ИПС "Әділет"

Примечание ИЗПИ!
Порядок введения в действие настоящего Закона см. ст. 2

Статья 1. Внести изменения и дополнения в следующие законодательные акты Республики Казахстан:

1. В Гражданский кодекс Республики Казахстан (Особенная часть) от 1 июля 1999 года:

1) в пункте 3 статьи 940 слово "инвалидам" заменить словами "лицам с инвалидностью";

2) подпункт 1) пункта 1 статьи 1052 изложить в следующей редакции:

"1) завещания граждан, находящихся на излечении в больницах, санаториях, иных лечебно-профилактических учреждениях, удостоверенные главными врачами и дежурными врачами этих учреждений, а также завещания престарелых и лиц с инвалидностью, проживающих в медико-социальных учреждениях (организациях), удостоверенные директорами и главными врачами этих учреждений (организаций);".

2. В Бюджетный кодекс Республики Казахстан от 4 декабря 2008 года:

1) в абзаце шестом подпункта 8) пункта 1 статьи 51 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) в абзаце шестом подпункта 8) пункта 1 статьи 52 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

3) в абзаце девятом подпункта 6) пункта 1 статьи 53 слово "ребенка-инвалида" заменить словами "ребенка с инвалидностью";

4) в абзаце третьем подпункта 5) пункта 1 статьи 54 слова "инвалидов, включая детей-инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью, включая детей с инвалидностью";

5) в абзаце шестом подпункта 5) пункта 1 статьи 55 слова "инвалидов, включая детей-инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью, включая детей с инвалидностью";

6) в статье 56:

в подпункте 4) пункта 1:

в абзаце третьем слово "детей-инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью";

в абзаце четвертом слова "инвалидов", "индивидуальной программой реабилитации инвалида" заменить соответственно словами "лиц с инвалидностью", "индивидуальной программой абилитации и реабилитации лица с инвалидностью";

в подпунктах 7) и 9) пункта 5 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

3. В Кодекс Республики Казахстан от 26 декабря 2011 года "О браке (супружестве) и семье":

1) подпункт 3) пункта 2 статьи 147 изложить в следующей редакции:

"3) нуждающийся супруг, осуществляющий уход за общим ребенком с инвалидностью до достижения им возраста восемнадцати лет, а также в случае установления общему ребенку с инвалидностью по достижении им возраста восемнадцати лет первой или второй группы инвалидности.";

2) подпункт 2) пункта 1 статьи 148 изложить в следующей редакции:

"2) нуждающийся бывший супруг, осуществляющий уход за общим ребенком с инвалидностью до достижения им возраста восемнадцати лет, а также в случае установления общему ребенку с инвалидностью по достижении им возраста восемнадцати лет первой или второй группы инвалидности;";

3) в части третьей пункта 3 статьи 169 слово "инвалидами" заменить словами "лицами с инвалидностью";

4) подпункт 6) части второй пункта 3 статьи 222 изложить в следующей редакции:

"6) лиц с инвалидностью, имеющих затруднения в передвижении, – председателем врачебно-консультативной комиссии.".

4. В Уголовный кодекс Республики Казахстан от 3 июля 2014 года:

1) в части третьей статьи 43 слово "инвалидам" заменить словами "лицам с инвалидностью";

2) в части первой статьи 44 слово "инвалиды" заменить словами "лица с инвалидностью";

3) в части третьей статьи 45 слово "инвалидам" заменить словами "лицам с инвалидностью";

4) в статье 72:

в абзаце четвертом части первой слово "инвалиды" заменить словами "лица с инвалидностью";

в абзаце первом части четвертой слово "инвалидам" заменить словами "лицам с инвалидностью";

в пункте 2) части седьмой слово "инвалидом" заменить словами "лицом с инвалидностью";

в абзаце втором пункта 3) части восьмой слово "инвалидами" заменить словами "лицами с инвалидностью";

5) в абзаце первом части второй статьи 152 слово "инвалидом" заменить словами "лицом с инвалидностью".

5. В Уголовно-процессуальный кодекс Республики Казахстан от 4 июля 2014 года:

1) часть третью статьи 30 изложить в следующей редакции:

"3. Участвующим в деле лицам, не владеющим или недостаточно владеющим языком, на котором ведется производство по делу, разъясняется и обеспечивается право делать заявления, давать объяснения и показания, заявлять ходатайства, подавать жалобы, оспаривать судебные акты, знакомиться с материалами дела, выступать в суде на родном языке или другом языке, которым они владеют; бесплатно пользоваться услугами переводчика, специалиста жестового языка для лиц, имеющих инвалидность по слуху, в порядке, установленном настоящим Кодексом.";

2) в части шестой статьи 81 слова "немого или глухого" заменить словами "лиц с полной потерей речи и (или) слуха";

3) в абзаце четвертом части третьей статьи 145 слово "родственников-инвалидов" заменить словами "родственников с инвалидностью";

4) часть седьмую статьи 210 изложить в следующей редакции:

"7. Допрос свидетеля, потерпевшего, подозреваемого, обвиняемого с полной потерей речи и (или) слуха осуществляется с участием лица, владеющего навыками сурдоперевода. Участие этого лица в допросе отражается в протоколе.";

5) пункты 2) и 3) части второй статьи 640 изложить в следующей редакции:

"2) лица, не владеющие языком, на котором ведется судопроизводство, лица с полной потерей речи, лица с полной потерей слуха и лица с полной потерей зрения;

3) лица с инвалидностью при отсутствии организационных либо технических возможностей по обеспечению их полноценного участия в судебном заседании.".

6. В Уголовно-исполнительный кодекс Республики Казахстан от 5 июля 2014 года:

1) часть третью статьи 10 изложить в следующей редакции:

"3. Осужденные с инвалидностью, имеющие нарушение речи либо слуха, либо зрения, имеют право пользоваться услугами специалистов, владеющих дактильно-жестовым языком или азбукой Брайля.";

2) в подпункте 18) части первой статьи 16 слова "осужденным, имеющим инвалидность и отбывающим наказание в учреждениях," заменить словами "осужденным с инвалидностью, отбывающим наказание в учреждениях";

3) часть девятую статьи 52 изложить в следующей редакции:

"9. При установлении осужденному инвалидности первой или второй группы служба пробации вносит в суд представление об освобождении его от дальнейшего отбывания наказания.";

4) часть пятую статьи 57 изложить в следующей редакции:

"5. При установлении осужденному инвалидности первой или второй группы служба пробации вносит в суд представление об освобождении его от дальнейшего отбывания наказания.";

5) часть третью статьи 69 изложить в следующей редакции:

"3. При установлении осужденному инвалидности первой или второй группы служба пробации направляет в суд представление об освобождении его от принудительного труда, а в случае наступления беременности у осужденной – представление об отсрочке ей отбывания наказания.";

6) абзац второй подпункта 4) части второй статьи 86 изложить в следующей редакции:

"Больные осужденные, осужденные с инвалидностью вправе получать посылки и передачи с лекарственными средствами и изделиями медицинского назначения в количестве и ассортименте, определенными медицинским заключением;";

7) абзац третий части 3-1 статьи 96 изложить в следующей редакции:

"Изменение вида на учреждение полной безопасности не допускается в отношении осужденных беременных женщин и осужденных женщин, имеющих при себе малолетних детей, а также осужденных с инвалидностью.";

8) часть третью статьи 105 изложить в следующей редакции:

"3. Беременные женщины, женщины, имеющие детей, а также лица с инвалидностью и осужденные, содержащиеся в лечебно-профилактических учреждениях, вправе приобретать продукты питания и предметы первой необходимости за счет средств, имеющихся на контрольных счетах наличности временного размещения денег, без ограничения.";

9) в статье 113:

абзац второй части второй изложить в следующей редакции:

"Осужденные женщины, имеющие несовершеннолетних детей с инвалидностью вне учреждения, имеют право на один краткосрочный выезд в год для свидания с ними.";

часть четвертую изложить в следующей редакции:

"4. Осужденным с инвалидностью первой или второй группы, нуждающимся по состоянию здоровья в постоянном уходе, а также несовершеннолетним осужденным выезд за пределы учреждения разрешается в сопровождении супруга (супруги), родственника или иного сопровождающего лица.";

10) части пятую и шестую статьи 115 изложить в следующей редакции:

"5. Беременным женщинам, кормящим матерям, несовершеннолетним, а также больным и лицам с инвалидностью создаются улучшенные жилищно-бытовые условия и устанавливаются повышенные нормы питания.

6. Здания и помещения, в которых содержатся осужденные с инвалидностью, оборудуются специальными техническими средствами и приспособлениями.";

11) часть вторую статьи 127 изложить в следующей редакции:

"2. Осужденные старше тридцати лет и осужденные с инвалидностью получают начальное, основное среднее, общее среднее образование по их желанию.";

12) часть пятую статьи 134 изложить в следующей редакции:

"5. Камеры в дисциплинарных изоляторах и одиночные камеры, предназначенные для содержания осужденных с инвалидностью, оборудуются специальными техническими средствами.";

13) часть пятую статьи 144 изложить в следующей редакции:

"5. Не могут содержаться в строгих условиях осужденные беременные женщины и осужденные женщины, имеющие при себе малолетних детей, а также осужденные с инвалидностью.";

14) часть седьмую статьи 162 изложить в следующей редакции:

"7. При установлении инвалидности первой или второй группы осужденному к наказанию в виде привлечения к общественным работам, исправительных работ или ограничения свободы орган, исполняющий наказание, вносит представление в суд о его досрочном освобождении от отбывания наказания.";

15) в абзаце первом части третьей статьи 166:

слово "Инвалиды" заменить словами "Лица с инвалидностью";

слова "дома инвалидов и престарелых" заменить словами "медико-социальные учреждения (организации) для престарелых и лиц с инвалидностью";

16) часть четвертую статьи 167 изложить в следующей редакции:

"4. При освобождении от отбывания наказания в виде лишения свободы лиц с инвалидностью первой или второй группы, беременных женщин и женщин с малолетними детьми, а также несовершеннолетних администрация учреждения за шесть месяцев ставит в известность их супруга (супругу), родственников либо иных лиц, указанных в заявлении осужденного, а также службу пробации по избранному осужденным месту жительства.";

17) подпункт 9) приложения изложить в следующей редакции:

"9) транспортные средства, специально предназначенные для передвижения лиц с инвалидностью, технические вспомогательные (компенсаторные) средства и специальные средства передвижения лиц с инвалидностью;".

7. В Предпринимательский кодекс Республики Казахстан от 29 октября 2015 года:

1) в статье 79-3:

абзацы второй и третий подпункта 1) изложить в следующей редакции:

"лица с инвалидностью;

родители и другие законные представители, воспитывающие ребенка с инвалидностью;";

в подпункте 3):

в абзаце первом слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

в абзаце восьмом слова "инвалидов", "детей-инвалидов" заменить соответственно словами "лиц с инвалидностью", "детей с инвалидностью";

в абзацах девятом и одиннадцатом слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) подпункт 47) статьи 138 изложить в следующей редакции:

"47) в области социальной защиты лиц с инвалидностью;".

8. В Гражданский процессуальный кодекс Республики Казахстан от 31 октября 2015 года:

1) часть третью статьи 14 изложить в следующей редакции:

2) статью 46 дополнить частью 1-1 следующего содержания:

"1-1. Лица, участвующие в деле, имеющие инвалидность по слуху и (или) зрению, с полной потерей речи вправе пользоваться правами, указанными в части первой настоящей статьи, с помощью услуг переводчика, а также с использованием сурдотехнических, тифлотехнических средств.";

3) часть первую статьи 56-4 изложить в следующей редакции:

"1. В качестве переводчика вызывается не заинтересованное в деле лицо, владеющее языками, знание которых необходимо для перевода, в том числе языком жестов и (или) азбукой Брайля, и привлеченное для участия в процессуальных действиях в случаях, когда лицо, участвующее в деле, а также свидетель, эксперт, специалист не владеют языком, на котором ведется производство по делу, а равно для перевода письменных документов.";

4) в подпункте 3) части первой статьи 112 слова "инвалидами I и II" заменить словами "лицами с инвалидностью первой и второй".

9. В Трудовой кодекс Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года:

1) в пункте 2 статьи 6:

слова "а также" исключить;

дополнить словами "или по иным обстоятельствам";

2) пункт 2 статьи 28 изложить в следующей редакции:

"2. Заключаемый с лицом с инвалидностью трудовой договор должен содержать условия по оборудованию рабочего места с учетом его индивидуальных возможностей.";

3) в пункте 2 статьи 54 слово "ребенка-инвалида" заменить словами "ребенка с инвалидностью";

4) пункт 3 статьи 69 изложить в следующей редакции:

"3. Работникам с инвалидностью первой и второй групп устанавливается сокращенная продолжительность рабочего времени – не более 36 часов в неделю.";

5) пункт 8 статьи 75 изложить в следующей редакции:

"8. Не допускается применение суммированного учета рабочего времени для работников с инвалидностью первой группы.

Не может устанавливаться суммированный учет рабочего времени работникам с инвалидностью второй и третьей групп, если такой режим запрещен им на основании заключения экспертной профпатологической комиссии.";

6) в статье 76:

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Привлечение к работе в ночное время работников с инвалидностью допускается только с их письменного согласия при условии, что такая работа не запрещена им по состоянию здоровья в соответствии с медицинским заключением.";

подпункт 2) пункта 4 изложить в следующей редакции:

"2) работников, воспитывающих детей с инвалидностью до восемнадцати лет.";

7) подпункт 3) пункта 3 статьи 77 изложить в следующей редакции:

"3) лица с инвалидностью.";

8) часть первую подпункта 2) пункта 1 статьи 89 изложить в следующей редакции:

"2) лицам с инвалидностью первой и второй групп продолжительностью не менее шести календарных дней.";

9) пункты 4 и 5 статьи 127 изложить в следующей редакции:

"4. Направление в командировку работников, не достигших восемнадцатилетнего возраста, беременных женщин, а также работников с инвалидностью допускается, если такая работа не запрещена им по медицинским показаниям. При этом указанные работники вправе отказаться от направления в командировку.

5. От направления в командировку вправе отказаться работники, имеющие детей в возрасте до трех лет, работники, осуществляющие уход за больными членами семьи либо воспитывающие детей с инвалидностью, если на основании медицинского заключения дети с инвалидностью либо больные члены семьи нуждаются в осуществлении постоянного ухода.";

10) пункт 3 статьи 135 изложить в следующей редакции:

"3. К работам, выполняемым вахтовым методом, не допускаются работники, не достигшие восемнадцатилетнего возраста, беременные женщины со сроком беременности двенадцать и более недель, предоставившие справку о беременности, лица с инвалидностью первой группы со дня предоставления медицинского заключения. Иные работники могут привлекаться к работам, выполняемым вахтовым методом, если такие работы им не противопоказаны на основании медицинских заключений.".

10. В Кодекс Республики Казахстан от 27 декабря 2017 года "О недрах и недропользовании":

1) пункт 2 статьи 129 изложить в следующей редакции:

"2. К финансированию расходов на социально-экономическое развитие региона и развитие его инфраструктуры относятся расходы недропользователя на развитие и поддержание объектов социальной инфраструктуры региона, поддержку субъектов социального предпринимательства, а также средства, перечисляемые им на эти цели в государственный бюджет.";

2) пункт 2 статьи 178 изложить в следующей редакции:

11. В Кодекс Республики Казахстан от 7 июля 2020 года "О здоровье народа и системе здравоохранения":

1) в пункте 1 статьи 1:

в подпункте 49) слова ", передвижной аптечный пункт для отдаленных сельских местностей, организованный от аптеки" заменить словами "и передвижной аптечный пункт для сельских населенных пунктов";

подпункты 159) и 191) изложить в следующей редакции:

"159) медико-социальная реабилитация – комплекс мер по восстановлению здоровья больных и лиц с инвалидностью с использованием медицинских, социальных и профессионально-трудовых мероприятий для приобщения к работе, включения в семейную и общественную жизнь;";

"191) сестринский уход – комплекс медицинских услуг, оказываемых медицинскими сестрами и медицинскими сестрами расширенной практики лицам всех возрастов, групп и сообществ, больным или здоровым, включающий в себя пропаганду здоровья, профилактику болезней и уход за больными, лицами с инвалидностью и умирающими людьми;";

2) в статье 7:

подпункт 43) изложить в следующей редакции:

"43) разрабатывает и утверждает перечень лекарственных средств и медицинских изделий, закупаемых единым дистрибьютором в рамках долгосрочных договоров поставки лекарственных средств и медицинских изделий;";

дополнить подпунктом 104-1) следующего содержания:

"104-1) разрабатывает и утверждает положение о деятельности врачебно-консультативной комиссии;";

3) в пункте 2 статьи 12:

дополнить подпунктом 21-2) следующего содержания:

"21-2) организуют в сельских населенных пунктах, где отсутствуют аптеки, обеспечение лекарственными средствами и медицинскими изделиями;";

в подпункте 27) слова "отдаленных от районного центра" заменить словом "сельских";

4) подпункт 1) пункта 2 статьи 65 изложить в следующей редакции:

"1) улучшения качества и доступности оказываемой медицинской помощи для всех групп населения, в том числе адаптации объектов медицинского назначения для лиц с инвалидностью и других групп населения с ограниченными возможностями;";

5) статью 77 дополнить пунктом 1-1 следующего содержания:

"1-1. Лица с ограниченными возможностями (лица с инвалидностью) имеют право на первоочередное обслуживание в организациях здравоохранения.";

6) в статье 78:

абзац первый пункта 1 изложить в следующей редакции:

"1. Помимо прав, предусмотренных пунктом 1 статьи 77 настоящего Кодекса, каждый ребенок имеет право на:";

дополнить пунктом 6-1 следующего содержания:

"6-1. Дети с ограниченными возможностями (дети с инвалидностью) имеют право на первоочередное обслуживание в организациях здравоохранения.";

7) пункт 2 статьи 83 дополнить частью второй следующего содержания:

"Иностранцы и лица без гражданства, выявленные и идентифицированные в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, имеют право на получение гарантированного объема бесплатной медицинской помощи по перечню и в объеме, которые определяются уполномоченным органом.";

8) пункт 1 статьи 122 изложить в следующей редакции:

"1. Доврачебная медицинская помощь – медицинская помощь, оказываемая средними медицинскими работниками самостоятельно или в составе мультидисциплинарной команды, включающая в себя пропаганду здоровья, оценку состояния пациента, постановку доврачебного диагноза, назначение плана доврачебных вмешательств, исполнение доврачебных манипуляций и процедур и уход за больными, лицами с инвалидностью и умирающими людьми.";

9) в пункте 5 статьи 125 слово "детей-инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью";

10) в подпункте 1) пункта 1 статьи 165 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

11) в статье 233:

подпункт 5) пункта 4 дополнить словами ", за исключением розничной реализации лекарственных средств и медицинских изделий в сельских населенных пунктах в случаях, предусмотренных пунктом 6 настоящей статьи";

в пункте 6 слова "отдаленных от районного центра" заменить словом "сельских";

12) в статье 276:

подпункт 7) пункта 1 исключить;

пункты 2 и 3 исключить.

12. В Закон Республики Казахстан от 30 июня 1992 года "О социальной защите граждан, пострадавших вследствие экологического бедствия в Приаралье":

1) пункт 2 статьи 13 изложить в следующей редакции:

"2. Пенсионерам и лицам с инвалидностью, проживающим в зоне экологического бедствия, предоставляется право на преимущественное обеспечение местами в медико-социальных учреждениях (организациях) для престарелых и лиц с инвалидностью.";

2) в пункте 2 статьи 17 слова "Инвалиды I и II групп" заменить словами "Лица с инвалидностью первой и второй групп".

13. В Закон Республики Казахстан от 18 декабря 1992 года "О социальной защите граждан, пострадавших вследствие ядерных испытаний на Семипалатинском испытательном ядерном полигоне":

в абзаце пятом статьи 10 слова "признанные инвалидами или имеющие заболевания" заменить словами "имеющие инвалидность или заболевания".

14. В Закон Республики Казахстан от 14 апреля 1993 года "О реабилитации жертв массовых политических репрессий":

абзац седьмой части первой статьи 24 изложить в следующей редакции:

"первоочередное устройство в медико-социальные учреждения (организации) для престарелых и лиц с инвалидностью, проживание в них на полном государственном обеспечении в соответствии с законодательством Республики Казахстан;".

15. В Закон Республики Казахстан от 21 сентября 1994 года "О транспорте в Республике Казахстан":

1) абзацы седьмой и восьмой части второй статьи 6 изложить в следующей редакции:

"использование новых технологий, включая информационно-коммуникационные технологии, средств, облегчающих мобильность устройств и технологий, адаптированных для лиц с инвалидностью, при осуществлении пассажирских перевозок;

обучение работников транспорта, осуществляющих пассажирские перевозки, навыкам общения и предоставления услуг лицам с инвалидностью, в том числе обучение жестовому языку;";

2) абзац двенадцатый части первой статьи 11 изложить в следующей редакции:

"обеспечивать лицам с инвалидностью доступность пассажирских перевозок, услуг перевозчиков, информации по обслуживанию, создавать необходимые удобства и условия при оказании им услуг по перевозке.";

3) часть десятую статьи 18 изложить в следующей редакции:

"Перевозчик обязан при задержке рейсов на десять и более часов предоставлять за свой счет пассажирам места в гостинице и питание, в том числе с учетом нуждаемости лиц с инвалидностью.";

4) подпункт 1-1) части второй статьи 25 изложить в следующей редакции:

"1-1) контроль за обеспечением лицам с инвалидностью доступности пассажирских перевозок, услуг перевозчиков, информации по обслуживанию, созданием необходимых удобств и условий при оказании им услуг по перевозке;".

16. В Закон Республики Казахстан от 31 августа 1995 года "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан":

в подпункте 5) пункта 3 статьи 74-2 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

17. В Закон Республики Казахстан от 10 июня 1996 года "Об авторском праве и смежных правах":

абзац пятый части первой пункта 2 статьи 9-2 изложить в следующей редакции:

"лиц с инвалидностью, а также одного из родителей лица с инвалидностью с детства;".

18. В Закон Республики Казахстан от 16 апреля 1997 года "О жилищных отношениях":

1) в пункте 4 статьи 1 слова "домах престарелых" заменить словами "медико-социальных учреждениях (организациях)";

2) часть вторую статьи 4 изложить в следующей редакции:

"Собственники нежилых помещений, предназначенных для общего пользования, должны обеспечить доступ для лиц с инвалидностью и других маломобильных групп населения.";

3) в пункте 8 статьи 13:

подпункты 2) и 5) изложить в следующей редакции:

"2) лица с инвалидностью первой и второй групп;";

"5) военнослужащие, признанные лицами с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья, полученных при защите бывшего Союза Советских Социалистических Республик, при исполнении иных обязанностей военной службы в другие периоды или вследствие заболевания, связанного с пребыванием на фронте, а также при прохождении военной службы в Афганистане или других государствах, в которых велись боевые действия;";

в абзаце третьем части первой подпункта 7) слова "ребенка-инвалида (детей-инвалидов)", "инвалида (инвалидов)" заменить соответственно словами "ребенка с инвалидностью (детей с инвалидностью)", "лица с инвалидностью (лиц с инвалидностью)";

в подпункте 10) слово "детей-инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью";

4) часть вторую пункта 3 статьи 40 изложить в следующей редакции:

"В случае, когда изменения, указанные в части первой настоящего пункта, связаны с обеспечением доступа лиц с инвалидностью к жилищу, письменное согласие собственников квартир, нежилых помещений не требуется.";

5) в части второй подпункта 2) части второй пункта 1 статьи 67 слово "детей-инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью";

6) подпункты 2) и 3) статьи 68 изложить в следующей редакции:

"2) лица с инвалидностью первой и второй групп;

3) семьи, имеющие или воспитывающие детей с инвалидностью;";

7) в пункте 2-1 статьи 73 слова "1 или 2 группы", "ребенку-инвалиду", "детей-инвалидов" заменить соответственно словами "первой или второй группы", "ребенку с инвалидностью", "детей с инвалидностью";

8) пункт 3 статьи 76 изложить в следующей редакции:

"3. Лицам с инвалидностью, престарелым, больным сердечно-сосудистыми и другими тяжелыми заболеваниями жилище из государственного жилищного фонда или жилище, арендованное местным исполнительным органом в частном жилищном фонде, предоставляется с учетом их желания на нижних этажах или в жилых домах, имеющих лифты, а лицам с инвалидностью, имеющим нарушение опорно-двигательного аппарата, – не выше второго этажа.

Лицам с инвалидностью предоставляется право выбора жилого помещения с учетом типа здания, степени благоустройства и других необходимых условий для проживания.";

9) в подпункте 3) статьи 101-10 слова "ребенок-инвалид (дети-инвалиды)", "инвалид (инвалиды) с детства", "ребенка-инвалида (детей-инвалидов)" заменить соответственно словами "ребенок с инвалидностью (дети с инвалидностью)", "лицо с инвалидностью (лица с инвалидностью) с детства", "ребенка с инвалидностью (детей с инвалидностью)";

10) подпункты 4), 10) и 12) части первой пункта 1 статьи 118 изложить в следующей редакции:

"4) лиц с инвалидностью первой и второй групп (за исключением лиц, которым была установлена инвалидность в результате совершенного ими преступления);";

"10) лиц, воспитывающих детей с инвалидностью;";

"12) лиц с инвалидностью третьей группы, пенсионеров по возрасту, одиноких матерей (не состоящих в браке женщин, воспитывающих ребенка), семей при рождении близнецов, если эти категории граждан получают доходы ниже прожиточного минимума, определяемого в установленном законодательством Республики Казахстан порядке;";

11) подпункт 1) статьи 120 изложить в следующей редакции:

"1) лица с инвалидностью (за исключением лиц, которым была установлена инвалидность в результате совершенного ими преступления);".

19. В Закон Республики Казахстан от 16 июня 1997 года "О государственных социальных пособиях по инвалидности и по случаю потери кормильца в Республике Казахстан":

по всему тексту:

слова "инвалидов", "инвалид", "инвалидом", "инвалидам", "инвалиды", "Инвалидам", "инвалидами" заменить соответственно словами "лиц с инвалидностью", "лицо с инвалидностью", "лицом с инвалидностью", "лицам с инвалидностью", "лица с инвалидностью", "Лицам с инвалидностью", "лицами с инвалидностью";

слова "детей-инвалидов", "Детям-инвалидам", "дети-инвалиды", "детям-инвалидам" заменить соответственно словами "детей с инвалидностью", "Детям с инвалидностью", "дети с инвалидностью", "детям с инвалидностью".

20. В Закон Республики Казахстан от 7 июля 1997 года "О судебных приставах":

подпункты 1), 2) и 3) пункта 4 статьи 10 изложить в следующей редакции:

"1) лицу с инвалидностью первой группы – пятилетней заработной платы;

2) лицу с инвалидностью второй группы – трехлетней заработной платы;

3) лицу с инвалидностью третьей группы – годовой заработной платы.".

21. В Закон Республики Казахстан от 14 июля 1997 года "О нотариате":

1) подпункты 3) и 5) пункта 2 статьи 30-1 изложить в следующей редакции:

"3) престарелые и лица с инвалидностью, проживающие в медико-социальных учреждениях (организациях) для престарелых и лиц с инвалидностью;";

"5) лица с инвалидностью первой, второй и третьей групп;";

2) подпункт 1) части первой статьи 37 изложить в следующей редакции:

22. В Закон Республики Казахстан от 30 марта 1999 года "О порядке и условиях содержания лиц в специальных учреждениях, специальных помещениях, обеспечивающих временную изоляцию от общества":

1) статью 11 дополнить пунктом 4 следующего содержания:

"4. Сотрудники мест содержания под стражей должны иметь специальную подготовку, знания и навыки для работы с лицами с инвалидностью.";

2) пункт 2-1 статьи 16 изложить в следующей редакции:

"2-1. Подозреваемые и обвиняемые, являющиеся лицами с инвалидностью, имеющими нарушение речи либо слуха, либо зрения, имеют право пользоваться услугами специалистов, владеющих дактильно-жестовым языком или азбукой Брайля.".

23. В Закон Республики Казахстан от 5 апреля 1999 года "О специальном государственном пособии в Республике Казахстан":

1) в подпункте 1-1) статьи 1 слово "инвалидом" заменить словами "лицом с инвалидностью";

2) статью 3-1 дополнить подпунктами 1-1), 1-2), 1-3) и 1-4) следующего содержания:

"1-1) утверждает перечень городов и периодов ведения боевых действий, при участии в которых гражданам Республики Казахстан назначается пособие;

1-2) утверждает перечень периодов ведения боевых действий на территории других государств, при участии в которых гражданам Республики Казахстан назначается пособие;

1-3) утверждает перечень государств, территорий и периодов ведения боевых действий, при участии в которых гражданам Республики Казахстан назначается пособие;

1-4) утверждает перечень медалей бывшего Союза ССР, отнесенных к наградам за самоотверженный труд и безупречную воинскую службу в тылу в годы Великой Отечественной войны, при награждении которыми назначается пособие;";

3) подпункты 1-3), 3), 4), 7), 8) и 8-1) пункта 1 статьи 4 изложить в следующей редакции:

"1-3) лица, приравненные по льготам к лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, статус которых определен подпунктом 2) статьи 6 Закона Республики Казахстан "О ветеранах";";

"3) семьи военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, погибших (пропавших без вести) или умерших вследствие ранения, контузии, увечья, заболевания, полученных в период боевых действий в Афганистане или в других государствах, в которых велись боевые действия; семьи военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, погибших (умерших) при прохождении воинской службы, службы в специальных государственных органах в мирное время, семьи сотрудников органов внутренних дел, погибших при исполнении служебных обязанностей; семьи погибших при ликвидации последствий катастрофы на Чернобыльской АЭС и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения; семьи умерших вследствие лучевой болезни или умерших лиц с инвалидностью, а также граждан, смерть которых в установленном порядке связана с воздействием катастрофы на Чернобыльской АЭС и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения и ядерных испытаний;

4) не вступившие в повторный брак супруга (супруг) умершего лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, или лица, приравненного по льготам к лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, а также супруга (супруг) умершего участника Великой Отечественной войны, партизана, подпольщика, гражданина, награжденного медалью "За оборону Ленинграда" или знаком "Жителю блокадного Ленинграда", признававшихся лицами с инвалидностью в результате общего заболевания, трудового увечья и других причин (за исключением противоправных);";

"7) лица с инвалидностью первой, второй и третьей групп, которым назначены пенсионные выплаты по возрасту или пенсионные выплаты за выслугу лет, за исключением получающих доплату к пенсионным выплатам по возрасту до размера месячного пособия по инвалидности, предусмотренную пунктом 5 статьи 12 Закона Республики Казахстан "О государственных социальных пособиях по инвалидности и по случаю потери кормильца в Республике Казахстан", а также лица с инвалидностью первой, второй и третьей групп, проживающие в городе Байконыре, при условии получения пенсии по инвалидности в соответствии с законодательством Российской Федерации;

8) дети с инвалидностью до семи лет, проживающие в городе Байконыре, при условии получения пенсии по инвалидности в соответствии с законодательством Российской Федерации;

8-1) дети с инвалидностью с семи до восемнадцати лет первой, второй, третьей групп, проживающие в городе Байконыре, при условии получения пенсии по инвалидности в соответствии с законодательством Российской Федерации;";

4) в статье 5 слова "Инвалид", "об инвалиде", "инвалида", "уведомляет инвалида" заменить соответственно словами "Лицо с инвалидностью", "о лице с инвалидностью", "лица с инвалидностью", "уведомляет лицо с инвалидностью";

5) в статье 6:

слова "инвалида", "инвалид", "инвалидом", "инвалидов", "Инвалид" заменить соответственно словами "лица с инвалидностью", "лицо с инвалидностью", "лицом с инвалидностью", "лиц с инвалидностью", "Лицо с инвалидностью";

в части второй пункта 4 слово "переведен" заменить словом "переведено";

6) в части третьей статьи 7:

подпункты 4), 6) и 7) изложить в следующей редакции:

"4) лицам, приравненным по льготам к лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, – 7,55 месячного расчетного показателя;";

"6) семьям военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, погибших (пропавших без вести) или умерших вследствие ранения, контузии, увечья, заболевания, полученных в период боевых действий в Афганистане или в других государствах, в которых велись боевые действия; семьям военнослужащих, сотрудников специальных государственных органов, погибших (умерших) при прохождении воинской службы, службы в специальных государственных органах в мирное время; семьям сотрудников органов внутренних дел, погибших при исполнении служебных обязанностей; семьям погибших при ликвидации последствий катастрофы на Чернобыльской АЭС и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения; семьям умерших вследствие лучевой болезни или умерших лиц с инвалидностью, а также граждан, смерть которых в установленном порядке связана с воздействием катастрофы на Чернобыльской АЭС и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения и ядерных испытаний, – 4,59 месячного расчетного показателя;

7) супруге (супругу) умершего лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, или лица, приравненного по льготам к лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, а также супруге (супругу) умершего участника Великой Отечественной войны, партизана, подпольщика, гражданина, награжденного медалью "За оборону Ленинграда" или знаком "Жителю блокадного Ленинграда", признававшихся лицами с инвалидностью в результате общего заболевания, трудового увечья и других причин (за исключением противоправных), которые не вступили в повторный брак, – 2,56 месячного расчетного показателя;";

в подпунктах 13), 14), 15) и 16) слова "инвалидам", "детям-инвалидам" заменить соответственно словами "лицам с инвалидностью", "детям с инвалидностью";

7) в пунктах 5, 6 и 7 статьи 8 слово "инвалида" заменить словами "лица с инвалидностью";

8) в пункте 2 статьи 8-1 слово "инвалидом" заменить словами "лицом с инвалидностью".

24. В Закон Республики Казахстан от 23 января 2001 года "О местном государственном управлении и самоуправлении в Республике Казахстан":

1) пункт 1 статьи 27 дополнить подпунктом 14-7) следующего содержания:

"14-7) обеспечивает реализацию иностранцами и лицами без гражданства, выявленными и идентифицированными в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, права на гарантированный объем бесплатной медицинской помощи по перечню и в объеме, которые определяются уполномоченным органом в области здравоохранения;";

2) подпункты 12-2), 12-4), 12-5) и 12-6) пункта 1 статьи 35 изложить в следующей редакции:

"12-2) организует помощь лицам с инвалидностью;";

"12-4) организует совместно с уполномоченным органом в области физической культуры и спорта и общественными объединениями лиц с инвалидностью проведение оздоровительных и спортивных мероприятий среди лиц с инвалидностью;

12-5) организует совместно с общественными объединениями лиц с инвалидностью культурно-массовые и просветительские мероприятия;

12-6) координирует оказание благотворительной и социальной помощи лицам с инвалидностью;".

25. В Закон Республики Казахстан от 13 июня 2001 года "О туристской деятельности в Республике Казахстан":

подпункт 3) пункта 2 статьи 9 изложить в следующей редакции:

"3) введение льготных условий для организации туристской и экскурсионной работы среди детей, подростков, молодежи, лиц с инвалидностью и малообеспеченных слоев населения;".

26. В Закон Республики Казахстан от 16 июля 2001 года "Об архитектурной, градостроительной и строительной деятельности в Республике Казахстан":

1) подпункт 61-3) статьи 1 изложить в следующей редакции:

"61-3) маломобильные группы населения – лица пожилого возраста, лица с инвалидностью, лица, испытывающие затруднения при самостоятельном передвижении, получении услуг, информации или ориентировании в пространстве, в том числе использующие детские коляски и (или) кресла-коляски;";

2) подпункт 4) пункта 4 статьи 6 изложить в следующей редакции:

"4) здания и сооружения для проживания, пребывания и работы лиц с инвалидностью.";

3) подпункт 1) части первой статьи 7 изложить в следующей редакции:

"1) на благоприятную, применительно к данной местности, а также доступную лицам с инвалидностью и другим маломобильным группам населения среду обитания и жизнедеятельности в пределах территории населенного пункта (поселения) в соответствии с государственной градостроительной политикой в части расселения и размещения производительных сил, с градостроительными требованиями к зонированию территорий, нормами экологической и санитарно-гигиенической безопасности и уровнем обеспеченности данной местности инфраструктурой;";

4) в пунктах 2 и 3 статьи 11 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

5) в подпунктах 9) и 12) части второй пункта 1 статьи 17 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

6) в подпункте 13) пункта 1 статьи 25 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

7) в части третьей пункта 3 статьи 30 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

8) в подпункте 5) пункта 2 статьи 31 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

9) в пункте 4 статьи 48 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

10) в статье 79 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

27. В Закон Республики Казахстан от 17 июля 2001 года "О государственной адресной социальной помощи":

по всему тексту слова "инвалидов", "ребенком-инвалидом", "инвалидом", "инвалидам", "инвалидами" заменить соответственно словами "лиц с инвалидностью", "ребенком с инвалидностью", "лицом с инвалидностью", "лицам с инвалидностью", "лицами с инвалидностью".

28. В Закон Республики Казахстан от 8 декабря 2001 года "О железнодорожном транспорте":

1) пункты 1, 2 и 3 статьи 17-1 изложить в следующей редакции:

"1. Железнодорожный вокзал должен иметь билетные кассы, помещения для ожидания, санитарно-бытовые помещения, в том числе специально оборудованные для лиц с инвалидностью и маломобильных групп населения, комнату матери и ребенка, объекты информационного обслуживания (в том числе объекты, связывающие пассажиров с единым справочно-информационным центром), медицинский пункт, пункт охраны общественного порядка.

2. На железнодорожном вокзале население обеспечивается достоверной информацией о времени отправления и прибытия пассажирских поездов, стоимости проезда пассажиров и перевозки багажа, грузобагажа, наличии свободных мест в поездах, неотложной медицинской помощи, месте нахождения книги жалоб и предложений, режиме работы билетных и багажных касс, расположении вокзальных помещений, а также о перечне услуг, оказываемых населению.

Предоставление информации обеспечивается также для лиц с инвалидностью с использованием языков, текстов, шрифта Брайля, тактильного общения, крупного шрифта, доступных мультимедийных средств.

3. Переходы и выходы на пассажирские платформы и перроны должны быть доступны для лиц с инвалидностью и маломобильных групп населения (оборудованы пандусами, специализированными лифтами).";

2) статью 17-2 изложить в следующей редакции:

"Статья 17-2. Доступность услуг в сфере железнодорожного транспорта для лиц с инвалидностью

1. Для доступа лиц с инвалидностью к услугам в сфере железнодорожного транспорта на железнодорожных вокзалах и железнодорожных станциях должны быть обеспечены:

1) выделение мест с установкой специальных дорожных знаков для парковки автотранспортных средств лиц с инвалидностью;

2) приспособление зданий, подъезда к зданиям (входа в здание, лестниц), путей движения внутри здания для маломобильных групп населения, включая лиц с инвалидностью;

3) оборудование информационными сигнальными устройствами и средствами связи, доступными для лиц с инвалидностью по слуху и зрению, в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан;

4) наличие дежурного кресла-коляски для обслуживания лиц с инвалидностью, имеющих нарушение опорно-двигательного аппарата, и других маломобильных групп населения;

5) оборудование общественных туалетов кабинами для лиц, передвигающихся на креслах-колясках;

6) установление специализированных таксофонов для лиц, передвигающихся на креслах-колясках.

2. В составе поезда должен быть вагон с подъемными устройствами для посадки и высадки лиц, передвигающихся на креслах-колясках, со специализированными местами для лиц, передвигающихся на креслах-колясках.";

3) в части третьей подпункта 4) пункта 1 статьи 67 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

29. В Закон Республики Казахстан от 7 марта 2002 года "О дипломатической службе Республики Казахстан":

подпункты 1), 2) и 3) пункта 12 статьи 25 изложить в следующей редакции:

"1) лицу с инвалидностью первой группы – тридцатимесячного содержания;

2) лицу с инвалидностью второй группы – восемнадцатимесячного содержания;

3) лицу с инвалидностью третьей группы – шестимесячного содержания.".

30. В Закон Республики Казахстан от 11 июля 2002 года "О социальной и медико-педагогической коррекционной поддержке детей с ограниченными возможностями":

1) в статье 8:

в подпункте 1) пункта 2 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

в пункте 3 слово "шестьдесят" заменить словом "пятьдесят";

2) в подпункте 1) пункта 6 статьи 9 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

3) пункт 3 статьи 11 изложить в следующей редакции:

"3. Специальные организации образования создают специальные условия для получения образования детьми, имеющими нарушения опорно-двигательного аппарата, зрения и (или) слуха, и (или) речи, интеллекта, эмоционально-волевой сферы, с использованием жестового языка, азбуки Брайля, других альтернативных шрифтов, методов общения и обучения.";

4) в статье 15:

пункт 1 дополнить подпунктом 8) следующего содержания:

"8) первоочередное обслуживание в организациях здравоохранения.";

в пункте 2 слова "инвалиды I и II групп, инвалиды" заменить словами "лица с инвалидностью первой и второй групп, лица с инвалидностью";

5) в подпункте 4) статьи 16 слово "инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью".

31. В Закон Республики Казахстан от 8 августа 2002 года "О правах ребенка в Республике Казахстан":

1) в подпункте 12) статьи 1 слово "ребенок-инвалид" заменить словами "ребенок с инвалидностью";

2) части первую и шестую пункта 1 статьи 30 изложить в следующей редакции:

"1. В организации здравоохранения для детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, от рождения до трех лет, детей с нарушениями психического и физического развития от рождения до четырех лет, осуществляющие психолого-педагогическое сопровождение семей с риском отказа от ребенка, принимаются дети-сироты и дети, оставшиеся без попечения родителей, от рождения до трех (четырех) лет. Для временного содержания детей в организациях здравоохранения для детей-сирот, детей, оставшихся без попечения родителей, от рождения до трех лет, детей с нарушениями психического и физического развития от рождения до четырех лет, осуществляющих психолого-педагогическое сопровождение семей с риском отказа от ребенка, открываются специальные отделения.";

"В медико-социальное учреждение (организацию) принимаются дети с инвалидностью, нуждающиеся в уходе, медицинском, бытовом обслуживании и социально-трудовой адаптации, в возрасте от четырех до восемнадцати лет.";

3) главу 6 изложить в следующей редакции:

"Глава 6. Права ребенка с инвалидностью

Статья 31. Права ребенка с инвалидностью на полноценную жизнь

1. Ребенок с инвалидностью имеет равные со здоровыми детьми права на полноценную жизнь в условиях, обеспечивающих его достоинство, способствующих активному включению в жизнь общества.

2. Ребенок с инвалидностью вправе получить образование, соответствующее его физическим, умственным способностям и желаниям, выбрать род деятельности и профессию, участвовать в творческой и общественной деятельности.

3. Дети с инвалидностью, включая детей с недостатками умственного или физического развития, имеют право на получение медико-социальной помощи согласно индивидуальному плану развития ребенка, составленному под руководством родителей (законных представителей), а также социального работника и других специалистов в соответствии с индивидуальными требованиями ребенка и семьи.

Статья 32. Государственные гарантии в сфере занятости ребенка с инвалидностью

1. Государственные органы и органы местного самоуправления обязаны создавать необходимые условия для обучения, профессиональной подготовки, подбора подходящей работы и трудоустройства ребенка с инвалидностью с учетом его состояния здоровья, потребностей и возможностей.

2. Законами Республики Казахстан могут быть установлены льготы для физических и юридических лиц, осуществляющих деятельность по обеспечению занятости детей с инвалидностью, организации их профессиональной подготовки и переподготовки.

Статья 33. Государственная помощь для детей с инвалидностью

1. Государство осуществляет комплекс медицинских, правовых, социально-экономических мер, направленных на поддержку детей с инвалидностью.

2. Государственная помощь, оказываемая детям с инвалидностью, устанавливается законами Республики Казахстан.

3. Родители и другие законные представители, воспитывающие ребенка с инвалидностью и осуществляющие уход за ним, имеют право на получение государственной помощи.".

32. В Закон Республики Казахстан от 1 июля 2003 года "Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности перевозчика перед пассажирами":

абзацы пятый, шестой, седьмой и восьмой пункта 1 статьи 20 изложить в следующей редакции:

"первой группы – 5 000;

второй группы – 3 500;

третьей группы – 2 500;

ребенок с инвалидностью – 5 000;".

33. В Закон Республики Казахстан от 1 июля 2003 года "Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств":

1) в части первой пункта 1 статьи 20 слова "инвалиды I и II групп" заменить словами "лица с инвалидностью первой и второй групп";

2) абзацы четвертый, пятый, шестой и седьмой подпункта 1) пункта 1 статьи 24 изложить в следующей редакции:

"первой группы – 1600;

второй группы – 1200;

третьей группы – 500;

ребенок с инвалидностью – 1 000;".

34. В Закон Республики Казахстан от 4 июля 2003 года "Об автомобильном транспорте":

1) в подпункте 23) статьи 13 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) подпункт 7) части первой пункта 2 статьи 26 изложить в следующей редакции:

"7) при наличии десяти и более такси иметь на каждые десять такси не менее одного такси, приспособленного для перевозки людей с инвалидностью, использующих специальные средства передвижения;";

3) в статье 27:

часть вторую подпункта 2) пункта 1 изложить в следующей редакции:

"Указанными преимуществами пользуются лица с инвалидностью, пенсионеры, беременные женщины, пассажиры с детьми дошкольного возраста;";

подпункт 2) пункта 2 изложить в следующей редакции:

"2) устройства для посадки и высадки пассажиров с инвалидностью.";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Транспорт общего пользования снабжается устройствами для посадки и высадки пассажиров с инвалидностью.

При проведении государственными органами конкурсов на право обслуживания маршрутов по перевозке пассажиров преимущество имеют физические и юридические лица, транспортные средства которых приспособлены для доступа лиц с инвалидностью.";

4) статью 27-1 изложить в следующей редакции:

"Статья 27-1. Доступность услуг в сфере автомобильного транспорта для лиц с инвалидностью

1. Для доступа лиц с инвалидностью к услугам в сфере автомобильного транспорта на автовокзалах и автостанциях должны быть обеспечены:

5) отведение в залах ожидания специальных мест для лиц с инвалидностью, которые должны быть оборудованы с учетом потребностей лиц, передвигающихся на креслах-колясках;

6) оборудование общественных туалетов кабинами для лиц, передвигающихся на креслах-колясках;

7) оборудование специализированных билетных касс для обслуживания лиц с инвалидностью;

8) установление специализированных таксофонов для лиц, передвигающихся на креслах-колясках.

2. Действие подпункта 2) пункта 1 настоящей статьи распространяется в отношении пунктов обслуживания пассажиров.

3. В аэропортах, на вокзалах, объектах образования, здравоохранения, социального обеспечения, культуры, спорта, досуга и отдыха, а также на площадях, проспектах, улицах, в кварталах выделяются бесплатные стояночные места для парковки специальных автотранспортных средств лиц с инвалидностью, которые не должны занимать иные автотранспортные средства.

В случаях, если количество стояночных мест составляет:

1) до десяти включительно, – выделяется одно место для парковки специального автотранспортного средства лица с инвалидностью;

2) более десяти, – не менее десяти процентов для парковки специального автотранспортного средства лица с инвалидностью от общего количества стояночных мест.

При этом, если по итогам расчета количество стояночных мест составит дробное значение от 0,5 и выше, такое значение подлежит округлению до целых единиц.

4. Автотранспортные средства, приобретаемые для осуществления регулярных городских перевозок пассажиров и багажа в городах республиканского и областного значения, столице, должны быть приспособлены заводом-изготовителем для перевозки маломобильных групп населения.".

35. В Закон Республики Казахстан от 6 июля 2004 года "О внутреннем водном транспорте":

1) в части первой пункта 1 статьи 46 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) статью 51-2 изложить в следующей редакции:

"Статья 51-2. Доступность услуг в сфере внутреннего водного транспорта для лиц с инвалидностью

1. Для доступа лиц с инвалидностью к услугам в сфере внутреннего водного транспорта в порту должны быть обеспечены:

5) отведение в залах ожидания специальных мест для лиц с инвалидностью, которые должны быть оборудованы с учетом потребностей маломобильных групп населения, включая лиц с инвалидностью;

6) оборудование общественных туалетов кабинами для лиц, передвигающихся на креслах-колясках;

7) установление специализированных таксофонов для лиц, передвигающихся на креслах-колясках;

8) оборудование специализированных билетных касс для обслуживания лиц с инвалидностью.";

3) в части второй подпункта 3) пункта 1 статьи 52 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

36. В Закон Республики Казахстан от 7 июля 2004 года "Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев объектов, деятельность которых связана с опасностью причинения вреда третьим лицам":

абзацы второй, третий, четвертый и пятый подпункта 2) пункта 2 статьи 18 изложить в следующей редакции:

"первой группы – 800;

второй группы – 600;

третьей группы – 500;

ребенок с инвалидностью – 500;".

37. В Закон Республики Казахстан от 7 февраля 2005 года "Об обязательном страховании работника от несчастных случаев при исполнении им трудовых (служебных) обязанностей":

в части второй пункта 2 статьи 24 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

38. В Закон Республики Казахстан от 13 апреля 2005 года "О социальной защите инвалидов в Республике Казахстан":

1) заголовок изложить в следующей редакции:

"О социальной защите лиц с инвалидностью в Республике Казахстан";

2) по всему тексту:

слова "инвалидов", "инвалида", "инвалиду", "инвалид", "инвалидами", "инвалидам", "инвалидом", "Инвалиды", "Инвалиду", "Инвалидам", "инвалиды", "Инвалид" заменить соответственно словами "лиц с инвалидностью", "лица с инвалидностью", "лицу с инвалидностью", "лицо с инвалидностью", "лицами с инвалидностью", "лицам с инвалидностью", "лицом с инвалидностью", "Лица с инвалидностью", "Лицу с инвалидностью", "Лицам с инвалидностью", "лица с инвалидностью", "Лицо с инвалидностью";

слова "детей-инвалидов", "ребенок-инвалид", "детям-инвалидам", "дети-инвалиды" заменить соответственно словами "детей с инвалидностью", "ребенок с инвалидностью", "детям с инвалидностью", "дети с инвалидностью";

слова "индивидуальная программа реабилитации", "индивидуальной программой реабилитации", "индивидуальной программы реабилитации", "индивидуальных программ реабилитации", "Индивидуальная программа реабилитации", "индивидуальным программам реабилитации", "индивидуальной программе реабилитации" заменить соответственно словами "индивидуальная программа абилитации и реабилитации", "индивидуальной программой абилитации и реабилитации", "индивидуальной программы абилитации и реабилитации", "индивидуальных программ абилитации и реабилитации", "Индивидуальная программа абилитации и реабилитации", "индивидуальным программам абилитации и реабилитации", "индивидуальной программе абилитации и реабилитации";

3) в статье 1:

подпункт 5-1) изложить в следующей редакции:

"5-1) медико-социальное учреждение (организация) – организация, предназначенная для постоянного или временного проживания в условиях стационара, полустационара или дневного пребывания престарелых, лиц с инвалидностью, детей с инвалидностью, нуждающихся в помощи и уходе, обслуживании;";

дополнить подпунктом 7-1) следующего содержания:

"7-1) абилитация лиц с инвалидностью – комплекс мер, направленных на формирование и развитие отсутствовавших у лиц с инвалидностью способностей к бытовой, общественной и профессиональной деятельности;";

подпункт 10) исключить;

подпункты 20) и 22) изложить в следующей редакции:

"20) сурдотехнические средства – технические средства для коррекции и компенсации нарушения слуха, в том числе усиливающие звук средства связи и передачи информации;";

"22) тифлотехнические средства – средства, направленные на коррекцию и компенсацию утраченных возможностей лиц с инвалидностью в результате нарушения зрения;";

4) пункт 1 статьи 7 дополнить подпунктом 5-1) следующего содержания:

"5-1) разрабатывает и утверждает порядок назначения внештатных советников министров, акимов районов, городов, городов областного значения, областей, городов республиканского значения, столицы по вопросам инвалидности;";

5) подпункт 7) пункта 2 статьи 10 изложить в следующей редакции:

"7) обеспечивают санаторно-курортное лечение лиц с инвалидностью и детей с инвалидностью в соответствии с индивидуальной программой абилитации и реабилитации лица с инвалидностью, пребывание в санаторно-курортной организации законного представителя, сопровождающего ребенка с инвалидностью на санаторно-курортное лечение;";

6) в статье 13:

пункт 1 изложить в следующей редакции

"1. Установление инвалидности, степени утраты трудоспособности лица осуществляется путем очного (осмотр освидетельствуемого лица) или заочного проведения медико-социальной экспертизы территориальными подразделениями уполномоченного органа в области социальной защиты населения.";

дополнить пунктом 3-1 следующего содержания:

"3-1. В период чрезвычайного положения лицам, срок переосвидетельствования которых наступил не более чем за месяц до введения чрезвычайного положения или во время чрезвычайного положения, не прошедшим переосвидетельствование в указанный период, сроки инвалидности, степени утраты общей трудоспособности, степени утраты профессиональной трудоспособности и индивидуальной программы абилитации и реабилитации лица с инвалидностью продлеваются автоматически на три месяца с установленной ранее даты переосвидетельствования. Месяц окончания действия режима чрезвычайного положения засчитывается полностью.";

7) подпункт 1) статьи 14 изложить в следующей редакции:

"1) социальную защиту, в том числе абилитацию, реабилитацию, интеграцию в общество;";

8) пункт 3 статьи 20 дополнить частью второй следующего содержания:

"Один из законных представителей, сопровождающий ребенка с инвалидностью на санаторно-курортное лечение, имеет право на возмещение местными исполнительными органами стоимости пребывания в санаторно-курортной организации в размере семидесяти процентов от гарантированной суммы, предоставляемой в качестве возмещения стоимости санаторно-курортного лечения, определяемой уполномоченным органом в области социальной защиты населения.";

9) в пункте 1 статьи 24 слово "домах-интернатах" заменить словами "медико-социальных учреждениях (организациях)";

10) статью 32-1 дополнить пунктом 4 следующего содержания:

"4. Отношения между лицами с инвалидностью и поставщиками, связанные с приобретением через портал социальных услуг товаров и (или) услуг, регулируются гражданским законодательством Республики Казахстан, а также договором, заключаемым на портале социальных услуг.".

39. В Закон Республики Казахстан от 28 июня 2005 года "О государственных пособиях семьям, имеющим детей":

по всему тексту слова "ребенка-инвалида", "детей-инвалидов" заменить соответственно словами "ребенка с инвалидностью", "детей с инвалидностью".

40. В Закон Республики Казахстан от 15 декабря 2006 года "О культуре":

1) подпункт 3) пункта 5 статьи 9-1 изложить в следующей редакции:

"3) информировать местные исполнительные органы о предполагаемом количестве зрителей не позднее десяти календарных дней до дня проведения мероприятия, за один календарный день – о количестве проданных билетов, выданных пропусков, в том числе на транспортные средства, а также мест парковок для специальной техники органов внутренних дел и здравоохранения, транспортных средств лиц с инвалидностью;";

2) статью 12-1 изложить в следующей редакции:

"Статья 12-1. Минимальные социальные стандарты в сфере культуры

Минимальный социальный стандарт обеспечения доступности услуг государственных организаций культуры и минимальный социальный стандарт обеспечения доступа лиц с инвалидностью к культурно-зрелищным мероприятиям, проводимым государственными организациями культуры, являются минимальными социальными стандартами в сфере культуры в соответствии с Законом Республики Казахстан "О минимальных социальных стандартах и их гарантиях".".

41. В Закон Республики Казахстан от 27 июля 2007 года "Об образовании":

1) по всему тексту слова "инвалиды", "дети-инвалиды", "инвалидов", "детей-инвалидов", "Инвалиды", "инвалидами", "инвалидам" заменить соответственно словами "лица с инвалидностью", "дети с инвалидностью", "лиц с инвалидностью", "детей с инвалидностью", "Лица с инвалидностью", "лицами с инвалидностью", "лицам с инвалидностью";

2) подпункт 2) части второй пункта 4 статьи 8 изложить в следующей редакции:

"2) дети с ограниченными возможностями в развитии, дети с инвалидностью, лица с инвалидностью и лица с инвалидностью с детства;";

3) в подпунктах 1) и 9) пункта 8 статьи 26 слова "I, II групп" заменить словами "первой или второй группы";

4) в статье 47:

в подпункте 2) пункта 17-2 слова "I и II группы" заменить словами "первой или второй группы";

в подпункте 3) пункта 17-3 слова "I и II группы" заменить словами "первой или второй группы".

42. В Закон Республики Казахстан от 29 декабря 2008 года "О специальных социальных услугах":

1) статью 3 изложить в следующей редакции:

"Статья 3. Сфера действия настоящего Закона

Действие настоящего Закона распространяется на граждан Республики Казахстан, кандасов, а также постоянно проживающих на территории Республики Казахстан иностранцев и лиц без гражданства, иностранцев, выявленных и идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан.";

2) подпункт 2) статьи 8 дополнить абзацем десятым следующего содержания:

"методические рекомендации по повышению квалификации социальных работников в области социальной защиты населения;".

43. В Закон Республики Казахстан от 2 апреля 2010 года "Об исполнительном производстве и статусе судебных исполнителей":

1) пункт 5 части первой статьи 61 изложить в следующей редакции:

"5. Транспортные средства, специально предназначенные для передвижения лиц с инвалидностью, технические вспомогательные (компенсаторные) средства и специальные средства передвижения лиц с инвалидностью.";

2) в части первой статьи 98:

в подпункте 3) слово "детей-инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью";

в подпункте 5) слова "инвалидам I группы" заменить словами "лицам с инвалидностью первой группы";

3) часть вторую пункта 3 статьи 99 изложить в следующей редакции:

"Для должников, являющихся лицами с инвалидностью, ежемесячные выплаты или задолженность по алиментам определяются из их ежемесячной заработной платы и иного дохода, а в случае, если они не работают, – из ежемесячных пособий и (или) социальных выплат, выплачиваемых из бюджетных средств и (или) Государственного фонда социального страхования.".

44. В Закон Республики Казахстан от 4 мая 2010 года "О защите прав потребителей":

подпункты 5) и 6) пункта 8 статьи 42-3 изложить в следующей редакции:

"5) лицам с инвалидностью первой и второй групп;

6) престарелым и лицам с инвалидностью, проживающим в медико-социальных учреждениях (организациях) для престарелых и лиц с инвалидностью;".

45. В Закон Республики Казахстан от 15 июля 2010 года "Об использовании воздушного пространства Республики Казахстан и деятельности авиации":

1) в части первой пункта 1, части третьей пункта 3 и пункте 4 статьи 65-1 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) статью 65-2 изложить в следующей редакции:

"Статья 65-2. Доступность услуг в сфере гражданской авиации для лиц с инвалидностью

Для доступа лиц с инвалидностью к услугам в сфере гражданской авиации в аэропортах должны быть обеспечены:

3) наличие дежурного кресла-коляски для обслуживания лиц с инвалидностью, имеющих нарушение опорно-двигательного аппарата, и других маломобильных групп населения;

4) оборудование общественных туалетов кабинами для лиц, передвигающихся на креслах-колясках.";

3) часть вторую пункта 1 статьи 77 изложить в следующей редакции:

"Пассажиры из числа лиц с инвалидностью и маломобильных групп населения дополнительно имеют право провозить с собой бесплатно в качестве багажа носилки и кресло-коляску, предназначенные для личного пользования.".

46. В Закон Республики Казахстан от 6 января 2011 года "О правоохранительной службе":

1) в пункте 3 статьи 31:

слово "детей-инвалидов" заменить словами "детей с инвалидностью";

слова "и имеющие инвалидность 1 и 2 группы" заменить словами "и имеющие инвалидность первой или второй группы";

2) в пункте 4 статьи 66:

в подпункте 1) слова "инвалиду I группы" заменить словами "лицу с инвалидностью первой группы";

в подпункте 2) слова "инвалиду II группы" заменить словами "лицу с инвалидностью второй группы";

в подпункте 3) слова "инвалиду III группы" заменить словами "лицу с инвалидностью третьей группы";

3) часть вторую пункта 5 статьи 69 изложить в следующей редакции:

"При определении размера единовременного пособия, предусмотренного настоящим пунктом, в число членов семьи, имеющих право на пособие, включаются: супруга (супруг) независимо от возраста и трудоспособности; дети, не достигшие восемнадцати лет или старше этого возраста, если им установлена инвалидность до достижения восемнадцатилетнего возраста или они являлись на день смерти кормильца учащимися очных учебных заведений и не достигли двадцатитрехлетнего возраста; состоящие на иждивении умершего родители, достигшие установленного законодательством Республики Казахстан пенсионного возраста либо являющиеся лицами с инвалидностью.".

47. В Закон Республики Казахстан от 22 июля 2011 года "О миграции населения":

дополнить статьей 60-1 следующего содержания:

"Статья 60-1. Защита прав иммигрантов, выявленных и идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан

1. Иммигранты, выявленные и идентифицированные в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан, не подлежат выдворению за пределы Республики Казахстан в государство их происхождения (страну гражданства иностранца) до завершения процесса предоставления гарантированного объема специальных социальных услуг согласно действующему законодательству Республики Казахстан в сфере предоставления специальных социальных услуг, в течение которого принимают решение об обращении в правоохранительные органы и сотрудничестве с ними.

Предоставление гарантированного объема специальных социальных услуг иммигранту, выявленному и идентифицированному в качестве жертвы торговли людьми на территории Республики Казахстан, осуществляется за счет бюджетных средств.

2. Для предоставления гарантированного объема специальных социальных услуг иммигранту, выявленному и идентифицированному в качестве жертвы торговли людьми на территории Республики Казахстан, выдается разрешение на временное проживание на территории Республики Казахстан.".

48. В Закон Республики Казахстан от 11 октября 2011 года "О религиозной деятельности и религиозных объединениях":

в пункте 4 статьи 7:

слова "домах-интернатах для престарелых и инвалидов" заменить словами "медико-социальных учреждениях (организациях) для престарелых и лиц с инвалидностью";

слова "указанных организаций" заменить словами "указанных учреждений (организаций)".

49. В Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года "О космической деятельности":

в пункте 1 статьи 32:

в подпункте 1) слова "инвалиду I группы" заменить словами "лицу с инвалидностью первой группы";

в подпункте 2) слова "инвалиду II группы" заменить словами "лицу с инвалидностью второй группы";

в подпункте 3) слова "инвалиду III группы" заменить словами "лицу с инвалидностью третьей группы".

50. В Закон Республики Казахстан от 18 января 2012 года "О телерадиовещании":

заголовок статьи 30 изложить в следующей редакции:

"Статья 30. Защита прав лиц с инвалидностью при распространении телепрограмм".

51. В Закон Республики Казахстан от 13 февраля 2012 года "О специальных государственных органах Республики Казахстан":

1) по всему тексту слова "инвалидами", "ребенок-инвалид (дети-инвалиды)", "инвалид (инвалиды)", "ребенка-инвалида (детей-инвалидов)", "инвалиду", "дети-инвалиды", "Участники и инвалиды Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов" заменить соответственно словами "лицами с инвалидностью", "ребенок с инвалидностью (дети с инвалидностью)", "лицо с инвалидностью (лица с инвалидностью)", "ребенка с инвалидностью (детей с инвалидностью)", "лицу с инвалидностью", "дети с инвалидностью", "Участники Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов и лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов";

2) в пункте 7 статьи 77:

в абзаце втором слова "I группы" заменить словами "первой группы";

в абзаце третьем слова "II группы" заменить словами "второй группы";

в абзаце четвертом слова "III группы" заменить словами "третьей группы";

3) в статье 78:

в части третьей пункта 9 слова "они стали инвалидами до достижения восемнадцати лет или" заменить словами "им установлена инвалидность до достижения восемнадцати лет или они";

в части первой примечания:

цифры "23", "18" заменить соответственно словами "двадцати трех", "восемнадцати";

слова "ставшие инвалидами" заменить словами "которым установлена инвалидность";

4) в пункте 2 статьи 80:

в абзаце втором слова "I группы" заменить словами "первой группы";

в абзаце третьем слова "II группы" заменить словами "второй группы";

в абзаце четвертом слова "III группы" заменить словами "третьей группы".

52. В Закон Республики Казахстан от 16 февраля 2012 года "О воинской службе и статусе военнослужащих":

1) в части третьей статьи 4 слова "стали инвалидами" заменить словами "которым установлена инвалидность";

2) в пункте 6 статьи 17 слова "которые признаны инвалидами" заменить словами "которым установлена инвалидность";

3) в пункте 3 статьи 22 слова "супругу (супруга) – инвалида", "детей-инвалидов" заменить соответственно словами "супругу (супруга), которой (которому) установлена инвалидность", "детей с инвалидностью";

4) в абзаце четвертом подпункта 2) пункта 3 статьи 26 слово "инвалидами" заменить словами "лицами с инвалидностью";

5) в части второй подпункта 1) пункта 2 статьи 35 слова "инвалидами", "инвалидом" заменить соответственно словами "лицами с инвалидностью", "лицом с инвалидностью";

6) в подпункте 3) пункта 1 статьи 36 слова "стал инвалидом" заменить словами "ему установлена инвалидность";

7) в подпункте 3) части четвертой пункта 8 статьи 44 слова "ребенка-инвалида (детей-инвалидов)", "инвалида (инвалидов)" заменить соответственно словами "ребенка с инвалидностью (детей с инвалидностью)", "лица с инвалидностью (лиц с инвалидностью)";

8) в статье 51:

в пункте 3:

в части первой:

в подпункте 1) слова "инвалиду I группы" заменить словами "лицу с инвалидностью первой группы";

в подпункте 2) слова "инвалиду II группы" заменить словами "лицу с инвалидностью второй группы";

в подпункте 3) слова "инвалиду III группы" заменить словами "лицу с инвалидностью третьей группы".

в части третьей:

в подпункте 1) слова "инвалиду I группы" заменить словами "лицу с инвалидностью первой группы";

в подпункте 2) слова "инвалиду II группы" заменить словами "лицу с инвалидностью второй группы";

в подпункте 3) слова "инвалиду III группы" заменить словами "лицу с инвалидностью третьей группы";

в части третьей пункта 6 слова "если они стали инвалидами до достижения восемнадцатилетнего возраста или", "инвалидами" заменить соответственно словами "если им установлена инвалидность до достижения восемнадцатилетнего возраста или они", "лицами с инвалидностью".

53. В Закон Республики Казахстан от 14 января 2013 года "О Государственной образовательной накопительной системе":

подпункт 2) пункта 2 статьи 13 изложить в следующей редакции:

"2) лица с инвалидностью;".

54. В Закон Республики Казахстан от 15 апреля 2013 года "О государственных услугах":

1) подпункт 6) части первой пункта 2 статьи 5 изложить в следующей редакции:

"6) повышать квалификацию работников в сфере оказания государственных услуг, а также обучать навыкам общения с лицами с инвалидностью;";

2) подпункт 8) статьи 10 изложить в следующей редакции:

"8) обеспечивают повышение квалификации работников в сфере оказания государственных услуг, общения с лицами с инвалидностью;";

3) подпункт 6) статьи 11 изложить в следующей редакции:

"6) обеспечивают повышение квалификации работников в сфере оказания государственных услуг, общения с лицами с инвалидностью;".

55. В Закон Республики Казахстан от 21 июня 2013 года "О пенсионном обеспечении в Республике Казахстан":

1) в подпунктах 4) и 9) части третьей пункта 2 статьи 4 слова "ребенком-инвалидом", "инвалидом" заменить соответственно словами "ребенком с инвалидностью", "лицом с инвалидностью";

2) подпункты 6), 7) и 11) пункта 1 статьи 13 изложить в следующей редакции:

"6) время ухода за лицом с инвалидностью первой группы, одиноким лицом с инвалидностью второй группы и пенсионером по возрасту, нуждающимися в посторонней помощи, а также престарелым, достигшим восьмидесятилетнего возраста;

7) время ухода за ребенком с инвалидностью в возрасте до 18 лет;";

"11) время нахождения на инвалидности неработающих лиц с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, и приравненных к ним лиц с инвалидностью;";

3) подпункт 3) пункта 1 статьи 31 изложить в следующей редакции:

"3) лица с инвалидностью первой и второй групп, если инвалидность установлена бессрочно;";

4) подпункт 3) пункта 1 статьи 32 изложить в следующей редакции:

"3) лица с инвалидностью первой и второй групп, если инвалидность установлена бессрочно;";

5) подпункт 2) пункта 1 статьи 33 изложить в следующей редакции:

"2) являющихся лицами с инвалидностью;".

56. В Закон Республики Казахстан от 4 июля 2013 года "О Национальной палате предпринимателей Республики Казахстан":

пункт 6 статьи 29 изложить в следующей редакции:

"6. По решению съезда организации, численность лиц с инвалидностью за отчетный период которых составляет не менее пятидесяти одного процента от общего числа работников, могут быть освобождены от уплаты обязательных членских взносов.".

57. В Закон Республики Казахстан от 11 апреля 2014 года "О гражданской защите":

1) подпункт 32-1) статьи 1 изложить в следующей редакции:

"32-1) опасные технические устройства:

технические устройства, работающие под давлением более 0,07 мегаПаскаля или при температуре нагрева воды более 115 градусов Цельсия, грузоподъемные механизмы, эскалаторы, фуникулеры, лифты, траволаторы, подъемники для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью), а также установки для бурения и ремонта скважин с глубиной бурения более двухсот метров, шахтные подъемные установки и подъемные машины, передвижные склады взрывчатых веществ и изделий на их основе, смесительно-зарядные и доставочно-зарядные машины, мобильные и стационарные установки для изготовления взрывчатых веществ и изделий на их основе, эксплуатируемые на опасных производственных объектах, государственный надзор за которыми осуществляется уполномоченным органом в области промышленной безопасности;

паровые и водогрейные котлы, работающие под давлением более 0,07 мегаПаскаля и (или) при температуре нагрева воды более 115 градусов Цельсия (организации теплоснабжения), сосуды, работающие под давлением более 0,07 мегаПаскаля, грузоподъемные механизмы, эскалаторы, канатные дороги, фуникулеры, лифты, траволаторы, подъемники для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) на объектах социальной инфраструктуры, государственный надзор за которыми осуществляется местными исполнительными органами;";

2) пункт 3 статьи 9 изложить в следующей редакции:

"3. В формирования гражданской защиты зачисляются трудоспособные мужчины и женщины, за исключением лиц с инвалидностью первой, второй и третьей групп, беременных женщин, женщин, имеющих детей в возрасте до восьми лет, и на военное время – военнообязанных, имеющих мобилизационные предписания.";

3) подпункты 14-7) и 14-21) статьи 12-2 изложить в следующей редакции:

"14-7) разрабатывает и утверждает правила безопасной эксплуатации подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью);";

"14-21) разрабатывает и утверждает инструкцию по проведению обследования технического состояния лифтов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) с истекшим сроком службы с целью определения возможности их дальнейшей эксплуатации;";

4) подпункт 21) пункта 3 статьи 15 изложить в следующей редакции:

"21) государственный надзор в области промышленной безопасности за эксплуатацией опасных технических устройств, работающих под давлением более 0,07 мегаПаскаля или при температуре нагрева воды более 115 градусов Цельсия, грузоподъемных механизмов, эскалаторов, канатных дорог, фуникулеров, лифтов, траволаторов, а также подъемников для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) на объектах социальной инфраструктуры;";

5) подпункты 1) и 2) пункта 6 статьи 68 изложить в следующей редакции:

"1) лицу с инвалидностью первой или второй группы – пятикратного годового размера заработной платы;

2) лицу с инвалидностью третьей группы – двукратного годового размера заработной платы.";

6) подпункт 10) пункта 2 статьи 69 изложить в следующей редакции:

"10) проведения монтажа, технического обслуживания, технического освидетельствования лифтов, эскалаторов, траволаторов, а также подъемников для лиц с инвалидностью в соответствии с национальными стандартами;";

7) подпункты 2) и 3) пункта 2 статьи 71 изложить в следующей редакции:

"2) грузоподъемные механизмы, эскалаторы, канатные дороги, фуникулеры, лифты, траволаторы, а также подъемники для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью);

3) паровые и водогрейные котлы, работающие под давлением более 0,07 мегаПаскаля и (или) при температуре нагрева воды более 115 градусов Цельсия (организации теплоснабжения), сосуды, работающие под давлением более 0,07 мегаПаскаля, грузоподъемные механизмы, эскалаторы, канатные дороги, фуникулеры, лифты, траволаторы, а также подъемники для лиц с ограниченными возможностями (лиц с инвалидностью) на объектах социальной инфраструктуры;";

8) подпункт 6) пункта 1 статьи 72 изложить в следующей редакции:

"6) проведения монтажа, технического обслуживания, технического диагностирования, технического освидетельствования и ремонта лифтов, эскалаторов, траволаторов, а также подъемников для лиц с инвалидностью.";

9) подпункты 1) и 2) пункта 4 статьи 103 изложить в следующей редакции:

"1) лицу с инвалидностью первой или второй группы – пятикратного годового размера заработной платы;

2) лицу с инвалидностью третьей группы – двукратного годового размера заработной платы.".

58. В Закон Республики Казахстан от 17 апреля 2014 года "О дорожном движении":

1) по всему тексту слова "инвалидов", "водителей-инвалидов", "инвалидам", "Инвалиды", "Инвалид" заменить соответственно словами "лиц с инвалидностью", "водителей с инвалидностью", "лицам с инвалидностью", "Лица с инвалидностью", "Лицо с инвалидностью";

2) в статье 58:

в пункте 1 слово "слепых" заменить словами "полной потерей зрения";

пункт 2 исключить;

3) в статье 59:

в заголовке слово "слепых" заменить словами "полной потерей зрения";

в пункте 2 слово "слепых" заменить словами "полной потерей зрения";

в пункте 3 слово "слепого" заменить словами "полной потерей зрения".

59. В Закон Республики Казахстан от 23 апреля 2014 года "Об органах внутренних дел Республики Казахстан":

пункт 2 и примечание статьи 22 изложить в следующей редакции:

"2. Сотрудники органов внутренних дел, имеющие выслугу двадцать и более лет в календарном исчислении, и сотрудники, уволенные со службы и имеющие выслугу двадцать и более лет в календарном исчислении, за исключением уволенных по отрицательным мотивам, а также сотрудники, имеющие выслугу десять и более лет в календарном исчислении и содержащие на иждивении детей с инвалидностью, имеют право безвозмездно приватизировать занимаемое жилище, предоставленное из государственного жилищного фонда.";

"Примечание. В настоящей главе под членами семьи сотрудников органов внутренних дел понимаются: супруга (супруг), совместные или одного из супругов несовершеннолетние дети (усыновленные, находящиеся на иждивении или под опекой); дети (усыновленные, находящиеся на иждивении или под опекой) и дети супруга (супруги), обучающиеся в организациях образования по очной форме обучения в возрасте до двадцати трех лет; дети с инвалидностью (усыновленные, находящиеся на иждивении или под опекой) и дети с инвалидностью супруга (супруги), если они признаны лицами с инвалидностью до восемнадцати лет; родители и родители супруга (супруги), находящиеся на иждивении сотрудника.".

60. В Закон Республики Казахстан от 3 июля 2014 года "О физической культуре и спорте":

1) подпункты 1-1), 3), 26), 27), 30), 52), 53) и 56) статьи 1 изложить в следующей редакции:

"1-1) специальный спортивный инвентарь – спортивный инвентарь, представляющий собой необходимый компонент тренировочной и соревновательной деятельности, компенсирующий нарушенные или утраченные функции организма спортсмена с инвалидностью;";

"3) адаптивная физическая культура и спорт – комплекс мер спортивно-оздоровительного характера, направленных на реабилитацию и адаптацию к нормальной социальной среде лиц с инвалидностью, преодоление ими психологических барьеров, препятствующих ощущению полноценной жизни, а также осознание необходимости своего личного вклада в социальное развитие общества;";

"26) спортсмен с инвалидностью – физическое лицо, имеющее нарушение здоровья со стойким расстройством функций организма, обусловленное заболеваниями, травмами, их последствиями, нарушениями, которое приводит к ограничению жизнедеятельности, и занимающееся доступным видом (доступными видами) спорта;

27) классификация спортсменов с инвалидностью – процесс определения классификатором или группой классификаторов класса (классификационной категории) спортсменов с инвалидностью с целью создания им возможности соревноваться с другими спортсменами с инвалидностью, имеющими аналогичный уровень функциональных возможностей;";

"30) Паралимпийские игры – международные зимние и летние соревнования, проводимые среди спортсменов с инвалидностью, имеющих поражение опорно-двигательного аппарата, органов зрения и нарушение интеллектуального развития;";

"52) Сурдлимпийские игры – международные зимние и летние соревнования, проводимые среди спортсменов с инвалидностью, имеющих поражение органов слуха;";

"53) классификатор – физическое лицо, осуществляющее проведение классификации спортсменов с инвалидностью по уровню их функциональных возможностей, уполномоченное на это организаторами соревнований и прошедшее специальную подготовку, подтвержденную соответствующим документом;";

"56) Международные специальные олимпийские игры – международные зимние и летние соревнования, проводимые среди спортсменов с инвалидностью с ограниченными интеллектуальными возможностями;";

2) подпункт 55) статьи 7 изложить в следующей редакции:

"55) по согласованию с уполномоченным органом в области здравоохранения утверждает порядок и условия проведения классификации спортсменов с инвалидностью;";

3) подпункт 3) пункта 4 статьи 8 изложить в следующей редакции:

"3) организует совместно с уполномоченным органом в области физической культуры и спорта и общественными объединениями лиц с инвалидностью проведение оздоровительных и спортивных мероприятий среди лиц с инвалидностью;";

4) в статье 13-1:

пункт 1 изложить в следующей редакции:

"1. Национальное паралимпийское движение является составной частью международного паралимпийского движения, целями которого являются пропаганда и внедрение принципов паралимпийского движения, содействие развитию физической культуры и спорта среди спортсменов с инвалидностью по паралимпийским видам спорта, укрепление международного спортивного сотрудничества, участие в Паралимпийских играх и других международных спортивных мероприятиях, проводимых под эгидой Международного паралимпийского комитета.";

подпункт 5) пункта 3 изложить в следующей редакции:

"5) участвует в разработке и осуществлении мер, направленных на обеспечение необходимого уровня подготовки спортсменов с инвалидностью Республики Казахстан для участия в Паралимпийских играх и других международных спортивных мероприятиях, проводимых под эгидой Международного паралимпийского комитета;";

пункт 6 изложить в следующей редакции:

"6. Реализация Национальным паралимпийским комитетом Республики Казахстан своих полномочий по развитию паралимпийских видов спорта высших достижений и массового спорта, а также обеспечению необходимого уровня подготовки спортсменов с инвалидностью Республики Казахстан для участия в Паралимпийских играх и других международных спортивных мероприятиях, проводимых под эгидой Международного паралимпийского комитета, осуществляется во взаимодействии с уполномоченным органом в области физической культуры и спорта и республиканскими спортивными федерациями.";

5) в пункте 1, подпункте 5) пункта 3 и пункте 6 статьи 13-2 слово "спортсменов-инвалидов" заменить словами "спортсменов с инвалидностью";

6) пункт 1 статьи 14 изложить в следующей редакции:

"1. Специальное олимпийское движение является частью международного специального олимпийского движения, целями которого являются содействие развитию физической культуры и спорта лиц с инвалидностью, укрепление международного сотрудничества в указанной сфере, участие в Международных специальных олимпийских играх.";

7) статью 19 изложить в следующей редакции:

"Статья 19. Адаптивная физическая культура и спорт, физическая реабилитация и социальная адаптация лиц с инвалидностью

1. Физическая реабилитация и социальная адаптация лиц с инвалидностью с использованием методов адаптивной физической культуры и спорта осуществляются в спортивных клубах, школах и секциях лиц с инвалидностью, физкультурно-спортивных организациях.

2. Учебно-тренировочный процесс, содержание этапов подготовки в физкультурно-спортивных организациях для лиц с инвалидностью осуществляются на основе программ по видам спорта, разрабатываемых соответствующими общественными объединениями по паралимпийским, сурдлимпийским, специальным олимпийским видам спорта и утверждаемых уполномоченным органом в области физической культуры и спорта.

3. Организация занятий физической культурой и спортом лиц с инвалидностью, подготовка кадров, методическое, медицинское обеспечение и врачебный контроль за занятиями физической культурой и спортом лиц с инвалидностью возлагаются на органы образования, здравоохранения, социальной защиты населения, физической культуры и спорта.

4. Местные исполнительные органы обеспечивают развитие спорта среди лиц с инвалидностью, предоставление специального спортивного инвентаря и создают условия лицам с инвалидностью для доступа к спортивным сооружениям для занятий физической культурой и спортом.

В зависимости от категории инвалидности перечисленные услуги осуществляются за счет бюджетных средств и на льготных условиях в соответствии с Законом Республики Казахстан "О социальной защите лиц с инвалидностью в Республике Казахстан".

5. Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы, районов, городов областного значения совместно с физкультурно-спортивными организациями обеспечивают открытие спортивных клубов, школ, секций, а также подготовку лиц с инвалидностью и их участие в республиканских спортивных соревнованиях.

Местные исполнительные органы областей, городов республиканского значения, столицы, районов, городов областного значения совместно с общественными объединениями лиц с инвалидностью организуют проведение спортивных мероприятий на уровне области, города республиканского значения, столицы, района, города областного значения.

6. Уполномоченный орган в области физической культуры и спорта совместно с общественными объединениями лиц с инвалидностью организует проведение республиканских спортивных соревнований.

Уполномоченный орган в области физической культуры и спорта совместно с физкультурно-спортивными организациями организует подготовку сборных команд Республики Казахстан по видам спорта (национальных сборных команд по видам спорта) среди лиц с инвалидностью и их участие в международных спортивных соревнованиях, в том числе в Паралимпийских, Сурдлимпийских играх и во Всемирных специальных олимпийских играх.";

8) подпункт 6) пункта 2 статьи 29 изложить в следующей редакции:

"6) оказывать помощь ветеранам и лицам с инвалидностью профессионального спорта;";

9) в статье 33:

заголовок изложить в следующей редакции:

"Статья 33. Классификация спортсменов с инвалидностью, подготовка классификаторов и спортивных судей по паралимпийским, сурдлимпийским и специальным олимпийским видам спорта";

пункты 1, 2 и 3-1 изложить в следующей редакции:

"1. В целях создания равных состязательных условий на спортивных соревнованиях по паралимпийским видам спорта организаторы обязаны обеспечивать проведение классификации спортсменов с инвалидностью, заявленных на участие в соответствующих соревнованиях, по уровню их функциональных возможностей, включая покрытие расходов классификаторов.

2. Порядок и условия проведения классификации спортсменов с инвалидностью разрабатываются аккредитованными спортивными федерациями по паралимпийским видам спорта по согласованию с Национальным паралимпийским комитетом Республики Казахстан в соответствии с требованиями Международного паралимпийского комитета и соответствующих международных спортивных организаций по паралимпийским видам спорта.";

"3-1. При проведении классификации спортсменов с инвалидностью организаторами привлекаются классификаторы из Республики Казахстан или иностранных государств.";

10) пункт 11 статьи 38 изложить в следующей редакции:

"11. Организаторы спортивных и спортивно-массовых мероприятий не позднее десяти календарных дней до дня проведения мероприятия обязаны информировать местные исполнительные органы о предполагаемом количестве зрителей, за один календарный день – о количестве проданных билетов, выданных пропусков, в том числе на транспортные средства, а также мест парковок для специальной техники органов внутренних дел и здравоохранения, транспортных средств лиц с инвалидностью.";

11) пункт 3 статьи 39 изложить в следующей редакции:

"3. Спортивные сооружения, предназначенные для проведения занятий и спортивных соревнований, должны соответствовать техническим, санитарным правилам и гигиеническим нормативам, правилам эксплуатации спортивных сооружений и пожарной безопасности и быть доступными для лиц с инвалидностью.";

12) статью 48 изложить в следующей редакции:

"Статья 48. Льготные услуги в области физической культуры

Перечень категорий граждан, пользующихся физкультурно-оздоровительными услугами бесплатно или на льготных условиях, за исключением лиц с инвалидностью, а также размер льгот устанавливаются уполномоченным органом в области физической культуры и спорта, решениями местного исполнительного органа района, города областного значения и администраций физкультурно-спортивных организаций.".

61. В Закон Республики Казахстан от 9 февраля 2015 года "О государственной молодежной политике":

подпункт 1) пункта 2 статьи 25 изложить в следующей редакции:

"1) осуществление психолого-педагогической, медико-социальной, юридической помощи и консультирование молодежи, находящейся в трудной жизненной ситуации, вернувшейся из специальных организаций образования и организаций образования с особым режимом содержания, прошедшей лечение от алкоголизма, наркомании, токсикомании, а также молодежи из числа лиц с инвалидностью;".

62. В Закон Республики Казахстан от 19 мая 2015 года "О минимальных социальных стандартах и их гарантиях":

1) статью 21 изложить в следующей редакции:

"Статья 21. Минимальный социальный стандарт "Гарантированный объем специальных социальных услуг"

Минимальный социальный стандарт "Гарантированный объем специальных социальных услуг" содержит нормативы специальных социальных услуг, предоставляемых для детей с инвалидностью, имеющих психоневрологические патологии и нарушение опорно-двигательного аппарата, лиц с инвалидностью старше восемнадцати лет, имеющих психоневрологические заболевания, лиц с инвалидностью первой и второй групп, лиц, не способных к самостоятельному обслуживанию в связи с преклонным возрастом, лиц без определенного места жительства, лиц (семей), находящихся в трудной жизненной ситуации.";

2) подпункт 2) пункта 2 статьи 32 изложить в следующей редакции:

"2) минимальный социальный стандарт "Обеспечение доступа лиц с инвалидностью к культурно-зрелищным мероприятиям, проводимым государственными организациями культуры".";

3) статью 34 изложить в следующей редакции:

"Статья 34. Минимальный социальный стандарт "Обеспечение доступа лиц с инвалидностью к культурно-зрелищным мероприятиям, проводимым государственными организациями культуры"

Минимальный социальный стандарт "Обеспечение доступа лиц с инвалидностью к культурно-зрелищным мероприятиям, проводимым государственными организациями культуры" содержит нормы доступа лиц с инвалидностью к культурно-зрелищным мероприятиям, проводимым государственными организациями культуры за счет бюджетных средств.";

4) подпункт 2) статьи 36 изложить в следующей редакции:

"2) пользования спортивными сооружениями, находящимися в государственной собственности, лицами с инвалидностью в соответствии с Законом Республики Казахстан "О социальной защите лиц с инвалидностью в Республике Казахстан".".

63. В Закон Республики Казахстан от 15 июня 2015 года "О миротворческой деятельности Республики Казахстан":

подпункты 1), 2) и 3) пункта 5 статьи 17 изложить в следующей редакции:

"1) лицу с инвалидностью первой группы – тридцатимесячной заработной платы;

2) лицу с инвалидностью второй группы – восемнадцатимесячной заработной платы;

3) лицу с инвалидностью третьей группы – шестимесячной заработной платы.".

64. В Закон Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "О доступе к информации":

1) в подпункте 7) пункта 2 статьи 9 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) в части первой пункта 1 статьи 12 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

3) пункт 1 статьи 16 изложить в следующей редакции:

"1. Обладатели информации создают интернет-ресурсы с учетом обеспечения доступности для лиц с инвалидностью.

Созданные интернет-ресурсы должны соответствовать национальному стандарту.";

4) пункт 1 статьи 17 изложить в следующей редакции:

"1. Пользователи информации могут получать и использовать информацию, размещаемую в соответствии с настоящим Законом обладателями информации на компонентах веб-портала "электронного правительства" с учетом обеспечения доступности для лиц с инвалидностью, а также участвовать в ее обсуждении при условии регистрации на веб-портале "электронного правительства" либо авторизации на компонентах веб-портала "электронного правительства".".

65. В Закон Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "О благотворительности":

подпункт 3) статьи 22 изложить в следующей редакции:

"3) лица с инвалидностью, нуждающиеся в занятиях физической культурой и спортом, создании благоприятных условий проживания;".

66. В Закон Республики Казахстан от 16 ноября 2015 года "Об обязательном социальном медицинском страховании":

подпункты 6), 6-1) и 12) части первой пункта 1 статьи 26 изложить в следующей редакции:

"6) неработающие лица, осуществляющие уход за ребенком с инвалидностью;

6-1) неработающие лица, осуществляющие уход за лицом с инвалидностью первой группы;";

"12) лица с инвалидностью;".

67. В Закон Республики Казахстан от 23 ноября 2015 года "О государственной службе Республики Казахстан":

в части четвертой пункта 2 статьи 41 слова "инвалидами", "детей-инвалидов" заменить соответственно словами "лицами с инвалидностью", "детей с инвалидностью".

68. В Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2015 года "О государственных закупках":

1) в подпункте 54) пункта 3 статьи 39 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

2) в статье 51:

слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

слова "реабилитации инвалида" заменить словами "абилитации и реабилитации лица с инвалидностью".

69. В Закон Республики Казахстан от 6 апреля 2016 года "О занятости населения":

1) подпункт 28) статьи 1 изложить в следующей редакции:

"28) специальные рабочие места для трудоустройства лиц с инвалидностью – рабочие места, оборудованные с учетом индивидуальных возможностей лица с инвалидностью;";

2) пункт 2 статьи 2 изложить в следующей редакции:

"2. Законодательство Республики Казахстан о занятости населения распространяется на граждан Республики Казахстан, кандасов, иностранцев, лиц без гражданства, проживающих в Республике Казахстан, и иностранцев, выявленных и идентифицированных в качестве жертв торговли людьми на территории Республики Казахстан.";

3) подпункт 14) статьи 3 изложить в следующей редакции:

"14) проведения финансовой, налоговой и инвестиционной политики, согласованной с государственной политикой в сфере занятости населения, стимулирующей создание рабочих мест и специальных рабочих мест для трудоустройства лиц с инвалидностью.";

4) подпункты 7), 8) и 12) статьи 7 изложить в следующей редакции:

"7) разрабатывает и утверждает порядок квотирования рабочих мест для лиц с инвалидностью;

8) разрабатывает и утверждает стандарты рабочего места лица с инвалидностью;";

"12) разрабатывает и утверждает порядок и условия субсидирования затрат работодателей, создающих специальные рабочие места для трудоустройства лиц с инвалидностью;";

5) подпункт 6) статьи 9 изложить в следующей редакции:

"6) установления квоты рабочих мест для лиц с инвалидностью в размере от двух до четырех процентов от численности рабочих мест без учета рабочих мест на тяжелых работах, работах с вредными, опасными условиями труда;";

6) подпункт 4) статьи 10 изложить в следующей редакции:

"4) организует работу по созданию специальных рабочих мест для трудоустройства лиц с инвалидностью;";

7) пункт 3 статьи 12 изложить в следующей редакции:

"3. Для лица с инвалидностью подходящей считается работа при условии обеспечения доступа к ней с учетом степени ограничений его жизнедеятельности, а для лиц, занятых уходом за детьми в возрасте до семи лет, – в режиме гибкого и неполного рабочего времени.";

8) в статье 17:

подпункт 6) части первой пункта 2 изложить в следующей редакции:

"6) организацию специальных рабочих мест для трудоустройства лиц с инвалидностью;";

подпункт 1) пункта 4 изложить в следующей редакции:

"1) лиц с инвалидностью, не имеющих медицинских противопоказаний для трудовой деятельности;";

9) в статье 19:

подпункты 1) и 2) пункта 4 изложить в следующей редакции:

"1) лица с инвалидностью;

2) родители, усыновители, опекуны (попечители), воспитывающие детей с инвалидностью;";

дополнить пунктом 4-1 следующего содержания:

"4-1. На профессиональное обучение направляются жертвы торговли людьми – иностранцы, получившие разрешение на временное проживание на территории Республики Казахстан, в порядке, определяемом уполномоченным органом по вопросам занятости населения по согласованию с уполномоченным органом в области образования.";

10) подпункты 3) и 7) пункта 2 статьи 20 изложить в следующей редакции:

"3) лица с инвалидностью;";

"7) лица, осуществляющие уход за детьми в возрасте до семи лет, ребенком с инвалидностью, лицами с инвалидностью первой и второй групп;";

11) подпункт 2) пункта 2 статьи 23 изложить в следующей редакции:

"2) лица с инвалидностью, если по медицинскому заключению состояние их здоровья не препятствует выполнению трудовых обязанностей либо не угрожает их здоровью и (или) безопасности труда других лиц;";

12) в статье 25 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

13) в статье 27:

в подпункте 1) пункта 1 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью";

пункт 2 изложить в следующей редакции:

"2. Общественным объединениям лиц с инвалидностью, а также организациям, где численность лиц с инвалидностью составляет более двадцати процентов от среднегодовой численности работников, квота не устанавливается.";

14) в статье 28:

подпункт 7) пункта 1 изложить в следующей редакции:

"7) создания специальных рабочих мест для трудоустройства лиц с инвалидностью;";

подпункт 5) пункта 3 изложить в следующей редакции:

"5) получать субсидию на создание специальных рабочих мест для трудоустройства лиц с инвалидностью;".

70. В Закон Республики Казахстан от 9 апреля 2016 года "О почте":

подпункт 1) статьи 24 изложить в следующей редакции:

"1) организации почтовой сети и обслуживания операторами почты пользователей услуг оператора почты, в том числе беспрепятственного доступа лиц с инвалидностью к услугам почтовой связи;".

71. В Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2016 года "О пробации":

1) подпункт 2) части первой пункта 1 статьи 13 изложить в следующей редакции:

"2) лиц с инвалидностью;";

2) подпункт 3) пункта 6 статьи 16 изложить в следующей редакции:

"3) с социальными службами для содействия пожилым лицам, лицам с инвалидностью и лицам без определенного места жительства в получении социальных услуг.".

72. В Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2016 года "О волонтерской деятельности":

подпункт 2) пункта 2 статьи 6 изложить в следующей редакции:

"2) социальное обслуживание престарелых, лиц с инвалидностью, организация доступности среды для лиц с инвалидностью, содействие в работе по социальной адаптации, интеграции и воспитанию детей-сирот и детей, оставшихся без попечения родителей;".

73. В Закон Республики Казахстан от 5 июля 2018 года "Об адвокатской деятельности и юридической помощи":

в части первой пункта 2 статьи 19:

подпункты 4) и 6) изложить в следующей редакции:

"4) лицам с инвалидностью первой и второй групп;";

"6) престарелым и лицам с инвалидностью, проживающим в медико-социальных учреждениях (организациях) для престарелых и лиц с инвалидностью;";

дополнить подпунктом 8) следующего содержания:

"8) лицам, в одиночку воспитывающим детей с инвалидностью либо имеющим на попечении совершеннолетних лиц с инвалидностью.".

74. В Закон Республики Казахстан от 26 декабря 2019 года "Об обязательном социальном страховании":

1) часть четвертую пункта 7 статьи 19 изложить в следующей редакции:

"Срок обращения за назначением социальной выплаты на случай потери кормильца не может превышать срок достижения двадцатитрехлетнего возраста детьми, в том числе усыновленными (удочеренными), братьями, сестрами и внуками, состоявшими на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, на дату обращения за назначением социальной выплаты, за исключением лиц, которым установлена инвалидность до достижения возраста восемнадцати лет.";

2) пункт 2 статьи 20 изложить в следующей редакции:

"2. Освидетельствование и установление степени утраты общей трудоспособности лица осуществляются путем проведения медико-социальной экспертизы подразделением МСЭ в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите лиц с инвалидностью.";

3) в статье 21:

часть первую подпункта 1) пункта 1 изложить в следующей редакции:

"1) дети, в том числе усыновленные (удочеренные), братья, сестры и внуки, не достигшие восемнадцати лет и старше этого возраста, если им установлена инвалидность до достижения восемнадцати лет.";

пункт 3 изложить в следующей редакции:

"3. Лицам с инвалидностью с детства первой или второй группы социальные выплаты назначаются на срок установления инвалидности.";

4) подпункт 1) пункта 3 статьи 27 изложить в следующей редакции:

"1) со дня окончания срока установления инвалидности лицам с инвалидностью с детства первой или второй группы, состоявшим на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, до переосвидетельствования;";

5) подпункт 3) пункта 3 статьи 28 изложить в следующей редакции:

"3) со дня достижения лицом, состоявшим на иждивении умершего (признанного судом безвестно отсутствующим или объявленного умершим) кормильца, восемнадцатилетнего возраста (за исключением лиц, которым установлена инвалидность до достижения восемнадцати лет), а в случае обучения указанного лица по очной форме обучения в организациях общего среднего, технического и профессионального, послесреднего, высшего и (или) послевузовского образования – двадцатитрехлетнего возраста;".

75. В Закон Республики Казахстан от 6 мая 2020 года "О ветеранах":

1) подпункт 2) статьи 4 изложить в следующей редакции:

"2) лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, а именно военнослужащие действующей армии и флота, партизаны и подпольщики Великой Отечественной войны, а также рабочие и служащие, которым инвалидность установлена вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны на фронте, в районе военных действий, на прифронтовых участках железных дорог, сооружениях оборонительных рубежей, военно-морских баз и аэродромов.";

2) подпункты 6), 7) и 8) статьи 5 изложить в следующей редакции

"6) военнослужащие Республики Казахстан, выполнявшие задачи согласно межгосударственным договорам и соглашениям по усилению охраны границы Содружества Независимых Государств на таджикско-афганском участке в период с сентября 1992 года по февраль 2001 года;

7) военнослужащие Республики Казахстан, принимавшие участие в качестве миротворцев в международной миротворческой операции в Ираке в период с августа 2003 года по октябрь 2008 года;

8) военнослужащие, а также лица начальствующего и рядового состава органов внутренних дел и государственной безопасности бывшего Союза ССР, принимавшие участие в урегулировании межэтнического конфликта в Нагорном Карабахе в период с 1986 по 1991 годы.";

3) подпункт 2) статьи 6 изложить в следующей редакции:

"2) лица, приравненные по льготам к лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, а именно:

военнослужащие, которым инвалидность установлена вследствие ранения, контузии, увечья, полученных при защите бывшего Союза ССР, исполнении иных обязанностей воинской службы в другие периоды, или вследствие заболевания, связанного с пребыванием на фронте, а также при прохождении воинской службы в Афганистане или других государствах, в которых велись боевые действия;

лица начальствующего и рядового состава органов государственной безопасности бывшего Союза ССР и органов внутренних дел, которым инвалидность установлена вследствие ранения, контузии, увечья, полученных при исполнении служебных обязанностей, либо вследствие заболевания, связанного с пребыванием на фронте или выполнением служебных обязанностей в государствах, в которых велись боевые действия;

рабочие и служащие соответствующих категорий, обслуживавшие действовавшие воинские контингенты в других странах и которым инвалидность установлена вследствие ранения, контузии, увечья либо заболевания, полученных в период ведения боевых действий;

лица из числа бойцов и командного состава истребительных батальонов, взводов и отрядов защиты народа, действовавших в период с 1 января 1944 года по 31 декабря 1951 года на территории Украинской ССР, Белорусской ССР, Литовской ССР, Латвийской ССР, Эстонской ССР, которым инвалидность установлена вследствие ранения, контузии или увечья, полученных при исполнении служебных обязанностей в этих батальонах, взводах, отрядах;

лица, которым инвалидность установлена вследствие катастрофы на Чернобыльской атомной электростанции и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения, ядерных испытаний, и их дети, инвалидность которых генетически связана с радиационным облучением одного из родителей.";

4) в статье 8:

абзац восьмой подпункта 1) изложить в следующей редакции:

"семьи умерших вследствие лучевой болезни или умерших лиц с инвалидностью, а также граждан, смерть которых в установленном порядке связана с воздействием катастрофы на Чернобыльской атомной электростанции и других радиационных катастроф и аварий на объектах гражданского или военного назначения и ядерных испытаний;";

подпункт 2) изложить в следующей редакции:

"2) супруга (супруг) умершего лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, или лица, приравненного по льготам к лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, а также супруга (супруг) умершего участника Великой Отечественной войны, партизана, подпольщика, гражданина, награжденного медалью "За оборону Ленинграда" или знаком "Жителю блокадного Ленинграда", признававшихся лицами с инвалидностью в результате общего заболевания, трудового увечья и других причин (за исключением противоправных), которые не вступали в повторный брак;";

5) пункт 4 статьи 10 изложить в следующей редакции:

"4. Лицам с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны, в соответствии с индивидуальной программой абилитации и реабилитации лица с инвалидностью предоставляются дополнительные меры социальной поддержки в соответствии с законодательством Республики Казахстан.";

6) пункт 4 статьи 11 изложить в следующей редакции:

"4. Ветеранам, указанным в подпункте 2) статьи 6 настоящего Закона, в соответствии с индивидуальной программой абилитации и реабилитации лица с инвалидностью предоставляются дополнительные меры социальной поддержки в соответствии с законодательством Республики Казахстан.".

76. В Закон Республики Казахстан от 30 декабря 2020 года "О техническом регулировании":

в подпункте 1) пункта 6 статьи 20 слово "инвалидов" заменить словами "лиц с инвалидностью".

Статья 2. Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования, за исключением пункта 10, подпункта 2), абзаца восемнадцатого подпункта 4) пункта 34 статьи 1, которые вводятся в действие с 1 января 2023 года.

Президент Республики Казахстан

К. ТОКАЕВ

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз

1-бап. Қазақстан Республикасының мына заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілсін:

1. 1999 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне (Ерекше бөлім):

1) 940-баптың 3-тармағындағы "мүгедектерге", "ата-аналарының біреуіне, жұбайына не қайтыс болған адамның асырауында болған балаларын, немерелерін, аға-інілері мен апа-сіңлілерін, қарындастарын күтумен айналысатын" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарға", "қайтыс болған адамның асырауында болған балаларын, немерелерін, аға-інілері мен апа-сіңлілерін (қарындастарын) күтумен айналысатын ата-анасының біреуіне, жұбайына не" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 1052-баптың 1-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) ауруханаларда, санаторийлерде, өзге де емдеу-профилактикалық мекемелерде емделіп жатқан азаматтардың осы мекемелердің бас дәрігерлері және кезекші дәрігерлері куәландырған өсиеттері, сондай-ақ медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) тұратын қарттар мен мүгедектігі бар адамдардың осы мекемелердің (ұйымдардың) директорлары және бас дәрігерлері куәландырған өсиеттері;".

2. 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Бюджет кодексіне:

1) 51-баптың 1-тармағы 8) тармақшасының алтыншы абзацындағы "мүгедектерге" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 52-баптың 1-тармағы 8) тармақшасының алтыншы абзацындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 53-баптың 1-тармағы 6) тармақшасының тоғызыншы абзацындағы "мүгедек баланы" деген сөздер "мүгедектігі бар баланы" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 54-баптың 1-тармағы 5) тармақшасының үшінші абзацындағы "мүгедек балаларды қоса, мүгедектерді" деген сөздер ", мүгедектігі бар балаларды қоса алғанда, мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 55-баптың 1-тармағы 5) тармақшасының алтыншы абзацындағы "мүгедек балаларды қоса алғанда, қарттар мен мүгедектерді" деген сөздер "қарттарды және мүгедектігі бар балаларды қоса алғанда, мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

6) 56-бапта:

1-тармақтың 4) тармақшасында:

үшінші абзацтағы "мүгедек балаларды" деген сөздер "мүгедектігі бар балаларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

төртінші абзацтағы "мүгедекті оңалтудың жеке бағдарламасына", "мүгедектерді", "мүгедектер" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасына", "мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

5-тармақтың 7) және 9) тармақшаларындағы "мүгедектердің", "мүгедектер" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдардың", "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын.

3. 2011 жылғы 26 желтоқсандағы "Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

1) 147-баптың 2-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) мүгедектігі бар ортақ баланы он сегіз жасқа толғанға дейін бағып-күтуді жүзеге асырып отырған, сондай-ақ он сегіз жасқа толған соң мүгедектігі бар ортақ балаға бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген жағдайда көмекке мұқтаж жұбайының сот тәртібімен алимент беруді талап етуге құқығы бар.";

2) 148-баптың 1-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар ортақ баланы он сегіз жасқа толғанға дейін бағып-күтуді жүзеге асырып отырған, сондай-ақ он сегіз жасқа толған соң мүгедектігі бар ортақ балаға бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген жағдайда көмекке мұқтаж бұрынғы жұбайының;";

3) 169-баптың 3-тармағының үшінші бөлігіндегі "Мүгедек" деген сөз "Мүгедектігі бар адам" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 222-баптың 3-тармағы екінші бөлігінің 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) жүріп-тұруы қиын мүгедектігі бар адамдарды дәрігерлік-консультативтік комиссияның төрағасы куәландыруы мүмкін.".

4. 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексіне:

1) 43-баптың үшінші бөлігіндегі "мүгедектерге" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 44-баптың бірінші бөлігіндегі "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 45-баптың үшінші бөлігіндегі "мүгедектерге" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 72-бапта:

бірінші бөліктің төртінші абзацындағы "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

төртінші бөліктің бірінші абзацындағы "мүгедектерге" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

жетінші бөліктің 2) тармағындағы "мүгедек" деген сөз "мүгедектігі бар адам" деген сөздермен ауыстырылсын;

сегізінші бөліктің 3) тармағының екінші абзацындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 152-баптың екінші бөлігінің бірінші абзацындағы "мүгедекпен" деген сөз "мүгедектігі бар адаммен" деген сөздермен ауыстырылсын.

5. 2014 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-процестік кодексіне:

1) 30-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Іс бойынша іс жүргізілетін тілді білмейтін немесе жеткілікті түрде білмейтін іске қатысатын адамдарға ана тілінде немесе өздері білетін басқа тілде мәлімдеме жасау, түсініктемелер және айғақтар беру, өтінішхаттар мәлімдеу, шағымдар беру, сот актілеріне дау айту, іс материалдарымен танысу, сотта сөз сөйлеу; осы Кодексте белгіленген тәртіппен аудармашының, есту қабілеті бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін ымдау тілі маманының көрсететін қызметтерін тегін пайдалану құқығы түсіндіріледі және қамтамасыз етіледі.";

2) 81-баптың алтыншы бөлігіндегі "мылқау немесе саңырау адамдардың" деген сөздер "сөйлеу және (немесе) есту қабілетінен толық айырылған адамдардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 145-баптың үшінші бөлігінің төртінші абзацындағы "мүгедек туыстары" деген сөздер "мүгедектігі бар туыстары" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 210-баптың жетінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Сөйлеу және (немесе) есту қабілетінен толық айырылған куәдан, жәбірленушіден, күдіктіден, айыпталушыдан жауап алу сурдоаударма дағдыларын меңгерген адамның қатысуымен жүзеге асырылады. Бұл адамның жауап алуға қатысуы хаттамада көрсетіледі.";

5) 640-баптың екінші бөлігінің 2) және 3) тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

"2) сот ісі жүргізілетін тілді білмейтін адамдарды, сөйлеу қабілетінен толық айырылған адамдарды, есту қабілетінен толық айырылған адамдарды және көру қабілетінен толық айырылған адамдарды;

3) мүгедектігі бар адамдардың сот отырысына толыққанды қатысуын қамтамасыз ету бойынша ұйымдастырушылық не техникалық мүмкіндіктер болмаған кезде, оларды процеске қатысушылармен талқыламастан, алқаби міндеттерін атқарудан босатады.".

6. 2014 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Қылмыстық-атқару кодексіне:

1) 10-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Сөйлеу не есту не көру қабілеті бұзылған мүгедектігі бар сотталғандардың дактильді-ымдау тілін немесе Брайль әліпбиін меңгерген мамандар көрсететін қызметтерді пайдалануға құқығы бар.";

2) 16-баптың бірінші бөлігінің 18) тармақшасындағы "мүгедектігі бар және мекемелерде жазасын өтеп жүрген" деген сөздер "мүгедектігі бар, мекемелерде жазасын өтеп жүрген" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 52-баптың тоғызыншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"9. Сотталған адамға бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген кезде пробация қызметі сотқа оны жазасын одан әрі өтеуден босату туралы ұсыну енгізеді.";

4) 57-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Сотталған адамға бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген кезде пробация қызметі сотқа оны жазасын одан әрі өтеуден босату туралы ұсыну енгізеді.";

5) 69-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Сотталған адамға бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген кезде пробация қызметі сотқа – оны мәжбүрлі еңбектен босату туралы ұсыну, ал сотталған адам жүкті болған жағдайда жазасын өтеуін кейінге қалдыру туралы ұсыну жібереді.";

6) 86-баптың екінші бөлігі 4) тармақшасының екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Науқас сотталғандар, мүгедектігі бар сотталғандар медициналық қорытындыда саны мен ассортименті айқындалған дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдар салынған сауқаттар мен сәлемдемелер алуға құқылы;";

7) 96-баптың 3-1-бөлігінің үшінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Сотталған жүкті әйелдерге және жанында жас балалары бар сотталған әйелдерге, сондай-ақ мүгедектігі бар сотталғандарға қатысты мекеме түрін толық қауіпсіз мекемеге өзгертуге жол берілмейді.";

8) 105-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Жүкті әйелдер, балалары бар әйелдер, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдар және емдеу-профилактикалық мекемелерде ұсталатын сотталғандар ақшаны уақытша орналастырудың қолма-қол ақшаны бақылау шоттарындағы қаражаты есебінен тамақ өнімдері мен бірінші кезекте қажетті заттарды шектеусіз сатып алуға құқылы.";

9) 113-бапта:

екінші бөліктің екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"Мекемеден тыс жерде кәмелетке толмаған мүгедектігі бар балалары бар сотталған әйелдердің олармен кездесу үшін жылына бір рет қысқа мерзімге шығуына құқығы бар.";

төртінші бөлік мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар, денсаулық жағдайына байланысты үнемі күтімге мұқтаж сотталғандардың, сондай-ақ кәмелетке толмаған сотталғандардың жұбайымен (зайыбымен), туысымен немесе өзге еріп жүруші адаммен бірге мекеме шегінен тыс жерге шығуына рұқсат етіледі.";

10) 115-баптың бесінші және алтыншы бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Жүкті әйелдерге, бала емізетін аналарға, кәмелетке толмағандарға, сондай-ақ науқастар мен мүгедектігі бар адамдарға жақсартылған тұрғынжай-тұрмыстық жағдайлар жасалады және тамақтанудың жоғарылатылған нормалары белгіленеді.

6. Мүгедектігі бар сотталғандар ұсталатын ғимараттар мен үй-жайлар арнаулы техникалық құралдармен және құрылғылармен жабдықталады.";

11) 127-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Отыз жастан асқан сотталғандар мен мүгедектігі бар сотталғандар бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білімді өздерінің қалауы бойынша алады.";

12) 134-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Мүгедектігі бар сотталғандарды ұстауға арналған тәртіптік изоляторлардағы камералар мен жалғыз адамдық камералар арнаулы техникалық құралдармен жабдықталады.";

13) 144-баптың бесінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Сотталған жүкті әйелдер мен жанында жас балалары бар сотталған әйелдер, сондай-ақ мүгедектігі бар сотталғандар қатаң жағдайларда ұсталмайды.";

14) 162-баптың жетінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"7. Қоғамдық жұмыстарға тарту, түзеу жұмыстары немесе бас бостандығын шектеу түріндегі жазаға сотталған адамға бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген кезде жазаны орындайтын орган сотқа оны жазасын өтеуден мерзімінен бұрын босату туралы ұсыну енгізеді.";

15) 166-баптың үшінші бөлігінің бірінші абзацында:

"мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

"мүгедектер және қарттар үйіне" деген сөздер "қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерге (ұйымдарға)" деген сөздермен ауыстырылсын;

16) 167-баптың төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарды, жүкті әйелдер мен жас балалары бар әйелдерді, сондай-ақ кәмелетке толмағандарды бас бостандығынан айыру түріндегі жазасын өтеуден босату кезінде мекеме әкімшілігі олардың жұбайын (зайыбын), туыстарын не сотталған адамның өтінішінде аталған өзге де адамдарды, сондай-ақ сотталған адамның таңдаған тұрғылықты жеріндегі пробация қызметін алты ай бұрын хабардар етеді.";

17) қосымшаның 9) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"9) мүгедектігі бар адамдардың жүріп-тұруына арнап жасалған көлік құралдары, мүгедектігі бар адамдардың техникалық көмекші (компенсаторлық) құралдары мен арнаулы жүріп-тұру құралдары;".

7. 2015 жылғы 29 қазандағы Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне:

1) 79-3-бапта:

1) тармақшаның екінші және үшінші абзацтары мынадай редакцияда жазылсын:

"мүгедектігі бар адамдарды;

мүгедектігі бар баланы тәрбиелеп отырған ата-ананы және басқа да заңды өкілдерді;";

3) тармақшада:

бірінші абзацтағы "мүгедектердің", "мүгедектерге" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдардың", "мүгедектігі бар адамдарға арналған" деген сөздермен ауыстырылсын;

сегізінші абзацтағы "мүгедектерді", "мүгедек балаларды" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар балаларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

тоғызыншы және он бірінші абзацтардағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 138-баптың 47) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"47) мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау саласында;".

8. 2015 жылғы 31 қазандағы Қазақстан Республикасының Азаматтық процестік кодексіне:

1) 14-баптың үшінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

2) 46-бап мынадай мазмұндағы 1-1-бөлікпен толықтырылсын:

"1-1. Іске қатысатын, есту және (немесе) көру қабілеті бойынша мүгедектігі бар, сөйлеу қабілетінен толық айырылған адамдар осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген құқықтарды аудармашы көрсететін қызметтердің көмегімен, сондай-ақ сурдотехникалық, тифлотехникалық құралдарды қолдана отырып пайдалануға құқылы.";

3) 56-4-баптың бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Аударма жасау үшін білуі қажет тілдерді, оның ішінде ымдау тілін және (немесе) Брайль әліпбиін меңгерген және іске қатысатын адам, сондай-ақ куә, сарапшы, маман іс бойынша іс жүргізілетін тілді білмеген жағдайларда, сол сияқты жазбаша құжаттарды аудару үшін процестік әрекеттерге қатысуға тартылған, іске мүдделі емес адам аудармашы ретінде шақырылады.";

4) 112-баптың бірінші бөлігінің 3) тармақшасындағы "І және ІІ топтардағы мүгедектер" деген сөздер "бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын.

9. 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне:

1) 6-баптың 2-тармағында:

"сондай-ақ" деген сөз алып тасталсын;

"байланысты" деген сөзден кейін "немесе өзге де мән-жайлар бойынша" деген сөздермен толықтырылсын;

2) 28-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Мүгедектігі бар адаммен жасалатын еңбек шартында жұмыс орнын оның жеке мүмкіндіктерін ескере отырып жабдықтау жөніндегі талаптар қамтылуға тиіс.";

3) 54-баптың 2-тармағындағы "мүгедек баланы" деген сөздер "мүгедектігі бар баланы" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 69-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар жұмыскерлерге аптасына 36 сағаттан аспайтын жұмыс уақытының қысқартылған ұзақтығы белгіленеді.";

5) 75-баптың 8-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"8. Бірінші топтағы мүгедектігі бар жұмыскерлерге жұмыс уақытының жиынтық есебін қолдануға жол берілмейді.

Егер екінші және үшінші топтардағы мүгедектігі бар жұмыскерлерге сараптамалық кәсіптік-патологиялық комиссияның қорытындысы негізінде жұмыс уақытының жиынтық есебін белгілеуге тыйым салынған болса, оларға мұндай режим белгіленбейді.";

6) 76-бапта:

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Мүгедектігі бар жұмыскерлерді түнгі уақытта жұмысқа тартуға, оларға мұндай жұмысқа медициналық қорытындыға сәйкес денсаулық жағдайына байланысты тыйым салынбаған жағдайда, олардың жазбаша келісімімен ғана жол беріледі.";

4-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар он сегіз жасқа дейінгі балаларды тәрбиелеп отырған жұмыскерлерді жазбаша келісімінсіз түнгі уақыттағы жұмысқа тартуға құқылы емес.";

7) 77-баптың 3-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) мүгедектігі бар адамдар жіберілмейді.";

8) 89-баптың 1-тармағы 2) тармақшасының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"2) бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарға ұзақтығы кемінде күнтізбелік алты күн болатын жыл сайынғы ақы төленетін қосымша еңбек демалыстары беріледі.";

9) 127-баптың 4 және 5-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Егер медициналық көрсетілімдер бойынша он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлердің, жүкті әйелдердің, сондай-ақ мүгедектігі бар жұмыскерлердің мұндай жұмысына тыйым салынбаған болса, оларды іссапарға жіберуге жол беріледі. Бұл ретте аталған жұмыскерлер іссапарға барудан бас тартуға құқылы.

5. Үш жасқа дейінгі балалары бар жұмыскерлер, егер медициналық қорытынды негізінде мүгедектігі бар балалар не отбасының науқас мүшелері тұрақты күтімнің жүзеге асырылуына мұқтаж болса, отбасының науқас мүшелеріне күтімді жүзеге асыратын не мүгедектігі бар балаларды тәрбиелеп отырған жұмыскерлер іссапарға барудан бас тартуға құқылы.";

10) 135-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Вахталық әдіспен орындалатын жұмыстарға он сегіз жасқа толмаған жұмыскерлер, жүктілігі туралы анықтама берген, жүктілік мерзіміне он екі және одан көп апта болған жүкті әйелдер, бірінші топтағы мүгедектігі бар адамдар медициналық қорытындыны ұсынған күннен бастап жіберілмейді. Өзге жұмыскерлер, егер оларға мұндай жұмыстардың медициналық қорытындылар негізінде қарсы көрсетілімі болмаса, вахталық әдіспен орындалатын жұмыстарға тартылуы мүмкін.".

10. 2017 жылғы 27 желтоқсандағы "Жер қойнауы және жер қойнауын пайдалану туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

1) 129-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуына және оның инфрақұрылымын дамытуға арналған шығыстарды қаржыландыруға жер қойнауын пайдаланушының өңірдің әлеуметтік инфрақұрылым объектілерін дамыту мен қолдауға, әлеуметтік кәсіпкерлік субъектілерін қолдауға арналған шығыстары, сондай-ақ ол осы мақсаттарға мемлекеттік бюджетке аударатын қаражат жатады.";

2) 178-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

11. 2020 жылғы 7 шілдедегі "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне:

1) 1-баптың 1-тармағында:

49) тармақшадағы ", шалғайдағы ауылдық жерлерге арналған, дәріханадан ұйымдастырылған жылжымалы дәріхана пункті" деген сөздер "және ауылдық елді мекендерге арналған жылжымалы дәріхана пункті" деген сөздермен ауыстырылсын;

159) және 191) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"159) медициналық-әлеуметтік оңалту – жұмысқа араластыруға, отбасылық және қоғамдық өмірге қатыстыруға арналған медициналық, әлеуметтік және кәсіптік-еңбек іс-шараларын пайдалана отырып, науқастар мен мүгедектігі бар адамдардың денсаулығын қалпына келтіру жөніндегі шаралар кешені;";

"191) мейіргерлік күтім – денсаулықты насихаттауды, аурулар профилактикасын және науқастардың, мүгедектігі бар адамдар мен хал үстіндегі адамдардың күтімін қамтитын, барлық жастағы, топтар мен қоғамдастықтардың адамдарына, науқастарға немесе сау адамдарға мейіргерлер және кеңейтілген практиканың мейіргерлері көрсететін медициналық қызметтер кешені;";

2) 7-бапта:

43) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"43) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды берудің ұзақ мерзімді шарттары шеңберінде бірыңғай дистрибьютор сатып алатын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізбесін әзірлейді және бекітеді;";

мынадай мазмұндағы 104-1) тармақшамен толықтырылсын:

"104-1) дәрігерлік-консультативтік комиссияның қызметі туралы ережені әзірлейді және бекітеді;";

3) 12-баптың 2-тармағында:

мынадай мазмұндағы 21-2) тармақшамен толықтырылсын:

"21-2) дәріхана жоқ ауылдық елді мекендерде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады;";

27) тармақшадағы "аудан орталығынан шалғайдағы" деген сөздер "ауылдық" деген сөзбен ауыстырылсын;

4) 65-баптың 2-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) халықтың барлық тобы үшін көрсетілетін медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін жақсарту, оның ішінде мүгедектігі бар адамдар мен халықтың мүмкіндігі шектеулі басқа да топтары үшін медициналық мақсаттағы объектілерді бейімдеу;";

5) 77-бап мынадай мазмұндағы 1-1-тармақпен толықтырылсын:

"1-1. Мүмкіндігі шектеулі адамдардың (мүгедектігі бар адамдардың) денсаулық сақтау ұйымдарында бірінші кезекте қызмет көрсетілуіне құқығы бар.";

6) 78-бапта:

1-тармақтың бірінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Осы Кодекстің 77-бабының 1-тармағында көзделген құқықтардан бөлек, әрбір баланың:";

мынадай мазмұндағы 6-1-тармақпен толықтырылсын:

"6-1. Мүмкіндігі шектеулі балалардың (мүгедектігі бар балалардың) денсаулық сақтау ұйымдарында бірінші кезекте қызмет көрсетілуіне құқығы бар.";

7) 83-баптың 2-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша және көлемде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға құқығы бар.";

8) 122-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Дәрігерге дейінгі медициналық көмек – орта медицина қызметкерлері дербес немесе мультипәндік команданың құрамында көрсететін, денсаулықты насихаттауды, пациенттің жай-күйін бағалауды, дәрігерге дейін диагноз қоюды, дәрігерге дейінгі араласу жоспарын тағайындауды, дәрігерге дейінгі манипуляциялар мен емшараларды орындауды және науқастарға, мүгедектігі бар адамдар мен хал үстіндегі адамдарға күтімді қамтитын медициналық көмек.";

9) 125-баптың 5-тармағындағы "мүгедек балалардың" деген сөздер "мүгедектігі бар балалардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 165-баптың 1-тармағының 1) тармақшасындағы "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

11) 233-бапта:

4-тармақтың 5) тармақшасы "денсаулық" деген сөздің алдынан "осы баптың 6-тармағында көзделген жағдайларда ауылдық елді мекендерде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді қоспағанда," деген сөздермен толықтырылсын;

6-тармақтағы "Аудан орталығынан шалғайдағы, дәріханалары жоқ" деген сөздер "Дәріхана жоқ ауылдық" деген сөздермен ауыстырылсын;

12) 276-бапта:

1-тармақтың 6) тармақшасындағы "бірінші бөлігін;" деген сөздер "бірінші бөлігін қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі." деген сөздермен ауыстырылып, 7) тармақшасы алып тасталсын;

2 және 3-тармақтар алып тасталсын.

12. "Арал өңіріндегі экологиялық қасірет салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы" 1992 жылғы 30 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 13-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Экологиялық қасірет аймағында тұратын зейнеткерлер мен мүгедектігі бар адамдарға қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) орындармен артықшылықпен қамтамасыз етілу құқығы беріледі.";

2) 17-баптың 2-тармағындағы "І және ІІ топтағы мүгедектердің" деген сөздер "бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдардың" деген сөздермен ауыстырылсын.

13. "Семей ядролық сынақ полигонындағы ядролық сынақтардың салдарынан зардап шеккен азаматтарды әлеуметтік қорғау туралы" 1992 жылғы 18 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

10-баптың бесінші абзацындағы "мүгедек деп танылған", "адамдардың балалары" деген сөздер тиісінше "адамдардың мүгедектігі бар", "балалары" деген сөздермен ауыстырылсын.

14. "Жаппай саяси қуғын-сүргіндер құрбандарын ақтау туралы" 1993 жылғы 14 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

24-баптың бірінші бөлігінің жетінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерге (ұйымдарға) бірінші кезекте орналасуға, оларда Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес толық мемлекеттің қамтамасыз ету жағдайында тұруға;".

15. "Қазақстан Республикасындағы көлік туралы" 1994 жылғы 21 қыркүйектегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 6-баптың екінші бөлігінің жетінші және сегізінші абзацтары мынадай редакцияда жазылсын:

"жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыру кезінде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қоса алғанда, жаңа технологияларды, мүгедектігі бар адамдар үшін бейімделген құрылғылар мен технологиялардың мобильділігін жеңілдететін құралдарды пайдалану;

жолаушылар тасымалдарын жүзеге асыратын көлік жұмыскерлерін мүгедектігі бар адамдармен қарым-қатынас жасау және оларға көрсетілетін қызметтерді ұсыну дағдыларына үйрету, оның ішінде ымдау тіліне үйрету;";

2) 11-баптың бірінші бөлігінің он екінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"мүгедектігі бар адамдарға жолаушылар тасымалдарының, тасымалдаушылар көрсететін қызметтердің, қызмет көрсету жөніндегі ақпараттың қолжетімділігін қамтамасыз етуге, оларға тасымалдау бойынша қызметтерді көрсету кезінде қажетті қолайлылық пен жағдайлар жасауға міндетті.";

3) 18-баптың оныншы бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Тасымалдаушы рейстер он және одан көп сағатқа кідіртілген кезде жолаушыларға, оның ішінде мүгедектігі бар адамдардың мұқтаждығын ескере отырып, өз есебінен қонақүйден орындар беруге және оларды тамақтандыруға міндетті.";

4) 25-баптың екінші бөлігінің 1-1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1-1) мүгедектігі бар адамдарға жолаушылар тасымалдарының, тасымалдаушылар көрсететін қызметтердің, қызмет көрсету жөніндегі ақпараттың қолжетімді болуының қамтамасыз етілуін, оларға тасымалдау бойынша қызметтерді көрсету кезінде қажетті қолайлылық пен жағдайлардың жасалуын бақылауды;".

16. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" 1995 жылғы 31 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

74-2-баптың 3-тармағының 5) тарақшасындағы "мүгедектерінің", "басқа да мүгедектер" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарының", "мүгедектігі бар адамдардың басқа да" деген сөздермен ауыстырылсын.

17. "Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы" 1996 жылғы 10 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

9-2-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің бесінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"мүгедектігі бар адамдарға, сондай-ақ бала кезінен мүгедектігі бар адамның ата-анасының біреуіне;".

18. "Тұрғын үй қатынастары туралы" 1997 жылғы 16 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 4-тармағындағы "қарттар үйлерінде" деген сөздер "медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда)" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 4-баптың екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Ортақ пайдалануға арналған тұрғын емес үй-жайлардың меншік иелері мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтары үшін қолжетімділікті қамтамасыз етуге тиіс.";

3) 13-баптың 8-тармағында:

2) және 5) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"2) бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар;";

"5) бұрынғы Кеңестік Социалистік Республикалар Одағын қорғау кезінде, әскери қызметтің өзге де міндеттерін басқа кезеңдерде орындау кезінде немесе майданда болуға байланысты ауруға шалдығуы салдарынан, сондай-ақ Ауғанстанда немесе ұрыс қимылдары жүргізілген басқа да мемлекеттерде әскери қызметін өткеру кезінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі салдарынан болған мүгедектігі бар адамдар деп танылған әскери қызметшілер;";

7) тармақшаның бірінші бөлігінің үшінші абзацындағы "мүгедек баланы (мүгедек балаларды)", "мүгедекті (мүгедектерді)" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды)", "мүгедектігі бар адамды (мүгедектігі бар адамдарды)" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) тармақшадағы "мүгедек балаларды" деген сөздер "мүгедектігі бар балаларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 40-баптың 3-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген өзгерістер мүгедектігі бар адамдардың тұрғынжайға кіруін қамтамасыз етуге байланысты болған жағдайда пәтерлер, тұрғын емес үй-жайлар меншік иелерінің жазбаша келісімі талап етілмейді.";

5) 67-баптың 1-тармағы екінші бөлігі 2) тармақшасының екінші бөлігіндегі "мүгедек балаларға" деген сөздер "мүгедектігі бар балаларға" деген сөздермен ауыстырылсын;

6) 68-баптың 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"2) бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар;

3) мүгедектігі бар балалары бар немесе оларды тәрбиелеп отырған отбасылар;";

7) 73-баптың 2-1-тармағындағы "1 немесе 2 топтағы", "мүгедек балалары", "мүгедек балаға" деген сөздер тиісінше "бірінші немесе екінші топтағы", "мүгедектігі бар балалары", "мүгедектігі бар балаға" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 76-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Мүгедектігі бар адамдарға, қарттарға, жүрек-қан тамырлары және басқа да асқынған аурулармен ауыратын адамдарға мемлекеттік тұрғын үй қорынан тұрғынжай немесе жеке тұрғын үй қорынан жергілікті атқарушы орган жалдаған тұрғынжай – олардың тілегі ескеріле отырып, төменгі қабаттардан немесе лифтілері бар тұрғын үйлерден, ал тірек-қимыл аппараты бұзылған мүгедектігі бар адамдарға екіншіден жоғары емес қабаттан беріледі.

Мүгедектігі бар адамдарға ғимараттың типін, жайлылық дәрежесі мен тұруға қажетті басқа да жағдайларды ескере отырып, тұрғын үй-жайды таңдау құқығы беріледі.";

9) 101-10-баптың 3) тармақшасындағы "мүгедек баланы (мүгедек балаларды)", "мүгедек баласы (мүгедек балалары)", "мүгедек (мүгедектер)" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды)", "мүгедектігі бар баласы (мүгедектігі бар балалары)", "мүгедектігі бар адам (мүгедектігі бар адамдар)" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 118-баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 4), 10) және 12) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"4) бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарға (өздері жасаған қылмыс салдарынан мүгедектік белгіленген адамдарды қоспағанда);";

"10) мүгедектігі бар балаларды тәрбиелеп отырған адамдарға;";

"12) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға, жасына байланысты зейнеткерлерге, жалғызілікті аналарға (некеге тұрмаған, бала тәрбиелеп отырған әйелдерге), егіз бала тапқан отбасыларға, егер азаматтардың бұл санаттары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен айқындалатын ең төмен күнкөріс деңгейінен төмен кіріс алатын болса;";

11) 120-баптың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) мүгедектігі бар адамдарды (өздері жасаған қылмыс салдарынан мүгедектік белгіленген адамдарды қоспағанда);".

19. "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бойынша және асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша берілетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар туралы" 1997 жылғы 16 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

бүкіл мәтін бойынша:

"мүгедектерге", "мүгедек адамдарды", "мүгедек адам", "мүгедек", "мүгедектердің", "мүгедек болғандар", "мүгедектер", "мүгедек болған адамдар", "мүгедек болған жағдайда", "мүгедек болған" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарға", "мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адамдардың", "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі туындаған кезде", "мүгедектігі туындаған" деген сөздермен ауыстырылсын;

"мүгедек балалар", "мүгедек балаларға" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар балалар", "мүгедектігі бар балаларға" деген сөздермен ауыстырылсын.

20. "Сот приставтары туралы" 1997 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

10-баптың 4-тармағының 1), 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға – бес жылдық жалақысы;

2) екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – үш жылдық жалақысы;

3) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға бір жылдық жалақысы төленеді.".

21. "Нотариат туралы" 1997 жылғы 14 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 30-1-баптың 2-тармағының 3) және 5) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"3) қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) тұратын қарттар мен мүгедектігі бар адамдар;";

"5) бірінші, екінші және үшінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар;";

2) 37-баптың бірінші бөлігінің 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

22. "Адамдарды қоғамнан уақытша оқшаулауды қамтамасыз ететін арнаулы мекемелерде, арнаулы үй-жайларда ұстау тәртібі мен шарттары туралы" 1999 жылғы 30 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 11-бап мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:

"4. Күзетпен ұстау орындары қызметкерлерінің мүгедектігі бар адамдармен жұмыс істеу үшін арнаулы даярлығы, білімі және дағдылары болуға тиіс.";

2) 16-баптың 2-1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2-1. Сөйлеу не есту не көру қабілеті бұзылған мүгедектігі бар адамдар болып табылатын күдіктілер мен айыпталушылардың дактильді-ымдау тілін немесе Брайль әліпбиін меңгерген мамандардың көрсететін қызметтерін пайдалануға құқығы бар.".

23. "Қазақстан Республикасындағы арнаулы мемлекеттік жәрдемақы туралы" 1999 жылғы 5 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 1-1) тармақшасындағы "мүгедекке" деген сөз "мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 3-1-бап мынадай мазмұндағы 1-1), 1-2), 1-3) және 1-4) тармақшалармен толықтырылсын:

"1-1) қатысқан кезде Қазақстан Республикасының азаматтарына жәрдемақы тағайындалатын, ұрыс қимылдары жүргізілген қалалар мен кезеңдердің тізбесін бекітеді;

1-2) қатысқан кезде Қазақстан Республикасының азаматтарына жәрдемақы тағайындалатын, басқа мемлекеттердің аумағында ұрыс қимылдары жүргізілген кезеңдердің тізбесін бекітеді;

1-3) қатысқан кезде Қазақстан Республикасының азаматтарына жәрдемақы тағайындалатын, ұрыс қимылдары жүргізілген мемлекеттердің, аумақтар мен кезеңдердің тізбесін бекітеді;

1-4) наградталған кезде жәрдемақы тағайындалатын, Ұлы Отан соғысы жылдарында тылдағы қажырлы еңбегі мен мінсіз әскери қызметі үшін наградаларға жатқызылған бұрынғы КСР Одағы медальдарының тізбесін бекітеді;";

3) 4-баптың 1-тармағының 1-3), 3), 4), 7), 8) және 8-1) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1-3) мәртебесі "Ардагерлер туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 6-бабының 2) тармақшасында айқындалған, жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамдар;";

"3) Ауғанстандағы немесе ұрыс қимылдары жүргізілген басқа да мемлекеттердегі ұрыс қимылдары кезеңінде қаза тапқан (хабарсыз кеткен) немесе жаралануы, контузия алуы, мертігуі, ауруға шалдығуы салдарынан қайтыс болған әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің отбасылары; бейбіт уақытта әскери қызметін, арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметін өткеру кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің отбасылары, қызметтік міндеттерін атқару кезінде қаза тапқан ішкі істер органдары қызметкерлерінің отбасылары; Чернобыль АЭС-індегі апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың салдарын жою кезінде қаза тапқандардың отбасылары; сәуле ауруының салдарынан қайтыс болғандардың немесе қайтыс болған мүгедектігі бар адамдардың, сондай-ақ қайтыс болуы белгіленген тәртіппен Чернобыль АЭС-індегі апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың және ядролық сынақтардың әсеріне байланысты болған азаматтардың отбасылары;

4) Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан қайтыс болған мүгедектігі бар адамның немесе жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамның екінші рет некеге тұрмаған зайыбы (жұбайы), сондай-ақ жалпы ауруға шалдығуы, жұмыста мертігуі және басқа да себептер (құқыққа қарсы келетіндерді қоспағанда) салдарынан болған мүгедектігі бар адамдар деп танылған қайтыс болған Ұлы Отан соғысы қатысушысының, партизанның, астыртын әрекет етушінің, "Ленинградты қорғағаны үшін" медалімен немесе "Қоршаудағы Ленинград тұрғыны" белгісімен наградталған азаматтың екінші рет некеге тұрмаған зайыбы (жұбайы);";

"7) "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бойынша және асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша берілетін мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабының 5-тармағында көзделген жасына байланысты зейнетақы төлемдеріне мүгедектігі бойынша айлық жәрдемақының мөлшеріне дейін қосымша төлем алушыларды қоспағанда, жасына байланысты зейнетақы төлемдері немесе еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдері тағайындалған бірінші, екінші және үшінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар, сондай-ақ Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес мүгедектігі бойынша зейнетақы алатын жағдайда Байқоңыр қаласында тұратын бірінші, екінші және үшінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар;

8) Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес мүгедектігі бойынша зейнетақы алатын жағдайда Байқоңыр қаласында тұратын мүгедектігі бар жеті жасқа дейінгі балалар;

8-1) Ресей Федерациясының заңнамасына сәйкес мүгедектігі бойынша зейнетақы алатын жағдайда Байқоңыр қаласында тұратын жетіден он сегіз жасқа дейінгі бірінші, екінші, үшінші топтардағы мүгедектігі бар балалар;";

4) 5-баптағы "мүгедек", "мүгедекті", "мүгедектің" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адамды", "мүгедектігі бар адамның" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 6-бапта:

"мүгедек", "мүгедек адам", "мүгедекке" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адам", ""мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

4-тармақтың екінші бөлігінде орыс тіліндегі мәтінге өзгеріс енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді;

6) 7-баптың үшінші бөлігінде:

4), 6) және 7) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"4) жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамдарға – 7,55 айлық есептік көрсеткіш;";

"6) Ауғанстандағы немесе ұрыс қимылдары жүргізілген басқа да мемлекеттердегі ұрыс қимылдары кезеңінде қаза тапқан (хабарсыз кеткен) немесе жаралануы, контузия алуы, мертігуі, ауруға шалдығуы салдарынан қайтыс болған әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің отбасыларына; бейбіт уақытта әскери қызметін, арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметін өткеру кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) әскери қызметшілердің, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің отбасыларына; қызметтік міндеттерін атқару кезінде қаза тапқан ішкі істер органдары қызметкерлерінің отбасыларына; Чернобыль АЭС-індегі апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың салдарын жою кезінде қаза тапқандардың отбасыларына; сәуле ауруының салдарынан қайтыс болғандардың немесе қайтыс болған мүгедектігі бар адамдардың, сондай-ақ қайтыс болуы белгіленген тәртіппен Чернобыль АЭС-індегі апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың және ядролық сынақтардың әсеріне байланысты болған азаматтардың отбасыларына – 4,59 айлық есептік көрсеткіш;

7) Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан қайтыс болған мүгедектігі бар адамның немесе жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамның зайыбына (жұбайына), сондай-ақ жалпы ауруға шалдығуы, жұмыста мертігуі және басқа да себептер (құқыққа қарсы келетіндерді қоспағанда) салдарынан болған мүгедектігі бар адамдар деп танылған, қайтыс болған Ұлы Отан соғысы қатысушысының, партизанның, астыртын әрекет етушінің, "Ленинградты қорғағаны үшін" медалімен немесе "Қоршаудағы Ленинград тұрғыны" белгісімен наградталған азаматтың зайыбына (жұбайына) – 2,56 айлық есептік көрсеткіш;";

13), 14), 15) және 16) тармақшалардағы "мүгедектерге", "мүгедек балаларға" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарға", "мүгедектігі бар балаларға" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) 8-баптың 5, 6 және 7-тармақтарындағы "мүгедек", "мүгедектің" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адамның" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 8-1-баптың 2-тармағындағы "мүгедектің" деген сөз "мүгедектігі бар адамның" деген сөздермен ауыстырылсын.

24. "Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару туралы" 2001 жылғы 23 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 27-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 14-7) тармақшамен толықтырылсын:

"14-7) Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша және көлемде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне құқығын іске асыруын қамтамасыз етеді;";

2) 35-баптың 1-тармағының 12-2), 12-4), 12-5) және 12-6) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"12-2) мүгедектігі бар адамдарға көмек көрсетуді ұйымдастырады;";

"12-4) дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті органмен және мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, мүгедектігі бар адамдар арасында сауықтыру және спорттық іс-шаралар өткізуді ұйымдастырады;

12-5) мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, мәдени-бұқаралық және ағарту іс-шараларын ұйымдастырады;

12-6) мүгедектігі бар адамдарға қайырымдылық және әлеуметтік көмек көрсетуді үйлестіреді;".

25. "Қазақстан Республикасындағы туристік қызмет туралы" 2001 жылғы 13 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

9-баптың 2-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) балалардың, жасөспірімдердің, жастардың, мүгедектігі бар адамдар мен халықтың аз қамтылған топтарының арасында туристік және экскурсиялық жұмысты ұйымдастыру үшін жеңілдікті жағдайлар енгізу;".

26. "Қазақстан Республикасындағы сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы" 2001 жылғы 16 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 61-3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"61-3) халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары – егде жастағы адамдар, мүгедектігі бар адамдар, өз бетінше жүріп-тұру, көрсетілетін қызметтерді, ақпаратты алу немесе кеңістікте бағдарлану кезінде қиындық көріп жүрген, оның ішінде балаларға арналған арбаларды және (немесе) кресло-арбаларды пайдаланатын адамдар;";

2) 6-баптың 4-тармағының 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"4) мүгедектігі бар адамдардың тұруына, болуына және жұмыс істеуіне арналған ғимараттар мен құрылысжайлар жатады.";

3) 7-баптың бірінші бөлігінің 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) өндіргіш күштерді қоныстандыру мен орналастыру бөлігінде мемлекеттік қала құрылысы саясатына, аумақтарды аймақтарға бөлуге қойылатын қала құрылысы талаптарына, экологиялық және санитариялық-гигиеналық қауіпсіздік нормаларына және аталған жергілікті жердің инфрақұрылыммен қамтамасыз етілу деңгейіне сәйкес елді мекеннің (қоныстың) аумағы шегінде осы жергілікті жерге қатысты мекендеу мен тіршілік етуге қолайлы, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтарына қолжетімді ортаға;";

4) 11-баптың 2 және 3-тармақтарындағы "мүгедектер мен іс-қимылы шектеулі басқа да топтарды", "мүгедектердің және халықтың іс-қимылы шектеулі басқа" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдар мен жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтарды", "мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 17-баптың 1-тармағы екінші бөлігінің 9) және 12) тармақшаларындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

6) 25-баптың 1-тармағының 13) тармақшасындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) 30-баптың 3-тармағының үшінші бөлігіндегі "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 31-баптың 2-тармағының 5) тармақшасындағы "мүгедектер мен халықтың қауқары аз" деген сөздер "мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі" деген сөздермен ауыстырылсын;

9) 48-баптың 4-тармағындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 79-баптағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын.

27. "Мемлекеттік атаулы әлеуметтік көмек туралы" 2001 жылғы 17 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

бүкіл мәтін бойынша "мүгедектерді", "мүгедек балаға", "мүгедекке", "мүгедектерге" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар балаға", "мүгедектігі бар адамға", "мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын.

28. "Теміржол көлігі туралы" 2001 жылғы 8 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 17-1-баптың 1, 2 және 3-тармақтары мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Теміржол вокзалында билет кассалары, күтуге арналған үй-жайлар, санитариялық-тұрмыстық, оның ішінде мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары үшін арнайы жабдықталған үй-жайлар, ана мен бала бөлмесі, ақпараттық қызмет көрсету объектілері (оның ішінде жолаушыларды бірыңғай анықтамалық-ақпараттық орталықпен байланыстыратын объектілер), медициналық пункт, қоғамдық тәртіпті сақтау пункті болуға тиіс.

2. Теміржол вокзалында халық жолаушылар поездарының жөнелтілу және келу уақыты, жолаушылардың жол жүру және багажды, жүк-багажды тасымалдау құны, поездарда бос орындардың бар-жоғы, шұғыл медициналық көмек, шағымдар мен ұсыныстар кітабының тұрған орны, билет және багаж кассаларының жұмыс режимі, вокзал үй-жайларының орналасуы туралы, сондай-ақ халыққа көрсетілетін қызметтердің тізбесі туралы анық ақпаратпен қамтамасыз етіледі.

Ақпаратты беру тілдерді, мәтіндерді, Брайль қарпін, тактильдік қарым-қатынасты, ірі қаріпті, қолжетімді мультимедиялық құралдарды пайдалана отырып, мүгедектігі бар адамдар үшін де қамтамасыз етіледі.

3. Жолаушылар платформалары мен перрондарға өтпелер және шығу жолдары мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарына қолжетімді болуға (пандустармен, арнаулы лифтілермен жабдықталуға) тиіс.";

2) 17-2-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"17-2-бап. Теміржол көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтердің мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділігі

1. Мүгедектігі бар адамдардың теміржол көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтерге қол жеткізуі үшін теміржол вокзалдары мен теміржол станцияларында:

1) мүгедектігі бар адамдардың автокөлік құралдарын қоюға арналған, арнаулы жол белгілері орнатылған орындардың бөлінуі;

2) ғимараттардың, ғимараттарға кірме жолдың (ғимаратқа кіреберістің, баспалдақтардың), ғимарат ішіндегі қозғалыс жолдарының, мүгедектігі бар адамдарды қоса алғанда, халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары үшін ыңғайластырылуы;

3) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес, есту және көру қабілеттері бойынша мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімді ақпараттық сигналдық құрылғылармен және байланыс құралдарымен жабдықталуы;

4) тірек-қимыл аппараты бұзылған мүгедектігі бар адамдарға және халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтарына қызмет көрсету үшін кезекші кресло-арбаның болуы;

5) қоғамдық дәретханалардың кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған кабиналармен жабдықталуы;

6) кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған арнаулы таксофондардың орнатылуы қамтамасыз етілуге тиіс.

2. Поездың құрамында кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарды отырғызуға және түсіруге арналған көтергіш құрылғылары, кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған арнаулы орындары бар вагон болуға тиіс.";

3) 67-баптың 1-тармағы 4) тармақшасының үшінші бөлігіндегі "Мүгедектер" деген сөз "Мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын.

29. "Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызметі туралы" 2002 жылғы 7 наурыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

25-баптың 12-тармағының 1), 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға – отыз айлық қамтым;

2) екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – он сегіз айлық қамтым;

3) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға алты айлық қамтым мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.".

30. "Кемтар балаларды әлеуметтік және медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау туралы" 2002 жылғы 11 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 8-бапта:

2-тармақтың 1) тармақшасындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

3-тармақтағы "алпыс" деген сөз "елу" деген сөзбен ауыстырылсын;

2) 9-баптың 6-тармағының 1) тармақшасындағы "мүгедектерді", "заңдарында" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарды", "заңнамасында" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 11-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Арнаулы білім беру ұйымдары тірек-қимыл аппараты, көру және (немесе) есту және (немесе) сөйлеу қабілеті бұзылған, интеллектісі, эмоциялық-сана жағынан ауытқушылығы бар балалардың білім алуы үшін ымдау тілін, Брайль әліпбиін, басқа да баламалы қаріптерді, қарым-қатынас жасау және оқыту әдістерін пайдалана отырып арнаулы жағдайлар жасайды.";

4) 15-бапта:

1-тармақ 7) тармақшасындағы "заңдарында белгіленген тәртіппен жұмысқа орналасуға құқығы бар." деген сөздер "заңнамасында айқындалатын тәртіппен жұмысқа орналасуға;" деген сөздермен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы 8) тармақшамен толықтырылсын:

"8) денсаулық сақтау ұйымдарында бірінші кезекте қызмет көрсетілуіне құқығы бар.";

2-тармақтағы "І және ІІ топтағы мүгедектер, бала кезінен мүгедектер" деген сөздер "бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар, бала кезінен мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 16-баптың 4) тармақшасындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар балалар" деген сөздермен ауыстырылсын.

31. "Қазақстан Республикасындағы баланың құқықтары туралы" 2002 жылғы 8 тамыздағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 12) тармақшасындағы "мүгедек бала" деген сөздер "мүгедектігі бар бала" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 30-баптың 1-тармағының бірінші және алтыншы бөліктері мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Туғаннан үш жасқа дейінгі жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, туғаннан төрт жасқа дейінгі психикалық және физикалық дамуы бұзылған балаларға арналған, баладан бас тарту қаупі бар отбасыларды психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарына туғаннан үш (төрт) жасқа дейінгі жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балалар қабылданады. Туғаннан үш жасқа дейінгі жетім балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, туғаннан төрт жасқа дейінгі психикалық және физикалық дамуы бұзылған балаларға арналған, баладан бас тарту қаупі бар отбасыларды психологиялық-педагогикалық қолдап отыруды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарында балаларды уақытша бағып-күту үшін арнаулы бөлімшелер ашылады.";

"Медициналық-әлеуметтік мекемеге (ұйымға) күтімге, медициналық, тұрмыстық қызмет көрсетуге және әлеуметтік-еңбекке бейімдеуге мұқтаж, төрт жастан он сегіз жасқа дейінгі мүгедектігі бар балалар қабылданады.";

3) 6-тарау мынадай редакцияда жазылсын:

"6-тарау. Мүгедектігі бар баланың құқықтары

31-бап. Мүгедектігі бар баланың толыққанды өмірге құқықтары

1. Мүгедектігі бар баланың өз қадір-қасиетін қамтамасыз ететін, қоғам өміріне белсене араласуына ықпал ететін жағдайдағы толыққанды өмірге дені сау балалармен бірдей құқықтары бар.

2. Мүгедектігі бар бала өзінің дене бітіміне, ақыл-ес қабілетіне және тілегіне сай білім алуға, қызмет түрі мен кәсіпті таңдауға, шығармашылық және қоғамдық қызметке қатысуға құқылы.

3. Ақыл-есінің немесе дене бітімінің дамуында кемістігі бар балаларды қоса алғанда, мүгедектігі бар балалардың ата-анасының (заңды өкілдерінің), сондай-ақ бала мен отбасының жеке талаптарына сәйкес әлеуметтік қызметкердің және басқа да мамандардың басшылығымен жасалған баланың жеке даму жоспарына сай медициналық-әлеуметтік көмек алуға құқығы бар.

32-бап. Мүгедектігі бар баланы жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік кепілдіктер

1. Мемлекеттік органдар және жергілікті өзін-өзі басқару органдары мүгедектігі бар баланың денсаулық жағдайын, қажеттіліктері мен мүмкіндіктерін ескере отырып, оны оқытуға, кәсіптік даярлауға, лайықты жұмысты таңдап беруге және жұмысқа орналастыруға қажетті жағдайлар жасауға міндетті.

2. Мүгедектігі бар балалардың жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету, оларды кәсіптік даярлау мен қайта даярлауды ұйымдастыру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар үшін Қазақстан Республикасының заңдарында жеңілдіктер белгіленуі мүмкін.

33-бап. Мүгедектігі бар балаларға мемлекеттік көмек

1. Мемлекет мүгедектігі бар балаларды қолдауға бағытталған медициналық, құқықтық, әлеуметтік-экономикалық шаралар кешенін жүзеге асырады.

2. Мүгедектігі бар балаларға көрсетілетін мемлекеттік көмек Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленеді.

3. Мүгедектігі бар баланы тәрбиелеп отырған және оның күтімін жүзеге асыратын ата-ананың және басқа да заңды өкілдердің мемлекеттік көмек алуға құқығы бар.".

32. "Тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" 2003 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

20-баптың 1-тармағының бесінші, алтыншы, жетінші және сегізінші абзацтары мынадай редакцияда жазылсын:

"бірінші тобы белгіленсе – 5 000;

екінші тобы белгіленсе – 3 500;

үшінші тобы белгіленсе – 2 500;

мүгедектігі бар балаға – 5 000;".

33. "Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" 2003 жылғы 1 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 20-баптың 1-тармағының бірінші бөлігіндегі "І және ІІ топтағы мүгедектер" деген сөздер "бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 24-баптың 1-тармағы 1) тармақшасының төртінші, бесінші, алтыншы және жетінші абзацтары мынадай редакцияда жазылсын:

"бірінші тобы белгіленсе – 1600;

екінші тобы белгіленсе – 1200;

үшінші тобы белгіленсе – 500;

мүгедектігі бар балаға – 1 000;".

34. "Автомобиль көлігі туралы" 2003 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 13-баптың 23) тармақшасындағы "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 26-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"7) он және одан көп такси болған кезде әрбір он таксиге шаққанда арнаулы жүріп-тұру құралдарын пайдаланатын мүгедектігі бар адамдарды тасымалдау үшін ыңғайластырылған кемінде бір таксиінің болуына;";

3) 27-бапта:

1-тармақтың 2) тармақшасының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Көрсетілген артықшылықтарды мүгедектігі бар адамдар, зейнеткерлер, жүкті әйелдер, мектеп жасына дейінгі балалары бар жолаушылар пайдаланады;";

2-тармақтың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар жолаушыларды отырғызуға және түсіруге арналған құрылғылар жасалады.";

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Жалпыға ортақ пайдаланылатын көлік мүгедектігі бар жолаушыларды отырғызуға және түсіруге арналған құрылғылармен жабдықталады.

Мемлекеттік органдар жолаушыларды тасымалдау маршруттарына қызмет көрсету құқығына конкурстар өткізген кезде көлік құралдары мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуіне ыңғайластырылған жеке және заңды тұлғалар артықшылыққа ие болады.";

4) 27-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"27-1-бап. Автомобиль көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтердің мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділігі

1. Мүгедектігі бар адамдардың автомобиль көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтерге қол жеткізуі үшін автовокзалдар мен автостанцияларда:

5) күту залдарында кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдардың қажеттіліктері ескеріле отырып жабдықталуға тиіс, мүгедектігі бар адамдарға арналған арнаулы орындардың бөлінуі;

6) қоғамдық дәретханалардың кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған кабиналармен жабдықталуы;

7) мүгедектігі бар адамдарға қызмет көрсету үшін арнаулы билет кассаларының жабдықталуы;

8) кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған арнаулы таксофондардың орнатылуы қамтамасыз етілуге тиіс.

2. Осы баптың 1-тармағы 2) тармақшасының күші жолаушыларға қызмет көрсету пункттеріне қатысты қолданылады.

3. Әуежайларда, вокзалдарда, білім беру, денсаулық сақтау, әлеуметтік қамсыздандыру, мәдениет, спорт, бос уақытты өткізу және демалыс объектілерінде, сондай-ақ алаңдарда, даңғылдарда, көшелерде, орамдарда мүгедектігі бар адамдардың арнаулы автокөлік құралдарын қоюға арналған тегін тұрақ орындары бөлінеді, оларға өзге автокөлік құралдары қойылмауға тиіс.

Егер тұрақ орындарының саны:

1) қоса алғанда онға дейін болса – мүгедектігі бар адамның арнаулы автокөлік құралын қою үшін бір орын;

2) оннан астам болса – мүгедектігі бар адамның арнаулы автокөлік құралын қою үшін тұрақ орындарының жалпы санының кемінде он пайызы бөлінеді.

Бұл ретте, егер есептеу қорытындысы бойынша тұрақ орындарының саны 0,5-тен бастап және одан жоғары бөлшек мәнді құраса, мұндай мән бүтін бірліктерге дейін дөңгелектеуге жатады.

4. Республикалық және облыстық маңызы бар қалаларда, астанада жолаушылар мен багажды тұрақты қалалық тасымалдауды жүзеге асыру үшін сатып алынатын автокөлік құралдарын жасаушы зауыт халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарын тасымалдау үшін ыңғайластыруға тиіс.".

35. "Ішкі су көлігі туралы" 2004 жылғы 6 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 46-баптың 1-тармағының бірінші бөлігіндегі "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 51-2-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"51-2-бап. Ішкі су көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтердің мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділігі

1. Ішкі су көлігі саласындағы көрсетілетін қызметтерге мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуі үшін портта:

5) күту залдарында, мүгедектігі бар адамдарды қоса алғанда, халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтарының қажеттіліктері ескеріле отырып жабдықталуға тиіс, мүгедектігі бар адамдарға арналған арнаулы орындардың бөлінуі;

6) қоғамдық дәретханалардың кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған кабиналармен жабдықталуы;

7) кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған арнаулы таксофондардың орнатылуы;

8) мүгедектігі бар адамдарға қызмет көрсету үшін арнаулы билет кассаларының жабдықталуы қамтамасыз етілуге тиіс.";

3) 52-баптың 1-тармағы 3) тармақшасының екінші бөлігіндегі "Мүгедектер" деген сөз "Мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын.

36. "Қызметі үшінші тұлғаларға зиян келтіру қаупімен байланысты объектілер иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" 2004 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

18-баптың 2-тармағы 2) тармақшасының екінші, үшінші, төртінші және бесінші абзацтары мынадай редакцияда жазылсын:

"бірінші топтағыларға – 800;

екінші топтағыларға – 600;

үшінші топтағыларға – 500;

мүгедектігі бар балаға – 500;".

37. "Қызметкер еңбек (қызметтік) міндеттерін атқарған кезде оны жазатайым оқиғалардан міндетті сақтандыру туралы" 2005 жылғы 7 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

24-баптың 2-тармағының екінші бөлігіндегі "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын.

38. "Қазақстан Республикасында мүгедектерді әлеуметтік қорғау туралы" 2005 жылғы 13 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы";

2) бүкіл мәтін бойынша:

"мүгедектерді", "мүгедектердің", "мүгедекті", "мүгедектің", "мүгедек", "мүгедектерге", "мүгедекке", "Мүгедектерді", "мүгедектер", "Мүгедектердің", "Мүгедекті", "Мүгедектерге", "Мүгедектер" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар адамдардың", "мүгедектігі бар адамды", "мүгедектігі бар адамның", "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адамдарға", "мүгедектігі бар адамға", "Мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар адамдар", "Мүгедектігі бар адамдардың", "Мүгедектігі бар адамды", "Мүгедектігі бар адамдарға", "Мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

"мүгедек балалардың", "мүгедек бала", "мүгедек балаларға", "мүгедек балаларды", "мүгедек балалар", "Мүгедек балаларды" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар балалардың", "мүгедектігі бар бала", "мүгедектігі бар балаларға", "мүгедектігі бар балаларды", "мүгедектігі бар балалар", "Мүгедектігі бар балаларды" деген сөздермен ауыстырылсын;

"оңалтудың жеке бағдарламасы", "оңалтудың жеке бағдарламасына", "оңалтудың жеке бағдарламасының", "оңалтудың жеке бағдарламаларының", "оңалтудың жеке бағдарламаларына" деген сөздер тиісінше "абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасы", "абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасына", "абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасының", "абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламаларының", "абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламаларына" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 1-бапта:

5-1) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"5-1) медициналық-әлеуметтік мекеме (ұйым) – көмек пен күтімге, қызмет көрсетуге мұқтаж қарттардың, мүгедектігі бар адамдардың, мүгедектігі бар балалардың стационар, жартылай стационар немесе күндіз болу жағдайында тұрақты немесе уақытша тұруына арналған ұйым;";

мынадай мазмұндағы 7-1) тармақшамен толықтырылсын:

"7-1) мүгедектігі бар адамдарды абилитациялау – мүгедектігі бар адамдардың бойында болмаған тұрмыстық, қоғамдық және кәсіптік қызметке қабілеттерді қалыптастыруға және дамытуға бағытталған шаралар кешені;";

10) тармақша алып тасталсын;

20) және 22) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"20) сурдотехникалық құралдар – есту қабілетінің бұзылуын түзеуге және оның орнын толтыруға арналған техникалық құралдар, оның ішінде дыбысты күшейтетін байланыс және ақпарат беру құралдары;";

"22) тифлотехникалық құралдар – мүгедектігі бар адамдардың көру қабілетінің бұзылуы салдарынан жоғалтқан мүмкіндіктерін түзеуге және олардың орнын толтыруға бағытталған құралдар;";

4) 7-баптың 1-тармағы мынадай мазмұндағы 5-1) тармақшамен толықтырылсын:

"5-1) министрлердің, аудандар, қалалар, облыстық маңызы бар қалалар, облыстар, республикалық маңызы бар қалалар, астана әкімдерінің мүгедектік мәселелері жөніндегі штаттан тыс кеңесшілерін тағайындау тәртібін әзірлейді және бекітеді;";

5) 10-баптың 2-тармағының 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"7) мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес мүгедектігі бар адамдардың және мүгедектігі бар балалардың санаторийлік-курорттық емделуін, мүгедектігі бар баланы санаторийлік-курорттық емдеуге алып жүретін заңды өкілдің санаторийлік-курорттық ұйымда болуын қамтамасыз етеді;";

6) 13-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Адамның мүгедектігін, еңбекке жарамдылығынан айырылу дәрежесін белгілеуді халықты әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелері жүзбе-жүз (куәландырылатын адамды қарап-тексеру) немесе сырттай медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізу арқылы жүзеге асырады.";

мынадай мазмұндағы 3-1-тармақпен толықтырылсын:

"3-1. Төтенше жағдай кезеңінде қайта куәландыру мерзімі төтенше жағдай енгізілгенге дейін бір айдан аспайтын уақыт бұрын немесе төтенше жағдай кезінде басталған, көрсетілген кезеңде қайта куәландырудан өтпеген адамдарға мүгедектіктің, жалпы еңбекке жарамдылықтан айырылу дәрежесінің, кәсіптік еңбекке жарамдылықтан айырылу дәрежесінің және мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасының мерзімдері бұрын белгіленген қайта куәландыру күнінен бастап үш айға автоматты түрде ұзартылады. Төтенше жағдай режимінің қолданылуы аяқталатын ай толық есепке жатқызылады.";

7) 14-баптың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) әлеуметтік қорғалуға, оның ішінде абилитациялауға, оңалтуға, қоғамға интеграциялануға;";

8) 20-баптың 3-тармағы мынадай мазмұндағы екінші бөлікпен толықтырылсын:

"Мүгедектігі бар баланы санаторийлік-курорттық емдеуге алып жүретін заңды өкілдердің бірінің халықты әлеуметтік қорғау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын санаторийлік-курорттық емдеу құнын өтеу ретінде ұсынылатын кепілдік берілген соманың жетпіс пайызы мөлшерінде санаторийлік-курорттық ұйымда болу құнын жергілікті атқарушы органдардың өтеуіне құқығы бар.";

9) 24-баптың 1-тармағындағы "интернат-үйлерде" деген сөз "медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда)" деген сөздермен ауыстырылсын;

10) 32-1-бап мынадай мазмұндағы 4-тармақпен толықтырылсын:

"4. Мүгедектігі бар адамдар мен өнім берушілер арасындағы әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы арқылы тауарларды және (немесе) көрсетілетін қызметтерді сатып алуға байланысты қатынастар Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасымен, сондай-ақ әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталында жасалатын шартпен реттеледі.".

39. "Балалы отбасыларға берілетін мемлекеттік жәрдемақылар туралы" 2005 жылғы 28 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

бүкіл мәтін бойынша "мүгедек баланы", "мүгедек балаларды", "Мүгедек баланы", "мүгедек бала", "мүгедек балаға", "мүгедек балалары" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар баланы", "мүгедектігі бар балаларды", "Мүгедектігі бар баланы", "мүгедектігі бар бала", "мүгедектігі бар балаға", "мүгедектігі бар балалары" деген сөздермен ауыстырылсын.

40. "Мәдениет туралы" 2006 жылғы 15 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 9-1-баптың 5-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) іс-шара өткізілетін күнге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей – көрермендердің болжалды саны туралы, күнтізбелік бір күн бұрын – сатылған билеттердің, берілген рұқсаттамалардың, оның ішінде көлік құралдарына рұқсаттамалардың, сондай-ақ ішкі істер және денсаулық сақтау органдарының арнаулы техникасына, мүгедектігі бар адамдардың көлік құралдарына арналған тұрақ орындарының саны туралы жергілікті атқарушы органдарға хабар беруге;";

2) 12-1-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"12-1-бап. Мәдениет саласындағы ең төмен әлеуметтік стандарттар

Мемлекеттік мәдениет ұйымдары көрсететін қызметтердің қолжетімді болуын қамтамасыз етудің ең төмен әлеуметтік стандарты және мемлекеттік мәдениет ұйымдары өткізетін мәдени-ойын-сауық іс-шараларына мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуін қамтамасыз етудің ең төмен әлеуметтік стандарты "Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мәдениет саласындағы ең төмен әлеуметтік стандарттар болып табылады.".

41. "Білім туралы" 2007 жылғы 27 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) бүкіл мәтін бойынша "мүгедектер", "мүгедек балалар", "мүгедектердің", "мүгедек балалардың", "мүгедек-балалар", "мүгедек балаларды", "мүгедектерді", "мүгедек", "мүгедектерге" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі бар балалар", "мүгедектігі бар адамдардың", "мүгедектігі бар балалардың", "мүгедектігі бар балалар", "мүгедектігі бар балаларды", "мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 8-баптың 4-тармағы екінші бөлігінің 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) даму мүмкіндігі шектеулі балалар, мүгедектігі бар балалар, мүгедектігі бар адамдар және бала кезінен мүгедектігі бар адамдар;";

3) 26-баптың 8-тармағының 1) және 9) тармақшаларындағы "І, ІІ топтағы" деген сөздер "бірінші немесе екінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 47-бапта:

17-2-тармақтың 2) тармақшасындағы "І және ІІ топтағы" деген сөздер "бірінші немесе екінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

17-3-тармақтың 3) тармақшасындағы "І және ІІ топтағы" деген сөздер "бірінші немесе екінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын.

42. "Арнаулы әлеуметтік қызметтер туралы" 2008 жылғы 29 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 3-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"3-бап. Осы Заңның қолданылу саласы

Осы Заңның күші Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға, Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктерге қолданылады.";

2) 8-баптың 2) тармақшасы тоғызыншы абзацындағы "ұсынымдарды әзірлейді және бекітеді" деген сөздер "ұсынымдарды;" деген сөзбен ауыстырылып, мынадай мазмұндағы оныншы абзацпен толықтырылсын:

"халықты әлеуметтік қорғау саласындағы әлеуметтік қызметкерлердің біліктілігін арттыру бойынша әдістемелік ұсынымдарды әзірлейді және бекітеді;".

43. "Атқарушылық іс жүргізу және сот орындаушыларының мәртебесі туралы" 2010 жылғы 2 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 61-баптың бірінші бөлігінің 5-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"5. Мүгедектігі бар адамдардың жүріп-тұруына арнайы арналған көлік құралдары, мүгедектігі бар адамдардың техникалық көмекші (компенсаторлық) құралдары мен арнаулы жүріп-тұру құралдары.";

2) 98-баптың бірінші бөлігінде:

3) тармақшадағы "мүгедек балаларға" деген сөздер "мүгедектігі бар балаларға" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) тармақшадағы "І топтағы мүгедектерге" деген сөздер "бірінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 99-баптың 3-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Мүгедектігі бар адамдар болып табылатын борышкерлер үшін алименттер бойынша ай сайынғы төлемдер немесе берешек – олардың ай сайынғы жалақысынан және өзге де кірісінен, ал олар жұмыс істемейтін жағдайда, бюджет қаражатынан және (немесе) Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан төленетін ай сайынғы жәрдемақылардан және (немесе) әлеуметтік төлемдерден айқындалады.".

44. "Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы" 2010 жылғы 4 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

42-3-баптың 8-тармағының 5) және 6) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"5) бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарға;

6) қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) тұратын қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға;".

45. "Қазақстан Республикасының әуе кеңістігін пайдалану және авиация қызметі туралы" 2010 жылғы 15 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 65-1-баптың 1-тармағының бірінші бөлігіндегі, 3-тармағының үшінші бөлігіндегі және 4-тармағындағы "мүгедектер мен халықтың баяу қимылдайтын", "мүгедектер" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі", "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 65-2-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"65-2-бап. Азаматтық авиация саласындағы көрсетілетін қызметтердің мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділігі

Мүгедектігі бар адамдардың азаматтық авиация саласындағы көрсетілетін қызметтерге қол жеткізуі үшін әуежайларда:

3) тірек-қимыл аппараты бұзылған мүгедектігі бар адамдарға және халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтарына қызмет көрсету үшін кезекші кресло-арбаның болуы;

4) қоғамдық дәретханалардың кресло-арбалармен жүріп-тұратын адамдарға арналған кабиналармен жабдықталуы қамтамасыз етілуге тиіс.";

3) 77-баптың 1-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Мүгедектігі бар адамдар мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі топтары қатарындағы жолаушылардың жеке пайдалануға арналған зембілдерді және кресло-арбаны өздерімен багаж ретінде тегін алып жүруге қосымша құқығы бар.".

46. "Құқық қорғау қызметі туралы" 2011 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 31-баптың 3-тармағында:

"Мүгедек балалары" деген сөздер "Мүгедектігі бар балалары" деген сөздермен ауыстырылсын;

"және 1 және 2-топтағы мүгедектігі бар" деген сөздер "және бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 66-баптың 4-тармағында:

1) тармақшадағы "І топтағы мүгедекке" деген сөздер "бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) тармақшадағы "ІІ топтағы мүгедекке" деген сөздер "екінші топтағы мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) тармақшадағы "ІІІ топтағы мүгедекке" деген сөздер "үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 69-баптың 5-тармағының екінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Осы тармақта көзделген біржолғы жәрдемақы мөлшерін айқындау кезінде жәрдемақыға құқығы бар отбасы мүшелерінің қатарына: жасына және еңбекке жарамдылығына қарамастан зайыбы (жұбайы); он сегіз жасқа толмаған немесе егер оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленсе немесе олар асыраушысы қайтыс болған күні күндізгі оқу орындарының оқушысы болып табылса және жиырма үш жасқа толмаған болса, бұл жастан асқан балалары; қайтыс болған адамның асырап-бағуында болып келген, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген зейнеткерлік жасқа толған не мүгедектігі бар адамдар болып табылатын ата-аналары кіреді.".

47. "Халықтың көші-қоны туралы" 2011 жылғы 22 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

мынадай мазмұндағы 60-1-баппен толықтырылсын:

"60-1-бап. Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген көшіп келушілердің құқықтарын қорғау

1. Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген көшіп келушілер Қазақстан Республикасының арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтерді ұсыну саласындағы қолданыстағы заңнамасына сәйкес арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемін ұсыну процесі аяқталғанға дейін Қазақстан Республикасының шегінен тыс өздерінің шыққан мемлекетіне (шетелдік азаматтығын алған елге) шығарып жіберілуге жатпайды, оның барысында құқық қорғау органдарына жүгіну және олармен ынтымақтастық жасау туралы шешім қабылдайды.

Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген көшіп келушіге арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемін ұсыну бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

2. Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген көшіп келушіге арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемін ұсыну үшін Қазақстан Республикасының аумағында уақытша тұруға рұқсат беріледі.".

48. "Діни қызмет және діни бірлестіктер туралы" 2011 жылғы 11 қазандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

7-баптың 4-тармағында:

"қарттар мен мүгедектерге арналған интернат-үйлерде" деген сөздер "қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда)" деген сөздермен ауыстырылсын;

"аталған ұйымдардың" деген сөздер "көрсетілген мекемелердің (ұйымдардың)" деген сөздермен ауыстырылсын.

49. "Ғарыш қызметі туралы" 2012 жылғы 6 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

32-баптың 1-тармағында:

3) тармақшадағы "ІІІ топтағы мүгедекке" деген сөздер "үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын.

50. "Телерадио хабарларын тарату туралы" 2012 жылғы 18 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

30-баптың тақырыбы мынадай редакцияда жазылсын:

"30-бап. Телебағдарламаларды тарату кезінде мүгедектігі бар адамдардың құқықтарын қорғау".

51. "Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы" 2012 жылғы 13 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) бүкіл мәтін бойынша "мүгедектер", "мүгедек баланы (мүгедек балаларды)", "мүгедек баласы (мүгедек балалары)", "мүгедек (мүгедектер)", "мүгедекке", "мүгедек болған қызметкердің", "мүгедек", "мүгедек балалары", "1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерінің" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды)", "мүгедектігі бар баласы (мүгедектігі бар балалары)", "мүгедектігі бар адам (мүгедектігі бар адамдар)", "мүгедектігі бар адамға", "мүгедектік алған қызметкердің", "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар балалары", "1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысына қатысушылардың және 1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 77-баптың 7-тармағында:

екінші абзацтағы "І топтағы" деген сөздер "бірінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші абзацтағы "ІІ топтағы" деген сөздер "екінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

төртінші абзацтағы "ІІІ топтағы" деген сөздер "үшінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 78-бапта:

9-тармақтың үшінші бөлігіндегі "олар он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедек болып қалса немесе" деген сөздер "оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленсе немесе олар" деген сөздермен ауыстырылсын;

ескертудің бірінші бөлігінде:

"23", "18" деген цифрлар тиісінше "жиырма үш", "он сегіз" деген сөздермен ауыстырылсын;

"мүгедек болған" деген сөздер "мүгедектік белгіленген" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 80-баптың 2-тармағында:

екінші абзацтағы "І топтағы" деген сөздер "бірінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

үшінші абзацтағы "ІІ топтағы" деген сөздер "екінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын;

төртінші абзацтағы "ІІІ топтағы" деген сөздер "үшінші топтағы" деген сөздермен ауыстырылсын.

52. "Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы" 2012 жылғы 16 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 4-баптың үшінші бөлігіндегі "мүгедек болып қалған" деген сөздер "мүгедектік белгіленген" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 17-баптың 6-тармағындағы "мүгедек деп танылған" деген сөздер "мүгедектік белгіленген" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 22-баптың 3-тармағындағы "мүгедек зайыбы (жұбайы)", "мүгедек балалары" деген сөздер тиісінше "мүгедектік белгіленген зайыбы (жұбайы)", "мүгедектігі бар балалары" деген сөздермен ауыстырылсын;

4) 26-баптың 3-тармағы 2) тармақшасының төртінші абзацындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

5) 35-баптың 2-тармағы 1) тармақшасының екінші бөлігіндегі "мүгедектер", "мүгедек" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі бар адам" деген сөздермен ауыстырылсын;

6) 36-баптың 1-тармағының 3) тармақшасындағы "бірінші немесе екінші топтағы мүгедек болып қалған" деген сөздер "оған бірінші немесе екінші топтағы мүгедектік белгіленген" деген сөздермен ауыстырылсын;

7) 44-баптың 8-тармағы төртінші бөлігінің 3) тармақшасындағы "мүгедек баланы (мүгедек балаларды)", "мүгедек баласына (мүгедек балаларына)", "мүгедекке (мүгедектерге)" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды)", "мүгедектігі бар баласына (мүгедектігі бар балаларына)", "мүгедектігі бар адамға (мүгедектігі бар адамдарға)" деген сөздермен ауыстырылсын;

8) 51-бапта:

3-тармақта:

бірінші бөлікте:

үшінші бөлікте:

6-тармақтың үшінші бөлігіндегі "егер олар он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедек болып қалған немесе", "мүгедек" деген сөздер тиісінше "егер оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген немесе олар", "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын.

53. "Мемлекеттік білім беру жинақтау жүйесі туралы" 2013 жылғы 14 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңына:

13-баптың 2-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар адамдарға;".

54. "Мемлекеттік көрсетілетін қызметтер туралы" 2013 жылғы 15 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 5-баптың 2-тармағы бірінші бөлігінің 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) мемлекеттік қызметтер көрсету саласындағы қызметкерлердің біліктілігін арттыруға, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдармен қарым-қатынас жасау дағдыларына үйретуге;";

2) 10-баптың 8) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"8) мемлекеттік қызметтер көрсету, мүгедектігі бар адамдармен қарым-қатынас жасау саласындағы қызметкерлердің біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;";

3) 11-баптың 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) мемлекеттік қызметтер көрсету, мүгедектігі бар адамдармен қарым-қатынас жасау саласындағы қызметкерлердің біліктілігін арттыруды қамтамасыз етеді;".

55. "Қазақстан Республикасында зейнетақымен қамсыздандыру туралы" 2013 жылғы 21 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 4-баптың 2-тармағы үшінші бөлігінің 4) және 9) тармақшаларындағы "мүгедек баланы", "мүгедекке" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар баланы", "мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 13-баптың 1-тармағының 6), 7) және 11) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"6) бөгденің көмегіне мұқтаж бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға, екінші топтағы мүгедектігі бар жалғызілікті адамға және жасына байланысты зейнеткерге, сондай-ақ сексен жасқа толған қарт адамдарға күтім жасаған уақыт;

7) мүгедектігі бар 18 жасқа дейінгі баланы бағып-күткен уақыт;";

"11) Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар жұмыс істемейтін адамдар мен оларға теңестірілген мүгедектігі бар адамдардың мүгедектікте болған уақыты;";

3) 31-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) егер мүгедектігі мерзімсіз болып белгіленсе, бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдардың;";

4) 32-баптың 1-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) егер мүгедектігі мерзімсіз болып белгіленсе, бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдардың;";

5) 33-баптың 1-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар адам болып табылатын;".

56. "Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы туралы" 2013 жылғы 4 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

29-баптың 6-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Съездің шешімі бойынша есепті кезеңде мүгедектігі бар адамдардың саны жұмыскерлерінің жалпы санының кемінде елу бір пайызын құрайтын ұйымдар міндетті мүшелік жарналарды төлеуден босатылуы мүмкін.".

57. "Азаматтық қорғау туралы" 2014 жылғы 11 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 32-1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"32-1) қауіпті техникалық құрылғылар:

қауіпті өндірістік объектілерде пайдаланылатын, мемлекеттік қадағалауды өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы уәкілетті орган жүзеге асыратын, 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен немесе 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін техникалық құрылғылар, жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер, сондай-ақ бұрғылау тереңдігі екі жүз метрден асатын ұңғымаларды бұрғылауға және жөндеуге арналған қондырғылар, шахталық көтергіш қондырғылар мен көтергіш машиналар, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдардың жылжымалы қоймалары, араластыру-зарядтау және жеткізу-зарядтау машиналары, жарылғыш заттар мен олардың негізінде жасалған бұйымдарды дайындауға арналған мобильді және стационарлық қондырғылар;

мемлекеттік қадағалауды жергілікті атқарушы органдар жүзеге асыратын, 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен және (немесе) 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін бу және су жылыту қазандықтары (жылумен жабдықтау ұйымдары), 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен жұмыс істейтін түтіктер, жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, аспалы жолдар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер;";

2) 9-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Азаматтық қорғау құралымдарына, бірінші, екінші және үшінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарды, жүкті әйелдерді, сегіз жасқа дейінгі балалары бар әйелдерді және соғыс уақытында – жұмылдыру нұсқамалары бар әскери міндеттілерді қоспағанда, еңбекке жарамды еркектер мен әйелдер қабылданады.";

3) 12-2-баптың 14-7) және 14-21) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"14-7) мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді қауіпсіз пайдалану қағидаларын әзірлейді және бекітеді;";

"14-21) қызмет ету мерзімі өткен лифтілерді, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштерді одан әрі пайдалану мүмкіндігін айқындау мақсатында олардың техникалық жай-күйіне зерттеп-қарауды жүргізу жөніндегі нұсқаулықты әзірлейді және бекітеді;";

4) 15-баптың 3-тармағының 21) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"21) 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен немесе 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін қауіпті техникалық құрылғылардың, жүк көтергіш механизмдердің, эскалаторлардың, аспалы жолдардың, фуникулерлердің, лифтілердің, траволаторлардың, сондай-ақ әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштердің пайдаланылуына өнеркәсіптік қауіпсіздік саласындағы мемлекеттік қадағалау;";

5) 68-баптың 6-тармағының 1) және 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – жалақысының бес еселенген жылдық мөлшерінде;

2) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға жалақысының екі еселенген жылдық мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді.";

6) 69-баптың 2-тармағының 10) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"10) ұлттық стандарттарға сәйкес лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдарға арналған көтергіштерді монтаждауды, техникалық қызмет көрсетуді, техникалық куәландыруды жүргізу;";

7) 71-баптың 2-тармағының 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"2) жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, аспалы жолдар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер;

3) 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен және (немесе) 115 Цельсий градустан асатын судың қайнау температурасы кезінде жұмыс істейтін бу және су жылыту қазандықтары (жылумен жабдықтау ұйымдары), 0,07 мегаПаскальдан асатын қысыммен жұмыс істейтін түтіктер, жүк көтергіш механизмдер, эскалаторлар, аспалы жолдар, фуникулерлер, лифтілер, траволаторлар, сондай-ақ әлеуметтік инфрақұрылым объектілеріндегі мүмкіндігі шектеулі адамдарға (мүгедектігі бар адамдарға) арналған көтергіштер;";

8) 72-баптың 1-тармағының 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) лифтілерді, эскалаторларды, траволаторларды, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдарға арналған көтергіштерді монтаждауды, техникалық қызмет көрсетуді, техникалық диагностикалауды, техникалық куәландыруды және жөндеуді жүргізу құқығына аттестаттауға жатады.";

9) 103-баптың 4-тармағының 1) және 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – жалақысының бес еселенген жылдық мөлшерінде;

2) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға жалақысының екі еселенген жылдық мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді.".

58. "Жол жүрісі туралы" 2014 жылғы 17 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) бүкіл мәтін бойынша "мүгедектерге", "Мүгедектерге", "мүгедек жүргізушілер", "мүгедектердің", "Мүгедектер", "Мүгедек", "Мүгедектерден" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарға", "Мүгедектігі бар адамдарға", "мүгедектігі бар жүргізушілер", "мүгедектігі бар адамдардың", "Мүгедектігі бар адамдар", "Мүгедектігі бар адам", "Мүгедектігі бар адамдардан" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 58-бапта:

1-тармақтағы "адамдарға немесе зағиптарға" деген сөздер "немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақ алып тасталсын;

3) 59-бапта:

тақырыптағы "адамдарға немесе зағиптарға" деген сөздер "немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақтағы "адамдарға немесе зағиптарға", "адамдарды немесе зағиптарды" деген сөздер тиісінше "немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарға", "немесе көру қабілетінен толық айырылған адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

3-тармақтағы "адамды немесе зағипты", "адамға немесе зағипқа" деген сөздер тиісінше "немесе көру қабілетінен толық айырылған адамды", "немесе көру қабілетінен толық айырылған адамға" деген сөздермен ауыстырылсын.

59. "Қазақстан Республикасының ішкі істер органдары туралы" 2014 жылғы 23 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

22-баптың 2-тармағы және ескертуі мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Ішкі істер органдарының еңбек сіңірген жылдары күнтізбелік есептеумен жиырма және одан көп жыл болған қызметкерлерінің және теріс себептермен қызметтен шығарылғандарды қоспағанда, қызметтен шығарылған және еңбек сіңірген жылдары күнтізбелік есептеумен жиырма және одан көп жыл болған қызметкерлердің, сондай-ақ еңбек сіңірген жылдары күнтізбелік есептеумен он және одан көп жыл болған және мүгедектігі бар балаларды асырап-бағып отырған қызметкерлердің мемлекеттік тұрғын үй қорынан берілген, өздері тұрып жатқан тұрғынжайды өтеусіз жекешелендіруге құқығы бар.";

"Ескертпе. Осы тарауда ішкі істер органдары қызметкерлерінің отбасы мүшелері деп: зайыбы (жұбайы), ортақ немесе ерлі-зайыптылардың бірінің кәмелетке толмаған балалары (асырап алған, асырап-бағуындағы немесе қорғаншылығындағы); күндізгі оқу нысаны бойынша білім беру ұйымдарында білім алатын жиырма үш жасқа дейінгі балалары (асырап алған, асырап-бағуындағы немесе қорғаншылығындағы) және жұбайының (зайыбының) балалары; егер он сегіз жасқа дейін мүгедектігі бар адамдар деп танылған болса, мүгедектігі бар балалары (асырап алған, асырап-бағуындағы немесе қорғаншылығындағы) және жұбайының (зайыбының) мүгедектігі бар балалары; қызметкердің асырап-бағуындағы ата-анасы және жұбайының (зайыбының) ата-анасы түсініледі.".

60. "Дене шынықтыру және спорт туралы" 2014 жылғы 3 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 1-1), 3), 26), 27), 30), 52), 53) және 56) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1-1) арнаулы спорттық мүкәммал – жаттығу және жарыс әрекетінің қажетті құрамдасын білдіретін, мүгедектігі бар спортшы организмінің бұзылған немесе жоғалтқан функцияларының орнын толтыратын спорттық мүкәммал;";

"3) бейімдік дене шынықтыру және спорт – мүгедектігі бар адамдарды оңалтуға және қалыпты әлеуметтік ортаға бейімдеуге, олардың толыққанды өмірді сезінуіне кедергі келтіретін психологиялық тосқауылдарды еңсеруіне, сондай-ақ қоғамның әлеуметтік дамуына өзінің жеке үлес қосуының қажеттігін сезінуіне бағытталған спорттық-сауықтыру сипатындағы шаралар кешені;";

"26) мүгедектігі бар спортшы – тыныс-тіршілігінің шектелуіне алып келетін аурулардан, жарақаттардан, олардың салдарынан, бұзылулардан организм функциялары үнемі бұзылып, денсаулығы нашарлаған және спорттың қолжетімді түрімен (қолжетімді түрлерімен) айналысатын жеке тұлға;

27) мүгедектігі бар спортшыларды сыныптау – мүгедектігі бар спортшыларға функционалдық мүмкіндіктер деңгейі ұқсас мүгедектігі бар басқа спортшылармен жарысқа түсу мүмкіндігін жасау мақсатында сыныптаушының немесе сыныптаушылар тобының олардың дәрежесін (сыныптамалық санатын) айқындау процесі;";

"30) Паралимпиадалық ойындар – тірек-қимыл аппараты, көру органдары зақымданған және интеллектуалдық дамуы бұзылған мүгедектігі бар спортшылар арасында өткізілетін халықаралық қысқы және жазғы жарыстар;";

"52) Сурдлимпиадалық ойындар – есту органдары зақымданған мүгедектігі бар спортшылар арасында өткізілетін халықаралық қысқы және жазғы жарыстар;";

"53) сыныптаушы – мүгедектігі бар спортшыларды олардың функционалдық мүмкіндіктерінің деңгейіне қарай сыныптауды жүзеге асыратын, жарыстарды ұйымдастырушылар осыған уәкілеттік берген және тиісті құжатпен расталған арнаулы даярлықтан өткен жеке тұлға;";

"56) Халықаралық арнаулы олимпиадалық ойындар – интеллектуалдық мүмкіндіктері шектеулі мүгедектігі бар спортшылар арасында өткізілетін халықаралық қысқы және жазғы жарыстар;";

2) 7-баптың 55) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"55) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша мүгедектігі бар спортшыларға сыныптау жүргізудің тәртібі мен шарттарын бекітеді;";

3) 8-баптың 4-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті органмен және мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, мүгедектігі бар адамдар арасында сауықтыру және спорттық іс-шаралар өткізуді ұйымдастырады;";

4) 13-1-бапта:

1-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Ұлттық паралимпиадалық қозғалыс өзінің мақсаттары паралимпиадалық қозғалыс қағидаттарын насихаттау және енгізу, паралимпиадалық спорт түрлері бойынша мүгедектігі бар спортшылар арасында дене шынықтыру мен спортты дамытуға жәрдемдесу, халықаралық спорттық ынтымақтастықты нығайту, Паралимпиадалық ойындарға және Халықаралық паралимпиада комитетінің аясында өткізілетін басқа да халықаралық спорттық іс-шараларға қатысу болып табылатын халықаралық паралимпиадалық қозғалыстың құрамдас бөлігі болып табылады.";

3-тармақтың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"5) Паралимпиадалық ойындарға және Халықаралық паралимпиада комитетінің аясында өткізілетін басқа да халықаралық спорттық іс-шараларға қатысу үшін Қазақстан Республикасының мүгедектігі бар спортшыларының қажетті даярлық деңгейін қамтамасыз етуге бағытталған шараларды әзірлеуге және жүзеге асыруға қатысады;";

6-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"6. Қазақстан Республикасы Ұлттық паралимпиада комитетінің паралимпиадалық жоғары жетістіктер спорты түрлері мен бұқаралық спортты дамыту, сондай-ақ Паралимпиадалық ойындарға және Халықаралық паралимпиада комитетінің аясында өткізілетін басқа да халықаралық спорттық іс-шараларға қатысу үшін Қазақстан Республикасының мүгедектігі бар спортшыларының қажетті даярлық деңгейін қамтамасыз ету жөніндегі өз өкілеттіктерін іске асыруы дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті органмен және республикалық спорт федерацияларымен өзара іс-қимыл жасау арқылы жүзеге асырылады.";

5) 13-2-баптың 1-тармағындағы, 3-тармағының 5) тармақшасындағы және 6-тармағындағы "мүгедек спортшылар", "Республикасы мүгедек спортшыларының" деген сөздер тиісінше "Республикасының мүгедектігі бар спортшылар", "мүгедектігі бар спортшыларының" деген сөздермен ауыстырылсын;

6) 14-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Арнаулы олимпиадалық қозғалыс өзінің мақсаттары мүгедектігі бар адамдардың дене шынықтыруы мен спортын дамытуға жәрдемдесу, көрсетілген салада халықаралық ынтымақтастықты нығайту, Халықаралық арнаулы олимпиадалық ойындарға қатысу болып табылатын халықаралық арнаулы олимпиадалық қозғалыстың бір бөлігі болып табылады.";

7) 19-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"19-бап. Бейімдік дене шынықтыру және спорт, мүгедектігі бар адамдарды физикалық оңалту және әлеуметтік бейімдеу

1. Бейімдік дене шынықтыру мен спорт әдістерін пайдалана отырып, мүгедектігі бар адамдарды физикалық оңалту және әлеуметтік бейімдеу спорт клубтарында, мүгедектігі бар адамдардың мектептері мен секцияларында, дене шынықтыру-спорт ұйымдарында жүзеге асырылады.

2. Мүгедектігі бар адамдарға арналған дене шынықтыру-спорт ұйымдарындағы оқу-жаттығу процесі, даярлық кезеңдерінің мазмұны паралимпиадалық, сурдлимпиадалық, арнаулы олимпиадалық спорт түрлері бойынша тиісті қоғамдық бірлестіктер әзірлейтін және дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті орган бекітетін спорт түрлері бойынша бағдарламалар негізінде жүзеге асырылады.

3. Мүгедектігі бар адамдардың дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануын ұйымдастыру, кадрлар даярлау, мүгедектігі бар адамдардың дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануын әдістемелік, медициналық қамтамасыз ету және дәрігерлік бақылау білім беру, денсаулық сақтау, халықты әлеуметтік қорғау, дене шынықтыру және спорт органдарына жүктеледі.

4. Жергілікті атқарушы органдар мүгедектігі бар адамдар арасында спортты дамытуды, арнаулы спорттық мүкәммал беруді қамтамасыз етеді және мүгедектігі бар адамдардың дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануы үшін спорт құрылысжайларының қолжетімді болуына жағдай жасайды.

Мүгедектігінің санатына қарай санамаланған көрсетілетін қызметтер бюджет қаражаты есебінен және "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жеңілдікті шарттармен жүзеге асырылады.

5. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары дене шынықтыру-спорт ұйымдарымен бірлесе отырып, спорт клубтарының, мектептерінің, секцияларының ашылуын, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдарды республикалық спорттық жарыстарға даярлауды және олардың қатысуын қамтамасыз етеді.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың, аудандардың, облыстық маңызы бар қалалардың жергілікті атқарушы органдары мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, облыс, республикалық маңызы бар қала, астана, аудан, облыстық маңызы бар қала деңгейінде спорттық іс-шаралар өткізуді ұйымдастырады.

6. Дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті орган мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерімен бірлесе отырып, республикалық спорттық жарыстар өткізуді ұйымдастырады.

Дене шынықтыру және спорт саласындағы уәкілетті орган дене шынықтыру-спорт ұйымдарымен бірлесе отырып, мүгедектігі бар адамдар арасындағы спорт түрлері бойынша Қазақстан Республикасының құрама командаларын (спорт түрлері бойынша ұлттық құрама командаларды) даярлауды және олардың халықаралық спорттық жарыстарға, оның ішінде Паралимпиадалық, Сурдлимпиадалық ойындарға және Дүниежүзілік арнаулы олимпиадалық ойындарға қатысуын ұйымдастырады.";

8) 29-баптың 2-тармағының 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) кәсіпқой спорттың ардагерлері мен мүгедектігі бар адамдарына көмек көрсетуге;";

9) 33-бапта:

тақырып мынадай редакцияда жазылсын:

"33-бап. Мүгедектігі бар спортшыларды сыныптау, паралимпиадалық, сурдлимпиадалық және арнаулы олимпиадалық спорт түрлері бойынша сыныптаушылар мен спорт төрешілерін даярлау";

1, 2 және 3-1-тармақтар мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Паралимпиадалық спорт түрлері бойынша спорттық жарыстарда тең сайыс жағдайларын жасау мақсатында ұйымдастырушылар сыныптаушылардың шығыстарын жабуды қоса алғанда, тиісті жарыстарға қатысуға мәлімделген мүгедектігі бар спортшыларға олардың функционалдық мүмкіндіктерінің деңгейі бойынша сыныптау жүргізуді қамтамасыз етуге міндетті.

2. Мүгедектігі бар спортшыларға сыныптау жүргізу тәртібі мен шарттарын Халықаралық паралимпиада комитетінің және паралимпиадалық спорт түрлері бойынша тиісті халықаралық спорт ұйымдарының талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық паралимпиада комитетімен келісу бойынша паралимпиадалық спорт түрлері бойынша аккредиттелген спорт федерациялары әзірлейді.";

"3-1. Мүгедектігі бар спортшыларға сыныптау жүргізген кезде ұйымдастырушылар Қазақстан Республикасынан немесе шет мемлекеттерден сыныптаушыларды тартады.";

10) 38-баптың 11-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"11. Спорттық және спорттық-бұқаралық іс-шараларды ұйымдастырушылар іс-шара өткізілетін күнге дейін күнтізбелік он күннен кешіктірмей, жергілікті атқарушы органдарға – көрермендердің болжалды саны туралы, күнтізбелік бір күн бұрын – сатылған билеттердің, берілген рұқсаттамалардың, оның ішінде көлік құралдарына рұқсаттамалардың, сондай-ақ ішкі істер және денсаулық сақтау органдарының арнаулы техникасына, мүгедектігі бар адамдардың көлік құралдарына арналған тұрақ орындарының саны туралы хабар беруге міндетті.";

11) 39-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Сабақтар мен спорттық жарыстарды өткізуге арналған спорт құрылысжайлары техникалық, санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерге, спорт құрылысжайларын пайдалану мен өрт қауіпсіздігі қағидаларына сәйкес келуге және мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімді болуға тиіс.";

12) 48-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"48-бап. Дене шынықтыру саласындағы жеңілдікпен көрсетілетін қызметтер

Мүгедектігі бар адамдарды қоспағанда, дене шынықтыру-сауықтыру көрсетілетін қызметтерін тегін немесе жеңілдікті шарттармен пайдаланатын азаматтар санаттарының тізбесін, сондай-ақ жеңілдіктердің мөлшерін дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті орган белгілейді, олар ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органының және дене шынықтыру-спорт ұйымдары әкімшілігінің шешімдерімен белгіленеді.".

61. "Мемлекеттік жастар саясаты туралы" 2015 жылғы 9 ақпандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

25-баптың 2-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) өмірлік қиын жағдайда жүрген, арнаулы білім беру ұйымдарынан және ерекше режимде ұстайтын білім беру ұйымдарынан оралған, алкоголизмнен, нашақорлықтан, уытқұмарлықтан емдеуден өткен жастарға, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдар қатарындағы жастарға психологиялық-педагогикалық, медициналық-әлеуметтік, заң көмегін және консультация беруді жүзеге асыру;".

62. "Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы" 2015 жылғы 19 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 21-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"21-бап. "Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемі" ең төмен әлеуметтік стандарты

"Арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің кепілдік берілген көлемі" ең төмен әлеуметтік стандарты психоневрологиялық патологиялары бар және тірек-қимыл аппараты бұзылған мүгедектігі бар балалар, психоневрологиялық аурулары бар он сегіз жастан асқан мүгедектігі бар адамдар, бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдар, жасының егде тартуына байланысты өзіне-өзі күтім жасай алмайтын адамдар, белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдар, өмірлік қиын жағдайда жүрген адамдар (отбасылар) үшін ұсынылатын арнаулы әлеуметтік көрсетілетін қызметтердің нормативтерін қамтиды.";

2) 32-баптың 2-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) "Мемлекеттік мәдениет ұйымдары өткізетін мәдени-ойын-сауық іс-шараларына мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуін қамтамасыз ету" ең төмен әлеуметтік стандарты мәдениет саласындағы ең төмен әлеуметтік стандарттар болып табылады.";

3) 34-бап мынадай редакцияда жазылсын:

"34-бап. "Мемлекеттік мәдениет ұйымдары өткізетін мәдени-ойын-сауық іс-шараларына мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуін қамтамасыз ету" ең төмен әлеуметтік стандарты

"Мемлекеттік мәдениет ұйымдары өткізетін мәдени-ойын-сауық іс-шараларына мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуін қамтамасыз ету" ең төмен әлеуметтік стандарты бюджет қаражаты есебінен мемлекеттік мәдениет ұйымдары өткізетін мәдени-ойын-сауық іс-шараларына мүгедектігі бар адамдардың қол жеткізуі нормаларын қамтиды.";

4) 36-баптың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар адамдардың мемлекеттік меншіктегі спорт құрылысжайларын "Қазақстан Республикасында мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес пайдалануы нормативтерін қамтиды.".

63. "Қазақстан Республикасының бітімгершілік қызметі туралы" 2015 жылғы 15 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

17-баптың 5-тармағының 1), 2) және 3) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға – отыз айлық жалақы;

2) екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – он сегіз айлық жалақы;

3) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға алты айлық жалақы мөлшерінде төленеді.".

64. "Ақпаратқа қол жеткізу туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 9-баптың 2-тармағының 7) тармақшасындағы "мүгедектер" деген сөз "мүгедектігі бар адамдар" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 12-баптың 1-тармағының бірінші бөлігіндегі "мүгедектердің" деген сөз "мүгедектігі бар адамдардың" деген сөздермен ауыстырылсын;

3) 16-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Ақпарат иеленушілер интернет-ресурстарды мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділіктің қамтамасыз етілуін ескере отырып жасайды.

Жасалған интернет-ресурстар ұлттық стандартқа сәйкес келуге тиіс.";

4) 17-баптың 1-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"1. Ақпарат пайдаланушылар осы Заңға сәйкес ақпарат иеленушілер "электрондық үкімет" веб-порталының құрамдастарында мүгедектігі бар адамдар үшін қолжетімділіктің қамтамасыз етілуін ескере отырып орналастыратын ақпаратты ала алады және пайдалана алады, сондай-ақ "электрондық үкімет" веб-порталында тіркелген не "электрондық үкімет" веб-порталының құрамдастарында авторландырылған жағдайда оны талқылауға қатыса алады.".

65. "Қайырымдылық туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

22-баптың 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) дене шынықтырумен және спортпен шұғылдануға, өмір сүру үшін қолайлы жағдайлар жасалуына мұқтаж мүгедектігі бар адамдар;".

66. "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" 2015 жылғы 16 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

26-баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 6), 6-1) және 12) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"6) мүгедектігі бар балаға күтім жасауды жүзеге асыратын жұмыс істемейтін адамдар;

6-1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға күтім жасауды жүзеге асыратын жұмыс істемейтін адамдар;";

"12) мүгедектігі бар адамдар;".

67. "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" 2015 жылғы 23 қарашадағы Қазақстан Республикасының Заңына:

41-баптың 2-тармағының төртінші бөлігіндегі "мүгедек", "мүгедек балалары" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар балалары" деген сөздермен ауыстырылсын.

68. "Мемлекеттік сатып алу туралы" 2015 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 39-баптың 3-тармағының 54) тармақшасындағы "мүгедектерінің", "мүгедекке" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарының", "мүгедектігі бар адамға" деген сөздермен ауыстырылсын;

2) 51-бапта:

"мүгедектерінің", "мүгедектердің", "мүгедектері" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдарының", "мүгедектігі бар адамдардың", "мүгедектігі бар адамдары" деген сөздермен ауыстырылсын;

"мүгедекті оңалтудың" деген сөздер "мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың" деген сөздермен ауыстырылсын.

69. "Халықты жұмыспен қамту туралы" 2016 жылғы 6 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 1-баптың 28) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"28) мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындары – мүгедектігі бар адамның жеке мүмкіндіктері ескеріле отырып жабдықталған жұмыс орындары;";

2) 2-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының азаматтарына, қандастарға, Қазақстан Республикасында тұратын шетелдіктерге, азаматтығы жоқ адамдарға және Қазақстан Республикасының аумағында адам саудасының құрбаны ретінде анықталған және сәйкестендірілген шетелдіктерге қолданылады.";

3) 3-баптың 14) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"14) халықты жұмыспен қамту саласындағы мемлекеттік саясатпен келісілген, жұмыс орындарын және мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын құруды ынталандыратын қаржы, салық және инвестиция саясатын жүргізу арқылы іске асырылады.";

4) 7-баптың 7), 8) және 12) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"7) мүгедектігі бар адамдар үшін жұмыс орындарын квоталау тәртібін әзірлейді және бекітеді;

8) мүгедектігі бар адамның жұмыс орнының стандарттарын әзірлейді және бекітеді;";

"12) мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын құратын жұмыс берушілердің шығындарын субсидиялау тәртібі мен шарттарын әзірлейді және бекітеді;";

5) 9-баптың 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) ауыр жұмыстардағы, еңбек жағдайлары зиянды, қауіпті жұмыстардағы жұмыс орындарын есептемегенде, жұмыс орындары санының екіден төрт пайызға дейінгі мөлшерінде мүгедектігі бар адамдар үшін жұмыс орындарына квота белгілеу;";

6) 10-баптың 4) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"4) мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын құру жөніндегі жұмысты ұйымдастырады;";

7) 12-баптың 3-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Мүгедектігі бар адам үшін – оның тұрмыс-тіршілігінің шектелу дәрежесін ескере отырып, оған қолжетімді болуы қамтамасыз етілген жағдайдағы жұмыс, ал жеті жасқа дейінгі балаларды бағып-күтумен айналысатын адамдар үшін икемді және толық емес жұмыс уақыты режиміндегі жұмыс лайықты деп есептеледі.";

8) 17-бапта:

2-тармақтың бірінші бөлігінің 6) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"6) мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын ұйымдастыруды;";

4-тармақтың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) еңбек қызметі үшін медициналық қарсы көрсетілімдері жоқ мүгедектігі бар адамдар;";

9) 19-бапта:

4-тармақтың 1) және 2) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"1) мүгедектігі бар адамдардың;

2) мүгедектігі бар балаларды тәрбиелеп отырған ата-ананың, асырап алушылардың, қорғаншылардың (қамқоршылардың);";

мынадай мазмұндағы 4-1-тармақпен толықтырылсын:

"4-1. Кәсіптік оқытуға білім беру саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша халықты жұмыспен қамту мәселелері жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, Қазақстан Республикасының аумағында уақытша тұруға рұқсат алған адам саудасының құрбандары-шетелдіктер жіберіледі.";

10) 20-баптың 2-тармағының 3) және 7) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"3) мүгедектігі бар адамдар;";

"7) жеті жасқа дейінгі балаларды, мүгедектігі бар баланы, бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарды бағып-күтуді жүзеге асыратын адамдар;";

11) 23-баптың 2-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар адамдардың, егер медициналық қорытынды бойынша олардың денсаулық жағдайы еңбек міндеттерін орындауға кедергі келтірмесе не олардың денсаулығына және (немесе) басқа адамдардың еңбек қауіпсіздігіне қауіп төндірмесе;";

12) 25-баптағы "Мүгедектерді", "мүгедектерді" деген сөздер тиісінше "Мүгедектігі бар адамдарды", "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

13) 27-бапта:

1-тармақтың 1) тармақшасындағы "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын;

2-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктеріне, сондай-ақ мүгедектігі бар адамдардың саны жұмыскерлердің орташа жылдық санының жиырма пайызынан астамын құрайтын ұйымдарға квота белгіленбейді.";

14) 28-бапта:

1-тармақтың 7) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"7) мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын құру;";

3-тармақтың 5) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"5) мүгедектігі бар адамдарды жұмысқа орналастыру үшін арнаулы жұмыс орындарын құруға субсидия алуға;".

70. "Пошта туралы" 2016 жылғы 9 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңына:

24-баптың 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) пошта операторларының пошта желісін ұйымдастыру және пошта операторының көрсетілетін қызметтерін пайдаланушыларға қызмет көрсету, оның ішінде мүгедектігі бар адамдардың пошта байланысының көрсетілетін қызметтеріне кедергісіз қол жеткізу;".

71. "Пробация туралы" 2016 жылғы 30 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 13-баптың 1-тармағы бірінші бөлігінің 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) мүгедектігі бар адамдарға;";

2) 16-баптың 6-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) әлеуметтік көрсетілетін қызметтер алу үшін қарт адамдарға, мүгедектігі бар адамдарға және белгілі бір тұрғылықты жері жоқ адамдарға жәрдемдесу үшін әлеуметтік қызметтермен өзара іс-қимыл орнатады.".

72. "Волонтерлік қызмет туралы" 2016 жылғы 30 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

6-баптың 2-тармағының 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) қарттарға, мүгедектігі бар адамдарға әлеуметтік қызмет көрсету, мүгедектігі бар адамдар үшін ортаның қолжетімділігін ұйымдастыру, жетім балаларды және ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларды әлеуметтік бейімдеу, интеграциялау және тәрбиелеу жөніндегі жұмысқа жәрдемдесу;".

73. "Aдвокаттық қызмет және заң көмегі туралы" 2018 жылғы 5 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңына:

19-баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде:

4) және 6) тармақшалар мынадай редакцияда жазылсын:

"4) бірінші және екінші топтардағы мүгедектігі бар адамдарға;";

"6) қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға арналған медициналық-әлеуметтік мекемелерде (ұйымдарда) тұратын қарттар мен мүгедектігі бар адамдарға;";

мынадай мазмұндағы 8) тармақшамен толықтырылсын:

"8) мүгедектігі бар балаларды жалғыз өзі тәрбиелеп отырған не қамқорлығында кәмелетке толған мүгедектігі бар адамдары бар адамдарға көрсетілуі мүмкін.".

74. "Міндетті әлеуметтік сақтандыру туралы" 2019 жылғы 26 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 19-баптың 7-тармағының төртінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"Асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемді тағайындауға өтініш жасау мерзімі он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген адамдарды қоспағанда, әлеуметтік төлем тағайындауға өтініш жасалған күнге қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған балаларының, оның ішінде асырап алған балаларының, аға-інілерінің, апа-сіңлілерінің (қарындастарының) және немерелерінің жиырма үш жасқа толу мерзімінен аспайды.";

2) 20-баптың 2-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"2. Адамның жалпы еңбекке жарамдылығынан айырылу дәрежесін куәландыру және белгілеу Қазақстан Республикасының мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес МӘС бөлімшесінің медициналық-әлеуметтік сараптама жүргізуі арқылы жүзеге асырылады.";

3) 21-бапта:

1-тармақтың 1) тармақшасының бірінші бөлігі мынадай редакцияда жазылсын:

"1) он сегіз жасқа толмаған және егер оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген болса, осы жастан асқан балаларының, оның ішінде асырап алған балаларының, аға-інілерінің, апа-сіңлілерінің (қарындастарының) және немерелерінің асыраушысынан айырылу жағдайына арналған әлеуметтік төлемдерді тағайындатуға және алуға құқығы бар.";

3-тармақ мынадай редакцияда жазылсын:

"3. Бала кезінен бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға әлеуметтік төлемдер мүгедектік белгіленген мерзімге тағайындалады.";

4) 27-баптың 3-тармағының 1) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"1) қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған, бала кезінен бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдарға мүгедектік белгіленген мерзім аяқталған күннен бастап қайта куәландырылғанға дейін;";

5) 28-баптың 3-тармағының 3) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"3) қайтыс болған (сот хабарсыз кетті деп таныған немесе қайтыс болды деп жариялаған) асыраушының асырауында болған адам – он сегіз жасқа (он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленген адамдарды қоспағанда), ал аталған адам жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша оқып жатқан жағдайда жиырма үш жасқа толған күннен бастап;".

75. "Ардагерлер туралы" 2020 жылғы 6 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңына:

1) 4-баптың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдар, атап айтқанда, Ұлы Отан соғысы кезеңінде майданда, ұрыс қимылдары ауданында, майдан маңындағы теміржол учаскелерінде, қорғаныс шептерінің, әскери-теңіз базалары мен әуеайлақтардың құрылысжайларында жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан мүгедектік белгіленген майдандағы армия мен флоттың әскери қызметшілері, Ұлы Отан соғысының партизандары мен астыртын әрекет етушілері, сондай-ақ жұмысшылар мен қызметшілер.";

2) 5-баптың 6), 7) және 8) тармақшалары мынадай редакцияда жазылсын:

"6) 1992 жылғы қыркүйек – 2001 жылғы ақпан аралығындағы кезеңде Тәжікстан-Ауғанстан учаскесінде Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығының шекарасын күзетуді күшейту жөніндегі мемлекетаралық шарттар мен келісімдерге сәйкес міндеттерді орындаған Қазақстан Республикасының әскери қызметшілері;

7) 2003 жылғы тамыз – 2008 жылғы қазан аралығындағы кезеңде Ирактағы халықаралық бітімгершілік операцияға бітімгерлер ретінде қатысқан Қазақстан Республикасының әскери қызметшілері;

8) 1986 – 1991 жылдар аралығындағы кезеңде Таулы Қарабақтағы этносаралық қақтығысты реттеуге қатысқан әскери қызметшілер, сондай-ақ бұрынғы КСР Одағы ішкі істер және мемлекеттік қауіпсіздік органдарының басшы және қатардағы құрамының адамдары.";

3) 6-баптың 2) тармақшасы мынадай редакцияда жазылсын:

"2) жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген адамдар, атап айтқанда:

бұрынғы КСР Одағын қорғау, әскери қызметтің өзге де міндеттерін басқа кезеңдерде атқару кезінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі салдарынан немесе майданда болуына байланысты, сондай-ақ Ауғанстанда немесе ұрыс қимылдары жүргізілген басқа да мемлекеттерде әскери қызметін өткеру кезінде ауруға шалдығуы салдарынан мүгедектік белгіленген әскери қызметшілер;

қызметтік міндеттерін атқару кезінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі салдарынан не майданда болуына немесе ұрыс қимылдары жүргізілген мемлекеттерде қызметтік міндеттерін орындауына байланысты ауруға шалдығуы салдарынан мүгедектік белгіленген, бұрынғы КСР Одағының мемлекеттік қауіпсіздік органдарының және ішкі істер органдарының басшы және қатардағы құрамының адамдары;

басқа елдердегі майдандағы әскери контингенттерге қызмет көрсеткен және ұрыс қимылдары жүргізілген кезеңде жаралануы, контузия алуы, мертігуі не ауруға шалдығуы салдарынан мүгедектік белгіленген тиісті санаттардағы жұмысшылар мен қызметшілер;

1944 жылғы 1 қаңтар – 1951 жылғы 31 желтоқсан аралығындағы кезеңде Украина КСР, Беларусь КСР, Литва КСР, Латвия КСР, Эстония КСР аумағында болған халықты қорғаушы жойғыш батальондардың, взводтар мен отрядтардың жауынгерлері мен командалық құрамы қатарындағы, осы батальондарда, взводтарда, отрядтарда қызметтік міндеттерін атқару кезінде жаралануы, контузия алуы немесе мертігуі салдарынан мүгедектік белгіленген адамдар;

Чернобыль атом электр станциясындағы апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың, ядролық сынақтардың салдарынан мүгедектік белгіленген адамдар және мүгедектігі ата-анасының бірінің радиациялық сәуле алуымен генетикалық байланысты олардың балалары.";

4) 8-бапта:

1) тармақшаның сегізінші абзацы мынадай редакцияда жазылсын:

"сәуле ауруының салдарынан қайтыс болғандардың немесе қайтыс болған мүгедектігі бар адамдардың, сондай-ақ қайтыс болуы белгіленген тәртіппен Чернобыль атом электр станциясындағы апаттың және азаматтық немесе әскери мақсаттағы объектілердегі басқа да радиациялық апаттар мен авариялардың және ядролық сынақтардың әсеріне байланысты болған азаматтардың отбасылары;";

2) тармақша мынадай редакцияда жазылсын:

"2) Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан қайтыс болған мүгедектігі бар адамның немесе жеңілдіктер бойынша Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға теңестірілген қайтыс болған адамның екінші рет некеге тұрмаған зайыбы (жұбайы), сондай-ақ жалпы ауруға шалдығуы, жұмыста мертігуі және басқа да себептер (құқыққа қарсы келетіндерді қоспағанда) салдарынан болған мүгедектігі бар адам деп танылған, қайтыс болған Ұлы Отан соғысы қатысушысының, партизанның, астыртын әрекет етушінің, "Ленинградты қорғағаны үшін" медалімен немесе "Қоршаудағы Ленинград тұрғыны" белгісімен наградталған азаматтың екінші рет некеге тұрмаған зайыбы (жұбайы);";

5) 10-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдарға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасына сай қосымша әлеуметтік қолдау шаралары ұсынылады.";

6) 11-баптың 4-тармағы мынадай редакцияда жазылсын:

"4. Осы Заңның 6-бабының 2) тармақшасында аталған ардагерлерге Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес, мүгедектігі бар адамды абилитациялау мен оңалтудың жеке бағдарламасына сай қосымша әлеуметтік қолдау шаралары ұсынылады.".

76. "Техникалық реттеу туралы" 2020 жылғы 30 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңына:

20-баптың 6-тармағының 1) тармақшасындағы "мүгедектерді" деген сөз "мүгедектігі бар адамдарды" деген сөздермен ауыстырылсын.

2-бап. Осы Заң, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгізілетін 1-баптың 10-тармағын, 34-тармағының 2) тармақшасын, 4) тармақшасының он сегізінші абзацын қоспағанда, алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының
Президенті

Қ. ТОҚАЕВ

О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты Республики Казахстан по вопросам улучшения качества жизни лиц с инвалидностью