ИПС "Әділет"

МАЗМҰНЫ

      Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      ЗҚАИ-ның ескертпесі!
      2013 жылғы 1 қаңтардан бастап ҚР 2011.12.28 № 524-IV Заңына сәйкес Заңның бүкіл мәтіні бойынша "бірыңғай тіркеуші", "бірыңғай тіркеушінің" деген сөздер "тіркеуші", "тіркеушінің" деген сөздер деп есептелсін.

Осы Заң қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейдi және Қазақстан Республикасы қаржы жүйесiнiң тұрақтылығын арттыруға және қаржылық қызметтерді тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерiнiң бұзылуына жол бермеуге жағдайлар жасауға бағытталған.

Ескерту. Кіріспе жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгi ұғымдар пайдаланылады:

1) қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушы – қаржы ұйымының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру брокері филиалының қызметін пайдаланатын, сондай-ақ өз қаражатын қаржы құралдарына инвестициялайтын жеке немесе заңды тұлға;

2) қаржы рыногындағы кәсiби қызмет - қаржылық қызмет көрсету жөнiндегi кәсiпкерлiк қызмет;

3) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкiлеттi орган (бұдан әрі – уәкілетті орган) – қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган;

4) қаржылық ұйым – қаржылық көрсетілетін қызметтерді ұсыну жөніндегі кәсіпкерлік қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;

5) қаржы рыногы - қаржылық қызмет көрсету мен тұтынуға, сондай-ақ қаржы құралдарының шығарылуына және айналысына байланысты қатынастардың жиынтығы;

6) қаржылық көрсетілетін қызметтер – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес алынған лицензиялар негізінде жүзеге асырылатын, сақтандыру нарығына кәсіби қатысушылардың (актуарийлерді қоспағанда), бағалы қағаздар нарығына, ерікті жинақтаушы зейнетақы қорына кәсіби қатысушылардың қызметі, банк қызметі, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүргізу жөніндегі ұйымдардың, микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың қызметі, сондай-ақ:

бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының;

орталық депозитарийдің;

мемлекетке, тізбесін мемлекеттік мүлікті басқару жөніндегі уәкілетті орган бекітетін квазимемлекеттік сектор субъектілеріне тиесілі немесе өздеріне қатысты мемлекеттің, көрсетілген квазимемлекеттік сектор субъектілерінің мүліктік құқықтары бар бағалы қағаздарды номиналды ұстау функцияларын жүзеге асыру бөлігінде мемлекеттік мүлікті есепке алу саласындағы бірыңғай оператордың;

өзара сақтандыру қоғамдарының;

сақтандыру ұйымдары таратылған жағдайда сақтанушыларға (сақтандырылушыларға, пайда алушыларға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымның лицензиялауға жатпайтын қызметі;

7) қаржы өнімі – қаржы ұйымы, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкінің филиалы және Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалы қаржы нарығында кәсіби қызметті жүзеге асыру шеңберінде қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушыларға ұсынатын қызмет.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.07 № 577, 2006.07.05 № 164, 2007.02.19 № 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.04.2015 № 311-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше қағидалар белгiленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

3. Алып тасталды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың мақсаттары, қағидаттары мен мiндеттерi

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың мақсаттары:

1) қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдардың қаржылық тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу және тұтастай алғанда қаржы жүйесiне деген сенiмдi қолдау;

2) алып тасталды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) қаржы нарығында адал бәсекелестікті қолдауға бағытталған, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының қызметi үшiн тең құқықтық жағдайлар жасау болып табылады.

2. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың қағидаттары:

1) реттеудің ресурстары мен құралдарын тиімді пайдалану;

2) қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары қызметінің және қаржылық қадағалаудың ашықтығы;

3) қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының жауапкершілігі болып табылады.

3. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың міндеттері:

1) қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары қызметiнiң стандарттарын белгiлеу, қаржы ұйымдарын корпоративтiк басқаруды жақсарту үшiн ынталандыру жағдайларын жасау;

2) қаржы жүйесіндегі орнықтылықты сақтау мақсатында қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының мониторингi;

3) қаржылық тұрақтылықты қолдау мақсатында қаржы рыногының қауiпке неғұрлым бейiм салаларында қадағалау ресурстарын шоғырландыру;

4) қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың мүдделерін қорғаудың тиісті деңгейін, тұтынушылар үшін қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының қызметі және олар көрсететін қаржылық қызметтер туралы ақпараттың толықтығын және қолжетімділігін, сондай-ақ қаржылық сауаттылық және халық үшін қаржылық қолжетімділік деңгейін арттыруды қамтамасыз ету болып табылады.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Қаржы рыногында уәкiлеттiк берiлмеген қызметке тыйым салу

1. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес берiлген тиiстi лицензиясы жоқ тұлғалардың қаржы рыногында кәсiби қызметтi жүзеге асыруына жол берiлмейдi.

2. Тиісті лицензиясыз жасалған қаржылық қызмет көрсету бойынша мәмiлелер жарамсыз болып табылады.

Ескерту. 4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

5-бап. Пруденциялық нормативтер және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттер

Уәкiлеттi органның қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары үшiн олардың қаржы тұрақтылығын және қаржылық қызмет көрсетудi тұтынушылар мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ету мақсатында белгiлейтiн экономикалық шектеулер пруденциялық нормативтер болып табылады.

Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда уәкiлеттi орган пруденциялық нормативтердi және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi шоғырландырылған негiзде белгiлеуге құқылы.

Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V Заңымен (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

6-бап. Қаржы рыногын монополияға қарсы реттеу

Ескерту. 6-бап алынып тасталды - ҚР 2006.07.07 № 174 (ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткеннен кейін қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-1-тарау. Уәкілетті органның мәртебесі, құрылымы және органдары

Ескерту. Заң 1-1-тараумен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

6-1-бап. Уәкілетті органның мәртебесі және қызметінің құқықтық негізі

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган болып табылады.

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін, өзі туралы Ереже негізінде әрекет етеді.

Уәкілетті орган өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, осы Заңды, Қазақстан Республикасының басқа да заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерін және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын басшылыққа алады.

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің бюджетінен (шығыстар сметасынан) қаржыландырылатын республикалық мемлекеттік мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады.

Уәкілетті орган бес жылдық кезеңге арналған стратегиялық жоспарды әзірлейді, онда уәкілетті орган қызметінің стратегиялық бағыттарын, мақсаттары мен нысаналы индикаторларын айқындайды.

Стратегиялық жоспарды уәкілетті органның төрағасы Қазақстан Республикасының Президентімен не оның уәкілеттік беруі бойынша Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Басшысымен келісу бойынша бекітеді.

Ескерту. 6-1-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-2-бап. Уәкілетті органның құрылымы мен жалпы штат саны

Уәкілетті органның құрылымы мен жалпы штат санын Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

6-3-бап. Уәкілетті органның Төрағасы

Қазақстан Республикасының Президенті уәкілетті органның Төрағасын лауазымға алты жыл мерзімге тағайындайды.

Уәкілетті органның Төрағасы уәкілетті органның атынан әрекет етедi және мемлекеттік органдармен, ұйымдармен және өзге де тұлғалармен қарым-қатынастарда оның атынан сенiмхатсыз өкілдік етеді.

Уәкілетті органның Төрағасына осы Заңда уәкілетті органның Басқармасы үшін айтылған өкiлеттiктердi қоспағанда, уәкілетті органның қызметi мәселелері бойынша жедел және атқарушылық-өкiмдік шешiмдер қабылдау, уәкілетті органның атынан шарттар жасасу өкiлеттiктерi берiлген.

Уәкілетті органның Төрағасы уәкілетті органның қызметi үшiн жауапты.

Уәкілетті органның Төрағасы отставкаға кетерден екi ай бұрын Қазақстан Республикасының Президентiне өзiнiң жазбаша өтiнiшiн беріп, отставкаға кетуге құқылы.

Қазақстан Республикасының Президентi уәкілетті органның Төрағасын лауазымынан босатады.

6-4-бап. Уәкілетті орган Төрағасының орынбасарлары

Қазақстан Республикасының Президентi уәкілетті орган Төрағасының орынбасарларын лауазымға уәкілетті орган Төрағасын тағайындау мерзiмдерiне қарамастан, уәкілетті орган Төрағасының ұсынуымен алты жыл мерзiмге тағайындайды.

Уәкілетті орган Төрағасының орынбасарлары уәкілетті орган атынан сенiмхатсыз өкілдік етеді, өз құзыреті шегiнде құжаттарға қол қояды.

Уәкілетті орган Төрағасының орынбасарларын уәкілетті орган Төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi лауазымынан босатады.

Уәкілетті орган Төрағасының орынбасарлары отставкаға кетерден екi ай бұрын уәкілетті органның Төрағасы арқылы Қазақстан Республикасының Президентiне өзiнiң жазбаша өтiнiшiн беріп, отставкаға кете алады.

6-5-бап. Уәкілетті органның Басқармасы және оның өкiлеттiктерi

Басқарма уәкілетті органның жоғары органы болып табылады.

Уәкілетті органның Басқармасы:

1) қаржы нарығын қалыптастыру және дамыту саласындағы басымдықтарды айқындайды;

2) осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарының, сондай-ақ өзге де тұлғалардың қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды;

3) қаржы ұйымдарына және өзге тұлғаларға өзінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шектеулі ықпал ету шараларын, қадағалап ден қою шараларын қолдану тәртібін айқындайды;

4) ерекше реттеу режимін енгізу туралы шешім қабылдайды;

5) алып тасталды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

6) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен бірлесіп қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың мүдделерін қорғауға бағытталған бағдарламаларды бекітеді;

7) уәкілетті органның халықаралық және өзге де ұйымдарға қатысуы туралы шешімдер қабылдайды;

8) уәкілетті органның консультативтік-кеңесші органдарын құру туралы шешім қабылдайды;

9) уәкілетті органның құрылымын, жалпы штат санын және Уәкілетті орган туралы ережені, сондай-ақ оларға өзгерістер мен толықтыруларды қарайды, мақұлдайды және Қазақстан Республикасының Президентіне бекітуге ұсынады;

9-1) Қазақстан Республикасының Президентімен келісу бойынша уәкілетті орган жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесін бекітеді;

10) уәкілетті органның жұмыскерлеріне еңбекақы төлеу және оларды әлеуметтiк-тұрмыстық жағынан қамтамасыз ету шарттарын бекітеді;

11) уәкілетті органның жұмысы туралы жылдық есепті қарайды, қабылдайды және Қазақстан Республикасының Президентінің бекітуіне ұсынады;

12) уәкілетті органның қызметшілерін лауазымға тағайындау және олармен жасалған еңбек шартын тоқтату қағидаларын бекітеді;

13) уәкілетті органның регламентін бекітеді;

14) акционерлік қоғамдар мен қаржы ұйымдарының қаржылық есептілікті жариялауы қағидаларын бекітеді, оларда жариялануға жататын қаржылық есептіліктің тізбесін қоса алғанда, оны жариялау тәртібі және оны жариялау мерзімдері айқындалады;

15) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарына және Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының талаптарына сәйкес провизияларды (резервтерді) құру қағидаларын бекітеді;

16) банктік депозиттік сертификаттарды шығару және олардың айналысы қағидаларын бекітеді;

17) осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес қаржы ұйымдарының ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілерді бекітеді;

18) уәкілетті органның қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге байланысты көрсетілетін қызметтерді сатып алуы қағидаларын әзірлейді және бекітеді;

18-1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен бірлесіп кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақшаны алу қағидаларын бекітеді, онда кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақшаны белгіленген шекті мөлшерден артық алу шарттары да, сондай-ақ салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органға және уәкілетті органға кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақшаны белгіленген шекті мөлшерден артық алуы туралы мәліметтер мен ақпараттың нысандарын, тізбесін және оларды ұсыну мерзімдерін қоса алғанда, оларды ұсыну тәртібі айқындалады;

18-2) "Көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес көлік құралдары иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру сыйлықақысын есептеу үшін пайдаланылатын таргеттелетін шығындылықтың, анықтық факторының және түзету коэффициенттерінің мөлшерлерін бекітеді;

19) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функциялар мен өкiлеттiктерді жүзеге асырады.

Осы баптың екінші бөлігі 2), 3), 14), 15) және 17) тармақшаларының талаптары Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына қолданылады.

Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына қатысты осы баптың екінші бөлігінің 14) тармақшасын қолдану мақсатында бухгалтерлік есептің деректері бойынша есептілік қаржылық есептілік деп түсініледі.

Ескерту. 6-5-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-6-бап. Уәкілетті орган Басқармасының құрамы

Уәкілетті органның Басқармасы алты адамнан тұрады.

Уәкілетті орган Басқармасының құрамына уәкілетті органның Төрағасы, уәкілетті органның үш лауазымды адамы, Қазақстан Республикасының Президентiнен және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкінен бір-бір өкiл кiредi.

Қазақстан Республикасының Президентiнен, Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiнен және уәкілетті органнан уәкілетті орган Басқармасының мүшелерiн тиiсiнше Қазақстан Республикасының Президентi, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің Төрағасы және уәкілетті органның Төрағасы тағайындайды және босатады.

6-7-бап. Уәкілетті орган Басқармасының отырыстары

Уәкілетті орган Басқармасының отырыстары уәкілетті органның Төрағасы бекіткен жұмыс жоспарына сәйкес қажеттілігіне қарай өткiзiледi.

Уәкілетті орган Басқармасының кезектен тыс отырыстары уәкілетті орган Төрағасының немесе Басқарманың екі мүшесiнiң талап етуi бойынша өткізіледі.

Уәкілетті орган Басқармасының мүшелерi Басқарма отырыстарының тағайындалғаны туралы уақтылы хабардар етiледi.

Уәкілетті орган Басқармасының отырысын – уәкілетті органның Төрағасы, ал ол болмаған кезде оны алмастыратын адам өткiзедi.

Басқарма мүшелерiнiң кемiнде үштен екiсi қатысқан кезде уәкілетті органның Басқармасы шешiм қабылдауға құқылы, олардың қатарында уәкілетті органның Төрағасы не оны алмастыратын адам болуға тиiс.

Уәкілетті орган Басқармасының шешiмi Басқарма мүшелерiнiң жай көпшiлiк даусымен қабылданады. Дауыс тең болған жағдайда уәкілетті орган Төрағасының даусы шешушi болып табылады.

Уәкілетті органның Төрағасы өзi бiлдiрген қарсылығын қосып, Басқарма шешiмiн бір апта мерзiмнен кешiктiрмей қайта талқылау және дауыс беру үшiн қайтаруға құқылы. Егер Басқарма бұрын қабылданған шешiмдi өз мүшелерiнiң жалпы санының үштен екi даусымен растаса, уәкілетті орган Төрағасы шешiмге қол қояды.

Басқарма өз құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша қаулы қабылдайды.

2-тарау. Уәкілетті органның міндеттері, функциялары және өкілеттіктері

Ескерту. 2-тараудың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

7-бап. Уәкiлеттi органның мәртебесi

Ескерту. 7-бап алып тасталды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Уәкiлеттi органның мiндеттерi

1. Уәкiлеттi органның мiндеттерi:

1) қаржылық қызмет көрсетудi тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерiнiң бұзылуына жол бермеу жөнiндегi шараларды iске асыру;

2) қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының тиiстi түрлерiнiң адал бәсекелестiк принциптерiнде жұмыс iстеуi үшiн тең жағдай жасау;

3) қаржы ұйымдарының қызметiн peттeу, бақылау және қадағалау стандарттары мен әдiстерiнiң деңгейiн арттыру, олар қабылдаған мiндеттемелердiң уақтылы және толық орындалуын қамтамасыз ету жөніндегі шараларды пайдалану болып табылады.

2. Уәкiлеттi орган осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заң актiлерiнде көзделген өзге де мiндеттердi iске асыруды қамтамасыз етедi.

Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Уәкiлеттi органның функциялары мен өкiлеттiктерi

1. Уәкiлеттi орган осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге заңдарына сәйкес қаржы ұйымдарының, сондай-ақ өзге тұлғалардың қызметiн мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау мақсатында:

1) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда қаржы ұйымдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарын ашуға (құруға), оларды ерiктi түрде қайта ұйымдастыруға және таратуға, оның ішінде банк және сақтандыру холдингтерін ерікті түрде қайта ұйымдастыруға, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының қызметін ерікті түрде тоқтатуға рұқсаттар бередi, сондай-ақ көрсетілген рұқсаттарды беру тәртiбiн айқындайды;

1-1) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда, банкке айналдыру нысанында микроқаржы ұйымын ерікті түрде қайта ұйымдастыруға рұқсаттар береді;

2) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының, банк холдингтерінің, сақтандыру холдингтерінің басшы қызметкерлерi лауазымдарына адамдарды сайлауға (тағайындауға) келiсiм бередi не келiсiм беруден бас тартады, сондай-ақ аталған келiсiмдi берудiң не мінсіз іскерлік беделінің болмау өлшемшарттарын қоса алғанда, беруден бас тартудың тәртiбiн айқындайды;

3) Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде белгіленген құзыреті шегінде қаржы саласындағы қызметті және қаржы ресурстарын шоғырландыруға байланысты қызметті лицензиялауды жүзеге асырады;

3-1) алып тасталды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-2) коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеуді және олардың тізілімін жүргізуді жүзеге асырады;

3-3) кредиттік бюро қызметін жүзеге асыру құқығына рұқсатты және кредиттік тарихтардың дерекқорын, пайдаланылатын ақпараттық жүйелерді қорғау және олардың сақталуын қамтамасыз ету жөніндегі кредиттік бюроға және үй-жайларға қойылатын талаптарға кредиттік бюроның сәйкестігі туралы актіні береді;

3-4) екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының және Ұлттық пошта операторының үй-жайларды жайластыруға қойылатын талаптарды сақтауына бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;

3-5) банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, сақтандыру брокерлерінің, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының, ерікті жинақтаушы зейнетақы қорларының, бағалы қағаздар нарығында қызметін жүзеге асыру үшін лицензия алуға үміткер немесе лицензиялары бар заңды тұлғалардың, орталық депозитарийдің және бірыңғай оператордың, банк, сақтандыру холдингтерінің, "Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры" акционерлік қоғамының басшы қызметкерлерін тағайындауға (сайлауға) қолданыстағы келісімдердің тізілімін жүргізеді;

4) қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары, қаржылық қызмет көрсетудi тұтынушылар, басқа да жеке және заңды тұлғалар үшiн Қазақстан Республикасының аумағында орындалуы мiндеттi нормативтiк құқықтық актiлер шығарады;

5) қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдары үшiн, оның iшiнде шоғырландырылған негiзде пруденциялық нормативтердi және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi бекiтедi;

5-1) банктердің, банк холдингтерінің және банк конгломераттарының қабылдайтын тәуекелдерін ескере отырып, олардың уәкілетті органның талаптарын орындауын айқындауға арналған ішкі рәсімдерді бекітеді;

6) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

6-1) құзыреті шегінде қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының және Қазақстан Даму Банкінің бухгалтерлік есепке алуды жүргізуді автоматтандыру тәртібін сақтауына бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады;

7) алып тасталды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-1) қаржы ұйымдары, банк және сақтандыру холдингтері акционерлерінің (қатысушыларының) жалпы жиналысына қатысу үшін өз өкілін жібереді;

8) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген жағдайларда және шекте, оның iшiнде Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкін және аудиторлық ұйымды тарта отырып, осы Заңның 15-1-бабының 1-тармағында аталған қаржы ұйымдарының және өзге де тұлғалардың қызметiн тексередi;

8-1) қаржы рыногында қызметті жүзеге асыруға лицензия беру туралы уәкілетті органға өтініш білдірген заңды тұлғаларды Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда және шектерде тексереді;

8-2) қаржы ұйымдарының, олардың ірі қатысушыларының, банк және сақтандыру холдингтерінің, банк конгломераты мен сақтандыру тобына кіретін ұйымдардың, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымның қызметін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен қашықтықтан қадағалауды, оның ішінде шоғырландырылған негізде жүзеге асырады;

9) қаржы ұйымдарына және өзге де тұлғаларға, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына өз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша шектеулі ықпал ету шараларын, қадағалап ден қою шараларын, оның ішінде уәжді пайымдауды пайдалана отырып, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген санкцияларды және өзге де шараларды қолданады;

9-1) банктердің, банк холдингтерінің, банк конгломераттарының, сақтандыру (қайта) сақтандыру ұйымдарының, сақтандыру топтарының, сақтандыру холдингтерінің, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті және (немесе) инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың қызметінде туындайтын тәуекелдерді бағалау әдістерін қолданады;

10) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда Қазақстан Республикасының Үкiметiмен келiсе отырып, қаржылық ұйымдардың акцияларын мәжбүрлеп сатып алу туралы шешiм қабылдайды;

11) Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының тарату комиссияларының қызметiн бақылауды жүзеге асырады;

12) бұқаралық ақпарат құралдарында қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдары, коллекторлық агенттіктер, кредиттік бюролар, банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңдарының операторлары туралы мәлiметтердi (қызметтiк, коммерциялық, банктік немесе өзге де заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мәлiметтердi қоспағанда), оның iшiнде оларға қолданған шаралар туралы ақпаратты жариялайды;

12-1) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
12-2) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13) банктердің, банк конгломераттарының, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың, сақтандыру (қайта) сақтандыру ұйымдарының, сақтандыру топтарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың қызметін бақылау және қадағалау шеңберінде тәуекелге бағдарланған тәсілді қолданады, оның ішінде осы Заңның 13-5-бабының 2-тармағында көзделген жағдайларда уәжді пайымдауды пайдаланады;

14) қаржы ұйымдарына және (немесе) өзге де заңды тұлғаларға қатысты ерекше реттеу режимін енгізеді және құзыреті шегінде олардың қызметін реттейді;

15) уәкілетті органның Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің "электрондық үкіметтің" ақпараттық-коммуникациялық инфрақұрылым объектілерімен интеграцияланбайтын ақпараттық жүйелерімен интеграцияланатын ақпараттық жүйелерін құру, пайдалану және ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі талаптарды белгілейді;

16) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының ақпараттық қауіпсіздігінің салалық орталығының функцияларын жүзеге асырады;

17) ақпараттық жүйелердегі бұзушылықтар, іркілістер туралы мәліметтерді қоса алғанда, банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың ақпараттық қауіпсіздігінің оқыс оқиғалары туралы ақпаратқа талдау жүргізеді;

18) өзі дербес және (немесе) олардың құзыреті шеңберінде Қазақстан Республикасының өзге де мемлекеттік органдарымен, сондай-ақ ұйымдармен бірлесіп, исламдық қаржы құралдарының және исламдық қаржылық көрсетілетін қызметтердің халықаралық стандарттарын ескере отырып, исламдық қаржыландыруды дамытуды жүзеге асырады;

19) екінші деңгейдегі, оның ішінде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және (немесе) оның еншілес ұйымдарының қаражаты есебінен қаржыландырылатын банктерді сауықтыру жөніндегі шараларды іске асыруды, сондай-ақ банктердің осы шаралар шеңберінде қабылданған міндеттемелерді орындауына бақылауды жүзеге асырады;

20) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің еншілес ұйымдары арқылы жүзеге асырылатын жеке тұлғалардың ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және ипотекалық қарыздарын қайта қаржыландыру бағдарламаларын іске асыруды, сондай-ақ банктердің осы бағдарламалар шеңберінде қабылданған міндеттемелерді орындауын бақылауды жүзеге асырады;

20-1) құзыреті шегінде қаржы ұйымдарының ақпараттық қауіпсіздік талаптарын сақтауын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;

21) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Уәкiлеттi орган қаржы ұйымдарына және олардың үлестес тұлғаларына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына, оның iшiнде аудиторлық ұйымдарды, қаржы технологиялары саласындағы бағалаушылар мен мамандарды тарта отырып:

1) қаржы ұйымдары мен олардың үлестес тұлғаларының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының қаржылық жай-күйiн айқындау;

2) қаржы ұйымдары мен олардың үлестес тұлғаларының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының басқарма құрылымының және шешiмдер қабылдау рәсiмдерiнiң Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкестiгiн айқындау;

3) қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының үлестес тұлғаларын айқындау;

4) қаржылық қызмет көрсетудi тұтынушылар құқықтарының бұзылуын анықтау және оның алдын алу;

5) қаржылық қызмет көрсету немесе қаржы құралдарын шығару жөнiндегi уәкiлеттiк берiлмеген қызметтi анықтау және оның алдын алу;

6) қаржылық операцияларды жасау кезінде ақпараттық технологияларға тән тәуекелдерді анықтау және (немесе) алдын алу;

7) қаржы құралдарының құнын айқындаудың объективтілігін бағалау мақсатында тексеру жүргiзуге құқылы.

2-1. Уәкiлеттi орган өз құзыреті шегінде қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, Ұлттық пошта операторының Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын сақтауына бақылау мен қадағалауды жүзеге асырады.

2-2. Уәкілетті орган қадағалау функцияларын жүзеге асыру мақсатында банктерде, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарында, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарында, банк холдингтерінде, инвестициялық портфельді басқарушыларда, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарында, сақтандыру холдингтерінде, сақтанушыларға (сақтандырылушыларға, пайда алушыларға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымда сақтандыру ұйымдары таратылған жағдайда өз өкілінің (бұдан әрі – өкіл) болуына құқылы.

3. Уәкiлеттi орган осы баптың 1, 2, 2-1 және 2-2-тармақтарында көзделген функциялар мен өкiлеттiктерден басқа, осы Заңның 10-13-баптарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген ерекшелiктердi ескере отырып, қаржы ұйымдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдарын, банк және сақтандыру холдингтерін, банк конгломераттарын және сақтандыру топтарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі өзге де өкiлеттiктердi жүзеге асырады.

4. Уәкiлеттi орган, Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлері филиалдарының қызметiне араласуға құқылы емес.

5. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің соңғы сатыдағы қарызды беруі мақсатында Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне мынадай мәліметтерді:

1) Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкі Басқармасының соңғы сатыдағы қарызды ұсыну туралы мәселені қарауы үшін соңғы сатыдағы қарызды берудің орындылығы және банктің "Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 51-3-бабы 1-тармағының 1) тармақшасында көзделген талаптарға сәйкестігі туралы қорытындыны;

2) соңғы сатыдағы қарыз шарты бойынша қамтамасыз ету ретінде Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің қабылдауы үшін қолайлы банк активтерін айқындау туралы;

3) соңғы сатыдағы қарыз шарты бойынша қамтамасыз ету ретінде қабылданатын және (немесе) қабылданған банк активтерінің ағымдағы жай-күйі туралы мәліметтерді;

4) соңғы сатыдағы қарыз шарты бойынша қамтамасыз ету болып табылатын активтерді өткізу туралы шешімді қабылдау үшін екінші деңгейдегі банктердің тізбесін ұсынады.

6. Уәкілетті органның қаржы ұйымын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерінің филиалын операциялардың барлық түрлерін жүргізу мен қызметке арналған лицензиядан айыру туралы, банкті төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызу, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын төлемге қабілетсіз Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдары санатына жатқызу, төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызылған банкті реттеу жөнінде шаралар қолдану, қаржы ұйымына консервациялау режимін белгілеу туралы шешімдерінің, сондай-ақ банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының уақытша әкімшілігінің банк активтері мен міндеттемелерін беру жөніндегі операцияны жүргізу, сақтандыру портфелін беру туралы шешімдерінің күшін жою көрсетілген шешімдерді қабылдау нәтижесінде туындаған құқықтық салдардың өзгеруіне немесе тоқтатылуына алып келмейді.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.06.11 № 562, 2005.12.23 № 107 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.01.31 № 125 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.05.05 № 139, 2007.02.19 № 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.08.28 № 192-IV (2010.03.08 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.03.19 № 258-IV, 2010.07.15 № 338-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 10.06.2014 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 14.07.2022 № 141-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-1-бап. Өкілдің мақсаты, функциялары, құқықтары мен міндеттері

Ескерту. Заң 9-1-баппен толықтырылды - ҚР 2010.07.15 № 338-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-2-бап. Қашықтықтан қадағалау

Ескерту. Заң 9-2-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9-3-бап. Бақылау және қадағалау шеңберіндегі тәуекелге бағдарланған тәсіл

Ескерту. Заң 9-3-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Банк қызметiн мемлекеттік реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың ерекшелiктерi

Уәкiлеттi орган банк қызметiн мемлекеттік реттеудi, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында:

1) жеке және заңды тұлғалардың банктің және банктік холдингтің ірі қатысушысы мәртебесіне ие болуына келісім беру және келісім беруден бас тарту, банктердің және банк холдингтерінің еншілес ұйым құруына және оған ие болуына рұқсат беру, сондай-ақ банктердің және банк холдингтерінің заңды тұлғалардың капиталына қомақты қатысуына ие болуына рұқсат беру тәртібін айқындайды, аталған келісімдерді және рұқсаттарды береді не беруден бас тартады;

2) банктердiң меншiктi капиталының ең аз мөлшерiн белгiлейдi;

3) банктердiң резервтiк капиталын қалыптастыру жөнiндегi талаптарды белгiлейдi;

4) банк конгломераттары үшiн пруденциялық нормативтердi және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi бекiтедi;

5) алып тасталды;

6) активтердi және шартты мiндеттемелердi сыныптау мен оларға қарсы провизиялар құру тәртiбiн белгiлейдi. Активтер мен шартты мiндеттемелердi күмәндi және сенiмсiз санаттарға жатқызу тәртiбiн мемлекет алдында салық мiндеттемелерiнiң орындалуына салықтық бақылауды қамтамасыз ететiн мемлекеттiк органмен келiсе отырып айқындайды;

7) банктердiң, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының тiзiлiмiн жүргiзедi;

8) банктің үлестес тұлғаларына Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген мәжбүрлеу шараларын қолдану тәртiбiн айқындайды және оларды қолдану туралы шешім қабылдайды;

9) Қазақстан Республикасының банк заңдарында белгiленген жағдайларда банктi консервациялау туралы шешiм қабылдайды және уақытша әкiмшiлiктi (банктi уақытша басқарушыны) тағайындайды;

9-1) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда тұрақтандыру банкін құру және оның қызметін тоқтату туралы шешім қабылдайды;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жағдайларда Қазақстан Республикасының банк заңнамасында көзделген барлық немесе жекелеген операцияларды жүргiзуге арналған лицензиядан айыру туралы шешiм қабылдайды және банктің уақытша әкiмшiлiгін (уақытша әкiмшісін), қызметі мәжбүрлеп тоқтатылатын Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының тарату комиссиясын тағайындайды;

10-1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жағдайларда Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының қызметін ерікті түрде немесе мәжбүрлеп тоқтату рәсімін аяқтау туралы шешiм қабылдайды;

11) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2005.12.23 № 107 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.05.05 № 139, 2007.02.19 № 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.11 № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.07.15 № 337-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.07.15 № 338-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-1-бап. Уәкілетті органның банктердегі өкілінің міндеті, функциялары, құқықтары мен міндеттері

Ескерту. 10-1-бап алынып тасталды - ҚР 2010.07.15 № 338-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

11-бап. Сақтандыру қызметiн мемлекеттік реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың ерекшелiктерi

Уәкiлеттi орган сақтандыру қызметiн мемлекеттік реттеудi, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында:

1) жеке және заңды тұлғалардың сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру холдингінің ірі қатысушысы мәртебесіне ие болуына келісім беру және келісім беруден бас тарту, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және сақтандыру холдингінің еншілес ұйым құруына және оған ие болуына рұқсат беру, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының және сақтандыру холдингтерінің заңды тұлғалардың капиталына қомақты қатысуына ие болуына рұқсат беру тәртібін айқындайды, аталған келісімдерді және рұқсаттарды береді не оларды беруден бас тартады;

2) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының сақтандыру резервтерін қалыптастыруына, сақтандыру резервтерін есептеу әдістемесіне және олардың құрылымына қойылатын талаптарды белгілейді;

3) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының активтерiн орналастыру және инвестициялау тәртiбiн айқындайды;

5) сақтандыру полистерiнiң мазмұнына және оларды ресімдеу тәртібіне қойылатын талаптарды белгiлейдi;

6) актуарийлiк қорытынды және оның мазмұнына талаптар негiзiнде аннуитет шарттарын қолдану кезеңiнде тұрақты сақтандыру төлемдерiнiң мөлшерiн көбейту тәртiбi мен талаптарын айқындайды;

7) жинақтаушы сақтандыру бойынша қызметтi жүзеге асыратын сақтандыру ұйымының өз сақтанушыларына заемдарды беру тәртiбi мен талаптарын айқындайды;

8) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының сақтандыру және қайта сақтандыру шарттарын, оның iшiнде сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы белгiленген (шарттарда немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында) мерзiмдердi бұза отырып орындаған шарттарды есепке алу тәртібін айқындайды;

9) сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, сақтандыру брокерлерiнiң, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, актуарийлердің тiзiлiмiн жүргiзедi;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жағдайларда сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметiн жүзеге асыру құқығына арналған лицензиядан айыру туралы шешiм қабылдайды және сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының уақытша әкiмшiлiгін (уақытша әкiмшісін), қызметі мәжбүрлеп тоқтатылатын Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының тарату комиссиясын тағайындайды;

10-1) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының қызметін ерікті түрде немесе мәжбүрлеп тоқтату рәсімін аяқтау туралы шешiм қабылдайды;

11) мiндеттi сақтандыру түрлерi бойынша сақтандыру төлемдерiне мiндеттi ұжымдық кепiлдiк беру тәртiбiн айқындайды;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2006.05.05 № 139, 2007.02.19 № 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.07.15 № 337-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Бағалы қағаздар мен өзге де қаржы құралдары нарығы субъектiлерiнiң қызметiн мемлекеттік реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың ерекшелiктерi

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Уәкiлеттi орган бағалы қағаздар мен өзге де қаржы құралдары нарығы субъектiлерiнiң қызметiн мемлекеттік реттеудi, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында:

1) қаржы рыногының активтерiн бағалы қағаздар ретiнде таниды;

1-1) мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингін жүзеге асырады;

2) мемлекеттiк емес эмиссиялық бағалы қағаздардың, исламдық бағалы қағаздардың, туынды бағалы қағаздардың шығарылымдарын мемлекеттiк тiркеудi жүзеге асырады;

акцияларды орналастыру қорытындылары туралы есептерді, акционерлік қоғамның орналастырылған акцияларының бір түрін осы акционерлік қоғам акцияларының басқа түріне айырбастау туралы есептерді, исламдық бағалы қағаздар мен туынды бағалы қағаздарды орналастыру немесе өтеу қорытындылары туралы есептерді қарайды және бекітеді;

акциялар мен облигациялар шығарылымдарының күшін жоюды жүргізеді;

3) бағалы қағаздарды, оның iшiнде туынды бағалы қағаздарды шығару, орналастыру, айналысқа жiберу және өтеу шарттары мен тәртiбiн айқындайды;

4) бағалы қағаздардың, оның iшiнде туынды бағалы қағаздардың шығарылымдарын мемлекеттiк тiркеудiң, оларды орналастырудың қорытындылары туралы есептерді, исламдық бағалы қағаздар мен туынды бағалы қағаздарды орналастыру немесе өтеу қорытындылары туралы есептердi қараудың, сондай-ақ олардың күшін жоюдың шарттары мен тәртiбiн белгiлейдi;

      5) алып тасталды;
      6) алып тасталды;
      7) алып тасталды;

8) бағалы қағаздардың және туынды бағалы қағаздардың орналастырылуы мен айналысын тоқтату және қайта бастау талаптары мен тәртiбiн айқындайды;

9) Бағалы қағаздардың мемлекеттiк тiзiлiмiн, лицензиардың электрондық тізілімін және бағалы қағаздар рыногындағы қызметті жүзеге асыруға берілетін рұқсаттардың тiзiлiмiн жүргiзедi;

9-1) жеке және заңды тұлғалардың инвестициялық портфельді басқарушының ірі қатысушысы мәртебесін иемденуіне келісімді беру және оны беруден бас тарту тәртібін, аталған келісімді алу үшін ұсынылатын құжаттарға қойылатын талаптарды айқындайды, мұндай келісімді береді не беруден бас тартады;

9-2) бағалы қағаздар рыногына кәсіби қатысушылардың жарғылық капиталының ең аз мөлшерін, оны қалыптастыру тәртібін және оның құрамын белгілейді;

9-3) бағалы қағаздар рыногына кәсіби қатысушылар үшін пруденциялық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді бекітеді;

10) бағалы қағаздар рыногында кәсiби қызметтi жүзеге асыру шарттары мен тәртiбiн, оның iшiнде бағалы қағаздармен операциялар жасау шарттары мен тәртiбiне қойылатын талаптарды белгiлейдi;

11) инвестициялық портфельді басқарушының және институционалдық инвесторлардың инвестициялау тәртiбiн белгiлейдi;

11-1) инвестициялық портфельді басқарушының салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарындағы ерікті зейнетақы жарналары есебінен төленетін зейнетақы жинақтарын есепке алуды жүргізу тәртібін белгілейді;

11-2) ерікті жинақтаушы зейнетақы қорын қайта ұйымдастыруды жүргізуге рұқсат береді;

12) бағалы қағаздармен сауда-саттықты ұйымдастырушылардың және кәсіптік ұйымдардың қызметiн жүзеге асыру тәртiбiн белгiлейдi;

13) бағалы қағаздардың және өзге де қаржы құралдарының, оның iшiнде туынды бағалы қағаздар мен шетел валюталарының бағаларымен (бағамдарымен) айла-шарғы жасауға, бағалы қағаздар нарығында инсайдер ақпаратын немесе қызметтiк, коммерциялық, банктiк немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын ақпаратты пайдаланып, мәмiлелер жасауға бақылауды жүзеге асырады;

14) инвестициялық қорлардың жұмыс iстеуiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес реттеу мен бақылауды жүзеге асырады;

14-1) алып тасталды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

14-2) бағалы қағаздар рыногының кәсіби қатысушылары үшін тәуекелдерді басқару жүйелерінің болуы жөніндегі талаптарды белгілейді;

14-3) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

15) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.07.07 № 577, 2006.02.20 № 127 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2007.02.19 № 230 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2010.07.15 № 337-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.11.2015 № 391-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-1-бап. Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингі

Ескерту. Заң 12-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-2-бап. Микроқаржылық қызметті мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау ерекшеліктері

Уәкілетті орган микроқаржылық қызметті мемлекеттік реттеуді, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында:

1) микроқаржылық қызметті лицензиялау қағидаларын, микроқаржылық қызметті жүзеге асыруға қойылатын біліктілік талаптарын және оларға сәйкестігін растайтын құжаттар тізбесін бекітеді;

2) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың тізілімін жүргізеді;

3) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың жарғылық және меншікті капиталдарының ең төмен мөлшерлерін белгілейді;

4) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдар үшін пруденциялық нормативтерді және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттерді бекітеді;

5) берілген микрокредиттер бойынша активтер мен шартты міндеттемелерді сыныптауды жүзеге асыру және оларға қарсы провизиялар (резервтер) құру қағидаларын салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен келісу бойынша бекітеді;

6) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 2-тарау 12-2-баппен толықтырылды – ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорының қызметiн мемлекеттік реттеудің, бақылаудың және қадағалаудың ерекшелiктерi

Уәкiлеттi орган бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорының қызметiн мемлекеттік реттеудi, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру мақсаттарында:

1) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының және ерікті жинақтаушы зейнетақы қорының басшы қызметкерлерiне қойылатын талаптарды белгiлейдi;

2) салымшылардың (алушылардың) жеке зейнетақы шоттарындағы міндетті зейнетақы жарналары, міндетті кәсіптік зейнетақы жарналары есебінен зейнетақы жинақтарын есепке алуды жүргiзу тәртiбiн белгiлейдi;

3) ерікті зейнетақы жарналарын тарту құқығымен инвестициялық портфельді басқаруға арналған лицензиядан айырылған жағдайда, салымшылардың ерікті зейнетақы жинақтарын бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорына аудару тәртібін белгілейді;

4) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесін қалыптастыру тәртібін айқындайды;

5) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13-1-бап. Қаржылық ұйымдарды және олардың аффилиирленген тұлғаларын, бағалы қағаздар рыногындағы қызметтiжүзеге асыратын заңды тұлғаларды, бағалы қағаздар эмитенттерiн, кредиттік бюроларды, банктердiң тарату комиссияларын, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарын, жинақтаушы зейнетақы қорларын тексерудi ұйымдастыру және жүргiзу тәртiбiнiң ерекшелiктерi

Ескерту. 13-1-бап алып тасталды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

13-2-бап. Қаржы нарығы саласындағы өзге ақпарат аудиті саласындағы өкілеттіктер

1. Уәкілетті орган:

1) банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасының бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының өзге ақпарат аудитін жүргізуді талап етеді;

2) аудиторлық қызмет саласында мемлекеттік реттеуді және аудиторлық және кәсіби аудиторлық ұйымдардың қызметін бақылауды жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органмен келісу бойынша өзге ақпарат аудиті шеңберінде тексеруге жататын мәселелердің тізбесін, өзге ақпарат аудиті бойынша аудиторлық қорытындының мазмұнына, аудиторлық ұйымның оны ұсынуы мерзімдеріне қойылатын талаптарды, аудиторлық ұйымның құрамындағы өзге ақпарат аудитіне тартылатын аудиторларға қойылатын талаптарды белгілейді.

Ескерту. Заң 13-2-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

13-3-бап. Ерекше реттеу режимін енгізу мақсаттары және оның шеңберінде қызметті жүзеге асырудың жалпы шарттары

1. Ерекше реттеу режимі уәкілетті орган белгілейтін, қаржы саласындағы қызметті, қаржы ресурстарын шоғырландыруға және (немесе) көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметті жүзеге асырудың арнайы шарттарының жиынтығын білдіреді.

2. Ерекше реттеу режимі мынадай мақсаттарға қол жеткізуге:

1) қаржылық көрсетілетін қызметтер нарығындағы бәсекелестікті және қаржы нарығының инвестициялық тартымдылығын арттыруға;

2) қанағаттану дәрежесін арттыру және тұтынушылардың, кәсіпкерлік субъектілерінің және мемлекеттің мүдделеріне сәйкес келу үшін жаңа көрсетілетін қызметтерді ендіруге және қаржы нарығын дамытуға;

3) қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын оңтайлы реттеу мен қадағалауды қалыптастыруға, қаржылық тұрақтылықты және тұтынушылардың мүдделерін қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.

3. Мыналар:

1) ерекше реттеу режимі шеңберінде қатысу шарттарының теңдігін қамтамасыз ету;

2) ерекше реттеу режимі қатысушыларының тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін сақтауы ерекше реттеу режимінің қағидаттары болып табылады.

4. Ерекше реттеу режимі уәкілетті орган Басқармасының шешімімен енгізіледі, онда қаржы саласындағы қызметтің (көрсетілетін қызметтер, өнімдер), қаржы ресурстарын шоғырландыруға және (немесе) көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметтің түрлері, оларды ерекше реттеу режимі шеңберінде жүзеге асырудың арнаулы шарттары, қатысушылар тізбесі, ерекше реттеу режимінің қатысушыларына Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын қолданудың тәртібі мен шарттары көрсетіледі.

Көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметке қатысты ерекше реттеу режимін енгізу Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша уәкілетті орган Басқармасының шешімімен жүзеге асырылады.

Ерекше реттеу режимінің жалпы мерзімі бес жылдан аспайды.

5. Ерекше реттеу режимі енгізілген мерзім өткеннен кейін өз қолданысын тоқтатады.

6. Ерекше реттеу режимін енгізу және оның күшін жою, ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде бекітіледі.

Ескерту. 2-тарау 13-3-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-4-бап. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру

1. Қаржы ұйымдары және (немесе) қаржы саласындағы қызметті, қаржы ресурстарын шоғырландыруға және (немесе) көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметті жүзеге асыратын өзге де заңды тұлғалар ерекше реттеу режимінің қатысушылары (бұдан әрі – ерекше реттеу режимінің қатысушылары) бола алады.

2. Ерекше реттеу режимі қатысушысының қызметі уәкілетті органмен жасалатын, ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

Ерекше реттеу режимі шеңберінде көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметті жүзеге асыру туралы шарт ерекше реттеу режимінің қатысушысы, уәкілетті орган және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі арасында жасалады.

Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы үлгілік шартты уәкілетті орган бекітеді.

Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы үлгілік шартта ерекше реттеу режимінің қатысушысы көрсетілетін қызметтерді тұтынушыларды өзінің ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыратыны туралы хабардар етуі міндетті болатын талап қамтылуға тиіс.

3. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты жасасу үшін құжаттарды іріктеу өлшемшарттары және қарау тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде бекітіледі.

4. Мәлімделген қызмет түрі ерекше реттеу режимін енгізу мақсаттарына сәйкес келмеген, ерекше реттеу режимінің қатысушысы болғысы келетін тұлға іріктеу өлшемшарттарына сәйкес келмеген және (немесе) ұсынылған құжаттар уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайларда, уәкілетті орган ерекше реттеу режимінің қатысушысы болғысы келетін тұлғаға ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарт жасасудан бас тартады.

5. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың қолданысы:

1) ерекше реттеу режимі енгізілген мерзімнің өтуіне байланысты оның қолданысы тоқтатылған не оның күші жойылған кезде;

2) ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың мерзімі өткен немесе ол мерзімінен бұрын бұзылған кезде;

3) Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында немесе ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартта көзделген өзге де жағдайларда, тоқтатылады.

6. Ерекше реттеу режимінің қатысушысы шартта көзделген міндеттемелерді орындамаған жағдайда, сондай-ақ, егер ерекше реттеу режимінің қатысушысы уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сәйкес келуді тоқтатқан жағдайда, уәкілетті орган ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты біржақты тәртіппен бұзуға құқылы.

Уәкілетті орган ерекше реттеу режимінің қатысушысын ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартта айқындалған міндеттемелердің орындалмағаны және бұзушылықтарды хабардар етілген күннен бастап алпыс жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жою қажеттігі туралы хабардар етеді.

Ерекше реттеу режимінің қатысушысы анықталған бұзушылықтарды және (немесе) олардың жасалуына ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын уәкілетті органның хабарламасын алған күннен бастап бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде әзірлейді және уәкілетті органға ұсынады. Іс-шаралар жоспарында жоспарланған іс-шаралардың тізбесі, оларды жүзеге асыру мерзімдері, сондай-ақ жауапты лауазымды адамдар көрсетіледі.

Уәкілетті орган іс-шаралар жоспарын мақұлдаған жағдайда, ерекше реттеу режимінің қатысушысы оны іске асыруға кіріседі және іс-шараларды орындау туралы есепті уәкілетті орган белгілеген мерзімдерде уәкілетті органға ұсынады.

Уәкілетті орган іс-шаралар жоспарымен келіспеген жағдайда, ерекше реттеу режимінің қатысушысы уәкілетті органның ескертулерін жояды.

Іс-шаралар жоспары мақұлданбаған және (немесе) ерекше реттеу режимінің қатысушысы көрсетілген ескертулерді жою бойынша шаралар қабылдамаған жағдайда, уәкілетті орган ерекше реттеу режимінің қатысушысын ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты біржақты тәртіппен бұзатыны туралы хабардар етеді.

7. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың қолданысы тоқтатылғаннан кейін бұрын ерекше реттеу режимінің қатысушысы болған тұлға ерекше реттеу режимі шеңберінде жүзеге асырылатын, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес лицензиялануға жататын немесе өзіне қатысты рұқсат беру тәртібі қолданылатын қызметті дереу тоқтатуға, сондай-ақ өзінің клиенттері алдындағы міндеттемелерді уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен және мерзімдерде орындауға міндетті.

8. Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес лицензиялануға жататын немесе өзіне қатысты рұқсат беру тәртібі қолданылатын қызметті ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың қолданысы тоқтатылғаннан кейін жүзеге асыру заңсыз болып табылады және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

9. Уәкілетті органның осы баптың 4 және 6-тармақтарында көзделген көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметке қатысты өкілеттіктері Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша жүзеге асырылады.

Ескерту. 2-тарау 13-4-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

13-5-бап. Уәкілетті органның уәжді пайымдауды пайдалану жөніндегі өкілеттіктері

1. Уәкілетті орган:

1) банктерге, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдарға, банк холдингтеріне, банктің ірі қатысушыларына, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына, сақтандыру холдингтеріне, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушыларына, сақтандыру топтарына және (немесе) сақтандыру топтарының құрамына кіретін ұйымдарға, сақтандыру брокерлеріне, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымға, сақтандыру нарығында актуарлық қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар актуарийлерге, бағалы қағаздар нарығының кәсіби қатысушыларына (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда), инвестициялық портфельді басқарушылардың ірі қатысушыларына;

2) банктің, банк холдингінің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру холдингінің, сақтандыру брокерінің, сақтандыру төлемдеріне кепілдік беретін ұйымның, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) басшы қызметкерлеріне, басшы қызметкерлері лауазымына кандидаттарға қатысты уәжді пайымдауды пайдалануға құқылы.

2. Уәкілетті органның алқалы органының негізделген кәсіби пікірі уәжді пайымдау деп түсініледі, ол Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген қадағалап ден қою шараларын қолдану үшін, сондай-ақ осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген өзге де жағдайларда шешімдер қабылдау үшін негіз болып табылады.

Уәкілетті орган уәжді пайымдауды мынадай:

1) банкті, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын ашуға рұқсат, банктің ірі қатысушысы, банк холдингі, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушысы, сақтандыру холдингі, инвестициялық портфельді басқарушының ірі қатысушысы мәртебесін алуға келісім, банктің және (немесе) банк холдингінің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және (немесе) сақтандыру холдингінің ұйымдар капиталдарына қомақты қатысуына рұқсат, банктің және (немесе) банк холдингінің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының және (немесе) сақтандыру холдингінің еншілес ұйымды құруына немесе сатып алуына рұқсат, сондай-ақ банктің, банк холдингінің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру холдингінің, сақтандыру брокерінің, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымның, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) басшы қызметкері лауазымына тағайындауға (сайлауға) келісім беру (келісім беруден бас тарту) кезінде, банк, банк холдингі, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы, сақтандыру холдингі, сақтандыру брокері, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйым, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушы (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйым басшы қызметкерлерді тағайындау (сайлау) туралы хабардар еткен кезде, банк немесе өзге де операцияларды жүргізуге, сақтандыру (қайта сақтандыру) қызметін жүзеге асыруға, сақтандыру брокерінің қызметін жүзеге асыруға, бағалы қағаздар нарығындағы қызметті жүзеге асыруға лицензияларды беру кезінде мінсіз іскерлік беделінің болуы не болмауы тұрғысынан іскерлік беделін бағалау, сондай-ақ орнықсыз қаржылық жағдайының болуы не болмауы тұрғысынан қаржылық жағдайын бағалау;

1-1) банктің, банк холдингінің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру холдингінің, сақтандыру брокерінің, сақтандыру төлемдеріне кепілдік беретін ұйымның, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) басшы қызметкерлерінің өз міндеттерін жүзеге асыруы кезеңінде немесе банктің, банк холдингінің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру холдингінің, сақтандыру брокерінің, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымның, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) басшы қызметкері лауазымына тағайындауға (сайлауға) берілген келісімнің қолданысы кезеңінде мінсіз іскерлік беделінің болуы не болмауы тұрғысынан іскерлік беделін бағалау;

2) банкпен, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымымен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғалар деп танылатын тұлғаларды айқындау, банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының өздерімен ерекше қатынастар арқылы байланысты тұлғаларға жеңілдікті шарттар беру фактілерін анықтау, сондай-ақ банк, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы жасаған мәмілелерді жеңілдікті шарттары бар мәмілелерге жатқызу;

3) банктегі және банк конгломератындағы, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымындағы және сақтандыру тобындағы, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушыдағы (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйесінің сапасын банктің, банк конгломератының, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, сақтандыру тобының, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының қызмет сипатына, ауқымдарына және күрделілігіне, сондай-ақ олардың көлемдеріне сәйкес келетін тиімді ішкі саясат пен рәсімдердің болуы және іске асырылуы тұрғысынан бағалау;

4) банк, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушы (трансфер-агенттік қызметті жүзеге асыратын ұйымдарды қоспағанда) провизияларының (резервтерінің), сақтандыру нарығында актуарлық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиясы бар актуарий есептеген сақтандыру резервтерінің барабарлығын, оның ішінде оларды қалыптастыру жөніндегі әдістемелердің банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, бағалы қағаздар нарығына кәсіби қатысушының тәуекелдеріне сәйкес келуі, сондай-ақ оларды қалыптастыру үшін пайдаланылатын ақпараттың анықтығы тұрғысынан бағалау;

5) банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының ірі қатысушылары, банк, сақтандыру холдингтері болып табылатын (бірлесе отырып) тұлғаларды айқындау жағдайларында пайдалануға құқылы.

3. Осы баптың 2-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген уәкілетті органның алқалы органының құрамын уәкілетті орган Төрағасының орынбасарлары, уәкілетті органның құрылымдық бөлімшелерінің басшылары қатарынан уәкілетті органның Басқармасы бекітеді. Уәкілетті органның алқалы органының отырысын уәкілетті органның Төрағасы орынбасарларының бірі жүргізеді.

Уәкілетті орган уәжді пайымдауды заңдылық, негізділік, объективтілік және біркелкі тәсіл қағидаттарын сақтай отырып пайдаланады.

Уәжді пайымдау уәкілетті органның осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында көрсетілген тұлғалардың қызметіне бақылау мен қадағалауды жүзеге асыруы шеңберінде алынған ақпарат пен жеке және заңды тұлғалардан, халықаралық ұйымдардан, мемлекеттік органдардан, оның ішінде шетелдік қадағалау органдары мен ұйымдарынан, өзге де қолжетімді көздерден алынған және уәжді пайымдауды қалыптастыру үшін маңызды болып табылатын өзге де ақпаратқа негізделеді.

Уәкілетті орган уәжді пайымдауды қалыптастыру кезінде осы баптың 1-тармағында аталған тұлғалардың түсініктері болған кезде оларды назарға алады.

Уәжді пайымдаудың жобасы осы баптың 1-тармағында аталған тұлғаға жіберіледі. Осы баптың 1-тармағында аталған тұлға бес жұмыс күні ішінде уәкілетті органға уәжді пайымдаудың жобасымен келісетіні не келіспейтіні туралы уәжді жауап ұсынуға тиіс. Осы баптың 1-тармағында аталған тұлғаның белгіленген мерзімде уәжді жауапты ұсынбауы уәжді пайымдаудың жобасымен келісу деп есептеледі.

Осы баптың 1-тармағында аталған тұлға уәжді пайымдаудың жобасымен келіспейтіні туралы уәжді жауапты ұсынған жағдайда, оны қарау нәтижелері бойынша уәкілетті орган уәжді пайымдаудың жобасын уәкілетті органның алқалы органының қарауына шығару қажеттігін айқындайды.

4. Осы баптың 1-тармағында аталған тұлға уәкілетті орган уәжді пайымдау негізінде қолданған қадағалап ден қою шарасымен келіспеген жағдайда, қадағалап ден қою шарасы қолданылған күннен бастап он жұмыс күні ішінде өз қарсылықтарын уәкілетті органға жазбаша түрде ұсынуға құқылы.

Қадағалап ден қою шарасын қолдануға қатысты қарсылықтар уәкілетті органның Төрағасы қатысатын кеңесте қаралады не уәкілетті орган Төрағасының ұсынысы бойынша уәкілетті орган Басқармасының қарауына шығарылады. Егер уәжді пайымдау негізінде қолданылған қадағалап ден қою шарасы пруденциялық нормативтердің және сақталуы міндетті өзге де нормалар мен лимиттердің белгіленген мәндерден төмен төмендеуіне алып келуі мүмкін болған жағдайда, алынған қарсылықтарды уәкілетті орган Басқармасы қарайды. Осы баптың 1-тармағында аталған тұлғаның өкілдері қарсылықтарды қарауға қатысуға құқылы.

Қарсылықтар келіп түскен күнінен бастап он жұмыс күні ішінде қаралуға тиіс. Қарсылықтарды қарау мерзімі он жұмыс күнінен аспайтын мерзімге бір рет ұзартылуы мүмкін.

Осы баптың 1-тармағында аталған тұлғаның қарсылықтарын қарау нәтижелері бойынша уәкілетті орган қарсылықтармен негізді түрде келіспейтіні не уәкілетті орган қолданған қадағалап ден қою шарасының күшін жою туралы жазбаша хабарлама жібереді.

Уәжді пайымдау негізінде қолданылған қадағалап ден қою шарасы осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген мерзім өткен соң не қарсылықтар ұсынылған жағдайда, осы баптың 1-тармағында аталған тұлғаға қарсылықтармен негізді түрде келіспейтіні туралы жазбаша хабарлама жіберілген күннен бастап күшіне енеді.

Осы баптың 1-тармағында аталған тұлға уәжді пайымдау негізінде қолданылған қадағалап ден қою шарасына сот тәртібімен шағым жасауға құқылы.

Уәкілетті орган уәжді пайымдау негізінде қабылданған, заңсыз деп танылған шешімдер үшін Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес жауапты болады.

5. Уәкілетті орган құпиялылық жөніндегі талаптарды ескере келе, уәжді пайымдауды пайдалана отырып қадағалап ден қою шараларын қолданудың қорытылған практикасын жариялайды.

6. Уәжді пайымдауды қалыптастыру және пайдалану тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

7. Осы баптың талаптары Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына қолданылады.

Ескерту. 2-тарау 13-5-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-6-бап. Қаржы ұйымдарының ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы өкілеттіктер

Қаржы ұйымдарының ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында уәкілетті орган тиісті бағыттар бойынша:

1) ақпараттық қауіпсіздік қатерлерінен қорғалу деңгейін бағалау тәртібін бекітеді;

2) қаржы ұйымдарын ақпараттық қауіпсіздік тәуекелдеріне ұшырау дәрежесі бойынша саралау тәртібін қоса алғанда, ақпараттық қауіпсіздік тәуекелдерін бағалау әдістемесін бекітеді;

3) ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге жауапты адамдардың біліктілігін арттыру жөніндегі талаптарды қоса алғанда, ақпараттық қауіпсіздік бөлімшелерінің басшылары мен жұмыскерлерінің құзыретіне қойылатын талаптарды бекітеді;

4) ақпараттық қауіпсіздіктің оқыс оқиғаларына ден қою қызметтеріне, ақпараттық қауіпсіздіктің оқыс оқиғаларына ішкі тергеп-тексерулер жүргізуге қойылатын талаптарды бекітеді;

5) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функциялар мен өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Осы баптың талаптары Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына қолданылады.

Ескерту. 2-тарау 13-6-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

14-бап. Ақпарат алу және беру жөніндегі өкiлеттiктер

Уәкiлеттi органға жүктелген, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарын мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау функцияларын сапалы және уақтылы орындауды қамтамасыз ету, осы Заңның және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарының талаптарын iске асыру мақсатында уәкiлеттi орган кез келген жеке және заңды тұлғалардан, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарынан, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарынан, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарынан, сондай-ақ мемлекеттiк органдардан қажетті ақпаратты, оның ішінде қызметтiк, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәлiметтердi өтеусіз алуға құқылы. Бұл ретте алынған ақпарат жария етілуге жатпайды.

Уәкілетті орган осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген, алынған ақпаратты Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкіне, соның ішінде оның уәкілетті органның ақпараттық жүйелеріне қолжетімділігін қамтамасыз ету арқылы береді.

Мемлекеттік органдар, қаржы және өзге де ұйымдар, олардың қауымдастықтары (одақтары), сондай-ақ жеке тұлғалар, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдары уәкілетті органның сұрау салуы бойынша құжаттарды, қаржылық есептілікті қоса алғанда, есептілікті және қажет болған жағдайда уәкілетті органның өз функцияларын орындауы үшін қажетті өзге де қосымша ақпаратты беруге міндетті.

Уәкілетті органның жұмыскерлері бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыруы барысында алынған, қызметтік, коммерциялық, банктік немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария еткені үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

Ескерту. 14-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

14-1-бап. Уәкілетті органның Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және Қазақстан Республикасының Үкіметімен қаржы жүйесінің тұрақтылығы мәселелері бойынша өзара іс-қимылы

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен және Қазақстан Республикасының Үкіметімен қаржы жүйесінің тұрақтылығы мәселелері бойынша мыналар:

1) жалпымемлекеттік мәні бар болжамды іс-әрекеттер және қол жеткізілген нәтижелер туралы бір-біріне ақпарат беру;

2) қаржылық тұрақтылық үшін тәуекел факторларын бірлесіп бағалау;

3) жүйелік тәуекелді барынша азайту, қаржылық дағдарыстың туындауын болғызбау және оның салдарын барынша азайту мақсатында келісілген шешімдердің кешенін әзірлеу, қабылдау және іске асыру;

4) қаржылық тұрақтылық мәселелері бойынша келісімдер жасасу арқылы өзара іс-қимыл жасайды.

Ескерту. 2-тарау 14-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

15-бап. Уәкiлеттi органның Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттiк органдарымен және басқа мемлекеттердiң қаржы рыноктары мен қаржылық ұйымдарды реттеудi, бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын органдарымен өзара әрекетi

Ескерту. 15-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

1. Уәкiлеттi орган өз қызметiнде Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен өзiне берiлген өкiлеттiктерi шегiнде ешкiмге тәуелсiз. Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттiк органдар уәкiлеттi органның заң тұрғысында бекiтiлген өкiлеттiктерiн iске асыру жөнiндегi қызметiне араласуға құқылы емес.

2. Уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген құзыретi шегiнде өз қызметiн басқа мемлекеттiк органдармен үйлестiредi.

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына сәйкес алынған ақпаратты Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттік органдарына, сондай-ақ осы баптың 4-тармағында көрсетілген ұйымдарға осы бапта көзделген шарттармен береді.

Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарына, құпия ақпарат алмасуды көздейтін шарттарға сәйкес алынған ақпаратты Қазақстан Республикасының басқа мемлекеттік органдарына осындай ақпаратты ұсынған тараптың келісімімен ғана береді.

3. Алып тасталды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының халықаралық шарты, құпия ақпарат алмасуды көздейтін шарт негізінде және соларға сәйкес басқа мемлекеттердің бақылау және қадағалау органдарымен, халықаралық және өзге де ұйымдармен ынтымақтасады және құпиялылықты сақтай отырып, бағалы қағаздар нарығындағы коммерциялық құпияны, банк құпиясын, сақтандыру құпиясын немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын, бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру үшін қажетті ақпарат алмасуға құқылы.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген өзге де ұйымдар деп "Астана" халықаралық қаржы орталығының Қаржылық қызметтер көрсетуді реттеу жөніндегі комитеті, банктік сектордың, бағалы қағаздар нарығының және сақтандыру нарығының қызметін реттеудің бірыңғай стандарттарын тұжырымдау мақсатында құрылған, басқа мемлекеттердің орталық банктерінің, бақылау және қадағалау органдарының бірлестіктері түсініледі.

Ескерту. Заң 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-1-тарау. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласындағы бақылау мен қадағалауды ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібі

Ескерту. Заң 2-1-тараумен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

15-1-бап. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласындағы бақылау мен қадағалау

1. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласындағы бақылау мен қадағалауды өздерінің құзыреті шегінде уәкілетті орган және Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі (осы тараудың мақсаты үшін бұдан әрі – бақылау және қадағалау органдары) жүзеге асырады.

Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласындағы бақылау мен қадағалау құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органдарының қаржы ұйымдарының, олардың филиалдары мен үлестес тұлғаларының, Қазақстан Даму Банкінің, Қазақстанның Экспорттық-кредиттік агенттігінің, бағалы қағаздар нарығындағы қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалардың, бағалы қағаздар нарығының өзге де субъектілерінің, бағалы қағаздар эмитенттерінің, кредиттік бюролардың, банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңдары операторларының, банк холдингтерінің, банк конгломераттарының, банктердің ірі қатысушыларының, сақтандыру холдингтерінің, сақтандыру топтарының, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының ірі қатысушыларының, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымның, сақтандыру нарығында актуарлық қызметті жүзеге асыруға арналған лицензиясы бар актуарийлердің, арнайы қаржы компанияларының, ислам арнайы қаржы компанияларының, инвестициялық қорлардың, инвестициялық портфельді басқарушылардың ірі қатысушыларының, банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, инвестициялық портфельді басқарушының ірі қатысушысы, банк холдингі, сақтандыру холдингі белгілері бар тұлғалардың, кәсіби ұйымдардың, коллекторлық агенттіктердің, төлем жүйесіне қатысушылардың, төлем жүйелері операторлары мен операциялық орталықтарының, оның ішінде олармен жасалған шарт бойынша төлем жүйесінің жұмыс істеуі үшін қызметтер көрсетуге уәкілеттік берілген кез келген өзге тұлғаның, көрсетілетін төлем қызметтерін берушілердің, оның ішінде олармен жасалған шарт бойынша төлем қызметтерін көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген кез келген өзге тұлғаның, төлем ұйымдарының, сондай-ақ валюталық операцияларды жүзеге асыратын тұлғалардың, банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының уақытша әкімшіліктерінің (уақытша әкімшілерінің), тарату комиссияларының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының тарату комиссияларының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының (бұдан әрі – тексерілетін субъект) Қазақстан Республикасының банк, валюталық заңнамасында, Қазақстан Республикасының сақтандыру ісі және сақтандыру қызметі, төлемдер және төлем жүйелері, әлеуметтік қорғау, бағалы қағаздар рыногы, бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік, кредиттік бюролар және кредиттік тарихты қалыптастыру, пошта, Қазақстанның Даму Банкі, микроқаржылық қызмет, коллекторлық қызмет, Сақтандыру төлемдеріне кепілдік беру қоры, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл, акционерлік қоғамдар, инвестициялық және венчурлік қорлар туралы заңнамасында, осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бекіткен бухгалтерлік есеп жүргізуді автоматтандыру қағидаларында, банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңы операторының қызметін жүзеге асыруға және банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңының жұмыс істеуіне байланысты қатынастарды реттейтін уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарды сақтауына бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруын, қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың құқықтары мен заңды мүдделерін бұзушылықтарды, Қазақстан Республикасының ұлттық және экономикалық қауіпсіздігіне, оның қаржы жүйесінің тұрақтылығына қауіп төндіретін бұзушылықтарды анықтауды, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, банк конгломераттарының және (немесе) сақтандыру топтарының қызметіндегі кемшіліктерді және (немесе) тәуекелдерді анықтауды көздейді.

2. Бақылау нәтижелері бойынша бақылау және қадағалау органы осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес және өзінің бақылау функцияларын жүзеге асыру барысында тексерілетін субъектілердің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзуын, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, банк конгломераттарының және (немесе) сақтандыру топтарының қызметіндегі кемшіліктерді және (немесе) тәуекелдерді анықтаған жағдайда, әкімшілік іс жүргізуді қозғайды не Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де шараларды, оның ішінде құқық шектеу шараларын қолданады.

Қадағалау нәтижелері бойынша бақылау және қадағалау органы осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес және өзінің қадағалау функцияларын жүзеге асыру барысында тексерілетін субъектілердің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзуын, қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, банк конгломераттарының және (немесе) сақтандыру топтарының қызметіндегі кемшіліктерді және (немесе) тәуекелдерді анықтаған жағдайда, әкімшілік іс жүргізуді қозғамастан, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шараларды, оның ішінде құқық шектеу шараларын қолданады.

3. Бақылау және қадағалау органы бақылауды және қадағалауды осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес тексеру жүргізу нысандары мен өзге нысандарда жүзеге асырады.

Ескерту. 15-1-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.01.2024 54-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-2-бап. Тексеру түрлері

1. Бақылау және қадағалау органы құзыреті шегінде дербес не басқа мемлекеттік органдарды және (немесе) ұйымдарды тарта отырып, тексерілетін субъектілердің қызметіне тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерулерді, жоспардан тыс және құжаттамалық тексерулерді кешенді түрде не олардың қызметінің жекелеген мәселелері бойынша ішінара жүргізеді.

2. Құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органы тексерілетін субъектіге барып жүзеге асыратын және тексерілетін субъектіге қатысты тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тағайындалатын тексеру тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру болып табылады.

Субъектіні тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеруді құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органы жылына бір реттен жиілетпей жүзеге асырады.

Тексерілуге жататын субъектілердің тізбесін құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органы тексерілетін субъектілердің қызметіне байланысты тәуекелдерді бағалауды ескере отырып, жартыжылдық негізде жасайды.

Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерілуге жататын субъектілердің тізбесін құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органының басшысы не өзге де уәкілетті лауазымды адамдар бақылау және қадағалау органы басшысының тиісті бұйрығының негізінде бекітеді.

3. Жоспардан тыс тексеруді құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органы тексерілетін субъектіге бара отырып, мынадай жағдайларда:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен берілетін, жеке және заңды тұлғалардың өтініштерінің және мемлекеттік органдардың сұрау салуларының келіп түсуіне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзушылықтар туралы өзге де ақпараттың келіп түсуіне байланысты;

2) бақылау және қадағалау функцияларын орындау шеңберінде Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзушылықтар не қаржы ұйымының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокері филиалының, банк конгломератының, сақтандыру тобының тұрақты жұмыс істеуіне және (немесе) олардың клиенттерінің мүдделеріне қатер төндіретін жағдайдың жасалуына алып келуі мүмкін кемшіліктер және (немесе) тәуекелдер анықталған жағдайда;

3) Қазақстан Республикасының ұлттық және экономикалық қауіпсіздігіне, оның қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төнген кезде;

4) алдыңғы тексеруде анықталған Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзушылықтардың жойылуын бақылау мақсатында;

5) банкті өз депозиторлары мен кредиторларының мүдделеріне қатер төндіретін және (немесе) қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төндіретін қаржылық жағдайы орнықсыз банктер санатына жатқызған және (немесе) банкті төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызған жағдайда;

6) Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалын өз депозиторлары мен кредиторларының мүдделеріне қатер төндіретін және (немесе) қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төндіретін қаржылық жағдайы орнықсыз Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдары санатына жатқызған жағдайда жүзеге асырады.

Жоспардан тыс тексеру бір мезгілде бірнеше субъектінің Қазақстан Республикасы заңнамасының жекелеген талаптарын сақтауы мәселелері бойынша олардың қызметін қамтуы мүмкін.

4. Құжаттамалық тексеруді құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органы әкімшілік деректерді талдау процесінде не бақылау және қадағалау органының құзыретіне жататын мәселелер бойынша жеке, заңды тұлғалар мен мемлекеттік органдардың өтініштері және Қазақстан Республикасының заңнамасының сақталуын тексеруді талап ететін өзге де ақпараттың келіп түсуіне байланысты Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын бұзушылық белгілері анықталған кезде тексерілетін субъектіге бармастан құжаттар мен ақпаратқа сұрау салу нысанында жүзеге асырады.

Ескерту. 15-2-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-3-бап. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеруді, жоспардан тыс тексеруді ұйымдастыру мен жүргізудің жалпы тәртібі

1. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеруді және жоспардан тыс тексеруді бақылау және қадағалау органы құзыреті шегінде бақылау және қадағалау органы басшысының орынбасары, бақылау және қадағалау органы аумақтық бөлімшелерінің басшылары не өзге де уәкілетті лауазымды адамдар тиісті бұйрық негізінде бекіткен тексеруді тағайындау туралы актінің негізінде жүргізеді.

Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру немесе жоспардан тыс тексеру тағайындалған жағдайларда тексеруді тағайындау туралы актілер тексеруді тағайындау туралы актілерді тіркеу журналында тіркеледі. Бақылау және қадағалау органдарының бөлімшелері құзыреті шегінде тексеруді тағайындау туралы актілерді тіркеудің жеке журналдарын жүргізеді.

Бақылау және қадағалау органы құзыреті шегінде тексеруді тағайындау туралы актіні тексеру басталғаннан кейін екі жұмыс күнінен кешіктірмей құқықтық статистика және арнайы есепке алу жөніндегі уәкілетті органда тіркейді.

Тексеруді тағайындау туралы актіде:

1) актінің нөмірі мен күні;

2) тексеруші жұмыскерлердің, сондай-ақ тексеруге басшылық ету жүктелген адамдардың тегі, аты-жөні және лауазымы;

3) өзіне қатысты тексеру жүргізу тағайындалған тексерілетін субъектінің атауы, оның орналасқан жері;

4) тексерудің түрі;

5) тексеруге жататын мәселелер;

6) тексеруді жүргізу мерзімі;

7) тексерілетін кезең көрсетіледі.

2. Тексерілетін субъектінің басшысына (оның орынбасарына) тексеруді тағайындау туралы актінің көшірмесі табыс етілген күн тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру жүргізудің басталуы деп есептеледі. Тексерілетін субъектіге тексеруді тағайындау туралы актінің көшірмесі табыс етілгеннен кейін оның түпнұсқасына тексеруді тағайындау туралы актіні алғаны және онымен танысқаны туралы белгі қойылады.

Тексеруді тағайындау туралы актіні қабылдаудан бас тартылған немесе бақылау және қадағалау органының тексеруді жүзеге асыратын лауазымды адамдарының тексеру жүргізу үшін қажетті материалдарға қол жеткізуіне кедергі келтірілген жағдайда тиісті акт жасалады, оған бақылау және қадағалау органының тексеруді жүзеге асыратын лауазымды адамы қол қояды. Тексерілетін субъектінің жұмыскері тексеруді тағайындау туралы актіні қабылдаудан бас тартқан кезде оған тиісті жазба жасалады. Тексеруді тағайындау туралы актіні алудан бас тарту тексеруді жүргізбеу үшін негіз болып табылмайды. Тексерілетін субъект тексеруші топтың сұрау салуларында көрсетілген мерзімдерде құжаттарды, ақпаратты беруден бас тартқан, тексеруді белгіленген мерзімдерде жүргізуге мүмкіндік бермеуге алып келген, осы баптың шарттары орындалмаған жағдайларда, тексеруді тағайындау туралы актіні бекітуге уәкілеттік берілген лауазымды адаммен келісу бойынша тексеру басшысының шешімімен тексеру жүргізілмеді деп есептеледі.

Тексеруді тағайындау туралы актінің көшірмесі тексерілетін субъектінің жұмыскеріне не оның құрылтайшысына (құрылтайшыларының біріне) табыс етілген кезде тексерілетін субъект басшысының (оның орынбасарының) оны алғаны туралы белгісі бар тексеруді тағайындау туралы актінің көшірмесі тексеруді тағайындау туралы акт табыс етілген күннен бастап екі жұмыс күні ішінде бақылау және қадағалау органының лауазымды адамдарына ұсынылуға тиіс.

Тексеруді тағайындау туралы актінің көшірмесін тексерілетін субъектінің жұмыскеріне не оның құрылтайшысына (құрылтайшыларының біріне) табыс ету мүмкін болмаған жағдайда ол тексерілетін субъектінің және (немесе) оның басшысының (оның орынбасарының) тіркелген жері бойынша хабарламасы бар тапсырысты хатпен пошта арқылы жіберіледі. Хат кері қайтарылған және тексеруді тағайындау туралы актіні оны жүргізу үшін белгіленген мерзімдерде табыс ету мүмкін болмаған кезде тексеру жүргізілмеді деп есептеледі. Бұл ретте тексеру басшысы бұл туралы тексеруді тағайындау туралы актіні бекітуге уәкілеттік берілген лауазымды адамды жазбаша хабардар етеді.

3. Тексерілетін субъект тексеру басталғаннан кейінгі келесі күннен кешіктірмей тексеру басшысының немесе бақылау және қадағалау органы тексеруші жұмыскерінің атына:

1) тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге, сондай-ақ тексерудің аяқталғаны туралы актімен, аралық актімен және (немесе) тексерудің нәтижелері туралы актімен танысуға және оларға қол қоюға жауапты басшы және оны алмастыратын адам;

2) тексерілетін субъектінің қажетті құжаттарды (мәліметтерді) дайындауға, оларды тексеруші жұмыскерлерге уақтылы беруге және (немесе) тексеруші жұмыскерлерден аралық актілерді алуға жауапты мамандары туралы деректерді қамтитын хатты ұсынады.

4. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру жүргізу мерзімі отыз жұмыс күнінен аспауға тиіс. Тексеру көлемінің елеулі болуына байланысты тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру жүргізу мерзімі бақылау және қадағалау органы басшысының орынбасары, бақылау және қадағалау органы аумақтық бөлімшелерінің басшылары не өзге де уәкілетті лауазымды адамдар тиісті бұйрық негізінде бекіткен тексеруді ұзарту туралы қосымша акті негізінде – отыз жұмыс күнінен аспайтын мерзімге бір рет қана, ал депозиторлары мен кредиторларының мүдделеріне қатер төндіретін және (немесе) қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төндіретін қаржылық жағдайы орнықсыз банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары санатына не төлемге қабілетсіз банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары санатына жатқызылған банкке, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалына қатысты отыз жұмыс күнінен асатын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

5. Тексерілетін субъект тексеруші жұмыскерлерге өзінің әкімшілік ғимараттарына (оның ішінде мереке және демалыс күндері) кіруге рұқсат беруге, жұмыс істеу үшін ұйымдастыру техникасымен және қалааралық байланыспен жабдықталған жеке үй-жай беруге, тексерілетін субъектінің қызметіне қатысты ақпаратқа, оның ішінде автоматтандырылған жүйелер мен дерекқорға деректерді түзету мүмкіндігінсіз нақты уақыт режимінде (деректерді қағаз жеткізгішке шығару мүмкіндігімен қарау режимінде) қол жеткізуді қамтамасыз етуге, тексеруші жұмыскерлерге қажетті құжаттардың көшірмелерін, оның ішінде электрондық түрде түсіріп алуға мүмкіндік беруге, сондай-ақ тексеруші жұмыскерлердің сұрақтарына түсініктемелер (ауызша және жазбаша) беруді қамтамасыз етуге және тексеруші жұмыскерлерге тексеруді уақтылы аяқтауға жәрдем көрсетуге міндетті.

Осы тармақтың бірінші бөлігінің жұмыс істеу үшін ұйымдастыру техникасымен және қалааралық байланыспен жабдықталған жеке үй-жай беру міндеті бөлігіндегі талаптары шағын кәсіпкерлік субъектілері болып табылатын тексерілетін субъектілерге қолданылмайды.

6. Тексеруші жұмыскерлер тексерілетін субъектінің басшысына, тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге жауапты басшыға не тексерілетін субъектінің өзге де уәкілетті жұмыскеріне көрсетілген мерзімдерде орындауға жататын жазбаша сұрау салулар жібереді.

Тексерілетін субъект тексеруші жұмыскерлерден сұрау салуды алған күні не сұрау салуда белгіленген мерзімдерде барлық қажетті мәліметтер мен құжаттарды, оның ішінде олардың көшірмелерін тексеру материалдарына қосып тіркеу үшін ұсынуға міндетті.

7. Тексеруші жұмыскер ауыстырылған (тексеруші топтың құрамы өзгертілген) кезде қосымша акт ресімделеді, онда тексеруді тағайындау туралы бұрын жасалған актінің нөмірі мен күні және тексеруші жұмыскерді ауыстыру (тексеруші топтың құрамын өзгерту) негіздері көрсетіледі.

8. Тексерілетін субъектіге тексерудің аяқталғаны туралы акт табыс етілген күн тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерудің, жоспардан тыс тексерудің аяқталған күні деп есептеледі. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексерудің, жоспардан тыс тексерудің аяқталғаны туралы актіге тексеру басшысы және оның тікелей басшысы қол қояды және ол тексерілетін субъектіге тексеруді тағайындау туралы актіде көрсетілген тексеру жүргізу мерзімі аяқталуынан кешіктірмей табыс етіледі.

Ескерту. 15-3-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-4-бап. Құжаттық тексеруді жүргізу ерекшеліктері

1. Құжаттық тексеру оны тағайындау туралы актіні ресімдеуді талап етпейді.

2. Құжаттық тексеру кезінде қосымша мән-жайларды анықтау мақсатында тексерілетін субъектінің атына уәкілетті лауазымды адам қол қойған сұрау салу жіберіледі, онда:

1) тексерілетін субъектінің атауы, оның орналасқан жері;

2) құжаттық тексерудің негізі;

3) тексерілетін субъект бақылау және қадағалау органына ұсынуға міндетті құжаттардың тізбесі;

4) сұратылып отырған материалдарды ұсыну мерзімі;

5) қажет болған кезде, тексерілетін субъект тарапынан түсініктер беру талап етілетін мәліметтер көрсетіледі.

3. Егер сұрау салуда өзгеше белгіленбесе, тексерілетін субъект сұратылған құжаттар мен түсініктерді сұрау салуды алған күннен бастап он бес жұмыс күнінен кешіктірмей ұсынады.

4. Тексерілетін субъект тарапынан қол қоюды талап етпейтін құжаттық тексерудің нәтижелері туралы қорытындыға уәкілетті лауазымды адам қол қойған күн оның аяқталуы болып табылады.

15-5-бап. Тексерулердің өзге де мәселелері

1. Бақылау және қадағалау органының тексеруші жұмыскерлері қажет болған кезде аралық актілер жасайды, олар тексерілетін субъектіге танысу үшін ұсынылады.

2. Тексерілетін субъект аралық актіні алған күннен бастап екі жұмыс күні ішінде басшы (оның орынбасары) не тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге жауапты басшы қол қойған аралық актінің бір данасын қайтарады және аралық актінің мазмұнына ескертпелері болған жағдайда тексеру басшысына өзінің жазбаша қарсылықтарын ұсынады.

Аралық актілерде жазылған қорытындылар алдын ала қорытындылар болып табылады және тексерілетін субъектіден, оның ішінде үшінші тұлғалардан алынған қарсылықтар мен қосымша ақпарат ескеріле отырып, тексеру нәтижелері туралы актіде қайта қаралуы мүмкін.

3. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру аяқталған күннен бастап отыз жұмыс күні ішінде тексерілетін субъект басшысының атына бақылау және қадағалау органының тексеруші жұмыскерлері, тексеру басшысы және оның тікелей басшысы қол қойған тексеру нәтижелері туралы актінің екі данасы жіберіледі.

Тексеру нәтижелері туралы актіде мынадай мәліметтер көрсетіледі:

1) актінің жасалған күні мен орны;

2) тексеруді жүргізген органның атауы;

3) тексеру жүргізуге негіз болған тексеруді тағайындау туралы актінің күні мен нөмірі;

4) тексеруді жүргізген адамның (адамдардың) тегі, аты-жөні және лауазымы;

5) тексерілетін субъектінің атауы, оның орналасқан жері, бизнес-сәйкестендіру нөмірі (болған кезде), тексерілетін субъект басшысының не оның өкілінің тегі, аты, әкесінің аты (болған кезде);

6) тексеруді жүргізу орны және кезеңі;

7) тексеру нәтижелері туралы, оның ішінде анықталған бұзушылықтар туралы мәліметтер;

8) тексерілетін субъект басшысының (оның орынбасарының) не тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге жауапты басшысының не осы баптың 7-тармағында аталған өзге де адамның тексеру нәтижелері туралы актімен танысқаны туралы мәліметтер;

9) тексеруді жүргізген лауазымды адамның (адамдардың) қолтаңбасы.

Тексеру нәтижелері туралы актіге тексеру нәтижелерімен байланысты қажетті құжаттар, мәліметтер немесе олардың көшірмелері қоса берілуі мүмкін.

4. Тексерілетін субъектінің басшысы (оның орынбасары) не тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге жауапты басшысы тексеру нәтижелері туралы актінің бірінші данасын қабылдайды, актінің екінші данасының әрбір парағына қол қояды, оның соңғы парағына лауазымын, тегін, атын, әкесінің атын (болған кезде) көрсете отырып, алған күні туралы белгі қояды және тексеру нәтижелері туралы актіні алғаннан кейінгі келесі күннен кешіктірмей оны бақылау және қадағалау органына жібереді. Тексерілетін субъект тексеру нәтижелері туралы актіде жазылған тексеру нәтижелерін тексерілетін субъектінің атқарушы және басқа да басқарушы органдарының назарына жеткізеді.

5. Тексеру нәтижелері бойынша қарсылықтары болған кезде оларды тексерілетін субъект тексеру нәтижелері туралы актіні алған күннен бастап он жұмыс күні ішінде бақылау және қадағалау органына жазбаша түрде ұсынады.

6. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актіде жазылған, тексерілетін субъектіні тексеру нәтижелері, қажет болған кезде, тексерілетін субъектінің басшылары шақырыла отырып, бақылау және қадағалау органы басшысының (оның орынбасарларының), бақылау және қадағалау органы бөлімшелері басшыларының, тексеруге басшылық ету жүктелген адамдардың төрағалық етуімен өтетін кеңесте қаралады.

Кеңес нәтижелері кеңес төрағасы қол қойған хаттамамен ресімделеді және қол қойылған күннен бастап бес жұмыс күні ішінде тексерілетін субъектінің басшысына танысуға жіберіледі. Қарсылықтары болған жағдайда тексерілетін субъект кеңес хаттамасын алған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде оларды жазбаша түрде бақылау және қадағалау органына ұсынады.

Бақылау және қадағалау органы тексерілетін субъектінің кеңес хаттамасына қарсылықтарымен келіспеген кезде түпкілікті шешімді бақылау және қадағалау органының басшысы не оның орынбасары қабылдайды және ол тексерілетін субъект басшысының назарына жеткізіледі.

7. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актіге тексерілетін субъект тарапынан басшы, оның орынбасары не тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге жауапты басшы қол қояды.

Тексерілетін субъектінің басшысы, оның орынбасары не тексеру жүргізуді қамтамасыз етуге жауапты басшысы болмаған кезде тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актіге тексерілетін субъект тарапынан оның құрылтайшысы (құрылтайшыларының бірі) не тексерілетін субъектінің атынан, оның ішінде тиісті бұйрық және (немесе) сенімхат негізінде әрекет ететін өзге де жұмыскер қол қоюы мүмкін.

8. Осы баптың 7-тармағында аталған адамдар болмаған және оларға тексеру нәтижелері туралы актіні қол қою үшін табыс ету мүмкін болмаған жағдайларда, тексеруші адамдар тексеру нәтижелері туралы актіге қол қойған күннен бастап тексеру нәтижелері туралы акт ресімделді деп есептеледі.

9. Тексеру нәтижелері бақылау және қадағалау органының құзыреті шегінде өз функцияларын орындауы мақсатында ғана пайдаланылуға тиіс.

10. Тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актіні тексерілетін субъект жарнамалық немесе өзге де мақсаттарда өзінің қаржылық дәрменділігін растау үшін пайдалана алмайды, сондай-ақ бұл Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, бақылау және қадағалау органының келісімінсіз үшінші тұлғаларға берілмейді.

11. Тексерілетін субъект бақылау және қадағалау органына ұсынған қаржылық және өзге де есептіліктің құжаттық деректері тәуекел дәрежесін бағалау негізінде тексеру, жоспардан тыс тексеру нәтижелері туралы актіде келтірілген мәліметтерден алшақ болған кезде тексерілетін субъект бақылау және қадағалау органының нұсқауы бойынша өзінің есептілігін тексеру нәтижелері туралы актіде көрсетілген нақты деректерге, оның ішінде алдыңғы есепті күндерге сәйкес келтіреді.

12. Тексерілетін субъект бақылау және қадағалау органы белгілеген мерзімде жоспарланған шаралар, жауапты орындаушылар және тексеру кезінде анықталған бұзушылықтар мен кемшіліктерді жою мерзімдері көрсетілген іс-шаралар жоспарын келісуге ұсынады.

Іс-шаралар жоспарын бақылау және қадағалау органымен келіскеннен кейін тексерілетін субъект бұзушылықтар мен кемшіліктердің жойылғаны туралы есептерді не іс-шаралар жоспары бойынша өзіне қабылдаған міндеттемелерді орындамау себептері туралы түсіндірулерін ұсынады.

13. Тексерілетін субъектінің осы Заңның 15-3-бабы 2-тармағының төртінші бөлігінде, 3, 5 және 6-тармақтарында, 15-4-бабының 3-тармағында, сондай-ақ осы баптың 2, 4 және 12-тармақтарында көрсетілген талаптарды бұзуы тексерілетін субъектіге не оның басшысына Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген шектеулі ықпал ету шараларын, қадағалап ден қою шараларын және санкцияларды қолдану үшін негіз болып табылады.

14. Бақылау және қадағалау органының жұмыскерлеріне тексерілетін субъектінің қызметін тексеру барысында алынған мәліметтерді жария етуге не үшінші тұлғаларға беруге тыйым салынады.

15. Тексеруді жүзеге асыратын адамдар тексерілетін субъектінің қызметін тексеру барысында алынған және заңмен қорғалатын құпияны құрайтын мәліметтерді жария еткені үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

15-6-бап. Бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандары

1. Уәкілетті орган бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарын:

1) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес берілетін ақпарат пен есептілікті талдау;

2) қаржы ұйымдарына, олардың ірі қатысушыларына, банк және сақтандыру холдингтеріне, банк конгломератына және сақтандыру тобына кіретін ұйымдарға, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымға қатысты Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен қашықтықтан қадағалау, оның ішінде шоғырландырылған негізде қашықтықтан қадағалау;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзырет шегінде Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген рұқсат беру құжаттарын келісу, беру және кері қайтарып алу, келісулер, лицензиялау, бағалы қағаздар шығарылымдарын тіркеу, бағалы қағаздарды орналастыру (өтеу) қорытындысы туралы есептерді бекіту, бағалы қағаздар шығарылымдарының күшін жою мәселелері бойынша құжаттарды, үлестес тұлғалар туралы ақпаратты қарау;

3-1) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзыреті шегінде коллекторлық агенттіктерді есептік тіркеу мәселелері бойынша құжаттарды қарау;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзырет шегінде қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалдарының қаржы өнімдерін бекіткені туралы уәкілетті органды хабардар ету тәртібін, сондай-ақ хабарламаға қоса берілетін құжаттардың тізбесін, микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың микрокредиттер беру жөніндегі көрсетілетін қызметтерді бекіткені туралы уәкілетті органды хабардар ету тәртібін, сондай-ақ хабарламаға қоса берілетін құжаттардың тізбесін реттейтін нормативтік құқықтық актілерде көзделген құжаттарды қарау;

5) кредиттік тарих жүйесіне және сақтандыру жөніндегі дерекқорға қатысушылардың қауіпсіздік жүйесін және үй-жайларына, электрондық және өзге де жабдықтарына қойылатын талаптарды орындауын қарап-тексеру;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жағдайларда және тәртіппен қаржы ұйымдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына өз өкілін жіберу;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасының акционерлік қоғамдар және бағалы қағаздар рыногы туралы заңнамасында белгіленген талаптарды сақтау тұрғысынан эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингі;

8) банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының уақытша әкімшіліктері (уақытша әкімшілері), тарату комиссиялары және Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының тарату комиссиялары ұсынатын есептілік пен өзге де ақпаратты қарау;

9) мәжбүрлеп таратылатын банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының филиалдары мен өкілдіктерін ескере отырып, тарату комиссияларының, қызметі мәжбүрлеп тоқтатылатын Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының тарату комиссияларының төрағасы мен мүшелерін тағайындау және босату;

10) мәжбүрлеп таратылатын банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының, қызметі мәжбүрлеп тоқтатылатын Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының аралық тарату балансын және кредиторлары талаптарының тізілімін, ерікті түрде немесе мәжбүрлеп таратылатын банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, қызметі ерікті түрде немесе мәжбүрлеп тоқтатылатын Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалының кредиторлар комитетінің құрамын бекіту;

11) мәжбүрлеп таратылатын банкті, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымын тарату туралы есепті және олардың тарату балансын келісу;

11-1) қызметі мәжбүрлеп тоқтатылатын Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымы филиалын тарату туралы есепті бекіту;

12) тексерілетін субъектілердің қызметін бақылау және қадағалау нәтижелері бойынша олардың кездесулері мен талқылауларын өткізу;

13) депозиторлары мен кредиторларының мүдделеріне қатер төндіретін және (немесе) қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төндіретін, қаржылық жағдайы орнықсыз банктер санатына, төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызылған банктің қаржылық және мүліктік жай-күйін бағалау (талдау), оның ішінде бағалаушыларды, аудиторлық ұйымдарды және басқа да тұлғаларды тарта отырып және (немесе) банкке бара отырып бағалау (талдау);

14) банктің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымының уақытша әкімшілігінің (уақытша әкімшісінің) орындалған жұмыс туралы есебін бекіту;

15) микроқаржылық қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың пруденциялық нормативтерді, өзге де көрсеткіштер мен өлшемшарттарды (нормативтерді) сақтауын сипаттайтын көрсеткіштердің есеп-қисаптарын қарау;

16) Қазақстан Республикасының коллекторлық қызмет туралы заңнамасының талаптарын сақтау тұрғысынан коллекторлық агенттіктердің қызметін талдау, сондай-ақ "Коллекторлық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 15-бабы 1-тармағының 15) тармақшасына сәйкес коллекторлық агенттік ұсынған мәліметтерді, құжаттар мен аудио- және (немесе) бейнежазба материалдарын (болған кезде) талдау;

17) коллекторлық агенттіктердің тізілімін жүргізу;

18) қаржы ұйымдары жарнамасының мониторингі арқылы жүзеге асырады.

2. Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарын:

1) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес берілетін ақпарат пен есептілікті талдау;

2) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құзырет шегінде Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген рұқсат беру құжаттарын беру және кері қайтарып алу, лицензиялау мәселелері бойынша құжаттарды қарау;

3) уәкілетті ұйымдардың айырбастау пункттерінің біліктілік талаптарына сәйкестігін қарап-тексеру;

3-1) банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалардың үй-жайларын біліктілік талаптарына сәйкестігіне қарап-тексеру;

4) валюталық бақылау агенттеріне валюталық бақылауды тиісінше жүзеге асыру мақсатында олардың орындауы үшін міндетті тапсырмалар беру;

5) тексерілетін субъектілердің қызметін бақылау және қадағалау нәтижелері бойынша олардың кездесулері мен талқылауларын өткізу;

6) төлем жүйелерінің жұмыс істеуін, сондай-ақ көрсетілетін төлем қызметтерін берушілер көрсететін қызметтерді талдау және бағалау;

7) жүйелік маңызы бар төлем жүйелерін байқауды жүзеге асыру шеңберінде жүйелік маңызы бар төлем жүйелеріне қатысушылардың төлем жүйелеріне қол жеткізуді қамтамасыз ететін ұйымдастыру шаралары мен бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптарға сәйкестігін қарап-тексеру;

8) төлем жүйелерінің, төлем ұйымдарының, көрсетілетін төлем қызметтерін маңызды берушілердің тізілімдерін жүргізу арқылы жүзеге асырады.

Ескерту. 15-6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2021 № 43-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-7-бап. Қашықтықтан қадағалау

1. Қашықтықтан қадағалау бақылау мен қадағалаудың өзге де нысандарының бірі болып табылады және оны уәкілетті орган өз құзыреті шегінде қаржы ұйымдарына, олардың ірі қатысушыларына, банк және сақтандыру холдингтеріне, банк конгломератына және сақтандыру тобына кіретін ұйымдарға, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарына, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымға (бұдан әрі – қашықтықтан қадағалау субъектілері) қатысты жүзеге асырады.

2. Қашықтықтан қадағалауды уәкілетті орган қашықтықтан қадағалау субъектілерінің қызметін талдау және қашықтықтан қадағалау субъектілерінің органдарымен өзара іс-қимыл жасау арқылы тұрақты негізде:

1) Қазақстан Республикасының банк заңнамасы, Қазақстан Республикасының сақтандыру ісі және сақтандыру қызметі, әлеуметтік қорғау, бағалы қағаздар нарығы, микроқаржылық қызмет, бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік, пошта, Қазақстан Даму Банкі, инвестициялық және венчурлік қорлар туралы заңнамасы талаптарының сақталуын бақылау және қадағалау;

2) қаржы ұйымдарының қаржылық жағдайының нашарлауына ықпал ететін факторларды анықтау, орын алған және ықтимал тәуекелдерді, олардың қашықтықтан қадағалау субъектілерінің орнықты қызметіне ықпал ету дәрежесін анықтау және бағалау мақсатында жүзеге асырады.

3. Қашықтықтан қадағалау субъектілерінің қызметін талдауды уәкілетті орган қашықтықтан қадағалау субъектілері ұсынатын есептілік және басқа да ақпарат, оның ішінде ведомствоаралық және халықаралық ынтымақтастық шеңберінде алынған ақпарат негізінде жүзеге асырады.

4. Қашықтықтан қадағалауды жүргізу шеңберінде уәкілетті орган қашықтықтан қадағалау субъектілерінен және олардың лауазымды адамдарынан мәліметтер мен құжаттарды, оның ішінде қашықтықтан қадағалау субъектілерінің қаржылық есептілігі мен органдары отырыстарының (сырттай өткізілгендерді қоса алғанда) материалдарын жазбаша нысанда сұратуға құқылы.

Қашықтықтан қадағалау субъектілері уәкілетті органның сұрау салуында көрсетілген мәліметтер мен құжаттарды уәкілетті орган белгілеген мерзімдерде ұсынуға міндетті.

Ескерту. 15-7-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-8-бап. Бақылау және қадағалау шеңберіндегі тәуекелге бағдарланған тәсіл

1. Уәкілетті орган банктердің, банк конгломераттарының, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, сақтандыру топтарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, бағалы қағаздар нарығында брокерлік және (немесе) дилерлік қызметті, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдардың қызметін бақылау және қадағалау шеңберінде тәуекелге бағдарланған тәсілді қолданады.

Тәуекелге бағдарланған тәсілдің негізгі міндеттері осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың қаржылық орнықтылығын қамтамасыз ету және олардың қызметіндегі тәуекелдердің ұлғаюына жол бермеу үшін ерте араласу және қадағалау әрекеттерін уақтылы қабылдау мақсатында олардың қызметіндегі тәуекелдер мен кемшіліктерді анықтау және болғызбау болып табылады.

Тәуекелге бағдарланған тәсіл, оның ішінде бизнес-модельді, корпоративтік басқаруды, қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимылды, тәуекелдерді жабуға арналған капитал мен өтімділік деңгейін талдау мен бағалауды, меншікті капитал мен өтімділіктің қажетті деңгейін айқындаудың ішкі рәсімдерін бағалауды, сондай-ақ осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалар қызметінің сипаты мен ауқымын ескере отырып талдау мен бағалауды қоса алғанда, осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың қызметін сандық және сапалық талдау, олардың тәуекелдерді басқару және ішкі бақылау жүйелерін талдау негізінде қалыптастырылатын уәжді пайымдауға негізделеді.

2. Осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың қызметін бақылау және қадағалау шеңберіндегі тәуекелге бағдарланған тәсіл пропорционалдық қағидатын ескереді, бұл:

олардың қызметінің мөлшерін, маңыздылығын, сипатын, ауқымы мен күрделілігін есепке алуды;

олардың қаржы нарығындағы маңыздылығына сәйкес санатқа бөлуді;

бақылау мен қадағалаудың жиілігін, тереңдігі мен қарқындылығын айқындауды көздейді.

3. Тәуекелге бағдарланған тәсіл негізінде бақылау және қадағалау нәтижелері бойынша уәкілетті орган осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың назарына анықталған тәуекелдер мен кемшіліктерді жеткізеді және Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қадағалап ден қою шараларын және (немесе) санкцияларды қолданады.

4. Осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген тұлғалардың қызметін бақылау және қадағалау шеңберіндегі тәуекелге бағдарланған тәсілді қолдану тәртібі уәкілетті органның құқықтық актісінде айқындалады, құпия ақпарат болып табылады және бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануға жатпайды.

15-9-бап. Өкілдің міндеті, функциялары, құқықтары мен міндеттері

1. Бақылау мен қадағалау функцияларын жүзеге асыру мақсатында уәкілетті орган банктерге, банк холдингтеріне, инвестициялық портфельді басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдарға, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарына, сақтандыру холдингтеріне, сақтандыру ұйымдары таратылған жағдайда сақтанушыларға (сақтандырылушыларға, пайда алушыларға) сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымға уәкілетті орган өзінің қызметкерлері арасынан тағайындайтын өз өкілін жібереді.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген ұйымдардағы өкілдердің санын уәкілетті орган айқындайды.

2. Өкіл өз қызметінде осы Заңды, уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерін және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасын басшылыққа алады.

3. Уәкілетті орган осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген ұйымдардағы өз өкілін кез келген кезде ауыстыруға құқылы.

4. Өкілдің негізгі міндеті уәкілетті органның бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыруды қамтамасыз ету болып табылады.

5. Өкіл өзіне жүктелген міндетті іске асыру мақсатында мынадай функцияларды жүзеге асырады:

1) өзі өкіл болып табылатын ұйымның қаржылық жай-күйін талдайды;

2) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінің, сұрау салуларының, нұсқамаларының, талаптарының сақталуын бақылайды;

3) өзі өкіл болып табылатын ұйымда тексеру жүргізу жөнінде ұсыныстар енгізеді;

4) өзі өкіл болып табылатын ұйым басқармасының, директорлар кеңесінің, тұрақты не уақытша жұмыс істейтін комиссияларының (комитеттерінің, жұмыс топтарының) отырыстарына байқаушы ретінде қатысады;

5) өзі өкіл болып табылатын ұйым акционерлерінің (қатысушыларының) жалпы жиналысына акционерлердің (қатысушылардың) жалпы жиналысының күн тәртібіндегі мәселелер бойынша дауыс беру және пікірін білдіру құқығынсыз байқаушы ретінде қатысады.

6. Өкілдің:

1) өзіне жүктелген функцияларды орындау мақсатында өзі өкіл болып табылатын ұйымнан және (немесе) оның лауазымды адамдарынан мәліметтер мен құжаттарды, оның ішінде қаржылық есептілік пен органдары отырыстарының (сырттай өткізілгендерді қоса алғанда) материалдарын ауызша және жазбаша нысанда сұратуға;

2) автоматтандырылған жүйелер мен дерекқорға деректерді түзету мүмкіндігінсіз (қарау режимінде) қол жеткізуге құқығы бар.

7. Өкіл:

1) өзі өкіл болып табылатын ұйымның өзі сұратқан мәліметтер мен құжаттарды ұсынбауы немесе уақтылы ұсынбауы, уәкілетті орган өкілінің өз функцияларын орындауына кедергі келтіру, осы ұйым тарапынан параға сатып алу, қорқыту немесе оған өзге де құқыққа сыйымсыз ықпал ету фактілері туралы уәкілетті органға хабар беруге;

2) уәкілетті органның осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген ұйымға өз өкілін жіберу туралы шешімінде көрсетілген мәселелер жөнінде уәкілетті органның тапсырмасы бойынша өзге де функцияларды орындауға міндетті.

8. Осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген ұйымдар:

1) өкілге өз функцияларын орындауда жәрдем көрсетуге;

2) өкілге осы баптың 1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген ұйымдардың лауазымды адамдары мен жұмыскерлерінің ақпаратты толық және уақтылы беру мүмкіндігін және барлық ақпарат көздеріне қол жеткізуді қамтамасыз етуге;

3) өкілден сұрау салуды алған күні не сұрау салуда белгіленген және олармен келісілген мерзімдерде барлық қажетті мәліметтер мен құжаттарды ұсынуға;

4) өздерінің қызметіне қатысты ақпаратқа, оның ішінде автоматтандырылған жүйелер мен дерекқорға деректерді түзету мүмкіндігінсіз (қарау режимінде) қол жеткізуді қамтамасыз етуге;

5) өкілді өзіне жүктелген функцияларды орындауы үшін қажетті құжаттардың көшірмелерімен қамтамасыз етуге міндетті.

9. Өкіл өзі бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыру барысында алған, қызметтік, коммерциялық, банктік құпияны, зейнетақы жинақтарының, сақтандырудың құпиясын немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді жария еткені үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, оның ішінде уәкілетті органда жұмысын тоқтатқаннан кейін де жауапты болады.

Өкіл уәкілетті органда жұмысын тоқтатқаннан кейін бір жыл ішінде өзі өкіл болып табылған ұйымға жұмысқа қабылдана алмайды.

Өкіл өзі өкіл болып табылатын немесе болып табылған ұйым органдарының отырыстары барысында қабылданатын (қабылданған) нәтижелер мен шешімдер үшін жауапты болмайды.

10. Осы баптың талаптары Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына қолданылады.

Ескерту. 15-9-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-10-бап. Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингі

1. Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингін уәкілетті орган олардың Қазақстан Республикасының бағалы қағаздар рыногы туралы және акционерлік қоғамдар туралы заңнамасының талаптарын сақтауы нысанасына:

1) мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымын мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыру, мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар шығарылымының проспектісіне өзгерістерді және (немесе) толықтыруларды тіркеу, мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздарды орналастыру немесе өтеу қорытындысы туралы есепті және акционерлік қоғамның орналастырылған акцияларының бір түрін осы акционерлік қоғам акцияларының басқа түріне айырбастау туралы есепті бекіту кезінде;

2) мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің өз қызметі туралы ақпаратты ашуы бойынша жүзеге асырады.

2. Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингін уәкілетті орган мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттері ұсынатын ақпарат және өзге де ақпарат, оның ішінде ведомствоаралық және халықаралық ынтымақтастық шеңберінде алынған ақпарат негізінде жүзеге асырады.

3. Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің мониторингін жүргізу шеңберінде уәкілетті орган мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінен және олардың лауазымды адамдарынан мәліметтер мен құжаттарды, оның ішінде мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттерінің қаржылық есептілігін және органдары отырыстарының (сырттай өткізілгендерді қоса алғанда) материалдарын жазбаша нысанда сұратуға құқылы.

Мемлекеттік емес эмиссиялық бағалы қағаздар эмитенттері уәкілетті орган сұратып отырған мәліметтер мен құжаттарды ол белгілеген мерзімдерде ұсынуға міндетті.

2-2-тарау. Уәкілетті органның жұмыскерлері

Ескерту. Заң 2-2-тараумен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

15-11-бап. Уәкілетті орган жұмыскерлері лауазымдарының құрамы

Мемлекеттік әкімшілік және азаматтық қызметшілерге жатпайтын, уәкілетті органда лауазым атқаратын адамдар уәкілетті органның жұмыскерлері болып табылады.

Уәкілетті орган жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеу уәкілетті орган жұмыскерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесінің негізінде жүргізіледі.

Уәкілетті органның жұмыскерлері лауазымдарының құрамына:

1) мемлекеттік саяси қызметшілердің;

2) уәкілетті орган қызметшілерінің;

3) уәкілетті органның техникалық қызметшілерінің лауазымдары кіреді.

Мемлекеттік қызметшілерге жатпайтын, уәкілетті органда мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыруға бағытталған лауазымдық өкілеттіктерді жүзеге асыратын адамдар уәкілетті органның қызметшілері болып табылады.

Уәкілетті органның қызметшісі лауазымына орналасу міндетті арнаулы тексерудің оң нәтижелері алынғаннан кейін жүзеге асырылады.

Міндетті арнаулы тексерудің оң нәтижелерін алмаған адам уәкілетті органның қызметшісі лауазымына тағайындала алмайды.

Лауазымдық өкілеттіктер деп уәкілетті органның алдында тұрған мақсаттар мен міндеттерге сай келетін уәкілетті орган қызметшілерінің нақты мемлекеттік лауазымында көзделген құқықтар мен міндеттер түсініледі.

Уәкілетті орган қызметшілері лауазымдарының тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

Азаматтық қызметшілерге жатпайтын, уәкілетті органға қызмет көрсету және оның жұмыс істеуін қамтамасыз ету жөніндегі еңбек міндеттерін орындайтын адамдар уәкілетті органның техникалық қызметшілері болып табылады.

Техникалық қызметшілер лауазымдарының тізбесін уәкілетті органның Төрағасы бекітеді.

Уәкілетті орган жұмыскерлерінің еңбегі осы Заңда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде және уәкілетті органның актілерінде белгіленген ерекшеліктермен бірге Қазақстан Республикасының Еңбек кодексімен реттеледі.

Ескерту. 15-11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-12-бап. Уәкілетті органның қызметшілерімен еңбек шартын тоқтату

Уәкілетті органның қызметшілерімен еңбек шартын тоқтату мынадай негіздер бойынша жүргізіледі:

1) Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде көзделген;

2) олардың уәкілетті органда болу мерзімін жыл сайын ұзарту құқығымен, Қазақстан Республикасының заңында белгіленген зейнеткерлік жасқа толу;

3) міндетті арнаулы тексерудің теріс нәтижелері;

4) олардың кірістері мен мүлкі туралы көрінеу жалған мәліметтер ұсыну;

5) осы Заңда және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы міндеттер мен шектеулерді сақтамау;

6) инвестициялық қорлардың тиесілі пайларын, коммерциялық ұйымдардың облигациялары мен акцияларын сенімгерлік басқаруға бермеу;

7) уәкілетті органға кірген кезде жұмысқа қабылдаудан бас тартуға негіз болуы мүмкін көрінеу жалған құжаттарды немесе мәліметтерді ұсыну;

8) аттестаттаудың теріс нәтижелері;

9) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де негіздер.

Уәкілетті орган жұмыскерлерінің санын немесе штатын қысқарту негізі бойынша еңбек шарты бұзылған кезде уәкілетті органның қысқаратын лауазымды атқаратын қызметшісіне кемінде үш жыл жұмыс өтілі болған кезде төрт орташа айлық жалақы мөлшерінде жұмыстан шығу жәрдемақысы төленеді.

Ескерту. 15-12-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-13-бап. Уәкілетті орган қызметшілерінің құқықтары мен міндеттері

1. Уәкілетті орган қызметшілерінің:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясымен және Еңбек кодексімен Қазақстан Республикасының азаматтарына кепілдік берілетін құқықтар мен бостандықтарды пайдалануға;

2) өз өкілеттіктері шегінде мәселелерді қарауға және олар бойынша шешімдер қабылдауға қатысуға, тиісті органдар мен лауазымды адамдардың оларды орындауын талап етуге;

3) лауазымдық міндеттерін орындау үшін қажетті ақпарат пен материалдарды белгіленген тәртіппен алуға;

4) лауазымдық міндеттерін орындау үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен ұйымдарға баруға;

5) басшыдан уәкілетті орган қызметшілерінің атқаратын лауазымына сәйкес лауазымдық өкілеттік міндеттері мен көлемін дәл айқындауды талап етуге;

6) жеке басының қадір-қасиетінің құрметтелуіне, басшылар, өзге де жеке тұлғалар және лауазымды адамдар тарапынан өзіне әділ және құрметпен қарауына;

7) оқуға және біліктілігін арттыруға;

8) өздерінің лауазымдық өкілеттіктеріне қатысты материалдармен кедергісіз танысуға және қажет болған кезде жеке түсініктемелер беруге;

9) біліктілігі, қабілеті, өзінің лауазымдық өкілеттіктерін адал орындауы ескеріле отырып, лауазымы бойынша жоғарылауға;

10) қызметшінің пікірінше негізсіз айыптаулар болған кезде қызметтік тергеп-тексеруді талап етуге;

11) педагогикалық, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметпен айналысуға құқығы бар.

2. Уәкілетті органның қызметшілері:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңнамасын сақтауға;

2) уәкілетті органның актісінде айқындалған тәртіппен ант беруге;

3) жеке және заңды тұлғалар құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерінің сақталуын және қорғалуын қамтамасыз етуге, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және мерзімдерде жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарауға, олар бойынша қажетті шаралар қолдануға;

4) өздеріне берілген құқықтар шегінде және лауазымдық міндеттеріне сәйкес өкілеттіктерді жүзеге асыруға;

5) өз өкілеттіктері шегінде шығарған басшылардың бұйрықтары мен өкімдерін, жоғары тұрған органдар мен лауазымды адамдардың шешімдері мен нұсқауларын орындауға;

6) лауазымдық міндеттерін орындау кезінде алатын, жеке тұлғалардың жеке өмірін, ар-намысы мен қадір-қасиетін қозғайтын мәліметтерді құпия сақтауға және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, олардан осындай ақпарат беруді талап етпеуге;

7) мемлекеттік меншіктің сақталуын қамтамасыз етуге;

8) өздеріне мәлім болған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жағдайлары туралы басшылықтың назарына немесе құқық қорғау органдарына дереу жеткізуге;

9) лауазымдық өкілеттіктерін тиімді орындау үшін өзінің кәсіптік деңгейі мен біліктілігін арттыруға;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, автоматтандырылған ақпараттық кіші жүйелермен (оларға қолжетімділік болғанда) жұмыс істеген кезде алынған ақпаратты қоса алғанда, өзінің лауазымдық өкілеттіктерін орындау кезінде кез келген жеткізгіш түрінде қабылдау үшін кез келген қолжетімді нысанда алынған қызметтік, коммерциялық, банктік құпияны, сақтандыру, зейнетақы жинақтарының құпиясын және заңмен қорғалатын өзге де құпияны, сондай-ақ басқа да ақпаратты үшінші тұлғаларға жария етпеуге;

11) уәкілетті орган қызметшісі лауазымына орналасқан күннен бастап бір ай мерзімде инвестициялық қорлардың тиесілі пайларын, коммерциялық ұйымдардың облигациялары мен акцияларын сенімгерлік басқаруға беруге және уәкілетті органның кадр қызметіне нотариат куәландырған сенімгерлік басқару шартының көшірмесін ұсынуға міндетті.

3. Уәкілетті органның қызметшілері инвестициялық қорлардың пайларын, коммерциялық ұйымдардың облигациялары мен акцияларын сатып алуға құқылы емес.

3-1. Егер уәкілетті органның лауазымды адамы уәкілетті органда өзінің лауазымдық өкілеттіктерін орындау кезеңінде жұмысын тоқтатудың алдындағы бір жылда аталған адам өзінің лауазымдық өкілеттіктеріне байланысты осы коммерциялық ұйымды тексеру нысанындағы бақылау функцияларын тікелей жүзеге асырса не осы коммерциялық ұйымның қызметі оның лауазымдық өкілеттіктеріне сәйкес уәкілетті органның көрсетілген лауазымды адамымен тікелей байланысты болса, уәкілетті органда жұмысы тоқтатылғаннан кейін бір жыл бойы коммерциялық ұйымға жұмысқа қабылдана алмайды.

4. Уәкілетті органның қызметшілері өздерінің лауазымдық өкілеттіктеріне орай тексерілетін субъектілердің қызметіне тексерулерді жүзеге асырған жағдайда, лауазымдық өкілеттіктерін нақты және бейтарап орындауына кедергі келтіруі мүмкін барлық мән-жайлар туралы, оның ішінде:

1) тексерілетін субъектілердің басшы қызметкерлері болып табылатын жақын туыстары (жекжаттары), жұбайлары;

2) тексерілетін субъектілерде жұмыс істейтін жақын туыстары немесе жұбайлары;

3) тексерілетін субъектілерден алған қарыз және тексерілетін субъектілер алдындағы өзге де мүліктік міндеттемелер туралы жоғары тұрған басшылыққа дереу хабарлауға міндетті.

Ескерту. 15-13-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-14-бап. Уәкілетті орган жұмыскерлерінің жауаптылығы

1. Уәкілетті органның қызметшілері мен техникалық қызметшілері жүктелген міндеттер мен еңбек тәртібін орындамағаны және тиісінше орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес жауапты болады.

2. Тәртіптік жазаны:

1) уәкілетті органның тәртіптік жауаптылыққа тартылатын қызметшісін лауазымға тағайындауға және лауазымынан босатуға құқығы бар лауазымды адам қолданады;

2) дәл сол бір теріс қылық үшін қайталап қолдануға болмайды;

3) уәкілетті органның актісінде айқындалатын тәртіппен қолданады.

3. Уәкілетті органның тәртіптік теріс қылыққа жол берген қызметшілерін оларды лауазымға тағайындауға және лауазымынан босатуға құқығы бар лауазымды адам белгіленген тәртіппен жауаптылығы туралы мәселе шешілгенге дейін лауазымдық міндеттерін орындаудан уақытша шеттетуі мүмкін.

4. Уәкілетті органның қызметшілері мен техникалық қызметшілері тәртіптік жауаптылыққа тартылуға байланысты барлық материалдармен міндетті түрде таныстырылуға тиіс, оларға қызметтік тергеп-тексеру рәсіміне жеке өзінің қатысу құқығы беріледі.

5. Уәкілетті органның жауаптылыққа тартылатын қызметшілері мен техникалық қызметшілері уәкілетті органның әрекеттері мен шешімдеріне сотқа шағым жасай алады.

6. Уәкілетті органның қызметшілері мен техникалық қызметшілері қылмыстық және өзге де құқық бұзушылықтар жасаған жағдайда, олар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген негіздерде және тәртіппен тиісінше қылмыстық, әкімшілік, материалдық жауаптылықта болады.

7. Уәкілетті орган бұрынғы жұмыскерлері мен Басқарма мүшелерін қоса алғанда, өз жұмыскерлерінің, Басқарма мүшелерiнің және өзі тартқан тұлғалардың уәкілетті органға жүктелген функцияларды жүзеге асыру мақсатындағы, оның ішінде банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының уақытша әкімшіліктері және тарату комиссиялары мүшелерінің міндеттерін орындауы кезеңіндегі әрекеттеріне (әрекетсіздігіне), шешімдер қабылдауына байланысты оларға қарсы талап қоюлар берілген жағдайда, оларды құқықтық қорғауды қамтамасыз етеді.

Ескерту. 15-14-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-15-бап. Уәкілетті орган жұмыскерлерінің демалыстары

1. Уәкілетті органның жұмыскерлеріне екі лауазымдық айлықақы мөлшерінде сауықтыруға арналған жәрдемақы төлене отырып, ұзақтығы күнтізбелік отыз күн жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысы беріледі.

Уәкілетті органның жұмыскерлеріне жұмыс істеген бірінші және келесі жылдары үшін жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысы тараптардың келісімі бойынша жұмыс жылының кез келген уақытында беріледі.

2. Уәкілетті орган жұмыскерлерінің қалауы бойынша жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалыстары оларға бөліп берілуі мүмкін. Бұл ретте жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысының бір бөлігі демалыс ұзақтығының күнтізбелік екі аптасынан кем болмауға тиіс.

3. Уәкілетті органның жұмыскерлеріне Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен, оның ішінде олар жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша мемлекеттік тапсырыс шеңберінде оқыған жағдайда жалақысы сақталмайтын демалыс берілуі мүмкін.

15-16-бап. Уәкілетті органның жұмыскерлеріне іссапарлар кезіндегі кепілдіктер мен өтемақылар

1. Уәкілетті органның жұмыскерлеріне қызметтік іссапарларға, оның ішінде шет мемлекеттерге қызметтік іссапарларға арналған шығыстары уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкімен келісу бойынша айқындайтын тәртіппен өтеледі.

2. Іссапардың бүкіл уақыты бойында уәкілетті органның іссапарға жіберілген жұмыскерлерінің жұмыс орны (лауазымы) мен орташа жалақысы сақталады.

Ескерту. 15-16-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (01.07.2024 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-17-бап. Уәкілетті органның қызметін тексеру

Уәкілетті органның қызметін мемлекеттік органдардың тексеруі Қазақстан Республикасы Президентінің келісімімен немесе тапсырмасы бойынша жүзеге асырылады.

2-3-тарау. Банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңы

Ескерту. Заң 2-3-тараумен толықтырылды – ҚР 19.06.2024 № 97-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-18-бап. Банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңы

1. Банк және микроқаржы активтері сатылатын электрондық сауда алаңы (бұдан әрі – электрондық сауда алаңы) қатысушыларға:

1) банктің, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымның, "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 8-бабы 7-1-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген бас банктің күмәнді және үмітсіз активтерін сатып алатын банктің еншілес ұйымының мүлкіне;

2) "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 3-бабы 7-тармағының бірінші бөлігінде көрсетілген микроқаржы ұйымының мүлкіне;

3) банктік қарыз шарты бойынша құқықтарға (талаптарға);

4) микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарға (талаптарға) қатысты сауда-саттық өткізу үшін инфрақұрылымды қамтамасыз ететін интернет-ресурс болып табылады.

2. Электрондық сауда алаңына қолжетімділікті және оның жұмыс істеуін электрондық сауда алаңының операторы (бұдан әрі – оператор) қамтамасыз етеді.

3. "Қазақстан Республикасындағы банктер және банк қызметі туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 36-1-бабында және "Микроқаржылық қызмет туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 9-1-бабында белгіленген шектеулерді ескере отырып, банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар, бас банктің күмәнді және үмітсіз активтерін сатып алатын банктің еншілес ұйымдары, микроқаржы ұйымдары, сондай-ақ өзге де тұлғалар электрондық сауда алаңында өткізілетін сауда-саттыққа қатысушылар бола алады.

4. Оператор электрондық сауда алаңындағы сауда-саттықты уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде бекітілген электрондық сауда алаңында сауда-саттық өткізу қағидаларына сәйкес әзірленген оператордың ішкі қағидалары негізінде өткізеді.

Электрондық сауда алаңының ақпараттық қауіпсіздігін оператор уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен қамтамасыз етеді.

5. Электрондық сауда алаңында өткізілген сауда-саттық нәтижелері бойынша жасалатын сатып алу-сату шартынан, құқықтарды (талаптарды) басқаға беру шартынан туындайтын тараптардың ақшалай міндеттемелерін сауда-саттыққа қатысушылар жасалған сатып алу-сату шартында, құқықтарды (талаптарды) басқаға беру шартында айқындалған тәртіппен және мерзімдерде орындайды.

Оператор электрондық сауда алаңында өткізілген сауда-саттық нәтижелері бойынша жасалатын сатып алу-сату шартының, құқықтарды (талаптарды) басқаға беру шартының тарапы болып табылмайды.

15-19-бап. Оператор

1. Оператор ретінде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес акционерлік қоғамның немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестіктің ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған заңды тұлға бола алады.

2. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына уәкілетті органның рұқсаты болған кезде оператор қызметті жүзеге асыруға құқылы. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына уәкілетті органның рұқсатын оператордың алған күні электрондық сауда алаңының жұмыс істей бастау күні болып табылады.

3. Оператор электрондық сауда алаңының жұмыс істеуін қамтамасыз ету мақсаттары үшін:

1) сауда-саттыққа қойылған мүлікке қатысты хабарландырулар жариялауды;

2) сатушы мен әлеуетті сатып алушы арасында электрондық сауда алаңында өткізілетін банктік қарыз шарттары немесе микрокредит беру туралы шарттар бойынша құқықтарға (талаптарға) қатысты ақпаратты жария етпеу туралы шарт жасасуды;

3) сауда-саттыққа қатысушылардың сауда-саттыққа қойылған мүлікке қатысты ақпаратты уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен жария етуін;

4) сауда-саттыққа қатысушылардың сауда-саттыққа қойылған мүлікке қатысты сатып алу-сату шартының жобасын келісуін және оған өзгерістер енгізуін;

5) сауда-саттыққа қатысушылардың сауда-саттыққа қойылған, банктік қарыз шарты, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру шартының жобасын келісуін және оған өзгерістер енгізуін;

6) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіпке сәйкес сауда-саттықта өткізілген мүлікке қатысты сатып алу-сату шартын жасасуды;

7) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіпке сәйкес, сауда-саттықта өткізілген, банктік қарыз шарты, микрокредит беру туралы шарт бойынша құқықтарды (талаптарды) басқаға беру шартын жасасуды;

8) өткізілген сауда-саттық туралы нәтижелерді жариялауды;

9) электрондық сауда алаңында жүзеге асырылатын сауда-саттыққа қатысушылардың іс-әрекеттерін есепке алуды жүргізуді;

10) Қазақстан Республикасының дербес деректерді, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны қорғау туралы заңнамасының талаптарын сақтауды;

11) осы Заңда және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде көзделген басқа да талаптарды сақтауды қамтамасыз етуге міндетті.

Өтініш берушінің электрондық сауда алаңының жұмыс істеуін қамтамасыз ету үшін операторға қойылатын талаптарға сәйкестігін тексеруді уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісіне сәйкес құрылатын комиссия жүзеге асырады.

4. Оператор мынадай қызмет түрлерін:

1) кредиттік бюро қызметінің негізгі және қосымша түрлерін (тиісті рұқсат болған кезде);

2) электрондық сауда алаңында өткізілетін сауда-саттықты ұйымдастыруға қатысты арнаулы бағдарламалық қамтылымды ұсыну және оған қызмет көрсету бойынша қызметтер көрсетуді;

3) маркетингтік және статистикалық зерттеулерді қоспағанда, оператор қызметін өзге де кәсіпкерлік қызметпен қоса атқаруға құқылы емес.

5. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына уәкілетті органның рұқсатын беру шарттары мен тәртібі уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

6. Өтініш беруші рұқсатты алу үшін уәкілетті органға мынадай құжаттарды:

1) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген мәліметтерді қамтитын рұқсат беру туралы өтінішті;

2) құрылтай құжаттары қаржылық есептілік депозитарийінің интернет-ресурсында болмаған немесе уәкілетті органның оларды "электрондық үкіметтің" веб-порталы арқылы алу мүмкіндігі болмаған жағдайда олардың нотариат куәландырған көшірмелерін ұсынады.

Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына рұқсат беру туралы өтініш уәкілетті орган айқындаған мерзімдерде, бірақ өтініш беруші осы тармақта көзделген құжаттарды ұсынған күннен бастап жетпіс жұмыс күнінен аспайтын мерзімде қаралуға тиіс.

7. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына рұқсат беруден бас тартуды уәкілетті орган мынадай негіздердің кез келгені бойынша жүргізеді:

1) өтініш берушінің осы Заңға сәйкес оператор үшін тыйым салынған қызмет түрін жүзеге асыруы;

2) өтініш берушінің осы Заңның осы бабында, 15-18-бабында және уәкілетті органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген талаптарға сай келмеуі;

3) егер өтініш берушіге қатысты өтініш берушінің оператор қызметін жүзеге асыруына тыйым салатын заңды күшіне енген сот шешімі болса;

4) ұсынылған құжаттар бойынша уәкілетті органның ескертулерін белгіленген мерзімде жоймау.

8. Операторды қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

15-20-бап. Операторлардың қызметін мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау ерекшеліктері

Операторлардың қызметін мемлекеттік реттеу, бақылау және қадағалау мақсатында уәкілетті орган:

1) оператор қызметін реттеу және электрондық сауда алаңының жұмыс істеуі саласында операторлардың орындауы үшін міндетті нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды;

2) оператор қызметін жүзеге асыру құқығына рұқсат береді не беруден бас тартады;

3) осы Заңның талаптары мен уәкілетті органның оператор қызметін жүзеге асыруға және электрондық сауда алаңының жұмыс істеуіне байланысты қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілердің талаптарының анықталған бұзушылықтарын жою туралы, оның ішінде уәкілетті органға өзінің бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыруы үшін қажетті ақпарат белгіленген мерзімдерде ұсынылмаған жағдайда жазбаша нұсқамалар жібереді;

4) осы Заңда белгіленген тәртіппен және негіздерде операторларға санкциялар қолданады;

5) оператор қызметі және электрондық сауда алаңының жұмыс істеуі мәселелері бойынша жеке және заңды тұлғалардың өтініштерін қарайды;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.

15-21-бап. Жазбаша нұсқама және санкциялар

1. Осы Заңды және уәкілетті органның оператор қызметін жүзеге асыруға және электрондық сауда алаңының жұмыс істеуіне байланысты қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілерін бұзған жағдайда, уәкілетті орган операторға жазбаша нұсқама жіберуге құқылы.

Анықталған бұзушылықтарды және (немесе) оларды жасауға ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды белгiленген мерзiмде жоюға бағытталған, орындалуы міндетті түзету шараларын қабылдау және (немесе) анықталған бұзушылықтарды және (немесе) оларды жасауға ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын (бұдан әрі – іс-шаралар жоспары) белгiленген мерзiмде ұсыну қажеттілігі жөнінде операторға берілген нұсқау жазбаша нұсқама болып табылады.

Жазбаша нұсқамада белгіленген мерзімде ұсынылған іс-шаралар жоспарында бұзушылықтардың, олардың туындауына алып келген себептердің сипаттамасы, жоспарланған іс-шаралардың тізбесі, оларды жүзеге асыру мерзімдері, сондай-ақ жауапты лауазымды адамдар көрсетіледі.

2. Уәкілетті органның жазбаша нұсқамасына шағымдану Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.

Уәкілетті органның жазбаша нұсқамасына шағымдану оның орындалуын тоқтата тұрмайды.

3. Оператор уәкілетті органды жазбаша нұсқамада көрсетілген шаралардың жазбаша нұсқамада көзделген мерзімдерде орындалғаны туралы хабардар етуге міндетті.

Бұзушылықты іс-шаралар жоспарында не жазбаша нұсқамада белгіленген мерзімдерде операторға байланысты емес себептер бойынша жою мүмкіндігі болмаған жағдайда, уәкілетті орган іс-шаралар жоспарын не жазбаша нұсқаманы орындау мерзімін уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде айқындалған тәртіппен ұзартуы мүмкін.

4. Уәкілетті орган осы бапта белгіленген негіздер бойынша оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын тоқтата тұру не оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттан айыру түріндегі санкцияны операторға санкциялар ретінде қолдануға құқылы.

5. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын уәкілетті орган мынадай негіздердің бірі бойынша алты айға дейінгі мерзімге тоқтата тұрады:

1) осы Заңда және (немесе) уәкілетті органның нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптардың сақталмауы;

2) рұқсат беруге негіз болған құжаттардың шындыққа сәйкес келмейтіндігінің анықталуы;

3) осы Заң талаптарының және (немесе) уәкілетті органның оператор қызметін жүзеге асыруға және электрондық сауда алаңының жұмыс істеуіне байланысты қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілері талаптарының бұзылуын жою туралы уәкілетті органның жазбаша нұсқамаларының жүйелі түрде (қатарынан күнтізбелік он екі ай ішінде үш және одан да көп рет) орындалмауы.

6. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын тоқтата тұру оператор ретінде қызметті жүзеге асыруға тыйым салуға алып келеді.

7. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын тоқтата тұру туралы шешімде рұқсаттың қолданысын тоқтата тұрудың негіздері мен мерзімі көрсетілуге тиіс. Көрсетілген рұқсаттың қолданысы уәкілетті органның тиісті шешімі оператордың атқарушы органының назарына жеткізілген күннен бастап тоқтатыла тұрған деп есептеледі.

Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсатының қолданысы тоқтатыла тұрған оператор электрондық сауда алаңында бұрын жасалған шарттар бойынша өзіне қабылдаған міндеттемелерді орындауға міндетті.

8. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттан айыруды уәкілетті орган мынадай негіздердің бірі бойынша жүргізеді:

1) оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын уәкілетті орган тоқтата тұрған себептің жойылмауы;

2) оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын соңғы он екі ай ішінде бірнеше рет (екі және одан да көп рет) тоқтата тұру;

3) оператор қызметін жүзеге асыру құқығына рұқсат алған кезде оператордың көрінеу жалған ақпарат беруі;

4) оператор қызметін жүзеге асыруға тыйым салатын заңды күшіне енген сот шешімінің болуы;

5) операторды ерікті немесе мәжбүрлеп тарату туралы шешім.

9. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығына берілген рұқсаттың қолданысын тоқтату "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген негіздер бойынша жүргізіледі.

10. Оператор қызметін жүзеге асыру құқығынан айырылған оператордың оператор қызметін жүзеге асыруға құқығы жоқ.

3-тарау. Қорытынды ережелер

16-бап. Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

16-1-бап. Уәкілетті органды қайта ұйымдастыру және тарату

Уәкілетті органды қайта ұйымдастыру және тарату Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 3-тарау 16-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

17-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртiбi

Осы Заң 2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi.

Қазақстан Республикасының
Президентi

ОГЛАВЛЕНИЕ

      Сноска. Заголовок в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
      Примечание РЦПИ!
      С 01.01.2013 слова "единый регистратор", "единого регистратора", "единым регистратором" считать соответственно словами "регистратор", "регистратора", "регистратором" в соответствии с Законом РК от 28.12.2011 № 524-IV.

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с осуществлением государственного регулирования, контроля и надзора финансового рынка и финансовых организаций, и направлен на повышение стабильности финансовой системы Республики Казахстан и создание условий по недопущению нарушений прав и законных интересов потребителей финансовых услуг.

Сноска. Преамбула в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 1. Общие положения

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) потребитель финансовых услуг – физическое или юридическое лицо, пользующееся услугами финансовой организации, филиала банка – нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации – нерезидента Республики Казахстан, филиала страхового брокера – нерезидента Республики Казахстан, а также инвестирующее свои средства в финансовые инструменты;

2) профессиональная деятельность на финансовом рынке - предпринимательская деятельность по предоставлению финансовых услуг;

3) уполномоченный орган по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций (далее – уполномоченный орган) – государственный орган, осуществляющий государственное регулирование, контроль и надзор финансового рынка и финансовых организаций;

4) финансовая организация – юридическое лицо, осуществляющее предпринимательскую деятельность по предоставлению финансовых услуг;

5) финансовый рынок - совокупность отношений, связанных с оказанием и потреблением финансовых услуг, а также выпуском и обращением финансовых инструментов;

6) финансовые услуги – деятельность профессиональных участников страхового рынка (за исключением актуариев), профессиональных участников рынка ценных бумаг, добровольного накопительного пенсионного фонда, банковская деятельность, деятельность организаций по проведению отдельных видов банковских операций, организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность, осуществляемые на основании лицензий, полученных в соответствии с законодательством Республики Казахстан, а также не подлежащая лицензированию деятельность:

единого накопительного пенсионного фонда;

центрального депозитария;

единого оператора в сфере учета государственного имущества в части осуществления функций номинального держания ценных бумаг, принадлежащих государству, субъектам квазигосударственного сектора, перечень которых утверждается уполномоченным органом по управлению государственным имуществом, или в отношении которых государство, указанные субъекты квазигосударственного сектора имеют имущественные права;

обществ взаимного страхования;

организации, гарантирующей осуществление страховых выплат страхователям (застрахованным, выгодоприобретателям) в случае ликвидации страховых организаций;

7) финансовый продукт – услуга, предлагаемая финансовой организацией, филиалом банка – нерезидента Республики Казахстан и филиалом страховой (перестраховочной) организации – нерезидента Республики Казахстан потребителям финансовых услуг в рамках осуществления профессиональной деятельности на финансовом рынке.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 7 июля 2004 г. N 577; от 5 июля 2006 года N 164 (порядок введения в действие см. ст.2); от 19 февраля 2007 года N 230 (порядок введения в действие см. ст.2); от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.06.2013 № 106-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 27.04.2015 № 311-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020); от 27.02.2017 № 49-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 166-VI (порядок введения в действие см.ст.2); от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Законодательство Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций

1. Законодательство Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций основывается на Конституции Республики Казахстан, состоит из настоящего Закона и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены настоящим Законом, то применяются правила международного договора.

3. Исключен Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).
Сноска. Статья 2 в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 3. Цели, принципы и задачи государственного регулирования, контроля и надзора финансового рынка и финансовых организаций

Сноска. Заголовок статьи 3 в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

1. Целями государственного регулирования, контроля и надзора финансового рынка и финансовых организаций являются:

1) содействие обеспечению финансовой стабильности финансового рынка и финансовых организаций и поддержание доверия к финансовой системе в целом;

2) исключен Законом РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

3) создание равноправных условий для деятельности финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, направленных на поддержание добросовестной конкуренции на финансовом рынке.

2. Принципами государственного регулирования, контроля и надзора финансового рынка и финансовых организаций являются:

1) эффективное использование ресурсов и инструментов регулирования;

2) прозрачность деятельности финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан и финансового надзора;

3) ответственность финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан.

3. Задачами государственного регулирования, контроля и надзора финансового рынка и финансовых организаций являются:

1) установление стандартов деятельности финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, создание стимулов для улучшения корпоративного управления финансовых организаций;

2) мониторинг финансового рынка и финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан в целях сохранения устойчивости финансовой системы;

3) сосредоточение ресурсов надзора на областях финансового рынка, наиболее подверженных рискам, с целью поддержания финансовой стабильности;

4) обеспечение надлежащего уровня защиты интересов потребителей финансовых услуг, полноты и доступности информации для потребителей о деятельности финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан и оказываемых ими финансовых услугах, а также повышения уровня финансовой грамотности и финансовой доступности для населения.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 4. Запрет на неуполномоченную деятельность на финансовом рынке

1. Не допускается осуществление профессиональной деятельности на финансовом рынке лицами, не обладающими соответствующей лицензией, выданной в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Сделки по оказанию финансовых услуг, совершенные без соответствующей лицензии, являются недействительными.

Сноска. Статья 4 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 5. Пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты

Пруденциальными нормативами являются экономические ограничения, устанавливаемые уполномоченным органом для финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан в целях обеспечения их финансовой устойчивости и защиты интересов потребителей финансовых услуг.

В случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, уполномоченный орган вправе устанавливать пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты на консолидированной основе.

Сноска. Статья 5 с изменением, внесенным Законом РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 6. Антимонопольное регулирование финансового рынка

(Исключена Законом РК от 7 июля 2006 года N 174).

Глава 1-1. Статус, структура и органы уполномоченного органа

Сноска. Закон дополнен главой 1-1 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 6-1. Статус и правовая основа деятельности уполномоченного органа

Уполномоченный орган является государственным органом, непосредственно подчиненным и подотчетным Президенту Республики Казахстан, осуществляющим государственное регулирование, контроль и надзор финансового рынка и финансовых организаций.

Уполномоченный орган действует на основании Положения о нем, утверждаемого Президентом Республики Казахстан.

Уполномоченный орган в своей деятельности руководствуется Конституцией Республики Казахстан, настоящим Законом, другими законами Республики Казахстан, актами Президента Республики Казахстан и международными договорами Республики Казахстан.

Уполномоченный орган является юридическим лицом в организационно-правовой форме республиканского государственного учреждения, финансируемого из бюджета (сметы расходов) Национального Банка Республики Казахстан.

Уполномоченный орган разрабатывает стратегический план на пятилетний период, в котором определяет стратегические направления, цели и целевые индикаторы деятельности уполномоченного органа.

Стратегический план утверждается Председателем уполномоченного органа по согласованию с Президентом Республики Казахстан либо по его уполномочию Руководителем Администрации Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 6-1 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 6-2. Структура и общая штатная численность уполномоченного органа

Структура и общая штатная численность уполномоченного органа утверждаются Президентом Республики Казахстан.

Статья 6-3. Председатель уполномоченного органа

Председатель уполномоченного органа назначается на должность Президентом Республики Казахстан сроком на шесть лет.

Председатель уполномоченного органа действует от имени уполномоченного органа и представляет его без доверенности в отношениях с государственными органами, организациями и иными лицами.

Председатель уполномоченного органа наделен полномочиями принимать оперативные и исполнительно-распорядительные решения по вопросам деятельности уполномоченного органа, за исключением полномочий, оговоренных настоящим Законом для Правления уполномоченного органа, заключать от имени уполномоченного органа договоры.

Председатель уполномоченного органа ответственен за деятельность уполномоченного органа.

Председатель уполномоченного органа вправе подать в отставку, представив Президенту Республики Казахстан свое письменное заявление за два месяца до ухода в отставку.

Председатель уполномоченного органа освобождается от должности Президентом Республики Казахстан

Статья 6-4. Заместители Председателя уполномоченного органа

Заместители Председателя уполномоченного органа назначаются на должность Президентом Республики Казахстан по представлению Председателя уполномоченного органа сроком на шесть лет независимо от сроков назначения Председателя уполномоченного органа.

Заместители Председателя уполномоченного органа представляют уполномоченный орган без доверенности, подписывают документы в пределах своей компетенции.

Заместители Председателя уполномоченного органа освобождаются от должности Президентом Республики Казахстан по представлению Председателя уполномоченного органа.

Заместители Председателя уполномоченного органа могут подать в отставку, представив свое письменное заявление Президенту Республики Казахстан через Председателя уполномоченного органа за два месяца до ухода в отставку.

Статья 6-5. Правление уполномоченного органа и его полномочия

Высшим органом уполномоченного органа является Правление.

Правление уполномоченного органа:

1) определяет приоритеты в области формирования и развития финансового рынка;

2) принимает нормативные правовые акты, регулирующие деятельность финансового рынка и финансовых организаций, а также иных лиц, в соответствии с настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан;

3) определяет порядок применения к финансовым организациям и иным лицам ограниченных мер воздействия, мер надзорного реагирования, предусмотренных законами Республики Казахстан, по вопросам, входящим в его компетенцию;

4) принимает решение о введении особого режима регулирования;

5) Исключен Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6) совместно с Национальным Банком Республики Казахстан утверждает программы, направленные на защиту интересов потребителей финансовых услуг;

7) принимает решения об участии уполномоченного органа в международных и иных организациях;

8) принимает решение о создании консультативно-совещательных органов уполномоченного органа;

9) рассматривает, одобряет и представляет на утверждение Президенту Республики Казахстан структуру, общую штатную численность уполномоченного органа и Положение об уполномоченном органе, а также изменения и дополнения в них;

9-1) утверждает систему оплаты труда работников уполномоченного органа по согласованию с Президентом Республики Казахстан;

10) утверждает условия оплаты труда и социально-бытового обеспечения работников уполномоченного органа;

11) рассматривает, принимает и представляет на утверждение Президента Республики Казахстан годовой отчет о работе уполномоченного органа;

12) утверждает правила назначения на должность и прекращения трудового договора со служащими уполномоченного органа;

13) утверждает регламент уполномоченного органа;

14) утверждает правила публикации финансовой отчетности акционерными обществами и финансовыми организациями, которыми определяются порядок ее публикации, включая перечень финансовой отчетности, подлежащей публикации, и сроки ее публикации;

15) утверждает правила создания провизий (резервов) в соответствии с международными стандартами финансовой отчетности и требованиями законодательства Республики Казахстан о бухгалтерском учете и финансовой отчетности;

16) утверждает правила выпуска и обращения банковских депозитных сертификатов;

17) утверждает нормативные правовые акты, регулирующие деятельность финансовых организаций по обеспечению информационной безопасности, в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан;

18) разрабатывает и утверждает правила приобретения уполномоченным органом услуг, связанных с обеспечением стабильности финансовой системы;

18-1) совместно с Национальным Банком Республики Казахстан и уполномоченным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, утверждает правила снятия субъектами предпринимательства наличных денег с банковских счетов, которыми определяются, в том числе условия снятия субъектами предпринимательства наличных денег с банковских счетов сверх установленных предельных размеров, а также порядок представления в уполномоченный орган, осуществляющий руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет, и уполномоченный орган сведений и информации о снятии субъектами предпринимательства наличных денег с банковских счетов сверх установленных предельных размеров, включая формы, перечень и сроки их представления;

18-2) утверждает размеры таргетируемой убыточности, фактора достоверности и поправочных коэффициентов, используемых для расчета страховой премии по обязательному страхованию гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном страховании гражданско-правовой ответственности владельцев транспортных средств";

19) осуществляет иные функции и полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Требования подпунктов 2), 3), 14), 15) и 17) части второй настоящей статьи распространяются на филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан.

Для целей применения подпункта 14) части второй настоящей статьи в отношении филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан под финансовой отчетностью понимается отчетность по данным бухгалтерского учета.

Сноска. Статья 6-5 с изменениями, внесенными законами РК от 02.01.2021 № 399-VI (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.07.2022 № 138-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 6-6. Состав Правления уполномоченного органа

Правление уполномоченного органа состоит из шести человек.

В состав Правления уполномоченного органа входят Председатель уполномоченного органа, три должностных лица уполномоченного органа, по одному представителю от Президента Республики Казахстан и Национального Банка Республики Казахстан.

Члены Правления уполномоченного органа от Президента Республики Казахстан, Национального Банка Республики Казахстан и уполномоченного органа назначаются и освобождаются соответственно Президентом Республики Казахстан, Председателем Национального Банка Республики Казахстан и Председателем уполномоченного органа.

Статья 6-7. Заседания Правления уполномоченного органа

Заседания Правления уполномоченного органа проводятся по мере необходимости в соответствии с планом работы, утвержденным Председателем уполномоченного органа.

Внеплановые заседания Правления уполномоченного органа проводятся по требованию Председателя уполномоченного органа или двух членов Правления.

Члены Правления уполномоченного органа своевременно уведомляются о назначении заседания Правления.

Заседания Правления уполномоченного органа ведет Председатель уполномоченного органа, а в случае его отсутствия – лицо, его замещающее.

Правление уполномоченного органа правомочно принимать решение при участии не менее двух третей членов Правления, в числе которых должны быть Председатель уполномоченного органа либо лицо, его замещающее.

Решение Правления уполномоченного органа принимается простым большинством голосов членов Правления. При равенстве голосов голос Председателя уполномоченного органа является решающим.

Председатель уполномоченного органа не позднее чем в недельный срок вправе возвратить решение Правления со своими возражениями для повторного обсуждения и голосования. Если Правление двумя третями голосов от общего их числа подтвердит принятое ранее решение, Председатель уполномоченного органа подписывает решение.

Правление по вопросам, отнесенным к его компетенции, принимает постановление.

Глава 2. Задачи, функции
и полномочия уполномоченного органа

Сноска. Заголовок главы 2 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 7. Статус уполномоченного органа

Сноска. Исключена Законом РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 8. Задачи уполномоченного органа

1. Задачами уполномоченного органа являются:

1) реализация мер по недопущению нарушений прав и законных интересов потребителей финансовых услуг;

2) создание равных условий для функционирования соответствующих видов финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан на принципах добросовестной конкуренции;

3) повышение уровня стандартов и методов регулирования, контроля и надзора за деятельностью финансовых организаций, использование мер по обеспечению своевременного и полного выполнения ими принятых обязательств.

2. Уполномоченный орган обеспечивает реализацию иных задач, предусмотренных настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 9. Функции и полномочия уполномоченного органа

Сноска. Заголовок статьи 9 в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

1. В целях государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью финансовых организаций, а также иных лиц в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан уполномоченный орган:

1) в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, выдает разрешения на открытие (создание) финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, их добровольную реорганизацию и ликвидацию, в том числе добровольную реорганизацию банковских и страховых холдингов, добровольное прекращение деятельности филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, а также определяет порядок выдачи указанных разрешений;

1-1) в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, выдает разрешения на добровольную реорганизацию микрофинансовой организации в форме конвертации в банк;

2) в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан, дает согласие либо отказывает в даче согласия на избрание (назначение) лиц на должности руководящих работников финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, банковских холдингов, страховых холдингов, а также определяет порядок дачи указанного согласия либо отказа в даче согласия, включая критерии отсутствия безупречной деловой репутации;

3) осуществляет лицензирование деятельности в финансовой сфере и деятельности, связанной с концентрацией финансовых ресурсов, в пределах компетенции, установленной законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан;

3-1) исключен Законом РК от 03.07.2020 № 359-VI (вводится в действие с 01.01.2021);

3-2) осуществляет учетную регистрацию и ведение реестра коллекторских агентств;

3-3) выдает разрешение на право осуществления деятельности кредитного бюро и акт о соответствии кредитного бюро требованиям, предъявляемым к кредитному бюро по защите и обеспечению сохранности базы данных кредитных историй, используемых информационных систем и помещениям;

3-4) осуществляет контроль и надзор за соблюдением банками второго уровня, филиалами банков – нерезидентов Республики Казахстан и Национальным оператором почты требований к устройству помещений;

3-5) ведет реестр действующих согласий на назначение (избрание) руководящих работников банков, страховых (перестраховочных) организаций, страховых брокеров, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, единого накопительного пенсионного фонда, добровольных накопительных пенсионных фондов, юридических лиц, претендующих на получение лицензии или обладающих лицензиями для осуществления деятельности на рынке ценных бумаг, центрального депозитария и единого оператора, банковских, страховых холдингов, акционерного общества "Фонд гарантирования страховых выплат";

4) издает нормативные правовые акты, обязательные для исполнения финансовыми организациями, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, потребителями финансовых услуг, другими физическими и юридическими лицами на территории Республики Казахстан;

5) утверждает пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты для финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, в том числе на консолидированной основе;

5-1) утверждает внутренние процедуры для определения выполнения банками, банковскими холдингами и банковскими конгломератами требований уполномоченного органа с учетом принимаемых ими рисков;

6) исключен Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020);

6-1) осуществляет в пределах компетенции контроль и надзор за соблюдением финансовыми организациями, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан и Банком Развития Казахстана порядка автоматизации ведения бухгалтерского учета;

7) исключен Законом РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

7-1) направляет своего представителя для участия в общем собрании акционеров (участников) финансовых организаций, банковских и страховых холдингов;

8) проверяет деятельность финансовых организаций и иных лиц, указанных в пункте 1 статьи 15-1 настоящего Закона, в случаях и пределах, предусмотренных настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан, в том числе с привлечением Национального Банка Республики Казахстан и аудиторской организации;

8-1) проверяет юридических лиц, обратившихся в уполномоченный орган с заявлением о выдаче лицензии на осуществление деятельности на финансовом рынке, в случаях и пределах, предусмотренных законами Республики Казахстан;

8-2) осуществляет дистанционный надзор, в том числе на консолидированной основе, за деятельностью финансовых организаций, их крупных участников, банковских и страховых холдингов, организаций, входящих в банковский конгломерат и страховую группу, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, в порядке, установленном законами Республики Казахстан;

9) применяет к финансовым организациям и иным лицам, филиалам банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалам страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалам страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан ограниченные меры воздействия, меры надзорного реагирования, в том числе с использованием мотивированного суждения, санкции и иные меры, предусмотренные законами Республики Казахстан, по вопросам, входящим в его компетенцию;

9-1) применяет методы оценки рисков, возникающих в деятельности банков, банковских холдингов, банковских конгломератов, страховых (перестраховочных) организаций, страховых групп, страховых холдингов, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, организаций, осуществляющих брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг и (или) деятельность по управлению инвестиционным портфелем;

10) по согласованию с Правительством Республики Казахстан принимает решение о принудительном выкупе акций финансовых организаций в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан;

11) осуществляет контроль за деятельностью ликвидационных комиссий финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров нерезидентов Республики Казахстан в случаях, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан;

12) публикует в средствах массовой информации сведения о финансовых организациях, филиалах банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалах страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалах страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, коллекторских агентствах, кредитных бюро, операторах электронных торговых площадок по продаже банковских и микрофинансовых активов (за исключением сведений, составляющих служебную, коммерческую, банковскую или иную охраняемую законом тайну), в том числе информацию о мерах, принятых к ним;

12-1) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования);
12-2) исключен Законом РК от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).

13) применяет риск-ориентированный подход в рамках контроля и надзора за деятельностью банков, банковских конгломератов, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, страховых (перестраховочных) организаций, страховых групп, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, организаций, осуществляющих брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, деятельность по управлению инвестиционным портфелем, в том числе использует мотивированное суждение в случаях, предусмотренных пунктом 2 статьи 13-5 настоящего Закона;

14) вводит особый режим регулирования в отношении финансовых организаций и (или) иных юридических лиц и регулирует их деятельность в пределах компетенции;

15) устанавливает требования по созданию, эксплуатации и обеспечению информационной безопасности информационных систем уполномоченного органа, интегрируемых с информационными системами Национального Банка Республики Казахстан, которые не интегрируются с объектами информационно-коммуникационной инфраструктуры "электронного правительства";

16) осуществляет функции отраслевого центра информационной безопасности финансового рынка и финансовых организаций, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан;

17) проводит анализ информации об инцидентах информационной безопасности банков, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан и организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, включая сведения о нарушениях, сбоях в информационных системах;

18) самостоятельно и (или) совместно с иными государственными органами Республики Казахстан в рамках их компетенции, а также с организациями осуществляет развитие исламского финансирования с учетом международных стандартов исламских финансовых инструментов и исламских финансовых услуг;

19) осуществляет реализацию мер по оздоровлению банков второго уровня, в том числе финансируемых за счет средств Национального Банка Республики Казахстан и (или) его дочерних организаций, а также контроль за исполнением банками обязательств, принятых в рамках данных мер;

20) осуществляет реализацию программ рефинансирования ипотечных жилищных займов и ипотечных займов физических лиц, осуществляемых через дочерние организации Национального Банка Республики Казахстан, а также контроль за исполнением банками обязательств, принятых в рамках данных программ;

20-1) осуществляет в пределах компетенции контроль и надзор за соблюдением финансовыми организациями требований информационной безопасности;

21) осуществляет иные функции и полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

2. Уполномоченный орган вправе проводить проверки финансовых организаций и их аффилированных лиц, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, в том числе с привлечением аудиторских организаций, оценщиков и специалистов в области финансовых технологий с целью:

1) определения финансового состояния финансовых организаций и их аффилированных лиц, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан;

2) определения соответствия законодательству Республики Казахстан структуры управления и процедур принятия решений финансовыми организациями и их аффилированными лицами, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан;

3) определения аффилированных лиц финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан;

4) выявления и предупреждения нарушений прав потребителей финансовых услуг;

5) выявления и предупреждения неуполномоченной деятельности по предоставлению финансовых услуг или выпуску финансовых инструментов;

6) выявления и (или) предупреждения рисков, присущих информационным технологиям, при совершении финансовых операций;

7) оценки объективности определения стоимости финансовых инструментов.

2-1. Уполномоченный орган осуществляет в пределах своей компетенции контроль и надзор за соблюдением финансовыми организациями, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, Национальным оператором почты требований законодательства Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма.

2-2. Уполномоченный орган вправе иметь своего представителя в банках, филиалах банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалах страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, банковских холдингах, управляющих инвестиционным портфелем, страховых (перестраховочных) организациях, страховых холдингах, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат страхователям (застрахованным, выгодоприобретателям) в случае ликвидации страховых организаций (далее – представитель), в целях осуществления надзорных функций.

3. Помимо функций и полномочий, предусмотренных пунктами 1, 2, 2-1 и 2-2 настоящей статьи, уполномоченный орган осуществляет иные полномочия по государственному регулированию, контролю и надзору за финансовыми организациями, филиалами банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, банковскими и страховыми холдингами, банковскими конгломератами и страховыми группами с учетом особенностей, предусмотренных статьями 10 - 13 настоящего Закона, а также иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

4. Уполномоченный орган не вправе вмешиваться в деятельность финансовых организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.

5. Уполномоченный орган для целей предоставления Национальным Банком Республики Казахстан займа последней инстанции представляет в Национальный Банк Республики Казахстан следующие сведения:

1) заключение о целесообразности предоставления займа последней инстанции и соответствии банка требованиям, предусмотренным подпунктом 1) пункта 1 статьи 51-3 Закона Республики Казахстан "О Национальном Банке Республики Казахстан", для рассмотрения Правлением Национального Банка Республики Казахстан вопроса о предоставлении займа последней инстанции;

2) об определении активов банка, приемлемых для принятия Национальным Банком Республики Казахстан в качестве обеспечения по договору займа последней инстанции;

3) о текущем состоянии активов банка, принимаемых и (или) принятых в качестве обеспечения по договору займа последней инстанции;

4) перечень банков второго уровня для принятия решения о реализации активов, являющихся обеспечением по договору займа последней инстанции.

6. Отмена решений уполномоченного органа о лишении финансовой организации, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, филиала страхового брокера-нерезидента Республики Казахстан лицензии на проведение всех видов операций и деятельности, об отнесении банка к категории неплатежеспособных банков, отнесении филиала банка-нерезидента Республики Казахстан к категории неплатежеспособных филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, применении мер по урегулированию банка, отнесенного к категории неплатежеспособных банков, установлении режима консервации финансовой организации, а также решений временной администрации банка, страховой (перестраховочной) организации о проведении операции по передаче активов и обязательств банка, передаче страхового портфеля не влечет за собой изменения или прекращения правовых последствий, возникших в результате принятия указанных решений.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 11.06.2004 N 562; от 23.12.2005 N 107 (порядок введения в действие см. ст. 2 Закона N 107); от 31.01.2006 N 125; от 05.05.2006 N 139 (порядок введения в действие см. ст. 2 Закона РК N 139); от 19.02.2007 N 230 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 28.08.2009 N 192-IV (вводится в действие с 08.03.2010); от 19.03.2010 № 258-IV; от 15.07.2010 № 338-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.06.2013 № 106-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.05.2014 № 203-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.06.2014 № 206-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020); от 29.03.2016 № 479-V (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); от 03.07.2020 № 359-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 02.01.2021 № 399-VI (порядок введения в действие см. ст.2); от 14.07.2022 № 141-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9-1. Задача, функции, права и обязанности представителя

Сноска. Закон дополнен статьей 9-1 в соответствии с Законом РК от 15.07.2010 № 338-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); исключена Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 9-2. Дистанционный надзор

Сноска. Закон дополнен статьей 9-2 в соответствии с Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 9-3. Риск-ориентированный подход в рамках контроля и надзора

Сноска. Закон дополнен статьей 9-3 в соответствии с Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019); исключена Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 10. Особенности государственного регулирования, контроля и надзора за банковской деятельностью

Сноска. Заголовок статьи 10 в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

В целях осуществления государственного регулирования, контроля и надзора за банковской деятельностью уполномоченный орган:

1) определяет порядок выдачи и отказа в выдаче согласия на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга, разрешения на создание и приобретение банками и банковскими холдингами дочерней организации, а также разрешения на приобретение банками и банковскими холдингами значительного участия в капитале юридических лиц, выдает либо отказывает в выдаче указанных согласий и разрешений;

2) устанавливает минимальные размеры собственного капитала банков;

3) устанавливает требования по формированию резервного капитала банков;

4) утверждает пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты для банковских конгломератов;

5) (исключен - от 19 февраля 2007 года N 230)

6) устанавливает порядок классификации активов и условных обязательств и создания против них провизии. Порядок отнесения активов и условных обязательств к категории сомнительных и безнадежных определяется по согласованию с государственным органом, обеспечивающим налоговый контроль за исполнением налоговых обязательств перед государством;

7) ведет реестр банков, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан;

8) определяет порядок применения и принимает решение о применении к аффилированным лицам банка принудительных мер, предусмотренных законами Республики Казахстан;

9) принимает в случаях, установленных банковским законодательством Республики Казахстан, решение о консервации банка и назначает временную администрацию (временного управляющего банком);

9-1) в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан, принимает решение о создании и прекращении деятельности стабилизационного банка;

10) принимает в случаях, установленных законами Республики Казахстан, решение о лишении лицензии на проведение всех или отдельных операций, предусмотренных банковским законодательством Республики Казахстан, и назначает временную администрацию (временного администратора) банка, ликвидационную комиссию принудительно прекращающего деятельность филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

10-1) принимает в случаях, установленных законами Республики Казахстан, решение о завершении процедуры добровольного или принудительного прекращения деятельности филиала банка-нерезидента Республики Казахстан;

11) осуществляет иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 23.12.2005 N 107 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона N 107); от 05.05.2006 N 139 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона РК N 139); от 19.02.2007 N 230 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 11.07.2009 N 185-IV (вводится в действие с 30.08.2009); от 15.07.2010 № 337-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 15.07.2010 № 338-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 10-1. Задача, функции, права и обязанности представителя уполномоченного органа в банках

Сноска. Статья 10-1 исключена Законом РК от 15.07.2010 № 338-IV (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 11. Особенности государственного регулирования, контроля и надзора за страховой деятельностью

Сноска. Заголовок статьи 11 в редакции Закона РК от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

В целях осуществления государственного регулирования, контроля и надзора за страховой деятельностью уполномоченный орган:

1) определяет порядок выдачи и отказа в выдаче согласия на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника страховой (перестраховочной) организации и страхового холдинга, разрешения на создание и приобретение страховой (перестраховочной) организацией и страховым холдингом дочерней организации, а также разрешения на приобретение страховыми (перестраховочными) организациями и страховыми холдингами значительного участия в капитале юридических лиц, выдает указанные согласие и разрешение либо отказывает в их выдаче;

2) устанавливает требования к формированию страховыми (перестраховочными) организациями, филиалами страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан страховых резервов, методике расчета страховых резервов и их структуре;

3) исключен Законом РК от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

4) определяет порядок размещения и инвестирования активов страховыми (перестраховочными) организациями;

5) устанавливает требования к содержанию и порядку оформления страховых полисов;

6) определяет порядок и условия увеличения размера регулярных страховых выплат в период действия договоров аннуитета на основании актуарного заключения и требования к его содержанию;

7) определяет порядок и условия выдачи страховой организацией, осуществляющей деятельность по накопительному страхованию, займов своим страхователям;

8) определяет порядок учета страховой (перестраховочной) организацией, филиалом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан договоров страхования и перестрахования, в том числе исполненных страховой (перестраховочной) организацией, филиалом страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан с нарушением установленных (договорами или законодательством Республики Казахстан) сроков;

9) ведет реестр страховых (перестраховочных) организаций, страховых брокеров, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров-нерезидентов Республики Казахстан, актуариев;;

10) принимает в случаях, установленных законами Республики Казахстан, решение о лишении лицензии на право осуществления страховой (перестраховочной) деятельности и назначает временную администрацию (временного администратора) страховой (перестраховочной) организации, ликвидационную комиссию принудительно прекращающего деятельность филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

10-1) принимает в случаях, установленных законами Республики Казахстан, решение о завершении процедуры добровольного или принудительного прекращения деятельности филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

11) определяет порядок обязательного коллективного гарантирования страховых выплат по видам обязательного страхования;

12) осуществляет иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 05.05.2006 N 139 (порядок введения в действие см. ст.2 Закона РК N 139); от 19.02.2007 N 230 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 15.07.2010 № 337-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 16.12.2020); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 12. Особенности государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью субъектов рынка ценных бумаг и иных финансовых инструментов

Сноска. Заголовок статьи 12 в редакции Закона РК от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016).

В целях осуществления государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью субъектов рынка ценных бумаг и иных финансовых инструментов уполномоченный орган:

1) признает активы финансового рынка ценными бумагами;

1-1) осуществляет мониторинг эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг;

2) осуществляет государственную регистрацию выпусков негосударственных эмиссионных ценных бумаг, исламских ценных бумаг, производных ценных бумаг;

рассматривает и утверждает отчеты об итогах размещения акций, отчеты об обмене размещенных акций акционерного общества одного вида на акции данного акционерного общества другого вида, отчеты об итогах размещения или погашения исламских ценных бумаг и производных ценных бумаг;

производит аннулирование выпусков акций и облигаций;

3) определяет условия и порядок выпуска, размещения, обращения и погашения ценных бумаг, в том числе производных ценных бумаг;

4) устанавливает условия и порядок государственной регистрации выпусков ценных бумаг, в том числе производных ценных бумаг, рассмотрения отчетов об итогах их размещения, отчетов об итогах размещения или погашения исламских ценных бумаг и производных ценных бумаг, а также их аннулирования;

5)-7) (исключены - от 19 февраля 2007 года N 230)

8) определяет условия и порядок приостановления и возобновления размещения и обращения ценных бумаг и производных ценных бумаг;

9) ведет Государственный реестр ценных бумаг, электронный реестр лицензиара и реестр разрешений на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг;

9-1) определяет порядок выдачи и отказа в выдаче согласия на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника управляющего инвестиционным портфелем, требования к документам, представляемым для получения указанного согласия, выдает либо отказывает в выдаче такого согласия;

9-2) устанавливает минимальный размер уставного капитала профессиональных участников рынка ценных бумаг, порядок его формирования и состав;

9-3) утверждает пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты для профессиональных участников рынка ценных бумаг;

10) устанавливает условия и порядок осуществления профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг, в том числе требования к условиям и порядку совершения операций с ценными бумагами;

11) устанавливает порядок инвестирования управляющим инвестиционным портфелем и институциональными инвесторами;

11-1) устанавливает порядок ведения управляющим инвестиционным портфелем учета пенсионных накоплений за счет добровольных пенсионных взносов на индивидуальных пенсионных счетах вкладчиков (получателей);

11-2) выдает разрешение на проведение реорганизации добровольного накопительного пенсионного фонда;

12) устанавливает порядок осуществления деятельности организаторов торгов с ценными бумагами и профессиональных организаций;

13) осуществляет контроль за манипулированием ценами (курсами) ценных бумаг и иных финансовых инструментов, в том числе производных ценных бумаг и иностранных валют, заключением на рынке ценных бумаг сделок с использованием инсайдерской информации или информации, составляющей служебную, коммерческую, банковскую или иную охраняемую законом тайну;

14) осуществляет регулирование и контроль функционирования инвестиционных фондов в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

14-1) исключен Законом РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);

14-2) устанавливает требования по наличию системы управления рисками для профессиональных участников рынка ценных бумаг;

14-3) исключен Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие с 01.01.2019);

15) осуществляет иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2004 N 577; от 20.02.2006 N 127 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 19.02.2007 N 230 (порядок введения в действие см. ст. 2); от 15.07.2010 № 337-IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.06.2013 № 106-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 12.11.2015 № 391-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 02.07.2018 № 166-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.07.2018 № 168-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12-1. Мониторинг эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг

Сноска. Закон дополнен статьей 12-1 в соответствии с Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); исключена Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 12-2. Особенности государственного регулирования, контроля и надзора за микрофинансовой деятельностью

В целях осуществления государственного регулирования, контроля и надзора за микрофинансовой деятельностью уполномоченный орган:

1) утверждает правила лицензирования микрофинансовой деятельности, квалификационные требования на осуществление микрофинансовой деятельности и перечень документов, подтверждающих соответствие им;

2) ведет реестр организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность;

3) устанавливает минимальные размеры уставного и собственного капиталов организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность;

4) утверждает пруденциальные нормативы и иные обязательные к соблюдению нормы и лимиты для организаций, осуществляющих микрофинансовую деятельность;

5) утверждает правила осуществления классификации активов и условных обязательств по предоставленным микрокредитам и создания против них провизий (резервов) по согласованию с уполномоченным органом, осуществляющим руководство в сфере обеспечения поступлений налогов и других обязательных платежей в бюджет;

6) осуществляет иные функции, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Сноска. Закон дополнен статьей 12-2 в соответствии с Законом РК от 03.07.2020 № 359-VI (вводится в действие с 01.01.2021); с изменениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 01.01.2021).

Статья 13. Особенности государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью единого накопительного пенсионного фонда и добровольного накопительного пенсионного фонда

В целях осуществления государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью единого накопительного пенсионного фонда и добровольного накопительного пенсионного фонда уполномоченный орган:

1) устанавливает требования к руководящим работникам единого накопительного пенсионного фонда и добровольного накопительного пенсионного фонда;

2) устанавливает порядок ведения учета пенсионных накоплений за счет обязательных пенсионных взносов, обязательных профессиональных пенсионных взносов на индивидуальных пенсионных счетах вкладчиков (получателей);

3) устанавливает порядок перевода добровольных пенсионных накоплений вкладчиков в единый накопительный пенсионный фонд в случае лишения лицензии на управление инвестиционным портфелем с правом привлечения добровольных пенсионных взносов;

4) определяет порядок формирования системы управления рисками и внутреннего контроля;

5) осуществляет иные функции в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 13 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 106-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 13-1. Особенности порядка организации и проведения проверок финансовых организаций и их аффилиированных лиц, юридических лиц, осуществляющих деятельность на рынке ценных бумаг, эмитентов ценных бумаг, кредитных бюро, ликвидационных комиссий банков, страховых (перестраховочных) организаций, накопительных пенсионных фондов

Сноска. Статья 13-1 исключена Законом РК от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 13-2. Полномочия в области аудита иной информации в сфере финансового рынка

Уполномоченный орган:

1) требует проведения аудита иной информации банка, страховой (перестраховочной) организации, филиала банка – нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации – нерезидента Республики Казахстан, профессионального участника рынка ценных бумаг;

2) устанавливает по согласованию с уполномоченным государственным органом, осуществляющим государственное регулирование в области аудиторской деятельности и контроль за деятельностью аудиторских и профессиональных аудиторских организаций, перечень вопросов, подлежащих проверке в рамках аудита иной информации, требования к содержанию, срокам представления аудиторской организацией аудиторского заключения по аудиту иной информации, требования к аудиторам в составе аудиторской организации, привлекаемой к аудиту иной информации.

Сноска. Закон дополнен статьей 13-2 в соответствии с Законом РК от 02.07.2018 № 168-VІ (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 13-3. Цели введения и общие условия осуществления деятельности в рамках особого режима регулирования

1. Особый режим регулирования представляет собой совокупность специальных условий осуществления деятельности в финансовой сфере, деятельности, связанной с концентрацией финансовых ресурсов и (или) с платежными услугами, устанавливаемых уполномоченным органом.

2. Особый режим регулирования направлен на достижение следующих целей:

1) повышение конкуренции на рынке финансовых услуг и инвестиционной привлекательности финансового рынка;

2) внедрение новых услуг и развитие финансового рынка для повышения степени удовлетворенности и соответствия интересам потребителей, субъектов предпринимательства и государства;

3) формирование оптимального регулирования и надзора финансового рынка и финансовых организаций, обеспечение финансовой стабильности и защиты интересов потребителей.

3. Принципами особого режима регулирования являются:

1) обеспечение равенства условий участия в рамках особого режима регулирования;

2) соблюдение участниками особого режима регулирования прав и интересов потребителей.

4. Особый режим регулирования вводится решением Правления уполномоченного органа, в котором указываются виды деятельности (услуги, продукты) в финансовой сфере, деятельности, связанной с концентрацией финансовых ресурсов и (или) с платежными услугами, специальные условия их осуществления в рамках особого режима регулирования, перечень участников, порядок и условия применения к участникам особого режима регулирования требований законодательства Республики Казахстан.

Введение особого режима регулирования в отношении деятельности, связанной с платежными услугами, осуществляется решением Правления уполномоченного органа по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан.

Общий срок особого режима регулирования не превышает пяти лет.

5. Особый режим регулирования прекращает свое действие после истечения срока, на который он был введен.

6. Порядок введения и отмены особого режима регулирования, осуществления деятельности в рамках особого режима регулирования утверждается нормативным правовым актом уполномоченного органа.

Сноска. Закон дополнен статьей 13-3 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); с изменением, внесенным Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13-4. Осуществление деятельности в рамках особого режима регулирования

1. Участниками особого режима регулирования могут быть финансовые организации и (или) иные юридические лица, осуществляющие деятельность в финансовой сфере, деятельность, связанную с концентрацией финансовых ресурсов и (или) с платежными услугами (далее – участники особого режима регулирования).

2. Деятельность участника особого режима регулирования осуществляется в соответствии с договором об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования, заключаемым с уполномоченным органом.

Договор об осуществлении деятельности, связанной с платежными услугами, в рамках особого режима регулирования заключается между участником особого режима регулирования, уполномоченным органом и Национальным Банком Республики Казахстан.

Типовой договор об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования утверждается уполномоченным органом.

Типовой договор об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования должен содержать условие, в соответствии с которым участник особого режима регулирования обязан уведомлять потребителей услуг об осуществлении им деятельности в рамках особого режима регулирования.

3. Критерии отбора и порядок рассмотрения документов для заключения договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования утверждаются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

4. Уполномоченный орган отказывает лицу, желающему стать участником особого режима регулирования, в заключении договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования в случаях несоответствия заявленного вида деятельности целям введения особого режима регулирования, несоответствия лица, желающего стать участником особого режима регулирования, критериям отбора и (или) несоответствия представленных документов требованиям, установленным нормативным правовым актом уполномоченного органа.

5. Действие договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования прекращается:

1) при прекращении действия особого режима регулирования в связи с истечением срока, на который он был введен, либо его отмене;

2) при истечении срока или досрочном расторжении договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования;

3) в иных случаях, предусмотренных гражданским законодательством Республики Казахстан или договором об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования.

6. Уполномоченный орган вправе расторгнуть в одностороннем порядке договор об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования в случае неисполнения участником особого режима регулирования предусмотренных договором обязательств, а также в случае, если участник особого режима регулирования перестал соответствовать условиям, установленным нормативным правовым актом уполномоченного органа.

Уполномоченный орган уведомляет участника особого режима регулирования о неисполнении обязательств, определенных договором об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования, и необходимости устранения нарушений в срок не более шестидесяти рабочих дней со дня уведомления.

Участник особого режима регулирования в срок не более пяти рабочих дней со дня получения уведомления уполномоченного органа разрабатывает и представляет в уполномоченный орган план мероприятий по устранению выявленных нарушений и (или) причин, а также условий, способствовавших их совершению. В плане мероприятий указываются перечень запланированных мероприятий, сроки их осуществления, а также ответственные должностные лица.

В случае одобрения уполномоченным органом плана мероприятий участник особого режима регулирования приступает к его реализации и представляет в уполномоченный орган отчет о выполнении мероприятий в сроки, установленные уполномоченным органом.

При несогласии уполномоченного органа с планом мероприятий участник особого режима регулирования устраняет замечания уполномоченного органа.

В случае неодобрения плана мероприятий и (или) непринятия участником особого режима регулирования мер по устранению указанных замечаний уполномоченный орган уведомляет участника особого режима регулирования о расторжении договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования в одностороннем порядке.

7. После прекращения действия договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования лицо, ранее являвшееся участником особого режима регулирования, обязано незамедлительно прекратить деятельность, осуществляемую в рамках особого режима регулирования, подлежащую лицензированию или в отношении которой действует разрешительный порядок в соответствии с законами Республики Казахстан, а также исполнить обязательства перед своими клиентами в порядке и сроки, установленные нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

8. Осуществление деятельности, подлежащей лицензированию или в отношении которой действует разрешительный порядок в соответствии с законами Республики Казахстан, после прекращения действия договора об осуществлении деятельности в рамках особого режима регулирования является незаконным и влечет за собой ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

9. Полномочия уполномоченного органа, предусмотренные пунктами 4 и 6 настоящей статьи, в отношении деятельности, связанной с платежными услугами, осуществляются по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан.

Сноска. Закон дополнен статьей 13-4 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 13-5. Полномочия уполномоченного органа по использованию мотивированного суждения

1. Уполномоченный орган вправе использовать мотивированное суждение в отношении:

1) банков, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, банковских холдингов, крупных участников банка, страховых (перестраховочных) организаций, страховых холдингов, крупных участников страховой (перестраховочной) организации, страховых групп и (или) организаций, входящих в состав страховых групп, страховых брокеров, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, актуариев, имеющих лицензию на осуществление актуарной деятельности на страховом рынке, профессиональных участников рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность), крупных участников управляющих инвестиционным портфелем;

2) руководящих работников, кандидатов на должности руководящих работников банка, банковского холдинга, страховой (перестраховочной) организации, страхового холдинга, страхового брокера, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, профессионального участника рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность).

2. Под мотивированным суждением понимается обоснованное профессиональное мнение коллегиального органа уполномоченного органа, которое является основанием для применения мер надзорного реагирования, установленных законами Республики Казахстан, а также для принятия решений в иных случаях, предусмотренных настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Уполномоченный орган вправе использовать мотивированное суждение в случаях:

1) оценки деловой репутации на предмет наличия либо отсутствия безупречной деловой репутации, а также оценки финансового положения на предмет наличия либо отсутствия неустойчивого финансового положения при выдаче (отказе в выдаче) разрешения на открытие банка, страховой (перестраховочной) организации, согласия на приобретение статуса крупного участника банка, банковского холдинга, крупного участника страховой (перестраховочной) организации, страхового холдинга, крупного участника управляющего инвестиционным портфелем, разрешения на значительное участие банка и (или) банковского холдинга, страховой (перестраховочной) организации и (или) страхового холдинга в капиталах организаций, разрешения на создание или приобретение дочерней организации банком и (или) банковским холдингом, страховой (перестраховочной) организацией и (или) страховым холдингом, а также согласия на назначение (избрание) на должность руководящего работника банка, банковского холдинга, страховой (перестраховочной) организации, страхового холдинга, страхового брокера, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, профессионального участника рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность), при уведомлении банком, банковским холдингом, страховой (перестраховочной) организацией, страховым холдингом, страховым брокером, организацией, гарантирующей осуществление страховых выплат, профессиональным участником рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность) и организацией, осуществляющей отдельные виды банковских операций, о назначении (избрании) руководящих работников, выдаче лицензий на проведение банковских или иных операций, на осуществление страховой (перестраховочной) деятельности, на осуществление деятельности страхового брокера, на осуществление деятельности на рынке ценных бумаг;

1-1) оценки деловой репутации на предмет наличия либо отсутствия безупречной деловой репутации руководящих работников банка, банковского холдинга, страховой (перестраховочной) организации, страхового холдинга, страхового брокера, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, профессионального участника рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность) в период осуществления ими своих обязанностей или в период действия выданного согласия на назначение (избрание) на должность руководящего работника банка, банковского холдинга, страховой (перестраховочной) организации, страхового холдинга, страхового брокера, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, профессионального участника рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность;

2) определения лиц, которые признаются лицами, связанными особыми отношениями с банком, страховой (перестраховочной) организацией, установления фактов предоставления банком, страховой (перестраховочной) организацией льготных условий лицам, связанным с ними особыми отношениями, а также отнесения сделок, совершенных банком, страховой (перестраховочной) организацией, к сделкам с льготными условиями;

3) оценки качества системы управления рисками и внутреннего контроля в банке и банковском конгломерате, страховой (перестраховочной) организации и страховой группе, профессиональном участнике рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность) на предмет наличия и реализации эффективных внутренних политик и процедур, соответствующих характеру, масштабам и сложности деятельности, а также размерам банка, банковского конгломерата, страховой (перестраховочной) организации, страховой группы, профессионального участника рынка ценных бумаг;

4) оценки адекватности провизий (резервов) банка, страховой (перестраховочной) организации, профессионального участника рынка ценных бумаг (за исключением организаций, осуществляющих трансфер-агентскую деятельность), страховых резервов, рассчитанных актуарием, имеющим лицензию на осуществление актуарной деятельности на страховом рынке, в том числе на предмет соответствия методик по их формированию рискам банка, страховой (перестраховочной) организации, профессионального участника рынка ценных бумаг, а также достоверности используемой для их формирования информации.

5) определения лиц, которые являются (совместно являются) крупными участниками банка, страховой (перестраховочной) организации, банковскими, страховыми холдингами.

3. Состав коллегиального органа уполномоченного органа, указанного в части первой пункта 2 настоящей статьи, утверждается Правлением уполномоченного органа из числа заместителей Председателя уполномоченного органа, руководителей структурных подразделений уполномоченного органа. Заседания коллегиального органа уполномоченного органа ведет один из заместителей Председателя уполномоченного органа.

Мотивированное суждение используется уполномоченным органом с соблюдением принципов законности, обоснованности, объективности и единообразного подхода.

Мотивированное суждение основывается на информации, полученной в рамках осуществления уполномоченным органом контроля и надзора за деятельностью лиц, указанных в подпункте 1) пункта 1 настоящей статьи, и иной информации, полученной от физических и юридических лиц, международных организаций, государственных органов, в том числе иностранных надзорных органов и организаций, иных доступных источников и являющейся существенной для формирования мотивированного суждения.

При формировании мотивированного суждения уполномоченным органом принимаются во внимание пояснения лиц, указанных в пункте 1 настоящей статьи, при их наличии.

Проект мотивированного суждения направляется лицу, указанному в пункте 1 настоящей статьи. Лицо, указанное в пункте 1 настоящей статьи, в течение пяти рабочих дней должно представить в уполномоченный орган мотивированный ответ о согласии либо несогласии с проектом мотивированного суждения. Непредставление лицом, указанным в пункте 1 настоящей статьи, мотивированного ответа в установленный срок считается согласием с проектом мотивированного суждения.

По результатам рассмотрения мотивированного ответа о несогласии с проектом мотивированного суждения в случае его представления лицом, указанным в пункте 1 настоящей статьи, уполномоченный орган определяет необходимость вынесения проекта мотивированного суждения на рассмотрение коллегиального органа уполномоченного органа.

4. В случае несогласия с мерой надзорного реагирования, примененной уполномоченным органом на основании мотивированного суждения, лицо, указанное в пункте 1 настоящей статьи, в течение десяти рабочих дней со дня применения меры надзорного реагирования вправе представить свои возражения в уполномоченный орган в письменном виде.

Возражения в отношении применения меры надзорного реагирования рассматриваются на совещании с участием Председателя уполномоченного органа либо выносятся на рассмотрение Правления уполномоченного органа по предложению Председателя уполномоченного органа. В случае, если мера надзорного реагирования, примененная на основании мотивированного суждения, может привести к снижению пруденциальных нормативов и иных обязательных к соблюдению норм и лимитов ниже установленных значений, полученные возражения рассматриваются Правлением уполномоченного органа. Представители лица, указанного в пункте 1 настоящей статьи, вправе участвовать в рассмотрении возражений.

Возражения должны быть рассмотрены в течение десяти рабочих дней со дня их поступления. Срок рассмотрения возражений может быть продлен один раз на срок не более десяти рабочих дней.

По результатам рассмотрения возражений лица, указанного в пункте 1 настоящей статьи, уполномоченным органом направляется письменное уведомление об обоснованном несогласии с возражениями либо отмене меры надзорного реагирования, примененной уполномоченным органом.

Мера надзорного реагирования, примененная на основании мотивированного суждения, вступает в силу по истечении срока, указанного в части первой настоящего пункта, либо со дня направления лицу, указанному в пункте 1 настоящей статьи, письменного уведомления об обоснованном несогласии с возражениями в случае их представления.

Лицо, указанное в пункте 1 настоящей статьи, вправе обжаловать меру надзорного реагирования, примененную на основании мотивированного суждения, в судебном порядке.

Уполномоченный орган несет ответственность за признанные незаконными решения, принятые на основании мотивированного суждения, в соответствии с Гражданским кодексом Республики Казахстан.

5. Уполномоченный орган публикует с учетом требований по конфиденциальности обобщенную практику применения мер надзорного реагирования с использованием мотивированного суждения.

6. Порядок формирования и использования мотивированного суждения определяется нормативным правовым актом уполномоченного органа.

7. Требования настоящей статьи распространяются на филиалы банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан.

Сноска. Закон дополнен статьей 13-5 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст. 2); с изменениями, внесенными Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13-6. Полномочия в области обеспечения информационной безопасности финансовых организаций

В целях обеспечения информационной безопасности финансовых организаций уполномоченный орган по соответствующим направлениям:

1) утверждает порядок оценки уровня защищенности от угроз информационной безопасности;

2) утверждает методику оценки рисков информационной безопасности, включая порядок ранжирования финансовых организаций по степени подверженности рискам информационной безопасности;

3) утверждает требования к компетенциям руководителей и работников подразделений информационной безопасности, включая требования по повышению квалификации лиц, ответственных за обеспечение информационной безопасности;

4) утверждает требования к службам реагирования на инциденты информационной безопасности, проведению внутренних расследований инцидентов информационной безопасности;

5) осуществляет иные функции и полномочия, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Требования настоящей статьи распространяются на филиалы банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 13-6 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2021).

Статья 14. Полномочия по получению и предоставлению информации

В целях обеспечения качественного и своевременного выполнения возложенных на уполномоченный орган функций государственного регулирования, контроля и надзора финансового рынка и финансовых организаций, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, реализации требований настоящего Закона и иных законов Республики Казахстан уполномоченный орган вправе безвозмездно получать от любых физических и юридических лиц, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, а также государственных органов необходимую информацию, в том числе сведения, составляющие служебную, коммерческую, банковскую и иную охраняемую законом тайну. При этом полученная информация не подлежит разглашению.

Уполномоченный орган предоставляет полученную информацию, указанную в части первой настоящей статьи, Национальному Банку Республики Казахстан, в том числе путем обеспечения ему доступа к информационным системам уполномоченного органа.

Государственные органы, финансовые и иные организации, их ассоциации (союзы), а также физические лица, филиалы банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан обязаны предоставлять по запросу уполномоченного органа документы, отчетность, включая финансовую, и в случае необходимости иную дополнительную информацию, необходимые для выполнения уполномоченным органом своих функций.

Работники уполномоченного органа несут ответственность за разглашение сведений, полученных в ходе осуществления ими контрольных и надзорных функций, составляющих служебную, коммерческую, банковскую или иную охраняемую законом тайну, в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 14 в редакции Закона РК от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 14-1. Взаимодействие уполномоченного органа с Национальным Банком Республики Казахстан и Правительством Республики Казахстан по вопросам стабильности финансовой системы

Уполномоченный орган взаимодействует с Национальным Банком Республики Казахстан и Правительством Республики Казахстан по вопросам стабильности финансовой системы посредством:

1) информирования друг друга о предполагаемых действиях и достигнутых результатах, имеющих общегосударственное значение;

2) совместной оценки факторов риска для финансовой стабильности;

3) разработки, принятия и реализации комплекса согласованных решений в целях минимизации системного риска, предотвращения возникновения финансового кризиса и минимизации его последствий;

4) заключения соглашения по вопросам финансовой стабильности.

Сноска. Закон дополнен статьей 14-1 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 15. Взаимодействие уполномоченного органа с другими государственными органами Республики Казахстан и органами других государств, осуществляющими регулирование, контроль и надзор финансовых рынков и финансовых организаций

Сноска. Заголовок статьи 15 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

1. Уполномоченный орган в пределах предоставленных ему законодательными актами Республики Казахстан полномочий не зависим в своей деятельности. Государственные органы не вправе вмешиваться в деятельность уполномоченного органа по реализации его законодательно закрепленных полномочий, за исключением случаев, предусмотренных законодательными актами Республики Казахстан.

2. Уполномоченный орган координирует свою деятельность с другими государственными органами в пределах компетенции, предусмотренной законодательством Республики Казахстан.

Уполномоченный орган предоставляет информацию, полученную в соответствии с международными договорами Республики Казахстан, другим государственным органам Республики Казахстан, а так же организациям, указанным в пункте 4 настоящей статьи, на условиях, предусмотренных настоящей статьей.

Уполномоченный орган предоставляет информацию, полученную в соответствии с международными договорами Республики Казахстан, договорами, предусматривающими обмен конфиденциальной информацией, другим государственным органам Республики Казахстан только с согласия стороны, предоставившей ему такую информацию.

3. Исключен Законом РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

4. Уполномоченный орган сотрудничает с контрольными и надзорными органами других государств, международными и иными организациями и вправе обмениваться с соблюдением конфиденциальности информацией, составляющей коммерческую тайну на рынке ценных бумаг, банковскую тайну, тайну страхования или иную охраняемую законом тайну, необходимой для осуществления контрольных и надзорных функций, на основании и в соответствии с международным договором Республики Казахстан, договором, предусматривающим обмен конфиденциальной информацией.

Под иными организациями, указанными в части первой настоящего пункта, понимаются Комитет Международного финансового центра "Астана" по регулированию финансовых услуг, объединения центральных банков, контрольных и надзорных органов других государств, созданные с целью выработки единых стандартов регулирования деятельности банковского сектора, рынка ценных бумаг и страхового рынка.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2011 № 524-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 05.07.2012 № 30-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 422-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2-1. Порядок организации и осуществления контроля и надзора за финансовым рынком и финансовыми организациями и в области финансового законодательства Республики Казахстан

Сноска. Закон дополнен главой 2-1 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 15-1. Контроль и надзор за финансовым рынком и финансовыми организациями и в области финансового законодательства Республики Казахстан

1. Контроль и надзор за финансовым рынком и финансовыми организациями и в области финансового законодательства Республики Казахстан осуществляются уполномоченным органом и Национальным Банком Республики Казахстан (далее в целях настоящей главы – органы контроля и надзора) в пределах их компетенции.

Контроль и надзор в области финансового законодательства Республики Казахстан предусматривают осуществление органами контроля и надзора в пределах компетенции контроля и надзора за соблюдением финансовыми организациями, их филиалами и аффилированными лицами, Банком Развития Казахстана, Экспортно-кредитным агентством Казахстана, юридическими лицами, осуществляющими деятельность на рынке ценных бумаг, иными субъектами рынка ценных бумаг, эмитентами ценных бумаг, кредитными бюро, операторами электронных торговых площадок по продаже банковских и микрофинансовых активов, банковскими холдингами, банковскими конгломератами, крупными участниками банков, страховыми холдингами, страховыми группами, крупными участниками страховых (перестраховочных) организаций, организацией, гарантирующей осуществление страховых выплат, актуариями, имеющими лицензию на осуществление актуарной деятельности на страховом рынке, специальными финансовыми компаниями, исламскими специальными финансовыми компаниями, инвестиционными фондами, крупными участниками управляющих инвестиционным портфелем, лицами, обладающими признаками крупного участника банка, страховой (перестраховочной) организации, управляющего инвестиционным портфелем, банковского холдинга, страхового холдинга, профессиональными организациями, коллекторскими агентствами, участниками платежной системы, операторами и операционными центрами платежных систем, в том числе любым иным лицом, уполномоченным по договору с ними оказывать услуги для функционирования платежной системы, поставщиками платежных услуг, в том числе любым иным лицом, уполномоченным по договору с ними осуществлять функции по оказанию платежных услуг, платежными организациями, а также лицами, осуществляющими валютные операции, временными администрациями (временными администраторами), ликвидационными комиссиями банков, страховых (перестраховочных) организаций, филиалами банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, ликвидационными комиссиями филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан, филиалами страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан (далее – проверяемый субъект) требований, установленных банковским, валютным законодательством Республики Казахстан, законодательством Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, платежах и платежных системах, социальной защите, рынке ценных бумаг, бухгалтерском учете и финансовой отчетности, кредитных бюро и формировании кредитных историй, почте, Банке Развития Казахстана, микрофинансовой деятельности, коллекторской деятельности, Фонде гарантирования страховых выплат, противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, об акционерных обществах, инвестиционных и венчурных фондах, настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан, а также правилами автоматизации ведения бухгалтерского учета, утвержденными Национальным Банком Республики Казахстан, нормативными правовыми актами уполномоченного органа, регулирующими отношения, связанные с осуществлением деятельности оператора электронной торговой площадки по продаже банковских и микрофинансовых активов и функционированием электронной торговой площадки по продаже банковских и микрофинансовых активов, выявление нарушений прав и законных интересов потребителей финансовых услуг, нарушений, представляющих угрозу национальной и экономической безопасности Республики Казахстан, стабильности ее финансовой системы, выявление недостатков и (или) рисков в деятельности финансовых организаций, банковских конгломератов и (или) страховых групп.

2. По результатам контроля орган контроля и надзора в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан и в случае выявления в ходе осуществления своих контрольных функций нарушений проверяемыми субъектами требований законодательства Республики Казахстан, недостатков и (или) рисков в деятельности финансовых организаций, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, банковских конгломератов и (или) страховых групп возбуждает административное производство либо применяет иные меры, в том числе правоограничительные меры, предусмотренные законами Республики Казахстан.

По результатам надзора орган контроля и надзора в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан и в случае выявления в ходе осуществления своих надзорных функций нарушений проверяемыми субъектами требований законодательства Республики Казахстан, недостатков и (или) рисков в деятельности финансовых организаций, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, банковских конгломератов и (или) страховых групп применяет предусмотренные законами Республики Казахстан меры, в том числе правоограничительные меры, без возбуждения административного производства.

3. Орган контроля и надзора осуществляет контроль и надзор в формах проведения проверки и иных формах в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15-1 с изменениями, внесенными законами РК от 02.01.2021 № 399-VI (порядок введения в действие см. ст.2); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 23.01.2024 № 54-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-2. Виды проверок

1. Орган контроля и надзора в пределах компетенции проводит самостоятельно либо с привлечением других государственных органов и (или) организаций проверки на основе оценки степени риска, внеплановые и документальные проверки деятельности проверяемых субъектов комплексно либо выборочно по отдельным вопросам их деятельности.

2. Проверкой на основе оценки степени риска является проверка, осуществляемая в пределах компетенции органом контроля и надзора с выездом к проверяемому субъекту и назначаемая на основе оценки степени риска в отношении проверяемого субъекта.

Проверка субъекта на основе оценки степени риска осуществляется в пределах компетенции органом контроля и надзора не чаще одного раза в год.

Перечень субъектов, подлежащих проверке, составляется в пределах компетенции органом контроля и надзора на полугодовой основе с учетом оценки рисков, связанных с деятельностью проверяемых субъектов.

Перечень субъектов, подлежащих проверке на основе оценки степени риска, утверждается в пределах компетенции руководителем органа контроля и надзора либо иными уполномоченными должностными лицами на основании соответствующего приказа руководителя органа контроля и надзора.

3. Внеплановая проверка осуществляется в пределах компетенции органом контроля и надзора с выездом к проверяемому субъекту в следующих случаях:

1) в связи с поступлением обращений физических и юридических лиц и запросов государственных органов, представляемых в установленном законодательством Республики Казахстан порядке, а также поступлением иной информации о нарушениях законодательства Республики Казахстан;

2) в случае выявления в рамках выполнения контрольных и надзорных функций нарушений требований законодательства Республики Казахстан либо недостатков и (или) рисков, которые могут привести к созданию положения, угрожающего стабильному функционированию финансовой организации, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, филиала страхового брокера-нерезидента Республики Казахстан, банковского конгломерата, страховой группы и (или) интересам их клиентов;

3) при наличии угрозы национальной и экономической безопасности Республики Казахстан, стабильности ее финансовой системы;

4) в целях контроля за устранением выявленных предыдущей проверкой нарушений требований законодательства Республики Казахстан;

5) в случае отнесения банка к категории банков с неустойчивым финансовым положением, создающим угрозу интересам его депозиторов и кредиторов и (или) угрозу стабильности финансовой системы, и (или) отнесения банка к категории неплатежеспособных банков;

6) в случае отнесения филиала банка-нерезидента Республики Казахстан к категории филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан с неустойчивым финансовым положением, создающим угрозу интересам его депозиторов и кредиторов и (или) угрозу стабильности финансовой системы.

Внеплановая проверка может охватывать одновременно деятельность нескольких субъектов по вопросам соблюдения ими отдельных требований законодательства Республики Казахстан.

4. Документальная проверка осуществляется в пределах компетенции органом контроля и надзора без выезда к проверяемому субъекту в форме запроса документов и информации при выявлении признаков нарушений требований законодательства Республики Казахстан в процессе анализа административных данных либо в связи с поступлением обращений физических, юридических лиц и государственных органов и иной информации, требующей проверки соблюдения законодательства Республики Казахстан, по вопросам, относящимся к компетенции органа контроля и надзора.

Сноска. Статья 15-2 с изменениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 15-3. Общий порядок организации и проведения проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки

1. Проверка на основе оценки степени риска и внеплановая проверка проводятся в пределах компетенции органом контроля и надзора на основании акта о назначении проверки, утвержденного заместителем руководителя органа контроля и надзора, руководителями территориальных подразделений органа контроля и надзора либо иными уполномоченными должностными лицами на основании соответствующего приказа.

В случаях назначения проверки на основе оценки степени риска или внеплановой проверки акты о назначении проверки регистрируются в журнале регистрации актов о назначении проверки. Подразделениями органов контроля и надзора в пределах компетенции ведутся отдельные журналы регистрации актов о назначении проверки.

Орган контроля и надзора в пределах компетенции регистрирует акт о назначении проверки в уполномоченном органе по правовой статистике и специальным учетам не позднее двух рабочих дней после начала проверки.

В акте о назначении проверки указываются:

1) номер и дата акта;

2) фамилия, инициалы и должность проверяющих работников, а также лиц, на которых возложено руководство проверкой;

3) наименование проверяемого субъекта, в отношении которого назначено проведение проверки, его место нахождения;

4) вид проверки;

5) вопросы, подлежащие проверке;

6) срок проведения проверки;

7) проверяемый период.

2. Началом проведения проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки считается дата вручения руководителю (его заместителю) проверяемого субъекта копии акта о назначении проверки. После вручения проверяемому субъекту копии акта о назначении проверки на его оригинале ставится отметка о получении и ознакомлении с актом о назначении проверки.

В случае отказа в принятии акта о назначении проверки или воспрепятствования доступу должностных лиц органа контроля и надзора, осуществляющих проверку, к материалам, необходимым для проведения проверки, составляется соответствующий акт, который подписывается должностным лицом органа контроля и надзора, осуществляющим проверку. При отказе работника проверяемого субъекта в принятии акта о назначении проверки в нем производится соответствующая запись. Отказ от получения акта о назначении проверки не является основанием для отмены проверки. В случаях отказа проверяемого субъекта в предоставлении документов, информации в сроки, указанные в запросах проверяющей группы, невыполнения условий настоящей статьи, повлекших невозможность проведения проверки в установленные сроки, проверка считается несостоявшейся по решению руководителя проверки по согласованию с должностным лицом, уполномоченным на утверждение акта о назначении проверки.

При вручении копии акта о назначении проверки работнику проверяемого субъекта либо его учредителю (одному из учредителей) копия акта о назначении проверки с отметкой о получении его руководителем (его заместителем) проверяемого субъекта должна быть представлена должностным лицам органа контроля и надзора в течение двух рабочих дней с даты вручения акта о назначении проверки.

В случае невозможности вручения копии акта о назначении проверки работнику проверяемого субъекта либо его учредителю (одному из учредителей) она направляется по почте заказным письмом с уведомлением по месту регистрации проверяемого субъекта и (или) его руководителя (его заместителя). При возврате письма и невозможности вручения акта о назначении проверки в сроки, установленные для ее проведения, проверка считается несостоявшейся. При этом руководитель проверки письменно уведомляет об этом должностное лицо, уполномоченное на утверждение акта о назначении проверки.

3. Проверяемый субъект не позднее следующего дня после начала проверки представляет письмо на имя руководителя проверки или проверяющего работника органа контроля и надзора, содержащее данные о:

1) руководителе, ответственном за обеспечение проведения проверки, а также за ознакомление и подписание акта об окончании проверки, промежуточного акта и (или) акта о результатах проверки, и лице, его замещающем;

2) специалистах проверяемого субъекта, ответственных за подготовку необходимых документов (сведений), своевременную их передачу проверяющим работникам и (или) получение промежуточных актов от проверяющих работников.

4. Срок проведения проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки не должен превышать тридцать рабочих дней. В связи со значительным объемом проверки срок проведения проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки может быть продлен на основании дополнительного акта о продлении проверки, утвержденного заместителем руководителя органа контроля и надзора, руководителями территориальных подразделений органа контроля и надзора либо иными уполномоченными должностными лицами на основании соответствующего приказа, только один раз на срок не более тридцати рабочих дней, а в отношении банка, филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, отнесенных к категории банков, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан с неустойчивым финансовым положением, создающим угрозу интересам его депозиторов и кредиторов и (или) угрозу стабильности финансовой системы, либо к категории неплатежеспособных банков, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, – на срок более тридцати рабочих дней.

5. Проверяемый субъект обязан предоставить проверяющим работникам разрешение на вход в свои административные здания (в том числе в праздничные и выходные дни), отдельное помещение для работы, оборудованное оргтехникой и междугородной связью, обеспечить доступ к информации, касающейся деятельности проверяемого субъекта, в том числе к автоматизированным системам и базам данных в режиме реального времени без возможности исправления данных (в режиме просмотра с возможностью выведения данных на бумажный носитель), предоставить проверяющим работникам возможность снятия копий необходимых документов, в том числе в электронном виде, а также обеспечить представление объяснений (устных и письменных) на вопросы проверяющих работников и оказать проверяющим работникам содействие в своевременном завершении проверки.

Требования части первой настоящего пункта в части обязанности предоставления отдельного помещения для работы, оборудованного оргтехникой и междугородной связью, не распространяются на проверяемые субъекты, являющиеся субъектами малого предпринимательства.

6. Проверяющие работники направляют письменные запросы руководителю проверяемого субъекта, руководителю, ответственному за обеспечение проведения проверки, либо иному уполномоченному работнику проверяемого субъекта, которые подлежат исполнению в указанные сроки.

Проверяемый субъект обязан в день получения запроса от проверяющих работников либо в сроки, установленные в запросе, представить все необходимые сведения и документы, в том числе их копии, для приобщения к материалам проверки.

7. При замене проверяющего работника (изменении состава проверяющей группы) оформляется дополнительный акт, в котором указываются номер и дата ранее составленного акта о назначении проверки и основания замены проверяющего работника (изменения состава проверяющей группы).

8. Датой окончания проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки считается дата вручения проверяемому субъекту акта об окончании проверки. Акт об окончании проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки подписывается руководителем проверки и его непосредственным руководителем и вручается проверяемому субъекту не позднее окончания срока проведения проверки, указанного в акте о назначении проверки.

Сноска. Статья 15-3 с изменениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 15-4. Особенности проведения документальной проверки

1. Документальная проверка не требует оформления акта о ее назначении.

2. При документальной проверке в целях выяснения дополнительных обстоятельств в адрес проверяемого субъекта направляется подписанный уполномоченным должностным лицом запрос, где указываются:

1) наименование проверяемого субъекта, его место нахождения;

2) основание документальной проверки;

3) перечень документов, которые проверяемый субъект обязан представить в орган контроля и надзора;

4) срок представления запрашиваемых материалов;

5) сведения, требующие пояснений со стороны проверяемого субъекта, при необходимости.

3. Проверяемый субъект представляет запрошенные документы и пояснения не позднее пятнадцати рабочих дней с даты получения запроса, если иное не установлено в запросе.

4. Завершением документальной проверки является дата подписания уполномоченным должностным лицом заключения о ее результатах, не требующего подписания со стороны проверяемого субъекта.

Статья 15-5. Иные вопросы проверок

1. Проверяющими работниками органа контроля и надзора при необходимости составляются промежуточные акты, которые представляются проверяемому субъекту для ознакомления.

2. Проверяемый субъект в течение двух рабочих дней со дня получения промежуточного акта возвращает один экземпляр промежуточного акта, подписанного руководителем (его заместителем) либо руководителем, ответственным за обеспечение проведения проверки, и представляет в случае наличия замечаний к содержанию промежуточного акта свои письменные возражения руководителю проверки.

Заключения, изложенные в промежуточных актах, являются предварительными и могут быть пересмотрены в акте о результатах проверки с учетом полученных от проверяемого субъекта возражений и дополнительной информации, в том числе от третьих лиц.

3. В течение тридцати рабочих дней с даты окончания проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки на имя руководителя проверяемого субъекта направляются два экземпляра акта о результатах проверки, подписанного проверяющими работниками органа контроля и надзора, руководителем проверки и его непосредственным руководителем.

В акте о результатах проверки указываются следующие сведения:

1) дата и место составления акта;

2) наименование органа, проводившего проверку;

3) дата и номер акта о назначении проверки, на основании которого проведена проверка;

4) фамилия, инициалы и должность лица (лиц), проводившего (проводивших) проверку;

5) наименование проверяемого субъекта, его место нахождения, бизнес-идентификационный номер (при наличии), фамилия, имя, отчество (при наличии) руководителя проверяемого субъекта либо его представителя;

6) место и период проведения проверки;

7) сведения о результатах проверки, в том числе о выявленных нарушениях;

8) сведения об ознакомлении руководителя (его заместителя) либо руководителя, ответственного за обеспечение проведения проверки проверяемого субъекта, либо иного лица, указанного в пункте 7 настоящей статьи, с актом о результатах проверки;

9) подпись должностного лица (лиц), проводившего (проводивших) проверку.

К акту о результатах проверки могут прилагаться необходимые документы, сведения или их копии, связанные с результатами проверки.

4. Руководитель (его заместитель) либо руководитель, ответственный за обеспечение проведения проверки проверяемого субъекта, принимает первый экземпляр акта о результатах проверки, визирует каждый лист второго экземпляра акта, указывает на его последнем листе отметку о дате получения с указанием должности, фамилии, имени, отчества (при наличии) и не позднее следующего дня после получения акта о результатах проверки направляет его в орган контроля и надзора. Результаты проверки, изложенные в акте о результатах проверки, доводятся проверяемым субъектом до сведения исполнительного и других органов управления проверяемого субъекта.

5. При наличии возражений по результатам проверки проверяемый субъект в течение десяти рабочих дней со дня получения акта о результатах проверки представляет их в орган контроля и надзора в письменном виде.

6. Результаты проверки проверяемого субъекта, изложенные в акте о результатах проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки, при необходимости рассматриваются на совещании под председательством руководителя органа контроля и надзора (его заместителей), руководителей подразделений органа контроля и надзора, лиц, на которых возложено руководство проверкой, с приглашением руководителей проверяемого субъекта.

Результаты совещания оформляются протоколом, подписанным председателем совещания, и в течение пяти рабочих дней со дня подписания направляются на ознакомление руководителю проверяемого субъекта. В случае наличия возражений проверяемый субъект в течение трех рабочих дней со дня получения протокола совещания представляет их в орган контроля и надзора в письменном виде.

При несогласии органа контроля и надзора с возражениями проверяемого субъекта к протоколу совещания окончательное решение принимается руководителем органа контроля и надзора либо его заместителем и доводится до сведения руководителя проверяемого субъекта.

7. Акт о результатах проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки со стороны проверяемого субъекта подписывается руководителем, его заместителем либо руководителем, ответственным за обеспечение проведения проверки.

При отсутствии руководителя проверяемого субъекта, его заместителя либо руководителя, ответственного за обеспечение проведения проверки, акт о результатах проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки со стороны проверяемого субъекта может быть подписан его учредителем (одним из учредителей) либо иным работником, действующим от имени проверяемого субъекта, в том числе на основании соответствующего приказа и (или) доверенности.

8. В случаях отсутствия лиц, указанных в пункте 7 настоящей статьи, и невозможности вручения им акта о результатах проверки для подписания акт о результатах проверки считается оформленным с даты подписания акта о результатах проверки проверяющими лицами.

9. Результаты проверки подлежат использованию исключительно в целях исполнения органом контроля и надзора своих функций в пределах его компетенции.

10. Акт о результатах проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки не может быть использован проверяемым субъектом для подтверждения его финансовой состоятельности в рекламных или иных целях, а также передаваться без согласия органа контроля и надзора третьим лицам, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

11. При расхождении документальных данных финансовой и иной отчетности, представленных проверяемым субъектом в орган контроля и надзора, со сведениями, приведенными в акте о результатах проверки на основе оценки степени риска, внеплановой проверки, проверяемый субъект по указанию органа контроля и надзора приводит свою отчетность в соответствие с фактическими данными, указанными в акте о результатах проверки, в том числе на предыдущие отчетные даты.

12. Проверяемый субъект в установленный органом контроля и надзора срок представляет на согласование план мероприятий с запланированными мерами, ответственными исполнителями и сроками устранения нарушений и недостатков, выявленных при проверке.

После согласования плана мероприятий с органом контроля и надзора проверяемый субъект представляет отчеты об устранении нарушений и недостатков либо разъяснения о причинах невыполнения принятых на себя обязательств по плану мероприятий.

13. Нарушение проверяемым субъектом требований, указанных в части четвертой пункта 2, пунктах 3, 5 и 6 статьи 15-3, пункте 3 статьи 15-4 настоящего Закона, а также в пунктах 2, 4 и 12 настоящей статьи, является основанием для применения к проверяемому субъекту либо его руководителю ограниченных мер воздействия, мер надзорного реагирования и санкций, предусмотренных законами Республики Казахстан.

14. Работникам органа контроля и надзора запрещается разглашение либо передача третьим лицам сведений, полученных в ходе проверки деятельности проверяемого субъекта.

15. Лица, осуществляющие проверку, несут ответственность за разглашение сведений, полученных в ходе проверки деятельности проверяемого субъекта и составляющих охраняемую законом тайну, в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 15-6. Иные формы контроля и надзора

1. Уполномоченный орган осуществляет иные формы контроля и надзора путем:

1) анализа информации и отчетности, предоставляемых в соответствии с требованиями законодательства Республики Казахстан;

2) дистанционного надзора, в том числе на консолидированной основе, в отношении финансовых организаций, их крупных участников, банковских и страховых холдингов, организаций, входящих в банковский конгломерат и страховую группу, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат, в порядке, установленном законами Республики Казахстан;

3) рассмотрения в пределах установленной законодательством Республики Казахстан компетенции документов по вопросам согласования, выдачи и отзыва разрешительных документов, согласий, лицензирования, регистрации выпусков ценных бумаг, утверждения отчетов об итогах размещения (погашения) ценных бумаг, аннулирования выпусков ценных бумаг, предусмотренных законами Республики Казахстан, информации об аффилированных лицах;

3-1) рассмотрения в пределах установленной законодательством Республики Казахстан компетенции документов по вопросам учетной регистрации коллекторских агентств;

4) рассмотрения в пределах компетенции, установленной законодательством Республики Казахстан, документов, предусмотренных нормативными правовыми актами, регулирующими порядок уведомления уполномоченного органа об утверждении финансовых продуктов финансовыми организациями, филиалами банка – нерезидента Республики Казахстан, филиалами страховой (перестраховочной) организации – нерезидента Республики Казахстан, а также перечень документов, прилагаемых к уведомлению, порядок уведомления уполномоченного органа об утверждении услуг по предоставлению микрокредитов организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, а также перечень документов, прилагаемых к уведомлению;

5) осмотра системы безопасности и выполнения требований к помещениям, электронному и иному оборудованию участников системы кредитных историй и базы данных по страхованию;

6) направления своего представителя в финансовые организации, филиалы банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан в случаях и порядке, установленных законами Республики Казахстан;

7) мониторинга эмитентов эмиссионных ценных бумаг на предмет соблюдения требований, установленных законодательством Республики Казахстан об акционерных обществах и рынке ценных бумаг, в порядке, установленном законами Республики Казахстан;

8) рассмотрения отчетности и иной информации, представляемых временными администрациями (временными администраторами), ликвидационными комиссиями банков, страховых (перестраховочных) организаций и ликвидационными комиссиями филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан;

9) назначения и освобождения председателя и членов ликвидационных комиссий с учетом филиалов и представительств принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации, ликвидационных комиссий принудительно прекращающего деятельность филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

10) утверждения промежуточного ликвидационного баланса и реестра требований кредиторов принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации, принудительно прекращающего деятельность филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан, состава комитета кредиторов добровольно или принудительно ликвидируемых банков, страховых (перестраховочных) организаций, добровольно или принудительно прекращающего деятельность филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

11) согласования отчета о ликвидации и ликвидационного баланса принудительно ликвидируемого банка, страховой (перестраховочной) организации;

11-1) утверждения отчета о ликвидации принудительно прекращающего деятельность филиала банка-нерезидента Республики Казахстан, филиала страховой (перестраховочной) организации-нерезидента Республики Казахстан;

12) проведения встреч и обсуждений проверяемых субъектов по результатам контроля и надзора их деятельности;

13) оценки (анализа) финансового и имущественного состояния банка, отнесенного к категории банков с неустойчивым финансовым положением, создающим угрозу интересам его депозиторов и кредиторов и (или) угрозу стабильности финансовой системы, категории неплатежеспособных банков, в том числе с привлечением оценщиков, аудиторских организаций и других лиц и (или) посещением банка;

14) утверждения отчета временной администрации (временного администратора) банка, страховой (перестраховочной) организации о выполненной работе;

15) рассмотрения расчетов показателей, характеризующих соблюдение организациями, осуществляющими микрофинансовую деятельность, пруденциальных нормативов, иных показателей и критериев (нормативов);

16) анализа деятельности коллекторских агентств на соблюдение требований законодательства Республики Казахстан о коллекторской деятельности, а также анализа сведений, документов и материалов аудио- и (или) видеозаписи (при наличии), представленных коллекторским агентством в соответствии с подпунктом 15) пункта 1 статьи 15 Закона Республики Казахстан "О коллекторской деятельности";

17) ведения реестра коллекторских агентств;

18) мониторинга рекламы финансовых организаций.

2. Национальный Банк Республики Казахстан осуществляет иные формы контроля и надзора путем:

2) рассмотрения в пределах установленной законодательством Республики Казахстан компетенции документов по вопросам выдачи и отзыва разрешительных документов, лицензирования, предусмотренных законами Республики Казахстан;

3) осмотра обменных пунктов уполномоченных организаций на соответствие квалификационным требованиям;

3-1) осмотра помещения юридических лиц, исключительной деятельностью которых является инкассация банкнот, монет и ценностей, на соответствие квалификационным требованиям;

4) дачи агентам валютного контроля обязательных для их исполнения поручений в целях надлежащего осуществления валютного контроля;

5) проведения встреч и обсуждений проверяемых субъектов по результатам контроля и надзора их деятельности;

6) анализа и оценки функционирования платежных систем, а также услуг, оказываемых поставщиками платежных услуг;

7) осмотра участников системно значимых платежных систем на соответствие требованиям к организационным мерам и программно-техническим средствам, обеспечивающим доступ в платежные системы, в рамках осуществления наблюдения за системно значимыми платежными системами;

8) ведения реестров платежных систем, платежных организаций, значимых поставщиков платежных услуг.

Сноска. Статья 15-6 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2020 № 359-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020); от 24.05.2021 № 43-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-7. Дистанционный надзор

1. Дистанционный надзор является одной из иных форм контроля и надзора и осуществляется уполномоченным органом в пределах его компетенции в отношении финансовых организаций, их крупных участников, банковских и страховых холдингов, организаций, входящих в банковский конгломерат и страховую группу, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых брокеров – нерезидентов Республики Казахстан, организации, гарантирующей осуществление страховых выплат (далее – субъекты дистанционного надзора).

2. Дистанционный надзор осуществляется уполномоченным органом на постоянной основе путем анализа деятельности субъектов дистанционного надзора и взаимодействия с органами субъектов дистанционного надзора в целях:

1) контроля и надзора за соблюдением требований банковского законодательства Республики Казахстан, законодательства Республики Казахстан о страховании и страховой деятельности, социальной защите, рынке ценных бумаг, микрофинансовой деятельности, бухгалтерском учете и финансовой отчетности, почте, Банке Развития Казахстана, об инвестиционных и венчурных фондах;

2) выявления факторов, влияющих на ухудшение финансового положения финансовых организаций, выявления и оценки существующих и потенциальных рисков, степени их влияния на устойчивую деятельность субъектов дистанционного надзора.

3. Анализ деятельности субъектов дистанционного надзора осуществляется уполномоченным органом на основе отчетности, представляемой субъектами дистанционного надзора, и другой информации, в том числе информации, полученной в рамках межведомственного и международного сотрудничества.

4. В рамках проведения дистанционного надзора уполномоченный орган вправе запрашивать у субъектов дистанционного надзора и их должностных лиц в письменной форме сведения и документы, в том числе финансовую отчетность и материалы заседаний (включая проведенных заочно) органов субъектов дистанционного надзора.

Субъекты дистанционного надзора обязаны представить указанные в запросе уполномоченного органа сведения и документы в сроки, установленные уполномоченным органом.

Сноска. Статья 15-7 с изменениями, внесенными законами РК от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-8. Риск-ориентированный подход в рамках контроля и надзора

1. Уполномоченный орган применяет риск-ориентированный подход в рамках контроля и надзора за деятельностью банков, банковских конгломератов, организаций, осуществляющих отдельные виды банковских операций, страховых (перестраховочных) организаций, страховых групп, филиалов банков – нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан, организаций, осуществляющих брокерскую и (или) дилерскую деятельность на рынке ценных бумаг, деятельность по управлению инвестиционным портфелем.

Основными задачами риск-ориентированного подхода являются выявление и предотвращение рисков и недостатков в деятельности лиц, указанных в части первой настоящего пункта, в целях раннего вмешательства и принятия своевременных надзорных действий для обеспечения их финансовой устойчивости и недопущения увеличения рисков в их деятельности.

Риск-ориентированный подход основывается в том числе на мотивированном суждении, формируемом на основе количественного и качественного анализа деятельности лиц, указанных в части первой настоящего пункта, анализе их систем управления рисками и внутреннего контроля, включая анализ и оценку бизнес-модели, корпоративного управления, противодействия легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма, уровня капитала и ликвидности для покрытия рисков, оценку внутренних процедур определения необходимого уровня собственного капитала и ликвидности, а также анализ и оценку с учетом характера и масштаба деятельности лиц, указанных в части первой настоящего пункта.

2. Риск-ориентированный подход в рамках контроля и надзора за деятельностью лиц, указанных в части первой пункта 1 настоящей статьи, учитывает принцип пропорциональности, который предполагает:

учет размера, значимости, характера, масштаба и сложности их деятельности;

категоризацию в соответствии с их значимостью на финансовом рынке;

определение частоты, глубины и интенсивности контроля и надзора.

3. Уполномоченный орган по результатам контроля и надзора на основе риск-ориентированного подхода доводит до сведения лиц, указанных в части первой пункта 1 настоящей статьи, выявленные риски и недостатки и применяет меры надзорного реагирования и (или) санкции в соответствии с законами Республики Казахстан.

4. Порядок применения риск-ориентированного подхода в рамках контроля и надзора за деятельностью лиц, указанных в части первой пункта 1 настоящей статьи, определяется правовым актом уполномоченного органа, является конфиденциальной информацией и не подлежит опубликованию в средствах массовой информации.

Статья 15-9. Задача, функции, права и обязанности представителя

1. В целях осуществления контрольных и надзорных функций уполномоченный орган направляет своего представителя, который назначается уполномоченным органом из числа его работников, в банки, банковские холдинги, организации, осуществляющие деятельность по управлению инвестиционным портфелем, страховые (перестраховочные) организации, страховые холдинги, организацию, гарантирующую осуществление страховых выплат страхователям (застрахованным, выгодоприобретателям) в случае ликвидации страховых организаций.

Количество представителей в организациях, указанных в части первой настоящего пункта, определяется уполномоченным органом.

2. Представитель в своей деятельности руководствуется настоящим Законом, нормативными правовыми актами уполномоченного органа и иным законодательством Республики Казахстан.

3. Уполномоченный орган вправе в любой момент заменить своего представителя в организациях, указанных в части первой пункта 1 настоящей статьи.

4. Основной задачей представителя является обеспечение осуществления контрольных и надзорных функций уполномоченного органа.

5. Представитель в целях реализации возложенной на него задачи осуществляет следующие функции:

1) анализирует финансовое состояние организации, в которой он является представителем;

2) контролирует соблюдение нормативных правовых актов, запросов, предписаний, требований уполномоченного органа;

3) вносит предложения по проведению проверки в организации, в которой он является представителем;

4) присутствует в качестве наблюдателя на заседаниях правления, совета директоров, постоянно либо временно действующих комиссий (комитетов, рабочих групп) организации, в которой он является представителем;

5) присутствует на общем собрании акционеров (участников) организации, в которой он является представителем, в качестве наблюдателя без права голоса и выражения мнения по вопросам повестки дня общего собрания акционеров (участников).

6. Представитель имеет право:

1) запрашивать у организации, в которой он является представителем, и (или) ее должностных лиц в устной и письменной форме сведения и документы, в том числе финансовую отчетность и материалы заседаний (включая проведенных заочно) органов, в целях выполнения возложенных на него функций;

2) иметь доступ к автоматизированным системам и базам данных без возможности исправления данных (в режиме просмотра).

7. Представитель обязан:

1) информировать уполномоченный орган о непредставлении или несвоевременном представлении организацией, в которой он является представителем, запрашиваемых им сведений и документов, фактах воспрепятствования выполнению представителем уполномоченного органа своих функций, подкупа, угрозы или оказания иного неправомерного воздействия на него со стороны данной организации;

2) выполнять иные функции по поручению уполномоченного органа по вопросам, указанным в решении уполномоченного органа о направлении своего представителя в организацию, указанную в части первой пункта 1 настоящей статьи.

8. Организации, указанные в части первой пункта 1 настоящей статьи, обязаны:

1) оказывать содействие представителю в выполнении его функций;

2) обеспечивать возможность полного и своевременного предоставления информации представителю должностными лицами и работниками организаций, указанных в части первой пункта 1 настоящей статьи, и доступ ко всем источникам информации;

3) в день получения запроса от представителя либо в сроки, установленные в запросе и согласованные с ними, представить все необходимые сведения и документы;

4) обеспечивать доступ к информации, касающейся их деятельности, в том числе к автоматизированным системам и базам данных без возможности исправления данных (в режиме просмотра);

5) обеспечивать представителя копиями документов, необходимых для выполнения возложенных на него функций.

9. Представитель несет ответственность за разглашение сведений, полученных в ходе осуществления им контрольных и надзорных функций, составляющих служебную, коммерческую, банковскую тайну, тайну пенсионных накоплений, страхования или иную охраняемую законом тайну, в соответствии с законами Республики Казахстан, в том числе и после прекращения работы в уполномоченном органе.

В течение одного года после прекращения работы в уполномоченном органе представитель не может быть принят на работу в организацию, в которой он являлся представителем.

Представитель не несет ответственности за результаты и решения, принимаемые (принятые) в ходе заседаний органов организации, в которой он является или являлся представителем.

10. Требования настоящей статьи распространяются на филиалы банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалы страховых (перестраховочных) организаций – нерезидентов Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15-9 с изменением, внесенным Законом РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-10. Мониторинг эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг

1. Мониторинг эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг осуществляется уполномоченным органом на предмет соблюдения ими требований законодательства Республики Казахстан о рынке ценных бумаг и об акционерных обществах:

1) при осуществлении государственной регистрации выпуска негосударственных эмиссионных ценных бумаг, регистрации изменений и (или) дополнений в проспект выпуска негосударственных эмиссионных ценных бумаг, утверждении отчета об итогах размещения или погашения негосударственных эмиссионных ценных бумаг и отчета об обмене размещенных акций акционерного общества одного вида на акции данного акционерного общества другого вида;

2) по раскрытию эмитентами негосударственных эмиссионных ценных бумаг информации о своей деятельности.

2. Мониторинг эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг осуществляется уполномоченным органом на основе информации, предоставляемой эмитентами негосударственных эмиссионных ценных бумаг, и иной информации, в том числе полученной в рамках межведомственного и международного сотрудничества.

3. В рамках проведения мониторинга эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг уполномоченный орган вправе запрашивать у эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг и их должностных лиц в письменной форме сведения и документы, в том числе финансовую отчетность и материалы заседаний (включая проведенных заочно) органов эмитентов негосударственных эмиссионных ценных бумаг.

Эмитенты негосударственных эмиссионных ценных бумаг обязаны представить запрашиваемые уполномоченным органом сведения и документы в установленные им сроки.

Глава 2-2. Работники уполномоченного органа

Сноска. Закон дополнен главой 2-2 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 15-11. Состав должностей работников уполномоченного органа

Работниками уполномоченного органа являются лица, не относящиеся к административным государственным и гражданским служащим, занимающие должности в уполномоченном органе.

Оплата труда работников уполномоченного органа производится на основании системы оплаты труда работников уполномоченного органа.

В состав должностей работников уполномоченного органа входят должности:

1) политических государственных служащих;

2) служащих уполномоченного органа;

3) технических служащих уполномоченного органа.

Служащими уполномоченного органа являются лица, не относящиеся к государственным служащим, осуществляющие должностные полномочия в уполномоченном органе, направленные на реализацию задач и функций государства.

Занятие должности служащего уполномоченного органа осуществляется после получения положительных результатов обязательной специальной проверки.

На должность служащего уполномоченного органа не может быть назначено лицо, не получившее положительные результаты обязательной специальной проверки.

Под должностными полномочиями понимаются права и обязанности, предусмотренные конкретной государственной должностью служащих уполномоченного органа, отвечающей целям и задачам, стоящим перед уполномоченным органом.

Перечень должностей служащих уполномоченного органа утверждается Президентом Республики Казахстан.

Техническими служащими уполномоченного органа являются лица, не относящиеся к гражданским служащим, выполняющие трудовые обязанности по обслуживанию и обеспечению функционирования уполномоченного органа.

Перечень должностей технических служащих утверждается Председателем уполномоченного органа.

Труд работников уполномоченного органа регулируется Трудовым кодексом Республики Казахстан с особенностями, установленными настоящим Законом, а также иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан и актами уполномоченного органа.

Сноска. Статья 15-11 с изменениями, внесенными законами РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 15-12. Прекращение трудового договора со служащими уполномоченного органа

Прекращение трудового договора со служащими уполномоченного органа производится по следующим основаниям:

1) предусмотренным Трудовым кодексом Республики Казахстан;

2) достижение пенсионного возраста, установленного законом Республики Казахстан, с правом ежегодного продления срока их пребывания в уполномоченном органе;

3) отрицательные результаты обязательной специальной проверки;

4) представление заведомо ложных сведений об их доходах и имуществе;

5) несоблюдение антикоррупционных обязанностей и ограничений, установленных настоящим Законом и Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции";

6) непередача в доверительное управление принадлежащих паев инвестиционных фондов, облигаций и акций коммерческих организаций;

7) представление при поступлении в уполномоченный орган заведомо ложных документов или сведений, которые могли являться основаниями для отказа в приеме на работу;

8) отрицательные результаты аттестации;

9) иные основания, предусмотренные законами Республики Казахстан.

При расторжении трудового договора по основанию сокращения численности или штата работников уполномоченного органа служащему уполномоченного органа, занимающему сокращаемую должность, производится выплата выходного пособия в размере четырех среднемесячных заработных плат при наличии стажа работы не менее трех лет.

Сноска. Статья 15-12 с измененнием, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-13. Права и обязанности служащих уполномоченного органа

1. Служащие уполномоченного органа имеют право:

1) пользоваться правами и свободами, которые гарантируются гражданам Республики Казахстан Конституцией и Трудовым кодексом Республики Казахстан;

2) участвовать в пределах своих полномочий в рассмотрении вопросов и принятии по ним решений, требовать их исполнения соответствующими органами и должностными лицами;

3) получать в установленном порядке информацию и материалы, необходимые для исполнения должностных обязанностей;

4) посещать организации в установленном законами Республики Казахстан порядке для исполнения должностных обязанностей;

5) требовать от руководителя точного определения задач и объема должностных полномочий в соответствии с должностью, занимаемой служащими уполномоченного органа;

6) на уважение личного достоинства, справедливое и уважительное отношение к себе со стороны руководителей, иных физических и должностных лиц;

7) на обучение и повышение квалификации;

8) беспрепятственно знакомиться с материалами, которые касаются их должностных полномочий, и при необходимости давать личные объяснения;

9) на продвижение по должности с учетом квалификации, способностей, добросовестного исполнения своих должностных полномочий;

10) требовать служебного расследования при наличии безосновательных, по мнению служащего, обвинений;

11) заниматься педагогической, научной и иной творческой деятельностью.

2. Служащие уполномоченного органа обязаны:

1) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан;

2) приносить присягу в порядке, определенном актом уполномоченного органа;

3) обеспечивать соблюдение и защиту прав, свобод и законных интересов физических и юридических лиц, рассматривать в порядке и сроки, установленные законодательством Республики Казахстан, обращения физических и юридических лиц, принимать по ним необходимые меры;

4) осуществлять полномочия в пределах предоставленных им прав и в соответствии с должностными обязанностями;

5) выполнять приказы и распоряжения руководителей, решения и указания вышестоящих органов и должностных лиц, изданные в пределах их полномочий;

6) сохранять в тайне получаемые при исполнении должностных обязанностей сведения, затрагивающие личную жизнь, честь и достоинство физических лиц, и не требовать от них предоставления такой информации, за исключением случаев, предусмотренных законодательством Республики Казахстан;

7) обеспечивать сохранность государственной собственности;

8) незамедлительно доводить до сведения руководства или до правоохранительных органов о ставших им известными случаях коррупционных правонарушений;

9) повышать свой профессиональный уровень и квалификацию для эффективного исполнения должностных полномочий;

10) не разглашать третьим лицам служебную, коммерческую, банковскую тайну, тайну страхования, пенсионных накоплений и иную охраняемую законом тайну, а также другую информацию в любой доступной для восприятия форме на любых видах носителей, полученную при исполнении своих должностных полномочий, включая информацию, полученную при работе с автоматизированными информационными подсистемами (при наличии доступа к ним), за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

11) в месячный срок с даты занятия должности служащего уполномоченного органа передать в доверительное управление и представить в кадровую службу уполномоченного органа копию нотариально удостоверенного договора доверительного управления принадлежащими паями инвестиционных фондов, облигациями и акциями коммерческих организаций.

3. Служащие уполномоченного органа не вправе приобретать паи инвестиционных фондов, облигации и акции коммерческих организаций.

3-1. В течение одного года после прекращения работы в уполномоченном органе должностное лицо уполномоченного органа не может быть принято на работу в коммерческую организацию, если за последний год перед прекращением работы в уполномоченном органе в период выполнения своих должностных полномочий указанное лицо в силу своих должностных полномочий непосредственно осуществляло функции контроля в форме проверок данной коммерческой организации либо деятельность данной коммерческой организации была непосредственно связана с указанным должностным лицом уполномоченного органа в соответствии с его должностными полномочиями.

4. Служащие уполномоченного органа в случае осуществления в силу своих должностных полномочий проверок деятельности проверяемых субъектов обязаны незамедлительно сообщать вышестоящему руководству обо всех обстоятельствах, которые могут препятствовать четкому и беспристрастному выполнению должностных полномочий, в том числе о:

1) близких родственниках (свойственниках), супругах, являющихся руководящими работниками проверяемых субъектов;

2) близких родственниках или супругах, работающих в проверяемых субъектах;

3) полученных в проверяемых субъектах займах и иных имущественных обязательствах перед проверяемыми субъектами.

Сноска. Статья 15-13 с изменениями, внесенными законами РК от 12.07.2022 № 138-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 15-14. Ответственность работников уполномоченного органа

1. За неисполнение и ненадлежащее исполнение возложенных обязанностей и трудовой дисциплины служащие и технические служащие уполномоченного органа несут ответственность в соответствии с Трудовым кодексом Республики Казахстан.

2. Дисциплинарное взыскание:

1) налагается должностным лицом, имеющим право назначения на должность и освобождения от должности служащего уполномоченного органа, привлекаемого к дисциплинарной ответственности;

2) не может быть наложено повторно за один и тот же проступок;

3) налагается в порядке, определяемом актом уполномоченного органа.

3. Служащие уполномоченного органа, допустившие дисциплинарный проступок, могут быть временно отстранены от исполнения должностных обязанностей должностным лицом, имеющим право их назначения на должность и освобождения от должности, до решения вопроса об ответственности в установленном порядке.

4. Служащие и технические служащие уполномоченного органа должны быть в обязательном порядке ознакомлены со всеми материалами, связанными с привлечением к дисциплинарной ответственности, им предоставляется право лично участвовать в процедуре служебного расследования.

5. Действия и решения уполномоченного органа могут быть обжалованы привлекаемыми к ответственности служащими и техническими служащими уполномоченного органа в суд.

6. Служащие и технические служащие уполномоченного органа в случае совершения ими уголовных и иных правонарушений несут соответственно уголовную, административную, материальную ответственность на основаниях и в порядке, установленных законами Республики Казахстан.

7. Уполномоченный орган обеспечивает правовую защиту своих работников, членов Правления, включая бывших работников и членов Правления, и привлеченных им лиц в случае подачи против них исков в связи с действиями (бездействием), принятием решений в целях осуществления возложенных на уполномоченный орган функций, в том числе в период исполнения ими обязанностей членов временных администраций и ликвидационных комиссий банков, страховых (перестраховочных) организаций, филиалов банков-нерезидентов Республики Казахстан, филиалов страховых (перестраховочных) организаций-нерезидентов Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15-14 с изменениями, внесенными Законом РК от 02.01.2021 № 399-VI (вводится в действие с 16.12.2020).

Статья 15-15. Отпуска работников уполномоченного органа

1. Работникам уполномоченного органа предоставляется оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск продолжительностью тридцать календарных дней с выплатой пособия для оздоровления в размере двух должностных окладов.

Оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск работникам уполномоченного органа за первый и последующие годы работы по соглашению сторон предоставляется в любое время рабочего года.

2. По желанию работников уполномоченного органа ежегодные оплачиваемые трудовые отпуска могут предоставляться им по частям. При этом одна из частей оплачиваемого ежегодного трудового отпуска должна быть не менее двух календарных недель продолжительности отпуска.

3. Работникам уполномоченного органа может быть предоставлен отпуск без сохранения заработной платы в порядке, установленном трудовым законодательством Республики Казахстан, в том числе в случае их обучения в рамках государственного заказа по программам послевузовского образования.

Статья 15-16. Гарантии и компенсации работникам уполномоченного органа при командировках

1. Работникам уполномоченного органа возмещаются расходы на служебные командировки, в том числе и в иностранные государства, в порядке, определяемом уполномоченным органом по согласованию с Национальным Банком Республики Казахстан.

2. За командированными работниками уполномоченного органа сохраняются в течение всего времени командировки место работы (должность) и средняя заработная плата.

Сноска. Статья 15-16 с изменением, внесенным Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие с 01.07.2024).

Статья 15-17. Проверка деятельности уполномоченного органа

Проверка деятельности уполномоченного органа государственными органами осуществляется с согласия или по поручению Президента Республики Казахстан.

Глава 2-3. Электронная торговая площадка по продаже банковских и микрофинансовых активов

Сноска. Закон дополнен главой 2-3 в соответствии с Законом РК от 19.06.2024 № 97-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-18. Электронная торговая площадка по продаже банковских и микрофинансовых активов

1. Электронной торговой площадкой по продаже банковских и микрофинансовых активов (далее – электронная торговая площадка) является интернет-ресурс, обеспечивающий инфраструктуру участникам для проведения торгов в отношении:

1) имущества банка, организации, осуществляющей отдельные виды банковских операций, дочерней организации банка, приобретающей сомнительные и безнадежные активы родительского банка, указанного в части первой пункта 7-1 статьи 8 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан";

2) имущества микрофинансовой организации, указанного в части первой пункта 7 статьи 3 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности";

3) прав (требований) по договору банковского займа;

4) прав (требований) по договору о предоставлении микрокредита.

2. Доступ к электронной торговой площадке и ее функционирование обеспечивает оператор электронной торговой площадки (далее – оператор).

3. Участниками торгов, проводимых на электронной торговой площадке, могут быть банки, организации, осуществляющие отдельные виды банковских операций, дочерние организации банка, приобретающие сомнительные и безнадежные активы родительского банка, микрофинансовые организации, а также иные лица с учетом ограничений, установленных в статье 36-1 Закона Республики Казахстан "О банках и банковской деятельности в Республике Казахстан" и статье 9-1 Закона Республики Казахстан "О микрофинансовой деятельности".

4. Оператор проводит торги на электронной торговой площадке на основании внутренних правил оператора, разработанных в соответствии с правилами проведения торгов на электронной торговой площадке, утвержденными нормативным правовым актом уполномоченного органа.

Информационная безопасность электронной торговой площадки обеспечивается оператором в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа.

5. Денежные обязательства сторон, вытекающие из договора купли-продажи, договора уступки прав (требований), заключаемого по результатам торгов, проведенных на электронной торговой площадке, исполняются участниками торгов в порядке и сроки, которые определены в заключенном договоре купли-продажи, договоре уступки прав (требований).

Оператор не является стороной договора купли-продажи, договора уступки прав (требований), заключаемых по результатам торгов, проведенных на электронной торговой площадке.

Статья 15-19. Оператор

1. В качестве оператора может выступать юридическое лицо, созданное в соответствии с законодательством Республики Казахстан в организационно-правовой форме акционерного общества или товарищества с ограниченной ответственностью.

2. Оператор вправе осуществлять деятельность при наличии разрешения уполномоченного органа на право осуществления деятельности оператора. Датой начала функционирования электронной торговой площадки является дата получения оператором разрешения уполномоченного органа на право осуществления деятельности оператора.

3. Оператор для целей обеспечения функционирования электронной торговой площадки обязан обеспечить:

1) опубликование объявлений в отношении имущества, выставленного на торги;

2) заключение договора о неразглашении информации между продавцом и потенциальным покупателем в отношении прав (требований) по договорам банковского займа или договорам о предоставлении микрокредита, реализуемых на электронной торговой площадке;

3) раскрытие участниками торгов информации в отношении имущества, выставленного на торги, в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа;

4) согласование и внесение изменений участниками торгов в проект договора купли-продажи в отношении имущества, выставленного на торги;

5) согласование и внесение изменений участниками торгов в проект договора уступки прав (требований) по договору банковского займа, договору о предоставлении микрокредита, выставленных на торги;

6) заключение договора купли-продажи в отношении имущества, реализованного на торгах, в соответствии с порядком, определенным нормативным правовым актом уполномоченного органа;

7) заключение договора уступки прав (требований) по договору банковского займа, договору о предоставлении микрокредита, реализованных на торгах, в соответствии с порядком, определенным нормативным правовым актом уполномоченного органа;

8) опубликование результатов о проведенных торгах;

9) ведение учета действий участников торгов, осуществляемых на электронной торговой площадке;

10) соблюдение требования законодательства Республики Казахстан о защите персональных данных, банковской и иной охраняемой законом тайны;

11) соблюдение других требований, предусмотренных настоящим Законом и нормативными правовыми актами уполномоченного органа.

Проверка заявителя на соответствие требованиям, предъявляемым к оператору для обеспечения функционирования электронной торговой площадки, осуществляется создаваемой в соответствии с нормативным правовым актом уполномоченного органа комиссией.

4. Оператор не вправе совмещать деятельность оператора с иной предпринимательской деятельностью, за исключением следующих видов деятельности:

1) основные и дополнительные виды деятельности кредитного бюро (при наличии соответствующего разрешения);

2) оказание услуг по предоставлению и обслуживанию специализированного программного обеспечения в отношении организации торгов, проводимых на электронной торговой площадке;

3) маркетинговые и статистические исследования.

5. Условия и порядок выдачи разрешения уполномоченного органа на право осуществления деятельности оператора определяются нормативным правовым актом уполномоченного органа.

6. Для получения разрешения заявитель представляет в уполномоченный орган следующие документы:

1) заявление о выдаче разрешения, содержащее сведения, установленные нормативным правовым актом уполномоченного органа;

2) нотариально засвидетельствованные копии учредительных документов в случае отсутствия их на интернет-ресурсе депозитария финансовой отчетности или возможности получения их уполномоченным органом через веб-портал "электронного правительства".

Заявление о выдаче разрешения на право осуществления деятельности оператора должно быть рассмотрено в сроки, определенные уполномоченным органом, но не более семидесяти рабочих дней со дня представления заявителем документов, предусмотренных настоящим пунктом.

7. Отказ в выдаче разрешения на право осуществления деятельности оператора производится уполномоченным органом по любому из следующих оснований:

1) осуществление заявителем вида деятельности, запрещенного в соответствии с настоящим Законом для оператора;

2) несоответствие заявителя требованиям, установленным настоящей статьей, статьей 15-18 настоящего Закона и нормативными правовыми актами уполномоченного органа;

3) если в отношении заявителя имеется вступившее в законную силу решение суда, запрещающее заявителю осуществление деятельности оператора;

4) неустранение замечаний уполномоченного органа по представленным документам в установленный срок.

8. Реорганизация и ликвидация оператора осуществляются в порядке, предусмотренном законами Республики Казахстан.

Статья. 15-20. Особенности государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью операторов

В целях государственного регулирования, контроля и надзора за деятельностью операторов уполномоченный орган:

1) принимает обязательные для исполнения операторами нормативные правовые акты в сфере регулирования деятельности оператора и функционирования электронной торговой площадки;

2) выдает либо отказывает в выдаче разрешения на право осуществления деятельности оператора;

3) направляет письменные предписания об устранении выявленных нарушений требований настоящего Закона и нормативных правовых актов уполномоченного органа, регулирующих отношения, связанные с осуществлением деятельности оператора и функционированием электронной торговой площадки, в том числе в случае непредоставления в установленные сроки информации, необходимой уполномоченному органу для осуществления своих контрольных и надзорных функций;

4) применяет санкции к операторам в порядке и на основаниях, которые установлены настоящим Законом;

5) рассматривает обращения физических и юридических лиц по вопросам деятельности оператора и функционирования электронной торговой площадки;

6) осуществляет иные функции, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Статья 15-21. Письменное предписание и санкции

1. В случае нарушения настоящего Закона и нормативных правовых актов уполномоченного органа, регулирующих отношения, связанные с осуществлением деятельности оператора и функционированием электронной торговой площадки, уполномоченный орган вправе направить оператору письменное предписание.

Письменным предписанием является указание оператору на принятие обязательных к исполнению коррективных мер, направленных на устранение выявленных нарушений и (или) причин, а также условий, способствовавших их совершению, в установленный срок, и (или) на необходимость представления в установленный срок плана мероприятий по устранению выявленных нарушений и (или) причин, а также условий, способствовавших их совершению (далее – план мероприятий).

В плане мероприятий, представленном в срок, установленный письменным предписанием, указываются описания нарушений, причин, приведших к их возникновению, перечень запланированных мероприятий, сроки их осуществления, а также ответственные должностные лица.

2. Обжалование письменного предписания уполномоченного органа осуществляется в порядке, определенном законами Республики Казахстан.

Обжалование письменного предписания уполномоченного органа не приостанавливает его исполнения.

3. Оператор обязан уведомить уполномоченный орган об исполнении мер, указанных в письменном предписании, в сроки, предусмотренные письменным предписанием.

В случае отсутствия возможности устранения нарушения в сроки, установленные в плане мероприятий либо письменном предписании, по причинам, не зависящим от оператора, срок по исполнению плана мероприятий либо письменного предписания может быть продлен уполномоченным органом в порядке, определенном нормативным правовым актом уполномоченного органа.

4. В качестве санкций уполномоченный орган вправе применить к оператору санкцию в виде приостановления действия разрешения на право осуществления деятельности оператора либо лишения разрешения на право осуществления деятельности оператора по основаниям, установленным настоящей статьей.

5. Действие разрешения на право осуществления деятельности оператора приостанавливается уполномоченным органом на срок до шести месяцев по одному из следующих оснований:

1) несоблюдение требований, установленных настоящим Законом и (или) нормативным правовым актом уполномоченного органа;

2) установление несоответствия действительности документов, явившихся основанием для выдачи разрешения;

3) систематическое (три и более раза в течение двенадцати последовательных календарных месяцев) невыполнение письменных предписаний уполномоченного органа об устранении нарушения требований настоящего Закона и (или) нормативных правовых актов уполномоченного органа, регулирующих отношения, связанные с осуществлением деятельности оператора и функционированием электронной торговой площадки.

6. Приостановление действия разрешения на право осуществления деятельности оператора влечет запрет на осуществление деятельности в качестве оператора.

7. В решении о приостановлении действия разрешения на право осуществления деятельности оператора должны быть указаны основания и срок приостановления действия разрешения. Действие указанного разрешения считается приостановленным со дня доведения соответствующего решения уполномоченного органа до сведения исполнительного органа оператора.

Оператор, действие разрешения на право осуществления деятельности оператора которого приостановлено, обязан выполнить принятые на себя обязательства по ранее заключенным на электронной торговой площадке договорам.

8. Лишение разрешения на право осуществления деятельности оператора производится уполномоченным органом по одному из следующих оснований:

1) неустранение причины, по которой уполномоченный орган приостановил действие разрешения на право осуществления деятельности оператора;

2) неоднократное (два и более раза) в течение последних двенадцати месяцев приостановление действия разрешения на право осуществления деятельности оператора;

3) предоставление оператором заведомо ложной информации при получении разрешения на право осуществления деятельности оператора;

4) наличие вступившего в законную силу решения суда, запрещающего осуществление деятельности оператора;

5) решение о добровольной или принудительной ликвидации оператора.

9. Прекращение действия разрешения на право осуществления деятельности оператора производится по основаниям, предусмотренным Законом Республики Казахстан "О разрешениях и уведомлениях".

10. Оператор, лишенный разрешения на право осуществления деятельности оператора, не вправе осуществлять деятельность оператора.

Глава 3. Заключительные положения

Статья 16. Ответственность за нарушение законодательства Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций

Нарушение законодательства Республики Казахстан о государственном регулировании, контроле и надзоре финансового рынка и финансовых организаций влечет ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16 в редакции Закона РК Законом РК от 05.07.2012 № 30-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 16-1. Реорганизация и упразднение уполномоченного органа

Реорганизация и упразднение уполномоченного органа осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 3 дополнена статьей 16-1 в соответствии с Законом РК от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 17. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие с 1 января 2004 года.

Президент
Республики Казахстан

Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы