системе Брайля, используя нужные комбинации точек при написании предложений со знаками препинания

5) раздел "Языковые нормы":

таблица 5

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 называть звуки, из которых состоит слово (гласные – ударный, безударные; согласные – звонкие, глухие, парные и непарные, твҰрдые, мягкие, парные и непарные); 0.5.1.2 не смешивать понятия "звук" и "буква"; 0.5.1.3 делить слово на слоги, ставить ударение	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что? 1.5.1.2 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов; 1.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов; 1.5.1.4 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действие предмета в числе; 1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам с помощью учителя; 2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в числе, роде с помощью учителя; 2.5.1.3 Использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя; 2.5.1.4 Использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде; 2.5.1.5 различать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам; 3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям; 3.5.1.3 Использовать в речи местоимения: личные, вопросительные, притяжательные, указательные, определительные; 3.5.1.4 понимать значения предложно-падежных конструкций: в, на–место действия; в, на–направление движения; из, с–исходный пункт движения; о–предмет речи, мысли; в–время; с–совместность; у–лицо, обладающее чем-либо; 3.5.1.5 использовать глаголы, обозначающие различные виды движения; употреблять глаголы несовершенного вида: название действия; повторяемость действия, процесс; 3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц; порядок предметов, лиц по счету; падежные формы числительных один, одна, одно; 3.5.1.7 использовать слова, обозначающие признаки предметов, подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу по заданной теме	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен; существительных, прилагательных, числительных, местоимений; 4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если.., то… по предложенным моделям; 4.5.1.3 использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя); 4.5.1.4 использовать в речи падежные формы имен существительных единственного числа с твердой и мягкой основами; 4.5.1.5 использовать глаголы, которые указывают на завершенность действия, его результат, конец действия или его начало; 4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже; 4.5.1.7 согласовывать слова, обозначающие признаки предметов со словами-предметами; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу; 4.5.1.8 использовать наречия: надо, нужно, можно, нельзя; интересно, важно, трудно, скучно, приятно; сравнительную степень наречий; отрицательные наречия
5.2 Соблюдение орфографических норм	0.5.2.1 уметь соотносить предметы с рельефным рисунком в азбуке и в дидактическом материале; 0.5.2.2 правильное определение, узнавание предметов на ярких картинках (при остаточном зрении); 0.5.2.3 самостоятельно подбирать слова с заданным звуком, находить соответствие между произносимыми словами	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами; 1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя; 1.5.2.3 знать заглавную букву используя комбинацию точек (4,5) по системе Брайля	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу; 2.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных; 2.5.2.3 писать названия городов, клички животных, имена с заглавной буквы используя комбинацию точек (4,5) по системе Брайля; 2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами с помощью учителя	3.5.2.1 писать воспринятые со слуха слова, слоги, не содержащие расхождений между произношением и написанием; 3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь; 3.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь; 4.5.2.2 списывать, писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя; 4.5.2.3 уметь находить и самостоятельно исправлять орфографические ошибки по системе Брайля

28. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для незрячих и слабовидящих обучающихся 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

29. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Русский язык" для незрячих и слабовидящих обучающихся 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 0 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Все обо мне 2. Моя школа	1. Слушание	1.1 Использование приемов слушания	0.1.1.1 слушать и понимать речь других; 0.1.1.2 различать звуки и буквы; 0.1.1.3 делить слово на слоги при слуховом восприятии и акцентировать хлопками
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1 слушать и понимать русскую речь; 0.1.2.2 выделять из речи предложения; 0.1.2.3 отвечать на простые вопросы на русском языке
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	0.1.3.1 отвечать на вопросы учителя; 0.1.3.2 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике
	2. Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	0.2.1.1 различать слово и слог; 0.2.1.2 произносить слова по слогам, определять количество слогов
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	0.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке; 0.2.2.2 составлять простые предложения на русском языке; 0.2.2.3 проговаривать последовательность действий на уроке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	0.2.3.1 называть героев рассказа; 0.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию; 0.2.3.3 конкретизировать и уточнять предметные представления; 0.2.3.4 задавать вопросы по содержанию текста
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	0.2.6.1 высказывать своҰ отношение к героям прочитанных учителем произведений, к их поступкам; 0.2.6.2 соблюдать речевой этикет и ситуацию учебного общения
	3. Чтение	3.2 Понимание содержания текста	0.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 обследовать объект восприятия; 0.4.1.2 знать последовательности действий при осязательном восприятии; 0.4.1.3 находить сходства, различия с натуральными объектами; 0.4.1.4 знать формы рельефно-графического рисунка; 0.4.1.5 определять цвета (при остаточном зрении)
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике; 0.5.1.2 выделять из речи предложения; 0.5.1.3 отвечать на вопросы учителя; 0.5.1.4 соблюдать речевой этикет и ситуацию учебного общения
2 четверть
3. Моя семья и друзья 4. Мир вокруг нас	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1 слушать и понимать речь других; 0.1.2.2 выделять из речи предложения; 0.1.2.3 отвечать на простые вопросы
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	0.1.4.1 выделять из речи предложения
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	0.1.5.1 слушать небольшую сказку, загадку, стихотворение, рассказ; 0.1.5.2отвечать на вопросы учителя по содержанию прочитанного
	2. Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	0.2.3.1 называть героев рассказа; 0.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию; 0.2.3.3 конкретизировать и уточнять предметные представления; 0.2.3.4 задавать вопросы по содержанию текста
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	0.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке; 0.2.2.2 составлять простые предложения на русском языке; 0.2.2.3 проговаривать последовательность действий на уроке
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	0.2.5.1 овладевать навыком обследования различных видов наглядных средств; 0.2.5.2 сопоставлять обследованный материал (предметы) с прослушанным текстом
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	0.2.6.1 высказывать своҰ отношение к героям прочитанных учителем произведений, к их поступкам; 0.2.6.2 соблюдать речевой этикет и ситуацию учебного общения
	3. Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	0.3.3.1 эмоционально "проживать" текст, выражать свои эмоции; 0.3.3.2 понимать эмоции других людей, персонажей; 0.3.3.3 высказывать своҰ отношение к героям прослушанных произведений, к их поступкам
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	0.3.4.1 правильно отвечать на вопросы учителя
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 обследовать объект восприятия; 0.4.1.2 знать последовательности действий при осязательном восприятии; 0.4.1.3 находить сходства, различия с натуральными объектами; 0.4.1.4 знать формы рельефно-графического рисунка; 0.4.1.5 определять цвета (при остаточном зрении)
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	0.4.4.1 различать и узнавать точечные буквы, соотносить их с соответствующими звуками; 0.4.4.2 обучение фиксации незрячими учениками начала каждого слога (слова)
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 называть звуки, из которых состоит слово (гласные – ударный, безударные; согласные – звонкие, глухие, парные и непарные, твҰрдые, мягкие, парные и непарные); 0.5.1.2 не смешивать понятия "звук" и "буква"; 0.5.1.3 делить слово на слоги, ставить ударение
		5.2 Соблюдение орфографических норм	0.5.2.1 уметь соотносить предметы с рельефным рисунком в азбуке и в дидактическом материале; 0.5.2.2 правильное определение, узнавание предметов на ярких картинках (при остаточном зрении); 0.5.2.3 самостоятельно подбирать слова с заданным звуком, находить соответствие между произносимыми словами
3 четверть
5. Путешествие 6. Традиции и фольклор	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1 слушать и понимать речь других; 0.1.2.2 выделять из речи предложения; 0.1.2.3 отвечать на простые вопросы
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	0.1.4.1 выделять из речи предложения
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	0.1.5.1 понимать смысл прослушанного материала
	2. Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	0.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке; 0.2.2.2 составлять простые предложения на русском языке; 0.2.2.3 проговаривать последовательность действий на уроке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	0.2.3.1 называть героев рассказа; 0.2.3.2 отвечать на вопросы по содержанию; 0.2.3.3 конкретизировать и уточнять предметные представления; 0.2.3.4 задавать вопросы по содержанию текста
		2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	0.2.4.1 слушать текст в чтении учителя; 0.2.4.2 пересказывать текст
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	0.2.5.1 овладевать навыком обследования различных видов наглядных средств; 0.2.5.2 сопоставлять обследованный материал (предметы) с прослушанным текстом
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	0.3.1.1 ориентироваться в "Азбуке"; 0.3.1.2 называть и показывать элементы учебной книги; 0.3.1.3 рассказывать, как правильно обращаться с учебной книгой
		3.3 Определение жанров и типов текста	0.3.3.1 эмоционально "проживать" текст, выражать свои эмоции; 0.3.3.2 понимать эмоции других людей, персонажей; 0.3.3.3 высказывать своҰ отношение к героям прослушанных произведений, к их поступкам
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	0.3.4.1 правильно отвечать на вопросы учителя
		3.5 Извлечение информации из различных источников	0.3.5.1 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 обследовать объект восприятия; 0.4.1.2 знать последовательности действий при осязательном восприятии; 0.4.1.3 находить сходства, различия с натуральными объектами; 0.4.1.4 знать формы рельефно-графического рисунка; 0.4.1.5 определять цвета (при остаточном зрении)
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного	0.4.2.1 знать места и счета точек в шеститочии при письме и чтении; 0.4.2.2 писать точки в клетке под диктовку учителя; 0.4.2.3 уметь контролировать пальцами левой руки движение грифеля внутри клетки и вдоль строки
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	0.4.4.1 различать и узнавать точечные буквы, соотносить их с соответствующими звуками; 0.4.4.2 обучение фиксации незрячими учениками начала каждого слога (слова)
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике; 0.5.1.2 выделять из речи предложения; 0.5.1.3 отвечать на вопросы учителя; 0.5.1.4 соблюдать речевой этикет и ситуацию учебного общения
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	0.5.2.1 уметь соотносить предметы с рельефным рисунком в азбуке и в дидактическом материале; 0.5.2.2 правильное определение, узнавание предметов на ярких картинках (при остаточном зрении); 0.5.2.3 самостоятельно подбирать слова с заданным звуком, находить соответствие между произносимыми словами
4 четверть
7. Еда и напитки 8. В здоровом теле - здоровый дух!	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1 слушать и понимать речь других; 0.1.2.2 выделять из речи предложения; 0.1.2.3 отвечать на простые вопросы
		1.3 Понимание содержания сообщения	0.1.3.1 отвечать на вопросы учителя; 0.1.3.2 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	0.1.4.1 выделять из речи предложения
	2. Говорение	2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	0.2.4.1 слушать текст в чтении учителя; 0.2.4.2 пересказывать текст
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	0.3.1.1 ориентироваться в "Азбуке"; 0.3.1.2 называть и показывать элементы учебной книги; 0.3.1.3 рассказывать, как правильно обращаться с учебной книгой
		3.2 Понимание содержания текста	0.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
		3.5 Извлечение информации из различных источников	0.3.5.1 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 обследовать объект восприятия; 0.4.1.2 знать последовательности действий при осязательном восприятии; 0.4.1.3 находить сходства, различия с натуральными объектами; 0.4.1.4 знать формы рельефно-графического рисунка; 0.4.1.5 определять цвета (при остаточном зрении)
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного	0.4.2.1 знать места и счета точек в шеститочии при письме и чтении; 0.4.2.2 писать точки в клетке под диктовку учителя; 0.4.2.3 уметь контролировать пальцами левой руки движение грифеля внутри клетки и вдоль строки
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 рассматривать натуральные предметы и соотносить их с рельефным изображением в учебнике; 0.5.1.2 выделять из речи предложения; 0.5.1.3 отвечать на вопросы учителя; 0.5.1.4 соблюдать речевой этикет и ситуацию учебного общения
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	0.5.2.1 уметь соотносить предметы с рельефным рисунком в азбуке и в дидактическом материале; 0.5.2.2 правильное определение, узнавание предметов на ярких картинках (при остаточном зрении); 0.5.2.3 самостоятельно подбирать слова с заданным звуком, находить соответствие между произносимыми словами

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Все обо мне 2. Моя школа	1. Слушание	1.1 Использование приемов слушания	1.1.1.1 внимательно слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий); 1.1.1.2 различать звуки и буквы; 1.1.1.3 знать последовательность букв в русском алфавите
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания сообщения	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
	2. Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	1.2.1.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	1.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение о прослушанном, прочитанном материале "я согласен, не согласен…", "мне понравилось, не понравилось…"
	3. Чтение	3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер, писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.2 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов
2 четверть
3. Моя семья и друзья 4. Мир вокруг нас	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни; 1.1.2.2 различать предложение, словосочетание, слово; 1.1.2.3 разбирать по составу слова
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать о ком, о чем говорится в прослушанном тексте;
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного, услышанного через комментирование, вопросы или действия
	2. Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке; 1.2.2.2 составлять простые предложения
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный, услышанный сюжет своими словами
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	1.2.6.1 высказывать простое оценочное я мнение о прослушанном, прочитанном материале "я согласен, не согласен…", "мне понравилось, не понравилось…"
	3. Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер, писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке; 1.4.1.2 использовать умения и навыки освоения мелких движений; 1.4.1.3 писать буквами плоского письменного шрифта отдельные слова и короткие предложения; 1.4.1.4 писать буквами рельефно-точечного шрифта справа налево
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями; 1.4.4.2 овладевать навыками укрепления кистей рук и пальцев; 1.4.4.3 овладевать навыками глазомера и координации глаз, рук
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?
		5.2 Соблюдение орфографических норм	1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя; 1.5.2.3 знать заглавную букву используя комбинацию точек (4,5) по системе Брайля
3 четверть
5. Путешествие 6. Традиции и фольклор	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком/о чем говорится в прослушанном тексте
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного, услышанного через комментирование, вопросы или действия
	2. Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы; 1.2.3.2 пересказывать текст письменно и устно
		2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный, услышанный сюжет своими словами
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова, держать линию читаемого точечного текста; 1.3.1.2 использовать и совершенствовать навыки осязания в процессе изучения русского языка; 1.3.1.3 использовать навыки чтения рельефно-точечным шрифтом двумя руками
		3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя; 1.3.5.2 использовать и воспроизводить информацию при помощи сохранных органов чувств (осязания, слуха, пораженного зрительного анализатора)
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер, писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке; 1.4.1.2 использовать умения и навыки освоения мелких движений; 1.4.1.3 писать буквами плоского письменного шрифта отдельные слова и короткие предложения
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами
4 четверть
7. Еда и напитки 8. В здоровом теле - здоровый дух!	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания сообщения	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком/о чем говорится в прослушанном тексте
	2. Говорение	2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова
		3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями с помощью учителя
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер, писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами; 1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя

3) 2 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Все обо мне 2. Моя семья и друзья	1. Слушание	1.1 Использование приемов слушания	2.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы; 2.1.1.2 использовать приемы фонематического восприятия
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах; 2.1.2.2 овладевать навыками соотнесения рисунков с предметами; 2.1.2.3 различать на слух изменяемые и неизменяемые слова
		1.3 Понимание содержания сообщения	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению; 2.1.3.2 овладевать навыками чтения рельефных и плоскопечатных рисунков на основе предметно-пространственного и наглядно-образного мышления
	2. Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	2.3.1.1 читать выразительно текст; 2.3.1.2 свободно использовать навыки чтения по системе Брайля при выразительном чтении
		3.2 Понимание содержания текста	2.3.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.4.1.1 писать связные предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания; 2.4.1.2 применять правила правописания (в объеме содержания курса)
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в укрупненную линейку: соблюдение высоты, ширины прописных, строчных букв и их соединений; 2.4.4.2 писать в тетради по системе Брайля, используя нужные комбинации точек
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу
2 четверть
3. Моя школа 4. Мой родной край	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах;
		1.3 Понимание содержания сообщения	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению;
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале
	2. Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок; 2.2.2.2 пересказать текст от другого лица
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации, герое, событии на основе сравнения ("я думаю…","я считаю…")
	3. Чтение	3.3 Определение жанров текста	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)
		3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя; 2.3.5.2 использовать и воспроизводить информацию при помощи сохранных органов чувств (осязания, слуха, пораженного зрительного анализатора)
	4. Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать словосочетания с помощью учителя; 2.4.2.2 уметь применять алгоритм написания прослушанного текста по частям
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в укрупненную линейку: соблюдение высоты, ширины прописных, строчных букв и их соединений
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам с помощью учителя; 2.5.1.5 различать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
		5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных; 2.5.2.3 писать названия городов, клички животных, имена с заглавной буквы используя комбинацию точек (4,5) по системе Брайля
3 четверть
5. В здоровом теле – здоровый дух!	1. Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информации	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий; 2.1.4.2 различать простые и сложные предложения (составленные из двух простых)
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале
	2. Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы; 2.2.3.2 повторять на слух письма, поздравительные открытки, записки и небольшие тексты для конкретных ситуаций общения
		2.4 Пересказывание прослушанного, прочитанного материала	2.2.4.1 пересказывать истории, рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	2.2.5.1 описывать сюжет, используя фразы из видео-и аудиоматериалов
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации, герое, событии на основе сравнения ("я думаю…","я считаю…")
6. Традиции и фольклор	3. Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
		3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.4.1.1 писать связные предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать словосочетания с помощью учителя; 2.4.2.2 уметь применять алгоритм написания прослушанного текста по частям
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в укрупненную линейку: соблюдение высоты, ширины прописных, строчных букв и их соединений
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в числе, роде с помощью учителя; 2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя; 2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде
		5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу; 2.5.2.3 писать названия городов, клички животных, имена с заглавной буквы используя комбинацию точек (4,5) по системе Брайля
4 четверть
7. Окружающая среда 8. Путешествие	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию, картину, схему к прослушанному сообщению
		1.4 Определение главной и второстепенной информации	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий
	2. Говорение	2.4 Пересказывание прослушанного, прочитанного материала	2.2.4.1 пересказывать истории, рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации, герое, событии на основе сравнения "я думаю…", "я считаю…"
	3. Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
		3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	2.4.1.1 писать предложения поданной иллюстрации, используя слова-описания
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в числе, роде с помощью учителя; 2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя; 2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде
		5.2Соблюдениеорфографическихнорм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу; 2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами с помощью учителя

4) 3 класс:

таблица 4

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Живая природа 2. Что такое хорошо, что такое плохо? (свет и темнота)	1. Слушание	1.1 Использование приемов слушания	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова и словосочетания и имеющих отношение к повседневной жизни; 3.1.2.2 определять связи между словом и образом, активно воспроизводить представления в слове; 3.1.2.3 выявлять слова, которые требуют уточнения
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу; 3.1.3.2 использовать навыки чтения рельефных и плоскопечатных рисунков на основе предметно-пространственного и наглядно-образного мышления
	2. Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем; 3.2.2.2 составлять объяснение рельефного рисунка, красочной сюжетной картинки (для незрячих обучающихся, с остаточным зрением) используемой для конкретизации прочитанного текста
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы; 3.2.3.2 сопоставлять и обобщать содержащуюся в разных частях текста информацию
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном, прочитанном материале "я предполагаю…", "мнекажется…"
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	3.3.1.1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям)
		3.2 Понимание содержания текста	3.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем знакомые слова и фразы
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	3.4.1.1 писать связные предложения поданной теме и создавать постер; 3.4.1.2 писать под диктовку текст, включающий изученные орфограммы и знаки препинания в простом предложении
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	3.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений; 3.4.4.2 писать в тетради по системе Брайля, правильно используя нужные комбинации точек
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам; 3.5.1.3 использовать в речи местоимения: личные, вопросительные, притяжательные, указательные, определительные
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
2 четверть
3. Время 4. Архитектура	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложений и тексте; 3.1.2.2 определять связи между словом и образом, активно воспроизводить представления в слове
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале
	2. Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале "я предполагаю…", "мне кажется…"
	3. Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст повествование, описание
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно; 3.3.5.2 использовать и воспроизводить информацию при помощи сохранных органов чувств (осязания, слуха, пораженного зрительного анализатора)
	4. Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного делать короткие записи с помощью учителя; 3.4.2.2 писать изложение текста по алгоритму
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы, слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам; 3.5.1.7 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу по заданной теме
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.1 писать воспринятые со слуха слова, слоги, не содержащие расхождений между произношением и написанием; 3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
3 четверть
5. Искусство 6. Выдающиеся личности	1. Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информации	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои); 3.1.4.2 сравнивать между собой объекты, описанные в тексе, выделяя 2-3 существенных признака
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале
	2. Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника
		2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	3.2.4.1 пересказывать истории, рассказы, используя план, свои заметки
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	3.2.5.1 описывать сюжет из видео-и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале "я предполагаю…", "мне кажется…"
	3. Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст-повествование, описание
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.4.1.1писатьсвязныепредложенияподаннойтемеисоздаватьпостер
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного делать короткие записи с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям; 3.5.1.4 понимать значения предложно-падежных конструкций: в, на–место действия; в, на–направление движения; из, с –исходный пункт движения; о –предметречи,мысли;в–время;с–совместность;у–лицо,обладающеечем-либо; 3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц-порядок предметов, лиц по счету; падежные формы числительных один, одно
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь; 3.5.2.2 писать раздельно предлоги со словами
4 четверть
7. Вода – источник жизни 8. Культура отдыха. Праздники	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложении и тексте
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои); 3.1.4.2 сравнивать между собой объекты, описанные в тексе, выделяя 2-3 существенных признака
	2. Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного текста	3.2.4.1 пересказывать истории, рассказы, используя план, свои заметки
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	3.2.5.1 описывать сюжет из видео-и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией
	3. Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного делать короткие записи с помощью учителя
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям; 3.5.1.5 использовать глаголы, обозначающие различные виды движения; употреблять глаголы несовершенного вида: название действия; повторяемость действия, процесс; 3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц; порядок предметов, лиц по счету; падежные формы числительных один, одна, одно
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь; 3.5.2.2 писать раздельно предлоги со словами

5) 4 класс:

таблица 5

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
1. Моя Родина - Казахстан 2. Человеческие ценности	1. Слушание	1.1 Использование приемов слушания	4.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме; 4.1.1.2 уточнять и обогащать словарный запас
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1, определять значения незнакомых слов и словосочетаний по контексту; 4.1.2.2 овладевать навыками культуры общения; 4.1.2.3 подбирать сходные и противоположные по значению имена существительные, имена прилагательные, глаголы при составлении предложений
		1.3 Понимание содержания прослушанного материале	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
	2. Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь; 4.2.3.2 сочинять письма, поздравительные открытки, записки и другие небольшие тексты для конкретных ситуаций общения
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения "по моему мнению…", "с моей точки зрения…"
	3. Чтение	3.1 Использование видов чтения	4.3.1.1 читать текст, используя виды чтения (ознакомительное чтение, выборочное чтение, чтение по ролям)
		3.2 Понимание содержания текста	4.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем незнакомые слова
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	4.4.3.1 использовать необходимые знаки препинания предложений при составлении кратких текстов
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	5. Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений; 4.5.1.3 использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя)
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
2 четверть
3. Культурное наследие 4. Мир профессий	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале
	2. Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения "по моему мнению…", "с моей точки зрения…"
	3. Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики; 4.3.5.2 овладевать правильными приемами воспроизведения рисунков на уроках русского языка
	4. Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	4.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного, увиденного писать краткий текст с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений; 4.4.4.2 бегло писать в тетради по системе Брайля, используя нужные комбинации точек при написании предложений со знаками препинания
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений; 4.5.1.7 согласовывать слова, обозначающие признаки предметов со словами-предметами; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
3 четверть
5. Природные явления 6. Охрана окружающей среды	1. Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информации	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала; 4.1.4.2 вычленять содержащиеся в тексте основные события и устанавливать их последовательность
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале
		2.3 Участие в различных ситуациях общения (диалог) и соблюдение речевых норм	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь
	2. Говорение	2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	4.2.4.1 пересказывать подробно истории, рассказы с целью привлечения внимания слушателя
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном, прослушанном материале	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения "по моему мнению…", "с моей точки зрения…"
		3.3 Определение жанров и типов текста	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
	3. Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материале	4.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного писать краткий текст с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если.., то… по предложенным моделям; 4.5.1.4 использовать в речи падежные формы имен существительных единственного числа с твердой и мягкой основами; 4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь; 4.5.2.2 списывать, писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя; 4.5.2.3 уметь находить и самостоятельно исправлять орфографические ошибки по системе Брайля
4 четверть
7. Путешествие в Космос 8. Путешествие в будущее	1. Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
	2. Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста; 4.2.2.2 составлять устные высказывания на темы, близкие обучающемуся, с использованием разных типов речи: описания, повествования, рассуждения
		2.4 Пересказ прослушанного, прочитанного материала	4.2.4.1 пересказывать подробно истории, рассказы с целью привлечения внимания слушателя
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
	3. Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	4. Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.4.1.1 представлять истории в виде (иллюстраций) комиксов; 4.4.1.2 безошибочно списывать с учебника или с карточки текст
		4.2 Изложение содержания прослушанного, прочитанного материала	4.4.2.1 на основе прослушанного, прочитанного, увиденного писать краткий текст с помощью учителя; 4.4.2.2 выделять основную мысль прослушанного, прочитанного текста на письме
	5. Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если.., то… по предложенным моделям; 4.5.1.5 использовать глаголы, которые указывают на завершенность действия, его результат, конец действия или его начало; 4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже; 4.5.1.8 использовать наречия: надо, нужно, можно, нельзя; интересно, важно, трудно, скучно, приятно; сравнительную степень наречий; отрицательные наречия
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь; 4.5.2.2 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 26-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 571 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - тілдік ережелерді сақтап, дұрыс қолдана білуге, сауатты жазып, еркін сөйлесуге үйрету, тілдік дағдыларын дамыту, қазақ тілінің мәнін түсініп, оны қадірлейтін тұлға қалыптастыру.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) қазақ тілінің базалық мазмұнын, оның құрылымын, әдеби тілдің негізгі нормаларын игеру;

2) ережеге сай синтаксистік құрылымы дұрыс сөз тіркестері мен сөйлемдер құру дағдыларын, тілдік бірлік, оларды біріктіре алу ережелері туралы білімдерін қалыптастыру;

3) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың жас ерекшеліктеріне сәйкес алынған ақпараттарды талдау, бағалау, түсіндіруге бағытталған қисынды ойлау дағдаларын дамытып, қалыптастыру;

4) қазақша сөздік қорын үздіксіз дамыту;

5) ақпараттық-байланыс және компьютерлік технологияны пайдалану дағдыларын дамытып, қалыптастыру;

6) ұлттық құндылықтарды түсінуін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың танымдық іc-әрекетте сақталған сезім мүшелері мен зақымдалған көру анализаторларының сақталған қызметін рационалды пайдалануды қалыптастыру;

2) елестеткен бейнені сөзбен суреттеу арқылы сөз бен бейненің арасындағы байланысты қалыптастыруы;

3) сюжеттік суреттерді дұрыс қабылдай білуін қалыптастыру;

4) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың затты бағдарлау және көрнекі-бейнелі ойлау қабілетін дамыту үшін, нүктелі-рельефті суреттерді оқу дағдыларын қалыптастыру;

5) көзбен шамалау және үйлестіру дағдыларын дамыту;

6) ұсақ қимыл-қозғалыс дағдыларын дамыту, қол мен саусақтың дағдыларын нығайту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Іс-әрекеттік, жеке тұлғаға бағытталған, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдер классикалық білім негіздері ретінде, оқыту мақсаттарының жүйесі мен оқу процессінің нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін қолданылып, оқу бағдарламасының жаңа құрылымында көрініс тапты.

6. Іс-әрекеттік тәсіл білім мен дағдылардың белсенді танымдық әрекеті барысында қолданылып, білім алушылардың есту, көру, сезу дағдыларын дамытады.

7. Жекелік-бағдардарлық тәсіл сыныппен жұмыс жасау барысында көру қабілеті бұзылған білім алушылармен жекелік жұмыс жүргізуге бағытталып, олардың жан-жақты дамуына ықпал етеді.

8. Саралап оқыту тәсілінде көру қабілеті бұзылған білім алушыларды танымдық қызығушылығы мен қабылдау қабілетіне қарай топтап, күрделілігі әр түрлі деңгейдегі тапсырмалар түрі қолданылады және көру өткірлігіне қарай төмендегідей топқа бөледі:

1) көру өткірлігі 0,04-дейінгі көрмейтін, Брайль системасы бойынша оқитын және нашар көретін;

2) көру өткірлігі 0,05-тен 0,09-ға дейін және 0,1-ден 0,4-ке дейін жақсы көретін көзіне көзілдірік киіп, үлкейтілген қаріппен оқитын білім алушылар.

9. Оқытудың коммуникативтік тәсілі:

1) қазақ тілі сабағында қарым-қатынас жасап үйреніп, топпен және жеке жұмыс жасау барысында өзінің және басқалардың шығармашылақ жұмысын бағалап, талдай білуді қалыптастыруына;

2) білім алушылардың берілген тапсырманы түсінбей жаттанды түрде айтуына әкеліп соғатын вербализмді жеңуіне;

3) қазақ сыныбында оқымайтын білім алушылардың сөзді дұрыс айта білуін қалыптастырып, сөздік қорын толықтырып, оқу материалын саналы түрде игеруіне ықпал етеді.

10. Ақпараттық-коммуникативтік технологиялар (бұдан әрі – АКТ) құралдарын пайдалану білім алушыларға жаңа ақпарат көздеріне жол ашады, жеке жұмыс пен білім алудың нәтижелілігін, тиімділігін көтереді.

11. Заттық ұғымды қалыптастыруда көрмейтін білім алушылардың сезіп білуіне, нашар көретін білім алушылардың қабылдауына ыңғайлы көрнекі құралдар маңызды рөл атқарып, білім алушылардың жалпы және тілдік кемістіктерін түзету құралы болғандықтан, затты зерттеп, логикалық қорытынды жасай алуына байланысты саралап қолданылады.

12. Білім алушылардың көру мүмкіндігіне байланысты күнделікті оқу барысында қолданылатын құралдар:

1) көрмейтін білім алушыларға арналған оқу машинасы;

2) нашар көретін білім алушыларға арналған жақыннан және алыстан қарауға болатын ұлғайтқыш (үлкейткіш) құрал;

3) компьютерлік тифло-кешен: Брайль принтері, интербелсенді тақта;

4) Брайль жүйесі бойынша басатын механикалық жазу машинкалары;

5) дыбысталатын компьютерлік бағдарламалар;

6) Арнайы оқу құралдары: Брайль жүйесі бойынша жазба жұмыстарына арналған құралдар, грифелдер, тығыз қағаздан жасалған дәптерлер;

7) нүктелі бедерлі шрифтпен орындалған мәтіндік дидактикалық құралдар, сезіп және көріп қабылдауына бағытталған әр түспен безендірілген бедерлі иллюстрациялық-графикалық құралдар, көрмейтін білім алушылардың қажеттіліктерін есепке ала отырып жасалған жеке дидактикалық материалдар;

8) табиғи заттар, макеттер, қозғалмалы механикалық ойыншықтар, рельефті сюжеттік суреттер, кестелер, сызбалар.

3-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта - аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1-сыныпта - аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

4) 3-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

5) 4-сыныпта - аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты құрайды.

14. "Қазақ тілі" пәнінің мазмұны 5 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым" бөлімі;

2) "Айтылым" бөлімі;

3) "Оқылым" бөлімі;

4) "Жазылым" бөлімі;

5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі.

15. "Тыңдалым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдалым тәсілдерін қолдану;

2) сөздердің лексикалық мағынасын түсіну;

3) тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну;

4) мәтіндегі негізі, қосалқы ақпараттарды түсіну;

5) тыңдау - көру материалдарының мазмұнын түсіну.

16. "Айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөздік қорды толықтыру;

2) берілген тақырып бойынша ойын жеткізу;

3) түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану;

4) оқыған, тыңдаған материалдарды мазмұндау;

5) тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту;

6) оқылған, тыңдаған материалдар бойынша ой- пікірін білдіру.

17. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) мәтіннің мазмұнын түсіну;

3) мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау;

4) сұрақтар мен жауаптар құрастыру;

5) түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу.

18. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу;

2) тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу:

3) пунктуациялық нормаларды сақтау;

4) каллиграфиялық нормаларды сақтау.

19. "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау);

2) орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау.

20. 0-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: жаңа сөздермен танысу, оның мағынасын түсіну; сөйлем туралы алғашқы түсінік қалыптастыру; фонемалық естуді дамытып, ұқсас дыбыстарды есту арқылы ажырата білу; сөздегі дыбыстардың дәйектілігін анықтау; сөздік қорды дамыту; көру қабілеті бұзылған білім алушылардың есту қабілетінің жақсы дамуына байланысты есту арқылы қабылдауына басты назар аудару;

2) айтылым: қазақ тіліне тән дыбыстарды дұрыс дыбыстап үйрену; дауысты және дауыссыз дыбыстар туралы түсінік қалыптастыру; қарапайым сұрақтарға жауап беру; сөйлеу барысында вербалды емес қарым-қатынас нұсқауларын (ым-ишара, қимыл) қолдану; сөзді буынға бөліп, буын санын анықтау;

3) оқылым: оқылған мәтіннің не туралы екенін түсіну; көзі көрмейтін білім алушылар заттарды, кітапты екі қолдың саусақтарымен бағдарлап үйрену; көзі нашар көретін білім алушылар заттарды түсі, көлемі бойынша оқулықтағы суреттермен салыстырып үйрену; сонымен бірге оқулық беттерін бағдарлап, кеспе әріптертерді дұрыс таба білуді үйрену;өз есімінің әріптерін тану; кейбір негізгі сөздерді тану; әріптерді тану және атау; жиі қолданылатын қысқа сөздерді оқу;

4) жазылым: Брайль құралын қолдану ережелерімен танысу; құралды ашып, жабуды, қағазды дұрыс салып, қыстыруды, грифельді дұрыс ұстауды, саусақтың ұшымен нүктелерді сипап сезуді үйрену; көзі нашар көретін білім алушылардың офтальмологиялық ерекшеліктерін ескере отырып каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру; өзінің және отбасы мүшелерінің есімдерін жазу; қарапайым сөздерді көшіріп жазу; жиі қолданылатын қарапайым сөздерді есту арқылы жазу.

21. 1-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және соған сәйкес әрекет ету; күнделікті тұрмыста қолданылатын сөздердің мағынасын түсіну; тыңдалған мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; тыңдалған материалдың кім,не туралы екенін түсіну; тыңдаған, көрген мәтінді түсінгенін қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы білдіру; көру қабілеті бұзылған білім алушылардың физиологиялық ерекшеліктеріне сәйкес олардың есту қабілетінің жақсы дамуына байланысты есту арқылы қабылдауына басты назар аудару;

2) айтылым: өзін таныстыру, заттарды сипаттау барысында сөздер мен сөз тіркестерін қолдану; сурет бойынша өз ойын екі-үш сөйлеммен білдіру; сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну (сұрақ қою,хабарлау, келісу, келіспеу, өтіну, құттықтау), тілдік нормаларды сақтай отырып жауап беру; шағын мәтінді мазмұндау; қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу; тыңдаған не оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін айту;

3) оқылым: таныс сөздерді тұтас оқу; мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну; мәтіннің жанрын ажырату; мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар қою; иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу; қазақ тіліне тән әріптерді дұрыс дыбыстау үшін артикуляциялық жаттығулар жасау, Брайль жүйесінде басылған мәтінді екі қолдың саусақтарымен оқып, қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту, қалдық көру қабілетін сақтау;

4) жазылым: суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу; оқыған немесе тыңдаған материалдар бойынша заттардың таныс атауларын жазу; қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту, нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдысын қалыптастыру; әріптердің жазылуы (оңнан солға қарай) мен оқылуындағы (солдан оңға қарай) айырмашылықтарды қабылдай білу; каллиграфиялық нормалар: нашар көретін білім алушыларға көркем жазу (көлбеу)міндетті емес. Көркем жазу дағдысын білім алушының көру мүмкіншілігін (офтальмологиялық) ескере отырып жетілдіру;

5) тілдік нормаларды қолдану: грамматикалық нормалар: заттың атын,сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде қолдану;сөйлеу барысында етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымсыз етістікті қолдану;сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру; орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау: әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту; ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су аттары, үй жануарларына берілген ат) ажырату; Брайль жүйесі бойынша бас әріптерді (4,5) нүктелерін қолдана отырып жазу.

22. 2-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: ауызша тіл және тыңдау- көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау; күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; тыңдаған материалға иллюстрация таңдау, қарапайым сұрақтарға жауап беру; тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну, кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтауы, тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау, есту арқылы қабылдауын дамыту, дыбыстық талдау жасау дағдыларын дамыту;

2) айтылым: сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану; сюжетті сурет негізінде өз ойын айту; тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну (сұрақ қою, хабарлау, келісу, келіспеу, өтіну, құттықтау); оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау; фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу; салыстыру негізінде ақпарат, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін айту; фонемалық естуді дамыту үшін артикуляциялық жаттығулар жасау, дұрыс байланыстыра сөйлей білуді дамыту;

3) оқылым: мәтінді мәнерлеп оқу; таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; мәтіннің жанрын ажырату; мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру, оған жауап беру;сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу; қалдық көру қабілетін сақтау, көрмейтін білім алушылар нүктілі-бедерлі шрифтті оқығанда екі қолының саусақтарымен оқуын жетілдіру, оқығанда тіл бұзылыстарын (әріпті, сөздерді дұрыс айтпау, екпінді дұрыс қоймау) жібермеудің алдын алу үшін фонемалық естуін дамыту;

4) жазылым: заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; оқыған немесе тыңдаған материалдары бойынша сөз тіркестерін жазу; нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдыларын жетілдіру; әріптердің жазылуы мен оқылуындағы айырмашылықтарды қабылдай білу; құралды бағдарлап, жазылған мәтінді грифельмен оқи білу; пунктуациялық нормалар: жай сөйлемнің соңына қойылатын тыныс белгілерін қолдану; Брайль жүйесі бойынша қойылатын тыныс белгілерді білу; каллиграфиялық нормалар: бас әріптер мен кіші әріптердің байланысын сақтап жазу; нашар көретін білім алушыларға көркем (көлбеу) жазу міндетті емес. Көркем жазу дағдысын білім алушының көру мүмкіншілігін (офтальмологиялық) ескере отырып жетілдіру;

5) тілдік нормаларды қолдану: грамматикалық нормалар: заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын қолдану; сөйлеу барысында етістіктің шақтарын, бұйрық рай, болымсыз етістікті қолдану; сөйлеу барысында сілтеу, сұрау есімдіктерін қолдану; сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлемдер құрастыру. Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау": айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін ажырату; айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу; ә, ө, ү, ұ, і, ң, ғ, қ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу.

23. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдерің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою; күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну; тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру; тыңдаған материал бойынша себеп-салдарының байланысын анықтау; тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау; көру қабілеті бұзылған білім алушылардың есту қабілетіне назар аудару, сақталған анализаторларының қызметін пайдалану;

2) айтылым: сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану; ұсынылған тақырып негізінде өз ойын айту; белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну, олардың ойын толықтыру; өзінің жоспарлары мен жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар мен әңгімелерді өз сөзімен айтып беру; фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу; тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын айту; дұрыс байланыстыра сөйлей білуге дағдыландыру;

3) оқылым: оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу; таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну; мәтіннің жанрын ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау; мәтін мазмұны мен кейіпкерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар құрастыру және оған жауап беру; сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты іздеу жолын білу және табу; қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру, нашар көретін білім алушылардың екі көзімен оқи алу қабілетін дамыту;

4) жазылым: тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; оқыған немесе тыңдаған материалдар бойынша қысқа жазбалар жазу; қолдың ұсақ моторикасын түзету, жазылған мәтінді грифельдің көмегімен оқи білу; пунктуациялық нормалар: өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; Брайль жүйесі бойынша қойылатын тыныс белгілерді білу;

5) тілдік нормаларды қолдану: грамматикалық нормалар: заттың аттын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; көптік, тәуелдік, септік жалғауларын ауызша және жазбаша тілде қолдану; сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану; сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру; айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін ажырату және құрастыру; орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау: жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктердің көмегімен дұрыс айту және жазу; дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу.

24. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну; бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мәтінге қатысты мағынасын түсіну; мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау; материалдағы негізгі ойды анықтау; тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндігісіндегі музыка, сөз, және бейнелердің маңызын анықтау; көру қабілеті бұзылған білім алушылардың есте сақтау қабілетін түзету, сенсорлық қызметінің белсенділігін дамыту;

2) айтылым: әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану; басталған мәтінді өз ойынша аяқтау; белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру; тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиға,әңгімені дәлме-дәл айтып беру; фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру; тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын дәлелдеу;

3) оқылым: оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу; бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну; мәтіннің жанрын ажырату, пайымдау мәтінін анықтау; мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар құрастыру және оған жауап беру; қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді қолдана білу; қалдық көру қабілетін сақтау, нүктелі-рельефті мәтіндерді екі қолдың саусақтарымен оқу;

4) жазылым: оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну; оқыған немесе тыңдаған материалдар бойынша шағын мәтін жазу; қолдың ұсақ қимыл қозғалысын дамыту; пунктуациялық нормалар: шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану; Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді қолдана білу; каллиграфиялық норма: нашар көретін білім алушылар бас әріптер мен кіші әріптердің каллиграфиясын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру;

5) тілдік нормаларды қолдану. Заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша және жазбаша тілде еркін қолдану: грамматикалық нормалар: сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді қолдану; жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құру; сөйлем түрлерін бір түрден екінші түрге айналдыру; орфоэпиялық және орфографиялық нормалар: айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді дұрыс айту және жазу; сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

25. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.2 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.

26. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0.1.1.1 айтылған сөздерді тыңдау, түсіну; 0.1.1.2 дыбыстар мен әріптерді ажырата білу; 0.1.1.3 сөздерді есту арқылы буынға бөлу	1.1.1.1 сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсіну; 2.1.1.2 фонемалық қабылдау әдістерін қолдану	3.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау	4.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну; 4.1.1.2 сөздік қорды толықтыру
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздерді тыңдау, түсіну; 0.1.2.2 қарапайым сұрақтарға жауап беру	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 сурет пен затты сәйкестендіре алу дағдысын меңгеру	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну; 3.1.2.2 елестеткен бейнені сөзбен суреттеу арқылы сөз бен бейненің арасындағы байланысты қалыптастыра білу	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну; 4.1.2.2 мәдени қарым қатынас жасай алу дағдысын меңгеру
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.1.3.1 мұғалім қойған сұрақтарға жауап беру; 0.1.3.2 кітаптағы рельефті суреттердің табиғи заттармен ұқсастығын анықтау	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация, суреттер, сызбалар таңдау	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация, суреттер, сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру; 2.1.3.2 нүктелі-бедерлі суреттерді оқи білу дағдыларын меңгеру	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру; 3.1.3.2 нүктелі-бедерлі суреттерді оқи білу дағдыларын меңгеру	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім, не туралы айтылғанын түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім, не туралы екенін түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау	3.1.4.1 тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0.1.5.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған, көрген мәтінді түсінгенін білдіру	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау

2) "Айтылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сөздік қорды толықтыру	0.2.1.1 сөз бен буынды ажырата білу; 0.2.1.2 сөздерді буынға бөліп, қанша буын екенін анықтау	1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0.2.2.1 сурет бойынша қысқа, қарапайым сөйлемдер құру	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0.2.3.1 әңгіменің кейіпкерлерін атау; 0.2.3.2 мазмұны бойынша сұрақтарғажауап беру; 0.2.3.3 заттар туралы ұғымды нақтылау	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	0.2.4.1 мұғалім оқыған мәтінді тыңдау; 0.2.4.2 мәтінді әңгімелеу	1.2.4.1 шағын мәтінді, қарапайым оқиғаларды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау	3.2.4.1 өзінің жоспар, жаз баларын қолдана отырып, оқиғалар, әңгімелерді өз сөзімен айтып беру	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар, әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0.2.5.1 әртүрлі көрнекі құралдарды зерттей білу дағдыларын үйрену	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға көзқарасын білдіру
2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	0.2.6.1 мұғалім оқыған мәтіндегі кейіпкерлер туралы өз ойын айтып үйрену	1.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін (келісемін, келіспеймін, ұнайды, ұнамайды) айту	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту	3.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған ... сияқты, маған ... тәрізді) айту	4.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Оқу түрлерін қолдану	0.3.1.1 оқулықты бағдарлап үйрену; 0.3.1.2 оқулықты қалай пайдалану қажеттігін айтып, көрсету; 0.3.1.3 әріптерді тану және атау, өз есімінің әріптерін тану; 0.3.1.4 жиі қолданылатын қысқа сөздерді оқу	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу; 1.3.1.2 қазақ тіліне тән әріптерді дұрыс дыбыстау үшін артикуляциялық жаттығулар жасау, Брайль жүйесінде басылған мәтінді екі қолдың саусақтарымен оқып, қолдың ұсақ қимыл- қозғалысын дамыту, қалдық көру қабілетін сақтау	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу; 2.3.1.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу); 3.3.1.2 Брайль жүйесінде басылған мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу; 4.3.1.2 қалдық көру қабілетін сақтау, нүктелі-рельефті мәтіндерді екі қолдың саусақтарымен оқу
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.2.1 таныс сөздердің мағынасын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0.3.3.1 оқылған мәтінге өз көңіл-күйін білдіру; 0.3.3.2 мәтіндегі кейіпкерлердің көңіл-күйін түсіну	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу, сипаттау мәтінін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштард) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0.3.4.1 мұғалімнің сұрағына дұрыс жауап беру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан ? қайда?) құрастыру және оған жауап беру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу		1.3.5.1 мұғалімнің көмегіме иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты іздеу жолын білу және табу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикала, энциклопедия, ғаламтор) қолдана білу

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0.4.1.1 жазу құралымен танысу; 0.4.1.2 сезу арқылы қабылдау әрекетін дәйек теу 0.4.1.3 бедерлі-графикалық суреттің түрлерін нақтылау; 0.4.1.4 түстерді ажырату (қалдық көру қабілеті сақталған жағдайда)	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу; 1.4.1.2 қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту, нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдысын қалыптастыру; әріптердің жазылуы (оңнан солға қарай) мен оқылуындағы (солдан оңға қарай) айырмашылықтарды қабылдай білу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; 2.4.1.2 нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдыларын жетілдіру; әріптердің жазылуы мен оқылуындағы айырмашылықтар ды қабылдай білу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; 3.4.1.2 қолдың ұсақ моторикасын түзету, жазылған мәтінді грифельдің көмегімен оқи білу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	0.4.2.1 жиі қолданылатын қарапайым сөздерді есту арқылы жазу; 0.4.2.2 қарапайым сөздерді көшіріп жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау			2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; 2.4.3.2 Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді білу	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; 3.4.3.2 Брайль жүйесіндегі тыныс белгілерді дұрыс қолдана білу	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану; 4.4.3.2 Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді қолдана білу
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау		1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу; 1.4.4.2 саусақтыңқозғалысы, шынтақтыңорналасуы, оқып, жазукезіндегрифельдідұрыс ұстау, дұрысжазудағдыларындамыту	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер менкіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігінжәне олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру

5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлім:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 сөздің қандай дыбыстардан тұратынын айту (дауысты – жуан, жіңішке, ашық, қысаң; дауыссыз – қатаң, ұяң, үнді; 0.5.1.2 "дыбыс" және "әріп" түсініктернін ажырату; 0.5.1.3 сөзді буынға бөлу	1.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; 1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; 1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын,санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын қолдану; 2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау; 2.5.1.6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3.5.1.2 көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде қолдану; 3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін жәнемұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4.5.1.1 заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4.5.1.2 көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану; 4.5.1.3 сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану; 4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және құрмалас сөйлем құрастыру; 4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0.5.2.1 кітаптағы рельефті суреттердің табиғи заттармен ұқсастығын анықтау; 0.5.2.2 қанық суреттегі заттардың пішінін тану (қалдық көру қабілетімен) 0.5.2.3 берілген дыбыс бойынша сөздерді өз бетінше табу, сөздер арасын байланыстыра білу	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту; 1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; 1.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату; 1.5.2.4 Брайль жүйесі бойынша бас әріптерді (4,5) нүктелерін қолдана отырып жазу	2.5.2.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу; 2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту; 3.5.2.2 дауыссызб-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу	4.5.2.1 айтылуымен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту; 4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу

27. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

28. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0.1.1.1 айтылған сөздерді тыңдау, түсіну
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздерді тыңдау, түсіну; 0.1.2.2 қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.1.3.1 мұғалім қойған сұрақтарға жауап беру; 0.1.3.2 кітаптағы рельефті суреттердің табиғи заттарменұқсастығын анықтау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім, не туралы айтылғанын түсіну
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	0.2.1.1 сөз бен буынды ажырата білу; 0.2.1.2 сөздерді буынға бөліп, қанша буын екенін анықтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	0.2.3.1 әңгіменің кейіпкерлерін атау; 0.2.3.2 мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; 0.2.3.3 заттар туралы ұғымды нақтылау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0.3.1.1 оқулықты бағдарлап үйрену; 0.3.1.2 оқулықты қалай пайдалану қажеттігін айтып, көрсету; 0.3.1.3 әріптерді тану және атау, өз есімінің әріптерін тану; 0.3.1.4 жиі қолданылатын қысқа сөздерді оқу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	0.4.2.1 жиі қолданылатын қарапайым сөздерді есту арқылы жазу; 0.4.2.2 қарапайым сөздерді көшіріп жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 сөздің қандай дыбыстардан тұратынын айту (дауысты – жуан, жіңішке, ашық, қысаң; дауыссыз – қатаң, ұяң, үнді); 0.5.1.2 "дыбыс" және "әріп" түсініктернін ажырату; 0.5.1.3 сөзді буынға бөлу
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздерді тыңдау, түсіну; 0.1.2.2 қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0.1.5.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0.2.3.1 әңгіменің кейіпкерлерін атау; 0.2.3.2 мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; 0.2.3.3 заттар туралы ұғымды нақтылау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0.2.5.1 әртүрлі көрнекі құралдарды зерттей білу дағдыларын үйрену
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 сөздің қандай дыбыстардан тұратынын айту (дауысты – жуан, жіңішке, ашық, қысаң; дауыссыз – қатаң, ұяң, үнді; 0.5.1.2 "дыбыс" және "әріп" түсініктернін ажырату; 0.5.1.3 сөзді буынға бөлу
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздерді тыңдау, түсіну; 0.1.2.2 қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0.1.5.1 тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0.2.2.1 сурет бойынша қысқа, қарапайым сөйлемдер құру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0.2.3.1 әңгіменің кейіпкерлерін атау; 0.2.3.2 мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру; 0.2.3.3. заттар туралы ұғымды нақтылау
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 сөздің қандай дыбыстардан тұратынын айту (дауысты – жуан, жіңішке, ашық, қысаң; дауыссыз – қатаң, ұяң, үнді; 0.5.1.2 "дыбыс" және "әріп" түсініктерін ажырату; 0.5.1.3 сөзді буынға бөлу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздерді тыңдау, түсіну; 0.1.2.2 қарапайым сұрақтарға жауап беру
	Айтылым	2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	0.2.4.1 мұғалім оқыған мәтінді тыңдау; 0.2.4.2 мәтінді әңгімелеу
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0.2.5.1 әртүрлі көрнекі құралдарды зерттей білу дағдыларын үйрену
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 сөздің қандай дыбыстардан тұратынын айту (дауысты – жуан, жіңішке, ашық, қысаң; дауыссыз – қатаң, ұяң, үнді; 0.5.1.2 "дыбыс" және "әріп" түсініктернін ажырату; 0.5.1.3 сөзді буынға бөлу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	1.1.1.1 сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация, суреттер, сызбалар таңдау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдамасын (келісемін, келіспеймін, ұнайды, ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу; 1.3.1.2 Брайль жүйесінде басылған мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу; 1.4.1.2 қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту, нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдысын қалыптастыру; әріптердің жазылуы (оңнан солға қарай)мен оқылуындағы (солдан оңға қарай) айырмашылықтарды қабылдай білу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім, не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған, көрген мәтінді түсінгенін білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдамасын (келісемін, келіспеймін, ұнайды, ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу; 1.4.1.2 қолдың ұсақ қимыл-қозғалысын дамыту
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу; 1.4.4.2 қолдың ұсақ моторикалық дағдысын түзету: қол мен саусақтың қозғалысы, шынтақтың орналасуы, оқып, жазу кезінде грифельді дұрыс ұстау, дұрыс жазу дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; 1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді, қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту; 1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; 1.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) дұрыс жазу; 1.5.2.4 Брайль жүйесі бойынша бас әріпте рді (4,5) нүктелерін қолдана отырып жазу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация, суреттер, сызбалар таңдау
	Айтылым	2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді, қарапайым оқиғаларды мазмұндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу; 1.3.1.2 қазақ тіліне тән әріптерді дұрыс дыбыстау үшін артикуляциялық жаттығулар жасау, Брайль жүйесінде басылған мәтінді екі қолдың саусақтарымен оқып, қолдың ұсақ қимыл- қозғалысын дамыту, қалдық көру қабілетін сақтау
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту; 1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау; 2.1.1.2 фонемалық қабылдау әдістерін қолдану
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 сурет пен затты сәйкестендіре алу дағдысын меңгеру
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация, суреттер, сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және қатесіз дауыстап оқу; 2.3.1.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; 2.4.1.2 нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдыларын жетілдіру; әріптердің жазылуы мен оқылуындағы айырмашылықтарды қабылдай білу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; 2.4.3.2 Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді білу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын қолдану; 2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация, суреттер, сызбалартаңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.2 Берілгентақырыпбойыншаойынжеткізу	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ойлаймын, мен санаймын) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және қатесіз дауыстап оқу; 2.3.1.2 қалдық көру қабілетін сақтау, танымдық белсенділігін арттыру
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу; 2.4.4.2 бас әріппен жазылатын атауларды Брайль жүйесінде орфогорафиялық нормаға сәйкес жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру; 2.5.1.6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау! 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; 2.1.2.2 сурет пен затты сәйкестендіре алу дағдысын меңгеру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну және сипаттау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
		2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және дауыстап оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру және ауыз әдебиеті
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; 2.4.1.2 нүктелі-бедерлі шрифтпен жазу дағдыларын жетілдіру; әріптердің жазылуы мен оқылуындағы айырмашылықтарды қабылдай білу
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын қолдану; 2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану; 2.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердіңмағынасын түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен көрнекілер, суреттер, сызбалар орналастырып, сұрақтарға жауап беру
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру және ауыз әдебиеті
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын қолдану; 2.5.1.3 сөйлеу барысында етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану; 2.5.2.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	3.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну; 3.1.2.2 елестеткен бейнені сөзбен суреттеу арқылы сөз бен бейненің арасындағы байланысты қалыптастыра білу
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3.1.4.1 тыңдаған материалдың себебі мен салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		2.4 Оқыған, тыңдаған материлды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар, жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар, әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу); 3.3.1.2 Брайль жүйесінде басылған мәтінді оқуда қолдың ұсақ қимылын дамыту, танымдық белсенділігін арттыру
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу, сипаттау мәтінін анықтау
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; 3.4.1.2 қолдың ұсақ моторикасын түзету, жазылған мәтінді грифельдің көмегімен оқи білу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; 3.4.3.2 Брайль жүйесіндегі тыныс белгілерді дұрыс қолдана білу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 3.5.1.2 көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде қолдану; 3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстарын дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	3.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша пайымдама жасау (маған... сияқты, маған... тәрізді)
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; 3.4.3.2 Брайль жүйесіндегі тыныс белгілерді дұрыс қолдана білу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту; 3.4.4.2 бас әріппен жазылатын атауларды Брайль жүйесінде орфогорафиялық нормаға сәйкес жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын,санын,іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3.1.4.1 тыңдаған материал бойынша себеп-салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар,жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар,әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	3.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған... сияқты, маған... тәрізді) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу, сипаттау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақтысұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.2 көптік,тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде қолдану; 3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану; 3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар, жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар, әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу,сипаттау мәтінін анықтау
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу,
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, сынын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3.5.1.4 мұғалім көмегімен есімдіктерді (ма есімдіктерін) ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3.5.1.6 айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан 2. Адами құндылықтар	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	4.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну; 4.1.1.2 сөздік қорын толықтыру
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәтін ішінде анықтап түсіну; 4.1.2.2 мәдени қарым қатынас жасай алу дағдысын меңгеру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	4.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша, деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу; 4.3.1.2 қалдық көру қабілетін сақтау, нүктелі-рельефті мәтіндерді екі қолдың саусақтарымен оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұстарын түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану; 4.4.3.2 Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді қолдана білу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру; 4.4.4.2 бас әріппен жазылатын атауларды Брайль жүйесінде орфогорафиялық нормаға сәйкес жазу, талдау
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.1 заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 4.5.1.3 сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану; 4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	4.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша, деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған.оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған, тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану; 4.4.3.2 Брайль жүйесі бойынша тыныс белгілерді қолдана білу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.1 заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші; 4.5.1.2 көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану; 4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде дұрыс қолдану; 4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен
		2.4 Оқыған, тыңдаған материалды мазмұндау	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар,әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	4.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша...,... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұстарын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.2 көптік,тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану; 4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру; 4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған, тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	4.2.6.1 тыңдаған, оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша, деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет ) қолдана білу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған, оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.2 көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану; 4.5.1.4 жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру; 4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту; 4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 27-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 572 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – көру қабілеті бұзылған оқушылардың тілдік мүмкіндіктері мен қажеттіліктерін ескере отырып, қарапайым деңгейде ауызша және жазбаша қатынас жасай білуді қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қарапайым лингвистикалық ұғымдар туралы түсініктерді қалыптастыру: дыбыс, әріп, сөз, сөйлем, сөз табы, екпін;

2) ағылшын дыбыстардың дұрыс артикуляциялау және айтылу ережелерімен, әріптердің графикалық белгілері мен дыбыстардың сәйкестену нормаларымен таныстыру;

3) шетел тілін естіп қабылдау дағдыларын қалыптастыру;

4) оқу және жазу дағдыларын қалыптастыру;

5) сөздердің қажетті көлемін игеруді, сұхбат жүргізу және монолог құрастыру үшін сөз тіркестер түрлерінің жеткілікті санда болуын қамтамасыз ету;

6) ағылшын тілін үйрену процесінде ақпаратты талдай, салыстыра, қорытындылай, жүйелей білуді қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) тілдік жаттығулар арқылы фонематикалық естуді дамыту;

2) қолдың ұсақ моторикасын, сезінуін дамыту, шағын кеңістікте, үстел бетінде, аспапта, алты нүктелі қалыпта, дәптерде, кітапта бағдарлауды дамыту;

3) сөз және оның бейнесі арасындағы байланысты қалыптастыру, түсінгенін белсенді түрде сөзбен айтуға ынталандыру;

4) заттық-кеңістік түсініктерді және көрнекі-бейнелік ойлауды дамытуға ықпал ететін бедерлі суреттерді оқу дағдыларын қалыптастыру;

5) барлық сақталған талдағыштар мен қалдық көруді пайдалануды, оны іс-әрекеттің сан алуан түрлерінде пайдалануға үйрету.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Көру қабілетінің бұзылуы тілдік қатынас қызметіне және шетел тілін меңгеруге әсер етпейді, дегенімен ол тіл құралдарының және мәнерлі қозғалыстың даму және жинақталу қарқынына, сөз және бейненің байланысына, лексика мазмұнына әсер етеді, тіл дағдылары мен тіл сезгіштіктің қалыптастыру ерекшеліктерін енгізеді.

6. "Ағылшы тілі" пәнін оқыту жеке-бағдарлық, іс-әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдер мен ақпараттық коммуникативтік технологиялар негізінде іске асырылады.

7. Жеке-бағдарланған тәсіл көру қабілеті бұзылған білім алушының өзін-өзі тану, өзін-өзі дамыту, өзін-өзі таныту және өз тұлғалық даралығын қалыптастыру процестерін қамтамасыз етуге және қолдауға мүмкіндік береді, ол сынып және сыныптан тыс іс-шараларда, стандартты емес сабақтарда жүзеге асады.

8. Ағылшын тілі сабақтарында іс-әрекеттік тәсіл білім алушының тұлғасын түрлі әдістерді қолдану негізінде дамытады: нақты жағдайларды сахналау, ойын, имитациялау және еркін сөйлеу арқылы ағылшын тілінде диалог құрастыру.

9. Саралап оқыту тәсілі әрбір баланы жан-жақты, психикалық және дене дамуының бұзылу себептерін, сипатын, оның туындау уақытын, оқуға қызығушылығын, бейімделуін, қабілетін зерттеуді көздейді және түрлі деңгейлік тапсырмаларды білім алушылардың қабілеттіліктеріне, сөйлеу тілі дағдыларына және білімдеріне қарай іріктеп, таңдауға негізделеді.

10. Коммуникативтік тәсіл рөлдік ойындарды пайдалану арқылы жүзеге асырылады, ойын арқылы арнайы берілген белсенді лексикалық және белсенді грамматикалық тіл құралдарын пайдалану күнделікті жағдайларда түрлі коммуникативтік міндеттерді шешуге бағытталған.

11. Оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану ынтыматастық, қатынас және ақпарат алмасу шеңберінде құзіреттілікті дамытуға мүмкіндік береді, ол интернет-жобаларға қатысудан, онлайн-тестілеуден, электронды почтамен хат алмасудан, дыбыстау-бағдарламарын пайдаланудан тұрады.

12. Көру қабілеті бұзылған білім алушыларды ағылшын тіліне оқытуда оқу пәннің көлемі мен мазмұны өзгерілмейді, дегенімен ескерілетін жұмыс тәсілдерінің ерекшелігі бар:

1) жаңа лексикалық материалды енгізу көрмейтіндерге тән вербализмнің алдын алу үшін, сондай-ақ балалардың қоршаған орта туралы түсініктерін кеңейту және сенсорлық тәжірибесін байыту үшін пәндік, сипаттамалық және аудиалдық көрнекілікке сүйенумен іске асырылады;

2) брайль бойынша терілген грамматикалық кестелер, сызбалар мен графиктер материалды қабылдауда және пайымдауда артық қиындықтар туындатады, мұндай кестелер мен сызбалармен жұмысты сөздік сипаттау үлгілерімен және сөйлемді талдаумен ауыстыруға болады;

3) транскрипциялардың жазылу көлемділігі мен күрделілігіне байланысты оларды көрмейтін оқушыларға үйретудің жөні болмайды, кейбір дыбыстарды белгілеу үшін 3-4 белгілік тіркестер пайдаланылады;

4) көру қабілеті бұзылған білім алушыларда тіл кемістіктердің, дыбыс айту мен фонематикалық есту қабілетінің бұзылыстардың жиі кездесетінін ескеріп, бастауыш сыныптарда ағылшынша дұрыс дыбыс айтуды қоюға мақсатты түрде бағытталған жұмыс қарастырылмайды, дыбыс айтуды қалыптастыру жұмысы дикторлар мен мұғалімдердің сөйлеуін қабылдауға және имитациялауға негізделген, кейбір дыбыстардың

,

,

артикуляцияларын мұғалім түсіндіреді және көрсетеді;

5) ағылшын тілінде жазуға үйрету кезінде орындаудың техникалық күрделілігіне байланысты "бос орынды толтыр" "кестені толтыр", "сөзжұмбақты шеш" және "суретті сипатта" сияқты стандартты тапсырмаларды түрлендіру немесе алып тастау қажет;

6) сұхбаттармен жұмыс кезінде көрмейтін оқушылардың қабылдауына қиін келетін вербалды емес коммуникациялар элементтеріне назар аударады, осыған байланысты осы сұхбатта қандай ымдар мен бет қиымылын пайдалануға болатынын мұғалім арнайы тоқтап, айтып береді: қол алысып амандасу, қоштасуда қолын бұлғау, жымию, бас изеу, иығын көтеру.

13. Пәндік түсініктерді кеңейтуде көрмейтіндердің түйсінуіне және нашар көретіндердің көріп қабылдауына қолжетімді көрнекі құралға айтарлықтай рөл бөлінеді.

14. Түзеу-дамыту жұмысында бұзылған функцияларды түзеу және қалпына келтіру мақсатында пайдаланылатын арнайы техникалық-оптикалық құралдар, көрнекі құралдар және дидактикалық материалдар жүйесі қолданылады:

1) қалдық көруі бар көрмейтін оқушылар бедерлік және түсті баспаны үйлестіретін оқулық, Брайль жүйесі бойынша жазулар үшін аспаптар мен грифельдер, дауысты әліппе, үйренетін тіл елінің бедерлі контурлық картасы, сканерлеу және оқу үшін оқитын машина, Брайль бойынша баспа механикалық машиналар қолданылады;

2) нашар көретін оқушылар үшін: іріленген қаріптер және бейімделген түсті бейнелеулер бар оқулықтар, ірілетілген жолдар мен торкөздері бар жұмыс дәптерлері, көкөністер мен жемістердің пішіндері, жануарлардың тұлыпы, тұрмыстық заттар, объектілердің модельдері, көлік, ғимарат, аудиокөрнекі құрылғылар, интерактивтік тақта.

3-тарау. "Ағылшын тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2-сыныпта - аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

4) 3-сыныпта - аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

5) 4-сыныпта - аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

16. Бағдарлама мазмұны 5 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым" бөлімі;

2) "Айтылым" бөлімі;

3) "Оқылым" бөлімі;

4) "Жазылым" бөлімі;

5) "Тілдік нормалар" бөлімі.

17. "Тыңдалым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну;

2) сөздер мен сөйлемдердің лексикалық мағынасын түсіну;

3) сұрақтарды түсіну;

4) басты және екінші кезекті ақпаратты белгілеу;

5) аудиовизуалды материалды түсіну.

18. "Айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өзі туралы негізгі пайымдамаларды құру;

2) сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау;

3) сөздік қорын толықтыру;

4) тілдік нормаларды сақтау.

19. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу барысында сөздікті қолдану;

2) оқу түрлерін қолдану;

3) оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну;

4) мәтіннің тақырыбы мен негізгі идеясын анықтау.

20. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) түсініктің түрлі формаларын қолдана отырып мәтін құру;

2) тыңдалған, оқылған материалдың мазмұнын баяндау;

3) каллиграфикалық нормаларды сақтау.

21. "Тілдік нормалар" бөлімі жұмыстың өзіндік бағытымен ерекшеленбейтін орфографияның және грамматиканың зерделенуін қарастырады, оқу процесін жағдаяттық-тақырыптық тұрғыда ұйымдастыру арқылы енгізіледі және келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) орфографиялық нормаларды сақтау;

2) грамматикалық нормаларды сақтау.

22. 0 - сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, диктордың сөзін тыңдау арқылы қабылдау; сыныптың шектеулі шеңберіндегі сабақтарға арналаған қысқаша негізгі нұсқаулар; қысқа ұйқастардың, өлеңдердің, әндердің негізгі мазмұнын түсіну;

2) "Айтылым": ағылшын тілі дыбыстарының айтылуы, ұйқастарды мәтіндерін, жаңылтпаштарды, өлеңдерді, әндерді жатқа білу; күнделікті қарым-қатынастың жағдаяттық-диалогы: сәлемдесу, танысу, ризашылығын білдіру; өзі, өзінің отбасы туралы қысқаша пайымдамалар;

3) "Оқылым": ағылшын алфавитімен алғашқы танысу, рельефтік суреттерді оқу;

4) "Жазылым": нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектер түйреу бойынша жаттығулар: сызықтар, жақтаулар, оюлар;

5) "Тілдік нормалар": лексикалық аспект: сөздер, сөз тіркестері, 1-ден 10- ға дейін санау, түстердің, отбасы мүшелерінің, мектеп құралдарының атаулары, грамматикалық аспект: "to have" етістігі, "can" модалды етістігі.

23. 1 - сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, диктордың сөзін тыңдау арқылы қабылдау, іс-әрекеттерді орындаудың қысқаша негізгі нұсқаулары, жай сөйлемдердің, шағын-мәтіндердің негізгі мазмұнын түсіну;

2) "Айтылым": ағылшын тілінің өзіне тән дыбыстарының айтылуы; этикеттік сипаттағы диалог, сұрақ қою диалогы, әрекетке қозғау-диалогы, диалогтар көлемі әрбір әңгімелесуші тарапынан 2-3 ілікпе сөз; нақты тақырыптық жағдаяттар шеңберіндегі қарапайым пайымдамалар: өзі, отбасы мүшелері, мектеп, жануарлар, ойыншықтар, тамақ туралы 3-4 сөз көлемінде мәліметтер;

3) "Оқылым": ағылшын алфавитінің әріптерін, әрбір әріп нүктелерінің реттік нөмірін білу, әріптің графикалық бейнесінің тиісті дыбыспен сәйкестігі;

4) "Жазылым": көрмейтіндерге арналған рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, нашар көретіндерге арналған еңкіш емес жалпақ баспалы қаріппен әріптер комбинацияларын сызу;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: түрлі типтегі сөйлемдерді дұрыс интонациялау: болымды, болымсыз, сұрау сөйлемдерін; сөздер мен сөйлемдердің екпінін дұрыс қою; болымды, болымсыз, сұрау сөйлемдердегі сөздер реті; тілдің грамматикалық аспектісі: "to have, to bе" етістіктері, "can" модалды етістігі; "I, you, he, she, it, we, they" жіктеу есімдіктері; "my, your, his, her" тәуелдеу есімдіктері; "this, that, these" сілтеу есімдіктері; "What? When? Which? How?" сұрау есімдіктері; зат есімнің көпше түрі формасының құрылуы; 1 ден 20 дейін сандық сан есімдер; "on, in, under" көмекші сөздері; адамдарды суреттеуге арналаған сын есімдер; жай уақыттың осы шақ формасы.

24. 2 - сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, сыныптастарының сөзін тыңдау арқылы қабылдау, аудиожазбаны тыңдау арқылы қабылдау; іс-әрекеттерді орындаудың қысқаша нұсқауларын түсіну, таныс тілдік материалмен құрастырылған кішігірім сөйлемдердің мазмұнын түсіну;

2) "Айтылым": этикеттік сипаттағы диалог, сұрақ қою диалогы, әрекетке қозғау диалогы, әңгімені бастау, жалғастыру, аяқтау; ризашылығын білдіру, құттықтау, диалогтар көлемі әрбір әңгімелесуші тарапынан 3-4 ілікпе сөз; өзі, отбасы мүшелері, достары, олардың мінезі, сырт келбеті, жасы, әуестіктері туралы ақпарат беру; пәтерді, үйді суреттеу;

3) "Оқылым": дауыстыларды ашық және жабық буында оқу ережелері, дауысты әріптер мен әріп тіркестері: "-ee, -ea, -oo, -ow, -ou, -oy, -oi" және дауыссыз әріптер мен әріп тіркестері: "-ck, -ch, -tch, -sh, -ng, -th"; қатаң және ұяң дауыссыздар, ұзақ және қысқа дауысты дыбыстар, ағылшын тіліне тән дыбыстар; күрделі емес шағын мәтіндердің мазмұнын түсіну, рельефтік-нүктелік қаріппен жазылған ағылшынша сөздің дыбыстық айтылуымен сәйкестігі; интонацияны қолдана отырып ағылышын тіліндегі кішкене мәтіндерді оқу, ақпаратты сөздіктің көмегімен анықтау;

4) "Жазылым": жазу техникасымен жұмыс, қалдық көруі бар көрмейтіндерге арналған рельефтік-нүктелік қаріпті қолдана отырып сөз, сөз тіркес, қысқа сөйлем деңгейінде жазу; нашар көретіндерге арналған еңкіш емес жалпақ баспалы қаріппен жазу;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: "-teen, -ty thirteen-thirty" сан есімдерін құрайтын жұрнақтар, "-er, -or" зат есімдерін құрайтын жұрнақтар; тілдің грамматикалық аспекті: сұраулы сөйлемдердің түрлері: жалпы және арнайы; "can" модалды етістігі; "Present Simple"-де етістікті қолдану; "I, you, he, she, it, we, they" жіктеу есімдіктері; "my, your, his, her, its, our, their" тәуелдеу есімдіктері; "these, those" сілтеу есімдіктері; "some, any" белгісіздік есімдіктері; тәуелдік септік; "there is/ there are" құрылымы; орынның "near, above, on the left, on the right" көмекші сөздері; артикльдер "а/ аn, the"; зат есімнің көпше түрі формасының құрылуы; 1 ден 50 дейін сандық сан есімдер.

25. 3-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": аудио-видео материалдардың негізгі мазмұнын түсіну; тыңдалған материалдың негізгі сәттерін анықтау;

2) "Айтылым": болымды, болымсыз, сұраулы сөйлемдерді дұрыс интонациялау; сөздер мен сөйлемдердің екпінін дұрыс қою; тілдік жағдаяттарға қатысу; тілдік нормаларды сақтау; үлгіге сүйене отырып кішігірім әңгіме құрастыру; берілген тақырыптарға сұрақтар мен жауаптар құру;

3) "Оқылым": 3-4 буынның түрілерінде дауысты әріптерді оқу ережелері; "-ai, ау -ei, -ey" дауысты әріптер мен әріп тіркестерін оқу және "-ph, -kn, -wh, -wr" дауыссыз әріптер мен әріп тіркестерін оқу; оқу техникасын дамыту, дауыстап оқу, диалогтарды рөлдер бойынша оқу; оқу барысында айтылыммен, интонациялаумен жұмыс; бейтаныс контексте таныс сөздерді тану, қысқа мәтіндердің мазмұнын түсіну; берілген тақырыптарға сұрақтар мен жауаптар құру; сөздікті қолдану;

4) "Жазылым": жазу техникасын жетілдіру, мәтіннен сөздерді, сөз тіркестерін, жай сөйлемдерді көшіріп жазу; негізгі сөздерге, сөйлемдерге сүйене отырып қарапайым әңгіме құрастыру;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: тілде жаңа лексиканы тану және қолдану дағдыларын қалыптастыру; сөздік қорын толықтыру үшін сөз құру тәсілдерін қолдану; "-y" сын есімдерін құрайтын жұрнақтар; "– th" реттік сан есімдерін құрайтын жұрнақтар; реттік сан есімдер, 1-ден 100-ге дейін сандық сан есімдер; тілдің грамматикалық аспекті: зат есім, көпше сан, шығарылым-сөздер; белгісіздік есімдіктері some, any, болымсыз есімдік no; "Present Simple Continuous және to be" формасындағы етістік, "Past Simple" формасындағы етістік, болымды, болымсыз және сұраулы формалардағы can, may модалды етістіктер, орынның көмекші сөздері "at, next to, between"; уақыттың көмекші сөздері "on, at, in"; бағыттың көмекші сөздері "to, by"; "there is/ there are" құрылымы болымды, болымсыз және сұраулы формаларда; сұраулы сөйлемдер түрлері: жалпы, арнайы және альтернативті.

26. 4 - сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, сыныптастарының сөзін есту арқылы түсіну, таныс тілдік материалдағы күрделі емес аудио мәтіндердің және видео үзінділердің негізгі мазмұнын қабылдау;

2) "Айтылым": ағылшын тіліндегі мемлекеттерде қабылданған тілдік этикет нормаларын сақтай отырып, қарапайым диалогқа қатысу; ұсынылған үлгіге сүйене отырып, заттың, суреттің, кейіпкердің кішігірім сипаттамасын құру; оқылған мәтіннің мазмұнын қысқаша баяндау;

3) "Оқылым": дауысты және дауыссыз сөздерді, сөз тіркестерін оқу, дауысты әріптерді түрлі позицияда оқу; ағылшын тіліне тән дыбыстарды дұрыс айту; айтылым ережелері мен тиісті интонацияны сақтай отырып, таныс тілдік материалда құрылған кішігірім мәтіндерді дауыстап оқу; мәтіндер мазмұнын түсіну, олардан сұралған ақпаратты шығарып алу; ақпаратты сөздіктің көмегімен анықтау;

4) "Жазылым": тыңдалған, оқылған, көрген материал негізінде үлгіге сүйене отырып рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен және нашар көретіндерге арналған еңкіш емес жалпақ баспалы қаріппен қысқаша жазба паймдамалар құру; мәтіндер бойынша сұрақтарға жазбаша түрде жауап беру;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: тілде жаңа лексиканы тану және қолдану дағдыларын қалыптастыру; сөздік қорын толықтыру үшін сөз құру тәсілдерін қолдану, сын есімдердің салыстыру дәрежесін құрайтын "-er, -est" жұрнақтары; тілдің грамматикалық аспекті: өздік есімдіктер; сын есім; 1-ден 1000-ға дейін сандық сан есімдер, 1-ден 100-ге дейін реттік сан есімдер, Past Simple формасындағы етістік құрылымы; дұрыс және бұрыс етістіктерді жіктеу: "to go, buy, see, say, meet, do, read, write, draw, sing, wear, have, eat, drink, put, get, make"; "Future Simple" формасындағы етістік; зат есімнің тәуелдік септігі; сұраулы есімдіктер: "which, what, where, which, how many, what kind of … ", сілтеу есімдіктер "this, these, that, those", таныс тақырыптардың өсу шеңберінде қысқаша нұсқаулар, құрылымдар "has got/ have got, there is/ are", уақыт және жиілік үстеулері: "sometimes, often, always, never", "well, badly" үстеулері орын және бағыттың көмекші сөздері: "in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down, on the right, on the left", уақыттың көмекші сөздері: "in, on, at, before, after; with/without", уақыттар "Present Simple Tense, Present Continuous Tense, Past Simple Tense", модалды етістіктер: "сan, must, have to", қарапайым әрекеттерді және етістіктерді суреттейтін мақсат инфинитиві "want, start + infinitive".

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

27. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар –бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.2.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.2" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

28. Күтілетін нәтижелер бойынша оқыту мақсаттарының жүйесі:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау		1.1.4.1 тыңдалғанмәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалғанмәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау

2) "Айтылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін білу	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану		1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану (нашар көретіндер)	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану (нашар көретіндер)
3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау		1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру			2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру	4.4.1.1үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау		1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндерүшін)	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөзтіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндерүшін)	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау (нашар көретіндерүшін)
4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндерүшін)	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу

5) "Тілдік нормалар" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау		1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1ден -10 ға дейін санай білу	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану
	0.5.2.2 негізгі түстерді білу	1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу	2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу	3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу	4.5.2.2 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -100 ге дейінгі реттік сан есімдерді білу
	0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу	1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу	2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу	3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру	4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану
		1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу	2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану	3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану	4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану
		1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу	2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою	3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/ much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою	4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/ much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою
		1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу	2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану	3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану	4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану
		1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу	2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру	3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің және and, but жалғаулықтарының көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру	4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру
		1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу	2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану	3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану	4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану
		1.5.2.9 there is/are құрылымын білу	2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану	3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен	4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану
		1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу	2.5.2.10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою	3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою	4.5.2.10 құрылымыбар сұрақтарға толық жауап беру
		1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану	2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there	3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never	4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly
			2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу	3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on	4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down
			2.5.2.13 -ing жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану	3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану
			2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру	3.5.2.14 or, because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру	4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру

29. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

30. Бөлім мен тақырыптардың сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

"Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі"пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
	3. Оқылым	2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5.Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
2. Менің мектебім	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу ; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
4. Бізді қоршаған әлем	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10 -ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
3-тоқсан
5. Саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, Тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
4-тоқсан
7. Тағам және сусындар 8. Дені саудың – жаны сау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, Тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, Тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндер үшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
2. Менің мектебім	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу: - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріптіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндерүшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қаріппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндер үшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
4. Бізді қоршаған әлем	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөзтіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндерүшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
3 четверть
5. Саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндер үшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөзтіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, Тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріптіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөзтіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндерүшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
4 четверть
7. Тағам және сусындар 8. Дені саудың – жаны сау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндер үшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді рельефтік-нүктелік қарппен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 сөздерді рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, бас және кіші әріптерді жалпақ баспалы қаріппен жазу (нашар көретіндерүшін)
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану

3) 2 -сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 четверть
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
2. Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
4-тоқсан
7. Қоршаған орта	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөзтіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
8. Саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында бейнелері бар сөздікті қолдана білу (нашар көретіндер)
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 рельефтік-нүктелік қарппен жазылған ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазу (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымы мен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сурелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру

4) 3- сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5.Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық және қараңғы)	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5.Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	1. Слушание	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
3-тоқсан
5. Өнер	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
6. Атақты тұлғалар	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен жазбалар жасау (нашар көретіндер үшін)
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сурелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру

5) 4 клаcc:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2. Адами құндылықтар	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2-тоқсан
3. Мәдени мұра	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
4. Мамандықтар әлемі	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
6. Қоршаған ортаны қорғау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
8. Болашаққа саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөзтіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (мәтінмен танысу , ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі, жоспар, негізгі сөздер бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме құрастыру
		4.2 Оқылған/тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде рельефтік-нүктелік Брайль қарпімен, жалпақ жазумен өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -100 ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 28-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 573 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты - көрмейтін және нашар көретін білім алушыларда математикалық білім, біліктілік және дағды жүйесін қалыптастыру, оны күнделікті тұрмыстық жағдайда және тәжірибеде қолдана алуға үйрету.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) математикалық ұғымдардың пайда болуы, математиканың даму тарихымен танысу арқылы оқу процесінде танымдық іс-әрекетті жандандыру;

2) дұрыс есептеу дағдыларын қалыптастыру, арифметикалық амалдарды орындаудың жолдары мен оның мәнін меңгерту, білім алушылардың натуралды сан туралы түсініктерін қалыптастыру;

3) қажетті қарапайым графикалық біліктілігін, ауызша есептеу дағдысын қалыптастыру;

4) негізгі шама түрлері және оның өлшемдерімен, іс жүзінде олардың арасындағы кейбір тәуелділіктермен таныстыру;

5) геометриялық фигуралар және олардың қасиеттері туралы түсініктерді қалыптастыру;

6) саналы түрде математиканың физикалық мәні, абстрактілі математикалық таңбалары, белгілері, әрекеттері, түрлендірулері туралы түсініктерін қалыптастыру;

7) практикалық тапсырмаларды шешуде қолданылатын математикалық әдістерді таңдау, алынған нәтижені талдау және оладың шынайлығын бағалау үшін логикалық және сыни ойлауды, шығармашылық қабілеттерін дамыту;

8) компьютерлік сауаттылық туралы бастапқы түсініктерін қалыптастыру;

9) математикаға оқытуда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану дағдыларын дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) логикалық және алгоритмдік ойлау, кеңістіктік қиял және математикалық сөйлеу негіздерін меңгерту;

2) тифлотехникалық құралдарды қолдану арқылы алгоритмдерді өлшеу, қайта есептеу, есеп шығару, жазу және орындау дағдыларын қалыптастыру;

3) микро және макро кеңістікте сенсорлық тәжірибені, бағдарлы дағдылармен байытуға бағытталған іскерлікті дамыту;

4) заттардың шамасы, пішіні, саны, кеңістіктік жағдайы және сызба-өлшеу әрекеттері туралы нақты түсініктерді қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Математиканың бастапқы курсын меңгере отырып, білім алушылар талдауға, жинақтауға, жіктеуге, салыстыруға, себеп-салдар арасындағы байланыстар мен заңдылықтарды орнатуға үйренеді, қоршаған ортадағы түрлі заттар мен құбылыстарды сипаттау үшін математикалық тілдің негіздерін, білім мен іс-әрекет тәсілдерін меңгереді, бұл оқу біліктілігінің негізін құрайды.

6. Пәнге оқыту тұлғаға бағытталған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, қарым-қатынас тәсілдері және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар негізінде жүзеге асырылады.

7. Тұлғаға бағытталған тәсіл оқу процесін дараландыруды, білім алушы тұлғасының үйлесімді қалыптасуы мен жан-жақты дамуын, математика сабағында тұлғаның шығармашылық қабілеттерін толық ашуын көздейді және әлеуметтік-маңызды қасиеттерін тәрбиелеп, эмоциялық-ерік жігері мен психикалық процестерді түзетуге бағытталады.

8. Іс-әрекеттік тәсіл математика сабағында тәжірибелік біліктілікті, дағдыны дамыту мен түзетуде іске асырылады, ақпараттық-рецептивті, іздеу, зерттеу, талдау және өңдеу әдістерді қолдану арқылы меңгеретін материалды бекіту және меңгеру автоматтандырылған дағды деңгейіне жеткізіледі.

9. Іс-әрекеттік тәсілде ойын арқылы білім беру ерекше орын алады, ол арқылы білім алушылардың танымдық қызығушылықтарын белсендіруге ықпал етіледі.

10. Саралап оқыту тәсілі топтастырып оқытуды көздейді, соған орай үш топшаны бөліп көрсетуге болады:

1) бірінші топшадағы оқушылар оқу материалын өз бетімен жеткілікті толық меңгереді;

2) екінші топшадағы оқушылар оқу материалын меңгереді, бірақ елеусіз қателіктерді жібереді;

3) үшінші топшадағы оқушылар – оқу материалын жартылай меңгереді және өз еркімен жеткізе алмайды, олар үшін жеке тапсырмалар жасалады, жеке түзету жолдары мен әдістері қолданылады.

11. Саралап оқыту барысында білім алушылардың офтальмологиялық сипаттары ескеріледі:

1) тотальді көрмейтін және қалдық көруі бар балалар, көру өткірлігі 0 бастап 0,04 дейін жетеді; бұл балаларда кішігірім қалдық көруі бар немесе олар мүлдем көрмейді - сабақ барысында олар арнайы құрал-көрнекіліктерді (рельефті жүйесі бойынша жасалған), арнайы тифлотехникалық құралдарды, қажетті дидактикалық материалдарды қажет етеді;

2) көру өткірлігі 0,05 бастап 0,09 дейінгі нашар көретін балалар, оларда көру функцияларының күрделі бұзылыстары байқалады: көру өткірлігінің төмендеуімен қатар көру аймағының тарлығы, кеңістікті қабылдауының бұзылуы, көрудің бейімдік механизмінің зақымдалуы;

3) көру өткірлігі 0,1 бастап 0,2 дейінгі нашар көретін балалар - қолайлы жағдайда көру арқылы емін-еркін оқиды, жазады, заттарды, шынайы өмірдің құбылыстары мен процесін қабылдайды, еркін кеңістікте көру арқылы бағдарлай алады; оқыту барысында арнайы көрнекіліктерді, оқытудың қосымша техникалық құралдарын, белгілі гигиеналық талаптарды орындауды қажет етеді.

12. Қарым-қатынас тәсілі білім алушылар мен педагог арасындағы вербалды және вербалды емес өзара байланысуын, топпен, жұппен жұмысты ұйымдастыра отырып, білім, білік және дағдымен алмасуды қарастырады.

13. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі-АКТ) қолдану:

1) АКТ-ды қолдану құзыреттілігі базалық дағдыларға негізделеді және жұмыс жасау, бос уақыт пен коммуникация үшін тиімді пайдалануды қамтиды;

2) мультимедиалық ресурстар мен бұқаралық ақпарат құралдарын, интерактивті тақталарды және компьютерлерді пайдалану оқу процесін жаңғыру және жандандыруға, білім алушылар мен педагог арасындағы ынтымақтастық пен қарым-қатынасты күшейтуге ықпал етеді;

3) ақпаратты іздеу, өңдеу және алмасу үшін Ғаламтор-ресурстарын, ұялы байланысын, онлайн-форумдарын пайдалану қажет; көрмейтін балаларға арналған Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) визуалды емес дыбыстаушы бағдарламалық ақпаратқа қол жеткізетін компьютерді қолданады;

14. Түзете-дамыту жұмысында арнайы оптикалық және техникалық құралдарды зақымдалған функциялардың орнын басу мен түзету мақсатында қолданады.

15. Математика бойынша көрнекі құралдарға қойылатын талаптар:

1) нашар көретіндер үшін демонстрациялық құралдар артық бөлшектері жоқ, нақты, ірі; жиынтық төсемге арналған әріптер мен сандардың көлемі кемінде 12 см, сызықтың қалыңдығы шамамен 2 см.; көрсетілетін нысандардың түсі қанық, ашық, қашықтықта жақсы ажыратылуы; түрлі заттардың трафареттерінің биіктігі кемінде 12-15 см.; аппликацияларды орындау кезінде нысанды нақты көрінетіндей – аққа қанық түстер немесе қараға ашық түстер қарастырылады;

2) көрмейтін және қалдық көруі бар білім алушыларға арналған жеке қолданылатын көрнекілік құралдардары екі түстен артық емес, суретпен бірге рельефті бейне қарастырылады.

16. Сыныпта көрмейтін және нашар көретіндерге төмендегідей тифлотехникалық құралдарды қолдану көзделеді:

1) рельефті-нүктелі шрифтпен басылып шыққан, ішінде рельефпен немесе рельеф және түстермен безендірілген иллюстрациялық-графикалық материалдары бар арнайы оқулықтар;

2) цифрлық тасмалдаушы құрылғыға жазылған DAISY (Дэйзи) аудиожазба форматындағы "дыбысталатын" оқулықтар, дыбысталатын материалдар, аудио оқулықтар;

3) белгілі бір тақырыптағы рельефті-графикалық құралдар; рельефті- координаталық жазықтықтар;

4) рельефті сызуға арналған керек-жарақтар: сызғыш, циркуль, тактильді индикациясы бар транспортир;

5) рельефті сурет салуға арналған керек-жарақтар: "Школьник", "Н.А. Семевский", "Н.В.Клушина" аспаптары;

6) арнайы оқу керек-жарақтары: брайльдік аспап, жалпақ етіп жазуға арналған құрылғылар, грифельдер, (брайльдік) қалың қағаздан жасалған дәптерлер.

7) рельефті түрде жасалған математикалық кестелер, сызбалар мен диаграммалар, рельефті суреттер, геометриялық пішінді модельдер, шынайы заттар: рельефті-нүктелі және жазық қаріппен жасалған қиылған сандар, карточкалар мен сандар.

3 - тарау. "Математика" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

17. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына 4 ағат, оқу жылында 132 сағатты;

3) 2 - сыныпта – аптасына 4 сағат, оқу жылында 136 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды.

18. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Санға дейінгі ұғымдар" бөлімі;

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі;

3) "Алгебра элементтері" бөлімі;

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі;

5) "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі;

6) "Математиалық модельдеу" бөлімі.

19. "Санға дейінгі ұғым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сандық ұғымы;

2) өлшем ұғымы;

3) мезгілдік ұғым;

4) кеңістік ұғымы.

20. "Сандар мен өлшемдер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер;

2) сандармен амалдар орындау;

3) шамалар және олардың өлшем бірліктері.

21. "Алгебра элементтері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сандық және әріптік өрнектер;

2) теңдіктер мен теңсіздіктер. Теңдеулер.

22. "Геометриялық элементтер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі;

2) геометриялық фигураларды кескіндеу және салу;

3) нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты.

23. "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жиындар және олармен орындалатын амалдар;

2) пікірлер;

3) тізбектер;

4) заттардың комбинациясы.

24. "Математиалық модельдеу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) есептер және математикалық модель;

2) математикалық тіл.

25. 0 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі: Сандық ұғымыдар: біреу-көп, көп-аз, біреу де емес, соншама, тең, бірдей. Шама ұғымдары: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы. Заттарды беттестіру тәсілдері. Уақыт ұғымдары: кеше, бүгін, ертең, тәулік, күн, апта. Кеңістіктік ұғымдар: жоғарыда-төменде, оң жағында, сол жағында, алдында-артында, алыс-жақын, алдында, артында, арасында, үстінде, астында, бірінші, соңғы, ортасында, жоғары-төмен;

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі: натурал сандар және 0 саны. 10 шамасында тура және кері санау. Оқу, жазу, сандарды салыстыру. Сандардың құрамы. 10 шегінде қосу және азайту. Заттарды шама бойынша салыстыру. Мезгілді анықтау өлшемдері. Тиындармен операциялар;

3) "Алгебра элементтері" бөлімі: сандық және әріптік өрнектер. Теңдік, теңсіздік. Теңдеу;

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі: жалпақ пішіндер: үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тіктөртбұрыш. Кеңістіктік пішіндер: куб, шар. Пішіндердің қоршаған орта заттарымен арақатынасы. Пішіндер жазықтығындағы сурет. Кесінді. Геометриялық фигураларды салыстыру. Нүктелердің координаттары. Сәуле. Қозғалыс бағыты;

5) "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі: заттардың топтарын құрамы бойынша салыстыру: көп, аз, бірдей. Бас қатырғыштар, ребустар, логикалық есептер. Жүйелілік. Жұптарға іріктеу арқылы пәндер топтарын салыстыру: сонша, көп, аз;

6) "Математиалық модельдеу" бөлімі: есептер және математикалық модель. Есептерді шешу тәсілдері; математикалық тіл. Сандардың көрнекі бейнесі.

белгілері.

26. 1 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі: Сандық ұғымыдар: біреу-көп, көп-аз, біреу де емес, соншама, тең, бірдей. Саны бойынша салыстырғанда заттарды топтастыру. Санына қарай заттарды топтастыруда теңестіру. Шама ұғымдары: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы. Заттарды беттестіру тәсілдері. Уақыт ұғымдары: кеше, бүгін, ертең, тәулік, күн, апта. Кеңістіктік ұғымдар: жоғарыда-төменде, оң жағында, сол жағында, алдында-артында, алыс-жақын, алдында, артында, арасында, үстінде, астында, бірінші, соңғы, ортасында, жоғары-төмен;

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі: натурал сандар және 0 саны. Тура және кері және реттік сан. Оқу, жазу, сандарды салыстыру. Сан құрамы. Сандардың разрядтық құрамы, разрядтық қосылғыштар. Ондық. Сандық топтармен есеп; есептерді шешу. Қосу және азайту. Қосу және азайтудың өзара кері амалы. Қосудың орнын ауыстыру қасиеті. 1 және 0 санының қасиеті. Сандарды қосу кестесі. Сандарды қосу және азайту; шамалар және олардың өлшем бірліктері. Ұзындығы, салмағы, шамалығы (сыйымдылығы), уақыты. Шамаларды өлшеу, салыстыру, түрлендіру. Циферблат бойынша уақытты анықтау. Тиындармен операциялар;

3) "Алгебра элементтері" бөлімі: сандық және әріптік өрнектер. Сандық және әріптік өрнектерді жазу, оқу, құрастыру. Әріптік өрнектің мәні. Теңдік құрау кезінде әріпті өрнекті қолдану. Өрнекті салыстыру; теңдік және теңсіздік. Теңдеу. Дұрыс және бұрыс теңдік. Теңдеуді шешу.

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі: геометриялық фигуралар және оларды топтастыру. Нүкте, түзу, қисық, бөлшектелген, жабық және жабық емес сызықтар, кесінді, сәуле, бұрыш. Жазық, кеңістікті геометриялық фигуралар; Өлшеу, геометриялық фигуралардың барлық қабырғаларын салыстыру; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу. Түзу, қисық, бөлшектелген сызықтар. Кесінді. Геометриялық фигуралардан композициялар. Нысандардың орналасуы, бағыты; нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты. Сандық сәуледегі нүктелердің орналасуы;

5) "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі: жиындар және олармен орындалатын амалдар. Жиындар. Жиындарды топтастыру. Жиындарды салыстыру. Тең жиындар, бос жиындар; пікірлер. Тұжырымдардың ақиқаттығын немесе ақиқат еместігі. басқатырғыштар, ребустар; кезектілік. Іс-әрекеттің, сандардың реттілігі; заттардың комбинациясы. Заттардың "екі-екіден" (жұп) комбинациясы;

6) "Математиалық модельдеу" бөлімі: есептер және математикалық модель. Есептің шарты сызба, сурет, қысқаша мәтін ретінде түрленуі. Ұғымдар, сөздіктер. Есепті шешу және талдау. Кері есептер. Есептерді шешу жолдары; математикалық тіл. Сандардың көрнекі бейнесі. Сандардың көрнекі бейнесі.

белгілері. Сандық сәуле. Қосу және азайтуды орындау компоненттері. Мәліметтерді жинау, жүйелеу. Кестелер, пиктограммалар, диаграммалар.

27. 2 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі: заттардың тобын саны бойынша салыстырғанда жұптап бөлу. Заттардың екі тобын саны бойынша теңестіру. Шама түсініктері: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы. Заттарды беттестіру тәсілдері. Мезгілдік ұғымдар: кеше, бүгін, тәуілік, күн, апта. Кеңістіктік ұғымдар: жоғарыда-төменде, оң жағында, сол жағында, алдында-артында, алыс-жақын, алдында, артында, арасында, үстінде, астында, бірінші, соңғы, ортасында, жоғары-төмен;

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі: натурал сандар және 0 саны. 100 шамасындағы сандар. Тура және кері санау. Екітаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру. Разряд құрамы. Римдік сандармен нөмірлеу. 1000 шамасындағы сандарды жазу, санау және салыстыру. Тура және кері санау; сандармен амалдар орындау. Көбейту және бөлу. Қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттері. Көбейтудің ауыстырымдылық қасиеті. Ондыққа көшу арқылы біртаңбалы сандардың көбейту кестесі. 2; 3; 4; 5 сандарына бөлу және көбейту. Ондыққа көшу арқылы біртаңбалы сандарды азайту және қосу. Екітаңбалы сандарды азайту және қосу; шама және оны өлшеу бірлігі. Өлшеу құралдарының шкаласы. Шама ұғымын салыстыру: ұзындығы, көлем салмағы, уақыты. Уақыт, салмақ, ұзындық өлшем бірліктерін ауыстыру. Тиындар және олармен түрліше төлем жасау;

3) "Алгебра элементтері" бөлімі: сандық және әріптік өрнектер. Қосу және көбейтудің қасиеттері. 1 санына көбейту, 1 санына бөлу. Әріптік және сандық өрнектерді жақша ішінде немесе жақшасыз жазу; теңдік және теңсіздік. Теңдеу. Теңдеуді шешу. Теңдеудің күрделі құрамы;

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі: геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі. Бұрыштың түрлері. Көпбұрыштардың топтастырылуы. Тіктөртбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың қасиеттері. Көпбұрыштардың жіктелуі. Геометриялық фигуралардың қабырғаларын табу. Периметрді табу формуласы; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу. Кесінді және тура. Тура бұрыш. Жазық пішіндердің моделі. Жазық пішінді салу. Бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын анықау; нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты. Сызықта нүктелерді орналастыру;

5) "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі: жиындар және олармен орындалатын амалдар. Диаграмма арқылы жиындарды бейнелеу. Сандық жиындардың топтастырылуы. Жиын элементтері. Жиындардың қиылысуы мен бірігуі; пікірлер. Ақиқат және ақиқат емес тұжырымдамалар. Басқатырғыштар. Логикалық есептер; Реттілігі. Сандардың реттілік заңдылығы. заттардың комбинациясы. "Үш-үштен" құралған заттардың комбинациясы;

6) "Математиалық модельдеу" бөлімі: есептер және математикалық модель. Есептің шарты сызба, сурет, қысқаша мәтін ретінде түрленуі. Есепті шешу және талдау. Шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есепті шешу. Тура және жанама сұрақтары бар есептерді шешу. Екі амалмен орындалатын есептер. Сандық өрнек түрінде орындалатын есептер; математикалық тіл. Екітаңбалы сандардың графикалық моделі. Латын әліппесінің бас әрпі

және

таңбасы. Диаграмма және кесте сызу, деректер жинау.

28. 3 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі: Сандық ұғымыдар: шама ұғымдары: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы. Заттарды беттестіру тәсілдері. Мезгілдік ұғымдар: кеше, бүгін, тәуілік, күн, апта. Кеңістіктік ұғымдар: жоғарыда-төменде, оң жағында, сол жағында, алдында-артында, алыс-жақын, алдында, артында, арасында, үстінде, астында, бірінші, соңғы, ортасында, жоғары-төмен;

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі: натурал сандар және 0 саны. 100 шамасындағы сандар. Тура және кері санау. Натуралды сандардың ішінде орны. Сандарды жазу, санау және салыстыру. Разрядты және сыныпты санның құрылымы. Разряд қосындысының саны. Мың. Бөлшектер: оқу, жазу, салыстыру; сандармен амалдар орындау. Бөлшектер. Бөлшектерді салыстыру. Санның квадраты, шаршы сан. көбейту және бөлуді орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттері. көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттері. 6; 7; 8; 9 сандарына көбейту және бөлу. Сандарды қосу және азайту. Қалдықпен бөлу. Сандарды кестеден тыс бөлу және көбейту. қосындыны санға көбейту. Соманы санға көбейту. Сандарды көбейту және бөлу кестесі. Санның үлесі, кері операция; шамалар және олардың өлшем бірліктері. Палетка. Өлшеу, салыстыру, шамаларды түрлендіру. Сағат түрлері: уақытты анықтау. Купюралар және олармен операциялар;

3) "Алгебра элементтері" бөлімі: сандық және әріптік өрнектер. Өрнек құру, оқу, жазу. өрнектердің мәнін табу. Көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік қасиеттері әріптік теңестіру түрінде. Сандық өрнектерді салыстыру. Жақшалары бар және жақшалары жоқ өрнектердегі әрекет тәртібі. Формула; теңдік және теңсіздік. Теңдеу. Теңсіздік пен теңдеуді шешу;

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі: геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі. Шеңбер, дөңгелек, орталық, радиус, диаметрі. Симметриялық және симметриялық емес пішіндер. Топтастыру. Тіктөртбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың ауданы. Бұрыштың түрлері. Көпбұрыштардың топтастырылуы. Тіктөртбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың ауданы. Көпбұрыштардың жіктелуі. Геометриялық фигуралардың қабырғаларын табу. Құрама пішіндердің периметрі. Берілген сипаттама бойынша пішіндерді кескіндеу; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу. Параллельді және қиылысатын түзу. Шеңберді кескіндеу. Кеңістіктік пішінді кеңейту. Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты. Жазық пішіндегі нүктелердің орналасуы;

5) "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі: жиындар және олармен орындалатын амалдар. Сандардың, жиынның бірігуі мен қиылысуы. Ішкі жиын; Пікірлер. Ақиқат және ақиқат емес тұжырымдамалар. Логикалық есептер. Кестелер және бағандар; Реттілігі. Заңдылық. Реттілігін құру; заттардың комбинациясы. Мүмкіндіктер тармағы;

6) "Математиалық модельдеу" бөлімі: есептер және математикалық модель. Еспетерді модельдеу. Есепті шешу және талдау. Есептеу кезінде жауабын алдын ала болжау; математикалық тіл. Көп таңбалы сандардың графикалық моделі. Сынып және разряд кестесі. Жиынды көрсететін таңбалар. Латын әліппесінің әріптері. Іс-әрекет компоненттерінің атауы: Мәліметтерді жинау, жүйелеу. салыстыру. Диаграммалар, пиктограммалар.

29. 4 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі: шама ұғымдары: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы. Заттарды беттестіру тәсілдері. Мезгілдік ұғымдар: кеше, бүгін, тәуілік, күн, апта. Кеңістіктік ұғымдар: жоғарыда-төменде, оң жағында, сол жағында, алдында-артында, алыс-жақын, алдында, артында, арасында, үстінде, астында, бірінші, соңғы, ортасында, жоғары-төмен;

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі: натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер. Көптаңбалы сандар, құрылу жолы. Натурал сандар қатарындағы орнын анықтау. Оқу, жазу, сандарды салыстыру. Көптаңбалы сандарды дөңгелектеу. Көп таңбалы сандардың сыныптық және разрядтық құрамы. Разрядты қосындылардың қосындысы. Миллион. Пайыз. Пайыздың бүтін бөлігі. Бөлшектерді салыстыру. Дұрыс, дұрыс емес бөлшектер. Аралас сандар; Сандармен амалдар орындау. Бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту. 1 және 0 санының қасиеті. Натуралды сандардың топтастырылуы. Көп таңбалы сандарды қосу және азайту. Микрокалькулятордың көмегімен есептеу. 10, 100, 1000 санына бөлу. Сандарды көбейту және бөлу. Санды сомаға көбейту. Санды көбейту және көбейтіндіге бөлу. Көп таңбалы сандарды қалдықпен бөлу. Аралас сан мен бөлшектің түрленуі. Бөлшектерді қосу және азайту. Пайыз және бөлшек түрленуі; шамалар және олардың өлшем бірліктері. Кеңістіктік геометриялық фигуралар. Шамаларды өлшеу, салыстыру, түрлендіру. Уақыт бірліктерінің үлесі. Шетел және ұлттық валюта, олармен операциялар;

3) "Алгебра элементтері" бөлімі: сандық және әріптік өрнектер. Өрнектерді құрастыру. Бірнеше айнымалысы бар өрнектер. Бөлшектерді қосу және азайту алгоритмі. Бөлшектердің негізгі құрамы. Бөлшек сандармен өрнектерді салыстыру. Жақшалары бар және жақшалары жоқ өрнектердегі әрекет тәртібі. Түзу сызықты біркелкі қозғалыс, айдау және артта қалу қозғалысы кезіндегі жол формулалары. Теңдік және теңсіздік. Теңдеулер. Қос теңсіздіктер. Теңдеулердің шешімі;

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі: геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі. Тікбұрышты үшбұрыш, шаршы, тікбұрышты параллелепипед және олардың элементі. Үшбұрышты топтастыру. Тікбұрышты параллелепипед көлемі. Фигуралардың ауданы; геометриялық фигуралар және олардың қасиеттері. Перпендикулярлы түзу. Симметрия осьі. Симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндер. Бұрыштың градустық өлшемі. Пирамида, цилиндр, конусты өрістету; нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты. Нысандардың қозғалыс схемалары. Бастапқы позиция және қозғалыс бағыты;

5) "Жиындар. Логика элементтері" бөлімі: жиындар және олармен орындалатын амалдар. Жиындар арасындағы қатынастың сипатын анықтай білу. Көптік арасындағы қатынастың сипатын анықтай білу. Көптіктің қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу. Көптікті қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттері; пікірлер. Математикалық мазмұндағы пікірлер. Тұжырымдардың ақиқаттығын немесе жалғандығы. Логикалық есептер; Реттілігі. Бөлшектердің, сандардың реттілік заңдылықтары. Заңдылықты құру; заттардың комбинациясы. Комбинаторлық есептер;

6) "Математиалық модельдеу" бөлімі: есептер және математикалық модель. Есептерді модельдеу. Есепті шешу және талдау. Есептерді құрастыру, салыстыру. Есептерді шешу тәсілдері. Есептерді шешу жодарын модельдеу. Есептерді шешудің арифметикалық және алгебралық жолдары; математикалық тіл. Бөлшекті салыстыру, құрылу жолы. Бөлшекке арналған амалдар. Латын әліппесіндегі әріпті жазу және оқу. Латын әліпбиі әріптерін белгілеу және оқу Бұрыштың градустық өлшемі мен пайызды белгілеу таңбасы. Сызбалар, қозғалыс графигі.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

30. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.1.2.4 кодында: "1" – сынып, "1.2" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

31. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Санға дейінгі ұғым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.1 Сандық ұғымы	0.1.1.1 сандық ұғымдарды: біреу-көп ажырату; 0.1.1.2 заттарды оның санымен: біреу-көп сәйкестендіру; 0.1.1.3 көбірек-азырақ, ұзынырақ-қысқарақ ұғымдарын салыстырмалы тілді пайдалана отырып, қолдану; 0.1.1.4 сұйық және сусымалы заттарды көп-аз, көбірек-азырақ, біреу де емес, біреу, сонша, тең, бірдей сандық ұғымдармен белгілеу.	1.1.1.1 заттардың екі тобын саны бойынша салыстырғанда жұптарға бөліп сәйкестендіру тәсілін пайдалану; 1.1.1.2 жетіспейтін затты қосу және артық затты алып тастау кезінде қосу және азайту тәсілдерін қолдану	2.1.1.1 құрама немесе жай есептерді шешуде жұптарға бөліп сәйкестендіру тәсілін пайдалану	3.1.1.1 көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін пайдалана отырып есептерді шешуде кезінде сандық ұғымын қолдану	4.1.1.1 сандарды бөлу немесе көбейту кезінде сандық ұғымын қолдану
1.2 Өлшем ұғымы	0.1.2.1 заттарды шамасы бойынша салыстырғанда салу және беттестіру тәсілдерін: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығын пайдалануды білу; 0.1.2.2 шама бойынша салыстыру кезінде әр бір 2-3 заттың қасиетін: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығына қарай атап беру; 0.1.2.3 заттарды шама қасиеттері: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы қарай топтастыру	1.1.2.1 көрмейтін білім алушыларға арналған бөлінді мен рельефті сызғышты қолдана отырып кесіндінің ұзындығын өлшеу	2.1.2.1 кеңістікте және жазықтықта заттардың өзара орналасу орнын сипаттап беру	3.1.2.1 көпбұрыштың, шыршының, үшбұрыштың, тік төртбұрыштың периметірін анықтау; 3.1.2.2 тікбұрыштан құралған пішіндерді, аудынын, периметірін анықтау	4.1.2.1 төрбұрыш тәріздес, төрбұрышты модельді сантиметрлерді қолдана отырып, шаршы мен тікбұрыштың ауданын анықтау; 4.1.2.2 қалдық көруі мен сипап сезуін пайдалана отырып, нысандардың геометриялық өлшемін, жақын қашықтықты бағалау
1.3 Мегіл ұғымы	0.1.3.1 мезгілдік ұғымдарды: кеше, бүгін, ертең білу; 0.1.3.2 тәуілік, күн, апта ұғымдарын білу	1.1.3.1 мезгіл ұғымдарын ажырата алу: кеше, бүгін, ертең; 1.1.3.2 өмірдегі жағдайды: тәуілік, күн, апта ұғымдармен сәйкестендіру; 1.1.3.3 ұғымдардың: тәуілік, күн, апта жүру тәртібі	2.1.3.1 есепті шешуде кеше, бүгін, ертең мезгіл ұғымдарын қолдану; 2.1.3.2 ай, жыл, ғасыр ұғымдардың жүру тәртібін атау	3.1.3.1 логикалық есептерді шешуде ай, жыл, ғасыр ұғымдарының жүру кезектілігін қолдану	4.1.3.1 есептерді шешуде амалды таңдау, түсіндіре алу, жоспарлау, қолданатын есепте көрсетілген мезгіл ұғымдарының арасындағы тәуелділікті орнату
1.4 Кеңістік ұғымы	0.1.4.1 оң жақ-сол жақ, алдында-артында бағытын көрсету және білу; 0.1.4.2 оң жақта, сол жақта, алдыда, артында, үстінде-астында, алыста-жақында тұрған заттарды атау; 0.1.4.3 бір-біріне қатысты бірнеше заттардың: алдында, артында, арасында, ортасында, астында, үстінде кеңістікте қатынасын түсіну; 0.1.4.4 заттарды тізбектеп қою кезінде реттілігін: бірінші, соңынан, артына, алдына, ортасына сақтап қоюды түсіну; 0.1.4.5 қағаз бетінің жазықтығында: ортасында, оң жағында, сол жағында,астында, үстінде, жоғары, төменді бағдарлау	1.1.4.1 бағыт түрлерін білу және көрсету: оңға-солға, алдында-артында; 1.1.4.2 оң жақта, сол жақта, алдында, артында, үстінде-астында, алыста-жақында тұрған заттарды атау; 1.1.4.3 бір-біріне қатысты бірнеше заттардың кеңістікте қатынасын қолдану: алды, арты, ортасы, үсті; 1.1.4.4 заттарды тізбектеп қою кезінде реттілігін сақтап қоюды қолдану: бірінші, соңы, арты, алды, ортасы; 1.1.4.5 қағаз бетінің жазықтығында: ортасында, оң жағында, сол жағында, үстінде, астында, жоғарыда, астында бағдарлау	2.1.4.1 есепті шешу кезінде кеңістік ұғымын: алды, арты, ортасы, үсті, астын қолдану; 2.1.4.2 кеңістік кеңістік ұғымын пайдалана отырып, шынайы заттарды геометриялық фигуралардың: көп-аз, жоғары-төмен модельін сәйкестендіру	3.1.4.1 кеңістікте және жазықтықта заттардың өзара орналасу орнын сипаттап беру 3.1.4.2 жазықтықта тұрғызу үшін, кесінділердің, сынған және басқа да геометриялық фигуралардың кескіндерін орындау үшін тифлопедагогикалық құрылғыларды пайдалана отырып, геометриялық фигураларды тани алу, атау, бейнелеу	4.1.4.1 берілген өлшемдермен бұрышты сызғыштың көмегімен геометриялық фигураларды құру: кескін, шаршы, тікбұрыш; 4.1.4.2 "Н.В. Клушина" математикалық аспабында геометриялық денелердің модельдерін: параллелепипед, пирамида, цилиндр, конусты тану, ажырату, атау және пайдалану

2) "Сандар мен өлшемдер" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
2.1 натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер.	0.2.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылуын түсіну; 0.2.1.2 10 шамасындағы санды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; 0.2.1.3 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 10-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 0.2.1.4 10 шамасындағы сандардың разрядты құрамын, біртаңбалы сандардың құрамын анықтау; 0.2.1.5 сандарды екі-екіден 10-ға дейін топтап санау	1.2.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылу жолын түсіну; 1.2.1.2 10, 11-20 шамасындағы сандарды тура және кері санау; 1.2.1.3 натуралды сандардың қатарындағы санның орнын анықтау; 1.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 11-ден 20-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 1.2.1.5 разрядтық қосылғыштарға жіктеу, біртаңбалы сандардың құрамын, 20 шамасындағы сандардың разрядтық құрамын анықтау; 1.2.1.6 санаудың ірі бірлігі – ондықты құрастыру; 1.2.1.7 Брайль құрылғысын қолдана отырып ондықтармен 100-ге дейін санау, жазу, салыстыру; 1.2.1.8 сандарды екі-екіден 20-ға дейін топтап тура және кері санау; 1.2.1.9 практикалық жолмен заттарды санауда ортасын табу: 2,4,6,8,10	2.2.1.1 100 шамасындағы сандардың құрылу жолын түсіну; 2.2.1.2 100 шамасындағы сандарды тура және кері санау; 2.2.1.3 натуралды сандардың қатарындағы орнын анықтау; 2.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, екітаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 2.2.1.5 разрядтық қосылғыштарға жіктеу, екітаңбалы сандардың құрамын анықтау; 2.2.1.6 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 12 дейінгі санды римдік нөмірлеуді пайдалана отырып жазу, оқу; 2.2.1.7 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру; Брайль құрылғысын қолдана отырып жүздіктермен 1000-ға дейін санау, жазу, салыстыру; 2.2.1.8 50-ге дейін 3,5,4-ен топтап тура және кері санау; 2.2.1.9 тақ, жұп сандарды ажырата алу; 2.2.1.10 заттар тобын 6,7,8,9 тең бөліктерге бөлуді көрсету	3.2.1.1 1000 шамасындағы сандардың құрылу жолын түсіну; 3.2.1.2 100 0 шамасындағы сандарды тура және кері санау; 3.2.1.3 натуралды сандардың қатарындағы орнын анықтау; 3.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, үш таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру 3.2.1.5 үштаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу; 3.2.1.6 санаудың ірі бірлігі – мыңдықты құрастыру; 3.2.1.7 Брайль құрылғысын қолдана отырып мыңдықтармен 1000 000-ға дейін санау, жазу; 3.2.1.8 Брайль құрылғысын қолдана отырып, бөлшектердің құрылуын көрсету, оларды жазу, салыстыру; 3.2.1.9 Брайль құрылғысын қолдана отырып, жай бөлшектерді жазуғ оқу; 3.2.1.10 көрнекілікті қолдана отырып бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді салыстыру	4.2.1.1 көптаңбалы сандардың құрылуын түсіну; 4.2.1.2 натуралды сандардың қатарындағы 1000 000 шамасындағы сандардың орнын анықтау; 4.2.1.3 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, көрсетілген разрядқа дейін дөңгелектеу, көптаңбалы сандарды жазу, оқу және салыстыру; 4.2.1.4 көптаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыш-тар қосындысына жіктеу; 4.2.1.5 санаудың ірі бірлігі – миллионды құрастыру; 4.2.1.6 Брайль құрылғысын қолдана отырып, миллиард шамасындағы сандарды жазу, санау, салыстыру; 4.2.1.7 пайыз бүтіннің жүзден бір бөлігі екенін түсіну; 4.2.1.8 Брайль құрылғысын қолдана отырып, пайыздың бүтін бөлігін жазу; 4.2.1.9 бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді сан сәулесінде салыстыру; 4.2.1.10 дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшек, аралас сандарды ажырату; 4.2.1.11 Брайль құрылғысын қолдана отырып, бөлімі 10, 100-ге тең жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оқу және салыстыру
2.2 Сандармен амалдар орындау	0.2.2.1 қосу және азайту амалын түсіну; 0.2.2.2 қосу және азайту - өзара кері амалдар екенін түсіну; 0.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану; 0.2.2.4 10 шамасындағы сандарды, біртаңбалы сандарды ондықтан өтпей ауызша азайту және көбейту амалын орындау	1.2.2.1 ортақ элементтері жоқ , жиындардың бірігуін қосу амалы ретінде, ал жиындардың бөлігінен алып тастау – азайту амалы ретінде орнындалатындығын түсіну; 1.2.2.2 іс- әрекеттің нәтижесі, компоненттердің өзара тәуелділігін анықтай отырып, қосу мен азайтудың өзара кері амал екендігін түсіну; 1.2.2.3 0 мен 1 санының қасиетін, қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану; 1.2.2.4 ондықтан аттамай біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 1.2.2.5 ондықтан аттамай 20 көлеміндегі бір таңбалы сандарды ауызша қосу және азайтуды орындау; ондықты қосу және азайту	2.2.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысын табу, бөлуді нысандарды мазмұнына қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну; 2.2.2.2 іс- әрекеттің нәтижесі, компоненттердің өзара тәуелділігін анықтай отырып, көбейту мен бөлу өзара кері амал екендігін түсіну; 2.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін және көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану; 2.2.2.4 ондықтан аттап біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 2; 3; 4; 5; сандарына көбейту және бөлу кестесін білу және қолдану; 2.2.2.5 100 шамасындағы сандарды ондықтан аттау арқылы біртаңбалы сандарды азайтуды немесе қосуды аузша орындау; жүздікті азайту немесе қосу; 2.2.2.6 40+17, 57-40, 57-17, 35±12 ұқсас амалдар берілген жағдайда ондықтан аттамай екітаңбалы сандарды азайту немесе қосуды ауызша орындау; 2.2.2.7 мынадай жағдайларда: 45±9, 45±19; 26+14, 40-14, 65+35, 100-35 ондықтан аттап, ауызша және жазбаша қосу мен азайтуды орындау; 2.2.2.8 34+ 23, 57-23; 27+34, 61-27, 47+33; 80-47 амалдары шешуде екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану	3.2.2.1 бөлшектер – бірліктің (бір бүтіннің) бір не бірнеше тең үлестерінен құралған натуралды сан екенін түсіну. 3.2.2.2 санның квадратын - бірдей екі көбейткіштің, ал кубын - бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну; 3.2.2.3 көбейту және бөлуді орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану; 3.2.2.4 санды 0 санына бөлуге болмайтынын білу; 3.2.2.5 көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану; 3.2.2.6 6; 7; 8; 9; сандарына көбейту мен бөлу кестесін құру, білу және қолдану 3.2.2.7 үштаңбалы сандарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; 3.2.2.8 біртаңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау; 3.2.2.9 кестеден тыс мынадай жағдайларда: 17•5, 96:6, 75:15, 84:4 ауызша көбейту мен бөлуді орындау; 3.2.2.10 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану; 3.2.2.11 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану; 3.2.2.12 мынадай жағдайларда: 23•2, 123•2, 46:2, 246:2 екітаңбалы/ үштаңбалы сандарды біртаңбалы санға жазбаша көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану; 3.2.2.13 мынадай жағдайларда: 28•3, 269•2, 84:3, 538:2 екітаңбалы/үштаңбалы сандарды біртаңбалы санға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану; 3.2.2.14 нөлдермен аяқталатын үштаңбалы санды біртаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу тәсілін қолдану; 3.2.2.15 бөліндінің бір разрядында нөл болатын кезде үш таңбалы санды біртаңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану; 3.2.2.16 санның бөлігін, шамасын, көлемін: 100 шамасындағы сандар мен жүз шамасындағы сандардың жартысын, төрттен бірін, үштен бірін және оннан бірін бөлшегіне қарай табу	4.2.2.1 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайтуда сәйкес алымдарды қосу және азайту деп түсіну; 4.2.2.2 көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдарды орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану; 4.2.2.3 көптаңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қосу және көбейтудің қасиеттерін қолдану; 4.2.2.4 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілерге сүйеніп, натурал сандарды топтастыру; 4.2.2.5 көптаңбалы сандарды ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; 4.2.2.6 микрокалькулятордың көмегімен көптаңбалы сандарды ондық құрамы негізінде есептеулерді ауызша қосу және азайтуды орындау; 4.2.2.7 10, 100, 1000 сандарына қалдықсыз және қалдықпен бөлу; 4.2.2.8 екітаңбалы, үштаңбалы сандарды бір таңбалы санға ауызша көбейту мен бөлуді орындау; 4.2.2.9 көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану; 4.2.2.10 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану; 4.2.2.11 көптаңбалы сандарды біртаңбалы,екі таңбалы, үштаңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау; 4.2.2.12 екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану; 4.2.2.13 нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды біртаңбалы, екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4.2.2.14 бөлінді мәнінде нөлдер болатын жағдайда көптаңбалы санды біртаңбалы, екітаңбалы, үштаңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану; 4.2.2.15 аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға айналдыру; 4.2.2.16 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін қолдану; 4.2.2.17 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға түрлендіру
2.3 Шамалар және өлшем бірліктер	0.2.3.1 заттарды шамасынақарай салыстыру; 0.2.3.2 өлшемдерді пайдалана отырып, шамаларды өлшеуді жүргізу; 0.2.3.3 уақытты анықтау шаралары туралы түсінік болу; 0.2.3.5 1, 2, 5, 10 теңге тиындармен әр түрлі операциялар жүргізу	1.2.3.1 ұзындығы, салмағы, көлемі (сыйымдылығы), уақыты бойынша шамаларды ажырату; 1.2.3.2 өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1.2.3.3 өлшемдер жүргізу; 1.2.3.4 см, дм, кг, л, сағ өлшем бірліктерді қолданып өлшеу 1.2.3.5 ұзындық: см, дм, салмақ:кг, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту амалдарын орындау; 1.2.3.6 см, дм ұзындық өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 1.2.3.7 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат, уақыттың өлшем бірліктерін ажырату: минут, сағат, күн, апта, ай; 1.2.3.8 1 теңгелік, 2 теңгелік, 5 теңгелік,10 теңгелік, 20 теңгелік тиындарме нтүрліше төлем жасау	2.2.3.1 әр түрлі өлшеу аспаптарының шкаласын бір бірінен ажырату және оған сәйкес шамалардың мәндерін анықтау; 2.2.3.2 м, ц, мин өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 2.2.3.3 ұзындық: см, дм, м, салмақ:кг, ц, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ, мин, ай, жыл шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту, бөлу мен көбейту амалдарын орындау; 2.2.3.4 ұзындық: см, дм, м, салмақ:кг, ц, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ, мин, ай, жыл өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 2.2.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат, минут; 2.2.3.6 10 теңгелік, 20 теңгелік, 50 теңгелік, 100 теңгелік, 200 теңгелік, 500 теңгелік тиындарды ажырата алу және түрліше төлем жасау	3.2.3.1 заттардың ауданын өлшеу үшін құралды және өлшемді таңдап алу, палеткамен өлшеу; 3.2.3.2 мм, км, г, т, см2, дм2, м2, секунд өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 3.2.3.3 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр шамаларының мәндерін салыстыру және арифметикалық амалдарын орындау; 3.2.3.4 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 3.2.3.5 сағаттың басқа да түрлерінен сағат, минут, секундты анықтай алу; 3.2.3.6 1000 теңгелік, 2000 теңгелік, 5000 теңгелік, тиындарды ажырата алу және түрліше төлем жасау	4.2.3.1 кеңістікті білдіретін геометриялық фигураларды атау, көлемін өлшеу үшін құралдар мен өлшем бірліктерін таңдау, кубиктерді (1 см3) қолдана отырып өлшеу; 4.2.3.2 см3, дм3, м3,га, ар, мг өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 4.2.3.3 ұзындық: мм, см, дм, м, км; салмақ: мг, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: мл, л, см3, дм3, м3; аудан: см2, дм2, м2, ар, га; уақыт: секунд, мин, сағат, тәуілік, жыл, ғасыр шамаларының мәндерін салыстыру және арифметикалық амалдарын орындау; 4.2.3.4 ұзындық: мм, см, дм, м, км; салмақ: мг, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: мл, л, см3, дм3, м3; аудан: см2, дм2, м2, ар, га; уақыт: секунд, мин, сағат, тәуілік, жыл, ғасыр өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 4.2.3.5 1/60 сағ = 1 мин; 1/2 сағ = 30 мин; 1/7 апта= 1 күн) сияқты уақыт өлшем бірлігінің үлесін табу; 4.1.3.6 10 000 теңгелік купюраны және түрлі мемлекеттік валюталарды (рубль, евро, доллар) ажырату және түрліше төлем жасау

3) "Алгебра элементтері" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Санды және әріпті өрнектер	0.3.1.1 қарапайым сандар мен олардың әріптік өрнектері туралы ой қалыптастыру	1.3.1.1 санды өрнектерді қосынды, айырма және теңдік, теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 1.3.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу; 1.3.1.3 а+b=с, c–a=b, c-b=a сияқты әріптік өрнектерді қосу және азайту теңдіктерін елестету және қолдана алу; 1.3.1.4 0-ге қосу, 0-ден азайтуды әріптік теңдік түрінде көрсету: a+0=a, a-0=a; 1.3.1.5 жақшасыз көрсетілген сандық және әріптік өрнектерді салыстыру; 1.3.1.6 екі арифметикалық амалдан тұрған жақшалы немесе жақшасыз өрнектердің орындау ретін анықтау	2.3.1.1 теңдіктер мен теңсіздіктер кезінде санды және әріпті өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 2.3.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу; 2.3.1.3 көбейтудің, қосудың қасиеттерін әріптік теңдік түрінде: (ab)c=a(bc); a(b+c)=ab+ac; a(b-c)=ab-ac көрсету және қолдану; 2.3.1.4 1 санына бөлу, 1 санына көбейтудің қасиетін әріптік теңдік түрінде көрсету: a•1=a, a:1=a; 2.3.1.5 әріптік, сандық жақшалы және жақшасыз берілген 2 немесе одан да көп арифметикалық амалдарды салыстыру; 2.3.1.6 екі, үш арифметикалық амалдан тұрған жақшалы немесе жақшасыз өрнектердің орындау ретін анықтау	3.3.1.1 бір немесе екі өрнектерден тұратын ауыстырымдылықты анықтау, құру, жазу; 3.3.1.2 берілген ауыстырымдылықтың мәндерінде екі әріпі бар ауыстырымдылық өрнектің мәнін табу; 3.3.1.3 көбейтудің үлестірімділік және терімділік, қосу мен көбейтудегі ауыстырымдылық қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: (ab)c=a(bc), a(b+c) =ab+ac, a(b-c) =abac көрсету және қолдану; 3.3.1.4 санды 0-ге көбейту, 0-ге бөлуге болмайтын жағдайларда әріпті теңдік түрінде: 0: a:/0 көрсету; 3.3.1.5 әріптік, сандық өрнектерден құралған 3 немесе одан да көп арифметикалық амалдарды салыстыру; 3.3.1.6 төрт арифметикалық амалдан тұрған жақшалы немесе жақшасыз өрнектердің орындау ретін анықтау; 3.3.1.7 формулаларды амалардың арасындағы өзара қатынасты орнатушы теңдік ретінде түсіну	4.3.1.1 санды және әріпті өрнектерді түрлендіру; 4.3.1.2 берілген ауыстырымдылықтың мәндеріндегі бірнеше ауыстырымдылғы бар өрнектің мәнін табу; 4.3.1.3 ауыстырымдылық өрнектерді құру және есептер шығару барысында қолдану; 4.3.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін әріпті теңдік түрінде: a/n+ b/n=a+b/n и a/n –b/n=a- b/n көрсету және қолдану; 4.3.1.5 бөлшектің негізгі қасиетін әріпті теңдік түрінде: көрсету және қолдану; 4.3.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру; 4.3.1.7 төрт амалдан артық жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу; 4.3.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын: s=v•t, t=s: v, v=s:t қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды және қалдықпен бөлу формуласын: a=b•c+r шығарып алу және қолдану
3.2 Теңдік және теңсіздіктер. Теңдеулер	0.3.2.1 теңдік және теңсіздік. теңдеу туралы түсініктерді қалыптастыру	1.3.2.1 теңдік және теңсіздікті тану; 1.3.2.2 тура және тура емес теңдікті айыра білу; 1.3.2.3 азайту мен қосудың байланысу негізінде және таңдау тәсілімен теңдеуді шешу	2.3.2.1 х< и х> түріндегі теңсіздіктерге сәйкес келетін сандарды анықтау; 2.3.2.2 көбейту мен бөлуге берілген қарапайым теңдеулерді шешу; 2.3.2.3 күрделі құрылымды теңдеу түрлері: х+(25-6)=38 (24-3)-х=8 а+6=7+80	3.3.2.1 қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу; 3.3.2.2 бөлу мен көбейту амалдары бар қарапайым теңдеулерді шешу; 3.3.2.3 күрделі құрылымды теңдеу түрлері: х• (25:5)=60 (24•3): х=6 х: (17•2)=2 k+124: 4 = 465	4.3.2.1 қос теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу; 4.3.2.2 39 + 490 : k = 46 230 •а +40 = 1000:2 түріндегі теңдеулерді шешу

4) "Геометриялық элементтер" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
4.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	0.4.1.1 жазық пішіндерді: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш ажырата алу; 0.4.1.2 кеңістік пішіндерді: шар, конус ажырата алу; 0.4.1.3 пішіндерді қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру	1.4.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық, бөлшектелген, тұйық және тұйықталмаған сызықтарды, кесінділер, сәуле, бұрышты тану және атау; 1.4.1.2 жазық пішіндерді ажырата алу: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш; кеңістік пішіндерді ажырата алу: шаршы, шар, цилиндр, конус, пирамида, оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру; 1.4.1.3 үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш геометриялық фигураларының қабырғаларын өлшеу және салыстыру, рельефті бөліністері бар сызғышты өлшеу үшін қолдану (көрмейтін және қалдық көру қабілеті барларға арналған)	2.4.1.1 бұрыштарды анықтау және түрлерін атап беру: тік, өткір, тұйық; тіктөртбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың маңызды белгілерін анықтау; 2.4.1.2 көпбұрыштарды жіктеу; 2.4.1.3 көпбұрыштардың, қоршаған ортадағы заттар қабырғаларының ұзындығын өлшеу, периметрді табуға арналған формулаларды: Р= (а+в) •2, Р = а • 4, Р=а+в+с қорытындылау, құру және қолдану; 2.4.1.4 пішіннің белгісіз қабырғасын оның периметрі мен белгілі қабырғалары арқылы табу; 2.4.1.5 берілген периметрі бойынша тор көзді қағазға жазық пішіндер салу, пішіні өзгерген сайын оның периметрі де өзгеретіндігін түсіну;	3.4.1.1 шеңбер мен дөңгелекті, олардың элементтерін бір бірінен ажырату және атау: ортасы, радиусы, диаметрі; симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндерді айыра білу және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру; 3.4.1.2 геометриялық фигураларды жіктеу; 3.4.1.3 тік төртбұрыштың ауданын анықтау формуласын: қоршаған ортадағы нысандардың және тік бұрышты үшбұрыштың ауданын анықтау формуласын: S=(ab):2 шығарып алу және қолдану; 3.4.1.4 суретте кескінделген құрама пішіндердің және қоршаған ортадағы жазық пішіндердің периметрін анықтау; 3.4.1.5 берілген ауданы бойынша тор көзді қағазға жазық пішіндер салу, пішіні өзгерген сайын оның ауданы да өзгеретіндігін түсіну	4.4.1.1 тікбұрышты үшбұрыштың элементтерін: катетін, гипотенузасын және шаршы, тікбұрышты параллелепипедтің элементтерін: төбесін, қабырғаларын, қырларын тану және атау; 4.4.1.2 үшбұрыштарды жіктеу; 4.4.1.3 тікбұрышты параллепипед көлемінің формуласын V=a•b•c құру, қолдану; 4.4.1.4 суретте кескінделген құрама пішіндердің және қоршаған ортадағы жазық пішіндердің ауданын анықтау; 4.4.1.5 жазық пішіндерді оське қарағанда симметриялы болатын пішіндермен толықтыру; 4.4.1.6 бұрыштың шамасын табу
4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0.4.2.1 жазықтықта қарапайым жазық пішіндерді: үшбұрыш, төртбұрышты бейнелеу 0.4.2.2 кесінділерді бастырып шығу және салу; 0.4.2.3 заттардағы қарапайым жазық геометриялық фигураларды тану; 0.4.2.4 геометриялық фигураларды салыстыру	1.4.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықтажәне нүктелі қағазда кескіндеу; ромб, трапеция, сопақ жазық пішіндерді нүктелі қағазда кескіндеу; 1.4.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу; 1.4.2.3 жазық пішіндер үлгілерінен және бөліктерінен композиция құрастыру; 1.4.2.4 геометриялық фигуралар: үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа арасындағы негізгі қатынастарды анықтау 1.4.2.5 қоршаған әлем заттарының: алдында-артында, сол жақта-оң жақта, жоғарыда-төменде, арасында, қасында, үстінде, астында, ішінде, сыртында, ортасында орналасу бағытын анықтау	2.4.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу; 2.4.2.2 тік бұрышты сызу; 2.4.2.3 жазық пішіндер моделін бөлу және олардан композиция құрастыру; 2.4.2.4 бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын: оңға, солға, тура, толық бұрылу, сағат тілімен және сағат тіліне кері жартыға, төрттен бірге бұрылу , анықтау айқындайтын нұсқаулыққа сәйкес әрекет жасау; 2.4.2.5 "Семевский" Н.В. Клушина, "Графика", "Школьник" сияқты тифлотехникалық құрылғыларды қолдана отырып геомертриялық пішіндерді салу	3.4.2.1 нүктелі қағазда параллель және қиылысатын түзулерді; қиылысатын геометриялық жазық пішіндерді сызу, олардың қиылысу және бірігу аумағын табу; 3.4.2.2 "Семевский" Н.В. Клушина, "Графика", "Школьник" сияқты тифлотехникалық құрылғыларды қолдана отырып геомертриялық пішіндерді құру; 3.4.2.3 берілген қабырғалары бойынша тіктөртбұрыш пен шаршыны салу, циркульдің көмегімен шеңбер сызу; 3.4.2.4 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (тікбұрышты параллепипед, текше) жазбасын дайындау және олардың үлгісін құрастыру; 3.4.2.5 солға және оңға бұрғанда, үстінен және жанынан қарағанда кеңістіктік пішіндердің қалпындағы өзгерістерді түсіну	4.4.2.1 нүктелі қағазда перпендикуляр түзулер, симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндерді сызу; 4.4.2.2 градустық өлшемі бойынша бұрыш; екі катеті бойынша тік бұрышты үшбұрыш; радиусы бойынша шеңбер және дөңгелекті; тік бұрышты сызғыштың көмегімен түзуге перпендикуляр түзу салу; 4.4.2.3 пирамида, цилиндр, конус кеңістіктік геометриялық фигуралардың жазбасын дайындау және олардың үлгісін құрастыру; 4.4.2.4 симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндерді бір-бірінен ажырату және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестен-діру
4.3 Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты	0.4.3.1 нүктелердің координаты, сәуле, қозғалыс бағыты туралы түсінік болу	1.4.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау	2.4.3.1 сызықта белгіленген нүктелерді бір-біріне қатысты орналасуын анықтау; 2.4.3.2 (қалдық көру қабілеті бар көрмейтін және мүлде көрмейтіндерге арналған) қалдық көруі және сипап сезуді пайдалана отырып, жақындау қашықтықтағы нысандардың геометриялық мөлшерін бағалау	3.4.3.1 жазық пішінде белгіленген нүктелердің орнын бір-біріне қатысты анықтау; 3.4.3.2 (қалдық көру қабілеті бар көрмейтін және мүлде көрмейтіндерге арналған) қалдық көруі және сипап сезуді пайдалана отырып, жақындау қашықтықтағы нысандардың геометриялық мөлшерін бағалау	4.4.3.1 қозғалыстың басталуы мен бағытын пайдалана отырып, нысандар қозғалысы сызбасын құру, сәйкес есептеулер жүргізу 4.3.3.2 нысандардың бастапқы орны мен қозғалыс бағытын (бір-біріне қарама қарсы, бірінен - бірі қарама-қарсы бағытта) анықтау

5) "Жиын. Логика элементтері" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	0.5.1.1 заттарды құрамына қарай: көп, аз, бірдей салыстырмалы түрде топтастыру	1.5.1.1 екі жиынның бірігуін және жиын бөлшектерін алып тастауды көрнекі түрінде бейнелеу; 1.5.1.2 жиындарды элементерін белгілері бойынша нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекетін құру және жіктеу; 1.5.1.3 нысандардың жиындарын жұптау арқылы салыстыру; 1.5.1.4 тең және бос жиындарды анықтау	2.5.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиынның тең бөліктерін алып тастауды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу; 2.5.1.2 сандық жиындарды жазылған санына қарай, 2-ге бөлінуіне қарай, санның реттілігі бойынша алатын орнына қарай құру және жіктеу (бөлу); 2.5.1.3 диаграммада жиындар мен оның бөлшектерін белгілеу; 2.5.1.4 жиындардың бірігуі мен қиылысуын, жиынның бөлшектеріне қатысты екенін, анықтау	3.5.1.1 екі жиынның бірігуі мен қиылысуын Эйлер-Венн диаграммасының көмегімен көрнекі түрде кескіндеу; 3.5.1.2 сандардың жиындарын, олардың бірігуі мен қиылысуын элементтердің берілген немесе білім алушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру; 3.5.1.3 сандар көптігінің ішкі элементтердің берілген немесе білім алушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру	4.5.1.1 жиындар арасындағы қатынастың сипатын анықтай білу: тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиындар, ішкі жиындар; 4.5.1.2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету; 4.5.1.3 қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу; 4.5.1.4 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
5.2 Пікірлер	0.5.2.1 қарапайым бас қатырғыштарды, ребустарды және логикалық тапсырмаларды орындау	1.5.2.1 дұрыс немесе бұрыс пікірлерді анықтау; 1.5.2.2 бірдей сандар мен фигуралар бар бас қатырғыштар мен ребустарды шешу; 1.5.2.3 шындыққа және сәкестікке қарай қарапайым логикаға арналған тапсырмаларды, ребустарды шешу	2.5.2.1 тұжырымдардың ақиқаттылығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру; 2.5.2.2 сандық есептерді зерттеу және шығару; 2.5.2.3 әр түрлі сандары бар бас қатырғыштарды шешу; 2.5.2.4 ауыстыруға және өлшеуге берілген логикалық есептерді шығару	3.5.2.1 ақиқат немесе жалған пікірлер құру; 3.5.2.2 кестелер мен бағандарды құру әдісі арқылы логикалық пайымдауға берілген есептерді шығару	4.5.2.1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру, олардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау; 4.5.2.2 кеңістіктік ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептерді шығару
5.3 Тізбектер	0.5.3.1 суреттер, пішіндер, таңбалардың тізбектелу заңдылықтарын анықтау	1.5.3.1 10-ға дейінгі, 20- ға дейінгі, ондықтарды жүздікке дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 1.5.3.2 100-ге дейінгі сандардың, таңбалардың, пішіндердің, суреттердің тізбектелу заңдылығын анықтау; 1.5.3.3 іс-әрекет және табиғат күйінің тізбектілігін анықтау, сандар, пішіндер, ойыншықтар, түрлі-түсті моншақтар тізбектерін құру және тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу	2.5.3.1 100-ге дейінгі, жүздіктен мыңдыққа дейінгі сандардың тізбектерінің заңдылығын анықтау; 2.5.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, қатені табу	3.5.3.1 1000-ға дейінгі, мыңдықтан миллионға дейінгі сандардың тізбектерінің заңдылығын анықтау; 3.5.3.2 өзі таңдаған заңдылық бойынша тізбектер құрастыру, қатені табу	4.5.3.1 1 000 000-ға дейінгі сандар немесе жай бөлшектермен өрнектелген сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау; 4.5.3.2 ережелер мен заңдылықтарды өз еркімен таңдап, сандардың, сандар тобының кезектілігін құру
5.4 Заттардың комбинациясы	0.5.4.1 жұпқа бөлу арқылы заттардың тобын салыстыру: соншалықты, көп, аз	1.5.4.1 қоршаған ортадағы заттардан "екі - екіден" комбинациялар жиынын құрастыру	2.5.4.1 қоршаған ортадағы заттардан "үш - үштен" комбинациялар жиынын құрастыру	3.5.4.1 есептерді шығаруда, түрлі жағдайда болатын өмірлік мәселелерді шешуде мүмкіндіктер тармағын пайдалану	4.5.4.1 комбинаторлық есептерді таңдау әдісімен шешу

6) "Математикалық модельдеу" бөлімі:

6-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
6.1 Есептер және математикалық модель	0. 6. 1. 1 5 саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді құрастыру; 0. 6. 1. 2 5 саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептердішешу	1. 6. 1. 1 қысқаша жазба, сурет, кесте түрінде есептерді модельдеу; 1. 6. 1. 2 есептерді шешуде тірек сызбаны таңдау; 1. 6. 1. 3 сандарды, заттарды, тауар бағасын, заттардың ара қашықтығы мен бағытын салыстыру үшін көрсететін ұғымдарды қолдану; 1. 6. 1. 4 сома мен қалдықты табуға арналған есептерді шешу және талдау; 1. 6. 1. 5 кері есептерді құру және шешу; 1. 6. 1. 6 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту; айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; 1. 6. 1. 7 кері есептерді құру және шешу; 1. 6. 1. 8 қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді шешу және талдау, кері есептерді құру және шешу; 1. 6. 1. 9 қосу мен азайтуға берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіну;	2. 6. 1. 1 бір амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде түрлендіру; 2. 6. 1. 2 екі амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде түрлендіру; 2. 6. 1. 3 есептерді шығару барысында баға, сан, құн - ұзындығы, ені, периметрі шамалары арасындағы тәуелділікті пайдалану; 2. 6. 1. 4 бірдей қосындылардың сомасын табуға; мазмұны бойынша және тең бөліктерге бөлуге; кері есептерді құру және шешуге; арналған есептерді талдау және шешу; 2. 6. 1. 5 сандарды бірнеше есе көбейту, азайту есептерін талдау және шешу. Кері есеп құру, оның шешімін табу; 2. 6. 1. 6 кері есептерді құру және шешу, "артық, кем", "кем, артық" ұғымдарына байланысты тура және жанама сұрақтары бар тапсырмаларды ажырата алу, тіктөртбұрыштың, шаршының жақтары мен периметрін табуға; көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді талдау және шешу; 2. 6. 1. 7 көбейту мен бөлуге берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіну; 2. 6. 1. 8 екі амалмен шешілетін есептерді: әр түрлі комбинациялы қарапайым бірнеше бірлікке арттыруға, кемітуге берілген есептерді еселеп салыстыруды модельдеу және шығару; 2. 6. 1. 9 барлық амалдарға берілген жай есептердің шешуде санды өрнектер мен құрамдық-сандық өрнек және жекелеген амалдар түрінде модельдеу	3. 6. 1. 1 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызық, бағаналы диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 3. 6. 1. 2 есептерді шығаруда: бір заттың массасы, саны, жалпы масса немесе бір затқа жіберілген шығын, заттардың саны, жалпы шығын немесе ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3. 6. 1. 3 сан мен шаманың үлесін табуға арналған есептерді талдау және шешу; 3. 6. 1. 4 кері есептерді құрастыру және шешу; 3. 6. 1. 5 шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; пропорцияның белгісізін табу; 3. 6. 1. 6 қабырға ұзындығын және тікбұрышты параллелепипед көлемін, кубын, табу; тіктөртбұрыштың, шаршының жағы мен ауданын табу; жанама мәселелерімен байланысты "артық, кем", "кем, артық". (бірнеше) рет" сияқты тапсырмаларды талдау және шешу; 3. 6. 1. 7 есептеу кезінде жауабын алдын ала болжау, нәтижесін құрама есептің шартына сәйкес түсіну; 3. 6. 1. 8 үш амалмен шығарылатын шамалар арасындағы тәуелділкке құрылған жай есептердің түрлі комбинацияларын модельдеу және шығару; 3. 6. 1. 9 құрама есептерді санды өрнектер немесе жеке амалдар түріндегі, айнымалылары бар өрнектер және теңдеулер түріндегі барлық қарапайым есептерді шешуді моделдеу	4. 6. 1. 1 есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, график түрінде модельдеу; 4. 6. 1. 2 есептерді шешу кезінде өнімділік, жұмысқа жұмсалған уақыт, орындалған жұмыс, өнімділік, алқап, өнім массасы, жылдамдық, уақыт, қашықтық, биіктігі, ені, ұзындығы, көлемі сияқты шамалар арасындағы тәуелділікті пайдалану; 4. 6. 1. 3 бүтіннің бөлігін табуға берілген есептерді талдау және шығару; 4. 6. 1. 4 кері есептерді құру және шешу; 4. 6. 1. 5 белгісіз екі айырым бойынша; пропорционалды бөлуе; шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; 4. 6. 1. 6 бүтіннің пайызын және керісінше пайызы бойынша бүтін санды табуға берілген есептерді талдау және шығару; 4. 6. 1. 7 әр түрлі құрама есептерді құрастыру, салыстыру, шығару; 4. 6. 1. 8 үш-төрт амалмен шығарылатын есептерді модельдеу және түрлі әдіспен шығару, ең тиімді әдісті анықтау; 4. 6. 1. 9 теңдеу мен санды өрнек арқылы құрама есепті шығарудың моделін құрастыру; 4. 6. 1. 10 арифметикалық және алгебралық тәсілдермен қарама-қарсы қозғалыс, қарама-қарсы бағыттардағы қозғалыс кезіндегі, озып кету немесе артта қалушылыққа байланысты есептерді шешу
6.2 Математикалық тіл	0. 6. 2. 1 саннан цифрды ажырату; 0. 6. 2. 2 таңбаларын қолдану	1. 6. 2. 1 цифрды саннан ажырату, бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен (нүктелер жиынтығымен, таяқшалар-мен зат топтарымен) көрсету; 1. 6. 2. 2 таңбаларын, цифрларды, ( ) белгісіз сан белгілерін қолдану 1. 6. 2. 3 сандар қатарын көрсету үшін сан сәулесін, сандардың қосындысы мен айырмасын, сандарды салыстыруда: артық, кем және көршілес сандарды, сандық аралықтарды, қолдану; 1. 6. 2. 4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларының өрнектердін оқу мен жазуда қолдану; 1. 6. 2. 5 деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелерді, пиктограммаларды, диаграммаларды қолда бар материалдармен құрастыру, салу	2. 6. 2. 1 екітаңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтық кестені пайдалану; 2. 6. 2. 2 жиынды белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, жиын элементтерін белгілеу үшін латын алфавитінің кіші әріптерін; жиынға тиістілігін, тиісті еместігін белгілеу үшін , және таңбаларын пайдалану; 2. 6. 2. 3 нүктелерді, кесінділерді,сәулелерді, түзулерді латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, оларды белгілеуі бойынша оқу; 2. 6. 2. 4 көбейту және бөлу амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану; 2. 6. 2. 5 деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелер, диаграммалар құрастыру	3. 6. 2. 1 көптаңбалы сандардың графикалық моделін құру, кластар мен разрядтар кестесін қолдану; 3. 6. 2. 2 екі жиынның қиылысуы екі жиынның бірігуі , бос жиын таңбаларын қолдану; 3. 6. 2. 3 бұрыштарды, көпбұрыштарды латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, оларды белгілеуі бойынша оқу; 3. 6. 2. 4 қосу мен азайту, көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану; 3. 6. 2. 5 деректерді жинақтау, жүйелеу және диаграммалар мен пиктограммалар қолданып салыстыру	4. 6. 2. 1 жай бөлшектердің құрылуын, салыстыру, қосу және азайтуды бейнелеу үшін жазық фигуралардың бөлігі және сан сәулесін қолдану; 4. 6. 2. 2 текшені, тік бұрышты параллелепипедті латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, оларды белгілеуі бойынша оқу; 4. 6. 2. 3 пайызды % белгісімен бұрыштың градустық өлшемін көрсететін белгісімен белгілеуді қолдану; 4. 6. 2. 4 ақпаратты түсіну, салыстыру және мәліметтерді жиынтықтау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызба құрастыру

30. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

31. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Сандар мен цифрлар	1.1 Сандық түсініктер	0.1.1.1 сандық ұғымдарды: біреу-көп ажырату; 0.1.1.2 заттарды оның санымен: біреу-көп сәйкестендіру; 0.1.1.3 көбірек-азырақ, ұзынырақ-қысқарақ ұғымдарын салыстырмалы тілді пайдалана отырып, қолдану; 0.1.1.4 сұйық және сусымалы заттарды көп-аз, көбірек-азырақ, біреу де емес, біреу, сонша, тең, бірдей сандық ұғымдармен белгілеу.
		2.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	0.2.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылуын түсіну; 0.2.1.2 10 шамасындағы санды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; 0.2.1.3 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 10-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 0.2.1.4 10 шамасындағы сандардың разрядты құрамын, біртаңбалы сандардың құрамын анықтау; 0.2.1.5 сандарды екі-екіден 10-ға дейін топтап санау
		2.2 Сандармен амалдар орындау	0.2.2.1 қосу және азайту амалын түсіну; 0.2.2.4 10 шамасындағы сандарды, біртаңбалы сандарды ондықтан өтпей ауызша азайту және көбейту амалын орындау
		4.3 Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты	0.4.3.1 нүктелердің координаты, сәуле, қозғалыс бағыты туралы түсінік болу
		5.3 Тізбектер	0.5.3.1 суреттер, пішіндер, таңбалардың тізбектелу заңдылықтарын анықтау
		6.2 Математикалық тіл	0.6.2.1 саннан цифрды ажырату; 0.6.2.2 таңбаларын қолдану
	Геометриялық фигуралар	5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	0.5.1.1 заттарды: көп, аз, бірдей құрамына қарай салыстыру
		1.4 Кеңістіктік түсініктер	0.1.4.1 оң жақ-сол жақ, алдында-артында бағытын көрсету және білу; 0.1.4.2 оң жақта, сол жақта, алдыда, артында, үстінде-астында, алыста-жақында тұрған заттарды атау; 0.1.4.3 бір-біріне қатысты бірнеше заттардың: алдында, артында, арасында, ортасында, астында, үстінде кеңістікте қатынасын түсіну; 0.1.4.4 заттарды тізбектеп қою кезінде реттілігін: бірінші, соңынан, артына, алдына, ортасына сақтап қоюды түсіну; 0.1.4.5 қағаз бетінің жазықтығында: ортасында, оң жағында, сол жағында,астында, үстінде, жоғары, төменді бағдарлау
		4.1 Геометриялық фигуралар	0.4.1.1 жазық пішіндерді: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш ажырата алу; 0.4.1.2 кеңістік пішіндерді: шар, конус ажырата алу; 0.4.1.3 пішіндерді қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0.4.2.1 жазықтықта қарапайым жазық пішіндерді: үшбұрыш, төртбұрышты бейнелеу
	Шамалар және өлшем бірліктер	6.1 Есептер және математикалық модель	0.6.1.1 5 саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді құрастыру; 0.6.1.2 5саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді шешу
		1.2 Шама ұғымдары	0.1.2.1 заттарды шамасы бойынша салыстырғанда салу және беттестіру тәсілдерін: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығын пайдалануды білу; 0.1.2.2 шама бойынша салыстыру кезінде әр бір 2-3 заттың қасиетін: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығына қарай атап беру; 0.1.2.3 заттарды шама қасиеттері: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы қарай топтастыру
		2.3 Шамалар және өлшем бірліктер	0.2.3.1 заттарды шамасына қарай салыстыру; 0.2.3.2 өлшемдерді пайдалана отырып, шамаларды өлшеуді жүргізу
2 – тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	20 шегінде сандарды қосу және азайту	1.2 Шама ұғымдары	0.1.2.1 заттарды шамасы бойынша салыстырғанда салу және беттестіру тәсілдерін: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығын пайдалануды білу; 0.1.2.2 шама бойынша салыстыру кезінде әр бір 2-3 заттың қасиетін: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығына қарай атап беру; 0.1.2.3 заттарды шама қасиеттері: ұзындығы, ені, биіктігі, жуандығы қарай топтастыру
		2.2 Сандармен амалдар орындау	0.2.2.4 10 шамасындағы сандарды, біртаңбалы сандарды ондықтан өтпей ауызша азайту және көбейту амалын орындау; 0.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	0.2.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылуын түсіну; 0.2.1.2 10 шамасындағы санды тура және кері санау, натурал сандар қатарындағы орнын анықтау; 0.2.1.3 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 10-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 0.2.1.4 10 шамасындағы сандардың разрядты құрамын, біртаңбалы сандардың құрамын анықтау; 0.2.1.5 сандарды екі-екіден 10-ға дейін топтап санау
		5.3 Тізбектер	0.5.3.1 суреттер, пішіндер, таңбалардың тізбектелу заңдылықтарын анықтау
		2.2 Сандармен амалдар орындау	0.2.2.4 10 шамасындағы сандарды, біртаңбалы сандарды ондықтан өтпей ауызша азайту және көбейту амалын орындау; 0.2.2.1 қосу және азайту амалын түсіну
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	0.3.1.1 қарапайым сандар мен олардың әріптік өрнектері туралы ой қалыптастыру
		6.2 Математикалық тіл	0.6.2.1 саннан цифрды ажырату; 0.6.2.2 таңбаларын қолдану
	Сандар мен заңдылықтар	2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	0.2.1.5 сандарды екі-екіден 10-ға дейін топтап санау
		5.3 Тізбектер	0.5.3.1 суреттер, пішіндер, таңбалардың тізбектелу заңдылықтарын анықтау
		5.2 Пікірлер	0.5.2.1 қарапайым бас қатырғыштарды, ребустарды және логикалық тапсырмаларды шешу
	Шамаларды өлшеу	4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіктелуі	0.4.1.1 жазық пішіндерді: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш ажырата алу; 0.4.1.2 кеңістік пішіндерді: шар, конус ажырата алу; 0.4.1.3 пішіндерді қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0.2.3.1 заттарды шамасына қарай салыстыру; 0.2.3.2 өлшемдерді пайдалана отырып, шамаларды өлшеуді жүргізу; 0.2.3.3 уақытты анықтау шаралары туралы түсінік болу
3 - тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Сандармен амалдар орындау	1.3 Мезгілдік түсініктер	0.1.3.1 мезгілдік ұғымдарды: кеше, бүгін, ертең білу; 0.1.3.2 тәуілік, күн, апта ұғымдарын білу
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	0.2.1.3 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 10-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру
		6.2 Математикалық тіл	0.6.2.1 саннан цифрды ажырату; 0.6.2.2 таңбаларын қолдану
		2.2 Сандармен амалдар орындау	0.2.2.4 10 шамасындағы сандарды, біртаңбалы сандарды ондықтан өтпей ауызша азайту және көбейту амалын орындау; 0.2.2.1 қосу және азайту амалын түсіну; 0.2.2.2 қосу және азайту - өзара кері амалдар екенін түсіну; 0.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану
	Шамалар. Уақытты бағдарлау	1.3 Мезгілдік түсініктер	0.1.3.1 мезгілдік ұғымдарды: кеше, бүгін, ертең білу; 0.1.3.2 тәуілік, күн, апта ұғымдарын білу; 0.1.3.3 ұғымдардың жүру тәртібін атау: тәулік, күн, апта
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0.2.3.1 заттарды шамасына қарай салыстыру; 0.2.3.2 өлшемдерді пайдалана отырып, шамаларды өлшеуді жүргізу; 0.2.3.3 уақытты анықтау шаралары туралы түсінік болу
	Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	3.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	0.3.2.1 теңдік және теңсіздік. теңдеу туралы түсініктер қалыптастыру
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	0.3.1.1 қарапайым сандар мен олардың әріптік өрнектері туралы ой қалыптастыру
		6.2 Математикалық тіл	0.6.2.1 саннан цифрды ажырату; 0.6.2.2 таңбаларын қолдану
		6.1 Есептер және математикалық модель	0.6.1.1 5саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді құрастыру; 0.6.1.2 5саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді шешу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың - жаны сау	Күнделікті өмірдегі есептеулер	1.4 Кеңістіктік ұғымдар	0.1.4.1 оң жақ-сол жақ, алдында-артында бағытын көрсету және білу; 0.1.4.2 оң жақта, сол жақта, алдыда, артында, үстінде-астында, алыста-жақында тұрған заттарды атау; 0.1.4.3 бір-біріне қатысты бірнеше заттардың: алдында, артында, арасында, ортасында, астында, үстінде кеңістікте қатынасын түсіну; 0.1.4.4 заттарды тізбектеп қою кезінде реттілігін: бірінші, соңынан, артына, алдына, ортасына сақтап қоюды түсіну; 0.1.4.5 қағаз бетінің жазықтығында: ортасында, оң жағында, сол жағында, астында, үстінде, жоғары, төменді бағдарлау
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0.2.3.5 1, 2 ,5, 10 теңге тиындармен әр түрлі операциялар жүргізу
		6.1 Есептер және математикалық модель	0.6.1.1 5саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді құрастыру; 0.6.1.2 5саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді шешу
	Жиын. Логика элементтері	6.2 Математикалық тіл	0.6.2.1 саннан цифрды ажырату; 0.6.2.2 таңбаларын қолдану
		5.2 Пікірлер	0.5.2.1 қарапайым бас қатырғыштарды, ребустарды және логикалық тапсырмаларды шешу
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	0.5.1.1 заттарды құрамына қарай: көп, аз, бірдей салыстырмалы түрде топтастыру
		5.4 Заттардың комбинациясы	0.5.4.1 жұпқа бөлу арқылы заттардың:соншалықты, көп, аз тобын салыстыру
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0.2.3.1 заттарды шамасына қарай салыстыру; 0.2.3.2 өлшемдерді пайдалана отырып, шамаларды өлшеуді жүргізу; 0.2.3.3 уақытты анықтау шаралары туралы түсінік болу
	Нысандардың орналасуы және бағыты	4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіктелуі	0.4.1.1 жазық пішіндерді: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш ажырата алу; 0.4.1.2 кеңістік пішіндерді: шар, конус ажырата алу; 0.4.1.3 пішіндерді қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру
		4.2 Геометриялық фигуралардың суреті мен орналасуы	0.4.2.1 жазықтықта қарапайым жазық пішіндерді: үшбұрыш, төртбұрышты бейнелеу; 0.4.2.2 кесінділерді бастырып шығу және салу; 0.4.2.3 заттардағы қарапайым жазық геометриялық фигураларды тану; 0.4.2.4 геометриялық фигураларды салыстыру
		6.1 Есептер және математикалық модель	0.6.1.1 5 саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді құрастыру; 0.6.1.2 5 саны шегінде қосу және азайтуға арналған көрнекі есептерді шешу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Сандар мен цифрлар	1.1 Сандық ұғымдар	1.1.1.1 заттардың екі тобын саны бойынша салыстырғанда жұптарға бөліп сәйкестендіру тәсілін пайдалану; 1.1.1.2 жетіспейтін затты қосу және артық затты алып тастау кезінде қосу және азайту тәсілдерін қолдану
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	1.2.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылу жолын түсіну; 1.2.1.2 10, 11-20 шамасындағы сандарды тура және кері санау; 1.2.1.3 натуралды сандардың қатарындағы санның орнын анықтау; 1.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 11-ден 20-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 1.2.1.5 разрядтық қосылғыштарға жіктеу, біртаңбалы сандардың құрамын, 20 шамасындағы сандардың разрядтық құрамын анықтау
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1.4.2.5 қоршаған әлем заттарының: алдында-артында, сол жақта-оң жақта, жоғарыда-төменде, арасында, қасында, үстінде, астында, ішінде, сыртында, ортасында орналасу бағытын анықтау; 1.4.2.4 геометриялық фигуралар: үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа арасындағы негізгі қатынастарды анықтау
		2.2 Сандармен амалдар орындау	1.2.2.1 ортақ элементтері жоқ, жиындардың бірігуін қосу амалы ретінде, ал жиындардың бөлігінен алып тастау – азайту амалы ретінде орнындалатындығын түсіну; 1.2.2.5 ондықтан аттамай 20 көлеміндегі бір таңбалы сандарды ауызша қосу және азайтуды орындау; ондықты қосу және азайту 1.2.2.3 0 мен 1 санының қасиетін, қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану
		4.3 Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты	1.4.3.1 сан сәулесінде белгіленген нүктелердің бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
		5.3 Тізбектер	1.5.3.1 10-ға дейінгі, 20- ға дейінгі, ондықтарды жүздікке дейінгі сандар тізбегін құрастыру
		6.1 Есептер және математикалық модель	1.6.1.3 сандарды, заттарды, тауар бағасын салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды, заттардың орналасуын, бағытын және арасындағы қашықтықты анықтайтын терминдерді пайдалану
		6.2 Математикалық тіл	1.6.2.1 цифрды саннан ажырату, бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен (нүктелер жиынтығымен, таяқшалар мен зат топтарымен) көрсету; 1.6.2.3 сандар қатарын көрсету үшін сан сәулесін, сандардың қосындысы мен айырмасын, сандарды салыстыруда: артық, кем және көршілес сандарды, сандық аралықтарды, қолдану; 1.6.2.2 таңбаларын, цифрларды, ( ) белгісіз сан белгілерін қолдану; 1.6.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларының өрнектердін оқу мен жазуда қолдану
	Геометриялық фигуралар	5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	1.5.1.2 жиындарды элементерін белгілері бойынша нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекетін құру және жіктеу
		4.1 Геометриялық фигуралар	1.4.1.1 геометриялық фигураларды: нүкте, түзу, қисық, бөлшектелген, тұйық және тұйықталмаған сызықтарды, кесінділер, сәуле, бұрышты тану және атау; 1.4.1.2 жазық пішіндерді ажырата алу: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш; кеңістік пішіндерді ажырата алу: шаршы, шар, цилиндр, конус, пирамида, оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру;
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1.4.2.3 жазық пішіндер үлгілерінен және бөліктерінен композиция құрастыру
	Шамалар және өлшем бірліктер	6.1 Есептер және математикалық модель	1.6.1.3 сандарды, заттарды, тауар бағасын салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды, заттардың орналасуын, бағытын және арасындағы қашықтықты анықтайтын терминдерді пайдалану
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.2.3.1 ұзындығы, салмағы, көлемі (сыйымдылығы), уақыты бойынша шамаларды ажырату; 1.2.3.2 өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1.2.3.3 өлшемдер жүргізу; 1.2.3.4 см, дм,кг,л,сағ өлшем бірліктерді қолданып өлшеу; 1.2.3.5 ұзындық:см, дм, салмақ:кг, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту амалдарын орындау
2 – тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	20 шегінде сандарды қосу және азайту 20	1.2 Шама ұғымдары	1.1.2.1 көрмейтін білім алушыларға арналған бөлінді мен рельефті сызғышты қолдана отырып кесіндінің ұзындығын өлшеу
		2.2 Сандармен амалдар орындау	1.2.2.4 ондықтан аттамай біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 1.2.2.3 0 мен 1 санының қасиетін, қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	1.2.1.1 натурал сандар және нөл санының құрылу жолын түсіну; 1.2.1.6 санаудың ірі бірлігі – ондықты құрастыру; 1.2.1.7 Брайль құрылғысын қолдана отырып ондықтармен 100-ге дейін санау, жазу, салыстыру
		5.3 Тізбектер	1.5.3.1 10-ға дейінгі, 20- ға дейінгі, ондықтарды жүздікке дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 1.5.3.2 100-ге дейінгі сандардың, таңбалардың, пішіндердің, суреттердің тізбектелу заңдылығын анықтау
		2.2 Сандармен амалдар орындау	1.2.2.5 ондықтан аттамай 20 көлеміндегі бір таңбалы сандарды ауызша қосу және азайтуды орындау; ондықты қосу және азайту; 1.2.2.1 ортақ элементтері жоқ, жиындардың бірігуін қосу амалы ретінде, ал жиындардың бөлігінен алып тастау – азайту амалы ретінде орнындалатындығын түсіну
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	1.3.1.1 санды өрнектерді қосынды, айырма және теңдік, теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу;
		6.2 Математикалық тіл	1.6.2.2 таңбаларын, цифрларды, ( ) белгісіз сан белгілерін қолдану; 1.6.2.4 қосу мен азайту амалдарының компоненттері атауларының өрнектердін оқу мен жазуда қолдану
	Сандар мен заңдылықтар	2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	1.2.1.9 практикалық жолмен заттарды санауда ортасын табу: 2,4,6,8,10
		5.3 Тізбектер	1.5.3.1 10-ға дейінгі, 20- ға дейінгі, ондықтарды жүздікке дейінгі сандар тізбегін құрастыру; 1.5.3.2 100-ге дейінгі сандардың, таңбалардың, пішіндердің, суреттердің тізбектелу заңдылығын анықтау; 1.5.3.3 іс-әрекет және табиғат күйінің тізбектілігін анықтау, сандар, пішіндер, ойыншықтар, түрлі-түсті моншақтар тізбектерін құру және тізбектегі заңдылықтың бұзылуын табу
		5.2 Пікірлер	1.5.2.2 бірдей сандар мен фигуралар бар бас қатырғыштар мен ребустарды шешу; 1.5.2.3 шындыққа және сәкестікке қарай қарапайым логикаға арналған тапсырмаларды, ребустарды шешу
	Шамаларды өлшеу	4.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1.4.1.3 үшбұрыш, шаршы, тіктөртбұрыш геометриялық фигураларының қабырғаларын өлшеу және салыстыру, рельефті бөліністері бар сызғышты өлшеу үшін қолдану (көрмейтін және қалдық көру қабілеті барларға арналған)
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1.4.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу;
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.2.3.1 ұзындығы, салмағы, көлемі (сыйымдылығы), уақыты бойынша шамаларды ажырату; 1.2.3.2 өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1.2.3.3 өлшемдер жүргізу; 1.2.3.4 см, дм,кг,л,сағ өлшем бірліктерді қолданып өлшеу; 1.2.3.5 ұзындық: см, дм, салмақ:кг, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту амалдарын орындау; 1.2.3.6 см, дм ұзындық өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру
3 - тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Сандармен амалдар орындау	1.3 Мезгілдік түсініктер	1.1.3.1 мезгіл ұғымдарын ажырата алу: кеше, бүгін, ертең; 1.1.3.2 өмірдегі жағдайды: тәуілік, күн, апта ұғымдармен сәйкестендіру; 1.1.3.3 ұғымдардың: тәуілік, күн, аптаның жүру тәртібі
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	1.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 11-ден 20-ға дейінгі біртаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру
		6.1 Есептер және математикалық модель	1.6.1.1 қысқаша жазба, сурет, кесте түрінде есептерді модельдеу; 1.6.1.2 есептерді шешуде тірек сызбаны таңдау; 1.6.1.4 сома мен қалдықты табуға арналған есептерді шешу және талдау; 1.6.1.5 кері есептерді құру және шешу; 1.6.1.6 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту; айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; 1.6.1.7 Кері есеп құру, оның шешімін табу; 1.6.1.8 қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді шешу және талдау, кері есептерді құру және шешу
		6.2 Математикалық тіл	1.6.2.2 таңбаларын, цифрларды, ( ) белгісіз сан белгілерін қолдану
		2.2 Сандармен амалдар орындау	1.2.2.2 әрекеттің нәтижесі, компоненттердің өзара тәуелділігін анықтай отырып, қосу мен азайтудың өзара кері амал екендігін түсіну; 1.2.2.3 0 мен 1 санының қасиетін, қосудың ауыстырымдылық қасиетін қолдану
	Шамалар. Уақытты бағдарлау	2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.2.3.7 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат, уақыттың өлщем бірліктерін ажырату: минут, сағат, күн, апта, ай; 1.2.3.1 ұзындығы, салмағы, көлемі (сыйымдылығы), уақыты бойынша шамаларды ажырату; 1.2.3.2 өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1.2.3.3 өлшемдер жүргізу; 1.2.3.4 см, дм,кг,л,сағ өлшем бірліктерді қолданып өлшеу
	Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	3.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	1.3.2.1 теңдік және теңсіздікті тану; 1.3.2.2 тура және тура емес теңдікті айыра білу; 1.3.2.3 азайту мен қосудың байланысу негізінде және таңдау тәсілімен теңдеуді шешу
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	1.3.1.1 санды өрнектерді қосынды, айырма және теңдік, теңсіздіктерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 1.3.1.2 әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін табу; 1.3.1.3 а+b=с, c–a=b, c-b=a сияқты әріптік өрнектерді қосу және азайту теңдіктерін елестету және қолдана алу; 1.3.1.4 0-ге қосу, 0-ден азайтуды әріптік теңдік түрінде көрсету: a+0=a, a-0=a; 1.3.1.5 жақшасыз көрсетілген сандық және әріптік өрнектерді салыстыру;
		6.2 Математикалық тіл	1.6.2.2 таңбаларын, цифрларды, ( ) белгісіз сан белгілерін қолдану
		6.1 Есептер және математикалық модель	1.6.1.1 қысқаша жазба, сурет, кесте түрінде есептерді модельдеу; 1.6.1.2 есептерді шешуде тірек сызбаны таңдау; 1.6.1.4 сома мен қалдықты табуға арналған есептерді шешу және талдау; 1.6.1.5 кері есептерді құру және шешу; 1.6.1.6 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту; айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; 1.6.1.7 Кері есеп құру, оның шешімін табу; 1.6.1.8 қосу мен азайтудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді шешу және талдау, кері есептерді құру және шешу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың - жаны сау	Күнделікті өмірдегі есептеулер	1.4 Кеңістіктік ұғымдар	1.1.4.1 бағыт түрлерін білу және көрсету: оңға-солға, алдында-артында; 1.1.4.2 оң жақта, сол жақта, алдында, артында, үстінде-астында, алыста-жақында тұрған заттарды атау; 1.1.4.3 бір-біріне қатысты бірнеше заттардың кеңістікте қатынасын қолдану: алды, арты, ортасы, үсті; 1.1.4.4 заттарды тізбектеп қою кезінде реттілігін сақтап қоюды қолдану: бірінші, соңы, арты, алды, ортасы; 1.1.4.5 қағаз бетінің жазықтығында: ортасында, оң жағында, сол жағында, үстінде, астында, жоғарыда, астында бағдарлау
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.2.3.8 1 теңгелік, 2 теңгелік, 5 теңгелік,10 теңгелік, 20 теңгелік тиындарме нтүрліше төлем жасау
		6.1 Есептер және математикалық модель	1.6.1.3 сандарды, заттарды, тауар бағасын салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды, заттардың орналасуын, бағытын және арасындағы қашықтықты анықтайтын терминдерді пайдалану; 1.6.1.4 сома мен қалдықты табуға арналған есептерді шешу және талдау; 1.6.1.5 кері есептерді құру және шешу; 1.6.1.6 санды бірнеше бірлікке арттыру, кеміту; айырмалық салыстыруға берілген есептерді талдау және шығару; 1.6.1.7 Кері есеп құру, оның шешімін табу; 1.6.1.9 қосу мен азайтуға берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіну
	Жиын. Логика элементтері	6.2 Математикалық тіл	1.6.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелерді, пиктограммаларды, диаграммаларды қолда бар материалдармен құрастыру, салу
		5.2 Пікірлер	1.5.2.1 дұрыс немесе бұрыс пікірлерді анықтау; 1.5.2.2 бірдей сандар мен фигуралар бар бас қатырғыштар мен ребустарды шешу; 1.5.2.3 шындыққа және сәкестікке қарай қарапайым логикаға арналған тапсырмаларды, ребустарды шешу
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	1.5.1.1 екі жиынның бірігуін және жиын бөлшектерін алып тастауды көрнекі түрінде бейнелеу; 1.5.1.2 жиындарды элементерін белгілері бойынша нысандардың түсі, пішіні, өлшемі, материалы, әрекетін құру және жіктеу; 1.5.1.3 нысандардың жиындарын жұптау арқылы салыстыру; 1.5.1.4 тең және бос жиындарды анықтау
		5.4 Заттардың комбинациясы	1.5.4.1 қоршаған ортадағы заттардан "екі - екіден" комбинациялар жиынын құрастыру
		2.3 Шамалар және өлшем бірліктер	1.2.3.1 ұзындығы, салмағы, көлемі (сыйымдылығы), уақыты бойынша шамаларды ажырату; 1.2.3.2 өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1.2.3.3 өлшемдер жүргізу; 1.2.3.5 ұзындық: см, дм, салмақ:кг, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту амалдарын орындау
	Нысандардың орналасуы және бағыты	4.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1.4.1.2 жазық пішіндерді ажырата алу: үшбұрыш, дөңгелек, шаршы, тіктөртбұрыш; кеңістік пішіндерді ажырата алу: шаршы, шар, цилиндр, конус, пирамида, оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендрдіру
		4.2 Геометриялық фигуралардың суреті мен орналасуы	1.4.2.1 түзу, тұйықталған және тұйықталмаған және қисық, сынық сызықты жазықтықтажәне нүктелі қағазда кескіндеу; ромб, трапеция, сопақ жазық пішіндерді нүктелі қағазда кескіндеу; 1.4.2.2 берілген ұзындығы бойынша кесінді сызу; 1.4.2.3 жазық пішіндер үлгілерінен және бөліктерінен композиция құрастыру; 1.4.2.4 геометриялық фигуралар: үлкен-кіші, жоғары-төмен, кең-тар, жуан-жіңішке, қалың-жұқа арасындағы негізгі қатынастарды анықтау
		6.1 Есептер және математикалық модель	1.6.1.3 сандарды, заттарды, тауар бағасын салыстыру кезінде қолданылатын ұғымдарды, заттардың орналасуын, бағытын және арасындағы қашықтықты анықтайтын терминдерді пайдалану

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Екітаңбалы сандар	1.1 Сандық ұғымдар	2.1.1.1 құрама немесе жай есептерді шешуде жұптарға бөліп сәйкестендіру тәсілін пайдалану
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	2.2.1.1 100 шамасындағы сандардың құрылу жолын түсіну; 2.2.1.2 100 шамасындағы сандарды тура және кері санау; 2.2.1.3 натуралды сандардың қатарындағы орнын анықтау; 2.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, екітаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 2.2.1.5 разрядтық қосылғыштарға жіктеу, екітаңбалы сандардың құрамын анықтау
		6.2 Математикалық тіл	2.6.2.1 екітаңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтық кестені пайдалану;
	Сандармен амалдар орындау. Задачи	2.2 Сандармен амалдар орындау	2.2.2.4 ондықтан аттап біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 2; 3; 4; 5 сандарына көбейту және бөлу кестесін білу және қолдану; 2.2.2.5 100 шамасындағы сандарды ондықтан аттау арқылы біртаңбалы сандарды азайтуды немесе қосуды аузша орындау; жүздікті азайту немесе қосу; 2.2.2.6 40+17, 57-40, 57-17, 35±12 ұқсас амалдар берілген жағдайда ондықтан аттамай екітаңбалы сандарды азайту немесе қосуды ауызша орындау; 2.2.2.7 мынадай жағдайларда: 45±9,45±19; 26+14, 40-14, 65+35, 100-35 ондықтан аттап, ауызша және жазбаша қосу мен азайтуды орындау; 2.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін және көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	2.3.1.6 екі, үш арифметикалық амалдан тұрған жақшалы немесе жақшасыз өрнектердің орындау ретін анықтау
		6.1 Есептер және математикалық модель	2.6.1.1 бір амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде түрлендіру; 2.6.1.2 бір амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде түрлендіру; 2.6.1.9 барлық амалдарға берілген жай есептердің шешуде санды өрнектер мен құрамдық-сандық өрнек және жекелеген амалдар түрінде модельдеу
	Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2.2.3.1 әр түрлі өлшеу аспаптарының шкаласын бір бірінен ажырату және оған сәйкес шамалардың мәндерін анықтау; 2.2.3.2 м, ц, мин өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 2.2.3.3 ұзындық: см, дм, м, салмақ:кг, ц, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ, мин, ай, жыл шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту, бөлу мен көбейту амалдарын орындау; 2.2.3.4 ұзындық: см, дм, м, салмақ:кг, ц, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ, мин, ай, жыл өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 2.2.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат, минут; 2.2.3.6 10 теңгелік, 20 теңгелік, 50 теңгелік, 100 теңгелік, 200 теңгелік, 500 теңгелік тиындарды ажырата алу және түрліше төлем жасау
2 - тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Екі таңбалы сандарды қосу және азайту. Жүздік. Есептер	1.2 Шама ұғымдары	2.1.2.1 кеңістікте және жазықтықта заттардың өзара орналасу орнын сипаттап беру
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	2.2.1.6 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, 12 дейінгі санды римдік нөмірлеуді пайдалана отырып жазу, оқу; 2.2.1.7 санаудың ірі бірлігі – жүздікті құрастыру; Брайль құрылғысын қолдана отырып жүздіктермен 1000-ға дейін санау, жазу, салыстыру
		2.2 Сандармен амалдар орындау	2.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін және көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану; 2.2.2.5 100 шамасындағы сандарды ондықтан аттау арқылы біртаңбалы сандарды азайтуды немесе қосуды аузша орындау; жүздікті азайту немесе қосу; 2.2.2.8 34+23, 57-23, 27+34, 61-27, 47+33, 80-47 осыған ұқсас есптерде екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
		5.3 Тізбектер	2.5.3.1 100-ге дейінгі, жүздіктен мыңдыққа дейінгі сандардың тізбектерінің заңдылығын анықтау; 2.5.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, қатені табу
		6.1 Есептер және математикалық модель	2.6.1.1 бір амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде түрлендіру; 2.6.1.2 бір амалмен орындалатын есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде түрлендіру; 2.6.1.8 екі амалмен шешілетін есептерді: әр түрлі комбинациялы қарапайым бірнеше бірлікке арттыруға, кемітуге берілген есептерді еселеп салыстыруды модельдеу және шығару; 2.6.1.9 барлық амалдарға берілген жай есептердің шешуде санды өрнектер мен құрамдық-сандық өрнек және жекелеген амалдар түрінде модельдеу;
	Шамалар. Және өлшем бірліктер	2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2.2.3.3 ұзындық: см, дм, м, салмақ:кг, ц, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ, мин, ай, жыл шамаларының мәндерін салыстыру және қосу мен азайту, бөлу мен көбейту амалдарын орындау; 2.2.3.4 ұзындық: см, дм, м, салмақ:кг, ц, (сұйықтық) мөлшері: л, уақыт: сағ, мин, ай, жыл өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 2.2.3.5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағат, минут
	Көптіктің белгісі және элнменттері. және белгілері	5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	2.5.1.2 сандық жиындарды жазылған санына қарай, 2-ге бөлінуіне қарай, санның реттілігі бойынша алатын орнына қарай құру және жіктеу (бөлу); 2.5.1.3 диаграммада жиындар мен оның бөлшектерін белгілеу; 2.5.1.4 жиындардың бірігуі мен қиылысуын, жиынның бөлшектеріне қатысты екенін, анықтау
		5.2 Пікірлер	2.5.2.1 тұжырымдардың ақиқаттылығын немесе жалғандығын анықтау, ақиқат немесе жалған тұжырымдар құру
		5.4 Нысандардың комбинациясы	2.5.4.1 қоршаған ортадағы заттардан "үш - үштен" комбинациялар жиынын құрастыру
		6.2 Математикалық тіл	2.6.2.2 жиынды белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, жиын элементтерін белгілеу үшін латын алфавитінің кіші әріптерін; жиынға тиістілігін, тиісті еместігін белгілеу үшін , және таңбаларын пайдалану; 2.6.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу, кестелер, диаграммалар құрастыру
3 - тоқсан
5. Дені саудың - жаны сау 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы	1.3 Мезгілдік түсініктер	2.1.3.1 есепті шешуде кеше, бүгін, ертең мезгіл ұғымдарын қолдану; 2.1.3.2 ай, жыл, ғасыр ұғымдардың жүру тәртібін атау
		4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіктелуі	2.4.1.1 бұрыштарды анықтау және түрлерін атап беру: тік, өткір, тұйық; тіктөртбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың маңызды белгілерін анықтау; 2.4.1.2 көпбұрыштарды жіктеу
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2.4.2.1 нүктелі қағазда кесінділер, түзулер мен геометриялық фигураларды орны, қозғалыс және бағыты бойынша нұсқаулыққа сәйкес сызу; 2.4.2.2 тік бұрышты сызу
		5.3 Тізбектер	2.5.3.2 берілген заңдылық бойынша тізбекті құрастыру, қатені табу
	Көбейту және бөлу. Есептер	2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	2.2.1.8 50-ге дейін 3,5,4-ен топтап тура және кері санау 2.2.1.9 тақ, жұп сандарды ажырата алу; 2.2.1.10 заттар тобын 6,7,8,9 тең бөліктерге бөлуді көрсету
		2.2 Сандармен амалдар орындау	2.2.2.1 көбейтуді бірдей қосылғыштардың қосындысын табу, бөлуді нысандарды мазмұнына қарай және тең бөліктерге бөлу ретінде түсіну; 2.2.2.2 іс- әрекеттің нәтижесі, компоненттердің өзара тәуелділігін анықтай отырып, көбейту мен бөлу өзара кері амал екендігін түсіну; 2.2.2.4 ондықтан аттап біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 2; 3; 4; 5; сандарына көбейту және бөлу кестесін білу және қолдану
		2.3 Шамалар және өлшем бірліктер	2.2.3.6 10 теңгелік, 20 теңгелік, 50 теңгелік, 100 теңгелік, 200 теңгелік, 500 теңгелік тиындарды ажырата алу және түрліше төлем жасау
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	2.5.1.1 тең жиындардың бірігуін және жиынның тең бөліктерін алып тастауды диаграмма арқылы көрнекі түрде кескіндеу;
		6.1 Есептер және математикалық модель	2.6.1.4 бірдей қосындылардың сомасын табуға; мазмұны бойынша және тең бөліктерге бөлуге; кері есептерді құру және шешуге; арналған есептерді талдау және шешу
	Санды және әріпті өрнектер. Теңдеулер. Есептер	3.1 Санды және әріпті өрнектер	2.3.1.1 теңдіктер мен теңсіздіктер кезінде санды және әріпті өрнектерді ажырату, құрастыру, жазу және оқу; 2.3.1.2 әріптің берілген мәніндегі екі амалды әріпті өрнектің мәнін табу; 2.3.1.3 көбейтудің, қосудың қасиеттерін әріптік теңдік түрінде: (ab)c=a(bc); a(b+c)=ab+ac; a(b-c)=ab-ac көрсету және қолдану; 2.3.1.4 1 санына бөлу, 1 санына көбейтудің қасиетін әріптік теңдік түрінде көрсету: a•1=a, a:1=a;
		3.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	2.3.2.1 х< и х> түріндегі теңсіздіктерге сәйкес келетін сандарды анықтау; 2.3.2.2 көбейту мен бөлуге берілген қарапайым теңдеулерді шешу; 2.3.2.3 күрделі құрылымды теңдеу түрлері: х+(25-6)=38 (24-3)-х=8 а+6=7+80
		6.1 Есептер және математикалық модель	2.6.1.5 сандарды бірнеше есе көбейту, азайту есептерін талдау және шешу. Кері есеп құру, оның шешімін табу; 2.6.1.6 кері есептерді құру және шешу, "артық, кем", "кем, артық" ұғымдарына байланысты тура және жанама сұрақтары бар тапсырмаларды ажырата алу, тіктөртбұрыштың, шаршының жақтары мен периметрін табуға; көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді талдау және шешу; 2.6.1.7 көбейту мен бөлуге берілген есептерге қатысты таңдаған амалдарын негіздеу, шығару әдісін түсіну; 2.6.1.8 екі амалмен шешілетін есептерді: әр түрлі комбинациялы қарапайым бірнеше бірлікке арттыруға, кемітуге берілген есептерді еселеп салыстыруды модельдеу және шығару; 2.6.1.9 барлық амалдарға берілген жай есептердің: құрамдық-сандық өрнек және жекелеген әрекеттер түрінде шешуін санды өрнектер түрінде модельдеу
		6.2 Математикалық тіл	2.6.2.4 көбейту және бөлу амалдарының компоненттері атауларын өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
4 - тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Есептеудің рационалды тәсілдері	1.4 Кеңістіктік ұғымдар	2.1.4.1 есепті шешу кезінде кеңістік ұғымын: алды, арты, ортасы, үсті, астын қолдану; 2.1.4.2 кеңістік ұғымын пайдалана отырып, шынайы заттарды геометриялық фигуралардың: көп-аз, жоғары-төмен модельін сәйкестендіру
		2.2 Сандармен амалдар орындау	2.2.2.3 қосудың ауыстырымдылық, терімділік қасиеттерін және көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану
		3.1 Санды және әріпті өрнектер Выражения	2.3.1.5 әріптік, сандық жақшалы және жақшасыз берілген 2 немесе одан да көп арифметикалық амалдарды салыстыру; 2.3.1.6 екі, үш арифметикалық амалдан тұрған жақшалы немесе жақшасыз өрнектердің орындау ретін анықтау
	Міндеттерді тәсілдері шешу	6.1 Есептер және математикалық модель	2.6.1.5 сандарды бірнеше есе көбейту, азайту есептерін талдау және шешу. Кері есеп құру, оның шешімін табу; 2.6.1.6 кері есептерді құру және шешу, "артық, кем", "кем, артық" ұғымдарына байланысты тура және жанама сұрақтары бар тапсырмаларды ажырата алу, тіктөртбұрыштың, шаршының жақтары мен периметрін табуға; көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді талдау және шешу; 2.6.1.9 барлық амалдарға берілген жай есептердің шешуде санды өрнектер мен құрамдық-сандық өрнек және жекелеген амалдар түрінде модельдеу;
	Геометриялық фигуралар. Периметр. Аудан	4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіктелуі	2.4.1.3 көпбұрыштардың, қоршаған ортадағы заттар қабырғаларының ұзындығын өлшеу, периметрді табуға арналған формулаларды: Р= (а+в) •2, Р = а • 4, Р=а+в+с қорытындылау, құру және қолдану; 2.4.1.4 пішіннің белгісіз қабырғасын оның периметрі мен белгілі қабырғалары арқылы табу; 2.4.1.5 берілген периметрі бойынша тор көзді қағазға жазық пішіндер салу, пішіні өзгерген сайын оның периметрі де өзгеретіндігін түсіну;
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2.4.2.3 жазық пішіндер моделін бөлу және олардан композиция құрастыру; 2.4.2.4 жазық пішіндер моделін бөлу және олардан композиция құрастыру; 2.4.2.4 бастапқы орнын, бағытын, қозғалысын:оңға, солға, тура, толық бұрылу, сағат тілімен және сағат тіліне кері жартыға, төрттен бірге бұрылу, анықтау айқындайтын нұсқаулыққа сәйкес әрекет жасау
		4.3 Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты	2.4.3.1 сызықта белгіленген нүктелерді бір-біріне қатысты орналасуын анықтау
		5.2 Пікірлер	2.5.2.2 сандық есептерді зерттеу және шығару; 2.5.2.3 әр түрлі сандары бар бас қатырғыштарды шешу; 2.5.2.4 ауыстыруға және өлшеуге берілген логикалық есептерді шығару
		6.1 Есептер және математикалық модель	2.6.1.3 міндеттерді шешу кезінде шамалар арасындағы тәуелділік: бағасы, саны, құны-ұзындығы, ені, периметр; 2.6.1.6 кері есептерді құру және шешу, "артық, кем", "кем, артық" ұғымдарына байланысты тура және жанама сұрақтары бар тапсырмаларды ажырата алу, тіктөртбұрыштың, шаршының жақтары мен периметрін табуға; көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді талдау және шешу
		6.2 Математикалық тіл	2.6.2.3 нүктелерді, кесінділерді,сәулелерді, түзулерді латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, оларды белгілеуі бойынша оқу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнанжирен (жарық пен қараңғы)	1000 шамасындағы санда. Қосу және азайту	1.1 Сандық ұғымдар	3.1.1.1 көбейтудің ауыстырымдылық қасиетін пайдалана отырып есептерді шешуде кезінде сандық ұғымын қолдану
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	3.2.1.1 1000 шамасындағы сандардың құрылу жолын түсіну; 3.2.1.2 100 0 шамасындағы сандарды тура және кері санау; 3.2.1.3 натуралды сандардың қатарындағы орнын анықтау; 3.2.1.4 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, үш таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; 3.2.1.5 үштаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу; 3.2.1.6 санаудың ірі бірлігі – мыңдықты құрастыру; 3.2.1.7 Брайль құрылғысын қолдана отырып мыңдықтармен 1000 000-ға дейін санау, жазу
		6.2 Математикалық тіл	3.6.2.1 көптаңбалы сандардың графикалық моделін құру, кластар мен разрядтар кестесін қолдану; 3.6.2.4 қосу мен азайту, көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
		2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.7 үштаңбалы сандарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; 3.2.2.10 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	3.3.1.1 бір немесе екі өрнектерден тұратын ауыстырымдылықты анықтау, құру, жазу; 3.3.1.2 берілген ауыстырымдылықтың мәндерінде екі әріпі бар ауыстырымдылық өрнектің мәнін табу
		3.2 Теңдік және теңсіздік.	3.3.2.1 қарапайым теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу
		5.3 Тізбектер	3.5.3.1 1000-ға дейінгі, мыңдықтан миллионға дейінгі сандардың тізбектерінің заңдылығын анықтау; 3.5.3.2 өзі таңдаған заңдылық бойынша тізбектер құрастыру, қатені табу
	Көбейту және бөлу	2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.3 көбейту және бөлуді орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану; 3.2.2.5 көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану;
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3.2.3.1 заттардың ауданын өлшеу үшін құралды және өлшемді таңдап алу, палеткамен өлшеу; 3.2.3.3 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр шамаларының мәндерін салыстыру және арифметикалық амалдарын орындау
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	3.3.1.4 санды 0-ге көбейту, 0-ге бөлуге болмайтын жағдайларда әріпті теңдік түрінде: 0: a:/0 көрсету;
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	3.5.1. екі жиынның бірігуі мен қиылысуын Эйлер-Венн диаграммасының көмегімен көрнекі түрде кескіндеу; 3.5.1.2 сандардың жиындарын, олардың бірігуі мен қиылысуын элементтердің берілген немесе білім алушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру
		6.2 Математикалық тіл	3.6.2.2 екі жиынның қиылысуы , екі жиынның бірігуі , бос жиын таңбаларын қолдану;
		5.4 Заттардың комбинациясы	3.5.4.1 есептерді шығаруда, түрлі жағдайда болатын өмірлік мәселелерді шешуде мүмкіндіктер тармағын пайдалану
		6.1 Есептер және математикалық модель	3.6.1.1 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызық, бағаналы диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 3.6.1.5 шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; пропорцияның белгісізін табу;
		6.2 Математикалық тіл	3.6.2.4 қосу мен азайту, көбейту және бөлу амалдары компоненттерінің атауларын жақшалы өрнектерді оқу мен жазуда қолдану
	Көбейту және бөлу кестесі	2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.6 6; 7; 8; 9; сандарына көбейту мен бөлу кестесін құру, білу және қолдану
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	3.3.1.1 бір немесе екі өрнектерден тұратын ауыстырымдылықты анықтау, құру, жазу; 3.3.1.6 төрт арифметикалық амалдан тұрған жақшалы немесе жақшасыз өрнектердің орындау ретін анықтау; 3.3.1.7 формулаларды амалардың арасындағы өзара қатынасты орнатушы теңдік ретінде түсіну
		6.1 Есептер және математикалық модель	3.6.1.2 есептерді шығаруда: бір заттың массасы, саны, жалпы масса немесе бір затқа жіберілген шығын, заттардың саны, жалпы шығын немесе ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3.6.1.6 қабырға ұзындығын және тікбұрышты параллелепипед көлемін, кубын, табу; тіктөртбұрыштың, шаршының жағы мен ауданын табу; жанама мәселелерімен байланысты "артық, кем", "кем, артық" (бірнеше) рет" сияқты тапсырмаларды талдау және шешу
2 - тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Бөлшектер	1.2 Шама ұғымдары	3.1.2.1 көпбұрыштың, шыршының, үшбұрыштың, тік төртбұрыштың периметірін анықтау; 3.1.2.2 тікбұрыштан құралған пішіндерді, аудынын, периметірін анықтау
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	3.2.1.8 Брайль құрылғысын қолдана отырып, бөлшектердің құрылуын көрсету, оларды жазу, салыстыру; 3.2.1.9 Брайль құрылғысын қолдана отырып, жай бөлшектерді жазуғ оқу;; 3.2.1.10 көрнекілікті қолдана отырып бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді салыстыру
		2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.1 бөлшектер – бірліктің (бір бүтіннің) бір не бірнеше тең үлестерінен құралған натуралды сан екенін түсіну; 3.2.2.16 санның бөлігін, шамасын, көлемін: 100 шамасындағы сандар мен жүз шамасындағы сандардың жартысын, төрттен бірін, үштен бірін және оннан бірін бөлшегіне қарай табу
		6.1 Есептер және математикалық модель модель	3.6.1.3 сан мен шаманың үлесін табуға арналған есептерді талдау және шешу; 3.6.1.4 кері есептерді құрастыру және шешу; 3.6.1.5 шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; пропорцияның белгісізін табу
	Ауданы. Шамалар.	4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіклелуі	3.4.1.1 шеңбер мен дөңгелекті, олардың элементтерін бір бірінен ажырату және атау: ортасы, радиусы, диаметрі; симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндерді айыра білу және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру; 3.4.1.2 геометриялық фигураларды жіктеу; 3.4.1.3 тік төртбұрыштың ауданын анықтау формуласын: S= (a?b): 2, S=a2, S=a?b, қоршаған ортадағы нысандардың және тік бұрышты үшбұрыштың ауданын анықтау формуласын: S=(ab):2 шығарып алу және қолдану; 3.4.1.4 суретте кескінделген құрама пішіндердің және қоршаған ортадағы жазық пішіндердің периметрін анықтау; 3.4.1.5 берілген ауданы бойынша тор көзді қағазға жазық пішіндер салу, пішіні өзгерген сайын оның ауданы да өзгеретіндігін түсіну
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3.4.2.1 нүктелі қағазда параллель және қиылысатын түзулерді; қиылысатын геометриялық жазық пішіндерді сызу, олардың қиылысу және бірігу аумағын табу; 3.4.2.2 "Семевский" Н.В. Клушина, "Графика", "Школьник" сияқты тифлотехникалық құрылғыларды қолдана отырып геомертриялық пішіндерді құру
		4.3 Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты	3.4.3.1 жазық пішінде белгіленген нүктелердің орнын бір-біріне қатысты анықтау
		2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3.2.3.1 заттардың ауданын өлшеу үшін құралды және өлшемді таңдап алу, палеткамен өлшеу; 3.2.3.2 мм, км, г, т, см2, дм2, м2, секунд өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 3.2.3.3 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр шамаларының мәндерін салыстыру және арифметикалық амалдарын орындау; 3.2.3.4 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру
		6.1 Есептер және математикалық модель	3.6.1.2 есептерді шығаруда: бір заттың массасы, саны, жалпы масса немесе бір затқа жіберілген шығын, заттардың саны, жалпы шығын немесе ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3.6.1.5 шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; пропорцияның белгісізін табу; 3.6.1.6 қабырға ұзындығын және тікбұрышты параллелепипед көлемін, кубын, табу; тіктөртбұрыштың, шаршының жағы мен ауданын табу; жанама мәселелерімен байланысты "артық, кем", "кем, артық". (бірнеше) рет" сияқты тапсырмаларды талдау және шешу;
		6.2 Математикалық тіл	3.6.2.3 бұрыштарды, көпбұрыштарды латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, оларды белгілеуі бойынша оқу
	Адрестен тыс көбейту және бөлу.	2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.7 үштаңбалы сандарды санның ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; 3.2.2.10 екі таңбалы сандарды қосу және азайту алгоритмдерін қолдану; 3.2.2.11 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану; 3.2.2.14 нөлдермен аяқталатын үштаңбалы санды біртаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу тәсілін қолдану
3 - тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Кестеден тыс көбейту және бөлу амалдары	1.3 Мезгілдік түсініктер	3.1.3.1 логикалық есептерді шешуде ай, жыл, ғасыр ұғымдарының жүру кезектілігін қолдану
		2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.1 бөлшектер – бірліктің (бір бүтіннің) бір не бірнеше тең үлестерінен құралған натуралды сан екенін түсіну; 3.2.2.2 санның квадратын - бірдей екі көбейткіштің, ал кубын - бірдей үш көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну; 3.2.2.5 көбейтудің ауыстырымдылық, үлестірімділік, терімділік қасиеттерін тиімді есептеулер жүргізу үшін қолдану; 3.2.2.8 біртаңбалы санға қалдықпен бөлуді орындау; 3.2.2.9 кестеден тыс мынадай жағдайларда: 17•5 96:6 75:15 84:4 ауызша көбейту мен бөлуді орындау; 3.2.2.11 100 көлеміндегі сандарды ауызша көбейту мен бөлуді орындауда қосындыны және көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережесін қолдану
		3.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	3.3.2.2 бөлу мен көбейту амалдары бар қарапайым теңдеулерді шешу; 3.3.2.3 күрделі құрылымды теңдеу түрлері: х• (25:5) =60 (24•3): х=6 х: (17•2) =2 k+124: 4 = 465
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	3.3.1.3 көбейтудің үлестірімділік және терімділік, қосу мен көбейтудегі ауыстырымдылық қасиеттерін әріпті теңдік түрінде: (ab)c=a(bc), a(b+c) =ab+ac, a(b-c) =abac көрсету және қолдану; 3.3.1.5 әріптік, сандық өрнектерден құралған 3 немесе одан да көп арифметикалық амалдарды салыстыру
	Кеңістіктік пішіндер	4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3.4.2.4 кеңістіктік геометриялық фигуралардың (тікбұрышты параллепипед, текше) жазбасын дайындау және олардың үлгісін құрастыру; 3.4.2.5 солға және оңға бұрғанда, үстінен және жанынан қарағанда кеңістіктік пішіндердің қалпындағы өзгерістерді түсіну
	Көбейту және бөлу	2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.12 мынадай жағдайларда: 23•2, 123•2, 46:2, 246:2 екітаңбалы/ үштаңбалы сандарды біртаңбалы санға жазбаша көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану; 3.2.2.13 мынадай жағдайларда: 28•3, 269•2, 84:3, 538:2 екітаңбалы/үштаңбалы сандарды біртаңбалы санға көбейту мен бөлу алгоритмдерін қолдану;
4 - тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Жазбаша көбейту және бөлу	1.4 Кеңістіктік ұғымдар	3.1.4.1 кеңістікте және жазықтықта заттардың өзара орналасу орнын сипаттап беру; 3.1.4.2 жазықтықта тұрғызу үшін, кесінділердің, сынған және басқа да геометриялық фигуралардың кескіндерін орындау үшін тифлопедагогикалық құрылғыларды пайдалана отырып, геометриялық фигураларды тани алу, атау, бейнелеу
		2.2 Сандармен амалдар орындау	3.2.2.15 бөліндінің бір разрядында нөл болатын кезде үш таңбалы санды біртаңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану;
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	3.3.1.5 әріптік, сандық өрнектерден құралған 3 немесе одан да көп арифметикалық амалдарды салыстыру;
	Есептерді шешу тәсілдері	2.3 Шамалар және өлшем бірліктер	3.2.3.6 1000 теңгелік, 2000 теңгелік, 5000 теңгелік, тиындарды ажырата алу және түрліше төлем жасау
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	3.5.1.3 сандар көптігінің ішкі элементтердің берілген немесе білім алушылардың өздері анықтаған қасиеттері бойынша құру
		5.2 Пікірлер	3.5.2.1 ақиқат немесе жалған пікірлер құру; 3.5.2.2 кестелер мен бағандарды құру әдісі арқылы логикалық пайымдауға берілген есептерді шығару
		5.4 Заттардың комбинациясы	3.5.4.1 есептерді шығаруда, түрлі жағдайда болатын өмірлік мәселелерді шешуде мүмкіндіктер тармағын пайдалану
		6.1 Есептер және математикалық модель	3.6.1.1 2-3 амалмен орындалатын есепті кесте, сызық, бағаналы диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде модельдеу; 3.6.1.2 есептерді шығаруда: бір заттың массасы, саны, жалпы масса немесе бір затқа жіберілген шығын, заттардың саны, жалпы шығын немесе ұзындығы, ені, ауданы ұғымдарының өзара тәуелділігін пайдалану; 3.6.1.6 қабырға ұзындығын және тікбұрышты параллелепипед көлемін, кубын, табу; тіктөртбұрыштың, шаршының жағы мен ауданын табу; жанама мәселелерімен байланысты "артық, кем", "кем, артық" ... (бірнеше) рет" сияқты тапсырмаларды талдау және шешу; 3.6.1.7 есептеу кезінде жауабын алдын ала болжау, нәтижесін құрама есептің шартына сәйкес түсіну; 3.6.1.8 үш амалмен шығарылатын шамалар арасындағы тәуелділкке құрылған жай есептердің түрлі комбинацияларын модельдеу және шығару; 3.6.1.9 құрама есептерді санды өрнектер немесе жеке амалдар түріндегі, айнымалылары бар өрнектер және теңдеулер түріндегі барлық қарапайым есептерді шешуді моделдеу
		6.2 Математикалық тіл	3.6.2.5 деректерді жинақтау, жүйелеу және диаграммалар мен пиктограммалар қолданып салыстыру
	Уақыт	2.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3.2.3.2 мм, км, г, т, см2, дм2, м2, секунд өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 3.2.3.3 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр шамаларының мәндерін салыстыру және арифметикалық амалдарын орындау; 3.2.3.4 ұзындық: мм, см, дм, м; салмақ: г, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: л; ауданы: см2, дм2, м2, га; уақыт: секунд, мин, сағ, тәуілік, жыл, ғасыр өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 3.2.3.5 сағаттың басқа да түрлерінен сағат, минут, секундты анықтай алу;

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Менің елім - Қазақстан 2. Адами құндылықтар	Көп таңбалы сандардың нөмірленуі және олармен әрекеттер	1.1 Сандық ұғымдар	4.1.1.1 сандарды бөлу немесе көбейту кезінде сандық ұғымын қолдану
		2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	4.2.1.1 көптаңбалы сандардың құрылуын түсіну; 4.2.1.2 натуралды сандардың қатарындағы 1000 000 шамасындағы сандардың орнын анықтау; 4.2.1.3 Брайль және рельефті-нүктелі қарпін пайдалана отырып, көрсетілген разрядқа дейін дөңгелектеу, көптаңбалы сандарды жазу, оқу және салыстыру; 4.2.1.4 көптаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, разрядтық қосылғыштар қосындысына жіктеу; 4.2.1.5 санаудың ірі бірлігі – миллионды құрастыру; 4.2.1.6 Брайль құрылғысын қолдана отырып, миллиард шамасындағы сандарды жазу, санау, салыстыру
		2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.2 көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдарды орындауда 0 мен 1 сандарының қасиеттерін қолдану; 4.2.2.6 микрокалькулятордың көмегімен көптаңбалы сандарды ондық құрамы негізінде есептеулерді ауызша қосу және азайтуды орындау; 4.2.2.9 көптаңбалы сандарды жазбаша қосу және азайту алгоритмдерін қолдану
		2.3 Шамалар және өлшем бірліктер	4.2.3.1 кеңістікті білдіретін геометриялық фигураларды атау, көлемін өлшеу үшін құралдар мен өлшем бірліктерін таңдау, кубиктерді (1 см3) қолдана отырып өлшеу; 4.2.3.2 см3, дм3, м3,га, ар, мг өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу; 4.2.3.3 ұзындық: мм, см, дм, м, км; салмақ: мг, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: мл, л, см3, дм3, м3; аудан: см2, дм2, м2, ар, га; уақыт: секунд, мин, сағат, тәуілік, жыл, ғасыр шамаларының мәндерін салыстыру және арифметикалық амалдарын орындау; 4.2.3.4 ұзындық: мм, см, дм, м, км; салмақ: мг, кг, ц, т; (сұйықтық) мөлшері: мл, л, см3, дм3, м3; аудан: см2, дм2, м2, ар, га; уақыт: секунд, мин, сағат, тәуілік, жыл, ғасыр өлшем бірліктерінің арақатысына сүйеніп түрлендіру; 4.2.3.5 1/60 сағ = 1 мин; 1/2 сағ = 30 мин; 1/7 апта= 1 күн) сияқты уақыт өлшем бірлігінің үлесін табу; 4.2.3.6 10 000 теңгелік купюраны және түрлі мемлекеттік валюталар-ды (рубль, евро, доллар) ажырату және түрліше төлем жасау
		5.3 Тізбектер	3.5.3.1 1000-ға дейінгі, мыңдықтан миллионға дейінгі сандардың тізбектерінің заңдылығын анықтау
	Бөлім 1В -көбейту және бір таңбалыі санға бөлу. Бөлім 1С-жылдамдық, уақыт, қашықтық	2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.3 көптаңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қосу және көбейтудің қасиеттерін қолдану; 4.2.2.4 2-ге, 5-ке, 10-ға бөлінгіштік белгілерге сүйеніп, натурал сандарды топтастыру; 4.2.2.5 көптаңбалы сандарды ондық құрамы негізінде ауызша қосу және азайтуды орындау; 4.2.2.7 10, 100, 1000 сандарына қалдықсыз және қалдықпен бөлу; 4.2.2.8 екітаңбалы, үштаңбалы сандарды бір таңбалы санға ауызша көбейту мен бөлуді орындау; 4.2.2.11 көптаңбалы сандарды біртаңбалы,екі таңбалы, үштаңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.5.1.1 жиындар арасындағы қатынастың сипатын анықтай білу: тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиындар, ішкі жиындар;
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	4.3.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын: s=v•t, t=s: v, v=s:t қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды және қалдықпен бөлу формуласын: a=b•c+r шығарып алу және қолдану
		6.1 Есептер және математикалық модель	4.6.1.2 есептерді шешу кезінде өнімділік, жұмысқа жұмсалған уақыт, орындалған жұмыс, өнімділік, алқап, өнім массасы, жылдамдық, уақыт, қашықтық, биіктігі, ені, ұзындығы, көлемі сияқты шамалар арасындағы тәуелділікті пайдалану
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.5.1.4 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
	Бөлім 1D – Геометриялық фигуралар	4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіктелуі	4.4.1.1 тікбұрышты үшбұрыштың элементтерін: катетін, гипотенузасын және шаршы, тікбұрышты параллелепипедтің элементтерін: төбесін, қабырғаларын, қырларын тану және атау; 4.4.1.3 тікбұрышты параллепипед көлемінің формуласын V=a•b•c құру, қолдану; 4.4.1.4 суретте кескінделген құрама пішіндердің және қоршаған ортадағы жазық пішіндердің ауданын анықтау
		6.2 Математикалық тіл	4.6.2.2 текшені, тік бұрышты параллелепипедті латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, оларды белгілеуі бойынша оқу
		6.1 Есептер және математикалық модель	4.6.1.2 есептерді шешу кезінде өнімділік, жұмысқа жұмсалған уақыт, орындалған жұмыс, өнімділік, алқап, өнім массасы, жылдамдық, уақыт, қашықтық, биіктігі, ені, ұзындығы, көлемі сияқты шамалар арасындағы тәуелділікті пайдалану
2 – тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Көбейту мен бөлу	1.2 Шама ұғымдары	4.1.2.1 төрбұрыш тәріздес, төрбұрышты модельді сантиметрлерді қолдана отырып, шаршы мен тікбұрыштың ауданын анықтау; 4.1.2.2 қалдық көруі мен сипап сезуін пайдалана отырып, нысандардың геометриялық өлшемін, жақын қашықтықты бағалау
		2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.10 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану; 4.2.2.13 нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды біртаңбалы, екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
	Бөлшектер және пайыздар	2.1 Натуралды және 0 саны. Бөлшектер	4.2.1.7 пайыз бүтіннің жүзден бір бөлігі екенін түсіну; 4.2.1.8 Брайль құрылғысын қолдана отырып, пайыздың бүтін бөлігін жазу; 4.2.1.9 бөлімдері бірдей және алымдары бірдей жай бөлшектерді сан сәулесінде салыстыру; 4.2.1.10 дұрыс бөлшек, бұрыс бөлшек, аралас сандарды ажырату; 4.2.1.11 Брайль құрылғысын қолдана отырып, бөлімі 10, 100-ге тең жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оқу және салыстыру
		5.3 Тізбектер	4.5.3.1 1 000 000-ға дейінгі сандар немесе жай бөлшектермен өрнектелген сандар тізбектерінің заңдылықтарын анықтау;
		2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.1 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайтуда сәйкес алымдарды қосу және азайту деп түсіну; 4.2.2.15 аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға айналдыру; 4.2.2.16 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін қолдану; 4.2.2.17 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға түрлендіру
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	4.3.1.4 бөлімдері бірдей жай бөлшектерді қосу және азайту алгоритмін әріпті теңдік түрінде: a/n+ b/n=a+b/n и a/n –b/n=a- b/n көрсету және қолдану; 4.3.1.5 бөлшектің негізгі қасиетін әріпті теңдік түрінде: /=•/•;/=:/:, k?0 көрсету және қолдану; 4.3.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру;
		6.1 Есептер және математикалық модель	4.6.1.3 бүтіннің бөлігін табуға берілген есептерді талдау және шығару; 4.6.1.4 кері есептерді құру және шешу
		6.2 Математикалық тіл	4.6.2.1 жай бөлшектердің құрылуын, салыстыру, қосу және азайтуды бейнелеу үшін жазық фигуралардың бөлігі және сан сәулесін қолдану; 4.6.2.3 пайызды % белгісімен; бұрыштың градустық Ү өлшем белгісімен белгілеуді қолдану
	Бөлім 2С – дөңгелек, шеңбер	4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	4.4.2.2 градустық өлшемі бойынша бұрыш; екі катеті бойынша тік бұрышты үшбұрыш; радиусы бойынша шеңбер және дөңгелекті; тік бұрышты сызғыштың көмегімен түзуге перпендикуляр түзу салу
	Бөлім 2D – Есепті шешу	6.1 Есептер және математикалық модель	4.6.1.2 есептерді шешу кезінде өнімділік, жұмысқа жұмсалған уақыт, орындалған жұмыс, өнімділік, алқап, өнім массасы, жылдамдық, уақыт, қашықтық, биіктігі, ені, ұзындығы, көлемі сияқты шамалар арасындағы тәуелділікті пайдалану; 4.6.1.5 белгісіз екі айырым бойынша; пропорционалды бөлуе; шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; 4.6.1.10 арифметикалық және алгебралық тәсілдермен қарама-қарсы қозғалыс, қарама-қарсы бағыттардағы қозғалыс кезіндегі, озып кету немесе артта қалушылыққа байланысты есептерді шешу
3 – тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Екітаңбалы санға көбейту және бөлу	1.3 Мезгілдік түсініктер	4.1.3.1 есептерді шешуде амалды таңдау, түсіндіре алу, жоспарлау, қолданатын есепте көрсетілген мезгіл ұғымдарының арасындағы тәуелділікті орнату
		2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.11 көптаңбалы сандарды біртаңбалы, екі таңбалы, үштаңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау; 4.2.2.12 екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану; 4.2.2.13 нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды біртаңбалы, екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
	Үштаңбалы санға көбейту және бөлу	2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.11 көптаңбалы сандарды біртаңбалы, екі таңбалы, үштаңбалы сандарға қалдықпен бөлуді орындау; 4.2.2.12 екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану; 4.2.2.13 нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды біртаңбалы, екітаңбалы, үштаңбалы санға жазбаша көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4.2.2.14 бөлінді мәнінде нөлдер болатын жағдайда көптаңбалы санды біртаңбалы,екітаңбалы,үштаңбалы санға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін қолдану
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	4.3.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын: s=v•t, t=s: v, v=s:t қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды және қалдықпен бөлу формуласын: a=b•c+r шығарып алу және қолдану
	Бөлім 3С – Қозғалыс, өнімділікке бағытталған есептерін шешу	6.1 Есептер және математикалық модель	4.6.1.1 есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, график түрінде модельдеу; 4.6.1.2 есептерді шешу кезінде өнімділік, жұмысқа жұмсалған уақыт, орындалған жұмыс, өнімділік, алқап, өнім массасы, жылдамдық, уақыт, қашықтық, биіктігі, ені, ұзындығы, көлемі сияқты шамалар арасындағы тәуелділікті пайдалану; 4.6.1.10 арифметикалық және алгебралық тәсілдермен қарама-қарсы қозғалыс, қарама-қарсы бағыттардағы қозғалыс кезіндегі, озып кету немесе артта қалушылыққа байланысты есептерді шешу
		5.2 Пікірлер	4.5.2.1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру, олардың ақиқаттығын немесе жалғандығын анықтау; 4.5.2.2 кеңістіктік ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептерді шығару
		5.4 Заттардың комбинациясы	4.5.4.1 комбинаторлық есептерді таңдау әдісімен шешу
		4.3 Нүктелердің координаттары және қозғалыс бағыты	4.4.3.1 қозғалыстың басталуы мен бағытын пайдалана отырып, нысандар қозғалысы сызбасын құру, сәйкес есептеулер жүргізу; 4.3.3.2 нысандардың бастапқы орны мен қозғалыс бағытын (бір-біріне қарама қарсы, бірінен - бірі қарама-қарсы бағытта) анықтау
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	4.3.1.8 бірқалыпты түзу сызықты қозғалыстағы арақашықтық формуласын: s=v•t, t=s: v, v=s:t қуып жету қозғалысы мен қалып қою қозғалысына байланысты формулаларды және қалдықпен бөлу формуласын: a=b•c+r шығарып алу және қолдану
		6.2 Математикалық тіл	4.6.2.4 ақпаратты түсіну, салыстыру және мәліметтерді жиынтықтау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызба құрастыру
4 – тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	Теңдеулер мен теңсіздіктер, өрнектер	1.4 Кеңістіктік ұғымдар	4.1.4.1 берілген өлшемдермен бұрышты сызғыштың көмегімен геометриялық фигураларды құру: кескін, шаршы, тікбұрыш; 4.1.4.2 "Н.В. Клушина" математикалық аспабында геометриялық денелердің модельдерін: параллелепипед, пирамида, цилиндр, конусты тану, ажырату, атау және пайдалану
		3.2 Теңдік және теңсіздік. Теңдеу	4.3.2.1 қос теңсіздіктердің шешімдер жиынын табу; 4.3.2.2 39 + 490 : k = 46 230 •а +40 = 1000:2 түріндегі теңдеулерді шешу
		3.1 Санды және әріпті өрнектер	4.3.1.1 санды және әріпті өрнектерді түрлендіру; 4.3.1.2 берілген ауыстырымдылықтың мәндеріндегі бірнеше ауыстырымдылғы бар өрнектің мәнін табу; 4.3.1.3 ауыстырымдылық өрнектерді құру және есептер шығару барысында қолдану; 4.3.1.6 бөлшек санды өрнектерді салыстыру; 4.3.1.7 төрт амалдан артық жақшалы және жақшасыз өрнектерде амалдардың орындалу тәртібін анықтау, олардың мәнін табу
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.5.1.4 есептерді, теңдеулер мен теңсіздіктерді шешуде жиындардың қиылысуы мен бірігуінің ауыстырымдылық және терімділік қасиеттерін қолдану
	Тапсырмалар	2.2 Сандармен амалдар орындау	4.2.2.6 микрокалькулятордың көмегімен көптаңбалы сандарды ондық құрамы негізінде есептеулерді ауызша қосу және азайтуды орындау
		6.1 Есептер және математикалық модель	4.6.1.5 белгісіз екі айырым бойынша; пропорционалды бөлуе; шамалар арасындағы тәуелділікке арналған есептерді талдау және шешу; 4.6.1.6 бүтіннің пайызын және керісінше пайызы бойынша бүтін санды табуға берілген есептерді талдау және шығару; 4.6.1.7 әр түрлі құрама есептерді құрастыру, салыстыру, шығару; 4.6.1.8 үш-төрт амалмен шығарылатын есептерді модельдеу және түрлі әдіспен шығару, ең тиімді әдісті анықтау; 4.6.1.9 теңдеу мен санды өрнек арқылы құрама есепті шығарудың моделін құрастыру
	Үшбқрыш. Симметрия	4.1 Геометриялық фигуралар және оның жіктелуі	4.4.1.1 тікбұрышты үшбұрыштың элементтерін: катетін, гипотенузасын және шаршы, тікбұрышты параллелепипедтің элементтерін: төбесін, қабырғаларын, қырларын тану және атау; 4.4.1.2 үшбұрыштарды жіктеу; 4.4.1.4 суретте кескінделген құрама пішіндердің және қоршаған ортадағы жазық пішіндердің ауданын анықтау; 4.4.1.5 жазық пішіндерді оське қарағанда симметриялы болатын пішіндермен толықтыру; 4.4.1.6 бұрыштың шамасын табу
		4.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	4.4.2.1 нүктелі қағазда перпендикуляр түзулер, симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндерді сызу; 4.4.2.2 градустық өлшемі бойынша бұрыш; екі катеті бойынша тік бұрышты үшбұрыш; радиусы бойынша шеңбер және дөңгелекті; тік бұрышты сызғыштың көмегімен түзуге перпендикуляр түзу салу; 4.4.2.3 пирамида, цилиндр, конус кеңістіктік геометриялық фигуралардың жазбасын дайындау және олардың үлгісін құрастыру; 4.4.2.4 симметриялы және симметриялы емес жазық пішіндерді бір-бірінен ажырату және оларды қоршаған ортадағы заттармен сәйкестендіру
		5.1 Жиындар және олармен орындалатын амалдар	4.5.1.2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету; 4.5.1.3 қиылысу және бірігу аймақтарын белгілеу
		5.3 Тізбектер	4.5.3.2 ережелер мен заңдылықтарды өз еркімен таңдап, сандардың, сандар тобының кезектілігін құру
		6.2 Математикалық тіл	4.6.2.3 пайызды % белгісімен; бұрыштың градустық Ү өлшем белгісімен белгілеуді қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 29-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 574 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптары үшін "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған негізгі орта білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық – коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты қоршаған ортадағы ақпарат ағымын бағдарлай алу біліктілігін дамыта отырып, ақпаратпен жұмыс істеу тәсілдерін тәжірибеде меңгеру, көрмейтіндерді әлеуметтік ортаға бейімдеу болып табылады.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) оқу барысында алдыға қойған міндеттерді шешу үшін көрмейтін және нашар көретін білім алушыларды ақпаратпен таныстыру, ұйымдастыру және іс-әрекетті жоспарлау тәсілдерін үйрету;

2) заманауи ақпараттық және коммуникациялық технологияларға қатысты дыбысталатын Jaws (Джовс) программмасы бар компьютерлердің жұмысының негізгі принциптері туралы бастапқы түсініктерді қалыптастыру;

3) Jaws (Джовс) визуалды емес программмасының көмегімен алдыға қойған міндеттерді шешу үшін тиімді және ұтымды жолдарын табу, жалпы заңдылықты анықтау және міндеттерді құрама бөлікке бөлу, ұқсас немесе жалпылама қасиеттерін құрайтын есептеуіш, алгоритмикалық, логикалық ойлау қабілетін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәнін оқу барысында қалдық көру қабілетін сақтау және дамыту;

2) тифлотехникалық құрылғыларды және компьютермен жұмыс жасау кезіндегі біліктілігі мен дағдысын дамытуда сақталған анализаторларды пайдалану;

3) Microsoft Word (Майкрософт Ворд), Paint (Пэйнт), блокнот офистік программалармен мен жұмыс жасау барысында айқын байқалатын, көріп қабылдауды: түстің түрлерін, пішінді, қимыл-қозғалысты (өшіру, жақындату), салыстыруды, жалпылауды дамыту;

4) информатика сабағында сергіту сәті кезінде көзге жаттығу жасау барысында көдің бұлшық ет жүйесі мен қимыл - қозғалыс қызметін нығайту, дамыту;

5) шағын кеңістікте (білім алушының жұмыс орны) бағдарлауын дамыту;

6) тифлотехникалық құралдар ( видео, аудио жазбалар, "Книголюб" оқумашинасы) және Jaws (Джовс) визуалды емес (көруді қажет етпейтін) программмасына кіру арқылы жұмыс жасау кезінде естіп қабылдауды дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастыруда саралау, іс-әрекеттік, ойын, интегративті, жүйелілік сияқты педагогикалық тәсілдер қолданылады.

6. Саралап оқыту тәсілі - орталық көз өткірлігі және оқу материалының күрделігі мен тапсырманың көлеміне қарай білім алушыларды топқа бөлуді қарастырады:

1) дыбысталатын Jaws (Джовс) программмасын қолдануда естіп қабылдау арқылы ақпараттық-коммуникациялық технологиялрды (бұдан әрі - АКТ) меңгеретін мүлдем көрмейтін білім алушылар тобы;

2) көз анализаторларының ауруларын есепке алып, уақыт аралығын сақтай отырып, көріп қабылдауы арқылы АКТ-ды меңгеретін нашар көретін білім алушылар тобы.

7. Іс-әрекетті тәсілді қолдану кезінде білім алушыларға АКТ пәнінен білім алуы үшін арнайы жағдайлар жасалынады, соның негізінде кезеңдерге бөліп түсіндіреді, тапсырмаларды орындау барысында кезектілікті сақтайды, оқуда тым баяу қарқынды пайдаланады.

8. Ойын тәсілі оқу процесінің тиімділігін арттырады, ынталандырудың әр түрлі тәсілдерін қолдануға, қиыншылықтарды, кедергілерді, психологиялық кедергілерді жеңуге мүмкіндік береді.

9. Интегративті тәсілді қолдану барысында білім алушылар өз бетінше сұрақ кояды, қорытынды жасайды: алгебра, биология, химия, сурет салу, дене шынықтыру, физика пәндерінен білімділік, танымдылық міндеттерді шешу модельдерін жасайды, қолданады және жаңартады.

10. Жүйелілік тәсілі АКТ пәнінде көрсетілген бөлімдерді кезеңдерге бөліп, оқу материалының біртіндеп күрделенуін қарастырады, ол жаңа тақырып өткен тақырыптан туындайтынын көрсетеді.

11. Педагогикалық тәсілдерді іске асыру арқылы жүзеге асырылады:

1) заттарға тән, маңызды белгілерін анықтауға үйрету, салыстыра алу біліктілігінің дамуы, жалпылау, топтастыру, талдау,қорытынды жасау;

2) сөйлеу әрекетін тудыру, білім алушылардың сөйлеу әрекетіне бақылау жасау;

3) қызмет түрінің ауысуына, есте сақтауына, зейініне, қабылдауының дамуына бағытталған жаттығуларды пайдалану;

4) топпен жұмыс жасауды ұйымдастыруда ойын сәттерін қолдану;

5) ақпаратты жинау, өңдеу, сақтау және таратуда сыни ойлауды қолдану;

6) көру қабілеті бұзылған білім алушылардың танымдық қызығушылығын күрделілігіне қарай ажырататын сараланған тапсырмаларды қолдану.

12. Көру қабілеті бұзылған білім алушылардың үздіксіз компьютер алдында отыруы 10 минуттан аспайды. Сабақ ортасындағы сергіту сәті жалпы бұлшық еттің, көрудің (қалдық көру қабілеті бар және нашар көретіндерде) және тактильдің кернеулігін босатады; білім алушылардың көру кернеулігін жою үшін жаттығу жасалады.

13. Аталған пән бойынша оқыту ерекшелігі:

1) Jaws for Windows (Джовс фо Виндовз) дыбысталатын программмасы мен "Экранды лупа" программмасының көмегі арқылы ақпаратты сақтау (компьютер суреттерді, сандарды, мәтіндерді жадыда сақтап алады) және ақпаратты жіберу (адамнан компьютерге, компьютерден компьютерге, компьютерден адамға), ақпаратты өңдеу саласында компьютердің мүмкіндіктері (компьютер сурет салады, есептейді, жазады) туралы ойларды қалыптастырады;

2) жалпы (ақпарат, тіл, білім, модель, алгоритм, құрылым) және жеке (деректер, дерек кестелері, объектілер, атаулар, құндылықтар, шарттар, процедуралық реакциялардың құрылымдары) сияқты негізгі түсініктерімен танысу;

3) он саусақты әдіс арқылы пернетақтамен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру (теру, нөмірлерді теру, экранда объектілерді тіркеу және қозғалысты басқару, менюде жұмыс режимдерін таңдау);

4) информатикға тән әдістерді көрсететін қызметті меңгеру: форматтау (проблемаларды шешу және олардың компьютерлеріне назар аудару), алгоритмдеу (қарапайым құрылымның кейбір түрлеріне жазылу, мысалы, "тармақталған", "таңдау", "цикл") компьютерді пайдалану арқылы практикалық міндеттерді шешу (ауа-райы, өсімдіктер мен жануарлардың өмірін бақылау кезінде компьютерлік күнделікті сақтау);

5) көру қабілеті зақымдалған білім алушыларға арналған электронды лупалар мен оның арнайы қосымша мүмкіндіктерін зерттеу болып табылады.

14. Оқу процесінде материалдық-техникалық құралдармен қамтамасыз етудің қажеттілігі мүлде көрмейтін білім алушылардың келесі білім беру мұқтаждықтарының ерекшелігін ескере отырып және білім берудің түзету бағыттылығына байланысты:

1) заттық-кеңістікті ортаның үйлесімділігі мен қауіпсіздігі үшін (шығып тұратын бұрыштардың болмауы, есікке еркін кіріп жүру және парталар арасында еркін жүру), мектеп ішін тек қажетті заттармен ғана қамтамасыз етуді қарастырады;

2) көрмейтін білім алушылардың оқуындағы ерекшеліктерді ескере отырып, мектептің ішін арнайы құрал-жабдықтармен (сипап сезуге, естуге, көруге бағытталған) қамтамасыз ету;

3) табиғи және қолдан жасалған жарықты пайдалана отырып, қалдық көруі бар және жарықты сезетін көзі көрмейтіндерге жарық режимін пайдалануды сақтау;

4) офтальмологтың ұсынысына сәйкес жарықты сезе алатын және қалдық көруі сақталған көзі көрмейтін білім алушылардың сыныптағы орнын анықтау керек.

15. Көрмейтін білім алушылардың ыңғайлы жағдайда білім алуын қамтамасыз ету үшін келесі әрекеттер қолданылады:

1) жеке компьютер, Jaws for Windows (Джовс фо Виндовз) дыбыс шығару арқылы жұмыс істейтін программамен қамтамасыздандыру;

2) "Экранды лупа" программмасы суретті үлкейтуге, өңін, контрасты өзгертуге мүмкіндік береді;

3) интерактивті тақтаны;

4) құрылғылар мен байланыс арасындағы деректер алмасу үшін жоғары сапалы ашық қатынау желісін;

5) перифериялық құрылғылар: брайльді принтер, брайльді сканер, монитор, дауыстап оқитын кітаптар, мультимелиялық презентациялар, электронды оқу құралдары, заттық оқыту жүйесі, оқытуға арналған компьютерлік ойындар, видео роликтер;

6) жалпақ рельефпен жасалған, көрнекілік-графикалық материалдары бар ірі және рельефті-нүктелі қарпімен жазылған арнайы оқулықтар, дыбыстық материалдар;

7) арнайы оқу құралдары: брайльді құрылғылар, жалпақ жазуға арналған құрылғылар, грифельдер, қалың (брайльдік) қағаздар жасалынған дәптерлер; рельефті-нүктелі қарпімен жазылған мәтінді дидактикалық құралдар; сезіп қабылдауына арналған (тотальді мүлде көрмейтіндерге) және жалпақ рельефте жасалған көрнекі-графикалық құралдар; сипап және көріп сезуге арналған (қалдық көруі мен жарықты сезгіштігі бар білім алушыларға), жалпақ рельефті, бірақ түрлі-түсті рәсімделінген, көрнекі-графикалық құралдар.

3 - тарау. "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

16. "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 3 сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

2) 4 сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

17. Бағдарлама мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Компьютер және программалар" бөлімі;

2) "Ақпаратты өңдеу және көрсету" бөлімі;

3) "Интернет желісінде жұмыс" бөлімі.

18. "Компьютер және программалар" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) компьютердің құрылғылары;

2) программалық қамтамасыз ету;

3) қауіпсіздік техникасы.

19. "Ақпаратты өңдеу және көрсету" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтіндер;

2) графика;

3) презентация;

4) мультимедиа.

20. "Интернет желісінде жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ақпаратты іздеу;

2) ақпарат алмасу;

3) интернет желісіндегі қауіпсіздік.

21. 3-сыныпқа арналған "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәнінің базалық мазмұны:

1) компьютер: компьютердің құрылғылары: енгізу және шығару құрылғылары; программалық қамтамасыз ету: компьютерлік программалардың қызметі (сілтеуіш, суреттерді көруге арналған программалар); программалар менюі; меню командаларын қолдану; файлдар мен бумалар; компьютерде файлдарды ашу және сақтау; қауіпсіздік техникасы: қауіпсіздік техникасының ережелері (нашар көретін білім алушыларға арналған); Jaws for Windows (Джовс фо Виндовз) дыбыс шығару арқылы жұмыс істейтін программасын пайдалану арқылы файлдармен және бумалармен жұмыс жасау кезіндегі "ыстық пернелер" комбинациясы (көрмейтін білім алушыларға арналған);

2) ақпаратты өңдеу және көрсету: мәтіндер: мәтіндік редактордың қызметі; программмалар менюі; мәтінді теру және өңдеу; символдар мен абзацтарды пішімдеу; мәтінмен болатын операциялар; таңбаларды кірістіру (нашар көретін білім алушыларға арналған); мәтінді теруге арналған тренажер түрлері мен олардың мақсаты, (көрмейтін білім алушыларға арналған) он саусақпен мәтінді теру әдісі; графика: графикалық редактордың қызметі; суреттерді ашу және сақтау; редактор құралдарын қолдана отырып сурет салу; түстер палитрасы; суреттерді өңдеу; суретті кесу, айналдыру және өлшемін өзгерту; сурет бөліктерінің көшірмесін жасау (нашар көретін білім алушыларға арналған); Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) программмасы арқылы Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізі; презентация: презентация құру программмаларын тағайындау; программма менюі; презентацияны ашу және сақтау; слайдқа суреттер мен мәтінді қою; келесі слайдқа ауыстыру; презентация дизайны; дыбысты қосу; көрмейтін және нашар көретіндерге арналған Jaws (Джовс) визуалды емес арнайы дыбысталатын функциясы бар программмасы; мультимедиа: дыбыстық ақпаратты енгізу және шығару құрылғылары; дыбыс редакторының қызметі; дыбысты жазу, өңдеу және ойнату; дыбыс эфектілерін қолдану; тифлотехникалық құрылғылардың жұмыс істеу принципі; көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған MS Word (МС Ворд) программмасындағы "жылдам пернелер" навигация режимі;

3) Интернет желісінде жұмыс: ақпаратты іздеу: веб-парақшаларын қарауға арналған программмалар; іздеу жүйелері; түйінді сөздер бойынша іздеу; ақпарат алмасу; ақпарат алмасу тәсілдері; белгіленген мәтінді және суретті құжатқа көшіру; Интернет желісіндегі қауіпсіздік: интернет желісінде жұмыс жасау кезінде қауіпсіздік ережесін сақтау (нашар көретін білім алушыларға арналған); Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен "жылдам пернелер"навигациялық режиміндегі виртуалды курсор мен таңбалар (көрмейтін білім алушыларға арналған).

23. 4-сыныпқа арналған "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәнінің базалық мазмұны:

1) компьютер: компьютер құрылғылары: компьютердің ішкі және сыртқы құрылғылары; программалық қамтамасыз ету: файлдар және бумалармен жұмыс; файлдармен және бумалармен операция жасау (құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою), файлдармен және бумалармен жұмыс жасауда мәнмәтіндік менюді қолдану; компьютерден ақпаратты іздеу (бума, файл, мәтіннің үзіндісі); Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) дыбыс шығару арқылы жұмыс істейтін программмасының көмегімен (көрмейтін білім алушыларға арналған) мәтінді құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою; қауіпсіздік техникасы: экранмен жабдықталған құрылғылармен жұмыс жасауда техника қауіпсіздігі (нашар көртін білім алушыларға арналған); "Экранды лупа" (көрмейтін білім алушыларға арналған) программмасын тағайындау;

2) ақпаратты ұсыну және өңдеу: мәтіндер: мәтіндік құжаттағы иллюстрациялар; суреттер мен сәндік мәтінді кірістіру; маркерленген және нөмірленген тізімдер; мәтіннің үзіндісін құжат ішінен іздеу (нашар көретін білім алушыларға арналған); Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) дыбыс шығару арқылы жұмыс істейтін программма көмегі арқылы мәтін редакторымен жұмыс; Блокнот, Wordpad (Вордпад) стандартты программмалары он саусақты әдіс арқылы мәтінді теруде "ыстық пернелер" комбинациясы (көрмейтін білім алушыларға); графика: графикалық редакторлар; фотосуреттерді өңдеу (жарық, контраст, рамка); коллаж жасау (нашар көретін білім алушыларға арналған); Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) дыбыс шығару арқылы жұмыс істейтін программманы (көрмейтін білім алушыларға арналған) қолдана отырып графикалық интерфейстің негізгі элементтері; презентациялар: слайд макеті; презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; презентацияға суреттерді, сәндік мәтінді, видео және дыбыс жазбаларын қою; PowerPoint (Пауэр Пойнт) офис программмасымен жұмыс жасау кезінде (көрмейтін білім алушыларға арналған) "ыстық пернелер" комбинациясын қолдану; мультимедиа: дыбыспен жұмыс жасауға арналған программмалар; дыбыспен жұмыс жасауға арналған ішкі және сыртқы құрылғылар; дыбыс редакторында әуен жазу; видео жазбаны жазуға және көруге арналған ішкі және сыртқы құрылғылар; видео редакторлардың көмегімен видеоны жазу және оны өңдеу; видео үзінділерін көшіру, орнын ауыстыру және жою; (нашар өретін білім алушыларға); түрлі сөйлеу синтезаторлары; ақпаратқа визуалды емес қолжетімділіктің альтертативі программмалары (көрмейтін білім алушыларға арналған).

3) Интернет желісіндегі жұмыс: ақпаратты іздеу: браузер құралдары (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); ақпарат алмасу; Интернет арқылы мәліметтер жіберу, электронды пошта арқылы тіркелген файлдары бар хабарламаларды жіберу және алу; Интернет желісіндегі қауіпсіздік: құпиясөздер, сенімді құпиясөздің критерийлері (нашар көртін білім алушыларға); Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен "жылдам пернелер" навигация режимындағы виртуалды курсор мен таңбалар (көрмейтін білім алушыларға арналған).

24. Көру қабілеті бұзылған білім алушылар үйренеді:

1) компьютермен жұмыс жасауда алғашқы дағдыны қалыптастыруды;

2) мәтінді теруде он саусақты әдісті пайдаланып пернетақтамен оңай қолдануды;

3) "Экранды лупа" программмасымен жұмыс жасауды;

4) Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) программмасының көмегімен негізгі базалық мәтінді Блокнот, WordPad (ВордПад) арқылы өңдеуді;

5) білім алушылардың заманауи ақпараттық кеңістік туралы алғашқы ойларын кеңейтуді;

6) интернет желісінің қызметін қолдануды;

7) WordPad (ВордПад), Блокнот, Word (Ворд) стандартты программмалардың арнайы мүмкіндіктерін қолдануды;

8) интернетте визуалды емес бақылау және Windows (Виндоус) графикалық интерфейспен жұмыс жасау негіздерін;

9) PowerPoint (ПауэрПойнт) офис программасымен жұмыс жасау негіздерін;

10) мәтінді рәсімдеудің негізгі ережелерін сақтай отырып, стандартты мәтінді өңдейтін негізгі функцияларын қолдануды.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

25. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 3.2.1.3 кодында: "3" – сынып, "2.1" – бөлімше, "3" – оқыту мақсатының реттік саны.

26. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Компьютер және программа" бөлімі:

1 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
1.1 Компьютердің құрылғылары	3.1.1.1 енгізу ( тінтуір пернетақта) және шығару құрылғыларын ( монитор мен принтер) ажырату; 3.1.1.2 ""Өткізгіш"" программасының мақсатын түсіну; 3.1.1.3 компьютермен жұмыс жасаған кезде техника қауіпсіздік ережесі туралы айту	4.1.1.1 компьютердің ішкі және сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4.1.1.2 дыбыс шығаратын программалардың жұмысын түсіндіре білу
1.2 Программалық қамтамасыз ету	3.1.2.1 компьютерлік программалар қолданушының міндеттерін шешу үшін қажет екенін түсіндіру; 3.1.2.2 компьютерлік программаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану; 3.1.2.3 файл және бума түсініктерін білу; 3.1.2.4 компьютерлік программаларда меню командаларын қолдану; 3.1.2.5 программаны ашу және сақтау командаларын пайдалана алу; 3.1.2.6 мәтінді өңдеуге арналған Блокнот, WordPad (ВордПад) жұмысының мақсатын түсіндіре алу; 3.1.2.7 программа менюін қолдану; 3.1.2.8 таңбаларды қою кезінде бірнеше команданы қолдану; 3.1.2.9 кестені қою кезінде бірнеше команданы қолдану; 3.1.2.10 файлдар және бумалармен жұмыс жасау кезінде "ыстық пернелер" комбинациясын қолдану	4.1.2.1 қолданыстағы қолданбалы программалардың мүмкіндіктерін айта алу; 4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру 4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану
1.3 Қауіпсіздік техникасы	3.1.3.1 цифрлық құрылғылармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін білу	4.1.3.1 экранмен жабдықталған, цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс жасауда уақытты шектеу маңыздылығын пайдалану

2) "Ақпаратты өңдеу және көрсету" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3- сынып	4- сынып
2.1 Мәтіндер	3.2.1.1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді: (мәнерін, түсін, туралай білуін) жүзеге асыруды білу; 3.2.1.2 мәтіндік редакторда қаріпті пішімдей (қаріптің жазылу стилі, түсі, түзету) білу; 3.2.1.3 құжатқа белгіленген мәтінді көшіру, қиып алу, қою; 3.2.1.4 мәтінді теру үшін жаттығуларды тағайындай білу; 3.2.1.5 мәтінді теру кезінде он саусақты тәсілді қолдану	4.2.1.1 мәтіндік редакторда маркірленген және нөмірленген тізім құру; 4.2.1.2 WordArt (ВордАрт) мәтіндік құжатқа суреттер, сәндік мәтін кірістіру; 4.2.1.3 1 мәтіндік редакторда парақты баптау параметрін қолдану; 4.2.1.4 мәтінді теру кезінде бағанға бөлуді пайдалану
2.2 Графика	3.2.2.1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану; 3.2.2.2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3.2.2.3 суретті пішімдеу командасын пайдалану; 3.2.2.4 сурет фрагментін көшіру командасын пайдалану	4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.2.2 Paint (Пайнт) программасында суреттерді өңдеу кезінде пәрменді пайдалану
2.3 Презентациялар	3.2.3.1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау; 3.2.3.2 келесі слайдқа ауытыруды пайдалану; 3.2.3.3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану; 3.2.3.4 Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізін қолдана білу; 3.2.3.5 Jaws (Джовс) визуалды емес арнайы дыбыстаушы функциясы бар программасын пайдалану	4.2.3.1 слайдқа макет таңдау; 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау
2.4 Мультимедиа	3.2.4.1 дыбысты жазуға, өңдеуге және ойнатуға арналған программаны пайдалану; 3.2.4.2 арнайы тақырыпқа сай фотосуреттерді қолдану; 3.2.4.3 программада дыбыстық эффектілерді қолдану; 3.2.4.4 Word (Ворд) программасында "жылдам пернелер" навигация режимін пайдалану; 3.2.4.6 тифлотехникалық құрылғылардың жұмыс жасау принципін түсіндіре білу	4.2.4.1 әуен шығару үшін программаларды қолдану; 4.2.4.2 фотосуреттерді өңдеу үшін (жарық,контраст, рамка) программаны қолдану; 4.2.4.3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу

3) "Интернет желісінде жұмыс" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
3.1 Ақпаратты іздеу	3.3.1.1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3.3.1.2 Интернет желісінде қауіпсіздік ережесін пайдалану; 3.3.1.3 Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен навигация режиміндегі "жылдам пернелер" қолана алу	4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4.3.1.3 компьютердің пайда болу тарихын айтып беру
3.2 Ақпарат алмасу	3.3.2.1 желіде ақпарат алмасу тәсілін түсіндіре білу	4.3.2.1 қоса тіркелген файлдары бар хабарламаларды (электрондық поштамен) жіберу және алу; 4.3.2.2 бұлт технологиясында жұмыс жасау принципын пайдалану; 4.3.2.3 бұлт технологиясымен жұмыс жасау кезінде бірнеше командаларды пайдалану; 4.3.2.4 болашақ технология түрлерін ажырату; 4.3.2.5 болашақ технология жұмыс принциптеріне қарай топтастыру
3.3 Интернет желісіндегі қауіпсіздік	3.3.3.1 желідегі қажетсіз байланыстың қаупін түсінуді көрсету	4.3.3.1 сенімді құпиясөз критерийлерін ерекшелеу; 4.3.3.2 Интернетте құжаттармен жұмыс жасау кезінде құпиясөзді қолдану

27. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық - коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

28. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін жән нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 3-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Компьютер және программа	Техника қауіпсіздік ережесі	3.1.2.1 компьютерлік программалар қолданушының міндеттерін шешу үшін қажет екенін түсіндіру; 3.1.1.3 компьютермен жұмыс жасаған кезде техника қауіпсіздік ережесі туралы айту
		Енгізу және шығару құрылғылары	3.1.1.1 енгізу (тінтуір пернетақта) және шығару құрылғыларын (монитор мен принтер) ажырату; 3.1.2.1 компьютерлік программалар қолданушының міндеттерін шешу үшін қажет екенін түсіндіру; 3.1.3.1 цифрлық құрылғылармен жұмыс жасауда қауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін білу
		Сілтеуіш программасын тағайындау	3.1.1.1 енгізу (тінтуір пернетақта) және шығару құрылғыларын (монитор мен принтер) ажырату; 3.1.1.2 "Сілтеуіш" программасының мақсатын түсіну; 3.1.2.1 компьютерлік программалар қолданушының міндеттерін шешу үшін қажет екенін түсіндіру
		Программа терезесі, менюі	3.1.1.1 енгізу ( тінтуір пернетақта) және шығару құрылғыларын (монитор мен принтер) ажырату; 3.1.2.1 компьютерлік программалар қолданушының міндеттерін шешу үшін қажет екенін түсіндіру; 3.1.2.4 компьютерлік программаларда меню командаларын қолдану
		Файлдар мен бумаладрды ашу және сақтау	3.1.2.5 программаны ашу және сақтау командаларын пайдалану; 3.1.2.10 файлдар және бумалармен жұмыс жасау кезінде "ыстық пернелер" комбинациясын қолдану
		Меню командасын пайдалану	3.1.2.4 компьютерлік программаларда меню командаларын қолдану
		Файлдар мен бумалар	3.1.2.2 компьютерлік программаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану; 3.1.2.3 файл және бума түсініктерін білу
2 – тоқсан
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Мәтінді өңдеу интерфейстері: Блокнот, WordPad (Вордпад)	3.1.2.2 компьютерлік программаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану; 3.1.2.6 мәтінді өңдеуге арналған Блокнот, WordPad (ВордПад) жұмысының мақсатын түсіндіре алу; 3.2.1.4 мәтінді теру үшін жаттығуларды тағайындай білу
		Программа менюі	3.1.2.7 программада менюді қолдану; 3.2.1.4 мәтінді теру үшін жаттығуларды тағайындай білу
		Мәтінді теру және өңдеу	3.2.1.1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыруды білу; 3.2.1.2 мәтіндік редакторда қаріпті пішімдей (қаріптің жазылу стилі, түсі, түзету) білу
		Мәтінді пішімдеу	3.1.2.2 компьютерлік программаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану; 3.1.2.4 компьютер программаларында меню командаларын пайдалану; 3.2.1.1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыруды білу; 3.2.1.2 мәтіндік редакторда қаріпті пішімдей (қаріптің жазылу стилі, түсі, түзету) білу; 3.2.1.3 құжатқа белгіленген мәтінді көшіру, қиып алу, қою
		Мәтіннің үзіндісімен жұмыс: тізімдер, бағандар	3.2.1.1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыруды білу; 3.2.1.4 тізімдермен жұмыс істеу кезінде бірнеше командаларды қолдану; 3.2.1.5 бағандармен жұмыс істеу кезінде бірнеше командаларды қолдану
		Таңбаларды қою	3.1.2.8 таңбаларды қою кезінде бірнеше команданы қолдану; 3.1.2.10 файлдар және бумалармен жұмыс жасау кезінде "ыстық пернелер" комбинациясын қолдану
		Кестені қою	3.1.2.9 кестені қою кезінде бірнеше команданы қолдану; 3.1.2.10 файлдар және бумалармен жұмыс жасау кезінде "ыстық пернелер" комбинациясын қолдану
3 – тоқсан
3. Уақыт	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Paint (Пайнт) графикалық редакторы	3.2.2.1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану; 3.1.2.2 компьютерлік программаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану;
		Paint (Пайнт) редакторының құралдары	3.2.2.1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану; 3.1.2.2 компьютерлік программаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану; 3.2.3.4 Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізін қолдана білу
4. Сәулет	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Суретті өңдеу	3.2.2.2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3.2.2.3 суретті пішімдеу командасын пайдалану; 3.2.3.4 Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізін қолдана білу
		Суретті пішімдеу	3.2.2.2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3.2.2.3 суретті пішімдеу командасын пайдалану; 3.2.3.4 Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізін қолдана білу
		Сурет фрагментін көшіру	3.2.2. нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3.2.2.3 суретті пішімдеу командасын пайдалану; 3.2.2.4 сурет фрагментін көшіру командасын пайдалану; 3.2.3.4 Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізін қолдана білу
5. Өнер	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Презентация жасайтын программа	3.2.3.1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау; 3.2.3.5 Jaws (Джовс) визуалды емес арнайы дыбыс шығару функциясы бар программасын пайдалану
		Сурет пен мәтінді бір орыннан екінші орынға ауыстыру	3.2.2.4 сурет фрагментін көшіру командасын пайдалану; 3.2.3.3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану; 3.2.3.4 Windows (Виндоус) графикалық аясындағы жұмыстың визуалды емес негізін қолдана білу
		Келесі слайдқа ауыстыру	3.2.3.1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау; 3.2.3.3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану
		Презентация дизайны, дыбысты кою	3.2.3.1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау; 3.2.3.3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану
4 – тоқсан
6. Атақты тұлғалар	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Дыбыстық ақпаратты енгізу және шығаруға арналған құрылғы	3.2.4.1 дыбысты жазуға, өңдеуге және ойнатуға арналған программаны пайдалану; 3.2.4.6 тифлотехникалық құрылғылардың жұмыс жасау принципін түсіндіре білу;
		Дыбыс редакторының тағайындау	3.2.4.1 дыбысты жазуға, өңдеуге және ойнатуға арналған программаны пайдалану; 3.2.4.4 Word (Ворд) программасында "жылдам пернелер" навигация режимін пайдалану
		Дыбыстық эффектілерді қолдану	3.2.4.3 программада дыбыстық эффектілерді қолдану; 3.2.4.4 Word (Ворд) программасында "жылдам пернелер" навигация режимін пайдалану
7. Су- тіршіліктің көзі	3. Интернет желісінде жұмыс	Интернет желісінде қауіпсіздік ережесі	3.3.1.2 Интернет желісінде қауіпсіздік ережесін пайдалану; 3.3.1.3 Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен навигация режиміндегі "жылдам пернелер" қолана алу
		Іздеу жүйесі	3.3.1.1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3.3.1.2 Интернет желісінде қауіпсіздік ережесін пайдалану; 3.3.1.3 Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен навигация режиміндегі "жылдам пернелер" қолдана алу
		Ақпарат алмасу тәсілі	3.3.1.1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3.2.1.3 құжатқа белгіленген мәтінді көшіру, қиып алу, қою; 3.3.1.3 Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен навигация режиміндегі "жылдам пернелер" қолдана алу
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	3. Интернет желісінде жұмыс	Жоба қызметі: құжатқа мәтін мен суреттерді көшіру	3.3.1.1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3.2.1.3 құжатқа белгіленген мәтінді көшіру, қиып алу, қою; 3.3.1.3 Jaws for Windows (Джовс фо Виндоус) көмегімен навигация режиміндегі "жылдам пернелер" қолана алу

2) 4-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Менің Отаным - Қазақстан	1. Компьютер және программа	Компьютермен жұмыс жасаған кезде техника қауіпсіздік ережесі	4.1.3.1 экранмен жабдықталған, цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс жасауда уақытты шектеу маңыздылығын пайдалану; 4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.4.2 фотосуреттерді өңдеу үшін (жарық,контраст, рамка) программаны қолдану
		Компьютердің ішкі және сыртқы құрылғылары	4.1.1.1 компьютердің ішкі және сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4.1.2.2 қолданыстағы қолданбалы программалардың мүмкіндіктерін айта алу; 4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану
2. Адами құндылықтар	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Қолданбалы программа мүмкіндіктері	4.1.2. қолданыстағы қолданбалы программалардың мүмкіндіктерін айта алу; 4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру 4.2.1.2 WordArt (ВордАрт) сәндік мәтінді, суреттерді құжаттарға кірістіру
		Файл және бумалармен жұмыс	4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану; 4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру; 4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі)
3. Мәдени мұра	3. Интернет желісінде жұмыс	Компьютерде ақпаратты іздеу	4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау)
		Мәтіндік құжаттағы иллюстрациялар	4.2.1.2 WordArt (ВордАрт) сәндік мәтінді, суреттерді құжаттарға кірістіру; 4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану
		Сәндік мәтінді кірістіру	4.2.1.2 WordArt (ВордАрт) сәндік мәтінді, суреттерді құжаттарға кірістіру; 4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану
2 – тоқсан
4. Мамандықтар әлемі	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Маркерленген және нөмірленген тізімдер	4.2.1.1 мәтінді өңдеудің көмегімен нөмірленген, маркерленген тізімді жасау; 4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану
		Бет параметрлері, бағандар	4.2.1.3 мәтінді өңдеу кезінде парақты баптау параметрін қолдану; 4.2.1.4 мәтінді теру кезінде бағандарға бөлуді пайдалану
		Фотосуреттерді өңдеу	4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.2.2 Paint (Пайнт) программасында суреттерді өңдеу кезінде пәрменді пайдалану
		Коллаж жасау	4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4.2.2.2 Paint (Пайнт) программасында суреттерді өңдеу кезінде пәрменді пайдалану
		Слайдтың макеті	4.2.3.1 слайдқа макет таңдау; 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау
		Презентациядағы аннимация нысандары	4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4.2.2.2 Paint (Пайнт) программасында суреттерді өңдеу кезінде пәрменді пайдалану
		Презентацияға мәтін, әуен, видео жазба, нысандар кірістіру	4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4.2.2.2 Paint (Пайнт) программасында суреттерді өңдеу кезінде пәрменді пайдалану
3 – тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	1. Компьютер және программа	Дыбыс шығару арқылы жұмыс жасайтын программаларды тағайындау	4.2.4.3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу
		Видео жазбаларды жазуға және көруге арналған ішкі және сыртқы құрылғылар	4.1.1.1 компьютердің ішкі және сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4.1.2.1 қолданыстағы қолданбалы программалардың мүмкіндіктерін айта алу; 4.2.4.3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу
6. Қоршаған ортаны қорғау	2. Ақпаратты өңдеу және көрсету	Дыбыс редакторларда дыбысты жазу	4.2.1.2 WordArt (ВордАрт) сәндік мәтінді, суреттерді құжаттарға кірістіру; 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау
		Видео жазба редакторы арқылы видео жазба жазу	4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру 4.2.3.2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау
		Видео жазба редакторы арқылы монтаж жасау	4.1.2.1 қолданыстағы қолданбалы программалардың мүмкіндіктерін айта алу; 4.2.4.3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу
		Видео жазба фрагментін көшіру, жылжыту, өшіру	4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру; 4.2.4.3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу
		Сұхбат жасау	4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру; 4.2.4.3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу
		Ақпаратты іздеу және фрагментті видео жазбаға қою	4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі)
		Видео жазбаны дыбыстық әсерлермен өңдеу	4.1.2.2 файлдар мен бумаларды құру, жою және орнын ауыстыру
4 – тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	3. Интернет желісінде жұмыс	Интернеттің даму тарихы	4.3.1.3 компьютердің пайда болу тарихын айтып беру; 4.1.2.3 өз жұмысында мәнмәтіндік менюді қолдану; 4.3.2.1 қоса тіркелген файлдары бар хабарламаларды (электрондық поштамен) жіберу және алу
		Браузер, электронды пошта баптаулары	4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4.3.2.1 қоса тіркелген файлдары бар хабарламаларды (электрондық поштамен) жіберу және алу; 4.3.3.1 сенімді құпиясөз критерийлерін ерекшелеу
8. Болашаққа саяхат	3. Интернет желісінде жұмыс	Заманауи IT-технологиялары	4.1.3.1 экранмен жабдықталған, цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс жасауда уақытты шектеу маңыздылығын пайдалану; 4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау)
		Бұлтты технологиялармен жұмыс	4.2.2.1 Word (Ворд), Paint (Пайнт) программаларында біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4.2.4.2 фотосуреттерді өңдеу үшін (жарық,контраст, рамка) программаны қолдану; 4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.2.3 бұлт технологиясымен жұмыс жасау кезінде бірнеше командаларды пайдалану
		Компьютер және телефонмен байланысты қолданбаларды қолдану мүмкіндіктері	4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау)
		Болашақ техникасы	4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4.3.2.4 различать виды технологий будущего; 4.3.2.5 болашақ технология жұмыс принциптеріне қарай топтастыру
		Интернет браузерінде жұмыс істеу кезінде құпия сөзді қолдану	4.3.1.1 ақпарат іздеуді жүзеге асыру (компьютердегі файлдар мен бумалар, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4.3.1.2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4.3.3.1 сенімді құпиясөз критерийлерін ерекшелеу; 4.3.3.2 интернетте құжаттармен жұмыс жасау кезінде құпиясөзді қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 30-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 575 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты білім алушылардың ғылыми-жаратылыстану ұғымдарын және Жер, табиғат пен қоғамның өзара жүйелі байланысы туралы түсініктерін, қоршаған ортаны зерттеу дағдыларын қалыптастыру болып табылады.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) әлемнің қазіргі заманғы жаратылыстану ғылымы тұрғысынан қалыптасқан бейнесі мен жаратылыстану ғылымдарының әдістері туралы білім негіздерін қалыптастыру; жаратылыстанудың техника мен технология дамуына елеулі ықпал еткен маңызды идеяларымен, жетістіктерімен таныстыру;

2) экологиялық білімді дамыту, денсаулыққа зиянсыз іс-әрекетті, табиғат құбылыстарын және табиғат ресурстарын қалпына келтіру, өзгерту туралы түсініктерін қалыптастыру;

3) қоршаған әлемнің құбылыстарын түсіндіру, бұқаралық ақпараттық құралдары, интернет ресурстары, арнайы және ғылыми-көпшілік әдебиеттерден алынған өмірлік маңызды мазмұны бар ақпаратты қабылдау біліктіліктерін үйрету;

4) білім алушылардың зияткерлік, шығармашылық, сын тұрғысынан ойлау қабілетерін қарапайым зерттеулер, құбылыстарды талдау, жаратылыстану ғылымдық ақпаратты қабылдау және түсіндіру барысында дамыту;

5) алған білімдерін күнделікті өмірде пайдалануды дағдыландыру, заманауи технологияларды сауатты қолдануды, деңсаулықты сақтауға, туған өлкеге сүйіспеншілікпен және табиғатқа жауапкершілікпен карауға тәрбиелеу.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді, карталарларды, жер шарларын зерттеу және тактильді қабылдау қабілеттерін дамыту;

2) сенсорлық функцияларды дамыту және рельефтік үлгілермен жұмыс істеу кезінде ұсақ моторика дағдыларын қалыптастыру;

3) есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы тірі және жансыз табиғат объектілері мен заттардың белгілерін ажырата білу дағдыларын дамыту;

4) байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсыну мүмкіндігін қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Жаратылыстану" пәні бойынша оқыту келесі педагогикалық тәсілдерге негізделеді: құндылықты-бағытталған тәсіл, тұлғаға бағытталған, саралап оқыту, іс-әрекеттік, коммуникативтік тәсілдер, ақпараттық коммуникациялық технологияларды колдану жобалап оқыту тәсілдері.

6. Құндылықты-бағытталған тәсіл – білім алушылар өз әрекетінде жеке құндылықтарды таңдап алады, оларды өзінің әлеуметтік маңызды құндылықтары ретінде сезініп, қабылдап және шығатын талаптарға сай болу үшін қажетті ережелерді, өмір салтын, жүріс-тұрысты қалыптастырады және "Мәңгілік ел" ұлттық идеясының негізі болып өз елінің лайықты азаматы мен патриоты болуына көмектесетін ауқымды дағдыларын дамытады.

7. Тұлғаға бағытталған тәсіл - оқу процесін дараландырып, білім алушылардың психикалық және физиологиялық ерекшеліктерін, қажеттіліктері мен өз орнын анықтау, табиғи мүмкіншіліктерін ойлау, сөйлеу, әрекет ету сияқты әлеуетті қабілеттерін ескере отырып, тұлға ретінде үйлесімді жан-жақты дамытып, оның шығармашылық қабілеттерін толық ашып, қоршаған кеңістік алдындағы қорқынышын еңсеретін өмірге дайын позитивті дара тұлғаны қалыптастырады.

8. Саралап оқыту тәсілі – оқыту процесін әртүрлі құру: сыныпты, топтарды оқытуға әртүрлі қолайлы жағдай туғызу, баланың мүмкіндіктеріне байланысты топтарға бөліп, қабылдау қабілетіне, даму деңгейіне байланысты жетілдіре оқыту және үлгерімі төмен, білім сапасы жеткіліксіз баламен жеке жұмыс жасау, оқытудың жаңа технологияларын қолдана отырып, жеке, жұпта, топта жұмыс істеу барысында мұғалім мен білім алушының ынтымақтастығын қалыптастыру, білім алушылардың ойына ерекше құрметпен қарау.

9. Іс-әрекеттік тәсіл – білім алушылардың танымдық белсенділігін арттырады, білімді дайын күйінде алмай, практикалық жаттығулар, зерттеулер, бақылаулар, лабараториялық жұмыстар және экскурсиялар арқылы теориялық білімдерін іс-тәжірибеде қолданып, оны өзі өндіреді, өзінің оқу әрекетінің мазмұны мен түрлерін ұғынады, оның ережелер жүйесін түсінеді және қабылдайды және ойын барысында білім алушы қоршаған ортаны белсенді түрде тани алады.

10. Коммуникативтік тәсіл - "Жаратылыстану" пәнінің ғылыми лексикасын сауатты қолдана отырып, өз сыныптастарымен, мұғалімдермен экскурсия бойынша әңгімелесу, белгілі тақырып бойынша туындаған сұрақтарды талқылау, бір - бірінің пікірін тыңдау және ойын айту, яғни екі немесе бірнеше адамның сөйлесу кезіндегі білім, білік дағдыларымен алмасуы.

11. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану - электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдануға, интернетте жұмыс істеуге негізделеді және білім алушыларға ақпараттық білім негіздерін беру, логикалық-құрылымдық ойлау қабілеттерін дамыту, ақпараттық технологияны өзіндік даму мен оны іске асыру құралы ретінде пайдалану дағдыларын қалыптастырып, ақпараттық қоғамға бейімдейді.

12. Жобалап оқыту тәсілі – білім алушының өз алдына жеке проблема қойып, оны шешудің өзіндік жолдарын табуымен сипатталады және білім алушының немесе білім алушылар тобының ғылыми-зерттеушілік, шығармашылық немесе практикалық сипаттағы проблемаларды шешу жөніндегі нәтижелерге қол жеткізуіне бағытталған оқу-танымдық әрекеті болым табылады.

13. Оқыту барысында қолданылатын оқу құралдары:

1) көрмейтін білім алушыларға арналған оқу машинасы;

2) нашар көретін білім алушыларға арналған жақыннан және алыстан қарауға болатын ұлғайтқыш,үлкейткіш құрал;

3) рельефті нүктелі-бедерлі және үлкейтілген шрифте жазылған оқулықтар, әдістемелік және көркем әдебиет;

4) тактильді диаграммалар мен бедерлі суреттерді рельефті дайындайтын принтерлер;

5) Брайль жүйесі бойынша рельефті-нүктелі жазба жұмыстарына арналған арнайы қағаз;

6) нашар көретін білім алушыларға арналған қалың сызықпен сызылған дәптерлер (торкөз, сызық);

7) Брайль жүйесі бойынша басып шығаратын принтер;

8) дыбыстық хабарласы мен диктофоны бар ұялы телефондар;

9) дыбысталған жазбаны көшіріп оқитын плеерлер;

10) дыбысталған компьютерлік бағдарламалар.

14. Оқытуда түрлі көрнекі материалдар пайдаланылады:

1) нашар көретін білім алушыларға арналған көлемді көрнекі құралдар: модельдер, жануарлар мен құстардың толтырылған модельдері, макеттер, геометриялық денелер;

2) бейнелі көрнекі құралдар: ертегілерге арналған суреттер, әңгімелер, өлеңдер, кескіндеме суреттері, фотоматериалдар, слайдтар, диафильмдер, кино және бейнематериалдар, плакаттар;

3) графикалық көрнекі құралдар: кестелер, диаграммалар, жоспарлар;

4) көрмейтін білім алушыларға арналған рельефтік көрнекі құралдар: бейнелеу, графикалық және символикалық көрініс: рельефтік нүкте, рельефтік тақырып және сюжеттік бейнелер, сондай-ақ осылайша орындалған сызбалар, жоспарлар, кестелер;

5) рельефтік символдық көрнекі құралдар: тарихи, географиялық, биологиялық карталар.

3 - тарау. "Жаратылыстану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. "Жаратылыстану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып - аптасына 1 сағат, оқу жылында – 32 сағатты;

2) 1-сынып - аптасына 1 сағат, оқу жылында – 33 сағатты;

3) 2-сынып - аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағатты;

4) 3-сынып - аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағатты;

5) 4-сынып - аптасына 2 сағат, оқу жылында – 68 сағатты құрайды.

16. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен зерттеушімін" бөлімі;

2) "Тірі табиғат" бөлімі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі;

4) "Жер және ғарыш" бөлімі;

5) "Табиғат физикасы" бөлімі.

17. "Мен зерттеушімін" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ғылым мен зерттеушілердің рөлі;

2) табиғатты тану әдістері.

18. "Тірі табиғат" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өсімдіктер;

2) жануарлар;

3) адам.

19. "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) заттардың типтері;

2) ауа;

3) су;

4) табиғат ресурстары.

20. "Жер және ғарыш" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жер;

2) ғарыш;

3) кеңістік және уақыт.

21. "Табиғат физикасы" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) күш және қозғалыс;

2) жарық;

3) дыбыс;

4) жылу;

5) электрлік;

6) магниттілік.

22. 0-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен зерттеушімін". Қоршаған орта құбылыстарын бақылау. Бақылау кезеңдері;

2) "Тірі табиғат". Өсімдіктер әлемі: ағаш, бұта, шөп. Жемістер:алма, қара өрік, шие, алмұрт, шабдалы. Ағаштар:қайың,емен, үйеңкі, шыршасы, қарағай, тал. Көкөністер: қызанақ, қияр, пияз, картоп, сәбіз, қызылша. Дәнді дақылдар ұғымы:бидай, тары, арпа, қара бидай, жүгері, бұршақ. Нан. Адам өміріндегі өсімдіктердің құны: көкөністерді, жеміс-жидектерді жинау. Жануарлар туралы жалпы түсінік: сиыр,жылқы, ешкі, қой, мысық, ит. Жабайы жануарлар: түлкі, қоян, қасқыр, аю. Құстар туралы жалпылама түсінік:үй,жыл құстары. Жәндіктердің түрлері: қоңыз, көбелек,құмырсқалар. Адам өміріндегі жануарлардың маңыздылығы:тамақтану көзі, тері және жүн, киім жасау;

3) "Заттар және олардың күйлері". Заттар. Заттардың түрі. Заттардың табиғи күйлері. Ауа. Ауаның адам өміріндегі маңызы. Су. Су тіршілік көзі. Табиғи ресурстар туралы түсінік;

4) "Жер және ғарыш". Жер. Жердің сипаты. Ғарыш. Ғарыш әлемі. Тәулік. Апта. Жыл. Маусымдар: күз, қыс, көктем, жаз;

5) "Табиғат физикасы". Қозғалыс түрлері. Жарық. Жарық көздері. Дыбыс. Дыбыс шығару. Жылу. Жылу көздері. Электр. Электр көздері.

23. 1-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен зерттеушімін". Қоршаған орта құбылыстарын бақылау. Бақылау кезеңдері. Эксперимент;

2) "Тірі табиғат". Жанды ағзалар. Өсімдіктер және олардың алуан түрлілігі. Ағаштар, бұталар, шөптесін өсімдіктер. Өсімдіктің негізгі бөліктері: тамыр, сабақ, жапырақ, гүл, жеміс, тұқым. Жабайы және мәдени өсімдіктер. Мәдени өсімдіктерді күту: суару, қоректендіру, топыраққа күтім жасау. Өсімдіктің тіршілігіне қажетті жағдайлар: су, жарық, жылу, қоректік заттар. Жануарлар. Жабайы және үй жануарлары. Үй жануарларын күту. Үй жануарларының келтіретін пайдасы. Жануарлардың жыл мезгілдерінің ауысуына бейімделуі: жылы жаққа ұшу, қысқа азық жинау, ұйқыға кету. Адам. Дене мүшелері. Бас. Мойын. Дене. Аяқ пен қол. Адамның өмірінің кезеңдері.Тамақтану, демалу;

3) "Заттар және олардың қасиеттері". Заттар. Заттардың көп түрлілігі. Табиғи және жасанды заттар. Қатты, жұмсақ,сұйық заттар. Ауа. Ауаның маңызы. Ауаның табиғи күйлері. Су. Судың табиғи күйілері. Судың маңыздылығы.Табиғи ресурстар көзі;

4) "Жер және ғарыш". Жердің пішіні. Глобус – Жер моделі. Ғарыш, ғарыш денелері, астрономия туралы алғашқы түсініктер. Зымырандар мен телескоптар. Уақыт. Уақыт өлшеу құралдары. Сағат түрлері. Күнтізбелер;

5) "Табиғат физикасы". Түрлі денелердің қозғалысы. Табиғаттағы қозғалыс. Адамдардың қозғалысы. Қозғалыс траекториясы. Қозғалыс траекториясын сурет түрінде белгілеу. Жарық пен қараңғы. Жарықтың табиғи және жасанды көздері. Жарықтандыру. Дыбыс және оның таралу ерекшеліктері. Дыбыстың табиғи және жасанды көздері. Жылу шығаратын құрылғылар. Күнделікті өмірдегі электр. Электрді пайдалану ережелері. Магниттің қасиеттері. Магниттік қасиеттері бар заттар.

24. 2-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен зерттеушімін". Қоршаған орта. Құбылыстар, процестер, нысандар. Зерттеушінің жеке тұлғалық қасиеттері. Бақылау - ғылыми таным әдісі. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Бақылау нәтижесін шартты белгілермен тіркеу. Бақылау жүргізу жоспары. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжау, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Эксперимент жүргізу және нәтижелерін кестеге тіркеу. Ақпарат көздері;

2) "Тірі табиғат". Өсімдіктің өсіп-өнуіне қажетті жағдайлар. Өсімдіктердегі маусымдық өзгерістер. Өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметтері. Өсімдік топтарының тіршілік ортасы және оған бейімделу тәсілдері. Өз өлкесіндегі өсімдік топтары. Топыраққа күтім жасау. Өсімдіктерге қамқорлық жасау. Жануарлардың топтары: бунақденелілер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар мен сүтқоректілер. Жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуі. Жануарлардың көбеюі. Жұмыртқа салатын және төлдейтін жануарлар. Жануарларды қорғау. Адам. Қаңқа мен бұлшық еттердің қызметі. Бұлшық еттердің жиырылуының қозғалыс үшін маңызы. Дұрыс дене сымбаты. Тісті күту – адамның денсаулығын нығайту жолы. Жеке гигиена және оның денсаулық сақтаудағы рөлі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері". Ауа. Ауаның адам, жануар және өсімдік үшін маңызы. Ауаның қасиеттері:түсі, иісі. Ауаның агрегаттық күйі. Жылуөткізгіштік. Ауаның бос кеңістікті толтыратын қасиеті. Су және оның физикалық қасиеттері. Судың агрегаттық күйі: қатты, сұйық, газ тәрізді. Судың табиғи көздері. Судың адам өміріндегі маңызы. Табиғи ресурстар және олардың қолданысы. Табиғи ресурстарды шығу тегі бойынша жіктеу;

4) "Жер және ғарыш". Жер ғаламшары үшін Күннің рөлі. Ай – Жердің табиғи серігі. Күн жүйесінің ғаламшарлары, олардың орналасу реті және сипаттамалары. Жер тобындағы ғаламшарлар. Алып ғаламшарлар. Уақытты өлшеу бірліктері: жыл, ай, апта, тәулік, сағат, минут. Ғарыштағы қашықтық пен уақыт ерекшеліктері;

5) "Табиғат физикасы". Денелердің түрлі жылдамдықпен қозғалуы. Жылдамдықтың сипаттамасы: жылдам, баяу. Қозғалыс тудыратын күштер: тарту және итеру. Заттың массасы. Әртүрлі құралдарды пайдаланып, заттардың массаларын өлшеу. Мөлдір, мөлдір емес, жартылай мөлдір материалдардың жарықты өткізуі. Қатты және бәсең дыбыс көздері. Температура. Температураны өлшеу. Термометрлер. Температураны өлшеу бірлігі – градус. Магнит қолданылатын салалар.

25. 3-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен зерттеушімін". Ғылыми жаңалықтар және олардың адамның күнделікті өміріне әсері. Ақпарат көздерінің түрлері. Ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері. Экспериментті жоспарлау және жүргізу. Эксперимент нәтижелерін диаграмма түрінде көрсету. Қорытынды жасау;

2) "Тірі табиғат". Фотосинтез процесі туралы алғашқы түсінік. Өсімдіктердің бейімделуі. Жылусүйгіш, суыққа төзімді, көлеңке сүйгіш, жарықсүйгіш, шөлге төзімді, ылғалсүйгіш өсімдіктер. Табиғи бірлестіктер – жанды және жансыз табиғаттың қауымдастығы. Өз өлкесінің табиғи бірлестіктері. Адам тіршілік әрекеттерінің өсімдіктердің алуантүрлілігіне әсері. Табиғаттағы және адам өміріндегі өсімдіктердің рөлі. Өз өлкесінің сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктері. Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы Қызыл кітаптың маңызы. Жануарлар. Омыртқалы және омыртқасыз жануарлар. Жануарлардың өзара қарым-қатынас жасау түрлері. Жануарлар мен өсімдіктер арасындағы өзара байланыс. Тіршілік ортасындағы жағдайлардың өзгеруіне байланысты жануарлардың санының өзгеруі:құрғақшылық, су басу, батпақтану. Адамның жануарлардың санының азаюына әкелетін іс-әрекеттері:ағаш кесу, аңшылық, құрғату. Адамның ішкі ағзалары. Асқорыту жүйесі, оның адам тіршілігіндегі рөлі. Тыныс алу жүйесі және оның ағзалары:өкпе, мұрын қуысы, жұтқыншақ, кеңірдек. Тыныс алудың адам ағзасындағы рөлі. Қан айналымы жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлі. Жүрек. Тамыр соғуы. Адамның ағзасын ауру мен инфекциялардан қорғау. Иммунитетті нығайту;

3) "Заттар және олардың қасиеттері". Заттар мен денелер. Заттарды шығу тегі бойынша жіктеу. Табиғи және жасанды денелер. Заттарды агрегаттық күйі бойынша жіктеу:қатты, сұйық, газ тәрізді. Ауа және оның оның құрамы: көмірқышқыл газы, оттегі, азот. Ауаның жануды қолдайтын қасиеті. Жанды ағзалар мен жансыз табиғаттағы су. Негізгі табиғи су көздері. Мұхиттар, теңіздер, өзендер, көлдер. Ащы және тұщы су. Табиғи жерасты сулары – гейзерлер мен бұлақтар. Ауызсуды үнемді қолдану. Топырақ және оның құрамы:құм, саз, жануарлар мен өсімдіктердің қалдықтары, су, ауа. Топырақ түрлері. Топырақтың қасиеттері. Құнарлылық. Топырақты қорғау;

4) "Жер және ғарыш". Жер сфералары туралы алғашқы түсінік: литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера. Графикалық кескіндеу. Ғарышты игерудегі айтулы оқиғалар. Жердің алғашқы жасанды серігін ұшыру. Адамның ғарышқа алғашқы ұшуы. Айға адамның қонуы. Адамзаттың дамуына ғарыштың тигізетін әсері. Ғарыш игерудегі Қазақстанның үлесі. Байқоңыр ғарыш айлағы. Жердің өз осінен айналуы. Күн мен түннің ауысуы;

5) "Табиғат физикасы". Серпімділік күші. Серпімді және пластикалық денелер. Ауырлық күші. Ауырлық күшін табиғатта бақылау. Үйкеліс күші. Үйкеліс күшін табиғатта бақылау. Көлеңке, оның пайда болу себептері. Көлеңкенің ерекшеліктері. Заттардың жарықты шағылыстыруы. Дыбыстар. Дыбыстың көздері мен дыбыс қабылдағыштар. Дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігі. Электр энергиясы, оның көздері. Электр тізбегінің элементтері. Қарапайым электр тізбегінің сызбасы. Әртүрлі металдардың магниттелу қасиеті.

26. 4-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен зерттеушімін". Зерттеулердің өз пайымдаулары негізінде анықталған өзекті бағыттары. Зерттеу әдісін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Нәтижелерді білім алушы таңдауы бойынша көрсету;

2) "Тірі табиғат". Қоректік тізбек. Өсімдік – қоректік тізбектің маңызды буыны. Өсімдіктің тіршілік циклі. Тозаңдану негізінде тұқым түзілу. Тұқым таралу жолдары:өздігінен, жел, су, жануарлар, адамдар арқылы таралу. Жоғары және төменгі сатыдағы өсімдіктер. Балдырлар. Жоғары сатыдағы өсімдіктердің алуантүрлілігі. Өсімдіктерді қорғау жолдары. Өз өлкесінің жануарлары. Бунақденелердің тіршілік циклі:жұмыртқа, дернәсіл, қуыршақ, ересек бунақденелі. Жануарлардың қоректену ерекшеліктері. Өсімдікқоректі және жыртқыш жануарлар. Симбиоздық байланыстар. Қоректік тізбек құрылымы. Тіршілік ортасына байланысты қоректік тізбектердің модельдері. Жойылу шегінде тұрған жануарлар. Қазақстанның Қызыл кітабы. Ұлттық саябақтар мен қорықтарды құру мақсаты. Қазақстанның ұлттық саябақтары мен қорықтары. Адам. Зәр шығару жүйесі және оның рөлі. Жүйке жүйесі, оның адам ағзасындағы рөлі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері". Заттардың қасиеттері: қаттылық, мөлдірлік, серпімділік. Заттарды қасиеттеріне байланысты қолдану. Құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес жаңа зат алу. Адам тіршілігінің түрлі салаларында ауаны қолдану. Ауаның ластануы. Ауаның ластануының табиғи және жасанды көздері. Ауа тазалығын сақтау. Ауаны тазарту жолдары. Ауаның орын ауыстыруы. Жел, оның табиғаттағы және адам тіршілігіндегі пайдасы мен зияны. Табиғаттағы су айналымы. Атмосфералық жауын-шашынның түзілуі. Шық пен қырау. Қар, жаңбыр, бұршақ. Бұлт. Ауа райы. Судың ластану көздері: тұрмыстық, өндірістік, ауылшаруашылық. Судың ластануының түрлі ағзаларға әсерін түсіндіру. Түрлі заттардың судағы ерігіштігі. Пайдалы қазбалар:бор, тұз, әктас, саз, мұнай, гранит, көмір. Пайдалы қазбаларды қолдану. Қазақстанның негізгі пайдалы қазбалары өндірілетін кен орындары. Пайдалы қазбаларды сақтау және үнемді қолдану;

4) "Жер мен ғарыш". Жер бетінің ірі элементтері. Құрлықтар мен мұхиттар. Құрлықтар мен мұхиттардың глобуста орналасуы. Ғарыш денелері: астероидтар, кометалар, метеориттер, жұлдыздар, галактикалар. Жердегі тіршілікке ғарыштың әсері. Жердің орбита бойынша қозғалысы. Жыл мезгілдерінің ауысуы. Жыл мезгілдері;

5) "Табиғат физикасы". Архимед күші. Архимед күшін болжау. Архимед күшінің судағы заттарға әсері. Көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігі. Жарықтың қасиеттері. Шағылысу. Жұтылу. Белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсері. Материалдардың жылуөткізгіштігі. Материалдардың электрөткізгіштігі.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

27. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.2 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "2" – оқыту мақсатының реттік саны.

28. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен зерттеушімін" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	0.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстарымен танысу; 0.1.1.2 қоршаған әлем құбылыстарының болу себептерін түсіну; 0.1.1.3 қоршаған әлем құбылыстарын ажырата білу	1.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерттеудің қажеттілігін түсіну; 1.1.1.2 бақылау жургізуге қажетті құралдармен танысу	2.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайларды және зерттеушінің тұлғалық қасиеттерін анықтау; 2.1.1.2 эксперимент жасауға Брайль шрифтінде жоспар құруды үйрену	3.1.1.1 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу; 3.1.1.2 байланыстыра сөйлей білу тілін дамыту, танымдық белсенділігін арттыру	4.1.1.1 зерттеулердің өзекті бағыттарын өз пайымдаулары негізінде анықтау; 4.1.1.2 нашар көретін білім алушылардың бинокулярлық (екі көзімен көру) қабілетіне тиімді пайдалана білу
1.2 Табиғатты тану әдістері	0.1.2.1 қоршаған әлем мен табиғат туралы түсінік алу; 0.1.2.2 қоршаған орта ерекшеліктерін түсіну; 0.1.2.3 табиғаттағы заттармен танысу; 0.1.2.4 тірі және өлі табиғатты ажырата білу; 0.1.2.5 тірі табиғат ерекшеліктерін анықтау	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіну; 1.1.2.3 рельефтік көрнекі құралдарды пайдалана білу; 1.1.2.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы тірі және жансыз табиғат объектілері мен заттардың белгілерін анықтау; 1.1.2.5 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіну; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау (мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже); 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау	4.1.2.1 зерттеу әдістерін (бақылау мен эксперимент) таңдау себебін олардың артықшылықтары мен кемшіліктеріне байланысты негіздеу; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну

2) "Тірі табиғат" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өсімдіктер	0.2.1.1 өсімдіктердің көп түрлілігін түсіну; 0.2.1.2 өсімдіктердің адамға пайдасын анықтау; 0.2.1.3 өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттай білу; 0.2.1.4 өз өлкесінің өсімдік топтарын анықтау; 0.2.1.5 жеміс жидектерді, көкеністерді ажырату білу; 0.2.1.6 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіну	1.2.1.1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын және олардың тіршілік формаларын анықтау; 1.2.1.2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажырату; 1.2.1.3 жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату; 1.2.1.4 өсімдіктердің тіршілігіне қажетті жағдайларды зерттеу; 1.2.1.5 мәдени өсімдіктерге күтім жасау жолдарын сипаттау; 1.2.1.6 объектілерді базалық деңгейге қарай айыра білу	2.2.1.1 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсіп-өну мүмкіндіктерін зерттеу; 2.2.1.2 өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттау; 2.2.1.3 өсімдіктің негізгі бөліктерінің қызметін сипаттау; 2.2.1.4 өсімдік топтарын тіршілік ортасына және қоршаған ортаның жағдайларына (ылғал) бейімделу жолдары бойынша салыстыру; 2.2.1.5 өз өлкесінің өсімдік топтарын сипаттау; 2.2.1.6 топырақты күтудің маңызын түсіндіру; 2.2.1.7 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіну	3.2.1.1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін түсіну; 3.2.1.2 өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу жолдарын түсіндіру; 3.2.1.3 өз өлкесіндегі табиғи бірлестіктерді сипаттау; 3.2.1.4 адамның іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіру; 3.2.1.5 сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы Қызыл кітаптың рөлін анықтау	4.2.1.1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; 4.2.1.2 өсімдіктің тіршілік циклін сипаттау; 4.2.1.3 тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін сипаттау; 4.2.1.4 тұқым таралу жолдарын сипаттау; 4.2.1.5 төменгі және жоғарғы сатыдағы өсімдіктерді ажырату; 4.2.1.6 өсімдіктерді қорғау жолдарын ұсыну
2.2 Жануарлар	0.2.2.1 жануарлар туралы жалпы түсінік алу; 0.2.2.2 жабайы аңдар мен үй жануарларын ажырата білу; 0.2.2.3 құстардың түрін анықтау; 0.2.2.4 жәндіктерді ажырата білу; 0.2.2.5 сенсорлық функциялар-ды анықтап үйрену	1.2.2.1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; 1.2.2.2 жабайы және үй жануарларының тіршілік ету ортасын анықтау; 1.2.2.3 жыл мезгілдері нің ауысуына жануарлар-дың бейімделуін түсіну; 1.2.2.4 рельефтік үлгілермен жұмыс істеу дағдыларын үйрену	2.2.2.1 жануарлар класының өкілдерін ажырату: бунақденелілер, балықтар, қосмекенділер, бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2.2.2.2 жануарлардың тіршілік ортасына бейімделу жолдарын сипаттау; 2.2.2.3 жануарлардың көбею жолдарын түсіну 2.2.2.4 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіну	3.2.2.1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу; 3.2.2.2 жануарларды тіршілік ортасы бойынша ажырату; 3.2.2.3 табиғаттағы жануарлардың өзара қарым-қатынас түрлерін сипаттау 3.2.2.4 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу; 3.2.2.5 тіршілік ортасындағы жағдайдың өзгеруіне байланысты жануарлар санының өзгеруін түсіну; 3.2.2.6 адамның жануарлар санының азаюына себепші болатын іс-әрекет түрлерін анықтау	4.2.2.1 өз өлкесіндегі жануарларды жіктеу; 4.2.2.2 бунақденелілердің тіршілік циклін сипаттау; 4.2.2.3 өсімдікқоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4.2.2.4 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4.2.2.5 қоректік тізбектің құрылымын түсіну; 4.2.2.6 белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыру; 4.2.2.7 жойылу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру; 4.2.2.8 ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсаттарын түсіну
2.3 Адам	0.2.3.1 адам туралы жалпы мағлұмат алу; 0.2.3.2 адамның дене мүшелерін ажырата білу; 0.2.3.3 адам өмірінің кезеңдерімен танысу; 0.2.3.4 тамақтану мен демалудың адам үшін маңызын түсіну; 0.2.3.5 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді тактильді қабылдап үйрену	1.2.3.1 адамның негізгі дене мүшелерін және олардың қызметтерін атау; 1.2.3.2 адам өмірінің кезеңдерін сипаттау; 1.2.3.3 адамның өсу және даму кезеңдерің білу; 1.2.3.4 объектілер дің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу	2.2.3.1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; 2.2.3.2 дұрыс дене сымбатын сақтаудың маңыздылығын түсіну; 2.2.3.3 бұлшық еттің қозғалыс кезіндегі жиырылуының рөлін түсіну; 2.2.3.4 денсаулық сақтаудағы жеке гигиенаның рөлін анықтау; 2.2.3.5 тіс күтімінің денсаулық сақтаудағы маңызын анықтау	3.2.3.1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; 3.2.3.2 асқорыту жүйесінің тіршілікке қажетті энергияны алудағы рөлін сипаттау; 3.2.3.3 тыныс алу жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.4 қан айналымы жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.5 адам ағзасының ауру мен инфекциядан қорғану жолдарын түсіну	4.2.3.1 зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 4.2.3.2 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Заттардың типтері	0.3.1.1 заттар туралы түсінік алу; 0.3.1.2 заттарды ажырата білу; 0.3.1.3 заттардың күйін ажырата білу; 0.3.1.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы заттардың белгілерін анықтау	1.3.1.1 заттардың көп түрлілігін анықтау; 1.3.1.2 қатты және жұмсақ заттарды анықтау; 1.3.1.2 рельефті нүктелі көрнекі құралдармен жұмыс жасай білу	2.3.1.1 заттардың күйін ажырата білу; 2.3.1.2 сұйық және қатты затты білу; 2.3.1.3 Табиғи және жасанды заттарды анықтау	3.3.1.1 заттардың шығу тегі және агрегаттық күйі бойынша жіктеу; 3.3.1.2 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы заттардың белгілерін анықтау	4.3.1.1 заттардың қасиеттеріне байланысты қолдану аясын анықтау; 4.3.1.2 құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес жаңа зат алу
3.2 Ауа	0.3.2.1 ауа туралы түсінік алу; 0.3.2.2 ауаның адам өміріндегі рөлін білу; 0.3.2.3 рельефтік үлгілермен жұмыс істеу дағдыларын үйрену	1.3.2.1 ауаның табиғаттағы күйін білу; 1.3.2.2 ауаның маңызын түсіну; 1.3.2.3 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу	2.3.2.1 біздің ғаламшарымыз үшін ауаның маңызын түсіну; 2.3.2.2. ауаның кейбір қасиеттерін анықтау: агрегаттық күйі, түсі, иісі; 2.3.2.3 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылуөткізгіштігін зерттеу	3.3.2.1 ауаның құрамын сипаттау; 3.3.2.2 ауаның жануды қолдайтын қасиетін білу; 3.3.2.3 табиғат туралы жаңсақ ойларын түзеу	4.3.2.1 адам тіршілігінің түрлі салаларында ауаны қолдану жолдарын анықтау; 4.3.2.2 ауаның ластану көздерін анықтау; 4.3.2.3 ауа тазалығын сақтау жолдарын және оны тазарту шараларын ұсыну; 4.3.2.4 ауаның табиғаттағы орын ауыстыру процесін түсіндіру; 4.3.2.5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіру
3.3 Су	0.3.3.1 су туралы түсінік алу; 0.3.3.2 су тіршілік көзі екенін білу; 0.3.3.3 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену	1.3.3.1 судың табиғи күйлерін білу; 1.3.3.2 судың табиғаттағы маңызын түсіну; 1.3.3.2судың адам өміріндегі алатын алатын рөлін анықтау	2.3.3.1 судың физикалық қасиеттерін анықтау: дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы; 2.3.3.2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін зерттеу; 2.3.3.3 судың табиғи көздерін анықтау	3.3.3.1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінін білу; 3.3.3.2 судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3.3.3.3 ауыз суды үнемді қолдану қажеттілігін түсіну; 3.3.3.4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін ұсыну; 3.3.3.5 суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсыну; 3.3.3.6 судың тіршілік үшін маңыздылығын түсіну	4.3.3.1 табиғаттағы су айналымын сипаттау; 4.3.3.2 атмосферада жауын-шашынның түзілу процесін сипаттау; 4.3.3.3 судың ластану көздерін анықтау; 4.3.3.4 судың ластануының түрлі ағзаларға әсерін түсіну; 4.3.3.5 түрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу
3.4 Табиғат ресурстары	0.3.4.1 табиғи ресурстар туралы түсінік алу; 0.3.4.2 табиғи ресурстардың маңызын түсіну	1.3.4.1 табиғи ресурстармен танысу; 1.3.4.2 табиғи ресурстар көзін білу	2.3.4.1 табиғи ресурстардың қолданысын анықтау; 2.3.4.2 табиғи ресурстарды шығу тегі бойынша жіктеу	3.3.4.1 кейбір ағзалардың тіршілігіндегі топырақтың рөлін түсіну; 3.3.4.2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу 3.3.4.3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау; 3.3.4.4 топырақтың құнарлылығын құрамына қарай зерттеу	4.3.4.1 кейбір пайдалы қазбалардың қолданылу саласын анықтау; 4.3.4.2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбалары өндірілетін кен орындарын картадан көрсету; 4.3.4.3 пайдалы қазбаларды сақтау және үнемді қолданудың жолдарын ұсыну

4) "Жер және ғарыш" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жер	0.4.1.1 Жер туралы жалпылама түсінік алу; 0.4.1.2 жердің сипатын білу; 0.4.1.3 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді тактильді қабылдап үйрену	1.4.1.1 Жердің пішінін моделі негізінде анықтау; 1.4.1.2 глобус жердің модулі екенін білу; 1.4.1.3 телескоптармен жұмыс істей алу; 1.4.1.4 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу	2.4.1.1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіну; 2.4.1.2 Жердің табиғи серігін анықтау; 2.4.1.3 көруі зақымдалған білім алушылар объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу	3.4.1.1 Жер сфераларын түсіндіру және графиктік кескіндеу; 3.4.1.2 көруі бұзылған білім алушылар рельефті көрнекі бейнелермен жұмыс істей алу	4.4.1.1 Жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау; 4.4.1.2 рельефті нүктелі картамен жұмыс істей алу
4.2 Ғарыш	0.4.2.1 ғарыш әлемін түсіну; 0.4.2.2 ғарыш туралы әңгімелеу; 0.4.2.3 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену	1.4.2.1 ғарыш денелері және астрономияны туралы түсінік алу; 1.4.2.2 зымырандар туралы білу; 1.4.2.3 ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын мен танысу	2.4.2.1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; 2.4.2.2 Күн жүйесі ғаламшарларын салыстыру	3.4.2.1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу; 3.4.2.2 адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіну	4.4.2.1 жекелеген ғарыш денелерін сипаттау; 4.4.2.2 Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін анықтау
4.3 Кеңістік және уақыт	0.4.3.1 тәулік ұғымын түсіну; 0.4.3.2 апта күндерін білу; 0.4.3.3 жыл мезгілдері ажырата білу	1.4.3.1 уақыт өлшемдерін білу; 1.4.3.2 сағат пен жұмыс істеп үйрену; 1.4.3.3 күнтізбе жасап үйрену	2.4.3.1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; 2.4.3.2 ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін түсіну	3.4.3.1 Жердің өз осінен айналуының салдарын түсіну; 3.4.3.2 көру зақымдалған білім алушылар рельефті нүктелі бедерлі картамен жұмыс істей алу	4.4.3.1 Жердің орбиталық айналуының салдарын түсіну; 4.4.3.2 жыл маусымдарын сипаттау

5) "Табиғат физикасы" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Күштер және қозғалыс	0.5.1.1 қозғалыс туралы түсінік алу; 0.5.1.2 қозғалыстың мағанасын түсіну	1.5.1.1 түрлі денелердің қозғалуына білу; 1.5.1.2 табиғаттағы қозғалысты анықтау; 1.5.1.3 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету	2.5.1.1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалуына мысал келтіру; 2.5.1.2 жылдамдықты түсіндіруде оның сапалық сипаттамаларын қолдану; 2.5.1.3 қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу; 2.5.1.4 массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану	3.5.1.1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; 3.5.1.2 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; 3.5.1.3 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; 3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау	4.5.1.1 Архимед күшін сипаттау және оның білінуіне мысал келтіру; 4.5.1.2 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау және болжау
5.2 Жарық	0.5.2.1 жарық туралы түсіну; 0.5.2.2 жарық көздерін ажыраты білу; 0.5.2.2 жарықтың адам өміріндегі маңызын түсіну	1.5.2.1 жарық пен қараңғыны салыстыру; 1.5.2.2 жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату; 1.5.2.3 жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау	2.5.2.1 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін зерттеу; 2.5.2.2 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену	3.5.2.1 көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктерін түсіндіру; 3.5.2.2 денелердің жарықты шағылыстыру қасиетін түсіну	4.5.2.1 көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіну; 4.5.2.2 жарықтың шағылысуы, жұтылуы сияқты қасиеттерін зерттеу және түсіну
5.3 Дыбыс	0.5.3.1 дыбыс туралы түсінік алу; 0.5.3.2 дыбыстың шығу себептерін анықтау	1.5.3.1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін түсіну; 1.5.3.2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату	2.5.3.1 дыбыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу; 2.5.3.2 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы заттардың белгілерін анықтау	3.5.3.1 дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіну	4.5.3.1 белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсерін зерттеу және түсіну
5.4 Жылу	0.5.4.1 жылу тіршілік көзі екенін түсіну; 0.5.4.2 жылудың маңызын білу	1.5.4.1 жылыту құрылғыларын анықтау; 1.5.4.2 қауіпсіздік ережелерін сақтау	2.5.4.1 түрлі денелердің температурасын өлшеу	3.5.4.1 сипап сезу арқылы анықтау және тері арқылы түйсіну	4.5.4.1 түрлі материалдардың жылуөткізгіштігін зерттеу; 4.5.4.2 өмірге қауіпсіздік ережелерін білу
5.5 Электрлік	0.5.5.1 электр туралы түсінік алу; 0.5.5.2 адамның күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіну	1.5.5.1 күнделікті өмірдегі электр көздерін анықтау; 1.5.5.2 электрді пайдалану ережелерін білу	2.5.5.1 электр тізбегінің элементтерін анықтау; 2.5.5.2 электр тізбегінің сызбасын сыза білу	3.5.5.1 электр энергиясы көздерін анықтау; 3.5.5.2 қарапайым электр тізбегінің сызбасын жинау; 3.5.5.3 қарапайым электр тізбегін элементтерін көрсете отырып, сызба түрінде ұсыну	4.5.5.1 әртүрлі материалдар дың электрөткізгіштігін зерттеу; 4.5.5.2 қауіпсіздік ережелерін сақтау
5.6 Магниттілік	0.5.6.1 магнит туралы білу; 0.5.6.2 магниттің қасиетін білу	1.5.6.1 магниттік қасиеті бар денелерді анықтау; 1.5.6.2 магниттің қасиетін зерттеу	2.5.6.1 магниттерді қолдану аясын анықтау; 2.5.6.2 металдардың магниттелу қасиетін білу	3.5.6.1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу

29. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

30. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0 - 4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1. Мен зертеушімін	1.1 Ғылым мен зертеушінің рөлі	0.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстарымен танысу; 0.1.1.2 қоршаған әлем құбылыстарының болу себептерін түсіну; 0.1.1.3 қоршаған әлем құбылыстарын ажырата білу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	0.1.2.1 қоршаған әлем мен табиғат туралы түсінік алу; 0.1.2.2 қоршаған орта ерекшеліктерін түсіну; 0.1.2.3 табиғаттағы заттармен танысу; 0.1.2.4 тірі және өлі табиғатты ажырата білу; 0.1.2.5 тірі табиғат ерекшеліктерін анықтау
	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдіктер	0.2.1.1 өсімдіктердің көп түрлілігін түсіну; 0.2.1.2 өсімдіктердің адамға пайдасын анықтау; 0.2.1.3 өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттай білу; 0.2.1.4 өз өлкесінің өсімдік топтарын анықтау; 0.2.1.5 жеміс-жидектерді, көкіністерді ажырату білу; 0.2.1.6 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіну
		2.2 Жануарлар	0.2.2.1 жануарлар туралы жалпы түсінік алу; 0.2.2.2 жабайы аңдар мен үй жануарларын ажырата білу; 0.2.2.3 құстардың түрін анықтау; 0.2.2.4 жәндіктерді ажырата білу; 0.2.2.5 сенсорлық функцияларды анықтап үйрену
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	0.2.3.1 адам туралы жалпы мағлұмат алу; 0.2.3.2 адамның дене мүшелерін ажырата білу; 0.2.3.3 адам өмірінің кезеңдерімен танысу; 0.2.3.4 тамақтану мен демалудың адам үшін маңызын түсіну; 0.2.3.5 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді тактильді қабылдап үйрену
	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.1 Заттардың типтері	0.3.1.1 заттар туралы түсінік алу; 0.3.1.2 заттарды ажырата білу; 0.3.1.3 заттардың күйін ажырата білу; 0.3.1.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы заттардың белгілерін анықтау
		3.2 Ауа	0.3.2.1 ауа туралы түсінік алу; 0.3.2.2 ауаның адам өміріндегі рөлін білу; 0.3.2.3 рельефтік үлгілермен жұмыс істеу дағдыларын үйрену
		3.3 Су	0.3.3.1 су туралы түсінік алу; 0.3.3.2 су тіршілік көзі екенін білу; 0.3.3.3 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену
		3.4 Табиғат ресурстары	0.3.4.1 табиғи ресурстар туралы түсінік алу; 0.3.4.2 табиғи ресурстардың маңызын түсіну
3 - тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4. Жер және ғарыш	4.1 Жер	0.4.1.1 жер туралы жалпылама түсінік алу; 0.4.1.2 жердің сипатын білу; 0.4.1.3 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді тактильді қабылдап үйрену
		4.2 Ғарыш	0.4.2.1 ғарыш әлемін түсіну; 0.4.2.2 ғарыш туралы әңгімелеу; 0.4.2.3 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену
		4.3 Кеңістік және уақыт	0.4.3.1 тәулік ұғымын түсіну; 0.4.3.2 апта күндерін білу; 0.4.3.3 жыл мезгілдері ажырата білу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың - жаны сау!	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш және қозғалыс	0.5.1.1 қозғалыс туралы түсінік алу; 0.5.1.2 қозғалыстың мағанасын түсіну
		5.2 Жарық	0.5.2.1 жарық туралы түсіну; 0.5.2.2 жарық көздерін ажыраты білу; 0.5.2.2 жарықтың адам өміріндегі маңызын түсіну
		5.3 Дыбыс	0.5.3.1 дыбыс туралы түсінік алу; 0.5.3.2 дыбыстың шығу себептерін анықтау
		5.4 Жылу	0.5.4.1 жылу тіршілік көзі екенін түсіну; 0.5.4.2 жылудың маңызын білу
		5.5 Электрлік	0.5.5.1 электр туралы түсінік алу; 0.5.5.2 адамның күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіну
		5.6 Магниттілік	0.5.6.1 магнит туралы білу; 0.5.6.2 магниттің қасиетін білу
	1. Мен зертеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	0.1.2.1 қоршаған әлем мен табиғат туралы түсінік алу; 0.1.2.2 қоршаған орта ерекшеліктерін түсіну; 0.1.2.3 табиғаттағы заттармен танысу; 0.1.2.4 тірі және өлі табиғатты ажырата білу; 0.1.2.5 тірі табиғат ерекшеліктерін анықтау

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Мен зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	1.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерттеудің қажеттілігін түсіну; 1.1.1.2 бақылау жургізуге қажетті құралдармен танысу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіну; 1.1.2.3 рельефтік көрнекі құралдарды пайдалана білу; 1.1.2.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы тірі және жансыз табиғат объектілері мен заттардың белгілерін анықтау; 1.1.2.5 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену
2. Менің мектебім	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдіктер	1.2.1.1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын және олардың тіршілік формаларын анықтау; 1.2.1.2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажырату; 1.2.1.3 жабайы өсімдіктер мен мәдени өсімдіктерді ажырату; 1.2.1.4 өсімдіктердің тіршілігіне қажетті жағдайларды зерттеу; 1.2.1.5 мәдени өсімдіктерге күтім жасау жолдарын сипаттау; 1.2.1.6 объектілерді базалық деңгейге қарай айыра білу
		2.2 Жануарлар	1.2.2.1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; 1.2.2.2 жабайы және үй жануарларының тіршілік ету ортасын анықтау; 1.2.2.3 жыл мезгілдерінің ауысуына жануарлардың бейімделуін түсіну; 1.2.2.4 рельефтік үлгілермен жұмыс істеу дағдыларын үйрену
		1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіну; 1.1.2.3 рельефтік көрнекі құралдарды пайдалана білу; 1.1.2.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы тірі және жансыз табиғат объектілері мен заттардың белгілерін анықтау; 1.1.2.5 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	1.2.3.1 адамның негізгі дене мүшелерін және олардың қызметтерін атау; 1.2.3.2 адам өмірінің кезеңдерін сипаттау; 1.2.3.3 адамның өсу және дамуын білу; 1.2.3.4 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу
	3.Заттар және олардың қасиеттері	3.1 Заттардың типтері	1.3.1.1 заттардың көп түрлілігін анықтау; 1.3.1.2 қатты және жұмсақ заттарды анықтау
		3.2 Ауа	1.3.2.1 ауаның табиғаттағы күйін білу; 1.3.2.2 ауаның маңызын түсіну; 1.3.2.3 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу
		3.3 Су	1.3.3.1 судың табиғи күйлерін білу; 1.3.3.2 судың табиғаттағы маңызын түсіну; 1.3.3.2 судың адам өміріндегі алатын алатын рөлін анықтау
		5.1 Күштер және қозғалыс	1.5.1.1 түрлі денелердің қозғалуына білу; 1.5.1.2 табиғаттағы қозғалысты анықтау; 1.5.1.3 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету
		1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіну; 1.1.2.3 рельефтік көрнекі құралдарды пайдалана білу; 1.1.2.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы тірі және жансыз табиғат объектілері мен заттардың белгілерін анықтау; 1.1.2.5 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену
3 - тоқсан
5. Саяхат	4. Жер және ғарыш	4.1 Жер	1.4.1.1 Жердің пішінін моделі негізінде анықтау; 1.4.1.2 глобус жердің модулі екенін білу; 1.4.1.3 телескоптармен жұмыс істей алу; 1.4.1.4 объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу
		4.2 Ғарыш	1.4.2.1 ғарыш денлері және астрономияны туралы түсінік алу; 1.4.2.2 зымырандар туралы білу; 1.4.2.3 ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын мен танысу
		4.3 Кеңістік және уақыт	1.4.3.1 уақыт өлшемдерін білу; 1.4.3.2 сағатпен жұмыс істеп үйрену; 1.4.3.3күнтізбе жасап үйрену
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш және қозғалыс	1.5.1.1 түрлі денелердің қозғалуына білу; 1.5.1.2 табиғаттағы қозғалысты анықтау; 1.5.1.3 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету
		5.4 Жылу	1.5.4.1 жылыту құрылғыларын анықтау;
			1.5.4.2 қауіпсіздік ережелерін сақтау
		5.5 Электрлік	1.5.5.1 күнделікті өмірдегі электр көздерін анықтау; 1.5.5.2 электрді пайдалану ережелерін білу
		5.6 Магниттілік	1.5.6.1 магниттік қасиеті бар денелерді анықтау; 1.5.6.2 магниттің қасиетін зерттеу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	1.1.2.1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізу; 1.1.2.2 көрсетілген экспериментті түсіну; 1.1.2.3 рельефтік көрнекі құралдарды пайдалана білу; 1.1.2.4 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы тірі және жансыз табиғат объектілері мен заттардың белгілерін анықтау; 1.1.2.5 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың - жаны сау!	5. Табиғат физикасы	5.2 Жарық	1.5.2.1 жарық пен қараңғыны салыстыру; 1.5.2.2 жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату; 1.5.2.3 жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау
		5.3 Дыбыс	1.5.3.1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін түсіну; 1.5.3.2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы	1. Мен зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	2.1.1.1 қоршаған әлем құбылыстары, үдерістері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайларды және зерттеушінің тұлғалық қасиеттерін анықтау; 2.1.1.2 эксперимент жасауға Брайль шрифтінде жоспар құруды үйрену
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіну; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау: мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
2. Менің отбасым және достарым	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдіктер	2.2.1.1 өсімдіктердің әртүрлі жағдайларда өсіп-өну мүмкіндіктерін зерттеу; 2.2.1.2 өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттау; 2.2.1.3 өсімдіктің негізгі бөліктерінің қызметін сипаттау; 2.2.1.4 өсімдік топтарын тіршілік ортасына және қоршаған ортаның жағдайларына бейімделу жолдары бойынша салыстыру; 2.2.1.5 өз өлкесінің өсімдік топтарын сипаттау; 2.2.1.6 топырақты күтудің маңызын түсіну; 2.2.1.7 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіну
		2.2 Жануарлар	2.2.2.1 жануарлар класының өкілдерін ажырату: бунақденелілер, балықтар, қосмекенділер, бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2.2.2.2 жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуін жолдарын сипаттау; 2.2.2.3 жануарлардың көбею жолдарын түсіндіру; 2.2.2.4 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіну; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже); 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау:мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
2 - тоқсан
3. Менің мектебім	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	2.2.3.1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; 2.2.3.2 дұрыс дене сымбатын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; 2.2.3.3 бұлшық еттің қозғалыс кезіндегі жиырылуының рөлін түсіндіру; 2.2.3.4 денсаулық сақтаудағы жеке гигиенаның рөлін анықтау; 2.2.3.5 тіс күтімінің денсаулық сақтаудағы маңызын анықтау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау: мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
4. Менің туған өлкем	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.2 Ауа	2.3.2.1 біздің ғаламшарымыз үшін ауаның маңызын түсіндіру; 2.3.2.2 ауаның кейбір қасиеттерін сипаттау: агрегаттық күйі, түсі, иісі; 2.3.2.3 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылуөткізгіштігін зерттеу
		3.3 Су	2.3.3.1 судың физикалық қасиеттерін анықтау: дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы; 2.3.3.2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін зерттеу; 2.3.3.3 судың табиғи көздерін анықтау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау:мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
3 – тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау!	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.4 Табиғат ресурстары	2.3.4.1 табиғи ресурстардың қолданысын анықтау; 2.3.4.2 табиғи ресурстарды шығу тегі бойынша жіктеу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау: мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	4. Жер және ғарыш	4.1 Жер	2.4.1.1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру; 2.4.1.2 Жердің табиғи серігін анықтау; 2.4.1.3 көруі зақымдалған білім алушылар объектілердің рельефтік кескіндерін, контурлы суреттерді зерттей білу
		4.2 Ғарыш	2.4.2.1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; 2.4.2.2 Күн жүйесі ғаламшарларын салыстыру
		4.3 Кеңістік және уақыт	2.4.3.1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; 2.4.3.2 ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін түсіну
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіну; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау:мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш және қозғалыс	2.5.1.1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалуына мысал келтіру; 2.5.1.2 жылдамдықты түсіндіруде сапалық сипаттамаларын қолдану: жылдам, баяу; 2.5.1.3 қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу; 2.5.1.4 массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіну; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау: мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру
4 – тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	5. Табиғат физикасы	5.2 Жарық	2.5.2.1 кейбір денелердің жарықөткізгіштік қасиетін зерттеу; 2.5.2.2 байланыстыра сөйлеу және материалды дәйекті түрде ұсынуды үйрену
		5.3 Дыбыс	2.5.3.1 дыбыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу; 2.5.3.2 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы заттардың белгілерін анықтау
		5.4 Жылу	2.5.4.1 түрлі денелердің температурасын өлшеу
		5.6 Магниттілік	2.5.6.1 магниттерді қолдану аясын сипаттау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" ұғымын және оның зерттеу жүргізудегі маңызын түсіну; 2.1.2.2 бақылаудың басты белгілерін анықтау: мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.3 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілей білу; 2.1.2.4 бақылау жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытынды жасау; 2.1.2.6 эксперименттің басты белгілерін анықтау: мақсат, болжам, ресурстар, жоспар, мерзім, нәтиже; 2.1.2.7 эксперимент жүргізу және оның нәтижелерін кестеге түсіру

4) 3- сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Мен – зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	3.1.1.1 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдіктер	3.2.1.1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін түсіндіру; 3.2.1.2 өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына:жылу, жарық, ылғал бейімделу жолдарын түсіндіру; 3.2.1.3 өз өлкесіндегі табиғи бірлестіктерді сипаттау; 3.2.1.4 адамның іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіру; 3.2.1.5 сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы Қызыл кітаптың рөлін анықтау
		2.2 Жануарлар	3.2.2.1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға жіктеу; 3.2.2.2 жануарларды тіршілік ортасы бойынша ажырату; 3.2.2.3 табиғаттағы жануарлардың өзара қарым-қатынас түрлерін сипаттау; 3.2.2.4 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу 3.2.2.5 тіршілік ортасындағы жағдайдың өзгеруіне байланысты жануарлар санының өзгеруін түсіндіру; 3.2.2.6 адамның жануарлар санының азаюына себепші болатын іс-әрекет түрлерін анықтау
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
2 - тоқсан
3. Уақыт	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	3.2.3.1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; 3.2.3.2 асқорыту жүйесінің тіршілікке қажетті энергияны алудағы рөлін сипаттау; 3.2.3.3 тыныс алу жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.4 қан айналымы жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 3.2.3.5 адам ағзасының ауру мен инфекциядан қорғану жолдарын түсіндіру
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
4. Сәулет	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.1 Заттардың типтері	3.3.1.1 заттарды шығу тегі және агрегаттық күйі бойынша жіктеу; 3.3.1.2 есту, иіс сезу, қалдық көру арқылы заттардың белгілерін анықтау
		3.2 Ауа	3.3.2.1 ауаның құрамын сипаттау; 3.3.2.2 ауаның жануды қолдайтын қасиетін сипаттау; 3.3.2.3 табиғат туралы жаңсақ ойларын түзеу
		3.3 Су	3.3.3.1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінін түсіндіру; 3.3.3.2 судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3.3.3.3 ауыз суды үнемді қолдану қажеттілігін түсіндіру: 3.3.3.4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін ұсыну; 3.3.3.5 суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсыну; 3.3.3.6 судың тіршілік үшін маңыздылығын түсіндіру
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
3 - тоқсан
5. Өнер	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.4 Табиғат ресурстары	3.3.4.1 кейбір ағзалардың тіршілігіндегі топырақтың рөлін түсіндіру; 3.3.4.2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу:құм, саз, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа; 3.3.4.3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау; 3.3.4.4 топырақтың құнарлылығын құрамына қарай зерттеу
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
6. Атақты тұлғалар	4. Жер және ғарыш	4.1 Жер	3.4.1.1 Жер сфераларын түсіндіру және графиктік кескіндеу; 3.4.1.2 көруі бұзылған білім алушылар рельефті көрнекі бейнелермен жұмыс істей алу
		4.2 Ғарыш	3.4.2.1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу; 3.4.2.2 адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіндіру
		4.3 Кеңістік және уақыт	3.4.3.1 Жердің өз осінен айналуының салдарын түсіндіру; 3.4.3.2 көру зақымдалған білім алушылар рельефті нүктелі бедерлі картамен жұмыс істей алу
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
7. Су – тіршілік көзі	5. Табиғат физикасы	5.1 Күштер және қозғалыс	3.5.1.1 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; 3.5.1.2 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; 3.5.1.3 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысал келтіру; 3.5.1.4 күштің әсер ету бағытын анықтау
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау
4 - тоқсан
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	5. Табиғат физикасы	5.2 Жарық	3.5.2.1 көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктерін түсіну; 3.5.2.2 денелердің жарықты шағылыстыру қасиетін түсіндіру
		5.3 Дыбыс	3.5.3.1 дыбыс қаттылығының дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтыққа тәуелділігін түсіну
		5.5 Электрлік	3.5.5.1 электр энергиясы көздерін анықтау; 3.5.5.2 қарапайым электр тізбегінің сызбасын жинау; 3.5.5.3 қарапайым электр тізбегін элементтерін көрсете отырып, сызба түрінде ұсыну
		5.6 Магниттілік	3.5.6.1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу
	1. Мен – зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3.1.2.1 ақпарат көзінің түрлерін анықтау; 3.1.2.2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3.1.2.3 экспериментті жоспарлау және жүргізу; 3.1.2.4 жүргізілген эксперимент нәтижелерін құрылған жоспарға сәйкес диаграмма түрінде көрсету, қорытынды жасау

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1. Мен зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	4.1.1.1 зерттеулердің өзекті бағыттарын өз пайымдаулары негізінде анықтау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерін: бақылау мен эксперимент, таңдау себебін олардың артықшылықтары мен кемшіліктеріне байланысты негіздеу; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну
2. Адами құндылықтар	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдіктер	4.2.1.1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; 4.2.1.2 өсімдіктің тіршілік циклін сипаттау; 4.2.1.3 тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін сипаттау; 4.2.1.4 тұқым таралу жолдарын сипаттау; 4.2.1.5 төменгі және жоғарғы сатыдағы өсімдіктерді ажырату; 4.2.1.6 өсімдіктерді қорғау жолдарын ұсыну
		2.2 Жануарлар	4.2.2.1 өз өлкесіндегі жануарларды жіктеу; 4.2.2.2 бунақденелілердің тіршілік циклін сипаттау; 4.2.2.3 өсімдікқоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4.2.2.4 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4.2.2.5 қоректік тізбектің құрылымын түсіндіру; 4.2.2.6 белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыру; 4.2.2.7 жойылу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру; 4.2.2.8 ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатарын түсіну
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіну; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну
2 – тоқсан
3. Мәдени мұра	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	4.2.3.1 зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау; 4.2.3.2 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттау
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің: бақылау мен эксперимент артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіну; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну
4. Мамандықтар әлемі	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.1 Заттардың типтері	4.3.1.1 заттардың қасиеттеріне байланысты қолдану аясын анықтау; 4.3.1.2 құрылған эксперимент жоспарына сәйкес жаңа зат алу
		3.2 Ауа	4.3.2.1 адам тіршілігінің түрлі салаларында ауаны қолдану жолдарын анықтау; 4.3.2.2 ауаның ластану көздерін анықтау; 4.3.2.3 ауа тазалығын сақтау жолдарын және оны тазарту шараларын ұсыну; 4.3.2.4 ауаның табиғаттағы орын ауыстыру процесін түсіндіру; 4.3.2.5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіру
		3.3 Су	4.3.3.1 табиғаттағы су айналымын сипаттау; 4.3.3.2 атмосферада жауын-шашынның түзілу процесін сипаттау; 4.3.3.3 судың ластану көздерін анықтау; 4.3.3.4 судың ластануының түрлі ағзаларға әсерін түсіндіру; 4.3.3.5 түрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің: бақылау менэкспериментартықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіну; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну
3 - тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	3. Заттар және олардың қасиеттері	3.4 Табиғат ресурстары	4.3.4.1 кейбір пайдалы қазбалардың: бор, тұз, әктас, саз, мұнай, гранит, көмір қолданылу саласын анықтау; 4.3.4.2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбалары өндірілетін кен орындарын картадан көрсету; 4.3.4.3 пайдалы қазбаларды сақтау және үнемді қолданудың жолдарын ұсыну
6. Қоршаған ортаны қорғау	4. Жер және ғарыш	4.1 Жер	4.4.1.1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау; 4.4.1.2 рельефті нүктелі картамен жұмыс істей алу
		4.2 Ғарыш	4.4.2.1 жекелеген ғарыш денелерін сипаттау; 4.4.2.2 Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін анықтау
		4.3 Кеңістік және уақыт	4.4.3.1 Жердің орбиталық айналуының салдарын түсіндіру; 4.4.3.2 жыл маусымдарын сипаттау
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің: бақылау мен эксперимент артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіну; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну
4 - тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш және қозғалыс	4.5.1.1 Архимед күшін сипаттау және оның білінуіне мысал келтіру; 4.5.1.2 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау және болжау
		5.2 Жарық	4.5.2.1 көлеңкенің кедергі өлшеміне және жарық көзінен кедергіге дейінгі қашықтыққа тәуелділігін зерттеу және түсіну; 4.5.2.2 жарықтың шағылысуы, жұтылуы сияқты қасиеттерін зерттеу және түсіну
		5.3 Дыбыс	4.5.3.1 белгілі бір кедергілердің дыбыстың қаттылығы мен таралуына әсерін зерттеу және түсіну
		5.4 Жылу	4.5.4.1 түрлі материалдардың жылуөткізгіштігін зерттеу; 4.5.4.2 өмірге қауіпсіздік ережелерін білу
		5.5 Электрлік	4.5.5.1 әртүрлі материалдардың электрөткізгіштігін зерттеу; 4.5.5.2 қауіпсіздік ережелерің сақтау
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	4.1.2.1 зерттеу әдістерінің: бақылау мен эксперимент артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіну; 4.1.2.2 алынған нәтижелерді білім алушы таңдаған формада ұсыну

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 31-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 576 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан адам, қоғам және табиғат арасындағы өзара байланыс пен тәуелділік жөнінде білім жүйесін қалыптастыру болып табылады.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қоғам және табиғат құбылыстары мен нысандарының өзара байланысы мен өзара тәуелділігі туралы түсініктер қалыптастыру;

2) табиғи, әлеуметтік және технологиялық ортадағы мінез-құлық нормаларын және қауіпсіздік ережелерін қалыптастыру;

3) білім алушыларда табиғи және әлеуметтік шынайылықты тану әдістерін: бақылау, эксперимент, сауалнама тәжірибелерінің қалыптасуын қамтамасыз ету;

4) тарихи және географиялық тұрғыдан ойлауды дамытуға ықпал ететін қоршаған орта туралы білімін қалыптастыру;

5) дүниетануды оқыту барысында танымдық процестерді белсендіру;

6) қазіргі Қазақстандық қоғамға тән ұлттық және жалпы адами құндылықтар жүйесіне дағдыландыру;

7) қоршаған ортаға, қоғамның табиғи және мәдени құндылықтарына қолайлы қатынасқа үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сұлбасы бар суреттерді, заттардың рельефті: карта, глобус суреттерін қабылау және сипап-сезу арқылы зерттеу тәсілін меңгерту;

2) рельефті сызбамен жұмыс жасағанда ұсақ маториканы және сенсорлық қызметтерді (түстерді ажырату, көз мөлшерімен есептеу) дамыту;

3) затты сипап сезу кезінде педагогдың дауыстап түсініктеме беруімен сәйкестендіру;

4) көріп қабылдауын дамыту: заттық қасиеттерін (түсі, пішіні, көлемі) сенсорлық тәжирибесін кеңейту, көрнекі-бейнелік ойлауы мен көріністің нақтылығын дамыту;

5) қалдық көру, иіс сезу, есту, сипап сезу арқылы тірі және өлі табиғаттағы нысандар мен заттардың қасиеттерін бөліп көрсете алу біліктілігін дамыту;

6) материалды дәйекті түрде баяндап беру біліктілігін, байланыстырып сөйлеу тілін дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың білім алуы құндылықтылық-бағдарлық, тұлғалық-бағдарлық, іс-әрекеттік, саралап оқыту, қарым-қатынас және ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалану тәсілдері негізінде жүргізіледі.

6. Құндылықтық-бағдарланған тәсіл білім алушының тұлғалық құндылықтарының жүйесін қалыптастыруға бағытталған. Орта білім беру құндылықтары "Мәңгілік ел" ұлттық идеясына негізделіп, тұлғалық құндылықтар жүйесін қалыптастырады, ол оқу бағдарламаның "Тарих толқыны" бөлімінде көрініс табады.

7. Тұлғалық-бағдарлық тәсіл білім алушыларға өзіне сенбеушілікті және өзіндік ұстанымның болмауын, қоршаған ортаға бейімделуінің әлсіз және белсенді емес болуын жеңуге, жеке қасиеттері мен адамгершілік құндылықтарды таңдауға мүмкіндік береді.

8. Іс-әрекеттік тәсілдің негізгі мазмұны – білім алушы білімді дайын күйінде алмай, оны өзі өндіруден, өз оқу әрекетінің мазмұны мен түрлерін ұғынудан, оның ережелер жүйесін түсіну мен қабылдаудан, жетілдіруге белсенді қатысудан тұрады, ол өз кезегінде білім, оқу біліктілік пен дағдыларын және кең ауқымды дағдылардың белсенді әрі сәтті қалыптасуын қамтамасыз етеді. Білім алушылардың оқу әрекеттері "білу", "түсіну", "талдау", "бағалау", "жинақтау" санаттары бойынша топтастырылған.

9. Саралап оқыту тәсілі білім алушылардың жас ерекшеліктерін, психикалық және офтальмологиялық ерекшеліктерін ескеру мақсатында түрлі топтарда жағдайлар жасауды көздейді. Сараланған оқу қызметін ұйымдастыру шарты – күрделілігімен, оқу-танымдық қызығушылықтарымен, мұғалім тарапынан көмек сипатымен ерекшеленетін сараланған тапсырмаларды қолдану болып табылады.

10. Қарым-қатынас тәсілі тіл арқылы байланыс орнатуды қамтиды, ол дегеніміз тілдік және сөйлеу тілінің қалыпты жүйесін, дұрыс қарым-қатынас жасау тәртібін қолдана отырып, басқа адамдармен түрлі жағдайларда байланыс орнату процесінде өз ойымен бөлісу және өз ойын жеткізе білу болып табылады. Қарым-қатынас тәсіліне сәйкес оқу процесінде берілетін тапсырмалар байланыс орнату біліктілігін және шынайы қарым-қатынас жасау режимін (жұптық және топтық жұмыс) қалыптастыруға бағытталады.

11. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану:

1) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ) қолдану құзыреттілігі АКТ негізгі дағдысын құрайды және бос уақыт пен қарым-қатынас жасау кезінде, жұмыс барысында шығармашылық технологияларды дұрыс пайдалана білуден құралады;

2) білім алушылар ақпараттық-коммуникациялық технологияларды дағдысын сабақ барысында дамытып, ақпаратты іздеу, құрастыру жұмысы арқылы өз ойларымен бөліседі, құрал-жабдықтар мен қосымшалардың кең ауқымын пайдалана отырып өз жұмысын бағалайды және жетілдіреді.

12. Оқыту барысында аса жоғары деңгейде (алмастырушылық, компенсаторлық қабылдау құрымындағы вариативтілік) түзету - компенсаторлық процестерді дамыту, өзін-өзі түзету және әлеуметтік-психологиялық реттеу мен бейімдеу тәсілдері мен амалдарын қалыптастыру бойынша міндеттер шешіледі.

13. Түзете-дамыту жұмысында қолданатын оптикалық құралдар мен арнайы техникалық жүйені бұзылған қызметтің орнын басқа қызмет басу және түзету мақсатында пайдаланады.

14. Сыныпта төмендегідей тифлотехникалық құралдарды қолдану көзделеді:

1) ерекше білімді қажетсінетін көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған нүктелі-рельефті шрифтпен басылып шыққан арнайы оқулықтар; іші рельефпен немесе рельеф және түстермен безендірілген иллюстрациялық-графикалық материалдар;

2) цифрлық тасмалдаушы құрылғыға жазылған DAISY (Дэйзи) аудиожазба форматындағы "дыбысталатын" оқулықтар, дыбысталатын материалдар, аудио оқулықтар;

3) рельефті-графикалық тақырыптық құралдар;

4) тарихи және географиялық рельефті карталар, рельефті координаталық жазықтықтар;

5) рельефті сурет салуға арналған керек-жарақтар: "Школьник", "Н.А.Семевский" аспаптары;

6) арнайы оқуға керек-жарақтар: брайльдік аспап, жалпақ етіп жазуға арналған құрылғылар, грифельдер, (брайльдік) қалың қағаздан жасалған дәптерлер.

3 - тарау. "Дүниетану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. "Дүниетану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

16. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен және қоғам" бөлімі;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі;

3) "Тарих толқынында" бөлімі.

17. "Мен және қоғам" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мен және менің отбасым;

2) мектеп және мектеп қоғамдастығы;

3) менің атамекенім;

4) денсаулық пен қауіпсіздік;

5) құқық және міндет;

6) мерекелер.

18. "Елімнің табиғаты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жергілікті жерде бағдарлану;

2) ауа райы және климат;

3) табиғат жағдайлары және олардың әсері;

4) туризм.

19. "Тарих толқынында" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер;

2) Қазақстанның тарихи тамыры;

3) Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар;

4) атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері;

5) Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм.

20. 0 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі: менің отбасым. Отбасы. Отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесі. "Шежіре" ұғымы. Отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлық. Мектептің адам өміріндегі маңызы. Мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жері. Күн тәртібі. Тәулік уақыты мен апта күндерінің атаулары. Өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жері. Өзі тұратын елді мекеннің басты көшесі, ғимараттары және көрнекі жерлері. Қөзге арналған гимнастика. Жеке бас гигиенасы. Күн тәртібі. Үйдегі қауіпсіздік ережелері. Жолда жүру тәртібі. Жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәні. Отбасылық мерекелер;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану. Жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау. Табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтау. Ауа райының адамға және оның іс-әрекетіне әсері. Жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу. Туризмнің мәні. Туристердің негізгі мақсаттары;

3) "Тарих толқынында" бөлімі: Қазастанның ежелгі заманның тарихи ескерткіштері, адам дамуының тарихы, мемлекеттік мерекелер, тарихи оқиғалар, Қазақстанның тарихи тұлғалары. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерімен таныстыру. Қазақстан астанасы – Нұр-Сұлтан қаласы.

21. 1 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі: менің отбасым. Отбасы. Отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесі. "Шежіре" ұғымы. Отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлық. Тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлері. Тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктері олардың қайдан келетіні. Мектептің адам өміріндегі маңызы. Мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жері. Күн тәртібі. Тәулік уақыты мен апта күндерінің атаулары. Өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жері. Өзі тұратын елді мекеннің басты көшесі, ғимараттары және көрнекі жерлері. Жеке бас гигиенасы. Тамақтану режимі. Үйдегі қауіпсіздік ережелері. Жолда жүру тәртібі. Жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәні. Отбасылық мерекелер;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану. Жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау. Табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтау. Ауа райының адамға және оның іс-әрекетіне әсері. Жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу. Туризмнің мәні. Туристердің негізгі мақсаттары;

3) "Тарих толқынында" бөлімі: ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер: ежелгі адамдардың өмірі, сақтар, Томирис, Қазақстан аумағындағы көне ескерткіштер/жәдігерлер, жазулар туралы алғашқы білімдері. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерімен таныстыру. Қазақстан астанасы – Нұр-Сұлтан қаласы.

22. 2 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі: менің отбасым. Отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау. Отбасындағы әдеп нормалары. Тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктері олардың қайдан келетіні. Мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлері. Мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметі. Мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлға аралық мінез-құлық нормалары. Өз сыныбын сипаттау. Өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұратын жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу. Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету. Көзге арналған жаттығу. Пайдалы және зиянды тағамдар. Күнделікті жағдаяттардағы (үйде және қоғамдық орындарда) қауіпсіздік ережелері. Көлік түрлері және олардың қажеттілігі. Қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелері. Құқық, міндет және жауапкершілік. Қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңызы. Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәні;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану. Тұсбағдардың көмегімен көкжиек бағыттарын анықтау. Ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсері. Ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызы. Зерттеу негізінде өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстары. Табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстары. Туризмнің мақсатына қарай негізгі түрлері. Қазақстанда туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандар. Туристік нысандардың ерекшеліктері;

3) "Тарих толқынында" бөлімі: мал және егін шаруашылығы ұғымымен танысу. Көне қалалар мен ескерткіштер. Ғұндардың өмір салты туралы алғашқы білімі. Ботай мәдениетінің ерекшеліктері. Қазақта ата-бабаларымыздың жылқыны қолға үйретуі. Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері. Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі. Луи Брайльдің рельефті-нүктелік қарпінің пайда болу тарихы. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мәні. Бақылаулар негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласы. Қазақстан халықтары достығының маңыздылығы.

23. 3 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі: менің отбасым. Отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастар. Әулет шежіресін құрастыру. өз әулетінің құндылықтарын анықтау. Өз шығындарын жоспарлау және негіздеу. өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну. Сыныптың өзін-өзі басқару ережелері. Түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдары. Қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормалары. адамдар арасындағы достықтың маңыздылығы. Елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (типі, көлемі, қызметі. Қала мен ауылдың байланысы. Көзге арналған жаттығулар. Тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде көрсету. спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттері. Түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау. табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау. Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызы. Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану. Астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау. Масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру. Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау. Ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары). Геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін құрастыру. Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау;

3) "Тарих толқынында" бөлімі: көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктері. Тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығы. Қазақстанның тарихи тамыры. Түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтымен танысу. Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Қазақ хандығының құрылу себептері. Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері. Қазақстанда көрмейтіндерге арналған кітапты басып шығарған С.Х. Өтегенова, А.К. Қасымовтың қосқан үлесі. Хандар, батырлар мен билердің рөлі. Қазақ халқының азаттығы үшін күрескен тұлғалардың рөлін шығармашылық түрде көрсету. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін білу ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы). Тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлі.

24. 4 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі: менің отбасым. отбасының қоғам өміріндегі маңызы. Отбасы мүшелерінің функционалдық рөлі. Отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстары. Отбасы бюджетін оңтайландыру жолдары. Мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдары. Білім алушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтау. Түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс). түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру. Түзетуге арналған оптикалық құралдар. Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептері. Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістері. Жасанды ортадағы қауіп-қатерлер. Жасанды ортадағы өз қауіпсіздігін жоспарлау. Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы. Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдары. Кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі: жергілікті жерде бағдарлану. Нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау. Глобус пен карталардың қолану аясын көрсете білу. Параллельдер, меридиандар, экватор. Адамзат дамуына климаттың әсері. Табиғи жағдайлар мен олардың әсері. Өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекеті. Өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау. Қазақстан мен Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру;

3) "Тарих толқынында" бөлімі: "технологиялық прогрес" ұғымымен танысу. Тарихи мұражайлардың қызметін білу. Мұражайдың өзіндік жобасы. Қазақ халқының шығу тарихын білу. Сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу. Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) меңгеру. Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері. Әлемдік және отандық тифлопедагогтар. шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтері. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. "Қазақстан" атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатары (ұлттық бренд). Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлі.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

25. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

26. Оқыту мақсаттарың жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен және қоғам" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 1 өзінің аты-жөнін, жасын білу және айтып беру және айту 0. 1. 1. 2 сұрақтарға, кезекті орналасқан суреттерге сүйене отырып өзін мектеп білім алушысы ретінде ауызша сипаттау; 0. 1. 1. 3 "отбасы" сөзін білу; 0. 1. 1. 4 отбасы мүшелерінің есімдерін, құрамын білу; 0. 1. 1. 5 отбасы мүшелерінің және өзіңнің үй жағдайындағы міндеттеріңді білу; 0. 1. 1. 6 отбасы мүшелерінің арасында қамқоршы болудың маңыздылығын ұғыну, мысал келтіре алу	1. 1. 1. 1 түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде "Отбасы" ұғымын және мәнін түсіну; 1. 1. 1. 2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал келтіру 1. 1. 1. 4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін білу; 1. 1. 1. 5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың қайдан келетінін анықтау	2. 1. 1. 1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасай алу; 2. 1. 1. 2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы әдеп нормаларын білу; 2. 1. 1. 3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға ортақ әдеп нормаларын анықтау; 2. 1. 1. 4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну заттарына деген отбасы қажеттіліктерінің құрылымын анықтау	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды білу; 3. 1. 1. 2 әулет шежіресін құрау; 3. 1. 1. 3 өз әулетінің құндылықтарын анықтау; 3. 1. 1. 4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу; 3. 1. 1. 5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну	4. 1. 1. 1 отбасының қоғам өміріндегі маңызын дәлелдеу; 4. 1. 1. 2 отбасы мүшелерінің функционалдық рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау; 4. 1. 1. 4 отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну
1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 1 өз сыныбын таба алу; 0. 1. 2. 2 тәрбиешінің, мұғалімнің аты-жөнін білу; 0. 1. 2. 3 мектеп ішінде жаңа жайларды және сыныптардың орналасу орнын білу; 0. 1. 2. 4 мектеп ішінде орналасқан жаңа жайларды атап беру: сынып, кабинет, дәретхана, дәліз, асхана; 0. 1. 2. 5 мектеп ішінде тәріп сақтау ережесін білу; 0. 1. 2. 6 тәрбиешінің және мұғалімнің тапсырмасын орындау; 0. 1. 2. 7 оқуға қажетті керек-жарақтарды білу; 0. 1. 2. 8 мектеп қызметкерлерінің қызметтерін білу; 0. 1. 2. 9 мектеп қызметкерлерінің: дәрігер, тәрбиеші, мұғалім, директордың орынбасары мен метеп директорының аты-жөнін білу; 0. 1. 2. 10 кезекшілік кестесін пайдалана отырып, сыныпта кезекші болу; 0. 1. 2. 11 сабақ үстінде тәртіп ережесін сақтау; 0. 1. 2. 12 мектептің мекен-жайын білу	1. 1. 2. 1 мектептің адам өміріндегі маңызын білу; 1. 1. 2. 2 мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жерін көрмейтін білім алушыларға, визулды және карта бойынша нашар көретіндерге рельефті макет бойынша анықтау; 1. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын білу; 1. 1. 2. 4 күн тәртібін сақтаудың маңызын ұғыну және күн тәртібін құрастыру; 1. 1. 2. 5 тәулік уақыты мен апта күндерінің атауларын қолдану; 1. 1. 2. 6 өзін мектеп білім алушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау; 1. 1. 2. 7 күнделікті, сабақ кестесін қолдану	2. 1. 2. 1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін меңгеру; 2. 1. 2. 2 мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін анықтау; 2. 1. 2. 3 мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлға аралық мінез-құлық нормаларын меңгеру; 2. 1. 2. 4 өз сыныбын сипаттама беру	3. 1. 2. 1 сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін меңгеру және өз нұсқасын ұсыну; 3. 1. 2. 2 түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын меңгеру; 3. 1. 2. 3 қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормаларын білу; 3. 1. 2. 4 өз тәжірибесінен мысал келтіре отырып, адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдеу	4. 1. 2. 1 мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын білу; 4. 1. 2. 2 білім алушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтау
1.3 Менің атамекенім	0. 1. 3. 1 сақталған анализаторларды пайдалана отырып қала көліктерінің түрлерін ажырату; 0. 1. 3. 2 сезім мүшелерінің көмегімен табиғат мезгілінде болатын өзегістерді қабылдай білу; 0. 1. 3. 3 "Атамекен " және "ел" ұғымын білу; 0. 1. 3. 4 Ертеңгіліктер мен мерекелік іс-шараларды өткізуге арналған дайындыққа қатысу	1. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау; 1. 1. 3. 2 өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін, ғимараттарын және көрнекі жерлерін сипаттау	2. 1. 3. 1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұратын жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу: көрмейтін білім алушыларға "Бағдарлау" құрылғысын пайдалану; 2. 1. 3. 2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету: көрмейтін білім алушыларға Қазақстанның рельефті картасын пайдалану	3. 1. 3. 1 елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (типі, көлемі, қызметі); 3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын зерттеу, мысалдар келтіру	4. 1. 3. 1 түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату; 4. 1. 3. 2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының сипаттама беру
1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуды білу және жасау; 0. 1. 4. 2 негізгі жеке бас гигиеналық ережесін атай алу; 0. 1. 4. 3 негізгі күн тәртібінің тармақтарын атай алу; 0. 1. 4. 4 табиғатқа шыққанда ережені сақтау; 0. 1. 4. 5 жолда жүрудің негізгі ережелерін: көше қиылысынан өткен кезде, бағдаршамның шартты сигналдық белгілерін сақтау және білу; 0. 1. 4. 6 шұғыл қауіпсіздікқызмет көрсетудің телефон нөмірлерін және олардың аттарын білу; 0. 1. 4. 7 тұрмыстық жағдайда техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау	1. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуды дербес жасай алу; 1. 1. 4. 2 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын білу; 1. 1. 4. 3 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін білу; 1. 1. 4. 4 үйдегі қауіпсіздік ережелерін білу; 1. 1. 4. 5 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәнін білу: нашар көретіндерге схема бойынша, көрмейтіндерге рельефті маршрут қағазы бойынша; 1. 1. 4. 6 үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз маршрут жоспарын құрастыру: көрмейтін білім алушыларға "Бағдарлау" құрылғысын қолдану; 1. 1. 4. 7 көшеден өту кезінде бағдаршамның шартты дыбыстық сигналдық тәртібін білу; 1. 1. 4. 8 шұғыл көмек қызметтерін білу және олармен хабарласу жағдайларын анықтау	2. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуларды білу және пайдалану:"Қозғалыс проекциялары" авторы В.Ф. Базарный; "Шыныдағы белгі" авторы Э.С. Аветисов;, "Пальминг", авторы У.Г. Бейтс; 2. 1. 4. 2 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау; 2. 1. 4. 3 көлік түрлерін, олардың қажеттілігін ажырату; 2. 1. 4. 4 қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелерін білу; 2. 1. 4. 5 қоғамдық жерлерде күнделікті болатын жағдайда жүріс-тұрыс қауіпсіздік ережесін сақтау	3. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуларды жасау: "Қозғалыс проекциялары" авторы В.Ф. Базарный; "Шыныдағы белгі" авторы Э.С. Аветисов, "Пальминг", авторы У.Г. Бейтс; 3. 1. 4. 2 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде көрсету: көрмейтіндерге рельефті схема бойынша; 3. 1. 4. 3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 3. 1. 4. 4 2 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау; 3. 1. 4. 5 табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау	4. 1. 4. 1 оптикалық құрылғыларды қолдану ережесін білу және қолдану: көзілдірік, лупалар; 4. 1. 4. 2 түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 4. 1. 4. 3 жасанды ортадағы өз қауіпсіздігін жоспарлау; 4. 1. 4. 4 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу; 4. 1. 4. 5 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну;
1.5 Құқық және міндет	0. 1. 5. 1 білім алушылардың құқықтары мен міндеттерін білу	1. 1. 5. 1 білім алушының құқықтары мен міндеттерінің мәнін білу	2. 1. 5. 1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату; 2. 1. 5. 2 қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңызын білу	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасы және Конституциясы туралы білу; 3. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызын ұғыну	4. 1. 5. 1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытындылар жасау; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасын ың азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдарын келтіру
1.6 Мерекелер	0. 1. 6. 1 негізгі мемлекеттік мерекелерді атау; 0. 1. 6. 2 бір-екі мерекені сипаттай алу; мектеп те болатын мерекелердің мағынасын ұғыну, қатысу	1. 1. 6. 1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау	2. 1. 6. 1 таңдауы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәнін білу	3. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну	4. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру	1. 2. 1. 1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау: көрмейтін білім алушыларға жергілікті жердің рельефті суреті бар картасын қолдану; 1. 2. 1. 2 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін білу	2. 2. 1. 1 тұс бағдардың, ағаш қабығындағы мүктің көмегімен экскурсия және саябақ аймағында көкжиекті анықтау	3. 2. 1. 1 астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау: көрмейтіндерге релефті картасын қолдану; 3. 2. 1. 2 масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру: көрмейтін білім алушыларға "Бағдарлау" құрылғысын қолдану	4. 2. 1. 1 нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау: көрмейтіндерге рельефті суреттер, карталар; 4. 2. 1. 2 глобус пен карталардың қолану аясын, олардан негізгі нысандарды көрсете білу: көрмейтіндерге рельефті карта мен глобустар 4. 2. 1. 3 глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу
2.2 Климат және ауа райы	0. 2. 2. 1 адамның қолымен жасалған таиғи заттар мен нысанды ажырата білу; 0. 2. 2. 2 ауа райын бақылау: күнді, желді, жауын-шашынды, ауаның жай-күйін: суық, жылы: көрмейтіндер тері арқылы сезу тәсілімен; 0. 2. 2. 3 жыл мезгілдерінің атауын білу; 0. 2. 2. 4 қыс және күз мезгілдеріне тән құбылысты білу; 0. 2. 2. 5 көктем және жаз мезгілдеріне тән құбылысты білу;	1. 2. 2. 1 ауа райының адамға және оның іс-әрекетіне әсерін: көрмейтіндер тері арқылы сезу тәсілімен анықтау; 1. 2. 2. 2 табиғат күнтізбесін құру; 1. 2. 2. 3 Ай атауаларын білу; 1. 2. 2. 4 балалардың әр бір жыл мезгілі барысындағы іс-әрекетін, адамдардың киімі мен аяқ киімінің жыл мезгіліне қарай өзгеруін бақылау	2. 2. 2. 1 ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне тигізетін оң және кері әсерін талдау; 2. 2. 2. 2 сақталған анализаторлардың көмегімен көктем мезгілінде табиғатта болатын өзгерістерді бақылу	3. 2. 2. 1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау; 3. 2. 2. 2 ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру	4. 2. 2. 1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау; 4. 2. 2. 2 тері арқылы сезу тәсілімен климатта болатын өзгерістерді анықтай алу;
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	0. 2. 3. 1 маусымдық киім мен аяқ киімді атау; 0. 2. 3. 2 киім мен аяқ киімді топтастыру; 0. 2. 3. 3 қалада және ауылда маусымдық еңбек түрлерін атау; 0. 2. 3. 4 өмір сүру үшін ауа мен судың мәнін білу; 0. 2. 3. 5 зерттеу, бақылау жүргізу негізінде су мен ауаның қасиеттерін анықтау; 0. 2. 3. 6 табиғат құбылыстарына және ауа-райына қатысты халық мақал-мәтелдерін білу	1. 2. 3. 1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау	2. 2. 3. 1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау; 2. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстарын талдау; 2. 2. 3. 3 табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу	3. 2. 3. 1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандар 3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін құрастыру; 3.23.3 табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу	4. 2. 3. 1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау; 4. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау
2.4 Туризм	0. 2. 4. 1 "туризм" сөзінің мәнін меңгеру; 0. 2. 4. 2 өз өңіріңіздегі табиғи ерекшеліктерін сипаттау	1. 2. 4. 1 туризмнің мәнін меңгеру; 1. 2. 4. 2 туристердің негізгі мақсаттарын анықтау	2. 2. 4. 1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2. 2. 4. 2 зерттеу негізінде Қазақстанда туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандарды анықтау; 2. 2. 4. 3 туристік нысандардың ерекшеліктерін сипаттау	3. 2. 4. 1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау; 3. 2. 4. 2 "Саяхат" ұжымдық шығармашылық жұмыстарын ұсыну: фабрикаға, құрылысқа	4. 2. 4. 1 ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, БАҚ) пайдалана отырып, Қазақстан мен Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру

3) "Табиғат толқынында" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	0. 3. 1. 1 Қазақстанда орналасқан ежелгі ескерткіштер туралы білу; 0. 3. 1. 2 Қазақстанның ежелгі 1-2 ескерткішін атау	1. 3. 1. 1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу: релефті карта, сызбалар; 1. 3. 1. 2 ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштері/жәдігерлері туралы әңгімелеу	2. 3. 1. 1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау; 2. 3. 1. 2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау	3. 3. 1. 1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін білу; 3. 3. 1. 2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын білу	4. 3. 1. 1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау; 4. 3. 1. 2 тарихи мұражайлардың қызметін білу; 4. 3. 1. 3 мұражайдың өзіндік жобасын ұсыну
3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	0. 3. 2. 1 адамның даму тарихы туралы қарапайым түсінік болу; 0. 3. 2. 2 кейбір тарихи ескерткіштерді ажырату және оларды сипаттау	1. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау: рельефті карта, схемалар	2. 3. 2. 1 1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау: рельефті карта, схемалар	3. 3. 2. 1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау: рельефті карта, схемалар	4. 3. 2. 1 түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын білу: рельефті карта, схемалар; 4. 3. 2. 2 сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу: рельефті карта, схемалар
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	0. 3. 3. 1 мемлекеттік мерекелерді білу	1. 3. 3. 1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы баяндау;	2. 3. 3. 1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау; 1. 3. 3. 2 көне жазулар туралы білу	3. 3. 3. 1 1 Қазақ хандығының құрылу себептерін ұғыну	4. 3. 3. 1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) білу
3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 жазушылардың, ақындардың есімін атау	1. 3. 4. 1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис туралы әңгімелеу: көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы; 1. 3. 4. 2 кейбір тарихи тұлғалардың есімін білу	2. 3. 4. 1 Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу: көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы; 2. 3. 4. 2 Луи Брайльдің рельефті нүктелі қарпінің пайда болу тарихын білу	3. 3. 4. 1 тарихи мысалдар негізінде хандар, батырлар мен билердің рөлін білу; 3. 3. 4. 2 тарихи мысалдар негізінде қазақ халқының азаттығы үшін күрескен тұлғалардың рөлін шығармашылық түрде көрсету; 3. 3. 4. 3 Қазақстанда көрмейтіндерге арналған әдебиеттерді рельефті-нүктелі қаріппен басып шығару тарихын білу: С.Х. Өтегенов, А.К. Қасымов	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, елімізге сіңірген еңбегі туралы көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы білу; 4. 3. 4. 2 әлемге белгілі және Отандық тифлопедагогтардың есімін білу
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 елдің атын және оның астанасын білу; 0. 3. 5. 2 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы білу	1. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін сиппатап беру; 1. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы әңгімелеу; 1. 3. 5. 3 Қазақстанның астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды таныстыру	2. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мәнін білу; 2.3.5. 2 бақылаулар негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау; 2. 3. 5. 3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін басқа елдікінен ажырата алу; 2. 3. 5. 4 Қазақстан халықтары достығының маңыздылығын ұғыну	3. 3. 5. 1 Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін ұғыну ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы); 3. 3. 5. 2 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін білу	4. 3. 5. 1 Зерттеулер негізінде "Қазақстан" атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну; 4. 3. 5. 2 Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау

27. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

28. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 7 оқуға қажетті керек-жарақтарды білу
	Мен және қоғам	1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 1 өзінің аты-жөнін, жасын білу және айтып беру; 0. 1. 1. 2 сұрақтарға, кезекті орналасқан суреттерге сүйене отырып өзін мектеп білім алушысы ретінде ауызша сипаттау; 0. 1. 1. 3 "отбасы" сөзін білу; 0. 1. 1. 4 отбасы мүшелерінің есімдерін, отбасының құрамын білу
2. Менің мектебім	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 1 өз сыныбын таба алу; 0. 1. 2. 2 тәрбиешінің, мұғалімнің аты-жөнін білу; 0. 1. 2. 3 мектеп ішінде жаңа жайларды және сыныптардың орналасу орнын білу; 0. 1. 2. 4 мектеп ішінде орналасқан жаңа жайларды атап беру: сынып, кабинет, дәретхана, дәліз, асхана; 0. 1. 2. 5 мектеп ішінде тәріп сақтау ережесін білу; 0. 1. 2. 6 тәрбиешінің және мұғалімнің тапсырмасын орындау; 0. 1. 2. 7 оқуға қажетті керек-жарақтарды білу; 0. 1. 2. 8 мектеп қызметкерлерінің қызметін білу; 0. 1. 2. 9 мектеп қызметкерлерінің: дәрігер, тәрбиеші, мұғалім, директордың орынбасары мен метеп директорының аты-жөнін білу; 0. 1. 2. 10 кезекшілік кестесін пайдалана отырып, сыныпта кезекші болу; 0. 1. 2. 11 сабақ үстінде тәртіп ережесін сақтау; 0. 1. 2. 12 мектептің мекен-жайын білу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 3 мектеп ішінде жаңа жайларды және сыныптардың орналасу орнын білу
		1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 5 отбасы мүшелерінің және өзіңнің үй жағдайындағы міндеттерін білу; 0. 1. 1. 6 отбасы мүшелерінің арасында қамқоршы болудың маңыздылығын ұғыну, мысал келтіру
		1.3 Менің атамекенім	0. 1. 3. 3 "Атамекен" және "ел" ұғымын білу; 0. 1. 3. 4 Ертеңгіліктер мен мерекелік іс-шараларды өткізуге арналған дайындыққа қатысу
		1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 3 "отбасы" сөзін білу; 0. 1. 1. 4 отбасы мүшелерінің есімдерін, құрамын білу;
4. Бізді қоршаған әлем	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру
	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	0. 1. 3. 1 сақталған анализаторларды пайдалана отырып қала көліктерінің түрлерін ажырату; 0. 1. 3. 2 сезім мүшелерінің көмегімен табиғат мезгілінде болатын өзегістерді қабылдай білу
	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа-райы	0. 2. 2. 1 адамның қолымен жасалған таиғи заттар мен нысанды ажырата білу; 0. 2. 2. 2 ауа райын бақылау: күнді, желді, жауын-шашынды, ауаның жай-күйін: суық, жылы: көрмейтіндер тері арқылы сезу тәсілімен; 0. 2. 2. 3 жыл мезгілдерінің атауын білу; 0. 2. 2. 4 қыс және күз мезгілдеріне тән құбылысты білу; 0. 2. 2. 5 көктем және жаз мезгілдеріне тән құбылысты білу
		2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері	0. 2. 3. 1 маусымдық киім мен аяқ киімді атау; 0. 2. 3. 2 киім мен аяқ киімді топтастыру; 0. 2. 3. 3 қалада және ауылда маусымдық еңбек түрлерін атау; 0. 2. 3. 4 өмір сүру үшін ауа мен судың мәнін білу; 0. 2. 3. 5 зерттеу, бақылау жүргізу негізінде су мен ауаның қасиеттерін анықтау; 0. 2. 3. 6 табиғат құбылыстарына және ауа-райына қатысты халық мақал-мәтелдерін білу
3 - тоқсан
5. Саяхат	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	0. 3. 1. 1 Қазақстанда орналасқан ежелгі ескерткіштер туралы білу; 0. 3. 1. 2 Қазақстанның ежелгі 1-2 ескерткішін атау
		3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	0. 3. 2. 1 адамның даму тарихы туралы қарапайым түсінік болу; 0. 3. 2. 2 кейбір тарихи ескерткіштерді ажырату және оларды сипаттау
	Елімнің табиғаты	2.4 Туризм	0. 2. 4. 1 "туризм" сөзінің мәнін меңгеру; 0. 2. 4. 2 өз өңіріңіздегі табиғи ерекшеліктерін сипаттау
	Тарих толқынында	3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 жазушылардың, ақындардың есімін атау
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тарих толқынында	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	0. 3. 2. 1 адамның даму тарихы туралы қарапайым түсінік болу; 0. 3. 2. 2 кейбір тарихи ескерткіштерді ажырату және оларды сипаттау
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 елдің атын және оның астанасын білу; 0. 3. 5. 2 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы білу
		3.3 Қазақстан тарихында- ғы маңызды оқиғалар	0. 3. 3. 1 мемлекеттік мерекелерді білу
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	0. 3. 1. 1 Қазақстанда орналасқан ежелгі ескерткіштер туралы білу; 0. 3. 1. 2 Қазақстанның ежелгі 1-2 ескерткішін атау
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 елдің атын және оның астанасын білу; 0. 3. 5. 2 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері туралы білу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуды білу және жасау; 0. 1. 4. 4 Табиғатқа шыққанда ережені сақтау; 0. 1. 4. 7 тұрмыстық жағдайда техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	0. 3. 1. 1 Қазақстанда орналасқан ежелгі ескерткіштер туралы білу; 0. 3. 1. 2 Қазақстанның ежелгі 1-2 ескерткішін атау
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	0.1.4. жолда жүрудің негізгі ережелерін: көше қиылысынан өткен кезде, бағдаршамның шартты сигналдық белгілерін сақтау және білу; 0. 1. 4. 6 шұғыл қауіпсіздік қызмет көрсетудің телефон нөмірлерін және олардың аттарын білу;
		1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 5 отбасы мүшелерінің және өзіңнің үй жағдайындағы міндеттеріңді білу; 0. 1. 1. 6 отбасы мүшелерінің арасында қамқоршы болудың маңыздылығын ұғыну, мысал келтіру;
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуды дербес жасай алу; 0. 1. 4. 2 негізгі жеке бас гигиеналық ережесін атай алу; 0. 1. 4. 3 негізгі күн тәртібінің тармақтарын атай алу;
8. Дені саудың – жаны сау!	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 2. 6 өзін мектеп білім алушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
		1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 1 түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде "Отбасы" ұғымын және мәнін білу; 1. 1. 1. 2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал келтіру; 1. 1. 1. 4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін білу; 1. 1. 1. 5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың қайдан келетінін анықтау
2. Менің мектебім	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдас-тығы	1. 1. 2. 1 мектептің адам өміріндегі маңызын білу; 1. 1. 2. 2 мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жерін көрмейтін білім алушыларға, визулды және карта бойынша нашар көретіндерге рельефті макет бойынша анықтау; 1. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын білу; 1. 1. 2. 6 өзін мектеп білім алушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1. 1. 4. 3 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын ұғыну; 1. 1. 4. 4 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін жол белгілерінің мәнін білу; : нашар көретіндерге схема бойынша, көрмейтіндерге рельефті маршрут қағазы бойынша;
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдас-тығы	1. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау маңыздылығын білу;
		1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 1 түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде "Отбасы" ұғымын, мәнін білу; 1. 1. 1. 2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын анықтау 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіндіріп, мысал келтіру
		1.6 6 Мерекелер	1. 1. 6. 1 отбасылық мерекелердің бірін сипаттау
		1.3 Менің атамекенім	1. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау;
		1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың қайдан келетінін анықтау
4. Бізді қоршаған әлем	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек тұстарын анықтау : көрметіндерге жергілікті жердің рельефті суреті бар картасын қолдану;
	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	1. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін сипаттау; 1. 1. 3. 2 өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін, ғимараттарын және көрнекі жерлерін сипаттау
	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа райы	1. 2. 2. 1 ауа райының адамға және оның іс-әрекетіне әсерін анықтау: көрмейтіндер тері арқылы сезу тәсілімен;
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	1. 2. 3. 1 жыл мезгілдеріне орай табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау
3 - тоқсан
5. Саяхат	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1. 3. 1. 1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу: релефті карта, сызбалар
		3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	1. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау: рельефті карта, схемалар
		3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	1. 3. 4. 1 дереккөздерді зерделеу арқылы Томирис туралы әңгімелеу: көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы;
	Елімнің табиғаты	2.4 Туризм	1. 2. 4. 1 туризмнің мәнін білу; 1. 2. 4. 2 туристердің негізгі мақсаттарын анықтау
	Тарих толқынында	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 3 Қазақстанның астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды таныстыру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тарих толқынында	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	1. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау: рельефті карта, схемалар
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының рәміздерін өзге елдердің рәміздерінен ажырату; 1. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы әңгімелеу;
		3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	1. 3. 3. 1 Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы баяндау;
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1. 3. 1. 2 ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштері/жә дігерлері туралы әңгімелеу
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 3 Қазақстанның астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды таныстыру
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1. 1. 4. 3 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін білу;
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1. 3. 1. 1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеу: релефті карта, сызбалар
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуды дербес жасай алу; 1. 1. 4. 2 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын ұғыну; 1. 1. 4. 3 тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін білу;
		1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін білу; 1. 1. 1. 5 тұтыну заттарына деген өз қажеттіліктерінің құрылымын, олардың қайдан келетінін анықтау
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	1. 1. 4. 2 жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығын ұғыну; 1. 1. 4. 4 үйдегі қауіпсіздік ережелерін білу; 1. 1. 4. 8 шұғыл көмек қызметтерін білу және олармен хабарласу жағдайларын анықтау
8. Дені саудың – жаны сау!	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 2 табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтаудың қажеттілігін білу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	2. 1. 1. 1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің ауызша портретін жасау 2. 1. 1. 2 мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы әдеп нормаларын білу; 2. 1. 1. 3 түрлі дереккөздерді зерттеу арқылы жалпыға ортақ әдеп нормаларын анықтау; 2. 1. 1. 4 бақылау мен сауалнама негізінде тұтыну заттарына деген отбасы қажеттіліктерінің құрылымын, олардың түсу көзін анықтау
2. Менің отбасым және достарым	Мен және қоғам	1.5 Құқық және міндет	2. 1. 5. 1 өз өмірінен мысалдар келтіру негізінде құқықты, міндетті және жауапкершілікті ажырату; 2. 1. 5. 2 қоғамға қызмет етудің әлеуметтік маңыздылығын білу
	Тарих толқынында	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 3 Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерін басқа елдікінен ажырата алу
2 – тоқсан
3. Менің мектебім	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2. 1. 2. 1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін меңгеру; 2. 1. 2. 2 мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін анықтау; 2. 1. 2. 3 мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлға аралық мінез-құлық нормаларын білу; 2. 1. 2. 4 өз сыныбын сипаттама беру
4. Менің туған өлкем	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	2. 1. 3. 1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұратын жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу: көрмейтін білім алушыларға "Бағдарлау" құрылғысын пайдалану; 2. 1. 3. 2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету: көрмейтін білім алушыларға Қазақстанның рельефті картасын пайдалану
		1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 3 көлік түрлерін, олардың қажеттілігін ажырату; 2. 1. 4. 4 қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережелерін білу
	Тарих толқынында	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасы мемлекеттік рәміздерінің маңызын білу; 2. 3. 5. 2 бақылаулар негізінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің қолданылу саласын анықтау
3 – тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау	Мен және қоғам	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2. 1. 2. 1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекет түрлерін меңгеру
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	2. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуларды білу және пайдалану: "Қозғалыс проекциялары" авторы В.Ф. Базарный; "Шыныдағы белгі" авторы Э.С. Аветисов, "Пальминг", авторы У.Г. Бейтс; 2. 1. 4. 2 түрлі дереккөздер негізінде пайдалы және зиянды тағамдардың арасындағы айырмашылықтарды анықтау; 2. 1. 4. 5 қоғамдық жерлерде күнделікті болатын жағдайда жүріс-тұрыс қауіпсіздік ережесін сақтау
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Мен және қоғам	1.6 Мерекелер	2. 1. 6. 1 таңдауы бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мәнін білу
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	2. 3. 1. 2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау
	Тарих толқынында	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	2. 3. 2. 1 көрнекі материалдарды зерделеу арқылы ғұндардың өмір салтын сипаттау: рельефті карта, схемалар
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	2. 3. 1. 1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау
		3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	2. 3. 4. 1 Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы әңгімелеу: көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы; 2. 3. 4. 2 Луи Брайльдің рельефті нүктелі қарпінің пайда болу тарихын білу
		3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	2. 3. 3. 1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау
4 - тоқсан
7. Қоршаған орта	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	2. 2. 1. 1 тұсбағдардың, ағаш қабығындағы мүктің көмегімен экскурсия және саябақ аймағында көкжиекті анықтау
		2.2 Климат және ауа-райы	2. 2. 2. 1 ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне тигізетін оң және кері әсерін талдау
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	2. 2. 3. 1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын анықтау; 2. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өз өңіріндегі табиғи жағдайлардың (жер бедері, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) оң және кері тұстарын талдау; 2. 2. 3. 3 табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу
8. Саяхат	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	2. 1. 3. 1 өз зерттеулеріне сүйене отырып, тұратын жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу: көрмейтін білім алушыларға "Бағдарлау" құрылғысын пайдалану
	Елімнің табиғаты	2.4 Туризм	2. 2. 4. 1 туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2. 2. 4. 2 зерттеу негізінде Қазақстанда туризмнің түрлерін дамытуға қолайлы нысандарды анықтау; 2. 2. 4. 3 туристік нысандардың ерекшеліктерін сипаттау
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	2. 3. 1. 2 түрлі дереккөздерді зерделеу арқылы көне қалалар мен ескерткіштерді сипаттау

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа-райы	3. 2. 2. 1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
		2.2 Климат және ауа-райы	3. 2. 2. 2 ауа-райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3. 1. 4. 3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 3. 1. 4. 5 табиғи ортадағы өзінің қауіпсіздігін жоспарлау
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 өз отбасының құндылықтарын анықтау
	Тарих толқынында	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 2 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін білу
	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу; 3. 1. 1. 5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну
		1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3. 1. 2. 1 сыныптың өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіреді және өз нұсқасын ұсыну; 3. 1. 2. 2 түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын меңгеру; 3. 1. 2. 3 қоғамда өзін-өзі ұстау әдеп нормаларын білу; 3. 1. 2. 4 өз тәжірибесінен мысал келтіре отырып, адамдар арасындағы достықтың маңыздылығын дәлелдеу
		1.5 Құқық және міндет	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасы және Конституциясы туралы білу; 3. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының Конституциясының маңызын ұғыну
2 - тоқсан
3. Уақыт	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды білу; 3. 1. 1. 2 әулет шежірсін құрастыру
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3. 1. 4. 4 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау;
		1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну
	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа-райы	3. 2. 2. 2 ауа райы мен климаттың қолайсыз жағдайларында өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3. 3. 1. 1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін білу; 3. 3. 1. 2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын ұғыну
		3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	3. 3. 2. 1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау: рельефті карта, схемалар
4 Сәулет	Елімнің табиғаты	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	3. 1. 3. 1 елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (тип, көлемі, қызметі); 3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын зерттеу, мысалдар келтіру
	Елімнің табиғаты	2.4 Туризм	3. 2. 4. 1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау
		2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	3. 2. 1. 1 астрономиялық белгілер бойынша көкжиек бағыттарын анықтау: көрмейтіндерге релефті картасын қолдану; 3. 2. 1. 2 масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құру: көрмейтін білім алушыларға "Бағдарлау" құрылғысын қолдану
3 - тоқсан
5. Өнер	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 әулетінің құндылықтарын анықтау
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3. 1. 4. 2 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде көрсету: для көрмейтіндерге рельефті схема бойынша
	Тарих толқынында	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 1 Қазақстанның бейресми рәміздерінің мәнін білу ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы)
		3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	3. 3. 2. 1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау: рельефті карта, схемалар
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3. 3. 1. 2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын ұғыну
6. Атақты тұлғалар	Тарих толқынында	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	3. 3. 2. 1 түрлі материалдарды зерделеу арқылы түркілердің өмір салтын анықтау: рельефті карта, схемалар
		3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	3. 3. 3. 1 Қазақ хандығының құрылу себептерін білу
		3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	3. 3. 4. 1 тарихи мысалдар негізінде хандар, батырлар мен билердің рөлін білу; 3. 3. 4. 2 тарихи мысалдар негізінде қазақ халқының азаттығы үшін күрескен тұлғалардың рөлін шығармашылық түрде көрсету; 3. 3. 4. 3 Қазақстанда көрмейтіндерге арналған әдебиеттерді рельефті-нүктелі қаріппен басып шығару тарихын білу: С.Х. Өтегенов, А.К. Қасымов
4 - тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа-райы	3. 2. 2. 1 Жер климатының негізгі түрлерінің сипаттамаларын анықтау
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 Адамдардың табиғи жағдайларға байланысты орналасуын талдау (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
		2.4 Туризм	3. 2. 4. 1 Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін жасау
		2.2 Климат және ауа-райы	3. 2. 2. 2 ауа-райы қолайсыз жағдайларда өзін-өзі ұстау ережелерін құрастыру
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін құрастыру
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3. 1. 4. 3 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 3. 1. 4. 5 өзінің табиғи ортадағы қауіпсіздігін жоспарлау
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 өз әулетінің құндылықтарын анықтау
		1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3. 1. 2. 3 қоғамда өзін өзі ұстау әдеп нормаларын білу
		1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде Қазақстан халықтарының ұлттық мерекелерін шығармашылық түрде ұсыну
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3. 3. 1. 2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтау маңыздылығын ұғыну
	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 4 өз шығындарын жоспарлайды және негіздеу; 3. 1. 1. 5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну
		1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	3. 1. 4. 1 көзге арналған жаттығуларды жасау: "Қозғалыс проекциялары" авторы В.Ф. Базарный; "Шыныдағы белгі" авторы Э.С. Аветисов көзге арналған жаттығуларды жасау: "Қозғалыс проекциялары" авторы В.Ф. Базарный; "Шыныдағы белгі" авторы Э.С. Аветисов, "Пальминг", авторы У.Г. Бейтс, "Пальминг", авторы У.Г. Бейтс; 3. 1. 4. 4 спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін анықтау

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	4. 1. 3. 1 түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату; 4. 1. 3. 2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының сипаттама беру
	Елімнің табиғаты	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау
2. Адами құндылықтар	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	4. 1. 1. 1 отбасының қоғам өміріндегі маңызын дәлелдеу; 4. 1. 1. 2 отбасы мүшелерінің функционалдық рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасы бюджетінің негізгі кіріс-шығыстарын талдау; 4. 1. 1. 4 отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын ұсыну
		1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	4. 1. 2. 1 мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын білу; 4. 1. 2. 2 білім алушылар арасындағы көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерді анықтау
		1.5 Құқық және міндет	4. 1. 5. 1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытынды жасау; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен бостандықтарына, міндеттеріне мысалдар келтіру
2 - тоқсан
3. Мәдени мұра	Тарих толқынында	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	4. 3. 2. 1 түрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тарихын білу: рельефті карта, схемалар; 4. 3. 2. 2 сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде бейнелеу: рельефті карта, схемалар
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау
		3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) білу
		3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, елімізге сіңірген еңбегі туралы көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы білу; 4. 3. 4. 2 әлемге белгілі және Отандық тифлопедагогтардың есімін білу
		3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 2 тарихи мұражайлардың қызметін білу; 4. 3. 1. 3 мұражайдың өзіндік жобасын ұсыну
4. Мамандықтар әлемі	Мен және қоғам	1.1 Менің отбасым	4. 1. 1. 2 отбасы мүшелерінің функционалдық рөлін талдау
		1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру
	Елімнің табиғаты	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау
	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	4. 1. 3. 2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының сипаттама беру
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау
		3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, елімізге сіңірген еңбегі туралы көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы білу; 4. 3. 4. 2 әлемге белгілі және Отандық тифлопедагогтардың есімін білу
		3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) білу
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	4. 1. 4. 4 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу; 4. 1. 4. 5 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін азайту және алдын алу әдістерін ұсыну
3 - тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа-райы	4. 2. 2. 1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау; 4. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	4. 1. 4. 2 түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 4. 1. 4. 3 жасанды ортадағы өз қауіпсіздігін жоспарлау
	Елімнің табиғаты	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау: көрмейтіндерге рельефті суреттер, карталар
6. Қоршаған ортаны қорғау	Елімнің табиғаты	2.2 Климат және ауа-райы	4. 2. 2. 1 адамзат дамуына климаттың әсерін талдау
		2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 өз өңіріндегі және Қазақстан аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетін талдау; 4. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өз өңірінде табиғи апаттар туындауы ықтималдылығын болжау
		2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау: көрмейтіндерге рельефті суреттер, карталар; 4. 2. 1. 2 глобус пен карталардың қолану аясын, олардан негізгі нысандарды көрсете білу: көрмейтіндерге рельефті карта мен глобустар; 4. 2. 1. 3 глобус пен картадан параллельдерді, меридиандарды, экваторды көрсете білу
4 - тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	Мен және қоғам	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылық түрде таныстыру
	Тарих толқынында	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) білу
		3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек салаларындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық мәліметтеріне сүйене отырып, елімізге сіңірген еңбегі туралы көрмейтіндерге оқу машинкалары немес аудио оқулықтарды пайдалану арқылы білу; 4. 3. 4. 2 әлемге белгілі және Отандық тифлопедагогтардың есімін білу
		1.5 Құқық және міндет	4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасын ың азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдарын келтіру
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 2 Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау
	Мен және қоғам	1.4 Денсаулық пен қауіпсіздік	4. 1. 4. 2 түрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 4. 1. 4. 3 жасанды ортадағы өз қауіпсіздігін жоспарлау
8. Болашаққа саяхат	Мен және қоғам	1.3 Менің атамекенім	4. 1. 3. 2 түрлі дереккөздерге негізделе отырып, өз аймағының сипаттама беру
	Елімнің табиғаты	2.4 Туризм	4. 2. 4. 1 ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, БАҚ) пайдалана отырып, Қазақстан мен Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру
	Тарих толқынында	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 1 түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресті анықтау
		3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 1 Зерттеулер негізінде "Қазақстан" атауымен байланысты мағыналық ассоциациялар қатарын (ұлттық бренд) ұсыну
	Мен және қоғам	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 зерттеулер негізінде кәсіби мерекелердің тарихын шығармашылықпен таныстыру
		1.5 Құқық және міндет	4. 1. 5. 1 Конституцияның қоғам өміріндегі маңызы туралы қорытынды жасау; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде жеке тұлғаның демократиялық құқықтары мен бостандықтарына, міндеттеріне мысалдар келтіру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 32-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 577 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – көру қабілеті бұзылған білім алушылардың музыкалық мәдениетін, негізгі білімі мен біліктерін қалыптастыру, музыкалық іс-әрекетінде шығармашылықпен өз ойын жеткізу және қарым-қатынас жасау тәсілдерін меңгерту.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) музыка өнеріне қызығушылықтарын дамыту;

2) гармониялық және тембрлік есту қабілетін дамыту;

3) ырғақ сезімін, музыкалық есте сақтауды, есту арқылы өзін-өзі бақылауды, дыбысталу сапасын және музыкалық көріністерді дамыту;

4) музыкалық сауаттылық негіздері, музыканың стильдері, жанрлары және мәнерлі құралдары туралы түсініктерін қалыптастыру;

5) музыканы өнердің басқа да түрлерімен кіріктіру, музыкалық орындаушылық дағдыларын, сонымен қатар ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану арқылы біліктерін және дағдыларын дамыту;

6) білім алушылардың қазақтың дәстүрлі музыкасы мен фольклорының, әлем халықтарының музыкалық шығармашылығының, классикалық және заманауи композиторлар шығармаларының озық үлгілерін білу

7) музыкалық іс-әрекеттер процесінде білім алушылардың көркемдікті қабылдау қабілеттерін қалыптастыру.

4. Түзету-дамыту міндеттері:

1) танымдық іс-әрекетті түзету: бейнелі ойлауды, есту арқылы қабылдауды, қиялды, есті, зейінді;

2) кеңістікте, сахнада бағдарлануды үйрету; шағын кеңістікте; музыкалық аспапта орындау;

3) қалдық көруді дамыту және қорғау;

4) әуенді біртұтас қабылдау, шығарманың тақырыбын түсіну арқылы мимикалық қасиеттерді дамыту;

5) даярлық музыкалық жаттығуларды, әуенді орындау арқылы тыныс алу дағдыларын қалыптастыру;

6) көпшілік алдында орындау кезінде көру қабілеті бұзылған білім алушылардың мінез-құлқының адекватты емес формаларын, психологиялық дағдарыстарын жою.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту құндылықтық-бағдарланған, тұлғалық-бағдарланған, әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативті тәсілдер және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (бұдан әрі - АКТ) негізінде жүзеге асырылады.

6. "Музыка" пәнін оқытудағы құндылықтық-бағдарланған тәсіл көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға әлемді тануда өздері үшін манызды құндылықтарын таңдауға, біртұтас ойлау мен сананы қалыптастыруға мүмкіндік береді.

7. Оқытудың тұлғалық-бағдарланған тәсілі көру қабілеті бұзылған білім алушылардың жеке дамуын және өзін-өзі дамытуын белсендіруге бағытталған, тұлғаны қалыптастыруда балалардың жеке-дара ерекшеліктерін, қызығушылықтарын және қабілеттерін еске алуды, ойын көріністерін және әндерді сахналау арқылы зейінді, музыкалық есте сақтау мен ішкі есту қабілетін дамытуын көздейді.

8. Іс-әрекет тәсілі жеке, топтық және жұптық жұмыс арқылы жүзеге асырылады, бұл шығармашылық тапсырмаларды қолдануды қамтиды, онда көзі көрмейтін және нашар көретін білім алушылар өздерінің көңіл-күйлеріне назар аударуға, музыканың көмегі арқылы сабақта естіген өмірлік жағдайлармен туындайтын сезімдер мен эмоциялардың біртұтас кешенін жеткізуге үйренеді.

9. Оқу іс-әрекетіндегі саралап оқыту тәсілі көзі көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың музыкалық қабылдауының, ақпаратты жеткізудің, зияттың, іс-әрекеттің, сөйлеудің, эмоциялар, естің және ойлаудың ерекшеліктерін есепке алады және білім алушылардың екі топқа бөлуге мүмкіндік береді:

1) жақсы музыкалық қабілеттері бар білім алушылар: дәл дауыс ырғағын келтіреді, әндерді жылдам және жақсы үйренеді және есте сақтайды, музыкалық шығарманы мәнерлі орындайды, ән салуда тыныс алу дағдыларын меңгерген;

2) әлсіз музыкалық қабілеттері бар білім алушылар: есте сақтау қабілеті нашар, ырғағы дәл емес және есту қабілеті әлсіз, зейіннің шоғырлануы төмен деңгейде, сөйлеудің бұзылуы, тұтығуы бар; аталған санаттағы балалармен жұмыс жеке тәсілді талап етеді.

10. Коммуникативтік тәсіл білім алушылардың диалог жүргізу қабілетін, өзінің ой-пікірлерін коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес көрсету қабілетін қалыптастырады.

11. АКТ-ды қолдану музыканы тыңдау, шығару және есте сақтау, "Музыка" оқу пәнінің әдістемелік мүмкіндіктерін байытуға, оған заманауи деңгей беруге мүмкіндік береді.

12. Музыка сабақтары арнайы жабдықталған кабинетте жүргізіледі:

1) жұмысқа арналған жиһаз және жабдықтар: балалардың музыкалық аспаптары, музыкалық орталық, фортепиано, жұмыс және демонстрациялық үстел;

2) оқытудың арнайы құралдары: рельефті картиналар, Брайль жүйесі бойынша нота кестелері, анықтамалық, музыкалық әдебиет, ұлғайтылған және рельефті-нүктелі шрифтпен жазылған оқулықтар; экрандық-дыбыстық құралдар.

3 - тарау. "Музыка" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. "Музыка" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі :

1) 0 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 - сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

14. Бағдарламаның мазмұны төмендегідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Музыканы тыңдау, талдау және орындау" бөлімі;

2) "Музыкалық-шығармашалық жұмыстарды құру" бөлімі;

3) "Жобаны даярлау және құру" бөлімі;

15 "Музыканы тыңдау, талдау және орындау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) музыка тыңдау және талдау;

2) музыкалық-орындаушылық іс-әрекет (ән салу);

3) музыкалық сауат (Брайль нота жүйесі);

16. "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау;

2) музыка шығару және импровизациялау.

17. "Жобаны даярлау және құру" бөлімі келесі бөлімшені қамтиды:

1) білім алушылардың музыкалық-шығармашылық жұмыстарын презентациялау және бағалау.

18. 0 - сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау" бөлімі: музыкалық сауаттылық негіздері, музыка тыңдау және талдау дағдыларының дамуы; есту арқылы мәнерлі құралдарды анықтау (жай, қатты, баяу, жылдам); дыбыс бойынша және сипап-сезу негізінде аспаптарды ажырату біліктілігі; көру қабілетін бұзылған балалардың таза дыбыстауы (дұрыс жалғаулар, дауысты және дауыссыз дыбыстар); балалардың музыкалық аспаптары, оларды сипау арқылы тану; музыкалық сөйлемдер арасында дұрыс тыныс алу; есту арқылы нотаны анықтау; секста, септима шегіндегі биіктігі бойынша дыбыстар (жоғары, төмен); шағын және үлкен кеңістікте, аспапта және сахнада бағдарлану;

2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі: шығармашылық бейне; ертегі бейнесі; ертегі кейіпкерлерінің жеке-дара сапаларын дауыс арқылы жеткізу біліктілігі; музыкалық бейнені қабылдау және бейне туралы өзінің әсерлерін айту біліктілігі; дыбысы бойынша және сипап-сезу негізінде аспаптарды ажырату біліктілігі; ертегі кейіпкері, мюзикл; музыкалық-қозғалыс этюдтері мен ойындарда қарапайым мимикалық және пантомимикалық мәнерлі құралдарды қолдану; шапалақтау және топылдату арқылы қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту біліктілігі;

3) "Жобаны дайындау және құру" бөлімі: балалар әндерін шығармашылықпен орындау, бағалау (жақсы, нашар); орындау алдында қорқынышты және ұяңдықты жеңу, позитивті көңіл-күй.

19. 1 - сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау" бөлімі: тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйі, ырғағы, қарқыны, динамикасы; есту арқылы таныс дыбыстар мен музыкаларды анықтау және сипаттау; музыкалық шығармалар, олардың сипаты; сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін ажырату; есту арқылы жоғары, орта, төмен регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, "соль" және "ми" ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; дауыс тембрін, қазақтың халық және басқа музыкалық аспаптарының тембрін анықтау; әуеннің графикалық бейнеленуін түсіну; музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әнді орындау; шулы музыкалық және казақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; ертегі кейіпкерінің музыкалық бейнесі; мюзикл; дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық сөйлемдерді шығару (1-2 такт); шапалақтау, топылдату және басқа қимылдар арқылы қарапайым ырғақтық сурет; балалардың музыкалық аспаптары, оларды сипап-сезу арқылы тану; Брайль жүйесі бойынша нота жазбасы; шағын және үлкен кеңістікте, аспапта және сахнада бағдарлау;

2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі: музыкалық сөйлемдерді шығару үшін идеялар; сахналанған әндер; музыкалық ойындар және шағын музыкалық қойылымдар; музыкалық бейнелер, әсерлер мен пікірлер; дыбыс бойынша және сипап-сезу негізінде аспаптарды ажырата білу; дауысты және музыкалық аспаптарды қолдану арқылы музыкалық сөйлемдерді шығару (1-2 такт); шапалақтау, топылдату және басқа қимылдар арқылы қарапайым ырғақтық сурет;

3) "Жоба дайындау және құру" бөлімі: шығармашылық жұмысты ұсыну, бағалау (жақсы, жаман); көңіл-күйді білдіріп, ешбір қысымсыз әнді орындау.

20. 2 - сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау" бөлімі: музыкалық шығармалардың ұқсастығы мен айырмашылықтары; музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйі, мазмұны және мәнерлі құралдары; визуалды элементтер және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізе білу; музыкалық бейне, әсерлер мен пікірлер; сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттері мен ерекшеліктері; релятивті жүйені қолданып (до, ми, соль) дыбыстардың биіктігі, есту арқылы ноталардың ұзақтығын және паузаларды (сегіздік, төрттік) анықтау; қазақтың халық және классикалық музыкалық аспаптарының тембрін; шығарманың музыкалық жанрын анықтау; сипап-сезу арқылы шағын кеңістікте (аспап) бағдарлау; Брайль жүйесімен ноталар; үлкен кеңістікте, сахнада бағдарлау;

2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі: музыкалық сөйлемдерді шығару және импровизациялау үшін идеялар; сахналанған әндер; музыкалық ойындар, музыкалық қойылымдар және бейнелер; шығарманың музыкалық бейнесі; дыбысы және формасы бойынша және сипап-сезу негізінде аспаптарды ажырата білу; қарқынды, ырғақтық суретті сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндер; шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; әртүрлі аспаптарды қажетті ноталарды ойнай білу; шығармашылық және импровизация; шығарма және импровизация; дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып музыкалық сөйлемдер (2-4 такт) шығару және импровизациялау;

3) "Жоба дайындау және құру" бөлімі: музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестілігін көрсету; шығармашылық жұмысты ұсыну; әндерді вокальды орындау; музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықты және өзбетінділікті дамыту.

21. 3 - сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау" бөлімі: тыңдалған шығарманың көңіл-күйі, мазмұны және көркемдік бейнесі; музыкалық жанрлар және ұғымдар; тыңдалған музыка туралы ой-пікірлерін және сезімдерін жеткізе білу; сипап-сезу негізінде музыкалық аспаптардың қасиеттері, ерекшеліктері және тембрлік бояуы; музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндер, қарқын, ырғақтық сурет және динамика; ансамбльде ойнау, қарқын мен динамиканы сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарындағы әртүрлі ырғақтық суреттерді ойнау; әртүрлі аспаптарда ойнау; есту арқылы дыбыстың биіктігін анықтай білу және ноталарды нота дәптеріне ұлғайтылған қатармен Брайль жүйесі бойынша бірінші октаваның шегінде жазу; дыбысталуы бойынша музыкалық аспаптар, музыкалық аспаптарды топтар бойынша жіктеу; регистр, динамика, қарқын; шағын және үлкен кеңістікте, аспапта және сахнада бағдарлау;

2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі: музыкалық мәнерлі құралдарды қолданып, шығарма және импровизация үшін идеялар; сахналанған әндер, музыкалық ойындар, музыкалық қойылымдар және бейнелер; музыкалық шығарманың сипаты; шығарманың музыкалық бейнесі; дыбысы және формасы бойынша және сипап-сезу негізінде аспаптарды ажырата білу; дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі музыкалық сөйлемдерді (4-8 такт) шығару және импровизациялау; әртүрлі ырғақтық суреттерді қолданып музыкалық сөйлемдерді шығару;

3) "Жобаны дайындау және құру" бөлімі: музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылық белсенділікті, дербестікті таныту; шығармашылық жұмысты ұсыну; әндерді вокальды орындау; музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде дербестікті және шығармашылықты дамыту; ұсынылған тақырыптар бойынша жеке жобалар.

22. 4-сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау" бөлімі: музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилі (халық, классикалық), жанры; эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, аңыз-ертегіші; шығарманың көркемдік бейнесі; аспаптардың қасиеттері, ерекшеліктері және тембрлік бояуы; сипап-сезу негізінде аспаптың құрылысында бағдарлау; сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы және стильдегі шығармалар, интонациялау тазалығы; шағын әуендерді, канон формасындағы жеңіл әндерді орындау; ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн-синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; музыкалық сауаттылық (Брайльдің нота жүйесі): қарапайым музыкалық формалар (шумақ, қайырма, АВ, АВА), стильдер мен жанрлар, шығармадағы ? өлшемі; хордың түрлері (балалар, әйелдер, ерлер, аралас), халық аспаптар ансамблі (қазақ, орыс), симфониялық оркестр; музыкалық мәнерлілік құралдары (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз); аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау; үлкен кеңістікте, сахнада бағдарлау;

2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі: музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданумен музыка шығару және импровизациялау үшін идеялар мен материалдарды жинау; сахналанған әндер, музыкалық ойындар және музыкалық қойылымдар; шығарманың музыкалық бейнелері; шығарманың сипатын жеткізе отырып, музыкалық рөлді орындау; шығарманың музыкалық бейнесін құра және орындай білу; сипап-сезу негізінде формасы және дыбысы бойынша аспаптарды ажырата білу және топтарды анықтау; музыка шығару және импровизациялау; дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуальды) қолданып, ?өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық сөйлемдер; Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасы; музыкалық сөйлемдерді шығару және оларды аспаптарда қайта жаңғырту;

3) "Жобаны дайындау және құру" бөлімі: музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету; шығармашылық жұмысты ұсыну; берілген критерийлер бойынша шығармашылық жұмысты бағалау; әндерді вокальды орындау; хормен орындау; қарапайым әндерді және әуендерді жеке және оркестрде орындау.

4 - тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі

23. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4 кодында "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "4" – оқыту мақсатының реттік саны.

24. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Музыка тыңдау, талдау және орындау" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 мәнерлі құралдарды: (жай, қатты, баяу, жылдам) анықтау; 0. 1. 1. 2 белгілі әуендерді тану, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын көру; 0. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау; 0. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде дыбысы бойынша аспаптарды ажырату	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау; 1. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін ажырату	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтаужәне салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтердің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттері мен ерекшеліктерін ажырату	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық), және жанрын анықтау және ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегі-аңызшы ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	0. 1. 2. 1 әндегі сөздерді, жалғауларды, дауысты және дауыссыз дыбыстарды таза айту; 0. 1. 2. 2 сипау арқылы аспаптарды тану; 0. 1. 2. 3 музыкаға сәйкес қарапайым ырғақтық суреттерді білу және орындау	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамиканы сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасындағы шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн-синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
1.3 Музыкалық сауат	0. 1. 3. 1 секста, септима шегінде биіктігі бойынша дыбыстарды: (жоғары, төмен) ажырату; 0. 1. 3. 2 музыканың сипатын жеткізіп, мәнерлі ән сала білу; 0. 1. 3. 3 қысқа музыкалық сөйлемдер арасында тыныс ала білу; 0. 1. 3. 4 қимыл-қозғалыста бағдарлай білу; 0. 1. 3. 5 балалар музыкалық аспаптарын қолдана білу; 0. 1. 3. 6 есту арқылы нотаны анықтау (жоғары, төмен)	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну; 1. 1. 3. 4 кеңістікте бағдарлауды дамыту; 1. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасын үйрену	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені қолданып дыбыстардың биікітігін атау (до, ми, соль), есту арқылы ноталардың және паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру; 2. 1. 3. 3 шығарманың музыкалық жанрын анықтау; 2. 1. 3. 4 сипап-сезудің көмегімен шағын кеңістікте бағдарлау; 2. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша ноталарды жаза білу	3. 1. 3. 1 есту арқылы дыбыстың биіктігін анықтау және бірінші октаваның шегінде ұлғайтылған тармақпен және Брайль жүйесі бойынша ноталарды нота дәптеріне жазу; 3. 1. 3. 2 музыкалық аспаптарды дыбысталуы бойынша ажырату және топтар бойынша жіктеу; 3. 1. 3. 3 есту арқылы регистрлер ді, динами каны, қарқынды анықтау; 3. 1. 3. 4 кеңістікте бөгелмей бағдарлау; 3. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша әуендерді жаза білу	4. 1. 3. 1 шығармадағы қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ, АВА), стильдер мен жанрларды, ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін тану (балалар, әйелдер, ерлер, аралас), аспаптардың құрамы бойынша халық (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрлерді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау

2) "Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материалдарды жинау	0. 2. 1. 1 шығармашылық бейнені білу және түсіну; 0. 2. 1. 2 ертегі кейіпкерлерінің жеке-дара сапаларын дауыспен жеткізу; 0. 2. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлерін айта білу; 0. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде және дыбысы бойынша аспаптарды ажырату	1. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдарды сахналай білу; 1. 2. 1. 3 музыкалық бейнелерді қабылдау, өзінің әсерлері мен ой-пікірлерін айта білу; 1. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялауда идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарма ның музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материал жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
2.2 Музыканы шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 музыкалық-қозғалыс этюдтерінде және ойындарда мәнерліліктің қарапайым мимикалық және пантомимикалық құралдарды қолдану; 0. 2. 2. 2 шапалақтар мен топылдатудың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту	1. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (1-2 такт) шығару; 1. 2. 2. 2 шапалақтау, топылдату және басқа қимылдардың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау

3) "Жобаны дайындау және құру" бөлімі:

3-кесте

Бөлімше	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 балалардың шығармашылықпен орындаған әндерін бағалай (жақсы, нашар) және ұсыныс жасай білу; 0. 3. 1. 2 қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 0. 3. 1. 3 позитивті көңіл-күйді құра білу	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 әндерді ешбір қысымсыз, көңіл-күйді көрсетіп орындау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқау ды, қорқынышты, ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету	3. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу, өзінің және басқалардың жұмысын бағалай білу; 3. 3. 1. 2 психологиялық дағдарысты және өзіндік толыққанды болмау сезімін жеңу; 3. 3. 1. 3 берілген тақырыптар бойынша жеке жобаларды орындау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау

25. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

22. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0- сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 мәнерлі құралдарды: (жай, қатты, баяу, жылдам) анықтау; 0. 1. 1. 2 белгілі әуендерді тану, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын көру; 0. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау; 0. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде дыбысы бойынша аспаптарды ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	0. 1. 2. 1 әндегі сөздерді, жалғауларды, дауысты және дауыссыз дыбыстарды таза айту; 0. 1. 2. 2 сипау арқылы аспаптарды тану; 0. 1. 2. 3 музыкаға сәйкес қарапайым ырғақтық суреттерді білу және орындау
		1.3 Музыкалық сауат	0. 1. 3. 1 секста, септима шегінде биіктігі бойынша дыбыстарды: (жоғары, төмен) ажырату; 0. 1. 3. 2 музыканың сипатын бере отырып, мәнерлі ән айта білу; 0. 1. 3. 3 қысқа музыкалық сөйлемдер арасында тыныс ала білу; 0. 1. 3. 4 қимыл-қозғалыста бағдарлай білу; 0. 1. 3. 5 аспапты қолдана білу; 0. 1. 3. 6 есту арқылы нотаны анықтау (жоғары, төмен)
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	0. 2. 1. 1 шығармашылық бейнені білу және түсіну; 0. 2. 1. 2 ертегі кейіпкерлерінің жеке сапаларын дауыс арқылы жеткізу; 0. 2. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлерін айту; 0. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 музыкалық-қозғалыс этюдтерінде және ойындарда мәнерліліктің қарапайым ммикалық және пантомимикалық құралдарын қолдану; 0. 2. 2. 2 шапалақтар мен топылдатудың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 мәнерлі құралдарды: (жай, қатты, баяу, жылдам) анықтау; 0. 1. 1. 2 белгілі әуендерді тану, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын көру; 0. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	0. 1. 2. 1 әндегі сөздерді, жалғауларды, дауысты және дауыссыз дыбыстарды таза айту; 0. 1. 2. 2 сипау арқылы аспаптарды тану; 0. 1. 2. 3 музыкаға сәйкес қарапайым ырғақтық суреттерді білу және орындау
		1.3 Музыкалық сауат	0. 1. 3. 1 секста, септима шегінде биіктігі бойынша дыбыстарды: (жоғары, төмен) ажырату; 0. 1. 3. 2 музыканың сипатын бере отырып, мәнерлі ән айта білу; 0. 1. 3. 3 қысқа музыкалық сөйлемдер арасында тыныс ала білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	0. 2. 1. 1 шығармашылық бейнені білу және түсіну; 0. 2. 1. 2 ертегі кейіпкерлерінің жеке сапаларын дауыс арқылы жеткізу
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 музыкалық-қозғалыс этюдтерінде және ойындарда мәнерліліктің қарапайым мимикалық және пантомимикалық құралдарды қолдану
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 балалардың шығармашылықпен орындаған әндерін бағалай (жақсы, нашар) және ұсыныс жасай білу 0. 3. 1. 2 қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 0. 3. 1. 3 позитивті көңіл-күйді құра білу
3 - тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 мәнерлі құралдарды: (жай, қатты, баяу, жылдам) анықтау; 0. 1. 1. 2 белгілі әуендерді тану, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын көру; 0. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	0. 1. 2. 1 әндегі сөздерді, жалғауларды, дауысты және дауыссыз дыбыстарды таза айту; 0. 1. 2. 2 сипау арқылы аспаптарды тану; 0. 1. 2. 3 музыкаға сәйкес қарапайым ырғақтық суреттерді білу және орындау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	0. 2. 1. 1 шығармашылық бейнені білу және түсіну; 0. 2. 1. 2 ертегі кейіпкерлерінің жеке сапаларын дауыс арқылы жеткізу
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 балалардың шығармашылықпен орындаған әндерін бағалай (жақсы, нашар) және ұсыныс жасай білу
	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 мәнерлі құралдарды: (жай, қатты, баяу, жылдам) анықтау; 0. 1. 1. 2 белгілі әуендерді тану, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын көру; 0. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	0. 1. 2. 1 әндегі сөздерді, жалғауларды, дауысты және дауыссыз дыбыстарды таза айту; 0. 1. 2. 2 сипау арқылы аспаптарды тану; 0. 1. 2. 3 музыкаға сәйкес қарапайым ырғақтық суреттерді білу және орындау
		1.3 Музыкалық сауат	0. 1. 3. 1 секста, септима шегінде биіктігі бойынша дыбыстарды: (жоғары, төмен) ажырату; 0. 1. 3. 2 музыканың сипатын бере отырып, әнді мәнерлі айта білу; қысқа және ұзын дыбыстарды ажырату, ырғақты шапалақтау; 0. 1. 3. 3 қысқа музыкалық сөйлемдер арасында тыныс ала білу
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 балалардың шығармашылықпен орындаған әндерін бағалай (жақсы, нашар) және ұсыныс жасай білу; 0. 3. 1. 2 қорқыныш пен ұяңдықты жеңу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 мәнерлі құралдарды: (жай, қатты, баяу, жылдам) анықтау; 0. 1. 1. 2 белгілі әуендерді тану, олардың ұқсастығы мен айырмашылықтарын көру; 0. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	0. 1. 2. 1 әндегі сөздерді, жалғауларды, дауысты және дауыссыз дыбыстарды таза айту; 0. 1. 2. 2 сипау арқылы аспаптарды тану; 0. 1. 2. 3 музыкаға сәйкес қарапайым ырғақтық суреттерді білу және орындау
		1.2 Музыкалық сауат	0. 1. 3. 1 секста, септима шегінде биіктігі бойынша дыбыстарды: (жоғары, төмен) ажырату; 0. 1. 3. 2 музыканың сипатын бере отырып, мәнерлі ән айта білу; 0. 1. 3. 3 қысқа музыкалық сөйлемдер арасында тыныс ала білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 2. 1. 1 шығармашылық бейнені білу және түсіну; 0. 2. 1. 2 ертегі кейіпкерлерінің жеке-дара сапаларын дауыспен жеткізу
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 музыкалық-қозғалыс этюдтерінде және ойындарда мәнерліліктің қарапайым мимикалық және пантомимикалық құралдарды қолдану
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 балалардың шығармашылықпен орындаған әндерін бағалай (жақсы, нашар) және ұсыныс жасай білу; 0. 3. 1. 2 қорқыныш пен ұяңдықты жеңу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау; 1. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану
		1.3 Музыкалық сауат	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну; 1. 1. 3. 4 кеңістікте бағдарлауды дамыту; 1. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасын зерттеу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдар ды сахналай білу; 1. 2. 1. 3 музыкалық бейнелерді қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін айту; 1. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	1. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (1-2 такт) шығару 1. 2. 2. 2 шапалақтау, топылдату және басқа қозғалыстардың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
2. Менің мектебім	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану
		1.3 Музыкалық сауат	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну; 1. 1. 3. 4 кеңістікте бағдарлауды дамыту; 1. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасын зерттеу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдар ды сахналай білу; 1. 2. 1. 3 музыкалық бейнелерді қабылдау, өзінің әсерлері мен ой-пікірлерін айта білу
	3. Жобаны дайын дау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 әндерді ешбір қысымсыз, көңіл-күйді көрсетіп орындау
2 – тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану; 1. 1. 2. 4 жануарларды ырғақтық қозғалыстармен бере білу
		1.3 Музыкалық сауат	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну; 1. 1. 3. 4 кеңістікте бағдарлауды дамыту
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдарды сахналай білу; 1. 2. 1. 3 музыкалық бейнелерді қабылдау, өзінің әсерлері мен ой-пікірлерін айта білу
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	1. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (1-2 такт) шығару; 1. 2. 2. 2 шапалақтау, топылдату және басқа қимылдардың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 әндерді ешбір қысымсыз, көңіл-күйді көрсетіп орындау
4. Бізді қоршаған әлем	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдарды сахналай білу
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 әндерді ешбір қысымсыз, көңіл-күйді көрсетіп орындау
3 – тоқсан
5. Саяхат	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау; 1. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану
		1.3 Музыкалық сауат	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну; 1. 1. 3. 4 кеңістікте бағдарлауды дамыту; 1. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасын зерттеу
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 әндерді ешбір қысымсыз, көңіл-күйді көрсетіп орындау
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау; 1. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану
		1.3 Музыкалық сауат	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну; 1. 1. 3. 4 кеңістікте бағдарлауды дамыту; 1. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасын зерттеу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдарды сахналай білу; 1. 2. 1. 3 музыкалық бейнелерді қабылдау, өзінің әсерлері мен ой-пікірлерін айта білу; 1. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	1. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (1-2 такт) шығару; 1. 2. 2. 2 шапалақтау, топылдату және басқа қимылдардың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқыныш пен ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 дыбысталуы бойынша симфониялық оркестрді анықтау
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау;
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру
		1.3 Музыкалық сауат	1. 1. 3. 1 есту арқылы жоғары, орташа, төменгі регистрлерді, динамиканы (f, p), қысқа және ұзын дыбыстарды, соль және ми ноталарының биіктігін, қарқынды анықтау; 1. 1. 3. 2 қазақ халықымен және басқа музыкалық аспаптардың дауысын, тембрін анықтау; 1. 1. 3. 3 әуеннің графикалық бейнесін түсіну
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 музыканың екі және үш бөлімді формасына сәйкес қозғалыстарды өз бетімен өзгертуді үйрену
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	1. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (1-2 такт) шығару; 1. 2. 2. 2 шапалақтау, топылдату және басқа қимылдардың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
8. Дені саудың – жаны сау	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, қарқыны, ырғағын, динамикасын анықтау; 1. 1. 1. 2 таныс әуендер мен музыканы есту арқылы анықтау және сипаттау; 1. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды тыңдау және олардың сипатын анықтау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	1. 1. 2. 1 музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әндерді орындау; 1. 1. 2. 2 шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау және қарапайым ырғақтық суреттерді құру; 1. 1. 2. 3 сипау арқылы аспаптарды тану
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	1. 2. 1. 1 музыкалық сөздерді шығаруда идеяларды ұсыну; 1. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және шағын музыкалық қойылымдарды сахналай білу; 1. 2. 1. 3 музыкалық бейнелерді қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін айту; 1. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	1. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (1-2 такт) шығару; 1. 2. 2. 2 шапалақтау, топылдату және басқа қозғалыстардың көмегімен қарапайым ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жобаны дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете білу; 1. 3. 1. 2 сахнада қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 1. 3. 1. 3 әндерді ешбір қысымсыз, көңіл-күйді көрсетіп орындау

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтаужәне салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтер дің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені (до, ми, соль) қолданумен дыбыстардың биіктігін атау, есту арқылы ноталар мен паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру; 2. 1. 3. 3 щығарманың музыкалық жанрын анықтау; 2. 1. 3. 4 сипап-сезудің көмегімен шағын кеңістікте бағдарлау; 2. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша ноталарды жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2.2.2. дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
2. Менің отбасым және достарым	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтаужәне салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтер дің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суреттің қарқынын сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуінде әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені (до, ми, соль) қолданумен дыбыстардың биіктігін атау, есту арқылы ноталар мен паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
2 - тоқсан
3. Менің мектебім	1.Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтаужәне салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтердің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені (до, ми, соль) қолданумен дыбыстардың биіктігін атау, есту арқылы ноталар мен паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру; 2. 1. 3. 3 шығарманың музыкалық жанрын анықтау; 2. 1. 3. 4 сипап-сезудің көмегімен шағын кеңістікте бағдарлау; 2. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша ноталарды жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
4. Менің туған өлкем	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтаужәне салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтердің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
3 – тоқсан
5.Дені саудың – жаны сау	1.Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті және қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуінде әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау; 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтау және салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтердің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені (до,ми,соль) қолданумен дыбыстардың биіктігін атау, есту арқылы ноталар мен паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру; 2. 1. 3. 3 шығарманың музыкалық жанрын анықтау; 2. 1. 3. 4 сипап-сезудің көмегімен шағын кеңістікте бағдарлау; 2. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша ноталарды жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
4 – тоқсан
7. Қоршаған орта	1.Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтау және салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтердің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті және қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуінде әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені (до,ми,соль) қолданумен дыбыстардың биіктігін атау, есту арқылы ноталар мен паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру; 2. 1. 3. 3 шығарманың музыкалық жанрын анықтау; 2. 1. 3. 4 сипап-сезудің көмегімен шағын кеңістікте бағдарлау; 2. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша ноталарды жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету
8. Саяхат	1.Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, музыкалық шығармалардың көңіл-күйін, мазмұнын және мәнерлі құралдарын анықтау және салыстыру; 2. 1. 1. 2 визуальды элементтердің және музыкалық-ырғақтық қимылдардың көмегімен музыка туралы өзінің ойлары мен сезімдерін жеткізу; 2. 1. 1. 3 музыкалық бейнені қабылдау, өзінің әсерлері мен пікірлерін білдіріп айту; 2. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін және ерекшеліктерін ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	2. 1. 2. 1 ырғақтық суретті және қарқынды сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуінде әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 2. 1. 2. 2 қарқынды және ырғақтық суретті сақтай отырып, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау 2. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды ноталармен ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	2. 1. 3. 1 релятивті жүйені (до,ми,соль) қолданумен дыбыстардың биіктігін атау, есту арқылы ноталар мен паузалардың (сегіздік, төрттік) ұзақтығын анықтау; 2. 1. 3. 2 қазақ халқы мен классикалық музыкалық аспаптардың тембрлерін салыстыру; 2. 1. 3. 3 шығарманың музыкалық жанрын анықтау; 2. 1. 3. 4 сипап-сезудің көмегімен шағын кеңістікте бағдарлау; 2. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша ноталарды жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	2. 2. 1. 1 музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 2. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу; 2. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құра білу; 2. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 дауысты және музыкалық аспаптарды қолданып, музыкалық фразаларды (2-4 такт) шығару және импровизациялау; 2. 2. 2. 2 дауысты және аспапты қолданып, ырғақтық суреттерді қайта жаңғырту
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын көрсете және бағалай білу; 2. 3. 1. 2 сахнада жатырқауды, қорқынышты және ұяңдықты жеңу; 2. 3. 1. 3 музыкалық іс-әрекеттің алуан түрлерінде шығармашылықтың белсенділігін, дербестігін көрсету

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыкалық шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	3. 1. 3. 1 есту арқылы дыбыстың биіктігін анықтау және бірінші октаваның шегінде ұлғайтылған тармақпен және Брайль жүйесі бойынша ноталарды нота дәптеріне жазу; 3. 1. 3. 2 музыкалық аспаптарды дыбысталуы бойынша ажырату және топтар бойынша жіктеу; 3. 1. 3. 3 есту арқылы регистрлерді, динамиканы, қарқынды анықтау; 3. 1. 3. 4 кеңістікте бөгелмей бағдарлау; 3. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша әуендерді жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялауда идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
	3. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды презентациялау және бағалау	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын ұсына білу, өзінің және басқалардың жұмысын бағалай білу; 3. 3. 1. 2 психологиялық дағдарысты және өзіндік толыққанды болмау сезімін жеңу; 3. 3. 1. 3 берілген тақырыптар бойынша жеке жобаларды орындау
2. Жақсыдан үйрен жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	3. 1. 3. 1 есту арқылы дыбыстың биіктігін анықтау және бірінші октаваның шегінде ұлғайтылған тармақпен және Брайль жүйесі бойынша ноталарды нота дәптеріне жазу; 3. 1. 3. 2 музыкалық аспаптарды дыбысталуы бойынша ажырату және топтар бойынша жіктеу; 3. 1. 3. 3 есту арқылы регистрлерді, динамиканы, қарқынды анықтау; 3. 1. 3. 4 кеңістікте бөгелмей бағдарлау; 3. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша әуендерді жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
	3. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды презентациялау және бағалау	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын ұсына білу, өзінің және басқалардың жұмысын бағалай білу; 3. 3. 1. 2 психологиялық дағдарысты және өзіндік толыққанды болмау сезімін жеңу; 3. 3. 1. 3 берілген тақырыптар бойынша жеке жобаларды орындау
2 – тоқсан
3. Уақыт	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарды әуендерді ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	3. 1. 3. 1 есту арқылы дыбыстың биіктігін анықтау және бірінші октаваның шегінде ұлғайтылған тармақпен және Брайль жүйесі бойынша ноталарды нота дәптеріне жазу; 3. 1. 3. 2 музыкалық аспаптарды дыбысталуы бойынша ажырату және топтар бойынша жіктеу; 3. 1. 3. 3 есту арқылы регистрлерді, динамиканы, қарқынды анықтау; 3. 1. 3. 4 кеңістікте бөгелмей бағдарлау; 3. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша әуендерді жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялауда идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
4. Сәулет	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарма ның көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялауда идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
	3. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды презентациялау және бағалау	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын ұсына білу, өзінің және басқалардың жұмысын бағалай білу; 3. 3. 1. 2 психологиялық дағдарысты және өзіндік толыққанды болмау сезімін жеңу; 3. 3. 1. 3 берілген тақырыптар бойынша жеке жобаларды орындау
3 – тоқсан
5. Өнер	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
		1.3 Музыкалық сауат	3. 1. 3. 1 есту арқылы дыбыстың биіктігін анықтау және бірінші октаваның шегінде ұлғайтылған тармақпен және Брайль жүйесі бойынша ноталарды нота дәптеріне жазу; 3. 1. 3. 2 музыкалық аспаптарды дыбысталуы бойынша ажырату және топтар бойынша жіктеу; 3. 1. 3. 3 есту арқылы регистрлерді, динамиканы, қарқынды анықтау; 3. 1. 3. 4 кеңістікте бөгелмей бағдарлау; 3. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша әуендерді жаза білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялауда идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
6. Атақты тұлғалар	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
	3. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды презентациялау және бағалау	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын ұсына білу, өзінің және басқалардың жұмысын бағалай білу; 3. 3. 1. 2 психологиялық дағдарысты және өзіндік толыққанды болмау сезімін жеңу; 3. 3. 1. 3 берілген тақырыптар бойынша жеке жобаларды орындау
4 – тоқсан
7. Су- тіршілік көзі	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату; 3. 1. 1. 3 тыңдалған музыка туралы өзінің әсерлері мен пікірлерін түсіндіру; 3. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қасиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамика ны сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптар ында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған шығарманың көңіл-күйін, мазмұнын және көркемдік бейнелерін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 музыкалық жанрларды және ұғымдарды түсіндіру және ажырату
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	3. 1. 2. 1 ырғақтық суретті, қарқынды және динамиканы сақтап, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 қарқын және динамиканы сақтап, шулы музыкалық және қазақтың ұрмалы халық аспаптарында әртүрлі ырғақтық суреттерді ансамбльде ойнау; 3. 1. 2. 3 әртүрлі аспаптарда әуендерді ойнай білу
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	3. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды ұсыну; 3. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын анықтау; 3. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру; 3. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды қолданып, 2/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 3. 2. 2. 2 алуан түрлі ырғақтық суреттерді қолданып, музыкалық фразаны шығару
	3. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды презентациялау және бағалау	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын ұсына білу, өзінің және басқалардың жұмысын бағалай білу; 3. 3. 1. 2 психологиялық дағдарысты және өзіндік толыққанды болмау сезімін жеңу; 3. 3. 1. 3 берілген тақырыптар бойынша жеке жобаларды орындау

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасында шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін тану (балалар, әйелдер, ерлер, аралас), аспаптар дың құрамы бойынша халық (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрлер ді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
2. Адами құндылықтар	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасында шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
2 – тоқсан
3. Мәдени мұра	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасында шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн-синтезатор) партиялар ды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
4. Мамндықтар әлемі	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасындағы шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Музыканы презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
3 - тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасындағы шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Презентация және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
6. Қоршаған ортаны қорғау	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасындағы шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Презентация және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
4 - тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасындағы шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Презентация және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау
8. Болашаққа саяхат	1. Музыка тыңдау, талдау және орындау	1.1 Музыка тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық терминдерді қолданып, тыңдалған шығарманың стилін (халық, классикалық) анықтау және жанрын ажырату; 4. 1. 1. 2 эпос, жыр, аңыз, қисса, жырау, жыршы, ертегіші ұғымдарын түсіндіру және ажырату; 4. 1. 1. 3 шығармадағы көркемдік бейнені сипаттап, тыңдалған музыка туралы өзінің ой-пікірлері мен сезімдерін негіздеу; 4. 1. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптардың қсиеттерін, ерекшеліктерін және тембрлік бояуын ажырату және аспаптың құрылысында бағдарлау
		1.2 Музыкалық-орындаушылық іс-әрекет	4. 1. 2. 1 интонациялау тазалығын сақтап, сүйемелдеусіз және музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әртүрлі жанрдағы, стильдегі шығармаларды орындау; 4. 1. 2. 2 канон формасындағы шағын әуендерді, жеңіл әндерді орындау; 4. 1. 2. 3 ансамбльде немесе виртуальды музыкалық аспаптарда (онлайн синтезатор) партияларды сақтап, қазақтың ұрмалы халық аспаптарында ойнау
		1.3 Музыкалық сауат	4. 1. 3. 1 қарапайым музыкалық формаларды (шумақ, қайырма, АВ; АВА), стильдер мен жанрларды, шығармадағы ? өлшемін анықтау; 4. 1. 3. 2 хордың түрлерін (балалар, әйелдер, ерлер, аралас) танып ажырату, құрамы бойынша халық аспаптар (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрді ажырату; 4. 1. 3. 3 музыкалық мәнерлілік құралдарын (әуен, ырғақ, регистр, қарқын, динамика, тембр, саз) анықтау; 4. 1. 3. 4 аспапта ойнауда кеңістікте бағдарлау; 4. 1. 3. 5 Брайль жүйесі бойынша нота жазбасында бағдарлау
	2. Музыкалық-шығармашылық жұмыстарды құру	2.1 Шығармашылық идеяларды дамыту және материал жинау	4. 2. 1. 1 музыкалық мәнерлілік құралдарын қолданып, музыка шығару және импровизациялау үшін идеяларды жүйелеу және материалдарды жинау; 4. 2. 1. 2 әндерді, музыкалық ойындарды және музыкалық қойылымдар мен бейнелерді сахналай білу, шығарманың сипатын жеткізіп орындай білу; 4. 2. 1. 3 шығарманың музыкалық бейнесін құру және орындау; 4. 2. 1. 4 сипап-сезу негізінде аспаптарды дыбысы мен формасы бойынша ажырату және топтарды анықтау
		2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 дауысты, музыкалық аспаптарды (халық, классикалық немесе виртуалды) және Audacity (аудиосиди) компьютерлік бағдарламасын қолданып, 3/4 өлшеміндегі (4-8 такт) музыкалық фразаларды шығару және импровизациялау; 4. 2. 2. 2 музыкалық фразаны шығару және аспапта ойнау
	3. Жоба дайындау және құру	3.1 Презентация және бағалау	4. 3. 1. 1 критерйлерге сәйкес шығармашылық жұмысты көрсете, бағалай білу, өз жұмысын жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 музыкалық іс-шараларда өнер көрсетуде жатырауды, ұяңдықты, тұйықтықты, бөгелуді жүйелі түрде жеңу; 4. 3. 1. 3 қарапайым әндер мен әуендерді жеке және оркестрде орындау

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 33-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 578 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – көркем-технологиялық білім, кеңістіктік-бейнелеу және шығармашылық ойлау негіздерін қалыптастыру, тұлғалық қалыптасудың және өзін-өзі танытудың негізі саналатын рухани-адамгершілік мәдениетін дамыту.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) пәндік білімді, дағдыларды және қабілеттерді әртүрлі іс-әрекеттерін біріктіру арқылы дамыту;

2) ұлттық және әлемдік материалдық мәдениет және өнер шығармаларымен таныстыру арқылы құндылық бағыттарын қалыптастыру;

3) оқушылардың визуалды және эстетикалық қабылдауы, сыни ойлауын дамыту үшін терминдер аппаратын қалыптастыру;

4) әртүрлі материалдар және құралдарды қолдану, шығармашылықпен жұмыс жасау дағдыларын қалыптастыру;

5) білім алушылардың жағымды көзқарасын қалыптастыру және өзін-өзі бағалауын жоғарылату;

6) ұлттық және әлемдік мәдениет мұрасының маңызын, көркем еңбектің коммуникацияның маңызды құралы ретінде рөлін түсінуді дамыту;

7) өз жұмысын жасау үшін әртүрлі ақпарат түрлерін (іздестіру, жинау, сұрыптау) бағдарлау қабілетін дамытуға ықпал жасайтын әртүрлі танымдық, коммуникативтік, ұйымдастырушылық және адамгершілік сипаттағы міндеттерді өздігінен шешу тәжірибелерін қалыптастыру;

8) ұжымдық, топтық және жеке жұмыстарды орындау кезінде қабылдау, елестету, қиялдау мен шығармашылық, моторика мен сенсориканы дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сақталған анализаторларды қолдану арқылы бақылауды, мақсатты түрде зерттеуді, табиғи заттарды, модельдерді, макеттер және рельефтік бейнелерді сипау амалдарын дамыту;

2) заттарды формасы, көлемі, кеңістікте орналасуы бойынша салыстыру және заттарды модельдер, макеттер, рельефтік суреттермен сәйкестендіру икемдерін дамыту;

3) сенсорлық функциялар, түстерді ажырату, көзбен өлшеу мен ұсақ моторика дағдыларын дамыту;

4) "Школьник", "Графика", "Н.А. Семевскийдің" тифлоқұралдары арқылы бағдарлау дағдыларын қалыптастыру;

5) рельефтілі суреттерді оқу дағдыларын қалыптастырып, оларды табиғи бейнесімен салыстыру; рельефтілі-графикалық суреттерді орындау дағдылары;

6) көркем, табиғи және жасанды материалдармен жұмыс жасау тәсілдеріне үйрету;

7) өзіне-өзі қызмет ету дағдыларын қалыптастыру, белгілі бір материалдар түрін өңдеу кезінде құралдарды қолдану амалдары мен ережелерін меңгеру;

8) затты зерттеу барысында бисенсорлы және полисенсорлы қабылдауын қалыптастыру;

9) қауіпсіз түрде жұмыс жасау ережелерін қалыптастыру, қалдық көру қабілетін қорғауды қамтамасыз ететін офтальмологиялық-гигиеналық талаптарды сақтау.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту құндылыққа бағытталған, тұлғаға бағытталған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, көркем-технологиялық, коммуникативтік көзқарас тәсілдеріне және ақпараттық-коммуникациялық технологиялар (бұдан әрі – АКТ) негізінде жүзеге асырылады.

6. Құндылыққа бағытталған тәсілді көркем еңбек пәні барысында қолдану кезінде білім алушылар сәулет өнері, мүсіндеу, көркем сурет, графика, декоративті-қолданбалы өнер туындыларымен танысып, әртүрлі елдер мен дәуірлердің классикалық және ұлттық өнерін зерттейді, бұл өз кезегінле қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілікке ықпалдасады.

7. Тұлғаға бағытталған тәсіл оқу процесін дараландырып, білім алушылардың тұлға ретінде үйлесімді қалыптасып, жан-жақты дамып, оның шығармашылық қабілеттерінің толық ашылып, тұлғаның әлеуметтік маңызды қасиеттерін тәрбиелеп, ерік-жігер саласы, психикалық процестер және полисенсорлы қабылдауына ықпалдасады.

8. Іс-әрекеттік тәсіл төмендегідей ретпен жүзеге асырылады:

1) практикалық икемдер және дағдыларды түзету мен дамыту, зерттеу, ақпараттық-рецептивті, іздеу-шығармашылық әдістерді қолдану;

2) практикалық іс-әрекеттер түрлерін қолдану: сурет салу, мүсіндеу, жабыстыру, қағаз пластикасы, құрастыру, модельдеу, табиғи, қалдық материалдардан бұйымдар жасау және тифлографика;

3) стандартты емес сабақтар түрлерінің арнайы әдістері мен амалдарын ұйымдастыру: саусақтары және алақандарының көмегімен сурет салу, шимайлап салу техникасы, монотипия, коллаж, тампондау, аралас техника және танымдық әрекетті дамытып, түзету мақсатында ойын технологияларын қолдану;

4) толыққанды көркем бейнені қалыптастыру мақсатында иіс сезу дағдыларын (ароматерапия) қалыптастыру – гүлдер, жемістер, көкөністер мен заттардың иістері.

9. Саралап оқыту тәсілі білім алушылардың түрлі топтарына арналған оқыту процесін мамандандыруды көздеп, олардың дене және психикалық ерекшеліктері, көру мүмкіндіктерін ескере отыра түрлі жағдайлар жасап, оларды келесі топтарға бөледі:

1) мүлдем көрмейтін білім алушылар Брайль жүйесі бойынша түсті қолдану арқылы рельефтілі-графикалық тәсілмен шығармашылық жұмыстарды орындайды;

2) көру өткірлігіне байланысты жартылай көретін білім алушылар рельефтілі-графикалық тәсілмен түстерді қоса отыра сурет салады;

3) нашар көретін білім алушылар қарама-қарсы, қанық түстер, нақтырақ контурлы сызықтарды қолдана отыра суреттерді дәстүрлі әдіспен салады.

10. Коммуникативтік тәсіл білім алушының басқа да қатысушылармен өзара қарым-қатынасы барысындағы қабілеттеріне бағытталған. Коммуникативтік тәсілге сәйкес оқыту процесі қарым-қатынас икемдерін қалыптастыру, өзінің және басқа да оқушылардың жеке, топтық және ұжымдық әрекеттер барысында жасаған шығармашылық жұмыстарын бағалау және талдау тапсырмаларын қамтиды.

11. Көркем-технологиялық тәсіл материалдар мен құралдар, композициялар заңдылықтары, түстерді тану негіздері, құрастыру, негізгі материалдарды шығармашылық өніміне айналдыру үшін көркем еңбек нысандарын жасаудың технологиялық реттілігі бойынша оқу-танымдық әрекетті көздейді.

12. Бағдарлама белсенді оқыту көзқарасын техникалық тұрғыдан қолдау мақсатында интернет-көздерінен түрлі материалдарды жинақтауды қоса отыра, шығармашылық жұмыстардың тұсаукесерлері мен таныстыруын дайындауды қамтитын АКТ-ды қолдануды көздейді.

13. Бағдарламаның ерекшелігі ретінде көрмейтін білім алушыларды көркем түрде тәрбиелеу, эстетикалық талғам дарытып, оларды шығармашылыққа: пластикалық модельдеуге, құрастыру мен декоративті-қолданбалы әрекетке тартуға ықпалдасатын рельефтілі-графикалық суреттерді салу дағдысы және "Тифлографика" тарауынан рельефтілі суреттерді оқу болып табылады.

14. Көрмейтін білім алушылармен жұмыс барысында үш түрлі рельефтілі суреттер қолданылады: сұлба суреті – заттың тек қана сыртқы сұлбасын, силуэт береді; аппликациялық сурет – зат туралы негізгі ақпартты береді; барельефтілі сурет – бейнеленіп отырған заттың сұлбасы, фактурасы, көлемі мен формасын береді.

15. Көрмейтін білім алушылардың тифлографиканы меңгеруі маңызды түзету және орын толтыру рөлін атқарады. Бұндай жағдай дамудағы екіншілік бұзылыстардың пайда болуын төмендетіп, ұсақ моториканың дамуына ықпалдасып, сезініп-әрекеттену сияқты сақталған анализаторлардың дамуына әсер етеді.

16. Оқыту барысында келесі оқу пәндерімен байланыстар жүзеге асырылады: математика, әдеби оқу, орыс тілі, музыка, жаратылыстану, қалдық көруді сақтау және дамыту, кеңістікте бағдарлау, емдік денешынықтыру, мимика мен пантомимиканы дамыту, әлеуметтік-тұрмыстық бағдарлау.

17. Көркем еңбек бойынша сабақтар төмендегідей тифлотехникалық құралдармен қамтамасыз етілген арнайы кабинетте өткізіледі:

1) рельефтілі сурет салу үшін құралдар: лавсанды қағазы бар "Школьник" құралы, Н.А. Семевский құралы, "Графика" құралы, "Ориентир" грифелі, Брайль жүйесі бойынша жазуға арнлған қағаз, Брайль сызғышы, трафареттер;

2) "PIAF" (плайф) – сипап сезу суреттерін салуға және тактилді графикаға арналған құрал;

3) скандау және оқуға арналған "Книголюб" бағдарламасы, диктофон;

4) оптикалық құралдар: линзалар, лупалар, моноклдер, телескопиялық көзілдіріктер, электронды ұлғайтқыш құралдар – портативті және стационарлы;

5) рельефтілі-нүктелі, заттық барельефтілі және сюжетті бейнелерді білдіретін көрнекі, графикалық, белгілі бір көрнекіліктер, рельефтілі-графикалық көрнекі құралдар; көрнекі құралдардың түсін қою сары, сары және жасыл түстерде таңдай керек. Қара суреттерді қарама-қарсылықтарды екі есе ұлғайту арқылы берген ықтимал;

6) әртүрлі деңгейдегі көрсету материалдары: макеттер, модельдер, жануарлар мен құстардың тұлыбы, муляждар, геометриялық жайпақ және көлемді фигуралар жинағы.

3 - тарау. "Көркем еңбек" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

18. "Көркем еңбек" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 32 сағатты;

2) 1-сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 33 сағатты;

3) 2-сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағатты;

4) 3-сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағатты;

5) 4-сынып – аптасына 1 сағат, оқу жылында – 34 сағатты құрайды.

19. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі;

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау" бөлімі;

3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі.

20. "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қоршаған ортаны білу және түсіну;

2) Қазақстан халықтарының мәдениеті мен дәстүрлерін білу және түсіну;

3) сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту;

4) жоспарлау.

21. "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қоршаған ортаны бейнелеу;

2) шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникасы;

3) дайындау технологиясы;

4) қауіпсіздік техникасын сақтау.

22. "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) презентация;

2) жұмысты қорғау және талқылау.

23. 0-сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі: қоршаған ортаны білуі және түсінуі; "Көркем еңбек" пәнімен танысу; "Көркем еңбек" пәні бойынша сабақтарда мектепке керек оқу құралдарымен танысу; қарапайым заттың өзіне қарап суретін салу (түс, сызық, форма, пішін, фактура); негізгі және құрылымды түстер; жылы және суық түстер; көрмейтін білім алушылар үшін: "Көркем еңбек" пәнімен танысу; тифлографиканың көрмейтін білім алушы үшін мәні мен мағынасы: рельефтілі сурет салу мақсатында тифлографикалық құралдар және аспаптармен танысу; рельефтілі сурет түрлерімен танысу; жартылай көретін білім алушылар үшін негізгі және құрамдас түстер; жартылай көретін білім алушылар үшін жылы және суық түстер; Брайль жүйесі бойынша түстер (қызыл, сары, көк, жасыл); өнер, мәдениет және салт-дәстүрлерді білу және түсіну: кітапшалардағы суреттер (жақын ортадағы адам, заттар, жануарлар, өсімдіктердің бейнелері); Қазақстанның декоративті-қолданбалы өнері; қазақ оюының элементтері; сезімдерін білдіріп, шығармашылық идеяларын дамыту; балаларға арналған туындыларды тыңдау негізінде сезімдерін білдіру; өнердің мәнерлі амалдарының көмегімен көркем бейне мен сезімдерін (эмоционалды көңіл-күйі мен мінезі) білдіру; жоспарлау: шығармашылық қызметін жоспарлау;

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау" бөлімі: қоршаған ортаны бейнелеу; табиғаттың мәнерлі бейнелерін (жауын, қар, жапырақтардың түсуі, жел, қырау) түрлі көркем материалдардың көмегімен құру; флора мен фауна өкілдерінің бейнелері; шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары мен техникалары; көркем материалдар мен құралдар: шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар; шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар; әртүрлі материалдармен (көркем, табиғи және жасанды) эксперименттер; орындау техникасы (коллаж, монотипия, шимай графиясы, басу); орындау технологиясы: өлшеуіш құралдармен жұмыс; материалдар және құрамдас бөліктерін қарапайым әдістермен байланыстыру; көлемді формаларды құру; жабыстырма техникасы; қағаз түрлері; қағаз пластикасы; қазақ ұлттық мәдениеті бірліктерімен шығармашылық жұмыстар; қауіпсіздік техникасын сақтау: офтальмологиялық аспектіні ескере отыра қауіпсіздік техникасы ережелері;

3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі: шығармашылық жұмыстар көрмесін презентациялау; шығармашылық жұмыстарды талдау; шығармашылық жұмыстарды мұғалімнің көмегімен шолу жасап, бағалау.

24. 1-сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі. Нашар көретін білім алушылар үшін: қоршаған ортаны білуі және түсінуі; "Көркем еңбек" пәнімен танысу; "Көркем еңбек" пәні бойынша сабақтарда мектепке керек оқу құралдарымен танысу; қоршаған ортаның визуалды сипаты (түс, форма, пішін, фактура); құрылған әлемнің визуалды сипаты (түс, форма, пішін, фактура); негізгі және құрамдас түстер; жылы және суық түстер; көрмейтін білім алушылар үшін: "Көркем еңбек" пәнімен танысу; тифлографиканың көрмейтін білім алушы үшін мәні мен мағынасы: рельефтілі бейнені салу мақсатында тифлографикалық құралдар және аспаптармен танысу; рельеф түрлерімен танысу; қоршаған орта заттарының визуалды сипаты (түсі, формасы, пішіні, фактурасы; жартылай көретін білім алушылар үшін негізгі және құрамдас түстер; жартылай көретін білім алушылар үшін тактилді-сипау арқылы қабылдауы (түсі, формасы, пішіні, фактурасы); жартылай көретін білім алушылар үшін негізгі және құрамдас түстер; жартылай көретін білім алушылар үшін жылы және суық түстер; Брайль жүйесі бойынша түстермен (қызыл, сары, көк, жасыл) танысу; өнер, мәдениет және салт-дәстүрлерді білу және түсіну: балалар кітапшалардағы суреттерге мәнерлі амалдар; бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрлары (сурет өнері, графика, мүсіндеу); қазақ халқының декоративті-қолданбалы өнері; қазақ оюының элементтері; сезімдерін білдіріп, шығармашылық идеяларын дамыту; шығармашылық идеяларын дайындау; шығармашылық идеяларын жүзеге асыру; өнердің мәнерлі амалдарының көмегімен көркем бейне мен сезімдерін (эмоционалды көңіл-күйі мен мінезі) білдіру; шығармашылық әрекет алгоритмі; жоспарлау: шығармашылық қызметін жоспарлау;

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау" бөлімі: оршаған ортаны бейнелеу; табиғаттың мәнерлі бейнелерін (жауын, қар, жапырақтардың түсуі, жел, қырау) көру-сезу арқылы қабылдау арқылы түрлі көркем материалдардың көмегімен құру; флора мен фауна өкілдерінің бейнелері; шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары мен техникалары; материалдар мен құрамдас бөліктерін қарапайым амалдардың көмегімен байланыстыру; шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар; шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар; әртүрлі материалдар (көркем, табиғи және жасанды) және орындау техникаларымен (коллаж, монотипия, шимай графиясы, басу) эксперименттер; орындау технологиясы: өлшеуіш құралдармен жұмыс жасау; материалдар және құрамдас бөліктерін қарапайым әдістермен байланыстыру; көлемді формаларды құру; жабыстырма техникасы; қағаз пластикасы; қазақ ұлттық мәдениеті бірліктерімен шығармашылық жұмыстар; қауіпсіздік техникасын сақтау: офтальмологиялық аспектіні ескере отыра қауіпсіздік техникасы ережелері;

3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі: шығармашылық жұмыстар көрмесін презентациялау; шығармашылық жұмыстарды талдау және бағалау; шығармашылық жұмыстарға мұғалімнің көмегімен шолу жасап, бағалау.

25. 2-сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі нашар көретін білім алушылар үшін: табиғат әлемінің визуалды сипаты (сызық, түс, форма, пішін, фактура); құрылған әлемді көру-сипау арқылы қабылдау (сызықтар, түс, форма, пішін, фактура); рельефтілі бейнелердің түрлері; негізгі және құрамдас түстер; жылы және суық түстер; рельефтілі бейнені қабылдау және қайтадан салу; табиғи материалдар және геометриялық формалардың (таяқшалар) көмегімен сұлбаны салу амалдары; түрлі техникаларды қолдана отыра ішкі трафаретте штрихтау (солдан оңға, жоғарыдан төменге, шеңбер бойы); түрлі тифлографикалық құралдар – грифель, "Школьник" құралындағы қаламның көмегімен екі өлшемді қарапайым заттарды сызба түрінде бейнелеу (рельефтілі бейнені алу үшін шаблондар мен трафареттерді қолдана отыра); грифельдің көмегімен рельефтілі бейнелерді өшіру; қарапайым рельефтілі бейнелерді оқу; өнер, мәдениет және салт-дәстүрлерді білу және түсіну: сурет өнерінің түрлері мен жанрлары; Қазақстан халықтарының декоративті-қолданбалы өнері (оюлар, бұйымдар, тұрмыстық заттар, ұлттық киімдер); сезімдерін білдіріп, шығармашылық идеяларын дамыту; шығармашылық идеяларын дайындау; шығармашылық идеяларын жүзеге асыру; көркем бейне мен сезімдерін (эмоционалды көңіл-күйі мен мінезі) білдіру; ақпарат көздерімен жұмыс жасау;

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау": қоршаған ортаны бейнелеу; табиғаттың мәнерлі бейнелерін (қар, боран, жауын, жапырақтардың түсуі) сомдау; флора мен фауна өкілдерінің бейнелері; табиғаттың мәнерлі бейнелерін сомдау мақсатында түрлі көркем материалдар мен амалдарды қолдану; шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары мен техникалары; көркем материалдар мен құралдар; шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар; шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар; әртүрлі материалдар (көркем, табиғи және жасанды) және техникалармен (монотипия, шимай графиясы, басу) эксперименттер; орындау технологиясы: өлшеуіш құралдармен жұмыс жасау; материалдар және құрамдас бөліктерін қарапайым әдістермен байланыстыру; көлемді формаларды құру; жабыстырма техникасы; қағаз пластикасы; қазақ ұлттық мәдениеті бірліктерімен шығармашылық жұмыстар; орындау технологиясы: өлшеуіш құралдармен жұмыс; материалдар және құрамдас бөліктерін қарапайым әдістермен байланыстыру; көлемді формаларды құру; жабыстырма техникасы; қағаз пластикасы; қазақ ұлттық мәдениеті бірліктерімен шығармашылық жұмыстар; ою ұғымы, оның қызметі мен тұрмыста қолданылуы; оюларды тактилді-сипау арқылы қабылдау, оюдың құрылымын талдау; ою түрлері; оюдың құрамдас бөліктерін белгілеу; қауіпсіздік техникасын сақтау: қауіпсіздік техникасы ережелері;

3) "Презентация, талдау және бағалау": өз жұмысын (сұлба, бұйым) презентациялау; шығармашылық жұмыстарды талқылау, талдау және бағалау; шығармашылық жұмыстарға ұжыммен баға беру.

26. 3-сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі нашар көретін білім алушылар үшін: қоршаған ортаны білуі және түсінуі; табиғат жасаған декоративті оюлар мен формалар; табиғи формаларды тексеру және түсіндіру; Брайль құралы және "Школьник" құралы, грифель, қарындаш, қалам, шаблон және трафареттің көмегімен табиғат жасаған формаларды рельефтілі бейнелеу; заттың сұлбасын шаблон және трафаретті қолдана отыра табиғи материалдың көмегімен жасау; рельефтілі бейнелер мен сюжетті суреттерді оқу; өнер, мәдениет және салт-дәстүрлерді білу және түсіну: отандық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі туындылары; тактилді-сипау арқылы қабылдау және қалдық көруге қолжетімді қазақ халқының және әлем халықтарының декоративті-қолданбалы өнері (оюлар, бұйымдар, ұлттық киімдер); сезімдерін білдіріп, шығармашылық идеяларын дамыту; шығармашылық идеяларын дайындау; шығармашылық идеяларын жүзеге асыру; көркем бейне мен сезімдерін (эмоционалды көңіл-күйі мен мінезі) білдіру; ақпарат көздерімен жұмыс жасау; жоспарлау: қызметін жоспарлау; жұмыс орнын ұйымдастыру.

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау": қоршаған ортаны бейнелеу; табиғаттың мәнерлі бейнелерін (қар, жапырақтардың түсуі, жауын, боран) сомдау; флора мен фауна өкілдерінің бейнелері; табиғаттың мәнерлі бейнелерін сомдау мақсатында түрлі көркем материалдар мен амалдарды қолдану; шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары мен техникалары; көркем материалдар мен құралдар; шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар; шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар; әртүрлі материалдар (көркем, табиғи және жасанды) және техникалармен (монотипия, шимай графиясы, басу) эксперименттер; орындау технологиясы: өлшеуіш құралдармен жұмыс жасау; материалдар және құрамдас бөліктерін қарапайым әдістермен байланыстыру; көлемді формаларды құру; жабыстырма техникасы; қағаз пластикасы; қазақ халқы және өзге ұлттардың ұлттық мәдениеті бірліктерімен шығармашылық жұмыстар; қауіпсіздік техникасын сақтау: офтальмологиялық аспектіні ескере отыра қауіпсіздік техникасы ережелері;

3) "Презентация, талдау және бағалау": шығармашылық жұмысын презентациялау; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау; көркем-шығармашылық жұмыстың нәтижесі.

27. 4-сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі. Нашар көретін білім алушылар үшін: қоршаған ортаны білуі және түсінуі; табиғат жасаған декоративті оюлар мен формалар; табиғи формаларды түсіндіру; шығармашылық жұмысты өздігінен орындау; қарапайым суреттер мен оюлы кешендерді орындау. Көрмейтін білім алушылар үшін: табиғат жасаған декоративті оюлар мен формалар; табиғи формаларды түсіндіру; шығармашылық жұмысты өздігінен орындау; қарапайым суреттер мен оюлы кешендерді орындау; әртүрлі тифлографиялық құралдар мен аспаптарды қолдана отыра рельефтілі бейнелеудегі шығармашылық жұмысты өздігінен орындау; қарапайым суреттер мен оюлы кешендерді орындау; күрделілігі әртүрлі деңгейдегі рельефтілі суреттерді оқу және оларды нақты заттармен салыстыру; өнер, мәдениет және салт-дәстүрлерді білу және түсіну: өнер мен мәдениеттің адам өміріндегі рөлі; отандық және әлемдік мәдениет өнерінің туындыларын тану; қазақ халқының және әлем халықтарының декоративті-қолданбалы өнері (оюлар, өрнектер, бұйымдар, тұрмыстық заттар, ұлттық киімдер); сезімдерін білдіріп, шығармашылық идеяларын дамыту; шығармашылық идеяларын дайындау; шығармашылық идеяларын жүзеге асыру; көркем бейне мен сезімдерін (эмоционалды көңіл-күйі мен мінезі) мәнерлі амалдардың көмегімен білдіру; шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында түрлі ақпарат көздерін іздестіріп, талдау жасау; жоспарлау: қызметін жоспарлау;

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау" бөлімі: қоршаған ортаны бейнелеу; табиғаттың мәнерлі бейнелерін (табиғат құбылыстары) сомдау; флора мен фауна өкілдерінің бейнелері; табиғаттың мәнерлі бейнелерін сомдау мақсатында түрлі көркем материалдар мен амалдарды қолдану; шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары мен техникалары; көркем материалдар мен құралдар; шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар; шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар; әртүрлі материалдар (көркем, табиғи және жасанды) және техникалармен (монотипия, коллаж, шимай графиясы, басу) эксперименттер; орындау технологиясы: өлшеуіш құралдармен жұмыс жасау; материалдар және құрамдас бөліктерін қарапайым әдістермен байланыстыру; көлемді формаларды құру; жабыстырма техникасы; қағаз пластикасы; қазақ халқының ұлттық мәдениеті бірліктерімен шығармашылық жұмыстар; қауіпсіздік техникасын сақтау: офтальмологиялық аспектіні ескере отыра қауіпсіздік техникасы ережелері;

3) "Презентация, талдау және бағалау": АКТ-ды қолдана отырып, шығармашылық жұмысын презентациялау; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау; орындалған жұмыстарды талдау және бағалау.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

28. Бағдарламада оқыту мақсаттары әр сыныпқа кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.3 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "3" – оқыту мақсатының реттік саны.

29. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	0. 1. 1. 1 қоршаған орта объектілерінің ерекшеліктерін, таныс бейнелер мен форма ларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 0. 1. 1. 2 түстерді біліп, анықтау (нашар көретін және жартылай көретіндер үшін); 0. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысынд а қолдану; 0. 1. 1. 4 Брайль жүйесі бойынша шартты белгілердің көмегімен түстерді біліп, анықтау	1. 1. 1. 1 қоршаған орта объектілерінің ерекшеліктерін, таныс бейнелер мен форма ларды (сызық, түс, форма, өл шем, фактура) білу (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 1. 1. 1. 2 түстерді біліп, анықтау (нашар көретін және жартылай көретіндер үшін); 1. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контур лы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану; 1. 1. 1. 4 Брайль жүйесі бойынша шартты белгілердің көмегімен түстерді біліп, анықтау	2. 1. 1. 1 таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өл шем, фактура) зерттеу кезін де қоршаған ортаның ерек шеліктерін сипаттау (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 2. 1. 1. 2 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Школьник" құралдарында өзінің шығар машылық жұмысында қолдану	3. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 3. 1. 1. 2 рельефтілі бейне түрлерін анықтау, оларды сюжетті сурет салуда бейнелеу және Брайль құралы, "Школьник" құралы, Н.А. Семевский құралында дұрыс қайта салу	4. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарын да түсіндіру; 4. 1. 1. 2 рельефтілі бейнеде өздігінен шығармашы лық жұмысты орындау; 4. 1. 1. 3 шығармашылық жұмысты жасау үшін түрлі тифлографиялық құралдарды қолдану
1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлерімен жанр ларын, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы анықтау; 0. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің қарапайым элементте рін білу	1. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлерімен жанрларын, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы анықтау; 1. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің қарапайым элементтерін білу	2. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлерімен жанрларын анықтау, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы бейнелеу; 2. 1. 2. 2 Қазақстан халықтарының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін (ою, түс, материалдар) анықтау	3. 1. 2. 1 көру-сипау арқылы қабылдау негізінде түрлі өнер туындыларының ерекшеліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтап, сипаттау	4. 1. 2. 1 қабылдаудың көріп-сипау амалы негізінде ұлттық және әлемдік өнер туындыларын, кәсіппен дизайнды зерттеу барысында ерекшеліктерін анықтап, түсіндіру; 4. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтап, сипаттау
1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 шығармашылық идеяларда қоршаған орта туралы өзінің әсерін білдіру	1. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл-күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру	2. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл-күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында белгілі қайнар көздерден ақпаратты жинақтау	3. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл-күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында белгілі қайнар көздерден ақпаратты жинақтау	4. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл-күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында түрлі қайнаркөздерден ақпаратты таңдау (АКТ-ды қоса)
1.4 Жоспар лау			2. 1. 4. 1 шығарма шылық жұмысты орындау реттілігін анықтау	3. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдас тыру	4. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру

2) "Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Қоршаған ортаны бейнелеу	0. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуал дылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен бейнелеу	1. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элемент терін (визуалды лар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен бейнелеу	2. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды белгілі бір әдістермен беру мақсатында қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен бейнелеу	3. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды түрлі әдістермен беру мақсатында қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен бейнелеу	4. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды түрлі әдістермен беру мақсатында қоршаған ортаның визуалды элементтерінің (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) түрлі құрамдарын жасау
2.2 Шығармашылық жұмыс тарды жасаудың материал дары мен техника лары	0. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен ма териал дарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану	1. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалар дың көмегімен аспаптар мен материал дарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану	2. 2. 2. 1 түрлі амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және экспериментжасау	3. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және экспериментжасау; 3. 2. 2. 2 баламалы материалдар мен жұмысты орындау амалдарын таңдау	4. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникаларды қолдана отыра өзі таңдаған аспаптар және материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және экспериментжасау; 4. 2. 2. 2 материалдарды қолдану және жұмыстарды орындауда тиімді шешімді ұсыну
2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 құрамдас бөліктерді қосудың қарапайым әдістерін білу; 0. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау; 0. 2. 3. 3 тұрмыстық заттарды көркем безендіру амалы ретінде қазақ ұлттық оюының қарапайым элементтерін анықтау	1. 2. 3. 1 құрамдас бөліктерді қосудың қарапайым әдістерін білу; 1. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 қазақ ұлттық мәдениетінің элемент терін шығармашылық жұмыстарды жасауда қолдану	2. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану; 2. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін шығармашылық жұмыстарды жасауда қолдану	3. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде нақтылыққа қол жете отыра бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану; 3. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 қазақ ұлттық және басқа халықтардың мәдениеті нің сән элементтерін қолдану	4. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану; 4. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 қазақ ұлттық мәдениеті және басқа да халықтардың элементтерін шығармашылық жұмыстарды жасауда қолдану
2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану	2. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану	3. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану	4. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану

3) "Презентация, талдау және бағалау" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1. Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) қарапайым әдістермен көрсету	1. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету	2. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету	3. 3. 1. 1 арнайы терми нологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету	4. 3. 1. 1 арнайы терми нологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты мұғалімнің көмегімен талқылау	1. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты талқылау	2. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты талқылау және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау	3. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты түсіндіру және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау	4. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты көрсеткіштерге сәйкес бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу

30. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

31. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1. Зерттеу және шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	0. 1. 1. 1 қоршаған орта объектілерінің қасиеттерін, таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу; 0. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, аппликациялық және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 шығармашылық идеяларда қоршаған орта туралы өзінің әсерін білдіру
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 аспаптар және материалдарды (табиғи және жасанды) қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
2. Менің мектебім	1. Зерттеу мен шығар машылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	0. 1. 1. 2 түстерді біліп, анықтау (нашар көретін және жартылай көретіндер үшін); 0. 1. 1. 4 Брайль жүйесі бойынша шартты белгілердің көмегімен түстерді біліп, анықтау
		2.1 Қоршаған ортаны бейнелеу	0. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретін дер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен бейнелеу
		2.3 Жасау технологиялары	0. 2. 3. 1 құрамдас бөліктерді қосудың қарапайым әдістерін білу
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Зерттеу мен шығар машылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы анықтау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 шығармашылық идеяларда қоршаған орта туралы өзінің әсерін білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдіс термен бейнелеу
		2.3 Жасау технологиялары	0. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз бен қалдық материалдарды қолдана отыра қарапайым көлемді формаларды құру
4. Бізді қоршаған әлем	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	0. 1. 1. 1 қоршаған орта объектілерінің қасиеттерін, таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу; 0. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, аппликациялық және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдіс термен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығарма шылық жұмыстарды талқылап, бағалау	0. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты мұғалімнің көмегімен түсіндіру
3-тоқсан
5. Саяхат	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы анықтау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 шығармашылық идеяларда қоршаған орта туралы өзінің әсерін білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
		2.3 Жасау технологиялары	0. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз бен қалдық материалдарды қолдана отыра қарапайым көлемді формаларды құру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің қарапайым элементтерін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған ортаны бейнелеу	0. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен бейнелеу
		2.3 Жасау технологиялары	0. 2. 3. 3 тұрмыстық заттарды көркем безендіру амалы ретінде қазақ ұлттық оюының қарапайым элементтерін анықтау
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын (сұлба, бұйым) қарапайым әдістермен көрсету
4-тоқсан
7. Тағам және сусын	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 шығармашылық идеяларда қоршаған орта туралы өзінің әсерін білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
		2.3 Жасау технологиялары	0. 2. 3. 3 тұрмыстық заттарды көркем безендіру амалы ретінде қазақ ұлттық оюының қарапайым элементтерін анықтау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	0. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты мұғалімнің көмегімен түсіндіру
8. Дені саудың – жаны сау!	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	0. 1. 1. 1 қоршаған орта объектілерінің қасиеттерін, таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 0. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, аппликациялық және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиясы	0. 2. 3. 1 құрамдас бөліктерді қосудың қарапайым әдістерін білу
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын (сұлба, бұйым) қарапайым әдістермен көрсету

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	1. 1. 1. 1 қоршаған ортаның ерекшеліктері, таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 1. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиясы	1. 2. 3. 1 құрамдас бөліктерді қосудың қарапайым әдістері мен тәсілдерін білу
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	1. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысын талқылау
2. Менің мектебім	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	1. 1. 1. 2 түстерді біліп, анықтау (нашар көретін және жартылай көретіндер үшін); 1. 1. 1. 4 Брайль жүйесі бойынша шартты белгілердің көмегімен түстерді біліп, анықтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен беру
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
		2.3 Жасау технологиясы	1. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы анықтау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен беру
		2.2. Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
4. Бізді қоршаған әлем	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	1. 1. 1. 1 қоршаған ортаның ерекшеліктері, таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 1. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен беру
		2.3 Жасау технологиясы	1. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз бен қалдық материалдарды қолдана отыра белгілі бір тәсілдермен қарапайым көлемді формаларды құру
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1. Презентация	1. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
3-тоқсан
5. Саяхат	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы анықтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2. Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	1. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысын талқылау
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүр лерді білу және түсіну	1. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің қарапайым элементтерін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3. Жасау технологиясы	1. 2. 3. 3 қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін шығармашылық жұмыстарды жасауда қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	1. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
4-тоқсан
7. Тағам және сусын	1. Зерттеу мен шығармашылық идеялар ды дамыту	1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен беру
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым амалдар мен техникалардың көмегімен аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыс тарды талқылап, бағалау	1. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысын талқылау
8. Дені саудың – жаны сау!	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	1. 1. 1. 1 қоршаған ортаның ерекшеліктері, таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) білу (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 1. 1. 1. 3 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, аппликациялық және барельефтілі) білу және "Графика", "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиясы	1. 2. 3. 1 құрамдас бөліктерді қосудың қарапайым әдістері мен тәсілдерін білу
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	1. 3. 1. 1 өзінің шығармашылық жұмысын (сұлба, бұйым) қарапайым әдістермен көрсете білу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	2. 1. 1. 1 таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) зерттеу кезінде қоршаған ортаның ерекшеліктерін сипаттау (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 2. 1. 1. 2 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды түрлі әдістермен беру мақсатында қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен салу
		2.3 Жасау технологиясы	2. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
2. Менің отбасым және достарым	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау, олардың ерекше сипаттарын көру-сипау арқылы бейнелеу
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында белгілі қайнар көздерден ақпаратты жинақтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	2. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты талқылау және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау
2-тоқсан
3. Менің мектебім	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	2. 1. 1. 1 таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) зерттеу кезінде қоршаған ортаның ерекшеліктерін сипаттау (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 2. 1. 1. 2 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, жапсырма және барельефтілі) білу және "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 шығармашылық жұмысты орындау реттілігін анықтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиясы	2. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	2. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты талқылау және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау
4. Менің туған өлкем	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) өнердің мәнерлі амалдары арқылы білдіру
		2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды түрлі әдістермен беру мақсатында қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен салу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау!	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	2. 1. 1. 1 таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) зерттеу кезінде қоршаған ортаның ерекшеліктерін сипаттау (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 2. 1. 1. 2 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, аппликациялық және барельефтілі) білу және "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
		1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 сурет өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау, олардың ерекше сипаттарын бейнелеу
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Жасау технологиясы	2. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	2. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты талқылау және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 2 Қазақстан халықтарының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін (ою, түс, материалдар) анықтау
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 шығармашылық жұмысты орындау реттілігін анықтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиясы	2. 2. 3. 3 қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін шығармашылық жұмыстарды жасауда қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің шығармашылық жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
4-тоқсан
7. Мені қоршаған әлем	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	2. 1. 1. 1 таныс бейнелер мен формаларды (сызық, түс, форма, өлшем, фактура) зерттеу кезінде қоршаған ортаның ерекшеліктерін сипаттау (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 2. 1. 1. 2 рельефтілі бейнелердің түрлерін (контурлы сурет, аппликациялық және барельефтілі) білу және "Школьник" құралдарында өзінің шығармашылық жұмысында қолдану
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында белгілі қайнар көздерден ақпаратты жинақтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды түрлі әдістермен беру мақсатында қоршаған ортаның белгілі бір элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қарапайым әдістермен салу
		2.3 Жасау технологиясы	2. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
8. Саяхат	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 2 Қазақстан халықтарының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін (ою, түс, материалдар) анықтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің шығармашылық жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	3. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 3. 1. 1. 2 рельефтілі бейне түрлерін анықтау, оларды сюжетті сурет салуда бейнелеу және Брайль құралы, "Школьник" құралы, Н.А. Семевский құралында дұрыс қайта салу
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды беру мақсатында қоршаған ортаның түрлі визуалды элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қолдану
		2.3 Жасау технологиясы	3. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде нақтылыққа қол жете отыра бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыс тарды талқылап, бағалау	3. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты түсіндіру және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 көру-сипау арқылы қабылдау негізінде түрлі өнер туындыларының ерекшеліктерін анықтау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникалар ды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
2-тоқсан
3. Уақыт	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	3. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 3. 1. 1. 2 рельефтілі бейне түрлерін анықтау, оларды сюжетті сурет салуда бейнелеу және Брайль құралы, "Школьник" құралы, Н.А. Семевский құралында дұрыс қайта салу
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында белгілі қайнар көздерден ақпаратты жинақтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды беру мақсатында қоршаған ортаның түрлі визуалды элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қолдану
		2.3 Жасау технологиялары	3. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
4. Сәулет	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 2 баламалы материалдар мен жұмысты орындау амалдарын таңдау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	3. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты түсіндіру және оны жақсарту бойынша ұсыныс жасау
3-тоқсан
5. Өнер	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтап, сипаттау
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды беру мақсатында қоршаған ортаның түрлі визуалды элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қолдану
		2.3 Жасау технологиялары	3. 2. 3. 3 қазақ ұлттық және басқа халық тардың мәдениетінің сән элементтерін қолдану
		2.4. Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
6. Атақты тұлғалар	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 көру-сипау арқылы қабылдау негізінде түрлі өнер туындыларының ерекшеліктерін анықтау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында белгілі қайнар көздерден ақпаратты жинақтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	3. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру (нашар көретін және көрмейтін білім алушылар үшін); 3. 1. 1. 2 рельефтілі бейне түрлерін анықтау, оларды сюжетті сурет салуда бейнелеу және Брайль құралы, "Школьник" құралы, Н.А. Семевский құралында дұрыс қайта салу
	2. Шығармашылық жұмыстар ды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды беру мақсатында қоршаған ортаның түрлі визуалды элементтерін (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қолдану
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникаларды қолдана отыра аспаптар мен материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 2 баламалы материалдар мен жұмысты орындау амалдарын таңдау
		2.3 Жасау технологиялары	3. 2. 3. 3 қазақ ұлттық және басқа халықтардың мәдениетінің сән элементтерін қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	4. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру; 4. 1. 1. 2 рельефтілі бейнеде өздігінен шығармашылық жұмысты орындау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	4. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	4. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты көрсеткіштерге сәйкес бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу
2. Адами құндылықтар	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 қабылдаудың көріп-сипау амалы негізінде ұлттық және әлемдік өнер туындыларын, кәсіп пен дизайнды зерттеу барысында ерекшеліктерін анықтап, түсіндіру
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникаларды қолдана отыра өзі таңдаған аспаптар және материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Жасау технологиялары	4. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау
2-тоқсан
3. Мәдени мұра	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.2 Өнер, мәдениет пен салт-дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтап, сипаттау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында түрлі қайнар көздерден ақпаратты таңдау (АКТ-ды қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиялары	4. 2. 3. 3 қазақ ұлттық мәдениеті және басқа да халықтардың элементтерін шығармашылық жұмыстарды жасауда қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	4. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты көрсеткіштерге сәйкес бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу
4. Мамандықтар әлемі	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында түрлі қайнаркөздерден ақпаратты таңдау (АКТ-ды қоса)
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 2 материалдарды қолдану және жұмыстарды орындауда тиімді шешімді ұсыну
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
3-тоқсан
5. Табиғат құбылыста ры	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	4. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру; 4. 1. 1. 2 рельефтілі бейнеде өздігінен шығармашылық жұмысты орындау
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды беру мақсатында қоршаған ортаның визуалды элементтерінің түрлі құрамдарын (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қолдану
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникалар ды қолдана отыра өзі таңдаған аспаптар және материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.2 Шығармашылық жұмыстарды талқылап, бағалау	4. 3. 2. 1 шығармашылық жұмысты көрсеткіштерге сәйкес бағалау, оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу
6. Қоршаған ортаны қорғау	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	4. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру; 4. 1. 1. 3 шығармашылық жұмысты жасау үшін түрлі тифлографиялық құралдарды қолдану
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиялары	4. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отыра материалдар мен құралдарды қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.1 Қоршаған ортаны білу және түсіну	4. 1. 1. 1 оюлар, өрнектер мен табиғат жасаған формаларды анықтап, тану және қабылдаудың көру-сипау арқылы өзінің жұмыстарында түсіндіру; 4. 1. 1. 2 рельефтілі бейнеде өздігінен шығармашылық жұмысты орындау
		1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту мақсатында түрлі қайнаркөздерден ақпаратты таңдау (ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.3 Жасау технологиялары	4. 2. 3. 2 ермексаз, қағаз және қалдық материалды қолдана отыра белгілі бір амалдардың көмегімен қарапайым және көлемді формаларды жасау
8. Болашаққа саяхат	1. Зерттеу мен шығармашылық идеяларды дамыту	1.3 Сезімдерін білдіру және шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылық идеялар және сезімдерін (эмоционалды көңіл күй мен мінезін) жұмыс техникаларын негіздеме арқылы таңдай отыра білдіру
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды жасап, дайындау	2.1 Қоршаған әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды беру мақсатында қоршаған ортаның визуалды элементтерінің түрлі құрамдарын (визуалдылар – нашар көретіндер үшін, тактилді-сипау – көрмейтіндер үшін) қолдану
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды жасаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделірек амалдар мен техникалар ды қолдана отыра өзі таңдаған аспаптар және материалдарды (көркем, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Жасау технологиялары	4. 2. 3. 1 сақталған анализаторлардың көмегімен жабыстыру, құрау және модельдеуде бөліктерді қосудың түрлі әдістері мен амалдарын қолдану
	3. Презентация, талдау және бағалау	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отыра негізгі идея мен процесті түсіндіре отыра өзінің жұмысын (сұлба, бұйым) көрсету

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 34-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 579 -қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұнды үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) Қазақстан Республикасы 2007 жылғы 27 шілдедегі "Білім туралы" Заңының 5-бабының 6) тармақшасы на сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – балалардың денсаулығын нығайту, дене шынықтыру мәдениеті саласандағы білім мен біліктіліктерді меңгерту, спорттық-ерекше қимыл дағдыларын игерту, қозғалыс саласындағы бұзылыстарды тұрақтандыру және түзету.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) қозғалыс біліктері мен дағдыларын қалыптастыру;

2) дене қасиеттерін дамыту (ептілік, икемділік, тепе-теңдік, төзімділік);

3) гигиена дағдыларын үйрету;

4) бейімделген дене шынықтыру бойынша (бұдан әрі – БДШ) сабақтардың пайдасы туралы, дене жаттығуларының маңызы мен техникасы, оларды өткізу әдістемесі туралы, табиғат құбылыстары, қоғамдық өмір туралы түсініктерді қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) спорт залында өз бетінше кеңістікті бағдардаудың біліктері мен дағдыларын қалыптастыру, сақталған талдағыштарын пайдалана отырып, спорттық жабдықтарды және бейімделген құралдарды пайдалану;

2) әдетке айналған, стереотипті қозғалыстарды азайтуға жәрдемдесу;

3) сақталған талдағыштардың қоршаған заттар мен кеңістікті қабылдау қабілетін дамыту;

4) тиімді әлеуметтенуіне септігін тигізетін өмірлік-қажетті дағдыларды қалыптастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Бейімделген дене шынықтыру" пәніне оқыту құндылыққа, іс-әрекетік, тұлғаға бағытталған, сараланған және коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Білім берудегі құндылыққа бағытталған тәсілді іске асыру арқылы білім алушылардың дұрыс мінез-құлқы мен әрекеттері қалыптастырылады, ол білім алушылардың ұлттық және спорттық ойындарға қатысуы арқылы жүзеге асырылады да, қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілікке, бір-біріне құрмет көрсетуге, ынтымақтастыққа ұмтылуға, абыроймен жеңіле білуге және жеңіске абыроймен жете білуге тәрбиелейді.

7. Тұлғаға бағытталған тәсіл дайындық, жалпы дамыту жаттығулары арқылы білім алушылардың өз дене қабілеттерін сезінуін, жас, дене, психикалық ерекшеліктерін, офтальмологиялық аспектісін және ілеспелі диагноздарын ескере отырып, денсаулықты сақтау мен нығайтуға ықпал ететін қозғалыс белсенділігін дамытуға жағдай жасауды көздейді.

8. Іс-әрекет тәсілі қағидасы – бұл өзара түсіністік пен ынтымақтастық бастамасына негізделген мұғалім мен білім алушылардың бірлескен қызметі, мұнда қимыл-қозғалысы дамымаған, қысылып-қымтырылған балаларға ерекше көңіл бөлінеді.

9. Сараланған тәсіл, мұнда балалардағы көру патологиясы мен даму бұзылыстарының клиникалық формаларын, бұзылудың сипатын, ауырлық деңгейін ескере отырып, білім алушылардың дене дамуының динамикасын, қимыл-қозғалыс қабілетін және қозғалыс бұзылыстарының түзелу дәрежесін жүйелі түрде бақылау жасалады.

10. Дене жаттығуларын орындау кезінде білім алушылар көру бұзылысының клиникалық түрлері бойынша екі топқа бөлінеді:

1) бірінші топқа алыстан нашар көретін, көз түбінің өзгеруі бар, көз бұршағының шала таюы, қылилығы бар білім алушылар жатады;

2) екінші топқа көру жүйкесінің атрофиясы бар, жақыннан нашар көретін, альбинизмі бар білім алушылар жатады.

11. Коммуникативтік тәсіл оқытудың әдістемелік тәсілі- сөз әдісі - арқылы жүзеге асырылады: әңгімелесу, сипаттау, түсіндіру, нұсқау беру, ескерту, қателерді түзету, командалар, ауызша бағалау. Бейімделген дене тәрбиесі барысындағы сөйлеу практикасы қозғалыстарды меңгеру кезінде қолданылатын сөздердің, терминдердің мәнін түсінуге және олардың күннен күнге көбеюіне жағдай жасайды.

12. Спорт залының жабдықталуы: тренажерлер (жүгіру жолы, роликті тренажерлер, велотренажер), еңіс орындықтар, швед қабырғалары, гимнастикалық орындықтар, гимнастикалық маттар, шеңбер, секіртпелер, гимнастикалық таяқтар, голбол, торбол, футболға арналған дыбысталған доптар, баскетбол доптары, волейбол доптары, футбол доптары, шағын теннис доптары, баскетбол сақиналары, эспандерлер, нығыздалған доптар, жеке кілемшелер, тактильді кілемшелер, арқан, магнитофон; Брайль шрифтімен басылған жаттығулар кешені; оқу бағдарламасына сәйкес аудиожазбалар; дене шынықтыру бағдарламасының тақырыбына сәйкес келетін бейнефильмдерді қамтиды.

3-тарау. "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. "Бейімделген дене шынықтыру" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 – сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 96 сағатты;

2) 1 – сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 99 сағатты;

3) 2 – сыныпта – аптасына 2 сағатты, оқу жылында 102 сағатты;

4) 3 – сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 102 сағатты;

5) 4 – сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 102 сағатты құрайды.

14. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Теориялық мәліметтер" бөлімі;

2) "Гимнастика" бөлімі;

3) "Ұлттық және зияткерлік ойындар";

4) "Қозғалмалы ойындар" бөлімі;

5) "Жеңіл атлетика" бөлімі.

15. "Теориялық мәліметтер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы;

2) жеке гигиена және күн тәртібі;

3) паралимпиада ойындары.

16. "Гимнастика" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сапқа тұру және сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру;

2) жалпы дамыту жаттығулары;

3) дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары;

4) заттармен жасалатын жаттығулар;

5) ырғақтық жаттығулар;

6) өрмелеу және асып өту;

7) тепе-теңдік жаттығулары.

17. "Ұлттық және зияткерлік ойындар" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тоғыз құмалақ;

2) асық;

3) дойбы;

4) шахмат.

18. "Қозғалмалы ойындар" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары;

2) тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар;

3) есту арқылы бағдарлау ойындары;

4) кедергілерді жеңуге арналған ойындар;

5) тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар.

19. "Жеңіл атлетика" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жүру;

2) жүгіру;

3) лақтыру;

4) секіру.

20. 0-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) теориялық мәліметтер: спорт залындағы тәртіп ережесі мен қауіпсіздік техникасы; жеке гигиена және күн тәртібі; паралимпиадалық ойындар: паралимпиадалық ойындардың даму тарихы;

2) гимнастика: спорт залы, бағанға, жұптарға сапқа тұру; дене бөліктерін (оң, сол қол және аяқ, алақан, бел, өкше, аяқтың ұшы) бағдарлауды үйрету; қолды жанына, жоғары, алға, артқа қарай қозғалту; денені жанына, алға және артқа қарай еңкейту; гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшасынан ұстаған күйде отырып-тұру; қолын тізеге, гимнастикалық орындыққа тіреп, денені алдыға еңкейту; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта түзу сызықтың бойымен жүру; басына жүк қойып жүру; басына жүк қойып, қолдарын беліне, жанына, қайтадан беліне қойып жүру; басына жүк қойып жартылай жүрелеп жүру; дыбыс сигналы бойынша допты шеңберде, бір-біріне домалату; секіретін доп; допты себетке лақтыру; лақтырған допты табу; санақ бойынша түрлі қарқынмен жүру; 1 санағына, 2,3 санақтарына екпін жасап жүру; музыкаға, әр 1-ші санақ бойынша қарапайым қозғалыстар жасау; гимнастикалық қабырғаға еркін өрмелеу (5-6 білте тақтайшасына); еденде және гимнастикалық орындықта еңбектеп өрмелеп жүру; биіктігі 25-30 см кедергілерден өту; биіктігі 40 см-ден төмен емес кедергілердің астынан еркін тәсілмен еңбектеп шығу; еденде жатқан заттардан (таяқша, секіртпе) аттап өту; 10-15 см биіктікте тартылған арқаннан аттап өту; бір аяқпен тұру; жүру және жүгіру кезінде кенеттен тоқтау;

3) ұлттық және зияткерлік ойындар: "Тоғыз құмалақ" ойынының пайда болу тарихы; "Асық" ойынының пайда болу тарихы; "Дойбы" ойынының пайда болу тарихы; "Шахмат" ойынының пайда болу тарихы;

4) қозғалмалы ойындар: тепе-теңдікті үйлестіру; есту қабілеті арқылы бағдарлау; қозғалмалы ойындар кезіндегі кедергілер, оларды жеңу жолдары;

5) жеңіл атлетика: барлығымен бірге, жалпы қарқынды сақтай отырып, еркін жүру; жылдам жүру; аяқтың ұшымен жүру; бір-бірінің артынан паровоз болып жүру; аяқтың ұшымен жеңіл жүгіру; жүгіру кезінде қол қимылдарын жасау; мұғалім сигналы бойынша бағытты өзгертіп жүгіру; бір орында жүгіру; екі қолмен үлкен допты еденге, қабырғаға, жоғары лақтыру, содан соң секірген допты тез табу; кішкентай доптарды дыбыстық сигнал бағытында лақтыру; құм салынған қапшықтарды лақтыру; шеңбершелерді сырықтарға лақтыру; екі аяқпен еркін секіру; бұлақтан аттап секіру (ені 15-20 см); 10-15 см биіктіктен тереңдікке секіру; еденнен матқа секіру (0-15 см); 10-15 см биіктікте керілген секіртпеден секіру.

21. 1-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) теориялық мәліметтер: бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы қауіпсіздік техникасы бойынша мұғалімнің нұсқаулықтары, гигиена және күн тәртібі туралы алған білімдерін қолдану. Адамның денсаулығын (дене, әлеуметтік және психологиялық) нығайту үшін дене шынықтырудың маңызы туралы, оның адамның дамуына (дене, зияткерлік, эмоциялық, әлеуметтік) тигізетін оң әсері туралы, табысты оқу мен әлеуметтену факторлары ретіндегі дене шынықтыру және денсаулық туралы бастапқы түсініктерді қалыптастыру; адам қозғалысының негізгі тәсілдеріндегі айырмашылықтарды анықтау; паралимпиадалық ойындар: паралимпиадалық ойын түрлері;

2) гимнастика: бір-бірінің артына сапқа тұру; шеңбер жасап тұру; орнында бұрылу; иықты көтеру және түсіру, иықты алға және артқа қозғалту; қолдың негізгі қалыптары: қолдарын белге, арқаға, басына қою, алға, жоғары, жанына, артқа көтеру; басын алға және артқа еңкейту, басты оңға және солға бұру; қол мен аяқтың әр түрлі бастапқы қалпында денені бұру; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаға арқасымен тұрып, бүгілген аяғын көтеріп, оны қолдарымен денесіне қысу; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып, отыру; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып одан бір қадамға алыстау және қайтадан бастапқы қалыпқа оралу; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта басына жүк қойып жүру; допты еденге соғу; допты жоғары лақтыру сосын оны тосып алу; допты қабырғаға лақтыру және оны екі қолмен ұстап алу; допты жоғары лақтыру және алақанын соққан соң допты тосып алу; әртүрлі сипатта және әртүрлі қарқынмен санақ бойынша жүру және жүгіру; музыка ырғағы мен сипатына қарай жүру; ырғақтық қозғалыстар, тақ санға қозғалу, ал жұп санға – үзіліс; көлбеу жазықтықпен еңбектеп жүру; гимнастикалық қабырғамен әр түрлі тәсілдермен жоғары және төмен өрмелеу; гимнастикалық қабырғамен жанына өрмелеу; биіктігі 50-60 см артық емес кедергілерден еркін тәсілмен асып өту; сызылған сызықпен алға және бүйірімен жүру; қолдарын жанына көтеріп, белге қойып, қолына доп, таяқ ұстап гимнастикалық орындықта тік және бүйірімен жүру; қолдарын еркін ұстап, бүйіріне, белге қойып, бөрене боймен және көлденең тұру; тақтайдан бөренеге және кері қарай өту;

3) ұлттық және зияткерлік ойындар: Тоғыз құмалақ: ұяшықтарға 9 құмалақтан орналастыру; асық: асықтарды лақтыру; дойбы мен шахмат: шахмат фигураларын түстері бойынша ажырату, барлық фигураларының атаулары;

4) қозғалмалы ойындар: қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлау дағдыларын дамыту; қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдік және үйлестіру дағдыларын дамыту; қозғалмалы ойындар кезінде есту қабілетін дамыту; қозғалмалы ойындар кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын дамыту; қозғалмалы ойындар кезінде тактильді сезімталдықты дамыту;

5) жеңіл атлетика: қолдарын еркін қимылдатып шашыраңқы жүру; бір-бірден қол ұстасып баған жасап жүру және шеңбермен жүру; дыбыстық сигнал бойынша жүру; қабырғадан жарты қадам қашықтықты сақтай отырып залды айналып жүру; қолды дұрыс қимылдатып жүгіру; жүрумен кезектесіп 50 м дейін жүгіру; қапталмен аяқты аяққа қосып адымдап жүгіру; тізені жоғары көтеріп жүгіру; шағын допты нысанаға лақтыру; үлкен допты нысанаға лақтыру; шағын допты дәлдікке лақтыру; үлкен допты дәлдікке лақтыру; гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшасынан ұстап тұрып, екі аяқпен секіру; бір аяқпен секіру және екі аяқпен кезек-кезек секіру; аяқтарын бірге қойып және алшақ қойып секіру; секіртпені басынан асырып алға және артқа лақтыру.

22. 2-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) теориялық мәліметтер: бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы тәртіп ережелері мен қауіпсіздік техникасын сақтау; жеке гигиена және күн тәртібін сақтау. Паралимпиадалық ойындар: паралимпиадалық спорт түрлерінің спортшылары;

2) гимнастика: бір орындағы саптық пәрмендер; бір қатарға және бағанға бір-бірден сапқа тұру, қатарда "бірінші" және "екінші" болып саналу, тік және бүгілген қолдарын бір мезгілде және кезекпен негізгі бағыттарда қозғалту; қолдарын алға, артқа және жанына сермеу, топтасуды орындау; аяқты кезекпен және бір мезгілде әр түрлі бастапқы қалыптарда бүгу және жазу; тік аяқты алға, артқа, жанына көтеру; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып, қабырғамен жанасуын жоғалтпай, денесін оңға және солға еңкейту; басына жүк қойып басты оңға және солға бұру, отырып тік тұру; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта бір аяқпен тұрып, аяқтарының ұшымен тұрып қолдарын әртүрлі қалыпта ұстау; сызылған сызық бойымен қолдарын артына ұстап дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта жүру; допты шеңберде, қатарда, бағанда бір-біріне беру; допты бір және екі қолмен бір-біріне, қабырғадан серпілу күшіне, дыбыстық сигнал бағытында домалату; допты жоғары, еденге, қабырғаға лақтыру және оны екі қолмен тосып алу; допты әр түрлі тәсілмен жүргізу; 1,2 санағына ырғақты қозғалыс жасап, 3,4 санағында үзіліс жасау; әр шапалақ соққан сайын 180 градусқа бұрыла отырып ырғақты қозғалу; аяқты аяққа қосып алдыға, артқа, жанына адым жасау; еңіс тақтаймен еңбектеп жоғары өрмелеу, гимнастикалық қабырғаға өрмелеп шығу және онымен төмен түсу; гимнастикалық қабырғамен аттас тәсілмен, қиғаш бағытта, бір мезгілде ұстаған қолдарының немесе қойған аяқтарының орнын ауыстырып (секіру арқылы) өрмелеу; арқаннан ұстап ілініп тұру; биіктігі 70 см кедергілерден өту; сызылған сызықпен жүру – қолдарын желкеге қойып, басына доп қойып, кенеттен тоқтап-тоқтап алға қарай жүру; қолдарымен қозғалыс жасап, аялдап, 90 және 180 градусқа бұрылып жүру; гимнастикалық орындықта арқасымен алға қаратып жүру; бөренеде тұрып, отырып, қолдың түрлі қозғалыстарын жасап жүру;

3) ұлттық және зияткерлік ойындар: Тоғыз құмалақ: құмалақтарды бір ұяшықтан екінші ұяшыққа салу. Асықтар: қатарлап қойылған асықтарға тигізу. Дойбы: дойбыларды тақтаға реттеп қою; Шахмат: тақтаға фигураларды реттеп қою;

4) қозғалмалы ойындар: қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлау дағдыларын жетілдіру; қозғалмалы ойындар кезінде үйлестіру және тепе-теңдік дағдыларын жетілдіру; қозғалмалы ойындар кезінде есту қабілетін жетілдіру; қозғалмалы ойындар кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын жетілдіру; қозғалмалы ойындар кезінде тактильді сезімталдықты дамыту дағдыларын жетілдіру. ;

5) жеңіл атлетика: қол мен аяқты дұрыс жұмыс істете отырып бір орында және алға жылжып жүру; қол қимылдарымен жүру; жылдамдатып және жүгіруге көшумен жүру; өкшеден аяқ ұшына ауысып жүру; жеңіл секірумен алма-кезек жүгіру; 2-3 қарапайым кедергілерден өтіп жүгіру; сирақты артқа лақтырып жүгіру; дыбыстық сигналға қарай жеңіл жүгіру; шағын допты нысанаға лақтыру; үлкен допты нысанаға лақтыру; шағын допты дәлдікке лақтыру; үлкен допты дәлдікке лақтыру; орнынан ұзындыққа секіру; 90 градусқа бұрылыспен орнында секіру; 50 см дейінгі биіктіктен тереңдікке секіру; екпінмен биіктікке секіру; бір аяғынан екінші аяққа секіру.

23. 3-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) теориялық мәліметтер: бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы қауіпсіздік техникасы мен тәртіп ережелері туралы білімді қалыптастыру; күн тәртібінің жеке жоспарын құру. Паралимпиадалық ойындар: паралимпиадалық ойындар ережелері;

2) гимнастика: қатарда ретімен саналу; аяқты аяққа қосып адымдап қатардағы аралықты ашу және жақындату; денені әртүрлі бағытта, әр түрлі бастапқы қалпымен және қол қимылдарымен тұрып, отырып, тізерлеп, гимнастикалық орындықта жатып және гимнастикалық қабырға жанында тұрып еңкейту және бұру; аяқтарын алшақ қойған тұрыстан бір аяқтағы, ал екінші аяғы артында аяқ ұшымен қойылатын тұрысқа 90 градусқа бұрылу; аяқтарын әртүрлі бағытта сермеу; аяқтарын алшақ қойған тұрыстан бір аяқтағы, ал екінші аяғы артында (алдында) аяқ ұшымен қойылатын тұрысқа 90 градусқа бұрылу; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғадан ары тұрғаннан кейін, денесімен және қол-аяқтарымен бірқатар қозғалыстарды орындау; айналып бұрылу, жүрелеп және тізерлеп отыру, бұрылу мен отыруды біріктіру; дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырға бойымен жоғары және төмен өрмелеу; башпайларына кішкене шарды немесе жіпті қапсыра қысып, өкшемен, табанның сыртқы қырымен жүру; допты жоғары, қабырғаға лақтыру және оны тосып алу; үлкен теннис доптарын алысқа лақтыру; допты бір-біріне лақтыру және оны еденге ұрғаннан кейін ұстап алу; допты баскетбол сақинасына лақтыру; музыка ырғағы мен сипатына қарай жылжу: баяу, жылдам, адымдап, жүгіріп, секіріп; әртүрлі ұзақтықпен жүру: бүтін, жартылай, ширек; алға және артқа шоқырақ қадамдар; көлбеу орындықпен әртүрлі тәсілдермен өрмелеп, гимнастикалық қабырғаға өту; әртүрлі тәсілдермен өрмелеудің әралуан үйлестірілуі: тоқтаумен, бұрылумен, қол-аяқтың, дененің қозғалыстарымен өрмелеу; арқанға тік қолдарымен ілініп тұру; биіктігі 80 см кедергілерден асып өту; қолмен түрлі қозғалыстар жасап бір аяқтың ұшына көтерілу; бөренеге бір аяқпен тұру, екінші аяқты артқа қарай көтеру ("қарлығаш"); бөренеде тұрып мұғалім лақтырған допты ұстап алу; бөгеттерден аттап өтіп бөренемен жүру;

3) ұлттық және зияткерлік ойындар: тоғыз құмалақ ойыны ережесі; асық ойындары ережесі; дойбы ойыны ережесі; шахмат ойыны ережесі;

4) қозғалмалы ойындар: қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлау дағдыларын қолдану; қозғалмалы ойындар кезінде үйлестіру және тепе-теңдік дағдыларын қолдану; қозғалмалы ойындар кезінде есту қабілетін қолдану; қозғалмалы ойындар кезінде кедергілерді еңсеру дағдыларын қолдану; қозғалмалы ойындар кезінде тактильді сезімталдықты дамыту бойынша дағдыларды қолдану;

5) жеңіл атлетика: тізені жоғары көтеріп жүру; қайшы адыммен жүру; кенеттен тоқтап жүру; 100 м-ге дейін жүру және жүгіру; үдемелі және баяулатып жүгіру; баспалдақпен жоғары жүгіру; 40 м-ге дейін жарысып жүгіру; 4-5 қарапайым кедергілерді еңсере отырып жүгіру; шағын допты нысанаға лақтыру білігін жетілдіру; үлкен допты нысанаға лақтыру білігін жетілдіру; шағын допты дәлдікке лақтыру білігін жетілдіру; үлкен допты дәлдікке лақтыру білігін жетілдіру; екпінмен бір аяқпен итеріліп ұзындыққа секіру; екі және бір аяқпен аяқ-қолдың әртүрлі қалпында, аяқ-қол қимылдарымен, 90 градусқа бұрылумен секіру; екі аяқпен алға, артқа, жанына жылжып секіру; жүрелеп тіренген және отырған қалпынан секіру, гимнастикалық таяқпен секіру.

24. 4-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) теориялық мәліметтер: бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы спорт залындағы қауіпсіздік техникасы мен тәртіп ережелері туралы білім; өзін-өзі қадағалау және өзін-өзі бақылау. Паралимпиада ойындары: паралимпиада ойындарының тәсілдері;

2) гимнастика: қатарда үш, төртке саналу; айналып бұрылу және жартылай айналып солға және оңға бұрылу; оң және сол жағындағы көршісімен саптағы орнын ауыстырып қайта тұру; аяқтарын алшақ қойып, айқастырып тұрған, отырған қалыпта қолдарымен әртүрлі бағыттағы қимылдарды орындай отырып денені бұру және еңкейту; арқасымен жатқанда аяқтарын барлық бағытта көтеру, бүгу және жазу; ішімен жатып тіренуде – қолдарын жазып және бүгілген аяқтарының ұштарын желкесіне жеткізіп, денені қайыстыру; арқасымен еденге отырып және жатып, аяқтарын тік ұстап, еденге тигізбей олармен әртүрлі қимылдар жасау; басына қойылған жүкті түсірмей 360 градусқа бұрылу; басына жүк қойып гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшаларымен жоғары, төмен, жанына қарай қозғалу; басына жүк қойып гимнастикалық орындықпен әртүрлі тәсілдермен жүру; басына жүк қойып өкшемен және аяқтың ұшымен әртүрлі бағытта жүру; қатарда және шеңберде допты солға және оңға беру, бағанада – сол жақтан, оң жақтан, бастың үстінен және аяқтарының арасынан беру; аяқтарын алшақ қойып тұрып, допты екі қолымен тізеден алға – жоғарыға қарай, бастың артынан алға қарай, бастан асыра артқа қарай, аяқтарының арасынан артқа – жоғары қарай лақтыру; допты еденмен 10-12 метр қашықтыққа жылдамдыққа домалату; допты аяқпен алға - жоғарыға тебу; музыканың әртүрлі екпініне аяқты аяққа қосып адымдайтын би қадамдары; 1,2 санағана – қозғалыс, 3,4 – санағына үзіліс жасалатын қарапайым би қадамдары; сырғымалы қадам және поляк биінің алға қарай қадамы; 1,5-2 м биіктікке еркін тәсілмен арқанның бойымен өрмелеу; көлбеу орындықтың бойымен аяқ табандарымен және бір қолмен қапсырып екінші қолына зат ұстап өрмелеу; арқанның бойымен 2 м-ге дейін биіктікке үш тәсілмен өрмелеу (тек қана көтерілу, ал түсу еркін); биіктігі 90 см-ге дейінгі әртүрлі кедергілерден өту; бір аяқпен тұрып, екінші бүгілген аяқтың тізесімен допты ұстап тұру; бір аяқпен тұрып 90 градусқа бұрылу; аяқ ұштарымен тоқтап, 90 және 180 градусқа бұрылумен орнында секіру; қол қозғалысымен бірге бөренемен аяқты аяққа қосып адымдап және ауыспалы адымдармен алға, бүйірімен және артқа жүру;

3) ұлттық және зияткерлік ойындар: тоғыз құмалақ ойынының әр түрлі тәсілдері; асық ойынының әр түрлі тәсілдері; дойбы ойынының әр түрлі тәсілдері; шахмат ойынының әр түрлі тәсілдері;

4) қозғалмалы ойындар: қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлау дағдыларын бекіту; қозғалмалы ойындар кезінде үйлестіру және тепе-теңдік дағдыларын бекіту; қозғалмалы ойындар кезінде есту қабілетін бекіту; қозғалмалы ойындар кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын бекіту; қозғалмалы ойындар кезінде тактильді сезімталдықты дамыту дағдыларын бекіту;

5) жеңіл атлетика: жүру кезінде аяқты ауыстырып жүру; тізе бүгпей, аяқтың ұшымен жүру; аялдамалармен және қосымша тапсырмалармен жүру; жүру мен жеңіл секіруді кезектестіру; алдыға қарай арқамен жүгіру; 50 м-ге дейін жылдамдыққа жүгіру; қолындағы затпен жүгіру; 2-3 күрделі кедергілерді еңсере отырып жүгіру; шағын допты нысанаға лақтыру; үлкен допты нысанаға лақтыру; шағын допты дәлдікке лақтыру; үлкен допты дәлдікке лақтыру; биіктікке секіру үшін екпін алып, содан кейін арқаннан аттап өту; қиын емес кедергіден қарғып алға жылжи отырып секіру; бір аяқпен кедергіні басып секіру; айналып жатқан ұзын секіртпеге жүгіріп кіру және жүгіріп шығу; секіртпеден секіру.

25. Бейімделген дене шынықтыру сабақтары көру қабілетінің жағдайына, дене дайындығының деңгейіне және шұғылданушылардың жасына байланысты өзгеріп отырады. 0-2-сыныптарда дайындық және қорытынды бөліктердің ұзақтығы 3-4-сыныптардағыдан артық болады, содан кейін қозғалу және сенсорлық тәжірибе жинауына және ағзаның дене жүктемесіне бейімделуіне қарай сабақтың негізгі бөлігінің ұзақтығы артады, бұл сабақтың негізгі міндеттеріне көбірек уақыт бөлуге мүмкіндік береді.

26. Көру қабілеті бұзылған білім алушылардың дене тәрбиесі процесінің тиімділігінің қажетті шарты:

1) жүйелі медициналық бақылауды қамтамасыз ету және дене шынықтыру сабақтарында және үзіліс кезінде жарақаттанудың алдын алу шараларын жүйелі түрде сақтау;

2) көру қабілеті бұзылған білім алушылар кеңістіктікті бағдарлауда қиындыққа тап болатындығын ескере отырып, дене шынықтыру сабақтарына қойылатын барлық талаптарды және қозғалыстағы ерекше сақтық талаптарын қатаң сақтау;

3) дұрыс дене қалпы мен дене сымбатын қалыптастыруға арналған жаттығуларға ерекше мән беру болып табылады

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

27. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 4.3.1.2 кодында "4" - сынып, "3.1" - бөлімше, "2" - оқыту мақсатының реттік саны.

28. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Теориялық мәліметтер" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	0. 1. 1. 1 бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасын білу	1. 1. 1. 1 бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы қауіпсіздік техникасы бойынша мұғалімнің нұсқаулықтарын орындау	2. 1. 1. 1 бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 1. 1. 1 қозғалыс жылдамдығы мен үйлестірілуіне арналған жаттығуларды орындау кезіндегі тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасын білу	4. 1. 1. 1 қозғалыс жылдамдығы мен үйлестірілуіне арналған жаттығуларды орындау кезіндегі тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасы туралы білімін қолдану
1.2 Жеке гигиена және күн тәртібі	0. 1. 2. 1 жеке гигиена және күн тәртібі туралы білу	1. 1. 2. 1 жеке гигиена және күн тәртібі туралы алған білімін қолдану	2. 1. 2. 1 жеке гигиенаны және күн тәртібін сақтау	3. 1. 2. 1 күн тәртібінің жеке жоспарын құру	4. 1. 2. 1 өзін-өзі қадағалаужәне өзін-өзі бақылауды жүргізе алу
1.3 Паралимпиада ойындары	0. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының даму тарихын білу	1. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының түрлерін білу	2. 1. 3. 1 паралимпиада спорт түрлерінің спортшыларын білу	3. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының ережелерін білу	4. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының әдістерін білу

2) "Гимнастика" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сапқа тұру және құрылымын өзгертіп сапқа қайта тұру	0.2.1.1 спорт залының шекарасын және залдағы жабдықтардың орналасуын зерделеу; 0.2.1.2 спорт залының әртүрлі жерлерінде бір-бірден бағанға тұру; 0.2.1.3 жұптасып сапқа тұру	1.2.1.1 бір-бірінің артына сапқа тұра алу 1.2.1.2 шеңбер жасап тұра алу; 1.2.1.3 орнында бұрылуды орындау	2.2.1.1 бір орындағы саптық пәрмендерді дұрыс орындау; 2.2.1.2 бір қатарға және бағанға бір-бірден сапқа тұруды жылдам орындау; 2.2.1.3 қатарда "бірінші" және "екінші" болып саналуды білу	3.2.1.1 қатарда ретімен саналуды орындау; 3.2.1.2 аяқты аяққа қосып адымдап қатардағы аралықты ашу және жақындатуды білу; 3.2.1.3 баянат тапсыра алу	4.2.1.1 қатарда үш, төртке саналуды білу; 4.2.1.2 айналып бұрылуды және жартылай айналып солға және оңға бұрылуды орындау; 4.2.1.3 оң және сол жағындағы көршісімен саптағы орнын ауыстырып қайта тұру
2.2 Жалпы дамыту жаттығулары	0.2.2.1 дене бөліктерін (оң, сол қол және аяқ, алақан, бел, өкше, аяқтын ұшы) бағдарлау; 0.2.2.2 қолды жанына, жоғары, алға, артқа қарай қозғалтуды орындау; 0.2.2.3 денені жанына, алға және артқа қарай еңкейтуді орындай алу; 0.2.2.4 гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшасынан ұстаған күйде отырып-тұруды орындау; 0.2.2.5 қолын тізеге, гимнастикалық орындыққа тіреп, денені алдыға еңкейтуді орындау	1.2.2.1 иықты көтеру және түсіруді, иықты алға және артқа қозғалтуды орындау; 1.2.2.2 қолдың негізгі қалыптарын орындау: қолдарын белге, арқаға, басына қою, алға, жоғары, жанына, артқа көтеру; 1.2.2.3 басын алға және артқа еңкейтуді, басты оңға және солға бұруды орындау; 1.2.2.4 қол мен аяқтың әр түрлі бастапқы қалпында денені бұруды орындау	2.2.2.1 тік және бүгілген қолдарын бір мезгілде және кезекпен негізгі бағыттарда қозғалтуды орындау 2.2.2.2 қолдарын алға, артқа және жанына сермеуді орындау 2.2.2.3 топтасуды орындай алу; 2.2.2.4 аяқты кезекпен және бір мезгілде әр түрлі бастапқы қалыптарда бүгу және жазуды орындау; 2.2.2.5 тік аяқты алға, артқа, жанына көтеруді орындау	3.2.2.1 денені әртүрлі бағытта, әр түрлі бастапқы қалпымен және қол қимылдарымен тұрып, отырып, тізерлеп, гимнастикалық орындықта жатып және гимнастикалық қабырға жанында тұрып еңкейтуді және бұруды орындау; 3.2.2.2 аяқтарын алшақ қойған тұрыстан бір аяқтағы, ал екінші аяғы артында аяқ ұшымен қойылатын тұрысқа 90 градусқа бұрылуды орындау; 3.2.2.3 аяқтарын әртүрлі бағытта сермеуді орындау; 3.2.2.4 аяқтарын алшақ қойған тұрыстан бір аяқтағы, ал екінші аяғы артында (алдында) аяқ ұшымен қойылатын тұрысқа 90 градусқа бұрылуды орындау	4.2.2.1 аяқтарын алшақ қойып, айқастырып тұрған, отырған қалыпта қолдарымен әртүрлі бағыттағы қимылдарды орындай отырып денені бұру және еңкейтуді орындау; 4.2.2.2 арқасымен жатқанда аяқтарын барлық бағытта көтеру, бүгу және жазуды орындау; 4.2.2.3 ішімен жатып тіренуде – қолдарын жазып және бүгілген аяқтарының ұштарын желкесіне жеткізіп, денені қайыстыруды орындау; 4.2.2.4 арқасымен еденге отырып және жатып, аяқтарын тік ұстап, еденге тигізбей олармен әртүрлі қимылдар жасауды орындау
2.3 Дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары	0.2.3.1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта түзу сызықтың бойымен жүруді орындау; 0.2.3.2 басына жүк қойып жүруді орындау; 0.2.3.3 басына жүк қойып, қолдарын беліне, жанына, қайтадан беліне қойып жүруді орындау; 0.2.3.4 басына жүк қойып жартылай жүрелеп жүруді орындау	1.2.3.1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаға арқасымен тұрып, бүгілген аяғын көтеріп, оны қолдарымен денесіне қысуды орындау; 1.2.3.2 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып, отыруды орындау; 1.2.3.3 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып одан бір қадамға алыстау және қайтадан бастапқы қалыпқа оралуды орындау; 1.2.3.4 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта басына жүк қойып жүруді орындау	2.2.3.1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып, қабырғамен жанасуын жоғалтпай, денесін оңға және солға еңкейтуді орындау; 2.2.3.2 басына жүк қойып басты оңға және солға бұруды, отырып тік тұруды орындау; 2.2.3.3 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта бір аяқпен тұрып, аяқтарының ұшымен тұрып қолдарын әртүрлі қалыпта ұстауды орындау; 2.2.3.4 сызылған сызық бойымен қолдарын артына ұстап дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта жүру	3.2.3.1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғадан ары тұрғаннан кейін, денесімен және қол-аяқтарымен бірқатар қозғалыстарды орындау; 3.2.3.2 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта басына жүк қойып жасалатын жаттығуларды, айналып бұрылу, жүрелеп және тізерлеп отыру, бұрылу мен отыруды біріктіруді орындау; 3.2.3.3 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырға бойымен жоғары және төмен өрмелеуді орындау; 3.2.3.4 башпайларына кішкене шарды немесе жіпті қапсыра қысып, өкшемен, табанның сыртқы қырымен жүруді орындау	4.2.3.1 басына қойылған жүкті түсірмей 360 градусқа бұрылуды орындау; 4.2.3.2 басына жүк қойып гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшаларымен жоғары, төмен, жанына қарай қозғалуды орындау; 4.2.3.3 басына жүк қойып гимнастикалық орындықта әртүрлі тәсілдермен жүре алу; 4.2.3.4 басына жүк қойып өкшемен және аяқтың ұшымен әртүрлі бағытта жүруді орындау
2.4 Заттармен жасалатын жаттығулар	0.2.4.1 дыбыс сигналы бойынша допты шеңберде, бір-біріне домалатуды орындау 0.2.4.2 секіретін допты табу және ұстау; 0.2.4.3 допты себетке лақтыруды орындай алу; 0.2.4.4 лақтырған допты табу	1.2.4.1 допты еденге соғуды орындау; 1.2.4.2 допты жоғары лақтыру сосын оны тосып алуды орындау; 1.2.4.3 допты қабырғаға лақтыру және оны екі қолмен ұстап алуды орындай алу; 1.2.4.4 допты жоғары лақтыру және алақанын соққан соң допты тосып алуды орындау	2.2.4.1 допты шеңберде, қатарда, бағанда бір-біріне беруді орындау 2.2.4.2 допты бір және екі қолмен бір-біріне, қабырғадан серпілу күшіне, дыбыстық сигнал бағытында домалатуды орындау; 2.2.4.3 допты жоғары, еденге, қабырғаға лақтыру және оны екі қолмен тосып алуды орындау; 2.2.4.4 допты әр түрлі тәсілмен жүргізуді орындау	3.2.4.1 допты жоғары, қабырғаға лақтыру және оны тосып алуды орындау 3.2.4.2 үлкен теннис доптарын алысқа лақтыруды орындау; 3.2.4.3 допты бір-біріне лақтыру және оны еденге ұрғаннан кейін ұстап алуды орындау; 3.2.4.4 допты баскетбол сақинасына лақтыруды ды орындау	4.2.4.1 қатарда және шеңберде допты солға және оңға беру, бағанада – сол жақтан, оң жақтан, бастың үстінен және аяқтарының арасынан беруді орындау 4.2.4.2 аяқтарын алшақ қойып тұрып, допты екі қолымен тізеден алға – жоғарыға қарай, бастың артынан алға қарай, бастан асыра артқа қарай, аяқтарының арасынан артқа – жоғары қарай лақтыруды орындау; 4.2.4.3 допты еденмен 10-12 метр қашықтыққа жылдамдыққа домалатуды орындау 4.2.4.4 допты аяқпен алға - жоғарыға тебуді орындау
2.5 Ырғақтық жаттығулар	0.2.5.1 санақ бойынша түрлі қарқынмен жүруді орындау; 0.2.5.2 1 санағына, 2,3 санақтарына екпін жасап жүруді орындай алу; 0.2.5.3 музыкаға, әр 1-ші санақ бойынша қарапайым қозғалыстар жасау	1.2.5.1 әртүрлі сипатта және әртүрлі қарқынмен санақ бойынша жүру және жүгіруді орындау; 1.2.5.2 музыка ырғағы мен сипатына қарай жүруді орындау; 1.2.5.3 ырғақтық қозғалыстар, тақ санға қозғалу, ал жұп санға – үзіліс жасауды орындау	2.2.5.1 1,2 санағына ырғақты қозғалыс жасап, 3,4 санағында үзіліс жасауды орындау; 2.2.5.2 әр шапалақ соққан сайын 180 градусқа бұрыла отырып ырғақты қозғалуды орындау; 2.2.5.3 аяқты аяққа қосып алдыға, артқа, жанына адым жасауды орындау	3.2.5.1 музыка ырғағы мен сипатына қарай: баяу, жылдам, адымдап, жүгіріп, секіріп жылжуды орындау; 3.2.5.2 әртүрлі ұзақтықпен: бүтін, жартылай, ширек жүруді орындау; 3.2.5.3 алға және артқа шоқырақ қадамдар орындау	4.2.5.1 музыканың әртүрлі екпініне аяқты аяққа қосып адымдайтын би қадамдарын орындау; 4.2.5.2 1,2 санағана – қозғалыс, 3,4 – санағына үзіліс жасалатын қарапайым би қадамдарын орындау; 4.2.5.3 сырғымалы қадам және поляк биінің алға қарай қадамын орындау
2.6 Өрмелеу және асып өту	0.2.6.1 гимнастикалық қабырғаға еркін өрмелеуді (5-6 білте тақтайшасына) орындау; 0.2.6.2 еденде және гимнастикалық орындықта еңбектеп өрмелеп жүруді орындау; 0.2.6.3 биіктігі 25-30 см кедергілерден өтуді орындау; 0.2.6.4 биіктігі 40 см-ден төмен емес кедергілердің астынан еркін тәсілмен еңбектеп шығуды орындау	1.2.6.1 көлбеу жазықтықпен еңбектеп жүруді орындау; 1.2.6.2 гимнастикалық қабырғамен әр түрлі тәсілдермен жоғары және төмен өрмелеуді орындау; 1.2.6.3 гимнастикалық қабырғамен жанына өрмелеуді орындау; 1.2.6.4 биіктігі 50-60 см артық емес кедергілерден еркін тәсілмен асып өтуді орындау	2.2.6.1 еңіс тақтаймен еңбектеп жоғары өрмелеу, гимнастикалық қабырғаға өрмелеп шығу және онымен төмен түсуді орындау; 2.2.6.2 гимнастикалық қабырғамен аттас тәсілмен, қиғаш бағытта, бір мезгілде ұстаған қолдарының немесе қойған аяқтарының орнын ауыстырып (секіру арқылы) өрмелеуді орындау; 2.2.6.3 арқаннан ұстап ілініп тұруды орындау; 2.2.6.4 биіктігі 70 см кедергілерден өтуді орындай алу	3.2.6.1 көлбеу орындықпен әртүрлі тәсілдермен өрмелеп, гимнастикалық қабырғаға өтуді орындау; 3.2.6.2 әртүрлі тәсілдермен өрмелеудің әралуан үйлестірілуін орындау: тоқтаумен, бұрылумен, қол-аяқтың, дененің қозғалыстарымен өрмелеу; 3.2.6.3 арқанға тік қолдарымен ілініп тұруды орындау; 3.2.6.4 биіктігі 80 см кедергілерден асып өтуді орындау	4.2.6.1 1,5-2 м биіктікке еркін тәсілмен арқанның бойымен өрмелеуді орындау; 4.2.6.2 көлбеу орындықтың бойымен аяқ табандарымен және бір қолмен қапсырып екінші қолына зат ұстап өрмелеуді орындау; 4.2.6.3 арқанның бойымен 2 м-ге дейін биіктікке үш тәсілмен (тек қана көтерілу, еркін түсу) өрмелеуді орындау; 4.2.6.4 биіктігі 90 см-ге дейінгі әртүрлі кедергілерден өтуді орындау
2.7 Тепе-теңдік жаттығулары	0.2.7.1 еденде жатқан заттардан (таяқша, секіртпе) аттап өтуді орындау; 0.2.7.2 10-15 см биіктікте тартылған арқаннан аттап өтуді орындау; 0.2.7.3 бір аяқпен тұруды орындау; 0.2.7.4 жүру және жүгіру кезінде кенеттен тоқтауды орындау	1.2.7.1 сызылған сызықпен алға және бүйірімен жүруді орындау; 1.2.7.2 қолдарын жанына көтеріп, беліге қойып, қолына доп, таяқ ұстап гимнастикалық орындықта тік және бүйірімен жүруді орындау; 1.2.7.3 қолдарын еркін ұстап, бүйіріне, белге қойып, бөрене боймен және көлденең тұруды орындау; 1.2.7.4 тақтайдан бөренеге және кері қарай өтуді орындау	2.2.7.1 сызылған сызықпен жүру – қолдарын желкеге қойып, басына доп қойып, кенеттен тоқтап-тоқтап алға қарай жүруді орындау; 2.2.7.2 қолдарымен қозғалыс жасап, аялдап, 90 және 180 градусқа бұрылып жүруді орындау; 2.2.7.3 гимнастикалық орындықта арқасымен алға қаратып жүру; 2.2.7.4 бөренеде тұрып, отырып, қолдың түрлі қозғалыстарын жасап жүруді орындау	3.2.7.1 қолмен түрлі қозғалыстар жасап бір аяқтың ұшына көтерілуді орындау; 3.2.7.2 бөренеге бір аяқпен тұру, екінші аяқты артқа қарай көтеруді ("қарлығаш") орындау; 3.2.7.3 бөренеде тұрып мұғалім лақтырған допты ұстап алуды орындау; 3.2.7.4 бөгеттерден аттап өтіп бөренемен жүруді орындау	4.2.7.1 бір аяқпен тұрып, екінші бүгілген аяқтың тізесімен допты ұстап тұруды орындау; 4.2.7.2 бір аяқпен тұрып 90 градусқа бұрылуды орындау; 4.2.7.3 аяқ ұштарымен тоқтап, 90 және 180 градусқа бұрылумен орнында секіруді орындау; 4.2.7.4 қол қозғалысымен бірге бөренемен аяқты аяққа қосып адымдап және ауыспалы адымдармен алға, бүйірімен және артқа жүруді орындау

3) "Ұлттық және зияткерлік ойындар" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Тоғыз құмалақ	0. 3. 1. 1 тоғыз құмалақ ойынының пайда болу тарихын білу	1. 3. 1. 1 көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың ұяшықтарға 9 құмалақтан орналастыруы	2. 3. 1. 1 көру-сипап сезу тәсілімен құмалақтарды бір ұяшықтан екінші ұяшыққа сала алу	3. 3. 1. 1 тоғыз құмалақ ойынының ережесін білу және мұғалімнің көмегімен қолдану	4. 3. 1. 1 тоғыз құмалақ ойынының әр түрлі тәсілдерін білу және өздігінен қолдану
3.2 Асық	0. 3. 2. 1 асық ойынының пайда болу тарихын білу	1. 3. 2. 1 асықтарды лақтыра алу	2. 3. 2. 1 көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың қатарлап қойылған асықтарға тигізе алуы және асықтардың нысанаға тигенін есту арқылы анықтай алуы	3. 3. 2. 1 асық ойынының ережелерін білу және қолдана алу	4. 3. 2. 1 көру-сипап сезу тәсілімен асық ойынының әр түрлі әдістерін өздігінен қолдану
3.3 Дойбы	0. 3. 3. 1 дойбы ойынының пайда болу тарихын білу	1. 3. 3. 1 көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың дойбыларды түстері бойынша ажырата алуы	2. 3. 3. 1 көру-сипап сезу тәсілімен дойбыларды тақтаға реттеп қоя алу	3. 3. 3. 1 дойбы ойынының ережелері мен тәсілдерін білу және қолдана алу	4. 3. 3. 1 дойбы ойынының жарыстарына қатысу
3.4 Шахмат	0. 3. 4. 1 шахмат ойынының пайда болу тарихын білу	1. 3. 4. 1 шахмат ойынының барлық фигураларының атауларын білу	2. 3. 4. 1 фигураларды тақтаға дұрыс реттеп қоя алу	3. 3. 4. 1 шахмат ойынының ережелерін білу және мұғалімнің көмегімен қолдана алу	4. 3. 4. 1 шахмат ойынының жарыстарына қатысу

4) "Қозғалмалы ойындар" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары	0. 4. 1. 1 қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлау ережелерін білу	1. 4. 1. 1 қозғалмалы ойындар кезінде мұғалімнің көмегімен кеңістікті бағдарлау	2. 4. 1. 1 қозғалмалы ойында бағдарлау дағдыларын қолдану	3. 4. 1. 1 қозғалмалы ойындар кезінде өздігінен кеңістікті бағдарлау	4. 4. 1. 1 БДШ сабақтарындағы спорттық ойындар кезінде еркін бағдарлану
4.2 Тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар	0. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдікті үйлестіре алу	1. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдікті және үйлестіруді ұстап тұра алу	2. 4. 2. 1 спорт залындағы және стадиондағы қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдікті және үйлестіруді ұстап тұра алу	3. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлауды дамытуға арналған жаттығуларды мұғалімнің көмегімен орындау	4. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлауды дамытуға арналған жаттығуларды өздігінен орындау
4.3 Есту арқылы бағдарлау ойындары	0. 4. 3. 1 дыбыс бағдарларын білу	1. 4. 3. 1 есту арқылы бағдарлау дағдыларын мұғалімнің көмегімен қолдану	2. 4. 3. 1 ойын кезінде есту арқылы бағдарлай алу	3. 4. 3. 1 есту арқылы бағдарлау дағдыларын спорттық ойындар кезінде қолдану	4. 4. 3. 1 қозғалмалы ойындар кезінде есту арқылы өздігінен бағдарлану
4.4 Кедергілерді жеңуге арналған ойындар	0. 4. 4. 1 кедергінің не екенін білу	1. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен кедергілерді жеңе алу	2. 4. 4. 1 ойын кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын пайдалану	3. 4. 4. 1 қозғалмалы ойын кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын пайдалану	4. 4. 4. 1 спорттық эстафеталарда кедергілерді өздігінен жеңу
4.5 Тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар	0. 4. 5. 1 тактильді сезімталдықты дамытуға арналған тәсілдерді білу	1. 4. 5. 1 ойын кезінде тактильді сезімталдық дағдыларын қолдану	2. 4. 5. 1 спорттық ойында сақталған талдағыштардың көмегімен бағдарлану	3. 4. 5. 1 қозғалмалы ойындар кезінде сақталған талдағыштардың көмегімен өздігінен бағдарлану	4. 4. 5. 1 кеңістікте бағдарлану ережелерін қолдана отырып спорттық шараларға қатысу

5) "Жеңіл атлетика" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Жүру	0. 5. 1. 1 барлығымен бірге, жалпы қарқынды сақтай отырып, еркін жүру; 0. 5. 1. 2 жылдам жүруді орындау; 0. 5. 1. 3 аяқтың ұшымен жүруді орындау; 0. 5. 1. 4 бір-бірінің артынан паровоз болып жүру	1. 5. 1. 1 қолдарын еркін қимылдатып шашыраңқы жүру; 1. 5. 1. 2 бір-бірден қол ұстасып баған жасап жүру және шеңбермен жүру; 1. 5. 1. 3 дыбыстық сигнал бойынша жүру; 1. 5. 1. 4 қабырғадан жарты қадам қашықтықты сақтай отырып залды айналып жүруді орындау	2. 5. 1. 1 қол мен аяқты дұрыс жұмыс істете отырып бір орында және алға жылжып жүруді орындау; 2. 5. 1. 2 қол қимылдарымен жүруді орындау; 2. 5. 1. 3 жылдамдатып жүруді және жаймен жүгіруге көшуді орындау; 2. 5. 1. 4 өкшеден аяқ ұшына ауысып жүруді орындау	3. 5. 1. 1 тізені жоғары көтеріп жүруді орындау; 3. 5. 1. 2 қайшы адыммен жүруді орындау; 3. 5. 1. 3 кенеттен тоқтап жүруді орындау; 3. 5. 1. 4 100 м-ге дейін жүгіру мен жүруді кезектестіру	4. 5. 1. 1 жүру кезінде аяқты ауыстырып жүруді орындау; 4. 5. 1. 2 тізе бүгпей, аяқтың ұшымен жүруді орындау; 4. 5. 1. 3 аялдамалармен және қосымша тапсырмалармен жүруді орындау; 4. 5. 1. 4 жүру мен жеңіл секіруді кезектестіруді орындау
5.2 Жүгіру	0. 5. 2. 1 аяқтың ұшымен жеңіл жүгіруді орындау; 0. 5. 2. 2 жүгіру кезінде қол қимылдарын жасау; 0. 5. 2. 3 мұғалім сигналы бойынша бағытты өзгертіп жүгіруді орындау; 0. 5. 2. 4 бір орында жүгіруді орындау	1. 5. 2. 1 қолды дұрыс қимылдатып жүгіруді орындау; 1. 5. 2. 2 жүрумен кезектесіп 50 м дейін жүгіруді орындау; 1. 5. 2. 3 қапталмен аяқты аяққа қосып адымдап жүгіруді орындау; 1. 5. 2. 4 тізені жоғары көтеріп жүгіруді орындау	2. 5. 2. 1 жеңіл секірумен алма-кезек жүгіруді орындау; 2. 5. 2. 2 2-3 қарапайым кедергілерден өтіп жүгіруді орындау; 2. 5. 2. 3 сирақты артқа лақтырып жүгіруді орындау; 2. 5. 2. 4 дыбыстық сигналға қарай жеңіл жүгіруді орындау	3. 5. 2. 1 үдемелі және баяулатып жүгіруді орындау; 3. 5. 2. 2 баспалдақпен жоғары жүгіруді орындау; 3. 5. 2. 3 40 м-ге дейін жарысып жүгіруді орындау; 3. 5. 2. 4 4-5 қарапайым кедергілерді еңсере отырып жүгіруді орындау	4. 5. 2. 1 алдыға қарай арқамен жүгіруді орындау; 4. 5. 2. 2 50 м-ге дейін жылдамдыққа жүгіруді орындау; 4. 5. 2. 3 қолындағы затпен жүгіруді орындай алу; 4. 5. 2. 4 2-3 күрделі кедергілерді еңсере отырып жүгіруді орындау
5.3 Лақтыру	0. 5. 3. 1 екі қолмен үлкен допты еденге, қабырғаға, жоғары лақтыру, содан соң секірген допты тез табуды орындау; 0. 5. 3. 2 кішкентай доптарды дыбыстық сигнал бағытында лақтыруды орындау; 0. 5. 3. 3 құм салынған қапшықтарды лақтыруды орындау; 0. 5. 3. 4 шеңбершелерді сырықтарға лақтыруды орындау	1. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 1. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 1. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындай алу; 1. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау	2. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 2. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 2. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындау; 2. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау	3. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 3. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 3. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындау; 3. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау	4. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау 4. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау 4. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындау 4. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау
5.4 Секіру	0. 5. 4. 1 екі аяқпен еркін секіруді орындау; 0. 5. 4. 2 бұлақтан аттап секіруді (ені 15-20 см) орындай алу; 0. 5. 4. 3 10-15 см биіктіктен тереңдікке секіруді орындау; 0. 5. 4. 4 еденнен матқа секіруді (0-15 см) орындау; 0. 5. 4. 5 10-15 см биіктікте керілген секіртпеден секіруді орындай алу	1. 5. 4. 1 гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшасынан ұстап тұрып, екі аяқпен секіруді орындау; 1. 5. 4. 2 бір аяқпен секіру және екі аяқпен кезек-кезек секіруді орындау; 1. 5. 4. 3 аяқтарын бірге қойып және алшақ қойып секіруді орындау; 1. 5. 4. 4 секіртпені басынан асырып алға және артқа лақтыруды орындау	2. 5. 4. 1 орнынан ұзындыққа секіруді орындау; 2. 5. 4. 2 90 градусқа бұрылыспен орнында секіруді орындай алу; 2. 5. 4. 3 50 см дейінгі биіктіктен тереңдікке секіруді орындау; 2. 5. 4. 4 екпінмен биіктікке секіруді орындай алу; 2. 5. 4. 5 бір аяғынан екінші аяққа секіруді орындау	3. 5. 4. 1 екпінмен бір аяқпен итеріліп ұзындыққа секіруді орындау; 3. 5. 4. 2 екі және бір аяқпен аяқ-қолдың әртүрлі қалпында, аяқ-қол қимылдарымен, 90 градусқа бұрылумен секіруді орындау; 3. 5. 4. 3 екі аяқпен алға, артқа, жанына жылжып секіруді орындау; 3. 5. 4. 4 жүрелеп тіренген және отырған қалпынан секіру, гимнастикалық таяқпен секіруді орындай алу	4. 5. 4. 1 биіктікке секіру үшін екпін алып, содан кейін арқаннан аттап өтуді орындау; 4. 5. 4. 2 қиын емес кедергіден қарғып алға жылжи отырып секіруді орындау; 4. 5. 4. 3 бір аяқпен кедергіні басып секіруді орындау; 4. 5. 4. 4 айналып жатқан ұзын секіртпеге жүгіріп кіру және жүгіріп шығуды орындау; 4. 5. 4. 5 секіртпеден секіруді орындай алу

29. Бағдарлама көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының Ұзақ мерзімді жоспарының негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

30. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Көрмейтін және нашар көретін білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Теориялық мәліметтер	1.1 Бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	0. 1. 1. 1 бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасын білу
	1.2 Жеке гигиена және күн тәртібі	0. 1. 2. 1 жеке гигиена және күн тәртібі туралы білу
	1.3 Паралимпиада ойындары	0. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының даму тарихын білу
2. Гимнастика	2.1 Сапқа тұру және сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру	0. 2. 1. 1 спорт залының шекарасын және залдағы жабдықтардың орналасуын зерделеу; 0. 2. 1. 2 спорт залының әртүрлі жерлерінде бір-бірден бағанға тұру; 0. 2. 1. 3 жұптасып сапқа тұру
	2.2 Жалпы дамыту жаттығулары	0. 2. 2. 1 дене бөліктерін (оң, сол қол және аяқ, алақан, бел, өкше, аяқтың ұшы) бағдарлау; 0. 2. 2. 2 қолды жанына, жоғары, алға, артқа қарай қозғалтуды орындау; 0. 2. 2. 3 денені жанына, алға және артқа қарай еңкейтуді орындай алу; 0. 2. 2. 4 гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшасынан ұстаған күйде отырып-тұруды орындау; 0. 2. 2. 5 қолын тізеге, гимнастикалық орындыққа тіреп, денені алдыға еңкейтуді орындау
	2.3 Дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары	0. 2. 3. 1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта түзу сызықтың бойымен жүруді орындау; 0. 2. 3. 2 басына жүк қойып жүруді орындау; 0. 2. 3. 3 басына жүк қойып, қолдарын беліне, жанына, қайтадан беліне қойып жүруді орындау; 0. 2. 3. 4 басына жүк қойып жартылай жүрелеп жүруді орындау
	2.4 Заттармен жасалатын жаттығулар	0. 2. 4. 1 дыбыс сигналы бойынша допты шеңберде, бір-біріне домалатуды орындау; 0. 2. 4. 2 секіретін допты табу және ұстау; 0. 2. 4. 3 допты себетке лақтыруды орындай алу; 0. 2. 4. 4 лақтырған допты табу
	2.5 Ырғақтық жаттығулар	0. 2. 5. 1 санақ бойынша түрлі қарқынмен жүруді орындау; 0. 2. 5. 2 1 санағына, 2,3 санақтарына екпін жасап жүруді орындай алу; 0. 2. 5. 3 музыкаға, әр 1-ші санақ бойынша қарапайым қозғалыстар жасау
	2.6 Өрмелеу және асып өту	0. 2. 6. 1 гимнастикалық қабырғаға еркін өрмелеуді (5-6 білте тақтайшасына) орындау; 0. 2. 6. 2 еденде және гимнастикалық орындықта еңбектеп өрмелеп жүруді орындау; 0. 2. 6. 3 биіктігі 25-30 см кедергілерден өтуді орындау 0. 2. 6. 4 биіктігі 40 см-ден төмен емес кедергілердің астынан еркін тәсілмен еңбектеп шығуды орындау
	2.7 Тепе-теңдік жаттығулары	0. 2. 7. 1 еденде жатқан заттардан (таяқша, секіртпе) аттап өтуді орындау; 0. 2. 7. 2 10-15 см биіктікте тартылған арқаннан аттап өтуді орындау; 0. 2. 7. 3 бір аяқпен тұруды орындау; 0. 2. 7. 4 жүру және жүгіру кезінде кенеттен тоқтауды орындау
2 - тоқсан
3. Ұлттық және зияткерлік ойындар	3.1 Тоғыз құмалақ	0. 3. 1. 1 тоғыз құмалақ ойынының пайда болу тарихын білу
	3.2 Асық	0. 3. 2. 1 асық ойынының пайда болу тарихын білу
	3.3 Дойбы	0. 3. 3. 1 дойбы ойынының пайда болу тарихын білу
	3.4 Шахмат	0. 3. 4. 1 шахмат ойынының пайда болу тарихын білу
3 - тоқсан
4. Қозғалмалы ойындар	4.1 Кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары	0. 4. 1. 1 қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлау ережелерін білу;
	4.2 Тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар	0. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдікті үйлестіре алу
	4.3 Есту арқылы бағдарлау ойындары	0. 4. 3. 1 дыбыс бағдарларын білу
	4.4 Кедергілерді жеңуге арналған ойындар	0. 4. 4. 1 кедергінің не екенін білу
	4.5 Тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар	0. 4. 5. 1 тактильді сезімталдықты дамытуға арналған тәсілдерді білу
4 - тоқсан
5. Жеңіл атлетика	5.1 Жүру	0. 5. 1. 1 барлығымен бірге, жалпы қарқынды сақтай отырып, еркін жүру; 0. 5. 1. 2 жылдам жүруді орындау; 0. 5. 1. 3 аяқтың ұшымен жүруді орындау; 0. 5. 1. 4 бір-бірінің артынан паровоз болып жүру
	5.2 Жүгіру	0. 5. 2. 1 аяқтың ұшымен жеңіл жүгіруді орындау; 0. 5. 2. 2 жүгіру кезінде қол қимылдарын жасау; 0. 5. 2. 3 мұғалім сигналы бойынша бағытты өзгертіп жүгіруді орындау; 0. 5. 2. 4 бір орында жүгіруді орындау
	5.3 Лақтыру	0. 5. 3. 1 екі қолмен үлкен допты еденге, қабырғаға, жоғары лақтыру, содан соң секірген допты тез табуды орындау; 0. 5. 3. 2 кішкентай доптарды дыбыстық сигнал бағытында лақтыруды орындау; 0. 5. 3. 3 құм салынған қапшықтарды лақтыруды орындау; 0. 5. 3. 4 шеңбершелерді сырықтарға лақтыруды орындау
	5.4 Секіру	0. 5. 4. 1 екі аяқпен еркін секіруді орындау; 0. 5. 4. 2 "бұлақтан" аттап секіруді (ені 15-20 см) орындай алу; 0. 5. 4. 3 10-15 см биіктіктен тереңдікке секіруді орындау; 0. 5. 4. 4 еденнен матқа секіруді (0-15 см) орындау; 0. 5. 4. 5 10-15 см биіктікте керілген секіртпеден секіруді орындай алу

2) 1-сынып:

2-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Теориялық мәліметтер	1.1 Бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	1. 1. 1. 1 бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы қауіпсіздік техникасы бойынша мұғалімнің нұсқаулықтарын орындау
	1.2 Жеке гигиена және күн тәртібі	1. 1. 2. 1 жеке гигиена және күн тәртібі туралы алған білімін қолдану
	1.3 Паралимпиада ойындары	1. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының түрлерін білу
2. Гимнастика	2.1 Сапқа тұру және сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру	1. 2. 1. 1 бір-бірінің артына сапқа тұра алу 1. 2. 1. 2 шеңбер жасап тұра алу 1. 2. 1. 3 орнында бұрылуды орындау
	2.2 Жалпы дамыту жаттығулары	1. 2. 2. 1 иықты көтеру және түсіруді, иықты алға және артқа қозғалтуды орындау; 1. 2. 2. 2 қолдың негізгі қалыптарын орындау: қолдарын белге, арқаға, басына қою, алға, жоғары, жанына, артқа көтеру; 1. 2. 2. 3 басын алға және артқа еңкейтуді, басты оңға және солға бұруды орындау; 1. 2. 2. 4 қол мен аяқтың әр түрлі бастапқы қалпында денені бұруды орындау
	2.3 Дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары	1. 2. 3. 1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаға арқасымен тұрып, бүгілген аяғын көтеріп, оны қолдарымен денесіне қысуды орындау; 1. 2. 3. 2 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып, отыруды орындау; 1. 2. 3. 3 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып одан бір қадамға алыстау және қайтадан бастапқы қалыпқа оралуды орындау; 1. 2. 3. 4 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта басына жүк қойып жүруді орындау
	2.4 Заттармен жасалатын жаттығулар	1. 2. 4. 1 допты еденге соғуды орындау; 1. 2. 4. 2 допты жоғары лақтыру сосын оны тосып алуды орындау; 1. 2. 4. 3 допты қабырғаға лақтыру және оны екі қолмен ұстап алуды орындай алу; 1. 2. 4. 4 допты жоғары лақтыру және алақанын соққан соң допты тосып алуды орындау
	2.5 Ырғақтық жаттығулар	1. 2. 5. 1 әртүрлі сипатта және әртүрлі қарқынмен санақ бойынша жүру және жүгіруді орындау; 1. 2. 5. 2 музыка ырғағы мен сипатына қарай жүруді орындау; 1. 2. 5. 3 ырғақтық қозғалыстар, тақ санға қозғалу, ал жұп санға – үзіліс жасауды орындау
	2.6 Өрмелеу және асып өту	1. 2. 6. 1 көлбеу жазықтықпен еңбектеп жүруді орындау; 1. 2. 6. 2 гимнастикалық қабырғамен әр түрлі тәсілдермен жоғары және төмен өрмелеуді орындау; 1. 2. 6. 3 гимнастикалық қабырғамен жанына өрмелеуді орындау; 1. 2. 6. 4 биіктігі 50-60 см артық емес кедергілерден еркін тәсілмен асып өтуді орындау
	2.7 Тепе-теңдік жаттығулары	1. 2. 7. 1 сызылған сызықпен алға және бүйірімен жүруді орындау; 1. 2. 7. 2 қолдарын жанына көтеріп, беліге қойып, қолына доп, таяқ ұстап гимнастикалық орындықта тік және бүйірімен жүруді орындау; 1. 2. 7. 3 қолдарын еркін ұстап, бүйіріне, белге қойып, бөрене боймен және көлденең тұруды орындау; 1. 2. 7. 4 тақтайдан бөренеге және кері қарай өтуді орындау
2 - тоқсан
3. Ұлттық және зияткерлік ойындар	3.1 Тоғыз құмалақ	1. 3. 1. 1 көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың ұяшықтарға 9 құмалақтан орналастыруы
	3.2 Асық	1. 3. 2. 1 асықтарды лақтыра алу
	3.3 Дойбы	1. 3. 3. 1 көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың дойбыларды түстері бойынша ажырата алуы
	3.4 Шахмат	1. 3. 4. 1 шахмат ойынының барлық фигураларының атауларын білу
3 - тоқсан
4. Қозғалмалы ойындар	4.1 Кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары	1. 4. 1. 1 қозғалмалы ойындар кезінде мұғалімнің көмегімен кеңістікті бағдарлау
	4.2 Тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар	1. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдікті және үйлестіруді ұстап тұра алу
	4.3 Есту арқылы бағдарлау ойындары	1. 4. 3. 1 есту арқылы бағдарлау дағдыларын мұғалімнің көмегімен қолдану
	4.4 Кедергілерді жеңуге арналған ойындар	1. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен кедергілерді жеңе алу
	4.5 Тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар	1. 4. 5. 1 ойын кезінде тактильді сезімталдық дағдыларын қолдану
4 - тоқсан
5. Жеңіл атлетика	5.1 Жүру	1. 5. 1. 1 қолдарын еркін қимылдатып шашыраңқы жүру; 1. 5. 1. 2 бір-бірден қол ұстасып баған жасап жүру және шеңбермен жүру; 1. 5. 1. 3 дыбыстық сигнал бойынша жүру; 1. 5. 1. 4 қабырғадан жарты қадам қашықтықты сақтай отырып залды айналып жүруді орындау
	5.2 Жүгіру	1. 5. 2. 1 қолды дұрыс қимылдатып жүгіруді орындау; 1. 5. 2. 2 жүрумен кезектесіп 50 м дейін жүгіруді орындау; 1. 5. 2. 3 қапталмен аяқты аяққа қосып адымдап жүгіруді орындау; 1. 5. 2. 4 тізені жоғары көтеріп жүгіруді орындау
	5.3 Лақтыру	1. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 1. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 1. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындай алу; 1. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау
	5.4 Секіру	1. 5. 4. 1 гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшасынан ұстап тұрып, екі аяқпен секіруді орындау; 1. 5. 4. 2 бір аяқпен секіру және екі аяқпен кезек-кезек секіруді орындау; 1. 5. 4. 3 аяқтарын бірге қойып және алшақ қойып секіруді орындау; 1. 5. 4. 4 секіртпені басынан асырып алға және артқа лақтыруды орындау

3) 2-сынып:

3-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Теориялық мәліметтер	1.1 Бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	2. 1. 1. 1 бейімделген дене шынықтыру сабақтарында спорт залындағы тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасын сақтау
	1.2 Жеке гигиена және күн тәртібі	2. 1. 2. 1 жеке гигиенаны және күн тәртібін сақтау
	1.3 Паралимпиада ойындары	2. 1. 3. 1 паралимпиада спорт түрлерінің спортшыларын білу
2. Гимнастика	2.1 Сапқа тұру және сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру	2. 2. 1. 1 бір орындағы саптық пәрмендерді дұрыс орындау; 2. 2. 1. 2 бір қатарға және бағанға бір-бірден сапқа тұруды жылдам орындау; 2. 2. 1. 3 қатарда "бірінші" және "екінші" болып саналуды білу
	2.2 Жалпы дамыту жаттығулары	2. 2. 2. 1 тік және бүгілген қолдарын бір мезгілде және кезекпен негізгі бағыттарда қозғалтуды орындау; 2. 2. 2. 2 қолдарын алға, артқа және жанына сермеуді орындау; 2. 2. 2. 3 топтасуды орындай алу; 2. 2. 2. 4 аяқты кезекпен және бір мезгілде әр түрлі бастапқы қалыптарда бүгу және жазуды орындау; 2. 2. 2. 5 тік аяқты алға, артқа, жанына көтеруді орындау
	2.3 Дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары	2. 2. 3. 1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғаның жанында тұрып, қабырғамен жанасуын жоғалтпай, денесін оңға және солға еңкейтуді орындау; 2. 2. 3. 2 басына жүк қойып басты оңға және солға бұруды, отырып тік тұруды орындау; 2. 2. 3. 3 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта бір аяқпен тұрып, аяқтарының ұшымен тұрып қолдарын әртүрлі қалыпта ұстауды орындау; 2. 2. 3. 4 сызылған сызық бойымен қолдарын артына ұстап дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта жүру
	2.4 Заттармен жасалатын жаттығулар	2. 2. 4. 1 допты шеңберде, қатарда, бағанда бір-біріне беруді орындау; 2. 2. 4. 2 допты бір және екі қолмен бір-біріне, қабырғадан серпілу күшіне, дыбыстық сигнал бағытында домалатуды орындау; 2. 2. 4. 3 допты жоғары, еденге, қабырғаға лақтыру және оны екі қолмен тосып алуды орындау; 2. 2. 4. 4 допты әр түрлі тәсілмен жүргізуді орындау
	2.5 Ырғақтық жаттығулар	2. 2. 5. 1 1,2 санағына ырғақты қозғалыс жасап, 3,4 санағында үзіліс жасауды орындау; 2. 2. 5. 2 әр шапалақ соққан сайын 180 градусқа бұрыла отырып ырғақты қозғалуды орындау; 2. 2. 5. 3 аяқты аяққа қосып алдыға, артқа, жанына адым жасауды орындау
	2.6 Өрмелеу және асып өту	2. 2. 6. 1 еңіс тақтаймен еңбектеп жоғары өрмелеу, гимнастикалық қабырғаға өрмелеп шығу және онымен төмен түсуді орындау; 2. 2. 6. 2 гимнастикалық қабырғамен аттас тәсілмен, қиғаш бағытта, бір мезгілде ұстаған қолдарының немесе қойған аяқтарының орнын ауыстырып (секіру арқылы) өрмелеуді орындау; 2. 2. 6. 3 арқаннан ұстап ілініп тұруды орындау; 2. 2. 6. 4 биіктігі 70 см кедергілерден өтуді орындай алу
	2.7 Тепе-теңдік жаттығулары	2. 2. 7. 1 сызылған сызықпен жүру – қолдарын желкеге қойып, басына доп қойып, кенеттен тоқтап-тоқтап алға қарай жүруді орындау; 2. 2. 7. 2 қолдарымен қозғалыс жасап, аялдап, 90 және 180 градусқа бұрылып жүруді орындау; 2. 2. 7. 3 гимнастикалық орындықта арқасымен алға қаратып жүру; 2. 2. 7. 4 бөренеде тұрып, отырып, қолдың түрлі қозғалыстарын жасап жүруді орындау
2 - тоқсан
3. Ұлттық және зияткерлік ойындар	3.1 Тоғыз құмалақ	2. 3. 1. 1 көру-сипап сезу тәсілімен құмалақтарды бір ұяшықтан екінші ұяшыққа сала алу
	3.2 Асық	2. 3. 2. 1 көрмейтін және нашар көретін білім алушылардың қатарлап қойылған асықтарға тигізе алуы және асықтардың нысанаға тигенін есту арқылы анықтай алуы
	3.3 Дойбы	2. 3. 3. 1 көру-сипап сезу тәсілімен дойбыларды тақтаға реттеп қоя алу
	3.4 Шахмат	2. 3. 4. 1 фигураларды тақтаға дұрыс реттеп қоя алу
3 - тоқсан
4. Қозғалмалы ойындар	4.1 Кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары	2. 4. 1. 1 қозғалмалы ойында бағдарлау дағдыларын қолдану
	4.2 Тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар	2. 4. 2. 1 спорт залындағы және стадиондағы қозғалмалы ойындар кезінде тепе-теңдікті және үйлестіруді ұстап тұра алу
	4.3 Есту арқылы бағдарлау ойындары	2. 4. 3. 1 ойын кезінде есту арқылы бағдарлай алу
	4.4 Кедергілерді жеңуге арналған ойындар	2. 4. 4. 1 ойын кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын пайдалану
	4.5 Тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар	2. 4. 5. 1 спорттық ойында сақталған талдағыштардың көмегімен бағдарлану
4 - тоқсан
5. Жеңіл атлетика	5.1 Жүру	2. 5. 1. 1 қол мен аяқты дұрыс жұмыс істете отырып бір орында және алға жылжып жүруді орындау; 2. 5. 1. 2 қол қимылдарымен жүруді орындау; 2. 5. 1. 3 жылдамдатып жүруді және жаймен жүгіруге көшуді орындау; 2. 5. 1. 4 өкшеден аяқ ұшына ауысып жүруді орындау;
	5.2 Жүгіру	2. 5. 2. 1 жеңіл секірумен алма-кезек жүгіруді орындау; 2. 5. 2. 2 2-3 қарапайым кедергілерден өтіп жүгіруді орындау; 2. 5. 2. 3 сирақты артқа лақтырып жүгіруді орындау; 2. 5. 2. 4 дыбыстық сигналға қарай жеңіл жүгіруді орындау
	5.3 Лақтыру	2. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 2. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 2. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындау; 2. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау
	5.4 Секіру	2. 5. 4. 1 орнынан ұзындыққа секіруді орындау; 2. 5. 4. 2 90 градусқа бұрылыспен орнында секіруді орындай алу; 2. 5. 4. 3 50 см дейінгі биіктіктен тереңдікке секіруді орындау; 2. 5. 4. 4 екпінмен биіктікке секіруді орындай алу; 2. 5. 4. 5 бір аяғынан екінші аяққа секіруді орындау

4) 3-сынып:

4-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Теориялық мәліметтер	1.1 Бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	3. 1. 1. 1 қозғалыс жылдамдығы мен үйлестірілуіне арналған жаттығуларды орындау кезіндегі тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасын білу
	1.2 Жеке гигиена және күн тәртібі	3. 1. 2. 1 күн тәртібінің жеке жоспарын құру
	1.3 Паралимпиада ойындары	3. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының ережелерін білу
2. Гимнастика	2.1 Сапқа тұру және сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру	3. 2. 1. 1 қатарда ретімен саналуды орындау; 3. 2. 1. 2 аяқты аяққа қосып адымдап қатардағы аралықты ашу және жақындатуды білу; 3. 2. 1. 3 баянат тапсыра алу
	2.2 Жалпы дамыту жаттығулары	3. 2. 2. 1 денені әртүрлі бағытта, әр түрлі бастапқы қалпымен және қол қимылдарымен тұрып, отырып, тізерлеп, гимнастикалық орындықта жатып және гимнастикалық қабырға жанында тұрып еңкейтуді және бұруды орындау; 3. 2. 2. 2 аяқтарын алшақ қойған тұрыстан бір аяқтағы, ал екінші аяғы артында аяқ ұшымен қойылатын тұрысқа 90 градусқа бұрылуды орындау; 3. 2. 2. 3 аяқтарын әртүрлі бағытта сермеуді орындау; 3. 2. 2. 4 аяқтарын алшақ қойған тұрыстан бір аяқтағы, ал екінші аяғы артында (алдында) аяқ ұшымен қойылатын тұрысқа 90 градусқа бұрылуды орындау
	2.3 Дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары	3. 2. 3. 1 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырғадан ары тұрғаннан кейін, денесімен және қол-аяқтарымен бірқатар қозғалыстарды орындау; 3. 2. 3. 2 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта басына жүк қойып жасалатын жаттығуларды, айналып бұрылу, жүрелеп және тізерлеп отыру, бұрылу мен отыруды біріктіруді орындау; 3. 2. 3. 3 дене сымбатын дұрыс ұстаған қалыпта гимнастикалық қабырға бойымен жоғары және төмен өрмелеуді орындау; 3. 2. 3. 4 башпайларына кішкене шарды немесе жіпті қапсыра қысып, өкшемен, табанның сыртқы қырымен жүруді орындау
	2.4 Заттармен жасалатын жаттығулар	3. 2. 4. 1 допты жоғары, қабырғаға лақтыру және оны тосып алуды орындау; 3. 2. 4. 2 үлкен теннис доптарын алысқа лақтыруды орындау; 3. 2. 4. 3 допты бір-біріне лақтыру және оны еденге ұрғаннан кейін ұстап алуды орындау; 3. 2. 4. 4 допты баскетбол сақинасына лақтыруды ды орындау
	2.5 Ырғақтық жаттығулар	3. 2. 5. 1 музыка ырғағы мен сипатына қарай: баяу, жылдам, адымдап, жүгіріп, секіріп жылжуды орындау; 3. 2. 5. 2 әртүрлі ұзақтықпен: бүтін, жартылай, ширек жүруді орындау; 3. 2. 5. 3 алға және артқа шоқырақ қадамдар орындау
	2.6 Өрмелеу және асып өту	3. 2. 6. 1 көлбеу орындықпен әртүрлі тәсілдермен өрмелеп, гимнастикалық қабырғаға өтуді орындау; 3. 2. 6. 2 әртүрлі тәсілдермен өрмелеудің әралуан үйлестірілуін орындау: тоқтаумен, бұрылумен, қол-аяқтың, дененің қозғалыстарымен өрмелеу; 3. 2. 6. 3 арқанға тік қолдарымен ілініп тұруды орындау; 3. 2. 6. 4 биіктігі 80 см кедергілерден асып өтуді орындау
	2.7 Тепе-теңдік жаттығулары	3. 2. 7. 1 қолмен түрлі қозғалыстар жасап бір аяқтың ұшына көтерілуді орындау; 3. 2. 7. 2 бөренеге бір аяқпен тұру, екінші аяқты артқа қарай көтеруді ("қарлығаш") орындау; 3. 2. 7. 3 бөренеде тұрып мұғалім лақтырған допты ұстап алуды орындау; 3. 2. 7. 4 бөгеттерден аттап өтіп бөренемен жүруді орындау
2 - тоқсан
3. Ұлттық және зияткерлік ойындар	3.1 Тоғыз құмалақ	3. 3. 1. 1 тоғыз құмалақ ойынының ережесін білу және мұғалімнің көмегімен қолдану
	3.2 Асық	3. 3. 2. 1 асық ойынының ережелерін білу және қолдана алу
	3.3 Дойбы	3. 3. 3. 1 дойбы ойынының ережелері мен тәсілдерін білу және қолдана алу
	3.4 Шахмат	3. 3. 4. 1 шахмат ойынының ережелерін білу және мұғалімнің көмегімен қолдана алу
3 - тоқсан
4. Қозғалмалы ойындар	4.1 Кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары	3. 4. 1. 1 қозғалмалы ойындар кезінде өздігінен кеңістікті бағдарлау
	4.2 Тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар	3. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлауды дамытуға арналған жаттығуларды мұғалімнің көмегімен орындау
	4.3 Есту арқылы бағдарлау ойындары	3. 4. 3. 1 есту арқылы бағдарлау дағдыларын спорттық ойындар кезінде қолдану
	4.4 Кедергілерді жеңуге арналған ойындар	3. 4. 4. 1 қозғалмалы ойын кезінде кедергілерді жеңу дағдыларын пайдалану;
	4.5 Тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар	3. 4. 5. 1 қозғалмалы ойындар кезінде сақталған талдағыштардың көмегімен өздігінен бағдарлану
4 - тоқсан
5. Жеңіл атлетика	5.1 Жүру	3. 5. 1. 1 тізені жоғары көтеріп жүруді орындау; 3. 5. 1. 2 қайшы адыммен жүруді орындау; 3. 5. 1. 3 кенеттен тоқтап жүруді орындау; 3. 5. 1. 4 100 м-ге дейін жүгіру мен жүруді кезектестіру
	5.2 Жүгіру	3. 5. 2. 1 үдемелі және баяулатып жүгіруді орындау; 3. 5. 2. 2 баспалдақпен жоғары жүгіруді орындау; 3. 5. 2. 3 40 м-ге дейін жарысып жүгіруді орындау; 3. 5. 2. 4 4-5 қарапайым кедергілерді еңсере отырып жүгіруді орындау
	5.3 Лақтыру	3. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 3. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 3. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындау; 3. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау
	5.4 Секіру	3. 5. 4. 1 екпінмен бір аяқпен итеріліп ұзындыққа секіруді орындау; 3. 5. 4. 2 екі және бір аяқпен аяқ-қолдың әртүрлі қалпында, аяқ-қол қимылдарымен, 90 градусқа бұрылумен секіруді орындау; 3. 5. 4. 3 екі аяқпен алға, артқа, жанына жылжып секіруді орындау; 3. 5. 4. 4 жүрелеп тіренген және отырған қалпынан секіру, гимнастикалық таяқпен секіруді орындай алу

5) 4-сынып:

5-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Теориялық мәліметтер	1.1 Бейімделген дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	4. 1. 1. 1 қозғалыс жылдамдығы мен үйлестірілуіне арналған жаттығуларды орындау кезіндегі тәртіп ережелерін және қауіпсіздік техникасы туралы білімін қолдану
	1.2 Жеке гигиена және күн тәртібі	4. 1. 2. 1 өзін-өзі қадағалау және өзін-өзі бақылауды жүргізе алу
	1.3 Паралимпиада ойындары	4. 1. 3. 1 паралимпиада ойындарының әдістерін білу
2. Гимнастика	2.1 Сапқа тұру және сапқа құрылымын өзгертіп қайта тұру	4. 2. 1. 1 қатарда үш, төртке саналуды білу; 4. 2. 1. 2 айналып бұрылуды және жартылай айналып солға және оңға бұрылуды орындау; 4. 2. 1. 3 оң және сол жағындағы көршісімен саптағы орнын ауыстырып қайта тұру
	2.2 Жалпы дамыту жаттығулары	4. 2. 2. 1 аяқтарын алшақ қойып, айқастырып тұрған, отырған қалыпта қолдарымен әртүрлі бағыттағы қимылдарды орындай отырып денені бұру және еңкейтуді орындау; 4. 2. 2. 2 арқасымен жатқанда аяқтарын барлық бағытта көтеру, бүгу және жазуды орындау; 4. 2. 2. 3 ішімен жатып тіренуде – қолдарын жазып және бүгілген аяқтарының ұштарын желкесіне жеткізіп, денені қайыстыруды орындау; 4. 2. 2. 4 арқасымен еденге отырып және жатып, аяқтарын тік ұстап, еденге тигізбей олармен әртүрлі қимылдар жасауды орындау
	2.3 Дене сымбатын қалыптастыру жаттығулары	4. 2. 3. 1 басына қойылған жүкті түсірмей 360 градусқа бұрылуды орындау; 4. 2. 3. 2 басына жүк қойып гимнастикалық қабырғаның білте тақтайшаларымен жоғары, төмен, жанына қарай қозғалуды орындау; 4. 2. 3. 3 басына жүк қойып гимнастикалық орындықта әртүрлі тәсілдермен жүре алу; 4. 2. 3. 4 басына жүк қойып өкшемен және аяқтың ұшымен әртүрлі бағытта жүруді орындау
	2.4 Заттармен жасалатын жаттығулар	4. 2. 4. 1 қатарда және шеңберде допты солға және оңға беру, бағанада – сол жақтан, оң жақтан, бастың үстінен және аяқтарының арасынан беруді орындау; 4. 2. 4. 2 аяқтарын алшақ қойып тұрып, допты екі қолымен тізеден алға – жоғарыға қарай, бастың артынан алға қарай, бастан асыра артқа қарай, аяқтарының арасынан артқа – жоғары қарай лақтыруды орындау; 4. 2. 4. 3 допты еденмен 10-12 метр қашықтыққа жылдамдыққа домалатуды орындау; 4. 2. 4. 4 допты аяқпен алға - жоғарыға тебуді орындау
	2.5 Ырғақтық жаттығулар	4. 2. 5. 1 музыканың әртүрлі екпініне аяқты аяққа қосып адымдайтын би қадамдарын орындау; 4. 2. 5. 2 1,2 санағана – қозғалыс, 3,4 – санағына үзіліс жасалатын қарапайым би қадамдарын орындау; 4. 2. 5. 3 сырғымалы қадам және поляк биінің алға қарай қадамын орындау
	2.6 Өрмелеу және асып өту	4. 2. 6. 1 1,5-2 м биіктікке еркін тәсілмен арқанның бойымен өрмелеуді орындау; 4. 2. 6. 2 көлбеу орындықтың бойымен аяқ табандарымен және бір қолмен қапсырып екінші қолына зат ұстап өрмелеуді орындау; 4. 2. 6. 3 арқанның бойымен 2 м-ге дейін биіктікке үш тәсілмен (тек қана көтерілу, еркін түсу) өрмелеуді орындау; 4. 2. 6. 4 биіктігі 90 см-ге дейінгі әртүрлі кедергілерден өтуді орындау
	2.7 Тепе-теңдік жаттығулары	4. 2. 7. 1 бір аяқпен тұрып, екінші бүгілген аяқтың тізесімен допты ұстап тұруды орындау; 4. 2. 7. 2 бір аяқпен тұрып 90 градусқа бұрылуды орындау; 4. 2. 7. 3 аяқ ұштарымен тоқтап, 90 және 180 градусқа бұрылумен орнында секіруді орындау; 4. 2. 7. 4 қол қозғалысымен бірге бөренемен аяқты аяққа қосып адымдап және ауыспалы адымдармен алға, бүйірімен және артқа жүруді орындау
2 - тоқсан
3. Ұлттық және зияткерлік ойындар	3.1 Тоғыз құмалақ	4. 3. 1. 1 тоғыз құмалақ ойынының әр түрлі тәсілдерін білу және өздігінен қолдану
	3.2 Асық	4. 3. 2. 1 көру-сипап сезу тәсілімен асық ойынының әр түрлі әдістерін өздігінен қолдану
	3.3 Дойбы	4. 3. 3. 1 дойбы ойынының жарыстарына қатысу
	3.4 Шахмат	4. 3. 4. 1 шахмат ойынының жарыстарына қатысу
3 - тоқсан
4. Қозғалмалы ойындар	4.1 Кеңістікті бағдарлауды дамыту ойындары	4. 4. 1. 1 БДШ сабақтарындағы спорттық ойындар кезінде еркін бағдарлану
	4.2 Тепе-теңдікті және қимылдардың үйлесімділігін дамытуға арналған ойындар	4. 4. 2. 1 қозғалмалы ойындар кезінде кеңістікті бағдарлауды дамытуға арналған жаттығуларды өздігінен орындау
	4.3 Есту арқылы бағдарлау ойындары	4. 4. 3. 1 қозғалмалы ойындар кезінде есту арқылы өздігінен бағдарлану
	4.4 Кедергілерді жеңуге арналған ойындар	4. 4. 4. 1 спорттық эстафеталарда кедергілерді өздігінен жеңу
	4.5 Тактильді сезімталдықты дамытуға арналған ойындар	4. 4. 5. 1 кеңістікте бағдарлану ережелерін қолдана отырып спорттық шараларға қатысу
4 - тоқсан
5. Жеңіл атлетика	5.1 Жүру	4. 5. 1. 1 жүру кезінде аяқты ауыстырып жүруді орындау; 4. 5. 1. 2 тізе бүгпей, аяқтың ұшымен жүруді орындау; 4. 5. 1. 3 аялдамалармен және қосымша тапсырмалармен жүруді орындау; 4. 5. 1. 4 жүру мен жеңіл секіруді кезектестіруді орындау
	5.2 Жүгіру	4. 5. 2. 1 алдыға қарай арқамен жүгіруді орындау; 4. 5. 2. 2 50 м-ге дейін жылдамдыққа жүгіруді орындау; 4. 5. 2. 3 қолындағы затпен жүгіруді орындай алу; 4. 5. 2. 4 2-3 күрделі кедергілерді еңсере отырып жүгіруді орындау
	5.3 Лақтыру	4. 5. 3. 1 шағын допты нысанаға лақтыруды орындау; 4. 5. 3. 2 үлкен допты нысанаға лақтыруды орындау; 4. 5. 3. 3 шағын допты дәлдікке лақтыруды орындау; 4. 5. 3. 4 үлкен допты дәлдікке лақтыруды орындау
	5.4 Секіру	4. 5. 4. 1 биіктікке секіру үшін екпін алып, содан кейін арқаннан аттап өтуді орындау; 4. 5. 4. 2 қиын емес кедергіден қарғып алға жылжи отырып секіруді орындау; 4. 5. 4. 3 бір аяқпен кедергіні басып секіруді орындау; 4. 5. 4. 4 айналып жатқан ұзын секіртпеге жүгіріп кіру және жүгіріп шығуды орындау; 4. 5. 4. 5 секіртпеден секіруді орындай алу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 35-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 580 -қосымша

Тірек - қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - айтылым, тыңдалым, жазылым және оқылым дағдыларын қалыптастыру процесі арқылы функционалды сауаттылығының негізін қалап, білім алуға ынталы жеке тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) сөйлеу тілі дағдыларын дамыту (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым);

2) фонематикалық қабылдауын, дыбыстық талдау мен синтезін қалыптастыру;

3) қоршаған әлем туралы тікелей әсерлерді бөлісу және нақтылау жолымен сөздік қорын нақтылау және байыту;

4) байланыстырып сөйлеу тілін дамыту;

5) туған тіліне деген қызығушылығын дамыту;

6) білім алушыларға ана тілі бойынша орфоэпиялық, орфографиялық және пунктуациялық біліктіліктерін қалыптастыру;

7) сөйлеу мәдениетінің дағдыларын қалыптастыру, дұрыс жазу және оқу, диалогқа қатысу, күрделі емес ауызша монологтық сөздер мен жазбаша мәтіндерді құрастыру;

8) балаларды көркем әдебиет әлеміне, кітаппен жұмыс істеуге баулу;

9) білім алушылардың белсенді, пассивті және әлеуметті сөздігін дамыту; тілдің грамматикалық құрылымын меңгерту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сөйлеудің дыбыстық бұзылысын түзету, артикуляциялық мүшенің қимылын дамыту;

2) қолдың ұсақ моторикасын жазуға дайындау және дамыту;

3) оптикалық-кеңістіктік гнозисті қалпына келтіру;

4) эмоциялық ерік-жігерінің дамуындағы бұзылыстарды түзету.

2-тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Сауат ашу" пәні бойынша оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері мен қағидалары:

1) іс-әрекет тәсілі;

2) жеке-сараланған тәсіл;

3) құндылықты-бағытталған тәсіл;

4) коммуникативтік тәсіл;

5) денсаулық сақтау қағидасы;

6) түзету бағыты қағидасы.

6. Оқыту мен оқытудағы іс-әрекет тәсілі білім алушылардың оқу іс-әрекеті негізінде жаңа білімнің қажеттілігін және оларды өздігінен таба білудің маңыздылығын түсінетінін білдіреді.

7. Оқу процесін ұйымдастыруға жеке-сараланған көзқарас бойынша деңгейге байланысты топтарға бөлінеді:

1) ұсақ моториканы дамыту;

2) сөйлеу бұзылысын түзету;

3) психикалық процестерді дамыту.

8. Құндылықты-бағытталған тәсіл білім алушылар мен мұғалімнің оқыту мақсатын анықтаудың негізі ретінде қарастырылады, ол арнайы оқу материалдарын арнайы іріктеу арқылы білім алушылардың бойына отансүйгіштік, жауапкершілік, ынтымақтастық, салт-дәстүрді құрметтеу сияқты қасиеттерін қалыптастыруды көздейді.

9. Оқытудағы коммуникативтік тәсіл сөйлеу іс-әрекетін тілдік және сөйлеу нормаларының жүйесіне сәйкес дамытуға, сөйлеу этикетін сақтауды үйренуге мүмкіндік береді, тыңдай білуге, сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдай білуге бейімдейді, тіл арқылы, ой бөлісуге, өзгелермен қарым-қатынасты жүзеге асыру қабілетін дамытады.

10. Оқу процесін ұйымдастыру денсаулық сақтау қағидасының негізінде: білім алушыларда дұрыс сезім, жазу және сурет салу кезінде қарындаш пен қалам ұстай білу, қағаз бен дәптерге, кітаптарға бағдарлай білу құрылады.

11. Түзету бағыты қағидасы сөйлеу тілінің жұйелі дамуын, қимыл-қозғалыс саласын, жалпы, ұсақ және артикуляциялық моториканы дамытуды және қабылдау, зейін, есте сақтау, ойлау сияқты психикалық процестерін түзеу жұмыстарын жүргізуді көздейді

12. Оқытудың түзете-дамыту тәсілдері: дидактикалық ойын, психогимнастика, релаксация, қол саусақтарына арналған гимнастика, өз-өзіне массаж, көзге арналған гимнастика, тыныс алу гимнастикасы, дене шынықтыру минуткалары, логопедиялық минут, артикуляциялық гимнастика.

13. Оқытудың түзету бағыты ең алдымен, тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алышылардың қимыл-қозғалыс бұзылыстарымен байланысты, әсіресе, графикалық дағдыларды қалыптастыру кезінде, сондықтан жазудың графикалық дағдыларын қалыптастыру бойынша жұмыс баланың қозғалыс бұзылыстарын түзетумен тығыз байланысты.

14. Жазу барысында дұрыс отыруды қалыптастыру мақсатында келесілер қарастырылады:

1) білім алушының дұрыс отыру қалпын және тыйым салу- рефлекс позицияларын таңдау, алғашқыда олар балада қарсылығын тудырады, бірақ кейін бала бірте-бірте оларға үйреніп, берілген қалыпты өзі ұстап тұруға тырысатын болады;

2) баланың басы мен аяқ-қолдарын бекіту үшін арнайы құралдарды қолдану;

3) көру-моторлы үйлесімділігін дамыту.

15. Қолды жазуға дайындау бойынша қарастырылады:

1) саусақтар мен қолдың қозғалыс статикалық және динамикалық үйлесімділігін дамыту;

2) заттарды олардың мөлшеріне, серпімділігіне, салмағына сәйкес ұстауды үйрету;

3) затты ұстап тұру және онымен әр түрлі манипуляциялар жасау кезіндегі қолдың еркін қозғалысын дамыту;

4) ұсақ моториканы дамыту үшін жаттығу кешенін жасату;

5) қол массажы (арнайы бұйымдарды пайдалана отырып немесе бұйымдарсыз).

16. Қарындаш, қалам ұстаудың дұрыс тәсілін үйретуге немесе қалам ұстаудың жеке тәсілін таңдауға (егер манипуляциялық функциялардың ауыр бұзылуынан дұрыс әдіс мүмкін болмаса) кіреді:

1) қол мен саусақтардың қаламды ұстап тұрған сияқты қалпын қабылдауға үйрету;

2) партада жатқан қаламды дұрыс алуды қалыптастыру және жазу үшін қалыпты жасау;

3) қаламды ұстап, жазудың дұрыс қалпын сақтап тұру кезінде саусақтардың босаңсыту және кернеу;

4) қаламды ұстап тұру кезінде саусақтардың еркін қозғалысын дамыту жаттығулары.

17. Әріппен танысу кезеңінде графикалық бейнелер мен әріптерді олардың құрамдас элементтеріне көру арқылы бөлуді дамыту, графикалық суреттер мен әріптердің арасындағы ұқсастықты және айырмашылықтарды анықтау бойынша жұмыс жүргізіледі.

18. Білім алушылардың кеңістіктік түсініктерді қалыптастыру үшін ұсынылады:

1) жұмыстың бастапқы кезеңдерінде қолдың заттық іс-қимылдарын көзбен көріп бақылау;

2) заттар мен құбылыстар арасындағы байланыстарды ашу үшін заттармен әртүрлі әрекеттерді жасату;

3) кеңістік қатынастарды ажырату және оларды сөйлеуде қолдану.

19. Көру-моторлы үйлесімділігін дамыту үшін алдымен мұғалімнің көмегімен пассивті, содан кейін сөздік нұсқаулық бойынша белсенді манипуляциялық қимыл-қозғалыстарды көзбен бақылау кабілеті бекітіледі, бастапқыда қолдың қалыпқа келтірілген қозғалыстарын ауада және жазықтықта жасауды үйреді, бұл үйлесімді қимылдарды қалыптастыруға, көру-қозғалыс үйлесімін дамытуға ықпал етеді.

20. Оқыту барысында қолданылатын технологиялар: проблемалық оқыту, дамыта оқыту, ақпараттық білім беру технологиялары, өмірлік практикалық тәжірибені кеңейту арқылы оқыту, жобалық әдіс.

21. Жұмысты ұйымдастыру үшін қолданылатын қажетті техникалық құралдар: ұйымдастыру техникасы (компьютер немесе ноутбук, принтер, сканер); экран, проектор, интерактивті тақта, сандық фотоаппарат, видеокамера; диктофон/ микрофон, құлаққапшықтар;бор тақтасы; маркерлік жылжымалы тақта; кішкентай маркерлі тақта; флипчарт; білім алушылардың жасаған жұмыстарын салатын шкафтар.

22. "Сауат ашу" пәнін меңгерту үшін қолданылатын қажетті көрнекі және дидактикалық құралдар: әртүрлі жанрдағы балалар көркем әдебиеті, суретті брошюралар, журналдар, газеттер, фильмдер, аудиожазбалар және жазушылар мен ақындар туралы видеофильмдер, түсіндірме, орфографиялық сөздік, синоним, антоним, фразеологиялық сөздіктер, этимологиялық сөздік, грамматикалық анықтамалар; портреттер, пән бойынша кестелер; әріптердің жазба және баспа түріндегі үлгілері; қуыршақ (қойылым үшін), суырып салма декорациялар.

23. Жазуға үйретуге арналған арнайы құралдар: қаламдар мен қарындаш - ұстағыштар, қолға арналған ауырлатқыштар, қолдың манипулятивтік функцияларын дамытуға арналған тренажерлер.

24. Арнайы жағдайлар жасау сыныптардың арнайы жиһазбен жабдықталуын көздейді. Биіктігі реттелетін арнайы бекіткіштері бар ыңғайлы үстелдер мен парталар қолданылады.

3-тарау. "Сауат ашу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

25. "Сауат ашу" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 5 сағат, оқу жылында ? 160 сағатты;

2) 1-сынып ? аптасына 5 сағат, оқу жылында ? 165 сағатты құрайды.

26. "Сауат ашу" пәнін оқыту үш кезеңнен тұрады: әліппеге дейінгі кезең, әліппе кезеңі, әліппеден кейінгі кезең.

27. Әліппеге дейінгі кезеңнің міндеттері:

1) оқу әрекетіне деген қызығушылығын қалыптастыру;

2) фонематикалық есту қабілетін дамыту;

3) сөйлеу, сөйлем, сөз, буын, дыбыс туралы алғашқы ұғымдары мен түсініктерін қалыптастыру;

4) сызба-модельдерді қолдана отырып, сөзге дыбыстық талдау жасау, дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату, сөздерді буынға бөлу дағдыларын қалыптастыру;

5) қолдың ұсақ бұлшық еттерін дамыту (бояу, сурет салу, түрлі бағытта сызықтар жүргізу, сұлбасын салу, элементтерді жазу);

6) артикуляциялық жаттығу;

7) ойлау, есте сақтау, елестету, қабылдау қабілеттерін және тұрақты зейінін дамыту;

8) ауызша, жазбаша (графикалық жазу) тілін дамыту.

28. Сауат ашудың әліппе кезеңі бірінші тоқсанда басталып, үшінші тоқсанда аяқталады. Әліппе кезеңінің міндеттері:

1) оқу әрекетіне деген қызығушылығын дамыту;

2) фонематикалық есту қабілетін дамыту;

3) дыбыстық талдау-жинақтау дағдыларын жетілдіру;

4) әліпби әріптерін меңгерту, әріптердің баспа және жазба түрлерін, бас әріп және кіші әріпті ажыратуға үйрету;

5) тіл бірліктері (дыбыс, буын, сөз, сөйлем) туралы ұғымдары мен түсініктерін кеңейту;

6) біртіндеп сөзді тұтас, дұрыс, түсініп оқуға дағдыландыру;

7) әріптерді, буындарды, сөздерді, сөйлемдерді жазуда каллиграфиялық дағдыларын қалыптастыру;

8) сөйлеу әрекеттерінің түрлерін жетілдіру.

29. Әліппеден кейінгі кезеңнің міндеттері:

1) мәтіндерді дұрыс, ырғақты оқуға дағдыландыру, "іштей оқу", түсініп, мәнерлеп, шапшаң оқу дағдыларын қалыптастыру;

2) тыңдау-түсіну, сөйлеу, оқу және жазу дағдыларын жетілдіру;

3) байланыстырып сөйлеу дағдысын дамыту;

4) каллиграфия нормаларын сақтап, сауатты, қатесіз жазу дағдыларын қалыптастыру.

30. Бағдарламаның мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі.

31. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) дыбыстарды дұрыс айтуды қалыптастыру;

2) сөздік қорды толықтыру;

3) тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі қарым-қатынас жағдаяттарына қатысу;

4) тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну;

5) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау;

6) тыңдалған материалды мазмұндау;

7) оқиғаны болжау;

8) түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану;

9) тыңдаушының назарын аудару.

32. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну;

3) мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату;

4) мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну;

5) мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу;

6) мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау;

7) түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу;

8) дыбыс пен әріпті тану және ажырату;

33. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жоспар құру;

2) оқыған/тыңдаған материалдың мазмұнын жазу;

3) мәтінді түрлі формада құрастыру;

4) түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу;

5) қатені табу және түзету;

6) грамматикалық нормаларды сақтау;

7) пунктуациялық нормаларды сақтау.

34. 0-сыныпқа арналған "Сауат ашу" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: сөйлеу тілін дамыту және түзету; мұғалім мен басқа білім алушылардың сөйлеуін тыңдауы, естігенінің мәнісін түсінуі, сыныптастарымен тілдесуде сөйлеу мәдениетін сақтай отырып, өзі туралы айта алуы. Тілдік емес амалдарды (интонация, мимика, қол қимылдары, дене қимылдары) ауызша сөйлесуде қолдануы. Сюжетті суреттер бойынша әңгімелер құрастыру, ертегілер айту. Өлеңдер жаттау, санамақтар, мақалдар мен мәтелдер, жұмбақтар жаттау. Жаңылтпаштар айту арқылы артикуляциялық аппараттарын дамыту;

2) оқылым: сөздегі дыбыстардың саны мен бірізділігін анықтау. Дыбыстық талдау жасау. Дыбыстардың мағына ажыратушылық функциясын түсіну. Дыбыс пен әріпті ажырата тани білуі; әріп – дыбыстың таңбасы ретінде. Мәтін, сурет, сызба түрінде берілген ақпаратты түсіну;

3) жазылым: сызбалардың көмегімен сөздің дыбыстық құрамын модельдеу. Сөйлемді модельдеу. Жазу жұмысына дайындық жаттығулары (денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/ қаламды дұрыс ұстау). Кеңістікте бағдарлау дағдысын қалыптастыру (жазу жолы, жоларалық кеңістік , жолдың жоғарғы және төменгі сызығы, көлбеу, тік). Сурет салу, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін жазу. Әріп элементтерін, бас әріптер мен кіші әріптерді, сөйлемдердің буындарын графикалық нормаларды сақтай отырып, бір-бірімен дұрыс байланыстырып, үздіксіз әрі ырғақты жазу.

35. 1-сыныпқа арналған "Сауат ашу" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: сөйлеу тілін дамыту және түзету; мұғалім мен басқа білім алушылардың сөйлеуін тыңдауы, естігенінің мәнісін түсінуі, сұраққа дұрыс және нақты жауап беруі, сөз мағынасын түсінуі, сөзді жұмсалу орнына және мағынасына қарай қолдана білуі. Сөздің дыбыстық құрылымы. Дауысты дыбыстар, олардың жуан, жіңішке болып бөлінуі. Дауыссыз дыбыстар, олардың қатаң, ұяң, үнді болып жіктелуі. Буын – ең кіші айтылым бірлігі ретінде. Сөздердің буындарға бөлінуі. Дауысты дыбыстардың буын құраушылық рөлі. Сөздің мағынасы. Сөйлем құрау. Сөйлемдерден қысқаша мәтіндер құрастыру. Мәтінді тыңдау барысында түсіну. Мұғалімнің ауызша сұрақтарына жауап беру. Сюжетті сурет бойынша немесе көргені, бастан кешкені, естігені туралы әңгімелесу; қысқаша тақпақтар жаттау, мазмұнын айтып беру. Түрлі жанрдағы шығармаларды салыстыру. Шығармадағы негізгі кейіпкерлерге мінездеме беру, сипаттама жазу дағдыларын қалыптастыру. Сөздің дыбыстық және әріптік құрамының сәйкестігін немесе сәйкесеместігін нақтылау. Сөздерді қазақ әдеби тілінің орфоэпиялық заңдарына сәйкес айта білу.Коммуникативтік мақсаттарға сай (топта сөйлесу, сұхбатқа қатысу, сахналау, рөлдік ойындар) сөйлеу мәдениеті этикеттерін пайдалану, лексикалық тақырыптар негізінде сөздік қорды кеңейту;

2) оқылым: сөздер мен сөйлемдердің құрылымын сызба арқылы түсініп, тани білуі (сөздегі буын санын, сөйлемдегі сөз санын анықтау). Сөздің мағынасын, сөйлемнің мәнісін түсіну. Жазылған сөздің әріптік құрылымын тану. Түрлі құрылымдағы сөздерді, 2-6 сөзден тұратын сөйлемдерді, 4-8 сөйлемнен тұратын қысқаша мәтіндерді буындық тәсілмен ұласпалы оқуға үйрету, мәтінді мұғалімнің сұрағы бойынша теріп оқу. Дауыстап оқу. Сөйлеудің интонациялық ұйымдасуына бақылау жасау (аяғындағы интонация, леппен айту, сұраулы интонация); жылдың соңында таныс емес мәтінді оқу техникасының нормасы: минутына 20-25 сөз бен тыныс белгілері; ескерту: шылау, екі әріпті сөздер, қос сөздер жеке сөз ретінде саналады; қазақ тіліндегі дыбыстарды, оның ішінде айтылуы ұқсас л – р, н – ң, с – з, с – ш, ж – ш, п – б, к – қ дыбыстарын дұрыс айтуға дағдыландыру. Орыс тілінен енген сөздерде кездесетін дыбыстарды дұрыс айтуға жаттықтыру. Білім алушылардың сөздік қорын байыту және белсендіру; сөздердің мағынасына бақылау жасау (мағынасы жуық сөздер, қарама-қарсы мағыналы, көп мағыналы). Мәтін туралы жалпы түсінік. Өз бетімен оқу барысында мәтінді түсінуі. Баяндау сипатындағы құрылымында ақаулары бар мәтінді қайта өңдей алуы. Тұтас сөздер арқылы оқуға өту, "іштей оқу". Оқылғанның мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру; оқылған мәтін мазмұнының тақырыбымен байланыстылығы, түрлі жанрлардың ерекшеліктерін айқындау; көркем шығарманың тақырыбын, негізгі ойын анықтау; қойылған сұрақтарға дұрыс жауап құрастыра білу; көркем мәтін мен өзге (нұсқаулық, түйін) мәтіндерді интонациясын дұрыс қойып оқу (хабарлы, сұраулы, лепті) және олардың мазмұнын айтып беру; теріп оқу, рөлге бөліп оқу, оқылғанға баға беру (ұнайды/ұнамайды). Оқу тапсырмаларын орындауға керекті ақпаратты іздеу (мұғалімнің жетекшілігімен);

3) жазылым: жазу жұмысына дайындық жаттығулары (денені дұрыс ұстау, дұрыс отыру, дәптерді дұрыс қою, қарындашты/ қаламды дұрыс ұстау). Сурет салу, үзік сызықтар, ирек сызықтар, әріп элементтерін жазу. Айтылуы мен жазылуында алшақтық жоқ сөздерден, пунктуациялық ережелерді ескере отырып, диктант жазу. Сөйлем құрамындағы сөздердің бөлек жазылатыны. Сөйлемнің бас әріптен басталып жазылатыны, сөйлемнің соңында нүкте қойылатыны. Сөйлем, шағын мәтіндерді (3-4 сөйлем) дұрыс құрастырып жазу. Есту, есте сақтау арқылы сөздерді (3-7 сөз), жай сөйлемдерді (1-2 сөйлем) жатқа жазу. Жазғанын үлгіге қарап тексеру; каллиграфиялық дұрыс жазу; ұғымдарды ажырату: зат және сөз заттың атауы ретінде. Қоршаған ортадағы заттардың, құбылыстардың сөз аталымдары. Сөздің белгілі бір мағына (заттардың атын, түсін, дәмін, көлемін, санын, іс-қимылын) беретінін ұғындыру, оларды орынды қолдануға үйрету. Бір затты, көп затты білдіретін сөздер. Дыбыс. Әріп. Бас әріп және кіші әріп. Дыбыс түрлері: дауысты және дауыссыз дыбыстарды ажырату. Буын. Дыбыстардан буын құрау. Буындардан сөз құрау. Сөзді буынға бөлу. Дыбыстық-буындық талдау. Сөз және сөйлем. Сөздің мағынасы (сөздік жұмысы). Сөздерден сөйлем құрау. Сөйлемдерден шағын әңгіме (мәтін) құрау. Сөйлемнің тыныс белгілері (нүкте, леп белгісі, сұрақ белгісі); дұрыс жазу ережелерімен танысу және оларды тәжірибеде қолдану.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

36. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.1.2.1 кодында "1" - сыныбы, "1.2" - бөлімшеcі, "1" - оқу мақсатының реттік саны.

37. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 мәтінді тыңдау және есту	1.1.1.1 тыңдаған материалының сөйлеу екенін, оның мазмұнын түсіну және сөйлемдерге, сөздерге ажырату
1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мәтінде не туралы айтылғанын анықтау және автор не айтқысы келетінін түсіну	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 жеке сөздерді, мәтіннен өрнектерді есте сақтау	1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
1.4 Оқиғаны болжау	0.1.4.1 иллюстрацияларды қарау, оларды таныс мәтінмен салыстыру	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрациясы бойынша болжау
1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	0.1.5.1 әр түрлі жағдайларда сөйлеу этикетінің ережелерін білу	1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 өзі туралы айта білу	1.1.6.1сөйлеу барысында сипаттауға, салыстыруға қажетті сөздерді вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	0.1.7.1 қарапайым сөйлемдерді қолдана отырып, естігені туралы айта білу	1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды, ұнамайды)
1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	0.1.8.1 ұсынылған тақырыпқа сипаттама және баяндау әңгімелерін ойлап табу	1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
1.9 Дыбыстарды, сөздерді орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	0.1.9.1 сөздер әртүрлі дыбыстардан тұрады, егер бір дыбысты ауыстырса, онда басқа сөз болатын білу	1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау
	0.1.9.2 сөздегі дыбыстардың тізбегін анықтай білу және дыбыстарды сөзге жалғай білу	1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну
	0.1.9.8 сөздегі буындардың санын анықтау (мұғалімнің көмегімен)	1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау

2) "Оқылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып
2.1 Оқу түрлерін қолдану	0.2.1.1 баспа қаріпін білу; 0.2.1.2 буындар мен жекелеген сөздерді оқу	1.2.1.1 сөз, сөйлем сызбасын оқу және құрастыру; 1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.2.2.1 мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бере білу	1.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	0.2.3.1 әңгіме жалғасы мен аяқталуын ойлап табу	1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын және соңын анықтау
2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	0.2.4.1 зат атауларының мағынасын түсіну: жақын/қарама-қарсы мағынада (үлкен-кішкентай)	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	0.2.5.1 мәтін мазмұны мен иллюстрациялар бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру(мұғалімнің көмегімен)	1.2.5.1 мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалім көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру
2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	0.2.6.1 мұғалімнің көмегімен мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату	1.2.6.1 мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0.2.7.1 мұғалімнің көмегімен (суретті кітаптар, сөздіктер) ақпараттар табу	1.2.7.1 әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	0.2.8.1 кейбір әдеби жанрларды (өлеңдер, шағын фольклорлық жанрлар) тану, атау және салыстыру	1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) мәтіндерді салыстыру
2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.9.1 әріп бейнесін тану және оны дыбыспен салыстыру	1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
	1.2.9.2 сөздегі ь, ъ белгісінің рөлін түсіну	1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, Ұ, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу

3) "Жазылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып
3.3 Жоспар құру	0.3.3.1 мұғалім көмегімен суретті кітаптар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою	1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою
3.4 Оқыған, тыңдаған материалдың мазмұнын жазу	0.3.4.1 мұғалімнің көмегімен суреттің, схеманың, белгілердің көмегімен тыңдалған мәтіндерді жай сөйлеммен жткізу	1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған,тыңдаған мәтіндегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып, жай сөйлеммен жеткізу
3.5 Мәтінді түрлі формада құрау	0.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын сөйлем құрап жазу	1.3.5.1 тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын мәтін құрап жазу
3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	0.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әр түрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын сөйлемдер құрап жазу	1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әр түрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін құрап жазу
3.7 Қатені табу және түзету	1.3.5.1 сөздердің, сөйлемдердің жазылуын тексеру және мұғалімнің көмегімен қателерді түзету	1.3.7.1 мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0.3.8.1 штрихтауды білу; 0.3.8.2 қысқа және ұзын таяқшаларды, дөңгелек және толқынды сызықтарды салу; 0.3.8.3 контуры бойынша жиектеу және баспа әріптерін көшіру; 0.3.8.4 графикалық диктанттар жаза білу	1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	0.3.9.1 сөйлемді жазу ережелерін білу	1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді тыңдау арқылы жазу
	0.3.9.2 тасымалдау ережелерін білу және қолдану (мұғалімнің көмегімен)	1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
	0.3.9.3 сөйлемнің басын және өз есімдерін бас әріппен жазу (мұғалімнің көмегімен)	1.3.9.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (адамның аты-жөні, тегі, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген аттары) анықтау;
3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.3.10.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану	1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану; 1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын (терминсіз) қолдану
3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.11.1 сөйлем соңында тыныс белгілерін қою: нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі	1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою;

38. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

39. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 сөйлемде, мәтінде не туралы айтылғанын түсіну
		1.3Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 оқылғанға, естігенге өз көзқарасын білдіру
		1.4 Оқиғаны болжау	0.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы немесе оның иллюстрациясы бойынша болжау
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	0.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау/ салыстыру сөздерін, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара,қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
		1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	0.1.7.1 оқылған, естігенмәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру
		1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	0.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
		1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	0.1.9.1* сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау; 0.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну; 0.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
2. Менің мектебім	2. Оқылым (Әліппе кезеңі)	2.1 Оқу түрлерін қолдану	0.2.1.1 мәтін тақырыбын түсіну; 0.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
		2.2 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	0.2.2.1 мәтін мазмұны мен иллюстрациялар бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру
		2.3 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.3.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
	Жазылым	3.3 Жоспар құру	0.3.3.1* мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою
		3.4 Оқыған, тыңдаған материалдың мазмұнын жазу	0.3.4.1* мұғалім көмегімен оқыған,тыңдаған мәтіндегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып, жай сөйлеммен жеткізу
		3.5 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0.3.5.1 қарындаш, қаламды дұрыс ұстай білу; 0.3.5.2 қағаз парағын бағдарлай білу, тор мен жолды көру; 0.3.5.3 қысқа және ұзын таяқшаларды, дөңгелек және толқынды сызықтарды салу
		3.6 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.3.6.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.7.1 сөйлем соңында тыныс белгілерін қою: нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	1. Тыңдалым және айтылым (Әліппе кезеңі)	1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну;
		1.4 Оқиғаны болжау	0.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрациясы бойынша болжау
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	0.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау, салыстыруға қажетті сөздерді, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
		1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	0.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру
		1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	0.1.8.1 ұсынылған тақырыпқа сипаттама және баяндау әңгімелер құрау
		1.9 Дыбыстарды, сөздерді, орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	0.1.9.1 сөйлеу кезінде дауысты дыбыс пен дауыссыз дыбысты ажырата білу; 0.1.9.2 берілген дыбысқа сөздерді таңдау; 0.1.9.3 сөздегі буындардың санын анықтау (мұғалімнің көмегімен)
	2.Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	0.2.1.1 әріпті тиісті дыбыспен байланыстыра білу; 0.2.1.2 буындар мен жекелеген сөздерді оқу
		2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.2.2.1 мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бере білу;
		2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	0.2.4.1* мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	0.2.5.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалімнің көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру
		2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	0.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
		2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.9.1 дыбыстық схемада буындарды белгілеу
	3. Жазылым	3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру	0.3.5.1* тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын сөйлем құрап жазу
		3.7 Қатені табу және түзету	0.3.7.1* әріптің графикалық бейнесін, ол қандай элементтерден тұрады және жолға қатысты орналасуын білу
		3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	0.3.9.1 оптикалық және кинетикалық ұқсастығы бар әріптерді ажырату; 0.3.9.2* бас әріппен жазылатын сөздерді (адамның аты-жөні, тегі, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген аттары) анықтау
		3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.3.10.2 қағаз парағын бағдарлай білу, тор мен жолды көру
		3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.3.11.1 сөйлем соңында тыныс белгілерін қою: нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі
3-тоқсан
5. Саяхат	Тыңдалым және айтылым (Әліппе кезеңі)	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 тыңдау барысында тілдік бірліктерді (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін) ажырату, тыңдалған мәтіннің мазмұнын түсіну
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мұғалімнің көмегімен сөйлемде, мәтінде не туралы айтылғанын түсіну
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 оқылғанға, естігенге өз көзқарасын білдіру
	2.Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	0.2.1.2 әріпті тиісті дыбыспен байланыстыра білу
		2.2 Оқыған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну
		2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	.2.4.1* мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	0.2.5.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалімнің көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру
		2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	0.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті		2.7 Түрлі дерек көздерден қажетті ақпаратты алу	0.2.7.1* әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
		2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	0.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру; 0.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, Ұ, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу
	3.Жазылым	3.5 Мәтінді түрлі формада құрау	0.3.5.1* тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын мәтін құрап жазу
		3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	0.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әр түрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін құрап жазу
		3.7 Қатені табу және түзету	0.3.7.1* мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	0.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді тыңдау арқылы жазу 0.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
		3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу; 0.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың -жаны сау!	1. Тыңдалым және айтылым (Әліппеден кейінгі кезең)	1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	0.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3. Тыңдалған материалды мазмұндау	0.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
		1.4 Оқиғаны болжау	0.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрация бойынша болжау
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	0.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	0.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау, салыстыруға қажетті сөздерді, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
	Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	0.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
		2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну;
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	0.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын анықтау
		2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	0.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	0.2.5.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалімнің көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру
		2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	0.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
		2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0.2.7.1* әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
		2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	0.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) мәтіндерді салыстыру
	3. Жазылым	3.3 Жоспар құру	0.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою
		3.4 Оқыған,тыңдаған материалдың мазмұнын жазу	0.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған,тыңдаған мәтіндегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып, жай сөйлеммен жеткізу
		3.5 Мәтінді түрлі формада құрау	0.3.5.1* тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын мәтін құрап жазу
		3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	0.3.6.1* мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін құрап жазу
		3.7 Қатені табу және түзету	0.3.7.1* мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	0.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді тыңдау арқылы жазу; 0.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату; 0.3.9.3* бас әріппен жазылатын сөздерді (адамның аты-жөні, тегі, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген аттары) анықтау
		3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырату және орынды қолдану

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1. Тыңдалым және айтылым (Әліппеге дейінгі кезең)	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 тыңдаған материалының сөйлеу екенін, оның мазмұнын түсіну және сөйлемдерге, сөздерге ажырату
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
		1.4 Оқиғаны болжау	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрация бойынша болжау
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1* сөйлеу барысында сипаттау, салыстыруға қажетті сөздерді, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
		1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды, ұнамайды)
		1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
		1.9 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.1.9.1* сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау; 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну; 1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	1.2.1.1 сөз, сөйлем сызбасын оқу және құрастыру 1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
		2.2 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.2.2.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалім көмегімен)
		2.3 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.3.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
	3. Жазылым (Әліппе кезеңі)	3.3 Жоспар құру	1.3.3.1* мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою
		3.4 Оқыған, тыңдаған материалдың мазмұнын жазу	1.3.4.1* мұғалім көмегімен оқыған,тыңдаған мәтіндегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып, жай сөйлеммен жеткізу
		3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
		3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.3.11.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	1. Тыңдалым және айтылым (Әліппе кезеңі)	1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау;
		1.4 Оқиғаны болжау	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрациясы бойынша болжау;
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1* сөйлеу барысында сипаттау, салыстыруға қажетті сөздерді, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану
		1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды, ұнамайды)
		1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
		1.9 Дыбыстарды, сөздерді, орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау; 1.1.9.2 дыбыстардың мағына ажыратушылық қызметін түсіну; 1.1.9.3 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	1.2.1.1 сөз,сөйлем сызбасын оқу және құрастыру
		2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану; 1.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
		2.3 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	1.2.3.1* мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.4 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.2.4.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалімнің көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру
		2.5 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	1.2.5.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
		2.6 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.6.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру
	3. Жазылым	3.5 Мәтінді түрлі формада құрастыру	1.3.5.1* тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын мәтін құрап жазу
		3.6 Қатені табу және түзету	1.3.6.1* мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.7 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.3.7.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.8 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.8.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді тыңдау арқылы жазу; 1.3.8.2* бас әріппен жазылатын сөздерді (адамның аты-жөні, тегі, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген аттары) анықтау
		3.9 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.9.1 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
		3.10 Пунктуациялық нормаларды сақтау	1.3.10.1 сөйлемді бас әріппен бастап жазып, сөйлем соңына тиісті тыныс белгілерін қою
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым және айтылым (Әліппе кезеңі)	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 тыңдаған материалының сөйлеу екенін, оның мазмұнын түсіну және сөйлемдерге, сөздерге ажырату
		1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау
		1.3 Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
		1.4 Оқиғаныболжау	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрация бойынша болжау
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау, салыстыруға қажетті сөздерді, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
		1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды, ұнамайды)
		1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
		1.9 Дыбыстарды, сөздерді орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	1.1.9.1 сөздегі дыбыс түрлерін (дауысты, дауыссыз, жуан және жіңішке дауыстылар) ажырату және дұрыс дыбыстау; 1.1.9.2 сөздің буыннан тұратынын түсіну және сөздегі буын санын анықтау
	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
		2.2 Оқыған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.2.2.1 мәтінде автордың кім (не) туралы айтқысы келгенін түсіну
		2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	1.2.4.1* мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.2.5.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалімнің көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру;
		2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
		2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.2.7.1* әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
		2.9 Дыбыс пен әріпті тану және ажырату	1.2.9.1 әріпті тану, ажырату және оны дыбыспен сәйкестендіру; 1.2.9.2 дыбыстардың сөздегі қызметін түсіну (ь,ъ таңбалары, Ұ, ю, я қосарлы дыбыстары) және дұрыс оқу
	3.Жазылым (Әліппеден кейінгі кезең)	3.5 Мәтінді түрлі формада құрау	1.3.5.1* тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын мәтін құрап жазу;
		3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	1.3.6.1 мұғалімнің көмегімен әр түрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін құрап жазу
		3.7 Қатені табу және түзету	1.3.7.1* мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету
		3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді тыңдау арқылы жазу; 1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату
		3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.10.1 заттың атын, санын, сынын, қимылын білдіретін сөздерді ажырата алу және орынды қолдана білу; 1.3.10.2 тәуелдік және жіктік жалғауларының қарапайым формаларын қолдана алу (терминсіз)
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың -жаны сау!	1. Тыңдалым және айтылым (Әліппеден кейінгі кезең)	1.2 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.1.2.1 мұғалімнің көмегімен мәтінде кім? (не?) туралы айтылғанын анықтау;
		1.3. Тыңдалған материалды мазмұндау	1.1.3.1 мұғалімнің көмегімен оқиғаның ретін сақтай отырып баяндау
		1.4 Оқиғаны болжау	1.1.4.1 мәтіннің мазмұнын тақырыбы, иллюстрация бойынша болжау;
		1.5 Түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану	1.1.5.1 түрлі жағдаяттарда этикет сөздерін қолдана білу;
		1.6 Тыңдаушының назарын аудару	1.1.6.1 сөйлеу барысында сипаттау, салыстыруға қажетті сөздерді, вербалды емес қарым-қатынас құралдарын (ым-ишара, қимыл), дауыс ырғағын, мәнерін, қарқынын, сөз арасындағы кідірісті қолдану)
		1.7 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін айту	1.1.7.1 тыңдалған мәтінге өз көзқарасын жай сөйлеммен білдіру (ұнайды, ұнамайды)
		1.8 Берілген тақырыпқа әңгіме құрап айту	1.1.8.1 берілген сюжетті сурет бойынша шағын әңгіме құрап айту
	2. Оқылым	2.1 Оқу түрлерін қолдану	1.2.1.2 оқудың түрлерін (буындап оқу, жиі кездесетін сөздерді тұтас оқу, түсініп оқу) қолдану
		2.2 Оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.2.2.1 мәтінде автордың кім? (не?) туралы айтқысы келгенін түсіну
		2.3 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін ажырату	1.2.3.1 мұғалімнің көмегімен оқыған мәтіннің тақырыбын, басын, ортасын анықтау
		2.4 Мәтіндегі сөздердің мағынасын түсіну	1.2.4.1 мұғалімнің көмегімен қарама-қарсы мағыналы/мәндес/көп мағыналы сөздердің мағыналарын ажырату
		2.5 Мәтін бойынша сұрақ қоя білу және жауап бере білу	1.2.5.1* мәтін, иллюстрация бойынша (мұғалімнің көмегімен) сұрақтар қоя білу және қойылған сұраққа жауап беру;
		2.6 Мәтіннің түрлері мен жанрын, стилін анықтау	1.2.6.1* мұғалімнің көмегімен әңгімелеу мәтінін, ерекшелігіне қарай мәтін жанрын (өлең, әңгіме, ертегі) ажырату
		2.7 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.2.7.1* әліпби ретімен құрылған дереккөздерден (сөздіктер, анықтамалықтар, суретті кітаптар, энциклопедия) ақпараттарды табу
		2.8 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	1.2.8.1 мұғалімнің көмегімен түрлі жанрдағы (ертегі, әңгіме, өлең) мәтіндерді салыстыру
	3. Жазылым	3.3 Жоспар құру	1.3.3.1 мұғалім көмегімен мәтінге суреттер, сызбалар арқылы жоспар құрып, оған ат (тақырып) қою;
		3.4 Оқыған,тыңдаған материалдың мазмұнын жазу	1.3.4.1 мұғалім көмегімен оқыған,тыңдаған мәтіндегі ақпаратты сурет, сызба, белгілер қолданып, жай сөйлеммен жеткізу
		3.5 Мәтінді түрлі формада құрау	1.3.5.1* тақырыпқа байланысты керекті сөздер, сызбалар, суреттер, белгілерді қолдана отырып, үлгі бойынша шағын мәтін құрап жазу
		3.6 Түрлі жанрда шығармашылық мәтін жазу	1.3.6.1* мұғалімнің көмегімен әртүрлі жанр бойынша (хат, құттықтау хат, хабарлама, нұсқаулық) шағын мәтін құрап жазу
		3.7 Қатені табу және түзету	1.3.7.1* мұғалімнің көмегімен сөз, сөйлем, мәтінді тексеру және қателерін түзету;
		3.8 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1.3.8.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, әріп элементтерін каллиграфиялық талаптарға сай жазу
		3.9 Орфографиялық нормаларды сақтау	1.3.9.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді тыңдау арқылы жазу
		3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.3.9.2 мұғалім көмегімен сөздерді дұрыс тасымалдау, тасымалдауға болмайтын сөздерді ажырату

Ескерпе:

1) "**" сөйлеу әрекетінің түрлері бойынша оқу мақсаттары кешенді және түрлі нұсқада қолданыла алады;

2) "*" белгіленген оқу мақсаттарының бөлігін жүзеге асыруға болады;

3) "/" белгісі оқу мақсатындағы бөліп қарастыруға болатын бөліктерді көрсетеді.

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 36-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 581 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-1 сыныптары үшін "Сауат ашу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - айтылым, тыңдалым, жазылым және оқылым дағдыларын қалыптастыру процесі арқылы функционалды сауаттылығының негізін қалап, білім алуға ынталы жеке тұлғаның дамуына мүмкіндік жасау.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) сөйлеу тілі дағдыларын дамыту (айтылым, тыңдалым, оқылым, жазылым);

2) фонематикалық қабылдауын, дыбыстық талдау мен синтезін қалыптастыру;

3) қоршаған әлем туралы тікелей әсерлерді бөлісу және нақтылау жолымен сөздік қорын нақтылау және байыту;

4) байланыстырып сөйлеу тілін дамыту;

5) туған тіліне деген қызығушылығын дамыту;

6) білім алушыларға ана тілі бойынша орфоэпиялық, орфографиялық және пунктуациялық біліктіліктерін қалыптастыру;

7) сөйлеу мәдениетінің дағдыларын қалыптастыру, дұрыс жазу және оқу, диалогқа қатысу, күрделі емес ауызша монологтық сөздер мен жазбаша мәтіндерді құрастыру;

8) балаларды көркем әдебиет әлеміне, кітаппен жұмыс істеуге баулу;

9) білім алушылардың белсенді, пассивті және әлеуметті сөздігін дамыту; тілдің грамматикалық құрылымын меңгерту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сөйлеудің дыбыстық бұзылысын түзету, артикуляциялық мүшенің қимылын дамыту;

2) қолдың ұсақ моторикасын жазуға дайындау және дамыту;

3) оптикалық-кеңістіктік гнозисті қалпына келтіру;

4) эмоциялық ерік-жігерінің дамуындағы бұзылыстарды түзету.

2-тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту процесімынадай педагогикалық тәсілдер мен қағидаларды қарастырады: іс-әрекет; жеке-сараланған; құндылықты-бағытталған; коммуникативтік тәсілдер; денсаулық сақтау қағидасы; түзету бағыты қағидасы.

6. Оқыту мен оқытудағы іс-әрекет тәсілі білім алушылардың оқу іс-әрекеті негізінде жаңа білімнің қажеттілігін және оларды өздігінен таба білудің маңыздылығын түсінетінін білдіреді.

7. Оқу процесін ұйымдастыруға жеке-сараланған көзқарас бойынша деңгейге байланысты топтарға бөлінеді:

1) ұсақ моториканы дамыту;

2) сөйлеу бұзылысын түзету;

3) психикалық процестерді дамыту.

8. Құндылықты-бағытталған тәсіл білім алушылар мен мұғалімнің оқыту мақсатын анықтаудың негізі ретінде қарастырылады, ол арнайы оқу материалдарын арнайы іріктеу арқылы білім алушылардың бойына отансүйгіштік, жауапкершілік, ынтымақтастық, салт-дәстүрді құрметтеу сияқты қасиеттерін қалыптастыруды көздейді.

9. Оқытудағы коммуникативтік тәсіл сөйлеу іс-әрекетін тілдік және сөйлеу нормаларының жүйесіне сәйкес дамытуға, сөйлеу этикетін сақтауды үйренуге мүмкіндік береді, тыңдай білуге, сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдай білуге бейімдейді, тіл арқылы, ой бөлісуге, өзгелермен қарым-қатынасты жүзеге асыру қабілетін дамытады.

10. Оқу процесін ұйымдастыру денсаулық сақтау қағидасының негізінде: білім алушыларда дұрыс сезім, жазу және сурет салу кезінде қарындаш пен қалам ұстай білу, қағаз бен дәптерге, кітаптарға бағдарлай білу құрылады.

11. Түзету бағыты қағидасы сөйлеу тілінің жұйелі дамуын, қимыл-қозғалыс саласын, жалпы, ұсақ және артикуляциялық моториканы дамытуды және қабылдау, зейін, есте сақтау, ойлау сияқты психикалық процестерін түзеу жұмыстарын жүргізуді көздейді

12. Оқытудың түзете-дамыту тәсілдері: дидактикалық ойын, психогимнастика, релаксация, қол саусақтарына арналған гимнастика, өз-өзіне массаж, көзге арналған гимнастика, тыныс алу гимнастикасы, дене шынықтыру минуткалары, логопедиялық минут, артикуляциялық гимнастика.

13. Оқытудың түзету бағыты ең алдымен, тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алышылардың қимыл-қозғалыс бұзылыстарымен байланысты, әсіресе, графикалық дағдыларды қалыптастыру кезінде, сондықтан жазудың графикалық дағдыларын қалыптастыру бойынша жұмыс баланың қозғалыс бұзылыстарын түзетумен тығыз байланысты.

14. Жазу барысында дұрыс отыруды қалыптастыру мақсатында келесілер қарастырылады:

1) білім алушының дұрыс отыру қалпын және тыйым салу- рефлекс позицияларын таңдау, алғашқыда олар балада қарсылығын тудырады, бірақ кейін бала бірте-бірте оларға үйреніп, берілген қалыпты өзі ұстап тұруға тырысатын болады;

2) баланың басы мен аяқ-қолдарын бекіту үшін арнайы құралдарды қолдану;

3) көру-моторлы үйлесімділігін дамыту.

15. Қолды жазуға дайындау бойынша қарастырылады:

1) саусақтар мен қолдың қозғалыс статикалық және динамикалық үйлесімділігін дамыту;

2) заттарды олардың мөлшеріне, серпімділігіне, салмағына сәйкес ұстауды үйрету;

3) затты ұстап тұру және онымен әр түрлі манипуляциялар жасау кезіндегі қолдың еркін қозғалысын дамыту;

4) ұсақ моториканы дамыту үшін жаттығу кешенін жасату;

5) қол массажы (арнайы бұйымдарды пайдалана отырып немесе бұйымдарсыз).

16. Қарындаш, қалам ұстаудың дұрыс тәсілін үйретуге немесе қалам ұстаудың жеке тәсілін таңдауға (егер манипуляциялық функциялардың ауыр бұзылуынан дұрыс әдіс мүмкін болмаса) кіреді:

1) қол мен саусақтардың қаламды ұстап тұрған сияқты қалпын қабылдауға үйрету;

2) партада жатқан қаламды дұрыс алуды қалыптастыру және жазу үшін қалыпты жасау;

3) қаламды ұстап, жазудың дұрыс қалпын сақтап тұру кезінде саусақтардың босаңсыту және кернеу;

4) қаламды ұстап тұру кезінде саусақтардың еркін қозғалысын дамыту жаттығулары.

17. Әріппен танысу кезеңінде графикалық бейнелер мен әріптерді олардың құрамдас элементтеріне көру арқылы бөлуді дамыту, графикалық суреттер мен әріптердің арасындағы ұқсастықты және айырмашылықтарды анықтау бойынша жұмыс жүргізіледі.

18. Білім алушылардың кеңістіктік түсініктерді қалыптастыру үшін ұсынылады:

1) жұмыстың бастапқы кезеңдерінде қолдың заттық іс-қимылдарын көзбен көріп бақылау;

2) заттар мен құбылыстар арасындағы байланыстарды ашу үшін заттармен әртүрлі әрекеттерді жасату;

3) кеңістік қатынастарды ажырату және оларды сөйлеуде қолдану.

19. Көру-моторлы үйлесімділігін дамыту үшін алдымен мұғалімнің көмегімен пассивті, содан кейін сөздік нұсқаулық бойынша белсенді манипуляциялық қимыл-қозғалыстарды көзбен бақылау кабілеті бекітіледі, бастапқыда қолдың қалыпқа келтірілген қозғалыстарын ауада және жазықтықта жасауды үйреді, бұл үйлесімді қимылдарды қалыптастыруға, көру-қозғалыс үйлесімін дамытуға ықпал етеді.

20. Оқыту барысында қолданылатын технологиялар: проблемалық оқыту, дамыта оқыту, ақпараттық білім беру технологиялары, өмірлік практикалық тәжірибені кеңейту арқылы оқыту, жобалық әдіс.

21. Жұмысты ұйымдастыру үшін қолданылатын қажетті техникалық құралдар: ұйымдастыру техникасы (компьютер немесе ноутбук, принтер, сканер); экран, проектор, интерактивті тақта, сандық фотоаппарат, видеокамера; диктофон/ микрофон, құлаққапшықтар;бор тақтасы; маркерлік жылжымалы тақта; кішкентай маркерлі тақта; флипчарт; білім алушылардың жасаған жұмыстарын салатын шкафтар.

22. "Сауат ашу" пәнін меңгерту үшін қолданылатын қажетті көрнекі және дидактикалық құралдар: әртүрлі жанрдағы балалар көркем әдебиеті, суретті брошюралар, журналдар, газеттер, фильмдер, аудиожазбалар және жазушылар мен ақындар туралы видеофильмдер, түсіндірме, орфографиялық сөздік, синоним, антоним, фразеологиялық сөздіктер, этимологиялық сөздік, грамматикалық анықтамалар; портреттер, пән бойынша кестелер; әріптердің жазба және баспа түріндегі үлгілері; қуыршақ (қойылым үшін), суырып салма декорациялар.

23. Жазуға үйретуге арналған арнайы құралдар: қаламдар мен қарындаш - ұстағыштар, қолға арналған ауырлатқыштар, қолдың манипулятивтік функцияларын дамытуға арналған тренажерлер.

24. Арнайы жағдайлар жасау сыныптардың арнайы жиһазбен жабдықталуын көздейді. Биіктігі реттелетін арнайы бекіткіштері бар ыңғайлы үстелдер мен парталар қолданылады.

3-тарау. "Сауат ашу" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

25. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Обучение грамоте" составляет:

1) в 0 классе -5 часов в неделю, 160 часов в учебном году;

2) в 1 классе -5 часов в неделю, 165 часов в учебном году.

26. В процессе обучения грамоте выделяются три периода: добукварный, букварный, послебукварный.

27. Добукварный (подготовительный) период в обучении грамоте имеет несколько разделов, которые тесно связаны между собой:

1) формирование навыков произношения;

2) развитие фонематического восприятия, формирование звукового анализа и синтеза;

3) развитие ритмической и звуко-слоговой структуры слова.

28. На начальном этапе добукварного периода обучения грамоте обучающиеся усваивают звуковой и слоговой состав слова на ограниченном речевом материале. Учатся произносить и различать звуки, также выделять их из слова, затем упражняются в делении слова на слоги. Формирование слоговой структуры слова идет одновременно с формированием звукопроизношения и требует подключения кинестетических ощущений.

29. Основной букварный период обучения грамоте предусматривает на основе звукового анализа и синтеза детей обучение чтению слогов и слов; обозначение звуков буквами, различение графических образов рукописных и печатных букв; ориентировку в страницах букваря, тетради.

30. На послебукварном этапе обучения грамоте осуществляется постепенный переход к чтению целыми словами, формируется умение читать про себя, развиваются и совершенствуются процессы сознательного, правильного, темпового и выразительного чтения слов, предложений, текстов. Обучающиеся знакомятся с речевым этикетом (словесные способы выражения приветствия, благодарности, прощания) на основе чтения и разыгрывания ситуаций общения.

31. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Слушание (аудирование) и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

32. Раздел "Слушание (аудирование) и говорение" включает следующие подразделы:

1) знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово);

2) определение темы и основной мысли прослушанного материала;

3) пересказывание прослушанного материала;

4) прогнозирование событий;

5) участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм;

6) привлечение внимания слушателей;

7) высказывание оценочного суждения;

8) составление рассказа на заданную тему;

9) ориентирование в звуковой форме слова.

33. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) владение навыками чтения;

2) определение содержание текста на основе названия;

3) выявление структурных частей текста;

4) понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте;

5) формулирование вопросов и ответов;

6) описывание героя произведения с помощью опорных слов;

7) сравнительный анализ текстов;

8) ориентирование в графической форме слов.

34. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) владение гигиеническими нормами письма;

2) соблюдение каллиграфических и графических норм;

3) владение письмом под диктовку, списывание;

4) нахождение и исправление ошибок в работе;

5) соблюдение орфографических и орфоэпических норм;

6) соблюдение грамматических норм;

7) соблюдение пунктуационных норм.

35. Базовое содержание учебного предмета "Обучение грамоте" для 0 класса:

1) слушание и говорение: коррекция и развитие речевого слуха. Ориентирование в звуковой форме слова. Выделение звуков из речевого потока, произнесение звуков в речевом потоке и вне его, первоначальные понятия о слоге, слове, ударении. Правильное и отчетливое произнесение звуков; называние слова с определенным звуком; понимание содержания прослушанного материала; коррекция произносительной стороны речи (чистоговорки, скороговорки, логоритмические упражнения). Овладение нормами речевого этикета в ситуациях учебного и бытового общения: приветствие, прощание, извинение, благодарность, обращение с просьбой; особенности общения со знакомыми и незнакомыми, с родными и друзьями, ровесниками и взрослыми, с маленькими детьми; словарная работа по обогащению активного словарного запаса слов по различным лексическим темам; использование жестов, мимики при показе иллюстраций; участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм. Общение друг с другом о друзьях, семье, любимых игрушках, животных, об отдыхе; понимание содержания прослушанного текста; разграничение реальных предметов и слов как их названий. Распознавание в предложении слов;

2) чтение: определение количества слогов в слове. Слог как минимальная произносительная единица. Деление слова на слоги путҰм скандирования; различение звука и буквы. Определение линейной последовательности звуков в составе слова; местоположение звука (в начале, конце или середине слова); значение слова (слова, близкие и противоположные по смыслу); чтение схем слов и предложений; определение количества слов в предложении;

3) письмо: подготовка к письму. Гигиенические требования при письме. Обучение правильному способу удержанию карандаша, ручки. Обводка по трафарету, соединение по точкам различных геометрических фигур. Овалы, их штриховка, рисование бордюров. Формирование направления письма. Специальные упражнения для развития глазомера, коррекционные упражнения для развития мелкой моторики рук, мелких мышц пальцев.

36. Базовое содержание учебного предмета "Обучение грамоте" для 1 класса:

1) слушание (аудирование) и говорение: коррекция и развитие речевого слуха. Различение звуком и их признаков (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие), сравнение твердые и мягкие согласные, правильное произнесение их. Членение слова на слоги, определение их количество и порядок слогов в слове. Определение ударения в словах; различение слова и предложения, понимание значения слов и смысла предложений. Простые вопросы по содержанию небольших текстов. Различение предложений по интонации; особенности общения в школе, на уроке; составление устных сочинений, придумывание начала и конца сказки; сочинение рассказов и сказок по картинке и личным впечатлениям; описание природы, передача отношения к поступкам и переживаниям других людей, способы передачи собственных эмоциональных состояний; привлечение внимания слушателя. Умение пользоваться интонационными средствами выразительности речи (тон, темп, ритм); эмоционально, с различными интонациями передача диалогов действующих лиц, использование смысловых ударений, пауз. Речь достаточно громкая, без напряжения; представление о нормах речевого поведения, речевом этикете (словарь этикета), поведения в общественных местах: на улице, в транспорте, магазине, приветливое общение друг с другом, с взрослыми, вежливый разговор по телефону; составление рассказов по сюжетной картинке и по серии сюжетных картинок. Пересказ прослушанного/прочитанного текста с опорой на карту текста и без опоры на нее; слово: наличие значения как основной признак слова. Понимание значения и смысла слова, употребление слова по назначению. Расширение словарного запаса; предложение, распознавание в звучащей речи предложений;

2) чтение (формирование навыков чтения, изучение букв алфавита): графическое обозначение слогов в схеме слова, приҰмы определения ударного гласного звука, обозначение знаком ударения ударного слога в схеме. Моделирование слогового состава слов с помощью слоговых схем. Особенности гласных и согласных звуков, их характеристики. Смыслоразличительная роль звука и ударения. Сравнение произведений разных жанров на основе их особенностей. Формирование умения давать характеристику основным действующим лицам произведения; проведение звукового и звукобуквенного анализа. ПриҰмы вычленения звуков из слова и определения их характера. Определение количества звуков в слове. Частичный и полный фонетический анализ слов. Воспроизведение звуковой формы слова по его буквенной записи (чтение). Слоговое чтение слов различной структуры с переходом на чтение целыми словами, предложений из 2-6 слов, чтение текстов из 4-8 предложений. Наблюдение за интонационной организацией речи (интонация конца, восклицание, вопросительная интонация); значение слова (многозначные слова). Подбор синонимов, антонимов (без использования терминов). Воспитание языкового чутья к смысловым оттенкам слов, восстановление деформированных предложений, текста пропущенными словами; использование видов чтения. Первоначальные представления о предложении. Устное составление нераспространенных и распространенных предложений, членение предложений на слова, последовательное выделение слов из предложений. Соотнесение звука и печатной буквы. Соотнесение образа буквы с реальными предметами, фигурами. Определение из каких элементов состоит буква. Выкладывание из подручного материала образа буквы или лепка, нахождение образа буквы в различных сюжетных материалах; общее представление о тексте. Понимание содержания текста при его самостоятельном чтении. Осознанное, выразительное чтение текста (слоговое чтение и целыми словами). Пересказ связного текста, составление диалогов на материале текстов; ответы на вопросы по прочитанному, восстановление текста по данному началу или концу; творческий пересказ, словесное рисование, составление рассказов по аналогии, по личным впечатлениям; составление рассказов по картинкам, по серии картинок, выразительное чтение художественных и нехудожественных текстов; поиск необходимой информации для выполнения учебных заданий. Нахождение необходимой информации в книгах с иллюстрациями, детских журналах, мультфильмах, сказках (под руководством учителя). Понимание информации, представленной в виде текста, рисунков, схем;

3) письмо (формирование навыка письма): ориентирование на плоскости (рабочая строка, межстрочное пространство, верхняя и нижняя линии рабочей строки, вертикальные наклонные линии). Установление пространственных взаимоотношений. Моделирование звукового состава слова с помощью схем. Моделирование предложения; знакомство с графическим образом буквы, из каких элементов она состоит, в каких пространственно-количественных отношениях эти элементы объединены в каждой отдельной букве и как расположены относительно рабочей строки; письмо элементов букв, заглавных и строчных букв и их соединений, слогов, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм; письмо под диктовку слов, написание которых не расходится с произношением; списывание предложений, текста с рукописного и печатного текста; письмо предложений с учетом правил пунктуации: точка, восклицательный, вопросительный знаки в конце предложения. Раздельное написание слов в предложении. Заглавная буква в начале предложения; разграничение понятий: "предмет" и "слово" как название предмета. Слова-названия предметов, явлений окружающего мира; слова, обозначающие признаки предметов; слова, обозначающие действия предметов в момент говорения, до момента говорения, после говорения. Слова, обозначающие один предмет, много предметов; слова, которые соотносятся со словами "он", "она", "оно", "они"; ознакомление с правилами правописания и применение их на практике; обозначение гласных после шипящих (жи-ши, ча-ща, чу-щу); большая буква в начале предложения, знаки препинания в конце предложения; большая буква в именах собственных; перенос слов по слогам без стечения согласных; правописание -чк-, -чн-, -нщ-, -шн- в словах; правописание мягкого и твердого знака в словах; правописание безударных гласных (двусложные слова); правописание звонких и глухих согласных на конце слова.

Глава 4. Система целей обучения

37. Цели обучения в программе для каждого класса представлены кодировкой. В коде первое число обозначает класс, второе и третье числа –раздел иподраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 1.2.1.4 "1" - класс, "2.1" - подраздел, "4" - нумерация учебной цели.

38. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Слушание (аудирование) и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 иметь представление об основных единицах языка (звук, слог, слово, предложение); 0.1.1.2 составлять простые предложения по картинке, по серии картин; 0.1.1.3 понимать, что слова в предложении находятся в определенной последовательности; 0.1.1.4 вычленять слова из предложений	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово; 1.1.1.2 конструировать, преобразовывать, моделировать предложения; 1.1.1.3 определять количество слов в предложении и количество предложений в тексте
1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 уметь слушать и слышать текст; 0.1.2.2 понимать о чем, говорится в предложении, тексте	1.1.2.1 определять, о ком /о чем говорится в тексте; 1.1.2.2 отвечать на поставленный вопрос по тексту
1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 запоминать отдельные слова, выражения из текста; 0.1.3.2 уметь отвечать на вопросы по тесту; 0.1.3.3 выражать свое отношение к прочитанному, услышанному	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, по опорным словам, по серии сюжетных картин, по плану)
1.4 Прогнозирование событий	0.1.4.1 рассматривать иллюстрации, соотносить их со знакомым текстом	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации
1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать правила речевого этикета в разных ситуациях	1.1.5.1 использовать правила речевого этикета в разных ситуациях
1.6 Привлечение внимания слушателей	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения (большой-маленький, больше, меньше), невербальные средства общения (мимика, жесты); 0.1.6.2 уметь рассказывать о себе	1.1.6.1 употреблять в речи для передачи мысли наиболее точные слова, интонацию и невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 интонировать предложения в зависимости от его цели
1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 уметь высказываться об услышанном, используя простые предложения; 0.1.7.2 уметь сопереживать, эмоционально выражать свое отношение к прочитанному, услышанному	1.1.7.1 иметь собственное суждение о прочитанном, услышанном, увиденном, используя лексические средства
1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 придумывать описательные и повествовательные рассказы на предложенную тему; 0.1.8.2 составлять связный последовательный сюжет	1.1.8.1 составлять рассказ по сюжетной иллюстрации/по серии картинок; 1.1.8.2 уметь словесно описывать картинку, предмет; 1.1.8.3 владеть образными лексическими средствами
1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.1 понимать, что слова состоят из разных звуков, если заменить один звук, то получится другое слово; 0.1.9.2 слышать звуки, интонационно выделяемые в слове учителем; 0.1.9.3 интонационно выделять звук в слове и называть его изолированно, сохраняя твердость или мягкость; 0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух; 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове(с помощью учителя)	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие); 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 уметь определять и обозначать ударный слог; 1.1.9.4 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения; 1.1.9.5 понимать функции йотированных букв в слове

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 знать печатный шрифт 0.2.1.2 уметь соотносить букву с соответствующим звуком; 0.2.1.3 владеть целостным образом буквы; 0.2.1.4 читать слоги и отдельные слова	1.2.1.1 читать и составлять схемы слов, предложений; 1.2.1.2 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение); 1.2.1.3 читать слова разной слоговой структуры; 1.2.1.4 выразительно читать предложения, соблюдая паузы, повествовательную, восклицательную или вопросительную интонацию
2.2 Определение темы и основной мысли текста	0.2.2.1 понимать название текста; 0.2.2.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию	1.2.2.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
2.3 Выявление структурных частей текста	0.2.3.1 уметь подбирать иллюстрации к частям текста; 0.2.3.2 придумывать продолжение и окончание рассказа	1.2.3.1 определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.4.1 понимать смысл названий предметов: близкие/противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный); 0.2.4.2 знать, что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования	1.2.4.1 различать лексическое значение слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия); 1.2.4.2 различать лексическое значение многозначных слов в зависимости от контекста (с помощью учителя; 1.2.4.3 различать лексическое значение слов: близкие/противоположные по значению
2.5 Формулирование вопросов и ответов	0.2.5.1отвечать на элементарные вопросы по содержанию текста и иллюстрации	1.2.5.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя); 1.2.5.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	0.2.6.1 эмоционально, активно реагировать на содержание литературных произведений; 0.2.6.2 сопереживать, сочувствовать и описывать литературных героев	1.2.6.1 использовать лексические средства для характеристики литературных героев
2.7 Сравнительный анализ текстов	0.2.7.1 узнавать, называть и сравнивать некоторые литературные жанры (стихотворения, малые фольклорные жанры)	1.2.7.1 сравнивать тексты разных жанров (сказка, рассказ, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
2.8 Ориентирование в графической форме слов	0.2.8.1 уметь графически оформлять предложение; 0.2.8.2 обозначать на звуковой схеме слоги	1.2.8.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.8.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.8.3 понимать роль ь, ъ знака в слове

3) раздел "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс
3.1 Владение гигиеническими нормами письма	0.3.1.1 уметь правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 ориентироваться на листе бумаги, видеть клетку и строчку; 0.3.1.3 знать правильную посадку за партой	1.3.1.1 знать и понимать правильную позу при письме; 1.3.1.2 знать и понимать требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.1 уметь штриховать; 0.3.2.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии; 0.3.2.3 обводить по контуру и копировать печатные буквы; 0.3.2.4 уметь писать графические диктанты; 0.3.2.5 знать графический образ буквы, из каких элементов она состоит и расположение относительно строки; 0.3.2.6 различать буквы, имеющие оптическое и кинетическое сходство	1.3.2.1 писать элементы букв, заглавных и строчных букв и их соединений, слогов, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм; 1.3.2.2 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.3.2.3 понимать функции небуквенных графических средств (пробела между словами, знака переноса); 1.3.2.4 использовать знаково-символические средства для решения языковых задач
3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)	1.3.3.1 составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя слова для справок/с помощью учителя; 1.3.3.2 списывать слова и предложения, написанные печатным и рукописным шрифтом
3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	0.3.4.1 передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя	1.3.4.1 передавать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
3.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	0.3.5.1 корректировать предложения, содержащие смысловые ошибки	1.3.5.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	0.3.6.1 правильно понимать и употреблять необходимые слова, активно использовать их в своей речи	1.3.6.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал); 1.3.6.2 знать и применять правила переноса (с помощью учителя); 1.3.6.3 применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн-; 1.3.6.4 писатьзаглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя); 1.3.6.5 знать правила оформления предложений на письме; 1.3.6.6 писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
3.7 Соблюдение грамматических норм	0.3.7.1 узнавать и понимать слова, обозначающие предмет, действие, признак	1.3.7.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
3.8 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.8.1 уметь различать предложения по интонации (повествовательные, вопросительные, восклицательные), употреблять их в речи	1.3.8.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки

39. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Обучение грамоте" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

40. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по предмету "Обучение грамоте" для 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Обучение грамоте" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 0-1 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 0 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 иметь представление об основных единицах языка (звук, слог, слово, предложение)
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 уметь слушать и слышать текст; 0.1.2.2 понимать, о чем, говорится в предложении, тексте
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 запоминать отдельные слова, выражения из текста; 0.1.3.3 выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.4 Прогнозирование событий	0.1.4.1 рассматривать иллюстрации, соотносить их со знакомым текстом
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 уметь высказываться об услышанном, используя простые предложения
	2.Чтение	2.1 Владение навыками чтения	0.2.2.1 понимать название текста
		2.3 Выявление структурных частей текста	0.2.3.1 уметь подбирать иллюстрации к частям текста
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	0.2.5.1 отвечать на элементарные вопросы по содержанию текста и иллюстрации
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	0.2.6.1 эмоционально, активно реагировать на содержание литературных произведений
	3. Письмо	3.1 Владение гигиеническими нормами письма	0.3.1.1 уметь правильно держать карандаш, ручку 0.3.1.2 ориентироваться на листе бумаги, видеть клетку и строчку
		3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.1 уметь штриховать; 0.3.2.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.1.3 знать правильную посадку за партой
Моя школа	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 иметь представление об основных единицах языка (звук, слог, слово, предложение) 0.1.1.2 составлять простые предложения по картинке, по серии картин
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.1 запоминать отдельные слова, выражения из текста 0.1.3.2 уметь отвечать на вопросы по тесту
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 уметь высказываться об услышанном, используя простые предложения
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.2 слышать звуки, интонационно выделяемые в слове учителем; 0.1.9.3 интонационно выделять звук в слове и называть его изолированно, сохраняя твердость или мягкость; 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук
	2. Чтение	2.2 Определение темы и основной мысли текста	0.2.2.1 понимать название текста; 0.2.2.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию
		2.3 Выявление структурных частей текста	0.2.3.2 придумывать продолжение и окончание рассказа
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	0.2.6.1 эмоционально, активно реагировать на содержание литературных произведений; 0.2.6.2 сопереживать, сочувствовать и описывать литературных героев
	3. Письмо	3.1 Владение гигиеническими нормами письма	0.3.1.1 уметь правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 ориентироваться на листе бумаги, видеть клетку и строчку; 0.3.1.3 знать правильную посадку за партой
		3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.1 уметь штриховать; 0.3.2.2 рисовать короткие и длинные палочки, округлые и волнистые линии; 0.3.2.4 уметь писать графические диктанты
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 иметь представление об основных единицах языка (звук, слог, слово, предложение) 0.1.1.3 понимать, что слова в предложении находятся в определенной последовательности
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 уметь слушать и слышать текст; 0.1.2.2 понимать, о чем, говорится в предложении, тексте;
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.3 выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.6 Привлечение внимания слушателей	0.1.6.2 уметь рассказывать о себе;
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.2 уметь сопереживать, эмоционально выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 придумывать описательные и повествовательные рассказы на предложенную тему; 0.1.8.2 составлять связный последовательный сюжет
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.1 понимать, что слова состоят из разных звуков, при замене одного звука, получается новое слово; 0.1.9.2 слышать звуки, интонационно выделяемые в слове учителем; 0.1.9.3 интонационно выделять звук в слове и называть его изолированно, сохраняя твердость или мягкость; 0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух; 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове (с помощью учителя)
	2.Чтение	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 знать печатный шрифт; 0.2.1.2 уметь соотносить букву с соответствующим звуком; 0.2.1.3 владеть целостным образом буквы; 0.2.1.4 читать слоги и отдельные слова
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	0.2.2.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию
		2.3 Выявление структурных частей текста	0.2.3.2 придумывать продолжение и окончание рассказа
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	0.2.8.2 обозначать на звуковой схеме слоги
	3. Письмо	3.1 Владение гигиеническими нормами письма	0.3.1.1 уметь правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 ориентироваться на листе бумаги, видеть клетку и строчку; 0.3.1.3 знать правильную посадку за партой
		3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.3 обводить по контуру и копировать печатные буквы; 0.3.2.4 уметь писать графические диктанты; 0.3.2.5 знать графический образ буквы, из каких элементов она состоит и расположение относительно строки; 0.3.2.6 различать буквы, имеющие оптическое и кинетическое сходство
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)
	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.4 вычленять слова из предложений
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 уметь высказываться об услышанном, используя простые предложения
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 придумывать описательные и повествовательные рассказы на предложенную тему
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.1 понимать, что слова состоят из разных звуков, при замене одного звука, получается новое слово; 0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове (с помощью учителя)
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 знать печатный шрифт; 0.2.1.2 уметь соотносить букву с соответствующим звуком; 0.2.1.4 читать слоги и отдельные слова
		2.3 Выявление структурных частей текста	0.2.3.1 уметь подбирать иллюстрации к частям текста
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	0.2.5.1 отвечать на элементарные вопросы по содержанию текста и иллюстрации
		2.7 Сравнительный анализ текстов	0.2.7.1 узнавать, называть и сравнивать некоторые литературные жанры (стихотворения, малые фольклорные жанры)
	3. Письмо	3.1 Владение гигиеническими нормами письма	0.3.1.1 уметь правильно держать карандаш, ручку; 0.3.1.2 ориентироваться на листе бумаги, видеть клетку и строчку
		3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.3 обводить по контуру и копировать печатные буквы; 0.3.2.5 знать графический образ буквы, из каких элементов она состоит и расположение относительно строки; 0.3.2.6 различать буквы, имеющие оптическое и кинетическое сходство
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)
		3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	0.3.4.1 передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
3 четверть
Путешествие	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 иметь представление об основных единицах языка (звук, слог, слово, предложение); 0.1.1.3 понимать, что слова в предложении находятся в определенной последовательности; 0.1.1.4 вычленять слова из предложений
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.1 уметь слушать и слышать текст; 0.1.2.2 понимать, о чем, говорится в предложении, тексте
		1.6 Привлечение внимания слушателей	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения (большой-маленький, больше, меньше), невербальные средства общения (мимика, жесты)
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.2 уметь сопереживать, эмоционально выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 придумывать описательные и повествовательные рассказы на предложенную тему; 0.1.8.2 составлять связный последовательный сюжет
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух; 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове (с помощью учителя)
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.1 знать печатный шрифт; 0.2.1.2 уметь соотносить букву с соответствующим звуком; 0.2.1.3 владеть целостным образом буквы; 0.2.1.4 читать слоги и отдельные слова
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.4.1 понимать смысл названий предметов: близкие/ противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный); 0.2.4.2 знать, что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования)
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	0.2.5.1 отвечать на элементарные вопросы по содержанию текста и иллюстрации
		2.7 Сравнительный анализ текстов	0.2.7.1 узнавать, называть и сравнивать некоторые литературные жанры (стихотворения, малые фольклорные жанры)
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	0.2.8.1 уметь графически оформлять предложение; 0.2.8.2 обозначать на звуковой схеме слоги
	3. Письмо	3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.3 обводить по контуру и копировать печатные буквы; 0.3.2.5 знать графический образ буквы, из каких элементов она состоит и расположение относительно строки
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)
		3.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	0.3.5.1 корректировать предложения, содержащие смысловые ошибки
		3.8 Соблюдение пунктуационных норм	0.3.8.1 уметь различать предложения по интонации (повествовательные, вопросительные, восклицательные), употреблять их в речи
Традиции и фольклор	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.2 составлять простые предложения по картинке, по серии картин
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.2 уметь отвечать на вопросы по тесту; 0.1.3.3 выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.4 Прогнозирование событий	0.1.4.1 рассматривать иллюстрации, соотносить их со знакомым текстом
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 уметь высказываться об услышанном, используя простые предложения
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух; 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове (с помощью учителя)
	2.Чтение	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.2 уметь соотносить букву с соответствующим звуком; 0.2.1.3 владеть целостным образом буквы; 0.2.1.4 читать слоги и отдельные слова
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.4.1 понимать смысл названий предметов: близкие/ противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный)
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	0.2.5.1 отвечать на элементарные вопросы по содержанию текста и иллюстрации
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	0.2.6.1 эмоционально, активно реагировать на содержание литературных произведений; 0.2.6.2 сопереживать, сочувствовать и описывать литературных героев
		2.7 Сравнительный анализ текстов	0.2.7.1 узнавать, называть и сравнивать некоторые литературные жанры (стихотворения, малые фольклорные жанры)
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	0.2.8.1 уметь графически оформлять предложение; 0.2.8.2 обозначать на звуковой схеме слоги
	3. Письмо	3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	0.3.2.3 обводить по контуру и копировать печатные буквы; 0.3.2.5 знать графический образ буквы, из каких элементов она состоит и расположение относительно строки
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)
		3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	0.3.4.1 передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	0.3.6.1 правильно понимать и употреблять необходимые слова, активно использовать их в своей речи
		3.7 Соблюдение грамматических норм	0.3.7.1 узнавать и понимать слова, обозначающие предмет, действие, признак
4 четверть
Еда и напитки	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	0.1.1.1 иметь представление об основных единицах языка (звук, слог, слово, предложение)
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.2 уметь отвечать на вопросы по тесту; 0.1.3.3 выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	0.1.5.1 знать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	0.1.8.1 придумывать описательные и повествовательные рассказы на предложенную тему
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух; 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове (с помощью учителя)
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	0.2.1.2 уметь соотносить букву с соответствующим звуком; 0.2.1.4 читать слоги и отдельные слова
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	0.2.2.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.4.1 понимать смысл названий предметов: близкие/ противоположные по значению (большой-маленький; маленький-крохотный-крошечный)
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	0.2.6.1 эмоционально, активно реагировать на содержание литературных произведений; 0.2.6.2 сопереживать, сочувствовать и описывать литературных героев
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	0.2.8.1 уметь графически оформлять предложение; 0.2.8.2 обозначать на звуковой схеме слоги
	3. Письмо	3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)
		3.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	0.3.5.1 корректировать предложения, содержащие смысловые ошибки
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	0.3.6.1 правильно понимать и употреблять необходимые слова, активно использовать их в своей речи
		3.7 Соблюдение грамматических норм	0.3.7.1 узнавать и понимать слова, обозначающие предмет, действие, признак
		8. Соблюдение пунктуационных норм	0.3.8.1 уметь различать предложения по интонации (повествовательные, вопросительные, восклицательные), употреблять их в речи
В здоровом теле –здоровый дух!	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	0.1.2.2 понимать, о чем, говорится в предложении, тексте
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	0.1.3.3 выражать свое отношение к прочитанному, услышанному
		1.6 Привлечение внимания слушателей	0.1.6.1 знать, что в речи используются слова-описания/ сравнения (большой-маленький, больше, меньше), невербальные средства общения (мимика, жесты); 0.1.6.2 уметь рассказывать о себе
		1.7 Высказывание оценочного суждения	0.1.7.1 уметь высказываться об услышанном, используя простые предложения
	2. Чтение	1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	0.1.9.4 уметь определять последовательность звуков в слове и соединять звуки в слова; 0.1.9.5 уметь различать гласные и согласные звуки речи на слух 0.1.9.6 подбирать слова на заданный звук; 0.1.9.7 определять местоположение звука в слове, выделять ударный звук; 0.1.9.8 определять количество слогов в слове(с помощью учителя)
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	0.2.4.2 знать, что в русском языке встречаются многозначные слова (лист бумаги, лист дерева; кисть руки, кисть для рисования
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	0.2.5.1 отвечать на элементарные вопросы по содержанию текста и иллюстрации
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	0.2.6.1 эмоционально, активно реагировать на содержание литературных произведений; 0.2.6.2 сопереживать, сочувствовать и описывать литературных героев
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	0.2.8.2 обозначать на звуковой схеме слоги
	3. Письмо	3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	0.3.3.1 соотносить букву с соответствующим звуком (звуками)
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	0.3.6.1 правильно понимать и употреблять необходимые слова, активно использовать их в своей речи
		3.7 Соблюдение грамматических норм	0.3.7.1 узнавать и понимать слова, обозначающие предмет, действие, признак
		8. Соблюдение пунктуационных норм	0.3.8.1 уметь различать предложения по интонации (повествовательные, вопросительные, восклицательные), употреблять их в речи

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово; 1.1.1.2 конструировать, преобразовывать, моделировать предложения; 1.1.1.3 определять количество слов в предложении и количество предложений в тексте
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 иметь собственное суждение о прочитанном, услышанном, увиденном, используя лексические средства
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 составлять рассказ по сюжетной иллюстрации/по серии картинок
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/ безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие); 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.4 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 читать и составлять схемы слов, предложений
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя); 1.2.5.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
	3. Письмо	3.1 Владение гигиеническими нормами письма	1.3.1.1 знать и понимать правильную позу при письме; 1.3.1.2 знать и понимать требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
		3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.2.4 использовать знаково-символические средства для решения языковых задач
		3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.4.1 передавать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
Моя школа	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово; 1.1.1.2 конструировать, преобразовывать, моделировать предложения; 1.1.1.3 определять количество слов в предложении и количество предложений в тексте
		1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 определять, о ком /о чем говорится в тексте; 1.1.2.2 отвечать на поставленный вопрос по тексту
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, по опорным словам, по серии сюжетных картин, по плану)
		1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/иллюстрации
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 употреблять в речи для передачи мысли наиболее точные слова, интонацию и невербальные средства общения (мимика, жесты)
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/ безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие); 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 уметь определять и обозначать ударный слог
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 читать и составлять схемы слов, предложений; 1.2.1.2 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение); 1.2.1.3 читать слова разной слоговой структуры
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного; 1.2.8.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком
	3. Письмо	3.1 Владение гигиеническими нормами письма	1.3.1.1 знать и понимать правильную позу при письме; 1.3.1.2 знать и понимать требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
		3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.2.1 писать элементы букв, заглавных и строчных букв и их соединений, слогов, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм; 1.3.2.2 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.3.2.3 понимать функции небуквенных графических средств (пробела между словами, знака переноса); 1.3.2.4 использовать знаково-символические средства для решения языковых задач
2 четверть
Моя семья и друзья	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.2.1 определять, о ком /о чем говорится в тексте; 1.1.2.2 отвечать на поставленный вопрос по тексту
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 употреблять в речи для передачи мысли наиболее точные слова, интонацию и невербальные средства общения (мимика, жесты)
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 составлять рассказ по сюжетной иллюстрации/по серии картинок
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие); 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 уметь определять и обозначать ударный слог
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.1 читать и составлять схемы слов, предложений; 1.2.1.2 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение; 1.2.1.3 читать слова разной слоговой структуры
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя)
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	1.2.8.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.8.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
	3. Письмо	3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.2.1 писать элементы букв, заглавных и строчных букв и их соединений, слогов, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм; 1.3.2.2 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.3.2.3 понимать функции небуквенных графических средств (пробела между словами, знака переноса); 1.3.2.4 использовать знаково-символические средства для решения языковых задач
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	1.3.3.2 списывать слова и предложения, написанные печатным и рукописным шрифтом
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	1.3.6.5 знать правила оформления предложений на письме
Мир вокруг нас	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.1 определять, о ком /о чем говорится в тексте; 1.1.2.2 отвечать на поставленный вопрос по тексту
		1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/ иллюстрации
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 иметь собственное суждение о прочитанном, услышанном, увиденном, используя лексические средства
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие); 1.1.9.3 уметь определять и обозначать ударный слог; 1.1.9.4 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.2.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.4.1 различать лексическое значение слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия)
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.2 отвечать на вопросы по содержанию прочитанного
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	1.2.8.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.8.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных)
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.4.1 передавать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
		3.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.5.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	1.3.6.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал); 1.3.6.3 применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-,-шн-; 1.3.6.5 знать правила оформления предложений на письме
3 четверть
Путешествие	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, по опорным словам, по серии сюжетных картин, по плану)
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 иметь собственное суждение о прочитанном, услышанном, увиденном, используя лексические средства
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.2 уметь словесно описывать картинку, предмет; 1.1.8.3 владеть образными лексическими средствами
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/ безударные; согласные твердые/мягкие, глухие/звонкие)
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.2 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение); 1.2.1.3 читать слова разной слоговой структуры
		2.2 Определение темы и основной мысли текста	1.2.2.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
		2.5 Формулирование вопросов и ответов	1.2.5.1 формулировать вопросы к иллюстрациям/ тексту (с помощью учителя)
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	1.2.6.1 использовать лексические средства для характеристики литературных героев
		2.7 Сравнительный анализ текстов	1.2.7.1 сравнивать тексты разных жанров (сказка, рассказ, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	1.2.8.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.8.2 понимать, какую работу выполняет буква в слове в зависимости от ее позиции (гласный как показатель мягкости/твердости согласных); 1.2.8.3 понимать роль ь, ъ знака в слове
	3. Письмо	3.2 Соблюдение каллиграфических и графических норм	1.3.2.1 писать элементы букв, заглавных и строчных букв и их соединений, слогов, слов, предложений с соблюдением каллиграфических норм; 1.3.2.2 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком
		3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	1.3.3.2 списывать слова и предложения, написанные печатным и рукописным шрифтом
		3.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.5.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	1.3.6.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал); 1.3.6.2 знать и применять правила переноса (с помощью учителя); 1.3.6.4 писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя)
		3.7 Соблюдение грамматических норм	1.3.7.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
Традиции и фольклор	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Определение темы и основной мысли прослушанного материала	1.1.2.2 отвечать на поставленный вопрос по тексту
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, по опорным словам, по серии сюжетных картин, по плану)
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 употреблять в речи для передачи мысли наиболее точные слова, интонацию и невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 интонировать предложения в зависимости от его цели
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.1 составлять рассказ по сюжетной иллюстрации/по серии картинок
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.1 выделять звуки в словах и различать их признаки (гласные ударные/безударные согласные; 1.1.9.2 понимать, что слова состоят из слогов, определять количество и порядок слогов в слове; 1.1.9.3 уметь определять и обозначать ударный слог; 1.1.9.4 понимать смыслоразличительную роль звука и ударения; 1.1.9.5 понимать функции йотированных букв в слове
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.2 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение); 1.2.1.4 выразительно читать предложения, соблюдая паузы, повествовательную, восклицательную или вопросительную интонацию
		2.3 Выявление структурных частей текста	1.2.3.1 определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	1.2.6.1 использовать лексические средства для характеристики литературных героев
		2.7 Сравнительный анализ текстов	1.2.7.1 сравнивать тексты разных жанров (сказка, рассказ, стихотворение) и стилей (художественные и нехудожественные) с помощью учителя
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	1.2.8.1 распознавать образ буквы и сопоставлять его со звуком; 1.2.8.3 понимать роль ь, ъ знака в слове
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	1.3.4.1 передавать информацию из прослушанных/прочитанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков с помощью учителя
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	1.3.6.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал); 1.3.6.2 знать и применять правила переноса (с помощью учителя); 1.3.6.3 применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-,-шн-
		3.7 Соблюдение грамматических норм	1.3.7.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
		3.8. Соблюдение пунктуационных норм	1.3.8.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки твердые/мягкие, глухие/звонкие)
4 четверть
Еда и напитки	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Знание видов речи, понимание основных единиц речи (текст, предложение, слово)	1.1.1.1 понимать, что такое речь, текст, предложение, слово; 1.1.2.1 определять, о ком /о чем говорится в тексте
		1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, по опорным словам, по серии сюжетных картин, по плану)
		1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/ иллюстрации
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.6 Привлечение внимания слушателей	1.1.6.1 употреблять в речи для передачи мысли наиболее точные слова, интонацию и невербальные средства общения (мимика, жесты); 1.1.6.2 интонировать предложения в зависимости от его цели
		1.9 Ориентирование в звуковой форме слова	1.1.9.5 понимать функции йотированных букв в слове
	2. Чтение	2.2 Определение темы и основной мысли текста	1.2.2.1 определять, о ком/ о чем говорится в тексте, и понимать, что хотел сказать автор текста
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.4.2 различать лексическое значение многозначных слов в зависимости от контекста: добрые слова – добрые люди; язык- орган речи, язык – казахский/русский (с помощью учителя); 1.2.4.3 различать лексическое значение слов: близкие/противоположные по значению
		2.6 Описывание героя произведения с помощью опорных слов	1.2.6.1 использовать лексические средства для характеристики литературных героев
		2.8 Ориентирование в графической форме слов	1.2.8.3 понимать роль ь, ъ знака в слове
	3. Письмо	3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	1.3.3.1 составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя слова для справок/с помощью учителя; 1.3.3.2 списывать слова и предложения, написанные печатным и рукописным шрифтом
		3.5 Нахождение и исправление ошибок в работе	1.3.5.1 проверять написание слов, предложений/текста и исправлять ошибки с помощью учителя
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	1.3.6.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал); 1.3.6.2 знать и применять правила переноса (с помощью учителя); 1.3.6.3 применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн-; 1.3.6.4 писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя); 1.3.6.6 писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
		3.8. Соблюдение пунктуационных норм	1.3.8.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знаки
В здоровом теле –здоровый дух!	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.3 Пересказывание прослушанного материала	1.1.3.1 пересказывать прослушанный материал, сохраняя последовательность событий (с помощью учителя, по опорным словам, по серии сюжетных картин, по плану)
		1.4 Прогнозирование событий	1.1.4.1 прогнозировать содержание рассказа по заголовку/ иллюстрации
		1.5 Участие в различных ситуациях общения с соблюдением речевых норм	1.1.5.1 использовать правила речевого этикета в разных ситуациях
		1.7 Высказывание оценочного суждения	1.1.7.1 иметь собственное суждение о прочитанном, услышанном, увиденном, используя лексические средства
		1.8 Составление рассказа на заданную тему	1.1.8.2 уметь словесно описывать картинку. предмет; 1.1.8.3 владеть образными лексическими средствами
	2. Чтение	2.1 Владение навыками чтения	1.2.1.2 использовать основные виды чтения (плавное слоговое чтение с переходом на чтение целыми словами, осознанное чтение)
		2.3 Выявление структурных частей текста	1.2.3.1 определять начало, середину и конец текста с помощью учителя
		2.4 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	1.2.4.1 различать лексическое значение слов с учетом обобщенности их значений (слова, обозначающие предметы, слова, обозначающие признаки предметов, слова, обозначающие действия); 1.2.4.2 различать лексическое значение многозначных слов в зависимости от контекста: добрые слова – добрые люди; язык- орган речи, язык – казахский /русский (с помощью учителя); 1.2.4.3 различать лексическое значение слов: близкие/противоположные по значению
	3. Письмо	3.3 Владение письмом под диктовку, списывание	1.3.3.1 составлять и писать простые предложения/тексты на заданную тему, используя слова для справок/с помощью учителя 1.3.3.2 списывать слова и предложения, написанные печатным и рукописным шрифтом
		3.6 Соблюдение орфографических и орфоэпических норм	1.3.6.1 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением (вода, снег, пенал); 1.3.6.2 знать и применять правила переноса (с помощью учителя); 1.3.6.3 применять правила правописания: жи-ши, ча-ща, чу-щу; -чк-, -чн-, -нщ-, -шн-; 1.3.6.4 писать заглавную букву в именах собственных, в начале предложения (с помощью учителя); 1.3.6.6 писать слова с мягким знаком на конце и в середине слова
		3.7 Соблюдение грамматических норм	1.3.7.1 различать, использовать в письменной речи слова-предметы, слова-признаки, слова-действия и изменять их по числам
		3.8 Соблюдение пунктуационных норм	1.3.8.1 ставить знаки препинания в конце предложения: точка, вопросительный, восклицательный знак

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 37-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 582 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың негізін қалау, сөйлеу қызметінің барлық түрлерінің: тыңдалым, айтылым, оқу мен жазудың дамуын қамтамасыз ету.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) тіл бірліктеріне лингвистикалық қатынасты қалыптастыру;

2) тілдік құбылыстарды зерттеу барысында ақпаратты талдау, салыстыру, жалпылау, жүйелеу біліктілігін дамыту;

3) өз ойын жеткізу үшін сөйлемді дұрыс құрастыруды үйрету;

4) сөздік қорын байыту және жандандыру, қазақ тілінде сөйлеу мәдениеті мен қарым-қатынасты дамыту арқылы өнімді сөйлеу іс-әрекетін қалыптастыру;

5) фонетикалық, лексикалық, грамматикалық, орфографиялық міндеттерді шешу барысында өз оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау біліктерін қалыптастыру;

6) оқу іс-әрекеті жетістігінің/сәтсіздігінің себептерін түсіне білуді, нәтижеге қол жеткізудің ең тиімді тәсілдерін анықтай алуды қалыптастыру;

7) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және өз тілін жетілдіруге ұмтылу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) байланыстырып сөйлеуді дамыту (сөйлеу мақсаттылығы мен байланыстылығын, лексиканың дәлдігі мен әртүрлілігін, сөйлеу мәнерлілігін қалыптастыру және жетілдіру), тілдік тұйықтықты, сенімсіздікті жеңу;

2) артикуляциялық моториканы дамыту, қол білезігінің ұсақ моторикасын түзету және дамыту (қол шеберлігінің қалыптасуы, ырғақтық, қозғалыстардың бірқалыпты дамуы, қозғалыстардың өлшемділігі);

3) бұлшықеттердің тырысуын және эмоционалдық қысымдылықты төмендету;

4) есту зейінін және сөйлеу жадын дамыту;

5) қазақ тілінің бастапқы курсын меңгеруге қажетті ақыл-ой қызметінің тәсілдерін меңгеру (тіл құбылыстарын бақылау, салыстыру және қорыту);

6) оптикалық-кеңістіктік гнозисті қалпына келтіру;

7) эмоциялық-тұлғалық аясының дамуындағы бұзылыстарды түзету.

2-тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері баланың даму динамикасындағы қозғалыс, психикалық және сөйлеу бұзылыстарының өзара байланысын есепке алуды қарастыратын оқу процесінің түзету-дамыту бағытының кешенді сипатына негізделген.

6. "Қазақ тілі" пәнінің оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдері мен принциптері:

1) іс-әрекет тәсілі;

2) жеке-сараланған тәсіл;

3) денсаулық сақтау қағидасы;

4) түзету бағытын сақтау қағидасы.

7. Іс –әрекеттік тәсіл оқу процесін заттық-практикалық іс-әрекет негізінде ұйымдастыруды қарастырады, бұл жоғары психикалық функциялардың (қабылдау, сөйлеу, ойлау) сенсомоторлы негізін дамытуға, балалардың өмірлік тәжірибесінің жеткіліксіздігін өтеуге, әлеуметтік өзара іс-қимыл дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді.

8. Жеке-сараланған тәсілді колдану білім алушылардың жаңа материалды қабылдауға дайындық деңгейін, жеке қасиеттерін, танымдық мүмкіндіктерін, жұмысқа қабілеттілігін ескере отырып, оларды топтарға бөлуді ұсынады.

9. Оқытудың тиімділігі мен нәтижелілігін арттыру үшін саралаудың әртүрлі тәсілдері қолданылады: оқыту мақсаты бойынша саралау: оқыту топтары (түзету, педагогикалық қолдау); шығармашылық; сөйлеу даму деңгейін диагностикалау нәтижелері бойынша; психикалық процестердің даму деңгейі бойынша.

10. Оқу процесін ұйымдастыру денсаулық сақтау қағидасының негізінде құрылады: ол білім алушылардың дене мүсінін қалыптастыруда, жазу және сурет салу кезінде қарындаш пен қалам ұстай білуді, қағаз, дәптер, кітап бетінде бағдарлауды үйретуде, қолдың тырысуын қадағалауында, ауызша және жазбаша жұмыс түрлерінің тиімді үйлестіруде жүзеге асырылады.

11. Білім алушылардың денсаулығын сақтау үшін көпсенсорлық оқытуды пайдаланудың маңызы бар, ол білім алушылардың ақпаратты қабылдаудағы жеке ерекшеліктерін ескеруге; көру, есту және сипап сезуді пайдалана отырып, оқытуға; ақпаратты қабылдаудың бірнеше арналары бойынша алуға жағдай жасауға мүмкіндік береді, бұл үлгермеушілік қаупін төмендетуге ықпал етеді, оқушылардың өзін жайлы сезіну деңгейін арттырады.

12. Барлық талдағыш жүйелерді іске қосу бұзылған функцияларды тез қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Сөздердің буындық құрылымын меңгерудегі қиындықтарды жеңуге бағытталған артикуляциялық мүшелердің ауысып-қосылуын дамыту үшін жүргізілетін жұмыс қол саусақтарының қозғалысымен, дұрыс тыныс алу мен дауыс ырғағының мәнерлілігін дамыту жұмысымен ұштасады.

13. Қазақ тіліне оқытудың түзету бағыты:

1) әрбір тақырыпты оқушыларға қолжетімді етіп бөліп беруде;

2) материалды егжей-тегжейлі түсіндіруде;

3) көрнекі құралдардың әртүрлі түрлерін пайдалануда;

4) ұғымдарды дәйекті және кезең-кезеңмен қалыптастыруда;

5) қателер мен қиындықтардың алдын алу және түзету мақсатында дайындық жаттығуларын пайдалануда жүзеге асырылады.

14. Түзету жұмысы білім алушылардың жеке жас және психофизиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, жайлы эмоциялық режимді сақтай отырып, білім беру қажеттіліктерін, қимыл-қозғалыс және сөйлеу патологияларын ескере отырып құрылады.

15. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылардың жұмысқа қабілеттілігі мен зейіннің бұзылыстарын алдын алу үшін қолданылады:

1) зияткерлік жүктемені мөлшерлеу;

2) қызмет түрлерін ауыстыруды жоспарлау;

3) сабақ кезінде қимыл-қозғалыс жаттығуларын және арнайы релаксациялық жаттығуларды жоспарлау;

4) сабақ барысында бұзылудың немесе аурудың сипатын ескере отырып, материалды ұсынудың арнайы әдістері мен тәсілдері.

16. Сабақты жоспарлау және өткізу кезінде оқытудың желілік-концентрлік принципіне сүйенген жөн, бұл балалардың жаңа тәжірибесін бұрын өткендерімен байланыстыруды көздейді, оқытудың әрбір кезеңінде әрекеттің бұрынғы бағыты неғұрлым жоғары деңгейінде зерделенеді.

17. Оқытуда келесі түзете-дамыту мен ойын тәсілдері қолданылады:

1) дидактикалық ойындар;

2) психогимнастикалық;

3) релаксация;

4) қол саусақтарына арналған жаттығулар;

5) өз - өзіне массаж жасау;

6) көзге арналған жаттығулар;

7) тыныс алу жаттығулары;

8) сергіту сәті;

9) логопедиялық жаттығулар;

10) артикуляциялық жаттығулар.

18. Қазақ тілі сабақтарында ауызша және жазбаша сөйлеуді түзету білім алушылардың сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін қамтитын негізгі принцип ретінде қарастырылады.

19. Білім алушылардың сөйлеу тілін түзету жұмысы:

1) дыбыс шығару және сөйлеу мәдениетін жетілдіруді;

2) сөздік қорын байыту және нақтылауды;

3) сөйлеу тілінің грамматикалық құрылымын қалыптастыруды;

4) өлеңдерді, жаңылтпаштарды, жұмбақтарды, мақал-мәтелдерді, балалар әндерін жатқа оқытуды;

5) диалогтік және монологтік сөйлеу тілін дамытуды;

6) дыбыс айтуын түзетуді;

7) сөйлеу екпінін, мәнерлілігін дұрыс сақтауды қамтиды.

20. Білім алушылардың қозғалыс дағдылары мен біліктерінің баяулығы мен жетік қалыптаспауын есепке алып, жазу процесін оңтайландыру үшін пайдаланатын техникалық құралдар:

1) арнайы үлкейтілген қалам және оны ұстап тұруда, манипуляцияларды жасауға мүмкіндік беретін арнайы жапсырмалар;

2) жазу кезінде тремордың болуын төмендететін арнайы салмағы бар қаламдар;

3) үстел бетіне дәптерді бекіту үшін арнайы магниттер мен түймелер.

21. "Қазақ тілі" пәні бойынша жұмысты ұйымдастыру үшін жабдықтар:

1) интернетке кіру мүмкіндігі;

2) ұйымдастырушы техникасы: интерактивті тақта/проектор/экран; компьютерлер немесе ноутбуктер, принтер, сканер; құлаққаптар, веб-камера; диктофондар/микрофондар; сандық фотоаппарат;

3) бор тақтасы; маркерлік жылжымалы тақта; кішкентай маркерлік тақталар; флипчарттар; оқушылардың жұмыстарын сақтауға және көрсетуге арналған шкафтар;

4) әдебиет: иллюстрациялары бар кітаптар, өлеңдер жинақтары, заманауи әңгімелер, классикалық ертегілер, аңыздар, оқиғалар; журналдар, газеттер, фильмдер;

5) анықтамалықтар: түсіндірме, сөзжасам, орфографиялық сөздіктер, синонимдер сөздіктер, антоним, фразеологизмдер, этимологиялық сөздіктер, грамматика бойынша анықтамалар;

6) көрнекі материал: иллюстрациялар, кестелер; дидактикалық және үлестірме материалдар;

7) мұғалім үшін демонстрациялық материал.

22. Оқыту үшін жағдай жасау сыныптарды арнайы жиһазбен жабдықтауды көздейді: бекіткіштері бар ыңғайлы тірек, биіктігі реттелетін және еңкіш үстелшелері бар арнайы үстелдер мен парталар.

3-тарау. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

23. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2- сынып ? аптасына 4 сағат, оқу жылында ? 136 сағатты;

2) 3- сынып ? аптасына 4 сағат, оқу жылында ? 136 сағатты;

3) 4- сынып ? аптасына 4 сағат, оқу жылында ? 136 сағатты құрайды.

24. "Қазақ тілі" оқу пәнінің мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі.

25. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) негізгі сөйлеу бірліктерін түсіну (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін);

2) ақпарат/хабарлама мазмұнын түсіну;

3) ақпарат/хабарлама тақырыбын және негізгі ойын анықтау;

4) ақпараттың мазмұнын болжау;

5) қарым-қатынас жағдайына байланысты сөйлеу нормаларын сақтау;

6) берілген тақырыпқа монологиялық пікір жазу;

7) берілген тақырыпқа мәтін жасау;

8) орфоэпиялық нормаларды сақтау.

26. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін пайдалану;

2) сөздік қорын толықтыру;

3) тестідегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін түсіну;

4) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау;

5) мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау;

6) сұрақтар мен жауаптарды қалыптастыру;

7) мәтіндердің түрлерін анықтау;

8) мәтіндерді салыстырмалы талдау;

9) түрлі көздерден ақпарат іздеу.

27. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) әр түрлі мәтіндер құру;

2) жоспар және тірек сөздер бойынша мәтін құру;

3) мәтін жоспарын құру;

4) аудио/бейнеақпараттың, оқылған материалдың мазмұнын баяндау;

5) сөйлемнің әр түрлі нысандарын пайдалана отырып мәтіндерді жазу;

6) шығармада қателерді табу және түзету;

7) жазудың гигиеналық нормаларын білу;

8) каллиграфиялық нормаларды сақтау;

9) орфографиялық нормаларды сақтау;

10) грамматикалық нормаларды сақтау;

11) пунктуациялық нормаларды сақтау.

28. 2-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) айтылым және тыңдалым: ауызша және жазбаша сөйлеудің негізгі бірліктері: сөйлем, сөз. Буын. Мәтін. Екпін, оның мағынасы. Сөйлеу дыбыстары (дауысты / дауыссыз, жуан / жіңішке, қатаң / ұяң / үнді). Сөйлеу кезіндегі әдепті сөздер: кешірім сұрау, өтініш, алғыс айту, сәлемдесу, кешіру. Білім алушылардың дыбыстар мен әріптердің айырмашылығы , олардың сөздегі рөлі туралы білімдерін нақтылау. Дыбыстардың дұрыс және анық артикуляциясы. Әліпби. Морфемика, сөзжасам. Сөз түбірі. Бір және екі түбірлі сөздер. Түбір және туынды сөздерді ажырату. Жалғаулар және оның міндеті. Жұрнақ және оның міндеті. Жалғаудың өзгеруі. Жалғау мен жұрнақтың жалғану ережесі. Жұрнақтың жаңа сөз құрушы функциясы. Өсімдіктер, жануарлар, табиғи құбылыстар, мамандықтар, туыстық қатынастар, еңбек және тұрмыс заттары; заттардың түсі, пішіні, көлемі, дайындау материалы бойынша қасиеттері мен белгілері бойынша сөйлеу бөліктерін зерттеуге дайындық ретінде сөздік қорын нақтылау және байыту. Адамдардың аты, тегі, жануарлар аты, қала, ауыл, көше, өзен, көл атауларындағы бас әріп. Сөйлеудің бөліктері туралы бастапқы түсінік; сөздер олардың нені білдіретініне және қандай сұраққа жауап беретініне байланысты топтарға бөлінетіні туралы айту. Сөйлемнің әртүрлі бөліктеріне қатысты сөздерге қатысты сұрақтар. Зат есім. Жанды және жансыз зат есімдер. Жалқы және жалпы есімдер. Жекеше және көпше зат есімдер. Олардың өзгеруі. Заттың сынын, сапасын білдіретін сөздер, олардың заттарды білдіретін сөздермен байланысы. Сын есімдер. Сын есімдер, мағынасы бойынша жақын және қарама-қарсы. Сын есімнің өзгеруі. Сын есімнің жіктелуі, септелуі. Іс-әрекеттер және олардың атаулары. Етістік. Жіктелуі, септелуі, тәуелденуі мағынаға жақын немесе қарама-қарсы етістіктің өзгеруі. Сөз тіркесі. Сөз тіркесі туралы түсінік. Сөйлем туралы түсінік. Сөйлем мүшелері. Сөйлемнің грамматикалық негізі, сөйлемнің басты мүшелері-бастауыш және баяндауыш. Сөйлемдердің мәнін бақылау, сөйлемдерді интонирлеу. Суреттерге сүйеніп шығарма жоспарын ұжыммен құрастыру;

2) оқылым: етістікті мәні мен сұрақтары бойынша табу. Мағынасы жақын сөздер (синонимдер). Қарама-қарсы сөздер (антоним). Айтылу мен жазылуы бірдей, бірақ мағынасы әртүрлі сөздер (омонимдер). Сын есімнің зат есіммен байланысы. Сұрақтар бойынша сөз тіркестеріндегі сөздердің байланысы. Сөйлем. Сөйлемнің мазмұнды және интонациялық аяқталуы. Сөйлемде не айтылғанын білдіретін сөздерді бөлу. Сөйлемдегі сөздердің байланысы (сұрақтар бойынша). Мәтін туралы түсінік. Жалпы тақырыппен біріктірілмеген мәтін мен жеке сөйлемдерді салыстыру. Мәтіндегі сөйлемнің байланысы. Мәтін тақырыбын анықтау. Мәтіннің тақырыбы. Мәтін мазмұнына сәйкес тақырып таңдау. Мәтін сипаттамасы. Мәтін құрылымы: кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды;

3) жазылым: әріптер (жазба және баспа, бас және кіші). Әліпби. Қатаң және ұяң дыбыстары бар сөздерді айту және жазу: сөздің соңында, сөздің ортасында басқа дауыссыз дыбыс алдында. Дауыссыз дыбыстармен сөздердің айтылуы мен жазылуын салыстыру. Жазуда қатар келген дауыссыз дыбыстардың өзгеруін тексеру. Жазуда қатаң мен ұяң дауыссыз дыбыстар қатар келгенде өзгеретін сөздер. Сөз. Сөйлем. Сөйлем соңындағы нүкте. Сөйлемнің басындағы үлкен әріп. Буын. Тасымалдау ережесі. Екпін. Екпін түсетін және екпін түспейтін буындар. Дауысты дыбыстар [а,ә, о,ө, у, ұ, ү, ы,і,и,ғ,қ,ң,э] және олардың жазылуы. Е, Ұ, ю, я дыбыстарының әріп түріндегі сөзде дұрыс жазылуы. Жіңішкелік дыбыстың (ь) дауыссыз дыбыстармен қатар келгендегі жазылу тәсілдері. Сөздегі си, сый, жи, жый, ти, тый буындарының дұрыс жазылу емлесі. Сөздердің дұрыс тасымалдануы.Сөздің дыбыстық әріптік талдануы. Түбірді түбірлік сөздерден бөлу. Сөзді құрамы бойынша талдау. Сөйлемдегі сөздердің байланысын өзгерту. Өзгермейтін сөздерді жазу. Сөздерді жұрнақтармен жазу және оларды сөйлеуде қолдану. Емле ережелері. Орфограмма туралы түсінік сөздегі орны немесе сөздер арасындағы орны, қатенің пайда болу ықтималдығы. Орфограмма және орфографиялық ереже. Сөздің түбірін өзгертетін жалғаулар. Сөздің түбіріндегі жұптық қатаң/ ұяң сөздерді жазу. Сөздің соңында және ортасында келетін жіңішкелік (ь) белгі. Қоршаған ортадағы заттар мен құбылыстардың атауларын, олардың белгілері мен әрекеттерін пайдалануда дайындық жаттығулары. Сыныптастардың, ата-аналардың, мұғалімдердің аттары мен әкесінің аттарын, туған қаланың (ауылдың, ауданның), көшенің, жақын өзеннің (көлдің) атауын, жануарларды түйістіруді қолданудағы тәжірибелік жаттығулар. Өз есімдеріндегі үлкен әріп. Ең көп таралған (ауызша және жазбаша) одағайы бар сөздерді қолдану(мен,бен, пен, бенен, пенен, да де, та, те, және, бірақ, алайда, дегенмен, әйтпесе, әйткенмен, сонда да, біресе, бірде, не, немесе, я, яки, болмаса, кейде,себебі, өйткені, сондықтан). Сөздерді шылаудан бөлек жазу. Сөйлем соңында тыныс белгілері( нүкте, сұрақ және леп белгісі); сөйлемнің бірінші сөзіндегі бас әріп. Байланысты пікірге 3-4 сөйлемді біріктіру. Деформацияланған мәтінмен жұмыс (жеке сөйледерді ауыстыру, тақырыпқа сәйкес келмейтін сөйлемдерді алу). Баяндау туралы түсінік. Сұрақтар бойынша мұғалімнің көмегімен ақпаратты / мәтінді баяндау. Сұрақтар бойынша, суреттер сериясы бойынша, сюжеттік сурет бойынша берілген тақырыпқа пікір / мәтін құрастыру.

29. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) айтылым және тыңдалым: сөздің мағынасы. Заттардың белгілерін, әрекеттерін, сандын білдіретін сөздер. Сөздердің тақырыптық топтары. Негізгі бөліктер: түбір, жалғау, жұрнақ. Түбірлік сөздер. Сөздің түбіріндегі дыбыстардың ауысуы. Сөз өзгерту және сөзжасам. Заттар, тірі зат, анықталған белгілер, әрекеттерді білдіретін зат есімдерінің сұрақтары. Жалқы және жалпы зат есімдер. Жіктелуі, септелуі, тәуелденуі бойынша зат есімдерінің өзгеруі. Жеке және көпше түрдегі зат есімдерінің өзгеруі (төмендеу), зат есімдерінің жағдайын ажырата білу. Сөйлемдегі зат есімдерінің рөлі. Сын есімдер.Ұғымы. Сын есімдерінің сұрақтары. Зат есімнің сын есіммен байланысы. Жіктік, тәуелдік, септік жалғауларға және зат есімге байланысты сын есімдерінің өзгеруі. Сөйлемдегі сын есімдер рөлі. Етістік. Жалғаулар бойынша етістіктердің өзгеруі. Етістік шақтары: осы, өткен, келер шақ. Шақ бойынша етістіктердің өзгеруі. Етістіктің белгісіз формасы туралы жалпы түсінік. Белгісіз формадағы етістіктерге сұрақтар. Сөз тіркесі, сұрақтар бойынша сөз тіркестеріндегі сөздердің байланысы. Сөз тіркесіндегі басты және тәуелді сөз. Сөйлем. Сөйлем түрлері: хабарлы, лепті, сұраулы. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері (бастауыш және баяндауыш) ментұрлаусыз (анықтауыш, толықтауыш, пысыөтауыш) мүшелері. Сөйлем мүшелеріне сұрақтар. Сөйлеудің зерттелген бөліктерімен сөйлемдер жасау және оларды тұрлаусыз мүшелермен құру;

2) оқылым: зерттелген ортограммаларды табу. Сөздердің тақырыптық топтары. Көп мағыналы сөздің лексикалық мағынасы, сөздің лексикалық мәнін анықтау (тура және ауыспалы), омонимдер, синонимдер, антонимдер. Сөз мағынасында жұмыс істеу кезінде түсіндірме сөздікті пайдалану. Тұрақты сөз тіркестерін тәжірибелік пайдалану. Мәтін. Тақырып, мәтіннің негізгі ойы, түйінді сөздер. Мәтін түрлері: сипаттау және баяндау. Мәтін тақырыбын анықтау, мәтінді басуы. Мәтіннің негізгі ойын және мәтіннің негізгі сөздерін/ моменттерін анықтау. Мәтіннің құрылымдық бөліктері: кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды. Байланыс және тұтастық белгісі бойынша мәтінді табу. Мәтінде-сын есімдерді сипаттау. Мәтінде табу-етістіктерді баяндау. Мәтінді бөліктерге бөлу. Мәтін жоспарын құру. Сөйлемнің мәтінмен байланысы. Көркем, ғылыми-көркемдік, публицистикалық, іскерлік стильдер (практикалық танысу). Мәтін түрлері: сипаттау, баяндау;

3) жазылым: ортограмма, ортограмма түрлері. Емле ережелері. Екпін түсетін буындар. Екпіннің түскендегі сөздің өзгеруі. Түбірдегі қатар келген қатаң және ұяң дауыссыз сөздерді айту және жазу. Жуан және жіңішке дыбысты сөздерді айту және жазу. Дауыссыз үнсіз сөздерді айту және жазу. Сөздерді жазу және тасымалдау. Сөз ішінде дауысты дыбыстардың өзара үндесуін сақтап жазу (бүгін-бүгүн, түтін - түтүн, көсеу – көсөу). Сөз құрамы. Сөз тіркестерін жазужәне оларды сөйлеуде қолдану. Сөздер мен сөз тіркестерін түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларға сәйкес қолдану. Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту. Түбір сөздегі ы, і-нің дауысты дыбыстан басталатын қосымша жалғанған кездегі өзгерісін сақтап жазу. Негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату; Өз есімдерін үлкен (бас) әріппен жазу. Газеттердің, журналдардың, кітаптардың, фильмдердің атауларын білдіретін жеке атауларды жазу кезіндегі тырнақшалар. Бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу.

30. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) айтылым және тыңдалым: ауызша және жазбаша сөйлеуге қойылатын талаптар. Сөйлеу әрекетінің түрлері. Дауысты және дауыссыз дыбыстар (олардың тану белгілері, атаулары), жуан және жіңішке, қатаң, ұяң және үнді дауыссыз дыбыстар (ажырату тәсілдері). Сөз бөліктері, зат есім сөздің бөлігі ретінде: жалпы грамматикалық мағынасы, морфологиялық белгілері, сөйлемдегі рөлі. Зат есімдер-синонимдер, антонимдер; зат есімдерінің көп маңызы; зат есімдерін тура және ауыспалы мағынада қолдану. Жалқы және жалпы зат есімдер. Зат есімдерінің түрі мен саны. Сингулярлы түрдегі зат есімдерінің өзгеруі (төмендеу). Септік жалғаулары. Зат есімдерінің септелуін ажырата білу. Септік және мағыналық сұрақтардың айырмашылығы. Сөз тіркестерін, зат есімдерімен сөйлемдерді құрастыру. Атау, ілік, барыс, табыс, жатыс, шығыс, көмектес септіктері арқылы зат есімдерді септеу. Сөз тіркестерін, зат есімдерімен сөйлемдерді құрастыру. Сын есімдер. Сын есімдерінің жіктелуі, септелуі. Сөз тіркестерін, сын есімдерімен сөйлемдерді құрастыру. Сан есім. Сандардың атауы, сандардың атауы туралы жалпы түсінік. Сан есімнің бөлігі ретінде: мағынасы, сұрақтары, өзгеруі. Реттік және есептік сан есімдер. Сөз тіркестерін, сандармен сөйлемдерді құрастыру. Есімдік. Сөйлеу бөлігі ретінде есімдік туралы жалпы түсінік. Есімдіктің септелуі, жіктелі бойынша өзгеруі. Сөз тіркестерін, есімдік сөйлемдерді құрастыру. Етістік, етістік сөздің бөлігі ретінде. Сөздегі етістіктің рөлі. Етістіктердің лексикалық алуан түрлілігі туралы түсініктерді кеңейту, олардың сөздегі рөлі. Етістіктермен сөз тіркестерін және сөйлемдерді құрастыру. Үстеу туралы түсінік. Үстеу сұрақтары. Лексикалық мәннің әртүрлілігі. Мән бойынша жақын және қарама-қарсы. Сөйлемдегі үстеудің рөлі. Сөз тіркестерін, сөйлемдерді құрастыру. Сөйлем. Оның түрлері. Сөйлем соңында тыныс белгілері. Сөйлемдегі сөздердің байланысы, сөз тіркестерін таңдау, басты сөзден тәуелді сөзге сұрақтар қою. Сөйлемнің тұрлаулыжәне тұрлаусыз мүшелері;

2) оқылым: орфографиялық сөздікті пайдалану. Бір мәнді және көп мәнді сөздер. Сөздің тура және ауыспалы мағынасы. Омонимы. Синонимдер. Антонимдер. Тұрақты сөз тіркестері. Сөздің мәнін анықтау және анықтау үшін түсіндірме сөздікті пайдалану. Мәтіндегі зат есімдерін, сын есімдерін, есімдіктерін, етістіктерді, есімдерді қолдануды бақылау. Сөздік бойынша жазуларды тексеру. Мәтін түрлері мен стильдері. Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау, мәтін бөліктері арасындағы мағыналық байланыстар. Мақал-мәтел, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңдерді жанрына қарай ажырату. Салыстырмалы талдау жасау және бейкөркем мәтіндердің айырмашылықтарын табу. Мәтіннен тірек сөздер/сөз тіркестерді тауып, мәтінді бөлімдерге бөлу және жоспар құру. Әртүрлі типтегі және жанрлардағы мәтіндерді құру. Әр түрлі стильдер мен мәтіндерді салыстыру;

3) жазылым: жазу техникасы, жазбаша жұмысты ресімдеу мәдениеті. Ауызша және жазбаша сөйлеу тілі. Дыбыстар мен әріптер. Дауысты және дауыссыз дыбыстар. Екпін. Екпін түсуі. Буынға бөліну. Тасымал. Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс жазу. Түбір сөздегі ы, і-нің дауысты дыбыстан басталатын қосымша жалғанған кездегі өзгерісін сақтап жазу. Дауыссыз п-б, қ-ғ, к-г дыбыстарының емлесін қолдану. Дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу. Бастауыш пен баяндауыштың арасында сызықша қойылатын жағдайды білу және қолдану. Әліпби. Әліпбидің реті. Білім алушының орфографиялық сөздігі. Дұрыс құрылмаған сөйлемді және орфографиялық, пунктуациялық қателерін табу, қайта түзетіп жазу . Зат есім. Зат есімнің жалпы және жалқы түрлерін ажырату, жалқы есімнің жазылу емлесін сақтау. Дара және күрделі зат есімді ажырату. Көптік жалғауларын дұрыс қолдану.Түбір және туынды сөздерді ажырату. Сын есім. Сын есімнің түрлері. Морфологиялық сипаттары.Синтаксистік қызметі.Сын есімнің семантикалық мағыналары мен грамматикалық ерекшеліктері: сапалық (негізгі) сын және қатыстық (туынды) сын есім. Қосарлану, қайталану арқылы жасалған күрделі сын есімдер.Күшейтілген буын арқылы жасалған күрделі сын есімдер. Бірнеше сөздің тіркесуі арқылы жасалған күрделі сын есімдер. Бірнеше сөздің тіркесуі арқылы жасалған күрделі сын есімдер. Сын есімнің шырай түрлері:жай, салыстырмалы, күшейтпелі. Сан есім, сан есімнің түрлері, мағынасы, сұрақтары, өзгеруі. Реттік, есептік, болжалдық, жинақтық, топтық, бөлшектік сан есімдер.Синтаксистік қызметі. Сан есімдердің морфологиялық құрамы: негізгі сан есімдер және туынды сан есімдер. Сан есімнің септікпен байланысы. Есімдік. Есімдіктің қызметі.Есімдіктердің мағыналары.Етістік. Етістіктің түрлері, қызметі. Етістікті тиісті шақта (өткен шақ, келер шақ, осы шақ) қолдану. Морфологиялық құрылымы: дара етістіктер мен күрделі етістіктер. Етістік формалары.Етістік формалары:омоним естістіктер,синоним етістіктер,антоним етістіктер. Етістікті сөз тіркестері. Етістікті сөз тіркестері: үстеулі сөз тіркестері, еліктеуіш сөз тіркестері, көсемшелі сөз тіркестері, сын есімді сөз тіркестері, сан есімді сөз тіркестері, зат есімді сөз тіркестері. Етістік негізді зат есім. Етістікке жалғанатын қосымшалар. Туынды және түбір етістіктер. Туынды етістіктер жасайтын қосымшалардың түрлері. Қоршаған ортаны қорғау: үстеу, ол туралы түсінік. Үстеудің сұрақтары. Лексикалық құрамы. Үстеу сөздері морфологиялық құрылысы және құрамы: негізгі үстеулер мен туынды үстеулер. Жұрнақтар арқылы жасалатын жалаң үстеулер.Көнеленген формалар арқылы туған жалаң үстеулер.Күрделі туынды үстеулер.Үстеулердің мағыналары:мезгіл, мекен, мөлшер, сын, күшейту, мақсат, себап - салдар, топтау үстеулер. Үстеудің сөйлемдегі орны. Үстеуді мағынасына қарай ажырату , етістікпен байланыстырып, сөйлемде қолдану. Сөйлем түрлері, интонация арқылы бөлінуі. Интонация элементтерін, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) және қыстырма, одағай сөздерді қолдану, тыңдарманға бағыттап сөйлеу (Сіз қалай ойлайсыз? Сіздің көзқарасыңыз қандай?). Сөйлем мүшелері:тұрлаулы мүшелер (бастауыш, баяндауыш); тұрлаусыз мүшелер (анықтауыш, толықтауыш, пысықтауыш). Сөйлемдер айтылу мақсатына және дауыс ырғағына қарай: хабарлы, сұраулы, лепті, бұйрықты. Бірігу, қосарлану, тіркесу жолымен туынды сөздер жасау қолданысы. Нормаларды сақтау. Каллиграфиялық нормаларды сақтау. Диалогтің тыныс белгілерін қолдану.Сөйлем түрлерін (жай және құрмалас) құрастыру және тыныс белгілерін қою. Қаратпа, қыстырма сөздердің тыныс белгілерін дұрыс қою. Синтаксис. Синтаксистік байланыс.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

31. Бағдарламада оқу мақсаттары қолдануға, мониторинг жасауға тиімді болу үшін төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 3.2.1.1 кодында "3" - сынып, "2.1" - бөлімше, "1" - оқу мақсатының реттік саны.

32. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Сөйлеу тілінің базалық бірліктерін түсіну және пайдалану (сөйлеу, сөз, сөйлем, мәтін)	2.1.1.1 сөйлеу, сөз, ұсыныс, мәтін; 2.1.1.2 тірек сөздерінен сөйлем құрастыра білу, мәтінге сөйлемдерді толықтыра білу	3.1.1.1 грамматикалық нормаларға сүйене отырып, тіл бірлігін түсіну және саралау	4.1.1.1 грамматикалық және орфоэпиялық нормаларды сақтай отырып, белсенді сөйлеу қызметінде тіл бірлігін қолдану
1.2 Ақпараттардың/ хабарламалардың мазмұнын түсіну	2.1.2.1 мазмұны бойынша әртүрлі ақпаратты қабылдау; 2.1.2.2 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді анықтау, оларды бекіту; 2.1.2.3 ақпарат мазмұнына сұрақтарды қалыптастыру; 2.1.2.4 мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру	3.1.2.1 ақпарат мазмұнында бағдар ала білу; 3.1.2.2 ақпарат мазмұнын берудің әртүрлі түрлерін пайдалану (еркін, жоспар бойынша, драматизация)	4.1.2.1 тыңдағаннан және көргеннен қажетті ақпаратты алу, объектілерді сезімтал формадан модельге түрлендіру; 4.1.2.2 тыңдалған ақпарат бойынша өз жазбаларының негізінде оның мағынасын бере отырып, пікірлерді құру
1.3 Ақпарат/хабар тақырыбын және негізгі ойын анықтау	2.1.3.1 тыңдалған мәтінде автор не айтқысы келетінін (ол бізді неге сендіргісі келетінін) тірек сөздерді пайдалана отырып, анықтау	3.1.3.1 негізгі сәттерге сүйене отырып, тақырыпты, негізгі ойды анықтау	4.1.3.1 пікірдің тақырыбын және негізгі пікірін анықтау
1.4 Ақпараттың мазмұнын болжау	2.1.4.1 мәтіннің болар оқиғасын иллюстрациялар, тақырып және мәтіннің басы бойынша болжау	3.1.4.1 туындының іс-әрекеттері, кейіпкерлердің сипаттамасы және оқиғалар бойынша одан арғы оқиғасын болжау	4.1.4.1 өз нұсқасының себебін негіздеп, тақырып, тірек сөздер, суреттер, схемалар мен кестелер бойынша ақпараттың мазмұнын болжау
1.5 Қарым-қатынас жағдайларына байланысты сөйлеу нормаларын сақтау	2.1.5.1 сөйлеу этикеті сөздерін қолдану: кешірім, өтініш, алғыс, сәлемдесу, кешірім; 2.1.5.2 дұрыс сұрақтар қойып, толық жауаптар ала білу; 2.1.5.3 өз пікірін білдіре отырып, диалогқа қатысу	3.1.5.1 сөйлеу нормаларын сақтай отырып, өз сөзін мақсаттарға, шарттарға, уақытқа, жағдайға сәйкес жоспарлай отырып, диалогқа қатысу	4.1.5.1 сөйлеу нормаларын сақтай отырып, берілген тақырыпқа өз бетінше диалог құру
1.6 Берілген тақырыпқа монологтық пікір құрастыру	2.1.6.1 негізгі сөздер негізінде тақырып пен идеяны түсіндіре отырып, білім алушыларға берілген және қызықтыратын тақырыпқа монологтық пікір жазу	3.1.6.1 тірек жоспары мен негізгі сәттер негізінде монологтық пікір құру	4.1.6.1 өз бетінше әзірленген жоспар мен көрнекі материалдарды пайдалана отырып, монологтық пікір құру; 4.1.6.2 берілген тақырыпқа ұқсас монолог құру
1.7 Берілген тақырыпқа мәтін құрастыру	2.1.7.1 сюжеттік суреттер сериясы бойынша шағын әңгімелер құрастыру; 2.1.7.2 сюжеттік суретті, лексикалық құралдарды пайдалана отырып иллюстрацияны сипаттай білу	3.1.7.1 қарапайым жоспар бойынша тірек сөздер бойынша мәтін құру; 3.1.7.2 "деформацияланған" мәтінмен жұмыс жасаудың әртүрлі тәсілдерін қолдана отырып, мәтінді қайта құру: оқиғалардың реттілігін, себеп-салдарлық байланыстарды қалпына келтіру	4.1.7.1 көркем шығарманы интерпретациялау, суретшілердің суреттерін репродукциялау негізінде, туындыларға иллюстрациялар сериясы бойынша немесе жеке тәжірибе негізінде мәтін жасау
1.8 Орфоэпиялық нормаларды сақтау	2.1.8.1 басқа тілден енген қиын сөздерді дұрыс айту: "чт, чн, щн, гк, гч"	3.1.8.1 айтылу ережелерін сақтау: - соңы бар сөздер -шы, - оның; Қазақстан тарихы "оның", "оған" 3.1.8.2 сөздерді айту ережелерін сақтау: - басқа тілден енген; - қиын дыбыс шоғыры бар	4.1.8.1 сөйлемнің мағынасын анықтау үшін логикалық екпін мен үзіліс қолдану; 4.1.8.2 қазақ тілінің орфоэпиялық нормаларын өз бетінше сақтау; әңгімелесу кезінде осы нормалардың сақталуын бағалау (оқулықта берілген материал көлемінде)

2) "Оқылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 оқылған мәтіннің мағынасын түсіне отырып жылдамдықпен оқу; 2.2.1.2 оқудың танысу түрін қолдану, дауыстап оқу	3.2.1.1 тілдің әдеби нормаларына сәйкес сөйлемдерді, мәтіндерді дұрыс және саналы түрде оқи білу; 3.2.1.2 оқу мақсатына сәйкес оқудың қажетті түрін таңдау	4.2.1.1 оқу тапсырмаларын шешу, шығарманың мәтініне тапсырмаларды орындау, мазмұны бойынша сұрақтарға жауап іздеу үшін әр түрлі оқу түрлерін қолдану
2.2 Сөздік қорын толықтыру	2.2.2.1 сөзде сөздерді, сөз тіркестерін танысу, өзі туралы хабарлау және заттарды сипаттау үшін қолдану	3.2.2.1 қолда бар ақпарат бойынша сұрақ ұсыныстарын жасау, іс-әрекеттерге түсініктеме беру үшін сөзде сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	4.2.2.1 сөйлеуде тақырыптық лексиканы әр түрлі контекстерде қолдану
2.3 Тестідегі лексикалық және синтаксистік бірліктердің рөлін түсіну	2.2.3.1 синонимдерді, антонимдерді, омонимдерді ажырату және олардың мәтіндегі рөлін түсіну	3.2.3.1 сөздердің тура және тасымалды мәнін түсіну және оларды сөйлеуде қолдану	4.2.3.1 көп мағыналы сөздерді, фразеологизмдерді ажырату, олардың контекстегі рөлін түсіну және оларды сөйлеуде қолдану; 4.2.3.2 сөздің лексикалық мағынасын түсіндіру: мағынаны түсіндіру, синонимдерді таңдау
2.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен тақырыпты, мәтіннің негізгі ойын анықтау	3.2.4.1 тақырыпты, мәтіннің негізгі ойын өз бетінше анықтау	4.2.4.1 авторды шығарманың мазмұнына сәйкестігін дәлелдеу; 4.2.4.2 басты және екінші дәрежелі ақпаратты саралау
2.5 Мәтіннің құрылымдық бөліктерін анықтау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен мәтінді мағыналық бөліктерге бөлу; 2.2.5.2 әр бөлімді атай білу	3.2.5.1 негізгі сәттерді ескере отырып, көркем /көркем емес мәтіннің құрылымдық компоненттерін анықтау	4.2.5.1 көркем / көркем емес мәтіннің құрылымдық компоненттерін анықтау және оларды негіздеу
2.6 Сұрақтар мен жауаптарды қалыптастыру	2.2.6.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым сұрақтар қоя білу (мұғалімнің көмегімен); 2.2.6.2 мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бере білу	3.2.6.1 түйінді сөздерге сүйеніп сұрақтарды қалыптастыру; 3.2.6.2 мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға толық жауап бере білу	4.2.6.1 түсінуді тереңдету және жауапты нақтылау үшін мәтінге өзінің көзқарасын көрсететін сұрақтарды қалыптастыру; 4.2.6.2 сұрақтарға жауап беру және өз жауабын мәтіннен мысалдармен растау
2.7 Мәтін түрлерін анықтау	2.2.7.1 мәтін түрін анықтау – мұғалімнің көмегімен сипаттама беру	3.2.7.1 мәтіндердің типтерін анықтау-сипаттама, өзіндік ерекшеліктері бойынша баяндау	4.2.7.1 мәтіндердің ерекшеліктері бойынша түрлерін анықтау-сипаттама, баяндау, пайымдау
2.8 Мәтіндерді салыстырмалы талдау	2.2.8.1 сипаттама және баяндау сипатындағы мәтіндерді келесі параметрлер бойынша салыстыру: тақырыбы, негізгі ой, мәтін түрі, түйінді сөздер (мұғалімнің көмегімен)	3.2.8.1 сипаттама және баяндау сипатындағы мәтіндерді келесі параметрлер бойынша салыстыру: тақырыбы, негізгі ойы, мәтіннің түрі мен стилі, түйінді сөздер, мәтіннің құрылымдық элементтері	4.2.8.1 сипаттама және баяндау сипатындағы мәтіндерді келесі параметрлер бойынша салыстыру: тақырып, негізгі ой, мәтін түрі, түйінді сөздер, мәтіннің құрылымдық элементтері, тілдік құралдарды көрсету және олардың идеяларды ашудағы рөлін анықтау
2.9 Түрлі көздерден ақпарат іздеу	2.2.9.1 мұғалімнің басшылығымен анықтамалықтар мен сөздіктерден ақпаратты іздеу	3.2.9.1 сөздіктерде және басқа да көздерде қажетті ақпаратты өз бетінше табу	4.2.9.1 әр түрлі көздерден ақпарат алу (энциклопедиялар, сөздіктер, журналдар, Интернет-ресурстар) және оны пайдалану; 4.2.9.2 сөздерді реттеу және әр түрлі сөздіктерде қажетті ақпаратты іздеу үшін әріптердің бірізділігін білу негізінде алфавитті қолдану

3) "Жазылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Әр түрлі стильдер мен мәтіндерді жасау	2.3.1.1 таңдау бойынша пәнді сипаттау	3.3.1.1 көркем әңгіме-баяндау	4.3.1.1 мәтіндерді құрастыру-сипаттама, баяндау, пайымдау (үлгі бойынша, ұқсас); 4.3.1.2 публицистикалық және іскерлік стильдің мәтіндерін олардың ерекшеліктері негізінде жасау (ескерту, анықтама, хабарландыру)
3.2 Жоспар мен тірек сөздер бойынша мәтін құрау	2.3.2.1 сұрақтар, тірек сөздер бойынша мәтін құру	3.3.2.1 дайын жоспар бойынша мәтінді құрастыру	4.3.2.1 өз бетінше жасалған жоспар бойынша мәтінді құрастыру
3.3 Мәтін жоспарын құру	2.3.3.1 мәтінді мағыналық бөлімдерге бөлу, тақырыпқа сәйкес мәтінді атау	3.3.3.1 сурет жоспарын, мәтіннің жоспар - схемасын құру; 3.3.3.2 мәтіннің бөлігін сұрақ, баяндау сөйлемдерімен атау	4.3.3.1 әрбір бөлімді атай отырып, мәтін жоспарын өз бетінше құру
3.4 Аудио/бейне ақпарат мазмұнын, оқылған материалды баяндау	2.3.4.1 негізгі сөздер арқылы ақпарат мазмұнын беру (мұғалімнің көмегімен)	3.3.4.1 оқыған / көргеннің негізінде мұғалімнің көмегімен сөйлемдер құрастыру және жазу	4.3.4.1 оқиғаны немесе идеяларды түсіндіру үшін дәлел ретінде мәтін мазмұнын беру (мұғалімнің көмегімен)
3.5 Әр түрлі формадағы мәтіндерді әр түрлі формада жазу	2.3.5.1 мәтіндерді дұрыс және айтылған (оқылған) мәтінді жазу (диктант)	3.3.5.1 көру, есту және түсіндіру диктанттарын жазу; 3.3.5.2 белгілі бір мақсаттар үшін және басқаларды сендіру үшін сөздерді және/немесе бейнелерді пайдалана отырып шағын мәтіндерді жасау, сөздер мен сөйлемдерді каллиграфиялық жазбамен жазу	4.3.5.1 мәтіндер құру (мысалы, хаттар, есептер немесе презентациялар), өз көзқарасын ұсына отырып және тиісті стиль мен лексиканы пайдалана отырып, каллиграфиялық жазбамен жазу немесе сызбаларды, графиктерді, кестелерді, фотосуреттерді пайдалана отырып, мәтіндерді басып шығару
3.6 Жасалған жұмыста қателерді табу және түзету	2.3.6.1 лексикалық және орфографиялық қателерді анықтау үшін талдаудың қарапайым тәсілдерін қолдану	3.3.6.1 мұғалімнің көмегімен лексикалық, орфографиялық қателерді түзету	4.3.6.1 лексикалық, стилистикалық (мұғалімнің көмегімен), орфографиялық, грамматикалық және пунктуациялық қателерді түзету
3.7 Жазу кезінде гигиеналық нормаларын меңгеру, сақтау	2.3.7.1 жазу кезінде дұрыс отыруды түсіну және қолдану; 2.3.7.2 мектеп керек-жарақтарына (дәптерлерге, қаламдарға) қойылатын талаптарды түсіну және орындау	3.3.7.1 жазу кезінде дұрыс отыруды саналы түрде пайдалану; 3.3.7.2 мектеп құралдарына (дәптерлерге, қаламдарға) қойылатын талаптарды орындау және түсіндіру	4.3.7.1 жазу кезінде саусақтардың, білектің, иықтың қозғалысын дұрыс үйлестіре білу; 4.3.7.2 мектеп керек-жарақтарына (оқулықтар, дәптерлер, оқулықтар) қойылатын гигиеналық талаптарға сәйкес жұмыс орнын ұйымдастыра білу
3.8 Графикалық және каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.8.1. дәптерге жіңішке сызғышқа бас және кіші әріптер мен олардың қосылыстарын жазу; санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес анық жазу; 2.3.8.2 сөздердің дыбыстық және әріптік құрамының ара қатынасын орнату	3.3.8.1 каллиграфиялық талаптарды сақтай отырып, бас және кіші әріптерді және олардың қосылыстарын дәптерге тар сызыққа жазу	4.3.8.1 қалың сызыққа бас және кіші әріптерді және каллиграфиялық талаптарды сақтай отырып, олардың қосылыстарын жазу; 4.3.8.2 каллиграфиялық дағдыларды жетілдіру: бас әріптер мен олардың қосылыстарының биіктігін, енін және көлбеуін сақтау
3.9 Емле нормаларын сақтау	2.3.9.1 жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, рщ, шн комбинациясы сөздерінде дұрыс жазу; 2.3.9.2 сөздің маңызды бөліктерін анықтау; сөздің пішінін өзгертіп, түбірінде дауыссыз, дауысты дыбыстарды табу және тексеру; 2.3.9.3 дауыссыз дыбыстармен сөздерді жазу; 2.3.9.4 сөздің соңында және ортасында дауыстап / саңырау үні бар сөздерді жазу, оларды тексерудің белгілі тәсілдерін қолдану; 2.3.9.5 жазуда өзгертілмейтін сөздермен бірге префикстерді жазу; 2.3.9.6 әріптермен сөздерді аудару; 2.3.9.7 үлкен әріптен өз аттарын жазу	3.3.9.1 сөздің маңызды бөліктерін ажырату; сөздің түбірінде дауыссыз дауысты табу және тексеру, сөздің пішінін өзгерту және таңдау; 3.3.9.2 жазуда тексерілмейтін дыбыссыз дауысты (тексерілетін) сөздің түбірінде белгілеу; 3.3.9.3 түбірінде екі дауыссыз дауысты сөздерді жазу; 3.3.9.4 қатты/жұмсақ, екі еселенетін дауыссыз сөздерді тексеру тәсілдерін қолдана отырып белгілеу; 3.3.9.5 жұрнақтар арқылы сөздерді жазу-онк -, - енк -, - үшк-, -юшк -, - ик -, - ек -, - енок -, - онок-және оларды сөйлеуде қолдану; 3.3.9.7 бөлгіш қатты және жұмсақ белгілері бар сөздерді жазу және тасымалдау; 3.3.9.8 өз аттарын үлкен әріппен жазу; 3.3.9.9 белгісіз формадағы етістіктерді жазу, оларды уақыт бойынша, сандар бойынша (осы шақ, өткен шақ, келер шақ), бөлшектермен қолдану	4.3.9.1 сөздерді айтылуы мен жазылуы бойынша жазу; 4.3.9.2 сөздің түбірінде дауыссыз (тексерілмейтін) дыбыстарды сөздерді жазу; 4.3.9.3 өзгермейтін сөздерді жазу; 4.3.9.6 сын есімдерінің іс аяқталуын жазу; 4.3.9.7 бірінші жиырмасыншы, отызыншы, жүз, мың, реттік сан есімдерді жазу; 4.3.9.8 етістіктерді жазу
3.10 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.3.10.1 зат есімдерін, сын есімдерін, етістіктерді ажырату, сөйлемдегі олардың рөлін анықтау; 2.3.10.2 сөздің маңызды бөліктерін анықтау, сөздің түбірін бөліп, түбірлік сөздерді таңдау	3.3.10.1 зат есімдерін, сын есімдерін, етістіктерді, есімдерді, шылаулар мен одағайларды ажырату; сөйлемдегі олардың рөлін анықтау; 3.3.10.2 зат есімдерінің түрін, санын, іс-әрекетін анықтау және оларды сөйлеуде дұрыс қолдану; 3.3.10.4 етістіктің санын, уақытын анықтау және өткен уақыт бойынша оларды өзгерту; 3.3.10.5 сөз тіркестері мен сөйлемдердің маңызды белгілерін бөлу; 3.3.10.6 сөйлемнің мақсаты бойынша сөйлемді білу және ажырату; 3.3.10.7 сөйлемнің негізгі (тақырып және предикат) және екінші (түрлерге бөлінбестен) мүшелерін ажырату, оларға сұрақтар қою; 3.3.10.8 сөздің негізі мен аяқталуын анықтау; негіз бөліктерін анықтау: түбір, жұрнақ, жалғау	4.3.10.1 зат есімдерді, сын есімдерді, сан есімдерді, шылаулар мен одағайларды еліктеуші белгілердің негізінде ажырату және олардың сөйлемдегі рөлін анықтау; 4.3.10.3 сын есімдерінің түрін, санын, жағдайын анықтау; 4.3.10.4 көпше түрдегі сын есімдерін өзгерту; 4.3.10.5 сандық және реттік сандар; 4.3.10.6 жеке есімдерді ажырату, сөйлемдегі олардың рөлін анықтау; 4.3.10.7 одағайлар мен сандар бойынша есімдерді өзгерту, сөз тіркестері мен сөйлемдерді құру, онда есімдерді шылаулармен және онсыз қолдану; 4.3.10.8 осы, өткен, келер шақтағы етістіктерді ажырату; 4.3.10.9 етістіктерді өткен, осы, келер уақыт бойынша өзгерту; 4.3.10.10 етістіктің І және ІІ ұғымдары, етістіктің түрлері туралы түсінік болу; 4.3.10.11 үлгі бойынша сөйлемдер құру, бірыңғай мүшелері бар сөйлемдер жазу
3.11 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.11.1 сөйлемнің бастауын бас әріппен жазу және сөйлемнің мақсатына байланысты мұғалімнің көмегімен қарапайым сөйлемнің соңында тыныс белгілерін қою	3.3.11.1 сөйлемнің мақсаты бойынша сөйлемнің түрін анықтау және сөйлемді жазуда дұрыс ресімдеу	4.3.11.1 бірыңғай мүшелерде тыныс белгілерін орналастыруды жүзеге асыру; 4.3.11.2 қолдану кезінде тыныс белгілерін пайдалану

33. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

34. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 2-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары **
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тыңдаған материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) қолданып, тақырыпқа (Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз?) назарын аударту
		1.7 Дыбыстарды, сөздерді, орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	2.1.7.1 сөз ішінде дауысты дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (бүгін–бүгүн, түтін – түтүн, көсеу – көсөу)
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1* дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу
	Жазылым	3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу
			2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер, құттықтау, нұсқаулық (бұйым жасау нұсқаулығы, қауіпсіздік ережесі) құрастыру
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құрастырған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	2.4.1.1* я, ю әріптерінің емлесін сақтап жазу
			2.4.1.2* у, и, й әріптерінің емлесін сақтап жазу
			2.4.1.3* дауыссыз дыбыс түрлерін (қатаң, ұяң, үнді) ажырату және дауыссыз п-б, қ-ғ, к-г дыбыстарының емлесін сақтап жазу
			2.4.1.4* дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі..., пайдалы болды, пайдасыз болды, себебі...) білдіру
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	2.2.1.1* сұрақ қою арқылы (не істеді? қандай? неліктен?) мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау/пайымдау) және құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнынанықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1*дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын (жанры, мәтін түрі) табу
	Жазылым	3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет/сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау/әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу
			2.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, шағын мәтін жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен тірек сөздерді, сөйлем, суреттерді пайдаланып, қарапайым постер, құттықтау, нұсқаулық (бұйым жасау нұсқаулығы, қауіпсіздік ережесі) құрастыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құраған сөйлемін толықтыру
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.3.7.1 сөйлем түрлерін айтылу мақсатына сәйкес тыныс белгілерін (нүкте, сұрақ белгісі, леп белгісі) қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.6 сөйлемдегі бір-бірімен байланысып тұрған сөздерді табу
3-тоқсан
5. Дені саудың -жаны сау 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым және айтылым	1.1Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 тыңдаған материал бойынша түсінбеген сөздерін белгілеу, мәтін мазмұны бойынша қойылған сұрақтарға жауап беру
		1.2Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны туралы өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі..., пайдалы болды, пайдасыз болды, себебі...) білдіру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	2.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) қолданып, тақырыпқа (Сіз қалай ойлайсыз? Сіз не ұсынар едіңіз?) назарын аударту
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы және негізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	2.2.2.1*синоним, антоним, омоним (сөздік қолдану) сөздерді ажырату және мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1*дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	2.2.6.1 мұғалімнің көмегімен белгілі бір тақырыпта жазылған мәтіндердің ұқсастығы мен айырмашылығын (жанры, мәтін түрі) табу
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	2.3.2.1* үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құрастырған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату
			2.4.2.2 көптік жалғауларын дұрыс қолдану
			2.4.2.3* сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) ажырату
			2.4.2.4 зат есімнің жалпы және жалқы түрлерін ажырату, жалқы есімнің жазылу емлесін сақтау
			2.4.2.5* дара және күрделі зат есім/сын есім/сан есім/етістікті анықтау
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	2.1.2.1 мәтіннің тақырыбы мен тірек сөздердің негізінде мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	2.1.3.1 күнделікті өмірде кездесетін жағдаяттарға байланысты сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	2.1.4.1 тірек сөздерді қатыстыра отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	2.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша өз ойын (ұнайды, ұнамайды, себебі..., пайдалы болды, пайдасыз болды, себебі...) білдіру
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	2.2.1.1* сұрақ қою арқылы (не істеді? қандай? неліктен?) мәтін түрлерін (әңгімелеу/сипаттау/пайымдау)және құрылымдық бөліктерін (басы, негізгі бөлім, соңы) анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.3.1 мәтін мазмұнын анықтауға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	2.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.5.1*дереккөздерден (сөздік, анықтамалық, энциклопедия) мәліметті табу жолын анықтап, берілген тақырып, сұрақ бойынша мәліметті іріктеп алу
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	2.3.1.1 мұғалім көмегімен жеке сурет, сюжетті суреттер арқылы шағын сипаттау/әңгімелеу мәтіндерін құрап жазу
		3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	2.3.2.1* үлгі бойынша қарапайым хабарландыру, хабарлама жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	2.3.3.1* мұғалімнің көмегімен оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құру және тірек сөздерді пайдалана отырып, мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	2.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып түзету және құраған сөйлемін толықтыру
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.3.6.1 бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап, оларды байланыстырып көлбеу және таза жазу
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	2.4.1.4* дауыссыз л, р, ң дыбыстарының емлесін сақтап жазу
		4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен түбір мен қосымшаны ажырату
			2.4.2.5* дара және күрделі зат есім/сын есім/сан есім/етістікті анықтау

2) 3-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары **
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық және қараңғы)	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	3.2.1.1*тірек сөздер, көмекші сөздер арқылы мәтін түрлерін (әңгімелеу, сипаттау, пайымдау) және оның құрылымдық бөліктерін анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	3.3.1.1* жоспар, сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін, көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.7.1* қаратпа, қыстырма сөздерді ажырату және тыныс белгілерін дұрыс қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	3.4.1.1* э, ф, в, ц әріптері бар сөздерді сауатты жазу
			3.4.1.3* ч, щ әріптері бар сөздердің емлесін білу
			3.4.1.4* х, һ әріптері бар сөздерді ажыратып жазу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1*мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.5Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу, келіспеу себебін ) өз көзқарасын білдіру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманның назарын аударту
		1.7 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	3.1.7.1 сөз ішінде қатар тұрған дауыссыз дыбыстардың өзара үндесуін сақтап айту (сенбі – сембі, Жангүл –Жаңгүл)
	Оқылым	2.2Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	3.2.6.1 мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін/жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян, хабарландыру жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттер пайдаланып, мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құру/компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.3.7.2 мұғалім көмегімен бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылатын сызықшаның орнын білу және қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	3.4.1.2 түбір сөздегі -ы, -і-нің дауысты дыбыстан басталатын қосымша жалғанған кездегі өзгерісін сақтап жазу
		4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.4.2.1* негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату
			3.4.2.7* сөйлемнің тұрлаулы (бастауыш, баяндауыш) және тұрлаусыз мүшелерін ажырату
			3.4.2.8 мұғалімнің көмегімен жалаң және жайылма сөйлемдерді ажырату
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу, келіспеу себебін) өз көзқарасын білдіру
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	3.2.6.1 мұғалімнің көмегімен ұқсас тақырыпта берілген мәтін түрлерін, стилін (көркем мәтін, ғылыми-танымдық мәтін, жанрын салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын табу
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	3.3.1.1* жоспар, сызбаны қолдана отырып, тірек сөздер арқылы әңгімелеу мәтінін, салыстыра сипаттау мәтінін, көмекші сөздер арқылы пайымдау мәтінін құрап жазу
		3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	3.3.2.1 өзіндік іс-әрекеті баяндалған күнделік, өмірбаян, хабарландыру жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегімен жоспар құрып, мазмұндама жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттермен мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құрастыру/ компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.4.2.2 тәуелдік жалғауларының қолданысын білу
			3.4.2.3 сөйлемнен сөз таптарын (зат есім, сын есім, сан есім, етістік) табу
			3.4.2.4* негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау
			3.4.2.5 болымды және болымсыз етістіктердің айырмашылығын анықтау
			3.4.2.6 есептік және реттік сан есімдердің айырмашылығын анықтау
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8.Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 тыңдаған материал бойынша тірек сөздерді белгілеу, ашық және жабық сұрақтарға жауап беру
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	3.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген суреттер, фото, диаграмма бойынша мәтіннің мазмұнын болжау
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	3.1.3.1 түрлі жағдаяттағы (қоғамдық ортада) қатысымдық әрекеттерде өз сөзін жүйелі түрде жоспарлап, сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	3.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрау
			3.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұны бойынша айтылған өзгенің пікіріне (келісу/келіспеу себебін) өз көзқарасын білдіру
			3.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара), қаратпа сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманныңназарын аударту
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	3.2.2.1 тура және ауыспалы мағыналы сөздердің мағынасын ажырата білу, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша пікір білдіруге бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	3.2.4.1 өз бетінше мәтіннің тақырыбын және мұғалімнің көмегімен негізгі ойды анықтау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.5.1* берілген тақырып, сұрақ бойынша түрлі дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта) алған ақпараттарда кездесетін жаңа сөздердің мағынасын сөздіктер арқылы ашу, жүйелеу, мағлұматтардың маңызды тұстарын анықтау
	Жазылым	3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	3.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша мұғалімнің көмегіменжоспар құрып, мазмұндама жазу
		3.4 Мәтінді түрлі формада ұсыну	3.3.4.1* мұғалімнің көмегімен сызба, график, кесте, фотосуреттер пайдаланып, мәтін (хат, шақыру, нұсқаулық) құру/компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	3.3.5.1 жіберілген пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық және стилистикалық қателерді мұғалімнің көмегімен тауып, түзету
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.3.6.1 кең жолды дәптерде бас әріп пен кіші әріптің биіктігі мен мөлшерін сақтап көлбеу, үзбей және біркелкі жазу, жазу қарқынын жеделдету
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.4.2.1* негізгі түбірге жұрнақтар жалғау арқылы туынды сөз жасау, түбірлес сөздердің мағынасын ажырату
			3.4.2.4 негізгі, туынды зат есім/сын есім/етістікті анықтау

3) 4-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары **
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан 2. Адами құндылықтар	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 тыңдаған материал бойынша негізгі тұсын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту
		1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау
		1.7 Сөздерді, дыбыстарды орфоэпиялық нормаларға сәйкес дұрыс айту	4.1.7.1 сөз ішіндегі және сөз бен сөздің арасындағы буын, дыбыс үндестігін сақтап айту
	Оқылым	2.1 Мәтін түрлері мен құрылымдық бөліктерін анықтау	4.2.1.1* мәтін түрлерін (әңгімелеу/ сипаттау/пайымдау) және олардың құрылымдық бөліктерін анықтау
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.6 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, карта, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтінбойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрап жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	4.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама/тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау және жазу техникасын жетілдіру
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.7.1 құрмалас сөйлемнің тыныс белгісін қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.1 Орфографиялық, орфоэпиялық нормаларды сақтау	4.4.1.1 сөзге қосымшалар жалғауда дыбыс үндестігін ескеріп қолдану
			4.4.1.2 сөзге қосымшалар жалғауда буын үндестігін ескеріп қолдану
			4.4.1.3 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді анықтап жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көпмағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін (мақала, репортаж, жаңалық, өмірбаян, мінездеме, жарнама, хабарландыру)салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	4.3.2.1 тірек сөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін (мақала, мінездеме, сұхбат) жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	4.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама/тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау, жазу техникасын жетілдіру
		3.7 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.3.7.2 сөйлемнің бірыңғай мүшелерін ажырату және тыныс белгісін (үтір, қос нүкте) қою; 4.3.7.3 диалогке тән тыныс белгілерді қою
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.4.2.1* күрделі сөздердің түрлерін ажырата алу (біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөз); 4.4.2.6 сөз таптарының сөйлемдегі қызметін анықтау
3-тоқсан
5. Табиғат құбылыстары 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым және айтылым	1.2 Мәтіннің мазмұнын болжау	4.1.2.1* мәтіннің тақырыбы мен берілген диаграмма, сызба, кесте бойынша мәтіннің мазмұнын болжау және өз ойын дәлелдеу
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
		1.6 Тыңдарманның назарын аудару	4.1.6.1 интонацияны, вербалды емес тілдік құралдарды (қимыл, ым-ишара) және қыстырма, одағай сөздерді қолдана отырып, тақырыпқа тыңдарманды қызықтыру
	Оқылым	2.2 Мәтіндегі лексикалық бірліктердің қолданылуын түсіну	4.2.2.1 тұрақты сөз тіркестері мен көпмағыналы сөздерді ажырата білу, мағынасын түсіну, сөйлеу барысында қолдану
		2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау
		2.6 Мәтіндерге салыстырмалы талдау жасау	4.2.6.1 белгілі бір тақырыпта берілген мәтіннің түрлерін, жанрын, стилін (мақала, репортаж, жаңалық, өмірбаян, мінездеме, жарнама, хабарландыру)салыстырып, ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау
	Жазылым	3.1 Мәтін түрлеріне сәйкес мәтін құрап жазу	4.3.1.1 берілген тақырып бойынша әңгімелеу, сипаттау және пайымдау элементтері бар мәтін құрастырып жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	4.3.4.1*мәтінді құруда (жаңалық, репортаж, жарнама) сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу/компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын қазақ тілінің пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.4.2.3* зат есімді септеу, тәуелденген сөздердің септелуін білу
			4.4.2.2 жіктік жалғауларының қолданысын білу
			4.4.2.4 жіктеу есімдіктерін септей алу
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	Тыңдалым және айтылым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 тыңдаған материал бойынша негізгі тұстарын түртіп алу және солардың негізінде мәтіннің мазмұнын айту
		1.3 Түрлі жағдаяттарда сөйлеу мәдениетін сақтау	4.1.3.1 сұхбаттасының жасын, жай-күйін ескере отырып, белгілі бір тақырып аясында сөйлеу мәдениетін сақтап, диалогке қатысу
		1.4 Берілген тақырып бойынша әңгіме құрау	4.1.4.1 тірек сөздер мен жоспарды пайдалана отырып, монолог құрау
		1.5 Тыңдалған материал бойынша өз пікірін білдіру	4.1.5.1 аудио-бейнежазба мазмұнына өзіндік баға беру
	Оқылым	2.3 Мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.3.1 мәтін мазмұны бойынша шешім табуға бағытталған сұрақтар құрастыру және жауап беру
		2.4 Мәтіннің тақырыбы жәненегізгі ойды анықтау	4.2.4.1 мәтіннің тақырыбы мен мазмұнының өзара сәйкестігін анықтау және ондағы негізгі ойды тұжырымдау
		2.5 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.5.1* дереккөздерден (мәтін, сөздік, сызба, кесте, диаграмма) қажетті ақпараттарды табу, кездескен жаңа сөздердің мағынасын мәнмәтін бойынша анықтап, ақпаратты қорытындылау, бағалау
	Жазылым	3.2 Түрлі стильде мәтін жазу	4.3.2.1 тірек сөздерді қолданып белгілі бір стильде мәтін (мақала, мінездеме, сұхбат) жазу
		3.3 Оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жазба жұмыстар жазу	4.3.3.1* оқыған, тыңдаған және аудиовизуалды материалдар бойынша жоспар құрып мазмұндама/тірек сөздерді пайдаланып эссе жазу
		3.4 Жазба жұмыстарын түрлі формада ұсыну	4.3.4.1* мәтінді құруда (жаңалық, репортаж, жарнама) сызба, график, кесте, фото және диаграмманы қолмен сызу/компьютерде теру
		3.5 Қатені табу және түзету	4.3.5.1 стилистикалық қателерді мұғалімінің көмегімен анықтап түзету, жазба жұмысын қазақ тілінің пунктуациялық, орфографиялық, грамматикалық нормаларға сәйкес өз бетінше редакциялау
		3.6 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.3.6.1 каллиграфиялық нормаларды сақтау және жазу техникасын жетілдіру
	Тілдік нормалардың қолданысы	4.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.4.2.5 үстеуді мағынасына қарай ажырату, етістікпен байланыстырып, сөйлемде қолдану; 4.4.2.7 сөз бен сөзді, сөйлем мен сөйлемді байланыстыратын шылауларды (және, себебі, мен, пен) қолдану; 4.4.2.8* сөйлемде одағай, еліктеуіш сөздерді ажырату және қолдану; 4.4.2.9 етістікті тиісті шақта (өткен шақ, келер шақ, осы шақ) қолдану

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 38-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 583 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - функционалдық сауаттылықты қалыптастырудың негізін қалау, сөйлеу қызметінің барлық түрлерінің: тыңдалым, айтылым, оқу мен жазудың дамуын қамтамасыз ету.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) тіл бірліктеріне лингвистикалық қатынасты қалыптастыру;

2) тілдік құбылыстарды зерттеу барысында ақпаратты талдау, салыстыру, жалпылау, жүйелеу біліктілігін дамыту;

3) өз ойын жеткізу үшін сөйлемді дұрыс құрастыруды үйрету;

4) сөздік қорын байыту және жандандыру, сөйлеу мәдениеті мен қарым-қатынасты дамыту арқылы өнімді сөйлеу іс-әрекетін қалыптастыру;

5) фонетикалық, лексикалық, грамматикалық, орфографиялық міндеттерді шешу барысында өз оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау біліктілігін қалыптастыру;

6) оқу іс-әрекеті жетістігінің/сәтсіздігінің себептерін түсіне білуді, нәтижеге қол жеткізудің ең тиімді тәсілдерін анықтай алуды қалыптастыру;

7) танымдық қызығушылықты қалыптастыру және өз тілін жетілдіруге ұмтылу арқылы шығармашылық қабілеттерін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) байланыстырып сөйлеуді дамыту (сөйлеу мақсаттылығы мен байланыстылығын, лексиканың дәлдігі мен әртүрлілігін, сөйлеу мәнерлілігін қалыптастыру және жетілдіру), тілдік тұйықтықты, сенімсіздікті жеңу;

2) артикуляциялық моториканы дамыту, қол білезігінің ұсақ моторикасын түзету және дамыту (қол шеберлігінің қалыптасуы, ырғақтық, қозғалыстардың бірқалыпты дамуы, қозғалыстардың өлшемділігі);

3) бұлшықеттердің тырысуын және эмоционалдық қысымдылықты төмендету;

4) есту зейінін және сөйлеу жадын дамыту;

5) орыс тілінің бастапқы курсын меңгеруге қажетті ақыл-ой қызметінің тәсілдерін меңгеру (тіл құбылыстарын бақылау, салыстыру және қорыту);

6) оптикалық-кеңістіктік гнозисті қалпына келтіру;

7) эмоциялық-тұлғалық аясының дамуындағы бұзылыстарды түзету.

2-тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері баланың даму динамикасындағы қозғалыс, психикалық және сөйлеу бұзылыстарының өзара байланысын есепке алуды қарастыратын оқу процесінің түзету-дамыту бағытының кешенді сипатына негізделген.

6. "Орыс тілі" пәнінің оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдері мен қағидалары:

1) іс-әрекет тәсілі;

2) жеке-сараланған тәсіл;

3) денсаулық сақтау қағидасы;

4) түзету бағытын сақтау қағидасы.

7. Іс –әрекеттік тәсіл оқу процесін заттық-практикалық іс-әрекет негізінде ұйымдастыруды қарастырады, бұл жоғары психикалық функциялардың (қабылдау, сөйлеу, ойлау) сенсомоторлы негізін дамытуға, балалардың өмірлік тәжірибесінің жеткіліксіздігін өтеуге, әлеуметтік өзара іс-қимыл дағдыларын меңгеруге мүмкіндік береді.

8. Жеке-сараланған тәсілді колдану білім алушылардың жаңа материалды қабылдауға дайындық деңгейін, жеке қасиеттерін, танымдық мүмкіндіктерін, жұмысқа қабілеттілігін ескере отырып, оларды топтарға бөлуді ұсынады.

9. Оқытудың тиімділігі мен нәтижелілігін арттыру үшін саралаудың әртүрлі тәсілдері қолданылады: оқыту мақсаты бойынша саралау: оқыту топтары (түзету, педагогикалық қолдау); шығармашылық; сөйлеу даму деңгейін диагностикалау нәтижелері бойынша; психикалық процестердің даму деңгейі бойынша.

10. Оқу процесін ұйымдастыру денсаулық сақтау қағидасының негізінде құрылады: ол білім алушылардың дене мүсінін қалыптастыруда, жазу және сурет салу кезінде қарындаш пен қалам ұстай білуді, қағаз, дәптер, кітап бетінде бағдарлауды үйретуде, қолдың тырысуын қадағалауында, ауызша және жазбаша жұмыс түрлерінің тиімді үйлестіруде жүзеге асады.

11. Білім алушылардың денсаулығын сақтау үшін көпсенсорлық оқытуды пайдаланудың маңызы бар, ол білім алушылардың ақпаратты қабылдаудағы жеке ерекшеліктерін ескеруге; көру, есту және сипап сезуді пайдалана отырып, оқытуға; ақпаратты қабылдаудың бірнеше арналары бойынша алуға жағдай жасауға мүмкіндік береді, бұл үлгермеушілік қаупін төмендетуге ықпал етеді, оқушылардың өзін жайлы сезіну деңгейін арттырады.

12. Барлық талдағыш жүйелерді іске қосу бұзылған функцияларды тез қалпына келтіруге мүмкіндік береді. Сөздердің буындық құрылымын меңгерудегі қиындықтарды жеңуге бағытталған артикуляциялық мүшелердің ауысып-қосылуын дамыту үшін жүргізілетін жұмыс қол саусақтарының қозғалысымен, дұрыс тыныс алу мен дауыс ырғағының мәнерлілігін дамыту жұмысымен ұштасады.

13. Орыс тілін оқытудың түзету бағыты:

1) әрбір тақырыпты оқушыларға қолжетімді етіп бөліп беруде;

2) материалды егжей-тегжейлі түсіндіруде;

3) көрнекі құралдардың әртүрлі түрлерін пайдалануда;

4) ұғымдарды дәйекті және кезең-кезеңмен қалыптастыруда;

5) қателер мен қиындықтардың алдын алу және түзету мақсатында дайындық жаттығуларын пайдалануда жүзеге асырылады.

14. Түзету жұмысы білім алушылардың жеке жас және психофизиологиялық ерекшеліктерін ескере отырып, жайлы эмоциялық режимді сақтай отырып, білім беру қажеттіліктерін, қимыл-қозғалыс және сөйлеу патологияларын ескере отырып құрылады.

15. Жұмысқа қабілеттілік пен зейін бұзылыстарын алдын алу үшін:

1) зияткерлік жүктемені мөлшерлеу;

2) қызмет түрлерін ауыстыруды жоспарлау;

3) сабақ кезінде қимыл-қозғалыс жаттығуларын және арнайы релаксациялық жаттығуларды жоспарлау;

4) сабақ барысында бұзылудың немесе аурудың сипатын ескере отырып, материалды ұсынудың арнайы әдістері мен тәсілдері қолданылады.

16. Оқу пәндері бойынша білім мен іскерліктің баяу жиналуына ықпал етеді, сабақты жоспарлау және өткізу кезінде оқытудың желілік-концентрлік принципіне сүйенген жөн, бұл балалардың жаңа тәжірибесін бұрын өткендерімен байланыстыруды көздейді, оқытудың әрбір кезеңінде әрекеттің бұрынғы бағыты, бірақ неғұрлым жоғары деңгейінде зерделенеді.

17. Оқытуда келесі түзете-дамыту және ойын тәсілдері қолданылады:

1) дидактикалық ойындар;

2) психогимнастикалық;

3) релаксация;

4) қол саусақтарына арналған жаттығулар;

5) өз - өзіне массаж жасау;

6) көзге арналған жаттығулар;

7) тыныс алу жаттығулары;

8) сергіту сәті;

9) логопедиялық жаттығулар;

10) артикуляциялық жаттығулар.

18. Орыс тілі сабақтарында ауызша және жазбаша сөйлеуді түзету оқушылардың сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін қамтитын негізгі принцип ретінде қарастырылады.

19. Білім алушылардың сөйлеу тілін түзету:

1) дыбыс шығару және сөйлеу мәдениетін жетілдіруді;

2) сөздік қорын байыту және нақтылауды;

3) сөйлеу тілінің грамматикалық құрылымын қалыптастыруды;

4) өлеңдерді, жаңылтпаштарды, жұмбақтарды, мақал-мәтелдерді, балалар әндерін жатқа оқытуды;

5) диалогтік және монологтік сөйлеу тілін дамытуды;

6) дыбыс айтуын түзетуді;

7) сөйлеу екпінін, мәнерлілігін дұрыс сақтауды қамтиды.

20. Білім алушылардың қозғалыс дағдылары мен біліктерінің баяулығы мен жетік қалыптаспауын ескере отырып, жазу процесін оңтайландыру үшін пайдаланатын техникалық құралдар:

1) арнайы үлкейтілген қалам және оны ұстап тұруда, манипуляцияларды жасауға мүмкіндік беретін арнайы жапсырмалар;

2) жазу кезінде тремордың болуын төмендететін арнайы салмағы бар қаламдар;

3) үстел бетіне дәптерді бекіту үшін арнайы магниттер мен түймелер.

21. "Орыс тілі" пәні бойынша жұмысты ұйымдастыру үшін жабдықтар:

1) интернетке кіру мүмкіндігі;

2) ұйымдастырушы техникасы: интерактивті тақта/проектор/экран; компьютерлер немесе ноутбуктер, принтер, сканер; құлаққаптар, веб-камера; диктофондар/микрофондар; сандық фотоаппарат;

3) бор тақтасы; маркерлік жылжымалы тақта; кішкентай маркерлік тақталар; флипчарттар; оқушылардың жұмыстарын сақтауға және көрсетуге арналған шкафтар;

4) әдебиет: иллюстрациялары бар кітаптар, өлеңдер жинақтары, заманауи әңгімелер, классикалық ертегілер, аңыздар, оқиғалар; журналдар, газеттер, фильмдер;

5) анықтамалықтар: түсіндірме, сөзжасам, орфографиялық сөздіктер, синонимдер сөздіктер, антоним, фразеологизмдер, этимологиялық сөздіктер, грамматика бойынша анықтамалар;

6) көрнекі материал: иллюстрациялар, кестелер; дидактикалық және үлестірме материалдар;

7) мұғалім үшін демонстрациялық материал.

22. Оқыту үшін жағдай жасау сыныптарды арнайы жиһазбен жабдықтауды көздейді: бекіткіштері бар ыңғайлы тірек, биіктігі реттелетін және еңкіш үстелшелері бар арнайы үстелдер мен парталар.

3-тарау. "Орыс тілі" оқу пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

23. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) во 2 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году;

2) в 3 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году;

3) в 4 классе – 4 часа в неделю, 136 часов в учебном году.

24. Содержание программы и планируемые результаты освоения учебной программы расписаны по разделам обучения. Разделы обучения поделены на подразделы, которые содержат в себе структурные компоненты видов речевой деятельности. Каждый подраздел содержит планируемые результаты по теме.

25. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Аудирование (слушание) и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

26. Раздел "Аудирование (слушание) и говорение" включает следующие подразделы:

1) понимание базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст);

2) понимание содержания информации/сообщения;

3) определение темы и основной мысли информации/сообщения;

4) прогнозирование содержания информации;

5) соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения;

6) составление монологического высказывания на заданную тему;

7) составление текста на заданную тему;

8) соблюдение орфоэпических норм.

27. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) использование видов чтения;

2) пополнение словарного запаса;

3) понимание роли лексических и синтаксических единиц в тесте;

4) определение темы и основной мысли текста;

5) выявление структурных частей текста;

6) формулирование вопросов и ответов;

7) определение типов текстов;

8) сравнительный анализ текстов;

9) поиск информации из различных источников.

28. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) создание текстов разных типов;

2) создание текста по плану и опорным словам;

3) составление плана текста;

4) изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала;

5) написание текстов с использованием различных форм представления;

6) нахождение и исправление ошибок в работе;

7) владение гигиеническими нормами письма;

8) соблюдение каллиграфических норм;

9) соблюдение орфографических норм;

10) соблюдение грамматических норм;

11) соблюдение пунктуационных норм.

29. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) аудирование (слушание) и говорение: основные единицы устной и письменной речи: предложение, слово. Слог. Текст. Ударение, его смыслоразличительная функция. Звуки речи (гласные/согласные, твердые/мягкие, звонкие/глухие). Слова речевого этикета: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание. Уточнение знаний учащихся о звуках, о различии звука и буквы, об их роли в слове. Правильная и четкая артикуляция звуков. Алфавит. Морфемика, словообразование. Корень слова. Однокоренные (родственные) слова. Составление предложений с однокоренными словами с целью осознания значение корня. Окончание слова. Роль окончания. Приставка, ее место в структуре слова. Суффикс, его место в структуре слова. Словообразовательная функция суффиксов и приставок. Уточнение и обогащение словарного запаса. Заглавная буква. Начальное представление о частях речи. Вопросы к словам, относящимся к разным частям речи. Слова, называющие предметы, обозначающие признаки, действия. Существительное. Одушевленные и неодушевленные имена существительные. Имена собственные. Представление о мужском, среднем и женском роде слов. Единственное и множественное число слов. Слова, обозначающие признаки, их связь со словами, обозначающими предметы. Имя прилагательное. Имена прилагательные, близкие и противоположные по смыслу. Изменение прилагательного по родам. Изменение прилагательного по числам. Действия и их названия. Глагол. Изменение глагола по числам, слова, близкие или противоположные по значению. Словосочетание. Понятие о словосочетании. Понятие о предложении. Членение речи на предложения. Грамматическая основа предложения, главные члены предложения - подлежащее и сказуемое. Наблюдение за значением предложений, интонирование предложений. Коллективное составление плана высказывания с опорой на рисунки;

2) чтение: нахождение глагола по значению и вопросам. Слова, близкие по значению (синонимы). Слова, противоположные по значению (антонимы). Слова, одинаковые по произношению и написанию, но разные по значению (омонимы) (без употребления терминов). Установление связи прилагательного с существительным. Связь слов в словосочетании по вопросам. Предложение. Содержательная и интонационная завершҰнность предложения. Выделение в предложении слов, обозначающих то, о ком или о чем говорится, что говорится. Связь слов в предложении (по вопросам). Понятие о тексте. Сопоставление текста и отдельных предложений, не объединенных общей темой. Связь предложений в тексте. Определение темы текста. Заглавие текста. Подбор заглавия в соответствии с содержанием текста. Текст-описание. Структура текста: зачин, основная часть, заключение;

3) письмо: буквы. Алфавит. Произношение и правописание слов с парными звонкими-глухими согласными: в конце слова; в середине слова перед другим согласным. Произношение слов с ъ, ь перед я, е, Ұ, ю, и. Сопоставление произношения и написания слов с безударными гласными. Проверка обозначения на письме безударного гласного в двусложных словах путҰм изменения формы слова. Проверка обозначения на письме парных звонких-глухих согласных путҰм изменения формы слова. Слово. Предложение. Границы предложения. Слог. Правила переноса. Ударение. Гласные звуки и обозначение их на письме. Правописание слов с буквами звуков е, Ұ, ю, я, звукобуквенный анализ слов с этими буквами. Способы обозначения мягкости согласных. Правописание слов с сочетаниями жи-ши, ча-ща, чу-щу. Правописание слов с -чк-, -чн-, -щн-.; написание слов с ь перед этими же буквами. Перенос слов с й, ь. Звукобуквенный разбор слова. Выделение корня в однокоренных словах. Разбор слова по составу (в пределах минимума). Изменение окончаний для связи слов в предложении. Правописание неизменяемых приставок с-, по-, про-, до-, за-, во-, пере- (практически). Правописание слов с суффиксами -оньк-, -еньк- и употребление их в речи. Понятие об орфограмме как месте в слове или между словами, вероятность возникновения ошибки. Мягкий знак в конце и середине слова. Большая буква в именах собственных. Употребление (устно и письменно) слов с наиболее распространенными предлогами. Раздельное написание предлогов со словами. Знаки препинания в конце предложения; прописная буква в первом слове предложения. Объединение 3–4 предложений в связное высказывание. Работа с деформированным текстом (перестановка отдельных предложений, изъятие предложения, не соответствующего теме). Понятие об изложении.

30. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) аудирование (слушание) и говорение: значение слова. Слова, называющие предметы, обозначающие признаки, действия, количество. Тематические группы слов. Части основы: корень, суффикс, приставка. Однокоренные слова. Чередование звуков в корне слова. Словоизменение и словообразование. Вопросы к именам существительным, которые обозначают предметы, живых существ, опредмеченные признаки, действия. Собственные и нарицательные имена существительные. Род (мужской, средний и женский) и число имҰн существительных. Изменение имен существительных по числам. Изменение имен существительных в единственном и множественном числе по падежам (склонение), умение различать падежи имҰн существительных. Роль имҰн существительных в предложении. Имя прилагательное. Понятие. Вопросы к именам прилагательным. Связь имени прилагательного с именем существительным. Изменение имҰн прилагательных по родам, числам и падежам при сочетании с существительными. Роль имҰн прилагательных в предложении. Вопросы к глаголам. Изменение глаголов по числам. Понятие времени глагола: настоящее, прошедшее, будущее. Изменение глаголов по временам. Общее понятие о неопределҰнной форме глагола. Вопросы к глаголам неопределҰнной формы. Словосочетание, связь слов в словосочетании по вопросам. Главное и зависимое слово в словосочетании. Предложение. Предложения по цели высказывания: повествовательные, вопросительные, побудительные. Предложения по интонации: восклицательные, невосклицательные и вопросительные. Главные (подлежащее и сказуемое) и второстепенные (без деления на виды) члены предложения. Вопросы к членам предложения. Составление предложений с изученными частями речи и их распространение второстепенными членами предложения;

2) чтение: нахождение изученных орфограмм. Тематические группы слов. Лексическое значение многозначного слова, определение лексического значения слова (прямого и переносного), омонимы, синонимы, антонимы. Использование толкового словаря при работе над значением слова. Практическое использование устойчивых словосочетаний. Текст. Тема, основная мысль текста, ключевые слова. Типы текста: описание и повествование. Определение темы текста, озаглавливание текста. Определение основной мысли текста и ключевых слов/ моментов текста. Структурные части текста: зачин, основная часть, заключение. Нахождение текста по признаку связности и целостности. Нахождение в тексте-описании прилагательных. Нахождение в тексте-повествовании глаголов. Деление текста на части. Составление плана текста. Связь предложений в тексте. Художественный, научно-художественный, публицистический, деловой стили (практическое ознакомление). Типы текстов: описание, повествование;

3) письмо: орфограмма, виды орфограмм. Орфографические правила. Произношение и написание слов с безударными гласными, проверяемыми и непроверяемыми ударением. Произношение и написание слов с парными звонкими и глухими согласными в корне. Произношение и написание слов с твҰрдыми и мягкими согласными. Произношение и написание слов с непроизносимыми согласными. Произношение и написание слов с удвоенными буквами согласного звука. Правописание и перенос слов с разделительным твҰрдым и мягким знаками. Разбор слова по составу. Правописание неизменяемых приставок об-, от-, до-, под-, над-. Перенос слов с приставками. Правописание разделительного ъ. Правописание слов с суффиксами -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- и употребление их в речи. Произношение и обозначение на письме безударных гласных в корне слова. Произношение и написание слов с парным звонким и глухим согласным в конце слова и перед другим согласным. Произношение и написание слов с твҰрдыми и мягкими согласными. Большая (прописная) буква в собственных именах существительных. Кавычки при написании имҰн собственных, обозначающих названия газет, журналов, книг, фильмов. Окончания существительных мужского, женского и среднего рода. Мягкий знак после шипящих на конце слов у имен существительных женского рода. Правописание окончаний -ий, -ый, ая, -яя, -ое, - ее, -ие, -ые. Изменение глаголов прошедшего времени по родам и числам. Правописание глаголов с приставками. Правописание не с глаголами.

31. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) аудирование (слушание) и говорение: требования к устной и письменной речи. Звуки гласные и согласные, твердые и мягкие, звонкие и глухие согласные (способы различения). Части речи, имя существительное как часть речи. Имена существительные-синонимы, антонимы; многозначность имҰн существительных; употребление имҰн существительных в прямом и переносном значении. Собственные и нарицательные имена существительные. Род и число имҰн существительных. Изменение имен существительных в единственном числе по падежам (склонение). Значение падежей. Склонение имҰн существительных. Несклоняемые имена существительные. Употребление предлогов с именами существительными в родительном, дательном, творительном и предложном падежах. Имя прилагательное. Развитие представлений о лексическом многообразии имҰн прилагательных, их роли в речи. Согласование имҰн прилагательных с именами существительными в роде, числе и падеже. Изменение имҰн прилагательных по падежам в единственном числе. Имя числительное, общее представление об имени числительном как части речи: значение, вопросы, изменение. Имена числительные количественные и порядковые. Местоимение. Глагол, глагол как часть речи. Понятие о частицах. Наречие, понятие о наречии. Вопросы к наречиям. Разнообразие лексического значения наречий. Наречия, близкие и противоположные по значению. Роль наречия в предложении. Типы предложений по цели высказывания и интонации. Связь слов в предложении, выделение словосочетаний, постановка вопросов от главного к зависимому слову. Главные члены предложения: подлежащее и сказуемое. Распространенные и нераспространенные предложения. Второстепенные члены предложения. Однородные члены предложения с бессоюзной связью или союзами и, или, а, но. Обобщающее слово при однородных членах предложения;

2) чтение: пользование школьным орфографическим словарем. Однозначные и многозначные слова. Прямое и переносное значение слова. Омонимы. Синонимы. Антонимы Практическое употребление устойчивых сочетания слов. Использование толкового словаря для выяснения и уточнения значения слова. Наблюдения над употреблением имҰн существительных, имҰн прилагательных, местоимений, глаголов, наречий в тексте. Проверка написания наречий по словарю. типы и стили текстов. Определение темы и основной мысли текста, смысловые связи между частями текста. Особенности содержания и структуры текстов разных типов и жанров: повествование, описание, рассуждение; рассказ, сказка, статья, заметка, объявление. Построение текстов разных типов и жанров. Сравнение текстов разных типов и стилей;

3) письмо: техника письма, культура оформления письменной работы. Обозначение мягкости согласных гласными и мягким знаком. Ударение, ударные и безударные гласные; звуки и буквы; деление слов на слоги; правила переноса слов с одной строки на другую. Правописание (жи, ши, ча, ща, чу, щу, чк, чн). Алфавит, распределение слов в алфавитном порядке (по первой букве). Мягкий знак после шипящих на конце слов у имен существительных женского рода и его отсутствие у существительных мужского рода. Падежные окончания имҰн существительных 1, 2, 3 склонений в единственном числе. Правописание безударных падежных окончаний имҰн существительных в единственном числе. кроме имен существительных на -мя, -ий, -ие, -ия. Склонение имҰн существительных во множественном числе. Падежные окончания имҰн существительных во множественном числе. Правописание имен существительных в родительном падеже множественного числа с основой на шипящую. Падежные окончания имҰн существительных во множественном числе. Грамматический разбор имени существительного. Употребление предлогов с именами существительными в родительном, дательном, творительном и предложном падежах. Родовые и падежные окончания имҰн прилагательных. Изменение имҰн прилагательных по падежам (склонение) во множественном числе. Произношение и написание падежных окончаний имҰн прилагательных (практически), кроме имен прилагательных с основой на шипящий, -и, -ий; оканчивающихся на -ья, -ье, -ов, -ин. Произношение и написание суффиксов, приставок в именах прилагательных. Грамматический разбор имени прилагательного. Правописание количественных числительных от пяти до тридцати, сто, тысяча, порядковых числительных. Грамматический разбор имени числительного. Правописание местоимений. Предлоги перед личными местоимениями. Грамматический разбор местоимения. Изменение глаголов в настоящем и будущем времени по лицам и числам. Изменение глаголов в прошедшем времени по родам и числам. Суффикс -л- в глаголах прошедшего времени. НеопределҰнная форма глагола. Суффиксы глаголов неопределенной формы -ти, -ть и глаголы на -чь. Изменение глаголов по лицам и числам (спряжение). I и II спряжение глаголов. Правописание безударных личных окончаний глаголов в настоящем и будущем времени. Определение спряжения глаголов с безударным личным окончанием по неопределҰнной форме, по 3 лицу множественного числа. Мягкий знак после шипящих в окончаниях глаголов 2-го лица единственного числа. Изменение глаголов прошедшего времени по родам и числам. Произношение и написание -ться и -тся в глаголах. Отрицательная частица не, правописание не с глаголами. Грамматический разбор глагола. Правописание отдельных, наиболее употребительных наречий. Знаки препинания при однородных членах предложения. Обращения, состоящие из одного слова, стоящие в начале, середине и конце предложения. Знаки препинания при обращении. Построение предложений по образцу, по схеме, самостоятельно. Синтаксический разбор предложения.

Глава 4. Система целей обучения

32. Цели обучения в учебной программе представлены с кодировкой. В коде первое число обозначает класс, второе и третье числа – раздел и подраздел программы, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 3.2.1.1 "3" – класс, "2.1" – подраздел, "1" – нумерация учебной цели.

33. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел "Аудирование (слушание) и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	2.1.1.1 понимать, что такое речь, слово, предложение, текст; 2.1.1.2 уметь составлять предложения из опорных слов, дополнить предложения для текста	3.1.1.1 понимать и дифференцировать единицы языка с опорой на грамматические нормы	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
1.2 Понимание содержания информации/сообщения	2.1.2.1 воспринимать различную по содержанию информацию; 2.1.2.2 определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их; 2.1.2.3 формулировать вопросы к содержанию информации; 2.1.2.4 отвечать на простые вопросы по содержанию	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации пересказ (свободно, по плану, драматизация)	4.1.2.1 извлекать необходимую информацию из прослушанного и увиденного, преобразовывать объекты из чувственной формы в модель; 4.1.2.2 строить высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая ее смысл
1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	2.1.3.1 определять в прослушанном тексте, что хотел сказать автор /в чем он хотел нас убедить (используя опорные слова)	3.1.3.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты	4.1.3.1 определять тему и основную мысль высказывания, доказывая ее фактами
1.4 Прогнозирование содержания информации	2.1.4.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям, по заголовку и началу текста	3.1.4.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям	4.1.4.1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, обосновывая причину своего варианта
1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.1 использовать в речи слова речевого этикета: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание; 2.1.5.2 уметь задавать правильно вопросы и получать полные ответы; 2.1.5.3 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение	3.1.5.1 участвовать в диалоге, планируя свою речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы	4.1.5.1 самостоятельно составлять диалог на заданную тему, соблюдая речевые нормы
1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.1.6.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, объясняя тему и идею на основе ключевых слов	3.1.6.1 строить монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых моментов	4.1.6.1 строить монологическое высказывание, используя самостоятельно разработанный план и наглядные материалы; 4.1.6.2 составлять монолог на заданную тему по аналогии
1.7 Составление текста на заданную тему	2.1.7.1 составлять небольшие рассказы по серии сюжетных картин; 2.1.7.2 уметь описывать сюжетную картинку, иллюстрацию с использованием лексических средств	3.1.7.1 составлять текст по опорным словам, по простому плану; 3.1.7.2 реконструировать текст, используя различные способы работы с "деформированным" текстом: восстанавливать последовательность событий, причинно-следственные связи	4.1.7.1 создавать текст на основе интерпретации художественного произведения, репродукций картин художников, по серии иллюстраций к произведению или на основе личного опыта
1.8 Соблюдение орфоэпических норм	2.1.8.1 правильно произносить слова с трудным ударением: с сочетаниями "чт", "чн","иноязычного происхождения щн", "гк", "гч", слова	3.1.8.1 соблюдать правила произношения: – слов с окончаниями -ого, -его; местоимений "его", "него"; 3.1.8.2 соблюдать правила произношения слов: -иноязычного происхождения; - с трудным звукосочетанием	4.1.8.1 использовать логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания; 4.1.8.2 соблюдать орфоэпические нормы русского языка в собственной речи и оценивать соблюдение этих норм в речи собеседников (в объеме представленного в учебнике материала)

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать со скоростью, позволяющей понимать смысл прочитанного; 2.2.1.2 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух	3.2.1.1 уметь правильно и осознанно читать предложения, тексты в соответствии с литературными нормами языка; 3.2.1.2 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения	4.2.1.1 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
2.2 Пополнение словарного запаса	2.2.2.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов	3.2.2.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий	4.2.2.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.2.3.1 различать синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте	3.2.3.1 понимать прямое и переносное значение слов и использовать их в речи	4.2.3.1 различать многозначные слова, фразеологизмы, понимать их роль в контексте и использовать их в речи; 4.2.3.2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов
2.4 Определение темы и основной мысли текста	2.2.4.1 определять тему, основную мысль текста с помощью учителя	3.2.4.1 определять тему, основную мысль текста самостоятельно	4.2.4.1 аргументировать соответствие заглавия содержанию произведения; 4.2.4.2 дифференцировать главную и второстепенную информацию
2.5 Выявление структурных частей текста	2.2.5.1 делить текст на смысловые части с помощью учителя; 2.2.5.2 уметь озаглавить каждую часть	3.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста, учитывая основные моменты	4.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста и обосновывать их
2.6 Формулирование вопросов и ответов	2.2.6.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.6.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию текста	3.2.6.1 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова; 3.2.6.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста	4.2.6.1 формулировать вопросы, отражающие свое отношение к тексту, чтобы углубить понимание и уточнить ответ; 4.2.6.2 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста
2.7 Определение типов текстов	2.2.7.1 определять тип текста – описание с помощью учителя	3.2.7.1 определять типы текстов -описание, повествование по характерным особенностям	4.2.7.1 определять типы текстов – описание, повествование, рассуждение – по их особенностям
2.8 Сравнительный анализ текстов	2.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова (с помощью учителя)	3.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип и стиль текста, ключевые слова, структурные элементы текста	4.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова, структурные элементы текста, указывать языковые средства и определять их роль в раскрытии идеи
2.9 Поиск информации из различных источников	2.2.9.1 искать информацию в справочниках и словарях под руководством учителя	3.2.9.1 находить необходимую информацию в словарях и других источниках самостоятельно	4.2.9.1 извлекать информацию из различных источников (энциклопедий, словарей, журналов, Интернет-ресурсов) и пользоваться ею; 4.2.9.2 пользоваться алфавитом на основе знания последовательности букв в нем для упорядочивания слов и поиска необходимой информации в различных словарях и справочниках

3) раздел "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.3.1.1 описывать по выбору предмет. животное, объекты природы	3.3.1.1 составлять художественный рассказ-описание, рассказ-повествование	4.3.1.1 составлять тексты - описание, повествование, рассуждение (по образцу, по аналогии); 4.3.1.2 создавать тексты публицистического и делового стиля на основе их особенностей (заметка, справка, объявление)
3.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.3.2.1 составлять текст по вопросам, опорным словам	3.3.2.1 составлять текст по готовому плану	4.3.2.1 составлять текст по плану, составленному самостоятельно
3.3 Составление плана текста	2.3.3.1 делить текст на смысловые части, озаглавливать текст в соответствии с темой; составлять текст по опорным словам, по вопросам	3.3.3.1 составлять картинный план, план- схему текста; 3.3.3.2 озаглавливать части текста вопросительными, повествовательными предложениями	4.3.3.1 самостоятельно составлять план текста, озаглавливая каждую часть
3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	2.3.4.1 передавать содержание информации с помощью ключевых слов (с помощью учителя)	3.3.4.1 составлять предложения и записывать с помощью учителя на основе прослушанного прочитанного/ увиденного	4.3.4.1 передавать содержание текста, представляя доказательства, чтобы объяснить события или идеи (с помощью учителя)
3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	2.3.5.1 правильно списывать и писать тексты под диктовку	3.3.5.1 писать зрительные, слуховые и объяснительные диктанты; 3.3.5.2 создавать небольшие тексты с использованием слов и/или изображений для определенных целей и для убеждения других, писать каллиграфическим почерком слова и предложения	4.3.5.1 создавать тексты (например, письма, отчеты или презентации), представляя собственную точку зрения и используя соответствующий стиль и лексику, писать каллиграфическим почерком или печатать тексты, используя схемы, графики, таблицы, фотографии
3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.3.6.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок	3.3.6.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки	4.3.6.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические, грамматические и пунктуационные ошибки
3.7 Владение гигиеническими нормами письма	2.3.7.1 понимать и применять правильную позу при письме; 2.3.7.2 понимать и выполнять требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)	3.3.7.1 осознанно использовать правильную позу при письме; 3.3.7.2 выполнять и объяснять требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)	4.3.7.1 уметь правильно координировать движения пальцев, кисти, предплечья, плеча при письме; 4.3.7.2 уметь организовать рабочее место в соответствии с гигиеническими требованиями к школьным принадлежностям (учебникам, тетрадям, ручкам)
3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	2.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями; 2.3.8.2 устанавливать соотношение звукового и буквенного состава слов	3.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований	4.3.8.1 писать в тетради в широкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований; 4.3.8.2 соблюдать высоту, ширину и наклон прописных и строчных букв и их соединений
3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.1 писать правильно в словах сочетания жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, рщ, шн; 2.3.9.2 определять значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне, изменяя форму слова 2.3.9.3 писать слова с непроверяемыми безударными гласными; 2.3.9.4 писать слова с парными глухими/звонкими согласными на конце и середине слова, применять известные способы их проверки; 2.3.9.5 писать не изменяемые на письме приставки со словами вместе, предлоги – отдельно; 2.3.9.6 переносить слова с буквами й, ь, с двойными согласными; 2.3.9.7 писать имена собственные с большой буквы; 2.3.9.8 писать слова с приставками с-, по-, про-, до-, за-, во-, пере-; 2.3.9.9 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова; 3.3.9.3 писать слова с двумя безударными гласными в корне; 3.3.9.4 обозначать парные глухие/звонкие согласные твердые/мягкие, непроизносимые удвоенные согласные в корне слова, применяя способы их проверки; 3.3.9.5 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- и употреблять их в речи; 3.3.9.6 писать слова с приставками об-, от-, до-, под-, над-; 3.3.9.7 писать и переносить слова с разделительным твҰрдым и мягким знаками; 3.3.9.8 писать большую букву в собственных именах существительных; 3.3.9.9 писать глаголы неопределенной формы, изменяя их по временам, по числам (настоящее время), по родам (прошедшее время), употреблять с частицей не	4.3.9.1 писать слова, произношение и написание которых расходится; 4.3.9.2 писать слова с удвоенными согласными на стыке приставки и корня, непроизносимыми согласными (непроверяемые) в корне слова; 4.3.9.3 писать неизменяемые приставки: об-, от-, до-, под-, над -, от-, о-, про-, под-, над-, за-, на-, роз- (раз-), рос- (рас-), пре-, при- (практически); 4.3.9.4 писать имена существительные мужского и женского рода с шипящим на конце; 4.3.9.5 писать безударные падежные окончания имҰн существительных в единственном числе. кроме имен существительных на -мя, -ий, -ие, -ия (время, санаторий, армия, внимание); 4.3.9.6 писать падежные окончания имен прилагательных; 4.3.9.7 писать количественные числительные от пяти до тридцати, сто, тысяча, порядковых числительных от первый до двадцатый, тридцатый, сотый; 4.3.9.8 писать глаголы на –тся, -ться, личные окончания глаголов, определяя тип спряжения, писать ь после шипящих в глаголах 2 лица ед.ч. и частицу не с глаголами
3.10 Соблюдение грамматических норм	2.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, предлоги, определять их роль в предложении; 2.3.10.2 определять значимые части слова, выделять корень в слове и подбирать однокоренные слова	3.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, наречия, предлоги и союзы; определять их роль в предложении; 3.3.10.2 определять род, число, падеж и склонение имен существительных и правильно употреблять их в речи; 3.3.10.3 изменять имена прилагательные по родам и числам, склонять вместе с именем существительным; 3.3.10.4 определять число, время глагола и изменять их по родам в прошедшем времени; 3.3.10.5 выделять существенные признаки словосочетаний и предложений; 3.3.10.6 знать и различать предложение по цели высказывания; 3.3.10.7 различать главные (подлежащее и сказуемое) и второстепенные (без деления на виды) члены предложения, задавать к ним вопросы; 3.3.10.8 определять основу и окончание слова; определять части основы: корень, суффикс, приставка	4.3.10.1 различать на основе существенных признаков существительные, прилагательные, глаголы, местоимения, числительные, наречия, предлоги и союзы и определять их роль в предложении; 4.3.10.2 определять род, число, падеж и склонение имен существительных, изменять их по падежам; 4.3.10.3 определять род, число, падеж имен прилагательных по роду, числу и падежу имен существительных; 4.3.10.4 изменять имена прилагательные по падежам во множественном числе; 4.3.10.5 иметь представление о числительных, количественных и порядковых; 4.3.10.6 различать личные местоимения, определять их роль в предложении; 4.3.10.7 изменять местоимения по падежам и числам, в единственном числе — по родам, составлять словосочетания и предложения, употребляя в них местоимения с предлогами и без; 4.3.10.8 различать глаголы неопределенной формы, настоящего, прошедшего, будущего времени; 4.3.10.9 изменять глаголы по временам, лицам и числам, родам в прошедшем времени; 4.3.10.10 иметь представление о I и II спряжении глагола, о видах глагола; 4.3.10.11 построение предложений по образцу, распространение предложений; предложения с однородными членами и обращением
3.11 Соблюдение пунктуационных норм	2.3.11.1 писать начало предложения с заглавной буквы и ставить знаки препинания в конце простых предложений в зависимости от цели высказывания и интонации с помощью учителя	3.3.11.1 определять вид предложения по цели высказывания и правильно оформлять предложение на письме	4.3.11.1 осуществлять расстановку знаков препинания при однородных членах; 4.3.11.2 использовать знаки препинания при обращении

34. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

35. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по предмету "Русский язык" для 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по предмету "Русский язык" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	2.1.1.1 понимать, что такое речь, слово, предложение, текст; 2.1.1.2 уметь составлять предложения из опорных слов, дополнить предложения для текста; 2.1.2.1 воспринимать различную по содержанию информацию
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.1 использовать в речи слова речевого этикета: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать со скоростью, позволяющей понимать смысл прочитанного; 2.2.1.2 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух
		2.2 Пополнение словарного запаса	2.2.2.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.3.1.1 описывать по выбору предмет, животное, объекты природы
		3.7 Владение гигиеническими нормами письма	2.3.7.1 понимать и применять правильную позу при письме; 2.3.7.2 понимать и выполнять требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	2.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями; 2.3.8.2 устанавливать соотношение звукового и буквенного состава слов
		3.11 Соблюдение пунктуационных норм	2.3.11.1 писать начало предложения с заглавной буквы и ставить знаки препинания в конце простых предложений в зависимости от цели высказывания и интонации с помощью учителя
Моя семья	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	2.1.1.1 понимать, что такое речь, слово, предложение, текст; 2.1.1.2 уметь составлять предложения из опорных слов, дополнить предложения для текста
		1.2 Понимание содержания информации/сообщения	2.1.2.1 воспринимать различную по содержанию информацию; 2.1.2.4 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.4 Прогнозирование содержания информации	2.1.4.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям, по заголовку и началу текста
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.1 использовать в речи слова речевого этикета: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание
		1.7 Составление текста на заданную тему	2.1.7.1 составлять небольшие рассказы по серии сюжетных картин; 2.1.7.2 уметь описывать сюжетную картинку, иллюстрацию с использованием лексических средств
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	2.1.8.1 правильно произносить слова с трудным ударением: с сочетаниями "чт", "чн","иноязычного происхождения щн", "гк", "гч", слова
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать со скоростью, позволяющей понимать смысл прочитанного; 2.2.1.2 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух
		2.2 Пополнение словарного запаса	2.2.2.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	2.2.6.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.6.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию текста
	3. Письмо	3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	2.3.5.1 правильно списывать и писать тексты под диктовку
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.3.6.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок;
		3.7 Владение гигиеническими нормами письма	2.3.7.1 понимать и применять правильную позу при письме; 2.3.7.2 понимать и выполнять требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	2.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно-гигиеническими требованиями
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.1 писать правильно в словах сочетания жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, рщ, шн; 2.3.9.2 определять значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне, изменяя форму слова; 2.3.9.3 писать слова с непроверяемыми безударными гласными; 2.3.9.4 писать слова с парными глухими/звонкими согласными на конце и середине слова, применять известные способы их проверки; 2.3.9.6 переносить слова с буквами й, ь, с двойными согласными
2 четверть
Моя школа	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	2.1.2.4 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.4 Прогнозирование содержания информации	2.1.4.1 прогнозировать дальнейшее событие текста по иллюстрациям, по заголовку и началу текста
		1.7 Составление текста на заданную тему	2.1.7.1 составлять небольшие рассказы по серии сюжетных картин; 2.1.7.2 уметь описывать сюжетную картинку, иллюстрацию с использованием лексических средств
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	2.1.8.1 правильно произносить слова с трудным ударением: с сочетаниями "чт", "чн","иноязычного происхождения щн", "гк", "гч", слова
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать со скоростью, позволяющей понимать смысл прочитанного; 2.2.1.2 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух
		2.2 Пополнение словарного запаса	2.2.2.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
		2.5 Выявление структурных частей текста	2.2.5.1 делить текст на смысловые части с помощью учителя; 2.2.5.2 уметь озаглавить каждую часть
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	2.3.4.1 передавать содержание информации с помощью ключевых слов (с помощью учителя)
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	2.3.5.1 правильно списывать и писать тексты под диктовку
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.8 писать слова с приставками с-, по-, про-, до-, за-, во-, пере-; 2.3.9.9 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.3.6.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
		3.10 Соблюдение грамматических норм	2.3.10.2 определять значимые части слова, выделять корень в слове и подбирать однокоренные слова
Мой родной край	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	2.1.2.1 воспринимать различную по содержанию информацию; 2.1.2.2 определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их; 2.1.2.3 формулировать вопросы к содержанию информации; 2.1.2.4 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.1 использовать в речи слова речевого этикета: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание
		1.7 Составление текста на заданную тему	2.1.7.1 составлять небольшие рассказы по серии сюжетных картин; 2.1.7.2 уметь описывать сюжетную картинку, иллюстрацию с использованием лексических средств
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 читать со скоростью, позволяющей понимать смысл прочитанного; 2.2.1.2 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух
		2.2 Пополнение словарного запаса	2.2.2.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
		2.4 Определение темы и основной мысли текста	2.2.4.1 определять тему, основную мысль текста с помощью учителя
		2.5 Выявление структурных частей текста	2.2.5.1 делить текст на смысловые части с помощью учителя; 2.2.5.2 уметь озаглавить каждую часть
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	2.3.4.1 передавать содержание информации с помощью ключевых слов (с помощью учителя)
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	2.3.5.1 правильно списывать и писать тексты под диктовку
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.3.6.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.1 писать правильно в словах сочетания жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, нщ, рщ, шн; 2.3.9.2 определять значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне, изменяя форму слова; 2.3.9.3 писать слова с непроверяемыми безударными гласными; 2.3.9.4 писать слова с парными глухими/звонкими согласными на конце и середине слова, применять известные способы их проверки; 2.3.9.6 переносить слова с буквами й, ь, с двойными согласными; 2.3.9.8 писать слова с приставками с-, по-, про-,до-, за-, во-, пере-; 2.3.9.9 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-
		3.10 Соблюдение грамматических норм	2.3.10.2 определять значимые части слова, выделять корень в слове и подбирать однокоренные слова
3 четверть
В здоровом теле -здоровый дух!	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	2.1.2.2 определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их; 2.1.2.3 формулировать вопросы к содержанию информации;
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/ сообщения	2.1.3.1 определять в прослушанном тексте, что хотел сказать автор /в чем он хотел нас убедить (используя опорные слова)
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.1 использовать в речи слова речевого этикета: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание; 2.1.5.2 уметь задавать правильно вопросы и получать полные ответы; 2.1.5.3 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение
	2. Чтение	2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.2.3.1 различать синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	2.2.6.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.6.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	2.2.9.1 искать информацию в справочниках и словарях под руководством учителя
	3. Письмо	3.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.3.2.1 составлять текст по вопросам, опорным словам
		3.3 Составление плана текста	2.3.3.1 делить текст на смысловые части, озаглавливать текст в соответствии с темой; составлять текст по опорным словам, по вопросам
		3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	2.3.4.1 передавать содержание информации с помощью ключевых слов (с помощью учителя)
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.3.6.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.7 писать имена собственные с большой буквы
Традиции и фольклор	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	2.1.2.2 определять с помощью учителя опорные слова, фиксировать их; 2.1.2.3 формулировать вопросы к содержанию информации
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	2.1.3.1 определять в прослушанном тексте, что хотел сказать автор /в чем он хотел нас убедить (используя опорные слова)
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.2 уметь задавать правильно вопросы и получать полные ответы; 2.1.5.3 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.1.6.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, объясняя тему и идею на основе ключевых слов
	2. Чтение	2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	2.2.3.1 различать синонимы, антонимы, омонимы и понимать их роль в тексте
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	2.2.6.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.6.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	2.2.9.1 искать информацию в справочниках и словарях под руководством учителя
	3. Письмо	3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	2.3.5.1 правильно списывать и писать тексты под диктовку
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.5 писать не изменяемые на письме приставки со словами вместе, предлоги – отдельно; 2.3.9.6 переносить слова с буквами й, ь, с двойными согласными; 2.3.9.7 писать имена собственные с большой буквы
		3.10 Соблюдение грамматических норм	2.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, предлоги, определять их роль в предложении
4 четверть
Окружающая среда	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	2.1.2.3 формулировать вопросы к содержанию информации
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	2.1.3.1 определять в прослушанном тексте, что хотел сказать автор /в чем он хотел нас убедить (используя опорные слова)
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.2 уметь задавать правильно вопросы и получать полные ответы; 2.1.5.3 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.1.6.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, объясняя тему и идею на основе ключевых слов
	2. Чтение	2.2 Пополнение словарного запаса	2.2.2.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов;
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	2.2.6.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.6.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.8 Сравнительный анализ текстов	2.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова (с помощью учителя)
		2.9 Поиск информации из различных источников	2.2.9.1 искать информацию в справочниках и словарях под руководством учителя
	3. Письмо	3.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.3.2.1 составлять текст по вопросам, опорным словам
		3.3 Составление плана текста	2.3.3.1 делить текст на смысловые части, озаглавливать текст в соответствии с темой; составлять текст по опорным словам, по вопросам;
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.5 писать не изменяемые на письме приставки со словами вместе, предлоги – отдельно; 2.3.9.7 писать имена собственные с большой буквы
		3.10 Соблюдение грамматических норм	2.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, предлоги, определять их роль в предложении
		3.11 Соблюдение пунктуационных норм	2.3.11.1 писать начало предложения с заглавной буквы и ставить знаки препинания в конце простых предложений в зависимости от цели высказывания и интонации с помощью учителя
Путешествие	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	2.1.5.2 уметь задавать правильно вопросы и получать полные ответы; 2.1.5.3 участвовать в диалоге, высказывая свое мнение
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	2.1.6.1 строить монологическое высказывание на заданную и интересующую обучающихся тему, объясняя тему и идею на основе ключевых слов
	2. Чтение	2.4 Определение темы и основной мысли текста	2.2.4.1 определять тему, основную мысль текста с помощью учителя
		2.5 Выявление структурных частей текста	2.2.5.1 делить текст на смысловые части с помощью учителя; 2.2.5.2 уметь озаглавить каждую часть
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	2.2.6.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.6.2 уметь отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.7 Определение типов текстов	2.2.7.1 определять тип текста – описание с помощью учителя
		2.8 Сравнительный анализ текстов	2.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова (с помощью учителя)
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	2.3.1.1 описывать по выбору предмет, животное, объекты природы
		3.2 Создание текста по плану и опорным словам	2.3.2.1 составлять текст по вопросам, опорным словам
		3.3 Составление плана текста	2.3.3.1 делить текст на смысловые части, озаглавливать текст в соответствии с темой; составлять текст по опорным словам, по вопросам
		3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	2.3.4.1 передавать содержание информации с помощью ключевых слов (с помощью учителя)
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	2.3.5.1 правильно списывать и писать тексты под диктовку
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	2.3.6.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	2.3.8.2 устанавливать соотношение звукового и буквенного состава слов
		3.9 Соблюдение орфографических норм	2.3.9.5 писать не изменяемые на письме приставки со словами вместе, предлоги – отдельно
		3.10 Соблюдение грамматических норм	2.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, предлоги, определять их роль в предложении

2) 3 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Живая природа	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	3.1.1.1 понимать и дифференцировать единицы языка с опорой на грамматические нормы
		1.4 Прогнозирование содержания информации	3.1.4.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.5.1 участвовать в диалоге, планируя свою речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.2 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения
		2.5 Выявление структурных частей текста	3.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста, учитывая основные моменты
		2.8 Сравнительный анализ текстов	3.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип и стиль текста, ключевые слова, структурные элементы текста
	3. Письмо	3.7 Владение гигиеническими нормами письма	3.3.7.1 осознанно использовать правильную позу при письме; 3.3.7.2 выполнять и объяснять требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	3.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова
		3.10 Соблюдение грамматических норм	3.3.10.6 знать и различать предложение по цели высказывания; 3.3.10.5 выделять существенные признаки словосочетаний и предложений;
		3.11 Соблюдение пунктуационных норм	3.3.11.1 определять вид предложения по цели высказывания и правильно оформлять предложение на письме
Что такое хорошо, что такое плохо (свет и темнота)	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации пересказ (свободно, по плану, драматизация)
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.5.1 участвовать в диалоге, планируя свою речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.1.6.1 строить монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых моментов
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	3.1.8.2 соблюдать правила произношения слов: -иноязычного происхождения; - с трудным звукосочетанием
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.2 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	3.2.6.1 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова; 3.2.6.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.7 Определение типов текстов	3.2.7.1 определять типы текстов - описание, повествование по характерным особенностям
		2.8 Сравнительный анализ текстов	3.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип и стиль текста, ключевые слова, структурные элементы текста
	3. Письмо	3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	3.3.6.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические, ошибки;
		3.7 Владение гигиеническими нормами письма	3.3.7.1 осознанно использовать правильную позу при письме; 3.3.7.2 выполнять и объяснять требования к школьным принадлежностям (тетрадям, ручкам)
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	3.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова; 3.3.9.3 писать слова с двумя безударными гласными в корне; 3.3.9.4 обозначать парные глухие/звонкие согласные твердые/мягкие, непроизносимые удвоенные согласные в корне слова, применяя способы их проверки; 3.3.9.7 писать и переносить слова с разделительным твҰрдым и мягким знаками
2 четверть
Время	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/ сообщения	3.1.3.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.5.1 участвовать в диалоге, планируя свою речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	3.1.6.1 строить монологическое высказывание на основе опорного плана и ключевых моментов
	2. Чтение	2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	3.2.3.1 понимать прямое и переносное значение слов и использовать их в речи
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	3.2.6.1 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова; 3.2.6.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	3.2.9.1 находить необходимую информацию в словарях и других источниках самостоятельно
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	3.3.4.1 составлять предложения и записывать с помощью учителя на основе прослушанного прочитанного/ увиденного
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	3.3.5.1 писать зрительные, слуховые и объяснительные диктанты; 3.3.5.2 создавать небольшие тексты с использованием слов и/или изображений для определенных целей и для убеждения других, писать каллиграфическим почерком слова и предложения
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	3.3.6.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические, ошибки
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова; 3.3.9.3 писать слова с двумя безударными гласными в корне; 3.3.9.4 обозначать парные глухие/звонкие согласные твердые/мягкие, непроизносимые удвоенные согласные в корне слова, применяя способы их проверки
		3.10 Соблюдение грамматических норм	3.3.10.1 различать части речи, предлоги и союзы, определять их роль в предложении
Архитектура	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации пересказ (свободно, по плану, драматизация)
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	3.1.8.1 соблюдать правила произношения: – слов с окончаниями -ого, -его; местоимений "его", "него" 3.1.8.2 соблюдать правила произношения слов: -иноязычного происхождения; - с трудным звукосочетанием
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 уметь правильно и осознанно читать предложения, тексты в соответствии с литературными нормами языка
		2.4 Определение темы и основной мысли текста	3.2.4.1 определять тему, основную мысль текста самостоятельно
		2.9 Поиск информации из различных источников	3.2.9.1 находить необходимую информацию в словарях и других источниках самостоятельно
	3. Письмо	3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	3.3.6.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические, ошибки
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова; 3.3.9.3 писать слова с двумя безударными гласными в корне; 3.3.9.4 обозначать парные глухие/звонкие согласные твердые/мягкие, непроизносимые удвоенные согласные в корне слова, применяя способы их проверки; 3.3.9.5 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- и употреблять их в речи; 3.3.9.6 писать слова с приставками об-, от-, до-, под-, над-
3 четверть
Искусство	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации, пересказ (свободно, по плану, драматизация)
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.5.1 участвовать в диалоге, планируя свою речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
		1.7 Составление текста на заданную тему	3.1.7.2 реконструировать текст, используя различные способы работы с "деформированным" текстом: восстанавливать последовательность событий, причинно-следственные связи
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	3.1.8.1 соблюдать правила произношения: – слов с окончаниями -ого, -его; местоимений "его", "него"
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 уметь правильно и осознанно читать предложения, тексты в соответствии с литературными нормами языка; 3.2.1.2 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения
		2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тесте	3.2.3.1 понимать прямое и переносное значение слов и использовать их в речи
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	3.2.6.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	3.2.9.1 находить необходимую информацию в словарях и других источниках самостоятельно
	3. Письмо	3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	3.3.5.1 писать зрительные, слуховые и объяснительные диктанты; 3.3.5.2 создавать небольшие тексты с использованием слов и/или изображений для определенных целей и для убеждения других, писать каллиграфическим почерком слова и предложения
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе 3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	3.3.6.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические, ошибки; 3.3.8.1 писать в тетради в узкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.8 писать большую букву в собственных именах существительных
		3.10 Соблюдение грамматических норм	3.3.10.2 определять род, число, падеж и склонение имен существительных и правильно употреблять их в речи; 3.3.10.3 изменять имена прилагательные по родам и числам, склонять вместе с именем существительным
Выдающиеся личности	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	3.1.1.1 понимать и дифференцировать единицы языка с опорой на грамматические нормы
		1.4 Прогнозирование содержания информации	3.1.4.1 прогнозировать дальнейшее событие произведения по поступкам, характеристике героев и событиям
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	3.1.5.1 участвовать в диалоге, планируя свою речь в соответствии с целями, условиями, временем, ситуацией, соблюдая речевые нормы
	2. Чтение	2.2 Пополнение словарного запаса	3.2.2.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.7 Определение типов текстов	3.2.7.1 определять типы текстов -описание, повествование по
		2.8 Сравнительный анализ текстов	характерным особенностям; 3.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип и стиль текста, ключевые слова, структурные элементы текста
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей 3.2 Создание текста по плану и опорным словам	3.3.1.1 составлять художественный рассказ-описание, рассказ-повествование; 3.3.2.1 составлять текст по готовому плану
		3.3 Составление плана текста	3.3.3.1 составлять картинный план, план- схему текста; 3.3.3.2 озаглавливать части текста вопросительными, повествовательными предложениями
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	3.3.5.2 создавать небольшие тексты с использованием слов и/или изображений для определенных целей и для убеждения других, писать каллиграфическим почерком слова и предложения
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	3.3.6.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические, ошибки
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.9 писать глаголы неопределенной формы, изменяя их по временам, по числам (настоящее время), по родам (прошедшее время), употреблять с частицей не
		3.10 Соблюдение грамматических норм	3.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, наречия, предлоги и союзы; определять их роль в предложении; 3.3.10.2 определять род, число, падеж и склонение имен существительных и правильно употреблять их в речи; 3.3.10.3 изменять имена прилагательные по родам и числам, склонять вместе с именем существительным; 3.3.10.4 определять число, время глагола и изменять их по родам в прошедшем времени
4 четверть
Вода - источник жизни	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации пересказ (свободно, по плану, драматизация)
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	3.1.3.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
		1.7 Составление текста на заданную тему	3.1.7.1 составлять текст, по опорным словам, по простому плану
	2. Чтение	2.2 Пополнение словарного запаса	3.2.2.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.8 Сравнительный анализ текстов	3.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип и стиль текста, ключевые слова, структурные элементы текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	3.2.9.1 находить необходимую информацию в словарях и других источниках самостоятельно
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	3.3.4.1 составлять предложения и записывать с помощью учителя на основе прослушанного прочитанного/ увиденного
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	3.3.5.1 писать зрительные, слуховые и объяснительные диктанты
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова; 3.3.9.3 писать слова с двумя безударными гласными в корне; 3.3.9.4 обозначать парные глухие/звонкие согласные твердые/мягкие, непроизносимые удвоенные согласные в корне слова, применяя способы их проверки; 3.3.9.5 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- и употреблять их в речи; 3.3.9.6 писать слова с приставками об-, от-, до-, под-, над-; 3.3.9.7 писать и переносить слова с разделительным твҰрдым и мягким знаками; 3.3.9.8 писать большую букву в собственных именах существительных; 3.3.9.9 писать глаголы неопределенной формы, изменяя их по временам, по числам (настоящее время), по родам (прошедшее время), употреблять с частицей не
		3.10 Соблюдение грамматических норм	3.3.10.1 различать имена существительные, прилагательные, глаголы, наречия, предлоги и союзы; определять их роль в предложении; 3.3.10.2 определять род, число, падеж и склонение имен существительных и правильно употреблять их в речи; 3.3.10.3 изменять имена прилагательные по родам и числам, склонять вместе с именем существительным; 3.3.10.4 определять число, время глагола и изменять их по родам в прошедшем времени; 3.3.10.5 выделять существенные признаки словосочетаний и предложений; 3.3.10.6 знать и различать предложение по цели высказывания; 3.3.10.7 различать главные (подлежащее и сказуемое) и второстепенные (без деления на виды) члены предложения, задавать к ним вопросы
		3.11 Соблюдение пунктуационных норм	3.3.11.1 определять вид предложения по цели высказывания и правильно оформлять предложение на письме
Культура отдыха. Праздники	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	3.1.2.1 уметь ориентироваться в содержании информации; 3.1.2.2 использовать разные виды передачи содержания информации пересказ (свободно, по плану, драматизация)
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	3.1.3.1 определять тему, основную мысль высказывания, опираясь на ключевые моменты
		1.7 Составление текста на заданную тему	3.1.7.1 составлять текст, по опорным словам, по простому плану; 3.1.7.2 реконструировать текст, используя различные способы работы с "деформированным" текстом: восстанавливать последовательность событий, причинно-следственные связи
	2. Чтение	2.4 Определение темы и основной мысли текста	3.2.4.1 определять тему, основную мысль текста самостоятельно
		2.5 Выявление структурных частей текста	3.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста, учитывая основные моменты
		2.7 Определение типов текстов	3.2.7.1 определять типы текстов-описание, повествование по характерным особенностям;
		2.8 Сравнительный анализ текстов	3.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип и стиль текста, ключевые слова, структурные элементы текста
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	3.3.1.1 составлять художественный рассказ-описание, рассказ-повествование
		3.2 Создание текста по плану и опорным словам	3.3.2.1 составлять текст по готовому плану
		3.3 Составление плана текста	3.3.3.1 составлять картинный план, план- схему текста; 3.3.3.2 озаглавливать части текста вопросительными, повествовательными предложениями
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	3.3.5.2 создавать небольшие тексты с использованием слов и/или изображений для определенных целей и для убеждения других, писать каллиграфическим почерком слова и предложения;
		3.9 Соблюдение орфографических норм	3.3.9.1 различать значимые части слова; находить и проверять безударные гласные в корне слова, изменяя форму слова и подбирая однокоренные слова; 3.3.9.2 обозначать на письме непроверяемые безударные гласные (проверяемые) в корне слова; 3.3.9.3 писать слова с двумя безударными гласными в корне; 3.3.9.4 обозначать парные глухие/звонкие согласные твердые/мягкие, непроизносимые удвоенные согласные в корне слова, применяя способы их проверки; 3.3.9.5 писать слова с помощью суффиксов -оньк-, -еньк-, -ушк-, -юшк-, -ик-, -ек-, -Ұнок-, -онок- и употреблять их в речи; 3.3.9.6 писать слова с приставками об-, от-, до-, под-, над-; 3.3.9.7 писать и переносить слова с разделительным твҰрдым и мягким знаками; 3.3.9.8 писать большую букву в собственных именах существительных; 3.3.9.9 писать глаголы неопределенной формы, изменяя их по временам, по числам (настоящее время), по родам (прошедшее время), употреблять с частицей не

3) 4 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Моя Родина – Казахстан	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм
		1.2 Понимание содержания информации/сообщения	4.1.2.2 строить высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая ее смысл
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	4.1.3.1 определять тему и основную мысль высказывания, доказывая ее фактами
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.4 Определение темы и основной мысли текста	4.2.4.1 аргументировать соответствие заглавия содержанию произведения;
		2.5 Выявление структурных частей текста	4.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста и обосновывать их
		2.9 Поиск информации из различных источников	4.2.9.2 пользоваться алфавитом на основе знания последовательности букв в нем для упорядочивания слов и поиска необходимой информации в различных словарях и справочниках
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.3.1.1 составлять тексты - описание, повествование, рассуждение (по образцу, по аналогии)
		3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	4.3.4.1 передавать содержание текста, представляя доказательства, чтобы объяснить события или идеи (с помощью учителя)
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.3.6.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические, грамматические и пунктуационные ошибки;
		3.7 Владение гигиеническими нормами письма	4.3.7.1 уметь правильно координировать движения пальцев, кисти, предплечья, плеча при письме; 4.3.7.2 уметь организовать рабочее место в соответствии с гигиеническими требованиями к школьным принадлежностям (учебникам, тетрадям, ручкам)
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	4.3.8.2 соблюдать высоту, ширину и наклон прописных и строчных букв и их соединений; 4.3.9.1 писать слова, произношение и написание которых расходится
		3.9 Соблюдение орфографических норм	4.3.9.2 писать слова с удвоенными согласными на стыке приставки и корня, непроизносимыми согласными (непроверяемые) в корне слова; 4.3.9.3писать неизменяемые приставки: об-, от-, до-, под-, над -, от-, о-, про-, под-, над-, за-, на-, роз- (раз-), рос- (рас-), пре-, при- (практически)
Человеческие ценности	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание и использование базовых единиц речи (речь, слово, предложение, текст)	4.1.1.1 использовать единицы языка в активной речевой деятельности с соблюдением грамматических и орфоэпических норм;
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	4.1.3.1 определять тему и основную мысль высказывания, доказывая ее фактами;
		1.4 Прогнозирование содержания информации	4.1.4.1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, обосновывая причину своего варианта
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	4.1.8.1 использовать логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	4.2.3.1 различать многозначные слова, фразеологизмы, понимать их роль в контексте и использовать их в речи; 4.2.3.2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	4.2.6.2 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать информацию из различных источников (энциклопедий, словарей, журналов, Интернет-ресурсов) и пользоваться ею; 4.2.9.2 пользоваться алфавитом на основе знания последовательности букв в нем для упорядочивания слов и поиска необходимой информации в различных словарях и справочниках
	3. Письмо	3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.3.6.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические, грамматические и пунктуационные ошибки
		3.7 Владение гигиеническими нормами письма	4.3.7.1 уметь правильно координировать движения пальцев, кисти, предплечья, плеча при письме; 4.3.7.2 уметь организовать рабочее место в соответствии с гигиеническими требованиями к школьным принадлежностям (учебникам, тетрадям, ручкам)
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	4.3.8.1 писать в тетради в широкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований; 4.3.8.2 соблюдать высоту, ширину и наклон прописных и строчных букв и их соединений; 4.3.9.1 писать слова, произношение и написание которых расходится; 4.3.9.2 писать слова с удвоенными согласными на стыке приставки и корня, непроизносимыми согласными (непроверяемые) в корне слова
2 четверть
Культурное наследие	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	4.1.2.2 строить высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая ее смысл
		1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	4.1.3.1 определять тему и основную мысль высказывания, доказывая ее фактами
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.1.6.2 составлять монолог на заданную тему по аналогии
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	4.1.8.1 использовать логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания; 4.1.8.2 соблюдать орфоэпические нормы русского языка в собственной речи и оценивать соблюдение этих норм в речи собеседников (в объеме представленного в учебнике материала)
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.2 Пополнение словарного запаса	4.2.2.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.3 Понимание роли лексических и синтаксических единиц в тексте	4.2.3.1 различать многозначные слова, фразеологизмы, понимать их роль в контексте и использовать их в речи; 4.2.3.2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	4.2.6.2 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать информацию из различных источников (энциклопедий, словарей, журналов, Интернет-ресурсов) и пользоваться ею; 4.2.9.2 пользоваться алфавитом на основе знания последовательности букв в нем для упорядочивания слов и поиска необходимой информации в различных словарях и справочниках
	3. Письмо	3.4 Изложение содержания аудио/видеоинформации, прочитанного материала	4.3.4.1 передавать содержание текста, представляя доказательства, чтобы объяснить события или идеи (с помощью учителя)
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.3.6.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические, грамматические и пунктуационные ошибки
		3.8 Соблюдение графических и каллиграфических норм	4.3.8.1 писать в тетради в широкую линейку прописные и строчные буквы и их соединения с соблюдением каллиграфических требований; 4.3.8.2 соблюдать высоту, ширину и наклон прописных и строчных букв и их соединений
		3.9 Соблюдение орфографических норм	4.3.9.4 писать имена существительные мужского и женского рода с шипящим на конце; 4.3.9.5 писать безударные падежные окончания имҰн существительных в единственном числе. кроме имен существительных на -мя, -ий, -ие, -ия (время, санаторий, армия, внимание); 4.3.9.6 писать падежные окончания имен прилагательных
		3.10 Соблюдение грамматических норм	4.3.10.1 различать на основе существенных признаков существительные, прилагательные, глаголы, местоимения, числительные, наречия, предлоги и союзы и определять их роль в предложении; 4.3.10.2 определять род, число, падеж и склонение имен существительных, изменять их по падежам; 4.3.10.3 определять род, число, падеж имен прилагательных по роду, числу и падежу имен существительных; 4.3.10.4 изменять имена прилагательные по падежам во множественном числе
Мир профессий	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	4.1.2.1 извлекать необходимую информацию из прослушанного и увиденного, преобразовывать объекты из чувственной формы в модель
		1.4 Прогнозирование содержания информации	4.1.4.1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, обосновывая причину своего варианта
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.1.5.1 самостоятельно составлять диалог на заданную тему, соблюдая речевые нормы
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.1.6.2 составлять монолог на заданную тему по аналогии
	2. Чтение	2.4 Определение темы и основной мысли текста	4.2.4.1 аргументировать соответствие заглавия содержанию произведения; 4.2.4.2 дифференцировать главную и второстепенную информацию
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	4.2.6.1 формулировать вопросы, отражающие свое отношение к тексту, чтобы углубить понимание и уточнить ответ; 4.2.6.2 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста
		2.9 Поиск информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать информацию из различных источников (энциклопедий, словарей, журналов, интернет-ресурсов) и пользоваться ею
	3. Письмо	3.9 Соблюдение орфографических норм	4.3.9.7 писать количественные числительные от пяти до тридцати, сто, тысяча, порядковых числительных от первый до двадцатый, тридцатый, сотый
		3.10 Соблюдение грамматических норм	4.3.10.5 иметь представление о числительных, количественных и порядковых; 4.3.10.6 различать личные местоимения, определять их роль в предложении; 4.3.10.7 изменять местоимения по падежам и числам, в единственном числе — по родам, составлять словосочетания и предложения, употребляя в них местоимения с предлогами и без
3 четверть
Природные явления	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.1.6.1 строить монологическое высказывание, используя самостоятельно разработанный план и наглядные материалы
		1.7 Составление текста на заданную тему	4.1.7.1 создавать текст на основе интерпретации художественного произведения, репродукций картин художников, по серии иллюстраций к произведению или на основе личного опыта
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	4.1.8.1 использовать логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания
	2. Чтение	2.2 Пополнение словарного запаса	4.2.2.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.4 Определение темы и основной мысли текста	4.2.4.2 дифференцировать главную и второстепенную информацию
		2.5 Выявление структурных частей текста	4.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста и обосновывать их
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	4.2.6.1 формулировать вопросы, отражающие свое отношение к тексту, чтобы углубить понимание и уточнить ответ
		2.7 Определение типов текстов	4.2.7.1 определять типы текстов – описание, повествование, рассуждение – по их особенностям
		2.8 Сравнительный анализ текстов	4.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова, структурные элементы текста, указывать языковые средства и определять их роль в раскрытии идеи
	3. Письмо	3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	4.3.5.1 создавать тексты (например, письма, отчеты или презентации), представляя собственную точку зрения и используя соответствующий стиль и лексику, писать каллиграфическим почерком или печатать тексты, используя схемы, графики, таблицы, фотографии
		3.9 Соблюдение орфографических норм	4.3.9.8 писать глаголы на –тся, -ться, личные окончания глаголов, определяя тип спряжения, писать ь после шипящих в глаголах 2 лица единственного числа и частицу не с глаголами
		3.10 Соблюдение грамматических норм	4.3.10.8 различать глаголы неопределенной формы, настоящего, прошедшего, будущего времени; 4.3.10.9 изменять глаголы по временам, лицам и числам, родам в прошедшем времени; 4.3.10.10 иметь представление о I и II спряжении глагола, о видах глагола
Охрана окружающей среды	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	4.1.2.1 извлекать необходимую информацию из прослушанного и увиденного, преобразовывать объекты из чувственной формы в модель
		1.6 Составление монологического высказывания на заданную тему	4.1.6.1 строить монологическое высказывание, используя самостоятельно разработанный план и наглядные материалы
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	4.1.8.2 соблюдать орфоэпические нормы русского языка в собственной речи и оценивать соблюдение этих норм в речи собеседников (в объеме представленного в учебнике материала)
	2. Чтение	2.5 Выявление структурных частей текста	4.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста и обосновывать их
		2.6 Формулирование вопросов и ответов	4.2.6.1 формулировать вопросы, отражающие свое отношение к тексту, чтобы углубить понимание и уточнить ответ
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.3.1.1 составлять тексты - описание, повествование, рассуждение (по образцу, по аналогии); 4.3.1.2 создавать тексты публицистического и делового стиля на основе их особенностей (заметка, справка, объявление)
		3.2 Создание текста по плану и опорным словам	4.3.2.1 составлять текст по плану, составленному самостоятельно;
		3.3 Составление плана текста	4.3.3.1 самостоятельно составлять план текста, озаглавливая каждую часть
		3.10 Соблюдение грамматических норм	4.3.10.1 различать на основе существенных признаков существительные, прилагательные, глаголы, местоимения, числительные, наречия, предлоги и союзы и определять их роль в предложении
4 четверть
Путешествие в космос	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Понимание содержания информации/сообщения	4.1.2.2 строить высказывания по прослушанной информации на основе своих заметок, передавая ее смысл
		1.5 Соблюдение речевых норм в зависимости от ситуации общения	4.1.5.1 самостоятельно составлять диалог на заданную тему, соблюдая речевые нормы
		1.8 Соблюдение орфоэпических норм	4.1.8.2 соблюдать орфоэпические нормы русского языка в собственной речи и оценивать соблюдение этих норм в речи собеседников (в объеме представленного в учебнике материала)
	2. Чтение	2.6 Формулирование вопросов и ответов	4.2.6.1 формулировать вопросы, отражающие свое отношение к тексту, чтобы углубить понимание и уточнить ответ
		2.8 Сравнительный анализ текстов	4.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова, структурные элементы текста, указывать языковые средства и определять их роль в раскрытии идеи
		2.9 Поиск информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать информацию из различных источников (энциклопедий, словарей, журналов, Интернет-ресурсов) и пользоваться ею
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.3.1.1 составлять тексты - описание, повествование, рассуждение (по образцу, по аналогии)
		3.10 Соблюдение грамматических норм	4.3.10.11 построение предложений по образцу, распространение предложений; предложения с однородными членами и обращением
		3.11 Соблюдение пунктуационных норм	4.3.11.1 осуществлять расстановку знаков препинания при однородных членах; 4.3.11.2 использовать знаки препинания при обращении
4 четверть
Путешествие в будущее	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.3 Определение темы и основной мысли информации/сообщения	4.1.3.1 определять тему и основную мысль высказывания, доказывая ее фактами
		1.7 Составление текста на заданную тему	4.1.7.1 создавать текст на основе интерпретации художественного произведения, репродукций картин художников, по серии иллюстраций к произведению или на основе личного опыта
	2. Чтение	2.2 Пополнение словарного запаса	4.2.2.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах;
		2.5 Выявление структурных частей текста	4.2.5.1 определять структурные компоненты художественного/нехудожественного текста и обосновывать их
		2.7 Определение типов текстов	4.2.7.1 определять типы текстов – описание, повествование, рассуждение – по их особенностям
		2.8 Сравнительный анализ текстов	4.2.8.1 сравнивать тексты описательного и повествовательного характера по следующим параметрам: тема, основная мысль, тип текста, ключевые слова, структурные элементы текста, указывать языковые средства и определять их роль в раскрытии идеи
	3. Письмо	3.1 Создание текстов разных типов и стилей	4.3.1.1 составлять тексты - описание, повествование, рассуждение (по образцу, по аналогии); 4.3.1.2 создавать тексты публицистического и делового стиля на основе их особенностей (заметка, справка, объявление)
		3.2 Создание текста по плану и опорным словам	4.3.2.1 составлять текст по плану, составленному самостоятельно
		3.3 Составление плана текста	4.3.3.1 самостоятельно составлять план текста, озаглавливая каждую часть
		3.5 Написание текстов разных типов с использованием различных форм представления	4.3.5.1создавать тексты (например, письма, отчеты или презентации), представляя собственную точку зрения и используя соответствующий стиль и лексику, писать каллиграфическим почерком или печатать тексты, используя схемы, графики, таблицы, фотографии
		3.6 Нахождение и исправление ошибок в работе	4.3.6.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические, грамматические и пунктуационные ошибки
		3.9 Соблюдение орфографических норм	4.3.9.1 писать слова, произношение и написание которых расходится

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 39-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 584 -қосымша

Тірек - қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек - қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - баланың жеке тұлғасын сөз өнері арқылы дамуына ықпал ету, білім алушыны көркем әдебиет әлеміне тарту, адамзаттың рухани тәжірибесін бойына сіңірту.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушылардың эстетикалық сезімдері мен көркем талғамын, оқырман қызметіне қажеттілігін қалыптастыру;

2) оқырман және сөйлеу біліктерінің жүйесін қалыптастыру;

3) бастапқы әдебиеттанушылық және сөйлеу білімін қалыптастыру;

4) әр түрлі жанрдағы көркем шығармаларды талдау тәсілдерін және әр түрлі стильдегі туындылармен жұмыс істеу тәсілдерін меңгерту;

5) шығармашылық қабілеттерін дамыту;

6) оқырман ой-өрісін кеңейту, ұлттық, классикалық және қазіргі заманғы көркем, ғылыми-танымдық әдебиеттің үздік шығармаларымен танысу;

7) оқу дағдысын жетілдіру (дұрыс, еркін, саналы және мәнерлі);

8) библиографиялық іскерлікті қалыптастыру;

9) білім алушылардың гуманистік дүниетанымын, интеллекті мен рухани әлемін қалыптастыру, оларды "Мәңгілік ел" ұлттық идеясына негізделген ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға тарту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) байланысқан ауызша сөйлеу дағдыларын жетілдіру;

2) ұсақ және артикуляциялық моториканы дамыту;

3) білім алушылардың сөздік қорын байыту, сөздердің мәндерін нақтылау, аграмматизмдер мен айтылу кемшіліктерін жою;

4) есту зейінін және сөйлеу қабілетін дамыту;

5) білім алушылардың танымдық қызметін дамыту, ойлау операцияларын жетілдіру, зияткерлік, ұйымдастырушылық іскерлікті қалыптастыру;

6) өз қызметін реттеу және ұйымдастыру қабілетін түзету және дамыту.

2-тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдер мен қағидалар:

1) іс-әрекет тәсілі;

2) жеке-сараланған тәсіл;

3) түзету бағыты қағидасы;

4) коммуникативтік тәсіл.

6. Іс-әрекеттік тәсіл - білім алушылардың тұлғасын қоршаған ортаны неғұрлым тиімді қайта құру ретінде шығармашылық еңбекті ұйымдастыруға бағыттайды. Іс-әрекет принципі-білім алушының білімін дайын емес, өзін-өзі тексере отырып, өзінің оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсінеді, бұл оның қабілетін, жалпы оқу іскерлігін табысты қалыптастыруға ықпал етеді.

7. Жеке-сараланған тәсіл оқу процесін ұйымдастыруда білім алушыларды топтарға бөлуді қарастырады: оқыту дәрежесі бойынша, ақыл-ой төзімділігі бойынша, дербестігі, шығармашылығы бойынша, ақыл-ой икемділігі бойынша, есте сақтауы, танымдық белсенділігі бойынша, сөйлеу дамуының деңгейі бойынша.

8. Оқу процесін ұйымдастырудың негізгі принциптерінің бірі, түзету-дамытушылық әсер ету жүйесі мен реттілігін анықтайтын, қимыл-қозғалыс, психикалық және сөйлеу бұзылыстарын тұрақты есепке алуды қарастыратын түзету-дамыту жұмысының кешенді сипаты болып табылады.

9. Әдебиеттік оқу сабақтарында ауызша және жазбаша сөйлеуді түзету -білім алушылардың сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін қамтитын негізгі принцип ретінде қарастырылады. Сөйлеу тілін түзету:

1) дыбыс айтуды және сөйлеу мәдениетін жетілдіру;

2) сөздік қорын байыту, нақтылау және жандандыру;

3) сөйлеудің грамматикалық құрылымын қалыптастыру;

4) өлеңдерді, жаңылтпашаларды, жұмбақтарды, мақал-мәтелдерді, балалар әндерін жатқа оқу;

5) диалогтық және монологиялық сөйлеуді дамыту;

6) дыбысты түзету және дұрыс екпін, интонация, сөйлеу мәнерлілігін сақтау қамтиды.

10. Зейін және жұмысқа қабілеттілік кемшіліктерінің пайда болуын алдын алу үшін мыналар жоспарланады:

1) зияткерлік жүктемені мөлшерлеуді;

2) қызмет түрлерін ауыстыруды;

3) қимыл-қозғалыс және арнайы релаксациялық жаттығуларды;

4) сабақта бұзылудың немесе аурудың сипатын ескере отырып, материалды ұсынудың арнайы әдістері мен тәсілдерін қолдануды.

11. Сабақты жоспарлау және өткізу кезінде оқытудың желілік-концентрлік принципіне сүйенген жөн, бұл балалардың жаңа тәжірибесін бұрын өткендерімен байланыстыруды көздейді, оқытудың әрбір кезеңінде әрекеттің бұрынғы бағыты, бірақ неғұрлым жоғары деңгейінде зерделенеді.

12. Оқытудағы коммуникативтік тәсіл - бұл ақпаратты дұрыс беру және хабарлау, екі немесе одан да көп адамның тілдік өзара іс-қимылы процесінде білім, білік және дағды алмасуы, коммуникативтік тәсілдің нәтижесі - тіл арқылы, ой жеткізу және қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара іс-әрекет процесінде идеялармен алмасу арқылы қарым-қатынасты жүзеге асыру қабілеті болып табылады

13. Коммуникативтік сөйлеу бағыты әр сабақта жоспарланады: өз пікірін дәлелдеу, түсіндіру, түсініктеме беру, айтылғанды жалпылау, диалогқа түсу.

14. Саналы оқуды қалыптастыруға ықпал ететін келесі әдістер мен тәсілдер қолданылады:

1) табиғи объектілермен танысу;

2) бақылау және практикалық жұмыстар;

3) экскурсиялар;

4) сөздік жұмыс;

5) мәтіннен бағдарлаушы сөздерді алып тастау.

15. Мәтінді саналы қабылдау үшін оқудың әртүрлі түрлері қолданылады: оқу қарқыны бойынша, оқу тәсілі бойынша (дауыстап/ өзі туралы, жеке/ хормен), мақсатты бағыты бойынша (таныстыру, қарау, зерттеу, іздеу).

16. "Әдебиеттік оқу" пәні бойынша тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытатын тапсырмалар:

1) қойылған мақсатқа сәйкес тыңдалған мәтіннен ақпаратты анықтау;

2) тыңдалған мәтін негізінде сұрақтар қою;

3) туындының кейіпкерлерінің портреттеріне сөздік сурет салу;

4) білім алушыларды қызықтыратын белгілі тақырыптар мен тақырыптарға ауызша түрде пікір жазу;

5) алдын ала жасалған мәселелер бойынша сұхбат жүргізу және сұхбат барысында алынған жауаптар бойынша ауызша есептер жасау;

6) өзінің негізделген идеяларын ауызша түрде баяндау мақсатында жоспарланған тақырыптарға диспутациялау, өз көзқарасын дәлелдеу;

7) тақырыпты әр түрлі көзқарастарды ескере отырып талқылау, пікір мен фактіні ажырату, даулы тақырыптарды талқылау, әр түрлі ақпарат көздерін бағалау, басқаларға түсінікті ақпарат беру;

8) берілген тақырыпқа диалог құру;

9) таныс тарихты қайта жазу, ертегілер айту; өлең оқу, жатқа айту.

17. "Әдебиеттік оқу" пәнінен оқылым мазмұны бойынша тапсырмалар:

1) кітапқа шолу (жазбаша, ауызша);

2) мәтіннің басында/соңында немесе тақырыбы бойынша оқиғалардың дамуын болжау;

3) интернет-ресурстармен жұмыс (презентациялар, проспектілер дайындау);

4) әдебиетпен жұмыс (сұрақтарға жауап дайындау үшін оқушыларға берілген немесе қызықтыратын тақырыпқа ақпарат іздеу);

5) әр түрлі оқу түрлерін пайдалану: танысу оқу, іздеу оқу, ақпаратты табу үшін оқу, рөлдік оқу, рахат үшін оқу және пікір айту үшін оқу;

6) мәтіндермен жұмыс (сахналау, рөлдер бойынша оқу, диафильма/мультфильм жасау).

18. "Әдебиеттік оқу" пәнінің мазмұны бойынша жазылым тапсырмалары:

1) тыңдалған немесе оқылған мәтіннің толық, қысқаша, таңдамалы және сараланған мазмұнын, фильм, кітап туралы жеке әсерлерді сипаттау;

2) шығармадағы кейіпкердің "эмоциялар желісін" құрастыру;

3) түрлі стильдер мен жанрлардың мәтіндерін үлгі бойынша және өз бетінше жазу;

4) мәтіннің басы/ортасы/соңы;

5) суреттер мен диаграммалар түрінде ақпарат беру;

6) газетке шағын хабарлама/мақала жазу;

7) белгілі тарихқа балама аяқтап жазу;

8) сұхбат үшін сұрақтар дайындау;

9) тірек сөздер, жоспар бойынша мәтін жасау;

10) еске сақтап жазу;

11) өз мәтіндерін түзету.

19. Оқыту технологиясы, оқыту кезіндегі жұмыс түрлері мен әдістері:

1) ұжымдық-тарату қызметі негізінде педагог пен білім алушылардың өзара іс-қимылын, білім алушылардың зерттеу және іздестіру қызметінде оқу диалогын ұйымдастыру арқылы оқу міндеттерін шешудің әртүрлі тәсілдерін іздестіруді көздейтін дамыта оқыту;

2) проблемалық оқыту білім алушылардың белгілі бір шындықты өз бетінше іздестіруіне және ашуына байланысты. Проблемалық оқыту өз бетінше, шығармашылықпен ойлауға үйретеді, зерттеу қызметінің қарапайым дағдыларын қалыптастырады;

3) өнертапқыштық міндеттерді шешу теориясы мәселелерді шешуге, қайшылықтарды табуға, ойлауға үйретеді;

4) жобалау технологиясын білім алушылар мынадай жағдайларда жасайды: әр түрлі көздерден жетіспейтін білімді өз бетінше және ықыласпен иеленеді; танымдық және практикалық міндеттерді шешу үшін алған білімді пайдалануды үйренеді; әртүрлі топтарда жұмыс істей отырып, коммуникативтік біліктерді игереді; зерттеу біліктерін дамытады; жүйелі ойлауды дамытады;

5) сын тұрғысынан ойлау технологиясы оқушының қызығушылығын оятуға, зерттеу, шығармашылық белсенділікті оятуға, қолда бар білімді іске қосуға, одан кейін - жаңа материалды ұғыну үшін жағдай жасауға және алған білімдерін шығармашылықпен қайта өңдеуге және жинақтауға көмектеседі;

6) ақпараттық-коммуникативтік технологиялар: білім алушы ақпаратты меңгеруді, оны пайдалана алуды, шешім қабылдау үшін қажетті таңдауды, ақпараттың барлық түрлерімен жұмыс істеуді үйренеді.

20. Заманауи дамытушы технологиялардың мүмкіндіктерін пайдалану заманауи білім алушының базалық құзыреттілігін қалыптастыруды қамтамасыз етеді:

1) ақпараттық (ақпаратты іздеу, талдау, түрлендіру, проблемаларды шешу үшін қолдану);

2) коммуникативтік (басқа адамдармен тиімді ынтымақтастық жасай білу);

3) өзін-өзі ұйымдастыру (мақсат қоя білу, жоспарлау, денсаулыққа жауапкершілікпен қарау, тұлғалық ресурстарды толыққанды пайдалану);

4) өздігінен білім алу (табысты және бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ете отырып, өмір бойы өзінің білім беру траекториясын құрастыруға және жүзеге асыруға дайын болу).

21. "Әдебиеттік оқу" пәні бойынша жұмысты ұйымдастыруға арналған жабдықтар:

1) ұйымдастыру техникасы: интерактивті тақта/проектор/экран; компьютерлер немесе ноутбуктер, принтер, сканер; құлаққаптар, веб-камера; диктофондар / микрофондар; сандық фотоаппарат;

2) бор тақтасы; маркерлік жылжымалы тақта; шағын маркерлік тақта; флипчарттар;

3) оқушылардың жұмыстарын сақтауға және көрсетуге арналған шкафтар;

4) кеңсе тауарлары: түрлі-түсті қағаз; фломастерлер; түрлі-түсті қарындаштар; маркерлер;

5) әдебиет: иллюстрациялары бар кітаптар, өлеңдер жинақтары, заманауи әңгімелер, классикалық ертегілер, аңыздар, оқиғалар; журналдар, газеттер, фильмдер;

6) анықтамалықтар: түсіндірме, сөзжасам, орфографиялық сөздіктер, синоним сөздіктер, антоним, фразеологизмдер, этимологиялық сөздіктер, грамматика бойынша анықтамалар;

7) көрнекі материал: иллюстрациялар, кестелер; дидактикалық және үлестірме материалдар;

8) мұғалім үшін демонстрациялық материал; қуыршақтар (қойылымға арналған);

9) театр костюмдері, импровизацияға арналған декорациялар.

22. Оқыту үшін жағдай жасау сыныптарды арнайы жиһазбен жабдықтауды көздейді. Бекіткіштері бар ыңғайлы тірек, биіктігі реттелетін және үстелшенің еңісі бар арнайы үстелдер мен парталар.

3-тарау. "Әдебиеттік оқу" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

23. "Әдебиеттік оқу" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 2- сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында ? 102 сағатты;

2) 3- сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында ? 102 сағатты;

3) 4- сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында ? 102 сағатты құрайды.

25. Бағдарламаның мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі;

2) "Оқылым" бөлімі;

3) "Жазылым" бөлімі.

26. "Тыңдалым және айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну;

2) оқиғаны болжау;

3) түрлі жағдаяттарда тілдік нормаларды дұрыс қолдану;

4) тыңдарманның назарын аудару;

5) тыңдағаны бойынша өз пікірін білдіру.

27. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу дағдысын қолдану;

2) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойды анықтау;

3) әдеби көркемдегіш құралдарды қолдану;

4) мәтінді мазмұндау;

5) мәтін мазмұны бойынша сұрақтар қою;

6) әдеби шығарманың жанрын анықтау;

7) шығарманың композициясын анықтау;

8) кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау;

9) оқырманның қызығушылығын ояту;

10) оқу;

11) әдеби шығармаларды салыстыру.

28. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтін түрлерін құрастырып жазу;

2) түрлі стильде мәтін жазу;

3) мәтін бойынша жоспар құру;

4) қатені табу және түзету.

29. 2- сыныпқа арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: дыбысты есту арқылы дұрыс қабылдау (әңгімелесушінің сөзі, аудио/бейне ақпарат, әр түрлі мәтіндерді оқу). Ақпараттың/шығарманың мазмұнын түсіну, оның мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бере білу, оқиғалардың реттілігін анықтау. Әңгіме жанры туралы жалпы түсінік. Шығарманың атауын, автордың тегін білу. Жұмыстың тақырыбы мен негізгі ойы. Халық ауыз әдебиетінің шағын жанрлары туралы түсінік: жұмбақтар, аңыздар, тақпақтар, санамақтар, нақыл сөздер, жаңылтпаштар, мақал-мәтелдер, ертегілер (сиқырлы, жануарлар туралы, тұрмыстық). Ертегі кейіпкерлері;

2) оқылым: дұрыс, мәнерлі, саналы, бүтіндей сөздерді бұрмалаусыз және бірқалыпты оқу. Күрделі, қиын сөздерді айту үшін буынды оқу. Рөлдер бойынша оқу. Оқу ережесі мен кітапты таза ұстау ережесін сақтау. Жаттау, жатқа айту. Оқиғаны, әрекет етуші тұлғаларды, табиғат көріністерін сипаттайтын сөздер мен сөйлемдерді мәтіннен таба білу;

3) жазылым: постер, жазбалар, жарнама жасау. Түсініктеме құру. Жоба. Аудио/бейнематериалдарды және оқылған ақпаратты қарапайым сұрақтар бойынша құрастыру.

30. 3- сыныпқа арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: дыбысты есту арқылы адекватты қабылдау (әңгімелесушінің сөзі, аудио/бейне ақпарат, әр түрлі мәтіндерді оқу). Сөзбен жұмыс (сөздердің тура және ауыспалы мәнін, олардың көп мағыналарын тану), белсенді сөздік қорды мақсатты түрде толықтыру. Әр түрлі стильдегі мәтіндер туралы жалпы түсінік: көркем, ғылыми-танымдық; оларды салыстыру. Шығарманың жеке эпизодтарын сахналау. Шығарманың мәтініне тапсырмаларды орындау, мазмұны бойынша сұрақтарға жауап іздеу, тілдің бейнелеу-мәнерлі құралдарына сүйеніп кейіпкерлердің іс-әрекеттерін бағалау, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін ұқсастығы бойынша немесе қарама-қарсы жағынан тілдің мәнерлі құралдарын (мұғалім сұрақтары бойынша) қолдана отырып, мәтінді баяндау, иллюстрациялар бойынша әңгімелеу, қайта баяндау;

2) оқылым: дұрыс, түсініп, мәнерлеп және жылдамдыққа оқу. Анықтамалық және иллюстрациялық материалдарды қолдану. Кейіпкерлер диалогы рөлдері бойынша оқу. Мәтін мазмұнына сәйкес интонацияны (темп, логикалық екпін, үзіліс, тонды) табу. Мәтін құрылымындағы бағдарлау: тақырып, бөлім, тараулар, азат жолдар; талдау кезінде мәтін құрылымы туралы білімді қолдану. Берілген үзіндіде кейіпкерді, табиғатты, оқиғаны айқын сипаттайтын таңбалы сөздер мен өрнектерді табу, олардың мәнін анықтау; сөздің көп мағыналы қарапайым жағдайларын ажырату. Өзі туралы мәтінді саналы оқу;

3) жазылым: кітапқа пікір қалдыру, хабарландырулар, жазбалар жазу. Жарнама, презентациялар жасау. Жоба.

31. 4- сыныпқа арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым және айтылым: дыбысты есту арқылы адекватты қабылдау (әңгімелесушінің сөзі, аудио/бейне ақпарат, әр түрлі мәтіндерді оқу). Ақпараттың/шығарманың мазмұнын түсіну. Стиль, тип және жанр бойынша әр түрлі мәтіндердің ерекшеліктерін түсіну. Мәтін стилін, түрін және жанрын анықтау. Сөзбен жұмыс (сөздердің тура және ауыспалы мағыналарын, олардың көп мағыналарын тану). Авторлық ұстаным, оқиғалар мен туындылар кейіпкерлерінің іс-әрекеттеріне авторлық баға беру. Шығармашылық баяндау: мәтін мазмұнын толықтыру;

2) оқылым: саналы, дұрыс, мәнерлеп оқу (үзіліс, логикалық екпін, үн, оқу қарқыны). Оқылған тақырыпты түсіну, тақырыпты және негізгі ойды анықтау. Білім алушылардың шығармашылық қызметі: рөлдер бойынша оқу, сахналау. Шығарманың жекелеген эпизодтарын сахналау, кейіпкерлердің диалогы рөлдері бойынша оқу. Өзі туралы оқу кезінде шығарманың мағынасын түсіну (көлемі мен жанры бойынша қолжетімді). Мәтінде қажетті ақпаратты таба білу. Әр түрлі оқу түрлерінің ерекшеліктерін түсіну: оқу, таныстыру және қарау;

3) жазылым: көркем шығарма (ұқсастығы бойынша мәтін), суретшілердің суреттерін репродукциялау негізінде, шығармаларға иллюстрациялар сериясы бойынша немесе жеке тәжірибе негізінде өз мәтінін модельдеу. Жоспардың әр түрлі нұсқаларын құру. Жазба, сұхбат, презентация, пікір, ескерту үшін сұрақтар жасау. Жоба.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

32. Бағдарламада оқу мақсаттарын қолдануға, мониторинг жасауға тиімді болу үшін төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлімше ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік номерін көрсетеді. Мысалы, 3.2.1.1 кодында "3" - сынып, "2.1" - бөлімше, "1" - оқу мақсатының реттік саны.

33. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым және айтылым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Аудио/ бейне ақпарат мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мазмұны бойынша қарапайым сұрақтарға жауап беру	3.1.1.1 негізгі сәттерді анықтау үшін мазмұны бойынша ашық сұрақтарға жауап беру; 3.1.1.2 ақпарат мазмұнында бағдар ала білу	4.1.1.1 себеп - салдарлық байланыстарды, құбылыстарды, іс-әрекеттерді анықтау үшін сұрақтарды қалыптастыру және ашық сұрақтарға жауап беру; 4.1.1.2 мәтінде анық түрде берілген талап етілетін ақпаратты (нақты мәліметтер, фактілер, құбылыстарды, процестерді сипаттау) табу
1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 сұрақтарға жауап беру және өз жауабын мәтіннен мысалдармен растау; 2.1.2.2 тірек сөздер, жоспар, иллюстрациялар бойынша мәтінді қайта жазу	3.1.2.1 туындының толық/ішінара мазмұнын еркін немесе бірлесіп жасалған жоспар бойынша қайта баяндау/ драматизация; 3.1.2.2 мәтінді шығармашылық түрде жазу( кейіпкердің атынан, автордан), мәтінді толықтыру	4.1.2.1 ғылыми-танымдық, оқу және көркем мәтіндердің ерекшелігін ескере отырып, оқылған немесе тыңдалғанның мазмұнын қайта жазу (толық, қысқа немесе ішінара) түрінде беру; 4.1.2.2 шығармашылық шолу (бетті өзгерту, жағдайды қосу, оқиғаларды ашу)
1.3 Шығармадағы оқиғаларды болжау	2.1.3.1 жұмыстың соңын тақырып және бастау бойынша болжау	3.1.3.1 кейіпкерлердің әрекеттері, сипаттамасы және оқиғалар бойынша туындының сюжетінің дамуын болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен қорытынды бөлігі бойынша сюжеттің дамуын болжау, өз таңдауының себебін түсіндіру
1.4 Тыңдаушының назарын аудару	2.1.4.1 интонация мен вербалды емес қарым-қатынас құралдарын дұрыс пайдалану	3.1.4.1 коммуникация міндеттеріне сәйкес сөйлеу сөзін саналы түрде құру; 3.1.4.2 суретті/ көрнекілікті/ фотосуреттерді/ аспаптарды көрсету арқылы сөйлеуді сүйемелдеу	4.1.4.1 көпшілік алдында сөйлеу нормаларын сақтай отырып, ойдың мағынасын анықтау үшін логикалық екпін мен үзілістерді қолдана отырып сөйлеу; 4.1.4.2 суретке түсіру/ суреттер/ құралдар/ презентациялар/бейнеролик көрсету арқылы/көрнекілік/ сөйлеуді сүйемелдеу
1.5 Аудио/бейне ақпарат бойынша пікір айту	2.1.5.1 ақпаратты қабылдау кезінде алынған өз идеяларын, сезімдерін,ойларынтүсіндіру үшін тірек сөздерді қолдана отырып, пікір құру	3.1.5.1 көркем-мәнерлі құралдарды пайдалана отырып, өз идеяларын, сезімдерін, ойларын түсіндіру үшін пікір құру	4.1.5.1 мәтінге немесе өз тәжірибесіне сүйене отырып (мәтіндердің барлық түрлері үшін) тыңдалған/ оқылған мәтінді талқылауға қатысу (сұрақтар қою, сөйлеу этикеті ережелерін және топта жұмыс істеу ережелерін сақтай отырып, өз пікірін айту және негіздеу)

2) "Оқылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 мәнерлі, саналы, бірқалыпты тұтас сөзбен оқу; бұрмалаусыз және рұқсаттамасыз; 2.2.1.2 сөзді айту қиын, күрделі буындармен оқу; 2.2.1.3 оқудың танысу түрін қолдану, дауыстап оқу	3.2.1.1 дұрыс, саналы, толық сөздерді еркін оқу; 3.2.1.2 оқып үйренуші оқуды пайдалана отырып, дауыстап оқу; таныстыру арқылы оқуды пайдалана отырып, өзі туралы оқу; 3.2.1.3 оқу мақсатына сәйкес оқудың қажетті түрін таңдау	4.2.1.1 саналы, дұрыс, мәнерлі бүтін сөздермен оқу (үзіліс, логикалық екпін, үн, оқу қарқыны); 4.2.1.2 оқып үйрену үшін дауыстап оқу; 4.2.1.3 оқу тапсырмаларын шешу, шығарманың мәтініне тапсырмаларды орындау, мазмұны бойынша сұрақтарға жауап іздеу үшін әр түрлі оқу түрлерін қолдану
2.2 Әдеби шығарманың мазмұны бойынша сұрақтар мен жауаптарды қалыптастыру	2.2.2.1 оқылған мазмұн бойынша қарапайым сұрақтар қоя білу (мұғалімнің көмегімен); 2.2.2.2 қарапайым ұсыныстарды пайдалана отырып, қойылған сұраққа жауап бере білу	3.2.2.1 мәтінге өз сұрақтарын құрастыру; 3.2.2.2 мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға толық жауап бере білу	4.2.2.1 әдеби шығарманың мазмұны бойынша шығармашылық, интерпретациялық, бағалау сұрақтарын қалыптастыру және осындай сұрақтарға жауап беру
2.3 Әдеби шығарманың тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.2.3.1 мәтіннің негізгі ойын түсіну (дауыстап оқу кезінде және өзі туралы, тыңдау кезінде); 2.2.3.2 тірек сөздерді пайдалана отырып, автор не туралы айтқысы келетінін анықтау және оқырмандарды неге сендіргісі келетінін түсіну	3.2.3.1 тақырыпты анықтау және жұмыстың негізгі ойы жасалған ұсынысты табу	4.2.3.1 шығармадан алынған фактілерді дәлелдей отырып, тақырыпты және негізгі ойды анықтау
2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 халық ауыз әдебиетінің шағын жанрларының, ертегілердің, әңгімелердің, өлеңдердің жанрлық ерекшеліктерін түсіну және анықтау	3.2.4.1 халық және әдеби ертегінің, әңгіме, өлең, мысалдардың жанрлық ерекшеліктерін түсіну және анықтау	4.2.4.1 мифтің жанрлық ерекшеліктерін, аңыздардың фантастикасын, мысалдарды, әдеби ертегінің, әңгімелерді, өлеңдерді, батырлық эпосты түсіну және анықтау
2.5 Әдеби шығарманың композициясын анықтау	2.2.5.1 мәтінді мәселелер бойынша бөліктерге бөлу	3.2.5.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің құрылымдық компоненттерін олардың ерекшеліктері бойынша анықтау; 3.2.5.2 мәтінді бөліктерге бөлу	4.2.5.1 мәтіндердің құрылымдық компоненттерін олардың ерекшеліктері бойынша анықтау
2.6 Әдеби шығарма кейіпкерлерінің іс-әрекеттерін бағалау	2.2.6.1 сыртқы түрін сипаттау оның іс-әрекеттерін қарапайым фразалармен бағалау	3.2.6.1 кейіпкерлердің эмоционалдық жағдайына, олардың адамгершілік ұстанымдарына баға беру; 3.2.6.2 мәтіннен сөздер мен өрнектерді пайдалана отырып, автордың туындының кейіпкерлеріне қарым-қатынасын түсіну	4.2.6.1 шығарма авторының бейнесін жасау тәсілдерін анықтау, автордың кейіпкерге қатынасын анықтау, өзінің және авторлық бағасын салыстыру/кейіпкерлердің қылықтарын ұқсастығы/ контраст бойынша салыстыру; 4.2.6.2 кейіпкерлердің жағдайы мен іс-әрекеттерін салыстыру, мәтін мазмұнына сүйене отырып, кейіпкерлердің іс-әрекеттерін түсіндіру (түсіндіру); 4.2.6.3 кейіпкерлердің мінез-құлқын адамгершілік нормалармен байланыстыру (тек көркем мәтіндер үшін)
2.7 Автордың әдеби шығарма мәтінінде бейнелеу-мәнерлі құралдарды пайдалануын түсіну	2.2.7.1 мәтінде синонимдер, антонимдер, тұрақты сөз тіркестерін ажырату және ажырату; 2.2.7.2 салыстыру, бейнелеу және мұғалімнің көмегімен олардың рөлін анықтау	3.2.7.1 салыстыру, бейнелеу, эпитет және рөлді анықтау; 3.2.7.2 мәтіндерді жасау үшін бейнелі лексиканың мәнін түсіну	4.2.7.1 гипербол, салыстыру, бейнелеу, эпитет, метафораны табу және олардың рөлін анықтау; 4.2.7.2 мәтіндерді қайта айту кезінде лексикалық және синтаксистік бірліктерді қолдану
2.8 Көркем шығарманың элементтерін салыстыру	2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжетті дамыту барысында кейіпкердің іс-әрекетінің/пейзаждағы өзгерістерді анықтау	3.2.8.1 әр түрлі жағдайларда басты кейіпкерлердің сезімдерін, мінез-құлқын салыстыру	4.2.8.1 кейіпкерлердің оқиғалары мен сезімдерін салыстыру
2.9 Әртүрлі көздерден ақпарат алу	2.2.9.1 тыңдау және мәтінді оқу, талдау арқылы ақпарат алу	3.2.9.1 берілген тақырыпқа, коммуникативтік және танымдық міндеттерге сәйкес сөздікте оқу ақпаратын іздеудің әртүрлі тәсілдерін меңгеру	4.2.9.1 алынған ақпаратты алу, қайта өңдеу, қорытынды жасау және алынған мәліметтерді себеп - салдарлық байланыстардың сызбасы түрінде ұсыну; 4.2.9.2 қызықты әдебиеттерді таңдау, сөздіктер мен анықтамаларды пайдалану
2.10 Декламация	2.2.10.1 прозалық шығармалардан өлеңдер мен үзінділерді үйрету; 2.2.10.2 сөйлемдер мен мәтін бөліктері арасындағы кідірісті сақтай отырып мәнерлеп оқу (мұғалімнің көмегімен); 2.2.10.3 рөлдер бойынша оқу	3.2.10.1 прозалық шығармалардан өлеңдер мен үзінділерді үйрену; 3.2.10.2 мәтіннің ұсыныстары мен бөліктері арасындағы үзілісті сақтай отырып, көпшілік алдында мәнерлеп оқу; 3.2.10.3 рөлдер бойынша оқу, туындының сахналарына қатысу	4.2.10.1 өлеңдер мен шығармалардың үзінділерін үйрену; 4.2.10.2 мәтіннің сөйлемдері мен бөліктері арасындағы үзілісті сақтай отырып, көпшілік алдында мәнерлеп оқу (өз бетінше); 4.2.10.3 рөлдер бойынша оқу, сценарийлер әзірлеу және туындының сахналарына қатысу
2.11 Оқырман қызығушылығын арттыру	2.2.11.1 кітапхана туралы түсінік алу; 2.2.11.2 кітап оқуға қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптарды түсіну; 2.2.11.3 шығарманың атауын, автордың тегін білу; 2.2.11.4 кітаптың мазмұны мен беттерінбағдарлау; 2.2.11.5 кітаптың негізгі элементтерін білу: түптеу (мұқаба), түбіршек, беттер, атауы, мазмұны (мазмұны)	3.2.11.1 кітапхана қызметімен танысу; 3.2.11.2 кітапхана каталогы туралы білу; 3.2.11.3 анықтамалық әдебиет және интернет ресурстары туралы білу; 3.2.11.4 оқуды эстетикалық, адамгершілік, танымдық тәжірибе көзі ретінде қабылдау; 3.2.11.5 кітап оқуға қойылатын санитарлық-гигиеналық талаптарды түсіну және сақтау; 3.2.11.6 кітаптың негізгі элементтерін білу: мазмұны (мазмұны) тақырып беті, аннотация, иллюстрациялар	4.2.11.1 кітапханада (немесе бақыланатын Интернетте) берілген тақырып бойынша немесе өз қалауы бойынша кітапты таңдауды жүзеге асыру; 4.2.11.2 оқылған кітаптар тізімін оқу және оқу қызметінен тыс пайдалану мақсатында, оның ішінде өз оқу шеңберін жоспарлау үшін жүргізу; 4.2.11.3 өзін шығармашылық қызметке қабілетті сауатты оқырман ретінде сезіну; 4.2.11.4 кітаптың негізгі элементтерін білу: мазмұны (мазмұны) тақырып беті, аннотация, иллюстрациялар

3) "Жазылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Жоспар жасау	2.3.1.1 оқиғалар реттілігін анықтау негізінде жоспар құру және мұғалімнің сұрақтары арқылы туындыны бөліктерге бөлу	3.3.1.1 оқиғалар реттілігін анықтау және туындыны бөліктерге бөлу негізінде жоспар құру(мұғалімнің көмегімен)	4.3.1.1 оқиғалар реттілігін анықтау және туындыны бөліктерге бөлу негізінде жоспар құру
3.2 Әртүрлі жанрдағы шығармашылық жұмыстарды құру	2.3.2.1 әртүрлі жанрдағы шығармашылық жұмыстарды үлгі бойынша жазу – жұмбақтар/ ертегілер – немесе дайын рифмовкалар – санауыштар/ өлеңдер	3.3.2.1 әртүрлі жанрдағы шығармашылық жұмыстарды жазу: кейіпкерге/ертегілерге/әңгімелер жазу	4.3.2.1 оқу негізінде әр түрлі жанрдағы шығармашылық жұмыстарды жазу (жаңа кейіпкерлерді, жаңа сюжетті қосу)
3.3 Сөйлемнің әр түрлі формаларын пайдалана отырып мәтіндерді жазу	2.3.3.1 сурет/ аппликация/ фотосуреттер арқылы шығармашылық жұмыстарды жазу (мұғалімнің көмегімен)	3.3.3.1 постер/ жоба/ жарнама/ жазбалар түрінде шығармашылық жұмыстарды жазу	4.3.3.1 проспект/ презентация/ сұхбат/ пікір/ ескертулер/ хабарландыру/ жоба/постер нысанында шығармашылық жұмыстарды жазу
3.4 Қателерді табу және түзету	2.3.4.1 лексикалық және орфографиялық қателерді анықтау үшін талдаудың қарапайым тәсілдерін қолдану	3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен лексикалық, орфографиялық қателерді түзету	4.3.4.1 лексикалық, стилистикалық (мұғалімнің көмегімен), орфографиялық және пунктуациялық қателерді түзету; 4.3.4.2 сөйлемнің тәртібі бұзылған мәтіндерді талдау және түзету, мәтінде мағыналық рұқсатнамаларды табу; 4.3.4.3 сөйлеу мәдениетінің бұзылуына жол берілген мәтіндерді түзету

34. Бағдарлама тірек - қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

35. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек - қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптарына арналған "Әдебиеттік оқу" пәнінен үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 2-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер (түйінді дағдылар)	Оқыту мақсаттары*
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
	1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 мәтінді дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу; 2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер арқылы ұсыну
	3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер арқылы ұсыну
	3. 4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету
3-тоқсан
5. Дені саудың -жаны сау 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 шығарманың мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
	1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау, сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	2.2.1.1 мәтінді дауыстап дұрыс әрі түсініп оқу, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу; 2.2.1.2 шығарманы іштей оқып, ондағы қажетті ақпараттарды белгілеп оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	2.2.4.1 мақал-мәтел, жұмбақ, ертегі, тұрмыс-салт жырлары, әңгіме, өлеңнің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуы мен аяқталуын анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, мультфильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	2.3.3.1 шығармашылық жұмысын мұғалімнің көмегімен сурет, каллиграмма, аппликация, фотосуреттер арқылы ұсыну
	3. 4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету
4-тоқсан
7. Бізді қоршаған әлем 8. Саяхат	1.2 Шығарманы мазмұндау	2.1.2.1 шығарманың мазмұнын дайын жоспар бойынша немесе өз сөзімен мазмұндау, үзіндісін мазмұндау,сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	2.1.3.1 шығарманың тақырыбы мен үзіндісіне (бастапқы бөліміне) сүйеніп, оқиғаның соңын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	2.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	2.1.5.1 өз ойы мен сезімін тірек сөздерді пайдалана отырып жеткізу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	2.2.2.1 мұғалім көмегімен қарапайым және нақтылау сұрақтарын қою және оның жауабын шығармадан таба білу
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.2.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	2.2.5.1 мұғалімнің көмегімен көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуы мен аяқталуын анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	2.2.6.1 кейіпкердің сыртқы келбетін сипаттау, мінез-құлқы мен іс-әрекетін бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	2.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу) табу
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	2.2.8.1 мұғалімнің көмегімен сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 2.2.8.2 мұғалімнің көмегімен кейіпкердің іс- әрекетіндегі өзгерісті, эпизодтарды немесе негізгі оқиғаларды салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	2.2.9.1 сұраққа жауапты анықтамалық кітаптардан, жинақтардан, сөздіктерден табу және ақпаратты берілген үлгі кестеге салу
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	2.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы бөліктерге бөліп, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	2.3.2.1 мұғалім көмегімен үлгі бойынша шағын ертегілер, жұмбақтар жазу немесе дайын ұйқастарды қатыстырып шумақтар мен санамақтар құрастыру
	3.4 Қатені табу және түзету	2.3.4.1 мұғалімнің көмегімен орфографиялық, пунктуациялық, стилистикалық қателерді табу және түзету

2) 3-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер (түйінді дағдылар)	Оқыту мақсаттары*
1-тоқсан
1.Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық және қараңғы)	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру
	1.2 Шығарманы мазмұндау	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық,таңдауына қарай мазмұндау, сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 мәтінді дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 шығарма мазмұны бойынша қолдануға (практикалық), бағалауға және шығармашылыққа негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін,сөйлемді анықтау
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкердің портретін сипатта, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет,сценарий түрінде ұсыну
	3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	3.1.1.1шығарманың маңызды тұстарын анықтау үшін ашық сұрақтар қою және жауап беру
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.1сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп, теріп оқу; 3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып,сын тұрғысынан бағалап оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 қолдануға (практикалық), бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін, сөйлемді табу
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкерлердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу
	3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	1.2 Шығарманы мазмұндау	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар,көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып,сын тұрғысынан бағалап оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 қолдануға (практикалық), бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін,сөйлемді табу
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	3.2.4.1 өлең, мысал, нақыл сөз, аңыз, бата, әңгіменің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	3.2.5.1көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкерлердің портретін сипаттау, оның іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен дәлелдер келтіріп бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	3.2.7.1 мұғалімнің көмегімен шығармадағы әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, эпитет, кейіптеу) табу
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.1 эпизодтарды салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден: иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	3.3.3.1 шығармашылық жұмысын сурет, сценарий түрінде ұсыну
	3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1.2 Шығарманы мазмұндау	3.1.2.1 шығарманың мазмұнын бірлесе құрастырған жоспар бойынша немесе өз сөзімен толық, таңдауына қарай мазмұндау, сахналау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	3.1.3.1 шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқы мен іс-әрекетіне, ондағы оқиғаларға сүйеніп, сюжеттің дамуын болжау
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	3.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді, нақыл сөздерді, вербалды емес тілдік құралдарды қолдану; 3.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар, көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	3.1.5.1 өз ойы мен сезімін көркем-бейнелі сөздерді қолдана отырып жеткізу
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	3.2.1.2 шығарманы іштей саналы түрде түсініп, көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып,сын тұрғысынан бағалап оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	3.2.2.1 қолдануға (практикалық), бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.2.3.1 шығарманың тақырыбын анықтау және негізгі ойды білдіріп тұрған мәтін бөлігін,сөйлемді анықтау
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	3.2.5.1 көркем шығармадағы оқиғаның басталуын, дамуын және аяқталуын анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	3.2.6.1 кейіпкердің портртін сипаттау, оныңіс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен дәлелдер келтіріп тауып, бағалау
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	3.2.8.1 эпизодтарды салыстыру, сюжеттің дамуындағы өзгерістерді анықтау; 3.2.8.2 мұғалімнің көмегімен көркем шығарма үзіндісін басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	3.2.9.1 шығарманың мазмұнына сәйкес түрлі дереккөздерден:иллюстрация, әдеби кітаптар, мультфильмнен нақты ақпаратты табу және ақпаратты сызба түрінде беру
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	3.3.1.1 мұғалім көмегімен оқылған шығарманы логикалық бөліктерге бөліп, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	3.3.2.1 шығарма кейіпкеріне хат, ертегі (кейіпкер қосу, соңын өзгерту), өлең (төрт жолды), әңгіме (оқығаны, көргені бойынша) жазу
	3.4 Қатені табу және түзету	3.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше орфографиялық, пунктуациялық қателерді табу және түзету

3) 4-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер (түйінді дағдылар)	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан 2. Адами құндылықтар	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар,көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған,өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп, рөлге бөліп, мәнерлеп оқу, теріп оқу, шапшаң оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.2 көркем шығарманы басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу, өлең (төрт жолды) жазу
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну
	3.4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	1.2 Шығарманы мазмұндау	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.1сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді,өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
		4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар,көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған,өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп,шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің,кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.1 эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба,диафильм, презентация түрінде ұсыну
	3. 4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету
3-тоқсан
5. Табиғат құбылыстары 6. Қоршаған ортаны қорғау	1.1 Шығарманың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 шығарманың мазмұнын толық түсіну, кейбір тұстарын нақтылау, оқиғаның себеп-салдарын анықтау үшін сұрақтар қою және жауап беру
	1.2 Шығарманы мазмұндау	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді,өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған,өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
		4.1.4.2 сөйлеу барысында иллюстрациялар,көрнекіліктер, фотосуреттер қолдану, презентация, видеоролик жасау
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп,рөлге бөліп, мәнерлеп оқу,теріп оқу, шапшаң оқу
		4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
	2.4 Әдеби шығарманың жанрын анықтау	4.2.4.1 аңыз, шешендік сөз, батырлар жыры, фантастикалық әңгімелердің жанрлық ерекшеліктерін анықтау
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің,кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
	2.7 Әдеби көркемдеуіш құралдардың қолданысын анықтау	4.2.7.1 шығармадан әдеби көркемдегіш құралдарды (теңеу, кейіптеу, эпитет, аллитерация, әсірелеу) табу және оларды қолдану
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.1 эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау және себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу,өлең (төрт жолды) жазу
	3.4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	1.2 Шығарманы мазмұндау	4.1.2.1 шығарма мазмұнын түрлі баяндау тәсілдерін (І немесе ІІІ жаққа өзгертіп, жағдаяттар қосып, оқиғаларды өрбітіп) қолданып, шығарманы қысқаша, толық, ішінара мазмұндау
	1.3 Шығармадағы оқиғаны болжау	4.1.3.1 шығарманың тақырыбы және қорытынды бөлімі негізінде сюжеттің дамуын болжау, оның себебін түсіндіру
	1.4 Тыңдарманның назарын аударту	4.1.4.1 сөйлеу барысында мақал-мәтелдерді,өлең жолдарын, нақыл сөздерді, шешендік сөздерді және вербалды емес тілдік құралдарды қолдану
	1.5 Тыңдалған шығарма бойынша пікір білдіру	4.1.5.1 өз ойын, сезімін, көзқарасын өмірде болған, өзге шығармадағы ұқсас оқиғалармен салыстыра отырып білдіру
	2.1 Оқу түрлерін қолдану	4.2.1.1 шығарманы дауыстап түсініп,рөлге бөліп, мәнерлеп оқу,теріп оқу, шапшаң оқу
		4.2.1.2 шығарманы іштей көз жүгіртіп, шолып, түртіп алып, сұрақтар қоя отырып, қажетті ақпаратты тауып, белгі қойып оқу, талдау жасап оқу, сын тұрғысынан бағалап оқу
	2.2 Шығарма мазмұны бойынша сұрақтар қою және жауап беру	4.2.2.1 шығарманы қайта құруға, интерпретациялауға және бағалауға негізделген сұрақтар қою және жауап беру
	2.3 Шығарманың тақырыбы мен негізгі ойды анықтау тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.2.3.1 шығарманың тақырыбы және негізгі ойды анықтау, автордың ойын мәтін деректерінен келтіре отырып дәлелдеу
	2.5 Шығарманың композициясын анықтау	4.2.5.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың композициялық құрылымын (сюжеттің басталуы, дамуы, шиеленісуі, шарықтау шегі, шешімі) анықтау
	2.6 Кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалау	4.2.6.1 кейіпкердің, кейіпкерлердің іс-әрекеті, мінез-құлқының өзгеру себептерін мәтіннен тауып, салыстырып бағалау
	2.8 Көркем шығарма элементтерін салыстыру	4.2.8.1 эпизодтар мен оқиғалардың негізінде жатқан маңызды тұстарын талдау және салыстыру; 4.2.8.2 көркем шығарманы басқа үлгідегі (иллюстрация, музыка (күй), мультфильм, кинофильм) нұсқасымен салыстыру
	2.9 Түрлі дереккөздерден ақпарат алу	4.2.9.1 түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты табу, өңдеу және тұжырым жасау, себеп-салдарлық байланысын сызба түрінде көрсету
	3.1 Шығарманың жоспарын құру	4.3.1.1 оқылған шығармадағы оқиға жүйесін анықтап, оны бөліктерге бөлу, әр бөлікке ат қойып, жоспар құру
	3.2 Шығарманың түрлі жанры бойынша шығармашылық жұмыс жазу	4.3.2.1 таныс мәтінге жаңа кейіпкерлер қосу, жаңа сюжеттер енгізу,өлең (төрт жолды) жазу
	3.3 Шығармашылық жұмыстарды түрлі формада ұсыну	4.3.3.1 шығармашылық жұмысын сызба, диафильм, презентация түрінде ұсыну
	3. 4 Қатені табу және түзету	4.3.4.1 мұғалімнің көмегімен шығарманың құрылымын, стилін жетілдіру, өз бетінше сын тұрғысынан бағалау және лексикалық, орфографиялық, пунктуациялық қателерді тауып түзету

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 40-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 585 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 2-4 сыныптары үшін "Әдебиеттік оқу" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - баланың жеке тұлғасын сөз өнері арқылы дамытуға ықпал ету, өнермен қарым-қатынас жасауға тәрбиелеу, білім алушыны көркем әдебиет әлеміне тарту, оны адамзаттың рухани тәжірибесіне айналдыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушылардың эстетикалық сезімдері мен көркем талғамын, олардың оқырман қызметіне қажеттілігін қалыптастыру үшін қолайлы жағдайлар жасау;

2) оқырман және сөйлеу біліктерінің жүйесін қалыптастыру;

3) бастапқы әдебиеттанушылық және сөйлеу білімін қалыптастыру;

4) әр түрлі жанрдағы көркем шығармаларды талдау тәсілдерін және әр түрлі стильдегі туындылармен жұмыс істеу тәсілдерін меңгерту;

5) шығармашылық қабілеттерін дамыту;

6) оқырман ой-өрісін кеңейту, классикалық және қазіргі заманғы көркем және ғылыми-танымдық әдебиеттің үздік шығармаларымен танысу;

7) толық оқу дағдысын жетілдіру (дұрыс, еркін, саналы және мәнерлі);

8) библиографиялық іскерлікті қалыптастыру;

9) білім алушылардың гуманистік дүниетанымын, интеллекті мен рухани әлемін қалыптастыру, оларды "Мәңгілік ел" ұлттық идеясына негізделген ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтарға тарту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) байланысқан ауызша сөйлеу дағдыларын жетілдіру;

2) ұсақ және артикуляциялық моториканы дамыту;

3) білім алушылардың сөздік қорын байыту, сөздердің мәндерін нақтылау, аграмматизмдер мен айтылу кемшіліктерін жою;

4) есту зейінін және сөйлеу қабілетін дамыту;

5) білім алушылардың танымдық қызметін дамыту, ойлау операцияларын жетілдіру, зияткерлік, ұйымдастырушылық іскерлікті қалыптастыру;

6) өз қызметін реттеу және ұйымдастыру қабілетін түзету және дамыту.

2-тарау. Оқыту процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері мен қағидасы:

1) іс-әрекет тәсілі;

2) жеке-сараланған тәсіл;

3) түзету бағыты қағидасы;

4) коммуникативтік тәсіл.

6. Іс-әрекеттік тәсіл - білім алушылардың тұлғасын қоршаған ортаны неғұрлым тиімді қайта құру ретінде шығармашылық еңбекті ұйымдастыруға бағыттайды. Іс-әрекет принципі-білім алушының білімін дайын емес, өзін-өзі тексере отырып, өзінің оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсінеді, бұл оның қабілетін, жалпы оқу іскерлігін табысты қалыптастыруға ықпал етеді.

7. Жеке-сараланған тәсіл оқу үдерісін ұйымдастыруда білім алушыларды топтарға бөлуді қарастырады: оқыту дәрежесі бойынша, ақыл-ой төзімділігі бойынша, дербестігі, шығармашылығы бойынша, ақыл-ой икемділігі бойынша, есте сақтауы, танымдық белсенділігі бойынша, сөйлеу дамуының деңгейі бойынша.

8. Оқу процесін ұйымдастырудың негізгі қағидасының бірі, түзету-дамытушылық әсер ету жүйесі мен реттілігін анықтайтын, қимыл-қозғалыс, психикалық және сөйлеу бұзылыстарын тұрақты есепке алуды қарастыратын түзету-дамыту жұмысының кешенді сипаты болып табылады.

9. Әдебиеттік оқу сабақтарында ауызша және жазбаша сөйлеуді түзету -білім алушылардың сөйлеу әрекетінің барлық түрлерін қамтитын негізгі принцип ретінде қарастырылады.Сөйлеу тілін түзетуге кіреді:

1) дыбыс айтуды және сөйлеу мәдениетін жетілдіру;

2) сөздік қорын байыту, нақтылау және жандандыру;

3) сөйлеудің грамматикалық құрылымын қалыптастыру;

4) өлеңдерді, жаңылтпашаларды, жұмбақтарды, мақал-мәтелдерді, балалар әндерін жатқа оқу;

5) диалогтық және монологиялық сөйлеуді дамыту;

6) дыбысты түзету және дұрыс екпін, интонация, сөйлеу мәнерлілігін сақтау.

10. Зейін және жұмысқа қабілеттілік кемшіліктерінің пайда болуын алдын алу үшін мыналар жоспарланады:

1) зияткерлік жүктемені мөлшерлеуді;

2) қызмет түрлерін ауыстыруды;

3) қимыл-қозғалыс және арнайы релаксациялық жаттығуларды;

4) сабақта бұзылудың немесе аурудың сипатын ескере отырып, материалды ұсынудың арнайы әдістері мен тәсілдерін қолдануды.

11. Сабақты жоспарлау және өткізу кезінде оқытудың желілік-концентрлік принципіне сүйенген жөн, бұл балалардың жаңа тәжірибесін бұрын өткендерімен байланыстыруды көздейді, оқытудың әрбір кезеңінде әрекеттің бұрынғы бағыты, бірақ неғұрлым жоғары деңгейінде зерделенеді.

12. Оқытудағы коммуникативтік тәсіл - бұл ақпаратты дұрыс беру және хабарлау, екі немесе одан да көп адамның тілдік өзара іс-қимылы процесінде білім, білік және дағды алмасуы, коммуникативтік тәсілдің нәтижесі - тіл арқылы, ой жеткізу және қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара іс-әрекет процесінде идеялармен алмасу арқылы қарым-қатынасты жүзеге асыру қабілеті болып табылады

13. Коммуникативтік сөйлеу бағыты әр сабақта жоспарланады: өз пікірін дәлелдеу, түсіндіру, түсініктеме беру, айтылғанды жалпылау, диалогқа түсу.

14. Саналы оқуды қалыптастыруға ықпал ететін келесідей әдістер мен тәсілдер қолданылады:

1) табиғи объектілермен танысу;

2) бақылау және практикалық жұмыстар;

3) экскурсиялар;

4) сөздік жұмыс;

5) мәтіннен бағдарлаушы сөздерді алып тастау

15. Мәтінді саналы қабылдау үшін оқудың әртүрлі түрлері қолданылады: оқу қарқыны бойынша, оқу тәсілі бойынша (дауыстап/ өзі туралы, жеке/ хормен), мақсатты бағыты бойынша (таныстыру, қарау, зерттеу, іздеу).

16. "Әдебиеттік оқу" пәні бойынша тыңдалым және айтылым дағдыларын дамытатын тапсырмалар:

1) қойылған мақсатқа сәйкес тыңдалған мәтіннен ақпаратты анықтау;

2) тыңдалған мәтін негізінде сұрақтар қою;

3) туындының кейіпкерлерінің портреттеріне сөздік сурет салу;

4) білім алушыларды қызықтыратын белгілі тақырыптар мен тақырыптарға ауызша түрде пікір жазу;

5) алдын ала жасалған мәселелер бойынша сұхбат жүргізу және сұхбат барысында алынған жауаптар бойынша ауызша есептер жасау;

6) өзінің негізделген идеяларын ауызша түрде баяндау мақсатында жоспарланған тақырыптарға диспутациялау, өз көзқарасын дәлелдеу;

7) тақырыпты әр түрлі көзқарастарды ескере отырып талқылау, пікір мен фактіні ажырату, даулы тақырыптарды талқылау, әр түрлі ақпарат көздерін бағалау, басқаларға түсінікті ақпарат беру;

8) берілген тақырыпқа диалог құру;

9) таныс тарихты қайта жазу, ертегілер айту; өлең оқу, жатқа айту.

17. "Әдебиеттік оқу" пәнінен оқылым мазмұны бойынша тапсырмалар:

1) кітапқа шолу (жазбаша, ауызша);

2) мәтіннің басында/соңында немесе тақырыбы бойынша оқиғалардың дамуын болжау;

3) интернет-ресурстармен жұмыс (презентациялар, проспектілер дайындау);

4) әдебиетпен жұмыс (сұрақтарға жауап дайындау үшін оқушыларға берілген немесе қызықтыратын тақырыпқа ақпарат іздеу);

5) әр түрлі оқу түрлерін пайдалану: танысу оқу, іздеу оқу, ақпаратты табу үшін оқу, рөлдік оқу, рахат үшін оқу және пікір айту үшін оқу;

6) мәтіндермен жұмыс (сахналау, рөлдер бойынша оқу, диафильма/мультфильм жасау).

18. "Әдебиеттік оқу" пәнінің мазмұны бойынша жазылым тапсырмалары:

1) тыңдалған немесе оқылған мәтіннің толық, қысқаша, таңдамалы және сараланған мазмұнын, фильм, кітап туралы жеке әсерлерді сипаттау;

2) шығармадағы кейіпкердің "эмоциялар желісін" құрастыру;

3) түрлі стильдер мен жанрлардың мәтіндерін үлгі бойынша және өз бетінше жазу;

4) мәтіннің басы/ортасы/соңы;

5) суреттер мен диаграммалар түрінде ақпарат беру;

6) газетке шағын хабарлама/мақала жазу;

7) белгілі тарихқа балама аяқтап жазу;

8) сұхбат үшін сұрақтар дайындау;

9) тірек сөздер, жоспар бойынша мәтін жасау;

10) еске сақтап жазу;

11) өз мәтіндерін түзету.

19. Оқыту технологиясы, оқыту кезіндегі жұмыс түрлері мен әдістері:

1) ұжымдық-тарату қызметі негізінде педагог пен білім алушылардың өзара іс-қимылын, білім алушылардың зерттеу және іздестіру қызметінде оқу диалогын ұйымдастыру арқылы оқу міндеттерін шешудің әртүрлі тәсілдерін іздестіруді көздейтін дамыта оқыту;

2) проблемалық оқыту білім алушылардың белгілі бір шындықты өз бетінше іздестіруіне және ашуына байланысты. Проблемалық оқыту өз бетінше, шығармашылықпен ойлауға үйретеді, зерттеу қызметінің қарапайым дағдыларын қалыптастырады;

3) өнертапқыштық міндеттерді шешу теориясы мәселелерді шешуге, қайшылықтарды табуға, ойлауға үйретеді;

4) жобалау технологиясын білім алушылар мынадай жағдайларда жасайды: әр түрлі көздерден жетіспейтін білімді өз бетінше және ықыласпен иеленеді; танымдық және практикалық міндеттерді шешу үшін алған білімді пайдалануды үйренеді; әртүрлі топтарда жұмыс істей отырып, коммуникативтік біліктерді игереді; зерттеу біліктерін дамытады; жүйелі ойлауды дамытады;

5) сын тұрғысынан ойлау технологиясы оқушының қызығушылығын оятуға, зерттеу, шығармашылық белсенділікті оятуға, қолда бар білімді іске қосуға, одан кейін - жаңа материалды ұғыну үшін жағдай жасауға және алған білімдерін шығармашылықпен қайта өңдеуге және жинақтауға көмектеседі;

6) ақпараттық-коммуникативтік технологиялар: білім алушы ақпаратты меңгеруді, оны пайдалана алуды, шешім қабылдау үшін қажетті таңдауды, ақпараттың барлық түрлерімен жұмыс істеуді үйренеді.

20. Заманауи дамытушы технологиялардың мүмкіндіктерін пайдалану заманауи білім алушының базалық құзыреттілігін қалыптастыруды қамтамасыз етеді:

1) ақпараттық (ақпаратты іздеу, талдау, түрлендіру, проблемаларды шешу үшін қолдану);

2) коммуникативтік (басқа адамдармен тиімді ынтымақтастық жасай білу);

3) өзін-өзі ұйымдастыру (мақсат қоя білу, жоспарлау, денсаулыққа жауапкершілікпен қарау, тұлғалық ресурстарды толыққанды пайдалану);

4) өздігінен білім алу (табысты және бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ете отырып, өмір бойы өзінің білім беру траекториясын құрастыруға және жүзеге асыруға дайын болу).

21. "Әдебиеттік оқу" пәні бойынша жұмысты ұйымдастыруға арналған жабдықтар:

1) ұйымдастыру техникасы: интерактивті тақта/проектор/экран; компьютерлер немесе ноутбуктер, принтер, сканер; құлаққаптар, веб-камера; диктофондар / микрофондар; сандық фотоаппарат;

2) бор тақтасы; маркерлік жылжымалы тақта; шағын маркерлік тақта; флипчарттар;

3) оқушылардың жұмыстарын сақтауға және көрсетуге арналған шкафтар;

4) кеңсе тауарлары: түрлі-түсті қағаз; фломастерлер; түрлі-түсті қарындаштар; маркерлер;

5) әдебиет: иллюстрациялары бар кітаптар, өлеңдер жинақтары, заманауи әңгімелер, классикалық ертегілер, аңыздар, оқиғалар; журналдар, газеттер, фильмдер;

6) анықтамалықтар: түсіндірме, сөзжасам, орфографиялық сөздіктер, синоним сөздіктер, антоним, фразеологизмдер, этимологиялық сөздіктер, грамматика бойынша анықтамалар;

7) көрнекі материал: иллюстрациялар, кестелер; дидактикалық және үлестірме материалдар;

8) мұғалім үшін демонстрациялық материал; қуыршақтар (қойылымға арналған);

9) театр костюмдері, импровизацияға арналған декорациялар.

22. Оқыту үшін жағдай жасау сыныптарды арнайы жиһазбен жабдықтауды көздейді. Бекіткіштері бар ыңғайлы тірек, биіктігі реттелетін және үстелшенің еңісі бар арнайы үстелдер мен парталар.

3-тарау. "Әдебиеттік оқу" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

23. Объем учебной нагрузки по предмету "Литературное чтение" составляет:

1) во 2 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году;

2) в 3 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году;

3) в 4 классе – 3 часа в неделю, 102 часа в учебном году.

24. Содержание учебного предмета включает следующие разделы:

1) раздел "Аудирование (слушание) и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

25. Раздел "Аудирование (слушание) и говорение" включает следующие подразделы:

1) понимание содержания аудио/видео информации;

2) пересказывание произведения;

3) прогнозирование событий в произведении;

4) привлечение внимания слушателя;

5) высказывание мнения по аудио/видео информации.

26. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) использование видов чтения;

2) формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения;

3) определение темы и основной мысли литературного произведения;

4) определение жанра литературного произведения;

5) определение композиции литературного произведения;

6) оценивание поступков героев литературного произведения;

7) понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения;

8) сравнение элементов художественного произведения;

9) извлечение информации из различных источников;

10) декламация;

11) проявление читательского интереса.

27. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) составление плана;

2) создание творческих работ разных жанров;

3) написание текстов с использованием различных форм представления;

4) нахождение и исправление ошибок.

28. Базовое содержание учебного предмета "Литературное чтение" для 2 класса:

1) аудирование (слушание) и говорение: адекватное восприятие на слух звучащей речи. Понимание содержания информации/произведения, умение отвечать на вопросы по ее/его содержанию, определение последовательности событий. Общее представление о жанре рассказ. Образ-персонаж. Опорные слова. Воспроизведение текста, по опорным словам. Тема и основная мысль произведения. Сравнение рассказа и стихотворения. Текст-описание, заголовок текста, структурные компоненты текста. Подробный пересказ. Рассказывание. Сравнение произведений на одну тему: сходство и различия. Образ-переживание. Тема лирического произведения. Настроение. Основная мысль. Развитие воображения, средства художественной выразительности: сравнение, олицетворение. Литературная загадка. Сочинение загадок. Соотношение темы и заголовка и содержания. Составление простых вопросов по содержанию аудио/видеоматериалов и прочитанной информации. Понятие о малых жанрах устного народного творчества: загадки, небылицы, потешки, считалочки, чистоговорки, скороговорки, пословицы, поговорки, сказки (волшебные, о животных, бытовые). Составление простых вопросов по содержанию аудио/видео и прочитанной информации. Обсуждение прочитанного. Герои сказки. Рассказывание сказки на основе картинного плана. Инсценирование сказки. Объявление о спектакле. Пересказ содержания прочитанного. Научно-познавательный рассказ. Тема произведений. Основная мысль. Художественный и научно-познавательные тексты. Сравнение прозаического и поэтического текстов. Событие рассказа. Образ-персонаж. Описание содержания иллюстраций к тексту с использованием слов и выражений текста. Ответы на вопросы, устанавливающие причинно-следственные отношения, последовательность действий, оценку поступков и прочее. Деление текста на части по вопросам. Ответы на вопросы. Ориентировка в оглавлении и страницах книги. Знание основных элементов книги: переплет (обложка), корешок, страницы, заглавие, оглавление (содержание);

2) чтение: правильное, выразительное, сознательное, плавное чтение целыми словами без искажений и пропусков. Слоговое чтение сложных, трудных для произнесения слов. Чтение по ролям. Выделение из текста незнакомых слов и различение значения слов в контексте. Соблюдение правил гигиены чтения и правил обращения с книгой. Соотнесение содержания и основной мысли произведения с пословицами. Заучивание наизусть. Сравнение стихов разных поэтов на одну тему, выбор понравившихся, их выразительное чтение. Ориентировка в оглавлении и страницах книги. Выразительное чтение с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (с помощью учителя, самостоятельно). Выбор из текста слов и предложений, характеризующих события, действующих лиц, картины природы;

3) письмо: составление постера, заметки, рекламы. Составление комментария. Проект. Составление простых вопросов по содержанию аудио/видеоматериалов и прочитанной информации.

29. Базовое содержание учебного предмета "Литературное чтение" для 3 класса:

1) аудирование (слушание) и говорение: книга как источник необходимых знаний. Элементы книги. Адекватное восприятие на слух звучащей речи (высказывание собеседника, аудио/видео информации, чтение различных текстов). Тема и основная мысль произведения. Образ-переживание. Характеристика лирического героя с использованием изобразительно-выразительных средств языка. Осознание диалога и монолога как вида речи. Работа со словом (распознавание прямого и переносного значения слов, их многозначности), целенаправленное пополнение активного словарного запаса. Общее представление о текстах разных стилей: художественного, научно-познавательного; их сравнение. Басни. Сравнение басни и сказки. Жанровые признаки басни, сравнение сюжетов басен, простейший анализ формы, структуры, объяснение морали, подбор пословиц, соответствующие морали басен. Анализ особенностей авторских выразительных средств для характеристики героя. Монолог как форма речевого высказывания. ПриҰмы анализа различных видов текста. Диалог как вид речи. Сказка. Художественные особенности сказок. Литературная (авторская) сказка. Сравнения, олицетворения, эпитеты. Общее представление о композиционных особенностях рассказов разных типов: повествование (рассказ), описание (пейзаж, портрет, интерьер). ПриҰмы анализа произведения разных жанров, установление причинно-следственных связей в тексте. Стихотворение. Понимание содержания прочитанного, осознание мотивов поведения героев, анализ их мотивов и поступков. Характеристика героя произведения. Портрет, характер героя, выраженные через поступки и речь. Работа со словом (распознавание прямого и переносного значения слов, их многозначности);

2) чтение: правильное, сознательное, достаточно беглое чтение целыми словами. Использование справочного и иллюстративного материалов. Чтение по ролям диалогов героев. Нахождение интонации (темпа, логических ударений, пауз, тона), соответствующей содержанию текста. Ориентировка в структуре текста: заглавие, части, главы, абзацы; использование знаний о структуре текста при анализе. Соответствие заглавия содержанию произведения. Подтверждение своих ответов примерами из текста. Работа со словом (распознавание прямого и переносного значения слов, их многозначности). Ответы на вопросы; нахождение в тексте подтверждение своему ответу или отрывок по предлагаемому заданию; различение действующих лиц и оценивание их поступков; деление текста на части по вопросам, определение с помощью учителя основной мысли прочитанного, пересказ содержания. Нахождение в выделенном отрывке метких слов или выражений, ярко характеризующих героя, природу, события, определение их значения; различение простейших случаев многозначности слова. Осознанное чтение текста про себя;

3) письмо: составление отзыва на книгу, объявления, заметки. Составление рекламы, презентации. Проект.

30. Базовое содержание учебного предмета "Литературное чтение" для 4 класса:

1) аудирование (слушание) и говорение: элементы книги: содержание или оглавление, титульный лист, аннотация, иллюстрации. Адекватное восприятие на слух звучащей речи. Понимание содержания информации/произведения. Определение стиля, типа и жанра текста. Продолжение работы над образом-персонажем, образом-переживанием. Анализ и осознание мотивов поступков героев, их оценка. Анализ чувств, настроений и переживаний в лирическом произведении. Осознание понятия "Ценности". Текст-повествование, текст-рассуждение. Композиция текста. Характеристика героя с использованием изобразительно-выразительных средств языка, использованных автором текста. Авторская позиция, авторская оценка событий и поступков героев произведения. Рассказ-описание. Особенности прозаического и лирического текстов. Средства художественной выразительности в прозаическом тексте. Текст-рассуждение. Сравнение текста-рассуждения и текста-описания. Характеристика образа-персонажа. Определение особенностей художественного текста. Художественные особенности сказок. Литературная (авторская) сказка. Прозаическая и стихотворная речь: узнавание, различение, выделение особенностей стихотворного произведения (ритм, рифма). Деление текста на части, озаглавливание их; составление простого плана; установление взаимосвязи между событиями, поступками героев, явлениями, фактам. Творческий пересказ: дополнение содержания текста. Устный отзыв о прочитанном. Подробный и краткий пересказ текста. Особенности фантастического жанра. Сравнение героев фантастических рассказов. Работа с разными видами информации. Нахождение аналогии между описанными в тексте ситуациями и реальными жизненными событиями. Устное сочинение как продолжение прочитанного произведения, отдельных его сюжетных линий, короткий рассказ по рисункам либо на заданную тему;

2) чтение: сознательное, правильное, выразительное чтение целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения). Книга как источник необходимых знаний. Понимание содержания прочитанного, определение темы и основной мысли. Нахождение в тексте изобразительно-выразительных средств языка и определение их значения в художественной речи (с помощью учителя): синонимы, антонимы, эпитеты, сравнения, олицетворение, фразеологические обороты. Нахождение в тексте слов и выражений, характеризующих героя и событие. Творческая деятельность учащихся: чтение по ролям, инсценирование. Инсценировка отдельных эпизодов произведения, чтение по ролям диалогов героев. Осознание смысла произведения при чтении про себя (доступных по объҰму и жанру произведений). Умение находить в тексте необходимую информацию. Понимание особенностей разных видов чтения: изучающее, ознакомительное и просмотровое;

3) письмо: моделирование собственного текста на основе художественного произведения (текст по аналогии), репродукций картин художников, по серии иллюстраций к произведению или на основе личного опыта. Составление различных вариантов плана. Составление заметки, вопросов для интервью, презентации, отзыва, проспекта. Проект.

Глава 4. Система целей обучения

31. Цели обучения в Программе для каждого класса представлены кодировкой. В коде первое число обозначает класс, второе и третьи числа – раздел и подраздел, четвертое число – нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 4.3.2.1 "4" – класс, "3.2" – подраздел, "1" – нумерация учебной цели.

32. Ожидаемые результаты по целям обучения:

1) раздел 1 "Аудирование (слушание) и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов; 3.1.1.2 уметь ориентироваться в содержании информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно- следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы; 4.1.1.2 находить в тексте требуемую информацию (конкретные сведения, факты, описания явлений, процессов), заданную в явном виде
1.2 Пересказывание произведения	2.1.2.1 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста; 2.1.2.2 пересказывать текст по опорным словам, плану, иллюстрации	3.1.2.1 пересказывать подробно/выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану/ драматизация; 3.1.2.2 творчески пересказывать текст (от лица героя, от автора), дополнять текст	4.1.2.1 передавать содержание прочитанного или прослушанного с учҰтом специфики научно-познавательного, учебного и художественного текстов в виде пересказа (полного, краткого или выборочного); 4.1.2.2 творческий пересказ (изменить лицо, добавить ситуацию, придумать разворачивание событий)
1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям	4.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета по заголовку и заключительной части произведения, объяснять причину своего выбора
1.4 Привлечение внимания слушателя	2.1.4.1 использовать интонацию и невербальные средства общения	3.1.4.1 осознанно строить речевое высказывание в соответствии с задачами коммуникации; 3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/ приборов	4.1.4.1выступать с речью, соблюдая нормы публичной речи, используя логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания; 4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/ наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/приборов/презентацией/ видеороликом
1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации	3.1.5.1 строить высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей, используя художественно-выразительные средства	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 выразительно, сознательно, плавно читать целыми словами; без искажений и пропусков; 2.2.1.2 читать по слогам сложные, трудные для произнесения слова; 2.2.1.3 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух	3.2.1.1 правильное, сознательное, достаточно беглое чтение целыми словами; 3.2.1.2 читать вслух, используя изучающее чтение; читать про себя, используя ознакомительное чтение; 3.2.1.3 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения	4.2.1.1 читать осознанно, правильно, выразительно целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения); 4.2.1.2 читать вслух и про себя, используя изучающее чтение; 4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.2.2 уметь отвечать на поставленный вопрос, используя простые предложения	3.2.2.1 конструировать собственные вопросы к тексту; 3.2.2.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста	4.2.2.1 формулировать творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 понимать основную мысль текста (при чтении вслух и про себя, при прослушивании); 2.2.3.2 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей	3.2.3.1 определять тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения	4.2.3.1 определять тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения
2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
2.5 Определение композиции литературного произведенния	2.2.5.1 делить текст на части по вопросам	3.2.5.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста по их особенностям; 3.2.5.2 делить текст на части, озаглавливать их	4.2.5.1 определять структурные компоненты текстов по их особенностям
2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	2.2.6.1 описывать внешний вид героя, оценивать его поступки простыми фразами	3.2.6.1 давать оценку эмоционального состояния героев, их нравственных позиций; 3.2.6.2 понимание отношения автора к героям произведения, используя слова и выражения из текста	4.2.6.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку/сопоставлять поступки героев по аналогии/контрасту; 4.2.6.2 соотносить ситуацию и поступки героев, объяснять (пояснять) поступки героев, опираясь на содержание текста; 4.2.6.3 соотносить поступки героев с нравственными нормами (только для художественных текстов)
2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.7.1 различать и выделять в тексте синонимы, антонимы, устойчивые словосочетания; 2.2.7.2 находить сравнение, олицетворение и определять их роль с помощью учителя	3.2.7.1 находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять роль; 3.2.7.2 понимать значение образной лексики для создания текстов	4.2.7.1 находить гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль; 4.2.7.2 использовать лексические и синтаксические единицы при пересказе текстов
2.8 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.8.1 определять изменения в поступках героя/в пейзаже в процессе развития сюжета с помощью учителя	3.2.8.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях	4.2.8.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения
2.9 Извлечение информации из различных источников	2.2.9.1 получать информацию через слушание и чтение текста, его анализ	3.2.9.1 владеть различными способами поиска учебной информации на заданную тему, в словаре в соответствии с коммуникативными и познавательными задачами	4.2.9.1 извлекать, перерабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно- следственных связей; 4.2.9.2 выбирать интересующую литературу, пользоваться словарями и справочниками
2.10 Декламация	2.2.10.1 заучивать стихотворения и отрывки из прозаических произведений; 2.2.10.2 читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (с помощью учителя); 2.2.10.3 читать по ролям	3.2.10.1 заучивать стихотворения и отрывки из прозаических произведений; 3.2.10.2 читать публично выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста; 3.2.10.3 читать по ролям, принимать участие в инсценировках произведения	4.2.10.1 заучивание стихотворений и отрывков произведений; 4.2.10.2 публично читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (самостоятельно); 4.2.10.3 читать по ролям, разрабатывать сценарии и принимать участие в инсценировках произведения
2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.1 иметь представление о библиотеке; 2.2.11.2 понимать санитарно-гигиенические требования к чтению книг; 2.2.11.3 знать названия произведения, фамилии автора; 2.2.11.4 ориентироваться в оглавлении и страницах книги; 2.2.11.5 знать основные элементы книги: переплет (обложка), корешок, страницы, заглавие, оглавление (содержание)	3.2.11.1 познакомиться с деятельностью библиотеки; 3.2.11.2 знать о каталогах библиотеки; 3.2.11.3 знать о справочной литературе и ресурсах Интернета; 3.2.11.4 воспринимать чтение как источник эстетического, нравственного, познавательного опыта; 3.2.11.5 понимать и соблюдать санитарно-гигиенические требования к чтению книг; 3.2.11.6 знать основные элементы книги: оглавление (содержание) титульный лист, аннотация, иллюстрации	4.2.11.1 осуществлять выбор книги в библиотеке (или в контролируемом Интернете) по заданной тематике или по собственному желанию; 4.2.11.2 вести список прочитанных книг с целью использования его в учебной и вне учебной деятельности, в том числе для планирования своего круга чтения; 4.2.11.3 осознавать себя как грамотного читателя, способного к творческой деятельности; 4.2.11.4 знать основные элементы книги: оглавление (содержание) титульный лист, аннотация, иллюстрации

3) раздел 3 "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части с помощью вопросов учителя	3.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть (с помощью учителя)	4.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки/ сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки/стихи	3.3.2.1 писать творческие работы разных жанров: письмо герою/сказки/рассказы	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного (с добавлением новых героев, нового сюжета)
3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий(с помощью учителя)	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ рекламы/ заметки	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки	4.3.4.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические и пунктуационные ошибки; 4.3.4.2 анализировать и корректировать тексты с нарушенным порядком предложений, находить в тексте смысловые пропуски; 4.3.4.3 корректировать тексты, в которых допущены нарушения культуры речи

33. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Литературное чтение" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

34. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Литературное чтение" для 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Литературное чтение" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 2-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 2 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
ВсҰ обо мне	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.2 Пересказывание произведения	2.1.2.2 пересказывать текст, по опорным словам, плану, иллюстрации
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу
		1.4 Привлечение внимания слушателя	2.1.4.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 выразительно, сознательно, плавно читать целыми словами; без искажений и пропусков; 2.2.1.2 читать по слогам сложные, трудные для произнесения слова; 2.2.1.3 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух
		2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.2.2 уметь отвечать на поставленный вопрос, используя простые предложения
		2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения
		2.9 Извлечение информации из различных источников	2.2.9.1 получать информацию через слушание и чтение текста, его анализ
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.1 иметь представление о библиотеке; 2.2.11.2 понимать санитарно-гигиенические требования к чтению книг
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
Моя семья и друзья	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу;
		1.4 Привлечение внимания слушателя	2.1.4.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 выразительно, сознательно плавно читать целыми словами; без искажений и пропусков; 2.2.1.2 читать по слогам сложные, трудные для произнесения слова; 2.2.1.3 использовать ознакомительный вид чтения, чтение вслух;
		2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения;
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.7.1 различать и выделять в тексте синонимы, антонимы, устойчивые словосочетания; 2.2.10.1 заучивать стихотворения и отрывки из прозаических произведений
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.1 иметь представление о библиотеке; 2.2.11.2 понимать санитарно-гигиенические требования к чтению книг
	3.Письмо	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки/ сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки/стихи
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
2 четверть
Моя школа	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	2.1.2.1 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста; 2.1.2.2 пересказывать текст, по опорным словам, плану, иллюстрации
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 выразительно, сознательно, плавно читать целыми словами; без искажений и пропусков; 2.2.1.2 читать по слогам сложные, трудные для произнесения слова
		2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	2.2.5.1 делить текст на части по вопросам
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	2.2.6.1 описывать внешний вид героя, оценивать его поступки простыми фразами
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.7.1 различать и выделять в тексте синонимы, антонимы, устойчивые словосочетания
		2.9 Извлечение информации из различных источников	2.2.9.1 получать информацию через слушание и чтение текста, его анализ
		2.10 Декламация	2.2.10.1 заучивать стихотворения и отрывки из прозаических произведений; 2.2.10.3 читать по ролям
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.3 знать названия произведения, фамилии автора
	3. Письмо	3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части с помощью вопросов учителя
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
Мой родной край	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	2.1.2.1 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста;
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 выразительно, сознательно, плавно читать целыми словами; без искажений и пропусков; 2.2.1.2 читать по слогам сложные, трудные для произнесения слова
		2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.7.1 различать и выделять в тексте синонимы, антонимы, устойчивые словосочетания; 2.2.7.2 находить сравнение, олицетворение и определять их роль с помощью учителя
		2.10 Декламация	2.2.10.3 читать по ролям
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.2 понимать санитарно-гигиенические требования к чтению книг; 2.2.11.4 ориентироваться в оглавлении и страницах книги; 2.2.11.5 знать основные элементы книги: переплет (обложка), корешок, страницы, заглавие, оглавление (содержание)
	3. Письмо	3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части с помощью вопросов учителя;
		3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки/ сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки/стихи
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
3 четверть
В здоровом теле -здоровый дух!	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу
		1.4 Привлечение внимания слушателя	2.1.4.1 адекватно использовать интонацию и невербальные средства общения
	2. Чтение	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 понимать основную мысль текста (при чтении вслух и про себя, при прослушивании); 2.2.3.2 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	2.2.7.2 находить сравнение, олицетворение и определять их роль с помощью учителя
		2.9 Извлечение информации из различных источников	2.2.9.1 получать информацию через слушание и чтение текста, его анализ
		2.10 Декламация	2.2.10.2 читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (с помощью учителя); 2.2.10.3 читать по ролям
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.3 знать названия произведения, фамилии автора
	3. Письмо	3.1 Составление плана	2.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части с помощью вопросов учителя
		3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки/ сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки/стихи;
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
Традиции и фольклор	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	2.1.2.1 отвечать на вопросы и подтверждать свой ответ примерами из текста; 2.1.2.2 пересказывать текст, по опорным словам, плану, иллюстрации
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	2.1.3.1 прогнозировать конец произведения по заголовку и началу
	2. Чтение	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	2.2.2.1 уметь задавать простые вопросы (с помощью учителя) по содержанию прочитанного; 2.2.2.2 уметь отвечать на поставленный вопрос, используя простые предложения
		2.4 Определение жанра литературного произведения	2.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности произведений малых жанров устного народного творчества, сказки, рассказа, стихотворения
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.2 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
		2.9 Извлечение информации из различных источников	2.2.9.1 получать информацию через слушание и чтение текста, его анализ
		2.10 Декламация	2.2.10.1 заучивать стихотворения и отрывки из прозаических произведений; 2.2.10.3 читать по ролям
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.3 знать названия произведения, фамилии автора
	3. Письмо	3.2 Создание творческих работ разных жанров	2.3.2.1 писать творческие работы разных жанров по образцу – загадки/ сказки – или по готовым рифмовкам – считалочки/стихи
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
4 четверть
Окружающая среда	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию
		1.2 Пересказывание произведения	2.1.2.2 пересказывать текст по опорным словам, плану, иллюстрации
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	2.2.1.1 выразительно, сознательно, плавно читать целыми словами; без искажений и пропусков; 2.2.1.2 читать по слогам сложные, трудные для произнесения слова
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 понимать основную мысль текста (при чтении вслух и про себя, при прослушивании); 2.2.3.2 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	2.2.5.1 делить текст на части по вопросам
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	2.2.6.1 описывать внешний вид героя, оценивать его поступки простыми фразами
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.8.1 определять изменения в поступках героя/в пейзаже в процессе развития сюжета с помощью учителя
		2.10 Декламация	2.2.10.2 читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (с помощью учителя)
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок
Путешествие	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	2.1.1.1 отвечать на простые вопросы по содержанию; 2.1.2.2 пересказывать текст по опорным словам, плану, иллюстрации
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	2.1.5.1 строить высказывание, используя опорные слова для объяснения своих идей, чувств, мыслей, полученных при восприятии информации
	2. Чтение	2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	2.2.3.1 понимать основную мысль текста (при чтении вслух и про себя, при прослушивании); 2.2.3.2 определять, о чем хотел сказать автор, используя опорные слова, и понимать, в чем он хотел убедить читателей
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	2.2.8.1 определять изменения в поступках героя/в пейзаже в процессе развития сюжета с помощью учителя
		2.10 Декламация	2.2.10.2 читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (с помощью учителя)
		2.11 Проявление читательского интереса	2.2.11.2 понимать санитарно-гигиенические требования к чтению книг; 2.2.11.4 ориентироваться в оглавлении и страницах книги; 2.2.11.5 знать основные элементы книги: переплет (обложка), корешок, страницы, заглавие, оглавление (содержание)
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.3.3.1 писать творческие работы с использованием рисунков/ аппликаций/ фотографий (с помощью учителя)
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	2.3.4.1 использовать простейшие приҰмы анализа для определения лексических и орфографических ошибок

2) 3 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Живая природа	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов; 3.1.1.2 уметь ориентироваться в содержании информации
		1.4 Привлечение внимания слушателя	3.1.4.1 осознанно строить речевое высказывание в соответствии с задачами коммуникации; 3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/ приборов
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 правильное, сознательное, достаточно беглое чтение целыми словами; 3.2.1.2 читать вслух, используя изучающее чтение; читать про себя, используя ознакомительное чтение
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.3.1 определять тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.6.1 давать оценку эмоционального состояния героев, их нравственных позиций
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.7.1 находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять роль; 3.2.7.2 понимать значение образной лексики для создания текстов
		2.9 Извлечение информации из различных источников	3.2.9.1 владеть различными способами поиска учебной информации на заданную тему, в словаре в соответствии с коммуникативными и познавательными задачами
		2.11 Проявление читательского интереса	3.2.11.1 познакомиться с деятельностью библиотеки; 3.2.11.2 знать о каталогах библиотеки; 3.2.11.3 знать о справочной литературе и ресурсах Интернета; 3.2.11.6 знать основные элементы книги: оглавление (содержание) титульный лист, аннотация, иллюстрации; 3.2.11.5 понимать и соблюдать санитарно-гигиенические требования к чтению книг
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки
Что такое хорошо, что такое плохо? (свет и темнота)	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов; 3.1.1.2 уметь ориентироваться в содержании информации
		1.2 Пересказывание произведения	3.1.2.1 пересказывать подробно/выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану/драматизация
	2.Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.1 правильное, сознательное, достаточно беглое чтение целыми словами; 3.2.1.2 читать вслух, используя изучающее чтение; читать про себя, используя ознакомительное чтение; 3.2.1.3 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения
		2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	3.2.5.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста по их особенностям
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.6.1 давать оценку эмоционального состояния героев, их нравственных позиций
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.7.2 понимать значение образной лексики для создания текстов
		2.10 Декламация	3.2.10.3 читать по ролям, принимать участие в инсценировках произведения
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки
2 четверть
Время	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов; 3.1.1.2 уметь ориентироваться в содержании информации
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	3.1.5.1 строить высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей, используя художественно-выразительные средства
	2. Чтение	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	3.2.2.1 конструировать собственные вопросы к тексту; 3.2.2.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	3.2.5.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста по их особенностям
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.6.1 давать оценку эмоционального состояния героев, их нравственных позиций
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.7.1 находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять роль; 3.2.7.2 понимать значение образной лексики для создания текстов
		2.11 Проявление читательского интереса	3.2.11.6 знать основные элементы книги: оглавление (содержание) титульный лист, аннотация, иллюстрации
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки
Архитектура	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	3.1.2.1 пересказывать подробно/выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану/драматизация
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям;
		1.4 Привлечение внимания слушателя	3.1.4.1 осознанно строить речевое высказывание в соответствии с задачами коммуникации
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	3.1.5.1 строить высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей, используя художественно-выразительные средства
	2. Чтение	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	3.2.2.1 конструировать собственные вопросы к тексту; 3.2.2.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	3.2.5.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста по их особенностям; 3.2.5.2 делить текст на части, озаглавливать их
		2.10 Декламация	3.2.10.3 читать по ролям, принимать участие в инсценировках произведения
		2.11 Проявление читательского интереса	3.2.11.4 воспринимать чтение как источник эстетического, нравственного, познавательного опыта
	3. Письмо	3.1 Составление плана	3.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть (с помощью учителя)
		3.2 Создание творческих работ разных жанров	3.3.2.1 писать творческие работы разных жанров: письмо герою/сказки/рассказы;
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
3 четверть
Искусство	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	3.1.2.1 пересказывать подробно/ выборочно содержание произведения свободно или по совместно составленному плану/ драматизация; 3.1.2.2 творчески пересказывать текст (от лица героя, от автора), дополнять текст
		1.4 Привлечение внимания слушателя	3.1.4.1 осознанно строить речевое высказывание в соответствии с задачами коммуникации; 3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/ приборов
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	3.1.5.1 строить высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей, используя художественно-выразительные средства
	2. Чтение	2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	3.2.2.1 конструировать собственные вопросы к тексту; 3.2.2.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.6.1 давать оценку эмоционального состояния героев, их нравственных позиций; 3.2.6.2 понимание отношения автора к героям произведения, используя слова и выражения из текста
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.8.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях;
		2.9 Извлечение информации из различных источников	3.2.9.1 владеть различными способами поиска учебной информации на заданную тему, в словаре в соответствии с коммуникативными и познавательными задачами
		2.11 Проявление читательского интереса	3.2.11.2 знать о каталогах библиотеки; 3.2.11.3 знать о справочной литературе и ресурсах Интернета; 3.2.11.4 воспринимать чтение как источник эстетического, нравственного, познавательного опыта; 3.2.11.5 понимать и соблюдать санитарно-гигиенические требования к чтению книг
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки
Выдающиеся личности	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	3.1.2.2 творчески пересказывать текст (от лица героя, от автора), дополнять текст
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	3.1.5.1 строить высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей, используя художественно-выразительные средства
	2. Чтение	2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.6.1 давать оценку эмоционального состояния героев, их нравственных позиций; 3.2.6.2 понимание отношения автора к героям произведения, используя слова и выражения из текста
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.8.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях
		2.10 Декламация	3.2.10.2 читать публично выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста
		2.11 Проявление читательского интереса	3.2.11.2 знать о каталогах библиотеки; 3.2.11.3 знать о справочной литературе и ресурсах Интернета
	3. Письмо	3.2 Создание творческих работ разных жанров	3.3.2.1 писать творческие работы разных жанров: письмо герою/сказки/рассказы
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки
4 четверть
Вода -источник жизни	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	3.1.1.2 уметь ориентироваться в содержании информации
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.1.5.1 строить высказывание для объяснения своих идей, чувств, мыслей, используя художественно-выразительные средства
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/ приборов
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.3 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.3.1 определять тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения
		2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	3.2.5.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста по их особенностям; 3.2.5.2 делить текст на части, озаглавливать их
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	3.2.6.2 понимание отношения автора к героям произведения, используя слова и выражения из текста
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.7.1 находить сравнение, олицетворение, эпитет и определять роль
		2.10 Декламация	3.2.10.1 заучивать стихотворения и отрывки из прозаических произведений; 3.2.10.2 читать публично выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста; 3.2.10.3 читать по ролям, принимать участие в инсценировках произведения
	3.Письмо	3.1 Составление плана	3.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть (с помощью учителя)
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки
Культура отдыха. Праздники	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	3.1.1.1 отвечать на открытые вопросы по содержанию для определения ключевых моментов; 3.1.1.2 уметь ориентироваться в содержании информации
		1.2 Пересказывание произведения	3.1.2.2 творчески пересказывать текст (от лица героя, от автора), дополнять текст
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	3.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета произведения по поступкам, характеристике героев и событиям
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	3.2.1.3 выбирать нужный вид чтения в соответствии с целью чтения
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.2.1 конструировать собственные вопросы к тексту; 3.2.2.2 уметь развернуто отвечать на вопросы по содержанию текста
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	3.2.3.1 определять тему и находить предложение, в котором заключена основная мысль произведения
		2.4 Определение жанра литературного произведения	3.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности народной и литературной сказки, рассказа, стихотворения, басни
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	3.2.5.1 определять с помощью учителя структурные компоненты текста по их особенностям; 3.2.5.2 делить текст на части, озаглавливать их
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	3.2.6.2 понимание отношения автора к героям произведения, используя слова и выражения из текста
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	3.2.8.1 сравнивать чувства, поведение главных героев в различных ситуациях
		2.9 Извлечение информации из различных источников	3.2.9.1 владеть различными способами поиска учебной информации на заданную тему, в словаре в соответствии с коммуникативными и познавательными задачами
		2.11 Проявление читательского интереса	3.2.11.2 знать о каталогах библиотеки; 3.2.11.3 знать о справочной литературе и ресурсах Интернета
	3. Письмо	3.1 Составление плана	3.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть (с помощью учителя)
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.3.3.1 писать творческие работы в форме постера/ проекта/ объявления/рекламы/ заметки
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	3.3.4.1 с помощью учителя исправлять лексические, орфографические ошибки

3) 4 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Моя Родина - Казахстан	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно- следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы; 4.1.1.2 находить в тексте требуемую информацию (конкретные сведения, факты, описания явлений, процессов), заданную в явном виде
		1.2 Пересказывание произведения	4.1.2.1 передавать содержание прочитанного или прослушанного с учҰтом специфики научно-познавательного, учебного и художественного текстов в виде пересказа (полного, краткого или выборочного)
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)
	2.Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать осознанно, правильно, выразительно целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения); 4.2.1.2 читать вслух и про себя, используя изучающее чтение
		2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.6.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку/сопоставлять поступки героев по аналогии/контрасту
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.7.2 использовать лексические и синтаксические единицы при пересказе текстов
		2.11 Проявление читательского интереса	4.2.11.1 осуществлять выбор книги в библиотеке (или в контролируемом Интернете) по заданной тематике или по собственному желанию; 4.2.11.4 знать основные элементы книги: оглавление (содержание) титульный лист, аннотация, иллюстрации
	3.Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
		3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
Человеческие ценности	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно- следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы
		1.4 Привлечение внимания слушателя	4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/ наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/приборов/презентацией/ видеороликом
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать осознанно, правильно, выразительно целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения); 4.2.1.2 читать вслух и про себя, используя изучающее чтение; 4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	4.2.3.1 определять тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	4.2.5.1 определять структурные компоненты текстов по их особенностям
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.7.1 находить гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль
		2.10 Декламация	4.2.10.1 заучивание стихотворений и отрывков произведений
		2.11 Проявление читательского интереса	4.2.11.1 осуществлять выбор книги в библиотеке (или в контролируемом Интернете) по заданной тематике или по собственному желанию; 4.2.11.4 знать основные элементы книги: оглавление (содержание) титульный лист, аннотация, иллюстрации
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ и 4.3.3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления нтервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.2 анализировать и корректировать тексты с нарушенным порядком предложений, находить в тексте смысловые пропуски
2 четверть
Культурное наследие	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	4.1.1.2 находить в тексте требуемую информацию (конкретные сведения, факты, описания явлений, процессов), заданную в явном виде
		1.2 Пересказывание произведения	4.1.2.1 передавать содержание прочитанного или прослушанного с учҰтом специфики научно-познавательного, учебного и художественного текстов в виде пересказа (полного, краткого или выборочного)
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать осознанно, правильно, выразительно целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения); 4.2.1.2 читать вслух и про себя, используя изучающее чтение; 4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	4.2.5.1 определять структурные компоненты текстов по их особенностям
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.6.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку/сопоставлять поступки героев по аналогии/контрасту; 4.2.6.2 соотносить ситуацию и поступки героев, объяснять (пояснять) поступки героев, опираясь на содержание текста
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.7.1 находить гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.8.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения
		2.10 Декламация	4.2.10.3 читать по ролям, разрабатывать сценарии и принимать участие в инсценировках произведения
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.2 анализировать и корректировать тексты с нарушенным порядком предложений, находить в тексте смысловые пропуски
Мир профессий	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно- следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы; 4.1.1.2 находить в тексте требуемую информацию (конкретные сведения, факты, описания явлений, процессов), заданную в явном виде
		1.2 Пересказывание произведения	4.1.2.1 передавать содержание прочитанного или прослушанного с учҰтом специфики научно-познавательного, учебного и художественного текстов в виде пересказа (полного, краткого или выборочного)
		1.4 Привлечение внимания слушателя	4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/ наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/приборов/презентацией/ видеороликом
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.6.2 соотносить ситуацию и поступки героев, объяснять (пояснять) поступки героев, опираясь на содержание текста
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.7.1 находить гиперболу, сравнение, олицетворение, эпитет, метафору и определять их роль; 4.2.7.2 использовать лексические и синтаксические единицы при пересказе текстов
		2.9 Извлечение информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать, перерабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно- следственных связей; 4.2.9.2 выбирать интересующую литературу, пользоваться словарями и справочниками
		2.10 Декламация	4.2.10.1 заучивание стихотворений и отрывков произведений; 4.2.10.3 читать по ролям, разрабатывать сценарии и принимать участие в инсценировках произведения
		2.11 Проявление читательского интереса	4.2.11.3 осознавать себя как грамотного читателя, способного к творческой деятельности
	3. Письмо	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
3 четверть
Природные явления	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	4.1.1.2 находить в тексте требуемую информацию (конкретные сведения, факты, описания явлений, процессов), заданную в явном виде
		1.2 Пересказывание произведения	4.1.2.2 творческий пересказ (изменить лицо, добавить ситуацию, придумать разворачивание событий)
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	4.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета по заголовку и заключительной части произведения, объяснять причину своего выбора
		1.4 Привлечение внимания слушателя	4.1.4.1 выступать с речью, соблюдая нормы публичной речи, используя логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	4.2.2.1 формулировать творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	4.2.5.1 определять структурные компоненты текстов по их особенностям
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.6.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку/сопоставлять поступки героев по аналогии/контрасту; 4.2.6.3 соотносить поступки героев с нравственными нормами (только для художественных текстов)
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.8.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	4.2.7.2 использовать лексические и синтаксические единицы при пересказе текстов
		2.10 Декламация	4.2.10.2 публично читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (самостоятельно)
	3. Письмо	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
		3.2 Создание творческих работ разных жанров	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного (с добавлением новых героев, нового сюжета)
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.3 корректировать тексты, в которых допущены нарушения культуры речи
Охрана окружающей среды	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.2 Пересказывание произведения	4.1.2.1 передавать содержание прочитанного или прослушанного с учҰтом специфики научно-познавательного, учебного и художественного текстов в виде пересказа (полного, краткого или выборочного); 4.1.2.2 творческий пересказ (изменить лицо, добавить ситуацию, придумать разворачивание событий)
		1.3 Прогнозирование событий в произведении	4.1.3.1 прогнозировать развитие сюжета по заголовку и заключительной части произведения, объяснять причину своего выбора
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	4.2.2.1 формулировать творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
		2.3 Определение темы и основной мысли литературного произведения	4.2.3.1 определять тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения
		2.5 Определение композиции литературного произведенния	4.2.5.1 определять структурные компоненты текстов по их особенностям
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.6.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку/сопоставлять поступки героев по аналогии/контрасту; 4.2.6.3 соотносить поступки героев с нравственными нормами (только для художественных текстов)
		2.9 Извлечение информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать, перерабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно- следственных связей; 4.2.9.2 выбирать интересующую литературу, пользоваться словарями и справочниками
		2.10 Декламация	4.2.10.1 заучивание стихотворений и отрывков произведений; 4.2.10.2 публично читать выразительно с соблюдением пауз между предложениями и частями текста (самостоятельно)
	3. Письмо	3.1 Составление плана	4.3.1.1 составлять план на основе выявления последовательности событий и деления произведения на части, озаглавливать каждую часть
		3.2 Создание творческих работ разных жанров	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного (с добавлением новых героев, нового сюжета)
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера 4.3.4.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические и пунктуационные ошибки
4 четверть
Путешествие в космос	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.4 Привлечение внимания слушателя	4.1.4.1 выступать с речью, соблюдая нормы публичной речи, используя логические ударения и паузы для выделения смысла высказывания; 4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/ наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/приборов/презентацией/ видеороликом
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)
	2. Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать осознанно, правильно, выразительно целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения)
		2.2 Формулирование вопросов и ответов по содержанию литературного произведения	4.2.2.1 формулировать творческие, интерпретационные, оценочные вопросы по содержанию литературного произведения и отвечать на подобные вопросы
		2.6 Оценивание поступков героев литературного произведения	4.2.3.1 определять тему и основную мысль, доказывая фактами из произведения; 4.2.6.1 определять приемы создания образа автором произведения, определять
		2.7 Понимание использования автором изобразительно-выразительных средств в тексте литературного произведения	отношение автора к герою, соотносить свою и авторскую оценку/сопоставлять поступки героев по аналогии/контрасту
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.8.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения
		2.9 Извлечение информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать, перерабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно- следственных связей; 4.2.9.2 выбирать интересующую литературу, пользоваться словарями и справочниками
		2.11 Проявление читательского интереса	4.2.11.2 вести список прочитанных книг с целью использования его в учебной и вне учебной деятельности, в том числе для планирования своего круга чтения
	3. Письмо	3.2 Создание творческих работ разных жанров	4.3.2.1 писать творческие работы разных жанров на основе прочитанного (с добавлением новых героев, нового сюжета)
		3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические и пунктуационные ошибки; 4.3.4.3 корректировать тексты, в которых допущены нарушения культуры речи
Путешествие в будущее	1. Аудирование (слушание) и говорение	1.1 Понимание содержания аудио/видео информации	4.1.1.1 формулировать вопросы для установления причинно- следственных связей, явлений, поступков и отвечать на открытые вопросы; 4.1.1.2 находить в тексте требуемую информацию (конкретные сведения, факты, описания явлений, процессов), заданную в явном виде
		1.2 Пересказывание произведения	4.1.2.1 передавать содержание прочитанного или прослушанного с учҰтом специфики научно-познавательного, учебного и художественного текстов в виде пересказа (полного, краткого или выборочного); 4.1.2.2 творческий пересказ (изменить лицо, добавить ситуацию, придумать разворачивание событий)
		1.4 Привлечение внимания слушателя	4.1.4.2 сопровождать речь иллюстрациями/ наглядностью/ демонстрацией фотографий/ картин/приборов/презентацией/ видеороликом
		1.5 Высказывание мнения по аудио/видео информации	4.1.5.1 участвовать в обсуждении прослушанного/прочитанного текста (задавать вопросы, высказывать и обосновывать собственное мнение, соблюдая правила речевого этикета и правила работы в группе), опираясь на текст или собственный опыт (для всех видов текстов)
	2.Чтение	2.1 Использование видов чтения	4.2.1.1 читать осознанно, правильно, выразительно целыми словами (паузы, логические ударения, тон, темп чтения); 4.2.1.2 читать вслух и про себя, используя изучающее чтение; 4.2.1.3 использовать разные виды чтения для решения учебных задач, выполнения заданий к тексту произведения, поиска ответов на вопросы по содержанию
		2.4 Определение жанра литературного произведения	4.2.4.1 понимать и определять жанровые особенности мифа, фантастики легенды, басни, литературной сказки, рассказа, стихотворения, былины, притчи, героического эпоса;
		2.8 Сравнение элементов художественного произведения	4.2.8.1 сравнивать события и чувства героев, подтверждая свое мнение примерами из произведения
		2.9 Извлечение информации из различных источников	4.2.9.1 извлекать, перерабатывать полученную информацию, делать выводы и представлять полученные сведения в виде схемы причинно- следственных связей
		2.11 Проявление читательского интереса	4.2.11.1 осуществлять выбор книги в библиотеке (или в контролируемом Интернете) по заданной тематике или по собственному желанию; 4.2.11.2 вести список прочитанных книг с целью использования его в учебной и вне учебной деятельности, в том числе для планирования своего круга чтения; 4.2.11.3 осознавать себя как грамотного читателя, способного к творческой деятельности
	3. Письмо	3.3 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.3.3.1 писать творческие работы в форме проспекта/ презентации/ интервью/ отзыва/ заметки/ объявления/ проекта/постера;
		3.4 Нахождение и исправление ошибок	4.3.4.1 исправлять лексические, стилистические (с помощью учителя), орфографические и пунктуационные ошибки

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 41-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 586 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын дамыту, өз ойларын орыс тілінде жеткізе білуге үйрету.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) сөйлеу дағдыларын дамыту: тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым;

2) орыс тілінің әдеби тіл нормалары мен ережелеріне сәйкес синтаксистік тұрғыдан сөйлемдерді дұрыс құрастыру дағдыларын қалыптастыру;

3) оқылған ақпарат бойынша іздене отырып, зерттей білу қабілеттерін қалыптастыру, диалог, монолог құрастыру дағдыларын дамыту;

4) білім алушылардың сөздік қорын орыс тілінің коммуникативтік-актуальді лексикасы мен фразеологиясын оқытып, байыту;

5) орыс тілін оқытуда ақпараттық-коммуникациялық және компьютерлік технологияларды қолдану арқылы танымдық дағдыларын дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылардың даму ерекшелігіне қарай кеңістікті бағдарлау қабілетін дамыту;

2) сөйлеу тілінің бұзылыстарын ескере отырып, тілдік лексикалық-грамматикалық құралдарды қолданып, фонематикалық естуі мен қабылдауын дамыту және монологтік, диалогтік сөйлеу әрекеттерін сөйлеу тілінде дұрыс қолдану;

3) сөйлеу тілі мен қозғалыс бұзылыстарын ескере отырып байланыстырып сөйлеу тілін(сөздің нақтылығы, түсінікті болуы мен айқындылығы) дамыту;

4) ұсақ моториканы дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Орыс тіліне оқыту процесінде келесідей оқыту технологиясы мен әдістері қолданылады:

1) сөйлеу тілін және ұсақ моторикасын дамыту бойынша жеке түзете-дамыту жұмыстарын ұйымдастыру;

2) білім алушылардың танымдық, қабылдау қабілеттерінің ерекшелігіне қарай деңгейлік тапсырмаларды кеңінен дифференциалды ықпал ете қолдану;

3) орыс тіліне тән дыбыстар мен әріптерді дұрыс айтуға, оқуға дағдыландыруда және ауызша қарым-қатынас жасау дағдыларын меңгертуде ырғақтық-артикуляциялық түзету жаттығуларын қолдану;

4) диалогтік және монологтік сөйлеу дағдыларын қалыптастыру мақсатында сұрақ-жауап әдісін қолдану;

5) сөздік қорын дамыту мақсатында тіл дамыту жұмыстарын ұйымдастыру;

6) түсіндіру әдісін жаңа немесе мағынасы түсініксіз сөз, сөз тіркесі, сөйлемдерді, жаңа тақырыпты түсіндіруде қолдану;

7) көріп қабылдауын, зейінін, естіп қабылдауын дамыту мақсатында көрнекілік әдістерді практикалық бағытта қолдану;

8) сөйлеу тілі мен танымдық ерекшеліктерін дамытуда ойын элементтерін пайдалану; сөйлеу мен таным әрекеттерін түзете дамытуда практикалық әдісті пайдалану;

9) оқуға қызығушылығын арттыру мақсатында ынталандыру әдісін қолдану;

10) оқушылардың оқу әрекетін жеке, топтық және ұжымдық үлгіде ұйымдастыру (оқушылар бірін-бірі өзара оқытуға, бірін-бірі бағалауға, пікір алмасуға үйренеді;

11) дифференциялды деңгейлеп оқыту (қабылдау мүмкіндіктеріне қарай деңгейлеп оқыту);

12) сыни ойлауды дамыту технологиясы арқылы білім алушының шығармашылық ойлауының орын алуына мүмкіндік беру, шешім қабылдауға үйрету;

13) модульдік технология бойынша білім алушыларды өз ойларын жүйелі жеткізуге үйрету.

6. Білім алушылардың танымдық белсенділігін арттыруда өзіндік іздену, интерпретациялау, талдау, синтездеу және әр түрлі ақпарат көздерін бағалауда белсенді әдістері ұсынылады.

7. Тұлғалық бағдарлы оқу процесі білім алушылардың тұлғасын үйлесімді қалыптастыруға және жан-жақты дамытуға, олардың потенциалды мүмкіндіктеріне ықпал етеді.

8. Оқыту процесі коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға, білім алушылардың шығармашылық еңбегін бағалауға және талдауға, сондай-ақ жеке және топтық іс-әрекеттерге қатысушылардың жұмысына ықпал ететін міндеттер қамтылады.

9. Білім алушылардың зейінін, ойлау, фонематикалық есту қабілетін, танымдық қабілеттерін, қол саусақтарының ұсақ моторикасын, артикуляциялық моторикасын түзете-дамытуда, шығармашылық белсенділігін арттырудаақпаратық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ) қолдану тиімділігі артып отыр.

10. "Орыс тілі" пәнін оқыту процесінде қолданылатын қажетті АКТ құралдары:

1) онлайн сабақтар арқылы жаңашыл әдістер және ақпараттық технологиялар;

2) электрондық оқулықты, электрондық кестелерді, бейнефильмдер жиынтығын (ертегілер, мультфильмдер), аудиожазбалар жиынтығын (СД-дискілер), балаларға арналған әндер жинағын (аудиодискілер) пайдалану білім алушылардың танымдық белсенділігін арттырады;

3) компьютерлік тілдік түзету ойындары, дамыту ойындары (лото, домино, пирамида, мозаика) логикалық ойлау жүйесін дамытады;

4) есту, тыңдау ақпараттарды қолдану;

5) ұсақ моторикасын дамытуға арналған дидактикалық материалдар,логопедиялық арнайы делика, гоу-ток құралдары және арнайы дисктерді қолданады.

11. Оқытудың техникалық құралдары: дербес компьютер, электронды оқулықтар, электронды проектор, электрондық көшірме тақтасы; адам дауысының аудио жазбасы, әндер, музыка, табиғат дыбыстары, телефильмдер, деректі фильмдер, аудио және бейне жазбалар.

3-тарау. "Орыс тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

12. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) в в 0 классе – 2 часа в неделю, 64 часа в учебном году;

2) в 1 классе – 2 часа в неделю, 66 часов в учебном году;

3) во 2 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;

4) в 3 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;

5) в 4 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году.

13. Содержание учебного предмета включает следующие разделы:

1) раздел "Слушание";

2) раздел "Говорение";

3) раздел "Чтение";

4) раздел "Письмо";

5) раздел "Языковые нормы".

14. Раздел "Слушание" включает следующие подразделы:

1) формирование звукопроизношения;

2) использование приемов слушания;

3) понимание лексических значений слов и словосочетаний;

4) понимание содержания прослушанного текста;

5) определение главной и второстепенной информации;

6) понимание аудиовизуального материала;

15. Раздел "Говорение" включает следующие подразделы:

1) пополнение словарного запаса;

2) построение высказывания на заданную тему;

3) участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм (диалог);

4) пересказ прослушанного/ прочитанного материала;

5) составление предложения на основе аудиовизуального материала;

6) высказывание оценочного суждения о прочитанном/ прослушанном материале.

16. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) использование видов чтения;

2) понимание содержания текста;

3) определение жанров и типов текста;

4) формулирование вопросов и ответов;

5) извлечение необходимой информации из различных источников.

17. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) написание текстов с использованием различных форм представлений;

2) изложение содержания прослушанного/ прочитанного материала;

3) соблюдение пунктуационных норм;

4) соблюдение каллиграфических норм.

18. Раздел "Языковые нормы" включает следующие подразделы:

1) соблюдение грамматических норм;

2) соблюдение орфографических норм.

19. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 0 класса:

1) слушание: различать звуки в словах и фразах, внимательно слушать и правильно реагировать на речь говорящего (использовать мимику и жесты), понимать значение часто повторяющихся слов по лексическим темам, внимательно слушать учителя, собеседника;

2) говорение:произносить и отвечать на элементарные вопросы словами и короткими фразами, демонстрировать понимание увиденного через комментирование (два–три слова, простое предложение)/ действия, использовать в речи новые слова по лексическим темам, создавать высказывания, утверждения не менее 2-3 простых предложений (с помощью учителя);

3) чтение: находить информацию в картинках, иллюстрациях и соотносить их со словом;

4) письмо: передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков, ориентироваться на странице прописи, различать рабочую строку и межстрочное пространство, рисовать узоры, письмо по контуру в прописях;

5) языковые нормы: использовать в речи слова, обозначающие прдметы, обозначающие один и много предметов,действия предмета, согласовыватьимя существительное и глагол в числе, признаки (по цвету, форме, величине) предметов.

20. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 1 класса:

1) слушание: использование приемов слушания, понимание лексического значения слов, словосочетаний и содержания прослушанного материала, главной и второстепенной информации, аудиовизуального материала;

2) говорение: использование в речи слов, словосочетаний для знакомства, сообщения о себе и описания предметов,пополнение словарного запаса, построение высказывание на заданную тему, на основе аудиовизуального материала, участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм, пересказ прослушанного/прочитанного материала; умение спросить, начать диалог с учителем, одноклассником;

3) чтение: овладение навыком беглого чтения, понимание содержания прочитанного текста, формулирование вопросов и ответов, выделение главного и второстепенного в тексте, использование видов чтения: ознакомительное, просмотровое (поисковое),распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказки, загадки, скороговорки);

4) письмо: знакомство с алфавитом, правильное написание букв русского языка, овладение правилами русской графики и орфографии, писать слова, списывание с доски, написание слов: признаки к предмету, изображенному на картинке, написание текстов с использованием различных форм представления, изложение содержания прослушанного/ прочитанного;

5) языковые нормы: соблюдение грамматических (без использования терминов) и орфографических норм текста, использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?

21. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) слушание: формирование навыка слушания, понимать, о чем говорит собеседник,понимание лексического значения слов и словосочетаний, содержания сообщения, аудиовизуального сообщения,овладение лексическим запасом;

2) говорение: развитие навыков диалога и монолога: построение высказывания на заданную тему, участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм, высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале; участвовать в речевой ситуации на определенную тему, соблюдать речевые нормы,создавать высказывания на основе сюжетных картинок,использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных и отрицательных предложений по имеющейся информации, комментирования действий;

3) чтение: использование видов чтения: просмотровое (поисковое) -извлечение информации из различных источников, исследовательское; понимание содержания текста, определение жанра текста: художественный, научный;

4) письмо: написание текстов с использованием различных форм представлений, соблюдение пунктуационных и каллиграфических норм, изложение содержания прослушанного/прочитанного материала, на основе прослушанного/прочитанного/увиденного записывать словосочетания с помощью учителя;

5) языковые нормы: соблюдение грамматических и орфографических норм текста, различать и использовать в письменной и устной речи слова – предметы / слова – признаки / слова – действия и изменять их по числам.

22. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) слушание: слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, понимание лексического значения слов и словосочетаний, содержания сообщения, аудиовизуального сообщения, овладение лексическим запасом, определять причинно – следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои);

2) говорение: описывать сюжет из видео - аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией, построение высказывания на заданную тему, участие в различных ситуациях общения (диалог) и соблюдение речевых норм, высказывание оценочного суждения о прочитанном/ прослушанном материале, высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале ("я предполагаю...", "мне кажется..."); задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний, развитие монологической речи;

3) чтение: использование видов чтения: исследовательское; определение жанра текста, понимание скрытого смысла в текстах различных жанров; извлечение информации из различных источников, понимание учебного текста, выборочное чтение с целью нахождения необходимого материала; нахождение информации, заданной в тексте в явном виде;

4) письмо: соблюдение пунктуационных и каллиграфических норм, изложение содержания прослушанного/ прочитанного материала, написание текстов с использованием различных форм представления, изложение содержания прослушанного/ прочитанного материала, развитие связной монологической письменной речи;

5) языковые нормы: соблюдение грамматических (без использования терминов)и орфографических норм текста,), различать и использовать в письменной и устной речи слова – предметы / слова – признаки / слова – действия изменять их по числам, понимать значения предложно – падежных конструкций: в, на – место действия; в, на – направление движения; из, с – исходный пункт движения; о – предмет речи, мысли; в – время; с – совместность; у – лицо, обладающее чем – либо.

23. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) слушание: слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме,использование приемов слушания, понимание лексического значения слов и словосочетаний, содержания аудиовизуального сообщения, овладение лексическим запасом, построение высказывания на заданную тему, участие в различных ситуациях общения(диалог) и соблюдение речевых норм, высказывание оценочного суждения о прочитанном/ прослушанном материале, определять основную мысль прослушанного материала, отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале;

2) говорение: участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, перефразировать его речь,использовать необходимые слова для поддержания разговора, высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по моему мнению", "с моей точки зрения..."), аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала;

3) чтение: использование видов чтения: поисковое, выразительное, изучающее; формулирование простых выводов на основе информации, содержащейся в тексте; интерпретация и обобщение содержащейся в тексте информации;

4) письмо: написание текстов с использованием различных форм представлений, соблюдение пунктуационных и каллиграфических норм наклона прописных, строчных букв и соединений, изложение содержания прослушанного/ прочитанного материала, написание текстов с использованием различных форм представления, написание коротких текстов, сочинений по серии картинок;

5) языковые нормы: различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений,согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если, то по предложенным моделям, использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя).

Глава 4. Система целей обучения

24. В программе цели обучения обозначены кодовыми знаками. В кодовых знаках первая цифра указывает на класс, вторая и третья цифра – на раздел и подраздел, четвертая – указывает порядковый номер целей обучения. Например, в кодовом знаке 1.2.1.1 – "1" - класс; "2.1" подраздел; "1" - порядковый номер цели обучения.

25. Ожидаемые результаты по системе целей обучения:

1) раздел "Слушание":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Использование приемов слушания, формирование звукопроизношения	0.1.1.1 произносить и различать звуки в словах и фразах	1.1.1.1 слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики жестов, выполнение действий)	2.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний	4.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме
1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1. слушать и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий)	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложении и в тексте	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
1.3 Понимание содержания прослушанное материала	0.1.3.1 понимать значение часто повторяющихся слов по лексическим темам	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/ картину/ схему к прослушанному сообщению с помощью учителя	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/ картину/ схему к прослушанному сообщению	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
1.4 Определение главной и второстепенной информации	0.1.4.1 отвечать на элементарные вопросы жестами (например, указав на предмет или картинку), словами и короткими фразами	1.1.4.1понимать, о ком / о чем говорится в прослушанном тексте	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий	3.1.4.1 определять причинно – следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои)	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
1.5. Понимание аудиовизуального материала	0.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного через комментирование (два-три слова, простое предложение)/ действия	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного/ услышанного через комментирование, вопросы или действия	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале

2) раздел "Говорение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Пополнение словарного запаса	0.2.1.1 использовать в речи новые слова по лексическим темам	1.2.1.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
2.2 Построение высказывания на заданную тему	0. 2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картине(с помощью учителя)	1. 2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картине	2.2.2.1 создавать высказывания на основе сюжетных картинок	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	0.2.3.1 слушать и отвечать собеседнику короткими фразами, используя образец, мимику, жесты	1.2.3.1 понимать собеседники, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, перефразировать его речь
2.4 пересказ прослушанного/прочитанного материала	0.2.4.1 пересказывать короткие тексты	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты	2.2.4.1 пересказывать истории/ рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий	3.2.4.1 пересказывать истории/ рассказы, используя план/ свои заметки	4.2.4.1 пересказывать подробно истории/рассказы с целью привлечения внимания слушателя
2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	0.2.5.1 описывать увиденный/ услышанный сюжет своими словами с помощью учителя	1.2.5.1 описывать увиденный/ услышанный сюжет своими словами	2.2.5.1 описывать сюжет, используя фразы из видео – и аудиоматериалов	3.2.5.1 описывать сюжет из видео -аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	0.2.6.1 высказывать простое мнение о прослушанном/ прочитанном материале ("мне понравилось/ не понравилось")	1.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение о прослушанном/ прочитанном материале (я согласен / не согласен..", "мне понравилось / не понравилось..."	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации/герое/ событии на основе сравнения(" я думаю...", "я считаю..."	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале ("я предполагаю...", "мне кажется...")	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по моему мнению.", "с моей точки зрения...")

3) раздел "Чтение":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Использование видов чтения	0.1.3.1 находить информацию в картинках, иллюстрациях и соотносить их	1 1.3.1 читать целыми словами знакомые слова	2.3.1.1 читать выразительно текст	3.3.1.1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям)	4.3.1.1 читать текст, используя виды чтения (ознакомительное чтение, выборочное чтение, чтение по ролям)
3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте	1.3.2.1 понимать значение слов в тексте	2.3.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова	3.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем знакомые слова и фразы	4.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем незнакомые слова
3.3 Определение жанров и типов текста	0.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказки, загадка)	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказки, загадка, скороговорки)	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)	3.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, рассказ, пословицы), различать текст –повествование /описание	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст - рассуждение
3.4. Формулирование вопросов и ответов	0.3.4.1 задавать простые вопросы к иллюстрации с помощью учителя	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
3.5 Извлечение информации из различных источников	0.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет – ресурсов, инфографики

4) раздел "Письмо":

таблица 4

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
4.1 Написание тестов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков	1.4.1.1 создавать постер / писать слова – признаки к предмету, изображенному на картинке	2.4.1.1 писать связные предложения по данной иллюстрации, используя слово - описания	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
4.2. Развитие навыка письма	0.4.2.1 ориентироваться на странице прописи, различать рабочую строку и межстрочное пространство, рисовать узоры	1.4.2.1 на основе прослушанного / увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя	2.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного записывать словосочетания с помощью учителя	3.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного делать короткие записи с помощью учителя	4.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного писать краткий текст с помощью учителя
4.3 Соблюдение пунктуационных норм	0.4.3.1 знакомство со знаками препинания в конце простых предложений	2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)	2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)	3.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений	4.4.3.1 использовать необходимые знаки препинания предложений при составлении кратких текстов
4.4 Соблюдение каллиграфических норм	0.4.4.1 писать элементы букв	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно- гигиеническими требованиями	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку; соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений

5) раздел "Языковые нормы":

таблица 5

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 использовать в речи слова, обозначающие предметы	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова – предметы / слова – признаки / слова – действия и изменять их по числам	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова – предметы / слова – признаки / слова – действия изменять их по числам	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений
	0.5.1.2 использовать слова, обозначающие один и много предметов	1.5.1.2 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в числе, роде с помощью	3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами "когда, чтобы, если, то" по предложенным моделям
	0.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов	1.5.1.3 использовать слова, обозначающие действие предметов	1.5.1.3 использовать в речи личные местоимения	3.5.1.3 использовать в речи местоимения: личные, вопросительные, притяжательные, указательные, определительные	4.5.1.3 использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя)
	0.5.1.4 согласовывать имя существительное и глагол в числе	1.5.1.4 использовать в речи личные местоимения	2.5.1.4 использовать в речи личные, вопросительные, указательные местоимения	3.5.1.4 понимать значения предложно – падежных конструкций: в, на – место действия; в, на – направление движения; из, с – исходный пункт движения; о – предмет речи, мысли; в – время; с – совместность; у – лицо, обладающее чем – либо	4.5.1.4 использовать в речи падежные формы имен существительных единственного числа с твердой и мягкой основами
	0.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов	1.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов	2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя	3.5.1.3 использовать глаголы, обозначающие различные виды движения; употреблять глаголы несовершенного вида: название действия; повторяемость действия. процесс	4.5.1.3 использовать глаголы, которые указывают на завершенность действия, его результат, конец действия или его начало
	0.5.1.4 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета	1.5.1.4 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета в числе	2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде	3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц; порядок предметов, лиц по счету; падежные формы числительных один, одна, одно	4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже
	0.5.1.4 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета в числе	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя	2.5.1.5 различать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме	3.5.1.7 использовать слова, обозначающие признаки предметов, подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу по заданной теме	4.5.1.7 согласовывать слова, обозначающие признаки предметов со словами предметами; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
5.2. соблюдение орфографических норм	0.5.2.1 правильно писать элементы букв	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами	2.5.2.1 правильно писать сочетания: жи – ши; ча-ща; чу –щу.	3.5.2.1 писать воспринятые со слуха слова, слоги, не содержащие расхождений между произношением и написанием	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
	0.5.2.2 умение различать звуки и буквы и записывать их	1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя	2.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных, названий городов	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь	4.5.2.2 списывать/ писать слова, написание которых расходится произношением с помощью учителя
	0.5.2.3 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, с помощью учителя	1.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами	2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами	3.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами	4.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами

26. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

27. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по предмету "Русский язык" для обучающихся с нарушением опорно-двигательного аппарата 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 0 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне Моя школа	Слушание	1.1 Использование приемов слушания, формирование звукопроизношения	0.1.1.1 произносить и различать звуки в словах и фразах
		1.2Понимание лексического значения слов и словосочетаний	0.1.2.1 слушать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий)
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	0.2.1.1 использовать в речи новые слова по лексическим темам
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	0.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картине(с помощью учителя)
	Чтение	3.1.Использование видов чтения	0.1.3.1находить информацию в картинках, иллюстрациях и соотносить их
		3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
	Письмо	4.1 Написание тестов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков
	Употребление языковых норм	5.1Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.1 использовать в речи слова, обозначающие предметы
			0.5.1.2 использовать слова, обозначающие один и много предметов
			0.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов
2 четверть
Моя семья и друзья Мир вокруг нас	Слушание	1.3 Пониманиесодержанияпрослушанногоматериала	0.1.3.1 понимать значение часто повторяющихся слов по лексическим темам
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	0.2.3.1 слушать и отвечать собеседнику короткими фразами, используя образец, мимику, жесты
		2.4Пересказ прослушанного/прочитанного материала	0.2.4.1пересказывать короткие тексты
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	0.3.3.1распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказки, загадка)
	Письмо	4.2 Развитие навыка письма	0.4.2.1 ориентироваться на странице прописи, различать рабочую строку и межстрочное пространство, рисовать узоры
	Употребление языковых норм	5.1Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	0.5.1.4 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета
			0.5.1.5 согласовывать слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действия предмета в числе
3 четверть
Путешествияе Традиции и фольклор	Слушание	1.4 Определение главной и второстепенной информации	0.1.4.1 отвечать на элементарные вопросы жестами (например, указав на предмет или картинку), словами и короткими фразами
	Говорение	2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	0.2.5.1 описывать увиденный/ услышанный сюжет своими словами с помощью учителя
	Чтение	3.4.Формулирование вопросов и ответов	0.3.4.1 задавать простые вопросы к иллюстрации с помощью учителя
	Письмо	4.3 Соблюдение пунктуационных норм	0.4.3.1 знакомство со знаками препинания в конце простых предложений
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	0.4.4.1 писать элементы букв
	Употребление языковых норм	5.2.соблюдение орфографических норм	0.5.2.1правильно писать элементы букв
			0.5.2.2умение различать звуки и буквы и записывать их
4 четверть
Еда и напитки В здоровом теле-здоровый дух!	Слушание	1.5 Понимание аудиовизуального материала	0.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного через комментирование (два-три слова, простое предложение)/ действия
	Говорение	2.6Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	0.2.6.1 высказывать простое мнение о прослушанном/ прочитанном материале ("мне по нравилось/ не понравилось")
	Чтение	3.5 Извлечение информации из различных источников	0.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя
	Письмо	4.1 Написание тестов с использованием различных форм представления	0.4.1.1 передавать информацию из прослушанных текстов при помощи рисунка, схемы, знаков
	Употребление языковых норм	5.2.соблюдение орфографических норм	0.5.2.3писать заглавную букву в написании имен, фамилий, с помощью учителя

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание	1.1 Использование приемов слушания	1.1.1.1 слушать, понимать речь и правильно реагировать на нее (использование мимики и жестов, выполнение действий)
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.2.1.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию /картину /схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
1.Моя школа	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	1.2.1.1 использовать в речи слова, словосочетания для знакомства, сообщения о себе и описания предметов
		2.2 Построение высказывание на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном / прослушанном материале	1.2.6.1 высказывать простое оценочное я мнение о прослушанном/ прочитанном материале ("я согласен / не согласен...", "мне понравилось / не понравилось...")
	Чтение	3.2 Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер/ писать слова-признаки к предмету, изображенному на картинке
	Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.2 использовать слова, обозначающие один или несколько предметов
2 четверть
Моя семья и друзья	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком /о чем говорится в прослушанном тексте
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного /услышанного через комментирование, вопросы или действия
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картинке
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный / услышанный сюжет своими словами
3.Мир вокруг нас	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 распознавать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка) иллюстрации с помощью учителя
		3.4 Формулирование вопросов и ответов
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер / писать слова – признаки к предмету, изображенному на картине
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно – гигиеническими требованиями
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы; различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что?
		5.2 Соблюдение орфографических норм	1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя
3 четверть
Путешествие	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать, о ком / о чем говорится в прослушанном тексте
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	1.1.5.1 демонстрировать понимание увиденного / услышанного через комментирование, вопросы или действия
	Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	1.2.2.1 создавать высказывание из 2-3 предложений по картине
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	1.2.3.1 понимать собеседника, реагировать на услышанное и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы
		2.4 Пересказ прослушанного / прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	1.2.5.1 описывать увиденный / услышанный сюжет своими словами
	чтение	3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова
		3.3 Определение жанров и типов текста	1.3.3.1 различать тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	1.3.4.1 задавать простые вопросы к тексту или иллюстрации с помощью учителя
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями при поддержке учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер / писать слова – признаки к предмету, изображенному на картине
		4.2 Изложение содержания прослушанного / прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	1.4.4.1 писать прописные (заглавные) и строчные буквы и их соединения; писать разборчиво, в соответствии с санитарно – гигиеническими требованиями
	Употребление языковых норм	3.1.Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.1 использовать слова, обозначающие предметы. Различать слова, отвечающие на вопросы кто? или что? 1.5.1.3 использовать слова, обозначающие действия предметов 1.5.1.4 согласовывать в числе слова, обозначающие предмет со словами, обозначающими действие предмета 1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
		3.2.Соблюдение орфографических норм	1.5.2.1правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами 1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя
3 четверть
Традиции и фольклор	Слушание	1.2. Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3. Понимание содержания сообщения	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию/картину/схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
		1.4. Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.1 понимать о ком/о чем говорится в прослушанном тексте
	Говорение	3.4Пересказ прослушанного/прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова
		3.2 Понимание содержание текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами
			1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя
4 четверть
Еда и напитки В здоровом теле – здоровый дух!	Слушание	1.2. Понимание лексического значения слов и словосочетаний	1.1.2.1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3. Понимание содержания сообщения	1.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию /картину/схему к прослушанному сообщению с помощью учителя
		1.4. Понимание главной и второстепенной информации	1.1.4.. понимать, о ком /о чем говорится в прослушанном тексте
	Говорение	2.4. Пересказ прослушанного / прочитанного материала	1.2.4.1 пересказывать короткие тексты
	Чтение	3.1. Использование видов чтения	1.3.1.1 читать целыми словами знакомые слова
		3.2. Понимание содержания текста	1.3.2.1 понимать значение знакомых слов в тексте
		3.5 Извлечение информации из различных источников	1.3.5.1 находить информацию в текстах с иллюстрациями с помощью учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	1.4.1.1 создавать постер / писать слова – признаки к предмету, изображенному на картине
		4.2 Изложение содержания прослушанного / прочитанного	1.4.2.1 на основе прослушанного записывать знакомые названия предметов с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	1.5.1.5 использовать слова, обозначающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм текста	1.5.2.1 правильно писать слова, понимая различия между звуками и буквами
			1.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных с помощью учителя

3) 2 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне Моя семья и друзья	Слушание	1.1 Формирование навыка слушания	2.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя прошедшие фразы
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3 Понимание содержания сообщения	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию / картину / схему к прослушанному сообщению
	Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющиеся информации, комментирования действия
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	2.3.1.1 читать выразительно текст
		3.2 Понимание содержание текста	2.3.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	2.4.1.1 писать предложения по данной иллюстрации, использую слова – описания
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	2.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений (с помощью учителя)
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова – предметы
		5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 писать правильно сочетания жи, ши; ча, ща; чу, щу
2 четверть
Моя школа Мой родной край	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3. Понимание содержания сообщения	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию / картину / схему к прослушанному сообщению
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.1 Овладение лексическим запасом	2.2.1.1 использовать в речи слова и словосочетания для составления вопросительных предложений по имеющейся информации, комментирования действий
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	2.2.2.1 создавать высказывание на основе сюжетных картинок
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном / прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации / герое / событии на основе сравнения ("я думаю...", "я считаю...")
	Чтение	3.3 Определение жанров текста	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)
		3.5 Извлечение информации из различных источников	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного / прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова - предметы / слова – признаки / слова – действия" и изменять их по числам с помощью учителя
		5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.2 писать заглавную букву в написании имен, фамилий, кличек животных
3 четверть
В здоровом теле – здоровый дух! Традиции и фольклор	Слушание	1.4 Определение главной и второстепенной информации	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	2.1.5.1 понимать и описывать происходящие события в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	2.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы
		2.4 Пересказывание прослушанного / прочитанного материала	2.2.4.1 пересказывать истории / рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий
		2.5 Аргументированное утверждение на основе аудиовизуального материала	2.2.5.1 описывать сюжет, используя фразы из видео и аудиоматериалов
	Чтение	3.3 Определение жанров текста	2.3.3.1 определять жанры различных текстов (стихотворение, сказка, загадка, рассказ)
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию текста и отвечать на них
	Письмо	4.1 Написание тестов с использованием различных форм представлений	2.4.1.1 писать предложения по данной иллюстрации, используя слова-описания
		4.2 Изложение содержания / прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	2.4.4.1 писать в тетради в узкую линейку: соблюдение высоты
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном числе, роде с помощью учителя
			2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя
			2.5.2.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде
		5.2 соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши, ча, ща, чу, щу
			2.5.2.2 записать раздельно предлоги со словами с помощью учителя
4 четверть
Окружающая среда Путешествие	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	2.1.2.1 понимать лексическое значение слов в простых фразах
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	2.1.3.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию / картину / схему к прослушанному сообщению
		1.4 Определение главной и второстепенной информации	2.1.4.1 понимать содержание прослушанного текста, определять героев, последовательность событий
	Говорение	2.4 Пересказывание прослушанного / прочитанного материала	2.2.4.1 пересказывать истории / рассказы, используя знакомые слова, соблюдая последовательность событий
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном / прослушанном материале	2.2.6.1 высказывать простое оценочное мнение об информации / герое / событии на основе сравнения ("я думаю...", "я считаю")
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	2.3.4.1 формулировать простые вопросы по содержанию теста и отвечать на них
		3.5 Извлечение информации из различных форм представлений	2.3.5.1 находить информацию в словарях и справочниках при поддержке учителя
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	2.4.1.1 писать предложения по данной иллюстрации, используя слова – описания
		4.2 Изложение содержания прослушанного / прочитанного материала	2.4.2.1 на основе прослушанного / прочитанного / увиденного записывать словосочетания с помощью учителя
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	2.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном числе, роде с помощью учителя
			2.5.1.3 использовать глаголы в нужном времени (настоящем, будущем, прошедшем) с помощью учителя
			2.5.1.4 использовать глаголы единственного числа прошедшего времени в нужном роде
		5.2 Соблюдение орфографических норм	2.5.2.1 правильно писать сочетания жи, ши, ча, ща, чу, щу
			2.5.2.3 писать раздельно предлоги со словами с помощью учителя

4) 3 класс:

таблица 4

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Живая природа Что такое хорошо, что такое плохо? (свет и темнота)	Слушание	1.1 Использование приемов	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, задавать уточняющие вопросы для выяснения смысла отдельных высказываний
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать значение простых фраз в тексте, содержащих знакомые слова и словосочетания и имеющих отношение к повседневной жизни
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; соблюдать речевые норм
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном / прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном прочитанном материале ("я предполагаю...", "мне кажется...")
	Чтение	3.1 Использование вида чтения	3.3.1.1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям)
		3.2 Понимание содержания текста	3.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем знакомые слова и фразы
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме создавать постер
	Письмо	4.3 Соблюдение пунктуационных норм	3.4.3.1 использовать знаки препинания в конце простых предложений
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм(без использования терминов)	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова-действия и изменять их по числам
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
2 четверть
Время Архитектура	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложений и тексте
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.1 Пополнение словарного запаса	3.2.1.1 использовать в речи тематическую лексику в различных контекстах
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителям
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном /прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале ("я предполагаю...", "мне кажется..."
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	3.3.3.1 определять тексты разных жанров(стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы)
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/ прочитанного материала	3.4.2.1 делать короткие записи с помощью учителя на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради в широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм(без использования терминов)	3.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи слова-предметы/слова-признаки/слова действия и изменять их по числам
			3.5.1.7 использовать слова, означающие признаки предметов; подбирать признаки к предметам по цвету, по форме, величине, материалу по заданной теме
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.1 писать воспринятые со слуха слова, слоги, не содержащие расхождений между произношением и написанием
			3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
3 четверть
Искусство Выдающиеся личности	Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информаций	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои)
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	3.1.5.1 понимать и описывать события, героев в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.3Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	3.2.3.1 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника
		2.4 Пересказ прослушанного/прочитанного материала	3.2.4.1 пересказывать истории /рассказы, используя план/свои заметки
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	3.2.5.1 описывать сюжет из видео-и аудиоматериалов и составлять с жизненной ситуацией
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	3.2.6.1 высказывать оценочные суждения о прослушанном/прочитанном материале ("я предполагаю...", "мне кажется..")
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	3.3.3.1определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы), различать текст-повествование/описание
		3.4 Формулировка вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного увиденного делать короткие записи с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	3.4.4.1 писать в тетради широкую линейку, отрабатывать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм	3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где откуда по предложенным моделям
		(без использования терминов)	3.5.1.4 понимать значения предложно-падежных конструкций: в, на -место действия; в, на -направленное движение; из, с -исходный пункт движения; о- предмет речи, мысли; в -время; с-совместность; у-лицо, обладающее чем-либо
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
			3.5.2.2 писать раздельно предлоги со словами
4 четверть
Вода -источник жизни Культура отдыха. Праздники	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слова и словосочетаний	3.1.2.1 понимать лексическое значение слов в предложении и тексте
		1.3 Понимание содержания прослушанного текста	3.1.3.1 отвечать на простые вопросы по содержанию прослушанного и подбирать иллюстрации по развитию сюжета, заполнять таблицу
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	3.1.4.1 определять причинно-следственную связь в прослушанном тексте (идея, события, герои)
	Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	3.2.2.1 создавать высказывание на основе темы, предложенной учителем
		2.4 Пересказ прослушанного/ прочитанного текста	3.2.4.1 пересказывать истории/рассказы, используя план/свои заметки
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	3.2.5.1 описывать сюжет из видео- и аудиоматериалов и сопоставлять с жизненной ситуацией
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	3.3.4.1 формулировать уточняющие вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	3.3.5.1 находить и извлекать информацию в словарях и справочниках самостоятельно
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	3.4.1.1 писать связные предложения по данной теме и создавать постер
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	3.4.2.1 на основе прослушанного/ прочитанного/ увиденного делать короткие записи с помощью учителя
			3.5.1.2 использовать сложные предложения с союзами чтобы, который, где, откуда по предложенным моделям
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	3.5.1.5 использовать глаголы, обозначающие различные виды движения; употреблять глаголы несовершенного вида: название действия; повторяемость действия процесса
			3.5.1.6 использовать слова, обозначающие количество предметов, лиц; порядок предметов, лиц по счет; падежные формы числительных один, одна, одно
		5.2 Соблюдение орфографических норм	3.5.2.2 правильно писать новые слова, используя орфографический словарь
			3.5.2.2 писать раздельно предлоги со словами

5) 4 класс:

таблица 5

Сквозные темы	Разделы	Подразделы	Цели обучения
1 четверть
Моя Родина – Казахстан Человеческие ценности	Слушание	1.1 Использование приемов слушания	4.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, перефразируя высказывания в другой форме
		1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1, определять значения незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материале	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
	Говорение	2.1 пополнение словарного запаса	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
		2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.3 Участие в различных ситуациях общения и соблюдение речевых норм	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации, понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по-моему мнению…", "с моей точки зрения…")
	Чтение	3.1 Использование видов чтения	4.3.1.1 читать текст, используя виды чтения (ознакомительное чтение, выборочное чтение, чтение по ролям)
		3.2 Понимание содержания текста	4.3.2.1 понимать ключевые моменты в коротком тексте, содержащем незнакомые слова
		3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представлений	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
		4.3 Соблюдение пунктуационных норм	4.4.3.1 использовать необходимые знаки препинания предложений при составлении кратких текстов
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
			4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов) прилагательных, числительных, местоимений	4.5.1.3 использовать в речи падежные формы личных и вопросительных местоимений отрицательные (никто, ничто), возвратные (себя)
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
2 четверть
Культурное наследие Мир профессий	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
	Говорение	1.5 Понимание аудиовизуального материала	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале
		2.1 Пополнение словарного запаса	4.2.1.1 использовать необходимые слова для поддержания разговора
		2.2 Построение высказывания на заданнуютему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по-моему мнению…", "с моей точки зрения…")
	Чтение	3.3 Определение жанров и типов текста	4.3.3.1 определять тексты разных жанров (стихотворение, сказка, загадка, рассказ, пословицы, скороговорки), различать текст-рассуждение
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, Интернет-ресурсов, инфографики
	Письмо	4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	4.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного писать краткий текст с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм наклона прописных, строчных букв и их соединений	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и
	Языковые нормы	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.1 различать и использовать в письменной и устной речи конструкции из имен существительных, прилагательных, числительных, местоимений
			4.5.1.7 согласовывать слова, обозначающие признаки предметов со словами-предметами; подбирать признаки к предметам по цвету, форме, величине, материалу
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
3 четверть
Природные явления Охрана окружающей среды	Слушание	1.4 Понимание главной и второстепенной информации	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
		1.5 Понимание аудиовизуального материала	4.1.5.1 определять основные моменты в аудиовизуальном материале
	Говорение	2.3 Участие в различных ситуациях общения (диалог) и соблюдение речевых норм	4.2.3.1 участвовать в речевой ситуации понимать, о чем говорит собеседник, уточнять, выяснять, перефразировать его речь
		2.4 Пересказ прослушанного /прочитанного материала	4.2.4.1 пересказывать подробно истории/рассказы с целью привлечения внимания слушателя
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
		2.6 Высказывание оценочного суждения о прочитанном/прослушанном материале	4.2.6.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по-моему мнению…", "с моей точки зрения…")
		3.3 Определение жанров и типов текста	4.3.3.1 высказывать оценочные суждения, выражая свою точку зрения ("по моему мнению...", "с моей точки зрения...")
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов содержанию текста и о поступках героев произведения	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.4.1.1 представлять истории в виде комиксов (иллюстраций)
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материале	4.4.2.1 на основе прослушанного/прочитанного/ увиденного писать краткий текст с помощью учителя
		4.4 Соблюдение каллиграфических норм	4.4.4.1 совершенствовать каллиграфические навыки: соблюдение высоты, ширины и наклона прописных, строчных букв и их соединений
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами когда, чтобы, если..., то… по предложенным моделям
			4.5.1.4 использовать в речи падежные формы имен существительных единственного числа с твердой и мягкой основами
			4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с существительными в роде, числе, падеже
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
			4.5.2.2 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя
4 четверть
Путешествие в Космос Путешествие в будущее	Слушание	1.2 Понимание лексического значения слов и словосочетаний	4.1.2.1 определять значение незнакомых слов и словосочетаний по контексту
		1.3 Понимание содержания прослушанного материала	4.1.3.1 отвечать на вопросы и определять ключевые моменты в прослушанном материале
		1.4 Понимание главной и второстепенной информации	4.1.4.1 определять основную мысль прослушанного материала
	Говорение	2.2 Построение высказывания на заданную тему	4.2.2.1 создавать высказывание по данному началу текста
		2.4 Пересказ прослушанного /прочитанного материала	4.2.4.1 пересказывать подробно истории/рассказы с целью привлечения внимания слушателя
		2.5 Построение высказывания на основе аудиовизуального материала	4.2.5.1 аргументировать свою точку зрения на основе аудиовизуального материала
	Чтение	3.4 Формулирование вопросов и ответов	4.3.4.1 формулировать оценочные вопросы по содержанию текста и о поступках героев произведения
		3.5 Извлечение информации из различных источников	4.3.5.1 находить и извлекать информацию из разных источников: словарей, справочников, энциклопедий, интернет-ресурсов, инфографики
	Письмо	4.1 Написание текстов с использованием различных форм представления	4.4.1.1 представлять истории в виде (иллюстраций) комиксов
		4.2 Изложение содержания прослушанного/прочитанного материала	4.4.2.1 писать краткий текст с помощью учителя на основе прослушанного/прочитанного/увиденного
	Употребление языковых норм	5.1 Соблюдение грамматических норм (без использования терминов)	4.5.1.2 согласовывать имена прилагательные с именами существительными в единственном и во множественном числе; использовать сложные предложения с союзами "когда, чтобы, если., то…" по предложенным моделям
			4.5.1.5 использовать глаголы, которые указывают незавершҰнность действия, его результат, конец действия или его начало
			4.5.1.6 согласовывать порядковые числительные с употреблением языковых норм существительными в роде, числе, падеже
			4.5.1.8 использовать наречия: надо, нужно, можно, нельзя; интересно, важно, трудно, скучно, приятно; сравнительную степень наречий; отрицательные наречия
		5.2 Соблюдение орфографических норм	4.5.2.1 правильно писать незнакомые слова, используя орфографический словарь
			4.5.2.2 списывать/писать слова, написание которых расходится с произношением с помощью учителя

Примечание: цели обучения в пределах одной четверти комбинируются по разным видам речевой деятельности.

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 42-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 587 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама)"Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – оқушылардың ауызша және жазбаша сөйлеу дағдыларын дамыту, өз ойларын қазақ тілінде жеткізе білуге үйрету.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) сөйлеу дағдыларын дамыту: тыңдалым, айтылым, оқылым және жазылым;

2) оқылған ақпарат бойынша іздене отырып зерттей білу қабілеттерін қалыптастыру, диалог, монолог құрастыру дағдыларын дамыту;

3) шығармашылық тұрғыда жұмыс істеуге, сын тұрғысынан ойлауға дағдыландыра отырып, есте сақтау қабілетін, зейінін дамыту;

4) білім алушылардың сөздік қорын қазақ тілінің коммуникативтік-актуальді лексикасы мен фразеологиясын оқытып, байыту;

5) қазақ тілін оқытуда ақпараттық-коммуникациялық және компьютерлік технологияларды қолдану арқылы танымдықдағдыларын дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылардың даму ерекшелігіне қарай кеңістікті бағдарлау қабілетін дамыту;

2) сөйлеу тілінің бұзылыстарын ескере отырып тілдік лексикалық-грамматикалық құралдарды қолданып, фонематикалық естуі мен қабылдауын дамыту және монологтік, диалогтік сөйлеу әрекеттерін сөйлеу тілінде дұрыс қолдану;

3) сөйлеу тілі мен қозғалыс бұзылыстарын ескере отырып байланыстырып сөйлеу тілін (сөздің нақтылығы, түсінікті болуы мен айқындылығы) дамыту;

4) ұсақ моториканы дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Қазақ тілін оқыту процесінде келесідей оқыту технологиясы мен әдістері қолданылады:

1) сөйлеу тілін және ұсақ моторикасын дамыту бойынша жеке түзете-дамыту жұмыстарын ұйымдастыру;

2) білім алушылардың танымдық, қабылдау қабілеттерінің ерекшелігіне қарай деңгейлік тапсырмаларды кеңінен дифференциалды ықпал ете қолдану;

3) қазақ тіліне тән дыбыстар мен әріптерді дұрыс айтуға, оқуға дағдыландыруда және ауызша қарым-қатынас жасау дағдыларын меңгертуде ырғақтық-артикуляциялық түзету жаттығуларын қолдану;

4) диалогтік және монологтік сөйлеу дағдыларын қалыптастыру мақсатында сұрақ-жауап әдісін қолдану;

5) сөздік қорын дамыту мақсатында тіл дамыту жұмыстарын ұйымдастыру;

6) түсіндіру әдісін жаңа немесе мағынасы түсініксіз сөз, сөз тіркесі, сөйлемдерді, жаңа тақырыпты түсіндіруде қолдану;

7) көріп қабылдауын, зейінін, естіп қабылдауын дамыту мақсатында көрнекілік әдістерді практикалық бағытта қолдану;

8) сөйлеу тілі мен танымдық ерекшеліктерін дамытуда ойын элементтерін пайдалану; сөйлеу мен таным әрекеттерін түзете дамытуда практикалық әдісті пайдалану;

9) оқуға қызығушылығын арттыру мақсатында ынталандыру әдісін қолдану;

10) оқушылардың оқу әрекетін жеке, топтық және ұжымдық үлгіде ұйымдастыру (оқушылар бірін-бірі өзара оқытуға, бірін-бірі бағалауға, пікір алмасуға үйренеді;

11) дифференциялды деңгейлеп оқыту (қабылдау мүмкіндіктеріне қарай деңгейлеп оқыту);

12) сыни ойлауды дамыту технологиясы арқылы білім алушының шығармашылық ойлауының орын алуына мүмкіндік беру, шешім қабылдауға үйрету;

13) модульдік технология бойынша білім алушыларды өз ойларын жүйелі жеткізуге үйрету.

6. Білім алушылардың танымдық белсенділігін арттыруда өзіндік іздену, интерпретациялау, талдау, синтездеу және әр түрлі ақпарат көздерін бағалауда белсенді әдістері ұсынылады.

7. Тұлғалық бағдарлы оқу процесі білім алушылардың тұлғасын үйлесімді қалыптастыруға және жан-жақты дамытуға, олардың потенциалды мүмкіндіктеріне ықпал етеді.

8. Оқыту процесі коммуникативтік дағдыларды қалыптастыруға, білім алушылардың шығармашылық еңбегін бағалауға және талдауға, сондай-ақ жеке және топтық іс-әрекеттерге қатысушылардың жұмысына ықпал ететін міндеттер қамтылады.

9. Білім алушылардың зейінін, ойлау, фонематикалық есту қабілетін, танымдық қабілеттерін, қол саусақтарының ұсақ моторикасын, артикуляциялық моторикасын түзете-дамытуда, шығармашылық белсенділігін арттыруда ақпаратық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ) қолдану тиімділігі артып отыр.

10. "Қазақ тілі" пәнін оқыту процесінде қолданылатын қажетті АКТ құралдары:

1) онлайн сабақтар арқылы жаңашыл әдістер және ақпараттық технологиялар;

2) электрондық оқулықты, электрондық кестелерді, бейнефильмдер жиынтығын (ертегілер, мультфильмдер), аудиожазбалар жиынтығын

(СД-дискілер), балаларға арналған әндер жинағын (аудиодискілер) пайдалану білім алушылардың танымдық белсенділігін арттырады;

3) компьютерлік тілдік түзету ойындары, дамыту ойындары (лото, домино, пирамида, мозаика) логикалық ойлау жүйесін дамытады;

4) есту, тыңдау ақпараттарды қолдану;

5) ұсақ моторикасын дамытуға арналған дидактикалық материалдар, логопедиялық арнайы делика, гоу-ток құралдары және арнайы дисктерді қолданады.

11. "Қазақ тілі" пәнін оқытудың техникалық құралдары: дербес компьютер, электронды оқулықтар, электронды проектор, электрондық көшірме тақтасы; адам дауысының аудио жазбасы, әндер, музыка, табиғат дыбыстары, телефильмдер, деректі фильмдер, аудио және бейне жазбалар.

3-тарау. "Қазақ тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

12. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 64 сағатты;

2) 1-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 66 сағатты;

3) 2-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағатты;

4) 3-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағатты;

5) 4-сынып – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 136 сағатты құрайды.

13. "Қазақ тілі" пәнінің мазмұнын келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) тыңдалым;

2) айтылым;

3) оқылым;

4) жазылым;

5) тілдік нормаларды қолдану.

14. "Тыңдалым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдалым тәсілдерін қолдану;

2) сөздің лексикалық мағынасын түсіну;

3) тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну;

4) мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну;

5) тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну.

15. "Айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөздік қорды толықтыру;

2) берілген тақырып бойынша ойын жеткізу;

3) түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану;

4) оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау;

5) тыңдау-көру материалдары негізінде сөйлем құрастыру;

6) оқыған/тыңдаған материалдар бойынша өз көзқарасын білдіру.

16. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) мәтіннің мазмұнын түсіну;

3) мәтіннің жанры мен түрін анықтау;

4) сұрақтар қоя білу және жауап беру;

5) түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу.

17. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу;

2) тыңдаған/оқыған материалдардың мазмұнын жазу;

3) пунктуациялық нормаларды сақтау;

4) каллиграфиялық нормаларды сақтау.

18. "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) грамматикалық нормаларды сақтау;

2) орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау.

19. 0-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: сөзді зейін қойып ықыласпен тыңдау және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау); сөздегі дыбыс түрлерін ажырату және дұрыс дыбыстау; қарапайым сұрақтарға ым-ишара (мысалы, затқа немесе суретке нұсқау), сөздер және қысқа фразамен жауап қайтару; мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну; мазмұнын қаншалықты түсінгенін қимыл мен қысқа жауап (екі үш сөз, қарапайым сөйлем) арқылы білдіру;

2) айтылым:лексикалық тақырыптар бойынша сөйлеу барысында жаңа сөздерді қолдану; мұғалімнің көмегімен өз ойын 2-3 сөйлеммен білдіру; сұхбаттасын ықылас қойып тыңдау және жағдаятқа байланысты мимиканы, ым-ишараны қолданып, қысқа фразалармен жауап беру; мұғалімнің көмегімен мәтін бойынша 2-3 сұраққа жауап беру; қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен 2-3 жай сөйлеммен жеткізу; тыңдаған материал бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру;

3) оқылым: қазақ тіліне тән дыбыстарды (ә, ө, ң, қ, ү, ұ, h) дұрыс айту; мәтіндегі таныс сөздерді дұрыс айту; мұғалімнің көмегімен мәтіннің түрін білу; мұғалімнің көмегімен қарапайым сұрақтар (мынау не? мынау кім? ) қою; мұғалімнің көмегімен суретті кітаптардан ақпараттарды табу;

4) жазылым: мұғалімнің көмегімен заттардың түсін ажыратып бояу; тыңдалған мәтіндегі ақпараттың мазмұнын сурет, сызба, белгілер арқылы жеткізу; мұғалімнің көмегімен тыныс белгілерді тану; жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, өрнектерді салу;

5) тілдік нормаларын сақтау: мұғалімнің көмегімен заттың атын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жалғауларын мұғалімнің көмегі, үлгі бойынша қолдану; сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың қимылын білдіретін сөздерді қолдану; сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың санын білдіретін сөздерді қолдану; мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін білу; мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай (хабарлы, сұраулы) сөйлем түрлерін білу; мұғалімнің көмегімен әріп пен дыбысты ажырата білу, дыбыстарды дұрыс айту; мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптерін дұрыс айту; мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) білу.

20. 1-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету; күнделікті өмірде қолданатын таныс сөздердің мағынасын түсіну; тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/ суреттер/сызбалар таңдау; мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну; қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру;

2) айтылым: сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану; сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру; сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру; шағын мәтінді/қарапайым оқиғаларды мазмұндау; қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу; тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) айту;

3) оқылым: таныс сөздерді буындап оқу, тұтас оқу; мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну; мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату; мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар қою; мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу;

4) жазылым: суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу; мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу; бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу;

5) тілдік нормаларын сақтау: мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; мұғалімнің көмегімен көптік / тәуелдік /жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; мұғалімнің көмегімен сөйлу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру; әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту; ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу.

21. 2-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау; күнделікті өмірде қолданатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация /суреттер/ сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру; тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау; тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою;

2) айтылым: сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану; сюжетті сурет негізінде өз ойын айту; тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқаныны түсіну; оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау; кейіпкерлерді сипаттау, сюжетті суреттеу; оқиға туралы қарапайым ой-пікірін айту;

3) оқылым: таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну; мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату; мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру; сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу;

4) жазылым: мұғалімнің көмегімен заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, түзету жұмыстарын орындау;

5) тілдік нормаларын сақтау:мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын қолдану; сөйлеу барысында мұғалімнің етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану; мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру; мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату; мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу; ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу.

22. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою; күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну; тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, мұғалімнің көмегімен сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру; тыңдаған материал бойынша себеп-салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау; тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау;

2) айтылым: сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану; мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту; белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойларын толықтыру; өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру; фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу; тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын айту;

3) оқылым: оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу); таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну; мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау; мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әркеті туралы нақты сұрақтар құрастыру; мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу;

4) жазылым: мұғалімнің көмегімен тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу; мұғалімнің көмегімен оқыған және тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу; өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану; кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту;

5) тілдік нормаларды қолдану: мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; көптік/ тәуелдік / жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану; сөйлеу барысында есміше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану; сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру; мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту; дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емілесін сақтап жазу.

23. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну; бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәтінмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну; мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, түйінді тұстарын анықтау; тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау; тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою;

2) айтылым: әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану; басталған мәтінді өз ойынша аяқтау; әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру; тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру; фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру; шағын көркем шығармаларды оқып түснуі;

3) оқылым: оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу); таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну; мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау; мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әркеті туралы нақты сұрақтар құрастыру; мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу;

4) жазылым: оқиғаларды сурет(комикс) түрінде ұсыну; мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/тыңдау-көру материалдары бойынша мәтін жазу; шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану; бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру;

5) тілдік нормаларды қолдану: заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; көптік/ тәуелдік/ жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану; сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану; мұғалімнің жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану; сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және құрмалас сөйлем құрастыру; сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру; айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту; сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

24. Бағдарламада оқу мақсаттары төрт саннан тұратын қодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар сөйлеу әрекеттерінің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1. кодында "1" - сынып, "2.1" - бөлімше; "1" - оқу мақсатының реттік нөмері.

25. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0.1.1.1 сөзді зейін қойып ықыласпен тыңдау және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	1.1.1.1 сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау	3.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою	4.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздегі дыбыс түрлерін ажырату және дұрыс дыбыстау	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданатын таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну	4.1.2.1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәтінмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарға ым-ишара (мысалы, затқа немесе суретке нұсқау), сөздер және қысқа фразамен жауап қайтару	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/ суреттер/сызбалар таңдау	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация /суреттер/ сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, мұғалімнің көмегімен сюжеттің даму желісі бойынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, түйінді тұстарын анықтау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау	3.1.4.1 тыңдаған материал бойынша себеп-салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0.1.5.1 мазмұнын қаншалықты түсінгенін қимыл мен қысқа жауап (екі үш сөз, қарапайым сөйлем) арқылы білдіру	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және мұғалімнің көмегімен телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау

2) "Айтылым"бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сөздік қорды толықтыру	0.2.1.1 лексикалық тақырыптар бойынша сөйлеу барысында жаңа сөздерді қолдану	1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен өз ойын 2-3 сөйлеммен білдіру	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0.2.3.1 сұхбаттасын ықылас қойып тыңдау және жағдаятқа байланысты мимиканы, ым-ишараны қолданып, қысқа фразалармен жауап беру	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқаныны түсіну	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойларын толықтыру	4.2.3.1 белгелеі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін бойынша 2-3 сұраққа жауап беру	1.2.4.1 шағын мәтінді/қарап оқиғаларды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен 2-3 жай сөйлеммен жеткізу	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	0.2.6.1 тыңдаған материал бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру	1.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін (келісемін/келіспеймін, ұнайды\ұнамайды) айту	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ойлаймын, мен санаймын) айту	3.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған сияқты, маған тәрізді) айту	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша, деп ойлаймын) дәлелдеу

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Оқу түрлерін қолдану	0.3.1.1 қазақ тіліне тән дыбыстарды (ә, ө, ң, қ, ү, ұ, h) дұрыс айту	1.3.1.1таныс сөздерді буындап оқу, тұтас оқу	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп оқу	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
3.2 Мәтінінң мазмұнын түсіну	0.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздерді дұрыс айту	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің түрін білу	1.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату	2.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0.3.4.1 мұғалімнің көмегімен қарапайым сұрақтар (мынау не? мынау кім? ) қою	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою	2.3.4.1 мұғалімнің мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әркеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0.3.5.1 мұғалімнің көмегімен суретті кітаптардан ақпараттарды табу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу	3.3.5.1мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттардың түсін ажыратып бояу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу	2.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу	3.4.1.1 мұғалімнің көмегімен тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0.4.2.1 тыңдалған мәтіндегі ақпараттың мазмұнын сурет, сызба, белгілер арқылы жеткізу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша сөз тіркестерін жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/тыңдау-көру материалдары бойынша мәтін жазу
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	0.4.3.1 мұғалімнің көмегімен тыныс белгілерді тану	1.4.3.1 мұғалімнің көмегімен тыныс белгілерін тану, қолдану	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0.4.4.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, өрнектерді салу	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, түзету жұмыстарын орындау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру

5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	1.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану	4.5.1.1 заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
	0.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жалғауларын мұғалімнің көмегі, үлгі бойынша қолдану	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік /жіктік/септік жалғауларын ауызша тілде қолдану	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік/септік жалғауларын қолдану	3.5.1.2 көптік/ тәуелдік / жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану	4.5.1.2 көптік/ тәуелдік/ жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
	0.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың қимылын білдіретін сөздерді қолдану	1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	2.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	3.5.1.3 сөйлеу барысында есміше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану	4.5.1.3 сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану
	0.5.1.4 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың санын білдіретін сөздерді қолдану	1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану	2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану	3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану	4.5.1.4 мұғалімнің жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану
	0.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін білу	1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру	2.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру	3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру	4.5.1.4 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және құрмалас сөйлем құрастыру
	0.5.1.6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай (хабарлы, сұраулы) сөйлем түрлерін білу	2.5.1.6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай (хабарлы, сұраулы, лепті) сөйлем түрін білу	2.5.1.6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату	3.5.1.6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық норманы сақтау	0.5.2.1 мұғалімнің көмегімен әріп пен дыбысты ажырата білу, дыбыстарды дұрыс айту	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту	2.5.2.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу	3.5.2.1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту
	0.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптерін дұрыс айту	1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емілесін сақтап жазу	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
	0.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) білу	1.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату, дұрыс жазу	2.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату және дұрыс жазу	3.5.2.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату, дұрыс жазу	4.5.2.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату және ауызша, жазбаша тілде қолдану

26. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

27. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Қазақ тілі" оқу пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0.1.1.1 сөзді зейін қойып ықыласпен тыңдау және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздегі дыбыс түрлерін ажырату және дұрыс дыбыстау
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарға ым-ишара (мысалы, затқа немесе суретке нұсқау) сөздер және қысқа фразамен жауап беру
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	0.2.1.1 лексикалық тақырыптар бойынша сөйлеу барысында жаңа сөздерді қолдану
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	0.2.3.1 сұхбаттасын ықылас қойып тыңдау және жағдаятқа байланысты мимиканы, ым-ишараны қолданып, қысқа фразалармен жауап беру
		Оқылған/тыңдалған материал бойынша пайымдама жасау	0.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	0.3.1.1 қазақ тіліне тән дыбыстарды (ә, ө, ң, қ, ү, ұ, h) дұрыс айту
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің түрін тану
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттардың сынын, атын білдіретін сөздерді түсіну
	Тілдік нормаларын сақтау	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік, жіктік, септік жалғауларын мұғалімнің көмегі, үлгі бойынша қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздегі дыбыс түрлерін ажырату және дұрыс дыбыстау
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0.1.5.1 мазмұнын қаншалықты түсінгенін қимыл мен қысқа жауап (екі үш сөз, қарапайым сөйлем) арқылы білдіру
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша өз ойын жеткізу	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен өз ойын 2-3 сөйлеммен білдіру
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0.2.3.1 сұхбаттасын ықылас қойып тыңдау және жағдаятқа байланысты мимиканы, ым-ишараны қолданып, қысқа фразалармен жауап беру
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен 2-3 жай сөйлеммен жеткізу
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	0.2.6.1 тыңдаған материал бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру
	Оқылым	Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.1.1 қазақ тіліне тән дыбыстарды (ә, ө, ң, қ, ү, ұ, h) дұрыс айту
		Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздерді дұрыс айту
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің түрін білу
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0.3.4.1 мұғалімнің көмегімен қарапайым сұрақтар (мынау не? мынау кім? ) қою
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттардың түсін ажыратып бояу
		Пунктациялық нормаларды сақтау	0.4.3.1 мұғалімнің көмегімен тыныс белгілерді тану
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	0.4.4.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, өрнектерді салу
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.2 сөйлеу барысында көптік, тәуелдік жалғауларын мұғалімнің көмегі, үлгі бойынша қолдану
			0.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың қимылын білдіретін сөздерді қолдану
			0.5.1.4 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың санын білдіретін сөздерді қолдану
			0.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін білу
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздегі дыбыс түрлерін ажырату және дұрыс дыбыстау
		Мәтіндегі негізгі , қосалқы ақпараттарды түсіну	0.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0.1.5.1 мазмұнын қаншалықты түсінгенін қимыл мен қысқа жауап (екі үш сөз, қарапайым сөйлем) арқылы білдіру
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0.2.2.1 мұғалімнің көмегімен өз ойын 2-3 сөйлеммен білдіру
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0.2.3.1 сұхбаттасын ықылас қойып тыңдау және жағдаятқа байланысты мимиканы, ым-ишараны қолданып, қысқа фразалармен жауап беру
	Оқылым	Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін бойынша 2-3 сұраққа жауап беру
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттардың түсін ажыратып бояу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0.4.2.1 тыңдалған мәтіндегі ақпараттың мазмұнын сурет, сызба, белгілер арқылы жеткізу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	0.4.4.1 жазу жолын, жоларалық кеңістікті, жолдың жоғарғы және төменгі сызығын сақтап, өрнектерді салу
	Тілдік нормаларды сақтау	Грамматикалық нормаларды сақтау ( термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану
			0.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың қимылын білдіретін сөздерді қолдану
			0.5.1.4 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың санын білдіретін сөздерді қолдану
			0.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін білу
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0.5.2.1 мұғалімнің көмегімен әріп пен дыбысты ажырата білу, дыбыстарды дұрыс айту
			0.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптерін дұрыс айту
			0.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) білу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 сөздегі дыбыс түрлерін ажырату және дұрыс дыбыстау
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарға ым-ишара (мысалы, затқа немесе суретке нұсқау), сөздер және қысқа фразамен жауап қайтару
	Айтылым	Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0.2.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін бойынша 2-3 сұраққа жауап беру
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен 2-3 жай сөйлеммен жеткізу 0.2.6.1 тыңдаған материал бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	0.3.1.1 қазақ тіліне тән дыбыстарды (ә, ө, ң, қ, ү, ұ, h) дұрыс айту
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздерді дұрыс айту
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0.3.5.1 мұғалімнің көмегімен суретті кітаптардан ақпараттарды табу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттардың түсін ажыратып бояу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0.4.2.1 тыңдалған мәтіндегі ақпараттың мазмұнын сурет, сызба, белгілер арқылы жеткізу 0.4.3.1 мұғалімнің көмегімен тыныс белгілерді тану
	Тілдік нормаларды сақтау	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың қимылын білдіретін сөздерді қолдану
			0.5.1.4 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен заттың санын білдіретін сөздерді қолдану
			0.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін білу
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0.5.2.1 мұғалімнің көмегімен әріп пен дыбысты ажырата білу, дыбыстарды дұрыс айту
			0.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптерін дұрыс айту

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	Тыңдалым тәсілдерін қолдану	1.1.1.1 сөзді зейін қойып тыңдау, түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	1.2.1.1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі
		Оқылған/тыңдалған материал бойынша пайымдама жасау	1.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайдды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді буындап оқу, тұтас оқу
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
	Тілдік нормаларын сақтау	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/ не туралы екенін түсіну
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша өз ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/ келіспеймін, ұнайды/ ұнамайды) жасау
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді буындап оқу, тұтас оқу
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша? ) қою
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
		Пунктациялық нормаларды сақтау	1.4.3.1 мұғалімнің көмегімен тыныс белгілерін тану, қолдану
		Каллиграфиялық нормаларды сақтаубір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.2 мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
			1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай ; болымсыз етістікті қолдану
			1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
			1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		Мәтіндегі негізгі , қосалқы ақпараттарды түсіну	1.1.4.1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1.1.5.1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1.2.2.1 сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1.2.3.1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру
		Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
5. Саяхат 6.Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Оқылым	Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1.3.3.1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) ажырату
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1.3.4.1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар ( кім? не? қандай? қанша?) қою
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	1.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану
			1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай ; болымсыз етістікті қолдану
			1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
			1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		Орфоэпияфиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту
			1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
			1.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су аттаулары, үй жануарларына берілген атауларды) ажырату, дұрыс жазу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8.Дені саудың – жаны сау	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1.1.3.1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/ сызбалар таңдау
	Айтылым	Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1.2.4.1 шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1.2.5.1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	1.3.1.1 таныс сөздерді буындап оқу, тұтас оқу
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.2.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1.3.5.1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1.4.1.1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді жазу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			1.5.1.4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану
			1.5.1.5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1.5.2.1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды дұрыс айту
			1.5.2.2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым	Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау
		Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен ллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
		Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және қатесіз дауыстап оқу
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мұғалімнң мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		Пунктуациялық нормаларды сақтау	2.4.3.1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		Грамматикалық нормаларды сақтау ( термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану		2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану
			2.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою
		Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2.2.2.1 сюжетті сурет негізінде өз ойын айту
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ойлаймын, мен санаймын) айту
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 таныс сөздерді тұтас оқу
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) ажырату
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, түзету жұмыстарын орындау
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау ( термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жабаша тілде қолдану
			2.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
			2.5.1.6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
3-тоқсан
5.Дені саудың – жаны сау 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді түсініп қайталау
		Мәтіндегі негізгі , қосалқы ақпараттарды түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2.1.5.1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2.2.3.1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
	Айтылым	Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, сюжетті суреттеу
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	2.3.1.1 мәтінді мәнерлеп және дауыстап оқу
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) анықтау
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мұғалімнң мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, түзету жұмыстарын орындау
	Тілдік нормаларды сақтау	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану
			2.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану
			2.5.1.5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2.5.2.2 ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
			2.5.2.3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату және дұрыс жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2.1.3.1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен көрнекілер/суреттер/сызбалар орналастырып, сұрақтарға жауап беру
		Мәтіндегі негізгі , қосалқы ақпараттарды түсіну	2.1.4.1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	2.2.1.1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2.2.4.1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2.2.6.1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен... ойлаймын, мен... санаймын) айту
	Оқылым	Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.2.1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын түсіну
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай?қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2.4.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2.5.1.2 сөйлеу барысында көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану
			2.5.1.3 сөйлеу барысында мұғалімнің етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
			2.5.1.4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану
			2.5.2.1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Тыңдалым	Тыңдалым тәсілдерін қолдану	3.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою
		Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, мұғалімнің көмегімен сюжеттің даму желісі боынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3.1.4.1 тыңдаған материалдың себебі мен салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
		Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбынаа сәйкес сөздерді қолдану
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	3.2.3..1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және оларды ойын толықтыру
		Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгмелеу/сипаттау мәтіні анықтау
	Жазылым Тілдік нормаларды қолдану	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, белгілі илююстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
			3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылн білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану
		Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.2 көптік/ тәуелдік / жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану
			3.5.1.3 сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану
			3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларыды ауызша тілде қолдану
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту
			3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстарын дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, мұғалімнің көмегімен сюжеттің даму желісі боынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	3.2.6.1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша пайымдама жасау (маған... сияқты, маған.. . тәрізді)
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әркеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		Пунктуациялық нормаларды сақтау	3.4.3.1 өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
			3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту
			3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3.1.4.1 тыңдаған материал бойынша себеп-салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сиппаттау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	3.2.1.1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	3.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
		Тыңдау-көру матеиалдары негізінде ойын айту	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	3.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		Сұрақтар ман жауаптар құрастыру	3.3.4.1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әркеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
		Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
	Жазылым	Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.2 көптік/ тәуелдік / жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану
			3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
			3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			3.5.1.6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту
			3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емілесін сақтап жазу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3.1.3.1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру, мұғалімнің көмегімен сюжеттің даму желісі боынша иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3.1.5.1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3.2.2.1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде өз ойын айту
		Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3.2.4.1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді өз сөзімен айтып беру
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып суреттеу
	Оқылым	Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.2.1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3.3.5.1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3.4.1.1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша өзара байланысқан сөйлем жазу
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған / тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3.4.4.1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3.5.1.1 мұғалімнің көмегімен заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
			3.5.1.3 сөйлеу барысында есміше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану
			3.5.1.4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
			3.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			3.5.1.6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3.5.2.1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту
			3.5.2.2 дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емілесін сақтап жазу
			3.5.2.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату, дұрыс жазу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным- Қазақстан 2. Адами құндылықтар	Тыңдалым	Тыңдалым тәсілдерін қолдану	4.1.1.1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну
		Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1. бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәтінмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтару	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша, деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тыныс белгілерін қолдану
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.1 заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану
			4.5.1.3 сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану
			4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1. бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәтінмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4.1.3.1 мәттіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
		Тыңдау-көру материалдарның мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және мұғалімнің көмегімен телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынсқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгелеі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларағ өзінің көзқарасын білдіру
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша, деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым	Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/тыңдау-көру материалдары бойынша мәтін жазу
		Пунктуациялық нормаларды сақтау	4.4.3.1 шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.1 заттың атын / сынын / санын / іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
			4.5.1.2 көптік/ тәуелдік/ жіктік/ септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
			4.5.1.4 мұғалімнің жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану
			4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым	Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1. бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәтінмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және мұғалімнің көмегімен телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	4.2.3.1 белгелеі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, өз сөзімен айтып беру
		Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		Тыңдау/көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларағ өзінің көзқарасын білдіру
		Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	4.2.6.1 тыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.2.1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын түсіну (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4.3.3.1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/тыңдау-көру материалдары бойынша мәтін жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау) Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
			4.5.1.4 мұғалімнің жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану
			4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
			4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы , лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
			4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
			4.5.2.3 бас әріппен жазылатын сөздерді (ксі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату және ауызша, жазбаша тілде қолдану
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	Тыңдалым	Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4.1.3.1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын анықтау
		Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4.1.4.1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
		Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4.1.5.1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және мұғалімнің көмегімен телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын анықтау
	Айтылым	Сөздік қорды толықтыру	4.2.1.1 әңгімені өрбіту үшін қажетті сөздерді қолдану
		Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4.2.2.1 басталған мәтінді өз ойынша аяқтау
		Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4.2.4.1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4.2.5.1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын білдіру
	Оқылым	Оқу түрлерін қолдану	4.3.1.1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4.3.4.1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4.3.5.1 қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым Тілдік нормаларды қолдану	Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4.4.1.1 оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4.4.2.1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/тыңдау-көру материалдары бойынша мәтін жазу
		Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4.4.4.1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
		Грамматикалық нормаларды сақтау ( термин сөздерді қолданбау)	4.5.1.2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде еркін қолдану
			4.5.1.4 мұғалімнің жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде түзету жұмыстарында қолдану
			4.5.1.5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлем құрастыру
			4.5.1.6 сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) бір түрден екінші түрге айналдыру
		Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4.5.2.1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту
			4.5.2.2 сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 43-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 588 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппаратында бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек - қозғалыс аппаратының бұзылымдары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты - ауызша (тыңдалым және айтылым) және жазбаша (оқылым және жазылым) түрде қарапайым деңгейдегі (А1) коммуникативтік құзіретін қалыптастыру, ағылшын тілін қолданудағы арнайы дағдыларын қалыптастыру, ағылшын тіліндегі мемлекеттердің мәдениетін зерделеу.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) ауызша және жазбаша коммуникация арқылы тұлғааралық және мәдениаралық қатынастың тәсілі ретінде шет тіліне көзқарасты қалыптастыру;

2) тілдік ұғымдар жүйесін дамыту, тілдік мүмкіндіктерді кеңейту және тілдік құрылымдардың лексикалық және грамматикалық мағынасын меңгеру;

3) тілдік және мәдениаралық кедергілерді жеңу, жаңа коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын дамыту уәждемесін қалыптастыру;

4) оқушылардың жеке қасиеттерін дамыту: моральды-құндылықты бағдарлауын, эмоционалдық және сенсорлық салаларын, танымдық қабілеттерін;

5) оқу ойындары, драмаландыру, ауыз әдебиеті, музыка, жағдаяттарды үлгілеу, жастық проблемаларды талқылау, оқу ынтымақтастығы және жобалық қызмет арқылы оқушыларды жаңа коммуникативтік және әлеуметтік тәжірибеге тарту;

6) мультимедиялық жабдықтарды, Ғаламтордағы білімдік ақпаратты, ақпараттың символикалық ұғымын және оқыту ынтымақтастығын қолдана отырып, әмбебап танымдық стратегияларын үйрету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) жады, зейіні, ойлау қабілеті сияқты танымдық процестерін дамыту;

2) ұсақ моториканы және кеңістікте бағдарлауды дамыту;

3) қоршаған әлем жайлы түсініктерін дамыту;

4) артикуляцияны және тілді интонациялауды дамыту;

5) фонематикалық есту қабілетін дамыту;

6) оқушыларды әлеуметтік ортаға интеграциялау;

7) коммуникативтік мүмкіндіктерін жақсарту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Ағылшын тілін оқу барысында оқушылар білімнің базалық деңгейін меңгереді, бұл халықаралық жүйеге (А1 midle) сәйкес келеді және бұзылымдарын келесі тәсілдер арқылы түзейді:

1) уәждемесі мен шығармашылық ойлау қабілетінің дамуына ықпал жасайтын вариативтік тапсырмалар;

2) ауызша және жазбаша дерек көздерді өз бетінше қолдану;

3) проблемалық оқыту;

4) оқушылардың түрлі аудиториямен қатынас жасау мүмкіндіктерін қамтамасыз ету;

5) фонематикалық есту және тыңдау қабілеттерін дамытуға арналған тузеу тапсырмалары;

6) артикуляцияны және сөйлеу кезіндегі тыныс алуды дамытуға арналған жаттығулар;

7) ұсақ моториканы және жазуды дамытуға арналған қосымша тапсырмалар;

8) кеңістікте бағдарлаумен байланысты тапсырмаларды терең зерделеу.

6. Мағынасының жаңалығы, фундаменталды жаңа құрылым құрудың басты ұсынымы және оқу пәнінің мазмұны болатын, педагогикалық тәсілдермен белгіленеді: тірек-қозғалыс аппаратының бұзылымдары бар оқушыларға арналған құндылықты-бағдарлы оқыту, белсенді оқыту, тұлғалық-бағдарлық тәсіл және коммуникативтік тәсіл – білім берудің жалпы және түзету мазмұны ретінде – оқытудың негізігі жүйесін күшейтуге және білім беру процесінің оң нәтижелерін әкелуге үндейді.

7. Қазіргі кезде оқу процесінің негізгі талаптарының бірі –тәуелсіз білім алудағы оқушылардың белсенді жұмысын ұйымдастыру. Бұл тәсіл пән бойынша білім алуды, әлеуметтік және коммуникативтік дағдыларын дамытуды ғана көздемей, сонымен бірге өзіндік ойлау қабілеті, өз қызығушылықтары мен даму болашағын ұғынуы, конструктивті шешімдер қабылдау қабілеті сияқты жекелік қасиеттерін де дамытады.

8. Тұлғалық–бағдарлық тәсілдің күшеюі оқытудың интерактивтік тәсілдерін қолдаумен мүмкін болады, бұлардың түрлі комбинациялары өзара қарым-қатынастарының авторитаризмін болдырмай, оқу процесіне қатысушылардың ынтымақтастығының негізін қалайды.

9. Интерактивтік және рефлективтік технологияларын қолдану, оқушылардың дене және менталдық мүмкіндіктеріне сәйкес, жобалық жұмысын және зерттеушілік қызметін ұйымдастырумен қатар жүреді.

10. Білім беру процесін ұйымдастырудағы барлық инновациялық тәсілдер білім беру процесін оқу коммуникациясының моделіне айналдырады, білімдер мен идеяларды, жұмыс әдістерін белсенді қолдануын қамтитын шынайы өмірлік жағдаяттардың құрылуына мүмкіндік береді.

11. Коммуникативтік тәсіл оқушылардың сөйлеу тілін дамытудың жетекші қағидасы болып, тілдің барлық жүйесі мен тілдік нормаларын қолдануды қамтамасыз етеді. Бағдарламада коммуникативтік дағдылардың дамуы мыналар арқылы қамтамасыз етіледі:

1) тиімді коммуникация мен, қолайлы және ілгері жылжытатын ортаны құру: мұнда әрбір оқушы қолдауды, өз пікірлерінің құндылығын және өзін-өзі көрсету еркіндігін сезінеді;

2) қатынастың ауызша және жазбаша түрлеріне арналған медиялық жабдықтарды қолдану;

3) ағылшын тілі сабақтарында тілдік белсенділік мысалдарын қолдану: отбасы мүшелері мен олардың өзгешеліктері жайлы жеке ақпарат беретін пайымдамалар құру; жұппен жұмыс істеу арқылы суреттерді сипаттау және олардың ұқсастығы мен айырмашалығын табу; бүкіл сыныпқа сұрақ қою арқылы жаппай жұмыс жүргізудегі "ұнайды" \ "ұнамайды" сөздері;

4) оқылым бойынша тапсырмаларды қолдану: әріп пен дыбыс сәйкестігін есте сақтау; иллюстрацияларға үйлесетін сөздер мен сөйлемдерді интуиция арқылы түсіну және болжамдарды растау үшін түсінікті тексеру; қарапайым сөздіктерді қолдану;

5) жазбаша тапсырмалардың болуы: "жоғары" және "төмен" әріптер ұғымдарын қалыптастыру; картиналарды таныс сөздермен атап жазу; "қашып кеткен" сөздерден сөйлемдер құрып жазу;

6) тілдік құрылымдарды қолдану бойынша тапсырмаларды қолдану: негізгі зат есімдерді, етістіктерді, сын есімдерді, байланыстырушы-сөздерді, үстеулерді, есімдіктерді, анықтауыштарды, көмекші сөздер мен жалғаулықтарды қолдану; кейіпкерді және күнделікті істерді суреттеу үшін қарапайым осы шақты қолдану; "ұнайды" \ "ұнамайды" тілдік құрылымдарда –ing- жұрнақтарын қолдану.

12. Ағылшын тілі сабақтарында сандық технологияларын қолдану құзыретін дамыту:

1) сандық технологияларын қолдану құзыретіне жұмыс істеу, демалу, қатынас жасау үшін технологияларды сенімді және негіздемелі тұрғыда қолдану жатады. Бұл ақпараттық-коммуникативтік технологияларындағы (бұдан әрі - АКТ) негізгі дағдыларымен нақтыланады;

2) ізденіс, ақпаратты құру мен қолдану, ақпаратпен және идеялармен алмасу мақсатындағы ынтымақтастық және қатынас, жабдықтардың кең спектрін қолдана отырып АКТ қолдану дағдыларын дамыту және жетілдіру арқылы, оқушылар оқу бағдарламасы шеңберінде АКТ пайдалану дағдыларын дамытады;

3) ағылшын тілін оқыту шеңберінде бұған кіреді: іздеу, беру, таныстыру, ақпаратты қысқарту және/немесе толықтыру сияқты ізденіс дағдыларын дамыту, бұған онлайн жобаларға, коференцияларға қатысу, электрондық пошта арақалы мұғаліммен және достарымен хат жазысу, сайттарды, блогтарды құру және қолдану, әлеуметтік желілерді қолдану жатады.

13. Оқу дағдыларының кең спектрімен үйлестіре отырып жекелік қасиеттерін дамыту, білім берудегі басты моральдық құндылықтарға үйретудің базалық тәсілін белгілейді: "қазақстандық патриотизм" "азаматтық жауапкершілік", "сыйластық", "ынтымақтастық", "жұмыс және шығармашылық", "адалдық", "үздіксіз оқу". Осы құндылықтар әр оқушының тұлғасын қалыптастырады және оның уәждемесіне және күнделікті сабақтарына әсер етеді.

14. Бөлімдер мазмұнының, оқыту тиіміділігі мен қолжетімділігін жақсартуға бағытталаған келесідей сипаттамалары бар:

1) белсенді сөздіктің сөздер санын қысқарту;

2) қолданыстағы тілдік және грамматикалық құрылымдарды жеңілдету;

3) жазбаша жұмыстар көлемін азайту;

4) жеке таңдалып алынған түзеу тапсырмалары;

5) сандар мен уақытты зерделеуге арналған тапсырмаларды көбейту;

6) тыңдау және қайталау тапсырмаларын көбейту.

15. Мұғалімдер бұл қасиеттерді оқу әдістерінің келесідей кең спектрін қолдану арқылы тәрбиелейді және дамытады:

1) нақты дене мүмкіндіктеріне сәйкес жеке оқыту және уәждеу;

2) әрбір тапсырманы орнындау табыстылығының икемді критерийлері;

3) мәтіндер мен тапсырмалардың мағыналы мазмұнын қамтамасыз ете отырып, оқушыларды қызықтыру және қызығушылығын ұстандыру;

4) проблемалық оқытуды оқушыларға қолжетімді формада моделдеу және енгізу;

5) оқушылардың белсенді зерттеушілік қызметіне қолдау көрсету;

6) сыни ойлау дағдыларын дамыту;

7) сыныпта жаппай, топтық жәке жекелік жұмыс әдістерін қолдану;

8) оқушылардың тек ағылшын тілін оқуына қажетті ғана емес, басқа да бастауыш сынып пәндерін оқуына қажетті көптеген дағдыларын қолдана алатын, зерттеушілік жобаларына жәрдемдесу.

16. Ағылшын тілін оқытудағы оқу стратегияларының мысалдары:

1) жоба тақырыбын белгілеу үшін сұрақ жүргізу;

2) белсенді практика және үздіксіз негізде лексикалық материалды қайталау, жеке сөздік жүргізуге және оған жаңа сөздер жазуға ынталандыру;

3) диалогқа шаблон-плакаттарды қолдану;

4) сынып үшін таныстырылымдар дайындау;

5) күрделілік деңгейлері бойынша таңдалып алынған кітаптар жинағын оқуға қолдану;

6) материалды түсінуге негізделген ауызша және жазбаша тапсырмалар;

7) диалогтарды ойнау;

8) ақпаратты дайындау және өңдеу үшін АКТ қолдануға ынталандыру;

9) жекеше және топтық жазбаша тапсырмаларға мүмкіндіктер жасау;

10) дұрыс жазуды дамытуға арналған тұрақты тапсырмалар;

11) есту арқылы қабылдауын дамытуға арналған түзеу тапсырмалары;

12) оқылым және айтылымға арналған қосымша жаттығулар;

13) жекеше таңдалып алынған жазу жұмыстары.

17. Бағдарламаның ерекше сипаты – тек пән бойынша оқу дағдыларын қалыптастырып қана қоймай, сонымен бірге дамытуға, оқытуға және бұзылымдарын түзетуге қажетті кең спектрдегі дағдыдарды қалыптастырады:

1) білімдерді практикалық және шығармашылық тұрғыда қолдану;

2) сыни ойлау;

3) ақпараттық-коммуникативтік технологияларын қолдана отырып зерттеу жұмыстарын жүргізу;

4) коммуникацияның түрлі әдістерін қолдану;

5) топта және жекеше жұмыс жасай білу;

6) проблемаларды шешу және шешімдер қабылдау;

7) денелік және тілдік өзгешеліктерді жеңу;

8) сөйлеу тілін, жазуын және қимыл-қозғалыс үйлесімін дамыту.

18. Бастауыш сыныптарда ағылшын тілін оқыту келесі пәндермен байланысты:

1) жалпы (ортақ) тақырыптар, коммуникативтік дағдылар, жазу және оқу дағдылары арқылы орыс және қазақ тілі сабақтарымен;

2) сандарды және уақытты зерделеу сияқты жалпы тақырыптар арқылы математикамен;

3) ортақ тақырыптар арқылы дуниетану сабағымен.

19. Мектепте ағылышын тілін оқыту үшін жалпы танымал және де арнайы жабдықтар қажет: бойы бойынша таңбаламасы және аяқ қойғышы бар парталар және үстелдер; борлы тақта және проекторы бар интерактивті тақта; аудио жүйе, қаламға арналаған фиксатор, дәптерге арналған бекіткіш және жеке тақта – планшет.

20. Ағылшын тіліне оқыту нәтижелерін бағалау бағалаудың критерийлік жүйесіне сәйкес жүзеге асырылады.

21. Тірек - қозғалыс аппаратының бұзылымдары бар оқушылар үшін нақты дене мүмкіндіктеріне сәйкес бағалаудың икемді құрылымы бар. Бағалау көбінесе тек ауызша, жазбаша және мәтіндік формада жүргізіледі.

3-тарау. "Ағылшын тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

22. "Ағылшын тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 сыныпта– аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2 сыныпта–аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

4) 3 сыныпта– аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

5) 4 сыныпта– аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

23. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Тыңдалым" бөлімі;

2) "Айтылым" бөлімі;

3) "Оқылым" бөлімі;

4) "Жазылым" бөлімі;

5) "Тілдік нормалар" бөлімі.

24. "Тыңдалым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну;

2) сөздер мен сөйлемдердің лексикалық мағынасын түсіну;

3) сұрақтарды түсіну;

4) басты және екініші кезекті ақпаратты белгілеу;

5) аудиовизуалды материалды түсіну.

25) "Айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өзі туралы негізгі пайымдамаларды құру;

2) сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау;

3) сөздік қорын толықтыру;

4) тілдік нормаларды сақтау.

26. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу барысында сөздікті қолдану;

2) оқу түрлерін қолдану;

3) оқылған мәтіннің мазмұнын түсіну;

4) мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау.

27. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) түсініктің түрлі формаларын қолдана отырып мәтін құру;

2) тыңдалған, оқылған материалдың мазмұнын баяндау;

3) каллиграфикалық нормаларды сақтау.

28. "Тілдік нормалар" бөлімі жұмыстың өзіндік бағытымен ерекшеленбейтін орфографияның және грамматиканың зерделенуін қарастырады, оқу процесін жағдаяттық-тақырыптық тұрғыда ұйымдастыру арқылы енгізіледі және келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) орфографиялық нормаларды сақтау;

2) грамматикалық нормаларды сақтау.

29. 0-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, диктордың сөзін есту арқылы қабылдау; сыныптың шектеулі шеңберіндегі сабақтарға арналған негізгі қысқаша нұсқаулар; қысқа ұйқастардың, өлеңдердің, әндердің негізгі мазмұнын түсіну;

2) "Айтылым": ағылшын тілі дыбыстарының айтылымы, ұйқастардың, жаңылтпаштардың, өлеңдердің, әндердің мәтіндерін жатқа білу; күнделікті қарым-қатынастың жағдаяттық-диалогы: сәлемдесу, танысу, ризашылығын білдіру; өзі, өзінің отбасы туралы қысқаша пайымдамалар;

3) "Оқылым": ағылшын алфавитімен алғашқы танысу, әріптерді тану, жиі кездесетін сөздерді тану;

4) "Жазылым": әріп элементтерін үстінен басып, сызу және бояу.

5) "Тілдік нормалар": лексикалық аспект: сөздер, сөз тіркестері, 1-ден 10- ға дейін санау, түстердің, отбасы мүшелерінің, мектеп құралдарының атаулары, грамматикалық аспект: "to have" етістігі, "can" модалды етістігі.

30. 1-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, диктордың сөзін есту арқылы қабылдау, іс-әрекеттерді орындаудың негізгі қысқаша нұсқаулары, жай сөйлемдердің, шағын-мәтіндердің негізгі мазмұнын түсіну;

2) "Айтылым": ағылшын тілінің өзіне тән дыбыстарының айтылымы; этикеттік сипаттағы диалог, сұрақ-диалог, әрекетке қозғау-диалогы, диалогтар көлемі әрбір әңгімелесуші тарапынан 2-3 ілікпе сөз; нақты тақырыптық жағдаяттар шеңберіндегі қарапайым пайымдамалар: өзі, отбасы мүшелері, мектеп, жануарлар, ойыншықтар, тамақ туралы 3-4 сөз көлемінде мәліметтер;

3) "Оқылым": ағылшын алфавитінің әріптерін тану, әріптерді атау, әріптің графикалық бейнесінің тиісті дыбыспен сәйкестігі, таныс сөздерді оқу;

4) "Жазылым": әріптердің жазылуын қарастыру, әріптеді жазу, таныс сөздерді жазу;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: түрлі типтегі сөйлемдерді дұрыс интонациялау: болымды, болымсыз, сұрау сөйлемдерін; сөздер мен сөйлемдердің екпінін дұрыс қою; болымды, болымсыз, сұрау сөйлемдердегі сөздер реті; тілдің грамматикалық аспекті: "to have, to bе" етістіктері, "can" модалды етістігі; "I, you, he, she, it, we, they" жіктеу есімдіктері; "my, your, his, her" тәуелдеу есімдіктері; "this, that, these" сілтеу есімдіктері; "What? When? Which? How?" сұрау есімдіктері; зат есімнің көпше түрі формасының құрылуы; от 1-ден 20-ға дейін сандық сан есімдер; орынның көмекші сөздері "on, in, under"; адамдарды суреттеуге арналаған сын есімдер; жай уақыттың осы шақ формасы.

31. 2-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, сыныптастарының сөзін есту арқылы қабылдау, аудиожазбаны есту арқылы қабылдау; іс-әрекеттерді орындаудың қысқаша нұсқауларын түсіну, таныс тілдік материалмен құрастырылған кішігірім сөйлемдердің мазмұнын түсіну;

2) "Айтылым": этикеттік сипаттағы диалог, сұрақ-диалог, әрекетке қозғау-диалогы, әңгімені бастау, жалғастыру, аяқтау; ризашылығын білдіру, құттықтау, диалогтар көлемі әрбір әңгімелесуші тарапынан 3-4 ілікпе сөз; өзі, отбасы мүшелері, достары, олардың мінезі, сырт келбеті, жасы, әуестіктері туралы ақпарат беру; пәтерді, үйді суреттеу;

3) "Оқылым": дауыстыларды ашық және жабық буында оқу ережелері, дауысты әріптер мен әріп тіркестері: "-ee, -ea, -oo, -ow, -ou, -oy, -oi" және дауыссыз әріптер мен әріп тіркестері: "-ck, -ch, -tch, -sh, -ng, -th"; қатаң және ұяң дауыссыздар, ұзақ және қысқа дауысты дыбыстар, ағылшын тіліне тән дыбыстар; күрделі емес шағын-мәтіндердің мазмұнын түсіну, интонацияны қолдана отырып ағылышын тіліндегі кішкене мәтіндерді оқу, ақпаратты сөздіктің көмегімен анықтау;

4) "Жазылым": жазу техникасымен жұмыс, сөз, сөз тіркес, қысқа сөйлем деңгейінде жазу;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: "-teen, -ty thirteen-thirty" сан есімдерін құрайтын жұрнақтар, "-er, -or" зат есімдерін құрайтын жұрнақтар; тілдің грамматикалық аспекті: сұраулы сөйлемдердің түрлері: жалпы және арнайы; "can" модалды етістігі; "Present Simple" де етістікті қолдану; "I, you, he, she, it, we, they" жіктеу есімдіктері; "my, your, his, her, its, our, their" тәуелдеу есімдіктері; "these, those" сілтеу есімдіктері; "some, any" белгісіздік есімдіктері; тәуелдік септік; "there is/ there are" құрылымы; орынның көмекші сөздері "near, above, on the left, on the right"; артикльдер "а/ аn, the"; зат есімнің көпше түрі формасының құрылуы; 1-ден 50-ге дейін сандық сан есімдер.

32. 3-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": аудио-видео материалдардың негізгі мазмұнын түсіну; тыңдалған материалдың негізгі сәттерін анықтау;

2) "Айтылым": болымды, болымсыз, сұраулы сөйлемдерді дұрыс интонациялау; сөздер мен сөйлемдердің екпінін дұрыс қою; тілдік жағдаяттарға қатысу; тілдік нормаларды сақтау; үлгіге сүйене отырып кішігірім әңгіме құрастыру; берілген тақырыптарға сұрақтар мен жауаптар құру;

3) "Оқылым": 3-4 буынның түрілерінде дауысты әріптерді оқу ережелері; "-ai, ау -ei, -ey" дауысты әріптер мен әріп тіркестерін оқу және "-ph, -kn, -wh, -wr" дауыссыз әріптер мен әріп тіркестерін оқу; оқу техникасын дамыту, дауыстап оқу, диалогтарды рөлдер бойынша оқу; оқу барысында айтылыммен, интонациялаумен жұмыс; бейтаныс контексте таныс сөздерді тану, қысқа мәтіндердің мазмұнын түсіну; берілген тақырыптарға сұрақтар мен жауаптар құру; сөздікті қолдану;

4) "Жазылым": жазу техникасын жетілдіру, мәтіннен сөздерді, сөз тіркестерін, жай сөйлемдерді көшіріп жазу; негізгі сөздерге, сөйлемдерге сүйене отырып қарапайым әңгіме құрастыру;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: тілде жаңа лексиканы тану және қолдану дағдыларын қалыптастыру; сөздік қорын молайту үшін сөз құру тәсілдерін қолдану; "-y" сын есімдерін құрайтын жұрнақтар; "– th" реттік сан есімдерін құрайтын жұрнақтар; реттік сан есімдер, от 1ден -100 дейін сандық сан есімдер; тілдің грамматикалық аспекті: зат есім, көпше сан, шығарылым-сөздер; белгісіздік есімдіктері some, any, болымсыз есімдік no; "Present Simple Continuous және to be" формасындағы етістік, "Past Simple" формасындағы етістік, can, may модалды етістіктері болымды, болымсыз және сұраулы формаларда; орынның көмекші сөздері "at, next to, between"; уақыттың көмекші сөздері "on, at, in" көмекші сөздері; бағыттың "to, by"; "there is/ there are" құрылымы болымды, болымсыз және сұраулы формаларда; сұраулы сөйлемдер түрлері: жалпы, арнайы және альтернативті.

33. 4-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Тыңдалым": мұғалімнің, сыныптастарының сөзін есту арқылы түсіну, таныс тілдік материалдағы күрделі емес аудио мәтіндердің және видео үзінділердің негізгі мазмұнын қабылдау;

2) "Айтылым": ағылшын тіліндегі мемлекеттерде қабылданған тілдік этикет нормаларын сақтай отырып, қарапайым диалогқа қатысу; ұсынылған үлгіге сүйене отырып, заттың, суреттердің, кейіпкердің кішігірім сипттамасын құрастыру; оқылған мәтіннің мазмұнын қысқаша баяндау;

3) "Оқылым": дауысты және дауыссыз сөздерді, сөз тіркестерін оқу, дауысты әріптерді түрлі позицияда оқу; ағылышын тіліне тән дыбыстарды дұрыс айту; айтылым ережелері мен тиісті интонацияны сақтай отырып, таныс тілдік материалда құрылған кішігірім мәтіндерді дауыстап оқу; мәтіндер мазмұнын түсіну, олардан сұралған ақпаратты шығарып алу; ақпаратты сөздіктің көмегімен анықтау;

4) "Жазылым": тыңдалған, оқылған, көрген материал негізінде үлгіге сүйене отырып қысқаша жазба пайымдамалар құру; мәтіндер бойынша сұрақтарға жазбаша түрде жауап беру;

5) "Тілдік нормалар": тілдің лексикалық аспекті: тілде жаңа лексиканы тану және қолдану дағдыларын қалыптастыру; сөздік қорын молайту үшін сөз құру тәсілдерін қолдану, сын есімдердің салыстыру дәрежесін құрайтын "-er, -est" жұрнақтары; тілдің грамматикалық аспекті: өздік есімдіктер; сын есім; 1-ден 1000-ға дейін сандық сан есімдер, 1-ден 100-ге дейін реттік сан есімдер, Past Simple формасындағы етістік құрылымы; дұрыс және бұрыс етістіктерді жіктеу: "to go, buy, see, say, meet, do, read, write, draw, sing, wear, have, eat, drink, put, get, make"; "Future Simple" формасындағы етістік; зат есімнің тәуелдік септігі; сұраулы есімдіктер: "which, what, where, which, how many, what kind of … ", сілтеу есімдіктер "this, these, that, those", таныс тақырыптардың өсу шеңберінде қысқаша нұсқаулар, құрылымдар "has got/ have got, there is/ are", уақыт және жиілік үстеулері: "sometimes, often, always, never", "well, badly" үстеулері орын және бағыттың көмекші сөздері: "in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down, on the right, on the left", уақыттың көмекші сөздері: "in, on, at, before, after; with/without", уақыттар "Present Simple Tense, Present Continuous Tense, Past Simple Tense", модалдық етістіктер: "сan, must, have to", қарапайым әрекеттерді және етістіктерді суреттейтін мақсат инфинитиві "want, start + infinitive".

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

34. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 0.2.1.3 кодталуында: "0" – сынып, "2.1" – бөлімше, "3" – оқу мақсатының реттік саны.

35. Күтілетін нәтижелер бойынша оқыту мақсаттарының жүйесі:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1- сынып	2 - сынып	3- сынып	4 - сынып
1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізгі сәттерін табу
1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау		1.1.4.1 тыңдалғанмәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалғанмәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау

2) "Айтылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру	4.2.1.1өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін білу	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1- сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану		1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау		1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1- сынып	2 - сынып	3- сынып	4 - сынып
4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру			2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру	4.4.1.1үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтаншықпау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу	2.4.3.1 әріптерді, әріптер тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу

5) "Тілдік нормалар" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1- сынып	2 - сынып	3- сынып	4 - сынып
5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау		1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1ден -10 ға дейін санай білу	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану
	0.5.2.2 негізгі түстерді білу	1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу	2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу	3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу	4.5.2.2 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу
	0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу	1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу	2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу	3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру	4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану
		1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу	2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану	3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану	4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану
		1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу	2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою	3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою	4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою
		1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу	2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану	3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану	4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану
		1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу	2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру	3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің және and, but жалғаулықтарының көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру	4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру
		1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу	2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану	3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану	4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану
		1.5.2.9 there is/are құрылымын білу	2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану	3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану	4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану
		1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу	2.5.2.10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою	3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою	4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру
		1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану	2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there	3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never	4.5.2.11сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly
			2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу	3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on	4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down
			2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану	3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану
			2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру	3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру	4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру

36. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппаратының бұзылымдары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы бағдармаламының қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

37. Бөлім мен тақырыптардың сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

"Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппаратының бұзылымдары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0 - сынып:

4 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
	3. Оқылым	2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10- ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
2. Менің мектебім	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу ; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1 әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтан шықпау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
4. Бізді қоршаған әлем	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1 әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтан шықпау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
3 - тоқсан
5. Саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1 әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтан шықпау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1 әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтан шықпау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
4 - тоқсан
7. Тағам және сусындар 8. Дені саудың – жаны сау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1 әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтан шықпау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1-ден 10-ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	0.1.1.1 ағылшын тіліндегі мұғалімнің сөзін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	0.1.2.1 жай дыбыстар мен фонемдерді тану
		1.3 Сұрақтарды түсіну	0.1.3.1 қарапайым сұрақтарды түсіну
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	0.1.5.1 ағылшын тіліндегі әндердің, өлеңдердің мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	0.2.1.1 ағылшын тілінде сәлемдесе, қоштаса, ризалығын білдіре, кешірім сұрай білу
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	0.2.2.1 мұғалімнің қарапайым сұрақтарына үлгіге сүйене отырып жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	0.2.3.1 кішігірім тақпақтарды, санамақтарды, әндерді жатқа айту
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	0.2.4.1 мұғалімнің сөзін түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.2 Оқу түрлерін қолдану	0.3.2.1 әріптерді көріп қабылдай білу және тану, оларды тиісті дыбыстармен сәйкестету
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	0.4.2.1 әріптерді бояу, үстінен басу кезінде шекара сызықтан шықпау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	0.4.3.1 нүктелер комбинацияларынан түрлі өрнектерді түйрей білу: сызықтар, жақтаулар, оюлар
	5. Тілдік нормалар	5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	0.5.2.1 1 ден -10 ға дейін санай білу; 0.5.2.2 негізгі түстерді білу; 0.5.2.3 Where are you from? How old are you? What is your name? сұрақтарын білу; 0.5.2.4 have|has got құрылымын қолдану

2) 1 - сынып:

2 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3.Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
2. Менің мектебім	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күндерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
4. Бізді қоршаған әлем	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
3 - тоқсан
5. Саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу: - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
4 - тоқсан
7. Тағам және сусындар 8. Дені саудың – жаны сау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу: - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	1.1.1.1 ағылшын тіліндегі бірқатар қысқа нұсқауларды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	1.1.2.1 ағылшын тіліндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	1.1.3.1 ағылшын тіліндегі диалогтың негізгі сұрақтарын білу : - What is your name? -How old are you? - Where are you from?
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	1.1.4.1 тыңдалған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	1.1.5.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған, көрген материалдың мағынасын түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	1.2.1.1 өзі, айналасындағы заттар туралы қысқа әңгіме құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	1.2.2.1 адамдар, заттар туралы негізгі сұрақтарға ағылшын тілінде жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	1.2.3.1 танысуға, өзі туралы айтуға, заттарды суреттеуге арналған сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	1.2.4.1 әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	1.3.1.1 сөздікті қолданудың мағынасын түсіну
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	1.3.2.1 таныс сөздерді бүтіндей оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1.3.3.1 ағылшын алфавитінің әріптері мен әріп тіркестерінің оқу ережелерін білу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	1.3.4.1 сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын түсіну
	4. Жазылым	4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	1.4.2.1 әріптерді үлгі бойынша жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	1.4.3.1 әріптерді, бас және кіші әріптерді жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	1.5.1.1 ағылшын алфавитінің барлық әріптерін графикалық тұрғыда жаңғырту
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	1.5.2.1 зат есімдердің жекеше және көпше түрін білу; 1.5.2.2 1-ден 20-ға дейінгі сандық сан есімдерді білу; 1.5.2.3 ағылшын тілінде заттардың белгісін білу; 1.5.2.4 a, an, the артикльдерін білу; 1.5.2.5 Who? What? сұраулы есімдіктерді білу; 1.5.2.6 this, that сілтеу есімдіктерін білу; 1.5.2.7 I, you, he, she, it, we, you, they жіктеу есімдіктерін білу; 1.5.2.8 заттардың әрекеттерін білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.9 there is/are құрылымын білу; 1.5.2.10 орынды білдіретін сөздерді білу; 1.5.2.11 апта күдерінің алдында уақыттың негізгі көмекші сөзін қолдану

3) 2 - сынып:

3 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
2. Менің отбасым және достарым	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
2 - тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
3 - тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау!	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
4 - тоқсан
7. Қоршаған орта	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру
8. Саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	2.1.1.1 мұғалімнің, сыныптастарының ағылшын тіліндегі сөзін тыңдау арқылы түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	2.1.2.1 сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	2.1.3.1 тыңдалған материалға сәйкес суретті, сызбаны таңдап алу, ағылшын тіліндегі сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	2.1.4.1 ағылшын тіліндегі тыңдалған мәтіннің мағынасын түсіну, кейіпкерлердің есімдерін және жердің атауын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	2.1.5.1 аудиовизуалды материалда болып жатқан іс-әрекеттерді түсіну
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	2.2.1.1 өзі, өзінің отбасы, досы туралы таныс сөздер, сөйлемдер негізінде ағылшын тілінде пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	2.2.2.1 негізгі сұрақтарды қойып, жауап бере білу
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	2.2.3.1 сұрақтар құру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	2.2.4.1 тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	2.3.1.1 мұғалімнің көмегімен оқу барысында сөздікті қолдана білу
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	2.3.2.1 сөздерді айтылым ережесі мен тиісті интонациясын сақтай отырып оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2.3.3.1 ағылшын сөзін оның дыбыстық айтылымымен сәйкестеу
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	2.3.4.1 оқылған мәтінде кім/не жайлы айтылғанын түсіну
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	2.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, мұғалімнің көмегімен жай сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	2.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде сөздер мен сөз тіркестерін жазу
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	2.4.3.1 әріптерді, әріп тіркестерін, сөздерді, сөз тіркестерін каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	2.5.1.1 жазылымымен айтылымының айырмашылығы бар сөздерді жазу, тасымалдау ережелерін сақтау
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	2.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын білу және қолдану; 2.5.2.2 1-ден 50-ге дейінгі сандық сан есімдерді білу; 2.5.2.3 ағылшын тілінде заттарды және олардың белгісін суреттеу; 2.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.5 Who? What? Where? Whose? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 2.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 2.5.2.8 заттардың қажетті уақыттағы әрекеттерін білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану; 2.5.2.9 can (істей алу), to be модалды етістігін қолдану; 2.5.2.10 10 have got+ зат есім құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 2.5.2.11 орынды білдіретін сөздерді қолдану here/there; 2.5.2.12 заттар мен адамдардың орналасуын суреттеу; 2.5.2.13 – ing - жалғауымен аяқталатын осы шақтағы сүрелі уақытты қолдану; 2.5.2.14 –but, - and –жалғаулықтардың көмегімен сөздер мен сөйлемдерді байланыстыру

4) 3 - сынып:

4 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5.Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық және қараңғы)	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5.Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2 - тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
3 - тоқсан
5. Өнер	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
6. Атақты тұлғалар	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
4 - тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 10-ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану должен; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	3.1.1.1 жай сөйлемдерді қайталай отырып ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	3.1.2.1 сөйлем мен мәтіндегі сөздердің лексикалық мағынасын түсіну
		1.3 Сұрақтарды түсіну	3.1.3.1 тыңдалған материалға кесте толтыру, ағылшын тіліндегі қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	3.1.4.1 тыңдалған мәтіннің негізгі ойын анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	3.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы жерді, оқиғаларды, кейіпкерлерді түсіну және суреттеу
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	3.2.1.1 берілген алгоритм бойынша ағылшын тілінде әңгіме құрастыру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	3.2.2.1 берілген тақырып бойынша сұрақтар қойып, жауап беру
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	3.2.3.1 сөйлеу тілінде түрлі контекстегі тақырыптық лексиканы қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	3.2.4.1 пайымдамалармен толықтыра отырып тілдік жағдаятқа қатысу, әңгімелесушіні түсіну, тілдік нормаларды сақтау
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	3.3.1.1 мәтіндегі бейтаныс сөздерді аудару үшін бейнелері бар сөздікті қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	3.3.2.1 мәтінді, диалогтарды рөлдер бойынша мәнерлеп оқу
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3.3.3.1 мәтіндегі таныс сөздерді оқу және түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	3.3.4.1 жай мәтіннің негізгі сәттерін түсіну, кейіпкерлерді, тұрған жерін және жағдаяттарын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	3.4.1.1 берілген тақырыпта тірек сөздерді қолданып, өз бетінше сөйлемдер құру
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	3.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	3.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді каллиграфиялық тұрғыда қисынды жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	3.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдана білу (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	3.5.2.1 жекеше және көпше түрді, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 3.5.2.2 1-ден 100-ге дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -10 ға дейінгі реттік сан есімдерді білу; 3.5.2.3 сын есімдерді дәрежелері бойынша салыстыру; 3.5.2.4 a, an, the артикльдерін заттарды белгілеу үшін өз бетінше қолдану; 3.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 3.5.2.7 жіктеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар туралы пайымдамалар құру; 3.5.2.8 қимылдың әр-түрін білдіретін етістіктерді қолдану; 3.5.2.9 must (тиісті) модалды етістігін қолдану; 3.5.2.10 there is, are, have got+ noun құрылымының көмегімен сұрақтар қою; 3.5.2.11 уақыт пен жиілік үстеулерін қолдану often, seldom, always, never; 3.5.2.12 орын мен уақыттың көмекші сөздерін қолдану in, at, next to, near, on; 3.5.2.13 осы шақтағы сүрелі уақытты білдіретін сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау; 3.5.2.14 -or, -because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру

5) 4 - сынып:

5 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2. Адами құндылықтар	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4. әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
2 - тоқсан
3. Мәдени мұра	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4. әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
4. Мамандықтар әлемі	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4. әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
3 - тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуын және басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
6. Қоршаған ортаны қорғау	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4.1 әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1ден -100 ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
4 - тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4. әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру
8. Болашаққа саяхат	1. Тыңдалым	1.1 Тыңдалған материалдың мазмұнын түсіну	4.1.1.1 ауызша тілді, аудио, видео материалды тыңдау және түсіну, бөлектенген пайымдамаларды анықтау үшін ағылшын тілінде сұрақтар қою
		1.2 Сөздер мен сөз тіркестерінің лексикалық мағынасын түсіну	4.1.2.1 мәтіндегі бейтаныс сөздер мен сөз тіркестерінің мағынасын анықтау
		1.3 Сұрақтарды түсіну	4.1.3.1 сұрақтарға жауап беру және тыңдалған материалдың негізігі сәттерін табу
		1.4 Басты және екінші кезектегі ақпаратты анықтау	4.1.4.1 тыңдалған материалдың негізгі сәттерін, оқиғаларын, кейіпкерлерін анықтау
		1.5 Аудиовизуалды материалды түсіну	4.1.5.1 аудиовизуалды материалдағы негізгі сәттерді анықтау
	2. Айтылым	2.1 Өзі туралы негізгі пайымдамалар құру	4.2.1.1 өзі, мектебі, қаласы, айналасындағы заттар туралы сөздердің санын көбейте отырып пайымдамалар құру
		2.2 Сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау	4.2.2.1 ағылшын тілінің жай уақыттарын қолдана отырып сұрақтар мен жауаптарды тұжырымдау
		2.3 Сөздік қорын толықтыру	4.2.3.1 әңгімені қолдау үшін қажетті сөздер мен сөйлемдерді қолдану
		2.4 Тілдік нормаларды сақтау	4.2.4. әңгімеге қатысу, тілдік нормаларды сақтай отырып, әңгімелесушінің сөзін нақтылау, анықтау, басқа сөзбен айту
	3. Оқылым	3.1 Оқу барысында сөздікті қолдану	4.3.1.1 мәтінді аудару үшін сөздікті өз бетінше қолдану
		3.2 Оқу түрлерін қолдану	4.3.2.1 оқу түрлерін қолдана отырып мәтінді оқу (танысу үшін оқу, ішінара, рөлдер бойынша)
		3.3 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4.3.3.1 таныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің негізгі сәттерін түсіну
		3.4 Мәтіннің тақырыбы мен негізгі ойын анықтау	4.3.4.1 оқылған мәтіннің негізгі ойын анықтау
	4. Жазылым	4.1 Түрлі ұсынымдар формасын қолдана отырып мәтін құрастыру	4.4.1.1 үлгі бойынша 2-3 сөйлемнен тұратын әңгіме: жоспар, негізгі сөздер
		4.2 Оқылған/ тыңдалған материалдың мазмұнын баяндау	4.4.2.1 тыңдағаны, оқығаны, көргені негізінде өз бетінше жазбалар жасау
		4.3 Каллиграфиялық нормадарды сақтау	4.4.3.1 сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді анық жазу
	5. Тілдік нормалар	5.1 Орфографииялық нормаларды сақтау	4.5.1.1 оқылым мен орфографияның негізгі ережелерін қолдану (оларды оқу және жазу барысында қолдану)
		5.2 Грамматикалық нормаларды сақтау	4.5.2.1 кейбір айырықша зат есімдердің жекеше және көпше түрін, зат есімнің тәуелдеу формасын қолдану; 4.5.2. 1-ден 1000-ға дейінгі сандық сан есімдерді, 1-ден 100-ге дейінгі реттік сан есімдерді білу; 4.5.2.3 сын есімдерді жалпы және кейбір тақырыптық сипатының өсу спектрі бойынша заттарды суреттеу үшін қолдану; 4.5.2.4 a, an, the артикльдерін мәтіндегі заттарды, жер атауларын, есімдерді белгілеу үшін қолдану; 4.5.2.5 Who? What? Where? Whose? How many/much? Which? Why? сұраулы есімдіктердің көмегімен сұрақтар қою; 4.5.2.6 this, that, these, those, these сілтеу есімдіктерін қолдану; 4.5.2.7 my, your, his, her жіктеу және тәуелдеу есімдіктерінің көмегімен өзі, айналасындағы заттар, жағдаяттар мен іс-әрекеттер туралы пайымдамалар құру; 4.5.2.8 нәтижені, қоғалыстың аяқталуынжәне басталуын білдіретін етістіктерді қолдану; 4.5.2.9 модалды етістіктердің теріс формасын қолдану қолдану; 4.5.2.10 құрылымы бар сұрақтарға толық жауап беру; 4.5.2.11 сөйлеу тілінде жай үстеулерді қолдану well, badly; 4.5.2.12 бағыттың көмекші сөздерін қолдану to, in, at, towards, up, down; 4.5.2.13 -ing жалғауын осы мезетте болып жатқан жағдаяттарды суреттеуге қолдану; 4.5.2.14 - and,- but,- or, - because жалғаулықтардың көмегімен сөздерді байланыстыру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 44-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 589 -қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұнды үлгілік оқу бағдарламасы 1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – қарапайым логикалық-математикалық ұғымдарды қалыптастыру, зияткерлік-шығармашылық қабілеттерін, сөздік-логикалық ойлау қабілеттерін дамыту және тірек-қозғалыс аппаратының бұзылымдарын түзеу.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) математикалық білімдерді, қабілеттілік пен дағдыларды қалыптастыру;

2) оқу және практикалық есептерді шешу, арифметикалық алгоритмдерді қолдану, қарапайым геометриялық фигуралармен және олардың қасиеттерімен танысу, геометриялық құрылымдарды орындау және математикалық зерттеулер жүргізу қабілеттерін дамыту;

3) алған математикалық білімдерін тұлғалық қасиеттерін дамыту үшін қолдану қабілеттерін қалыптастыру: білуге құмарлығын, сенімділігін, мақсатшылдығын, жауапкершілігін, тәуелсіздігін;

4) логикалық ойлау қабілетін, кеңістіктік қиялын және математикалық терминдерді қолдану қабілетін дамыту;

5) сыни ойлауы мен шығармашылық қабілеттерін дамыту;

6) ақпараттарды іздеу және таңдау үшін ақпараттық-коммуникативтік технологияларын қолдану дағдыларын дамыту;

7) коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын, командада жұмыс істеу және өз пікірін білдіру дағдыларын, басқа адамдардың ой-пікірін сыйлауын, көшбасшылық қасиетін көрсете білуін дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың ойлау функцияларын (салыстыру, саралау, жинақтау), дәлелдемелік пікірлер жасау, ойларын ретімен, анық және нақты білдіру қабілеттерін дамыту ;

2) арнайы математикалық терминдермен және сөйлемдермен сөздігін байыту арқылы сөйлеу тілі мен есте сақтау қабілеттерін дамыту;

3) байқампаздығын, кеңістіктік қиялын дамыту;

4) бұлшық еттердің тырысуын және эмоционалдық қысымдылықты төмендету;

5) тілдік тұйықтықты, сенімсіздікті жеңулеріне жағдайлар жасау (өз пікірін білдіру, өз болжамдарын қорғау және дәлелдеу, көшбасшылық қасиетін көрсете білу);

6) көру арқылы қабылдауын дамыту (парақта, сызбада бейнеленгенді аңғару және түсіну).

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталады.

6. Тұлғалық-бағдарлық тәсіл, оқу-тәрбие процесін білім алушылардың жекелік ерекшеліктерін, мүмкіндіктері мен қабілеттіліктерін ескере отырып, ұйымдастыруға бағыталады, және де білім алушылардың бейімделушілік, әлеуметті-белсенділік келбеттерін қалыптастырып, өзара түсініушілік, ынтымақтастық, өздеріне деген сенімділік, өз таңдаулары үшін жауапкершілік сияқты сезімдерін оятуға мүмкіндік береді.

7. Коммуникативтік-әрекет тәсілі, оқу процесін табиғи қарым-қатынас жағдайына максималды жақындатылуын қамтамасыз етуге бағытталады, бұл тәсіл, оқытуды әлеуметтендірудің басты мақсаты ескеріле отырып, қолданылады.

8. Жеке және саралап оқыту тәсілі, баладағы тірек-қозғалыс аппараты бұзылымның құрылымы, психикалық-тілдік және коммуникативтік мүмкіндіктері, жекелеп оқыту қарқыны және білім кеңістігіндегі жылжуы ескеріле отырып, жүзеге асырылады.

9. Дамытушылық оқу – білім алушылардың шаршауы мен зорығуын болдырмау үшін жекелік және жастық ерекшеліктерін ескере отырып, білім алушының біртұтас тұлғалық қасиеттерін дамытуға бағытталады, іс-әрекет түрлерін алмастырып отыру білім алушылардың әрекеттер тәсілдерін меңгеруіне мүмкіндік жасап, өз оқу іс-әрекеттерін құрастыруға және басқаруға үйретеді.

10. Түзету-дамытушылық бағыты қағидасын жүзеге асыру барысында мыналар ескеріледі: ойлау процестерінің енжарлығы, танымдық белсенділігінің төмендігі, ойлау қабілетінің тұжырымдаушы және абстракциялаушы функцияларының әлсіздігі, тілдік дамуының артта қалуы.

11. Оқыту әдісі ретінде ойындық формаларды қолдану, білім алушылардың танымдық белсенділігін арттырады. Іс-әрекеттің ұжымдық формаларын ұйымдастыруға бағытталған ойындық тәсілдер, білім алушыларға басқа топ мүшелерінің пікірін сыйлауды, соңғы нәтижені болжауды, іс-әрекетті өз бетінше жоспарлауды, мақсатқа жету тәсілдерін белгілеуді үйретеді.

12. Оқу процесі жаңа материалды үйренгенде де, өткен тақырыпты бекіткенде де, ауызша және жазбаша жұмыс түрлерінің тиімді үйлестірілуіне бағытталады.

13. Ақпараттық-коммуникативтік технологияларын (бұдан әрі - АКТ) қолдану біліктілігі базалық дағдылардан құрылады және оның ішіне жұмыс, демалыс және коммуникация барысында технологияларды дұрыс және шығармашылық тұрғыда қолдану жатады. Бағдарлама білім алушылардың күрделі есептеулер жүргізулері үшін (көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар) калькуляторды қолдануларын қарастырады.

14. Оқытуға арналған техникалық құралдар: экран, интерактивті тақта, лимитсізғаламтор, проектор, графопроектор, офистік техника (компьютер, принтер, сканер, ноутбуктер), ватмандар, А-3, А-4, А-5 форматтағы парақтар, еңбек құралдары(желім, қайшы, пластилин, көрнекі құралдар (кестелер, моделдер, картиналар, портреттер), дидактикалық және үлестірме материалдар.

3 - тарау. "Математика" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

15. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1 - сыныпта– аптасына 4 сағат, оқу жылында132 сағатты;

3) 2 - сыныпта –аптасына 4сағат, оқу жылында136 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында170 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды.

16. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Сандар және өлшемдер" бөлімі;

2) "Алгебра элементтері"" бөлімі;

3) "Геометрия элементтері" бөлімі;

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері" бөлімі;

5) "Математикалық моделдеу" бөлімі.

17. "Сандар және өлшемдер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) натурал сандар және 0 саны, бөлшектер;

2) сандармен амалдар орындау;

3) шамалар және олардың өлшем бірліктері.

18. "Алгебра элементтері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сандық және әріптік өрнектер;

2) теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулер.

19. "Геометрия элементтері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі;

2) геометриялық фигураларды кескіндеу және салу;

3) нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты.

20. "Жиынтықтар. Логика элементтері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар;

2) пікірлер;

3) тізбектер;

4) нысандардың комбинациялары.

21. "Математикалық моделдеу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) есептер және математикалық модель;

2) математикалық тіл.

22. 0 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) Сандар және өлшемдер: сөйлеу тілінде математикалық терминдерді қолдану қабілетін қалыптастыру, көрнекілік негізінде 10-ға дейінгі сандардың құрылуымен таныстыру. 0 саны, оның алынуы және белгілемесі. 0 ден 20 дейінгі сандаржазбасы, сандық қатар: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Сандар құрамы, заттар есебі, сандық есептеу, реттілік есеп, тура және кері санау, сандардың натурал қатарындағы санның орнын анықтау.Бір және екі таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру: көп, аз, осыншама заттар.Амалдарды түсіну:қосуды біріктіру ретінде, азайтуды алу ретінде,қосу және азайтуды өзара кері амалдар ретінде түсіну. 5 теңге, 10 теңге, 20 теңге тиындарды ажырата білу. Апта, ай, жыл ішіндегі күндер санын білу, бөлу шкаласы бар өлшем құралдарын білу;

2) алгебра элементтері: сандық өрнектер- қосу (қосынды, қосылғыштар, қосындының мәні), азайту (айырма, азайғыш, азайтқыш, айырманың мәні), қосу және азайтукомпоненттері арасындағы байланыс, "+" және "-" өзара кері амалдар, сандық өрнектерді оқу және жазу. 0 ден бастап қосу және азайту,20 шектеуінде қосу және азайту, қосудың ауыстырмалық қасиеті. Заттарды салыстыру: ұзындығы бойынша (ұзын және қысқа), массасы бойынша: (көп және аз), сыйымдылығы бойынша: сыйғызады (көп және аз). Үлкен (жасы бойынша үлкен). Кіші (жасы бойынша кіші). Уақытпен бағдарлау: уақыттық ұғымдар жөнінде білімдерін бекіту, таң, күндіз, кеш, түн - тәулікті құратыны жөнінде ұғымдарын қалыптастыру. Апта күндерін, жыл мезгілдерін атау кезінде дұрыс реттілікті сақтауға үйрету. Жыл айлары жөнінде түсініктерін қалыптастыру, олардың реттілігін білу, атау. Салмақпен бағдарлау: алақанға салып салмақтары бойынша бірдей және бірдей емес заттарды табуға үйрету;

3) геометрия элементтері: геометриялық фигураларды тану (шеңбер, доғал, үшбұрыш, тікбұрыш, шаршы). Заттарды формалары, түстері, мөлшері бойынша салыстыру. Айналасынан геометриялық формасы бар заттарды табу қабілеттерін қалыптастыру, олардың формаларын сараптамалау. Шеңбермен және тікбұрышпен салыстыру негізінде доғалмен таныстыру және геометриялық фигураларды дұрыс атау. Кеңістіктегі жалпақ фигуралардың орналасуын анықтау, кеңістікте бағдарлау. Қағаз парағында бағдарлау қабілетін қалыптастыру, қандай да болмасын заттардың өзіне немесе басқа заттарға қарасты орналасуын сөзбен айту қабілетіне үйрету;

4) жиынтықтар және логика элементтері: белгілі қасиеттері бойынша заттарды жиынтыққа біріктіру, жиынтық элементтерін атау, қоршаған ортадан және ойыншықтардан жаңа жиынтықтар құру. Бір затты ғана емес, заттардың тұтастай тобын бір жиынтықтың бір бөлігі ретінде белгілейтін "Бір" сөзінің мәнімен танысу. Жиынтықтың құрылымдық бөліктерін бөлу қабілетін қалыптастыру. Теңдік жөнінде ұғымды қалыптастыру, топтардағы түрлі заттардың теңдей санын анықтауға үйрету, есептеу және топтарды салыстыру негізінде сандық өрнектерді дұрыс жиынтықтау. 1ден 20ға дейінгі шектеудегі сандар жөнінде ұғымдарды қалыптастыру, көрші сандарды тану және атауға үйрету, 20 шектеуінде тура және кері санауға үйрету;

5) математикалық моделдеу:математикалық тіл және математикалық модель "+" және "-" белгілерін сандарды біріктіретін және азайтатын белгі ретінде қолданады. 0 және 10 цифрлары жөнінде алғашқы ұғымдарды қалыптастыру сандар құрамы жөніндегі түсінікті орнықтырады және бекітеді, цифрларды штрихтеу бойынша жиектеу дағдыларына үйретеді. Салыстыру дағдыларын қалыптастыру (көп, аз, тең, соншалықты, бірнеше бірлікке аз/көп). Көрнекілік негізінде қарапайым мысылдар мен есептерді сараптамалау және шешу, цифрды саннан ажырату. Математикалық терминдерді қолдану көмегімен білім алушылардың математикалық тілін дамыту және байыту.

23. 1 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) Сандар және өлшемдер: 0 саны, оның алынуы және белгіленуі, сандық қатар: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. 0 ден 100 ге дейінгі сандарды жазу. Сандар құрамы, заттардың есебі, сандық есеп, реттілік есеп, тура және кері есеп, көп, аз, соншалықты заттар. 1 теңге, 2 теңге, 5 теңге, 10 теңге, 20 теңге, 50 теңге, 100 теңге тиындар(жинау және ұсақтау). Қозғалыс бағыттары (бір-біріне қарама-қарсы, бір бағытта, қарсы бағытта). 1 ден 100 ге дейін сандардың реттілігін құру, кері реттілік, ондықтыр мен 100 ге дейін тура және кері есеп;

2) алгебра элементтері: сандық өрнектер, 10 шектеуінде ауызша және жазбаша қосу және азайту, екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану, қосу және алу компоненттері арасындағы байланыс, өзара кері амалдар. 0 ден бастап қосу және алу, қосу және алу тәсілдері: 1 ден, 2-ден санау және есептеу, қосудың ауыстырмалық қасиеті. Толық ондықтар: жаңа есептеу бірлігі (ондық, оның құрастырылуы). Ондықтармен санау: ондықтардың атауы, реттілігі, оқылуы және жазылуы, ондықтарды салыстыру, жүздіктер. Әріптік өрнектер, бір әріптік өрнектің мәні, теңдеулер, қосу алудың белгісіз компоненттерін табу ережелері негізінде, таңдау тәсілімен теңдеулерді шешу. Әріптің берілген мәні бойынша бір амалмен әріптік өрнектің мәнін табу. Теңдеудің түбірі. ">", "<", "=" белгілері, теңдеулер, теңсіздіктер, дұрыс теңдеулер және бұрыс теңсіздіктер. Заттарды салыстыру: ұзындығы бойынша (ұзын немес қысқа). Массасы бойынша: (аз немесе көп). Сыйымдылығы бойынша: сыйыстырады (көп немесе аз). Бағасы бойынша: (көп немесе аз). Ауданы бойынша: (көп немесе аз). Заттар қозғалысын жылдамдығы бойынша салыстыру: жылдамырақ (жылдамдығы бойынша жоғары), баяуырақ (жылдамдығы бойынша төмен). Уақыт бойынша салыстыру (ерте, кеш), уақытты сағат бойынша тану. Ересек (жасы бойынша үлкен). Кіші (жасы бойынша кіші);

3) геометрия элементтері: заттарды формасы, түсі және мөлшері бойынша салыстыру. Заттардың кеңістіктегі орналасуы (оң, сол, жоғары, төмен, үсті, асты, арасы, алды, арт жақтарында). Бөлгіштері бар сызғыш. Кесінді: берілген ұзындықпен кесінділер сызу, олардың ұзындығын салыстыру және өлшеу. Ұзындықтың өлшем бірлігі: сантиметр (1 см), дециметр (1 дм), 1 дм = 10 см. Жазықтықта бейнелеу: нүктені, түзуді, кесіндіні. Нүктелік қағазда қарапайым жалпақ фигураларды салу: үшбұрыш, тікбұрыш, шаршы. Шамалардың өлшемін: см, дм бірліктерін қолданып жүргізу;

4) жиынтықтар. Логика элементтері: жиынтықты элементтерінің белгілері бойынша топтастыру (түсі, формасы, өлшемі, материалы, нысандар әрекеті), нысандар жиынтығын жұптар құру көмегімен салыстыру, бірдей және бос жиынтықтарды анықтау. Дұрыс және бұрыс пікірлерді анықтау, комбинациялар нұсқаларын құрастыру ("екіден" айналадағы заттардан, ұқсастықты және айырмашылықты анықтау: сандардың, фигуралардың, ойыншықтардың, түрлі-түсті моншақтардың);

5) математикалық моделдеу:"+", "-", "=", "<", ">" белгілерін қолдану, өрнектерді оқу және жазу барысындағы әрекеттер компоненттерінің атаулары, цифр мен санның өзгешелігі. Сандарды қосу және алу иллюстрациясына арналған сандық сәуле, "<", ">", "=" белгілір көмегімен сандарды салыстыру, сандар реттілігі. Есептерді сызбалар, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу, толықтай заттық көрнекілік негізінде есептер шығаруға дайындық, бірнеше бірлікке өсіру (азайту) түрінде қосу және алу бойынша қарапайым есептер шығару, айырмалық салыстыру, кері есептерді сараптамалау және шешу.

24. 2 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) Сандар және өлшемдер: 100 шектеуіндегі сандардың құрылуы, оқылуы, жазылуы, 100 шектеуінде бірліктермен және ондықтармен тура және кері санау. Сандардың натурал қатарындағы санның орны, екітаңбалы және үштаңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру, екітаңбалы және үштаңбалы сандардың разрядтық құрамы, қосындының разрядтық қосылғыштарға бөлшектенуі, 1000 дейін ондықтармен және жүздіктермен санау. Екітаңбалы және үштаңбалы сандарының қосу және алу алгоримін қолдану. Қосу (алу), көбейту(бөлу) – өзара кері амалдар. Бірліктер: массаның, ұзындықтың, сыйымдылықтың, уақыттың. Циферблат бойынша уақытты анықтау: сағаттар, минуттар. Массаның бірлігі: грамм (1 г),килограмм (1 кг); центнер (1 ц), тонна (1т). Ұзындық бірлігі: сантиметр (1 см), дециметр (1дм), метр (1м), километр (1 км). Сыйымдылық бірілігі: литр (1 л). Уақыт бірлектері: сағат (1 сағ), минут (1 мин), секунд (1 с), тәулік (1 т), апта, ай, жыл, ғасыр. Шамалар: бағасы, саны, құны;

2) алгебра элементтері: 100 және 1000 шектеуіндегі сандарды, оқу, жазу, салыстыру, екітаңбалы және үштаңбалы сандарды қосу және алудың ауызша және жазбаша тәсілдері, қосудың (көбейтудің) ауыстырмалық және үйлестірмелік қасиеттері. Екітаңбалы және үштаңбалы сандармен арифметикалық амалдар, алгоритмді сақтау: біртаңбалы, екітаңбалы және үштаңбалы сандарға қосудың, алудың, көбейтудің. Сандық және әріптік өрнектердің оқылуы, жазылуы, әріптің берілген мәні бойынша әріптік өрнектің мәнін табу. Амалдардың орындалу реті: жақшасы бар және жақшасыз сандық өрнектерді қосу, алу, көбейту, бөлу (екі-үш амалы бар), көбейту және бөлу бойынша қарапайым теңдеулер шешу;

3) геометрия элементтері: геометриялық фигуралардың ұштарын және жақтарын латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу. Көпбұрыштардың жіктемесі, торлы қағазда жалпақ фигуралар мен бұрыштарды салу және салыстыру: берілген мәндері бойынша нүктені, кесіндіні, сәулені, түзуді, бұрыштарды (тік, сүйір, доғал), үшбұрышты, шаршыны, тікбұрышты. Көпбұрыш жақтарының ұзындықтарын өлшеу, үшбұрыштың, шаршының, тікбұрыштың периметрін (Р) табу, периметрді табу формуласын оқу және жазу: Р=а+в+с, Р=4а, Р=2(а+в);

4) жиынтықтар. Логика элементтері: диаграмма көмегімен бейнелеу: теңсанды жиынтықтарды біріктіру және жиынтықты теңсанды бөліктерге бөлу. Сандық жазбада садық жиынтықтарды цифрлар саны бойынша топтастыру, 2-ге бөлінгіштік, жиынтықтарды және олардың элементтнрін диаграммада белгілеу, элементтердің жиынтыққа жататынын анықтау. Жиынтықтарды латын алфавитінің бас әріптерімен, элементтерін кіші әріптерімен белгілеу. Пайымдаманың шынайылығын және жалғандығын анықтау, берілген заңдылық бойынша реттілік құрастыру, бұзылымдарын табу;

5) математикалық моделдеу: кесте, сызба, бір-екі амалды қысқа жазба түрінде моделдеу, шамалар арасындағы байланыс бойынша есептерді сараптамалау және шешу (бағасы, саны, құны, ұзындығы,ені, периметрі). Белгісіз қосылғышты, азайғышты табу, айырмалық салыстыу есептері. Кері есептер.Өзара кері есептер. Қарапайым теңдеулер құру және шешу, теңдеулер көмегімен есептер шығару.

25. 3 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) Сандар және өлшемдер:1000 шектеуінде сандарды құру, оқу, жазу, салыстыру, үштаңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамы, разрядтық қосындылар қосындысы, 1000 шектеуінде тура және кері санау, 1000 шектеуінде жазбаша қосу, алу, көбейту, бөлу алгоритмін орындау. Көбейту кестесі, біртаңбалы және екітаңбалы сандарға көбейту және бөлудің кестелік жағдайлары. Көбейту және бөлу амалдарын тексеру, 0 ге бөлудің мүмкін еместігін білу, 2-3 амалдан тұратын, жақшамен және жақшасыз сандық өрнектермен арифметикалық амалдар орындау реті, қосу және көбейтудің ауыстырмалық, үйлестірмелік және үлестірмелік қасиеттері. Шамалар (ұзындық, масса, уақыт, сыйымдылық). Ұзындық бірліктері арасындағы қатынастар: 1 м = 10 дм, 1 дм = 10 см, 1см = 10 мм, 1 м = 100 см. Көлем бірлігі – текшеліксантиметр (1 см3). Массаның бірліктері арасындағы қатынастар: 1т=1000кг, 1 ц = 100 кг,1кг=1000г. Ауданның бірліктері арасындағы қатынастар: 1 м2 = 100 дм2, 1 дм2 = 100 см2, 1см2 = 100 мм2;

2) алгебра элементтері:бір/екі әріпті өрнектерді оқу, жазу, берілген әріптер мәні бойынша бір/екі әріпті өрнектердің мәнін табу, көбейтудің үйлестірмелік және үлестірмелік қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: (ав)с=а(вс), а(в+с)=ав+ас, а(в-с)=ав-ас, 0ге көбейтудің қасиеттері: а*0=0, 0ге бөлуге мүмкін еместігі, нөлді натурал санға бөлу, сандарды 1ге бөлу, бірдей бөліктерге бөлу, сан мен шаманың бөлігі, санның бөлігін табу және санды бөлігі бойынша табу. Белгісіз көбейткішіті, бөлінгішті, бөлгішті табу, бірнеше есе көбейту және азайту, еселі салыстырубойынша есептер;

3) геометрия элементтері:торлы қағазда геометриялық фигуралар құру(нүкте, кесінді, сәуле, түзу, бұрыш (тік, сүйір, доғал), үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш).Геометриялық фигуралардың ұштарын латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, кеңістіктікгеометриялық фигуралардың жаймасы (текше, тікбұрышты параллелепипед), симметриялық және симметриясызжалпақ фигуралар, параллелді және қиылысатынтүзулер.Үшбұрыштың, шаршының, тікбұрыштыңпериметрін табу тәсілдері, геометриялық фигуралардың аудандары: тікбұрыштың S = a * b, шаршының S = a2, үшбұрыштың S = (a*b)/2. Геометриялық фигураларды ауданы бойынша салыстыру: "көзбен" жәнеқабаттастырып, ауданды өлшеу. Палетка. Аудан бірліктері: 1 м2, 1 дм2, 1 см2;

4) жиынтықтар. Логика элементтері: Эйлера-Венн диаграммасының көмегімен екі жиынтықтықтың бірлесуін және қиылысуын көрнекі бейнелеу, элементтерінің белгілері бойынша сандар жиынтығының ішкі жиынтығын анықтау, шынайы және жалған пікірлер, 1000 -1000000 дейінгі сандар реттілігінің заңдылықтарын анықтау, қоршаған ортадағы заттар жиынтығынан өз бетінше ішкі жиынтықтар құру;

5) математикалық моделдеу: жақшасы бар өрнектерді оқу және жазу барысында қосу, алу, көбейту, бөлу компоненттерінің атауларын қолдану; бұрыштар мен жалпақ фигуралардың ұштары мен жақтарын латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу,жазу және оқу. Ондықтарды ондықтарға, жүздіктерді жүздіктерге ауызша бөлу; кесте, сызба және қысқа жазбаның 2-3 амалды есептерін моделдеу. Шамалар арасындағы байланыс есептері: бағамен, санымен, құнымен; еселі салыстыру есептері, 1000 шектеуінде көбейту және бөлудің жазбаша тәсілдері, нөлмен аяқталатын үштаңбалы санды екітаңбалыға жазбаша көбейту және бөлу.

26. 4 - сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) Сандар және өлшемдер: 1 000 000 шектеуінде тура және кері реттілікпен санау;000000 шектеуіндегісандардың натурал қатарындасандардың орнын анықтау. Көп таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру. Сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу; көп таңбалы сандардыңразрядтық және кластық құрамы; сандарды разрядтық қосылғыштардың қосындысы түрінде жазу.Көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдар жүргізгенде 0 және 1 қасиеттері; 2, 5, 10-ға бөліну белгілері; 2, 5, 10 бөліну белгілері негізінде натурал сандарды топтастыру. Пайыз, пайыздарды оқу, жазу. Бірдей алымы/бөлгіші бар бөлшектерді оқу, жазу, салыстыру; дұрыс және бұрыс бөлшектер, аралас сандар, шамаларды салыстыру және түрлендіру: мм, см, м, дм, км, мм2, см2, дм2, м2, км2, мм3, см3, дм3, м3, км3;

2) алгебра элементтері:сандық және әріптік өрнектер: берілген әріптер мәні бойынша бірнеше әріптері бар әріптік өрнекті түрлендіру және мәнін табу, әріптік теңдеу түріндегі жай бөлшектердің қосылуын және алынуын оқу және жазу:

; бірдей бөлгіші бар жай бөлшектерді қосу және алу алгоритмін сақтау. Тура сызықты қозғалыс барысында жол формуласын қолдану:

. Есептер: қозғалысқа, бірлескен жұмысқа, уақытқа, өнімділікке, жұмыс және өнімділікке жұмсалған уақытқа; 3 – 4 амалдық есептер. 1000000 шектеуіндегі сандармен арифметикалық амалдар,дөңгелек сандарды 10, 100, 1000 ға бөлу;

3) геометрия элементтері:геометриялық фигураларды құру;нүкте, сызық (түзу,қисық, бүгілме), кесінді, бұрыш (тік, сүйір, доғал, жазыңқы), көпбұрыш (үшбұрыш, тікбұрышты үшбұрыш, тікбұрыш, шаршы, төртбұрыш); тікбұрышты параллелепипед (текше); тікбұрышты үшбұрыштың, текшенің, тікбұрышты параллелепипедтің элементтерін анықтау; текшенің, тікбұрышты параллелепипедтіңкөлемін анықтау V=a*b*с. Үшбұрыштар жіктемесі; параллель/перпендикуляр түзулер құру; берілген градустық өлшемі бойынша бұрыш құру, жалпақ фигуралар ауданы; аудан бірлігі – гектар (1 га), аудан бірліктері арасындағы қатынастар: 1 га = 10 000 м2;

4) жиынтықтар. Логика элементтері: жиынтықтар арасындағы қатынастар (тең, қиылысатын, қиылыспайтын жиынтықтар және ішкі жиынтықтар), шынайылығын және жалғандығын анықтау мақсатында математикалық мағынасы бар пікірлер құру; берілген қасиеттері, белгілері бойынша натурал сандарды жіктеу;

5) математикалық моделдеу: геометриялық фигуралардыңұштарын латын алфавитінің бас әріптерімен белгілеу, жазу және оқу. Белгілеу, жазу және оқу: пайызды (%), бұрыштың градустық өлшемін (n0), жай бөлшекті

; есептерді сызба, алгоритм түрінде моделдеу. Бөлінді мәнінде нөл барда нөлмен аяқталатын сандарға бөлу;екі таңбалы санға жазбаша көбейту, бөлу;үш таңбалы санға жазбаша көбейту, бөлу. Қосу және көбейту қасиеттерін әріптік теңдеулер (формулалар) көмегімен жазу; екі/үш әріпті өрнектердің мәнін табу. Микрокалькулятор; калькуляторға сандарды енгізу және кетіру; калькулятор көмегімен арифметикалық амалдар орындау; 4-5 арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектер мәнін табу.

27. Бағдарлама мазмұнының көлемі жалпы білім беретін бағдарламаның негізгі мазмұнына сәйкес келеді. Ойлау процестерінің ерекшеліктеріне, қимыл-қозғалыс функцияларының жеткіліксіз қалыптасуына байланысты шеңбер, шар, шеңбер құру, циркульды қолдану бойынша тақырыптар келесі сыныпқа ауыстырылды (5 - сынып).

28. Ойлау қабілетінің тұжырымдамалық және абстракциялық функцияларының төмен деңгейіне байланысты жай бөлшек, жай бөлшектерді қосу және алу бойынша тақырыптарды оқыту сабақтарының саны көбейтілді.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

29. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

30. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

31. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Сандар және өлшемдер" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшек тер	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну, 5/10/20шектеуінде тура және кері санау, натурал қатарындағы санның орнын анықтау	1. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну, 10/11-20 шектеуінде тура және кері санау, натурал қатарындағы санның орнын анықтау	2. 1. 1. 1 100 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну, 100 шектеуінде тура және кері санау, натурал қатарындағы санның орнын анықтау	3. 1. 1. 1 1000 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну, 1000 шектеуінде тура және кері санау, натурал қатарындағы санның орнын анықтау	4. 1. 1. 1 көп таңбалы сандардыңқұрылуын түсіну, 1 000 000 шектеуінденатурал қатарындағы санның орнын анықтау
	0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды және 0-10 санды оқу, жазу, салыстыру	1. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды және 10-20 санды оқу, жазу, салыстыру	2. 1. 1. 2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру	3. 1. 1. 2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру	4. 1. 1. 2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру,сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу
	0. 1. 1. 3 бір таңбалы сандар құрамын анықтау	1. 1. 1. 3 бір таңбалы сандар құрамын/ 20 шектеуіндегі біртаңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау,разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу	2. 1. 1. 3 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу, 12 дейінгі сандардың римдік нөмірленуін оқу, жазу және қолдану	3. 1. 1. 3 үш таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу	4. 1. 1. 3 көп таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу
	0. 1. 1. 4 онықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, санау, жазу, салыстыру	1. 1. 1. 4 онықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, 100 ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру	2. 1. 1. 4 жүздік есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1000 ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру	3.1.14 мыңдық есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1 000 000 ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру	4. 1. 1. 4 миллион есебінің ірілендірілген бірлігін құру, миллиард шектеуінде жазу, санау, салыстыру
	0. 1. 1. 5 10-ға дейін 2-ден топтастырып тура және кері реттілікпен санау	1. 1. 1. 5 20 ға дейін 2-ден топтастырып сандық топтармен тура және кері реттілікпен санау; 2,4,6,8,10 сандардың, заттардың жартысын практикалық әрекет арқылы табу	2. 1. 1. 5 50 ге дейін 2-ден топтастырып сандық топтарментура және кері реттілікпен санау; жұп және тақ сандарды ажырату; заттар топтарының6,7,8,9 теңдей бөліктерге бөлінуін көрсету	3. 1. 1. 5 бөліктің құрылуын көрсету, оларды жазу, салыстыру	4. 1. 1. 5 пайыз -бүтіннің жүздік бөлігі екенін түсіну; бүтіннің бөліктерін пайызбен жазу, оқу
	0. 1. 1. 6 10 шектеуінде ауызша санау дағдыларын дамыту	1. 1. 1. 6 бір/екі таңбалы сандарды ауызша санау дағдыларын дамыту	2. 1. 1. 6 100 шектеуінде ауызша санау дағдыларын дамыту	3. 1. 1. 6 жай бөлшектерді оқу, жазу, бірдей бөлгіштері бар бөлшектерді көрнекілік қолданып салыстыру	4. 1. 1. 6 бірдей бөлгіштері және бірдей алымдары бар бөлшектерді сандық сәуледе салыстыру; дұрыс және бұрыс бөлшектерді, аралас сандарды ажырату
	0. 1. 1. 7 заттар санын есебімен салыстыру және реттік номерін атау				4. 1. 1. 7 10 және 100 сияқты бөлгіштері бар жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оларды оқу және салыстыру
1.2 Сандармен амалдар орындау	0. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтарды біріктіру ретінде және алуды жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну	1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтарды біріктіру ретінде және алуды жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну	2. 1. 2. 1 көбейтуді бірдей қосылғыштарды қосу ретінде және бөлуді нысандарды мазмұны бойынша бірдей бөліктерге бөлшектеу ретінде түсіну	3. 1. 2. 1 бөлшектер- бүтіннің бір немесе бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну; санның квадратын екі бірдей көбейткіштің көбейтіндісі ретінде және санның кубын - үш бірдей көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну	4. 1. 2. 1 бірдей бөлгіштері бар бөлшектерді қосу және алуды -бөлгіші сол күйінде сақталған сәйкес алымдардың қосуы мен алуы ретінде түсіну
	0. 1. 2. 2 қосу және алу - өзара кері амалдар екенін түсіну	1. 1. 2. 2 қосу және алудың өзара кері амалдар екенін түсіну, осы амалдардың компоненттері, нәтижелері арасындағы байланысты анықтау	2. 1. 2. 2 көбейту және бөлу – өзара кері амалдар екенін түсіну, осы амалдардың компоненттері, нәтижелері арасындағы байланысты анықтау	3. 1. 2. 2 0 және 1 қасиеттерінкөбейту және бөлудіорындағанда қолдану; санды 0ге бөлудің мүмкін еместігін білу	4. 1. 2. 2 0 қасиеттерін көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындағанда қолдану
	0. 1. 2. 3 0 мен 1ді қосу қасиеттерін қолдану	1. 1. 2. 3 қосудың ауыстырмалық қасиетін, 1 және 0 қасиетін қолдану	2. 1. 2. 3 қосудың ауыстырмалық, үйлестірмелік қасиетін және көбейтудің ауыстырмалық қасиетін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану	3. 1. 2. 3 көбейтудің ауыстырмалық, үйлестірмелік, орналастырмалық қасиеттерін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану	4. 1. 2. 3 қосу мен көбейтудің қасиеттерін көптаңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қолдану
	0. 1. 2. 4 бір таңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану	1. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану	2. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізіп біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану, 2,3,4,5ке көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану	3. 1. 2. 4 6, 7, 8, 9ға көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану	4. 1. 2. 4 2, 5, 10ға бөліну белгілері негізінде натурал сандарын жіктеу
	0. 1. 2. 5 20 ның шектеуінде бір таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау	1. 1. 2. 5 ондықтар арқылы өткізіп 100 дің шектеуіндегі біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау	2. 1. 2. 5 ондықтар арқылы өткізіп 100 дің шектеуіндегі біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; жүздіктерді қосу және алу	3. 1. 2. 5 үш таңбалы сандармен, мыңдықтармен олардың ондық құрамы негізінде қосу және алу амалдарын ауызша орындау	4. 1. 2. 5 ондық құрамы негізінде көптаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; микрокалькулятор көмегімен есептеулер жүргізу
	0. 1. 2. 6 біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау, 1+1; 2-1; 1+5; 6-1 сияқты жағдайларда	1. 1. 2. 6 ондықтар арқылы өткізбей екі таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау, 12+18; 40-18; 55+25; 80-25 сияқты жағдайларда	2. 1. 2. 6 ондықтар арқылы өткізбей екі таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау, 40+17; 57-40; 57-17 сияқты жағдайларда	3. 1. 2. 6 біртаңбалы санға қалдықпен бөлу	4. 1. 2. 6 10, 100, 1000 ға қалдықсыз және қалдықпен бөлу
		1. 1. 2. 7 ондықтар арқылы өткізіп сандарды қосу және алу амалдарын ауызша 45±5; 45±15 сияқты жағдайларда орындау	2. 1. 2. 7 ондықтар арқылы өткізіп сандарды қосу және алу амалдарын 26+14; 40-14; 65 +35; 100-35 сияқты жағдайларда ауызша орындау	3. 1. 2. 7 кестеден тыс көбейту және бөлу, 17х5; 96:6; 75:15; 84:4 сияқты жағдайларда	4. 1. 2. 7 екі/үш таңбалы санды біртаңбалы санға ауызша көбейту және бөлу
	0. 1. 2. 8 бір/екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін 5+5; 10-5; 6+6; 12-6; 10+10; 20-10 сияқты жағдайларда қолдану	1. 1. 2. 8 екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін 5+10; 15-5; 23+17; 40-23, 52+38; 90-52 сияқты жағдайларда қолдану	2. 1. 2. 8 екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін 34+23; 57-23; 27+34; 61-27; 47+33, 80-47 сияқты жағдайларда қолдану	3. 1. 2. 8 үш таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану	4. 1. 2. 8 көп таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану
		1. 1. 2. 9 қосудың ауыстырмалық қасиетін қолдану	2. 1. 2. 9 қосудың ауыстырмалық, үйлестірмелік қасиетін қолдану	3. 1. 2. 9 100 шектеуінде көбейту мен бөлуді ауызша орындау барысында қосынды мен көбейтіндіні бір таңбалы санға бөлу, қосындыны санға көбейту ережелерін қолдану	4. 1. 2. 9 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану
	0. 1. 2. 10 логикалық ойлау және көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту	1. 1. 2. 10 логикалық ойлау және көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту	2. 1. 2. 10 логикалық ойлау және көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту	3. 1. 2. 10 23х2; 123х2; 46:2; 146:2 сияқты жағдайларда екі-,үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану	4. 1. 2. 10 көптаңбалысандарды бір-, екі-, үш таңбалы сандарға қалдықпен бөлу
	0. 1. 2. 11 тілді дамыту	1. 1. 2. 11 тілді дамыту және оны математикалық терминдермен байыту	2. 1. 2. 11 тілді дамыту және оны математикалық терминдермен байыту	3. 1. 2. 11 екі-үш таңбалы сандарды біртаңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмдерін 28х3; 269х2; 84:3; 538:2 сияқты жағдайларда қолдану	4. 1. 2. 11 екі-,үш таңбалысанға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
	0. 1. 2. 12 көрнекі-иллюстрациялық бейнеде есептеу дағдыларын дамыту	1. 1. 2. 12 біртаңбалы сандарды қосу және алу кестесін қолдана отырып есептеу дағдыларын дамыту	2. 1. 2. 12 біртаңбалы сандарды қосу және алу кестесін қолдана отырып есептеу дағдыларын дамыту, ойлау әрекетін белсендету	3. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын үш таңбалысандарды біртаңбалыға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану	4. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын көптаңбалысандарды бір-, екі-, үш таңбалы сандарға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
				3. 1. 2. 13 бөліндінің разрядтарының бірінде нөл бар болса үш таңбалы санды бір таңбалыға бөлу алгоритмдерін және көбейтудің кері амалы алгоритмін қолдану	4. 1. 2. 13 бөліндінің жазбасында нөл бар болса көп таңбалы санды бір-, екі-, үш-таңбалыға бөлу алгоритмдерін және көбейтудің кері амалы алгоритмін қолдану
				3. 1. 2. 14 санның/шаманың бөлігін және бөлігі бойынша санын/шамасын табу: 100дің шектеуіндегі санның және жүздік санның жартысын, төрттен бір, оннан бір бөлігін табу	4. 1. 2. 14 аралас санды бұрыс бөлшек түрінде және бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазу
					4. 1. 2. 15 бірдей бөлгіші бар бөлшектерді қосу жіне алу алгоритмін қолдану
					4. 1. 2. 16 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға ауыстыру
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 1 бөлу шкаласы бар түрлі өлшеу құралдарын атау	1. 1. 3. 1 бөлу шкаласы бар нысандарды атау, өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау	2. 1. 3. 1 түрлі өлшеу құралдарының шкалаларын ажырату және олармен шамалардың тиісті мәндерін анықтау	3. 1. 3. 1 ауданы бар нысандарды атау, ауданды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, палеткамен өлшеу	4. 1. 3. 1 көлемі бар нысандар мен кеңістіктік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, текшемен өлшеу (1 см3 )
		1. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу : см, дм /кг/л/сағ	2. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу: см, дм, м/кг, ц/л, мин	3. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу: мм, см, м, км/ кг, т/см2, дм2, м2 /секунд	4. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу: см3, дм3, м3, га, ар
		1. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру см, дм /кг/л/сағжәне олармен амалдар орындау	2. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру см, дм, м/кг, ц/ л /ч, мин, ай , жылжәне олармен амалдар орындау	3. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру мм, см, дм, м /г, кг, ц, т/л/см2, дм2, м2, га/с, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыржәне олармен амалдар орындау	4. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру мм, см, дм, м, км/ г, кг, ц, т/л , см3, дм3, м3 /см2, дм3, м3, ар, га/с, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасырк және олармен амалдар орындау
		1. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде ұзындықтың өлшем бірліктерін түрлендіру(см, дм)			4. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіруұзындықтыңмм, см,дм, м, км,/ массаның г, кг, ц, т,/ ауданның мм2,см2,дм2, м2, ар, га/ көлемнің см3, дм3, м3 мм3/ уақыттың с, мин, сағ, тәулік.
	0. 1. 3. 5 аптаның, айдың күндер санын анықтау	1. 1. 3. 5 сағаттың циферблаты бойынша уақытты анықтау/уақыттың өлшем бірліктерін ажырату: минут, сағ, күн, апта, ай	2. 1. 3. 5 циферблатбойынша уақытты анықтау: сағаттар және минуттар	3. 1. 3. 5 сағат түрлері бойынша уақытты анықтау: сағаттар, минуттар, секундтар	4. 1. 3. 5 уақыт бірлігінің бөліктерін анықтау (сағаттың 1/60 = 1 минут; сағаттың 1/2 = 30 мин; аптаның 1/7= 1 күн)
	0. 1. 3. 6 5 теңге, 10 теңге, 20 теңге тиындарды ажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу	1. 1. 3. 6 1 теңге, 2 теңге, 5 теңге, 10 теңге, 20 теңге тиындарымен түрлі операциялар жүргізу	2. 1. 3. 6 50 теңге, 100 теңге тиындарды, 200 теңге, 500 теңге қағаз ақшаларды ажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу	3. 1. 3. 6 1000 теңге, 2000 теңге, 5000 теңге қағаз ақшалардыажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу	4. 1. 3. 6 различать купюры 10 000 теңге қағаз ақшалардыжәне басқа мемлекеттер валюталарынажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу

2) "Алгебра элементтері" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сандық және әріптік өрнектер	0. 2. 1. 1 сандық өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану	1. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды), теңдіктер мен теңсіздіктер	2. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (көбейтінді, бөлінді)/ теңдіктер мен теңсіздіктер	3. 2. 1. 1 бір, екі әріптері бар әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану	4. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді түрлендіру
		1. 2. 1. 2 әріптің берілген мәні бойынша бір амалмен әріптік өрнектің мәнін табу	2. 2. 1. 2 әріптің берілген мәні бойынша екі амалмен әріптік өрнектің мәнін табу	3. 2. 1. 2 әріптердің берілген мәні бойынша екі әрпі бар әріптік өрнектің мәнін табу	4. 2. 1. 2 әріптердің берілген мәні бойынша бірнеше әріптері бар әріптік өрнектің мәнін табу
		1. 2. 1. 3 қосу және алу арасындағы байланыстарды әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: а+в=с, c–a=b, c-b=a	2. 2. 1. 3 қосу және көбейтудің қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: а+в=b+a, (a+b)+c=a+(b+c); ab=ba	3. 2. 1. 3 көбейтудің байланыстырмалық және орналастырмалық қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: (ab)c=a(bc); a(b+c) = ab+ac; a(b-c)=ab-ac	4. 2. 1. 3 әріптік өрнектер құру және оларды есептер шығаруға қолдану
	0. 2. 1. 4 қосу және алу барысында 0-дің қасиеттерін сандық теңдік ретінде көрсету: 1+0=1; 1-0=1; 2+0=2; 2-0=2	1. 2. 1. 4 қосу және алу барысында 0 қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a+0=a; a-0=a	2. 2. 1. 4 санды 1ге көбейту, 1ге бөлу қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a•1= a; a:1=a	3. 2. 1. 4 санды 0ге көбейту a•0=0;, 0ге бөлуге болмайтын: қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру	4. 2. 1. 4 бірдей бөлгіштері бар жай бөлшектердің қосу және алу алгоритмін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану:
		1. 2. 1. 5 жақшасыз әріптік өрнектерді, сандық өрнектерді салыстыру	2. 2. 1. 5 жақшамен және жақшасыз сандық, әріптік өрнектерді салыстыру (2-ден аса амалдары бар: 5 тің шектеуінде қосу және алу/ көбейту және бөлу)	3. 2. 1. 5 әріптік және сандық өрнектерді салыстыру (3 тен аса амалдары бар)	4. 2. 1. 5 бөлшектің негізгі қасиетін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану
		1. 2. 1. 6 екі амалы бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу	2. 2. 1. 6 екі-үш амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу	3. 2. 1. 6 төрт амалы бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу	4. 2. 1. 6 бөлшек сандары бар өрнектерді салыстыру
					4. 2. 1. 7 бірқалыпты түзу қозғалыс барысындағы жолдың формуласын шығару және қолдану s=v•t, t=s:v, v=s:t
2.2 Теңдеулер және теңсіздіктер		1. 2. 2. 2 қосу және алу байланысы негізінде теңдеулерді таңдау тәсілімен шешу	2. 2. 2. 2 көбейту және бөлуге қарапайым теңдеулерді; х+(25-6) =38; (24-3)-х=8; а+6=7+80 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу	3. 2. 2. 2 көбейту және бөлуге қарапайым теңдеулерді 23*а=46; х:8=9; 51: х=17 және х*(25:5) =60; (24*3): х=6; х:(17*2)=2 түріндегі күрделі құрылымдытеңдеулерді шешу	4. 2. 2. 2 39 + 490:k =46; 230*а+40=1000:2 түріндегі теңдеулерді шешу

3) "Геометрия элементтері" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	0. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: шеңбер, доғал, үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш, шар, текше	1. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: нүкте, түзусызық, қисық және бүгілме сызықтар кесінді, сәуле, бұрыш	2. 3. 1. 1 бұрыштардың түрін тану және атау (тік, сүйір, доғал)/ тікбұрыштың, шаршының, маңызды белгілерін анықтау	3. 3. 1. 1 шеңберді, дөңгелекті және олардың элементтерін тану және атау (центрі, радиусы, диаметрі),симметриялық және и симметрия емесжалпақ фигураларды ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету	4. 3. 1. 1 тікбұрышты үшбұрыштыжәне оның элементтерін тану және атау (катеттері және гипотенуза)
	0. 3. 1. 2 геометриялық фигуралардыңжақтарын салыстыру (үшбұрыш, шаршы, түкбұрыш)	1. 3. 1. 2 геометриялық фигуралардың жақтарын өлшеу және салыстыру (үшбұрыш, шаршы, түкбұрыш)	2. 3. 1. 2 көпбұрыштардың жақтарыныңұзындыұтарынт өлшеу, периметрді табу формулаларын жинақтау, құру, қолдану Р= 2 (а+в), Р = 4а, Р=а+в+с	3. 3. 1. 2 тікбұрыштың ауданын S=a*b, шаршының ауданын S=a2, тікбұрышты үшбұрыштың ауданын S=(ab):2 табу формулаларын құру, қолдану	4. 3. 1. 2 тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу формулаларын құру, қолдану (V =a•b•c)
	0. 3. 1. 3 айналадангеометриялық фигураларды табу және олардың формасын сараптамалау	1. 3. 1. 3 геометриялық фигураның периметрін табу	2. 3. 1. 3 фигураның белгісіз жағын периметрі мен белгілі жақтары бойынша табу	3. 3. 1. 3 суретте бейнеленген қиылыстырылған фигуралардың периметрін анықтау	4. 3. 1. 3 суретте бейнеленген қиылыстырылған фигуралардың, айналадағы жалпақ фигуралардың ауданын анықтау
	0. 3. 1. 4 геометриялық фигуралардытүсі, формасы және өлшемі бойынша салыстыру	1. 3. 1. 4 торлы қағазға берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру	2. 3. 1. 4 торлы қағазға периметрдің берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру	3. 3. 1. 4 торлы қағазға ауданның берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру, формасын өзгерткенде фигураның ауданы қалай өзгеретінін түсіндіру	4. 3. 1. 4 симметрия өсіне қатысты жалпақ фигуралар құру; бұрыштың мәнін табу
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 1 үлгі бойынша геометриялық фигуралар құрастыру	1. 3. 2. 1 нүктелік қағаздағы жазықтықта қарапайым жалпақ фигураларды бейнелеу (үшбқрыш, төртбұрыш)	2. 3. 2. 1 нүктелік қағазда қалпы, бағыты және қозғалысы жөнінде нұсқауларды қолдана отырып нүктелік қағазда кесінділер, түзулер, геометриялық фигуралар сызу	3. 3. 2. 1 нүктелік қағазда параллель және қиылысқан түзулер сызу	4. 3. 2. 1 нүктелік қағазда параллель, қиылысқан, перпендикуляр түзулер сызу
	0. 3. 2. 2 қағаз бетінде бағдарлай білу дағдыны қалыптастыру	1. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу	2. 3. 2. 2 тікбұрыш сызу	3. 3. 2. 2 тік төртбұрыш, шаршы құру (берілген жақтары бойынша)	4. 3. 2. 2 берілген градустық өлшем бойынша бұрыш құру, бұрыштықтың көмегімен түзуге перпендикуляр сызу
	0. 3. 2. 3 шеңбер және тік төртбұрышпен салыстыру негізінде доғалмен танысу	1. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру	2. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерін бөліктерге бөлу және олардан композициялар құру	3. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураныңжаймасын дайындау (текше, тікбұрыштыпараллелепипед) және оның моделін жинау	4. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураныңжаймасын дайындау(текше, тікбұрышты параллелепипед), оның моделін жинау және жақтарын өлшеу
	0. 3. 2. 4 қағазда орналастырылған жалпақ фигуралардың орнын анықтау	1. 3. 2. 4 геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарын анықтау (үлкен-кіші, биік-аласа,кең-тар, жалпақ-жіңішке)	2. 3. 2. 4 нұсқау бойынша іс-әрекеттерді орындау және бастапқы позицияны, бағыт пен қозғалысты анықтау (оңға,солға, тура, толық бұрылыс)	3. 3. 2. 4 солға, оңға бұрылуыарқылы кеңістіктегі фигуралардың жай-күйлерінің өзгерістерін түсіндіру	4. 3. 2. 4 симметриялы және симметрия емес жалпақ фигураларды ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестеу
	0. 3. 2. 5 қолдардың ұсақ моторикасын дамыту	1. 3. 2. 5 қолдардың ұсақ моторикасын дамытужәне сызғышпен жұмыс істеу дағдысын қалыптастыру	2. 3. 2. 5 қолдардың ұсақ моторикасын дамытужәне геометриялық фигуралар құру дағдысын қалыптастыру	3. 3. 2. 5 ұсақ моториканы дамыту, берілген жақтары бойынша геометриялық фигуралар құру дағдысын қалыптастыру	4. 3. 2. 5 ұсақ моториканы дамыту, берілген жақтары бойынша геометриялық фигуралар құру дағдысын қалыптастыру және ойлау әрекетін белсендету
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты		1. 3. 3. 1 сандық сәуледегі нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау	2. 3. 3. 1 түзудегі белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуынанықтау	3. 3. 3. 1 жалпақ фигурадағы белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуынанықтау	4. 3. 3. 1 нысандар қозғалысының басы мен бағытынанықтау (бір-біріне қарай, қарама-қарсы бағытта)

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	0. 4. 1. 1 жиынтықтарды көрнекі бейнелеу және атау	1. 4. 1. 1 екі жиынтықты ң біріктірілуін және жиынтық бөлігінің алынуын көрнекі бейнелеу	2. 4. 1. 1 диаграммалар көмегімен біркелкі сандық жиынтықтардың біріктірілуін және жиынтықтың біркелкі сандық бөліктерге бөлінуін көрнекі бейнелеу	3. 4.1.1 Эйлер-Венн диаграммасы көмегімен екі жиынтықтың біріктірілуін және қиылыстырылуын көрнекі бейнелеу	4. 4. 1. 1 жиынтықтарарасындағы қатынастар сипатын анықтау (тең, қиылысатын және қиылыспайтын жиынтықтар, кішіжиынтық)
	0. 4. 1. 2 жиынтықтар заттарын белгілері, қасиеттері бойынша жіктеу	1. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша жіктеу (түсі,формасы,өлшемі, материалы, нысандардың әрекеті)	2. 4. 1. 2 сандық жиынтықтарды сандар жазуындағы цифлар саны бойынша құрастыру және жіктеу (бөлу)	3. 4. 1. 2 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтербелгісі бойынша сандар жиынтығын құрастыру, оларды біріктіру және қиылыстыру	4. 4. 1. 2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету; бірігу және қиылысу аумақтарын бөлек көрсету
	0. 4. 1. 3 қоршаған ортадан және ойыншықтардан жаңа жиынтықтар құру	1. 4. 1. 3 нысандар жиынтықтарын жұптар құру арқылы салыстыру, тең жиынтықтарды, бос жиынтықты анықтау	2. 4. 1. 3 жиынтықтаржәне олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынтыққа жататынынанықтау	3. 4.1.3 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтербелгісі бойынша сан жиынтықтарының кіші жиынтықтарын құрастыру	4. 4.1.3 есептер, теңдеулер және теңсіздіктерді шығару барысында жиынтықтарды біріктіру және қиылыстырудың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттерін қолдану
4.2 Пайымда малар		1. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлерді анықтау	2. 4. 2. 1 пікірлердің шынайылығын және жалғандығын анықтау, шынайы және жалған пікірлер құру	3. 4. 2. 1 шынайы және жалған пайымда малар құру	4. 4. 2. 1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру және олардың шынайылығын және жалғандығын анықтау
		1. 4. 2. 2 бірдей цифрлары және фигуралары бар басқатырғыштарды, ребустарды, қарапайым логикалықесептерді сәйкесігінежәне шынайылығына орай шешу	2. 4. 2. 2 сандық есептерді; түрлі сандары бар басқатырғыштарды;логикалық құймалау және өлшеу есептерін зерттеу және шешу	3. 4. 2. 2 кестелер мен бағандар құрастыру тәсілімен логикалық ойлау есептерін шешу	4. 4. 2. 2 кеңістікті ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептер шешу
4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 түрлі оқиғалар/ фигуралар, уақыт реттілігін анықтау және жалғастыру (күн, апта, ай, жыл)	1. 4. 3. 1 10ға, 20ға дейінгі сандардың, 100-ге дейінгі ондықтардың реттілігін анықтау	2. 4. 3. 1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер заңдылығын анықтау	3. 4. 3. 1 1000-ға дейінгі сандар/1000 000 ға дейінгі мыңдықтар реттіліктерінің заңдылығын анықтау	4. 4. 3. 1 1000 000 ға дейінгі сандар / жай бөлшектермен көрсетілген сандар реттіліктерінің заңдылығын анықтау
	0. 4. 3. 2 1 ден 20 дейінгі сандар тізбегінде жоғалған санды анықтау	1. 4. 3. 2 сандардың, фигуралардың, ойыншықтардың, түрлі-түсті моншақтардың тізбектерін анықтау және заңдылықтың бұзылуын табу	2. 4. 3. 2 берілген заңдылық бойынша тізбектерді құру, бұзылымын табу	3. 4. 3. 2 өз бетінше таңдаған ереже бойынша тізбекті құру, бұзылымын табу	4. 4. 3. 2 өз бетінше заңдылық немесе ереже таңдап, сандардың (сандар тобының) тізбегін құру
	0. 4. 3. 3 20 шектеуінде санау дағдысын қалыптастыру	1. 4. 3. 3 тура және кері реттілікпен ауызша санау дағдысын қалыптастыру	2. 4. 3. 3 математикалық өрнек және оның мәні туралы ұғым қалыптастыру	3. 4. 3. 3 1000 санның құрамы және реттілігі туралы білім, санау қабілетін дамыту	4. 4. 3. 3 1 000 000 шектеуінде санау қабілетін және дағдысын қалыптастыру, сандарды салыстыру, көрші сандарды анықтау
4.4 Нысандар комбинациялары		1. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "екіден" комбинациялар нұсқаларын құру	2. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "үштен" комбинациялар нұсқаларын құру	3. 4. 4. 1 "мүмкіндіктер дарағын" құру және есептерді шығаруда, түрлі өмір жағдайларындағы проблемаларды шешуде қолдану	4. 4. 4. 1 іріктеп алу тәсілімен комбинаторлық есептер шығару

5) "Математикалық моделдеу" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 1 көрнекі-иллюстрациялық және үлестірмелік материалдар (құралдар) көмегімен қарапайым есептерді моделдеу шәне шығару	1. 5. 1. 1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу, есепті шығару үшін тірек сызбасын таңдау	2. 5. 1. 1 бір амалды; екі амалды есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу	3. 5. 1. 1 2-3 амалды есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде моделдеу	4. 5. 1. 1 есепті сызба, алгоритм түрінде моделдеу
	0. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз түсініктерін қолдану	1. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз, ұзындау, қысқалау, ауырлау, жеңілдеу, қымбаттау,арзандау, баға түсініктерін қолдану	2. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бағасы, саны, құны, ұзындығы, ені, периметрі	3. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бір заттың массасы, саны, жалпы масса, бір затқа кеткен шығын, заттар саны, жалпы шығын, ені, ұзыныдығы, ауданы	4. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс/өсімшілік, өсімнің ауданы, массасы/жылдамдық, уақыт, ара қашықтық, /биіктік, ені, ұзындық, көлем
	0. 5. 1. 3 көрнекілік негізінде қарапайым есептерді сараптамалау және шығару	1. 5. 1. 3 қосынды мен қалдықты табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару, кері есептерді құру және шығару	2. 5. 1. 3 бірдей қосындылардың қосындысын табу; мағынасы бойынша және бірдей бөлікке бөлу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	3. 5. 1. 3 санның және шаманың бөлігін табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	4. 5. 1. 3 бүтіннің жартысын табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару
		1. 5. 1. 4 санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту, айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	2. 5. 1. 4 санды бірнеше есе өсіру және азайту; айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	3. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорцияның белгісіз мүшесін табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару	4. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу, екі айырма арқылы белгісізді табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару
		1. 5. 1. 5 қосу мен алудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару, кері есептер құрастыру және шешу	2. 5. 1. 5 көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға; тікбұрыштың (шаршының) жақтарын және периметрін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару; кері есептер құрастыру және шешу,	3. 5. 1. 5 тікбұрыштың(шаршының) жақтары мен ауданын, тікбұрышты параллелепипедтің (текшенің) қабырғасы мен көлемін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару	4. 5. 1. 5 бүтіннің пайызын және керісінше, бүтінді пайызы бойынша табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару
		1. 5. 1. 6 қосу және алуға арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру	2. 5. 1. 6 көбейту мен бөлуге арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру	3. 5. 1. 6 шығару барысында есеп жауабын шамалау, нәтиженің құрамды есеп шартына сәйкес келетінін түсіндіру	4. 5. 1. 6 түрлі құрамды есептер құрастыру, салыстыру және шешу
		1. 5. 1. 7 бірнеше бірлікке өсіру /азайту, айырмалық салыстыру бойынша қарапайым есептерді моделдеу және шығару	2. 5. 1. 7 2 амалды есептерді моделдеу және шығару (бірнеше есе өсіру /азайту, айырмалық салыстыру бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары)	3. 5. 1. 7 3 амалды есептерді моделдеу және шығару (шамалар арасындағы байланыс бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары)	4. 5. 1. 7 3- 4 амалды есептерді түрлі тәсілдермен моделдеу және шығару, және ең тиімді тәсілді анықтау
	0. 5. 1. 8 сандық өрнек түріндегі қосу мен алуға арналған қарапайым есептердің шешімін моделдеу	1. 5. 1. 8 сандық өрнек түріндегі қосу мен алуға арналған қарапайым есептердің шешімін моделдеу	2. 5. 1. 8 барлық амалдағы сандық өрнек түріндегі; құрамдық - бөлектеңген амалдағы сандық өрнек түріндегіқарапайым есептердің шешімін моделдеу	3. 5. 1. 8 барлық амалдағыәріптік өрнек түріндегі; құрамдық –сандық өрнек немесе бөлектеңген амалдар түріндегіқарапайым есептердің шешімін моделдеу	4. 5. 1. 8 сандық орнек және теңдеу түріндегі барлық амалдағы құрамды есептердің шешімін моделдеу
	0. 5. 1. 9 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану				4. 5. 1. 9 қарсы қозғалыс, қарама-қарсы бағыттағы қоғалыс , ізінше және артта қалу қозғалыстары бойынша есептерді арифметикалық және алгебралық тәсілдермен шығару
5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу	1. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу, біртаңбалы сандарды түрлі тәсілдермен көрнекі суреттеу (нүктелердің, таяқшалардың жиынтығымен,) және сандық сәуледе	2. 5. 2. 1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтар кестесін қолдану	3. 5. 2. 1 көптаңбалы сандардың графикалық моделдерін құру, разрядтар және кластар кестесін қолдану	4. 5. 2. 1 жай бөлшектерді құру, салыстыру, қосу және алу барысында жалпақ фигураның бөліктерін және сандық сәулені қолдану
	0. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<"белгілерін, цифрларды қолдану	1. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<"белгілерін, цифрларды, цифры, белгісіз санның символын қолдану	2. 5. 2. 2 жиынтықты белгілеу үшін латын алфавитінің бас әріптерін, оның элементтерін белгілеу үшін кіші әріптерін, элементтің жиынтыққа жатататынын және жатпайтынын көрсететін және белгілерін қолдану	3. 5. 2. 2 бос жиынтықты белгілеу үшін , жиынтықтардың қиылысын белгілеу үшін және жиынтықтардың бірлесуін белгілеу үшін белгілерін қолдану
	0. 5. 2. 3 сандық қатарды сандарды қосу және алу, көрші сандарды анықтау үшін қолдану	1. 5. 2. 3 сандарды қосуды және алуды, сандарды салыстыруды (аз/көп) / көрші сандарды, сандық интервалдарды және сандар реттілігін көрсету үшін сандық сәулені қолдану	2. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу	3. 5. 2. 3 латын алфавитінің әріптерімен бұрышттарды, көпбұрыштарды белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу	4. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен текшені, тікбұрышты параллелепипедті белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу
	0. 5. 2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану	1. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану	2. 5. 2. 4 көбейту және бөлу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану	3. 5. 2. 4 қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын жақшалары бар өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану	4. 5. 2. 4 пайызды белгілеу үшін % символын, мысалы 25%; бұрыштың градустық өлшемін белгілеу үшін "0" символын, мысалы 4500қолдану
	0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау	1. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, кестелерді жүйелеу, салып бітіру/ құру	2. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, кестелерді және диаграммаларды жүйелеу, салып бітіру/ құру	3. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, диаграммаларды, пиктограммаларды қолдана отырып жүйелеу, салыстыру	4. 5. 2. 5 ақпараттысараптамалау, мәліметтерді салыстыру және тұжырымдау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызбал ар жасау

32. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

33. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1A бөлімі – Сандарға кіріспе	1.1 Натурал сандар және 0 саны	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 5/10/20шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды және 0-10 санды оқу, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 3 бір таңбалы сандар құрамын анықтау; 0. 1. 1. 4 онықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, санау, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 5 10-ға дейін 2-ден топтастырып тура және кері реттілікпен санау; 0. 1. 1. 6 10 шектеуінде ауызша санау дағдыларын дамыту; 0. 1. 1. 7 заттар санын есебімен салыстыру және реттік номерін атау
		1.2 Сандармен амалдар орындау	0. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтарды біріктіру ретінде және алуды жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 0. 1. 2. 2 қосу және алу - өзара кері амалдар екенін түсіну; 0. 1. 2. 3 0 мен 1ді қосу қасиеттерін қолдану; 0. 1. 2. 4 бір таңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 0. 1. 2. 20-ның шектеуінде бір таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 0. 1. 2. 6 біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау, 1+1, 2-1 , 1+5; 6-1; сияқты жағдайларда; 0. 1. 2. 8 5+5; 10-5; 6+6; 12-6; 10+10; 20-10 сияқты жағдайларда бір/екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану; 0. 1. 2. 10 логикалық ойлау және көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту; 0. 1. 2. 11 тілді дамыту; 0. 1. 2. 12 көрнекі-иллюстрациялық бейнеде есептеу дағдыларын дамыту
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 түрлі оқиғалар/ фигуралар, уақыт реттілігін анықтау және жалғастыру (күн, апта, ай, жыл); 0. 4. 3. 2 1 ден 20 дейінгі сандар тізбегінде жоғалған санды анықтау; 0. 4. 3. 3 20 шектеуінде санау дағдысын қалыптастыру
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды қолдану; 0. 5. 2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану; 0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау
	1В бөлімі – Геометриялық фигуралар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	0. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: шеңбер, доғал, үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш, шар,текше; 0. 3. 1. 2 геометриялық фигуралардың жақтарын салыстыру (үшбұрыш, шаршы, түкбұрыш); 0.3.1. айналадан геометриялық фигураларды табу және олардың формасын сараптамалау; 0. 3. 1. 4 геометриялық фигураларды түсі, формасы және өлшемі бойынша салыстыру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 1 үлгі бойынша геометриялық фигуралар құрастыру; 0. 3. 2. 2 қағаз бетінде бағдарлай білу дағдыны қалыптастыру; 0. 3. 2. 3 шеңбер және тік төртбұрышпен салыстыру негізінде доғалмен танысу; 0. 3. 2. 4 қағазда орналастырылған жалпақ фигуралардың орнын анықтау; 0. 3. 2. 5 қолдардың ұсақ моторикасын дамыту
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 1 бөлу шкаласы бар түрлі өлшеу құралдарын атау; 0. 1. 3. 5 аптаның, айдың күндер санын анықтау; 0.1.3. 5 теңге,10 теңге, 20 теңге тиындарды ажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу
	1С бөлімі – Мен айналадағылардың бәрін санаймын 1 ден 10-ға дейінгі сандар	2.1 Сандық өрнектер	0. 2. 1. 1 сандық өрнектерді құру, оқу, жазу және тану; 0. 2. 1. 4 қосу және алу барысында 0 дің қасиеттерін сандық теңдік ретінде көрсету: 1+0=1; 1-0=1; 2+0=2; 2-0=2
		5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 1 көрнекі-иллюстрациялық және үлестірмелік материалда р (құралдар) көмегімен қарапайым есептерді моделдеу шәне шығару; 0. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз түсініктерін қолдану; 0. 5. 1. 3 көрнекілік негізінде қарапайым есептерді сараптамалау және шығару; 0. 5. 1. 8 сандық өрнек түріндегі қосу мен алуға арналған қарапайым есептердің шешімін моделдеу; 0. 5. 1. 9 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану
2 – тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	2A бөлімі – 20 шектеуінде сандарды қосу және алу	1.1 Натурал сандар және 0 саны	0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды және 0-10 санды оқу, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 3 бір таңбалы сандар құрамын анықтау; 0. 1. 1. 4 онықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, санау, жазу, салыстыру
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 түрлі оқиғалар/ фигуралар, уақыт реттілігін анықтау және жалғастыру (күн, апта, ай, жыл); 0. 4. 3. 2 1 ден 20 дейінгі сандар тізбегіндежоғалған санды анықтау; 0. 4. 3. 3 20 шектеуінде санау дағдысын қалыптастыру;
		1.2 Сандармен амалдар орындау	0. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтарды біріктіру ретінде және алуды жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 0. 1. 2. 2 қосу және алу - өзара кері амалдар екенін түсіну; 0. 1. 2. 30 мен 1ді қосу қасиеттерін қолдану; 0. 1. 2. 4 бір таңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 0. 1. 2. 5 20ның шектеуінде бір таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 0. 1. 2. 6 біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау, 1+1, 2-1 , 1+5; 6-1 сияқты жағдайларда; 0. 1. 2. 8 5+5; 10-5; 6+6; 12-6; 10+10; 20-10 сияқты жағдайларда бір/екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану; 0. 1. 2. 10 логикалық ойлау және көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту; 0.1.2. тілді дамыту; 0. 1. 2. 12 көрнекі-иллюстрациялық бейнеде есептеу дағдыларын дамыту
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды қолдану; 0. 5. 2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану; 0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау
	2B бөлімі– Сандар және заңдылықтар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 5/10/20шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 0. 1. 1. 5 10-ға дейін 2-ден топтастырып тура және кері реттілікпен санау; 0. 1. 1. 7 заттар санын есебімен салыстыру және реттік номерін атау
		4.1 Жиынтықтар және олармен операциялар	0. 4. 1. 1 жиынтықтарды көрнекі бейнелеу және атау; 0. 4. 1. 2 жиынтықтар заттарын белгілері, қасиеттері бойынша жіктеу; 0. 4. 1. 3 қоршаған ортадан және ойыншықтардан жаңа жиынтықтар құру
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 түрлі оқиғалар/ фигуралар, уақыт реттілігін анықтау және жалғастыру (күн, апта, ай, жыл); 0. 4. 3. 2 1 ден 20 дейінгі сандар тізбегіндежоғалған санды анықтау; 0. 4. 3. 3 20 шектеуінде санау дағдысын қалыптастыру
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды қолдану; 0. 5. 2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану; 0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3A бөлімі–Сандармен амалдар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшек тер	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 5/10/20шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды және 0-10 санды оқу, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 3 бір таңбалы сандар құрамын анықтау; 0. 1. 1. 4 ондықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, санау, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 5 10-ға дейін 2-ден топтастырып тура және кері реттілікпен санау
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды қолдану; 0. 5. 2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану; 0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау
		1.2 Сандармен амалдар орындау	0. 1. 2. 4 бір таңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 0. 1. 2. 5 20ның шектеуінде бір таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 0. 1. 2. 6 біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау, 1+1, 2-1 , 1+5; 6-1; сияқты жағдайларда; 0. 1. 2. 8 бір/екі таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін 5+5; 10-5; 6+6; 12-6; 10+10; 20-10 сияқты жағдайларда қолдану; 0. 1. 2. 10 логикалық ойлау және көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту; 0. 1. 2. 11 тілді дамыту; 0. 1. 2. 12 көрнекі-иллюстрациялық бейнеде есептеу дағдыларын дамыту
	3B бөлімі –Қағаз бетінде, кеңістікте және уақытта бағдарлау	2.1 Сандық өрнектер	0. 2. 1. 1 сандық өрнектерді құру, оқу, жазу және тану
		3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	0. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: шеңбер, доғал, үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш, шар, текше; 0. 3. 1. 2 геометриялық фигуралардың жақтарын салыстыру (үшбұрыш, шаршы, түкбұрыш); 0. 3. 1. 3 айналадан геометриялық фигураларды табу және олардың формасын сараптамалау;
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу; 0. 5. 2. 2"+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды қолдану; 0. 5. 2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану; 0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау
		5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 1 көрнекі-иллюстрациялық және үлестірмелік материалдар (құралдар) көмегімен қарапайым есептерді моделдеу шәне шығару; 0. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз түсініктерін қолдану; 0. 5. 1. 3 көрнекілік негізінде қарапайым есептерді сараптамалау және шығару; 0. 5. 1. 8 сандық өрнек түріндегі қосу мен алуға арналған қарапайым есептердің шешімін моделдеу; 0. 5. 1. 9 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану
4 – тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау!	4A бөлімі – Күнделікті өмірдегі есептеулер	2.1 Сандық өрнектер	0. 2. 1. 1 сандық өрнектерді құру, оқу, жазу және тану
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 түрлі оқиғалар/ фигуралар, уақыт реттілігін анықтау және жалғастыру (күн, апта, ай, жыл); 0. 4. 3. 2 1 ден 20 дейінгі сандар тізбегінде жоғалған санды анықтау; 0. 4. 3. 3 20 шектеуінде санау дағдысын қалыптастыру
	4B бөлімі – Нысандар жиынтығы және логика элементтері	5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды қолдану; 0.5.2. 4 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану; 0. 5. 2. 5 математикалық тілді математикалық терминдерді қолдану арқылы дамыту және жалпылау
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 1 бөлу шкаласы бар түрлі өлшеу құралдарын атау; 0. 1. 3. 5 аптаның, айдың күндер санын анықтау; 0. 1. 3. 6 5 теңге,10 теңге, 20 теңге тиындарды ажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу
	4C бөлімі – Нысандардың орналасуы және бағыты	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	0. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: шеңбер, доғал, үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш, шар,текше; 0. 3. 1. 2 геометриялық фигуралардың жақтарын салыстыру (үшбұрыш, шаршы, түкбұрыш); 0. 3. 1. 3 айналадан геометриялық фигураларды табу және олардың формасын сараптамалау
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 1 үлгі бойынша геометриялық фигуралар құрастыру; 0. 3. 2. 2 қағаз бетінде бағдарлай білу дағдыны қалыптастыру; 0. 3. 2. 3 шеңбер және тік төртбұрышпен салыстыру негізінде доғалмен танысу
		5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 1 көрнекі-иллюстрациялық және үлестірмелік материалдар (құралдар) көмегімен қарапайым есептерді моделдеу шәне шығару; 0. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз түсініктерін қолдану; 0. 5. 1. 3 негізінде қарапайым есептерді сараптамалау және шығару; 0. 5. 1. 8 сандық өрнек түріндегі қосу мен алуға арналған қарапайым есептердің шешімін моделдеу; 0. 5. 1. 9 "+" белгісін заттарды біріктіретін, "–" белгісін заттар тобынан алынатын белгі ретінде түсіну және қолдану

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Өзім туралы Менің мектебім	1A бөлімі – Сандарға кіріспе	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10/11-20 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 1.1.1. бір таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 1. 1. 1. 3 бір таңбалы сандар құрамынанықтау; 1. 1. 1. 6 көріп есте сақтау қабілетін дамыту
		1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтарды біріктіру ретінде және алуды жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 1.1.2. ондықтар арқылы өткізбей бір таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 1. 1. 2. 7 ауызша санауды дамыту
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	1. 3. 3. 1 сандық сәуледегі нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау; 1. 3. 3. 2 ойлау әрекетін белсендету
		4.3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 10-ға дейінгі сандардың тізбегін құру
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу, біртаңбалы сандарды түрлі тәсілдермен көрнекі суреттеу (нүктелердің, таяқшалардың жиынтығымен,) және сандық сәуледе; 1. 5. 2. 3 сандарды қосуды және алуды, сандарды салыстыруды (аз/көп) / көрші сандарды, сандық интервалдарды және сандар реттілігін көрсету үшін сандық сәулені қолдану; 1. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды, цифры, белгісіз санның символын қолдану; 1. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану
	1В бөлімі– Геометриялық фигуралар	4.1 Жиынтықтар және олармен операциялар	1. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша жіктеу (түсі, формасы, өлшемі, материалы, нысандардың әрекеті)
		3.1 Геометриялық фигуралар	1. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: нүкте, түзу сызық, қисық және бүгілме сызықтар кесінді, сәуле, бұрыш; 1. 3. 1. 4 сөйлеу тілін дамыту
		3.2 Геометриялық фигуралардың өзара орналасуы	1. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру
	1С бөлімі – шамалар және олардың өлшемдері	5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз, ұзындау, қысқалау, ауырлау, жеңілдеу, қымбаттау,арзандау, баға түсініктерін қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 1 шамаларды ажырату: ұзындық/масса/ көлем (сыйымдылық); өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау,өлшемдер жүргізу; 1. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу : см, дм /кг/л/сағ; 1. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру см, дм /кг/л/сағ және олармен амалдар орындау
2 - тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	2A бөлімі – 20 шектеуіндегі санадарды қосу және алу	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1. 1. 1. 1 11-20 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 1. 1. 1. 3 20 шектеуіндегі бір таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу; 1. 1. 1. 2 11-20 санды оқу, жазу, салыстыру
		4.3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 10ға, 20ға дейінгі сандардың, 100-ге дейінгі ондықтардың реттілігін анықтау; 1. 4. 3. 3 сыни ойлау қабілетін дамыту
		1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 1. 2. 5 ондықтар арқылы 20 шектеуіндегі сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау/ондықтарды қосу және алу; 1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтарды біріктіру ретінде және алуды жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 1. 1. 2. 7 ауызша санауды дамыту
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	1. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды)
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 2"+", "-", "="белгілерін қолдану; 1. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану
	2B бөлімі – Сандар мен заңдылықтар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	1. 1. 1. 5 20ға дейін 2-ден топтастырып сандық топтармен тура және кері реттілікпен санау; 2,4,6,8,10 сандардың, заттардың жартысын практикалық әрекет арқылы табу
		4.3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 20ға дейінгі сандардың, 100-ге дейінгі ондықтардың реттілігін құру, 100 шектеуінде суреттер, фигуралар, символдар, сандар реттілігіндн заңдылықты анықтау; 1. 4. 3. 2 сандардың, фигуралардың, ойыншықтардың, түрлі-түсті моншақтардың реттілігін анықтау және заңдылықтың бұзылуын табу
		4.2 Пікірлер	1. 4. 2. 2 бірдей цифрлары және фигуралары бар басқатырғыштарды, ребустарды шешу
	2C бөлімі – Шамалар мен сандардың өлшемі	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1. 3. 1. 2геометриялық фигуралардың жақтарын өлшеу және салыстыру (үшбұрыш, шаршы, түкбұрыш); 1. 3. 1. 4 сөйлеу тілін дамыту
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 1 шамаларды ажыратуұзындық/масса/ көлем (сыйымдылық)/уақыт;оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу : см, дм /кг/л/сағ; 1. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру см, дм /кг/л/сағ және олармен амалдар орындау;
3 - тоқсан
Саяхат Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3A бөлімі- Сандармен амалдар	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды және 10-20 санды салыстыру; 1. 1. 1. 6 көру арқылы есте сақтау қабілетін дамыту
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін қолдану
		1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 2. 1. 6 екі амалы бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу; 1. 1. 2. 2 қосу және алудың өзара кері амалдар екенін түсіну, осы амалдардың компоненттері, нәтижелері арасындағы байланысты анықтау; 1. 1. 2. 3 қосудың ауыстырмалық қасиетін, 1 және 0 қасиетін қолдану
	3B бөлімі– Шамалар. Уақытпен бағдарлау	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 5 сағаттың циферблаты бойынша уақытты анықтау /уақыттың өлшем бірліктерін ажырату: минут, сағ, күн, апта, ай; 1. 1. 3. 1 шамаларды ажыратуұзындық/масса/ көлем (сыйымдылық)/уақыт;оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу
	3C бөлімі –Теңдіктер және теңсіздіктер. Теңдеулер	2.2 Теңдеулер және теңсіздіктер	1. 2. 2. 1 теңдіктер мен теңсіздіктеді, теңдеулерді тану, дұрыс және бұрыс теңдіктерді ажырата білу; 1. 2. 2. 2 қосу және алу байланысы негізінде теңдеулерді таңдау тәсілімен шешу; 1. 2. 1. 7 сөздік қорын байыту
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	1. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды); 1. 2. 1. 2 әріптің берілген мәні бойынша бір амалмен әріптік өрнектің мәнін табу; 1. 2. 1. 3 қосу және алу арасындағы байланыстарды әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: а+в=с, c–a=b, c-b=a; 1. 2. 1. 4 қосу және алу барысында 0 қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a+0=a; a-0=a
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 2 "+", "-", "=", ">", "<" белгілерін, цифрларды, цифры, белгісіз санның символын қолдану(?)
		5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу, есепті шығару үшін тірек сызбасын таңдау; 1. 5. 1. 5 қосу мен алудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару, кері есептер құрастыру және шешу
4 - тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың – жаны сау	4A бөлімі – Күнделікті өмірдегі есептеулер	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 6 1 теңге, 2 теңге, 5 теңге, 10 теңге, 20 теңге тиындарымен түрлі операциялар жүргізу
		5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 2 көп, аз, тең, бірдей, бірнеше бірлікке көп/аз, ұзындау, қысқалау, ауырлау, жеңілдеу, қымбаттау,арзандау, баға түсініктерін қолдану; 1. 5. 1. 6 қосу және алуға арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру; 1. 5. 1. 7 бірнеше бірлікке өсіру /азайту, айырмалық салыстыру бойынша қарапайым есептерді моделдеу және шығару
	Раздел 4B бөлімі – Нысандар жиынтығы және логика элементтері	5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, қол асты материалдармен кестелерді, пиктограммаларды, диаграммаларды жүйелеу, салып бітіру/ құру
		4.2 Пікірлер	1. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлерді анықтау; 1. 4. 2. 2 қарапайым логикалықесептерді сәйкесігінежәне шынайылығына орай шешу; 1. 4. 2. 3 шығармашылықтық қабілеттерін дамыту
		4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	1. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша жіктеу (түсі,формасы,өлшемі, материалы, нысандардың әрекеті); 1. 4. 1. 3 нысандар жиынтықтарын жұптар құру арқылы салыстыру, тең жиынтықтарды, бос жиынтықты анықтау; 1. 4. 1. 1 екі жиынтықты ң біріктірілуін және жиынтық бөлігінің алынуын көрнекі бейнелеу
		4.4 Нысандар комбинациялары	1. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "екіден" комбинациялар нұсқаларын құру; 1. 5. 2. 6 бейнелік ойлау қабілетін дамыту
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.1.3.шамаларды ажыратуұзындық/масса/ көлем (сыйымдылық)/уақыт;оларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, өлшемдер жүргізу; 1. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру см, дм, кг,л, сағ және олармен амалдар орындау
	4C бөлімі– Нысандардың орналасуы және бағыты	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1. 3. 1. 2 жалпақ фигураларды ажырату (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тікбұрыш), кеңістікті фигураларды (текше, шар, цилиндр, конус, пирамида) және оларды айналадағы заттармен сәйкестеу
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1. 3. 2. 1 жазықтықта түзу, қисық, бүгілме, тұйық және тйықталмаған сызықтар /нүктелік қағазда қарапайым жалпақ фигуралар (үшбұрыш, төртбұрыш) құру; 1. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу; 1. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру
		5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 2 заттардың орналасуын, бағытын және араларының қашықтығын белгілейтін терминдерді қолдану

3) сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы Менің отбасым және достарым	1А бөлімі- Екі таңбалы сандар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	2. 1. 1. 1 100 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну; 100 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 2. 1. 1. 2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 2. 1. 1. 6 логикалық ойлау қабілетін дамыту
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтар кестесін қолдану
	1В бөлімі- Сандармен амалдар. Есептер	1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 4 ** ондықтар арқылы өткізіп біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 2. 1. 2. 5 ** ондықтар арқылы өткізіп 100 дің шектеуіндегі біртаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 2. 1. 2. 3 **қосудың ауыстырмалық, үйлестірмелік қасиетін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	2. 2. 1. 6 екі-үш амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табужәне амалдар ретін белгілеу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 1 бір амалды; екі амалды есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу
	1С бөлімі– Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2. 1. 3. 1 түрлі өлшеу құралдарының шкалаларын ажырату және олармен шамалардың тиісті мәндерін анықтау; 2. 1. 3. 2** м/цөлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу
2 – тоқсан
Менің мектебім Менің туған өлкем	2A бөлімі– Екі таңбалы сандарды қосу және алу. Жүздіктер. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшек тер	2. 1. 1. 4 жүздік есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1000 ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру
		1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 3** қосудың ауыстырмалық, үйлестірмелік қасиетінесептеулерді оңтайландыру үшін қолдану; 2. 1. 2. 5** жүздіктерді ауызша қосу және алу
		4.3 Тізбектер	2. 4. 3. 1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер заңдылығын анықтау; 2. 4. 3. 2 берілген заңдылық бойынша тізбектер құру, бұзылымын табу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 1** екі амалды есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу; 2. 5. 1. 7** 2 амалды есептерді моделдеу және шығару
	2B бөлімі – Шамалар және олардың біріліктері	4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	2. 4. 1. 2 2 сандық жиынтықтарды сандар жазуындағы цифлар саны бойынша құрастыру және жіктеу (бөлу); 2. 4. 1. 3 жиынтықтар және олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынтыққа жататынын анықтау
		4.2 Пікірлер	2. 4. 2. 1 пікірлердің шынайылығын және жалғандығын анықтау, шынайы және жалған пікірлер құру
		4.4 Нысандар комбинациялары	2. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "үштен" комбинациялар нұсқаларын құру
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, кестелерді және диаграммаларды жүйелеу, құру
3 – тоқсан
Дені саудың – жаны сау! Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3А бөлімі – Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	2. 3. 1. 1 бұрыштардың түрін тану және атау (тік, сүйір, доғал)/ тікбұрыштың, шаршының, маңызды белгілерін анықтау
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2. 3. 2. 1 нүктелік қағазда қалпы, бағыты және қозғалысы жөнінде нұсқауларды қолдана отырып нүктелік қағазда кесінділер, түзулер, геометриялық фигуралар сызу; 2. 3. 2. 2 тік бұрыш сызу
		4.3 Тізбектер	2. 4. 3. 2 берілген заңдылық бойынша тізбек құру, бұзылымын табу
	3В бөлімі – Көбейту және бөлу. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшек тер	2. 1. 1. 5 50 ге дейін 2ден топтастырып сандық топтарментура және кері реттілікпен санау; жұп және тақ сандарды ажырату; заттар топтарының 6,7,8,9 теңдей бөліктерге бөлінуін көрсету
		1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 1 көбейтуді бірдей қосылғыштарды қосу ретінде және бөлуді нысандарды мазмұны бойынша бірдей бөліктерге бөлшектеу ретінде түсіну; 2. 1. 2. 2 көбейту және бөлу – өзара кері амалдар екенін түсіну, осы амалдардың компоненттері, нәтижелері арасындағы байланысты анықтау
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2. 1. 3. 6 50 теңге, 100 теңге тиындарды, 200 теңге, 500 теңге қағаз ақшаларды ажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу
		1.4 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	2. 4. 1. 1 диаграммалар көмегімен біркелкі сандық жиынтықтардың біріктірілуін және жиынтықтың біркелкі сандық бөліктерге бөлінуін көрнекі бейнелеу
		5.1 Есептер	2. 5. 1. 3 бірдей қосындылардың қосындысын табу; мағынасы бойынша және бірдей бөлікке бөлу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару
	3С бөлімі – Сандық және әріптік өрнектер. Теңдеулер. Есептер	2.1 Сандық және әріптік өрнектер	2. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (көбейтінді, бөлінді)/ теңдіктер мен теңсіздіктер; 2. 2. 1. 2 әріптің берілген мәні бойынша екі амалмен әріптік өрнектің мәнін табу; 2. 2. 1. 3 қосу және көбейтудің қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: а+в=b+a, (a+b)+c=a+(b+c); ab=ba; 2. 2. 1. 4 санды 1ге көбейту, 1ге бөлу қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a•1= a; a:1=a
		2.2 Теңдіктер және теңсіздіктер. Теңдеулер	2. 2. 2. 2 көбейту және бөлуге қарапайым теңдеулерді; х+(25-6) =38; (24-3)-х=8; а+6=7+80 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 4 санды бірнеше есе өсіру және азайту; айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 2. 5. 1. 6 көбейту мен бөлуге арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру; 2. 5. 1. 7 2 амалды есептерді моделдеу және шығару (бірнеше есе өсіру /азайту, айырмалық салыстыру бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары)
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 4 көбейту және бөлу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану
4 – тоқсан
Қоршаған орта Саяхат	4A бөлімі– Есептеулердің оңтайлы тәсілдері	1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 3 қосудың ауыстырмалық, үйлестірмелік қасиетін және көбейтудің ауыстырмалық қасиетін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	2. 2. 1. 5 жақшамен және жақшасыз сандық, әріптік өрнектерді салыстыру (2-ден аса амалдары бар)
	4B бөлімі – Есесптердің шығару тәсілдері	5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 4 санды бірнеше есе өсіру және азайту; айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 2. 5. 1. 8 барлық амалдағы сандық өрнек түріндегі; құрамдық - бөлектеңген амалдағы сандық өрнек түріндегі қарапайым есептердің шешімін моделдеу
		3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	2. 3. 1. 2 көпбұрыштардың жақтарының ұзындығын өлшеу, периметрді табу формулаларын жинақтау, құру, қолдану Р= 2 (а+в), Р = 4а, Р=а+в+с; 2. 3. 1. 3 фигураның белгісіз жағын периметрі мен белгілі жақтары бойынша табу; 2. 3. 1. 4 торлы қағазға периметрдің берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру, торлы қағазға периметрдің берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру формасын өзгерткенде фигураның периметрі қалай өзгеретінін түсіндіру
	4C бөлімі– Геометриялық фигуралар. Периметр. Аудан	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	2. 3. 1. 2 көпбұрыштардың жақтарының ұзындығын өлшеу, периметрді табу формулаларын жинақтау, құру, қолдану Р= 2 (а+в), Р = 4а, Р=а+в+с; 2. 3. 1. 3 фигураның белгісіз жағын периметрі мен белгілі жақтары бойынша табу; 2. 3. 1. 4 торлы қағазға периметрдің берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерін бөліктерге бөлу және олардан композициялар құру; 2. 3. 2. 4 нұсқау бойынша іс-әрекеттерді орындау және бастапқы позицияны, бағыт пен қозғалысты анықтау (оңға,солға, тура, толық бұрылыс)
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	2. 3. 3. 1 түзудегі белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау
		4.2 Пікірлер	2. 4. 2. 2 сандық есептерді; түрлі сандары бар басқатырғыштарды;логикалық құймалау және өлшеу есептерін зерттеу және шығару
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 2** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: ұзындығы, ені, периметрі 2. 5. 1. 5** тікбұрыштың (шаршының) жақтарын және периметрін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару;кері есептер құрастыру және шешу
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу

4) 3 сынып:

4 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Тірі табиғат Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1А бөлімі - 1000 шектеуіндегі сандар. Қосу және алу	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	3. 1. 1. 1 1000 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну; 1000 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 3. 1. 1. 2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 3. 1. 1. 3 үштаңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтар кестесін қолдану; 3. 5. 2. 4 көбейту және бөлу әрекеттер ікомпоненттерінің атауларын жақшасы бар өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану
		1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 8 үш таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 1 бір/ екі әріптері бар әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану; 3. 2. 1. 2 әріптердің берілген мәні бойынша екі әрпі бар әріптік өрнектің мәнін табу
		2.2 Теңдеулер және теңсіздіктер	3. 2. 2. 1 қарапайым теңсіздіктердің шешу жиынықтарын табу
		4.3 Тізбектер	3. 4. 3. 1 1000-ға дейінгі сандар/1000 000 ға дейінгі мыңдықтар тізбектерінің заңдылығын анықтау
	1В бөлімі- Көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 20 және 1 қасиеттерін көбейту және бөлуді орындағанда қолдану; санды 0ге бөлудің мүмкін еместігін білу; 3. 1. 2. 3 көбейтудің ауыстырмалық, қасиеттін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3. 1. 3. 1ауданы бар нысандарды атау, ауданды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, палеткамен өлшеу; 3. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру см2, дм2, м2 және олармен амалдар орындау
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 4 санды 0ге көбейту a•0=0; 0ге бөлуге болмайтын: : a *0 қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру
		4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	3. 4.1.1 Эйлер-Венн диаграммасы көмегімен екі жиынтықтың біріктірілуін және қиылыстырылуын көрнекі бейнелеу; 3. 4. 1. 2 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтербелгісі бойынша сандар жиынтығын құрастыру, оларды біріктіру және қиылыстыру
		4. Нысандар комбинациялары	3. 4. 4. 1 "мүмкіндіктер дарағын" құру және есептерді шығаруда, түрлі өмір жағдайларындағы проблемаларды шешуде қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 1 2-3 амалды есепті кесте, сызба, қысқаша жазба түрінде моделдеу; 3. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорцияның белгісіз мүшесін табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 4 қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын жақшалары бар өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану
	1С бөлімі–Кестелік көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 4 6; 7; 8; 9ға көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 1 бір/ екі әріптері бар әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану; 3. 2. 1. 6 төрт амалы бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бір заттың массасы, саны, жалпы масса, бір затқа кеткен шығын, заттар саны, жалпы шығын
2 - тоқсан
Уақыт Сәулет	2А бөлімі – Бөліктер	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	3. 1. 1. 5 бөліктің құрылуын көрсету, оларды жазу, салыстыру; 3. 1. 1. 6 жай бөлшектерді оқу, жазу, бірдей бөлгіштері бар бөлшектерді көрнекілік қолданып салыстыру
		1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 1 бөлшектер- бүтіннің бір немесе бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 3 санның және шаманың бөлігін табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорцияның белгісіз мүшесін табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару
	2В бөлімі – Аудан. Шамалар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	3. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды жіктеу; 3. 3. 1. 2 тікбұрыштың ауданын S=a *b, шаршының ауданын S=a2, тікбұрышты үшбұрыштың ауданын S=(ab ):2 табу формулаларын құру, қолдану; 3. 3. 1. 3 суретте бейнеленген қиылыстырылған фигуралардың,айналадағы жалпақ фигуралардығ периметрін анықтау; 3. 3. 1. 4 торлы қағазға ауданның берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құру, формасын өзгерткенде фигураның ауданы қалай өзгеретінін түсіндіру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3. 3. 2. 1 нүктелік қағазда параллель және қиылысқан түзулер сызу қиылысқан жалпақ фигуралар сызу және олардың қиылысу және бірігу аумағын табу
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	3. 3. 3. 1 жалпақ фигурадағы белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3. 1. 3. 1 ауданы бар нысандарды атау, ауданды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, палеткамен өлшеу; 3. 1. 3. 2 өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу: мм, см, м, км/ кг, т/см2, дм2, м2; 3. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру мм, см, дм, м /г, кг, ц, т/л/см2, дм2, м2, га және олармен амалдар орындау; 3. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру ұзындықтың мм, см, дм, км,/ массаның г, кг,ц,т,/ ауданныңсм2, дм2, м2
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану ұзындығы, ені, ауданы; 3. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорцияның белгісіз мүшесін табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 1. 5 тікбұрыштың (шаршының) жақтары мен ауданын табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу
	2С бөлімі– Кесте сыртында көбейту және бөлу. Ауызша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 8 үш таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану; 3. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын үш таңбалысандарды біртаңбалыға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
3 - тоқсан
Өнер Атақты тұлғалар	3А - Кесте сыртында көбейту және бөлу.	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 1 санның квадратын екі бірдей көбейткіштің көбейтіндісі ретінде және санның кубын - үш бірдей көбейткіштің көбейтіндісі ретінде түсіну; 3.1.2. көбейтудің үйлестірмелік, орналастырмалық қасиеттерін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану; 3. 1. 2. 6 біртаңбалы санға қалдықпен бөлу
		2.2 Теңдеулер және теңсіздіктер	3. 2. 2. 2 көбейту және бөлуге қарапайым теңдеулерді шешух:8=9; 51:х=17; 23х= 46; х х (25:5)=60; (24х3):х=6; х: (17х2)=2; k+124: 4 = 465 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 3 көбейтудің байланыстырмалық және орналастырмалық қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: (ab )c=a(bc); a(b+c) =ab+ac; a(b-c) =ab-ac
	3В бөлімі – Кеңістіктік фигуралар	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураның жаймасын дайындау (текше, тікбұрышты параллелепипед) және оның моделін жинау; 3. 3. 2. 4 солға, оңға бұрылуы, үстінен және жанынан қарауарқылы кеңістіктегі фигуралардың жай-күйлерінің өзгерістерін түсіндіру
	3С бөлімі–Жазбаша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 10 23х2; 123х2; 46:2, 246:2 сияқты жағдайларда екі-,үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану; 3. 1. 2. 11 28х3; 269х2; 84:3, 538:2 сияқты жағдайларда екі-,үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
4 - тоқсан
Су –тіршілік көзі Демаллыс мәдениеті. Мерекелер	4А бөлімі- Жазбаша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 13 бөліндінің разрядтарының бірінде нөл бар болса үш таңбалы санды бір таңбалыға бөлу алгоритмдерін және көбейтудің кері амалы алгоритмін қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 5 әріптік және сандық өрнектерді салыстыру (3 тен аса амалдары бар)
	4В бөлімі–Есептер шығару тәсілдері	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3. 1. 3. 6 1000 теңге, 2000 теңге, 5000 теңге қағаз ақшаларды ажырату, олармен түрлі операциялар жүргізу
		4.1 Жиынтықтар және олармен операциялар	3. 4.1.3 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтербелгісі бойынша сан жиынтықтарының кіші жиынтықтарын құрастыру
		4.2 Пікірлер	3. 4. 2. 1 шынайы және жалған пайымда малар құру
		4.4 Нысандар комбинациялары	3. 4. 4. 1 "мүмкіндіктер дарағын" құру және есептерді шығаруда, түрлі өмір жағдайларындағы проблемаларды шешуде қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 1 2-3 амалды есепті кесте, түзу/бағанды диаграмма, сызба, қысқаша жазба түрінде моделдеу; 3. 5. 1. 5 жанама сұрақтары бар ("мынынша көп/аз", "мына есе көп/аз" қатынастарымен баланысты)есептерді сараптамалау және шығару 3. 5. 1. 7 3 амалды есептерді моделдеу және шығару (шамалар арасындағы байланыс бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары)
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, диаграммаларды, пиктограммаларды қолдана отырып жүйелеу, салыстыру
	4С бөлімі– Уақыт	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3. 1. 3. 2 секундөлшем бірлігін қолданып шамаларды өлшеу; 3. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру : с, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыр және олармен амалдар орындау

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
Менің Отаным – Қазақстан Адами құндылықтар	1А бөлімі– Көп таңбалы сандардың нөмірленуі және олармен амалдар жүргізу	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	4. 1. 1. 1 көп таңбалы сандардың құрылуын түсіну; 1 000 000 шектеуінде натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 4. 1. 1. 2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру, сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу; 4. 1. 1. 3 көп таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 2 0 қасиеттерін көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындағанда қолдану; 4. 1. 2. 8 көп таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	4. 1. 3. 1 көлемі бар нысандар мен кеңістіктік геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, текшемен өлшеу (1 см3 ); 4. 1. 3. 2өлшем бірліктерін қолданып шамаларды өлшеу: см3, дм3, м3, га, ар, мг; 4. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру мм, см, дм, м, км/ г, кг, ц, т/л , см3, дм3, м3 /см2, дм3, м3, ар, га/с, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыр к және олармен амалдар орындау; 4. 1. 3. 5уақыт бірлігінің бөліктерін анықтау (сағаттың 1/60 = 1 минут; сағаттың 1/2 = 30 мин;аптаның 1/7= 1 күн)
		4.3 Тізбектер	4. 4. 3. 1 1000 000 ға дейінгі сандар р тізбектерінің заңдылығын анықтау
	1В бөлімі– Бір таңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 3қосу мен көбейтудің қасиеттерін көптаңбалы сандармен есептеулер жүргізгенде қолдану; 4. 1. 2. 4 2, 5, 10ға бөліну белгілері негізінде натурал сандарын жіктеу; 4. 1. 2. 5 ондық құрамы негізінде көптаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 4. 1. 2. 6 10, 100, 1000-ға қалдықсыз және қалдықпен бөлу
		4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	4. 4. 1. 1 жиынтықтар арасындағы қатынастар сипатын анықтау (тең, қиылысатын және қиылыспайтын жиынтықтар, кішіжиынтық)
	1С бөлімі – Жылдамдық, уақыт, қашықтық	2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 7 бірқалыпты түзу қозғалыс барысындағы жолдың формуласын шығару және қолдану s=v•t, t= s: шешу шешу шешу шешу шешу v, v=s: t
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: жылдамдық, уақыт, қашықтық
		4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	4. 4. 1. 3 есептер шығару барысында жиынтықтарды біріктіру және қиылыстырудың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттерін қолдану
	1D бөлімі – Геометриялық фигуралар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	4. 3. 1. 1 текшені, тікбұрышыты параллелепипедті және оның элементтерін (ұштары, қабырғалары, қырлары) тану; 4.3.1. тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу формулаларын құру, қолдану (V =a•b•c)
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен текшені, тікбұрышты параллелепипедті белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу;
		5.1 Задачи и математическая модель	4. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланысын қолдану: биіктігі, ені, ұзындығы, көлемі
2 – тоқсан
Мәдени мұра Мамандықтар әлемі	2А бөлімі – Көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын көптаңбалысандарды бір таңбалы сандарға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
	2В – Бөлшектер және пайыздар	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	4. 1. 1. 5 пайыз -бүтіннің жүздік бөлігі екенін түсіну; бүтіннің бөліктерін пайызбен жазу, оқу; 4. 1. 1. 7 10 және 100 сияқты бөлгіштері бар жай бөлшектерді ондық бөлшек түрінде жазу, оларды оқу және салыстыру
		4.3 Тізбектер	4. 4. 3. 1 жай бөлшектермен көрсетілген сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 1 бірдей бөлгіштері бар бөлшектерді қосу және алуды -бөлгіші сол күйінде сақталған сәйкес алымдардың қосуы мен алуы ретінде түсіну; 4. 1. 2. 14 аралас санды бұрыс бөлшек түрінде және бұрыс бөлшекті аралас сан түрінде жазу; 4. 1. 2. 15 бірдей бөлгіші бар бөлшектерді қосу жіне алу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 16 пайызды бөлшекке, бөлшекті пайызға ауыстыру
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 4 бірдей бөлгіштері бар жай бөлшектердің қосу және алу алгоритмін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: 4. 2. 1. 5бөлшектің негізгі қасиетін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 3жартысын табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 4 пайызды белгілеу үшін % символын, мысалы 25%
	2С бөлімі - Есептер шығару	5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс; 4. 5. 1. 4 екі айырма арқылы белгісізді табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару
3 - тоқсан
Табиғи құбылыстар Қоршаған ортаны қорғау	3А бөлімі- Екі таңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 11 екі таңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды екі таңбалы сандарға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
	Раздел 3В –Ү ш таңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 10 көп таңбалысандарды үш таңбалы сандарға қалдықпен бөлу; 4. 1. 2. 11 үш таңбалысанға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды үш таңбалы сандарға көбейту және бөлу алгоритмдерін қолдану
	3С бөлімі– Қозғалысқа есептер шығару, өнімділік	5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс/өсімшілік, өсімнің ауданы, массасы/жылдамдық, уақыт
		4.2 Пікірлер	4. 4. 2. 1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру және олардың шынайылығын және жалғандығын анықтау; 4. 4. 2. 2 кеңістікті ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептер шешу
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	4. 3. 3. 1 нысандар қозғалысының басы мен бағытын қолданып, қозғалыс сызбаларын құру, тиісті есептер жүргізу; 4. 3. 3. 2 нысандар қозғалысының басы мен бағытын анықтау (бір-біріне қарай, қарама-қарсы бағытта)
4 – тоқсан
Ғарышқа саяхат Болашаққа саяхат	4А бөлімі – Теңдеулер және теңсіздіктер, өрнектер	2.2 Теңдеулер және теңсіздіктер	4. 2. 2. 1 қос теңсідіктің жиынтық шешімдерін табу; 4. 2. 2. 2 39 + 490:k =46; 230*а+40=1000:2 түріндегі теңдеулерді шешу
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді түрлендіру; 4. 2. 1. 2 әріптердің берілген мәні бойынша бірнеше әріптері бар әріптік өрнектің мәнін табу; 4. 2. 1. 3 әріптік өрнектер құру және оларды есептер шығаруға қолдану; 4. 2. 1. 6 бөлшек сандары бар өрнектерді салыстыру
		4.1 Жиынтықтаржәне олармен операциялар	4. 4. 1. 3 теңдеулер және теңсіздіктерді шығару барысында жиынтықтарды біріктіру және қиылыстырудың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттерін қолдану
	4В бөлімі– Есептер	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 5 микрокалькулятор көмегімен есептеулер жүргізу
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 4. 5. 1. 5 бүтіннің пайызын және керісінше, бүтінді пайызы бойынша табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару; 4. 5. 1. 7 3- 4 амалды есептерді түрлі тәсілдермен моделдеу және шығару, және ең тиімді тәсілді анықтау
	4С бөлімі - Үшбұрыштар. Симметрия	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	4. 3. 1. 1 тікбұрышты үшбұрыштыжәне оның элементтерін тану және атау (катеттері және гипотенуза); 4. 3. 1. 2 үшбұрыштарды жіктеу; 4. 3. 2. 1 нүктелік қағазда перпендикуляр түзулер, симметриялық және симметриясыз жалпақ фигуралар сызу; 4. 3. 2. 2 берілген градустық өлшем бойынша бұрыш, екі катеті бойынша тікбұрышты үшбұрыш,бұрыштықтың көмегімен түзуге перпендикуляр құру; 4. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураның жаймасын дайындау (текше, тікбұрышты параллелепипед), оның моделін жинау
		4.1 Жиынтықтар және олармен операциялар	4. 4. 1. 2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету; бірігу және қиылысу аумақтарын бөлек көрсету
		4.3 Тізбектер	4. 4. 3. 2 өз бетінше заңдылық немесе ереже таңдап, сандардың (сандар тобының) тізбегін құру
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 4 бұрыштың градустық өлшемін белгілеу үшін "0" символын қолдану, мысалы 4500

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 45-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 590-қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларды оқуда және күнделікті өмірде заманауи ақпараттық технологияларды тиімді пайдалану, олармен жұмыс істеу үшін базалық білімді, дағдыларды және қабілеттерді қамтамасыз ету.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) компьютер туралы, қазіргі заманғы цифрлық құрылғылар және олардың қоғамдағы рөлі туралы бастапқы ақпарат беру;

2) білім алушыларды заманауи ақпараттық технологиялармен жұмыс істеу үшін базалық білім, дағдылары мен қабілеттерін қамтамасыз ету;

3) ақпаратты әртүрлі формада іздеу, жинау, өңдеу, сақтау және беру дағдыларын қалыптастыру;

4) білім алушылардың әртүрлі бағдарламалық қосымшалар арқылы өз идеяларын ұсынуға қабілеттілігін жоғарылату;

5) қарым қатынасқа түсу, қоғамда ары қарай бейімделу, ақпаратпен алмасу үшін ақпараттық – коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі-АКТ) пайдалануға ықпал ету;

6) компьютермен қауіпсіз жұмыс істеу ережелерін және авторлық құқықты құрметтеуді үйрету;

7) интеллектуалдық қабілеттер мен танымдық қызығушылықтарды дамыту;

8) компьютерлік сауаттылыққа үйрету және күнделікті өмірде ақпараттық технологияларды тиімді пайдалана білуді дамыту.

4. Түзете дамыту міндеттері:

1) қазіргі әлемде әлеуметтену үшін тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылардың ерекшеліктерін ескере отырып, дербес компьютерді қолдануға үйрету;

2) ақпараттық мәдениет дағдыларын дамыту (ақпараттық технологияларды пайдалана отырып, ақпарат алу, жинақтау, беру және өңдеу іскерліктері);

3) ойлау әрекетін белсендіру (талдау, синтездеу, жинақтау, жіктеу процестерін дамыту);

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негіздіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған

6. Саралап оқыту тәсілі:

1) күрделілік дәрежесі, танымдық қызығушылықтары, мұғалім тарапынан көмек сипаты бойынша ерекшеленетін сараланған тапсырмаларды қолдануға ықпал етеді;

2) білім алушылардың әртүрлі топтары үшін оқу процесін мамандандыруды, олардың ерекшеліктерін есепке алу мақсатында оқытудың әр түрлі жағдайларын жасауды болжайды;

7. Жеке тәсіл әрбір білім алушыға жеке қарқынмен жұмыс істеуге мүмкіндік береді; білімдегі олқылықтарды толықтыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді; өзіндік танымдық іс-әрекет тәжірибесін қалыптастырады, білім алушылардың дербестігін, ұйымшылдығын тәрбиелеуге ықпал етеді.

8. Тұлғалық-бағдарланған тәсіл білім алушының тұлғасын үйлесімді қалыптастыру мен жан-жақты дамытуды, оның психикалық және физикалық дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, шығармашылық күштерін толық ашуды көздейді.

9. Іс-әрекет тәсілі:

1) білім алушылар білімдерін дайын түрде алмайды, оған өздігінен қол жеткізеді, өзінің оқу іс-әрекетінің мазмұны мен формаларын түсінеді, білім мен оқу дағдыларын белсенді және табысты қалыптастыруға үлес қосатын нормалардың жүйесін түсінеді және қабылдайды;

2) білім алушылардың қызметі "білу", "түсіну", "қолдану", "талдау", "бағалау", "синтездеу" сияқты санаттарға бөлінеді;

3) түрлі ақпарат көздерін, графикалық деректерді және басқа оқу ресурстарын тәуелсіз іздеу, түсіндіру, талдау, синтездеу және бағалауды қамтиды.

10. Коммуникативтік тәсіл екі немесе одан да көп адамның тілдік өзара іс-қимылы процесінде ақпарат беру мен хабарлауды, білім, дағды мен іскерлікпен алмасуды болжайды; тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастырады және белсенді және пассивті сөздікті байытады

11. Кіріктірілген тәсіл осы пәнді басқа оқу пәндерімен тығыз байланыстыруға мүмкіндік береді.

12. Материалды концентрлік орналастыру қағидасы бір тақырып бірнеше жылдар бойы күнделілікті қайталанып, біртіндеп күрделендіру арқылы беріледі; бағдарламаның концентризмі ерте игерілген материалды үнемі қайталауға жағдай жасайды.

13. Педагогикалық тәсілдерді іске асыру:

1) топтық жұмыс, бірлескен жобаны жүзеге асыратын топтарда жұмыс жасайды;

2) ғылыми-зерттеу қызметін ынталандыру: талдамалық, тәжірибелік, коммуникативтік (сөйлеу) дағдыларын дамытуға үлес қосатын нақты білім беру мысалдарын зерттеу;

3) ақпарат жинау, өңдеу, сақтау және таратуда сыни ойлауды қолдану;

4) білім алушыларды әртүрлі ие болған дағдыларды өмірлік жағдайларда қолдануға ынталандыру;

5) шығармашылық тәсіл мен түсіндіруді талап ететін ашық сұрақтар мен тапсырмаларды тұжырымдау жүзеге асырылады.

14. Пәнді оқыту барысында білім алушыларда тыңдау және сөйлеу дағдыларын дамытады: олар түсінбеген сәттер болған кезде сұрақ қою; аудитория алдында топтық жұмыстың жобасын орындау кезінде қажетті ақпаратты ажырата алады.

15. Жұмыс түрлері тақырыптарға, білім алушылардың қабілеттері мен мүмкіндіктеріне байланысты өзгеріп отырады: жеке карточкалар бойынша жұмыс; сандық диктант; тірек схемалары және кроссвордтар бойынша жұмыс, дамыту ойындары

16. Пәнді оқыту үшін қажетті техникалық құралдар: дербес компьютерлер (ноутбук, планшет); интерактивті тақтаны, құлаққапты, дауысты жазғышты / микрофонды, бейнекамераны, оқытушылар мен білім алушылар арасындағы құрылғылар мен байланыстардың деректер алмасуын қамтамасыз ететін жоғары сапалы ашық қатынау желісі; перифериялық құрылғылар: принтерлер, сканерлер, көшірмелер, проекторлар, көрнекі құралдар (кестелер, суреттер, портреттер); демо-кестелер; оқулықтар мен дидактикалық материалдар; қауіпсіздік журналы.

3-тарау. "Ақпараттық– коммуникациялық технологиялар" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

17. "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 3 - сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

2) 4 - сыныпта аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

18. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Компьютер" бөлімі;

2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі;

3) "Ғаламтор желісіндегі жұмыс негіздері" бөлімі.

19. "Компьютер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) компьютер құрылғылары;

2) бағдарламалық қамтамасыз ету;

3) қауіпсіздік техникасы.

20. "Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтіндер;

2) кесте;

3) презентациялар;

4) мультимедиа.

21. "Ғаламтор желісіндегі жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ақпаратты іздеу;

2) ақпарат алмасу;

3) Ғаламтор желісіндегі қауіпсіздік.

22. 3-сыныпқа арналған "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінің базалық мазмұны:

1) компьютерлер: кіріспе, қауіпсіздік техникасы мен жұмыс орнын ұйымдастыруды зерттеу, компьютер құрылғыларын ажырату, компьютерлік бағдарламалардың мақсаты, папкалармен және файлдармен танысу, компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану;

2) ақпаратты ұсыну және өңдеу: мәтінді теру және редакциялау, мәтінді пішімдеу(қиып алу, көшіру, құжатқа таңдалған мәтінді қою); графикалық редактордың құралдары, суреттерді жасау және редакциялау, суреттерді өңдеу, нысанның сыртқы түрін өзгерту (кесу, бұру, өлшемін өзгерту), қайталанатын фигуралар; дыбысты ойнату, дыбыстарды жазу, өңдеу және ойнату үшін бағдарламаларды пайдалану, белгілі бір тақырыпқа фотосуреттерді пайдалану;

3) ғаламтор желісіндегі жұмыс: нақты сұрақтарға жауаптарды табу үшін Ғаламтор іздеу жүйесін пайдалану, файлдар мен қалталарды жасау, көшіру, жылжыту және жою, өз жұмысында контекстік мәзірді пайдалану, тіркелген файлдары бар хабарламаларды электрондық пошта арқылы алу және жіберу.

23. 4-сыныпқа арналған "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінің базалық мазмұны:

1) компьютерлер: кіріспе, қауіпсіздік техникасын зерттеу және жұмыс орнын ұйымдастыру, компьютердің сыртқы және ішкі құрылғыларын ажырату, компьютерлік бағдарламалардың мақсаты, папкалармен және файлдармен танысу, компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын пайдалану, бағдарламалар терезелері, файлдар мен папкаларды жасау, көшіру, жылжыту және жою, өз жұмысында мәтінмәндік мәзірді пайдалану;

2) ақпаратты ұсыну және өңдеу: мәтінді теру, редакциялау, пішімдеу (қиып алу, көшіру, таңдалған мәтінді қою), таңбаланған, нөмірленген тізімдерді жасау; графикалық редактордың құралдарын қолдану (жасау, редакциялау, суреттерді өңдеу), нысанның сыртқы түрін өзгерту (кесу, бұрылу, өлшемдерді өзгерту), қайталанатын фигуралар; дыбысты ойнату, бағдарламаларды (жазбалар, редакциялау, дыбыстарды ойнату) пайдалану, белгілі бір тақырыпқа фотосуреттерді, құжаттағы иллюстрацияларды пайдалану, құжатқа суреттер, сәндік мәтін салу, әуендерді тыңдау үшін бағдарламаларды пайдалану, фотосуреттерді өңдеу үшін бағдарламаларды пайдалану; (жарықтық, контрастылық, шеңберлер);

3) ғаламтор желісіндегі жұмыс: нақты сұрақтарға жауаптарды табу үшін Ғаламтор іздеу жүйесін пайдалану; файлдар мен қалталарды жасау, көшіру, жылжыту және жою; өз жұмысында контекстік мәзірді пайдалану; тіркелген файлдары бар хабарламаларды электрондық пошта арқылы алу және жіберу, өз жұмысында контекстік мәзірді пайдалану, тіркелген файлдары бар хабарламаларды электрондық пошта арқылы алу және жіберу.

4- тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

24. Бағдарламада оқу мақсаттарын қолдануға ыңғайлы болу үшін кодтау енгізілген. Ұсынылған кодта бірінші сан сыныпты, екіншісі - бөлім нөмірін, үшіншісі - бөлімше нөмірін, төртіншісі - оқыту мақсатының нөмірін білдіреді. Мысалы, 3.2.3.4 кодталуында: "3" – сынып, "2.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік нөмірі.

25. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Компьютер" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
1.1 Компьютер құрылғылары	3. 1. 1. 1 енгізу (тінтуір мен пернетақта) жәнешығару (монитор мен принтер) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 1. 2 пәнге қызығушылығын арттыру; 3. 1. 1. 3 қолдың ұсақмоторикасын дамыту	4. 1. 1. 1 компьютердің ішкі және сыртқы құрылғыларын ажырату; 4. 1. 1. 2 пәнге қызығу шылығын арттыру; 4. 1. 1. 3 қолдың ұсақ моторикасын дамыту; 4. 1. 1. 4 кеңістіктік түсініктерді дамыту
1.2 Бағдарламалық қамтамасыз ету	3. 1. 2. 3 файл мен қалтаның түсінігін ашу; 3. 1. 2. 1 пайдаланушы тапсырмаларын орындау үшін компьютерлік бағдарламаларды түсіну; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау нұсқауларын қолдану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда мәзір командаларын қолдану 3. 1. 2. 5 тұрақты зейінді дамыту	4. 1. 2. 1 қалталар мен файлдардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын ашу; 4. 1. 2. 1 қолданылатын қолданбалы бағдарламалардың мүмкіндіктерін түсіну; 4. 1. 2. 2 файлдар мен қалталарды көшіру, жылжыту және жою нұсқауларын пайдалану; 4. 1. 2. 3 мәнмәтіндік мәзірді өз жұмысында пайдалана алу; 4. 1. 2. 4 сыни және логикалық ойлауды дамыту
1.3 Қауіпсіздік техникасы	3. 1. 3. 1 цифрлық құрылғылармен жұмыс кезіндеқауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін білу және сақтау; 3. 1. 3. 2 ауызша сөйлеуді байыту; 3. 1. 3. 3 ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы ой-өрісін кеңейту	4. 1. 3. 1 қауіпсіздік техникасы ережелерін білу және сақтау, экранмен жабдықталған цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс істеу уақытын шектеу; 4. 1. 3. 2 ауызша сөйлеу мен сөздік қорын байыту; 4. 1. 3. 2 ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы ой-өрісін кеңейту

2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
2.1 Мәтіндер	3. 2. 1. 1 мәтін редакторында ұсыныстар теруді жүзеге асыру; 3. 2. 1. 2 қаріпті пішімдеу (сызу, түс, туралау); 3. 2. 1. 3 таңдалған мәтінді құжатқа қиып, көшіру, қою; 3. 2. 1. 4 шығармашылық қиял элементтерін дамыту	4. 2. 1. 1 мәтін редакторында мәтін теруді жүзеге асыру; 4. 2. 1. 2 құжаттың қаріпін пішімдеу (сызу, туралау); 4. 2. 1. 3 құжатқа мәтін фрагменттерін қиып, көшіру, қою; 4. 2. 1. 4 таңбаланған, нөмірленген тізімдерді жасау; 4. 2. 1. 5 құжатқа суреттер, декоративтік мәтінді енгізу; 4. 2. 1. 6 танымдық қызметті дамыту
2.2 Графика	3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактордың құралдарын пайдалану; 3. 2. 2. 2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (кесу, бұру, өлшемін өзгерту); 3. 2. 2. 3 қолдың ұсақ моторикасын дамыту	4. 2. 2. 1 графикалық редактордың құралдарын пайдалану және бірыңғай суретті жасау үшін аралас суреттерді жасау; 4. 2. 2. 2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (кесу, бұру, өлшемін өзгерту), палитраны пайдалану; 4. 2. 2. 3шағын және жеке топтарда жұмыс істей білуді қалыптастыру; 4. 2. 2. 4 танымдық қызметті белсендіру
2.3 Презентациялар	3. 2. 3. 1 мәтін мен суретті қамтитын қарапайым презентацияларды жасау; 3. 2. 3. 2 слайдтар арасында ауысуды таңдау; 3. 2. 3. 3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды үйлестіру; 3. 2. 3. 4 желілік жад көлемін кеңейту	4. 2. 3. 1 презентация жасау және үлгі бойынша іс-қимыл жасай білуін қалыптастыру; 4. 2. 3. 2 слайд орналасуын таңдау; 4. 2. 3. 3 презентацияда нысандарды ңанимациясын үйлестіру; 4. 2. 3. 4 мақсаттарға қол жеткізу үшініс-қимыл реттілігін жоспарлау; 4. 2. 3. 5 жеке қасиеттерді дамыту
2.4 Мультимедиа	3. 2. 4. 1 дыбыстарды жазу, өңдеу және ойнату үшін бағдарламаларды пайдалану; 3. 2. 4. 2 фотосуреттерді белгілі бір тақырыпқа пайдалану; 3. 2. 4. 3 пәнге қызығушылығын дамыту	4. 2. 4. 1 әуендерді тыңдау үшін бағдарламаларды қолдану; 4. 2. 4. 2 фотосуреттерді өңдеуге арналған бағдарламаларды пайдалану; (жарықтық, контраст, шеңберлер) 4. 2. 4. 3 пәнге оң мотивация қалыптастыру

3) "Интернет желісіндегі жұмыс" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
3.1 Ақпаратты іздеу	3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауаптарды табу үшін Ғаламтор іздеу жүйесін пайдалану; 3. 3. 1. 2 логикалық ойлау дыдамыту	4. 3. 1. 1 Ғаламтордағы іздеу қолданбаларын пайдалану (компьютерде файлдар мен қалталар, құжаттағы мәтін фрагменті) 4. 3. 1. 2 ақпараттық қызметте өз іс-әрекеттері үшін дербестікті және жеке жауапкершілікті дамыту
3.2 Ақпаратпен алмасу	3. 3. 2. 1 желіде ақпарат алмасу тәсілдерін түсіндіру; 3. 3. 2. 2 ойлау қызметін дамыту; 3. 3. 2. 3 сыни ойлау дыдамыту	4. 3. 2. 1 Ғаламтордағы ақпаратының маңыздылығы мен жауапкершілігі туралы түсіндіру; 4. 3. 2. 2 логикалық ойлауды дамыту
3.3 Интернет желісіндегі қауіпсіздік	3. 3. 3. 1 желіде қажетсіз контактілердің тәуекелдерін қарапайым түсінікпен көрсету; 3. 3. 3. 2 ақыл-ой қызметін дамыту; 3. 3. 3. 3 логикалық ойлауды дамыту	4. 3. 3. 1 сенімді құпия сөзді көрсету; 4. 3. 3. 2 алған білім мен біліктерді табысты дамыту және бейімдеу үшін пайдалану; 4. 3. 3. 3 сыни ойлауды дамыту

26. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптары үшін "Ақпараттық және коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

27. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 3-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Тірі табиғат	Компьютерлер	1.1 Компьютердің құрылғылары	3. 1. 1. 1 енгізу құрылғыларын ажырату (тінтуір мен пернетақта) және шығару (монитор мен принтер); 3. 1. 2. 1 компьютер бағдарламалар түрлі тапсырмаларды орындау үшін жасалатынын түсіндіру; 3. 1. 3. 1 цифрлық құрылғылар мен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін білу және сақтау; 3. 1. 1. 3 пәнге қызығушылық таныту
		1.2 Файлдар мен қалталар	3. 1. 2. 2 компьютер бағдарламаларында файлдарды ашу және жетілдіру командаларын пайдалану; 3. 1. 2. 3 файл мен қалтаның түсінігін түсіндіру; 3. 2. 4. 2 фотосуреттерді белгілі бір тақырыпқа пайдалану; 3. 1. 1. 2 қолдың ұсақ моторикасын дамыту; 3. 1. 3. 2 ауызша сөйлеуді байыту; 3. 1. 2. 5 тұрақты назарды дамыту
			3. 1. 1. 1 енгізу (тінтіуір мен пернетақтаны) және шығару (монитор мен принтерді) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар пайданушылық тапсырмаларды орындау үшін құрылатынын түсіндіру; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда мәзір командаларын қолдану; 3. 1. 3. 1 цифрлық құрылғылар мен жүмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін білу және ұстану
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Ақпаратты ұсыну және өңдеу	2.1 Мәтінді теру және редакциялау	3. 1. 2. 1компьютерлік бағдарламалар пайдаланушылық тапсырмаларды орындау үшін құрылатынын түсіндіру; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 1. 1 мәтін редакторында ұсыныстар жинауды жүзеге асыру; 3. 1. 3. 2. ауызша сөйлеуді байыту
		2.2 Мәтінді пішімдеу	3. 1. 2. 2компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 1. 1 мәтін редакторында ұсыныстар жинауды жүзеге асыру; 3. 2. 1. 2 қаріпті пішімдеу (сызу, түсі, туралау); 3. 2. 1. 3 таңдалған мәтінді құжатқа қиып, көшіру; 3. 2. 1. 4 шығармашылық қиял элементтерін дамыту
2-тоқсан
Уақыт Сәулет		3.1 Дыбысты жазу және ойнату	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар пайдаланушылық тапсырмаларды орындау үшін құрылатынын түсіндіру; 3. 1. 3. 1 цифрлық құрылғылар мен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін білу және ұстану; 3. 2. 4. 1 дыбыстарды өңдеу және ойнату үшін бағдарламаларды пайдаланаңыз
		3.2 Дыбыстық әсерлер	3. 1. 2. 4. компьютерлік бағдарламаларда мәзір командаларын қолдану; 3. 2. 4. 1 дыбыстарды редакциялау және ойнату үшін бағдарламаларды пайдалану; 3. 1. 3. 1 цифрлық құрылғылар мен жұмыс істеу кезінде қауіпсіздік техникасының негізгі ережелерін сақтау
		3.2 Дыбыстық әсерлер	3. 2. 4. 1дыбыстарды жазу, өңдеу және ойнату үшін бағдарламаларды пайдалану; 3. 2. 4. 2 фотосуреттерді белгілі бір тақырыпқа пайдалану; 3. 2. 4. 3 пәнге қызығушылығын дамыту
		4.1 Графикалық редактордың құралдары	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар пайданушылық тапсырмаларды орындау үшін құрылатынын түсіндіру; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 2. 4 қарапайым графикалық редактордың құралдарын пайдалану
		4.2 Суретті редакциялау	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар пайдаланушылық тапсырмаларды орындау үшін құрылатынын түсіндіру; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 2. 2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (кесу, бұрылу, өлшемдерді өзгерту); 3. 2. 2. 3 қолдың ұсақ моторикасын дамыту
3-тоқсан
Өнер		5.1 Графикалық редактордағы суреттер	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламаларды пайдаланушы міндеттерін орындау үшін жасалғанын түсіндір 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламалардағы мәзір нұсқауларын пайдалану; 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолданыңыз
		5.2 Үзінділерді (фрагменттерді) қайталау	3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламалардағы мәзір пәрмендерін пайдалану 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактордың құралдарын пайдалану; 3. 2. 2. 2 нысанның көрінісін өзгерту (кесу, айналдыру, өлшемді өзгерту
		5.3 Түспалитрасы	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау үшін командаларды пайдалану; 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактордың құралдарын пайдалану; 3. 2. 2. 2 нысанның көрінісін өзгерту (егістік, айналу, өлшемді өзгерту); 3. 2. 2. 3 ұсақ моториканы дамыту
Атақты тұлғалар	3 бөлім. Ғаламтор желісіндегі жұмыс	6.1 Ақпаратіздеу	3. 2. 1. 3 таңдалғанмәтіндіқию, көшіру, құжатқақою; 3. 3. 1. 1 белгілі бір сұрақтарға жауап табу үшін интернет іздеу жүйелерін пайдалану; 3. 3. 3. 2 табысты даму мен бейімделу үшін алынған білім мен дағдыларды пайдалану; 3. 3. 2. 2.интеллектуалдық қызметті дамыту; 3. 3. 2. 3 сыни ойлауды дамыту
		6.2 Ғаламтор қауіпсіздігі	3. 2. 1. 1 мәтін редакторында сөйлем жиынтығын енгізу; 3. 3. 1. 1 белгілі бір сұрақтарға жауап табу үшін интернет іздеу жүйелерін пайдалану; 3. 3. 3. 1 желісіндегі қажетсіз байланыстардың тәуекелдерін түсінуді көрсету; 3. 3. 1. 2 ақпараттық қызметте іс-қимыл жасауға тәуелсіздік пен жеке жауапкершілікті дамыту; 3. 3. 3. 2 интеллектуалдық қызметті дамыту; 3. 3. 3. 3 логикалық ойлауды дамыту
		6.3 Презентация жасау	3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламалардағы мәзір нұсқауларын пайдалану; 3. 2. 3. 1 мәтінді және кескінді қамтитын қарапайым презентациялар жасау; 3. 2. 3. 2 слайдтар арасында ауысуды пайдалану; 3. 3. 1. 1 белгілі бір сұрақтарға жауап табу үшін интернет іздеу жүйелерін пайдалану; 3. 2. 3. 4 желілік жад көлемін кеңейту
4-тоқсан
Су – тіршілік көзі	7. Презентация дизайны	7.1 Презентация жасау және таныстыру	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау үшін командаларды пайдалану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламалардағы мәзір пәрмендерін пайдалану; 3. 2. 3. 1 мәтінді және кескінді қамтитын қарапайым презентациялар жасау; 3. 2. 4. 2 суреттерді белгілі бір тақырыпта пайдалану; 3. 2. 2. 3 ұсақ қол моторикасын дамыту
		7.2 Презентацияға ақпарат	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау үшін командаларды пайдалану; 3. 2. 1. 3 таңдалған мәтінді құжатқа қиып, көшіруге, қоюға; 3. 2. 3. 1 мәтінді және кескінді қамтитын қарапайым презентациялар жасау; 3. 2. 3. 2 слайдтардың ауысуын пайдалану; 3. 2. 3. 3 презентация дизайны үшін дайын дизайнды пайдалану; 3. 3. 1. 1 Ғаламтор-іздеу жүйелерін нақты сұрақтарға жауап табу үшін пайдалану
Демалыс мәдениеті. Мерекелер	8. Мәтін, дыбыс және презентация	8.1 Мәтінмен жұмыс істеу	3. 2. 1. 1 мәтін редакторында сөйлем жиынтығын енгізу; 3. 2. 1. 3 таңдалған мәтінді құжатқа қиып, көшіруге, қоюға; 3. 2. 3. 3 презентация дизайны үшін дайын дизайнды пайдалану; 3. 3. 1. 1 белгілі бір сұрақтарға жауап табу үшін іздеу жүйелерін пайдалану; 3. 2. 3. 4 желілік жад көлемін кеңейту
		8.2 Пернетақтада болмаған таңбалар	3. 2. 1. 1 мәтін редакторында сөйлем жиынтығын енгізу; 3. 2. 1. 3 таңдалған мәтінді құжатқа қиып, көшіруге, қоюға; 3. 2. 4. 2 суреттерді белгілі бір тақырыпта пайдалану; 3. 2. 3. 3 презентация дизайны үшін дайын дизайнды пайдалану; 3. 1. 3. 3 ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы көкжиектерді кеңейту
		8.3 Презентация дыбыстары	3. 3. 1. 1 белгілі бір сұрақтарға жауап табу үшін интернет іздеу жүйелерін пайдалану; 3. 2. 4. 1 дыбыстарды жазу, өңдеу және ойнату үшін бағдарламаларды пайдалану; 3. 3. 2. 3 сыни ойлауды дамыту

2) 4-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Менің Отаным – Қазақстан	Компьютерлер	1.1 Компьютерлікқұрылғылар	4. 1. 1. 1 ішкі және сыртқы компьютерлік құрылғылардың мысалдарын ұсыну; 4. 1. 1. 2 кеңістіктік ұсынуды қалыптастыру; 4. 1. 2. 4 сыни және логикалық ойлауды дамыту; 4. 1. 3. 1 экранмен жабдықталған цифрлық құрылғылармен жұмыс істеу уақытын шектеудің маңыздылығын қалыптастыру (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар); 4. 1. 3. 2 ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы көкжиектерді кеңейту; 4. 1. 1. 3 тақырыпқа қызығушылықты арттыру
		1.2 Файлдар мен қалталармен жұмыс істеу	4. 1. 2. 1 пайдаланылатын қосымшалардың мүмкіндіктері туралы айту; 4. 1. 2. 2 файлдар мен қалталарды жасау, көшіру, көшіру және жою; 4. 1. 2. 3 өз жұмысындағы мәтінмәндік мәзірді пайдалану; 4. 1. 2. 4 сыни және логикалық ойлауды дамыту
Адами құндылықтар	2 бөлім. Ақпаратты ұсыну және өңдеу	2.1 Құжаттағысуреттер	4. 1. 2. 2 файлдар мен қалталарды жасау, көшіру, көшіру және жою; 4. 2. 1. 2 сурет сызбаларына, сәндік мәтінге кірістіру; 4. 2. 1. 3 өз бетінше өнімді жұмысында мүмкіндіктерді іске асыру; 4. 2. 1. 4 танымдық қызметті дамыту
		2.2 Тізімдер	4. 1. 2. 3 өз жұмысындағы мәтінмәндік мәзірді пайдалану; 4. 2. 1. 1 таңбалы, нөмірленген тізімдер жасау; 4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен қалталар, құжатта мәтіннің үзіндісі); 4. 2. 1. 4 танымдық қызметті дамыту
2 - тоқсан
Мәдени мұра		3.1 Дыбыспен жұмыс істеуге арналған бағдарламалар	4. 1. 2. 1 пайдаланылатын қосымшалардың мүмкіндіктері туралы айту; 4. 2. 4. 1 әуенді тыңдау үшін бағдарламаларды пайдалану; 4. 2. 2. 3 когнитивтік қызметті жандандыру
		3.2 Қоңырау үнін жасау	4. 1. 1. 1 ішкі және сыртқы компьютерлік құрылғылардың мысалдарын ұсыну; 4. 2. 4. 2 фотосуреттерді өңдеу бағдарламаларын пайдалану; (жарықтық, контраст, кадр); 4. 2. 4. 3 тақырыпқа оң ықылас қалыптастыру
Мамандықтар әлемі		4.1 Презентация туралы ақпарат	4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен қалталар, құжатта мәтіннің үзіндісі); 4. 2. 3. 1 үлгіде әрекет ету қабілетін қалыптастыру; 4. 2. 3. 5 жеке қасиеттерді дамыту
		4.2 Таныстыру анимациясы	4. 2. 2. 1 бір сурет жасау үшін бірнеше кескіндерді біріктіру және біріктіру; 4. 2. 3. 2 слайдтың орналасуын таңдау; 4. 2. 3. 3 презентацияда объектілердің анимациясын баптау; 4. 2. 3. 4 мақсаттарға жету үшін іс-қимыл жоспарын жоспарлау; 4. 1. 2. 4 сыни және логикалық ойлауды дамыту
3 тоқсан
Табиғи құбылыстар		5.1 Видеобейне	4. 1. 1. 1 ішкі және сыртқы компьютерлік құрылғылардың мысалдарын ұсыну; 4. 1. 2. 1 пайдаланылатын қосымшалардың мүмкіндіктері туралы айту; 4. 2. 3. 4 мақсаттарға жету үшін іс-қимыл жоспарын жоспарлау; 4. 2. 2. 3 когнитивтік қызметті жандандыру
		5.2 Видео монтаж	4. 1. 2. 2 файлдар мен қалталарды жасау, көшіру, көшіру және жою; 4. 2. 4. 1 әуенді тыңдау үшін бағдарламаларды пайдалану; 4. 2. 2. 1 бір сурет жасау үшін бірнеше кескіндерді біріктіру және біріктіру; 4. 1. 3. 2 ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы көкжиектерді кеңейту
Қоршаған ортаны қорғау		6.1 Презентация дыбыстары	4. 2. 4. 1 әуенді тыңдау үшін бағдарламаларды пайдалану; 4. 2. 1. 2 сурет сызбаларына, сәндік мәтінге кірістіру; 4. 2. 3. 2 презентацияда объектілердің анимациясын баптау; 4. 2. 4. 2 фотосуреттерді өңдеу бағдарламаларын пайдалану; (жарықтық, контраст, кадр); 4. 2. 4. 3 тақырыпқа оң ықылас қалыптастыру
		6.2 Презентация бейнежазба	4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен қалталар, құжатта мәтіннің үзіндісі); 4. 2. 3. 2 презентацияда объектілердің анимациясын баптау; 4. 3. 1. 2 ақпараттық қызметте іс-қимыл жасау үшін тәуелсіздік пен дербес жауапкершілікті дамыту
4 - тоқсан
Ғарышқа саяхат		7.1 Фото өңдеу	4. 2. 2. 1 бір сурет жасау үшін бірнеше кескіндерді біріктіру және біріктіру; 4. 2. 4. 2 фото өңдеу бағдарламалық қамтамасыз етуді пайдалану (жарықтық, контраст, кадрлар); 4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен қалталар, құжатта мәтіннің үзіндісі); 4. 2. 2. 3 когнитивтік қызметтін жандандыру
		7.2 Суретті жасау	4. 2. 3. 1 үлгіде әрекет ету қабілетін қалыптастыру; 4. 2. 3. 4 мақсаттарға жету үшін іс-қимыл жоспарын жоспарлау; 4. 1. 3. 1 экранмен жабдықталған цифрлық құрылғылармен жұмыс істеу уақытын шектеудің маңыздылығын түсіндіреді (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар); 4. 1. 3. 2 ақпараттық-коммуникациялық технологиялар туралы көкжиектерді кеңейту
Болашаққа саяхат	3 бөлім. Интернетте жұмыс істеу	8.1 Интернетке деректерді беру	4. 1. 2. 2 файлдар мен қалталарды жасау, көшіру, көшіру және жою; 4. 1. 2. 3 өз жұмысындағы мәтінмәндік мәзірді пайдалану; 4. 3. 2. 1 тіркемелермен бірге электрондық хаттарды алу және жіберу; 4. 2. 2. 3 когнитивтік қызметті жандандыру
		8.2 Құпия сөз күші	4. 3. 1. 2 браузердің параметрлерін пайдалану (бетбелгілер жасаңыз, тарихты қарау және жүктеу); 4. 3. 2. 1 тіркемелермен бірге электрондық хаттарды алу және жіберу; 4. 3. 3. 1 күшті құпия сөз критерийлерін белгілеу; 4. 1. 1. 3 тақырыпқа қызығушылықты арттыру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 46-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 591-қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – тірі және өлі табиғат, адамның табиғатпен өзара әрекеті туралы түсініктерді қалыптастыру, табиғатты, қоршаған ортаны аялау, адамдарды, өзі-өзін силау қасиеттерін тәрбиелеу.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) табиғат, заттар және табиғат құбылыстары туралы, негізгі табиғат құбылыстары мен үрдістерінің себептері мен салдары туралы жаратылыстану-ғылыми білімдерін қалыптастыру және дамыту;

2) жаратылыстанудың ең маңызды жетістіктері мен идеяларымен таныстыру, алған білімді ғылыми көзқарас негіздерін қалыптастыру үшін пайдалану;

3) картамен, компаспен жұмыс істеу және күнделікті өмірде жаратылыстану-ғылыми білім мен біліктіліктерін пайдалану дағдыларын қалыптастыру;

4) ғылыми іс-әрекет негіздері ретінде мәселені анықтау; болжамын жасау; сұрақтарды құрылымдау; зерттеу жоспарын құру, бақылау; эксперименттер жүргізу; зерттеу нәтижелерін сипаттау мен бағалау ; пайымдарды айту мен қорытындыларды жасау сияқты қабілеттерінің дамуына жағдай жасау;

5) интернет желісі көздері, ғылыми көпшілік әдебиеттер, бұқаралық ақпарат құралдары хабарламаларындағы жаратылыстану ғылыми ақпараттарымен жұмыс жасай алу қабілетін қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) қоршаған ортаны бақылау арқылы, заттық-тәжірибелік әрекет барысында білім алушылардың танымдық белсенділігін және зейінін дамыту;

2) карталармен, компаспен, жергілікті жоспармен, бақылау күнделіктерімен жұмыс істеу арқылы көру-кеңістіктік түсініктерді қалыптастыру;

3) жалпы танымдық дағдыларды: талдауды салыстыруды, жалпылауды, топтастыруды және жіктеуды дамыту, мнемикалық процестерді дамыту: есте сақтау, еске түсіру, орындау.

4) бұлшық еттердің тырысуын және эмоционалдық қысымдылықты төмендету, психологиялық-сөйлеу дамуындағы бұзылылстарды түзеу;

5) коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын, топта және жұптарда жұмыс істеу, басқа адамдардың пікірін құрметтеу, өз жұмысын жазбаша және ауызша түрде ұсына алу, көшбасшылық қасиеттерін көрсете білуді дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту процесі құндылықты-бағыттық, іс-әрекетік, тұлғалық-бағыттық, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Құндылықты-бағыттық тәсіл білім алушылар тұлғасының әлеуметтік-маңызды құндылықтар жүйесін, мінез-құлқы мен әрекеттерін, ынтасын қалыптастырылады, қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілікке, бір-біріне құрмет көрсетуге, ынтымақтастыққа ұмтылуға тәрбиелейді.

7. Тұлғалық-бағыттық тәсіл тәрбиелеу-оқыту процесін ұйымдастыруда білім алушылардың келесі жекелей ерекшеліктерін ескеруді көздейді:

1) дене дамуы, психологиялық, танымдық және жас ерекшелітерін;

2) білім алудағы қажеттіліктерін, бағдарламалық материал күрделілігінің әртүрлі деңгейіне бағытталауын;

3) білім, қабілеттері бойынша білім алушыларды топтастыруды;

4) біртекті топтар бойынша білім алушыларды бөлуді (қабілеттері, кәсіби бағыттары бойынша);

5) әрбір балаға бірегей жеке тұлға ретінде қарауды.

8. Іс-әрекетік тәсілдің мәні - білім алушы білімді дайын күйінде алмай, өзінің белсенді тұрғыдағы танымдық іс-ірекеті барысында меңгереді, бұл дегеніміз бақылау жүргізу, эксперимент жасау, түрлі ақпарат көздерін, графикалық деректерді және басқа да оқулық ресурстарды өз бетінше іздеу, интерпретациялау, сараптамалау, қорыту және бағалау болып табылады.

9. Саралап оқыту тәсілі білім алушылардың ерекшеліктерін ескеру мақсатында оқытудың әртүрлі жағдайларын жасауды түсіндіреді.

10. Коммуникативтік тәсіл оқыту процесіне қарым-қатынас дағдыларын қалыптастыруға бағытталған тапсырмаларды енгізуді, владение разными видами информации; түрлі ақпаратты игеру, әртүрі мәселелер бойынша пікірталастар жүргізу және өз позициясын жеткізе алу кабілеттерді калыптасуын көздейді.

11. Оқу материалды ортақ тақырыптар негізінде беру оқытудың нәтижелігін артады, бұл тақырыптар әртүрлі өмірлік жағдайларда білім алушылардың өз білімін пайдалана алуын қалыптастыруға ықпал ететеді және қоғамдық даму туралы тұтастай түсінікке ие болуға мүмкіндік береді.

12. Ойын арқылы оқыту білім алушыларға өз қатарластарымен қарым-қатынас жасай алу және өзін қалыпты сезінуге кедергі келтіретін күйзелістермен күресуге көмектеседі.

13. Оқуға деген ықыласы мен мотивациясын көтеруге ықпал ететін тиімді педагогикалық технологиялар төмендегідей:

1) деңгейлік оқыту технологиясы – жеке тұлғалық және жас ерекшелігі мен мүмкіндігіне сай оқу материалдарын әртүрлі деңгейде қабылдауын болжайтын, сонымен бірге білім алушының әрі қарай толыққанды дамуына мүмкіндік беретін оқу процесін ұйымдастыру болып табылады;

2) оқытудың серіктестік түрі – оқытуда білім алушының мүмкіндіктеріне сәйкес алынатын педагог пен білім алуышының бірлескен әрекеті ретінде қарастырылады;

3) проблемалық оқыту технологиясы - өз жұмысын алдын ала болжауды, жоспарлауды, ерекше шығармашылық амалдарды қолдануды қажет ететін мотивацияны құру процессі;

4) оқытудың ақпараттық-коммуникациялық технологиясы білім алушыға көлемді ақпаратты тез, қолжетімді түрде даярлау және жеткізуді қарастырады да, оқытуды жекелешендіру мен саралауға мүмкіндік береді;

5) оқытудың компенсаторлық технологиясы - білім алушының жүйке жүйесі мен денсаулығын нығайту және сақтау, жұмысқа қабілеттілігіндегі ауытқушылықты жоятын және компенсаторлық қызметін іске асыруға мүмкіндік беретін оңалту кеңістігін құрайды.

14. Сабақта дәстүрлі оқытудың ғылыми-жаратылыстану құралдарын, оқытудың техникалық құралдарын, көбейткіш техникасы мен интернетке қосылған компьютерді қолдануды болжайды. Оқытуда қолданылады: статистикалық оқу құралы, аудиовизуалды құралдар, оқытудың көмекші құралдары, көрнекі құралдар.

15. Бағдарлама алынған білімдерін қолдана алу дағдысын дамыту, күнделікті өмірде бақылауға алынатын табиғи құбылыстар мен үрдістерді болжауға бағытталған.

3-тарау. "Жаратылыстану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

16. "Жаратылыстану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 – сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 – сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 – сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 – сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

5) 4 – сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

17. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен зерттеушімін" бөлімі;

2) "Тірі табиғат" бөлімі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі;

4) "Жер және Ғарыш" бөлімі;

5) "Табиғат физикасы" бөлімі.

18. "Мен зерттеушімін" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ғылым мен зерттеушілердің рөлі;

2) табиғатты тану әдістері.

19. "Тірі табиғат" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өсімдік;

2) жануарлар;

3) адам.

20. "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) заттардың типтері;

2) ауа;

3) су;

4) табиғи ресурстар.

21. "Жер және Ғарыш" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) Жер;

2) Ғарыш;

3) кеңістік пен уақыт.

22. "Табиғат физикасы" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) күш пен қозғалыс;

2) жарық;

3) дыбыс;

4) жылу;

5) электричество;

6) магнетизм.

23. 0 - сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен зерттеушімін: қоршаған орта нысандары мен үрдістері, құбылстарын зерделеудің мәні; қоршаған орта құбылыстарын бақылау: бөлме гүлдері, табиғи шеберлік заттары;

2) тірі табиғат: өсімдік – тірі организмдер, өсімдік түрлері, өсімдік бөліктері, өмір сүру үшін өсімдіктерге не керек, өсімдіктерге күтім жасау; жануарлар – тірі организмдер, жануарларлардың түрлері, адамдар жануарлардан не алады, табиғи құбылыстардың жануарларға әсері;

3) заттар мен олардың қасиеттері: өсімдіктер, жануарлар үшін ауаның мәні мен ерекшелігін анықтау, ауаның қасиеттері;

4) Жер мен Ғарыш: кеңістік пен уақыт – уақыттың маңыздылығын түсіндіру, уақытты өлшеу құралдарын анықтау, оның өнер үлгісі ретіндегі Жердің формасын анықтау, ғарыш туралы ғылым. Жеке ғарыштық денелерді, құралдарды және ұшу аппараттарын сипаттау;

5) табиғат физикасы: жылу алуға арналған құралдар, адамдардың күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңыздылығын түсіндіру, магниттік қасиетке ие денелерді анықтау.

24. 1-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен зерттеушімін: ғылым мен зерттеушілердің рөлі, табиғатты тану әдістері, қоршаған орта нысандары мен үрдістері, құбылыстарын зерделеудің қажеттілігін түсіндіру; қоршаған орта құбылыстарын бақылау: бөлем гүлдері, табиғи шеберлік заттары, сызғыш, өлшегіш;

2) тірі табиғат: өсімдік – тірі организмдер, өсімдік түрлері, өсімдік бөліктері, өмір сүру үшін өсімдіктерге не керек, өсімдіктерге күтім жасау әдістерін сипаттау; жабайы және мәдени өсімдіктерді ажырату, жануарлар – тірі организмдер, жануарларлардың түрлері, адамдар жануарлардан не алады, табиғи құбылыстардың жануарларға әсері, жабайы және үй жануарларын ажырату, жануарларды жыл мезгілдерінің ауысуына бейімдеуге үйретудің нәтижесі, адам өмірінің деңгейлері, адамның оның өсіуі мен дамуына қажетті қажеттіліктерін анықтау, адам денесінің негізгі бөліктері және оның қызметтері;

3) заттар мен олардың қасиеттері: ауаның қасиеттері (агрегаттық жағдайы, түсі мен иісінің болуы), жылу өткізгіштігін зерттеу және ауаның кеңістікті толтыру қасиеттері, ауаның қасиеттерін дәптеге жазып алу;

4) Жер мен Ғарыш: жылу, кеңістіктің магнетизмі және уақыт – уақыттың маңыздылығын түсіндіру, уақытты өлшеу құралдарын анықтау, оның өнер үлгісі ретіндегі Жердің формасын анықтау. Астраномияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау. Ғарышты зерттеу үшін Жеке ғарыштық денелерді, құралдарды және ұшу аппараттарын сипаттау;

5) табиғат физикасы: жылу алуға арналған құралдар, адамдардың күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңыздылығын түсіндіру, магниттік қасиетке ие денелерді анықтау, қасиеттерін зерттеу, қоршаған орта құбылыстарын бақылау.

25. 2-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен зерттеушімін: қоршаған ортаның үрдістері мен нысандары, құбылыстарын зерделеуге қажетті қасиеттер мен жағдайларды, "ақпарат көздері" түсінігін түсіндіру және зерттеулер жүргізу үшін оның маңыздылығы, бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, нәтиже), шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеуге ала алу, бақылауды жүргізу жоспарын құру, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау, тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсат, гипотеза, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже), тәжірибе жүргізу және оның нәтижесін кесте түрінде белгілеу;

2) тірі табиғат: әртүрлі жағдайларда өсімдіктің өсу мүмкіндігін зерттеу, өсімдіктердегі мерзімдік өзгерістерді сипаттау, өсімдіктің негізгі бөліктерін сипаттау, өскен Жеріне байланысты өсімдіктердің топтарын салыстыру, түсіндіру, өсу Жеріне байланысты өсімдіктердің әртүрлі жағдайларға бейімделу тәсілдері (ылғал), жергілікті жеріне байланысты өсімдік топтарын сипаттау, топырақ күтімінің маңыздылығын түсіндіру, өсімдіктерге күтім жасаудың маңыздылығын түсіндіру, омыртқалы және омыртқасыз жануарларды жіктеу, жануарлар класстарының өкілдерін ажырата алу: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар мен сүтқоректілер, өмір сүру ортасына байланысты жануарлардың өмір сүру тәсілдерін сипаттау, жануарлардың көбею тәсілдерін түсіндіру, жануарлардың әртүрлілілігін сақтау маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже), шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеуге ала алу, бақылау жүргізу жоспарын құру, құрылған жоспар бойынша бақылау жүргізу және тұжырымдау;

3) заттар мен олардың қасиеттері: біздің Жер шарымыз үшін ауаның маңыздылығын түсіндіру, ауаның кейбір ерекшеліктерін сипаттау (агрегаттық жағдай, түстің, иістің болуы), жылу өткізгішті және ауаның кеңістікті толтыру қасиетін зерттеу, судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасыз, ағымдылығы), судың агрегаттық жағдайының өзгеру үрдісін зерттеу, "ақпарат көздері" түсінігі және оның зерттеу жүргізудегі маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже), тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже), тәжірибе өткізу және оның нәтижелерін кесте түрінде белгілеу;

4) Жер мен Ғарыш: Жер мен Күн арасындағы байланыс, Жердің табиғи спутнигін анықтау, Күн жүйесі планетасының орналасу тәртібін анықтау, Күн жүйесі планетасын сипаттау, уақытты өлшеудің негізгі бірлігін ажырату, Ғарыштағы уақыт пен қашықтықтың ерекшелігін түсіндіру;

5) табиғат физикасы: қозғалыс тудыратын күштерді зерттеу, массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану, әртүрлі денелердің әртүрлі жылдамдықтағы қозғалыс мысалдарын келтіру, "ақпарат көздері" түсінігін мен оның зерттеу жүргізудегі маңыздылығын түсіндіру, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және тұжырымдау, тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау(мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже).

26. 3-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен зерттеушімін: ғылыми жаңалықтардың маңыздылығы және оның адамның күнделікті өміріне ықпалы, ақпарат көздерінің түрлері, ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері, тәжірибе жасауды жоспарлау және жүргізу, диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау;

2) тірі табиғат: фотосинтез үрдісі кезінде өсімдіктердің оттегі бөлуі, қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында өсімдіктердің бейімделу тәсілдері (жылу, жарық және ылғал), өз аумағының табиғи бірлестіктері, өсімдіктердің көп түрінің болуының адам қызметіне ықпалы, сирек кездесетін және жоғалуға жақын өсімдік түрлерін сақтаудағы қызыл кітаптың рөлі, жануарлардың типтері, табиғаттағы жануарлардың өзара қарым-қатынасының типтерін сипаттау, өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу, өмірсүру ортасының өзгеруіне байланысты сандарының өзгеруі, жануарлар санының төмендеуіне әкелетін адам әрекетінің түрлері, ақпарат көздері, ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері, тәжірибе жасауды жоспарлау және жүргізу, диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау, адамның ішкі органдарының орналасуы, адамның өмір сүруі үшін энергия алуда асқорыту жүйесінің рөлі, тыныс алу жүйесі және оның адам организміндегі рөлі, адам организімінің аурулар мен инфекциялардан қорғану тәсілдері;

3) заттар мен олардың қасиеттері: заттардың пайда болуы және агрегаттық жағдайы, ауаның жануға ықпалы, өлі табиғат пен тірі организмдерде судың болуы, судың негізгі табиғи көздері, ауыз суды дұрыс пайдалану қажеттілігі, суды тазалаудың әртүрлі тәсілдері, суды тазалауға арналған фильтрдің өзіндік үлгісі, өмірге арналған судың маңыздылығы, ақпарат көздерінің түрлері, ақпарат көздерінің кемішіліктері мен артықшылықтары, тәжірибені жоспарлау және жүргізу, диаграмма түріндегі құрылған жоспар бойынша жүргізілген тәжірибе нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау, кейбір организмдер өміріндегі топырақтың рөлі, топырақтың негізгі құрамы (құм, саз, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа), топырақтың негізгі қасиеттері, құрамына байланысты топырақтың құнарлылығын зерттеу, диаграмма түріндегі құрылған жоспар бойынша жүргізілген тәжірибе нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау;

4) Жер мен Ғарыш: Жер сферасы, ғарышты игерудегі айтулы оқиғалар, адамзат дамуындағы ғарыштың мәні, ақпарат көздерінің түрлері, Жер осьінің айналуы және оның нәтижесі, ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері;

5) табиғат физикасы: серпімділік күші, ауырлық күші, үйкеліс күші, олардың пайда болу күші, ақпарат көздерінің түрлері, ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері, көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктері, дыбыс қабылдағыш пен дыбыс көздері арасындағы қашықтыққа байланысты дыбыс күшінің тәуелділігі, электр энергиясының көздері, қарапайым электр желісінің құрылу сызбасы, олардың элементтерін көрсете отырып сызба түріндегі қарапайым электр желілері, магниттің көмегімен әртүрлі металлдарды магниттеу. Тәжірибе, диаграмма түріндегі құрылған жоспар бойынша жүргізілген тәжірибе нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау.

27. 4-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен зерттеушімін: өзіндік ойлау негізіндегі зерттеудің маңызды бағыты, зерттеу әдістеріне таңдау жасау (бақылау және тәжірибе), артықшылықтары мен кемшіліктері, білім алушылардың таңдауы формасындағы алынған нәтижелерді ұсыну;

2) тірі табиғат: қоректік тізбектегі өсімдіктің рөлі, өсімдіктің өмірлік циклі, тозаңдану нәтижесінде дәндердің пайда болуы, дәндердің таралу тәсілдері, алас және биік өсімдіктер, өсімдіктерді қорғау тәсілдері, Жергілікті Жеріне байланысты жануарлардың жіктелуі, жәндіктердің өмірлік циклі, шөпқоректі және жыртқыш жануарлар, симботикалық қатынас мысалдары, қоректік тізбектегі өзара қатынас үрдістері, өмір сүрудің белгілі бір ортасындағы қоректік тізбектің үлгілері, жоғалып кету жағдайында тұрған жануарлар, ұлттық парктер қорықтарды құру мақсаттары, олардың басымдықтарына негізделе отырып, зерттеу әдістеріне таңдау жасау (бақылау және тәжірибе), білім алушылардың таңдауы формасында алынған нәтижені ұсыну. Шығару жүйесі және оның адам өміріндегі рөлі, жүйке жүйесі және оның адам организіміндегі рөлі, зерттеу әдістеріне таңдау жасау (бақылау және тәжірибе), білім алушылардың таңдауы формасында алынған нәтижені ұсыну;

3) заттар мен олардың қасиеттері: ерекшелігі бойынша заттарды қолдану аумағы, тәжірибенің құрастырылған жоспарына сәйкес алынған жаңа заттар, ауаның ластану көздері, адам өмірінің әртүрлі аумақтарында ауаны қолдану тәсілдері, табиғаттағы ауаның орналасу үрдісі, желдің пайдасы мен зияны туралы мысалдар, ауа тазалығын сақтау тәсілдері және оны тазарту шаралары, білім алушылардың таңдауы формасында алынған нәтижені ұсыну, табиғаттағы су айналымы, атмосфералық щөгінділердің пайда болу үрдісі, судың ластану көздері, әртүрлі организмдер үшін судың ластану салдары, суда әртүрлі заттардың еруін зерттеу, кейбір пайдалы қазбалардың қолданылу аумағын анықтау (бор, тұз, әк, саз, мұнай, гранит, көмір), картада Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын көрсету, пайдалы қазбаларды сақтау және күту жолдары;

4) Жер мен Ғарыш: Жер бетіндегі ірі элементтер, ғарыштың Жерге әсері, Жердің айналуы және оның салдары, олардың артықшылықтары мен кемшіліктеріне негізделе отырып зерттеу әдістеріне таңдау жасау (бақылау және тәжірибе), білім алушылардың таңдауы формасында алынған нәтижені ұсыну;

5) табиғат физикасы: Архимед күші және суда әртүрлі заттардың әрекет етуінің көрінуі, бөгеттің өлшеміне байланысты көлеңкенің тәуелділігі және негізгі көздерден бөгетке дейінгі ара қашықтық, жарықтың қасиеті – кескін, жұтылу, белгілі бір бөгеттердің дыбысқа және дыбыстардың таралуына әсері, әртүрлі материалдардың жылу өткізгіштігі, әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігі, зерттеу (бақылау және тәжірибе), білім алушылардың таңдауы формасында алынған нәтижені ұсынуы.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

28. Бағдарламада оқу мақсаттарын қолдану ыңғайлылығы үшін кодтау ендірілген. Кодта бірінші сөз сынып, екінші және үшінші сандар – бөлім мен бөлімше, төртінші сан оқу мақсатының нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1 кодталуында "1"-сынып, "2.1" - бөлімше, "1" - оқу мақсатының реттік нөмірі.

29. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен зерттеушімін" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	0. 1. 1. 1 қоршаған орта туралы түсінікке ие болу, қоршаған ортаның құбылыстарын, үрдістері мен нысандарын зерделеу қажеттілігін түсіну	1. 1. 1. 1 қоршаған әлемнің үрдістері мен нысандарын, құбылыстарын түсіну	2. 1. 1. 1 қоршаған әлемнің үрдістері мен нысандарын, құбылыстарын анықтау	3. 1. 1. 1 анағұрлым маңызды ғылыми жаңалықтарды білу және олардың адамның күнделікті өміріне әсері	4. 1. 1. 1 өзіндік ойлау негізінде зерттеуді анықтау
1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 1 өсімдіктер мен жануарларды бақылау, оларға күтім жасай алу; 0. 1. 2. 2 табиғи жіне жасанды заттарды ажырату	1. 1. 2. 1 қоршаған әлемдегі құбылыстарды бақылау; 1. 1. 2. 2 тәжірибені көрсету	2. 1. 2. 1 "ақпарат көзі" түсінігін білу және оның зерттеуді жүргізудегі маңыздылығы; 2. 1. 2. 2 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2. 1. 2. 3 шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін белгілеу ; 2. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу жоспарын құру; 2. 1. 2. 5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және тұжырымдау; 2. 1. 2. 6 тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсаты, гипотеза, ресурстар, жоспар, мерзімдер, нәтиже); 2. 1. 2. 7 тәжірибе жүргізу және кесте түріндегі оның нәтижелері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері; 3. 1. 2. 3 тәжірибені жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түрінде құрылған жоспар бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижесін белгілеу, тұжырымдау	4. 1. 2. 1 артықшылықытар мен кемшіліктерге негізделе отырып (бақылау мен тәжірибе) зерттеу әдістеріне таңдау жасауды негіздеу; 4. 1. 2. 2 білім алушының таңдауы формасында алынған нәтижелерді ұсыну

2) "Тірі табиғат" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өсімдік	0. 2. 1. 1 жемістер мен көкөністер туралы түсінікке ие болу (қызанақ, қияр, алма)	1. 2. 1. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттамасы және олардың өмірлік формаларын анықтау; 1. 2. 1. 2 өсімдіктердің әртүрлі бөліктерін ажырата алу; 1. 2. 1. 3 жабайы өсетін және мәдени өсімдіктерді ажырату; 1. 2. 1. 4 өсімдік өміріндегі жағдайды зерттеу; 1. 2. 1. 5 мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау	2. 2. 1. 1 әртүрлі жағдайларда өсімдіктердің өсу мүмкіндігін зерттей алу; 2. 2. 1. 2 өсімдіктердегі мерзімдік өзгерістерді сипаттау; 2. 2. 1. 3 өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметтерін сипаттау; 2. 2. 1. 4 олардың өмір сүру ортасына байланысты өсімдік топтарын салыстыру; 2. 2. 1. 5 өмір сүрудің әртүрлі жағдайларына қатысты өсімдіктердің бейімделу тәсілдерін түсіндіру (ылғал); 2. 2. 1. 6 жергілікті Жеріне байланысты топтарды сипаттау; 2. 2. 1. 7 топыраққа күтім жасау маңыздылығын түсіндіру; 2. 2. 1. 8 өсімдіктерді күту маңыздылығын түсіндіру	3. 2. 1. 1 фотосинтез кезінде өсімдіктердің оттегі бөлуін анықтау ; 3. 2. 1. 2 қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларындағы өсімдіктердің бейімделу тәсілдерін сипаттау (жылу, жарық және ылғал); 3. 2. 1. 3 өз ауданының табиғи бірлестігін сипаттау; 3. 2. 1. 4 өсімдіктердің көптүрлілігінің адам әрекетіне әсерін түсіндіру; 3. 2. 1. 5 сирек кездесетін және жоғалу үстіндегі өсімдіктерді сақтаудағы Қызыл кітаптың рөлін анықтау	4. 2. 1. 1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; 4. 2. 1. 2 өсімдіктің өмірлік циклін сипаттау; 4. 2. 1. 3 тозаңдану нәтижесінде дәнің пайда болуын сипаттау; 4. 2. 1. 4 дәндердің таралу тәсілдерін зерттеу; 4. 2. 1. 5 биік және аласа өсімдіктеді ажырату; 4. 2. 1. 6 өсімдіктерді қорғау тәсілдерін ұсыну
2.2 Жануарлар	0. 2. 2. 1 жануарлардың сипаттық ерекшеліктерін білу	1. 2. 2. 1 өсімдіктер мен жануарларды салыстыру, олардың ұқсастықтары мен айырмашылықтарын анықтау; 1. 2. 2. 2 жабайы және үй жануарларын ажырата алу; 1. 2. 2. 3 жануарлардың жыл мезгілдерінің ауысуына бейімделуін түсіндіру	2. 2. 2. 1 жануарларды омыртқалы және омыртқасыз деп жіктеу; 2. 2. 2. 2 жануарлар класстарының өкілдерін ажырату: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар мен сүтқоректілер; 2. 2. 2. 3 жануарлардың өмір сүру ортасының жағдайларына бейімделу тәсілдерін сипаттау; 2. 2. 2. 4 жануарлардың көбею тәсілдерін түсіндіру; 2. 2. 2. 5 жануарлардың әрқилылығын сақтау маңыздылығын түсіндіру	3. 2. 2. 1 жануарлар типін сипаттау; 3. 2. 2. 2 табиғаттағы жануарлардың типтерін сипаттау; 3. 2. 2. 3 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу; 3. 2. 2. 4 өмір сүру ортасы жағдайының өзгеруінен санының өзгеруін түсіндіру; 3. 2. 2. 5 жануарлар санының төмендеуіне әкелетін адам әрекетінің түрлерін анықтау	4. 2. 2. 1 жергілікті Жеріне байланысты жануарларды жіктеу; 4. 2. 2. 2 жәндіктердің өмірлік циклін зерттеу; 4. 2. 2. 3 шөпқоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4. 2. 2. 4 симбиотикалық қатынас мысалдарын келтіру; 4. 2. 2. 5 қорек тізбегіндегі өзара қатынас үрдістерін түсіндіру; 4. 2. 2. 6 өмір сүрудің белгілі бір ортасындағы қорек тізбектерінің үлгілерін құрастыру; 4. 2. 2. 7 жоғалу жағдайында тұрған жануарларды мысалға келтіру; 4. 2. 2. 8 ұлттық парктер мен қорықтарды құру мақсаттарын түсіндіру
2.3 Адам	0. 2. 3. 1 үлкендердің бақшадағы (бақтағы) еңбегін сипаттау	1. 2. 3. 1 адамның негізгі дене бөліктері және олардың қызметтері; 1. 2. 3. 2 адам өмірінің деңгейлерін сипаттау; 1. 2. 3. 3 адамның өсуі мен дамуына қажетті адамның қажеттіліктерін анықтау	2. 2. 3. 1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметтерін анықтау; 2. 2. 3. 2 дұрыс сымбатты сақтау маңыздылығын түсіндіру; 2. 2. 3. 3 қозғалыстағы бұлшықеттердің рөлін түсіндіру; 2. 2. 3. 4 денсаулықты сақтаудағы жеке тазалықтың рөлін анықтау; 2. 2. 3. 5 денсаулықты сақтаудағы тіс күтімінің маңыздылығын анықтау	3. 2. 3. 1 адамның ішкі органдарының орналасуын анықтау; 3. 2. 3. 2 өмір сүру үшін энергия алуда адамның ас қорыту жүйесінің рөлін сипаттау; 3. 2. 3. 3 тыныс алу жүйесі және және оның адам өміріндегі рөлін анықтау; 3. 2. 3. 4 қан тамырлар жүйесі және және оның адам организіміндегі рөлі; 3. 2. 3. 5 адам организімінің аурулар мен инфекциялардан қорғану тәсілдерін түсіндіру	4. 2. 3. 1 шығару жүйесін және оның адам өміріндегі рөлін сипаттау; 4. 2. 3. 2 жүйке жүйесін және оның адам организіміндегі рөлін сипаттау

3) "Заттар мен олардың қасиеттері" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Зат типтері	0. 3. 1. 1 ауаның мәні мен ерекшілігін анықтау	1. 3. 1. 1 ауаның мәні мен ерекшелігін анықтау	2. 3. 1. 1 заттарды пайда болуы мен агрегаттық жағдайы бойынша жіктеу	3. 3. 1. 1 заттарды пайда болуы мен агрегаттық жағдайы бойынша жіктеу	4. 3. 1. 1 заттардың ерекшелігіне байланысты олардың қолданылу аумағын анықтау; 4. 3. 1. 2 тәжірибенің құрастырылған жоспарына сәйкес жаңа зат алу
3.2 Ауа	0. 3. 2. 1 адам, жануар, өсімдіктер үшін ауаның мәнін анықтау	1. 3. 2. 1 адам, жануар, өсімдіктер үшін ауаның мәні мен қасиетін анықтау; 0. 3. 2. 2 ауаның қасиеттерін атау және сипаттау	2. 3. 2. 1 біздің Жер шарымыз үшін ауаның мәнін түсіндіру; 2. 3. 2. 2 ауаның кейбір қасиеттерін сипаттау (агрегаттық жағдайы, түсі мен иісінің болуы); 2. 3. 2. 3 ауаның жылу өткізгіш және кеңістікті толтыру қасиеттерін зерттеу	3. 3. 2. 1 ауаның құрамын сипаттау; 3. 3. 2. 2 ауаның жануға ықпалын сипаттау	4. 3. 2. 1 адам өмірінің әртүрлі аумақтарында ауаны қолдану тәсілдерін анықтау; 4. 3. 2. 2 ауаның ластану көздерін анықтау; 4. 3. 2. 3 ауа тазалығын сақтау тәсілдерін ұсыну және тазарту бойынша іс-шаралар; 4. 3. 2. 4 табиғаттағы ауа қозғалысының үрдісін түсіндіру; 4. 3. 2. 5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысалдар келтіру
3.3 Су	0. 3. 3. 1 адам, жануар, өсімдіктер үшін судың мәні мен қасиеттерін білу	1. 3. 3. 1 судың физикалық қасиеттерін анықтау	2. 3. 3. 1 судың физикалық қасиетін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасыз, ағымдылығы); 2. 3. 3. 2 судың агрегаттық жағдайының өзгеру үрдісін зерттеу	3. 3. 3. 1 өлі табиғат пен тірі организмдердегі судың болуын түсіндіру; 3. 3. 3. 2 судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3. 3. 3. 3 ауыз суды күтіммен пайдалану қажеттілігін түсіндіру; 3. 3. 3. 4 суды тазалаудың әртүрлі тәсілдерін ұсыну; 3. 3. 3. 5 суды тазалауға арналған фильтрдің жеке үлгісін ұсыну; 3. 3. 3. 6 өмір үшін судың маңыздылығын түсіндіру	4. 3. 3. 1 табиғаттағы су айналымын сипаттау; 4. 3. 3. 2 атмосфералық шөгінділердің пайда болу үрдісін сипаттау; 4. 3. 3. 3 судың ластану көздерін анықтау; 4. 3. 3. 4 әртүрлі организмдер үшін судың ластану салдарын түсіндіру; 4. 3. 3. 5 Суда әртүрлі заттардың еруін зерттеу
3.4 Табиғи ресурстар	0. 3. 4. 1 табиғи ресурстардың түрлерін білу	1. 3. 4. 1 табиғи ресурстардың түрлері мен көздерін анықтау	2. 3. 4. 1 табиғи ресурстардың түрлері мен көздерін анықтау; 2. 3. 4. 2 генезисі бойынша табиғи ресурстарды жіктеу (табиғи және антропогенді)	3. 3. 4. 1 кейбір организмдердің өміріндегі топырақтың рөлін түсіндіру; 3. 3. 4. 2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу (құм, саз, өсімдік пен жануарлардың қалдықтары, су, ауа); 3. 3. 4. 3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау; 3. 3. 4. 4 құрамына байланысты топырақтың құнарлылығын зерттеу	4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың қолданылу аумағын анықтау (бор, тұз, әк, саз, мұнай, гранит, көмір); 4. 3. 4. 2 картадан Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларын көрсету; 4. 3. 4. 3 пайдалы қазбаларды күтіммен пайдалану және сақтау жолдарын ұсыну

4) "Жер мен Ғарыш" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жер	0. 4. 1. 1 Жер формасын анықтау	1. 4. 1. 1 жасанды үлгі негізінде Жер формасын анықтау	2. 4. 1. 1 Жер мен күннің арасындағы байланысты түсіндіру; 2. 4. 1. 2 Жердің табиғи серігін анықтау	3. 4. 1. 1 Жердің графикалық сызбасын түсіндіру	4. 4. 1. 1 Жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау
4.2 Ғарыш	0. 4. 2. 1 ғарыш туралы түсінік беру	1. 4. 2. 1 ғарыш туралы ғылым ретінде астраномияны сипаттау; 1. 4. 2. 2 ғарышты зерттеуге арналған құралдар мен ұшы аппараттарын сипаттау; 1. 4. 2. 3 жеке ғарыштық денелерді сипаттау	2. 4. 2. 1 күн жүйесі Жер шарының орналасу тәртібін анықтау; 2. 4. 2. 2 күн жүйесі планетасын сипаттау	3. 4. 2. 1 ғарышты игерудегі кейбір маңызды оқиғалар туралы айтып беру; 3. 4. 2. 2 адамзат дамуындағы комостың мәнін түсіндіру	4. 4. 2. 1 ғарыштың Жердегі өмірге әсерін анықтау
4.3 Кеңістік пен уақыт	0. 4. 3. 1 уақыт туралы түсінік беру	1. 4. 3. 1 уақыттың маңыздылығын түсіндіру; 1. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын анықтау	2. 4. 3. 1 уақытты өлшеудің негізгі бірліктерін ажырату; 2. 4. 3. 2 ғарыштағы уақыт қашықтығының ерекшелігін түсіндіру	3. 4. 3. 1 Жердің осьтік айналуы мен оның салдарын түсіндіру	4. 4. 3. 1 Жердің осьтік айналуы мен оның салдарын түсіндіру; 4. 4. 3. 2 уақыт мерзімдерін сипаттау

5) "Табиғат физикасы" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Күш пен қозғалыс	0. 5. 1. 1 әртүрлі денелердің қозғалыс мысалдарын келтіру	1. 5. 1. 1 әртүрлі денелердің қозғалыс мысалдарын келтіру; 1. 5. 1. 2 адам өміріндегі және табиғаттағы қозғалыстың маңыздылығын анықтау; 1. 5. 1. 3 қозғалыстың әртүрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету	2. 5. 1. 1 әртүрлі жылдамдықтағы денелердің қозғалс мысалдарын келтіру; 2. 5. 1. 2 жылдамдықтың сапалық сипаттамаларын түсіндіру кезінде пайдалану 2. 5. 1. 3 қозғалысты шақыртаын күштерді зерттеу 2. 5. 1. 4 массаны анықтауға арналған құралдарды пайдалану	3. 5. 1. 1 керпімділік күшін зерттеу, олардың көрінуіне мысалдар келтіру 3. 5. 1. 2 ауырлық күшін зерттеу және оның көріну мысалдарын келтіру; 3. 5. 1. 3 үйкеліс күшін зерттеу және оның көрінуіне мысалдар келтіру; 3. 5. 1. 4 күш қызметінің бағытын анықтау	4. 5. 1. 1 Архимед күшін сипаттау және оның көрінуіне мысалдар келтіру; 4. 5. 1. 2 Судағы әртүрлі заттарға әрекет етуші Архимедтің күшін бақылау және болжау
5.2 Жарық	0. 5. 2. 1 жарық пен қараңғылықты анықтау; 0. 5. 2. 2 жарықтың жасанды көздерін білу	1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғыны салыстыру; 1. 5. 2. 2 жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату; 1. 5. 2. 3 жасанды жарықтандырудың қажеттіліктері және оның көздерін анықтау	2. 5. 2. 1 кейбір денелердің жарықты өткізу қабілетін зерттеу	3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болуы мен ерекшелігін түсіндіру; 3. 5. 2. 2 заттардың жарыққа шағылу қабілетін түсіндіру	4. 5. 2. 1 негізгі көздерден бөгетке дейінгі қашықтықтардың өлшемін зерттеу және түсіндіру; 4. 5. 2. 2 жарықтың кескін, жұтылу сияқты қасиеттерін зерттеу және түсіндіру
5.3 Дыбыс	0. 5. 3. 1 дыбысқа түсінік беру	1. 5. 3. 1 дыбыстың таралуы мен ерекшелігін түсіндіру; 1. 5. 3. 2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату	2. 5. 3. 1 қаттылығына байланысты дыбыс көздерін жіктеу	3. 5. 3. 1 дыбыс қабылдағыш пен дыбыс көздері арасындағы қашықтықтан дыбыс күшінің тәуелділігін түсіндіру	4. 5. 3. 1 дыбыстың таралуы мен жоғары болуына белгілі бір кедергілердің ықпалын зерттеу және түсіндіру
5.4 Жылу	0. 5. 4. 1 жылу алу тәсілдерін білу	1. 5. 4. 1 жылу беретін құралдарды анықтау	2. 5. 4. 1 әртүрлі денелердегі қысымды өлшеу	3. 5. 4. 1 әртүрлі денелердегі қысымды өлшеу	4. 5. 4. 1 әртүрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу
5.5 Электр	0. 5. 5. 1 "электроэнергия" түсінігін білу	1. 5. 5. 1 адамның күнделікті өмірінде электрэнергияның маңыздылығын түсіндіру		3. 5. 5. 1 электр энергиясы көздерін анықтау; 3. 5. 5. 2 қарапайым электр желісінің құрылу сызбасын жинау; 3. 5. 5. 3 элементтерін көрсете отырып, қарапайым электр желісін ұсыну	4. 5. 5. 1 әртүрлі материалдардың электрөткізгіштігін зерттеу
5.6 Магнетизм	0. 5. 6. 1 магнитизм қасиетіне не түсінік беру	1. 5. 6. 1 магнитизм қасиетіне ие денелерді анықтау; 1. 5. 6. 2 магниттердің қасиеттерін зерттеу	2. 5. 6. 1 магниттердің қолданылау аумағын сипаттау	3. 5. 6. 1 магниттің көмегімен әртүрлі металлдардың магниттелуін зерттеу

30. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

31. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Өзім туралы	1. Мен зеттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	0. 1. 1. 1 қоршаған орта туралы түсінікке ие болу, қоршаған ортаның құбылыстарын, үрдістері мен нысандарын зерделеу қажеттілігін түсіну
		1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 1өсімдіктер мен жануарларды бақылау, оларға күтім жасай алу; 0. 1. 2. 2 табиғи жіне жасанды заттарды ажырату
2. Менің мектебім	2.Тірі табиғат	2.1 Өсімдік	0. 2. 1. 1 жемістер мен көкөністер туралы түсінікке ие болу (қызанақ, қияр, алма)
		2.2 Жануарлар	0. 2. 2. 1жануарлардың сипаттық ерекшеліктерін білу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 1өсімдіктер мен жануарларды бақылау, оларға күтім жасай алу
2 – тоқсан
3. Мен және менің отбасым	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	0. 2. 3. 1 үлкендердің бақшадағы (бақтағы) еңбегін сипаттау
4. Бізді қоршаған әлем	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш пен қозғалыс	0. 5. 1. 1әртүрлі денелердің қозғалыс мысалдарын келтіру
	1 .Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 1 өсімдіктер мен жануарларды бақылау, оларға күтім жасай алу
	3. Заттар мен олардың қасиеттері	3.1 Ауа	0. 3. 2. 1 адам, жануар, өсімдіктер үшін ауаның мәнін анықтау
3 - тоқсан
4. Саяхат	4 Жер мен Ғарыш	4.2 Ғарыш	0. 4. 2. 1 ғарыш туралы түсінік беру
		4.1 Жер	0. 4. 1. 1 Жер формасын анықтау
		4.3 Кеңістік пен уақыт	0. 4. 3. 1 уақыт туралы түсінік беру
5. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	5. Уақытты өлшеу құралдарын анықтау	5.4 Жылу	0. 5. 4. 1 жылу алу тәсілдерін білу
		5.5 Тоқ көзі	0. 5. 5. 1 "электроэнергия" түсінігін білу
		5.6 Магнетизм	0. 5. 6. 1 магнитизм қасиетіне не түсінік беру
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 2 табиғи жіне жасанды заттарды ажырату
4 - тоқсан
6. Тағам және сусын	5. Уақытты өлшеу құралдарын анықтау	5.2 Жарық	0. 5. 2. 1 жарық пен қараңғылықты анықтау; 0. 5. 2. 2 жарықтың жасанды көздерін білу
		5.3 Дыбыс	0. 5. 3. 1дыбысқа түсінік беру
7. Дені судың – жаны сау!	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 2 табиғи жіне жасанды заттарды ажырату

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Мен зеттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	1. 1. 1. 1 қоршаған әлемнің үрдістері мен нысандарын, құбылыстарын түсіну
		1.2 Табиғатты тану әдістері	1. 1. 2. 1 қоршаған әлемдегі құбылыстарды бақылау; 1. 1. 2. 2 тәжірибені көрсету
2. Менің мектебім	2. Мен зерттеушімін	2.1 Өсімдік	1. 2. 1. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттамалары және оның өмірлік формаларын анықтау; 1. 2. 1. 2 өсімдіктің негізгі бөліктерін ажырату; 1. 2. 1. 3 жабайы өсетін және мәдени өсімдіктерді ажырату; 1. 2. 1. 4 өсімдіктің өмір сүруне арналған жағдайды зерттеу; 1. 2. 1. 5 мәдени өсімдіктерге күтім жасау тәсілдерін сипаттау
		2.2 Тірі табиғат	1. 2. 2. 1 жануарлар мен өсімдіктерді салыстыру; 1. 2. 2. 2 жабайы және үй жануарларын ажырату; 1. 2. 2. 3 жануарлардың жыл мезгілдерінің ауысуына бейімделуін түсіндіру
		1.2 Табиғатты тану әдістері	1. 1. 2. 1 қоршаған әлемдегі құбылыстарды бақылау; 1. 1. 2. 2 тәжірибені көрсету
2 - тоқсан
3. Мен және менің отбасым	2. Тірі табиғат	2.3 Адам	1. 2. 3. 1 адам денесінің негізгі бөліктерін атау және оның қызметтері; 1. 2. 3. 2 адам өмірінің деңгейлерін сипаттау; 1. 2. 3. 3 адамның өсуі мен дамуына қажетті қажеттіліктерді анықтау
3. Біздің қоршаған әлем	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш пен қозғалыс	1. 5. 1. 1 әртүрлі денелердің қозғалыстарына мысал келтіру; 1. 5. 1. 2 адам өмірі мен табиғаттағы қозғалыстың маңыздылығын анықтау; 1. 5. 1. 3 қозғалыстың әртүрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	1. 1. 2. 1 қоршаған әлемдегі құбылыстарды бақылау; 1. 1. 2. 2 тәжірибені көрсету
3 – тоқсан
4. Саяхат	4. Жер мен ғарыш	4.2 Ғарыш	1. 4. 2. 1 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау; 1. 4. 2. 2 ғарышты зерттеу үшін құралдар мен ұшу аппараттарын сипаттау; 1. 4. 2. 3 жеке ғарыштық денелерді сипаттау
		4.1 Жер	1. 4. 1. 1 жасанды үлгі негізінде Жердің формасын анықтау
		4.3 Кеңістік пен уақыт	1. 4. 3. 1 уақыт маңыздылығын түсіндіру; 1. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын анықтау
5. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	5. Табиғат физикасы	5.4 Жылу	1. 5. 4. 1 жылу алу құралдарын анықтау
		5.5 Тоқ көзі	1. 5. 5. 1 адамның күнделікті өміріндегі электрэнергиясының маңыздылығын түсіндіру
		5.6 Магнетизм	1. 5. 6. 1 магниттік қасиетерге ие денелерді анықтау; 1. 5. 6. 2 магниттердің қасиеттерін зерттеу
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	1. 1. 2. 1 қоршаған әлемдегі құбылыстарды бақылау; 1. 1. 2. 2 тәжірибені көрсету
4 - тоқсан
6. Тағам және сусын 7. Дені аудың – жаны сау	5. Табиғат физикасы	5.2 Жарық	1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғылықты салыстыру; 1. 5. 2. 2 табиғи және жасанды жарықты ажырату; 1. 5. 2. 3 жасанды жарық және жарықтың көздерінің қажеттілігін анықтау;
		5.3 Дыбыс	1. 5. 3. 1 дыбыстың таралу ерекшелігін түсіндіру; 1. 5. 3. 2 табиғи және жасанды дыбыстарды ажырату
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	1. 1. 2. 1 қоршаған әлемдегі құбылыстарды бақылау; 1. 1. 2. 2 тәжірибені көрсету

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы	1. Мен зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	2.1.1.1 қоршаған орта құбылыстары, үрдістері мен нысандарын зерттеуге қажетті жағдай мен тұлғалық қасиетерді анықтау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" түсінігін және оның зерттеу жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін белгілей алу; 2.1.2.4 бақылауды жүргізу жоспарын құру; 2.1.2.5құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау; 2.1.2.6 тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 тәжірибе жүргізу және оның нәтижесін кесте түрінде белгілеу
2. Менің отбасым және достарым	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдік	2.2.1.1 әртүрлі жағдайлардағы өсімдіктің өсу мүмкіндігін зерттеу; 2.2.1.2 өсімдіктердегі мерзімдік өзгерістерді сипаттау; 2.2.1.3 өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметтерін сипаттау; 2.2.1.4 өскен Жеріне байланысты өсімдіктердің топтарын салыстыру; 2.2.1.5 түсіндіру, өсу Жеріне байланысты өсімдіктердің әртүрлі жағдайларға бейімделу тәсілдері (ылғал); 2.2.1.6 Жергілікті Жеріне байланысты өсімдік топтарын сипаттау; 2.2.1.7 топырақ күтімінің маңыздылығын түсіндіру; 2.2.1.8 өсімдіктерге күтім жасаудың маңыздылығын түсіндіру
		2.2 Жануарлар	2.2.2.1 өсімдіктерге күтім жасаудың маңыздылығын түсіндіру; 2.2.2.2 жануарлар класстарының өкілдерін ажырата алу: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, құстар мен сүтқоректілер; 2.2.2.3 өмір сүру ортасына байланысты жануарлардың өмір сүру тәсілдерін сипаттау; 2.2.2.4 жануарлардың көбею тәсілдерін түсіндіру; 2.2.2.5 жануарлардың әртүрлілілігін сақтау маңыздылығын түсіндіру
	1.Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.2 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже); 2.1.2. шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін белгілей алу; 2.1.2.4 бақылау жүргізу жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспар бойынша бақылау жүргізу және тұжырымдау
2 – тоқсан
3. Менің мектебім	3. Тірі табиғат	2.3 Адам	2.2.3.1 адамның тірек-қимыл жүйесі қызметін анықтау; 2.2.3.2 дұрыс сымбатты сақтау маңыздылығын түсіндіру; 2.2.3.3 қозғалыстағы бұлшықеттің рөлін түсіндіру; 2.2.3.4 денсаулықты сақтаудағы тазалықтың рөлін анықтау; 2.2.3.5 денсаулықты сақтаудағы тіс күтімінің маңыздылығын анықтау
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көзі" түсінігін және оның зерттеу жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.3 шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін белгілей алу; 2.1.2.4 бақылауды жүргізу жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау; 2.1.2.6 тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 тәжірибе жүргізу және оның нәтижесін кесте түрінде белгілеу
4. Менің туған өлкем	4. Заттар және олардың қасиеттері 1. Мен зерттеушімін	3.2 Ауа	2.3.2.1 біздің Жер шарымыз үшін ауаның маңыздылығын түсіндіру; 2.3.2.2 ауаның кейбір ерекшеліктерін сипаттау (агрегаттық жағдай, түстің, иістің болуы); 2.3.2.3 ауаның жылу өткізгішті және кеңістікті толтыру қасиетін зерттеу
		3.3 Су	2.3.3.1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасыз, ағымдылығы); 2.3.3.2 судың агрегаттық жағдайының өзгеру үрдісін зерттеу; 2.1.2.1 "ақпарат көздері" түсінігі және оның зерттеу жүргізудегі маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже)
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.3 шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін белгілей алу; 2.1.2.4 бақылауды жүргізу жоспарын құру; 2.1.2.5 5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау; 2.1.2.6 тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, мерзімдер, нәтиже); 2.1.2.7 тәжірибе жүргізу және оның нәтижесін кесте түрінде белгілеу
3 – тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау	5. Заттар және олардың қасиеттері	3.4 Табиғи ресурстар	2.3.4.1 табиғи ресурстардың түрлері мен көздерін анықтау; 2.3.4.2 генезис бойынша табиғи ресурстарды жіктеу (табиғи және антропогенді)
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көздері" түсінігі және зерттеу жүргізу үшін оның маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.2 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже);
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	6. Жер мен ғарыш	4.1 Жер	2.4.1.1 Күн мен Жер арасындағы байланысты түсіндіру; 2.4.1.2 Жердің табиғи серігін анықтау
		4.2 Ғарыш	2.4.2.1 Күн жүйесі планетасының орналасу тәртібін анықтау; 2.4.2.2 Күн жүйесі планетасын сипаттау
		4.3 Кеңістік пен уақыт	2.4.3.1 уақытты өлшеудің негізгі бірліктерін ажырату; 2.4.3.2 ғарыштағы уақыт пен қашықтықтың ерекшеліктерін түсіндіру
		1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көздері" түсінігі және зерттеу жүргізу үшін оның маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.4 бақылауды жүргізудің жоспарын құру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау
	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш пен қозғалыс	2.5.1.1 әртүрлі жылдамдықтағы әртүрлі денелердің қозғалыстарына мысал келтіру; 2.5.1.2 жылдамдықтың сапалық сипаттарын түсіндіру кезінде пайдалану; 2.5.1.3 шақырушы қозғалыс күшін зерттеу; 2.5.1.4 массаны анықтау үшін құралдарды таңдау және пайдалану
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көздері" түсінігі және зерттеу жүргізу үшін оның маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау; 2.1.2.6 бақылаудың жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже)
4 - тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	5. Табиғат физикасы	5.2 Жарық	2.5.2.1 кейбір денелердің жарықты өткізу қабілетін зерттеу
		5.3 Дыбыс	2.5.3.1 жоғарылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу
		5.4 Жылу	2.5.4.1 әртүрлі денелердің қысымын өлшеу
		5.6 Магнетизм	2.5.6.1 магниттерді қолдану аумағын сипаттау
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	2.1.2.1 "ақпарат көздері" түсінігі және зерттеу жүргізу үшін оның маңыздылығын түсіндіру; 2.1.2.5 құрылған жоспарға сәйкес бақылау жасау және тұжырымдау; 2.1.2.6 тәжірибенің жетекші белгілерін анықтау (мақсат, нысан, жоспар, мерзімдері, нәтиже); 2.1.2.7 тәжірибе жүргізу және оның нәтижесін кесте түрінде белгілеу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Мен зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	3. 1. 1. 1 анағұрлым маңызды ғылыми жаңалықтар туралы айтып беру және оның адамның күнделікті өміріне тигізер әсері
		1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлері 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері; 3. 1. 2. 3 тәжірибе жасауды жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау
2. Тірі табиғат не 3. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдік	3. 2. 1. 1 фотосинтез үрдісі кезінде өсімдіктердің оттегі бөлуін түсіндіру; 3. 2. 1. 2, қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында өсімдіктердің бейімделу тәсілдері (жылу, жарық және ылғал); 3. 2. 1. 3 өз аумағының табиғи бірлестіктері; 3. 2. 1. 4 өсімдіктердің көп түрінің болуының адам қызметіне ықпалы; 3. 2. 1. 5 сирек кездесетін және жоғалуға жақын өсімдік түрлерін сақтаудағы Қызыл кітаптың рөлі
		2.2 Жануарлар	3. 2. 2. 1 жануарлардың типтері; 3. 2. 2. 2 табиғаттағы жануарлардың өзара қарым-қатынасының типтерін сипаттау; 3. 2. 2. 3 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу; 3. 2. 2. 4 өмір сүру ортасының өзгеруіне байланысты сандарының өзгеруі; 3. 2. 2. 5 жануарлар санының төмендеуіне әкелетін адам әрекетінің түрлері
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздері; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері; 3. 1. 2. 3 тәжірибе жасауды жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау
2 - тоқсан
4. Уақыт	3. Тірі табиғат	2.3 Адам	3. 2. 3. 1 адамның ішкі органдарының орналасуын анықтау; 3. 2. 3. 2 адамның өмір сүруі үшін энергия алуда асқорыту жүйесінің рөлі; 3. 2. 3. 3 тыныс алу жүйесі және оның адам организміндегі рөлі; 3. 2. 3. 4 қан тамырлар жүйесі және оның адам өміріндегі рөлі; 3. 2. 3. 5 адам организімінің аурулар мен инфекциялардан қорғану тәсілдері
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау
5. Сәулет	3. Заттар мен олардың қасиеттері	3.1 Заттардың типтері	3. 3. 1. 1 пайда болуы мен агрегаттық жағдайына байланысты заттарды жіктеу
		3.2 Ауа	3. 3. 2. 1 ауа құрамын сипаттау; 3. 3. 2. 2 ауаның жануға ықпалын сипаттау
		3.3 Су	3. 3. 3. 1 өлі табиғат пен тірі органимздерде судың болуын түсіндіру; 3. 3. 3. 2 судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3. 3. 3. 3 ауыз суды үнемді пайдаланудың қажеттілігін түсіндіру; 3. 3. 3. 4 суды тазалаудың әртүрлі тәсілдерін ұсыну; 3. 3. 3. 5 суды тазалау үшін фильтрдің өзіндік үлгісін ұсыну; 3. 3. 3. 6 өмір үшін судың маңыздылығын түсіндіру
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 3 тәжірибені жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау
3 - тоқсан
6. Су – тіршілік көзі	3. Заттар мен олардың қасиеттері	3.4 Табиғи ресурстар	3. 3. 4. 1 кейбір организмдер өміріндегі топырақтың рөлі; 3. 3. 4. 2 топырақтың негізгі құрамы (құм, саз, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа); 3. 3. 4. 3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау; 3. 3. 4. 4 құрамына байланысты топырақтың құнарлылығын зерттеу
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 3 тәжірибені жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау
7. Өнер	4. Жер мен ғарыш	4.1 Жер	3. 4. 1. 1 Жер аумағының графикалық сызбасы және оны түсіндіру
		4.2 Ғарыш	3. 4. 2. 1 ғарышты игерудегі кейбір айтулы оқиғалар туралы айтып беру; 3. 4. 2. 2 адамзат дамуындағы ғарыштың мәнін түсіндіру
		4.3 Кеңістік пен уақыт	3. 4. 3. 1 Жер осьінің айналуы және оның нәтижесін түсіндіру
		1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау
8. Атақты тұлғалар	5. Табиғат физикасы	5.1 Күш пен қозғалыс	3. 5. 1. 1 серпімділік күшін зерттеу және оның көрінуіне мысалдар келтіру; 3. 5. 1. 2 ауырлық күшін зерттеу және оның көрінуіне мысалдар келтіру; 3. 5. 1. 3 үйкеліс күшін зерттеу және оның көріну; 3. 5. 1. 4 күш әрекетінің бағытын анықтау
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 3 тәжірибені жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау
4 - тоқсан
9. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	6. Табиғат физикасы	5.2 Жарық	3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін түсіндіру; 3. 5. 2. 2 заттардың жарыққа шағылу қабілетін түсіндіру
		5.3 Дыбыс	3. 5. 3. 1 дыбыс қабылдағыш пен дыбыс көздері арасындағы қашықтыққа байланысты дыбыс күшінің тәуелділігін түсіндіру
		5.5 Электр тоғы	3. 5. 5. 1 электр энергиясының көздерін анықтау; 3. 5. 5. 2 қарапайым электр желісінің құрылу сызбасын жинақтау; 3. 5. 5. 3 олардың элементтерін көрсете отырып сызба түріндегі қарапайым электр желілерін ұсыну
		5.6 Магнетизм	3. 5. 6. 1 магниттің көмегімен әртүрлі металлдарды магниттеуді зерттеу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздерінің түрлерін анықтау; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 3 тәжірибені жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 диаграмма түріндегі жоспарды құру бойынша жүргізілген тәжірибенің нәтижелерін белгілеу, тұжырымдау

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Менің отаным – Қазақстан	1. Мен зерттеушімін	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	4. 1. 1. 1 өзіндік ойлау негізіндегі зерттеудің маңызды бағыты.
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 артықшылықтары мен кемшіліктерге негізделе отырып (бақылау және тәжірибе) зерттеу әдістеріне таңдау жасау; 4. 1. 2. 2 білім алушылардың таңдауы формасындағы алынған нәтижелерді ұсыну
2. Адами құндылықтар	2. Тірі табиғат	2.1 Өсімдік	4. 2. 1. 1 қоректік тізбектегі өсімдіктің рөлін анықтау; 4. 2. 1. 2 өсімдіктің өмірлік циклін сипаттау; 4. 2. 1. 3 тозаңдану нәтижесінде дәндердің пайда болуын сипаттау; 4. 2. 1. 4 дәндердің таралу тәсілдерін зерттеу ; 4. 2. 1. 5 аласа және биік өсімдіктерді ажырату; 4. 2. 1. 6 өсімдіктерді қорғау тәсілдерін ұсыну
		2.2 Жануарлар	4. 2. 2. 1 Жергілікті Жеріне байланысты жануарларды жіктеу; 4. 2. 2. 2 жәндіктердің өмірлік циклін зерттеу; 4. 2. 2. 3 шөпқоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4. 2. 2. 4 симботикалық қатынас мысалдарын келтіру ; 4. 2. 2. 5 қоректік тізбектегі өзара қатынас үрдістерін түсіндіру; 4. 2. 2. 6 өмір сүрудің белгілі бір ортасындағы қоректік тізбектің үлгілерін құрастыру; 4. 2. 2. 7 жоғалып кету жағдайында тұрған жануарларға мысалдар келтіру; 4. 2. 2. 8 ұлттық парктер қорықтарды құру мақсаттарын түсіндіру ;
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 артықшылықтары мен кемшіліктерге негізделе отырып (бақылау және тәжірибе) зерттеу әдістеріне таңдау жасау; 4. 1. 2. 2 білім алушылардың таңдауы формасындағы алынған нәтижелерді ұсыну
2 – тоқсан
3. Мәдени мұра	3. Тірі табиғат	2.3 Адам	4. 2. 3. 1 шығару жүйесін сипаттау және оның адам өміріндегі рөлі; 4. 2. 3. 2 жүйке жүйесі және оның адам организіміндегі рөлін сипаттау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 артықшылықтары мен кемшіліктерге негізделе отырып (бақылау және тәжірибе) зерттеу әдістеріне таңдау жасау; 4. 1. 2. 2 білім алушылардың таңдауы формасындағы алынған нәтижелерді ұсыну
4. Мамандықтар әлемі	4. Заттар мен олардың қасиеттері	3.1 Затардың типтері	4. 3. 1. 1 қасиеттеріне сәйкес заттардың қолданылу аумағын анықтау; 4. 3. 1. 2 тәжірибенің құрылған жоспарына сәйкес жаңа зат алу
		3.2 Ауа	4. 3. 2. 1 адам өмірінің әртүрлі аумағында ауаның қолданылу тәсілін анықтау; 4. 3. 2. 2 ауаның ластану көздерін анықтау; 4. 3. 2. 3 ауаны сақтау тәсілдерін ұсыну және оны тазалау шаралары; 4. 3. 2. 4 табиғаттағы ауаның қозғалу үрдісін түсіндіру; 4. 3. 2. 5 желдің пайдасы мен зиянына мысалдар келтіру
		3.3 Су	4. 3. 3. 1 табиғаттағы су айналымын сипаттау; 4. 3. 3. 2 атмосфералық шөгінділердің пайда болу үрдісін сипаттау; 4. 3. 3. 3 судың ластану көздерін анықтау; 4. 3. 3. 4 организмдер үшін судың ластану салдарын түсіндіру; 4. 3. 3. 5 суда әртүрлі заттардың еруін зерттеу
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 артықшылықтары мен кемшіліктерге негізделе отырып (бақылау және тәжірибе) зерттеу әдістеріне таңдау жасау; 4. 1. 2. 2 білім алушылардың таңдауы формасындағы алынған нәтижелерді ұсыну
3 – тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	5. Заттар мен олардың қасиеттері	3.4 Табиғи ресурстар	4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың қолданылу аумағын анықтау (бор, тұз, әк, саз, мұнай, гранит, көмір) ; 4. 3. 4. 2 картада Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын көрсету; 4. 3. 4. 3 пайдалы қазбаларды сақтау және күту жолдарын ұсыну
6. Қоршаған ортаны қорғау	6. Жер мен Ғарыш	4.1 Жер	4. 4. 1. 1 Жер бетіндегі ірі элементтерді атау және сипаттау
		4.2 Ғарыш	4. 4. 2. 1 ғарыштың Жерге әсерін анықтау
		4.3 Кеңістік пен уақыт	4. 4. 3. 1 Жердің айналуы және оның салдарын түсіндіру; 4. 4. 3. 2 жыл мезгілдерін сипаттау
		1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 кейбір пайдалы қазбалардың қолданылу аумағын анықтау (бор, тұз, әк, саз, мұнай, гранит, көмір) ; 4. 1. 2. 2 картада Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын көрсету
4 – тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	7. Табиғат физикасы	5.1 Күш пен қозғалыс	4. 5. 1. 1 Архимед күшін сипаттау және оның көрінуіне мысалдар келтіру; 4. 5. 1. 2 судағы әртүрлі заттарға ықпал етуші Архимед күшін бақылау және болжамдау
		5.2 Жарық	4. 5. 2. 1 бөгеттің өлшеміне байланысты көлеңкенің тәуелділігін және негізгі көздерден бөгетке дейінгі ара қашықтықты зерттеу және түсіндіру; 4. 5. 2. 2 жұтылу, кескін ретінде жарықтың қасиетерін зерттеу және түсіндіру
		5.3 Дыбыс	4. 5. 3. 1 белгілі бір бөгеттердің дыбысқа және дыбыстардың таралуына әсері зерттеу және түсіндіру
		5.4 Жылу	4. 5. 4. 1 әртүрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу.
		5.5 Электр қуаты	4. 5. 5. 1 әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігін зерттеу
	1. Мен зерттеушімін	1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 артықшылықтары мен кемшіліктерге негізделе отырып (бақылау және тәжірибе) зерттеу әдістеріне таңдау жасау; 4. 1. 2. 2 білім алушылардың таңдауы формасындағы алынған нәтижелерді ұсыну

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 47-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 592-қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұнды үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - білім алушыларда ұлттық және жалпыадамзаттық құндылықтар тұрғысынан адамның, қоғам мен табиғаттың өзара байланысы мен өзара шарттылығы туралы білім жүйесін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қоғамның, табиғат құбылыстары мен нысандарының өзара байланысы мен өзара тәуелділігі жайлы түсініктерін қалыптастыру;

2) табиғи, әлеуметтік және теxнологиялық ортада қауіпсіздік ережелері мен мінез-құлық нормаларын қалыптастыру;

3) табиғи және әлеуметтік шындықты танудың дағдыларын қалыптастыру: бақылау, эксперимент, сауалнама;

4) заманауи қазақстандық қоғамға тән ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар жүйесін қалыптастыру;

5) қоршаған ортаға, қоғамның табиғи және мәдени құндылықтарына оң көзқарас қалыптастыру қалыптастыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) белсенді және енжар сөздік қорын байыту және нақтылау;

2) табиғат нысандары мен құбылыстарын көріп қабылдау мен тану процесін дамыту;

3) тірі және өлі табиғат нысандарының орналасқан жері туралы кеңістік түсінігін, кеңістікте бағдарлануын (сынып, мектеп, аула) дамыту;

4) тірек-қозғалыс аппараты бұзылған балалардың танымдық белсенділігін дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Тұлғалық-бағдарлы тәсіл білім алушының тұлғасын үйлесімді қалыптастыру мен жан-жақты дамытуды, оның психикалық және физикалық дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, шығармашылық күштерін толық ашуды көздейді.

6. Іс-әрекеттік тәсіл: тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылар білімдерін дайын түрде алмайды, оған өздігінен қол жеткізеді, өзінің оқу іс-әрекетінің мазмұны мен формаларын түсінеді, білім мен оқу дағдыларын белсенді және табысты қалыптастыруға үлес қосатын нормалардың жүйесін түсінеді және қабылдайды;

7. Жеке және саралап оқыту тәсілі білім алушылардың түрлі топтарының оқу іс-әрекетін арнайы әзірленген оқыту құралдары мен қызметті саралаудың тәсілдері арқылы ұйымдастыруды көздейді.

8. Коммуникативтік тәсіл екі немесе одан да көп адамның тілдік өзара іс-қимылы процесінде ақпарат беру мен хабарлауды, білім, дағды мен іскерлікпен алмасуды болжайды; тілдің грамматикалық құрылымын қалыптастырады және белсенді және пассивті сөздік қорын байытады.

9. Жобалық тәсіл білім алушы өз алдына проблеманы қойып, оны шешу жолдарын өз бетінше тауып, білім алушылардың жас ерекшеліктерін ескере отырып іске асыруды көздейді.

10. Бағдарламаның мазмұны жүйелілік және кезектілік қағидаларына бағынған:

1) пәнінің барлық тақырыптары мен бөлімдері өзара байланысты, сол себепті кезектілікпен оқыту процессінде жаратылыстану және қоғамтану білімдері мен біліктері жаңа біліммен молаяды, білім алушылардың 0-2 сыныптарда алған қарапайым ақпараттары негізінде дамиды;

2) оқыту процесінде тәжірибелік біліктіліктер мен дағдыларды қалыптастыру маңызды орынды алады; 4-сыныпта оқушылар бақылау мен тәжірибелер өткізетін тәжірибелік сабақтар қарастырылған.

11. "Дүниетану" пәнін оқытуда келесі әдістер мен стратегиялар нәтижелі болып табылады:

1) білімін функционалды және шығармашылық түрде қолдану;

2) зерттеу жұмыстарын жүргізу;

3) ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану;

4) коммуникацияның әртүрлі тәсілдерін қолдану;

5) топта және жеке жұмыс істей алу.

12. Оқыту барысында қажетті техникалық құралдар:

1) тірі және өлі табиғаттың табиғи нысандары (минералдар коллекциясы, бөлме қсімдіктері, гербарийлер);

2) аудиовизуалды құралдар (аудиожазбалар, видеофильмдер);

3) абстрактілі-символикалық көрнекіліктер (карталар, сызбалар, кестелер, диаграммалар;

4) компьютерлер, интербелсенді тақта.

3-тарау. "Дүниетану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. "Дүниетану" оқу пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына1сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2 - сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

14. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен және қоғам" бөлімі;

2) "Менің елімнің табиғаты" бөлімі;

3) "Тарих ағымында" бөлімі.

15. "Мен және қоғам" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мен және менің отбасым;

2) мектеп және мектеп қоғамдастығы;

3) менің кіші отаным;

4) денсаулық және қауіпсіздік;

5) құқықтары мен міндеттері;

6) мерекелер.

16. "Менің елімнің табиғаты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жергілікті жерде бағдарлану;

2) ауа райы және климат;

3) табиғи шарттар және олардың мағынасы;

4) туризм.

17. "Тарих ағымында" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ежелгі мәдениет және өркениеттер;

2) Қазақстанның тарихи тамырлары;

3) Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар;

4) көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері;

5) Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм.

18. 0- сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және қоғам: "отбасы" ұғымының мағынасы, отбасы құрамы, туыстық байланыстар, мектеп, мектептегі өмір, күн тәртібін сақтау, мектептегі, сыныпағы тәртіп, қала, тұратын ауылы, жеке гигиенаны сақтау, мектеп, мектептегі өмір, үйдегі, қоғамдық орындардағы тәртіп ережелерін сақтау, мерекелер;

2) менің елімнің табиғаты: таныс емес жерлерде тәртіп ережелерін сақтау, табиғи құбылыстар, жыл мезгілдері;

3) тарих ағымында: көрнекі материалдарды зерттеу негізінде адам өмірі, сақтардың өмір сүру салтына көрнекі материалдар, Қазақстан жерінде ежелгі жазбалар, тарихи тұлғалар, өзі түратын мемлекет.

19. 1- сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және қоғам: әртүрлі дереккөздерді зерттеу негізінде "отбасы" ұғымының мәні, отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыс жүйесіндегі өз орны; отбасы мүшелерінің арасындағы қамқорлық қарым-қатынастың маңыздылығы, тауар-ақша қатынастарының қарапайым түрлері; тұтыну заттарына деген өз қажеттілігінің құрылымы және олардың түсу көздері, адам өмірінде мектептің маңызы, мектептің қызмет ету аймақтарының орналасқан жері, мектептегі тәртіп ережелерін сақтау, күн тәртібін сақтау, тәулік уақыты мен апта күндерінің атаулары, сынып ұжымының мүшесі, өзінің мекен-жайы және елді мекеннің географиялық орналасуы, басты көше, ғимараттар және өзінің елді мекенінің көрікті жерлері, жеке гигиенаны, тамақтану тәртібін, үйдегі қауіпсіздік ережелерін, жолда жүру ережесін сақтау, жол белгілерінің, жаяу жүргіншілер жолының мағынасы, үйден мектепке дейінгі қауіпсіз жол бағытының жоспары, шұғыл көмек қызметтері және оларға жүгіну қажет жағдайлар, отбасылық мерекелер;

2) менің елімнің табиғаты: жергілікті белгілер бойынша көкжиек жақтары, табиғаттағы тәртіп ережелерін сақтау, ауа райының адам өмірі мен әрекетіне ықпалы, жыл мезгілдеріне байланысты табиғатта әртүрлі демалыс әрекеттерімен айналысу мүмкіндігі, туризмның негізгі мақсаты;

3) тарих ағымында: көрнекі материалдарды зерттеу негізінде ежелгі адамдар өмірі, танымал ежелгі тарихи ескерткіштер/экспонаттар, сақтардың өмір сүру салты, Қазақстан аумағындағы ежелгі жазбалар, Томирис туралы әңгіме, Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері, тәуелсіз елдің негізгі белгілері, Қазақстанның астанасы жайлы шығармашылық жұмыстар.

20. 2- сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және қоғам: отбасы мұрағатының материалдары негізінде отбасы мүшелерінің портреті, мысал негізінде өз отбасының этикалық нормалары, қоғамдық этикалық нормалар, отбасылық қажеттіліктер, мектептегі сабақ және сабақтан тыс әрекеттердің түрлері мен қызметтері, мектеп қоғамдастығы мүшелерінің қызметі мен құрылымы, мектеп қоғамдастығында ұжымдық, топтық және тұлғааралық тәртіп ережелері, өз сыныбына сипаттама, Қазақстан картасында ірі өзендер мен көлдер, қалалар, жолдар, өз облысы, қауіпсіздік ережелері, қоғамдық көліктегі тәртіп ережелері, құқық, міндеттер және жауапкершілік, Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің мағынасы;

2) менің елімнің табиғаты: компас, адамдардың шаруашылық әрекеті мен өмірі үшін ауа райының оң және теріс сипаттамалары, ірі табиғи нысандардың (тау, жазықтық, көл және өзен) шаруашылық мәні, табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері) байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекеті, Қазақстандағы туризмнің түрлі түрлерін дамыту үшін объектілер, мақсаты бойынша туризмнің негізгі түрлері;

3) тарих ағымында: көшпелі және отырықшы өмір салты, ежелгі қалалар мен ескерткіштер, ғұндардың өмір сүру салты, Ботай мәдениетінің ерекшеліктері, Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің мағынасы, Қазақстан халықтарының достастығы.

21. 3 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және қоғам: отбасы мүшелері арасындағы туыстық дәрежесі, жеті ата, өз отбасының құндылықтары, сыныпта өзін-өзі басқару ережелері, сыныптағы ұжымдық шешімдер, қоғамда қабылданған этикалық мінез-құлық нормалары, адамдар арасындағы достық, елді мекендер (түрі, өлшемі, қызметтері), қала мен ауылдың байланысы, тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелері, спорт түрлері, табиғи ортадағы қауіп-қатерлер, Қазақстан Республикасы Конституциясының маңыздылығы, Қазақстан халықтарының мерекелерінің мағынасы;

2) менің елімнің табиғаты: астрономиялық белгілер, жергілікті жердің жоспары, қолайсыз ауа райы-климаттық жағдайларда жүріс-тұрыс ережелері, табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері) байланысты адамдарды орналастыру, геологиялық және табиғи-климаттық апаттар болған жағдайда жүріс-тұрыс ережелері, Қазақстанның туристтік нысандары;

3) тарих ағымында: көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктері, тарихи және мәдени ескерткіштер, түркілердің өмір сүру салты, Қазақ хандығының құрылу себептері, хандардың, батырлардың, билердің қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескерлердің рөлі, Қазақстанның ресми емес рәміздері ("Алтын адам" монументі, "Бәйтерек", Триумфалды арка, "Мәңгілік ел"), тұлғаның, отбасының, қоғамның және мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлі.

22. 4- сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) мен және қоғам: қоғам өмірінде отбасы маңызы, отбасы мүшелерінің функционалды рөлі, отбасылық бюджеттің кірісі мен шығыны, отбасылық бюджетті оңтайландыру жолдары, метептің өзін-өзің басқару ұйымына кіру жолдары, көшбасшының тұлғалық қасиеттері, әртүрлі деңгейдегі аймақтардың (аймақ, аудан, облыс) әкімшілік-шекаралық бірліктері, өз өлкесінің экономикалық қызмет субъектілері, әртүрлі спорт түрлеріндегі арақаттану себептері, жасанды ортадағы қауіп-қатерлер, жасанды ортадағықауіпсіздік, Конституцияның қоғам өміріндегі мәні, Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық міндеттері, кәсіби мерекелер тарихы;

2) менің елімнің табиғаты: объектінің басқаларға қатысты орналасқан жері, глобус пен карталардыңмақсаты, параллельдер, меридиандар, экватор, адамзат дамуына климаттың ықпалы, табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері) байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекеті,өзінің тұратын аймағындағы табиғи апаттар мен құбылыстар, қолжетімді ақпарат көздерін (ғаламтор, кітіаптар, бұқаралық ақпарат құраладары) қолдана отырып, Қазақстан және Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут;

3) тарих ағымында: тарихи кезеңдердегі технологиялық прогресс, тарихи мұражайлар, мұражай жобасы, қазақ халқының шығу тегі, сақтар, ғұндар, түркілер мен қазақтар арасындағы байланысы, ХХ-XXI ғасырлардағы Қазақстанның жетістіктері (мәдениет, ғылым, білім, экономика), шығармашылық және еңбек мамандықтарындағы көрнекті қайраткерлер, елдің дамуына қосқан үлес, "Қазақстан" (ұлттық бренд) атауымен байланысты бірқатар мағыналық ассоциациялар, Қазақстанның әлемдік аренадағы рөлі.

4 -тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі

23. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар –бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.2.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.2." – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

24. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен және қоғам" бөлімі:

1 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
1.1 Менің отбасым	0. 1. 1. 1 "отбасы" ұғымының мағынасы түсіну; 0. 1. 1. 2 Отбасы құрамын анықтау; 0. 1. 1. 3 Туыстық байланыстады анықтау	1. 1. 1. 1 әртүрлі дереккөздерді зерттеу негізінде "отбасы" ұғымын түсіну және түсіндіру; 1. 1. 1. 2 басқа отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыста өзінің орнын анықтау; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелері арасындағы қамқор қарым-қатынастың маңызын түсіндіру және мысалдар келтіру ; 1. 1. 1. 4 тауар-ақшалық қатынастарқарапайым түрлерін түсіндіру; 1. 1. 1. 5 өзінің қажеттіліктер құрылымын қолдану және олардың келетін көзі заттарынан анықтау	2. 1. 1. 1 отбасылық мұрағат негізінде отбасы мүшелерінің сөздік портретін кұрастыру; 2. 1. 1. 2 мысалдар негізінде өзінің отбасының этикалық нормаларын түсіндіру; 2. 1. 1. 3 әртүрлі дереккөздерді зерттеу негізінде қоғамдық этикалық нормаларды анықтау; 2. 1. 1. 4 бақылау мен сауалнама негізінде отбасылық қажеттіліктер құрылымын тұтыну заттары мен түсу көздерінде анықтау	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелері арасындағы туыстық дәрежені түсіндіру; 3. 1. 1. 2 өз шежіресін құрастыру; 3. 1. 1. 3 өзінің отбасының құндылықтарын анықтау; 3. 1. 1. 4 өзінің шығындарын жоспарлау және негіздеу; 3. 1. 1. 5 өзінің шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну	4. 1. 1. 1 қоғам өмірінде отбасы маңызын дәлелдеу; 4. 1. 1. 2 отбасы мүшелерінің функционалды рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасылық бюджеттің шығыны мен кірісін талдау; 4. 1. 1. 4 отбасылық бюджетті оңтайладыру жолдарын ұсыну
1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 1 Мектеп туралы, мектептегі өмір туралы түсіндіру; 0. 1. 2. 2 оқу кабинетінде өзінің орнын анықтау; 0. 1. 2. 3 күн тәртібін сақтауды түсіндіру; 0. 1. 2. 4 сыныптағы, мектептегі тәртіп жайлы түсінік беру	1. 1. 2. 1 адам өмірінде мектеп маңызын түсіндіру; 1. 1. 2. 2 мектептің қызметтік аймақтарының орнын анықтау; 1. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсіндіру 1. 1. 2. 4 күн тәртібін сақтау маңызын түсіндіру және шамамен бір күннің күн тәртібін құрастыру; 1. 1. 2. 5 апта күндері мен тәулік уақыттары атауларын қолдану; 1. 1. 2. 6 Өзін оқушы және сынып ұжымы мүшесі ретінде сипаттау	2. 1. 2. 1 мек тепте сабақта және сабақтан тыс әрекетте түрлері мен қызметтерін түсіндіру; 2. 1. 2. 2 мектеп қоғамдастығы мүшелерінің қызметі мен құрылымын анықтау; 2. 1. 2. 3 мектеп қоғамдастығында ұжымдық, топтық және тұлғааралық тәртіп ережелерін түсіндіру; 2. 1. 2. 4 өзінің сыныбына сипаттама беру	3. 1. 2. 1 сыныптағы өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіру және өзінің моделін ұсыну; 3. 1. 2. 2 сыныпта әртүрлі көзқарас бар жағдайда ұжымдық шешім қабылдау жолын түсіндіру; 3. 1. 2. 3 қоғамда қабылданған этикалық ережелерді түсіндіру; 3. 1. 2. 4 өз тәжірибесі мысалында адамдар арасындағы достықтың маңызын дәлелдеу	4. 1. 2. 1 мектептің өзін-өзі басқару құрамына кіру жолдарын түсіндіру; 4. 1. 2. 2 көшбасшының тұлғалық қасиеттерін анықтау
1.3 Менің кіші Отаным	0. 1. 3. 1 өзінің тұратын ауыл/қаласын атау	1. 1. 3. 1 өзінің мекен-жайын атау және елді мекеннің географиялық орналасуын сипаттау ; 1. 1. 3. 2 өзінің елді мекенінің басты көшесін, ғимаратын және көрнекті жерлерін сипаттау	2. 1. 3. 1 өзінің зерттеулері негізінде тұратын аймағының көрікті жерлерін бейнелеу және суреттеу; 2. 1. 3. 2 Қазақстан картасынан ірі өзен-көлдерін, қалалар, жолдар мен өзінің облысын көрсету	3. 1. 3. 1 Елді мекендерді әртүрлі белгілері бойынша ажырату (түр, лшем, қызметтері ); 3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын зерттеу, мысалдар келтіру	4. 1. 3. 1 әртүрлі деңгейдегі аймақтардың (аймақ, аудан, облыс) әкімшілік-шекаралық бірліктерін ажырату 4. 1. 3. 2 әр түрлі дереккөздерді негізге ала отырып, өз өлкесінің экономикалық қызмет субъектілерінің сипаттамасын беру
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 жеке гигиенаны сақтау алу; 0. 1. 4. 2 қоғамдық орындарда, үйде тәртіп ережелерін түсіну	1. 1. 4. 1 жеке гигиенаны сақтау маңызын түсіну; 1. 1. 4. 2тамақтану тәртібін сақтаудың қажеттілігін түсіну; 1. 1. 4. 3 жолда жүру ережесін және жол белгілерінің, реттеуші жаяу жүргіншілер жолының мағынасын білу; 1. 1. 4. 5 үйден мектепке дейінгі қауіпсіз жол бағыты жоспарын құру; 1. 1. 4. 6 шұғыл көмек қызметтерін атау және оларға жүгіну қажет жағдайларды анықтау	2. 1. 4. 2 қоғамдық орындарда күнделікті жағдайларда қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін білу; 2. 1. 4. 3көлік түрлерін ажырату және олардың мақсаты туралы білу; 2. 1. 4. 4 қоғамдық көлікте тәртіп ережелерін негіздеу	3. 1. 4. 1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде ұсыну 3. 1. 4. 2 спорт түрлерін топтастыру, қандай да бір спорт түрімен айналысу үшін базалық және өз деректерін анықтау; 3. 1. 4. 3 әртүрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 3. 1. 4. 4 табиғи ортада өз қауіпсіздігін жоспарлау	4. 1. 4. 1 әртүрлі спорт түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу; 4. 1. 4. 2 әр түрлі спорт түрлерімен шұғылдану кезінде жарақаттану қауіптілігін төмендету әдістері мен алдын алу бойынша шараларды негіздеу; 4. 1. 4. 3 әртүрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлер анықтау және бағалау; 4. 1. 4. 4 жасанды ортада өзінің қауіпсіздігін жоспарлау
1.5 Құқықтар мен міндеттер	0. 1. 5. 1 өз өміріне қамқорлықпен қарай алу	1. 1. 5. 1 өзінің құқықтары мен міндеттерін білу	2. 1. 5. 1 өз өмірінен мысал негізінде құқықтарды, міндеттерді және жауапкершілікті анықтау; 2. 1. 5. 2 қоғамға қызмет етудің маңыздылығын түсіну	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңыздылығын түсіндіру	4. 1. 5. 1 қоғам өмірінде Конституцияның маңызы жайлы қорытынды негіздеу; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтар мен бостандықтардың, міндеттердің мысалдарын ұсыну
1.6 Мерекелер	0. 1. 6. 1 Мерекелер жайлы түсінігі болу	1. 1. 6. 1 Бір отбасылық мерекені білу	2. 1. 6. 1 таңдау бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің маңызын зерттеу	3. 1. 6. 1 зерттеу негізінде Қазақстан халқы мерекелерінің мәнін шығармашылықпен көрсету	4. 1. 6. 1 зерттеу негізінде кәсіби мерекелер тарихын шығармашылықпен көрсету

2) "Менің елімнің табиғаты" бөлімі:

2 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 - сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 таныс емес жерлерде тәртіп ережелерін сақтау	1. 2. 1. 1 жергілікті белгілер бойынша көкжиек жақтарын анықтау; 1. 2. 1. 2 табиғаттағы тәртіп ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру	2. 2. 1. 1 тұсбағдар бойынша көкжиек жақтарын анықтау	3. 2. 1. 1 астрономиялық белгілері бойынша көкжиектің жақтарын анықтау; 3. 2. 1. 2 шартты белгілерді пайдалана отырып, масштабын сақтай отырып, жергілікті жердің жоспарын құру	4. 2. 1. 1 объектінің орналасқан жерін басқаларға қатысты анықтау; 4. 2. 1. 2 глобус пен карталардың мақсатын түсіндіру, олардан негізгі объектілерді көрсету; 4. 2. 1. 3 глобус пен карталардан параллельдер, мериандар мен экваторды анықтау
2.2 Климат және ауа райы	0. 2. 2. 1 табиғи құбылыстар жайлы түсінігі болу	1. 2. 2. 1 адамдардың өмірі мен қызметіне ауа райының ықпалын анықтау	2. 2. 2. 1 адамдардың шаруашылық әрекеті мен өмірі үшін ауа райының оң және теріс сипаттамаларын талдау	3. 2. 2. 1 жердегі климаттың негізгі түрлерінің сипаттамасын анықтау; 3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы-климаттық жағдайларда жүріс-тұрыс ережелерін құрастыру	4. 2. 2. 1 климаттың адамзат дамуына әсерін талдау
2.3 Табиғи құбылыстар, шарттары және олардың ықпалы	0. 2. 3. 1 Жыл мезгілдері жайлы түсінігі болу	1. 2. 3. 1 демалыстың әртүрлі түрлерімен жыл мезгілдеріне байланысты табиғатта сабақ алу мүмкіндігін анықтау	2. 2. 3. 1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазықтық, көл жне өзен) шаруашылық мәнін анықтау; 2. 2. 3. 2 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері) байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау; 2. 2. 3. 3 жағымсыз және қауіпті табиғи құбылыстарты жіктеу	3. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері) байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау; 3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттардың пайда болу жағдайындағы жүріс-тұрыс ережелерін құрастыру	4. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері) байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау; 4. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өзінің тұратын аймағында табиғи апаттардың пайда болуы ықтималдығын болжау
2.4 Туризм		1. 2. 4. 1 туризм мағынасын анықтау; 1. 2. 4. 2 туристтің негізгі мақсаттарын анықтау	2. 2. 4. 1 мақсаты бойынша туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2. 2. 4. 2зерттеу негізінде Қазақстандағы туризмнің түрлі түрлерін дамыту үшін объектілерді анықтау; 2. 2. 4. 3 туристік объектілердің ерекшеліктерін сипаттау	3. 2. 4. 1 Қазақстанның неғұрлым тартымды туристік нысандарының рейтингін құру	4. 2. 4. 1 қолжетімді ақпарат көздерін пайдалана отырып, Қазақстан және Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру

3) "Тарих ағымында" бөлімі:

3 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0 – сынып	1 - сынып	2 - сынып	3 - сынып	4 - сынып
3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	0. 3. 1. 1 көрнекі материалдарды зертету негізінде ежелгі адамдар өмірі жайлы түсінігі болу	1. 3. 1. 1 көрнекілік материалдар негізінде ежелгі адамдардың өмірін зерттеу 1. 3. 1. 2 ең танымал ежелгі тарихи ескерткіштер/ экспонаттарды анықтау	2. 3. 1. 1 көрнекі материал негізінде беретін және өндіретін шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау; 2. 3. 1. 2 ежелгі қалалар мен ескерткіштерді әр түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде сипаттау	3. 3. 1. 1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру; 3. 3. 1. 2 тарихи және мәдени ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығын түсіндіру	4. 3. 1. 1 әр түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрессті анықтау; 4. 3. 1. 2 тарихи мұражайлардың мақсатын түсіндіру; 4. 3. 1. 3 өз мұражайының жобасын ұсыну
3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	0. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір сүру салтын анықтау	1. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір сүру салтын анықтау	2. 3. 2. 1 Көрнекі материалдарды зерттеу негізінде ғұндардың өмір сүру салтын анықтау	3. 3. 2. 1 әр түрлі материалдарды зерттеу негізінде түркілердің өмір салтын анықтау	4. 3. 2. 1 исследоватьпроисхождениеказахского народа на основеразличныхисточников; 4. 3. 2. 2 сақтар, ғұндар, түркілер мен қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде көрсету
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	0. 3. 3. 1 Қазақстан шекарасындағы ежелгі жазбалар жайлы түсінігі болу	1. 3. 3. 1 Қазақстан аумағындағы ежелгі жазба туралы айту; 1. 3. 3. 2 әртүрлі материалдар, тәсілдер мен құралдарды қолдана отырып ежелгі жазбаларды бейнелеу	2. 3. 3. 1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін негіздеу	3. 3. 3. 1 Қазақ хандығының құрылу себептерін түсіндіру	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғасырлардағы Қазақстанның жетістіктерін түсіндіру (мәдениет, ғылым, білім, экономика)
3.4 Атақты тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 тарихи тұлғалар туралы түсінігі болу	1. 3. 4. 1 дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис туралы айту	2. 3. 4. 1 Әл-Фарабидің ғылымға қосқан үлесін анықтау	3. 3. 4. 1 хандардың, батырлардың, билердің рөлін тарихи мысалдарда түсіндіру; 3. 3. 4. 2 тарихи мысалдарда қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін шығармашылық түрде көрсету	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек мамандықтарындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 өздері тұратын мемелекет туралы түсінгі болу	1. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін басқа елдердің рәміздерінен ажырату; 1. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы айту; 1. 3. 5. 3 Қазақстанның астанасы жайлы шығармашылық жұмыстарды ұсыну	2. 3. 5. 1Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерінің мәнін білу; 2. 3. 5. 2 бақылау негізінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қолдану саласын айқындау; 2. 3. 5. 3 Қазақстан халықтарының достығының мағынасын сипатау	3. 3. 5. 1 Қазақстанның ресми емес рәміздерінің маңызын түсіндіру ("Алтын адам" монументі, "Бәйтерек", Триумфалды арка, "Мәңгілік ел"); 3. 3. 5. 2 тұлғаның, отбасының, қоғамның және мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіру	4. 3. 5. 1 зерттеулер негізінде "Қазақстан" (ұлттық бренд) атауымен байланысты бірқатар мағыналық ассоциацияларды ұсыну; 4. 3. 5. 2 Қазақстанның әлемдік аренадағы рөлін анықтау

25. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына Ұзақ мерзімді жоспар деңгейінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес іске асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда әр бөлімде іске асырылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

26. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

кесте 1

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 6 мектеп атауы мен нөмірін түсіндіру
	1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 5 өзінің отбасы мүшелеріне қамқорлық көрсету; 0. 1. 2. 4 үйдегі тапсырмаларды орындау
2. Мен және менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 1 үйден мектепке дейінгі жолды түсіндіру; 0. 1. 2. 6 өзін оқушы ретінде сезіну; 0. 1. 4. 3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру; 0. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
2- тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 3 мектептегі және сыныптағы тәртіп ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
	1.1Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 1 "отбасы" ұғымын түсіну және түсіндіру; 0. 1. 1. 2 отбасының басқа мүшелеріне қатсысты өзінің орнын анықтау; 0. 1. 1. 3 отбасы мүшелерін арасыдағы қамқор қарым-қатынастың маңызын түсіндіру
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлануы	1. 2. 1. 2 табиғаттағы тәртіп ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру
3 - тоқсан
4. Бізді қоршаған әлем	1.3 Менің кіші Отаным	0. 1. 3. 1 өзінің мекен-жайын айту
	2.2 Ауа райы және климат	0. 1. 2. 2 басты көшені сипаттау; 0. 2. 2. 1 жыл мезгілдерін анықтау; 0. 2. 3. 1 табиғи құбылыстар анықтау;
4 - тоқсан
5. Дені саудың - жаны сау!	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 1 жеке гигиенаны сақтау маңызын түсіндіру;
		1. 1. 4. 2 тамақтану тәртібін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру

2) 1-сынып:

кесте 2

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 2. 6 өзін оқушы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау
	1.1Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 5 өзінің қажеттіліктер құрылымын қолдану және олардың келетін көзі заттарынан анықтау; 1. 1. 2. 4 күн тәртібін сақтаудың маңызын түсіндіру және үлгі ретінде бір күннің күн тәртібін құрастыру; 1. 1. 2. 5 тәулік уақыты мен апта күндерінің атауларын қолдану; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелері арасындағы қамқор қарым-қатынастың маңызын түсіндіру және мысалдар келтіру
2.Мен және менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 2. 1 адам өмірінде мектептің маңызын түсіндіру; 1. 1. 2. 6 өзін оқушы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау; 1. 1. 4. 3 үйдегі қауіпсіздік ережелерін түсіндіру; 1. 1. 4. 4 жолда жүру ережесін және жол белгілерінің, реттеуші жаяу жүргіншілер жолының мағынасын түсіндіру; 1. 1. 2. 2 мектептің қызмет ету аймақтарының орналасқан жерін анықтау; 1. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
2- тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 2. 3 мектептегі тәртіп ережелерін сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 1 әр түрлі дерек көздерді зерттеу негізінде "отбасы" ұғымын түсіну және түсіндіру; 1. 1. 1. 2 отбасының басқа мүшелеріне қатысты туыстар жүйесінде өзінің орнын анықтау; 1. 1. 6. 1 бір отбасылық мерекені сипаттау; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелері арасындағы қамқор қарым-қатынастың маңызын түсіндіру және мысалдар келтіру
	1.3 Менің кіші Отаным	1. 1. 3. 1 өзінің мекен-жайын атау және елді мекеннің географиялық орналасуын сипаттау
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 5 өзінің қажеттіліктер құрылымын қолдану және олардың келетін көзі заттарынан анықтау
Бізді қоршаған әлем	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 1 көкжиектің жақтарын жергілікті белгілер бойынша анықтау
	1.1Менің кіші Отаным	1. 1. 3. 1 өзінің мекен-жайын атау және өзінің елді мекенінің географиялық орналасуын сипаттау; 1. 1. 3. 2 өзінің елді мекенінің басты көшесін, ғимаратын және көрнекті жерлерін сипаттау
	2.2 Ауа райы және климат	1. 2. 2. 1 адамдардың өмірі мен қызметіне ауа райының ықпалын анықтау; 1. 2. 3. 1 демалыстың әртүрлі түрлерімен жыл мезгілдеріне байланысты табиғатта сабақ алу мүмкіндігін анықтау
3 - тоқсан
5. Саяхат	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	1. 3. 1. 1 көрнекілік материалдарды зерттеу негізінде ежелгі адамдардың өмірі туралы айту; 1. 3. 2. 1 көрнекілік материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау
	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	1. 3. 4. 1 дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис туралы айту
	2.4 Туризм	1. 2. 4. 1 туризм мағынасын анықтау; 1. 2. 4. 2 туристтің негізгі мақсаттарын анықтау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 3 Қазақстанның астанасы жайлы шығармашылық жұмыстарды ұсыну
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	1. 3. 2. 1 көрнекілік материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы айту; 1. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін басқа елдердің рәміздерінен ажырату
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	1. 3. 3. 1Қазақстан аумағындағы ежелгі жазба туралы айту; 1. 3. 3. 2 әртүрлі материалдарды, әдістер мен құралдарды пайдалана отырып, ежелгі жазбаларды бейнелеу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	1. 3. 1. 2 ең танымал ежелгі тарихи ескерткіштер/ экспонаттар туралы айту
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 3 Қазақстанның астанасы жайлы шығармашылық жұмыстарды ұсыну
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 2 тамақтану тәртібін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	1. 3. 1. 1 көрнекілік материалдарды зерттеу негізінде ежелгі адамдардың өмірі туралы айту
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 1 жеке гигиенаны сақтау маңызын түсіндіру; 1. 1. 4. 2 тамақтану тәртібін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 4 тауар-ақша қатынасының қарапайым түрлерін түсіндіру; 1. 1. 1. 5 өзінің қажеттіліктер құрылымын қолдану және олардың келетін көзі заттарынан анықтау
8. Дені саудың - жаны сау	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 1 жеке гигиенаны сақтау маңызын түсіндіру; 1. 1. 4. 3 үйдегі қауіпсіздік ережерелін түсіндіру; 1. 1. 4. 6 шұғыл көмек қызметтерін атау және оларға жүгіну қажет жағдайларды анықтау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 2 табиғаттағы тәртіп ережелерін сақтаудың қажеттілігін түсіндіру

3) 2-сынып:

кесте 3

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Менің отбасым	2. 1. 1. 1 отбасы мұрағатының материалдары негізінде отбасы мүшелерінің сөздік портретін құру; 2. 1. 1. 2 мысал негізінде өз отбасының этикалық нормаларын түсіндіру; 2. 1. 1. 3 түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде қоғамдық этикалық нормаларды анықтау; 2. 1. 1. 4 бақылау мен сауалнама негізінде отбасылық қажеттіктердің құрылымын тұтыну заттары мен олардың шығу көздерінде анықтау
2. Менің отбасым және достарым	1.5 Құқықтары мен міндеттері	2. 1. 5. 1 өз өмірінен мысал негізінде құқықтарды, міндеттерді және жауапкершілікті ажырату; 2. 1. 5. 2 қоғамға қызмет етудің маңыздылығын түсіндіру
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 3 Қазақстан халықтарының достығының мағынасын түсіндіру
2- тоқсан
3. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2. 1. 2. 1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекеттің түрлері мен қызметтерін түсіндіру; 2. 1. 2. 2 мектеп қоғамдастығы мүшелерінің қызметі мен құрылымын анықтау; 2. 1. 2. 3 мектеп қоғамдастығында ұжымдық, топтық және тұлғааралық тәртіп ережелерін түсіндіру; 2. 1. 2. 4 өз сыныбына сипаттама беру
4. Менің туған өлкем	1.3 Менің кіші Отаным	2. 1. 3. 1 өз зерттеулерінің негізінде өз жерінің көрікті жерлерін сипаттау және бейнелеу; 2. 1. 3. 2 Қазақстан картасынан ірі өзендер мен көлдерді, қалаларды, жолдарды, өз облысын көрсету
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 3 көлік түрлерін ажырату және олардың мақсаты туралы білу
		2. 1. 4. 4 қоғамдық көлікте тәртіп ережелерін түсіндіру
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерінің мәнін түсіндіру; 2. 3. 5. 2 бақылау негізінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қолдану саласын айқындау
3 - тоқсан
5. Дені саудың - жаны сау!	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2. 1. 2. 1 мектептегі оқу және оқудан тыс әрекеттің түрлері мен қызметтерін түсіндіру;
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 1 әр түрлі көздер негізінде пайдалы және пайдалы емес тағам арасындағы айырмашылықтарды анықтау
		2. 1. 4. 2 қоғамдық орындарда күнделікті жағдайларда қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін түсіндіру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.6 Мерекелер	2. 1. 6. 1 таңдау бойынша Қазақстан Республикасының ұлттық және мемлекеттік мерекелерінің маңызын түсіндіру; 2. 3. 1. 2 ежелгі қалалар мен ескерткіштерді әр түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде сипаттау
	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	2. 3. 2. 1 көрнекі материалдарды зерттеу негізінде ғұндардың өмір салтын сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	2. 3. 1. 1 көрнекі материал негізінде беретін және өндіретін шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтау
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	2. 3. 4. 1 ғылым дамуына Әл-Фарабидың қосқан үлесін айту
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	2. 3. 3. 1 Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін сипаттау
4 тоқсан
7. Қоршаған орта	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	2. 2. 1. 1 тұсбағдар бойынша көкжиек жақтарын анықтау
	2.2 Климат және ауа райы	2. 2. 2. 1 адамдардың шаруашылық әрекеті мен өмірі үшін ауа райының оң және теріс сипаттамаларын талдау
	2.3 Табиғи шарттар және олардың ықпалы	2. 2. 3. 1 ірі табиғи нысандардың (тау, жазықтық, көл және өзен) шаруашылық мәнін анықтау; 2. 2. 3. 2 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
		2. 2. 3. 3 жағымсыз және қауіпті табиғи құбылыстарты жіктеу
8. Саяхат	1.3 Менің кіші Отаным	2. 1. 3. 1 өзінің зерттеулері негізінде тұратын аймағының көрікті жерлерін бейнелеу және суреттеу
	2.4 Туризм	2. 2. 4. 1 мақсаты бойынша туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2. 2. 4. 2 зерттеу негізінде Қазақстандағы туризмнің түрлі түрлерін дамыту үшін объектілерді анықтау; 2. 2. 4. 3 туристік объектілердің ерекшеліктерін сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	2. 3. 1. 2 ежелгі қалалар мен ескерткіштерді әр түрлі дереккөздерді зерттеу негізінде сипаттау

4) 3-сынып:

4 кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Тірі табиғат	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 1 Жердегі климаттың негізгі түрлерінің сипаттамасын анықтау
	2.3 Табиғи шарттар және олардың ықпалы	3. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы-климаттық жағдайларда жүріс-тұрыс ережелерін құрастыру
	2.3 Табиғи шарттар және олардың мағынасы	3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттардың пайда болу жағдайындағы жүріс-тұрыс ережелерін құрастыру
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 3 әртүрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау; 3. 1. 4. 4 табиғи ортада өз қауіпсіздігін жоспарлау
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 өз отбасының құндылықтарын анықтау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 2 тұлғаның, отбасының, қоғамның және мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіндіру
	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу; 3. 1. 1. 5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну
	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3. 1. 2. 3 қоғамда қабылданған этикалық мінез-құлық нормаларын түсіндіру; 3. 1. 2. 4 өз тәжірибесі мысалында адамдар арасындағы достық маңыздылығын дәлелдеу; 3. 1. 2. 1 сыныпта өзін-өзі басқару ережелерін түсіндіру және өз моделін ұсыну; 3. 1. 2. 2 әр түрлі көзқарастар жағдайында сыныпта ұжымдық шешім қабылдау жолдарын түсіндіру
	1.5 Құқықтары мен міндеттері	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңыздылығын түсіндіру
2- тоқсан
3. Уақыт	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелері арасындағы туыстық дәрежесін түсіндіру; 3. 1. 1. 2 өз шежіресін құру
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 2 спорт түрлерін топтастыру, қандай да бір спорт түрімен айналысу үшін базалық және өз деректерін анықтау
	1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 зерттеу негізінде Қазақстан халқы мерекелерінің мәнін шығармашылықпен көрсету
	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы-климаттық жағдайларда тәртіп ережелерін құру
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	3. 3. 1. 1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін түсіндіру
		3. 3. 1. 2 тарихи және мәдени ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	3. 3. 2. 1 әр түрлі материалдарды зерттеу негізінде түркілердің өмір салтын анықтау
4. Сәулет	2.3 Табиғи шарттар және олардың ықпалы	3. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
	1.3 Менің кіші Отаным	3. 1. 3. 1 елді мекендерді әр түрлі белгілері бойынша ажырату (түрі, мөлшері, қызметі)
	2.4 Туризм	3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын зерттеу, мысалдар келтіру
		3. 2. 4. 1 Қазақстанның неғұрлым тартымды туристік нысандарының рейтингін құру
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	3. 2. 1. 2 шартты белгілерді пайдалана отырып, масштабын сақтай отырып, жергілікті жердің жоспарын құру; 3. 2. 1. 1.астрономиялық белгілері бойынша көкжиектің жақтарын анықтау
3- тоқсан
5. Өнер	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 өз отбасының құндылықтарын анықтау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережелерін графикалық түрде ұсыну
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттік және патриотизм	3. 3. 5. 1 Қазақстанның ресми емес рәміздерінің маңызын түсіндіру ("Алтын адам" монументі, "Бәйтерек", Триумфалды арка, "Мәңгілік ел"); 3. 3. 2. 1 әр түрлі материалдарды зерттеу негізінде түркілердің өмір салтын анықтау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	3. 3. 1. 2 тарихи және мәдени ескерткіштерді сақтаудың маңызын түсіндіру
6. Атақты тұлғалар	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	3. 3. 2. 1 әр түрлі материалдарды зерттеу негізінде түркілердің өмір салтын анықтау
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	3. 3. 3. 1 Қазақ хандығының құрылу себептерін түсіндіру
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	3. 3. 4. 1 хандардың, батырлардың, билердің рөлін тарихи мысалдарда түсіндіру
		3. 3. 4. 2 тарихи мысалдарда қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін шығармашылық түрде көрсету
4- тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 1 жердегі климаттың негізгі түрлерінің сипаттамасын анықтау
	2.3 Табиғи шарттар және олардың мағынасы	3. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
	2.4 Туризм	3. 2. 4. 1 Қазақстанның неғұрлым тартымды туристік объектілерінің рейтингін құру
	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы-климаттық жағдайларда жүріс-тұрыс ережелерін құру
	2.3 Табиғи шарттар және олардың ықпалы	3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар болған жағдайда жүріс-тұрыс ережелерін құрастыру; 3. 1. 4. 3 әртүрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді анықтау және бағалау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 4 табиғи ортада өз қауіпсіздігін жоспарлау
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 өз отбасының құндылықтарын анықтау
	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3. 1. 2. 3 қоғамда қабылданған этикалық мінез-құлық нормаларын түсіндіру
	1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 зерттеу негізінде Қазақстан халқы мерекелерінің мәнін шығармашылықпен көрсету
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	3. 3. 1. 2 тарих және мәдениет ескерткіштерін сақтаудың маңыздылығын түсіндіру
	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 4 өз шығындарын жоспарлау және негіздеу; 3. 1. 1. 5 өз шығындарын оңтайландыру жолдарын ұсыну
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 2 спорт түрлерін топтастыру, қандай да бір спорт түрімен айналысу үшін базалық және өз деректерін анықтау

5) 4-сынып:

5 кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1.3 Менің кіші Отаным	4. 1. 3. 1 әртүрлі деңгейдегі аймақтардың (аймақ, аудан, облыс) әкімшілік-шекаралық бірліктерін ажырату; 4. 1. 3. 2 әр түрлі дереккөздерді негізге ала отырып, өз өлкесінің экономикалық қызмет субъектілерінің сипаттамасын беру
	2.3 Табиғи шарттар және олардың мағынасы	4. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
2. Адами құндылықтар	1.1 Менің отбасым	4. 1. 1. 1 қоғам өмірінде отбасы маңызын дәлелдеу; 4. 1. 1. 2 отбасы мүшелерінің функционалды рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасылық бюджеттің шығыны мен кірісін талдау;
		4. 1. 1. 4 отбасылық бюджетті оңтайландыру жолдарын ұсыну
	1.5 Құқықтары мен міндеттері	4. 1. 2. 1 мектептегі өзін-өзі басқару құрамына кіру жолдарын түсіндіру; 4. 1. 2. 2 көшбасшының тұлғалық қасиеттерін анықтау; 4. 1. 5. 1 қоғам өмірінде Конституцияның маңызы жайлы қорытынды жасау; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтар мен бостандықтардың, міндеттердің мысалдарын келтіру
2 – тоқсан
3. Мәдени мұра	3.2 Қазақстанның тарихи тамырлары	4. 3. 2. 1 әртүрлі дереккөздер негізінде қазақ халқының шығу тегін түсіндіру; 4. 3. 2. 2 сақтар, ғұндар, түркілер мен қазақтар арасындағы байланысты графикалық түрде көрсету
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	4. 3. 1. 1 әр түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрессті анықтау
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғасырлардағы Қазақстанның жетістіктерін түсіндіру (мәдениет, ғылым, білім, экономика)
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек мамандықтарындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	4. 3. 1. 2 тарихи мұражайлардың мақсатын түсіндіру; 4. 3. 1. 3 өзінің мұражайының жобасын ұсыну
4. Мамандықтар әлемі	1.1 Менің отбасым	4. 1. 1. 2 отбасы мүшелерінің функционалды рөлін талдау
	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 зерттеу негізінде кәсіби мерекелер тарихын шығармашылықпен көрсету
	2.3 Табиғи шарттар және олардың мағынасы	4. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
	1.3 Менің кіші Отаным	4. 1. 3. 2 әр түрлі дереккөздерді негізге ала отырып, өз өлкесінің экономикалық қызмет субъектілерінің сипаттамасын беру
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек мамандықтарындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	4. 3. 1. 1 әр түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрессті анықтау
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғасырлардағы Қазақстанның жетістіктерін түсіндіру (мәдениет, ғылым, білім, экономика)
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 1 әртүрлі спорт түрлеріндегі жарақаттану себептерін зерттеу; 4. 1. 4. 2 әр түрлі спорт түрлерімен шұғылдану кезінде жарақаттану қауіптілігін төмендету әдістері мен алдын алу шараларын ұсыну
3- тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	2.2 Климат және ауа райы	4. 2. 2. 1 адамзат дамуына климаттың ықпалын талдау
	2.3 Табиғи шарттар және олардың мағынасы	4. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау; 4. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өзінің тұратын аймағында табиғи апаттардың пайда болуы ықтималдығын болжау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 3 әртүрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлер анықтау және бағалау; 4. 1. 4. 4 жасанды ортада өзінің қауіпсіздігін жоспарлау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 объектінің орналасқан жерін басқаларға қатысты анықтау
	2.2 Климат және ауа райы	4. 2. 2. 1 климаттың адамзат дамуына әсерін талдау
	2.3 Табиғи шарттар және олардың мағынасы	4. 2. 3. 1 табиғи шарттарға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су көздері)байланысты жергілікті аймақ пен Қазақстанның аймақтарының адамдарының шаруашылық әрекетін талдау
	6. Қоршаған орта қорғаушысы	4. 2. 3. 2 зерттеу негізінде өзінің тұратын аймағында табиғи апаттардың пайда болуы ықтималдығын болжау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 объектінің орналасқан жерін басқаларға қатысты анықтау; 4. 2. 1. 2 глобус пен карталардың мақсатын түсіндіру, олардан негізгі объектілерді көрсету; 4. 2. 1. 3 глобус пен карталардан параллельдер, мериандар мен экваторды көрсету
4- тоқсан
6. Ғарышқа саяхат	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 зерттеу негізінде кәсіби мерекелер тарихын шығармашылықпен көрсету
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғасырлардағы Қазақстанның жетістіктерін түсіндіру (мәдениет, ғылым, білім, экономика)
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек мамандықтарындағы көрнекті қайраткерлердің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 2 Қазақстанның әлемдік аренадағы рөлін анықтау; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтар мен бостандықтардың, міндеттердің мысалдарын келтіру
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 3 әртүрлі дереккөздер негізінде жасанды ортадағы қауіп-қатерлер анықтау және бағалау; 4. 1. 4. 4 жасанды ортада өзінің қауіпсіздігін жоспарлау
7. Болашаққа саяхат	1.3 Менің кіші Отаным	4. 1. 3. 2 әр түрлі дереккөздерді негізге ала отырып, өз өлкесінің экономикалық қызмет субъектілерінің сипаттамасын беру
	2.4 Туризм	4. 2. 4. 1 қолжетімді ақпарат көздерін пайдалана отырып, Қазақстан және Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	4. 3. 1. 1 әр түрлі дереккөздер негізінде тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрессті анықтау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 1 зерттеулер негізінде "Қазақстан" (ұлттық бренд) атауымен байланысты бірқатар мағыналық ассоциацияларды ұсыну
	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 зерттеу негізінде кәсіби мерекелер тарихын шығармашылықпен көрсету
	1.5 Құқықтары мен міндеттері	4. 1. 5. 1 Конституцияның қоғам өміріндегі мәні туралы қорытынды жасау; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтар мен бостандықтардың, міндеттердің мысалдарын келтіру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 48-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 593-қосымша

Тірек – қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты - көркем-технологиялық білім негіздерін, кеңістіктік ойлауды, кеңістікте бейнелік және шығармашылық ойлау негіздерін қалыптастыру, тұлғаның қалыптасу және өзін таныту негізі ретінде рухани-адамгершілік дамуы.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) жалпы еңбек және көркемдік біліктілік пен дағдыларды қалыптастыру;

2) ұлттық және әлемдік мәдениетті тануда құндылық бағдарлар мен эстетикалық қабылдауды қалыптастыру;

3) шығармашылық және креативті қабілеттерді дамыту;

4) сенсорлы және моторлы функцияларды дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың танымдық іс-әрекетін дамыту кемшіліктерін түзету;

2) білім алушыларда аналитикалық-синтетикалық қызметті, салыстыру, жалпылау қызметін дамыту;

3) тапсырмада, жұмысты жоспарлауда, суретті кезектілікпен орындауда бағдарлай білуді жетілдіру;

4) көру-қимыл үйлесімділігін жақсарту;

5) реалистік сурет негіздері туралы қарапайым білімді қалыптастыру; заттың өзіне қарап, есте сақтау арқылы, елестету бойынша сурет салу, сәндік сурет салу дағдыларын және оларды оқу, еңбек және қоғамдық-пайдалы іс-әрекетте қолдану біліктілігін қалыптастыру;

6) жұмыста көркемдік талғамды, ұқыптылықты, табандылықты және дербестікті дамыту; адамгершілік және еңбек тәрбиесіне ықпал ету.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Бағдарламада құндылықтық-бағдарланған, коммуникативті, саралап оқыту, әрекеттік және көркемдік-технологиялық тәсілдер қолданылған.

6. Құндылықтық-бағдарланған тәсілде оқу іс-әрекетін жоспарлау және ұйымдастыру, оның нәтижелерін алу және қолдану белгілі құндылықтар тұрғысында жүзеге асырылады. Құндылықтар ретінде қазақстандық патриотизм, жауапкершілік, құрмет, шығармашылық және еңбекқорлық алынады.

7. Коммуникативті тәсіл екі және одан да көп адамдардың тілдік өзара әрекеттестігі барысында білімдермен, біліктермен және дағдылармен алмасуды, ақпаратты дұрыс жеткізуді және хабарлауды қамтиды, оның нәтижесі ретінде, қарым-қатынастың басқа қатысушыларымен өзара әрекеттестік барысында қарым-қатынасты тілдің көмегімен, идеялармен алмасу және ой-пікірлерді жеткізу тәсілінің көмегімен жүзеге асыру қабілеті алынады.

8. Cаралап оқыту тәсілі білім алушылардың ерекше дамуын есепке алып, мұғалімнің тарапынан көмектің түрін, білім алушылардың танымдық қызығушылықтарын, күрделілігі бойынша айрықшаланатын түрлі тапсырмалар, құралдар мен тәсілдерінің көмегім алуан түрлі топтарының оқу іс-әрекетін ұйымдастыруды қамтиды.

9. Әрекеттік тәсілде білім алушы білімді өз бетімен, белсенді танымдық іс-әрекет барысында меңгереді, нақты айтқанда, ақпараттың қайнар көздерін және оқу ресурстарды өз бетімен іздеу, талдау және интерпретациялау болып табылады, пәнді оқытуда білім алушы сәндік-қолданбалы шығармашылықтың және бейнелеу өнерінің заманауи материалдарын, техникаларын және технологияларын өз бетімен зерделейді.

10. Көркемдік-технологиялық тәсілде оқу-танымдық іс-әрекет бастапқы материалдарды шығармашылық бұйымға қайта құру үшін көркем еңбектің нысандарын дайындаудың технологиялық бірізділігі, құрастыру, түстану негіздері, композиция заңдылықтары, материалдар мен инструменттердің қасиеттері туралы білімді қолдануға бағытталған. Көркемдік-технологиялық тәсілде мақсаттар мен әдістер кеңейтілген нәтижелермен әрекетте келісілген және бірізді.

11. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ):

1) АКТ-ды қолданудағы құзыреттілік базалық АКТ -дағдыларды құрылады және жұмыс, бос уақыт және коммуникация үшін технологияларды дұрыс және шығармашылықпен қолдануды қамтиды;

2) білім алушылар оқыту барысында ақпараттық-коммуникациялық технологиялар құралдарын қолдану бойынша дағдыларын дамытады: ақпаратты табады, іріктейді, өңдейді, әртүрлі қосымшаларды және жабдықтарды қолдануда өздерінің жұмыстарын бағалайды және ынтымақтастыққа түседі, бұл: көркемдік жұмыстарды құруда сандық компьютерлік технологияларды қолдану; Ғаламторда және дерекқорлар базасында ақпаратты іздеу (сандық және интернет көздерінен мәліметтерді табу, таңдау және өңдеу); белгілі мақсаттар және аудиторияға арналған әртүрлі қайнар көздерден материалдарды жинауды қамтитын слайдтық презентацияларды құру дағдыларын дамыту; басқа білім алушылармен шығармашылық жұмысты құру үшін ақпаратпен алмасу, қарым-қатынас және ынтымақтастық; белсенді оқыту тұғырларын техникалық қолдау үшін интерактивті тақтаны қолдану.

12. Бағдарлама кең спектрдегі пәндік білімдерді, біліктерді және дағдыларды қалыптастыруға бағытталған: білімді функционалды және шығармашылықпен қолдану, сыни ойлау, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану, коммуникацияның алуан түрлі тәсілдерін қолдану, топта және жеке жұмыс істеу біліктілігі, мәселелерді шешу және шешім қабылдау.

13. Көркем еңбек сабақтарында білім алушылар топтарымен түзету-дамытушы жұмысты құрудың негізгі принциптері:

1) түзету-дамытушы жұмыс бұзылған және сақталған функцияларды мұқият зерттеу негізінде құрылады;

2) дифференциалды тәсіл сабақта баланың мүмкіндіктерін есепке алуды және соған сәйкес жаттығулар жүйесін құруды қамтиды;

3) қолдың қимылдарын дамытуда және түзетуде кинестетикалық стимуляцияларды қолдану;

4) жеке-дара тәсіл, материалды берудегі жүйелілік, бірізділік, белсенділік және көрнекілік сияқты негізгі дидактикалық принциптерді шығармашылықпен қолдану;

5) нақты бұйымдарды дайындаудағы практикалық іс-әрекеттің кезенділікпен орындалуы, жұмыстың жекеленген және бірізді кезеңдері еңбек нәтижелерінің елеулілігін, материалдығын береді, сезімдік заттық іс-әрекеттен ойлау операцияларына өтуді жүзеге асырады және орындалатын іс-әрекетті саналы ұғынуды дамытады;

6) қорғау режимін және денсаулық сақтау технологиялық сақтау: қалыпты ауыстыру, бұлшық ет босаңсуы, күш көрсететін қимылдарды азайту; жұмысты орындаудағы қолайлы қарқын;

7) инструменттер мен материалдарды қолдануда алуан түрлі қосалқы құрылғыларды қолдану (ұсақ заттарды тегіс емес құрылымы бар матамен қапталған, сұр реңктері бар картонға қою (жұмыс кезінде ұсақ заттар домаламайтын болады, ал сұр түсті фон көзге кедергі келтірмейтін болады);

8) оқу материалын түрлендірудің көмегімен алынған білімді, біліктіліктерді және дағдыларды бекіту үшін, тілдер, математика, қоршаған ортамен танысу сияқты оқу пәндерімен пәнаралық байланыстарды барыншы кеңейту. Материалды бірнеше рет қайталау нұсқаушы рефлекстерді және ырықты моториканы қалыптастыруға ықпал етеді.

14. Ұсақ моториканы дамыту және көркем еңбек сабақтарында іс-әрекетті ұйымдастыру бойынша жұмыс жүргізу әдістемесі төмендегілерді көздейді:

1) қолдың саусақтарын өзіндік уқалау, саусақты жаттығулар, алуан түрлі заттар мен материаларды қолдану арқылы орындалатын жаттығулар, қолмен қармауды, тепе-теңдік сезімін, қозғалыс үйлесімділігін, қолдың келісілген қимылдарын, білезіктің тұрақтылығын, айналмалы қимылдарын, күрделендірілген қармауды қалыптастыру; "қарапайымнан күрделіге дейін" принципі бойынша тапсырмаларды күрделендіру, нұсқаушы рефлекстерді және ырықты моториканы қалыптастыруға ықпал ететін бірнеше рет қайталаулар;

2) заттық-дамытушы ортаны қалыптастыру: топтарға бөлу, балалар бір-бірін белсенді іс-әрекетке ынталандырады; іс-әрекет орталығы үстелдің ортасында орналастырылады, оның айналасында балалардың тобы отырғызылады; ортасында бейнелеу іс-әрекеті және жұмысқа арналған алуан түрлі материалдар орналастырылады, олар тақырыпқа сәйкес өзгеруі және толықтырылуы мүмкін (ермексаз, сазбалшық, тұзды қамыр, қосалқы аспаптар: таяқшалар, тақтайшалар, оқтаулар, қалыптар, фигураларды кесуге арналған формалар, тырнауға арналған таяқшалар, түрлі-түсті қағаз, бүктелген қағаз, майлықтар, табиғи материалдар, маталар, алуан түрлі жармалар);

3) көлемді фигураларды мүсіндеудің алуан түрлі қолжетімді техникалары және негізгі тәсілдері ұсынылады (конструктивті, мүсіндік (иілімді), жұмыстарды аралас талдау және өзіндік талдау, көрмені ұймдастыру); бастырып жабыстырудың дәстүрлі және дәстүрлі емес түрлерінің алуан түрлі аса қолжетімді техникалары: үзілмелі, жапсырмалы, модульдік (мозаика), силуэттік; бейнелеу іс-әрекетінің алуан түрлі аса қолжетімді техникалары: саусақтармен, алақанмен сурет салу, алуан түрі қажетті материалдармен баспа-таңба (штамповка), қатты қылқаламмен тік қалаулар, "кляксография", акварельмен (ылғал бойынша), "пластилинография", батик (түйінді), борлар.

15. Оқытудағы техникалық құралдар: интерактивті мультимедиялық және дәстүрлі дидактикалық жабдықтар (интерактивті тақта, құрамдас бөлшектері бар компьютер (монитор, жүйелі блок, сабвуфер, колонкалар, микрофон, тышқан, пернетақта, желілік фильтр); топтарда жұмыс істеуге арналған ноутбуктер; бейнекамера; фотоаппарат, еңбек және шығармашылық процестердің үзінділерінің жазбасы бар бейнефильмдер, тапсырмалары бар үлестірмелі дидактикалық материал, қолдан жасалған бұйымдарды дайындауға арналған аспаптар мен материалдар (демонстрациялық плакаттар).

3 - тарау. "Көркем еңбек" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

16. "Көркем еңбек" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

17. Бағдарлама келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі;

2) "Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау" бөлімі;

3) "Талдау және бағалау, презентация" бөлімі.

18."Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қоршаған ортаны түсіну және білу;

2) мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу;

3) шығармашылық идеяларды дамыту;

4) жоспарлау.

19. "Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қоршаған әлемнің бейнесі;

2) шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары;

3) дайындау технологиясы;

4) қауіпсіздік техникасын сақтау.

20. "Талдау және бағалау, презентация" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) презентация;

2) өнердегі тәсілдемелерді талдау;

3) шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау.

21. 0 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту: қоршаған ортаны түсіну және білу: қоршаған ортанының кейбір ерекшеліктерін түсіну, таныс кескіндер мен пішіндер (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты); мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу: ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларына пікір білдіру; шығармашылық идеяларды дамыту: белгілі бір қолжетімді тәсілдермен сезімін білдіру және шығармашылық идеяны ұсыну;

2) шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау: қоршаған әлемнің бейнесі: қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу; шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары: қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану; дайындау технологиясы: қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану; қауіпсіздік техникасын сақтау: қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану;

3) талдау және бағалау, презентация: презентация: өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау: шығармашылық жұмысқа пікір білдіру.

22. 1 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту:қоршаған ортаны түсіну және білу: қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын баяндау; мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу: бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау; қазақ халқының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын); шығармашылық идеяларды дамыту: қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну;

2) шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау: қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу; шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары: қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану; дайындау технологиясы: қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану; қауіпсіздік техникасын сақтау: қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану;

3) талдау және бағалау, презентация: презентация: өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау: шығармашылық жұмысқа түсінік беру.

23. 2 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту: қоршаған ортаны түсіну және білу: қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру; мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу: ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларын сипаттау; қазақстан халықтарының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын); шығармашылық идеяларды дамыту: қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау; жоспарлау: шығармашылық жұмысты орындаудың кезектілігін анықтау;

2) шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау: қоршаған әлемнің бейнесі: түрлі қолжетімді тәсілдер мен құралдар арқылы қоршаған ортаға тән визуальды элементтерді бейнелеу; шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары: түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану; дайындау технологиясы: түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану; қауіпсіздік техникасын сақтау: қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану;

3) талдау және бағалау, презентация: презентация: қолжетімді тәсілдермен негізгі идея мен процесті айта отырып өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру; өнердегі тәсілдемелерді талдау: әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын анықтау; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау: шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу.

24. 3 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту: қоршаған ортаны түсіну және білу: табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану; мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу: ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау; шығармашылық идеяларды дамыту: қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау; жоспарлау: жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс процесін жоспарлау;

2) шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау: қоршаған әлемнің бейнесі: қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды байланыстырып қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу; шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары: күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану; дайындау технологиясы: қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) көлемді формаларды жасау; шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану; қауіпсіздік техникасын сақтау; қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану;

3) талдау және бағалау, презентация: презентация: қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру; өнердегі тәсілдемелерді талдау: әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып анықтау және салыстыру; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау: шығармашылық жұмысқа түсінік беру және бағалау, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу.

25. 4 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту: қоршаған ортаны түсіну және білу: табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану; мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу: ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау; шығармашылық идеяларды дамыту: қолжетімді тәсілдерменжұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қоса); жоспарлау: жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс процесін жоспарлау;

2) шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау: қоршаған әлемнің бейнесі: қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды үйлестіріп қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу; шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары: күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану; дайындау технологиясы: қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану; қауіпсіздік техникасын сақтау: қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану;

3) талдау және бағалау, презентация: презентация: қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру; өнердегі тәсілдемелерді талдау: әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып салыстыру және сәйкестендіру; шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау:критерилерге сәйкес шығармашылық жұмыстарды бағалау, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

26. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлім мен бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4: кодында "1" - сынып, "2.1" - бөлімше, "4" - оқыту мақсатының реттік саны.

27. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	0. 1. 1. 1 қоршаған ортанының кейбір ерекшеліктерін түсіну, таныс кескіндер мен пішіндер (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты)	1. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын баяндау	2. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру	3. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану	4. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	0. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларына пікір білдіру	1. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау; 1. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын)	2. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларын сипаттау; 2. 1. 2. 2 Қазақстан халықтарының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын)	3. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 3. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау	4. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 4. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 белгілі бір қолжетімді тәсілдермен сезімін білдіру және шығармашылық идеяны ұсыну	1. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдерменжұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қоса)
1.4 Жоспарлау			2. 1. 4. 1 шығармашылық жұмысты орындаудың кезектілігін анықтау	3. 1. 4. 1 жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс процесін жоспарлау	4. 1. 4. 1 жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс процесін жоспарлау

2) "Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау" бөлімі:

2 кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	0. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу	1. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу	2. 2. 1. 1 түрлі қолжетімді тәсілдер мен құралдар арқылы қоршаған ортаға тән визуальды элементтерді бейнелеу	3. 2. 1. 1 қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды байланыстырып қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу	4. 2. 1. 1 қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды үйлестіріп қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу
2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды, көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	1. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	2. 2. 2. 1 түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	3. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	4. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану
2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 0. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 0. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану	1. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 1. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру ; 4. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	2. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	3. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	4. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану

3) "Талдау және бағалау, презентация" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру	1. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру	2. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен негізгі идея мен процесті айта отырып өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру	3. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру	4. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау			2. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын анықтау	3. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып анықтау және салыстыру	4. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып салыстыру және сәйкестендіру
3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру	1. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмыстарды бағалау және түсіндіру, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу	4. 3. 3. 1 критерилерге сәйкес шығармашылық жұмыстарды бағалау, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу

28. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

29. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	0. 1. 1. 1 қоршаған ортанының кейбір ерекшеліктерін түсіну, таныс кескіндер мен пішіндер (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты)
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 белгілі бір қолжетімді тәсілдермен сезімін білдіру және шығармашылық идеяны ұсыну
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды, көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	0. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру
Менің мектебім	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	0. 1. 1. 1 қоршаған ортанының кейбір ерекшеліктерін түсіну, таныс кескіндер мен пішіндер (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлем бейнесі	0. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды, көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым Бізді қоршаған әлем	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	0. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларына пікір білдіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 белгілі бір қолжетімді тәсілдермен сезімін білдіру және шығармашылық идеяны ұсыну
		2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	0. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу
	2. Жасау және дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды, көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
3-тоқсан
Саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	0. 1. 1. 1 қоршаған ортанының кейбір ерекшеліктерін түсіну, таныс кескіндер мен пішіндер (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	0. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	0. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды, көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау 0. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану материалдарды және компоненттерді қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	0. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларына пікір білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 0. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау 0. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	0. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларына пікір білдіру
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз материалдардан) қарапайым көлемді формаларды жасау
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	0. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	1. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын баяндау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	1. 2. 1. 1қарапайым қолжетімді тәсілдермен шығармашылық идеяларды білдіру ушін қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	1. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру
Менің мектебім	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	1. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын баяндау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	1. 2. 1. 1 шығармашылық идеяларды білдірудің қарапайым тәсілдерін анықтай отырып, қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін пайдалану
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 1. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	1. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау; 1. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын)
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну
		2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	1. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен шығармашылық идеяларды білдіру ушін қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін қолдану
	2. Жасау және дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
Бізді қоршаған әлем	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1. Қоршаған ортаны түсіну және білу	1. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын баяндау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	1. 2. 1. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен шығармашылық идеяларды білдіру ушін қоршаған ортаның кейбір визуальды элементтерін қолдану
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 1. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру
3-тоқсан
Саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну
	2. Жасау және дайындау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	1. 2. 2. 1 қарапайым және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 1. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	1. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау; 1. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 1. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	1. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру
4-тоқсан
Тағам және сусын Дені саудың - жаны сау	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	1. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау; 1. 1. 2. 2 қазақ халқының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін анықтау (ою-өрнек, түсі, материалын)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 қарапайым қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 1. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 1. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	1. 3. 1. 1 өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) қолжетімді оңай тәсілдермен таныстыру

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	2. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 шығармашылық жұмысты орындаудың кезектілігін анықтау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Менің отбасым және достарым	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	2. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру
		1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	2. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларын сипаттау және өзінің идеясын дамыту үшін қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау	2. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын анықтау
2-тоқсан
Менің мектебім	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру 2. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Менің туған өлкем	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	2. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен негізгі идея мен процесті айта отырып өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
3-тоқсан
Дені саудың – жаны сау!	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	2. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру
		1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	2. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларын сипаттау және өзінің идеясын дамыту үшін қолдану
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен негізгі идея мен процесті айта отырып өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау	2. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын анықтау
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	2. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің түрлі шығармаларын сипаттау және өзінің идеясын дамыту үшін қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен негізгі идея мен процесті айта отырып өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
4-тоқсан
Қоршаған орта	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	2. 1. 1. 1 қоршаған ортамен танысу кезінде нысандар мен құбылыстардың (түсі, пішіні, өлшемі, сипаты) визуальды сипаттамасын анықтау және түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	2. 2. 1. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен шығармашылық идеяларды білдіру үшін белгілі бір қоршаған ортаның визуальды элементтерін қолдану
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, өнердің айқын құралдарымен сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 2. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	2. 2. 2. 1 түрлі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 түрлі қолжетімді тәсілдермен белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, материалдар мен компоненттерді біріктіру; 2. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен негізгі идея мен процесті айта отырып өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Тірі табиғат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	3. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс процесін жоспарлау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	3. 2. 1. 1 қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды байланыстырып қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмыстарды бағалау және түсіндіру, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	3. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	3. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 3. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау	3. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып анықтау және салыстыру
2-тоқсан
Уақыт	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмыстарды бағалау және түсіндіру, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Сәулет	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	3. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	3. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
3-тоқсан
Өнер	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	3. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	3. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 3. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	3. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау	3. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып анықтау және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмыстарды бағалау және түсіндіру, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Атақты тұлғалар	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	3. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 3. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	3. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
4-тоқсан
Су - тіршілік көзі	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	3. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	3. 2. 1. 1 қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды байланыстырып қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану доступными способами
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмыстарды бағалау және түсіндіру, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен, жұмыс техникасын негізді түрде таңдап сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 3. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпарат жинау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	3. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, түрлі материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 3. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдерді қолдана отырып, белгілі бір материалдардан (ермексаз, қалдық, қағаз) қарапайым көлемді формаларды жасау; 3. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	3. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Менің Отаным - Қазақстан	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1. Қоршаған ортаны түсіну және білу	4. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен жұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру және жұмыс процесін жоспарлау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 критерийлерге сәйкес шығармашылық жұмыстарды бағалау, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Адами құндылықтар	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	4. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	4. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 4. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдерменжұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау	4. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып салыстыру және сәйкестендіру
2-тоқсан
Мәдени мұра	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдерменжұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2. қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 критерилерге сәйкес шығармашылық жұмыстарды бағалау, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Мамандықтар әлемі	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	4. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен жұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
3-тоқсан
Табиғи құбылыстар	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	4. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	4. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 4. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	4. 2. 1. 1 қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды үйлестіріп қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдемелерді талдау	4. 3. 2. 1 әртүрлі өнер туындыларын орындаудың негізгі айқын құралдары мен материалдарын арнайы терминдерді қолданып салыстыру және сәйкестендіру
Қоршаған ортаны қорғау	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.2 Мәдениет пен дәстүрді, тарихты түсіну және білу	4. 1. 2. 1 ұлттық және әлемдік мәдениет өнерінің әр түрлі шығармаларын білу және олардың ерекшеліктерін түсіндіру (жанры, жасау техникасы, көңіл-күйі); 4. 1. 2. 2 қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнерінің ұлттық ерекшеліктерін анықтау және сипаттау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен жұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.1 Қоршаған әлемнің бейнесі	4. 2. 1. 1 қолжетімді түрлі құралдар мен техникаларды үйлестіріп қоршаған ортаның визуальды элементтерін бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру
4-тоқсан
Ғарышқа саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Қоршаған ортаны түсіну және білу	4. 1. 1. 1 табиғи пішіндерді, декоративті өрнектерді (ою-өрнек) тану және анықтау, өз жұмыстарында оларды қолдану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдерменжұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 қауіпсіздік техникасын сақтай отырып, көмекші құралдардың көмегімен материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 критерилерге сәйкес шығармашылық жұмыстарды бағалау, оны жетілдіру бойынша бастамаларды енгізу
Болашаққа саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен жұмыстың түрлі техникасын үйлестіріп, сезімін (эмоциялық күйін, сипатын) және шығармашылық идеяны ұсыну; 4. 1. 3. 2 шығармашылық идеяларды дамыту үшін түрлі көздерден ақпаратты іріктеу (АКТ-ны қоса)
	2. Шығармашылық жұмыстарды дайындау және жасау	2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындаудың материалдары мен техникалары	4. 2. 2. 1 күрделі және қолжетімді тәсілдер мен техникаларды пайдаланып, көмекші құралдардың көмегімен (табиғи, жасанды және көркемдік) құрал-саймандар мен материалдармен эксперимент жасау және қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 қолжетімді тәсілдермен өлшеу, белгілеу, кесу, пішіндеу, жинау, белгілі бір қатардағы материалдар мен компоненттерді жалғау, біріктіру; 4. 2. 3. 2 қолжетімді тәсілдермен түрлі материалдарды (ермексаз, қалдық, қағаз) және техникаларды үйлестіру арқылы түрлі көлемді формаларды жасау; 4. 2. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды жасау кезінде қазақ ұлттық мәдениетінің элементтерін қолдану
	3. Талдау және бағалау, презентация	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 қолжетімді тәсілдермен арнайы терминдерді қолданып, негізгі идея мен процесті айта отырып шығармашылық тәсілмен өзінің жұмысын (эскиз, бұйым) таныстыру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 49-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 594-қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі-Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты дене шынықтыру мәдениетінің саласымен танысу және білімді меңгеру, спорттық-ерекше қимыл дағдыларын, физикалық қабілеттерін игеру, меңгерген тәсілдермен және іскерлікпен сауықтыру қызметін жүзеге асыру; қозғалыс саласындағы бұзылыстарды тұрақтандыру және түзету, бұзылыстардың өршуінің алдын алу болып табылады.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) дене және рухани денсаулық негіздерін, әлеуметтік дағдылар мен жалпы жеке тұлғаны дамыту;

2) білім алушының өз психикалық және физиологиялық денсаулықтарын нығайтуға ынталандыру;

3) дене шынықтыру және дене тәрбиесі аясында теориялық білімдері мен практикалық дағдыларын дамыту;

4) негізгі қозғалыс дағдылары мен қабілеттерін (төзімділік, жылдамдық, күш, ептілік және икемділік) дамыту және жетілдіру;

5) коммуникативтік дағдыларды дамыту, әртүрлі дерек көздерден ақпаратты пайдалана алуға қабілетті, оны тиісті түрде ұсыну;

6) жеке мінез-құлықты қалыптастыру және дамыту: дербестік, төзімділік, шыдамдылық және күте білу, байсалдылық;

7) патриоттық сезімге, сыйластыққа, командалық жұмыс дағдысына, жауапкершілігі мен өзара түсіністікке тәрбиелеу.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) түзету мен тепе-теңдікті дамыту: кеңістікте және денеге қатысты бастың дұрыс бақылауын қамтамасыз ететін постуральдық механизм;

2) қозғалыстағы дәлдікті, орнықтылықты, статикалық және динамикалық тепе-теңдікті дамыту;

3) көру-моторикалық үйлесімділігін, білім алушылардың координациялық қабілеттерін, олардың жаттығу деңгейі, жаттығуларды орындау тәсілдерін (белсенді, көмек көрсетумен, пассивті) дамыту;

4) дене дамуындағы жетіспеушіліктерді (дене салмағында, дисплазияда, бой өсуінің тоқтауы, дене бітіміндегі бұзылыстар) түзету және орнын толықтыру;

5) қол қызметі және заттық-манипуляциялық әрекетін дамыту, дұрыс емес қалыпты шектеу және жеңе білу;

6) қозғалыстағы екіншілік стереотиптің қалыптасуын алдын алу;

7) жүйке-қан тамырлары және зат алмасу бұзылыстарын жою немесе төмендету үшін тыныс алу қызметін қалыпқа келтіру, зақымдану аймағындағы қан айналымы мен зат алмасу процестерін жақсарту;

8) психомоториканың бұзылуын түзету және орнын толықтыру (қорқынышты, тұйық кеңістікті, биіктікті еңсеру, өзін-өзі бағалауды арттыру немесе төмендету).

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту процесін педагогикалық тәсілдердің негізінде ұйымдастырылған: жеке-бағыттық тәсіл, инновациялық тәсіл, дифференциалды тәсіл, құндылықты бағдарлы тәсіл, коммуникативті тәсіл, ойын арқылы оқыту.

6. Жеке-бағыттық тәсіл дене бітімінің жеке түрін, дене даярлығын, денсаулық күйін, психикалық даму ерекшеліктерін ескере отырып, дене шынықтыру-сауықтыру және спорттық-шығармашылық қызметтің қажеттілігін саналы түрде түсініп, қалыптастыруды болжайды.

7. Білім алушыларға білім берудің базалық құндылықтарын игертудің негізі әртүрлі дағдылармен ұштастыра жеке тұлғалық қасиеттерді дамыту болып табылады: "қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік", "құрмет", "ынтымақтастық", "еңбек және шығармашылық", "ашықтық", "өмір бойы білім беру" білім алушының мінез-құлқын және күнделікті қызметін ынталандыратын тұрақты тұлғалық бағдар болуға арналған.

8. Саралап оқыту тәсілі - білім алушылардың білім мазмұнын әртүрлі меңгерудегі мүмкіндіктерін, білім алудағы ерекше қажеттіліктерін және біртектес топтардың болуын ескере отырып, білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты түзету-білім беру процесін ұйымдастыруды көздейді.

9. Дене шынықтыру мұғаліміне:

1) білім алушылардың ерекшеліктерін есепке алу мақсатында оқыту жағдайларын жасау үшін аурулардың нысандары мен денсаулық жағдайына сәйкес білім алушыларды кіші топтарға бөлу;

2) білім алушылардың дене даму мүмкіндіктеріне байланысты жаттығулар тағайындау;

3) оқыту, сабақ беру және бағалауға деген өз әдістерін дараландыру;

4) өзінің медициналық білімін физикалық әрекетке қолдана алатын медициналық білімі бар маманың қолдау көрсетуімен сабақтар өткізу тиіс.

10. Бағдарламаны құруда дифференциалды тәсіл білім алушылардың типологиялық және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, бағдарламаның әр түрлі нұсқаларын, оның ішінде жеке оқу жоспары негізінде құру мүмкіндігін көрсетеді.

11. Білім беру процесін ұйымдастырудың инновациялық тәсілі білім, идеялар, іс-әрекет тәсілдерімен белсенді алмасуды көздеп, нақты шығармашылық процесінде білім алушылардың білім алуын қарым-қатынас моделіне айналдырады.

12. Құндылықты бағдарлы тәсіл жеке тұлғаның өз қызметінде белгілі бір құндылықтарды бағдар ретінде таңдау, оларды жеке әлеуметтік маңызды құндылықтар ретінде саналы түрде түсіну мен қабылдауға қабілетті білім алушының құндылықтар жүйесін қалыптастыруға бағытталған.

13. Коммуникативті тәсіл:

1) оқыту процесіне қарым-қатынас біліктілігі мен жұмыс режимдерін, нақты коммуникацияның шарттарын (жұптық және топтық жұмыс) қалыптастыруға ықпал ететін тапсырмалар енгізіледі;

2) алуан түрлі ақпарат түрлерін игеру; әр түрлі мәселелер бойынша пікірталас жүргізе білу, осы мәселелер бойынша өз ұстанымын қалыптастыру (әлеуметтік маңызды);

3) денеге күш түсірген кезінде өз күшін бағалау, әр түрлі жағдайларда жеке бейімделу және ассистивті құралдарды қолдана білу (жеке маңыздылығы).

14. Білім алушылар ақпаратты іздеу, жасау және өңдеу, онымен бірлесіп жұмыс істеу және оларды беру, бағалау, жабдық пен аспаптардың кең ауқымын қолдана отырып, өз жұмысын жетілдіру арқылы бүкіл бағдарлама бойы ақпараттық-коммуникативтік технологиялар пайдалану дағдыларын игереді.

15. Бағдарламаға енгізілген:

1) теориялық және практикалық сабақтарда ақпараттық-коммуникативтік технологияларын қолдану (бейне, презентациялар, графиктер, кестелер, өсу динамикасы);

2) өзін-өзі бағалау техникаларын үйрету мақсатында фото және бейнематериалдарды қолдану;

3) қозғалыс әрекеттерін талдау және бағалау, өлшеуге және жақсартуға көмек көрсету;

4) "Бейімделген дене шынықтыру" саласында көмек іздеу және ақпаратқа қол жеткізудің негізгі құралы ретінде ғаламторды өзара іс-қимылдың, ынтымақтастықтың, контентті құруды пайдаланады.

16. Дене шынықтыру жаттығуларынан уақытша босату мектеп дәрігерінің рұқсатымен жіберіледі. Уақытша босатылған білім алушылар дене дамуындағы жетіспеушілікті түзету бойынша жеке тапсырмалар орындайды.

17. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылардың пән бойынша қорытынды бағасы келесі сыныпқа ауыстыруға шешім қабылдау кезінде негізгі критерий болып саналмайды, бірақ қорытынды жетістіктерін бағалаудың негізгі құрамы ретінде қарастырылады. Пәндік нәтижелердің негізгі критерийлері оқу жылының соңында арнайы тест тапсыру кезінде қимыл-қозғалыс әрекеттерінің нәтижелерін өзгерту болып табылады.

18. Білім алушылармен дене шынықтыру сабақтары санитарлық-гигиеналық, өртке қарсы талаптарды қанағаттандыратын, спорттық жабдықтармен жабдықталған спорт объектілерінде (спорт залдарында, стадиондарда, бассейіндерде, ашық спорт алаңдарында) өткізіледі. Сабақта спорттық инвентарь мен құралдар пайдаланылады: қол білектерінің ұсақ қимылдарын қабылдауды, тактильді сезімталдықты дамытуға арналған жаттығулар үшін алуантүрлі форма, түрлі-түсті, әртүрлі көлемдегі доптар, гимнастикалық таяқшалар, сақина, үрме доптар секіргіштер, обручтер, жалаушалар, тасымалданатын баскетбол себеттері, торлар, кубтар, білікшелер, кеглдер, ойыншықтар.

19. Оқу процесі арнайы заттардың, әр түрлі музыкалық шығармалардың жазбалары бар фонотеканың болуын талап ететін музыкалық, ырғақтық және бейімделген спорттық қызмет процесінде қозғалыс дағдыларын түзетуді болжайды.

20. Ассистациялық технологиялар: жеке техникалық қозғалыс құралдары; баламалы және қосымша коммуникацияға арналған аспаптар; электрондық адаптерлер, қосқыштар; жалаулар; арқаннан жасалған ирек жол (ұзындығы 2,0 м, арқан диаметрі 6 см); түрлі жабыны бар жолдар; жиналмалы-құрастырмалы ойыншықтар (алмалы-салмалы бөлшектермен); түрлі түсті және өлшемдегі ленталар (25 х 3 см, 12 х 3 см, 8 х 25 см, 2 х 25 см); массаж сақиналары, білікшелер, доптар (диаметрі 5, 6, 7, 8, 9, 10, 55, 65, 75 см); дұрыс тыныс алуын қоюға (постоновления) арналған материалдар мен құралдар; көп қызметті ойын құралдар; жұмсақ ірі модульдер, тренажерлер, арнайы велосипедтер.

21. Сабақтың тиімділігін жоғарлату үшін айна, гимнастикалық қабырға, орындықтар, көлбеу жазықтықтар, үстел теннисіне арналған үстелдер, сатылар, баспалдақтар, із жолдары, рельефті және қабырғалы жылжымалы тақталар, көлбеу тақтайлар, шағын батуттар, тренажерлер, үрлемелі заттар қолданылады.

3 - тарау. "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

22. "Бейімделген дене шынықтыру" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 96 сағатты;

2) 1-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 99 сағатты;

3) 2-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағатты;

4) 3-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағатты;

5) 4-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылына 102 сағатты құрайды.

23. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Қозғалыс қызметі" бөлімі;

2) "Қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттері мен сыни ойлауы" бөлімі;

3) "Денсаулық және салауатты өмір салты" бөлімі;

4) "Тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету" бөлімі.

24. "Қозғалыс қызметі" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) негізгі қозғалыс дағдыларын дамыту және түзету: тірек-қозғалыс аппараты, дене мен объектіні басқару;

2) дене дамуындағы жетіспеушілікті түзету: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдікті дамыту, өз денесінде бағдарлана алу;

3) физикалық дамуға ықпал ететін түрлі дене жаттығуларында ұштасқан қимылдарды орындау және жақсарту;

4) аяқ-қол буындарының қозғалуын ұлғайту: заттарсыз және заттармен;

5) жаттығуларды орындау және реттілікті сақтау: қозғалыстағы ауытқушылықты жеңе білу;

6) өмірге қажетті білік пен дағдыны қалыптастыру үшін қозғалыс әрекетіндегі жетіспеушілікті анықтау;

7) іс-қимылдарды, динамиканы, байланысты талдау және бағалау, кеңістіктік бағдарды дамыту;

8) қозғалыс қабілетін жақсарту және түзету үшін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну.

25. "Қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттері мен сыни ойлауы" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, өзгеретін жағдайларға ден қою үшін баламалы шешімдер арқылы қозғалыспен байланысты идеяларды, стратегиялар мен жоспарларды бейімдеу;

2) командалық көшбасшының рөлін орындай отырып, мақсатқа жету үшін дербес және бірлескен жұмыс;

3) ағзаның жеке ерекшеліктерін ескере отырып, түзету және дамыту бағытындағы қолайлы оқу ортасын құру бойынша бірлескен жұмыс дағдыларын білу және түсіну;

4) бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдану, пайдалану, құру;

5) конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және басқалардың шығармашылық міндеттерін сын тұрғысынан қарау;

6) өздерінің физикалық мүмкіндіктерін сезіну арқылы өз денесін қабылдауды ескере отырып, әр түрлі жағдайларда көңіл-күй мен эмоцияларды білдіруде шығармашылық қабілеттер мен идеяларды қолдану;

7) дене шынықтыру қызметін орындау уақытында жеке және топтық тапсырмаларды орындау кезінде адал жарысу дағдысын және ұжымдық жұмыс жасай алу, патриоттық сезімді дамыту;

8) қозғалыстардың әртүрлі мәнмәтіндерімен негізделген рөлдерді орындау, олардың айырмашылықтарын сезіну және өз денесінің функцияларын бақылаудың қол жетімді тәсілдерін меңгеру.

26. "Денсаулық және салауатты өмір салты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын түсіну, тұрақты, дербес және жүйелі дене шынықтырумен айналысуға қызығушылықты қалыптастыру;

2) білім алушының қозғалыс белсенділігін дамытуға бағытталған дене жаттығуларын орындау қажеттілігін түсіну;

3) ағзадағы физикалық өзгерістерді бақылау, тыныс алуға түрлі физикалық күштің әсерін, жүрек жиілігін, дене температурасын, қозғалысты түзету;

4) қозғалыс бұзылыстарының ерекшелігін ескере отырып, бірқатар физикалық жүктемелерге қатысу кезінде тиісті түрде ден қоя отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді айқындау;

5) қозғалыс бұзылыстарын ескере отырып, мектеп ішінде және одан тыс дене және спорт қызметіне қатысу мүмкіндігін анықтау және ұсыну.

27. "Тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жаттығу орындау арқылы кеудені (арқаны)түзету;

2) бұлшық ет корсетін нығайту (корсета);

3) сауықтырудың дәстүрлі емес түрлерімен танысу арқылы денсаулықты түзету;

4) спорттық ойындарды, эстафеталарды, жарыстарды өткізу және оларға дайындық барысында үйлестірушілік қабілеттерін дамыту және түзету;

5) тыныс алу функциясын қалпына келтіру.

28. 0-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) қозғалыс қызметі: гимнастика - қолды көтеру, жазу, бүгу, айналдыру, денені әртүрлі бастапқы қалыптардан айналдыру, отырып тұру, ішке жатып жаттығу, аударылу; әртүрлі бастапқы жағдайдағы бұрылу, қолдың әр түрлі қалпымен әрекет ету, атап өту, аяқ башпайларымен ұсақ заттарды алу; жеңіл атлетика-жүру мен жүгірудің негізгі түрлері, қозғалыс бағыттары туралы түсініктер; берілген мақсаттар бойынша заттарды лақтыру; шаңғы спорты-жүргізуші жаттығулар, шаңғымен жүруді имитациялау, эллиптикалық тренажермен айналысу; арбадағы білім алушылар таяқтардың көмегімен жүріп-тұруды, шаңғы таяқшаларының дұрыс қағып алуды орындайды; қозғалмалы ойындар - түзету, жүгіру және секіру, лақтыру, допты аулау; спорттық ойындардың элементтері: баскетбол - баскетболшының тіректері, допты беру, допты себетке тастау; футбол - футбол доптарын домалату, допты сол жерде және қозғалыста беру, оны заттардың айналасына айналдыру, допты тоқтату, допты көтерумен лақтыру, қақпаға лақтыру тәсілдері; жеңіл ережелер бойынша волейбол (немесе еденде отырып)- допты лақтыру және қағып алу; доптың төменнен берілуі (төменнен бір қолмен); гандбол- допты оң және сол қолмен қадаммен және жүгірумен жүргізу, допты қақпаға лақтыру; волейбола, баскетбола, футбола, гандбола элементтерімен қимыл ойындар; білім алушының физикалық мүмкіндіктері бойынша қазақтың ұлттық ойындары;

2) денсаулық және салауатты өмір салты: күн тәртібін сақтау және жеке гигиена, дене шынықтыру сабақтарында қауіпсіздік ережелері, тыныс алу түрлері, оқытылатын спорт түрлері туралы бастапқы теориялық білім, салауатты өмір салты бойынша базалық білім;

3) қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттер мен сыни ойлауы: қозғалыс қабілетін жақсарту және түзету үшін физикалық жаттығуларды қолданудағы тактика мен техника элементтері; білім алушылардың таңдалған спорт түрлерінде ақпаратты интеграциялаудың әртүрлі тәсілдерін меңгеруі; критерий бойынша өткен спорт түрлеріне тапсырмаларды орындау;

4) тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету: қозғалыс бұзылыстарының орынын толтыру үшін мұғалімнің басшылығымен әрбір жаттығудың теориялық негізін саналы түрде түсіну және түзету құралдарын қолдану;

29. 1-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) қозғалыс қызметі: жеңіл атлетика-берілген бағыт бойынша жүру (дербес, қолдаумен), еңбектеу; білім алушылардың жеке ерекшеліктерін ескере отырып дұрыс жүруді (қозғалмалы аппараттарда, таяқтың көмегімен және тепе-теңдік бұзылуымен, үйлестірумен) үйрету, тосқауылдан атау, биіктікті өзгерту, әртүрлі құмның үсті бойынша әртүрлі темпіде жүру; допты бір және екі қолмен, бастарынан (еденнен 2 м биіктікте орналасқан 1х1 метр қалқан) 2 м қашықтықтан біртіндеп 5 м дейін ұлғайта отырып лақтыру; әр түрлі бағыттар бойынша шағын доп және басқа да ұсақ заттар; үлкен допты дәл ортасына; гимнастика - құру және қайта құру; командаларды орындау; қайта құру; бұрылу; тепе-теңдік; доппен жаттығу; шаңғы спорты-жүргізуші жаттығулар, шаңғымен жүруді имитациялау. Эллиптикалық тренажердегі сабақтар. Білім алушылар арбада жүруді таяқтардың көмегімен орындайды. Шаңғы таяқшаларындұрыс ұстау; спорт ойындарының элементтері мен қозғалмалы ойындар - волейболда доп лақтыру және беру; футболда допты тіземен, аяқпен жіберу, жүргізу, соғу; түрлі позициялардан баскетбол доптарын сақинаға лақтыру, беру; гандболда ыңғайлы қашықтықтан допты қақпаға беру, жүргізу, лақтыру; ұлттық қазақ ойындары-қозғалыс қабілеттерін жақсарту және түзету үшін дене жаттығуларын қолдануда техника, тактика элементтері; білім алушылардың физикалық мүмкіндіктері бойынша ұлттық қозғалмалы ойындар;

2) денсаулық және салауатты өмір салты: күн тәртібін және жеке гигиенаны сақтау; сабақ кезіндегі қауіпсіздік ережелері; жаттығуларды орындау кезінде дененің, кеудені дұрыс ұстау қалпы; снарядтар атауы; базалық спорттық терминологияларды; кеуде, іш және аралас тыныс алу; кеудені дұрыс ұстауды бақылау;

3) қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттер мен сыни ойлауы: қозғалыс қабілетін жақсарту және түзету үшін физикалық жаттығуларды қолданудағы техника, тактика элементтері; білім алушылардың таңдалған спорт түрлерінде ақпаратты интеграциялаудың әртүрлі тәсілдерін меңгеруі; зерттеудің теориялық және практикалық әдістерінің үйлесімі; критерилер бойынша өткен спорт түрлеріне тапсырмаларды орындау;

4) тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету: тұрмыста қажетті қозғалыс дағдыларын қалыптастыру үшін жаттығулар: тістерді жуу және тазалау кезінде қолданылатын қозғалыстар, тарау, киіну, ас қасық, шанышқы, шыныаяқтан ішу; дем алуға, бұлшық еттердің босаңсуына арналған түзету жаттығулары; дұрыс кеудені (тік) ұстау, кеңістіктік түсініктерді, тепе-теңдікті тәрбиелеу; әрбір жаттығудың теориялық негізін түсіну және түзету құралдарын қолдану үшін оларды мұғалімнің басшылығымен орын алған қозғалыс бұзылыстарын өтеу үшін қолдану;

30. 2-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) қозғалыс қызметі: жеңіл атлетика-берілген бағыт бойынша жүру (өз бетімен, қолдаумен), аяқпен, өкшемен, ішпен, төрттікпен жүгіріп, домалайды. Шағын допты орнынан лақтыру, допты аулау. Тепе-теңдікке арналған жаттығулар (тірекпен тұру, тіреусіз, тізеде тұру). Білім алушылар білуі тиіс: жаяу жүру, жүгіру, секіру жаттығуларының атаулары; гимнастика-саптық жаттығулар (бір қатарға, бір қатарға сапқа тұру, бір қатардан шеңберге қайта сапқа тұру), заттарсыз жалпы дамыту жаттығулары; орындыққа өрмелеу, маттар мен орындықтар арқылы атап өту; аспалы (жатқан орынға тіреу)); тепе-теңдік (тіреумен, тіреусіз тұруға үйрету); шаңғы спорты-жүргізуші жаттығулар, шаңғымен жүруді имитациялау, эллиптикалық тренажермен айналысу; білім алушылар шаңғы спорты (Шаңғы жарысы, биатлон), шаңғы мүкәммалының түрлері туралы білімдері арқылы коляскадағы таяқтардың көмегімен жүріп-тұруды орындайды; қозғалмалы ойындар - жалпы дамыту жаттығулар элементтерімен ойындар: жүгіру және секіру ойындары, лақтыру ойындары, допты аулау; түзету және ұжымдық ойындар; спорттық ойындардың элементтері - пионерболда, волейболда допты беру және қайта беру; футболда әртүрлі қашықтықтағы қақпаға допты беру, жүргізу, соғу, түсу; баскетбол добын беру, лақтыру; гандбол қақпасына допты жүргізу, беру, лақтыру; спорттық ойындар элементтерімен қозғалмалы ойындар; ұлттық қазақ ойындары: "Асық ату", "Бес тас", "Тоғыз құмалақ";ойындардағы техника, тактика элементтері;

2) денсаулық және салауатты өмір салты: күн тәртібін және жеке гигиенаны сақтау; сабақ кезінде қауіпсіздік ережесі; жаттығуларды орындау кезінде дененің, кеуденің дұрыс қалпы; снарядтардың атауы; базалық спорт терминологиясын қолдана білу; кеуде, іш және аралас тыныс алу; арқанды (кеуденің дұрыс қалыпы) бақылау; өз және сыныптастарының денсаулығына ұқыпты, жауапты және құзыретті қатынас таныту;

3) қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттер мен сыни ойлауы: снарядтар мен гимнастикалық элементтерді атау (гимнастикалық орындықтар, гимнастикалық қабырға, мат), сабақ кезінде қауіпсіздік ережелері, дұрыс қалыпты, жүруді, жүгіруді орындау, бұлшық еттердің босаңсуы мен қысымның мәнін білу; ересектердің басшылығымен снарядтарда, тепе – теңдікті, заттармен және заттарсыз негізгі жалпы дамытушы жаттығуларды, икемділікті дамытуға арналған жаттығуларды (жату жағдайында тартылу, топпен алға – артқа қарай омыртқа бойынша домалау, әртүрлі топтарда алға-артқа еңіс) өз бетінше орындау; білім алушылардың таңдаған спорт түрлерінде ақпаратты интеграциялаудың әртүрлі тәсілдерін меңгеру; зерттеудің теориялық және практикалық әдістерінің ұштасуы; критерий бойынша өткен спорт түрлерінен тест тапсырмаларын орындау; теориялық және практикалық әдістердің ұштасуы;

4) тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету: бұлшықеттерді босаңсыту үшін, тыныс алу жаттығуларын өз бетінше орындау; дұрыс кеуде қалпын, кеңістіктік түсініктерді, тепе-теңдікті тәрбиелеу; тұрмысқа қажетті дағдыларды қалыптастыру; қозғалысындағы бұзылыстардың орнын толтыру үшін мұғалімнің басшылығымен әрбір жаттығудың теориялық негізін түсіну және түзету құралдарын қолдану; мұғалімнің басшылығымен қозғалысындағы бұзылыстарын түзету; алуантүрлі тыныс алудың түрлерін орындау үшін түзету жаттығулар.

31. 3-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) қозғалыс қызметі: жеңіл атлетика-жүру, жүгіру, есту немесе көру сигналымен тоқтай отырып, қозғалудың қолжетімді түрі бар эстафеталық, кедергілерді еңсере отырып жүріп-өту; шағын допты дәлдеп лақтыру; гимнастика-құрастыру және қайта құру, саптық жаттығулар, бұрылыс, ажырату; гимнастикалық таяқшада жаттығу; тепе-теңдік пен атап өтуге жаттығу: аралас аспалы, доппен, таяқпен және шеңбермен жаттығулар, өрмелеу; шаңғы спорты- бейімдеуіш жаттығу, шаңғымен жүру. Эллиптикалық тренажерда сабақ. Коляскадағы білім алушылар таяқтардың көмегімен, өздігінен немесе ересектердің көмегімен спорттық инвентарьды кигізуді орындайды; қозғалмалы және спорттық ойындар: аралас тапсырмалар, эстафеталармен қозғалыс ойындары; футбол-қозғалмайтын және қозғалатын допқа соққы; допты тоқтату; қақпаға допты бағыттау, лақтыру; баскетбол: баскетболшы тіреуі; допты ұстау, беру және жүргізу; допты лақтыру; отырып волейбол: төменнен және жоғарыдан екі қолмен тор арқылы жұп арқылы допты лақтыру және аулау; допты төменгі беру (төменнен бір қолмен); волейбол жеңілдетілген ережелер бойынша (немесе еденде отырып): допты лақтыру; допты беру; допты қабылдау және беру; гандбол: допты ұстау және тапсырма бойынша қақпаға лақтыру, қақпашы тіреуі; футбол, баскетбол, волейбол, гандбол элементтерімен қозғалмалы ойындар; Қазақстанның ұлттық ойындары: техникаларды, ережелерді зерделеу және бұрын зерттелген ойындардың жарыстарын өткізуге қатысу. Дербес дене дайындығының жеке жоспарларын жасау (үлгі бойынша). Ойын кезінде дене дайындығының жеке көрсеткіштерін және ағзаның жай-күйінің өзгерістерін өзін-өзі бақылау;

2) денсаулық және салауатты өмір салты күн тәртібін және жеке гигиенаны сақтау; салауатты өмір салты туралы тұтас түсініктердің қалыптасуы; сабақ кезіндегі қауіпсіздік ережелері; базалық спорттық терминологияны қолдана білу; кеуде, іш және аралас тыныс алу; кеудені дұрыс ұстауын бақылау; адамның денсаулығына зиянды әсер ететін факторларды білу, өз өмірінен зиянды әдеттерді болдырмау;

3) қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттер мен сыни ойлауы: залды кеңістікте бағдарлау; меңгерген спорт түрлерінде әртүрлі тактиканы қолдана отырып, менгерген спорт түрлері бойынша жаттығуларды көрсету; спорт түрлері бойынша жарыстар өткізу және ережелерді білу; ұжымдық ойнау;

4) тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету: тыныс алуға, бұлшық еттердің босаңсуына арналған жаттығуларды өз бетінше орындау; дұрыс арқаны (кеудені) ұстау, кеңістіктік көріністерді, тепе-теңдікті тәрбиелеу; тұрмыстқа қажетті дағдыларды қалыптастыру үшін; қозғалысындағы бұзылыстардың орнын толтыру үшін мұғалімнің басшылығымен әрбір жаттығудың теориялық негізін түсіну және түзету құралдарын қолдану; жеке қимыл-қозғалыс қабілетін жақсарту және түзету үшін дене жаттығуларын қолданудағы техника, тактика элементтері.

32. 4-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) қозғалыс қызметі: жеңіл атлетика - жылдам жүгіруде жүру, айдауышты жүгіріп өту, қозғалудың қол жетімді түрімен эстафеталық (жүру, жүгіру, жүгіріп өту, белсенді арбада жүру), шағын допты дәлдеп лақтыру (оң, сол жақ)); гимнастика - бір орында және қозғалыстағы жаттығулар, тыныс алу жаттығулары, гимнастикалық таяқшалармен, жалаушалармен, кіші шеңберлермен, үлкен және кіші доптармен, орындықтармен, толтырылған доптармен жаттығулар кешені, көлбеу тақтамен жүру, тепе-теңдікке арналған жаттығулар; шаңғы спорт – шаңғыда жүруді имитациялау, тренажердегі сабақтар, қашықтықты өту кезінде түрлі шаңғы жүрісін пайдалану; қозғалмалы және спорттық ойындар: түрлі коррекциялық және қозғалмалы ойындар, заттарды жылжыту және тасымалдау арқылы, допты тікелей жүргізу арқылы сызықтық эстафеталар; футбол: қозғалмайтын және қозғалатын доп бойынша соққы; допты тоқтату; допты жүргізу; баскетбол: баскетболшы тіреуі, допсыз арнайы қозғалыстар, қағып алу, допты орнында жүргізу, шығыршықтың астынан екі қолмен екі қолмен лақтыру; волейбол отырып: допты екі қолмен төменнен және жоғарыдан тор арқылы жұптасып лақтыру және ұстап алу, допты төменгі жағынан беру (төменнен бір қолмен); волейбол: допты лақтыру, допты беру, ұстап алу және допты беру; гандбол: зерттелген тәсілдерді қолдана отырып ойын элементтері; футбол, баскетбол, волейбол, гандбол материалдарындағы қозғалмалы ойындар; ұлттық қазақ ойындары: техникаларды, тактикаларды және ұлттық ойындар жарыстарының ережелерін үйрену;

2) денсаулық және салауатты өмір салты: ортопедиялық режимді және күн режимін, жеке гигиенаны сақтау; сабақ кезіндегі қауіпсіздік ережелері; салауатты және қауіпсіз өмір салтының құндылықтарын қабылдау және іске асыру, дене бітімінің өзін-өзі жетілдіру қажеттілігі, спорттық-сауықтыру қызметімен айналысу; базалық спорт терминологиясын қолдана білу; адам денсаулығына зиянды әсер ететін факторларды білу, өз өмірінен зиянды әдеттерді болдырмау; дене шынықтыру сабақтары кезінде дене дайындығының жеке көрсеткіштерін және ағза жағдайының өзгерістерін өзін-өзі бақылау;

3) қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттер мен сыни ойлауы: зал кеңістігінде бағдарлау; әр түрлі тактиканы қолдана отырып, меңгерген спорт түрлері бойынша жаттығуларды көрсету; спорт түрлері бойынша жарыстар мен қауіпсіздік ережелерін білу; ұжым болып ойнау; жаттығулардың, снарядтардың, инвентарияның атауларын пайдалану; өз бойындағы дене ауытқушылығын түзету мен қажеттіліктерін жетілдіру бойынша өзіндік танымдық іс-әрекетін және ақпарат іздеуге дайын болу;

4) тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету: тыныс алуға, бұлшық еттердің босаңсуына арналған жаттығуларды өз бетінше орындау; дұрыс арқаны (кеудені) ұстау, кеңістіктік көріністерді, тепе-теңдікті тәрбиелеу; тұрмыстқа қажетті дағдыларды қалыптастыру; қозғалысындағы бұзылыстардың орнын толтыру үшін мұғалімнің басшылығымен әрбір жаттығудың теориялық негізін түсіну және түзету құралдарын қолдану.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

33. Бағдарламада ұсынылған оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгіде бірінші белгі – сыныбын, екінші және үшінші белгі – бөлімнің және бөлімшенің реттік санын, төртінші белгі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.1.2.1 кодында "1" - сыныбы, "1.2" - бөлімше, "1" - оқыту мақсатының реттік саны.

34. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Қозғалыс қызметі" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Негізгі қозғалыс дағдыларын дамыту және түзету: Тірек-қозғалыс аппараты, дене мен объектіні басқару	0. 1. 1. 1 қозғалыс әрекеттерін түсіне алу; негізгі нұсқада қимыл дағдыларын дамыту және оны түрлі жағдайларда қолдану үшін негіз жасай алу;	1. 1. 1. 1 саптық жаттығуларды орындай білу; денсаулық пен дене дамуында ауытқуларды есепке ала отырып, негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктері; дененің тепе-теңдігін сақтау және оның кеңістіктегі жағдайын бақылай алу; тік қалыпты ұстап тұру және отыру қалпынан тұру жағдайына өте алу	2. 1. 1. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын жақсарта алу; қозғалыс кезінде дененің тепе-теңдігін және оның тұрақтылығын сақтай алу; таңертеңгілік жаттығу кешендерін құрастыру ережелері туралы түсініктерінің болуы	3. 1. 1. 1 денені дамытудың негізгі жаттығуларын орындау, қимылдарды үйлестіру, ептілік жаттықтыру және тепе-теңдікті сақтау кезінде түзету және бейімделу әдістерін пайдалана отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсартуды жалғастыра алу	4. 1. 1. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктерін көрсету, тепе-теңдікті сақтай алу
1.2 Дене дамуындағы жетіспеушілікті түзету: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдікті дамыту, өз денесінде бағдарлана алу	0. 1. 2. 1 өзіне - өзі қызмет көрсету дағдылары мен дағдыларын меңгеру үшін көру мен моториканы үйлестіру, еркін қозғалыс актісі туралы түсінікке ие болу	1. 1. 2. 1 сабақта машықтар мен дағдыларды игеру үшін еркін қозғалыс актісін ұйымдастыра алу; жүруде, жүгіруде, секіруде әртүрлі тәсілдермен қозғалыстарды орындай алу	2. 1. 2. 1 дұрыс арқаны (кеудені) қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу	3. 1. 2. 1 дене дамуын бақылай алу: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдік, өз денесінде бағдарлана алу	4. 1. 2. 1 дене дамуы мен дайындығын өз бетінше бақылай білуді көрсете алу; жылдам қозғалу және қозғалыс бағытын өзгерте алу; түзету жаттығуларын орындай алу
1.3 Дене дамуына ықпал ететін түрлі дене жаттығуларында ұштасқан қимылдарды орындау және жақсарту	0. 1. 3. 1 тұрақты орындаушы етіп тағайындап, негізгі техника мен басқарушы қозғалыстар туралы түсініктерінің болуы	1. 1. 3. 1 қимылдарды орындау кезінде артық кернеуді жояотырып, негізгі физикалық қозғалыстарды, олардың қарапайым дене даму жаттығулармен қалай байланыста екенін білу	2. 1. 3. 1 қажетсіз қозғалыстардың туындауын ескерте отырып немесе мүмкіндігінше оларды жою арқылы оларды өз бетімен байланыстыра отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсарта алу	3. 1. 3. 1 қозғалыс әрекетінің жалпы ырғағын игеруге қол жеткізе отырып, физикалық даму үшін көзделген түрлі дене жаттығуларын орындау және байланыстыра алу	4. 1. 3. 1 қимыл-қозғалыс қателіктерін алдын алу және түзете білуге, физикалық дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығуларда қимыл-қозғалысты орындау сапасының жоғарылауын көрсете алу
1.4 Аяқ-қол буындарының қозғалуын ұлғайту: заттарсыз және заттарменжалпы дамытушы және түзету сипаттындағы жаттығулар	0. 1. 4. 1 білім алушының ауруының дәрежесі мен сипатына қарай көмек көрсетумен тізеде тұрып немесе тіреусіз тұра алу; ұсақ заттарды жоғары, төмен лақтыра алу	1. 1. 4. 1 аяқ-қол буындарындағы қозғалушылықты арттыруға арналған жаттығуларды білу, буындар мен контрактураларда баяу қозғалушылықтың қалыптасуының алдын алу	2. 1. 4. 1 буындардағы қозғалушылықты арттыру, бұлшық ет массасын, бұлшық ет тонусын, бұлшық ет күшін, тірек пен қозғалуды қалпына келтіру, қозғалыс пен ептілікті үйлестіру, тепе-теңдік немесе алмастыру дағдыларын меңгеру үшін жаттығуларды қолдана алу	3. 1. 4. 1 буындардың қозғалмалылығының функционалдық мүмкіндіктерінің қол жеткен деңгейін қалай сақтау және ұлғайту керектігін түсіну және асқынулардың алдын ала білу – омыртқаның деформациясын және сау аяқ-қолдың деформациясын білу	4. 1. 4. 1 субъективті сезімдерге сәйкес қозғалыс амплитудасы мен бұлшықет кернеуінің күшін дәл реттеуге мүмкіндік беретін жаттығуларды көрсете алу
1.5 Жаттығуларды орындау және реттілікті сақтау: қозғалыстағы ауытқушылықты жеңе білу;	0. 1. 5. 1 кеңістікте заттармен және заттарсыз негізгі дене жаттығуларын орындау туралы түсінікке ие болу	1. 1. 5. 1 аурулардың ерекшелігін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау контекстінде уақыт, кеңістік, салмақ және жатық ұғымдары туралы білу	2. 1. 5. 1 еркін қозғалыс актісін ұйымдастыру кезінде қарапайым дене жаттығуларда қозғалыстарды бірқалыпты орындау кезінде уақытты, кеңістікті білу	3. 1. 5. 1 физикалық комбинацияларда дербес қимылдарды орындау кезіндегі дағдылар мен реттілікті түсіне алу	4. 1. 5. 1 дене дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, қимылдарды орындаудың уақыты, кеңістігі және бірқалыпты түсінігін көрсететін нақты және тиімді дағдылар мен тізбектерді қолдана алу
1.6 Өмірге қажетті білік пен дағдыны қалыптастыру үшін қозғалыс әрекетіндегі жетіспеушілікті анықтау;	0. 1. 6. 1 өзіндік қозғалыс ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу және саналы түрде жетілдіре алу	1. 1. 6. 1 қозғалыс дағдылары бойынша өз іскерліктері мен кемшіліктерін сипаттай алу	2. 1. 6. 1 өмірлік қажетті дағдылар мен біліктерді қалыптастыру үшін қозғалыс кемшіліктерін түсіндіре алу	3. 1. 6. 1 дене мүмкіндіктерін анықтай отырып, өз және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылай алу	4. 1. 6. 1 дене жаттығуларын жақсы орындау үшін әлеуетін анықтай отырып, өзінің және басқаның қозғалыс мүмкіндіктерін салыстыра алу
1.7 Кеңістікте бағдарлануды дамуы мен байланысын,динамикасын, әрекетін бағалау және талдай білу	0. 1. 7. 1 жеке пайдаланудың қосымша арнайы техникалық құралдарын пайдалана отырып, қолдау көрсетумен әрбір элементті түсіндіру кезінде жеңілдетілген түрде (баяу, бөлшектелген) әрекетті орындай алу	1. 1. 7. 1 түрлі жағдайларда әр түрлі кеңістіктерде қарапайым әрекеттерді орындай алу	2. 1. 7. 1 кеңістікте уақытқа қарай жаттығуларды анықтау динамикасын қарапайым өзгертермен әрекеттерді жеткізе алу	3. 1. 7. 1 жаттығуларды орындау және бағалау кезінде әрекеттер, кеңістік, динамика және байланыстар қатарын анықтай алу	4. 1. 7. 1 әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстар қатарын түсіндіріп және көрсете отырып, өз және басқалардың іс-әрекетінің орындалуын салыстыра алу
1.8 Қозғалыс қабілетін жақсарту және түзету үшін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну	0. 1. 8. 1 дене дамуындағы ауытқуларды жеңу және ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу; жеке ортопедиялық режимді сақтай алу	1. 1. 8. 1 физикалық мүмкіндіктерді ескере отырып, қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы мүмкін қиындықтарды білу	2. 1. 8. 1 қарапайым және өзгертілген дене даму жаттығуларын орындау кезінде қиындықтарды жеңе алу	3. 1. 8. 1 қимыл-қозғалыс қызметін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктерін көрсете алу	4. 1. 8. 1 жаттығуларды орындау кезінде тәуекелдерді азайту қабілетін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың күрделілік деңгейін тани алу

2) "Қозғалыс дағдылары арқылы шығармашылық қабілеттері мен сыни ойлауы" бөлімі:

2 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, өзгеретін жағдайларға ден қою үшін баламалы шешімдер арқылы қозғалыспен байланысты идеяларды, стратегиялар мен жоспарларды бейімдеу	0. 2. 1. 1 тік тұрудың, жүрудің, манипулятивті қызметтің негізгі функцияларын қалыптастыру мақсатында қимыл-қозғалыс мүмкіндіктерін жұмылдыра алу	1. 2. 1. 1 қозғалыста да, статикалық дозада да бұлшық ет күшін үлестіре отырып, физикалық іс-әрекетке қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу	2. 2. 1. 1 қиындықтарды жеңудің баламаларын түсінуді көрсете отырып, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылай алу	3. 2. 1. 1 меңгерген білімімен қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарлар қатарын өзбетінше баламалы шешімдер жасауды қолдана алу	4. 2. 1. 1 білім алушыларға арналған өмір сүру ортасындағы баламалы шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын көрсете алу
2.2 Командалық көшбасшының рөлін орындай отырып, мақсатқа жету үшін дербес және бірлескен жұмыс жасай алу	0. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына жету және дене дамуындағы бұзылуларды түзету туралы түсінікке ие болу	1. 2. 2. 1 физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, қозғалыс мақсаттарының дербес жетістіктері туралы білу	2. 2. 2. 1 қозғалу мақсаттарына қол жеткізу және жеке дене даму мүмкіндіктерінің күрделенген жағдайларында қимылдарды орындау үшін командада өз бетінше жұмыс істей алу	3. 2. 2. 1 көшбасшылықпен дербес және командалық жұмысты көрсете алу	4. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу және қозғалыс функцияларын түзету үшін көшбасшылық рөлдерімен кезекпен алмасып, топта жұмысты өз бетінше талдай алу
2.3 Ағзаның жеке ерекшеліктерін ескере отырып, түзету және дамыту бағытындағы қолайлы оқу ортасын құру бойынша бірлескен жұмыс дағдыларын білу және түсіну	0. 2. 3. 1 түзету және дамыту бағытындағы қолайлы оқу ортасын құру бойынша дамудың әлеуетті мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу	1. 2. 3. 1 қозғалыс координациясын дамыту үшін түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын, ресурстары мен идеяларын білу	2. 2. 3. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, білім мен идеялармен алмаса алу	3. 2. 3. 1 әр түрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар және идеялар алмасу туралы білімді қолдана алу	4. 2. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістікті, ресурстарды және идеяларды дербес бөле алу
2.4 Бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдану, пайдалану, құру	0. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, дене жаттығуларын, мөлшерленген күшті орындау кезінде қарапайым ережелерді қолдану бойынша түсінікке ие болу	1. 2. 4. 1 дене және түзету жаттығуларын орындау кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу	2. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу	3. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді пайдалана алу	4. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді көрсете алу
2.5 Конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және басқалардың шығармашылық міндеттеріне сын тұрғысынан қарау	0. 2. 5. 1 дене дамуының ерекшеліктерін ескере отырып, шығармашылық міндеттерді меңгеру бойынша түсінікке ие болу	1. 2. 5. 1 зақымдалуларды түзету және қозғалыс дағдыларын қалыптастыру бойынша өзінің және басқа да шығармашылық міндеттерін түсіне алу	2. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық міндеттерін талқылай алу	3. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын пайдалана алу	4. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын біріктіре алу
2.6 Өздерінің физикалық мүмкіндіктерін сезіну арқылы өз денесін қабылдауды ескере отырып, әр түрлі жағдайларда көңіл-күй мен эмоцияларды білдіруде шығармашылық қабілеттер мен идеяларды қолдану	0. 2. 6. 1 дене дамуын, моторикасын, соматикалық жағдайын ескере отырып, шығармашылық қабілеттер мен идеялар туралы түсінікке ие болу, өздерінің физикалық мүмкіндіктерін сезіне алу	1. 2. 6. 1 өз денесін қабылдауды ескере отырып, негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды пайдалану арқылы мұғалімге жеткізе алу	2. 2. 6. 1 өздерінің дене даму мүмкіндіктерін саналы түрде сезіну, өз денесін қабылдауды ескере отырып, эмоцияларды білдіру үшін мұғалім мен құрдастардың шығармашылық қабілеті мен идеяларын көрсете алу	3. 2. 6. 1 өзінің және басқаның шығармашылық қабілеттері мен идеяларын талдай отырып мұғалім мен құрдастарына баяндап беру	4. 2. 6. 1 әртүрлі жағдаятта алмасатын жаңа элементтерді құру үшін өзінің шығармашылық қабілеті мен идеясын өзгелермен біріктіре алу
2.7 Дене шынықтыру қызметін орындау уақытында жеке және топтық тапсырмаларды орындау кезінде адал жарысу дағдысын және ұжымдық жұмыс жасай алу, патриоттық сезімді дамыту	0. 2. 7. 1 патриоттық сезім туралы түсінікке ие болу, ұжымдық қызметті қалыптастыру үшін жағдай жасай алу	1. 2. 7. 1 патриотизм нені білдіреді, жеке және топтық іс-әрекетті орындау кезінде қалай өзара іс-қимыл жасау керектігін түсіне алу	2. 2. 7. 1 патриоттық сезім дегеніміз не және адал бәсекелестіктің мәнін түсіне отырып, бір-бірімен қарым-қатынас жасай алу	3. 2. 7. 1 патриотизмнің мәнін түсіндіру және қарым-қатынас пен адал ойын көрсете алу	4. 2. 7. 1 жеке және топтық дене іс-әрекетінде патриотизм сезімін және адал бәсекелестік сезімін көрсете алу
2.8 Қозғалыстардың әртүрлі мазмұнға негізделген рөлдерді орындау, олардың айырмашылықтарын сезіну және өз денесінің функцияларын бақылаудың қол жетімді тәсілдерін меңгеру	0. 2. 8. 1 қозғалысқа сәйкес рөлдерді атқара білу; өз денесінің функцияларын бақылау тәсілдерін меңгере алу	1. 2. 8. 1 өз рөлін, өз денесінің функцияларын бақылау тәсілдерін білу; қарапайым қимылдарды орындау кезінде басқалардың рөлін тани алу;	2. 2. 8. 1 айырмашылықтарын мойындай отырып әртүрлі дене жаттығуларын орындау барысында өзінің және басқаның рөлін түсіну	3. 2. 8. 1 айырмашылықтарды түсіндіре отырып, қарапайым қозғалыстарды орындау кезінде өзінің басқалардың рөлін көрсете алу	4. 2. 8. 1 айырмашылықтарын саналы түрде түсіне отырып әртүрлі қозғалыс кезінде әртүрлі рөлдермен эксперимент жасай алу

3) "Денсаулық және салауатты өмір салты" бөлімі:

3 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын түсіну, тұрақты, дербес және жүйелі дене шынықтырумен айналысуға қызығушылықты қалыптастыру	0. 3. 1. 1 дербес сабақтарға қажетті дене қызметі мен салауатты өмір салтының маңыздылығы туралы түсініктерінің болуы	1. 3. 1. 1 қалпына келтіру және түзету үшін дене әрекетінің, жүйелі жаттығулардың маңыздылығын білу	2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын талқылау, оларды өз бетінше қолдана алу	3. 3. 1. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене даму жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу, түсіну, көрсете алу	4. 3. 1. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын талдай алу
3.2 Білім алушының, оның денесінің және бұлшықеттерінің, сезім мүшелерінің қозғалыс белсенділігін дамытуға бағытталған дене жаттығуларын орындаудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	0. 3. 2. 1 өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру үшін дене жаттығуларын орындаудың маңыздылығы туралы түсінікке ие болу	1. 3. 2. 1 дене іс-әрекетінде жалпы дамыту жаттығулары мен жаттығудың маңыздылығын түсіне алу	2. 3. 2. 1 қозғалыс белсенділігін дамытуға бағытталған дене даму жаттығуларын орындай білу	3. 3. 2. 1 жаттығу және жалпы дамыту жаттығуларының маңыздылығын талқылай алу	4. 3. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларының кешендерін көрсету және дене шынықтыруға қажеттілігін талқылай алу
3.3 Ағзадағы физикалық өзгерістерді бақылау, тыныс алуға түрлі физикалық күштің әсерін, жүрек жиілігін, дене температурасын, қозғалысты түзету	0. 3. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындағаннан кейін ағзадағы физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу	1. 3. 3. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы физикалық өзгерістерді анықтау, дене температурасын өлшеу, жүрек жиілігін есептей алу	2. 3. 3. 1 алдын алуға бағытталған дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы дене дамуындағы өзгерістерді қалай бақылауға болатынын білу	3. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде физикалық өзгерістерді анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын түсіндіре алу	4. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде немесе кейін белгілі бір дене дамуының өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсете алу
3.4 Қозғалыс бұзылыстарының ерекшелігін ескере отырып, бірқатар физикалық жүктемелерге қатысу кезінде тиісті түрде ден қоя отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді айқындау	0. 3. 4. 1 жаттығуларды орындау кезіндегі қиындықтарды анықтау және өз мүмкіндіктері туралы түсінік алу	1. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтай алу	2. 3. 4. 1 дене даму жаттығуларының аз мөлшерін орындау кезінде оларға әсер етудің кейбір негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді түсіне алу	3. 3. 4. 1 дене даму жаттығуларын орындау кезінде тиісті түрде әрекет ете отырып, қиындықтар мен қатерді жеңе алу	4. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен қауіп-қатерді жеңуге көмектесе алу
3.5 Қозғалыс бұзылыстарын ескере отырып, мектеп ішінде және одан тыс дене және спорт қызметіне қатысу мүмкіндігін анықтау және ұсыну	0. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу	1. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктерін анықтай алу	2. 3. 5. 1 "үй-мектеп" контексінде физикалық қызметке қатысу мүмкіндігін түсіне алу	3. 3. 5. 1 әр түрлі контекстерде физикалық іс-әрекетке қатысу мүмкіндігін түсіндіре алу	4. 3. 5. 1 дене қызметіне қатысудың әртүрлі мүмкіндіктерін және оларға қатысуға мүмкіндік алу жолдарын салыстыра алу

4) "Тірек-қозғалыс аппаратының зақымдалуын түзету" бөлімі:

4 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жаттығу орындау арқылы кеудені (арқаны)түзету	0. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша түсініке ие болу	1. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша жеке мүмкіндіктерін анықтай алу	2. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету мүмкіндіктерін түсіне алу	3. 4. 1. 1 заттарды басына ұстау, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүруді физикалық жаттығуларды орындау жолымен ұштастырып кеудені түзетуге болатынын білу	4. 4. 1. 1 кеудені түзету үшін физикалық жаттығуларды өзбетінше орындай алу
4.2 Бұлшық ет корсетін нығайту	0. 4. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларын орындау арқылы бұлшық ет корсетін нығайту туралы түсінікке ие болу	1. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын білу	2. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын қолдана білу	3. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларының қажеттілігін түсіндіре алу	4. 4. 2. 1 тренажерлерді пайдаланып бұлшық ет корсетін нығайту үшін дене жаттығуларының кешенін таңдай алу
4.3 Сауықтырудың дәстүрлі емес түрлерімен танысу арқылы денсаулықты түзету	0. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің түрлері туралы түсінікке ие болу	1. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің әртүрлі дәстүрлі емес арнайы таңдалған түрлерін білу	2. 4. 3. 1 өзінің дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін басшылықпен орындай білу	3. 4. 3. 1 жеке дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін өз бетінше орындай алу	4. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес арнайы таңдалған құралдарды түсіну және іске асыра алу
4.4 Спорттық ойындарды, эстафеталарды, жарыстарды өткізу және оларға дайындық барысында үйлестірушілік қабілеттерін дамыту және түзету	0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу	1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу	2. 4. 4. 1 спорттық іс-шараларды өткізу барысындағы дене дамуындағы өзгерістер мен көңіл-күйін, ұштастыру қабілетін анықтай алу	3. 4. 4. 1 қозғалмалы, спорттық ойындар, эстафеталар, жарыстар өткізу барысындағы дене даму өзгерістерін түсіне алу	4. 4. 4. 1 қозғалыс, спорттық ойындар, эстафеталар мен жарыстар кезінде түзету сипатындағы жаттығуларды қолдана білу
4.5 Тыныс алу функциясын қалпына келтіру	0. 4. 5. 1 дене қалпына байланысты және қозғалыста тыныс алуды басқару тәсілдері туралы түсінікке ие болу	1. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу	2. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін қолдана алу	3. 4. 5. 1 тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және дененің жағдайына, әр түрлі қимылдарға байланысты қолдана білу	4. 4. 5. 1 дененің жағдайына және әр түрлі қимылдарға байланысты тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсете алу

35. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

36. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Бөлімдер	Бөлімінің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Денсаулық туралы білу және түсіну	Қауіпсіздік ережесі Дене мәдениеті деген не?	0. 3. 1. 1 дербес сабақтарға қажетті дене қызметі мен салауатты өмір салтының маңыздылығы туралы түсініктерінің болуы; 0. 1. 3. 1 тұрақты орындаушы етіп тағайындап, негізгі техника мен басқарушы қозғалыстар туралы түсініктерінің болуы; 0. 1. 1. 1 қозғалыс әрекеттері туралы түсіне алу; негізгі нұсқада қимыл дағдыларын дамыту және оны түрлі жағдайларда қолдану үшін негіз жасай алу; 0. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, дене жаттығуларын, мөлшерленген күшті орындау кезінде қарапайым ережелерді қолдану бойынша түсінікке ие болу
	Күнтәртібі, таңертеңгі жаттығу, сергіту сәттер	0. 1. 4. 1 білім алушының ауруының дәрежесі мен сипатына қарай көмек көрсетумен тізеде тұрып немесе тіреусіз тұра алу; ұсақ заттарды жоғары, төмен лақтыра алу; 0. 2. 5. 1 дене дамуының ерекшеліктерін ескере отырып, шығармашылық міндеттерді меңгеру бойынша түсінікке ие болу; 0. 3. 4. 1 жаттығуларды орындау кезіндегі қиындықтарды анықтау және өз мүмкіндіктері туралы түсінік алу; 0. 4. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларын орындау арқылы бұлшық ет корсетін нығайту туралы түсінікке ие болу
	Жүру және жүгіру	0. 1. 6. 1 өзіндік қозғалыс ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу және саналы түрде жетілдіре алу; 0. 2. 1. 1 тік тұрудың, жүрудің, манипулятивті қызметтің негізгі функцияларын қалыптастыру мақсатында қимыл-қозғалыс мүмкіндіктерін жұмылдыра алу
	Секіру және лақтыру	0. 1. 5. 1 кеңістікте заттармен және заттарсыз негізгі дене жаттығуларын орындау туралы түсінікке ие болу; 0. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына жету және дене дамуындағы бұзылуларды түзету туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу
2. Ойын арқылы қарым-қатынас дағдысы мен өзараәрекеттесуін дамыту	Сюжеті-рольдік қимыл ойындар	0. 1. 7. 1 жеке пайдаланудың қосымша арнайы техникалық құралдарын пайдалана отырып, қолдау көрсетумен әрбір элементті түсіндіру кезінде жеңілдетілген түрде (баяу, бөлшектелген) әрекетті орындай алу; 0. 2. 6. 1 дене дамуын, моторикасын, соматикалық жағдайын ескере отырып, шығармашылық қабілеттер мен идеялар туралы түсінікке ие болу, өздерінің физикалық мүмкіндіктерін сезіне алу
	Қозғалыс дағдыларының кең ауқымдылығы	0. 1. 2. 1 өзіне - өзі қызмет көрсету дағдылары мен дағдыларын меңгеру үшін көру мен моториканы үйлестіру, еркін қозғалыс актісі туралы түсінікке ие болу; 0. 2. 7. 1 патриоттық сезім туралы түсінікке ие болу, ұжымдық қызметті қалыптастыру үшін жағдай жасай алу; 0. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша түсінік алу
	Жұп және шағын топта қарым-қатынас дағдысы	0. 1. 8. 1 дене дамуындағы ауытқуларды жеңу және ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу; жеке ортопедиялық режимді сақтай алу; 0. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу; 0. 2. 8. 1 қозғалысқа сәйкес рөлдерді атқара білу; өз денесінің функцияларын бақылау тәсілдерін меңгере алу
	Дене шынықтыру сабақтарының пайдасы	0. 1. 1. 1 қозғалыс әрекеттерін түсіне алу; негізгі нұсқада қимыл дағдыларын дамыту және оны түрлі жағдайларда қолдану үшін негіз жасай алу; 0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің түрлері туралы түсінікке ие болу
2-тоқсан
3. Гимнастикалық және түзету жаттығулары арқылы креативті және сыни ойлау	Кеудені түзету және өмір қауіпсіздік ережесі	0. 1. 2. 1 өзіне - өзі қызмет көрсету дағдылары мен дағдыларын меңгеру үшін көру мен моториканы үйлестіру, еркін қозғалыс актісі туралы түсінікке ие болу; 0. 2. 1. 1 тік тұрудың, жүрудің, манипулятивті қызметтің негізгі функцияларын қалыптастыру мақсатында қимыл-қозғалыс мүмкіндіктерін жұмылдыра алу; 0. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша түсінікке ие болу
	Гимнастикалық фигуралар қатарын меңгеру	0. 1. 7. 1 жеке пайдаланудың қосымша арнайы техникалық құралдарын пайдалана отырып, қолдау көрсетумен әрбір элементті түсіндіру кезінде жеңілдетілген түрде (баяу, бөлшектелген) әрекетті орындай алу; 0. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, дене жаттығуларын, мөлшерленген күшті орындау кезінде қарапайым ережелерді қолдану бойынша түсінікке ие болу
	Сенің дене мүмкіндіктерін	0. 1. 4. 1 білім алушының ауруының дәрежесі мен сипатына қарай көмек көрсетумен тізеде тұрып немесе тіреусіз тұра алу; ұсақ заттарды жоғары, төмен лақтыра алу; 0. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына жету және дене дамуындағы бұзылуларды түзету туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларын орындау арқылы бұлшық ет корсетін нығайту туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің түрлері туралы түсінікке ие болу
4. Қазақтың ұлттық қимыл ойындары	Қазақ халқының мәдениеті және салтымен танысу	0. 2. 5. 1 дене дамуының ерекшеліктерін ескере отырып, шығармашылық міндеттерді меңгеру бойынша түсінікке ие болу; 0. 2. 7. 1 патриоттық сезім туралы түсінікке ие болу, ұжымдық қызметті қалыптастыру үшін жағдай жасай алу; 0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 5. 1 дене қалпына байланысты және қозғалыста тыныс алуды басқару тәсілдері туралы түсінікке ие болу
	Қимыл ойындары арқылы қызығушылық таныту	0. 1. 5. 1 кеңістікте заттармен және заттарсыз негізгі дене жаттығуларын орындау туралы түсінікке ие болу; 0. 2. 6. 1 дене дамуын, моторикасын, соматикалық жағдайын ескере отырып, шығармашылық қабілеттер мен идеялар туралы түсінікке ие болу, өздерінің физикалық мүмкіндіктерін сезіне алу; 0. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу
3-тоқсан
5. Ойын арқылы қозғалыс дағдыларын үйрету	Қауіпсіздік ережесі Физикалық қызмет кезінде адамның жүрек қағуы және тыныс алуы	0. 1. 6. 1 өзіндік қозғалыс ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу және саналы түрде жетілдіре алу; 0. 2. 3. 1 түзету және дамыту бағытындағы қолайлы оқу ортасын құру бойынша дамудың әлеуетті мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 1. 1 дербес сабақтарға қажетті дене қызметі мен салауатты өмір салтының маңыздылығы туралы түсініктерінің болуы; 0. 1. 8. 1 дене дамуындағы ауытқуларды жеңу және ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу; жеке ортопедиялық режимді сақтай алу; 0. 3. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындағаннан кейін ағзадағы физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу
	Ойын-жеке дене бітімінің қасиеттерін дамыту құралы ретінде	0. 1. 5. 1 кеңістікте заттармен және заттарсыз негізгі дене жаттығуларын орындау туралы түсінікке ие болу; 0. 2. 7. 1 патриоттық сезім туралы түсінікке ие болу, ұжымдық қызметті қалыптастыру үшін жағдай жасай алу; 0. 2. 8. 1 қозғалысқа сәйкес рөлдерді атқара білу; өз денесінің функцияларын бақылау тәсілдерін меңгере алу; 0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу
	Кеңістікте қозғалу және динамика	0. 1. 1. 1 қозғалыс әрекеттерін түсіне алу; негізгі нұсқада қимыл дағдыларын дамыту және оны түрлі жағдайларда қолдану үшін негіз жасай алу; 0. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің түрлері туралы түсінікке ие болу
	Заттармен қимыл ойындар	0. 1. 8. 1 дене дамуындағы ауытқуларды жеңу және ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу; жеке ортопедиялық режимді сақтай алу; 0. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, дене жаттығуларын, мөлшерленген күшті орындау кезінде қарапайым ережелерді қолдану бойынша түсінікке ие болу; 0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу
6. Қозғалмалы ойындар арқылы Тірек-қозғалыс аппаратының дамуы	Имитациялық жаттығулар арқылы денені басқару дағдылары	0. 1. 4. 1 білім алушының ауруының дәрежесі мен сипатына қарай көмек көрсетумен тізеде тұрып немесе тіреусіз тұра алу; ұсақ заттарды жоғары, төмен лақтыра алу; 0. 2. 1. 1 тік тұрудың, жүрудің, манипулятивті қызметтің негізгі функцияларын қалыптастыру мақсатында қимыл-қозғалыс мүмкіндіктерін жұмылдыра алу; 0. 1. 3. 1 тұрақты орындаушы етіп тағайындап, негізгі техника мен басқарушы қозғалыстар туралы түсініктерінің болуы; 0. 1. 1. 1 қозғалыс әрекеттерін түсіне алу; негізгі нұсқада қимыл дағдыларын дамыту және оны түрлі жағдайларда қолдану үшін негіз жасай алу;
	Тірек-қозғалыс аппаратының дамуы	0. 1. 2. 1 өзіне - өзі қызмет көрсету дағдылары мен дағдыларын меңгеру үшін көру мен моториканы үйлестіру, еркін қозғалыс актісі туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 2. 1 өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру үшін дене жаттығуларын орындаудың маңыздылығы туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларын орындау арқылы бұлшық ет корсетін нығайту туралы түсінікке ие болу
	Доппен ойын	0. 1. 7. 1 жеке пайдаланудың қосымша арнайы техникалық құралдарын пайдалана отырып, қолдау көрсетумен әрбір элементті түсіндіру кезінде жеңілдетілген түрде (баяу, бөлшектелген) әрекетті орындай алу; 0. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің түрлері туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 5. 1 дене қалпына байланысты және қозғалыста тыныс алуды басқару тәсілдері туралы түсінікке ие болу
	Секіргішпен ойын және жаттығулар	0. 1. 5. 1 кеңістікте заттармен және заттарсыз негізгі дене жаттығуларын орындау туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындағаннан кейін ағзадағы физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу
4-тоқсан
7. Ойын арқылы шығармашылық және коммуникативтік дағдылар	Қауіпсіздік ережесі Ойын арқылы шығармашылық қабілеттер	0. 3. 1. 1 дербес сабақтарға қажетті дене қызметі мен салауатты өмір салтының маңыздылығы туралы түсініктерінің болуы; 0. 1. 1. 1 қозғалыс әрекеттерін түсіне алу; негізгі нұсқада қимыл дағдыларын дамыту және оны түрлі жағдайларда қолдану үшін негіз жасай алу;
	Коммуникативтік дағдыларды дамытуға арналған ойындар	0. 2. 3. 1 түзету және дамыту бағытындағы қолайлы оқу ортасын құру бойынша дамудың әлеуетті мүмкіндіктері туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 4. 1 жаттығуларды орындау кезіндегі қиындықтарды анықтау және өз мүмкіндіктері туралы түсінік алу
	Ойын үшін шығармашылық идеялар	0. 2. 5. 1 дене дамуының ерекшеліктерін ескере отырып, шығармашылық міндеттерді меңгеру бойынша түсінікке ие болу; 0. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің түрлері туралы түсінікке ие болу
	Қозғалыс қызметіндегі белсенділік және дербестік	0. 1. 2. 1 өзіне - өзі қызмет көрсету дағдылары мен дағдыларын меңгеру үшін көру мен моториканы үйлестіру, еркін қозғалыс актісі туралы түсінікке ие болу; 0. 1. 3. 1 тұрақты орындаушы етіп тағайындап, негізгі техника мен басқарушы қозғалыстар туралы түсініктерінің болуы; 0. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша түсініке ие болу; 0. 4. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларын орындау арқылы бұлшық ет корсетін нығайту туралы түсінікке ие болу
8. Салауатты өмір салтын қалыптастыру	Ашық ауада дененің қимыл-қозғалыстары	0. 1. 7. 1 жеке пайдаланудың қосымша арнайы техникалық құралдарын пайдалана отырып, қолдау көрсетумен әрбір элементті түсіндіру кезінде жеңілдетілген түрде (баяу, бөлшектелген) әрекетті орындай алу; 0. 3. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындағаннан кейін ағзадағы физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу
	Жылдамдық, күш және ептілік	0. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына жету және дене дамуындағы бұзылуларды түзету туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 2. 1 өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын қалыптастыру үшін дене жаттығуларын орындаудың маңыздылығы туралы түсінікке ие болу; 0. 4. 5. 1 дене қалпына байланысты және қозғалыста тыныс алуды басқару тәсілдері туралы түсінікке ие болу
	Секіруді дамытуға арналған тапсырмалар	0. 1. 6. 1 өзіндік қозғалыс ерекшеліктері туралы түсінікке ие болу және саналы түрде жетілдіре алу; 0. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, дене жаттығуларын, мөлшерленген күшті орындау кезінде қарапайым ережелерді қолдану бойынша түсінікке ие болу
	Қимыл ойындар мен эстафеталар	0. 2. 6. 1 дене дамуын, моторикасын, соматикалық жағдайын ескере отырып, шығармашылық қабілеттер мен идеялар туралы түсінікке ие болу, өздерінің физикалық мүмкіндіктерін сезіне алу; 0. 4. 4. 1 қозғалмалы жұмыстарды жүргізу барысында жеке координациялық қабілеттер мен физикалық өзгерістер туралы түсінікке ие болу

2) 1-сынып:

2-кесте

Бөлімдер	Бөлімінің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Денсаулық туралы білу және түсіну	Қауіпсіздік ережесі Дене мәдениет деген не?	1. 3. 1. 1 қалпына келтіру және түзету үшін дене әрекетінің, жүйелі жаттығулардың маңыздылығын білу; 1. 1. 3. 1 қимылдарды орындау кезінде артық кернеуді жояотырып, негізгі физикалық қозғалыстарды, олардың қарапайым физикалық жаттығулармен қалай байланыста екенін білу; 1. 1. 1. 1 саптық жаттығуларды орындай білу; денсаулық пен дене дамуында ауытқуларды есепке ала отырып, негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктері; дененің тепе-теңдігін сақтау және оның кеңістіктегі жағдайын бақылай алу; тік қалыпты ұстап тұру және отыру қалпынан тұру жағдайына өте алу; 1. 2. 4. 1 дене және түзету жаттығуларын орындау кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	Күнтәртібі, таңертеңгі жаттығу, сергіту сәттер	1. 1. 4. 1 аяқ-қол буындарындағы қозғалушылықты арттыруға арналған жаттығуларды білу, буындар мен контрактураларда баяу қозғалушылықтың қалыптасуының алдын алу; 1. 2. 5. 1 зақымдалуларды түзету және қозғалыс дағдыларын қалыптастыру бойынша өзінің және басқа да шығармашылық міндеттерін түсіне алу; 1. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтай алу; 1. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын білу
	Жүру және жүгіру	1. 1. 6. 1 қозғалыс дағдылары бойынша өз іскерліктері мен кемшіліктерін сипаттай алу; 1. 2. 1. 1 қозғалыста да, статикалық дозада да бұлшық ет күшін үлестіре отырып, физикалық іс-әрекетке қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу
	Секіру және лақтыру	1. 1. 5. 1 аурулардың ерекшелігін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау контекстінде уақыт, кеңістік, салмақ және жатық ұғымдары туралы білу; 1. 2. 2. 1 физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, қозғалыс мақсаттарының дербес жетістіктері туралы білу; 1. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктерін анықтай алу
2. Ойын арқылы қарым-қатынас дағдысы мен өзараәрекеттесуін дамыту	Сюжеті-рольдік қимыл ойындар	1. 1. 7. 1 түрлі жағдайларда әр түрлі кеңістіктерде қарапайым әрекеттерді орындай алу; 1. 2. 6. 1 өз денесін қабылдауды ескере отырып, негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды пайдалану арқылы мұғалімге жеткізе алу
	Қозғалыс дағдыларының кең ауқымдылығы	1. 1. 2. 1 сабақта машықтар мен дағдыларды игеру үшін еркін қозғалыс актісін ұйымдастыра алу; жүруде, жүгіруде, секіруде әртүрлі тәсілдермен қозғалыстарды орындай алу; 1. 2. 7. 1 патриотизм нені білдіреді, жеке және топтық іс-әрекетті орындау кезінде қалай өзара іс-қимыл жасау керектігін түсіне алу; 1. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша жеке мүмкіндіктерін анықтай алу
	Жұп және шағын топта қарым-қатынас дағдысы	1. 1. 8. 1 физикалық мүмкіндіктерді ескере отырып, қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы мүмкін қиындықтарды білу; 1. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктерін анықтай алу; 1. 2. 8. 1 өз рөлін, өз денесінің функцияларын бақылау тәсілдерін білу; қарапайым қимылдарды орындау кезінде басқалардың рөлін тани алу;
	Дене шынықтыру сабақтарының пайдасы	1. 1. 1. 1 саптық жаттығуларды орындай білу; денсаулық пен дене дамуында ауытқуларды есепке ала отырып, негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктері; дененің тепе-теңдігін сақтау және оның кеңістіктегі жағдайын бақылай алу; тік қалыпты ұстап тұру және отыру қалпынан тұру жағдайына өте алу; 1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу; 1. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің әртүрлі дәстүрлі емес арнайы таңдалған түрлерін білу
2-тоқсан
3. Гимнастикалық және түзету жаттығулары арқылы креативті және сыни ойлау	Кеудені түзету және қауіпсіздік ережесі	1. 1. 2. 1 сабақта машықтар мен дағдыларды игеру үшін еркін қозғалыс актісін ұйымдастыра алу; жүруде, жүгіруде, секіруде әртүрлі тәсілдермен қозғалыстарды орындай алу; 1. 2. 1. 1 қозғалыста да, статикалық дозада да бұлшық ет күшін үлестіре отырып, физикалық іс-әрекетке қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу; 1. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша жеке мүмкіндіктерін анықтай алу
	Гимнастикалық фигуралар қатарын меңгеру	1. 1. 7. 1 түрлі жағдайларда әр түрлі кеңістіктерде қарапайым әрекеттерді орындай алу; 1. 2. 4. 1 дене және түзету жаттығуларын орындау кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	Сенің дене мүшелерінің мүмкіндіктері	1. 1. 4. 1 аяқ-қол буындарындағы қозғалушылықты арттыруға арналған жаттығуларды білу, буындар мен контрактураларда баяу қозғалушылықтың қалыптасуының алдын алу; 1. 2. 2. 1 физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, қозғалыс мақсаттарының дербес жетістіктері туралы білу; 1. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын білу; 1. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің әртүрлі дәстүрлі емес арнайы таңдалған түрлерін білу
4. Қазақтың ұлттық қимыл ойындары	Қазақ халқының мәдениеті және салтымен танысу	1. 2. 5. 1 зақымдалуларды түзету және қозғалыс дағдыларын қалыптастыру бойынша өзінің және басқа да шығармашылық міндеттерін түсіне алу; 1. 2. 7. 1 патриотизм нені білдіреді, жеке және топтық іс-әрекетті орындау кезінде қалай өзара іс-қимыл жасау керектігін түсіне алу; 1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу; 1. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу
	Қимыл ойындары арқылы қызығушылық таныту	1. 1. 5. 1 аурулардың ерекшелігін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау контекстінде уақыт, кеңістік, салмақ және жатық ұғымдары туралы білу; 1. 2. 6. 1 өз денесін қабылдауды ескере отырып, негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды пайдалану арқылы мұғалімге жеткізе алу; 1. 3. 5. 1 физикалық қызметке қатысудың жеке мүмкіндіктерін анықтай алу
3-тоқсан
5. Ойын арқылы қозғалыс дағдыларын үйрету	Қауіпсіздік ережесі Физикалық қызмет кезінде адамның жүрек қағуы және тыныс алуы	1. 1. 6. 1 қозғалыс дағдылары бойынша өз іскерліктері мен кемшіліктерін сипаттай алу; 1. 2. 3. 1 қозғалыс координациясын дамыту үшін түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын, ресурстары мен идеяларын білу; 1. 3. 1. 1 қалпына келтіру және түзету үшін дене әрекетінің, жүйелі жаттығулардың маңыздылығын білу; 1. 1. 8. 1 физикалық мүмкіндіктерді ескере отырып, қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы мүмкін қиындықтарды білу; 1. 3. 3. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы физикалық өзгерістерді анықтау, дене температурасын өлшеу, жүрек жиілігін есептей алу
	Ойын-жеке дене бітімінің қасиеттерін дамыту құралы ретінде	1. 1. 5. 1 аурулардың ерекшелігін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау контекстінде уақыт, кеңістік, салмақ және жатық ұғымдары туралы білу; 1. 2. 7. 1 патриотизм нені білдіреді, жеке және топтық іс-әрекетті орындау кезінде қалай өзара іс-қимыл жасау керектігін түсіне алу; 1. 2. 8. 1 өз рөлін, өз денесінің функцияларын бақылау тәсілдерін білу; қарапайым қимылдарды орындау кезінде басқалардың рөлін тани алу; 1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу
	Кеңістікте қозғалу және динамика	1. 1. 1. 1 саптық жаттығуларды орындай білу; денсаулық пен дене дамуында ауытқуларды есепке ала отырып, негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктері дененің тепе-теңдігін сақтау және оның кеңістіктегі жағдайын бақылай алу; тік қалыпты ұстап тұру және отыру қалпынан тұру жағдайына өте алу; 1. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің әртүрлі дәстүрлі емес арнайы таңдалған түрлерін білу
	Заттармен қимыл ойындар	1. 1. 8. 1 физикалық мүмкіндіктерді ескере отырып, қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы мүмкін қиындықтарды білу; 1. 2. 4. 1 дене және түзету жаттығуларын орындау кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу; 1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу
6. Қозғалмалы ойындар арқылы Тірек-қозғалыс аппаратының дамуы	Имитациялық жаттығулар арқылы денені басқару дағдылары	1. 1. 4. 1 аяқ-қол буындарындағы қозғалушылықты арттыруға арналған жаттығуларды білу, буындар мен контрактураларда баяу қозғалушылықтың қалыптасуының алдын алу; 1. 2. 1. 1 қозғалыста да, статикалық дозада да бұлшық ет күшін үлестіре отырып, физикалық іс-әрекетке қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу; 1. 1. 1. 1 саптық жаттығуларды орындай білу; денсаулық пен дене дамуында ауытқуларды есепке ала отырып, негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктері; дененің тепе-теңдігін сақтау және оның кеңістіктегі жағдайын бақылай алу; тік қалыпты ұстап тұру және отыру қалпынан тұру жағдайына өте алу
	Тірек-қозғалыс аппаратының дамуы	1. 1. 2. 1 сабақта машықтар мен дағдыларды игеру үшін еркін қозғалыс актісін ұйымдастыра алу; жүруде, жүгіруде, секіруде әртүрлі тәсілдермен қозғалыстарды орындай алу; 1. 1. 3. 1 қимылдарды орындау кезінде артық кернеуді жояотырып, негізгі физикалық қозғалыстарды, олардың қарапайым физикалық жаттығулармен қалай байланыста екенін білу; 1. 3. 2. 1 дене іс-әрекетінде жалпы дамыту жаттығулары мен жаттығудың маңыздылығын түсіне алу; 1. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын білу
	Доппен ойын	1. 1. 7. 1 түрлі жағдайларда әр түрлі кеңістіктерде қарапайым әрекеттерді орындай алу; 1. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің әртүрлі дәстүрлі емес арнайы таңдалған түрлерін білу; 1. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу
	Секіргішпен ойын және жаттығулар	1. 1. 5. 1 аурулардың ерекшелігін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау контекстінде уақыт, кеңістік, салмақ және жатық ұғымдары туралы білу; 1. 3. 3. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы физикалық өзгерістерді анықтау, дене температурасын өлшеу, жүрек жиілігін есептей алу; 1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу
4-тоқсан
7. Ойын арқылы шығармашылық және коммуникативтік дағдылар	Қауіпсіздік ережесі Ойын арқылы шығармашылық қабілеттер	1. 3. 1. 1 қалпына келтіру және түзету үшін дене әрекетінің, жүйелі жаттығулардың маңыздылығын білу; 1. 1. 1. 1 саптық жаттығуларды орындай білу; денсаулық пен дене дамуында ауытқуларды есепке ала отырып, негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктері; дененің тепе-теңдігін сақтау және оның кеңістіктегі жағдайын бақылай алу; тік қалыпты ұстап тұру және отыру қалпынан тұру жағдайына өте алу
	Коммуникативтік дағдыларды дамытуға арналған ойындар	1. 2. 3. 1 қозғалыс координациясын дамыту үшін түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын, ресурстары мен идеяларын білу; 1. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді анықтай алу
	Ойын үшін шығармашылық идеялар	1. 2. 5. 1 зақымдалуларды түзету және қозғалыс дағдыларын қалыптастыру бойынша өзінің және басқа да шығармашылық міндеттерін түсіне алу; 1. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің әртүрлі дәстүрлі емес арнайы таңдалған түрлерін білу
	Қозғалыс қызметіндегі белсенділік және дербестік	1. 1. 2. 1 сабақта машықтар мен дағдыларды игеру үшін еркін қозғалыс актісін ұйымдастыра алу; жүруде, жүгіруде, секіруде әртүрлі тәсілдермен қозғалыстарды орындай алу; 1. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету бойынша жеке мүмкіндіктерін анықтай алу; 1. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын білу
8. Салауатты өмір салтын қалыптастыру	Ашық ауада дененің қимыл-қозғалыстары	1. 1. 7. 1 түрлі жағдайларда әр түрлі кеңістіктерде қарапайым әрекеттерді орындай алу; 1. 3. 3. 1 қимылдарды орындау кезінде артық кернеуді жояотырып, негізгі физикалық қозғалыстарды, олардың қарапайым физикалық жаттығулармен қалай байланыста екенін білу
	Жылдамдық, күш және ептілік	1. 2. 2. 1 физикалық мүмкіндіктерін ескере отырып, қозғалыс мақсаттарының дербес жетістіктері туралы білу; 1. 3. 2. 1 дене іс-әрекетінде жалпы дамыту жаттығулары мен жаттығудың маңыздылығын түсіне алу; 1. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу
	Секіруді дамытуға арналған тапсырмалар	1. 1. 6. 1 қозғалыс дағдылары бойынша өз іскерліктері мен кемшіліктерін сипаттай алу; 1. 2. 4. 1 дене және түзету жаттығуларын орындау кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	Қимыл ойындар мен эстафеталар	1. 2. 6. 1 өз денесін қабылдауды ескере отырып, негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды пайдалану арқылы мұғалімге жеткізе алу; 1. 4. 4. 1 ойын,эстафеталар қозғалыс ойындарын процесіндегі үйлестіру қабілеттері, физикалық өзгерістерді баяндай білу

3) 2-сынып:

3-кесте

Бөлімдер	Бөлімінің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Жеңіл атлетика арқылы дене қасиеттері	Қауіпсіздік ережесі Денсаулықтың негізгі ұғымдарына шолу	2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын талқылау, оларды өз бетінше қолдана алу 2. 1. 3. 1 қажетсіз қозғалыстардың туындауын ескерте отырып немесе мүмкіндігінше оларды жою арқылы оларды өз бетімен байланыстыра отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсарта алу; 2. 1. 1. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын жақсарта алу; қозғалыс кезінде дененің тепе-теңдігін және оның тұрақтылығын сақтай алу; таңертеңгілік жаттығу кешендерін құрастыру ережелері туралы түсініктерінің болуы; 2. 2. 4. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	Таңғы жаттығу кешендері	2. 1. 4. 1 буындардағы қозғалушылықты арттыру, бұлшық ет массасын, бұлшық ет тонусын, бұлшық ет күшін, тірек пен қозғалуды қалпына келтіру, қозғалыс пен ептілікті үйлестіру, тепе-теңдік немесе алмастыру дағдыларын меңгеру үшін жаттығуларды қолдана алу; 2. 1. 1. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын жақсарта алу; қозғалыс кезінде дененің тепе-теңдігін және оның тұрақтылығын сақтай алу; таңертеңгілік жаттығу кешендерін құрастыру ережелері туралы түсініктерінің болуы; 2. 3. 4. 1 дене даму жаттығуларының аз мөлшерін орындау кезінде оларға әсер етудің кейбір негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді түсіне алу; 2. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын қолдана білу
	Секіру, жүгіру, лақтыру дағдылары	2. 1. 6. 1 өмірлік қажетті дағдылар мен біліктерді қалыптастыру үшін қозғалыс кемшіліктерін түсіндіре алу; 2. 2. 1. 1 қиындықтарды жеңудің баламаларын түсінуді көрсете отырып, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылай алу
	Секіру, жүгіру, лақтыру элементтерімен Эстафеталар	2. 1. 5. 1 еркін қозғалыс актісін ұйымдастыру кезінде қарапайым физикалық жаттығуларда қозғалыстарды бірқалыпты орындау кезінде уақытты, кеңістікті білу; 2. 2. 2. 1 қозғалу мақсаттарына қол жеткізу және жеке физикалық мүмкіндіктердің күрделенген жағдайларында қимылдарды орындау үшін командада өз бетінше жұмыс істей алу; 2. 3. 5. 1 "үй-мектеп" контексінде физикалық қызметке қатысу мүмкіндігін түсіне алу
2. Спортық ойындарды меңгеру үшін қозғалыс ойындар	Қозғалмалы ойындардағы қозғалыс дағдыларының спектрі	2. 1. 7. 1 кеңістікте уақытқа қарай жаттығуларды анықтау динамикасын қарапайым өзгертермен әрекеттерді жеткізе алу; 2. 4. 4. 1 спорттық іс-шараларды өткізу барысындағы физикалық өзгерістер мен көңіл-күйін, ұштастыру қабілетін анықтай алу; 2. 2. 6. 1 өздерінің физикалық мүмкіндіктерін саналы түрде сезіну, өз денесін қабылдауды ескере отырып, эмоцияларды білдіру үшін мұғалім мен құрдастардың шығармашылық қабілеті мен идеяларын көрсете алу
	Доппен қозғалыс ойындар	2. 1. 2. 1 дұрыс арқа қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу; 2. 2. 7. 1 патриоттық сезім дегеніміз не және адал бәсекелестіктің мәнін түсіне отырып, бір-бірімен қарым-қатынас жасай алу; 2. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету мүмкіндіктерін түсіне алу
	Қозғалысты алмастыру ойыны	2. 1. 8. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтарды жеңе алу; 2. 3. 5. 1 "үй-мектеп" контексінде физикалық қызметке қатысу мүмкіндігін түсіне алу; 2. 2. 8. 1 айырмашылықтарын мойындай отырып әртүрлі физикалық жаттығуларды орындау барысында өзінің және басқаның рөлін түсіну
	Жұп және топта жұмыс істеу	2. 1. 1. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын жақсарта алу; қозғалыс кезінде дененің тепе-теңдігін және оның тұрақтылығын сақтай алу; таңертеңгілік жаттығу кешендерін құрастыру ережелері туралы түсініктерінің болуы; 2. 4. 3. 1 өзінің физикалық мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін басшылықпен орындай білу
2-тоқсан
3. Жоғалған функцияларды есепке ала отырып гимнастика құралдарымен дене бітімінің дамуы	Қауіпсіздік ережесі Түрлі физикалық күш көрсету сериясы арқылы күшті дамыту	2. 1. 2. 1 дұрыс арқаны (келбеті) қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу; 2. 2. 1. 1 қиындықтарды жеңудің баламаларын түсінуді көрсете отырып, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылай алу; 2. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету мүмкіндіктерін түсіне алу
	Гимнастикалық жаттығулардың ауқымды спектрі	2. 1. 7. 1 кеңістікте уақытқа қарай жаттығуларды анықтау динамикасын қарапайым өзгертермен әрекеттерді жеткізе алу; 2. 2. 4. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	Өрмелеу және қайта өрмелеу	2. 2. 2. 1 қозғалу мақсаттарына қол жеткізу және жеке физикалық мүмкіндіктердің күрделенген жағдайларында қимылдарды орындау үшін командада өз бетінше жұмыс істей алу; 2. 1. 2. 1 дұрыс арқаны (келбеті) қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу; 2. 1. 3. 1 қажетсіз қозғалыстардың туындауын ескерте отырып немесе мүмкіндігінше оларды жою арқылы оларды өз бетімен байланыстыра отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсарта алу; 2. 1. 4. 1 буындардағы қозғалушылықты арттыру, бұлшық ет массасын, бұлшық ет тонусын, бұлшық ет күшін, тірек пен қозғалуды қалпына келтіру, қозғалыс пен ептілікті үйлестіру, тепе-теңдік немесе алмастыру дағдыларын меңгеру үшін жаттығуларды қолдана алу
	Тепе-теңдікті дамыту	2. 1. 4. 1 буындардағы қозғалушылықты арттыру, бұлшық ет массасын, бұлшық ет тонусын, бұлшық ет күшін, тірек пен қозғалуды қалпына келтіру, қозғалыс пен ептілікті үйлестіру, тепе-теңдік немесе алмастыру дағдыларын меңгеру үшін жаттығуларды қолдана алу; 2. 1. 1. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын жақсарта алу; қозғалыс кезінде дененің тепе-теңдігін және оның тұрақтылығын сақтай алу; таңертеңгілік жаттығу кешендерін құрастыру ережелері туралы түсініктерінің болу; 2. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын қолдана білу; 2. 4. 3. 1 өзінің физикалық мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін басшылықпен орындай білу
4. Қазақтың ұлттық қимыл ойындары	Қазақтың ұлттық ойындарымен таныстыру	2. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық міндеттерін талқылай алу; 2. 2. 7. 1 патриоттық сезім дегеніміз не және адал бәсекелестіктің мәнін түсіне отырып, бір-бірімен қарым-қатынас жасай алу; 2. 4. 4. 1 спорттық іс-шараларды өткізу барысындағы дене дамуындағы өзгерістер мен көңіл-күйін, ұштастыру қабілетін анықтай алу; 2. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін қолдана алу
	Сюжеттік-рөлдік ойындар	2. 1. 2. 1 дұрыс арқаны (келбеті) қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу; 2. 1. 3. 1 қажетсіз қозғалыстардың туындауын ескерте отырып немесе мүмкіндігінше оларды жою арқылы оларды өз бетімен байланыстыра отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсарта алу
	Адал ойын және серіктестік	2. 1. 5. 1 еркін қозғалыс актісін ұйымдастыру кезінде қарапайым дене жаттығуларда қозғалыстарды бірқалыпты орындау кезінде уақытты, кеңістікті білу; 2. 2. 6. 1 өздерінің дене даму мүмкіндіктерін саналы түрде сезіну, өз денесін қабылдауды ескере отырып, эмоцияларды білдіру үшін мұғалім мен құрдастардың шығармашылық қабілеті мен идеяларын көрсете алу; 2. 3. 5. 1 "үй-мектеп" контексінде дене даму қызметіне қатысу мүмкіндігін түсіне алу
3-тоқсан
5. Денеге күш түсіру мен денсаулық	Қауіпсіздік ережесі Төзімділікті тәрбиелеу үшін белсенді іс-әрекет	2. 1. 6. 1 өмірлік қажетті дағдылар мен біліктерді қалыптастыру үшін қозғалыс кемшіліктерін түсіндіре алу; 2. 2. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, білім мен идеялармен алмаса алу; 2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын талқылау, оларды өз бетінше қолдана алу; 2. 1. 8. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтарды жеңе алу; 2. 3. 3. 1 алдын алуға бағытталған дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы дене дамуындағы өзгерістерді қалай бақылауға болатынын білу
	Денеге салмақ түсіру кезіндегі ағзадағы өзгеріс	2. 1. 5. 1 еркін қозғалыс актісін ұйымдастыру кезінде қарапайым дене жаттығуларда қозғалыстарды бірқалыпты орындау кезінде уақытты, кеңістікті білу; 2. 2. 8. 1 айырмашылықтарын мойындай отырып әртүрлі дене жаттығуларын орындау барысында өзінің және басқаның рөлін түсіну
	Қазақтың дәстүрлі жүгіру ойындары	2. 4. 3. 1 өзінің дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін басшылықпен орындай білу
	Жұп және топтық ойындар	2. 1. 8. 1 қарапайым және өзгертілген дене даму жаттығуларын орындау кезінде қиындықтарды жеңе алу; 2. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу; 2. 4. 4. 1 спорттық іс-шараларды өткізу барысындағы дене дамуындағы өзгерістер мен көңіл-күйін, ұштастыру қабілетін анықтай алу
6. Қозғалыс ойындардың көптүрлілігі	Аттракцион-ойындары	2. 1. 4. 1 буындардағы қозғалушылықты арттыру, бұлшық ет массасын, бұлшық ет тонусын, бұлшық ет күшін, тірек пен қозғалуды қалпына келтіру, қозғалыс пен ептілікті үйлестіру, тепе-теңдік немесе алмастыру дағдыларын меңгеру үшін жаттығуларды қолдана алу; 2. 2. 1. 1 қиындықтарды жеңудің баламаларын түсінуді көрсете отырып, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылай алу; 2. 1. 8. 1 қарапайым және өзгертілген дене даму жаттығуларын орындау кезінде қиындықтарды жеңе алу
	Интеграциялық ойындар	2. 1. 2. 1 дұрыс арқаны (келбеті) қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу; 2. 1. 3. 1 қажетсіз қозғалыстардың туындауын ескерте отырып немесе мүмкіндігінше оларды жою арқылы оларды өз бетімен байланыстыра отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсарта алу; 2. 3. 2. 1 қозғалыс белсенділігін дамытуға бағытталған дене даму жаттығуларын орындай білу
	Стандартты емес инвентарияларды қолдану ойындары	2. 1. 7. 1 кеңістікте уақытқа қарай жаттығуларды анықтау динамикасын қарапайым өзгертермен әрекеттерді жеткізе алу; 2. 4. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, білім мен идеялармен алмаса алу; 2. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін қолдана алу
	Шабуыл әрекеті бар ойындар	2. 1. 5. 1 еркін қозғалыс актісін ұйымдастыру кезінде қарапайым дене жаттығуларда қозғалыстарды бірқалыпты орындау кезінде уақытты, кеңістікті білу; 2. 3. 3. 1 алдын алуға бағытталған дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы дене дамуындағы өзгерістерді қалай бақылауға болатынын білу; 2. 4. 4. 1 спорттық іс-шараларды өткізу барысындағы дене дамуындағы өзгерістер мен көңіл-күйін, ұштастыру қабілетін анықтай алу
4-тоқсан
7. Топтық ойындар арқылы әлеуметтік дағыдалр	Қауіпсіздік ережесі Коммуникативті дағдылардың дамуы	2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын талқылау, оларды өз бетінше қолдана алу; 2. 1. 1. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын жақсарта алу; қозғалыс кезінде дененің тепе-теңдігін және оның тұрақтылығын сақтай алу; таңертеңгілік жаттығу кешендерін құрастыру ережелері туралы түсініктерінің болуы
	Жеке шығармашылық қабілеттері	2. 2. 3. 1 әртүрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, білім мен идеялармен алмаса алу; 2. 3. 4. 1 дене даму жаттығуларының аз мөлшерін орындау кезінде оларға әсер етудің кейбір негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді түсіне алу
	Топтық қызмет арқылы шығармашылық	2. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық міндеттерін талқылай алу; 2. 4. 3. 1 өзінің дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін басшылықпен орындай білу
	Өзбетінше қимыл әрекетіндегі алға шығуы	2. 1. 2. 1 дұрыс арқаны (келбеті) қалыптастыруға бағытталған жаттығулар кешенін орындай алу; өз денесін меңгере алу; 2. 4. 1. 1 заттарды басына қою, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүрумен кеудені түзету мүмкіндіктерін түсіне алу; 2. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларын қолдана білу
8. Денсаулық және дене даму белсенділігі	Ашық ауада дене даму белсенділігі	2. 1. 7. 1 кеңістікте уақытқа қарай жаттығуларды анықтау динамикасын қарапайым өзгертермен әрекеттерді жеткізе алу; 2. 3. 3. 1 алдын алуға бағытталған дене жаттығуларын орындау кезінде ағзадағы дене дамуындағы өзгерістерді қалай бақылауға болатынын білу
	Жеке және топтық белспенділік арқылы жүгіру қабілеттілігі	2. 2. 2. 1 қозғалу мақсаттарына қол жеткізу және жеке дене даму мүмкіндіктерінің күрделенген жағдайларында қимылдарды орындау үшін командада өз бетінше жұмыс істей алу; 2. 3. 2. 1 қозғалыс белсенділігін дамытуға бағытталған дене даму жаттығуларын орындай білу; 2. 4. 5. 1 дене жағдайына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін қолдана алу
	Ұзындық пен биіктікке алуантүрлі секіру	2. 1. 6. 1 өмірлік қажетті дағдылар мен біліктерді қалыптастыру үшін қозғалыс кемшіліктерін түсіндіре алу; 2. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	Қозғалыс ойындары мен эстафеталар	2. 2. 6. 1 өздерінің дене даму мүмкіндіктерін саналы түрде сезіну, өз денесін қабылдауды ескере отырып, эмоцияларды білдіру үшін мұғалім мен құрдастардың шығармашылық қабілеті мен идеяларын көрсете алу; 2. 4. 4. 1 спорттық іс-шараларды өткізу барысындағы дене дамуындағы өзгерістер мен көңіл-күйін, ұштастыру қабілетін анықтай алу

4) 3-сынып:

4-кесте

Бөлімдер	Бөлімінің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Жеңіл атлетика арқылы дене қасиеттері	Қауіпсіздік ережесі Денсаулықтың негізгі түсініктері	3. 3. 1. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене даму жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу, түсіну, көрсете алу; 3. 1. 3. 1 қозғалыс әрекетінің жалпы ырғағын игеруге қол жеткізе отырып, физикалық даму үшін көзделген түрлі дене жаттығуларын орындау және байланыстыра алу; 3. 1. 1. 1 негізгі денені дамыту жаттығуларын орындау, қимылдарды үйлестіру, ептілік жаттықтыру және тепе-теңдікті сақтау кезінде түзету және бейімделу әдістерін пайдалана отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсартуды жалғастыра алу; 3. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді пайдалана алу
	Әртүрлі әрекеттер түрлеріне сергіту сәттеріне шолу	3. 1. 4. 1 буындардың қозғалмалылығының функционалдық мүмкіндіктерінің қол жеткен деңгейін қалай сақтау және ұлғайту керектігін түсіну және асқынулардың алдын ала білу – омыртқаның деформациясын және сау аяқ-қолдың деформациясын білу; 3. 1. 1. 1 негізгі денені дамыту жаттығуларын орындау, қимылдарды үйлестіру, ептілік жаттықтыру және тепе-теңдікті сақтау кезінде түзету және бейімделу әдістерін пайдалана отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсартуды жалғастыра алу; 3. 3. 4. 1 дене даму жаттығуларын орындау кезінде тиісті түрде әрекет ете отырып, қиындықтар мен қатерді жеңе алу; 3. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларының қажеттілігін түсіндіре алу
	Секіру, жұгіру, лақтырудың алуантүрлігі	3. 1. 6. 1 дене мүмкіндіктерін анықтай отырып, өз және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылай алу; 3. 2. 1. 1 меңгерген білімімен қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарлар қатарын өзбетінше баламалы шешімдер жасауды қолдана алу; 3. 2. 3. 1 әр түрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар және идеялар алмасу туралы білімді қолдана алу
	Жеңіл атлетиканың элементтерімен эстафета	3. 1. 5. 1 физикалық комбинацияларда дербес қимылдарды орындау кезіндегі дағдылар мен реттілікті түсіне алу; 3. 2. 2. 1 көшбасшылықпен дербес және командалық жұмысты көрсете алу; 3. 3. 5. 1 әр түрлі контекстерде физикалық іс-әрекетке қатысу мүмкіндігін түсіндіре алу
2. Қозғалыс және спорттық ойындар	Қозғалыс ойындағы қимыл дағдылар	3. 1. 7. 1 жаттығуларды орындау және бағалау кезінде әрекеттер, кеңістік, динамика және байланыстар қатарын анықтай алу; 3. 4. 4. 1 қозғалмалы, спорттық ойындар, эстафеталар, жарыстар өткізу барысындағы дене даму өзгерістерін түсіне алу; 3. 2. 6. 1 өзінің және басқаның шығармашылық қабілеттері мен идеяларын талдай отырып мұғалім мен құрдастарына баяндап беру
	Қозғалыстың үйлесімділігіне қозғалыс ойындары	3. 1. 2. 1 дене дамуын бақылай алу: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдік, өз денесінде бағдарлана алу; 3. 2. 7. 1 патриотизмнің мәнін түсіндіру және қарым-қатынас пен адал ойын көрсете алу; 3. 4. 1. 1 заттарды басына ұстау, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүруді физикалық жаттығуларды орындау жолымен ұштастырып кеудені түзетуге болатынын білу
	Жылдам реакцияға арналған қозғалыс ойындар	3. 1. 8. 1 қимыл-қозғалыс қызметін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктерін көрсете алу; 3. 3. 5. 1 әр түрлі контекстерде физикалық іс-әрекетке қатысу мүмкіндігін түсіндіре алу; 3. 2. 8. 1 айырмашылықтарды түсіндіре отырып, қарапайым қозғалыстарды орындау кезінде басқалардың рөлі мен рөлін көрсете алу
	Ұжымда жұмыс жасай білу	3. 1. 7. 1 жаттығуларды орындау және бағалау кезінде әрекеттер, кеңістік, динамика және байланыстар қатарын анықтай алу; 3. 4. 3. 1 жеке дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін өз бетінше орындай алу
2-тоқсан
3. Акробатика негізімен гимнастика	Қауіпсіздік ережесі Дене жаттығулары арқылы шапшандылықты дамыту	3. 1. 2. 1 дене дамуын бақылай алу: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдік, өз денесінде бағдарлана алу; 3. 2. 1. 1 меңгерген білімімен қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарлар қатарын өзбетінше баламалы шешімдер жасауды қолдана алу; 3. 4. 1. 1 дене даму жаттығуларын орындау кезінде тиісті түрде әрекет ете отырып, қиындықтар мен қатерді жеңе алу
	Акробатика элементімен гимнастика	3. 1. 7. 1 жаттығуларды орындау және бағалау кезінде әрекеттер, кеңістік, динамика және байланыстар қатарын анықтай алу; 3. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді пайдалана алу
	Гимнастикалық жаттығудағы реттілік	3. 2. 2. 1 көшбасшылықпен дербес және командалық жұмысты көрсете алу; 3. 1. 2. 1 дене дамуын бақылай алу: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдік, өз денесінде бағдарлана алу; 3. 1. 3. 1 қозғалыс әрекетінің жалпы ырғағын игеруге қол жеткізе отырып, физикалық даму үшін көзделген түрлі дене жаттығуларын орындау және байланыстыра алу
	Тепе-теңдікті дамытуға арналған ойындар	3. 1. 4. 1 буындардың қозғалмалылығының функционалдық мүмкіндіктерінің қол жеткен деңгейін қалай сақтау және ұлғайту керектігін түсіну және асқынулардың алдын ала білу – омыртқаның деформациясын және сау аяқ-қолдың деформациясын білу; 3. 1. 1. 1 негізгі денені дамыту жаттығуларын орындау, қимылдарды үйлестіру, ептілік жаттықтыру және тепе-теңдікті сақтау кезінде түзету және бейімделу әдістерін пайдалана отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсартуды жалғастыра алу; 3. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларының қажеттілігін түсіндіре алу; 3. 4. 3. 1 жеке дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін өз бетінше орындай алу
4. Қазақтың ұлттық қимыл ойындары	Қазақ ұлттық ойындарына баулу	3. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын пайдалана алу; 3. 2. 7. 1 патриотизмнің мәнін түсіндіру және қарым-қатынас пен адал ойын көрсете алу; 3. 4. 4. 1 қозғалмалы, спорттық ойындар, эстафеталар, жарыстар өткізу барысындағы дене даму өзгерістерін түсіне алу; 3. 4. 5. 1 тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және дененің жағдайына, әр түрлі қимылдарға байланысты қолдана білу
	Адал ойын және серіктестік	3. 1. 5. 1 физикалық комбинацияларда дербес қимылдарды орындау кезіндегі дағдылар мен реттілікті түсіне алу; 3. 2. 6. 1 өзінің және басқаның шығармашылық қабілеттері мен идеяларын талдай отырып мұғалім мен құрдастарына баяндап беру; 3. 3. 2. 1 сергіту жаттығу мен жалпы дамыту жаттығулар процесін анықтау; 3. 3. 5. 1 әр түрлі контекстерде физикалық іс-әрекетке қатысу мүмкіндігін түсіндіре алу
3-тоқсан
5. Денеге күш түсіру мен денсаулық	Қауіпсіздік ережесі Дене белсенділігі және төзімділігі	3. 1. 6. 1 дене мүмкіндіктерін анықтай отырып, өз және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылай алу; 3. 2. 3. 1 әр түрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар және идеялар алмасу туралы білімді қолдана алу; 3. 3. 1. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене даму жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу, түсіну, көрсете алу; 3. 1. 8. 1 қимыл-қозғалыс қызметін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктерін көрсете алу; 3. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде физикалық өзгерістерді анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын түсіндіре алу
	Денеге салмақ түсіру кезінде өзін-өзі бақылау	3. 1. 5. 1 физикалық комбинацияларда дербес қимылдарды орындау кезіндегі дағдылар мен реттілікті түсіне алу; 3. 2. 8. 1 айырмашылықтарды түсіндіре отырып, қарапайым қозғалыстарды орындау кезінде өзінің басқалардың рөлін көрсете алу
	Жұпта жәнетопта жұмыс жасау үшін тапсырмалар	3. 3. 1. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене даму жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу, түсіну, көрсете алу; 3. 4. 3. 1 жеке дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін өз бетінше орындай алу
	Төзімділікті дамытуға арналған ойындар	3. 1. 8. 1 қимыл-қозғалыс қызметін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктерін көрсете алу; 3. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді пайдалана алу
6. Командалық ойын элементтері	Өткірлік пен меңгерлікті дамыту үшін ойындар	3. 1. 4. 1 буындардың қозғалмалылығының функционалдық мүмкіндіктерінің қол жеткен деңгейін қалай сақтау және ұлғайту керектігін түсіну және асқынулардың алдын ала білу – омыртқаның деформациясын және сау аяқ-қолдың деформациясын білу; 3. 2. 1. 1 меңгерген білімімен қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарлар қатарын өзбетінше баламалы шешімдер жасауды қолдана алу; 3. 1. 8. 1 қимыл-қозғалыс қызметін оқытудың әр түрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктерін көрсете алу
	Дамытушы ойындар	3. 1. 2. 1 дене дамуын бақылай алу: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдік, өз денесінде бағдарлана алу; 3. 1. 3. 1 қозғалыс әрекетінің жалпы ырғағын игеруге қол жеткізе отырып, физикалық даму үшін көзделген түрлі дене жаттығуларын орындау және байланыстыра алу; 3. 3. 2. 1 жаттығу және жалпы дамыту жаттығуларының маңыздылығын талқылай алу
	Топта шығармашылықты дамыту үшін ойындар	3. 1. 7. 1 жаттығуларды орындау және бағалау кезінде әрекеттер, кеңістік, динамика және байланыстар қатарын анықтай алу; 3. 4. 3. 1 жеке дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін өз бетінше орындай алу; 3. 4. 5. 1 тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және дененің жағдайына, әр түрлі қимылдарға байланысты қолдана білу
	Баскетбол элементтерімен эстафеталар	3. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде физикалық өзгерістерді анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын түсіндіре алу; 3. 4. 4. 1 қозғалмалы, спорттық ойындар, эстафеталар, жарыстар өткізу барысындағы дене даму өзгерістерін түсіне алу
4-тоқсан
7. Ойын арқылы әлеуметтік дағдылар	Қауіпсіздік ережесі Ойындағы коммуникативнті дағдылар	3. 3. 1. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене даму жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу, түсіну, көрсете алу; 3. 1. 1. 1 денені дамыту негізгі жаттығуларын орындау, қимылдарды үйлестіру, ептілік жаттықтыру және тепе-теңдікті сақтау кезінде түзету және бейімделу әдістерін пайдалана отырып, негізгі қозғалыс дағдыларын жақсартуды жалғастыра алу
	Жарысу элементімен ойын	3. 2. 3. 1 әр түрлі дене даму жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар және идеялар алмасу туралы білімді қолдана алу; 3. 3. 4. 1 дене даму жаттығуларын орындау кезінде тиісті түрде әрекет ете отырып, қиындықтар мен қатерді жеңе алу
	Қозғалыс және ерік қасиеттерін дамыту	3. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын пайдалана алу; 3. 4. 3. 1 жеке дене даму мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес қозғалыс белсенділігінің бір түрін өз бетінше орындай алу
	Дербес қимыл әрекетінің прогрессиясы	3. 1. 2. 1 дене дамуын бақылай алу: тұрақтылық, статикалық және динамикалық тепе-теңдік, өз денесінде бағдарлана алу; 3. 4. 1. 1 заттарды басына ұстау, қабырғада тік тұру, қолды әртүрлі қалыпта ұстап жүруді физикалық жаттығуларды орындау жолымен ұштастырып кеудені түзетуге болатынын білу; 3. 4. 2. 1 бұлшық ет корсетін нығайту үшін жалпы дамыту және түзету жаттығуларының қажеттілігін түсіндіре алу
8. Жеңіл атлетика арқылы салауатты өмір салты	Салауатты өмір салтын қалыптастыру	3. 1. 7. 1 жаттығуларды орындау және бағалау кезінде әрекеттер, кеңістік, динамика және байланыстар қатарын анықтай алу; 3. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде физикалық өзгерістерді анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын түсіндіре алу
	Жүгірумен ойындарға қатысу	3. 2. 2. 1 көшбасшылықпен дербес және командалық жұмысты көрсете алу; 3. 3. 2. 1 жаттығу және жалпы дамыту жаттығуларының маңыздылығын талқылай алу; 3. 4. 5. 1 тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және дененің жағдайына, әр түрлі қимылдарға байланысты қолдана білу
	Ұзындық пен биіктікке секіру	3. 1. 6. 1 дене мүмкіндіктерін анықтай отырып, өз және басқалардың жаттығуларды орындау сапасын талқылай алу; 3. 2. 4. 1 дене даму ерекшеліктерін ескере отырып, бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді пайдалана алу
	Лақтыру эксперименттері	3. 2. 6. 1 өзінің және басқаның шығармашылық қабілеттері мен идеяларын талдай отырып мұғалім мен құрдастарына баяндап беру

5) 4-сынып:

5-кесте

Бөлімдер	Бөлімінің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Жүгіру, секіру және лақтыру	Қауіпсіздік ережесі Ұзындыққа секірудің негізі	4. 3. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларының кешендерін көрсету және дене шынықтыруға қажеттілігін талқылай алу; 4. 1. 3. 1 қимыл-қозғалыс қателіктерін алдын алу және түзете білуге, физикалық дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығуларда қимыл-қозғалысты орындау сапасының жоғарылауын көрсете алу; 4. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді көрсете алу
	Әр түрлі қызмет түрлеріне арналған жаттығуларға шолу	4. 1. 4. 1 субъективті сезімдерге сәйкес қозғалыс амплитудасы мен бұлшықет кернеуінің күшін дәл реттеуге мүмкіндік беретін жаттығуларды көрсете алу; 4. 1. 1. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктерін көрсету, тепе-теңдікті сақтай алу; 4. 4. 1. 1 кеудені түзету үшін физикалық жаттығуларды өзбетінше орындай алу; 4. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес арнайы таңдалған құралдарды түсіну және іске асыра алу
	Лақтыру мен тастаудың түрлі типтері бар эксперименттер	4. 1. 6. 1 дене жаттығуларын жақсы орындау үшін әлеуетін анықтай отырып, өзінің және басқаның қозғалыс мүмкіндіктерін салыстыра алу; 4. 2. 1. 1 білім алушыларға арналған өмір сүру ортасындағы баламалы шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын көрсете алу; 4. 2. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістікті, ресурстарды және идеяларды дербес бөле алу
	Жеңіл атлетика элементерімен эстафета	4. 1. 5. 1 дене дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, қимылдарды орындаудың уақыты, кеңістігі және бірқалыпты түсінігін көрсететін нақты және тиімді дағдылар мен тізбектерді қолдана алу; 4. 2. 7. 1 жеке және топтық дене іс-әрекетінде патриотизм сезімін және адал бәсекелестік сезімін көрсете алу
2. Спорттық ойынның қысқартылған нұсқасы	Волейбол добымен ойындар	4. 1. 7. 1 әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстар қатарын түсіндіріп және көрсете отырып, өз және басқалардың іс-әрекетінің орындалуын салыстыра алу; 4. 4. 4. 1 қозғалыс, спорттық ойындар, эстафеталар мен жарыстар кезінде түзету сипатындағы жаттығуларды қолдана білу; 4. 2. 6. 1 әртүрлі жағдаятта алмасатын жаңа элементтерді құру үшін өзінің шығармашылық қабілеті мен идеясын өзгелермен біріктіре алу
	Спорттық сипаттағы ойындар	4. 1. 5. 1 дене дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, қимылдарды орындаудың уақыты, кеңістігі және бірқалыпты түсінігін көрсететін нақты және тиімді дағдылар мен тізбектерді қолдана алу; 4. 2. 7. 1 жеке және топтық дене іс-әрекетінде патриотизм сезімін және адал бәсекелестік сезімін көрсете алу; 4. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен қауіп-қатерді жеңуге көмектесе алу
	Техниканың күрделі емес элементтерімен тапсырмалар	4. 1. 8. 1 жаттығуларды орындау кезінде тәуекелдерді азайту қабілетін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың күрделілік деңгейін тани алу; 4. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын біріктіре алу; 4. 3. 5. 1 дене қызметіне қатысудың әртүрлі мүмкіндіктерін және оларға қатысуға мүмкіндік алу жолдарын салыстыра алу; 4. 2. 8. 1 айырмашылықтарын саналы түрде түсіне отырып әртүрлі қозғалыс кезінде әртүрлі рөлдермен эксперимент жасай алу
	Ұжымдағы жұмыстың негізі	4. 1. 7. 1 әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстар қатарын түсіндіріп және көрсете отырып, өз және басқалардың іс-әрекетінің орындалуын салыстыра алу; 4. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу және қозғалыс функцияларын түзету үшін көшбасшылық рөлдерімен кезекпен алмасып, топта жұмысты өз бетінше талдай алу
2-тоқсан
3. Гимнастиканың негізгі элементтері	Қауіпсіздік ережесі Жалпыдамытушы жаттығулар кешені	4. 1. 2. 1 дене дамуы мен дайындығын өз бетінше бақылай білуді көрсете алу; жылдам қозғалу және қозғалыс бағытын өзгерте алу; түзету жаттығуларын орындай алу; 4. 2. 1. 1 білім алушыларға арналған өмір сүру ортасындағы баламалы шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын көрсете алу; 4. 4. 1. 1 кеудені түзету үшін физикалық жаттығуларды өзбетінше орындай алу
	Акробатиканың қарапайым элементтері	4. 1. 3. 1 қимыл-қозғалыс қателіктерін алдын алу және түзете білуге, физикалық дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығуларда қимыл-қозғалысты орындау сапасының жоғарылауын көрсете алу; 4. 1. 7. 1 әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстар қатарын түсіндіріп және көрсете отырып, өз және басқалардың іс-әрекетінің орындалуын салыстыра алу; 4. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді көрсете алу; 4. 3. 5. 1 дене қызметіне қатысудың әртүрлі мүмкіндіктерін және оларға қатысуға мүмкіндік алу жолдарын салыстыра алу
	Гимнастикалық құралдармен жаттығу	4. 2. 2. 1 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу және қозғалыс функцияларын түзету үшін көшбасшылық рөлдерімен кезекпен алмасып, топта жұмысты өз бетінше талдай алу; 4. 1. 2. 1 дене дамуы мен дайындығын өз бетінше бақылай білуді көрсете алу; жылдам қозғалу және қозғалыс бағытын өзгерте алу; түзету жаттығуларын орындай алу
	Гимнастикалық инвентареммен тапсырма	4. 1. 4. 1 субъективті сезімдерге сәйкес қозғалыс амплитудасы мен бұлшықет кернеуінің күшін дәл реттеуге мүмкіндік беретін жаттығуларды көрсете алу; 4. 1. 1. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдылары мен біліктерін көрсету, тепе-теңдікті сақтай алу; 4. 4. 2. 1 тренажерлерді пайдаланып бұлшық ет корсетін нығайту үшін дене жаттығуларының кешенін таңдай алу; 4. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес арнайы таңдалған құралдарды түсіну және іске асыра алу
4. Қазақ ұлттық ойындар	Қазақтың қозғалыс ойындары	4. 3. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларының кешендерін көрсету және дене шынықтыруға қажеттілігін талқылай алу; 4. 2. 7. 1 жеке және топтық дене іс-әрекетінде патриотизм сезімін және адал бәсекелестік сезімін көрсете алу; 4. 4. 4. 1 қозғалыс, спорттық ойындар, эстафеталар мен жарыстар кезінде түзету сипатындағы жаттығуларды қолдана білу; 4. 4. 5. 1 дененің жағдайына және әр түрлі қимылдарға байланысты тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсете алу
	Ұлттық зияткерлік ойындар	4. 1. 5. 1 дене дамуының жеке ерекшеліктерін ескере отырып, қимылдарды орындаудың уақыты, кеңістігі және бірқалыпты түсінігін көрсететін нақты және тиімді дағдылар мен тізбектерді қолдана алу; 4. 2. 6. 1 әртүрлі жағдаятта алмасатын жаңа элементтерді құру үшін өзінің шығармашылық қабілеті мен идеясын өзгелермен біріктіре алу; 4. 3. 5. 1 дене қызметіне қатысудың әртүрлі мүмкіндіктерін және оларға қатысуға мүмкіндік алу жолдарын салыстыра алу
3-тоқсан
5. Шаңғы / кросс / скейт жаттығуларының негіздері	Қауіпсіздік ережесі Тапсырмалар арқылы дене даму компоненттерін дамыту	4. 1. 6. 1 дене жаттығуларын жақсы орындау үшін әлеуетін анықтай отырып, өзінің және басқаның қозғалыс мүмкіндіктерін салыстыра алу; 4. 2. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістікті, ресурстарды және идеяларды дербес бөле алу; 4. 3. 1. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын талдай алу; 4. 1. 8. 1 жаттығуларды орындау кезінде тәуекелдерді азайту қабілетін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың күрделілік деңгейін тани алу; 4. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде немесе кейін белгілі бір дене дамуының өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсете алу
	Аэробикалық жаттықтырудың пайдасы	4. 3. 1. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын талдай алу
	Қашықтықтан өтуге тапсырмалар	4. 1. 8. 1 жаттығуларды орындау кезінде тәуекелдерді азайту қабілетін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың күрделілік деңгейін тани алу; 4. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен қауіп-қатерді жеңуге көмектесе алу; 4. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді көрсете алу
6. Біріккен және оқиғалы тапсырмалар арқылы оқыту	Өзгелермен көшбасшылық пен іскерлік	4. 1. 4. 1 субъективті сезімдерге сәйкес қозғалыс амплитудасы мен бұлшықет кернеуінің күшін дәл реттеуге мүмкіндік беретін жаттығуларды көрсете алу; 4. 2. 1. 1 білім алушыларға арналған өмір сүру ортасындағы баламалы шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын көрсете алу; 4. 1. 8. 1 жаттығуларды орындау кезінде тәуекелдерді азайту қабілетін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың күрделілік деңгейін тани алу
	Біріккен және оқиғалы тапсырмалар арқылы оқыту	4. 1. 2. 1 дене дамуы мен дайындығын өз бетінше бақылай білуді көрсете алу; жылдам қозғалу және қозғалыс бағытын өзгерте алу; түзету жаттығуларын орындай алу; 4. 1. 3. 1 қимыл-қозғалыс қателіктерін алдын алу және түзете білуге, физикалық дамуына ықпал ететін түрлі жүйелі жаттығуларда қимыл-қозғалысты орындау сапасының жоғарылауын көрсете алу; 4. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын біріктіре алу
	Ойында қиялын дамыту	4. 1. 7. 1 әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстар қатарын түсіндіріп және көрсете отырып, өз және басқалардың іс-әрекетінің орындалуын салыстыра алу; 4. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес арнайы таңдалған құралдарды түсіну және іске асыра алу; 4. 4. 5. 1 дененің жағдайына және әр түрлі қимылдарға байланысты тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсете алу
	Баскетбол элементтерімен ойын	4. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде немесе кейін белгілі бір дене дамуының өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсете алу; 4. 4. 4. 1 қозғалыс, спорттық ойындар, эстафеталар мен жарыстар кезінде түзету сипатындағы жаттығуларды қолдана білу
4-тоқсан
7. Өзараәрекеттесуге ойындар	Қауіпсіздік ережесі Доппен ойнау дағдысын дамыту	4. 3. 1. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын талдай алу; 4. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді көрсете алу
	Допты қолданып жаттығулар құрастыру	4. 2. 3. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде қолайлы оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіне отырып, кеңістікті, ресурстарды және идеяларды дербес бөле алу; 4. 3. 1. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене әрекетінің маңыздылығын талдай алу; 4. 3. 4. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен қауіп-қатерді жеңуге көмектесе алу
	Ойындағы ұжымдық әрекет	4. 2. 5. 1 конструктивтік ұсыныстар ұсына отырып, өзінің және өзгенің шығармашылық тапсырмаларын біріктіре алу; 4. 4. 2. 1 тренажерлерді пайдаланып бұлшық ет корсетін нығайту үшін дене жаттығуларының кешенін таңдай алу; 4. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес арнайы таңдалған құралдарды түсіну және іске асыра алу
	Доппен өзгертілетін ойындар	4. 1. 2. 1 дене дамуы мен дайындығын өз бетінше бақылай білуді көрсете алу; жылдам қозғалу және қозғалыс бағытын өзгерте алу; түзету жаттығуларын орындай алу; 4. 4. 1. 1 кеудені түзету үшін физикалық жаттығуларды өзбетінше орындай алу; 4. 4. 5. 1 дененің жағдайына және әр түрлі қимылдарға байланысты тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсете алу
8. Тәжірибе арқылы денсаулық туралы білу және дағдыларды меңгеру	Ойын қимылдары арқылы денсаулық компоненттері	4. 1. 7. 1 әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстар қатарын түсіндіріп және көрсете отырып, өз және басқалардың іс-әрекетінің орындалуын салыстыра алу; 4. 3. 2. 1 жалпы дамыту жаттығуларының кешендерін көрсету және дене шынықтыруға қажеттілігін талқылай алу; 4. 3. 3. 1 дене қызметін орындау кезінде немесе кейін белгілі бір дене дамуының өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсете алу
	Жүгіру дағдысы мен денсаулығын дамыту	4. 1. 6. 1 дене жаттығуларын жақсы орындау үшін әлеуетін анықтай отырып, өзінің және басқаның қозғалыс мүмкіндіктерін салыстыра алу; 4. 2. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып, түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді көрсете алу
	Денсаулықты нығайту үшін ойындар мен эстофеталар	4. 2. 6. 1 әртүрлі жағдаятта алмасатын жаңа элементтерді құру үшін өзінің шығармашылық қабілеті мен идеясын өзгелермен біріктіре алу; 4. 4. 3. 1 жеке дене мүмкіндіктерін алдын алу және түзету үшін дәстүрлі емес арнайы таңдалған құралдарды түсіну және іске асыра алу; 4. 2. 8. 1 айырмашылықтарын саналы түрде түсіне отырып әртүрлі қозғалыс кезінде әртүрлі рөлдермен эксперимент жасай алу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 50-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 595-қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Емдік дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Емдік дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) Қазақстан Республикасы 2007 жылғы 27 шілдедегі "Білім туралы" Заңының 5-бабының 6) тармақшасы на сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – білім алушылардың емдік дене шынықтырудың негіздерін меңгеруі, денсаулықтың оңтайлы деңгейін сақтау, дене дамуының кемшіліктерін түзету және орнын толтыру, екіншілік бұзылыстарды мүмкіндігінше жою және олардың үдеуінің алдын алу.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) емдік дене шынықтыру жаттығуларын орындау үшін қажетті білімді, қозғалыс біліктіліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру, денсаулықты нығайту, ағзаны шынықтыру және сырқаттанушылықты төмендету;

2) негізгі дене қасиеттерін дамыту және жетілдіру, қолданбалы сипаттағы қозғалыс біліктіліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру;

3) дене шынықтыру-сауықтыру іс-әрекетіндегі, дене жаттығуларымен айналысуды өздігінен ұйымдастырудағы, өзін-өзі бағалаудағы дағдылар мен біліктіліктіліктерге үйрету;

4) жеке тұлғаның жағымды қасиеттерін, ұжымдық өзара іс-әрекет пен оқу іс-әрекетіндегі ынтымақтастық нормаларын тәрбиелеу.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) қозғалыстарды ерікті түрде тежеу қабілетін дамыту, позотониялық реакциялардың қатты білінуін басу;

2) әлсіреген бұлшықеттерді нығайту, қан айналымы мен заталмасу процестерін жақсарту;

3) статокинетикалық рефлекстердің қалыптасуына және оңтайлы көрінуіне жәрдемдесу, кинестетикалық сезімталдықты дамыту;

4) буындарда деформация тудыратын аяқ-қолдың патологиялық қалыптарының алдын алу және белсенді түрде жеңу;

5) кеңістіктік түсініктерді дамыту, дене схемасын қалыптастыру, өз денесінің схемасында бағдарлану дағдысын қалыптастыру;

6) ұсақ моториканы, дұрыс сөйлеу тілін, дикцияны, дұрыс тыныс алуды дамыту;

7) статика мен локомоция бұзылыстарын түзету, дененің тепе-теңдігін, аяқ-қолдың тірек қабілетін сақтауды жүйелі түрде жаттықтыру, қозғалыс үйлесімділігін дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқытудың мақсаттар жүйесі мен білім беру процесі нәтижелерінің басымдылығын арттыру үшін құндылыққа бағытталған, іс-әрекетік, тұлғаға бағытталған, саралап оқыту және коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдер арнайы педагогика қағидаларына негізделген, оларды іске асыру тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

7. Құндылыққа бағытталған тәсіл:

1) оқу процесі мақсатты түрде білім алушының жеке тұлғасының құндылықтар жүйесін қалыптастырады;

2) құндылықтардың мәні белгілі бір қоғамның табысты жұмыс істеуі үшін қажетті нормаларды, әдеттерді, өмір салтын, мінез-құлық стилін қалыптастыру аясында көрінеді;

3) құндылықтар тұлға уәждемесінің маңызды факторы ретінде әсер ете отырып, мінез-құлық пен іс-әрекетті ынталандырады;

4) бастауыш білім беру құндылықтары "Мәңгілік ел" ұлттық идеясына негізделген.

8. Іс-әрекет тәсілі:

1) білім алушының білімді дайын түрде алып қоймай, оны өзі ізденіп, өзінің оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын ұғынуына, оның нормалар жүйесін түсінуіне және қабылдауына, оларды жетілдіруге белсенді қатысуына сайып келеді, бұл оның білімінің, оқу біліктіліктіліктері мен кең ауқымды дағдыларының белсенді әрі табысты түрде қалыптасуына ықпал етеді;

2) білім алушылардың жеке тұлғасын дамыту олар үшін қол жетімді іс-әрекетті (заттық-практикалық және оқу) ұйымдастыру сипатымен анықталатындығын мойындауға негізделіп құрастырылады;

3) білім алушылардың іс-әрекеті "білу", "түсіну", "қолдану", "талдау", "жинақтау", "бағалау" сияқты санаттар бойынша топтастырылады.

9. Тұлғаға-бағытталған тәсіл оқу процесін дараландыру, оқу процесінде білім алушының жеке тұлғасын үйлесімді қалыптастыру және жан-жақты дамыту, психикалық және дене дамуының жеке ерекшеліктерін, мінез-құлық қажеттілігі мен уәждерін ескере отырып, оның шығармашылық күш-жігерін толық ашу болып табылады.

10. Саралап оқыту тәсілі бір санаттағы білім алушыларда вариативті типологиялық ерекшеліктердің болатындығына байланысты:

1) мұғалім түзету-білім беру процесін сипаттамасы бойынша біртектес болып келетін топтардың болуына қарай, олардың әрқайсысы үшін жұмыстың әртүрлі көлемі, қарқыны, күрделілігі, әдістері мен тәсілдері, оқытуды бақылау мен ынталандырудың түрлері мен тәсілдері арқылы ұйымдастырады;

2) әр білім алушының емдік дене шынықтыру бойынша бағдарламаны меңгеруінің жеке қарқынын құру былайша бағытталған: оқыту мен тәрбиелеудің келесі кезеңі алдыңғы кезеңнің меңгерілген мазмұнына негізделіп құрылады.

11. Қозғалыс қызметі бұзылысының ауырлық дәрежесіне және қозғалыс дағдыларының қалыптасуына қарай білім алушылар үш топқа бөлінеді:

1) бірінші топқа ауыр қимыл-қозғалыс бұзылыстары бар балалар кіреді. Олардың көпшілігінде жүру, заттарды қапсыру және ұстау, өзіне-өзі қызмет көрсету дағдылары қалыптаспаған; басқалары ортопедиялық құралдардың көмегімен қиындықпен қозғалады, оларда өзіне-өзі қызмет көрсету дағдылары ішінара қалыптасқан;

2) екінші топқа қозғалыс бұзылысының орташа дәрежесі бар балалар кіреді. Бұл балалардың басым бөлігі өздігінен, бірақ шектеулі қашықтыққа жылжиды. Олар өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын ішінара меңгерген, және бұл дағдылардың автоматтандырылуы жеткіліксіз;

3) үшінші топты жеңіл қозғалыс бұзылыстары бар балалар құрайды – олар өздігінен қозғалады, өзіне-өзі қызмет көрсету дағдыларын меңгерген, бірақ кейбір қозғалыстарды дұрыс орындамайды.

12. Медициналық көрсетілім бойынша уақытша (мерзімін мектеп дәрігері белгілейді) сабақтан босатылған білім алушылар дене дамуының кемшіліктерін түзету бойынша жеке тапсырмаларды орындайды.

13. Саралап оқыту және кешенді тәсілдер келесі терапиялық нұсқауларды сақтайды:

1) бұлшықет жүйесінің аурулары бар білім алушыларға қатысты мыналардан сақтанған жөн: қажытатындай бұлшықет тренингінің, күштік қозғалыс жаттығуларының, ауыр заттарды тасымалдаудың, баспалдақпен жүрудің нәтижесінде пайда болатын кернелуден; буындарға күш түсіретін жалпы дамыту жаттығуларын орындау кезіндегі (жүрелеп, өкшесімен отыру) бұлшықеттің қатты созылуынан; суық тиюден; білім алушыны тұрғызу кезінде оған бұлшықет көмегін көрсетеді немесе қосымша құралдар ұсынады;

2) жаттығуларды жүргізу кезінде спастикалық диплегиясы бар білім алушылардың мүмкіндігінше екі қолын да қолдануын; бұлшықеттерін, әсіресе санды жақындатушы бұлшықеттерді, босаңсытуға ұмтылуын, арқасын түзу ұстауға талпынуын қадағалау;

3) тепе-теңдікті сақтау қабілеті нашар, бірақ жүруге қабілетті, ұршық буынының бұзылуы бар білім алушылар жоғары динамикалық жаттығуларға арбада отырып қатысады, сараланған тапсырма алады;

4) тырысу ұстамалары болатын білім алушыларға дене жүктемесімен өтетін сабақтар ұстамалардың пайда болу ықтималдығын қаншалықты арттыратынын және оларға түрткі болатындығын түсіндіру;

5) бұлшықет тонусының рефлекторлық жоғарылауына, және сайып келгенде контрактуралардың дамуына әкеп соғатын гимнастикалық жабдықтарда айналу қимылдарын, жаттығуларын орындауды, ауырсынудың пайда болуын болдырмау;

6) зорлықты, басқарылмайтын қозғалыстары (гиперкинездері) бар білім алушыларда физикалық әрекеттерді пысықтау талап етіледі: айнаға қарап бақылаумен, айнаға қарап бақылаусыз, көзін жұмып.

14. Коммуникативтік тәсіл:

1) оқыту процесі қарым-қатынас біліктіліктіліктерін және шынайы коммуникация жағдайларына сәйкес жұмыс тәртібін қалыптастыруға септігін тигізетін тапсырмаларды қамтиды (жұптық және топтық жұмыс);

2) әр түрлі ақпарат түрлерін меңгеру; әр түрлі мәселелер бойынша пікірталас жүргізе білу, осы мәселелер (әлеуметтік маңызы бар) бойынша өз ұстанымын қалыптастыру.

15. Емдік дене шынықтыру сабағында дене жүктемесі мөлшерленеді және мынаған байланысты болады:

1) дене жаттығуларын іріктеуге (қарапайымнан күрделіге дейін);

2) дене жаттығуларының ұзақтығына;

3) дене жаттығуларының қайталану санына;

4) бастапқы қалыпты таңдауға;

5) қозғалыс қарқынына (1-4 санағына);

6) қозғалыс амплитудасына;

7) білім алушының күш-жігерінің дәрежесіне;

8) сергітуші жаттығулардың дәлдігіне, күрделілігіне, ырғағына, санына;

9) эмоциялық факторға.

16. Сабақтар санитарлық-гигиеналық және өртке қарсы талаптарды қанағаттандыратын арнайы жабдықталған спорт және жаттығу кабинеттерінде өткізіледі. Кабинеттер сәйкес түзету бағдарламасын іске асыру үшін қажетті спорттық жабдықтармен және саймандармен жабдықталады.

17. Оқытуға арналған техникалық құралдар: вертикализаторлар, ортопедиялық төсеме қалыптар; қол, аяқ массажерлері; түрлі өлшемді және конфигурациялы фитболдар; қол, білезік, қос әсерлі эспандерлер; іздік, массаж жолдары; механотерапиялық тренажерлер; түрлі өлшемдегі біліктіліктілікшелер; доптар, медицинболдар; гимнастикалық таяқшалар, шеңберлер (әртүрлі қалыңдық пен өлшемдегі); механотерапевтік мотомедтер; "Фаэтон" комбинезондары; "Гросс тренажері"; сенсорлық, теңгеру жолы; құрғақ бассейн; тербелме (үлкен және кішкентай); тактильді жолдар мен майда шарлар; ұсақ моторикаға арналған тренажерлер. Жеңілдету үшін қолданылатын (Шанц жағасы, корсеттер, туторлар), патологиялық дене қалпын түзету үшін (лангеттер, шиналар, біліктіліктілікшелер, жүктер, аппараттар) пайдаланылатын қосалқы (жеке) құралдар.

3 - тарау. "Емдік дене шынықтыру" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

18. "Емдік дене шынықтыру" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 96 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 99 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына 2 сағатты, оқу жылында 102 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 102 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына 3 сағатты, оқу жылында 102 сағатты құрайды.

19. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты" бөлімі;

2) "Қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері" бөлімі;

3) "Тірек-қозғалыс аппаратының бұзылыстарын түзету" бөлімі;

4) "Сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері" бөлімі.

20. "Емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы;

2) жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру;

3) денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну;

4) қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары;

5) ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну;

6) дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер.

21. "Қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу;

2) негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару;

3) түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру;

4) қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну;

5) қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу;

22. "Тірек-қозғалыс аппаратының бұзылыстарын түзету" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту;

2) жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік;

3) дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту;

4) аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету;

5) тыныс алуды қалыпқа келтіру;

6) кеңістікте және жазықтықта бағдарлау;

7) психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация.

23. "Сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері;

2) бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдану, пайдалану, құру;

3) түзету сипатындағы қозғалмалы ойындар және спорттық жаттығу элементтері.

24. 0-сыныпқа арналған "Емдік дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты: киім үлгісі, емдік дене шынықтыру сабақтарындағы жүріс-тұрыс және қозғалу ережелері, жеке бас гигиенасының ережелері туралы түсініктер, ортопедиялық күн тәртібі, емдік гимнастика туралы мәліметтер; дұрыс дене сымбатының көрсеткіштері және оны қалай тексеру керек; жаттығуларды орындау кезіндегі тыныс, қалпына келтіру тынысы;

2) қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері: дене дамуы бұзылысының сипатын және мұғалімнің жетекшілігімен өткізілетін дифференциалды түзетуші әсердің құралдарын анықтау үшін тексеру, диагностика жүргізу;

3) тірек-қозғалыс аппаратының бұзылыстарын түзету: мұғалімнің жетекшілігімен күрделі емес жаттығуларды (бұзылған функцияларды түзету бойынша) және тыныс алу гимнастикасы элементтерін орындау арқылы денсаулықты нығайту және ағзаны шынықтыру; кеңістікті-уақытты саралауды және қозғалыс дәлдігін дамытуға арналған түзету жаттығулары;

4) сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері: емдік дене шынықтыру сабақтарының тиімділігін бағалау, жаттығуларды орындау кезінде мұғалімнің жетекшілігімен жүректің жиырылу жиілігінің көрсеткіштерін бақылау; өзін-өзі бақылау дағдыларына үйрету.

25. 1-сыныпқы арналған "Емдік дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты: киім үлгісі, ЕДШ сабақтарындағы жүріс-тұрыс және қозғалу ережелері, жеке бас гигиенасының ережелері мен күн тәртібін білу; қауіпсіздік техникасын, спорттық снарядтарды және тренажерлерді пайдалану ережесін білу; дұрыс дене сымбатының көрсеткіштері; емдік және тыныс гимнастикасының маңызы;

2) қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері: мұғалімнің жетекшілігімен дифференциалды түзетуші әсердің құралдарын анықтау және жеке жұмыс тәсілдерін таңдау, тексеру, диагностикалау; жарақаттанудың алдын алу ережелерін қолдануды талап ететін жағдаяттарды өздігінен талдау;

3) тірек-қозғалыс аппаратының бұзылуларын түзету: дене кемістіктері мен дұрыс емес дене қалпын түзету (арқа, құрсақ бұлшықеттерін, табан күмбезін, дене сымбатын нығайтуға арналған затсыз, заттарды пайдалана отырып жасалатын қимыл-қозғалыстар); моторлы икемсіздікті жоюға арналған жаттығулар; денсаулық деңгейін арттыруға, түзетуге арналған жаттығулар, мұғалімнің жетекшілігімен арнайы жаттығулар мен тыныс алу гимнастикасы кешендерін орындау арқылы ағзаны шынықтыру;

4) сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері: емдік дене шынықтыру сабақтарының тиімділігін бағалау, жаттығуларды орындау кезінде мұғалімнің жетекшілігімен жүректің жиырылу жиілігінің көрсеткіштерін бақылау; өзін-өзі бақылау дағдыларына үйрету.

26. 2-сыныпқа арналған "Емдік дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты: киім үлгісі, ЕДШ сабақтарындағы жүріс-тұрыс және қозғалу ережелері, жеке бас гигиенасы мен күн тәртібінің, қауіпсіздік техникасының ережелері; ұйымдастырушы жаттығуларды меңгерудің маңыздылығын ұғыну; өзінің қозғалыс тәжірибесін ұғыну; спорттық снарядтарды және тренажерлерді пайдалану ережелері; ортопедиялық тәртіп ережелері;

2) қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері: мұғалімнің жетекшілігімен дифференциалды түзетуші әсердің құралдарын анықтау және жеке жұмыс тәсілдерін таңдау, тексеру, диагностикалау;

3) тірек-қозғалыс аппаратының бұзылуларын түзету: күн тәртібінде емдік дене жаттығуларымен айналысуды жоспарлау; қимылдарды үйлестіруді дамытуға, бұлшықеттер мен омыртқа байламдарын созуға арналған жаттығуларды орындау; денсаулық деңгейін арттыру, дене кемістіктері мен бұзылған қызметтерді түзету, мұғалімнің жетекшілігімен арнайы жаттығулар мен тыныс алу гимнастикасы кешендерін орындау арқылы ағзаны шынықтыру;

4) сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері: емдік дене шынықтыру сабақтарының тиімділігін бағалау, өзінің дене жағдайын жүйелі түрде бақылау дағдысын қалыптастыру (жаттығуларды орындау кезінде жүректің жиырылу жиілігінің көрсеткіштерін бақылау); өзін-өзі бақылау және өзін-өзі қадағалау дағдыларын қалыптастыру.

27. 3-сыныпқа арналған "Емдік дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты: киім үлгісі, емдік дене шынықтыру сабақтарындағы жүріс-тұрыс және қозғалу ережелері, жеке бас гигиенасы мен күн тәртібінің, қауіпсіздік техникасының және спорттық снарядтарды және тренажерлерді пайдалану ережелері; өзін-өзі бақылау көрсеткіштері (ұйқысы, тәбеті, көңіл-күйі, ауырсыну сезімі, жұмысқа қабілеттілігі); өзіне массаж жасаудың, тазарту тынысының, мектепте және үйде үй тапсырмасын жасау кезіндегі сергіту сәттерінің маңызы;

2) қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері: мұғалімнің жетекшілігімен дифференциалды түзетуші әсердің құралдарын анықтау және жеке жұмыс тәсілдерін таңдау, тексеру, диагностикалау;

3) тірек-қозғалыс аппаратының бұзылуларын түзету: омыртқа жотасының бұзылыстарын түзету бойынша жаттығулар орындау; жүруді бақылау қабілеті; қимылдардың өлең мәтінімен үйлесімділігі, өз бетінше және ересектердің бақылауымен (айнаның алдында, қабырға жанында, гимнастикалық қабырғада, орындықта отырып, көзін жұмып) дене сымбатының дұрыстығын бақылау; басына зат қойып жүру; педагогтің тапсырмасы бойынша гимнастикалық қабырғада кешендерді орындау білігі, аутотренинг формуласымен босаңсуды орындау; денсаулық деңгейін арттыру, мұғалімнің басшылығымен арнайы жаттығулар мен тыныс алу гимнастикасы кешендерінің көмегімен ағзаны шынықтыру;

4) сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері: емдік дене шынықтыру сабақтарының тиімділігін бағалау, жаттығуларды орындау кезінде жүректің жиырылу жиілігінің көрсеткіштерін бақылау; өзін-өзі бақылау дағдыларына үйрету.

28. 4-сыныпқа арналған "Емдік дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты: киім үлгісі, емдік дене шынықтыру сабақтарындағы жүріс-тұрыс және қозғалу ережелері, жеке бас гигиенасы мен күн тәртібінің, қауіпсіздік техникасының және спорттық снарядтарды және тренажерлерді пайдалану ережелері, өздігінен жаттығуға орын дайындау ережелері; омыртқа жотасының құрылысы мен маңызы, дұрыс тамақтану мен салауатты өмір салтының маңызы; жаттығулардың, классикалық массаждың, аутогендік жаттығудың медициналық көрсетілім бойынша емдік әсерінің тетіктері туралы түсінігінің болуы;

2) қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері: мұғалімнің жетекшілігімен дифференциалды түзетуші әсердің құралдарын анықтау және жеке жұмыс тәсілдерін таңдау, тексеру, диагностикалау;

3) тірек-қозғалыс аппаратының бұзылуларын түзету: коррекция нарушений опорно-двигательного аппарата: емдік дене шынықтыру кешенін және денсаулықты нығайтуға арналған сауықтыру жаттығуларын өз бетінше орындау, тірек-қозғалыс аппаратының (аяқ-қол, табан, қол, алақан, омыртқа жотасы) дұрыс емес қалыптарын түзету; бұлшықет тонусын қалыпқа келтіру (гипотония жағдайында жоғарылату, гипертония жағдайында төмендету, дистония жағдайында тұрақтандыру); жекелеген бұлшықет топтарының әлсіздігін (гипотрофияны) жеңу; буындардың қозғалғыштығын жақсарту; сенсорлық байыту: бұлшықет-буын сезімін жақсарту (кинестезия және тактильді (тері) сезгіштігін); жеке бұлшықет топтарының компенсаторлық гипертрофиясын қалыптастыру; вестибулярлық реакцияларды қалыптастыру; тазалау тынысын және өзіне массаж жасау элементтерін орындай білу;

4) сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері: емдік дене шынықтыру сабақтарының тиімділігін бағалау, жаттығуларды орындау кезінде жүректің жиырылу жиілігінің көрсеткіштерін бақылау; өзін-өзі бақылау дағдыларына үйрету; өз денсаулығын өздігінен қадағалау, жоғалған қызметтерді түзету мен қалпына келтірудің дәстүрлі емес әдістерін қолдану.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

29. Оқу бағдарламасында оқыту мақсаттары кодтық белгімен белгіленді. Кодта бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлім мен бөлімшенің, төртінші сан – оқыту мақсатының реттік санын білдіреді. Мысалы, 4.1.3.2 кодында: "4" - сынып, "1.3" - бөлімше, "2" - оқыту мақсатының реттік саны.

30. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Емдік дене шынықтырудың білім негіздері және салауатты өмір салты" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	0. 1. 1. 1 емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасын білу	1. 1. 1. 1 емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 1. 1. 1 емдік дене шынықтыру сабақтарындағы қауіпсіздік техникасын түсіну	3. 1. 1. 1 емдік дене шынықтыру сабақтарында тренажҰрларда жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 1. 1. 1 емдік дене шынықтыру сабақтарында дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсету нұсқаулығын білу
1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	0. 1. 2. 1 дене әрекетінің маңыздылығын білу, жеке бас гигиенасы мен денсаулық туралы түсінігінің болуы	1. 1. 2. 1 дене әрекетінің маңыздылығын, жеке бас гигиенасы мен денсаулықтың мағынасынтүсіну	2. 1. 2. 1 күн тәртібіндегі дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау	3. 1. 2. 1 денсаулық пен салауатты өмір салтын жақсарту үшін дене жаттығуларын қолдану	4. 1. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын білуін және түсінуін көрсету
1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	0. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін білу	1. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	2. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың қажеттілігін түсіндіру	3. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігінің процесін анықтау	4. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатуды көрсету және талқылау
1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	0. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқарудың қозғалыс стратегияларын түсіну	1. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды білу	2. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқарудың қозғалыс стратегияларын талқылау	3. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегияларын қолдану	4. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегияларын анықтау
1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	0. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістері туралы түсінігінің болуы	1. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістерін анықтау	2. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістерін білу және бақылай алу	3. 1. 5. 1 дене әрекетін орындау кезіндегі дене өзгерістерін анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсету және түсіндіру	4. 1. 5. 1 дене әрекетін орындау кезіндегі және содан кейінгі белгілі бір дене өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын талдау және қолдану
1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	0. 1. 6. 1 дене жаттығуларының денсаулықты және көңіл-күйді сауықтыру пайдасын түсіну	1. 1. 6. 1 жақсы денсаулық жағдайын және көңіл-күйді қолдауға қатысатын дене әрекетінің маңыздылығын түсіну	2. 1. 6. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау	3. 1. 6. 1 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу мен түсінуді көрсету	4. 1. 6. 1 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңыздылығын талдау және түсіну
	0. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңызын білу	1. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңызын ұғыну	2. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау	3. 1. 6. 2. жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығуларды білуді және түсінуді көрсету	4. 1. 6. 2. жақсы денсаулық жағдайы мен көңіл-күйді қолдайтын және септігін тигізетін шешімдерді талдау

2) "Қимыл-қозғалыс іс-әрекеттері" бөлімі:

2 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	0. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып сауықтыру әрекетін түсіну	1. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып сауықтыру әрекетіне қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу және түсіну	2. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып альтернативаларды түсінетіндігін көрсетіп, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылау және көрсету	3. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып бірқатар қозғалыс идеяларында, стратегиялары мен жоспарларында альтернативті шешімдерді қолдану	4. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып альтернативті шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын анықтау және ұйымдастыру
	0. 2. 1. 2 күн тәртібіндегі сауықтыру шараларының рөлі туралы білу: таңғы гигиеналық гимнастика кешені, сергіту сәттері	1. 2. 1. 2 таңғы гигиеналық, музыкалық гимнастикамен, ширатумен айналысудың сауықтырушы рөлін түсіну	2. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар кешенін және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларын талқылау	3. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулардың және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларының маңызын білу	4. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар кешенін және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларын қолдану
2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	0. 2. 2. 1 негізгі қимыл дағдылары мен біліктіліктіліктерін көрсету бойынша орындай алу	1. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қимыл дағдыларын өздігінен орындау	2. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезіндегі әртүрлі қимыл дағдыларының сапасын арттыру	3. 2. 2. 1 қарапайым дене жаттығуларын орындау кезіндегі негізгі қимыл дағдыларын түсіну және одан әрі жақсарту	4. 2. 2. 1 түзету бағытындағы жаттығуларды орындау кезінде өзіндік негізгі қозғалыс дағдыларын анықтау және қолдана алу
	0. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін білу	1. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін түсіну және сипаттай алу	2. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша біліктіліктіліктер мен кемшіліктерді түсіндіру	3. 2. 2. 2 өзінің және өзгелердің жаттығуларды орындау қасиеттерін талқылап, өз кемшіліктерін анықтау	4. 2. 2. 2 өзінің және өзгелердің біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін салыстырып, дене жаттығуларын орындау әлеуетін анықтау
2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	0. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарының айырмашылықтары туралы түсінігінің болуы	1. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарын ажыратуды білу және айыра алу	2. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарының айырмашылықтарын түсіну және түсіндіру	3. 2. 3. 1 әртүрлі бұлшықет топтары бойынша өз сезінулерін білдіру	4. 2. 3. 1 әртүрлі бұлшықет топтары бойынша өз сезінулерін талдау
	0. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстар туралы түсінігінің болуы	1. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды білу	2. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды түсіну	3. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды түсіндіре алу	4. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды талдау және қолдану
2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	0. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды білу	1. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды түсіну	2. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын жетілдіру кезінде туындайтын қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қолдану	3. 2. 4. 1 қозғалыс әрекетіне үйретудің әртүрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қолдану	4. 2. 4. 1 жаттығуларды орындау кезіндегі қауіпті қысқарту қабілетін көрсете отырып, олардың күрделілік деңгейін ажырата алу
2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	0. 2. 5. 1 түрлі кеңістіктегі бірқатар қарапайым әрекеттерді білу	1. 2. 5. 1 түрлі кеңістіктегі бірқатар қарапайым әрекеттерді білу және орындай алу	2. 2. 5. 1 кеңістіктегі және динамикадағы қарапайым өзгерістері бар әрекеттерді ұғыну және жеткізе алу	3. 2. 5. 1 орындау және бағалау кезінде бірқатар әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсету және анықтай алу	4. 2. 5. 1 бірқатар әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды түсіндіре және көрсете отырып, өзінің және өзгелердің іс-қимылдарды орындауын салыстыру

3) "Тірек-қозғалыс аппаратының бұзылыстарын түзету" бөлімі:

3 - кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	0. 3. 1. 1 басты қалай көтеру, жан-жаққа бұру, ұстап тұру керектігі жайлы түсінігінің болуы	1. 3. 1. 1 басты көтеру, жан-жаққа бұру, ұстап тұру техникасының элементтерін білу	2. 3. 1. 1 көмекпен басты көтеру, ұстап тұрып жан-жаққа бұра алу	3. 3. 1. 1 басты ұстап тұру, көтеру және жан-жаққа бұру бойынша қимылдарды өздігінен орындау	4. 3. 1. 1 басты ұстап тұру, көтеру және жан-жаққа бұру бойынша жаттығулар кешенін талдау, құрастыру
	0. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды қалай орындайтыны туралы түсінігінің болуы	1. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды көмекпен орындау	2. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды ұғыну және орындай алу	3. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды түсіну және көрсету	4. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды көрсету
	0. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтыны жайлы түсінігінің болуы	1. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтынын білу	2. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіренген дене қалпын ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтынын білу, түсіну	4. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіренген дене қалпын көрсету
	0. 3. 1. 4 дененің тік қалпын бақылау және тепе-теңдікті сақтау туралы түсінігінің болуы	1. 3. 1. 4 тепе-теңдікті сақтау үшін дене қалпын бақылай алу және білу	2. 3. 1. 4 тепе-теңдікті сақтау үшін дене қалпын түсіну, бақылау	3. 3. 1. 4 дененің тік қалпын және тепе-теңдікті сақтауды өздігінен бақылай алу	4. 3. 1. 4 дененің тік қалпын бақылауды және тепе-теңдікті сақтауды талдау
3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	0. 3. 2. 1 түзетуші жүріс туралы түсінігінің болуы: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп	1. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды білу және орындай алу: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп	2. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды түсіну және түсіндіру: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп	3. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды түсіну және жетекшілікпен құрастыру: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп	4. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды талдау: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп
	0. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүру туралы түсінігінің болуы	1. 3. 2. 2 көмекпен іздік, массаждық жолмен жүре білу және орындай алу	2. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүруді түсіндіре алу және өздігінен орындай алу	3. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүруді бақылау	4. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүру элементтерін талдау
	0. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығулар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды білу және орындау	2. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды бақылаумен орындау	4. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығулардың элементтерін талдау
	0. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік туралы түсінігінің болуы	1. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезінде пайда болуы ықтимал қиындықтарды білу	2. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдіктің қиындықтарын жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қолдану	3. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезіндегі қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін жетілдіру	4. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезіндегі қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін талдау
3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	0. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарды білу және орындай алу	2. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарын ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарды түсіну және бақылаумен орындау	4. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстардың техникасын талдау
	0. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды білу және орындау	2. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды түсіну және орындай алу	4. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды орындауды талдау
	0. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды білу және орындау	2. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды бақылаумен орындауды түсіну	4. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын жаттығулар кешенін көмекпен құрастыру және талдау
	0. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды білу және орындай алу	2. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды түсіну және бақылаумен орындау	4. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған жаттығулар кешенін көмекпен құрастыру және талдау
	0. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды білу және орындай алу	2. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу	3. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды түсіну және орындау	4. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды көрсету
3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	0. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды еліктеу және үлгі бойынша орындау кезінде екі қолды бірге іске қосу туралы түсінігінің болуы	1. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды үлгі мен ауызша нұсқау бойынша білу және орындау	2. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды үлгі мен ауызша нұсқау бойынша ұғыну және орындай алу	3. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдардың кешенін үлгі мен ауызша нұсқау бойынша түсіну және көрсету	4. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдардың кешенін үлгі мен ауызша нұсқау бойынша талдау
	0. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын орындау туралы түсінігінің болуы	1. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын білу және орындау	2. 3. 4. 2. қолдың мақсатты қозғалысын ұғыну және орындай алу	3. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын түсіну және пайдалана алу	4. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын көрсету
	0. 3. 4. 3 қимылдарды орындау үшін аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіру туралы түсінігінің болуы	1. 3. 4. 3 аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіруге септігін тигізетін қозғалыстардың үлгісін білу және құрастыра алу	2. 3. 4. 3 аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіруге септігін тигізетін қозғалыстардың үлгісін ұғыну және орындай алу	3. 3. 4. 3 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған жаттығуларды түсіну және көрсету	4. 3. 4. 3. зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған жаттығуларды көрсету және талдау
	0. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдар туралы түсінігінің болуы	1. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдарды білу және орындай алу	2. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдарды ұғыну және орындай алу	3. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдардың үлгілерін түсіну және көрсету	4. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдардың үлгілерін көрсету және талдау
	0. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайту туралы түсінігінің болуы	1. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайту тәсілдерін білу	2. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыс үлгілерін ұғыну және орындау	3. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығуларды түсіну және орындау	4. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығуларды көрсету
3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	0. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасы туралы түсінігінің болуы	1. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасының элементтерін білу	2. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасын білу және маңызын ұғыну	3. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасын түсіну және орындай алу	4. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасының элементтерін көрсету
	0. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайту туралы түсінігінің болуы	1. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайту тәсілдерін білу	2. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды ұғыну және орындау	3. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды түсіну және орындау	4. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды көрсету
	0. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу	1. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу	2. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін ұғыну және қолдана алу	3. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және орындау	4. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсету
	0. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін білу	1. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін білу және таңдай алу	2. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін ұғыну және қолдана алу	3. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін түсіну және орындау	4. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін көрсету
3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	0. 3. 6. 1 жүргенде дене сымбатын бақылау, елестету деңгейінде кеңістікті бағдарлау, алға, артқа бағыттарын көрсете алу	1. 3. 6. 1 кеңістікті бағдарлауды, бағыттарды көрсетуді: алға, артқа, жоғары, төмен; дене бөліктерін өзінде ажырата білу және орындай алу	2. 3. 6. 1 кеңістікті және жазықтықты бағдарлауды, бағыттарды көрсетуді, дене бөліктерін өзгелерде ажырата білуді ұғыну және орындай алу	3. 3. 6. 1 кеңістікті және жазықтықты бағдарлауды түсіну және орындау және нысандардың орналасқан жерін атау	4. 3. 6. 1 қозғалыстың болашақ траекториясын түсіну және жүзеге асыра алу: алға-артқа, төмен-жоғары, оңға-солға, жанына, тура-диагональ бойынша
3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	0. 3. 7. 1 мимика бойынша қуаныш пен қайғы сезімдерін білу және анықтау	1. 3. 7. 1 басқа адамдардың сезімдерін тани алу	2. 3. 7. 1 басқа адамдардың сезімдерін ұғыну, тани алу	3. 3. 7. 1 қуаныш пен қайғы, жек көру, ләззат, бақыт, қорқыныш сезімдерін білу, түсіну және еліктеп көрсету	4. 3. 7. 1 әр түрлі жағдайларды білу, түсіну және оларға эмоционалды серпіліс беру
	0. 3. 7. 2 мұғалім командасымен босаңси алу, тыйым салынған қалып (мимикалық) бойынша тапсырмалар орындау	1. 3. 7. 2 мұғалім командасымен босаңси алу, тыйым салынған қалып (мимикалық және жалпы) бойынша тапсырмаларды білу және орындай алу	2. 3. 7. 2 аутотренинг элементтері арқылы босаңсуды ұғыну және істей алу	3. 3. 7. 2 аутотренинг элементтерін білу, релаксация формуласы бойынша босаңсуды орындау	4. 3. 7. 2 өз қызметін және басқа білім алушылардың тапсырмаларды орындау сапасын бағалау, сабақ қорытындысын шығару, ескертулер мен сындарды дұрыс қабылдау

4) "Сауықтырудың дәстүрлі емес түрлері" бөлімі:

4 -кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	0. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің арнайы таңдалған дәстүрлі емес түрлері туралы түсінігінің болуы	1. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің арнайы таңдалған дәстүрлі емес әралуан түрлерін білу	2. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің дәстүрлі емес түрлерінің бірін ұғыну және жетекшілікпен орындай алу	3. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің дәстүрлі емес түрлерінің бірін түсіну және өздігінен орындау	4. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес құралдарды түсіну және жүзеге асыра алу
	0. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасы, көзге арналған гимнастика түрлері туралы түсінігінің болуы	1. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін білу	2. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін ұғыну және жетекшілікпен орындай алу	3. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін түсіну және өздігінен орындай алу	4. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін түсіну және көрсету
	0. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажы, өзіне-өзі массаж жасау туралы түсінігінің болуы	1. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды білу	2. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу	3. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды түсіну және өздігінен орындай алу	4. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды түсіну және көрсету
	0. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығулар туралы түсінігінің болуы	1. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды білу	2. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу	3. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды түсіну және өздігінен орындай алу	4. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды түсіну және көрсету
	0. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығулар туралы түсінігінің болуы	1. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды білу	2. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу	3. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды түсіну және өздігінен орындай алу	4. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды түсіну және көрсету
4.2 Бірқатар дене жаттығуларында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдану, пайдалану, құру	0. 4. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді пайдалану бойынша түсінігінің болуы	1. 4. 2. 1 мөлшерленген жүктемені пайдалана ала отырып, дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді білу	2. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді талқылау және бекіту	3. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді түсіну және жетілдіру	4. 4. 2. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдану
4.3 Түзету сипатындағы қозғалмалы ойындар және спорттық жаттығу элементтері	0. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді анықтау	1. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді есте сақтау және сипаттау	2. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде пайда болатын өзінің күйіндегі денсаулыққа байланысты физикалық өзгерістерді анықтау	3. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде пайда болатын сезімдерді түсіну және сипаттай бастау	4. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің жай-күйі туралы сұрақтар қою, оларды денсаулық пен жай-күйіне қатысты талдау

31. Бағдарлама тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Емдік дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

32. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптарына арналған "Емдік дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Тірек-қозғалыс аппараты бұзылған білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Емдік дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1- кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
Өзім туралы	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	0. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасын білу
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	0. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістері туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді пайдалану бойынша түсінігінің болуы
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	0. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасы туралы түсінігінің болуы;
		0. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайту туралы түсінігінің болуы
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	0. 2. 2. 1 негізгі қимыл дағдылары мен біліктіліктіліктерін көрсету бойынша орындай алу;
		0. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді анықтау;
		0. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін білу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	0. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік туралы түсінігінің болуы
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	0. 3. 1. 1 басты қалай көтеру, жан-жаққа бұру, ұстап тұру керектігі жайлы түсінігінің болуы 0. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды қалай орындайтыны туралы түсінігінің болуы 0. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтыны жайлы түсінігінің болуы
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	0. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін білу; 0. 4. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді пайдалану бойынша түсінігінің болуы
Менің мектебім	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	0. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарының айырмашылықтары туралы түсінігінің болуы;
		0. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстар туралы түсінігінің болуы
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	0. 3. 1. 4 дененің тік қалпын бақылау және тепе-теңдікті сақтау туралы түсінігінің болуы
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	0. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	0. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды еліктеу және үлгі бойынша орындау кезінде екі қолды бірге іске қосу туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын орындау туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді анықтау; 0. 3. 4. 3 қимылдарды орындау үшін аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіру туралы түсінігінің болуы
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	0. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасы туралы түсінігінің болуы
		0. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайту туралы түсінігінің болуы
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	0. 3. 6. 1 жүргенде дене сымбатын бақылау, елестету деңгейінде кеңістікті бағдарлау, алға, артқа бағыттарын көрсете алу
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	0. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды білу
2- тоқсан
Менің отбасым және достарым	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	0. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдар туралы түсінігінің болуы;
		0. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайту туралы түсінігінің болуы
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	0. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу;
		0. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін білу
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	0. 2. 2. 1 негізгі қимыл дағдылары мен біліктіліктіліктерін көрсету бойынша орындай алу; 0. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін білу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	0. 3. 2. 1 түзетуші жүріс туралы түсінігінің болуы: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 0. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүру туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығулар туралы түсінігінің болуы
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	0. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстар туралы түсінігінің болуы
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	0. 3. 6. 1 жүргенде дене сымбатын бақылау, елестету деңгейінде кеңістікті бағдарлау, алға, артқа бағыттарын көрсете алу
Бізді қоршаған әлем	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	0. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасын білу
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	0. 3. 7. 1 мимика бойынша қуаныш пен қайғы сезімдерін білу және анықтау; 0. 3. 7. 2 мұғалім командасымен босаңси алу, тыйым салынған қалып (мимикалық) бойынша тапсырмалар орындау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	0. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасы, көзге арналған гимнастика түрлері туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажы, өзіне-өзі массаж жасау туралы түсінігінің болуы
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	0. 2. 5. 1 түрлі кеңістіктегі бірқатар қарапайым әрекеттерді білу
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	0. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістері туралы түсінігінің болуы
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	0. 1. 6. 1 дене жаттығуларының денсаулықты және көңіл-күйді сауықтыру пайдасын түсіну; 0. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңызын білу
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	0. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістері туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді пайдалану бойынша түсінігінің болуы
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	0. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқарудың қозғалыс стратегияларын түсіну
3-тоқсан
Саяхат	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	0. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарының айырмашылықтары туралы түсінігінің болуы; 0. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстар туралы түсінігінің болуы
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	0. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды білу
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	0. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып сауықтыру әрекетін түсіну; 0. 2. 1. 2 күн тәртібіндегі сауықтыру шараларының рөлі туралы білу: таңғы гигиеналық гимнастика кешені, сергіту сәттері
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	0. 2. 5. 1 түрлі кеңістіктегі бірқатар қарапайым әрекеттерді білу
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	0. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқарудың қозғалыс стратегияларын түсіну
	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	0. 1. 2. 1 дене әрекетінің маңыздылығын білу, жеке бас гигиенасы мен денсаулық туралы түсінігінің болуы
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	0. 3. 1. 1 басты қалай көтеру, жан-жаққа бұру, ұстап тұру керектігі жайлы түсінігінің болуы; 0. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды қалай орындайтыны туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтыны жайлы түсінігінің болуы
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	0. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстар туралы түсінігінің болуы
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	0. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстар туралы түсінігінің болуы
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	0. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің арнайы таңдалған дәстүрлі емес түрлері туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығулар туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығулар туралы түсінігінің болуы
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	0. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды еліктеу және үлгі бойынша орындау кезінде екі қолды бірге іске қосу туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын орындау туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 4. 3 қимылдарды орындау үшін аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіру туралы түсінігінің болуы
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	0. 1. 6. 1 дене жаттығуларының денсаулықты және көңіл-күйді сауықтыру пайдасын түсіну; 0. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңызын білу
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	0. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін білу
4-тоқсан
Тағам және сусын	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	0. 1. 2. 1 дене әрекетінің маңыздылығын білу, жеке бас гигиенасы мен денсаулық туралы түсінігінің болуы
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	0. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып сауықтыру әрекетін түсіну; 0. 2. 1. 2 күн тәртібіндегі сауықтыру шараларының рөлі туралы білу: таңғы гигиеналық гимнастика кешені, сергіту сәттері
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	0. 3. 1. 4 дененің тік қалпын бақылау және тепе-теңдікті сақтау туралы түсінігінің болуы
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	0. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік туралы түсінігінің болуы
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	0. 3. 7. 1 мимика бойынша қуаныш пен қайғы сезімдерін білу және анықтау; 0. 3. 7. 2 мұғалім командасымен босаңси алу, тыйым салынған қалып (мимикалық) бойынша тапсырмалар орындау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	0. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасы, көзге арналған гимнастика түрлері туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажы, өзіне-өзі массаж жасау туралы түсінігінің болуы
Дені саудың – жаны сау!	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	0. 2. 2. 1 негізгі қимыл дағдылары мен біліктіліктіліктерін көрсету бойынша орындай алу; 0. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін білу;
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	0. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің арнайы таңдалған дәстүрлі емес түрлері туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығулар туралы түсінігінің болуы; 0. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығулар туралы түсінігінің болуы
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	0. 3. 2. 1 түзетуші жүріс туралы түсінігінің болуы: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 0. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүру туралы түсінігінің болуы; 0. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығулар туралы түсінігінің болуы
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	0. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдар туралы түсінігінің болуы;
		0. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайту туралы түсінігінің болуы
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	0. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу;
		0. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін білу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	1. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасын сақтау
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	1. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістерін анықтау; 1. 4. 2. 1 мөлшерленген жүктемені пайдалана ала отырып, дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді білу
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	1. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қимыл дағдыларын өздігінен орындау; 1. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін түсіну және сипаттай алу
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	1. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасының элементтерін білу; 1. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайту тәсілдерін білу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	1. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезінде пайда болуы ықтимал қиындықтарды білу
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	1. 3. 1. 1 басты көтеру, жан-жаққа бұру, ұстап тұру техникасының элементтерін білу; 1. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды көмекпен орындау; 1. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтынын білу
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	1. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді есте сақтау және сипаттау; 1. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну
Менің мектебім	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	1. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарын ажыратуды білу және айыра алу; 1. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды білу
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	1. 3. 1. 4 тепе-теңдікті сақтау үшін дене қалпын бақылай алу және білу
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	1. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды білу және орындай алу; 1. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды білу және орындай алу
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	1. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды үлгі мен ауызша нұсқау бойынша білу және орындау; 1. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын білу және орындау; 1. 3. 4. 3 аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіруге септігін тигізетін қозғалыстардың үлгісін білу және құрастыра алу
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	1. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасының элементтерін білу; 1. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайту тәсілдерін білу
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	1. 3. 6. 1 кеңістікті бағдарлауды, бағыттарды көрсетуді: алға, артқа, жоғары, төмен; дене бөліктерін өзінде ажырата білу және орындай алу
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	1. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды түсіну; 1. 4. 2. 1 мөлшерленген жүктемені пайдалана ала отырып, дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді білу
2-тоқсан
Менің отбасым және достарым	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	1. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдарды білу және орындай алу; 1. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайту тәсілдерін білу
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	1. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу; 1. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін білу және таңдай алу
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	1. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қимыл дағдыларын өздігінен орындау; 1. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін түсіну және сипаттай алу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	1. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды білу және орындай алу: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 1. 3. 2. 2 көмекпен іздік, массаждық жолмен жүре білу және орындай алу; 1. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды білу және орындау
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	1. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарды білу және орындай алу; 1. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды білу және орындау; 1. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды білу және орындау
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	1. 3. 6. 1 кеңістікті бағдарлауды, бағыттарды көрсетуді: алға, артқа, жоғары, төмен; дене бөліктерін өзінде ажырата білу және орындай алу
Бізді қоршаған әлем	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	1. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасын сақтау
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	1. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістерін анықтау; 1. 4. 2. 1 мөлшерленген жүктемені пайдалана ала отырып, дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді білу
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	1. 3. 7. 1 басқа адамдардың сезімдерін тани алу 1. 3. 7. 2 мұғалім командасымен босаңси алу, тыйым салынған қалып (мимикалық және жалпы) бойынша тапсырмаларды білу және орындай алу; 1. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді есте сақтау және сипаттау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	1. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін білу; 1. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды білу
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	1. 2. 5. 1 түрлі кеңістіктегі бірқатар қарапайым әрекеттерді білу және орындай алу
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	1. 1. 6. 1 жақсы денсаулық жағдайын және көңіл-күйді қолдауға қатысатын дене әрекетінің маңыздылығын түсіну;
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	1. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңызын ұғыну 1. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды білу
3-тоқсан
Саяхат	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	1. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарын ажыратуды білу және айыра алу; 1. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды білу
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	1. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын орындау кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды түсіну
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	1. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып сауықтыру әрекетіне қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу және түсіну 1. 2. 1. 2 таңғы гигиеналық, музыкалық гимнастикамен, ширатумен айналысудың сауықтырушы рөлін түсіну
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	1. 2. 5. 1 түрлі кеңістіктегі бірқатар қарапайым әрекеттерді білу және орындай алу
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	1. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары кезінде туындауы ықтимал қиындықтарды білу
	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	1. 1. 2. 1 дене әрекетінің маңыздылығын, жеке бас гигиенасы мен денсаулықтың мағынасынтүсіну
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	1. 3. 1. 1 басты көтеру, жан-жаққа бұру, ұстап тұру техникасының элементтерін білу; 1. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды көмекпен орындау; 1. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтынын білу
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	1. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарды білу және орындай алу; 1. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды білу және орындау; 1. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды білу және орындау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	1. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің арнайы таңдалған дәстүрлі емес әралуан түрлерін білу; 1. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды білу; 1. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды білу
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	1. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды үлгі мен ауызша нұсқау бойынша білу және орындау 1. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын білу және орындау; 1. 3. 4. 3 аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіруге септігін тигізетін қозғалыстардың үлгісін білу және құрастыра алу
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	1. 1. 6. 1 жақсы денсаулық жағдайын және көңіл-күйді қолдауға қатысатын дене әрекетінің маңыздылығын түсіну; 1. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңызын ұғыну
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	1. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды білу және орындай алу; 1. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды білу және орындай алу
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	1. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің күйіндегі физикалық өзгерістерді есте сақтау және сипаттау; 1. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну
4-тоқсан
Тағам және сусын	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	1. 1. 2. 1 дене әрекетінің маңыздылығын, жеке бас гигиенасы мен денсаулықтың мағынасын түсіну
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	1. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып сауықтыру әрекетіне қатысу кезіндегі қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын білу және түсіну; 1. 2. 1. 2 таңғы гигиеналық, музыкалық гимнастикамен, ширатумен айналысудың сауықтырушы рөлін түсіну
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	1. 3. 1. 4 тепе-теңдікті сақтау үшін дене қалпын бақылай алу және білу; 1. 4. 2. 1 мөлшерленген жүктемені пайдалана ала отырып, дене жаттығуларын орындау кезіндегі қарапайым ережелерді білу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	1. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезінде пайда болуы ықтимал қиындықтарды білу
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	1. 3. 7. 1 басқа адамдардың сезімдерін тани алу; 1. 3. 7. 2 мұғалім командасымен босаңси алу, тыйым салынған қалып (мимикалық және жалпы) бойынша тапсырмаларды білу және орындай алу
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	1. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін білу; 1. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды білу
Дені саудың – жаны сау!	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	1. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қимыл дағдыларын өздігінен орындау; 1. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша өз біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін түсіну және сипаттай алу
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	1. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің арнайы таңдалған дәстүрлі емес әралуан түрлерін білу; 1. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды білу; 1. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды білу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	1. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды білу және орындай алу: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 1. 3. 2. 2 көмекпен іздік, массаждық жолмен жүре білу және орындай алу; 1. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды білу және орындау
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	1. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдарды білу және орындай алу; 1. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайту тәсілдерін білу
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	1. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін білу; 1. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін білу және таңдай алу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Өзім туралы	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	2. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы қауіпсіздік техникасын түсіну
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	2. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістерін білу және бақылай алу; 2. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді талқылау және бекіту
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	2. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасын білу және маңызын ұғыну; 2. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды ұғыну және орындау
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	2. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдіктің қиындықтарын жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін колдану
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	2. 3. 1. 1 көмекпен басты көтеру, ұстап тұрып жан-жаққа бұра алу; 2. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды ұғыну және орындай алу; 2. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіренген дене қалпын ұғыну және түсіндіре алу
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	2. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың қажеттілігін түсіндіру
Менің отбасым және достарым	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	2. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарының айырмашылықтарын түсіну және түсіндіру; 2. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды түсіну; 2. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде пайда болатын өзінің күйіндегі денсаулыққа байланысты физикалық өзгерістерді анықтау
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	2. 3. 1. 4 тепе-теңдікті сақтау үшін дене қалпын түсіну, бақылау
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	2. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу; 2. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	2. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды үлгі мен ауызша нұсқау бойынша ұғыну және орындай алу; 2. 3. 4. 2. қолдың мақсатты қозғалысын ұғыну және орындай алу; 2. 3. 4. 3 аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіруге септігін тигізетін қозғалыстардың үлгісін ұғыну және орындай алу
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	2. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасын білу және маңызын ұғыну; 2. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды ұғыну және орындау
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	2. 3. 6. 1 кеңістікті және жазықтықты бағдарлауды, бағыттарды көрсетуді, дене бөліктерін өзгелерде ажырата білуді ұғыну және орындай алу
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	2. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын жетілдіру кезінде туындайтын қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қолдану
2-тоқсан
Менің мектебім	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	2. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдарды ұғыну және орындай алу; 2. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыс үлгілерін ұғыну және орындау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	2. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін ұғыну және қолдана алу; 2. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін ұғыну және қолдана алу
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	2. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезіндегі әртүрлі қимыл дағдыларының сапасын арттыру 2. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша біліктіліктіліктер мен кемшіліктерді түсіндіру
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	2. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды түсіну және түсіндіру: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 2. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүруді түсіндіре алу және өздігінен орындай алу; 2. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды ұғыну және түсіндіре алу
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	2. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарын ұғыну және түсіндіре алу; 2. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу; 2. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	2. 3. 6. 1 кеңістікті және жазықтықты бағдарлауды, бағыттарды көрсетуді, дене бөліктерін өзгелерде ажырата білуді ұғыну және орындай алу
Менің туған өлкем	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	2. 1. 1. 1 емдік дене шынықтыру сабақтарындағы қауіпсіздік техникасын түсіну; 2. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді талқылау және бекіту
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	2. 1. 5. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі ағзадағы дене өзгерістерін білу және бақылай алу
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	2. 3. 7. 1 басқа адамдардың сезімдерін ұғыну, тани алу; 2. 3. 7. 2 аутотренинг элементтері арқылы босаңсуды ұғыну және істей алу
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	2. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің дәстүрлі емес түрлерінің бірін ұғыну және жетекшілікпен орындай алу; 2. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін ұғыну және жетекшілікпен орындай алу
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	2. 2. 5. 1 кеңістіктегі және динамикадағы қарапайым өзгерістері бар әрекеттерді ұғыну және жеткізе алу
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	2. 1. 6. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау; 2. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	2. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқарудың қозғалыс стратегияларын талқылау
3-тоқсан
Дені саудың – жаны сау!	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	2. 2. 3. 1 сезіну бойынша дене бұлшықет топтарының айырмашылықтарын түсіну және түсіндіру; 2. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды түсіну
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	2. 2. 4. 1 қарапайым және өзгертілген дене жаттығуларын жетілдіру кезінде туындайтын қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қодану
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	2. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып альтернативаларды түсінетіндігін көрсетіп, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылау және көрсету; 2. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар кешенін және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларын талқылау
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	2. 2. 5. 1 кеңістіктегі және динамикадағы қарапайым өзгерістері бар әрекеттерді ұғыну және жеткізе алу
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	2. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқарудың қозғалыс стратегияларын талқылау
	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	2. 1. 2. 1 күн тәртібіндегі дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау
Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	2. 3. 1. 1 көмекпен басты көтеру, ұстап тұрып жан-жаққа бұра алу; 2. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды ұғыну және орындай алу; 2. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіренген дене қалпын ұғыну және түсіндіре алу
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	2. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарын ұғыну және түсіндіре алу; 2. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу; 2. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	2. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу; 2. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу; 2. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	2. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдарды үлгі мен ауызша нұсқау бойынша ұғыну және орындай алу; 2. 3. 4. 2. қолдың мақсатты қозғалысын ұғыну және орындай алу; 2. 3. 4. 3 аяқ-қолдың бұзылған функциясының бұлшықет тонусын қалыпқа келтіруге септігін тигізетін қозғалыстардың үлгісін ұғыну және орындай алу
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	2. 1. 6. 1 дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау; 2. 1. 6. 2 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	2. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу; 2. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды ұғыну және түсіндіре алу
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	2. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың қажеттілігін түсіндіру
4-тоқсан
Қоршаған орта	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	2. 1. 2. 1 күн тәртібіндегі дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын сипаттау және талқылау
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	2. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып альтернативаларды түсінетіндігін көрсетіп, қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылау және көрсету;
		2. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде пайда болатын өзінің күйіндегі денсаулыққа байланысты физикалық өзгерістерді анықтау;
		2. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар кешенін және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларын талқылау
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	2. 3. 1. 4 тепе-теңдікті сақтау үшін дене қалпын түсіну, бақылау
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	2. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдіктің қиындықтарын жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін бекіту
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	2. 3. 7. 1 басқа адамдардың сезімдерін ұғыну, тани алу
		2. 3. 7. 2 аутотренинг элементтері арқылы босаңсуды ұғыну және істей алу
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	2. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің дәстүрлі емес түрлерінің бірін ұғыну және жетекшілікпен орындай алу; 2. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін ұғыну және жетекшілікпен орындай алу
Саяхат	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	2. 2. 2. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезіндегі әртүрлі қимыл дағдыларының сапасын арттыру; 2. 2. 2. 2 қозғалыс дағдылары бойынша біліктіліктіліктер мен кемшіліктерді түсіндіру
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	2. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу; 2. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу; 2. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды ұғыну және жетекшілікпен орындай алу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	2. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды түсіну және түсіндіру: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 2. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүруді түсіндіре алу және өздігінен орындай алу; 2. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды ұғыну және түсіндіре алу
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	2. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдарды ұғыну және орындай алу; 2. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыс үлгілерін ұғыну және орындау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	2. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін ұғыну және қолдана алу; 2. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін ұғыну және қолдана алу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Тірі табиғат	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	3. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарында тренажҰрларда жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасын сақтау
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	3. 1. 5. 1 дене әрекетін орындау кезіндегі дене өзгерістерін анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсету және түсіндіру; 3. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде пайда болатын сезімдерді түсіну және сипаттай бастау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	3. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасын түсіну және орындай алу; 3. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды түсіну және орындау
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	3. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезіндегі қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін жетілдіру
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	3. 3. 1. 1 басты ұстап тұру, көтеру және жан-жаққа бұру бойынша қимылдарды өздігінен орындау; 3. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды түсіну және көрсету; 3. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтынын білу, түсіну
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	3. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігінің процесін анықтау
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	3. 2. 3. 1 әртүрлі бұлшықет топтары бойынша өз сезінулерін білдіру;
		3. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды түсіндіре алу
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	3. 3. 1. 4 дененің тік қалпын және тепе-теңдікті сақтауды өздігінен бақылай алу
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	3. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды түсіну және бақылаумен орындау;
		3. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды түсіну және орындау
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	3. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдардың кешенін үлгі мен ауызша нұсқау бойынша түсіну және көрсету;
		3. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын түсіну және пайдалана алу;
		3. 3. 4. 3 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған жаттығуларды түсіну және көрсету
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	3. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасын түсіну және орындай алу;
		3. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды түсіну және орындау
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	3. 3. 6. 1 кеңістікті және жазықтықты бағдарлауды түсіну және орындау және нысандардың орналасқан жерін атау
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	3. 2. 4. 1 қозғалыс әрекетіне үйретудің әртүрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қолдану
2-тоқсан
Уақыт	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	3. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдардың үлгілерін түсіну және көрсету;
		3. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығуларды түсіну және орындау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	3. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және орындау;
		3. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін түсіну және орындау
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	3. 2. 2. 1 қарапайым дене жаттығуларын орындау кезіндегі негізгі қимыл дағдыларын түсіну және одан әрі жақсарту;
		3. 2. 2. 2 өзінің және өзгелердің жаттығуларды орындау қасиеттерін талқылап, өз кемшіліктерін анықтау
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	3. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды түсіну және жетекшілікпен құрастыру: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 3. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүруді бақылау; 3. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды бақылаумен орындау
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	3. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарды түсіну және бақылаумен орындау; 3. 3. 3. 2, дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды түсіну және орындай алу; 3. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды бақылаумен орындауды түсіну
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	3. 3. 6. 1 кеңістікті және жазықтықты бағдарлауды түсіну және орындау және нысандардың орналасқан жерін атау
Сәулет	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	3. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарында тренажҰрларда жұмыс істегенде қауіпсіздік техникасын сақтау
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	3. 1. 5. 1 дене әрекетін орындау кезіндегі дене өзгерістерін анықтау үшін бірқатар бақылау стратегияларын көрсету және түсіндіру; 3. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді түсіну және жетілдіру
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	3. 3. 7. 1 қуаныш пен қайғы, жек көру, ләззат, бақыт, қорқыныш сезімдерін білу, түсіну және еліктеп көрсету; 3. 3. 7. 2 аутотренинг элементтерін білу, релаксация формуласы бойынша босаңсуды орындау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	3. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің дәстүрлі емес түрлерінің бірін түсіну және өздігінен орындау; 3. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін түсіну және өздігінен орындай алу
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	3. 2. 5. 1 орындау және бағалау кезінде бірқатар әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсету және анықтай алу
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	3. 1. 6. 1 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу мен түсінуді көрсету; 3. 1. 6. 2. жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығуларды білуді және түсінуді көрсету
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	3. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегияларын қолдану
3-тоқсан
Өнер	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	3. 2. 3. 1 әртүрлі бұлшықет топтары бойынша өз сезінулерін білдіру;
		3. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды түсіндіре алу
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	3. 2. 4. 1 қозғалыс әрекетіне үйретудің әртүрлі кезеңдерінде қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін қолдану
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	3. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып бірқатар қозғалыс идеяларында, стратегиялары мен жоспарларында альтернативті шешімдерді қолдану;
		3. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулардың және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларының маңызын білу
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	3. 2. 5. 1 орындау және бағалау кезінде бірқатар әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды көрсету және анықтай алу; 3. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді түсіну және жетілдіру
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	3. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегияларын қолдану
	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	3. 1. 2. 1 денсаулық пен салауатты өмір салтын жақсарту үшін дене жаттығуларын қолдану
Атақты тұлғалар	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	3. 3. 1. 1 басты ұстап тұру, көтеру және жан-жаққа бұру бойынша қимылдарды өздігінен орындау;
		3. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды түсіну және көрсету;
		3. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіреніп, дене қалпын қалай сақтайтынын білу, түсіну
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	3. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстарды түсіну және бақылаумен орындау;
		3. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды түсіну және орындай алу; 3. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын қозғалыстарды бақылаумен орындауды түсіну
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	3. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды түсіну және өздігінен орындай алу; 3. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды түсіну және өздігінен орындай алу; 3. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды түсіну және өздігінен орындай алу
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	3. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдардың кешенін үлгі мен ауызша нұсқау бойынша түсіну және көрсету; 3. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын түсіну және пайдалана алу; 3. 3. 4. 3 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған жаттығуларды түсіну және көрсету
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	3. 1. 6. 1 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын білу мен түсінуді көрсету; 3. 1. 6. 2. жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығуларды білуді және түсінуді көрсету
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	3. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған қозғалыстарды түсіну және бақылаумен орындау;
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	3. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды түсіну және орындау 3. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігінің процесін анықтау; 3. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді түсіну және жетілдіру
4-тоқсан
Су – тіршілік көзі	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	3. 1. 2. 1 денсаулық пен салауатты өмір салтын жақсарту үшін дене жаттығуларын қолдану
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	3. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып бірқатар қозғалыс идеяларында, стратегиялары мен жоспарларында альтернативті шешімдерді қолдану; 3. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулардың және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларының маңызын білу
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	3. 3. 1. 4 дененің тік қалпын және тепе-теңдікті сақтауды өздігінен бақылай алу; 3. 4. 2. 1 дене шынықтыру және түзету жаттығуларының құрылымдық тәсілдерін орындау бойынша дағдылар мен біліктіліктіліктерді түсіну және жетілдіру
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	3. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезіндегі қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін жетілдіру
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	3. 3. 7. 1 қуаныш пен қайғы, жек көру, ләззат, бақыт, қорқыныш сезімдерін білу, түсіну және еліктеп көрсету; 3. 3. 7. 2 аутотренинг элементтерін білу, релаксация формуласы бойынша босаңсуды орындау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	3. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін қозғалыс белсенділігінің дәстүрлі емес түрлерінің бірін түсіну және өздігінен орындау; 3. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін түсіну және өздігінен орындай алу
Демалыс мәдениеті. Мерекелер	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	3. 2. 2. 1 қарапайым дене жаттығуларын орындау кезіндегі негізгі қимыл дағдыларын түсіну және одан әрі жақсарту; 3. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар элементтерін орындау кезінде және қозғалмалы ойындар кезінде пайда болатын сезімдерді түсіну және сипаттай бастау; 3. 2. 2. 2 өзінің және өзгелердің жаттығуларды орындау қасиеттерін талқылап, өз кемшіліктерін анықтау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	3. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды түсіну және өздігінен орындай алу; 3. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды түсіну және өздігінен орындай алу; 3. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды түсіну және өздігінен орындай алу
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	3. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды түсіну және жетекшілікпен құрастыру: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 3. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүруді бақылау; 3. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығуларды бақылаумен орындау
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	3. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдардың үлгілерін түсіну және көрсету; 3. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығуларды түсіну және орындау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	3. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін түсіну және орындау; 3. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін түсіну және орындау

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Менің Отаным – Қазақстан	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	4. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарында дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсету нұсқаулығын білу
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	4. 1. 5. 1 дене әрекетін орындау кезіндегі және содан кейінгі белгілі бір дене өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын талдау және қолдану; 4. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің жай-күйі туралы сұрақтар қою, оларды денсаулық пен жай-күйіне қатысты талдау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	4. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасының элементтерін көрсету;
		4. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды көрсету
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	4. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезіндегі қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін талдау
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	4. 3. 1. 1 басты ұстап тұру, көтеру және жан-жаққа бұру бойынша жаттығулар кешенін талдау, құрастыру; 4. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды көрсету; 4. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіренген дене қалпын көрсету
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	4. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатуды көрсету және талқылау; 4. 4. 2. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
Адами құндылықтар	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	4. 2. 3. 1 әртүрлі бұлшықет топтары бойынша өз сезінулерін талдау;
		4. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды талдау және қолдану
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	4. 3. 1. 4 дененің тік қалпын бақылауды және тепе-теңдікті сақтауды талдау; 4. 4. 2. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	4. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған жаттығулар кешенін көмекпен құрастыру және талдау ; 4. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды көрсету
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	4. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдардың кешенін үлгі мен ауызша нұсқау бойынша талдау; 4. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын көрсету; 4. 3. 4. 3. зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған жаттығуларды көрсету және талдау
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	4. 3. 5. 1 ызың және ысқырық дыбыстарды айтатын дыбыс гимнастикасының элементтерін көрсету; 4. 3. 5. 2 дұрыс тыныс алуға үйрету үшін диафрагма бұлшық нығайтуға арналған жаттығуларды көрсету
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	4. 3. 6. 1 қозғалыстың болашақ траекториясын түсіну және жүзеге асыра алу: алға-артқа, төмен-жоғары, оңға-солға, жанына, тура-диагональ бойынша
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	4. 2. 4. 1 жаттығуларды орындау кезіндегі қауіпті қысқарту қабілетін көрсете отырып, олардың күрделілік деңгейін ажырата алу
2-тоқсан
Мәдени мұра	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	4. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдардың үлгілерін көрсету және талдау; 4. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығуларды көрсету
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	4. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсету; 4. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін көрсету
	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	4. 2. 2. 1 түзету бағытындағы жаттығуларды орындау кезінде өзіндік негізгі қозғалыс дағдыларын анықтау және қолдана алу; 4. 2. 2. 2 өзінің және өзгелердің біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін салыстырып, дене жаттығуларын орындау әлеуетін анықтау
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	4. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды талдау: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 4. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүру элементтерін талдау; 4. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығулардың элементтерін талдау
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	4. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстардың техникасын талдау; 4. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды орындауды талдау; 4. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын жаттығулар кешенін көмекпен құрастыру және талдау
	3.6 Кеңістікте және жазықтықта бағдарлау	4. 3. 6. 1 қозғалыстың болашақ траекториясын түсіну және жүзеге асыра алу: алға-артқа, төмен-жоғары, оңға-солға, жанына, тура-диагональ бойынша
Мамандықтар әлемі	1.1 Емдік дене шынықтыру сабақтарындағы тәртіп ережелері және қауіпсіздік техникасы	4. 1. 1. 1 Емдік дене шынықтыру сабақтарында дәрігерге дейінгі алғашқы көмек көрсету нұсқаулығын білу
	1.5 Ағзадағы дене өзгерістерін бақылауды, түрлі физикалық жүктемелердің тыныс алуға, жүрек жиырылуының жиілігіне, дене температурасына тигізетін әсерін түсіну	4. 1. 5. 1 дене әрекетін орындау кезіндегі және содан кейінгі белгілі бір дене өзгерістерін көру үшін бірқатар бақылау стратегияларын талдау және қолдану
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	4. 3. 7. 1 әр түрлі жағдайларды білу, түсіну және оларға эмоционалды серпіліс беру; 4. 3. 7. 2 өз қызметін және басқа білім алушылардың тапсырмаларды орындау сапасын бағалау, сабақ қорытындысын шығару, ескертулер мен сындарды дұрыс қабылдау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	4. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес құралдарды түсіну және жүзеге асыра алу; 4. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін түсіну және көрсету
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	4. 2. 5. 1 бірқатар әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды түсіндіре және көрсете отырып, өзінің және өзгелердің іс-қимылдарды орындауын салыстыру
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	4. 1. 6. 1 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңыздылығын талдау және түсіну; 4. 1. 6. 2. жақсы денсаулық жағдайы мен көңіл-күйді қолдайтын және септігін тигізетін шешімдерді талдау
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	4. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегияларын анықтау
3-тоқсан
Табиғи құбылыстар	2.3 Түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен орындалатын бірқатар дене жаттығуларында құрылымдық тәсілдерді құрастыру	4. 2. 3. 1 әртүрлі бұлшықет топтары бойынша өз сезінулерін талдау; 4. 2. 3. 2 түрлі бұлшықет кернеуімен, әртүрлі жылдамдықпен, түрлі амплитудамен, әртүрлі қарқынмен және ырғақпен орындала алатын қол-аяқ, дене, мойын және басқа дене бөліктері үшін арнайы құрастырылған қимыл-қозғалыстарды талдау және қолдану
	2.4 Қозғалыс қабілеттерін жақсарту үшін оқытудың әр түрлі кезеңдеріндегі қиындықтар мен қауіптерді түсіну	4. 2. 4. 1 жаттығуларды орындау кезіндегі қауіпті қысқарту қабілетін көрсете отырып, олардың күрделілік деңгейін ажырата алу
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	4. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып альтернативті шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын анықтау және ұйымдастыру; 4. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар кешенін және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларын қолдану
	2.5 Қызметін жақсарту үшін әрекеттерді, динамиканы, байланыстарды және кеңістікті талдай және бағалай білу	4. 2. 5. 1 бірқатар әрекеттерді, кеңістікті, динамиканы және байланыстарды түсіндіре және көрсете отырып, өзінің және өзгелердің іс-қимылдарды орындауын салыстыру; 4. 4. 2. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
	1.4 Қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегиялары	4. 1. 4. 1 қозғалыс мүмкіндіктерін ескере отырып денсаулықты нығайтуға бағытталған бірқатар дене жүктемелері кезіндегі қауіптерді басқару стратегияларын анықтау
	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	4. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің жай-күйі туралы сұрақтар қою, оларды денсаулық пен жай-күйіне қатысты талдау; 4. 1. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын білуін және түсінуін көрсету
Қоршаған ортаны қорғау	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	4. 3. 1. 1 басты ұстап тұру, көтеру және жан-жаққа бұру бойынша жаттығулар кешенін талдау, құрастыру; 4. 3. 1. 2 басын көтеріп, арқасынан бүйіріне және арқасынан ішіне аунауды көрсету; 4. 3. 1. 3 еңбектеу және өрмелеу кезінде басын көтерген күйде ашық алақандары мен тізесіне тіренген дене қалпын көрсету
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	4. 3. 3. 1 омыртқа жотасын созуға, арқа және құрсақ бұлшықеттерін нығайтуға арналған қозғалыстардың техникасын талдау; 4. 3. 3. 2 дөңгелек арқа, бүкірею және қанат тәрізді жауырын кезіндегі отырған, шалқасынан, етпетінен жатқан бастапқы қалпынан, жүріп бара жатқандағы дене сымбатын түзетуге арналған қозғалыстарды орындауды талдау; 4. 3. 3. 3 қабырға алдында, заттармен және ауырлатқыштармен жасалатын жаттығулар кешенін көмекпен құрастыру және талдау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	4. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды түсіну және көрсету; 4. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды түсіну және көрсету; 4. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды түсіну және көрсету
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	4. 3. 4. 1 затпен қарапайым қимылдардың кешенін үлгі мен ауызша нұсқау бойынша талдау; 4. 3. 4. 2 қолдың мақсатты қозғалысын көрсету; 4. 3. 4. 3. зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған жаттығуларды көрсету және талдау
	1.6 Дене, психикалық және эмоциялық денсаулықты демейтін және оған септігін тигізетін шешімдер	4. 1. 6. 1 жүйке жүйесін тыныштандыруға және нығайтуға арналған жаттығулардың маңыздылығын талдау және түсіну; 4. 1. 6. 2. жақсы денсаулық жағдайы мен көңіл-күйді қолдайтын және септігін тигізетін шешімдерді талдау
	3.3 Дене сымбатының бұзылыстарын түзету, арқа және құрсақ бұлшықеттерін, сүйек қаңқасын нығайту және дамыту	4. 3. 3. 4 көмекпен, тірекпен, тірексіз тепе-теңдікті машықтандыруға арналған жаттығулар кешенін көмекпен құрастыру және талдау; 4. 3. 3. 5 қолдың ұсақ моторикасын және манипулятивті қызметін түзетуге арналған қозғалыстарды көрсету
	1.3 Денсаулық пен салауатты өмір салты үшін денені ширатудың маңыздылығы мен қажеттілігін түсіну	4. 1. 3. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін ширатуды көрсету және талқылау; 4. 4. 2. 1 дене ерекшеліктерін ескере отырып, әр түрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ережелер мен құрылымдық тәсілдерді қолдана алу
4-тоқсан
Ғарышқа саяхат	1.2 Жеке бас гигиенасы, салауатты өмір салты үшін жеке бас денсаулығы туралы білімін қалыптастыру	4. 1. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал ететін дене жаттығуларының сауықтыру пайдасын білуін және түсінуін көрсету; 4. 4. 3. 1 түзету сипатындағы спорттық жаттығулар және қозғалмалы ойындар кезінде өзінің жай-күйі туралы сұрақтар қою, оларды денсаулық пен жай-күйіне қатысты талдау
	2.1 Білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып, қозғалысқа байланысты алған білімдерін бейімдеу	4. 2. 1. 1 білім алушылардың жеке білім алу қажеттіліктерін ескере отырып альтернативті шешімдерде қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын анықтау және ұйымдастыру; 4. 2. 1. 2 негізгі физикалық қасиеттерді дамытуға арналған жаттығулар кешенін және қимыл-қозғалыс әрекеттерін бекіту мен жетілдіруге арналған дайындық жаттығуларын қолдану
	3.1 Түзу тұру мен тепе-теңдікті дамыту	4. 3. 1. 4 дененің тік қалпын бақылауды және тепе-теңдікті сақтауды талдау
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	4. 3. 2. 4 кеңістікте және денеге қатысты басты дұрыс бақылауды қамтамасыз ететін түзелу және тепе-теңдік кезіндегі қиындықтарды жеңу дағдылары мен біліктіліктіліктерін талдау
	3.7 Психогимнастика элементтері, шаршауды басу, релаксация	4. 3. 7. 1 әр түрлі жағдайларды білу, түсіну және оларға эмоционалды серпіліс беру; 4. 3. 7. 2 өз қызметін және басқа білім алушылардың тапсырмаларды орындау сапасын бағалау, сабақ қорытындысын шығару, ескертулер мен сындарды дұрыс қабылдау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	4. 4. 1. 1 өзінің жеке басындағы бұзылыстардың алдын алу және түзету үшін арнайы таңдалған дәстүрлі емес құралдарды түсіну және жүзеге асыра алу; 4. 4. 1. 2 тыныс гимнастикасын, көзге арналған гимнастиканы орындау элементтерін түсіну және көрсету
Болашаққа саяхат	2.2 Негізгі қимыл дағдыларын дамыту, денені басқару	4. 2. 2. 1 түзету бағытындағы жаттығуларды орындау кезінде өзіндік негізгі қозғалыс дағдыларын анықтау және қолдана алу; 4. 2. 2. 2 өзінің және өзгелердің біліктіліктіліктері мен кемшіліктерін салыстырып, дене жаттығуларын орындау әлеуетін анықтау
	4.1 Тірек-қозғалыс аппараты зақымдануының түріне байланысты жеке тәсілдемесі бар сабақтың дәстүрлі емес түрлері	4. 4. 1. 3 суық тиіп ауырудың алдын алу үшін биологиялық белсенді нүктелердің нүктелік массажын, өзіне-өзі массаж жасауды түсіну және көрсету; 4. 4. 1. 4 фитболмен және басқа заттармен жасалатын жаттығуларды түсіну және көрсету; 4. 4. 1. 5 арнайы терапиялық жабдықтарда жасалатын жаттығуларды түсіну және көрсету
	3.2 Жүру бұзылыстарын түзету, жүру кезінде қол және аяқ қимылдарын үйлестіру, тепе-теңдік	4. 3. 2. 1 түзетуші жүрісті жаттығуларды талдау: өкшемен, кең қадаммен, аяқты аяққа қосып адымдап, тізені көтеріп; 4. 3. 2. 2 іздік, массаждық жолмен жүру элементтерін талдау; 4. 3. 2. 3 тік тіректің, айнаның алдындағы жаттығулардың элементтерін талдау
	3.4 Аяқ-қолдың бұзылған функцияларын түзету	4. 3. 4. 4 зақымданған аяқ-қол буындарының қозғалғыштығын арттыруға арналған қимылдардың үлгілерін көрсету және талдау; 4. 3. 4. 5 гимнастикалық таяқпен және ойлы-қырлы беттермен аяқтың және табан күмбезінің бұлшықеттерін нығайтуға арналған жаттығуларды көрсету
	3.5 Тыныс алуды қалыпқа келтіру	4. 3. 5. 3 дене қалпына байланысты және қозғалыс кезінде тыныс алуды басқару тәсілдерін көрсету; 4. 3. 5. 4 физикалық жүктеме кезінде тыныс алуды қалпына келтірудің әртүрлі әдістерін көрсету

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 51-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 596-қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – сөйлеу тілінің күрделі кемістігі бал білім алушылардың орыс тілін әр түрлі салада және түрлі жағдайда барынша еркін қолдануын қамтамасыз ететін коммуникативті дағдыларының негіздерін, сонымен қатар, тілді меңгеру деңгейін арттыруға және өзара әрекеттесуге, түсінісуге қажетті дағдыларды қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) сөйлеу іс-әрекетінің негізгі түрлерін дамыту (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым);

2) сөздік қорын дамыту, коммуникативті-белсенді лексикамен байыту;

3) орыс тілі нормаларына сай грамматикалық түсініктерді, синтаксистік құрылымдарын құрастыру біліктілікті қалыптастыру;

4) жеке тұлғаның жанасқыш қасиетін дамыту: сөйлеу қарым қатынасты қажетсіну, өз ойын, пікірін жеткізе білу;

5) түрлі әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-тұрмыстық тақырыптар бойынша диалог құрастыра білу және өзге түрлі пікірлерді қабылдай алуға үйрету;

6) тілдің саяси-әлеуметтік әлеуетін ұғындыру; қазақ және өзге тілдердің құндылықтарын, олардың өзара сіңісуін түсінуді камту;

7) калиграфиялық жазу дағдысын және сауатты жазуды дамыту.

4. Түзете – дамыту міндеттері:

1) дыбыс айту кемшіліктерін алдын алу, сөйлеудің анықтылығын, дыбыстық мәдениетін дамыту;

2) қолданылатын сөздердің, морфемалардың мағынасын нақтылау, сөзді өзгерту және мағыналық реңк беретін элементтерін түсіне білу дағдысын қалыптастыру;

3) аграмматизмнің пайда болуынан сақтандыру;

4) сөйлеу тілінің функционалды базасын қалыптастыру – есту, көру зейінді, есте сақтау қабілетін, өзін-өзі бақылау дағдысы;

5) өз сөйлеу тілінің дамуына жаупкершілікпен қарау, анық дикцияға, мәнерлілікке ұмтылуды дамыту;

6) оқу іс-әрекетінің құрылысын құлыптастыру: мақсаттарды қабылдау, түсіну, әрекетін жоспарлау, мақсатқа жету амалын ойластыру, маңызды жақтарды іріктеу, өндеу, өзін-өзі бақылау және бағалау, "білім алушы" әлеуметтік ролін сәтті іске асыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруда сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың сөйлеу дамуының ерекшеліктері ескеріледі:

1) дыбыс айту бұзылымдарын: фонемардың қалыптаспауы, алмасуы, шатасуы, бұрмаланып айтылуы;

2) есту-сөйлеу есте сақтаудың кемшіліктерін: сөйлеу материалын есте сақтаудың және қайта жаңғыртудың нашарлығы;

3) сөйлеу тілінің жалпы анықсыз болуын, тыныс алудың бірқалыпты болмауын, сөйлеу мәнерлігінің, екпінділігінің нашарлығын;

4) дыбыстық-буындық құрылысының бұзылуын: буындардың алмасуы, сөздің бөлшектерін айтпай кету, буынға кідіру, дыбыстарды шатастыру, сөз бөлшектерін алмастырып жіберу;

5) фонемаларды ажыратып қабылдаудың жеткіліксіздігін: жазу кезінде ұқсас дыбыстар мен әріптердің алмасып кетуі;

6) сөйлеу тілі мағыналық жағының бұзылуын: құрама бөлшектерін, фрагмент және тағы басқа мағынасы бар сөздердің болмауы;

7) дыбыстық, мағыналық және жағдаяттық ұқсастығы бар сөздерді алмастыру, шатастыру, алмастырғыш сөздерді жиі қолдану;

8) лексикалық топқа кіретін сөздер арасындағы жүйелік байланыстар мен қатынастарын түсініп, жеткізудің, синоним, антоним байланыстарын құрастырудың қиындықтарын;

9) сөз тудыру, сөз өзгерту процестерінің жетілмеуін: жұрнақтарды, жалғауларды дұрыс қолдандау;

10) ауыспалы мағынасы бар сөздерді, сөз тіркестерін, мақал-мәтелдерді түсіну және қолдану қиындықтарын;

11) құрылыс-морфемдік аграмматизмді: сөйлем мүшелерін, қосымша сөздерін тастап кету, инверсии, жалғауды дұрыс қоймау;

12) байланыстырып сөйлеу тілінің жетілмеуін: логикалық байланыстың, бірізділігінің бұзылуы, қосалқы жақтарына басым мән беру, маңызды оқиғаны жіберіп алу, эпизодтардың қайталанып кетуі;

13) полиморфной дислексия және дисграфия.

6. Сөйлеу кемістігімен қоса балалардың таным процестері де толық дамымаған: есте сақтау, ойлау, зейін, шығармашылық қиял, оларды түзету алғашқы кемісткті -сөйлеу тілінің жалпы дамымауын - жою барысында ғана мүмкін.

7. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларды түзете-дамыту оқытудың оңтайландыру үшін пән тақырыптарын меңгерумен қатар сараланған сөйлеу жұмысын жүргізуде төмендегілер ескеріледі:

1) сөйлеу кемістігінің клиникалық формасы;

2) балалардың көпшілігіне тән церебралды асқыну типі бойынша жұмыс төзімділігінің әлсіздігі.

8. "Орыс тілі" пәніне оқыту құндылыққа-бағдарланған, тұлғалық-бағдарлық, іс-әрекеттік, коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

9. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл "Мәңгілік ел" ұлттық идеясы негізінде сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың тұлғалық дамуына ықпал ете отырып, тілдік оқу іс-әрекетінің жоспарлы қалыптасу стратегиясын анықтайды: соған сәйкес тіл дамыту арқылы әлемдік мәдениеттің жауһарларына баулу әлемнің тұтас суретін қалыптастыруға, патриоттық сезімдерді, полимәдени қоғамдағы толерантты қарым-қатынасты тәрбиелеуге, шығармашылық ойлауды, өнімді қиялды, рефлексияны белсендіруге бағытталған, жалпы бұл өсіп келетін адамның танымдық және әлеуметтік дамуын арттырады.

10. Тұлғалық-бағдарлық тәсіл оқу процесін сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың әрқайсысына қатысты дараландыру мақсатында қолданылады: олардың шығармашылық әлеуетін іске асыру, өзінің көзқарасын білдіруге дайын болу, құндылықты мағыналық бағдарларды қалыптастыру, өзіндік сананың қалыптасуы, оң өзін-өзі бағалау мен өзін-өзі құрметтеу, өмірлік оптимизм және психикалық, дене және сөйлеу дамуының жеке ерекшеліктерін, мінез-құлықтың қажеттіліктері мен уәждерін ескере отырып шығармашылығын толық ашу.

11. Іс-әрекет тәсілінің маңызы - білім алушының тіл саласынан алатын білімдерін дайын түрінде қабылдамайды, ол оларды өзі тауып үйренеді, өзінің тілдік-оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсінеді, оның нормалары жүйесін түсініп қабылдайды, бұл оның біліктерінің шынайы өмірде қажетті ақпаратты алу, іріктеу, өндеу және беру үшін белсенді және табысты қолданылуына ықпал етеді.

12. Оқытудың коммуникативтік тәсілі нақты қарым-қатынас жағдайын пайдалануды, белсенді шығармашылық қызметті ұйымдастыруды, ұжымдық жұмыс түрлерін қолдануды, проблемалы жағдайларға сабақтардың шығармашылық түрлеріне назар аударуды көздейді және тиімді коммуникация процесіне балаларды тартуды қарастырады, мұның көрсеткіштері келесі дағдылар:

1) тыңдау және диалогқа түсу;

2) тақырып бойынша мәселелерді ұжымдық талқылауға қатысу;

3) сабақ барысында сыныптастарымен, ересектермен тиімді әрекеттесу;

4) сабақ кезінде жеке және топтық тапсырмаларды орындауда мұғаліммен, сыныптастарымен бірлескен әрекеттесуді жоспарлау;

5) топтағы әрбір мүшенің мақсат-міндетін анықтау;

6) коммуникация мақсаты мен міндеттеріне қарай өз ойын барынша толық және дәлірек жеткізу.

13. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларды тілге оқытудағы арнайы қағидалар:

1) онтогенетикалық қағида – оқытудың мазмұнын әзірлеу кезінде онтогенездегі сөйлеудің әртүрлі нысандары мен функцияларын қалыптастыру заңдылықтары мен бірізділігін ескереді, білім алушылардың белсенді сөйлеуінде жай сөйлемнен күрделі сөйлемге дейін әр түрлі модельдерін қалыптастырады, сұрақтарды күрделендіруді көздейді;

2) кешенділік қағидасы, оқытуда педагог түрлі бейіндегі мамандардың: логопедтің, дәрігердің, психологтың, әлеуметтік педагогтың көмегі мен қолдауын пайдаланады.

14. Оқыту процесінің нәтижесін арттыру мақсатында төмендегі оқыту әдістері мен құралдары қолданылады:

1) тыңдалған мәтін бойынша сұрақ қою;

2) берілген тақырыпқа және балалар қызығатын тақырыптарға әңгімелесу;

3) алдынала дайындалған сұрақтар бойынша интервью алу;

4) жауаптарды ролдік ойын түрінде өзіндік және өзара талдау;

5) жоспарланған тақырып бойынша пікірталас/аргументпен бөлісу;

6) диалог құрастыру:

7) берілген бастамасы, атауы бойынша оқиғаларды алдынала болжау, сурет немесе/және тақырып бойынша мәтін құрастыру;

8) Ғаламтор – ресурстарымен жұмыс жасау: презентаций, проспект дайындау;

9) әдебиетпен жұмыс: интервьюге сұрақ-жауап дайындау;

10) түрлі мақсаты бар оқу: танысу, оқиғаның мағынасы мен егжей-тегжейін түсіну, ақпаратты табу, көңіл көтеру үшін; өз пікірін айту үшін;

11) мәтіннің ықшамдалуы (компрессия);

12) тыңдалған/оқылған мәтінді қысқаша айтып беру;

13) оқыған кітап/ көрген фильм жайлы алған әсерін сипаттау;

14) оқиға желісін кысқыша айтып беру, репортаж жасау;

15) ақпаратты диаграмма, график, маркермен сурет салу арқылы ұсыну.

15. Оқыту процесі кезінде дәстүрлі тәсілдермен қатар арнайы тәсілдер де қолданылады:

1) артикуляциялық жаттығулар;

2) тыныс алу, дауыс жаттығулары, дауысты жуан (ринолалия кезінде) немесе жұмсақ түрінде (дизартрии және тұтығу кезінде) шығару жаттығулары;

3) қаламды дұрыс ұстауға дағдыландыру жаттығулары;

4) жазуын жақсартатын саусақ тренинг;

5) спазмды болдырмау үшін жазатын қолдың саусақтарына әлсірету массаж жасау;

6) саусақтардың гипотонус жағдайында жазатын қолдың саусақтарына сергіту массажды жасау;

7) әртүрлі дауыссыздардың тірселесу материалында дикциялық жаттығу;

8) кинезиологии элементтері, жай айналу, екі қолын сілкеу, психо-эмоционалды тұрақсыздық кезінде рефлекс-тыйымдық позициясын қабылдау;

9) "Көз-қол" механизмін калыптастыру жыне дамытуға арналған арнайы техникалар;

10) церебрастения және/немесе шектен тыс тежелу, шаршау кезінде - ырғақты жаттығулар, сергіту және демалу сәттер;

11) буындық қатарларды айту, имитациялық ойындар;

12) сөздермен ойын: анаграмма, сөзді табу, ребус, шарада, кроссвор, сөзді "айналдыру";

13) дефомация болған сөйлемді, мәтінді қайта құрастыру;

14) қысқа хатты, құттықтауды, шақыруды жазу, хабар алмасу (интернет форматында да);

15) сызба және/немесе сурет, берілген сөздер, сөз тіркестер, жоспар бойынша сипаттау мәтінін құрастыру.

16. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға мұғалім міндетті түрде бірінғай сөйлеу тәртібін сақтайды:

1) оқу және коррекциялық материалын және оны беру амалдарын іріктеу;

2) әдеби тіл нормаларын сақтау, эмоциялық жарқын, түсінікті, нақты сөйлеу;

3) лингвистикалық түсініктері мен ұғымдарын қалыптастыруға себеп болатын бейнелі-әрекетті құралдарды пайдалану;

4) оқытудың бірінші және екінші жылдарында бақылау жұмыс ретінде көшіріп жазуды қолдану;

5) сенсорлы, моторлы, сенсомоторлы алалиясы, афазиясы бар білім алушыларға диктанттың орнына орфограммалары жазылмаған мәтінді көшіріп жазуды қолданады;

6) мазмұндама, шығарма жазғызудың үйретуші сипатын қамтамасыз ету;

7) бақылау диктанттың ұсынылатың көлемі шамамен: оқытудың екінші жылында - 20 сөзді, үшінші жылында - 30 сөзді, төртінші - 45 сөзді құрайды;

8) бақылау көшіріп жазу үшін ұсынылатың көлемі шамамен: оқытудың екінші жылында - 25 сөзді құрайды;

9) кажетті орфограммалар жазылмаған мәтінді көшіріп жазуын бақылау үшін ұсынылатың көлемі шамамен: оқытудың үшінші жылында – 35 сөзді, төртінші - 45 сөзді құрайды;

10) бақылау, қорытында жұмыстарын өтуде негізгі уақытқа көлемі 25% қосымша уақыт беру.

17. Бағдарламада ақпараттық-коммуникациялық дағдыларды қалыптастыру, оқытудың нәтижелігін арттыру мақсатында келесі жұмыс түрлері қарастырылған:

1) ғаламтор-ресурстармен жұмыс жасауға үйрету (веб-сайттан ақпаратты табу, оқу, қажетты материалын таңдау, оны көшіру және жеке құжат/ фаил ретінде сақтау);

2) мәтін, слайд, тест сияқты материалдармен жұмыс жасау үшін қарапайым программаларды қолдану (Word, Power Point);

3) ақпаратты өндеу, сақтау үшін арнайы көрсету құралдарын, цифрық жабдықтарды пайдалану (фотоға түсіру, слайд, презентация жасау);

4) электронды оқулықтарды қолдану.

18. Білім алушылардың тілдік білімдерін және сөйлеу тілін дамытуда көмекші жабдықтар пайдаланады:

1) "Мультимедиялық интерактивті үйретуші программалық-әдістемелік кешен" электронды ресурсын: интерактивті панельмен үшөлшемді аксессуарымен және практикалық сөйлеу жұмысын ұйымдастыратын карточкаларымен;

2) "Логопедиялық тренажер" құрылғысын;

3) "Сөйлеу тілі коммуникациясын меңгеру мен дамытуға арналған сөйлеу тілдік жаттықтырушы" атты ассистивті құрылғысын.

19. Білім алушының мүмкіндіктері ескеріле отырып, формативті және суммативті бағалау үшін тапсырмалар құрастырады. Төмендегілерге ұқсат етіледі:

1) грамматикалық және семантикалық рәсімдеу бойынша тұжырымдамаларды жеңілдету;

2) күрделі нұсқаулы тапсырманы орындаудың қадамдылығын көрсететін қысқа мағыналық бөліктерге бөлу;

3) қажет болған жағдайда сараланған көмек беру: ынталандырушы (мақұлдау, эмоционалды қолдау), ұйымдастырушы (зейін аудару, жұмысты орындауға шоғырландыру, өзін-өзі тексеру қажеттілігі туралы ескерту), бағыттаушы (тапсырмаға нұсқаулықты қайталау және түсіндіре алу);

4) тапсырмаларды орындауға уақытты ұлғайту.

3-тарау. "Орыс тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

20. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) в 0 классе – 2 часа в неделю, 64 часа в учебном году;

2) в 1 классе – 2 часа в неделю, 66 часов в учебном году;

3) во 2 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;

4) в 3 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;

5) в 4 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году.

21. Содержание Программы включает следующие разделы:

1) раздел "Слушание и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

22. Раздел "Слушание и говорение" включает следующие подразделы:

1) восприятие и понимание звучащей речи;

2) формирование семантической структуры слова;

3) формирование грамматических представлений и предупреждение аграмматизма;

4) построение высказывания.

23. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) понимание прочитанного;

2) ориентировка в информационном материале;

3) воспроизведение прочитанного;

4) предупреждение дислексии.

24. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) работа над словом;

2) работа над предложением;

3) работа над текстом;

4) формирование динамики процесса письма и предупреждение дизграфии и дизорфографии.

25. Базовое содержание предмета "Русский язык" для 0 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Развитие психологической базы речи: кинестетических, слуховых и зрительных ощущений, чувства ритма, способности узнавать на слух в диалогах знакомые слова. Соотнесение предметов и действий с их словесным обозначением. Понимание, выполнение и оречевление различных действий. Речевое подражание взрослым. Деление речевого потока на предложения, предложений – на отдельные слова. Контакт со сверстниками и взрослыми с соблюдением основных правил речевого этикета, ответы на вопросы и просьбы. Заучивание и воспроизведение с помощью учителя простых песенок, потешек и стихотворений, содержащих звукоподражания. Речевая интенция со сверстниками в игровых ситуациях в ходе предметных действий с помощью учителя;

2) по разделу "Чтение": Знание содержания двух-трех известных русских народных сказок. Соотнесение прочитанного учителем фрагмента и иллюстрации, выделение сильной доли (ударного слога) в звучащем слове. Различение на слух вопросительных и невопросительных предложений. Составление предложений по модели и подражанию. Четкое и слитное произнесение цепочки слогов со стечением двух-трех согласных, включающих оппозиционные звуки. Определение количества слов в предложении. Дифференциация печатных букв по оптико-пространственным признакам. Соотнесение образов букв с реальными предметами, фигурами, быстрое распознавание нужной буквы среди других. Плавное чтение гласных букв и открытых слогов;

3) по разделу "Письмо": Дифференциация печатных и письменных, строчных и прописных букв по оптико-кинетическим признакам, нахождение пропущенных букв в словах, дополнение недостающих элементов букв, их выкладывание шнурочком, из мозаики, пластилина, "рисование" по тонкому слою манки и в воздухе. Воспроизведение на листе бумаги по обводке и образцу вертикальных наклонных линий, овалов и других элементов букв. Обозначение звука буквой. Различение в записанном тексте длинных и коротких предложений. Представление о правилах единого графического режима (равномерные пробелы, абзацные отступы, соединения букв, нажим, наклон). Выписывание бордюров по трафарету и образцу под счет учителя. Использование приема "рука в руке". Быстрое распознавание и называние наложенных, перечеркнутых и зашумлҰнных силуэтов знакомых предметов, разучивание пальцевых упражнений.

26. Базовое содержание предмета "Русский язык" для 1 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Демонстрация слухового сосредоточения на звучащей русской речи, использование невербальных и паравербальных средств для ведения коммуникации. Различение на слух видов и форм речи, узнавание на слух слова-эталона и фразы- эталона, отбор на слух из группы слов те слова, которые встречались в ранее услышанном тексте. Употребление в речи частотных существительных, глаголов, прилагательных, наречий. Различение утвердительных и отрицательных приказаний с частицей "не". Образование притяжательных и относительных прилагательных по образцу, ответы на вопросы "Какой?", "Какая?", "Какое", употребление в речи словосочетаний с прилагательными и глаголами с учетом признака рода - по образцу. Общее представление о корне слова. Распространение простого предложения дополнением без предлогов и с предлогами, определениями, обстоятельствами по подражанию и образцу. Понимание и употребление простых предложений "подлежащее + сказуемое", "подлежащее + сказуемое + дополнение" с предлогами и без - по подражанию и образцу. Речевой этикет, ответы на простые вопросы о себе, о семье, любимых игрушках; инициация диалога с организующей и направляющей помощью учителя;

2) по разделу "Чтение": Игры-драматизации на сюжет прочитанного произведения. Дополнение фразы известными словами. Феномен расхождения звучащего и написанного слов. Логически сильное, главное слово во фразе. Нахождение в прочитанном тексте ответов на простые вопросы по фактическому содержанию. Картинки-схемы звукового состава слов, чтение и построение моделей слов и предложений. Произвольная выразительность. Плавное послоговое чтение слов без стечения согласных. Соотнесение звука с его буквенным обозначением, отличие звука от буквы, составление слов из букв разрезной азбуки;

3) по разделу "Письмо": Ориентировка на плоскости листа тетради, соблюдение основных требований единого графического режима, правильное удержание ручки или карандаша при письме, контроль равномерности, ритмичности, нажима, темпа письма. Конструирование и запись букв, слов, предложений из готовых элементов. Слова, "спрятанные" в бордюрах и орнаментах. Распознавание и называние наложенных, перечеркнутых и зашумлҰнных строчных букв. Различение слова и предложения. Понимание значений слов и смысла предложений. Совместное с учителем выполнение массажных приемов против писчего спазма.

27. Базовое содержание предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Устная речь. Качества речи: ясность, точность, выразительность, правильность – усвоение на примерах. Речевой этикет: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание. Текст. Понятие о тексте. Тема текста. Заголовок текста. Предложение. Интонация в предложении. Слово. Лексическое значение слова. Существительные, прилагательные и глаголы. Практическое употребление форм рода и числа существительных, прилагательных и глаголов в речи. Употребление в речи слов, близких и противоположных по значению. Деление слов на слоги. Ударные и безударные слоги. Общее понятие о составе слова. Разбор слова по составу. Нахождение и употребление в речи слов с уменьшительно-ласкательными суффиксами -оньк, - еньк-. Понятие о предлоге. Составление текста по опорным словам, по картине;

2) по разделу "Чтение": Алфавит. Чтение букв, слогов, слов. Ударение, его смыслоразличительная функция. Соблюдение ударения при чтении. Двойная роль букв е, Ұ, ю, я, прочитывание слов с этими буквами. Произношение звонких согласных на конце слова. Нахождение и прочитывание слов с сочетаниями жи, ши, ча, ща, чу, щу. Подбор однокоренных слов в читаемом тексте. Наблюдение за изменением окончаний для связи слов в предложении. Представление о предлоге, нахождение предлога в предложении. Нахождение прилагательного в прочитанном тексте по значению, внешним признакам (окончаниям) и вопросам. Нахождение глагола по значению и вопросу. Нахождение в прочитанном тексте слов с уменьшительно-ласкательными суффиксами -оньк, - еньк-;

3) по разделу "Письмо": Фонетика и графика. Звуки и буквы. Гласные звуки, их обозначение буквами. Различение звуков в речи, их правильное произношение и обозначение буквами. Практическое применение правил написания предложения (точка в конце предложения, большая буква в начале предложения). Понятие о тексте. Правописание слов с буквами е, Ұ, ю, я, звукобуквенный анализ слов с этими буквами. Согласные звуки, их обозначение буквами. Парные глухие и звонкие согласные. Наблюдение различений в написании и произношении слов. Письмо сочетаний жи, ши, ча, ща, чу, щу. Произношение и наблюдение правописания слов с приставками с, по, об, от, за, в, во, за, пере и др. Сравнение правописания приставки и предлога. Письмо собственных имен существительных (клички животных, имена и фамилии людей, географические названия) с большой буквы. Написание коротких предложений;

4) слова для запоминания произношения и правописания: класс, пенал, дети, Родина, Нур-Султан, Алматы, Казахстан, казахский язык, русский язык, город, ветер, машина, народ, работа, собака, кошка, медведь, заяц, капуста, мороз, ножи, часы, весело, флаг, тетрадь, быстро, лопата, молоко, скоро, посуда, урожай, ягода, дежурный, дерево, хорошо, плохо, одежда, коньки, пальто, лисица, учитель, ученик, девочка, мальчик, пища.

28. Базовое содержание предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": текст-повествование. Структурные части текста: начало, основная часть, концовка. Озаглавливание текста в соответствии с темой. Определение границ простого предложения на слух. Обозначение границ простого предложения интонационно при говорении. Слово и его значение. Общее понятие о лексическом значении слова. Общее представление о многозначных словах. Распознавание и употребление слов, называющих предметы, признаки, действия. Составление тематических групп слов. Синонимы. Антонимы. Толковый словарь (общее понятие о его назначении). Различение безударных и ударных гласных. Представление о составе слова. Окончание и основа слова. Корень слова. Родственные слова. Подбор однокоренных слов. Словообразование. Образование слов с помощью приставок от-, про-, под-, за-, на-. Общее представление о суффиксе. Наблюдение за суффиксом и его ролью. Образование слов с помощью суффиксов –еньк, - оньк, -Ұнок-, -онок-. Практическое словоизменение. Изменение имен прилагательных по числам, родам в сочетании с именем существительным. Глагол. Общее грамматическое значение глагола, вопросы, роль в предложении. Изменение глагола по временам. Изменение глагола настоящего времени по лицам и числам. Изменение глагола прошедшего времени по родам. Составление и употребление в речи словосочетаний и предложений;

2) по разделу "Чтение": распознавание в прочитанном тексте существительных по значению, вопросам, роли в предложении. Определение рода существительных по значению и внешнему признаку - окончанию: женский род – окончание – а, -я, нулевое окончание; мужской род – нулевое окончание, средний род – окончание -о-, -е. Падежи существительного, падежные вопросы. Понятие о местоимении. Нахождение личных местоимений в прочитанном тексте. Использование личных местоимений в речи при пересказе. Словосочетание и предложение (общее понятие). Предложение и текст. Нахождение ключевых (опорных) слов в тексте. Отличие текста от нетекста по признаку связности и целостности. Определение темы текста. Структура текста: начало, основная часть, концовка. Деление текста на части. Нахождение в прочитанном тексте-описании прилагательных. Нахождение в прочитанном тексте-повествовании глаголов;

3) по разделу "Письмо": Написание предложений: большая буква в начале предложения. Правописание имен, фамилий людей, кличек животных, географических названий. Звукобуквенный разбор слов. Различение безударных и ударных гласных, проверка безударных гласных. Нахождение в слове глухих и звонких согласных, их правописание и проверка. Распознавание и правильное произношение твҰрдых и мягких согласных, обозначение мягкости согласных на письме. Письмо слов с разделительным Ь. Правописание сочетаний жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, щн; двойных согласных в слове. Перенос слов. Использование личных местоимений в устной и письменной речи. Правописание местоимений. Роль местоимений в предложении;

4) слова для запоминания произношения и правописания: погода, километр, ураган, солдат, прийти, верблюд, завтрак, коллектив, коллекция, иней, трактор, рисунок, отечество, отчизна, дорога, помидор, картофель, песок, метро, лагерь, корзина, Рождество, морковь, великий, вагон, пшеница, герой, молоток, комната, квартира, обед, ужин, улица, магазин, трамвай, кровать, Байконур, космос, ракета, картина, месяц, топор, менеджер, фермер, Наурыз, батыр.

29. Базовое содержание предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Тема и основная мысль текста. Тексты с элементами рассуждения. Распространенные и нераспространенные предложения. Второстепенные члены предложения. Родственные слова. Устное сочинение по данному началу. Устное изложение по картинному плану. Наблюдение трҰх типов склонения имен существительных, сравнение падежей. Краткое описание предмета, животного, природы. Употребление падежных форм прилагательного в речи. Прилагательные-синонимы и антонимы. Наречие и его роль в предложении. Использование прилагательных в тексте-описании и глаголов в повествовании;

2) по разделу "Чтение": Лексика. Наблюдение вариаций лексического значения многозначного слова в контексте. Определение значения многозначного глагола. Подбор и употребление в речи глаголов-синонимов и антонимов. Наблюдение за Числительным, вопросы "Сколько?", "Который?" Наречие как часть речи. Узнавание наречий в тексте по вопросу. Наречия, близкие и противоположные по значению. Пословицы и поговорки с наречиями;

3) по разделу "Письмо": Наблюдение правописания падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения. Расстановка знаков препинания между однородными членами, связанных интонацией. Понятие о прямой речи, знаки препинания. Общее понятие о диалоге. Понятие об обращении. Распространение предложений второстепенными членами. Проверка безударных гласных с помощью формы слова (единственное и множественное число) и однокоренных слов. Правописание имен существительных женского и мужского рода с основой на шипящий (ночь, меч);

4) слова для запоминания произношения, правописания: искусство, вокзал, корабль, около, сегодня, хозяйство, пятница, двадцать, салют, справа, директор, горизонт, Президент, медленно, здесь, вчера, здравствуйте, километр, свобода, до свидания, гореть, прекрасный, радостный, впереди, бассейн, заповедник, компьютер, пассажир, билет, автомобиль, шоссе, путешествие, экскурсия.

30. В программе для удобства использования учебных целей введена кодировка. В коде первое число обозначает класс, второе и третье числа–раздел и подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 1.2.1.4 "1" – класс, "2.1" – подраздел, "4" – нумерация учебной цели.

31. Ожидаемые результаты по системе целей обучения:

1) раздел "Слушание и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Восприятие и понимание звучащей речи	0. 1. 1. 1 отличать на слух звучание русской речи от звучания других языков; 0. 1. 1. 2 различать на слух ритмизированную и рифмованную русскую речь от нерифмованной (прозы), реагировать на рифму; 0. 1. 1. 3 различать на слух звуки неживой природы и окружающего мира, соотносить с изображениями картин природы	1. 1. 1. 1 демонстрировать слуховое сосредоточение и реагировать на звучащую речь, используя невербальные средства: мимику, жест, позу; 1. 1. 1. 2 различать на слух громкую и тихую, длинную и короткую, медленную и быструю русскую речь; 1. 1. 1. 3 узнавать на слух слово-эталон из 2-х, 3-х открытых слогов среди 5-6 слов с аналогичной слоговой структурой	2. 1. 1. 1 внимательно слушать, понимать речь и реагировать на нее, используя паравербальные средства; 2. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, не обрывать на полуслове, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник; 2. 1. 1. 3 узнавать фразу - эталон по интонационно мелодической структуре из двух и трех предложенных	3. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудио- визуальный материал, повторяя простейшие фразы; 3. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник, демонстрировать заинтересованность в теме; 3. 1. 1. 3 выполнять по словесной инструкции и образцу специальные упражнения, развивающие лицевые, артикуляторные и дыхательно-голосовые мышцы	4. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудио- визуальный материал, разграничивая знакомую и незнакомую, понятную и непонятную информацию; 4. 1. 1. 2 вслушиваться и стараться понимать информацию, исходящую из различных источников (диалоги, радио, телевидение) для использования еҰ в своих целях; 4. 1. 1. 3 использовать по словесной инструкции и образцу специальные приемы самоконтроля со включением кинестетического и зрительного анализаторов для уточнения качества звучания, механизма и места образования фонем
1.2 Формирование семантической структуры слова	0. 1. 2. 1 соотносить на слух звукоподражания голосам животных с изображениями этих животных; 0. 1. 2. 2 узнавать на слух знакомые слова в диалоге двух и более людей; 0. 1. 2. 3 соотносить предметы и действия с их словесным обозначением; 0. 1. 2. 4 подражать речи взрослых словами, словосочетаниями, короткими предложениями	1. 1. 2. 1 соотносить на слух слова: ау, уа, ах, ух с сюжетными изображениями и звучащими глаголами "зовҰт", "плачет", "удивляется", "устал" и другими; 1. 1. 2. 2 отбирать на слух из группы слов те слова, которые встречались в услышанном тексте; 1. 1. 2. 3 употреблять в речи частотные существительные, глаголы, прилагательные, наречия по лексическим темам; 1. 1. 2. 4 дифференцировать утвердительные и отрицательные приказания с частицей "не"	2. 1. 2. 1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни; 2. 1. 2. 2 группировать слова по общности семантики слов; 2. 1. 2. 3 употреблять в речи слова, близкие и противоположные по значению с помощью учителя; 2. 1. 2. 4 фиксировать по ходу урока и в конце него удовлетворҰнность/неудовлетворҰнность своей работой (с помощью смайликов, разноцветных фишек)	3. 1. 2. 1 понимать значение простых фраз, содержащих знакомые слова и имеющих отношение к повседневной жизни; 3. 1. 2. 2 определять тему, главную мысль полученной информации; 3. 1. 2. 3 иметь представление о родственных словах, вычленяя их из текста в процессе слушания и говорения; 3. 1. 2. 4 проговаривать вслух последовательность производимых действий, для их осознания и проведения пошагового и итогового самоконтроля под руководством учителя	4. 1. 2. 1 понимать тексты, содержащие знакомые слова и словосочетания, по контексту догадываться о значении незнакомых слов; 4. 1. 2. 2 определять тему, главную мысль полученной информации, аргументировать свой ответ, используя доступные речевые средства; 4. 1. 2. 3 составлять ряд однокоренных родственных слов, пользуясь суффиксальным и префиксальным словообразованием; 4. 1. 2. 4 демонстрировать заинтересованность в языковой познавательной деятельности, позитивно относиться к своим успехам, стремиться к улучшению результата, анализируя причины успеха/неуспеха, формулировать их вербально,- оценочными словами и короткими фразами
1.3 Формирование грамматических представлений и предупреждение аграмматизма	0. 1. 3. 1 делить речевой поток на предложения, предложения – на отдельные слова; 0. 1. 3. 2 использовать в речи по подражанию словоформы единственного и множественного числа существительных, прилагательных, глаголов; 0. 1. 3. 3 наблюдать вариативность грамматических значений слов в речи и языке, иметь представление о грамматических категориях	1. 1. 3. 1 образовывать притяжательные и относительные прилагательные по образцу; 1. 1. 3. 2 отвечать на вопросы "Какой?", "Какая?", "Какое", обозначая цвет, размер, вкус при помощи словосочетаний с прилагательными с учетом рода по образцу; 1. 1. 3. 3 иметь общее представление о корне слова как смыслообразующей морфеме	2. 1. 3. 1 различать правильные и неправильные словоформы; 2. 1. 3. 2 использовать в речи знакомые слова, словосочетания для знакомств, описания предметов и составлять сообщения о себе; 2. 1. 3. 3 иметь общее представление о составе слова;	3. 1. 3. 1 различать правильно и неправильно структурированные предложения; 3. 1. 3. 2 использовать в речи слова и словосочетания для запроса информации, комментирования действий; 3. 1. 3. 3 наблюдать изменение окончаний прилагательных в парадигме словоизменения;	4. 1. 3. 1 понимать различие между словами, предложениями и текстом, ссылаясь на знание признаков текста; 4. 1. 3. 2 использовать в речи специальную лексику в различных контекстах с помощью учителя; 4. 1. 3. 3 употреблять правильные падежные формы прилагательного в кратком описании предмета, животного, природы
1.4 Построение высказывания	0. 1. 4. 1 понимать и применять в речевой коммуникации элементарные глаголы-предложения повелительного наклонения: "Дай!", "На!", "Иди!", "Сядь!", "Смотри!", "Слушай!"; 0. 1. 4. 2 вступать в контакт со сверстниками и взрослыми, отвечать на вопросы и просьбы, называть старших на "Вы"; 0. 1. 4. 3 заучивать и воспроизводить с помощью учителя простые песенки, потешки и стихотворения, содержащие звукоподражания; 0. 1. 4. 4 инициировать с помощью учителя общение со сверстниками в игровых ситуациях, оречевляя предметные действия; 0. 1. 4. 5 сопровождать свои потребности, чувства и настроения адекватным словом, позой, жестом и мимикой, направляя эту деятельность на собеседника	1. 1. 4. 1 понимать и употреблять по подражанию и образцу в речи простые предложения: "подлежащее + сказуемое", "подлежащее + сказуемое + дополнение" с предлогами и без; 1. 1. 4. 2 иметь представление о речевой этике, демонстрировать стремление еҰ соблюдать в акте речи; 1. 1. 4. 3 распространять простое предложение дополнением без предлогов и с предлогами, определениями, обстоятельствами по подражанию и образцу; 1. 1. 4. 4 отвечать на простые вопросы о себе, о семье, любимых игрушках; 1. 1. 4. 5 разворачивать диалог с организующей и направляющей помощью учителя	2. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению с помощью учителя; 2. 1. 4. 2 использовать в речи слова речевого этикета: просьба, благодарность, приветствие, прощание; 2. 1. 4. 3 создавать высказывание из 1-2 предложений по картинке; 2. 1. 4. 4 понимать, о чем говорит собеседник, реагировать на услышанное различными способами и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы участвовать в диалоге, соблюдать речевые нормы; 2. 1. 4. 5 демонстрировать готовность принимать участие в работе парами, группами, в диалоге	3. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению; 3. 1. 4. 2 употреблять "вежливые" слова в случае своей неправоты: "Извини, пожалуйста", "Прости, я не хотел тебя обидеть"; 3. 1. 4. 3 составлять диалог по сюжетной картинке, по заданной учителем ситуации, соблюдая речевые нормы; 3. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы: правильное произношение местоимений "его", "него", окончаний –ого, его; 3. 1. 4. 5 договариваться о распределении функций и ролей в совместной деятельности	4. 1. 4. 1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, аргументируя прогноз; 4. 1. 4. 2 активно использовать слова и фразы речевого этикета в случаях, требующих вежливого отказа; 4. 1. 4. 3 создавать высказывания и диалоги на основе темы, предложенной учителем; 4. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать, о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника, разворачивать диалог, инициируя его начало и продолжение, соблюдая нормы речевой культуры и орфоэпии; 4. 1. 4. 5 брать на себя роль со-координатора и совместно с учителем контролировать выполнение функций и ролей членами команды в групповой работе

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Понимание прочитанного	0. 2. 1. 1 знать содержание двух-трех известных русских народных сказок; 0. 2. 1. 2 соотносить прочитанный учителем фрагмент и иллюстрацию	1. 2. 1. 1 обыгрывать адаптированный сюжет прочитанного произведения по ролям, передавая эмоциональное состояние персонажа; 1. 2. 1. 2 домысливать, угадывать известные слова по началу и концу -в предложениях и фразах по содержанию сказки или небольшого рассказа	2. 2. 1. 1 владеть чтением целыми словами с переходом на послоговое в наиболее трудных случаях, с учетом двойной роли букв е, Ұ, ю, я, ь; 2. 2. 1. 2 подбирать из прочитанного имена существительные, прилагательные, глаголы, близкие и противоположные по значению	3. 2. 1. 1 читать вслух правильно, выразительно, осознанно целыми словами с переходом на послоговое чтение в особо трудных случаях; 3. 2. 1. 2 распознавать в прочитанном тексте существительные прилагательные, глаголы по значению, вопросам, роли в предложении	4. 2. 1. 1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям); 4. 2. 1. 2 наблюдать вариации лексического значения многозначного слова (существительного, прилагательного, глагола) в контексте
2.2 Ориентировка в информационном материале	0. 2. 2. 1 знать, что слово и предмет- не одно и то же; 0. 2. 2. 2 отстукивать ритм русских народных потешек, попевок, чистоговорок, выделяя сильную (ударную) и слабые (безударные) доли; 0. 2. 2. 3 выстраивать сериацию из предметов и слов; 0. 2. 2. 4 различать на слух вопросительные и невопросительные предложения; 0. 2. 2. 5 составлять предложения по модели и подражанию, в том числе и с заданным количеством слов - на основе прочитанного учителем	1. 2. 2. 1 наблюдать феномен расхождения звучащего и написанного слов; 1. 2. 2. 2 иметь представление о логически сильном, главном слове предложении и его смыслообразующей роли; 1. 2. 2. 3 иметь представление о главных и второстепенных героях, основных и незначимых событиях; 1. 2. 2. 4 находить в прочитанном тексте ответы на простые вопросы по фактическому содержанию; 1. 2. 2. 5 использовать картинки-схемы звукового состава слов, фишки, модели, указки при чтении и проведении звукового анализа слова	2. 2. 2. 1 находить предлог в прочитанном предложении и употреблять его при копировании фразы; 2. 2. 2. 2 иметь представление о структуре текста-повествования; 2. 2. 2. 3 обнаруживать нарушенный порядок структурно-логических блоков текста; 2. 2. 2. 4 отвечать на простые вопросы по содержанию; 2. 2. 2. 5 знать о приемах получения, хранения и передачи информации в человеческом обществе, использовании различных источников информации, включая Интернет	3. 2. 2. 1 находить личные местоимения в прочитанном тексте для использования в речи при пересказе; 3. 2. 2. 2 определять основные структурные части текста (начало, основная часть, концовка) с помощью учителя; 3. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста с направляющей помощью учителя; 3. 2. 2. 4 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова и шаблон; 3. 2. 2. 5 практически использовать алфавитный указатель при выполнении заданий с направляющей помощью учителя	4. 2. 2. 1 находить числительные, наречия и местоимения в качестве ключевых (опорных) слов для составления плана пересказа; 4. 2. 2. 2 делить текст на смысловые части, уметь озаглавить каждую часть и составить план по этим частям; 4. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста и давать своҰ название тексту; 4. 2. 2. 4 формулировать вопросы к каждому из слов, входящих в предложение прочитанного текста; 4. 2. 2. 5 искать информацию в школьном энциклопедическом, фразеологическом, орфографическом и других словарях с направляющей помощью учителя; 4. 2. 2. 6 давать отчет и реальную самооценку выполнения любой проделанной работы, учебного задания, связанного с чтением
2.3 Воспроизведение прочитанного	0. 2. 3. 1 четко и слитно, с нарастанием темпа произносить цепочку слогов со стечением двух согласных, включающих оппозиционные звуки; 0. 2. 3. 2 определять количество слов в предложении и их последовательность	1. 2. 3. 1 демонстрировать инициативу интонационного окрашивания речи, произвольной выразительности, модуляции голоса в процессе чтения; 1. 2. 3. 2 владеть навыком плавного послогового чтения слов без стечения согласных	2. 2. 3. 1 находить в прочитанном тексте слова с уменьшительно-ласкательными суффиксами и воспроизводить их при пересказе; 2. 2. 3. 2 иметь представление о средствах межфразовой связи, находя их в тексте с помощью учителя	3. 2. 3. 1 определять род существительных по значению и внешнему признаку - окончанию: женский род – окончание – а, -я, нулевое окончание; мужской род – нулевое окончание, средний род – окончание -о-, -е при подготовке к пересказу; 3. 2. 3. 2 использовать личные местоимения и слова - синонимы, в речи при пересказе в качестве средств межфразовой связи	4. 2. 3. 1 различать при чтении и прямое и переносное значение существительных, глаголов, прилагательных, многозначные слова и использовать их в речи в процессе пересказа; 4. 2. 3. 2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов, используя, где нужно, словарь
2.4 Предупреждение дислексии	0. 2. 4. 1 дифференцировать печатные буквы по оптико-пространственным признакам; 0. 2. 4. 2 соотносить образ буквы с реальными предметами, фигурами; быстро распознавать нужную букву среди других	1. 2. 4. 1 соотносить звук с его буквенным обозначением, иметь представления о том, чем звук отличается от буквы; 1. 2. 4. 2 составлять слова из букв разрезной азбуки, из данных слогов, дополнять слова недостающими буквами по следам устного анализа	2. 2. 4. 1 пользоваться звукобуквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными звонкими и глухими согласными; 2. 2. 4. 2 распознавать пространственную организацию смешиваемых букв, используя ощущения всех модальностей: кожно-кинестетические, зрительные, тактильно-двигательные, слуховые	3. 2. 4. 1 пользоваться звукобуквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными твердыми и мягкими согласными; 3. 2. 4. 2 выполнять по инструкции кинезиологические упражнения: имитировать позой тела и жестами образы смешиваемых букв, писать все буквы ведущей и не ведущей рукой с открытыми и закрытыми глазами	4. 2. 4. 1 выделять смыслоразличительный признак в словах-паронимах: звук свистящий или шипящий; парный звонкий или глухой, мягкий или твердый; 4. 2. 4. 2 владеть приемом трансформации графемы, - с помощью перемещения, удаления, добавления элементов; трансформации лексемы,- с помощью перестановки букв и слогов

3) раздел "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Работа над словом	0. 3. 1. 1 дифференцировать строчные и прописные буквы по оптико-кинетическим признакам; находить пропущенные буквы в словах, дорисовывать недостающие элементы букв; 0. 3. 1. 2 выкладывать отдельные буквы шнурочком, из мозаики, пластилина, "рисовать" по тонкому слою манки и в воздухе; 0. 3. 1. 3 воспроизводить на листе бумаги по обводке и образцу вертикальные наклонные линии, овалы и другие элементы букв; 0. 3. 1. 4 обозначать звук буквой, используя помощь учителя и образец	1. 3. 1. 1 устанавливать пространственные взаимоотношения, ориентироваться на плоскости листа тетради; 1. 3. 1. 2 соблюдать рабочую строку, межстрочное пространство, верхнюю и нижнюю линии рабочей строки; 1. 3. 1. 3 соблюдать правильное положение спины и руки при письме, имеет навыки правильного удержания ручки или карандаша при письме; 1. 3. 1. 4 стремиться осуществлять контроль двигательных актов во время письма: равномерность, ритмичность нажим, темп	2. 3. 1. 1 различать звуки в речи, их правильное произношение и обозначение буквами, включая два способа обозначения мягкости согласных: с помощью гласных е, Ұ, и, ю, я и мягкого знака; 2. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами " -ик", " -ек", " -к"; 2. 3. 1. 3 списывать безошибочно слова с сочетаниями жи, ши, ча, ща, чк, чн, нч; 2. 3. 1. 4 понимать графические схемы, символизирующие предметы и отношения между ними, наблюдать согласовывание именных частей речи - с организующей помощью учителя	3. 3. 1. 1 различать безударные и ударные гласные, звонкие и глухие согласные, проверять безударные гласные и парные согласные по образцу с помощью учителя; 3. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами "- очк", "-ечк", "-ищ"); " -онок", " -енок"; "-ист", "-щик", "-чик", "-ниц" (а), "-тель", "-арь"; 3. 3. 1. 3 разграничивать на слух и оформлять на письме имена собственные и нарицательные, одушевленные и неодушевленные; 3. 3. 1. 4 правильно выбирать косвенную форму существительного и прилагательного (в зависимости от семантики главного слова и предлога) из 5 предложенных	4. 3. 1. 1 наблюдать и объяснять правописание падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения, безошибочно списывать слова, написание которых расходится с произношением; 4. 3. 1. 2 использовать слова, образованные префиксально-суффиксальный способом, при написании самостоятельных письменных работ; 4. 3. 1. 3 распознавать на слух – с помощью учителя, и на письме – самостоятельно слова с общим корнем, общей приставкой, общим суффиксом, общим; 4. 3. 1. 4 создавать словообразовательные гнезда; распознавать среди цепочки родственных слов главное слово с ударным корнем, которое может использоваться как инструмент для проверки правописания других родственных слов с сомнительным написанием окончания
3.2 Работа над предложением	0. 3. 2. 1 различать в записанном тексте длинные и короткие предложения; 0. 3. 2. 2 наблюдать соблюдение правил единого графического режима на материале записанного текста (равномерные пробелы, абзацные отступы, наклон)	1. 3. 2. 1 конструировать и записывать предложения из готовых элементов- полосок со словами; 1. 3. 2. 2 соблюдать правила единого графического режима на материале записанного текста (пробелы, абзацные отступы, наклон) при записи коротких (1-3 слова) предложений с организующей помощью учителя	2.3.2. 1 составлять и записывать простое нераспространенное предложение предложения по данной иллюстрации и образцу, используя знаки препинания в начале и по окончании; 2. 3. 2. 2 писать заглавную букву в именах, фамилиях, кличках животных с помощью учителя	3. 3. 2. 1 составлять по заданной модели и записывать предложения (3-5 слов), расставляя знаки препинания при однородных членах с направляющей помощью учителя; 3. 3. 2. 2 писать предлоги и другие слова в предложении раздельно	4. 3. 2. 1 составлять и употреблять в речи предложения с существительными и глаголами в единственном и множественном числе, обозначающими переходность действия на предмет, места и совместности действия с использованием предлогов в, на, под, над, за, около, с; 4. 3. 3. 2 передавать на письме временные и личные отношения, количественные и порядково-счетные отношения и признаки, координируя глаголы с существительными в настоящем, прошедшем и будущем времени, сочетая местоимения с глаголами 2-го и 1-го лица, числительные с существительными
3.3 Работа над текстом	0. 3. 3. 1 делать графическую символическую запись, моделирующую последовательность предложений в тексте	1. 3. 3. 1 конструировать письменные тексты из готовых элементов-предложений и слов	2. 3. 3. 1 составлять и записывать текст-описание животного и природы по образцу, аналогии, сенсорному плану, с организующей помощью учителя	3. 3. 3. 1 составлять и записывать текст повествование по готовому плану с организующей помощью учителя	4. 3. 3. 1 составлять и записывать тексты с элементами рассуждения (по образцу, по аналогии) с направляющей помощью учителя
3.4 Формирование динамики процесса письма и предупреждение дизграфии и дизорфографии	0. 3. 4. 1 выписывать бордюры по трафарету и образцу под счет учителя, используя прием "рука в руке"; 0. 3. 4. 2 распознавать за 6-7секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные силуэты знакомых предметов; 0. 3. 4. 3 проводить послоговое сличение верного и неверного вариантов записи слова; 0. 3. 4. 4 иметь представление о приемах предваряющего, пошагового и итогового самоконтроля на письме; 0. 3. 4. 5 владеть 1-3 приемами пальцевого тренинга \ пальчиковой гимнастики	1. 3. 4. 1 распознавать слова, "спрятанные" в бордюрах, копировать их на новую строку; 1. 3. 4. 2 распознавать за 3-5 секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные строчные буквы; 1. 3. 4. 3 различать слова и предложения, понимать значение слов и смысл предложений; 1. 3. 4. 4 демонстрировать старание, прилежание в процессе письма и ответственность за результат письма; 1. 3. 4. 5 ощущать перенапряжение кисти руки, приближение писчего спазма, запрашивать помощь учителя к совместному выполнению массажных приемов	2. 3. 4. 1 соблюдать установленный наклон букв, пропорции заглавных и строчных букв в тетради в узкую линейку; 2. 3. 4. 2 распознавать за 1-3 секунды и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные прописные и строчные буквы; 2. 3. 4. 3 анализировать звукослоговой состав слова, выстраивая при необходимости линейную и позиционную модель; 2. 3. 4. 4 находить случаи расхождения звукового и буквенного состава слов; 2. 3. 4. 5 выполнять активизирующий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов по образцу и словесной инструкции	3. 3. 4. 1 писать плавно, ритмично, с достаточной скоростью, линейностью в тетради в широкую линейку; 3. 3. 4. 2 различать графемы с разным количеством одинаковых элементов (п-т, л-м, и-ш), с одинаковыми элементами, но разным их расположением в пространстве (п-р, и-у, б-д; с-э); 3. 3. 4. 3 подбирать слова с заданным звуком, слогом и называть различия в укладах органов артикуляции при произнесении свистящих и шипящих, звонких и глухих, твердых и мягких; 3. 3. 4. 4 демонстрировать элементы орфографического чутья: чувствовать ошибкоопасное место в слове; 3. 3. 4. 5 выполнять расслабляющий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов с направляющей помощью учителя для предупреждения и преодоления писчего спазма	4. 3. 4. 1 воспроизводить два вида соединений в условиях нарастания скорости письма в тетради в широкую линейку; 4. 3. 4. 2 дифференцировать буквы на всех уровнях организации речевой деятельности - в: изолированном написании, слогах, словах, словосочетаниях, предложениях, тексте; 4. 3. 4. 3 безошибочно воспроизводить звуко-буквенный состав слов-паронимов, содержащих звонкие и глухие, твердые и мягкие, шипящие-свистящие; 4. 3. 4. 4 владеть русским правописанием, реализуя традиционный принцип орфографии, включая правописание имен существительных женского и мужского рода с основой на шипящий (ночь, меч); 4. 3. 4. 5 выполнять своевременно по показу и инструкции элементы кинезиологии, медленные вращения, раскачивания обеих рук, принятие рефлекс-запрещающей позиции – при психо-эмоциональной напряженности, ощущении переутомления, включении механизмов запредельного/ охранительного торможения

32. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с тяжелыми нарушениями речи 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

33. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык" для 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с тяжелыми нарушениями речи 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 0 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	0. 1. 1. 1 отличать на слух звучание русской речи от звучания других языков; 0. 1. 2. 1 соотносить на слух звукоподражания голосам животных с изображениями этих животных
	Чтение	0. 2. 2. 1 знать и понимать, что слово и предмет- не одно и то же; 0. 2. 2. 3 выстраивать сериацию из предметов и слов
	Письмо	0. 3. 1. 2 выкладывать отдельные буквы шнурочком, из мозаики, пластилина, рисовать по тонкому слою манки и в воздухе; 0. 3. 4. 1 выписывать бордюры по трафарету и образцу под счет учителя, используя прием "рука в руке"
Моя школа	Слушание и говорение	0. 1. 2. 2 узнавать на слух знакомые слова в диалоге двух и более людей; 0. 1. 4. 5 сопровождать свои потребности, чувства и настроения адекватным словом, позой, жестом и мимикой, направляя эту деятельность на собеседника
	Чтение	0. 2. 2. 4 различать на слух вопросительные и невопросительные предложения
	Письмо	0. 3. 4. 2 распознавать за 6-7 секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные силуэты знакомых предметов
2 четверть
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	0. 1. 1. 2 различать на слух ритмизированную и рифмованную русскую речь от нерифмованной (прозы), реагировать на рифму
	Чтение	0. 2. 2. 2 отстукивать ритм русских народных потешек, попевок, чистоговорок, выделяя сильную (ударную) и слабые( безударные) доли
	Письмо	0. 3. 1. 4 обозначать звук буквой, используя помощь учителя и образец
Мир вокруг нас	Слушание и говорение	0. 1. 2. 3 соотносить предметы и действия с их словесным обозначением; 0. 1. 4. 4 инициировать с помощью учителя общение со сверстниками в игровых ситуациях, оречевляя предметные действия
	Чтение	0. 2. 1. 2 соотносить прочитанный учителем фрагмент и иллюстрацию
	Письмо	0. 3. 1. 3 воспроизводить на листе бумаги по обводке и образцу вертикальные наклонные линии, овалы и другие элементы букв
3 четверть
Путешествие	Слушание и говорение	0. 1. 1. 3 различать на слух звуки неживой природы и окружающего мира, соотносить с изображениями картин природы; 0. 1. 4. 3 заучивать и воспроизводить с помощью учителя простые песенки, потешки и стихотворения, содержащие звукоподражания
	Чтение	0. 2. 2. 5 составлять предложения по модели и подражанию, в том числе и с заданным количеством слов - на основе прочитанного учителем; 0. 2. 3. 1 четко и слитно, с нарастанием темпа произносить цепочку слогов со стечением двух согласных, включающих оппозиционные звуки
	Письмо	0. 2. 2. 5 составлять предложения по модели и подражанию, в том числе и с заданным количеством слов - на основе прочитанного учителем; 0. 2. 3. 1 четко и слитно, с нарастанием темпа произносить цепочку слогов со стечением двух согласных, включающих оппозиционные звуки
Традиции и фольклор	Слушание и говорение	0. 1. 2. 4 подражать речи взрослых словами, словосочетаниями, короткими предложениями; 0. 1. 4. 1 понимать и применять в речевой коммуникации элементарные глаголы-предложения повелительного наклонения: "Дай!", "На!", "Иди!", "Сядь!", "Смотри!", "Слушай!"
	Чтение	0. 2. 4. 1 дифференцировать печатные буквы по оптико-пространственным признакам; 0. 2. 4. 2 соотносить образ буквы с реальными предметами, фигурами; быстро распознавать нужную букву среди других
	Письмо	0. 3. 4. 5 владеть 1-3 приемами пальцевого тренинга \ пальчиковой гимнастики ; 0. 3. 2. 2 наблюдать соблюдение правил единого графического режима на материале записанного текста (равномерные пробелы, абзацные отступы, наклон)
4 четверть
Еда и напитки	Слушание и говорение	0. 1. 3. 1 делить речевой поток на предложения, предложения – на отдельные слова; 0. 1. 4. 2 вступать в контакт со сверстниками и взрослыми, отвечать на вопросы и просьбы, называть старших на "Вы"
	Чтение	0. 2. 3. 2 определять количество слов в предложении и их последовательность
	Письмо	0. 3. 2. 1 различать в записанном тексте длинные и короткие предложения; 0. 3. 3. 1 делать графическую символическую запись, моделирующую последовательность предложений в тексте
В здоровом теле-здоров дух!	Слушание и говорение	0. 1. 3. 2 использовать в речи по подражанию словоформы единственного и множественного числа существительных, прилагательных, глаголов, числительных; 0. 1. 3. 3 наблюдать вариативность грамматических значений слов в речи и языке, иметь представление о грамматических категориях
	Чтение	0. 1. 3. 2 использовать в речи по подражанию словоформы единственного и множественного числа существительных, прилагательных, глаголов, числительных; 0. 1. 3. 3 наблюдать вариативность грамматических значений слов в речи и языке, иметь представление о грамматических категориях
	Письмо	0. 3. 1. 1 дифференцировать строчные и прописные буквы по оптико-кинетическим признакам; находить пропущенные буквы в словах, дорисовывать недостающие элементы букв

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	1. 1. 1. 1 демонстрировать слуховое сосредоточение и реагировать на звучащую речь, используя невербальные средства: мимику, жест, позу
	Чтение	1. 2. 1. 1 обыгрывать адаптированный сюжет прочитанного произведения по ролям, передавая эмоциональное состояние персонажа
	Письмо	1. 3. 1. 1 устанавливать пространственные взаимоотношения, ориентироваться на плоскости листа тетради
Моя школа	Слушание и говорение	1. 1. 1. 2 различать на слух громкую и тихую, длинную и короткую, медленную и быструю русскую речь 1. 1. 4. 5 разворачивать диалог с организующей и направляющей помощью учителя
	Чтение	1. 2. 1. 2 домысливать, угадывать известные слова по началу и концу - в предложениях и фразах по содержанию сказки или небольшого рассказа
	Письмо	1. 3. 1. 2 соблюдать рабочую строку, межстрочное пространство, верхнюю и нижнюю линии рабочей строки
2 четверть
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	1. 1. 1. 3 узнавать на слух слово-эталон из 2-х,3-х открытых слогов среди 5-6 слов с аналогичной слоговой структурой; 1. 1. 4. 4 отвечать на простые вопросы о себе, о семье, любимых игрушках
	Чтение	1. 2. 4. 1 соотносить звук с его буквенным обозначением, иметь представления о том, чем звук отличается от буквы; 1. 2. 2. 1 наблюдать феномен расхождения звучащего и написанного слов
	Письмо	1. 3. 1. 3 соблюдать правильное положение спины и руки при письме, имеет навыки правильного удержания ручки или карандаша при письме
Мир вокруг нас	Слушание и говорение	1. 1. 2. 1 соотносить на слух слова: ау, уа, ах, ух с сюжетными изображениями и звучащими глаголами "зовҰт", "плачет", "удивляется", "устал" и другими; 1. 1. 3. 3 иметь общее представление о корне слова; 1. 1. 4. 2 иметь представление о речевой этике, демонстрировать стремление еҰ соблюдать в акте речи
	Чтение	1. 2. 4. 2 составлять слова из букв разрезной азбуки, из данных слогов, дополнять слова недостающими буквами по следам устного анализа
	Письмо	1. 3. 1. 4 стремиться осуществлять контроль двигательных актов во время письма: равномерность, ритмичность нажим, темп; 1. 3. 4. 2 распознавать за 3-5 секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные строчные буквы
3 четверть
Путешествие	Слушание и говорение	1. 1. 2. 2 отбирать на слух из группы слов те слова, которые встречались в услышанном тексте; 1. 1. 2. 4 дифференцировать утвердительные и отрицательные приказания с частицей "не"
	Чтение	1. 2. 2. 2 иметь представление о логически сильном, главном слове в предложении и его смыслообразующей роли
	Письмо	1. 3. 2. 1 конструировать и записывать предложения из готовых элементов- полосок со словами
Традиции и фольклор	Слушание и говорение	1. 1. 3. 1 образовывать притяжательные и относительные прилагательные по образцу; 1. 1. 4. 3 распространять простое предложение дополнением без предлогов и с предлогами, определениями, обстоятельствами по подражанию и образцу
	Чтение	1. 2. 3. 2 владеть навыком плавного послогового чтения слов без стечения согласных; 1. 3. 3. 1 конструировать письменные тексты из готовых элементов-предложений и слов
	Письмо	1. 3. 2. 2 соблюдать правила единого графического режима на материале записанного текста (пробелы, абзацные отступы, наклон) при записи коротких (1-3 слова) предложений- с организующей помощью учителя
4 четверть
Еда и напитки	Слушание и говорение	1. 1. 3. 2 отвечать на вопросы "Какой?", "Какая?", "Какое", обозначая цвет, размер, вкус при помощи словосочетаний с прилагательными с учетом рода по образцу
	Чтение	1. 2. 2. 4 находить в прочитанном тексте ответы на простые вопросы по фактическому содержанию; 1. 2. 3. 1 демонстрировать инициативу интонационного "окрашивания" речи, произвольной выразительности, модуляции голоса в процессе чтения
	Письмо	1. 3. 4. 1 распознавать слова, "спрятанные" в бордюрах, копировать их на новую строку; 1. 3. 4. 3 различать слова и предложения, понимать значение слов и смысл предложений
В здоровом теле-здоровый дух!	Слушание и говорение	1. 1. 2. 3 употреблять в речи общеупотребительные существительные, глаголы, прилагательные, наречия по лексическим темам; 1. 1. 4. 1 понимать и употреблять по подражанию и образцу в речи простые предложения: "подлежащее+ сказуемое", "подлежащее+ сказуемое+ дополнение" с предлогами и без
	Чтение	1. 2. 2. 3 иметь представление о главных и второстепенных героях, основных и незначимых событиях; 1. 2. 2. 5 использовать картинки-схемы звукового состава слов, фишки, модели, указки при чтении и проведении звукового анализа слова
	Письмо	1. 3. 4. 4 демонстрировать старание, прилежание в процессе письма и ответственность за результат письма; 1. 3. 4. 5 ощущать перенапряжение кисти руки, приближение писчего спазма, запрашивать помощь учителя к совместному выполнению массажных приемов

3) 2 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	2. 1. 1. 1 внимательно слушать, понимать речь и реагировать на нее, используя паравербальные средства; 2. 1. 2. 1 понимать значение знакомых слов, меющих отношение к повседневной жизни
	Чтение	2. 2. 1. 1 владеть чтением целыми словами с переходом на послоговое в наиболее трудных случаях, с учетом двойной роли букв е, Ұ, ю, я, ь
	Письмо	2. 3. 1. 1 различать звуки в речи, их правильное произношение и обозначение буквами, включая два способа обозначения мягкости согласных: с помощью гласных е, Ұ, и, ю, я и мягкого знака; 2. 3. 4. 1 соблюдать установленный наклон букв, пропорции заглавных и строчных букв в тетради в узкую линейку
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	2. 1. 4. 2 использовать в речи слова речевого этикета: просьба, благодарность, приветствие, прощание ; 2. 1. 4. 5 демонстрировать готовность принимать участие в работе парами, группами, в диалоге
	Чтение	2. 2. 2. 5 знать о приемах получения, хранения и передачи информации в человеческом обществе, использовании различных источников информации, включая Интернет
	Письмо	2. 3. 4. 2 распознавать за 1-3 секунды и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные прописные и строчные буквы
2 четверть
Моя школа	Слушание и говорение	2. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, не обрывать на полуслове, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник; 2. 1. 2. 2 группировать слова по общности семантики слов
	Чтение	2. 2. 2. 1 находить предлог в прочитанном предложении и употреблять его при копировании фразы; 2. 2. 2. 2 иметь представление о структуре текста-повествования
	Письмо	2. 3. 1. 3 списывать безошибочно слова с сочетаниями жи, ши, ча, ща, чк, чн, нч; 2. 3. 4. 4 находить случаи расхождения звукового и буквенного состава слов при орфоэпическом проговаривании слов учителем
Мой родной край	Слушание и говорение	2. 1. 3. 1 уметь различать правильные и неправильные словоформы; 2. 1. 4. 5 демонстрировать готовность принимать участие в работе парами, группами, в диалоге
	Чтение	2. 2. 2. 3 обнаруживать нарушенный порядок структурно-логических блоков текста; 2. 2. 2. 4 отвечать на простые вопросы по содержанию
	Письмо	2. 3. 4. 2 распознавать за 1-3 секунды и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные прописные и строчные буквы
3 четверть
В здоровом теле -здоровый дух!	Слушание и говорение	2. 1. 1. 3 узнавать фразу - эталон по интонационно-мелодической структуре из двух и трех предложенных; 2. 1. 2. 3 употреблять в речи слова, близкие и противоположные по значению с организующей помощью учителя
	Чтение	2. 2. 3. 1 находить в прочитанном тексте слова с уменьшительно-ласкательными суффиксами и воспроизводить их при пересказе
	Письмо	2. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами " -ик", " -ек", " -к"; 2. 3. 1. 4 понимать графические схемы, символизирующие предметы и отношения между ними, наблюдать согласовывание именных частей речи - с организующей помощью учителя
Традиции и фольклор	Слушание и говорение	2. 1. 3. 3 иметь общее представление о составе слова; 2. 1. 4. 3создавать высказывание из 1-2 предложений по картинке
	Чтение	2. 2. 3. 2 иметь представление о средствах межфразовой связи, находя их в тексте с помощью учителя; 2. 2. 4. 1 пользоваться звуко-буквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными звонкими и глухими согласными
	Письмо	2.3.2. 1 составлять и записывать простое нераспространенное предложение предложения по данной иллюстрации и образцу, используя знаки препинания в начале и по окончании
4 четверть
Окружающая среда	Слушание и говорение	2. 1. 1. 3 узнавать фразу - эталон по интонационно-мелодической структуре из двух и трех предложенных; 2. 1. 2. 4 фиксировать по ходу урока и в конце его удовлетворҰнность/неудовлетворҰнность своей работой (с помощью смайликов, разноцветных фишек)
	Чтение	2. 2. 4. 2 распознавать образ и пространственную организацию смешиваемых букв, используя ощущения всех модальностей: кожно-кинестетические, зрительные, тактильно-двигательные, слуховые
	Письмо	2. 3. 4. 3 анализировать звукослоговой состав слова, выстраивая при необходимости линейную и позиционную позиционную модель; 2. 3. 4. 5 выполнять активизирующий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов по образцу и словесной инструкции
Путешествие	Слушание и говорение	2. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению с помощью учителя; 2. 1. 4. 4 понимать, о чем говорит собеседник, реагировать на услышанное различными способами и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы участвовать в диалоге, соблюдать речевые нормы
	Чтение	2. 2. 1. 2 подбирать из прочитанного имена существительные, прилагательные, глаголы, близкие и противоположные по значению
	Письмо	2. 3. 2. 2 писать заглавную букву в именах, фамилиях, кличках животных с помощью учителя; 2. 3. 3. 1 составлять и записывать краткий текст-описание животного и природы по образцу, аналогии, сенсорному плану, с организующей помощью учителя

4) 3 класс:

таблица 4

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Живая природа	Слушание и говорение	3. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы
	Чтение	3. 2. 1. 1 читать вслух правильно, выразительно, осознанно целыми словами с переходом на послоговое чтение в особо трудных случаях
	Письмо	3. 3. 1. 1 различать безударные и ударные гласные, звонкие и глухие согласные, проверять безударные гласные и парные согласные по образцу с помощью учителя
Что такое хорошо и что такое плохо? (свет и темнота)	Слушание и говорение	3. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению
	Чтение	3. 2. 4. 2 выполнять по инструкции кинезиологические упражнения: имитировать позой тела и жестами образы смешиваемых букв, писать все буквы ведущей и неведущей рукой с открытыми и закрытыми глазами
	Письмо	3. 3. 4. 2 различать графемы с разным количеством одинаковых элементов (п-т, л-м, и-ш), с одинаковыми элементами, но разным их расположением в пространстве (п-р, и-у, б-д; с-э)
2 четверть
Время	Слушание и говорение	3. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник, демонстрировать заинтересованность в теме
	Чтение	3. 2. 1. 2 распознавать в прочитанном тексте существительные прилагательные, глаголы по значению, вопросам, роли в предложении
	Письмо	3. 3. 1. 3 разграничивать на слух и оформлять на письме имена собственные и нарицательные, одушевленные и неодушевленные
Архитектура	Слушание и говорение	3. 1. 3. 3 наблюдать изменение окончаний прилагательных в парадигме словоизменения; 3. 1. 4. 5 договариваться о распределении функций и ролей в совместной деятельности
	Чтение	3. 2. 4. 1 пользоваться звуко-буквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными твердыми и мягкими согласными
	Письмо	3. 3. 4. 1 писать плавно, ритмично, с достаточной скоростью, линейностью в тетради в широкую линейку; 3. 3. 4. 5 выполнять своевременно по показу и инструкции элементы кинезиологии, медленные вращения, раскачивания обеих рук, принятие рефлекс-запрещающей позиции – при психо-эмоциональной напряженности, ощущении переутомления, включении механизмов запредельного (охранительного) торможения
3 четверть
Искусство	Слушание и говорение	3. 1. 1. 3 выполнять по словесной инструкции и образцу специальные упражнения, развивающие лицевые, артикуляторные и дыхательно-голосовые мышцы; 3. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы: правильное произношение местоимений "его", "него",окончаний –ого,- его
	Чтение	3. 2. 2. 1 находить личные местоимения в прочитанном тексте для использования в речи при пересказе; 3. 2. 3. 2 использовать личные местоимения и слова - синонимы, в речи при пересказе в качестве средств межфразовой связи
	Письмо	3. 3. 2. 2 писать предлоги и другие слова в предложении раздельно; 3. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами "- очк", "-ечк", "-ищ"); " -онок", " -енок"; "-ист", "-щик", "-чик", "-ниц" (а), "-тель", "-арь"; 3. 3. 4. 5 выполнять расслабляющий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов с направляющей помощью учителя для предупреждения и преодоления писчего спазма
Выдающиеся личности	Слушание и говорение	3. 1. 2. 4 проговаривать вслух последовательность производимых действий, для их осознания и проведения пошагового и итогового самоконтроля под руководством учителя; 3. 1. 4. 3 составлять диалог по сюжетной картинке, по заданной учителем ситуации, соблюдая речевые нормы
	Чтение	3. 2. 2. 2 определять основные структурные части текста (начало, основная часть, концовка) с помощью учителя; 3. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста с направляющей помощью учителя
	Письмо	3. 2. 2. 2 определять основные структурные части текста (начало, основная часть, концовка) с помощью учителя
4 четверть
Вода -источник жизни	Слушание и говорение	3. 1. 2. 1 понимать значение простых фраз, содержащих знакомые слова и имеющих отношение к повседневной жизни; 3. 1. 3. 1 уметь различать правильно и неправильно структурированные предложения
	Чтение	3. 2. 2. 4 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова и шаблон; 3. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста с направляющей помощью учителя
	Письмо	3. 3. 1. 4 правильно выбирать косвенную форму существительного и прилагательного (в зависимости от семантики главного слова и предлога) из 5 предложенных вариантов; 3. 3. 3. 1 составлять и записывать текст повествование по готовому плану с организующей помощью учителя
Культура отдыха. Праздники	Слушание и говорение	3. 1. 2. 3 иметь представление о родственных словах, вычленяя их из текста в процессе слушания и говорения; 3. 1. 3. 2 использовать в речи слова и словосочетания для запроса информации, комментирования действий; 3. 1. 4. 2 употреблять "вежливые" слова в случае своей неправоты: "Извини, пожалуйста", "Прости, я не хотел тебя обидеть"
	Чтение	3. 2. 2. 5 практически использовать алфавитный указатель при выполнении заданий с направляющей помощью учителя; 3. 2. 3. 1 определять род существительных по значению и внешнему признаку - окончанию: женский род – окончание – а, -я, нулевое окончание; мужской род – нулевое окончание, средний род – окончание -о-, -е при подготовке к пересказу
	Письмо	3. 3. 4. 3 подбирать слова с заданным звуком, слогом и называть различия в укладах органов артикуляции при произнесении свистящих и шипящих, звонких и глухих, твердых и мягких; 3. 3. 4. 4 демонстрировать элементы орфографического чутья: чувствовать ошибкоопасное место в слове

5) 4 класс:

таблица 5

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Моя Родина – Казахстан	Слушание и говорение	4. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, разграничивая знакомую и незнакомую, понятную и непонятную информацию; 4. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника, разворачивать диалог, инициируя его начало и продолжение, соблюдая нормы речевой культуры и орфоэпии
	Чтение	4. 2. 1. 1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям); 4. 2. 4. 2 владеть приемом трансформации графемы, - с помощью перемещения, удаления, добавления элементов; трансформации лексемы,- с помощью
	Письмо	4. 3. 1. 1 наблюдать и объяснять правописание падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения, безошибочно списывать слова, написание которых расходится с произношением; 4. 3. 4. 1 воспроизводить два вида соединений в условиях нарастания скорости письма в тетради в широкую линейку; 4. 3. 1. 2 использовать слова, образованные префиксально-суффиксальный способом, при написании самостоятельных письменных работ
Человеческие ценности	Слушание и говорение	4. 1. 3. 2 использовать в речи специальную лексику в различных контекстах с помощью учителя; 4. 1. 4. 3 создавать высказывания и диалоги на основе темы, предложенной учителем
	Чтение	4. 2. 1. 2 наблюдать вариации лексического значения многозначного слова (существительного, прилагательного, глагола) в контексте
	Письмо	4. 3. 3. 1 составлять и записывать тексты с элементами рассуждения (по образцу, по аналогии) с направляющей помощью учителя
2 четверть
Культурное наследие	Слушание и говорение	4. 1. 1. 2 по собственной инициативе вслушиваться и стараться понимать информацию, исходящую из различных источников (диалоги, радио, телевидение) для использования еҰ в своих целях; 4. 1. 4. 2 активно использовать слова и фразы речевого этикета в случаях, требующих вежливого отказа, с формулировкой аргумента: "Прости, я не смогу тебе помочь, потому что…"
	Чтение	4. 2. 2. 1 находить числительные, наречия и местоимения в качестве ключевых (опорных) слов для составления плана пересказа; 4. 2. 4. 1 выделять смыслоразличительный признак в словах-паронимах: звук свистящий или шипящий; парный звонкий или глухой, мягкий или твердый
	Письмо	4. 3. 4. 2 дифференцировать буквы на всех уровнях организации речевой деятельности, а именно в: изолированном написании; слогах; словах; словосочетаниях; предложениях; тексте; 4. 3. 4. 3 безошибочно воспроизводить звуко-буквенный состав слов-паронимов, содержащих звонкие и глухие, твердые и мягкие, шипящие-свистящие
Мир профессий	Слушание и говорение	4. 1. 2. 4 демонстрировать заинтересованность в языковой познавательной деятельности, позитивно относиться к своим успехам, стремиться к улучшению результата, анализируя причины успеха/неуспеха, формулировать их вербально,- оценочными словами и короткими фразами; 4. 1. 4. 5 брать на себя роль со-координатора и совместно с учителем контролировать выполнение функций и ролей членами команды в групповой работе
	Чтение	4. 2. 2. 2 делить текст на смысловые части, уметь озаглавить каждую часть и составить план по этим частям; 4. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста и давать своҰ название тексту; 4. 2. 2. 4 формулировать вопросы к каждому из слов, входящих в предложение прочитанного текста
	Письмо	4. 3. 4. 4 владеть русским правописанием, реализуя традиционный принцип орфографии, включая правописание имен существительных женского и мужского рода с основой на шипящий (ночь, меч
3 четверть
Природные явления	Слушание и говорение	4. 1. 1. 3 использовать по словесной инструкции и образцу специальные приемы самоконтроля со включением кинестетического и зрительного анализаторов для уточнения качества звучания, механизма и места образования фонем
	Чтение	4. 2. 2. 5 искать информацию в школьном энциклопедическом, фразеологическом, орфографическом и других словарях с направляющей помощью учителя
	Письмо	4. 3. 3. 2 передавать на письме временные и личные отношения, количественные и порядково-счетные отношения и признаки, координируя глаголы с существительными в настоящем, прошедшем и будущем времени, сочетая местоимений с глаголами 2-го и 1-го лица, числительные с существительными.
Охрана окружающей среды	Слушание и говорение	4. 1. 2. 1 понимать тексты, содержащие знакомые слова и словосочетания, по контексту догадываться о значении незнакомых слов; 4. 1. 4. 1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, аргументируя прогноз
	Чтение	4. 2. 2. 6 давать отчет и реальную самооценку выполнения любой проделанной работы, учебного задания, связанного с чтением
	Письмо	4. 3. 1. 1 наблюдать и объяснять правописание падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения, безошибочно списывать слова, написание которых расходится с произношением
4 четверть
Путешествие в Космос	Слушание и говорение	4. 1. 2. 2 определять тему, главную мысль полученной информации, аргументировать свой ответ, используя доступные речевые средства; 4. 1. 3. 3 употреблять правильные падежные формы прилагательного в кратком описании предмета, животного, природы
	Чтение	4. 2. 3. 1 различать при чтении и прямое и переносное значение существительных, глаголов, прилагательных, многозначные слова и использовать их в речи в процессе пересказа
	Письмо	4. 3. 1. 3 распознавать на слух – с помощью учителя, и на письме – самостоятельно слова с общим корнем, общей приставкой, общим суффиксом, общим окончанием; 4. 3. 1. 4 создавать словообразовательные гнезда; распознавать среди цепочки родственных слов главное слово с ударным корнем, которое может использоваться как инструмент для проверки правописания других родственных слов с сомнительным написанием
Путешествие в будущее	Слушание и говорение	4. 1. 2. 3 составлять ряд однокоренных родственных слов, пользуясь суффиксальным и префиксальным словообразованием; 4. 1. 3. 1 понимать различие между словами, предложениями и текстом, ссылаясь на знание признаков текста
	Чтение	4. 2. 3. 2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов, используя, где нужно, словарь
	Письмо	4. 3. 2. 1 составлять и употреблять в речи предложения с существительными и глаголами в единственном и множественном числе, обозначающими переходность действия на предмет, места и совместности действия с использованием предлогов в, на, под, над, за, около, с

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 52-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 597-қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың қазақ тілін әр түрлі салада және түрлі жағдайда барынша еркін қолдануын қамтамасыз ететін коммуникативті дағдыларының негіздерін, сонымен қатар, тілді меңгеру деңгейін арттыруға және өзара әрекеттесуге, түсінісуге қажетті дағдыларды қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) сөйлеу іс-әрекетінің негізгі түрлерін дамыту (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым);

2) сөздік қорын дамыту, коммуникативті-белсенді лексикамен байыту;

3) қазақ тілі нормаларына сай грамматикалық түсініктерді, синтаксистік құрылымдарын құрастыру біліктілікті қалыптастыру;

4) жеке тұлғаның жанасқыш қасиетін дамыту: сөйлеу қарым қатынасты қажетсіну, өз ойын, пікірін жеткізе білу;

5) түрлі әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-тұрмыстық тақырыптар бойынша диалог құрастыра білу және өзге түрлі пікірлерді қабылдай алуға үйрету;

6) қазақ тілінің саяси-әлеуметтік әлеуетін ұғындыру; қазақ және өзге тілдердің құндылықтарын, олардың өзара сіңісуін түсінуді камту;

7) калиграфиялық жазу дағдысын және сауатты жазуды дамыту.

4. Түзете –дамыту міндеттері:

1) дыбыс айту кемшіліктерін алдын алу, сөйлеудің анықтылығын, дыбыстық мәдениетін дамыту;

2) қолданылатын сөздердің, морфемалардың мағынасын нақтылау, сөзді өзгерту және мағыналық реңк беретін элементтерін түсіне білу дағдысын қалыптастыру;

3) аграмматизмнің пайда болуынан сақтандыру;

4) сөйлеу тілінің функционалды базасын қалыптастыру – есту, көру зейінді, есте сақтау қабілетін, өзін-өзі бақылау дағдысы;

5) өз сөйлеу тілінің дамуына жаупкершілікпен қарау, анық дикцияға, мәнерлілікке ұмтылуды дамыту;

6) оқу іс-әрекетінің құрылысын құлыптастыру: мақсаттарды қабылдау, түсіну, әрекетін жоспарлау, мақсатқа жету амалын ойластыру, маңызды жақтарды іріктеу, өндеу, өзін-өзі бақылау және бағалау, "білім алушы" әлеуметтік ролін сәтті іске асыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруда сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың сөйлеу дамуының ерекшеліктері ескеріледі:

1) дыбыс айту акаулықтарын: фонемардың қалыптаспауы, алмасуы, шатасуы, бұрмаланып айтылуы;

2) есту-сөйлеу есте сақтаудың кемшіліктерін: сөйлеу материалын есте сақтаудың және қайта жаңғыртудың нашарлығы;

3) сөйлеу тілінің жалпы анықсыз болуын, тыныс алудың бірқалыпты болмауын, сөйлеу мәнерлігінің, екпінділігінің нашарлығын;

4) дыбыстық-буындық құрылысының бұзылуын: буындардың алмасуы, сөздің бөлшектерін айтпай кету, буынға кідіру, дыбыстарды шатастыру, сөз бөлшектерін алмастырып жіберу;

5) фонемаларды ажыратып қабылдаудың жеткіліксіздігін: жазу кезінде ұқсас дыбыстар мен әріптердің алмасып кетуі;

6) сөйлеу тәлә мағыналық жағының бұзылуын: құрама бөлшектерін, фрагмент және тағы басқа мағынасы бар сөздердің болмауы;

7) дыбыстық, мағыналық және жағдаяттық ұқсастығы бар сөздерді алмастыру, шатастыру, алмастырғыш сөздерді жиі қолдану;

8) лексикалық топқа кіретін сөздер арасындағы жүйелік байланыстар мен қатынастарын түсініп, жеткізудің, синоним, антоним байланыстарын құрастырудың қиындықтарын;

9) сөз тудыру, сөз өзгерту процестерінің жетілмеуін: жұрнақтарды, жалғауларды дұрыс қолдандау;

10) ауыспалы мағынасы бар сөздерді, сөз тіркестерін, мақал-мәтелдерді түсіну және қолдану қиындықтарын;

11) құрылыс-морфемдік аграмматизмді: сөйлем мүшелерін, қосымша сөздерін тастап кету, инверсии, жалғауды дұрыс қоймау;

12) байланыстырып сөйлеу тілінің жетілмеуін: логикалық байланыстың, бірізділігінің бұзылуы, қосалқы жақтарына басым мән беру, маңызды оқиғаны жіберіп алу, эпизодтардың қайталанып кетуі;

13) полиморфной дислексия және дисграфия.

6. Сөйлеу бұзылыстарымен қоса балалардың таным процестері де толық дамымаған: есте сақтау, ойлау, зейін, шығармашылық қиял, оларды түзету алғашқы кемісткті -сөйлеу тілінің жалпы дамымауын - жою барысында ғана мүмкін.

7. Түзете оқытудың оңтайландыру үшін пән тақырыптарын меңгерумен қатар сараланған сөйлеу жұмысын жүргізуде төмендегілер ескеріледі:

1) сөйлеу бұзылыстарының клиникалық формасы;

2) балалардың көпшілігіне тән церебралды асқыну типі бойынша жұмыс төзімділігінің әлсіздігі.

8. "Қазақ тілі" пәніне оқыту құндылыққа-бағдарланған, тұлғалық-бағдарлық, іс-әрекеттік, коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

9. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл "Мәңгілік ел" ұлттық идеясы негізінде сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың тұлғалық дамуына ықпал ете отырып, тілдік оқу іс-әрекетінің жоспарлы қалыптасу стратегиясын анықтайды: соған сәйкес тіл дамыту арқылы әлемдік мәдениеттің жауһарларына баулу әлемнің тұтас суретін қалыптастыруға, патриоттық сезімдерді, полимәдени қоғамдағы толерантты қарым-қатынасты тәрбиелеуге, шығармашылық ойлауды, өнімді қиялды, рефлексияны белсендіруге бағытталған, жалпы бұл өсіп келетін адамның танымдық және әлеуметтік дамуын арттырады.

10. Тұлғалық-бағдарлық тәсіл оқу процесін сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың әрқайсысына қатысты дараландыру мақсатында қолданылады: олардың шығармашылық әлеуетін іске асыру, өзінің көзқарасын білдіруге дайын болу, құндылықты мағыналық бағдарларды қалыптастыру, өзіндік сананың қалыптасуы, оң өзін-өзі бағалау мен өзін-өзі құрметтеу, өмірлік оптимизм және психикалық, дене және сөйлеу дамуының жеке ерекшеліктерін, мінез-құлықтың қажеттіліктері мен уәждерін ескере отырып шығармашылығын толық ашу.

11. Іс-әрекет тәсілінің маңызы - білім алушының тіл саласынан алатын білімдерін дайын түрінде қабылдамайды, ол оларды өзі тауып үйренеді, өзінің тілдік-оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсінеді, оның нормалары жүйесін түсініп қабылдайды, бұл оның біліктерінің шынайы өмірде қажетті ақпаратты алу, іріктеу, өндеу және беру үшін белсенді және табысты қолданылуына ықпал етеді.

12. Оқытудың коммуникативтік тәсілі нақты қарым-қатынас жағдайын пайдалануды, белсенді шығармашылық қызметті ұйымдастыруды, ұжымдық жұмыс түрлерін қолдануды, проблемалы жағдайларға сабақтардың шығармашылық түрлеріне назар аударуды көздейді және тиімді коммуникация процесіне балаларды тартуды қарастырады, мұның көрсеткіштері келесі дағдылар:

1) тыңдау және диалогқа түсу;

2) тақырып бойынша мәселелерді ұжымдық талқылауға қатысу;

3) сабақ барысында сыныптастарымен, ересектермен тиімді әрекеттесу;

4) сабақ кезінде жеке және топтық тапсырмаларды орындауда мұғаліммен, сыныптастарымен бірлескен әрекеттесуді жоспарлау;

5) топтағы әрбір мүшенің мақсат-міндетін анықтау;

6) коммуникация мақсаты мен міндеттеріне қарай өз ойын барынша толық және дәлірек жеткізу.

13. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларды тілге оқытудағы арнайы қағидалар:

1) онтогенетикалық қағида – оқытудың мазмұнын әзірлеу кезінде онтогенездегі сөйлеудің әртүрлі нысандары мен функцияларын қалыптастыру заңдылықтары мен бірізділігін ескереді, білім алушылардың белсенді сөйлеуінде жай сөйлемнен күрделі сөйлемге дейін әр түрлі модельдерін қалыптастырады, сұрақтарды күрделендіруді көздейді;

2) кешенділік қағидасы, оқытуда педагог түрлі бейіндегі мамандардың: логопедтің, дәрігердің, психологтың, әлеуметтік педагогтың көмегі мен қолдауын пайдаланады.

14. Оқыту процесінің нәтижесін арттыру мақсатында төмендегі оқыту әдістері мен құралдары қолданылады:

1) тыңдалған мәтін бойынша сұрақ қою;

2) берілген тақырыпқа және балалар қызығатын тақырыптарға әңгімелесу;

3) алдынала дайындалған сұрақтар бойынша интервью алу;

4) жауаптарды ролдік ойын түрінде өзіндік және өзара талдау;

5) жоспарланған тақырып бойынша пікірталас/аргументпен бөлісу;

6) диалог құрастыру;

7) берілген бастамасы, атауы бойынша оқиғаларды алдынала болжау, сурет немесе/және тақырып бойынша мәтін құрастыру;

8) Ғаламтор – ресурстарымен жұмыс жасау: презентаций, проспект дайындау;

9) әдебиетпен жұмыс: интервьюге сұрақ-жауап дайындау;

10) түрлі мақсаты бар оқу: танысу, оқиғаның мағынасы мен егжей-тегжейін түсіну, ақпаратты табу, көңіл көтеру үшін; өз пікірін айту үшін;

11) мәтіннің ықшамдалуы (компрессия);

12) тыңдалған/оқылған мәтінді қысқаша айтып беру;

13) оқыған кітап/ көрген фильм жайлы алған әсерін сипаттау;

14) оқиға желісін кысқыша айтып беру, репортаж жасау;

15) ақпаратты диаграмма, график, маркермен сурет салу арқылы ұсыну.

15. Оқыту процесінде дәстүрлі тәсілдермен қатар арнайы тәсілдері қолданылады:

1) артикуляциялық жаттығулар;

2) тыныс алу, дауыс жаттығулары, дауысты жуан (ринолалия кезінде) немесе жұмсақ түрінде (дизартрии және тұтығу кезінде) шығару жаттығулары;

3) қаламды дұрыс ұстауға дағдыландыру жаттығулары;

4) жазуын жақсартатын саусақ тренинг;

5) спазмды болдырмау үшін жазатын қолдың саусақтарына әлсірету массаж жасау;

6) саусақтардың гипотонус жағдайында жазатын қолдың саусақтарына сергіту массажды жасау;

7) әртүрлі дауыссыздардың тірселесу материалында дикциялық жаттығу;

8) кинезиологии элементтері, жай айналу, екі қолын сілкеу, психо-эмоционалды тұрақсыздық кезінде рефлекс-тыйымдық позициясын қабылдау;

9) "Көз-қол" механизмін калыптастыру жыне дамытуға арналған арнайы техникалар;

10) церебрастения және/немесе шектен тыс тежелу, шаршау кезінде - ырғақты жаттығулар, сергіту және демалу сәттер;

11) буындық қатарларды айту, имитациялық ойындар;

12) сөздермен ойын: анаграмма, сөзді табу, ребус, шарада, кроссвор, сөзді "айналдыру";

13) дефомация болған сөйлемді, мәтінді қайта құрастыру;

14) қысқа хатты, құттықтауды, шақыруды жазу, хабар алмасу (интернет форматында да);

15) сызба және/немесе сурет, берілген сөздер, сөз тіркестер, жоспар бойынша сипаттау мәтінін құрастыру.

16. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға мұғалім міндетті түрде бірыңғай сөйлеу тәртібін сақтайды:

1) оқу және коррекциялық материалын және оны беру амалдарын іріктеу;

2) әдеби тіл нормаларын сақтау, эмоциялық жарқын, түсінікті, нақты сөйлеу;

3) лингвистикалық түсініктері мен ұғымдарын қалыптастыруға себеп болатын бейнелі-әрекетті құралдарды пайдалану;

4) оқытудың бірінші және екінші жылдарында бақылау жұмыс ретінде көшіріп жазуды қолдану;

5) сенсорлы, моторлы, сенсомоторлы алалиясы, афазиясы бар білім алушыларға диктанттың орнына орфограммалары жазылмаған мәтінді көшіріп жазуды қолданады;

6) мазмұндама, шығарма жазғызудың үйретуші сипатын қамтамасыз ету;

7) бақылау диктанттың ұсынылатың көлемі шамамен: оқытудың екінші жылында - 20 сөзді, үшінші жылында - 30 сөзді, төртінші - 45 сөзді құрайды;

8) бақылау көшіріп жазу үшін ұсынылатың көлемі шамамен: оқытудың екінші жылында - 25 сөзді құрайды;

9) кажетті орфограммалар жазылмаған мәтінді көшіріп жазуын бақылау үшін ұсынылатың көлемі шамамен: оқытудың үшінші жылында – 35 сөзді, төртінші - 45 сөзді құрайды;

10) бақылау, қорытында жұмыстарын өтуде негізгі уақытқа көлемі 25% қосымша уақыт беру.

17. Бағдарламада ақпараттық-коммуникациялық дағдыларды қалыптастыру, оқытудың нәтижелігін арттыру мақсатында келесі жұмыс түрлері қарастырылған:

1) Ғаламтор-ресурстармен жұмыс жасауға үйрету (веб-сайттан ақпаратты табу, оқу, қажетті материалын таңдау, оны көшіру және жеке құжат/ фаил ретінде сақтау);

2) мәтін, слайд, тест сияқты материалдармен жұмыс жасау үшін қарапайым программаларды қолдану (Word (ворд), Power Point (пауэр пойнт);

3) ақпаратты өндеу, сақтау үшін арнайы көрсету құралдарын, цифрық жабдықтарды пайдалану (фотоға түсіру, слайд, презентация жасау);

4) электронды оқулықтарды қолдану.

18. Білім алушылардың тілдік білімдерін және сөйлеу тілін дамытуда көмекші жабдықтар:

1) "Мультимедиялық интербелсенді үйретуші программалық-әдістемелік кешен" электронды ресурсын: интербелсенді панельмен үшөлшемді аксессуарымен және практикалық сөйлеу жұмысын ұйымдастыратын карточкаларымен;

2) "Логопедиялық тренажер" құрылғысын;

3) "Сөйлеу тілі коммуникациясын меңгеру мен дамытуға арналған сөйлеу тілдік жаттықтырушы" атты ассистивті құрылғысын пайдаланады.

19. Мұғалім білім алушының мүмкіндіктерін ескере отырып формативті және суммативті бағалау үшін тапсырмалар құрастырады. Төмендегілер рұқсат етіледі:

1) грамматикалық және семантикалық рәсімдеу бойынша тұжырымдамаларды жеңілдету;

2) күрделі нұсқаулы тапсырманы орындаудың қадамдылығын көрсететін қысқа мағыналық бөліктерге бөлу;

3) қажетті жағдайда сараланған көмек беру: ынталандырушы (мақұлдау, эмоционалды қолдау), ұйымдастырушы (зейін аудару, жұмысты орындауға шоғырландыру, өзін-өзі тексеру қажеттілігі туралы ескерту), бағыттаушы (тапсырмаға нұсқаулықты қайталау және түсіндіре алу);

4) тапсырмаларды орындауға уақытты ұлғайту.

3-тарау. "Қазақ тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

20. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 64 сағатты;

2) 1-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 66 сағатты;

3) 2-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағатты;

4) 3-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағатты;

5) 4-сынып – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 136 сағатты құрайды.

21. Бағдарлама 5 бөлімді қамтиды:

1) "Тыңдалым" бөлімі;

2) "Айтылым" бөлімі;

3) "Оқылым" бөлімі;

4) "Жазылым" бөлімі;

5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі.

22. "Тыңдалым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдалым тәсілдерін қолдану;

2) сөздің лексикалық мағынасын түсіну;

3) тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну;

4) мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну;

5) тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну.

23. "Айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөздік қорды толықтыру;

2) берілген тақырып бойынша ойын жеткізу;

3) түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану;

4) оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау;

5) тыңдау-көру материалдары негізінде сөйлем құрастыру;

6) оқыған/тыңдаған материал бойынша өз көзқарасын білдіру.

24. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) мәтіннің мазмұнын түсіну;

3) мәтіннің жанры мен түрін анықтау;

4) сұрақтар қоя білу және жауап беру;

5) түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу.

25. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу;

2) тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу;

3) пунктуациялық нормаларды сақтау;

4) каллиграфиялық нормаларды сақтау.

26. "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) грамматикалық нормаларды сақтау;

2) орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау.

27. 0-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну, дене мүшелеріне қатысты бұйрықтарды түсіну, тақырыпқа байланысты қарапайым сөздерді түсіну, баяу, нақты айтылған хабарламаларды түсіну;

2) айтылым: амандасу, танысу, қысқа диалогтік сөйлеу, сөйлемде "бар"/"жоқ" сөздерін қолдану, монологтік сөйлесім, баяндаудың қысқаша қарапайым түрі, суретті тақырып бойынша қарапайым сипаттау, клишені қатысымда қолдану, затты сипаттау;

3) оқылым: мұғалімнің көмегімен тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу, таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына сәйкестендіру, тақырыпқа байланысты қысқа сөйлемдерді дауыстап оқу, түсінгенін сурет, сызба, жауап беру арқылы көрсету;

4) жазылым: әріпті, буынды графикалық нұсқасына қарап жазу, әріп элементтерін дұрыс жазу, сөзді графикалық нұсқасына қарап жазу, жазбаша қарапайым сұрақ, жазбаша қарапайым жауап.

28. 1-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну, дене мүшелеріне қатысты бұйрықтарды түсіну, тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну, тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды түсіну, көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты айтылған шағын хабарламаларды түсіну;

2) айтылым: диалогтік сөйлесім, амандасу, танысу, қысқа диалогтік сөйлесу, диалог-сұрақ, монологтік сөйлесім, баяндаудың қысқаша қарапайым түрі, суретті (тақырып бойынша)қарапайым әңгімелеу, 1-10 дейін санау, бір-бірімен бұйрық алмасу, күнделікті іс-әрекетті сипаттау, клишені қатысымда қолдану, заттарды қосу;

3) оқылым: тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу, тақырыпқа байланысты сөйлемдер оқу, қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу, түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету, таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп оқу;

4) жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу, заттың атын білдіретін сөздер, заттың қимылын, санын білдіретін сөздер сияқты грамматикалық тақырыптардан қарапайым түсініктер беру.

29. 2-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну, тыңдаған мәтіндегі затты көрсету, суреттеу, тыңдаған мәтін арқылы сұраққа жауап беру;

2) айтылым: диалогтік сөйлесім, диалог-мәлімет, клишені қатысымда қолдану, монологтік сөйлесім, диалог-сұрақ, баяндау, диалог-реплика, диалог-жауап, шағын монолог, сипаттау, іс-әрекетті сипаттау, сұрақ-жауап алмасу;

3) оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу, іштей оқу, шағын мәтіндерді дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру, оқу техникасын жолға қою, мәнерлеп оқу, тездетіп оқу, түсініп оқу;

4) жазылым: сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу, жазбаша жауап, жазбаша сұрақ, сызба бойынша сөз тіркесін құрап жазу, суреттердің атауларын дұрыс тауып, сөйлем құрап жазу, көшіріп жазу.

30. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу, күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлеу, сурет бойынша жұмыс, сұраққа жауап, өз бетінше жұмыс, тағы басқа әр түрлі әдістермен алмастырылып отырады;

2) айтылым: диалог, баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту, өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру, қысқа диалог, монолог, баяндау, сипаттау, диалог-мәлімет, диалог-талап, диалог-реплика, диалог-сұрақ;

3) оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну, түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну, оқу техникасын жетілдіру, қисынды ойлау қабілетін, өз бетімен жұмыс жасау қабілетін жандандыру, тілдерін ширату, тапсырмалардың ауыр-жеңіл түрлерін саралап, деңгейлеп оқу;

4) жазылым: аты-жөні, мекенжайы туралы жазу, мерекелерге арналған қысқа құттықтаулар жазу, жазу дағдыларын нығайту, сауат ашу жұмыстарын іске асырып отыру, жаңа грамматикалық тақырыптарды еңгізу, жазу ережелерін көрнекілік бойынша үйрету, жазу дағдыларын қалыптастыру.

31. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым:мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі күнделік туралы ақпараттар түсіну, тіл байлығын дамыту, сөйлесу әрекетін жетелеу, танымдық, зерделік, ізденімдік, көрсетімдік жұмыс түрлерін іске асыру, тірек сөздер арқылы болжау, негізгі мазмұнын түсіну, нақты ақпаратты анықтау, негізгі тақырыпты анықтау;

2) айтылым: жаңа сөздерді дұрыс, орынды қолдану, күнделікті тұрмыстық тақырыптарға байланысты сөздердің мағынасын түсіну, мәтіндердің мазмұнын түсіну, негізгі тақырыпты анықтау, сұрақтарға жауап беру, тақырып бойынша диалог, монолог түрлерінде сөйлеу;

3) оқылым: негізгі ақпаратты анықтау, тақырыбын анықтау, тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру, танымдық оқылым, зерделік оқылым, іштей оқу, дауыстап оқу, сызба бойынша алған білімін дәлелдеу, сурет бойынша өз ойын айта білу;

4) жазылым: отбасы туралы шағын мәтін, берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау, сұрақтарға жауап жазу, сұрақтар бойынша сөйлем құрау, суреттер бойынша сөйлем құрау, сөздерді толықтыру, жоғалған әріптерді тауып жазу, дұрыс көшіріп жазу, жазбаша аудару, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

32. Бағдарламада оқу мақсаттары төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан сөйлеу әрекеттерінің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1 кодында "1" - сынып; "2.1" - дағдылар; "1" - оқу мақсатының реттік нөмірі.

33. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	1. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	2. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді мұғалімнің көмегімен түсініп қайталау	3. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін мұғалімнің көмегімен сұрақтар қою	4. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және мұғалімнің көмегімен түсіну
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын мұғалімнің көмегімен түсіну	4. 1. 2. 1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап мұғалімнің көмегімен түсіну
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау	1. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімениллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру	4. 1. 3. 1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын мұғалімнің көмегімен анықтау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	2. 1. 4. 1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін мұғалімнің көмегімен анықтау	3. 1. 4. 1 тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) мұғалімнің көмегімен анықтау	4. 1. 4. 1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды мұғалімнің көмегімен анықтау
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру	1. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру	2. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және мұғалімнің көмегімен сипаттау	3. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды мұғалімнің көмегімен сипаттау	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегімен анықтау

2) "Айтылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сөздік қорды толықтыру	0. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	1. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін мұғалімнің көмегімен қолдану	3. 2. 1. 1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу		1. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру	2. 2. 2. 1 сюжетті сурет негізінде өз ойын мұғалімнің көмегімен айту	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	0. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	1. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	2. 2. 3. 1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын мұғалімнің көмегімен түсіну	3. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын мұғалімнің көмегімен толықтыру	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау		1. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау	2. 2. 4. 1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды мұғалімнің көмегімен баяндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/ жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/ әңгімелерді үлгі бойынша өз сөзімен айтып беру	4. 2. 4. 1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/ әңгімелерді мұғалімнің көмегімен дәлме-дәл айтып беру
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту		1. 2. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу	2. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, мұғалімнің көмегімен сюжетті суреттеу	3. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып үлгі бойынша суреттеу	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын мұғалімнің көмегімен білдіру
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру		1. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаған/ оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ ұнамайды) айту	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту	3. 2. 6. 1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған ... сияқты, маған ... тәрізді) мұғалімнің көмегімен айту	4. 2. 6. 1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) мұғалімнің көмегімен дәлелдеу

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс әріптерді оқу	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу	2. 3. 1. 1 мәтінді мұғалімнің көмегімен мәнерлеп оқу	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу мұғалімнің көмегімен (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)	4. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен (рөлгебөліп оқу, теріпоқу) мәнерлеп оқу
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну		1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2. 3. 2. 1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	3. 3. 2. 1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімніңкөмегімен түсіну	4. 3. 2. 1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімнің көмегімен түсіну
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімніңкөмегімен ажырату	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімніңкөмегімен ажырату	2. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) мұғалімнің көмегімен ажырату	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) мұғалімніңкөмегімен ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау	4. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын(өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) мұғалімнің көмегімен ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай?қою	1. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою	2. 3. 4. 1 мәтіннің мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру	3. 3. 4. 1 мәтінмазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және мұғалімніңкөмегімен оған жауап беру	4. 3. 4. 1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және мұғалімнің көмегімен оған жауап беру
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу		1. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты іздеу жолын білу және табу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу		1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімніңкөмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу	4. 4. 1. 1 оқиғаларды үлгі бойынша сурет (комикс) түрінде ұсыну
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау			2. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	3. 4. 3. 1 алгоритм бойынша өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	4. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	1. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	2. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру

5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі:

7-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	1. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	2. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
		1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану	2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану	3. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану	4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде кесте арқылы еркін қолдану
		1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	3. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану	4. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану
	0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану	1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану	2. 5. 1. 4мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану	3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану	4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану
		1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру	2. 5. 1. 5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру	3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру	4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			2. 5. 1. 6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату	3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту	1. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту	2. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту	4. 5. 2. 1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту
		1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	2. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу	4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
	0. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату	1. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату

34. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

35. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	0. 2. 1. 1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін мұғалімнің көмегімен сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	0. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	0. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.2Мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	0. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	0. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; 0. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 0. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; 0. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 0. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту; 0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; 0. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) дұрыс жазу
4- тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 0. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту
			0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	1. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	1. 2. 1. 1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін мұғалімнің көмегімен сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	1. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.2Мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
	Даму кемшіліктерін қайта түзету	6.1 Сенсорлық бұзылыстарын түзету	1. 6. 1. 1 көру- моторикасын үйлестіре алу
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	1. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; 1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; 1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту; 1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу;
			1. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) дұрыс жазу
	Даму кемшіліктерін қайта түзету	6.1 Сенсорлық бұзылыстарын түзету	1. 6. 1. 1 көру- моторикасын үйлестіре алу
		6.6 Зейінін түзету	1. 6. 6. 1зейінін шоғырландыра алу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/ суреттер/ сызбалар таңдау
	Айтылым	2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту; 1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді мұғалімнің көмегімен түсініп қайталау
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін мұғалімнің көмегімен қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2. 2. 2. 1 сюжетті сурет негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2. 2. 3. 1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын мұғалімнің көмегімен түсіну
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2. 3. 1. 1 мұғалімнің көмегімен мәтінді мәнерлеп және қатесіз дауыстап оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 3. 2. 1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану; 2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша мұғалімнің көмегімен сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2. 2. 2. 1 сюжетті сурет негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, мұғалімнің көмегімен сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2. 5. 1. 5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру; 2. 5. 1. 6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау! 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді мұғалімнің көмегімен түсініп қайталау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2. 1. 4. 1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін мұғалімнің көмегімен анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды мұғалімнің көмегімен түсіну және сипаттау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі біртақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2. 2. 4. 1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы мұғалімнің көмегімен шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, мұғалімнің көмегімен сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2. 3. 1. 1 мұғалімнің көмегімен мәтінді мәнерлеп және дауыстап оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2. 3. 3. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану; 2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 2. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану; 2. 5. 1. 5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен көрнекілер/ суреттер/ сызбалар орналастырып, сұрақтарға жауап беру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алғанақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін мұғалімнің көмегімен қолдану
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 3. 2. 1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану; 2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 2. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану; 2. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімлер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	3. 1. 1. 1 мұғалімнің көмегімен ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегіменкүнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың себебі мен салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	3. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын мұғалімнің көмегіментолықтыру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материлды мазмұндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 3. 2. 1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімніңкөмегімен түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) мұғалімнің көмегіменажырату, әңгімелеу/ сипаттау мәтінін анықтау
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3. 4. 3. 1алгоритм бойынша өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 3. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу
			3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстарын дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді мұғалімнің көмегіментүсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды мұғалімніңкөмегімен сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3. 2. 1. 1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	3. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаған/ оқыған материал бойынша пайымдама жасау (маған ... сияқты, маған ... тәрізді)
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3. 4. 3. 1 алгоритм бойынша өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді мұғалімнің көмегіментүсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	3. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып мұғалімнің көмегімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	3. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған ... сияқты, маған ... тәрізді) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) мұғалімнің көмегіменажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3. 3. 4. 1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған мұғалімнің көмегімен жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану; 3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді мұғалімнің көмегіментүсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды мұғалімніңкөмегімен сипаттау
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.4Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып мұғалімнің көмегімен суреттеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 3. 2. 1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімніңкөмегімен түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал мәтелдер) мұғалімнің көмегімен ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 3. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен есімдіктерді (ма,ме, па , пе , ба, бе есімдіктерін) ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан. 2. Адами құндылықтар	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	4. 1. 1. 1 мұғалімнің көмегімен ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	4. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мұғалімнің көмегімен мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 3. 2. 1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімнің көмегімен түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4. 4. 1. 1 үлгі бойынша оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 4. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану; 4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 1. 3. 1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын мұғалімнің көмегіменанықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегіменанықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға мұғалімнің көмегімен өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	4. 2. 6. 1 тыңдаған/оқыған материал бойынша мұғалімнің көмегімен өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4. 3. 3. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде еркін қолдану; 4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде дұрыс қолдану; 4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
	Даму кемшіліктерін қайта түзету	6.1 Сенсорлық бұзылыстарын түзету	4. 6. 1. 1 материалды көріп, таңдап қабылдай алу; 4. 6. 3. 1 сөйлеу дағдыларын меңгеру
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4. 1. 4. 1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды мұғалімнің көмегімен анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегімен анықтау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға мұғалімнің көмегімен өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	4. 2. 6. 1 тыңдаған/оқыған материал бойынша мұғалімнің көмегімен өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 3. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұстарын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4. 3. 3. 1 мұғалімнің көмегіменмәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4. 4. 1. 1 үлгі бойынша оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде еркін қолдану;
			4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
4-тоқсан
5. Ғарышқа саяхат 6. Болашаққа саяхат	Тыңдалым	1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 1. 3. 1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және мұғалімнің көмегімен түйінді тұстарын анықтау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4. 1. 4. 1 Тыңдаған материалдағы негізгі ойды мұғалімнің көмегімен анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегіменанықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға мұғалімнің көмегімен өзінің көзқарасын білдіру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және мұғалімнің көмегіменоған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4. 4. 1. 1 үлгі бойынша оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде кесте арқылы еркін қолдану; 4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту; 4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 53-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 598 -қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – бастапқы математикалық сауаттылықты қалыптастырудың негізін қалау, білім алушыларға математикалық білімдер, қабілеттілік пен дағдылар негіздерін беру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушылардың есептеу дағдылары мен арифметикалық есептер шығару қабілеттерін қалыптастыру;

2) жалпы зияткерлік қабілеттері мен дағдыларын дамыту – танымдық іс-әрекеттерін белсендету: көру және есту арқылы қабылдауын дамыту, ой операцияларын қалыптастыру;

3) оқу және практикалық проблемаларды шешу, геометриялық құрылымдарды орындау, математикалық зерттеулер жүргізу және арифметикалық алгоритмдерін қолдану қабілеттерін дамыту;

4) сыни ойлауын, шығармашылық қабілеттерін және тұлғалық қасиеттерін дамыту: жауапкершілік, білуге құмарлық, мақсаттылық, тәуелсіздік;

5) коммуникативтік және әлеуметтік дағдыларын дамыту: командада жұмыс істеу дағдыларын, өз пікірін білдіре білуін, жетекшілік қадір-қасиетін;

6) оқу іс-әрекеттері дағдыларын қалыптастыру, өзін-өзі бақылау дағдыларын дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) тілдің физиологиялық және психологиялық базасын дамыту: есту-тілдік және көру жадын, есту және көру зейінін, көрнекілік-практикалық және көрнекілік-бейнелік ойлауын;

2) сөйлеу тілін дамыту, практикалық қолданыс барысында сөздік қорын анықтау және кеңейту;

3) өз ойын нақты білдіру дағдыларын жетілдіру, пікірін білдіру мен дәлелдеу барысында өз бетінше сөйлей білуін қалыптастыру;

4) ақыл-ойлық іс-әрекетерін және олардың ауызша, жазбаша және ішкі тілдегі "қадамдық" бекуін қалыптастыру;

5) практикалық жұмыстарды атқару барысында қимыл-қозғалыстардың келістілігі арқылы "көз-қол" үйлестірушілік механизмін жетілдіру.

2- тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталады.

6. Тұлғаға-бағдарланған тәсіл, оқу-тәрбие процесін білім алушылардың жекелік ерекшеліктерін, мүмкіндіктері мен қабілетттерін ескере отырып, ұйымдастыруға бағыталады, және де білім алушылардың бейімделушілік, әлеуметті-белсенділік келбеттерін қалыптастырып, өзара түсініушілік, ынтымақтастық, өздеріне деген сенімділік, өз таңдаулары үшін жауапкершілік сияқты сезімдерін оятуға мүмкіндік береді.

7. Коммуникативті-әрекеттшілдік тәсіл, оқу процесін табиғи қарым-қатынас жағдайына максималды жақындатылуын қамтамасыз етуге бағытталады, бұл тәсіл, оқытуды әлеуметтендірудің басты мақсаты ескеріле отырып, қолданылады.

8. Жеке және саралап оқыту тәсілі, тілдік бұзылымның құрылымы, тілдік және коммуникативтік мүмкіндіктері, жекелеп оқыту қарқыны және білім кеңістігіндегі жылжуы ескеріле отырып, жүзеге асырылады.

9. Жүйелі-әрекетшілдік тәсіл, "жетекші іс-әрекет" түсінігіне негізделеді. Ауыр тілдік бұзылымдары бар білім алушыларды оқыту барысында заттық-практикалық іс-әрекет қолданылады, ал бұл уәждемелі тіл қатынасына жағдайлар жасайды.

10. Оқытудың түзеу бағыттылығы, тіл бұзылымдарының механизмі мен құрылымы ескеріле отырып, құрастырылады және де тіл дамуының кемістіктерін түзеу бойынша мақсатты бағытты және жүйелі жұмыстар атқарылуын қарастырады.

11. Түзеу-дамыту жұмысы төмендегідей негізгі ережелерге сәйкес құрастырылады:

1) сезімталдық тәжірибені байыту арқылы мектепке дейінгі математикалық даму олқылықтарының орнын толтыру;

2) заттық-практикалық іс-әрекетін ұйымдастыру;

3) оқытудың пропедевтикалық сипаты.

12. Тіл дамуының кемістіктерін түзеу жұмысыың тәсілдері:

1) дыбыс айтылымын үнемі бақылап отыру;

2) математикалық терминология материалының сөздік құрылымын жетілдіру;

3) синтаксикалық құрастырылымдарға математикалық терминдерді енгізу;

4) білім алушылардың сөздігін анықтау, байыту және белсендету;

5) есептер мәтінімен жұмыс;

6) мәтіннің негізгі сөздерін ажырату;

7) тапсырмаларды орындау үшін алгоритмдер, нұсқаулықтар құрастыру;

8) жазбаша және ауызша түрде математикалық есептерді орындау тәсілдерін баяндау және түсіндіру;

9) тапсырманы орындау процесінің сараптамасы (жазбаша және ауызша);

10) ұсынылған сызбалар бойынша аргументтер, дәлеледемелер.

13. Оқытудың барлық кезеңдерінде педагогтың эмоционалдық, ұйымдастырушылық және бағыттаушылық сипаттағы көмегі іске асырылады.

3 - тарау. "Математика" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

14. "Математика" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1-сыныпта– аптасына 4 сағат, оқу жылында 132 сағатты;

3) 2-сыныпта –аптасына 4сағат, оқу жылында 136 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына 5 сағат, оқу жылында 170 сағатты құрайды.

15. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Сандар және өлшемдер" бөлімі;

2) "Алгебра элементтері" бөлімі;

3) "Геометрия элементтері" бөлімі;

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері" бөлімі;

5) "Математикалық моделдеу" бөлімі.

16. "Сандар және өлшемдер" бөлімі төмендегідей бөлімшелерді қамтиды:

1) натурал сандар және 0 саны, бөлшектер;

2) сандармен амалдар орындау;

3) шамалар және олардың өлшем бірліктері.

17) "Алгебра элементтері" бөлім і төмендегідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сандық және әріптік өрнектер;

2) теңдіктер мен теңсіздіктер, теңдеулер.

18. "Геометрия элементтері" бөлімі төмендегідей бөлімшелерді қамтиды:

1) геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі;

2) геометриялық фигураларды кескіндеу және салу;

3) нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты.

19) "Жиынтықтар. Логика элементтері" бөлімі төмендегідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар;

2) пікірлер;

3) тізбектер;

4) заттар комбинациялары.

20. "Математикалық моделдеу" бөлімі төмендегідей бөлімшелерді қамтиды:

1) есептер және математикалық модель;

2) математикалық тіл.

21. 0-сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сандар және өлшемдер": натурал сандар және 0 саны; 10-ның шектеуінде тура, кері және реттілік санау; сан мен цифрдың ара қатынасын белгілеу, сандарды оқу, жазу, салыстыру; 10-ға дейінгі сандар құрамы; бірдей сандық топтармен санау (екіден); сандармен амалдар орындау; сандарды қосу және алу; 10 шектеуінде қосу және алу кестесі; 0 қасиеті; заттарды түрлі белгілері бойынша саралау және салыстыру (формасы, түсі, көлемі); кеңістіктік-көру, уақыттық ұғымдарды қалыптастыру;

2) "Геометрия элементтері": қарапайым геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі; нүкте, түзу, кесінді; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу; түзу, қисық сызықтар; кесінді; кеңістіктегі орналасуы, нысандар бағыты;

3) "Жиынтықтар. Логика элементтері": жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар; жиынтықтар, жиынтықтар жіктемесі; жиынтықтады салыстыру; тең жиынтықтартар; тізбектер, сандар, әрекеттер реттілігі; заттар комбинациялары; заттардың "екіден" комбинациялары;

4) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель; қосу және алу бойынша қарапайым есептер сараптамасы және шешімі; математикалық тіл; сандардың көрнекілік бейнесі; "+", "-", "?", "=" белгілері; сандық сәуле; қосу және алу әрекеттерінің компоненттері.

22. 1-сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сандар және өлшемдер": натурал сандар және 0 саны; 0-ден 20-ға дейінгі сандар реттілігі, тура, кері және реттілік санау; сандарды оқу, жазу, салыстыру; сандар құрамы; разрядтық құрам, разрядтық қосындылар; ондықтар; толық ондықтарды оқу және жазу, бірдей сандық топтармен санау (20 ішінде 2-ден, 3-тен); сандармен амалдар орындау; 20 шектеуіндеқосу және алу, толық ондықтарды қосу және алу; қосу мен алудың өзара керілігі; қосудың ауыстырмалық қасиеті; 1 және 0 қасиеті; 10 шектеуінде қосу және алу кестесі; шамалар және олардың өлшем бірліктері; ұзындық(см,дм), масса(кг), көлем(сыйымдылық), уақыт(минут,сағ) шамалары; шамаларды өлшеу, салыстыру, түрлендіру; циферблат бойынша уақытты белгілеу; тиындармен операциялар;

2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер; сандық және әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу; әріптік өрнектің мағынасы; әріптік өрнектерді теңдеулер құруға қолдану; өрнектерді, теңддіктер мен теңсіздіктерді салыстыру; теңдеулер; дұрыс және бұрыс теңддіктер; теңдеулерді шешу;

3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі; нүкте, түзу, қисық және бүгілме сызықтар, кесінді, сәуле, бұрыш; жалпақ, кеңістікті геометриялық фигуралар; геометриялық фигуралар жақтарын өлшеу, салыстыру; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу; түзу, қисық және бүгілме сызықтар; кесінді; геометриялық фигуралардан композициялар; нысандардың орналасуы, бағыты; нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты; сандық сәуледегі нүктелердің орналасуы;

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері": жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар; жиынтықтар, жиынтықтар жіктемесі; жиынтықтады салыстыру; тең жиынтықтартар, бос жиынтық; пікірлер; дұрыс және бұрыс пікірлер; ребустар, логикалық есептер; тізбектер; сандар, әрекеттер реттілігі; заттар комбинациялары; заттардың "екіден"комбинациялары;

5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель; есептер шартын сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу; түсініктер, терминдер; есептер сараптамасы және шешімі; кері есептер; есептерді шығару тәсілдері; математикалықт іл; сандардың көрнекілік бейнесі;

белгілері; сандық сәуле; қосу және алу әрекеттерінің компоненттері; мәліметтер жинау, жүйелеу; кестелер, пиктограммалар, диаграммалар.

23. 2-сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сандар және өлшемдер": 100-дің шектеуіндегі сандар; тура, кері және реттілік санау; екі таңбалы сандарды оқу, жазу және салыстыру; разрядтық құрам; сандардың римдік нөмірленуі; 1000-дің шектеуіндегі сандарды жазу, санау және салыстыру; тура және кері санау; бірдей сандық топтармен санау (4-тен, 50 ішінде 5-тен); сандармен амалдар орындау; 2 және 3ке көбейту және бөлу; қосудың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттері; көбейтудің ауыстырмалық қасиеті; бір таңбалы сандардың ондықтарға өтуі арқылы қосу кестесі; 2-ге, 3-ке көбейту және бөлу кестесі; бір таңбалы сандарды ондықтарға өтуі арқылы қосу және алу; екі таңбалы сандарды қосу және алу; шамалар және олардың өлшем бірліктері; өлшеу аспаптарының шкалалары; шамалар мағыналарын салыстыру: ұзындықтың, массаның, көлемнің, уақыттың; ұзындық, масса, уақытт өлшем бірліктерін түрлендіру; тиындар және олармен операциялар;

2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер; қосу және көбейтудің қасиеттері; санды 1 ге көбейту, санды 1 ге бөлу; әріптік өрнектер, жақшамен және жақшасыз сандық өрнектер; теңддіктер мен теңсіздіктер; теңдеулер; теңдеулерді шешу; күрделі құрамды теңдеулер;

3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі; бұрыштардың түрлері; көпбұрыштар жіктемесі; бұрыш, шаршы, тікбұрышты үшбұрыш белгілері; геометриялық фигураның жағын табу; периметрді табу формуласы; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу; кесінділер мен түзулер; тік бұрыш; жалпақ фигуралар моделдері; жалпақ фигураларды құру; бастапқы позицияны анықтау, бағыт және қозғалыс; нүктелер координаттары және бағыты; түзудегі нүктелердің орналасуы;

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері": жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар; жиынтықтарды диаграммалар көмегімен бейнелеу; сандық жиынтықтар жіктемесі; жиынтықтар элементтері; жиынтықтарды біріктіру және қиылыстыру; пікірлер; шынайы және жалған пікірлер; бас қатырғыштар; логикалық есептер; тізбектер; сандар реттілігіндегі заңдылық; заттар комбинациялары; заттардың "үштен" комбинациялары;

5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель;есептерді сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу; есептер сараптамасы және шешімі; шамалар арасындағы байланысқа есептер шығару; тура және жанама сұрақтары бар есептер; екі амалды есептер; сандық өрнек түріндегі амалды есептер; математикалық тіл; екі таңбалы сандардың графикалық моделі; латын алфавитінің бас әріптері;

және

белгілері; мәліметтер жинау, кестелер және диаграммалар құру.

24. 3-сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сандар және өлшемдер": 1000 шектеуінде сандарды құру; тура және кері санау; натурал қатарындағы орын; сандарды оқу, жазу және салыстыру; сандардың разрядтық және кластық құрамы; разрядтық қосындылар қосындысы; мың; бөліктер: сан бөлігін, оқу, жазу, салыстыру, табу және санды бөлігі арқылы табу; сандармен амалдар орындау; бөлшектер; бөлшектерді салыстыру; санның квадраты, санның кубы; 0 және 1 сандарының көбейту және бөлудегі қасиеттері; көбейтудің ауыстырмалық, байланыстырмалық қасиеттері; 4; 5; 6; 7; 8; 9-ға көбейту және бөлу кестесі; қалдықпен бөлу; сандарды кестеден тыс көбейту және бөлу; қосынды мен көбейтіндіні санға бөлу; қосындыны санға көбейту; сандарды кестелік көбейту және бөлу; санның бөлігі, кері операция; шамалар және олардың өлшем бірліктері; палетка; шамаларды өлшеу, салыстыру, түрлендіру; сағаттар түрі: уақытты анықтау; қағаз ақшалар және олармен операциялар;

2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер; сандық және әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу; әріптік өрнектің мағынасын табу; көбейтудің әріптік теңдеу түріндегі ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттері;с андық өрнектерді салыстыру; жақшамен және жақшасыз өрнектердегі амалдар реті; теңдіктер мен теңсіздіктер; теңдеулер; теңсіздіктер мен теңдеулерді шешу;

3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі; шеңбер, дөңгелек, орталық, радиус, диаметр; симметриялық және симметриясыз фигуралар; тік төртбұрыштың, шаршының ауданы; қиыстырылған фигуралар периметрі; берілген мәндері бойынша фигураларды құру; геометриялық фигураларды бейнелеу, құру; шеңбер құру; кеңістікті фигураны жаю; кеңістікті фигуралардың жайлары; нүктелер координаттары және бағыты; жалпақ фигурадағы нүктелердің орналасуы;

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері": жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар; ішкіжиынтық; жиынтықтарды біріктіру және қиылыстыру; пікірлер; шынайы және жалған пікірлер; логикалық есептер; кестелер және бағандар; тізбектер; заңдылық; тізбектерді құру; заттар комбинациялары;

5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель; есепті моделдеу; есептер сараптамасы және шешімі; математикалық тіл; көп таңбалы сандардың графикалық моделдері; разрядтар және кластар кестесі; жиынтықтардың белгілері; латын алфавитінің әріптері; әрекеттер компонеттерінің атаулары; мәліметтер жинау, жүйелеу, салыстыру; диаграммалар, пиктограммалар.

25. 4-сыныпқа арналған "Математика" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Сандар және өлшемдер": көптаңбалы сандар, құрылуы; санның натурал қатарындағы орны; сандарды оқу, жазу және салыстыру; көп таңбалы сандарды дөңгелектеу; көп таңбалы сандардың разрядтық және кластық құрамы; разрядтық қосындылардың қосындысы; миллион; бөлшектер; бөлшектерді салыстыру; дұрыс және бұрыс бөлшектер; аралас сандар; пайыз; сандармен амалдар орындау; бірдей бөлгіші бар бөлшекерді қосу және алу; қосу және көбейтудің қасиеттері; натурал сандардың жіктемесі; көптаңбалы сандарды қосу және алу; микрокалькулятордың көмегімен есептеу; сандарды 10, 100, 1000–ға көбейту және бөлу; санды қосындыға көбейту; санды көбейтіндіге көбейту және бөлу; көптаңбалы сандарды қалдықпен бөлу; бөлшектің негізгі қасиеті; бірдей бөлгіші бар бөлшекерді көбейту және бөлу; аралас сан мен бөлшекті түрлендіру; шамалар және олардың өлшем бірліктері; шамаларды өлшеу, салыстыру, түрлендіру; уақыт бірліктерінің бөліктері; шетелдік және ұлттық валюта, олармен операциялар;

2) "Алгебра элементтері": сандық және әріптік өрнектер; өрнектер құру; бірнеше өзгертілмелері бар өрнектер; бөлшектерді қосу және алу алгоритмі; бөлшектің негізгі қасиеті; бөлшек сандары бар өрнектерді салыстыру; жақшамен және жақшасыз өрнектердегі амалдар реті; бірқалыпты түзу қозғалыс, ізінше және артта қалу қозғалысы барысындағы жол формулалалары; қалдықпен бөлу формуласы; теңдіктер мен теңсіздіктер; теңдеулер; қос теңсіздіктер; теңдеулерді шешу;

3) "Геометрия элементтері": геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі; тікбұрышты үшбұрыш, куб, тікбұрышты параллелепипед және олардың элементтері; үшбұрыштар жіктемесі; тікбұрышты параллелепипедтің көлемі; фигуралар ауданы; геометриялық фигураларды кескіндеу және салу; перпендикуляр түзулер; симметрия өсі; симметриялық және симметрия емес жалпақ фигуралар; бұрыштың градустық өлшемі; пирамиданың, цилиндрдің, конустың жаймасы; нүктелер координаттары және бағыты; нысандар қозғалысының сызбасы; бастапқы позиция қозғалыс бағыты;

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері": жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар; жиынтықтар арасындағы қатынастар сипаты; жиынтықтардың қиылысу және бірігу аумақтары; жиынтықтардың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттері; пікірлер; математикалық мазмұндағы пікірлер; пікірлердың шынайылығы және жалғандыңы; логикалық есептер; тізбектер; сандар тізбектеріндегі заңдылық; тізбектерді құру; заттар комбинациялары; комбинаторлық есептер;

5) "Математикалық моделдеу": есептер және математикалық модель; есепті моделдеу; есептер сараптамасы және шешімі; есептерді құру, салыстыру; есептерді шығару тәсілдері; есептер әрекеттерін моделдеу; есеп шығарудың арифметикалық және алгебралық тәсілдері; математикалық тіл; бөлшектерді құру, салыстыру; бөлшектермен жасалатын әрекеттер; латын алфавиті әріптернің белгіленуі және оқылуы; пайыз бен бұрыштың градустық өлшемінің символы; қозғалыс графиктері, сызбалар.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

26. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

27. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

28. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Сандар және өлшемдер" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10-ныңшектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау	1. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10/11-20 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау	2. 1. 1. 1 100 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну; 100 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау	3. 1. 1. 1 1000 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну; 1000 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау	4. 1. 1. 1 көп таңбалы сандардыңқұрылуын түсіну; 1 000 000 шектеуінденатурал қатарындағы санның орнын анықтау
	0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру	1. 1. 1. 2 бір таңбалы 11-ден 20-ға дейін сандарды оқу, жазу, салыстыру	2. 1. 1. 2 екі таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру	3. 1. 1. 2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру	4. 1. 1. 2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру,сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу
	0. 1. 1. 3 10 шектеуіндегі біртаңбалы сандар құрамын, сандардыңразрядтық құрамын анықтау	1. 1. 1. 3 20 шектеуіндегі біртаңбалы сандар құрамын, сандардыңразрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу	2. 1. 1. 3 екі таңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу, 12 дейінгі сандардың римдік нөмірленуін оқу, жазу және қолдану	3. 1. 1. 3 үш таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу	4. 1. 1. 3 көп таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу
	0. 1. 1. 4 сандардың натурал қатарындағы әр санның орнын анықтау, қатардың алдыңғы және келесі элементтерін атау, жазу, салыстыру	1. 1. 1. 4 онықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру	2. 1. 1. 4 жүздік есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1000 ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру	3. 1. 1. 4 мыңдық есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1 000 000 ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру	4. 1. 1. 4 миллион есебінің ірілендірілген бірлігін құру, жүздік миллиондар шектеуінде жазу, санау, салыстыру
	0. 1. 1. 5 10-ның шектеуінде тура және кері реттілікпен бір-бірлеп және 2ден топтастырып санау	1. 1. 1. 5 20-ға дейін 2-ден топтастырып сандық топтарментура және кері реттілікпен санау	2. 1. 1. 5 50 ге дейін 3,4,5 тен топтастырып сандық топтарментура және кері реттілікпен санау, жұп және тақ сандарды ажырату	3. 1. 1. 5 бөліктің құрылуын көрсету	4. 1. 1. 5 пайыз -бүтіннің жүздік бөлігі екенін түсіну
	0. 1. 1. 6 заттық-практикалық іс-әрекет негізінде заттарды екі, төрт бөлікке бөлу	1. 1. 1. 6 заттық-практикалық іс-әрекет негізінде 2,4,6,8,10 заттар санының жартысын табу	2. 1. 1. 6 көрнекілікке сүйене отырып заттар тобының бірдей 2,3,4,5 бөліктерге бөлінуін көрсету	3. 1. 1. 6 қарапайым бөлшектерді оқу, жазу; көрнекілікке сүйене отырып бірдей бөлгіші бар бөлшектерді салыстыру	4. 1. 1. 6 бірдей бөлгіші бар және бірдей алымы бар бөлшекердісалыстыру; сандық сәуледе салыстыру, дұрыс және бұрыс бөлшектерді, аралас сандарды ажырата білу
	0. 1. 1. 7 көруге сүйене отырып мұғалім сұрақтарына жауап беру	1. 1. 1. 7 мұғалім сұрақтарына қысқаша және толық сөйлеммен жауап беру	2. 1. 1. 7 өз әрекетеріне түсінік беру барысында мұғалім сұрақтарына қысқаша және толық сөйлеммен жауап беру	3. 1. 1. 7 сабақ тақырыбы бойынша жауаптар мен сұрақтарды сауатты тұжырымдау	4. 1. 1. 7 оқу диалогына белсенді араласу
1.2 Сандармен амалдар орындау	0. 1. 2. 1 қосу, алу амалдарынжәне олардың белгілемелерін плюс, минус белгілерімен атау	1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтардың бірігуі ретінде, және алу амалын жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну	2. 1. 2. 1 заттық-практикалық материал негізінде көбейтуді бірдей қосындыларды қосу ретінде және бөлуді элементтер жиынтығын мағынасы бойынша бірдей бөліктерге бөлшектеу ретінде түсіну	3. 1. 2. 1 бөлшектерді – бүтіннің бір немесе бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну, квадратты -екі бірдей көбейтінділердің көбейтіндісі ретінде және куб –үш бірдей көбейтінділердің көбейтіндісі ретінде түсіну	4. 1. 2. 1 бірдей бөлгіші бар бөлшектерді қосу және алуды сәйкес алымдарды қосу және алу ретінде түсіну
	0. 1. 2. 2 қосу және алу компоненттерін түсіну және атау, заттық-практикалық материал негізінде алғашқы ондық шектеуіндегі бірдей қосындыларды қосу	1. 1. 2. 2 қосу мен алу - өзара кері амалдар екенін түсіну, компоненттердің, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті анықтау, заттық-практикалық материал негізінде 20 –ның шектеуіндегі бірдей қосыныдыларды қосу қасиетін бақылау	2. 1. 2. 2 бірдей қосыныдылардың қосуын көбейтуге ауыстыру және керісінше; мұндай ауыстырудың мақсаттылығын, көбейту және бөлу өзара кері амалдар екенін түсіну; компоненттер, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті бағытты көмек арқылы анықтау	3. 1. 2. 2 0 және 1 қасиеттерін көбейту және бөлу барысында қолдану; санды 0 ге бөлуге болмайтынын білу	4. 1. 2. 2 0 және 1 қасиеттерін көптаңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау барысында қолдану
	0. 1. 2. 3 0 және 1 қасиеттерін қосу және алу барысында қолдану	1. 1. 2. 3 үлгі бойынша қосудың ауыстырмалық қасиетін, 1 және 0 қасиетін қолдану	2. 1. 2. 3 көру тірегі арқылықосудың ауыстырмалық, байланыстырмалық қасиеттерін және көбейтудің ауыстырмалық қасиетін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану	3. 1. 2. 3 сөздік нұсқау бойынша көбейтудің ауыстырмалық, байланыстырмалық, орналастырмалық қасиеттерінесептеулерді оңтайландыру үшін қолдану	4. 1. 2. 3 дайын алгоритм бойынша қосу және көбейту қасиеттерін көптаңбалы сандармен есептеулер жүргізу барысындақолдану
	0. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарды қосу кестесін білу	1. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану	2. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізіп біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру, білу және қолдану; 2,3 ке көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану	3. 1. 2. 4 4; 5; 6; 7; 8; 9ға көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану	4. 1. 2. 4 2, 5, 10ға бөліну белгілері негізінде натурал сандарын жіктеу
	0. 1. 2. 5 1- 10 шектеуінде санды өсіру және азайту	1. 1. 2. 5 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандармен, 20 ның шектеуіндегі екітаңбалы және біртаңбалы санды қосу және алу амалдарын ауызша орындау	2. 1. 2. 5 ондықтар арқылы өткізіп біртаңбалы сандарменқосу және алу амалдарын ауызша орындау, 300+200 (3ж.+2ж.), 170-130 (17онд.-13 онд.) түрлерін қосу және алу	3. 1. 2. 5 үштаңбалы сандармен олардың ондық құрамы негізінде қосу және алу амалдарын ауызшаорындау	4. 1. 2. 5 ондық құрамы негізінде көптаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; микрокалькулятор көмегімен есептеулер
	0. 1. 2. 6 ондықтар арқылы өткізбей 10 шектеуінде қосу және алу амалдарын ауызша орындау	1. 1. 2. 6 онықтарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау	2. 1. 2. 6 40+17, 57-40, 57-17, 35±12 сияқты жағдайларда ондықтар арқылы өткізбей екітаңбалысандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау	3. 1. 2. 6 педагогтың бағыттаушы көмегімен біртаңбалы санға қалдықпен бөлу	4. 1. 2. 6 10, 100, 1000ға қалдықсыз бөлу
			2. 1. 2. 7 45±9, 40-14, 100-35сияқты жағдайларда ондықтар арқылы өткізіп сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау	3. 1. 2. 7 : 17·5, 96:6, 75:15, 84:4 сияқты жағдайларда кестеден тыс көбейту және бөлу	4. 1. 2. 7 екі-,үш таңбалы санды бір таңбалысанға көбейту және бөлу
			2. 1. 2. 8 алгоритм бойынша 34+23, 57-23, 45±19, , 47+33, 80-47, 100-35 сияқты жағдайларда екі таңбалы сандарды қосу және алу	3. 1. 2. 8 алгоритм бойынша үш таңбалысандарды қосу және алу	4. 1. 2. 8 дайын алгоритм бойынша көптаңбалы сандарды қосу және алу
				3. 1. 2. 9 бағыттаушыкөмек арқылы қосынды мен көбейтіндіні біртаңбалысанға бөлу ережелерін қолдану, 100 шектеуіндегі сандарды ауызша көбейту барысында қосындыны санға көбейту	4. 1. 2. 9 бағыттаушы көмек арқылы санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану
				3. 1. 2. 10 23·2, 123·2, 46:2, 246:2 сияқты жағдайларда дайын алгоритм бойынша екі-,үш таңбалысандарды біртаңбалы санға көбейту және бөлу	4. 1. 2. 10 сөздік нұсқау бойынша көп таңбалысандарды бір-, екі-, үш таңбалысандарға қалдықпен бөлу
				3. 1. 2. 11 28·3, 269·2, 84:3, 538:2 сияқты жағдайларда екі-,үш таңбалысандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану	4. 1. 2. 11 екі-,үш таңбалысанға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
				3. 1. 2. 12 дайын алгоритм бойынша нөлмен аяқталатын үш таңбалы сандарды бір таңбалыға көбейту және бөлу	4. 1. 2. 12 дайын алгоритм бойынша нөлмен аяқталатын көп таңбалы сандарды бір-, екі-, үш таңбалы сандарға көбейту және бөлу
				3. 1. 2. 13 дайын алгоритм бойынша бөліндінің разрядтарының бірінде нөл бар болса үш таңбалы санды бір таңбалыға бөлу	4. 1. 2. 13 дайын алгоритм бойынша бөліндінің жазбасында нөл бар болса көп таңбалы санды бір-, екі-, үш-таңбалығабөлу
				3. 1. 2. 14 педагогтың бағыттаушы көмегімен санның/шаманың бөлігін және бөлігі бойынша санын/шамасын табу: 100дің шектеуіндегі санның және жүздік санның жартысын, төрттен бір, оннан бір бөлігін табу	4. 1. 2. 14 бірлескен әрекет деңгейінде аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға түрлендіру
					4. 1. 2. 15 үлгі бойынша бірдей бөлгіші бар бөлшектерді қосу және алу
	0. 1. 2. 16 сандық зат есімдіктер мен сан есімдіктерді келістіру	1. 1. 2. 16 сандық және реттілікті зат есімдіктердіжәне сан есімдіктерді келістіру	2. 1. 2. 16 жанама септіктегі зат есімдіктердіжәне сан есімдіктерді келістіру	3. 1. 2. 16 зат есімдіктердің септіктік формаларын сандық сан есімдіктермен бірге қолдану	4. 1. 2. 16 өз бетінше сөйлеу барысында сан есімдіктерді дұрыс қолдану
1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 1 негізгі геомретриялық формаларды ажырату (шеңбер, сопақша, шаршы, тікбұрыш, үшбұрыш)	1. 1. 3. 1 шамаларды ажырату: ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық), уақыт; бұларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау	2. 1. 3. 1 түрлі өлшеу аспаптарының шкалаларын ажырату және олармен шамалардың тиісті мәнін анықтау	3. 1. 3. 1 заттар бетінің ауданын өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, палеткамен өлшеу	4. 1. 3. 1 кеңістікті геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, текшелермен өлшеу (1 см3)
	0. 1. 3. 2 заттарды формасы, түсі, өлшемі бойынша салыстыру	1. 1. 3. 2 өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу : см, дм,кг,л, сағ	2. 1. 3. 2 өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: м,ц,мин, тәулік	3. 1. 3. 2 өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: мм, км, г, т,см2, дм2, м2,секунд	4. 1. 3. 2 өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу:мм3, см3, дм3, м3, га, ар,мг
	0. 1. 3. 3 заттарды ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша салыстыру	1. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, масса: кг, көлем (сыйымдылық): л, уақыт: сағ және шамалар мәнімен қосу, алу амалдарын орындау	2. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, м, масса: кг, ц, көлем (сыйымдылық): л, уақыт: сағ, мин, тәулік, апта, ай, жылжәне шамалар мәнімен қосу, алу, көбейту, бөлу амалдарын орындау	3. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: мм, см, дм, м, км,масса: г, кг, ц, т, көлем (сыйымдылық): л, аудан: см2, дм2, м2, уақыт: секунд,мин, сағ,тәулік, апта, ай, жыл, ғасыржәне шамалар мәнімен арифметиикалық амалдар орындау	4. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық:мм, см, дм, м, км/масса: г, кг, ц, т/көлем (сыйымдылық): л, мм3, см3, дм3, м3/ аудан: мм2, см2, дм2, м2, ар, га/ вуақыт: секунд, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыржәне шамалар мәнімен арифметиикалық амалдар орындау
	0. 1. 3. 4 см арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау, сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтағы кесіндіні белгілеу	1. 1. 3. 4 үлгі бойынша араларындағы ара қатынастары негізінде ұзындықтың өлшем бірліктерін түрлендіру: см, дм	2. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: см, дм, м, массаның: кг, ц, уақыттың: сағ, мин, тәулік, ай, жыл	3. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: мм, см, дм, м, км/ массаның г, кг, ц, т/ауданның: см2, дм2, м2/ уақыттың: секунд, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыр	4. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: мм, см, дм, м, км/ массаның: г, кг, ц, т/ауданның: мм2, см2, дм2, м2, ар, га/көлемнің: см3, дм3, м3, мм3/ уақыттың: секунд, мин, сағ, тәулік., жыл, ғасыр
	0. 1. 3. 5 кеше, бүгін, күндіз, түн, таң, кеш түсініктерін білу	1. 1. 3. 5 12 сағаттық форматтағы сағаттың циферблаты бойынша уақытты анықтау, уақыт өлшемінің бірліктерін ажырата білу: минут, сағ, күндіз, апта, ай, жыл	2. 1. 3. 5 циферблат бойынша уақытты анықтау: сағатжәне минут	3. 1. 3. 5 сағат түрлері бойынша уақытты анықтау: сағат, минут, секунд	4. 1. 3. 5 уақыт бірлігінің бөліктерін анықтау (сағаттың 1/60 = 1 минут; сағаттың 1/2 = 30 мин;аптаның 1/7= 1 күн)
		1. 1. 3. 6 тиындармен түрлі операциялар жүргізу 1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, 20 тг	2. 1. 3. 6 50 тг, 100 тг тиындарды, 200 тг, 500 тг қағаз ақшаларды ажырата білу, олармен түрлі операциялар жүргізу	3. 1. 3. 6 1000 тг, 2000 тг, 5000 тгқағаз ақшаларды ажырата білу, олармен түрлі операциялар жүргізу	4. 1. 3. 6 10 000 тг, 20 000 тг қағаз ақшалардыжәне басқа мемлекеттердің валюталарын рубль, евро, доллар) ажырата білу, олармен түрлі операциялар жүргізу
	0. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну және атау	1. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі, массасы, ұзындығы бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну	2. 1. 3. 7 көлемдік және жалпыламалық түсініктерді білу және қолдану	3. 1. 3. 7 сын есімдіктердің салыстыру дәрежелерін түсіну және қолдану, дерексіз және жалпыламамәні бар сөздерді қолдану	4. 1. 3. 7 дерексіз және абстрактты мәні бар сөздерді түсіну және қолдану

2) "Алгебра элементтері" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сандық және әріптік өрнектер	0. 2. 1. 1 сандық өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды)	1. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды), теңдіктер мен теңсіздіктер	2. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану (көбейтінді, бөлінді)/ теңдіктер мен теңсіздіктер	3. 2. 1. 1 бір, екі айнымалысы бар өрнектерді құру, оқу, жазу және тану	4. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді түрлендіру
		1. 2. 1. 2 берілген әріп мәні бойынша бір амалмен әріптік өрнектің мәнін табу	2. 2. 1. 2 берілген әріп мәні бойынша екі амалмен әріптік өрнектің мәнін табу	3. 2. 1. 2 айнымалылардың берілген мәні бойынша екі айнымалысы бар өрнектің мәнін табу	4. 2. 1. 2 айнымалылардың берілген мәні бойынша бірнеше айнымалысы бар өрнектің мәнін табу
					4. 2. 1. 3 айнымалысы бар өрнектер құру және оларды есептер шығаруға қолдану
		1. 2. 1. 3 қосу және алу арасындағы байланыстарды әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: а+b=с, c–a=b, c-b=a	2. 2. 1. 3 көру тірегі арқылы қосу және көбейтудің қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: a+b=b+a, (a+b) +c=a+(b+c), ab=ba	3. 2. 1. 3 көру тірегі арқылы көбейтудіңбайланыстырмалық және орналастырмалық қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: (ab)c=a(bc), a(b+c) =ab+ac, a(b-c) =ab-ac	4. 2. 1. 4 дайын алгоритм бойынша бірдей бөлінгіші бар жай бөлшектердің қосуы мен алуын әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: и
		1. 2. 1. 4 қосу және алу барысында 0 қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a+0=a, a-0=a	2. 2. 1. 4 санды 1ге көбейту, 1ге бөлу қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a•1=a, a:1=a	3. 2. 1. 4 санды 0ге көбейту a•0=0; 0ге бөлуге болмайтын қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру:	4. 2. 1. 5 дайын алгоритм бойынша бөлшектің негізгі қасиетін әріптік теңдік ретінде келтіру: k?0
		1. 2. 1. 5 жақшасыз әріптік өрнектерді, сандық өрнектерді салыстыру	2. 2. 1. 5 2-ден аса арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасызсандық өрнектерді салыстыру	3. 2. 1. 5 сөздік нұсқау бойынша 3 тен аса арифметикалық амалдары бар сандық өрнектерді салыстыру	4. 2. 1. 6 сөздік нұсқау бойынша бірдей бөлінгіші бар бөлшектік санды өрнектерді салыстыру
			2. 2. 1. 6 екі, үш арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу	3. 2. 1. 6 төртке дейін арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу	4. 2. 1. 7 төрттен көп арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу
				3. 2. 1. 7 формулаларды шамалар арасындағы өзара байланысты белгілейтін теңдіктер ретінде түсіну	4. 2. 1. 8 бірлескен әрекет деңгейінде формула ларды шығару және қолдану: бірқалып ты түзу қоғалыс жолын s=v•t, t=s:v, v=s:t / ізінше және артта қалып жүру формулаларын, санның қалдықпен бөлінуін a=b•c+r
	0. 2. 1. 9 бағыттаушы көмек арқылы математикалық терминдерді айту	1. 2. 1. 9 көру тірегі арқылы математикалық терминдерді айту	2. 2. 1. 9 көру тірегі арқылы тілде математикалық терминдерді қолдану	3. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді қолдану	4. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді белсенді түрде қолдану
2.2 Теңддіктер және теңсіздіктер. Теңдеулер	0. 2. 2. 1 теңддіктер мен теңсіздіктерді түсінік деңгейінде тану	1. 2. 2. 1 теңдіктер мен теңсіздіктеді, теңдеулерді тану, дұрыс және бұрыс теңдіктерді ажырата білу	2. 2. 2. 1 х< және х> түріндегі теңсіздіктер үшін жарамды сандарды анықтау	3. 2. 2. 1 қарапайым теңсіздіктердің жиынтық шешімдерін табу	4. 2. 2. 1 бірлескен әрекет деңгейінде қос теңсіздіктердің жиынтық шешімдерін табу
		1. 2. 2. 2 таңдау тәсілі және қосу мен алу байланысы негізінде теңдеулер шешу	2. 2. 2. 2 көбейту және бөлу амалдары бар қарапайым теңдеулерді; х+(25-6)=38; (24-3)-х=8; а+6=7+80 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу	3. 2. 2. 2 бағыттаушы көмек арқылы көбейту және бөлу амалдары бар қарапайым теңдеулерді; х· (25:5)=60; (24·3):х=6; х: (17·2)=2; k+124 : 4 = 465 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу	4. 2. 2. 2 39 + 490:k = 46; 230·а +40= 1000:2 түріндегі теңдеулерді сөздік нұсқау бойынша шешу
	0. 2. 2. 3 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру	1. 2. 2. 3 зат есімдіктер мен сан есімдіктер дің септіктік формаларын көмекші сөздерменқолдану	2. 2. 2. 3 сан есімдіктер ді жанама септіктегі көпше зат есімдіктер мен келістіру	3. 2. 2. 3 қарапайым лексикалық-грамматикалық құрылымдарды құру және қолдану	4. 2. 2. 3 күрделі лексикалық-грамматикалық құрылымдарды құру және қолдану

3) "Геометрия элементтері" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	0. 3. 1. 1 қарапайымгеометриялық фигураларды тану және атау, нүкте, түзу сызық, қисық сызықтар кесінді	1. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: нүкте, түзу, қисық және бүгілме, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрыш	2. 3. 1. 1 бұрыштардың түрін тану және атау (тік, сүйір, доғал)/ тікбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың маңызды белгілерін анықтау	3. 3. 1. 1 шеңберді, дөңгелекті және олардың элементтерін тану және атау (центрі, радиусы, диаметрі),симметриялық және и симметрия емесжалпақ фигураларды ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету	4. 3. 1. 1 көру тірегі арқылы тікбұрышты үшбұрышты, куб, тікбұрышты параллелепипедті және олардың элементтерін тану және атау(ұштары, қабырғалары, қырлары)
	0. 3. 1. 2 көпбұрыштарды (үшбұрыштар, төртбұрыштар) элементтерінің (бұрыштары, жақтары) саны бойынша ажырата білу	1. 3. 1. 2 жалпақ фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тікбұрыш), кеңістікті фигураларды(текше,шар, цилиндр, конус, пирамида) ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету	2. 3. 1. 2 көпбұрыштарды үлгі бойынша жіктеу	3. 3. 1. 2 геометриялық фигураларды көру тірегі арқылы жіктеу	4. 3. 1. 2 сөздік нұсқау бойынша үшбұрыштарды жіктеу
	0. 3. 1. 3 берілген кесіндінің ұзындығын өлшеу, екі кесіндіні салыстыру	1. 3. 1. 3 геометриялық фигуралар жақтарын өлшеу және салыстыру (үшбұрыш,шаршы, тікбұрыш)	2. 3. 1. 3 көпбұрыштар жақтарының, айналадағы заттардың ұзындығын өлшеу, периметрлерін табу формулаларын жалпылау, құрастыру және қолдану Р= (а+в) 2, Р = а 4, Р=а+в+с	3. 3. 1. 3 бағыттаушы көмек арқылы тіктөртбұрышытың ауданын табу формуласын құрастыру S=a·b, және шаршыныңS=a2,тікбұрышты үшбұрыштың S=(a·b):2,және айналадағы заттардың	4. 3. 1. 3 тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу формуласын құрастыру және қолдану(V=a·b·c)
		1. 3. 1. 4 кесіндінің бірнеше бірлікке көбейткендегі немесе азайтқандағы ұзындығын табу	2. 3. 1. 4 бағыттаушы көмек арқылы фигураның белгісіз жағын периметрі және белгілі жақтары арқылы табу	3. 3. 1. 4 бағыттаушы көмек арқылы суретте бейнеленген құрамдастырылған фигуралардың, сөздік нұсқау бойынша айналадағы жалпақ фигуралардың периметрін анықтау	4. 3. 1. 4 сөздік нұсқау бойынша суретте бейнеленген құрамдастырылған фигуралардың, айналадағы жалпақ фигуралардың ауданынанықтау
		1. 3. 1. 5 берілген жақтары бойынша шаршы және тікбұрыш құрастыру	2. 3. 1. 5 периметрдің берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құрастыру, бірлескен әрекет деңгейінде фигураның формасын өзгерткенде периметр қалай өзгеретінін түсіндіру	3. 3. 1. 5 ауданның берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құрастыру, бағыттаушы көмек арқылы фигураның формасын өзгерткенде ауданы қалай өзгеретінін түсіндіру	4. 3. 1. 5 жалпақ фигуралардың құрастырылуын симметриялық өсіне қарасты толықтыру; бағыттаушы көмек арқылы бұрыштың мәнін табу
	0. 3. 1. 6 қарапайым математикалық терминология материалында ашық буындағы үш буынды сөздерді айту	1. 3. 1. 6 математикалық терминология материалында дауыссыздары сөздің ортасында жиналған және ашық буындағы екі буынды сөздерді айту	2. 3. 1. 6 математикалық терминология материалында дауыссыздары сөздің басында жиналған және жабық буындағы екі буынды сөздерді айту	3. 3. 1. 6 тілде математикалық терминологияны қолданғанда екі тоғысуы бар үш буынды сөздерді айту	4. 3. 1. 6 тілде математикалық терминологияны қолданғанда ашық буындағы төрт буынды сөздерді айту
3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 1 жазықтықта түзу, қисық сызықтарды бейнелеу	1. 3. 2. 1 жазықтықта түзу, қисық, тұйықталған және тұйықталмаған бүгілме сызықтарды/ нүктелік қағазда қарапайымжалпақ фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) бейнелеу	2. 3. 2. 1 позициясы, бағыты және қозғалысы жөнінде нұсқауға сүйеніп кесінділер, түзулер және геометриялық фигураларды нүктелік қағазда сызу	3. 3. 2. 1 нүктелік қағазда паралель және қиылысатын түзулерді сызу, қиылысатын жалпақ фигураларды сызу және олардың қиылысу аймағын табу	4. 3. 2. 1 нүктелік қағазда перпендикуляр түзулерді, симметриялы және симметрия емес жалпақ фигураларды сызу
	0. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу	1. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу	2. 3. 2. 2 түзу сызық сызу	3. 3. 2. 2 тіктөртбұрыш, шаршы құрастыру (берілген жақтары бойынша), циркуль көмегімен шеңбер сызу	4. 3. 2. 2 берілген градустық өлшем бойынша бұрыш, екі жағы бойынша тікбұрышты үшбұрыш, радиусы бойынша шеңбер сызу; бұрыштықтың көмегімен түзуге перпендикуляр сызу
	0. 3. 2. 3 үлгі бойынша жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру	1. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру	2. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерін бөліктерге бөлу және олардан композициялар құру	3. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураныңжаймасын дайындау (текше, тікбұрыштыпараллелепипед) және бірлескен әрекет деңгейіндеоныңмоделін жинау	4. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураныңжаймасын дайындау (пирамида, цилиндр, конус) және бағыттаушы көмек арқылы оныңмоделін жинау
	0. 3. 2. 4 геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарды түсіну (үлкен-кіші, биік-аласа,кең-тар)	1. 3. 2. 4 геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарын (үлкен-кіші, биік-аласа,кең-тар, жалпақ-жіңішке), бағытын және қозғалысын (оңғасолға, тура) анықтау	2. 3. 2. 4 нұсқау бойынша іс-әрекеттерді орындау және бастапқы позицияны, бағыт пен қозғалысты анықтау (оңға,солға, тура, толық бұрылыс, бұрылыстың жартысы, төрттен бірі, сағат тілімен және тіліне қарсы)	3. 3. 2. 4 солға, оңға бұрылуы, жоғарғы, төменгі, бүйірлі көрінісі арқылы кеңістіктегі фигуралардың жай-күйлерінің өзгерістерін түсіндіру	4. 3. 2. 4 симметриялы және симметрия емес жалпақ фигураларды ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестеу
	0. 3. 2. 5 айналадағы заттардың орналасуын, бағытын түсіну (алдында-артында, оң жақта-сол жақта, жоғарыда-төменде, ортасында, қатар, үстінде, астында, жақын-алыс)	1. 3. 2. 5 айналадағы заттардың орналасуын, бағытын анықтау (алдында-артында, оң жақта-сол жақта, жоғарыда-төменде, қатар, үстінде, астында, ішінде, сыртында, ортасында)
	0. 3. 2. 6 көрсетілім бойынша саусақтық гимнастика жасау	1. 3. 2. 6 қол маассажын қайталап жасау	2. 3. 2. 6 саусақтық гимнастиканы жасай білу	3. 3. 2. 6 өз саусақтары мен қол буындарына массаж жасау	4. 3. 2. 6 саусақтары мен қол буындарына массаж жасау
3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	0. 3. 3. 1 сандық сәуледегі нүктелердің орналасуын бақылау	1. 3. 3. 1 бағыттаушы көмек арқылы сандық сәуледегі нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуынанықтау	2. 3. 3. 1 түзудегі белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуынанықтау	3. 3. 3. 1 сөздік нұсқау бойынша жалпақ фигурадағы белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуынанықтау	4. 3. 3. 1 бағыттаушы көмек арқылы қозғалысының басы мен бағытын пайдалана отырып нысандардың қозғалыс сызбасын құрастыру, тиісті есептеулер жүргізу
					4. 3. 3. 2 нысандардыңбастапқы позициясы мен қозғалыс бағытын анықтау (қарсы алдынан және қарама-қарсы бағыттарда)
	0. 3. 3. 3 қағаз парағында бағдарлай білу	1. 3. 3. 3 қағаз парағында және дәптерде бағдарлай білу	2. 3. 3. 3 жазықтықта бағдарлау бойынша практикалық жаттығулар орындау	3. 3. 3. 3 жазықтықта және кеңістікте бағдарлау бойынша практикалық жаттығулар орындау	4. 3. 3. 3 жазықтықта және кеңістікте еркін бағдарлай білу

4) "Жиынтықтар. Логика элементтері" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	0. 4. 1. 1 заттар топтарын саны бойынша салыстыру	1. 4. 1. 1 екі жиынтықтыңбіріктірілуін және жиынтық бөлігінің алынуын көрнекі бейнелеп көрсету	2. 4. 1. 1 диаграммалар көмегімен біркелкі сандық жиынтықтардың біріктірілуін және жиынтықтың біркелкі сандық бөліктерге бөлінуін ұйымдастырушылық көмек арқылы бейнелеп көрсету	3. 4. 1. 1 Эйлер-Венндиаграммасы көмегімен екі жиынтықтың біріктірілуін және қиылыстырылуын бағыттаушы көмек арқылы бейнелеп көрсету	4. 4. 1. 1 сөздік нұсқау бойыншажиынтықтарарасындағы қатынастар сипатын анықтау (тең, қиылысатын және қиылыспайтын жиынтықтар, кіші жиынтық)
	0. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша түсінік деңгейіндеажырата білу (түсі,формасы, өлшемі)	1. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша жіктеу (түсі, формасы, өлшемі, материалы, нысандардың әрекеті)	2. 4. 1. 2 сандық жиынтықтарды сандар жазуындағы цифлар саны, санның 2-ге бөлінгіштігі, реттіліктегі санның орны бойынша құрастыру және жіктеу (бөлу)	3. 4. 1. 2 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтербелгісі бойынша сандар жиынтығын құрастыру, оларды біріктіру және қиылыстыру	4. 4. 1. 2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету; бірігу және қиылысу аумақтарын бөлек көрсету
	0. 4. 1. 3 жұптар құру арқылы топтар санын салыстыру	1. 4. 1. 3 заттар жиынтықтарын жұптар құру арқылы салыстыру, тең жиынтықтарды, бос жиынтықты анықтау	2. 4. 1. 3 бағыттаушы көмек арқылы жиынтықтар және олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынтыққа, біріктіруге және қиылыстыруға жататынынанықтау	3. 4. 1. 3 көру тірегі арқылы берілген немесе өз бетінше қойылған элементтербелгісі бойынша сан жиынтықтарының кіші жиынтықтарын құрастыру	4. 4. 1. 3 есептер, теңдеулер және теңсіздіктерді шығару барысында жиынтықтардың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттерін қолдану
4.2 Пікірлер	0. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлерді түсіну	1. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлерді анықтау	2. 4. 2. 1 пікірлердің шынайылығын және жалғандығын анықтау, шынайы және жалған пікірлер құру	3. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлер құру	4. 4. 2. 1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру және олардың шынайылығын және жалғандығын анықтау
	0. 4. 2. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен қарапайым логикалықесептер шығару	1. 4. 2. 2 бірдей цифрлары және фигуралары бар басқатырғыштарды, ребустарды, қарапайым логикалықесептерді сәйкесігінежәне шынайылығына орай шығару	2. 4. 2. 2 сандық есептерді; түрлі сандары бар басқатырғыштарды;логикалық құймалау және өлшеу есептерін зерттеу және шығару	3. 4. 2. 2 кестелер мен бағандар құрастыру тәсілімен логикалық ойлау есептерін шығару	4. 4. 2. 2 кеңістікті ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептер шығару
	0. 4. 2. 3 көру тірегін қолдана отырып сұрақтарға жауап беру	1. 4. 2. 3 тірек сөздерді қолдана отырып сұрақтарға жауап беру	2. 4. 2. 3 дайын алгоритмдерге сүйене отырып пікірлерді тұжырымдау	3. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді тұжырымдау	4. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді өз бетінше тұжырымдау
4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 10-ға дейінгі сандар реттілігін, суреттер реттілігін анықтау	1. 4. 3. 1 10ға, 20ға дейінгі сандардың, 100ге дейінгі ондықтардың реттілігін және кері қарай реттілікті анықтау; суреттер, фигуралар, таңбалар, 20 шектеуіндегі сандар реттілігіндегі заңдылықты анықтау	2. 4. 3. 1 100ге дейінгі сандар, 1000ға дейінгі жүздіктер заңдылығын анықтау	3. 4. 3. 1 1000ға дейінгі сандар/миллионға дейініг мыңдықтар тізбектерінің заңдылығын анықтау	4. 4. 3. 1 1000 000 ға дейінгі сандар / жай бөлшектермен көрсетілген сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау
	0. 4. 3. 2 табиғат әрекеттері және жағдайлары реттілігін анықтау/ ойыншықтардың, түрлі-түсті моншақтардың реттілігін құру	1. 4. 3. 2 табиғат әрекеттері және жағдайлары реттілігін анықтау , реттілікті құру және заңдылықтың бұзылуын табу	2. 4. 3. 2 берілген заңдылық бойынша реттілік құру, бұзылымын табу	3. 4. 3. 2 өз бетінше таңдаған ереже бойынша реттілік құру, бұзылымын табу	4. 4. 3. 2 өз бетінше заңдылық немесе ереже таңдап, сандар, сандар тобы реттілігін құру
	0. 4. 3. 3 берілген жиынтықтың элементтерін атау	1. 4. 3. 3 жиынтықтың артық элементтерін атау және бөлу	2. 4. 3. 3 бағыттаушы көмек арқылы жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша жіктеу	3. 4. 3. 3 тірек көмегі арқылы жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша жіктеу	4. 4. 3. 3 жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша өз бетінше жіктеу
4.4 Заттар комбинациялары	0. 4. 4. 1 бірлескен әрекеттер деңгейінде айналадағы заттармен "екіден" комбинациялар нұсқаларын құру	1. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "екіден" комбинациялар нұсқаларын құру	2. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "үштен" комбинациялар нұсқаларын құру	3. 4. 4. 1 "мүмкіндіктер ағашын" құру және есептерді шығаруда, түрлі өмір жағдайларындағы проблемаларды шешуде қолдану	4. 4. 4. 1 іріктеп алу тәсілімен комбинаторлық есептер шығару
	0. 4. 4. 2 сөйлеу тілінде қарапайым жалаң сөлемдерді қолдану	1. 4. 4. 2 3-5 сөзден тұратын жайылма сөлемдерді қолдану	2. 4. 4. 2 сұрақтарға жауап беру барысында жалғаулығы бар салалас құрмалас сөйлемдерді қолдану	3. 4. 4. 2 өз жауабын тұжырымдау барысында сөйлемдерді логикалық байланыстар көмегімен құру (дұрысы-бұрысы, егерде …, онда…)	4. 4. 4. 2 тұжырымдамаларды, дәлеледемелерді құру барысында күрделі лексикалық-грамматикалық конструкцяларды қолдану

5) "Математикалық моделдеу" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 1 қарапайым есептердің моделдеуін бақылау	1. 5. 1. 1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу, есепті шығару үшін тірек сызбасын таңдау	2. 5. 1. 1 бір амалды; екі амалды есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу;	3. 5. 1. 1 үлгі бойынша 2-3 амалды есепті кесте, түзу бағанды диаграмма,сызба, қысқаша жазба түрінде моделдеу	4. 5. 1. 1 бағыттаушы көмек арқылы есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, графиктүрінде моделдеу
	0. 5. 1. 2 сандарды, заттарды салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді қолдану	1. 5. 1. 2 сандарды, заттарды, тауарлар бағасын салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді, заттардың орналасуын, бағытын және ара қашықтығын белгілейтін терминдерді қолдану	2. 5. 1. 2 ұйымдастырушылық көмек арқылы есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бағасы, саны, құны, ұзындығы, ені, периметрі	3. 5. 1. 2 бағыттаушы көмек арқылы есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бір заттың массасы, саны, жалпы масса, бір затқа кеткен шығын, заттар саны, жалпы шығын,ені, ұзыныдығы	4. 5. 1. 2 бағыттаушы көмек арқылы есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс/өсімшілік, өсімнің ауданы, массасы/жылдамдық, уақыт, ара қашықтық, /биіктік, ені, ұзындық, көлем
	0. 5. 1. 3 заттық-практикалық әрекет негізінде қосынды мен қалдықты табу бойынша қарапайым есептер шығару	1. 5. 1. 3 бағыттаушы көмек арқылы қосынды мен қалдықты табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару, кері есептерді құру және шығару	2. 5. 1. 3 бағыттаушы көмек арқылы бірдей қосындылардың қосындысын табу; мағынасы бойынша және бірдей бөлікке бөлу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	3. 5. 1. 3 бағыттаушы көмек арқылы санның және шаманың бөлігін табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	4. 5. 1. 3 бағыттаушы көмек арқылы бүтіннің жартысын табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару
	0. 5. 1. 4 заттық-практикалық әрекет негізінде санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту бойынша есептер шығару	1. 5. 1. 4 педагогтың бағыттаушы көмегі арқылы санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту, айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	2. 5. 1. 4 санды бірнеше есе өсіру және азайту; айырманы салыстыру, бөліндіні салыстыру,кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару	3. 5. 1. 4 ұйымдастырушылық көмек арқылы шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу бойынша есептерді сараптамалау және шығару	4. 5. 1. 4 бағыттаушы көмек арқылы шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу, екі айырма арқылы белгісізді табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару
		1. 5. 1. 5 бағыттаушы көмек арқылы қосу мен алудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару, кері есептер құрастыру және шешу	2. 5. 1. 5 көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуға; тікбұрыштың, шаршының жақтарын және периметрін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару; кері есептер құрастыру және шешу, тура және жанама сұрақтары бар есептерді ажырата білу ("мынаншаға көп/аз", "мына есе ге көп/аз" қатынастарымен байланысты)	3. 5. 1. 5 жанама сұрақтары бар есептерді ("мынаншаға көп/аз", "мына есе ге көп/аз" қатынастарымен байланысты); тікбұрыштың, шаршының жақтары мен ауданын табуға; еселік салыстырмағаарналған есептерді сараптамалау және шығару	4. 5. 1. 5 тікбұрышты параллелепипедтің (текшенің)қабырғасының ұзындығы мен көлемін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару
	0. 5. 1. 6 қосу және алуға арналған қарапайым есептерді шығару амалдарын атау және айтып түсіндіру	1. 5. 1. 6 бағыттаушы көмек арқылы қосу және алуға арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру	2. 5. 1. 6 көбейту мен бөлуге арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру	3. 5. 1. 6 шығару барысында есеп жауабын шамалау, нәтиженің есеп негізіне сәйкес келетінін түсіндіру	4. 5. 1. 6 түрлі құрамды есептер құрастыру, салыстыру және шешу
		1. 5. 1. 7 ұйымдастырушы көмек арқылы бірнеше бірлікке өсіру мен азайту және айырмалық салыстыру бойынша 1 амалды есептерді моделдеу және шығару	2. 5. 1. 7 ұйымдастырушы көмек арқылы 2 амалды есептерді моделдеу және шығару (бірнеше есе өсіру мен азайту және айырмалық салыстыру бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары)	3. 5. 1. 7 бағыттаушы көмек арқылы 3 амалды есептерді моделдеу және шығару (шамалар арасындағы байланыс бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары)	4. 5. 1. 7 бағыттаушы көмек арқылы 3- 4 амалды есептерді түрлі тәсілдермен моделдеу және шығару, және ең тиімдісін анықтау
			2. 5. 1. 8 ұйымдастырушы көмек арқылы сандық өрнек және теңдеу түріндегі барлық амалдағы есептерді; құрамды- сандық өрнек түріндегі бөлектенген амалдағы қарапайым есептердің шешімін моделдеу	3. 5. 1. 8 бағыттаушы көмек арқылы айнымалысы бар өрнек түріндегібарлық амалдағы есептерді; құрамды- сандық өрнек немесе бөлектенген амалдар түріндегі қарапайым есептердің шешімін моделдеу	4. 5. 1. 8 бағыттаушы көмек арқылы сандық орнек және теңдеу түріндегі барлық амалдағы құрамды есептердің шешімін моделдеу
					4. 5. 1. 9 бағыттаушы көмек арқылы қарсы қозғалыс, қарама-қарсы бағыттағы қоғалыс , ізінше және артта қалу қозғалыстары бойынша есептерді арифметикалық және алгебралық тәсілдермен шығару
5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен суреттеу: нүктелердің, таяқшалардың, заттардың жиынтығымен; сан мен цифрдың ара қатынасын белгілеу	1. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу, бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен көрнекі суреттеу: сандық сәуледегі нүктелердің, таяқшалардың жиынтығымен	2. 5. 2. 1 екі таңбалы сандардың графикалық моделінқұру, разрядтар кестесін қолдану	3. 5. 2. 1 көп таңбалы сандардың графикалық моделдерінқұру, разрядтар және кластар кестесін қолдану	4. 5. 2. 1 жай бөлшектерді құру, салыстыру, қосу және алу барысында жалпақ фигураның бөліктерін және сандық сәулені қолдану
	0. 5. 2. 2 "+", "-", "?", "="белгілерін қолдану	1. 5. 2. 2 цифрдың белгілерін,белгісіз санның( )символын қолдану	2. 5. 2. 2 " х" және ": " белгілерін, латын алфавитінің бас әріптерін жиынтықты, оның элементтерін белгілеу үшін қолдану– кіші әріптер, элементтің жиынтыққа жатататынын және жатпайтынын көрсететін және белгілері	3. 5. 2. 2 бос жиынтықтыбелгілеу үшін , жиынтықтардың қиылысынбелгілеу үшін және жиынтықтардың бірлесуінбелгілеу үшін белгілерін қолдану
		1. 5. 2. 3 сандық сәулені сандарды қосу және алуды / сандарды салыстыруды (аз/көп) / көрші сандарды, сандық интервалдарды және сандар реттілігін көрсету үшін қолдану	2. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу	3. 5. 2. 3 латын алфавитінің әріптерімен бұрышттарды, көпбұрыштарды, шеңбер ортасын, радиусын, диаметрін белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу	4. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен текшені, тікбұрышты параллелепипедтібелгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу
	0. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын түсіну	1. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану	2. 5. 2. 4 қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану	3. 5. 2. 4 қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттерікомпоненттерінің атауларын жақшалары бар өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану	4. 5. 2. 4 пайызды белгілеу үшін % символын/бұрыштың градустық өлшемін белгілеу үшін 0символын қолдану
		1. 5. 2. 5 ұйымдастырушы көмек арқылы мәліметтерді жинау, кестелерді, диаграммаларды, пиктограммалардыжүйелеу, салып бітіру	2. 5. 2. 5 бағыттаушыкөмек арқылы мәліметтерді жинау, кестелерді, диаграммаларды, пиктограммалардыжүйелеу, салып бітіру	3. 5. 2. 5 бағыттаушы көмек арқылы мәліметтерді жинау, кестелерді, диаграммаларды, пиктограммалардықолдана отырып жүйелеу, салыстыру	4. 5. 2. 5 ақпараттысараптамалау, мәліметтерді салыстыру және тұжырымдау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызбалар жасау
	0. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын дұрыс айту	1. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерініңатауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту	2. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерініңатауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту	3. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерініңатауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту	4. 5. 2. 6 математикалық амалдар компоненттерініңатауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	0. 5. 2. 7 есеп мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру	1. 5. 2. 7 есептер мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар қою және берілген сұрақтарға жауап беру	2. 5. 2. 7 есептің берілген шартына қарай сұрақтар құру	3. 5. 2. 7 негізгі сөздерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру	4. 5. 2. 7 негізгі сәттерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру, сұрақтарға толық жауап беру

29. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

30. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру 0-4 сыныптары үшін "Математика" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1A Шамалар және өлшемдер	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 2 заттарды формасы, түсі, өлшемі бойынша салыстыру; 0. 1. 3. 3 заттарды ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша салыстыру; 0. 1. 3. 1 негізгі геомретриялық формаларды ажырату (шеңбер, сопақша, шаршы, тікбұрыш, үшбұрыш); 0. 1. 3. 5 кеше, бүгін, күндіз, түн, таң, кеш түсініктерін білу; 0. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну және атау
		3.1 Геометриялықие фигуралар және олардың жіктемесі	0. 3. 1. 1 қарапайымгеометриялық фигураларды тану және атау, нүкте, түзу сызық, қисық сызықтар кесінді; 0. 3. 1. 2 көпбұрыштарды (үшбұрыштар, төртбұрыштар) элементтерінің (бұрыштары, жақтары) саны бойынша ажырата білу; 0. 3. 1. 6 қарапайым математикалық терминология материалында ашық буындағы үш буынды сөздерді айту
	1В Сандар және цифрлар	4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	0. 4. 1. 1 заттар топтарын саны бойынша салыстыру; 0. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша түсінік деңгейіндеажырата білу (түсі,формасы, өлшемі); 0. 4. 4. 2 Сөйлеу тілде қарапайым жалаң сөйлемдерді қолдану
		1.1 Натурал сандар және 0 саны	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10-ның шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 0. 1. 1. 2 біртаңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 4 сандардың натурал қатарындағы әр санның орнын анықтау, қатардың алдыңғы және келесі элементтерін атау, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 7 көруге сүйене отырып мұғалім сұрақтарына жауап беру
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 10-ға дейінгі сандар реттілігін, суреттер реттілігін анықтау; 0. 4. 3. 3 берілген жиынтықтың элементтерін атау
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен суреттеу: нүктелердің, таяқшалардың, заттардың жиынтығымен
	1С Геометриялық фигуралар	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 3 үлгі бойынша жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру; 0. 3. 3. 3 көрсетілім бойынша саусақтық гимнастика жасау; 0. 3. 2. 4 геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарын (үлкен-кіші, биік-аласа,кең-тар, жалпақ-жіңішке) түіну 0.3.2. 5 айналадағы заттардың орналасуын, бағытын түсіну (алдында-артында, оң жақта-сол жақта, жоғарыда-төменде, ортасында, қатар, үстінде, астында, жақын-алыс); 0. 3. 3. 3 қағаз парағында бағдарлай білу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршағанәлем	2A 10-ның шектеуінде сандарды қосу және алу	1.1 Натурал сандар және 0 саны	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10-ның шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 3 10 шектеуіндегі бір таңбалы сандар құрамын, сандардыңразрядтық құрамын анықтау; 0. 1. 1. 4 сандардың натурал қатарындағы әр санның орнын анықтау, қатардың алдыңғы және келесі элементтерін атау, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 6 заттық-практикалық іс-әрекет негізінде заттарды екі, төрт бөлікке бөлу; 0. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну және атау
		1.2 Сандармен амалдар орындаулар	0. 1. 2. 1 қосу, алу амалдарынжәне олардың белгілемелерін плюс, минус белгілерімен атау; 0. 1. 2. 2 **қосу және алу компоненттерін түсіну және атау; 0. 1. 2. 3 0 және 1 қасиеттерін қосу және алу барысында қолдану; 0. 1. 2. 5 1- 10 шектеуінде санды өсіру және азайту 0. 1. 2. 6 ондықтар арқылы өткізбей 10 шектеуінде қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 0. 3. 1. 6 қарапайым математикалық терминология материалында ашық буындағы үш буынды сөздерді айту; 0. 1. 2. 6 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен суреттеу: нүктелердің, таяқшалардың, заттардың жиынтығымен; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "?", "=" белгілерін қолдану 0. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын түсіну; 0. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын дұрыс айту
	2B Сандар және заңдылықтар	4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	0. 4. 1. 1 заттар топтарын саны бойынша салыстыру; 0. 4. 1. 3 жұптар құру арқылы топтар санын салыстыру; 0. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну және атау
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 10-ға дейінгі сандар реттілігін, суреттер реттілігін анықтау; 0. 4. 3. 2 табиғат әрекеттері және жағдайлары реттілігін анықтау,ойыншықтардың, түрлі-түсті моншақтардың реттілігін құру; 0. 4. 3. 3 берілген жиынтықтың элементтерін атау
		3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	0. 3. 1. 1 қарапайымгеометриялық фигураларды тану және атау, нүкте, түзу сызық, қисық сызықтар кесінді; 0. 3. 1. 2 көпбұрыштарды (үшбұрыштар, төртбұрыштар) элементтерінің (бұрыштары, жақтары) саны бойынша ажырата білу; 0. 3. 1. 3 **берілген кесіндінің ұзындығын өлшеу; 0. 3. 2. 3 үлгі бойынша жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру; 0. 3. 3. 1 сандық сәуледегі нүктелердің орналасуын бақылау; 0. 3. 2. 6 көрсетілім бойынша саусақтық гимнастика жасау
	2C Шамалардың өлшемдері	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 1 жазықтықта түзу, қисық сызықтарды бейнелеу; 0. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 1 негізгі геомретриялық формаларды ажырату(шеңбер, сопақша, шаршы, тікбұрыш, үшбұрыш); 0. 1. 3. 4 см арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау, сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтағы кесіндіні белгілеу; 0. 1. 3. 2 заттарды формасы, түсі, өлшемі бойынша салыстыру; 0. 1. 3. 3 заттарды ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша салыстыру
		5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 2 сандарды, заттарды салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді қолдану; 0. 5. 1. 3 заттық-практикалық әрекет негізінде қосынды мен қалдықты табу бойынша қарапайым есептер шығару; 0. 5. 1. 6 қосу және алуға арналған қарапайым есептерді шығару амалдарын атау және айтып түсіндіру; 0. 5. 2. 7 есеп мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
3 – тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3A Сандармен амалдар. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны	0. 1. 1. 1 натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10-ның шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 0. 1. 1. 2 бір таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 3 10 шектеуіндегі бір таңбалы сандар құрамын, сандардың разрядтық құрамын анықтау; 0. 1. 1. 5 10-ның шектеуінде тура және кері реттілікпен бір-бірлеп және 2ден топтастырып санау; 0. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну және атау
		2.2 Теңдіктер және теңсіздіктер.Теңдеулер	0. 2. 2. 1 теңддіктер мен теңсіздіктерді түсінік деңгейінде тану; 0. 3. 1. 6 қарапайым математикалық терминология материалында ашық буындағы үш буынды сөздерді айту
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	0. 2. 1. 1 сандық өрнектерді құру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды); 0. 2. 1. 9 бағыттаушы көмек арқылы математикалық терминдерді айту
	3B Сандар және заңдылықтар	1.2 Сандармен амалдар орындаулар	0. 1. 2. 1 қосу, алу амалдарынжәне олардың белгілемелерін плюс, минус белгілерімен атау 0. 1. 2. 2 ** қосу және алу компоненттерін түсіну және атау; 0. 1. 2. 3 0 және 1 қасиеттерін қосу және алу барысында қолдану; 0. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарды қосу кестесін білу; 0. 1. 2. 5 1- 10 шектеуінде санды өсіру және азайту; 0. 2. 2. 3 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 1 бір таңбалы сандарды түрлі тәсілдермен суреттеу: нүктелердің, таяқшалардың, заттардың жиынтығымен; 0. 5. 2. 2 "+", "-", "?", "="белгілерін қолдану; 0. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын түсіну; 0. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын дұрыс айту
		5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 2 сандарды, заттарды салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді қолдану; 0. 5. 1. 1 қарапайым есептердің моделдеуін бақылау; 0. 5. 1. 3 заттық-практикалық әрекет негізінде қосынды мен қалдықты табу бойынша қарапайым есептер шығару; 0. 5. 1. 4 заттық-практикалық әрекет негізінде санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту бойынша есептер шығару; 0. 5. 1. 6 заттық-практикалық әрекет негізінде санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту бойынша есептер шығару; 0. 5. 2. 7 есеп мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
	3С Шамалар. Уақытта бағдарлау	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 1 негізгі геомретриялық формаларды ажырату(шеңбер, сопақша, шаршы, тікбұрыш, үшбұрыш); 0. 1. 3. 3 заттарды ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша салыстыру; 0. 1. 3. 5 кеше, бүгін, күндіз, түн, таң, кеш түсініктерін білу
4 – тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	4A Күнделікті өмірдегі есептеулер	1.1 1Натурал сандар және 0 саны	0. 1. 1. 3 10 шектеуіндегі біртаңбалы сандар құрамын, сандардыңразрядтық құрамын анықтау; 0. 1. 1. 4 сандардың натурал қатарындағы әр санның орнын анықтау, қатардың алдыңғы және келесі элементтерін атау, жазу, салыстыру; 0. 1. 1. 5 10-ның шектеуінде тура және кері реттілікпен бір-бірлеп және 2ден топтастырып санау; 0. 1. 1. 6 заттық-практикалық іс-әрекет негізінде заттарды екі, төрт бөлікке бөлу
		1.2 Сандармен амалдар орындау	0. 1. 2. 2 **заттық-практикалық материал негізінде алғашқы ондық шектеуіндегі бірдей қосындыларды қосу; 0. 1. 2. 2 қосу және алу компоненттерін түсіну және атау; 0. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарды қосу кестесін білу; 0. 1. 2. 6 ондықтар арқылы өткізбей 10 шектеуінде қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 0. 2. 2. 3 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру
		4.2 Пікірлер	0. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлерді түсіну; 0. 4. 2. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен қарапайым логикалықесептер шығару; 0. 4. 2. 3 көру тірегін қолдана отырып сұрақтарға жауап беру
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	0. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша түсінік деңгейіндеажырата білу (түсі,формасы, өлшемі); 0. 4. 1. 3 жұптар құру арқылы топтар санын салыстыру
		5.2 Математикалық тіл	0. 5. 2. 2 "+", "-", "?", "="белгілерін қолдану 0. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттер ікомпоненттерінің атауларын түсіну; 0. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын дұрыс айту
		5.1 Есептер және математикалық модель	0. 5. 1. 2 сандарды, заттарды салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді қолдану; 0. 5. 1. 1 қарапайым есептердің моделдеуін бақылау; 0. 5. 1. 3 заттық-практикалық әрекет негізінде қосынды мен қалдықты табу бойынша қарапайым есептер шығару; 0. 5. 1. 4 заттық-практикалық әрекет негізінде санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту бойынша есептер шығару; 0. 5. 1. 6 қосу және алуға арналған қарапайым есептерді шығару амалдарын атау және айтып түсіндіру; 0. 5. 2. 7 есеп мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру
	4B Шамалар және өлшемдер	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	0. 1. 3. 3 заттарды ұзындығы, массасы, сыйымдылығы бойынша салыстыру; 0. 1. 3. 4 см арқылы кесіндінің ұзындығын анықтау, сызғыштың көмегімен берілген ұзындықтағы кесіндіні белгілеу; 0. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну және атау
		3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	0. 3. 1. 1 қарапайымгеометриялық фигураларды тану және атау, нүкте, түзу сызық, қисық сызықтар кесінді; 0. 3. 1. 2 көпбұрыштарды (үшбұрыштар, төртбұрыштар) элементтерінің (бұрыштары, жақтары) саны бойынша ажырата білу; 0. 3. 1. 3 ** екі кесіндіні салыстыру; 0. 3. 1. 6 қарапайым математикалық терминология материалында ашық буындағы үш буынды сөздерді айту
	4C Нысандардың орналасуы және бағыты	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	0. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу; 0. 3. 2. 5 айналадағы заттардың орналасуын, бағытын түсіну (алдында-артында, оң жақта-сол жақта, жоғарыда-төменде, ортасында, қатар, үстінде, астында, жақын-алыс)
		4.3 Тізбектер	0. 4. 3. 1 10-ға дейінгі сандар реттілігін, суреттер реттілігін анықтау; 0. 4. 3. 2 табиғат әрекеттері және жағдайлары реттілігін анықтау, ойыншықтардың, түрлі-түсті моншақтардың реттілігін құру; 0. 4. 2. 3 көру тірегін қолдана отырып сұрақтарға жауап беру
		4.4 Заттар комбинациялары	0. 4. 4. 1 бірлескен әрекеттер деңгейінде айналадағы заттармен "екіден" комбинациялар нұсқаларын құру; 0. 4. 4. 2 сөйлеу тілінде қарапайым жалаң сөлемдерді қолдану

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1AСандар және цифрлар	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 1 ** натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10-ның шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 1. 1. 1. 2 ** біртаңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 1. 1. 1. 3 ** біртаңбалы сандар құрамынанықтау; 1. 1. 1. 7 мұғалім сұрақтарына қысқаша және толық сөйлеммен жауап беру
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру; 1. 3. 2. 4 геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарын (үлкен-кіші, биік-аласа, кең-тар, жалпақ-жіңішке), бағытын және қозғалысын (оңғасолға, тура) анықтау; 1. 3. 2. 5 айналадағы заттардың орналасуын, бағытын анықтау (алдында-артында, оң жақта-сол жақта, жоғарыда-төменде, қатар, үстінде, астында, ішінде, сыртында, ортасында); 1. 3. 1. 6 математикалық терминология материалында дауыссыздары сөздің ортасында жиналған және ашық буындағы екі буынды сөздерді айту
		1.2 Сандармен амалдар орындаулар	1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтардың бірігуі ретінде, және алу амалын жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 1. 1. 2. 5 ** ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарменқосу және алу амалдарын ауызша орындау; 1. 1. 2. 3 ** үлгі бойынша 1 қасиетін қолдану; 1. 1. 2. 2 **қосу мен алу - өзара кері амалдар екенін түсіну, компоненттердің, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті анықтау; 1.2.2. зат есімдіктер мен сан есімдіктердің септіктік формаларын көмекші сөздерменқолдану
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	1. 3. 3. 1 бағыттаушы көмек арқылы сандық сәуледегі нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау
		4.3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 ** 10-ға дейінгі сандар реттілігін, және кері реттілікті анықтау; суреттер, фигуралар, таңбалар, 20 шектеуіндегі сандар реттілігіндегі заңдылықты анықтау
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 1 цифрды саннан ажырата білу, біртаңбалы сандарды түрлі тәсілдермен көрнекі суреттеу: сандық сәуледегінүктелердің, таяқшалардың жиынтығымен; 1. 5. 1. 2 ** андарды, заттарды салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді, заттардың орналасуын, бағытын және ара қашықтығын белгілейтін терминдерді қолдану; 1. 5. 2. 3 сандық сәулені сандарды қосу және алуды / сандарды салыстыруды (аз/көп) / көрші сандарды, сандық интервалдарды және сандар реттілігін көрсету үшін қолдану ; 1. 5. 2. 2 ** цифрларды, белгілерінқолдану; 1. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану; 1. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	1В Геометриялық фигуралар	4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	1. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша жіктеу (түсі, формасы, өлшемі, материалы, нысандардың әрекеті); 1. 4. 1. 3 **заттар жиынтықтарын жұптар құру арқылы салыстыру; 1. 4. 2. 3 тірек сөздерді қолдана отырып сұрақтарға жауап беру
		3.1 Геометриялық фигуралар	1. 3. 1. 1 геометриялық фигураларды тану және атау: нүкте, түзу, қисық және бүгілме, тұйықталған және тұйықталмаған сызықтар, кесінді, сәуле, бұрыш; 1. 3. 1. 2 жалпақ фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тікбұрыш), кеңістікті фигураларды(текше,шар, цилиндр, конус, пирамида) ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету; 1. 3. 1. 4 кесіндінің бірнеше бірлікке көбейткендегі немесе азайтқандағы ұзындығын табу
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1. 3. 2. 3 үлгі бойынша жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру; 1. 3. 2. 4 ** геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарын (үлкен-кіші, биік-аласа,кең-тар, жалпақ-жіңішке)анықтау; 1. 3. 2. 6 қол маассажын қайталап жасау
	1С Шамалар және өлшем бірліктері	5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 2** сандарды, заттарды, тауарлар бағасын салыстыру барысында пайдаланатын түсініктерді/терминдерді қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 1** шамаларды ажырату: ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық),бұларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1. 1. 3. 2 ** өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: см, кг,л,; 1. 1. 3. 3 ** шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, масса: кг, көлем (сыйымдылық)және шамалар мәнімен қосу, алу амалдарын орындау; 1. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі, массасы, ұзындығы бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну
2 – тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршағанәлем	2A 10-ның шектеуінде сандарды қосу және алу	1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтардың бірігуі ретінде, және алу амалын жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 1. 1. 2. 2 **қосу мен алу - өзара кері амалдар екенін түсіну, компоненттердің, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті анықтау; 1. 1. 2. 3 үлгі бойынша қосудың ауыстырмалық қасиетін, 1 және 0 қасиетін қолдану; 1. 1. 2. 4 ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарды қосу кестесін білу , құру және қолдану; 0. 2. 2. 3 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру
		1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 1 ** натурал сандар және 0 саны құрылуын түсіну; 10-ның шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 1. 1. 1. 4 онықтар санының ірілендірілген бірлігін құру, 100-ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру
		4. 3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 **100-ге дейінгі ондықтарды және кері қарай реттілікті анықтау; суреттер, фигуралар, таңбалар, 20 шектеуіндегі сандар реттілігіндегі заңдылықты анықтау; 1. 4. 3. 2**реттілікті анықтау және заңдылықтың бұзылуын табу
		1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 1. 2. 1 қосу амалын ортақ элементтері жоқ жиынтықтардың бірігуі ретінде, және алу амалын жиынтық бөлігін алып тастау ретінде түсіну; 1. 1. 2. 2 қосу мен алу - өзара кері амалдар екенін түсіну, компоненттердің, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті анықтау; 1. 1. 2. 5 ** ондықтар арқылы өткізбей біртаңбалы сандарменқосу және алу амалдарын ауызша орындау; 1. 1. 2. 6 ** онықтарды қосу және алу амалдарын орындау; 0. 2. 2. 3 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру
		2. Сандық және әріптік өрнектер	1. 2. 1. 1 ** сандық және әріптік өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды)
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 2 ** "+", "-", "?", "="белгілерін қолдану; 1. 5. 2. 4 қосу және алу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану; 1. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	2B Сандар және заңдылықтар	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 6* * практикалық іс-әрекет негізінде 2,4,6,8,10 заттар санының жартысын табу; 1. 1. 1. 4 **100-ге дейін ондықтармен санау, жазу, салыстыру; 1. 1. 1. 5 **10-ға дейін 2-ден топтастырып сандық топтарментура және кері реттілікпен санаупрактикалық іс-әрекет негізінде 2,4,6,8,10 заттар санының жартысын табу
		4.3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 **100ге дейінгі ондықтардың реттілігін және кері қарай реттілікті анықтау; суреттер, фигуралар, таңбалар, 20 шектеуіндегі сандар реттілігіндегі заңдылықты анықтау; 1. 4. 3. 2 табиғат әрекеттері және жағдайлары реттілігін анықтау, реттілікті құру және заңдылықтың бұзылуын табу; 1. 4. 3. 3 жиынтықтың артық элементтерін атау және бөлу
		4.2 Пікірлер	1. 4. 2. 2 ** бірдей цифрлары және фигуралары бар басқатырғыштарды, ребустарды, қарапайым логикалықесептерді шығару; 1. 4. 2. 3 тірек сөздерді қолдана отырып сұрақтарға жауап беру
	2C Шамалардың өлшемдері	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	1. 3. 1. 2 ** жалпақ фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тікбұрыш) ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету; 1. 3. 1. 3 геометриялық фигуралар жақтарын өлшеу және салыстыру (үшбұрыш, шаршы, тікбұрыш); 1. 3. 1. 5 берілген жақтары бойынша шаршы және тікбұрыш құрастыру; 1. 3. 1. 6 математикалық терминология материалында дауыссыздары сөздің ортасында жиналған және ашық буындағы екі буынды сөздерді айту
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	1. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу; 1. 3. 2. 5 айналадағы заттардың орналасуын, бағытын анықтау (алдында-артында, оң жақта-сол жақта, жоғарыда-төменде, қатар, үстінде, астында, ішінде, сыртында, ортасында); 1. 3. 2. 6 қол маассажын қайталап жасау
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 1 шамаларды ажырату: ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық), уақыт; бұларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1. 1. 3. 2 ** өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: см, дм, кг, л; 1. 1. 3. 3 ** шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, масса: кг, көлем (сыйымдылық): л және шамалар мәнімен қосу, алу амалдарын орындау; 1. 1. 3. 4 үлгі бойынша араларындағы ара қатынастары негізінде ұзындықтың өлшем бірліктерін түрлендіру: см, дм ; 1. 1. 3. 1 шамаларды ажырату: ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық), уақыт; бұларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; 1. 1. 3. 2** өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: см, дм,кг,л; 1. 1. 3. 3 ** шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, масса: кг, көлем (сыйымдылық): л және шамалар мәнімен қосу, алу амалдарын орындау; 1. 1. 3. 4 үлгі бойынша араларындағы ара қатынастары негізінде ұзындықтың өлшем бірліктерін түрлендіру: см, дм; 1. 1. 3. 7 үлгі бойынша араларындағы ара қатынастары негізінде ұзындықтың өлшем бірліктерін түрлендіру: см, дм
3 – тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3A Сандармен амалдар. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 2 ** біртаңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 1. 1. 1. 3 ** біртаңбалы сандар құрамын анықтау; 1. 1. 1. 6 заттық-практикалық іс-әрекет негізінде 2,4,6,8,10 заттар санының жартысын табу
		5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 1 есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу, есепті шығару үшін тірек сызбасын таңдау; 1. 5. 1. 3 ** қосынды мен қалдықты табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару, кері есептерді құру және шығару; 1. 5. 1. 4 ** санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту, айырманы салыстыру бойынша есептерді сараптамалау және шығар; 1. 5. 1. 4 санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту, айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 1. 5. 1. 5 қосу мен алудың белгісіз компоненттерін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару, кері есептер құрастыру және шешу; 1. 5. 2. 7 есептер мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар қою және берілген сұрақтарға жауап беру
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 2 ** белгілерін қолдану; 1. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
		1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 1. 2. 2 қосу мен алу - өзара кері амалдар екенін түсіну, компоненттердің, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті анықтау, заттық-практикалық материал негізінде 20 –ның шектеуіндегі бірдей қосыныдыларды қосу қасиетін бақылау; 1. 1. 2. 3 қосудың ауыстырмалық қасиетін қолдану; 0. 2. 2. 3 сандық сан есімдіктер мен зат есімдіктерді келістіру
	3B Шамалар. Уақытта бағдарлау	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 5 12 сағаттық форматтағы сағаттың циферблаты бойынша уақытты анықтау, уақыт өлшемінің бірліктерін ажырата білу: минут, сағ, күндіз, апта, ай, жыл; 1. 1. 3. 1 ** уақытшамаларын ажырату; бұларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; өлшемдер жүргізу; 1. 1. 3. 2 ** өлшем бірліктерін қолдана отырып шамаларды өлшеу
	3C Теңддіктер және теңсіздіктер.Теңдеулер	2.2 Теңдіктер және теңсіздіктер. Теңдеулер	1. 2. 2. 1 теңддіктер мен теңсіздіктеді, теңдеулерді тану, дұрыс және бұрыс теңдіктерді ажырата білу; 1. 2. 2. 2 таңдау тәсілі және қосу мен алу байланысы негізінде теңдеулер шешу; 1. 2. 2. 3 зат есімдіктер мен сан есімдіктердің септіктік формаларын көмекші сөздермен қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	1. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектердіқұру, оқу, жазу және тану (қосындыларды, айырмаларды), теңдіктер мен теңсіздіктер; 1. 2. 1. 2 берілген әріп мәні бойынша бір амалмен әріптік өрнектің мәнін табу; 1. 2. 1. 3 қосу және алу арасындағы байланыстарды әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: а+b=с, c–a=b, c-b=a; 1. 2. 1. 4 қосу және алу барысында 0 қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a+0=a, a-0=a; 1. 2. 1. 5 жақшасыз әріптік өрнектерді, сандық өрнектерді салыстыру; 1. 2. 1. 9 көру тірегі арқылы математикалық терминдерді айту
		5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 2 цифрдың, белгілерін, белгісіз санның ( ) символын қолдану; 1. 5. 2. 6 қосу және алу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
4 – тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	4A Күнделікті өмірдегі есептеулер	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	1. 1. 1. 1 ** 11-20 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 1. 1. 1. 2 ** бір таңбалы 11-ден 20-ға дейін сандарды оқу, жазу, салыстыру; 1. 1. 1. 3** 20 шектеуіндегі сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу; 1. 1. 1. 5** 20-ға дейін 2-ден сандық топтармен тура және кері реттілікпен санау; 1. 1. 1. 6 заттық-практикалық іс-әрекет негізінде 2,4,6,8,10 заттар санының жартысын табу; 1. 1. 1. 7 мұғалім сұрақтарына қысқаша және толық сөйлеммен жауап беру
		1.2 Сандармен амалдар орындау	1. 1. 2. 2** заттық-практикалық материал негізінде 20 – ның шектеуіндегі бірдей қосыныдыларды қосу қасиетін бақылау; 1. 1. 2. 5 20 ның шектеуіндегі екітаңбалы және біртаңбалы санды қосу және алу амалдарын ауызша орындау
		1. Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 6 тиындармен түрлі операциялар жүргізу 1 тг, 2 тг, 5 тг, 10 тг, 20 тг
		4.3 Тізбектер	1. 4. 3. 1 ** 20-ға дейінгі сандардың реттілігін және кері қарай реттілікті құру
		5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 3 қосынды мен қалдықты табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару, кері есептерді құру және шығару; 1. 5. 1. 4 педагогтың бағыттаушы көмегі арқылы санды бірнеше бірлікке өсіру және азайту, айырманы салыстыру, кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 1. 5. 1. 6 қосу және алуға арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру; 1. 5. 1. 7 ұйымдастырушы көмек арқылы бірнеше бірлікке өсіру мен азайту және айырмалық салыстыру бойынша 1 амалды есептерді моделдеу және шығару; 1. 5. 2. 7 есептер мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар қою және берілген сұрақтарға жауап беру
	4B Жиынтықтар. Логика элементтері	5.2 Математикалық тіл	1. 5. 2. 5 қол асты материалдар көмегімен мәліметтерді жинау, кестелерді, диаграммаларды, пиктограммаларды жүйелеу, салып бітіру
		4.2 Пікірлер	1.4.2. шынайы және жалған пікірлерді анықтау; 1. 4. 2. 2 ** ребустарды, қарапайым логикалықесептерді сәйкесігінежәне шынайылығына орай шығару; 1. 4. 2. 3 тірек сөздерді қолдана отырып сұрақтарға жауап беру
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	1. 4. 1. 2 жиынтықтарды элементтерінің белгілері бойынша жіктеу (түсі,формасы,өлшемі, материалы, нысандардың әрекеті); 1. 4. 1. 3 заттар жиынтықтарын жұптар құру арқылы салыстыру, тең жиынтықтарды, бос жиынтықты анықтау; 1. 4. 1. 1 екі жиынтықтың біріктірілуін және жиынтық бөлігінің алынуын көрнекі бейнелеу
		4.4 Заттар комбинациялары	1. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "екіден" комбинациялар нұсқаларын құру; 1. 4. 4. 2 3-5 сөзден тұратын жайылма сөлемдерді қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1. 1. 3. 1 шамаларды ажырату: ұзындық, масса, көлем (сыйымдылық), уақыт; бұларды өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау; өлшемдер жүргізу; 1. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, масса: кг, көлем (сыйымдылық): л, уақыт: сағ және шамалар мәнімен қосу, алу амалдарын орындау; 1. 1. 3. 7 түсі, формасы, көлемі, массасы, ұзындығы бойынша заттарды ажырата отырып олардың белгісін түсіну
	4C Нысандардың орналасуы және бағыты	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	1. 3. 1. 2 жалпақ фигураларды (үшбұрыш, шеңбер, шаршы, тікбұрыш), кеңістікті фигураларды(текше,шар, цилиндр, конус, пирамида) ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету; 1. 3. 1. 5 берілген жақтары бойынша шаршы және тікбұрыш құру
		3.2 Геометриялық фигураларды бейнелеу және орналастыру	1. 3. 2. 1 жазықтықта түзу, қисық, тұйықталған және тұйықталмаған бүгілме сызықтарды/ нүктелік қағазда қарапайымжалпақ фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) бейнелеу; 1. 3. 2. 2 берілген ұзындықта кесінді сызу; 1. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерімен және олардың бөліктерімен композициялар құру; 1. 3. 2. 4 геометриялық фигураларарасындағы негізгі қатынастарын (үлкен-кіші, биік-аласа, кең-тар, жалпақ-жіңішке) анықтау; 1. 3. 2. 6 қол массажын қайталап жасау
		5.1 Есептер және математикалық модель	1. 5. 1. 2 ** заттардың орналасуын, бағытын және ара қашықтығын белгілейтін терминдерді қолдану; 1. 5. 2. 7 есептер мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар қою және берілген сұрақтарға жауап беру

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	1А Екітаңбалы сандар	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	2. 1. 1. 1 100 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну; 100 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 2. 1. 1. 2 екітаңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 2. 1. 1. 3 ** екітаңбалы сандардың разрядтық құрамын анықтау, разрядтық қосындылардың қосындысына бөлшектеу; 2. 1. 1. 7 өз әрекетеріне түсінік беру барысында мұғалім сұрақтарына қысқаша және толық сөйлеммен жауап беру
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 1 екі таңбалы сандардың графикалық моделін құру, разрядтар кестесін қолдану
	1В Сандармен амалдар жүргізу. Есептер	1. Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 4 ** ондықтар арқылы өткізіп біртаңбалы сандарды қосу кестесін құру; 2. 1. 2. 5 ** ондықтар арқылы өткізіп біртаңбалы сандарменқосу және алу амалдарын ауызша орындау; 2. 1. 2. 3 ** қосудың ауыстырмалық, байланыстырмалық қасиеттерін есептеулерді оңтайландыру үшінқолдану; 2. 1. 2. 16 жанама септіктегі зат есімдіктерді және сан есімдіктерді келістіру
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	2. 2. 1. 6 екі, үш арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 1 бір амалды; екі амалды есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу; 2. 5. 1. 8 ** сандық өрнек түріндегі қарапайым есептердің шешімін барлық амалдармен моделдеу; 2. 5. 2. 7 есептің берілген шартына қарай сұрақтар құру
	1С Шамалар және олардың өлшем бірліктері	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2. 1. 3. 1 түрлі өлшеу аспаптарының шкалаларын ажырату және олармен шамалардың тиісті мәнін анықтау; 2. 1. 3. 2 ** өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: м,ц; 2. 1. 3. 3 ** шамаларды ң мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, м, масса: кг, ц, көлем (сыйымдылық): лжәне шамалар мәнімен қосу, алу, көбейту, бөлу амалдарын орындау; 2. 1. 3. 4 ** араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: см, дм, м, массаның: кг, ц; 2. 1. 3. 7 көлемдік және жалпыламалық түсініктерді білу және қолдану
2 – тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	2A Екітаңбалы сандарды қосу және алу. Жүздіктер.	1.1 Натурал сандар және 0 саны. Бөлшектер	2. 1. 1. 4 жүздік есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1000-ға дейін жүздіктермен санау, жазу, салыстыру; 2. 1. 1. 6 көрнекілікке сүйене отырып заттар тобының бірдей 2, 3, 4, 5 бөліктерге бөлінуін көрсету
		1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 3 ** қосудың ауыстырмалық, байланыстырмалық қасиеттерінесептеулерді оңтайландыру үшінқолдану; 2. 1. 2. 5 **300+200 (3ж.+2ж.), 170-130 (17онд.-13 онд.) түрлерін қосу және алу; 2. 1. 2. 8 алгоритм бойынша 34+23, 57-23, 45±19, 47+33, 80-47, 100-35 сияқты жағдайларда екі таңбалысандарды қосу және алу; 2. 1. 2. 7 45±9, 40-14, 100-35сияқты жағдайларда ондықтар арқылы өткізіп сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 2. 2. 2. 8 34+23, 57-23, 45±19, , 47+33, 80-47, 100-35 сияқты жағдайларда екі таңбалысандарды қосу және алу алгоритмін қолдану
		4.3 Тізбектер	2. 4. 3. 1 100-ге дейінгі сандар, 1000-ға дейінгі жүздіктер заңдылығын анықтау; 2. 4. 3. 2 берілген заңдылық бойынша реттілік құру, бұзылымын табу; 2. 4. 3. 3 бағыттаушы көмек арқылы жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша жіктеу
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 1 **екі амалды есепті сызба, сурет, қысқаша жазба түрінде моделдеу; 2. 5. 1. 7 **екі амалды есептерді моделдеу және шығару; 2. 5. 1. 8 **сандық өрнек түріндегі бөлектенген амалдағы қарапайым құрамдыесептердің шешімін моделдеу; 2. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	2B Шамалар және олардың бірліктері	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2. 1. 1. 3 ** 12 дейінгі сандардың римдік нөмірленуін оқу, жазу және қолдану; 2. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: см, дм, м, масса: кг, ц, көлем (сыйымдылық): л, уақыт: сағ, мин, тәулік, апта, ай, жыл және шамалар мәнімен қосу, алу, көбейту, бөлу амалдарын орындау ; 2. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: см, дм, м, массаның: кг, ц, уақыттың: сағ, мин, тәулік, ай, жыл; 2. 1. 3. 5 циферблат бойынша уақытты анықтау: саға т және минут; 2. 1. 3. 7 көлемдік және жалпыламалық түсініктерді білу және қолдану
	2С Жиынтықтың және оның элементінің. және белгілері	4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	2. 4. 1. 2 сандық жиынтықтарды сандар жазуындағы цифлар саны, санның 2ге бөлінгіштігі, реттіліктегі санның орны бойынша құрастыру және жіктеу (бөлу); 2. 4. 1. 3 жиынтықтар және олардың элементтерін диаграммада белгілеу; элементтердің жиынтыққа, біріктіруге және қиылыстыруға жататынын анықтау
		4.2 Пікірлер	2. 4. 2. 1 пікірлердің шынайылығын және жалғандығын анықтау, шынайы және жалған пікірлер құру; 2. 4. 2. 3 дайын алгоритмдерге сүйене отырып пікірлерді тұжырымдау
		4.4 Нысандар комбинациялары	2. 4. 4. 1 айналадағы заттармен "үштен" комбинациялар нұсқаларын құру; 2. 4. 4. 2 сұрақтарға жауап беру барысында жалғаулығы бар салалас құрмалас сөйлемдерді қолдану
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 2 латын алфавитінің бас әріптерін жиынтықты, оның элементтерін белгілеу үшін қолдану – кіші әріптер, элементтің жиынтыққа жатататынын және жатпайтынын көрсететін және белгілері; 2. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, кестелерді, диаграммаларды жүйелеу, салып бітіру; 2. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
3 – тоқсан
5. Дені саудың -жаны сау! 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3А Геометриялық фигуралар және олардың өзара орналасуы	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	2. 3. 1. 1 бұрыштардың түрін тану және атау (тік, сүйір, доғал)/ тікбұрыштың, шаршының, тікбұрышты үшбұрыштың маңызды белгілерін анықтау; 2. 3. 1. 2 көпбұрыштарды жіктеу; 2. 3. 1. 6 математикалық терминология материалында дауыссыздары сөздің басында жиналған және жабық буындағы екі буынды сөздерді айту
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2. 3. 2. 1 түзу, қисық, тұйықталған және тұйықталмаған бүгілме сызықтарды/ нүктелік қағазда қарапайымжалпақ фигураларды (үшбұрыш, төртбұрыш) бейнелеу; 2. 3. 2. 2 түзу сызық сызу; 2. 3. 2. 6 саусақтық гимнастиканы жасай білу
		4.3 Тізбектер	2. 4. 3. 2 берілген заңдылық бойынша реттілік құру, бұзылымын табу; 2. 4. 3. 3 бағыттаушы көмек арқылы жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша жіктеу
	3В Көбейту және бөлу. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	2. 1. 1. 5 50-ге дейін 3,4,5 тен топтастырып сандық топтармен тура және кері реттілікпен санау, жұп және тақ сандарды ажырату; 2. 1. 1. 6 көрнекілікке сүйене отырып заттар тобының бірдей 2,3,4,5 бөліктерге бөлінуін көрсету; 2. 1. 1. 7 өз әрекетеріне түсінік беру барысында мұғалім сұрақтарына қысқаша және толық сөйлеммен жауап беру
		1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 1 **заттық-практикалық материал негізінде көбейтуді бірдей қосындыларды қосу ретіндежәне бөлуді элементтер жиынтығын мағынасы бойынша бірдей бөліктерге бөлшектеу ретінде түсіну; 2. 1. 2. 2 **бірдей қосыныдылардың қосуын көбейтуге ауыстыру және керісінше; мұндай ауыстырудың мақсаттылығын түсіну; 2. 1. 2. 4 **2,3 ке көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану; 2. 1. 2. 16 жанама септіктегі зат есімдіктерді және сан есімдіктерді келістіру
		1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	2. 1. 3. 6 50 тг, 100 тг тиындарды, 200 тг, 500 тг қағаз ақшаларды ажырата білу, олармен түрлі операциялар жүргізу; 2. 1. 3. 7 көлемдік және жалпыламалық түсініктерді білу және қолдану
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	2. 4. 1. 1 диаграммалар көмегімен біркелкі сандық жиынтықтардың біріктірілуін және жиынтықтың біркелкі сандық бөліктерге бөлінуін бейнелеп көрсету
		5.1 Есептер	2. 5. 1. 3 бірдей қосындылардың қосындысын табу; мағынасы бойынша және бірдей бөлікке бөлу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 2. 5. 2. 7 есептің берілген шартына қарай сұрақтар құру
	3С Сандық және әріптік өрнектер. Теңдеулер. Есептер	2.1 Сандық және әріптік өрнектер	2. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді құру, оқу, жазу және тану (көбейтінді, бөлінді)/ теңдіктер мен теңсіздіктер; 2. 2. 1. 2 берілген әріп мәні бойынша екі амалмен әріптік өрнектің мәнін табу; 2. 2. 1. 3 қосу және көбейтудің қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: a+b=b+a, (a+b) +c=a+(b+c), ab=ba; 2. 2. 1. 4 санды 1-ге көбейту, 1-ге бөлу қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: a•1=a, a:1=a; 2. 2. 1. 9 көру тірегі арқылы тілде математикалық терминдерді қолдану
		2.2 Теңдіктер және теңсіздіктер. Теңдеулер	2. 2. 2. 1 х< және х> түріндегі теңсіздіктер үшін жарамды сандарды анықтау; 2. 2. 2. 2 көбейту және бөлу амалдары бар қарапайым теңдеулерді; х+(25-6)=38; (24-3)-х=8; а+6=7+80 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу; 2. 2. 2. 3 сан есімдіктерді жанама септіктегі көпше зат есімдіктер мен келістіру
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 2 **есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бағасы, саны, құны; 2. 5. 1. 4 санды бірнеше есе өсіру және азайту; айырманы салыстыру, бөліндіні салыстыру,кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 2. 5. 1. 5 **көбейту мен бөлудің белгісіз компоненттерін табуғаарналған есептерді сараптамалау және шығару; кері есептер құрастыру және шешу, тура және жанама сұрақтары бар есептерді ажырата білу ("мынаншаға көп/аз", "мына есеге көп/аз"; 2. 5. 1. 6 көбейту мен бөлуге арналған есептерді шығару амалдарын негіздеу және есепті шығару тәсілін түсіндіру; 2. 5. 1. 7 2 амалды есептерді модельдеу және шығару (бірнеше есе өсіру мен азайту және айырмалық салыстыру бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары); 2. 5. 1. 8 сандық өрнек және теңдеу түріндегі барлық амалдағы есептерді; құрамды- сандық өрнек түріндегі бөлектенген амалдағы қарапайым есептердің шешімін моделдеу; 2. 5. 2. 7 есептің берілген шартына қарай сұрақтар құру
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 4 қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттері компоненттерінің атауларын өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану; 2. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
4 – тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	4A Есептеудің тиімді тәсілдері	1.2 Сандармен амалдар орындау	2. 1. 2. 2 ** көбейту және бөлу өзара кері амалдар екенін түсіну; компоненттер, амалдар нәтижелерінің арасындағы тәуелділікті бағытты көмек арқылы анықтау; 2. 1. 2. 3 қосудың ауыстырмалық, байланыстырмалық қасиеттерін және көбейтудің ауыстырмалық қасиетін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану; 2. 1. 2. 4 **2,3 ке көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	2. 2. 1. 5 2-ден аса арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз сандық өрнектерді салыстыру; 2. 2. 1. 6 екі, үш арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу; 2. 2. 1. 9 көру тірегі арқылы тілде математикалық терминдерді қолдану
	4B Есептерді шығару тәсілдері	5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 4 санды бірнеше есе өсіру және азайту; айырманы салыстыру, бөліндіні салыстыру,кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 2. 5. 1. 5 ** тура және жанама сұрақтары бар есептерді ажырата білу ("мынаншаға көп/аз", "мына есе ге көп/аз" қатынастарымен байланысты); 2. 5. 1. 8 теңдеу түріндегі барлық амалдағы есептерді; құрамды- сандық өрнек түріндегі бөлектенген амалдағы қарапайым есептердің шешімін моделдеу; 2. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	4C Геометриялық фигуралар. Периметр. Аудан	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	2. 3. 1. 3 көпбұрыштар жақтарының, айналадағы заттардың ұзындығын өлшеу, периметрлерін табу формулаларын жалпылау, құрастыру және қолдану Р= (а+в) х2, Р = а х 4, Р=а+в+с; 2. 3. 1. 4 фигураның белгісіз жағын периметрі және белгілі жақтары арқылы табу; 2. 3. 1. 5 периметрдің берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құрастыру, бірлескен әрекет деңгейінде фигураның формасын өзгерткенде периметр қалай өзгеретінін түсіндіру; 2. 3. 1. 6 математикалық терминология материалында дауыссыздары сөздің басында жиналған және жабық буындағы екі буынды сөздерді айту
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	2. 3. 2. 3 жалпақ фигуралар моделдерін бөліктерге бөлу және олардан композициялар құру; 2. 3. 2. 4 нұсқау бойынша іс-әрекеттерді орындау және бастапқы позицияны, бағыт пен қозғалысты анықтау (оңға, солға, тура, толық бұрылыс, бұрылыстың жартысы, төрттен бірі, сағат тілімен және тіліне қарсы)
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	2. 3. 3. 1 түзудегі белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау; 2. 3. 3. 3 жазықтықта бағдарлау бойынша практикалық жаттығулар орындау
		4.2 Пікірлер	2. 4. 2. 2 сандық есептерді; түрлі сандары бар басқатырғыштарды; логикалық құймалау және өлшеу есептерін зерттеу және шығару; 2. 4. 2. 3 дайын алгоритмдерге сүйене отырып пікірлерді тұжырымдау
		5.1 Есептер және математикалық модель	2. 5. 1. 2 ** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: ұзындығы, ені, периметрі; 2. 5. 1. 5 ** тікбұрыштың, шаршының жақтарын және периметрін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару; кері есептер құрастыру және шешу; 2. 5. 2. 7 есептің берілген шартына қарай сұрақтар құру
		5.2 Математикалық тіл	2. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен нүктелерді, кесінділерді, сәулелерді белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу; 2. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын қарапайым өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1А 1000 шектеуіндегі сандар. Қосу және алу	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	3. 1. 1. 1 1000 шектеуіндегі сандар құрылуын түсіну; 1000 шектеуінде тура және кері санау; натурал қатарындағы санның орнын анықтау; 3. 1. 1. 2 үш таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру; 3. 1. 1. 3 үш таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу; 3. 1. 1. 4 мыңдық есебінің ірілендірілген бірлігін құру, 1 000 000-ға дейін мыңдықтармен санау, жазу, салыстыру; 3. 1. 1. 7 сабақ тақырыбы бойынша жауаптар мен сұрақтарды сауатты тұжырымдау
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 1 көп таңбалы сандардың графикалық моделдерін құру, разрядтар және кластар кестесін қолдану; 3. 5. 2. 4 **қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттері компоненттерінің атауларын жақшалары бар өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану; 3. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
		1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 5 үш таңбалы сандармен олардың ондық құрамы негізінде қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 3. 1. 2. 8 үш таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану; 3. 1. 2. 16 зат есімдіктердің септіктік формаларын сандық сан есімдіктермен бірге қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 1 бір, екі айнымалысы бар өрнектерді құру, оқу, жазу және тану; 3. 2. 1. 2 айнымалылардың берілген мәні бойынша екі айнымалысы бар өрнектің мәнін табу; 3. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді қолдану
		2.2 Теңдіктер және теңсіздіктер	3. 2. 2. 1 қарапайым теңсіздіктердің жиынтық шешімдерін табу; 3. 2. 2. 3 қарапайым лексикалық-грамматикалық құрылымдарды құру және қолдану
		4.3 Тізбектер	3. 4. 3. 1 1000-ға дейінгі сандар/миллионға дейініг мыңдықтар тізбектерінің заңдылығын анықтау; 3. 4. 3. 2 өз бетінше таңдаған ереже бойынша реттілік құру, бұзылымын табу; 3. 4. 4. 2 өз жауабын тұжырымдау барысында сөйлемдерді логикалық байланыстар көмегімен құру (дұрысы-бұрысы, егерде …,онда…)
	1В Көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 2 0 және 1 қасиеттерін көбейту және бөлу барысында қолдану; санды 0 ге бөлуге болмайтынын білу; 3. 1. 2. 3 ** көбейтудің ауыстырмалық қасиетін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшеу бірліктері	3. 1. 3. 1 заттар бетінің ауданын өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, палеткамен өлшеу; 3. 1. 3. 3** шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: мм, см, дм, м, км,масса: г, кг, ц, т, көлем (сыйымдылық): л, аудан: см2, дм2, м2, және шамалар мәнімен арифметиикалық амалдар орындау; 3. 1. 3. 7 сын есімдіктердің салыстыру дәрежелерін түсіну және қолдану, дерексіз және жалпылама мәні бар сөздерді қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 4 санды 0-ге көбейту a•0=0;, 0ге бөлуге болмайтын қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру: 3. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді қолдану
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	3. 4. 1. 1 Эйлер-Венндиаграммасы көмегімен екі жиынтықтың біріктірілуін және қиылыстырылуын бағыттаушы көмек арқылы бейнелеу; 3. 4. 1. 2 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтер белгісі бойынша сандар жиынтығын құрастыру, оларды біріктіру және қиылыстыру; 3. 5. 2. 2 бос жиынтықты белгілеу үшін , жиынтықтардың қиылысын белгілеу үшін және жиынтықтардың бірлесуін белгілеу үшін белгілерін қолдану; 3. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді тұжырымдау
		4.4 Заттар комбинациялары	3. 4. 4. 1 "мүмкіндіктер ағашын" құру және есептерді шығаруда, түрлі өмір жағдайларындағы проблемаларды шешуде қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 1 шамалар арасындағы байланыс бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 2. 7 негізгі сөздерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 4 қосу және алу, көбейту және бөлу әрекеттері компоненттерінің атауларын жақшалары бар өрнектерді оқу және жазу барысында қолдану
	1С Кестемен көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 4** 4;5; 6 ға көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану; 3. 1. 2. 16 зат есімдіктердің септіктік формаларын сандық сан есімдіктермен бірге қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 1 бір, екі айнымалысы бар өрнектерді құру, оқу, жазу және тану; 3. 2. 1. 6 төртке дейін арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу; 3. 2. 1. 7 формулаларды шамалар арасындағы өзара байланысты белгілейтін теңдіктер ретінде түсіну; 3. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 2 ** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бір заттың массасы, саны, жалпы масса, бір затқа кеткен шығын, заттар саны, жалпы шығын; 3. 5. 1. 5 ** жанама сұрақтары бар есептерді ("мынаншаға көп/аз", "мына есе ге көп/аз" қатынастарымен байланысты) сараптамалау және шығару; 3. 5. 2. 7 негізгі сөздерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру; 3. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
2 – тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	2А Бөліктер	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	3. 1. 1. 5 бөліктің құрылуын көрсету; 3. 1. 1. 6 қарапайым бөлшектерді оқу, жазу; көрнекілікке сүйене отырып бірдей бөлгіші бар бөлшектерді салыстыру; 3. 1. 1. 7 сабақ тақырыбы бойынша жауаптар мен сұрақтарды сауатты тұжырымдау
		1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 4 ** 7; 8; 9ға көбейту және бөлу кестесін құру, білу және қолдану; 3. 1. 2. 1 ** квадратты -екі бірдей көбейтінділердің көбейтіндісі ретінде және куб –үш бірдей көбейтінділердің көбейтіндісі ретінде түсіну; 3. 1. 2. 1** бөлшектерді – бүтіннің бір немесе бірнеше бөлігі және екі натурал санның бөліндісі ретінде түсіну; 3. 1. 2. 14 санның/шаманың бөлігін және бөлігі бойынша санын/шамасын табу: 100дің шектеуіндегі санның және жүздік санның жартысын, төрттен бір, оннан бір бөлігін табу; 3. 1. 2. 16 зат есімдіктердің септіктік формаларын сандық сан есімдіктермен бірге қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 3 санның және шаманың бөлігін табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 2. 7 негізгі сөздерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру
	2В Ааудан. Шамалар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуі	3. 3. 1. 1 шеңберді, дөңгелекті және олардың элементтерін тану және атау (центрі, радиусы, диаметрі), симметриялық және и симметрия емес жалпақ фигураларды ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестету; 3. 3. 1. 2 геометриялық фигураларды көру тірегі арқылы жіктеу; 3. 3. 1. 3 тік төртбұрышытың ауданын табу формуласын құрастыру S=a·b, және шаршының S=a2,тікбұрышты үшбұрыштың S=(a·b):2,және айналадағы заттардың; 3. 3. 1. 4 суретте бейнеленген құрамдастырылған фигуралардың, сөздік нұсқау бойынша айналадағы жалпақ фигуралардың периметрін анықтау; 3. 3. 1. 5 ауданның берілген мәндері бойынша жалпақ фигуралар құрастыру, фигураның формасын өзгерткенде ауданы қалай өзгеретінін түсіндіру; 3. 3. 1. 6 тілде математикалық терминологияны қолданғанда екі тоғысуы бар үш буынды сөздерді айту
		3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3. 3. 2. 1 нүктелік қағазда паралель және қиылысатын түзулерді сызу, қиылысатын жалпақ фигураларды сызу және олардың қиылысу аймағын табу; 3. 3. 2. 2 тіктөртбұрыш, шаршы құрастыру (берілген жақтары бойынша), циркуль көмегімен шеңбер сызу; 3. 3. 2. 6 өз саусақтары мен қол буындарына массаж жасау
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	3. 3. 3. 1 сөздік нұсқау бойынша жалпақ фигурадағы белгіленген нүктелердің бір-біріне қарасты орналасуын анықтау; 3. 3. 3. 3 жазықтықта және кеңістікте бағдарлау бойынша практикалық жаттығулар орындау
		1.3 Шамалар және олардың өлшеу бірліктері	3. 1. 3. 1 заттар бетінің ауданын өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, палеткамен өлшеу; 3. 1. 3. 2** өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: мм, км, г, т,см2, дм2, м2; 3. 1. 3. 3** шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық: мм, см, дм, м, км,масса: г, кг, ц, т, көлем (сыйымдылық): л, аудан: см2, дм2, м2, уақыт және шамалар мәнімен арифметиикалық амалдар орындау; 3. 1. 3. 4 ** араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: мм, см, дм, м, км/ массаның г, кг, ц, т/ауданның: см2, дм2, м2/; 3. 1. 3. 7 сын есімдіктердің салыстыру дәрежелерін түсіну және қолдану, дерексіз және жалпылама мәні бар сөздерді қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 2**есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: ені, ұзыныдығы; 3. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 1. 5** тікбұрыштың, шаршының жақтары мен ауданын табуға салыстырмағаарналған есептерді сараптамалау және шығару
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен бұрышттарды, белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу; 3. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	2С Ауызша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 5 үш таңбалы сандармен олардың ондық құрамы негізінде қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 3. 1. 2. 8 үш таңбалы сандарды қосу және алу алгоритмін қолдану; 3. 1. 2. 9 қосынды мен көбейтіндіні біртаңбалысанға бөлу ережелерін қолдану, 100 шектеуіндегі сандарды ауызша көбейту барысында қосындыны санға көбейту; 3. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын үш таңбалы сандарды бір таңбалыға көбейту және бөлу; 3. 1. 2. 16 зат есімдіктердің септіктік формаларын сандық сан есімдіктермен бірге қолдану
3 – тоқсан
5. Өнер	3А Кестеден тыс көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 3 ** көбейтудің байланыстырмалық, орналастырмалық қасиеттерін есептеулерді оңтайландыру үшін қолдану; 3. 1. 2. 6 біртаңбалы санға қалдықпен бөлу; 3. 1. 2. 7 17·5, 96:6, 75:15, 84:4 сияқты жағдайларда кестеден тыс көбейту және бөлу; 3. 1. 2. 9 қосынды мен көбейтіндіні біртаңбалысанға бөлу ережелерін қолдану, 100 шектеуіндегі сандарды ауызша көбейту барысында қосындыны санға көбейту
6. Атақты тұлғалар		2.2 Теңдіктер және теңсіздіктер. Теңдеулер	3. 2. 2. 2 көбейту және бөлу амалдары бар қарапайым теңдеулерді; х· (25:5)=60; (24·3):х=6; х: (17·2)=2; k+124 : 4 = 465 түріндегі күрделі құрылымды теңдеулерді шешу; 3. 2. 2. 3 қарапайым лексикалық-грамматикалық құрылымдарды құру және қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 3 көбейтудің байланыстырмалық және орналастырмалық қасиеттерін әріптік теңдік ретінде келтіру және қолдану: (ab)c=a(bc), a(b+c) =ab+ac, a(b-c) =ab-ac; 3. 2. 1. 5 3-тен аса арифметикалық амалдары бар сандық өрнектерді салыстыру; 3. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді қолдану
	3В Кеңістіктік фигуралар	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	3. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураның жаймасын дайындау (текше, тікбұрышты параллелепипед) және оның моделін жинау; 3. 3. 2. 4 оңға бұрылуы, жоғарғы, төменгі, бүйірлі көрінісі арқылы кеңістіктегі фигуралардың жай-күйлерінің өзгерістерін түсіндіру
	3С Жазбаша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 10 23·2, 123·2, 46:2, 246:2 сияқты жағдайларда екі-,үш таңбалы сандарды біртаңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 3. 1. 2. 11 28·3, 269·2, 84:3, 538:2 сияқты жағдайларда екі-, үш таңбалы сандарды бір таңбалы санға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану
4 – тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті Мерекелер	4А Жазбаша көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	3. 1. 2. 13 бөліндінің разрядтарының бірінде нөл бар болса үш таңбалы санды бір таңбалыға бөлу алгоритмін және кері амал алгоритмін –көбейтуді қолдану; 3. 1. 2. 16 зат есімдіктердің септіктік формаларын сандық сан есімдіктермен бірге қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	3. 2. 1. 5 3-тен аса арифметикалық амалдары бар сандық өрнектерді салыстыру; 3. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді қолдану
	4В Есептерді шығару тәсілдері	1.3 Шамалар және олардың өлшеу бірліктері	3. 1. 3. 6 1000 тг, 2000 тг, 5000 тг қағаз ақшаларды ажырата білу, олармен түрлі операциялар жүргізу; 3. 1. 3. 7 сын есімдіктердің салыстыру дәрежелерін түсіну және қолдану, дерексіз және жалпылама мәні бар сөздерді қолдану
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	3. 4. 1. 3 берілген немесе өз бетінше қойылған элементтер белгісі бойынша сан жиынтықтарының кіші жиынтықтарын құрастыру
		4.2 Пікірлер	3. 4. 2. 1 шынайы және жалған пікірлер құру; 3. 4. 2. 2 кестелер мен бағандар құрастыру тәсілімен логикалық ойлау есептерін шығару; 3. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді тұжырымдау
		4.4 Заттар комбинациялары	3. 4. 4. 1 "мүмкіндіктер ағашын" құру және есептерді шығаруда, түрлі өмір жағдайларындағы проблемаларды шешуде қолдану; 3. 4. 4. 2 өз жауабын тұжырымдау барысында сөйлемдерді логикалық байланыстар көмегімен құру (дұрысы-бұрысы, егерде …,онда…)
		5.1 Есептер және математикалық модель	3. 5. 1. 1 2-3 амалды есепті кесте, түзу бағанды диаграмма,сызба, қысқаша жазба түрінде моделдеу; 3. 5. 1. 2 есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: бір заттың массасы, саны, жалпы масса, бір затқа кеткен шығын, заттар саны, жалпы шығын, ені, ұзыныдығы, ауданы; 3. 5. 1. 5 жанама сұрақтары бар есептерді ("мынаншаға көп/аз", "мына есе ге көп/аз" қатынастарымен байланысты); тікбұрыштың, шаршының жақтары мен ауданын табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару; 3. 5. 1. 6 шығару барысында есеп жауабын шамалау, нәтиженің есеп негізіне сәйкес келетінін түсіндіру; 3. 5. 1. 7 3 амалды есептерді моделдеу және шығару (шамалар арасындағы байланыс бойынша қарапайым есептердің түрлі комбинациялары); 3. 5. 1. 8 айнымалысы бар өрнек түріндегі барлық амалдағы есептерді; құрамды- сандық өрнек немесе бөлектенген амалдар түріндегі қарапайым есептердің шешімін моделдеу; 3. 5. 2. 6 көбейту және бөлу компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
		5.2 Математикалық тіл	3. 5. 2. 5 мәліметтерді жинау, кестелерді, диаграммаларды, пиктограммаларды қолдана отырып жүйелеу, салыстыру
	4С Уақыт	1.3 Шамалар және олардың өлшем бірліктері	3. 1. 3. 2 ** өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: секунд; 3. 1. 3. 3 ** уақыт шамаларының мәндерін салыстыру: секунд,мин, сағ,тәулік, апта, ай, жыл, ғасыржәне шамалар мәнімен арифметиикалық амалдар орындау; 3. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде уақыттың өлшем бірліктерін түрлендіру: секунд, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыр; 3. 1. 3. 5 сағат түрлері бойынша уақытты анықтау: сағат, минут, секунд; 3. 1. 3. 7 сын есімдіктердің салыстыру дәрежелерін түсіну және қолдану, дерексіз және жалпылама мәні бар сөздерді қолдану

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 – тоқсан
1. Менің Отаным - Қазақстан 2. Адами құндылықтар	1А Көп таңбалы сандарды нөмірлеу және олармен жүргізілетін амалдар	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	4. 1. 1. 1 көп таңбалы сандардың құрылуын түсіну; 1 000 000 шектеуінденатурал қатарындағы санның орнын анықтау; 4. 1. 1. 2 көп таңбалы сандарды оқу, жазу, салыстыру, сандарды берілген разрядқа дейін дөңгелектеу; 4. 1. 1. 3 көп таңбалы сандардың разрядтық, кластық құрамын және разрядтық бірліктердің жалпы санын анықтау, қосындылардың қосындысына бөлшектеу; 4. 1. 1. 4 миллион есебінің ірілендірілген бірлігін құру, жүздік миллиондар шектеуінде жазу, санау, салыстыру; 4. 1. 1. 7 оқу диалогына белсенді араласу
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 2 0 және 1 қасиеттерін көп таңбалы сандармен арифметикалық амалдар орындау барысында қолдану; 4. 1. 2. 5 ондық құрамы негізінде көптаңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; микрокалькулятор көмегімен есептеулер; 4. 1. 2. 8 көп таңбалысандарды қосу және алу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 16 өз бетінше сөйлеу барысында сан есімдіктерді дұрыс қолдану
		1.3 Шамалар және олардың өлшеу бірліктері	4. 1. 3. 1 кеңістікті геометриялық фигураларды атау, көлемді өлшеу үшін өлшемдер мен құралдарды таңдау, текшелермен өлшеу (1 см3); 4. 1. 3. 2 өлшем бірліктері бойынша шамаларды өлшеу: мм3, см3, дм3, м3, га, ар,мг; 4. 1. 3. 3 шамалардың мәндерін салыстыру ұзындық:мм, см, дм, м, км/масса: г, кг, ц, т/көлем (сыйымдылық): л, мм3, см3, дм3, м3/ аудан: мм2, см2, дм2, м2, ар, га/ вуақыт: секунд, мин, сағ, тәулік, жыл, ғасыр және шамалар мәнімен арифметиикалық амалдар орындау; 4. 1. 3. 4 араларындағы ара қатынастары негізінде өлшем бірліктерін түрлендіру: ұзындықтың: мм, см, дм, м, км/ массаның: г, кг, ц, т/ауданның: мм2, см2, дм2, м2, ар, га/көлемнің: см3, дм3, м3, мм3/ уақыттың: секунд, мин, сағ, тәулік; 4. 1. 3. 5 уақыт бірлігінің бөліктерін анықтау (сағаттың 1/60 = 1 минут; сағаттың 1/2 = 30 мин; аптаның 1/7= 1 күн); 4.1.3. 10 000 тг, 20 000 тг қағаз ақшалардыжәне басқа мемлекеттердің валюталарын рубль, евро, доллар) ажырата білу, олармен түрлі операциялар жүргізу; 4. 1. 3. 7 дерексіз және абстрактты мәні бар сөздерді түсіну және қолдану
		4.3 Тізбектер	4. 4. 3. 1 **1000 000 ға дейінгі сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау; 4. 4. 3. 3 жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша өз бетінше жіктеу
	1В Біртаңбалы санға көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 3 қосу және көбейту қасиеттерін көп таңбалы сандармен есептеулер жүргізу барысында қолдану; 4. 1. 2. 4 2, 5, 10ға бөліну белгілері негізінде натурал сандарын жіктеу; 4. 1. 2. 5 ондық құрамы негізінде көп таңбалы сандарды қосу және алу амалдарын ауызша орындау; 4. 1. 2. 6 10, 100, 1000ға қалдықсыз және қалдықпен бөлу; 4. 1. 2. 7 екі-,үш таңбалы санды бір таңбалы санға көбейту және бөлу; 4. 1. 2. 10 ** көп таңбалысандарды бір таңбалысанғақалдықпен бөлу
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	4. 4. 1. 1 жиынтықтар арасындағы қатынастар сипатын анықтау (тең, қиылысатын және қиылыспайтын жиынтықтар, кіші жиынтық); 4. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді өз бетінше тұжырымдау
	1С Жылдамдық, уақыт, қашықтық	2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 8** бірқалыпты түзу қоғалыс жолы формуласын шығару және қолдануs=v•t, t=s:v, v=s:t; 4. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді белсенді түрде қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 2 ** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: жылдамдық, уақыт, ара қашықтық,; 4. 5. 2. 7 негізгі сәттерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру, сұрақтарға толық жауап беру
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	4. 4. 1. 3 **есептер шығару барысында жиынтықтардың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттерін қолдану
	1D Геометриялық фигуралар	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	4. 3. 1. 1** куб, тікбұрышты параллелепипедті және олардың элементтерін тану және атау (ұштары, қабырғалары, қырлары); 4. 3. 1. 3 тікбұрышты параллелепипедтің көлемін табу формуласын құрастыру және қолдану (V=a·b·c); 4. 3. 1. 4 бейнеленген құрамдастырылған фигуралардың, айналадағы жалпақ фигуралардың ауданын анықтау; 4. 3. 1. 6 тілде математикалық терминологияны қолданғанда ашық буындағы төрт буынды сөздерді айту
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 3 латын алфавитінің бас әріптерімен текшені, тікбұрышты параллелепипедті белгілеу және оларды белгілемелері бойынша оқу; 4. 5. 2. 6 математикалық амалдар компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 2 ** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: биіктік, ені, ұзындық, көлем; 4. 5. 2. 7 негізгі сәттерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру, сұрақтарға толық жауап беру
2 – тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	2А Көбейту және бөлу	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 9 санды қосындыға көбейту, санды көбейтіндіге көбейту және бөлу ережелерін қолдану; 4. 1. 2. 12 ** нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды біртаңбалысандарға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 16 өз бетінше сөйлеу барысында сан есімдіктерді дұрыс қолдану
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 10 ** көп таңбалысандарды екі таңбалысандарғ ақалдықпен бөлу; 4. 1. 2. 11 ** екі таңбалысанға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 12 нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды екі таңбалысандарға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 10 ** көп таңбалысандарды үш таңбалысандарға қалдықпен бөлу; 4. 1. 2. 11 ** үш таңбалысанға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 12 ** нөлмен аяқталатын көптаңбалы сандарды үш таңбалысандарға көбейту және бөлу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 13 бөліндінің жазбасында нөл бар болса көп таңбалысанды екі-, үш-таңбалыға бөлу алгоритмін және көбейттудің кері амалының алгоритмін қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 8** санның қалдықпен бөліну формуласын шығару және қолдану a=b•c+r; 4. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді белсенді түрде қолдану
	2В Есептер шығару	5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 2 ** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс; 4. 5. 1. 4 шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу, екі айырма арқылы белгісізді табу бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 4. 5. 1. 9 қарсы қозғалыс, қарама-қарсы бағыттағы қоғалыс , ізінше және артта қалу қозғалыстары бойынша есептерді арифметикалық және алгебралық тәсілдермен шығару; 4. 5. 2. 6 математикалық амалдар компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
3 – тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	3А Қозғалысқа арналған есептер шығару, өсімділік	5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 1 есепті сызба, алгоритм, дөңгелек диаграмма, график түрінде моделдеу; 4. 5. 1. 2 ** есептер шығару барысында шамалар арасының байланыстарын қолдану: өнімділік, жұмысқа кеткен уақыт, орындалған жұмыс/ өсімшілік, өсімнің ауданы, массасы / жылдамдық, уақыт, ара қашықтық,; 4. 5. 1. 9 ** ізінше және артта қалу қозғалыстары бойынша есептерді арифметикалық және алгебралық тәсілдермен шығару; 4. 5. 2. 7 негізгі сәттерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру, сұрақтарға толық жауап беру
		4.2 Пікірлер	4. 4. 2. 1 математикалық мазмұндағы пікірлер құру және олардың шынайылығын және жалғандығын анықтау; 4. 4. 2. 2 кеңістікті ойлау қабілетін дамытуға арналған логикалық есептер шығару; 4. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді өз бетінше тұжырымдау
		4.4 Заттар комбинациялары	4. 4. 4. 1 іріктеп алу тәсілімен комбинаторлық есептер шығару; 4. 4. 4. 2 тұжырымдамаларды, дәлеледемелерді құру барысында күрделі лексикалық-грамматикалық конструкцяларды қолдану
		3.3 Нүктелер координаттары және қозғалыс бағыты	4. 3. 3. 1 қозғалысының басы мен бағытын пайдалана отырып нысандардың қозғалыс сызбасын құрастыру, тиісті есептеулер жүргізу; 4. 3. 3. 2 нысандардың бастапқы позициясы мен қозғалыс бағытын анықтау (қарсы алдынан және қарама-қарсы бағыттарда); 4. 3. 3. 3 жазықтықта және кеңістікте еркін бағдарлай білу
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 8 ** ізінше және артта қалып жүру формулаларын шығару және қолдану; 4. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді белсенді түрде қолдану
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 5 ақпаратты сараптамалау, мәліметтерді салыстыру және тұжырымдау, қозғалыс графиктерін құру, қозғалысқа арналған есептерге сызбалар жасау; 4. 5. 2. 6 математикалық амалдар компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	3В Бөлшектер және пайыздар. Есептер	1.1 Натурал сандар және 0 саны Бөлшектер	4. 1. 1. 5 пайыз -бүтіннің жүздік бөлігі екенін түсіну; 4. 1. 1. 6 бірдей бөлгіші бар және бірдей алымы бар бөлшекерді салыстыру; сандық сәуледе салыстыру, дұрыс және бұрыс бөлшектерді, аралас сандарды ажырата білу; 4. 1. 1. 7 оқу диалогына белсенді араласу
		4.3 Тізбектер	4. 4. 3. 1 ** жай бөлшектермен көрсетілген сандар тізбектерінің заңдылығын анықтау ; 4. 4. 3. 3 жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша өз бетінше жіктеу
		1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 1 бірдей бөлгіші бар бөлшектерді қосу және алуды сәйкес алымдарды қосу және алу ретінде түсіну; 4. 1. 2. 14 аралас санды бұрыс бөлшекке және бұрыс бөлшекті аралас санға түрлендіру; 4. 1. 2. 15 бірдей бөлгіші бар бөлшектерді қосу жіне алу алгоритмін қолдану; 4. 1. 2. 16 өз бетінше сөйлеу барысында сан есімдіктерді дұрыс қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 4 бірдей бөлінгіші бар жай бөлшектердің қосуы мен алуын әріптік теңдік ретінде алгоритм бойынша келтіру және қолдану: және 4. 2. 1. 5 бөлшектің негізгі қасиетін әріптік теңдік ретінде келтіру: k?0 4. 2. 1. 6 бөлшектік санды өрнектерді салыстыру; 4. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді белсенді түрде қолдану
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 3 бүтіннің жартысын табу; кері есептер құру және шығару бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 4. 5. 2. 7 негізгі сәттерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру, сұрақтарға толық жауап беру
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 1 жай бөлшектерді құру, салыстыру, қосу және алу барысында жалпақ фигураның бөліктерін және сандық сәулені қолдану; 4. 5. 2. 4** пайызды белгілеу үшін % символын қолдану; 4. 5. 2. 6 математикалық амалдар компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту
	3С Шеңбер, дөңгелек	3.2 Геометриялық фигураларды кескіндеу және салу	4. 3. 2. 2 ** радиусы бойынша шеңбер сызу; 4. 3. 2. 6 саусақтары мен қол буындарына массаж жасау
4 – тоқсан
7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	4А Теңдеулер және теңсіздіктер, өрнектер	2.2 Теңддіктер және теңсіздіктер.Теңдеулер	4. 2. 2. 1 қос теңсіздіктердің жиынтық шешімдерін табу ; 4. 2. 2. 2 39 + 490:k = 46; 230·а +40=1000:2 түріндегі теңдеулерді шешу; 4. 2. 2. 3 күрделі лексикалық-грамматикалық құрылымдарды құру және қолдану
		2.1 Сандық және әріптік өрнектер	4. 2. 1. 1 сандық және әріптік өрнектерді түрлендіру; 4. 2. 1. 2 айнымалылардың берілген мәні бойынша бірнеше айнымалысы бар өрнектің мәнін табу; 4. 2. 1. 3 айнымалысы бар өрнектер құру және оларды есептер шығаруға қолдану; 4. 2. 1. 6 бөлшектік санды өрнектерді салыстыру; 4. 2. 1. 7 төрттен көп арифметикалық амалдары бар жақшамен және жақшасыз өрнектердің мәнін табу, және амалдар ретін белгілеу; 4. 2. 1. 9 сөйлеу тілінде меңгерген математикалық терминдерді белсенді түрде қолдану
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	4. 4. 1. 3 есептер, теңдеулер және теңсіздіктерді шығару барысында жиынтықтардың ауыстырмалық және байланыстырмалық қасиеттерін қолдану; 4. 4. 2. 3 себеп-салдық байланстарға сүйене отырып пікірлерді өз бетінше тұжырымдау
	4В Есептер	1.2 Сандармен амалдар орындау	4. 1. 2. 5** микрокалькулятор көмегімен есептеулер жүргізу
		5.1 Есептер және математикалық модель	4. 5. 1. 4** шамалар арасындағы байланыс, пропорционалды бөлу бойынша есептерді сараптамалау және шығару; 4. 5. 1. 5 тікбұрышты параллелепипедтің қабырғасының ұзындығы мен көлемін табуға арналған есептерді сараптамалау және шығару; 4. 5. 1. 6 түрлі құрамды есептер құрастыру, салыстыру және шешу; 4. 5. 1. 7 3- 4 амалды есептерді түрлі тәсілдермен моделдеу және шығару, және ең тиімдісін анықтау; 4. 5. 1. 8 сандық орнек және теңдеу түріндегі барлық амалдағы құрамды есептердің шешімін моделдеу; 4. 5. 2. 7 негізгі сәттерге сүйене отырып сұрақтар құрастыру, сұрақтарға толық жауап беру
	4С Үшбұрыш және симметрия	3.1 Геометриялық фигуралар және олардың жіктелуіі	4. 3. 1. 1** тікбұрышты үшбұрыштытану және атау; 4. 3. 1. 2 үшбұрыштарды жіктеу; 4. 3. 1. 4 суретте бейнеленген құрамдастырылған фигуралардың, айналадағы жалпақ фигуралардың ауданын анықтау; 4. 3. 1. 5 жалпақ фигуралардың құрастырылуын симметриялық өсіне қарасты толықтыру; бұрыштың мәнін табу; 4. 3. 2. 1 нүктелік қағазда перпендикуляр түзулерді, симметриялы және симметрия емес жалпақ фигураларды сызу; 4. 3. 2. 2** берілген градустық өлшем бойынша бұрыш, екі жағы бойынша тікбұрышты үшбұрыш, бұрыштықтың көмегімен түзуге перпендикуляр сызу; 4. 3. 2. 3 кеңістікті геометриялық фигураның жаймасын дайындау (пирамида, цилиндр, конус) және оның моделін жинау; 4. 3. 2. 4 симметриялы және симметрия емес жалпақ фигураларды ажырата білу және оларды айналадағы заттармен сәйкестеу; 4. 3. 1. 6 тілде математикалық терминологияны қолданғанда ашық буындағы төрт буынды сөздерді айту
		4.1 Жиынтықтар және олармен орындалатын амалдар	4. 4. 1. 2 түзу сызықтардың, геометриялық фигуралардың қиылысуын көрсету; бірігу және қиылысу аумақтарын бөлек көрсету
		4.3 Тізбектер	4. 4. 3. 2 өз бетінше заңдылық немесе ереже таңдап, сандар, сандар тобы реттілігін құру; 4. 4. 3. 3 жиынтықтарды түрлі белгілері бойынша өз бетінше жіктеу
		5.2 Математикалық тіл	4. 5. 2. 4 пайызды белгілеу үшін % символын /бұрыштың градустық өлшемін белгілеу үшін 0 символын қолдану; 4. 5. 2. 6математикалық амалдар компоненттерінің атауларын сандық және әріптік өрнектерді оқу және жазу барысында дұрыс айту

Ескертпе: ** белгісі бар оқу мақсаттарын жартылай жүзеге асыру ұсынылады.

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 54-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 599-қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың қазіргі заманауи ақпараттық технологиялардың базалық білімін, жұмыс жасау біліктілігін және оларды оқу мен күнделікті өмірде тиімді қолданудың дағдыларын меңгеруі болып табылады.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) адамзат іс-әрекетінің әр түрлі саласындағы ақпараттық процестердің рөлін түсінуді қалыптастыру;

2) компьютер туралы, заманауи сандық технологиялар туралы алғашқы түсініктерді қалыптастыру;

3) компьютер жұмысының негізгі қағидаларын білім алушылардың меңгеруі, ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдана отырып іздеу, өңдеу, сақтау, ақпаратты жіберу бойынша қарапайым операцияларды орындау;

4) ақпарат алмасуға, коммуникацияны жүзеге асыруға мүмкіндік беретін техникалық құралдарын қолдану дағдыларды дамыту;

5) компьютермен жұмыс жасау қауіпсіздік ережелерін сақтауды және авторлық құқықты сыйлауға үйрету;

6) білім алушылардың жүйелі логикалық, алгоритмдік ойлауын дамыту;

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың пәнге байланысты негізгі түсініктер мен ұғымдарды меңгеруі, пәндік материалдар негізінде тілдік құрылымдарын дұрыс қолдану біліктерін дамыту;

2) сөйлеу тілінің коммуникативті сапасын және қарым-қатынас дағдыларды жетілдіру;

3) білім алушылардың мультимедиялық технологияларды қолдану арқылы барлық сенсорлық жүйелерін дамыту және түзету;

4) көру – қозғалыс және моторлы бағдарлауын дамыту;

5) оқытудың белсенді әдістерін ендіру, ақпараттық-коммуникациялық ортаны құру, функционалды сауаттылығын дамыту арқылы білім алушыларды әлеуметтендіру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту процесін ұйымдастырудағы қағидалар:

1) оқу материалдары негізінде таным үрдістерін түзетуге, сөйлеу іс-әрекетін дамытуға бағытталған, арнайы іріктеліп алынған іс-әрекет түрлері мен тапсырмалар көмегімен ынталандырып, дамытып оқыту;

2) сабақ барысында сөйлеу режимін сақтау: жеке сабақ кезінде дыбыс айтыуын қадағалау, ауызша және жазбаша сөйлеу тіліндегі аграмматизмдерді жою, тұтығатын білім алушылардың сөйлеу тілінің қарқынын, ырғақтылығын және бір келкілігін қалыптандыру;

3) ұсынылған оқу материалының полисенсорлы болуы;

4) көру қабілетін дамыту арқылы байланыстырып монологты сөйлеу дағдыларын қалыптастыру;

5) дене бітімінің, көруінің бұзылылыстарын алдын алу, психоэмоционалды аландаушылықты жою, жалпы және ұсақ моторикасын, сөйлеу кезіндегі тыныс алуын түзетуге арналған денсаулық сақтау технологияларын қолдану;

6) теория мен практиканың арасындағы алшақтықтың алдын алу үшін шығармашылық, тәжірибелік іс-әрекетті ұйымдастыру;

7) сабақта іс-әрекет түрін жиі алмастыру.

6. Оқыту барысында заманауи жалпы дидактикалық және арнайы тәсілдер қолданылады:

1) зерттеушілік тәсіл "мұғалім-білім алушы" қатынасының сипатының өзгеруіне, өздігінен білім алу дағдыларының қалыптасуына, таным қызығушылықты тәрбиелеуге ықпал етеді;

2) құндылыққа-бағытталған тәсілді оқу іс-әрекетін белгілі бір құндылықтарды ұстану негізінде ұйымдастыру мен орындау, оның нәтижелерін алу және қолдану амалы ретінде қарастырады;

3) жеке тұлғаға бағытталған тәсіл оқу процесін жекелендіруге, білім алушылардың жеке ерекшеліктерін, қажеттіліктерін және мүмкіндіктерін ескере отырып шығармашылық қабілеттерінің толық ашуына бағытталған;

4) іс-әрекеттік тәсіл өз бетімен білім алуға, өз оқу іс-әрекетінің мазмұны мен формасын сезінуге, оның ереже жүйесін қабылдауға және түсінуге мүмкіндік береді;

5) саралап оқыту тәсілі білім алушылардың сөйлеу бұзылыстарының ерекшеліктерін ескере отырып, әртүрлі білім алушылар тобы үшін оқу процесін арнайы ұйымдастыруды, білім алуда ерекше қажеттіліктерін қанағаттандыруды, шығармашылық және критикалық ойлауын дамытуды қарастырады;

6) құзыреттілік тәсіл білім алушылардың әлеуметтік тәжірибесін қолдану негізінде түрлі іс-әрекет барысынад мәселелерді өзбетімен шешу қабілеттерін дамытуға бағытталған;

7) кіріктірілген тәсіл "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнін басқа да оқу пәндерімен тыңыз байланыстыруға мүмкіндік береді;

8) қарым-қатынастық тәсілмен үйлестіріп жобалық тәсілді қолдану білім алушылардың өзара және ата-аналармен, жергілікті қоғамдастықтардың өкілдерімен бірігіп; ұлттық-регионалдық құрам ерекшеліктерін ескере отырып ғылыми-зерттеушілік, шығармашылық және тәжірибелік мәселелерді шешу барысында тиімді іскерлік қарым-қатынас құруға мүмкіндік береді.

7. Білім алушылардың білімді тиімді меңгеруі оқу материалын білім алу мүмкіндіктерінің потенциалды деңгейін ескере отырып, өзекті деңгейінде беру және оқытудың ғылымилығы мен қолжетімділігі арасындағы теңгерімін сақтау арқылы жүзеге асады.

8. Білім алушылардың таным мүмкіндіктеріне қарай оқу пәнінің ғылыми мазмұны бейімделеді. Ол бірнеше әдістемелік шарттарды орындаумен анықталады:

1) таным үрдістерін когнитивті қолдау бойынша әдістемелік тәсілдер кешенін қолдану;

2) материалды біртіндеп күрделендіру, оны нақтылау, кванттау, рационалды дозалау, жаңа жағдайда білімді қолдануға арналған жаттығулар көлемін ұлғайту;

3) сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға материалда үсыну темпін қабылдау мүмкіндіктерін адекватты бағалау;

4) сөйлеуді шығаруды визуальды қолдау: заттар бойынша бағдарламалық терілген сөздерді, заттарға арналған айтылулар мен фразалардың, сөйлеудің құрылымдарының шаблондарын қолдану, байланыстырып ойын жеткізуге көмектесетін алгоритмдер, кестелер, жоспарлар, сызбаларды кеңінен қолдану, бейімделген оқу мәтіндерін қолдану.

9. Мұғалімнің кәсіби іс-әрекеті сыныптың логопедімен нәтижелі қатынас құруынан, тұтықпасы бар, ринолалиясы, алалия және дизартриялық бұзылыстары бар, аутизмге шалдыққан білім алушыларға жеке сабақта түзетушілік қолдауды ұйымдастыруға мүмкіндік беретін арнайы әдістемелерді меңгеруінен тұрады.

3 - тарау. "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

10. "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 3 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылына 34 сағатты;

2) 4 сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылына 34 сағатты құрайды.

11. Бағдарламаның мазмұны оқу бөлімдеріне бөлінген. Оқу бөлімдері сыныптар бойынша оқыту мақсаттарын көрсететін бөлімшелерге бөлінген, оқыту мақсаттары күтілетін нәтижелер ретінде берілген: білік немесе дағды, білім немесе түсіну.

12. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Компьютер" бөлімі;

2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі;

3) "Интернет желісінде жұмыс" бөлімі.

13. "Компьютер" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) компьютер құрылғысы;

2) программалық қамтамасыз ету;

3) қауіпсіздік техникасы.

14. Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мәтіндер;

2) графика;

3) презентациялар;

4) мультимедиа.

15. "Интернет желісінде жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ақпаратты іздеу;

2) ақпаратпен алмасу;

3) Интернет желісіндегі қауіпсіздік.

16. 3-сыныпқа арналған "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінің базалық мазмұны:

1) компьютер: компьютер құрылғысы: енгізу (тышқан, пернетақта, микрофон) және шығару құрылғылары (монитор, принтер, құлаққаптар, колонкалар); программалық қамтамасыз ету: компьютерлік программалардың қызметі (сілтеуіш, суреттерді көруге арналған программалар), программа менюі, меню командаларын қолдану, файлдар мен бумалар, компьютерде файлдарды ашу және сақтау; қауіпсіздік техникасы: қауіпсіздік техникасының ережелері, желіде орналасқан ақпараттың сенімділігі мен пайдасы;

2) ақпаратты өңдеу және көрсету: мәтіндер: мәтіндік редактордың қызметі, программа менюі, сөйлемдерді, мәтінді теру және өңдеу, шрифті, символдар мен абзацтарды пішімдеу, мәтінмен болатын операциялар, символдарды қосу; графика: графикалық редактордың қызметі, суреттерді ашу және сақтау, редактор құралдарын қолдана отырып, сурет салу, түстер палитрасы, суреттерді өңдеу, суретті кесу, айналдыру және өлшемін өзгерту, сурет бөліктерінің көшірмесін жасау; презентация: презентация құру бағдарламаларын орнату, бағдарлама мәзірі, презентацияны ашу және сақтау, слайдта мәтіндер мен суреттерді орналастыру, слайдтан слайдқа көшу, презентация дизайны, дыбыс шығару, мультимедиа: дыбыстық ақпаратты енгізу және шығару құрылғысы, дыбыстық редактор орнату, жазба, дыбысты дыбыстарды шығару және түзету, дыбыс эффектілерін қолдану;

3) Интернет желісінде жұмыс: акпартты іздеу: веб-парақшаларды қарау бағдарламаларын орнату, іздеу жүйесі, түйін сөздер бойынша ақпаратты іздеу; ақпаратпен алмасу: ақпарат алмасу тәсілдері, белгіленген мәтіндер мен мәтіндегі суреттерді көшіру; Интернет желісіндегі қауіпсіздік: Интернет желісінде жұмыс жасау барысында қауіпсіздік сақтау ережелері.

17. 4-сыныпқа арналған "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінің базалық мазмұны:

1) компьютер: компьютердің құрылғылары: компьютердің сыртқы құрылғылары; программалық қамтамасыз ету: файлдармен және бумалармен жұмыс жасау, файлдармен және бумалармен операция жасау (құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою), файлдармен және бумалармен жұмыс жасау кезінде мәнмәтіндік менюді қолдану, компьютерде ақпаратты іздеу (бума, файл, мәтіннің үзіндісі); қауіпсіздік техникасы: экранмен жабдықталған құрылғылармен жұмыс атқару барысында қауіпсіздік техникасының ережелерін сақтау;

2) ақпаратты өңдеу және көрсету: мәтіндер: мәтіндік құжаттағы иллюстрациялар, суреттер мен сәндік мәтінді кірістіру, маркерленген және нөмірленген тізімдер, мәтіннің үзіндісін құжат ішінен іздеу; графика: графикалық редакторлар, фотосуреттерді өңдеу (жарық, контраст, рамка), коллаж жасау; презентациялар: слайд макеті, презентациядағы нысандарға анимацияны баптау, суретті, сәндік мәтінді, видео мен дыбысты презентацияға қою; мультимедиа: дыбыспен жұмыс жасауға арналған программалар, дыбыспен жұмыс жасауға арналған компьютердің сыртқы құрылғылары, дыбыс редакторында әуен жазу, видеоны жазу және оны көруге арналған компьютердің сыртқы құрылғылары, видеоредакторлардың көмегімен видеоны жазу және оны өңдеу, видео үзінділерін көшіру, орнын ауыстыру және жою;

3) Интернет желісінде жұмыс: акпартты іздеу: браузер құралдары (закладки, история и загрузки); ақпарат алмасу: электронды почта, хабарламаларды қабылдау және жөнелту, сообщения с вложенными файлами; Интернет желісіндегі қауіпсіздік: құпиясөздер, сенімді құпиясөздің критерийлері.

4 - тарау. Оқу мақсаттарының жүйесі

18. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен белгіленген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлім және бөлімшенің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 3.2.1.1 кодында: "3" – сынып, "2.1" – бөлімше, "1" – оқу мақсатының реттік нөмірі.

19. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Компьютер" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
1.1 Компьютер құрылғылары	3. 1. 1. 1 компьютер құрылғыларын түсіндіру (пернетақта, тышқан, жүйелік блок, монитор); 3. 1. 1. 2 енгізу (тышқан, пернетақта) және шығару (монитор мен принтер, дыбыс шығарғыш/ құлаққап) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 1. 3 негізгі терминдерді дұрыс айта алу, жазу және сөздікте белсенді қолдану	4. 1. 1. 1 компьютердің сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4. 1. 1. 2 байланыстырып сөйлеу тілінде сөздік-терминдерді өз бетімен дұрыс қолдану
1.2 Программалық қамтамасыз ету	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 2. 3 үлгі бойынша файлдар мен бумаларды құру және ұғымын түсіну; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау	4. 1. 2. 1 қолданбалы бағдарламаларды қолдану мүмкіндіктері туралы айту; 4. 1. 2. 2 файлдар мен бумаларды құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою, белсенді тыңдау дағдысын меңгеру; 4. 1. 2. 3 өз жұмысында мәнмәтіндік мәзірді қолдану; 4. 1. 2. 4 сөйлеу мәдениетін меңгеруге ұмтылу, сөйлеу сапасын бақылау; 4. 1. 2. 5 оқу диалогын құру, өрбіту және аяқтау
1.3 Қауіпсіздік техникасы	3. 1. 3. 1 сандық құрылғылармен жұмыс істегенде негізгі қауіпсіздік ережелерді ұстану; 3. 1. 3. 2 интернет желісіндегі барлық ақпараттар сенімді және пайдалы еместігін түсіну; 3. 1. 3. 3 ақпаратты графикалық түрде ұсыну және көру арқылы байланысқан айтылымдар құрастыру	4. 1. 3. 1 экранмен жабдықталған цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс жасауда уақытты шектеу маңыздылығын түсіндіру; 4. 1. 3. 2 "қолдаймын және қарсымын" деген тірек сызбаға сүйеніп мәтін-тұжырымдар құрау; 4. 1. 3. 3 өзінің сөйлеуін дұрыс бағалау, қоршаған адамдардың әрекетін бағалау

2) "Ақпаратты ұсыну және өңдеу" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
2.1 Мәтіндер	3. 2. 1. 1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыру, қалаған нәтижесін алу мақсатында іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін құрастыру; 3. 2. 1. 2 қаріпті пішімдеу (қаріптің жазылу стилі, түсі, түзету); 3. 2. 1. 3 құжаттағы ерекшеленген мәтінді қиып алу, көшіру, қою және өз іс-әрекетін жоспарлау, бақылау, бағалау; 3. 2. 1. 4 байланыстырып сөйлеуінде өз іс-әрекетінің негізгі мағынасын жеткізу	4. 2. 1. 1 маркірленген және нөмірленген тізім құру; 4. 2. 1. 2 мәтіндік құжатқа суреттер, сәндік мәтін кірістіру (WordArt); 4. 2. 1. 3 көру және ауызша нұсқаулық бойынша жұмыс жасау
2.2 Графика	3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану; 3. 2. 2. 2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3. 2. 2. 3 әртүрлі тәсілмен ұсынылған ақпаратпен жұмыс дағдысын меңгеру	4. 2. 2. 1 біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4. 2. 2. 2 жазбаша нұсқауға сәйкес жұмыс жасау
2.3 Презентациялар	3. 2. 3. 1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау және жасалған жұмыстың сапасына бағалап айтып беру; 3. 2. 3. 2 слайдтар арасындағы ауысуларды пайдалану; 3. 2. 3. 3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану; 3. 2. 3. 4 презентация түрінде өз ойын ұсыну	4. 2. 3. 1 слайдқа макет дайындау; 4. 2. 3. 2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4. 2. 3. 3 іс-әрекетін жоспарлау мен реттеуде сөйлеуді қолдану; 4. 2. 3. 4 презентация түрінде өз ойын дайындау және ұсыну
2.4 Мультимедиа	3. 2. 4. 1 программаны пайдалана отырып, дыбысты жазу, өңдеу және шығару; 3. 2. 4. 2 белгілі бір тақырып бойынша фотоларды қолдану; 3. 2. 4. 3 түсіну мен нақтылау үшін тік, жанама және баламалы сұрақтар қою	4. 2. 4. 1 ауызща және жазбаша нұсқаулықпен әуен шығару бағдарламаларын қолдану; 4. 2. 4. 2 фотосуреттерді өңдеуге арналған программаларды қолдану (жарық, контраст, рамка); 4. 2. 4. 3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу; 4. 2. 4. 4 оқу міндетін орындауда сыныптастарымен бірігу

3) "Интернет желісінде жұмыс" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	3-сынып	4-сынып
3.1 Ақпаратты іздеу	3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3. 3. 1. 2 жасалған жұмыстың сапасы туралы бағалап айтып беру	4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен бумаларды, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4. 3. 1. 2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4. 3. 1. 3 топта нәтижелі қарым-қатынас орнату үшін вербальды және вербальды емес құралдарды дұрыс таңдау
3.2 Ақпаратпен алмасу	3. 3. 2. 1 желіде ақпарат алмасу жолдарын түсіндіру; 3. 3. 2. 2 шаблон және тірек сөздер бойынша монолог – тұжырым құру	4. 3. 2. 1 қоса тіркелген файлдары бар хабарламаларды электрондық поштамен жіберу және алу; 4. 3. 2. 2 жазбаша түрде ақпартты хабарламалар құру, түзету; 4. 3. 2. 3 критерийлер бойынша өзгені және өзінің сөйлеуін бағалау
3.3 Интернет желісіндегі қауіпсіздік	3. 3. 3. 1 желідегі қажетсіз байланыстың қаупін түсіну; 3. 3. 3. 2 мәтін – тұжырым құрылымына сүйене отырып, өз ұстанымын сенімді дәлелдеу	4. 3. 3. 1 сенімді құпиясөз критерийлерін құрастыру және ұсыну; 4. 3. 3. 2 алгоримтдер мен есте сақтау нұсқауларын құру

20. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптары үшін "Ақпараттық коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

21. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 3-4-сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 3-4 сыныптары үшін "Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 3-сынып:

1-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Тірі табиғат	Компьютер құрылғысы	3. 1. 1. 1 компьютер құрылғыларын түсіндіру (пернетақта, тышқан, жүйелік блок, монитор); 3. 1. 1. 2 енгізу (тышқан, пернетақта, ) және шығару (монитор мен принтер, дыбыс шығарғыш/ құлаққап) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 3. 1 сандық құрылғылармен жұмыс істегенде негізгі қауіпсіздік ережелерді ұстану; 3. 1. 3. 3 ақпаратты графикалық түрде ұсыну және көру арқылы байланысқан айтылымдар құрастыру
	Файлдар мен бумалар	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 2. 3 үлгі бойынша файлдар мен бумаларды құру және ұғымын түсіну; 3. 2. 4. 2 белгілі бір тақырып бойынша фотоларды қолдану; 3. 2. 4. 3 түсіну мен нақтылау үшін тік, жанама және баламалы сұрақтар қою
	Пргораммалар терезесі	3. 1. 1. 1 компьютер құрылғыларын түсіндіру ((пернетақта, тышқан, жүйелік блок, монитор); 3. 1. 1. 2 енгізу (тышқан, пернетақта, ) және шығару (монитор мен принтер, дыбыс шығарғыш/ құлаққап) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау
Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Мәтінді теру және өңдеу	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 1. 1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыру, қалаған нәтижесін алу мақсатында іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін құрастыру
	Мәтінді пішімдеу	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 2. 1. 1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыру, қалаған нәтижесін алу мақсатында іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін құрастыру; 3. 2. 1. 2 қаріпті пішімдеу (қаріптің жазылу стилі, түсі, түзету); 3. 2. 1. 3 құжаттағы ерекшеленген мәтінді қиып алу, көшіру, қою және өз іс-әрекетін жоспарлау, бақылау, бағалау; 3. 2. 1. 4 байланыстырып сөйлеуінде өз іс-әрекетінің негізгі мағынасын жеткізу
2- тоқсан
Уақыт	Дыбысты жазу және ойнату	3. 1. 1. 1 компьютер құрылғыларын түсіндіру ((пернетақта, тышқан, жүйелік блок, монитор); 3. 1. 1. 2 енгізу (тышқан, пернетақта, ) және шығару (монитор мен принтер, дыбыс шығарғыш/ құлаққап) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 3. 1 сандық құрылғылармен жұмыс істегенде негізгі қауіпсіздік ережелерді ұстану; 3. 2. 4. 1 программаны пайдалана отырып, дыбысты жазу, өңдеу және шығару
	Дыбыстық эффектілер	3. 1. 1. 1 компьютер құрылғыларын түсіндіру ((пернетақта, тышқан, жүйелік блок, монитор); 3. 1. 1. 2 енгізу (тышқан, пернетақта, ) және шығару (монитор мен принтер, дыбыс шығарғыш/ құлаққап) құрылғыларын ажырату; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау 3. 2. 4. 1 программаны пайдалана отырып, дыбысты жазу, өңдеу және шығару
	Дыбысты өңдеу	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 3. 1 сандық құрылғылармен жұмыс істегенде негізгі қауіпсіздік ережелерді ұстану; 3. 2. 4. 1 программаны пайдалана отырып, дыбысты жазу, өңдеу және шығару
Сәулет	Графикалық редактордың құралдары	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау 3. 1. 3. 1 сандық құрылғылармен жұмыс істегенде негізгі қауіпсіздік ережелерді ұстану; 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану
	Суретті өңдеу	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану
3-тоқсан
Өнер	Графикалық редактордағы фигуралар	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану
	Қайталанатын үлгілер	3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану; 3. 2. 2. 2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3. 2. 2. 3 әртүрлі тәсілмен ұсынылған ақпаратпен жұмыс дағдысын меңгеру
	Түстер палитрасы	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 2. 1 қарапайым графикалық редактор құралдарын қолдану; 3. 2. 2. 2 нысанның сыртқы түрін өзгерту (қию, бұру, өлшемін өзгерту); 3. 2. 2. 3 әртүрлі тәсілмен ұсынылған ақпаратпен жұмыс дағдысын меңгеру 3. 2. 4. 2 белгілі бір тақырып бойынша фотоларды қолдану
Атақты тұлғалар	Ақпаратты іздеу	3. 1. 2. 1 компьютерлік бағдарламалар қолданбалы міндеттерді орындау үшін қолдану; 3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 1. 3 құжаттағы ерекшеленген мәтінді қиып алу, көшіру, қою және өз іс-әрекетін жоспарлау, бақылау, бағалау; 3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану
	Интернеттегі қауіпсіздік	3. 2. 1. 1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыру, қалаған нәтижесін алу мақсатында іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін құрастыру; 3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3. 3. 2. 1 желіде ақпарат алмасу жолдарын түсіндіру; 3. 3. 2. 2 шаблон және тірек сөздер бойынша монолог – тұжырым құру 3. 3. 3. 1 желідегі қажетсіз байланыстың қаупін түсіну; 3. 3. 3. 2 мәтін – тұжырым құрылымына сүйене отырып, өз ұстанымын сенімді дәлелдеу
	Презентация құру	3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау 3. 2. 3. 1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау және жасалған жұмыстың сапасына бағалап айтып беру; 3. 2. 3. 2 слайдтар арасындағы ауысуларды пайдалану; 3. 2. 3. 3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану; 3. 2. 3. 4 презентация түрінде өз ойын ұсыну 3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану
4-тоқсан
Су – тіршілік көзі	Презентация құрып безендіру	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 1. 2. 4 компьютерлік бағдарламаларда команда мәзірін қолдану; 3. 1. 2. 5 заттық-графикалық сызбаға сүйене отырып, тапсырманы орындау барысын жоспарлау 3. 2. 3. 1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау және жасалған жұмыстың сапасына бағалап айтып беру; 3. 2. 4. 2 белгілі бір тақырып бойынша фотоларды қолдану; 3. 2. 4. 3 түсіну мен нақтылау үшін тік, жанама және баламалы сұрақтар қою
	Презентацияға арналған ақпарат	3. 1. 2. 2 компьютерлік бағдарламаларда файлдарды ашу және сақтау командаларын қолдану; 3. 2. 1. 3 құжаттағы ерекшеленген мәтінді қиып алу, көшіру, қою және өз іс-әрекетін жоспарлау, бақылау, бағалау; 3. 2. 3. 1 мәтін мен видеолардан тұратын қарапайым презентациялар жасау және жасалған жұмыстың сапасына бағалап айтып беру; 3. 2. 3. 2 слайдтар арасындағы ауысуларды пайдалану; 3. 2. 3. 3 презентацияны безендіру үшін дайын дизайнды пайдалану; 3. 2. 3. 4 презентация түрінде өз ойын ұсыну 3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану
Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Мәтінмен жұмыс	3. 2. 1. 1 мәтіндік редакторда сөйлемдерді теруді жүзеге асыру, қалаған нәтижесін алу мақсатында іс-әрекетінің мақсаты мен міндеттерін құрастыру; 3. 2. 1. 3 құжаттағы ерекшеленген мәтінді қиып алу, көшіру, қою және өз іс-әрекетін жоспарлау, бақылау, бағалау; 3. 2. 1. 4 байланыстырып сөйлеуінде өз іс-әрекетінің негізгі мағынасын жеткізу; 3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану
	Пернетақтада жоқ символдар	3. 2. 1. 3 құжаттағы ерекшеленген мәтінді қиып алу, көшіру, қою және өз іс-әрекетін жоспарлау, бақылау, бағалау; 3. 2. 1. 4 байланыстырып сөйлеуінде өз іс-әрекетінің негізгі мағынасын жеткізу 3. 2. 4. 2 белгілі бір тақырып бойынша фотоларды қолдану; 3. 2. 4. 3 түсіну мен нақтылау үшін тік, жанама және баламалы сұрақтар қою
	Презентациядағы дыбыстар	3. 3. 1. 1 нақты сұрақтарға жауап табу үшін Интернеттің іздеу жүйелерін қолдану; 3. 3. 1. 2 жасалған жұмыстың сапасы туралы бағалап айтып беру 3. 2. 4. 1 программаны пайдалана отырып, дыбысты жазу, өңдеу және шығару

2) 4-сынып:

2-кесте

Бөлім	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
Менің Отаным – Қазақстан	Фотосуреттерді өңдеу	4. 1. 3. 1 экранмен жабдықталған цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс жасауда уақытты шектеу маңыздылығын түсіндіру; 4. 2. 2. 1 біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4. 2. 2. 2 жазбаша нұсқауға сәйкес жұмыс жасау; 4. 2. 4. 2 фотосуреттерді өңдеуге арналған программаларды қолдану (жарық, контраст, рамка)
	Файлдармен және бумалармен жұмыс жасау	4. 1. 2. 1 қолданбалы бағдарламаларды қолдану мүмкіндіктері туралы айту; 4. 1. 2. 2 файлдар мен бумаларды құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою, белсенді тыңдау дағдысын меңгеру; 4. 1. 2. 3 өз жұмысында мәнмәтіндік мәзірді қолдану; 4. 1. 2. 4 сөйлеу мәдениетін меңгеруге ұмтылу, сөйлеу сапасын бақылау
Адами құндылықтар	Құжаттағы суреттер	4. 1. 2. 2 файлдар мен бумаларды құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою, белсенді тыңдау дағдысын меңгеру; 4. 2. 1. 2 мәтіндік құжатқа суреттер, сәндік мәтін кірістіру (WordArt)
	Тізімдер	4. 1. 2. 3 өз жұмысында мәнмәтіндік мәзірді қолдану; 4. 1. 2. 4 сөйлеу мәдениетін меңгеруге ұмтылу, сөйлеу сапасын бақылау; 4. 2. 1. 1 маркірленген және нөмірленген тізім құру; 4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен бумаларды, құжаттағы мәтіннің үзіндісі)
2-тоқсан
Мәдени мұра	Дыбыспен жұмыс жасауға арналған программалар	4. 1. 2. 1 қолданбалы бағдарламаларды қолдану мүмкіндіктері туралы айту; 4. 2. 4. 1 ауызща және жазбаша нұсқаулықпен әуен шығару бағдарламаларын қолдану
	Әуен жазу	4. 1. 1. 1 компьютердің сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4. 1. 1. 2 байланыстырып сөйлеу тілінде сөздік-терминдерді өз бетімен дұрыс қолдану; 4. 2. 4. 1 ауызша және жазбаша нұсқаулықпен әуен шығару бағдарламаларын қолдану
Мамандықтар әлемі	Презентацияға арналған ақпараттар	4. 2. 3. 1 слайдқа макет дайындау; 4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен бумаларды, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4. 3. 1. 2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4. 3. 1. 3 топта нәтижелі қарым-қатынас орнату үшін вербальды және вербальды емес құралдарды дұрыс таңдау
	Презентациядағы анимациялар	4. 2. 2. 1 біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4. 2. 2. 2 жазбаша нұсқауға сәйкес жұмыс жасау 4. 2. 3. 2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4. 2. 3. 3 іс-әрекетін жоспарлау мен реттеуде сөйлеуді қолдану
3-тоқсан
Табиғи құбылыстар	Видеожазба	4. 1. 1. 1 компьютердің сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4. 1. 1. 2 байланыстырып сөйлеу тілінде сөздік-терминдерді өз бетімен дұрыс қолдану 4. 1. 2. 1 қолданбалы бағдарламаларды қолдану мүмкіндіктері туралы айту; 4. 2. 4. 3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу; 4. 2. 4. 4 оқу міндетін орындауда сыныптастарымен бірігу
	Видеоны өңдеу	4. 1. 2. 2 файлдар мен бумаларды құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою, белсенді тыңдау дағдысын меңгеру; 4. 2. 4. 3 белгілі бір тақырыпқа видеокөріністер жазу; 4. 2. 4. 4 оқу міндетін орындауда сыныптастарымен бірігу
Қоршаған ортаны қорғау	Презентациядағы дыбыстар	4. 2. 1. 2 мәтіндік құжатқа суреттер, сәндік мәтін кірістіру (WordArt); 4. 2. 1. 3 көру және ауызша нұсқаулық бойынша жұмыс жасау; 4. 2. 3. 2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4. 2. 3. 3 іс-әрекетін жоспарлау мен реттеуде сөйлеуді қолдану
	Презентациядағы видео	4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен бумаларды, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4. 2. 3. 2 презентациядағы нысандарға анимацияны баптау; 4. 2. 3. 3 іс-әрекетін жоспарлау мен реттеуде сөйлеуді қолдану
4-тоқсан
Ғарышқа саяхат	Интернет арқылы мәліметтер жіберу	4. 1. 2. 2 файлдар мен бумаларды құру, көшіру, орнын ауыстыру және жою, белсенді тыңдау дағдысын меңгеру; 4. 1. 2. 3 өз жұмысында мәнмәтіндік мәзірді қолдану; 4. 1. 2. 4 сөйлеу мәдениетін меңгеруге ұмтылу, сөйлеу сапасын бақылау; 4. 3. 2. 1 қоса тіркелген файлдары бар хабарламаларды электрондық поштамен жіберу және алу; 4. 3. 2. 2 жазбаша түрде ақпартты хабарламалар құру, түзету; 4. 3. 2. 3 критерийлер бойынша өзгені және өзінің сөйлеуін бағалау
	Құпиясөз күші	4. 3. 1. 2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4. 3. 1. 3 топта нәтижелі қарым-қатынас орнату үшін вербальды және вербальды емес құралдарды дұрыс таңдау 4. 3. 2. 1 қоса тіркелген файлдары бар хабарламаларды электрондық поштамен жіберу және алу; 4. 3. 2. 2 жазбаша түрде ақпартты хабарламалар құру, түзету; 4. 3. 2. 3 критерийлер бойынша өзгені және өзінің сөйлеуін бағалау 4. 3. 3. 1 сенімді құпиясөз критерийлерін құрастыру және ұсыну; 4. 3. 3. 2 алгоритмдер мен есте сақтау нұсқауларын құру
Болашаққа саяхат	Компьютердің құрылғылары	4. 1. 1. 1 компьютердің сыртқы құрылғыларына мысал келтіру; 4. 1. 1. 2 байланыстырып сөйлеу тілінде сөздік-терминдерді өз бетімен дұрыс қолдану 4. 1. 3. 1 экранмен жабдықталған цифрлық құрылғылармен (телефондар, планшеттер, интерактивті тақталар) жұмыс жасауда уақытты шектеу маңыздылығын түсіндіру; 4. 1. 3. 2 "қолдаймын және қарсымын" деген тірек сызбаға сүйеніп мәтін-тұжырымдар құрау
	Бейнелерді құру	4. 2. 2. 1 біртұтас сурет құру үшін бірнеше кескінді біріктіру; 4. 2. 4. 2 фотосуреттерді өңдеуге арналған программаларды қолдану (жарық, контраст, рамка); 4. 3. 1. 1 ақпаратты іздеу (компьютердегі файлдар мен бумаларды, құжаттағы мәтіннің үзіндісі); 4. 3. 1. 2 браузер құралдарын қолдану (бетбелгілер орнату, жүктеулерді және тарихын қарау); 4. 3. 1. 3 топта нәтижелі қарым-қатынас орнату үшін вербальды және вербальды емес құралдарды дұрыс таңдау 4. 2. 3. 4 презентация түрінде өз ойын дайындау және ұсыну

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 55-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 600 -қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты - табиғат құбылыстары мен олардың түрлілігін, күрлелілігін және өзара байланысын тану процесі барысында білім алушылардың зерттеу, ойлану іс әрекеттерінің негіздерін қалыптастыру болып табылады.

3. Бағдарламаның міндеттері:

1) қоршаған әлем, табиғат болмыстары мен құбылыстары, негізгі табиғи процестерінің себептері мен салдары, жаратылыстану ғылыми білімдерінің маңыздылығы туралы негізгі білім және түсініктерді қалыпастыру;

2) қоршаған әлемнің құбылыстарын түсіндіру, бұқаралық ақпараттық құралдары, интернет ресурстары, арнайы және ғылыми-көпшілік әдебиеттерден алынған жаратылыстану-ғылыми және өмірлік маңызды ақпаратты қабылдау біліктіліктерін үйрету;

3) ғылыми зерттеу іс-әрекетінің негіздері ретінде мәселені анықтау; болжамын жасау; сұрақтарды құрылымдау; зерттеу жоспарын құру, бақылау; эксперименттер жүргізу; зерттеу нәтижелерін сипаттау мен бағалау; пайымдамаларды айту мен қорытындыларды жасау сияқты қабілеттерінің дамуына ықпал ету;

4) картамен, компаспен жұмыс істеу және күнделікті өмірде жаратылыстану-ғылыми білім мен біліктіліктерін пайдалану дағдыларын қалыптастыру;

5) жаратылыстану ғылымдары бағытында маңызды жетістіктердің қолданбалы мағынасын қолжетімді деңгейде түсіндіру қабілетін қалыптастыру.

4. Түзете – дамыту міндеттері:

1) жаңа сөздердің мағыналарын нақтылау мен кеңейту және оларды балалардың сөйлеу тіліне ендіру;

2) ауызша сөйлеу тілінің дикциялық нақтылығы мен түсіктілігін жетілдіру;

3) сөйлеу тілінің оппозициялық дыбыстарын айту мен оларды естіп ажыратуға қабілеттерін дамыту; көп құрамды сөздерді айтуын бекіту;

4) сабақтың әр кезеңінде сөйлеу фразаларды құрастыру алгоритмін қолдана алу қабілетіне үйрету; интонация, эпитет, антонимдер, салыстыру мен метафора сияқты мәнерлілік құралдарын қолдана отырып, берілген жоспар бойынша байланыстыру дағдыларын қалыптастыру;

5) жүйелі пәндік (метакогнитивті) қабілеттерін дамыту: табиғат құбылыстары және қоғам өмірі, табиғат құбылыстарын бақылау туралы ақпараттар материалдар негізінде - талдау, жинақтау, салыстыру, сәйкестендіру, жалпылау, категориялау, топтастыру.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Жаратылыстану" пәнін оқыту процесі күтілетін нәтижелерге негізделеді, олар танымның әрекеттік аспектісін сипаттап, келесі деңгейлер бойынша құрастырылады: "біледі", "түсінеді", "қолданады", "талдайды", "жинақтайды", "бағалайды".

6. Білім алушыларды оқытуда арнайы тәсілдерді қолдану сөйлеу тілінің барлық компоненттерінің дамымауына байланысты:

1) сөздердің дыбыстық – буындық құрылымының бұрмалануына;

2) сөздік қорының кедей болуына;

3) сөздерді алмастырудың түрлілігінің болуына;

4) сөйлеу тілін синтаксистік безендірудің кедейлігі мен стереотиптілігіне;

5) басым жағдайда жай сөйлемдерді қолдануына;

6) байланыстырып сөйлеу тілі дамуының айтарлықтай артта қалуына;

7) вербальды емес және паравербальды құралдарды орынсыз қолдануы мен жеткіліксіздігіне.

7. Оқыту сөйлеу тілдік онтогенезін есепке ала отырып қолданылатын тұлғалық-бейімдеушілік, кешенеді, жүйелілік, әрекеттік, коммуникативті, саралап оқыту тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

8. Тұлғаға-бағдарланған тәсілдің мақсаты әр білім алушының ерекше білім алу қажеттілігін қанағаттандыру болып келеді: тұлғасын үйлесімді қалыптастыру мен жан-жақты дамыту, оның сөйлеу тілінің, психикалық және дене дамуы, жеке дамуы, бейімділіктері мен әрекет мотивтерінің ерекшеліктерін есепке ала отырып, оның шығармашылық күштерін толыққанды ашу.

9. Кешенді тәсіл түрлі мамандардың қажетті көмек көрсетуі мен қолдауын болжайды: тұтықпасы, дизартрисы бар білім алушылармен жұмыс жасайтын дәрігер-невропатолог; ринолалиясы бар білім алушылармен жұмыс жасайтын пластикалық хирург, және дәрігер –отоларинголог, фониатр маманы, сенсорлы алалиясы бар және кохлеарлы имплантацияланған білім алушылармен жұмыс жасайтын сурдолог маманы; сөйлеу тілінің барлық паталогияларында жұмыс жасайтын психолог, логопед мамандары.

10. Жүйелілік тәсілдің негізгі мағынасы өзіндік компоненттер сабақ барысында жеке-жеке түрде емес, өзара байланысында, дамуы мен қозғалысында қарастырылады.

11. Іс-әрекетік тәсілдің мәні - білім алушы білімді дайын күйінде алмай, өзінің белсенді тұрғыдағы танымдық іс-ірекеті барысында меңгереді, бұл дегеніміз жалпы оқу және заттық терминологиялық сөздіктерді хабарлау, қайта өңдеу және сөйлеу тілін нақтылау арқылы жүргізілетін бақылау, эксперимент жасау, түрлі ақпарат көздерін, графикалық деректерді және басқа да оқулық ресурстарды өз бетінше іздеу, интерпретациялау, сараптамалау, қорыту және бағалау болып табылады;

12. Білім алушыларға қатысты тәсілді қолдана отырып оқытуды ұйымдастыруда мұғалім білуі тиіс:

1) білім алушылардың сөйлеу тілінің және жалпы дамуының ерекшеліктерін, сөйлеу тілін түрлі дәрежеде меңгеруін (әсіресе 1 сыныпта);

2) сөйлеу тілді өзіндік дамытуға бағытталған өзара оқыту мен өзара ықпал ету элементтерін қолдану;

3) жаңа материалды баланың жеке тәжірибесімен байланысты қолдану;

4) тапсырма нұсқаулықтың, тірек материалдарының тек күрделілік деңгейін өзгерте отырып, тапсырмалардың жалпы түрлерін қолдану;

5) жеке көмек көрсету түрлерін біртіндеп өзгерту: ұйымдастырушылықты бағыттаушылыққа және одан кейін – эмоционалдыққа;

6) балаларды қате жіберіп қоюдан қорықпай, өз ойын айтуын, мәселелерді қою мен шешуге деген қалауын білдіруін қолдау;

7) әр білім алушының, әсіресе ұялшақ және түйық балалардың жауабын назардан тыс қалдырмау;

8) әр баланы мадақтауға мүмкіндігін табуға (тек нәтижесі үшін ғана емес, сабақ процесіндегі тіпті кішкентай әрекеті үшін), білім алушылардың пайымдауларына жағымды баға біруге тырысу.

13. Коммуникативтік тәсіл сабақ барысында шынайы қарым-қатынас жағдаятын қолдануды, белсенді шығармашылық әрекетін ұйымдастыруды, жұмыстың ұжымдық формасын қолдануды, нәтижелі коммуникация процесіне балаларды қосуды қарастыратын сабақтың шығармашылық және мәселелік жағдаяттарына назар аударуды болжайды.

14. Әр сабақ оқытудың мақсатын және оларға жетудің критерийлерін айтудан/көрсетуден басталады.

15. Мұғалім қарапайым зерттеу жүргізу барысында балалардың сыни тұрғысынан ойлауын дамытуды, ғылыми ақпаратты қабылдауы мен түсіндіре алуын арнайы жоспарлағаны жөн.

16. Сабақ барысында білім алушылардың сыни тұрғысынан ойлауын дамытудың негізіне базалық дидактикалық циклі қойылды, ол үш кезеңді қамтиды:

1) "шақыру", берілген тақырып бойынша балада бар білімдерді өзектендіру мен жалпылау арқылы зерттеу тақырыбына деген қызығушылығын ояту. Осы кезеңде "болжау", "идея себеті", "дұрыс және бұрыс пайымдар", "білемін – білдім - білгім келеді" сияқты тәсілдер мен әдістер қолданылады;

2) "түсіну", жаңа ақпаратты алу, оны түсіну мен қолда бар білімдерімен сәйкестендіру мақсатында білім алушыларда тікелей мақсатқа бағытталған, мағыналы жұмыс жүреді. Осы кезеңде "логикалық шынжыр", "сұрақтары бар кубик", "жуан және жіңішке сұрақтар", "ішкі хат" мнемокестесі, моделдеу сияқты әдістер мен тәсілдер қолданылады;

3) "рефлексия", алынған ақпаратты жалпылау, ой елегінен өткізу, білім алушылардың өткізілген зерттеу жұмысына жеке қатынасын қалыптастыру жұмыстары мұғалімнің басшылығымен ұйымдастырылады. Осы кезеңде "Венн диаграммасы" ("Салыстыру шеңбері"), "Кластерлер" ("Бұтақтар"), "Ойлаудың алты қалпағы", интеллектуальды карталар сияқты әдістер мен тәсілдер қолданылады.

17. Оқу жобасы – білім алушылардың топпен немесе жұппен бірігіп жасалатын, ғылыми-зерттеушілік, шығармашылық немесе практикалық сипаттағы проблемаларды шешуге бағытталған, ортақ мақсаты, келісілген жұмыс әдістері мен амалдары бар оқу-таным іс-әрекеті, мұнда дегенімен білім алушылар өз алдына мәселе қойып, оның шешімін табу жолын өз бетінше қарастырады. "Жаратылыстану" пәнін оқу барысында білім алушылардың жобалық әрекетіне қойылатын талаптар:

1) белгілі күндері мен уақытта жүйелі түрде баланың кеңесшімен жеке контактісін жүзеге асыру;

2) мұғалім "тең қызығушылық" қағидасы негізінде балалардың зерттеушілік тобына "енеді";

3) жаңа білімдерді алуға ынталандыратын шағын жоба қарастырылады;

4) жобаның маңызды нәтижесі, қоғамдық тұрғыда мойындауы бар болады.

18. Оқу жобаларын координациялау икемді болып, сөйлеу тілі дамымаған балалардың жас ерекшелік және психологиялық ерекшеліктерін есепке алуға бейімделеді, педагог білім алушылардың іс-әрекетіне жетекшілік етіп, білім алушылардың жобаны орындауға деген қызығушылығын ынталандырады, қолдайды, оларға ұйымдастырушылық, бағыттаушылық және эмоционалды көмек көрсетеді:

1) білім алушыларға өзекті және белгілі уақытта қолжетімді міндеттерді таңдауға көмектеседі;

2) жобаны іске асыру үшін идеяларды туғызуға ынталандырады;

3) есеп беруді құрастыруда, әдебиеттермен жұмыс жасауда көмектеседі;

4) уақытында сұрақтарды қоя отырып, сол арқылы зерттеу үшін қандай нысандар, құралдар мен әрекет тәсілдері қолданатындығын көрсетеді;

5) жобаның жоспар сызбанұсқасы балалардың қандай тапсырмаларын, ойындары мен әрекет түрлерін қамтитындығын жоспарлайды;

6) жобаның бөліктеріне сәйкес кімді тарту керектігін анықтайды.

19. Бағдарламада ақпараттық-коммуникативті технологияларды, мультимедиялық ресурстарды әрекеттің келесі формаларында қолдану болжанған:

1) Ғаламтор мен мәліметтер базасында ақпараттарды іздеу;

2) Ғаламторды табу, сандық және ғаламтор көздерінен мәліметтерді таңдау мен өңдеу, олардың нақтылығы, сенімділігі мен маңыздылығы туралы пайымдау;

3) гиперсілтеме, электронды кестелер мен графикалық қосымшаларды қолдана отырып, мәліметтер базасын алу мен жүйелендіру;

4) "Аяталған жұмыстың мультимедиялық презентациясы" ақпараттық туындыны жасау;

5) электрондық байланысқа, онлайн форумдарға, виртуалдық оқыту орталарына қатысу арқылы, басқа білім алушылармен және мұғалімдермен және педагогтардың жетекшілігімен әртүрлі байланыс арнасы бойынша ынтымақтастықта болып қарым-қатынас жасау және ақпаратпен алмасу;

20. Оқыту барысында техникалық мультимедиялық аппараттық құралдары мен дидактикалық құралдары белсенді қолданылады:

1) "Мультимедиялық интербелсенді үйретуші программалық-әдістемелік кешен" электронды ресурсын интербелсенді панельмен және үшөлшемді аксессуарымен;

2) Дыбыстық белгіні көріп қабылдауға негізделген "Логопедиялық тренажер";

3) "Сөйлеу тілі коммуникациясын меңгеру мен дамытуға арналған сөйлеу тілдік жаттықтырушы" атты ассистивті құрылғысы.

21. Пәнді үйрету үшін биология, физика, химия кабинеттерінің ресурстарын пайдаланады.

3 - тарау. "Жаратылыстану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

22. "Жаратылыстану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

23. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен - зерттеушімін" бөлімі;

2) "Тірі табиғат" бөлімі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі;

4) "Жер және Ғарыш" бөлімі;

5) "Табиғат физикасы" бөлімі.

24. "Мен - зерттеушімін" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ғылым мен зерттеушілердің рөлі;

2) табиғатты тану әдістері.

25. "Тірі табиғат" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өсімдіктер;

2) жануарлар;

3) адам.

26. "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) заттардың типтері;

2) ауа;

3) су;

4) табиғат ресурстары.

27. "Жер және Ғарыш" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жер;

2) ғарыш;

3) кеңістік және уақыт.

28. "Табиғат физикасы" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) күш және қозғалыс;

2) жарық;

3) дыбыс;

4) жылу;

5) электр;

6) магнетизм.

29. 0-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен – зерттеушімін": экскурция деген не. Қоршаған әлемді бақылап уйренудемін;

2) "Тірі табиғат": күзде, жазда, қыста, көктемде өсімдіктер өміріндегі өзгерістер. Өсімдіктердің негізгі топтары (ағаш, бұтақ, шөп). Бөлме өсімдіктері және оларға күтім жасау. Жазда, күзде, қыста, көктемде жабайы жануарлардың өміріндегі өзгерістер. Үй жануарларының түрлері. Жәндіктердің өмірі. Үй жануарларының түрлері. Үй жануарлары мен олардың төлдері. Адамға үй жануарлары не үшін қажет. Адамның дене мүшелері. Мектеп білім алушысының гигиенасы (дене, шаш, тіс күтімі). Дұрыс тамақтану. Білім алушының күн тәртібі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері": заттар қандай болады. Табиғат адамға не береді (тамақ, киім, қан). Адамның ауаны және суды күтуі (қорғау, ластамау). Су қоймасындағы әрекет ережесі;

4) "Жер және Ғарыш": Жердің формасы. Ғарыш туралы алғашқы білімдері. Жыл мезгілдері (күз, қыс, көктем, жаз). Жылдар мен айлар. Апта күндері. Тәуліктер (таңертең, күндіз, кешке, түнде);

5) "Табиғат физикасы": қозғалыс туралы бастапқы білімдері (жылдам, баяу; алыс және жақын), Жарық пен қараңғы. Тілдік және тілдік емес дыбыстар. Мезгілдік өзгерістерге байланысты қоршаған ортадағы күннің суытуы мен жылынуы. Электр құрылғылары не үшін жұмыс жасайды. Магниттік қасиеттері бар денелер.

30. 1-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен – зерттеушімін": қоршаған әдемдегі құбылыстарды бақылау. табиғатты тану әдістері, бақылау кезеңдері, эксперимент;

2) "Тірі табиғат": тірі ағзалар, өсімдіктер және олардың түрлілігі. Ағаштар, бұтақтар, шөптер. Өсімдіктің негізгі бөліктері: тамыры, сабағы, жапырағы, гүлі, дәні, ұрығы. Жабайы және мәдени өсімдіктер. Мәдени өсімдіктерге күтім жасау (суару, тыңайтқыш, топыраққа күтім жасау). Өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайлар (су, жарық, жылу, қоректену заттары). Жабайы және үй жануарлары. Үй жануарларына күтім жасау. Үй жануарларының пайдасы. Жануарлардың жыл мезгілерінің ауысуына бейімделуі: ұшып кетуі, қысқа қорегін жинауы, ұйқыға кетуі. Адамның дене мүшелері. Адамның өмір сүру кезеңдері. Тамақтану, демалу;

3) "Заттар және олардың қасиеттері": шынайы (табиғи) заттар. Судың қасиеттері (сұйық, қатты, газ). Ауаның қасиеттері (түссіз, көрінбейтін, дәмсіз, иіссіз, формасы жоқ, таза). Адам табиғат күшін қалай пайдаланады (судың ағуы, жел күштері;

4) "Жер және Ғарыш": глобус – Жердің моделі. Ғарыштық денелері, астрономия. Зымырандар. Телескоптар. Уақытты өлшеу құралдары. Сағаттар. Күнтізбе;

5) "Табиғат физикасы": табиғаттағы қозғалыс. Адамдардың қозғалысы. Қозғалыстар траекториясы. Қозғалыс траекториясының сурет түрінде бейнеленуі. Жарық. Дыбыс және оның таралу ерекшеліктері. Дыбыстың шынайы және жасанды көздері. Жылуды алу құрылғылары. Күнделікті өмірдегі электр қуаты. Магниттердің қасиеттері. Магниттік қасиеттерге ие заттар.

31. 2-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен зерттеушімін": қоршаған орта. Құбылыстар, процестер, нысандар. Зерттеушінің тұлғалық қасиеттері. Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері;

2) "Тірі табиғат": өсімдіктердің өсі жағдайлары. Өсімдіктердегі мезгілдік өзгерістер. Өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметтер. Өсімдік топтарының өсу ортасы мен бейімделу тәсілдері. Өсімдіктердің топтары (өз аймағындағы өсімдіктерді мысалға алу негізінде). Топырақты күту. Өсімдіктерге ұқыпты қарым қатынас жасау. Жануарлар тобы: жәндіктер, балықтар, бауырымен жорғалаушылар, қосмекенділер, құстар мен сүтқоректілер. Жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуі. Жануарлардың көбеюі. Жұмыртқа салатын және тірі төлдейтін жануарлар. Жануарларды қорғау. Қаңқа функциясы мен дене бұлшықеті. Қозғалыс кезінде бұлшықеттің жиырылудағы ролі. Дұрыс келбет. Тістер және олардың күтімі. Жеке гигиена мен денсаулықты сақтаудағы оның ролі;

3) "Заттар мен олардың қасиеттері": табиғи және жасанды заттар. Адам, өсімдіктер, жануарлар үшін ауының маңыздылығы. Ауаның қасиеті (түсі, иісі). Ауаның агрегатты күйі. Жылу өткізгіштік. Ауаның кеңістікті толтырудағы маңыздылығы. Су және оның физикалық қасиеті. Судың агрегатты күйі. Су және оның физикалық қасиеті. Судың агрегатты күйі: қатты, сұйық, газ тәрізді. Судың табиғи көздері. Табиғат ресурстары мен олардың қызметі. Табиғи ресурстарды олардың шығуына байланысты жіктеу;

4) "Жер және Ғарыш": Жер ғаламшары үшін Күннің ролі. Жердің табиғи жер серігі – Ай. Күн жүйесі ғаламшары (планетасы) және орналасуы мен сипаттамасы. Жер ғаламшарының топтары. Алып планеталар. Уақытты өлшеу бірліктері: жыл, ай, апта, тәулік, сағат, минут. Ғарыштағы қашықтық пен уақыт ерекшелігі;

5) "Табиғат физикасы": түрлі жылдамдықтағы денелердің қозғалысы. Жылдамдықтың сипаттамалары: тез, баяу. Қозғалысты тударатын күштер: тартылу мен итеру. Денелердің массалары. Дене массаларының анықтамасы. Материалдардың жарықты өткізе алу қабілеті (мөлдір, жартылай мөлдір, мөлдір емес заттар). Жоғары және төмен дыбыс көздері. Температура. Температураны өлшеу. Термометрлер. Температураны өлшеу бірлігі – градус. Магниттерді қолдану сферасы. Қауіпті электр қуаты.

32. 3 - сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен – зерттеушімін": ғылыми ашылулар мен олардың күнделікті өмірге әсері. Ақпарат көздерінің түрлері. Ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері. Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау;

2) "Тірі табиғат": Фотосинтез процесі туралы алғашқы түсініктер. Өсімдіктердің бейімделуі. Жылуды сүйетін, суыққа төзімді, көлеңке сүйетін, жарық сүйетін, құрғаққа төзімді, ылғал сүйетін өсімдіктер. Тірі және өлі табиғаттың бірлігі – табиғат бірлестіктері. Өз аймағының табиғи бірлестігі. Адам іс-әрекетінің өсімдіктердің көптүрлілігіне ықпалы. Өсімдіктердің адам өмірі мен табиғаттағы ролі (өз аймағындағы өсімдіктерды мысалға алу негізінде). Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы маңыздылығы. Омыртқалы және омыртқасыз жануарлар. Жануарлардың өзара қарым-типтері. Жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысы. Тіршілік ортасының өзгеріне байланысты жануарлардың санының өзгеруі (құрғақшылық, су тасқыны, батпақтану). Жануарлардың санының азаюына әкелетін адамның іс- әрекеті (суды ағызу, орманды кесу, аң аулау). Адамның ішкі мүшелері. Ас қорыту жүйесі, оның адам өміріндегі ролі. Тыныс алу жүйесі және оның мүшелері. Адам ағзасындағы тыныс алудың ролі. Қанайналым жүйесі және оның адам ағзасындағы ролі. Жүрек. Тамыр соғысы. Адам ағзасын аурулар мен инфекциялардан қорғау. Иммунитетті нығайту;

3) "Заттар және олардың қасиеттері": заттар мен денелер. Заттарды пайда болуына байланысты жіктеу. Заттарды агрегаттық күй бойынша жіктеу (қатты, сұйық, газ тәрізді). Ауа және оның құрамы (көмірқышықыл газы, ауа, азот). Тірі ағзалар мен өлі табиғаттағы су. Судың негізгі табиғи көздері. Мұхиттар, теңіздер, көлер, өзендер. Тұзды және тұщы су. Табиғи жер асты сулары. Ауыз суын ұқыптылықпен қолдану. Суды фильтр көмегімен тазалау тәсілдері. Өмірде судың маңыздылығы. Топырақ. Топырақтың құрамы (құм, саз, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа). Топырақ түрлері. Топырақтың қасиеттері. Тұқымдық. Кей ағзалардың өміріндегі топырақтың ролі. Топырақтарды қорғау;

4) "Жер және Ғарыш": Жер сфералары туралы алғашқы түсініктер (литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера). Жер сферасының графикалық бейнесі. Ғарышты игерудегі айтулы оқиғалар.алғашқы жасанды Жер серігін қосу. Алғашқы адамның ғарышқа ұшуы. Адамның Айға қонуы. Адамзат дамуындағы ғарыштың маңыздылығығарышты меңгерудегі Қазақстан. Байқоңыр айлағы. Жердің өз осьінен айналуы. Күн мен түннің ауысуы;

5) "Табиғат физикасы": серпінділік күші. Серпімділік күші. Серпімді және икемді заттар. Ауырлық күші. Табиғаттағы ауырлық күші. Үйкеліс күші. Табиғаттағы үйкеліс күші. Әрекет күштерінің бағыттары. Көлеңке. Оның пайда болу себептері. Көлеңкенің ерекшеліктері. Заттардың жарықты шағылыстыру қабілеті. Дыбыс көзі мен қабылдағышы. Дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігі. Электрлік энергия. Электрэнергия көздері. Электрлік элементтердің тізбектері. Қарапайым электр тізбегінің қарапайым құрылымның сызбанұсқасы. Біздің айналамыздағы жылу. Түрлі металлдарды магниттеу.

33. 4 - сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен –зерттеушімін": Өзінің жеке толғаныстары негізіндегі зерттеудің өзекті бағыттары. Зерттеу жұмысының әдісін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну;

2) "Тірі табиғат": ас қорыту тізбегі. Өсімдіктер– қоректік тізбегінің өмір циклі. Өсімдіктердің өмір сүру циклі. Тозаңдандыру нәтижесінде ұрықтардың пайда болуы. Ұрықтардың таралу тәсілдері (өздігінен таралу, жел, су, жануарлар, адамдар арқылы таралуы). Жоғары және төмен сатылы өсімдіктер. Өсімдіктерді қорғау тәсілдері. Өз аймағындағы жануарлар. Жәндіктердің өмір сүру циклі (жұмыртқа, дернәсіл, қуыршақ, ересек жәндік). Жануарлардың қоректену ерекшеліктері. Шөпқоректі және жыртқыш жануарлар. Симбитикалық қатынастар. Қоректік тізбектің құрылымы. Тіршілік ортасына байланысты қоректік тізбектердің моделі.жойылу шегінде тұрған жануарлар. Қазақстанның Қызыл кітабы. Қорықтар мен саябақтарды туындату себептері. Қазақстанның Ұлттық парктері мен қорықтары .Зәр шығару жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлі. Жүйке жүйесі. Оның адам ағзасындағы рөлі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері": заттардың қасиеттері (қаттылығы, мөлдірлігі, серпімділігі). Заттарды олардың қасиеттеріне байланысты қолдану. Эксперимент жоспарына сәйкес жаңа заттарды алу. Адамның өмір сүру сферасындағы ауа. Ауаның ластануы. Ауаны ластаудың табиғи және жасанды көздері.Ауа тазалығын сақтау. Ауаны тазалаудың шаралары. Ауаның орын ауыстыруы. Желдің пайдасы мен зияны. Табиғаттағы су айналымы. Атмосфералық жауын-шашынның пайда болуы. Суды ластаудың көздері (тұрмыстық, өндірістік, ауылшаруашылық). Түрлі ағзалар үшін суды ластаудың салдары. Суда түрлі заттардың ерігіштігі. Пайдалы қазбалар (бор, тұз, әктас, саз, көмір, мұнай). Пайдалы қазбаларды пайдалану. Қазақстанның негізгі пайдалы қазба орындары. Пайдалы қазбаларды сақтау мен күтіп пайдалану;

4) "Жер мен Ғарыш": жер бетінің ірі элементтері. Ғарыш денелері (астероидтар, кометалар, метеориттер, жұлдыздар, галактика). Ғарыштың Жердегі өмірге ықпалы. Орбита бойынша Жердің қозғалысы. Жыл мезгілдерінің ауысуы. Жыл мезгілдерінің сипаттамасы;

5) "Табиғат физикасы": Архимед күші. Оның көрініс табуына мысал келтіру. Архимед күшін болжау. Архимед күшінің судағы заттарға әсері. көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігі. Жарықтың қасиеттері. Шағылысу. Жұтылу. Бөгеттердің дыбыстың таралуы мен қаттылығына ықпалы. Түрлі материалдардың жылу өткізгіштігі. Түрлі материалдардың электр өткізгіштігі. Металлдардың түрлері мен магниттік қасиеттері.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

34. Бағдарламада оқыту мақсаттары кодтық белгіден тұрады. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлім және бөлімше ретін, төртінші сан бөлімшедегі оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4 "1" – сынып, "2.1" –бөлімше, "4" – оқыту мақсатының реттік саны.

35. Оқыту мақсаттары бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен – зерттеушімін" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	0. 1. 1. 1 2 мин және одан аса уақыт бойы қоршаған орта нысандарын бақылау	1. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процесстері мен нысандарын зерттеу қажеттілігін түсіну	2. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайлар мен тұлғалық қасиеттерді анықтау	3. 1. 1. 1 өте маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу және ақпарттың дұрыс көздерін таңдауға бейімделу	4. 1. 1. 1 өз толғаныстары негізінде зерттеулердің өзекті бағыттарын анықтау
1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегіментабиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану	1. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру;
	0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру	1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру	2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу	3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу	4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану
	0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті	1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру	2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу	3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар)	4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну
	0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу	1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау	2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет етуі мен бірлесе жұмыс жасауы	3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу	4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету тәсілдері

2) "Тірі табиғат" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өсімдіктер	0. 2. 1. 1 түрлі мезгілдегі өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын білу (күзде жапырақтар сарғаяды, қыста жапырақтар болмайды, көктемде бүршіктер пайда болып, жазда өнім береді)	1. 2. 1. 1 өсімдіктер өмірінің негізгі сипатамаларын (өсуі, қоректенуі, тыныс алуы, көбеюі) және олардың өмірлік формаларын (ағаш, бұтақ, шөп) анықтау	2. 2. 1. 1 түрлі жағдайда өсімдіктердің өсу мүмкіндігін зерттеу	3. 2. 1. 1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін қолжетімді деңгейде түсіну мен түсіндіру	4. 2. 1. 1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау
	0. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі топтарын (ағаш, бұтақ, шөп) ажырату мен көрнекілікке сүйене отырып оларды атау	1. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажырату (тамыр, сабақ, жапырақ, гүл, ұрық, дән)	2. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметін сипаттау	3. 2. 1. 2 қоршаған ортаның түрлі жағдайларына өсімдіктерді бейімдеудің тәсілдерін қолжетімді деңгейде түсіну мен түсіндіру (жылу, жарық, ылғал)	4. 2. 1. 2 өсімдіктің тіршілік циклін қолжетімді деңгейде сипаттау
	0. 2. 1. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі арқылы бөлме өсімдіктерін өсімдіктердің өзге түрлерінен ажырату	1. 2. 1. 3 жабайы және мәдени өсімдіктерді ажырату	2. 2. 1. 3 өсімдіктерді мекен ету ортасы мен ортаның әр түрлі жағдайларына (ылғал) бейімделу тәсілдерін салыстыру	3. 2. 1. 3 өз аймағының табиғи қауымдастығын қолжетімді деңгейде сипаттау	4. 2. 1. 3 төменгі және жоғарғы өсімдіктерді ажырату
	0. 2. 1. 4 өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайларды білу	1. 2. 1. 4 өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайларды зерттеу	2. 2. 1. 4 өз аймағының өсімдіктер тобындағы маусымдық өзгерістерді сипаттау	3. 2. 1. 4 адамзаттың тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 2. 1. 4 тұқымның таралу тәсілдерін қолжетімді деңгейде түсіндіру
	0. 2. 1. 5 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау	1. 2. 1. 5 мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау	2. 2. 1. 5 топырақты баптау мен өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіру	3. 2. 1. 5 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін анықтау	4. 2. 1. 5 өсімдіктерді қорғау әдістерін ұсыну
	0. 2. 1. 6 мұғалімнің сұрақтары арқылы өсімдіктер туралы жай сөйлемдерді құрастыру	1. 2. 1. 6 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен өсімдітер өмірі туралы сюжеттік суреттер сериясы бойынша әңгіме құрастыру	2. 2. 1. 6 сюжеттік суреттер сериясы немесе тірек сөздерін, өсімдіктер өмірі туралы жаратылыстану тақырыптары бойынша жаңа сөздерді дұрыс қолдана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру	3. 2. 1. 6 өсімдіктердің өмірі туралы 3-5 cөйлемнен тұратын толық жауап беру, қосымша сипаттай отырып, өзінің сөйлеу тілінде өсімдіктердің белгілерін сипаттайтын сөздерді қолдану	4. 2. 1. 6 берілген тақырып бойынша өсімдіктер туралы жеке тәжірибесіне сүйене отырып, нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді белсенді қолдана отырып, және пайымдауын тұжырымдау элементімен толықтыра отырып, әңгіме құру
2.2 Жануарлар	0. 2. 2. 1 түрлі маусымдағы жабайы жануарлар мен құстар өмірінің негізгі белгілерін білу және олар туралы көрнекіліктерге сүйене отырып айту	1. 2. 2. 1 өсімідіткре мен жануарларды салыстыру, көрнекіліктерді қолдана отырып (қоректенеді, өседі, көбейеді және орын алмасады), олардың ұқсастықтар мен айырмашылықтаны салыстыру	2. 2. 2. 1 жануарлар класының өкілдерін ажырату: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер, бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер;	3. 2. 2. 1 жануарларды "омыртқалы" және "омыртқасыздар" топтары бойынша жіктеу;	4. 2. 2. 1 өз аймағының жануарларын жіктеу
	0. 2. 2. 2 үй жануарлары, құстар мен олардың төлдерін атау, көрнеккіліктерді қолдана отырып, олардың өмір сүру ортасын білу мен атау	1. 2. 2. 2 көрнекіліктерді қолдана отырып, жабайы және үй жануарларын ажырату	2. 2. 2. 2 жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуін қолжетімді деңгейде сипаттау: суда, ауада, жерде	3. 2. 2. 2 жануарларды тіршілік ортасына байланыстыажырату: суда, құрлықта, топырақта және өмір сүру ортасы ретінде өзге жануарлардың денесінде өмір сүретін	4. 2. 2. 2 өсімдік қоректі және жыртқыш жануарларды ажырату
	0. 2. 2. 3 түрлі мезгілдегі жәндіктердің (көбелектер) негізгі өмір сүру белгілерін білу, оларды көрнекілікке сүйене отырып, атау	1. 2. 2. 3 жыл мезгілдерінің ауысуына жануарлардың бейімделуін түсіндіру	2. 2. 2. 3 жануарлардың көбеюін қолжетімді деңгейде түсіндіру	3. 2. 2. 3 жануарлардың табиғатқа қарым -қатынас типтерін сипаттау: селбесу, арамтамақтық, нейтральдылық	4. 2. 2. 3 жәндіктердің өмір циклін қолжетімді деңгейде сипаттау
	0. 2. 2. 4 көрнекіліктерді қолдана отырып жәндіктерді (көбелек, құмырсқа, ара) ажырату мен атау	1. 2. 2. 4 жануарлар дың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсінду	2. 2. 2. 4 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру	3. 2. 2. 4 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу	4. 2. 2. 4 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру
	0. 2. 2. 5 жануарлардың өмір сүру әрекетіне климаттың ықпалын қолжетімді деңгейде түсіну (қоянның түлеуі, аюдың ұйықтауы)	1. 2. 2. 5 жануарлардың тіршілік ортасын сақтаудың маңыздылығын түсіну (жабайы жануарлардың балаларынатиіспеу, ұяларын бұзбау)	2. 2. 2. 5 жануарлардың тіршілік ортасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру	3. 2. 2. 5 тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін қолжетімді деңгейде түсіндіру; (өрт, су басу, құрғақшылық)	4. 2. 2. 5 қоректік тізбектің құрылымын қолжетімді деңгейде түсіндіру мен белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыру
	0. 2. 2. 6 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен үй жануарлары мен жабайы жануарлар арасындағы өзара байланысты білу	0. 2. 2. 6 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен үй жануарлары мен жабайы жануарлар арасындағы өзара байланысты түсіну	2. 2. 2. 6 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін білу	3. 2. 2. 6 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін анықтау	4. 2. 2. 6 жойылу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру және ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатын қолжетімді түрде түсіндіру
	0. 2. 2. 7 мұғалімнің сұрақтары бойынша жануарларға, құстар мен жәндікерге сипаттама құруы	1. 2. 2. 7 мұғалімінң ұйымдастырылған көмегімен зерттелініп отырған тақырып туралы сюжеттік суреттер бойынша әңгіме құрастыру	2. 2. 2. 7 жануарлар өмірі туралы зерттелініп отырған тақырып бойынша тірек сөздерге сүйене отырып, 3 -5 сериялы суреттер бойынша көлемі 25-30 сөзден тұратын әңгіме құрастыру	3. 2. 2. 7 қосымша материалдарды қолдана отырып, немесе жеке бақылаулар мен көзқарастары негізінде жануарлар өмірі тақырыбы бойынша көлемі 35-40 сөзден тұратын уәждеме құрастыру	4. 2. 2. 7 зерттелініп отырған тақырып бойынша жеке тәжірибеден жануарлар туралы әңгіме құрастыру
2.3 Адам	0. 2. 3. 1 адам денесінің негізгі бөліктерін және ажырату, оларды көрнекіліктерге сүйене отырып атау	1. 2. 3. 1 адам денесінің негізгі бөліктерін және олардың қызметтерін атау	2. 2. 3. 1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау	3. 2. 3. 1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау	4. 2. 3. 1 зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау
	0. 2. 3. 2 білім алушының өсіп келе жатқан ағзасы үшін күн тәртібін сақтаудың маңыздылығын түсіну	1. 2. 3. 2 адам өмірінің кезеңдерін сипаттау	2. 2. 3. 2 дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығын қолжетімді деңгейде түсіндіру	3. 2. 3. 2 өмір сүру үшін энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау	4. 2. 3. 2 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау
	0. 2. 3. 3 білім алушының өсіп келе жатқан ағзасы үшін пайдалы тағамды қабылдаудың маңыздылығын түсіну	1. 2. 3. 3 адамның өсуі мен дамуы үшін керек қажеттіліктерді анықтау	2. 2. 3. 3 бұлшық ет қысқаруының қозғалыс үшін рөлін қолжетімді деңгейде түсіндіру	3. 2. 3. 3 тыныс алу жүйесі және оның адам ағзасындағы ролін қолжетімді деңгейде сипаттау	4. 2. 3. 3 адамның өмірі мен әрекеті туралы еркін әңгіме жүргізу
	0. 2. 3. 4 мұғалімнің ұымдастырушы көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жеке гигиена ережелерін сақтаудың маңыздылығын білу	1. 2. 3. 4 мұғалімнің ұымдастырушы көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жеке гигиена ережелерін сақтаудың маңыздылығын қолжетімді деңгейде түсіндіру	2. 2. 3. 4 денсаулықты сақтаудағы жеке гигиенаның ролін анықтау	3. 2. 3. 4 қан айналым жүйесін оның адам ағзасындағы рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау	4. 2. 3. 4 зерттелініп отырған тақырып бойынша жеке тәжірибе негізінде адам туралы әңгіме құрастыру
	0. 2. 3. 5 адам бет мүшелерін, гигиена заттарын атау	1. 2. 3. 5 өз дене мүшесінің сызбасына бейімделу	2. 2. 3. 5 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызын анықтау	3. 2. 3. 5 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 2. 3. 5 ойларын пайымдау элементтерінмен толықтыру
	0. 2. 3. 6 көрнекіліктер мен жеке тәжірибеге сүйене отырып, қолжетімді модельдің фразасын қолдана отырып, сұрақтарға нақты жауаптар беру	1. 2. 3. 6 мұғалімінің ұйымдастырушы көмегімен адам туралы сюжеттік суреттерге сүйене отырып, 3-5 сөйлемненн тұратын әңгіме құрастыру (15-20 сөз)	2. 2. 3. 6 "Адам" тақырыбы бойынша жаңа сөздіктерді жағдайларда орынды қолдану	3. 2. 3. 6 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін сипаттайтын сөздерді өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану	4. 2. 3. 6 "Адам денесінің мүшелері" тақырыбы бойынша тура және ауыспалы мағынадағы ойларды өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Заттардың типтері	0. 3. 1. 1 заттарды бақылау (ауа, су, топырақ, құм, мақта)	1. 3. 1. 1 табиғи (шынайы) заттарды білу	2. 3. 1. 1 табиғи және жасанды заттардың арасындағы айырмашылықтарды түсіну	3. 3. 1. 1 заттардың пайда болуы туралы айту (табиғи, жасанды)	4. 3. 1. 1 заттарды олардың қасиеттеріне байланысты қолдану аясын анықтау
	0. 3. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, заттардың арасындағы айырмашылықтарды танып білу	1. 3. 1. 2 мұғалімінң ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, заттардың өзара айырмашылықтарын қолжетімді деңгейде түсіндіру	2. 3. 1. 2 адам өміріндегі түрлі заттардың ролін анықтау	3. 3. 1. 2 заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу	4. 3. 1. 2 құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес затты алу
	0. 3. 1. 3 заттар туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 3. 1. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен және сюжеттік суреттер арқылы таиғаттағы табиғи заттар туралы әңгіме құрастыру	2. 3. 2. 3 көрнекіліктер мен сөздерге сүйене отырып, табиғи және жасанды заттар туралы әңгіме құрастыру	3. 3. 1. 3 жеке бақылаулары мен әсерлері негізінде немесе қосымша әдебиеттер материалдарын қолдана отырып, тақырып бойынша заттардың типтері туралы көлемі 30-45 сөзден тұратын сөйлеммен өз ойын құрастыру	4. 3. 1. 3 атқарылған жұмыстың нәтижесін өз бетінше түсіндіру және заттардың қасиеттері туралы ойы мен диалогын пайымдау элементтерімен толықтыру
3.2 Ауа	0. 3. 2. 1 адам өмірі үшін таза ауаны сақтау қажеттілігн түсіну	1. 3. 2. 1 ауаның негізгі белгілерін білу, оларды көрнекіліктер мен жеке тәжірибеге сүйене отырып атау	2. 3. 2. 1 біздің планетамыз үшін ауаның маңыздылығын қолжетімді түрде түсіндіру	3. 3. 2. 1 ауаның құрамын қолжетімді деңгейде сипаттау	4. 3. 2. 1 адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың тәсілдерін анықтау және желдің пайдасы мен зиянына мысал келтіру
	0. 3. 2. 2 ауаның кейбір қасиеттерін білу (агрегаттық күйі, түсі, иісі)	1. 3. 2. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, ауа туралы әңгімелеу	2. 3. 2. 2 ауаның жылу өткізгіштігі мен кеңістікті толтыру қасиетін зерттеу	3. 3. 2. 2 жануға ауаның ықпалын қолжетімді деңгейде сипаттау	4. 3. 2. 2 ауаның ластану көздерін анықтау мен ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын ұсыну
	0. 3. 2. 3 ауа туралы сұрақтар бойынша қысқа диалогтар құру	1. 3. 2. 3 ауа туралы лексиканы мағына сәйкесінше қолдану	2. 3. 2. 3 "Ауа" тақырыбы бойынша жаңа сөздіктерді жағдаяттарға сәйкес орынды қолдану	3. 3. 2. 3 "ауа" тақырыбы бойынша нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану	4. 3. 2. 3 ауаның табиғаттағы орын ауыстыру процесін түсіндіру
3.3 Су	0. 3. 3. 1 адам өмірі үшін таза суды сақтаудың қажеттілігін түсіну, және ол туралы мұғалімінің ұйымдастырылған көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, әңгімелеу	1. 3. 3. 1 көрнекіліктерге сүйене отырып, түрлі жағдайдағы күйлерін білу мен атау: сұйық, қатты, газ	2. 3. 3. 1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы);	3. 3. 3. 1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінін қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 3. 3. 1 судың табиғаттағы айналымын сипаттау
	0. 3. 3. 2 суды үнемдеудің маңыздылығын танып білу (қорғау, ластамау), және ол туралы мұғалімнің ұйымдастырған көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып әңгімелеу	1. 3. 3. 2 суды үнемдеудің маңыздылығын түсіну, ол туралы көрнекілік пен мұғалімнің ұйымдастырушы көмегіне сүйене отырып әңгімелеу	2. 3. 3. 2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін зерттеу	3. 3. 3. 2 судың негізгі табиғи көздерін салыстыру	4. 3. 3. 2 атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін қолжетімді деңгейде сипаттау
	0. 3. 3. 3 жазда су қоймаларындағы ережелерді сақтау туралы жалпы түсініктерінің болуы мен олар туралы мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып әңгімелеу	1. 3. 3. 3 қыста су қоймаларындағы ережелерді сақтаудың маңыздылығын түсіну мен олар туралы мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып әңгімелеу	2. 3. 3. 3 судың табиғи көздерін анықтау	3. 3. 3. 3 ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 3. 3. 3 суды ластандыру көздерін және түрлі ағзалар үшін суды ластандырудың салдарын анықтау
	0. 3. 3. 4 адам өмірінде судың маңыздылығы туралы жалпы түсініктерінің болуы (тамақтану, кір жуу, жуыну)	1. 3. 3. 4 адам өмірі үшін судың маңыздылығын түсіндіру (шөлдеу, құрғау)	2. 3. 3. 4 тағамға тазартылған суды қолданудың маңыздылығын түсіну	3. 3. 3. 4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін және суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсыну	4. 3. 3. 4 түрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу
	0. 3. 3. 5 су туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 3. 3. 5 су туралы тақырып бойынша лексикаларды белсенді мағыналық сәйкесінше қолдану	2. 3. 3. 5 көрнекіліктер мен сөздерге сүйене отырып, атқарылған жұмыс материалдары негізінде әңгіме құрастыру	3. 3. 3. 5 қосымша сипаттай отырып, 3-5 сөйлеммен толық жауап беру	4. 3. 3. 5 зерттелінген тақырып бойына су туралы жеке тәжірибеге сүйене отырып, әңгіме құрастыру
3.4 Табиғат ресурстары	0. 3. 4. 1 адам өмірінің тіршілік көзі ретінде табиғатты бақылау (су, ауа болмаса, тіршілік жойылады)	0. 3. 4. 1 табиғат күшін көрнекіліктерге сүйене отырып, білу және атау (су ағысы, желдің күші)	2. 3. 4. 1 табиғи ресурстардың қызметін анықтау (табиғи және антропогендік	3. 3. 4. 1 кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлін түсіндіру	4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын анықтау
	0. 3. 4. 2 табиғатқа деген ұқыптылық қатынасының маңыздылығын түсіну (демалыс кезінде қоқыс қалдырмау)	0. 3. 4. 2 адам тарапынан табиғат күштерін қолдану туралы білу (кемелерді жүргізу, жел диірмені)	2. 3. 4. 2 табиғи ресурстарды генезисі бойынша жіктеу (табиғи және антропогендік);	3. 3. 4. 2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа)	4. 3. 4. 2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын картадан көрсету
	0. 3. 4. 3 тағам, киім, тұрғын үй туралы қысқа диалогтарға қатысу	0. 3. 4. 3 адамзат дамуында табиғат күштерін қолданудың маңыздылығын түсіну (прогресс)	2. 3. 4. 3 табиғи және антропогендік ресурстардың өзара байланысын түсіндіру (жемістер-сорпа, қой-жүн)	3. 3. 4. 3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау мен топырақтың құнарлылығын құрамына қарай зерттеу	4. 3. 4. 3 пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын ұсыну
	0. 3. 4. 4 табиғат туралы сұрақтарға нақты және толық жауап беру	0. 3. 4. 4 табиғат күштері туралы тақырып бойынша лексиканы мағына сәйкесінше қолдану	2. 3. 4. 4 жауапты ресурстарды сипаттау элементтерімен толықтыру	3. 3. 4. 4 ойларын пайымдау элементтерімен толықтыру	4. 3. 4. 4 зерттеу жұмысын жүргізгеннен кейін сипаттау және пайымдау арқылы қорытындысын 2-3 сөйлеммен құрылымдау

4) "Жер және Ғарыш" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жер	0. 4. 1. 1 Жердің пішінін оның моделі негізінде тану	1. 4. 1. 1 Жердің пішінін білу және атау	2. 4. 1. 1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру	3. 4. 1. 1 Жер сфераларын қолжетімді деңгейде түсіндіру және графиктік кескіндеу	4. 4. 1. 1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау
	0. 4. 1. 2 Жердің пішіні мен өлшемі туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру	1. 4. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен жерді қысқаша сипатттай алу	2. 4. 1. 2 Жердің табиғи серігін анықтау	3. 4. 1. 2 Жер сферасы туралы меңгерілген нақты және абстрактілі мағынадағы сөздерді дұрыс грамматикалық формада дұрыс және белсенді қолдану	4. 4. 1. 2 Жер планетасы тақырыбына еркін әңгіме жүргізу
	0. 4. 1. 3 Жер планетасы туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 4. 1. 3 мұғалімінң ұйымдастырушы көмегімен Жер макетіне сүйене отырып, 3-5 сөйлемнен (15-20 сөз) тұратын әңгіме құрстыру	2. 4. 1. 3 көрнекіліктер мен сөздерге сүйене отырып, Жер планетасы турал әңгіме құрастыру	3. 4. 1. 3 қосымша сипаттамасы бар 3-5 сөйлемнен тұратын толық жауап беру	4. 4. 1. 3 ойларын пайымдау элементтерімен толықтыру
4.2 Ғарыш	0. 4. 2. 1 Жер, Ай, Күн сияқты аспан денелерімен байланыстағы ғарыш туралы білу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен астрономияны –ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау	2. 4. 2. 1 Күн жүйесі ғаламшарлары ның орналасу тәртібін анықтау	3. 4. 2. 1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу	4. 4. 2. 1 жекелеген ғарыштық денелерді сипаттау
	0. 4. 2. 2 Жер планетасы үшін Ай мен Күннің маңыздылығын білу (күн, түн)	1. 4. 2. 2 Мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттау	2. 4. 2. 2 Мұғалімнің көмегімен Күн жүйесінің ғаламшарын бағыттаушымен салыстыру	3. 4. 2. 2 адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіндіру	4. 4. 2. 2 Мұғалімнің көмегімен Жердегі бағыттаушы тіршілікке ғарыштың ықпалын анықтау
	0. 4. 2. 3 Күн, Ай, Жер туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 4. 2. 3 Ғарыш тақырыбы бойынша лексиканы мағыналық сәйкесінше қолдану	2. 4. 2. 3 "Ғарыш" тақырыбы бойынша жаңа сөздерді сөйлеу тілдік жағдаяттарда орынды қолдану	3. 4. 2. 3 жаңа дайын жоспарға сәйкес "Ғарыш және адамзаттың дамуы" тақырыбы бойынша әңгіме құрастыру	4. 4. 2. 3 жеке тәжірибеге сүйене отырып, ғарыштың Жердегі тіршілікке ықпалы туралы әңгіме құрстыру
4.3 Кеңістік және уақыт	0. 4. 3. 1 мұғалімінің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, жыл мезгілдері, айлар, апта күндерін атау	1. 4. 3. 1 мұғалімінң ұйымдастырушы көмегімен уақыттың маңыздылығын түсіндіру	2. 4. 3. 1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату	3. 4. 3. 1 Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 4. 3. 1 Жердің орбиталдық айналуын және оның салдарын қолжетімді деңгейде түсіндіру
	0. 4. 3. 2 түрлі белгілері бойынша тәулік уақыттарын танып білу (таңертең, күндіз, кеш, түн)	1. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын атау және күнтізбелік уақыт кезектілігін 3-4 сериялы суреттер арқылы жеткізу	2. 4. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегі арқылы Ғарыштағы уақыт пен ара -қашықтықтың ерекшелігін түсіндіру	3. 4. 3. 2 кеңістік пен уақытты сипаттауда жай жайылма сөйлемдерді қолдану	4. 4. 3. 2 жыл мезгілдерін сипаттау 4. 4. 3. 3 жыл мезгілінің ауысуы туралы пайымдау элементтері бар әңгімелеу арқылы толықтыру
	0. 4. 3. 3 апта күндері, тәулік уақытары, айлар, жыл мезгілері, мектептегі сабақ туралы қысқа диалогтрға қатысу	1. 4. 3. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен сағаттар мен күнтізбелер туралы айту	2. 4. 3. 3 заттық суреттерді қолдана отырып, тірек сөздерді қолдана отырып, уақыт туралы әңгіме құрастыру	3. 4. 3. 3 "Жер және уақыт" тақырыбы бойынша нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді белсенді қолдану	4. 4. 3. 3 уақыттағы мезгілдік өзгерістер мен Жер туралы тура ж2не жанама ма5ынасы бар пайымдауларды өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану

5) "Табиғат физикасы" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Күштер және қозғалыс	0. 5. 1. 1 жануарлар мен құстардың кеңістікте жүріп тұруы, авто көлік қозғалысы сияқты мсыалдар негізінде күштерді бақылау	1. 5. 1. 1 түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіру	2. 5. 1. 1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалысына мысалдар келтіру; (көлік, (самолҰт- автобус), жануарлар (тышқан - сілеусін)	3. 5. 1. 1 күштің серпімділіг зерттеу және көріністеріне мысал келтіру	4. 5. 1. 1 Архимед күшін сипаттау мен оның көріністеріне мысал келтіру
	0. 5. 1. 2 қозғалыс атауларын атау (тез баяу; алыс, жақын)	1. 5. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғат пен адам өміріндегі қозғалыстың маңыздылығын анықтау	2. 5. 1. 2 түсіндіру кезінде жылдамдықтың сапалы сипаттамаларын қолдану (тез, баяу, орташа темпте)	3. 5. 1. 2 ауырлық күшін зерттеу мен олардың пайда болуына мысал келтіру	4. 5. 1. 2 суда түрлі заттарға әсер ететін Архитедтің күшін бақылау мен болжау
	0. 5. 1. 3 денелердің қозғалыс траекториясын олардың ізі бойынша бақылау (ұшақ, шана, қардағы жануарлардың ізі)	1. 5. 1. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен түрлі қозғалыс траекторияларын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету	2. 5. 1. 3 мұғалімнің бағыттау көмегімен қозғалысты шақыратын күштерді зерттеу	3. 5. 1. 3 үйкеліс күшін зерттеу мен оның пайда болуына мысал келтіру	4. 5. 1. 3 Архиимед күші туралы ойларын пайымдау элементтерімен толықтыру
	0. 5. 1. 4 бар сезімі бойынша жеңіл және ауыр заттарды тану (мақта, кітап)	1. 5. 1. 4 салыстырмалы дәрежедегі сын есімдерді қолдана отырып, түрлі денелердің массасын салыстыру (жеңіл, ауыр)	2. 5. 1. 4 массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану	3. 5. 1. 4 күштің әрекет бағытын анықтау	4. 5. 1. 4 суда түрлі заттарға әсер етуші Архитед күші мен ауырлық күшінің өзара тәуелділігі туралы қолжетімді деңгейде түсіну
	0. 5. 1. 5 қозғалыс күші мен дене массасы туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 5. 1. 5 мұғалымынң ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, жүргізген зерттеулерді сипаттау	2. 5. 1. 5 "қозғалыс және күш" тақырыбы бойынша жаңа сөздіктерді қолдана отырып, сөйлеу тілдік жағдаятта оңтайлы қолдану	3. 5. 1. 5 нақты және абстрактіл мағынадағы қосымша сипаттамасы бар меңгерілген сөздерді қолдана отырып, 3-5 сөйлемнен тұратын сөйлеммен толық жауап беру	4. 5. 1. 5 тура және ауыспалы мағынадағы пайымдауларды өзінің сөйлеу тілінде жұмыс пен қозғалыс, күш туралы метафора мен салыстырулрды қолдана отырып қолдану
5.2 Жарық	0. 5. 2. 1 көрнекіліктер мен мұғалімінң ұйымдастырушы көмегіне сүйене отырып, жарық пен қараңғыны салыстыру	1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғы түсінігі, жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату	2. 5. 2. 1 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін зерттеу (мөлдір, жартылай мөлдір, мөлдір емес)	3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 5. 2. 1 көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігін қолжетімді деңгейде түсіндіру
	0. 5. 2. 2 адам өмірі үшін жарық көзінің мағыздылығы туралы елестернің болуы	1. 5. 2. 2 мұғалімның шектеулі көмегі арқылы жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау	2. 5. 2. 2 түсті әйнектердің қасиетін зерттеу, заттарды әйнек түсіне "бояу"	3. 5. 2. 2 денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін қолжетімді деңгейде түсіндіру	4. 5. 2. 2 жарықтың негізгі қасиетттерін қолжетімді деңгейде зерттеу мен түсіндіру: шағылысыу, жұтылу
	0. 5. 2. 3 Күн мен түн туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 5. 2. 3 көрнекіліктерге сүйене отырып, және зерттелініп отырған тақырып бойынша лексиканы дұрыс қолдана отырып, жарық көздерін сипаттау	2. 5. 2. 3 тірек сөздерді қолдана отырып, жарықтың қасиеттері туралы сипаттама әңгіме құрастыру,денелердің жарық өткізу қабілетін зерттеу кезінде зерттеу әрекетінде жеке тәжірибені қолдану	3. 5. 2. 3 зерттелініп отырған "Жарық" тақырыбы бойынша нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді белсенді және дұрыс грамматикалық формада қолдану	4. 5. 2. 3 өзінің сөйлеу тілінде тура жәе ауыспалы мағынадағы , соның ішінде жарық туралы және оның қасиеті туралы пайымдарды, метафора мен жарықтың салыстыруларды белсенді қолдану мен қасиеттері туралы ойларды пайымдау элементтерімен толықтыру
5.3 Дыбыс	1. 5. 3. 1 тілдік және тілдік емес дыбыстарды есту мен ажырату	1. 5. 3. 1 мұғалімнің ұйымдастырған көмегімен дыбыстардың таралу ерекшеліктерін түсіндіру, дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату	2. 5. 3. 1 дауыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу	3. 5. 3. 1 дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін түсіндіру	4. 5. 3. 1 дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіру
	1. 5. 3. 2 өлі обьектілердің арасында дыбыс көзін анықтау	1. 5. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, дыбыс көздерін сипаттау	2. 5. 3. 2 тірек сөздерге сүйене отырып, 25-30 сөзден тұратын дыбыс көздері туралы байланыстырылған әңгіме құрастыру	3. 5. 3. 2 қосымша сипаттай отырып, 3-5 сөйлемнен тұратын толық жауап беру	4. 5. 3. 2 өткізілген зерттеу мен жеке қатынасты жеткізу туралы есепті шығармашылық тұрғысынан толықтыру
5.4 Жылу	0. 5. 4. 1 мезгілдік өзгерістерге байланысты қоршаған ортадағы күннің сууы мен жылуын сезіну,өз сезімін вербальды және вербальды емес формада жеткізу	1. 5. 4. 1 жылуды алуға арналған құрылығыларды білу	2. 5. 4. 1 түрлі денелердің температурасын өлшеу	3. 5. 4. 1 қоршаған ортадағы шынайы және жасанды жылу көздерін түсіну мен атау	4. 5. 4. 1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу
	0. 5. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жылу көздерін танып білу	1. 5. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жылу көздерін сипаттау	2. 5. 4. 2 температураны зерттеу кезіндегі зерттеу әрекетінде жеке тәжірибені қолдану	3. 5. 4. 2 заттардың қайнау қабілетін қолжеімді деңгейде түсіндіру	4. 5. 4. 2 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігі туралы әңгімелерін пайымдау элементтерімен толықтыру
5.5 Электр	0. 5. 5. 1 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, электр құрылғыларын тану	1. 5. 5. 1 адамдардың күнделікті өміріндегі электр энергиясының маңызын түсіну	2. 5. 5. 1 электроянергиямен жұмыстың қауіптілігін түсіну	3. 5. 5. 1 елестері мен түсініктері бойынша электрлік энергия көздерін анықтау	4. 5. 5. 1 түрлі материалдардың электр өткізгіштігін зерттеу
	0. 5. 5. 2 электр құрылғыларын қолдану туралы қысқа диалогтарға қатысу	1. 5. 5. 2 көрнекіліктерді қолдана отырып, қауіпсіздік ережесін білу мен сақтау	2. 5. 5. 2 электр құрылғыларын қолдану туралы қауіпсіздік ережесін білу мен сақтау	3. 5. 5. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбасын ұсына білу, қарапайым электр тізбегінің моделін жинау	4. 5. 5. 2 зерттелініп отырған тақырып бойынша түрлі материалдардың электр өткізгіштігі туралы жеке тәжірибеге сүйене отырып, әңгіме құрастыру барысында белгілі жғдайларға , хабарламаларғ, немесе көрген оқиғасына білдіру
5.6 Магнетизм	0. 5. 6. 1 бір- біріне тартылатын денелерді бақылау негізінде магнетизм туралы жалпы түсіну	1. 5. 6. 1 көрнекіліктерді қолдана отырып, магниттердің қасиеттерін зерттеп, магниттік қасиетке ие денелерді анықтау	2. 5. 6. 1 тірек сөздерге сүйене отырып, магниттерді қолдану сферасын сипаттау	3. 5. 6. 1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу	4. 5. 6. 1 магниттік қасиеттері бойынша металлдарды жіктеу

36. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

37. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Ұзақмерзімді жоспардың мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	Экскурция дегеніміз не	0. 1. 1. 1 2 мин және одан аса уақыт бойы қоршаған орта нысандарын бақылау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап уйренудемін;	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу
	2.1 Өсімдіктер	Күздегі өсімдіктер. Өсімдіктердің негізгі топтары (ағаш, бұтақ, шөп). Бөлме өсімдіктері және оларды күту	0. 2. 1. 1 түрлі мезгілдегі өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын білу (күзде жапырақтар сарғаяды, қыста жапырақтар болмайды, көктемде бүршіктер пайда болып, жазда өнім); 0. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі топтарын (ағаш, бұтақ, шөп) ажырату мен көрнекілікке сүйене отырып оларды атау; 0. 2. 1. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі арқылы бөлме өсімдіктерін өсімдіктердің өзге түрлерінен ажырату; 0. 2. 1. 4 өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайларды білу; 0. 2. 1. 5 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау; 0. 2. 1. 6 мұғалімнің сұрақтары арқылы өсімдіктер туралы жай сөйлемдерді құрастыру
	2.2 Жануарлар	Күздегі жабайы жануарлардың өмірі. Күздегі құстардың өмірі	0. 2. 2. 1 түрлі маусымдағы жабайы жануарлар мен құстар өмірінің негізгі белгілерін білу және олар туралы көрнекіліктерге сүйене отырып айту; 0. 2. 2. 5 жануарлардың өмір сүру әрекетіне клматтың ықпалын қолжетімді деңгейде түсіну (қоянның түлеуі, аюдың ұйықтауы); 0. 2. 2. 7 мұғалімнің сұрақтары бойынша жануарларға, құстар мен жәндікерге сипаттама құруы
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін;	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті ; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу
	4.2 Ғарыш	Ғарыш туралы алғашқы білімдері	0. 4. 2. 1 Жер, Ай, Күн сияқты аспан денелерімен байланыстағы ғарыш туралы жалпы түсінігінің болуы; 0. 4. 2. 2 Жер планетасы үшін Ай мен Күннің маңыздылығын елестету (күн, түн) 0. 4. 2. 3 Күн, Ай, Жер туралы қысқа диалогтарға қатысу
	4.1 Жер	Жердің формасы	0. 4. 1. 1 Жердің пішінін оның моделі негізінде тану; 0. 4. 1. 2 Жердің пішіні мен өлшемі туралы қарапайым сұрақтарға жауап беру; 0. 4. 1. 3 Жер планетасы туралы қысқа диалогтарға қатысу
	4.3 Кеңістік және уақыт	Жыл мезгілдері: күз, көктем, жаз, қыс	0. 4. 3. 1 мұғалімінің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, жыл мезгілдері, айлар, апта күндерін атау; 0. 4. 3. 2 түрлі белгілері бойынша тәулік уақыттарын танып білу (таңертең, күндіз, кеш, түн); 0. 4. 3. 3 апта күндері, тәулік уақытары, айлар, жыл мезгілері, мектептегі сабақ туралы қысқа диалогтрға қатысу
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	4.3 Кеңістік және уақыт	Жылдар мен айлар. Апта күндері. Тәуліктер (таңертең, күндіз, кешке, түнде);	0. 4. 3. 1 мұғалімінің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, жыл мезгілдері, айлар, апта күндерін атау; 0. 4. 3. 2 түрлі белгілері бойынша тәулік уақыттарын танып білу (таңертең, күндіз, кеш, түн); 0. 4. 3. 3 апта күндері, тәулік уақытары, айлар, жыл мезгілері, мектептегі сабақ туралы қысқа диалогтрға қатысу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін;	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу
	2.1 Өсімдіктер	Қыстағы өсімдікттер	0. 2. 1. 1 түрлі мезгілдегі өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын білу (күзде жапырақтар сарғаяды, қыста жапырақтар болмайды, көктемде бүршіктер пайда болып, жазда өнім береді); 0. 2. 1. 4 өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайларды білу; 0. 2. 1. 6 мұғалімнің сұрақтары арқылы өсімдіктер туралы жай сөйлемдерді құрастыру
	2.2 Жануарлар	Қыстағы жабайы жануарлардың өмірі. Қыстағы құстардың өмірі	0. 2. 2. 1 түрлі маусымдағы жабайы жануарлар мен құстар өмірінің негізгі белгілерін білу және олар туралы көрнекіліктерге сүйене отырып айту; 0. 2. 2. 5 жануарлардың өмір сүру әрекетіне клматтың ықпалын қолжетімді деңгейде түсіну (қоянның түлеуі, аюдың ұйықтауы; 0. 2. 2. 7 мұғалімнің сұрақтары бойынша жануарларға, құстар мен жәндікерге сипаттама құруы
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін	0. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану ; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 уметь слушать и понимать обращенную речь во время экскурсии; 0. 1. 2. 4 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті
	5.4 Жылу	Мезгілдік өзгерістерге байланысты қоршаған ортадағы күннің суытуы мен жылынуы;	0. 5. 4. 1 мезгілдік өзгерістерге байланысты қоршаған ортадағы күннің сууы мен жылуын сезіну,өз сезімін вербальды және вербальды емес формада жеткізу; 0. 5. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жылу көздерін танып білу
	5.2 Жарық	Жарық пен қараңғылық	0. 5. 2. 1 көрнекіліктер мен мұғалімінң ұйымдастырушы көмегіне сүйене отырып, жарық пен қараңғыны салыстыру; 0. 5. 2. 2 адам өмірі үшін жарық көзінің мағыздылығы туралы елестернің болуы ; 0. 5. 2. 3 күн мен түн туралы қысқа диалогтарға қатысу
	5.5 Электр	Электр құрылғылары не үшін жұмыс жасайды.	0. 5. 5. 1 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, электр құрылғыларын тану; 0. 5. 5. 2 электр құрылғыларын қолдану туралы қысқа диалогтарға қатысу
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	5.1 Күштер және қозғалыс	Қозғалыс туралы бастапқы білімдері (жылдам, баяу; алыс және жақын)	0. 5. 1. 1 жануарлар мен құстардың кеңістікте жүріп тұруы, авто көлік қозғалысы сияқты мсыалдар негізінде күштерді бақылау; 0. 5. 1. 2 қозғалыс атауларын атау (тез баяу; алыс, жақын); 0. 5. 1. 3 денелердің қозғалыс траекториясын олардың ізі бойынша бақылау (ұшақ, шана, қардағы жануарлардың ізі); 0. 5. 1. 4 бар сезімі бойынша жеңіл және ауыр заттарды танып білу (мақта, кітап); 0. 5. 1. 5 қозғалыс күші мен дене массасы туралы қысқа диалогтарға қатысу
	5.3 Дыбыс	Тілдік және тілдік емес дыбыстар	1. 5. 3. 1 тілдік және тілдік емес дыбыстарды есту; 1. 5. 3. 2 өлі және тірі обьектілердің арасында дыбыс көзін анықтау
	5.6 Магнетизм	Магниттік қасиеттері бар денелер	0. 5. 6. 1 бір- біріне тартылатын денелерді бақылау негізінде магнетизм туралы жалпы түсініктерінің болуы
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін;	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу
	2.2 Жануарлар	Үй жануарларының түрлері. Үй жануарлары қайда тұрады. Үй жануарлары мен олардың төлдері. Үй құстары мен олардың балапандары. Адамға үй жануарлары не үшін қажет	0. 2. 2. 2 үй жануарлары, құстар мен олардың балаларын атау, көрнеккіліктерді қолдана отырып, олардың өмір сүру ортасын білу мен атау; 0. 2. 2. 6 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен үй жануарлары мен жабайы жануарлар арасындағы өзара байланысты білу; 0. 2. 2. 7 мұғалімнің сұрақтары бойынша жануарларға, құстар мен жәндікерге сипаттама құруы
	2.3 Адам	Адамның дене мүшелері. Мектеп білім алушысының гигиенасы (дене, шаш, тіс күтімі). Дұрыс тамақтану	0. 2. 3. 1 адам денесінің негізгі бөліктерін және ажырату, оларды көрнекіліктерге сүйене отырып атау; 0. 2. 3. 2 білім алушының өсіп келе жатқан ағзасы үшін күн тәртібін сақтаудың маңыздылығын түсіну; 0. 2. 3. 3 білім алушының өсіп келе жатқан ағзасы үшін пайдалы тағамды қабылдаудың маңыздылығын түсіну; 0. 2. 3. 4 мұғалімнің ұымдастырушы көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жеке гигиена ережелерін сақтаудың маңыздылығын білу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін;	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу
	3.4 Табиғат ресурстары	Табиғат адамға не береді	0. 3. 4. 1 адам өмірінің тіршілік көзі ретінде табиғатты бақылау (су, ауа болмаса, тіршілік жойылады); 0. 3. 4. 2 табиғатқа деген ұқыптылық қатынасының маңыздылығын түсіну (демалыс кезінде қоқыс қалдырмау; 0. 3. 4. 3 тағам, киім, тұрғын үй туралы қысқа диалогтарға қатысу; 0. 3. 4. 4 табиғат туралы сұрақтарға нақты және толық жауап беру
	3.1 Заттардың типтері	Заттар қандай болады	0. 3. 1. 1 заттарды бақылау (ауа, су, топырақ, құм, мақта); 0. 3. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, заттардың арасындағы айырмашылықтарды танып білу; 0. 3. 1. 3 заттар туралы қысқа диалогтарға қатысу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	3.2 Ауа	Адамның ауа мен суды күтуі (қорғау және ластамау)	0. 3. 2. 1 адам өмірі үшін таза ауаны сақтау қажеттілігн түсіну; 0. 3. 2. 2 ауаның кейбір қасиеттерін білу (агрегаттық күйі, түсі, иісі); 0. 3. 2. 3 ауа туралы сұрақтар бойынша қысқа диалогтар құру
	3.3 Су	Су қоймасындағы әрекет ережесі;	0. 3. 3. 1 адам өмірі үшін таза суды сақтаудың қажеттілігін түсіну, және ол туралы мұғалімінің ұйымдастырылған көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, әңгімелеу; 0. 3. 3. 2 суды үнемдеудің маңыздылығын танып білу (қорғау, ластамау), және ол туралы мұғалімнің ұйымдастырған көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып; 0. 3. 3. 3 жазда су қоймаларындағы ережелерді сақтау туралы жалпы түсініктерінің болуы мен олар туралы мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып әңгімелеу; 0. 3. 3. 4 адам өмірінде судың маңыздылығы туралы жалпы түсініктерінің болуы (тамақтану, кір жуу, жуыну); 0. 3. 3. 5 су туралы қысқа диалогтарға қатысу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін;	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу
	2.2 Жануарлар	Көктемде, жаздағы жабайы жануарлардың өмір сүруі. Көктемде, жаздағы құстардың өмір сүруі. Жәндіктердің өмір сүруі	0. 2. 2. 1 түрлі маусымдағы жабайы жануарлар мен құстар өмірінің негізгі белгілерін білу және олар туралы көрнекіліктерге сүйене отырып айту; 0. 2. 2. 3 түрлі мезгілдегі жәндіктердің (көбелектер) негізгі өмір сүру белгілерін білу, оларды көрнекілікке сүйене отырып, атау; 0. 2. 2. 4 көрнекіліктерді қолдана отырып жәндіктерді (көбелек, құмырсқа, ара) ажырату мен атау; 0. 2. 2. 5 жануарлардың өмір сүру әрекетіне климаттың ықпалын қолжетімді деңгейде түсіну (қоянның түлеуі, аюдың ұйықтауы); 0. 2. 2. 7 мұғалімнің сұрақтары бойынша жануарларға, құстар мен жәндікерге сипаттама құру
	2.1 Өсімдіктер	Жаздағы, көктемдегі өсімдіктер	0. 2. 1. 1 түрлі мезгілдегі өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын білу (күзде жапырақтар сарғаяды, қыста жапырақтар болмайды, көктемде бүршіктер пайда болып, жазда өнім береді); 0. 2. 1. 4 өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайларды білу; 0.2.1. мұғалімнің сұрақтары арқылы өсімдіктер туралы жай сөйлемдерді құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Қоршаған әлемді бақылап үйренудемін	0. 1. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғатты бақылау арқылы қоршаған әлем құбылыстарын тану; 0. 1. 2. 2 сюжеттік және заттық суретке сүйене отырып, немесе сюжеттік суреттер сериясы немесе білім алушы бақылау барысында салған суреттердің көмегімен көргеніне сипаттама құру; 0. 1. 2. 3 экскурция кезінде бағытталған сөйлеу тілін түсіну мен тыңдай білу қабілеті; 0. 1. 2. 4 бақылауды жүргізу барысында қысқа диалогтарға қатысу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Ұзақмерзімді жоспардың мазмұны	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	Қоршаған әлем құбылыстарын бақылау	1. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процесстері мен нысандарын зерттеу қажеттілігін түсіну
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылаудың кезеңдері. Эксперимент	1. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу: 1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру; 1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру; 1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау
	2.1 Өсімдіктер	Тірі ағзалар, өсімдіктер және олардың түрлілігі. Ағаштар, бұтақтар, шөптер. Өсімдіктің негізгі бөліктері: тамыры, сабағы, жапырағы, гүлі, дәні, ұрығы. Жабайы және мәдени өсімдіктер. Мәдени өсімдіктерге күтім жасау (суару, тыңайтқыш, топыраққа күтім жасау). Өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайлар (су, жарық, жылу, қоректену заттары)	1. 2. 1. 1 өсімдіктер өмірінің негізгі сипатамаларын (өсуі, қоректенуі, тыныс алуы, көбеюі) және олардың өмірлік формаларын (ағаш, бұтақ, шөп) анықтау: 1. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажырату (тамыр, сабақ, жапырақ, гүл, ұрық, дән) : 1. 2. 1. 3 жабайы және мәдени өсімдіктерді ажырату; 1. 2. 1. 4 өсімдіктердің өмір сүруі үшін жағдайларды зерттеу; 1. 2. 1. 5 мәдени өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін сипаттау; 1. 2. 1. 6 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен өсімдітер өмірі туралы сюжеттік суреттер сериясы бойынша әңгіме құрастыру
	2.2 Жануарлар	Жабайы және үй жануарлары. Үй жануарларына күтім жасау. Үй жануарларының пайдасы. Жануарлардың жыл мезгілерінің ауысуына бейімделуі: ұшып кетуі, қысқа қорегін жинауы, ұйқыға кетуі	1. 2. 2. 1 өсімідіткре мен жануарларды салыстыру, көрнекіліктерді қолдана отырып (қоректенеді, өседі, көбейеді және орын алмасады), олардың ұқсастықтар мен айырмашылықтаны салыстыру: 1. 2. 2. 2 көрнекіліктерді қолдана отырып, жабайы және үй жануарларын ажырату: 1. 2. 2. 3 жыл мезгілдерінің ауысуына жануарлардың бейімделуін түсіндіру; 1. 2. 2. 4 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсінду; 1. 2. 2. 5 жануарлардың тіршілік ортасын сақтаудың маңыздылығын түсіну (жабайы жануарлардың балаларынатиіспеу, ұяларын бұзбау) 0. 2. 2. 6 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен үй жануарлары мен жабайы жануарлар арасындағы өзара байланысты түсіну; 1. 2. 2. 7 мұғалімінң ұйымдастырылған көмегімен зерттелініп отырған тақырып туралы сюжеттік суреттер бойынша әңгіме құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау кезеңдері. Эксперимент	1. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу; 1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру; 1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру; 1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	2.3 Адам	Адамның дене мүшелері. Адамның өмір сүру кезеңдері. Тамақтану, демалу	1. 2. 3. 1 адам денесінің негізгі бөліктерін және олардың қызметтерін атау; 1. 2. 3. 2 адам өмірінің кезеңдерін сипаттау; 1. 2. 3. 3 адамның өсуі мен дамуы үшін керек қажеттіліктерді анықтау; 1. 2. 3. 4 мұғалімнің ұымдастырушы көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жеке гигиена ережелерін сақтаудың маңыздылығын қолжетімді деңгейде түсіндіру; 1. 2. 3. 5 өз дене мүшесінің сызбасына бейімделу; 1. 2. 3. 6 мұғалімінің ұйымдастырушы көмегімен адам туралы сюжеттік суреттерге сүйене отырып, 3-5 сөйлемненн тұратын әңгіме құрастыру (15-20 сөз)
	5.1 Күш пен қозғалыс	Түрлі денелердің қозғалысы. Табиғаттағы қозғалыс. Адамдардың қозғалысы. Қозғалыстар траекториясы. Қозғалыс траекториясының сурет түрінде бейнеленуі	1. 5. 1. 1 түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіру; 1. 5. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен табиғат пен адам өміріндегі қозғалыстың маңыздылығын анықтау; 1. 5. 1. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен түрлі қозғалыс траекторияларын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсету; 1. 5. 1. 4 салыстырмалы дәрежедегі сын есімдерді қолдана отырып, түрлі денелердің массасын салыстыру (жеңіл, ауыр); 1. 5. 1. 5 мұғалымынң ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, жүргізген зерттеулерді сипаттау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау кезеңдері. Эксперимент	1. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу; 1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру; 1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру; 1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.1 Заттардың түрлері	Шынайы заттар (табиғи)	1. 3. 1. 1 шынайы (табиғи) заттарды білу; 1. 3. 1. 2 мұғалімінң ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, заттардың өзара айырмашылықтарын қолжетімді деңгейде түсіндіру; 1. 3. 1. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен және сюжеттік суреттер арқылы таиғаттағы табиғи заттар туралы әңгіме құрастыру
	3.3 Су	Судың қасиеттері (сұйық, қатты, газ)	1. 3. 3. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен және сюжеттік суреттер арқылы таиғаттағы табиғи заттар туралы әңгіме құрастыру 1. 3. 3. 2 суды үнемдеудің маңыздылығын түсіну, ол туралы көрнекілік пен мұғалімнің ұйымдастырушы көмегіне сүйене отырып әңгімелеу; 1. 3. 3. 3 қыста су қоймаларындағы ережелерді сақтаудың маңыздылығын түсіну мен олар туралы мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып әңгімелеу: 1. 3. 3. 4 адам өмірі үшін судың маңыздылығын түсіндіру (шөлдеу, құрғау); 1. 3. 3. 5 су туралы тақырып бойынша лексикаларды белсенді мағыналық сәйкесінше қолдану
	3.2 Ауа	Ауаның қасиеті (мөлдір, түссіз, дәмсіз, иіссіз, формасыз)	1. 3. 2. 1 ауаның негізгі белгілерін білу, оларды көрнекіліктер мен жеке тәжірибеге сүйене отырып атау ; 1. 3. 2. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, ауа туралы әңгімелеу; 1. 3. 2. 3 ауа туралы лексиканы мағына сәйкесінше қолдану
	3.4 Табиғат ресурстары	Адам табиғат күшін қалай пайдаланады (судың ағуы, жел күштері	0. 3. 4. 1 табиғат күшін көрнекіліктерге сүйене отырып, білу және атау (су ағысы, желдің күші); 0. 3. 4. 2 табиғатқа деген ұқыптылық қатынасының маңыздылығын түсіну (демалыс кезінде қоқыс қалдырмау); 0. 3. 4. 3 тағам, киім, тұрғын үй туралы қысқа диалогтарға қатысу; 0. 3. 4. 4 табиғат туралы сұрақтарға нақты және толық жауап беру
	4.2 Ғарыш	Ғарыш, ғарыш денелері, астромомия туралы алғашқы білімдер. Зымыран. Телескоптар	1. 4. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен астрономияны –ғарыш туралы ғылым ретінде сипаттау; 1. 4. 2. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттау; 1. 4. 2. 3 Ғарыш тақырыбы бойынша лексиканы мағыналық сәйкесінше қолдану
	4.1 Жер	Жердің формасы. Глобус – жердің моделі	1. 4. 1. 1 Жердің пішінін білу және атау; 1. 4. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен жерді қысқаша сипатттай алу; 1. 4. 1. 3 мұғалімінң ұйымдастырушы көмегімен Жер макетіне сүйене отырып, 3-5 сөйлемнен (15-20 сөз) тұратын әңгіме құрстыру
	4.3 Кеңістік пен уақыт	Уақытты өлшеу құралдары. Сағаттар. Күнтізбе	1. 4. 3. 1 мұғалімінң ұйымдастырушы көмегімен уақыттың маңыздылығын түсіндіру; 1. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын атау және күнтізбелік уақыт кезектілігін 3-4 сериялы суреттер арқылы жеткізу; 1. 4. 3. 3 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен сағаттар мен күнтізбелер туралы айту
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау кезеңдері. Эксперимент	1. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу; 1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру; 1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру; 1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау
	5.4 жылу	Жылуды алу құрылғылары	1. 5. 4. 1 жылуды алуға арналған құрылығыларды білу; 1. 5. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастыру көмегімен және көрнекіліктерге сүйене отырып, жылу көздерін сипаттау
	5.5 Электр қуаты	Күнделікті өмірдегі электр қуаты	1. 5. 5. 1 адамдардың күнделікті өміріндегі электр қуатының маңызын түсіну; 1. 5. 5. 2 көрнекіліктерді қолдана отырып, қауіпсіздік ережесін білу мен сақтау
	5.6 Магнетизм	Магниттердің қасиеттері. Магниттік қасиеттерге ие заттар	1. 5. 6. 1 көрнекіліктерді қолдана отырып, магниттердің қасиеттерін зерттеп, магниттік қасиетке ие денелерді анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау кезеңдері. Эксперимент	1. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу; 1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру; 1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру; 1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	5.2 Жарық	Жарық пен қараңғылық. Жарықтың жасанды және табиғи көздері. Жарықтандыру.	1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғы түсінігі, жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажырату: 1. 5. 2. 2 мұғалімның шектеулі көмегі арқылы жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін анықтау; 1. 5. 2. 3 көрнекіліктерге сүйене отырып, және зерттелініп отырған тақырып бойынша лексиканы дұрыс қолдана отырып, жарық көздерін сипаттау
	5.3 Дыбыс	Дыбыс және оның таралу ерекшеліктері. Дыбыстың шынайы және жасанды көздері. Жылуды алу құрылғылары	1. 5. 3. 1 мұғалімнің ұйымдастырған көмегімен дыбыстардың таралу ерекшеліктерін түсіндіру, дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажырату; 1. 5. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегі мен көрнекіліктерге сүйене отырып, дыбыс көздерін сипаттау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау кезеңдері. Эксперимент	1. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған қоршаған әлем құбылыстарын бақылау мен эксперимент жүргізу; 1. 1. 2. 2 көрсетілген экспериментті түсіндіру; 1. 1. 2. 3 бақылау мен экспериментті жүргізу барысында бағытталған сөйлеу тілінің түрлі формаларын түсіну: (өтініш, нұсқаулық,тапсырмалар) және эксперимен жүргізу кезінде өз әрекеттерін сипатап айтуда мұғалімнің сұрақтарына толық және қысқа жауап беру; 1. 1. 2. 4 өткізілген бақылау немесе экспериментті өткізу немесе талқылау барысында диалогқа қатысу немесе тындау

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Ұзақмерзімді жоспардың мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым мен достарым	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	Қоршаған орта. Құбылыстар, процестер, нысандар. Зерттеушінің тұлғалық қасиеттері	2. 1. 1. 1 қоршаған әлем құбылыстары, процестері мен нысандарын зерделеуге қажетті жағдайлар мен тұлғалық қасиеттерді анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау; 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет ету мен бірлесе жұмыс жасау
	2.1 Өсімдіктер	Өсімдіктерді өсіру жағдайлары. Өсімдіктердің маусымдық өзгерістері. . Өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметтері. Өсімдік топтарының мекен ету ортасы мен бейімделу тәсілдері. Өсімдіктер тобы (өз аймағындағы өсімдіктерді мысалға алу негізінде) Топырақты күту. Өсімдіктерге күтім жасау	2. 2. 1. 1 түрлі жағдайда өсімдіктердің өсу мүмкіндігін зерттеу; 2. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі бөліктерінің қызметін сипаттау; 2. 2. 1. 3 өсімдіктерді мекен ету ортасы мен ортаның әр түрлі жағдайларына (ылғал) бейімделу тәсілдерін салыстыру; 2. 2. 1. 4 өз аймағының өсімдіктер тобындағы маусымдық өзгерістерді сипаттау; 2. 2. 1. 5 топырақты баптау мен өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіру; 2. 2. 1. 6 сюжеттік суреттер сериясы немесе тірек сөздерін, өсімдіктер өмірі туралы жаратылыстану тақырыптары бойынша жаңа сөздерді дұрыс қолдана отырып, берілген тақырып бойынша әңгіме құрастыру
	2.2 Жануарлар	Жануарлар тобы: жәндіктер, балықтар, бауырымен жорғалаушылар, қосмекенділе, құстар мен сүтқоректілер. Жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуі. Жануарлардың көбеюі. Жұмыртқа салатын және тірі туатын жануарлар. Жануарларды қорғау	2. 2. 2. 1 жануарлар класының өкілдерін ажырату: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер, бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2. 2. 2. 2 жануарлардың тіршілік ортасына бейімделуін қолжетімді деңгейде сипаттау: суда, ауада, жерде; 2. 2. 2. 3 жануарлардың көбеюін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 2. 2. 2. 4 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; 2. 2. 2. 5 жануарлардың тіршілік ортасын сақтаудың маңыздылығын түсіндіру; 2. 2. 2. 6 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін білу; 2. 2. 2. 7 жануарлар өмірі туралы зерттелініп отырған тақырып бойынша тірек сөздерге сүйене отырып, 3 -5 сериялы суреттер бойынша көлемі 25-30 сөзден тұратын әңгіме құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері;	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау); 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет етуі мен бірлесе жұмыс жасауы
2-тоқсан
3. Менің мектебім	2.3 Адам	Қаңқа және дене бұлшықетінің қызметі. Қозғалыс кезінде бұлшықеттің жиырылудағы ролі. Дұрыс келбет. Тістер және олардың күтімі. Жеке гигиена мен денсаулықты сақтаудағы оның ролі;	2. 2. 3. 1 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін анықтау; 2. 2. 3. 2 дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығын қолжетімді деңгейде түсіндіру; 2. 2. 3. 3 бұлшық ет қысқаруының қозғалыс үшін рөлін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 2. 2. 3. 4 денсаулықты сақтаудағы жеке гигиенаның ролін анықтау; 2. 2. 3. 5 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызын анықтау; 2. 2. 3. 6 "Адам" тақырыбы бойынша жаңа сөздіктерді орынды қолдану
	1.2 Табиғаттаы тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет ету мен бірлесе жұмыс жасау
4. Менің туған өлкем	3.1 Заттардың типтері	Табиғи және жасанды заттар	2. 3. 1. 1 табиғи және жасанды заттардың арасындағы айырмашылықтарды түсіну 2. 3. 1. 2 адам өміріндегі түрлі заттардың ролін анықтау; 2. 3. 2. 3 көрнекіліктер мен сөздерге сүйене отырып, табиғи және жасанды заттар туралы әңгіме құрастыру
	3.2 Ауа	Адам, өсімдіктер, жануарлар үшін ауының маңыздылығы. Ауаның қасиеті (түсі, иісі). Ауаның агрегатты күйі. Жылуөткізгіштік. Ауаның кеңістікті толтырудағы маңыздылығы	2. 3. 2. 1 біздің планетамыз үшін ауаның маңыздылығын қолжетімді түрде түсіндіру; 2. 3. 2. 2 ауаның жылу өткізгіштігі мен кеңістікті толтыру қасиетін зерттеу; 2. 3. 2. 3 "Ауа" тақырыбы бойынша жаңа сөздіктерді жағдаяттарға сәйкес орынды қолдану
	3.3 Су	Су және оның физикалық қасиеті. Судың агрегатты күйі. Су және оның физикалық қасиеті. Судың агрегатты күйі: қатты, сұйық, газ тәрізді. Судың табиғи көздері	2. 3. 3. 1 судың физикалық қасиеттерін анықтау (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); 2. 3. 3. 2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін зерттеу; 2. 3. 3. 3 судың табиғи көздерін анықтау; 2. 3. 3. 4 тағамға тазартылған суды қолданудың маңыздылығын түсіну; 2. 3. 3. 5 көрнекіліктер мен сөздерге сүйене отырып, атқарылған жұмыс материалдары негізінде әңгіме құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет ету мен бірлесе жұмыс жасау
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау! 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.4 Табиғи ресурстар	Табиғат ресурстары мен олардың қызметі. Табиғи ресурстарды олардың шығуына байланысты жіктеу	2. 3. 4. 1 табиғи ресурстардың қызметін анықтау (табиғи және антропогендік; 2. 3. 4. 2 табиғат ресурстарын жіктеу (табиғи, анторопогенді); 2. 3. 4. 3 табиғи және антропогендік ресурстардың өзара байланысын түсіндіру (жемістер-сорпа, қой-жүн; 2. 3. 4. 4 жауапты ресурстарды сипаттау элементтерімен толықтыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет етуі мен бірлесе жұмыс жасауы
	4.1 Жер	Жер ғаламшары үшін Күннің ролі. Жердің табиғи жер серігі – Ай	2. 4. 1. 1 Жер мен Күн арасындағы байланысты түсіндіру; 2. 4. 1. 2 Жердің табиғи серігін анықтау; 2. 4. 1. 3 көрнекіліктер мен сөздерге сүйене отырып, Жер планетасы туралы әңгіме құрастыру
	4.2 Ғарыш	Күн жүйесі ғаламшары (планетасы) және орналасуы мен сипаттамасы. Жер ғаламшарының топтары. Алып планеталар	2. 4. 2. 1 Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін анықтау; 2. 4. 2. 2 Мұғалімнің көмегімен Күн жүйесінің ғаламшарын бағыттаушымен салыстыру; 2. 4. 2. 3 "Ғарыш" тақырыбы бойынша жаңа сөздерді сөйлеу тілдік жағдаяттарда орынды қолдану
	4.3 Кеңістік және уақыт	Уақытты өлшеу бірліктері: жыл, ай, апта, тәулік, сағат, минут. Ғарыштағы қашықтық пен уақыт ерекшелігі	2. 4. 3. 1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажырату; 2. 4. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегі арқылы Ғарыштағы уақыт пен ара -қашықтықтың ерекшелігін түсіндіру; 2. 4. 3. 3 заттық суреттерді қолдана отырып, тірек сөздерді қолдана отырып, уақыт туралы әңгіме құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет ету мен бірлесе жұмыс жасау
	5.1 Қозғалыс пен күш	Түрлі жылдамдықтағы денелердің қозғалысы. Жылдамдықтың сипаттамалары: тез, баяу. Қозғалысты тударатын күштер: тартылу мен итеру. Денелердің массалары. Дене массаларының анықтамасы	2. 5. 1. 1 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалысына мысалдар келтіру; көлік (самолҰт- автобус), жануарлар (тышқан - сілеусін); 2. 5. 1. 2 түсіндіру кезінде жылдамдықтың сапалы сипаттамаларын қолдану (тез, баяу, орташа темпте); 2. 5. 1. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен қозғалысты шақыратын күштерді зерттеу; 2. 5. 1. 4 анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалану; 2. 5. 1. 5 "қозғалыс және күш" тақырыбы бойынша жаңа сөздіктерді қолдана отырып, сөйлеу тілдік жағдаятта оңтайлы қолдану
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау; 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет ету мен бірлесе жұмыс жасау
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	5.2 Жарық	Материалдардың жарықты өткізе алу қабілеті (мөлдір, жартылай мөлдір, мөлдір емес заттар)	2. 5. 2. 1 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін зерттеу (мөлдір, жартылай мөлдір, мөлдір емес); 2. 5. 2. 2 түсті әйнектердің қасиетін зерттеу, заттарды әйнек түсіне "бояу" 2. 5. 2. 3 тірек сөздерді қолдана отырып, жарықтың қасиеттері туралы сипаттама әңгіме құрастыру,денелердің жарық өткізу қабілетін зерттеу кезінде зерттеу әрекетінде жеке тәжірибені қолдану
	5.3 Дыбыс	Жоғары және төмен дыбыс көздері	2. 5. 3. 1 дауыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу; 2. 5. 3. 2 тірек сөздерге сүйене отырып, 25-30 сөзден тұратын дыбыс көздері туралы байланыстырылған әңгіме құрастыру
	5.4 Жылу	Температура. Температураны өлшеу. Термометрлер.Температураны өлшеу бірлігі – градус	2. 5. 4. 1 түрлі денелердің температурасын өлшеу; 2. 5. 4. 2 температураны зерттеу кезіндегі зерттеу әрекетінде жеке тәжірибені қолдану
	5.6 Магнетизм	Магниттерді қолдану сферасы	2. 5. 6. 1 тірек сөздерге сүйене отырып, магниттерді қолдану сферасын сипаттау
	5.5 Электр	Магниттерді қолдану сферасы. Қауіпті электр қуаты	2. 5. 5. 1 электроянергиямен жұмыстың қауіптілігін түсіну; 2. 5. 5. 2 электр құрылғыларын қолдану туралы қауіпсіздік ережесін білу мен сақтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Бақылау ғылыми танымның әдісі ретінде. Бақылаудың белгілері: мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі. Шартты белгілердің көмегімен бақылау нәтижелерін тіркеу. Бақылауды жүргізу жоспары. Қорытындыларды құрылымдау. Эксперименттің белгілері: мақсаты, болжамы, ресурстар, жоспары, мерзімі, нәтижесі, экспериментті өткізу мен кестеде нәтижелерін тіркеу. Ақпарат көздері	2. 1. 2. 1 "ақпарат көздері" және оның зерттеулер (бақылау мен эксперимент) жүргізу үшін маңыздылығын түсіндіру, бақылаудың (мақсаты, нысаны, жоспары, мерзімі, нәтижесі) және эксперименттің (мақсаты, болжамы, ресурстары, жоспары, мерзімі, нәтижесі) басты белгілерін анықтау; 2. 1. 2. 2 эксперимент жүргізіп, оның нәтижелерін кестеге тіркеу; жоспар құрып, құрылған жоспарға сәйкес бақылау жүргізу және қорытындыларын құрылымдау мен бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен тіркеу; 2. 1. 2. 3 сөздік және көрнекілік әдіске сүйене отырып, жасылынған жұмыс туралы әңгіме құру мен зерттелініп отырған тақырып бойынша ұжымдық талқылау мәселелеріне қатысу; 2. 1. 2. 4 барлық сабақ бойы эксперимент немесе бақылауды жүргізу барысында сыныптарстарымен және ересектермен өзара әрекет ету мен бірлесе жұмыс жасау

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Ұзақмерзімді жоспардың мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнанжирен (жарық пен қараңғы)	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	Ғылыми ашылулар мен олардың күнделікті өмірге әсері. Ақпарат көздерінің түрлері. Ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктері.	3. 1. 1. 1 өте маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне әсері туралы әңгімелеу және ақпарттың дұрыс көздерін таңдауға бейімделу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау;	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу; 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар); 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
	2.1 Өсімдіктер	Фотосинтез процесі туралы алғашқы түсініктер. Өсімдіктердің бейімделуі. Жылуды сүйетін, суыққа төзімді, көлеңке сүйетін, жарық сүйетін, құрғаққа төзімді, ылғал сүйетін өсімдіктер. Тірі және өлі табиғаттың бірлігі – табиғат бірлестіктері. Өз аймағының табиғи бірлестігі. Адам іс-әрекетінің өсімдіктердің көптүрлілігіне ықпалы. Өсімдіктердің адам өмірі мен табиғаттағы ролі (өз аймағындағы өсімдіктерды мысалға алу негізінде). Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы маңыздылығы	3. 2. 1. 1 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін қолжетімді деңгейде түсіну мен түсіндіру; 3. 2. 1. 2 қоршаған ортаның түрлі жағдайларына өсімдіктерді бейімдеудің тәсілдерін қолжетімді деңгейде түсіну мен түсіндіру (жылу, жарық, ылғал); 3. 2. 1. 3 өз аймағының табиғи қауымдастығын қолжетімді деңгейде сипаттау; 3. 2. 1. 4 адамзаттың тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін қолжетімді деңгейде ; 3. 2. 1. 5 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін; 3. 2. 1. 6 өсімдіктердің өмірі туралы 3-5 cөйлемнен тұратын толық жауап беру, қосымша сипаттай отырып, өзінің сөйлеу тілінде өсімдіктердің белгілерін сипаттайтын сөздерді қолдану
	2.2 Жануарлар	Омыртқалы және омыртқасыз жануарлар. Жануарлардың өзара қарым-типтері. Жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысы. Тіршілік ортасының өзгеріне байланысты жануарлардың санының өзгеруі (құрғақшылық, су тасқыны, батпақтану). Жануарлардың санының азаюына әкелетін адамның іс- әрекеті (суды ағызу, орманды кесу, аң аулау). кесу, аң аулау)	3. 2. 2. 1 жануарларды "омыртқалы" және "омыртқасыздар" топтары бойынша жіктеу; 3. 2. 2. 2 жануарларды тіршілік ортасына байланыстыажырату: суда, құрлықта, топырақта және өмір сүру ортасы ретінде өзге жануарлардың денесінде өмір сүретіндер 3. 2. 2. 3 жануарлардың табиғатқа қарым -қатынас типтерін сипаттау: селбесу, арамтамақтық, нейтральдылық; 3. 2. 2. 4 өсімдіктер мен жануарлар арасындағы өзара байланысты зерттеу: тозаңдану, ұрықтың көбеюі, діңгек; 3. 2. 2. 5 тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін қолжетімді деңгейде түсіндіру; (өрт, су басу, құрғақшылық); 3. 2. 2. 6 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін 3. 2. 2. 7 қосымша материалдарды қолдана отырып, немесе жеке бақылаулар мен көзқарастары негізінде жануарлар өмірі тақырыбы бойынша көлемі 35-40 сөзден тұратын уәждеме құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау;	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар); 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
2-тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет	2.3 Адам	Адамның ішкі мүшелері. Ас қорыту жүйесі, оның адам өміріндегі ролі. Тыныс алу жүйесі және оның мүшелері. Адам ағзасындағы тыныс алудың ролі. Қанайналым жүйесі және оның адам ағзасындағы ролі. Жүрек. Тамыр соғысы. Адам ағзасын аурулар мен инфекциялардан қорғау. Иммунитетті нығайту	3. 2. 3. 1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын анықтау; 3. 2. 3. 2 өмір сүру үшін энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау; 3. 2. 3. 3 тыныс алу жүйесі және оның адам ағзасындағы ролін қолжетімді деңгейде сипаттау; 3. 2. 3. 4 қан айналым жүйесін оның адам ағзасындағы рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау; 3. 2. 3. 5 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 3. 2. 3. 6 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін сипаттайтын сөздерді өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау;	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар); 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
	3.1 Заттардың типтері	Заттар мен денелер. Заттарды пайда болуына байланысты жіктеу. Заттарды агрегаттық күй бойынша жіктеу (қатты, сұйық, газ тәрізді)	3. 3. 1. 1 заттардың пайда болуы туралы айту (табиғи, жасанды); 3. 3. 1. 2 заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу; 3. 3. 1. 3 жеке бақылаулары мен әсерлері негізінде немесе қосымша әдебиеттер материалдарын қолдана отырып, тақырып бойынша заттардың типтері туралы көлемі 30-45 сөзден тұратын сөйлеммен өз ойын құрастыру
	3.2 Ауа	Ауа және оның құрамы (көмірқышқыл, газ, ауа, азот) Ауаның жануға ықпалы.	3. 3. 2. 1 ауаның құрамын қолжетімді деңгейде сипаттау; 3. 3. 2. 2 жануға ауаның ықпалын қолжетімді деңгейде сипаттау; 3. 3. 2. 3 "ауа" тақырыбы бойынша нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану
	3.3 Су	Тірі ағзалар мен өлі табиғаттағы су. Судың негізгі табиғи көздері. Мұхиттар, теңіздер, көлер, өзендер. Тұзды және тұщы су. Табиғи жер асты сулары. Ауыз суын ұқыптылықпен қолдану. Суды фильтр көмегімен тазалау тәсілдері. Өмірде судың маңыздылығы	3. 3. 3. 1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 3. 3. 3. 2 судың негізгі табиғи көздерін салыстыру; 3. 3. 3. 3 ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 3. 3. 3. 4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін және суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсыну; 3. 3. 3. 5 қосымша сипаттай отырып, 3-5 сөйлеммен толық жауап беру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу; 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар); 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
3-тоқсан
5. Өнер 6. Атақты тұлғалар	3.4 Табиғи ресурстар	Топырақ. Топырақтың құрамы (құм, саз, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа). Топырақ түрлері. Топырақтың қасиеттері. Тұқымдық. Кей ағзалардың өміріндегі топырақтың ролі. Топырақтарды қорғау	3. 3. 4. 1 кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлін түсіндіру; 3. 3. 4. 2 топырақтың негізгі құрамын зерттеу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа); 3. 3. 4. 3 топырақтың негізгі қасиеттерін анықтау мен топырақтың құнарлылығын құрамына қарай зерттеу; 3. 3. 4. 4 ойларын пайымдау элементтерімен толықтыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу; 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар); 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
	4.1 Жер	Жер сфералары туралы алғашқы түсініктер (литосфера, гидросфера, атмосфера, биосфера). Жер сферасының графикалық бейнесі	3. 4. 1. 1 Жер сфераларын қолжетімді деңгейде түсіндіру және графиктік кескіндеу 3. 4. 1. 2 Жер сферасы туралы меңгерілген нақты және абстрактілі мағынадағы сөздерді дұрыс грамматикалық формада дұрыс және белсенді қолдану 3. 4. 1. 3 қосымша сипаттамасы бар 3-5 сөйлемнен тұратын толық жауап беру
	4.2 Ғарыш	Ғарышты игерудегі айтулы оқиғалар.алғашқы жасанды Жер серігін қосу. Алғашқы адамның ғарышқа ұшуы. Адамның Айға қонуы. Адамзат дамуындағы ғарыштың маңыздылығығарышты меңгерудегі Қазақстан. Байқоңыр айлағы	3. 4. 2. 1 ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелеу; 3. 4. 2. 2 адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын түсіндіру; 3. 4. 2. 3 жаңа дайын жоспарға сәйкес "Ғарыш және адамзаттың дамуы" тақырыбы бойынша әңгіме құрастыру
	4.3 Кеңістік және уақыт	Жердің өз осьінен айналуы. Күн мен түннің ауысуы;	3. 4. 3. 1 Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын қолжетімді деңгейде түсіндіру; 3. 4. 3. 2 кеңістік пен уақытты сипаттауда жай жайылма сөйлемдерді қолдану 3. 4. 3. 3 "Жер және уақыт" тақырыбы бойынша нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді белсенді қолдану
	1.2 Табиғатты тану әдістері тоды познания природы	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу; 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар); 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
	5.1 Қозғалыс пен күш	Серпімділік күші. Серпімді және икемді заттар Ауырлық күші. Табиғаттағы ауырлық күші. Үйкеліс күші. Табиғаттағы үйкеліс күші. Әрекет күштерінің бағыттары	3. 5. 1. 1 күштің серпімділігін зерттеу және көріністеріне мысал келтіру; 3. 5. 1. 2 ауырлық күшін зерттеу мен олардың пайда болуына мысал келтіру; 3. 5. 1. 3 үйкеліс күшін зерттеу мен оның пайда болуына мысал келтіру; 3. 5. 1. 4 күштің әрекет бағытын анықтау; 3. 5. 1. 5 нақты және абстрактіл мағынадағы қосымша сипаттамасы бар меңгерілген сөздерді қолдана отырып, 3-5 сөйлемнен тұратын сөйлеммен толық жауап беру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу; 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар) 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу
4-тоқсан
7. Су –тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	5.2 Жарық	Көлеңке. Оның пайда болу себептері. Көлеңкенің ерекшеліктері. Заттардың жарықты шағылыстыру қабілеті	3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 3. 5. 2. 2 денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 3. 5. 2. 3 зерттелініп отырған "Жарық" тақырыбы бойынша нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді белсенді және дұрыс грамматикалық формада қолдану
	5.3 Дыбыс	Дыбыс көзі мен қабылдағышы. Дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігі	3. 5. 3. 1 дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін түсіндіру; 3. 5. 3. 2 қосымша сипаттай отырып, 3-5 сөйлемнен тұратын толық жауап беру
	5.5 Электр	Электрлік энергия. Электрэнергия көздері Электрлік элементтердің тізбектері. Қарапайым электр тізбегінің қарапайым құрылымның сызбанұсқасы	3. 5. 5. 1 елестері мен түсініктері бойынша электрлік энергия көздерін анықтау; 3. 5. 5. 2 мұғалімнің ұйымдастырушы көмегімен қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбасын ұсына білу, қарапайым электр тізбегінің моделін жинау
	5.4 жылу	Біздің айналамыздағы жылу	3. 5. 4. 1 қоршаған ортадағы шынайы және жасанды жылу көздерін түсіну мен атау; 3. 5. 4. 2 заттардың қайнау қабілетін қолжеімді деңгейде түсіндіру
	5.6 Магнетизм	Түрлі металлдарды магниттеу	3. 5. 6. 1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін зерттеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Экспериментті жоспарлау мен жүргізу. Диаграмма түрінде эксперимент нәтижелерін тіркеу. Қорытындыларды құрылымдау	3. 1. 2. 1 зерттеу жүргізу барысында (бақылау және эксперимент) ақпарат көздерінің түрлерін анықтау және ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін анықтау; 3. 1. 2. 2 экспериментті жоспарлау мен жүргізу, құрылған жоспарға сәйкес нәтижелерін диаграмма түрінде тіркеу; 3. 1. 2. 3 сипаттау және пайымдау арқылы қорытындыны 2-3 сөйлеммен құрылымдау (жануарларды, заттарды, жеке тұлғалар) 3. 1. 2. 4 сабақта коммуникацияның міндеттері мен шарттарына сәйкес жеткілікті дәрежеде толықтық пен нақтылықпен бақылау мен эксперимент жүргізу кезінде өз ойын жеткізу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Ұзақмерзімді жоспардың мазмұны	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным– Қазақстан	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	Өзінің жеке толғаныстары негізіндегі зерттеудің өзекті бағыттары	4. 1. 1. 1 өз толғаныстары негізінде зерттеулердің өзекті бағыттарын анықтау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну ; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету
	2.1 Өсімдіктер	Қоректік тізбегі. Өсімдіктер – қоректік тізбегінің өмір циклі. Тозаңданлдыру нәтижесінде ұрықтардың пайда болуы. Ұрықтардың таралу тәсілдері (өзігінен, желдің, судың, жануарлар мен адамдардың көмегімен). Жоғары және төмен сатылы өсімдіктер. Өсімдіктерді қорғау тәсілдері	4. 2. 1. 1 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін анықтау; 4. 2. 1. 2 өсімдіктің тіршілік циклін қолжетімді деңгейде сипаттау; 4. 2. 1. 3 төменгі және жоғарғы өсімдіктерді ажырату; 4. 2. 1. 4 тұқымның таралу тәсілдерін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 4. 2. 1. 5 өсімдіктерді қорғау әдістерін ұсыну; 4. 2. 1. 6 берілген тақырып бойынша өсімдіктер туралы жеке тәжірибесіне сүйене отырып, нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген сөздерді белсенді қолдана отырып, және пайымдауын тұжырымдау элементімен толықтыра отырып, әңгіме құру
2. Адами құндылықтар	2.2 Жануарлар	Өз аймағының жануарлары. . Жәндіктердің өмір сүру циклі (жұмыртқа, дернәсіл, қуыршақ, ересек жәндік). Жануарлардың қоректену ерекшеліктері. Шөпқоректі және жыртқыш жануарлар. Симбитикалық қатынастар. Құректік тізбектің құрылымы. Тіршілік ортасына байланысты қоректік тізбектердің моделі. жойылу шегінде тұрған жануарлар. Қазақстанның Қызыл кітабы. Қорықтар мен саябақтарды туындату себептері. . Қазақстанның Ұлттық парктері мен қорықтары	4. 2. 2. 1 өз аймағының жануарларын жіктеу; 4. 2. 2. 2 өсімдік қоректі және жыртқыш жануарларды ажырату; 4. 2. 2. 3 жәндіктердің өмір циклін қолжетімді деңгейде сипаттау; 4. 2. 2. 4 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4. 2. 2. 5 қоректік тізбектің құрылымын қолжетімді деңгейде түсіндіру мен белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыру; 4. 2. 2. 6 жойылу шегінде тұрған жануарларға мысалдар келтіру және ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатын қолжетімді түрде түсіндіру; 4. 2. 2. 7 зерттелініп отырған тақырып бойынша жеке тәжірибеден жануарлар туралы әңгіме құрастыру
	1.2 Табиғаттың таным әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну ; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету тәсілдері
2-тоқсан
3. Мәдени мұра	2.3 Адам	Зәр шығару жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлі. Жүйке жүйесі. Оның адам ағзасындағы рөлі	4. 2. 3. 1 зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау; 4. 2. 3. 2 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін қолжетімді деңгейде сипаттау; 4. 2. 3. 3 адамның өмірі мен әрекеті туралы еркін әңгіме жүргізу ; 4. 2. 3. 4 зерттелініп отырған тақырып бойынша жеке тәжірибе негізінде адам туралы әңгіме құрастыру; 4. 2. 3. 6 "Адам денесінің мүшелері" тақырыбы бойынша тура және ауыспалы мағынадағы ойларды өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету
	3.1 Заттардың типтері	Заттардың қасиеттері (қаттылығы, мөлдірлігі, серпімділігі). Заттарды олардың қасиеттеріне байланысты қолдану. Эксперимент жоспарына сәйкес жаңа заттарды алу	4. 3. 1. 1 заттарды олардың қасиеттеріне байланысты қолдану аясын анықтау; 4. 3. 1. 2 құрастырылған эксперимент жоспарына сәйкес жаңа затты алу; 4. 3. 1. 3 атқарылған жұмыстың нәтижесін өз бетінше түсіндіру және заттардың қасиеттері туралы ойы мен диалогын пайымдау элементтерімен толықтыру
	3.2 Ауа	Адамның өмір сүру сферасындағы ауа. Ауаның ластануы. Ауаны ластаудың табиғи және жасанды көздері.. Ауа тазалығын сақтау. Ауаны тазалаудың шаралары. Ауаның орын ауыстыруы. Желдің пайдасы мен зияны	4. 3. 2. 1 адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың тәсілдерін анықтау және желдің пайдасы мен зиянына мысал келтіру; 4. 3. 2. 2 ауаның ластану көздерін анықтау мен ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын ұсыну; 4. 3. 2. 3 ауаның табиғаттағы орын ауыстыру процесін түсіндіру
4. Мамандықтар әлемі	3.3 Су	Табиғаттағы су айналымы. Атмосфералық жауын-шашынның пайда болуы. Суды ластаудың көздері (тұрмыстық, өндірістік, ауылшаруашылық). Түрлі ағзалар үшін суды ластаудың салдары. Суда түрлі заттардың ерігіштігі	4. 3. 3. 1 судың табиғаттағы айналымын сипаттау; 4. 3. 3. 2 атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін қолжетімді деңгейде сипаттау; 4. 3. 3. 3 суды ластандыру көздерін және түрлі ағзалар үшін суды ластандырудың салдарын анықтау ; 4. 3. 3. 4 түрлі заттардың судағы ерігіштігін зерттеу; 4. 3. 3. 5 зерттелінген тақырып бойына су туралы жеке тәжірибеге сүйене отырып, әңгіме құрастыру
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну .	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну ; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	5.2 Жарық	Көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігі. Жарықтың қасиеті. Шағылысу. Жұтылу	4. 5. 2. 1 көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігін қолжетімді деңгейде түсіндіру; 4. 5. 2. 2 жарықтың негізгі қасиетттерін қолжетімді деңгейде зерттеу мен түсіндіру: шағылысыу, жұтылу; 4. 5. 2. 3 өзінің сөйлеу тілінде тура жәе ауыспалы мағынадағы , соның ішінде жарық туралы және оның қасиеті туралы пайымдарды, метафора мен жарықтың салыстыруларды белсенді қолдану мен қасиеттері туралы ойларды пайымдау элементтерімен толықтыру
	5.3 Дыбыс	Дыбыстың таралуы мен қаттылығына бөгеттің ықпалы	4. 5. 3. 1 дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіру; 4. 5. 3. 2 өткізілген зерттеу мен жеке қатынасты жеткізу туралы есепті шығармашылық тұрғысынан толықтыру
	5.4 Жылу	Түрлі материалдардың жылу өткізгіштігі	4. 5. 4. 1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін зерттеу; 4. 5. 4. 2 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігі туралы әңгімелерін пайымдау элементтерімен толықтыру
	5.5 Электр	Түрлі материалдардың электр өткізгіштігі	4. 5. 5. 1 түрлі материалдардың электр өткізгіштігін зерттеу; 4. 5. 5. 2 зерттелініп отырған тақырып бойынша түрлі материалдардың электр өткізгіштігі туралы жеке тәжірибеге сүйене отырып, әңгіме құрастыру барысында белгілі жғдайларға , хабарламаларғ, немесе көрген оқиғасына білдіру
	5.6 Магнетизм	Металлдардың түрлері мен олардың магнтиттік қасиеттері	4. 5. 6. 1 магниттік қасиеттері бойынша металлдарды жіктеу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну ; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету тәсілдері
6. Қоршаған ортаны қорғау	3.4 Табиғи ресурстар	Пайдалы қазбалар (бор, тұз, әктас, саз, көмір, мұнай). Пайдалы қазбаларды пайдалану. Қазақстанның негізгі пайдалы қазба орындары.	4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын анықтау; 4. 3. 4. 2 Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын картадан көрсету; 4. 3. 4. 3 пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын ұсыну; 4. 3. 4. 4 зерттеу жұмысын жүргізгеннен кейін сипаттау және пайымдау арқылы қорытындысын 2-3 сөйлеммен құрылымдау
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну ; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету тәсілдері
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	4.1 Жер	Жер бетінің ірі элементтері	4. 4. 1. 1 жер бетінің ірі элементтерін атау және сипаттау; 4. 4. 1. 2 Жер планетасы тақырыбына еркін әңгіме жүргізу; 4. 4. 1. 3 ойларын пайымдау элементтерімен толықтыру
	4.2 Ғарыш	Ғарыш денелері (астероидтар, кометалар, метеориттер, жұлдыздар, галактика). Ғарыштың Жердегі өмірге ықпалы. Орбита бойынша Жердің қозғалысы	4. 4. 2. 1 жекелеген ғарыштық денелерді сипаттау; 4. 4. 2. 2 Мұғалімнің көмегімен Жердегі бағыттаушы тіршілікке ғарыштың ықпалын анықтау; 4. 4. 2. 3 жеке тәжірибеге сүйене отырып, ғарыштың Жердегі тіршілікке ықпалы туралы әңгіме құрстыру
8. Болашаққа саяхат	4.3 Уақыт пен кеңістік	Жыл мезгілдерінің ауысуы. Жыл мезгілдерінің сипаттамасы	4. 4. 3. 1 Жердің орбиталдық айналуын және оның салдарын қолжетімді деңгейде түсіндіру; 4. 4. 3. 2 жыл мезгілдерін сипаттау ; 4. 4. 3. 3 жыл мезгілінің ауысуы туралы пайымдау элементтері бар әңгімелеу арқылы толықтыру; 4. 4. 3. 4 уақыттағы мезгілдік өзгерістер мен Жер туралы тура және жанама мағынасы бар пайымдауларды, метоафораларды қоса алғанда өзінің сөйлеу тілінде белсенді қолдану
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде әдісті таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету
	5.1 Қозғалыс пен күш	Архимед күші. Оның көрініс табуына мысал келтіру. Архимед күшін болжау. Архимед күшінің судағы заттарға әсері	4. 5. 1. 1 Архимед күшін сипаттау мен оның көріністеріне мысал келтіру; 4. 5. 1. 2 суда түрлі заттарға әсер ететін Архитедтің күшін бақылау мен болжау; 4. 5. 1. 3 Архимед күші туралы ойларын пайымдау элементтерімен толықтыру; 4. 5. 1. 4 суда түрлі заттарға әсер етуші Архимед күші мен ауырлық күшінің өзара тәуелділігі туралы қолжетімді деңгейде түсіну; 4. 5. 1. 5 тура және ауыспалы мағынадағы пайымдауларды өзінің сөйлеу тілінде жұмыс пен қозғалыс, күш туралы метафора мен салыстырулрды қолдана отырып қолдану
	1.2 Табиғатты тану әдістері	Зерттеу әдістерін таңдау. Бақылау мен эксперименттің артықшылықтары мен кемшіліктері. Білім алушылардың таңдаулары бойынша зерттеу нәтижелерін форма бойынша ұсыну	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктері негізінде әдісті таңдау себебін түсіндіру; 4. 1. 2. 2 зерттеу барысында нақты және абстрактілі мағынадағы меңгерілген терминдерді белсенді қолдану; 4. 1. 2. 3 жасалынған жұмыс нәтижесін өз бетінше түсіндіріп, алынған нәтижелерін білім алушының таңдауы негізінде формада бойынша ұсыну; 4. 1. 2. 4 жеке және топтық тапсырмаларды орындауда сыныптастары мен мұғалімдерімен бірлеске жұмысты жопарлау, топтың әр мүшесінің мақсаты мен функциясын анықтай алуы мен топта өзара әрекет ету тәсілдері

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 56-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 601-қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1- тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларда ұлттық және жалпы адами құндылықтар тұрғысынан адам өмірінің, қоғам мен табиғаттың өзара байланысы мен өзара шарттылығы туралы білім негіздерін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) тұлғалық, қоғамдық және ұлттық сана-сезімінің қалыптастасуына ықпал ету;

2) қоршаған ортаны танудың ғылыми негіздерін қалыптастыру;

3) Қазақстанның тарихи және қазіргі оқиғалары туралы алғашқы білімді, азаматтық құқықтар мен міндеттер туралы бастапқы түсініктерді қалыптастыру;

4) өзінің және басқа халықтардың мәдениеті мен дәстүрлеріне, ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтарға құрмет сезімін дамыту;

5) әлеуметтік және табиғи ортадағы жалпыға бірдей қабылданған мораль нормаларын, мінез-құлық мәдениетін және қауіпсіздік ережелерін сақтау қажеттілігін ұғыну арқылы жеке тұлғаның заңды бағытын дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) сөздің дыбыстық және буындық құрамы туралы толыққанды тілдік түсініктерді дамыту, сөздік қорды толықтыру және белсендіру, байланыстыра сөйлеуді дағдысын, сөйлеу тілінің грамматикалық ресімделуін жетілдіру;

2) оқуға деген психологиялық алғышарттарды дамыту және жетілдіру: зейіннің тұрақтылығы, есте сақтау қабілеті, өзін-өзі бақылау дағдылары мен тәсілдері;

3) толыққанды оқу іскерліктерін қалыптастыру: алдағы қызметті жоспарлау, материалды белсенді түсіну, өз қызметінің барысын бақылау, білімді жаңа жағдайларда қолдану.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту процесінде арнайы педагогикалық қағидалар жүзеге асырылады:

1) білім беруді ізгілендіру;

2) білім беру мазмұнының жалпы сөйлеу тілінің дамымауы бар баланың даму деңгейі мен ерекшеліктеріне бейімделуі;

3) оқытуды саралау және дараландыру;

4) айналма жолды пайдалану;

5) тілдік нормаларды меңгерумен бірге ғылым негіздерін меңгеру;

6) түзету-педагогикалық қызметтің әдістері мен тәсілдерін кешенді қолдану;

7) сөйлеу тілінің бұзылысының жүйелілігі мен құрылымын есепке алу;

8) пәндік сөйлеу материалында табиғи тілдік қарым-қатынас жағдайында сөйлеу дағдыларын қалыптастыру.

6. Оқыту құндылыққа-бағдарланған, тұлғаға-бағдарланған, іс-әрекеттік, жеке - саралап оқыту және коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

7. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл – бұл білім алушының сөйлеу және когнитивті даму ерекшеліктерін ескере отырып, белгілі бір құндылықтар тұрғысынан оқу қызметін ұйымдастыру және орындау, оның нәтижелерін алу және пайдалану тәсілі.

8. Тұлғаға-бағдарланған тәсіл сөйлеу дамуының кемшіліктерін жеңуге жоғары уәждемесі бар, әлеуметтік-белсенді құзыретті және өзін-өзі дамытатын тұлға, адамгершілік жағынан толыққанды, үйлесімді дамуына жағдай жасау міндетін қоюды және шешуді білдіреді.

9. Іс-әрекеттік тәсіл білім алушының өзінің практикалық, кезең-кезеңімен мұғалім ұйымдастырған, қол жетімді іс-әрекет арқылы білім алуы болып табылады.

10. Жеке – сараланған тәсіл - баланың жеке ерекшеліктеріне, сөйлеу қорытындысына, оның даму қарқынына байланысты оқу, түзету-дамыту және сөйлеу жұмысының түрлері мен тәсілдерінің вариативтілігі.

11. Коммуникативтік тәсіл оқуда сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларда басқа адамдармен, ақпараттық ағымдармен өзара іс-әрекет жасау қажеттілігімен байланысты коммуникативтік қасиеттерді қалыптастыру жатады.

12. Сабақты ұйымдастыру ерекшелігі:

1) сөйлеу бұзылысын жеңуге ықпал ететін арнайы жаттығуларды іріктеу;

2) әр түрлі дидактикалық және әдістемелік материалдарды кеңінен қолдану;

3) техникалық мультимедиялық құрылғылар және дидактикалық құралдар (ақпарат тасығыштар): "Мультимедиялық интерактивті оқыту бағдарламалық-әдістемелік кешені" электрондық ресурсы, дыбыстық сигналды визуаландыратын "Логопедиялық тренажер", ассистивті құрылғысы "Сөйлеу коммуникациясын меңгеруге және дамытуға арналған сөйлеу тренажері";

4) стендтерде немесе электрондық тасығыштарда баспа кестелері түрінде ұсынылған мәтіндік ақпараттың болуы;

5) әр түрлі сөйлеу бұзылысы бар білім алушыларға арналған сараланған тапсырмаларды моделдеу.

4-тарау. "Дүниетану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. "Дүниетану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты ;

2) 1-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағаттты құрайды.

14. Бағдарлама келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Мен және қоғам" бөлімі;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі;

3) "Тарих толқынында" бөлімі.

15. "Мен және қоғам" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мен және менің отбасым;

2) мектеп және мектеп қоғамдастығы;

3) менің атамекенім;

4) денсаулық және қауіпсіздік;

5) құқық және міндет;

6) мерекелер.

16. "Елімнің табиғаты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жергілікті жерде бағдарлану;

2) ауа райы және климат;

3) табиғат жағдайлары және олардың әсері (адамдардың өміріне және іс-әрекетіне);

4) туризм.

17. "Тарих толқынында" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер;

2) Қазақстанның тарихи тамыры;

3) Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар;

4) атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері;

5) Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм.

18. 0 -сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі бойынша: Мен және менің отбасым. Отбасы мүшелерінің мамандығы, отбасы құрамы, отбасы туралы түсінік. Отбасылық міндеттер, балаларға арналған тапсырма. “кіріс”, “шығыс” ұғымдары, отбасы бюджеті туралы алғашқы түсінік. Мектеп және мектеп қоғамдастығы. Мектептегі және сыныптағы негізгі функционалдық аймақтар. Адам өміріндегі мектептің маңызы. Мектептегі негізгі тәртіп ережелері. Менің атамекенім. Туған қала (ауыл). Туған қаланың (ауыл) негізгі көшелері (алаңдары). Денсаулық және қауіпсіздік. Негізгі режим кезеңдерін атау. Дастархан басында өзін ұстау ережесін және негізгі тамақтануды атау. Бағдаршам сигналы. Көшелер мен қиылыстардан өту ережесі. Үйде және сыныптағы қауіпсіздік ереже негіздері. Шұғыл қызмет телефондары. Құқық және міндет. Білім алушының міндеттері мен ережесі туралы түсіну. Мерекелер. Негізгі мемлекеттік мерекелерді ажырату;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі бойынша: Жергілікті жерде бағдарлану. Жақын кеңістікте бағдарлану. Мектеп алаңдарында бағдарлану. Жердің пішіні туралы түсінік. Ауа райы және климат. "Ауа райы" сөзінің мағынасы. Ауа райының қолайлы және қолайсыз жағдайларын бақылау. Табиғат жағдайлары және олардың әсері (адамдардың өміріне және іс әрекетіне). Сауық қызметінің маусымдық түрлері. Қаладағы және ауылдағы маусымдық еңбек түрлері. Туризм. "Туризм" сөзінің мағынасы. Туристтік жабдықтар;

3) "Тарих толқынында" бөлімі бойынша: Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер. Адамзаттың даму тарихы туралы түсіну. Ежелгі адамдардың өмір салты. Қазақстанның тарихи тамыры. Кейбір тариха ескерткіштер және олардың белгілерін атау Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Мемлекеттік мерекелердің маңызды тарихи оқиғалармен байланысы. Білетін мерекелерді сипаттау. Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері. Абай Құнанбаев, Абылай Хан, Мұхтар Әуезов. Олардың Қазақстанның дамуына қосқан үлесі. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Елдің және астананың атауы. Елтаңба, әнұран, ту. Мемлекеттің территориялық тұтастығы туралы түсіну.

19. 1 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі бойынша: Мен және менің отбасым. Отбасы сөзінің мағынасы. Отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орны. Отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын. Тұтыну заттарына деген қажеттілік. Отбасылық кіріс көзі туралы қарапайым түсінік. Мектеп және мектеп қоғамдастығы. Мектептегі функционалдық аймақтардың орналасқан жерін анықтау. Адам өміріндегі мектептің маңызы. Өзін мектеп білім алушысы және сынып ұжымының мүшесі ретінде сипаттау. Менің атамекенім. Өз мекен-жайын атау және елді мекенінің географиялық орналасқан жері. Өзі тұратын елді мекеннің басты көшесін, ғимараттарын және көрнекі жерлерін атау. Денсаулық және қауіпсіздік. Негізгі режимдік сәттер. Тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігі. Жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін негізгі ережелер. Үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз маршрут жоспары. Үйдегі қауіпсіздік ережелері негіздері. Шұғыл көмек қызметтеріне хабарласу жағдайлары. Құқық және міндет. "Адам құқығы" ұғымы туралы түсінік. Мектеп жарғысы. Мерекелер. Негізгі мемлекеттік мерекелердің атауы;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі бойынша: Жергілікті жерде бағдарлану. Көкжиектің негізгі бағыттарын түсіну. Тұсбағдардың маңызы. Жердің моделі ретінде, глобус туралы түсінік. Ауа райы және климат. Ауа райының адамдардың өміріне және іс әрекетіне әсері. Ауа райының негізгі қолайлы және қолайсыз жағдайы. Сабақты табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктері. Табиғат жағдайлары және олардың әсері (адамдардың өміріне және іс әрекетіне). Жыл мезгілдеріне қарай табиғаттың қолайлы және қолайсыз жағдайларын ажырату. Ауыл тұрғындарының еңбектерінің маңызы. Туризм. Туризмнің маңызы. Туристтердің негізгі мақсаттары;

3) "Тарих толқынында" бөлімі бойынша: Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер. Ежелгі адамдардың өмірі туралы айту. Танымал тарихи ескерткіштер/ежелгі экспонаттар. Қазақстанның тарихи тамыры. Сақтар. Сақтардың өмір салты. Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Қазақстан аумағындағы көне жазулар. Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері. Томирис. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің айырмашылықтары. Елдің көп ұлтты құрамы туралы түсінік;

20. 2 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі бойынша: Мен және менің отбасым. Отбасының негізгі белгілері. Отбасы мүшелерінің келбеті. Мысалдар келтіре отырып, өз отбасындағы негізгі әдеп нормалары. Отбасы қажеттіліктерінің құрылымы. Отбасылық қажеттіліктеріне тұтыну заттарын өндіру көзі. Мектеп және мектеп қоғамдастығы. Мектеп қауымдастығының құрылымы және мүшелерінің қызметі. Оқу және оқудан тыс негізгі іс әрекеттер. Мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормалары. Менің атамекенім. Өзі тұратын елді мекендегі көрнекі жерлер. Қазақстан картасындағы ірі қалалар, көлдер мен өзендер. Денсаулық және қауіпсіздік. Жеке бас гигиенасын сақтаудың маңыздылығы. Салауатты және зиянды тағамдар. Жолаушылардың аялдамаларын басқаратын негізгі жол белгілері. Қалалық көлік түрлері. Күнделікті жағдаяттарда қоғамдық орындардағы қауіпсіздік ережелері. 2-3 спорт түрі. Құқық және міндет. Құқық, міндеттер мен жауапкершілік түсіну деңгейінде. Қоғамға қызмет етудің маңызы. Мерекелер. Мемлекеттік мерекелердің маңызы;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі бойынша: Жергілікті жерде бағдарлану. Көкжиектің негізгі бағыттары. Тұсбағдар бойынша көкжиектің бағыттарын анықтау. Карта, жоспар туралы алғашқы түсінік. Ауа райы және климат. Ауа райының адамның іс-әрекетіне оң және кері әсері. Ауа райының негізгі қолайлы және қолайсыз жағдайлары. Табиғат жағдайлары және олардың әсері (адамдардың өміріне және іс әрекетіне). Табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстары. Өз тұрғылықты жерінің табиғат жағдайының қолайлы және қолайсыз жақтары. Адамның шаруашылық іс-әрекетіне тұратын мекеніндегі рельефтің әсері. Туризм. Мақсаты бойынша туризмнің негізгі түрлері. Аталған мекендегі 1-2 туристік объектілердің ерекшеліктері;

3) "Тарих толқынында" бөлімі бойынша: Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер. Шаруа қожалықтары мен өндіріс шаруашылығының айырмашылығы. Көне қалалар мен ескерткіштер. Қазақстанның тарихи тамыры. Ғұндар. Ғұндардың өмір салты. Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Ботай мәдениеті. Ботай мәдениетінің ерекшеліктері. Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері. Ғылым қайраткерлерінің есімдері. Әл-Фарабидің Қазақстанның ғылымына қосқан үлесі. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Қазақстанның ірі қалалары. Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің маңызы. Қазақстан халықтары достығының маңызы.

21. 3 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі бойынша: Мен және менің отбасым. Отбасы мүшелері арасындағы туыстықтың дәрежесі. Отбасы шежіресі. Өз отбасының тарихы. Өз отбасының құндылықтары. Өзіндік және жалпы отбасылық шығындар. Өзіндік шығындарды оңтайландыру жолдары. Мектеп және мектеп қоғамдастығы. Сыныпта өзін-өзі басқарудың негізгі ережелері. Қоғамдық мінез-құлық нормалары. Нақты жағдаятта сыныпта ұжымдық шешім қабылдаудың жолдары. Менің атамекенім. Елді мекендердің типі, мөлшері, функциялары. Қала мен ауыл байланысының мысалдары. Денсаулық және қауіпсіздік. Табиғи ортада өзін ұстаудың негізгі қауіпсіздік ережесі. Тұрмыстық аспаптарды пайдалану ережесі. Қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережесі. Қалааралық көліктердің негізгі түрлері. Табиғи ортадағы қауіп-қатерлер. Спорт түрлері. Құқық және міндет. Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызды белгілері. Негізгі Конституциялық құқық және міндет. Мерекелер. 1-2 мемлекеттік мерекені сипаттау;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі бойынша: Жергілікті жерде бағдарлану. Көкжиектің аралық бағыттары. Астрономиялық белгілері бойынша көкжиектің бағытын анықтау. Жергілікті жердің жоспары, масштабы және шартты белгілері. Ауа райы және климат. Ауа райы-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелері. Негізгі климаттық белдеулер. Қоңыржай белдеудің ерекшелігі туралы түсінік. Табиғат жағдайлары және олардың әсері (адамдардың өміріне және іс әрекетіне). Табиғи жағдайларға байланысты адамдарды қоныстандыру. Геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелері. Ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызы. Туризм. Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингі. Жоспар бойынша 1-2 туристік нысандарды сипаттау;

3) "Тарих толқынында" бөлімі бойынша: Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер. Көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктері. Мәдени және тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығы. Қазақстанның тарихи тамыры. Түркілер. Түркілердің өмір салты. Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Қазақ хандығы. Қазақ хандығының құрылу себептері. Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері. Билер, батырлар, хандардың рөлі. Қазақ халқының азаттығы үшін күрескен тұлғалардың еліміздің даму тарихындағы рөлі. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Еліміздің облыстары және олардың жетекші шаруашылық іс-әрекеті. Қазақстанның бейресми рәміздері ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы). Тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлі.

22. 4 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Мен және қоғам" бөлімі бойынша: Мен және менің отбасым. қоғамдық өмірдегі отбасының маңызы. 1-2 отбасы мүшелерінің рөлі. Отбасы бюджетінің "кіріс және шығыс" түсініктері. Отбасы бюджетін оңтайландыру жолдары. Мектеп және мектеп қоғамдастығы. Мектептің және сыныптың өзін-өзі басқару ұйымдары. Көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттер. Мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдары. Менің атамекенім. Түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктер (аймақ, аудан, облыс). Өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама. Денсаулық және қауіпсіздік. Табиғи ортада өз қауіпсіздігін жоспарлау. Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептері. Қазіргі және болашақтың көлігі. Табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді азайту жолдары. Спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін алдын алу. Құқық және міндет. Қоғамдық өмірдегі конституцияның маңызы. Қазақстан Республикасын ың азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдар. Мерекелер. 1-2 кәсіби мерекелер;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі бойынша: Жергілікті жерде бағдарлану. Нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау. Глобус пен картаның маңызы. Параллельдер, меридиандар, экваторлар. Ауа райы және климат. Адамзат дамуына климаттың әсері туралы түсінік. Климаттық белдеулердің орналасуы, оның адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне әсері. Табиғат жағдайлары және олардың әсері(адамдардың өміріне және іс әрекетіне). Өз аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекеті. Өз өңірінде табиғи апаттар туындау ықтималдылығы. Ірі табиғи нысандардың шаруашылық маңызы. Туризм. Қазақстан мен Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут;

3) "Тарих толқынында" бөлімі бойынша: Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер. Тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрестің ерекшеліктері. Тарихи мұражайлардың қызметі. Қазақстанның тарихи тамыры. Қазақ халқының пайда болуы. Сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты . Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар. Заманауи мемлекеттің белгілері. Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика). Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері. Заманауи ғылым және мәдениет, экономика саласындағы 2-3 қайраткерлердің есімдері. Еліміздегі ғылым және мәдениет, экономика саласының дамуына қайраткерлердің қосқан үлесі. Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм. Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлі. "Қазақстан" ұлттық бренд.

4 – тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

23. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар бөлімше ретін, төртінші сан оқыту мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.4 кодында "1" - сынып, "2.1" - бөлімше, "4" - оқыту мақсатының реттік саны.

24. Күтілетін нәтижелер бойынша оқыту мақсаттарының жүйесі:

1) "Мен және қоғам" бөлімі:

1- кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 1 отбасы туралы түсініктің болуы; 0. 1. 1. 2 отбасы құрамын, жақындары мен туыстарының есімдерін білу; 0. 1. 1. 3 3 сөзден тұратын жайылма сөйлемді пайдаланып, отбасындағы тапсырманы атау; 0. 1. 1. 4 нақты сөздікті қолданып отбасы мүшелерінің мамандықтарын атау; 0. 1. 1. 5 түсіну деңгейінде "кіріс және шығыс" ұғымдарын ажырату	1. 1. 1. 1 отбасы сөзінің мағынасын түсіну; 1. 1. 1. 2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын айту; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіну және іс-әрекет білдіретін сөздерді қолданып мысал келтіру; 1. 1. 1. 4 өзінің тұтыну заттарына деген қажеттіліктерін анықтау; 1. 1. 1. 5 отбасылық кіріс көзі туралы қарапайым түсініктердің болуы	2. 1. 1. 1 отбасының негізгі белгілерін ажырата білу; 2. 1. 1. 2 тірек сөз, сөз тіркестерін қолданып отбасы мүшелерінің келбетін сипаттау; 2. 1. 1. 3 өз отбасы мүшелеріне мысалдар келтіре отырып, негізгі әдеп нормаларын түсіну; 2. 1. 1. 4 отбасылық тұтыну заттарына деген қажеттіліктерін анықтау; 2. 1. 1. 5 бақылау негізінде отбасылық қажеттіліктеріне тұтыну заттарын өндіру көзін анықтау	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелерінің арасындағы туыстық қатынастарды түсіну; 3. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен өз отбасының тарихын айту, өзінің шежіресін білу; 3. 1. 1. 3 пәндік лексиканы пайдаланып, мысал негізінде өз отбасының құндылықтарын анықтау; 3. 1. 1. 4 алгоритмге сүйеніп өзіндік және жалпы отбасылық шығындарды ажырату; 3. 1. 1. 5 өзіндік шығындарды оңтайландыру жолдарын мұғалімнің көмегімен айту	4. 1. 1. 1 дерексіз ұғымдарды пайдаланып қоғамдық өмірдегі отбасының маңызын бағалау; 4. 1.1.2 сөйлемде кіріспе сөздерді пайдаланып, жоспар бойынша 1-2 отбасы мүшелерінің рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасы бюджетінің "кіріс және шығыс" түсініктерін қолдану; 4. 1. 1. 4 өз тәжирибесіне негізделе отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын атау; 4. 1. 1. 5 мұғалімнің көмегімен отб асы шығыстарын оңтайландыру жолдарын сипаттау
1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 1 мектептегі және сыныптағы негізгі функционалдық аймақтарды атау, оларды белсенді сөздік қорында пайдалану; 0. 1. 2. 2 адам өміріндегі мектептің маңызын түсіну; 0. 1. 2. 3 мектептегі негізгі тәртіп ережелерін білу және оларды нақты таныс заттар мен іс әрекетті қолданып атау	1. 1. 2. 1 мектептің функционалдық аймақтарының орналасқан жерін анықтау және оларды сөздерді семантикалық топтар бойынша бөле отырып атау; 1. 1. 2. 2 адам өміріндегі мектептің маңызы туралы мысал айту; 1. 1. 2. 3 мұғалімнің көмегімен өзін білім алушы және сынып ұжымының мүшесі ретінде көрсету	2. 1. 2. 1 көрнекілікке сүйеніп мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін ажырату; 2. 1. 2. 2 көрнекілікке сүйеніп мектептегі оқу және оқудан тыс негізгі іс әрекеттерді айту; 2. 1. 2. 3 нақты мысал негізінде мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормаларын ажырату	3. 1. 2. 1 сыныпта өзін-өзі басқарудың негіздерін айқындау; 3. 1. 2. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен қоғамдық мінез-құлық нормаларын талдау; 3. 1. 2. 3 нақты мысал негізінде сыныптағы ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын анықтау	4. 1. 2. 1 мектептің және сыныптың өзін-өзі басқару ұйымдарын мәтіндік материалдарға сүйене отырып атау және оларды оқу диалогында көрсету; 4. 1. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерін анықтау; 4. 1. 2. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын түсіндіру
1.3 Менің атамекенім	0. 1. 3. 1 туған қаласын (ауыл) атау ; 0. 1. 3. 2 жіктеу және сілтеу есімдіктерін пайдаланып 1-2 туған қаланың (ауыл) негізгі көшелерін (алаңдары) атау	1. 1. 3. 1 көрнекілікке сүйеніп өз мекен-жайын және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін айту; 1. 1. 3. 2 көргеніне сүйене отырып, өз елдімекеніндегібасты көшені, көрнекі ғимараттарды (әкімшілік, сауда) білу және атау	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өзі тұратын елді мекендегі көрнекі жерлерін атау және бейнелеу; 2. 1. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан картасынан ірі көлдер мен өзендер, қалалар, өзінің облысын көрсету	3. 1. 3. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (типі, көлемі, қызметі); 3. 1. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен қала мен ауыл байланысына мысалдар келтіру	4. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату; 4. 1. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 суретті жоспарға сүйеніп, оның кезектілігін сақтай отырып негізгі режимдік сәттерді атау; 0. 1. 4. 2 дастархан басында өзін ұстау ережесін және негізгі тамақтануды атау; 0. 1. 4. 3 бағдаршам сигналы мен өзінің іс-әрекетін сәйкестендіру; 0. 1. 4. 4 көрнекілікке сүйеніп, көшелер мен қиылыстардан өту ережесін білу; 0. 1. 4. 5 үйде және сыныптағы қауіпсіздік ережесі туралы түсініктің болуы; 0. 1. 4. 6 шұғыл көмек қызметін атау	1. 1. 4. 1 негізгі режимдік сәттер сипаттау; 1. 1. 4. 2 көрнекілікке сүйене отырып тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін айтып беру; 1. 1. 4. 3 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін негізгі ережелерін атау; 1. 1. 4. 4 педагогтың бағыттаушы көмегімен үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз маршрут жоспарын құрастыру; 1. 1. 4. 5 көрнекілікке сүйеніп сыныптағы және үйдегі қауіпсіздік ережелері негіздерін айту; 1. 1. 4. 6 шұғыл көмек қызметтеріне хабарласу жағдайларын анықтау	2. 1. 4. 4 педагогтың сұрағына сүйене отырып қалалық көлік түрлерін ажырату; 2. 1. 4. 5 күнделікті жағдаяттарда қоғамдық орындардағы қауіпсіздік ережелерін білу; 2. 1. 4. 6 спорттың 2-3 түрін атау және спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті қабілеттерді анықтау	3. 1. 4. 4 қалааралық көліктердің негізгі түрлерін атау; 3. 1. 4. 5 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді бағалау; 3. 1. 4. 6 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін салыстыру	4. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен табиғи ортада өзінің қауіпсіздігін жоспарлау; 4. 1. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін атау; 4. 1. 4. 3 "Қазіргі және болашақтың көлігі" тақырыбында әңгімелеу; 4. 1. 4. 4 табиғи ортада қауіп-қатер дәрежесін төмендетудің 1-2 тәсілдерін тізіп айту; 4. 1. 4. 5 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін алдын алудың 1-2 әдістерін айту
1.5 Құқық және міндет	0. 1. 5. 1 білім алушының міндеттері мен ережесі туралы түсініктің болуы; 0. 1. 5. 2 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау	1. 1. 5. 1 "Адам құқығы" ұғымы туралы түсініктің болуы; 1. 1. 5. 2 мектеп жарғысы не екенін түсіну және терминдерді айту	2. 1. 5. 1 құқық, міндеттер мен жауапкершілікті түсіну деңгейінде ажырату; 2. 1. 5. 2 педагогтың көмегімен қоғамға қызмет етудің маңызын көрсету	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызды белгілерін айқындау; 3. 1. 5. 2 педагогтың көмегімен негізгі Конституциялық құқық және міндеттерді айту	4. 1. 5. 1 қоғамдық өмірдегі конституцияның маңызын түсіну; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдар келтіру
1.6 Мерекелер	0. 1. 6. 1 педагогтың сұрағына сүйеніп негізгі мемлекеттік және отбасылық мерекелерді ажырату	1. 1. 6. 1 негізгі (2-4) мемлекеттік мерекелерді атау	2. 1. 6. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен мемлекеттік мерекелердің маңызын көрсету	3. 1. 6. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен 1-2 мемлекеттік мерекені таңдау бойынша сипаттау	4. 1. 6. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен 1-2 кәсіби мерекелердің белгілерін айту

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі:

2- кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, өзіне қатысты жақын кеңістікте бағдарлану;0. 2. 1. 2 септік жалғау жұрнақтарды (астында, үстінде, ішінде) пайдаланып, мектеп жанындағы учаскеде бағдарлану;0. 2. 1. 3 жердің пішіні туралы түсініктің болуы	1. 2. 1. 1 көкжиектің негізгі бағыттары туралы түсініктің болуы; 1. 2. 1. 2 тұсбағдардың маңызы білу, оны мұғалімнің көмегімен сипаттай білу; 1. 2. 1. 3 жердің моделі ретінде глобус туралы түсініктің болуы	2. 2. 1. 1 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, көкжиектің негізгі бағыттарын атау және ажырату; 2. 2. 1. 2 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, тұсбағдармен көкжиектің негізгі бағыттарын анықтау; 2. 2. 1. 3 карта, жоспар туралы алғашқы түсініктің болуы және педагогтың ұйымдастырушылық көмегімен бағдарлану	3. 2. 1. 1 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, көкжиектің аралық бағыттарын атау; 3. 2. 1. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен астрономиялық белгілері бойынша көкжиектің бағытын анықтау; 3. 2. 1. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құрастыру	4. 2. 1. 1 көргеніне және сөздікке сүйеніп жоспар бойынша нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау; 4. 2. 1. 2 глобус пен картаның маңызын түсіну, оларда негізгі нысандарды көрсету; 4. 2. 1. 3 глобуста және картада параллельдер, меридиандар, экваторларды көрсету, атау
2.2 Ауа -райы және климат	0. 2. 2. 1 "ауа- райы" сөзінің мағынасын түсіну, оны қолдану; 0. 2. 2. 2 ауа- райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсерін бақылау	1. 2. 2. 1 ауа-райының адамдардың өміріне және іс әрекетіне тигізетін әсерін түсіну; 1. 2. 2. 2 ұсынылғандырдың қатарынан ауа- райының негізгі қолайлы және қолайсыз жағдайын айқындау	2. 2. 2. 1 көрнекілікке сүйеніп ауа- райының адамның іс-әрекетіне оң және кері әсерін талдау; 2. 2. 2. 2 ауа- райының негізгі қолайлы және қолайсыз жағдайын айту,	3. 2. 2. 2 бағыттаушы көмекпен ауа райы-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін талдау; 3. 2. 2. 3 негізгі климаттық белдеулерді атау және қоңыржай белдеудің ерекшелігі туралы түсініктің болуы	4. 2. 2. 1 адамзат дамуына климаттың әсері туралы түсініктің болуы және оқу диалогінде айту; 4. 2. 2. 2 климаттық белдеулердің орналасуы, оның ерекшелігі және адамның шаруашылық іс-әрекетіне әсерін айту
2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері(адамдардың өміріне және іс әрекетіне)	0. 2. 3. 1 суретті жоспарға сүйеніп, маусымдарға байланысты демалыс қызметінің түрлерін атау 0. 2. 3. 2 бақылау арқылы адамдардың көңіл-күйін және ауа райы жағдайын анықтау; 0. 2. 3. 3 қаладағы және ауылдағы маусымдық еңбек түрлерін атау	1. 2. 3. 1 сюжетті суретке сүйеніп, жыл мезгілдеріне сәйкес сабақты табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау 1. 2. 3. 2 көрнекі материалға сүйеніп қолайлы және қолайсыз табиғи құбылыстарды ажырату; 1. 2. 3. 3 ауыл тұрғындарының еңбегінің маңызын түсіну	2. 2. 3. 1 мұғалімнің сұрақтарына сүйеніп табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу; 2. 2. 3. 2 өз тұрғылықты жерінің табиғат жағдайының қолайлы және қолайсыз жақтарын айту (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары); 2. 2. 3. 3 адамның шаруашылық іс-әрекетіне тұратын мекеніндегі рельефтің әсерін түсіну	3. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен табиғи жағдайларға байланысты адамдарды қоныстандыруды түсіндіру (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары); 3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін айту; 3. 2. 3. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын айту	4. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетті талдау; 4. 2. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз өңірінде табиғи апаттар туындау ықтималдылығын айту; 4. 2. 3. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын талдау
2.4 Туризм	0. 2. 4. 1 "Туризм" сөзінің мағынасын түсіну; 0. 2. 4. 2 көрнекілікке сүйеніп туристтік жабдықтарды атау	1. 2. 4. 1 синоним сөздерді іріктеу жолымен туризмнің маңызын анықтау; 1. 2. 4. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен туристтердің негізгі мақсаттарын айту	2. 2. 4. 1 көрнекілікке сүйене отырып, мақсаты бойынша туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2. 2. 4. 2 бағыттаушы көмекпен аталған мекендегі 1-2 туристік нысандардың ерекшеліктерін айту	3. 2. 4. 1 көрнекілікке сүйеніп Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін құрастыру; 3. 2. 4. 2 жоспар бойынша 1-2 туристік нысандарға сипаттама жасау (25-30 сөзге дейін)	4. 2. 4. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, бұқаралық ақпарат құралдары) пайдалана отырып, Қазақстан мен Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру; 4. 2. 4. 2 сабақта қолданылған сөйлеу құралдарын пайдалана отырып, туған жер бойынша туристік маршрутты сипаттау

3) "Тарих толқынында" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	0. 3. 1. 1 адамзаттың даму тарихы туралы алғашқы түсініктің болуы; 0. 3. 1. 2 көрнекілікке сүйеніп ежелгі адамдардың өмір салтын сипаттайтын 2-3 сөз айту	1. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы айту; 1. 3. 1. 2 көру бойынша ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштерін/жәдігерлерін айқындау	2. 3. 1. 1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты түсіну; 2. 3. 1. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен көргеніне сүйене отырып, көне қалалар мен ескерткіштерді 2-3 сөйлеммен сипаттау	3. 3. 1. 1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін ажырату және 1-2 атау; 3. 3. 1. 2 мәдени және тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығын түсіну	4. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйеніп 2-4 тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрестің ерекшеліктерін айту; 4. 3. 1. 2 пікірлесе отырып, жоспар бойынша тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіру
3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	0. 3. 2. 1 көрнекілік материал негізінде тарихи ескерткіштерді атау; 0. 3. 2. 2 педагогтың сұрақтары мен көрнекілікке сүйеніп тарихи ескерткіштердің белгілерін байқау	1. 3. 2. 1 "сақтар" сөзін түсіну; 1. 3. 2. 2 сюжетті суретке сүйеніп сақтардың өмір салтын көрнекі материалдар негізінде 2-3 сөйлеммен сипаттау	2. 3. 2. 1 "ғұндар" сөзін түсіну; 2. 3. 2. 2 бағыттаушы көмекпен, мәтінді суреттеу элементтерімен толықтырып, ғұндардың өмір салтын 3-4 сөйлеммен сипаттау	3. 3. 2. 1 "түркілер" сөзін түсіну; 3. 3. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түркілердің өмір салтын 4-5 сөйлеммен сипаттау	4. 3. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен қазақ халқының пайда болуын түсіндіру; 4. 3. 2. 2 педагогтың сұрақтары мен көрнекілікке сүйеніп сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты көрсету
3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	0. 3. 3. 1 мемлекеттік мерекелердің маңызды тарихи оқиғалармен байланысын байқау; 0. 3. 3. 2 көрнекілікке сүйеніп, 3-5 сөзден тұратын сөйлемді пайдаланып таныс мерекелердің белгілерін айту	1. 3. 3. 1 көрнекілікке сүйеніп Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы айту; 1. 3. 3. 2 түрлі материалдарды, тәсілдер мен құралдарды қолданып көне жазуды бейнелеу	2. 3. 3. 1 "Ботай мәдениеті" мағынасын түсіну; 2. 3. 3. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен және көрнекілікке сүйеніп, Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін тізіп айту	3. 3. 3. 1 "хандық" сөзін түсіну; 3. 3. 3. 2 ұсынылғандырдың қатарынан қазақ хандығының құрылу себептерін айқындау	4. 3. 3. 1 қарапайым түсініктер деңгейінде заманауи мемлекеттің белгілерін ажырату; 4. 3. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) талдау
3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 1-2 ақындар, жазушылар, тарихи қайраткерлердің есімдерін атау(Абай Құнанбаев, Абылай Хан, Мұхтар Әуезов); 0. 3. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен тарихи қайраткерлердің портреттерін тану	1. 3. 4. 1 тарихи тұлға ретінде Томирис туралы түсініктің болуы; 1. 3. 4. 2 үлгі бойынша Томирис туралы айтып беру	2. 3. 4. 1 Қазақстанның бірнеше ғылым қайраткерлерінің есімдерін атау; 2. 3. 4. 2 жоспар бойынша Әл-Фарабидің ғылым дамуына қосқан үлесін айтып беру	3. 3. 4. 1 жоспар бойынша билер, батырлар, хандардың рөлін айтып беру 3. 3. 4. 2 еліміздің даму тарихында қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін түсіну	4. 3. 4. 1 заманауи ғылым және мәдениет, экономика саласындағы 2-3 қайраткерлердің есімдерін атау; 4. 3. 4. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен биографиялық мәліметтерге негізделе отырып, экономика, ғылым және мәдениет саласының қайраткерлерлерінің еліміздің дамуына қосқан үлестері туралы әңгімелеу
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 мемлекет пен астана атауын білу; 0. 3. 5. 2 мемлекеттік рәміздерді: елтаңба, әнұран, ту атау және ажырату; 0. 3. 5. 3 мемлекеттің территориялық тұтастығы туралы түсініктің болуы	1. 3. 5. 1 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілерін тізіп айту; 1. 3. 5. 2 көрнекілікке сүйеніп Қазақстан республикасының рәміздерін өзге елдің рәміздерінен ажырату; 1. 3. 5. 3 елдің көп ұлтты құрамы туралы түсініктің болуы	2. 3. 5. 1 Қазақстанның ірі қалаларын атау; 2. 3. 5. 2 жоспар бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің маңызын түсіндіру; 2. 3. 5. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан халықтары достығының маңызын түсіндіру	3. 3. 5. 1 еліміздің кейбір облыстарын атау және олардың жетекші шаруашылық іс әрекетін анықтау; 3. 3. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегіне және көрнекілікке сүйеніп Қазақстанның бейресми рәміздерін ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы) атау және сипаттау, ажырату; 3. 3. 5. 3 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіну және 1-2 сөйлеммен айтып беру	4. 3. 5. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау; 4. 3. 5. 2 "Қазақстан" (ұлттық бренд) атауымен байланысты бірқатар сөздерді бөліп, пікір, дәлелдер жасау кезінде күрделі сөйлемдерді пайдалана отырып бөліп көрсету; 4. 3. 5. 3 "Қазақстан" ұлттық брендті оқиғаларға, хабарламаға немесе көргендеріне байланысты түсіндіру

25. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

26. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0 - сынып:

1 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 -тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 1 мектептегі және сыныптағы негізгі функционалдық аймақтарды атау, оларды белсенді сөздік қорында пайдалану
	1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 1 отбасы туралы түсініктің болуы; 0. 1. 1. 2 отбасы құрамын, жақындары мен туыстарының есімдерін білу
	1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 3 3 сөзден тұратын жайылма сөйлемді пайдаланып, отбасындағы тапсырманы атау; 0. 1. 1. 4 нақты сөздікті қолданып отбасы мүшелерінің мамандықтарын атау
2. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 2 адам өміріндегі мектептің маңызын түсіну
	2.2 Ауа райы және климат	0. 2. 2. 1 "ауа райы" сөзінің мағынасын түсіну, оны қолдану
2 -тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	0. 1. 2. 3 мектептегі негізгі тәртіп ережелерін білу және оларды нақты таныс заттар мен іс әрекетті қолданып атау
	1.1 Мен және менің отбасым	0. 1. 1. 5 түсіну деңгейінде "кіріс және шығыс" ұғымдарын ажырату
	1.3 Менің атамекенім	0. 1. 3. 1 туған қаласын (ауыл) атау
	1.3 Менің атамекенім	0. 1. 3. 2 жіктеу және сілтеу есімдіктерін пайдаланып 1-2 туған қаланың (ауыл) негізгі көшелерін (алаңдары) атау
4. Бізді қоршаған әлем	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 3 бағдаршам сигналы мен өзінің іс-әрекетін сәйкестендіру; 0. 1. 4. 4 көрнекілікке сүйеніп, көшелер мен қиылыстардан өту ережесін білу
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, өзіне қатысты жақын кеңістікте бағдарлану; 0. 2. 1. 2 септік жалғау жұрнақтарды (астында, үстінде, ішінде) пайдаланып, мектеп жанындағы учаскеде бағдарлану
	2.2 Ауа райы және климат	0. 2. 2. 2 ауа райының адам өмірі мен шаруашылық іс-әрекетіне оң және кері әсерін бақылау
	2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері(адамдардың өміріне және іс әрекетіне)	0. 2. 3. 1 суретті жоспарға сүйеніп, маусымдарға байланысты демалыс қызметінің түрлерін атау
	1.6 Мерекелер	0. 1. 6. 1 педагогтың сұрағына сүйеніп негізгі мемлекеттік және отбасылық мерекелерді ажырату
3 –тоқсан
5. Саяхат	2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері(адамдардың өміріне және іс әрекетіне)	0. 2. 3. 2 бақылау арқылы адамдардың көңіл-күйін және ауа райы жағдайын анықтау
	2.4 Туризм	0. 2. 4. 1 “Туризм" сөзінің мағынасын түсіну; 0. 2. 4. 2 көрнекілікке сүйеніп туристтік жабдықтарды атау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	0. 3. 1. 1 адамзаттың даму тарихы туралы алғашқы түсініктің болуы; 0. 3. 1. 2 көрнекілікке сүйеніп ежелгі адамдардың өмір салтын сипаттайтын 2-3 сөз айту
	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	0. 3. 2. 1 көрнекілік материал негізінде тарихи ескерткіштерді атау; 0. 3. 2. 2 педагогтың сұрақтары мен көрнекілікке сүйеніп тарихи ескерткіштердің белгілерін байқау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 мемлекет пен астана атауын білу
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 2 мемлекеттік рәміздерді: елтаңба, әнұран, ту атау және ажырату
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	0. 3. 3. 1 мемлекеттік мерекелердің маңызды тарихи оқиғалармен байланысын байқау
	3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 1-2 ақындар, жазушылар, тарихи қайраткерлердің есімдерін атау (Абай Құнанбаев, Абылай Хан, Мұхтар Әуезов); 0. 3. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен тарихи қайраткерлердің портреттерін тану
	1.6 Мерекелер	0. 3. 3. 2 көрнекілікке сүйеніп, 3-5 сөзден тұратын сөйлемді пайдаланып таныс мерекелердің белгілерін айту
4 –тоқсан
7. Тағам және сусын	2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері (адамдардың өміріне және іс әрекетіне)	0. 2. 3. 3 қаладағы және ауылдағы маусымдық еңбек түрлерін атау
	1.6 Мерекелер	0. 3. 3. 2 көрнекілікке сүйеніп, 3-5 сөзден тұратын сөйлемді пайдаланып таныс мерекелердің белгілерін айту
	1.5 Құқық және міндет	0. 1. 5. 1 білім алушының міндеттері мен ережесі туралы түсініктің болуы; 0. 1. 5. 2 мектептегі тәртіп ережелерін сақтау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 суретті жоспарға сүйеніп, оның кезектілігін сақтай отырып негізгі режимдік сәттерді атау; 0. 1. 4. 2 дастархан басында өзін ұстау ережесін және негізгі тамақтануды атау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 5 үйде және сыныптағы қауіпсіздік ережесі туралы түсініктің болуы
8. Дені саудың – жаны сау!	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 6 шұғыл көмек қызметін атау
	2.3 Табиғат жағдайлары және олардың әсері(адамдардың өміріне және іс әрекетіне)	0. 2. 3. 3 қаладағы және ауылдағы маусымдық еңбек түрлерін атау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 3 жердің пішіні туралы түсініктің болуы

2) 1 - сынып:

2 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 -тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 2. 3 мұғалімнің көмегімен өзін білім алушы және сынып ұжымының мүшесі ретінде көрсету
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 1 отбасы сөзінің мағынасын түсіну; 1. 1. 1. 4 өзінің тұтыну заттарына деген қажеттіліктерін анықтау; 1. 1. 4. 1 негізгі режимдік сәттерді сипаттау; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіну және іс-әрекет білдіретін сөздерді қолданып мысал келтіру
2. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 2. 2 адам өміріндегі мектептің маңызы туралы мысал айту; 1. 1. 2. 3 мұғалімнің көмегімен өзін білім алушы және сынып ұжымының мүшесі ретінде көрсету; 1. 1. 4. 5 көрнекілікке сүйеніп сыныптағы және үйдегі қауіпсіздік ережелері негіздерін айту; 1. 1. 4. 3 жолда жүру тәртібін, жаяу жүргіншілердің қозғалысын реттейтін негізгі ережелерін атау; 1. 1. 4. 4 педагогтың бағыттаушы көмегімен үй мен мектеп арасындағы қауіпсіз маршрут жоспарын құрастыру; 1. 1. 2. 1 мектептің функционалдық аймақтарының орналасқан жерін анықтау және оларды сөздерді семантикалық топтар бойынша бөле отырып атау; 1. 1. 5. 2 мектеп жарғысы не екенін түсіну және терминдерді айту
2 -тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	1. 1. 5. 2 мектеп жарғысы не екенін түсіну және терминдерді айту
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын айту; 1. 1. 1. 5 отбасылық кіріс көзі туралы қарапайым түсініктің болуы; 1. 1. 6. 1 негізгі (2-4) мемлекеттік мерекелерді атау; 1. 1. 1. 3 отбасы мүшелерінің арасындағы өзара қамқорлықтың маңызын түсіну және іс-әрекет білдіретін сөздерді қолданып мысал келтіру
	1.3 Менің атамекенім	1. 1. 3. 1 көрнекілікке сүйеніп өз мекен-жайын және елді мекенінің географиялық орналасқан жерін айту
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 2 отбасы мүшелеріне қатысты туыстық байланыстар жүйесіндегі өз орнын айту; 1. 1. 6. 1 негізгі (2-4) мемлекеттік мерекелерді атау
4. Бізді қоршаған әлем	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 1 көкжиектің негізгі бағыттары туралы түсініктің болуы; 1. 2. 1. 3 жердің моделі ретінде глобус туралы түсініктің болуы
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 2 тұсбағдардың маңызы білу, оны мұғалімнің көмегімен сипаттай білу
	1.3 Менің атамекенім	1. 1. 3. 2 көргеніне сүйене отырып, өз елдімекеніндегі басты көшені, көрнекі ғимараттарды (әкімшілік, сауда) білу және атау
	2.2 Ауа райы және климат	1. 2. 2. 1 ауа райының адамдардың өміріне және іс әрекетіне тигізетін әсерін түсіну; 1. 2. 2. 2 ұсынылғандардың қатарынан ауа райының негізгі қолайлы және қолайсыз жағдайын айқындау; 1. 2. 3. 1 сюжетті суретке сүйеніп, жыл мезгілдеріне сәйкес сабақты табиғатта бос уақытты өткізу мүмкіндіктерін анықтау
3 –тоқсан
5. Саяхат	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы айту
	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	1. 3. 4. 1 тарихи тұлға ретінде Томирис туралы түсініктің болуы; 1. 3. 4. 2 үлгі бойынша Томирис туралы айтып беру
	2.4 Туризм	1. 2. 4. 1 синоним сөздерді іріктеу жолымен туризмнің маңызын анықтау; 1. 2. 4. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен туристтердің негізгі мақсаттарын айту
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 2 көрнекілікке сүйеніп Қазақстан республикасының рәміздерін өзге елдің рәміздерінен ажырату
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	1. 3. 2. 1 "сақтар" сөзін түсіну 1. 3. 2. 2 сюжетті суретке сүйеніп сақтардың өмір салтын көрнекі материалдар негізінде 2-3 сөйлеммен сипаттау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 1 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілерін тізіп айту; 1. 3. 5. 3 елдің көп ұлтты құрамы туралы түсініктің болуы
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	1. 3. 3. 1 көрнекілікке сүйеніп Қазақстан аумағындағы көне жазулар туралы айту; 1. 3. 3. 2 түрлі материалдарды, тәсілдер мен құралдарды қолданып көне жазуды бейнелеу
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1. 3. 1. 2 көру бойынша ежелгі заманның танымал тарихи ескерткіштерін/жәдігерлерін айқындау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 1 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілерін тізіп айту; 1. 1. 5. 1 "Адам құқығы" ұғымы туралы түсініктің болуы
7. Тағам және сусын	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 2 көрнекілікке сүйене отырып тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін айтып беру
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	1. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы айту
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 1 негізгі режимдік сәттерді сипаттау; 1. 1. 4. 2 көрнекілікке сүйене отырып тамақтану режимін сақтаудың қажеттілігін айтып беру
	1.1 Мен және менің отбасым	1. 1. 1. 4 өзінің тұтыну заттарына деген қажеттіліктерін анықтау; 1. 1. 1. 5 отбасылық кіріс көзі туралы қарапайым түсініктің болуы
8. Дені саудың – жаны сау!	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 1 негізгі режимдік сәттерді сипаттау; 1. 1. 4. 5 көрнекілікке сүйеніп сыныптағы және үйдегі қауіпсіздік ережелері негіздерін айту; 1. 1. 4. 6 шұғыл көмек қызметтеріне хабарласу жағдайларын анықтау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 3. 2 көрнекі материалға сүйеніп қолайлы және қолайсыз табиғи құбылыстарды ажырату; 1. 2. 1. 2 тұсбағдардың маңызы білу, оны мұғалімнің көмегімен сипаттай білу

3) 2 - сынып:

3 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 –тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Мен және менің отбасым	2. 1. 1. 1 отбасының негізгі белгілерін ажырата білу; 2. 1. 1. 2 дайын конструкцияда тірек сөз, сөз тіркестерін қолданып отбасы мүшелерінің келбетін сипаттау; 2. 1. 1. 3 өз отбасы мүшелеріне мысалдар келтіре отырып, негізгі әдеп нормаларын түсіну; 2. 1. 1. 4 отбасылық тұтыну заттарына деген қажеттіліктерін анықтау; 2. 1. 1. 5 бақылау негізінде отбасылық қажеттіліктеріне тұтыну заттарын өндіру көзін анықтау
2. Менің отбасым және достарым	1.5 Құқық және міндет	2. 1. 5. 1 құқық, міндеттер мен жауапкершілікті түсіну деңгейінде ажырату; 2. 1. 5. 2 педагогтың көмегімен қоғамға қызмет етудің маңызын көрсету
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 3 мұғалімнің көмегімен Қазақстан халықтары достығының маңызын түсіндіру
2 –тоқсан
3. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2. 1. 2. 2 көрнекілікке сүйеніп мектептегі оқу және оқудан тыс негізгі іс әрекеттерді айту; 2. 1. 2. 1 көрнекілікке сүйеніп мектеп қауымдастығының құрылымын және мүшелерінің қызметін ажырату; 2. 1. 2. 3 нақты мысал негізінде мектеп қауымдастығындағы ұжымдық, топтық және тұлғааралық мінез-құлық нормаларын ажырату
4. Менің туған өлкем	1.3 Менің атамекенім	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өзі тұратын елді мекендегі көрнекі жерлерін атау және бейнелеу; 2. 1. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан картасынан ірі көлдер мен өзендер, қалалар, өзінің облысын көрсету
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 4 педагогтың сұрағына сүйене отырып қалалық көлік түрлерін ажырату; 2. 1. 4. 5 күнделікті жағдаяттарда қоғамдық орындардағы қауіпсіздік ережелерін білу; 2. 1. 4. 3 жолаушылардың аялдамаларын басқаратын негізгі жол белгілерін білу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 2 жоспар бойынша Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздерінің маңызын түсіндіру
3 –тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау!	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	2. 1. 2. 2 көрнекілікке сүйеніп мектептегі оқу және оқудан тыс негізгі іс әрекеттерді айту
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 2 антоним сөздерді қолданып пайдалы және зиянды тағамдарды ажырату; 2. 1. 4. 5 күнделікті жағдаяттарда қоғамдық орындардағы қауіпсіздік ережелерін білу
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.6 Мерекелер	2. 1. 6. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен мемлекеттік мерекелердің маңызын көрсету; 2. 3. 1. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен көргеніне сүйене отырып, көне қалалар мен ескерткіштерді 2-3 сөйлеммен сипаттау
	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	2. 3. 2. 1 "Ғұндар" сөзін түсіну; 2. 3. 2. 2 бағыттаушы көмекпен, мәтінді суреттеу элементтерімен толықтырып, ғұндардың өмір салтын 3-4 сөйлеммен сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	2. 3. 1. 1 көрнекі материалдар негізінде иемденуші және өндіруші шаруашылық арасындағы айырмашылықты түсіну
	3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	2. 3. 4. 2 жоспар бойынша Әл-Фарабидің ғылым дамуына қосқан үлесін айтып беру
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	2. 3. 3. 1 "Ботай мәдениеті" мағынасын түсіну; 2. 3. 3. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен және көрнекілікке сүйеніп, Ботай мәдениетінің ерекшеліктерін тізіп айту
4 -тоқсан
7. Қоршаған орта	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	2. 2. 1. 1 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, көкжиектің негізгі бағыттарын атау және ажырату; 2. 2. 1. 2 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып,тұсбағдармен көкжиектің негізгі бағыттарын анықтау
	2.2 Ауа райы және климат	2. 2. 2. 1 көрнекілікке сүйеніп ауа райының адамның іс-әрекетіне оң және кері әсерін талдау
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	2. 2. 3. 3 адамның шаруашылық іс-әрекетіне тұратын мекеніндегі рельефтің әсерін түсіну; 2. 2. 3. 2 өз тұрғылықты жерінің табиғат жағдайының қолайлы және қолайсыз жақтарын айту (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары); 2. 2. 2. 2 ауа райының негізгі қолайлы және қолайсыз жағдайын айту; 2. 2. 3. 1 мұғалімнің сұрақтарына сүйеніп табиғаттың қолайсыз және қауіпті құбылыстарын жіктеу
8. Саяхат	1.3 Менің атамекенім	2. 2. 1. 3 карта, жоспар туралы алғашқы түсініктің болуы және педагогтың ұйымдастырушылық көмегімен бағдарлану
	2.4 Туризм	2. 2. 4. 1 көрнекілікке сүйене отырып, мақсаты бойынша туризмнің негізгі түрлерін ажырату; 2. 2. 4. 2 бағыттаушы көмекпен аталған мекендегі 1-2 туристік нысандардың ерекшеліктерін айту; 2. 1. 4. 6 спорттың 2-3 түрін атау және спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті қабілеттерді анықтау

4) 3 - сынып:

4 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 –тоқсан
1. Тірі табиғат	2.2 Ауа райы және климат	3. 2. 2. 3 негізгі климаттық белдеулерді атау және қоңыржай белдеудің ерекшелігі туралы түсініктің болуы
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен табиғи жағдайларға байланысты адамдарды қоныстандыруды түсіндіру (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
	2.2 Ауа райы және климат	3. 2. 2. 2 бағыттаушы көмекпен ауа райы-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін талдау
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін айту
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 5 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді бағалау; 3. 1. 4. 1 табиғи ортада өзін ұстаудың негізгі қауіпсіздік ережесін 2-3 сөйлеммен айту
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1.1 Мен және менің отбасым	3. 1. 1. 3 пәндік лексиканы пайдаланып, мысал негізінде өз отбасының құндылықтарын анықтау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 3 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіну және 1-2 сөйлеммен айтып беру
	1.1 Мен және менің отбасым	3. 1. 1. 4 алгоритмге сүйеніп өзіндік және жалпы отбасылық шығындарды ажырату; 3. 1. 1. 5 өзіндік шығындарды оңтайландыру жолдарын мұғалімнің көмегімен айту
	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3. 1. 2. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен қоғамдық мінез-құлық нормаларын талдау; 3. 1. 2. 1 сыныпта өзін-өзі басқарудың негіздерін айқындау; 3. 1. 2. 3 нақты мысал негізінде сыныптағы ұжымдық шешімді қабылдау жолдарын анықтау
	1.5 Құқық және міндет	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызды белгілерін айқындау; 3. 1. 5. 2 педагогтың көмегімен негізгі Конституциялық құқық және міндеттерді айту
2 –тоқсан
3. Уақыт	1.1 Мен және менің отбасым	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелері арасындағы туыстықтың дәрежесін түсіну; 3. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен өз отбасының тарихын айту, өзінің шежіресін білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 6 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен спорт түрлерін топтастыру, спорттың қандай да бір түрімен айналысу үшін қажетті негізгі және өзінің қабілеттерін салыстыру
	1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен 1-2 мемлекеттік мерекені таңдау бойынша сипаттау
	2.2 Ауа райы және климат	3. 1. 4. 1 табиғи ортада өзін ұстаудың негізгі қауіпсіздік ережесін 2-3 сөйлеммен айту
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3. 3. 1. 1 көшпелі және отырықшы өмір салтының ерекшеліктерін ажырату және 1-2 атау; 3. 3. 1. 2 мәдени және тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығын түсіну
	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	3. 3. 2. 1 "түркілер" сөзін түсіну; 3. 3. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түркілердің өмір салтын 4-5 сөйлеммен сипаттау
4 Сәулет	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен табиғи жағдайларға байланысты адамдарды қоныстандыруды түсіндіру (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
	1.3 Менің атамекенім	3. 1. 3. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен елді мекендерді түрлі белгілері бойынша ажырату (типі, көлемі, қызметі)
	2.4 Туризм	3. 1. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен қала мен ауыл байланысына мысалдар келтіру; 3. 2. 4. 1 көрнекілікке сүйеніп Қазақстанның барынша тартымды туристік нысандарының рейтингін құрастыру
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	3. 2. 1. 1 кеңістікте бағдарлануды білдіретін сөздерді пайдаланып, көкжиектің аралық бағыттарын атау; 3. 2. 1. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен масштаб пен шартты белгілерді пайдалана отырып, жергілікті жердің жоспарын құрастыру; 3. 2. 1. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен астрономиялық белгілері бойынша көкжиектің бағытын анықтау
3 –тоқсан
5. Өнер	1.1 Мен және менің отбасым	3. 1. 1. 3 пәндік лексиканы пайдаланып, мысал негізінде өз отбасының құндылықтарын анықтау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 2 көрнекілікке сүйеніп, тұрмыстық құралдарды тізіп айту
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегіне және көрнекілікке сүйеніп Қазақстанның бейресми рәміздерін ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументі, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы) атау және сипаттау, ажырату
	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	3. 3. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түркілердің өмір салтын 4-5 сөйлеммен сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3. 3. 1. 2 мәдени және тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығын түсіну
6. Атақты тұлғалар	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	3. 3. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түркілердің өмір салтын 4-5 сөйлеммен сипаттау
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	3. 3. 3. 1 "хандық" ұғымын түсіну; 3. 3. 3. 2 ұсынылғандырдың қатарынан қазақ хандығының құрылу себептерін айқындау
	3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	3. 3. 4. 1 жоспар бойынша билер, батырлар, хандардың рөлін айтып беру; 3. 3. 4. 2 еліміздің даму тарихында қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін түсіну
4 –тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	2.2 Ауа - райы және климат	3. 2. 2. 3 негізгі климаттық белдеулерді атау және қоңыржай белдеудің ерекшелігі туралы түсініктің болуы
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен табиғи жағдайларға байланысты адамдарды қоныстандыруды түсіндіру (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары)
	2.4 Туризм	3. 2. 4. 2 жоспар бойынша 1-2 туристік нысандарға сипаттама жасау (25-30 сөзге дейін)
	2.2 Ауа - райы және климат	3. 2. 3. 2 геологиялық және табиғи-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін айту
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 2. 2 бағыттаушы көмекпен ауа райы-климаттық апаттар туындаған жағдайдағы өзін өзі ұстау ережелерін талдау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 5 түрлі дереккөздер негізінде табиғи ортадағы қауіп-қатерлерді бағалау; 3. 1. 4. 1 табиғи ортада өзін ұстаудың негізгі қауіпсіздік ережесін 2-3 сөйлеммен айту
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1.1 Мен және менің отбасым	3. 1. 1. 3 пәндік лексиканы пайдаланып, мысал негізінде өз отбасының құндылықтарын анықтау
	1.2 Мектеп және мектеп қоғамдастығы	3. 1. 2. 2 педагогтың бағыттаушы көмегімен қоғамдық мінез-құлық нормаларын талдау
	1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен 1-2 мемлекеттік мерекені таңдау бойынша сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	3. 3. 1. 2 мәдени және тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңыздылығын түсіну
	1.1 Мен және менің отбасым	3. 1. 1. 4 алгоритмге сүйеніп өзіндік және жалпы отбасылық шығындарды ажырату; 3. 1. 1. 5 педагогтың көмегімен өзіндік шығындарды оңтайландыру жолдарын сипаттау
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 4 қалааралық көліктердің негізгі түрлерін атау; 3. 1. 4. 3 үлгі бойынша қоғамдық көліктегі өзін өзі ұстау ережесін айту

5) 4 - сынып:

5 - кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 –тоқсан
1. Менің Отаным - Қазақстан	1.3 Менің атамекенім	4. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түрлі дәрежедегі әкімшілік-аумақтық бірліктерді (аймақ, аудан, облыс) ажырату; 4. 1. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетті талдау
2. Адами құндылықтар	1.1 Мен және менің отбасым	4. 1. 1. 1 дерексіз ұғымдарды пайдаланып қоғамдық өмірдегі отбасының маңызын бағалау; 4. 1. 1. 2 сөйлемде кіріспе сөздерді пайдаланып, жоспар бойынша 1-2 отбасы мүшелерінің рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасы бюджетінің "кіріс және шығыс" түсініктерін қолдану; 4. 1. 1. 4 өз тәжирибесіне негізделе отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын атау; 4. 1. 1. 5 мұғалімнің көмегімен отбасы шығыстарын оңтайландыру жолдарын сипаттау
	1.5 Құқық және міндет	4. 1. 2. 1 мектептің және сыныптың өзін-өзі басқару ұйымдарын мәтіндік материалдарға сүйене отырып атау және оларды оқу диалогында көрсету; 4. 1. 2. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын түсіндіру; 4. 1. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерін анықтау; 4. 1. 5. 1 қоғамдық өмірдегі конституцияның маңызын түсіну; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдар келтіру
	1.1 Мен және менің отбасым	4. 1. 1. 1 дерексіз ұғымдарды пайдаланып қоғамдық өмірдегі отбасының маңызын бағалау; 4. 1. 1. 2 сөйлемде кіріспе сөздерді пайдаланып, жоспар бойынша 1-2 отбасы мүшелерінің рөлін талдау; 4. 1. 1. 3 отбасы бюджетінің "кіріс және шығыс" түсініктерін қолдану; 4. 1. 1. 4 өз тәжирибесіне негізделе отбасы бюджетін оңтайландыру жолдарын атау; 4. 1. 1. 5 мұғалімнің көмегімен отбасы шығыстарын оңтайландыру жолдарын сипаттау
	1.5 Құқық және міндет	4. 1. 2. 1 мектептің және сыныптың өзін-өзі басқару ұйымдарын мәтіндік материалдарға сүйене отырып атау және оларды оқу диалогында көрсету; 4. 1. 2. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен мектептің өзін-өзі басқару ұйымына мүше болу жолдарын түсіндіру; 4. 1. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерін анықтау; 4. 1. 5. 1 қоғамдық өмірдегі конституцияның маңызын түсіну; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдар келтіру
2 –тоқсан
3. Мәдени мұра	3.2 Қазақстанның тарихи тамыры	4. 3. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен қазақ халқының пайда болуын түсіндіру; 4. 3. 2. 2 педагогтың сұрақтары мен көрнекілікке сүйеніп сақтар, ғұндар, түркілер және қазақтар арасындағы байланысты көрсету
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйеніп 2-4 тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрестің ерекшеліктерін айту
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) талдау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 2 пікірлесе отырып, жоспар бойынша тарихи мұражайлардың қызметін түсіндіру
4. Мамандықтар әлемі	1.1 Мен және менің отбасым	4. 1. 1. 2 сөйлемде кіріспе сөздерді пайдаланып, жоспар бойынша 1-2 отбасы мүшелерінің рөлін талдау
	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен 1-2 кәсіби мерекелердің белгілерін айту
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетті талдау
	1.3 Менің атамекенім	4. 1. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
	3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	4. 1. 2. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көшбасшыға тән тұлғалық қасиеттерін анықтау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйеніп 2-4 тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрестің ерекшеліктерін айту
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 1. 4. 3 поддержать беседу на тему "Қазіргі және болашақтың көлігі"
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану себептерін атау; 4. 1. 4. 5 спорттың әр түрлеріндегі жарақаттану қаупін алдын алудың 1-2 әдістерін айту
3 –тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	2.2 Ауа райы және климат	4. 2. 2. 1 адамзат дамуына климаттың әсері туралы түсініктің болуы және оқу диалогінде айту
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ірі табиғи нысандардың (тау, жазық, көлдер мен өзендер) шаруашылық маңызын талдау; 4. 2. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз өңірінде табиғи апаттар туындау ықтималдылығын айту
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 4 табиғи ортада қауіп-қатер дәрежесін төмендетудің 1-2 тәсілдерін тізіп айту
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 көргеніне және сөздікке сүйеніп жоспар бойынша нысанның басқа нысандарға қатысты орнын анықтау
6. Қоршаған ортаны қорғау	2.2 Ауа- райы және климат	4. 2. 2. 2 климаттық белдеулердің орналасуы, оның ерекшелігі және адамның шаруашылық іс-әрекетіне әсерін айту
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймақтарындағы адамдардың табиғи жағдайларға (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары) байланысты шаруашылық іс-әрекетті талдау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 2 глобус пен картаның маңызын түсіну, оларда негізгі нысандарды көрсету; 4. 2. 1. 3 глобуста және картада параллельдер, меридиандар, экваторларды көрсету, атау
4 –тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен 1-2 кәсіби мерекелердің белгілерін айту
	3.3 Қазақстан тарихындағы маңызды оқиғалар	4. 3. 3. 1 қарапайым түсініктер деңгейінде заманауи мемлекеттің белгілерін ажырату; 4. 3. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен Қазақстанның ХХ-ХХІ ғасырлардағы жетістіктерін (мәдениет, ғылым, білім, экономика) талдау
	3.4 Атақты тарихи тұлғалар мен мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 заманауи ғылым және мәдениет, экономика саласындағы 2-3 қайраткерлердің есімдерін атау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен Қазақстанның әлемдік сахнадағы рөлін анықтау; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдар келтіру
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 4 табиғи ортада қауіп-қатер дәрежесін төмендетудің 1-2 тәсілдерін тізіп айту; 4. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен табиғи ортада өзінің қауіпсіздігін жоспарлау
8. Болашаққа саяхат	1.3 Менің атамекенім	4. 1. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз аймағының экономикалық қызмет атқаратын субъектілеріне сипаттама беру
	2.4 Туризм	4. 2. 4. 1 педагогтың бағыттаушы көмегімен ақпараттың қолжетімді көздерін (интернет, кітаптар, бұқаралық ақпарат құралдары) пайдалана отырып, Қазақстан мен Қазақстанның астанасы бойынша туристік маршрут құру; 4. 2. 4. 2 сабақта қолданылған сөйлеу құралдарын пайдалана отырып, туған жер бойынша туристік маршрутты сипаттау
	3.1 Ежелгі мәдениеттер мен өркениеттер	4. 3. 1. 1 көрнекілікке сүйеніп 2-4 тарихи кезеңдердегі технологиялық прогрестің ерекшеліктерін айту
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 2 "Қазақстан" (ұлттық бренд) атауымен байланысты бірқатар сөздерді бөліп, пікір, дәлелдер жасау кезінде күрделі сөйлемдерді пайдалана отырып бөліп көрсету; 4. 3. 5. 3 "Қазақстан" ұлттық брендті оқиғаларға, хабарламаға немесе көргендеріне байланысты түсіндіру
	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен 1-2 кәсіби мерекелердің белгілерін айту
	1.5 Құқық және міндет	4. 1. 5. 1 қоғамдық өмірдегі конституцияның маңызын түсіну; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде демократиялық құқықтары мен бостандықтарынан, міндеттерінен мысалдар келтіру

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 57-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 602 -қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – қазақ дәстүрлі музыкасы, әлем халықтарының шығармашылығы, әлемдік классика және заманауи музыка үздік үлгілері негізінде сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың музыкалық мәдениетін қалыптастыру және шығармашылық қабілеттерін дамыту.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) музыканы зерделеу және оның басқа да өнер түрлерімен байланысы арқылы әлемнің біртұтас бейнесі туралы ұғымды қалыптастыруға ықпал ету;

2) адам өміріндегі музыканың рөлі, оның рухани-адамгершілік дамуындағы мәні туралы бастапқы түсініктерді қалыптастыру;

3) сыни ойлау дағдыларын және музыкаға, музыкалық іс-әрекетке жағымды қарым-қатынасты дамытуға ықпал ету;

4) музыкалық шығармаларды талдауға, орындаушылыққа, импровизацияға, шығармашылық тапсырмалар мен презентацияларды орындауға тарту арқылы білім алушылардың білім, білік пен дағдыларын қалыптастыру;

5) әрбір білім алушының шығармашылық әлеуетін, орындаушылық және зерттеу дағдыларын жүзеге асыру, музыкалық қабілеттерін анықтау;

6) музыка арқылы қарым-қатынас түрлері туралы білім негіздері мен түсініктерін қалыптастыру;

7) музыкалық мәдениет негіздерін қалыптастыру, көркемдік талғам мен музыкалық өнерге және музыкалық қызметке қызығушылығын дамыту.

4. Түзете - дамыту міндеттері:

1) дұрыс дауыс шығару және дұрыс физиологиялық тыныс алу дағдыларын дамыту;

2) өзін-өзі ұстау, шыдамдылық, ерік-жігерлік қасиеттерін тәрбиелеу арқылы екінші сатылық эмоциялық және әлеуметтік жетіспеушіліктердің алдын алу;

3) сөйлеудің психологиялық базасын дамыту үшін жағдай жасау: кеңістіктік және уақыттық түсініктер, сенсорлық процестер, ұсақ моторика, жоғары психикалық функциялар, қарқын мен ырғақты сезіну;

4) сөйлеу тілінің барлық компоненттерін жетілдіру: дұрыс дем алу, дем шығару, дыбыстау, грамматикалық құрылыс, сөздік қор, байланыстырып сөйлеу тілі және жалпы анықтылығы;

5) дыбыс шығару, тембрлі және динамикалық есту арқылы естіп қабылдау мен фонематикалық есту қабілетін дамытуға ықпал ету;

6) тыныс алу, дауыс және артикуляция арасындағы үйлесімділікті дамыту;

7) өз сөзін дыбыстауға жауапкершілікпен қарауды дамыту: дикциялық айқындыққа, интонациялауға және мәнерлілікке ұмтылу және қабілеттілік.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқыту процесі құндылыққа-бағдарланған, тұлғаға-бағдарланған, іс-әрекеттік, саралап оқыту, коммуникативтік және көркемдік-музыкалық тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл "Мәңгілік ел" ұлттық идеясы негізінде білім алушылардың тұлғалық дамуына ықпал ете отырып, музыкалық оқу іс-әрекетінің жоспарлы қалыптасу стратегиясын анықтайды: музыка сабақтарында қазақ және әлемдік музыкалық мәдениеттің жауһарларына баулу әлемнің біртұтас көркем бейнесін қалыптастыруға, патриоттық сезімдерді, полимәдени қоғамдағы толерантты қарым-қатынасты тәрбиелеуге бағытталған.

7. Тұлғаға-бағдарланған тәсіл білім алушылардың әрқайсысына қатысты дараландыру мақсатында қолданылады: олардың шығармашылық әлеуетін іске асыру, өнерге қатысты өзінің көзқарасын білдіруге дайын болу, құндылықты мағыналық бағдарларын қалыптастыру, оң өзін-өзі бағалау мен өзін-өзі құрметтеу, өмірлік оптимизм және психикалық, дене және сөйлеу дамуының жеке ерекшеліктерін, мінез-құлықтың қажеттіліктері мен уәждерін ескере отырып шығармашылығын толық ашу.

8. Іс-әрекеттік тәсіл - білім алушы музыка саласындағы білімдер жүйесін дайын күйінде емес, өз бетінше игереді, музыкалық-оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсініп, оның нормаларын қабылдайды, бұл "білу", "түсіну", "қолдану", "талдау", "бағалау", "синтездеу" санаттары бойынша топтастырылған білімін, оқу іскерліктері мен шығармашылық дағдыларын белсенді және табысты қалыптастыруға ықпал етеді.

9. Сараланған тәсіл сөйлеу бұзылысының нозологиясын ескере отырып, білім алушылардың әртүрлі топтары үшін оқу процесін саралауды білдіреді.

10. Коммуникативтік тәсіл музыка сабақтарында нақты қарым-қатынас жағдайын жасауды, белсенді шығармашылық қызметін ұйымдастыруды, ұжымдық жұмыс түрлерін қолдануды, проблемалы жағдайларға және тиімді коммуникация процесіне балаларды тартуды қарастыратын сабақтардың шығармашылық түрлеріне назар аударуды көздейді.

11. Көркемдік-музыкалық тәсіл шығармашылық іс-әрекеттің әртүрлі түрлері: орындаушылық, композиторлық, коммуникативтік және сөйлеу процесінде музыкалық білім негіздерін қолдану бойынша нәтижелерге қол жеткізуге бағытталған оқу-танымдық іс-әрекеттің түрлерін қарастырады.

12. Онтогенетикалық қағида - музыкалық және арнайы сөйлеу әсерінің мазмұнын әзірлеу кезінде онтогенезде сөйлеудің әртүрлі нысандары мен функцияларын қалыптастыру заңдылықтары мен бірізділігін ескереді, білім алушылардың белсенді сөйлеуінде жай сөйлемнен күрделі сөйлемге дейін әр түрлі модельдерін қалыптастыруды; альтернативадан контекстіге дейін сұрақтарды дәйекті түрде күрделендіріп отыруды көздейді.

13. Кешенділік қағидасы бойынша музыканы оқытуда педагог түрлі саладағы мамандардың көмегі мен қолдауын пайдаланады: дизартрия және тұтықпасы бар білім алушымен жұмыс жасайтын дәрігер-невролог; дәрігер-отоларинголог, пластикалық хирург, ринолалиясы бар білім алушымен жұмыс жасайтын фониатр және хирург-стоматолог; кохлеарлы имплант және сенсорлы алалиясы бар білім алушымен жұмыс жасайтын сурдолог; сөйлеу тілінде әр түрлі бұзылысы бар білім алушымен жұмыс жасайтын психолог, ритмика педагогы және логопед, әсіресе "Музыкотерапия элементтері" бөлімі бойынша логопед пен музыка пәнінің мұғалімі бірлесе жұмыс атқарса білім алушылар бағдарламаны тиімді меңгереді.

14. Білім алушыларға қатысты музыка сабағында қолданылатын негізгі әдісі болып логопедиялық ритмика табылады, ол сөздің, музыканың және қимылдың тығыз байланысын келесідей жүзеге асырады:

1) музыкалық-ырғақтық қозғалыстар және сөйлеу ойындары;

2) ән айту;

3) музыкалық аспаптарда ойнау;

4) музыкалық-ойын іс-әрекеті;

5) ән айту, қозғалыс және аспаптық импровизациядағы музыкалық жаттығулар;

6) ән айту кезіндегі саусақ гимнастикасы.

15. Білім алушыларды музыкаға оқыту барысында қамтылатын дәстүрлі емес (альтернативті) әдістер мен тәсілдер:

1) симфониялық оркестрдің орындауында классикалық шығармаларды тыңдау;

2) акустикалық діріл және жүйке орталықтары арасындағы өзара байланысқа негізделген дауысты дыбыстар мен ноталық дыбыстарды төменгі -диафрагмалды тыныс алу бойынша әуендету (ұзақтығы - толық дем шығарғанға дейін, бір дауысты дыбысты айту уақыты - 12 секундқа дейін);

3) дыбыстарды автоматтандыруға мүмкіндік беретін, тыныс алу функциясын жетілдіретін, шаршау мен қысымды болдырмайтын дыбыстық ойындар;

4) қимыл ырғақтық жаттығулар, мимика және ым-ишаралық билер;

5) бұлшықеттерді кезекпен тырыстыратын және босаңсытатын, музыкамен сүйемелденетін арнайы психогимнастикалық жаттығулар мен этюдтер;

6) логопедиялық массаж, музыкамен өз өзіне массаж;

7) көзге арналған музыкалық гимнастика.

16. Кейбір музыка сабақтары немесе фрагменттері сенсорлық бөлме жағдайында "Дыбыстық әсер етуге, логиканы дамытуға, ойын терапиясына және дыбыстың сапасын, күші мен бағытын ажыратуға арналған интерактивті дыбыстық панель", "Акустикалық қабырғалық тактильді панель" қолдана отырып өткізіледі.

17. Мультимедиялық интерактивті оқыту бағдарламалық-әдістемелік кешеннің электрондық ресурсы, оның ішінде интерактивті панель, үш өлшемді аксессуарлары және "Музыкалық талант" бағдарламасы аясында практикалық сөйлеу жұмысын ұйымдастыруға арналған карточкалар кеңінен қолданылады,

3 - тарау. "Музыка" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

18. "Музыка" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 33 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

19. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Музыканы қабылдау және орындау" бөлімі;

2) "Музыканы шығару тәжірибесі" бөлімі;

3) "Музыкалық-шығармашылық жұмысты көрсету және бағалау" бөлімі;

4) "Музыкалық терапияның элементтері" бөлімі.

20. "Музыканы қабылдау және орындау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) музыканы тыңдау және талдау;

2) музыкалық шығармаларды орындау;

3) музыкалық сауаттылық.

21. "Музыканы шығару тәжірибесі" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау;

2) музыка шығару және импровизациялау.

22. "Музыкалық-шығармашылық жұмыс" бөлімі келесідей бөлімшені қамтиды:

1) музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау.

23. "Музыкалық терапияның элементтері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері;

2) эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапия элементтері;

3) сөйлеу тілін түзетуге арналған музыкалық терапия элементтері.

24. 0 – сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) музыка туралы әңгіме. Музыка қандай сезім береді. Күзгі әуендер. Балалық шақ әндері. Музыкадағы ертегі. Би билеуді ұнатамыз. Біз ән айтуды жақсы көреміз. Қозғалыстағы музыка. Табиғат және музыка. Табиғат туралы әндер. Мереке музыкасы. Көңілді әуен. Музыка қалай айтады. Музыкалық бояулар. Би билейміз – ән саламыз! Біз музыканы айтамыз. Музыкалық тіл, сөйлеу тілі. Біздің сүйікті әндеріміз. Өз біліміңді тексер. Бесік жыры әндері. Отан туралы әндер. Музыка әңгімелейді. Көктем музыкасы. Отан туралы музыка. Мектеп әндері.

25. 1- сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) танысу. Менің атым. Менің даусым. Менің көңіл-күйім. Менің сүйікті әндерім. Мен және менің мектебім. Музыкалық дыбыстармен танысу. Мектептегі музыкалық дыбыстар. Музыкалық белгілер. Көңілді достар. Жануарлар – менің достарым. Ритмді өзгерту. Біздің айналамыздағы табиғат. Табиғат музыкасы. Суреттер дыбыстары. Жұлдыздың саяхаты. Атпен серуен. Көңілді саяхат. Көңілді паровоз. Дәстүр. Халық ертегілері. Халық билері. Наурызды қарсы аламыз! Музыкалық дастархан. Музыкалық бояулар. Көкөністер мен жемістердің оқиғалары. Көкөністер мен жемістердің концерті. Оян да, ән сал!. Біз болашақ Отан қорғаушылармыз. Тазалық-денсаулық кепілі. "Қош бол, бірінші сынып!" өнер фестивалі".

26. 2- сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) сәлем, мектеп! Мен – тыңдарман. Мен – орындаушы. Мен – композитор. Музыкалық отбасы. Біз бірге ән шырқадық. Биге шақырамыз. Музыкалық суреттер. Достар оркестрі. Сүйікті мектептің дауысы. Музыкалық үзіліс. Көңілді сабақ. Мектеп табалдырығында. Ауа райы. Табиғат музыкасы. Музыкалық карнавал. Тазалық-денсаулық кепілі. Музыкалық жаттығу. Қысқы ойындар. Музыка және спорт. Музыкалық дәстүрлер. Халық ертегілері мен аңыздар. Қазақ қуыршақ-музыкалық өнер. Музыкалық дастархан. Наурызды қарсы аламыз!. Көктемнен көктемге дейін. Жаз қандай түсті. Күз бояу алды. Қыстың көркем музыкасы. Көктемнің музыкалық бояулары. Музыкалық саяхат. Жеңіс күні жарқын мереке. Өнер фестивалі. Ура! Демалыс!

27. 3- сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) туған өлкенің музыкасы. Құстар мен музыка. Ноталар қайда тұрады. Музыкалық пейзаж. Жақсы және жаман. Музыка жақсыға үйретеді. Музыка-көмекші. Жақсы ән. Сағат және музыка. Музыкалық оятар. Жыл мезгілдері. Музыкалық кірпіштер. Музыкалық үйлер. Музыкалық қалалар. Еске түсірейік, қайталаймыз. Музыкалық өнер. Музыкалық суреттер. Біздің оркестр; Ән айтамыз және билейміз! Бала –вундеркинд. "Алып" операсы. Қыз-домбырашы. Су музыкасы. Өзен туралы әндер. Мұхит-теңіз көк. Менің елімнің мерекелері. Жылдың үздік мерекесі. Мерекелік мамыр. Менің елімнің жаңа мерекелері.

28. 4 - сыныпқа арналған "Музыка" пәнінің базалық мазмұны:

1) Қазақстан Республикасында тұратын батыс және шығыс халықтарының музыкалық дәстүрлері. Үлкен скрипканың виртуозы. Рыцарлық дәстүрлер. Мерекелік дәстүрлер. Музыкалық саяхат. Қазақ халқының музыкалық дәстүрлері. Мажор және минор. Махаббат бұлағы. Адам және музыка. Музыкалық жанрлар ағашы. Халық музыкасы. Кәсіби ән. Бард әндері. Симфониялық музыка. Балет. Опера. Мюзикл. Анимациялық фильмдегі мюзикл. Музыкалық эпилог.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

29. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

30. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Музыканы қабылдау және орындау" бөлімі:

1- кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0- сынып	1-сынып	2- сынып	3- сынып	4- сынып
1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 қол жетімді вербалды және вербалды емес құралдармен музыкаға тұрақты қызығушылықты көрсету; 0. 1. 1. 2 қазақ халық музыкасының дыбысталуына қол жетімді вербалды және вербалды емес құралдармен тұрақты қызығушылықты көрсету; 0. 1. 1. 3 қобызды, балалайка мен барабанды тыңдай отырып, шулы және музыкалық дыбыстарды ажырату, оларды мұғаліммен ұштасқан сөйлеуде нақты атау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және мұғалімнің бағыттаушы көмегімен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту; 1. 1. 1. 2 отандық өнер қайраткерлерінің музыкалық поэтикалық шығармашылығында, қазақ музыкалық фольклорының алуан түрлілігінде бағдарлану; 1. 1. 1. 3 шулы және музыкалық дыбыстарды ажырату, осы дыбыстарды шығаратын заттар мен аспаптарды сәйкестендіру	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру; 2. 1. 1. 3 әннің түрін ажырату және анықтау: вокалдық, аспаптық және ол туралы сипаттама түрінде айту: үлгі бойынша 4-5 сөйлем	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 қазақ және Қазақстан халықтарының музыкалық дәстүрлерінің ерекшеліктерін анықтау, отандық халық музыкалық дәстүрлерін бағалау; 3. 1. 1. 3 қарсылықты қатынасты біліретін жалғаулықтармен күрделі сөйлемді пайдаланып, әр түрлі аранжировкаларда музыкалық шығарманың дыбысталуын анықтау және салыстыру	4. 1. 1. 1 музыкалық-шығармашылық қызметтің әр түрлерінде өзінің қатынасын көрсете отырып, өнерге эмоционалды, эстетикалық үн қосу; 4. 1. 1. 2 қазақ композиторлары мен жыраулардың музыкалық шығармаларының жанрларын ажырату, стилін анықтау (халықтық, классикалық); 4. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды әуен, интонация бойынша тану және ол туралы әңгіме-сипаттау түрінде ойлау элементтерімен, өзінің ойлары мен сезімдерін жоспар бойынша (5-7 сөйлем) түсіндіру
1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	0. 1. 2. 1 өз есімін әндету; 0. 1. 2. 2 дирижерлаудың мазмұны мен маңызы туралы қолжетімді құралдармен айта білу және түсіну; 0. 1. 2. 3 дирижерлаудың мазмұны мен маңызы туралы қолжетімді құралдармен айта білу және түсіну; 0. 1. 2. 4 дирижерлаудың мазмұны мен маңызы туралы қолжетімді құралдармен айта білу және түсіну	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 2 әндерді орындау кезінде негізгі дирижерлік қимылдарды түсіну; 1. 1. 2. 3 музыкалық штрихтерді пайдалана отырып, шығармаларды орындауда музыкалық аспаптармен сүйемелдеу; 1. 1. 2. 4 шығарманың сюжеті бойынша "жанды сурет" жасау, мұғалімнің бағыттаушы көмегін пайдалана отырып, оған ауызша түсініктеме беру	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау; 2. 1. 2. 2 ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 2. 1. 2. 3 екпіні мен ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, шулы және ұрмалы аспаптарда ойнау; 2. 1. 2. 4 театрландырылған және музыкалық-пластикалық композициялар жасау, вокалдық-хор шығармаларын орындау кезінде музыкалық бейнелерді іске асыру	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 3. 1. 2. 3 ансамбльде марш ырғағы мен вальс ырғағын қоса алғанда, түрлі ырғақты суреттемелерді, шулы музыкалық және қазақ халық ұрмалы аспаптарында ырғақты және динамиканы сақтай отырып ойнау; 3. 1. 2. 4 бейнелеу өнері құралдарымен музыкалық шығарманың бейнелі мазмұнын көрсету: суреттер, декорация эскиздері, костюмдер	4. 1. 2. 1 дауыстың шығуы немесе аспапты дыбыстауда табиғат пен қоршаған өмірдің, көңіл-күйдің, сезімнің, адамның сипаты мен ойының бейнелерін іске асыру; 4. 1. 2. 2 дирижерлік қимылдарға сәйкес, ырғақтық сурет пен көркемдік бейнені бере отырып, ансамбльдік әнге қатысу; 4. 1. 2. 3 ансамбль құру және әр түрлі шулы және қазақ музыкалық аспаптары бар ансамбльді басқару; 4. 1. 2. 4 ән айту, сөз, қозғалыс, ойын, іс-қимылда кәсіби және халық шығармашылығының көркемдік-бейнелік мазмұны мен интонациялық –әуендік ерекшеліктерін іске асыру
1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 1 әуені мен мәтіні бойынша таныс әндерді атау және естіп тану; 0. 1. 3. 2 хор түрлерін анықтап тану: балалар, әйел, ер, аралас; 0. 1. 3. 3 вокалдық миниатюралар мысалында музыка мен ауызекі сөйлеудің ұқсастығы мен айырмашылықтарын бақылау; 0. 1. 3. 4 дыбыс биіктігін қол мен дененің қимылы арқылы бейнелеу ("Музыкалық баспалдақ" ойнау); 0. 1. 3. 5 бейнесі бойынша музыкалық аспаптарды тану	1. 1. 3. 1 әннің құрылымын білу: шумақ пен қайырманы ажырату; 1. 1. 3. 2 хордың түрлерін тану және қол жетімді деңгейде өз пікірін негіздеу; 1. 1. 3. 3 музыкалық жанрларды тану және атау; 1. 1. 3. 4 графикалық жазбаны музыканың бейнесімен салыстыру; музыкадағы ақпаратты көрсетудің таңбалы-символдық құралдарын ұғыну; 1. 1. 3. 5 қобыз бен балалайканымен бірге, түрлі музыкалық аспаптардың дыбысын есту арқылы анықтау	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 аспаптардың құрамы бойынша халық (қазақ, орыс) және симфониялық оркестрлерді осы аспаптарды атай отырып, дыбысталуына қарай көрнекілікке сүйеніп ажырату; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау; 2. 1. 3. 5 халық және классикалық музыкалық аспаптардың дыбысталуын салыстыру	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 3 салыстыру мен ассоциацияларды пайдалана отырып, музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 4 ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау; 3. 1. 3. 5 халық, үрмелі, симфониялық оркестрлердің музыкалық аспаптарын ажырату	4. 1. 3. 1 классикалық музыкалық формаларды анықтау: соната, рондо, вариация, симфония; 4. 1. 3. 2 ауызша және жазбаша жұмыстарда негізгі музыкалық ұғымдарды, оның ішінде шығарма-пайымдауларды пайдалану; 4. 1. 3. 3 түрлі жанрда және стильде шығармаларды орындау; 4. 1. 3. 4 ауызша және жазбаша жұмыстарды орындау кезінде ноталық сауаттылық негіздерін қолдану; 4. 1. 3. 5 әр түрлі халықтардың музыкалық аспаптарын топтар бойынша топтастыру, оларды әр түрлі контекстерде салыстыру

2) "Музыканы шығару тәжірибесі" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0- сынып	1-сынып	2- сынып	3- сынып	4- сынып
2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	0. 2. 1. 1 музыкамен байланысты жұмбақтарды шешу; 0. 2. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен музыкалық идеяны іске асыру үшін музыкалық материалдарды жинау процесінің мазмұнын бақылау және түсіну	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 1. 2. 1. 2 мұғалімнің бағыттаушыкөмегімен балалар ән-биінің орындаушылық жоспарын құрастыру	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету	4. 2. 1. 1 музыкалық - шығармашылық жұмыс үшін өз аудио-және видеотекасын, түрлі материалдарды, ресурстарды іріктеу, идеялар ұсыну; 4. 2. 1. 2 музыка туралы ойлау процесінде, мұғаліммен және құрдастарымен музыкалық іс-әрекет барысында оқу ынтымақтастығын жоспарлау кезінде өзіндік сөйлеу тәжірибесін өзектендіру
2.2 Музыка шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен музыкалық идеяны іске асыру үшін музыкалық материалдарды жинау процесінің мазмұнын бақылау және түсіну	1. 2. 2. 1 әуенді шығару алгоритмінің элементтерін меңгеру	2. 2. 2. 1 ән, би, марш рухындағы поэтикалық мазмұнға сәйкес қарапайым әуендер тақырыптарында импровизациялау	3. 2. 2. 1 мәдени бос уақытты, өзіндік музыкалық шығармашылық қызметті музицирлеу элементтерімен ұйымдастыру	4. 2. 2. 1 өзінің шығармашылық ойларын музыкалық іс-әрекеттің әртүрлі түрлерінде (ән айту және музыканы интерпретациялау, балалардың қарапайым музыкалық аспаптарында ойнау, музыкалық-пластикалық қозғалыс және импровизация) іске асыру

3) "Музыкалық-шығармашылық жұмыс" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0- сынып	1-сынып	2- сынып	3- сынып	4- сынып
3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау"	0. 3. 1. 1 өз жұмысын үлгі бойынша сипаттай білу және орындау процесі туралы айту; 0. 3. 1. 2 музыкалық-шығармашылық жұмысты талдағанда және бағалағанда жалғаулар мен жұрнақтарды дұрыс қолдану және түсіну; 0. 3. 1. 3 адамдарда әртүрлі көзқарастар болуына жол беру, мұғалім мен жолдастары берген өз жұмысының бағасын дұрыс қабылдау; 0. 3. 1. 4 тыңдалған әндерде қоршаған болмыстың объектілері мен құбылыстарын тану, атау және анықтау	1. 3. 1. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өзінің музыкалық іс - әрекет нәтижелеріне баға беру; 1. 3. 1. 2 музыкалық және музыкалық-ырғақтық терминдерді түсіну, тыңдай білу, білім алушылардың жұмысын бағалау бойынша диалогқа қатысуға бастама жасау; 1. 3. 1. 3 орындалған музыкалық-шығармашылық жұмыстардың сапасын талқылау барысында конструктивтік ұстаным мен жұмыс авторына оң көзқарас көрсете отырып, ынтымақтастықты жүзеге асыру, жұптар мен шағын топтарда жұмыс істеу; 1. 3. 1. 4 бағалауға дайындық кезінде өз әрекетін реттеу үшін сөйлеу тілін қолдану	2. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 2. 3. 1. 2 берілген жоспар бойынша 45-50 сөз көлемінде талқылау элементтерімен бағалау сипатындағы (шығармашылық жұмыс материалдары бойынша) сипаттама-әңгіме беру; 2. 3. 1. 3 өз шығармашылық нәтижелерін бағалау және түзету барысында мұғаліммен нәтижелі қарым - қатынас жасау және ынтымақтасу, өзінің музыкалық-шығармашылық жұмыстарын ұжымдық талқылауға қатысу; 2. 3. 1. 4 бағалау барысында вербальді емес құралдарды пайдалана отырып, тілектестік пен эмоционалдық-адамгершілік қайырымдылықты көрсету	3. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты бағалау және шығармашылық жұмысты жақсарту үшін идеялар ұсыну; 3. 3. 1. 2 мұғалімнің жетекшілігімен берілген шығармашылық жұмыстарды терминологияны, соның ішінде предикативті лексиканы қолдана отырып, берілген сапа критерийлері бойынша талдау және саралау; 3. 3. 1. 3 музыкалық-шығармашылық қызметтің нәтижесін бағалау: қажет болған жағдайда түзету; 3. 3. 1. 4 бағалау процесінде салыстырудың, талдаудың, жинақтаудың, жіктеудің логикалық әрекеттерін меңгеруді көрсету	4. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты критерийлерге сәйкес бағалау, шығармашылық жұмысты жақсарту туралы ұсыныстар енгізу; 4. 3. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен музыкалық-шығармашылық жұмыстардың сапасын анықтау үшін қарапайым критериалды құралын құру; 4. 3. 1. 3 шығармашылық жұмыстарды бағалаудың барлық кезеңдерінде тиімді ынтымақтастық дағдыларын көрсету, жанжалдардан аулақ болу және конфликт жағдайлардан шығу; 4. 3. 1. 4 тікелей, айқын және шынайы өз музыкасында көңіл-күй, сипатын және оған өз көзқарасын жеткізе білу

4) "Музыкалық терапияның элементтері" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0- сынып	1-сынып	2- сынып	3- сынып	4- сынып
4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	0. 4. 1. 1 қарапайым объектілерге аспаптармен жанасу арқылы әр түрлі күш пен ұзақтықтағы дыбыстарды шығара білу; 0. 4. 1. 2 “еркін дирижерлау” түрінде сезім мен уайымды жеткізу	1. 4. 1. 1 дыбыстың шығу көзін анықтау арқылы кеңістіктегі дыбысты оқшаулау; 1. 4. 1. 2 бір орында тұрып музыкамен қадамдау, дене саулығы мен сергектік сезініп көрсету	2. 4. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығармалардың сюжеттерінде-оқиғаның және одан кейінгі сезімнің, көңіл-күйдің логикалық себеп-салдарлық байланысын анықтау; 2. 4. 1. 2 музыка бойынша твист-жүруді орындау, қимыл ырғағына ілесу, динамика мен әуеннің қарқыны мен қуанышын жеткізу	3. 4. 1. 1 музыкалық шығарманың идеялары мен мәнмәтіндерін түсінуді көрсету: тыңдау, зейін қою, айту, қайталап айту, мимикалық қалыптарды қабылдау; 3. 4. 1. 2 серіктестің мимика, пантомимика және қимыл бойынша көңіл-күйін көрсете отырып, музыкалық-ырғақтық қозғалыстарды орындау	4. 4. 1. 1 музыкалық өнердің түрлеріне тұрақты қызығушылық білдіру: диалогтарда музыканттардың тегі, шығармалардың атаулары, стильдер; 4. 4. 1. 2 музыкалық сүйемелдеумен тыйым салынған мимикалық және пантомимикалық қалыпта тапсырмаларды орындау
4.2 Эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапияның элементтері	0. 4. 2. 1 релаксациялық тәсілдерді білу және қолдану: мұғалімнің бағыттаушы көмегімен тырысудан босаңсуға; 0. 4. 2. 2 седативті немесе белсендіруші әсер беретін (И. С. Бах) шығармаларды скрипка, флейта, орган дыбыстарымен тыңдау	1. 4. 2. 1 релаксациялық тәсілдерді білу және қолдану: мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық нұсқау бойынша босаңсу; 1. 4. 2. 2 музыкалық шығармалардағы әзіл-сықақ және дұрыс әсер етудің вербальді емес құралдарын бақылау, жағдаяттың әзіл екендігін сезіну	2. 4. 2. 1 релаксациялық тәсілдерді білу және қолдану: өзін сендіру арқылы босаңсыту (аутосуггестия элементтері); 2. 4. 2. 2 музыкалық шығармалардағы әзіл-сықақ ахуалын түсіну және дұрыс әрекет етудің вербальді емес құралдарын пайдалану, жағдаяттың әзіл екендігін түсіну	3. 4. 2. 1 қиын жағдайларда эмоционалдық шиеленіс пен логофобияны шешуге өзін сендірудің кемінде 4-5 музыкалық формулаларын білу және қолдану; 3. 4. 2. 2 музыкалық туындыны орындау кезінде (суретте, пиктограммада) бейнеленген адамның мимикасы бойынша қуаныш, қайғы және таң қалу сезімін анықтау	4. 4. 2. 1 дем алу - дем шығару жиілігін төмендету арқылы қозғалыс және эмоциялық қозуды әлсірету; 4. 4. 2. 2 музыкалық туындыны орындау кезінде, қуаныш, қайғы, таңқалу, қорқыныш, мимикалық қалыптарды кезектестіріп көрсету
4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	0. 4. 3. 1 үлгі бойынша 3-5 массаж тәсілдерін қолдана отырып, саусақтар мен қол білезіктеріне музыка бойынша өздігінен массаж жасау; 0. 4. 3. 2 ырғақпен оқу және оркестрде музыка орындау: баяу: I I I I және жылдам: I I I I I I I; 0. 4. 3. 3 вальстік және марштық ырғағы бар (рифмаланған) мәтіндер мен әуендерде ұсынылған екі өлеңнен ырғақты суреттемелі - эталонды тану	1. 4. 3. 1 сөздік нұсқау бойынша 3-5 массаж тәсілдерін қолдана отырып, саусақтар мен қол білезіктеріне музыка бойынша өздігінен массаж жасау; 1. 4. 3. 2 А. Стрельникова бойынша парадоксалды тыныс алу гимнастикасынан әуен ырғағында 4-5 жаттығуды орындау; 1. 4. 3. 3 күрделі буындық құрылымдарды анық және біріктіріп айту	2. 4. 3. 1 дыбыс беру механизмін нақтылау үшін кинестетикалық және көру анализаторларын қолдану; 2. 4. 3. 2 әуен ырғағының өзгеруіне сәйкес қозғалыс қарқынын өзгерту арқылы бет, артикуляциялық бұлшық еттерді дамытатын арнайы жаттығуларды орындау; 2. 4. 3. 3 2-3-4 элементтен тұратын буындар сериясын түрлендіру, оларда дауысты, жұп дауысты дыбыстарды және дауыстың күшін әуен-аккомпанементтің өзгерістеріне сәйкес түрлендіру	3. 4. 3. 1 бірқалыпты әуендер мен қимылдарды пайдалана отырып, бір дауыссыз дыбыстан күрделі буындық құрылымнан келесі сөздерге бірқалыпты біртіндеп өту; 3. 4. 3. 2 ән айту және сөйлеу актісінде тыныс алуды дұрыс реттеу, негізінен дауысты дыбыстарға ауа жіберу; 3. 4. 3. 3 есту арқылы дауыспен және үзілісте негізгі, музыкаға тиесілі 1-2 сөзден тұратын сұрақ сөйлемінде сөзді анықтау	4. 4. 3. 1 симфониялық оркестрдің орындауында классикалық шығармаларды музыкамен артикуляциялық мүшелер мен көзге арналған гимнастиканы, саусақпен динамикалық жаттығуларды орындау; 4. 4. 3. 2 фонациялық тыныс алуды, дауыстап және ақырын дауысты шығаруды дамытуға жаттығулар жасау бойынша идеяларды ұсыну; 4. 4. 3. 3 ән орындау кезінде өз тілінің дыбыстық мәдениетін жетілдіруге ұмтылысын көрсету

31. Бағдарлама күрделі тіл кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

32. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Музыка" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0 - сынып:

1- кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 қол жетімді вербалды және вербалды емес құралдармен музыкаға тұрақты қызығушылықты көрсету
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	0. 1. 2. 2 дирижерлаудың мазмұны мен маңызы туралы қолжетімді құралдармен айта білу және түсіну
	1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 1 әуені мен мәтіні бойынша таныс әндерді атау және естіп тану
	2.1 Материалдарды жинау және музыкалық идеяларды іске асыру	0. 2. 1. 1 музыкамен байланысты жұмбақтарды шешу
2. Менің мектебім	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	0. 1. 2. 2 дирижерлаудың мазмұны мен маңызы туралы қолжетімді құралдармен айта білу және түсіну
	1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 2 хор түрлерін анықтап тану: балалар, әйел, ер, аралас
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 өз жұмысын үлгі бойынша сипаттай білу және орындау процесі туралы айту
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	0. 4. 1. 1 қарапайым объектілерге аспаптармен жанасу арқылы әр түрлі күш пен ұзақтықтағы дыбыстарды шығара білу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 1. 2 қазақ халық музыкасының дыбысталуына қол жетімді вербалды және вербалды емес құралдармен тұрақты қызығушылықты көрсету
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	0. 4. 3. 1 үлгі бойынша 3-5 массаж тәсілдерін қолдана отырып, саусақтар мен қол білезіктеріне музыка бойынша өздігінен массаж жасау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 3 вокалдық миниатюралар мысалында музыка мен ауызекі сөйлеудің ұқсастығы мен айырмашылықтарын бақылау
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 әнге ырғақты сүйемелдеуді жазу
4 Бізді қоршаған әлем	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 3. 4 дыбыс биіктігін қол мен дененің қимылы арқылы бейнелеу ("Музыкалық баспалдақ" ойнау)
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 2 музыкалық-шығармашылық жұмысты талдағанда және бағалағанда жалғаулар мен жұрнақтарды дұрыс қолдану және түсіну
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	0. 4. 1. 2 “еркін дирижерлау” түрінде сезім мен уайымды жеткізу
3 - тоқсан
5. Саяхат	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 1. 3 қобызды, балалайка мен барабанды тыңдай отырып, шулы және музыкалық дыбыстарды ажырату, оларды мұғаліммен ұштасқан сөйлеуде нақты атау
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	0. 1. 2. 4 дирижерлаудың мазмұны мен маңызы туралы қолжетімді құралдармен айта білу және түсіну
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	0. 2. 2. 1 әнге ырғақты сүйемелдеуді жазу
6. Сал-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 5 бейнесі бойынша музыкалық аспаптарды тану
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 1 өз жұмысын үлгі бойынша сипаттай білу және орындау процесі туралы айту
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	0. 4. 1. 1 қарапайым объектілерге аспаптармен жанасу арқылы әр түрлі күш пен ұзақтықтағы дыбыстарды шығара білу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 5 бейнесі бойынша музыкалық аспаптарды тану
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	0. 2. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен музыкалық идеяны іске асыру үшін музыкалық материалдарды жинау процесінің мазмұнын бақылау және түсіну
8. Дені саудың-жаны сау	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	0. 1. 1. 1 қол жетімді вербалды және вербалды емес құралдармен музыкаға тұрақты қызығушылықты көрсету
	1.3 Музыкалық сауаттылық	0. 1. 3. 5 бейнесі бойынша музыкалық аспаптарды тану; 0. 1. 3. 3 вокалдық миниатюралар мысалында музыка мен ауызекі сөйлеудің ұқсастығы мен айырмашылықтарын бақылау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	0. 2. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен музыкалық идеяны іске асыру үшін музыкалық материалдарды жинау процесінің мазмұнын бақылау және түсіну
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	0. 3. 1. 3 адамдарда әртүрлі көзқарастар болуына жол беру, мұғалім мен жолдастары берген өз жұмысының бағасын дұрыс қабылдау; 0. 3. 1. 4 тыңдалған әндерде қоршаған болмыстың объектілері мен құбылыстарын тану, атау және анықтау
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	0. 4. 1. 2 “еркін дирижерлау” түрінде сезім мен уайымды жеткізу
	4.2 Эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапияның элементтері	0. 4. 2. 1 релаксациялық тәсілдерді білу және қолдану: мұғалімнің бағыттаушы көмегімен тырысудан босаңсуға; 0. 4. 2. 2 седативті немесе белсендіруші әсер беретін (И. С. Бах) шығармаларды скрипка, флейта, орган дыбыстарымен тыңдау
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	0. 4. 3. 1 үлгі бойынша 3-5 массаж тәсілдерін қолдана отырып, саусақтар мен қол білезіктеріне музыка бойынша өздігінен массаж жасау; 0. 4. 3. 2 ырғақпен оқу және оркестрде музыка орындау: баяу:I I I I және жылдам: I I I I I I I

2) 1- сынып:

2 -кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және бағыттаушы көмекпен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту; 1. 1. 1. 2 отандық өнер қайраткерлерінің музыкалық поэтикалық шығармашылығында, қазақ музыкалық фольклорының алуан түрлілігінде бағдарлану
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 2 әндерді орындау кезінде негізгі дирижерлік қимылдарды түсіну; 1. 1. 2. 3 музыкалық штрихтерді пайдалана отырып, шығармаларды орындауда музыкалық аспаптармен сүйемелдеу; 1. 1. 2. 4 шығарманың сюжеті бойынша "жанды сурет" жасау, мұғалімнің бағыттаушы көмегін пайдалана отырып, оған ауызша түсініктеме беру
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 1 әннің құрылымын білу: шумақ пен қайырманы ажырату; 1. 1. 3. 2 хордың түрлерін тану және қол жетімді деңгейде өз пікірін негіздеу; 1. 1. 3. 3 музыкалық жанрларды тану және атау; 1. 1. 3. 5 қобыз бен балалайканымен бірге, түрлі музыкалық аспаптардың дыбысын есту арқылы анықтау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру
2. Менің мектебім	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және бағыттаушы көмекпен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту; 1. 1. 1. 2 отандық өнер қайраткерлерінің музыкалық поэтикалық шығармашылығында, қазақ музыкалық фольклорының алуан түрлілігінде бағдарлану
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 2 әндерді орындау кезінде негізгі дирижерлік қимылдарды түсіну; 1. 1. 2. 4 шығарманың сюжеті бойынша "жанды сурет" жасау, мұғалімнің бағыттаушы көмегін пайдалана отырып, оған ауызша түсініктеме беру
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 1 әннің құрылымын білу: шумақ пен қайырманы ажырату; 1. 1. 3. 2 хордың түрлерін тану және қол жетімді деңгейде өз пікірін негіздеу; 1. 1. 3. 3 музыкалық жанрларды тану және атау; 1. 1. 3. 4 графикалық жазбаны музыканың бейнесімен салыстыру; музыкадағы ақпаратты көрсетудің таңбалы-символдық құралдарын ұғыну; 1. 1. 3. 5 қобыз бен балалайканымен бірге, түрлі музыкалық аспаптардың дыбысын есту арқылы анықтау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өзінің музыкалық іс - әрекет нәтижелеріне баға беру
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	1. 4. 1. 1 дыбыстың шығу көзін анықтау арқылы кеңістіктегі дыбысты оқшаулау; 1. 4. 1. 2 бір орында тұрып музыкамен қадамдау, дене саулығы мен сергектік сезініп көрсету
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және бағыттаушы көмекпен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 2 әндерді орындау кезінде негізгі дирижерлік қимылдарды түсіну
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 1 әннің құрылымын білу: шумақ пен қайырманы ажырату; 1. 1. 3. 2 хордың түрлерін тану және қол жетімді деңгейде өз пікірін негіздеу; 1. 1. 3. 3 музыкалық ақпаратты көрсететін құралдарда музыкалық жанрларды тану және атау
	2.1 Музыкалық шығармашылық	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру
4. Бізді қоршаған әлем	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және бағыттаушы көмекпен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 1 әннің құрылымын білу: шумақ пен қайырманы ажырату; 1. 1. 3. 5 қобыз бен балалайканымен бірге, түрлі музыкалық аспаптардың дыбысын есту арқылы анықтау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өзінің музыкалық іс - әрекет нәтижелеріне баға беру
	4.2 Эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапияның элементтері	1. 4. 2. 1 релаксациялық тәсілдерді білу және қолдану: мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық нұсқау бойынша босаңсу; 1. 4. 2. 2 музыкалық шығармалардағы әзіл-сықақ және дұрыс әсер етудің вербальді емес құралдарын бақылау, жағдаяттың әзіл екендігін сезіну
3 – тоқсан
5. Саяхат	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және мұғалімнің бағыттаушы көмегімен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту; 1. 1. 1. 2 отандық өнер қайраткерлерінің музыкалық поэтикалық шығармашылығында, қазақ музыкалық фольклорының алуан түрлілігінде бағдарлану
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 3 музыкалық штрихтерді пайдалана отырып, шығармаларды орындауда музыкалық аспаптармен сүйемелдеу
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 1 әннің құрылымын білу: шумақ пен қайырманы ажырату; 1. 1. 3. 4 графикалық жазбаны музыканың бейнесімен салыстыру; музыкадағы ақпаратты көрсетудің таңбалы-символдық құралдарын ұғыну
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру,
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	1. 2. 2. 1 әуенді шығару алгоритмінің элементтерін меңгеру
6. Сал-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және мұғалімнің бағыттаушы көмегімен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 1 әннің құрылысын білу: ойын-сауық пен әндерді ажырату, графикалық жазбаларды музыкалық түрде салыстыру; музыкадағы ақпаратты көрсетудің таңбалы-символдық құралдарын ұғыну
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 1. 2. 1. 2 мұғалімнің бағыттаушыкөмегімен балалар ән-биінің орындаушылық жоспарын құрастыру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өзінің музыкалық іс - әрекет нәтижелеріне баға беру
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	1. 4. 3. 1 сөздік нұсқау бойынша 3-5 массаж тәсілдерін қолдана отырып, саусақтар мен қол білезіктеріне музыка бойынша өздігінен массаж жасау; 1. 4. 3. 2 А. Стрельникова бойынша парадоксалды тыныс алу гимнастикасынан әуен ырғағында 4-5 жаттығуды орындау
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және мұғалімнің бағыттаушы көмегімен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 2 әндерді орындау кезінде негізгі дирижерлік қимылдарды түсіну
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 4 графикалық жазбаны музыканың бейнесімен салыстыру; музыкадағы ақпаратты көрсетудің таңбалы-символдық құралдарын ұғыну
	2.1 Материалдарды жинау және музыкалық идеяларды іске асыру	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 1. 2. 1. 2 мұғалімнің бағыттаушыкөмегімен балалар ән-биінің орындаушылық жоспарын құрастыру
8. Дені саудың-жаны сау	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	1. 1. 1. 1 таныс музыканы есту арқылы тану, оны түсіну және мұғалімнің бағыттаушы көмегімен екпінді, динамиканы және регистрді сипаттай отырып ол туралы айту; 1. 1. 1. 2 отандық өнер қайраткерлерінің музыкалық поэтикалық шығармашылығында, қазақ музыкалық фольклорының алуан түрлілігінде бағдарлану
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	1. 1. 2. 1 қазақ және орыс халықтарының бесік жырларын, ән айту ережелеріне сәйкес әннің сипатын бере отырып ән орындау; 1. 1. 2. 2 әндерді орындау кезінде негізгі дирижерлік қимылдарды түсіну
	1.3 Музыкалық сауаттылық	1. 1. 3. 3 музыкалық жанрларды тану және атау; 1. 1. 3. 4 музыканың жанрларын білу; 1. 1. 3. 5 қобыз бен балалайканымен бірге, түрлі музыкалық аспаптардың дыбысын есту арқылы анықтау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	1. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	1. 3. 1. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өзінің музыкалық іс - әрекет нәтижелеріне баға беру
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	1. 4. 3. 3 күрделі буындық құрылымдарды анық және біріктіріп айту

3) 2- сынып:

3- кесте

Ортақ тақырыптар	Подразделы	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау; 2. 1. 2. 2 ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 2. 1. 2. 3 екпіні мен ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, шулы және ұрмалы аспаптарда ойнау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау; 2. 1. 3. 5 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
2. Менің отбасым және достарым	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау; 2. 1. 2. 4 театрландырылған және музыкалық-пластикалық композициялар жасау, вокалдық-хор шығармаларын орындау кезінде музыкалық бейнелерді іске асыру
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 2. 3. 1. 2 берілген жоспар бойынша 45-50 сөз көлемінде талқылау элементтерімен бағалау сипатындағы (шығармашылық жұмыс материалдары бойынша) сипаттама-әңгіме беру
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	2. 4. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығармалардың сюжеттерінде-оқиғаның және одан кейінгі сезімнің, көңіл-күйдің логикалық себеп-салдарлық байланысын анықтау; 2. 4. 1. 2 музыка бойынша твист-жүруді орындау, қимыл ырғағына ілесу, динамика мен әуеннің қарқыны мен қуанышын жеткізу
2 - тоқсан
3. Менің мектебім	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау; 2. 1. 2. 2 ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 2. 1. 2. 3 екпіні мен ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, шулы және ұрмалы аспаптарда ойнау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
4. Менің туған өлкем	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау; 2. 1. 2. 2 ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 2. 1. 2. 3 екпіні мен ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, шулы және ұрмалы аспаптарда ойнау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	2. 2. 2. 1 ән, би, марш рухындағы поэтикалық мазмұнға сәйкес қарапайым әуендер тақырыптарында импровизациялау
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 2. 3. 1. 2 берілген жоспар бойынша 45-50 сөз көлемінде талқылау элементтерімен бағалау сипатындағы (шығармашылық жұмыс материалдары бойынша) сипаттама-әңгіме беру
	4.2 Эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапияның элементтері	2. 4. 2. 1 релаксациялық тәсілдерді білу және қолдану: өзін сендіру арқылы босаңсыту (аутосуггестия элементтері); 2. 4. 2. 2 музыкалық шығармалардағы әзіл-сықақ ахуалын түсіну және дұрыс әрекет етудің вербальді емес құралдарын пайдалану, жағдаяттың әзіл екендігін түсіну
3- тоқсан
5. Дені саудың-жаны сау	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 2 ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 2. 1. 2. 3 екпіні мен ырғақтық суреттемелерін сақтай отырып, шулы және ұрмалы аспаптарда ойнау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
6. Сал-дәстүр және ауыз әдебиеті	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау; 2. 1. 3. 4 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	2. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысқа түсініктеме беру және оны жақсарту бойынша ұсыныстар енгізу; 2. 3. 1. 2 берілген жоспар бойынша 45-50 сөз көлемінде талқылау элементтерімен бағалау сипатындағы (шығармашылық жұмыс материалдары бойынша) сипаттама-әңгіме беру
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	2. 4. 3. 1 дыбыс беру механизмін нақтылау үшін кинестетикалық және көру анализаторларын қолдану; 2. 4. 3. 2 әуен ырғағының өзгеруіне сәйкес қозғалыс қарқынын өзгерту арқылы бет, артикуляциялық бұлшық еттерді дамытатын арнайы жаттығуларды орындау
4 - тоқсан
7. Қоршаған орта	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау; 2. 1. 1. 2 қазақ халық және классикалық музыка аспаптарының қазақ халық және кәсіби музыкасының түрлі үлгілерін салыстыру процесінде дыбысталуы мен тембрін салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
8. Саяхат	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	2. 1. 1. 1 музыканың ырғағын, сипаты мен көңіл-күйін анықтау, мұғалімнің бағыттаушы көмегімен музыкалық шығарманың көңіл-күйі мен идеясы туралы ойлау
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	2. 1. 2. 1 әртүрлі сипатты әндерді орындау, ән айту ережелерін сақтай отырып жеке ансамбльде, хорда, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	2. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыс арқылы музыканың сипатын беру; 2. 2. 1. 2 мерекелерге, концерттерге дайындық бойынша басқа білім алушылармен топта жұмыс істеу кезінде пәндік лексиканы пайдалана отырып, нақтылайтын сұрақтар қою
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	2. 1. 3. 1 музыкалық шығармадағы мотивті, музыкалық фразаны анықтау; 2. 1. 3. 2 музыкалық жанрларды анықтау, қазақ халқының ауызша халық шығармашылығы туралы түсінік беру; 2. 1. 3. 3 арнайы терминологияны пайдалана отырып, музыкалық жанрларды анықтау
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	2. 4. 3. 2 әуен ырғағының өзгеруіне сәйкес қозғалыс қарқынын өзгерту арқылы бет, артикуляциялық бұлшық еттерді дамытатын арнайы жаттығуларды орындау

4) 3- сынып:

4- кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Тірі табиғат	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 қазақ және Қазақстан халықтарының музыкалық дәстүрлерінің ерекшеліктерін анықтау, отандық халық музыкалық дәстүрлерін бағалау; 3. 1. 1. 3 қарсылықты қатынасты біліретін жалғаулықтармен күрделі сөйлемді пайдаланып, әр түрлі аранжировкаларда музыкалық шығарманың дыбысталуын анықтау және салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 3. 1. 2. 3 ансамбльде марш ырғағы мен вальс ырғағын қоса алғанда, түрлі ырғақты суреттемелерді, шулы музыкалық және қазақ халық ұрмалы аспаптарында ырғақты және динамиканы сақтай отырып ойнау; 3. 1. 2. 4 бейнелеу өнері құралдарымен музыкалық шығарманың бейнелі мазмұнын көрсету: суреттер, декорация эскиздері, костюмдер
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 3 салыстыру мен ассоциацияларды пайдалана отырып, музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 4 ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау; 3. 1. 3. 5 халық, үрмелі, симфониялық оркестрлердің музыкалық аспаптарын ажырату
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 қазақ және Қазақстан халықтарының музыкалық дәстүрлерінің ерекшеліктерін анықтау, отандық халық музыкалық дәстүрлерін бағалау
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау; 3. 1. 2. 3 ансамбльде марш ырғағы мен вальс ырғағын қоса алғанда, түрлі ырғақты суреттемелерді, шулы музыкалық және қазақ халық ұрмалы аспаптарында ырғақты және динамиканы сақтай отырып ойнау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 3 салыстыру мен ассоциацияларды пайдалана отырып, музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 4 ноталар бойынша қарапайым әуендер орындау
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	3. 2. 2. 1 мәдени бос уақытты, өзіндік музыкалық шығармашылық қызметті музицирлеу элементтерімен ұйымдастыру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты бағалау және шығармашылық жұмысты жақсарту үшін идеялар ұсыну; 3. 3. 1. 2 мұғалімнің жетекшілігімен берілген шығармашылық жұмыстарды терминологияны, соның ішінде предикативті лексиканы қолдана отырып, берілген сапа критерийлері бойынша талдау және саралау; 3. 3. 1. 3 музыкалық-шығармашылық қызметтің нәтижесін бағалау: қажет болған жағдайда түзету
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	3. 4. 1. 1 музыкалық шығарманың идеялары мен мәнмәтіндерін түсінуді көрсету: тыңдау, зейін қою, айту, қайталап айту, мимикалық қалыптарды қабылдау; 3. 4. 1. 2 серіктестің мимика, пантомимика және қимыл бойынша көңіл-күйін көрсете отырып, музыкалық-ырғақтық қозғалыстарды орындау
2- тоқсан
3. Уақыт	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 3 салыстыру мен ассоциацияларды пайдалана отырып, музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату; 3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну
	2.1 Музыкалық шығармашылық	3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
4. Сәулет	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты бағалау және шығармашылық жұмысты жақсарту үшін идеялар ұсыну; 3. 3. 1. 2 мұғалімнің жетекшілігімен берілген шығармашылық жұмыстарды терминологияны, соның ішінде предикативті лексиканы қолдана отырып, берілген сапа критерийлері бойынша талдау және саралау
	4.2 Эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапияның элементтері	3. 4. 2. 1 қиын жағдайларда эмоционалдық шиеленіс пен логофобияны шешуге өзін сендірудіңкемінде 4-5 музыкалық формулаларын білу және қолдану; 3. 4. 2. 2 музыкалық туындыны орындау кезінде (суретте, пиктограммада) бейнеленген адамның мимикасы бойынша қуаныш, қайғы және таң қалу сезімін анықтау
3 –тоқсан
5. Өнер	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
6.Атақты тұлғалар	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру; 3. 1. 1. 2 қазақ және Қазақстан халықтарының музыкалық дәстүрлерінің ерекшеліктерін анықтау, отандық халық музыкалық дәстүрлерін бағалау
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату; 3. 1. 3. 3 салыстыру мен ассоциацияларды пайдалана отырып, музыкалық жанрлар мен стильдерді анықтау және ажырату
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты бағалау және шығармашылық жұмысты жақсарту үшін идеялар ұсыну; 3. 3. 1. 2 мұғалімнің жетекшілігімен берілген шығармашылық жұмыстарды терминологияны, соның ішінде предикативті лексиканы қолдана отырып, берілген сапа критерийлері бойынша талдау және саралау
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	3. 4. 3. 1 бірқалыпты әуендер мен қимылдарды пайдалана отырып, бір дауыссыз дыбыстан күрделі буындық құрылымнан келесі сөздерге біртіндеп өту; 3. 4. 3. 2 ән айту және сөйлеу актісінде тыныс алуды дұрыс реттеу, негізінен дауысты дыбыстарға ауа жіберу
4- тоқсан
7. Су - тіршілік көзі	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	3. 1. 1. 1 тыңдалған музыканың сипатын, мазмұнын, жанрларын, музыкалық мәнерлілігін анықтау және салыстыру
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	3. 1. 2. 1 ырғақты және динамиканы сақтай отырып, музыкалық аспаптың сүйемелдеуімен әр түрлі сипаттағы әндерді орындау; 3. 1. 2. 2 көркемдік бейнені бере отырып, дирижерлік қимылдарға сәйкес әндерді орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	3. 1. 3. 1 музыкалық форманың құрылымын анықтау: шумақ, шумақ-қайырма, бір бөлімді, екі бөлімді; 3. 1. 3. 2 музыкалық шығарманы талдау кезінде негізгі музыкалық ұғымдарды анықтау және ажырату
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	3. 2. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмыстарға, музыкалық фразаларды шығару үшін идеялар ұсыну; 3. 2. 1. 2 мектептің мәдени-көпшілік іс-шараларын ұйымдастыру мен өткізуге, оның ішінде афишаны әзірлеуге ересектерге көмек көрсету
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	3. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты бағалау және шығармашылық жұмысты жақсарту үшін идеялар ұсыну; 3. 3. 1. 2 мұғалімнің жетекшілігімен берілген шығармашылық жұмыстарды терминологияны, соның ішінде предикативті лексиканы қолдана отырып, берілген сапа критерийлері бойынша талдау және саралау
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	3. 4. 3. 3 есту арқылы дауыспен және үзілісте негізгі, музыкаға тиесілі 1-2 сөзден тұратын сұрақ сөйлемінде сөзді анықтау

5) 4- сынып:

5- кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1- тоқсан
1. Менің Отаным - Қазақстан	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	4. 1. 1. 1 музыкалық-шығармашылық қызметтің әр түрлерінде өзінің қатынасын көрсете отырып, өнерге эмоционалды, эстетикалық үн қосу
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	4. 1. 2. 1 дауыстың шығуы немесе аспапты дыбыстауда табиғат пен қоршаған өмірдің, көңіл-күйдің, сезімнің, адамның сипаты мен ойының бейнелерін іске асыру
	1.3 Музыкалық сауаттылық	4. 1. 3. 1 классикалық музыкалық формаларды анықтау: соната, рондо, вариация, симфония
	2.1 Материалдарды жинау және музыкалық идеяларды іске асыру	4. 2. 1. 1 музыкалық - шығармашылық жұмыс үшін өз аудио-және видеотекасын, түрлі материалдарды, ресурстарды іріктеу, идеялар ұсыну
2. Адами құндылықтар	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	4. 1. 2. 2 дирижерлік қимылдарға сәйкес, ырғақтық сурет пен көркемдік бейнені бере отырып, ансамбльдік әнге қатысу
	1.3 Музыкалық сауаттылық	4. 1. 3. 2 ауызша және жазбаша жұмыстарда негізгі музыкалық ұғымдарды, оның ішінде шығарма-пайымдауларды пайдалану
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты критерийлерге сәйкес бағалау, шығармашылық жұмысты жақсарту туралы ұсыныстар енгізу
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	4. 4. 1. 1 музыкалық өнердің түрлеріне тұрақты қызығушылық білдіру: диалогтарда музыканттардың тегі, шығармалардың атаулары, стильдер
2- тоқсан
3. Мәдени мұра	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	4. 1. 1. 2 қазақ композиторлары мен жыраулардың музыкалық шығармаларының жанрларын ажырату, стилін анықтау (халықтық, классикалық)
	1.2 Музыкалық шығарманы орындау	4. 4. 3. 1 симфониялық оркестрдің орындауында классикалық шығармаларды музыкамен артикуляциялық мүшелер мен көзге арналған гимнастиканы, саусақпен динамикалық жаттығуларды орындау
	1.3 Музыкалық сауаттылық	4. 1. 3. 3 түрлі жанрда және стильде шығармаларды орындау
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 өзінің шығармашылық ойларын музыкалық іс-әрекеттің әртүрлі түрлерінде (ән айту және музыканы интерпретациялау, балалардың қарапайым музыкалық аспаптарында ойнау, музыкалық-пластикалық қозғалыс және импровизация) іске асыру
4. Мамандықтар әлемі	1.3 Музыкалық сауаттылық	4. 1. 3. 4 ауызша және жазбаша жұмыстарды орындау кезінде ноталық сауаттылық негіздерін қолдану
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен музыкалық-шығармашылық жұмыстардың сапасын анықтау үшін қарапайым критериалды құралын құру
	4.1 Сөйлеудің психологиялық базасын дамытуға арналған музыкалық терапия элементтері	4. 4. 1. 2 музыкалық сүйемелдеумен тыйым салынған мимикалық және пантомимикалық қалыпта тапсырмаларды орындау
3- тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	1.1 Музыканы тыңдау және талдау	4. 1. 1. 3 музыкалық шығармаларды әуен, интонация бойынша тану және ол туралы әңгіме-сипаттау түрінде ойлау элементтерімен, өзінің ойлары мен сезімдерін жоспар бойынша (5-7 сөйлем) түсіндіру
	1.2 Музыкалық шығармаларды орындау	4. 1. 2. 4 ән айту, сөз, қозғалыс, ойын, іс-қимылда кәсіби және халық шығармашылығының көркемдік-бейнелік мазмұны мен интонациялық –әуендік ерекшеліктерін іске асыру
	2.2 Музыка шығару және импровизациялау	4. 2. 2. 1 өзінің шығармашылық ойларын музыкалық іс-әрекеттің әртүрлі түрлерінде (ән айту және музыканы интерпретациялау, балалардың қарапайым музыкалық аспаптарында ойнау, музыкалық-пластикалық қозғалыс және импровизация) іске асыру
6. Қоршаған ортаны қорғау	1.3 Музыкалық сауаттылық	4. 1. 3. 5 әр түрлі халықтардың музыкалық аспаптарын топтар бойынша топтастыру, оларды әр түрлі контекстерде салыстыру
	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 1 музыкалық-шығармашылық жұмысты критерийлерге сәйкес бағалау, шығармашылық жұмысты жақсарту туралы ұсыныстар енгізу
	4.2 Эмоцияларды тұрақтандыруға арналған музыкалық терапияның элементтері	4. 4. 2. 1 дем алу - дем шығару жиілігін төмендету арқылы қозғалыс және эмоциялық қозуды әлсірету; 4. 4. 2. 2 музыкалық туындыны орындау кезінде, қуаныш, қайғы, таңқалу, қорқыныш, мимикалық қалыптарды кезектестіріп көрсету
4- тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1.3 Музыкалық сауаттылық	4. 1. 3. 5 әр түрлі халықтардың музыкалық аспаптарын топтар бойынша топтастыру, оларды әр түрлі контекстерде салыстыру
	2.1 Музыкалық идеяларды дамыту және материалдарды жинақтау	4. 2. 1. 1 музыкалық - шығармашылық жұмыс үшін түрлі материалдарды, ресурстарды іріктеу, идеялар ұсыну
8. Болашаққа саяхат	3.1 Музыкалық-шығармашылық жұмысты презентациялау және бағалау	4. 3. 1. 3 шығармашылық жұмыстарды бағалаудың барлық кезеңдерінде тиімді ынтымақтастық дағдыларын көрсету, жанжалдардан аулақ болу және конфликт жағдайлардан шығу; 4. 3. 1. 4 тікелей, айқын және шынайы өз музыкасында көңіл-күй, сипатын және оған өз көзқарасын жеткізе білу
	4.3 Сөйлеу тілі бұзылысын алдын алу және жоюға бағытталған музыкалық терапияның элементтері	4. 4. 3. 2 фонациялық тыныс алуды, дауыстап және ақырын дауысты шығаруды дамытуға жаттығулар жасау бойынша идеяларды ұсыну; 4. 4. 3. 3 ән орындау кезінде өз тілінің дыбыстық мәдениетін жетілдіруге ұмтылысын көрсету

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 58-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 603-қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5- бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – ауыр тілдік бұзылымдары бар оқушылардың тұлғалық қалыптасуы мен өзін-өзі көрсете білуінің негізі ретінде шығармашылық потенциалын ашу мақсатында, базалық көркем-технологиялық білімдері мен біліктілігін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) еңбектің саналылық және адамгершіліктік мағынасы жөнінде, адамның заттық-түрлендірушілік әректінің өнімдері жөнінде оқушылардың түсініктерін қалыптастыру;

2) қауіпсіздік техникасы ережелерінің меңгерілуін қамтамасыз ету;

3) түрлі өмірлік салада қажетті еңбек қабілеттерін дамыту;

4) оқушылардың адамгершіліктік тәжірибесін байыта отырып, эстетикалық сезімдері мен реакцияларын, Қазақстан халықтырының мәдениетіне деген сыйластығын өзектендіру;

5) оқушылардың шығармашылық қиялынын, өнер мен айналадағы әлемді қабылдау қабілетін, көркемдік іс-әрекеттеріндегі ынтымақтастық қабілеттері мен дағдыларын дамыту.

6. Түзете-дамыту міндеттері:

1) бұйымды әзірлеу барысында материалды, оның белгілерін, әрекеттерін білдіретін сөздермен лексиконды байыту;

2) сөздердің дыбыстық-сөйлемдік құрылымын дұрыс қайталап айтқызу арқылы бірыңғай фонетикалық режимнің орындалуын қамтамасыз ету;

3) анық мәнерлі сөйлеу тілінің интонациялық құралдарын дамыту;

4) технологиялық іс-әрекет барысында толыққанды комуникацияны болдыру үшін вербалды және вербалсыз құралдарды қолдану қабілеттерін дамыту;

5) байқампаздығын және көру арқылы есте сақтау қабілетін, сенсорикасын, қолдарының ұсақ моторикасын, кеңістіктік қиялын, техникалық және логикалық ойлау қабілетін, көзөлшемін, жоғары психикалық процестерін дамыту.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

7. Оқу процесін ұйымдастырудың педагогикалық тәсілдері арнайы білім беру қағидаларына негізделіп, білім алушылардың ерекше білім алу қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған.

8. Құндылықты-бағдарлық тәсіл мыналарды болжайды:

1) оқу ісінің ұйымдастырылуы және жоспарлануы, оның нәтижелерінің алынуы және қолданылуы белгілі бір құнылықтар позициясы арқылы жүзеге асырылады;

2) құдылықты бағдар – бұл тұлғаның өз іс-әрекеті барысында белгілі бір құндылықтарды бағдар ретінде таңдау қабілеті (құндылықтарды бағдарлай білу қабілеті), және де оларды өзінің әлеуметтік маңызы бар жеке құндылықтары ретінде түсінуі және қабылдауы;

3) орта білім беру құнылықтары, соның ішінде көркем еңбекке оқыту, "Мәңгілік ел" ұлттық идеясына негізделген және мұнда басты құндылықтар белгіленген: қазақстандық патриотизм және азаматтық жауапкершілік, сыйластық, ынтымақтастық, еңбек және шығармашылық, өмір бойы білім алу.

9. Іс-әрекеттік тәсілдің мәнісі мыналарда:

1) оқушы білімді дайын күйінде алмай, өзінің белсенді тұрғыдағы танымдық әс-ірекеті барысында меңгереді, бұл дегеніміз түрлі ақпарат көздерін, графикалық деректерді және басқа да оқулық ресурстарды өз бетінше іздеу, интерпретациялау, сараптамалау, қорыту және бағалау болып табылады;

2) заманауи материалдар, техникалар және технологиялар жайлы оқушының шығармашылықтық жұмысымен байланыстырылған көркемдік түсінігі - айналадағы әлемді, ұлттық дәстүрлерді, тарихты және туған өлкенің табиғатын ұғумен бірге, оқытудың интеграциясын қамтамасыз етеді.

10. Тұлғалы-бағдарлық тәсілдің мақсатына оқу процесінің дараландырылуы, оқушы тұлғасының үйлесімді және жан-жақты дамуы жатады.

11. Оқытудың коммуникативтік тәсілі коммуникативтік құзыреттілікті қалыптастыру үшін қолданылады, бұл оқушының келесі қабілеттерінен көрініс алады:

1) әңгімені бастау және жалғастыру, сұрақ қою, өз ниетін, өтінішін, қалауын, қорқынышын білдіру, әңгімені аяқтау;

2) бас тартуын, наразылығын, ризашылығын, тілектестігін қисынды және дұрыс көрсете білу;

3) коммуникация процесі барысында өнімді өзара әрекеттестікті ұстану;

4) вариативті тілдік құрылымдарды бірге вербалды және вербалсыз коммуникация құралдарын белсенді қолдану.

12. Көркемдік-технологиялық тәсіл әуелгі материалдарды шығармашылық өнімге айналдыру үшін жекелік немесе топтық оқу-танымдық іс-әрекетін қамтамасыз етеді, мұнда материалдар мен құрал-саймандардың қасиеттері, композиция заңдылықтары, түстану мен құрастырушылық негіздері, көркем еңбек нысандарын дайындаудың технологиялық ретттілігі жайлы білімдер қолданылады.

13. Ақпараттық-коммуникациялық технологияларды (бұдан әрі - АКТ) қолдану мыналарға бағытталады:

1) ақпараттық құзыреттілікті қалыптастыру, жұмыс, бос уақыт және коммуникация үшін технологияларды дұрыс және шығармашылық тұрғыда пайдалану;

2) ақпараттық-коммуникациялық технологияларын қолдану бойынша кооперативтік дағдыларды дамыту, ынтымақтастық құру, жабдықтар мен қосымшаларды қолдана отырып ақпаратпен және идеялармен ерікті алмасу, соның ішінде интерактивтік панелімен, "Шеберхана" ішкі бағдарламаның ("InteractiveWorkshop", "Менің үйім", "Геометриялық формалар") шеңберіндегі үшөлшемді аксессуарларымен, практикалық тілдік және шығармашылықтық құрастырушылық іске арналған карточкаларымен бірге.

3 - тарау. "Көркем еңбек" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

14. "Көркем еңбек" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 64 сағатты;

2) 1-сыныпта– аптасына 2сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2-сыныпта–аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

4) 3-сыныпта– аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты;

5) 4-сыныпта– аптасына 1 сағат, оқу жылында 34 сағатты құрайды.

15. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі;

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі;

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі.

16. "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) айналадағы әлемді білу және түсіну;

2) өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну;

3) шығармашылық идеяларды дамыту;

4) жоспарлау.

17. "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) айналадағы әлемді білу және түсіну;

2) айналадағы әлемді бейнелеу;

3) шығармашылық жұмыстарды орындау материалдарыжәне техникасы;

4) дайындау технологиясы;

5) қауіпсіздік техникасын сақтау.

18. "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) таныстырылым;

2) өнердегі тәсілдер сараптамасы;

3) шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау.

19. 0 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді білу және түсіну. Қолөнері және оның әлем халықтары мәдениетіндегі рөлі. Шеберлер, олардың кәсіптері және тұрғылықты жерлерінің жағдайларына қарай дайындайтын бұйымдарының түрлері. Заттық ортаны құрудағы дәстүрлер және шеберлердің шығармашылығы.Табиғат пен адам іс-әрекетінің үйлесімділігі. Табиғат әлемінің визуалдық сипаттамалары (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы). Құрастырылған әлемнің визуалдық сипаттамалары(түсі, формасы, өлшемі, фактурасы);

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі бойынша: Адамның көркем жұмыстарының дизайны, форманың бірлігі, функциялары, безендірілуі, стильдік үйлесім. Материалдарды қасиеттері бойынша және бұйымның пайдаланылуына қарай, таңдау. Құрал-саймандар мен құрылғыларды оңтайлы және қауіпсіз қолдану ережелері Бұйымдардың құрылымы мен пайдаланылуы, материалдар мен құрал-саймандардың таңдалуы, практикалық жұмыс пен технологиялық операциялардың реттілігі жөнінде түсінік. Материалдар мен құрал-саймандарды таңдау. Белгілеу (көзбен, шаблон бойынша, трафарет бойынша, сызғыштың, бұрыштықтың, циркульдың көмегімен). Детальдарын бөлектеп көрсету (үзу, қайшымен кесу), детальдардың формалық құрылымы (бүгу, жинау). Қазақстан Республикасы түрлі халықтырының сәндік ою-өрнектеріне сәйкес безендіру (өсімдіктік, геометриялық). Бұйымды жинау (желімдік, жіптік, сымдық, бұрамалық). Бұйымдарды табиғи формалары мен құрылымдары (оригами техникасындағы, геометриялық фигуралардың аппликацияларындағы жануарлар мен өсімдіктердің бейнелері) негізінде, қарапайым техникалық нысандарды құрастыру;

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі бойынша: Таныстырылым. Шығармашылық жұмыстарымен таныстыру. Шығармашылық жұмыстарын талқылау және бағалау.Шығармашылық жұмыста қажеттіліктерді, бейімділіктерді және қызығушылықтарды анықтау.

20. 1 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді білу және түсіну. Табиғат әлемінің визуалдық сипаттамалары: түсі, формасы, өлшемі, фактурасы. Құрастырылған әлемнің визуалдық сипаттамалары: түсі, формасы, өлшемі, фактурасы. Өнерді, мәдениетті, дәстүрлерді білу және түсіну. Бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрлары. Қазақ халқының қолданбалы өнері. Ою-өрнектер. Шығармашылық идеяларды дамыту. Шығармашылық идеяларды дайындау. Шығармашылық идеяларды жүзеге асыру. Көркем бейнені және сезімдерді, эмоционалдық жағдайды, сипатты өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету;

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді бейнелеу.Түрлі көркемдік материалдар көмегімен табиғаттың мәнерлі бейнелерін құру(қар, жапырақтардың түсуі). Флора және фауна түрлерін бейнелеу. Шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары және техникасы. Көркемдік материалдар және құрал-саймандар. Шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар. Шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар. Көркемдік, табиғи және жасанды материалдарменжәне техникалармен эксперимент: монотипия, тамшыграфия, басылым. Дайындау технологиясы. Өлшем құралдарымен жұмыс. Материалдар және компоненттерді қарапайым тәсілдермен біріктіру. Көлемді формалар құру. Мүсіндеу техникисы. Қағаздыпластика. Қазақ ұлттық мәдениеті элементтерімен шығармашылық жұмыстар. Қауіпсіздік техникасын сақтау. Қауіпсіздік техникасының ережелері;

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі бойынша: Таныстырылым. Шығармашылық жұмыстарымен таныстыру. Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау.

21. 2 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" оқу пәнінің базалық мазмұны:

1)) "Шығармашылық идлардеяы зерттеу және дамыту" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді білу және түсіну. Табиғат әлемінің визуалдық сипаттамалары: түсі, формасы, өлшемі, фактурасы. Құрастырылған әлемнің визуалдық сипаттамалары: түсі, формасы, өлшемі, фактурасы; Өнерді, мәдениетті, дәстүрлерді білу және түсіну. Бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрлары. Қазақ халқының қолданбалы өнері: ою-өрнектері, бұйымдары, ұлттық костюмдері. Шығармашылық идеяларды дамыту. Шығармашылық идеяларды дайындау. Шығармашылық идеяларды жүзеге асыру. Көркем бейнені және сезімдерді, эмоционалдық жағдайды, сипатты өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету. Ақпарат көздерімен жұмыс. Жұмыс процесін жопарлау;

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді бейнелеу. Табиғаттың мәнерлі бейнелерін құру. Флора және фауна түрлерін бейнелеу. Шығармашылық жұмыстарды орындау материалдарыжәне техникасы. Көркемдік материалдар және құрал-саймандар. Шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар. Түрлі материалдармен және техникалармен эксперимент. Дайындау технологиясы. Өлшем құралдарымен жұмыс. Материалдар және компоненттерді қарапайым тәсілдермен біріктіру. Көлемді формалар құру. Мүсіндеу техникисы. Қағаздыпластика. Қазақ ұлттық мәдениеті элементтерімен шығармашылық жұмыстар. Қауіпсіздік техникасын сақтау. Қауіпсіздік техникасының ережелері;

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі бойынша: Таныстырылым. Шығармашылық жұмыстармен таныстыру. Өнердегі тәсілдер сараптамасы. Түрлі өнер шығармаларын сараптамалау, бағалау жөнінде пікірлер. Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау.

22. 3 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді білу және түсіну. Табиғи жаралаған сәндік өрнектер, ою-өрнектер мен формалар. Табиғи формалардың интерпретациясы. Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну. Отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармалары. Қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнері: ою-өрнектері, бұйымдары, ұлттық костюмдері. Шығармашылық идеяларды дамыту. Шығармашылық идеяларды дайындау. Шығармашылық идеяларды жүзеге асыру. Көркем бейнені және сезімдерді мәнерлі құралдарымен көрсету. Ақпарат көздерімен жұмыс. Жұмыс процесін жопарлау. Жұмыс орнын ұйымдастыру;

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді бейнелеу. Табиғаттың мәнерлі бейнелерін құру. Флоражәне фауна түрлерін бейнелеу. Шығармашылық жұмыстарды орындау материалдары және техникасы. Көркемдік материалдар және құрал-саймандар. Шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар. Шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар. Түрлі материалдармен және техникалармен эксперимент. Дайындау технологиясы. Өлшем құралдарымен жұмыс. Материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен біріктіру. Көлемді формалар құру. Мүсіндеу техникисы. Қағаздыпластика. Қазақ ұлттық мәдениеті элементтерімен шығармашылық жұмыстар. Қауіпсіздік техникасын сақтау. Қауіпсіздік техникасының ережелері;

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі бойынша: Таныстырылым. Шығармашылық жұмыстармен таныстыру. Өнердегі тәсілдер сараптамасы. Түрлі өнер шығармаларын сараптамалау, бағалау жөнінде пікірлер. Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау.

23. 4 - сыныпқа арналған "Көркем еңбек" пәнінің базалық мазмұны:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді білу және түсіну. Табиғи жаралаған сәндік өрнектер, ою-өрнектер мен формалар. Табиғи формалардың интерпретациясы. Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну. Отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармалары. Қазақ халқының және әлем халықтарының қолданбалы өнері. Шығармашылық идеяларды дамыту. Шығармашылық идеяларды дайындау. Шығармашылық идеяларды жүзеге асыру. Көркем бейнені және сеімдерді мәнерлі құралдарымен көрсету. Түрлі ақпарат көздерімен жұмыс. Жұмыс процесін жопарлау. Жұмыс орнын ұйымдастыру;

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі бойынша: Айналадағы әлемді бейнелеу. Табиғаттың мәнерлі бейнелерін құру. Флоражәне фауна түрлерін бейнелеу. Шығармашылық жұмыстарды орындау материалдарыжәне техникасы. Көркемдік материалдар және құрал-саймандар. Шығармашылық жұмыстарға арналған табиғи және жасанды материалдар. Шығармашылық жұмыстарға арналған дәстүрлі емес материалдар. Түрлі материалдармен және техникалармен эксперимент. Дайындау технологиясы. Өлшем құралдарымен жұмыс. Материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен біріктіру. Көлемді формалар құру. Мүсіндеу техникисы. Қағаздыпластика. Қазақ ұлттық мәдениеті элементтерімен шығармашылық жұмыстар. Қауіпсіздік техникасын сақтау. Қауіпсіздік техникасының ережелері;

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі бойынша: Таныстырылым. Шығармашылық жұмыстармен таныстыру. Өнердегі тәсілдер сараптамасы. Түрлі өнер шығармаларын сараптамалау, бағалау жөнінде пікірлер. Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау.

24. Көркем еңбектің мұғалімі әр сабақтың мазмұнын белгілей отырып, көркем-шығармашылық жұмыстарының әр түрлерін жоспарлайды, сонымен бірге міндетті түрде көркем шығармашылықтың негізгі үш түрі жүзеге асырылады: құрылымдық, бейнелеушілік, сәндік.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

25. Оқу бағдарламасында әрбір бөлімнің оқу материалының мазмұны мен бірізділігін анықтау үшін негіз болатын, сондай-ақ білім алушылардың жетістіктерін бағалау критерийлері болып табылатын, оқыту мақсаттары жүйесі түрінде ұсынылған күтілетін нәтижелер көрсетілген.

26. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен беріпген. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар – бөлімше ретін, төртінші сан - оқу мақсатының реттік нөмірін білдіреді Мысалы, 1.1.3.4 кодталуында: "1" – сынып, "1.3" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының реттік саны.

27. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысындамұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау	4. 1. 1. 1 анық және мәнерлі сөйлеу тілінің интонациялық құралдарын дұрыс қабылдау, жіктеу, түсіну және барабар қолдану
1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен қазақ халқының қолданбалы өнерінің негізгі элементтерін тану және атау(ою-өрнегі, түсі, материалдары)	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және олардың айырықша ерекшеліктерін көрсету	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және және олардың, жанрының, орындау техникасының, кейпінің ерекшеліктерін салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырыптүсіндіру
1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажеттіқұрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру

2) "Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылықкөмегімен/немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеялардықарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдықэлементтерін табу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасы және материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану	1. 2. 2. 1 қарапайым тәсілдер мен техникаларды қолданыпжәне өз ісін сөзбен айта отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 "қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, белгілі материалдармен (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар) қарапайым көлемді формалар құру	1. 2. 3. 2 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, белгілі материалдармен (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар) қарапайым көлемді формалар құру	2. 2. 3. 2 материалдарды ұқыпты және үнемді қолданып, белгілі тәсілдермен және материалдармен (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар) қарапайым көлемді формалар құру	3. 2. 3. 2 графикалық бейнелерді (суреттер, қарапайым сызбалар және эскиздер) сараптап және қорытып, түрлі тәсілдермен және материалдармен(пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар)көлемді формалар құру	4. 2. 3. 2 түрлі тәсілдермен, түрлі материалдарды (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар)үйлестіріп, алдын ала, қадамды және қорытпа бақылау жүргізе отырып, көлемді формалар құру
				3. 2. 3. 3 көркем мәнерліктің тәсілдері мен құралдарын қолдана отырып, шығармашылық жұмысты аяқтау	4. 2. 3. 3шығармашылық жұмысты орындаудың тәсілдері мен құралдарын өз бетінше таңдап алу
2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану

3) "Таныстырылым, сараптама және бағалау" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1. Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырыпкөрсету	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым),негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы		1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу	3. 3. 2. 1тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойынша өз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру	2. 3. 3. 1шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу	3. 3. 3. 1шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу

28. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі кемістігі бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

29. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Көркем еңбек" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1.Өзім туралы	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылықкөмегімен/немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдықэлементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 "қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3.Таныстырылым,сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойынша өз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
2. Менің мектебім	1.Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Знание и понимание искусства, культуры и традиций	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2.Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен/немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдық элементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3.Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойыншаөз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2.Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылықкөмегімен/немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдықэлементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3.Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
			0. 3. 1. 2 сөзбен суреттеу процесі барысында үздіксіз тілдік ұзақ дем шығаруды жүзеге асыру (ұзақтығы 11-12 буыннан кем емес)
		3. Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойыншаөз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
4. Бізді қоршаған әлем	1.Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0.1.3. өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2 Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен/немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдық элементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
		3. Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойынша өз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
3 - тоқсан
5. Саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен/ немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдық элементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3.Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойынша өз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен / немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдық элементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	0. 3. 1. 1 показать результаты своих работ с описанием рабочих моментов с направляющей помощью учителя
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойынша өз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен / немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдық элементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдарды және компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, желімдеу, жинау, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойыншаөз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру
	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	0. 1. 1. 1 адамның табиғатпен және заттық әлеммен байланысын бақылау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	0. 1. 2. 1 қазақ халқы тұрмысының негізгі мейрамдарын, дәстүрлерін және тұрмыстық ерекшеліктерін білу және мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен олардың бейнелерін өнер туындыларынан тану
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	0. 1. 3. 1 өзінің алған әсерлерін еліктеу және үлгі бойынша айту, қызығушылық танытып жолдасының пікірін тыңдау
		1.4 Жоспарлау	0. 1. 4. 1 шығармашылық жұмыстарды дайындау үшін қандай материалдар мен құрал-саймандар керек екенін білу
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	0. 2. 1. 1 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен / немесе үлгі бойынша, шығармашылық идеяларды қарапайым тәсілдермен көрсету үшін айналадағы әлемнің кейбір визуалдық элементтерін табу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	0. 2. 3. 1 "қолында қолы" тәсілін қосқанда мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдар мен компоненттерді өлшеу, желімдеу, жинау,қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	0. 2. 4. 1 еңбек сабақтарында қауіпсіздік техникасының кем дегенде 5 негізгі ережелерін білу
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	0. 3. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіменөз жұмыстарының нәтижелерін жұмыс кезеңдерін суреттей отырып көрсету
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	0. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	0. 3. 3. 1 үлгі бойынша өз жұмыстарын суреттеу және және құру процесі жайында айтып беру

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, белгілі материалдармен (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар) қарапайым көлемді формалар құру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
2. Менің мектебім	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	1. 2. 2. 1 қарапайым тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін сөзбен айта отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	1. 3. 1. 1 презентовать свою работу (эскиз, изделие) простыми способами, используя вербальные и паравербальныесредства
		3.2 Анализ подходов в искусстве	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту 2. Создание и изготовление творческих работ	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
		2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	0. 2. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы және ұйымдастырушылық көмегіне сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды орындау үшін түрлі материалдар мен құрал-саймандарды қолдану
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
4. Бізді қоршаған әлем	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	1. 2. 1. 1мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	1. 2. 2. 1 қарапайым тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін сөзбен айта отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3.Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3. Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
3 - тоқсан
5. . Саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	1. 2. 2. 1 қарапайым тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін сөзбен айта отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен түрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту 2. Создание и изготовление творческих работ	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 передавать творческие идеи и чувства (эмоциональное состояние, характер) выразительными средствами искусства с организующей помощью учителя
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
		2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	1. 2. 2. 1 қарапайым тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін сөзбен айта отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін қарапайым тәсілдермен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	1. 2. 2. 1 қарапайым тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін сөзбен айта отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру
8. Дені саудың – жаны сау!	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамытуШығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	1. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысында мұғалімнің бағыттаушы көмегімен нысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы) анықтау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	1. 1. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын тану, атау, анықтау
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	1. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	1. 1. 4. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен көрнекілікке сүйене отырып, шығармашылық жұмыстарды дайындаудың сөздік жоспарын құру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	1. 2. 1. 1 изображать определенные визуальные элементы окружающего мира простыми способамииспользуя направляющуюпомощьучителя
		2.3 Дайындау технологиясы	1. 2. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен, көрнекілікке сүйеніп, материалдар мен компоненттерді қарапайым тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	1. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды көрнекілікке сүйене отырып қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	1. 3. 1. 1 вербалды және паравербалды құралдарды қолдана отырып өз жұмысын (эскиз, бұйым) қарапайым тәсілдермен таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	1. 3. 2. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегіментүрлі өнер шығармаларының құралдары мен материалдарын анықтай білу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	1. 3. 3. 1 мұғалімнің көмекші сұрақтары негізінде өз жұмыстарының нәтижелеріне баға беру

3) 2-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы )суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
2. Менің отбасым және достарым	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Презентация	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
2 - тоқсан
3. Менің мектебім	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
4. Менің туған өлкем	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Планирование	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2 Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
3 - тоқсан
5. Дені саудың -жаны сау	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
			2. 1. 3. 3 жұмыстарының ұжымдық талқылануына қатысу, өз еңбек тәтижесін бағалау және түзету барасында мұғаліммен өзара өнімді қатынас және ынтымақтастық жасау
4 - тоқсан
7. Қоршаған орта	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 передавать творческие идеи и чувства (эмоциональное состояние, характер) выразительными средствами искусства с направляющей помощью учителя
		1.4 Жоспарлау	2. 1. 4. 1 дайын моделді (үлгі) сараптай отырып, іс-әрекетті орындаудың реттілігін белгілеу - аналогия бойынша
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылы	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа түсінік беру және оны жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
8. Саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	2. 1. 1. 1 айналадағы әлемді зерделеу барысынданысандар мен құбылыстардың визуалдық сипаттамаларын (түсі, формасы, өлшемі, фактурасы)суреттеу және түсіндіру
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	2. 1. 2. 1 бейнелеу өнерінің негізгі түрлері мен жанрларын анықтау және көлемі 35 сөзден кем емес байланысты суреттеме-әңгіме формасында олардың өзгеше ерекшеліктерін (сипаттамасын) көрсету
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	2. 1. 3. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) өнердің мәнерлі құралдарымен көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	2. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін белгілі тәсілдердің бірімен бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасы және материалдары	2. 2. 2. 1 түрлі тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісі жайлы айтқанда сөз алды қосымшалы етістіктерді қолданып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	2. 2. 3. 1 материалдарды және компоненттерді түрлі тәсілдермен өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	2. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды өзін-өзі қадамдық бақылау барысында қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	2. 3. 1. 1 өз жұмысын (эскиз, бұйым) негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	2. 3. 2. 1 тиістілік белгілерін атап, өнер шығармаларын негізігі мәнерлі құралдары және орындалу материалдары бойынша жіктеу
		3.3 Обсуждение и оценка творческих работ	2. 3. 3. 1 шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1. Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасы және материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 графикалық бейнелерді (суреттер, қарапайым сызбалар және эскиздер) сараптап және қорытып, түрлі тәсілдермен және материалдармен (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар) көлемді формалар құру
			3. 2. 3. 2 графикалық бейнелерді (суреттер, қарапайым сызбалар және эскиздер) сараптап және қорытып, түрлі тәсілдермен және материалдармен (пластилин, жарамсыз, қағаз материалдар) көлемді формалар құру
		2. Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	2. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыр
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	1 Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1. Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыр
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің бергілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1. Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3. Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
2 - тоқсан
3. Уақыт	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1. Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасы және материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
		3.2Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
4. Сәулет	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағала	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
3 - тоқсан
5. Өнер	1 Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
6. Атақты тұлғалар	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
4 - тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
			3. 3. 1. 2 нысанның таныстырылымына мәтін дайындау, басқа оқушыларға түсінікті етіп, және де интонацияны жоспарлап, грамматикалық тұрғыда дұрыс пайымдамалар құру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну
			3. 3. 3. 2 предикативтік лексиканы кіргізе терминологияны қолданып,мұғалімнің басшылығымен нақты нысандар мен бұйымдарды берілген сапалық критериялары бойынша сараптамалау және жіктеу
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	3. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды мұғалімнің бағыттаушы көмегімен өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	3. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және атау және олардың ерекшеліктерін (жанры, орындау техникасы, кейпі) клишені, жадынаманы, жоспарды қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	3. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) жұмыс техникасын негіздемелі таңдай отырып көрсету
		1.4 Жоспарлау	3. 1. 4. 1 ұсынылған жиынтықтың ішінен қажетті құрал-саймандар мен материалдарды таңдап алып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	3. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	3. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды қолданып және өз ісін түсіндіре отырып, құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	3. 2. 3. 1 түрлі материалдарды және компоненттерді дәлдігін келтіріп өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	3. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану, басқа оқушылардың ережелерді сақтауын сараптамалау
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	3. 3. 1. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	3. 3. 2. 1 тармақталған алгоритмін қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын анықтау, жіктеу және салыстыру
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	3. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа баға беру және оны жақсарту үшін идеялар ұсыну

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Менің Отаным Қазақстан	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 анық және мәнерлі сөйлеу тілінің интонациялық құралдарын дұрыс қабылдау, жіктеу, түсіну және адекватты қолдану
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманы қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
2 - тоқсан
2. Адами құнды лықтар	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
3. Мәдени мұра	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
			4. 3. 1. 4 түрлі стилистиканы және мәтіннің түрлі типтерін немесе үйлесімдерін қолдана отырып, жасаған жұмысы жайлы айтып беру: мәтін-суреттеме, мәтін- әңгіме (ертегі құрастыру), мәтін-пайымдама
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
			4. 3. 3. 2 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен орындалған жұмыстардың сапасын анықтауға арналған қарапайым критериалдық құрал құрастыру
			4. 1. 3. 3 шығармашылық жұмыстарды бағалаудың барлық кезеңдерінде тиімді ынтымақтастық дағдыларын көсете білу, шиеленістерді болдырмай даулы жағдайлардың шешімін табу
4. Мамандықтар әлемі	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 анық және мәнерлі сөйлеу тілінің интонациялық құралдарын дұрыс қабылдау, жіктеу, түсіну және адекватты қолдану
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Презентация	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Анализ подходов в искусстве	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
3 - тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
6. Қоршаған ортаны қорғау	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманы қолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
4 - тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 анық және мәнерлі сөйлеу тілінің интонациялық құралдарын дұрыс қабылдау, жіктеу, түсіну және адекватты қолдану
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс ұйымдастыру
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3 Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу
8. Болашақ қа саяхат	1. Шығармашылық идеяларды зерттеу және дамыту	1.1 Айналадағы әлемді білу және түсіну	4. 1. 1. 1 табиғи жаралаған сәндік өрнектерді (оюларды) анықтау және тану, оларды өз жұмыстарында интерпретациялау
		1.2 Өнерді, мәдениетті және дәстүрлерді білу және түсіну	4. 1. 2. 1 отандық және әлемдік мәдениеттің түрлі өнер шығармаларын тану және олардың ерекшеліктерін (жанрының, орындау техникасының, кейпінің) салалас құрмалас және сабақтас құрмалас құрылымдарды, клишені, жадынаманықолдана отырып түсіндіру
		1.3 Шығармашылық идеяларды дамыту	4. 1. 3. 1 шығармашылықтық идеяларды және сезімдерді (эмоционалдық жағдайды, сипатты) түрлі жұмыс техникасын үйлестіріп, өзінің шығармашылық әрекетіне негіздеме келтіріп көрсету
		1.4 Жоспарлау	4. 1. 4. 1 технологиялық ойлар мен шығармашылық идеяларды қолданып, жұмыс процесін жоспарлау және жұмыс орнын дұрыс
	2. Шығармашылық жұмыстарды құру және дайындау	2.1 Айналадағы әлемді бейнелеу	4. 2. 1. 1 айналадағы әлемнің белгілі бір визуалдық элементтерін түрлі техникалар мен құралдарды үлгі бойынша үйлестіре отырып, өз идеяларын түсіндіріп бейнелеу
		2.2 Шығармашылық жұмыстарды орындау техникасыжәне материалдары	4. 2. 2. 1 күрделірек тәсілдер мен техникаларды сенміді қолданып және өз ісінің логисанын негіздей отырып, өз бетінше таңдап алған құрал-саймандарды және материалдарды (көркемдік, табиғи және жасанды) қолдану және эксперимент жасау
		2.3 Дайындау технологиясы	4. 2. 3. 1 дәлдігін келтіріп және өзіне қадамдық бақылау жүргізіп, түрлі материалдарды және компоненттерді өлшеу, ұсату, кесу, форма беру, жинау, қосу, біріктіру
		2.4 Қауіпсіздік техникасын сақтау	4. 2. 4. 1 материалдар және құрал-саймандарды әдетті және өзгертілген жағдайларда қауіпсіздік техникасын сақтап қолдану
	3. Таныстырылым, сараптама және бағалау	3.1 Таныстырылым	4. 3. 1. 1 арнайы терминологияны, бейнелік сөйлемдерді, метафораларды, салыстыруларды, фразеологизмдерді қолдана отырып, өз жұмысын (эскиз, бұйым), шығармашылық тәсілдермен, негізгі идеясы мен процесін түсіндіріп, таныстыру
		3.2 Өнердегі тәсілдер сараптамасы	4. 3. 2. 1 арнайы терминологияны қолдана отырып, түрлі өнер шығармаларының мәнерлі құралдарын және орындалу материалдарын салыстыру, сәйкестеу және жиынтықтау
		3.3 Шығармашылық жұмыстарды талқылау және бағалау	4. 3. 3. 1 шығармашылық жұмысқа критерийлерге сәйкес баға беру, шығармашылық жұмысты жақсарту жөнінде ұсыныстар енгізу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 59-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 604-қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 -бабы, 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларда дене мәдениетінің негіздерін еңбекке баулу, ақыл-ой, адамгершілік, эстетикалық тәрбиемен тығыз байланыста қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) білім алушыларда өз денсаулығына ұқыпты қарау қажеттіліктері мен уәждемесін қалыптастыру;

2) дене жаттығулары және базалық түрлерінің әрекеттері мен тәсілдері арқылы білім алушылардың қимыл-қозғалыс тәжірибесін байыту, төзімділігін, шапшаңдығын, күшін, ептілігін, жылдамдығын дамыту;

3) өзара әрекет ету дағдыларын дамыту: өз мінез-құлқы мен серіктестің мінез-құлқын дұрыс бағалау, қақтығыстарды конструктивті түрде шешу;

4) командалық спорт түрінде – ортақ мақсат пен оған жету жолдарын жоспарлау, бірлескен әрекеттегі рольдерді бөліп алу дағдыларын қалыптастыру;

5) моральдік және ерік-жігерлік қасиеттерін, жетістіктерге жету және қиындықтарды жеңу ынтасын, өзінің тұлғалық және дене ресурстарын жұмылдыру қабілеттерін арттыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) білім алушылардың барлық сенсорлық жүйесін түзету;

2) лексикалық қорды байыту, дұрыс тыныс алу мен дауысты қоюды қосқанда сөйлеудің техникалық жағын жетілдіру арқылы ауыр сөйлеу бұзылыстары бар білім алушылардың сөйлеудегі коммуникативтік-сөйлеу дағдылары мен коммуникативтік сапасын жетілдіру;

3) білім алушылардың өзін-өзі дұрыс бағалау мен өзін ұстай алу, тәртіпке бағыну, өзара қарым-қатыныас жасаудың серіктестік стилін белгілеу, атқарушылық сауаттылықты қалыптастыру арқылы әлеуметтендіру.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесі құндылыққа-бағдарланған, іс-әрекетік, тұлғаға-бағдарланған, саралап оқыту, коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл білім алушылардың тұлғасының әлеуметтік-маңызды құндылықтар жүйесін, мінез-құлқы мен әрекеттерін, ынтасын қалыптастырылады, бұл тәсіл білім алушылардың ұлттық және спорттық ойындарға қатысуы арқылы жүзеге асырылады да, қазақстандық патриотизм мен азаматтық жауапкершілікке, бір-біріне құрмет көрсетуге, ынтымақтастыққа ұмтылуға, абыроймен жеңіле білуге және жеңіске абыроймен жете білуге тәрбиелейді.

7. Тұлғаға-бағдарланған тәсіл оқу үрдерісін білім алушылардың қозғалыс белсенділігін дамытуға, денсаулығын сақтау мен нығайтуға ықпал ететін және олардың дене, психикалық, тұлғалық ерекшеліктерін ескеретін дайындық, жалпы дамыту жаттығуларды қолдану арқылы жекелендіруге мүмкіндік береді.

8. Іс-әрекеттік тәсілдің қағидасы – өзара түсіністік пен ынтымақтастық бастамасымен мұғалім мен білім алушылардың бірлескен қызметіне негізделіп, жалпы және ұсақ моторикасының бұзылыстары бар балаларға ерекше көңіл бөлу.

9. Саралап оқыту тәсілі - негізі медициналық тексерудің мәліметтері, психологиялық-медициналық-педагогикалық кеңес ұсыныстары, бағдарламамен қарастырылған бақылау нормативтерін тапсыруға дайындығын алдын-ала тексеру нәтижелері бойынша білім алушылардың әртүрлі топтары үшін оқу процесін мамандандыру.

10. Түзете-дамыта оқыту тәсілі сөйлеу тілі мен танымдық процестерін, жалпы, ұсақ және сөйлеу моторикасын түзетуге бағытталған арнайы техникалар мен технологиялар және оқыту құралдары арқылы іске асады.

11. Коммуникативтік тәсіл – өзара әрекеттесуде вербалды және вербалсыз құралдар арқылы қарым-қатынас жасауға, тілдік және сөйлеу нормаларының жүйесін дұрыс қолдануға, жағдаятқа сәйкес қатынас жасаудың мінез-құлқын дұрыс таңдауға мүмкіндік береді.

12. Білім алушыларды дене тұрғысынан тәрбиелеу келесі қағидалар негізінде жүзеге асады:

1) барлық сабақ барысында сөйлеу тәртібін сақтау: айтылуын бақылау, әрбір білім алушының ауызша тіліндегі аграмматизмдерді жою, тұтығатын балалардағы сөйлеудің қарқыны мен ырғағын қалыпқа келтіру;

2) сабақта сөйлеу қатынасы жағдайын жасау мақсатында білім алушыларды топтастыру, қарым-қатынас жасау ситуациясын үлгілеу;

3) сабақтағы қызмет түрлері мен қарқынының жиі ауысуы;

4) жауап беру, талқылау, өзара байланысқан сөйлемдерді құруға көмектесетін сөйлеу конструкциялары, сөйлемдер мен фразалар нысанына арналған шаблондар жиынтығын, алгоритмдерді, жоспарларды, сызбаларды пайдалану арқылы білім алушылардың сөйлеу қызметін қолдау.

13. Сабақтың түзеу-сауықтыру бағытында гимнастиканың әрқилы түрлерін қолданады: дәстүрлі тыныс алу гимнастикасын, А.Стрельникованың парадоксалды тыныс алу гимнастикасын, саусақ, артикуляциялық гимнастиканы, психогимнастиканы, бұлшықет релаксациясы мен ми жартышарларының жұмысын синхронизацияла және өзара әрекетін дамытуға бағытталған кинезологиялық бағдарламаларын.

14. Бейімделген дене шынықтыру сабағындағы түзеу ритмикасының элементтері ырғақты сезінуді күшейтуге, сөйлеу қозғалысы мен есту анализаторларын дамытуға, тыныстың реттелуіне, жүрудің мәнері мен дене мүсінін дұрыс қалыптасуына, түзелуіне ықпал етеді.

15. Оқытушының логопедпен, психологпен, медициналық қызметкерлермен жүйелі түрде әрекет етуі және алалиялық немесе дизартриялық компоненттері, ринолалиясы, тұтығуы, аутизмі бар білім алушыларды сабақта жекелей түзете қолдауға мүмкіндік беретін арнайы әдістерді қолдана білуі оның кәсіби қызметіне жатады.

16. Білім алушыларының тәуелсіз түрде өмір сүру дағдыларын дамыту және функционалды сауаттылығын қалыптастыру мақсатында, дене жағдайының өзіндік диагностикасына жататын дағдыларды, өзін-өзі уқалау дығдыларын үйретуге және алғашқы медициналық көмек көрсету икемдерін қалыптастыру мен автоматтандыруға назар аударылады.

3-тарау. "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

17. "Бейімделген дене шынықтыру" бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 96 сағатты;

2) 1-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 99 сағатты;

3) 2-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

4) 3-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты;

5) 4-сыныпта - аптасына 3 сағат, оқу жылында 102 сағатты құрайды.

18. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Қозғалыс қызметі" бөлімі;

2) "Қозғалыс дағдылары арқылы сыни ойлауды және шығармашылық қабілеттерін дамыту" бөлімі;

3) "Денсаулық және салауатты өмір салты" бөлімі.

19. "Қозғалыс қызметі" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жеңіл атлетика;

2) акробатика элементтері бар гимнастика;

3) шаңғы/кросс/коньки тебу дайындығының негіздері.

20. "Қозғалыс дағдылары арқылы сыни ойлауды және шығармашылық қабілеттерін дамыту" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өзара әрекет ету ойындары (2-сыныптан бастап);

2) қозғалыс ойындары;

3) қазақтың ұлттық қозғалыс және танымдық ойындары.

21. "Денсаулық және салауатты өмір салты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) қауіпсіздік техникасы;

2) денсаулық және дене белсенділігі.

22. 0-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) пәнді оқытуға кіріспе: дене тәрбиесі – денсаулық сабағы, сенің дене мүмкіндіктерің;

2) жеңіл атлетика: жүгіру және жүру. Секіру және лақтыру;

3) акробатика элементтері бар гимнастика: сымбат және координация. Гимнастикалық фигуралар. Қарапайым гимнастикалық снарядтар негізіндегі қозғалыстар. Кеңістіктегі әрекеттер. Имитациялық жаттығулар;

4) қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары: қазақ халқының дәстүрлері. Ұлттық қозғалыс ойындары: "Жапалақ пен қарлығаштар", "Балапандар";

5) қозғалыс ойындары: ойын – дене тәрбиесінің құралдары. Сюжеттік қозғалыс ойындары. Заттармен қозғалыс ойындары "допты тап", "Әткеншек". Секіргішпен ойналатын ойындар мен жаттығулар;

6) өзара әрекет ету ойындары: шағын топтар мен жұптасу кезіндегі қарым-қатынас дағдылары. Ойындарға арналған шығармашылық идеялар. Қарым-қатынастық дағдыларды дамытуға арналған "Кімді ұстағанымызды тауып көр" ойыны;

7) қауіпсіздік техникасы;

8) денсаулық және дене белсенділігі: дене жаттығу сабақтарының пайдасы. Қозғалыс – денсаулыққа апарар жол. Адамның жүрек қағымы мен тыныс алуы. Тірек-қимыл аппаратының дамуы. Таза ауадағы дене қызметі. Қозғалыс дағдылары. Жылдамдық, күш және шапшаңдық. Секіруді дамыту. Қозғалыс қызметіндегі белсенділік пен тұрақтылық.

23. 1-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) пәнді оқытуға кіріспе: дене мәдениеті дегеніміз не? Күн тәртібі. Таңғы жаттығу және жаттығу минуттары;

2) жеңіл атлетика: жүгіру және жүру. Секіру және лақтыру. Эстафеталар;

3) акробатика элементтері бар акробатика: мүсін және координация. Гимнастикалық фигуралар. Қарапайым гимнастикалық снарядтағы қозғалыстар. Имитациялық жаттығулар;

4) қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары: қазақ халқының дәстүрлері мен мәдениетімен танысу. "Ақ сүйек", "Ақ таяқ" ойындары. Қозғалыс ойындары арқылы еліктіру;

5) қозғалыс ойындары: ойын – дене қасиеттерін дамыту құралдары. "Қаздар-аққулар" сюжеттік-рөлдік қозғалыс ойыны. Ойын кеңістігі. Заттармен қозғалыс ойындары. Доппен ойналатын ойындар. Секіргішпен ойындар мен жаттығулар;

6) өзара әрекет ету ойындары: "Тезірек орын тап" ойыны арқылы шығармашылық және қарым-қатынас дағыдыларын дамыту. Ойындар арқылы шығармашылық қабілетті дамыту. Қарым-қатынас дағдыларын дамытуға арналған ойындар. Шағын топтар мен жұптасатын ойындардағы қарым-қатынас дағдылары;

7) қауіпсіздік техникасы;

8) денсаулық және дене белсенділігі: денсаулық туралы түсінік. Дене жаттығулары сабақтарының пайдасы. Сенің дене мүмкіндіктерің. Қозғалыс дағдылары. Жылдамдық, күш және шапшаңдық. Секіруді дамыту. Дене қызметі кезіндегі адамның жүрек соғысы мен тыныс алуы. Тірек-қимыл апппарын дамыту. Қозғалыс қызметіндегі белсенділік пен дербестілік. Таза ауадағы дене қызметі.

24. 2-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мамұны:

1) пәнді оқытуға кіріспе: денсаулықтың негізгі түсініктеріне шолу жасау;

2) жеңіл атлетика: таңғы жаттығу жиынтығы. Жүгіру, секіру және лақтыру дағдылары. Жүгіру, секіру және лақтыру элементтері бар эстафеталар. Ұзындыққа және биіктікке секіру;

3) акробатика элементтері бар гимнастика: гимнастикалық жаттығулар. Өрмелеу және бірнеше мәрте өрмелеу. Тепе-теңдікті дамыту;

4) қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары: қазақтың ұлттық ойындарымен танысу. Қазақтың ұлттық жүгіру ойындары ("Бәйге"). Сюжеттік-рөлдік ойындар: "Аққасқыр - байланған қасқыр". Серіктестік және шынайы ойын;

5) қозғалыс ойындары: қозғалыс ойындары – спорттық ойындардың негізі. Қозғалыс ойындарының әрқилылығы. Қозғалыс ойындарындағы қозғалыс дағдылары. "Доп кімде?" деп аталатын доппен ойналатын қозғалыс ойыны. Қозғалысы көп ойындар. Аттракциондық ойындар. Кіріктірілген ойындар. Стандарттық емес құралдарды қолданушы ойындар. Шабуылдаушы әрекеттер бар ойындар;

6) өзара әреке ететін ойындар: жұптасатын және топтық ойындар. Топтарда және жұп болу кезіндегі жұмыстар. "Аю мен аралар" ойынындағы жұптасу және топтасу жұмыстары. Қарым-қатынас дағдыларды дамыту. Жекелей шығармашылық қабілеттер. Топтық қызмет арқылы көрінетін шығармашылық;

7) қауіпсіздік техникасы: спорт зал және спорт алаңқайларындағы қауіпсіздік техникасы;

8) денсаулық және дене белсенділігі: дене жүктемесі арқылы күшті дамыту. Төзімділікке тәрбиелеу. Денеге күш түсіру кезіндегі организмдегі өзгерістер. Дербес қозғалыс қызметі кезіндегі прогресс. Ашық ауадағы дене қызметі.

25. 3-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) пәнді оқытуға кірісу: салауатты өмір салты түсінігін қалыптастыру;

2) жеңіл атлетика: әртүрлі қозғалыс түрлеріне арналған сергітпелер. Жүгіру, секіру және лақтырудың әрқилылығы. Жеңіл атлетика элементтері бар эстафеталар. Жүгіру ойындарына қатысу. Ұзындық пен биіктікке секіру. Лақтырумен жүргізілетін тәжірибелер;

3) акробатика элементтері бар гимнастика: аэробика элементтері бар гимнастика. Гимнастикалық жаттығулар реттілік. Тепе-теңдікті дамытуға арналған ойындар;

4) қазақтың ұлтық қозғалыс ойындары: "Айгөлек" қазақтың ұлттық ойынымен таныстыру. Серіктестік және әділ ойын;

5) қозғалыс және спорттық ойындар: қозғалыс ойындарындағы қозғалыс дағдылары. "арық арқылы секіру" қозғалыс координациясы бойынша қозғалыс ойыны. Әсер етудің жылдамдығына қозғалыс ойындары. Ұжымда жұмыс жасай алу;

6) өзара ету ойындары: командалық ойындар элементтері. Ойын арқылы әлеуметтік дағдылары. Ойындардағы қарым-қатынас дағдылары. Жарысу элементтері бар ойындар. Дәлдік пен нақтылықты дамытуға арналған ойындар. "Бос орын" ойыны. Дамытушы ойындар. Жұп және топтардағы ойын жұмысына арналған тапсырмалар. Баскетбол элементтері бар эстафеталар. Топтардағы шығармашылықты дамыту ойындары;

7) қауіпсіздік техникасы;

8) денсаулық және дене белсенділігі: дене жүктемесі кезінде өз-өзін бақылау. Дене белсенділігі және төзімділік. Төзімділікті дамытуға арналған ойындар. Дене жаттығулары арқылы шапшаңдықты дамыту. Қозғалыс және еріктік қасиеттерді дамыту. Топтық қозғалыс қызметіндегі прогресс.

26. 4-сыныпқа арналған "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінің базалық мазмұны:

1) жеңіл атлетика: қысқа қашықтыққа жүгіру. Ұзындыққа секіру негіздері. Әртүрлі типтегі лақтырулармен тәжірибелер. Жеңіл атлетика элементтерімен тәжірибе;

2) акробатика элементтерімен гимнастика: гимнастиканың негізгі элементтері. Жалпы дамытушы жаттығулар кешені. Акробатиканың қарапайым элементтері. Қарапайым гимнастикалық снарядтардағы жаттығулар. Гимнастикалық құралдармен тапсырмалар;

3) шаңғы/кросс/коньки тебу дайындығының негіздері: тапсырмалар арқылы дене жағдайының компоненттерін дамыту. Аэробикалық жаттығулардың пайдасы. Қашықтыққа жүру тапсырмасы;

4) қазақтың ұлттық ойындары: қазақтың қозғалыс ойындары: "Тоқта", "Күміс алу". Ұлттық танымдық ойындары: "Тоғыз құмалақ";

5) қозғалыс және спорттық ойындар: спорттық ойындардың жеңілдетілген нұсқалары. Волейбол доптарымен ойналатын ойындар. Спорттық сипаттағы ойындар. Техникасы қарапайым элементтерден тұратын тапсырмалар. Командада жұмыс жасау негіздері;

6) өзара әрекет ету ойындары: баскетбол элементтері бар ойындар. Допты игеру дағдыларын дамыту. Допты қолданумен жаттығулар құрау. Ойындардағы командалық әрекеттер. Доппен ойналатын түрлі ойындар. Біріккен және оқиғаларға негізделген тапсырмалар: көшбасшылық және серіктестік. Біріккен және оқиғаға толы тапсырмалар арқылы оқыту. Ойындарда елестетуді дамыту;

7) қауіпсіздік техникасы;

8) денсаулық туралы білім және тәжірибе арқылы дағдыларға ие болу: ойын қозғалыстары қатары арқылы көрінетін денсаулық компоненттерінің көрінуі. Денсаулық пен жүгіру дағдыларын дамыту.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

27. Бағдарламада оқу мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодта бірінші сөз сынып, екінші және үшінші сандар – бөлім мен тарау, төртінші сан оқу мақсатының нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1 кодталуында "1"-сынып, "2.1" - бөлімше, "1" - оқу мақсатының нөмірі.

28. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Қозғалыс қызметі" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Жеңіл атлетика	0. 1. 1. 1 мұғаліммен бірге оған ұқсатып негізгі қозғалыстарды орындау; 0. 1. 1. 2 негізгі пәндік терминдерді түсіну; .1.1.3 мұғаліммен бірге әрекет ету; деңгейінде негізгі дене қозғалыстарын орындау; 0. 1. 1. 4 нормативті, жалпы қолданыстағы ишараттардың мәнін түсіну, дауыстың, ырғақтың күші мен жоғары болуының әлеуметтік мәнін түсіну; 0. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде пайда болатын қиындықтарды түсіну және сөзбен жеткізу; 0. 1. 1. 6 сөйлеу этикетінің формулаларын бағытты және ынталы түрде пайдалану;	1. 1. 1. 1 өздігінен, сөздік нұсқаулар бойынша негізгі қозғалыстарды білу және орындай алу 1. 1. 1. 2 негізгі пәндік терминдерді игеру, оларды сөйлеуде қолдану; 1. 1. 1. 3 негізгі дене қозғалыстарын үлгі бойынша және ұқсаттырып орындау, оларды қарапайым дене жаттығуларымен байланыстыру; 1. 1. 1. 4 жаттығуларды орындау техникасын нақтылау мен түзеу үшін тікелей сұрақтар қою 1. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде пайда болатын қиындықтарды білу; 1. 1. 1. 6 қиындықтардың алдын-алу үшін көмекке жүгіне алу	2. 1. 1. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыстардың сапасын жақсарту; 2. 1. 1. 2 пәндік-графикалық сызба бойынша тірек сөзбен бағалаушы пікір құрау; 2. 1. 1. 3 негізгі дене қозғалыстарын сөзбен берілген нұсқаулықта білу және орындау, оларды жаттығулармен байланыстыру; 2. 1. 1. 4 жаттығуларды орындау техникасын түсіну, нақтылауға қатысты сұрақтар қою; 2. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде пайда болатын қиындықтардың алдын-алу дағдыларын игеру; 2. 1. 1. 6 эмоционалды жағдайды өздігінен басқара алудың қарапайым тәсілдерін білу	3. 1. 1. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын бағалау; 3. 1. 1. 2 технологиялық жоспар жоспарға тірек ретіндегі тапсырманы орындау барысын сөз түрінде көрсету; 3. 1. 1. 3 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде бір жаттығудан екінші жаттығуға баяу өтіп, негізгі қозғалыстарды өздігінен байланыстыру; 3. 1. 1. 4 дене жаттығуларын орындау техникасын нақтылау үшін тікелей, жанама және балама сұрақтар қою; 3. 1. 1. 5 қозғалыс қызметінің әрқилы деңгейлеріндегі қиындықтардың себептеріне талдау жасау; 3. 1. 1. 6 психофизикалық күш салуды алу үшін тыныс алу техникаларын пайдалану	4. 1. 1. 1 әртүрлі жаттығуларды өздігінен орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдылары мен икемдерін көрсету; 4. 1. 1. 2 берілген тақырыпқа талқылау мәтінін құрастыру; 4. 1. 1. 3 жаттығулар сериясында қозғалыстарды орындау сапасының барынша қолжетімділігін көрсету; 4. 1. 1. 4 жаттығуларды орындау сапасы туралы бағалауыштық пікір құрастыру; 4. 1. 1. 5 оларды орындау кезіндегі тәуекелдерді азайтуды көрсете отырып, жаттығуларды орындау деңгейін тану; 4. 1. 1. 6 жолдастың көмегімен мақсатты түрде көмек беру
1.2 Акробатика элементтері бар гимнастика	0. 1. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларындағы қозғалыстарды орындау кезіндегі ырғақтылық, кеңістік, салмақ, уақыт туралы қарапайым түсініктерге ие болу, 0. 1. 2. 2 негізгі қозғалыстарды орындау сапасына бақылау жасау үшін көру анализаторларын пайдалану; 0. 1. 2. 3 мұғалімнің көмегімен әртүрлі кеңістіктерде қарапайым қозғалыстарды жасау; 0. 1. 2. 4 білім алушының ауызша нұсқаулығы бойынша әрекет ете алу; 0. 1. 2. 5 мұғалімнің көмегімен қозғалыс дағдылары бойынша өзінің икемдері мен кемшіліктерін түсіну және бағалау; 0. 1. 2. 6 вербалды, паравербалды, вербалды емес құралдарды пайдалана отырып, көмекке жүгіне алу	1. 1. 2. 1 қозғалыстарды орындау контексіндегі "ырғақтылық" және "уақыт", "кеңістік", "салмақ" түсініктеріне бағытталу; 1. 1. 2. 2 оқу тапсырмаларының орындалуын дұрыстығын бағалау; 1. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте жасалатын қарапайым қозғалыстар қатарын білу және орындау; 1. 1. 2. 4 мұғаліммен бірге оқу тапсырмаларын тұжырымдау; 1. 1. 2. 5 өздерінің қозғалыс дағдыларын орындаудағы икемдері мен кемшіліктерін сипаттай алу; 1. 1. 2. 6 пәндік лексиканы пайдаланумен бағалауыштық пайымдауды құру	2. 1. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде уақыт, кеңістік және ырғақтылық түсініктеріне түсініктеме беру; 2. 1. 2. 2 оқу қызметінің жетістігі (сәтсіздіктерін) себептерін сөзбен айту және оларға қол жеткізу үшін конструктивті түрде әрекет ете алу; 2. 1. 2. 3 кеңістіктегі және қарқынды түрде қарапайым өзгерістермен келетін қозғалыстарды түсіну және бере алу; 2. 1. 2. 4 өз әркеттерін реттеу үшін сөйлеуді қолдану; 2. 1. 2. 5 қозғалыс дағдыларын игере алуы мен кемашіліктерін түсіну және түсіндіру; 2. 1. 2. 6 қарым-қатынастық және танымдық тапсырмаларды шешу үшін сөйлеу құралдарын пайдалану	3. 1. 2. 1 қозғалыстарды орындауда уақыт, кеңістік және ырғақтылық түсініктерін көрсету; 3. 1. 2. 2 дене жаттығуларын орындау процесіндегі алдын-ала, қадамды және қорытынды өзіндік бақылау 3. 1. 2. 3 кеңістікт және қарқынмен орындалатын қозғалыс қатарын өздігінен орындауды көрсету; 3. 1. 2. 4 оқу әрекеттерінің жоспары мен алгоритміні құру; 3. 1. 2. 5 жаттығуларды үздік орындау үшін әлеуетін анықтау; 3. 1. 2. 6 қарым-қатынас кезінде шығармашылық және ізденушілік сипаттағы мәселені бірге шешу	4. 1. 2. 1 кеңістік, уақыт туралы білімді көрсетуші бірізділік, нақты және тиімді дағдылар қатарын қолдана алу; 4. 1. 2. 2 жаттығуларды орындау техникасына өзара және өзіндік бақылау жасау бағытын жүзеге асыру; 4. 1. 2. 3 өлшемдер бойынша қозғалыстарды орындау сапасына талдау жасау; 4. 1. 2. 4 пәндік лексиканы пайдаланумен конструктивтік диалог құру; 4. 1. 2. 5 оқу нәтижесіне қол жеткізудің анағұрлым тиімді тәсілдерін анықтау және ұсыну; 4. 1. 2. 6 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалай алу
1.3 Шаңғы тебу/кросс/ коньки тебу дайындығының негіздері					4. 1. 3. 1 сабақтан кейін құралдарға күтім жасау, шаңғы, коньки тебуге өзіндік дайындықты ұйымдастыру; 4. 1. 3. 2 тоқтату техникасы, коньки мен шаңғының негізгі қадамдарын игеру, шаңғы мен коньки тебу техникасы, оларда тұрудың техникасын игеру; 4. 1. 3. 3 тыныс алуды қалыпқа келтіру үшін тыныс алу және дене жүктемесін төмендету жаттығуларын жасау, аэробика жаттығуы кезінде өзінің қал-жағдайын бақылауға алу

2) "Қозғалыс дағдылары арқылы сыни ойлау мен шығармашылық қабілетті дамыту" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өзара әрекет ету ойындары	0. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегін қолдана отырып, ұжымдық дене қызметі процесіндегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс идеяларын жүзеге асыру; 0. 2. 1. 2 физикалық міндеттерді шешу процесіндегі оқу міндетін сақтап қалу; 0. 2. 1. 3 топта мұғалімнің көмегімен коммуникативтік тапсырмаларды шешуді ұйымдастыру; 0. 2. 1. 4 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін оны жасай алу	1. 2. 1. 1 ұжымдық дене жаттығуы кезіндегі қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарларын білу және түсіну; 1. 2. 1. 2 қозғалыс операцияларын жүзеге асыру сапасына бақылау жасау үшін әртүрлі анализаторларды пайдалану; 1. 2. 1. 3 қарым-қатынас жасау және өзара әрекет ету кезінде серіктестің позициясына бағытталу; 1. 2. 1. 4 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін жеке дағдыларды жетілдіру	2. 2. 1. 1 қозғалыс идеяларын, стратегиялары мен жоспарларын талқылау және көрсету; 2. 2. 1. 2 оқу тапсырмаларын сыныптастарымен өнімді түрде бірге жұмыс жасау; 2. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін жұмыс жасау дағдысын көрсету; 2. 2. 1. 4 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін жеке дағдыларын дұрыс бағалау	3. 2. 1. 1 қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарлары қатарында балама шешімдерді қолдану; 3. 2. 1. 2 тиімді оқу диалогының бастамасы және оны қолдау; 3. 2. 1. 3 көшбасшылкқты ауыстырумен өзіндік және командалық жұмыстың мәнін түсіну және көрсету; 3. 2. 1. 4 жалпы мақсаттарға қол жеткізу контексінде жеке дағдылар мен қабілеттерді бағалау	4. 2. 1. 1 балама шешімдердегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс идеяларын тұжырымдау және жүзеге асыру; 4. 2. 1. 2 бірге атқарылатын әрекетте ортақ бір шешімге келу; 4. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін топта және өз алдына дербес түрде жұмыс жасай алу; 4. 2. 1. 4 өзара біріккен істе өз қатарластарымен оңа қарым-қатынас жасау және өзара әрекет ету
2.2 Қозғалыс ойындары	0. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды оқу ортасын құру маңыздылығын түсіне отырып, кеңістікті мұғалімнің басшылығымен бөлу; 0. 2. 2. 2 қарым-қатынас жасау және өзара әрекет ету кезінде серіктеске бағытталу; 0. 2. 2. 3 мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен дене белсенділігі кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді білу және орындау; 0. 2. 2. 4 оқу тапсырмаларын тыңдау. түсіну және қабылдау	1. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды білім беру ортасын құру маңыздылығын сезіне отырып, ресурстар мен идеяларды, кеңістікті бөлу; 1. 2. 2. 2 дене жаттығуларын оындау кезінде өзара көмек көрсету; 1. 2. 2. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ойын кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді атау және пайдалану; 1. 2. 2. 4 қиындықтарды жеңуге тырысу және оң нәтижелерге қол жеткізуді көрсету	2. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде идеялар мен ресурстар, кеңістікті ауыстыру туралы білімді бекіту; 2. 2. 2. 2 жағымды білім беру ортасын құру маңыздылығын көрсету, бәсекелеске сыйластық қарым-қатынас таныту; 2. 2. 2. 3 ережелер мен құрылымдық тәсілдерді талқылау, олардың ұжымдық дене жаттығуларын орындау кезінде дайындығын көрсету; 2. 2. 2. 4 мұғалім мен өз қатарының бағалауын дұрыс қабылдау	3. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде идеялар мен ресурстарды ауыстыру мүмкіндігін бағалау; 3. 2. 2. 2 вербалды және вербалды емес деңгейде бәсекелеске құрмет көрсету; 3. 2. 2. 3 ойын барысында құрылымдық тәсілдер мен ережелерді білу және пайдалана алу; 3. 2. 2. 4 өзінің сөйлеудегі мінез-құлқын, қоршаған ортаның мінез-құлқын дұрыс бағалау	4. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды эмоционалды және дидактикалық ортаны құру маңыздылығы сезіне отырып, идеялар мен ресурстарды, кеңістікті бөле алу; 4. 2. 2. 2 өнімді іскерлік қарым-қатынас жасаудың негізгі дағдыларын көрсету; 4. 2. 2. 3 ойын барысында құрылымдық тәсілдер мен ережелерді жасау және қолдану; 4. 2. 2. 4 алға қойған мақсаттарға қол жеткізу үшін еңбексүйгіштік пен табандылық, тәртіпті көрсету
2.3 Қазақстың ұлттық қозалыс және танымдық ойындары	0. 2. 3. 1 мұғаліммен бірге шығармашылық тапсырмаларды шешу; 0. 2. 3. 2 сөйлеудің дыбыстық мәдениетін жетілдіруге ұмтылуды көрсету; 0. 2. 3. 3 негізгі шығармашылық стратегиялар идеяларды білу; 0. 2. 3. 4 оқу міндеттерін түсіну, нақтылау сұрақтарын қою; 0. 2. 3. 5 патриотизм және оның көріну жолдары туралы негізгі түсініктерге ие болу; 0. 2. 3. 6 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді сөзбен жеткізу; 0. 2. 3. 7 сюжеттік ойында қарапайым қозғалыстарды орындау кезінде өз рөлін түсіну	1. 2. 3. 1 шығармашылық тапсырмаларды түсінуді көрсету; 1. 2. 3. 2 ауызша сөйлеуді өзіндік бақылауды көрсету; 1. 2. 3. 3 негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды атау және пайдалану, оны мұғалімге көрсету; 1. 2. 3. 4 паравербалды құралдарды дұрыс пайдалана отырып, оқу міндеттерін түсіну, нақтылау сұрақтарын қою; 1. 2. 3. 5 бастауыш мектепте білім алушылардың әлеуметтік рөлі контексіндегі паториотизмнің мәні неде соны түсіну; 1. 2. 3. 6 оқу тапсырмасын ұстап тұру және тұжырымдау; 1. 2. 3. 7 өзінің рөлін білу және оның ойын барысындағы орындауын бақылау	2. 2. 3. 1 конструктивті шешімдерді ұсына отырып, шығармашылық тапсырмаларды қатысуға қатысу; 2. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін өзіндік бақылау және өзіндік түзетуге бағыттауды жүзеге асыру; 2. 2. 3. 3 шығармашылық қабілеттер мен жылпыландыру және оларды мұғалімдер мен қатарластарына көрсету; 2. 2. 3. 4 жеке тұлғалық рефлексия, ортақ әрекет етудегі мәселелерді шешу үшін сөйлеуді қолдану; 2. 2. 3. 5 әділ бәсекелестің мәнін түсіне отырып, өзара әрекет ету және паториотизм сезімі не екенін білу; 2. 2. 3. 6 қарым-қатынастық кезінде пәндік терминдерді пайдалану; 2. 2. 3. 7 ойын аяқталғанша өз рөлінің орындалуын сараптау	3. 2. 3. 1 консруктивті жолдарды ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді шешу үшін күш біріктіру; 3. 2. 3. 2 сөйлеу қызметінің мақсатты түрде бағытталған өзіндік бақылауы мен өзара бақылауын жүзеге асыру; 3. 2. 3. 3 шығармашылық қабілеттер мен идеяларды анықтау және талдау, оны мұғалімдері мен өз қатарластарына беру; 3. 2. 3. 4 мәні бар сөйлемдерді дұрыс құрау: өтініш, шақыру, тілек айту, сыпайы түрде бас тарту; 3. 2. 3. 5 патриотизмнің мәнін түсіндіру және өзара әрекет ету мен әділ ойынды көрсету; 3. 2. 3. 6 вербалды және вербалды емес деңгейлерде командалық өзара әрекет етуде тиімді өзара қарым-қатынас дағдыларын игеру; 3. 2. 3. 7 ойын барысында өз рөлінің өзгерун негіздеу	4. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді шешу үшін координатордың рөлін атқару; 4. 2. 3. 2 қазақтың ұлттық қозғалыс және танымдық ойындарының ережелерін білу түсіндіре алу (бесеуден кем емес); 4. 2. 3. 3 әртүрлі жағдайларда берілетін жаңа идеяларды құру үшін шығармашылық қабілет пен идеяларды өзгелерімен біріктіру; 4. 2. 3. 4 өзіне және өз сыныптастарына деген оң көзқарасты вербалды және вербалды емес түрде көрсету; 4. 2. 3. 5 жекелей және топтық дене жаттығулары кезіндегі әділ бәсекелестік және патриотизм сезімін көрсету; 4. 2. 3. 6 талқылау мәтінінің құрылымына сүйене отырып, өз позициясын сенімді түрде дәлелдеу; 4. 2. 3. 7 олардың айырмашылықтарын түсіне отырып, ойын барысында әртүрл рөлдерді тәжірибеден өткізу

3) "Денсаулық және салауатты өмір салты" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Денсаулық және дене белсенділігі	0. 3. 1. 1 адам өміріндегі денсаулықтың мәні туралы түсінікке ие болу, оны сақтау үшін дене қызметінің рөлін түсіну; 0. 3. 1. 2 белсенді тыңдау дағдысына ие болу; 0. 3. 1. 3 денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулар туралы түсінікке ие болу, олардың дене қызметіндегі орнын білу; 0. 3. 1. 4 мұғалім көмегімен дене жаттығуларын орындау кезіндегі организмдегі дене өзгерістерін сезіну; 0. 3. 1. 5 ұқсату бойынша релаксация техникасын жүзеге асыру	1. 3. 1. 1 дене қызметінің маңыздылығын түсіну, денсаулықты сақтау тәсілдері туралы білімді көрсету; 1. 3. 1. 2 графикалық сызбаға тірек ретінде денсаулыққа арналған дене жаттығуының мәні туралы талқы мәтін құрау; 1. 3. 1. 3 сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың дене қызметіндегі маңыздылығын түсіну; 1. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде организмдегі дене өзгерістерін анықтау; 1. 3. 1. 5 үлгі бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану	2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтырушы пайдасы туралы талқылау және сипаттау; 2. 3. 1. 2 тірек сөздер және жоспар бойынша талқы мәтін құрау; 2. 3. 1. 3 дене қызметіндегі сергіту мен тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың маңыздылығын түсіндіру; 2. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде организмдегі дене өзгерістерін қалай бақылауды білу; 2. 3. 1. 5 эмоционалды күш түсіруді алу үшін және релаксация техникасын білу және қолдану	3. 3. 1. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларының сауықтырушы пайдасын түсіну және ол туралы білімді көрсету; 3. 3. 1. 2 публистицистикалық стильде "Салауатты өмір салты" тақырыбына талқы мәтін құрау; 3. 3. 1. 3 дене қызметіндегі сергіту мен тоқтаусыз жасалатын жаттығулар процесін сипаттау; 3. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде дене өзгерістерін анықтау үшін бақылау стратегияларын көрсету және түсіндіру; 3. 3. 1. 5 сөйлеу нұсқаулығы бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану	4. 3. 1. 1 денсаулық және салауатты өмір салты үшін және дене жаттығуының маңыздылығын түсіну және талдау; 4. 3. 1. 2 денсаулыққа арналған дене жаттығуының мәні туралы презентациямен сөз дайындау; 4. 3. 1. 3 дене қызметіндегі сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың қажеттілігін талқылау және көрсету; 4. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындағаннан кейін немесе жаттығу барысындағы дене өзгерістерін бақылау бойынша бақылау стратегияларын игеру 4. 3. 1. 5 эмоционалды күш түсіруді алу үшін әртүрлі релаксация техникаларын өздігінен қолдану және араластыру
3.2 Қауіпсіздік техникасы	0. 3. 2. 1 дене жаттығулары қатарын орындау кезінде мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдер туралы білу; 0. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге жасалатын оқу әрекеттерін жоспарлау және бағалау; 0. 3. 2. 3 дене жаттығуына қатысу мүмкіндігі мен шектеулері туралы дұрыс түсінікті қалыптастыру; 0. 3. 2. 4 вербалды және вербалды емес деңгейде сұхбаттасушыға құрмет көрсету	1. 3. 2. 1 дене жаттығулары қатарын орындау кезіндегі қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау; 1. 3. 2. 2 мұғалімнің үлгісі бойынша жасалатын алға қойылған тапсырмаға сәйкес оқу әрекеттерін бақылау және бағалау; 1. 3. 2. 3 ойын алаңқайында және спорт залда өзін-өзін ұстау қауіпсіздігі қажеттілігін түсіну; 1. 3. 2. 4 мәдени сөйлеу қарым-қатынасы ережелерін білу және орындау	2. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде оның негізгі ықпал ету жолдарын анықтай отырып, қиындықтары мен тәуекелдерін түсіну; 2. 3. 2. 2 алға қойылған тапсырмаға сәйкес орындалатын оқу әрекеттерін өздігінен жоспарлау, бақылау және бағалау; 2. 3. 2. 3 ойын алаңқайында және спорт залда өзін-өзін ұстау қауіпсіздігі қажеттілігі ережелерін білу және орындау; 2. 3. 2. 4 олардың қарым-қатынасын көрсете отырып, сөйлеу этикетінің нормаларын игеру	3. 3. 2. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезінде сәйкес түрде ықпал ете отырып, тәуекелдермен мен қиындықтармен қалай күресу керек екенін түсіну және көрсету; 3. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге жеткен нәтиже түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін тұжырымдау; 3. 3. 2. 3 ойын алаңқайында және спорт залда өзін-өзін ұстау қауіпсіздігі қажеттілігі ережелерін орындауды көрсету; 3. 3. 2. 4 вербалды және вербалды емес оң сөйлеу қарым-қатынасы ережелерін сақтау	4. 3. 2. 1 денсаулыққа ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезіндегі қиындықтар мен тәуекелдермен күрсеуге көмектесу үшін сәйкес әсер етулерді таңдау және қолдану; 4. 3. 2. 2 қажетті нәтиже түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттері өздігінен тұжырымдау; 4. 3. 2. 3 ойын алаңқайында және спорт залда өзін-өзін ұстау қауіпсіздігі қажеттілігі ережелерін орындауды бақылау; 4. 3. 2. 4 әртүрлі формалар мен сөйлеу стильдерін пайдалана отырып, өз пікірін әдеби тілдің нормаларына сәйкес білдіру

29. Бағдарлама сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

30. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Бейімделген дене шынықтыру" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Бөлімдер	Бөлімнің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Пәнді игеруге кіріспе	Қауіпсіздік техникасы. "Бейімделген дене шынықтыру" – денсаулық сабағы	0. 3. 2. 1 бірқатар дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдерді білу; 0. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге оқу әрекеттерін жоспарлау және бағалау; 0. 3. 1. 1 адам өміріндегі денсаулықтың пайдасы туралы түсінікке ие болу, оны сақтау үшін дене қызметінің рөлін түсіну; 0. 3. 1. 2 белсенді тыңдау дағдысын игеру
	Сенің дене мүмкіндіктерің	0. 3. 1. 3 сергіту және шынықтыру жаттығулары және олардың дене қызметіндегі орны туралы түсінікке ие болу; 0. 1. 1. 2 негізгі пәндік терминдерді түсіну; 0. 3. 1. 4 мұғалімнің көмегімен орындалатын дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын физикалық өзгерістерді түсіну
2. Жеңіл атлетика	Жүгіру және жүру	0. 1. 1. 1 мұғаліммен бірге, ұқсата отырып негізгі қозғалыстарды орындау; 0. 1. 1. 2 негізгі пәндік терминдерді түсіну; 0. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезіндегі қиындықтарды түсіну және сөзбен жеткізу; 0. 1. 1. 6 сөйлеу этикетінің формулаларын бағыттық және ынталандыру тұрғысынан пайдалану
	Секірулер мен лақтырулар	0. 1. 1. 1 мұғаліммен бірге, ұқсата отырып негізгі қозғалыстарды орындау; 0. 1. 1. 2 негізгі пәндік терминдерді түсіну; 0. 1. 1. 3 мұғаліммен бірге орындалатын әрекет деңгейіндегі негізгі дене жаттығуларын орындау; 0. 1. 1. 4 нормативті, жалпықолданыстағы ишараттың мәнін түсіну, ырғақ, дауыстың күші мен жоғарылығының әлеуметтік мәнін түсіну
3. Өзара әрекет ету ойындары	Сюжеттік қозғалыс ойындары "Көбелектер мен құрттар" ойыны	0. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегін қолдана отырып, ұжымдық дене қызметі процесіндегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс ойындарын жүзеге асыру; 0. 2. 1. 2 дене міндеттерін шешу процесіндегі оқу міндетін басты назарға алады
	Қозғалыс дағдылары "Қырыаяқ" ойыны	0. 1. 1. 3 мұғалімммен орындалатын әрекет деңгейіндегі негізгі дене жаттығуларын орындау; 0. 1. 1. 4 жалпы қолданыстағы нормативті ым-ишараттың мәнін түсіну, ырғақ, дауыстың күші мен жоғарылығының әлеуметтік мәнін түсіну; 0. 2. 3. 7 сюжеттік ойындағы қарапайым қозғалыстарды орындау кезіндегі өзінің рөлін түсіну
	Шағын топтар мен жұптардағы қарым-қатынас дағдылары	0. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегін қолдана отырып, ұжымдық дене қызметі процесіндегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс ойындарын жүзеге асыру; 0. 2. 1. 2 дене міндеттерін шешу кезіндегі оқу мақсаты; 0. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезіндегі жағымды оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіну, мұғалімнің басшылығымен кеңістікті, ресурстар мен идеяларды бөлісу
4. Денсаулық пен дене белсенділігі	Дене жаттығуларының пайдасы	0. 3. 2. 3 дене қызметіндегі мүмкін болатын қатысулар мен шектеулер туралы дұрыс түсінік қалыптастыру; 0. 3. 2. 4 вербалды және вербалды емес деңгейде сұхбатташуға құрметпен қарау
2 - тоқсан
5.Акробатика элементтері бар гимнастика	Қауіпсіздік техникасы. Мүсін мен координация	0. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдер туралы білу; 0. 3. 2. 2 мұғаліммен орындалатын оқу әрекеттерін жоспарлау және бағалау; 0. 3. 1. 3 сергіту және шынықтыру жаттығулары және олардың дене қызметіндегі орны туралы түсінікке ие болу; 0. 3. 1. 4 мұғалімнің көмегімен орындалатын дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін түсіну
	Гимнастикалық фигуралар	0. 1. 1. 3 мұғаліммен орындалатын әрекеттер деңгейіндегі негізгі дене қозғалыстарын орындау; 0. 1. 1. 4 жалпы қолданыстағы нормативті ым-ишараттың мәнін түсіну, ырғақ, дауыстың күші мен жоғарылығының әлеуметтік мәнін түсіну; 0. 1. 2. 6 қолжетімді вербалды және вербалды емес құралдары қолдана отырып, көмеккке жүгіне алу
	Қарапайым гимнастикалық снарядтардағы қозғалыстар	0. 1. 2. 1 әртүрлі дене жаттығулары кезіндегі қозғалыстар барысында уақыт, кеңістік, салмақ және ырғақтылық туралы қарапайым түсініктерге ие болу; 0. 1. 2. 2 негізгі қозғалыстарды орындау сапасына бақылау жасау үшін көру анализаторын пайдалану; 0. 1. 2. 5 мұғалімнің көмегімен қозғалыс дағдылары бойынша өзінің дағдылары мен кемшіліктерін білу және бағалау; 0. 1. 2. 6 қолжетімді вербалды және вербалды емес құралдары қолдана отырып, көмеккке жүгіне алу
	Кеңістіктегі қозғалыс	0. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте қарапайым әрекеттер қатарын мұғалімнің көмегімен жүзеге асыру; 0. 1. 2. 4 мұғалімнің ауызша нұсқаулығымен әрекет ету; 0. 1. 2. 5 мұғалімнің көмегімен қозғалыс дағдылары бойынша өзінің дағдылары мен кемшіліктерін білу және бағалау
	Имитацииялық жаттығулар	0. 1. 1. 3 мұғаліммен бірге жасалатын жаттығулар деңгейінде негізгі дене қозғалыстарын орындау; 0. 1. 1. 4 жалпы қолданыстағы нормативті ым-ишараттың мәнін түсіну, ырғақ, дауыстың күші мен жоғарылығының әлеуметтік мәнін түсіну;
6. Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары	Қазақ халқының дәстүрлері	0. 2. 3. 5 патриотизм туралы және оның көріну жолдары туралы негізгі түсініктерге е болу; 0. 2. 3. 6 пәндік лексиканы пайдаланумен әрекеттерді сөзбен жеткізу; 0. 2. 3. 7 сюжеттік ойында қарапайым қозғалыстарды орындауда өз рөлін түсіну; 0. 2. 3. 3 негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды білу; 0. 2. 3. 4 оқу міндетін түсіну, нақтылау сұрақтарын қою
	"Жапалақ пен қарлығаштар", "Балапандар" атты ұлттық қозғалыс ойындары	0. 2. 3. 1 мұғаліммен бірге шығармашылық міндеттерді шешу; 0. 2. 3. 2 сөйлеудің дыбыстық мәдениетін жетілдіруге ұмтылуды көрсету
3 - тоқсан
7. Денсаулық және дене белсенділігі	Қауіпсіздік техникасы. Жүрек қағысы мен адамның тыныс алуы	0. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдер туралы білу; 0. 3. 2. 2 мұғаліммен орындалатын оқу әрекеттерін жоспарлау және бағалау; 0. 3. 1. 4 мұғалімнің көмегімен орындалатын дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін түсіну 0. 3. 1. 5 ұқсатып жасау бойынша релаксация техникасын жүзеге асыру
	Қозғалыс – денсаулыққа апаратын жол	0. 3. 1. 1 адам өміріндегі денсаулықтың мәні туралы түсінікке ие болу, оны ұстап тұру үшін дене қызметінің рөлін түсіну; 0. 3. 1. 2 белсенді тыңдау дағдысын игеру
	Развитие опорно-двигательного аппарата	0. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістіктегі қарапайым әрекеттер қатарын мұғалімнің көмегімен жүзеге асыру; 0. 1. 2. 4 мұғалімнің ауызша нұсқаулығы бойынша әрекет ете алу
8. Қозғалыс ойындары	Ойын – дене тәрбиесінің құралы	0. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезіндегі жағымды оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіну, мұғалімнің басшылығымен кеңістікті, ресурстар мен идеяларды бөлісу; 0. 2. 2. 2 қарым-қатынас және өзара әрекете ету кезінде серіктесіне бағытталу
	"Әткеншек" қозғалыс ойыны	0. 2. 2. 3 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған дене белсенділігі кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді білу және орындау; 0. 2. 2. 4 оқу тапсырмаларын тыңдау, түсіну және қабылдау
	"Допты тап" доппен ойналатын ойын	0. 2. 2. 3 мұғалімнің көмегімен ұйымдастырылған дене белсенділігі кезінде қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді білу және орындау; 0. 2. 2. 4 оқу тапсырмаларын тыңдау, түсіну және қабылдау; 0. 1. 2. 5 мұғалімнің көмегімен қозғалыс дағдылары бойынша өзінің кемшіліктері мен дағдыларын білу және бағалау; 0. 1. 2. 6 қолжетімді вербалды және вербалды емес құралдары қолдана отырып, көмеккке жүгіне алу
	Секірмемен жасалатын жаттығулар мен ойындар	0. 1. 2. 1 әртүрлі дене жаттығулары кезіндегі қозғалыстар барысында уақыт, кеңістік, салмақ және ырғақтылық туралы қарапайым түсініктерге ие болу; 0. 1. 2. 2 негізгі қозғалыстарды орындау сапасына бақылау жасау үшін көру анализаторын пайдалану
4 - тоқсан
9. Өзара бірге ойналатын ойындар	Қауіпсіздік техникасы	0. 3. 2. 1 дене жаттығулары қатарын орындау кезінде мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдер туралы білу; 0. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге орындалатын әрекеттерді жоспарлау және бағалау
	"Кімді ұстағанын тап!" қарым-қатынас дағдыларын дамыту ойындары	0. 1. 1. 3 мұғаліммен бірге жасалатын әрекеттер деңгейіндегі негізгі дене қозғалыстарын орындау; 0. 2. 1. 1 мұғалімнің бағыттаушы көмегін қолдана отырып, ұжымдық дене қызметі процесіндегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс идеяларын жүзеге асыру; 0. 2. 1. 2 дене жаттығулары міндеттерін шешу барысындағы оқу мақсатын назарға алу; 0. 2. 1. 3 топтағы қарым-қатынас міндеттерін мұғалімнің ұйымдастырушылық көмегімен шешу
	Ойындарға арналған шығармашылық идеялар	0. 2. 3. 1 мұғаліммен бірге шығармашылық міндеттерді шешу 0. 2. 3. 2 сөйлеудің дыбыстық мәдениетін жетілдіруге ұмтылуды көрсету; 0. 2. 3. 3 негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды білу; 0. 2. 3. 4 оқу міндетін түсіну, нақтылау сұрақтарын қою
10. Денсаулық және дене белсенділігі	Ашық ауадағы дене қызметі	0. 3. 2. 1 дене жаттығулары қатарын орындау кезіндегі мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдер туралы білу; 0. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге оқу әрекеттерін жоспарлау және бағалау; 0. 3. 1. 1 адам өміріндегі денсаулықтың мәні туралы түсінікке ие болу, оны сақтау үшін дене қызметінің рөлін түсіну; 0. 3. 1. 2 белсенді тыңдау дағдыларын игеру
	Жылдамдық, күш және шапшаңдық	0. 1. 2. 1 әртүрлі дене жаттығулары кезіндегі қозғалыстар барысында уақыт, кеңістік, салмақ және ырғақтылық туралы қарапайым түсініктерге ие болу; 0. 3. 1. 4 мұғалімнің көмегімен орындалатын дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін түсіну; 0. 3. 1. 5 ұқсау бойынша релаксация техникасын жүзеге асыру
	Секіруді дамыту	0. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте қарапайым әрекеттер қатарын мұғалімнің көмегімен жүзеге асыру; 0. 1. 2. 4 мұғалімнің ауызша нұсқаулығымен әрекет ете алу
	Қозғалыс қызметіндегі белсенділік пен дербестілік	0. 3. 2. 3 дене жаттығуларына қатысу мүмкіндіктері мен шектеулері туралы дұрыс түсінік қалыптастыру; 0. 3. 2. 4 сұхбат берушіге вербалды және вербалды емес деңгейде құрмет көрсету; 0. 1. 1. 3 мұғаліммен бірге орындалатын жаттығулар деңгейінде негізгі қозғалыстарды орындау; 0. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде пайда болатын қиындықтарды түсіну және сөзбен жеткізу; 0. 2. 1. 4 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін дағдыларды жүзеге асыру

2) 1-сынып:

2-кесте

Бөлімдер	Бөлімнің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Пәнді игеруге кіріспе	Қауіпсіздік техникасы. Дене мәдениеті дегеніміз не?	1. 3. 1. 1 дене қызметінің маңыздылығын түсіну, денсаулықта сақтау жолдары туралы білімді көрсету; 1. 3. 1. 2 графикалық сызбаны тірек ете отырып, денсаулыққа арналған дене белсенділігінің мәні туралы талқылама мәтін құрау; 1. 3. 2. 3 ойын алаңында және спорт залды өзін-өзі ұстау қауіпсізідігі ережелерін орындау қажеттілігін түсіну; 1. 3. 2. 4 мәдениетті сөйлеу қатынасының ережелерін білу және орындау
	Күн тәртібі, таңғы жаттығу және жаттығу минутасы	1. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың маңыздылығын түсіну; 1. 3. 1. 4 мұғалімнің көмегімен орындалатын дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін анықтау; 1. 3. 1. 5 үлгі бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану
2. Жеңіл атлетика	Жүгіру және жүру	1. 1. 1. 3 үлгі және ұқсату бойынша негізгі дене жаттығуларын орындау, оларды қарапайым дене жаттығуларымен байланыстыру; 1. 1. 1. 4 орындау техникасын нақтылау және түзетуге арналған тікелей сұрақтар қою
	Секіру және лақтыру	1. 1. 1. 1 сөйлеу нұсқаулығы бойынша негізгі қозғалыстарды білу және өздігінен жасай алу; 1. 1. 1. 2 негізгі пәндік терминдерді игеру, оларды сөйлеуде қолдану; 1. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде пайда болатын мүмкін болатын қиындықтарды білу; 1. 1. 1. 6 қиындықтардың алдын-алу үшін көмекке жүгіне алу
	Эстафеталар	1. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді түсінуді көрсету; 1. 2. 3. 2 ауызша сөйлеуде өзін-өзі бақылау дағдысын көрсету; 1. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістіктегі қарапайым әрекеттер қатарын білу және орындау; 1. 1. 2. 4 мұғаліммен бірге оқу міндеттерін қалыптастыру
3. Өзара әрекет ету ойындары	"Тез орынға тұру" ойыны арқылы шығармашылық және қарым-қатынас дағдыларын дамыту	1. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді түсінуді көрсету; 1. 2. 3. 2 ауызша сөйлеуде өзін-өзі бақылау дағдысын көрсету; 1. 2. 1. 3 қарым-қатынас жасауда және өзапра әрекет етуде серіктестің позициясына бағытталу
	Ойындар арқылы шығармашылық қабілеттерді дамыту	1.2.1. ұжымдық дене қызметі процесіндегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс ойындарын білу және түсіну; 1. 2. 1. 2 қозғалыс операциясын орындау сапасына бақылау үшін әртүрлі анализаторларды қолдану; 1. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезіндегі жағымды оқу ортасын құрудың маңыздылығын түсіну, мұғалімнің басшылығымен кеңістікті, ресурстар мен идеяларды бөлісу; 1. 2. 2. 2 дене жаттығуларын орындау кезінде өзара көмек көрсету
	Коммуникативтік дағдыларды дамыту ойындары	1. 2. 3. 7 өз рөлін білу және ойын барысында оның орындалуын бақылау; 1. 2. 1. 3 өзара әрекет ету және қарым-қатынас жасауда серіктестің позициясына бағытталу
	Шағын топтар мен жұптардағы қарым-қатынас дағдылары	1. 2. 1. 1 ұжымдық дене қызметі процесіндегі стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс ойындарын білу және түсіну; 1. 2. 1. 2 қозғалыс операциясын орындау сапасына бақылау жасау үшін әртүрлі анализаторларды пайдалану
2 - тоқсан
4. Акробатика элементтері бар гимнастика	Қауіпсіздік техникасы дене мүсіні және үйлесімділік	1. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау; 1. 3. 2. 2 мұғалімнің үлгісі бойынша алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау және бағалау; 1. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және ширату жаттығулардың маңыздылығын түсіну; 1. 3. 1. 2 графикалық сызбаға сүйене отырып, денсаулыққа арналған дене белсенділігінің мәні туралы талқы-мәтін құрау
	Гимнастикалық фигуралар	1. 1. 1. 3 үлгі және ұқсас негізгі дене қозғалыстарын орындау, оларды қарапайым дене жаттығуларымен байланыстыру; 1. 1. 1. 4 орындау техникасын нақтылау және түзетуге арналған тікелей сұрақтар қою; 1. 1. 2. 1 қимылдарды орындау контексінде "уақыт", "кеңістік", "салмақ" және "ырғақтылық" түсініктеріне бағытталу; 1. 1. 2. 2 оқу міндеттерін орындау дұрыстығын бағалау
	Қарапайым гимнастикалық снарядтардағы қозғалыстар	1. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте қарапайым әрекеттер қатарын білу және жасай алу; 1. 1. 2. 4 мұғаліммен бірге оқу міндеттерін тұжырымдау
	Иммитациялық жаттығулар	1. 1. 2. 5 қозғалыс дағдыларын орындауда өзінің дағдылары мен кемшіліктерін сипаттай алу; 1. 1. 2. 6 пәндік лексиканы пайдаланумен бағалау талқыламасын құрау; 1. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді түсінуді көрсету; 1. 2. 3. 2 ауызша сөйлеуде өзін-өзі бақылау дағдысын көрсету
5. Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары	Қазақ халқының дәстүрлері мен мәдениетімен танысу "Ақ сүйек", "Ақ таяқ"	1. 2. 3. 5 бастауыш мектепте білім алушылардың әлеуметтік рөлі контексінде патриоттизмнің мәні неде, соны түсіну; 1. 2. 3. 6 оқу міндетін тұжырымдау және ұстап тұру; 1. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді түсінуді түсіну; 1. 2. 3. 2 ауызша сөйлеуде өзін-өзі бақылау дағдысын көрсету
	Қозғалыс ойындары арқылы тарту	1. 2. 3. 3 негізгі шығармашылық стратегиялар мен идеяларды атау және пайдалану, мұғалімге беру; 1. 2. 3. 4 нақтылау сұрақтарын қою, паравербалды құралдарды дұрыс қолдана отырып, оқу міндеттерін түсіну; 1. 2. 3. 7 өз рөлін білу және ойын барысында оның орындалуын бақылау
3 - тоқсан
6. Қозғалыс ойындары	Жүрек қағысы және дене қызметі кезіндегі адамның тыныс алуы	1. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезіндегі мүмкін болатын қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау; 1. 3. 2. 2 мұғалімнің үлгісі бойынша қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау; 1. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін анықтау; 1. 3. 1. 5 үлгі бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану
	Ойын – дене қасиеттерін дамыту құралы	1. 3. 1. 1 дене қызметінің маңыздылығын түсіну, сақтау тәсілдері туралы білімді көрсету; 1. 3. 1. 2 графикалық сызбаны тірек ете отырып, денсаулыққа арналған дене белсенділігінің мәні туралы талқылама мәтін құрау; 1. 1. 2. 5 қозғалыс дағдыларын орындауда өзінің дағдылары мен кемшіліктерін сипаттай алу; 1. 1. 2. 6 пәндік лексиканы пайдаланумен бағалау талқыламасын құру
	Ойын кеңістігі	1. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды оқу ортасын құру маңыздылығын сезіне отырып, кеңістікті, ресурстарды және идеяларды бөлуді білу; 1. 2. 2. 2 дене жаттығуларын орындау кезінде өзара көмек көрсету
	Заттармен қозғалыс ойындары	1. 2. 2. 3 мұғалімнің бағыттаушы көмегімен ойын барысында қарапайым ережелер мен құрылымдық тәсілдерді атау және пайдалану; 1. 2. 2. 4 қиындықтардың алдын-алу және нәтижеге қол жеткізуге ұмтылуды көрсету
	"Гуси – лебеди" сюжеттік-рөлдік ойындар	1. 1. 2. 1 қимылдарды орындау контексінде "уақыт", "кеңістік", "салмақ" және "ырғақтылық" түсініктеріне бағытталу; 1. 1. 2. 2 оқу міндетін орындау дұрыстығын бағалау
	Тірек-қимыл аппаратын дамыту	1. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте қарапайым жаттығулар қатарын білу және орындай алу; 1. 1. 2. 4 мұғаліммен бірге оқу міндеттерін қалыптастыру; 1. 1. 1. 4 орындау техникасын нақтылау және түзету үшін тікелей сұрақтар қою
	Доппен ойналатын ойындар	1. 1. 1. 3 үлгі және ұқсас негізгі дене қозғалыстарын орындау, оларды қарапайым дене жаттығуларымен байланыстыру; 1. 1. 1. 4 орындау техникасын нақтылау және түзету үшін тікелей сұрақтар қою
	Секірмемен ойналатын ойындар мен жаттығулар	1. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде пайда болатын мүмкін болатын қиындықтарды білу; 1. 1. 1. 6 қиындықтардың алдын-алу үшін көмекке жүгіне алу
4 - тоқсан
7. Денсаулық және дене белсенділігі	Қауіпсіздік техникасы. Денсаулық туралы түсінік	1. 3. 1. 1 дене қызметінің маңыздылығын білу, денсаулықты сақтау тәсілдері туралы білімді көрсету; 1. 3. 1. 2 графикалық сызбаға сүйене отырып, денсаулыққа арналған дене белсенділігінің мәні туралы талқы-мәтін құрау; 1. 3. 2. 3 ойын алаңында және спорт залды өзін-өззін ұстау қауіпсізідігі ережелерін орындау қажеттілігін түсіну; 1. 3. 2. 4 мәдени сөйлеу қатынасының ережелерін білу және орындау
	Сенің дене мүмкіндіктерің	1. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін анықтау; 1. 3. 1. 5 үлгі бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану
	Жылдамдық, күш және жылдамдық	1. 1. 2. 1 қимылдарды орындау контексінде "уақыт", "кеңістік", "салмақ" және "ырғақтылық" түсініктеріне бағытталу; 1. 1. 2. 2 оқу міндеттерін орындау дұрыстығын бағалау
	Секіруді дамыту	1. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте қарапайым әрекеттер қатарын орындай алу және білу; 1. 1. 2. 4 мұғаліммен бірге оқу міндеттерін қалыптастыру
	Қимыл әрекетіндегі белсенділік пен дербестілік	1. 1. 2. 3 әртүрлі кеңістікте қарапайым әрекеттер қатарын орындай алу және білу; 1. 1. 2. 5 өзінің қозғалыс дағдыларын сипаттай алу және кемшіліктері; 1. 1. 2. 6 пәндік лексиканы пайдаланумен бағалау талқыламасын құру; 1. 2. 1. 4 қозғалыс дағдыларына қол жеткізу үшін өзіндік дағдыны жетілдіру
	Ашық ауадағы дене қызметі	1. 3. 2. 1 дене жаттығулары қатарын орындау барысында қиындықтар мен тәуекелдерді анықтау; 1. 3. 1. 1 дене қызметінің маңыздылығын түсіну, денсаулықты сақтау тәсілдері туралы білімді көрсету; 1. 3. 2. 2 мұғалім үлгісі бойынша алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау

3) 2-сынып:

3-кесте

Бөлімдер	Бөлімнің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Пәнді игеруге кіріспе	Қауіпсіздік техникасы. Денсаулықтың негізгі түсініктеріне шолу жасау	2. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде олардың ықпал етуінің негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну; 2. 3. 2. 2 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін өздігінен жоспарлау, бақылау және бағалау; 2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтырушы пайдасын сипаттай және талқылай алу; 2. 3. 1. 2 тірек сөздер және жоспар бойынша денсаулық туралы талқы-мәтін құрау
2. Жеңіл атлетика	Таңғы жаттығулар кешені	2. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың маңыздылығын түсіну; 2. 3. 1. 4 мұғалімнің көмегімен орындалатын дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерінің маңыздылығын білу; 2. 3. 1. 5 эмоционалды күш түсуді алу үшін релаксация техникасын білу және қолдану
	Жүгіру, секіру және лақтыру дағдылары	2. 1. 1. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыстардың сапасын жақсарту; 2. 1. 1. 2 пәндік-графикалық сызбаны тірек ете отырып, бағалауыш пікір құру; 2. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтардың алдын-алу дағдыларын игеру; 2. 1. 1. 6 эмоционалды жағдайды өздігінен реттеудің қарапайым тәсілдерін білу
	Жүгіру, секіру және лақтыру элементтері эстафета	2. 1. 1. 3 сөздік нұсқаулық бойынша негізгі дене жаттығуларын білу және орындау, оларды жаттығуларда байланыстыру; 2. 1. 1. 4 нақтылау сұрақтарын қою, жаттығуларды орындау техникасын білу
3 Қозғалыс ойындары	Қозғалыс ойындары – спорттық ойындардың негізі. Қозғалыс ойындарының әрқилылығы	2. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде идеяларды, ресурстарды, кеңістікті ауыстыру туралы білімді бекіту; 2. 2. 2. 2 жағымды оқу ортасын құру маңыздылығын көрсету, бәсекелеске құрметпен қарау
	Қозғалыс ойындарындағы қозғалыс дағдылары	2. 2. 3. 7 ойынның аяқталуы бойынша өз рөлінің орындалуына талдау жасау; 2. 2. 2. 3 құрылымдық тәсілдер мен ережелерді талқылау, оларды ұжымдық дене қызметі барысында ұстану дайындығын көрсету; 2. 2. 2. 4 мұғалім мен өз қатарластарын бағасын дұрыс және конструктивті түрде беру
	"Доп кімде?" қозғалыс ойыны	2. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде идеяларды, ресурстарды, кеңістікті ауыстыру туралы білімді бекіту; 2. 2. 2. 2 жағымды оқу ортасын құру маңыздылығын көрсету, бәсекелеске құрметпен қарау; 2. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс жасау дағдысын көрсету
	Жүру ойындары	2. 2. 1. 1 қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарларын талқылау көрсету; 2. 2. 1. 2 оқу міндеттерін орындау орындау кезінде сыныптастармен өнімді түрде жұмыс жасау; 2. 2. 1. 1 қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарларын талқылау көрсету; 2. 2. 1. 2 оқу міндеттерін орындау орындау кезінде сыныптастармен өнімді түрде жұмыс жасау
2 - тоқсан
4. Акробатика элементтері бар гимнастика	Қауіпсіздік техникасы дене жүктемесі арқылы күшті дамыту	2. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау кезінде олардың ықпал етуінің негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтар мен тәуекелдерді түсіну; 2. 3. 2. 2 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін өздігінен жоспарлау, бақылау және бағалау; 2. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың маңыздылығын түсіну; 2. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін бақылауды білу
	Гимнастикалық жаттығулар	2. 1. 1. 3 сөздік нұсқаулық бойынша негізгі дене жаттығуларын білу және орындау, оларды жаттығуларда байланыстыру; 2. 1. 1. 4 нақтылау сұрақтарын қою, жаттығуларды орындау техникасын білу; 2. 1. 2. 1 қимылдарды орындау контексінде "уақыт", "кеңістік", "салмақ" және "ырғақтылық" түсініктеріне түсініктеме беру; 2. 1. 2. 2 оқу қызметінің сәтті (сәтсіз) болу себептерін сөзбен жеткізу және оған қол жеткізу үшін конструктивті түрде әрекете ете алу
	Өрмелеу және қайта өрмелеу	2. 1. 2. 3 кеңістік пен қарқын бойынша қарапайым өзгерістермен келген әрекеттерді білу және бере алу; 2. 1. 2. 4 өз әрекеттерін басқара алу үшін сөйлеуді пайдалану
	Тепе-теңдікті дамыту	2. 1. 2. 5 қозғалыс дағдыларын игере алу дағдысы мен кемшілігін түсіну және түсіндіре алу; 2. 1. 2. 6 қарым-қатынастық және танымдық міндеттерді шешу үшін сөйлеу құралдарын белсенді пайдалану; 2. 2. 3. 1 конструктивтік шешімдерді ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді талқылауға қатысу; 2. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін өзіндік бақылау және түзетуді жүзеге асыру
5. Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары	Қазақтың ұлттық ойындарымен танысу	2. 2. 3. 5 әділ бәсекелестік мәнін түсіне отырып, өзара әрекет ету және патриотизм сезімінің не екенін білу; 2. 2. 3. 6 коммуникативтік қатынастарда пәндік терминдерді еркін қолдану
	Қазақтың ұлттық жүгіру ойындары ("Бәйге")	2. 2. 3. 7 ойынның аяқталуы қарай өз рөлінің орындалуына талдау жасау; 2. 2. 2. 3 ережелер мен құрылымдық тәсілдерді талқылау, ұжымдық дене қызметі кезінде оларды ұстану дайындығын көрсету
	"Ак каскыр — байланган каскыр" сюжеттік-рөлдік ойындар	2. 2. 3. 1 конструктивтік шешімдерді ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді талқылауға қатысу; 2. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін өзіндік бақылау және түзетуді жүзеге асыру
	Серіктестік және әділ ойын	2. 2. 3. 3 шығармашылық қабілеттер мен идеяларды мұғалім мен қатарластары үшін жалпыландыру және көрсету; 2. 2. 3. 4 жеке рефлексия, ұжымдық қызметтегі мәселелерді шешуде сөйлеуді пайдалану
3 - тоқсан
6. Денсаулық және дене белсенділігі	Қауіпсіздік техникасы Төзімділікке тәрбиелеу	2. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау барысында олардың ықпал етуінің негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтары мен тәуекелдерін түсіну; 2. 3. 2. 2 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау; 2. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде организмде болатын дене өзгерістерін бақылауды білу; 2. 3. 1. 5 эмоционалды күш түсіруді алу үшін релаксация техникасын білу және қолдану
	Дене жүктемесеі кезінде организмде болатын өзгерістер	2. 3. 1. 1 дене жаттығуларының сауықтырушы пайдасын сипаттай және талқылай алу; 2. 3. 1. 2 тірек сөздер мен жоспар бойынша денсаулық туралы талқы-мәтін құру; 2. 1. 2. 5 қозғалыс дағдыларын игере алу және кемшіліктерін түсіну және түсіндіре алу; 2. 1. 2. 6 қарым-қатынастық және танымдық міндеттерді шешу үшін сөйлеу құралдарын белсенді түрде пайдалану
7. Қозғалыс ойындар	Әткеншек ойындар	2. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде идеяларды, ресурстарды, кеңістікті ауыстыру туралы білімді бекіту; 2. 2. 2. 2 жағымды оқу ортасын құру маңыздылығын көрсету, бәсекелеске құрметпен қарау; 2. 2. 3. 7 ойынның аяқталуы бойынша өз рөлінің орындалуына талдау жасау
	Кіріктірілген ойындар	2. 2. 2. 3 ережелер мен құрылымдық тәсілдерді талқылау, оларды ұжымдық дене қызметі кезінде ұстану дайындығын көрсету; 2. 2. 2. 4 мұғалім мен қатарластарының бағасын дұрыс және конструктивті түрде қабылдау; 2. 2. 3. 6 коммуникативтік қатынаста пәндік терминдерді еркін қолдану
	Стандарт болып табылмайтын құралдармен ойындар	2. 2. 3. 1 конструктивтік шешімдерді ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді талқылауға қатысу; 2. 2. 1. 2 оқу міндеттерін орындау кезінде сыныптастарымен бірге өнімді жұмыс жасау; 2. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін өзіндік бақылау мен түзету бағытын жүзеге асыру
	Қарсы шабуыл жасау ойындары	2. 1. 2. 3 кеңістік пен қарқында қарапайым өзгерістермен келген әрекеттерді білу және бере алу; 2. 1. 2. 4 өз әрекетін басқару үшін сөйлеуді пайдалану; 2. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс жасау дағдысын көрсету; 2. 2. 1. 4 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін жеке дағдыларын дұрыс бағалау
4 тоқсан
8. Өзара әрекет ету ойындары	Қауіпсіздік техникасы Коммуникативтік дағдыларды дамыту	2. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау барысында олардың ықпал етуінің негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтары мен тәуекелдерін түсіну; 2. 3. 2. 2 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау; 2. 2. 3. 7 ойынның аяқталуы бойынша өз рөлінің орындалуына талдау жасау; 2. 1. 2. 6 қарым-қатынастық және танымдық міндеттерді шешу үшін сөйлеу құралдарын белсенді түрде пайдалану
	Жұптық және топтық ойындар	2. 2. 1. 1 қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарларын талқылауды көрсету; 2. 2. 1. 2 оқу міндеттерін орындау кезінде сыныптастарымен бірге өнімді жұмыс жасау; 2. 2. 2. 2 жағымды оқу ортасын құру маңыздылығын көрсету, бәсекелеске деген құрмет
	"Аю мен аралар" тобындағы және жұптардағы жұмыстар	2. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс жасау дағдысын көрсету; 2. 2. 1. 4 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін жеке дағдыларын дұрыс бағалау
	Жекелей шығармашылық қабілеттер	2. 2. 2. 3 ережелер мен құрылымдық тәсілдерді талқылау, оларды ұжымдық дене қызметі кезінде ұстану дайындығын көрсету; 2. 2. 2. 4 мұғалім мен қатарластарының бағасын дұрыс және конструктивті түрде қабылдау; 2. 2. 3. 3 шығармашылық қабілет пен идеяны мұғалім мен қатарластарына көрсету, жалпыландыру; 2. 2. 3. 4 жеке рефлексия, ұжымдық қызметтегі мәселені шешу үшін сөйлеуді пайдалану
	Топтық қызмет арқылы келетін шығармашылық	2. 2. 3. 1 конструктивтік шешімдерді ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді талқылауға қатысу; 2. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін өзіндік бақылау және түзету бағытын жүзеге асыру
	Өзіндік қозғалыс қызметіндегі прогрессия	2. 1. 2. 5 қозғалыс дағдыларын игеру дағдысы мен кемшілігін түсіну және түсіндіре алу; 2. 1. 2. 2 оқу қызметінің сәтті (сәтсіз болу) себептерін түсіндіру, оған қол жеткізу үшін конструктивті түрде жұмыс жасау; 2. 1. 1. 5 дене жаттығуларын орындау кезінде қиындықтардың алдын-алу дағдыларын игеру
9. Денсаулық жәнге дене белсенділігі	Ашық ауадағы дене қызметі	2. 3. 2. 3 ойын алаңында және спорт залда өзін-өзі ұстау қауіпсіздігінің ережелерін білу және орындау; 2. 3. 2. 1 дене жаттығуларын орындау барысында олардың ықпал етуінің негізгі жолдарын анықтай отырып, қиындықтары мен тәуекелдерін түсіну; 2. 3. 2. 2 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау;
10. Жеңіл атлетика	Жүгіру	2. 1. 1. 3 сөздік нұсқаулық бойынша негізгі дене жаттығуларын білу және орындау, оларды жаттығуларда байланыстыру; 2. 1. 1. 4 нақтылау сұрақтарын қою, жаттығуларды орындау техникасын білу; 2. 3. 2. 4 сөйлеу этикетінің негізгі нормаларын игеру, оларды қарым-қатынас кезінде көрсету
	Биіктік пен қашықтыққа секіру	2. 1. 2. 3 кеңістік пен қарқындағы қарапайым өзгерістермен келген әрекеттерді білу және бере алу; 2. 1. 2. 4 сөйлеуді өз әрекетін басқару үшін пайдалану
	Қозғалыс ойындары мен эстафеталар	2. 2. 3. 1 конструктивтік шешімдерді ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді талқылауға қатысу; 2. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін өзіндік бақылау және түзету бағытын жүзеге асыру 2. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін командада жұмыс жасау дағдыларын көрсету

4) 3-сынып:

4-кесте

Бөлімдер	Бөлімнің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1 тоқсан
1. Пәнді игеруге кіріспе	Қауіпсіздік техникасы. Салауатты өмір салты түсінігін қалыптастыру	3. 3. 2. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезінде сәйкес түрде ықпал ете отырып, қиындықтар мен тәуекелдермен қалай күресуді түсіну және көрсеу; 3. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге қажетті нәтиже түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін қалыптастыру; 3. 3. 1. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын білу және түсінуді көрсету; 3. 3. 1. 2 "Салауатты өмір салты" тақырыбында публицистикалық стильде талқы-мәтін құрастыру
2. Жеңіл атлетика	Қызметтің әрқилы түрлеріне арналған сергітпелер	3. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың процесін сипаттау; 3. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде дене өзгерістерін анықтау үшін бақылау стратегияларының қатарын көрсету және түсіндіру; 3. 3. 1. 5 сөйлеу нұсқаулығы бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану
	Жүгіру, секіру және лақтыру әрқилылығы	3. 1. 1. 3 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде бір қимылдан екінші қимылға баяу өтуде негізгі қимылдарды өздігінен байланыстыру; 3. 1. 1. 4 дене жаттығуларының орындау техникасын нақтылау үшін тік, жанама және балама сұрақтар қою
	Жеңіл атлетика элементтерімен эстафета	3. 1. 1. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларынң сапасын бағалау; 3. 1. 1. 2 технологиялық жоспарға сүйене отырып, тапсырмаларды орындауды барысын баяндау; 3. 1. 1. 5 қозғалыс қызметінің әртүрлі деңгейлеріндегі қиындықтардың себептерін талдау; 3. 1. 1. 6 психофизикалық күш салуды алу үшін тыныс алу техникасын қолдану
3. Қозғалыс және спорттық ойындар	Қозғалыс ойындарындағы қимыл дағдылары	3. 2. 3. 7 ойын барысында өз рөлінің өзгеруін негіздеу; 3. 2. 3. 6 вербалды және вербалды емес деңгейде командамен өзара әрекет етуде тиімді қарым-қатынас дағдыларын игеру
	"Арық арқылы секіру" қимыл үйлесімділігіне қозғалыс ойындары	3. 1. 1. 3 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде бір қимылдан екінші қимылға баяу өтуде негізгі қимылдарды өздігінен байланыстыру; 3. 2. 2. 3 ойын барысында ережелер мен құрылымдық тәсілдерді пайдалану және қолдану; 3. 2. 2. 4 сөйлеудегі мінез-құлықты, қоршаған ортаның мінез-құлқын дұрыс бағалау ; 3. 2. 1. 3 көшбасшылықты ауыстырумен командалық жұмыс пен өзіндік жұмыстың мәнін түсіну және көрсету
	Жылдам реакцияға қозғалыс ойындары	3. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде ресурстар мен идеяларды, кеңістікті ауыстыру мүмкіндігін бағалау; 3. 2. 2. 2 вербалды және вербалды емес деңгейде бәсекелеске құрмет көрсету; 3. 1. 1. 3 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде бір қимылдан екінші қимылға баяу өтуде негізгі қимылдарды өздігінен байланыстыру
	Ұжымда жұмыс жасай алу	3. 2. 1. 1 стратегиялар мен жоспарлар, қозғалыс идеялары қатарында балама шешімдерді қолдану; 3. 2. 2. 2 вербалды және вербалды емес деңгейде бәсекелеске құрмет көрсету
2 тоқсан
4. Акробатиканың негіздері бар гимнастика	Қауіпсіздік техникасы Дене жаттығулары арқылы шапшаңдықты дамыту	3. 3. 2. 3 ойын алаңында және спорт залда өзін-өзі ұстау қауіпсіздігінің ережелерін білу және орындау; 3. 3. 2. 4 вербалды ж әне вербалды емес сөйлеу қарым-қатынасының ережелерін ұстану; 3. 3. 1. 4 дене жаттығулары кезінде дене өзгерістерін анықтау үшін бақылау стратегиялары қатарын көрсету және түсіндіру
	Аэробика элементтері бар гимнастика	3. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың процесін сипаттау; 3. 1. 2. 1 қозғалысты орындау ырғақтылығы мен кеңістік пен уақытты көрсету; 3. 1. 2. 2 дене жаттығуларын орындау процесінде алдын-ала, қадамдық түрдегі қорытынды өзін-өзі бақылауды жүзеге асыру
	Гимнастикалық жаттығулардағы жүйелілік	3. 1. 2. 3 қарқынды түрде және кеңістікте әрекеттерді орындау қатарын өздігінен жүзеге асыру; 3. 1. 2. 4 оқу әрекеттерінің жоспары мен алгоритімін құрау
	Тепе-теңдікті дамыту ойындары	3. 2. 1. 3 көшбасшылықты ауыстырумен командалық жұмыс пен өзіндік жұмыстың мәнін түсіну және көрсету; 3. 1. 2. 5 жаттығуларды үздік орындау үшін әлеуетті анықтау; 3. 1. 2. 6 қарым-қатынас барысында шығармашылық және ізденушілік сипаттағы мәселелерді бірге шешу
5. Қазақтың ұлттық қозғалыс ойындары	Қазақтың ұлттық ойындарына кіріспе	3. 2. 3. 5 паториотизмнің мәнін түсіндіру, әділ ойын мен өзара әрекет етуді көрсету; 3. 2. 3. 6 командалық вербалды және вербалды емес деңгейде тиімді қарым-қатынас дағдысын игеру; 3. 2. 3. 3 өзінің шығармашылық қабілеті мен идеяларын анықтау және талдау, оларды мұғалімі мен қатарластарына көрсету; 3. 2. 3. 4 мағыналы сөйлемдерді дұрыс құрау: өтініш, шақыру, тілек, сыпайы түрде бас тарту
	Серіктестік және "Айгөлек" ойыны	3. 2. 3. 7 ойын барысында өзінің рөлін негіздеу; 3. 2. 3. 1 конструктивтік жолдарды ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді шешу үшін күш жұмылдыру; 3. 2. 3. 2 сөйлеу қызметіне өзара және өзіндік бақылау жасау
3 тоқсан
6. Денсаулық және дене белсенділігі	Қауіпсіздік техникасы, Дене белсенділігі мен төзімділігі	3. 3. 2. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезінде сәйкес түрде ықпал ете отырып, қиындықтар мен тәуекелдермен қалай күресуді түсіну және көрсету; 3. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге күтілетін нәтиже түріндегі қызмет мақсаттыр мен міндеттерін тұжырымдау; 3. 3. 1. 4 дене жаттығуларын орындау кезінде дене өзгерістерін анықтау үшін бақылау стратегияларының қатарын көрсету және түсіндіру; 3. 3. 1. 5 сөйлеу нұсқаулығы бойынша әртүрлі жағдайларда релаксация техникасын қолдану
	Дене жүктемесі кезіндегі өзін-өзі бақылау	3. 3. 1. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларының сауықтырушы пайдасын білу және түсіну; 3. 3. 1. 2 "Салауатты өмір салты" тақырыбында публицистикалық стильде талқы-мәтін құрастыру 3. 1. 2. 5 жаттығуларды үздік орындау үшін әлеуетті анықтау
	Төзімділікке арналған ойындар	3. 1. 2. 1 қозғалыстарды орындау уақыты, кеңістігі және ырғағын көрсету; 3. 2. 1. 4 жалпы мақсаттарға қол жеткізудің жекелей дағдылары мен қабілетін бағалау; 3. 1. 1. 4 дене жаттығуларын орындау техникасын нақтылау үшін тікелей, жанама және балама сұрақтар қою
7. Өзара әрекет ету ойындары	Нақтылық пен дәлдікті дамытуға арналған командалық ойын элементтері, "Бос орын" ойыны	3. 2. 1. 1 жоспарлар мен стратегиялар, қозғалыс идеялары қатарында балама шешімдерді қолдану; 3. 2. 1. 2 өнімді оқу диалогын бастау және жалғастыру; 3. 2. 3. 7 ойын барысында өз рөлінің өзгеруін негіздеу
	Топтар мен жұптардағы жұмыстарға арналған тапсырмалар	3. 1. 2. 1 қозғалысты орындау уақыты, кеңістігі мен ырғақтылығын түсінуді көрсету; 3. 1. 2. 5 жаттығуларды үздік орындау үшін әлеуетті анықтау
	Дамытушы ойындар	3. 2. 1. 3 көшбасшылықты ауыстырумен командалық жұмыс пен өзіндік жұмыстың мәнін түсіну және көрсету 3. 2. 1. 4 жалпы мақсаттарға қол жеткізудің жекелей дағдылары мен қабілетін бағалау; 3. 1. 1. 5 қозғалыс қызметінің әртүрлі деңгейлеріндегі қиындықтардың себептеріне талдау жасау
	Топтағы шығармашылықты дамыту ойындары	3. 1. 2. 3 жылдамдықтағы және кеңістіктегі әрекеттер қатарын өздігінен орындауды көрсету; 3. 1. 2. 6 қарым-қатынас барысында шығармашылық және ізденушілік сипаттағы мәселелерді бірге шешу; 3. 2. 3. 1 конструктивтік жолдарды ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді шешу үшін күш жұмылдыру; 3. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін мақсатты түрде өзара бақылау және өздігінен бақылауды жүзеге асыру
	Баскетбол элементтері бар эстфеталар	3. 2. 3. 1 конструктивтік жолдарды ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді шешу үшін күш жұмылдыру; 3. 2. 3. 3 өзінің шығармашылық қабілеттер мен идеяларын анықтау және талқылау, оларды өз мұғалімі мен қатарластарына беру; 3. 2. 3. 6 вербалды және вербалды емес деңгейде командалық өзара әрекет етуде тиімді коммуникация дағдыларын игеру
4 тоқсан
	Ойындар арқылы келетін әлеуметтік дағдылар. Ойындардағы қарым-қатынас дағдылары	3. 3. 2. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезінде сәйкес түрде ықпал ете отырып, қиындықтар мен тәуекелдермен қалай күресуді түсіну және көрсету; 3. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге қажетті нәтижеге қол жеткізу түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін қалыптастыру; 3. 2. 3. 7 ойын барысындағы өз рөлінің өзгеруін негіздеу; 3. 2. 3. 6 вербалды және вербалды емес деңгейдегі командалық өзара әрекет етуде тиімді коммуникация дағдыларын игеру
	"Желаяқтар командасы" жарыс элементтерінен тұратын ойындар	3. 1. 1. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын бағалау; 3. 1. 1. 1 негізгі дене жаттығуларын орындау кезінде негізгі қозғалыс дағдыларының сапасын бағалау; 3. 2. 2. 3 ойын барасындағы құрылымдық тәсілдер мен ережелерді пайдалану
	Қозғалыс және еріктік қасиеттерді дамыту	3. 2. 3. 1 конструктивті тәсілдерді ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді шешу үшін күш салуды біріктіру; 3. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін мақсатты түрде өзара бақылау және өздігінен бақылауды жүзеге асыру; 3. 2. 3. 3 өзінің шығармашылық қабілеттер мен идеяларын анықтау және талқылау, оларды өз мұғалімі мен қатарластарына беру;
	Топтық қозғалыс қызметіндегі қарқын	3. 1. 1. 5 қозғалыс қызметіндегі әртүрлі деңгейлеріндегі қиындықтардың себептерін талдау; 3. 1. 1. 6 психофизикалық жүктемені алу үшін тыныс алу техникасын қолдану; 3. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге қажетті нәтижеге қол жеткізу түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін қалыптастыру;
9. Жеңіл атлетика	Салауатты өмір салтын қалыптастыру	3. 3. 2. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезінде сәйкес түрде ықпал ете отырып, қиындықтар мен тәуекелдермен қалай күресуді түсіну және көрсету; 3. 3. 1. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал етуші дене жаттығуларының пайдасын білуді және үсінуді көрсету; 3. 3. 1. 2 публицистикалық стильдегі "Салауатты өмір салты" тақырыбына талқы мәтін құрау
	Жүгіретін ойындарға қатысу	3. 1. 2. 1 қозғалысты орындау уақыты, кеңістігі мен ырғақтылығын түсінуді көрсету; 3. 1. 2. 6 қарым-қатынас барысында шығармашылық және ізденушілік сиапттағы мәселелерді біріге отырып шешу
	Ұзындыққа және биіктікке секіру	3. 1. 2. 3 кеңістікте және қарқынды түрдегі қозғалыстар қатарын өздігінен орндауды көрсету; 3. 1. 2. 4 оқу әрекеттерін жоспары мен алгоритімін құру; 3. 1. 2. 5 жаттығуларды үздік орындау үшін әлеуетті анықтау
	Лақырумен тәжірибелер жасау	3. 2. 1. 3 көшбасшылықты ауыстырумен командалық жұмыс пен өзіндік жұмыстың мәнін түсіну және көрсету; 3. 2. 1. 4 жалпы мақсаттарға қол жеткізудің жекелей дағдылары мен қабілетін бағалау; 3. 2. 3. 1 конструктивтік жолдарды ұсына отырып, шығармашылық міндеттерді шешу үшін күш жұмылдыру; 3. 2. 3. 2 сөйлеу қызметін мақсатты түрде өзара бақылау және өздігінен бақылауды жүзеге асыру

5) 4-сынып:

5-кесте

Бөлімдер	Бөлімнің мазмұны	Оқыту мақсаттары
1 тоқсан
1. Жеңіл атлетика	Қауіпсіздік техникасы Қысқа қашықтыққа жүгіру	4. 3. 2. 1 денсаулықты бекітуге ықпал етуші дене жаттығуларын орындау кезінде сәйкес түрде ықпал ете отырып, қиындықтар мен тәуекелдермен қалай күресуді түсіну және көрсету; 4. 3. 2. 2 мұғаліммен бірге қажетті нәтижеге қол жеткізу түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін қалыптастыру; 4. 3. 1. 1 денсаулық пен салауатты өмір салты үшін дене қызметінің маңыздылығын талдау және түсіну; 4. 3. 1. 2 денсаулыққа арналған дене белсенділігінің мәні туралы презентация – ел алдына сөз алуды дайындау және ұсыну; 4. 3. 2. 3 сыныптастардың ойын алаңында және спорт залда өзін-өзі ұстау қауіпсіздігі ережелерін орындауды бақылау
	Ұзындыққа секіру негіздері	4. 3. 1. 3 дене қызметі үшін денені сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың процесін сипаттау; 4. 1. 1. 1 әртүрлі дене жаттығуларын дербес түрде орындау кезіндегі қозғалыс дағдылары мен икемдерді көрсетеді; 4. 1. 1. 2 аталған тақырыпқа талқылау мәтінін құрау; 4. 3. 1. 4 дене қозғалыстары кезінде және дене қозғалыстары барысында бақылау бойынша бақылау стратегияларын игеру
	Лақтырулардың әртүрлі типтерімен тәжірибелер	4. 1. 1. 3 жаттығулар сериясында қозғалыстарды орындаудың қолжетімді сапасын көрсету; 4. 1. 1. 4 жаттығуларды орындау сапасы туралы бағалауыш пікір құру
	Жеңіл атлетика элементтерімен эстафета	4. 1. 1. 5 оларды орындау кезінде тәуекелдерді қысқарту қабілетін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың күрделілілік деңгейін тану; 4. 1. 1. 6 сұраныс бойынша жолдасқа көмек көрсету; 4. 1. 2. 5 оқу нәтижесіне қол жеткізудің анағұрлым тиімді тәсілдерін анықтау және ұсыну
2. Қозғалыс және спорттық ойындар: спорттық ойындардың қарапайым нұсқалары	"Қарсыластың добы" волейбол добымен ойналатын ойындар	4. 2. 3. 7 олардың айырмашылықтарын біле отырып, ойын барысында әртүрлі рөлдерді тәжірибеден өткізу; 4. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау барысында жағымды эмоционалды және дидактикалық орта құру маңыздылығын сезу, кеңістік, ресурстар мен идеяларды бөле алу
	Спорттық сипаттағы ойындар	4. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді топпен шешу процесінде координатордың рөлін огрындау; 4. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін рөл алмастыру, өздігінен және топпен жұмыс жасай алу; 4. 2. 2. 3 ойын барысында құрылымдық тәсілдер мен ережелерді жасау және қолдану; 4. 2. 2. 4 алға қойған мақсаттарға қол жеткізуде тәртіп, еңбексүйгіштік және табандылық таныту
	Техникасы қарапайым элементтерден тұратын тапсырмалар	4. 2. 1. 1 балама шешімдердегі қозғалыс идеялары, стратегиялар мен жоспарларды тұжырымдау және жүзеге асыру; 4. 2. 1. 2 келісу және бір істе бір шешімге келу; 4. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды эмоционалды және дидактикалық орта құру маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар мен идеяларды бөлісе алу
	Командада жұмыс жасау негіздері	4. 2. 3. 1шығармашылық міндеттерді топпен шешу процесінде координатордың рөлін орындау; 4. 2. 2. 2 өнімді іскерлік қарым-қатынас кезінде негізгі дағдыларды көрсету; 4. 3. 2. 4 сөйлеу стилі мен әртүрлі формаларды қолдана отырып, әдеби тілдің нормаларына сәйкес өз пікірін білдіру
2 тоқсан
3. Акробатика элементтері бар жаттығулар	Қауіпсіздік техникасы Жалпы дамытушы жаттығулар кешені	4. 3. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал етуші дене жаттығуларының қатарын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдермен күресуге көмектесу үшін сәйкес реакцияларды таңдап алу және қолдану; 4. 3. 2. 2 күтілетін нәтиже түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттері өздігінен қалыптастыру; 4. 3. 1. 3 дене қызметінде сергіту және тоқтаусыз жасалатын жаттығулардың қажеттілігін талқылау және көрсету; 4. 3. 2. 3 ойын залында және спорт залда сыныптастарымен бірге қауіпсіз мінез-құлық ережелерін орындауды бақылау
	Акробатиканың қарапайым элементтері	4. 1. 2. 1 уақыт, кеңістік туралы білімді көрсететін тиімді дағдылар мен реттілікті қолдануды түсіну және жасай алу; 4. 1. 2. 2 жаттығуларды орындау техникасын орындауды өздігінен және өзара бақылауды жүзеге асыру; 4. 1. 1. 4 жаттығуларды орындау сапасы туралы бағалауыш пікір құрастыру
	Қарапайым гимнастикалық снарядтарда орындалатын жаттығулар	4. 1. 2. 3 өлшемдер бойынша әрекеттерді орындау сапасын талдау; 4. 2. 1. 1 балама шешімдерде қозғалыс идеялары, стратегиялары мен жоспарларын қалыптастыру және жүзеге асыру; 4. 1. 2. 4 пәндік лексиканы пайдаланумен конструктивті диалог құру
	Гимнастикалық құралдармен тапсырма	4. 1. 2. 5 оқу нәтижесіне қол жеткізудің анағұрлым тиімді тәсілдерін анықтау және ұсыну; 4. 1. 2. 3 өлшемдер бойынша әрекеттерді орындау сапасын талдау; 4. 1. 2. 6 алға қойылған міндетке сәйкес оқу әрекеттерін жоспарлау, бақылау және бағалау
4. Қазақтың ұлттық ойындары	"Тоқта", "Күміс алу" қазақтың қозғалыс ойындары	4. 2. 3. 5 жекелей және дене қызметінде әділ бәсекелестік пен паториотизм сезімін көрсету; 4. 2. 3. 6 талқы-мәтін құрылымына сүйене отырып, өз позициясын сенімді түрде дәлелдеу; 4. 2. 3. 7 олардың айырмашылықтарын сезіне отырып, ойын барысында әртүрлі рөлдермен тәжірибе жасау
	"Тоғыз құмалақ" Ұлттық танымдық ойындары	4. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді топпен шешу процесінде координатордың рөлін орындау; 4. 2. 3. 2 қазақтың қозғалатын ұлттық және танымдық ойындарының ережелерін білу және түсіндіре алу (бестен аз болуы тиіс); 4. 2. 3. 3 әртүрлі жағдайларда берілетін жаңа элементтерді құру үшін өзгелермен өзінің шығармашылық қабілеттері мен идеяларын біріктіру; 4. 2. 3. 4 өзіне және өз сыныптастарына вербалды және вербалды емес түрде оң қатынасты көрсету; 4. 3. 2. 4 сөйлеу стилі мен әртүрлі формаларды қолдана отырып, әдеби тілдің нормаларына сәйкес өз пікірін білдіру
3 тоқсан
5. Шаңғы/кросс/коньки тебу дайындығының негіздері	Қауіпсіздік техникасы Аэробикалық жаттығулардың пайдасы	4. 1. 3. 1 шаңғы, конькиде сырғанауға дайындықты ұйымдастыру, сабақтан соң құралдарға күтім жасау; 4. 1. 3. 3 дене жүктемесін төмендету және тыныс алуды қалыпқа келтіруге арналған тыныс алу жаттығулары, аэробика жаттығуы кезінде өзін-өзі қалай сезінетіндігін бақылау; 4. 3. 2. 2 күтілетін нәтиже түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін өздігінен тұжырымдау; 4. 3. 1. 4 дене жаттығулары кезінде және содан кейін дене өзгерістерін бақылау бойынша бақылау стратегияларын игеру
	Дистанцияға жүру тапсырмалары	4. 1. 3. 2 шаңғы, коньки тебу техникасы, шаңғыда тұру техникасы, шаңғыда тұру техникасын игеру, коньки қадамы мен шаңғының негізгі жүрісін, тежеу техникасын игеру; 4. 3. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал етуші дене жаттығуларының қатарын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдермен күресуге көмектесу үшін сәйкес реакцияларды таңдап алу және қолдану; 4. 2. 3. 2 қазақтың қозғалатын ұлттық және танымдық ойындарының ережелерін білу және түсіндіре алу (бестен аз болуы тиіс); 4. 1. 2. 3 өлшемдер бойынша әрекеттерді орындау сапасын талдау; 4. 1. 2. 1 кеңістік, уақыт туралы білімді көрсететін нақты және тиімді дағдылар мен реттілік қатарын түсіну және қолдану
6. Біріккен және шытырман тапсырмалар	Көшбасшылық және өзгелермен серіктес болу	4. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды эмоционалды және дидактикалық орта құру маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар мен идеяларды бөлісе алу; 4. 2. 2. 2 өнімді іскерлік қарым-қатынастың негізгі дағдыларын көрсету; 4. 3. 2. 4 сөйлеу стилі мен әртүрлі формаларды қолдана отырып, әдеби тілдің нормаларына сәйкес өз пікірін білдіру
	Біріккен және шытырман тапсырмалар арқылы оқу	4. 2. 2. 3 ойын барысында құрылымдық тәсілдер мен ережелерді жасау және қолдану; 4. 2. 2. 4 алға қойған мақсаттарға қол жеткізуде тәртіп, еңбексүйгіштік пен табандылық таныту
	Ойындарда елестетуді дамыту. "Қара және ақ" ойыны	4. 2. 2. 1 әртүрлі дене жаттығуларын орындау кезінде жағымды эмоционалды және дидактикалық орта құру маңыздылығын түсіне отырып, кеңістік, ресурстар мен идеяларды бөлісе алу; 4. 2. 2. 2 өнімді іскерлік қарым-қатынастың негізгі дағдыларын көрсету; 4. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді топпен шешуде координатордың рөлін орындау; 4. 2. 3. 2 қазақтың қозғалатын ұлттық және танымдық ойындарының ережелерін білу және түсіндіре алу (бестен аз болуы тиіс);
	Баскетбол элементтері бар ойындар	4. 2. 3. 3 әртүрлі жағдайда берілетін жаңа элементерді құру үшін өзгелермен өзінің шығармашылық қабілеттері мен идеяларды бөлісу; 4. 2. 3. 4 өзіне және өз сыныптастарына вербалды және вербалды емес түрде оң қатынасты көрсету; 4. 2. 1. 1 балама шешімдердегі қозғалыс идеялары, стратегиялар мен жоспарларды қалыптастыру және жүзеге асыру; 4. 2. 1. 2 келісу және біріккен істе ортақ шешімге келу
4 тоқсан
7. Өзара әрекет ету ойындары	Қауіпсіздік техникасы Допты игеру дағдыларын дамыту	4. 3. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал етуші дене жаттығуларының қатарын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдермен күресуге көмектесу үшін сәйкес реакцияларды таңдап алу және қолдану; 4. 3. 2. 2 күтілетін нәтиже түріндегі қызмет мақсаттары мен міндеттерін өздігінен тұжырымдау; 4. 2. 3. 7 олардың айырмашылықтарын сезіне отырып, ойын барысында әртүрлі рөлдермен тәжірибе жасау 4. 3. 2. 3 ойын залында және спорт залда сыныптастарымен бірге қауіпсіз мінез-құлық ережелерін орындауды бақылау
	Допты пайдаланумен жаттығулар құру	4. 2. 3. 3 әртүрлі жағдайда берілетін жаңа элементерді құру үшін өзгелермен өзінің шығармашылық қабілеттері мен идеяларды бөлісу; 4. 2. 3. 4 өзіне және өз сыныптастарына вербалды және вербалды емес түрде оң қатынасты көрсету; 4. 2. 2. 3 ойын барысында құрылымдық тәсілдер мен ережелерді жасау және қолдану; 4. 2. 2. 4 алға қойған мақсаттарға қол жеткізуде тәртіп, еңбексүйгіштік пен табандылық таныту
	Ойындардағы командалық әрекеттер	4. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді топпен шешуде координатордың рөлін орындау; 4. 2. 3. 2 қазақтың қозғалатын ұлттық және танымдық ойындарының ережелерін білу және түсіндіре алу (бестен аз болуы тиіс); 4. 1. 2. 5 оқу нәтижесіне қол жеткізудің анағұрлым тиімді тәсілдерін анықтау және ұсыну
	Доппен түрлі ойындар	4. 1. 1. 5 оларды орындау кезінде тәуекелдерді қысқарту тәсілін көрсете отырып, орындалатын жаттығулардың деңгейін тану; 4. 2. 1. 4 бірге жасалатын жұмыста өз қатарластарымен бірге әрекет ету және оң қарым-қатынас жасау
8. Денсаулық туралы білім, тәжірибе арқылы дағдыларға ие болу	Ойын қозғалыстарының қатары арқылы дене денсаулығының компоненттері	4. 3. 2. 1 денсаулықты нығайтуға ықпал етуші дене жаттығуларының қатарын орындау кезінде қиындықтар мен тәуекелдермен күресуге көмектесу үшін сәйкес реакцияларды таңдап алу және қолдану; 4. 3. 1. 5 эмоционалды күшті алу үшін релаксацияның әртүрлі техникаларын өздігінен біріктіріп, қолдану; 4. 3. 1. 1 денсаулық және салауатты өмір салты үшін дене қызметінің маңыздылығын талдау және түсіну; 4. 3. 1. 2 денсаулыққа арналған дене белсенділігінің мәні туралы презентацияны ел алдында дайындау және ұсыну
	Денсаулықты және жүгіру дағдыларын дамыту	4. 1. 1. 3 жаттығулар сериясында қозғалыстарды орындаудың барынша қолжетімді сапасын көрсету; 4. 1. 2. 3 өлшемдер бойынша әрекеттерді орындау сапасын талдау; 4. 1. 2. 4 пәндік лексиканы пайдаланумен конструктивті диалог құру
	Денсаулықты нығайту ойындары мен эстафеталар	4. 2. 1. 3 қозғалыс мақсаттарына қол жеткізу үшін рөлдермен ауыса отырып, өздігінен және топта жұмыс жасай алу; 4. 2. 3. 1 шығармашылық міндеттерді топпен шешу процесінде координатордың рөлін атқару; 4. 2. 2. 2 өнімді іскерлік қарым-қатынаста негізгі дағдыларды көрсету

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 60 - қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 605 - қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту орыс тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Орыс тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – білім алушылардың тілдік дағдыларын дамыту, тіл нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) сөйлеу іс-әрекетінің негізгі түрлерін дамыту (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым);

2) сөздік қорын дамыту, коммуникативті-белсенді лексикамен байыту;

3) орыс тілі нормаларына сай грамматикалық түсініктерді, синтаксистік құрылымдарын құрастыру біліктілікті қалыптастыру;

4) жеке тұлғаның жанасқыш қасиетін дамыту: сөйлеу қарым қатынасты қажетсінуді, өз ойын, пікірін жеткізе білуді үйрету;

5) түрлі әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-тұрмыстық тақырыптар бойынша диалог құрастыра білу және түрлі пікірдің болуын қабылдай білу дағдыларын дамыту;

6) орыс тілінің саяси-әлеуметтік әлеуетін ұғындыру; қазақ, орыс және өзге тілдердің құндылықтарын, олардың өзара байланысын түсінуді қамтамасыз ету;

7) тілдік құралдарды монологта қолдану дағдыларын, сауатты жазу тілін қалыптастыру;

8) калиграфиялық жазу дағдысын және сауатты жазуды дамыту;

9) шығармашылықпен жұмыс істеуге, сын тұрғысынан ойлауға дағдыландыру.

4. Түзете - дамыту міндеттері:

1) көрнекі-бейнелеу, сөздік-логикалық ойлауды, талдау, салыстыру, жалпылау ойлау опперацияларын дамыту;

2) зейінді белгілі бір әрекетке шоғырландырып, оны тұрақты етуге, ол үшін алаңдатушы тітіркендіргіштерге жол бермей, зейін көлемін ұлғайту қабілеттерін түзете - дамыту;

3) таным әрекетін белсендету; сөйлеу ақпаратты қабылдау және өндеу процестерді түзеу және дамыту, сөздік қорын молайту, сөздің мағынасын анықтау, лексикалық жүйесін қалыптастыру, сөздердің арасындағы байланыстарды бекіту, ауызекі сөйлеу қабілеттерін түзете - дамыту;

4) қысқамерзімді, ұзақмерзімді, логикалық, механикалық жадын, көріп – естіп жадында сақтауын түзете - дамыту;

5) психикалық процестердің еріктігін дамыту, оқу іс-әрекетінің құрылысын құлыптастыру: мақсаттарды қабылдау, түсіну, әрекетін жоспарлау, мақсатқа жету амалын ойластыру, маңызды жақтарды іріктеу, өндеу, өзін-өзі бақылау және бағалау, "білім алушы" әлеуметтік ролін сәтті іске асыру.

6) практикалық оқу және білімді өз бетінше таба білу дағдыларын қалыптастыру;

7) эмоциялық-тұлғалық, әлеуметтік дамуының кемшіліктерін түзету.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Орыс тілі" пәніне оқыту құндылыққа-бағдарланған, тұлғаға-бағдарланған, іс-әрекеттік, коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл "Мәңгілік ел" ұлттық идеясы негізінде білім алушылардың тұлғалық дамуына ықпал ете отырып, тілдік оқу іс-әрекетінің жоспарлы қалыптасу стратегиясын анықтайды: соған сәйкес тіл дамыту арқылы әлемдік мәдениеттің жауһарларына баулу әлемнің тұтас көркем суретін қалыптастыруға, патриоттық сезімдерді, полимәдени қоғамдағы толерантты қарым-қатынасты тәрбиелеуге, шығармашылық ойлауды, өнімді қиялды, рефлексияны белсендіруге бағытталған, жалпы бұл өсіп келетін адамның танымдық және әлеуметтік дамуын арттырады.

7. Тұлғаға-бағдарланған тәсіл оқу процесін сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың әрқайсысына қатысты дараландыру мақсатында қолданылады: олардың шығармашылық әлеуетін іске асыру, өнерге өзінің көзқарасын білдіруге дайын болу, құндылықты мағыналық бағдарларды қалыптастыру, өзіндік сананың қалыптасуы, өзін-өзі бағалау мен өзін-өзі құрметтеу, өмірлік оптимизм, психикалық, дене және сөйлеу дамуының жеке ерекшеліктерін, мінез-құлықтың қажеттіліктері мен уәждерін ескере отырып шығармашылығын толық ашу.

8. Іс-әрекеттік тәсілдің маңызы - білім алушының тіл саласынан алатын білімдерін дайын түрінде қабылдамайды, ол оларды өзі тауып үйренеді, өзінің тілдік-оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсінеді, оның нормалары жүйесін түсінеді және қабылдайды, бұл оның біліктерінің шынайы өмірде қажетті ақпаратты алу, іріктеу, өндеу және беру үшін белсенді және табысты қолданылуына ықпал етеді.

9. Коммуникативтік тәсіл орыс тілі сабақтарында нақты қарым-қатынас жағдайын пайдалануды, белсенді шығармашылық қызметті ұйымдастыруды, ұжымдық жұмыс түрлерін қолдануды, проблемалы жағдайларға сабақтардың шығармашылық түрлеріне назар аударуды көздейді және тиімді коммуникация процесіне балаларды тартуды қарастырады, мұның көрсеткіштері келесі дағдылар:

1) тыңдау және диалогқа түсу;

2) тақырып бойынша мәселелерді ұжымдық талқылауға қатысу;

3) сабақ барысында сыныптастарымен, ересектермен тиімді әрекеттесу;

4) сабақ кезінде жеке және топтық тапсырмаларды орындауда мұғаліммен, сыныптастарымен бірлескен әрекеттесуді жоспарлау;

5) топтағы әрбір мүшенің мақсат-міндетін, әрекеттесу амалын анықтау;

6) шиеленістік этиканы сақтау, тиімді шешу, шиеленістен шығу;

7) коммуникация міндеттері мен шарттарына қарай өз ойын барынша толық және дәлірек жеткізу.

10. Сабақтардағы оқыту процесінің нәтижелі тәсілдері мен құралдары:

1) тыңдалған мәтін бойынша сұрақ қою;

2) берілген тақырыпқа және балалар қызығатын тақырыптарға әңгімелесу;

3) алдынала дайындалған сұрақтар бойынша сухбат алу;

4) жауаптарды ролдік ойын түрінде өзіндік және өзара талдау;

5) жоспарланған тақырып бойынша пікірталас/аргументпен бөлісу;

6) диалог құрастыру;

7) берілген бастамасы, атауы бойынша оқиғаларды алдынала болжау, сурет немесе/және тақырып бойынша мәтін құрастыру;

8) әдебиетпен жұмыс: сухбатқа сұрақ-жауап дайындау;

9) түрлі мақсаты бар оқу: танысу, оқиғаның мағынасы мен егжей-тегжейін түсіну, ақпаратты табу, көңіл көтеру үшін; өз пікірін айту үшін;

10) тыңдалған/оқылған мәтінді қысқаша айтып беру;

11) оқыған кітап/ көрген фильм жайлы алған әсерін сипаттау;

12) оқиға желісін кысқыша айтып беру, репортаж жасау;

13) ақпаратты диаграмма, график, маркермен сурет салу арқылы ұсыну болып табылады.

11. Бағдарламада ақпараттық-коммуникациялық дағдыларды қалыптастыру, оқытудың нәтижелігін арттыру мақсатында келесі жұмыс түрлері: мәтін, слайд, тест сияқты материалдармен жұмыс жасау үшін қарапайым программаларды қолдану (Word (ворд), Power Point (Пауэр пойнт); электронды оқулықтарды қолдану қарастырылған.

12. Мұғалім мультимедиялық, электронды жабдықтарын білім алушылардың психофизиологиялық, неврологиялық ерекшеліктерін есепке алып, санитарлық ережелер мен нормаларға сай шектеулі мөлшелерін сақтап пайдаланады, ал дәстүрлі дидақтикалық құралдарды артық көріп, оларды кеңінен қолданады:

1) үйлестірме материалдар (карточкалар, суреттер, пазлдар);

2) флипчарт, маркер;

3) әдебиетті: суреті бар кітаптар, әңгімелер, тақпақтар, ертегілер;

4) жас мөлшеріне сай журналдар;

5) аутентті (түпнұсқалық) материал;

6) ұлттық киімі бар қуыршақтар, декорациялар, аксессуарлары – көрсетілімдер мен ойындар және ұлттық ойындар үшін;

7) постер, панно және карталар;

8) сөздіктер;

9) балалар энциклопедиялары.

13. Білім алушыладың жетістіктері бағдарламада көрсетілген мақсаттарға сәйкес келуін анықтаудың құралы ретінде критериалды бағалау жүйесі болып табылады, ол формативті және жиынтық бағалаудан тұрады. Мұғалім білім алушының мүмкіндіктерін есепке ала отырып формативті және суммативті бағалау үшін тапсырмалар құрастырады. Оның ішіне:

1) грамматикалық және семантикалық рәсімдеу бойынша тұжырымдамаларды жеңілдету;

2) көп буынды нұсқауды тапсырманы орындаудың қадамдылығын көрсететін қысқа мағыналық бірліктерге бөлу;

3) қажетті жағдайда сараланған көмек беру: ынталандырушы (мақұлдау, эмоционалды қолдау), ұйымдастырушы (зейін аудару, жұмысты орындауға шоғырландыру, өзін-өзі тексеру қажеттілігі туралы ескерту), бағыттаушы (тапсырмаға нұсқаулықты қайталау және түсіндіре алу);

4) тапсырмаларды орындауға уақытты ұлғайту.

3-тарау. "Орыс тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

14. Объем учебной нагрузки по учебному предмету "Русский язык" составляет:

1) в 0 классе – 2 часа в неделю, 64 часа в учебном году;

2) в 1 классе – 2 часа в неделю, 66 часов в учебном году;

3) во 2 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;

4) в 3 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году;

5) в 4 классе – 2 часа в неделю, 68 часов в учебном году.

15. Содержание учебного предмета "Русский язык" организовано по трем разделам обучения:

1) раздел "Слушание и говорение";

2) раздел "Чтение";

3) раздел "Письмо".

16. Раздел "Слушание и говорение" включает следующие подразделы:

1) восприятие и понимание звучащей речи;

2) формирование семантической структуры слова;

3) формирование грамматических представлений и предупреждение аграмматизма;

4) построение высказывания.

17. Раздел "Чтение" включает следующие подразделы:

1) понимание прочитанного;

2) ориентировка в информационном материале;

3) воспроизведение прочитанного;

4) предупреждение дислексии.

18. Раздел "Письмо" включает следующие подразделы:

1) работа над словом;

2) работа над предложением;

3) работа над текстом;

4) формирование динамики процесса письма и предупреждение дизграфии и дизорфографии.

19. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 0 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Развитие психологической базы речи: кинестетических, слуховых и зрительных ощущений, чувства ритма, способности узнавать на слух в диалогах знакомые слова. Соотнесение предметов и действий с их словесным обозначением. Понимание, выполнение и оречевление различных действий. Речевое подражание взрослым. Деление речевого потока на предложения, предложений – на отдельные слова. Контакт со сверстниками и взрослыми с соблюдением основных правил речевого этикета, ответы на вопросы и просьбы. Заучивание и воспроизведение с помощью учителя простых песенок, потешек и стихотворений, содержащих звукоподражания. Речевая интенция со сверстниками в игровых ситуациях в ходе предметных действий с помощью учителя;

2) по разделу "Чтение": Знание содержания двух-трех известных русских народных сказок. Соотнесение прочитанного учителем фрагмента и иллюстрации, выделение сильной доли (ударного слога) в звучащем слове. Различение на слух вопросительных и невопросительных предложений. Составление предложений по модели и подражанию. Четкое и слитное произнесение цепочки слогов со стечением двух-трех согласных, включающих оппозиционные звуки. Определение количества слов в предложении. Дифференциация печатных букв по оптико-пространственным признакам. Соотнесение образов букв с реальными предметами, фигурами, быстрое распознавание нужной буквы среди других. Плавное чтение гласных букв и открытых слогов;

3) по разделу "Письмо": Дифференциация печатных и письменных, строчных и прописных букв по оптико-кинетическим признакам, нахождение пропущенных букв в словах, дополнение недостающих элементов букв, их выкладывание шнурочком, из мозаики, пластилина, "рисование" по тонкому слою манки и в воздухе. Воспроизведение на листе бумаги по обводке и образцу вертикальных наклонных линий, овалов и других элементов букв. Обозначение звука буквой. Различение в записанном тексте длинных и коротких предложений. Представление о правилах единого графического режима (равномерные пробелы, абзацные отступы, соединения букв, нажим, наклон), Выписывание бордюров по трафарету и образцу под счет учителя. Использование приема "рука в руке". Быстрое распознавание и называние наложенных, перечеркнутых и зашумлҰнных силуэтов знакомых предметов, разучивание пальцевых упражнений.

20. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 1 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Демонстрация слухового сосредоточения на звучащей русской речи, использование невербальных и паравербальных средств для ведения коммуникации. Различение на слух видов и форм речи, узнавание на слух слова-эталона и фразы- эталона, отбор на слух из группы слов те слова, которые встречались в ранее услышанном тексте. Употребление в речи частотных существительных, глаголов, прилагательных, наречий. Различение утвердительных и отрицательных приказаний с частицей "не". Образование притяжательных и относительных прилагательных по образцу, ответы на вопросы "Какой?", "Какая?", "Какое", употребление в речи словосочетаний с прилагательными и глаголами с учетом признака рода - по образцу. Общее представление о корне слова. Распространение простого предложения дополнением без предлогов и с предлогами, определениями, обстоятельствами по подражанию и образцу. Понимание и употребление простых предложений "подлежащее + сказуемое", "подлежащее + сказуемое + дополнение" с предлогами и без - по подражанию и образцу. Речевой этикет, ответы на простые вопросы о себе, о семье, любимых игрушках; инициация диалога с организующей и направляющей помощью учителя;

2) по разделу "Чтение": Игры-драматизации на сюжет прочитанного произведения. Дополнение фразы известными словами. Феномен расхождения звучащего и написанного слов. Логически сильное, главное слово во фразе. Нахождение в прочитанном тексте ответов на простые вопросы по фактическому содержанию. Картинки-схемы звукового состава слов, чтение и построение моделей слов и предложений. Произвольная выразительность. Плавное послоговое чтение слов без стечения согласных. Соотнесение звука с его буквенным обозначением, отличие звука от буквы, составление слов из букв разрезной азбуки;

3) по разделу "Письмо": Ориентировка на плоскости листа тетради, соблюдение основных требований единого графического режима, правильное удержание ручки или карандаша при письме, контроль равномерности, ритмичности, нажима, темпа письма. Конструирование и запись букв, слов, предложений из готовых элементов. Слова, "спрятанные" в бордюрах и орнаментах. Распознавание и называние наложенных, перечеркнутых и зашумлҰнных строчных букв. Различение слова и предложения. Понимание значений слов и смысла предложений. Совместное с учителем выполнение массажных приемов против писчего спазма.

21. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 2 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Устная речь. Качества речи: ясность, точность, выразительность, правильность – усвоение на примерах. Речевой этикет: извинение, просьба, благодарность, приветствие, прощание. Текст. Понятие о тексте. Тема текста. Заголовок текста. Предложение. Интонация в предложении. Слово. Лексическое значение слова. Существительные, прилагательные и глаголы. Практическое употребление форм рода и числа существительных, прилагательных и глаголов в речи. Употребление в речи слов, близких и противоположных по значению. Деление слов на слоги. Ударные и безударные слоги. Общее понятие о составе слова. Разбор слова по составу. Нахождение и употребление в речи слов с уменьшительно-ласкательными суффиксами -оньк, - еньк-. Понятие о предлоге. Составление текста по опорным словам, по картине;

2) по разделу "Чтение": Алфавит. Чтение букв, слогов, слов. Ударение, его смыслоразличительная функция. Соблюдение ударения при чтении. Двойная роль букв е, Ұ, ю, я, прочитывание слов с этими буквами. Произношение звонких согласных на конце слова. Нахождение и прочитывание слов с сочетаниями жи, ши, ча, ща, чу, щу. Подбор однокоренных слов в читаемом тексте. Наблюдение за изменением окончаний для связи слов в предложении. Представление о предлоге, нахождение предлога в предложении. Нахождение прилагательного в прочитанном тексте по значению, внешним признакам (окончаниям) и вопросам. Нахождение глагола по значению и вопросу. Нахождение в прочитанном тексте слов с уменьшительно-ласкательными суффиксами -оньк, - еньк-;

3) по разделу "Письмо": Фонетика и графика. Звуки и буквы. Гласные звуки, их обозначение буквами. Различение звуков в речи, их правильное произношение и обозначение буквами. Практическое применение правил написания предложения (точка в конце предложения, большая буква в начале предложения). Понятие о тексте. Правописание слов с буквами е, Ұ, ю, я, звукобуквенный анализ слов с этими буквами. Согласные звуки, их обозначение буквами. Парные глухие и звонкие согласные. Наблюдение различений в написании и произношении слов. Письмо сочетаний жи, ши, ча, ща, чу, щу. Произношение и наблюдение правописания слов с приставками с, по, об, от, за, в, во, за, пере и др. Сравнение правописания приставки и предлога. Письмо собственных имен существительных (клички животных, имена и фамилии людей, географические названия) с большой буквы. Написание коротких предложений;

4) слова для запоминания произношения и правописания: класс, пенал, дети, Родина, Нур-Султан, Алматы, Казахстан, казахский язык, русский язык, город, ветер, машина, народ, работа, собака, кошка, медведь, заяц, капуста, мороз, ножи, часы, весело, флаг, тетрадь, быстро, лопата, молоко, скоро, посуда, урожай, ягода, дежурный, дерево, хорошо, плохо, одежда, коньки, пальто, лисица, учитель, ученик, девочка, мальчик, пища.

22. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 3 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": текст-повествование. Структурные части текста: начало, основная часть, концовка. Озаглавливание текста в соответствии с темой. Определение границ простого предложения на слух. Обозначение границ простого предложения интонационно при говорении. Слово и его значение. Общее понятие о лексическом значении слова. Общее представление о многозначных словах. Распознавание и употребление слов, называющих предметы, признаки, действия. Составление тематических групп слов. Синонимы. Антонимы. Толковый словарь (общее понятие о его назначении). Различение безударных и ударных гласных. Представление о составе слова. Окончание и основа слова. Корень слова. Родственные слова. Подбор однокоренных слов. Словообразование. Образование слов с помощью приставок от-, про-, под-, за-, на-. Общее представление о суффиксе. Наблюдение за суффиксом и его ролью. Образование слов с помощью суффиксов –еньк, - оньк, -Ұнок-, -онок-. Практическое словоизменение. Изменение имен прилагательных по числам, родам в сочетании с именем существительным. Глагол. Общее грамматическое значение глагола, вопросы, роль в предложении. Изменение глагола по временам. Изменение глагола настоящего времени по лицам и числам. Изменение глагола прошедшего времени по родам. Составление и употребление в речи словосочетаний и предложений;

2) по разделу "Чтение": распознавание в прочитанном тексте существительных по значению, вопросам, роли в предложении. Определение рода существительных по значению и внешнему признаку - окончанию: женский род – окончание – а, -я, нулевое окончание; мужской род – нулевое окончание, средний род – окончание -о-, -е. Падежи существительного, падежные вопросы. Понятие о местоимении. Нахождение личных местоимений в прочитанном тексте. Использование личных местоимений в речи при пересказе. Словосочетание и предложение (общее понятие). Предложение и текст. Нахождение ключевых (опорных) слов в тексте. Отличие текста от нетекста по признаку связности и целостности. Определение темы текста. Структура текста: начало, основная часть, концовка. Деление текста на части. Нахождение в прочитанном тексте-описании прилагательных. Нахождение в прочитанном тексте-повествовании глаголов;

3) по разделу "Письмо": Написание предложений: большая буква в начале предложения. Правописание имен, фамилий людей, кличек животных, географических названий. Звукобуквенный разбор слов. Различение безударных и ударных гласных, проверка безударных гласных. Нахождение в слове глухих и звонких согласных, их правописание и проверка. Распознавание и правильное произношение твҰрдых и мягких согласных, обозначение мягкости согласных на письме. Письмо слов с разделительным Ь. Правописание сочетаний жи-ши, ча-ща, чу-щу, чк, чн, щн; двойных согласных в слове. Перенос слов. Использование личных местоимений в устной и письменной речи. Правописание местоимений. Роль местоимений в предложении;

4) слова для запоминания произношения и правописания: погода, километр, ураган, солдат, прийти, верблюд, завтрак, коллектив, коллекция, иней, трактор, рисунок, отечество, отчизна, дорога, помидор, картофель, песок, метро, лагерь, корзина, Рождество, морковь, великий, вагон, пшеница, герой, молоток, комната, квартира, обед, ужин, улица, магазин, трамвай, кровать, Байконур, космос, ракета, картина, месяц, топор, менеджер, фермер, Наурыз, батыр.

23. Базовое содержание учебного предмета "Русский язык" для 4 класса:

1) по разделу "Слушание и говорение": Тема и основная мысль текста. Тексты с элементами рассуждения. Распространенные и нераспространенные предложения. Второстепенные члены предложения. Родственные слова. Устное сочинение по данному началу. Устное изложение по картинному плану. Наблюдение трҰх типов склонения имен существительных, сравнение падежей. Краткое описание предмета, животного, природы. Употребление падежных форм прилагательного в речи. Прилагательные-синонимы и антонимы. Наречие и его роль в предложении. Использование прилагательных в тексте-описании и глаголов в повествовании;

2) по разделу "Чтение": Лексика. Наблюдение вариаций лексического значения многозначного слова в контексте. Определение значения многозначного глагола. Подбор и употребление в речи глаголов-синонимов и антонимов. Наблюдение за Числительным, вопросы "Сколько?", "Который?" Наречие как часть речи. Узнавание наречий в тексте по вопросу. Наречия, близкие и противоположные по значению. Пословицы и поговорки с наречиями;

3) по разделу "Письмо": Наблюдение правописания падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения. Расстановка знаков препинания между однородными членами, связанных интонацией. Понятие о прямой речи, знаки препинания. Общее понятие о диалоге. Понятие об обращении. Распространение предложений второстепенными членами. Проверка безударных гласных с помощью формы слова (единственное и множественное число) и однокоренных слов. Правописание имен существительных женского и мужского рода с основой на шипящий (ночь, меч);

4) слова для запоминания произношения, правописания: искусство, вокзал, корабль, около, сегодня, хозяйство, пятница, двадцать, салют, справа, директор, горизонт, Президент, медленно, здесь, вчера, здравствуйте, километр, свобода, до свидания, гореть, прекрасный, радостный, впереди, бассейн, заповедник, компьютер, пассажир, билет, автомобиль, шоссе, путешествие, экскурсия.

Глава 4. Система целей обучения

24. В программе для удобства использования учебных целей введена кодировка. В коде первое число обозначает класс, второе и третье числа–раздел и подраздел, четвертое число показывает нумерацию учебной цели. Например, в кодировке 1.2.1.4 "1" – класс, "2.1" – подраздел, "4" – нумерация учебной цели.

25. Ожидаемые результаты по системе целей обучения:

1) раздел "Слушание и говорение":

таблица 1

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
1.1 Восприятие и понимание звучащей речи	0. 1. 1. 1 отличать на слух звучание русской речи от звучания других языков; 0. 1. 1. 2 различать на слух ритмизированную и рифмованную русскую речь от нерифмованной (прозы), реагировать на рифму; 0. 1. 1. 3 различать на слух звуки неживой природы и окружающего мира, соотносить с изображениями картин природы	1. 1. 1. 1 демонстрировать слуховое сосредоточение и реагировать на звучащую речь , используя невербальные средства: мимику, жест, позу; 1. 1. 1. 2 различать на слух громкую и тихую, длинную и короткую, медленную и быструю русскую речь; 1. 1. 1. 3 узнавать на слух слово-эталон из 2-х, 3-х открытых слогов среди 5-6 слов с аналогичной слоговой структурой	2. 1. 1. 1 внимательно слушать, понимать речь и реагировать на нее, используя паравербальные средства; 2. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, не обрывать на полуслове, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник; 2. 1. 1. 3 узнавать фразу - эталон по интонационно мелодической структуре из двух и трех предложенных	3. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудио- визуальный материал, повторяя простейшие фразы; 3. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник, демонстрировать заинтересованность в теме; 3. 1. 1. 3 выполнять по словесной инструкции и образцу специальные упражнения, развивающие лицевые, артикуляторные и дыхательно-голосовые мышцы	4. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудио- визуальный материал, разграничивая знакомую и незнакомую, понятную и непонятную информацию; 4. 1. 1. 2 вслушиваться и стараться понимать информацию, исходящую из различных источников (диалоги, радио, телевидение) для использования еҰ в своих целях; 4. 1. 1. 3 использовать по словесной инструкции и образцу специальные приемы самоконтроля со включением кинестетического и зрительного анализаторов для уточнения качества звучания, механизма и места образования фонем
1.2 Формирование семантической структуры слова	0. 1. 2. 1 соотносить на слух звукоподражания голосам животных с изображениями этих животных; 0. 1. 2. 2 узнавать на слух знакомые слова в диалоге двух и более людей; 0. 1. 2. 3 соотносить предметы и действия с их словесным обозначением; 0. 1. 2. 4 подражать речи взрослых словами, словосочетаниями, короткими предложениями	1. 1. 2. 1 соотносить на слух слова: ау, уа, ах, ух с сюжетными изображениями и звучащими глаголами "зовҰт", "плачет", "удивляется", "устал" и другими; 1. 1. 2. 2 отбирать на слух из группы слов те слова, которые встречались в услышанном тексте; 1. 1. 2. 3 употреблять в речи частотные существительные, глаголы, прилагательные, наречия по лексическим темам; 1. 1. 2. 4 дифференцировать утвердительные и отрицательные приказания с частицей "не"	2. 1. 2. 1 понимать значение знакомых слов, имеющих отношение к повседневной жизни; 2. 1. 2. 2 группировать слова по общности семантики слов; 2. 1. 2. 3 употреблять в речи слова, близкие и противоположные по значению с помощью учителя; 2. 1. 2. 4 фиксировать по ходу урока и в конце него удовлетворҰнность/неудовлетворҰнность своей работой (с помощью смайликов, разноцветных фишек)	3. 1. 2. 1 понимать значение простых фраз, содержащих знакомые слова и имеющих отношение к повседневной жизни; 3. 1. 2. 2 определять тему, главную мысль полученной информации; 3. 1. 2. 3 иметь представление о родственных словах, вычленяя их из текста в процессе слушания и говорения; 3. 1. 2. 4 проговаривать вслух последовательность производимых действий, для их осознания и проведения пошагового и итогового самоконтроля под руководством учителя	4. 1. 2. 1 понимать тексты, содержащие знакомые слова и словосочетания, по контексту догадываться о значении незнакомых слов; 4. 1. 2. 2 определять тему, главную мысль полученной информации, аргументировать свой ответ, используя доступные речевые средства; 4. 1. 2. 3 составлять ряд однокоренных родственных слов, пользуясь суффиксальным и префиксальным словообразованием; 4. 1. 2. 4 демонстрировать заинтересованность в языковой познавательной деятельности, позитивно относиться к своим успехам, стремиться к улучшению результата, анализируя причины успеха/неуспеха, формулировать их вербально,- оценочными словами и короткими фразами
1.3 Формирование грамматических представлений и предупреждение аграмматизма	0. 1. 3. 1 делить речевой поток на предложения, предложения – на отдельные слова; 0. 1. 3. 2 использовать в речи по подражанию словоформы единственного и множественного числа существительных, прилагательных, глаголов; 0. 1. 3. 3 наблюдать вариативность грамматических значений слов в речи и языке, иметь представление о грамматических категориях	1. 1. 3. 1 образовывать притяжательные и относительные прилагательные по образцу; 1. 1. 3. 2 отвечать на вопросы "Какой?", "Какая?", "Какое", обозначая цвет, размер, вкус при помощи словосочетаний с прилагательными с учетом рода по образцу; 1. 1. 3. 3 иметь общее представление о корне слова как смыслообразующей морфеме	2. 1. 3. 1 различать правильные и неправильные словоформы; 2. 1. 3. 2 использовать в речи знакомые слова, словосочетания для знакомств, описания предметов и составлять сообщения о себе; 2. 1. 3. 3 иметь общее представление о составе слова;	3. 1. 3. 1 различать правильно и неправильно структурированные предложения; 3. 1. 3. 2 использовать в речи слова и словосочетания для запроса информации, комментирования действий; 3. 1. 3. 3 наблюдать изменение окончаний прилагательных в парадигме словоизменения;	4. 1. 3. 1 понимать различие между словами, предложениями и текстом, ссылаясь на знание признаков текста; 4. 1. 3. 2 использовать в речи специальную лексику в различных контекстах с помощью учителя; 4. 1. 3. 3 употреблять правильные падежные формы прилагательного в кратком описании предмета, животного, природы
1.4 Построение высказывания	0. 1. 4. 1 понимать и применять в речевой коммуникации элементарные глаголы-предложения повелительного наклонения: "Дай!", "На!", "Иди!", "Сядь!", "Смотри!", "Слушай!"; 0. 1. 4. 2 вступать в контакт со сверстниками и взрослыми, отвечать на вопросы и просьбы, называть старших на "Вы"; 0. 1. 4. 3 заучивать и воспроизводить с помощью учителя простые песенки, потешки и стихотворения, содержащие звукоподражания; 0. 1. 4. 4 инициировать с помощью учителя общение со сверстниками в игровых ситуациях, оречевляя предметные действия; 0. 1. 4. 5 сопровождать свои потребности, чувства и настроения адекватным словом, позой, жестом и мимикой, направляя эту деятельность на собеседника	1. 1. 4. 1 понимать и употреблять по подражанию и образцу в речи простые предложения: "подлежащее + сказуемое", "подлежащее + сказуемое + дополнение" с предлогами и без; 1. 1. 4. 2 иметь представление о речевой этике, демонстрировать стремление еҰ соблюдать в акте речи; 1. 1. 4. 3 распространять простое предложение дополнением без предлогов и с предлогами, определениями, обстоятельствами по подражанию и образцу; 1. 1. 4. 4 отвечать на простые вопросы о себе, о семье, любимых игрушках; 1. 1. 4. 5 разворачивать диалог с организую щей и направляю щей помощью учителя	2. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению с помощью учителя; 2. 1. 4. 2 использовать в речи слова речевого этикета: просьба, благодарность, приветствие, прощание; 2. 1. 4. 3 создавать высказывание из 1-2 предложений по картинке; 2. 1. 4. 4 понимать, о чем говорит собеседник, реагировать на услышанное различными способами и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы участвовать в диалоге, соблюдать речевые нормы; 2. 1. 4. 5 демонстрировать готовность принимать участие в работе парами, группами, в диалоге	3. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению; 3. 1. 4. 2 употреблять "вежливые" слова в случае своей неправоты: "Извини, пожалуйста", "Прости, я не хотел тебя обидеть"; 3. 1. 4. 3 составлять диалог по сюжетной картинке, по заданной учителем ситуации, соблюдая речевые нормы; 3. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы: правильное произношение местоимений "его", "него", окончаний –ого, - его; 3. 1. 4. 5 договариваться о распределении функций и ролей в совместной деятельности	4. 1. 4. 1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, аргументируя прогноз; 4. 1. 4. 2 активно использовать слова и фразы речевого этикета в случаях, требующих вежливого отказа; 4. 1. 4. 3 создавать высказывания и диалоги на основе темы, предложенной учителем; 4. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника, разворачивать диалог, инициируя его начало и продолжение, соблюдая нормы речевой культуры и орфоэпии; 4. 1. 4. 5 брать на себя роль со-координатора и совместно с учителем контролировать выполнение функций и ролей членами команды в групповой работе

2) раздел "Чтение":

таблица 2

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
2.1 Понимание прочитанного	0. 2. 1. 1 знать содержание двух-трех известных русских народных сказок; 0. 2. 1. 2 соотносить прочитанный учителем фрагмент и иллюстрацию	1. 2. 1. 1 обыгрывать адаптированный сюжет прочитанного произведения по ролям, передавая эмоциональное состояние персонажа; 1. 2. 1. 2 домысливать, угадывать известные слова по началу и концу -в предложениях и фразах по содержанию сказки или небольшого рассказа	2. 2. 1. 1 владеть чтением целыми словами с переходом на послоговое в наиболее трудных случаях, с учетом двойной роли букв е, Ұ, ю, я, ь; 2. 2. 1. 2 подбирать из прочитанного имена существительные, прилагательные, глаголы, близкие и противоположные по значению	3. 2. 1. 1 читать вслух правильно, выразительно, осознанно целыми словами с переходом на послоговое чтение в особо трудных случаях; 3. 2. 1. 2 распознавать в прочитанном тексте существительные прилагательные, глаголы по значению, вопросам, роли в предложении	4. 2. 1. 1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям); 4. 2. 1. 2 наблюдать вариации лексического значения многозначного слова (существительного, прилагательного, глагола) в контексте
2.2 Ориентировка в информационном материале	0. 2. 2. 1 знать, что слово и предмет- не одно и то же; 0. 2. 2. 2 отстукивать ритм русских народных потешек, попевок, чистоговорок, выделяя сильную (ударную) и слабые (безударные) доли; 0. 2. 2. 3 выстраивать сериацию из предметов и слов; 0. 2. 2. 4 различать на слух вопросительные и невопросительные предложения; 0. 2. 2. 5 составлять предложения по модели и подражанию, в том числе и с заданным количеством слов - на основе прочитанного учителем	1. 2. 2. 1 наблюдать феномен расхождения звучащего и написанного слов; 1. 2. 2. 2 иметь представление о логически сильном, главном слове предложении и его смыслообразующей роли; 1. 2. 2. 3 иметь представление о главных и второстепенных героях, основных и незначимых событиях; 1. 2. 2. 4 находить в прочитанном тексте ответы на простые вопросы по фактическому содержанию; 1. 2. 2. 5 использовать картинки-схемы звукового состава слов, фишки, модели, указки при чтении и проведении звукового анализа слова	2. 2. 2. 1 находить предлог в прочитанном предложении и употреблять его при копировании фразы; 2. 2. 2. 2. иметь представление о структуре текста-повествования; 2. 2. 2. 3 обнаруживать нарушенный порядок структурно-логических блоков текста; 2. 2. 2. 4 отвечать на простые вопросы по содержанию; 2. 2. 2. 5 знать о приемах получения, хранения и передачи информации в человеческом обществе, использовании различных источников информации, включая Интернет	3. 2. 2. 1 находить личные местоимения в прочитанном тексте для использования в речи при пересказе; 3. 2. 2. 2 определять основные структурные части текста (начало, основная часть, концовка) с помощью учителя; 3. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста с направляющей помощью учителя; 3. 2. 2. 4 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова и шаблон; 3. 2. 2. 5 практически использовать алфавитный указатель при выполнении заданий с направляющей помощью учителя	4. 2. 2. 1 находить числительные, наречия и местоимения в качестве ключевых (опорных) слов для составления плана пересказа; 4. 2. 2. 2 делить текст на смысловые части, уметь озаглавить каждую часть и составить план по этим частям; 4. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста и давать своҰ название тексту; 4. 2. 2. 4 формулировать вопросы к каждому из слов, входящих в предложение прочитанного текста; 4. 2. 2. 5 искать информацию в школьном энциклопедическом, фразеологическом, орфографическом и других словарях с направляющей помощью учителя; 4. 2. 2. 6 давать отчет и реальную самооценку выполнения любой проделанной работы, учебного задания, связанного с чтением
2.3 Воспроизведение прочитанного	0. 2. 3. 1 четко и слитно, с нарастанием темпа произносить цепочку слогов со стечением двух согласных, включающих оппозиционные звуки; 0. 2. 3. 2 определять количество слов в предложении и их последовательность	1. 2. 3. 1 демонстрировать инициативу интонационного окрашивания речи, произвольной выразительности, модуляции голоса в процессе чтения; 1. 2. 3. 2 владеть навыком плавного послогового чтения слов без стечения согласных	2. 2. 3. 1 находить в прочитанном тексте слова с уменьшительно-ласкательными суффиксами и воспроизводить их при пересказе; 2. 2. 3. 2 иметь представление о средствах межфразовой связи, находя их в тексте с помощью учителя	3. 2. 3. 1 определять род существительных по значению и внешнему признаку - окончанию: женский род – окончание – а, -я, нулевое окончание; мужской род – нулевое окончание, средний род – окончание -о-, -е при подготовке к пересказу; 3. 2. 3. 2 использовать личные местоимения и слова - синонимы, в речи при пересказе в качестве средств межфразовой связи	4. 2. 3. 1 различать при чтении и прямое и переносное значение существительных, глаголов, прилагательных, многозначные слова и использовать их в речи в процессе пересказа; 4. 2. 3. 2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов, используя, где нужно, словарь
2.4 Предупреждение дислексии	0. 2. 4. 1 дифференцировать печатные буквы по оптико-пространственным признакам; 0. 2. 4. 2 соотносить образ буквы с реальными предметами, фигурами; быстро распознавать нужную букву среди других	1. 2. 4. 1 соотносить звук с его буквенным обозначением, иметь представления о том, чем звук отличается от буквы; 1. 2. 4. 2 составлять слова из букв разрезной азбуки, из данных слогов, дополнять слова недостающими буквами по следам устного анализа	2. 2. 4. 1 пользоваться звукобуквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными звонкими и глухими согласными; 2. 2. 4. 2 распознавать пространственную организацию смешиваемых букв, используя ощущения всех модальностей: кожно-кинестетические, зрительные, тактильно-двигательные, слуховые	3. 2. 4. 1 пользоваться звукобуквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными твердыми и мягкими согласными; 3. 2. 4. 2 выполнять по инструкции кинезиологические упражнения: имитировать позой тела и жестами образы смешиваемых букв, писать все буквы ведущей и не ведущей рукой с открытыми и закрытыми глазами	4. 2. 4. 1 выделять смыслоразличительный признак в словах-паронимах: звук свистящий или шипящий; парный звонкий или глухой, мягкий или твердый; 4. 2. 4. 2 владеть приемом трансформации графемы, - с помощью перемещения, удаления, добавления элементов; трансформации лексемы, - с помощью перестановки букв и слогов

3) раздел "Письмо":

таблица 3

Подразделы	Цели обучения
	0 класс	1 класс	2 класс	3 класс	4 класс
3.1 Работа над словом	0. 3. 1. 1 дифференцировать строчные и прописные буквы по оптико-кинетическим признакам; находить пропущенные буквы в словах, дорисовывать недостающие элементы букв; 0. 3. 1. 2 выкладывать отдельные буквы шнурочком, из мозаики, пластилина, "рисовать" по тонкому слою манки и в воздухе; 0. 3. 1. 3 воспроизводить на листе бумаги по обводке и образцу вертикальные наклонные линии, овалы и другие элементы букв; 0. 3. 1. 4 обозначать звук буквой, используя помощь учителя и образец	1. 3. 1. 1 устанавливать пространственные взаимоотношения, ориентироваться на плоскости листа тетради; 1. 3. 1. 2 соблюдать рабочую строку, межстрочное пространство, верхнюю и нижнюю линии рабочей строки; 1. 3. 1. 3 соблюдать правильное положение спины и руки при письме, имеет навыки правильного удержания ручки или карандаша при письме 1. 3. 1. 4 стремиться осуществлять контроль двигательных актов во время письма: равномерность, ритмичность нажим, темп	2. 3. 1. 1 различать звуки в речи, их правильное произношение и обозначение буквами, включая два способа обозначения мягкости согласных: с помощью гласных е, Ұ, и, ю, я и мягкого знака; 2. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами " -ик", "-ек", "-к"; 2. 3. 1. 3 списывать безошибочно слова с сочетаниями жи, ши, ча, ща, чк, чн, нч; 2. 3. 1. 4 понимать графические схемы, символизирующие предметы и отношения между ними, наблюдать согласовывание именных частей речи - с организующей помощью учителя	3. 3. 1. 1 различать безударные и ударные гласные, звонкие и глухие согласные, проверять безударные гласные и парные согласные по образцу с помощью учителя; 3. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами "- очк", "-ечк", "-ищ"); " -онок", " -енок"; "-ист", "-щик", "-чик", "-ниц" (а), "-тель", "-арь"; 3. 3. 1. 3 разграничивать на слух и оформлять на письме имена собственные и нарицательные, одушевленные и неодушевленные; 3. 3. 1. 4 правильно выбирать косвенную форму существительного и прилагательного (в зависимости от семантики главного слова и предлога) из 5 предложенных	4. 3. 1. 1 наблюдать и объяснять правописание падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения, безошибочно списывать слова, написание которых расходится с произношением; 4. 3. 1. 2 использовать слова, образованные префиксально-суффиксальный способом, при написании самостоятельных письменных работ; 4. 3. 1. 3 распознавать на слух – с помощью учителя, и на письме – самостоятельно слова с общим корнем, общей приставкой, общим суффиксом, общим; 4. 3. 1. 4 создавать словообразовательные гнезда; распознавать среди цепочки родственных слов главное слово с ударным корнем, которое может использоваться как инструмент для проверки правописания других родственных слов с сомнительным написанием окончания
3.2 Работа над предложением	0. 3. 2. 1 различать в записанном тексте длинные и короткие предложения; 0. 3. 2. 2 наблюдать соблюдение правил единого графического режима на материале записанного текста (равномерные пробелы, абзацные отступы, наклон)	1. 3. 2. 1 конструировать и записывать предложения из готовых элементов- полосок со словами; 1. 3. 2. 2 соблюдать правила единого графического режима на материале записанного текста (пробелы, абзацные отступы, наклон) при записи коротких (1-3 слова) предложений - с организующей помощью учителя	2.3.2. 1 составлять и записывать простое нераспространенное предложение предложения по данной иллюстрации и образцу, используя знаки препинания в начале и по окончании; 2. 3. 2. 2 писать заглавную букву в именах, фамилиях, кличках животных с помощью учителя	3. 3. 2. 1 составлять по заданной модели и записывать предложения (3-5 слов), расставляя знаки препинания при однородных членах с направляющей помощью учителя; 3. 3. 2. 2 писать предлоги и другие слова в предложении раздельно	4. 3. 2. 1 составлять и употреблять в речи предложения с существительными и глаголами в единственном и множественном числе, обозначающими переходность действия на предмет, места и совместности действия с использованием предлогов в, на, под, над, за, около, с; 4. 3. 3. 2 передавать на письме временные и личные отношения, количественные и порядково-счетные отношения и признаки, координируя глаголы с существительными в настоящем, прошедшем и будущем времени, сочетая местоимения с глаголами 2-го и 1-го лица, числительные с существительными
3.3 Работа над текстом	0. 3. 3. 1 делать графическую символическую запись, моделирующую последовательность предложений в тексте	1. 3. 3. 1 конструировать письменные тексты из готовых элементов-предложений и слов	2. 3. 3. 1 составлять и записывать текст-описание животного и природы по образцу, аналогии, сенсорному плану, с организующей помощью учителя	3. 3. 3. 1 составлять и записывать текст повествование по готовому плану с организующей помощью учителя	4. 3. 3. 1 составлять и записывать тексты с элементами рассуждения (по образцу, по аналогии) с направляющей помощью учителя
3.4 Формирование динамики процесса письма и предупреждение дизграфии и дизорфографии	0. 3. 4. 1 выписывать бордюры по трафарету и образцу под счет учителя, используя прием "рука в руке"; 0. 3. 4. 2 распознавать за 6-7секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные силуэты знакомых предметов; 0. 3. 4. 3 проводить послоговое сличение верного и неверного вариантов записи слова; 0. 3. 4. 4 иметь представление о приемах предваряющего, пошагового и итогового самоконтроля на письме; 0. 3. 4. 5 владеть 1-3 приемами пальцевого тренинга/ пальчиковой гимнастики	1. 3. 4. 1 распознавать слова, "спрятанные" в бордюрах, копировать их на новую строку; 1. 3. 4. 2 распознавать за 3-5 секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные строчные буквы; 1. 3. 4. 3 различать слова и предложения, понимать значение слов и смысл предложений; 1. 3. 4. 4 демонстрировать старание, прилежание в процессе письма и ответственность за результат письма; 1. 3. 4. 5 ощущать перенапряжение кисти руки, приближение писчего спазма, запрашивать помощь учителя к совместному выполнению массажных приемов	2. 3. 4. 1 соблюдать установленный наклон букв, пропорции заглавных и строчных букв в тетради в узкую линейку; 2. 3. 4. 2 распознавать за 1-3 секунды и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные прописные и строчные буквы; 2. 3. 4. 3 анализировать звукослоговой состав слова, выстраивая при необходимости линейную и позиционную модель; 2. 3. 4. 4 находить случаи расхождения звукового и буквенного состава слов при орфоэпическом проговаривании слов учителем; 2. 3. 4. 5 выполнять активизирующий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов по образцу и словесной инструкции	3. 3. 4. 1 писать плавно, ритмично, с достаточной скоростью, линейностью в тетради в широкую линейку; 3. 3. 4. 2 различать графемы с разным количеством одинаковых элементов (п-т, л-м, и-ш), с одинаковыми элементами, но разным их расположением в пространстве (п-р, и-у, б-д; с-э); 3. 3. 4. 3 подбирать слова с заданным звуком, слогом и называть различия в укладах органов артикуляции при произнесении свистящих и шипящих, звонких и глухих, твердых и мягких; 3. 3. 4. 4 демонстрировать элементы орфографического чутья: чувствовать ошибкоопасное место в слове; 3. 3. 4. 5 выполнять расслабляющий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов с направляющей помощью учителя для предупреждения и преодоления писчего спазма	4. 3. 4. 1 воспроизводить два вида соединений в условиях нарастания скорости письма в тетради в широкую линейку; 4. 3. 4. 2 дифференцировать буквы на всех уровнях организации речевой деятельности - в: изолированном написании, слогах, словах, словосочетаниях, предложениях, тексте; 4. 3. 4. 3 безошибочно воспроизводить звукобуквенный состав слов-паронимов, содержащих звонкие и глухие, твердые и мягкие, шипящие-свистящие; 4. 3. 4. 4 владеть русским правописанием, реализуя традиционный принцип орфографии, включая правописание имен существительных женского и мужского рода с основой на шипящий (ночь, меч); 4. 3. 4. 5 выполнять своевременно по показу и инструкции элементы кинезиологии, медленные вращения, раскачивания обеих рук, принятие рефлекс-запрещающей позиции – при психо-эмоциональной напряженности, ощущении переутомления, включении механизмов запредельного/ охранительного торможения

26. Программа реализуется на основе Долгосрочного плана к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык для обучающихся с задержкой психического развития 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию согласно приложению к настоящей Программе. В долгосрочном плане обозначен объем учебных целей реализуемых в каждом разделе.

27. Распределение часов на изучение раздела и тем предоставляется на усмотрение учителя.

Приложение к Типовой учебной программе по учебному предмету "Русский язык"для 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

Долгосрочный план по реализации Типовой учебной программы по учебному предмету "Русский язык" для обучающихся с задержкой психического развития 0-4 классов уровня начального образования по обновленному содержанию

1) 0 класс:

таблица 1

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	0. 1. 1. 1 отличать на слух звучание русской речи от звучания других языков; 0. 1. 2. 1 соотносить на слух звукоподражания голосам животных с изображениями этих животных
	Чтение	0. 2. 2. 1 знать и понимать, что слово и предмет- не одно и то же; 0. 2. 2. 3 выстраивать сериацию из предметов и слов
	Письмо	0. 3. 1. 2 выкладывать отдельные буквы шнурочком, из мозаики, пластилина, рисовать по тонкому слою манки и в воздухе; 0. 3. 4. 1 выписывать бордюры по трафарету и образцу под счет учителя, используя прием "рука в руке"
Моя школа	Слушание и говорение	0. 1. 2. 2 узнавать на слух знакомые слова в диалоге двух и более людей; 0. 1. 4. 5 сопровождать свои потребности, чувства и настроения адекватным словом, позой, жестом и мимикой, направляя эту деятельность на собеседника
	Чтение	0. 2. 2. 4 различать на слух вопросительные и невопросительные предложения
	Письмо	0. 3. 4. 2 распознавать за 6-7 секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные силуэты знакомых предметов
2 четверть
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	0. 1. 1. 2 различать на слух ритмизированную и рифмованную русскую речь от нерифмованной (прозы), реагировать на рифму
	Чтение	0. 2. 2. 2 отстукивать ритм русских народных потешек, попевок, чистоговорок, выделяя сильную (ударную) и слабые ( безударные) доли
	Письмо	0. 3. 1. 4 обозначать звук буквой, используя помощь учителя и образец
Мир вокруг нас	Слушание и говорение	0. 1. 2. 3 соотносить предметы и действия с их словесным обозначением; 0. 1. 4. 4 инициировать с помощью учителя общение со сверстниками в игровых ситуациях, оречевляя предметные действия
	Чтение	0. 2. 1. 2 соотносить прочитанный учителем фрагмент и иллюстрацию
	Письмо	0. 3. 1. 3 воспроизводить на листе бумаги по обводке и образцу вертикальные наклонные линии, овалы и другие элементы букв
3 четверть
Путешествие	Слушание и говорение	0. 1. 1. 3 различать на слух звуки неживой природы и окружающего мира, соотносить с изображениями картин природы; 0. 1. 4. 3 заучивать и воспроизводить с помощью учителя простые песенки, потешки и стихотворения, содержащие звукоподражания
	Чтение	0. 2. 2. 5 составлять предложения по модели и подражанию, в том числе и с заданным количеством слов - на основе прочитанного учителем; 0. 2. 3. 1 четко и слитно, с нарастанием темпа произносить цепочку слогов со стечением двух согласных, включающих оппозиционные звуки
	Письмо	0. 2. 2. 5 составлять предложения по модели и подражанию, в том числе и с заданным количеством слов - на основе прочитанного учителем; 0. 2. 3. 1 четко и слитно, с нарастанием темпа произносить цепочку слогов со стечением двух согласных, включающих оппозиционные звуки
Традиции и фольклор	Слушание и говорение	0. 1. 2. 4 подражать речи взрослых словами, словосочетаниями, короткими предложениями; 0. 1. 4. 1 понимать и применять в речевой коммуникации элементарные глаголы-предложения повелительного наклонения: "Дай!", "На!", "Иди!", "Сядь!", "Смотри!", "Слушай!"
	Чтение	0. 2. 4. 1 дифференцировать печатные буквы по оптико-пространственным признакам; 0. 2. 4. 2 соотносить образ буквы с реальными предметами, фигурами; быстро распознавать нужную букву среди других
	Письмо	0. 3. 4. 5 владеть 1-3 приемами пальцевого тренинга \ пальчиковой гимнастики; 0. 3. 2. 2 наблюдать соблюдение правил единого графического режима на материале записанного текста (равномерные пробелы, абзацные отступы, наклон)
4 четверть
Еда и напитки	Слушание и говорение	0. 1. 3. 1 делить речевой поток на предложения, предложения – на отдельные слова; 0. 1. 4. 2 вступать в контакт со сверстниками и взрослыми, отвечать на вопросы и просьбы, называть старших на "Вы"
	Чтение	0. 2. 3. 2 определять количество слов в предложении и их последовательность
	Письмо	0. 3. 2. 1 различать в записанном тексте длинные и короткие предложения; 0. 3. 3. 1 делать графическую символическую запись, моделирующую последовательность предложений в тексте
В здоровом теле -здоровый дух!	Слушание и говорение	0. 1. 3. 2 использовать в речи по подражанию словоформы единственного и множественного числа существительных, прилагательных, глаголов, числительных; 0. 1. 3. 3 наблюдать вариативность грамматических значений слов в речи и языке, иметь представление о грамматических категориях
	Чтение	0. 1. 3. 2 использовать в речи по подражанию словоформы единственного и множественного числа существительных, прилагательных, глаголов, числительных; 0. 1. 3. 3 наблюдать вариативность грамматических значений слов в речи и языке, иметь представление о грамматических категориях
	Письмо	0. 3. 1. 1 дифференцировать строчные и прописные буквы по оптико-кинетическим признакам; находить пропущенные буквы в словах, дорисовывать недостающие элементы букв

2) 1 класс:

таблица 2

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	1. 1. 1. 1 демонстрировать слуховое сосредоточение и реагировать на звучащую речь, используя невербальные средства: мимику, жест, позу
	Чтение	1. 2. 1. 1 обыгрывать адаптированный сюжет прочитанного произведения по ролям, передавая эмоциональное состояние персонажа
	Письмо	1. 3. 1. 1 устанавливать пространственные взаимоотношения, ориентироваться на плоскости листа тетради
Моя школа	Слушание и говорение	1. 1. 1. 2 различать на слух громкую и тихую, длинную и короткую, медленную и быструю русскую речь 1. 1. 4. 5 разворачивать диалог с организующей и направляющей помощью учителя
	Чтение	1. 2. 1. 2 домысливать, угадывать известные слова по началу и концу - в предложениях и фразах по содержанию сказки или небольшого рассказа
	Письмо	1. 3. 1. 2 соблюдать рабочую строку, межстрочное пространство, верхнюю и нижнюю линии рабочей строки
2 четверть
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	1. 1. 1. 3 узнавать на слух слово-эталон из 2-х,3-х открытых слогов среди 5-6 слов с аналогичной слоговой структурой; 1. 1. 4. 4 отвечать на простые вопросы о себе, о семье, любимых игрушках
	Чтение	1. 2. 4. 1 соотносить звук с его буквенным обозначением, иметь представления о том, чем звук отличается от буквы; 1. 2. 2. 1 наблюдать феномен расхождения звучащего и написанного слов
	Письмо	1. 3. 1. 3 соблюдать правильное положение спины и руки при письме, имеет навыки правильного удержания ручки или карандаша при письме
Мир вокруг нас	Слушание и говорение	1. 1. 2. 1 соотносить на слух слова: ау, уа, ах, ух с сюжетными изображениями и звучащими глаголами "зовҰт", "плачет", "удивляется", "устал" и другими; 1. 1. 3. 3 иметь общее представление о корне слова; 1. 1. 4. 2 иметь представление о речевой этике, демонстрировать стремление еҰ соблюдать в акте речи
	Чтение	1. 2. 4. 2 составлять слова из букв разрезной азбуки, из данных слогов, дополнять слова недостающими буквами по следам устного анализа
	Письмо	1. 3. 1. 4 стремиться осуществлять контроль двигательных актов во время письма: равномерность, ритмичность нажим, темп; 1. 3. 4. 2 распознавать за 3-5 секунд и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные строчные буквы
3 четверть
Путешествие	Слушание и говорение	1. 1. 2. 2 отбирать на слух из группы слов те слова, которые встречались в услышанном тексте; 1. 1. 2. 4 дифференцировать утвердительные и отрицательные приказания с частицей "не"
	Чтение	1. 2. 2. 2 иметь представление о логически сильном, главном слове в предложении и его смыслообразующей роли
	Письмо	1. 3. 2. 1 конструировать и записывать предложения из готовых элементов- полосок со словами
Традиции и фольклор	Слушание и говорение	1. 1. 3. 1 образовывать притяжательные и относительные прилагательные по образцу; 1. 1. 4. 3 распространять простое предложение дополнением без предлогов и с предлогами, определениями, обстоятельствами по подражанию и образцу
	Чтение	1. 2. 3. 2 владеть навыком плавного послогового чтения слов без стечения согласных; 1. 3. 3. 1 конструировать письменные тексты из готовых элементов-предложений и слов
	Письмо	1. 3. 2. 2 соблюдать правила единого графического режима на материале записанного текста (пробелы, абзацные отступы, наклон) при записи коротких (1-3 слова) предложений- с организующей помощью учителя
4 четверть
Еда и напитки	Слушание и говорение	1. 1. 3. 2 отвечать на вопросы "Какой?", "Какая?", "Какое", обозначая цвет, размер, вкус при помощи словосочетаний с прилагательными с учетом рода по образцу
	Чтение	1. 2. 2. 4 находить в прочитанном тексте ответы на простые вопросы по фактическому содержанию; 1. 2. 3. 1 демонстрировать инициативу интонационного "окрашивания" речи, произвольной выразительности, модуляции голоса в процессе чтения
	Письмо	1. 3. 4. 1 распознавать слова, "спрятанные" в бордюрах, копировать их на новую строку; 1. 3. 4. 3 различать слова и предложения, понимать значение слов и смысл предложений
В здоровом теле-здоровый дух!	Слушание и говорение	1. 1. 2. 3 употреблять в речи общеупотребительные существительные, глаголы, прилагательные, наречия по лексическим темам; 1. 1. 4. 1 понимать и употреблять по подражанию и образцу в речи простые предложения: "подлежащее+ сказуемое", "подлежащее+ сказуемое+ дополнение" с предлогами и без
	Чтение	1. 2. 2. 3 иметь представление о главных и второстепенных героях, основных и незначимых событиях; 1. 2. 2. 5 использовать картинки-схемы звукового состава слов, фишки, модели, указки при чтении и проведении звукового анализа слова
	Письмо	1. 3. 4. 4 демонстрировать старание, прилежание в процессе письма и ответственность за результат письма; 1. 3. 4. 5 ощущать перенапряжение кисти руки, приближение писчего спазма, запрашивать помощь учителя к совместному выполнению массажных приемов

3) 2 класс:

таблица 3

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Все обо мне	Слушание и говорение	2. 1. 1. 1 внимательно слушать, понимать речь и реагировать на нее, используя паравербальные средства; 2. 1. 2. 1 понимать значение знакомых слов, меющих отношение к повседневной жизни
	Чтение	2. 2. 1. 1 владеть чтением целыми словами с переходом на послоговое в наиболее трудных случаях, с учетом двойной роли букв е, Ұ, ю, я, ь
	Письмо	2. 3. 1. 1 различать звуки в речи, их правильное произношение и обозначение буквами, включая два способа обозначения мягкости согласных: с помощью гласных е, Ұ, и, ю, я и мягкого знака; 2. 3. 4. 1 соблюдать установленный наклон букв, пропорции заглавных и строчных букв в тетради в узкую линейку
Моя семья и друзья	Слушание и говорение	2. 1. 4. 2 использовать в речи слова речевого этикета: просьба, благодарность, приветствие, прощание; 2. 1. 4. 5 демонстрировать готовность принимать участие в работе парами, группами, в диалоге
	Чтение	2. 2. 2. 5 знать о приемах получения, хранения и передачи информации в человеческом обществе, использовании различных источников информации, включая Интернет
	Письмо	2. 3. 4. 2 распознавать за 1-3 секунды и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные прописные и строчные буквы
2 четверть
Моя школа	Слушание и говорение	2. 1. 1. 2 слушать партнҰра, не перебивать, не обрывать на полуслове, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник; 2. 1. 2. 2 группировать слова по общности семантики слов
	Чтение	2. 2. 2. 1 находить предлог в прочитанном предложении и употреблять его при копировании фразы; 2. 2. 2. 2 иметь представление о структуре текста-повествования
	Письмо	2. 3. 1. 3 списывать безошибочно слова с сочетаниями жи, ши, ча, ща, чк, чн, нч; 2. 3. 4. 4 находить случаи расхождения звукового и буквенного состава слов при орфоэпическом проговаривании слов учителем
Мой родной край	Слушание и говорение	2. 1. 3. 1 уметь различать правильные и неправильные словоформы; 2. 1. 4. 5 демонстрировать готовность принимать участие в работе парами, группами, в диалоге
	Чтение	2. 2. 2. 3 обнаруживать нарушенный порядок структурно-логических блоков текста; 2. 2. 2. 4 отвечать на простые вопросы по содержанию
	Письмо	2. 3. 4. 2 распознавать за 1-3 секунды и называть наложенные, перечеркнутые и зашумлҰнные прописные и строчные буквы
3 четверть
В здоровом теле -здоровый дух!	Слушание и говорение	2. 1. 1. 3 узнавать фразу - эталон по интонационно-мелодической структуре из двух и трех предложенных; 2. 1. 2. 3 употреблять в речи слова, близкие и противоположные по значению с организующей помощью учителя
	Чтение	2. 2. 3. 1 находить в прочитанном тексте слова с уменьшительно-ласкательными суффиксами и воспроизводить их при пересказе
	Письмо	2. 3. 1. 2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами " -ик", " -ек", " -к"; 2. 3. 1. 4 понимать графические схемы, символизирующие предметы и отношения между ними, наблюдать согласовывание именных частей речи - с организующей помощью учителя
Традиции и фольклор	Слушание и говорение	2. 1. 3. 3 иметь общее представление о составе слова; 2. 1. 4. 3создавать высказывание из 1-2 предложений по картинке
	Чтение	2. 2. 3. 2 иметь представление о средствах межфразовой связи, находя их в тексте с помощью учителя; 2. 2. 4. 1 пользоваться звуко-буквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными звонкими и глухими согласными
	Письмо	2.3.2. 1 составлять и записывать простое нераспространенное предложение предложения по данной иллюстрации и образцу, используя знаки препинания в начале и по окончании
4 четверть
Окружающая среда	Слушание и говорение	2. 1. 1. 3 узнавать фразу - эталон по интонационно-мелодической структуре из двух и трех предложенных; 2. 1. 2. 4 фиксировать по ходу урока и в конце его удовлетворҰнность/неудовлетворҰнность своей работой (с помощью смайликов, разноцветных фишек)
	Чтение	2. 2. 4. 2 распознавать образ и пространственную организацию смешиваемых букв, используя ощущения всех модальностей: кожно-кинестетические, зрительные, тактильно-двигательные, слуховые
	Письмо	2. 3. 4. 3 анализировать звукослоговой состав слова, выстраивая при необходимости линейную и позиционную позиционную модель; 2. 3. 4. 5 выполнять активизирующий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов по образцу и словесной инструкции
Путешествие	Слушание и говорение	2. 1. 4. 1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению с помощью учителя; 2. 1. 4. 4 понимать, о чем говорит собеседник, реагировать на услышанное различными способами и отвечать собеседнику, соблюдая речевые нормы участвовать в диалоге, соблюдать речевые нормы
	Чтение	2. 2. 1. 2 подбирать из прочитанного имена существительные, прилагательные, глаголы, близкие и противоположные по значению
	Письмо	2. 3. 2. 2 писать заглавную букву в именах, фамилиях, кличках животных с помощью учителя; 2. 3. 3. 1 составлять и записывать краткий текст-описание животного и природы по образцу, аналогии, сенсорному плану, с организующей помощью учителя

4) 3 класс:

таблица 4

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Живая природа	Слушание и говорение	3.1.1.1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, повторяя простейшие фразы
	Чтение	3.2.1.1 читать вслух правильно, выразительно, осознанно целыми словами с переходом на послоговое чтение в особо трудных случаях
	Письмо	3.3.1.1 различать безударные и ударные гласные, звонкие и глухие согласные, проверять безударные гласные и парные согласные по образцу с помощью учителя
Что такое хорошо и что такое плохо? (свет и темнота)	Слушание и говорение	3.1.4.1 отвечать на вопросы и подбирать соответствующую иллюстрацию к прослушанному сообщению
	Чтение	3.2.4.2 выполнять по инструкции кинезиологические упражнения: имитировать позой тела и жестами образы смешиваемых букв, писать все буквы ведущей и неведущей рукой с открытыми и закрытыми глазами
	Письмо	3.3.4.2 различать графемы с разным количеством одинаковых элементов (п-т, л-м, и-ш), с одинаковыми элементами, но разным их расположением в пространстве (п-р, и-у, б-д; с-э)
2 четверть
Время	Слушание и говорение	3.1.1.2 слушать партнҰра, не перебивать, вникать в смысл того, о чҰм говорит собеседник, демонстрировать заинтересованность в теме
	Чтение	3.2.1.2 распознавать в прочитанном тексте существительные прилагательные, глаголы по значению, вопросам, роли в предложении
	Письмо	3.3.1.3 разграничивать на слух и оформлять на письме имена собственные и нарицательные, одушевленные и неодушевленные
Архитектура	Слушание и говорение	3.1.3.3 наблюдать изменение окончаний прилагательных в парадигме словоизменения; 3.1.4.5 договариваться о распределении функций и ролей в совместной деятельности
	Чтение	3.2.4.1 пользоваться звуко-буквенным анализом при выделении из текста и чтении слов с парными твердыми и мягкими согласными
	Письмо	3.3.4.1 писать плавно, ритмично, с достаточной скоростью, линейностью в тетради в широкую линейку; 3.3.4.5 выполнять своевременно по показу и инструкции элементы кинезиологии, медленные вращения, раскачивания обеих рук, принятие рефлекс-запрещающей позиции – при психо-эмоциональной напряженности, ощущении переутомления, включении механизмов запредельного (охранительного) торможения
3 четверть
Искусство	Слушание и говорение	3.1.1.3 выполнять по словесной инструкции и образцу специальные упражнения, развивающие лицевые, артикуляторные и дыхательно-голосовые мышцы; 3.1.4.4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; соблюдать речевые нормы: правильное произношение местоимений "его", "него",окончаний –ого,- его
	Чтение	3.2.2.1 находить личные местоимения в прочитанном тексте для использования в речи при пересказе; 3.2.3.2 использовать личные местоимения и слова - синонимы, в речи при пересказе в качестве средств межфразовой связи
	Письмо	3.3.2.2 писать предлоги и другие слова в предложении раздельно; 3.3.1.2 понимать и правильно употреблять на письме слова с суффиксами "- очк", "-ечк", "-ищ"); " -онок", " -енок"; "-ист", "-щик", "-чик", "-ниц" (а), "-тель", "-арь"; 3.3.4.5 выполнять расслабляющий самомассаж пальцев и кистей рук, применяя 3-5 массажных приемов с направляющей помощью учителя для предупреждения и преодоления писчего спазма
Выдающиеся личности	Слушание и говорение	3.1.2.4 проговаривать вслух последовательность производимых действий, для их осознания и проведения пошагового и итогового самоконтроля под руководством учителя; 3.1.4.3 составлять диалог по сюжетной картинке, по заданной учителем ситуации, соблюдая речевые нормы
	Чтение	3.2.2.2 определять основные структурные части текста (начало, основная часть, концовка) с помощью учителя; 3.2.2.3 восстанавливать порядок следования частей текста с направляющей помощью учителя
	Письмо	3.2.2.2 определять основные структурные части текста (начало, основная часть, концовка) с помощью учителя
4 четверть
Вода -источник жизни	Слушание и говорение	3.1.2.1 понимать значение простых фраз, содержащих знакомые слова и имеющих отношение к повседневной жизни; 3.1.3.1 уметь различать правильно и неправильно структурированные предложения
	Чтение	3.2.2.4 формулировать вопросы с опорой на ключевые слова и шаблон; 3.2.2.3 восстанавливать порядок следования частей текста с направляющей помощью учителя
	Письмо	3.3.1.4 правильно выбирать косвенную форму существительного и прилагательного (в зависимости от семантики главного слова и предлога) из 5 предложенных вариантов; 3.3.3.1 составлять и записывать текст повествование по готовому плану с организующей помощью учителя
Культура отдыха. Праздники	Слушание и говорение	3.1.2.3 иметь представление о родственных словах, вычленяя их из текста в процессе слушания и говорения; 3.1.3.2 использовать в речи слова и словосочетания для запроса информации, комментирования действий; 3.1.4.2 употреблять "вежливые" слова в случае своей неправоты: "Извини, пожалуйста", "Прости, я не хотел тебя обидеть"
	Чтение	3.2.2.5 практически использовать алфавитный указатель при выполнении заданий с направляющей помощью учителя; 3.2.3.1 определять род существительных по значению и внешнему признаку - окончанию: женский род – окончание – а, -я, нулевое окончание; мужской род – нулевое окончание, средний род – окончание -о-, -е при подготовке к пересказу
	Письмо	3.3.4.3 подбирать слова с заданным звуком, слогом и называть различия в укладах органов артикуляции при произнесении свистящих и шипящих, звонких и глухих, твердых и мягких; 3.3.4.4 демонстрировать элементы орфографического чутья: чувствовать ошибкоопасное место в слове

5) 4 класс:

таблица 5

Сквозные темы	Разделы	Цели обучения
1 четверть
Моя Родина – Казахстан	Слушание и говорение	4. 1. 1. 1 слушать и понимать устную речь, аудиовизуальный материал, разграничивая знакомую и незнакомую, понятную и непонятную информацию; 4. 1. 4. 4 участвовать в речевой ситуации на определенную тему, понимать о чем говорит собеседник; дополнять высказывания собеседника, разворачивать диалог, инициируя его начало и продолжение, соблюдая нормы речевой культуры и орфоэпии
	Чтение	4. 2. 1. 1 читать выразительно текст или его части, используя виды чтения (ознакомительное чтение, чтение по ролям); 4. 2. 4. 2 владеть приемом трансформации графемы, - с помощью перемещения, удаления, добавления элементов; трансформации лексемы,- с помощью
	Письмо	4. 3. 1. 1 наблюдать и объяснять правописание падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения, безошибочно списывать слова, написание которых расходится с произношением; 4. 3. 4. 1 воспроизводить два вида соединений в условиях нарастания скорости письма в тетради в широкую линейку; 4. 3. 1. 2 использовать слова, образованные префиксально-суффиксальный способом, при написании самостоятельных письменных работ
Человеческие ценности	Слушание и говорение	4. 1. 3. 2 использовать в речи специальную лексику в различных контекстах с помощью учителя; 4. 1. 4. 3 создавать высказывания и диалоги на основе темы, предложенной учителем
	Чтение	4. 2. 1. 2 наблюдать вариации лексического значения многозначного слова (существительного, прилагательного, глагола) в контексте
	Письмо	4. 3. 3. 1 составлять и записывать тексты с элементами рассуждения (по образцу, по аналогии) с направляющей помощью учителя
2 четверть
Культурное наследие	Слушание и говорение	4. 1. 1. 2 по собственной инициативе вслушиваться и стараться понимать информацию, исходящую из различных источников (диалоги, радио, телевидение) для использования еҰ в своих целях; 4. 1. 4. 2 активно использовать слова и фразы речевого этикета в случаях, требующих вежливого отказа, с формулировкой аргумента: "Прости, я не смогу тебе помочь, потому что…"
	Чтение	4. 2. 2. 1 находить числительные, наречия и местоимения в качестве ключевых (опорных) слов для составления плана пересказа; 4. 2. 4. 1 выделять смыслоразличительный признак в словах-паронимах: звук свистящий или шипящий; парный звонкий или глухой, мягкий или твердый
	Письмо	4. 3. 4. 2 дифференцировать буквы на всех уровнях организации речевой деятельности, а именно в: изолированном написании; слогах; словах; словосочетаниях; предложениях; тексте; 4. 3. 4. 3 безошибочно воспроизводить звуко-буквенный состав слов-паронимов, содержащих звонкие и глухие, твердые и мягкие, шипящие-свистящие
Мир профессий	Слушание и говорение	4. 1. 2. 4 демонстрировать заинтересованность в языковой познавательной деятельности, позитивно относиться к своим успехам, стремиться к улучшению результата, анализируя причины успеха/неуспеха, формулировать их вербально,- оценочными словами и короткими фразами; 4. 1. 4. 5 брать на себя роль со-координатора и совместно с учителем контролировать выполнение функций и ролей членами команды в групповой работе
	Чтение	4. 2. 2. 2 делить текст на смысловые части, уметь озаглавить каждую часть и составить план по этим частям; 4. 2. 2. 3 восстанавливать порядок следования частей текста и давать своҰ название тексту; 4. 2. 2. 4 формулировать вопросы к каждому из слов, входящих в предложение прочитанного текста
	Письмо	4. 3. 4. 4 владеть русским правописанием, реализуя традиционный принцип орфографии, включая правописание имен существительных женского и мужского рода с основой на шипящий (ночь, меч
3 четверть
Природные явления	Слушание и говорение	4. 1. 1. 3 использовать по словесной инструкции и образцу специальные приемы самоконтроля со включением кинестетического и зрительного анализаторов для уточнения качества звучания, механизма и места образования фонем
	Чтение	4. 2. 2. 5 искать информацию в школьном энциклопедическом, фразеологическом, орфографическом и других словарях с направляющей помощью учителя
	Письмо	4. 3. 3. 2 передавать на письме временные и личные отношения, количественные и порядково-счетные отношения и признаки, координируя глаголы с существительными в настоящем, прошедшем и будущем времени, сочетая местоимений с глаголами 2-го и 1-го лица, числительные с существительными.
Охрана окружающей среды	Слушание и говорение	4. 1. 2. 1 понимать тексты, содержащие знакомые слова и словосочетания, по контексту догадываться о значении незнакомых слов; 4. 1. 4. 1 прогнозировать содержание информации по заголовку, опорным словам, рисункам, схемам и таблицам, аргументируя прогноз
	Чтение	4. 2. 2. 6 давать отчет и реальную самооценку выполнения любой проделанной работы, учебного задания, связанного с чтением
	Письмо	4. 3. 1. 1 наблюдать и объяснять правописание падежных окончаний существительных, прилагательных, личных окончаний глаголов 1 и 2 спряжения, безошибочно списывать слова, написание которых расходится с произношением
4 четверть
Путешествие в Космос	Слушание и говорение	4. 1. 2. 2 определять тему, главную мысль полученной информации, аргументировать свой ответ, используя доступные речевые средства; 4. 1. 3. 3 употреблять правильные падежные формы прилагательного в кратком описании предмета, животного, природы
	Чтение	4. 2. 3. 1 различать при чтении и прямое и переносное значение существительных, глаголов, прилагательных, многозначные слова и использовать их в речи в процессе пересказа
	Письмо	4. 3. 1. 3 распознавать на слух – с помощью учителя, и на письме – самостоятельно слова с общим корнем, общей приставкой, общим суффиксом, общим окончанием; 4. 3. 1. 4 создавать словообразовательные гнезда; распознавать среди цепочки родственных слов главное слово с ударным корнем, которое может использоваться как инструмент для проверки правописания других родственных слов с сомнительным написанием
Путешествие в будущее	Слушание и говорение	4. 1. 2. 3 составлять ряд однокоренных родственных слов, пользуясь суффиксальным и префиксальным словообразованием; 4. 1. 3. 1 понимать различие между словами, предложениями и текстом, ссылаясь на знание признаков текста
	Чтение	4. 2. 3. 2 раскрывать лексическое значение слова с помощью приемов: толкование значения, подбор синонимов, используя, где нужно, словарь
	Письмо	4. 3. 2. 1 составлять и употреблять в речи предложения с существительными и глаголами в единственном и множественном числе, обозначающими переходность действия на предмет, места и совместности действия с использованием предлогов в, на, под, над, за, около, с

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 61 - қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 606 - қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (оқыту қазақ тілінде емес)

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі – Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты – білім алушылардың тілдік дағдыларын дамыту, қазақ тілін қадірлейтін, қоғамдық мәнін түсінетін тұлға қалыптастыру, тіл нормаларын сақтап, дұрыс қолдана білуге, еркін сөйлесуге және сауатты жазуға үйрету.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) сөйлеу іс-әрекетінің негізгі түрлерін дамыту (тыңдалым, айтылым, оқылым, жазылым);

2) сөздік қорын дамыту, коммуникативті-белсенді лексикамен байыту;

3) қазақ тілі нормаларына сай грамматикалық түсініктерді, синтаксистік құрылымдарын құрастыру біліктілікті қалыптастыру;

4) жеке тұлғаның жанасқыш қасиетін дамыту: сөйлеу қарым қатынасты қажетсіну, өз ойын, пікірін жеткізе білуді үйрету;

5) түрлі әлеуметтік-мәдени, әлеуметтік-тұрмыстық тақырыптар бойынша диалог құрастыра білу және түрлі пікірдің болуын қабылдай білу дағдыларын дамыту;

6) қазақ тілінің саяси-әлеуметтік әлеуетін ұғындыру; қазақ, орыс және өзге тілдердің құндылықтарын, олардың өзара байланысын түсінуді қамтамасыз ету;

7) тілдік құралдарды монологта қолдану дағдыларын, сауатты жазу тілін қалыптастыру;

8) калиграфиялық жазу дағдысын және сауатты жазуды дамыту;

9) шығармашылықпен жұмыс істеуге, сын тұрғысынан ойлауға дағдыландыру.

4. Түзете - дамыту міндеттері:

1) көрнекі-бейнелеу, сөздік-логикалық ойлауды, талдау, салыстыру, жалпылау ойлау опперацияларын дамыту;

2) зейінді белгілі бір әрекетке шоғырландырып, оны тұрақты етуге, ол үшін алаңдатушы тітіркендіргіштерге жол бермей, зейін көлемін ұлғайту қабілеттерін түзете - дамыту;

3) таным әрекетін белсендіру; сөйлеу ақпаратты қабылдау және өндеу процестерді түзеу және дамыту, сөздік қорын молайту, сөздің мағынасын анықтау, лексикалық жүйесін қалыптастыру, сөздердің арасындағы байланыстарды бекіту, ауызекі сөйлеу қабілеттерін түзете - дамыту;

4) қысқамерзімді, ұзақмерзімді, логикалық, механикалық жадын, көріп – естіп жадында сақтауын түзете - дамыту;

5) психикалық процестердің еріктігін дамыту, оқу іс-әрекетінің құрылысын құлыптастыру: мақсаттарды қабылдау, түсіну, әрекетін жоспарлау, мақсатқа жету амалын ойластыру, маңызды жақтарды іріктеу, өндеу, өзін-өзі бақылау және бағалау, "білім алушы" әлеуметтік ролін сәтті іске асыру.

6) практикалық оқу және білімді өз бетінше таба білу дағдыларын қалыптастыру;

7) эмоциялық-тұлғалық, әлеуметтік дамуының кемшіліктерін түзету.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Қазақ тілі" пәніне оқыту құндылыққа-бағдарланған, тұлғаға-бағдарланған, іс-әрекеттік, коммуникативтік тәсілдер негізінде жүзеге асырылады.

6. Құндылыққа-бағдарланған тәсіл "Мәңгілік ел" ұлттық идеясы негізінде білім алушылардың тұлғалық дамуына ықпал ете отырып, тілдік оқу іс-әрекетінің жоспарлы қалыптасу стратегиясын анықтайды: соған сәйкес тіл дамыту арқылы әлемдік мәдениеттің жауһарларына баулу әлемнің тұтас көркем суретін қалыптастыруға, патриоттық сезімдерді, полимәдени қоғамдағы толерантты қарым-қатынасты тәрбиелеуге, шығармашылық ойлауды, өнімді қиялды, рефлексияны белсендіруге бағытталған, жалпы бұл өсіп келетін адамның танымдық және әлеуметтік дамуын арттырады.

7. Тұлғаға-бағдарланған тәсіл оқу процесін сөйлеу тілінің күрделі бұзылыстары бар білім алушылардың әрқайсысына қатысты дараландыру мақсатында қолданылады: олардың шығармашылық әлеуетін іске асыру, өнерге өзінің көзқарасын білдіруге дайын болу, құндылықты мағыналық бағдарларды қалыптастыру, өзіндік сананың қалыптасуы, оң өзін-өзі бағалау мен өзін-өзі құрметтеу, өмірлік оптимизм және психикалық, дене және сөйлеу дамуының жеке ерекшеліктерін, мінез-құлықтың қажеттіліктері мен уәждерін ескере отырып шығармашылығын толық ашу.

8. Іс-әрекеттік тәсілдің маңызы - білім алушының тіл саласынан алатын білімдерін дайын түрінде қабылдамайды, ол оларды өзі тауып үйренеді, өзінің тілдік-оқу іс-әрекетінің мазмұны мен нысандарын түсінеді, оның нормалары жүйесін түсінеді және қабылдайды, бұл оның біліктерінің шынайы өмірде қажетті ақпаратты алу, іріктеу, өндеу және беру үшін белсенді және табысты қолданылуына ықпал етеді.

9. Коммуникативтік тәсіл қазақ тілі сабақтарында нақты қарым-қатынас жағдайын пайдалануды, белсенді шығармашылық қызметті ұйымдастыруды, ұжымдық жұмыс түрлерін қолдануды, проблемалы жағдайларға сабақтардың шығармашылық түрлеріне назар аударуды көздейді және тиімді коммуникация процесіне балаларды тартуды қарастырады, мұның көрсеткіштері келесі дағдылар:

1) тыңдау және диалогқа түсу;

2) тақырып бойынша мәселелерді ұжымдық талқылауға қатысу;

3) сабақ барысында сыныптастарымен, ересектермен тиімді әрекеттесу;

4) сабақ кезінде жеке және топтық тапсырмаларды орындауда мұғаліммен, сыныптастарымен бірлескен әрекеттесуді жоспарлау;

5) топтағы әрбір мүшенің мақсат-міндетін, әрекеттесу амалын анықтау;

6) шиеліністік этиканы сақтау, тиімді шешу, шиелінісен шығу;

7) коммуникация міндеттері мен шарттарына қарай өз ойын барынша толық және дәлірек жеткізу.

10. Сабақтардағы оқыту процесінің нәтижелі тәсілдер мен құралдары:

1) тыңдалған мәтін бойынша сұрақ қою;

2) берілген тақырыпқа және балалар қызығатын тақырыптарға әңгімелесу;

3) алдынала дайындалған сұрақтар бойынша сухбат алу;

4) жауаптарды ролдік ойын түрінде өзіндік және өзара талдау;

5) жоспарланған тақырып бойынша пікірталас/аргументпен бөлісу;

6) диалог құрастыру;

7) берілген бастамасы, атауы бойынша оқиғаларды алдынала болжау, сурет немесе/және тақырып бойынша мәтін құрастыру;

8) әдебиетпен жұмыс: сухбатқа сұрақ-жауап дайындау;

9) түрлі мақсаты бар оқу: танысу, оқиғаның мағынасы мен егжей-тегжейін түсіну, ақпаратты табу, көңіл көтеру үшін; өз пікірін айту үшін;

10) тыңдалған/оқылған мәтінді қысқаша айтып беру;

11) оқыған кітап/ көрген фильм жайлы алған әсерін сипаттау;

12) оқиға желісін кысқыша айтып беру, репортаж жасау;

13) ақпаратты диаграмма, график, маркермен сурет салу арқылы ұсыну.

11. Бағдарламада ақпараттық-коммуникациялық дағдыларды қалыптастыру, оқытудың нәтижелігін арттыру мақсатында келесі жұмыс түрлері: мәтін, слайд, тест сияқты материалдармен жұмыс жасау үшін қарапайым программаларды қолдану (Word (ворд), Power Point (Пауэр пойнт); электронды оқулықтарды қолдану қарастырылған.

12. Мұғалім мультимедиялық, электронды жабдықтарын білім алушылардың психофизиологиялық, неврологиялық ерекшеліктерін есепке алып, санитарлық ережелер мен нормаларға сай шектеулі мөлшелерін сақтап пайдаланады, ал дәстүрлі дидақтикалық құралдарды артық көріп, оларды кеңінен қолданады:

1) үйлестірме материалдар (карточкалар, суреттер, пазлдар);

2) флипчарт, маркер;

3) әдебиетті: суреті бар кітаптар, әңгімелер, тақпақтар, ертегілер;

4) жас мөлшеріне сай журналдар;

5) аутентті (түпнұсқалық) материал;

6) ұлттық киімі бар қуыршақтар, декорациялар, аксессуарлары – көрсетілімдер мен ойындар және ұлттық ойындар үшін;

7) постер, панно және карталар;

8) сөздіктер;

9) балалар энциклопедиялары.

13. Білім алушыладың жетістіктері бағдарламада көрсетілген мақсаттарға сәйкес келуін анықтаудың құралы ретінде критериалды бағалау жүйесі болып табылады, ол формативті және жиынтық бағалаудан тұрады. Мұғалім білім алушының мүмкіндіктерін есепке ала отырып формативті және суммативті бағалау үшін тапсырмалар құрастырады. Оның ішіне:

1) грамматикалық және семантикалық рәсімдеу бойынша тұжырымдамаларды жеңілдету;

2) көп буынды нұсқауды тапсырманы орындаудың қадамдылығын көрсететін қысқа мағыналық бірліктерге бөлу;

3) қажетті жағдайда сараланған көмек беру: ынталандырушы (мақұлдау, эмоционалды қолдау), ұйымдастырушы (зейін аудару, жұмысты орындауға шоғырландыру, өзін-өзі тексеру қажеттілігі туралы ескерту), бағыттаушы (тапсырмаға нұсқаулықты қайталау және түсіндіре алу);

4) тапсырмаларды орындауға уақытты ұлғайту.

3-тарау. "Қазақ тілі" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

14. "Қазақ тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 64 сағатты;

2) 1-сынып – аптасына 2 сағат, оқу жылында – 66 сағатты;

3) 2-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағатты;

4) 3-сынып – аптасына 3 сағат, оқу жылында – 102 сағатты;

5) 4-сынып – аптасына 4 сағат, оқу жылында – 136 сағатты құрайды.

15. Бағдарлама мазмұны келесідей бөлімдерді қамтиды:

1) "Тыңдалым";

2) "Айтылым";

3) "Оқылым";

4) "Жазылым";

5) "Тілдік нормаларды қолдану".

16. "Тыңдалым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) тыңдалым тәсілдерін қолдану;

2) сөздің лексикалық мағынасын түсіну;

3) тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну;

4) мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну;

5) тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну.

17. "Айтылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) сөздік қорды толықтыру;

2) берілген тақырып бойынша ойын жеткізу;

3) түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану;

4) оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау;

5) тыңдау-көру материалдары негізінде сөйлем құрастыру;

6) оқыған/тыңдаған материал бойынша өз көзқарасын білдіру.

18. "Оқылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) оқу түрлерін қолдану;

2) мәтіннің мазмұнын түсіну;

3) мәтіннің жанры мен түрін анықтау;

4) сұрақтар қоя білу және жауап беру;

5) түрлі дереккөздерден қажетті ақпарат алу.

19. "Жазылым" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу;

2) тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу;

3) пунктуациялық нормаларды сақтау;

4) каллиграфиялық нормаларды сақтау.

20. "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) грамматикалық нормаларды сақтау;

2) орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау.

21. 0-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну, дене мүшелеріне қатысты бұйрықтарды түсіну, тақырыпқа байланысты қарапайым сөздерді түсіну, баяу, нақты айтылған хабарламаларды түсіну;

2) айтылым: амандасу, танысу, қысқа диалогтік сөйлеу, сөйлемде "бар"/"жоқ" сөздерін қолдану, монологтік сөйлесім, баяндаудың қысқаша қарапайым түрі, суретті тақырып бойынша қарапайым сипаттау, клишені қатысымда қолдану, затты сипаттау;

3) оқылым: мұғалімнің көмегімен тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу, таныс сөздерді оқу барысында лексикалық мағынасына сәйкестендіру, тақырыпқа байланысты қысқа сөйлемдерді дауыстап оқу, түсінгенін сурет, сызба, жауап беру арқылы көрсету;

4) жазылым: әріпті, буынды графикалық нұсқасына қарап жазу, әріп элементтерін дұрыс жазу, сөзді графикалық нұсқасына қарап жазу, жазбаша қарапайым сұрақ, жазбаша қарапайым жауап;

5) тілдік нормаларды қолдану: заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер, оларды ажырату және ауызша тілде қолдану, сілтеу есімдіктер және олардың қолдану, әріп пен дыбысты ажырату, төл дыбыстардың айтылуы, бас әріппен жазылатын сөздер түрлері (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген есімдер) және оларды қолдану.

22. 1-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: қысқа, нақты, қарапайым хабарламаларды көрнекілікке сүйеніп түсіну, дене мүшелеріне қатысты бұйрықтарды түсіну, тақырыпқа байланысты мұғалім мен сыныптастарының сөздерін түсіну, тыңдағанда көрнекілікке сүйеніп қарапайым шағын хабарламаларды түсіну, көрнекілікке сүйеніп қарапайым, нақты айтылған шағын хабарламаларды түсіну;

2) айтылым: диалогтік сөйлесім, амандасу, танысу, қысқа диалогтік сөйлесу, диалог-сұрақ, монологтік сөйлесім, баяндаудың қысқаша қарапайым түрі, суретті (тақырып бойынша)қарапайым әңгімелеу, 1-10 дейін санау, бір-бірімен бұйрық алмасу, күнделікті іс-әрекетті сипаттау, клишені қатысымда қолдану, заттарды қосу;

3) оқылым: тақырыпқа байланысты сөздер мен сөз тіркестерін дауыстап оқу, тақырыпқа байланысты сөйлемдер оқу, қысқа мәтіндерді оқығанда негізгі ақпаратты тауып алу, түсінгенін сурет, сызба және жауап беру арқылы көрсету, таныс тілдік бөлім негізінде құрастырылған сөйлемдер мен қысқа мәтіндерді мәнерлеп оқу;

4) жазылым: сөз бен сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу, заттың атын білдіретін сөздер, заттың қимылын, санын білдіретін сөздер сияқты грамматикалық тақырыптардан қарапайым түсініктер беру;

5) тілдік нормаларды қолдану: заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздерді табу, ажырату және ауызша тілде дұрыс қолдану, көптік, тәуелдік, жіктік жалғауларды қолдану, етістіктің шақтар, бұйрық рай, болымсыз етістіктерді қолдануды жаттықтыру, сілтеу есімдіктер туралы түсінік, сілтеу есімдіктерді қолдану, сөйлемдегі сөз тәртібі, сөйлемді құрастыру, әріп пен дыбысты ажырату, төл дыбыстарды дұрыс айту, "ә", "ө", "ү", "ұ", "і", "ң", "қ", "ғ", "һ" әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу, бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату.

23. 2-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: өзіне таныс тақырыптағы нақты айтылған, шағын хабарламаларды түсіну, тыңдаған мәтіндегі затты көрсету, суреттеу, тыңдаған мәтін арқылы сұраққа жауап беру;

2) айтылым: диалогтік сөйлесім, диалог-мәлімет, клишені қатысымда қолдану, монологтік сөйлесім, диалог-сұрақ, баяндау, диалог-реплика, диалог-жауап, шағын монолог, сипаттау, іс-әрекетті сипаттау, сұрақ-жауап алмасу;

3) оқылым: шағын мәтіндердегі сөздер мен фразалардың дауыс ырғағын дұрыс қойып оқу, іштей оқу, шағын мәтіндерді дұрыс түсінгенін таблица толтыру және суреттерді орналастыру арқылы білдіру, оқу техникасын жолға қою, мәнерлеп оқу, тездетіп оқу, түсініп оқу;

4) жазылым: сөйлемді графикалық нұсқасына қарап жазу, жазбаша жауап, жазбаша сұрақ, сызба бойынша сөз тіркесін құрап жазу, суреттердің атауларын дұрыс тауып, сөйлем құрап жазу, көшіріп жазу;

5) тілдік нормаларды қолдану: заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздердің мағнасы мен анықтамалары, еркін сөйлеуде дұрыс қолдануы, сөздердің көптік/ тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларына түсініктемелер, оларды еркін сөйлеуде колдану, етістіктің шақтары, бұйрық рай, болымсыз етістікті қолдану, сілтеу, сұрау есімдіктері, оларды ажырату және сөйлеуде қолдану, сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату, сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу, "ә", "ө", "ү", "ұ", "і", "ң", "қ", "ғ", "һ" әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу.

24. 3-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: таныс сөздер мен қысқа фразаларды ұғу, күнделікті өмірде жиі қолданылатын сұхбаттарды пікірлеу, сурет бойынша жұмыс, сұраққа жауап, өз бетінше жұмыс, тағы басқа әр түрлі әдістермен алмастырылып отырады;

2) айтылым: диалог, баяу, нақтылы, түсінікті берілген сұхбаттарды түсіну, айту, өзіне қойылған қарапайым, жеңіл сұрақтарға жауап беру, қысқа диалог, монолог, баяндау, сипаттау, диалог-мәлімет, диалог-талап, диалог-реплика, диалог-сұрақ;

3) оқылым: таныс атауларды, сөздерді оқып, түсіну, түрлі түсті суреттермен безендірілген мәтіндерді оқу, түсіну, оқу техникасын жетілдіру, қисынды ойлау қабілетін, өз бетімен жұмыс жасау қабілетін жандандыру, тілдерін ширату, тапсырмалардың ауыр-жеңіл түрлерін саралап, деңгейлеп оқу;

4) жазылым: аты-жөні, мекенжайы туралы жазу, мерекелерге арналған қысқа құттықтаулар жазу, жазу дағдыларын нығайту, сауат ашу жұмыстарын іске асырып отыру, жаңа грамматикалық тақырыптарды еңгізу, жазу ережелерін көрнекілік бойынша үйрету, жазу дағдыларын қалыптастыру;

5) тілдік нормаларды қолдану: зат есім, сын есім, сан есім, етістіктің анықтамасы мен түсініктері, заттың атын, сынын, санын, іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану, сөйлемнің түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру, көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану, есімше және тұйық етістіктер, есімшенің түрлері және оларды қолдану, жіктеу есімдіктерінің септелуі, септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану, айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру, сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және құрмалас сөйлемдерді құрастыру, орфоэпиялық және орфографиялық сөздікті қолдану, жаңадан кездесетін сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктерді пайдаланып қатесіз дұрыс жазу және айту. дауыссыз "б-п", "қ-ғ", "к-г" жұп дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу.

25. 4-сыныпқа арналған "Қазақ тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым:мұғалімнің, сыныптастарының сөздеріндегі күнделік туралы ақпараттар түсіну, тіл байлығын дамыту, сөйлесу әрекетін жетелеу, танымдық, зерделік, ізденімдік, көрсетімдік жұмыс түрлерін іске асыру, тірек сөздер арқылы болжау, негізгі мазмұнын түсіну, нақты ақпаратты анықтау, негізгі тақырыпты анықтау;

2) айтылым: жаңа сөздерді дұрыс, орынды қолдану, күнделікті тұрмыстық тақырыптарға байланысты сөздердің мағынасын түсіну, мәтіндердің мазмұнын түсіну, негізгі тақырыпты анықтау, сұрақтарға жауап беру, тақырып бойынша диалог, монолог түрлерінде сөйлеу;

3) оқылым: негізгі ақпаратты анықтау, тақырыбын анықтау, тақырып бойынша үйренген сөздерін қолдана отырып, мәтінде көтерілген мәселеге өз көзқарасын білдіру, танымдық оқылым, зерделік оқылым, іштей оқу, дауыстап оқу, сызба бойынша алған білімін дәлелдеу, сурет бойынша өз ойын айта білу;

4) жазылым: отбасы туралы шағын мәтін, берілген тірек сөздер бойынша сөйлем құрау, сұрақтарға жауап жазу, сұрақтар бойынша сөйлем құрау, суреттер бойынша сөйлем құрау, сөздерді толықтыру, жоғалған әріптерді тауып жазу, дұрыс көшіріп жазу, жазбаша аудару, үндестік заңына сәйкес орфографиялық нормаға сай дұрыс жазу, сөйлем соңында қойылатын тыныс белгілерді орынды қолдану;

5) тілдік нормаларды қолдану: заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, оларды ауызша және жазбаша тілде дұрыс қолдану, көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде кесте арқылы еркін қолдану, сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану, жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану, сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) еркін қолдану және бір түрден екінші түрге айналдыру, құрмалас сөйлемдерді құрастыруда сөз тәртібін сақтау, айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді табу, дұрыс жазу және айту сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

26. Бағдарламада оқу мақсаттары төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан сөйлеу әрекеттерінің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1 кодында "1" - сынып; "2.1" - дағдылар; "1" - оқу мақсатының реттік нөмірі.

27. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	1. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)	2. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді мұғалімнің көмегімен түсініп қайталау	3. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін мұғалімнің көмегімен сұрақтар қою	4. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және мұғалімнің көмегімен түсіну
1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндердегі сөйлемдердің мазмұнын мұғалімнің көмегімен түсіну	4. 1. 2. 1 бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап мұғалімнің көмегімен түсіну
1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау	1. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімениллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру	4. 1. 3. 1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын мұғалімнің көмегімен анықтау
1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну	2. 1. 4. 1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін мұғалімнің көмегімен анықтау	3. 1. 4. 1 тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) мұғалімнің көмегімен анықтау	4. 1. 4. 1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды мұғалімнің көмегімен анықтау
1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру	1. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін білдіру	2. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және мұғалімнің көмегімен сипаттау	3. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды мұғалімнің көмегімен сипаттау	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегімен анықтау

2) "Айтылым" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Сөздік қорды толықтыру	0. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	1. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін мұғалімнің көмегімен қолдану	3. 2. 1. 1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу		1. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру	2. 2. 2. 1 сюжетті сурет негізінде өз ойын мұғалімнің көмегімен айту	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	0. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	1. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, түрлі тәсілдермен жауап беру	2. 2. 3. 1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын мұғалімнің көмегімен түсіну	3. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын мұғалімнің көмегімен толықтыру	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
2.4 Оқыған/ тыңдаған материалды мазмұндау		1. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау	2. 2. 4. 1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды мұғалімнің көмегімен баяндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/ жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/ әңгімелерді үлгі бойынша өз сөзімен айтып беру	4. 2. 4. 1 тыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/ әңгімелерді мұғалімнің көмегімен дәлме-дәл айтып беру
2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту		1. 2. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін өз сөзімен суреттеу	2. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, мұғалімнің көмегімен сюжетті суреттеу	3. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып үлгі бойынша суреттеу	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға өзінің көзқарасын мұғалімнің көмегімен білдіру
2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру		1. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаған/ оқыған материал туралы өзінің қарапайым пікірін (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ ұнамайды) айту	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту	3. 2. 6. 1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған ... сияқты, маған ... тәрізді) мұғалімнің көмегімен айту	4. 2. 6. 1 тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) мұғалімнің көмегімен дәлелдеу

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс әріптерді оқу	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу	2. 3. 1. 1 мәтінді мұғалімнің көмегімен мәнерлеп оқу	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу мұғалімнің көмегімен (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)	4. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну		1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну	2. 3. 2. 1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну	3. 3. 2. 1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімніңкөмегімен түсіну	4. 3. 2. 1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімнің көмегімен түсіну
3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімніңкөмегімен ажырату	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімніңкөмегімен ажырату	2. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) мұғалімнің көмегімен ажырату	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) мұғалімніңкөмегімен ажырату, әңгімелеу/ сипаттау мәтінін анықтау	4. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын(өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) мұғалімнің көмегімен ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай?қою	1. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою	2. 3. 4. 1 мәтіннің мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру	3. 3. 4. 1 мәтінмазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?) құрастыру және мұғалімніңкөмегімен оған жауап беру	4. 3. 4. 1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және мұғалімнің көмегімен оған жауап беру
3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу		1. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты іздеу жолын білу және табу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу		1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді мұғалімнің көмегімен жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімніңкөмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу	4. 4. 1. 1 оқиғаларды үлгі бойынша сурет (комикс) түрінде ұсыну
4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау			2. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	3. 4. 3. 1 алгоритм бойынша өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану	4. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	1. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу	2. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру

5) "Тілдік нормаларды қолдану" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	1. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану	2. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/ сынын/ санын/ іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану
		1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану	2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/ тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану	3. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану	4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде кесте арқылы еркін қолдану
		1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану	3. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану	4. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану
	0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану	1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану	2. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану	3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану	4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану
		1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру	2. 5. 1. 5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру	3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру	4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
			2. 5. 1. 6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату	3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру	4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту	1. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту	2. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс жазу және айту	4. 5. 2. 1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту
		1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	2. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу	3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу	4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
	0. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату	1. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (кісі есімдері, жер-су атаулары, үй жануарларына берілген ат) ажырату

28. Бағдарлама психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

29. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Қазақ тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1 кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	0. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/ суреттер/ сызбалар таңдау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	0. 2. 1. 1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін мұғалімнің көмегімен сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	0. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	0. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.2Мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	0. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	0. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; 0. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 0. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	0. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	0. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	0. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	0. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	0. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	0. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану; 0. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану ; 0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 0. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту; 0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; 0. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) дұрыс жазу
4тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	0. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	0. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	0. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	0. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	0. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	0. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	0. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	0. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	0. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 0. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 0. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	0. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту; 0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	1. 1. 1. 1 сөзді зейін қойып тыңдау, мұғалімнің көмегімен түсіну және оған сәйкес дұрыс әрекет ету (қимыл, ым-ишараны қолдану, іс-әрекет жасау)
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегіменсұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	1. 2. 1. 1 сөйлеу барысында танысу, өзі туралы айту және затты сипаттау үшін мұғалімнің көмегімен сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	1. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.2Мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану
	Даму кемшіліктерін қайта түзету	6.1 Сенсорлық бұзылыстарын түзету	1. 6. 1. 1 көру- моторикасын үйлестіре алу
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	1. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	1. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/оқыған материал туралы өзінің қарапайым пайымдама (келісемін/келіспеймін, ұнайды/ұнамайды) жасау
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде қолдану; 1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану; 1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың кім/не туралы екенін түсіну
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	1. 1. 5. 1 қимыл-қозғалыс, сұрақ қою, қысқа жауап арқылы тыңдаған/көрген мәтінді түсінгенін мұғалімнің көмегімен білдіру
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	1. 2. 2. 1 мұғалімнің көмегімен сурет бойынша 2-3 сөйлеммен өз ойын білдіру
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	1. 2. 3. 1 сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну және тілдік нормаларды сақтай отырып, мұғалімнің көмегімен түрлі тәсілдермен жауап беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	1. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, жаңылтпаш, санамақ) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	1. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін немесе иллюстрация бойынша қарапайым сұрақтар (кім? не? қандай? қанша?) қою
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	1. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді ) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	1. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптерді санитарлық-гигиеналық талаптарға сәйкес бір-бірімен дұрыс байланыстырып, анық, айқын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша тілде қолдану 1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану 1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану 1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту ;
			1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу; 1. 5. 2. 3 мұғалімнің көмегімен бас әріппен жазылатын сөздерді (адамдардың есімдерін, жер-су аттарын, үй жануарларына берілген атауларды) дұрыс жазу
	Даму кемшіліктерін қайта түзету	6.1 Сенсорлық бұзылыстарын түзету	1. 6. 1. 1 көру- моторикасын үйлестіре алу
		6.6 Зейінін түзету	1. 6. 6. 1зейінін шоғырландыра алу
4-тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	1. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 1. 3. 1 тыңдаған мәтін мазмұны бойынша мұғалімнің көмегімен сұрақтарға жауап беру, сәйкес иллюстрация/ суреттер/ сызбалар таңдау
	Айтылым	2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	1. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтінді/ қарапайым оқиғаларды мазмұндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	1. 2. 5. 1 қысқа фильмдер мен тыңдалым материалдарының сюжетін мұғалімнің көмегімен өз сөзімен суреттеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	1. 3. 2. 1 мәтіндегі таныс сөздердің мағынасын түсіну
		3.5 Түрлі дерек көздерден қажетті ақпаратты алу	1. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен иллюстрациялы шағын мәтіннен қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	1. 4. 1. 1 суретте берілген заттардың сынын білдіретін сөздерді) мұғалімнің көмегімен жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	1. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша заттардың таныс атауларын жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	1. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалім көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану;
			1. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында сілтеу есімдіктерін дұрыс қолдану;
			1. 5. 1. 5 мұғалім көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	1. 5. 2. 1 әріп пен дыбысты ажырата білу, төл дыбыстарды мұғалімнің көмегімен дұрыс айту; 1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің отбасым және достарым	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді мұғалімнің көмегімен түсініп қайталау
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін мұғалімнің көмегімен қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2. 2. 2. 1 сюжетті сурет негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2. 2. 3. 1 тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі бір тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын мұғалімнің көмегімен түсіну
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2. 3. 1. 1 мұғалімнің көмегімен мәтінді мәнерлеп және қатесіз дауыстап оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 3. 2. 1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	2. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану; 2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану
2-тоқсан
3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен иллюстрация/суреттер/сызбалар таңдау және қарапайым сұрақтарға жауап беру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды түсіну, сұрақтар қою және сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алған ақпарат бойынша мұғалімнің көмегімен сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	2. 2. 2. 1 сюжетті сурет негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, мұғалімнің көмегімен сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	1. 3. 1. 1 таныс сөздерді тұтас оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) мұғалімнің көмегімен ажырату
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздерді ауызша және жазбаша тілде қолдану; 2. 5. 1. 5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру; 2. 5. 1. 6 мұғалім көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау! 6. Салт-дәстур және ауыз әдебиеті	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	2. 1. 1. 1 ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және қарапайым сөйлемдерді мұғалімнің көмегімен түсініп қайталау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2. 1. 4. 1 тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін мұғалімнің көмегімен анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	2. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалындағы оқиғаларды мұғалімнің көмегімен түсіну және сипаттау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	2. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен тілдік нормаларды сақтай отырып, белгілі біртақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасының не туралы айтқанын түсіну
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2. 2. 4. 1 оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы мұғалімнің көмегімен шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	2. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы сөйлемдерді қолданып, мұғалімнің көмегімен сюжетті суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	2. 3. 1. 1 мұғалімнің көмегімен мәтінді мәнерлеп және дауыстап оқу
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	2. 3. 3. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, ертегі, жұмбақ, әңгіме) анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің мазмұны бойынша қарапайым сұрақтар құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	2. 4. 4. 1 мұғалімнің көмегімен бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану; 2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану; 2. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану; 2. 5. 1. 5 мұғалімнің көмегімен сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	2. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен ә, ө, ү, ұ, і, ң, қ, ғ, һ әріптері кездесетін сөздерді дұрыс айту және жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта 8. Саяхат	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	2. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздерден құралған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 1. 3. 1 тыңдаған мәтінге мұғалімнің көмегімен көрнекілер/ суреттер/ сызбалар орналастырып, сұрақтарға жауап беру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	2. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың мазмұнын түсіну және кейіпкерлер мен оқиғалардың ретін анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	2. 2. 1. 1 сөйлеу барысында алғанақпарат бойынша сұраулы сөйлем құрастыру үшін сөздер мен сөз тіркестерін мұғалімнің көмегімен қолдану
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	2. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен оқиға желісін сақтай отырып, таныс сөздерді қолдану арқылы шынайы және ойдан құрастырылған оқиғаларды баяндау
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікір білдіру	2. 2. 6. 1 салыстыру негізінде ақпарат, кейіпкер, оқиға туралы қарапайым ой-пікірін (мен ... ойлаймын, мен ... санаймын) мұғалімнің көмегімен айту
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	2. 3. 2. 1 таныс сөздерден құрастырылған қарапайым сөйлемдердің мағынасын мұғалімнің көмегімен түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	2. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	2. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздік, анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	2. 4. 1. 1 заттың сынын білдіретін сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	2. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншасөз тіркестерін жазу
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	2. 5. 1. 2 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын қолдану; 2. 5. 1. 3 сөйлеу барысында мұғалімнің көмегімен етістіктің шақтарын; бұйрық рай; болымсыз етістікті қолдану;
			2. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен сөйлеу барысында есімдіктерді (сілтеу, сұрау есімдіктерін) қолдану;
			2. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен айтылуы мен жазылуында айырмашылығы жоқ сөздерді дұрыс айту және жазу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат 2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	3. 1. 1. 1 мұғалімнің көмегімен ауызша тіл және тыңдау-көру материалын тыңдау және түсіну, жеке сөйлемдердің мағынасын нақтылау үшін сұрақтар қою
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегіменкүнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдың себебі мен салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды сақтау	3. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын мұғалімнің көмегіментолықтыру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материлды мазмұндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 3. 2. 1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімніңкөмегімен түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) мұғалімнің көмегіменажырату, әңгімелеу/ сипаттау мәтінін анықтау
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3. 4. 3. 1алгоритм бойынша өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 3. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстарын дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3.Уақыт 4.Сәулет	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді мұғалімнің көмегіментүсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды мұғалімніңкөмегімен сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3. 2. 1. 1 сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді мұғалімнің көмегімен қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	3. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаған/ оқыған материал бойынша пайымдама жасау (маған ... сияқты, маған ... тәрізді)
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дерек көздерден қажетті ақпаратты алу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша қысқа жазбалар жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	3. 4. 3. 1 алгоритм бойынша өз бетінше жай сөйлемнің соңында қойылатын тыныс белгілерін қолдану
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру 3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу; мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
3-тоқсан
5.Өнер 6.Атақты тұлғалар	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді мұғалімнің көмегіментүсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	3. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материал бойынша себеп- салдарының байланысын (негізгі ой, кейіпкерлер, оқиға) анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3. 1. 5. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды сипаттау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	3. 2. 1. 1 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында мәтін тақырыбына сәйкес сөздерді қолдану
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	3. 2. 3. 1 мұғалімнің көмегімен белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу және сұхбаттасын түсіну және олардың ойын толықтыру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып мұғалімнің көмегімен суреттеу
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	3. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған/ оқыған материал бойынша өз көзқарасын (маған ... сияқты, маған ... тәрізді) айту
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	3. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтінді немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен мәнерлеп оқу (шолып танысу, рөлге бөліп оқу)
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал-мәтелдер) мұғалімнің көмегіменажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	3. 3. 4. 1 мәтін мазмұны мен кейіпкерлерінің іс-әрекеті туралы нақты сұрақтар (қандай? қай? қашан? қайда?)құрастыру және оған мұғалімнің көмегімен жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншақысқа жазбалар жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде қолдану; 3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	3. 1. 2. 1 күнделікті өмірде қолданылатын таныс сөздер және сөз тіркестерінен құралған шағын мәтіндерді мұғалімнің көмегіментүсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 1. 3. 1 тыңдаған мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және сюжеттің даму желісі бойынша мұғалімнің көмегімен иллюстрациялар орналастыру, кесте толтыру
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	3. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалдарындағы оқиғаларды түсіну, кейіпкерлері туралы сұрақтар қою және оларды мұғалімніңкөмегімен сипаттау
	Айтылым	2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	3. 2. 2. 1 мұғалім ұсынған тақырып негізінде мұғалімнің көмегімен өз ойын айту
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	3. 2. 4. 1 өзінің жоспар/жазбаларын қолдана отырып, оқиғалар/әңгімелерді мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	3. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалындағы оқиғаларды өмірдегі жағдайлармен салыстырып мұғалімнің көмегімен суреттеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	3. 3. 2. 1 таныс сөздер мен сөз тіркестерінен құрастырылған шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімніңкөмегімен түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	3. 3. 3. 1 мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме және мақал мәтелдер) мұғалімнің көмегімен ажырату, әңгімелеу/сипаттау мәтінін анықтау
		3.5 Түрлі дерек көздерден қажетті ақпаратты алу	3. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен сөздіктер мен анықтамалықтардан қажетті ақпаратты табу және оны алу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	3. 4. 1. 1 тақырыпқа сәйкес сөздерді қолдана отырып, берілген иллюстрация бойынша мұғалімнің көмегімен өзара байланысқан сөйлем жазу
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	3. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	3. 4. 4. 1 кең жолды дәптерге бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу, каллиграфиялық дағдыларын дамыту
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	3. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын ажырату, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 3. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында есімше түрлерін, тұйық етістіктерді қолдану; 3. 5. 1. 4 мұғалім көмегімен есімдіктерді (ма, ме, па , пе , ба, бе есімдіктерін) ауызша және жазбаша тілде қолдану; 3. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай сөйлем және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 3. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен айтылу мақсатына қарай сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) ажырату және құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	3. 5. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жаңа сөздерді орфоэпиялық және орфографиялық сөздіктер көмегімен қатесіз дұрыс айту және жазу; 3. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен дауыссыз б-п, қ-ғ, к-г дыбыстары кездесетін сөздерді дұрыс айту және емлесін сақтап жазу

5) 4-сынып:

5 кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімдер	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан 2. Адами құндылықтар	Тыңдалым	1.1 Тыңдалым тәсілдерін қолдану	4. 1. 1. 1 мұғалімнің көмегімен ауызша тіл және тыңдау-көру материалын басқаша өзгертіп айту үшін тыңдау және түсіну
		1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен тыңдаған материалдағы негізгі ойды анықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және тілдік нормаларды қолдану	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.6 Оқылған/ тыңдаған материал бойынша пайымдама жасау	4. 2. 6. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаған/оқыған материал бойынша өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мұғалімнің көмегімен мәтін немесе оның бөлімдерін (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 3. 2. 1 бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұсын мұғалімнің көмегімен түсіну
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4. 4. 1. 1 үлгі бойынша оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ауызша және жазбаша сөйлеу тілінде қолдану; 4. 5. 1. 3 мұғалімнің көмегімен сөйлеу барысында түрлі қимыл-әрекетті білдіретін сөздерді (есімше, көсемше, рай) қолдану; 4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс айту және жазу
2-тоқсан
3. Мәдени мұра 4. Мамандықтар әлемі	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мағынасын мәнмәтін ішінде анықтап түсіну
		1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 1. 3. 1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және түйінді тұстарын мұғалімнің көмегіменанықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегіменанықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
		2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) және Тілдік нормаларды қолдану	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға мұғалімнің көмегімен өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	4. 2. 6. 1 тыңдаған/оқыған материал бойынша мұғалімнің көмегімен өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4. 3. 3. 1 мұғалімнің көмегімен мәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, ғаламтор) қолдана білу
	Жазылым	4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған/ тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.3 Пунктуациялық нормаларды сақтау	4. 4. 3. 1 мұғалімнің көмегімен шағын мәтін құрастыруда сөйлемнің тиісті тыныс белгілерін қолдану
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 1 мұғалімнің көмегімен заттың атын/сынын/санын/іс-қимылын білдіретін сөздер мен көмекші сөздердің мағынасын түсіну, ажырату, ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде еркін қолдану; 4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша тілде дұрыс қолдану; 4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
	Даму кемшіліктерін қайта түзету	6.1 Сенсорлық бұзылыстарын түзету	4. 6. 1. 1 материалды көріп, таңдап қабылдай алу; 4. 6. 3. 1 сөйлеу дағдыларын меңгеру
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар 6. Қоршаған ортаны қорғау	Тыңдалым	1.2 Сөздердің лексикалық мағынасын түсіну	4. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер мен сөз тіркестері бар мәтіннің мәнмәтінге қатысты мағынасын анықтап түсіну
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4. 1. 4. 1 тыңдаған материалдағы негізгі ойды мұғалімнің көмегімен анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегімен анықтау
	Айтылым	2.3 Түрлі жағдаяттарда қарым-қатынасқа түсу (диалог) жәнеТілдік нормаларды қолдану	4. 2. 3. 1 белгілі тақырыптағы әңгімеге қатысу, сұхбаттасын түсіну және оның сөзін нақтылау, анықтау, мұғалімнің көмегімен өз сөзімен айтып беру
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға мұғалімнің көмегімен өзінің көзқарасын білдіру
		2.6 Оқылған/тыңдаған материал бойынша ой-пікірбілдіру	4. 2. 6. 1 тыңдаған/оқыған материал бойынша мұғалімнің көмегімен өз көзқарасын (менің ойымша ..., ... деп ойлаймын) дәлелдеу
	Оқылым	3.2 Мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 3. 2. 1 мұғалімнің көмегімен бейтаныс сөздер кездесетін шағын мәтіннің түйінді тұстарын түсіну
		3.3 Мәтіннің жанрлары мен түрлерін анықтау	4. 3. 3. 1 мұғалімнің көмегіменмәтіннің жанрын (өлең, жұмбақ, ертегі, әңгіме, мақал-мәтелдерді және жаңылтпаштарды) ажырату, пайымдау мәтінін анықтау
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мұғалімнің көмегімен мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және оған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4. 4. 1. 1 үлгі бойынша оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойынша шағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және кесте арқылы жазбаша тілде еркін қолдану; 4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу
4-тоқсан
5. Ғарышқа саяхат 6. Болашаққа саяхат	Тыңдалым	1.3 Тыңдаған мәтіннің мазмұнын түсіну	4. 1. 3. 1 мәтіннің мазмұны бойынша сұрақтарға жауап беру және мұғалімнің көмегімен түйінді тұстарын анықтау
		1.4 Мәтіндегі негізгі, қосалқы ақпараттарды түсіну	4. 1. 4. 1 Тыңдаған материалдағы негізгі ойды мұғалімнің көмегімен анықтау
		1.5 Тыңдау-көру материалдарының мазмұнын түсіну	4. 1. 5. 1 тыңдау-көру материалының мазмұны бойынша негізгі ойды анықтауға жетелейтін сұрақтар қою және телебағдарлама үзіндісіндегі музыка, сөз және бейнелердің маңызын мұғалімнің көмегіменанықтау
	Айтылым	2.1 Сөздік қорды толықтыру	4. 2. 1. 1 әңгімені өрбіту үшін мұғалімнің көмегімен қажетті сөздерді қолдану
		2.2 Берілген тақырып бойынша ойын жеткізу	4. 2. 2. 1 басталған мәтінді мұғалімнің көмегімен өз ойынша аяқтау
		2.4 Оқыған/тыңдаған материалды мазмұндау	4. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегіментыңдаушыны еліктіру мақсатында оқиғалар/әңгімелерді дәлме-дәл айтып беру
		2.5 Тыңдау-көру материалдары негізінде ойын айту	4. 2. 5. 1 фильмдер мен тыңдалым материалдарындағы оқиғаларға мұғалімнің көмегімен өзінің көзқарасын білдіру
	Оқылым	3.1 Оқу түрлерін қолдану	4. 3. 1. 1 оқу түрлерін қолдана отырып, мәтін немесе оның бөлімдерін мұғалімнің көмегімен (рөлге бөліп оқу, теріп оқу) мәнерлеп оқу
		3.4 Сұрақтар мен жауаптар құрастыру	4. 3. 4. 1 мәтін мазмұнын және кейіпкерлердің іс-әрекетін бағалайтын сұрақтар (неліктен? не үшін?) құрастыру және мұғалімнің көмегіменоған жауап беру
		3.5 Түрлі дереккөздерден қажетті ақпаратты алу	4. 3. 5. 1 мұғалімнің көмегімен қажетті ақпараттарды табу үшін түрлі дереккөздерді (сөздіктер, инфографикалар, энциклопедиялар, Интернет) қолдана білу
	Жазылым	4.1 Кейіпкердің атынан мәтін құрастырып жазу	4. 4. 1. 1 үлгі бойынша оқиғаларды сурет (комикс) түрінде ұсыну
		4.2 Тыңдаған/оқыған материалдың мазмұнын жазу	4. 4. 2. 1 мұғалімнің көмегімен оқыған немесе тыңдаған тыңдау-көру материалдары бойыншашағын мәтін жазу
		4.4 Каллиграфиялық нормаларды сақтау	4. 4. 4. 1 бас әріптер мен кіші әріптердің биіктігін, енін, көлбеулігін және олардың байланысын сақтап жазу және каллиграфиялық дағдыларын жетілдіру
	Тілдік нормаларды қолдану	5.1 Грамматикалық нормаларды сақтау (термин сөздерді қолданбау)	4. 5. 1. 2 көптік/тәуелдік/ жіктік /септік жалғауларын ауызша тілде және жазбаша тілде кесте арқылы еркін қолдану; 4. 5. 1. 4 мұғалімнің көмегімен жіктеу есімдіктерінің септелуін және септеулік шылауларды ауызша және жазбаша тілде қолдану; 4. 5. 1. 5 сөйлемдегі сөздердің орын тәртібін сақтап жай және мұғалімнің көмегімен құрмалас сөйлем құрастыру; 4. 5. 1. 6 мұғалімнің көмегімен сөйлем түрлерін (хабарлы, сұраулы, лепті) біртүрден екінші түрге айналдыру
		5.2 Орфоэпиялық және орфографиялық нормаларды сақтау	4. 5. 2. 1 айтылуы мен жазылуында айырмашылығы бар сөздерді мұғалім көмегімен дұрыс жазу және айту; 4. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сөзге қосымшалар жалғау кезінде үндестік заңын ескеріп айту және жазу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 62 - қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 607 - қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1-тарау. Жалпы ережелер

1. Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – білім алушылардың дүние танымын кеңейту, қазіргі заманғы қоғамға кедергісіз кіріктіруге негіз болатын ағылшын тіліне сауаттылығын көтеру арқылы әлеуметтік бейімделуіне жағдай жасау.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) шетелдік тілде сөйлейтін/жазатын адамдармен өзара түсіністікке жетуге мүмкіндік беретін қатынас құралы ретіндегі шетел тілі туралы түсініктерді қалыптастыру;

2) кіші мектеп білім алушыларының лингвистикалық ой-өрісін кеңейту; шетел тілінде қарапайым деңгейде ауызша және жазбаша тілді меңгеру үшін қажетті және кіші мектеп білім алушыларына қолжетімді қарапайым лингвистикалық түсініктерді игеру;

3) кіші мектеп білім алушыларының бұдан әрі психологиялық кедергіні еңсеру және шетел тілін қатынас құралы ретінде пайдалануы үшін әлемнің жаңа тіліне коммуникативтік-психологиялық бейімделуін қамтамасыз ету.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) тіл материалын игеру барысында модельденетін қатынас жағдайларына, рөлдік ойындарға қатысу процесінде назарды, ойлауды, есте сақиау мен қиялды дамыту;

2) шетел тілін пайдаланумен дидактикалық ойын процесінде білім алушылардың жеке қасиеттерін, эмоционалдық саласын дамыту.

2-тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. "Ағылшын тілі" пәнін оқыту кезінде пайдаланылады:

1) тұлғалық-бағдарланған тәсіл: шетел тілін меңгеруде әрбір білім алушының ерекшеліктері ескеріледі;

2) жүйелік-қызметтік тәсіл: өмірдің түрлі жағдайларында шетел тілінде тілдік қатынасты жоспарлай және жүзеге асыра білуді қалыптастыруды білдіреді;

3) сараланған тәсіл: көп деңгейлі тәсіл, білім алушылардың түрлі топтары үшін мүмкіндіктеріне сәйкес ағылшын тілін меңгеру үшін жағдай жасалады;

4) коммуникативтік тәсіл: тілдік кедергіні еңсеру, шетел тілінде сөйлеу қорқынышынан арылу және мұнымен бір уақытта барлық тілдік дағдыларды дамыту: ауызша және жазбаша тілден бастап оқу және тыңдалымға (түсінуге) дейін.

6. Оқытудың аса тиімді әдістері:

1) көрнекі-практикалық әдіс: сөздердің жазуды көрсету, тілдік жағдайларда тану және еске сақтау, жаттығу;

2) сюжеттік-рөлдік ойындар, әңгімелесулер (сұхбат-сұрастыруда, әрекетке қозғау салу сұхбаттарында білім алушылар өзара әрекет етеді);

3) қайта жасалымды әдіс (эталон/үлгі бойынша жұмыс);

4) тілдік жағдайды модельдеу;

5) тұтас сөздермен ғаламдық оқу әдісі, екі тілді сөздікпен, тілдескішпен сөйлесу.

7. Ойындарды пайдалану білім алушылар үшін көп функционалды болып табылады. Олар танымдық процестерді белсенді етеді, қабілеттерін дамытады, білім алушыларды өмірлік жағдайлармен таныстырады, оларды ережелер бойынша әрекет етуге үйретеді, білімге құмарлығын дамытады және түзетеді; білімі мен дағдыларын пысықтайды.

8. Оқытуда танымдық қызмет сипатына қарай мынадай ойындық әдістер ерекшеленеді:

1) танымдық (дидактикалық) ойындар: тілдік дағдылар мен білімдерді құрастыру сатысында сөйлеуді түзеуге ықпал етеді;

2) орфографикалық ойындар: тіл мен сөйлесу дағдыларын қалыптастыруға және дамытуға ықпал етеді, олардың негізгі мақсаты – зерделенетін орфографикалық лексиканы дамыту;

3) "шығармашылық ойын" - тілдік дағдыларды әрі қарай дамытуға ықпал етеді.

9. Вербалдық әдістер оқытудың барлық сатыларында пайдаланылады: жаңа материалды игеруге дайындық кезінде, оны түсіндіру, игеру, қорытындылау және қолдану процесінде. Ағылшын тілінде әңгіме, түсіндіру, әңгімелесу сияқты әдістер маңызды рөл атқарады:

1) әңгіме – педагогтың оқу материалын бейнелі, әсерлі, ашық монологпен мазмұндауы;

2) түсіндіру – күрделі мәселелерді бірізділікпен, логикалық, анық және түсінікті мазмұндау. Түсіндіру білім алушылардың қатысуымен, суреттеумен үйлестікте өз бақылауларымен сүйемелденеді;

3) әңгімелесу-сұхбат: мұғалімнің сұрақтары мен жауаптары.

10. Ағылшын тілін оқыту кезінде бастапқы сатыда аудиожазба жасау өте маңызды. Бұл білім алушыларға түпнұсқа ағылшын тілін естуге мүмкіндік береді. Аудиожазба тіл үлгісі болады.

11. Жұмыста сөздік әдістерді пайдалану кезінде танымдық қызметті белсендіруге мүмкіндік беретін оңтайлы жағдай жасалады. Білім алушылардың қабылдауының мақсаттылығын және назар аудару тұрақтылығын қамтамасыз ету, оқуды талқылай білуді қалыптастыру.

12. Жылдам шаршауды болдырмау үшін білім алушыны қызметтің бір түрінен екіншісіне аудару, сабақтар түрін түрлендіру орынды.

13. Қойылатын тапсырмаларды бірте-бірте күрделендіру және білім алушыларды қиындықтардың жаңа деңгейіне бірте-бірте аудару сақталады.

14. Ағылшын тілін үйрену процесінде қазіргі заманғы білім беру технологиялары пайаланылады:

1) проблемалық білім беру технологиясы оқу қызметінде проблемалық жағдайлар жасау және оларды шешу бойынша білім алушылардың белсенді дербес қызметін ұйымдастыруды қарастырады;

2) біріктірілген оқыту технологиясы сабақ ішінде жұмыстың әр алуан түрін пайдалануды білдіреді;

3) денсаулық сақтау технологиялары білім алушыға түсетін жүктемені төмендету үшін жұмыстың алуан тәсілдерін, нысандарын және әдістерін қарастырады;

4) ақпараттық технологиялар компьютерді қажетті ақпаратты іздеу, жобаларды, есептерді құру үшін пайдалануды білдіреді;

5) түсіндіре-сипаттай оқыту технологиялары білім алушыларды ақпараттандыру, хабарландыру және олардың жалпы оқулық білімдерін және дағдыларын қалыптастыру мақсатында қайтажасалымлық әрекеттерін ұйымдастыруды білдіреді.

15. "Ағылшын тілі" оқу пәні бойынша сабақтар мыналарды пайдаланумен өткізіледі:

1) электрондық білім беру ресурстары: мультимедиялық оқулықтарды, желілік білім беру ресурстары, мультимедиялық әмбебап энциклопедиялар;

2) аудиокөрнекі құралдар: слайдтар, слайд-фильмдер, бейнефильмдер;

3) көрнекі жазықтық құралдар: плакаттар, карталар, суреттемелер.

16. Мұғалім формативтік және жиынтық бағалау тапсырмаларын білім алушылардың мүмкіндіктерін ескере отырып құрастырады.

3-тарау. "Ағылшын тілі" оқу пәнінің мазмұынын ұйымдастыру

17. "Ағылшын тілі" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0 - сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылында 32 сағатты;

2) 1 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 66 сағатты;

3) 2 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

4) 3 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты;

5) 4 - сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылында 68 сағатты құрайды.

18. Бағдарламаның мазмұны келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) "Тыңдалым" бөлімі;

2) "Айтылым" бөлімі;

3) "Оқылым" бөлімі;

4) "Жазылым" бөлімі;

5) "Ағылшын тілін пайдалану" бөлімі.

19. 0-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: білім алушылар мәнмәтіндік ойға салуды пайдаланып, қысқа сұрақтар мен оқу бағдарламасының тақырыптары бойынша мәтіндерді түсінеді;

2) айтылым: білім алушылар өзі туралы негізгі ақпаратты береді, екпінді дұрыс көрсете отырып, жай сұрақтар мен олардың жауаптарын құрастырады;

3) оқылым: білім алушылар таныс тақырыптағы мәтін ойын түсінеді, қысқа мәтіндерде ақпарат пен бөлімдерін біледі;

4) жазылым: білім алушылар таныс тақырыпқа сөздер мен қысқа сөйлемдер жазады;

5) ағылшын тілін пайдалану: қолданыстағы лексикалық көлемді пайдалана отырып, өз пікірін білдіреді.

20. 1-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: білім алушылар тыңдап түсіну дағдыларын дамытады, оқу бағдарламасының тақырыптары бойынша мәтіннің негізгі ойын түсінеді. Фактілер мен өзгерістерді анықтайды, таныс тақырып бойынша бөлімдерін түсінеді, қосымша ақпарат алу мақсатында тыңдалған материалға негізделген жай сұрақтарды құрастырады;

2) айтылым: білім алушылар өзі туралы негізгі ақпаратты береді, екпінді дұрыс көрсете отырып, жай сұрақтар мен олардың жауаптарын құрастырады. Тілдің формалды және формалды емес стилін пайдаланады, тақырыпты, фотосуреттерді, негізгі сөздер көмегімен мәтін мазмұнын алдын ала біледі;

3) оқылым: білім алушылар таныс тақырыптағы мәтіннің негізгі ойын түсінеді, қысқа мәтіндерде ақпарат пен оның бөлімдерін біледі; тақырыпты, фотосуреттерді, негізгі сөздер көмегімен мәтін мазмұнын алдын ала біледі;

4) жазылым: білім алушылар таныс тақырыпқа сөздер мен қысқа сөйлемдер жазады, мәтін бойынша ескертулер жасайды;

5) ағылшын тілін пайдалану: қолданыстағы лексикалық көлемді және тілдің алуан түрлілігін пайдалана отырып, өз пікірін білдіреді.

21. 2-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: білім алушылар оқу бағдарламасының тақырыптары бойынша мәтіннің негізгі ойын түсінеді. Фактілер мен өзгерістерді анықтайды, таныс тақырып бойынша бөлімдерін түсінеді, қосымша ақпарат алу мақсатында тыңдалған материалға негізделген жай және күрделі сұрақтарды құрастырады;

2) айтылым: білім алушылар өзі туралы негізгі ақпаратты, таныс тақырыпқа логикалық ұйымдасқан оқиғалар негізінде мәтіннің идеясын береді, тілдің формалды және формалды емес стилін пайдаланып, тақырыпты, фотосуреттерді, негізгі сөздер көмегімен мәтін мазмұнын алдын ала біледі. Нақты ақпарат алу үшін жай және күрделі сұрақтар қояды;

3) оқылым: білім алушылар мәтіннің негізгі ойын, сондай-ақ қысқа мәтіндерде ақпарат пен оның бөлімдерін түсінеді. Ақпараттың алуан түрлі көздерді (анықтамалық материалдар, сөздіктер, интернет) пайдаланады;

4) жазылым: білім алушылар кестелерді, сызбаларды толтырады. Коммуникативтік міндеттерге сәйкес мәтін бойынша ескертпе жасайды;

5) ағылшын тілін пайдалану: қолданыстағы лексикалық көлемді және тілдің алуан түрлілігін пайдалана отырып, өз пікірін білдіреді.

22. 3-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: білім алушылар оқу бағдарламасының тақырыптары бойынша мәтіннің негізгі ойын түсінеді. Фактілер мен пікрілерді анықтайды, таныс тақырып бойынша бөлімдерін түсінеді, қосымша ақпарат алу мақсатында тыңдалған материалға негізделген жай және күрделі сұрақтарды құрастырады;

2) айтылым: білім алушылар таныс тақырыпқа логикалық ұйымдасқан оқиғалар негізінде мәтін ойын береді, тілдің формалды және формалды емес стилін пайдаланып, тақырыпты, фотосуреттерді, негізгі сөздер көмегімен мәтін мазмұнын алдын ала біледі. Нақты ақпарат алу үшін жай және күрделі сұрақтар қояды;

3) оқылым: білім алушылар мәтіннің негізгі ойын, сондай-ақ қысқа мәтіндерде ақпарат пен оның бөлімдерін түсінеді. Ақпараттың алуан түрлі көздерін (анықтамалық материалдар, сөздіктер, интернет) пайдаланады;

4) жазылым: білім алушылар кестелерді, сызбаларды, анкеталарды, нысандарды толтырады. Таныс тақырыпқа мәтіндер жоспарлайды, жазады, редакция жасайды және оқиды. Коммуникативтік міндеттерге сәйкес мәтін бойынша ескертпе жасайды;

5) ағылшын тілін пайдалану: қолданыстағы лексикалық көлемді және тілдің алуан түрлілігін пайдалана отырып, өз пікірін білдіреді.

23. 4-сыныпқа арналған "Ағылшын тілі" пәнінің базалық мазмұны:

1) тыңдалым: білім алушылар оқу бағдарламасының тақырыптары бойынша мәтіннің негізгі ойын түсінеді. Фактілер мен пікірлерді анықтайды, таныс тақырып бойынша бөлімдерін түсінеді, қосымша ақпарат алу мақсатында тыңдалған материалға негізделген жай және күрделі сұрақтарды құрастырады. Мәнмәтіндік ойға салу көмегімен тыңдалған материалдан қорытынды жасайды;

2) айтылым: білім алушылар таныс тақырыпқа логикалық ұйымдасқан оқиғалар негізінде мәтін ойын береді, тілдің формалды және формалды емес стилін пайдаланып, тақырыпты, фотосуреттерді, негізгі сөздер көмегімен мәтін мазмұнын алдын ала біледі. Нақты ақпарат алу үшін жай және күрделі сұрақтар қояды;

3) оқылым: білім алушылар мәтіннің негізгі ойын, сондай-ақ алауан түрлі стильдермен жанрлардағы және жалпы тақырыптағы мәтіндердің бөлімдерін түсінеді. Ақпараттың алуан түрлі көздерін (анықтамалық материалдар, сөздіктер, интернет) пайдаланады. Тақырыпты, фотосуреттерді, негізгі сөздер көмегімен мәтін мазмұнын алдын ала біледі;

4) жазылым: білім алушылар кестелерді, сызбаларды, анкеталарды, нысандарды толтырады. Таныс тақырыпқа мәтіндер жоспарлайды, жазады, редакция жасайды және оқиды. Коммуникативтік міндеттерге сәйкес мәтін бойынша ескертпе жасайды. Оқылған тақырыптардың ақпаратын пайдаланады, сөйлемдерді абзацтарға және қысқаша мәтінмен байланыстырады, таныс тақырыптағы мәтінде тыныс белгіні дұрыс пайдаланады;

5) ағылшын тілін пайдалану: қолданыстағы лексикалық көлемді және тілдің алуан түрлілігін, өткен, осы және болашақ шақ нысандарын пайдалана отырып, өз пікірін білдіреді.

4-тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

24. Бағдарламада оқу мақсаттары төрт саннан тұратын кодтық белгімен белгіленді. Кодтық белгідегі бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сандар сөйлеу әрекеттерінің ретін, төртінші сан оқу мақсатының реттік нөмірін көрсетеді. Мысалы, 1.2.1.1 кодында "1" - сынып, "1" - бөлім, "2.1" - оқу мақсатының реттік нөмірі.

25. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Тыңдалым" бөлімі:

1-кесте

Оқыту мақсаттары
0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
А1 деңгейге бағытталған оқыту	деңгейге бағытталған оқыту	Төмен A1	Орта A1	Жоғары A1
0. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын қысқа негізгі нұсқаулықтарды таниды; 0. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен өз мысалын келтіреді	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын қысқа негізгі нұсқаулықтарды тану; 1. 1. 1. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен өз мысалын келтіру	2. 1. 1. 1 қысқа негізгі нұсқаулықтарды тану; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықтарды тану; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру	4. 1. 1. 1 сыныпқа арналған негізгі нұсқаулықтарды тану; 4. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру
0. 1. 2. 1 мұғалімнің баяу және анық айтуымен өз сұрақтарын тану	1. 1. 2. 1 мұғалімнің баяу және анық айтуымен өз сұрақтарының шектелген көлемін тану; 1. 1. 2. 2 түсіну және өз мысалын келтіру	2. 1. 2. 1 мұғалімнің қолдауымен өзінің жалпы сұрақтарының негізгі көлемін тану; 2. 1. 2. 2 мұғалімнің көмегімен өзінің жалпы сұрақтарын құрастыру	3. 1. 2. 1 өзінің қысқа сұрақтарының шектелген көлемін түсіну; 3. 1. 2. 2 түсіну және өз мысалын келтіру	4. 1. 2. 1 өзінің негізгі сұрақтарының көлемін түсіну; 4. 1. 2. 2 өзінің сұрақтарын түсіну және дербес қою
0. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен орындар атауын тану; 0. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысалдар келтіру	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды тану; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысалдар келтіру	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға анық құрастырылған сөйлесудің негізгі сәттерін түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	3. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның анық құрастырылған шектелген шегінде негізгі сәттерін түсіну; 3. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының қысқа сөйлесудің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ой тастауды пайдалана отырып, өз мысалдарын келтіру
0. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен заттар туралы қысқа негізгі сұрақтарды тану; 0. 1. 4. 2 қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен заттар және құбылыстар туралы қысқа негізгі сұрақтарды тану; 1. 1. 4. 2 қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру	2. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен түс және сан сияқты функцияларға қатысты қысқа негізгі сұрақтарды тану; 2. 1. 4. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	3. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шегін түсіну; 3. 1. 4. 2 тақырыптар бойынша қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру	4. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптар бойынша қысқа сөйлесудің көлемін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру
0. 1. 5. 1 фонеманы тану; 0. 1. 5. 2 мұғалімнің көмегімен фонемаларды түсінеді және дұрыс айтады;	1. 1. 5. 1 фонеманы және фонемалық тіркестерді тану; 1. 1. 5. 2 фонеманы және фонемалық тіркестерді түсіну және дұрыс айту	2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонеманы анықтау; 2. 1. 5. 1 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	3. 1. 5. 1 сөздерде фонеманы айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысал келтіру және жаттығуларды орындау	4. 1. 5. 1 бастапқы, орта және соңғы фонемаларды және олардың тіркестерін анықтау; 4. 1. 5. 2 жеке мысал келтіру
		2. 1. 6. 1 таныс тақырыптарға қысқа, баяу, мұқият құрастырылған сөйлесуде нақты ақпаратты түсіну; 2. 1. 6. 2 мұғалімнің көмегімен белгілі тақырыптар бойынша ақпаратты түсіну	3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның анық құрастырылған шектелген шегінде негізгі сәттерін түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және мысалдар келтіру	4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптар көлемі бойынша қысқа қолданалатын сөйлесудің ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 жаңа лексика мен көрнекі ой тастауды пайдалана отырып, түсіну және жеке мысалдар келтіру
		2. 1. 7. 1 мәнмәтіндік ой тастауды пайдалану, таныс тақырыптарға сұхбат құрастыру; 2. 1. 7. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	3. 1. 7. 1 оқылған тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдалана отырып, сұхбат құру	4. 1. 7. 1 қысқаша әңгімелесуде жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша мазмұны мен мәнін болжау үшін ойтастауды пайдалану; 4. 1. 7. 2 дербес сөйлем құрастыру
		2. 1. 8. 1 таныс тақырыптарға баяу және анық айтылатын қысқа әңгімелерді түсіну; 2. 1. 8. 2 ауызша ойтастауларды пайдалану; 2. 1. 8. 3 түсіну ұқсас мысалдар келтіру	3. 1. 8. 1 жалпы және оқу тақырыптары ның шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану	4. 1. 8. 1 жалпы және оқу тақырыптарының көлемі бойынша щағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнкі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану
0. 1. 9. 1 әліпби әріптерін тану	1. 1. 9. 1 әліпби әріптерін тану	2. 1. 9. 1 сөйлесу нысанын, таныс сөздерді және тіркестерді тану; 2. 1. 9. 2 ұқсас мысалдар келтіру	3. 1. 9. 1 шектелген тақырыптар бойынша негізгі лексиканы тану; 3. 1. 9. 2 қарапайым сөздерді түсіну	4. 1. 9. 1 жалпы тақырыптар бойынша негізгі лексиканы білу; 4. 1. 9. 2 жалпы тақырыптар бойынша негізгі сөздерді түсіну
				4. 1. 10. 1 ана тіліне ұқсас сөздерді тану

2) "Айтылым" бөлімі:

2-кесте

Оқыту мақсаттары
0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
А1 деңгейіне бағытталған оқыту	А1 деңгейіне бағытталған оқыту	Төмен A1	Орта A1	Жоғары A1
0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразаларды айта білу	1. 2. 1. 1 сыныпта заттарды, адамдарды, объектілерді және әрекеттерді атай білу; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айта білу	2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілер туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	3. 2. 1. 1 жалпы тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша жеке ақпарат беру	4. 2. 1. 1 жалпы және оқу тақырыптары бойынша ақпарат беру
0. 2. 2. 1 ұқсас сұрақтарды түсіну және қоя білу	1. 2. 2. 1 сыныпта заттар, адамдар, объектілер және әрекеттер туралы сұрақ қою; 1. 2. 2. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және қоя білу	2. 2. 2. 1 өткен тақырыптар бойынша негізгі сұрақтарды қою; 2. 2. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар қоя білу	3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақырыптар бойынша негізгі сұрақтарды қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақтар қоя білу	4. 2. 2. 1 жеке тәжірибесін пайдаланып, негізгі сұрақтарды қою; 4. 2. 2. 2 зерделенген тақырыптар бойынша сұрақтарды түсіну және қоя білу
0. 2. 3. 1 жай таныс сөздерді және тіркестерді дәл және анық айта білу	1. 2. 3. 1 таныс сөздерді және тіркестерді анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау	2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін негізгі сөздердің, фразалардың шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау	3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып дербес жұмыс істеу	4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптарының үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану
	1. 2. 4. 1 сыныпта заттар, адамдар, объектілер және әрекеттер туралы негізгі сұрақтарға жауап беру; 1. 2. 4. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою	2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпаратты бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысалдар келтіру	3. 2. 3. 1 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша сұрақтарға жауап беру	4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру
0. 2. 5. 1 қысқа сұхбатта пайдалану	1. 2. 5. 1 қысқа сұхбатта пайдалану	2. 2. 5. 1 әріптер мен дыбыстарды айыру	3. 2. 5. 1 дауыстап оқу кезінде таныс сөздер мен қысқа фразаларды анық айту	4. 2. 5. 1 жаңа сөздерді, қысқа фразаларды және жай сөйлемдерді анық айту
0. 2. 6. 1 ұқсас сұрақтарды қою	1. 2. 6. 1 басқалармен негізгі өзара әрекетте кіріспе және сұратулар жасайды; 1. 2. 6. 2 ұқсас сұрақтарды қою	2. 2. 6. 1 шағын сұхбаттарда қысқа жауаптарды пайдалану	3. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау; 3. 2. 6. 2 дербес сұрақ қою және жауап беру	4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау
		2. 2. 7. 1 таныс көп күрделі сөздерде екпінді дұрыс қою	3. 2. 7. 1 қысқа жұптық, топтық және толық сұхбаттарда өз пікірін қоса, орынды сөздер, фразалар, сөйлемдер таңдау	4. 2. 7. 1 қысқа жұптық, топтық және толық сұхбаттар кезінде жаңа сөздердің, фразалардың және сөйлемдердің көлемін кеңейтуге ықпал етеді
		2. 2. 8. 1 жай нұсқаулықтар беру	3. 2. 8. 1 оқылған тақырыптар бойынша қысқа, негізгі жағдайлар мен оқиғаларды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану	4. 2. 8. 1 ұнатуды және ұнатпауды білдіру; оқылған тақырыптар бойынша қысқа, негізгі тарихтар мен оқиғаларды әңгімелеу; 4. 2. 8. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану

3) "Оқылым" бөлімі:

3-кесте

Оқыту мақсаттары
0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
А1 деңгейіне бағытталған оқыту	А1 деңгейіне бағытталған оқыту	Төмен A1	Орта A1	Жоғары A1
0. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 0. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрау	1. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 1. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрау	2. 3. 1. 1 сөздерді айту ережелеріне сәйкес сөздерді айту; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрау	3. 3. 1. 1 жай сөйлемдерде таныс сөздерді тану, сәйкестендіре білу	4. 3. 1. 1 ойтастау көмегімен сөздер, фразалар мен сөйлемдердің айтылуын тану, сәйкестендіру
0. 3. 2. 1 есімдерде бастапқы әріпті тану	1. 2. 2. 1 есімдерде және орындарда бастапқы әріпті тану	2. 3. 2. 1 жоғары жиілікті дыбыстық және әріптік шаблондарды сәйкестендіру, еске сақтау және дыбыстау	3. 3. 2. 1 нұсқаулықты пайдаланып, мәтінді оқу және түсіну	4. 3. 2. 1 ойтастауға сүйеніп көркем және жай мәтіндерді оқу және түсіну
	1. 3. 3. 1 жергілікті ортадан таныс сөздерді тану және сәйкестендіру; 1. 3. 3. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрау	2. 3. 3. 1 мұғалімнің нұсқаулығына сүйеніп жай сөздер, фразалар және сөйлемдерді оқу	3. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша көркем және жай мәтіндерді оқу	4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде өз пікірін білдіру
0. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану	1. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану	2. 3. 4. 1 бейнелеулерді сипаттау кезінде тірек сөздікті пайдалану	3. 3. 4. 1 бейнелеулер ді сипаттау кезінде тірек сөздікті пайдалану	4. 3. 4. 1 қосымша әдебиетті пайдалану
		2. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ой тастаулардыңкөмегімен таныс тақырыпта жай сөйлемдерді түсіну	3. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ой тастаулардың көмегімен жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа жай мәтіндердің негізгі сәттерін түсіну	4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ой тастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарында қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну
		2. 3. 6. 1 көрнекі ой тастауларды пайдаланып мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 2. 3. 6. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру	3. 3. 6. 1 көрнекі ой тастауларды пайдаланып мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну	4. 3. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде, қысқа бөліктердегі ақпаратты түсіну

4) "Жазылым" бөлімі:

4-кесте

Оқыту мақсаттары
0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
А1 деңгейіне бағытталған оқыту	А1 деңгейіне бағытталған оқыту	Төмен A1	Орта A1	Жоғары A1
		2. 4. 1. 1 ой тастауларды пайдаланып сұрақтарға жазбаша жауап беру; 2. 4. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру	3. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу	4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу
		2. 4. 2. 1 естіген сөзін жазу	3. 4. 2. 1 сөздер мен фразаларды жазу	4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану
		2. 4. 3. 1 адамдарды, орындарды және объектілерді сәйкестендіру үшін қысқа фразалар жазу; 2. 4. 3. 2 мысал келтіру	3. 4. 3. 1 адамдарды, орындарды және объектілерді сәйкестендіру үшін қысқа фразалар жазу; 3. 4. 3. 2 мысал келтіру	4. 4. 3. 1 адамдарды, орындарды және объектілерді сипаттайтын қысқа сөйлемдері жазу мысал келтіру
			3. 4. 4. 1 сөздер арасында тиісті бос жолдары бар қысқа негізгі сөйлемдер жазу	4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу
		2. 4. 5. 1 мұғалімнің айтуы бойынша әріптер мен таныс сөздерді жазу;	3. 4. 5. 1 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып, сөздер мен негізгі фразаларды жазу	4. 4. 5. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып сөйлемдер жазу
		2. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасуларды жазу кезінде бас әріптерді пайдалану	3. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасуларды жазу кезінде бас әріптерді пайдалану	4. 4. 6. 1 таныс сөздерді белгілі бір бірізділікпен дербес жазу
		2. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемдер жазу	3. 4. 7. 1 таныс сөздермен сөйлемдер құрастыру және жазу	4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді дәл айту
		2. 4. 8. 1 жай сөйлемдерге таныс сөздерді қосу	3. 4. 8. 1 жай сөйлемдерге таныс сөздер мен фразаларды қосу	4. 4. 8. 1 қосымша әдебиетті пайдалана отырып, сөйлемдерге жаңа сөздер мен фразалар қосу

5) "Ағылшын тілін пайдалану" бөлімі:

5-кесте

Оқыту мақсаттары
0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
А1 деңгейіне бағытталған оқыту	А1 деңгейіне бағыттал ған оқыту	Төмен A1	Орта A1	Жоғары A1
0. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану; 0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	1. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – адамдар мен орындар туралы сөйлем құрстырып айту; 1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	2. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану –жай сипаттауларды пайдаланып, көпше түрдің кейбір дұрыс емес нысанын қоса пайдалану	3. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есімдермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір дұрыс емес нысанын қоса пайдалану	4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есімдермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану
0. 5. 2. 1 санау кезінде 1 - 20 сан есімдерін пайдалану 0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	1. 5. 2. 1 санау кезінде 1 - 20 сан есімдерін пайдалану; 1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	2. 5. 2. 1 сан есімдерді білу 2. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -50 кардинал сандарын пайдалану	3. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 3. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -100 кардинал сандарын пайдалану, 1 -100 1-10 реттік нөмірлерін пайдалану	4. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 4. 5. 2. 2 1 – 1000 сандық сан пайдалану, 1 – 100 реттік сан есімдерді пайдалану
	1. 5. 3. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін негізгі сын есімдерді пайдалану; 1. 5. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру	2. 5. 3. 1 сезімдерді сипаттауда жалпы сын есімді пайдалану; 2. 5. 3. 2 көрнекі ойтастауды пайдалану	3. 5. 3. 1 заттарды сипаттау үшін жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану	4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану
	1. 5. 4. 1 a, an, some, the, this, these, what /where пайдалану; 1. 5. 4. 2 ұқсас мысалдар келтіру	2. 5. 4. 1 материалды қайталау; 2. 5. 4. 2 an, the, some, any, this, these, that, those артикльдерін пайдалану; 2. 5. 4. 3 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 4. 1 материалды қайталау; 3. 5. 4. 2 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде заттарды сипаттау үшін a, an, the, some, any, this, these, that, those артикльдерін пайдалану; 3. 5. 4. 3 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 4. 1 материалды қайталау; 4. 5. 4. 2 a, an, the, zero article, some, any, this, these, that, those пайдалану, жалпы және кейбір оқу бағдарламаларының өсетін көлемі бойынша заттарға сілтеме жасау
	1. 5. 5. 1 which, what, where, how сұрау есімдіктерін пайдаланып негізгі сұрақтарды қою; 1. 5. 5. 2 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру	2. 5. 5. 1 материалды қайталау; 2. 5. 5. 2 сұрақтар құрастыру үшін which, what, where, whose қоса сұрау есімдіктерін пайдалану; 2. 5. 5. 3 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру	3. 5. 5. 1 материалды қайталау; 3. 5. 5. 2 таныс тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін, оның ішінде: which, what, where, whose, how many, what kind of. пайдалану; 3. 5. 5. 2 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру	4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 таныс тақырыптар дың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of… сұрау есімдіктерін пайдалану, сұрақтар қою
	1. 5. 6. 1 материалды қайталау; 1. 5. 6. 2 заттарды белгілеу үшін осы, осылар, не, солар сілтеу есімдіктерін пайдалану; 1. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру	2. 5. 6. 1 материалды қайталау; 2. 5. 6. 2 сұраулы сөйлем құрастыру үшін this, these, that, those сілтеу есімдіктерін пайдалану; 2. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру	3. 5. 6. 1 материалды қайталау; 3. 5. 6. 2 this, these, that, those сілтеу есімдіктерін ашық және жабық сұрақтарда пайдалану; 3. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру	4. 5. 6. 1 материалды қайталау; 4. 5. 6. 2 сілтеу есімдіктерін және объектілік есімдіктерді қысқаша сөз тіркестерінде, сұрақтар мен жауаптарда пайдалану
0. 5. 7. 1 негізгі жеке ақпаратты беру; 0. 5. 7. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	1. 5. 7. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жеке субъект және объект есімдіктерін пайдалану; 1. 5. 7. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	2. 5. 7. 1 материалды қайталау; 2. 5. 7. 2 адамдар мен заттарды сипаттау үшін жеке субъект және объект есімдіктерін пайдалану; 2. 5. 7. 3 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 7. 1 материалды қайталау; 3. 5. 7. 2 жеке объект [жанама] есімдіктерін әрекеттер мен оқиғаларды сипаттау үшін тікелей объкті зат есімімен үйлестікте пайдалану	4. 5. 7. 1 материалды қайталау; 4. 5. 7. 2 субъект және объект есімдіктерін, объектінің жанама есімдіктерін қоса пайдалану, жеке ақпарат беру және әрекеттер мен оқиғаларды сипаттау үшін менікі, сіздікі тәуелдік есімдіктерін пайдалану
0. 5. 8. 1 негізгі командалар мен нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң] нысандарды пайдалану; 0. 5. 8. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	1. 5. 8. 1 негізгі командалар мен нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң] нысандарды пайдалану; 1. 5. 8. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	2. 5. 8. 1 материалды қайталау; 2. 5. 8. 2 негізгі командалар мен нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану; 2. 5. 8. 3 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 8. 1 материалды қайталау; 3. 5. 8. 2 таныс тақырыптардың шектеулі шеңбері бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану	4. 5. 8. 1 материалды қайталау; 4. 5. 8. 2 таныс тақырыптардың белгілі бір шеңбері бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану
	1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай [оң, теріс және сұрау] нысандарды пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	2. 5. 9. 1 материалды қайталау 2. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі, жай нысандарды [оң, теріс, сұрау ] және қысқартуларды пайдалану; 2. 5. 9. 3 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі, қазіргі кездегі жай нысандарды [оң, теріс, сұрау ] және қысқартуларды пайдалану	4. 5. 9. 1 материалды қайталау; 4. 5. 9. 2 әрекеттер мен сезімдерді сипаттау үшін жалпы жай [тұрақты және тұрақты емес] нысандарды, оның ішінде жауаптармен қысқартулардың қысқа нысандарын осы шақта пайдалану және жауаптың қысқа нысандарын қоса, жай оқиғаларды әңгімелеу
		2. 5. 10. 1 жалпы үздіксіз нысандарды [оң, теріс, сұрау] пайдалану; 2. 5. 10. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру	3. 5. 10. 1 материалды қайталау; 3. 5. 10. 2 хабарлар үшін кәдімгі, жай нысандарды жалпы үздіксіз нысандарды, қысқа жауаптар мен қысқартуларды қоса, пайдалану; 3. 5. 10. 3 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 10. 1 осы шақта және болашақта болатын хабарлар туралы жалпы қабылданған үздіксіз нысандарды, оның ішінде қысқа жауаптарды пайдалану; 4. 5. 10. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	1. 5. 11. 1 қысқа мәлімдеулер мен сұрақтар үшін және has got / have got, пайдалану; 1. 5. 11. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру	2. 5. 11. 1 сипаттау және сұраулы сөйлемдерді құрастыру үшін have got + зат есімді пайдалану; 2. 5. 11. 2 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 11. 1 материалды қайталау; 3. 5. 11. 2 тұжырымдауда және сұрақтың түрлі нысандарында, қысқа жауаптар мен қысқартуларда has got / have got there is / are пайдалану; 3. 5. 11. 3 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 11. 1 материалды қайталау; 4. 5. 11. 2 тұжырымдауда және сұрақтың түрлі нысандарында, қысқа және толық жауаптар мен қысқартуларда has got/ have got there is/ are пайдалану
		2. 5. 12. 1 заттардың орналасқан жерін анықтау үшін here / there негізгі мекен үстеуін пайдалану; 2. 5. 12. 2 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 12. 1 жай үстеулерді пайдалану үшін уақыт және жиілік үстеулерін: often, always, never to indicate when and how often пайдалану; 3. 5. 12. 2 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 уақыт және жиілік үстеулерін: sometimes, often, always, never to indicate when and how often, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайдалану, мысалы, баяу, жылдам
	1. 5. 13. 1 әрекеттерді сипаттау үшін can / can’t пайдалану; 1. 5. 13. 2 ұқсас мысалдар келтіру	2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланумен сұрақта және сөйлемдер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 13. 1 материалды қайталау; 3. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to пайдалану; 3. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 13. 1 материалды қайталау; 4. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to to talk about obligation; use have + object + infinitive пайдалану
0. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөзалды қосымшаларын, мысалы, in, at, next to, near, on, to; 0. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру	1. 5. 14. 1 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды, мысалы, in, at, next to, near, on, шақ: on қосымшаларын пайдалану; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру	2. 5. 14. 1 материалды қайталау; 2. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, to қосымшаларын пайдалану; шақ қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 2. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 14. 1 материалды қайталау; 3. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі шақ сөзалды қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 3. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 14. 1 материалды қайталау; 4. 5. 14. 2 орналасқан жері мен жағдайының сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down; сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану:in, on, at, before, after
		2. 5. 15. 1 ұнату мен ұнатпауды білдіру үшін like + verb +ing нысанын пайдалану үшін would you like + noun пайдалану; 2. 5. 15. 2 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 15. 1 материалды қайталау; 3. 5. 15. 2 тиісті yes please, no thanks; use let’s + verb verbs go enjoy like + verb + ing жауаптарды пайдалану және түсіну үшін would you like пайдалану; 3. 5. 15. 3 ұқсас мысалдар келтіру	4. 5. 15. 1 материалды қайталау; 4. 5. 15. 2 тиісті yes please, no thanks; use let’s + verb; verbs go enjoy like + verb + ing жауаптарды пайдалану және түсіну үшін would you like пайдалану; want, start + infinitive жай әрекеттер мен етістіктерін сипаттау үшін мақсат инфинитивін пайдалану; сезімді білдіру үшін [a/an] + adjective + noun, артикльдерін пайдалану; 4. 5. 15. 3 ұқсас мысалдар келтіру
		2. 5. 16. 1 сөздер мен фразаларды байланыстыру үшін and, or, but жалғаулықтарын пайдалану; 2. 5. 16. 2 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 16. 1 материалды қайталау; 3. 5. 16. 2 сөздер мен фразаларды байланыстыру үшін and, or, but пайдалану	4. 5. 16. 1 материалды қайталау; 4. 5. 16. 2 and, or, but жалғаулықтарын сөз бен фразаларды байланыстыру үшін пайдалану
		2. 5. 17. 1 қысқа жауаптар үшін me, too пайдалану; 2. 5. 17. 2 ұқсас мысалдар келтіру	3. 5. 17. 1 материалды қайталау; 3. 5. 17. 2 қысқа жауаптар үшін me, too, и I don’t пайдалану	4. 5. 17. 1 материалды қайталау; 4. 5. 17. 2 қысқа жауаптар үшін me, too, и I don’t пайдалану; жай, осы және өткен шақ әрекеттерін сипаттау үшін when бар сөйлемді пайдалану

26. Бағдарлама психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

27. Бөлімдер мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Ағылшын тілі" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақ мерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы 2. Менің мектебім	Сәлемдесу және есімдер	0. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен орын атауын түсіну; 0. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразаларды айту; 0. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 0. 2. 6. 1 ұқсас сұрақтар қою
	1 – 20 санау	0. 1. 1. 1 баяу және анық айтылған негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 0. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 0. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен мекен атауын түсіну; 0. 1. 3. 2 географиялық атауларлы түсіну және мысал келтіру; 0. 2. 2. 1 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою; 0. 5. 2. 1 санау кезінде 1 - 20 сан есімдерін пайдалану; 0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен өз мысалын келтіру
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	Отбасы және достар	0. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен мекен атауын түсіну; 0. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразаларды айту; 0. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 0. 2. 5. 1 сұхбаттарда қысқа сөздерді пайдалану; 0. 5. 1. 1 жеке түрдегі зат есімді, көпше түрдегі зат есімді пайдалану; 0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 0. 5. 7. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 0. 5. 8. 1 негізгі командалар мен нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң] нысандарды пайдалану
	Менің үйімде	0. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен орын атауын түсіну; 0. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 0. 1. 9. 1 әліпби әріптерін тану; 0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразаларды айту; 0. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 0. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
3-тоқсан
5. Саяхат	Қазақстанда	0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразалар; 0. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 0. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 0. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 0. 3. 2. 1 есімдерде бастапқы әріпті тану; 0. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану; 0. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on, to; 0. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру;
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Туған күнмен	0. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 0. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразалар айту; 0. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 0. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 0. 2. 6. 1 ұқсас сұрақтар қою; 0. 5. 2. 1 санау кезінде 1 - 20 сан есімін пайдалану; 0. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру
4-тоқсан
7. Тағам және сусындар	Мен жақсы көретіндер	0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразалар айту; 0. 2. 2. 1 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою; 0. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 0. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 0. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 0. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру 0. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану; 0. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on, to
8. Дені саудың – жаны сау!	Қолдарым мен басым	0. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 0. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 0. 1. 2. 1 мұғалім баяу және анық айтатын жеке сұрақтарды түсіну; 0. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен мекен атауын түсіну; 0. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 0. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразалар айту; 0. 5. 1. 1 жеке түрдегі зат есімді, көпше түрдегі зат есімді пайдалану; 0. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру

2) 1- сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	Сәлемдесу және есімдер	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен мекен атауын түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 6. 1 негізгі; басқалармен өзара әрекетте кіріспе және сұратулар жасайды; 1. 2. 6. 2 ұқсас сұрақтар қою; 1. 5. 6. 1 материалды қайталау; 1. 5. 6. 2 заттарды белгілеу үшін бұл бұлар, не, аналар сілтеу есімдіктерін пайдалану; 1. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру
	Түстер	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 9. 1 әліпби әріптерін тану; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 5. 3. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін негізгі сын есімдерді пайдалану; 1. 5. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 6. 2 заттарды белгілеу үшін бұл бұлар, не, аналар сілтеу есімдіктерін пайдалану; 1. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру;
	1 - 20	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен геграфиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 2. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 5. 2. 1 санау кезінде 1 - 20 сан есімін пайдалану; 1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру.
2. Менің мектебім	Сыныптағы заттар	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен геграфиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 9. 1 әліпби әріптерін тану; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 5. 1. 1 жеке түрдегі зат есімді, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – адамдар мен орындар туралы сөйлем құрастыру және айту; 1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 4. 1 a, an, some, the, this, these, what /where пайдалану; 1. 5. 4. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 6. 1 материаллы қайталау; 1. 5. 6. 2 заттарды белгілеу үшін бұл бұлар, не, аналар сілтеу есімдіктерін пайдалану; 1. 5. 6. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайын сипаттау үшін негізгі сөз алды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on , шақ сөзалды қосымшасын: on пайдалану; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
	Оқу пәндері	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен орын атауын түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 5. 3. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін негізгі сын есмідерді пайдалану; 1. 5. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 8. 1 негізгі командалар немесе нұсқаулықтар үшін жай имперактивтік [оң] нысандарды пайдалану; 1. 5. 8. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 13. 1 әрекеттерді сипаттау үшін can / can’t пайдалану; 1. 5. 13. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Заттарды сипаттау	1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 5. 3. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін негізгі сын есімдерді пайдалану; 1. 5. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру
2-тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	Отбасы және достар	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 5. 1. 1 жеке түрдегі зат есімді, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – адамдар мен орындар туралы сөйлем құрастыру және айту; 1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 4. 1 a, an, some, the, this, these , what /where пайдалану; 1. 5. 4. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 7. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жеке субъект және объект есімдігін пайдалану; 1. 5. 7. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру
	Менің үйімде	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 9. 1 әліпби әріптерін тану; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 5. 3. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін негізгі сын есмідерді пайдалану; 1. 5. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 11. 1 қысқаша мәлімдеулерді және сұрақтар үшін has got / have got пайдалану; 1. 5. 11. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 1. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on, адамдар мен заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: on; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
	Аптаның күндері	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 1. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 1. 3. 2. 1 атаулар мен орындардың бастапқы әріптерін тану; 1. 5. 14. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін орналасқан жері мен жағдайын сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on; негізгі шақ сөзалды қосымшаларын пайдалану: on; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
4. Бізді қоршаған әлем	Жануарлар	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 2. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 5. 13. 1 әрекеттерді сипаттау үшін can / can’t пайдалану; 1. 5. 13. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Ыстық және суық	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттар пайдалану; 1. 5. 3. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін негізгі сын есімдерді пайдалану; 1. 5. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 1. 5. 7. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жеке субъект және объект есімдігін пайдалану; 1. 5. 7. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру
	Қазақстанда	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен заттар мен құбылыстар туралы қысқа негізгі сұрақтарды түсіну; 1. 1. 4. 2 қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 1. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 1. 3. 2. 1 атаулар мен орындардың бастапқы әріптерін тану; 1. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану; 1. 5. 11. 1 қысқаша мәлімдеулерді және сұрақтар үшін has got / have got пайдалану; 1. 5. 11. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 1. 5. 14. 1 адамдар мен заттарды сипаттау үшін орналасқан жері мен жағдайын сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on; негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
3-тоқсан
5. Саяхат	Мектепке дейін жету	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 2. 1 мұғалім баяу және анық айтатын жеке сұрақтар көлемін мұғалімнің көмегімен түсіну; 1. 1. 2. 2 түсіну және жеке сұрақтар мысалын келтіру; 1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен заттар мен құбылыстар туралы негізгі сұрақтарды түсіну; 1. 1. 4. 2 негізгі қысқа сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 5. 5. 1 which, what, where, how сұрау есімдіктерін пайдаланып, негізгі сұрақтар қою; 1. 5. 5. 2 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру; 1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай нысанды [оң, теріс және сұрақ] пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру
	Бұл жол...	1. 1. 2. 1 баяу және анық айтылатын жеке сұрақтардың шектелген көлемін мұғалімнің көмегімен тану; 1. 1. 2. 2 жеке сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану 1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай нысанды [оң, теріс және сұрақ] пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 13. 1 әрекеттерді сипаттау үшін can / can’t пайдалану; 1. 5. 13. 2 ұқсас мысалдар келтіру;
	Бұл қай жерде?	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және мысалдар келтіру 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 5. 5. 1 сұрау есімдіктерін пайдаланып, негізгі сұрақтар қою; 1. 5. 5. 2 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру; 1. 5. 8. 1 негізгі командалар немесе нұсқаулықтар үшін жай имперактивтік [оң] нысандарды пайдалану; 1. 5. 8. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on, адамдар мен заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: n; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
	Үлкен қызыл автобус	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және мысалдар келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтір; 1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен заттар мен құбылыстар туралы қысқа негізгі сұрақтарды түсіну; 1. 1. 4. 2 қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 5. 1 фонемалар мен фонемалық тіркестерді түсіну; 1. 1. 5. 2 фонемалар мен фонемалық тіркестерді түсіну және дұрыс айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Туған күнмен	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және мысалдар келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 2. 6. 1 басқалармен өзара әрекетте кіріспе және сұратулар жасайды; 1. 2. 6. 2 ұқсас сұрақтар қою; 1. 3. 3. 1 жергілікті ортадан таныс сөздерді пайдалану; 1. 3. 3. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 1. 5. 2. 1 санау кезінде 1 - 20 сан есімін пайдалану; 1. 5. 2. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 1. 5. 5. 1 which, what, where, how сұрау есімдіктерін пайдаланып, негізгі сұрақтар қою; 1. 5. 5. 2 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру
	Қазақстанда көктем	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау
	Шляпалар мен маскалар	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 6. 1 басқалармен өзара әрекетте кіріспе және сұратулар жасайды; 1. 2. 6. 2 ұқсас сұрақтар қою; 1. 5. 11. 1 қысқаша мәлімдеулерді және сұрақтар үшін has got / have got пайдалану; 1. 5. 11. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру
	Оқиғалар уақыты	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 2. 4. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 4. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою
4-тоқсан
7. Тағам және сусындар	Мен жақсы көретін	1. 1. 4. 1 мұғалімнің көмегімен заттар және құбылыстар туралы қысқа негізгі сұрақтарды тану; 1. 1. 4. 2 қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 2. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 2. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарды пайдалану; 1. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 1. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 1. 3. 4. 1 әліпбилік тәртіппен сөздің бірінші әріптерін орналастыру үшін әліпбиді пайдалану; 1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай нысанды [оң, теріс және сұрақ] пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру
	Ыстық және суық	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 5. 7. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жеке субъект және объект есімдігін пайдалану; 1. 5. 7. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай нысанды [оң, теріс және сұрақ] пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру
	Жануарлар жақсы көреді	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбатта пайдалану; 1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай нысанды [оң, теріс және сұрақ] пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру
	Жақсы немесе жаман	1. 1. 2. 1 мұғалім баяу және анық айтатын жеке сұрақтардың шектелген көлемін түсіну; 1. 1. 2. 2 жеке сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 2. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттер туралы негізгі сұрақтарға жауап беру; 1. 2. 2. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және айту; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 4. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттер туралы негізгі сұрақтарға жауап беру; 1. 2. 4. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және айту; 1. 5. 5. 1 which, what, where, how сұрау есімдіктерін пайдаланып, негізгі сұрақтар қою; 1. 5. 5. 2 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру
8. Дені саудың – жаны сау!	Қолдарым мен басым	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 2. 1 баяу және анық айтылатын жеке сұрақтардың шектелген көлемін мұғалімнің көмегімен тану; 1. 1. 2. 2 жеке сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 5. 1. 1 жеке түрдегі зат есімді, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – адамдар мен орындар туралы сөйлем құрастыру және айту; 1. 5. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 9. 1 негізгі жеке ақпаратты беру үшін жалпы жай нысанды [оң, теріс және сұрақ] пайдалану; 1. 5. 9. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру
	Келіңдер, қозғалайық	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 2. 1 баяу және анық айтылатын жеке сұрақтардың шектелген көлемін мұғалімнің көмегімен тану; 1. 1. 2. 2 жеке сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 1. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттерді атау; 1. 2. 1. 2 өзі туралы жай фразаларды айту; 1. 2. 4. 1 сыныптағы заттарды, адамдарды, объектілерді әрекеттер туралы негізгі сұрақтарға жауап беру; 1. 2. 4. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарда пайдалану; 1. 3. 1. 1 әліпби әріптері мен дыбыстарын тану; 1. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 1. 5. 8. 1 негізгі командалар немесе нұсқаулықтар үшін жай имперактивтік [оң] нысандарды пайдалану; 1. 5. 8. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру; 1. 5. 14. 1 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on, адамдар мен заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: on; 1. 5. 14. 2 мұғалімнің көмегімен және ұқсас мысалдар келтіру
	Қуыршақтар дайындау	1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 5. 1 фонемалар мен фонемалық тіркестерді түсіну; 1. 1. 5. 2 фонемалар мен фонемалық тіркестерді түсіну және дұрыс айту; 1. 2. 2. 1 сыныптағы заттар, адамдар, объектілер туралы сұрақтар қою; 1. 2. 2. 2 ұқсас сұрақтарды түсіну және қою; 1. 5. 8. 1 негізгі командалар немесе нұсқаулықтар үшін жай имперактивтік [оң] нысандарды пайдалану; 1. 5. 8. 2 мұғалімнің көмегімен мысал келтіру
	Ерекше билер	1. 1. 1. 1 мұғалім баяу және анық айтатын негізгі қысқа нұсқаулықтарды түсіну; 1. 1. 1. 2 мұғалімнің көмегімен түсіну және өз мысалын келтіру; 1. 1. 3. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы есімдер мен географиялық атауларды түсіну; 1. 1. 3. 2 географиялық атауларды түсіну және мысал келтіру; 1. 1. 4. 1 заттар мен құбылыстар туралды қысқа негізгі сұрақтарды мұғалімнің көмегімен түсіну; 1. 1. 4. 2 қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 1. 2. 3. 1 таныс сөздер мен тіркестерді дәл және анық айту; 1. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 1. 2. 5. 1 қысқа сұхбаттарды пайдалану

3) 2- сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Өзім туралы	Тағы да сәлеметсіздер ме!	2. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы жеке сұрақтарды түсіну; 2. 1. 2. 2 мұғалімнің көмегімен жалпы жеке сұрақтар құрастыру; 2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 2. 6. 1 шағын сұхбаттарда қысқа жауаптарды пайдалану; 2. 3. 2. 1 жоғары жиілікті және әріптік шаблондарды сәйкестендіру, еске сақтау және айту 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 4. 5. 1 мұғалімнің айтуымен әріптер мен таныс сөздерді жазу; 2. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасуларды жазу кезінде бас әріптерді пайдалану
	Мен …..	2. 1. 1. 1 бірқатар негізгі нұсқаулықтарды түсінемін; 2. 1. 1. 2 түсінемін және өз мысалымды келтіремін; 2. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жеке сұрақтардың негізгі көлемін танимын; 2. 1. 2. 2 мұғалімнің көмегімен жалпы жеке сұрақтар құрастырамын; 2. 2. 2. 1 оқылған тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қоя аламын; 2. 2. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар қоя аламын; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап бере аламын; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибемнен мысал келтіре аламын; 2. 2. 8. 1 жай нұсқаулықтар бере аламын; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланумен сұрақтар мен сөйлемедер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Менің киімім мен заттарым	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілер туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 5. 1. 1 жеке, көпше түрдегі зат есімді пайдалану, оның ішінде көпше түрдің кейбір жалпы дұрыс емес нысандарын пайдалану; 2. 5. 3. 1 сезімдерді сипаттауда жалпы сын есімдерді пайдадану; 2. 5. 3. 2 көрнекі ойтастауды пайдалану
2. Менің отбасым мен достарым	Достарымның аттары	2. 1. 3. 1 негізгі сәттерді анық түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 3. 1. 1 сөздерді айту ережелеріне сәйкес сөздерді оқу және айту; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 4. 2. 1 мұғалімнің айтуымен әріптер мен таныс сөздерді жазу
	Көмек қолы	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 2. 5. 1 әріптер мен дыбыстарды айыру; 2. 2. 6. 1 шағын сұхбаттарда қысқа жауаптарды пайдалану; 2. 3. 1. 1 сөздерді айту ережелеріне сәйкес сөздерді оқу және айту; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 2. 4. 1. 1 ойтастауларды пайдаланып сұрақтарға жазбаша жауап беру; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланып, сұрақтар мен сөйлемдер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Мен білетін адамдар	2. 1. 3. 1 негізгі сәттерді анық түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілері туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 5. 3. 1 сезімдерді сипаттауда жалпы сын есімдерді пайдадану; 2. 5. 3. 2 көрнекі ойтастауды пайдалану 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланумен сұрақтар мен сөйлемдер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
2-тоқсан
3. Менің мектебім	Санау және мөлшері	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 1. 3. 1 негізгі сәттерді анық түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонемаларды анықтау; 2. 1. 5. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру 2. 3. 4. 1 бейнелеулерді сипаттау кезінде тірек сөздікті пайдалану; 2. 5. 2. 1 сан есімді білу; 2. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -50 кардинал сандарын пайдалану; 2. 5. 11. 1 сұраулы сөйлемді сипаттау және құрастыру үшін have got + зат есімді пайдалану; 2. 5. 11. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Мектеп айналасында	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 1. 3. 1 негізгі сәттерді анық түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 4. 1 түс және нөмір функцияларына қатысты негізгі сұрақтарды мұғалімнің көмегімен түсіну; 2. 1. 4. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонемаларды анықтау; 2. 1. 5. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 4. 3. 1 адамдарды, орындарды және объектілерді сәйкестендіру үшін қысқа фразаларды жазу; 2. 4. 3. 2 мысалдар келтіру; 2. 5. 14. 1 материалды қайталау; 2. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, to; шақ сөз алды қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 2. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Мектептегі күндер	2. 1. 2. 1 мұғалімнің көмегімен жалпы жеке сұрақтардың негізгі көлемін түсіну; 2. 1. 2. 2 мұғалімнің көмегімен жалпы жеке сұрақтар құрастыру; 2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 2. 1 жоғары жиілікті және әріптік шаблондарды сәйкестендіру, еске сақтау және айту; 2. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемдер жазу
	Сынып фотосы	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 2. 1 оқылған тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қою; 2. 2. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар қоя білу; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 3. 2. 1 жоғары жиілікті және әріптік шаблондарды сәйкестендіру, еске сақтау және айту; 2. 5. 7. 1 материалды қайталау; 2. 5. 7. 2 адамдар мен заттарды сипаттау үшін жеке субъект және объект есімдіктерін пайдалану; 2. 5. 7. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 10. 1 жалпы үздіксіз нысандарды [оң, теріс, сұрау ] пайдалану; 2. 5. 10. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру
4. Менің туған өлкем	Түрлі орындар	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонемаларды анықтау; 2. 1. 5. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 5. 5. 1 материалды қайталау; 2. 5. 5. 2 which, what, where, whose қоса сұрақтар құрастыру үшін сұрау есімдіктерін пайдалану; 2. 5. 5. 3 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру; 2. 5. 12. 1 заттардың орналасқан жерін анықтау үшін негізгі here / there мекен үстеуін пайдалану; 2. 5. 12. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Белгілерді оқу	2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілері туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 2. 1 оқылған тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қою; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 5. 8. 1 материалды қайталау; 2. 5. 8. 2 командалар мен нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану; 2. 5. 8. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланып сұрақтар мен сөйлемдер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Бұл қайдан?	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонемаларды анықтау; 2. 1. 5. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу
	Демалыс күндері	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонемаларды анықтау; 2. 1. 5. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілері туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 2. 1 оқылған тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қою; 2. 2. 2. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар қоя білу; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 5. 4. 1 материалды қайталау; 2. 5. 4. 2 ь an, the, some, any, this, these, that, those пайдалану; 2. 5. 4. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланумен сұрақтар мен сөйлемер құрастыру ; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
3-тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау!	Біздің денеміз	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 1. 1 сөздерді айту ережелеріне сәйкес оқу және айту; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 2. 5. 6. 1 материалды қайталау; 2. 5. 6. 2 сұраулы сөйлемдер құрастру үшін this, these, that, those сілтеу есімдіктеріе пайдалану; 2. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру.
	Өлшейміз	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 1. 4. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 4. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 5. 2. 1 сан есімді білу; 2. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -50 кардинал сандарын пайдалану
	Қалпақтар мен жарқанаттар	2. 1. 4. 1 түс және нөмір функцияларына қатысты негізгі сұрақтарды мұғалімнің көмегімен түсіну; 2. 1. 4. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 8. 1 жай нұсқаулықтар беру; 2. 3. 1. 1 сөздерді айту ережелеріне сәйкес оқу және айту; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 2. 3. 4. 1 бейнелеулерді сипаттау кезінде тірек сөздігін пайдалану
	Бәріміз бірге	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 1. 5. 1 толық емес сөздерде жоқ фонемаларды анықтау; 2. 1. 5. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 4. 3. 1 адамдарды, мекендерді, объектілерді сәйкестендіру үшін қысқа фразалар жазу; 2. 4. 3. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланумен сұрақтар мен сөйлемер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	Ерекше күндер	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 5. 8. 1 материалды қайталау; 2. 5. 8. 2 командалар мен нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану; 2. 5. 8. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 9. 1 материалды қайталау; 2. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану; 2. 5. 9. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Үй тағамы	2. 1. 9. 1 әңгімелесу түрін, таныс сөздер мен тіркестерді түсіну; 2. 1. 9. 2 түсіну және ұқсас мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін ненізгі сөздер, фразалар және қысқа сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуларды дербес орындау; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 3. 1. 1 сөздерді айту ережелеріне сәйкес оқу және айту; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру
	Бұл не үшін?	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемдер жазу
4-тоқсан
7. Қоршаған орта	Ауа райы	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 5. 3. 1 сезімдерді сипаттауда жалпы сын есімді пайдалану; 2. 5. 3. 2 көрнекі ойтастауды пайдалану.
	Жыл мезгілдерінің өзгерістері	2. 1. 4. 1 түс және нөмір функцияларына қатысты негізгі сұрақтарды мұғалімнің көмегімен түсіну; 2. 1. 4. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 5. 9. 1 материалды қайталау; 2. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану; 2. 5. 9. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Жануралар не істей алады?	2. 1. 4. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 4. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 5. 10. 1 жалпы үздіксіз нысандарды [оң, теріс, сұрау] пайдалану; 2. 5. 10. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 пайдаланып сұрақтар мен сөйлемдер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 17. 1 қысқа жауап беру үшін me, too пайдалану; 2. 5. 17. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Теңіз оқиғалары (прик	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 1. 2 мұғалімнің көмегімен сұрақтар құрастыру; 2. 4. 5. 1 мұғалімнің айтуымен әріптер мен таныс сөздерді жазу.
8. Саяхат	A бастап B дейін	2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілері туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 5. 9. 1 материалды қайталау; 2. 5. 9. 2 2 хабарлар үшін кәдімгі жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану; 2. 5. 9. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 2. 5. 14. 1 материалды қайталау; 2. 5. 14. 2 орналасқан жері мен жағдайының негізгі сөз алды қосымшаларын пайдалану, мысалы, in, at, next to, near, on, адамдар мен заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: on; 2. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Көлік құралдарының түрі	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 4. 1 жеке және нақты ақпарат бере отырып, негізгі сұрақтарға жауап беру; 2. 2. 4. 2 жеке тәжірибесінен мысал келтіру; 2. 3. 3. 1 мұғалім нұсқаулығына сүйене отырып, жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдерді оқу; 2. 5. 13. 1 материалды қайталау; 2. 5. 13. 2 can / can’t пайдаланып сұрақтар мен сөйлемдер құрастыру; 2. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Сандар мен нысандар	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілері туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау
	Менің самолетім	2. 1. 1. 1 бірқатар қысқа негізгі нұсқаулықтарды түсіну; 2. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 2. 2. 3. 1 сыныптағы объектілерді, әрекеттерді сипаттау үшін жай сөздерді, фразаларды және сөйлемдердің шектелген көлемін пайдалану; 2. 2. 3. 2 жаттығуды дербес орындау; 2. 5. 11. 1 сұраулы сөйлемді сипаттау және құрастыру үшін have got + зат есімді пайдалану; 2. 2. 11. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Велосипед тарихы	2. 1. 3. 1 түс және сан сияқты таныс тақырыптарға нақты құрастырылған негізгі сәттерді түсіну; 2. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 2. 1. 1 өзі, адамдар, объектілер туралы әңгімелеу; 2. 2. 1. 2 мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 2. 5. 10. 1 жалпы үздіксіз [оң, теріс, сұрау] нысандарды пайдалану

4) 3- сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1-тоқсан
1. Тірі табиғат	Жануарлардың түрі	3. 1. 5. 1 сөздерде фонемаларды айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысалдар келтіру және жаттығулар орындау; 3. 2. 1. 1 жалпы тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша жеке ақпарат беру; 3. 5. 5. 1 материалды қайталау; 3. 5. 5. 2 таныс тақырыптың шектелген шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін, оның ішінде: which, what, where, whose, how many, what kind of пайдалану; 3. 5. 5. 3 негізгі сұрақтарды түсіну, ұқсас жауаптар беру; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану; 3. 5. 14. 1 материалды қайталау; 3. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above негізгі шақ сөз алды қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 3. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Дене мүшелері	3. 1. 6. 1 шектелген шеңбері бойынша белгілі бір жалпы және кейбір оқу тақырыптарын түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және жеке мысалдар келтіру; 3. 2. 1. 1 жалпы тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша жеке ақпарат беру; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа, негізгі сипаттама беру; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 3. 1. 1 жай сөйлемдерде таныс сөздерді анықтау; 3. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ойтастаулардың көмегімен жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа жай мәтіндердің негізгі сәттерін түсіну
	Жануарлардың әндері мен билері	3. 1. 2. 1 қысқа жеке сұрақтардың шектеулі шеңберін түсіну; 3. 1. 2. 2 жеке сұрақтар мысалын келтіру; 3. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңберін түсіну; 3. 1. 4. 2 тақырыптар бойынша қысқа сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 3. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 5. 4. 1 материалды қайталау; 3. 5. 4. 2 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңберінде заттарды белгілеу үшін a, an, the, some, any, this, these, that, those пайдалану; 3. 5. 10. 1 материалды қайталау; 3. 5. 10. 2 хабарлар үшін қысқа жауаптарды және қысқартуларды қоса, жалпы үздіксіз нысандарды пайдалану; 3. 5. 10. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Кәсіптік жоба	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша сұрақтардың шектелген шеңберін түсіну; 3. 1. 4. 2 тақырыптар бойынша қысқа сұрақтар мысалын түсіну және мысал келтіру; 3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақтар қоя білу; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдарды және объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрастыру; 3. 2. 6. 2 дербес сұрақ қою және жауап беру; 3. 2. 8. 1 өткен тақырыптар бойынша қысқа, негізгі оқиғаларды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен тірек сөздігін пайдалану; 3. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша жай көркем және көркем емес мәтіндерді оқу; 3. 5. 8. 1 материалды қайталау; 3. 5. 8. 2 таныс тақырыптардың шектеулі шеңбері бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	Күн мен түн	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 2. 1 өзінің қысқа сұрақтарының шектелген көлемін түсіну; 3. 1. 2. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша нақты құрастырылған әңгімелесудің негізгі сәттерін түсіну; 3. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 3. 1. 5. 1 сөздерде фонемаларды айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысалдар келтіру және жаттығулар орындау; 3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңберін түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және мысал келтіру; 3. 1. 7. 1 өткен тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдаланып, сұхбат құрастыру; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша сұрақтарға жауап беру; 3. 3. 5. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша нақты құрастырылған әңгімелесудің негізгі сәттерін мәнмәтіндік ойтастаулар көмегімен түсіну; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану
	Жарық көзі	3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңберін түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және жеке мысал келтіру; 3. 2. 1. 1 жалпы оқу тақырыптарының шектелген шеңбері боынша жеке ақпарат беру; 3. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша көркем және жай мәтіндерді оқу; 3. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 5. 3. 1 заттарды сипаттау үшін жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 3. 5. 13. 1 материалды қайталау; 3. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to пайдалану; 3. 5. 13. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Түнде	3. 1. 5. 1 сөздерде фонемаларды айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысалдар келтіру және жаттығулар орындау; 3. 1. 7. 1 өткен тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауларды пайдалану; 3. 1. 7. 2 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып сұхбат құрастыру; 3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдармен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрастыру; 3. 2. 6. 2 дербес сұрақ қою және жауап беру; 3. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемдер құрастыру және жазу
2-тоқсан
3. Уақыт	Менің күн тәртібім	3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану; 3. 2. 1. 1 жалпы тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша жеке ақпарат беру; 3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақ қоя білу; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша сұрақтарға жауап беру; 3. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша жай сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 5. 2. 1 сан есімді білу; 3. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -100 кардинал сандарын, 1-10 реттік сандарды пайдалану; 3. 5. 14. 1 материалды қайталау; 3. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 3. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Аптаның күндері	3. 1. 7. 1 өткен тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдаланып, сұхбат құрастыру; 3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақарыптар бойынша негізгі сұрақтарды қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақ қоя білу; 3. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрастыру; 3. 2. 6. 2 дербес сұрақ қою және жауап беру ; 3. 3. 1. 1 жай сөйлемдердерде таныс сөздерді түсіну, анықтау; 3. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасулерды жазу кезінде бас әріптерді пайдалану; 3. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 3. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -100 кардинал сандарын, 1-10 реттік сандарды пайдалану; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі қазіргі заманғы жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану
	Керек уақытта	3. 1. 5. 1 сөздерде фонемаларды айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысалдар келтіру және жаттығулар орындау; 3. 1. 7. 1 өткен тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдаланып, сұхбат құрастыру; 3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауды пайдалану; 3. 1. 9. 1 шектеулі тақырыптар бойынша негізгі лексиканы түсіну; 3. 1. 9. 2 қарапайым сөздерді түсіну; 3. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрастыру; 3. 2. 6. 2 дербес сұрақ қою және жауап беру; 3. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа жай көркем және көркем емес мәтіндерді оқу; 3. 3. 6. 1 көрнекі ойтастауды пайдаланып, мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 3. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 3. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -100 кардинал сандарын, 1-10 реттік сандарды пайдалану; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі қазіргі заманғы жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану; 3. 5. 14. 1 материалды қайталау; 3. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөз алды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 3. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
4. Сәулет	Төрт қабырға	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша белігілі бір анықталғанды түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 3. 4. 1 бейнелеулерді сипатттау кезінде тірек сөздігін пайдалану; 3. 3. 5. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша нақты құрастырылған әңгімелесудің негізгі сәттерін мәнмәтіндік ойтастаулар көмегімен түсіну; 3. 5. 1. 1 материалды қайталау; 3. 5. 11. 2 қысқа жауаптар мен қысқартуларды қоса, тұжырымдауда және сұрақтардың түрлі нысандарында has got / have got there is / are пайдалану; 3. 5. 11. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Біздің қала	3. 2. 1. 1 жалпы тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша жеке ақпарат беру; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; 3. 4. 7. 1 таныс сөздермен сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есімдермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір дұрыс емес нысанын қоса пайдалану; 3. 5. 3. 1 заттарды сипаттау үшін жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі, қазіргі кездегі жай нысандарды [оң, теріс, сұрау ] және қысқартуларды пайдалану; 3. 5. 11. 1 материалды қайталау; 3. 5. 11. 2 тұжырымдауда және сұрақтың түрлі нысандарында, қысқа жауаптар мен қысқартуларда has got / have got there is / are пайдалану; 3. 5. 11. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 3. 5. 14. 1 материалды қайталау; 3. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөзалды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі шақ сөзалды қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 3. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Үй айналасы	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру 3. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша сұрақтардың шектелген шеңберін түсіну; 3. 1. 4. 2 тақырыптар бойынша қысқа сұрақтар мысалын түсіну және мысал келтіру; 3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақырыптар бойынша негізгі сұрақтар қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақтар қоя білу; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдардың және объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрастыру; 3. 2. 6. 2 дербес сұрақ қою және жауап беру; 3. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша көркем және жай мәтіндерді оқу; 3. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 5. 4. 1 материалды қайталау; 3. 5. 4. 2 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңберінде заттарды белгілеу үшін a, an, the, some, any, this, these, that, those пайдалану; 3. 5. 4. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі қазіргі заманғы жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану
3-тоқсан
5. Өнер	Музыкалық құралдар	3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 5. 1 дауыстап оқу кезінде таныс сөздер мен қысқа фразаларды айту; 3. 2. 8. 1 өткен тақырыптар бойынша қысқа, негізгі тарихтарды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен тірек сөздігін пайдалану; 3. 3. 1. 1 жай сөйлемдерде таныс сөздерді тану, сәйкестендіру; 3. 3. 2. 1 нұсқаулықты пайдаланып мәтінді оқу және түсіну
	Кресло суретін саламыз	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша нақты құрастырылған әңгімелесудің негізгі сәттерін түсіну; 3. 1. 3. 2 түсіну және мұғалімнің көмегімен мысалдар келтіру; 3. 2. 1. 1 жалпы оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша жеке ақпарат беру; 3. 3. 4. 1 бейнелеулерді сипаттауда тірек сөздігін пайдалану; 3. 5. 11. 1 материалды қайталау; 3. 5. 11. 2 қысқа жауаптар мен қысқартуларды қоса, тұжырымдауда және сұрақтардың түрлі нысандарында has got / have got there is / are пайдалану; 3. 5. 11. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Менің музыкам	3. 1. 5. 1 сөздерде фонемаларды айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысалдар келтіру және жаттығулар орындау; 3. 2. 3. 1 жалпы тақырыптардың шектелген шеңбері бойынша сұрақтарға жауап беру; 3. 2. 8. 1 өткен тақырыптары бойынша қысқа, негізгі жағдайларды және оқиғаларды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ойтастауларды және тірек сөздерін пайдалану; 3. 4. 3. 1 адамдарды, мекендерді және объектілерді сәйкестендіру үшін қысқа фразалар жазу; 3. 4. 3. 2 мысалдар келтіру; 3. 5. 17. 1 материалды қайталау; 3. 5. 17. 2 қысқа жауаптар үшін me, too, и I don’t пайдалану
	Көлеңке қуыршақ театры	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастаулардыпайдалану; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 8. 1 өткен тақырыптар бойынша қысқа, негізгі оқиғаларды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен тірек сөздігін пайдалану; 3. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасулар атауын жазу кезінде бас әріптерді пайдалану; 3. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 4. 8. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу
6. Атақты тұлғалар	Космосты зерттеу	3. 1. 2. 1 қысқа жеке сұрақтардың шектеулі шеңберін түсіну; 3. 1. 2. 2 жеке сұрақтар мысалын келтіру; 3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану; 3. 2. 8. 1 өткен тақырыптар бойынша қысқа, негізгі оқиғаларды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен тірек сөздігін пайдалану; 3. 3. 5. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша нақты құрастырылған әңгімелесудің негізгі сәттерін мәнмәтіндік ойтастаулар көмегімен түсіну; 3. 3. 6. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып, мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 3. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша жай сөйлемдер құрастыру және жазу; 3. 4. 2. 1 сөздер мен фразалар жазу
	Марко Поло	3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша белігілі бір анықталғанды түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша сұрақтарға жауап беру; 3. 2. 5. 1 дауыстап оқу кезінде таныс сөздер мен қысқа фразаларды анық айту; 3. 3. 6. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып, мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 3. 4. 2. 1 сөздермен фразалар жазу; 3. 4. 3. 1 адамдарды, мекендерді және объектілерді сәйкестендіру үшін қысқа фразалар жазу; 3. 4. 3. 2 мысалдар келтіру; 3. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасулар атауын жазу кезінде бас әріптерді пайдалану;
	Тамаша ойлар	3. 1. 9. 1 шектелген тақырыптар бойынша негізгі лексиканы тану; 3. 1. 9. 2 қарапайым сөздерді түсіну; 3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақырыптар бойынша негізгі сұрақтарды қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақтар қоя білу; 3. 5. 3. 1 заттарды сипаттау үшін жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 3. 5. 6. 1 материалды қайталау; 3. 5. 6. 2 this, these, that, those сілтеу есімдіктерін ашық және жабық сұрақтарда пайдалану; 3. 5. 6. 3 ұқсас жауаптар беру; 3. 5. 7. 1 материалды қайталау; 3. 5. 7. 2 жеке объект [жанама] есімдіктерін әрекеттер мен оқиғаларды сипаттау үшін тікелей объкті зат есімімен үйлестікте пайдалану
	Қазақстандағы өнертабыстар	3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның анық құрастырылған шектелген шегінде негізгі сәттерін түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және мысалдар келтіру; 3. 1. 7. 1 оқылған тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдалана отырып, сұхбат құру; 3. 1. 8. 1 жалпы және оқу тақырыптары ның шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану; 3. 2. 2. 1 өткен және жаңа тақырыптар бойынша негізгі сұрақтарды қою; 3. 2. 2. 2 дербес сұрақтар қоя білу
4-тоқсан
7. Су – тіршілік көзі	Жаңбыр, жаңбыр	3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдарды және объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 5. 1 дауыстап оқу кезінде таныс сөздер мен қысқа фразаларды айту; 3. 3. 1. 1 жай сөйлемдерде таныс сөздерді анықтау, түсіну; 3. 3. 2. 1 нұсқаулықты пайдаланып мәтінді оқу және түсіну
	Теңізде	3. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа сұрақтарды түсіну; 3. 1. 4. 2 тақырыптар бойынша қысқа сұрақтарды түсіну және мысал келтіру; 3. 1. 5. 1 сөздерде фонемаларды айыру; 3. 1. 5. 2 дербес мысалдар келтіру және жаттығулар орындау; 3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауларды пайдалану; 3. 3. 1. 1 жай сөйлемдердерде таныс сөздерді түсіну, анықтау; 3. 4. 7. 1 таныс сөздермен жай сөйлемлер құрастыру және жазу; 3. 5. 10. 1 материалды қайталау; 3. 5. 10. 2 хабарлар үшін қысқа жауаптарды және қысқартуларды қоса, жалпы үздіксіз нысандарды пайдалану; 3. 5. 10. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Жағажайдағы оқиға	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 3. 2. 1 нұсқаулықты пайдаланып, мәтінді оқу және түсіну; 3. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ойтастаулардың көмегімен жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа жай мәтіндердің негізгі сәттерін түсіну; 3. 3. 6. 1 көрнекі ойтастауды пайдаланып, мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 3. 4. 8. 1 жай сөйлемдердерде таныс сөздерді және фразаларды енгізу; 3.5 14.1 материалды қайталау; 3. 5. 14. 2 адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі сөз алды қосымшаларын пайдалану: at, behind, between, in, in front of, near, next to, on, under, above адамның және заттардың орналасқан жерін сипаттау үшін негізгі шақ сөз алды қосымшаларын пайдалану: on, in, at; 3. 5. 14. 3 ұқсас мысалдар келтіру
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	Қызықты орындар	3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша белігілі бір анықталғанды түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 7. 1 өткен тақырыптар бойынша сұхбаттрада мтәінмәндік ойтастауларды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдаланып, сұхбат құрастыру; 3. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша қысқа әңгімелерді түсіну; 3. 1. 8. 2 көрнекі ойтастауды пайдалану; 3. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау 3. 2. 3. 2 анықтамалық материалдарды пайдаланып, дербес жұмыс істеу; 3. 2. 8. 1 өткен тақырыптар бойынша қысқа, негізгі тоқиғаларды әңгімелеу; 3. 2. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен тірек сөздігін пайдалану; 3. 3. 2. 1 нұсқаулықты пайдаланып мәтінді оқу және түсіну; 3. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша көркем және жай мәтіндерді оқу; 3. 3. 5. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша нақты құрастырылған әңгімелесудің негізгі сәттерін мәнмәтіндік ойтастаулар көмегімен түсіну; 3. 3. 6. 1 көрнекі ойтастауды пайдаланып, мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 3. 4. 6. 1 есімдер мен географиялық орналасулерды жазу кезінде бас әріптерді пайдалану; 3. 5. 9. 1 материалды қайталау; 3. 5. 9. 2 хабарлар үшін кәдімгі қазіргі заманғы жай нысандарды [оң, теріс, сұрақ] және қысқартуларды пайдалану; 3. 5. 8. 2 таныс тақырыптар бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану
	Ойындар саны	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 3. 6. 1 көрнекі ойтастауды пайдаланып, мәтіннің негізгі ақпаратын түсіну; 3. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 3. 5. 2. 2 санау кезінде 1 -100 кардинал сандарын, 1-10 реттік сандарды пайдалану; 3. 5. 8. 1 материалды қайталау; 3. 5. 8. 2 таныс тақырыптар бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану; 3. 5. 11. 1 материалды қайталау; 3. 5. 11. 2 қысқа жауаптар мен қысқартуларды қоса, тұжырымдауда және сұрақтардың түрлі нысандарында has got / have got there is / are пайдалану; 3. 5. 11. 3 ұқсас мысалдар келтіру.
	Әуеде ұшатын жыландар	3. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 3. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша белігілі бір анықталғанды түсіну; 3. 1. 6. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 3. 1. 7. 1 өткен тақырыптар бойынша сұхбаттарда мәнмәтіндік ойтастауларды пайдалану; 3. 1. 7. 2 көрнекі ойтастауды пайдаланып, сұхбат құрастыру; 3. 4. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша сұрақтарға жауап беру; 3. 3. 4. 1 бейнелеулерді сипаттау үшін тірек сөздігін пайдалану; 3. 5. 3. 1 заттарды сипаттау үшін жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 3. 5. 8. 1 материалды қайталау; 3. 5. 8. 2 таныс тақырыптар бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану; 3. 5. 10. 1 материалды қайталау; 3. 5. 10. 2 хабарлар үшін қысқа жауаптарды және қысқартуларды қоса, жалпы үздіксіз нысандарды пайдалану; 3. 5. 10. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 3. 5. 16. 1 материалды қайталау; 3. 5. 16. 2 сөздермен фразаларды байластыру үшін and, or, but для жалғаулықтарын пайдалану

5) 4-сынып:

5 кесте

Ортақ тақырыптар	Тақырыптар	Оқыту мақсаттары
1-сынып
1. Менің Отаным – Қазақстан	Балалар ойыны 1	4. 1. 2. 1 негізгі жеке сұрақтарды түсіну; 4. 1. 2. 2 жеке сұрақтарды түсіну және дербес қою; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, сөйлемдерді білгілі бір бірізділікпен жазу; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2: sometimes, often, always, never to indicate when and how often шақ және жиілік үстеуін пайдалану, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайлалану, мысалы, баяу, жылдам; 4. 5. 14. 1 материалды қайталау; 4. 5. 14. 2 орналасқан мекені, жағдайы және бағыттық сөзалдық қосымшаларын пайдалану: at, in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down; сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: in, on, at, before, after; 4. 5. 17. 1 материалды қайталау; 4. 5. 17. 2 қысқа жауаптар үшін me, too, и I don’t пайдалану; жай, осы шақ және өткен шақ әрекеттерін сипаттау үшін when бар сөйлемдерді пайдалану
	Балалар ойыны 2	4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 3. 2. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша көркем және жай мәтіндерді оқу; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, сөйлемдерді білгілі бір бірізділікпен жазу; 4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 тақырыптардың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін пайдаланып, сұрақтар қою:who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of…; 4. 5. 6. 1 материалды қайталау; 4. 5. 6. 2 қысқа тіркестер, сұрақтар, жауаптарда сілтеу есмідіктері мен объектілік есімдіктерді пайдалану
	Олимпиялық ойындар	4. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша қысқа сұрақтар мөлшерін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша қысқа жеке сұрақтар мысалын келтіру; 4. 2. 4. 1 тақырыптардың өсу мөлшері бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу; 4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 тақырыптардың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін пайдаланып, сұрақтар қою: who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of…
	Эзоп мысал-ертегілері 1	4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, қолдау көрсетілетін әңгімелесу ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 түсіну және жаңа лексика мен көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 2. 5. 1 жаңа сөздерді, қысқа фразаларды және жай сөйлемдерді айту; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа жай мәтіндермен өз пікірін білдіру; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 sometimes, often, always, never to indicate when and how often, шақ және жиілік үстеуін пайдалану, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайдалану, мысалы, баяу, жылдам
	Эзоп мысал-ертегілері 2	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша шағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану; 4. 2. 8. 1 ұнатуды және ұнатпауды білдіру; оқылған тақырыптар бойынша қысқа, негізгі жағдайлар мен оқиғаларды әңгімелеу; 4. 2. 8. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 5. 3. 1 заттарды сипаттау үшін жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдаулы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 sometimes, often, always, never to indicate when and how often, шақ және жиілік үстеуін пайдалану, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайлалану, мысалы, баяу, жылдам
2. Адами құндылықтар	Кәдімгі оқиғалар 1	4. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптар бойынша қысқа сөйлесудің көлемін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру; 4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптар көлемі бойынша қысқа қолданалатын сөйлесудің ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 жаңа лексика мен көрнекі ой тастауды пайдалана отырып, түсіну және жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 2. 1 жеке тәжірибесін пайдаланып, негізгі сұрақтарды қою; 4. 2. 2. 2 зерделенген тақырыптар бойынша сұрақтарды түсіну және қоя білу; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді дәл айту; 4. 5. 15. 1 материалды қайталау; 4. 5. 15. 2 тиісті yes please, no thanks; use let’s + verb; verbs go enjoy like + verb + ing жауаптарды пайдалану және түсіну үшін would you like пайдалану; want, start + infinitive жай әрекеттер мен етістіктерін сипаттау үшін мақсат инфинитивін пайдалану; сезімді білдіру үшін [a/an] + adjective + noun, артикльдерін пайдалану; 4. 5. 15. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Кәдімгі оқиғалар 2	4. 1. 8. 1 жалпы және оқу тақырыптарының көлемі бойынша щағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнкі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану; 4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптарының үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 7. 1 материалды қайталау; 4. 5. 7. 2 субъект және объект есімдіктерін, объектінің жанама есмідіктерін қоса пайдалану, жеке ақпарат беру және әрекеттер мен оқиғаларды сипаттау үшін менікі, сіздікі тәуелдік есімдіктерін пайдалану; 4. 5. 15. 1 материалды қайталау; 4. 5. 15. 2 тиісті yes please, no thanks; use let’s + verb; verbs go enjoy like + verb + ing жауаптарды пайдалану және түсіну үшін would you like пайдалану; want, start + infinitive жай әрекеттер мен етістіктерін сипаттау үшін мақсат инфинитивін пайдалану; сезімді білдіру үшін [a/an] + adjective + noun, артикльдерін пайдалану; 4. 5. 15. 3 ұқсас мысалдар келтіру
	Адамдар мен мекендер	4. 1. 5. 1 бастапқы, орта және соңғы фонемаларды және олардың тіркестерін анықтау; 4. 1. 5. 2 жеке мысал келтіру; 4. 1. 8. 1 жалпы және оқу тақырыптарының көлемі бойынша щағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнкі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану; 4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ой тастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарында қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану
	Айдаһарлар мен тірі жандар 1	4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді атау; 4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есмідермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану; 4. 5. 15. 1 материалды қайталау; 4. 5. 15. 2 тиісті yes please, no thanks; use let’s + verb; verbs go enjoy like + verb + ing жауаптарды пайдалану және шақыру үшін would you like пайдалану; want, start + infinitive жай әрекеттер мен етістіктерін сипаттау үшін мақсат инфинитивін пайдалану; сезімді білдіру үшін [a/an] + adjective + noun, артикльдерін пайдалану; 4. 5. 15. 3 ұқсас мысалдар келтіру; 4. 5. 16. 1 материалды қайталау; 4. 5. 16. 2 and, or, but жалғаулықтарын сөз бен фразаларды байластыру үшін пайдалану
	Айдаһарлар мен тірі жандар 2	4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа жай мәтіндермен өз пікірін білдіру; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, сөйлемдерді білгілі бір бірізділікпен жазу; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 sometimes, often, always, never to indicate when and how often, шақ және жиілік үстеуін пайдалану, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайлалану, мысалы, баяу, жылдам; 4. 5. 15. 1 материалды қайталау; 4. 5. 15. 2 like + verb + ing жауаптарды пайдалану және шақыру үшін would you like пайдалану; want, start + infinitive жай әрекеттер мен етістіктерін сипаттау үшін мақсат инфинитивін пайдалану; сезімді білдіру үшін [a/an] + adjective + noun, артикльдерін пайдалану; 4. 5. 15. 3 ұқсас мысалдар келтіру
2-тоқсан
3. Мәдени мұра	Қазыналар картасы 1	4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілерді қысқа, негізгі сипаттау; жалпы және кейбір оқу тақырыптарының үлкен шеңбері бойынша өз тәжірибесін сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ойтастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құру; 4. 3. 4. 1 қосымша әдебиетті пайдалану; 4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есмідермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану; 4. 5. 4. 1 материалды қайталау; 4. 5. 4. 2 a, an, the, zero article, some, any, this, these, that, those пайдалану, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының өсу шеңбері бойынша заттарға сілтеме жасау; 4. 5. 8. 1 материалды қайталау; 4. 5. 8. 2 таныс тақырыптар бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану
	Қазыналар картасы 2	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру ; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 4. 5. 8. 1 материалды қайталау; 4. 5. 8. 2 таныс тақырыптардың белгілі бір шеңбері бойынша қысқа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану; 4. 5. 11. 2 тұжырымдау да және сұрақтың түрлі нысандарында, қысқа және толық жауаптар мен қысқартуларда has got/ have got there is/ are падалану; 4. 5. 14. 1 материалды қайталау; 4. 5. 14. 2 орналасқан жері мен жағдайының сөз алды қосымшаларын пайдалану: at, in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down; сөзалды шақ қосымшаларын пайдалану: in, on, at, before, after
	Қазыналар мен сандар 1	4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа жай мәтіндермен өз пікірін білдіру; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу
	Қазыналар мен сандар 2	4. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары бойынша қысқа сұрақтар көлемін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша қысқа жеке сұрақтар мысалын келтіру; 4. 2. 5. 1 жаңа сөздерді, қысқа фразаларды және жай сөйлемдерді анық айту; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа жай мәтіндермен өз пікірін білдіру; 4. 4. 4. 2 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану; 4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 таныс тақырыптардың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін пайдалану және сұрақтар қою:who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of…
	Біздің планетаның қазынасы 1	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа жай мәтіндермен өз пікірін білдіру; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу
	Біздің планетаның қазынасы 2	4. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша шағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау; 4. 2. 8. 1 ұнатуды және ұнатпауды білдіру; оқылған тақырыптар бойынша қысқа, негізгі тарихтар мен оқиғаларды әңгімелеу; 4. 2. 8. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану
4. Мамандықтар әлемі	Дене тілі	4. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 4. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 4. 2. 1. 1 жалпы және оқу тақырыптары бойынша ақпарат беру; 4. 3. 1. 1 көрнекі ойтастаумен сөздердің, фразалардың және сөйлемдерді тану, айтылуын сәйкестендіру; 4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану; 4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есмідермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану; 4. 5. 6. 1 материалды қайталау; 4. 5. 6. 2 сілтеу есімдіктерін және объектілік есімдіктерді қысқаша сөз тіркестерінде, сұрақтар мен жауаптарда пайдалану
	Дүние жүзі бойынша қатынас	4. 1. 1. 1 сыныпқа арналған қысқа нұсқаулықты түсіну; 4. 1. 1. 2 түсіну және өз мысалын келтіру; 4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 1. 1 жалпы және оқу тақырыптары бойынша ақпарат беру; 4. 3. 1. 1 көрнекі ойтастаумен сөздердің, фразалардың және сөйлемдерді түсіну, анықтау; 4. 4. 6. 1 таныс сөздерді белгілі бір бірізділікпен дербес жазу
	Технология	4. 1. 2. 1 негізгі жеке сұрақтарды түсіну; 4. 1. 2. 2 жеке сұрақтарды түсіну және дербес қою; 4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптарының үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бірізділікпен бойынша сөйлемдер жазу; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдамалы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 11. 1 материалды қайталау; 4. 5. 11. 2 тұжырымдауда және сұрақтың түрлі нысандарында, қысқа және толық жауаптар мен қысқартуларда has got/ have got there is/ are пайдалану
3-тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	Ауа райы 1	4. 1. 9. 1 жалпы тақырыптар бойынша негізгі лексиканы білу; 4. 1. 9. 2 жалпы тақырыптар бойынша негізгі сөздерді түсіну; 4. 2. 1. 1 жалпы және оқу тақырыптары бойынша ақпарат беру; 4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарындағы қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 4. 5. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып сөйлемдер жазу; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді анық айту; 4. 5. 10. 1 осы шақта және болашақта болатын хабарлар туралы жалпы қабылданған үздіксіз нысандарды, оның ішінде қысқа жауаптарды пайдалану; 4. 5. 10. 2 ұқсас мысалдар келтіру; 4. 5. 16. 1 материалды қайталау; 4. 5. 16. 2 and, or, but жалғаулықтарын сөз бен фразаларды байластыру үшін пайдалану
	Ауа райы 2	4. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптар бойынша қысқа сөйлесудің көлемін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру; 4. 2. 2. 1 жеке тәжірибесін пайдаланып, негізгі сұрақтарды қою; 4. 2. 2. 1 оқылған және жаңа тақырыптар бойынша сұрақтарды түсіну және қоя білу; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 2. 7. 1 қысқа жұптық, топтық және толық сұхбаттар кезінде жаңа сөздердің, фразалардың және сөйлемдердің көлемін кеңейтуге ықпал етеді; 4. 3. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде, қысқа бөліктердегі ақпаратты түсіну; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді дәл айту; 4. 4. 8. 1 қосымша әдебиетті пайдалана отырып, сөйлемдерге жаңа сөздер мен фразалар қосу
	Вулкандар	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, қолдау көсретілетін әңгімелесу ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 түсіну және жаңа лексика мен көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 1. 7. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қсықа әңгімелесуде мазмұны мен мәнін болджау үшін мәнмәтіндік ойтастауды пайдалану; 4. 1. 7. 2 дербес сөйлем құрастыру; 4. 2. 6. 1 қысқа, негізгі алмастырулардың өсетін көлемінде басқалармен кезекпен сөйлесу; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндермен өз пікірін білдіру; 4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарындағы қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 3. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану
	Қар мен мұз	4. 3. 6. 1 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарындағы қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 5. 13. 1 өткен материалды қайталау; 4. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to to talk about obligation; use have + object + infinitive-ті пайдалану; 4. 5. 14. 1 материалды қайталау; 4. 5. 14. 2 орналасқан жері мен жағдайының сөз алды қосымшаларын пайдалану: at, in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down; сөз алды шақ қосымшаларын пайдалану: in, on, at, before, after; 4. 5. 16. 1 материалды қайталау; 4. 5. 16. 2 and, or, but жалғаулықтарын сөз бен фразаларды байланыстыру үшін пайдалану
6. Қоршаған ортаны қорғау	Сау дене 1	4. 2. 5. 1 жаңа сөздерді, қысқа фразаларды және жай сөйлемдерді анық айту; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді анық айту; 4. 5. 9. 1 материалды қайталау; 4. 5. 9. 2 әрекеттер мен сезімдерді сипаттау үшін жалпы жай [тұрақты және тұрақты емес] нысандарды, оның ішінде жауаптармен қысқартудардың қысқа нысандарын осы шақта пайдалану және жауаптың қысқа нысандарын қоса, жай оқиғаларды әңгімелеу; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 уақыт және жиілік үстеулерін: sometimes, often, always, never to indicate when and how often, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайдалану, мысалы, баяу, жылдам.
	Сау дене 2	4. 2. 6. 1 белгілі тақырыптар бойынша сұхбат құру; 4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді анық айту; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдамалы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 10. 1 осы шақта және болашақта болатын хабарлар туралы жалпы қабылданған үздіксіз нысандарды, оның ішінде қысқа жауаптарды пайдалану; 4. 5. 10. 2 ұқсас мысалдар келтіру
	Жануарлары мызды сақтайық 1	4. 2. 7. 1 қысқа жұптық, топтық және толық сұхбаттар кезінде жаңа сөздердің, фразалардың және сөйлемдердің көлемін кеңейтуге ықпал етеді; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен өткен тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыста бірыңғай стиль пайдалану; 4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есмідермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану; 4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 таныс тақырыптар дың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of… сұрау есімдіктерін пайдалану, сұрақтар қою
	Жануарлары мызды сақтайық 2	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптарының үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 3. 2. 1 ойтастауға сүйеніп көркем және жай мәтіндерді оқу және түсіну; 4. 4. 5. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып сөйлемдер жазу
	Планетаға көмектесейік 1	4. 1. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа әңгіменің негізгі сәттерін түсіну; 4. 1. 3. 2 түсіну және көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 1. 4. 1 жалпы және оқу тақырыптары бойынша қысқа сұрақтар мөлшерін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша жеке қысқа сұрақтар мысалын келтіру; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрастыру; 4. 3. 2. 1 ойтастауға сүйеніп көркем және жай мәтіндерді оқу және түсіну; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 уақыт және жиілік үстеулерін: sometimes, often, always, never to indicate when and how often, пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайдалану, мысалы, баяу, жылдам
	Планетаға көмектесейік 2	4. 1. 5. 1 бастапқы, орта және соңғы фонемаларды және олардың тіркесін анықтау; 4. 1. 5. 2 жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 2. 8. 1 ұнатуды және ұнатпауды білдіру; оқылған тақырыптар бойынша қысқа, негізгі жағдайлар мен оқиғаларды әңгімелеу; 4. 2. 8. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарындағы қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 5. 8. 1 материалды қайталау; 4. 5. 8. 2 таныс тақырыптардың белгілі бір шеңбері бойынша қсықа нұсқаулықтар үшін жай императивтік [оң және теріс] нысандарды пайдалану
4-тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	Космосқа 1	4. 1. 5. 1 бастапқы, орта және соңғы фонемаларды және олардың тіркесін анықтау; 4. 1. 5. 2 жеке мысалдар келтіру; 4. 3. 3. 1 мәнмәтіндік ойтастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарындағы қысқа жай мәтіндердің негізгі; 4. 4. 7. 1 дерьес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді дәл айту; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдамалы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 таныс тақырыптар дың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of… сұрау есімдіктерін пайдалану; 4. 5. 13. 1 материалды қайталау; 4. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to to talk about obligation; use have + object + infinitive-ті пайдалану
	Космосқа 2	4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау; 4. 3. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде, қысқа бөліктердегі ақпаратты түсіну; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу
	Планеталар 1	4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, қолдау көретілетін әңгімелесу ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 түсіну және жаңа лексика мен көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 3. 1. 1 ойтастау көмегімен сөздер, фразалар мен сөйлемдердің айтылуын тану, сәйкестендіру; 4. 3. 4. 1 қосымша әдебиетті пайдалану; 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу; 4. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 4. 5. 2. 2 1 – 1000 сандық сан пайдалану, 1 – 100 реттік сан есімдерді пайдалану. 4. 5. 17. 1 материалды қайталау; 4. 5. 17. 2 қысқа жауаптар үшін me, too, и I don’t пайдалану; жай, осы және өткен шақ әрекеттерін сипаттау үшін when бар сөйлемді пайдалану
	Планеталар 2	4. 1. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптар бойынша қысқа сөйлесудің көлемін түсіну; 4. 1. 4. 2 жаңа сөздерді пайдаланып, тақырыптар бойынша қысқа негізгі сұрақтарды түсіну және мысалдар келтіру; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ой тастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарында қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану; 4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есімдермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану; 4. 5. 2. 1 сан есімдерді білу; 4. 5. 2. 2 1 – 1000 сандық сан пайдалану, 1 – 100 реттік сан есімдерді пайдалану; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырма түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану
	Келгендер 1	4. 1. 5. 1 бастапқы, орта және соңғы фонемаларды және олардың тіркесін анықтау; 4. 1. 5. 2 жеке мысалдар келтіру; 4. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша шағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 3. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде, қысқа бөліктердегі ақпаратты түсіну; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді дәл айту; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдамалы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 4. 1 материалды қайталау; 4. 5. 4. 2 a, an, the, zero article, some, any, this, these, that, those пайдалану, жалпы және кейбір оқутақырыптарының өсу көлемі бойынша заттарға сілтеме жасау; 4. 5. 16. 1 материалды қайталау; 4. 5. 16. 2 сөздер мен фразаларды байланыстыру үшін and, or, but жалғаулықтарын пайдалану
	Келгендер 2	4. 3. 5. 1 мәнмәтіндік ой тастауларды пайдаланып жалпы және кейбір оқу тақырыптарында қысқа жай мәтіндердің негізгі ойын түсіну; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 4. 4. 5. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып сөйлемдер жазу; 4. 5. 9. 1 материалды қайталау; 4. 5. 9. 2 әрекеттер мен сезімдерді сипаттау үшін жалпы жай [тұрақты және тұрақты емес] нысандарды, оның ішінде жауаптармен қысқартулардың қысқа нысандарын осы шақта пайдалану және жауаптың қысқа нысандарын қоса, жай оқиғаларды әңгімелеу
8. Болашаққа саяхат	Баяу машиналар 1	4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, қолдау көретілетін әңгімелесу ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 түсіну және жаңа лексика мен көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру ; 4. 2. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген шеңбері бойынша адамдар мен объектілердің қысқа, негізгі сипаттамасын беру; жалпы және кейбір оқу тақырыптары ның үлкен шеңбері бойынша жеке тәжірибені сипаттау; 4. 2. 3. 2 көрнекі ой тастаулар мен тірек сөздерді пайдалану; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде өз пікірін білдіру; 4. 4. 1. 1 мұғалімнің көмегімен оқылған тақырыптар бойынша қысқа сөйлемдер құрастыру және жазу; 4. 4. 7. 1 дербес жұмыс кезінде ең таныс сөздерді дәл айту; 4. 5. 5. 1 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 материалды қайталау; 4. 5. 5. 2 таныс тақырыптар дың өсу шеңбері бойынша сұрау есімдіктерін who, what and where, how many, how much, how often, how big, what kind of… сұрау есімдіктерін пайдалану, сұрақтар қою; 4. 5. 12. 1 материалды қайталау; 4. 5. 12. 2 уақыт және жиілік үстеулерін: sometimes, often, always, never to indicate when and how often, жай үстеулерді пайдалану; әрекеттерді сипаттау үшін жай үстеулерді пайдалану, мысалы, баяу, жылдам.
	Баяу машиналар 2	4. 1. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, қолдау көретілетін әңгімелесу ақпаратын түсіну; 4. 1. 6. 2 түсіну және жаңа лексика мен көрнекі ойтастауды пайдаланып, жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 1. 1 жалпы және оқу тақырыпатры ойынша ақпарат беру; 4. 3. 2. 1 ойтастауға сүйеніп көркем және жай мәтіндерді оқу және түсіну; 4. 4. 5. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып сөйлемдер жазу; 4. 5. 1. 1 жекеше түрдегі зат есімді пайдалану, көпше түрдегі зат есімді пайдалану – меншік есмідермен ' s / s’ тәуелдік жалғауын пайдаланып, көпше түрдің кейбір тұрақты емес көпше түрді және заттарды белгілеу және сипаттау үшін түрі белгісіз сансыз зат есімдерді, "s’ s" тәуелдік жалғауларын қоса пайдалану; 4. 5. 6. 1 материалды қайталау; 4. 5. 6. 2 сілтеу есімдіктерін және объектілік есімдіктерді қысқаша сөз тіркесетерінде, сұрақтар мен жауаптарда пайдалану
	Жүрдек машиналар 1	4. 1. 5. 1 бастапқы, орта және соңғы фонемаларды және олардың тіркесін анықтау; 4. 1. 5. 2 жеке мысалдар келтіру; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 2. 7. 1 қысқа жұптық, топтық және толық сұхбаттар кезінде жаңа сөздердің, фразалардың және сөйлемдердің көлемін кеңейтуге ықпал етеді; 4. 3. 1. 1 ойтастау көмегімен сөздер, фразалар мен сөйлемдердің айтылуын түсіну, анықтау; 4. 4. 2. 1 жазбаша жұмыстарда біріккен қолтаңбаны пайдалану; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдамалы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 14. 1 материалды қайталау; 4. 5. 14. 2 орналасқан жері мен жағдайының сөз алды қосымшаларын пайдалану: at, in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down; сөз алды шақ қосымшаларын пайдалану:in, on, at, before, after
	Жүрдек машиналар 2	4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 2. 6. 1 белгілі бір тақырыптар бойынша сұхбат құрау 4. 4. 4. 1 жеке ақпаратты пайдаланып, белгілі бір тақырыптар бойынша сөйлемдер жазу; 4. 4. 7. 1 дербес жазу кезінде ең таныс жоғары жиіліктіі сөздерді дәл айту; 4. 5. 3. 1 жай, бір буынды және кейбір екібуынды сын есімдерді салыстыру үшін [салыстырмалы және таңдамалы түрі] пайдаланып, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының шектелген көлемінде сын есімді, тәуелдік сын есімді қоса, пайдалану; 4. 5. 13. 1 материалды қайталау; 4. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to to talk about obligation; use have + object + infinitive-ті пайдалану; 4. 5. 9. 2 әрекеттер мен сезімдерді сипаттау үшін жалпы жай [тұрақты және тұрақты емес] нысандарды, оның ішінде жауаптармен қысқартулардың қысқа нысандарын осы шақта пайдалану және жауаптың қысқа нысандарын қоса, жай оқиғаларды
	Роботтар 1	4. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша шағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану; 4. 2. 4. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 3. 3. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптардың көлемі бойынша сұрақтарға жауап беру; 4. 4. 8. 1 қосымша әдебиетті пайдалана отырып, сөйлемдерге жаңа сөздер мен фразалар қосу; 4. 5. 4. 1 материалды қайталау; 4. 5. 4. 2 a, an, the, zero article, some, any, this, these, that, those пайдалану, жалпы және кейбір оқу тақырыптарының өсетін көлемі бойынша заттарға сілтеме жасау; 4. 5. 11. 1 материалды қайталау; 4. 5. 11. 2 тұжырымдау да және сұрақтың түрлі нысандарында, қысқа және толық жауаптар мен қысқартуларда has got/ have got there is/ are Пайдалану; 4. 5. 14. 1 материалды қайталау; 4. 5. 14. 2 орналасқан жері мен жағдайының сөз алды қосымшаларын пайдалану: at, in, on, behind, between, in front of, near, next to, opposite, above, up, down; сөз алды шақ қосымшаларын пайдалану:in, on, at, before, after
	Роботтар 2	4. 1. 8. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша шағын сұхбаттарды түсіну; 4. 1. 8. 2 көрнекі ойтастаулар мен жаңа сөздерді пайдалану; 4. 3. 2. 1 ойтастауға сүйеніп көркем және жай мәтіндерді оқу және түсіну; 4. 3. 4. 1 қосымша әдебиетті пайдалану; 4. 3. 6. 1 жалпы және кейбір оқу тақырыптарының көлемі бойынша қысқа, жай мәтіндерде, қысқа бөліктердегі ақпаратты түсіну; 4. 4. 5. 1 көрнекі ойтастауларды пайдаланып сөйлемдер жазу; 4. 5. 13. 1 материалды қайталау; 4. 5. 13. 2 сұраулы сөйлемдер құрастыру үшін can пайдалану, болымды сөйлемде must / mustn’t / have to to talk about obligation; use have + object + infinitive пайдалану; 4. 5. 15. 1 материалды қайталау; 4. 5. 15. 2 тиісті yes please, no thanks; use let’s + verb; verbs go enjoy like + verb + ing жауаптарды пайдалану және шақыру үшін would you like пайдалану; want, start + infinitive жай әрекеттер мен етістіктерін сипаттау үшін мақсат инфинитивін пайдалану; сезімді білдіру үшін [a/an] + adjective + noun, артикльдерін пайдалан

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 63-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 608-қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарлама мақсаты – табиғат болмыстары мен құбылыстар, қоршаған әлем, адам мен табиғаттың байланысы туралы негізгі түсініктерін қалыпастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) табиғат, заттар және табиғат құбылыстары туралы жаратылыстану-ғылыми білімдерін қалыптастыру және дамыту;

2) ғылыми дүниетанымын қалыптастыру үшін және техника мен технологияларын дамуына ықпал ететін жаратылыстану жетістіктері мен ең маңызды идеялары туралы түсініктерін қалыптастыру;

3) картамен, компаспен жұмыс істеу және күнделікті өмірде жаратылыстану-ғылыми білім мен біліктіліктерін пайдалану дағдыларын қалыптастыру;

4) маусымдық өзгерістерді талдау, заттардың қасиеттерін салыстыру, өсімдіктер мен жануарларды жіктеу кезінде жалпы зияткерлік біліктіліктері мен дағдыларын қалыптастыру, себеп-салдарлық байланыстарын орнату, сөздік қорын жаратылыстанудың ғылыми терминдерімен толықтыру;

5) коммуникативтік біліктіліктерін дамыту: сұраққа жауап беру, өз пікірін дәлелдеу, әңгіме, диалог жүргізе білу;

6) сөздік қорын байыту, мәдениет пен технологияға байланысты қатынастарын арттыру, ауызша байланыстырып сөйлеуді дамыту.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) заттық-тәжірибелік әрекетте және қоршаған ортаны бақылау арқылы білім алушылардың зейінін дамыту;

2) карталармен, компаспен, жергілікті жоспармен, бақылау күнделіктерімен жұмыс істеу арқылыкөру-кеңістіктік түсініктерді қалыптастыру;

3) мнемикалық процестерді дамыту: есте сақтау, еске түсіру, орындау.

4) мектепкедейінгі кезеңдегі оқыту мен дамытудағы жетіспеушіліктерінің орнын толықтыру;

5) жеке тұлғалық қасиеттерді дамыту: еңбекқорлық, жауапкершілік, ынталану, өзіне сенімділік, білім құмарлық;

6) коммуникативтік және әлеуметтік, топта және жұптарда жұмыс істеу дағдыларын дамыту, басқа адамдардың пікірін құрметтеу, көшбасшылық қасиеттерін көрсете білу, өз жұмысын жазбаша және ауызша түрде ұсына алу.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Бағдарламаны әзірлеу барысында психикалық дамуы тежелген білім алушылардың ерекшеліктері ескерілді:

1) көру, көру-кеңістіктік, есту-сөйлеу арқылы қабылданған ақпараттарды өңдеудегі қиындықтары;

2) көрнекі-бейнелі, ауызша-логикалық ойлау мен ойлау операцияларының қалыптасуының жетіспеушіліктері: талдау, синтез, салыстыру, іріктеу, жіктеу, жалпылау;

3) сөйлеу тілі дамуының кемшіліктері: сөздік қорының кедейлігі, тілдің грамматикалық құрылымының жеткіліксіз қалыптасуы, аграмматизмдердің болуы, ауызша және жазбаша нұсқауларды толыққанды қолдана алмауы;

4) бақылау мен өзінің заттық-тәжірибелік әрекетінің негізінде қорытынды жасау, ой тұжырымдау, жалпылау кезіндегі қиындықтар;

5) компаспен, жергілікті жоспар және шартты белгілер бойынша кеңістікте бағдарлаудағы, физикалық күштер жайлы кеңістіктік ұғымдары мен олардың өмірде қолданудағы; шартты белгілерді картадан табу және олардың мағынасын ашудағы; сөйлеу тілінде ғылыми терминдер мен анықтамаларды қолданудағы; практикалық жұмыста, эксперимент жүргізу барысында, бақылау кезінде алған білімдерін қолданудағы қиындықтар.

6. Білім алушылардың танымдық аясының ерекшеліктері ескеріле отырып оқыту процесінде келесідей педагогикалық тәсілдердің қолдануы қарастырылады:

1) саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді;

2) жүйелі-әрекеттік тәсіл - білімді, білікті және дағдыларды табысты меңгеруімен қатар әлемнің біртұтас бейнесін және кез келген пәнді тану аясында әмбебап оқу әрекетін қалыптастыру негізінде жалпы мәдени және тұлғалық дамуына жағдайлар құруға бағытталған;

3) жобалау тәсілі - білім алушы өз алдына мақсат қоя отырып, оны шешу жолдарын өздігімен табуға бағытталған; бұл тәсіл ортақ мақсатпен және әдіс пен әрекеттердің үйлесімділігімен сипатталады;

4) коммуникативтік тәсіл – ақпаратты беру және хабарлау, тілдік қатынас барысында білім, білік және дағдыларымен алмасу; тіл арқылы қатынас жасау қабілеттілігі оқытудың нәтижесі болып табылады.

5) оқытудың практикалық бағыты білім алушылардың оқыған материалы мен практикалық іс-әрекеті арасындағы тығыз байланысын, практикалық-бағдарлық міндеттерді шешуде басты мәні бар білімдері мен қабілеттерінің қалыптасуын болжайды.

7. Оқуға деген ықыласы мен мотивациясын көтеруге ықпал ететін тиімді педагогикалық технологиялар төмендегідей:

1) деңгейлік оқыту технологиясы – жеке тұлғалық және жас ерекшелігі мен мүмкіндігіне сай оқу материалдарын әртүрлі деңгейде қабылдауын болжайтын, сонымен бірге білім алушының әрі қарай толыққанды дамуына мүмкіндік беретін оқу процесін ұйымдастыру болып табылады;

2) оқытудың серіктестік түрі – оқытуда білім алушының мүмкіндіктеріне сәйкес алынатын педагог пен білім алуышының бірлескен әрекеті ретінде қарастырылады;

3) проблемалық оқыту технологиясы - өз жұмысын алдын ала болжауды, жоспарлауды, ерекше шығармашылық амалдарды қолдануды қажет ететін мотивацияны құру процесі;

4) оқытудың ақпараттық-коммуникациялық технологиясы білім алушыға көлемді ақпаратты тез, қолжетімді түрде даярлау және жеткізуді қарастырады да, оқытуды жекелешендіру мен саралауға мүмкіндік береді;

5) оқытудың компенсаторлық технологиясы - білім алушының жүйке жүйесі мен денсаулығын нығайту және сақтау, жұмысқа қабілеттілігіндегі ауытқушылықты жоятын және компенсаторлық қызметін іске асыруға мүмкіндік беретін оңалту кеңістігін құрайды;

6) сыни ойлауды дамыту технологиясы балаға ұсынған мәлеметтерді талдай білуін, өз пікірі мен көзқарасын айтуын, ұсыныстарды ұсына білуін қалыптастырады; психикалық дамуы тежелген білім алушының проблеманы шешу жолында табандылық танытып, өзінің қателіктерін тауып түзетуге, жұмысты жоспарлаудың қарапайым дағдыларын игеруге мүмкіндік береді.

8. Сабақта дәстүрлі оқытудың ғылыми-жаратылыстану құралдарын, оқытудың техникалық құралдарын, көбейткіш техникасы мен интернетке қосылған компьютерді қолдануды болжайды. Оқытуда қолданылады: статистикалық оқу құралы, аудиовизуалды құралдар, оқытудың көмекші құралдары, көрнекі құралдар.

9. Формативті және суммативті бағалауға арналған тапсырмалар білім алушылардың мүмкіндіктері ескеріле отырып, құрастырылады және онда рұқсат етіледі:

1) грамматикалық және семантикалық рәсімдеу арқылы тұжырымдамаларды, тапсырмаларды, мәтіндерді жеңілдету;

2) көпсатылы нұсқауды тапсырманы орындаудың қадамдылығын көрсететін қысқа мағыналық бірліктерге бөлу;

3) қажет болған жағдайда сараланған көмек беру: ынталандырушы (мақұлдау, эмоционалды қолдау), ұйымдастырушы (зейін аударту, жұмысты орындауға шоғырландыру, өзін-өзі тексеру қажеттілігі туралы ескерту), бағыттаушы (тапсырмаға нұсқаулықты қайталау және түсіндіру);

4) тапсырмаларды орындауға уақытты ұлғайту.

3 - тарау. "Жаратылыстану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

10. "Жаратылыстану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылына 32 сағатты;

2) 1-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылына 33 сағатты;

3) 2-сыныпта – аптасына 1 сағат, оқу жылына 34 сағатты;

4) 3-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағатты;

5) 4-сыныпта – аптасына 2 сағат, оқу жылына 68 сағатты құрайды.

11. Оқу пәнінің мазмұны оқытудың бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Бөлімдер күтілетін нәтиже түрінде сынып бойынша оқытудың мақсаттары көрсетілген бөлімшелерге бөлінген.

12. Бағдарлама мазмұны 5 бөлімді қамтиды:

1) "Мен зерттеушімін" бөлімі;

2) "Тірі табиғат" бөлімі;

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі;

4) "Жер және Ғарыш" бөлімі;

5) "Табиғат физикасы" бөлімі.

13. "Мен зерттеушімін" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ғылым мен зерттеушілердің рөлі;

2) табиғатты тану әдістері.

14. "Тірі табиғат" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) өсімдіктер;

2) жануарлар;

3) адам;

4) тану әдістері.

15. "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) заттардың қасиеттері;

2) ауа;

3) су;

4) табиғат ресурстары;

5) тану әдістері.

16. "Жер және Ғарыш" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жер;

2) ғарыш;

3) кеңістік және уақыт;

4) тану әдістері.

17. "Табиғат физикасы" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) күш және қозғалыс;

2) жарық;

3) дыбыс;

4) жылу;

5) электр;

6) магнетизм;

7) тану әдістері.

18. 0-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білім: табиғат болмыстарын, тірі және өлі табиғаттың нысандарын, ақпарат көздерін, табиғаттағы маусымдық өзгерістерді анықтау,өсімдіктерге күтім жасау, үй және жабайы жануарларды ажырату, үй жануарлардың пайдасын, адамның дене мүшелерін, отбасы мүшелерін анықтау;

2) түсіну:табиғатты,өсімдіктердің өміріне қажетті жағдайларды, табиғаттағы маусымдық өзгерістерді, маусымдық өзгерістердің жануарларға ықпалын,табиғат үшін су мен Күннің маңызын, табиғатқа жарықтың әсерін, көлеңкенің құрылуын, табиғатқа дыбыстың ықпалын;

3) қолдану: ақпараттың қарапайым түрін қолдану,бөлме өсімдіктері мен үй жануарларын, өсімдіктерді күту амалдарын, жеке гигиена ережелерін, күнтәртібін орындау, тұрмыстық құралдарды пайдалану;

4) талдау: табиғатты,өсімдіктердің өміріне қажетті жағдайларды, табиғаттағы маусымдық өзгерістерді, маусымдық өзгерістердің жануарларға ықпалын,күнтәртібінің маңызын;

5) синтез: тірі табиғат, маусымдық өзгерістерге салыстырмалы сипаттама құру, өсімдіктер мен үй жануарларын күту, күнтәртібін сақтау және жеке гигиена ережелерібойынша нұсқаулықтар құру.

19. 1-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білім: табиғат нысандарын, қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті шарттарды, өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын,мәдени және жабайы өсімдіктерді,өз аймағының өсімдіктерін, қоректену және тіршілік ортасы бойынша жануарлар топтарын, денсаулықты сақтаудағы дұрыс тамақтану мен тістерді күту, Жердің жасанды серігі, ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын, дыбыстың таралу ерекшелітерін,магниттік қасиетті бар неделерді, жылуды алу үшін құралдарды;

2) түсіну: зерттеу жүргізу үшін ақпараттың маңыздылығын, өсімдіктерге қамқорлық жасауды, әр дене мүшенің қажеттілігін, денсаулықты сақтаудағы дұрыс тамақтану мен тістерді күту,тірі табиғат үшін ауа мен судың маңызын, ғарыштағы алғашқы жаңалықтар, уақыттың маңыздылығын, табиғат пен адам өміріндегі қозғалысты, адамның күнделікті өміріндегі электр қуатының мәнін;

3) қолдану: ақпарат көздерін қолдана білу, күнделікті өмірде "нәресте, балалаық шақ, жас жеткіншек, жастық шақ, қарттық жас"ұғымдарын ажырату, тәжірибеде тіске күтім жасау мен дұрыс тамақтану, уақытты өлшеу құралдары, жылуды алу үшін құралдарды;

4) талдау: табиғат нысандарын салыстыру, қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті шарттарды, өсімдіктердің өсуі мен оның негізгі бөліктерін,тіршілік ету ортасына жануарлардың бейімделу амалдарын, түрлі денелердің қозғалысы мен қозғалыс траекториясын,шынайы және жасанды дыбыстарды, табиғатта дыбыстардың таралуын;

5) синтез: табиғат нысандары, өсімдіктер бөліктері, мәдени және жабайы өсімдіктерге салыстырмалы сипаттама құру, түсті күту мен дұрыс тамақтану туралы ақпараттарды таңдау,қозғалыстың түрлі траекториясын бақылау, магниттілік қасиеті бар түрлі денелерді таңдау, жарық өткізетін денелердің қабілеттіліктерін тексеру.

20. 2-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білім: қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті адам бойындағы жеке тұлғалық қасиеттерді, бақылаудың басқарушы белгілерін, эксперимент кезеңдерін, өсімдіктің өмірлік формасын, жабайы және мәдени өсімдіктерді, өз аймағындағы өсімдіктерді, қоршаған орта жағдайларына (ылғал) бейімделуін, тіршілік ету ортасына қарай өсімдіктер топтамасын, омыртқалылар және омыртқасыз жануарларды, жануарлар класының өкілдерін (жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер); жануарлардың көбею амалдарын, адамның тірек-қимыл апарат жүйесін,ауаның кейбір қасиеттерін (агрегаттық күйі, түсі, иісі), табиғи ресурстар түрлерін және көздерін, Жердің табиғи серігін, жекелеген ғарыштық денелерді, Күн жүйесі ғаламшарларын,Күн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін,негізгі уақыт өлшем бірліктерін, салмақты анықтаудың құралдарын, жарықтың табиғи және жасанды көздерін, магнит қасиеттері және оны қолдану аясы;

2) түсіну: бақылау белгілерін(мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже) және эксперимент кезеңдерін, өсімдіктердің негізгі бөліктерін және өсімдіктердің маусымдық өзгерістеріндегі негізгі функцияларын,адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін және дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығын, бұлшық ет қысқаруының қозғалысындағы рөлі, біздің ғаламшар үшін ауаның маңыздылығын, ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылу өткізгіштігін, судың агрегаттық күйінің өзгеру процесі, Ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін, жасанды жарықтың қажеттілігін;

3) қолдану: қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті адам бойындағы жеке тұлғалық қасиеттерді қолдану, бақылаудың басқарушыбелгілерін(мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже) және оның нәтижелерін, құрылған жоспар бойынша бақылай білу, эксперимент жүргізу және оның нәтижесін жазу, қоршаған орта жағдайларына (ылғал) бейімделу амалдарын, күнделікті өмірде судың физикалық қасиеттерін (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы) қолдану; уақыт бірліктерін қолдана білу;

4) талдау: қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті адам бойындағы жеке тұлғалық қасиеттерді, бақылаудың басқарушыбелгілерін және эксперимент кезеңдерін, өсімдіктің негізгі бөліктері мен өмірлік формаларын, функцияларын, өз аймағындағы өсімдіктер топтарын, өсімдіктің маусымдық өзгерістерін, тіршілік ету ортасына қарай өсімдіктер топтарын, омыртқалылар және омыртқасыз жануарларды, жануарлар класының өкілдерін және жануарлардың көбею амалдарын, ауаның қасиеттері, судың агрегаттық күйін, генезисі бойынша табиғат ресурстарының түрі мен көздері, жекелеген ғарыш денелері мен Күн жүйесінің серігін, әртүрлі жылдамдықтағы денелердің қозғалысы, жарықтың табиғи және жасанды көздерін, қаттылығы бойынша дыбыс көздері, әртүрлі денелердің температурасы, электр қуат көздері, магнит қасиеттері;

5) синтез: ұсынылатын эксперименттіңәрекет нәтижесін тіркеумен қатар көрсету және жоспар бойынша бақылау жүргізу, жабайы және мәдени өсімдіктер туралы ақпарат таңдау, өз аймағының өсімдіктертоптары, ауа, жылу өткізгіштер, судың агрегаттық күйі, дене температурасы және электр қуатының көздері.

21. 3-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білім: фотосинтез, маңызды ғылыми жаңалықтар және оның адамның күнделікті өміріне ықпалы, табиғат қауымдастығы және өз аймағының өсімдіктері, қоректенуі бойыншасыртқы орта мен белгілеріне қарай жануарлар түрлері, адамның ішкі ағзаларының орналасуы және адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдері, затқа тән қасиеттер және заттың агрегаттық күйін, ауаның құрамы және оның ауданға ықпалы, судың негізгі көздері және тазартудың түрлі тәсілдері, топырақтың негізгіқұрамы және оның құнарлылығы, Жер сферасының графиктік кескіндеу және бейнелеу, Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын, ауырлық күш, серпімділік күш, үйкеліс күшін;

2) түсіну: өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін, өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу тәсілдерін, адамның тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін, Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін, табиғаттағы жануарлардың өзара қатынас түрлерін, жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысын, адамның өмірі үшін энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін,қан айналым жүйесі мен тыныс алу жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін,отқа ауаның ықпалын, судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінің, ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін және адам өмірі үшін маңыздылығы, кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлін, Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын;

3) қолдану: өмірдегі ғылыми жаңалықтар, ,адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдері, заттың агрегаттық күйі және күнделікті өмірдегі агрегаттық күйі, суды тазартудың түрлері, құнарлылық, ғарышты игерудің айтулы оқиғалары, ауырлық күш, серпімділік күш, үйкеліс күшін, денелердің жарықты шағылыстыру қабілеті, қарапайым электр тізбегінің сызбасын;

4) талдау: өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу тәсілдерін, адамның тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін,жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысын, тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін, жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін,адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін, заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі, топырақтың құрамына қарай құнарлылығы, ауырлық күш, серпімділік күш, үйкеліс күшінің салыстырмалы сипатын құру, көлеңкенің пайда болу себептерін, дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін;

5) синтез: аймақ өсімдіктерін табиғат қауымдастығыныа біріктіру,табиғаттағы жануарлардың өзарақатынас жасау түрлерін таңдау, адамның ішкі ағзаларының рөлін анықтау,ауаның маңыздылығы туралы ақпарат жинақтау, тірі организм үшін су мен топырақтың маңызы, ауырлық күш, серпімділік күш, үйкеліс күшінқолдану арқылы эксперимент жүргізу,көлеңке, жарық, дыбысқа тән сипаттама құру.

22. 4-сыныпқа арналған "Жаратылыстану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білім: зерттеудің өзекті бағытты, табиғаттағы қоректтік тізбектер,өсімдіктің тіршілік циклі, тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін, төменгі және жоғары өсімдіктерді, өсімдіктерді қорғау амалы, өз аймағының жануарларын, жануарлардың симбиотикалық қатынасы, қоректік тізбектегі өзарақатынас процестері, Ұлттық саябақтар мен қорықтарды, эксперимент кезеңдерін, ауаны ластау көздерін, ауаның тазалығын сақтау амалдары,су айналымын, атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін, судың ластану көздерін, жыл мезгілдерін, Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын және оны сақтау мен адамдардың қамқорлықпен күтуін, жер бетінің ірі элементтерін, әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау;

2) түсіну: өмірдегі зерттеу жұмыстарының маңыздылығын және мәнін, қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін, қоректік тізбектегі өзарабайланысу процесі, жануарлар мен өсімдіктер арасындағы өзара байланысы, зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін, кеңістікте ауаның алмасуын, Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін, Жердің айналуы мен олардың салдары;

3) қолдану: зерттеудің өзекті бағыттары, өзінің ойлап табуы негізінде зерттеудің өзекті бағыттары, адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың амалдарын атау, ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын, тұрмыстық жағдайдағы су айналымы, кейбір пайдалы қазбаларды (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын, адам өміріндегі жарықтың қасиетін (шағылысуы, жұтылу), күнделікті өмірдегі әртүрлі материалдардың электр және жарықөткізгіштігін;

4) талдау: қоректік тізбектің салыстырмалы сипатын құру, тозаңның таралу амалдарын, тіршілік ету, әр топтың ерекшеліктерімен қатар өкілдері мен түрлері, қоректену типі бойынша жануарларды жіктеу, нақты тіршілік ортасына қарай қоректік тізбек моделін салыстыру, заттарды қолдану аясы мен қасиетіне қарай сәйкестендіру, пайдалы қазбаларды сақтау жолдарын анықтау және қорғау;

5) синтез: зерттеу бағдарламасын құру және зерттеу процесін жүргізу, нәтижесін ұсыну.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

23. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодта бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан –бағдарламаның бөлімдері мен бөлімшелері, төртінші сан оқу мақсатының нумерациясын көрсетеді. Мысалы,1.2.1.4 кодында: "1" – сынып, "2.1" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының нумерациясы.

24. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен зерттеушімін" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	0. 1. 1. 1 табиғат құбылыстарын атай білу және ажырата алу	1. 1. 1. 1 "табиғат нысаны" ұғымын түсіндіре алу; 1. 1. 1. 2 табиғат нысандарын өзара салыстыраалу; 1. 1. 1. 3 қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті шарттарды атай білу 1. 1. 1. 4 зерттеу жүргізу үшін ақпарат көздерінің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 1. 5 ақпарат көздерін қолдана білу қажеттілігін түсіндіре алу	2. 1. 1. 2 қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті адам бойындағы жеке тұлғалық қасиеттерді атай білу; 2. 1. 1. 3 бақылаудың басқарушы белгілерін (мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже) атай білу; 2. 1. 1. 4 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілеу және оны кестеге сала алу; 2. 1. 1. 5 "эксперимент" ұғымын түсіндіре алу; 2. 1. 1. 6 эксперимент кезеңдерін атай білу және ажырата алу	3. 1. 1. 1 "жаңалық", "ғылыми жаңалық" ұғымын түсіндіре алу; 3. 1. 1. 2 "жаңалық", "ғылыми жаңалық" ұғымын ажырата алужәне мысал келтіре алу; 3. 1. 1. 3 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне ықпалы туралы әңгімелей алу	4. 1. 1. 1 "зерттеу", "өзектілігі" ұғымын түсіндіре алу; 4. 1. 1. 2 өмірдегі зерттеу жұмыстарының маңыздылығын және мәнін атай білу; 4. 1. 1. 3 мұғалімнің көмегімен зерттеу бағдарламасын құру; 4. 1. 1. 4 зерттеу процесін бақылау; 4. 1. 1. 5 әртүрлі амалдармен зерттеу нәтижесін ұсына алу
1.2 Табиғатты тану әдістері	0. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізудің нәтижесін сурет түрінде ұсына алу;	1. 1. 2. 1 табиғат нысандарын атай білу және оны шартты белгілермен белгілеу; 1. 1. 2. 2 қоршаған әлем құбылыстарын салыстыраалу және оның нәтижесін сурет түрінде көрсете білу; 1. 1. 2. 3 зерттеу жүргізу кезінде ақпарат көздерін қолдана алу	2. 1. 2. 1 бақылау жүргізудің жоспарын құружәне жоспарға сәйкес бақылау жасау қорытындысын түсіну және түсіндіре алу 2. 1. 2. 2 жүргізілетін эксперимент барысына бақылау жасай алу; 2. 1. 2. 4 эксперимент жүргізу және оның нәтижесін сурет түрінде белгілеу; 2. 1. 2. 5 жоспар бойынша жүргізілетін эксперимент барысын әңгімелей алу	3. 1. 2. 1 ақпарат көздер түрлерін атай білу; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіре алу; 3. 1. 2. 3 мұғалімнің көмегімен эксперименті жоспарлау және жүргізе білу; 3. 1. 2. 4 құрылыған жоспар бойынша жүргізілген эксперимент нәтижесін тіркеу; 3. 1. 2. 5 эксперимент нәтижесін түсіну және түсіндіре алу	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) салыстыраалу; 4. 1. 2. 2 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктерін көрсете білу; 4. 1. 2. 3 эксперимент пен бақылаудың айырмашылығын түсіндіре алу; 4. 1. 2. 4 эксперимент пен бақылаудың жағымды және жағымсызжақтарын көрсете білу; 4. 1. 2. 5 білім алушылардың таңдаған формасы бойынша алынған нәтижені ұсына алу

2) "Тірі табиғат" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Өсімдіктер	0. 2. 1. 1 "Тірі және өлі табиғат" ұғымдарға мысал келтіре алу; 0. 2. 1. 2 тірі табиғаттың сипатын құрастыра алу; 0. 2. 1. 3 өсімдіктің тіршілігі үшін жағдайларды атай білу; 0. 2. 1. 4 тірі табиғаттағы өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін ерекшелеу; 0. 2. 1. 5 өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін атай білу	1. 2. 1. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын ретпен айту; 1. 2. 1. 2 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу; 1. 2. 1. 3 "мәдени" және "жабайы" өсімдіктер ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 1. 4 өсімдіктің негізгі бөліктерін атай білу; 1. 2. 1. 5 өз аймағының өсімдіктерін атай білу; 1. 2. 1. 6 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіре алу	2. 2. 1. 1 өсімдіктің өмірлік формаларын атай білу; 2. 2. 1. 2 өсімдіктердің негізгі бөліктерін салыстыраалу; 2. 2. 1. 3 жоспар бойынша өсімдіктің негізгі функцияларын сипаттай алу; 2. 2. 1. 4 мәдени және жабайы өсімдіктерді атай білу; 2. 2. 1. 5 жоспар бойынша өз жергілікті жеріндегі өсімдіктер топтамасын сипаттай алу; 2. 2. 1. 6 жоспар бойынша өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттай алу; 2. 2. 1. 7 өсімдіктердің қоршаған ортаның әртүрлі жағдайларында (ылғал) бейімделу мүмкіндігін атай білу және оның нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 2. 2. 1. 8 мекен ету ортасына байланысты өсімдіктер топтарын салыстыраалу	3. 2. 1. 1 "фотосинтез" ұғымын түсіндіре алу; 3. 2. 1. 2 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін түсіндіре алу; 3. 2. 1. 3 кестеге сүйене өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу тәсілдерін түсіндіре алу; 3. 2. 1. 4 "табиғат қауымдастық " ұғымын түсіндіре алу; 3. 2. 1. 5 жоспар бойынша өз аймағының табиғи қауымдастығын сипаттай алу; 3. 2. 1. 6 өз аймағының өсімдіктерін атай білу; 3. 2. 1. 7 адамның тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіре алу; 3. 2. 1. 8 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін түсіндіре алу	4. 2. 1. 1 "қоректік тізбек" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 2 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін түсіндіре алу; 4. 2. 1. 3 "өмірлік цикл" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 4 жоспар бойынша өсімдіктің өмір циклін сипаттай алу; 4. 2. 1. 5 сөзге сүйене отырып тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін сипаттай алу; 4. 2. 1. 6 кесте түрінде тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін атай білу; 4. 2. 1. 7 "төменгі және жоғары" өсімдіктердің ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 8 төменгі және жоғары өсімдіктердіажырата алу; 4. 2. 1. 9 өсімдіктерді қорғау амалын ұсына алу
2.2 Жануарлар	0. 2. 2. 1 жабайы және үй жануарларын атай білу; 0. 2. 2. 2 жабайы және үй жануарларын ажыратаалу; 0. 2. 2. 3 жабайы және үй жануарлардың балаларын атай білу; 0. 2. 2. 4үй жануарларын күту туралы әңгімелей алу; 0. 2. 2. 5 үй жануарлардың пайдасы туралы әңгімелей алу; 0. 2. 2. 6 жыл мезгілдерінің ауысуыныңжануарларға әсерін түсіндіре алу	1. 2. 2. 1 "тіршілік ортасы" ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 2. 2 қоректену және тіршілік ортасы бойынша жануарларды бөлу; 1. 2. 2. 3 суреттерге сүйене отырып, тіршілік ету ортасына жануарлардың бейімделуін сипаттай алу	2. 2. 2. 1 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға бөлу; 2. 2. 2. 2 жануарлар класының өкілдерін атай білу: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2. 2. 2. 3 жануарлардың көбею тәсілдерін атай білу; жұмыртқа салу, баланың дүниеге келуі; 2. 2. 2. 4 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіре алу	3. 2. 2. 1 қоректенуі бойыншасыртқы орта мен белгілеріне қарай жануарлар түрлерін сипаттай алу; 3. 2. 2. 2 табиғаттағы жануарлардың өзара қыр-қатынас түрлерін атай білу; 3. 2. 2. 3 кесте түрінде жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысы туралы әңгімелей алу; 3. 2. 2. 4 тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін түсіндіре алу; 3. 2. 2. 5 кестеге сүйеніп, жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін атай білу	4. 2. 2. 1 өз аймағындағы жануарларды атай білу; 4. 2. 2. 2 жабайы және үй, омыртқалы және омыртқасызжануарлардың жіктелуін атай білу; 4. 2. 2. 3 жануарлар класының өкілдері туралы әңгімелей алу: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 4. 2. 2. 4 жоспарға сүйене отырып, жәндіктердің тіршілік циклін түсіндіре алу 4. 2. 2. 5 өсімдік қоректі және жыртқыш жануарларды ажыратаалу; 4. 2. 2. 6 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4. 2. 2. 7 қоректік тізбектегі қарым-қатынас үрдісін түсіндіре алу; 4. 2. 2. 8 жануарлар мен өсімдіктер арасындағы өзара байланысы туралы айтып беру; 4. 2. 2. 9 үлгі бойынша белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастыра алу; 4. 2. 2. 10 жойылу шегінде тұрған жануарлар атай білу; 4. 2. 2. 11 қорықтар" ұғымын түсіндіре алу 4. 2. 2. 12 ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрудың мақсатын атай білу
2.3 Адам	0. 2. 3. 1 адамның дене бөліктерін атай білу; 0. 2. 3. 2 адамның өзіне тән белгілерді(ұл,қыз) анықтау; 0. 2. 3. 3 өзін сипаттай алу; 0. 2. 3. 4 фота (сурет) бойынша өз отбасы мүшелерін сипаттай алу; 0. 2. 3. 5картинка бойыншажеке гигиена ережелері туралы айтып беру	1. 2. 3. 1 әр дене бөліктерінің қажет екенін түсіндіре алу; 1. 2. 3. 2 "нәресте, балалаық шақ, жас жеткіншек, жастық шақ, қарттық жас" ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 3. 3 денсаулықты сақтауда дұрыс тамақтану ережелерін айтып беру; 1. 2. 3. 4 жеке гигиенаның денсаулықты сақтаудағы рөлін айтып беру; 1. 2. 1. 5 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызды екені туралы айтып беру	2. 2. 3. 1 адамның "тірек-қимыл жүйесі" ұғымын түсіндіре алу; 2. 2. 3. 2 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін атай білу; 2. 2. 3. 3 дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығы туралы айтып беру; 2. 2. 3. 4 бұлшық ет қысқаруының қозғалысындағы рөлі туралы айтып беру	3. 2. 3. 1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын атай білу; 3. 2. 3. 2 жоспар бойынша адамның өмірі үшін энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін сипаттай алу; 3. 2. 3. 3 тірек сөздердің көмегімен тыныс алу жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу; 3. 2. 3. 4 тірек сөздердің көмегімен қан айналым жүйесін оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу; 3. 2. 3. 5 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін атай білу	4. 2. 3. 1 жоспар бойынша зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу; 4. 2. 3. 2 жоспар бойынша жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу
2.4 Тану әдістері	0. 2. 4. 1 тірі табиғатты бақылау нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 0. 2. 4. 2 тірі табиғаттағы маусымдық өзгерістерді салыстыраалу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 0. 2. 4. 3 өсімдіктерді күту амалдарын зерттеу; 0. 2. 4. 4 үйде өсетін өсімдіктерді күтуге машықтану; 0. 2. 4. 5 суретке сүйене отырып жабайы және үй жануарларын салыстыраалу; 0. 2. 4. 6 жануарлардың маусымдық өзгерістерін бақылау нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 0. 2. 4. 7 өзін сипаттай алу және нәтижесін сурет-портрет түріндекөрсете білу	1. 2. 4. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттарын атай білуды кластер түрінде ұсына алу; 1. 2. 4. 2 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін бақылау және нәтижесінсурет түрінде ұсына алу; 1. 2. 4. 3 кластер құру жолымен өсімдіктің негізгі бөліктерін салыстыраалу; 1. 2. 4. 4 тіршілік ету ортасына жануарлардың бейімделуін бақылап, оның нәтижесінсуреттер түрінде көрсете білу	2. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын, оның бөліктерін, өсімдіктерді күту тәсілдерін анықтауға арналған тапсырмаларды орындау арқылы практикалық жұмыс жоспарын құрастыра алу; 2. 2. 4. 2 жануарлар мен өсімдіктердің ұқсастығы мен айырмашылығын кесте түрінде көрсете білу; 2. 2. 4. 3 үй және жабайы жануарларға тән сипаттардықұру кестеге енгізу; 2. 2. 4. 4 күнтәртібін құрастыра алу; 2. 2. 4. 5 күнтәртіптіорындаудың ұсыныстарын құру; 2. 2. 4. 6 мектеп аймағындағы өсімдіктер топтарын бақылау; 2. 2. 4. 7 жабайы және мәдени өсімдіктерді атай білу оның нәтижесін кестеге енгізу; 2. 2. 4. 8 өсімдіктің қолайлы тіршілік етудің жағдайларын айту және оның нәтижесін сурет түрінде көрсете білу; 2. 2. 4. 9 жануарлардың маусымдық өзгерістерге бейімделуін атай білу және нәтижесін кесте түрінде түрінде ұсына алу; 2. 2. 4. 10 жоспар бойынша адам өмірінің кезеңдерін сипаттай алу және адамның өсіп, дамуы үшін қажетті шарттарды атай білу	3. 2. 4. 1 өсімдіктердің қоршаған ортаның әр түрлі жағдайларына (жылу, жарық және ылғал) бейімдеу тәсілдерін атай білу, нәтижені кесте түрінде ұсына алу; 3. 2. 4. 2 өз аймағының табиғат қауымдастықтарын атай білу және оның нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 3. 2. 4. 3 адамның тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін айтып беру және нәтижесін кластер түрінде ұсына алу 3. 2. 4. 4 жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысын атай білу және нәтижесін схема түрінде көрсете білу; 3. 2. 4. 5 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін атай білу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 2. 4. 6 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктер мен жануарлар туралы шығармашылық жұмыстарын орындау, оныңнәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу	4. 2. 4. 1 өсімдіктердің қоректік тізбегін құру және нәтижені схема түрінде ұсына алу; 4. 2. 4. 2 "тозаңдану"ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 4. 3 тозаңдану нәтижесінде ұрықтың пайда болуын айтып беру; 4. 2. 4. 4 ұрықтың таралу амалдарынретпен айту және нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 4. 2. 4. 5 өсімдіктерді қорғау туралы шығармашылық жұмыс орындау, оның нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 6 жәндәктердің"өмірлік циклі" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 4. 7 жәндіктердің өмір циклін айтып беру және нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 8 қоректік тізбектердің өзарабайланысу процесін түсіндіре алу және нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 9 нақты тірішлік ортасында мекен ететін қоректік тізбектің моделін атай білу және оның нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 10 үлгі бойынша зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу, нәтижесін қорытынды түрінде көрсете білу; 4. 2. 4. 11 жоспар бойынша жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін айтып беру; 4. 2. 4. 12 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін атай білу, нәтижесін үлгі бойынша қорытынды түрінде ұсына алу

3) "Заттар және олардың қасиеттері" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Заттардың қасиеттері				3. 3. 1. 1 "зат", "дене" анықтамасын атай білу; 3. 3. 1. 2 затқа тән қасиеттерді атай білу; 3. 3. 1. 3 тірек сөздердің көмегімен заттың агрегаттық күйін атай білу; 3. 3. 1. 4 заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу	4. 3. 1. 1 заттың атқаратын қызметіне сай аймақтарды атай білу және оны кестеге енгізе алу; 4. 3. 1. 2 эксперимент кезеңдерін атай білу; 4. 3. 1. 3 мұғалімнің көмегімен эксперимент жоспарын құрастыра алу; 4. 3. 1. 4 эксперимент жоспарына сәйкес заттарды алу
3.2 Ауа		1. 3. 2. 1 тірі табиғат үшін ауаның маңыздылығын түсіндіре алу	2. 3. 3. 1 біздің ғаламшар үшін ауаның маңыздылығын түсіндіре алу; 2. 3. 3. 2 жоспар бойынша ауаның кейбір қасиеттерін сипаттай алу (агрегаттық күйі, түсі, иісі); 2. 3. 3. 3 ауаның "жылу өткізгіштік" ұғымын сипаттай алу; 2. 3. 3. 4 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылу өткізгіштігіне мысал келтіре алу; 2. 3. 3. 5 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін түсіндіре алу және нәтижесін сурет түрінде көрсете білу	3. 3. 2. 1 ауаның құрамын атай білу; 3. 3. 2. 2 жоспар бойынша отқа ауаның ықпалын сипаттай алу	4. 3. 2. 1 адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың амалдарын атай білу; 4. 3. 2. 2 ауаның ластану көздерін атай білу; 4. 3. 2. 3 ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын ұсына алу; 4. 3. 2. 4 табиғатта ауаның алмасу процесін түсіндіре алу; 4. 3. 2. 5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіре алу;
3.3 Су	0. 3. 3. 1 тірі табиғат үшін судың маңыздылығын айтып беру	1. 3. 3. 1 суретке сүйене отырып тірі табиғат үшін судың маңыздылығын айтып беру	2. 3. 3. 1 судың физикалық қасиеттерін атай білу (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); 2. 3. 3. 2 судың "агрегаттық күйін" ұғымын түсіндіре алу; 2. 3. 3. 3 тірек сөздердің көмегімен судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін түсіндіре алу және нәтижесін сурет түрінде көрсете білу	3. 3. 3. 1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінің айтып беру; 3. 3. 3. 2 жоспар бойынша судың негізгі табиғи көздерін салыстыраалу; 3. 3. 3. 3 ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін түсіндіре алу; 3. 3. 3. 4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін ұсына алу; 3. 3. 3. 5 суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсына алу; 3. 3. 3. 6 судың тіршілік үшін маңыздылығын айтып беру	4. 3. 3. 1 табиғаттағы "су айналымы" туралы айтып беру; 4. 3. 3. 2 схема бойынша атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін сипаттай алу; 4. 3. 3. 3 судың ластану көздерін атай білу; 4. 3. 3. 4 берілген сөйлем бойынша табиғатта судың ластануына әр түрлі ағзаларға әсерін түсіндіре алу; 4. 3. 3. 5 түрлі заттардың судағы ерігіштігін тексеру және нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
3.4 Табиғи ресурстар			2. 3. 4. 1 "табиғат ресурстар" ұғымын түсіндіре алу; 2. 3. 4. 2 табиғи ресурстар түрлерін және көздерін атай білу; 2. 3. 4. 3 кластердің көмегімен табиғи ресурстарды генезисі бойынша жіктеу (табиғи және антропогендік);	3. 3. 4. 1 кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлі туралы айтып беру; 3. 3. 4. 2 топырақтың негізгіқұрамын атай білу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа) және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу 3. 3. 4. 3 "құнарлылық" ұғымын түсіндіре алу; 3. 3. 4. 4 топырақтың негізгі қасиеттерін ретпен айту; 3. 3. 4. 5 жоспарға сүйене отырып, топырақтың құрамына қарай құнарлылығы туралы айтып беру	4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын айту; 4. 3. 1. 2 "туған жер" ұғымын түсіндіре алу; 4. 3. 4. 3 шарты белгілерге сүйене отырып Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын картадан көрсете білу; 4. 3. 4. 4 пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын атай білу және баяндау түрінде ұсына алу
3.5 Тану әдістері	0. 3. 5. 1 тірі табиғат үшін судың ықпалына бақылау жасау нәтижесін салыстырмалы сурет түрінде көрсете білу	1. 3. 5. 1 тірі табиғат үшін ауаның маңыздылығын зерттеу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу 1. 3. 5. 2 тірі табиғат үшін судың маңыздылығынзерттеу, нәтижесін сай суреттерді таңдап алу арқылы ұсына алу	2. 3. 5. 1 жылу өткізгіштігін және ауа қасиетін тексеру нәтижелердісурет түрінде ұсына алу; 2. 3. 5. 2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесі айтып беру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу 2. 3. 5. 3 табиғи ресурстардың түрлері мен көздерін атай білу, нәтижені сурет түрінде ұсына алу; 2. 3. 5. 4 жоспарға сүйене отырып ауаның кейбір қасиеттерін атай білу және сипаттай алу; 2. 3. 5. 5 судың агрегаттық жағдайын, түстің, иістің болуын атай білу және сипаттай алу, нәтижесін сурет түрінде беру; 2. 3. 5. 6 судың физикалық қасиеттерін атай білу (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір анықтамасыз, ағымдылық), нәтижесін кластер түрінде ұсына алу	3. 3. 5. 1 заттардың шығу тегі мен агрегаттық жағдайы бойынша ажыратаалу, нәтижесін кестетүрінде ұсына алу; 3. 3. 5. 2 ауа құрамын атай білу, нәтижелерді схема түрінде ұсына алу; 3. 3. 5. 3 тірі ағзалар мен өлі табиғаттағы судың бар-жоғын тексеру, нәтижені кесте түрінде ұсына алу; 3. 3. 5. 4 судың негізгі табиғи көздерін атай білу және оларды салыстыраалу, нәтижесін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 3. 3. 5. 5 ауыз суды ұқыпты пайдалану кластерін құрастыра алу; 3. 3. 5. 5 суды тазалау үшін қарапайым фильтр моделін жасау; 3. 3. 3. 6 өмір үшін судың маңыздылығы туралы шығармашылық жұмысты орындау, нәтижесін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу	4. 3. 5. 1 заттардың қасиеттеріне сәйкес қолдану аясын атай білу, нәтижелердікесте түрінде ұсына алу; 4. 3. 5. 2 эксперимент кезеңдерін атай білу; 4. 3. 5. 3 құрылған жоспарға сай жаңа затты алу үшін эксперимент жүргізу; 4. 3. 5. 4 әр түрлі салаларда ауаны қолдану тәсілдерін атай білу, нәтижелерді әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 3. 5. 5 ауаны ластау көздері туралы шығармашылық жұмысты орындау, нәтижелерін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 3. 5. 6 ауа тазалығын сақтау тәсілдері және оны тазарту шаралары туралы шығармашылық жұмысты орындау; 4. 3. 5. 7 табиғатта ауаның орын ауыстыру процесін түсіндіре алу, нәтижесінәр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 3. 5. 8 желдің пайдасы мен зияны туралы шығармашылық жұмысты әр түрлі әдістермен орындау; 4. 3. 5. 9 қорытындыны түсіну және түсіндіре алу

4) "Жер және Ғарыш" бөлімі:

4-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
4.1 Жер		1. 4. 1. 1 жасанды моделдіңнегізінде жердің пішінін атай білу, нәтижесін пазл жинау түрінде көрсете білу	2. 4. 1. 1 тірек сөздердің көмегімен Жер мен Күн арасындағы байланысты айтып беру; 2. 4. 1. 2 Жердің табиғи серігін атай білу	3. 4. 1. 1 "Жер сферасы" ұғымын түсіндіре алу; 3. 4. 1. 2 Жер сферасының графиктік кескіндеу және атай білу	4. 4. 1. 1 тірек сөздердің көмегіменжер бетінің ірі элементтерін атай білу және сипаттай алу
4.2 Ғарыш	0. 4. 2. 1 тірек картинкалар бойынша табиғат үшін күннің маңызын айтып беру	1. 4. 2. 1 "ғарыш, астрономия" ұғымын түсіндіре алу; 1. 4. 2. 2 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде айтып беру; 1. 4. 2. 3 картинка бойынша ғарыштағы алғашқы жаңалықтарды айтып беру; 1. 4. 2. 4 тірек сөздердің көмегімен ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттай алу;	2. 4. 2. 1 "ғарыш денелер" ұғымын түсіндіре алу; 2. 4. 2. 2 тірек сөздердің көмегімен жекелеген ғарыштық денелерді салыстыраалу; 2. 4. 2. 3 схемаға сүйене отырыпКүн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін атай білу; 2. 4. 2. 4 тірек сөздер бойынша Күн жүйесі ғаламшарларын сипаттай алу	3. 4. 2. 1 жоспар бойынша ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелей алу; 3. 4. 2. 2 жоспар бойынша адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын айтып беру	4. 4. 2. 1 Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін айтып беру, нәтижесін баяндау түрінде ұсына алу
4.3 Кеңістік және уақыт	0. 4. 3. 1 күн тәртібінің маңыздылығын айтып беру	1. 4. 3. 1 уақыттың маңызды екенін атай білу; 1. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын атай білу	2. 4. 3. 1 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажыратаалу; 2. 4. 3. 2 схемаға сүйеніп ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін атай білу	3. 4. 3. 1 схемаға сүйеніп Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын әңгімелей алу	4. 4. 3. 1 схемаға сүйеніп Жердің орбиталдық айналуын және оның салдарын түсіндіре алу; 4. 4. 3. 2 жыл маусымдарын салыстыраалу, нәтижесін мақал, жұмбақ, өлең жолдарын таңда түрінде ұсына алу
4.4 Тану әдістері	0. 4. 4. 1 сурет түрінде нәтижелерді бере отырып, күн мен түннің ауысуын бақылау; 0. 4. 4. 2 картинканы таңдау түрінде күн тәртібін; 0. 4. 4. 3 тақпақтарды жаттау жолымен күн тәртібін орындау бойынша ұсыныстар құрастыра алу	1. 4. 4. 1 үлгіні бояу түрінде нәтижелерді ұсына алумен Жердің жасанды серігін зерттеу; 1. 4. 4. 2 ғарыштың қарапайым алғашқы ашылулары туралы шығармашылық жұмысты орындау, Әр түрлі формада ұсына алу; 1. 4. 4. 3 кез келген ұшу аппаратының қарапайым модельдерін жасай алу; 1. 4. 4. 4 қарапайым сағат моделін жасай алу	2. 4. 4. 1 кесте түрінде нәтиже бере отырып, жер мен күннің ерекше белгілерін атай білу және бөлу; 2. 4. 4. 2 жұлдыздар немесе жұлдызды аспанды салу; 2. 4. 4. 3 сурет түрінде нәтижелерді бере отырып, арнайы аспаптарсыз түнгі аспанды бақылау	3. 4. 4. 1 ғарышты игерудегі маңызды оқиғалар туралы шығармашылық жұмысты орындау, әр түрлі тәсілдермен нәтиже беру; 3. 4. 4. 2 ғарыштың адамзат дамуындағы маңызы туралы айту, нәтижесінәр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 3. 4. 4. 3 жердің осьтік айналуы және оның салдары туралы айту, нәтижесін ұсынылған сөйлем бойынша қорытынды түрінде ұсына алу	4. 4. 4. 1 ғарыштың жердегі өмірге әсері туралы шығармашылық жұмысты орындау, нәтижесінәр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 4. 4. 2 жердің орбиталық айналуы және оның күні мен түнінің салдары туралы айту, нәтижесін қорытынды үлгі түрінде ұсына алу; 4. 4. 4. 3 жердің орбиталық айналуы және оның жыл мезгілдеріне әсері туралы айту, нәтижесін үлгі қорытындыүлгі түрінде ұсына алу

5) "Табиғат физикасы" бөлімі:

5-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
5.1 Күш және қозғалыс		1. 5. 1. 1 қозғалыстың адам өмірі мен табиғатта орын алатын маңыздылығын атай білу; 1. 5. 1. 2. түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіре алу; 1. 5. 1. 3 "траектория", "жол" ұғымын түсіндіре алу; 1. 5. 1. 4 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсете білу	2. 5. 1. 1 "жылдамдық"; ұғымын түсіндіре алу; 2. 5. 1. 2 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалысына мысалдар келтіре алу; 2. 5. 1. 3 қозғалыс тудыратын күштерді атай білу, нәтижесін кластер түрінде ұсына алу; 2. 5. 1. 4 кестеге сүйеніп жылдамдықты түсіндіре алуде сапалық сипаттамаларын қолдана алу; 2. 5. 1. 5 массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалана алу	3. 5. 1. 1 "күш", "серпімділік күш" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 1. 2 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 5. 1. 3 "ауырлық күш" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 1. 4 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 5. 1. 5 "үйкеліс күшін" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 1. 6 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 5. 1. 7 алгоритмнің көмегімен күш қозғалысының бағытын анықтау	4. 5. 1. 1 "Архимед күші" ұғымын түсіндіре алу; 4. 5. 1. 2 жоспар бойынша Архимед күшін сипаттай алу және оның байқалуына мысал келтіре алу; 4. 5. 1. 3 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау және болжау, нәтижесін кесте, схема, сурет түрінде ұсына алу
5.2 Жарық	0. 5. 2. 1 картинкаға сүйеніп табиғатқа жарықтың әсерін әңгімелей алу; 0. 5. 2. 2 табиғаттағы көлеңкенің пайда болуы мен оның маңыздылығын түсіне алу	1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғыны салыстыраалу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 1. 5. 2. 2 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін тексеру, нәтижесін кластер түрінде ұсына алу	2. 5. 2. 1 "табиғи және жасанды" жарық көздер ұғымын түсіндіре алу; 2. 5. 2. 2 жарықтың табиғи және жасанды көздерін атай білу; 2. 5. 2. 3 тірек сөздер бойынша нәтижесін қорытынды түріде ұсына отырып жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін атай білу	3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін атай білу; 3. 5. 2. 2 көлеңкенің ерекшеліктерін атай білу; 3. 5. 2. 3 жарықтың "шағылыстыру" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 2. 4 денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін атай білу	4. 5. 2. 1 кестеге сүйене отырып көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігін айтып беру; 4. 5. 2. 2 жарықтың "жұтылу" ұғымын түсіндіре алу; 4. 5. 2. 2 кесте түрінде нәтижесін ұсына отырып, жарықтың шағылысуы, жұтылу қасиеттерін тексеру
5.3 Дыбыс	0. 5. 3. 1 табиғатқа дыбыстың әсерін әңгімелей алу	1. 5. 3. 1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін атай білу; 1. 5. 3. 2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажыратаалу; 1. 5. 3. 3 табиғатта дыбыстың таралуын түсіндіре алу	2. 5. 3. 1 нәтижесін кестеге енгзі отырып, дауыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу	3. 5. 3. 1 дыбыстың "қаттылығы" ұғымын түсіндіре алу ; 3. 5. 3. 2 тірек сөздер бойынша дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін атай білу	4. 5. 3. 1 кестеге сүйене отырып, дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіре алу
5.4 Жылу	0. 5. 4. 1 табиғатқа жылудың әсерін әңгімелей алу	1. 5. 4. 1 жылуды алудың құралдарын атай білу	2. 5. 4. 2 кестеге енгізу арқылы түрлі денелердің температурасын өлшеу		4. 5. 4. 1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
5.5 Электр	0. 5. 5. 1 өмірде тұрмыстық құралдарды қолдану маңыздылығын түсіне алу	1. 5. 5. 1 жоспар бойынша адамның өміріндегі электр қуатының маңыздылығы туралы әңгімелей алу	2. 5. 5. 1 электр қуатының көздерін атай білу	3. 5. 5. 1 үлгі бойынша қарапайым электр тізбегінің сызбасын жинау; 3. 5. 5. 2 қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбасын ұсына алу	4. 5. 5. 1 әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
5.6 Магнетизм		1. 5. 6. 1 "магнит", "магнит қасиеттері" ұғымын түсіндіре алу; 1. 5. 6. 2 магниттілік қасиеті бар жекелеген денелерді айту	2. 5. 6. 1 магниттің қасиетін атай білу нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 2. 5. 6. 2 тірек сөздердің көмегімен магниттерді қолдану аясын сипаттай алу	3. 5. 6. 1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін тексеру нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
5.7 Тану әдістері	0. 5. 7. 1 шаблон бойынша күнді және айды бақылау нәтижелерді сурет түрінде ұсына алу; 0. 5. 7. 2 табиғатта дыбыстың пайда болуын зерттеу нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 0. 5. 7. 3 табиғатта жылудың әсерін зерттеу нәтижелерді кесте түрінде ұсына алу; 0. 5. 7. 4 өмірде жылуды қолдану саласын зерттеу нәтиженісурет таңдау арқылы ұсына алу	1. 5. 7. 1 табиғаттағы қозғалысты бақылау нәтижелерді сурет түрінде ұсына алу; 1. 5. 7. 2 әр түрлі денелердің, заттардың қозғалыс траекториясын бақылау нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 1. 5. 7. 3 кейбір денелердің жарықты өткізу қабілетін зерттеу, нәтижесін кластер түрінде ұсына алу; 1. 5. 7. 4 кесте түрінде нәтижені ұсына алумен табиғи және жасанды дыбыс көздерін салыстыраалу; 1. 5. 7. 5 адамдардың күнделікті өмірінде электр энергиясының маңыздылығы туралы шығармашылық жұмысты орындау, әр түрлі формада нәтижелер ұсына алу; 1. 5. 7. 6 магнитті қасиеттері бар денелерді зерттеу нәтижелерді кесте түрінде ұсына алу	2. 5. 7. 1 кластер түрінде нәтижені ұсына алумен қозғалысты тудыратын күштерді салыстыраалу; 2. 5. 7. 2 кейбір денелердің жарықты өткізу қабілетін анықтау, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 2. 5. 7. 3 магнитті қасиеттері бар денелерді атай білу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 2. 5. 7. 4 магнит қасиеттерін атай білу және өмірде қолдануын атай білу; 2. 5. 7. 5 денелердің массасын анықтауға арналған аспаптарды ретімен айту; 2. 5. 7. 6 жылу өлшеуге арналған аспаптарды санамалау және кестеге енгізумен әр түрлі денелердің температурасын өлшеу; 2. 5. 7. 7 жарық пен қараңғыны салыстыраалу, нәтижені кесте түрінде ұсына алу; 2. 5. 7. 8 жасанды жарықтандыру қажеттілігін атай білу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу	3. 5. 7. 1 үлгі бойынша серпімділік күшін тексеру нәтижені қорытынды түрінде ұсына алу; 3. 5. 7. 2 үлгі бойынша ауырлық күшін тексеру нәтижені қорытынды түрінде ұсына алу; 3. 5. 7. 3 үлгі бойынша қорытынды түрінде нәтижені ұсына алумен үйкеліс күшін тексеру; 3. 5. 7. 4 көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктерін атай білу, нәтижесін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 3. 5. 7. 5 дыбыс деңгейін және оның қашықтыққа тәуелділігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 3. 5. 7. 6 адамдардың күнделікті өмірінде электр энергиясының маңыздылығын атай білу, нәтижені әр түрлі жолдармен ұсына алу; 3. 5. 7. 7 магниттің көмегімен түрлі металдардың магниттелуін тексеру, нәтижені кесте түрінде ұсына алу	4. 5. 7. 1 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін тексеру, нәтижесін кесте, түрінде ұсына алу; 4. 5. 7. 2 кесте түрінде нәтижелерді ұсына отырып, көлеңкенің кедергілердің өлшемінен және көзден кедергілерге дейінгі қашықтықтан тәуелділігін анықтау; 4. 5. 7. 3 кесте түрінде нәтижесін ұсына отырып, жарықтың шағылысуы, жұтылу қасиеттерін тексеру; 4. 5. 7. 4 белгілі бір кедергілердің дыбыстың дауыстығына және таралуына әсерін атай білу және нәтижесін әр түрлі тәсілдермен көрсете білу; 4. 5. 7. 5 әр түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін анықтау, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 4. 5. 7. 6 әр түрлі материалдардың электр өткізгіштігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу

25. Бағдарлама психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Жаратылыстану пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

26. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Жаратылыстану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	0. 1. 1. 1 табиғат құбылыстарын атай білу және ажыратаалу
	1.2 Табиғатты тану әдісі	0. 1. 2. 1 қоршаған әлем құбылыстарына бақылау жүргізудің нәтижесін сурет түрінде ұсына алу;
2. Менің мектебім	2.1 Өсімдіктер	0. 2. 1. 1 "тірі және өлі табиғат" мысал келтіре алу; 0. 2. 1. 2 тірі табиғаттың сипатын құрастыра алу; 0. 2. 1. 3 өсімдіктің тіршілігі үшін жағдайларды атай білу; 0. 2. 1. 4 тірі табиғаттағы өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін ерекшелеу; 0. 2. 1. 5 өсімдіктерге күтім жасаудың тәсілдерін атай білу
	2.2 Жануарлар	0. 2. 2. 1 жабайы және үй жануарларын атай білу; 0. 2. 2. 2 жабайы және үй жануарларын ажыратаалу; 0. 2. 2. 3 жабайы және үй жануарлардың балаларын атай білу; 0. 2. 2. 4 үй жануарларын күту туралы әңгімелей алу; 0. 2. 2. 5 үй жануарлардың пайдасы туралы әңгімелей алу; 0. 2. 2. 6 жыл мезгілдерінің ауысуыныңжануарларға әсерін түсіне алу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем	2.3 Адам	0. 2. 3. 1 адамның дене бөліктерін атай білу; 0. 2. 3. 2 адамның өзіне тән белгілерді(ұл,қыз) анықтау; 0. 2. 3. 3 өзін сипаттай алу; 0. 2. 3. 4 фота (сурет) бойынша өз отбасы мүшелерін сипаттай алу; 0. 2. 3. 5 картинка бойыншажеке гигиена ережелері туралы айтып беру
	2.4 Тану әдістері	0. 2. 4. 1тірі табиғатты бақылау нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 0. 2. 4. 2 тірі табиғаттағы маусымдық өзгерістерді салыстыраалу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 0. 2. 4. 3 өсімдіктерді күту амалдарын зерттеу; 0. 2. 4. 4 үйде өсетін өсімдіктерді күтуге машықтану; 0. 2. 4. 5 сретке сүйене отырып жабайы және үй жануарларын салыстыраалу; 0. 2. 4. 6 жануарлардың маусымдық өзгерістерін бақылау нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 0. 2. 4. 7 өзін сипаттай алу және нәтижесін сурет-портрет түріндекөрсете білу
	3.3 Су	0. 3. 3. 1 тірі табиғат үшін судың маңыздылығын айтып беру
3 - тоқсан
5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті	3.5 Тану әдістері	0. 3. 5. 1 тірі табиғат үшін судың ықпалына бақылау жасау нәтижесін салыстырмалы сурет түрінде көрсете білу
	4.2 Ғарыш	0. 4. 2. 1 тірек картинкалар бойынша табиғат үшін күнің маңызын айтып беру
	4.3 Кеңістік және уақыт	0. 4. 3. 1 күн тәртібінің маңыздылығын айтып беру
	4.4 Тану әдістері	0. 4. 4. 1 сурет түрінде нәтижелерді бере отырып, күн мен түннің ауысуын бақылау; 0. 4. 4. 2 картинканы таңдау түрінде күн тәртібін; 0. 4. 4. 3 тақпақтарды жаттау жолымен күн тәртібін орындау бойынша ұсыныстар құрастыра алу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын 8. Дені саудың – жаны сау!	5.2 Жарық	0. 5. 2. 1 картинкаға сүйеніп табиғатқа жарықтың әсерін әңгімелей алу; 0. 5. 2. 2 табиғаттағы көлеңкенің пайда болуы мен оның маңыздылығын түсіне алу
	5.3 Дыбыс	0. 5. 3. 1 табиғатқа дыбыстың әсерін әңгімелей алу
	5.4 Жылу	0. 5. 4. 1 табиғатқа жылудың әсерін әңгімелей алу
	5.5 Электр	0. 5. 5. 1 өмірде тұрмыстық құралдарды қолдану маңыздылығын түсіне алу
	5.7 Тану әдістері	0. 5. 7. 1 шаблон бойынша күнді және айды бақылау нәтижелерді сурет түрінде ұсына алу; 0. 5. 7. 2 табиғатта дыбыстың пайда болуын зерттеу нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 0. 5. 7. 3 табиғатта жылудың әсерін зерттеу нәтижелерді кесте түрінде ұсына алу; 0. 5. 7. 4 өмірде жылуды қолдану саласын зерттеу нәтиженісурет таңдау арқылы ұсына алу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	1. 1. 1. 1 "табиғат нысаны" ұғымын түсіндіре алу; 1. 1. 1. 2 табиғат нысандарын өзара салыстыраалу; 1. 1. 1. 3 қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті шарттарды атай білу 1. 1. 1. 4 зерттеу жүргізу үшін ақпарат көздерінің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 1. 5 ақпарат көздерін қолдана білу қажеттілігін түсіндіре алу
	1.2 Табиғатты тану әдісі	1. 1. 2. 1 табиғат нысандарын атай білу және оны шартты белгімен белгілеу; 1. 1. 2. 2 табиғат нысандарын салыстыраалу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 1. 1. 2. 3 зерттеу жүргізу кезінде ақпарат көздерін қолдана алу
2. Менің мектебім	2.1 Өсімдіктер	1. 2. 1. 1 өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын ретпен айту; 1. 2. 1. 2 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін зерттеу; 1. 2. 1. 3 "мәдени" және "жабайы" өсімдіктер ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 1. 4 өсімдіктің негізгі бөліктерін атай білу; 1. 2. 1. 5 өз аймағының өсімдіктерін атай білу; 1. 2. 1. 6 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіре алу
	2.2 Жануарлар	1. 2. 2. 1 "тіршілік ортасы" ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 2. 2 қоректену және тіршілік ортасы бойынша жануарларды бөлу; 1. 2. 2. 3 суреттерге сүйене отырып, тіршілік ету ортасына жануарлардың бейімделуін сипаттай алу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым 4. Бізді қоршаған әлем 5. Саяхат 6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті 7. Тағам және сусын 5 5 8. Дені саудың – жаны сау!	2.3 Адам	1. 2. 3. 1 әр дене бөліктерінің қажет екенін түсіндіре алу; 1. 2. 3. 2 "нәресте, балалаық шақ, жас жеткіншек, жастық шақ, қарттық жас" ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 3. 3 денсаулықты сақтауда дұрыс тамақтану ережелерін айтып беру; 1. 2. 3. 4 жеке гигиенаның денсаулықты сақтаудағы рөлін айтып беру; 1. 2. 1. 5 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызды екені туралы айтып беру
	2.4 Тану әдістері	1. 2. 4. 1өсімдіктердің негізгі сипаттарын атай білуды кластер түрінде ұсына алу; 1. 2. 4. 2 өсімдіктердің әр түрлі жағдайларда өсу мүмкіндіктерін бақылау және нәтижесінсурет түрінде ұсына алу 1. 2. 4. 3 кластер құрастыра алу жолымен өсімдіктің негізгі бөліктерін салыстыраалу; 1. 2. 4. 4 тіршілік ету ортасына жануарлардың бейімделуін бақылап, оның нәтижесінсуреттер түрінде көрсете білу
	3.2 Ауа	1. 3. 2. 1 тірі табиғат үшін ауаның маңыздылығын түсіндіре алу
	3.3 Су	1. 3. 3. 1 суретке сүйене отырып тірі табиғат үшін судың маңыздылығын айтып беру
	3 - тоқсан
	3.5 Тану әдістері	1. 3. 5. 1 тірі табиғат үшін ауаның маңыздылығын зерттеу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу 1. 3. 5. 2 тірі табиғат үшін судың маңыздылығынзерттеу, нәтижесін сай суреттерді таңдап алу арқылы ұсына алу
	4.1 Жер	1. 4. 1. 1 жасанды моделдіңнегізінде жердің пішінін атай білу, нәтижесін пазл жинау түрінде көрсете білу
	4.2. Ғарыш	1. 4. 2. 1"ғарыш, астрономия" ұғымын түсіндіре алу; 1. 4. 2. 2астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде айтып беру; 1. 4. 2. 3 картинка бойынша ғарыштағы алғашқы жаңалықтарды айтып беру; 1. 4. 2. 4 тірек сөздердің көмегімен ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттай алу;
	4.3 4.3 Кеңістік және уақыт	1. 4. 3. 1 уақыттың маңызды екенін атай білу; 1. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын атай білу
	4.4 Тану әдістері	1. 4. 4. 1 үлгіні бояу түрінде нәтижелерді ұсына алумен Жердің жасанды серігін зерттеу; 1. 4. 4. 2 ғарыштың қарапайым алғашқы ашылулары туралы шығармашылық жұмысты орындау, Әр түрлі формада ұсына алу; 1. 4. 4. 3 кез келген ұшу аппаратының қарапайым модельдерін жасай алу; 1. 4. 4. 4 қарапайым сағат моделін жасай алу
	5.1 Күш және қозғалыс	1. 5. 1. 1 қозғалыстың адам өмірі мен табиғатта орын алатын маңыздылығын атай білу; 1. 5. 1. 2 түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіре алу; 1. 5. 1. 3 "траектория", "жол" ұғымын түсіндіре алу; 1. 5. 1. 4 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсете білу
	4 - тоқсан
	5.2 Жарық	1. 5. 2. 1 жарық пен қараңғыны салыстыраалу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 1. 5. 2. 2 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін тексеру, нәтижесін кластер түрінде ұсына алу
	5.3 Дыбыс	1. 5. 3. 1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін атай білу; 1. 5. 3. 2дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажыратаалу; 1. 5. 3. 3 табиғатта дыбыстың таралуын түсіндіре алу
	5.4 Жылу	1. 5. 4. 1 жылуды алудың құралдарын атай білу
	5.5 Электр	1. 5. 5. 1 жоспар бойынша адамның өміріндегі электр қуатының маңыздылығы туралы әңгімелей алу
	5.6 Магнетизм	1. 5. 6. 1 "магнит", "магнит қасиеттері" ұғымын түсіндіре алу; 1. 5. 6. 2 магниттілік қасиеті бар жекелеген денелерді айту;
	5.7 Тану әдістері	1. 5. 7. 1 табиғаттағы қозғалысты бақылау нәтижелерді сурет түрінде ұсына алу; 1. 5. 7. 2 әр түрлі денелердің, заттардың қозғалыс траекториясын бақылау нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 1. 5. 7. 3 кейбір денелердің жарықты өткізу қабілетін зерттеу, нәтижесін кластер түрінде ұсына алу; 1. 5. 7. 4 кесте түрінде нәтижені ұсына алумен табиғи және жасанды дыбыс көздерін салыстыраалу; 1. 5. 7. 5 адамдардың күнделікті өмірінде электр энергиясының маңыздылығы туралы шығармашылық жұмысты орындау, әр түрлі формада нәтижелер ұсына алу; 1. 5. 7. 6 магнитті қасиеттері бар денелерді зерттеу нәтижелерді кесте түрінде ұсына алу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	2. 1. 1. 1 "табиғат болмысы", "нысан" ұғымын түсіндіре алу және өзара салыстыраалу; 2. 1. 1. 2 қоршаған орта нысандары мен процестерді, болмыстарды зерттеу қажеттілігінің шарттарын атай білу; 2. 1. 1. 3 қоршағн орта нысандары мен процестерді, болмыстарды зертте қажеттілігін түсіндіре алу; 2. 1. 1. 4 қоршаған әлем құбылыстары менпроцестері зерттеуге қажетті адам бойындағы жеке тұлғалық қасиеттерді атай білу; 2. 1. 1. 5 "ақпарат көздер"ұғымын түсіндіре алу және зерттеу жүргізудегі маңызын түсіндіре алу; 2. 1. 1. 6 ақпаратты алукөздерін атай білу және онықолдана білу қажеттілігін түсіндіре алу 2. 1. 1. 7 бақылаудың басқарушы белгілерін (мақсат, нысан, жоспар, мерзім, нәтиже) түсіндіре алу; 2. 1. 1. 8 бақылау нәтижелерін шартты белгілердің көмегімен белгілеу және оны кестеге сала алу;
	1.2 Табиғатты тану әдісі	2. 1. 2. 1 бақылау жүргізудің жоспарын құрастыра алужәне жоспарға сәйкес бақылау жасау үлгісі бойынша қорытындыжасай алу 2. 1. 2. 2 "эксперимент" ұғымын түсіндіре алу; 2. 1. 2. 3 эксперимент кезеңдерін атай білу және ажыратаалу; 2. 1. 2. 4 жүргізілетін эксперимент барысына бақылау жасай алу; 2. 1. 2. 5 эксперимент жүргізу және оның нәтижесін сурет түрінде белгілеу; 2. 1. 2. 6 жоспар бойынша жүргізілетін эксперимент барысын әңгімелей алу
2. Менің отбасым және достарым 3. Менің мектебім 4. Менің туған өлкем 5. Дені саудың – жаны сау!	2.1 Өсімдіктер	2. 2. 1. 1 өсімдіктің негізгі сипаттарын жіктеу; 2. 2. 1. 2 өсімдіктің өмірлік формаларын атай білу; 2. 2. 1. 3 әртүрлі жағдайда өсімдіктің өсу мүмкіндіктерін атай білу; 2. 2. 1. 4 өсімдіктердің негізгі бөліктерін ажыратаалу; 2. 2. 1. 5 жоспар бойынша өсімдіктің негізгі функцияларын сипаттай алу; 2. 2. 1. 6 мәдени және жабайы өсімдіктерді ажыратаалу; 2. 2. 1. 7 жоспар бойынша өз жергілікті жеріндегі өсімдіктер топтамасын сипаттай алу; 2. 2. 1. 8 жоспар бойынша өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттай алу; 2. 2. 1. 9 тірі табиғаттағы маусымдық өзгерістерді көрсете білу; 2. 2. 1. 10 жоспар бойынша өсімдіктердің маусымдық өзгерістерін сипаттай алу; 2. 2. 1. 11 өсімдіктің тіршілігі үшін шарттарды ретпен көрсете білу; 2. 2. 1. 12 кестеге сүйене өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (ылғал) бейімделу тәсілдерін атай білу және нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 2. 2. 1. 13 тіршілік ету ортасына қарай өсімдіктерді салыстыраалу; 2. 2. 1. 14 өсімдіктерге қамқорлық жасаудың маңыздылығын түсіндіре алу
	2.2 Жануарлар	2. 2. 2. 1 "тіршілік ортасы" ұғымын түсіндіре алу; 2. 2. 2. 2 қоректену және тіршілік ортасы бойынша жануарларды бөлу; 2. 2. 2. 3 жануарларды омыртқалыларға және омыртқасыздарға бөлу; 2. 2. 2. 4 жануарлар класының өкілдерін атай білу: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 2. 2. 2. 5 тірек сөздердің көмегімен жануарлардың тіршілік ету ортасына бейімделу қабілеттілігін сипаттай алу; 2. 2. 2. 6 жануарлардың көбею тәсілдерін атай білу; жұмыртқа салу, баланың дүниеге келуі; 2. 2. 2. 7 жануарлардың саналуандығын сақтаудың маңыздылығын түсіндіре алу
	2 - тоқсан
	2.3 Адам	2. 2. 3. 1 адамның "тірек-қимыл жүйесі" ұғымын түсіндіре алу; 2. 2. 3. 2 адамның тірек-қимыл жүйесінің қызметін атай білу; 2. 2. 3. 3 дұрыс сымбатты сақтаудың маңыздылығы туралы айтып беру; 2. 2. 3. 4 бұлшық ет қысқаруының қозғалысындағы рөлі туралы айтып беру; 2. 2. 3. 5 жеке гигиенаның денсаулықты сақтаудағы рөлін айтып беру; 2. 2. 3. 6 тістерді күтудің денсаулықты сақтаудағы маңызды екенін түсіндіре алу
	2.4 Тану әдістері	2. 2. 4. 1 мұғалімнің көмегімен өсімдіктердің негізгі сипаттамаларын, оның бөліктерін, өсімдіктерді күту тәсілдерін анықтауға арналған тапсырмаларды орындау арқылы практикалық жұмыс жоспарын құрастыра алу; 2. 2. 4. 2 жануарлар мен өсімдіктердің ұқсастығы мен айырмашылығын кесте түрінде көрсете білу; 2. 2. 4. 3 үй және жабайы жануарларға тән сипаттардықұрастыра алу кестеге енгізу; 2. 2. 4. 4 күнтәртібін құрастыра алу; 2. 2. 4. 5 күнтәртіптіорындаудың ұсыныстарын құрастыра алу; 2. 2. 4. 6 мектеп аймағындағы өсімдіктер топтарын бақылау; 2. 2. 4. 7 жабайы және мәдени өсімдіктерді атай білу оның нәтижесін кестеге енгізу; 2. 2. 4. 8 өсімдіктің қолайлы тіршілік етудің жағдайларын айту және оның нәтижесін сурет түрінде көрсете білу; 2. 2. 4. 9 жануарлардың маусымдық өзгерістерге бейімделуін атай білу және нәтижесін кесте түрінде түрінде ұсына алу; 2. 2. 4. 10 жоспар бойынша адам өмірінің кезеңдерін сипаттай алу және адамның өсіп, дамуы үшін қажетті шарттарды атай білу
	3.2 Ауа	2. 3. 3. 1 біздің ғаламшар үшін ауаның маңыздылығын түсіндіре алу; 2. 3. 3. 2 жоспар бойынша ауаның кейбір қасиеттерін сипаттай алу (агрегаттық күйі, түсі, иісі); 2. 3. 3. 3 ауаның "жылу өткізгіштік" ұғымын сипаттай алу; 2. 3. 3. 4 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін және жылу өткізгіштігіне мысал келтіре алу; 2. 3. 3. 5 ауаның кеңістікті толтыру қасиетін түсіндіре алу және нәтижесін сурет түрінде көрсете білу
	3.3 Су	2. 3. 3. 1судың физикалық қасиеттерін атай білу (дәмсіз, иіссіз, белгілі бір формасының болмауы, аққыштығы); 2. 3. 3. 2 судың "агрегаттық күйін" ұғымын түсіндіре алу; 2. 3. 3. 3 тірек сөздердің көмегімен судың агрегаттық күйінің өзгеру процесін түсіндіре алу және нәтижесін сурет түрінде көрсете білу
	3 - тоқсан
	3.4 Табиғат ресурстары	2. 3. 4. 1 "табиғат ресурстар" ұғымын түсіндіре алу; 2. 3. 4. 2 табиғи ресурстар түрлерін және көздерін атай білу; 2. 3. 4. 3 кластердің көмегімен табиғи ресурстарды генезисі бойынша жіктеу (табиғи және антропогендік)
	3.5 Тану әдістері	2. 3. 5. 1 жылу өткізгіштігін және ауа қасиетін тексеру нәтижелердісурет түрінде ұсына алу; 2. 3. 5. 2 судың агрегаттық күйінің өзгеру процесі айтып беру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу 2. 3. 5. 3 табиғи ресурстардың түрлері мен көздерін атай білу, нәтижені сурет түрінде ұсына алу; 2. 3. 5. 4 жоспарға сүйене отырып ауаның кейбір қасиеттерін атай білу және сипаттай алу; 2. 3. 5. 5 судың агрегаттық жағдайын, түстің, иістің болуын атай білу және сипаттай алу, нәтижесін сурет түрінде беру; 2. 3. 5. 6 судың физикалық қасиеттерін атай білу ( дәмсіз, иіссіз, белгілі бір анықтамасыз, ағымдылық), нәтижесін кластер түрінде ұсына алу
6. Салт-дәстүр және ауыз әдебиеті 7. Қоршаған орта 8. Саяхат	4.1 Жер	2. 4. 1. 1 жердің жасанды моделіне қарап Жердің формасын атай білу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 2. 4. 1. 2 тірек сөздердің көмегімен Жер мен Күн арасындағы байланысты айтып беру; 2. 4. 1. 3 Жердің табиғи серігін атай білу
	4.2 Ғарыш	2. 4. 2. 1 "астрономия" ұғымын түсіндіре алу; 2. 4. 2. 2 астрономияны ғарыш туралы ғылым ретінде түсіну; 2. 4. 2. 3 тірек сөздердің көмегімен ғарышты зерттеуге арналған құрылғылар мен ұшу аппараттарын сипаттай алу; 2. 4. 2. 4 тірек сөздердің көмегімен жекелеген ғарыштық денелерді салыстыраалу; 2. 4. 2. 5 схемаға сүйене отырыпКүн жүйесі ғаламшарларының орналасу тәртібін атай білу; 2. 4. 2. 6 тірек сөздер бойынша Күн жүйесі ғаламшарларын сипаттай алу
	4.3 Кеңістік және уақыт	2. 4. 3. 1 уақыттың маңызды екенін атай білу; 2. 4. 3. 2 уақытты өлшеу құралдарын атай білу 2. 4. 3. 3 негізгі уақыт өлшем бірліктерін ажыратаалу; 2. 4. 3. 4 схемаға сүйеніп ғарыштағы қашықтық пен уақыттың ерекшеліктерін атай білу
	4.4 Тану әдістері	2. 4. 4. 1 кесте түрінде нәтиже бере отырып, жер мен күннің ерекше белгілерін атай білу және бөлу; 2. 4. 4. 2 жұлдыздар немесе жұлдызды аспанды салу; 2. 4. 4. 3 сурет түрінде нәтижелерді бере отырып, арнайы аспаптарсыз түнгі аспанды бақылау 2. 4. 4. 4 кез келген ұшу аппаратының қарапайым модельдерін жасай алу;
	5.1 Күш және қозғалыс	2. 5. 1. 1 қозғалыстың адам өмірі мен табиғатта орын алатын маңыздылығын атай білу; 2. 5. 1. 2 түрлі денелердің қозғалысынан мысалдар келтіре алу; 2. 5. 1. 3 "траектория", "жол" ұғымын түсіндіре алу; 2. 5. 1. 4 қозғалыстың түрлі траекториясын зерттеу, оларды сурет түрінде көрсете білу; 2. 5. 1. 5 "жылдамдық"; ұғымын түсіндіре алу; 2. 5. 1. 6 түрлі денелердің әртүрлі жылдамдықпен қозғалысына мысалдар келтіре алу; 2. 5. 1. 7 қозғалыс тудыратын күштерді атай білу, нәтижесін кластер түрінде ұсына алу; 2. 5. 1. 8 кестеге сүйеніп жылдамдықты түсіндіре алуде сапалық сипаттамаларын қолдана алу; 2. 5. 1. 9 массаны анықтауға арналған құралдарды таңдау және пайдалана алу
	4 - тоқсан
	5.2 Жарық	2. 5. 2. 1 жарық пен қараңғыны салыстыраалу, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 2. 5. 2. 2 кейбір денелердің жарық өткізгіштік қасиетін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 2. 5. 2. 3 "табиғи және жасанды" жарық көздер ұғымын түсіндіре алу; 2. 5. 2. 4 жарықтың табиғи және жасанды көздерін ажыратаалу; 2. 5. 2. 5 тірек сөздер бойынша нәтижесін қорытынды түріде ұсына отырып жасанды жарықтың қажеттілігін және оның көздерін атай білу
	5.3 Дыбыс	2. 5. 3. 1 дыбыстың таралу ерекшеліктерін атай білу; 2. 5. 3. 2 дыбыстың табиғи және жасанды көздерін ажыратаалу; 2. 5. 3. 3 нәтижесін кестеге енгзі отырып, дауыс қаттылығы бойынша дыбыс көздерін жіктеу
	5.4 Жылу	2. 5. 4. 1 жылуды алудың құралдарын атай білу; 2. 5. 4. 2 кестеге енгізу арқылы түрлі денелердің температурасын өлшеу;
	5.6 Магнетизм	2. 5. 6. 1 "магнит", "магнит қасиеттері" ұғымын түсіндіре алу; 2. 5. 6. 2 магниттілік қасиеті бар жекелеген денелерді айту; 2. 5. 6. 3 магниттің қасиетін атай білу нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 2. 5. 6. 4 тірек сөздердің көмегімен магниттерді қолдану аясын сипаттай алу
	5.7 Тану әдістері	2. 5. 7. 1 кластер түрінде нәтижені ұсына алумен қозғалысты тудыратын күштерді салыстыраалу; 2. 5. 7. 2 кейбір денелердің жарықты өткізу қабілетін анықтау, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 2. 5. 7. 3 магнитті қасиеттері бар денелерді атай білу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 2. 5. 7. 4 магнит қасиеттерін атай білу және өмірде қолдануын атай білу; 2. 5. 7. 5 денелердің массасын анықтауға арналған аспаптарды ретімен айту; 2. 5. 7. 6 жылу өлшеуге арналған аспаптарды санамалау және кестеге енгізумен әр түрлі денелердің температурасын өлшеу; 2. 5. 7. 7 жарық пен қараңғыны салыстыраалу, нәтижені кесте түрінде ұсына алу; 2. 5. 7. 8 жасанды жарықтандыру қажеттілігін атай білу, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	3. 1. 1. 1 "жаңалық", "ғылыми жаңалық" ұғымын түсіну; 3. 1. 1. 2 "жаңалық", "ғылыми жаңалық" ұғымын ажырата алужәне мысал келтіре алу; 3. 1. 1. 3 маңызды ғылыми жаңалықтар мен олардың адамның күнделікті өміріне ықпалы туралы әңгімелей алу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	3. 1. 2. 1 ақпарат көздер түрлерін атай білу; 3. 1. 2. 2 ақпарат көздерінің артықшылықтары мен кемшіліктерін түсіндіре алу; 3. 1. 2. 3 мұғалімнің көмегімен эксперименті жоспарлау және жүргізу; 3. 1. 2. 4 құрылыған жоспар бойынша жүргізілген эксперимент нәтижесін тіркеу; 3. 1. 2. 5 үлгі бойынша қорытынды жасау
2. Жақсыдан үйрен, жаманнан жирен (жарық пен қараңғы)	2.1 Өсімдіктер	3. 2. 1. 1 "фотосинтез" ұғымын түсіндіре алу; 3. 2. 1. 2 өсімдіктердің фотосинтез процесінде оттегіні бөлуін түсіндіре алу; 3. 2. 1. 3 кестеге сүйене өсімдіктердің қоршаған орта жағдайларына (жылу, жарық, ылғал) бейімделу тәсілдерін түсіндіре алу; 3. 2. 1. 4 "табиғат қауымдастық" ұғымын түсіндіре алу; 3. 2. 1. 5 жоспар бойынша өз аймағының табиғи қауымдастығын сипаттай алу; 3. 2. 1. 6 өз аймағының өсімдіктерін атай білу; 3. 2. 1. 7 адамның тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіре алу; 3. 2. 1. 8 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктерді сақтаудағы рөлін түсіндіре алу
	2.2 Жануарлар	3. 2. 2. 1 қоректенуі бойыншасыртқы орта мен белгілеріне қарай жануарлар түрлерін сипаттай алу; 3. 2. 2. 2 табиғаттағы жануарлардың өзара қыр-қатынас түрлерін атай білу; 3. 2. 2. 3 кесте түрінде жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысы туралы әңгімелей алу; 3. 2. 2. 4 тіршілік ортасындағы өзгерістерге байланысты жануарлар санының өзгеруін түсіндіре алу; 3. 2. 2. 5 кестеге сүйеніп, жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін атай білу
	2.3 Адам	3. 2. 3. 1 адамның ішкі ағзаларының орналасуын атай білу; 3. 2. 3. 2 жоспар бойынша адамның өмірі үшін энергияны алуда асқорыту жүйесінің рөлін сипаттай алу; 3. 2. 3. 3 тірек сөздердің көмегімен тыныс алу жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу; 3. 2. 3. 4 тірек сөздердің көмегімен қан айналым жүйесін оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу; 3. 2. 3. 5 адам ағзасының аурулар мен инфекциялардан қорғану әдіс-тәсілдерін атай білу
	2.4 Тану әдістері	3. 2. 4. 1 өсімдіктердің қоршаған ортаның әр түрлі жағдайларына (жылу, жарық және ылғал) бейімдеу тәсілдерін атай білу, нәтижені кесте түрінде ұсына алу; 3. 2. 4. 2 өз аймағының табиғат қауымдастықтарын атай білу және оның нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 3. 2. 4. 3 адамның тіршілік іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін айтып беру және нәтижесін кластер түрінде ұсына алу; 3. 2. 4. 4 жануарлар мен өсімдіктердің өзара байланысын атай білу және нәтижесін схема түрінде көрсете білу; 3. 2. 4. 5 жануарлар санының азаюына ықпал ететін адамның іс-әрекет түрлерін атай білу және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 2. 4. 6 Қызыл кітаптың сирек кездесетін және жоғалып бара жатқан өсімдіктер мен жануарлар туралы шығармашылық жұмыстарын орындау, оныңнәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу
2 - тоқсан
3. Уақыт 4. Сәулет 5. Өнер	3.1 Заттардың типтері	3. 3. 1. 1 "зат", "дене" анықтамасын атай білу; 3. 3. 1. 2затқа тән қасиеттерді атай білу; 3. 3. 1. 3 тірек сөздердің көмегімен заттың агрегаттық күйін атай білу; 3. 3. 1. 4 заттарды пайда болуы және агрегаттық күйі бойынша жіктеу
	3.2 Ауа	3. 3. 2. 1 ауаның құрамын атай білу; 3. 3. 2. 2 жоспар бойынша отқа ауаның ықпалын сипаттай алу
	3.3 Су	3. 3. 3. 1 судың тірі ағзаларда және өлі табиғатта кездесетінің айтып беру; 3. 3. 3. 2 жоспар бойынша судың негізгі табиғи көздерін салыстыраалу; 3. 3. 3. 3 ауыз суды қолдануда ұқыптылық танытудың қажеттілігін түсіндіре алу; 3. 3. 3. 4 суды тазартудың түрлі тәсілдерін ұсына алу; 3. 3. 3. 5 суды тазартуға арналған фильтрдің өз моделін ұсына алу; 3. 3. 3. 6 судың тіршілік үшін маңыздылығын айтып беру
	3 - тоқсан
	3.4 Табиғи ресурстар	3. 3. 4. 1 кейбір ағзалардың тіршілігі үшін топырақтың рөлі туралы айтып беру; 3. 3. 4. 2 топырақтың негізгіқұрамын атай білу (топырақ, құм, балшық, өсімдіктер мен жануарлардың қалдықтары, су, ауа) және нәтижесін сурет түрінде ұсына алу 3. 3. 4. 3 "құнарлылық" ұғымын түсіндіре алу; 3. 3. 4. 4 топырақтың негізгі қасиеттерін ретпен айту; 3. 3. 4. 5 жоспарға сүйене отырып, топырақтың құрамына қарай құнарлылығы туралы айтып беру
	3.5 Тану әдістері	3. 3. 5. 1 заттардың шығу тегі мен агрегаттық жағдайы бойынша ажыратаалу, нәтижесін кестетүрінде ұсына алу; 3. 3. 5. 2 ауа құрамын атай білу, нәтижелерді схема түрінде ұсына алу; 3. 3. 5. 3 тірі ағзалар мен өлі табиғаттағы судың бар-жоғын тексеру, нәтижені кесте түрінде ұсына алу; 3. 3. 5. 4 судың негізгі табиғи көздерін атай білу және оларды салыстыраалу, нәтижесін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 3. 3. 5. 5 ауыз суды ұқыпты пайдалану кластерін құрастыра алу; 3. 3. 5. 5 суды тазалау үшін қарапайым фильтр моделін жасау; 3. 3. 3. 6 өмір үшін судың маңыздылығы туралы шығармашылық жұмысты орындау, нәтижесін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу
6. Атақты тұлғалар 7. Су - тіршілік көзі 5 8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	4.1 Жер	3. 4. 1. 1 "Жер сферасы" ұғымын түсіндіре алу; 3. 4. 1. 2 Жер сферасының графиктік кескіндеу және атай білу
	4.2 Ғарыш	3. 4. 2. 1 жоспар бойынша ғарышты игерудің кейбір айтулы оқиғалары туралы әңгімелей алу; 3. 4. 2. 2 жоспар бойынша адамзат дамуындағы ғарыштың маңызын айтып беру
	4.3 Кеңістік және уақыт	3. 4. 3. 1 схемаға сүйеніп Жердің өз өсінен айналу периодын және оның салдарын әңгімелей алу
	4.4 Тану әдістері	3. 4. 4. 1 ғарышты игерудегі маңызды оқиғалар туралы шығармашылық жұмысты орындау, әр түрлі тәсілдермен нәтиже беру; 3. 4. 4. 2 ғарыштың адамзат дамуындағы маңызы туралы айту, нәтижесінәр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 3. 4. 4. 3 жердің осьтік айналуы және оның салдары туралы айту, нәтижесін ұсынылған сөйлембойынша қорытынды түріндеұсына алу
	5.1 Күш және қозғалыс	3. 5. 1. 1 "күш", "серпімділік күш" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 1. 2 серпімділік күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 5. 1. 3 "ауырлық күш" ұғымын түсіндіре алу; 3.5. 1.4 ауырлық күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу ; 3. 5. 1. 5 "үйкеліс күшін" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 1. 6 үйкеліс күшін зерттеу және оның білінуіне мысалдар келтіру, нәтижесін сурет түрінде ұсына алу; 3. 5. 1. 7алгоритмнің көмегімен күш қозғалысының бағытын анықтау
	4 - тоқсан
	5.2 Жарық	3. 5. 2. 1 көлеңкенің пайда болу себептерін атай білу; 3. 5. 2. 2 көлеңкенің ерекшеліктерін атай білу; 3. 5. 2. 3 жарықтың "шағылыстыру" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 2. 4 денелердің жарықты шағылыстыру қабілетін атай білу
	5.3 Дыбыс	3. 5. 3. 1 дыбыстың "қаттылығы" ұғымын түсіндіре алу; 3. 5. 3. 2 тірек сөздер бойынша дыбыс көзі мен қабылдағыш арасындағы қашықтықтан дыбыс қаттылығының тәуелділігін атай білу
	5.5 Электр	3. 5. 5. 1 жоспар бойынша адамның өміріндегі электр қуатының маңыздылығы туралы әңгімелей алу; 3. 5. 5. 2 электр қуатының көздерін атай білу; 3. 5. 5. 3 үлгі бойынша қарапайым электр тізбегінің сызбасын жинау; 3. 5. 5. 4 қарапайым электр тізбегін және олардың элементтерін көрсете отырып сызбасын ұсына білу
	5.6 Магнетизм	3. 5. 6. 1 магнит көмегімен әртүрлі металдардың магниттелу қасиетін тексеру нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
	5.7 Тану әдістері	3. 5. 7. 1 үлгі бойынша серпімділік күшін тексеру нәтижені қорытынды түрінде ұсына алу; 3. 5. 7. 2 үлгі бойынша ауырлық күшін тексеру нәтижені қорытынды түрінде ұсына алу ; 3. 5. 7. 3 үлгі бойынша қорытынды түрінде нәтижені ұсына алумен үйкеліс күшін тексеру; 3. 5. 7. 4 көлеңкенің пайда болу себептері мен ерекшеліктерін атай білу, нәтижесін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 3. 5. 7. 5 дыбыс деңгейін және оның қашықтыққа тәуелділігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 3. 5. 7. 6 адамдардың күнделікті өмірінде электр энергиясының маңыздылығын атай білу, нәтижені әр түрлі жолдармен ұсына алу; 3. 5. 7. 7 магниттің көмегімен түрлі металдардың магниттелуін тексеру, нәтижені кесте түрінде ұсына алу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1.1 Ғылым мен зерттеушілердің рөлі	4. 1. 1. 1 "зерттеу", "өзектілігі" ұғымын түсіндіре алу; 4. 1. 1. 2 өмірдегі зерттеу жұмыстарының маңыздылығын және мәнін атай білу; 4. 1. 1. 3 мұғалімнің көмегімен зерттеу бағдарламасын құрастыра алу; 4. 1. 1. 4 зерттеу процесін бақылау; 4. 1. 1. 5 әртүрлі амалдармен зерттеу нәтижесін ұсына алу
	1.2 Табиғатты тану әдістері	4. 1. 2. 1 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) салыстыраалу; 4. 1. 2. 2 зерттеу әдістерінің (бақылау мен эксперимент) артықшылықтары және кемшіліктерін көрсете білу; 4. 1. 2. 3 эксперимент пен бақылаудың айырмашылығын түсіндіре алу; 4. 1. 2. 4 эксперимент пен бақылаудың жағымды және жағымсызжақтарын көрсете білу; 4. 1. 2. 5 білім алушылардың таңдаған формасы бойынша алынған нәтижені ұсына алу
2. Адами құндылықтар 3. Мәдени мұра	2.1 Өсімдіктер	4. 2. 1. 1 "қоректік тізбек" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 2 қоректік тізбектегі өсімдіктердің рөлін түсіндіре алу; 4. 2. 1. 3 "өмірлік цикл" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 4 жоспар бойынша өсімдіктің өмір циклін сипаттай алу; 4. 2. 1. 5 "тозаңдану" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 6 сөзге сүйене отырып тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін сипаттай алу; 4. 2. 1. 7 кесте түрінде тозаңдану нәтижесінде тұқымның түзілуін атай білу; 4. 2. 1. 8"төменгі және жоғары" өсімдіктердің ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 1. 9 төменгі және жоғары өсімдіктердіажыратаалу; 4. 2. 1. 10 өсімдіктерді қорғау амалын ұсына алу
	2.2 Жануарлар	4. 2. 2. 1 өз аймағындағы жануарларды атай білу; 4. 2. 2. 2 жабайы және үй, омыртқалы және омыртқасызжануарлардың жіктелуін атай білу; 4. 2. 2. 3 жануарлар класының өкілдері туралы әңгімелей алу: жәндіктер, балықтар, қосмекенділер,бауырмен жорғалаушылар, құстар және сүтқоректілер; 4. 2. 2. 4 жоспарға сүйене отырып, жәндіктердің тіршілік циклін түсіндіре алу 4. 2. 2. 5 өсімдік қоректі және жыртқыш жануарларды ажыратаалу; 4. 2. 2. 6 симбиоздық қарым-қатынасқа мысал келтіру; 4. 2. 2. 7 қоректік тізбектегі қарым-қатынас үрдісін түсіндіре алу; 4. 2. 2. 8 жануарлар мен өсімдіктер арасындағы өзара байланысы туралы айтып беру; 4. 2. 2. 9 үлгі бойынша белгілі бір тіршілік ортасындағы қоректік тізбектердің модельдерін құрастырв алу; 4. 2. 2. 10 жойылу шегінде тұрған жануарлар атай білу; 4. 2. 2. 11 "қорықтар" ұғымын түсіндіре алу; 4. 2. 2. 12 ұлттық саябақтар мен қорықтарды құрастыра алудың мақсатын атай білу
	2 - тоқсан
	2.3 Адам	4. 2. 3. 1 жоспар бойынша зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу; 4. 2. 3. 2 жоспар бойынша жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу
	2.4 Тану әдістері	4. 2. 4. 1өсімдіктердің қоректік тізбегін құрастыра алу және нәтижені схема түрінде ұсына алу; 4. 2. 4. 2 тозаңдану нәтижесінде ұрықтың пайда болуын айтып беру; 4. 2. 4. 3 ұрықтың таралу амалдарынретпен айту және нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 4. 2. 4. 4 өсімдіктерді қорғау туралы шығармашылық жұмыс орындау, оның нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 5 жәндіктердің"өмірлік циклі" ұғымын түсіну; 4. 2. 4. 6 жәндіктердің өмір циклін айтып беру және нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 7 қоректік тізбектердің өзарабайланысу процесін түсіндіре алу және нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 8 нақты тірішлік ортасында мекен ететін қоректік тізбектің моделін атай білу және оның нәтижесін әртүрлі амалдармен ұсына алу; 4. 2. 4. 9 үлгі бойынша зәр шығару жүйесін және оның адам ағзасындағы рөлін сипаттай алу, нәтижесін қорытынды түрінде көрсете білу; 4. 2. 4. 10 жоспар бойынша жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін айтып беру; 4. 2. 4. 11 жүйке жүйесі және оның адам ағзасындағы рөлін атай білу, нәтижесін үлгі бойынша қорытынды түрінде ұсына алу
4. Мамандықтар әлемі 5. Табиғи құбылыстар	3.1 Заттардың типтері	4. 3. 1. 1 заттың атқаратын қызметіне сай аймақтарды атай білу және оны кестеге енгізу; 4. 3. 1. 2 эксперимент кезеңдерін атай білу; 4. 3. 1. 3 мұғалімнің көмегімен эксперимент жоспарын құрастыра алу; 4. 3. 1. 4 эксперимент жоспарына сәйкес заттарды алу
	3.2 Ауа	4. 3. 2. 1 адам өмірінің әр түрлі саласында ауаны пайдаланудың амалдарын атай білу; 4. 3. 2. 2 ауаның ластану көздерін атай білу; 4. 3. 2. 3 ауаның тазалығын сақтау тәсілдерін және оны тазарту шараларын ұсына алу; 4. 3. 2. 4 табиғатта ауаның алмасу процесін түсіндіре алу; 4. 3. 2. 5 желдің пайдасы мен зияны туралы мысал келтіре алу
	3 - тоқсан
	3.3 Су	4. 3. 3. 1 табиғаттағы "су айналымы" туралы айтып беру; 4. 3. 3. 2 схема бойынша атмосфералық жауын-шашынның түзілу процесін сипаттай алу; 4. 3. 3. 3 судың ластану көздерін атай білу; 4. 3. 3. 4 берілген сөйлем бойынша табиғатта судың ластануына әр түрлі ағзаларға әсерін түсіндіре алу; 4. 3. 3. 5 түрлі заттардың судағы ерігіштігін тексеру және нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
	3.4 Табиғат ресурстары	4. 3. 4. 1 кейбір пайдалы қазбалардың (бор, тұз, әктас, балшық, мұнай, гранит, көмір) қолданылу саласын айту; 4. 3. 1. 2 "туған жер" ұғымын түсіндіре алу; 4. 3. 4. 3 шарты белгілерге сүйене отырып Қазақстанның негізгі пайдалы қазбаларының кен орындарын картадан көрсете білу; 4. 3. 4. 4 пайдалы қазбаларды сақтаудың және тиімді қолданудың жолдарын атай білу және баяндау түрінде ұсына алу
	3.5 Тану әдістері	4. 3. 5. 1 заттардың қасиеттеріне сәйкес қолдану аясын атай білу, нәтижелердікесте түрінде ұсына алу; 4. 3. 5. 2 эксперимент кезеңдерін атай білу; 4. 3. 5. 3 құрылған жоспарға сай жаңа затты алу үшін эксперимент жүргізу; 4. 3. 5. 4 әр түрлі салаларда ауаны қолдану тәсілдерін атай білу, нәтижелерді әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 3. 5. 5 ауаны ластау көздері туралы шығармашылық жұмысты орындау, нәтижелерін әр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 3. 5. 6 ауа тазалығын сақтау тәсілдері және оны тазарту шаралары туралы шығармашылық жұмысты орындау; 4. 3. 5. 7 табиғатта ауаның орын ауыстыру процесін түсіндіре алу, нәтижесінәр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 3. 5. 8 желдің пайдасы мен зияны туралы шығармашылық жұмысты әр түрлі әдістермен орындау
6. Қоршаған ортаны қорғау 7. Ғарышқа саяхат 8. Болашаққа саяхат	4.1 Жер	4. 4. 1. 1 тірек сөздердің көмегіменжер бетінің ірі элементтерін атай білу және сипаттай алу
	4.2 Ғарыш	4. 4. 2. 1 Жердегі тіршілікке ғарыштың әсерін айтып беру, нәтижесін баяндау түрінде ұсына алу
	4.3 Кеңістік және уақыт	4. 4. 3. 1 схемаға сүйеніп Жердің орбиталдық айналуын және оның салдарын түсіндіре алу; 4. 4. 3. 2 жыл маусымдарын салыстыраалу, нәтижесін мақал, жұмбақ, өлең жолдарын таңда түрінде ұсына алу
	4.4 Тану әдістері	4. 4. 4. 1 ғарыштың жердегі өмірге әсері туралы шығармашылық жұмысты орындау, нәтижесінәр түрлі тәсілдермен ұсына алу; 4. 4. 4. 2 жердің орбиталық айналуы және оның күні мен түнінің салдары туралы айту, нәтижесін қорытынды үлгі түрінде ұсына алу; 4. 4. 4. 3 жердің орбиталық айналуы және оның жыл мезгілдеріне әсері туралы айту, нәтижесін үлгі қорытындыүлгітүрінде ұсына алу
	5.1 Күш және қозғалыс	4. 5. 1. 1 "Архимед күші" ұғымын түсіндіре алу; 4. 5. 1. 2жоспар бойынша Архимед күшін сипаттай алу және оның байқалуына мысал келтіру; 4. 5. 1. 3 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін бақылау және болжау, нәтижесін кесте, схема, сурет түрінде ұсына алу
	4 - тоқсан
	5.2 Жарық	4. 5. 2. 1 кестеге сүйене отырып көлеңкенің бөгет өлшеміне және жарық көзінен бөгетке дейінгі қашықтыққа тәуелділігін айтып беру; 4. 5. 2. 2 жарықтың "жұтылу"ұғымын түсіндіре алу; 4. 5. 2. 2 кесте түрінде нәтижесін ұсына отырып, жарықтың шағылысуы, жұтылу қасиеттерін тексеру
	5.3 Дыбыс	4. 5. 3. 1 кестеге сүйене отырып, дыбыстың қаттылығы мен жылдамдығына белгілі бір бөгеттің әсерін зерттеу және түсіндіре алу
	5.4 Жылу	4. 5. 4. 1 түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
	5.5 Электр	4. 5. 5. 1 әртүрлі материалдардың электр өткізгіштігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу
	5.7 Тану әдістері	4. 5. 7. 1 судағы әр түрлі денелерге әсер ететін Архимед күшін тексеру, нәтижесін кесте, түрінде ұсына алу; 4. 5. 7. 2 кесте түрінде нәтижелерді ұсына отырып, көлеңкенің кедергілердің өлшемінен және көзден кедергілерге дейінгі қашықтықтан тәуелділігін анықтау; 4. 5. 7. 3 кесте түрінде нәтижесін ұсына отырып, жарықтың шағылысуы, жұтылу қасиеттерін тексеру; 4. 5. 7. 4 белгілі бір кедергілердің дыбыстың дауыстығына және таралуына әсерін атай білу және нәтижесін әр түрлі тәсілдермен көрсете білу; 4. 5. 7. 5 әр түрлі материалдардың жылу өткізгіштігін анықтау, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу; 4. 5. 7. 6 әр түрлі материалдардың электр өткізгіштігін тексеру, нәтижесін кесте түрінде ұсына алу

	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2020 жылғы 5 ақпандағы № 51 бұйрығына 64-қосымша
	Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығына 609-қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы

1 - тарау. Жалпы ережелер

1. Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасы Заңының 5 бабы 6) тармақшасына сәйкес әзірленген.

2. Бағдарламаның мақсаты –ұлттық және жалпыадами құндылықтар ұстанымын сақтай отырып адам, қоғам және табиғаттың өзара байланысуы мен өзара тәуелділігі туралы білім алушылардың білім жүйесін қалыптастыру.

3. Бағдарлама міндеттері:

1) қоршаған ортаны тану және географиялық-тарихи ойлауын дамытудың ғылыми негіздерін қалыптастыру;

2) Қазақстанның тарихи және заманауи оқиғаларын, оның себептері, даму қарқыны, ерекшеліктері мен ұқсастығы, мәртебесі туралы білімдерін қалыптастыру;

3) өзінің және басқа ұлттардың салт-дәстүрлері мен мәдениетін, ұлттық және жалпыадами құндылықтарын құрметтеу сезімін қалыптастыру;

4) білім алушының жеке тұлғалық, қоғамдық және ұлттық, адамгершілік пен патриоттық санасын қалыптастыру;

5) табиғат, әлеуметтік және технологиялық ортада өмір қауіпсіздік ережесін есепке ала отырып, білім алушылардың мінез-құлық нормаларын қалыптастыру;

6) жеке тұлғалық қасиеттерін қалыптастыру: ұқыптылық, ерік-жігер, бастаған ісін соңына дейін жеткізу, қызметтерін жоспралау, өзін-өзі басқара алуды жүзеге асыру.

4. Түзете-дамыту міндеттері:

1) дамуындағы ауытқушылықты уақытында тиімді жеңе білу: есте сақтау, ойлау, зейін, қиял, қабылдау, сөйлеу тілін, эмоционалды-ерік-жігер сферасын дамыту;

2) білім алушыларды әлеуметтік ортаға мүмкінідігінше бейімдеу.

2 - тарау. Оқу процесін ұйымдастырудағы педагогикалық тәсілдер

5. Оқу процесін ұйымдастыруда психикалық дамуы тежелген әр білім алушылардың ерекшеліктері ескеріледі:

1) себеп-салдар байланыстарының алгоритмін құру, сөздік және жазбаша нұсқау бойынша жұмыстарды орындау барысында қиындық тудыртатын ойлау және ойлауды қажет ететін операцияларының негізгі түрлерінің толыққанды қалыптаспауы;

2) берілген сұрақтың жауабын құрастыру, тақырып бойынша кейбір сұрақтар мен сөздерді түсінуде, терминологиялық сөздерді қолдануда, ретпен мазмұндап беру, сөздік материалдарды түсініп, өзбетінше айтып беруде қиындық тудыратын есту және сөйлеу арқылы берілетін ақпараттарды толыққанды өңдей алмауы;

3) карта және жоспар бойынша бағдарлану, кеңістік қатынастарды меңгеру, шынайы нысан мен оның бейнесін сәйкестендіруде қиындық тудыратын көру, көру арқылы кеңістіктік ақпараттарды өңдей алудың толыққанды жетілмеуі;

4) білім алушылардың тез шаршауы, зейінді тұрақтандыру мен шоғырлануындағы қиындықтар жаңа білімді меңгеруде кедергі тудырады.

6. Оқу процесін ұйымдастыруда білім алушының ерекше білім алуын қанағаттандыруға бағытталған педагогикалық тәсілдер қолданылады:

1) саралап оқыту қағидасы оқу материалын меңгеру кезінде байқалатын білім алушылардың вариативті типологиялық ерекшеліктерімен байланысты болады және олардың білім, білік, дағдылардың менгеруінің сапасына әсер етеді;

2) жүйелі-әрекеттік тәсіл -білімді, білікті және дағдыларды табысты меңгеруді ғана емес, сонымен қатар әлем бейнесін қалыптастыру мен кез келген пәнді тану аясында әмбебап оқу әрекетін қалыптастыру негізінде жалпы мәдени және жеке тұлғаның дамуына жағдайлар құруға бағытталған;

3) жобалау тәсілі- білім алушы өз алдына мақсат қоя отырып, оны шешу жолдарын өздігімен табуға бағытталған; проблемалық жағдайды шешу үшін біріккен әдіс пен әрекетпен сипатталады;

4) коммуникативтік тәсіл – ақпаратты беру және хабарлау, тілдік қатынас барысында білім, білік және дағдыларымен алмасу; тіл арқылы қатынас жасау қабілеттілігі оқытудың нәтижесі болып табылады.

5) оқытудың практикалық бағыты білім алушылардың оқыған материалы мен практикалық іс-әрекеті арасындағы тығыз байланысын, практикалық-бағдарлық міндеттерді шешуде білімдері мен қабілеттерінің қалыптасуын болжайды.

7. Әдістемелік қамтамасыз ету келесідей болжамды ұсынады:

1) күрделі тапсырманы орындау алдында практикалық жаттығулар мен сөздік жұмысты енгізу арқылы арнайы дайындық жұмысын жүргізу;

2) түрлі ұғымдарды меңгерудің базасын құру үшін заттық-тәжірибелік әрекетті ұйымдастыру; білім алушылардың өз әрекеттерін басқару, бағалау және жоспарлай алуын қалыптастыру;

3) білім алушының абстракторлы ойлауын (заттық көрнекіліктер шартты иллюстративті, графикалық және кесте түріне ауыстыру) дамыту мақсатында сабақ барысын қол жетімді көрнекі және дидактикалық материалдармен (демонстрациялық және үлестірмелі) қамтамасыз ету;

4) оқу материалдардың көлемін біртіндеп ұлғайту, тапсырмаларды күрделендіру, жаттықтыру жаттығулар санын біртіндеп көбейту, өтілген материалдарды ретпен жалпылау;

5) білім алушылардың жады ерекшеліктерін есепке ала отырып қол жетімді нұсқаулықтар, үлгіге сүйене отырып тапсырмаларды қолдану, өткен тақырыпты қайталау және бекіту үшін жаттығулар ұйымдастыру;

6) танымдық әрекетті белсендіру амалдарын қолдану.

8. Педагогикалық құралдармен қолдау көрсету келесідей болып табылады:

1) компенсаторлық сипаты бар тапсырмалар мен жаттығуларды енгізу: графикалық тапсырмалар, имитациялық жаттығулар, әртүрлі бағытта жүргізу, нүкте бойынша заттарды сызу, хат жазу, бояу;

2) ойлау дамуының деңгейін ескеретін, түсінуге қолжетімді көрнекі дидактикалық материалдарды қолдану;

3) әрекеттер түрін ауыстыру, зейінің шаршау белгілерінің пайда болу кезінде білім алушылардың жұмыс қабілеттілігін қосымша бақылауды эүзеге асыру;

4) ойын сәттерін, алуантүрлі тапсырма түрлерін қолдану;

5) ақпаратты қажетті мөлшерде пайдалану;

6) алуан түрлі әрекет түрінде дағдыларды бекіту;

7) өз әрекетін білім алушыларға түсіндіре алу, өзаратүсінісу, өзін тексеру мен жоспарлауды ұйымдастыру.

9. Ең тиімді педагогикалық технологиялар:

1) түрлі деңгейде оқыту технологиясы қабілеттілігі мен жеке ерекшеліктеріне тәуелді білім алушының оқу материалдарын әртүрлі деңгейде меңгеру мүмкіндігімен оқу процесін ұйымдастыруға мүмкіндік береді;

2) оқытуда іскерлік қарым-қатынас педагог пен білім алушының біріккен әрекетін дамыту идеясы ретінде білім алушының бойындағы мүмкіндігіне қарай бейімдеуге мүмкіндік береді;

3) проблемалық оқыту технологиясы - өз жұмысын алдын ала болжауды, жоспарлауды, ерекше шығармашылық амалдарды қолдануды қажет ететін мотивацияны құру процессі;

4) ойын технологиясы сабақ барысында білім алушының белсенді танымдық қызығушылықтарын танытуға мүмкіндік беретін дидактикалық ойындар, ойын жағдаятын құруды, практикалық әрекетті кеңейтуге, өз потенциалын жүзеге асыруға мүмкіндік беруді болжайды;

5) денсаулық сақтау технологиясы білім алушының денсаулығын сақтауды қамтамасыз етуге мүмкіндік береді;

6) оқытудың ақпараттық-коммуникациялық технологиясы білім алушының ақпаратты даярлау мен хабарлау процесін жеңілдетуді жүзеге асыратын құралдарының бірі компьютер болып табылады;

7) оқытудың компенсаторлық технологиясы -білім алушының жүйке жүйесі мен денсаулығын нығайту және сақтау, жұмысқа қабілеттілігіндегі ауытқушылықты жоятын және компенсаторлық қызметін іске асыруға мүмкіндік беретін оңалту кеңістігін құрады;

8) сыни ойлау технологиясы білім алушының өз жұмысын жоспаралауға, проблеманы шешу жолдарын табуға, өз қателігін көру мен түзетуге мүмкіндік береді.

10. Оқу пәні бойынша сабақ оқыту технологияларын қолдану арқылы жүргізіледі: проектор, диапроектор, аудиовизуалдық құралдар (грамтаспа, фильмдер және мультфильмдер, ақпараттық технологиялар).

11. Оқытуда қолданылады:

1) статистикалық оқу құрал (оқу кестесі, суреттер, фоталар, слайдтар, географиялық карта, атлас);

2) оқытудың көмекші құралдары (компас, планшет, бөлінуі бар өлшеу лентасы);

3) көрнекі құралдар.

12. Мұғалім білім алушының мүмкіндіктерін есепке ала отырып формативті және суммативті бағалау үшін тапсырмалар құрастырады. Төмендегілер рұқсат етіледі:

1) грамматикалық және семантикалық рәсімдеу бойынша тұжырымдамаларды жеңілдету;

2) көп буынды нұсқауды тапсырманы орындаудың қадамдылығын көрсететін қысқа мағыналық бірліктерге бөлу;

3) қажетті жағдайда сараланған көмек беру: ынталандырушы (мақұлдау, эмоционалды қолдау), ұйымдастырушы (зейін аудару, жұмысты орындауға шоғырландыру, өзін-өзі тексеру қажеттілігі туралы ескерту), бағыттаушы (тапсырмаға нұсқаулықты қайталау және түсіндіре алу);

4) тапсырмаларды орындауға уақытты ұлғайту.

3 - тарау. "Дүниетану" пәнінің мазмұнын ұйымдастыру

13. "Дүниетану" пәні бойынша оқу жүктемесінің көлемі:

1) 0-сыныпта–аптасына 1 сағат, оқу жылына 32 сағатты;

2) 1-сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылына 33 сағатты;

3) 2-сыныпта - аптасына 1 сағат, оқу жылына 34 сағатты;

4) 3-сыныпта–аптасына 1 сағат, оқу жылына 34 сағатты;

5) 4-сыныпта–аптасына 1 сағат,оқу жылына 34 сағатты құрайды.

14. Оқу пәнінің мазмұны оқытудың бөлімдері бойынша ұйымдастырылған. Бөлімдер күтілетін нәтиже түрінде сынып бойынша оқытудың мақсаттары көрсетілген бөлімшелерге бөлінген.

15. Бағдарлама мазмұны 3 бөлімді қамтиды:

1) "Мен және қоғам" бөлімі;

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі;

3) "Тарих беттерінен" бөлімі.

16. "Мен және қоғам" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) мен және менің отбасым;

2) мектеп және мектеп бірлестігі;

3) менің шағын Отаным;

4) денсаулық және қауіпсіздік;

5) құқтар мен міндеттер;

6) мерекелер.

17. "Елімнің табиғаты" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) жергілікті жерде бағдарлану;

2) климат және ауа райы;

3) табиғи жағдайлар және олардың әсері;

4) туризм.

18 "Тарих беттерінен" бөлімі келесідей бөлімшелерді қамтиды:

1) ежелгі мәдениет және өркениеттер;

2) Қазақстанның тарихи түп тамыры;

3) Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар;

4) көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері;

5) Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм.

19. 0-сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білу: жеке гигиена, пайдалы және пайдасыз тамақтардың денсаулыққа әсерін түсіну, күнтәртібін сақтаудың маңыздылығын түсіндіре алу, үйде және күнделікті баратын орындарда қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін сақтау, алуантүрлі көліктердің түрлерін, көрнекілік бойынша көкжиек жақтарын, Қазақстан Республикасының мемлекеттік символдарын, өзінің және достарының ұлт түрлерін атау;

2) түсіну: отбасы, отбасы мүшелері, туыстық қатынас, мектеп, метепте дұрыс жүріс-тұрыс нормаларын түсіну, күн тәртібін түсіну және сақтау, отбасылық мереке, Тәуелсіз мемлекеттің негізгі мерекелерін түсіну;

3) қолдану: өз көшесін сипаттау, мекен-жайын, алуантүрлі көлік түрлерін айту,денсаулыққа пайдалы және зиян тағамдарға мысал келтіре алу, үйде, қоғамдық орындағы күнделікті жағдайларда қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін түсіндіре алу;

4) талдау: отбасы ішінде өзінің алатын орнын анықтау, алуантүрлі көлік түрлерінің қызметтерін түсіндіре алу, өзін мектеп білім алушысы ретінде сипаттау, ауа райының өзгеруін баяндау, көрнекі материалдар негізінде Қазақстанның көрнекті және мәдени қайраткерлер туралы айтып беру.

20. 1- сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білу: тауар-ақша қатынастарының қарапайым нысандарын, мектептегі ұжымдық, топтық, жеке тұлғалық қатынастағы мінез-құлық нормалар мен ережелердітүсіндіре алу, өзінің мекен-жайын және тұрғылықты орналасқан жерін баяндау; басты көшелер, өзінің тұрғылықты жерінің көрнекті орындарын сипаттау, жаяу жүру қозғалысын басқаратын жол белгілерінің маңызын, жолда дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін баяндау, сурет немесе кесте түрінде үйден мектепке қауіпсіз барудың жопарын құру, "құқық және міндеттер" ұғымын, өзінің жеке тәжірибесінен отбасылық мереке туралы айтып беру, туризм" және "турист" ұғымын, туризмнің негізі мақсаттарын, көрнекі материалдарды меңгеру негізінде ежелгі адамдардың өмірі, Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбасы, көрнекіліктің негізінде ежелгі тарихи ескерткіштер, меңгерген материалдар негізінде сақтардың өмірі мен ескерткіштерін туралы әңгімелеп беру; ежелгі жазбалардың бейнесін, дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис тарихы, тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері "тауар", "ақша", "тауар-ақша қатынастары" туралы әңгімелеу;

2) түсіну: отбасы мүшелерінің бір-біріне қамқорлық көрсетудің маңызын, заттарды қолданудағы өзінің және отбасының қажеттілігінің құрылымын, адам өміріндегі меткептің маңыздылығын; мектептегі ұжымдық және топтық, жеке тұлғалық қатынаста дұрыс мінез-құлық танытудың маңыздылығын, өзінің құқытары мен міндеттерін, жауапкершілігін;

3) қолдану: тауар-ақша қатынастарын, мектептегі ұжымдық және топтық, жеке тұлғалық қатынаста дұрыс мінез-құлық танытудың ережесін, жеке гигиенаны сақтау; тамақтану тәртібін сақтау қажеттілігін, жаяу жүру қозғалысын басқаратын жол белгілерінің маңызын, жолда дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін, сурет немесе кесте түрінде үйден мектепке қауіпсіз барудың жопарын құра білу;

4) талдау: заттарды қолданудағы өзінің және отбасы мүшелерінің қажеттілігін, өзін мектеп білім алушысы және сынып ұжымының бір мүшесі ретінде сипаттау, сурет немесе кесте түрінде үйден мектепке қауіпсіз барудың жоспарын құру, Қазақстан Республикасының мемлекеттік символдарын басқа мемлекеттің символдарынан ажырату.

21. 2 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білу: мектеп әр аймағының функионалдық орналасуын, оның қызметін, мектептегі сабақ және сабақтан тыс қызметтердің түрлері мен функцияларын, мектеп бірлестігіндегі сынып мүшелерінің құрылымы мен қызметтерін, өз сыныбының мүшелерін, өзінің жергілікті жеріндегі көрнекі орындарды сипаттау, көмек сұрау үшін жағдайды анықтау және жедел көмек көрсету қызметін, қоғамдық көлікте дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін атау, Қазақстан республикасының мемлекеттік мерекелерін және оның маңызын атау, көкжиек жақтарының бағыттарын және белгілерін атау, ауа райының адам өмірі мен қызметіне ықпалын білу, ауа райын шартты белгілермен белгілеу, әр жыл мезгіліне байланысты табиғат аясында бос уақытын өткізу әрекетінің түрлерін сабақ барысында өткізу мүмкіндігі, ауыл шаруашылықта маңызды рөл алатын табиғаттың ірі нысандары (тау, жазық, өзен және көлдер), табиғаттың өмірге қауіпті және жағымсыз болмыстар, туризмнің негізгі түрлерін атау, ежелгі адамдардың өмір салты, әйгілі ескерткіштер, ежелгі экспонаттар, сақтардың, ғұндардың өмір салты, Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбасы; әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, ежелгі жазбаларды бейнелеу, Ботай мәдениетінің ерекшелігін, Томирис туралы, Әл-Фарабидің ғылымға қосқан үлесі, Қазақстан Республикасының мемлекеттік символдарын басқа мемлекеттің символдарынан ерекшелігін, тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілерін, Қазақстан Республикасының мемлекеттік символдарының мәнін, Қазақстан Республикасының мемлекеттік символдарын қолдану аймағы, Қазақстан халқының достастығының мәнін білу;

2) түсіну: өз отбасының "этикалық нормасы" ұғымын, мектептегі сабақ және сабақтан тыс қызметтердің түрлері мен функцияларын, мектеп бірлестігіндегі сынып мүшелерінің құрылымы мен қызметтерін, қоғамға өз мүмкіндігін пайдалану қажеттілігін, "ұллтық және мемлекеттік мерекелер" ұғымын, табиғатта өзін-өзі ұстау ережелерін сақтау,жыл уақытына байланысты демалыс қызметінің әртүрлі түрлерімен табиғатта сабақ алу мүмкіндігі, өз жерінің табиғи жағдайларының жағымды және жағымсыз жақтары (рельеф, климат, өсімдік және жануарлар әлемі, су нысандары); туризмнің мәні, туристің негізгі мақсаты, Қазақстанда түрлі туризмнің түрлерін дамыту үшін нысандардызерттеу негізінде туристік нысандардың ерекшеліктерін түсіну;

3) қолдану: отбасы мүшелерінің әңгімелеуімен,отбасылық естеліктердің негізінде отбасының әр мүшесін ауызша сөйлеумен құрастыру, картадан Қазақстанның ірі өзендері мен көлдерін, қалаларын және өз ауданына баратын жолдарын көрсету, күнделікті өмір жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережесін (мектепте, үйде, қоғамдық ортада, көшеде, табиғат аясында), қоғамдық көлікте дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін, жергілікті белгілері бойынша көкжиектің жақтарын анықтау үшін жергілікті белгілер, көкжиек бағыттарын анықтау үшін компасты, "Менің құқығым мен міндеттерім" әңгіме құрастыру;

4) талдау: ата-анасымен әңгімелесу негізінде табыс көздерін анықтау, денсаулыққа пайдалы және зиян келтіретін тағамдарын, құқық, міндет және жауапкершілікті ажырату, ауа райының адам өміріне және қызметіне әсерін, адамның шаруашылық және күнделікті өмірінде ауа райының жағымды және жағымсыз жақтарын атау, ұсынылатын және өндірілетін шаруашылық арасындағы айырмашылықты айқындау.

22. 3 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білу: "өзін-өзі басқару" ұғымын, сыныпта өзін-өзі басқару ережерін, қоғамда қабылданған этикалық нормаларды; тұрмыстық құралдарды пайдалану ережесін;шынайы ортадағы қауіпті жағдайда өзін-өзі ұстау амалы, дене шынықтыру түрі, "Конституция" ұғымы,"масштаб" ұғымы, Жердегі климаттың негізгі түрлерін сипаттау, табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың қоныс аудару себептерін, табиғи- климаттық катаклизмалар және геологиялық жағдайлар туындағандағы дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін, Қазақстанның қызықты саяхаттау нысандарын, қазақстардың көшіп қону және тұрғылықты жерде өмір сүру ерекшеліктерін, "хан", "батыр", "би", "символ", "ресми", "ресми" емес ұғымдарының мәнін білу;

2) түсіну: көшіп қону және тұрғылықты жерде өмір сүру ерекшеліктерін а;понимать, бір туындаған сұраққа әртүрлі көзқарас бар екенін түсіну, 2 қала мен ауылдың байланысын, спорт түрлерін, оның негізгі белгілері бойынша топтастыру, Қазақстан Республикасы Конституциясының маңызын, мерекелердің мәнін, Қазақ халқының салтары мен дәстүрлерін, мәдениет пен тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңызын түсіну,әртүрлі материалдарды зерттей отырып түріктердің өмір салтын, Қазақ хандығының құрылу себебін, Қазақстанның ресми емес рәміздерінің маңызын түсіндіре алу ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументтері, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы"), тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіну;

3) қолдану: фотосуреттер немесе ағаш бейнесі түрінде өзінің туысқандық байланысын құру; өзінің жеке шығындарын айқындау және жоспарлау, бір аптаға бір айға нақты шығын жоспарын құру; өзін-өзі басқару ережерін түсіндіре алу, өзінің нұсқасын ұсыну, аудан картасынан қала мен ауылды ажырату және оларды картадан көрсете білу, білім алушылардың құқықтары мен міндеттеріне мысал келтіре алу, астрономиялық белгілер бойынша көкжиектің жақтарын анықтау; масштабты үлкейтіп кішірейте білу, шартты белгілерді қолданып, масштабты сақтай отырып жерглікті жердің жоспарын құру;

4) талдау: нақты мысал келтіре отырып өз отбасының құндылықтарын атау; қажетті отбасылық шығындарды атау, оның маңыздылығы мен мұқтаждық деңгейі бойынша анықтау; өзінің жеке шығындарын қысқарту жолдарын ұсыну, бірге туындаған сұрақтың бірнше шешу жолдары мен көзқарастарына қарамастан сынып ұжыммен дұрыс нұсқасын таңдау оның шешу жолын түсіндіре алу; адамдар арасындағы достық қатынастарының маңыздылығын өзінің өмір тәжірибесінен мысал келтіре алу және дәлелдеу; спорт түрлерін, оның негізгі белгілері бойынша топтастыру,қандай да бір спорт түрелімен айналысуға қажетті психикалық, жеке тұлғалық, дене дамуын анықтау; әртүрлі дерек көздері негізінде шынайы ортадағы қауіпті жағдайды айқындау, бағалау, түсіндіре алу; табиғи-климаттық катаклизмалар және геологиялық жағдайлар туындағандағы дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін құру, қазақстанның саяхаттау нысандары саяхаттаушыларға не үшін қызықты екенін түсіндіре алу, Тарихи мысалдарда хандардың, батырлардың, билердің рөлін түсіндіре алу, қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін шығармашылық түрде тарихи мысалдар келтіру.

23. 4 - сыныпқа арналған "Дүниетану" пәнінің базалық мазмұны:

1) білу: кіріс және шығыс түрлерін, "өнер ортасы" ұғымын, карта,глобустың қызметін түсіну және атау, олардан негізгі нысандары, карта мен глобустан параллель, меридиана, экватор белгілерін көрсету, адамның дамуына ауа райының әсер етуін, әртүрлі климаттың пайда болу себептерін, әртүрлі тарихи кезеңдердегі технологияның өрбуінің мәнін, ХХ-XXI ғаысырындағы (мәдениет, ғылым, білім, экономика) Қазақстанның жетістіктерін, еңбек және шығармашылық қызметтегі қацраткерлер, әлемдік аренадағы Қазақстанның рөлін білу;

2) түсіну: отбасылық кіріс және шығыс шығындары, "жеке тұлғалық қасиеттер", "әкімшілік-аумақтық бірліктер" "округ, ауданы, облыс" ұғымын, "экономикалық қызмет" ұғымын, қоғам өміріндегі Конституциясының маңыздылығын, "кәсіби мерекелер" ұғымын, басқа нысанға қарасты орналасқан нысанның орналасуын, карта,глобустың қызметін, Қазақстанның табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың өз жергілікті жеріндегі шаруашылық қызметін, өзінің жергілікті жеріндегі туындаған жер сілкінісі, су тасқыны, орман өртенуі, құрғашылық, боран соғудың себептерін зерттеу негізінде талдау жасау өзінің жергілікті жеріндегі туындаған жер сілкінісі, су тасқыны, орман өртенуі, құрғашылық, боран соғудың себептерін, тарихи мұражайлардың қызметін, қазақ халқының шығу тегін түсіну;

3) қолдану: кірісті ұлғайты, шығысты қысқартудың жолдарын ұсыну, көшбасшының қасиеттерін анықтау және сипаттама беру, әкімшілік-аумақтық бірліктерінің әр бірлесітігін (округ, ауданы, облыс) ажырату; әртүрлі дерек көздеріне сүйене отырып, өз жерінің экономикалық қызметін сипаттау және әңгімелеу картадан өзінің тұрғылықты жерінің маңызды экономикалық нысандарын анықтау, әртүрлі дене шынықтыру түрлерімен айналысу барысында алатын жарақаттың алдын алу үшін шараларды ұсыну; өнер ортасында өзінің өмір қауіпсіздігін жоспарлау, Қазақстан Республикасының азаматы ретінде өзінің міндеттері мен еркінділігін, демократтық құқықтарына мысал келтіре алу, өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып шығармашылық түрде кәсіби мерекелерді бейнелеу және ұсыну, карта мен глобустан негізгі нысандарды табу, карта мен глобустан параллель, меридиана, экватор белгілерін көрсету, Қазақстан, Астана, өз өз жері бойынша саяхаттау маршрутын құру, әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, сақ, ғұн, түрік, қазақ арасындағы байланысты кесте түрінде көрсету;

4) талдау: қоғам өміріндегі отбасының маңыздылығын дәлелдеу; отбасының әр мүшесінің қызметтік ролін анықтау;дене шынықтыру кезінде алынатын әртүрлі жарақаттың болу себептерін түсіндіре алу; мектептегі өзін-өзі басқару құрамына ену жолдарын түсіндіре алу; әртүрлі дерек көздерге сүйене отырып өнер ортасының өмірге қауіптілігін айқындау және бағалау; өзінің жергілікті жеріндегі туындаған жер сілкінісі, су тасқыны, орман өртенуі, құрғашылық, боран соғудың себептеріне талдау жасау, зерттеулер негізінде "Қазақстан" (ұлттық бренд) атауымен байланысты бірқатар мағыналық қауымдастықтарды ұсыну.

4 - тарау. Оқыту мақсаттарының жүйесі

24. Бағдарламада, оқыту мақсаттары кодтық белгімен берілген. Кодта бірінші сан сыныпты, екінші және үшінші сан –бағдарламаның бөлімдері мен бөлімшелері, төртінші сан оқу мақсатының нумерациясын көрсетеді. Мысалы, 2.2.1.4 кодында: "2" – сынып, "2.1" – бөлімше, "4" – оқу мақсатының нумерациясы.

25. Оқыту мақсаттарының жүйесі бойынша күтілетін нәтижелер:

1) "Мен және қоғам" бөлімі:

1-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
1.1 Менің отбасым	0. 1. 1. 1 "Отбасы" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 0. 1. 1. 2 басқа отбасы мүшелерімен туыстық байланысында өзінің отбасында алатын орынын атай білу	1. 1. 1. 1 отбасы мүшелері өзара қарым-қатынаста қамқорлық таныту қажеттілігін түсіндіре алу, мысал келтіре алу; 1. 1. 1. 2 "тауар" "ақша" "тауар-ақшаларының байланысы"ұғымдарының мәнін, тауар-ақша қатынастарының қарапайым формасын түсіндіре алу; 1. 1. 1. 3 адамға және оның отбасы өмір сүруіне қажетті заттарды атай білу	2. 1. 1. 1 отбасы мүшелерінің әңгімелеуімен, отбасылық естеліктердің негізінде отбасының әр мүшесін ауызша (қажетті сөздермен) құрастыра алу 2. 1. 1. 2 "Этикалық нормалар" ұғымының мәнін, мысал негізінде өз отбасының этикалық нормаларын түсіндіре алу; 2. 1. 1. 3 түрлі деректерді меңгере отырып қоғамның этикалық нормаларын түсіндіре алу; 2. 1. 1. 4 ата-анасымен әңгімелесу негізінде табыс көздерін анықтай алу	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелері арасындағы туыстық жақындығын түсіндіре алу; 3. 1. 1. 2 фотосуреттер немесе ағаш бейнесі түрінде өзінің туысқандық байланысын құрастыра алу; 3. 1. 1. 3 нақты мысал келтіре отырып өз отбасының құндылықтарын атай білу; 3. 1. 1. 4 қажетті отбасылық шығындарды атай білу, оның маңыздылығы мен мұқтаждық деңгейі бойынша анықтай алу; 3. 1. 1. 5 мұғалімнің көмегімен өзінің жеке шығындарын айқындау және жоспарлау, бір аптаға бір айға нақты шығын жоспарын құрастыра алу; 3. 1. 1. 6 мұғалімнің көмегімен өзінің жеке шығындарын қысқарту жолдарын ұсына алу	4. 1. 1. 1 қоғам өміріндегі отбасының маңыздылығын дәлелдей алу; 4. 1. 1. 2 отбасының әр мүшесінің қызметтік ролін анықтай алу; 4. 1. 1. 3 отбасылық кіріс және шығыс шығындарын ажырата алу; кіріс және шығыс түрлерін білу; 4. 1. 1. 4 кірісті ұлғайты, шығысты қысқартудың жолдарын ұсына алу
1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	0. 1. 2. 1 мектепте дұрыс мінез-құлық нормалары мен ережелерін орындай алу; 0. 1. 2. 2 мысал ретінде өзінің күн тәртібін құрастыра алу; 0. 1. 2. 3 өзін білім алушы ретінде сипаттай алу	1. 1. 2. 1 адам өміріндегі мектептің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 2. 2 мектеп ұжымында,топта өзара қарым-қатынас жасау нормалары мен ережелерін ұстана алу; 1. 1. 2. 3 сынып ұжымының бір мүшесін және өзін білім алушы ретінде сипаттай алу	2. 1. 2. 1 мектептің әр аймағының функионалдық орналасуын, оның қызметін айқындау және атай білу; 2. 1. 2. 2 мектептегі сабақ және сабақтан тыс қызметтердің түрлері мен функцияларын түсіндіре алу; 2. 1. 2. 3 мектеп қоғамының құрылымы мен қызметінің анықтай алу; 2. 1. 2. 4 өз сыныптастары туралы әңгімелеу, өз сыныбын сипаттай алу	3. 1. 2. 1 "өзін-өзі басқару" ұғымын, сыныпта өзін-өзі басқару ережерін түсіндіре алу, өзінің нұсқасын ұсына алу; 3. 1. 2. 2 бір туындаған сұраққа әртүрлі көзқарас бар екенін түсіну және мысал келтіре алу; 3. 1. 2. 3 бірге туындаған сұрақтың бірнше шешу жолдары мен көзқарастарына қарамастан сынып ұжыммен дұрыс нұсқасын таңдау оның шешу жолын түсіндіре алу; 3. 1. 2. 4 қоғамда қабылданған мінез-құлық этикетінің нормаларын түсіндіре алу және мысал келтіре алу; 3. 1. 2. 5 адамдар арасындағы достық қатынастарының маңыздылығын өзінің өмір тәжірибесінен мысал келтіру және дәлелдей алу	4. 1. 2. 1 мектептегі өзін-өзі басқару құрамына ену жолдарын түсіндіре алу; 4. 1. 2. 2 "жеке тұлғалық қасиеттер" ұғымын түсіну және түсіндіре алу, көшбасшының қасиеттерін анықтай алу және сынып көшбасшысына сипаттама беру
1.3 Менің кіші Отаным	0. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атай білу және көшесін сипаттап беру	1. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атай білу және өзінің тұрғылықты жерін сипаттап беру; 1. 1. 3. 2 өзінің тұрғылықты жерінің көрнекі орындарын және басты көшелерін сипаттай алу	2. 1. 3. 1 шығармашылық жұмыс түрінде дербес зерттеу жасау негізінде өзінің тұрғылықты жерінің көрнекті орындарын сипаттай алу және бейнелеу; 2. 1. 3. 2 картадан Қазақстанның ірі өзендері мен көлдерін, қалаларын және өз ауданына баратын жолдарын көрсете алу	3. 1. 3. 1 аудан картасынан қала мен ауылды ажырата алу және оларды картадан көрсете білу; 3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын түсіндіре алу және мысал келтіре алу	4. 1. 3. 1 "Әкімшілік-аумақтық бірліктер", "округ, ауданы, облыс" ұғымын түсіндіре алу, әкімшілік-аумақтық бірліктерінің әр бірлесітігін (округ, ауданы, облыс) ажырата алу; 4. 1. 3. 2 "экономикалық қызмет" ұғымын түсіндіре алу және әртүрлі дерек көздеріне сүйене отырып, өз жерінің экономикалыққызметін сипаттай алу және әңгімелеу; 4. 1. 3. 3 картадан өзінің тұрғылықты жерінің маңызды экономикалық нысандарды көрсете алу
1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 0. 1. 4. 2 "пайдалы" және "зиян келтіретін тағамдарына" мысал келтіре алу; 0. 1. 4. 3 қоғамдық орта мен үй жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін орындай алу; 0. 1. 4. 4 көлік түрлерін атай білу, оның қызметі бойынша анықтай алу	1. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 1. 1. 4. 2 жолда жүру ережесін, жаяу жүру жолын басқарып тұратын белгілердің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 4. 3 сурет немесе кесте түрінде үйден мектепке қауіпсіз бару жолының жоспарын құрастыра алу	2. 1. 4. 1 денсаулыққа пайдалы және зиян келтіретін тағамдарын атай білу, айырмашылығын ажырата алу және мысал келтіре алу; 2. 1. 4. 2 күнделікті өмір жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережесін (мектепте, үйде, қоғамдық ортада, көшеде, табиғат аясында) түсіндіре алу; 2. 1. 4. 3 көмек сұрау үшін жағдайды анықтай алу және жедел жәрдем көрсете алуқызметін атай білу; 2. 1. 4. 4 қоғамдық көлікте дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін түсіндіре алу	3. 1. 4. 1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережесін атай білу; 3. 1. 4. 2 спорт түрлерін, оның негізгі белгілері бойынша топтастыру,қандай да бір спорт түрелімен айналысуға қажетті психикалық, жеке тұлғалық, дене дамуын анықтай алу; 3. 1. 4. 3 әртүрлі дерек көздері негізінде шынайы ортадағы қауіпті жағдайды айқындау, бағалау, түсіндіре алу; 3. 1. 4. 4 шынайы ортада өмірге қауіпті жағдай туындағандағы дұрыс жүру-тұрыс амалын атай білу	4. 1. 4. 1 дене шынықтырудағы әртүрлі жарақат түрлерінің себептерін түсіндіре алу; 4. 1. 4. 2 әртүрлі дене шынықтыру түрлерімен айналысу барысында алатын жарақаттың алдын алу үшін шараларды ұсына алу; 4. 1. 4. 3 "өнер ортасы" ұғымын түсіндіре алу, әртүрлі дерек көздерге сүйене отырып өнер ортасының өмірге қауіптілігін айқындау; 4. 1. 4. 4 өнер ортасында өзінің өмір қауіпсіздігін жоспарлау
1.5 Құқықтар мен міндеттер		1. 1. 5. 1 өзінің құқығын, міндеттерін, жауапкершілігін атай білу, мысал келтіре алу	2. 1. 5. 1 өз өмірінен мысал келтіре отырып, жауапкершілік пен міндеттер, құқықтарды түсіндіре алу; 2. 1. 5. 2 қоғамға пайдалы болу қажеттілігін түсіндіре алу	3. 1. 5. 1 Қазақстан Республикасының Конституциясының маңыздылығын атай білу; 3. 1. 5. 2 білім алушылардың құқықтары мен міндеттеріне мысал келтіре алу	4. 1. 5. 1 қоғам өміріндегі Конституциясының маңыздылығын түсіндіре алу; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде өзінің міндеттері мен еркінділігін, демократтық құқықтарына мысал келтіре алу
1.6 Мерекелер	0. 1. 6. 1 "отбасылық мереке" ұғымын түсіндіре алу	1. 1. 6. 1 жеке тәжірибесінен отбасылық бір мерекені сипаттап беру	2. 1. 6. 1 Қазақстан Республикасының мемлекеттін мерекелерін атай білу,оның маңыздылығын түсіндіре алу	3. 1. 6. 1 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып Қазақстаның халық дәстүрлері мен салттары, халықтың мерекелерінің мәнін әңгімелеу	4. 1. 6. 1 "кәсіби мерекелер" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 4. 1. 6. 2 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып шығармашылық түрде кәсіби мерекелерді бейнелеу және ұсына алу

2) "Елімнің табиғаты" бөлімі:

2-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 көкжиектің жақтарын және оны анықтай алудың амалдарын атай білу;	1. 2. 1. 1 көкжиектің жақтарын және оны анықтай алудың амалдарын атай білу; 1. 2. 1. 2 табиағатта дұрыс жүрудің ережелерін білу және түсіндіре алу	2. 2. 1. 1 компас және жергілікті белгілері бойынша көкжиектің жақтарын анықтай алу; 2. 2. 1. 2 көкжиек бағыттарын белгілеу (БШ, СШ, ОШ, ОБ). 2. 2. 1. 3 табиғатта дұрыс жүрудің ережелерін сақтау қажеттілігін түсіндіре алу	3. 2. 1. 1 астрономиялық белгілер бойынша көкжиектің жақтарын анықтай алу; 3. 2. 1. 2 "масштаб" ұғымын түсіну 3. 2. 1. 3 масштабты үлкейтіп кішірейте білу; 3. 2. 1. 4 шартты белгілерді қолданып, масштабты сақтай отырып жерглікті жердің жоспарын құрастыра алу	4. 2. 1. 1 басқа нысандарға қарасты орналасқан нысандарға орналасуын анықтай алу; 4. 2. 1. 2 карта, глобустың қызметін түсіну және атай білу, олардан негізгі нысандарды көрсете алу; 4. 2. 1. 3 карта мен глобустан параллель, меридиана, экватор белгілерін көрсете алу
2.2 Климат және ауа райы	0. 2. 2. 1 ауа райының өзгеруін сипаттай алу	1. 2. 2. 1 ауа райының адамның өмір әрекетіне әсер ететінін анықтай алу	2. 2. 2. 1 ауа райының адамның өмір әрекетіне әсер ететінін анықтай алу; 2. 2. 2. 2 ауа райын белгілеу үшін шартты белгілерді қолдану; 2. 2. 2. 3 адамның шаруашылық және күнделікті өмірінде ауа райының жағымды және жағымсыз жақтарын атай білу	3. 2. 2. 1 жер шарындағы негізгі климат түрлерінің сипаттарын атай білу; 3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы кезінде дұрыс жүріс-тұру ережелерін құрастыра алу	4. 2. 2. 1 адамның дамуына ауа райының әсер ететінің түсіндіре алу; 4. 2. 2. 2 әртүрлі климаттың пайда болу себептерін атай білу
2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	0. 2. 3. 1 адам қызметіне жыл мезгілдеріндегі ауа райының әсер етуін атай білу	1. 2. 3. 1 түрлі бос уақыт қызметімен айналысу үшін жыл мезгілдерінің пайдасы мен жағымсыз ықпалын анықтай алу	2. 2. 3. 1 әр жыл мезгілінде табиғат аясында бос уақытын өткізу әрекетінің түрлерін атай білу; 2. 2. 3. 2 табиғаттың ірі нысандарының (тау, жазық, өзен және көлдер) ауыл шаруашылықта алатын маңызды рөлін атай білу; 2. 2. 3. 3 өзінің тұрғылықты жеріндегі табиғи жағдайлардың (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандаа) жағымды және жағымсыз жақтарын зерттеу негізінде атай білу 2. 2. 3. 4 табиғаттың өмірге қауыпті және жағымсыз болмыстарын атай білу және ажырата алу	3. 2. 3. 1 табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың қоныс аудару себептерін түсіндіре алу; 3. 2. 3. 2 табиғи- климаттық катаклизмалар және геологиялық жағдайлар туындағандағы дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін атай білу	4. 2. 3. 1 Қазақстанның табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың өз жергілікті жеріндегі шаруашылық қызметін түсіндіре алу; 4. 2. 3. 2 өзінің жергілікті жеріндегі туындаған жер сілкінісі, су тасқыны, орман өртенуі, құрғашылық, боран соғудың себептерін зерттеу негізінде талдау жасай алу
2.4 Туризм	0. 2. 4. 1 туризм және саяттаушыұғымын ажырата алу	1. 2. 4. 1 туризмжәне саяттаушыұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 4. 2 туризмнің негізгі мақсатын атай білу	2. 2. 4. 1 туризмнің маңызын түсіндіре алу; 2. 2. 4. 2 туризмнің негізгі түрлерін атай білу және ажырата алу; 2. 2. 4. 3 туризмнің негізгі мақсатын анықтай алу; 2. 2. 4. 4 Қазақстанда саяхаттаудың түрлерін дамытудың негізгі зерттеу нысандарын анықтай алу; 2. 2. 4. 5 саяхаттау нысандарының ерекшеліктерін атай білу	3. 2. 4. 1 Қазақстанның қызықты саяхаттау нысандарын атай білу; 3. 2. 4. 2 қазақстанның саяхаттау нысандарының саяхаттаушыларға не үшін қызықты екенін түсіндіре алу	4. 2. 4. 1 қолжетімді ақпараттарды (интернет, кітап, АҚТ) қолдану арқылы Қазақстан, Астана, өз өз жері бойынша саяхаттау маршрутын құрастыра алу

3) "Тарих беттерінен" бөлімі:

3-кесте

Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
	0-сынып	1-сынып	2-сынып	3-сынып	4-сынып
3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	0. 3. 1. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру	1. 3. 1. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру; 1. 3. 1. 2 көрнекіліктің негізінде ежелгі тарихи ескерткіштерді атай білу	2. 3. 1. 1 иллюстрацияларға және жоспарға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру; 2. 3. 1. 2 әйгілі ескерткіштер, ежелгі экспонаттар туралы әңгімелеу; 2. 3. 1. 3 көрнекі материалдар негізінде ұсынылатын және өндірілетін шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтай алу	3. 3. 1. 1 көшіп қону және тұрғылықты жерде өмір сүру ерекшеліктерін атай білу; 3. 3. 1. 2 мәдениет пен тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңызын түсіну және бағалау	4. 3. 1. 1 әртүрлі тарихи кезеңдердегі технологияның өрбуінің мәнін түсіндіре алу; 4. 3. 1. 2 тарихи мұражайлардың қызметін түсіну; 4. 3. 1. 3 өз мұражайының жоспарын ұсына алу
3.2 Қазақстанның тарихи түп тамыры	0. 3. 2. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып сақтардың өмір салты туралы айтып беру	1. 3. 2. 1 меңгерген материалдар негізінде сақтардың өмірі мен ескерткіштерін сипаттап беру	2. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттап беру; 2. 3. 2. 2 иллюстрацияларға сүйене отырып ғұндардың өмір салты туралы айтып беру	3. 3. 2. 1 әртүрлі материалдарды зерттей отырып түріктердің өмір салтын түсіндіре алу	4. 3. 2. 1 әртүрлі дерек көздері негізінде қазақ халқының шығу тегін түсіну және түсіндіре алу; 4. 3. 2. 2 әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, сақ, ғұн, түрік, қазақ арасындағы байланысты кесте түрінде көрсете алу
3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	0. 3. 3. 1 мұғалімнің және көрнекі құралдардың көмегімен Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбаның пайда болуын түсіндіре алу	1. 3. 3. 1 Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбасы туралы білу; 1. 3. 3. 2 әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, ежелгі жазбаларды бейнелеу және сипаттай алу	2. 3. 3. 1 Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбасы туралы айту, әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, ежелгі жазбаларды бейнелеу; 2. 3. 3. 2 Ботай мәдениетінің ерекшелігін сипаттай алу;	3. 3. 3. 1 Қазақ хандығының құрылу себебін түсіндіре алу	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғасырындағы (мәдениет, ғылым, ібілім, экономика) Қазақстанның жетістіктерін түсіндіре алу және атай білу
3.4 Атақтытарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 көрнекі материалдар негізінде Қазақстанның көрнекті тұлғалары туралы тарихты айтып беру	1. 3. 4. 1 дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис тарихын баяндау	2. 3. 4. 1 дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис туралы айту; 2. 3. 4. 2 әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы айта алу	3. 3. 4. 1 "хан", "батыр", "би" ұғымдарын білу; 3. 3. 4. 2 Тарихи мысалдарда хандардың, батырлардың, билердің рөлін түсіндіре алу; 3. 3. 4. 3 қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін шығармашылық түрде тарихи мысалдарда айта алу	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек кәсіптерінің көрнекті қайраткерлерінің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін атай білу	1. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін басқа елдердің рәміздерінен ажырата алу; 1. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы айту	2. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін басқа елдердің рәміздерінен ажырата алу; 2. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы айту; 2. 3. 5. 3 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік рәміздерінің мағынасын түсіндіре алу; 2. 3. 5. 4 бақылау негізінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қолдану саласын атай білу; 2. 3. 5. 5 Қазақстан халқы достығының маңызын түсіндіре алу	3. 3. 5. 1 "символ", "ресми", "ресми емес" ұғымдарын білу"; 3. 3. 5. 2 Қазақстанның ресми емес рәміздерінің маңызын түсіндіре алу ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументтері, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы"); 3. 3. 5. 3 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіну және түсіндіре алу	4. 3. 5. 1 зерттеулер негізінде "Қазақстан" (ұлттық бренд) атай білуымен байланысты бірқатар мағыналық қауымдастықтарды ұсына алу; 4. 3. 5. 2 Қазақстанның әлемдік аренадағы рөлін білу және түсіндіре алу

26. Бағдарлама психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4-сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасының ұзақ мерзімді жоспары негізінде осы Бағдарламаның қосымшасына сәйкес жүзеге асырылады. Ұзақ мерзімді жоспарда барлық сынып бойынша әр бөлімде қамтылатын оқу мақсаттарының көлемі белгіленген.

27. Бөлім мен тақырыптар бойынша сағат сандарын бөлу мұғалімнің еркіне қалдырылады.

Бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасына қосымша

Психикалық дамуы тежелген білім алушыларға арналған бастауыш білім беру деңгейінің 0-4 сыныптары үшін "Дүниетану" пәнінен жаңартылған мазмұндағы үлгілік оқу бағдарламасын жүзеге асыру бойынша ұзақмерзімді жоспар

1) 0-сынып:

1-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	0. 1. 2. 1 мектепте дұрыс мінез-құлық нормалары мен ережелерін орындай алу;
	1.1 Менің отбасым	0. 1. 1. 1 "отбасы" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 0. 1. 1. 2 басқа отбасы мүшелерімен туыстық байланысында өзінің отбасында алатын орынын атай білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 0. 1. 4. 2 "пайдалы" және "зиян келтіретін тағамдарына" мысал айту; 0. 1. 4. 3 қоғамдық орта мен үй жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін орындай алу; 0. 1. 4. 4 көлік түрлерін атай білу, оның қызметі бойынша анықтай алу
2. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	0. 1. 2. 1 мектепте дұрыс мінез-құлық нормалары мен ережелерін орындай алу; 0. 1. 2. 2 күнтәртібін сақтай алу; 0. 1. 2. 3 өзін білім алушы ретінде сипаттай алу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.1 Менің отбасым	0. 1. 1. 1 "отбасы" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 0. 1. 1. 2 басқа отбасы мүшелерімен туыстық байланысында өзінің отбасында алатын орынын атай білу
	1.6 Мерекелер	0. 1. 6. 1 "отбасылық мереке" ұғымын түсіндіре алу
4. Бізді қоршаған әлем	1.3 Менің шағын Отаным	0. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атай білу және көшесін сипаттап беру
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 3 қоғамдық орта мен үй жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережелерін орындай алу
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	0. 2. 1. 1 көкжиектің жақтарын және оны анықтай алудың амалдарын атай білу
	2.1 Климат және ауа райы	0. 2. 2. 1 ауа райының өзгеруін сипаттай алу
3-тоқсан
5. Саяхат 6. Салт дәстүр және ауыз әдебиеті	2.4 Туризм	0. 2. 4. 1 "туризм" және "саяттаушы"ұғымын ажырата алу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	0. 3. 1. 2 ежелгі тарихи ескерткіштер туралы айту; 0. 3. 1. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру
	3.2 Қазақстанның тарихи түп тамыры	0. 3. 2. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып сақтардың өмір салты туралы айтып беру
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	0. 3. 4. 1 көрнекі материалдар негізінде Қазақстанның көрнекті тұлғалары туралы тарихты айтып беру
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	0. 3. 3. 1 мұғалімнің және көрнекі құралдардың көмегімен Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбаның пайда болуын түсіндіре алу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	0. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін атай білу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 0. 1. 4. 2 "пайдалы" және "зиян келтіретін тағамдарына" мысал келтіре алу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	0. 3. 1. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру
	3.2 Қазақстанның тарихи түп тамыры	0. 3. 2. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып сақтардың өмір салты туралы айтып беру
	1.1 Менің отбасым	0. 1. 1. 2 басқа отбасы мүшелерімен туыстық байланысында өзінің отбасында алатын орынын атай білу
8. Дені саудың – жаны сау!	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	0. 1. 2. 4 күн тәртібін құрастыра алу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	0. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 0. 1. 4. 2 "пайдалы" және "зиян келтіретін тағамдарына" мысал келтіре алу
	2.2 Климат және ауа райы	0. 2. 2. 1 ауа райының өзгеруін сипаттай алу
	2.4 Туризм	0. 2. 4. 2 туризмнің негізгі мақсатын атай білу

2) 1-сынып:

2-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	1. 1. 2. 4 сынып ұжымының бір мүшесін және өзін білім алушы ретінде сипаттай алу
	1.1 Менің отбасым	1. 1. 1. 3 адамға және оның отбасы өмір сүруіне қажетті заттарды атай білу
	1.4 Денсаулық және өмір қауіпсіздіК	1. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 1. 1. 4. 2 жолда жүру ережесін, жаяу жүру жолын басқарып тұратын белгілердің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 4. 5 жедел жәрдем көрсете алуқызметінің номерін атай білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	1. 1. 4. 4 сурет немесе кесте түрінде үйден мектепке қауіпсіз бару жолының жоспарын құрастыра алу
2. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	1. 1. 2. 1 адам өміріндегі мектептің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 2. 3 сынып ұжымының бір мүшесін және өзін білім алушы ретінде сипаттай алу; 1. 1. 2. 2 мектеп ұжымында,топта өзара қарым-қатынас жасау нормалары мен ережелерін ұстана алу
2 - тоқсан
3. Менің отбасым және достарым	1.1 Менің отбасым	1. 1. 1. 2 "тауар", "ақша", "тауар-ақшаларының байланысы"ұғымдарының мәнін, тауар-ақша қатынастарының қарапайым формасын түсіндіре алу; 1. 1. 1. 1 отбасы мүшелері өзара қарым-қатынаста қамқорлық таныту қажеттілігін түсіндіре алу, мысал келтіре алу
	1.6 Мерекелер	1. 1. 6. 1 жеке тәжірибесінен отбасылық бір мерекені сипаттап беру
4. Бізді қоршған әлем	1.3 Менің шағын Отаным	1. 1. 3. 1 өз мекен-жайын атай білу және өзінің тұрғылықты жерін сипаттап беру; 1. 1. 3. 2 өзінің тұрғылықты жерінің көрнекі орындарын және басты көшелерін сипаттай алу
	1.4 Денсаулық және өмір қауіпсіздігі	1. 1. 4. 3 сурет немесе кесте түрінде үйден мектепке қауіпсіз бару жолының жоспарын құру
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	1. 2. 1. 1 көкжиектің жақтарын және оны анықтай алудың амалдарын атай білу
	2.1 Климат және ауа райы	1. 2. 2. 1 ауа райының адамның өмір әрекетіне әсер ететінін анықтай алу
3 - тоқсан
5. Саяхат 6. Салт дәстүр және ауыз әдебиеті	1.5 Құқықтар мен міндеттер	1. 1. 5. 1 өзінің құқығын,міндеттерін, жауапкершілігін атай білу, мысал келтіре алу
	2.4 Туризм	1. 2. 4. 1 "туризм" және "саяттаушы" ұғымын түсіндіре алу; 1. 2. 4. 2 туризмнің негізгі мақсатын атай білу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	1. 3. 1. 2 көрнекіліктің негізінде ежелгі тарихи ескерткіштерді атай білу; 1. 3. 1. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру
	3.2 Қазақстанның тарихи түп тамыры	1. 3. 2. 1 меңгерген материалдар негізінде сақтардың өмірі мен ескерткіштерін сипаттап беру
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 3 Қазақстанныің астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды ұсына алу; 1. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы атай білу
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	1. 3. 4. 1 дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис тарихын баяндау
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	1. 3. 3. 1 Қазақстан территориясындағы ежелгі жазбасы туралы білу; 1. 3. 3. 2 әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, ежелгі жазбаларды бейнелеу және сипаттай алу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	1. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін басқа елдердің рәміздерінен ажырата алу; 1. 3. 5. 3 Қазақстанныің астанасы туралы шығармашылық жұмыстарды ұсына алу
4 - тоқсан
7. Тағам және сусын	1.4 Денсаулық және өмір қауіпсіздігі	1. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 1. 1. 4. 2 жолда жүру ережесін, жаяу жүру жолын басқарып тұратын белгілердің маңыздылығын түсіндіре алу
	2.4 Туризм	1. 2. 4. 2 туризмнің негізгі мақсатын атай білу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	1. 3. 1. 1 иллюстрацияларға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру
	3.2 Қазақстанның тарихы	1. 3. 2. 1 меңгерген материалдар негізінде сақтардың өмірі мен ескерткіштерін сипаттап беру
	1.1 Менің отбасым	1. 1. 1. 3 адамға және оның отбасы өмір сүруіне қажетті заттарды атай білу
8. Дені саудың – жаны сау!	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	1. 1. 2. 6 үлгіліккүнтәртібін құрастыра алу
	1.4 Денсаулық және өмір қауіпсіздігі	1. 1. 4. 1 күнтәртібі, жеке гигиенаның ережелерін орындай алу; 1. 1. 4. 2 жолда жүру ережесін, жаяу жүру жолын басқарып тұратын белгілердің маңыздылығын түсіндіре алу; 1. 1. 4. 5 жедел жәрдем көрсете алуқызметінің номерін атай білу
	2.2 Климат және ауа райы	1. 2. 2. 1 ауа райының адамның өмір әрекетіне әсер ететінінанықтай алу
	2.3 Табиғи жағдайлар және оның әсері	1. 2. 3. 1 түрлі бос уақыт қызметімен айналысу үшін жыл мезгілдерінің пайдасы мен жағымсыз ықпалын анықтай алу
	2.4 Туризм	1. 2. 4. 2 туризмнің негізгі мақсатын атай білу

3) 2-сынып:

3-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Өзім туралы	1.1 Менің отбасым	2. 1. 1. 1 отбасы мүшелерінің әңгімелеуімен, отбасылық естеліктердің негізінде отбасының әр мүшесін ауызша құрастыра алу; 2. 1. 1. 2 "этикалық нормалар" ұғымының мәнін, мысал негізінде өз отбасының этикалық нормаларын түсіндіре алу; 2. 1. 1. 3 түрлі деректерді меңгере отырып қоғамның этикалық нормаларын түсіндіре алу; 2. 1. 1. 4 ата-анасымен әңгімелесу негізінде табыс көздерін анықтай алу
2. Менің отбасым және достарым	1.5 Құқықтар мен міндеттер	2. 1. 5. 1 өз өмірінен мысал келтіре отырып, жауапкершілік пен міндеттер, құқықтарды түсіндіре алу; 2. 1. 5. 2 қоғамға пайдалы болу қажеттілігін түсіндіре алу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 5 Қазақстан халқы достығының маңызын түсіндіре алу
2 - тоқсан
3. Менің мектебім	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	2. 1. 2. 1 мектеп әр аймағының функионалдық орналасуын, оның қызметін айқындау және атай білу; 2. 1. 2. 2 мектептегі сабақ және сабақтан тыс қызметтердің түрлері мен функцияларын түсіндіре алу; 2. 1. 2. 3 мектеп қоғамының құрылымы мен қызметінің анықтай алу; 2. 1. 2. 4 өз сыныптастары туралы әңгімелеу, өз сыныбын сипаттай алу
4. Менің туған өлкем	1.3 Менің кіші Отаным	2. 1. 3. 1 шығармашылық жұмыс түрінде дербес зерттеу жасау негізінде өзінің тұрғылықты жерінің көрнекті орындарын сипаттай алу және бейнелеу; 2. 1. 3. 2 картадан Қазақстанның ірі өзендері мен көлдерін, қалаларын және өз ауданына баратын жолдарын көрсете алу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 3 көмек сұрау үшін жағдайды анықтай алу және жедел жәрдем көмек көрсете алуқызметін атай білу; 2. 1. 4. 2 күнделікті өмір жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережесін (мектепте, үйде, қоғамдық ортада, көшеде, табиғат аясында) түсіндіре алу; 2. 1. 4. 4 қоғамдық көлікте дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін түсіндіре алу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	2. 3. 5. 1 Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін басқа елдердің рәміздерінен ажырата алу; 2. 3. 5. 2 тәуелсіз мемлекеттің негізгі белгілері туралы айту; 2. 3. 5. 3 Қазақстан Республикасы Мемлекеттік рәміздерінің мағынасын түсіндіре алу; 2. 3. 5. 4 бақылау негізінде Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздерін қолдану саласын атай білу
3 - тоқсан
5. Дені саудың – жаны сау	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	2. 1. 2. 1 мектеп әр аймағының функионалдық орналасуын, оның қызметін айқындау және атай білу; 2. 1. 2. 2 мектеп қоғамының құрылымы мен қызметінің анықтай алу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	2. 1. 4. 1 денсаулыққа пайдалы және зиян келтіретін тағамдарын атай білу, айырмашылығын ажырата алу және мысал келтіре алу; 2. 1. 4. 2 күнделікті өмір жағдайында қауіпсіз жүріс-тұрыс ережесін (мектепте, үйде, қоғамдық ортада, көшеде, табиғат аясында) түсіндіре алу
6. Салт дәстүр және ауыз әдебиеті	1.6 Мерекелер	2. 1. 6. 1 Қазақстан Республикасының мемлекеттін мерекелерін атай білу,оның маңыздылығын түсіндіре алу
	3.2 Қазақстан тарихының түп тамыры	2. 3. 2. 1 көрнекі материалдар негізінде сақтардың өмір салтын сипаттап беру; 2. 3. 2. 2 иллюстрацияларға сүйене отырып ғұндардың өмір салты туралы айтып беру
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	2. 3. 1. 1 иллюстрацияларға және жоспарға сүйене отырып ежелгі адамдардың өмірі туралы әңгімелеп беру; 2. 3. 1. 2 әйгілі ескерткіштер, ежелгі экспонаттар туралы әңгімелеу; 2. 3. 1. 3 көрнекі материалдар негізінде ұсынылатын және өндірілетін шаруашылық арасындағы айырмашылықты анықтай алу
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	2. 3. 4. 2 Әл-Фарабидің ғылымның дамуына қосқан үлесі туралы айта алу; 2. 3. 4. 1 дереккөздерді зерттеу негізінде Томирис туралы айту
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	2. 3. 3. 2 Ботай мәдениетінің ерекшелігін сипаттай алу
4 - тоқсан
7.Қоршаған орта	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	2. 2. 1. 1 компас және жергілікті белгілері бойынша көкжиектің жақтарын анықтай алу; 2. 2. 1. 2 көкжиек бағыттарын белгілеу (СВ, СЗ, ЮВ, ЮЗ); 2. 2. 1. 3 табиғатта дұрыс жүрудің ережелерін сақтау қажеттілігін түсіндіре алу
	2.2 Климат және ауа райы	2. 2. 2. 1 ауа райының адамның өмір әрекетіне әсер ететінін анықтай алу; 2. 2. 2. 2. ауа райын белгілеу үшін шартты белгілерді қолдану; 2. 2. 2. 3 адамның шаруашылық және күнделікті өмірінде ауа райының жағымды және жағымсыз жақтарын атай білу
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	2. 2. 3. 1 әр жыл мезгілінде табиғат аясында бос уақытын өткізу әрекетінің түрлерін атай білу; 2. 2. 3. 2 табиғаттың ірі нысандарының (тау, жазық, өзен және көлдер) ауыл шаруашылықта алатын маңызды рөлін атай білу; 2. 2. 3. 3 өзінің тұрғылықты жеріндегі табиғи жағдайлардың (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) жағымды және жағымсыз жақтарын зерттеу негізінде атай білу; 2. 2. 3. 4 табиғаттың өмірге қауыпті және жағымсыз болмыстарын атай білу және ажырата алу
8. Саяхат	1.3 Менің шағын отбасым	2. 1. 3. 1 шығармашылық жұмыс түрінде дербес зерттеу жасау негізінде өзінің тұрғылықты жерінің көрнекті орындарын сипаттай алу және бейнелеу
	2.4 Туризм	2. 2. 4. 1 туризмнің негізгі мәнін түсіну, туризмнің негізгі түрлерін ажырата алу; 2. 2. 4. 2 туризмнің негізгі түрлерін атай білу және ажырата алу; 2. 2. 4. 3 туризмнің негізгі мақсатын анықтай алу; 2. 2. 4. 4 Қазақстанда саяхаттаудың түрлерін дамытудың негізгі зерттеу нысандарын анықтай алу; 2. 2. 4. 5 саяхаттау нысандарының ерекшеліктерін атай білу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	2. 3. 1. 2 әйгілі ескерткіштер, ежелгі экспонаттар туралы әңгімелеу

4) 3-сынып:

4-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімшелер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Тірі табиғат	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 1 жер шарындағы негізгі климат түрлерінің сипаттарын атай білу
	2.3 Табиғи жағдайлар және оның әсері	3. 2. 3. 1 табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың қоныс аудару себептерін түсіндіре алу
	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы кезінде дұрыс жүріс-тұру ережелерін құрастыра алу
	2.3 Табиғи жағдайлар және оның әсері	3. 2. 3. 2 табиғи- климаттық катаклизмалар және геологиялық жағдайлар туындағандағы дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін атай білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 3 әртүрлі дерек көздері негізінде шынайы ортадағы қауіпсіздікті айқындау, бағалау, түсіндіре алу; 3. 1. 4. 4 шынайы ортада өмірге қауіпті жағдай туындағандағы дұрыс жүру-тұрыс амалын атай білу
2. Жақсыдан үйрен, жаманан жирен (жарық пен қараңғы)	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 нақты мысал келтіре отырып өз отбасының құндылықтарын атай білу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 2 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіну және түсіндіре алу
	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 4 қажетті отбасылық шығындарды атай білу, оның маңыздылығы мен мұқтаждық деңгейі бойынша анықтай алу; 3. 1. 1. 5 мұғалімнің көмегімен өзінің жеке шығындарын айқындау және жоспарлау, бір аптаға бір айға нақты шығын жоспарын құрастыра алу
	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	3. 1. 2. 4 қоғамда қабылданған мінез-құлық этикетінің нормаларын түсіндіре алу және мысал келтіре алу; 3. 1. 2. 5 адамдар арасындағы достық қатынастарының маңыздылығын өзінің өмір тәжірибесінен мысал келтіру және дәлелдей алу; 3. 1. 2. 1 "өзін-өзі басқару" ұғымын, сыныпта өзін-өзі басқару ережерін түсіндіре алу, өзінің нұсқасын ұсына алу; 3. 1. 2. 2 бір туындаған сұраққа әртүрлі көзқарас бар екенін түсіну және мысал келтіре алу; 3. 1. 2. 3 бірге туындаған сұрақтың бірнше шешу жолдары мен көзқарастарына қарамастан сынып ұжыммен дұрыс нұсқасын таңдау оның шешу жолын түсіндіре алу
	1.5 Құқықтар мен міндеттер	3.1.5. Қазақстан Республикасының Конституциясының маңыздылығын атай білу; 3. 1. 5. 2 білім алушылардың құқықтары мен міндеттеріне мысал келтіре алу
2 - тоқсан
3. Уақыт	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 1 отбасы мүшелері арасындағы туыстық жақындығын түсіндіре алу; 3. 1. 1. 2 фотосуреттер немесе ағаш бейнесі түрінде өзінің туысқандық байланысын құрастыра алу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 2 спорт түрлерін, оның негізгі белгілері бойынша топтастыру,қандай да бір спорт түрелімен айналысуға қажетті психикалық, жеке тұлғалық, дене дамуын анықтай алу
	1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып Қазақстаның халық дәстүрлері мен салттары, халықтың мерекелерінің мәнін әңгімелеу
	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы кезінде дұрыс жүріс-тұру ережелерін құрастыра алу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	3. 3. 1. 1 көшіп қону және тұрғылықты жерде өмір сүру ерекшеліктерін атай білу; 3. 3. 1. 2 мәдениет пен тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңызын түсіну және бағалау
	3.2 Қазақстан тарихының түп тамыры	3. 3. 2. 1 әртүрлі материалдарды зерттей отырып түріктердің өмір салтын түсіндіре алу
4 Сәулет	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың қоныс аудару себептерін түсіндіре алу
	1.3 Менің шағын Отаным	3. 1. 3. 1 аудан картасынан қала мен ауылды ажырата алу және оларды картадан көрсете білу; 3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын түсіндіре алу және мысал келтіре алу
	2.4 Туризм	3. 1. 3. 2 қала мен ауылдың байланысын түсіндіре алу және мысал келтіре алу; 3. 2. 4. 1 Қазақстанның қызықты саяхаттау нысандарын атай білу
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	3. 2. 1. 2 шартты белгілерді қолданып, масштабты сақтай отырып жерглікті жердің жоспарын құру; 3. 2. 1. 1 астрономиялық белгілер бойынша көкжиектің жақтарын анықтай алу; 3. 2. 1. 3 масштабты үлкейтіп кішірейте білу; 3. 2. 1. 4 шартты белгілерді қолданып, масштабты сақтай отырып жерглікті жердің жоспарын құрастыра алу
3 - тоқсан
5. Өнер	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 нақты мысал келтіре отырып өз отбасының құндылықтарын атай білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 1 тұрмыстық құралдарды пайдалану ережесін атай білу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	3. 3. 5. 1 "символ", "ресми", "ресми емес" ұғымдарын білу; 3. 3. 5. 2 Қазақстанның ресми емес рәміздерінің маңызын түсіндіре алу ("Алтын адам", "Бәйтерек" монументтері, "Мәңгілік ел" салтанат қақпасы"); 3. 3. 5. 3 тұлғаның, отбасының, қоғам мен мемлекеттің дамуындағы еңбектің рөлін түсіну және түсіндіре алу
	3.2 Қазақстан тарихының түп тамыры	3. 3. 2. 1 әртүрлі материалдарды зерттей отырып түріктердің өмір салтын түсіндіре алу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	3. 3. 1. 2 мәдениет пен тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңызын түсіну және бағалау
6. Атақты тұлғалар	3.2 Қазақстан тарихының түп тамыры	3. 3. 2. 1 әртүрлі материалдарды зерттей отырып түріктердің өмір салтын түсіндіре алу
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	3. 3. 3. 1 Қазақ хандығының құрылу себебін түсіндіре алу
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері Түзету жұмыстары	3. 3. 4. 1 "хан", "батыр", "би" ұғымдарын білу
		3. 3. 4. 2 Тарихи мысалдарда хандардың, батырлардың, билердің рөлін түсіндіре алу
		3. 3. 4. 3 қазақ халқының тәуелсіздігі үшін күрескендердің рөлін шығармашылық түрде тарихи мысалдарда айта алу
4 - тоқсан
7. Су -тіршілік көзі	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 1 жер шарындағы негізгі климат түрлерінің сипаттарын атай білу
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 1 табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың қоныс аудару себептерін түсіндіре алу
	2.4 Туризм	3. 2. 4. 2 Қазақстанның саяхаттау нысандарының саяхаттаушыларға не үшін қызықты екенін түсіндіре алу
	2.2 Климат және ауа райы	3. 2. 2. 2 қолайсыз ауа райы кезінде дұрыс жүріс-тұру ережелерін құрастыра алу
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	3. 2. 3. 2 табиғи- климаттық катаклизмалар және геологиялық жағдайлар туындағандағы дұрыс жүріс-тұрыс ережелерін атай білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 3 әртүрлі дерек көздері негізінде шынайы ортадағы қауіпсіздікті айқындау, бағалау, түсіндіре алу; 3. 1. 4. 4 шынайы ортада өмірге қауіпті жағдай туындағандағы дұрыс жүру-тұрыс амалын атай білу
8. Демалыс мәдениеті. Мерекелер	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 3 нақты мысал келтіре отырып өз отбасының құндылықтарын атай білу
	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	3. 1. 2. 4 қоғамда қабылданған мінез-құлық этикетінің нормаларын түсіндіре алу және мысал келтіре алу
	1.6 Мерекелер	3. 1. 6. 1 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып Қазақстаның халық дәстүрлері мен салттары, халықтың мерекелерінің мәнін әңгімелеу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	3. 3. 1. 2 мәдениет пен тарихи ескерткіштерді сақтаудың маңызын түсіну және бағалау
	1.1 Менің отбасым	3. 1. 1. 5 мұғалімнің көмегімен өзінің жеке шығындарын айқындау және жоспарлау, бір аптаға бір айға нақты шығын жоспарын құрастыра алу; 3. 1. 1. 6 мұғалімнің көмегімен өзінің жеке шығындарын қысқарту жолдарын ұсына алу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	3. 1. 4. 2 спорт түрлерін, оның негізгі белгілері бойынша топтастыру,қандай да бір спорт түрелімен айналысуға қажетті психикалық, жеке тұлғалық, дене дамуын анықтай алу

5) 4-сынып:

5-кесте

Ортақ тақырыптар	Бөлімлер	Оқыту мақсаттары
1 - тоқсан
1. Менің Отаным – Қазақстан	1.3 Менің шағын Отаным	4. 1. 3. 1"әкімшілік-аумақтық бірліктер" "округ, ауданы, облыс" ұғымын түсіндіре алу, әкімшілік-аумақтық бірліктерінің әр бірлесітігін (округ, ауданы, облыс) ажырата алу; 4. 1. 3. 2 "экономикалық қызмет" ұғымын түсіндіре алу және әртүрлі дерек көздеріне сүйене отырып, өз жерінің экономикалық қызметін сипаттай алу және әңгімелеу
	2.3 Табиғи жағдайлар және оның әсері	4. 2. 3. 1 Қазақстанның табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың өз жергілікті жеріндегі шаруашылық қызметін түсіндіре алу
2. Адами құндылықтар	1.1 Менің отбасым	4. 1. 1. 1 қоғам өміріндегі отбасының маңыздылығын дәлелдей алу; 4. 1. 1. 2 отбасының әр мүшесінің қызметтік ролін анықтай алу; 4. 1. 1. 3 отбасылық кіріс және шығыс шығындарын ажырата алу; кіріс және шығыс түрлерін білу; 4. 1. 1. 4 кірісті ұлғайты, шығысты қысқартудың жолдарын ұсына алу
	1.2 Мектеп және мектеп бірлестігі	4. 1. 2. 1 мектептегі өзін-өзі басқару құрамына ену жолдарын түсіндіре алу; 4. 1. 2. 2 "жеке тұлғалық қасиеттер" ұғымын түсіну және түсіндіре алу, көшбасшының қасиеттерін анықтай алу және сынып көшбасшысына сипаттама беру
	1.5 Құқықтар мен міндеттер	4. 1. 5. 1 қоғам өміріндегі Конституциясының маңыздылығын түсіндіре алу; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде өзінің міндеттері мен еркінділігін, демократтық құқықтарына мысал келтіре алу
2 - тоқсан
3. Мәдени мұра	3.2 Қазақстан тарихының түп тамыры	4. 3. 2. 1 әртүрлі дерек көздері негізінде қазақ халқының шығу тегін түсіну және түсіндіре алу; 4. 3. 2. 2 әртүрлі материалдар, амалдар және құралдарды пайдалана отырып, сақ, ғұн, түрік, қазақ арасындағы байланысты кесте түрінде көрсете алу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	4. 3. 1. 1 әртүрлі тарихи кезеңдердегі технологияның өрбуінің мәнін түсіндіре алу
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғаысырындағы (мәдениет, ғылым, ібілім, экономика) Қазақстанның жетістіктерін түсіндіре алу және атай білу
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек кәсіптерінің көрнекті қайраткерлерінің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениеттер	4. 3. 1. 2 тарихи мұражайлардың қызметін түсіну; 4. 3. 1. 3 өз мұражайының жоспарын ұсына алу
4. Мамандықтар әлемі	1.1 Менің отбасым	4. 1. 1. 2 отбасының әр мүшесінің қызметтік ролін анықтай алу
	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 "кәсіби мерекелер" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 4. 1. 6. 2 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып шығармашылық түрде кәсіби мерекелерді бейнелеу және ұсына алу
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 Қазақстанның табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың өз жергілікті жеріндегі шаруашылық қызметін түсіндіре алу
	1.3 Менің шағын Отаным	4. 1. 3. 1"әкімшілік-аумақтық бірліктер" "округ, ауданы, облыс" ұғымын түсіндіре алу, әкімшілік-аумақтық бірліктерінің әр бірлесітігін (округ, ауданы, облыс) ажырата алу; 4. 1. 3. 2 "экономикалық қызмет" ұғымын түсіндіре алу және әртүрлі дерек көздеріне сүйене отырып, өз жерінің экономикалыққызметін сипаттай алу және әңгімелеу
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек кәсіптерінің көрнекті қайраткерлерінің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениет	4. 3. 1. 1 әртүрлі тарихи кезеңдердегі технологияның өрбуінің мәнін түсіндіре алу
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғаысырындағы (мәдениет, ғылым, ібілім, экономика) Қазақстанның жетістіктерін түсіндіре алу және атай білу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 1 дене шынықтырудағы әртүрлі жарақат түрлерінің себептерін түсіндіре алу; 4. 1. 4. 2 әртүрлі дене шынықтыру түрлерімен айналысу барысында алатын жарақаттың алдын алу үшін шараларды ұсына алу
3 - тоқсан
5. Табиғи құбылыстар	2.2 Климат және ауа рай	4. 2. 2. 1 адамның дамуына ауа райының әсер ететінің түсіндіре алу
		4. 2. 2. 2 әртүрлі климаттың пайда болу себептерін атай білу
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 Қазақстанның табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың өз жергілікті жеріндегі шаруашылық қызметін түсіндіре алу; 4. 2. 3. 2 өзінің жергілікті жеріндегі туындаған жер сілкінісі, су тасқыны, орман өртенуі, құрғашылық, боран соғудың себептерін зерттеу негізінде талдау жасай алу
	1.4 Денсаулық және қауіпсіздік	4. 1. 4. 3 "өнер ортасы" ұғымын түсіндіре алу, әртүрлі дерек көздерге сүйене отырып өнер ортасының өмірге қауіптілігін айқындау; 4. 1. 4. 4 өнер ортасында өзінің өмір қауіпсіздігін жоспарлау
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 басқа нысандарға қарасты орналасқан нысандардың орналасуын анықтай алу;
6. Қоршаған ортаны қорғау	2.2 Климат және ауа райы	4. 2. 2. 1 адамның дамуына ауа райының әсер ететінің түсіндіре алу; 4. 2. 2. 2 әртүрлі климаттың пайда болу себептерін атай білу
	2.3 Табиғи жағдайлар және олардың әсері	4. 2. 3. 1 Қазақстанның табиғи жағдайларға (рельеф, өсімдік және жануарлар әлемі, суда тіршілік ететін нысандар) тәуелді адамдардың өз жергілікті жеріндегі шаруашылық қызметін түсіндіре алу;
		4. 2. 3. 2 өзінің жергілікті жеріндегі туындаған жер сілкінісі, су тасқыны, орман өртенуі, құрғашылық, боран соғудың себептерін зерттеу негізінде талдау жасай алу
	2.1 Жергілікті жерде бағдарлану	4. 2. 1. 1 басқа нысандарға қарасты орналасқан нысандардың орналасуын анықтай алу; 4. 2. 1. 2 карта,глобустың қызметін түсіну және атай білу, олардан негізгі нысандарды көрсете алу; 4. 2. 1. 3 карта мен глобустан параллель, меридиана, экватор белгілерін көрсете алу
4 - тоқсан
7. Ғарышқа саяхат	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 "кәсіби мерекелер" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 4. 1. 6. 2 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып шығармашылық түрде кәсіби мерекелерді бейнелеу және ұсына алу
	3.3 Қазақстан тарихындағы негізгі оқиғалар	4. 3. 3. 1 ХХ-XXI ғаысырындағы (мәдениет, ғылым, ібілім, экономика) Қазақстанның жетістіктерін түсіндіре алу және атай білу
	3.4 Көрнекті тарихи тұлғалар және мәдениет қайраткерлері	4. 3. 4. 1 шығармашылық және еңбек кәсіптерінің көрнекті қайраткерлерінің өмірбаяндық деректерін негізге ала отырып, елдің дамуына қосқан үлесі туралы баяндау
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 2 Қазақстанның әлемдік аренадағы рөлін білу және түсіндіре алу; 4. 1. 5. 2 Қазақстан Республикасының азаматы ретінде өзінің міндеттері мен еркінділігін, демократтық құқықтарына мысал келтіре алу
	1.4 Денсаулық және өмір қауіпсіздігі	4. 1. 4. 3 "өнер ортасы" ұғымын түсіндіре алу, әртүрлі дерек көздерге сүйене отырып өнер ортасының өмірге қауіптілігін айқындау; 4. 1. 4. 4 өнер ортасында өзінің өмір қауіпсіздігін жоспарлау
8. Болашаққа саяхат	1.3 Менің шағын Отаным	4. 1. 3. 2 "экономикалық қызмет" ұғымын түсіндіре алу және әртүрлі дерек көздеріне сүйене отырып, өз жерінің экономикалыққызметін сипаттай алу және әңгімелеу; 4. 1. 3. 3 картадан өзінің тұрғылықты жерінің маңызды экономикалық нысандарды көрсете алу
	2.4 Туризм	4. 2. 4. 1 қолжетімді ақпараттарды (интернет, кітап, БАҚ) қолдану арқылы Қазақстан, Астана, өз жерінде саяхаттау маршрутын құрастыра алу
	3.1 Ежелгі мәдениет және өркениет	4. 3. 1. 1 әртүрлі тарихи кезеңдердегі технологияның өрбуінің мәнін түсіндіре алу
	3.5 Қазақстан тарихы: тәуелсіздік, мемлекеттілік және патриотизм	4. 3. 5. 1 зерттеулер негізінде "Қазақстан" (ұлттық бренд) атай білуымен байланысты бірқатар мағыналық қауымдастықтарды ұсына алу
	1.6 Мерекелер	4. 1. 6. 1 "кәсіби мерекелер" ұғымының мәнін түсіндіре алу; 4. 1. 6. 2 өз зерттеу жұмысын жүргізе отырып шығармашылық түрде кәсіби мерекелерді бейнелеу және ұсына алу
	1.5 Құқықтар мен міндеттер	4. 1. 5. 1 қоғам өміріндегі Конституциясының маңыздылығын түсіндіре алу; 4. 1. 5. 2 мұғалімнің көмегімен Қазақстан Республикасының азаматы ретінде өзінің міндеттері мен еркінділігін, демократтық құқықтарына мысал келтіре алу