Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы

Қазақстан Республикасының 2012 жылғы 13 ақпандағы № 552-IV Заңы.

      Қолданушылар назарына!
      Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.
      МАЗМҰНЫ
      БАСПАСӨЗ РЕЛИЗІ
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "курсанттарын", "Курсанттың", "курсанттары", "курсант", "курсанттарды" деген сөздер тиісінше "курсанттарын, тыңдаушыларын", "Курсанттың, тыңдаушының", "курсанттары, тыңдаушылары", "курсант, тыңдаушы", "курсанттарды, тыңдаушыларды" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 13.11.2015 № 398-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша:
      "арнаулы (әскери)", "Арнаулы (әскери)" деген сөздер тиісінше "әскери, арнаулы", "Әскери, арнаулы" деген сөздермен ауыстырылды;
      "Әскери-медициналық бөлімшелер", "әскери-медициналық бөлімшелерінде және мекемелерінде", "әскери-медициналық бөлімшелер", "әскери-медициналық бөлімшелерде", "әскери-медициналық бөлімшелердің" деген сөздер тиісінше "Әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер", "әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерінде", "әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер", "әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде", "әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің" деген сөздермен ауыстырылды – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "мүгедектер", "мүгедек баланы (мүгедек балаларды)", "мүгедек баласы (мүгедек балалары)", "мүгедек (мүгедектер)", "мүгедекке", "мүгедек болған қызметкердің", "мүгедек", "мүгедек балалары", "1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысының қатысушылары мен мүгедектерінің" деген сөздер тиісінше "мүгедектігі бар адамдар", "мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды)", "мүгедектігі бар баласы (мүгедектігі бар балалары)", "мүгедектігі бар адам (мүгедектігі бар адамдар)", "мүгедектігі бар адамға", "мүгедектік алған қызметкердің", "мүгедектігі бар адам", "мүгедектігі бар балалары", "1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысына қатысушылардың және 1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдардың" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 27.06.2022 № 129-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Осы Заң Қазақстан Республикасы арнаулы мемлекеттік органдарының (бұдан әрі – арнаулы мемлекеттік органдар) мәртебесін айқындайды, арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке тұруға, оны өткеруге және тоқтатуға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейді, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің құқықтық жағдайын, материалдық қамтамасыз етілуі мен әлеуметтік қорғалуын айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

      Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

      1) алып тасталды - ҚР 13.11.2015 № 398-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

      1-1) адъюнкт – жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын шет мемлекеттің білім беру ұйымына халықаралық шарттарға сəйкес оқуға жіберілген қызметкер;

      2) арнайы жиындар – арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің қызметтік-жауынгерлік даярлығы жөніндегі іс-шаралар;

      3) арнаулы атақ – қызметкерге берілетін арнайы айырым белгісі;

      3-1) әскери, арнаулы оқу орындары – арнаулы мемлекеттік органдардың жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі және қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдары;

      4) арнаулы киім нысаны – қызметкерлердің Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарына, сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органына, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметіне тиесілігін айқындайтын, Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген нысанды киім (киім-кешек) және айырым белгілері;

      5) арнаулы мемлекеттік органның қызметкерлері (бұдан әрі – қызметкерлер) – ұлттық қауіпсіздік органдарында, сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органда, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінде қызмет атқарып жүрген, арнаулы атақ берілген Қазақстан Республикасының азаматтары;

      6) арнаулы мемлекеттік органдардағы қызмет – ұлттық қауіпсіздік органдарындағы, сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органдағы, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметіндегі лауазымдардағы мемлекеттік қызметтің ерекше түрі;

      7) арнаулы мемлекеттік органдардың арнайы есебі – кадр қызметкерлерін есепке алу және талдау жүйесі;

      8) арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы офицерлерін есепке алу – арнаулы мемлекеттік органдардың әскери міндеттілері (офицерлік құрам) мен басқа да жұмылдыру ресурстарының сандық және сапалық деректерін есепке алу мен талдау жүйесі;

      9) арнаулы мемлекеттік органдардың запасы (бұдан әрі – запас) – қызметтен шығарылған (теріс себептер бойынша шығарылғандарды қоспағанда) және аумақтық ұлттық қауіпсіздік органдарында және сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органда арнаулы мемлекеттік органдар запастағы офицерлерінің есебінде тұратын, арнаулы мемлекеттік органдарды толықтырып жасақтауға, жұмылдырушылық өрістетуге және олардың шығынының орнын толтыруға арналған қызметкерлер;

      9-1) еңбек сіңірген жылдары – қызметкердің күнтізбелікпен де, жеңілдікпен де есептеп шығарылатын, əскери қызметте, арнаулы мемлекеттік жəне құқық қорғау органдарында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайларда болу ұзақтығы;

      10) Жоғары аттестаттау комиссиясы – арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайтын тізбеге сәйкес басшы құрамның лауазымды адамдарын олардың атқарып отырған лауазымдарына сәйкестігі және оларды одан әрі неғұрлым орынды қызметтік пайдалану перспективалары туралы аттестаттау қорытындылары мен ұсынымдарын, аттестаттау комиссиясының қорытындыларымен және ұсынымдарымен келіспейтін қызметкерлер шағым жасау тәртібімен ұсынған аттестаттауларды, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік орган бірінші басшысының нұсқауы бойынша Жоғары аттестаттау комиссиясының қарауына шығарылған аттестаттауларды қарайтын, тұрақты түрде жұмыс істейтін жоғары консультативтік-кеңесші орган;

      11) курсант – жоғары білімнің білім беру бағдарламалары бойынша әскери, арнаулы оқу орнында білім алып жатқан немесе халықаралық шарттарға сəйкес шет мемлекеттің білім беру ұйымына оқуға жіберілген қызметкер;

      12) қолданыстағы резерв – арнайы жедел тапсырмаларды орындау үшін ерекше тәртіппен қызмет өткеру;

      13) қызмет өткеру туралы келісімшарт (бұдан әрі – келісімшарт) – тараптардың құқықтарын, міндеттері мен жауапкершілігін белгілейтін шарт;

      13-1) магистранттар және докторанттар – әскери, арнаулы оқу орындарында жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша білім алып жатқан қызметкерлер;

      14) отставка – қызметкерлерді арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығару немесе запаста болудың шекті жасына жеткендерді арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы офицерлері есебінен алып тастау не арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке жарамсыз деп танылған адамдарды арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы офицерлері есебінен алып тастай отырып, қызметтен шығару;

      15) полиграфологиялық зерттеу – адамның жекелеген физиологиялық реакцияларын (тыныс алу, жүрек соғуы, терінің тітіркенуі және тағы басқалары) арнайы датчиктердің көмегімен тіркеуден тұратын жауап алу рәсімі;

      16) психофизиологиялық куәландыру – арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке кандидаттардың, олардың қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің жеке психологиялық және психофизиологиялық қасиеттерін жан-жақты бағалауға бағытталған іс-шаралар жиынтығы;

      16-1) тыңдаушы – қосымша білімнің білім беру бағдарламалары бойынша әскери, арнаулы оқу орнында білім алып жатқан немесе халықаралық шарттарға сəйкес шет мемлекеттің білім беру ұйымына оқуға жіберілген қызметкер;

      17) уәкілетті басшы – осы Заңда белгіленген тәртіппен қызметкерлермен келісімшарт жасасу, оларды лауазымға тағайындау, ауыстыру, қызметтен босату, шығару, оларға арнаулы атақ беру (жеке құрам бойынша бұйрықтар), сондай-ақ қызметтік тергеп-тексеруді тағайындау, тоқтата тұру және ұзарту туралы бұйрықтар шығару құқығы берілген лауазымды адам;

      18) ұйымдастырушылық-штаттық іс-шаралар – арнаулы мемлекеттік органдарда штаттарды құру, тарату, орын ауыстыру, қайта жасақтау, бағыныстылығын өзгерту, ұлғайту және қысқарту бойынша жүргізілетін іс-шаралар.

      Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Арнаулы мемлекеттік органдар қызметінің құқықтық негізі

      1. Арнаулы мемлекеттік органдар қызметінің құқықтық негізін Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңдары, сондай-ақ осы Заңға қайшы келмейтін бөлігінде Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілері құрайды.

      2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

      Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 23.11.2015 № 417-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-бап. Арнаулы мемлекеттік органдар

      1. Арнаулы мемлекеттік органдар – Қазақстан Республикасының Президентіне тікелей бағынатын және есеп беретін, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз ету күштерінің құрамдас бөлігі болып табылатын, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігіне қатер төнуіне жол бермеу мақсатында барлау және қарсы барлау қызметін, сондай-ақ күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге бағытталған құқықтық, ұйымдастырушылық, жедел іздестіру және техникалық шаралар кешенін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар.

      2. Арнаулы мемлекеттік органдарға ұлттық қауіпсіздік органдары, сыртқы барлау саласындағы уәкілетті орган, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі жатады.

      Арнаулы мемлекеттік органдардың жанынан консультативтік-кеңесші органдар құрылуы мүмкін, олардың ережесі мен құрамын арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекітеді.

      Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Арнаулы мемлекеттік органдардың негізгі міндеттері

      Арнаулы мемлекеттік органдарға негізгі міндеттер заңмен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктеледі.

5-бап. Арнаулы мемлекеттік органдар қызметінің қағидаттары

      1. Арнаулы мемлекеттік органдардың қызметі Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызмет қағидаттары негізінде, сондай-ақ:

      1) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, қоғам мен мемлекеттің мүдделерін құқыққа қарсы қол сұғушылықтан қорғау міндеттілігі;

      2) арнаулы мемлекеттік органдарда қызметті ұйымдастыруға көзқарастардың біртұтастығы;

      3) дара басшылық пен субординация (бағыныстылық);

      4) қызметтің жария және жария емес әдістері мен құралдарының ұштасуы;

      5) саяси партиялардың және өзге де қоғамдық бірлестіктердің қызметінен тәуелсіз болу;

      6) құпиялық және жасырындылық негізінде жүзеге асырылады.


6-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

      Осы Заңның күші барлық қызметкерлерге қолданылады.

      Ұлттық қауіпсіздік органдарының əскери қызметшілері осы Заңның 7, 10 (11-тармағын қоспағанда), 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 22, 24, 30 (8-тармағының 1) тармақшасын қоспағанда), 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40, 50, 75, 77 (4-тармағының 2) тармақшасын қоспағанда) жəне 85 (4-2-тармағын қоспағанда)-баптарында көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, Қазақстан Республикасының əскери қызмет жəне əскери қызметшілердің мəртебесі туралы заңнамасына сəйкес қызмет өткереді.

      Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметінде әскерге шақыру бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер осы Заңның 7, 15, 16, 17, 18, 19, 24, 34 және 75-баптарында көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы заңнамасына сәйкес қызмет өткереді.

      Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметінде келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілер осы Заңда көзделген ерекшеліктерді ескере отырып, Қазақстан Республикасының əскери қызмет жəне əскери қызметшілердің мəртебесі туралы заңнамасына сəйкес әскери қызмет өткереді.

      Осы Заңның күші Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасына қайшы келмейтін бөлігінде мемлекеттік саяси қызметшілерге қолданылады.

      Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2013.01.16 № 71-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. АРНАУЛЫ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРҒА ҚЫЗМЕТКЕ ТҰРУ

7-бап. Қызметке қабылдау шарттары

      1. Арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке жасы он сегізге толған, бірақ осы Заңда белгіленген атақтар бойынша шекті жастан аспаған, қажетті жеке, моральдық және кәсіби қасиеттері, білім деңгейі, денсаулық жағдайы мен дене бітімінің даму жағдайы бар Қазақстан Республикасының азаматтары ерікті негізде қабылданады.

      Жедел бөлімшелерге қызметке жасы 23-тен кіші емес азаматтар (курсанттарды, тыңдаушыларды қоспағанда) қабылданады.

      Бөлімшелерді жедел және оған теңестірілген бөлімшелерге жатқызуды арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары белгілейді.

      2. Қызметке:

      1) Қазақстан Республикасының заңында белгіленген тәртіппен әрекетке қабілетсіз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп танылған;

      2) әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес лауазымдық өкілеттіктерді орындауға кедергі келтіретін сырқаты бар;

      3) қызметкердің қызметте болуына байланысты заңда белгіленген шектеулерді және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді қабылдаудан бас тартқан;

      4) алып тасталды – ҚР 06.10.2020 № 365-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5) қызметке тұрар алдында бір жыл ішінде қасақана құқық бұзушылығы үшін сот тәртібімен әкімшілік жаза қолданылған;

      6) қызметке тұрар алдында үш жыл ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін сот тәртібімен әкімшілік жаза қолданылған;

      6-1) қызметке тұрғанға дейін өзіне қатысты үш жылдың ішінде қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін соттың айыптау үкімі шығарылған немесе қызметке тұрғанға дейін үш жылдың ішінде қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабының бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған;

      7) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған;

      8) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін жұмыстан (қызметтен) шығарылған;

      9) бұрын сотталған немесе қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабының бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған, сондай-ақ мемлекеттік қызметтен, өзге де арнаулы мемлекеттік органдардан, құқық қорғау органдарынан, соттардан және әділет органдарынан теріс себептер бойынша шығарылған;

      10) арнайы тексеруден өтпеген және (немесе) өзі не өзінің ата-анасы, балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері және апа-сіңлілері, қарындастары, немерелері немесе зайыбы (жұбайы) және оның ата-анасы, балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері және апа-сіңлілері, қарындастары, немерелері туралы көрінеу жалған мәліметтер хабарлаған;

      11) ата-анасы, балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері және апа-сіңлілері, қарындастары, немерелері не зайыбы (жұбайы) немесе оның ата-анасы, балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері және апа-сіңлілері, қарындастары, немерелері ауыр және аса ауыр қылмыс жасаған;

      12) қызметке жарамдылығын анықтау үшін әскери-дәрігерлік комиссияларда психофизиологиялық немесе медициналық куәландырудан немесе полиграфологиялық зерттеуден өтпеген адам қабылданбайды.

      Арнаулы мемлекеттік орган кандидатқа қызметке қабылдаудан бас тартудың анықталған себебін түсіндірмеуге құқылы.

      3. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке қабылданатын азаматтар қызметке жарамдылығын айқындау үшін міндетті түрде әскери-дәрігерлік комиссияларда психофизиологиялық және медициналық куәландырудан, сондай-ақ полиграфологиялық зерттеуден өтеді. Полиграфологиялық зерттеуден өту тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      4. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 412-V (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      5. Əскери немесе құқық қорғау қызметін, арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметті өткерген азамат арнаулы мемлекеттік органға қызметке кірген кезде əскери немесе құқық қорғау қызметінен не арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығарылған күнінен бастап арнаулы мемлекеттік органға қызметке қабылданған күніне дейін үш айдан аспаса, оның көрсетілген кезеңде өзге де жеке жəне заңды тұлғалармен еңбек қатынастары болмаған жағдайда қызметте болуы үзіліссіз деп есептеледі. Бұл ретте көрсетілген кезең лауазымдық айлықақыны айқындау үшін өтілін және (немесе) еңбек сіңірген жылдарына зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін еңбек сіңірген жылдарын есептеу кезінде есепке жатқызылмайды.

      Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 412-V (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.10.2020 № 365-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қызметке кандидаттарды іріктеу және қабылдау

      1. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке қабылданатын кандидаттарды іріктеуді, оларды тексеруді арнаулы мемлекеттік органдардың кадр және өзге де бөлімшелері жүзеге асырады.

      Қызметке кандидаттарды іріктеу және қабылдау іс-шараларын ұйымдастыруды, өткізу тәртібін және әдістемесін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      2. Қажетті құжаттардың тізбесін, оларды ресімдеу тәртібін, сондай-ақ тексеру жүргізу мерзімдерін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      3. Қызметке кандидат білім деңгейі, жұмыс тәжірибесі, дене бітімі дайындығы мен денсаулық жағдайы бойынша тиісті арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы белгілеген талаптарға сай болуға тиіс.

      4. Кандидатты медициналық куәландыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

      5. Кәсіби-психологиялық іріктеу бойынша іс-шараларды психологиялық-әлеуметтік қамтамасыз ету мамандары жүргізеді. Бұл ретте кандидаттың жеке, тұлғалық, кәсіби сипаттамаларының арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке қойылатын талаптарға сәйкестігі айқындалады.

      6. Кандидаттың келісімшарт бойынша қызметке тұру үшін белгіленген талаптарға сай келетін құжаттарын құрылымдық, аумақтық және өзге де бөлімшелер бағалау үшін тиісті арнаулы мемлекеттік органға жібереді.

      Қажет болған жағдайда, кандидат кәсіби жарамдылығын тексеру үшін тиісті арнаулы мемлекеттік органға шақырылуы мүмкін.

      7. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке қабылдау, әдетте, конкурстық негізде жүзеге асырылады.

      Конкурстық негізде орналастырылатын лауазымдар тізбесін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      8. Конкурсқа қатысу үшін келген азаматтың кандидатурасын құрылуы мен жұмыс тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын конкурстық комиссия қарастырады.

      Конкурстық комиссияның шешімі хаттамамен ресімделеді.

      9. Конкурстық комиссияның оң қорытындысы келіп түскен кезде уәкілетті басшы кандидатпен келісімшарт жасасады, қажетті материалдарды ресімдейді және оларды жеке құрам бойынша бұйрық шығару үшін тиісті арнаулы мемлекеттік органға жібереді.

      10. Тиісті арнаулы мемлекеттік орган конкурс нәтижелері туралы құжаттарды алғаннан кейін іріктеліп алынған кандидаттарға қатысты оларды лауазымға тағайындау туралы жеке құрам бойынша екі ай ішінде бұйрық шығарады.

      11. Арнаулы мемлекеттік органдарға офицерлік құрамдағы адамдарды қызметке қабылдау арнаулы мемлекеттік органдар басшыларының бұйрықтарымен ресімделеді.

      12. Конкурстық іріктеуден өтпеген азаматтарды лауазымға қабылдаған лауазымды тұлғалар осы Заңда белгіленген тәртіппен тәртіптік жауаптылыққа тартылады.

      13. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке кіретін адамдар қызметкердің қызметте болуына байланысты заңда белгіленген шектеулерді және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді қабылдайды, олар жазбаша нысанда тіркеледі.

      14. Курсанттарды, тыңдаушыларды қоса алғанда, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің лауазымына тағайындалған немесе кадрына қабылданған әскери қызметшілер белгіленген тәртіппен әскери есептен алынады және арнаулы мемлекеттік органдардың арнайы есебіне қойылады, олардың тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Келісімшарт

      Ескерту. 9-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

      1. Келісімшартты Қазақстан Республикасының азаматы уәкілетті басшымен жасасады.

      2. Келісімшарт ерікті түрде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес екі тараптың арасында жазбаша жасалады және өз қолданысын:

      1) мерзімінің аяқталуы бойынша;

      2) қызметкердің мерзімінен бұрын қызметтен шығарылуына байланысты;

      3) қызметкер басқа келісімшартты жасасқан күннен бастап;

      4) Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өзге де жағдайларда тоқтатады.

      3. Келісімшартта азаматтың қызметке тұруының еріктілігі, азаматтың қызметті өткеруге міндеттенетін мерзімі мен келісімшарттың басқа да талаптары бекітіледі.

      4. Келісімшарттың талаптары азаматтың келісімшартта белгіленген мерзім ішінде арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру міндетін қамтиды. Келісімшарттың талаптарында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жеңілдіктер, кепілдіктер мен өтемақылар алуды қоса алғанда, оның құқықтарының сақталуын көздейтін нормалар қамтылады.

      5. Лауазымға Қазақстан Республикасының Президенті тағайындаған қызметкерлер келісімшарт жасаспастан тиісті лауазымдағы қызметті өткереді.

      Аталған қызметкерлер лауазымынан босатылғаннан кейін қызмет өткеру туралы жаңа келісімшарт жасасады немесе қызметтен шығарылады.

      6. Келісімшарттың нысаны, оны жасасу, ұзарту, өзгерту, бұзу және тоқтату тәртібі осы Заңмен және арнаулы мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

      7. Қызметті өткеру туралы келісімшарт:

      1) үш жылға;

      2) бес жылға;

      3) он жылға;

      4) қызметте болудың шекті жасына толғанға дейін;

      5) курсанттар, тыңдаушылар үшін – әскери, арнаулы оқу орнында не шет мемлекеттің білім беру ұйымында оқу мерзіміне жəне оны бітіргеннен кейін күнтізбелік есептеумен он жыл қызметке;

      6) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша білім алып жатқан қызметкерлер үшін – әскери, арнаулы оқу орнында не шет мемлекеттің білім беру ұйымында оқу мерзіміне жəне оны бітіргеннен кейін күнтізбелік есептеумен бес жыл қызметке жасалуы мүмкін.

      Қызметкер жүктілікке жəне баланы (балаларды) тууға, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты демалыста немесе бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жалақы сақталмайтын демалыста болған уақытта қолданыстағы келісімшарттың мерзімі өткен жағдайда, қызметкер демалыстан шыққаннан кейін екі ай ішінде осы Заңда айқындалатын тəртіппен жаңа келісімшарт жасасады немесе қызметтен шығарылады.

      Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Қызметкерлерді білім беру ұйымдарына оқуға іріктеу, қабылдау жəне жіберу

      1. Әскери, арнаулы оқу орындарына немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға түсуге:

      1) жоғары білімнің білім беру бағдарламалары бойынша:

      əскери қызмет өткермеген, оқуға түсетін жылы он жеті жасқа толған, бірақ жиырма бір жастан аспаған Қазақстан Республикасы азаматтарының;

      əскери қызмет не арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген Қазақстан Республикасы азаматтарының жəне əскерге шақыру бойынша мерзімді əскери қызмет өткеріп жүрген əскери қызметшілердің оқуға түсетін жылы жиырма төрт жасқа толғанға дейін;

      келісімшарт бойынша əскери қызмет өткеріп жүрген əскери қызметшілердің не арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеріп жүрген қызметкерлердің оқуға түсетін жылы жиырма бес жасқа толғанға дейін;

      2) қысқартылған оқу мерзімімен жоғары білімнің білім беру бағдарламалары бойынша, əскери, арнаулы атақтары, офицерлік құрамның сыныптық шендері бар адамдарды қоспағанда, жоғары білімі бар Қазақстан Республикасы азаматтарының оқуға түсетін жылы кемінде жиырма екі жасқа толғанға дейін;

      3) жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша офицерлік құрам қатарынан жоғары білімі бар қызметкерлер мен əскери қызметшілердің құқығы бар.

      2. Арнаулы мемлекеттік органдардың офицерлік құрамы қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының əскери қызмет жəне əскери қызметшілердің мəртебесі туралы заңнамасына сəйкес Қазақстан Республикасының Ұлттық қорғаныс университетіне кадр органдарының жіберуі бойынша оқуға түсуге құқығы бар.

      3. Тиісті деңгейдегі білім беру бағдарламаларын іске асыратын әскери, арнаулы оқу орындарына қабылдау тəртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы белгілейді.

      4. Халықаралық шарттарға сəйкес шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға іріктеу жəне жіберу тəртібі арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшыларының бірлескен бұйрығымен белгіленеді.

      5. Курсанттың, тыңдаушының қызметтік міндеттерді атқарудың басталуы болып олардың әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған күні есептеледі.

      6. Əскери қызмет өткермеген азаматтар әскери, арнаулы оқу орындарына қабылданған немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға жіберілген кезде қызметкерлер мəртебесіне ие болады жəне олар он сегіз жасқа толғаннан кейін, бірақ кемінде бірінші курсты бітірген соң келісімшарт жасасады.

      7. Қызметкерлер әскери, арнаулы оқу орындарына қабылданған не шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға жіберілген кезде жаңа келісімшарт жасасады.

      8. Əскери қызмет өткерген, сондай-ақ келісімшарт, əскерге шақыру бойынша əскери қызмет өткеріп жүрген азаматтар әскери, арнаулы оқу орындарына қабылданған немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға жіберілген кезде курсант, тыңдаушы лауазымына тағайындау туралы бұйрық шығарылған күннен бастап келісімшарт жасасады.

      9. Әскери, арнаулы оқу орындарына оқуға түскен немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға жіберілген азаматтар оқу мерзіміне жəне сонымен бір мезгілде оқуды бітіргеннен кейін қызметкерлер лауазымдарында күнтізбелік есептеумен он жылға арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасады.

      10. Келісімшартта тараптардың (оқуға түсуші азаматтың жəне арнаулы мемлекеттік органның лауазымды адамының) өзара міндеттемелері мен жауапкершілігі белгіленеді жəне оқуды бітіргеннен кейін арнаулы мемлекеттік органдарда қызметті одан əрі өткеру шарттары мен мерзімдері көзделеді.

      11. Осы Заңда белгіленген тəртіппен келісімшарт жасасудан бас тартқан қызметкерлер әскери, арнаулы оқу орындарынан немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарынан шығарып жіберуге жатады.

      12. Қызметкерлердің әскери, арнаулы оқу орындарында, сондай-ақ шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарында оқу уақыты мерзімді əскери қызмет өткеру мерзіміне теңестіріледі.

      Әскери, арнаулы оқу орындарынан немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарынан шығарып жіберілген, сондай-ақ келісімшарт жасасудан бас тартқан қызметкерлер, егер олар əскерге шақыру бойынша əскери қызметтің белгіленген мерзімін өткермесе, тұрғылықты жері бойынша əскери есепке қоюға жіберіледі жəне кейіннен жалпы негіздерде əскери қызметке шақырылады.

      Бұл ретте үлгермеушілігі үшін, өз бастамасы бойынша, Қазақстан Республикасы азаматтығының тоқтатылуына және келісімшарт жасасудан бас тартуына байланысты оқудан шығарып жіберілген, теріс себептермен шығарылған курсанттар, тыңдаушылар өздерін оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеуге міндетті.

      Әскери, арнаулы оқу орындарынан немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарынан Қазақстан Республикасы азаматтығының тоқтатылуына байланысты шығарып жіберілген, теріс себептермен шығарылған жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша білім алған қызметкерлер өздерін оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеуге міндетті.

      Әскери, арнаулы оқу орындарынан немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарынан шығарып жіберу Қазақстан Республикасының заңнамасында және халықаралық шарттарда белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Қызметкерлерді әскери, арнаулы оқу орындарында немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарында оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеу Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

      Оқытуға кететін шығындар сомасы келісімшартта жəне (немесе) шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарымен білім беру қызметтерін көрсетуге жасалған шарттарда (келісімшарттарда) айқындалады.

      13. Қызметкер әскери, арнаулы оқу орнын немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымын бітіргеннен кейін қызмет өткеруден бас тартқан жəне осы Заңның 49-бабы 1-тармағының 5), 6), 12-1) жəне 13) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша қызметтен шығарылған жағдайда, ол өзін оқытуға жұмсалған бюджет қаражатын Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен мемлекетке өтеуге міндетті.

      Өтеуге жататын сома келісімшарт мерзімі аяқталғанға дейін əрбір толық өткермеген айға пропорционалды түрде есептеледі.

      14. Шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарымен білім беру қызметтерін көрсетуге арналған шартта (келісімшартта), егер халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, тараптардың ұлттық заңнамасына сəйкес білім алушылар үшін көзделген тараптардың (орындаушының жəне тапсырыс берушінің) өзара міндеттемелері мен құқықтары, қызметкерлердің құқықтарымен міндеттері, оқуға ақы төлеу мөлшері мен тəртібі, оқу мерзімдері жəне тұру жағдайлары, оқыту, ақшалай, заттай жəне өзге де ризықпен қамтамасыз ету, медициналық қызмет көрсету жəне сақтандыру мəселелері белгіленеді.

      Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2023 № 40-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Қызметкерлердің лауазымдарына орналастыруға қойылатын талаптар

      Қызметкерлердің лаузымдарына арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы бекітетін арнаулы мемлекеттік орган лауазымдарының санаттарына қойылатын біліктілік талаптарына қарай тиісті орта, орта білімнен кейінгі, жоғары білімі бар Қазақстан Республикасының азаматтары тағайындалады.

      Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

12-бап. Қызметкерлерді қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру

      1. Қызметкерлерді қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру Қазақстан Республикасының және шет мемлекеттердің әскери, арнаулы оқу орындарында, сондай-ақ басқа да білім беру ұйымдарында жүзеге асырылады.

      2. Білім алушылардың контингентін қалыптастыру, қызметкерлерді қайта даярлауды және олардың біліктілігін арттыруды ұйымдастыру және өткізу тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

      Ескерту. 12-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.11.2015 № 398-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13-бап. Қызметкерлердің ант қабылдауы

      1. Мыналар:

      1) арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке тұрған, бұрын әскери ант немесе қызметкердің антын қабылдамаған адамдар;

      2) бұрын әскери ант немесе қызметкердің антын қабылдамаған курсанттар, тыңдаушылар;

      3) бұған дейін қандай да бір себептер бойынша әскери ант немесе қызметкердің антын қабылдамаған арнаулы мемлекеттік органдардың лауазымды адамдары ант қабылдайды.

      2. Қызметкерлер антының мәтінін және оны қабылдау тәртібін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

      3. Қызметкерлердің антты уақтылы қабылдауына жауаптылық, оны қабылдауды ұйымдастыру және есепке алу арнаулы мемлекеттік органдар бөлімшелерінің басшылары мен кадр аппараттарына жүктеледі.

      Ескерту. 13-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

14-бап. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке тұрған адамдарды кәсіптік бейімдеу

      1. Арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке тұрған адамдар бөлімшенің жедел-қызметтік әрекеттеріне бейімделуден өтеді.

      2. Бейімдеу жөніндегі жұмыс қызметкерлерді атқаратын лауазым талаптарына, жүктелген міндеттерді сапалы орындауға тезірек араластыру, олардың бойында қажетті кәсіптік қасиеттерді тиімді қалыптастыру және арнаулы мемлекеттік органдардың құндылықтары мен корпоративтік мәдениет нормаларын игеруі мақсатында жүзеге асырылады.

      3. Қызметкерлерді кәсіптік бейімдеу жөніндегі жұмыс жоспарлы негізде жүргізіледі және тәлімгерлік жұмысты да қамтитын дамыту іс-шаралары кешенінен тұрады.

      Қызметкерлерді бейімдеу жөніндегі жұмысты ұйымдастыру тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

3-тарау. ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ

15-бап. Қызметкерлердің мәртебесі және олардың құқықтық кепілдіктері

      1. Қызметкерлер мемлекеттік биліктің өкілдері болып табылады және мемлекеттің қорғауында болады.

      Қызметкердің мәртебесіне азамат қызметке тұрған күннен бастап ие болады және қызметтен босатылуына байланысты арнаулы мемлекеттік орган жеке құрамының тізімінен шығарылған күннен бастап одан айырылады.

      2. Қызметкерлердің Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген талаптарын (бұдан әрі – заңды талаптар) барлық азаматтар мен лауазымды адамдар орындауға міндетті.

      3. Қызметкерлер өздеріне жүктелген міндеттерді орындау кезінде, Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, арнаулы мемлекеттік органның басшысына, тікелей және уәкілетті басшыларға ғана бағынады.

      4. Қызметкерлердің қызметіне, оған Қазақстан Республикасының заңдарымен тікелей уәкілеттік берілген адамдардан басқа, ешкімнің араласуына құқығы жоқ. Қызметкерлердің қызметіне құқыққа қарсы араласу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

      5. Қазақстан Республикасының заңдарына қайшы келетін бұйрық немесе нұсқау алған кезде қызметкер Қазақстан Республикасының заңдарын ғана басшылыққа алуға міндетті.

      Басшыларға қызметтік міндеттерін орындауға қатысы жоқ және Қазақстан Республикасының заңнамасын бұзуға бағытталған бұйрықтар мен өкімдер беруге тыйым салынады.

      Жауынгерлік іс-қимылдарынан, төтенше жағдайлар ахуалында тапсырмаларды орындаудан, сондай-ақ жедел-іздестіру, қарсы барлау іс-шараларын өткізуден басқа жағдайларда, бұйрықтар тек қана жазбаша түрде беріледі.

      6. Қызметкерлердің өздеріне қатысты қабылданған шешімдер мен әрекеттерге (әрекетсіздікке) жоғары тұрған лауазымды адамдарға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      Қабылданған шешімдерді және (немесе) нұсқауларды қызметкерлердің назарына жеткізу арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының бұйрығымен бекітілетін арнаулы мемлекеттік органдардың ішкі қызмет жарғысында айқындалған тәртіппен жүзеге асырылады.

      Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2016 № 36-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Міндеттерді атқару

      1. Қызметкерлер:

      1) лауазымдық міндеттер атқарған;

      2) жауынгерлік іс-қимылдарға қатысқан, төтенше немесе соғыс жағдайлар ахуалында, сондай-ақ қарулы қақтығыстар жағдайларында міндеттер атқарған;

      3) бейбітшілік пен қауіпсіздікті сақтау жөніндегі бітімгершілік операцияларына қатысқан;

      4) табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар мен олардың салдарларын жоюға қатысқан;

      5) оқу-жаттығуларға қатысқан;

      6) егер бұл қызметтік қажеттіліктен туындаса, күн тәртібіне белгіленген қызмет уақыты ішінде немесе басқа да уақытта қызметтік объектілердің аумағында, сондай-ақ өзге де орындарда болған;

      7) қызметтік іссапарда болған;

      8) қызметте, қызмет орнына бару және кері қайту жолында болған;

      9) емдеуде немесе медициналық тексеруде (куәландыруда), емдеу немесе медициналық тексеру (куәландыру) орнына бару және кері қайту жолында болған;

      10) арнайы жиындардан өткен;

      11) тұтқында, кепілге алыну немесе еркінен айрылу жағдайында болған;

      12) жеке адамның өмірін, денсаулығын қорғаған;

      13) адам мен азаматтың құқықтарын және бостандықтарын қорғау, құқық тәртібін сақтау мен қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөнінде арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарына көмек көрсеткен;

      14) сот жеке адам, қоғам, мемлекет мүдделерінде жасалған деп таныған өзге де іс-әрекеттер жасаған жағдайларда, қызметтік міндеттерін атқарушы болып есептеледі.

      Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

17-бап. Қызметкерлердің қызмет өткеруге байланысты құқықтары

      1. Қызметкерлердің:

      1) лауазымдық міндеттерін атқару үшін қажетті ақпараттар мен материалдарды белгіленген тәртіппен алуға;

      2) өздерінің құқықтары мен лауазымдық міндеттерін айқындайтын құжаттармен танысуға;

      3) лауазымдық міндеттерін атқарумен байланысты мемлекеттік органдарға, ұйымдастыру-құқықтық нысанына қарамастан ұйымдарға белгіленген тәртіппен кіріп-шығуға;

      4) егер лауазымдық міндеттерін орындау мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді пайдаланумен байланысты болса, белгіленген тәртіппен осындай мәліметтерге қол жеткізуге;

      5) қызметтік іс-әрекет нәтижелері, қызмет өтілі мен біліктілік деңгейі ескеріле отырып, қызметте өсуіне;

      6) жеке ісіне енгізілгенге дейін өздерінің қызметтік жұмысы туралы пікірлермен жəне басқа да құжаттармен, жеке іс материалдарымен (мемлекеттік құпияларды құрайтын мəліметтерді қамтитын арнайы тексеру материалдарын қоспағанда) танысуға, сондай-ақ өздерінің жазбаша түсініктемелерін жəне басқа да құжаттар мен материалдарды жеке іске қосуға;

      7) осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен қайта даярлықтан өтуіне және біліктілігін арттыруына;

      7-1) арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен тағылымдамадан өтуіне;

      7-2) уәкілетті басшымен келісу бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тәртіппен, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасының және шет мемлекеттің білім беру ұйымдарына (курсанттар мен тыңдаушылардан басқа) түсуіне;

      8) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз өмірінің, денсаулығының және мүлкінің, өз отбасы мүшелері өмірінің, денсаулығының және мүлкінің мемлекеттік қорғалуына;

      9) қызметкер мен оның отбасы мүшелерінің дербес деректерінің қорғалуына;

      10) өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін, сондай-ақ қызметін өткеруге байланысты жеке дауларды шешу үшін бағыныстылық тәртібімен жоғары тұрған лауазымды тұлғаларға, жоғары тұрған органдарға немесе сотқа жүгінуге;

      11) медициналық қамтамасыз етілуге және санаториялық-курорттық емделуіне;

      12) зейнетақымен қамсыздандырылуға және әлеуметтік қорғалуға;

      13) тұрғын үймен қамтамасыз етілуге;

      14) қызметтің ерекшеліктері ескеріле отырып, қызметінің тиісінше ұйымдастырушылық-техникалық және санитариялық жағдайлары жасалуына;

      15) осы Заңға және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес демалуына;

      16) оқытушылық, ғылыми немесе өзге де шығармашылық қызметті жүзеге асыруға құқығы бар.

      2. Қызметкерлерге өз құзыреті шегінде өздеріне жүктелген міндеттеріне сәйкес арнаулы мемлекеттік органдардың қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтар беріледі.

      Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Қызметкерлердің қызмет өткеруге байланысты міндеттері

      1. Қызметкерлер:

      1) Қазақстан Республикасының Конституциясын және заңнамасын сақтауға;

      2) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделерінің сақталуы мен қорғалуын қамтамасыз етуге;

      3) өздеріне берілген құқықтар шегінде және лауазымдық міндеттеріне сәйкес өкілеттіктерді жүзеге асыруға;

      4) арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының бұйрығымен бекітілетін арнаулы мемлекеттік органдар ішкі қызмет жарғысының талаптарын, сондай-ақ қызмет жəне еңбек тəртібін сақтауға;

      5) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шектеулерді қабылдауға;

      6) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген қызметтік әдеп нормаларын сақтауға;

      7) басшылардың заңды бұйрықтары мен өкімдерін, жоғары тұрған органдар мен лауазымды тұлғалардың өз өкілеттіктері шегінде шығарған шешімдері мен нұсқауларын орындауға;

      8) мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны, оның ішінде қызметті тоқтатқаннан кейін де, ол жөнінде қолхат бере отырып, заңмен белгіленген уақыт ішінде сақтауға;

      9) қызметтік міндеттерін атқару кезінде алған, азаматтардың жеке өмірін, ар-намысын және қадір-қасиетін қозғайтын мәліметтерді құпия сақтауға және заңдарда көзделген жағдайларды қоспағанда, олардан мұндай ақпарат беруді талап етпеуге;

      10) мемлекеттік мүліктің сақталуын қамтамасыз етуге;

      11) қызметкердің жеке мүддесі өзінің өкілеттіктерімен ұштасатын немесе оларға қайшы келетін жағдайларда, жазбаша нысанда баянат беруге және тікелей және уәкілетті басшыны дереу хабардар етуге;

      12) өзінің кәсіби деңгейі мен біліктілігін арттыруға;

      13) қызмет мүдделеріне зиян келтіретін жария сөйлеуге жол бермеуге;

      14) тікелей басшысына:

      шет мемлекеттің азаматтығын қабылдау ниеті;

      Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығу туралы өтініш бергені;

      егер өздеріне белгілі болса, зайыбының (жұбайының) немесе өзінің жақын туыстарының шет мемлекеттің азаматтығын қабылдау ниеті жəне (немесе) олардың Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығу туралы өтініш бергені туралы жазбаша нысанда дереу хабарлауға;

      15) қажетті кәсіби және құқықтық білім, дене күші, арнаулы және жауынгерлік дайындық деңгейін сақтап тұруға міндетті.

      2. Арнаулы мемлекеттік органдардың алдына қойылған міндеттерге сәйкес қызметкерлерге өз құзыреті шегінде арнаулы мемлекеттік органдардың қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамасында көзделген өзге де міндеттер белгіленеді.

      Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Қызметкердің қызметте болуына байланысты қойылатын шектеулер

      1. Қызметкердің:

      1) өкілді органдардың депутаты және жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшесі болуға, саяси партиялар, кәсіптік одақтар қатарында болуға, қандай да бір саяси партияны қолдап әрекет етуге, арнаулы мемлекеттік органдар жүйесінде өз мүшелерінің еңбек, сондай-ақ басқа да әлеуметтік-экономикалық құқықтары мен мүдделерін білдіру мен қорғау және еңбек жағдайын жақсарту үшін олардың кәсіптік мүдделерінің ортақтығына негізделген саяси мақсаттарды көздейтін қоғамдық бірлестіктерді құруға;

      2) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес бұл оның лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда, педагогтік, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметтерден басқа ақы төленетін қызметпен айналысуға;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оның лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды және ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында ашық және аралық инвестициялық пай қорларының пайларын, облигацияларды, ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында коммерциялық ұйымдардың акцияларын (ұйымдардың дауыс беретін акциялары жалпы санының бес пайызынан аспайтын көлемдегі жай акцияларды) сатып алу және (немесе) өткізу жағдайларын қоспағанда, кәсіпкерлік қызметпен айналысуға, коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесінің құрамына кіруге;

      4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, үшінші тұлғалардың істері бойынша өкіл болуға;

      5) өзінің қызметтік әрекетін материалдық-техникалық, қаржылық және ақпараттық қамтамасыз ету құралдарын, басқа да мемлекеттік мүлік пен қызметтік ақпаратты қызметтік емес мақсаттарда пайдалануға;

      6) ереуілдерді қоса алғанда, мемлекеттік органдардың қалыпты жұмыс істеуіне және қызметтік міндеттерін орындауына кедергі келтіретін іс-әрекеттерге қатысуға;

      7) лауазымдық өкілеттіктерін атқаруға байланысты жеке және заңды тұлғалардың қызметін жеке мақсаттарда пайдалануға;

      8) пайдакүнемдік мақсаттарда, оның ішінде лауазымды немесе өзге адамдармен сөз байласу жолымен өзінің қызмет жағдайын пайдалануға;

      9) өзінің жақын туыстары (ата-аналары (ата-анасы), балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), аталары, әжелері, немерелері), жұбайы (зайыбы) және (немесе) жекжаттары (жұбайының (зайыбының) ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), ата-аналары және балалары) атқаратын лауазымға тікелей бағынысты болатын лауазымды атқаруға, сондай-ақ жақын туыстары, жұбайы (зайыбы) және (немесе) жекжаттары тікелей бағынысында болуына;

      10) психикаға белсенді әсер ететін затты тұтыну және масаң күйде болу фактісін анықтау үшін уәкілетті басшының жолдамасы бойынша медициналық ұйымдарда медициналық куәландырудан өтуден бас тартуға немесе жалтаруға құқығы жоқ.

      Куәландырудан өтуден бас тарту немесе жалтару арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығаруға әкеп соғады.

      2. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен, қызметкер лауазымға кіріскеннен кейін бір ай ішінде коммерциялық ұйымдардағы өзінің меншігіндегі акцияларды (жарғылық капиталға қатысу үлесін) және пайдаланылуы табыс алуға әкелетін өзге де мүлікті, өзіне заңды түрде тиесілі ақша, облигациялар, ашық және аралық пайлық инвестициялық қорлардың пайлары, сондай-ақ мүліктік жалдауға берілген мүлікті қоспағанда, қызметін өткеру уақытына сенімгерлік басқаруға беруге міндетті. Мүлікті сенімгерлік басқару шартын нотариат куәландыруға тиіс.

      Қызметкердің сенімгерлік басқаруға берілген мүліктен, оның ішінде сыйақы, дивидендтер, ұтыстар, мүлікті жалға беруден және басқа да заңды көздерден табыстар алуға құқығы бар.

      2-1. Арнаулы мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қызметкерлерге арнаулы тексеру жүргізуге құқылы. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары арнаулы мемлекеттік органдарға арнаулы тексеру жүргізуге жәрдемдеседі.

      3. Осы бапта көзделген шектеулерді сақтамағаны үшін жауаптылық осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгіленеді.

      Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 07.07.2020 № 361-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.10.2020 № 365-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Соғыс жағдайы кезеңінде қызметте құқықтық қатынастардың туындауы мен өзгеруі

      Соғыс жағдайының қолданылу кезеңінде арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметте құқықтық қатынастардың туындауы мен өзгеруі ерекшеліктерін және оның жалғастырылуын Қазақстан Республикасының Президенті айқындайды.

21-бап. Қызметкерлердің жауаптылығы

      1. Өзінің қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қылмыстық, әкімшілік, азаматтық-құқықтық, тәртіптік жауаптылықта болады.

      2. Көрінеу құқыққа қайшы бұйрықты немесе нұсқауды орындау қызметкерді жауаптылықтан босатпайды.

      Атқару үшін алынған өкімнің заңдылығына күмәнданған кезде бұл жөнінде ол өзінің тікелей басшысына және өкімді берген басшыға жазбаша түрде дереу хабарлауға тиіс. Лауазымы бойынша жоғары тұрған басшы аталған өкімді жазбаша растаған жағдайда қызметкер, егер оны орындау қылмыстық жазаланатын іс-әрекеттерге әкеп соқпайтын болса, оны орындауға міндетті. Қызметкердің заңсыз өкімді орындауының салдары үшін осы өкімді растаған басшы жауаптылықта болады.

      3. Қызметкерлердің əрекеттеріне (əрекетсіздігіне) жоғары тұрған лауазымды адамдарға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тəртіппен шағым жасалуы мүмкін.

      4. Құқыққа қайшы әрекеттерімен арнаулы мемлекеттік органға келтірілген материалдық нұқсан үшін қызметкер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес материалдық жауаптылықта болады.

      Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Қызметкерлердің қызметтік куәліктері және жетондары

      1. Қызметкерлерге олардың жеке басын және өкілеттіктерін растайтын қызметтік куәліктер және жетондар беріледі.

      Куәліктер мен жетондарды беру және пайдалану тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

      2. Қызметтік куәліктің сипаттамасын және жетондардың үлгілерін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы бекітеді.

      3. Қызметтік куәлік адамның арнаулы мемлекеттік органға қатыстылығын, оның лауазымын және арнаулы немесе әскери атағын растайтын құжат болып табылады.

      Қызметтік куәліктер мен жетондарда қажетті қорғалу деңгейі болуы тиіс.

      Қызметкердің қызметтік куәлігі оның қаруды, арнаулы құралдарды алып жүру және сақтау құқығын, қызметкерге Қазақстан Республикасының заңдарында сәйкес берілген өзге де өкілеттіктерді растайды.

23-бап. Қызметкерлердің арнаулы киім үлгісі

      1. Арнаулы атақ берілген қызметкерлер бюджет қаражаты есебінен арнаулы киім үлгісімен қамтамасыз етіледі.

      2. Арнаулы киім үлгісінің түрлері мен сипатын Қазақстан Республикасының Президенті айқындайды. Арнаулы киім үлгісімен қызметкерлерді қамтамасыз ету нормаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекітеді.

      Қызметкерлердің арнаулы киім үлгісін киіп жүру тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      3. Арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен қызметте болудың шекті жасына толуына, денсаулық жағдайына немесе штаттың қысқартылуына байланысты шығарылған адамдардың, жиырма жəне одан көп еңбек сіңірген жылдары болған кезде, ерекше салтанатты жəне салтанатты арнаулы киім нысанын кию құқығы сақталады.

      Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. ҚЫЗМЕТ ӨТКЕРУ

24-бап. Кадр құрамы

      1. Арнаулы мемлекеттік органдардың кадр құрамын қызметкерлер, әскери қызметшілер және жұмыскерлер құрайды.

      2. Қызметкерлер мен әскери қызметшілер арнаулы мемлекеттік органдарда штаттық лауазымдарда, қолданыстағы резервте қызмет өткереді, сондай-ақ запаста бола алады.

      Қызметкерлер мен әскери қызметшілерді қолданыстағы резервке алу мен олардың қызметті өткеру тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      Арнаулы мемлекеттік органдар жұмыскерлерінің еңбек шарттары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен және Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасымен реттеледі.

      Арнаулы мемлекеттік органдардың кадр құрамына қатысты жеке істер жүргізіледі, оларды ресімдеу, есепке алуды жүргізу жəне сақтау тəртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

25-бап. Қызметкерлер құрамы

      Қызметкерлер мынадай құрамдарға бөлінеді:

      1) қатардағы қызметкерлер;

      2) сержанттар;

      3) офицерлер.

26-бап. Арнаулы атақтар

      1. Арнаулы мемлекеттік органдарда мынадай арнаулы атақтар белгіленеді:

      1) қатардағы құрам:

      қатардағы қызметкер;

      2) сержанттар құрамы:

      кіші сержант;

      сержант;

      аға сержант;

      3) кіші офицерлік құрам:

      лейтенант;

      аға лейтенант;

      капитан;

      4) аға офицерлік құрам:

      майор;

      подполковник;

      полковник;

      5) жоғары офицерлік құрам:

      генерал-майор;

      генерал-лейтенант;

      генерал-полковник.

      2. Қызметкерлердің арнаулы атақтарының алдында олардың мыналарға қатыстылығын көрсететін мынадай сөздер қосылады:

      1) ұлттық қауіпсіздік органдарына – "ұлттық қауіпсіздік";

      2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметіне – "Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметі";

      3) алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3. Запастағы азаматтардың арнаулы атақтарының алдына "запастағы", ал отставкадағыларға – "отставкадағы" деген сөздер қосылады.

      4. Арнаулы атақтарда еңбек сіңіру мерзімдері:

      офицерлік құрамға:

      лейтенанттарға – екі жыл;

      аға лейтенанттарға – үш жыл;

      капитандарға – төрт жыл;

      майорларға – бес жыл;

      подполковниктерге – жеті жыл белгіленеді;

      полковниктер мен одан жоғарыларға – белгіленбейді;

      қатардағы мен сержанттық құрамға – белгіленбейді.

      Оқу мерзімі бес жыл жəне одан көп болатын әскери, арнаулы оқу орындарын немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарын бітірген қызметкерлер үшін лейтенант арнаулы атағында еңбек сіңіру мерзімі бір жыл болып белгіленеді.

      Ескерту. 26-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Арнаулы атақтарды беру тәртібі

      1. Арнаулы атақтар қызметкерлерге дербес беріледі. Арнаулы атақ алғашқы немесе кезекті болуы мүмкін.

      2. Қызметкерлерге арнаулы атақтарды:

      1) жоғары офицерлік құрамға – арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті;

      2) полковникті – арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы;

      3) өзге арнаулы атақтарды – лауазымдар номенклатурасына сәйкес арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындаған лауазымды адамдар береді.

      3. Алғашқы арнаулы атақтар болып:

      1) офицерлік құрам үшін – лейтенант;

      2) сержанттар құрамы үшін – кіші сержант;

      3) қатардағы құрам үшін – қатардағы қызметкер саналады.

      4. "Лейтенант" арнаулы атағы:

      1) офицерлік құрамның арнаулы атағы жоқ, жоғары білімнің білім беру бағдарламалары бойынша әскери, арнаулы оқу орнын немесе арнаулы мемлекеттік органдардың жіберуі бойынша шет мемлекеттің білім беру ұйымын бітірген немесе оқу мерзімі кемінде алты ай болатын қосымша білімнің білім беру бағдарламалары бойынша оқуды аяқтаған қызметкерге;

      2) офицерлік құрамның арнаулы атағы жоқ, тиісті мамандығына ұқсас жоғары кəсіптік білімі бар жəне штатпен офицерлік құрам атағы көзделген лауазымға келісімшарт бойынша қызметке кірген қызметкерге тиісті лауазымға тағайындалған кезде беріледі.

      5. Офицерлік құрамның алғашқы арнаулы атағын қызметкер қызмет өткеріп жүрген арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы береді.

      6. "Кіші сержант" арнаулы атағы "кіші сержант" және одан жоғары арнаулы атағы көзделген лауазымға тағайындалатын қызметкерге беріледі. Сержанттар құрамының кейінгі арнаулы атақтары қажетті дайындық деңгейі бар және тиісті лауазымдарға тағайындалған қызметкерлерге, бірақ кемінде он екі айдан кейін беріледі.

      7. "Кіші сержант" арнаулы атағы əскери атағы жоқ, орта білімнен кейінгі немесе жоғары білімі бар азаматқа штатпен сержанттық құрам атағы көзделген лауазымға келісімшарт бойынша қызметке кірген кезде, тиісті лауазымға тағайындалған кезде беріледі.

      8. "Қатардағы қызметкер" арнаулы атағы арнаулы атағы жоқ азаматтарға:

      1) қатардағы құрам лауазымына келісімшарт бойынша қызметке тұрған кезде;

      2) әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымына жіберілген кезде беріледі.

      9. Запастан қабылданған не Қарулы Күштерден, басқа әскерлерден және әскери құралымдардан ауыстыру тәртібімен қабылданған азаматқа қайта аттестаттау тәртібімен өзінде бар әскери атақтан төмен емес арнаулы атақ беріледі.

      Бұрын арнаулы мемлекеттік немесе құқық қорғау органдарында қызмет өткерген, запастан қабылданған не басқа арнаулы мемлекеттік органдардан ауыстыру тәртібімен қабылданған және арнаулы атағы, сыныптық шені немесе біліктілік сыныбы бар адамдарға қайта аттестаттау тәртібімен арнаулы атақ беріледі. Қайта аттестаттауды өткізу және арнаулы атақ беру тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

      Арнаулы мемлекеттік органға тағайындалған адамның өзінде бар жоғары басшы немесе офицерлік құрамның арнаулы, әскери атағы, сыныптық шені немесе біліктілік сыныбы осы Заңның 26-бабы 1-тармағы 5) тармақшасының және 2-тармағының ережелері ескеріле отырып, ол қызмет өткеретін органға тиесілігін көрсететін тең дәрежедегі арнаулы атаққа сәйкес келеді деп танылады.

      Бұрынғы арнаулы, әскери атақта, сыныптық шенде немесе біліктілік сыныбында сіңірген еңбегі кезекті арнаулы атақ беру үшін еңбек сіңіру мерзіміне есептеледі.

      Бір арнаулы мемлекеттік орган ішінде қызмет бабымен ауыстырылған қызметкерлер және әскери қызметшілер қайта аттестаттауға жатпайды.

      9-1. Бұрын мемлекеттік саяси лауазымдарды атқарған және арнаулы мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелері мен ведомстволары бірінші басшыларының орынбасарынан төмен емес лауазымдарға тағайындалған қызметкерлерге, осы Заңның 27-1-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, осы Заңның талаптары қолданылмай, атқаратын лауазымы үшін штатта көзделген арнаулы атақ беріледі.

      10. Кезекті арнаулы атақ қызметкерге, егер ол тең немесе одан жоғары арнаулы атақ көзделген штаттық лауазымды атқарып отырса немесе осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 5) және 6) тармақшаларына сәйкес штаттық емес лауазымда қызмет өткеріп жүрсе, алдыңғы арнаулы атақта еңбек сіңіру мерзімі өткеннен кейін беріледі.

      11. Қызметкерде алынбаған тәртіптік жазасы болған кезде ол кезекті арнаулы атағын алуға ұсыныла алмайды.

      12. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      13. Арнаулы атақтарда еңбек сіңіру мерзімі арнаулы атақ берілген күннен бастап есептеледі.

      14. Сержанттар құрамының лауазымына тағайындау кезінде тиісті даярлықтан өткен қызметкерге арнаулы атақ берілуі мүмкін.

      15. Кезекті арнаулы атақ ағымдағы арнаулы атақта еңбек сіңірудің белгіленген мерзімі өткеннен кейін және берілетін атақ мемлекеттік қызметшілерді даярлау жөніндегі мемлекеттік бағдарлама шеңберінде Қазақстан Республикасының және (немесе) шет мемлекеттің әскери, арнаулы оқу орнында, білім беру ұйымында білім алып жатқан қызметкердің оқуға түсу алдында атқарған лауазымы бойынша арнаулы атағына сәйкес болған кезде беріледі.

      16. Қызметтік борышын үлгілі орындайтын, қызмет атқару немесе өзге де қызмет міндеттерін атқару кезінде жоғары кәсіби шеберлік пен ынта-жігер танытқан қызметкерлерге кезекті арнаулы атақ мерзімінен бұрын берілуі мүмкін, бірақ атқарып отырған лауазымдар бойынша көзделген әскери атақтан жоғары болмайды.

      Мерзімінен бұрын арнаулы атақ арнаулы атақта белгіленген еңбек сіңіру мерзімінің кемінде жартысы өткеннен кейін, бірақ тиісінше кіші және аға офицерлік құрамның әскери атақтарында қызмет өткерген кезеңінде бір реттен артық берілмейді.

      17. Қызметтік, жауынгерлік даярлықта, қызметтік тәртіпті нығайтуда, күрделі техниканы меңгеруде жоғары көрсеткіштерге қол жеткізген немесе арнаулы мемлекеттік органның міндеттерін орындаумен байланысты тапсырылған учаскедегі міндеттерді үлгілі орындайтын қызметкерге подполковникке дейін, ал ғылыми дәрежесі бар ғылыми-педагогикалық құрамның офицерлеріне полковникті қоса алғанда – атқарып отырған лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан бір сатыға жоғары кезекті арнаулы атақ берілуі мүмкін.

      Атқарып жүрген лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан бір сатыға жоғары кезекті арнаулы атақ қызмет кезеңінде бір реттен артық берілмейді және арнаулы атағында кемінде екі белгіленген еңбек сіңіру мерзімі өткеннен кейін беріледі.

      18. Алып тастаолды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      19. Офицерлік немесе сержанттық құрамның арнаулы атағынан айырылған азаматқа (әскери міндеттіге) қатардағы құрамның әскери есебіне бір мезгілде ауыстыра отырып, облыстың (республикалық маңызы бар қаланың және астананың) жергілікті әскери басқару органының бастығы "қатардағы қызметкер" әскери атағын береді.

      Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-1-бап. Жоғары офицерлік құрамның арнаулы атағы

      Жоғары офицерлік құрамның арнаулы атағы:

      генерал-майор қызметкерге жоғары офицерлік құрам лауазымының алдындағы лауазымда полковник атағында болғанына үш жыл өткеннен кейін жəне жоғары офицерлік құрамның лауазымында кемінде бір жыл қызмет еткеннен кейін берілуі мүмкін;

      генерал-лейтенант кемінде үш жыл генерал-майор арнаулы атағында болған қызметкерге берілуі мүмкін;

      генерал-полковник кемінде үш жыл генерал-лейтенант арнаулы атағында болған қызметкерге берілуі мүмкін. Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша жоғары арнаулы атақ мерзімінен бұрын берілуі мүмкін.

      Ескерту. 4-тарау 27-1-баппен толықтырылды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

28-бап. Арнаулы атақты төмендету, одан айыру және арнаулы атағын қалпына келтіру

      1. Қызметкердің арнаулы атағы бір сатыға:

      1) жоғары офицерлік құрам – Қазақстан Республикасының Президентімен;

      2) офицерлік құрам (жоғары офицерлік құрамнан басқа) – арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысымен;

      3) өзге де арнаулы атақтар – лауазымдар номенклатурасына сәйкес төмендетілуі мүмкін.

      2. Арнаулы атағы төмендетілген қызметкердің бұрынғы арнаулы атағы, атқарып жүрген лауазымына қарамастан, арнаулы атағы төмендетілген күннен бастап алты ай өткен соң уәкілетті басшының бұйрығымен қалпына келтіріледі.

      Арнаулы атақтағы еңбек сіңіру мерзімі арнаулы атақты төмендету түрінде тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы бұйрық шыққан күннен бастап үзіледі және арнаулы атақты қалпына келтіру туралы бұйрық шыққан күннен бастап қайта жалғасады.

      Қызметкердің бұрынғы арнаулы атағын қалпына келтіргенге дейін және оған кезекті арнаулы атақ берілгенге дейін арнаулы атақты қайтадан төмендетуге жол берілмейді, бірақ ықпал етудің өзге де шарасы қолданылады.

      3. Қылмыстық құқық бұзушылықтар жасаған қызметкерлер соттың заңды күшіне енген айыптау үкімі бойынша арнаулы атағынан айырылады.

      Қызметкерді арнаулы атағынан айыру жеке құрам бойынша бұйрықпен ресімделеді.

      4. Заңсыз соттауға байланысты арнаулы атағынан айырылған азаматқа бұрынғы арнаулы атағы Қазақстан Республикасының заңдарында және басқа да нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген бұрынғы құқықтары мен жеңілдіктері қалпына келтіріле отырып, оны ақтау туралы шешім күшіне енгеннен кейін беріледі.

      Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-бап. Қызметкерлерді лауазымға тағайындау және ауыстыру

      Ескерту. 29-бап алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

30-бап. Лауазымға тағайындау тәртібі

      1. Қызметкер арнаулы атағы сəйкес келуге тиіс лауазымға тағайындалады.

      1-1. Арнаулы мемлекеттік органдардағы лауазымдар жəне оларға сəйкес келетін арнаулы жəне əскери атақтар тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

      1-2. Арнаулы мемлекеттік органдардағы типтік емес лауазымдар жəне оларға сəйкес келетін арнаулы жəне əскери атақтар тізбесін осы органдардың бірінші басшылары бекітеді.

      2. Қызметкерлермен келісімшарт жасасу, оларды лауазымдарға тағайындау, ауыстыру, босату, шығару, сондай-ақ оларға арнаулы атақтар беру туралы бұйрықтар (жеке құрам бойынша бұйрықтар) шығаруға құқығы бар лауазымды адамдар тізбесін (лауазымдар номенклатурасы) арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

      3. Қызметкерді лауазымға тағайындау білімі мен кәсіби даярлығы деңгейін, оның психологиялық қасиеттерін, денсаулық жағдайын және осы Заңда көзделген өзге де мән-жайларды ескере отырып, жүргізіледі.

      4. Қызметкерлерді лауазымдарға тағайындау қызметтік әрекетінің тәжірибесі ескеріле отырып, оларды негізгі немесе бір бейінді мамандығы бойынша пайдалануды қамтамасыз етуге тиіс. Қызметкерді олар үшін жаңа мамандық бойынша лауазымдарға пайдалану қажет болған кезде, олар осы лауазымдарға тағайындалар алдында тиісті қайта даярлықтан өтуге тиіс.

      5. Офицерлік құрамның атағы бар, жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша оқуға әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған немесе халықаралық шартқа сəйкес шет мемлекеттің білім беру ұйымына жіберілетін қызметкер бұрын атқарған лауазымынан босатылады жəне әскери, арнаулы оқу орнының магистранты не докторанты немесе адъюнкті лауазымына тағайындалады.

      Офицерлік құрамның атағы жоқ, жоғары жəне қосымша білім беру бағдарламалары бойынша әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған немесе халықаралық шартқа сəйкес шет мемлекеттің білім беру ұйымына жіберілетін қызметкер бұрын атқарған лауазымынан босатылады жəне әскери, арнаулы оқу орнының курсанты немесе тыңдаушысы лауазымына тағайындалады.

      Жоғары жəне қосымша білім беру бағдарламалары бойынша әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған немесе халықаралық шартқа сəйкес шет мемлекеттің білім беру ұйымына жіберілетін Қазақстан Республикасының азаматы әскери, арнаулы оқу орнының курсанты немесе тыңдаушысы лауазымына тағайындалады.

      Әскери, арнаулы оқу орнына қабылданған кезде тыңдаушының (Қазақстан Республикасы азаматының) бұрын өзіне берілген атағы сақталады.

      6. Әскери, арнаулы оқу орнынан немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымынан үлгермеушілігі үшін немесе өз бастамасы бойынша шығарып жіберілген магистранттар, докторанттар мен адъюнкттер өздерін оқуға жіберген бөлімшелерге бұрын атқарған лауазымынан төмен емес лауазымға қайтып келеді.

      7. Әскери, арнаулы оқу орындарын немесе шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарын бітірген қызметкерлер қажетті білім деңгейі бар адамдар алмастыруға жататын жəне Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін арнаулы мемлекеттік органдағы лауазымдар жəне оларға сəйкес келетін арнаулы атақтар тізбесінде (бұдан əрі – лауазымдар тізбесі) көзделген офицерлік құрам лауазымдарына тағайындалады.

      Жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша әскери, арнаулы оқу орындарын немесе мемлекеттік қызметшілерді даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша Қазақстан Республикасының және (немесе) шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарын бітірген қызметкерлер оқуды аяқтағаннан кейін бұрын атқарған лауазымынан төмен емес лауазымға тағайындалады.

      Көрсетілген лауазымдарға тағайындау мүмкін болмаған кезде мұндай қызметкерлер даярлық бейіні бойынша ұқсас өзге лауазымдарға тағайындалады (айрықша жағдайларда лауазымға одан әрі тағайындау үшін тиісті бастықтың қарамағына жіберіледі).

      8. Лауазымдарға тағайындау кезінде мынадай шарттар сақталады:

      1) сержанттар құрамы және офицерлік құрам атқаруға жататын лауазымдарға тиісті құрамның қызметкерлері тағайындалады.

      Аталған лауазымдарға тиісті құрамның қызметкерлерін тағайындау мүмкін болмаған кезде оларға арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен төмен тұрған құрамның қызметкерлері тағайындалуы мүмкін;

      2) тиісті бастықтардың қарамағына жіберілген қызметкерлерді лауазымдарға тағайындау осы Заңның 33-бабының 4-тармағында белгіленген мерзімнен аспайтын, мүмкіндігінше қысқа мерзімде жүргізіледі;

      3) қызметке жарамдылық санаты туралы әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы ұсынылады;

      4) егер қызметкерге мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерге рұқсаттама беруден бас тартылған немесе аталған рұқсаттама тоқтатылған жағдайда, ол мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерге берілетін рұқсаттамамен байланысты емес лауазымға белгіленген тәртіппен тағайындалады немесе қызметтен шығарылуға жатады;

      5) өзара жақын туыстықта болатын қызметкерлерге, олар бір-біріне тікелей бағынысты болған кезде Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қызмет өткеруге рұқсат берілмейді.

      8-1. Профессор-оқытушылар құрамының және ғылыми қызметкерлердің штаттық лауазымдарына тиісті құрамның қызметкерлерін тағайындау мүмкін болмаған жағдайда оларға жұмыскерлер арасынан адамдар арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен, оның ішінде уақытша тағайындалуы мүмкін. Бұл ретте жұмыскердің лауазымдық айлықақысы ол атқаратын профессор-оқытушылар құрамының және ғылыми қызметкерлердің штаттық лауазымы бойынша бекітіледі.

      Профессор-оқытушылар құрамының және ғылыми қызметкерлердің штаттық лауазымдарына уақытша тағайындалған жұмыскерлер осы лауазымдарға қызметкерлер тағайындалған кезде басқа штаттық лауазымдарға тағайындалады, ал оларды көрсетілген лауазымдарға тағайындау мүмкін болмаған жағдайда белгіленген тәртіппен лауазымынан босатылады.

      9. Қызметкерлер жоғары тұрған, тең немесе төмен тұрған лауазымдарға тағайындалуы мүмкін.

      10. Лауазымдар тізбесінде ол лауазымға бұрынғы лауазым бойынша арнаулы атаққа қарағанда неғұрлым жоғары арнаулы атақ, ал штатта көзделген арнаулы атақтар тең болған жағдайда - біліктілік талаптарының немесе басқару органының неғұрлым жоғары деңгейі сәйкес келсе, лауазым жоғары тұрған болып есептеледі.

      11. Қызметкерді жоғары тұрған лауазымға тағайындау қызметі бойынша жылжыту тәртібімен жүргізіледі.

      Жоғары тұрған лауазымға өзі қызмет өткеретін органының аттестаттау комиссиясы ұсыным жасаған, қызмет міндеттерін атқару кезінде жоғары кәсіби қасиеттерін және ұйымдастырушылық қабілетін көрсеткен қызметкер тағайындалады.

      12. Лауазымдар, егер оларға тең арнаулы атақ, сондай-ақ тең біліктілік талаптары немесе басқару органдарының деңгейі сәйкес келсе, тең болып есептеледі.

      13. Қызметкерді тең лауазымға тағайындау:

      1) ұйымдастырушылық-штаттық іс-шараларға байланысты;

      2) қызметкерді қызметте орынды пайдалану үшін;

      3) осы Заңның 49-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында көзделген жағдайлар болған кезде, келісімшарт бойынша қызмет өткеретін қызметкердің баянатына сәйкес отбасы жағдайы бойынша;

      4) әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес денсаулық жағдайы бойынша жүргізіледі.

      14. Лауазым, егер оған неғұрлым төменірек арнаулы атақ, сондай-ақ анағұрлым төмен біліктілік талаптары немесе басқару органдарының төменгі деңгейі сәйкес келсе, төмен болып есептеледі.

      15. Төмен лауазымға тағайындау:

      1) қызметкердің келісімімен:

      оның даярлық бейініне тең бос лауазым болмаған кезде ұйымдастырушылық-штаттық іс-шараларға байланысты;

      осы тармақшаның төртінші абзацында көзделген жағдайды қоспағанда, отбасылық-мүліктік жағдайын зерттеп-қарау актісімен расталатын, осы Заңның 49-бабы 2-тармағының 2) тармақшасында айқындалған отбасы жағдайы бойынша;

      жұбайы (зайыбы) өзге елді мекенде қызмет өткеріп жатқан қызметкердің баянаты бойынша;

      әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес денсаулық жағдайы бойынша;

      осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 4) тармақшасында айқындалған мән-жайларды қоспағанда, бастықтың қарамағында болған кезеңде;

      2) бір сатыдан төмен емес лауазымға уəкілетті басшы бекіткен аттестаттау комиссиясының ұсынымы бойынша қызметкердің келісімінсіз жүргізіледі.

      16. Қызметкерді лауазымға тағайындау, лауазымнан босату, бастықтың қарамағына жіберу, шығару, арнаулы атақ беру, одан төмендету, айыру кезінде, сондай-ақ жаңа келісімшарт жасасқан кезде арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіпте ұсыну ресімделеді.

      Ескерту. 30-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Қызметкерлерді ауыстыру тәртібі

      1. Қызметкерді ауыстыру – бұл оның лауазымдық жағдайын немесе қызмет орнын өзгерту.

      Ауыстыру:

      1) лауазымға тағайындалған;

      2) іссапарға жіберілген;

      3) осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 1), 2), 3), 5), 6), 7), 8) және 9) тармақшаларында көрсетілген негіздер бойынша бастықтың қарамағына жіберілген;

      4) әскери, арнаулы оқу орындарына қабылданған;

      4-1) арнаулы мемлекеттік орган бөлімшелерінің арасында ауыстырылған;

      5) бір арнаулы мемлекеттік органнан басқасына не Қарулы Күштерден, басқа да əскерлер мен əскери құралымдардан құрылымында əскери қызмет өткеру көзделген арнаулы мемлекеттік органға және керісінше ауыстырылған;

      6) бөлімше тұрақты орналасу орнын өзгерткен;

      7) магистранттар, докторанттар мен адъюнкттер әскери, арнаулы оқу орнынан үлгермеушілігі үшін немесе өз бастамасы бойынша шығарып жіберілген жағдайларда жүргізіледі.

      2. Ұйымдастырушылық-штаттық іс-шараларға сəйкес жүзеге асырылатын бөлімшенің тұрақты орналасу пункті өзгерген, сондай-ақ бөлімшенің тұрақты орналасу пунктіне қарамастан тең немесе жоғары тұрған лауазымға тағайындалған кезде қызметкерді ауыстыру арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы осы құқықты берген уəкілетті басшының шешімімен оның келісімінсіз жүргізіледі.

      3. Қызметкерді ауыстыру Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен істерді және лауазымын тапсырғаннан кейін ғана жүргізіледі.

      Істерді және лауазымын тапсыруды бастауды уәкілетті басшы жеке құрам бойынша бұйрықтан үзінді-көшірме немесе қызметшіні ауыстыру жөнінде жазбаша хабарлама түскен күннен бастап, бірақ хабарлама келіп түскен күннен бастап жеті тәуліктен кешіктірмей, ал демалыста немесе емделуде жүрген қызметкер үшін – ол келген күннен бастап айқындайды.

      4. Қызметкерлерді ауыстыру қағидаларын арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы бекітеді.

      Ескерту. 31-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеу

      1. Қызметтік қажеттілікке байланысты қызметкерге ол атқармайтын лауазымға тең немесе одан жоғары лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқару:

      1) бос (тағайындалмаған) лауазым бойынша – оның келісімімен жүктелуі мүмкін, бұл жағдайда қызметкер атқарып отырған лауазымы бойынша міндеттерді атқарудан босатылады, бірақ атқарып отырған лауазымынан босатылмайды және оған міндеттерді уақытша атқаруға жіберілген лауазымы бойынша ақшалай үлес төленеді;

      2) бос емес (тағайындалған) лауазым бойынша – оны атқарып отырған қызметкер уақытша болмаған немесе оны атқарып отырған қызметкерді лауазымынан шеттеткен жағдайда, екі айдан аспайтын мерзімге жүктелуі мүмкін.

      2. Қызметкерге бос (тағайындалмаған) лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеуді және оны атқарып отырған лауазымы бойынша міндеттерді атқарудан босатуды осы лауазымға тағайындау құқығы бар лауазымды адам жүзеге асырады.

      Бұл ретте қызметкерге жоғары офицерлік құрам алмастыруға тиісті бос (тағайындалмаған) лауазым бойынша міндеттерді уақытша атқаруды жүктеу арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.

      3. Органның бастығы өзі уақытша болмаған жағдайда міндеттерді уақытша атқаруды орынбасарларының біреуіне, олар болмаған кезде басқа лауазымды адамға жүктейді.

      Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

33-бап. Бастықтың қарамағына жіберу

      1. Қызметті одан әрі өткеру мәселелерін шешу үшін қызметкерлерді лауазымға тағайындау құқығы бар лауазымды адам бұйрықтар шығару құқығы бар уәкілетті басшының қарамағына жіберуі мүмкін.

      2. Осы баптың 4-тармағында айқындалған жағдайларда жəне мерзімдерге қызметкерді уəкілетті басшының қарамағына жіберуге жол беріледі.

      Қарамағында болу мерзіміне демалыстарда, əскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде, ал олар қызмет өткеру орны бойынша болмаған немесе оларда тиісті бөлімшелер болмаған жағдайда – медициналық ұйымдарда емделуде болған кезеңдер есептелмейді.

      3. Қарамағында қызметкерлер бар лауазымды адамдар олардың лауазымдық міндеттерінің тізбесін бекітеді.

      4. Қызметкер:

      1) оны басқа лауазымға тағайындау кезінде уәкілетті басшының қарамағында екі айдан аспайтын мерзімде болу;

      2) ұйымдастырушылық-штаттық іс-шаралар (штаттардың қысқаруы) өткізуге байланысты уәкілетті басшының қарамағында үш айдан аспайтын мерзімде болу;

      3) қызметкерді тең лауазымға ауыстыру мүмкіндігінің болмауына байланысты уәкілетті басшының қарамағында алты айдан аспайтын мерзімде болу;

      4) қызметкерге қатысты күдіктінің іс-әрекетін саралау туралы қаулы шығарылуына не қылмыс туралы қылмыстық іс бойынша бұлтартпау шарасын қолдануға байланысты қылмыстық іс бойынша түпкілікті шешім шығарылғанға дейін уәкілетті басшының қарамағында болу;

      5) мемлекеттік органдарға, сондай-ақ ұйымдарға іссапарға жіберілу;

      6) қолданыстағы резервте болу;

      7) мемлекеттік қызметшілерді жоғары оқу орнынан кейінгі білім беретін білім беру бағдарламалары бойынша даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде Қазақстан Республикасының (осы тармақтың 9) тармақшасында көзделген жағдайды қоспағанда) және (немесе) шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарында оқу үшін оқу демалысының берілуіне байланысты оқу жоспарында айқындалған мерзімге уәкілетті басшының қарамағында болу;

      8) ақшалай ризық сақталмай шетелге қызметке, оқуға жіберілген қызметкер, құқық қорғау органдарының қызметкері немесе әскери қызметші – жұбайымен (зайыбымен) бірге болған кезде қызметкерлердің уәкілетті басшысының қарамағында болу;

      9) Қазақстан Республикасының әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы заңнамасына сәйкес білім алуға байланысты уәкілетті басшының қарамағында болу жағдайларында штаттық емес лауазымдарда қызмет өткеруі мүмкін.

      Ескерту. 33-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Лауазымнан босату

      1. Қызметкер ауыстырылған, қызметтен шығарылған жағдайларда, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында және осы Заңда көзделген басқа да мән-жайларға байланысты атқарып жүрген лауазымынан босатылады.

      2. Қызметкерді атқарып жүрген лауазымынан босатуға уәкілетті басшының құқығы бар.

      Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

35-бап. Ресми өкілдер

      Арнаулы мемлекеттік органдар өздерінің ресми өкілдерін өзге мемлекеттердің арнаулы қызметтерімен немесе құқық қорғау органдарымен, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігімен келісім бойынша Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне жіберуі мүмкін.

      Ресми өкілдер туралы ережені арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

36-бап. Қызметкерлерді мемлекеттік органдарға, сондай-ақ ұйымдарға іссапарға жіберу

      1. Қызметкерлер мемлекеттің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді шешу үшін және заңдарда көзделген өзге де жағдайларда Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына, сондай-ақ ұйымдарына, егер заңдарда өзгеше көзделмесе, олардың бірінші басшыларының келісімімен, не халықаралық шарттар негізінде халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілуі мүмкін.

      Іссапарға барған қызметкердің өзі іссапарға барған мемлекеттік органның мемлекеттік әкімшілік лауазымына орналасуы осы Заңда айқындалған тәртіппен конкурстық іріктеуден тыс жүзеге асырылады.

      Бұл ретте іссапарға жіберілген адамның мәртебесі сақталады, ал бұдан бұрын жасалған келісімшарттың қолданысы тоқтатылмайды.

      2. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына, ұйымдарға іссапарға жіберілген қызметкерлермен жаңа келісімшарттар жасасу осы Заңға сәйкес жүргізіледі.

      3. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына, ұйымдарына және халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілген қызметкерлерге арнаулы атақтар беру, оларды мемлекеттік наградалармен наградтау осы Заңда көзделген тәртіппен жүргізіледі.

      Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына, ұйымдарына және халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілген қызметкерді лауазымға тағайындау немесе қызметтен шығару ол Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарындағы, ұйымдарындағы және халықаралық ұйымдардағы лауазымдардан босатылғаннан (қызметтен шығарылғаннан) және қызмет өткеріп жатқан арнаулы мемлекеттік органға қайтып оралған соң, осы Заңда көзделген тәртіппен жүргізіледі.

      4. Іссапарға жіберілген қызметкерлерге Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдары, сондай-ақ ұйымдар қызметкерлерінің тиісті санаттары үшін белгіленген лауазымдық айлықақылар және арнаулы атақ бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген айлықақылар төленеді.

      5. Iссапарға жiберiлген қызметкерлерге сыйлықақы беру және материалдық көмек көрсету олар іссапарға жіберілген Қазақстан Республикасы мемлекеттік органдарының, сондай-ақ ұйымдарының жұмыскерлерi үшiн айқындалған тәртiппен жүзеге асырылады.

      Iссапарға жiберiлген қызметкерлерге лауазымдық айлықақылар, сауықтыруға арналған жәрдемақылар, сыйлықақылар, материалдық көмек төлеу олар iссапарға жiберiлген Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарын, сондай-ақ ұйымдарын ұстауға көзделген қаражат есебiнен жүргiзiледi. Өзге де төлемдер, сондай-ақ арнаулы киім нысанымен қамтамасыз ету қызметкерлерді iссапарға жiберген арнаулы мемлекеттік органды ұстауға көзделген қаражат есебiнен жүргiзiледi.

      6. Халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілген қызметкерлерге, егер халықаралық шарттарда өзгеше белгіленбесе, халықаралық ұйымдар жұмыскерлерінің тиісті санаттары үшін белгіленген жалақы оларды ұстауға көзделген қаражат есебінен, сондай-ақ арнаулы атақ бойынша Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген айлықақы қызметкерлерді iссапарға жiберген арнаулы мемлекеттік органды ұстауға көзделген қаражат есебiнен төленеді.

      7. Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына, сондай-ақ ұйымдарға іссапарға жіберу кезеңінде қызметкерлерге және олардың отбасы мүшелеріне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген құқықтар, кепілдіктер, жеңілдіктер, өтемақылар, зейнетақымен қамсыздандыру және әлеуметтік қорғау сақталады.

      Іссапарға жіберілген қызметкерлерді зейнетақымен қамсыздандыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Бiржолғы сипаттағы төлемдер бойынша қызметкер iссапарға жiберілгенге дейiн атқарған соңғы лауазымы бойынша лауазымдық айлықақы есепке алынады.

      8. Қызметкерлерді арнаулы мемлекеттік органдарға іссапарға жіберудің және олардың қызмет өткеруінің ерекшеліктері осы Заңның 36-1-бабында айқындалады.

      Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 23.11.2015 № 417-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-1-бап. Қызметкерлерді арнаулы мемлекеттік органдарға іссапарға жіберудің және олардың қызмет өткеруінің ерекшеліктері

      1. Қызметкерлерді арнаулы мемлекеттік органдарға іссапарға жіберудің және олардың қызмет өткеруінің ерекшеліктері арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшыларының бірлескен нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

      2. Іссапарға жіберілген қызметкерлерге лауазымдық айлықақылар, қызмет өткерудің ерекше жағдайлары үшін үстемеақылар және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген басқа да үстемеақылар, сауықтыруға арналған жәрдемақылар, сыйлықақылар, материалдық көмек, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлеріне тұрғынжайды ұстауға және коммуналдық көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуге арналған ақшалай өтемақы, бір елді мекеннен арақашықтығы бір жүз километрден асатын екінші бір елді мекенге көшуге байланысты болатын қызмет бабымен ауысу кезінде қызметкерлерге және олардың отбасы мүшелеріне Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен көтерме жәрдемақы төлеу, қызмет бабымен ауысу кезінде жеке мүлкін тасымалдау шығындарын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен автомобиль жолының әрбір жиырма километріне бір айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде, сондай-ақ емделуге жұмсалған қаражатты өтеу олар іссапарға жіберілген арнаулы мемлекеттік органды ұстауға көзделген қаражат есебiнен жүргiзiледi.

      Iссапарға жiберiлген қызметкерлерге сыйлықақы беру және материалдық көмек көрсету олар іссапарға жіберілген арнаулы мемлекеттік органның қызметкерлерi үшiн айқындалған тәртiппен жүзеге асырылады.

      3. Арнаулы атағы бойынша айлықақы төлеу, тұрғын үй төлемдері, қызмет өткеру кезеңінде қызметкер қайтыс болған (қаза тапқан) жағдайдағы, оған мүгедектік белгіленген кездегі немесе ол міндеттерін атқаруға байланысты мертіккен жағдайдағы біржолғы өтемақылар, сондай-ақ арнаулы киім нысанымен және басқа да заттай мүлікпен қамтамасыз ету қызметкерлерді іссапарға жіберген арнаулы мемлекеттік органды ұстауға көзделген қаражат есебінен жүргізіледі.

      Ескерту. 4-тарау 36-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2016 № 36-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Кадр резерві

      1. Арнаулы мемлекеттік органның кадрлық құрамын қалыптастыру және лауазымдардың жасақталуын қамтамасыз ету мақсатында арнаулы мемлекеттік органда кадр резерві жасалады.

      2. Кадр резерві аттестаттау нәтижелері бойынша жоғары тұрған лауазымға жоғарылатуға ұсынылған қызметкерлерден қалыптастырылады.

      3. Бос басшы лауазымға арнаулы мемлекеттік органның кадр резервінде тұрған адам уәкілетті басшының шешімі бойынша орналастырылады. Кадр резервінде тұрған қызметкерлер ұсынылған лауазымнан бас тартқан кезде бос лауазымға аттестаттау нәтижесі бойынша басқа қызметкер орналастырылады.

      4. Кадр резервін қалыптастыру және онымен жұмыс жүргізуді ұйымдастыру жауаптылығы арнаулы мемлекеттік органның уәкілетті басшысына және кадр бөлімшесіне жүктеледі. Арнаулы органдарда кадр резерві кадрлардың сапалық құрамы және тиісті лауазымдарға орналастыру қажеттігі ескеріле отырып қалыптастырылады.

      5. Кадр резервіне қоюды уәкілетті басшы жүзеге асырады.

      6. Қызметкер сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасаған, лауазымынан немесе арнаулы атағынан төмендетілген, сондай-ақ оған қызметіне толық сәйкес келмеуі туралы ескерту түрінде тәртіптік жазалау шарасы қолданылған жағдайларда кадр резервінен шығарылады.

      7. Қызметкердің кадр резервінде тұру мерзімі үш жылдан аспауға тиіс. Кадр резервіне қойылып, бірақ кадр резервінде болған кезеңде олар үшін жоспарланған лауазымға тағайындалмаған адамдар кадр резервіне жалпы негіздерде жаңадан қойылуы мүмкін.

      8. Арнаулы мемлекеттік органның кадр бөлімшелері кадр резервіне қойылған қызметкерлердің тізімдерін жүргізеді.

      9. Кадр резервін қалыптастыру және олармен жұмыс істеуді ұйымдастыру тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

5-тарау. ДЕМАЛЫСТАР

38-бап. Демалыс түрлері

      1. Қызметкерлер үшін демалыстардың мынадай түрлері белгіленеді:

      1) жыл сайынғы;

      2) қысқа мерзімді;

      3) жүктілігі және босануы бойынша, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге демалыстар;

      4) қосымша;

      5) каникулдық;

      6) оқу;

      7) ауруы бойынша;

      8) бала үш жасқа толғанға дейін оны бағып-күтуге арналған айлықақысы сақталмайтын демалыс.

39-бап. Демалыстар берудің және олардың ұзақтығын есептеудің жалпы тәртібі

      1. Демалыстар уәкілетті басшының бұйрығы негізінде беріледі.

      2. Демалыстардың ұзақтығы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалады, бұл ретте жыл сайынғы және қосымша демалыстардың жалпы ұзақтығы, демалысты өткізу орнына барып қайту жолына қажетті уақыт есептелмегенде, демалыс берілетін жылда алпыс тәуліктен аспауға тиіс.

      3. Осы Заңда және өзге де нормативтік құқықтық актілерде көзделген жағдайларды қоспағанда, демалыстардың барлық түрлерінде болған кезеңде қызметкерлердің ақшалай үлесі және өзге де қосымша төлемдері сақталады.

40-бап. Жыл сайынғы демалыс

      1. Жыл сайынғы негізгі демалыстар қызметкерлерге оларды пайдалану кезеңдері, сондай-ақ бөлімшені жауынгерлік əзірлікте ұстау ескеріле отырып жəне уəкілетті басшы бекіткен жəне барлық қызметкердің назарына жеткізілген демалыстар графигіне сəйкес жылдың кез келген мезгілінде беріледі. Демалыстар графигі Қазақстан Республикасының заңнамасына сəйкес жеңілдіктерді пайдаланатын қызметкерлер санаттары ескеріле отырып, əрбір күнтізбелік жылға жасалады жəне барлық қызметкердің назарына жеткізіледі.

      Демалыс уақытында, бөлімшенің толық таралуын және келісімшартта көзделген өзге жағдайларды қоспағанда, арнаулы мемлекеттік органның бастамасы бойынша қызметкерді ауыстыруға, жұмыстан шығаруға жол берілмейді.

      2. Еңбек сіңірген жылдарын, қызмет ерекшеліктері мен жағдайларын ескере отырып, қызметкерлерге (курсанттарды, тыңдаушыларды қоспағанда) берілетін жыл сайынғы демалыстардың ұзақтығы:

      қызметте еңбек сіңірген жылдары күнтізбелік 10 жылға дейінгілерге – 30 тәулік;

      10-нан 15 жылға дейінгілерге – 35 тәулік;

      15-тен 20 жылға дейінгілерге – 40 тәулік;

      20 жыл және одан көптерге – 45 тәулік;

      ұшу жұмыстарындағы, сондай-ақ тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін жергілікті жерлерде қызмет өткеретін адамдарға – 45 тәулік болып белгіленеді.

      3. Қызмет мүдделерін және қызметкерлердің тілектерін ескере отырып, демалыс екі бөлікке бөлінуі мүмкін.

      4. Қызметкердің қызметке тұрған жылдағы және қызметтен шығарылған жылдағы жыл сайынғы демалысының ұзақтығын есептеу жыл сайынғы демалыс ұзақтығын он екіге бөліп, алынған тәулік санын қызметке тұрған немесе шығарылған жылдағы қызметтің толық айларының санына көбейту арқылы есептеледі.

      5. Толық емес тəуліктердің санын дөңгелектеу ұлғайту жағына қарай жүргізіледі. Қызметкерді қызметтен уақтылы шығару (арнаулы мемлекеттік органның жеке құрамы тізімдерінен алып тастау) мүмкін болмаған жағдайда, оны қызметтен шығару күні жыл сайынғы демалыстың пайдаланылмаған уақытына есеп айырысу жүргізіліп, ол қызметкерге беріледі. Мерзімінен бұрын (келісімшарт мерзімі өткенге дейін) қызметтен шығару кезінде, егер демалыстар графигіне сəйкес демалыс бұрын пайдаланылмаса, қызметкердің жыл сайынғы демалыс ұзақтығы осындай тəртіппен есептеледі.

      6. Әскери, арнаулы оқу орнын немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымын бітірген қызметкерлерге жыл сайынғы демалыс көрсетілген оқу орнын бітіргеннен кейін беріледі.

      7. Тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын биік таулы жерлерде (биіктігі бір мың бес жүз метр және одан жоғары), климат жағдайы ауыр және қолайсыз жерлерде қызмет өткеріп жүрген қызметкерлерге еңбек сіңірген жылдарына қарамастан ұзақтығы күнтізбелік қырық бес күн ақы төленетін жыл сайынғы еңбек демалысы беріледі.

      8. Қызметкерлердің жыл сайынғы демалысының ұзақтығы демалысты өткізу орнына барып қайту жолы үшін қажет уақытты ескере отырып, тәулік санына ұлғайтылады.

      9. Қызметкердің баянаты және уәкілетті басшының шешімі бойынша қызметкерге жыл сайынғы және қосымша демалыстар олардың арасын үзбей жалғастырылып беруге жол беріледі.

      10. Өткен жылдың жыл сайынғы және (немесе) қосымша демалыстарын қызметкер дәлелді себептермен толық пайдаланбаған жағдайда, демалыстың пайдаланылмаған күндері оның өтініші бойынша келесі жылы беріледі.

      11. Жыл сайынғы немесе қосымша демалыс уақытында (арнаулы мемлекеттік органның жеке құрамы тізімінен шығара отырып, қызметтен шығарылатын жылдан басқа) ауырып қалған қызметкерлерге, отбасы жағдайлары бойынша демалысты қоспағанда, ауырған күндерінің санына сәйкес жыл сайынғы немесе қосымша демалыс уақыты ұзартылады. Бұл жағдайда демалысты ұзартуды уәкілетті басшы емдеу-сауықтыру мекемесінің анықтамасы негізінде жүзеге асырады.

      12. Отбасы мүшесінің денсаулық жағдайы ауыр немесе ол қайтыс болған (қаза тапқан) жағдайда, сондай-ақ демалыстағы қызметкердің отбасы мүшелері табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға тап болғанда қызметкер демалып жүрген аумақтың аумақтық орган басшысы қызмет өткеру орнына баруға қажет уақытты есептемегенде, демалысты он тәуліктен аспайтын мерзімге ұзартуға құқылы.

      Аумақтық орган басшысы демалыстың ұзартылғаны туралы аталған қызметкер қызмет өткеретін бөлімше басшысын дереу хабардар етеді.

      Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

41-бап. Қысқа мерзімді демалыстар

      1. Қызметкерлерге қысқа мерзімді демалыс он тәулікке дейінгі мерзімге:

      1) зайыбының (жұбайының), жақын туыстарының, зайыбының (жұбайының) жақын туыстарының денсаулық жағдайы ауыр болған немесе қаза тапқан (қайтыс болған);

      2) жақын туыстары, зайыбының (жұбайының) жақын туыстары табиғи немесе техногендік сипаттағы төтенше жағдайларға тап болған;

      3) шұғыл әлеуметтік-тұрмыстық мәселелер туындаған жағдайларда, сондай-ақ уәкілетті орган басшысы дәлелді деп танылған басқа да себептер бойынша беріледі.

      2. Қызметкерге берілетін қысқа мерзімді демалыс ұзақтығы демалыс өткізу орнына баруы мен қайту жолына қажетті тәулік санына ұлғайтылады.

      3. Қызметкерге қысқа мерзімді демалыстар жылына екі реттен артық берілмейді.

      Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

42-бап. Жүктілігі және босануы бойынша демалыс, бала (балалар) асырап алған қызметкерлерге берілетін демалыс

      1. Әйел қызметкерлерге жүктілігіне және босануына байланысты демалыстардың ұзақтығы, берілу мен ақы төлеу шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртіппен белгіленеді.

      2. Жаңа туылған бала (балалар) асырап алған қызметкерге (ата-анасының біріне) асырап алған күннен бастап және баланың туылған күнінен елу алты күн өткенге дейінгі мерзімге демалыс беріледі.

      Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

43-бап. Қосымша демалыстар

      1. Қазақстан Республикасының заңнамасында экологиялық апат аймағы деп жарияланған өңірлерде қызмет өткеретін қызметкерлердің ұзақтығы мен беру тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалатын жыл сайынғы қосымша демалыстар алуға құқығы бар.

      1-1. Ұрыс қимылдарына, терроризмге қарсы жəне бітімгершілік операцияларға қатысатын (қатысқан) қызметкерлерге ұзақтығы екі апта қосымша демалыс беріледі, ол жыл сайынғы демалысқа қосылады.

      2. Қызметінің ерекше жағдайлары үшін ұзақтығы күнтізбелік он күнге дейін қосымша ақы төленетін демалыс беріледі, ол жыл сайынғы ақы төленетін еңбек демалысына қосылып есептеледі және қызметкердің қалауы бойынша онымен бір мезгілде немесе бөлек берілуі мүмкін.

      3. Зиянды жағдайларда міндеттерін атқарғаны және қызметінің ерекше сипаты үшін бір мезгілде қосымша демалыс алуға құқығы бар қызметкерлерге қосымша демалыс олардың таңдауы бойынша тек бір негіз бойынша ғана беріледі.

      Ескерту. 43-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

44-бап. Каникулдық демалыстар

      1. Арнаулы мемлекеттік органдардың әскери, арнаулы оқу орындарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алатын курсанттарға оқу сабақтарындағы үзілістер кезінде, егер осы баптың 3-тармағында өзгеше көзделмесе, мынадай мерзімдерге каникулдық демалыстар беріледі:

      1) қысқы демалыс – 14 тәулік;

      2) жазғы демалыс – 30 тәулік.

      1-1. Шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарында білім алып жатқан курсанттарға, тыңдаушыларға каникулдық демалыстар халықаралық шарттарға жəне оқуға арналған келісімшарттарға сəйкес беріледі.

      2. Демалысты өткізу орнына барып қайту үшін қажетті уақыт берілмейді.

      3. Оқуы бойынша берешегі бар курсанттар, тыңдаушылар оны осы баптың 1-тармағында белгіленген каникулдық демалыстарды өткізу мерзімдері шегінде күнтізбелік он күн ішінде жабады.

      Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

45-бап. Оқу демалыстары

      1. Қызметкерлерге уәкілетті басшылардың шешімі бойынша оқу демалыстары:

      1) оқуға түсу емтихандарына дайындалу және оларды тапсыру үшін;

      2) білім алу кезеңінде берілуі мүмкін.

      2. Оқу демалыстарының ұзақтығы оқу жоспарында белгіленеді және оны оқу орнының жазбаша шақыруы негізінде уәкілетті басшы береді.

      3. Мемлекеттік қызметшілерді жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде Қазақстан Республикасының және (немесе) шет мемлекеттердің білім беру ұйымдарына оқуға түскен қызметкерлерге атқарып жүрген лауазымынан босатылып және уәкілетті басшының қарамағына есепке алына отырып, ақшалай үлесі сақталмайтын оқу демалысы беріледі.

      Ескерту. 45-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

46-бап. Ауыру бойынша демалыстар

      1. Қызметкерге ауыруы бойынша демалыс әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы негізінде беріледі. Қызметкерге ауыруы бойынша демалыс отыз тәуліктен алпыс тәулікке дейін, ал қызметтен шығарылатын жылы – келісімшарт мерзімі аяқталатын күнге дейін беріледі.

      2. Қызметкерлердің жекелеген санаттары үшін денсаулығына жағымсыз әсер ететін міндеттерді орындағаннан кейін оларға медициналық оңалту жүргізіледі.

      Қызметкерге медициналық оңалту үшін берілетін қосымша тәуліктер санын әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы негізінде арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

      3. Ауыру бойынша демалыстың ұзақтығы жыл сайынғы және қосымша демалыстар есебіне кірмейді.

46-1-бап. Бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жалақы сақталмайтын демалыс

      Қызметкерге баянаты бойынша Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде белгіленген тəртіппен бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жалақы сақталмайтын демалыс беріледі.

      Ескерту. 5-тарау 46-1-баппен толықтырылды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

47-бап. Демалыстан шақыртып алу

      1. Қызмет бабында аса қажет болған жағдайда уәкілетті басшының шешімі бойынша қызметкер демалыстан шақыртылып алынуы мүмкін.

      2. Қызметкерді демалыстан шақыртып алу бұйрықпен ресімделеді. Бұл ретте демалыстың пайдаланылмаған бөлігі он және одан көп тәулікті құрайтын болса, қызметкерге демалысты өткізу орнына, бірақ ол шақыртып алынған орыннан алыс емес жерге барып қайту жолы үшін қажетті уақыт беріледі. Демалыстың пайдаланылмаған бөлігі қызметкердің қалауы бойынша келесі жылғы демалысқа қосылуы мүмкін.

6-тарау. АРНАУЛЫ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДА ҚЫЗМЕТТІ ТОҚТАТУ

48-бап. Арнаулы мемлекеттік органдарда қызметті тоқтатудың негіздері

      Арнаулы мемлекеттік органдарда қызметті тоқтатуға:

      1) осы Заңда белгіленген тәртіппен қызметтен шығару;

      2) қызметкердің қайтыс болуы (қаза табуы) немесе соттың заңды күшіне енген шешіміне сәйкес қайтыс болды деп хабарлануы;

      3) қызметкерді заңда белгіленген тәртіппен хабарсыз кеткен немесе іс-әрекетке қабілетсіз, әрекет қабілеті шектеулі деп тану негіз болып табылады.

49-бап. Қызметтен шығару

      1. Қызметкерлерді қызметтен шығару мынадай негіздер бойынша:

      1) қызметте болудың шекті жасына толуы бойынша;

      1-1) Қазақстан Республикасында немесе белгілі бір әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы енгізілген жағдайларды қоспағанда, жиырма бес жылдан көп еңбек сіңірген жылдары болған кезде өз бастамасы бойынша;

      2) келісімшарт мерзімінің аяқталуы бойынша;

      3) әскери-дәрігерлік комиссияның қызметке жарамсыздығы немесе шектеулі жарамдылығы туралы қорытындысы негізінде денсаулық жағдайы бойынша;

      4) алып тасталды – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      5) әскери, арнаулы оқу орнынан немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымынан үлгермеушілігі үшін немесе өз бастамасы бойынша шығарып жіберілген магистранттарды, докторанттар мен адъюнкттерді қоспағанда, әскери, арнаулы оқу орнынан немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымынан шығарып жіберілген кезде;

      6) Қазақстан Республикасының азаматтығы тоқтатылған кезде;

      7) алып тасталды – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      8) осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 4) тармақшасында айқындалған мән-жайларды қоспағанда, уәкілетті басшының қарамағында толық алты айға дейін болған кезде, қызметкердің бар тәжірибесі мен білімін пайдалану мүмкін болмаған кезде, сондай-ақ ұсынылған лауазымнан бір рет бас тартқан кезде;

      9) басқа тең лауазымдарға тағайындау мүмкін болмаған және қызметкер төмен тұрған лауазымға тағайындалудан бас тартқан кезде штаттың қысқартылуына байланысты;

      10) мемлекеттік органдарға (мекемелерге) қызметке ауысуына байланысты;

      11) алып тасталды – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

      12) арнайы тексеру нәтижелері бойынша қызметті одан әрі өткеру мүмкін болмауына байланысты;

      12-1) атқаратын лауазымына сəйкес келмеуіне байланысты қызметтен шығару туралы аттестаттау комиссиясының ұсынымы бойынша;

      13) теріс себептер бойынша жүргізіледі.

      2. Қызметкер:

      1) оған қатысты келісімшарт талаптары айтарлықтай және (немесе) жүйелі түрде (екі және одан көп) бұзылған жағдайда;

      2) мыналардың:

      қызметкердің қызмет өткеріп жатқан жерінде медициналық көрсетулер бойынша қызметкердің отбасы мүшесінің тұруы мүмкін болмауы және оны жаңа қызмет орнына ауыстыру мүмкіндігі болмауы;

      отбасының басқа жерге көшу қажеттілігіне байланысты қызметкер күйеуінің (қызметкер әйелінің) қызмет орнын ауыстыруы;

      тұрғылықты жері бойынша халықты әлеуметтік қорғау органының қорытындысына сәйкес, денсаулық жағдайы бойынша тұрақты күтімді (көмекті, қадағалауды) қажет ететін не бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар адамдар болып табылатын әкесіне, анасына, әйеліне, күйеуіне, аға-інісіне, апа-сіңлісіне, қарындасына, атасына, әжесіне немесе асырап алған адамына немесе қартаюына байланысты зейнеткерлік жасқа жеткен немесе он сегіз жасқа толмаған адамдарға, заң бойынша аталған азаматтар күтіп-бағуға міндетті басқа адамдар болмаған кезде тұрақты күтім жасау қажеттігі;

      қызметкер анасыз (әкесіз) тәрбиелеп отырған, он сегіз жасқа толмаған балаға күтім жасау қажеттігі салдарынан отбасы жағдайы бойынша;

      3) Қазақстан Республикасының өкілді органдарына сайланған немесе тағайындалған жағдайда;

      4) судья лауазымына сайланған немесе тағайындалған жағдайда қызметтен мерзімінен бұрын шығуға құқылы.

      3. Қайтыс болған (қаза тапқан) қызметкер қайтыс болуы (қаза табуы) құжаттамалық расталған күннен кейінгі күннен бастап, ал хабарсыз кеткен немесе қайтыс болды деп хабарланған қызметкер сот шешімі заңды күшіне енген күннен бастап жеке құрам тізімдерінен шығарылады.

      4. Белгіленген мерзімдерді өткерген қызметкерлерді қызметтен шығару төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы енгізілген жағдайда, оның қолданылу кезеңіне тоқтатыла тұрады. Бұл ретте олармен жасалған келісімшарттар төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы кезеңі бойы қолданыста болады.

      Ескерту. 49-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.08.2015 № 342-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

50-бап. Қызметкерлердің қызметте болуының шекті жасы

      1. Қызметте болудың мынадай шекті жастары:

      1) оны қоса алғанда майорға дейін – қырық жеті жас;

      1-1) подполковниктерге – елу жас;

      2) полковниктерге – елу бес жас;

      3) генерал-майорларға және генерал-лейтенанттарға – алпыс жас;

      4) генерал-полковниктерге – алпыс үш жас белгіленеді.

      2. Шекті жасқа толған қызметкерлер осы Заңда белгіленген тəртіппен запасқа немесе отставкаға шығарылуға жатады.

      Жоғары кəсіби даярлығы, атқаратын лауазымы бойынша жұмыс тəжірибесі бар жəне денсаулық жағдайы бойынша қызметті өткеруге жарамды қызметкерлерге арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары олармен жаңа келісімшарт жасасу арқылы қызмет мерзімін бес жылға дейінгі мерзімге ұзартуы мүмкін.

      Қызметте қалдыру мерзімін ұзарту туралы шешім қызметкерді осы Заңда көзделген негіздер бойынша арнаулы мемлекеттік органдардан шығару мүмкіндігін жоққа шығармайды.

      Ескерту. 50-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2016 № 483-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-бап. Қызметтен шығару тәртібі

      1. Қызметкерлерді қызметтен запасқа немесе отставкаға шығару лауазымды адамдар тізбесіне сәйкес бұған құқығы бар уәкілетті лауазымды адамның бұйрығымен жүргізіледі.

      2. Қызметкерді жеке құрам тізімдерінен шығару арнаулы мемлекеттік органдарда белгіленген мерзімдерде істер мен лауазымды тапсырғаннан кейін жүргізіледі.

      3. Қызметкер еңбек демалысында, емделуде немесе қызметтік іссапарда болған жағдайда жеке құрам тізімінен алып тастау жүргізілмейді.

      4. Қызметте болудың шекті жасына жету немесе келісімшарт мерзімінің аяқталуы туралы қызметкерді уәкілетті басшы алдын ала жазбаша түрде (бірақ бір айдан кешіктірмей) хабардар етеді.

      Қызметтен алдағы шығару туралы қызметкерге хабарлағаннан кейін оны қызметтік іссапарға жіберуге тыйым салынады.

      5. Қызметкерді қызметтен шығару туралы бұйрықтан үзінді-көшірме оған қол қойғызыла отырып, назарына жеткізіледі. Қызметкер орган орналасқан жерден тыс жерде жүрген жағдайда, қайтып оралғаннан соң бұйрықтан үзінді-көшірме оның назарына жеткізіледі.

      Бұйрықтан үзінді-көшірме қызметтен босатылатын қызметкердің жазбаша өтініші негізінде ғана беріледі.

      5-1. Арнаулы мемлекеттік органдардың қызметінен шығарылған адамдардың қызметтен шығару туралы шешімге жоғары тұрған лауазымды адамдарға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      6. Қызметкерді қызметтен шығару үшін бірнеше негіз болған жағдайда, теріс себептер бойынша қызметтен шығару жағдайларын қоспағанда, ол өзі таңдаған негіз бойынша қызметтен шығарылады.

      7. Қызметкерлерді денсаулық жағдайы бойынша қызметтен шығару арнаулы мемлекеттік органның кадр аппараты әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысын алғаннан кейін жүргізіледі.

      8. Алып тасталды – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      9. Әскери, арнаулы оқу орнынан немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымынан шығарып жіберілуіне байланысты қызметтен шығарылған курсанттар, тыңдаушылар əскерге шақырылушыларды немесе əскери міндеттілерді əскери есепке қою үшін тұрғылықты жері бойынша жергілікті əскери басқару органдарына жіберіледі. Бұл ретте əскерге шақыру бойынша қызметтің белгіленген мерзімдерін өткермеген курсанттар, тыңдаушылар əскерге шақыру бойынша əскери қызмет мерзімі өткенге дейін жалпы негіздерде əскери қызметке одан əрі шақырылады.

      10. Қазақстан Республикасының азаматтығын тоқтатуына байланысты қызметкерлерді қызметтен шығару Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығару туралы тиісті Жарлығы күшіне енген күннен бастап немесе Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалған тəртіппен уəкілетті мемлекеттік органдар Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтуды тіркеген күннен бастап уəкілетті басшының шешімімен жүргізіледі.

      11. Мемлекеттік органдарға (мекемелерге) қызметке ауысуына байланысты қызметтен шығару мемлекеттік қызметші лауазымын көрсете отырып, қызметкердің қызметке қабылдануы туралы мемлекеттік органның (мекеменің) тиісті хабарламасы келіп түскен кезде қызметкердің баянаты бойынша жүргізіледі.

      12. Алып тасталды – ҚР 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      13. Арнайы тексеру нәтижелері бойынша одан әрі қызмет өткеру мүмкін болмауына байланысты қызметтен шығару қызметкерді мемлекеттік құпияларға рұқсат беруді ресімдеуді талап етпейтін лауазымға тағайындау мүмкін болмаған кезде арнайы тексеру нәтижелері бойынша оған мемлекеттік құпияларға рұқсат беруді ресімдеуге кедергі келтіретін мән-жайлар анықталған жағдайда жүргізіледі.

      13-1. Уəкілетті басшы бекіткен аттестаттау комиссиясының ұсынымы бойынша атқаратын лауазымына сəйкес келмеуіне байланысты қызметтен шығару уəкілетті басшының бұйрығымен жүргізіледі.

      14. Теріс себептер бойынша қызметтен шығару мынадай жағдайларда:

      1) қылмыс жасағаны үшін соттың айыптау үкімі заңды күшіне енгенде – арнаулы мемлекеттік органға келіп түскен соттың айыптау үкімі және оны орындау туралы өкім негізінде;

      2) Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан босатылғанда – келіп түскен сот үкімінің және оның заңды күшіне енуі туралы өкімнің немесе прокурор бекіткен қылмыстық қудалау органының қаулысы негізінде;

      3) медициналық ұйымда жүргізілген медициналық куәландыру нәтижелерімен расталған, қызметтік міндеттерін атқару кезінде психикаға белсенді әсер ететін затты тұтыну немесе масаң күйде болу фактісі анықталғанда, сондай-ақ одан өтуден бас тартқанда немесе жалтарғанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша;

      4) медициналық ұйымда жүргізілген медициналық куәландыру нәтижелерімен расталған, қызметтен тыс уақытта есірткіні, психотроптық заттарды, сол тектестерді медициналық емес мақсатта тұтыну фактісі анықталғанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша;

      5) қызметкер келісімшарт талаптарын орындамағанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша;

      6) жасалған күніне қарамастан, осы Заңның 7-бабының 2-тармағында көрсетілген мәліметтер ұсынылмағанда немесе бұрмаланғанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша;

      7) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен арнаулы атақтан айырылғанда – арнаулы мемлекеттік органға келіп түскен соттың айыптау үкімі және оны орындау туралы өкім негізінде;

      8) қызметте қатарынан үш және одан көп сағат бойы дәлелді себептерсіз болмағанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша;

      9) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерді жария етуге немесе жоғалтуға, оларды жеткізгіштерді жоғалтуға алып келген, құпиялылық режимін қамтамасыз ету жөніндегі белгіленген талаптар бұзылғанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша;

      10) Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында айқындалған жағдайларда;

      11) арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке кір келтіретін теріс қылық жасалғанда – жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері бойынша жүргізіледі.

      Қызметкерлердің мынадай әрекеттері, оның ішінде қызметтік міндеттерін атқарумен байланысты емес, бірақ азаматтардың алдында арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтің беделін анық түсіретін әрекеттері, атап айтқанда:

      қызмет бабын жеке пайдакүнемдік мақсатта пайдалану;

      Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес олардың лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды қоспағанда, кәсіпкерлік қызметтің кез келген түрімен, оның ішінде коммерциялық делдалдықпен айналысу;

      қызмет бабын пайдалана отырып жұмыстар орындау мен қызметтер көрсету және сол үшін сыйақы алу;

      бюджет қаражатына немесе мемлекеттік мүлікке тікелей қызмет көрсететін қызметкердің кінәлі әрекеттер жасауы, егер бұл әрекеттер уәкілетті басшы тарапынан оған деген сенімді жоғалтуға негіз берсе;

      қызметкердің арнаулы киім нысанында қоғамдық орынға адамның қадір-қасиетін және қоғамдық имандылықты қорлайтын, алкогольдік немесе есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестерді медициналық емес мақсатта тұтынудан туындаған өзге де масаң күйде келуі;

      ақшалай немесе өзге де мүліктік сипаттағы құмар ойындарға және (немесе) ақшаға, заттарға және өзге де құндылықтарға бәс тігуге қатысу арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметке кір келтіретін теріс қылықтар болып табылады.

      15. Қызметкер Қазақстан Республикасы Парламенті немесе жергілікті өкілетті органдар депутаттығына сайланған немесе тағайындалған жағдайда сайлау қорытындыларының тиісті бұқаралық ақпарат құралдарында жариялануы негізінде мезгілінен бұрын қызметтен шығуға құқылы.

      16. Егер ол судья лауазымына тағайындалған немесе сайланған жағдайда, қызметкер оны тағайындау туралы тиісті актінің немесе оны сайлау туралы уәкілетті органның хабарламасы негізінде мерзімінен бұрын қызметтен шығуға құқылы.

      17. Қызметтен шығатын қызметкерлер, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдардың арнайы (әскери) оқу орындарынан шығарылған курсанттар қызметтік куәліктері мен жетондарын тапсырады.

      18. Уәкілетті басшының бұйрығымен жеке құрам тізімдерінен оны алып тастаған күн қызметкерді қызметтен шығару күні болып есептеледі.

      Ескерту. 51-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.07.2020 № 361-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.07.2024 № 116-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

52-бап. Запасқа қою

      1. Арнаулы мемлекеттік органдардың (Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметін, сондай-ақ офицерлік құрамның шығарып жіберілген тыңдаушыларын қоспағанда) запасқа шығарылған қызметкерлері (офицерлік құрам) аумақтық ұлттық қауіпсіздік органдарындағы және сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органдағы арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы офицерлері есебіне алынуға жатады.

      2. Қызметтен:

      1) қатардағы және сержанттық құрамнан;

      1-1) әскери, арнаулы оқу орнынан немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымынан шығарып жіберілген магистранттарды, докторанттар мен адъюнкттерді қоспағанда, әскери, арнаулы оқу орнынан шығарып жіберілуіне байланысты;

      2) Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінен;

      3) теріс себептермен;

      4) келісімшарт талаптарын орындамауына байланысты шығарылған қызметкерлер жергілікті әскери басқару органдарына запасқа қойылуға жатады.

      Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

53-бап. Запаста болудың шекті жасы

      1. Қызметкерлердің (офицерлік құрамдағы) запаста болуының шекті жасы ерлер үшін толық алпыс жасты, ал әйелдер үшін – толық қырық бес жасты құрайды.

      2. Запаста болудың шекті жасына жеткен қызметкерлер немесе денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке жарамсыз деп танылған адамдар арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы офицерлері есебінен алына отырып, отставкаға шығарылады.

      3. Соғыс уақытында Қазақстан Республикасының Президенті запаста болудың шекті жасын ұзартуы мүмкін.

      4. Арнаулы мемлекеттік органдардың запастағы офицерлерін есепке алуды ұйымдастыру және олардың қызметкерлерінің запаста болу тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

54-бап. Қызметін қалпына келтіру

      1. Қызметтен шығарылған адамдардың қызметтен шығару туралы бұйрыққа жоғары тұрған лауазымды адамдарға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

      2. Қызметкерлерді (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) қызметтен заңсыз шығарған жағдайда, осыған байланысты келтірілген залал толық көлемде арнаулы мемлекеттік органдар есебінен өтелуге жатады.

      Қызметтен негізсіз шығарылған қызметкерлер бұрынғы лауазымына (ал оның келісімімен – соған тең немесе төмен тұрған) қайта тағайындалады және заңсыз шығарылғаннан кейін алынбаған үлесінің барлық түрлерімен қамтамасыз етіледі.

      Бұл кезең еңбек сіңірген жылдарына және кезекті арнаулы атақты беру үшін еңбек сіңірген мерзімге қосылады.

      Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-тарау. АТТЕСТАТТАУ ЖӘНЕ СЫНЫПТЫҚ БІЛІКТІЛІК

55-бап. Аттестаттау, оның мақсаты мен міндеттері

      1. Аттестаттау – қызметкерлердің кәсіби даярлық деңгейін анықтау бойынша мерзімді жүзеге асырылатын рәсім, ол аттестаттау парағына енгізілетін бағалау материалдарының жиынтығы негізінде жүргізіледі.

      2. Аттестаттау мақсаты – қызметтік әрекетті, кәсіби біліктілікті жан-жақты және объективті бағалау, сондай-ақ қызметкерлердің кәсіби әлеуетін ұтымды пайдалану және дамыту.

      3. Аттестаттау міндеттері:

      1) әрбір қызметкердің кәсіби, іскерлік қасиеттеріне және әлеуетті мүмкіндіктеріне жан-жақты және объективті сипаттама алу;

      2) қызметкерлердің атқарып отырған лауазымдарына сәйкестігін және оларды одан әрі қызметте пайдалану перспективасын анықтау;

      3) қызметкерлерді даярлауды (қайта даярлауды) және оқытуды жетілдіру бағытын анықтау;

      4) кадр резервін қалыптастыру және дамыту;

      5) қызметкерлерге орын алған кемшіліктерді жою жөнінде ұсынымдар əзірлеу.

      Ескерту. 55-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

56-бап. Қызметкерлерді аттестаттау

      1. Қызметкерлер арнаулы мемлекеттік органдарда үздіксіз қызметте болған әр келесі үш жыл өткен соң аттестаттаудан өтеді. Бұл ретте аттестаттау көрсетілген мерзім басталған күннен бастап, алты айдан кешіктірілмей өткізілуге тиіс.

      Аттестаттауға жататын қызметкерлер жаңа лауазымдарға тағайындалған жағдайда, олар тағайындалғаннан кейін бір жылдан соң аттестаттаудан өтеді. Тең дәрежелі лауазымдарға тағайындау кезінде, егер бұл лауазымдық міндеттердің өзгеруіне алып келмесе, бұл мерзім есепке алынбайды.

      2. Арнаулы мемлекеттік органның басшысы және оның орынбасарлары аттестатталуға жатпайды.

      Жүктілігі мен босануына байланысты, бала үш жасқа толғанға дейін оның күтімі бойынша демалыстарда болу, мемлекеттік қызметшілерді жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде Қазақстан Республикасының және (немесе) шет мемлекеттердің әскери, арнаулы оқу орындарында, білім беру ұйымдарында жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламалары бойынша білім алу кезеңінде қызметкерлер аттестатталуға жатпайды. Олар қызметке шыққаннан кейін кемінде алты айдан соң және қызметке шыққан күннен бастап бір жылдан кешіктірілмей аттестатталады.

      Кемінде күнтізбелік жиырма жыл үздіксіз еңбек сіңірген жылдары бар қызметкерлер аттестациялық тестілеуге жатпайды.

      3. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

      4. Аттестаттау бірқатар кезектеп өткізілетін кезеңдерді қамтиды:

      1) дайындық іс-шараларын жүргізу;

      2) қызметкерді Қазақстан Республикасының заңнамасын, мемлекеттік тілді білуіне аттестаттық тестілеу жəне психологиялық-əлеуметтік зерттеулер жүргізу;

      3) аттестаттау комиссиясының отырысында аттестаттауды қарау және қорытындылары бойынша тұжырымдар мен ұсынымдарды анықтау.

      5. Арнаулы мемлекеттік органдар осы Заңда белгіленген мақсаттар мен міндеттерге сәйкес қызметкерлерді аттестаттау мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді. Көрсетілген нормативтік құқықтық актілердің тізбесі Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен бекітілетін арнаулы мемлекеттік орган туралы ережеде айқындалады.

      Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

56-1-бап. Қызметкерлерді жоспардан тыс аттестаттау

      1. Жоспардан тыс аттестаттау Жоғары аттестаттау комиссиясының отырыстарында қаралатын қызметкерлер үшін – арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының шешімі бойынша, басқа қызметкерлер үшін уəкілетті басшының шешімі бойынша өткізіледі.

      2. Жоспардан тыс аттестаттауды өткізу негіздері:

      1) қызметкерді кадр резервіне қабылдау туралы;

      2) қызметкерді төмен тұрған лауазымға тағайындау туралы;

      3) қызметкерді келісімшарт талаптарын орындамауына байланысты қызметтен шығару туралы мəселелерді шешу болып табылады.

      Қызметкерді кадр резервіне қабылдау туралы мəселені шешу үшін жоспардан тыс аттестаттау осы Заңның 56-бабы 1-тармағының екінші бөлігінде көзделген талаптар ескерілместен, соңғы аттестаттаудан кейін кемінде бір жыл өткен соң өткізілуге тиіс.

      3. Жоспардан тыс аттестаттауды өткізу кезінде қызметкерлер мынадай:

      1) қызметкерді төмен тұрған лауазымға тағайындау туралы;

      2) келісімшарт талаптарын орындамауына байланысты қызметкерді қызметтен шығару туралы мәселелерді шешу үшін аттестациялық тестілеуге жатпайды.

      Ескерту. 7-тарау 56-1-баппен толықтырылды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Аттестаттауды өткізу жөніндегі іс-шаралар

      1. Қызметкерлерді аттестаттауға байланысты іс-шараларды тікелей жүргізу кадр бөлімшелеріне жүктеледі.

      2. Кадр бөлімшесі әр жылдың аяғында келесі жылға қызметкерлерді аттестаттаудың жоспар-кестесін дайындайды.

      3. Уәкілетті басшы кадр бөлімшесінің ұсынуы бойынша қызметкерлерді аттестаттаудың жоспар-кестесін бекітеді.

      4. Кадр бөлімшесі қызметкерлерді аттестаттаудан өткізудің мерзімдері туралы оны жүргізу басталғанға дейін бір ай бұрын жазбаша хабардар етеді.

      5. Аттестатталушының тікелей басшысы аттестатталатын қызметкердің кəсіби, іскерлік жəне жеке басының қасиеттерін жан-жақты зерделеп, атқарып отырған лауазымы бойынша жұмысының нақты көрсеткіштерін объективті түрде талдап жəне бағалап, оған мінездеме беруге жəне аттестаттау бойынша алдын ала тұжырымдар мен ұсынымдар жасауға міндетті.

      Әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер аттестаттау комиссиясына аттестатталатын қызметкердің денсаулық жағдайы туралы жыл сайынғы диспансеризацияның нәтижелері бойынша мәлімет береді.

      6. Аттестатталатын қызметкер компьютерлік тестілеуден өтеді, оның нақты күні туралы кем дегенде 7 жұмыс күні бұрын ескертіледі. Психолог-маман психологиялық-әлеуметтанушылық зерттеулер кешенін жүргізеді және нәтижелері бойынша атқарып отырған лауазымына жеке, іскерлік қасиетінің және кәсіби құзыретінің сәйкес келуі туралы қорытынды, сондай-ақ аттестатталатын қызметкерге аттестаттаудан кейінгі кезеңге ұсынымдар шығарады.

      7. Аттестаттау қорытындысы бойынша тұжырымда аттестатталушы атқарып отырған лауазымына сәйкес келеді немесе сәйкес келмейді деп көрсетіледі, содан кейін іскерлік қасиеттерін, жұмыс тәжірибесін, сондай-ақ қызмет мүдделерін негізге ала отырып, оны одан әрі қызметте орынды пайдалану туралы пікір жазылады.

      Бұл ретте мынадай:

      жаңа келісімшарт, оның ішінде қызметте болудың шекті жасына жеткен қызметкермен келісімшарт жасасудың орындылығы туралы;

      жоғары лауазымға ұсыну туралы;

      әскери, арнаулы оқу орындарына оқуға немесе даярлау немесе қайта даярлау курстарына жіберу туралы;

      ауыстыру себебін көрсете отырып, тең лауазымға ауыстыру туралы;

      қызметкерді себептері мен оны одан әрі қызметте пайдаланудың орындылығын көрсете отырып, атқарып отырған лауазымынан төмен лауазымға ауыстыру туралы;

      кәсіби дамудың жеке бағдарламасын игеру туралы;

      қызметтен шығару туралы ұсынымдар берілуі мүмкін.

      Біреуден көп ұсынымды айқындау кезінде олардың мазмұны бір-біріне қайшы келмеуі тиіс.

      Қажет болған жағдайда арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы өзгедей тұжырыммен айқындауға немесе қызметкерді аттестаттау кезіндегі ұсынымдар тізбесін толықтыруға құқылы.

      8. Атқарып отырған лауазымына сәйкес келмеуі туралы тұжырымды айқындау үшін:

      1) лауазымдық міндеттерін орындамаудың немесе тиісінше орындамаудың нақты фактілері көрсетілетін, аттестатталушы қызметкердің тікелей басшысы (бастығы) немесе арнаулы мемлекеттік органның құрылымдық бөлімшелерінің басшылары әзірлеген, аттестаттау бойынша алдын ала тұжырым мен ұсынымдары бар қызметтік мінездеме;

      2) арнаулы мемлекеттік органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген шекті мәннен төмен қайта аттестаттық тестілеудің нәтижесі (нәтижелері);

      3) арнаулы мемлекеттік органның нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген кәсіби жарамдылықты анықтау бойынша нормативтердің орындалмауы;

      4) жүргізілген психологиялық-әлеуметтанушылық зерттеулердің нәтижелері бойынша маман-психологтың қорытындысы;

      5) денсаулық жағдайы туралы медициналық қорытынды (әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы);

      6) қызметкердің келісімшарт талаптарын орындамауы негіз болып табылады.

      9. Жасалған аттестаттау материалы аттестаттау комиссиясының қарауына жатады.

      10. Дəлелсіз себеппен аттестаттау комиссиясының отырысына екі рет келмеген қызметкерлер осы Заңда белгіленген тəртіппен қызметтен шығарылуға ұсынылады.

      11. Кезекті (жоспардан тыс) аттестаттаудан өтпеген жəне (немесе) өзге, оның ішінде төмен тұрған лауазымдарда қызметті жалғастырудан бас тартқан қызметкерлер осы Заңда белгіленген тəртіппен қызметтен шығарылуға жатады.

      Ескерту. 57-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

58-бап. Аттестаттау комиссиясы

      1. Аттестаттау комиссиясы тұрақты жұмыс істейтін консультативтік-кеңесші орган болып табылады.

      Жоғары аттестаттау комиссиясы арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының бұйрығымен құрылады. Арнаулы мемлекеттік органның бөлімшелерінде (органдарында) аттестаттау комиссиялары уәкілетті басшының бұйрығымен құрылады.

      2. Аттестаттау комиссиясының құрамына кемінде бес мүше кіруге тиіс. Аттестаттау комиссиясының төрағасы мен мүшелері аттестаттауға жататын қызметкерлерге қарағанда тең немесе жоғары тұрған лауазымды атқаруға тиіс. Аттестаттау комиссиясының болмаған мүшелерін алмастыруға жол берілмейді. Аттестаттау комиссиясының төрағасы болмаған жағдайда отырыс өткізілмейді.

      3. Жоғары аттестаттау комиссиясының төрағасы болып арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының бірінші орынбасары немесе орынбасары тағайындалады.

      4. Аттестаттау комиссиясының құрамына – органдардың құрылымдық бөлімшелерінің басшылары жəне өзге де қызметкерлер, ал Жоғары аттестаттау комиссиясына арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының орынбасарлары жəне басқа да лауазымды адамдар енгізіледі. Аттестаттау комиссиясының мүшелері мен хатшысы жалпы негіздерде аттестаттаудан өтеді. Аттестаттау комиссиясының аттестаттауға жататын мүшелері өзіне қатысты дауыс беруге қатыспайды.

      5. Кадр бөлімшесінің өкілі аттестаттау комиссиясының хатшысы болып табылады. Аттестаттау комиссиясының хатшысы оның жұмысын ұйымдастырушылық жағынан қамтамасыз етуді жүзеге асырады және дауыс беруге қатысуға құқылы емес.

      6. Аттестаттау комиссиясының тұжырымдар мен ұсынымдарды (материалдарды) қараған кезде түсінік алу үшін аттестатталатын қызметкерлерді де және олардың тікелей басшыларын (бастықтарын) да, сондай-ақ аттестатталушы қызметкердің қызметіне және алдын ала жасалған тұжырымдар мен ұсынымдарға тікелей қатысы бар басшыларды (қызметкерлерді) шақыруға құқығы бар.

      Аттестаттау комиссиясының ұсынымы бойынша аттестатталушы қызметкер әскери-дәрігерлік комиссияға жіберілуі мүмкін.

      7. Аттестаттау комиссиясының отырысы, егер оған оның құрамының кемінде үштен екісі қатысса, заңды болып саналады.

      8. Аттестаттау комиссиясының түпкілікті тұжырымдары мен ұсынымдары дауыс беру арқылы қабылданады және отырысқа қатысқан аттестаттау комиссиясы мүшелерінің ішінен оларға көпшілік дауыс берілсе, қабылданған болып саналады. Дауыстар тең болған жағдайда төраға дауыс берген қорытындылар мен ұсынымдар қабылданған болып саналады.

      9. Аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдары бес жұмыс күнінің ішінде хаттамамен ресімделеді, оған отырысқа қатысқан аттестаттау комиссиясының төрағасы, мүшелері және хатшысы қол қояды.

      10. Кадр бөлімшесі қызметкердің аттестаттау парағына қабылданған тұжырымдар мен ұсынымдарды енгізеді, ол бекітілгеннен кейін мұнымен қызметкер он жұмыс күні мерзімінен кешіктірмей қол қоя отырып, таныстырылады.

      Объективті себептер бойынша қызметкерді бекітілген аттестаттау парағымен таныстыру мүмкін болмаған жағдайда, таныстыру қызметке келген сәттен бастап он жұмыс күні ішінде жүргізіледі.

      11. Аттестаттаудан өткен қызметкердің аттестаттау парағы жеке істе сақталады.

      Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

59-бап. Аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдары

      1. Аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдарын уəкілетті басшы бекітеді.

      Жоғары аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдарын арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы бекітеді.

      2. Уəкілетті басшы бекіткен аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдары қызметкерді кадр резервіне қабылдауға, тең лауазымға тағайындауға, қызметкердің лауазымын төмендетуге немесе оны қызметтен шығаруға негіздер болып табылады.

      Ескерту. 59-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

60-бап. Аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдарына шағым жасау

      1. Аттестаттау комиссиясының тұжырымдары мен ұсынымдарына қызметкер танысқан күннен бастап бір ай мерзімнен кешіктірмей уəкілетті басшының немесе арнаулы мемлекеттік орган бірінші басшысының алдында шағым жасай алады.

      2. Уəкілетті басшы немесе арнаулы мемлекеттік органның басшысы қызметкерді аттестаттаудан өткізу тəртібінің бұзылғаны туралы анық мəліметтерді алған жағдайда, өткізілген аттестаттау нəтижелерінің күшін жоюға жəне қажет болған кезде, оны қайтадан өткізуді тағайындауға құқылы.

      Ескерту. 60-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

61-бап. Сыныптық біліктілік

      Әрбір қызметкердің кәсіби шеберлігін дамытуды ынталандыру мақсатында сыныптық біліктілік беру, оны көтеру, растау, сақтау, төмендету және алу рәсімі арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындаған тәртіппен жүргізіледі.

      Ескерту. 61-бап жаңа редакцияда – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-тарау. АРНАУЛЫ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДАҒЫ ҚЫЗМЕТТІК ТӘРТІП

62-бап. Қызметтік тәртіп

      1. Қызметтік тәртіп – бұл Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген нормалар мен қағидаларды қатаң және дәл сақтау.

      Қызметтік тәртіп әрбір қызметкердің қызметтік борышын және Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге деген жеке жауапкершілігін сезінуіне негізделеді.

      2. Басшылар Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын қатаң басшылыққа ала отырып, сеніп тапсырылған бөлімшелерде қызметтік тәртіпті күнделікті сақтауға міндетті.

      3. Қызметтік тәртіпке:

      1) қызметкерлерге патриоттық, имандылық және рухани тәрбие беруді ұйымдастырумен, оларда жоғары моральдық-психологиялық қасиеттерді қалыптастырумен;

      2) әрбір қызметкердің өзінің міндеттерін және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын орындауға деген жеке жауаптылығымен;

      3) бөлімшеде күн тәртібін және қызмет уақытының регламентін сақтаумен;

      4) басшылардың жеке үлгі көрсетуімен және бағынысты қызметкерлерге қызметтік міндеттерін тиісінше орындауы туралы күнделікті талап қоюымен, олардың орындаушылығын бақылаумен, қызметкерлердің құқықтары мен жеке қадір-қасиетін құрметтеумен, оларға қамқорлық жасаумен, көтермелеу, сендіру, мәжбүрлеу және ұжымның қоғамдық ықпал ету шараларын шебер үйлестіру және дұрыс қолданумен;

      5) бөлімшеде қызмет өткеру қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жағдайлар, қажетті материалдық-тұрмыстық және өзге де жағдайлар жасаумен қол жеткізіледі.

      4. Қызметкерлердің тәртіптік жауапкершілігі – қызметкерлер қызметтік міндеттерін атқару кезінде тәртіптік теріс қылықтар жасағаны үшін олар жауапты болатын жауапкершілік түрі.

      5. Қызметкерлерді тәртіптілікке тәрбиелеудің негізгі әдісі сендіру әдісі болып табылады.

      6. Қызметтік тәртіптің жай-күйіне арнаулы мемлекеттік органдардың басшылары жауап береді. Олар бағынысты қызметкерлерден оның сақталуын талап етуге, лайықтыларды көтермелеуге, тәртіп бұзушыларды әділ жазалауға міндетті.

      7. Қызметтік тәртіпті және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын сақтауға қажетті жағдайлармен қамтамасыз етпеген, құқық бұзушылықтың алдын алу бойынша шаралар қабылдамаған, оларды жасыруға жол берген басшы бұл үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

      8. Қызметтік тәртіпті сақтау бойынша басшылардың лауазымдық міндеттерін, оларға сеніп тапсырылған бөлімшелерде қызметтік тәртіпті нығайту мен сақтау бойынша бағалаудың негізгі өлшемдерін тиісті лауазымдық нұсқаулықтарда арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекітеді.

      9. Қызметкерлердің арнаулы мемлекеттік органдардың орналасқан жерінен тысқары жерлерде, қызметтен тыс уақытта жасаған және қызметтік әрекетпен немесе қызмет мүдделерімен байланысты емес қылмыстық құқық бұзушылықтары мен теріс қылықтары үшін басшы тәртіптік жауаптылықта болмайды.

      10. Әрбір қызметкер басшыға бөлімшеде тәртіп орнатуға және қызметтік тәртіпті сақтауға жәрдемдесуге міндетті. Басшыға жәрдемдесуден бас тартқаны үшін қызметкер жауапкершілікте болады.

      11. Басшының бұйрық беру құқығы мен бағынысындағының оған мүлтіксіз бағыну міндеті дара басшылықтың негізгі қағидаттары болып табылады.

      Ескерту. 62-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

63-бап. Көтермелеулер

      1. Көтермелеу – қызметкерді тәрбиелеудің және қызметтік тәртіпті нығайтудың маңызды құралы болып табылатын оның қызметтік әрекетіне берілген оң баға.

      2. Көтермелеу қызметтік міндеттерін адал және ынтамен атқаратын және қызметтік борышын орындау кезінде ерекше көзге түскен қызметкерлерге қатысты қолданылады.

      3. Басшы осы Заңда өзіне берілген құқықтар шегінде бағынысты қызметкерлерді міндеттерін үлгілі орындағаны және қызметтік әрекетте қол жеткізген жетістіктері үшін көтермелеуге міндетті.

      Басшы өзіне берілген құқықтарды жеткіліксіз деп санаған жағдайда, ол ерекше көзге түскен қызметкерлерді жоғары тұрған басшының құқығымен көтермелеу туралы өтініш жасауы мүмкін.

      4. Ерекше көзге түскен қызметкерлер ерліктері мен мемлекет алдында сіңірген еңбектері үшін Қазақстан Республикасы Президентінің актісі немесе Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулысы негізінде атаулы қарумен марапатталуы мүмкін.

      5. Ерекше сіңірген еңбектері үшін қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік наградалармен марапатталуға ұсынылуы мүмкін.

      6. Қызметкерлерге сонымен қатар мынадай көтермелеулер қолданылуы мүмкін:

      1) бұрын қолданылған жазаны алып тастау;

      2) әскери, арнаулы оқу орнының орналасқан жерінен кезектен тыс босату (әскери, арнаулы оқу орындарының курсанттары, тыңдаушылары үшін);

      3) алғыс жариялау;

      4) ақшалай сыйлықақымен марапаттау;

      5) бағалы сыйлықпен марапаттау;

      6) грамотамен марапаттау;

      7) ведомстволық медальдармен, төсбелгімен және арнайы белгілермен марапаттау;

      8) құрметті атақ беру;

      9) арнаулы мемлекеттік орган бөлімшесінің Құрмет кітабына енгізу;

      10) әскери, арнаулы оқу орнын алтын медальмен аяқтаған әскери, арнаулы оқу орындары курсанттарының тегін Құрмет тақтасына жазу, сондай-ақ әскери, арнаулы оқу орнын оқуда ең үздік көрсеткіштермен аяқтағандар арасынан көтермелеу ретінде бірінші, екінші, үшінші курсанттарды, тыңдаушыларды анықтау;

      11) кезекті арнаулы атағын мерзімінен бұрын беру;

      12) кезекті арнаулы атағын атқарып отырған штаттық лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан бір саты жоғары беру.

      Осы тармақта көзделген көтермелеулерді қолдану тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайды.

      7. Көтермелеу түрін айқындаған кезде қызметкердің сіңірген еңбегінің немесе ерекшелігінің сипаты, сондай-ақ оның қызметке деген бұрынғы ынтасы назарға алынады.

      8. Арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысының бір мезгілде қолданылуы мүмкін грамотамен және ақшалай сыйлықақымен марапаттау түріндегі көтермелеуін қоспағанда, қызметкерге дәл сол бір ерекшелігі үшін бір ғана көтермелеу жариялануы мүмкін.

      9. Тәртіптік жазасы бар қызметкер бұрын қолданылған жазасын алып тастау арқылы көтермеленеді. Тәртіптік жазаны алып тастау құқығы жазаны қолданған уәкілетті басшыға, сондай-ақ жоғары тұрған басшыға тиесілі.

      10. Көтермелеу түрінде бір уақытта тек бір тәртіптік жаза алынып тасталуы мүмкін, бұл ретте көтермелеудің осы түрімен көтермелеулердің басқа түрлері қолданылмайды.

      11. Басшының және уәкілетті басшының тәртіптік жазаны, егер ол өзінің тәрбиелік рөлін атқарса, қызметкер жаңадан теріс қылық жасамаса және өз тәртібін қызметтік борышын адал орындаумен түзесе, алты ай өткенге дейін алып тастауға құқығы бар.

      12. Көтермелеулер сап алдында немесе қызметкерлер кеңесінде жарияланады.

      Көтермелеулер туралы бұйрықтарды жариялау, сондай-ақ ерекше көзге түскен қызметкерлерге наградалар тапсыру салтанатты жағдайда жүргізіледі.

      Ескерту. 63-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

64-бап. Теріс қылықтар мен жазалар

      1. Қызметкердің тәртіптік теріс қылығы (бұдан әрі – теріс қылық) – қызметкердің өзіне жүктелген міндеттерді құқыққа қайшы, кінәлілікпен орындамауы немесе тиісінше орындамауы, лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдалануы, қызметтік тәртіпті, қызметтік әдеп қағидаларын бұзуы, сол сияқты қызметте болуына байланысты Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген шектеулерді сақтамауы.

      2. Елеулі емес теріс қылық жасаған қызметкерге басшының қызметтік тәртіпті қатаң сақтаудың қажеттігі туралы жазбаша ескерту жасаумен шектелуге құқығы бар.

      Жазбаша ескертуді лауазымды адам тиісті басшының тапсырмасымен жасайды.

      Жазбаша ескерту қызметкерге қол қойғыза отырып, жеткізіледі, тіркеледі және қызметкердің жеке ісіне қосу үшін кадр бөлімшесіне беріледі. Алты ай өткеннен кейін ол алынады және оны кадр бөлімшесі белгіленген тәртіппен жояды.

      Жазбаша ескерту жаза болып саналмайды.

      3. Алдын алу мақсатында қызметкерлердің теріс қылықтары басшының шешімі бойынша:

      1) қатардағы қызметкерлер үшін – жеке құрамның жиналыстарында;

      2) сержанттар үшін – сержанттар құрамының жиналыстарында;

      3) офицерлер үшін – офицерлер жиналыстарында қаралуы және талқылануы мүмкін.

      4. Аға офицерлер құрамындағы офицерлердің теріс қылықтары тек аға және жоғары офицерлер құрамындағы офицерлердің жиналыстарында, жоғары офицерлер құрамындағы офицерлердің теріс қылықтары тек жоғары офицерлер құрамындағы офицерлердің жиналыстарында қаралуы және талқылануы мүмкін.

      5. Кейінге қалдыруды күттірмейтін ерекше жағдайларда қызметкер оның жауаптылығы туралы мәселені шешкенге дейін лауазымынан уақытша шеттетілуі мүмкін.

      Қызметкерге лауазымынан уақытша шеттету ол жасаған теріс қылық оның қызметтік міндеттерін атқаруға немесе басқа қызметкердің қызметтік міндеттерін атқаруына кедергі келтірген не қызметкердің лауазымдық міндеттерін атқаруы оның теріс қылық жасауының мән-жайын жан-жақты, толық, объективті және уақытылы анықтауға, оның жасалуына ықпал еткен себептер мен жағдайларды анықтауға кедергі келтіретін (келтіруі мүмкін) жағдайларда қолданылуы мүмкін.

      6. Қызметкерді лауазымынан оны лауазымға тағайындау құқығы берілген басшы шеттетеді.

      Бағынысты қызметкерді лауазымынан шеттеткен басшы лауазымынан шеттетуді тудырған себептер мен мән-жайларды нақты жазып, бұл туралы команда бойынша баяндауға міндетті.

      Бағынысты қызметкерді оған жеткілікті негізсіз лауазымынан шеттеткен басшы ол үшін тәртіптік және өзге де жауаптылықта болады.

      7. Тәртіптік жаза (бұдан әрі – жаза) – қызметкерге уәкілетті басшы қолданатын тәртіптік ықпал ету шарасы.

      8. Қызметкерлерге қатысты мынадай тәртіптік жазалар қолданылуы мүмкін:

      1) ескерту;

      2) сөгіс;

      3) қатаң сөгіс;

      4) қызметіне толық сәйкес еместігі туралы ескерту;

      5) арнаулы атағын бір сатыға төмендету;

      6) теріс себептер бойынша қызметтен шығару.

      9. Әскери, арнаулы оқу орындарының курсанттарына қатысты мынадай тәртіптік жазалар қолданылады:

      1) ескерту;

      2) кезектен тыс нарядқа қою (бөлімшені күзетуді қамтамасыз ету бойынша нарядқа қоюды қоспағанда);

      3) әскери, арнаулы оқу орнының орналасқан жерінен кезекті шығуынан айыру;

      4) сөгіс;

      5) қатаң сөгіс;

      6) теріс себептермен қызметтен шығару.

      10. Теріс қылық жасаған қызметкерге осы Заңда белгіленген жазалар ғана қолданылуы мүмкін.

      11. Қызметкерлердің топ болып жасаған теріс қылығы кезінде жазалар әрбір кінәліге оның жауаптылық шамаларына қарай жеке қолданылады.

      12. Дәл сол теріс қылығы үшін бірнеше жаза қолдануға немесе бір жазаны басқасымен біріктіруге, тікелей кінәлілерді жазалаудың орнына бөлімшенің барлық жеке құрамына жаза қолдануға тыйым салынады.

      13. Жаза қолдану теріс қылық жасаған қызметкерді оны орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін жаза қолданылған міндеттерді атқарудан босатпайды.

      14. Егер уәкілетті басшы бағынысындағы адам жасаған теріс қылықтың ауырлығына қарай, өзіне берілген тәртіптік құқықтар жеткіліксіз деп санаса, ол жоғары тұрған басшының құқығымен кінәліге жаза қолдану туралы өтініш жасайды.

      15. Жоғары тұрған басшының бағынысындағы басшы қолданған тәртіптік жазаны қатаңдық себебі бойынша алып тастауға немесе төмендетуге, егер соңғысы оған берілген өкілеттікті асыра пайдаланбаса, құқығы жоқ.

      16. Жоғары тұрған басшы осы жаза, жасалған теріс қылықтың ауырлығына сәйкес емес деп тапса, бағынысындағы басшының қолданған тәртіптік жазасын алып тастауға және неғұрлым қатаң жаза қолдануға құқығы бар.

      Жаза заңсыз қолданылған жағдайда, ол жоғары тұрған басшының құқығымен алынып тасталуы мүмкін.

      Заңсыз жаза қолданған басшы ол үшін жауапты болады.

      17. Қызметкерге жаза қолдану оны заңмен көзделген жауаптылықтың басқа да түрлерінен босатпайды.

      18. Қызметкерлерге қолданылатын жазалар олар жасаған теріс қылықтың ауырлығына және олардың кінәсінің дәрежесіне сәйкес келуге тиіс.

      Егер кінәлі теріс қылықты бірнеше рет жасаған немесе топ болып тәртіп бұзуға қатысқан болса, егер теріс қылық кезекшілік, наряд уақытында және қызметтік міндеттерді атқару кезінде немесе алкогольдік, есірткілік, психотроптық, уыттық (оларға ұқсас) мас күйде жасалған болса, жазаның қатаңдығы арттырылады.

      19. Тәуліктік наряд құрамына кіретін (кезекшілік өткеретін) қызметкерге қызмет өткеру уақытында оның жасаған теріс қылықтары үшін жаза қолдану нарядтан ауысқаннан немесе оны басқа қызметкермен ауыстырғаннан кейін жүргізіледі.

      20. Қызметкерге жаза қолдану кезінде оның жеке ар-намысын кемсітуге, оған дене азабы мен моральдық азап келтіруге және дөрекілік көрсетуге жол берілмейді.

      Ескерту. 64-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.10.2020 № 365-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

65-бап. Қызметтік тексеру жүргізу тәртібі

      1. Қызметтік тексеру – қызметкердің теріс қылықты жасау мән-жайын толық, жан-жақты және объективті анықтау мақсатында ол туралы материалдар мен мәліметтерді жинау және тексеру жөніндегі қызмет.

      2. Қызметтік тексеру оны жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайларды айқындау, кінәлілерді анықтау және жазадан құтылмаушылық қағидатын қамтамасыз ету не қызметкерді жауаптылыққа негізсіз тартуды болдырмау мақсатында жүргізіледі.

      3. Қызметтік тексеру жүргізу үшін:

      1) баянаттар, арыздар, шағымдар мен хаттар;

      2) құқық бұзушылықтар мен оқиғалар фактілері;

      3) тексерістер қорытындылары;

      4) бөлімшенің оқу, жедел және қызметтік іс-қимылын тексеру нәтижелері;

      5) алдын ала анықтау, тергеу және сот органдарының хабарламалары;

      6) лауазымды тұлғалардың, ұйымдар мен бұқаралық ақпарат құралдарының хабарламалары;

      7) қызметкерді Қазақстан Республикасының сыбайлас жемқорлыққа қарсы заңнамасында, сондай-ақ Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында көзделген құқық бұзушылықтарды жасағаны үшін тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы мәселені шешу үшін тиісті мемлекеттік органдардан келіп түскен материалдар негіз болуы мүмкін.

      4. Қызметтік тергеп-тексеру уәкілетті басшының бұйрығымен тағайындалады және оны уәкілетті лауазымды адам он бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жүргізеді.

      Бұйрық болмаған кезде қызметтік тергеп-тексеру жүргізуге жол берілмейді.

      Айрықша жағдайларда қызметтік тергеп-тексеру мерзімі қызметтік тергеп-тексеру жүргізуді тағайындаған уәкілетті басшының бұйрығымен он жұмыс күнінен аспайтын мерзімге ұзартылуы мүмкін.

      Қызметтік тергеп-тексеру мерзімінің есептелуі оның тағайындалған күнінен басталады және белгіленген кезеңнің соңғы күнінде аяқталады.

      5. Қызметкер теріс қылық жасаған кезде одан міндетті түрде жазбаша түсініктеме талап етіледі. Егер түсініктемесінде қызметкер өзінің теріс қылықты жасау фактісімен келіссе, оны қарау үшін өзге субъектілерден, лауазымды тұлғалардан ақпарат алу не қосымша тексеру іс-шараларын жүргізу не оқиға болған жерге барып тексеру қажет болмаса, онда уәкілетті басшы, қызметке толық сәйкес еместігі туралы ескерту, арнаулы атақты бір сатыға төмендету және теріс себептер бойынша қызметтен шығару түріндегі жазаларды қоспағанда, қызметтік тексеру жүргізбей-ақ тәртіптік жаза қолдануға құқылы.

      Арнаулы атақты бір сатыға төмендету және теріс себептер бойынша қызметтен шығару түріндегі тәртіптік жазалар жүргізілген қызметтік тексеру нәтижелері бойынша тәртіптік комиссияның ұсынымдары ескеріле отырып, қолданылады.

      Егер қызметкер өзінің жазбаша түсініктемесінде теріс қылық жасау фактісімен келіспесе, уәкілетті басшы теріс қылық анықталған күннен бастап үш жұмыс күнінен аспайтын мерзімде осы Заңда айқындалған тәртіппен қызметтік тексеруді тағайындауы тиіс.

      6. Басшы қызметтік тексеру жүргізу үшін лауазымдық қызметі бойынша теріс қылық жасаған қызметкердің лауазымына тең немесе одан жоғары уәкілетті лауазымды тұлғаны тағайындайды.

      Теріс қылық жасаған қызметкердің лауазымына атқаратын лауазымы бойынша тең немесе жоғары болатын уәкілетті лауазымды адамды тағайындау мүмкін болмаған жағдайда теріс қылық жасаған қызметкердің атағына тең немесе одан жоғары болатын, басшы құрамнан адамды тағайындауға рұқсат етіледі.

      Қажет болған жағдайда қызметтік тексеру жүргізуге арнаулы білімді қажет ететін мәселелер бойынша қорытындылар, түсініктер мен консультациялар алу үшін мамандар ретінде жедел-қызметтік іс-қимылдың тиісті бағытының қызметкерлері тартылуы мүмкін, ол туралы бұйрықта көрсетіледі.

      Қажет болған жағдайларда уәкілетті басшы уәкілетті лауазымды адамды және мамандарды қызметтік тергеп-тексеру жүргізу уақытына олардың лауазымдық міндеттерін атқарудан босатуы мүмкін, ол туралы бұйрықта көрсетіледі.

      7. Қызметтік тексеру жүргізуге оның нәтижесіне тікелей немесе жанама түрде мүдделі қызметкер қатыса алмайды. Мұндай жағдайда ол қызметтік тексеру жүргізу туралы шешім қабылдаған тұлғаға, өзін осы тексеру жүргізуге қатысудан босату туралы жазбаша баянатпен жүгінуге міндетті. Аталған талаптар сақталмаған жағдайда қызметтік тексеру нәтижелері жарамсыз деп есептеледі.

      8. Қызметкер тек өзіне қатысты кінәсі анықталған теріс қылық үшін ғана тәртіптік жауаптылыққа тартылады.

      9. Қасақана немесе абайсызда құқыққа қарсы әрекет жасаған (әрекетсіздік танытқан) қызметкер теріс қылық жасағаны үшін кінәлі болып танылады.

      10. Егер, оны жасаған қызметкер өз әрекетінің (әрекетсіздігінің) құқыққа қарсы сипатын ұғынып, оның зиянды салдарының болуын болжап білсе және осы салдардың болуын тілесе немесе саналы түрде жол берсе не болмаса оларға немқұрайлы қараса, теріс қылық қасақана жасалған болып табылады.

      11. Егер теріс қылық жасаған қызметкер өз әрекетінің (әрекетсіздігінің) зиянды салдарларының болу мүмкіндігін болжап білсе, бірақ бұл зардаптарды жеткілікті негіздерсіз жеңілтектікпен болдырмау мүмкіндігіне сенсе не қажетті ұқыптылық пен сақтық кезінде оларды болжап білуге тиіс және болжап біле алатын бола тұра, осындай салдарлардың болу мүмкіндігін болжап білмесе, ол абайсызда жасалған болып танылады.

      12. Қызметтік тергеп-тексеру мынадай:

      1) қызметкер қызмет орнын өз бетімен тастап кеткен;

      2) қызметкер демалыста, қызметтік іссапарда болған;

      3) қызметкердің ауырғаны заңда белгіленген тәртіппен расталған;

      4) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген, ұзақ уақытты талап ететiн сараптамалар (зерттеулер) жүргізілген;

      5) қызметтік тексеруге кедергі жасайтын басқа да жағдайларда уәкілетті басшының бұйрығымен тоқтатыла тұруы мүмкін.

      13. Қызметтік тексеру, егер оны тоқтата тұру үшін негіздер болмаса, уәкілетті басшының бұйрығымен қалпына келтіріледі.

      14. Қызметтік тексеру барысында:

      1) теріс қылықтың мазмұны мен сипаты, оның жасалған уақыты, орны, тәсілі және басқа да мән-жайлар;

      2) теріс қылық салдарының болуы мен сипаты;

      3) келтірілген зиянның мөлшері;

      4) теріс қылық жасаған тұлға;

      5) қызметкердің жауаптылығын болдырмайтын, жеңілдететін немесе ауырлататын мән-жайлар;

      6) теріс қылықты жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайлар;

      7) теріс қылық жасаған қызметкердің жеке басын сипаттайтын деректер;

      8) қызметкердің теріс қылық жасаудағы кінәсі, теріс қылық жасау ниетінің немесе абайсыздықтың болуы және дәлелдері;

      9) қызметкерді жауаптылыққа тарту туралы шешім қабылдау үшін маңызы бар басқа да мән-жайлар анықталады.

      15. Мыналар:

      1) теріс қылық жасаған қызметкердің өкінуі;

      2) қызметкердің өзінің теріс қылық жасағаны туралы басшыларға өз еркімен хабарлауы;

      3) теріс қылық жасаған қызметкердің теріс қылықтың зиянды салдарын болдырмауы, келтірілген зиянды өз еркімен өтеуі немесе келтірілген зиянды жоюы;

      4) ауыр жеке немесе отбасы жағдайларының қалыптасуы кезінде теріс қылық жасау;

      5) мәжбүрлеу нәтижесінде теріс қылық жасау;

      6) қажетті қорғаныстың заңдылық шарттарын бұзған, қажетті қорғану жағдайында, құқыққа қарсы озбырлық жасаған адамды ұстау, бұйрықты немесе команданы орындау кезінде теріс қылық жасау тәртіптік жауаптылықты жеңілдететін мән-жайлар болып табылады.

      Қызметкерге жаза қолданатын басшы өзге де мән-жайларды жеңіл деп тануы мүмкін.

      16. Мыналар:

      1) басшының оны тоқтату туралы талабына қарамастан, құқыққа қарсы әрекетті (әрекетсіздікті) жалғастыру;

      2) егер бірінші теріс қылық үшін қызметкерге жаза қолданылған болса және ол белгіленген тәртіппен алынбаса, осындай теріс қылықты қайтадан жасау;

      3) теріс қылықты топ болып жасау;

      4) бағынысындағы қызметкерді теріс қылық жасауға тарту;

      5) ұлттық, нәсілдік және діни өшпенділік немесе қастандық себебі бойынша теріс қылық жасау;

      6) басқа тұлғалардың заңды әрекеттері үшін кек алу, сондай-ақ басқа теріс қылықты жасыру немесе оны жасауды жеңілдету мақсатында теріс қылық жасау;

      7) олардың өзіне жүктеген міндеттерді орындауға байланысты лауазымды тұлғаларға немесе оның жақындарына ықпал ету жолымен теріс қылық жасау;

      8) кезекшілікте, тәуліктік нарядтағы қызметте, арнаулы міндеттерді орындау кезінде, сондай-ақ табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде теріс қылық жасау;

      9) алкогольден, есірткіден немесе уытқұмарлықтан (оларға ұқсас) мас күйінде теріс қылық жасау тәртіптік жауаптылықты ауырлататын мән-жайлар болып табылады.

      Осы Заңда аталмаған басқа мән-жайлар тәртіптік жауаптылықты ауырлататын болып танылмайды.

      17. Қызметтік тексеру барысында оны жүргізу тапсырылған уәкілетті лауазымды адамның:

      1) тәртіптік жазаға тартылған қызметкерден, сондай-ақ басқа да адамдардан жазбаша түсініктеме алуға;

      2) қызметкердің теріс қылық жасағандығын растайтын материалдарды жинақтауға;

      3) тиісті құжаттармен танысу, қажет болған жағдайда олардың көшірмесін қызметтік тексеру материалдарына қосуға;

      4) арнайы білімді қажет ететін мәселелер бойынша мамандардан қорытынды, түсіндірме және консультациялар алуға;

      5) теріс қылық жасалған жерге баруға құқығы бар.

      18. Қызметкерлер қызметтік тексеруді жүргізуге тағайындалған уәкілетті лауазымды тұлғаға көмек көрсетуге міндетті және берілген мәліметтердің растығына дербес жауапты болады.

      19. Қызметкердің теріс қылық жасағандығы туралы фактіні растайтын немесе теріске шығаратын мәліметтер кез келген нысанда болуы мүмкін.

      20. Егер қызметтік тексеру барысында қызметкердің теріс қылықтарында қылмыстық құқық бұзушылық белгілерінің бар екендігі анықталса, басшы дереу жоғары тұрған басшыға баяндайды.

      21. Қызметтік тергеп-тексеру аяқталған соң оның нәтижелері туралы тұжырымдары мен ұсыныстары бар қорытынды жасалады, ол қызметтік тергеп-тексеру жүргізуді тағайындаған уәкілетті басшыға бекітуге ұсынылады.

      Қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері туралы қорытынды бекітілгеннен кейін уəкілетті лауазымды адам оған қатысты тергеп-тексеру жүргізілген қызметкерді – қорытындымен, сондай-ақ қызметкердің талап етуі бойынша қызметтік тергеп-тексеру материалдарымен қолын қойғыза отырып таныстыруға міндетті.

      Қызметкер қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері туралы қорытындымен танысудан бас тартқан кезде тиісті акт жасалады. Оның бас тартуы қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері не тәртіптік жаза қолдану туралы бұйрықтың шығарылуын тоқтата тұрмайды.

      22. Өзіне қатысты қызметтік тексеру жүргізілген қызметкер:

      1) жүргізілетін қызметтік тексерудің мәні бойынша жазбаша түсініктеме беруге;

      2) өтініш айтуға, айғақтар және өзге де құжаттар ұсынуға;

      3) қызметтік тексеру жүргізу туралы шешім қабылдаған арнаулы мемлекеттік орган басшысына немесе уәкілетті басшыға қызметтік тексеру жүргізетін қызметкерлердің шешімдеріне және әрекетіне (әрекетсіздігіне) шағымдануға;

      4) қызметтік тергеп-тексеру аяқталғаннан кейін қызметтік тергеп-тексеру материалдарымен, егер бұл мемлекеттік құпияларды жəне заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мəліметтерді жария етпеу талаптарына қайшы келмесе, танысуға құқылы.

      23. Осы Заңның негізінде теріс себептер бойынша жұмыстан шығаруға жататын, арнаулы атақты бір саты төмендету түріндегі тәртіптік жаза қолданылатын қызметкерлерге, сондай-ақ қызметтік тексеру тұжырымдары мен ұсыныстарына келіспейтін тұлғаларға қатысты қызметтік тексеру материалдары тәртіптік комиссияда қаралуға жатады.

      24. Қызметтік тексеру жүргізілетін қызметкер жазбаша түсініктеме беруден бас тартқан кезде тиісті акт жасалады. Оның бас тартуы қызметтік тексеруді жүргізуді тоқтатпайды. Бұл жағдайда қызметкер тәртіптік комиссияда тыңдалады.

      Ескерту. 65-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

66-бап. Тəртіптік комиссияны қалыптастыру жəне оның жұмыс тəртібі

      1. Тəртіптік комиссия теріс қылық жасаудың мəн-жайларын жан-жақты, толық жəне объективті түрде анықтау жəне оны жасаған адамды жазалау шарасы туралы ұсынымдар шығару мақсатында, қызметкердің теріс қылығына қатысты қызметтік тергеп-тексеру материалдарын қарау жəне фактілерді зерттеу үшін арнаулы мемлекеттік органдарда құрылатын, тұрақты жұмыс істейтін алқалы консультативтік-кеңесші орган болып табылады.

      2. Тəртіптік комиссияның мүшелері бөлімшенің жеке құрамының жиналыстарында неғұрлым тəжірибелі жəне беделге ие офицерлер арасынан ашық дауыс беру арқылы сайланады. Тəртіптік комиссия мүшелерінің саны тақ болуға жəне кемінде үш адам болуға тиіс, олардың біреуі төраға болып табылады.

      3. Тəртіптік комиссияның құрамы уəкілетті басшының бұйрығымен бекітіледі. Тəртіптік комиссияның төрағасы болып уəкілетті басшы орынбасарларының біреуі тағайындалады. Бөлімшенің кадр аппаратының өкілі хатшы болып тағайындалады. Тəртіптік комиссияның хатшысы оның мүшесі болып табылмайды.

      4. Уəкілетті басшылар мен олардың орынбасарларының теріс қылықтары арнаулы мемлекеттік органның тəртіптік комиссияларында қаралады. Жоғары офицерлердің теріс қылықтары – жоғары офицерлер қатарынан ғана тұратын тəртіптік комиссияда, аға офицерлердің теріс қылықтары аға офицерлер қатарынан тұратын тəртіптік комиссияда қаралады.

      5. Тəртіптік комиссияның отырыстары қажеттілігіне қарай өткізіледі.

      Тəртіптік комиссияның отырыстары тəртіптік комиссия мүшелерінің жалпы санының үштен екісі, бірақ кемінде үш адам болған кезде құқықты болады. Тəртіптік комиссияның мүшелері отырыстарға алмастыру құқығынсыз қатысады.

      6. Тəртіптік комиссияның мүшелері отырыстың өткізілетін күні, орны, оның күн тəртібі туралы отырысқа дейін хабардар етілуге жəне отырыс материалдарымен таныстырылуға тиіс.

      7. Тəртіптік комиссияның мүшесі өз бастығының, жақын туысының немесе жекжатының теріс қылығына қатысты, сондай-ақ егер тəртіптік комиссия мүшесінің тиісті шешім қабылдауға тікелей немесе жанама мүдделілігі бар деп пайымдауға негіздер болса, қызметтік тергеп-тексеру материалдарын қарауға жəне фактілерді зерттеуге қатысуға құқылы емес.

      8. Тəртіптік комиссияның мүшелеріне қызметтік тергеп-тексеру материалдарын қарау барысында өздеріне белгілі болған мəліметтерді жария етуге тыйым салынады.

      9. Тəртіптік комиссияның отырысына өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген қызметкердің қатысуы міндетті.

      Өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген қызметкер тəртіптік комиссияның отырысына дəлелсіз себеппен келмеген жағдайда, бұл факт тəртіптік комиссия отырысының хаттамасында көрсетіледі.

      Өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген қызметкердің тəртіптік комиссияның отырысына дəлелсіз себеппен келмеуі жаза қолдану туралы шешім қабылдау үшін кедергі болмайды.

      10. Тəртіптік комиссия теріс қылыққа қатысты қызметтік тергеп-тексеру материалдарын қарайды жəне фактілерді зерттейді. Тəртіптік комиссия өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген қызметкердің жəне қызметтік тергеп-тексеруді жүргізген уəкілетті лауазымды адамдардың түсініктемелерін тыңдауы мүмкін.

      Қажет болған кезде, тəртіптік комиссияның куəлар мен мамандарды тыңдауға, теріс қылыққа (оқиғаға) қатысты материалдарды сұратуға жəне кез келген фактіні зерттеуге құқығы бар.

      11. Тəртіптік комиссияның ұсыныстары тəртіптік комиссия мүшелерінің жалпы санының қарапайым көпшілік даусымен ашық дауыс беру арқылы қабылданады.

      Тəртіптік комиссияның мүшелері өз пікірін айқын айтуға жəне дауыс беру кезінде қалыс қалмауға міндетті.

      Дауыстар тең болған кезде төрағаның даусы шешуші болып табылады.

      12. Тəртіптік комиссия қызметтік тергеп-тексеру материалдары келіп түскен күннен бастап үш жұмыс күні ішінде басшыға қызметкердің тəртіптік жауаптылығы туралы тиісті ұсыныстар енгізеді.

      Тəртіптік комиссияның шешімі хаттамамен ресімделеді, оған тəртіптік комиссияның төрағасы, мүшелері мен хатшы қол қояды.

      Ескерту. 66-бап жаңа редакцияда - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

67-бап. Тәртіптік комиссияның функциялары мен өкілеттіктері

      1. Тәртіптік комиссия мынадай функцияларды:

      1) қызметкердің теріс қылықтары туралы қызметтік тексеру материалдарын қарауды;

      2) жазалар түрлерін қолдану мәселелері бойынша ұсыныстар әзірлеуді және уәкілетті басшыға енгізуді жүзеге асырады.

      2. Тәртіптік комиссия өз құзыреті шегінде функцияларды іске асыру мақсатында мыналарға:

      1) теріс қылық жасаған қызметкердің, куәгерлердің және қызметтік тексеру жүргізген лауазымды тұлғалардың түсініктерін тыңдауға;

      2) материалдар, ақпарат сұратуға және теріс қылыққа (оқиғаға) қатысты кез келген фактілерді зерттеуге құқылы.

      3. Тәртіптік комиссияның төрағасы:

      1) тәртіптік комиссияны басқарады, оның жұмысына басшылық жасауды ұйымдастырады және жүзеге асырады;

      2) тәртіптік комиссия отырыстарының күн тәртібін айқындайды;

      3) қызметтік тексеру материалдары келіп түскен кезде тәртіптік комиссия отырысының уақытын айқындайды. Тәртіптік комиссияның төрағасы болмағанда оның уәкілеттік етуі бойынша отырыстарда тәртіптік комиссия мүшелерінің біреуі төрағалық етеді;

      4) тәртіптік комиссияның отырысында қаралатын нақты мәселе бойынша баяндамашыны айқындайды.

      4. Тәртіптік комиссияның хатшысы:

      1) тәртіптік комиссия мүшелерін тәртіптік комиссия отырысының уақыты мен орны туралы хабардар етеді;

      2) тәртіптік комиссия отырыстарына материалдар дайындауды ұйымдастырады;

      3) тәртіптік комиссия отырыстарының хаттамаларын жүргізеді;

      4) тәртіптік комиссияның ұсыныстарын басшыға жібереді;

      5) тәртіптік комиссия төрағасының тапсырмасы бойынша өзге де функцияларды жүзеге асырады.

      5. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      6. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      7. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      8. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      9. Алып тасталды - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
      Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

68-бап. Жаза қолдану тәртiбi

      Ескерту. 68-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      1. Уәкілетті басшы қызметтiк тергеп-тексеру материалдары мен тәртiптiк комиссияның ұсыныстары негiзiнде жаза қолдану немесе қолданбау туралы тиiстi шешiм қабылдайды.

      2. Қызметтік тексерудің нәтижелері бойынша уәкілетті басшы қызметтік тексеру жүргізуге тағайындалған лауазымды уәкілетті тұлға дайындауға жауапты болып саналатын бұйрық шығару жолымен құқық бұзушылықтардың алдын алу бойынша іс-шараларды әзірлеуге және іске асыруға міндетті.

      3. Теріс қылық жасаған қызметкерге тәртіптік жаза қолдану (кейінге қалдыруды күтпейтін жағдайларды қоспағанда) қызметтік тәртіпті бұзудың мән-жайын жақсы анықтау үшін теріс қылық анықталған сәттен бастап, кемінде үш тәулік өткеннен кейін жүргізіледі.

      4. Егер осы тармақта өзгеше белгіленбесе, жаза терiс қылық анықталған күннен бастап бiр айдан кешіктірілмей және оның жасалған күнінен бастап алты айдан кешiктiрiлмей қолданылады.

      Уәкілетті басшыға теріс қылықтың жасалғаны туралы белгілі болған күн теріс қылық анықталған күн болып есептеледі.

      Қылмыстық iс тоқтатылған жағдайда, бiрақ қызметкердің әрекеттерiнде терiс қылық, әкімшілік құқық бұзушылық белгiлерi болған кезде жаза қылмыстық іс тоқтатылған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей қолданылады.

      Қазақстан Республикасының бюджет заңнамасын бұзғаны үшін жаза теріс қылық анықталған күннен бастап үш айдан кешіктірілмей қолданылады және оны теріс қылық жасалған күннен бастап бір жылдан кешіктіріп қолдануға болмайды.

      Жаза қолдану мерзімінің өтуі мынадай:

      1) қызметкер еңбекке уақытша қабілетсіз болған;

      2) қызметкер еңбек демалысында немесе іссапарда болған;

      3) қызметкер даярлауда, қайта даярлауда, біліктілікті арттыру курстарында және тағылымдамада болған;

      4) қызметкер өзінің теріс қылық жасағаны туралы актілерге сот тәртібімен шағым жасаған жағдайларда тоқтатыла тұрады.

      5. Қызметтегі, кəсіби-қызметтік даярлықты жəне тəрбие процесін ұйымдастырудағы олқылықтары үшін әскери, арнаулы оқу орнын немесе шет мемлекеттің білім беру ұйымын бітіргеннен кейін қызмет өткеру үшін келген қызметкерлерге тəртіптік жауаптылық шараларын лауазымға кіріскеннен кейін кемінде алты ай өткен соң қолдануға рұқсат етіледі.

      6. Бір-біріне бағынысты емес қызметкерлер жеке міндеттерді бірлесіп атқарған кезде, олардың қызметтік өзара қарым-қатынастары уәкілетті басшымен айқындалмаған жағдайда олардың лауазымы бойынша үлкені, ал тең лауазымдар кезінде әскери атағы бойынша үлкені бастық болып табылады және оған атқарып отырған лауазымы бойынша берілген тәртіптік құқықтарды пайдаланады.

      Ескерту. 68-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

69-бап. Жазаларды жариялау тәртібі

      1. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      2. Тәртіптік жаза қолданғаны туралы бұйрық шыққаннан кейін үш жұмыс күні ішінде қол қоюы арқылы тәртіптік жазаға тартылған қызметкерге жарияланады.

      3. Тәртіптік жаза қолдану туралы бұйрықпен танысудан бас тарту арнаулы мемлекеттік органның кадр бөлімшелері дайындайтын және қызметтік тексеру материалдарына тігілетін актімен ресімделеді.

      4. Қолданылған жаза туралы аға офицерлерге жариялау кезінде – тек олардың басшылары, сондай-ақ аға және жоғары офицерлер, жоғары офицерлерге жариялау кезінде олардың басшылары және жоғары офицерлер қатыса алады.

      5. Уәкілетті басшыларға және олардың орынбасарларына бағынысындағы адамдардың қатысуымен тәртіптік жаза жариялауға тыйым салынады.

      6. Жазаны жариялаған кезде қызметкерге жазаға әкеп соқтырған себеп және құқық бұзушылықтың мәні көрсетіледі.

      Ескерту. 69-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

70-бап. Жазаны алу

      1. Қызметкердің:

      1) оған соңғы жаза қолданылған күннен бастап алты ай өткенге дейін тиісті уәкілетті басшы көтермелеу тәртібімен жазаны алып тастағаннан кейін;

      2) осы Заңның 28-бабы 2-тармағының бірінші және екінші бөліктерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, оған соңғы жаза қолданылған күннен бастап алты ай өткеннен кейін жазасы жоқ болып саналады.

      2. Жазаны көтермелеу тәртібімен алу осы жазаны қолданған уәкілетті басшының немесе жоғары тұрған басшының жазбаша бұйрық шығаруы арқылы жүргізіледі.

      3. Бұрын жоғары тұрған басшы қолданған жазаны бағынысты адамнан көтермелеу тәртібімен алу үшін қызметкердің тікелей басшысы тиісті өтініш енгізеді.

      Осы жазаны қолданған уәкілетті басшы аталған өтінішті оны алған күннен бастап күнтізбелік он күннен кешіктірмейтін мерзімде қарауға міндетті.

      4. Қызметкер қызметтен шығарылған күні алынбаған жаза ол қызметтен шығарылған күннен бастап алынған болып саналады.

      5. Жазаларды алу қызметкердің жеке ісінде тиісті жазбамен ресімделеді.

      6. Егер қызметкерге қолданылған жаза көтермелеу тәртібімен алынбаса, алты ай өткен соң "Жазалар" бөлімінің тиісті бағанында мерзімінің өтуі бойынша жазаның алынғаны туралы белгі жасалады.

      Ескерту. 70-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

71-бап. Қызметкерлерді тәртіптік жауаптылыққа тарту кезіндегі олардың құқықтарының кепілдіктері

      1. Қызметкерді тәртіптік жауаптылыққа тартуға:

      1) теріс қылық фактісі болмаған жағдайда;

      2) егер оның іс-әрекеті (әрекетсіздігі) құқыққа қарсы болып табылмаса;

      3) дәл сондай тәртіптік теріс қылық үшін қайтара;

      4) осы Заңда және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіптік жауаптылыққа тартудың ескіру мерзімі кезінде;

      4-1) ол еңбекке уақытша қабілетсіз болған кезеңде;

      4-2) ол еңбек демалысында немесе іссапарда болған кезеңде;

      4-3) ол даярлауда, қайта даярлауда, біліктілікті арттыру курстарында және тағылымдамада болған жағдайда;

      5) қызметтен шығаруға байланысты оны жеке құрам тізімінен шығарған жағдайда жол берілмейді.

      2. Қызметкер тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы бұйрықпен келіспеген жағдайда, ол осы бұйрыққа арнаулы мемлекеттік органның жоғары тұрған бөлімшесіне, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жазбаша нысанда шағым жасауға құқылы.

      3. Алып тасталды - ҚР 29.06.2020 № 351-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      4. Арнаулы мемлекеттік органның жоғары тұрған бөлімшесінің басшысы шағымды қараудың нәтижелері бойынша бір ай мерзімде мынадай:

      1) қызметкерді тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы бұйрықты өзгеріссіз қалдыру туралы;

      2) қызметкерді тәртіптік жауаптылыққа тарту туралы осы Заңның талаптары бұзыла отырып шығарылған бұйрықты жою және заңсыз жазаны қолданған уәкілетті басшыны жауаптылыққа тарту туралы;

      3) егер жаза осы Заңның талаптары сақтала отырып шығарылса, бірақ жасалған теріс қылықтың ауырлығына сәйкес келмесе, неғұрлым қатаң жаза қолдану туралы жаңа бұйрық шығару туралы шешімдердің біреуін шығаруға міндетті.

      5. Жаза қолдану туралы шешімге шағымдану оның орындалуын тоқтата алмайды.

      Ескерту. 71-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VІ (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-тарау. ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІ АҚШАЛАЙ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ ЖӘНЕ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ

72-бап. Ақшалай қамтамасыз ету

      1. Қызметкерлер Қазақстан Республикасының Президентімен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін мемлекеттік бюджет есебінен қамтылатын барлық органдар үшін қызметкерлердің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесіне сәйкес белгіленетін ақшалай ризықпен қамтамасыз етіледі.

      2. Ақшалай үлес Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген ақшалай қамтудан (лауазымдық айлықақы және арнаулы атағы бойынша айлықақы), қызмет өткерудің ерекше жағдайлары үшін үстемеақылардан және басқа да үстемеақылардан тұрады.

      Қызметкерлерге ақшалай ризық:

      1) осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 8) және 9) тармақшаларында көзделген жағдайларда штаттық емес лауазымдарда қызмет өткеру кезеңдері үшін;

      2) қамауда немесе күзетпен ұстауда болған кезеңдері үшін;

      3) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда төленбейді.

      3. Қызметкер осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 1) және 2) тармақшаларында көзделген уәкілетті басшының қарамағында болған жағдайларда ол соңғы қарамағына шыққанға дейін атқарған лауазымы бойынша ақшалай үлеспен қамтамасыз етіледі.

      Осы Заңның 33-бабы 4-тармағының 3) және 4) тармақшаларында және 64-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларда қызметкерге атағы бойынша айлықақы төленеді.

      4. Қызметкерлерге жыл сайынғы демалыс беріле отырып, демалысының ұзақтығына қарамастан, екі лауазымдық айлықақы көлемінде сауықтыруға арналған жәрдемақы төленеді.

      Қызметкер теріс себептер бойынша қызметтен шығарылған жағдайда, ол сауықтыруға арналған жәрдемақы сомасын қызмет өткермеген уақытына пропорционалды түрде өтеуге міндетті.

      Қызметкерге жыл сайынғы демалыс бөлініп берілген жағдайда сауықтыруға арналған жәрдемақы демалысының бірінші бөлігінде төленеді.

      5. Қызметкерлердің лауазымдық айлықақысы мен сауықтыру жәрдемақысын есептеу үшін ақшалай қамтамасыз етудің және қызмет (жұмыс) өтілін айқындаудың тәртібін арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы бекітеді.

      Ескерту. 72-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

73-бап. Қызметкерлерді әлеуметтік қорғау

      1. Қызметкерлерге (жабық және оқшауланған әскери қалашықтардың, шекара бөлімшелерінің және өзге де жабық объектілердің аумағындағы қызметтік тұрғынжайда тұратын қызметкерлерден, сондай-ақ курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) тұрғынжайды күтіп-ұстауға және коммуналдық қызметтерге ақы төлеуге ақшалай өтемақы республикалық бюджет туралы заңда белгіленген мөлшерде, арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен төленеді.

      2. Қызметкерлерді зейнетақымен қамтамасыз ету, әлеуметтік сақтандыру, жәрдемақылардың өзге де түрлерін төлеу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

      Қызметкерлерге бюджеттік қаражат есебінен зейнетақы тағайындауды, қызметкерлер қатарынан қайтыс болған зейнетақы алушылардың отбасына жерлеу үшін біржолғы төлемдер мен біржолғы жәрдемақылар беруді қызметкерлер жұмыстан шыққан күнге қызмет өткерген тиісті арнаулы мемлекеттік органдардың уәкілетті бөлімшелері жүзеге асырады.

      Зейнетақы төлемдерін алушының мәртебесі тиісті арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы белгілеген нысан бойынша зейнетақы куәлігімен расталады.

      3. Қызметкерлер қызметті өткеру ерекшеліктері ескеріле отырып жəне арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайтын тəртіппен, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уəкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекітетін нормалар бойынша мемлекет есебінен арнаулы киім нысанымен жəне басқа да заттай мүлікпен қамтамасыз етіледі.

      Қызметкерлерге (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) алынбай қалған заттай мүліктердің орнына арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайтын тәртіппен ақшалай өтемақы төленеді.

      4. Қызметкерлердің жекелеген санаттары қызмет өткеру ерекшеліктері ескеріле отырып, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен азық-түлік үлесінің нормалары бойынша тамақпен қамтамасыз етіледі.

      Қызметкерлердің жекелеген санаттарын тамақпен қамтамасыз ету тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      Азық-түлік үлесінің белгіленген нормалары бойынша тамақпен қамтамасыз ету мүмкіндігі болмаған кезде қызметкерлердің жекелеген санаттарына арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайтын тəртіппен ақшалай өтемақы төленеді.

      5. Қызметкерлердің (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) Қазақстан Республикасы аумағы бойынша көлікте жүргені үшін:

      медициналық көрсетулер бойынша стационарда емделуге жол жүру және кері қайту;

      арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы белгілеген тәртіппен берілген жолдама негізінде медициналық тексеруге (куәландыруға) жол жүру және кері қайту;

      қызмет бойынша ауыстыру;

      осы Заңның 49-бабы 1-тармағының 6), 12-1) және 13) тармақшаларында көзделген жағдайлардан басқа, қызметтен шығарылу кезінде жолақы шығындарын өтетуге құқығы бар.

      Шығындарды өтеу бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен нормалар бойынша жүргізіледі. Шығындарды өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

      6. Бір елді мекеннен қашықтығы бір жүз километрден астам жердегі екіншісіне көшумен байланысты қызметін ауыстырған кезде қызметкерлерге (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) қызметкердің өзіне екі айлық ақшалай қаражат көлемінде және онымен бірге көшкен отбасының әрбір мүшесіне жарты айлық ақшалай қаражат мөлшерінде арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы белгілейтін көтерме жәрдемақы төленеді.

      Осы тармақта қызметкерлердің отбасы мүшелері деп:

      1) жұбайы (зайыбы);

      2) сот шешімі негізінде бөлек тұратын, бұрынғы некеден (некелерден) (ерлі-зайыптылықтан) туған баланы (балаларды) қоспағанда, баласы (балалары), оның ішінде ортақ немесе ерлі-зайыптылардың біреуінің баласы (балалары);

      3) сот шешімі негізінде бөлек тұратын, бұрынғы некеден (некелерден) (ерлі-зайыптылықтан) туған мүгедектігі бар баланы (мүгедектігі бар балаларды) қоспағанда, жасына қарамастан, ортақ немесе ерлі-зайыптылардың біреуінің мүгедектігі бар баласы (мүгедектігі бар балалары), оның ішінде бала кезінен мүгедектігі бар адам (мүгедектігі бар адамдар) түсініледі.

      Бұл ретте, егер ерлі-зайыптылардың екеуі де қызметкерлер немесе олардың біреуі әскери қызметші болып табылса, онда әрбір отбасы мүшесіне бір айлық ақшалай қаражатының жартысы мөлшеріндегі отбасы мүшелеріне көтерме жәрдемақы арнаулы мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындайтын тәртіппен олардың біреуіне ғана төленеді.

      7. Осы Заңның 49-бабы 1-тармағының 6), 12-1) және 13) тармақшаларында көзделген жағдайлардан басқа, қызметкерлердің (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) қызмет бабымен ауысқан және қызметтен шығарылған кезде жеке мүлкін тасымалдау шығындарын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен автомобиль жолының әрбір жиырма километріне бір айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде өтетуге құқығы бар.

      Ескерту. 73-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 05.07.2024 № 115-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

74-бап. Қызметкерлерді баспанамен қамтамасыз ету

      Қызметкерлер (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) "Тұрғын үй қатынастары туралы" Қазақстан Республикасы Заңында көзделген тәртіппен тұрғын үймен қамтамасыз етіледі.

      Ескерту. 74-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 13.06.2017 № 69-VІ Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

75-бап. Қызметкерлерді медициналық қамтамасыз ету

      1. Қызметкерлерді медициналық қамтамасыз ету Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының және Мемлекеттік күзет қызметінің әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерінде, сондай-ақ өзге де денсаулық сақтау субъектілерінде бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      Тізбесін Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы бекітетін қызметкерлердің жекелеген санаттарына медициналық көмек Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының медициналық ұйымдарында:

      1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

      2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде;

      3) Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы айқындайтын түрлер бойынша және көлемдерде бюджет қаражаты есебінен көрсетіледі.

      1-1. Қызметкерлердің қызмет өткеру орнында немесе тұрғылықты жерінде әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер немесе оларда тиісті бөлімшелер, мамандар не арнайы жабдық болмаған кезде медициналық көрсетілімдер бойынша қызметкерлерге медициналық көмекті денсаулық сақтау субъектілері:

      1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

      2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетеді.

      Қызметкерлерге осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген медициналық көмекті көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры жүзеге асырады.

      Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде қызметкерлерге медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуге әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының шығындарын өтеу денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органға көзделген бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      2. Арнаулы мемлекеттік органдарда қызметін өткеріп жүрген қызметкерлерге емделу үшін жұмсалған қаражат Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен өтеледі.

      3. Арнаулы мемлекеттік органдарда қызметін өткеру барысында зақым, контузия, жарақаттар алған немесе ауырған қызметкерлер өздері қызметін өткерген арнаулы мемлекеттік органдар қаражаты есебінен санаториялық-курорттық емделуге жіберіледі.

      4. Қызметкер қызметке келе алмайтын жағдайда ауырғандығын кез келген мүмкін тәсілмен өзінің тікелей бастығына хабарлауға міндетті.

      5. Қызметкерді қызмет міндеттерін (қызметтік міндеттерін) атқарудан ішінара немесе толық босату туралы дәрігердің ұсынымдары лауазымды тұлғалардың міндетті түрде орындауына жатады.

      Ескерту. 75-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) 30.06.2017 № 80-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

76-бап. Қатардағы жауынгер және сержант лауазымдарында қызметін өткеріп жүрген қызметкерлерді әлеуметтік қорғау ерекшеліктері

      1. Арнаулы мемлекеттік органдарда қатардағы және сержанттық құрам лауазымдарында қызмет өткеріп жүрген, Қазақстан Республикасының жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру ұйымына қабылдау туралы бұйрық шыққан күні күнтізбелік есептеу бойынша кемінде сегіз жыл қызмет еткен қызметкерлердің аталған ұйымда ақылы негізде оқуға жұмсалатын шығындарды оқу құнының елу пайызы мөлшерінде бюджет қаражаты есебінен өтетуге құқығы бар. Аталған жеңілдік осы оқу орнын бітіргендігі туралы дипломды ұсынған кезде бір рет қолданылады.

      2. Қызметкерге аталған шығындарды өтеуді қызметкер қызметін өткеріп жүрген арнаулы мемлекеттік орган жүргізеді.

      3. Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында оқуға арналған шығындарды өтетуге құқығы бар қызметкерлер қабылданған Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдары көрсетілген арнаулы мемлекеттік органдарға қаржыландыруды ашу үшін қызметкерлерді білім беру ұйымына қабылдау бұйрығының куәландырылған көшірмесін жолдайды.

      Қызметкерді басқа білім беру ұйымына ауыстырған кезде Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында оқуға арналған шығындарды өтеу мөлшері түзетілуге тиіс.

      4. Қызметкерге академиялық демалыс берілген кезде академиялық демалыс берілген кезеңге оқуын қаржыландыру тоқтатыла тұрып, қызметкердің Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындарында оқуға арналған шығындарды өтету құқығы сақталады.

      5. Қазақстан Республикасы жоғары оқу орындарында оқуға арналған шығындарды өтетуге құқығы бар қызметкерге оқыған (оқып жүрген) білім беру ұйымы таратылған және қайта құрылған, қызметі тоқтатылған, лицензиясынан айырылған кезде басқа жоғары оқу орындарында қаржыландыруды жалғастыруға кепілдік беріледі.

      6. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
      Ескерту. 76-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 12.12.2017 № 114-VІ (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

77-бап. Курсанттарды, тыңдаушыларды әлеуметтік қорғау ерекшеліктері

      1. Курсанттар, тыңдаушылар қызмет өткеру ерекшеліктері ескеріле отырып, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен нормалар бойынша мемлекет есебінен арнаулы нысандағы киіммен және басқа да заттай мүлікпен қамтамасыз етіледі.

      2. Казармалық жағдайдағы курсанттар, тыңдаушылар қызметті өткеру ерекшеліктері ескеріле отырып, бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен азық-түлік үлесінің нормалары бойынша тамақпен қамтамасыз етіледі.

      3. Бірінші жəне екінші курстар курсанттарына, тыңдаушыларына пошталық жөнелтімдері үшін бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайтын мөлшерде қаржылай өтемақы төленеді.

      3-1. Курсанттардың Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын отбасы мүшелері олардың өмірімен және тұрмысымен танысу үшін курсанттар қатарындағы өздерінің жақын туыстарына баруды Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тәртіппен жүзеге асыруға құқылы.

      4. Курсанттардың, тыңдаушылардың бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен нормалар бойынша:

      1) стационарлық емделуге барған кезде Қазақстан Республикасының аумағы бойынша теміржол, әуе, су және автомобиль көлігінде;

      2) осы Заңның 49-бабы 1-тармағының 6), 12-1) және 13) тармақшаларында көзделген жағдайлардан басқа, арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығарылған кезде, сондай-ақ демалысқа және тағылымдамадан өтуге барған кезде Қазақстан Республикасының аумағы бойынша теміржол, су және автомобиль көлігінде жол жүруге (жөнелту пунктінен межелі пунктке дейін және кері) жұмсалған шығындарын өтетуге құқығы бар.

      Шет мемлекеттің білім беру ұйымдарында білім алып жатқан курсанттарға, тыңдаушыларға да оқуға жіберілген, тағылымдамадан өтуге, каникулдық демалысқа барған кезде мемлекет есебінен (жөнелту пунктінен межелі пунктке дейін және кері) əуе, теміржол, су және автомобиль көлігінде жол жүру құқығы беріледі.

      Әскери, арнаулы оқу орындары курсанттарының, тыңдаушыларының шығындарын өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

      5. Курсанттарға, тыңдаушыларға олар демалысқа кеткенде бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен нормалар бойынша азық-түлік сыбағасының орнына ақшалай өтемақы төленеді.

      6. Курсант, тыңдаушы не ол қызмет өткеруі кезеңінде алған жарақаттануы (контузия алуы), ауыруы салдарынан қызметтен босатылғаннан кейін қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда оның мұрагерлеріне 500 айлық есептік көрсеткіші мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.

      7. Курсантқа, тыңдаушыға арнаулы мемлекеттік органдарда қызметін өткеру кезеңінде алынған немесе арнаулы мемлекеттік органдарда қызметін өткерумен байланысты контузия алуы, зақымдануы, ауыруы нәтижесінде болған мүгедектік белгіленгенде қызметтен босатылғанына бір жыл өткенге дейін мынадай мөлшерлерде:

      бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға – 250 айлық есептік көрсеткіш;

      екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – 150 айлық есептік көрсеткіш;

      үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға – 50 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.

      8. Курсант, тыңдаушы арнаулы мемлекеттік органдарда қызметтік міндеттерін орындау кезінде мүгедектікке душар етпеген ауыр жарақат (жаралану, зақымдану, контузия) алған жағдайда – оған:

      ауыр жарақат үшін – 12 айлық есептік көрсеткіш;

      жеңіл жарақат үшін – 4 айлық есептік көрсеткіш мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.

      9. Біржолғы өтемақы төлеу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жүргізіледі.

      10. Курсанттың, тыңдаушының қаза табуы (қайтыс болуы) немесе оның мертігуі:

      1) өзіне-өзі қол жұмсауға жеткізген жағдайларды қоспағанда, егер өзіне-өзі қол жұмсау нәтижесінде;

      2) ол қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар жасаған кезде;

      3) алкогольден, есірткіден, уытқұмарлықтан (оларға ұқсас заттардан) масаң болуды туындататын заттарды пайдалану немесе қолдану нәтижесінде;

      4) біржолғы өтемақы алу немесе қызметтен жалтару мақсатымен өзіне қасақана қандай да бір дене зақымын келтіру (дене мүшесін зақымдау) немесе өз денсаулығына өзгедей зиян келтіру нәтижесінде;

      5) курсанттың, тыңдаушының келісімшарт талабын бұзған іс-әрекеті нәтижесінде болғаны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дәлелденсе, біржолғы өтемақы төленбейді.

      11. Қызмет міндеттерін атқару кезінде алған мертігуі (жаралануы, жарақаттануы, контузия алуы) салдарынан денсаулық жағдайы бойынша қызметтен шығарылған курсанттарға, тыңдаушыларға Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мөлшерде және тәртіппен ай сайын ақшалай төлем жүзеге асырылады.

      12. Курсант, тыңдаушы қызмет міндеттерін атқару кезінде алған мертігуі (жаралануы, жарақаттануы, контузия алуы) салдарынан қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, қаза тапқан (қайтыс болған) курсанттың, тыңдаушының отбасы мүшелеріне Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мөлшерде және тәртіппен ай сайын ақшалай төлем жүзеге асырылады.

      Ай сайынғы ақшалай төлем балаларға (оның ішінде асырап алған балаларына, бірге тұратын өгей балаларына) – олар кәмелеттік жасқа толғанға дейін немесе жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру жүйесіндегі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіндегі оқу орнын күндізгі нысанда аяқтағанға дейін жиырма үш жастан аспайтын шекте, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде көзделген асыраушысынан айырылуына байланысты жәрдемақылардың төленуіне қарамастан, жұбайына (зайыбына) өмір бойы төленеді.

      Ескерту. 77-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.10.2023 № 31-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

78-бап. Қызметкердің отбасы мүшелерін әлеуметтік қорғау

      1. Қызметкерлердің отбасы мүшелерінің, сондай-ақ олардың асырауындағы адамдардың әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде медициналық көмекке құқығы бар.

      Медициналық көмек көрсету бойынша әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры:

      1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

      2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде жүзеге асырады.

      2. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ақы алынбайтын жағдайларды қоспағанда, амбулаториялық емделу кезінде отбасы мүшелеріне дәрі-дәрмек ақысы төленіп беріледі.

      3. Қызметкерлердің отбасы мүшелерінің осы баптың 1 және 2-тармақтарында көзделген құқықтары арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен денсаулық жағдайына (қызметтік міндеттерін атқару кезінде алған ауруына, мертігуіне, мүгедектігіне), сондай-ақ қызметте болудың шекті жасына толуына немесе штаттардың қысқартылуына байланысты шығарылған және күнтізбелік жиырма және одан да көп еңбек сіңірген жылдары бар қызметкерлердің отбасы мүшелеріне қолданылады.

      4. Қызметкерлердің (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) онымен үнемі бірге тұратын отбасы мүшелеріне, осы Заңның 49-бабы 1-тармағының 6), 12-1) және 13) тармақшаларында көзделген жағдайларды қоспағанда, қызметкер орын ауыстырған кезде, сондай-ақ қызметкер қызметтен шығарылған кезде бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары бекіткен нормалар бойынша Қазақстан Республикасы аумағында жүрген көлікпен жүргені үшін шығындары өтеледі.

      Қызметкердің орнын ауыстырған кезде, сондай-ақ қызметкерді қызметтен босатқан кезде Қазақстан Республикасының аумағы бойынша көлікпен жүргені үшін шығындарды өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      5. Қызмет өткеру кезінде қайтыс болған немесе мүгедектік алған қызметкердің отбасы мүшелерінің осы баптың 1 және 2-тармақтарына сәйкес медициналық көмек алу құқығы сақталады.

      6. Арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) қызметкердің отбасы мүшелерінің қаза тапқан (қайтыс болған) адамның еңбек сіңірген жылдарына қарамастан, тұрып жатқан қызметтік тұрғынжайды өтеусіз жекешелендіруге құқығы бар.

      7. Қызмет өткеру кезінде қаза тапқан немесе мүгедектік алған қызметкерлердің балалары әскери мектеп-интернаттарға және кадет корпустарына конкурстан тыс қабылдану құқығын пайдаланады, ал оқуға түсушілер үшін белгіленген талаптар бойынша баллдың шекті деңгейін жинағандар, Қазақстан Республикасының әскери, арнаулы оқу орындарына конкурстан тыс қабылданады.

      8. Қызметкерлердің, оның ішінде қызмет өткеру кезінде қаза тапқан, қайтыс болған немесе хабар-ошарсыз кеткен қызметкерлердің балаларына жергілікті атқарушы органдар тұрғылықты жері бойынша мектеп жасына дейінгі балалар мекемелерінде кезектен тыс орын береді, оған ақы төлеу мемлекеттік мектеп жасына дейінгі мекемелер үшін белгіленген мөлшерде алынады.

      9. Арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері қатарынан еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушы қайтыс болған жағдайда, оның отбасына немесе жерлеуді жүзеге асырған тұлғаға алушы қайтыс болған күнге еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемінің үш айлық мөлшерінде жерлеуге арналған біржолғы төлем төленеді.

      Қызметкерлер қатарынан еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алған қайтыс болғандардың отбасы мүшелеріне асыраушысынан айырылу жағдайына байланысты жәрдемақының тағайындалуына қарамастан, біржолғы жәрдемақылар: әйеліне (күйеуіне) – қайтыс болған күніне оған төленетін еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемінің үш айлық мөлшерінде және отбасының еңбекке қабілетсіз әрбір мүшесіне асыраушының еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемінің бір айлық мөлшерінде төленеді.

      Осы тармақта көзделген біржолғы жәрдемақының мөлшерін айқындау кезінде жәрдемақыға құқығы бар отбасы мүшелері қатарына: жасына және еңбек қабілеттілігіне қарамастан, әйелі (күйеуі); он сегіз жасқа толмаған немесе, егер оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленсе немесе олар асыраушысы қайтыс болған күнге білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша білім алып жатса және жиырма үш жасқа толмаған болса, осы жастан үлкен балалары; қайтыс болғанның асырауында болған, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген зейнеткерлік жасқа жеткен не мүгедектігі бар адам болып табылатын ата-анасы кіреді.

      10. Осы баптың 5 және 7-тармақтарында көзделген жеңілдіктер ұлттық қауіпсіздік органдарының, сыртқы барлау саласындағы уәкілетті органның және Қазақстан Республикасы Мемлекеттік күзет қызметінің осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін әскери қызмет өткеру кезінде қаза тапқан (қайтыс болған) не мүгедектік алған әскери қызметшілерінің отбасы мүшелеріне қатысты қолданылады.

      Ескерту: Осы бапта қызметкерлердің отбасы мүшелері деп түсінілетіндер: жұбайы (зайыбы), ерлі-зайыптылардың ортақ немесе бірінің кәмелетке толмаған (асырап алған, асырауындағы немесе қамқорлығындағы) балалары; білім беру ұйымдарының күндізгі бөлімінде оқитын жиырма үш жасқа дейінгі (асырап алған, асырауындағы немесе қамқорлығындағы) балалары және жұбайының (зайыбының) балалары; он сегіз жасқа дейін мүгедектік белгіленген (асырап алған, асырауындағы немесе қамқорлығындағы) мүгедектігі бар балалары және жұбайының (зайыбының) мүгедектігі бар балалары; қызметкердің асырауындағы ата-анасы және жұбайының (зайыбының) ата-анасы.

      Осы бапта асырауындағы адам ретінде оның табысы есебінен өмір сүретін және жеке табыс көзі жоқ қызметкердің отбасы мүшесі танылады.

      11. Қызметкер қызмет міндеттерін атқару кезінде алған мертігуі (жаралануы, жарақаттануы, контузия алуы) салдарынан қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, қаза тапқан (қайтыс болған) қызметкердің отбасы мүшелеріне Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мөлшерде және тәртіппен ай сайын ақшалай төлем жүзеге асырылады.

      Ай сайынғы ақшалай төлем балаларға (оның ішінде асырап алған балаларына, бірге тұратын өгей балаларына) – олар кәмелеттік жасқа толғанға дейін немесе жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру жүйесіндегі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіндегі оқу орнын күндізгі нысанда аяқтағанға дейін жиырма үш жастан аспайтын шекте, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде көзделген асыраушысынан айырылуына байланысты жәрдемақылардың төленуіне қарамастан, жұбайына (зайыбына) өмір бойы төленеді.

      Ескерту. 78-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 04.07.2014 N 233-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.08.2015 № 342-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

79-бап. Арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығарылған қызметкерлерді әлеуметтік қорғау

      1. Қызметкерлерге (курсанттардан, тыңдаушылардан басқа) арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен:

      1) қызметте болудың шекті жасына толуы, денсаулық жағдайы немесе штаттың қысқартылуы бойынша қызметтен шығарылғанда:

      күнтізбелік есептеу бойынша мынадай еңбек сіңірген жылдары барларға:

      10 жылдан 15 жылға дейін – төрт айлық ақшалай қаражат;

      15 жылдан 20 жылға дейін – бес айлық ақшалай қаражат;

      20 жылдан 25 жылға дейін – алты айлық ақшалай қаражат;

      25 жылдан 30 жылға дейін – жеті айлық ақшалай қаражат;

      30 жылдан жоғары – сегіз айлық ақшалай қаражат мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді;

      2) 10 жылдан аспайтын еңбек сіңірген жылдары барларға денсаулық жағдайы және штаттың қысқартылуы бойынша шығарылғанда үш айлық ақшалай қаражат мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді.

      1-1. Қызметте болудың шекті жасына толғаннан кейін, денсаулық жағдайы бойынша немесе штаттарды қысқартуға байланысты еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемін алу құқығынсыз қызметтен шығарылған офицерлік құрам қызметкерлеріне жұмыстан шығу жәрдемақысымен қатар арнаулы атақ бойынша айлықақылар төлеу қызметтен босатылған күннен бастап бір жыл бойына сақталады.

      Бұл ретте, егер көрсетілген мерзім ішінде қызмет атқарып жүрген қызметкерлерге арнаулы атақ бойынша айлықақылары өсетін болса, тиісінше офицерлік құрамның қызметкерлеріне қызметтен шығарылғаннан кейін бір жыл өткенше төленетін осы айлықақылар мөлшерлері де ұлғаяды.

      2. Әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке қайтадан (кейіннен) қабылданған қызметкер қызметтен шығарылған кезде біржолғы жәрдемақы мөлшерін айқындау үшін қызметтің жәрдемақы төленбеген кезеңі қолданылады.

      3. Арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткеру кезеңінде Қазақстан Республикасының немесе бұрынғы Кеңестік Социалистік Республикалар Одағының мемлекеттік наградаларымен – ордендерімен марапатталған қызметкерлерге берілетін біржолғы жәрдемақының мөлшері екі айлық ақшалай қаражатқа ұлғайтылады.

      4. Әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде мемлекет есебінен медициналық қамтамасыз етілу және санаторийлік-курорттық емделу құқығы арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен:

      1) денсаулық жағдайына (қызметтік міндеттерін атқару кезінде алған ауруына, мертігуіне, мүгедектігіне) байланысты шығарылған;

      2) денсаулық жағдайына (қызмет өткеру кезеңінде алған ауруына, мертігуіне, мүгедектігіне) байланысты шығарылған және күнтізбелік жиырма және одан да көп еңбек сіңірген жылдары бар;

      3) қызметте болудың шекті жасына жеткеннен кейін шығарылған және күнтізбелік жиырма және одан да көп еңбек сіңірген жылдары бар;

      4) штаттардың қысқартылуына байланысты шығарылған және күнтізбелік жиырма және одан да көп еңбек сіңірген жылдары бар қызметкерлерде сақталады.

      Олардың тұрғылықты жерінде әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер немесе оларда тиісті бөлімшелер, мамандар не арнайы жабдық болмаған кезде медициналық көмекті денсаулық сақтау субъектілері:

      1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

      2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетеді.

      Осы тармақта көрсетілген адамдарға медициналық көмек көрсету бойынша әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры:

      1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

      2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде жүзеге асырады.

      Көрсетілген адамдарды санаториялық-курорттық емдеу және оларды дәрілік қамтамасыз ету арнаулы мемлекеттік органдарға көзделген бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

      5. 1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысына қатысушылардың және 1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысы кезеңінде жаралануы, контузия алуы, мертігуі немесе ауруға шалдығуы салдарынан болған мүгедектігі бар адамдардың, әскери іс-қимылдардың және бітімгершілік операцияларына басқа да қатысушылардың, арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтік міндеттерін атқару кезінде алған жаралануы, контузия алуы, жарақаттануы, мертігуі немесе ауруы салдарынан мүгедектік алып, арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығарылғандардың медициналық қамтамасыз етуге және санаториялық-курорттық емделуге бірінші кезекті құқығы бар.

      Ескерту. 79-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.08.2015 № 342-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

80-бап. Қаза тапқан (қайтыс болған) немесе мертіккен жағдайда берілетін өтемақылар

      1. Қызметкер қызмет өткеру кезеңінде немесе қызмет өткерген кезеңде алған жарақаты (контузиясы), ауруы салдарынан қызметтен шығарылғаннан кейін қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, оның мұрагерлеріне қаза тапқан күні немесе қызметтен шығарылған күні соңғы атқарған лауазымы бойынша алпыс айлық ақшалай жабдықталым мөлшерінде біржолғы өтемақы төлеу жүргізіледі.

      2. Қызметкер қызмет өткеру кезеңінде немесе қызмет өткерумен байланысты контузия, мертігу, ауыру салдарынан қызметтен шыққаннан кейін бір жыл өткенге дейін мүгедектік белгіленген жағдайда біржолғы өтемақы:

      бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға – отыз айлық ақшалай қаражат;

      екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – он сегіз айлық ақшалай қаражат;

      үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға – алты айлық ақшалай қаражат мөлшерінде төленеді.

      3. Қызметкер қызметтік міндеттерін атқару кезінде мүгедектікке әкеп соқпайтындай ауыр мертіккен (жараланған, жарақат, контузия алған) жағдайда оған бір жарым айлық ақшалай қаражат; жеңіл мертіккен жағдайда жарты айлық ақшалай қаражат мөлшерінде біржолғы өтемақы төленеді.

      4. Біржолғы өтемақы төлеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      4-1. Арнаулы мемлекеттік органдардан қызметтік міндеттерін атқару кезінде алған мертігуі (жаралануы, жарақаттануы, контузия алуы) салдарынан денсаулық жағдайы бойынша шығарылған қызметкерлерге Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мөлшерде және тәртіппен ай сайын ақшалай төлем жүзеге асырылады.

      5. Қызметкердің қаза табуы (қайтыс болуы) немесе алған мертігуі:

      1) өзіне-өзі қол жұмсауға жеткізген жағдайды қоспағанда, өзіне-өзі қол жұмсауы нәтижесінде;

      2) қылмыстық немесе әкімшілік құқық бұзушылықтар жасаған кезде;

      3) алкогольдік, есірткілік, психотроптық, уытқұмарлық масаң болуын туындататын заттарды (оларға ұқсас заттарды) қолдану нәтижесінде;

      4) біржолғы өтемақы алу немесе қызметтен жалтару мақсатымен өзіне қасақана қандай да бір дене зақымын келтіру (дене мүшесін зақымдау) немесе өз денсаулығына өзгедей зиян келтіру нәтижесінде;

      5) қызметкердің келісімшарт талаптарын бұзған әрекеттері нәтижесінде болғаны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен дәлелденсе, біржолғы өтемақы төленбейді.

      Ескерту. 80-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (01.01.2022 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

81-бап. Жерлеу шығындарының өтемақысы

      1. Қызмет өткеру кезінде қаза тапқан немесе мертігу (жаралану, жарақат алу, контузия), ауруы салдарынан қайтыс болған қызметкерлерді жерлеу қызмет өткерген жерінде немесе олардың туған-туысқандарының қалауы бойынша басқа жерде жүргізіледі. Мәйiттi тасымалдауға дайындауға, мәйiттi тасымалдауға, жерлеуге, құлпытас жасау мен орнатуға байланысты барлық шығыстар қызметкерлер қызмет өткерген арнаулы мемлекеттік органдардың қаражаты есебiнен Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген мөлшерлерде жүзеге асырылады.

      Қызмет өткеру кезінде қаза тапқан немесе мертігу (жаралану, жарақаттану, контузия алу), ауру салдарынан қайтыс болған арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің мәйітін тасымалдауға дайындауға, мәйiттi тасымалдауға, жерлеуге, құлпытас жасау мен орнатуға байланысты шығыстарды өтеу тәртібін арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      Қызметкерлерді жерлеу кезінде құрмет көрсету арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.

      2. Көрсетілген ережелер арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметінің жалпы ұзақтығына қарамастан, 1941 – 1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысына, басқа мемлекеттердің аумақтарындағы ұрыс қимылдарына және бітімгершілік операцияларға қатысушыларға қолданылады.

      Осы баптың 1-тармағы үшінші бөлігінің ережесі қызметте болудың шекті жасына жеткеннен кейін, денсаулық жағдайына байланысты немесе штаттардың қысқартылуына байланысты қызметтен шығарылған, қызметінің жалпы ұзақтығы жиырма бес жыл немесе одан да көп болатын адамдарға, сондай-ақ қызметінің жалпы ұзақтығына қарамастан, терроризмге қарсы операцияларға қатысушыларға қолданылады.

      Ескерту. 81-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

82-бап. Қызметкерлерді әлеуметтік қорғаудың өзге де шаралары

      1. Арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтен шығарылған қызметкерлерді жұмысқа орналастыру, олардың мамандық алуы, арнаулы мемлекеттік органдардағы зейнетақы алу құқығынсыз қызметтен шығарылған адамдарды жұмыспен қамту Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

      2. Арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары өздері белгілеген тәртіппен қызметкерлердің жекелеген санаттарына олардың қызметке қабылданғанға дейінгі еңбек қызметіндегі өтілін еңбек сіңіру жылдарына есептеуі мүмкін.

      3. Климаттық және экологиялық жағдайлары ауыр жерлердегі қызмет мерзіммен шектеледі және оны өткеру тәртібі Қазақстан Республикасының заңнамасымен айқындалады.

      Ескерту. 82-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-тарау. АРНАУЛЫ МЕМЛЕКЕТТІК ОРГАНДАРДЫ ҚАРЖЫЛАНДЫРУ
ЖӘНЕ МАТЕРИАЛДЫҚ-ТЕХНИКАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ

83-бап. Арнаулы мемлекеттік органдарды қаржылық қамтамасыз ету

      1. Арнаулы мемлекеттік органдарды қаржылық қамтамасыз ету:

      республикалық бюджет қаражаты есебінен;

      медициналық көмек көрсеткені үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан алынған қаражат есебінен жүзеге асырылады.

      Әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету саласында кіріс әкелетін қызметті жүзеге асыруға құқылы.

      2. Барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметін астыртын (жасырын) нысанда жүзеге асыруға байланысты шығыстарды қаржыландыру тәртібі арнаулы мемлекеттік органдардың нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

      Ескерту. 83-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2016 № 36-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) 30.06.2017 № 80-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

84-бап. Арнаулы мемлекеттік органдарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету және олардың мүлкі

      1. Арнаулы мемлекеттік органдарды материалдық-техникалық қамтамасыз ету:

      республикалық бюджет қаражаты есебінен;

      медициналық көмек көрсеткені үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан алынған қаражат есебінен жүзеге асырылады.

      2. Арнаулы мемлекеттік органдардың мүлкі республикалық мүлік болып табылады жəне жедел басқару құқығында болады.

      3. Арнаулы мемлекеттік органдардың қызметтік тұрғынжайлары болады, оларды қалыптастыру және беру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

      4. Мүлікті беру, өткізу, кәдеге жарату және есептен шығару, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдардың жылжымайтын мүлкін мүліктік жалдауға (жалға алуға) беру тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

      Арнаулы мемлекеттік органдарды мүлікпен жабдықтау нормаларын бюджеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен келісу бойынша арнаулы мемлекеттік органдардың бірінші басшылары айқындайды.

      5. Арнаулы мемлекеттік органдар бейбіт уақытта пайдаланбаған жылжымайтын мүлік бюджет қаражаты есебінен консервациялауға жатады немесе Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен мүліктік жалдауға (жалға алуға) берілуі мүмкін.

      5-1. Жеке және заңды тұлғалардың арнаулы мемлекеттік органдар алдындағы тамақтандыруды ұйымдастыру жөніндегі шарттық міндеттемелерін тиісті мемлекеттік органның бірінші басшысы айқындаған тәртіппен орындауын қамтамасыз ету мақсатында ғимараттарды, асхана үй-жайларын және олардағы мүлікті тамақтандыруды ұйымдастыру туралы шарттың мерзімі шегінде мүліктік жалдауға (жалға алуға) өтеусіз уақытша беру жүзеге асырылады.

      6. Арнаулы мемлекеттік органдардың қызметін қамтамасыз ету үшін құрылған немесе құрылатын ұйымдар жекешелендіруге жатпайды.

      Ескерту. 84-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.04.2022 № 114-VІІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.04.2023 № 223-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР

85-бап. Өтпелі ережелер

      1. Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін қызметкермен жасасқан әскери қызметті өткеру туралы келісімшарттар олар жасаған мерзім ішінде қолданылады.

      2. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      3. 2011 жылғы 30 қарашаға дейін "подполковник" әскери атағы берілген қызметкерлерге аталған әскери немесе арнаулы атақта еңбек сіңіру мерзімі бес жыл болып белгіленеді.

      4. Осы Заңның қабылдануына байланысты әскери қызметтен арнаулы мемлекеттік органдарға ауыстырылған және "Әскери міндеттілік және әскери қызмет туралы" Қазақстан Республикасының Заңымен әскери қызметте тұрудың шекті жасы өзгертілген қызметкерлер мынадай шекті жастарға жеткенде қызметтен шығуға немесе отставкаға кетуге құқылы:

      1) подполковникке дейін қоса алғанда – қырық бес жас;

      2) полковниктерге – елу үш жас;

      3) әскери атақ 2005 жылғы 21 шілдеге дейін берілген полковниктерге – елу жас;

      4) генерал-майорларға және генерал-лейтенанттарға – елу сегіз жас;

      5) әскери атақ 2005 жылғы 21 шілдеге дейін берілген генерал-майорларға және генерал-лейтенанттарға – елу бес жас;

      6) генерал-полковниктерге – алпыс жас.

      4-1. "Аға прапорщик", "прапорщик", "старшина", "үшінші сыныпты сержант", "екінші сыныпты сержант", "бірінші сыныпты сержант", "штаб-сержант" не "шебер-сержант" әскери атақтары берілген қызметкерлер арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметті осы Заңда сержанттар құрамы үшін көзделген тәртіппен және шарттармен өткереді. Бұл ретте олардың арнаулы мемлекеттік органдарда қызметте болуының шекті жасы, қоса алғанда қырық жеті жасқа дейінгі жасты құрайды.

      4-2. Осы Заң қолданысқа енгізілген күннен бастап және 2017 жылғы 1 қаңтарға дейін подполковник арнаулы атағы берілген қызметкерлер шекті жасқа – қырық жеті жасқа толғанда қызметтен шығуға немесе отставкаға кетуге құқылы.

      5. Қызметкерлер (курсанттарды, тыңдаушыларды қоспағанда) "Әскери қызметшілер мен олардың отбасы мүшелерінің мәртебесі және оларды әлеуметтік қорғау туралы" Қазақстан Республикасы Заңында әскери қызметшілер үшін көзделген тәртіппен 2013 жылғы 1 қаңтарға дейін тұрғын үймен қамтамасыз етіледі.

      6. 2013 жылғы 1 қаңтарға дейінгі мерзімде қызметтік тұрғын жаймен не қызметтік тұрғын жайға теңестірілген тұрғын жаймен қамтамасыз етілген қызметкерлер осы тұрғын үйде тұру құқығын, сондай-ақ оны "Тұрғын үй қатынастары туралы" Қазақстан Республикасы Заңында әскери қызметшілер үшін көзделген жекешелендіру құқығын сақтайды.

      Ескерту. 85-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2016 № 483-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

86-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

      Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

      Қазақстан Республикасының
Президенті
Н. НАЗАРБАЕВ

О специальных государственных органах Республики Казахстан

Закон Республики Казахстан от 13 февраля 2012 года № 552-IV.

ПРЕСС-РЕЛИЗ

      Вниманию пользователей!
      Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ
      Сноска. По всему тексту слова "курсанта", "курсанты", "курсантам", "курсантов", "курсанту", "курсантом" заменены соответственно словами "курсанта, слушателя", "курсанты, слушатели", "курсантам, слушателям", "курсантов, слушателей", "курсанту, слушателю", "курсантом, слушателем" Законом РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. По всему тексту слова "специальные (военные)", "специальном (военном)", "специальных (военных)", "специальное (военное)", "специального (военного)" заменены соответственно словами "военные, специальные", "военном, специальном", "военных, специальных", "военное, специальное", "военного, специального";
      слова "военно-медицинских (медицинских) учреждениях", "Военно-медицинские подразделения", "военно-медицинских подразделениях и учреждениях", "военно-медицинских подразделений", "военно-медицинских подразделениях" заменены соответственно словами "военно-медицинских (медицинских) подразделениях", "Военно-медицинские (медицинские) подразделения", "военно-медицинских (медицинских) подразделениях", "военно-медицинских (медицинских) подразделений", "военно-медицинских (медицинских) подразделениях" Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
      слова "инвалидами", "ребенок-инвалид (дети-инвалиды)", "инвалид (инвалиды)", "ребенка-инвалида (детей-инвалидов)", "инвалиду", "дети-инвалиды", "Участники и инвалиды Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов" заменить соответственно словами "лицами с инвалидностью", "ребенок с инвалидностью (дети с инвалидностью)", "лицо с инвалидностью (лица с инвалидностью)", "ребенка с инвалидностью (детей с инвалидностью)", "лицу с инвалидностью", "дети с инвалидностью", "Участники Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов и лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов" Законом РК от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      Настоящий Закон определяет статус специальных государственных органов Республики Казахстан (далее – специальные государственные органы), регулирует общественные отношения, связанные с поступлением на службу в специальные государственные органы, ее прохождением и прекращением, а также определяет правовое положение, материальное обеспечение и социальную защиту сотрудников специальных государственных органов.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1.Основные понятия, используемые в настоящем Законе

      В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

      1) исключен Законом РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      1-1) адъюнкт – сотрудник, направленный в соответствии с международными договорами на обучение в организацию образования иностранного государства, реализующую образовательные программы послевузовского образования;

      2) специальные сборы – мероприятия по служебно-боевой подготовке сотрудников специальных государственных органов;

      3) специальное звание – знак специального различия, присваиваемый сотруднику;

      3-1) военные, специальные учебные заведения – организации образования специальных государственных органов, реализующие образовательные программы высшего, послевузовского и дополнительного образования;

      4) специальная форма одежды – установленная законодательством Республики Казахстан форменная одежда (обмундирование) и знаки различия, определяющие принадлежность сотрудников к органам национальной безопасности, уполномоченному органу в сфере внешней разведки, Службе государственной охраны Республики Казахстан;

      5) сотрудники специального государственного органа (далее – сотрудники) – граждане Республики Казахстан, состоящие на службе в органах национальной безопасности, уполномоченном органе в сфере внешней разведки, в Службе государственной охраны Республики Казахстан, которым присвоено специальное звание;

      6) служба в специальных государственных органах – особый вид государственной службы на должностях в органах национальной безопасности, уполномоченном органе в сфере внешней разведки, в Службе государственной охраны Республики Казахстан;

      7) специальный учет специальных государственных органов – система учета и анализа кадровых сотрудников;

      8) учет офицеров запаса специальных государственных органов – система учета и анализа количественных и качественных данных военнообязанных (офицерский состав) и других мобилизационных ресурсов специальных государственных органов;

      9) запас специальных государственных органов (далее – запас) – сотрудники, уволенные со службы (за исключением уволенных по отрицательным мотивам) и состоящие на учете офицеров запаса специальных государственных органов в территориальных органах национальной безопасности и уполномоченном органе в сфере внешней разведки, предназначенные для доукомплектования, мобилизационного развертывания и восполнения потерь специальных государственных органов;

      9-1) выслуга лет – продолжительность нахождения сотрудника на воинской службе, службе в специальных государственных и правоохранительных органах, исчисляемая как в календарном, так и льготном исчислении, а также в иных случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан;

      10) высшая аттестационная комиссия – постоянно действующий высший консультативно-совещательный орган, рассматривающий выводы и рекомендации аттестации должностных лиц руководящего состава согласно перечню, определяемому первыми руководителями специальных государственных органов, о соответствии их занимаемым должностям и перспективы их дальнейшего наиболее целесообразного служебного использования, представляемых в порядке обжалования аттестаций сотрудников, не согласных с выводами и рекомендациями аттестационных комиссий, а также аттестаций, вынесенных на рассмотрение Высшей аттестационной комиссии по указанию первого руководителя специального государственного органа;

      11) курсант – сотрудник, обучающийся в военном, специальном учебном заведении или направленный на обучение в соответствии с международными договорами в организацию образования иностранного государства по образовательным программам высшего образования;

      12) действующий резерв – прохождение службы в особом порядке для выполнения специальных оперативных заданий;

      13) контракт о прохождении службы (далее – контракт) – договор, устанавливающий права, обязанности и ответственность сторон;

      13-1) магистранты и докторанты – сотрудники, обучающиеся в военных, специальных учебных заведениях по образовательным программам послевузовского образования;

      14) отставка – увольнение сотрудников со службы в специальных государственных органах или исключение с учета офицеров запаса специальных государственных органов, достигших предельного возраста пребывания в запасе, либо лиц, признанных не годными к службе в специальных государственных органах с исключением с учета офицеров запаса специальных государственных органов;

      15) полиграфологическое исследование – процедура опроса, заключающаяся в регистрации с помощью специальных датчиков отдельных физиологических реакций человека (дыхания, сердцебиения, сопротивления кожи и так далее);

      16) психофизиологическое освидетельствование – совокупность мероприятий, направленных на всестороннюю оценку индивидуально-психологических и психофизиологических свойств кандидатов на службу, сотрудников и военнослужащих специальных государственных органов;

      16-1) слушатель – сотрудник, обучающийся в военном, специальном учебном заведении или направленный на обучение в соответствии с международными договорами в организацию образования иностранного государства по образовательным программам дополнительного образования;

      17) уполномоченный руководитель – должностное лицо, которому предоставлено право издавать приказы о заключении контракта, назначении на должности, перемещении, освобождении, увольнении сотрудников, присвоении им специального звания (приказы по личному составу), а также назначении, приостановлении и продлении служебного расследования в порядке, установленном настоящим Законом;

      18) организационно-штатные мероприятия – мероприятия, проводимые в специальных государственных органах по созданию, ликвидации, передислокации, переформированию, переподчинению, увеличению и сокращению штатов.

      Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Правовая основа деятельности специальных государственных органов

      1. Правовую основу деятельности специальных государственных органов составляют Конституция Республики Казахстан, настоящий Закон, законы Республики Казахстан, регулирующие деятельность специальных государственных органов, а также иные нормативные правовые акты Республики Казахстан в части, не противоречащей настоящему Закону.

      2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

      Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Специальные государственные органы

      1. Специальные государственные органы – непосредственно подчиненные и подотчетные Президенту Республики Казахстан государственные органы, являющиеся составной частью сил обеспечения национальной безопасности Республики Казахстан, осуществляющие разведывательную и контрразведывательную деятельность, а также комплекс правовых, организационных, оперативно-розыскных и технических мер, направленных на обеспечение безопасности охраняемых лиц и объектов, в целях предотвращения угроз национальной безопасности Республики Казахстан.

      2. К специальным государственным органам относятся органы национальной безопасности, уполномоченный орган в сфере внешней разведки, Служба государственной охраны Республики Казахстан.

      При специальных государственных органах могут создаваться консультативно-совещательные органы, положение и состав которых утверждаются первыми руководителями специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Основные задачи специальных государственных органов

      Основные задачи возлагаются на специальные государственные органы законом и актами Президента Республики Казахстан.

Статья 5. Принципы деятельности специальных государственных органов

      1. Деятельность специальных государственных органов осуществляется на основе принципов государственной службы в Республике Казахстан, а также:

      1) обязательности защиты прав и свобод человека и гражданина, интересов общества и государства от противоправных посягательств;

      2) единства подходов к организации службы в специальных государственных органах;

      3) единоначалия и субординации (подчиненности);

      4) сочетания гласных и негласных методов и средств деятельности;

      5) независимости от деятельности политических партий и иных общественных объединений;

      6) секретности и конспирации.

Статья 6. Сфера действия настоящего Закона

      Действие настоящего Закона распространяется на всех сотрудников.

      Военнослужащие органов национальной безопасности проходят службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе и статусе военнослужащих с учетом особенностей, предусмотренных статьями 7, 10 (за исключением пункта 11), 12, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 22, 24, 30 (за исключением подпункта 1) пункта 8), 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40, 50, 75, 77 (за исключением подпункта 2) пункта 4) и 85 (за исключением пункта 4-2) настоящего Закона.

      Военнослужащие, проходящие воинскую службу по призыву в Службе государственной охраны Республики Казахстан, проходят службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе и статусе военнослужащих с учетом особенностей, предусмотренных статьями 7, 15, 16, 17, 18, 19, 24, 34 и 75 настоящего Закона.

      Военнослужащие, проходящие воинскую службу по контракту в Службе государственной охраны Республики Казахстан, проходят воинскую службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе и статусе военнослужащих с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Законом.

      Действие настоящего Закона распространяется на политических государственных служащих в части, не противоречащей законодательству Республики Казахстан о государственной службе.

      Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 16.01.2013 № 71-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. ПОСТУПЛЕНИЕ НА СЛУЖБУ В СПЕЦИАЛЬНЫЕ ГОСУДАРСТВЕННЫЕ
ОРГАНЫ

Статья 7. Условия зачисления на службу

      1. На службу в специальные государственные органы зачисляются на добровольной основе граждане Республики Казахстан, достигшие восемнадцатилетнего возраста, но не старше предельного возраста по званиям, установленным настоящим Законом, имеющие необходимые личные, моральные и профессиональные качества, уровень образования, состояние здоровья и физическое развитие.

      На службу в оперативные подразделения зачисляются граждане (кроме курсантов, слушателей) не моложе 23 лет.

      Отнесение подразделений к оперативным и приравненным к ним устанавливается первыми руководителями специальных государственных органов.

      2. На службу не может быть зачислено лицо:

      1) признанное в установленном законом Республики Казахстан порядке недееспособным или ограниченно дееспособным;

      2) в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии имеющее заболевание, препятствующее выполнению должностных полномочий;

      3) отказавшееся принять на себя ограничения, установленные законом, связанные с пребыванием сотрудника на службе, и антикоррупционные ограничения, установленные Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции";

      4) исключен Законом РК от 06.10.2020 № 365-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

      5) на которое в течение года перед поступлением на службу налагалось в судебном порядке административное взыскание за умышленное правонарушение;

      6) на которое в течение трех лет перед поступлением на службу за совершение коррупционного правонарушения налагалось в судебном порядке административное взыскание;

      6-1) в отношении которого в течение трех лет перед поступлением на службу за совершение уголовного проступка вынесен обвинительный приговор суда или которое в течение трех лет перед поступлением на службу освобождено от уголовной ответственности за совершение уголовного проступка на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан;

      7) совершившее коррупционное преступление;

      8) уволенное с работы (службы) за совершение коррупционного правонарушения;

      9) ранее судимое или освобожденное от уголовной ответственности за совершение преступления на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, а также уволенное по отрицательным мотивам с государственной службы, из иных специальных государственных органов, правоохранительных органов, судов и органов юстиции;

      10) не прошедшее специальную проверку и (или) сообщившее заведомо ложные сведения о себе либо своих родителях, детях, усыновителях, усыновленных, полнородных и неполнородных братьях и сестрах, внуках или супруге и ее (его) родителях, детях, усыновителях, усыновленных, полнородных и неполнородных братьях и сестрах, внуках;;

      11) родители, дети, усыновители, усыновленные, полнородные и неполнородные братья и сестры, внуки которого либо его супруга (супруг) или ее (его) родители, дети, усыновители, усыновленные, полнородные и неполнородные братья и сестры, внуки совершили тяжкие и особо тяжкие преступления;

      12) не прошедшее психофизиологическое или медицинское освидетельствование в военно-врачебных комиссиях или полиграфологическое исследование для определения пригодности к службе.

      Специальный государственный орган вправе не объяснять кандидату установленную причину отказа в приеме на службу.

      3. Зачисляемые на службу в специальные государственные органы граждане в обязательном порядке проходят психофизиологическое и медицинское освидетельствования в военно-врачебных комиссиях, а также полиграфологическое исследование для определения пригодности к службе. Порядок проведения полиграфологических исследований определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      4. Исключен Законом РК от 18.11.2015 № 412-V (вводится в действие с 01.01.2021).

      5. При поступлении на службу в специальный государственный орган гражданина, проходившего воинскую или правоохранительную службу, службу в специальных государственных органах, пребывание на службе считается непрерывным, когда со дня его увольнения с воинской или правоохранительной службы либо со службы в специальных государственных органах и до дня его приема на службу в специальный государственный орган прошло не более трех месяцев, при условии отсутствия у него за указанный период трудовых отношений с иными физическими и юридическими лицами. При этом указанный период не засчитывается при исчислении стажа для определения должностного оклада и (или) выслуги лет для назначения пенсионных выплат за выслугу лет.

      Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 18.11.2015 № 412-V (вводится в действие с 01.01.2021); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.10.2020 № 365-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Отбор и зачисление кандидатов на службу

      1. Отбор кандидатов, зачисляемых на службу в специальные государственные органы, их проверка осуществляются кадровыми и иными подразделениями специальных государственных органов.

      Организация, порядок и методика проведения мероприятий по отбору и зачислению кандидатов на службу определяются первыми руководителями специальных государственных органов.

      2. Перечень необходимых документов, порядок их оформления, а также сроки проведения проверки определяются первыми руководителями специальных государственных органов.

      3. Кандидат на службу должен соответствовать установленным первым руководителем соответствующего специального государственного органа требованиям по уровню образования, опыту работы, физической подготовки и состоянию здоровья.

      4. Медицинское освидетельствование кандидата проводится в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      5. Мероприятия по профессионально-психологическому отбору проводятся специалистами психолого-социологического обеспечения. При этом определяется соответствие индивидуальных, личностных, профессиональных характеристик кандидата требованиям к деятельности в специальных государственных органах.

      6. Документы кандидата, соответствующие установленным требованиям для поступающего на службу по контракту, структурными, территориальными и иными подразделениями направляются в соответствующий специальный государственный орган для оценки.

      В случае необходимости кандидат может быть приглашен в соответствующий специальный государственный орган для проверки на профессиональную пригодность.

      7. Зачисление на службу в специальные государственные органы осуществляется, как правило, на конкурсной основе.

      Перечень должностей, замещаемых на конкурсной основе, определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      8. Кандидатура гражданина, прибывшего для участия в конкурсе, рассматривается конкурсной комиссией, порядок образования и работы которой определяется первым руководителем специального государственного органа.

      Решение конкурсной комиссии оформляется протоколом.

      9. Уполномоченный руководитель при поступлении положительного заключения конкурсной комиссии заключает контракт с кандидатом, оформляет необходимые материалы и направляет их в соответствующий специальный государственный орган для издания приказа по личному составу.

      10. Соответствующий специальный государственный орган после получения документов о результатах конкурса в течение двух месяцев издает приказ по личному составу в отношении отобранных кандидатов о назначении их на должности.

      11. Зачисление на службу лиц офицерского состава в специальные

      государственные органы оформляется приказами руководителей

      специальных государственных органов.

      12. Должностные лица, принявшие на должности граждан, не прошедших конкурсный отбор, привлекаются к дисциплинарной ответственности в порядке, установленном настоящим Законом.

      13. Лица, поступающие на службу в специальные государственные органы, принимают на себя установленные законом ограничения, связанные с пребыванием сотрудника на службе, и антикоррупционные ограничения, установленные Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции", которые фиксируются в письменной форме.

      14. Военнообязанные, назначенные на должности сотрудников или зачисленные в кадры специальных государственных органов, включая курсантов, слушателей, снимаются в установленном порядке с воинского учета и ставятся на специальный учет специальных государственных органов, порядок которого определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 9. Контракт

      Сноска. Заголовок с изменением, внесенным Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Контракт заключается гражданином Республики Казахстан с уполномоченным руководителем.

      2. Контракт в добровольном порядке заключается письменно между двумя сторонами в соответствии с законодательством Республики Казахстан и прекращает свое действие:

      1) по истечении срока;

      2) в связи с досрочным увольнением сотрудника;

      3) со дня заключения сотрудником другого контракта;

      4) в иных случаях, установленных законами Республики Казахстан.

      3. В контракте закрепляются добровольность поступления гражданина на службу, срок, в течение которого гражданин обязуется проходить службу, и другие условия контракта.

      4. Условия контракта включают в себя обязанность гражданина проходить службу в специальных государственных органах в течение установленного контрактом срока. В условиях контракта содержатся нормы, предусматривающие соблюдение его прав, включая получение льгот, гарантий и компенсаций, установленных законодательством Республики Казахстан.

      5. Сотрудники, назначенные на должность Президентом Республики Казахстан, проходят службу в соответствующей должности без заключения контракта.

      После освобождения указанных сотрудников от должности они заключают новый контракт или увольняются со службы.

      6. Форма контракта, порядок его заключения, продления, изменения, расторжения и прекращения определяются настоящим Законом и нормативными правовыми актами специальных государственных органов.

      7. Контракт может быть заключен:

      1) на три года;

      2) на пять лет;

      3) на десять лет;

      4) до достижения предельного возраста состояния на службе;

      5) для курсантов, слушателей – на срок обучения в военном, специальном учебном заведении либо организации образования иностранного государства и десять лет службы в календарном исчислении после его (ее) окончания;

      6) для сотрудников, обучавшихся по программам послевузовского образования, – на срок обучения в военном, специальном учебном заведении либо организации образования иностранного государства и пять лет службы в календарном исчислении после его (ее) окончания.

      В случае истечения срока действующего контракта во время нахождения сотрудника в отпуске в связи с беременностью и рождением ребенка (детей), усыновлением (удочерением) новорожденного ребенка (детей) или в отпуске без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет сотрудник после выхода из отпуска в течение двух месяцев заключает новый контракт или увольняется со службы в порядке, определяемом настоящим Законом.

      Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Отбор, прием и направление сотрудников на обучение в организации образования

      1. На учебу в военные, специальные учебные заведения или организации образования иностранных государств имеют право поступать:

      1) по образовательным программам высшего образования:

      граждане Республики Казахстан, не проходившие воинскую службу, достигшие в год поступления возраста семнадцати лет, но не старше двадцати одного года;

      граждане Республики Казахстан, прошедшие воинскую службу либо службу в специальных государственных органах, и военнослужащие, проходящие срочную воинскую службу по призыву, до достижения ими в год поступления возраста двадцати четырех лет;

      военнослужащие, проходящие воинскую службу по контракту, либо сотрудники, проходящие службу в специальных государственных органах, до достижения ими в год поступления возраста двадцати пяти лет;

      2) по образовательным программам высшего образования с сокращенным сроком обучения граждане Республики Казахстан, имеющие высшее образование, до достижения ими в год поступления возраста не моложе двадцати двух лет, за исключением лиц, имеющих воинские, специальные звания, классные чины офицерского состава;

      3) по образовательным программам послевузовского образования сотрудники и военнослужащие из числа офицерского состава, имеющие высшее образование.

      2. Сотрудники офицерского состава специальных государственных органов по направлению кадровых органов имеют право поступать в Национальный университет обороны Республики Казахстан в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе и статусе военнослужащих.

      3. Порядок приема в военные, специальные учебные заведения, реализующие образовательные программы соответствующего уровня, устанавливается первым руководителем специального государственного органа.

      4. Порядок отбора и направления на обучение в организации образования иностранных государств в соответствии с международными договорами устанавливается совместным приказом первых руководителей специальных государственных органов.

      5. Началом исполнения служебных обязанностей курсанта, слушателя считается дата зачисления их в военное, специальное учебное заведение.

      6. Граждане, не проходившие воинской службы, при зачислении в военные, специальные учебные заведения или направлении на обучение в организации образования иностранных государств приобретают статус сотрудников и заключают контракт о по достижении ими возраста восемнадцати лет, но не ранее окончания первого курса.

      7. Сотрудники при зачислении в военные, специальные учебные заведения либо направлении на обучение в организации образования иностранных государств заключают новый контракт.

      8. Граждане, прошедшие воинскую службу, а также проходящие воинскую службу по контракту, призыву, при зачислении в военные, специальные учебные заведения или направлении на обучение в организации образования иностранных государств заключают контракт со дня издания приказа о назначении на должность курсанта, слушателя.

      9. Граждане, поступившие на учебу в военные, специальные учебные заведения или направленные на обучение в организации образования иностранных государств, заключают контракт на срок обучения и одновременно о прохождении службы в специальных государственных органах на десять лет в календарном исчислении после окончания обучения на должностях сотрудников.

      10. В контракте устанавливаются взаимные обязательства и ответственность сторон (гражданина, поступающего на учебу, и должностного лица специального государственного органа) и предусматриваются условия и сроки дальнейшего прохождения службы в специальных государственных органах после окончания обучения.

      11. Сотрудники, отказавшиеся заключить контракт в порядке, установленном настоящим Законом, подлежат отчислению из военных, специальных учебных заведений или организаций образования иностранных государств.

      12. Время обучения сотрудников в военных, специальных учебных заведениях, а также организациях образования иностранных государств приравнивается к сроку прохождения срочной воинской службы.

      Сотрудники, отчисленные из военных, специальных учебных заведений или организаций образования иностранных государств, а также отказавшиеся заключить контракт, если они не выслужили установленного срока воинской службы по призыву, направляются для постановки на воинский учет по месту жительства и в дальнейшем призываются на воинскую службу на общих основаниях.

      При этом курсанты, слушатели, отчисленные за неуспеваемость, по собственной инициативе, в связи с прекращением гражданства Республики Казахстан и отказом от заключения контракта, уволенные по отрицательным мотивам, обязаны возместить государству бюджетные средства, затраченные на их обучение.

      Сотрудники, обучавшиеся по программам послевузовского образования, отчисленные из военных, специальных учебных заведений или организаций образования иностранных государств в связи с прекращением гражданства Республики Казахстан, уволенные по отрицательным мотивам, обязаны возместить государству бюджетные средства, затраченные на их обучение.

      Отчисление из военных, специальных учебных заведений или организаций образования иностранных государств осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан и международными договорами.

      Возмещение государству бюджетных средств, затраченных на обучение сотрудников в военных, специальных учебных заведениях или организациях образования иностранных государств, осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      Сумма затрат на обучение определяется контрактом и (или) договорами (контрактами), заключенными с организациями образования иностранных государств на оказание образовательных услуг.

      13. В случае отказа сотрудника проходить службу по окончании военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства и увольнения со службы по основаниям, предусмотренным подпунктами 5), 6), 12-1) и 13) пункта 1 статьи 49 настоящего Закона, он обязан возместить государству бюджетные средства, затраченные на его обучение, в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан.

      Сумма, подлежащая возмещению, рассчитывается пропорционально за каждый полный недослуженный месяц до окончания срока контракта.

      14. Договор (контракт) с организациями образования иностранных государств на оказание образовательных услуг устанавливает взаимные обязательства и права сторон (исполнителя и заказчика), права и обязанности сотрудников, размер и порядок оплаты за обучение, сроки обучения и условия проживания, вопросы обучения, обеспечения денежным, вещевым и иным довольствием, медицинского обслуживания и страхования, предусмотренные для обучающихся в соответствии с национальным законодательством сторон, если иное не предусмотрено международными договорами.

      Сноска. Статья 10 - в редакции Закона РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2023 № 40-VIII (вводится в действие с 01.01.2024).

Статья 11. Требования к замещению должностей сотрудников

      На должности сотрудников назначаются граждане Республики Казахстан, имеющие соответствующее среднее, послесреднее, высшее образование, в зависимости от квалификационных требований к категориям должностей специального государственного органа, утверждаемых первым руководителем специального государственного органа.

      Сноска. Статья 11 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Переподготовка и повышение квалификации сотрудников

      1. Переподготовка и повышение квалификации сотрудников осуществляются в военных, специальных учебных заведениях, а также в других организациях образования Республики Казахстан и иностранных государств.

      2. Порядок формирования контингента обучающихся, организации и прохождения переподготовки и повышения квалификации сотрудниками определяется первым руководителем специального государственного органа.

      Сноска. Статья 12 в редакции Закона РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Принесение присяги сотрудниками

      1. Присягу принимают:

      1) лица, поступившие на службу в специальные государственные органы, ранее не принимавшие военную присягу или присягу сотрудника;

      2) курсанты, слушатели, ранее не принимавшие военной присяги или присяги сотрудника;

      3) должностные лица специальных государственных органов, ранее по каким-либо причинам не принявшие военную присягу или присягу сотрудника.

      2. Текст присяги сотрудников и порядок ее принесения утверждаются Президентом Республики Казахстан.

      3. Ответственность за своевременное принятие присяги сотрудниками, организация и учет ее принятия возлагаются на руководителей подразделений и кадровые аппараты специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 13 с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Профессиональная адаптация лиц, поступивших на службу в специальные государственные органы

      1. Лица, поступившие на службу в специальные государственные органы, проходят адаптацию к оперативно-служебной деятельности подразделения.

      2. Работа по адаптации осуществляется с целью скорейшего приобщения сотрудников к требованиям занимаемой должности, качественному выполнению возложенных обязанностей, эффективного формирования у них необходимых профессиональных качеств и освоения ценностей и норм корпоративной культуры специальных государственных органов.

      3. Работа по профессиональной адаптации сотрудников проводится на плановой основе и состоит из комплекса развивающих мероприятий, включающих также наставническую работу.

      Порядок организации работы по адаптации сотрудников определяется первым руководителем специального государственного органа.

Глава 3. ПРАВОВОЕ ПОЛОЖЕНИЕ СОТРУДНИКОВ

Статья 15. Статус сотрудников и их правовые гарантии

      1. Сотрудники являются представителями государственной власти и находятся под защитой государства.

      Статус сотрудника гражданин приобретает со дня поступления на службу и утрачивает его со дня исключения из списков личного состава специального государственного органа в связи с увольнением со службы.

      2. Требования сотрудников, предусмотренные законодательными актами Республики Казахстан (далее – законные требования), обязательны для исполнения всеми гражданами и должностными лицами.

      3. Сотрудники при выполнении возложенных на них обязанностей подчиняются только руководителю специального государственного органа, непосредственным и уполномоченным руководителям, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

      4. Никто не вправе вмешиваться в деятельность сотрудников, кроме лиц, прямо уполномоченных на то законами Республики Казахстан. Противоправное вмешательство в деятельность сотрудников влечет установленную законами Республики Казахстан ответственность.

      5. При получении приказа или указания, противоречащих законам Республики Казахстан, сотрудник обязан руководствоваться только законами Республики Казахстан.

      Руководителям запрещается отдавать приказы и распоряжения, не имеющие отношения к исполнению обязанностей службы или направленные на нарушение законодательства Республики Казахстан.

      Приказы отдаются исключительно в письменной форме, кроме случаев боевых действий, выполнения задач в условиях чрезвычайного положения, а также проведения оперативно-розыскных, контрразведывательных мероприятий.

      6. Сотрудники имеют право на обжалование принимаемых в отношении их решений и действий (бездействия) вышестоящим должностным лицам, в суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      Доведение принятых решений и (или) указаний до сведения сотрудников осуществляется в порядке, определенном уставом внутренней службы специальных государственных органов, утверждаемым приказом первого руководителя специального государственного органа.

      Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 16. Исполнение обязанностей

      Сотрудники считаются исполняющими обязанности службы в случаях:

      1) исполнения должностных обязанностей;

      2) участия в боевых действиях, выполнения задач в условиях чрезвычайного или военного положения, а также в условиях вооруженных конфликтов;

      3) участия в миротворческих операциях по поддержанию мира и безопасности;

      4) участия в ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера и их последствий;

      5) участия в учениях;

      6) нахождения на территории служебных объектов, а также иных местах в течение установленного распорядком дня служебного времени или в другое время, если это вызвано служебной необходимостью;

      7) нахождения в служебной командировке;

      8) нахождения на службе, следования к месту службы и обратно;

      9) нахождения на лечении или медицинском обследовании (освидетельствовании), следования к месту лечения или медицинского обследования (освидетельствования) и обратно;

      10) прохождения специальных сборов;

      11) нахождения в плену, в положении заложника или интернированного;

      12) защиты жизни, здоровья личности;

      13) оказания помощи специальным государственным и правоохранительным органам по защите прав и свобод человека и гражданина, охране правопорядка и обеспечению общественной безопасности;

      14) совершения иных действий, признанных судом совершенными в интересах личности, общества и государства.

      Сноска. Статья 16 с изменением, внесенным Законом РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Права сотрудников, связанные с прохождением службы

      1. Сотрудники имеют право на:

      1) получение в установленном порядке информации и материалов,

      необходимых для исполнения должностных обязанностей;

      2) ознакомление с документами, определяющими их права и должностные обязанности;

      3) доступ в установленном порядке в связи с исполнением должностных обязанностей в государственные органы, организации независимо от их организационно-правовой формы;

      4) доступ в установленном порядке к сведениям, составляющим государственные секреты и иную охраняемую законом тайну, если исполнение должностных обязанностей связано с использованием таких сведений;

      5) продвижение по службе с учетом результатов служебной деятельности, стажа службы и уровня квалификации;

      6) ознакомление с отзывами об их служебной деятельности и другими документами до внесения их в личное дело, материалами личного дела (за исключением материалов специальной проверки, содержащих сведения, составляющие государственные секреты), а также на приобщение к личному делу их письменных объяснений и других документов и материалов;

      7) переподготовку и повышение квалификации в порядке, установленном настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан;

      7-1) прохождение стажировки в порядке, определяемом первым руководителем специального государственного органа;

      7-2) поступление по согласованию с уполномоченным руководителем (кроме курсантов и слушателей) в организации образования Республики Казахстан и иностранного государства, реализующие программы высшего и послевузовского образования, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;

      8) государственную защиту своей жизни, здоровья и имущества, жизни, здоровья и имущества членов своей семьи в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      9) защиту персональных данных сотрудника и членов его семьи;

      10) обращение к вышестоящим в порядке подчиненности должностным лицам, в вышестоящие органы или в суд для защиты своих прав и законных интересов, а также для разрешения индивидуальных споров, связанных с прохождением службы;

      11) медицинское обеспечение и санаторно-курортное лечение;

      12) пенсионное обеспечение и социальную защиту;

      13) жилищное обеспечение;

      14) надлежащие организационно-технические и санитарные условия службы с учетом особенностей службы;

      15) отдых в соответствии с настоящим Законом и трудовым законодательством Республики Казахстан;

      16) осуществление преподавательской, научной или иной творческой деятельности.

      2. Сотрудникам в соответствии с возложенными на них задачами в пределах своей компетенции предоставляются иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан, регулирующими деятельность специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными законами РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Обязанности сотрудников, связанные с прохождением службы

      1. Сотрудники обязаны:

      1) соблюдать Конституцию и законодательство Республики Казахстан;

      2) обеспечивать соблюдение и защиту прав и свобод человека и гражданина, а также законных интересов физических и юридических лиц, государства;

      3) осуществлять полномочия в пределах предоставленных им прав и в соответствии с должностными обязанностями;

      4) соблюдать требования устава внутренней службы специальных государственных органов, утверждаемого приказом первого руководителя специального государственного органа, а также служебную и трудовую дисциплину;

      5) принимать на себя ограничения, установленные законами Республики Казахстан;

      6) соблюдать нормы служебной этики, установленные законодательством Республики Казахстан;

      7) выполнять законные приказы и распоряжения руководителей, решения и указания вышестоящих органов и должностных лиц, изданные в пределах их полномочий;

      8) хранить государственные секреты и иную охраняемую законом тайну, в том числе и после прекращения службы в течение времени, установленного законом, о чем дается подписка;

      9) сохранять в тайне получаемые при исполнении служебных обязанностей сведения, затрагивающие частную жизнь, честь и достоинство граждан, и не требовать от них предоставления такой информации, за исключением случаев, предусмотренных законами;

      10) обеспечивать сохранность государственного имущества;

      11) подать рапорт в письменной форме и незамедлительно информировать непосредственного и уполномоченного руководителя в случаях, когда частные интересы сотрудника пересекаются или входят в противоречие с их полномочиями;

      12) повышать свой профессиональный уровень и квалификацию;

      13) не допускать публичных выступлений, причиняющих вред интересам службы;

      14) незамедлительно в письменной форме информировать непосредственного руководителя о:

      намерении принять гражданство иностранного государства;

      подаче заявления о выходе из гражданства Республики Казахстан;

      намерении супруги (супруга) или своих близких родственников принять гражданство иностранного государства и (или) подаче ими заявления о выходе из гражданства Республики Казахстан, если это стало им известно;

      15) поддерживать необходимый уровень профессиональных и правовых знаний, физической, специальной и боевой подготовки.

      2. Сотрудникам в соответствии с поставленными перед специальными государственными органами задачами в пределах их компетенции устанавливаются иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан, регулирующими деятельность специальных государственных органов, и иным законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Ограничения, связанные с пребыванием сотрудника на службе

      1. Сотрудник не вправе:

      1) быть депутатом представительных органов и членом органов местного самоуправления, состоять в политических партиях, профессиональных союзах, выступать в поддержку какой-либо политической партии, создавать в системе специальных государственных органов общественные объединения, преследующие политические цели, основанные на общности их профессиональных интересов для представления и защиты трудовых, а также других социально-экономических прав и интересов своих членов и улучшения условий труда;

      2) заниматься другой оплачиваемой деятельностью, кроме педагогической, научной и иной творческой деятельности, за исключением случаев, когда это является его должностными обязанностями в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      3) заниматься предпринимательской деятельностью, входить в состав руководящего органа или наблюдательного совета коммерческой организации, за исключением случаев, когда это является его должностными обязанностями в соответствии с законодательством Республики Казахстан, и случаев приобретения и (или) реализации паев открытых и интервальных паевых инвестиционных фондов, облигаций на организованном рынке ценных бумаг, акций коммерческих организаций (простые акции в объеме, не превышающем пяти процентов от общего количества голосующих акций организаций) на организованном рынке ценных бумаг;

      4) быть представителем по делам третьих лиц, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан;

      5) использовать в неслужебных целях средства материально-технического, финансового и информационного обеспечения его служебной деятельности, другое государственное имущество и служебную информацию;

      6) участвовать в действиях, препятствующих нормальному функционированию государственных органов и выполнению служебных обязанностей, включая забастовки;

      7) в связи с исполнением должностных полномочий пользоваться в личных целях услугами физических и юридических лиц;

      8) использовать свое служебное положение в корыстных целях, в том числе путем сговора с должностными и иными лицами;

      9) занимать должность, находящуюся в непосредственной подчиненности должности, занимаемой его близкими родственниками (родителями (родителем), детьми, усыновителями (удочерителями), усыновленными (удочеренными), полнородными и неполнородными братьями и сестрами, дедушками, бабушками, внуками), супругом (супругой) и (или) свойственниками (полнородными и неполнородными братьями и сестрами, родителями и детьми супруга (супруги), а также иметь в непосредственном подчинении близких родственников, супруга (супругу) и (или) свойственников;

      10) отказываться или уклоняться от прохождения медицинского освидетельствования в медицинских организациях для установления факта употребления психоактивного вещества и состояния опьянения по направлению уполномоченного руководителя.

      Отказ и уклонение от прохождения освидетельствования влекут увольнение со службы в специальных государственных органах.

      2. Сотрудник в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в течение месяца после вступления в должность обязан на время прохождения службы передать в доверительное управление находящиеся в его собственности акции (доли участия в уставном капитале) коммерческих организаций и иное имущество, использование которого влечет получение доходов, за исключением денег, облигаций, паев открытых и интервальных паевых инвестиционных фондов, законно принадлежащих ему, а также иного имущества, переданного в имущественный наем. Договор доверительного управления имуществом подлежит нотариальному удостоверению.

      Сотрудник имеет право получать доход от переданного в доверительное управление имущества, в том числе в форме вознаграждения, дивидендов, выигрышей, доходов от сдачи в аренду имущества и других законных источников.

      2-1. Специальные государственные органы вправе проводить специальную проверку сотрудников в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан. Государственные органы Республики Казахстан оказывают содействие специальным государственным органам в проведении специальной проверки.

      3. Ответственность за несоблюдение ограничений, предусмотренных настоящей статьей, устанавливается настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 07.07.2020 № 361-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.10.2020 № 365-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 20. Возникновение и изменение правовых отношений на службе в период военного положения

      Особенности возникновения и изменения правовых отношений на службе в специальных государственных органах и ее продолжение в период действия военного положения определяются Президентом Республики Казахстан.

Статья 21. Ответственность сотрудников

      1. За невыполнение или ненадлежащее выполнение своих служебных обязанностей сотрудники несут уголовную, административную, гражданско-правовую, дисциплинарную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

      2. Выполнение заведомо противоправного приказа или указания не освобождает сотрудника от ответственности.

      При сомнениях в правомерности полученного для исполнения распоряжения он должен незамедлительно сообщить об этом в письменной форме своему непосредственному руководителю и руководителю, давшему распоряжение. В случае, если вышестоящий по должности руководитель письменно подтверждает данное распоряжение, сотрудник обязан его исполнить, если выполнение его не влечет действий, которые относятся к уголовно наказуемым деяниям. Ответственность за последствия исполнения сотрудником неправомерного распоряжения несет подтвердивший это распоряжение руководитель.

      3. Действия (бездействие) сотрудников могут быть обжалованы вышестоящим должностным лицам, в суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      4. За материальный ущерб специальному государственному органу, причиненный противоправными действиями сотрудника, последний несет материальную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 22. Служебные удостоверения и жетоны сотрудников

      1. Сотрудникам в подтверждение их личности и полномочий выдаются служебные удостоверения и жетоны.

      Порядок выдачи и использования удостоверений и жетонов определяется первым руководителем специального государственного органа.

      2. Описание служебных удостоверений и образцы жетонов утверждаются первым руководителем специального государственного органа.

      3. Служебное удостоверение является документом, подтверждающим принадлежность лица к специальному государственному органу, его должность и специальное или воинское звание.

      Служебные удостоверения и жетоны должны иметь необходимый уровень защиты.

      Служебное удостоверение сотрудника подтверждает его право на ношение и хранение оружия, специальных средств, иные полномочия, предоставленные сотруднику в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 23. Специальная форма одежды сотрудников

      1. Сотрудники, которым присвоены специальные звания, за счет бюджетных средств обеспечиваются специальной формой одежды.

      2. Виды и описание специальной формы одежды определяются Президентом Республики Казахстан. Нормы обеспечения специальной формой одежды сотрудников утверждаются первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию.

      Порядок ношения специальной формы одежды сотрудниками определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      3. За лицами, уволенными со службы в специальных государственных органах по достижении предельного возраста состояния на службе, состоянию здоровья или сокращению штата, сохраняется право на ношение особо торжественной и торжественной специальной формы одежды при наличии выслуги двадцать и более лет.

      Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. ПРОХОЖДЕНИЕ СЛУЖБЫ

Статья 24. Кадровый состав

      1. Кадровый состав специальных государственных органов составляют сотрудники, военнослужащие и работники.

      2. Сотрудники и военнослужащие могут проходить службу в специальных государственных органах на штатных должностях, в действующем резерве, а также пребывать в запасе.

      Порядок зачисления сотрудников и военнослужащих в действующий резерв и прохождения ими службы определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      Условия труда работников специальных государственных органов регулируются трудовым законодательством Республики Казахстан и законодательством Республики Казахстан о государственной службе.

      В отношении кадрового состава специальных государственных органов ведутся личные дела, порядок оформления, ведения учета и хранения которых определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 24 с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Состав сотрудников

      Сотрудники подразделяются на составы:

      1) рядовых;

      2) сержантов;

      3) офицеров.

Статья 26. Специальные звания

      1. В специальных государственных органах устанавливаются следующие специальные звания:

      1) рядовой состав:

      рядовой;

      2) состав сержантов:

      младший сержант;

      сержант;

      старший сержант;

      3) младший офицерский состав:

      лейтенант;

      старший лейтенант;

      капитан;

      4) старший офицерский состав:

      майор;

      подполковник;

      полковник;

      5) высший офицерский состав:

      генерал-майор;

      генерал-лейтенант;

      генерал-полковник.

      2. К специальным званиям сотрудников добавляются следующие слова, указывающие на их принадлежность к:

      1) органам национальной безопасности – "национальной безопасности";

      2) Службе государственной охраны Республики Казахстан – "Службы государственной охраны Республики Казахстан";

      3) исключен Законом РК от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      3. К специальным званиям граждан, пребывающих в запасе, добавляются слова "запаса", а находящихся в отставке – "в отставке".

      4. Сроки выслуги в специальных званиях устанавливаются:

      офицерскому составу:

      лейтенантам – два года;

      старшим лейтенантам – три года;

      капитанам – четыре года;

      майорам – пять лет;

      подполковникам – семь лет;

      полковникам и выше – не устанавливаются;

      составу рядовых и сержантов – не устанавливаются.

      Для сотрудников, окончивших военные, специальные учебные заведения или организации образования иностранных государств со сроком обучения пять лет и более, срок выслуги в специальном звании лейтенанта устанавливается один год.

      Сноска. Статья 26 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Порядок присвоения специальных званий

      1. Специальные звания присваиваются сотрудникам персонально. Специальное звание может быть первым или очередным.

      2. Специальные звания сотрудникам присваиваются:

      1) высшего офицерского состава – Президентом Республики Казахстан по представлению первого руководителя специального государственного органа;

      2) полковника – первым руководителем специального государственного органа;

      3) иные специальные звания – должностными лицами, определенными первыми руководителями специальных государственных органов в соответствии с номенклатурой должностей.

      3. Первыми специальными званиями считаются:

      1) для офицерского состава – лейтенант;

      2) для состава сержантов – младший сержант;

      3) для рядового состава – рядовой.

      4. Специальное звание "лейтенант" присваивается:

      1) сотруднику, не имеющему специального звания офицерского состава, окончившему военное, специальное учебное заведение или организацию образования иностранного государства по направлению специальных государственных органов по образовательным программам высшего образования или завершившему обучение по образовательным программам дополнительного образования со сроком обучения не менее шести месяцев;

      2) сотруднику, не имеющему специального звания офицерского состава, имеющему высшее профессиональное образование, родственное соответствующей специальности, и поступившему на службу по контракту на должность, для которой штатом предусмотрено звание офицерского состава, при назначении на соответствующую должность.

      5. Первое специальное звание офицерского состава присваивается первым руководителем специального государственного органа, в котором сотрудник проходит службу.

      6. Специальное звание "младший сержант" присваивается сотруднику, назначаемому на должность, для которой предусмотрено специальное звание "младший сержант" и выше. Последующие специальные звания состава сержантов присваиваются сотрудникам, имеющим необходимый уровень подготовки и назначенным на соответствующие должности, но не ранее чем через двенадцать месяцев.

      7. Специальное звание "младший сержант" присваивается гражданину, не имеющему воинского звания, имеющему послесреднее или высшее образование, при поступлении на службу по контракту на должность, для которой штатом предусмотрено звание сержантского состава, при назначении на соответствующую должность.

      8. Специальное звание "рядовой" присваивается гражданам, не имеющим специального звания:

      1) при поступлении на службу по контракту на должности рядового состава;

      2) при зачислении в военное, специальное учебное заведение или направлении в организацию образования иностранного государства.

      9. Гражданину, зачисленному из запаса либо принятому в порядке перевода из Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований, присваивается специальное звание в порядке переаттестации не ниже имеющегося у него воинского звания.

      Лицам, ранее проходившим службу в специальных государственных или правоохранительных органах, зачисленным из запаса либо принятым в порядке перевода из других специальных государственных органов и имеющим специальное звание, классный чин или квалификационный класс, в порядке переаттестации присваивается специальное звание. Порядок проведения переаттестации и присвоения специального звания определяется первым руководителем специального государственного органа.

      Имеющееся у назначенного в специальный государственный орган лица специальное, воинское звание, классный чин или квалификационный класс высшего начальствующего или офицерского состава признается соответствующим равнозначному специальному званию, указывающему на принадлежность к тому органу, в котором он проходит службу, с учетом положений подпункта 5) пункта 1 и пункта 2 статьи 26 настоящего Закона.

      Выслуга в прежнем специальном, воинском звании, классном чине или квалификационном классе засчитывается в срок выслуги для присвоения очередного специального звания.

      Не подлежат переаттестации сотрудники и военнослужащие, перемещенные по службе внутри одного специального государственного органа.

      9-1. Сотрудникам, ранее занимавшим политические государственные должности и назначенным на должности не ниже заместителей первых руководителей структурных подразделений и ведомств специального государственного органа, присваивается специальное звание, предусмотренное штатом для занимаемой должности, без применения требований настоящего Закона, за исключением случаев, предусмотренных статьей 27-1 настоящего Закона.

      10. Очередное специальное звание присваивается сотруднику по истечении срока выслуги в предыдущем специальном звании, если он занимает штатную должность или проходит службу не на штатной должности в соответствии с подпунктами 5) и 6) пункта 4 статьи 33 настоящего Закона, для которой предусмотрено равное или более высокое специальное звание.

      11. При наличии у сотрудника неснятого дисциплинарного взыскания он не может быть представлен к присвоению очередного специального звания.

      12. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13. Срок выслуги в специальных званиях исчисляется со дня присвоения специального звания.

      14. Сотрудникам, прошедшим соответствующую подготовку при назначении на должности сержантского состава, могут быть присвоены специальные звания.

      15. Очередное специальное звание присваивается по истечении установленного срока выслуги в текущем специальном звании и при соответствии присваиваемого звания специальному званию по должности, которую занимал перед поступлением на учебу сотрудник, обучающийся в военном, специальном учебном заведении, в организации образования Республики Казахстан и (или) иностранного государства в рамках государственной программы по подготовке государственных служащих.

      16. Сотрудникам, образцово выполняющим служебный долг, проявившим высокий профессионализм и усердие при несении службы или исполнении иных обязанностей службы, очередное специальное звание может быть присвоено досрочно, но не выше специального звания, предусмотренного по занимаемым ими должностям.

      Досрочное специальное звание присваивается по истечении не менее половины установленного срока выслуги в специальном звании, но не более одного раза в период прохождения службы в специальных званиях младшего и старшего офицерских составов соответственно.

      17. Сотруднику, добившемуся высоких показателей в служебной, боевой подготовке, укреплении служебной дисциплины, овладении сложной техникой или образцово выполняющему обязанности на порученном участке, связанном с решением задач специального государственного органа, может быть присвоено очередное специальное звание до подполковника, а офицерам научно-педагогического состава, имеющим ученую степень, до полковника включительно – на одну ступень выше специального звания, предусмотренного по занимаемой должности.

      Очередное специальное звание на одну ступень выше специального звания, предусмотренного по занимаемой должности, присваивается не более одного раза за период службы и по истечении не менее двух установленных сроков выслуги в специальном звании.

      18. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      19. Гражданину (военнообязанному), лишенному специального звания офицерского или сержантского состава, одновременно с переводом на воинский учет рядового состава начальником местного органа военного управления области (города республиканского значения и столицы) присваивается воинское звание "рядовой".

      Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27-1. Специальное звание высшего офицерского состава

      Специальное звание высшего офицерского состава:

      генерал-майор может быть присвоено сотруднику по истечении трех лет пребывания в звании полковника на должности, предшествующей должности высшего офицерского состава, и не менее одного года службы на должности высшего офицерского состава;

      генерал-лейтенант может быть присвоено сотруднику, пребывающему в специальном звании генерал-майора не менее трех лет;

      генерал-полковник может быть присвоено сотруднику, пребывающему в специальном звании генерал-лейтенанта не менее трех лет.

      По решению Президента Республики Казахстан высшее специальное звание может быть присвоено досрочно.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 27-1 в соответствии с Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28. Снижение, лишение специального звания и восстановление в специальном звании

      1. Сотрудники могут быть снижены в специальном звании на одну ступень:

      1) высший офицерский состав – Президентом Республики Казахстан;

      2) офицерский состав (кроме высшего офицерского состава) – первым руководителем специального государственного органа;

      3) иные специальные звания – в соответствии с номенклатурой должностей.

      2. Сотрудник, сниженный в специальном звании, восстанавливается в прежнем специальном звании независимо от занимаемой должности приказом уполномоченного руководителя по истечении шести месяцев со дня снижения в специальном звании.

      Срок выслуги в специальном звании прерывается со дня издания приказа о привлечении к дисциплинарной ответственности в виде снижения специального звания и возобновляется со дня издания приказа о восстановлении специального звания.

      До восстановления сотрудника в прежнем специальном звании и присвоения ему очередного специального звания повторное понижение в специальном звании не допускается, а принимается иная мера воздействия.

      3. Сотрудники, совершившие уголовные правонарушения, лишаются специального звания по обвинительному приговору суда, вступившему в законную силу.

      Лишение сотрудника специального звания оформляется приказом по личному составу.

      4. Гражданину, лишенному специального звания в связи с незаконным осуждением, присваивается прежнее специальное звание после вступления в силу решения о его реабилитации с восстановлением прежних прав и льгот, установленных законами и другими нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Законом РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 29. Назначение на должности и перемещение сотрудников

      Сноска. Статья 29 исключена Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Порядок назначения на должности

      1. Сотрудник назначается на должность, которой должно соответствовать специальное звание.

      1-1. Перечень должностей и соответствующих им специальных и воинских званий в специальных государственных органах утверждается Президентом Республики Казахстан.

      1-2. Перечень нетиповых должностей и соответствующих им специальных и воинских званий в специальных государственных органах утверждается первыми руководителями этих органов.

      2. Перечень должностных лиц, имеющих право издавать приказы (номенклатура должностей) о заключении контракта, назначений на должности, перемещении, освобождении, увольнении сотрудников, а также присвоении им специального звания (приказы по личному составу), определяется первым руководителем специального государственного органа.

      3. Назначение сотрудника на должность производится с учетом уровня образования и профессиональной подготовки, его психологических качеств, состояния здоровья и иных обстоятельств, предусмотренных настоящим Законом.

      4. Назначение сотрудников на должности должно обеспечивать их использование по основной или однопрофильной специальности с учетом имеющегося опыта служебной деятельности. При необходимости использования сотрудников на должностях по новой для них специальности, их назначению на эти должности должна предшествовать соответствующая переподготовка.

      5. Сотрудник, имеющий звание офицерского состава, зачисленный в военное, специальное учебное заведение или направляемый в соответствии с международным договором в организацию образования иностранного государства на обучение по образовательным программам послевузовского образования, освобождается от ранее занимаемой должности и назначается на должность магистранта либо докторанта или адъюнкта военного, специального учебного заведения.

      Сотрудник, не имеющий звания офицерского состава, зачисленный в военное, специальное учебное заведение или направляемый в соответствии с международным договором в организацию образования иностранного государства по программам высшего и дополнительного образования, освобождается от ранее занимаемой должности и назначается на должность курсанта или слушателя военного, специального учебного заведения.

      Гражданин Республики Казахстан, зачисленный в военное, специальное учебное заведение или направляемый в соответствии с международным договором в организацию образования иностранного государства по программам высшего и дополнительного образования, назначается на должность курсанта или слушателя военного, специальноговоенного, специального учебного заведения.

      При зачислении в военное, специальное учебное заведение за слушателем (гражданином Республики Казахстан) сохраняется ранее присвоенное ему звание.

      6. Магистранты, докторанты, адъюнкты, отчисленные из военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства за неуспеваемость или по собственной инициативе, возвращаются в подразделения, из которых они направлены на обучение, на должности не ниже ранее занимаемой должности.

      7. Сотрудники, окончившие военные, специальные учебные заведения или организации образования иностранных государств, назначаются на должности офицерского состава, подлежащие замещению лицами с необходимым уровнем образования и предусмотренные перечнем должностей и соответствующих им специальных званий в специальном государственном органе, утверждаемым Президентом Республики Казахстан (далее – перечень должностей).

      Сотрудники, окончившие военные, специальные учебные заведения по образовательным программам послевузовского образования или организации образования Республики Казахстан и (или) иностранных государств по образовательным программам послевузовского образования в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих, по окончании обучения назначаются на должности не ниже ранее занимаемой должности.

      При невозможности назначения на указанные должности такие сотрудники назначаются на иные должности, родственные по профилю подготовки (в исключительных случаях зачисляются в распоряжение соответствующего начальника для дальнейшего назначения на должность).

      8. При назначении на должности соблюдаются следующие условия:

      1) на должности, подлежащие замещению составом сержантов и офицерским составом, назначаются сотрудники соответствующего состава.

      При невозможности назначения на указанные должности сотрудников соответствующего состава на них могут быть назначены сотрудники нижестоящего состава в порядке, определяемом первым руководителем специального государственного органа;

      2) назначение на должности сотрудников, зачисленных в распоряжение соответствующих начальников, производится в возможно короткий срок, не превышающий сроки, установленные пунктом 4 статьи 33 настоящего Закона;

      3) представляется заключение военно-врачебной комиссии о категории годности к службе;

      4) в случае, если сотруднику отказано в допуске к сведениям, составляющим государственные секреты, или указанный допуск прекращен, он назначается в установленном порядке на должность, не связанную с допуском к сведениям, составляющим государственные секреты, или подлежит увольнению со службы;

      5) сотрудникам, состоящим между собой в близком родстве, в соответствии с законодательством Республики Казахстан не разрешается проходить службу при их непосредственном подчинении друг другу.

      8-1. При невозможности назначения сотрудников соответствующего состава на штатные должности профессорско-преподавательского состава и научных работников на них могут быть назначены, в том числе временно, лица из числа работников в порядке, определяемом первым руководителем специального государственного органа. При этом должностной оклад работника устанавливается по занимаемой штатной должности профессорско-преподавательского состава и научных работников.

      Работники, временно назначенные на штатные должности профессорско-преподавательского состава и научных работников, при назначении на эти должности сотрудников назначаются на другие штатные должности, а в случае невозможности их назначения на указанные должности увольняются в установленном порядке.

      9. Сотрудники могут назначаться на вышестоящую, равную или нижестоящую должности.

      10. Должность считается вышестоящей, если соответствующим Перечнем должностей ей соответствует более высокое специальное звание, чем специальное звание по прежней должности, а при равенстве предусмотренных штатом специальных званий более высокий уровень квалификационных требований или органа управления.

      11. Назначение сотрудника на вышестоящую должность производится в порядке продвижения по службе.

      На вышестоящую должность назначается сотрудник, рекомендованный аттестационной комиссией органа, в которой он проходит службу, проявивший при исполнении обязанностей по службе высокие профессиональные качества и организаторские способности.

      12. Должности считаются равными, если им соответствуют равное специальное звание, а также равные квалификационные требования или уровень органов управления.

      13. Назначение сотрудника на равную должность производится:

      1) в связи с организационно-штатными мероприятиями;

      2) для целесообразного использования сотрудника на службе;

      3) по семейным обстоятельствам согласно рапорту сотрудника, проходящего службу по контракту, при наличии условий, предусмотренных подпунктом 2) пункта 2 статьи 49 настоящего Закона;

      4) по состоянию здоровья в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии.

      14. Должность считается нижестоящей, если ей соответствуют низшее специальное звание, а также более низкие квалификационные требования или уровень органов управления.

      15. Назначение на нижестоящую должность производится:

      1) с согласия сотрудника:

      в связи с организационно-штатными мероприятиями при отсутствии вакантной должности, равной его профилю подготовки;

      по семейным обстоятельствам, определенным подпунктом 2) пункта 2 статьи 49 настоящего Закона, подтверждающимся актом обследования семейно-имущественного положения, за исключением случая, предусмотренного абзацем четвертым настоящего подпункта;

      по рапорту сотрудника, супруг (супруга) которого проходит службу в ином населенном пункте;

      по состоянию здоровья в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии;

      в период нахождения в распоряжении начальника, за исключением обстоятельств, определенных подпунктом 4) пункта 4 статьи 33 настоящего Закона;

      2) без согласия сотрудника по рекомендации аттестационной комиссии, утвержденной уполномоченным руководителем, не ниже чем на одну ступень.

      16. При назначении сотрудника на должность, освобождении от должности, зачислении в распоряжение начальника, увольнении, присвоении, снижении, лишении специального звания, а также при заключении нового контракта оформляется представление в порядке, определяемом первым руководителем специального государственного органа.

      Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными законами РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 31. Порядок перемещения сотрудников

      1. Перемещение сотрудника – это изменение его должностного положения или места службы.

      Перемещение производится в случаях:

      1) назначения на должность;

      2) прикомандирования;

      3) зачисления в распоряжение начальника по основаниям, указанным в подпунктах 1), 2), 3), 5), 6), 7), 8) и 9) пункта 4 статьи 33 настоящего Закона;

      4) зачисления в военные, специальные учебные заведения;

      4-1) перевода между подразделениями специального государственного органа;

      5) перевода из одного специального государственного органа в другой либо из Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований в специальный государственный орган, в структуре которого предусмотрено прохождение воинской службы, и наоборот;

      6) изменения пункта постоянной дислокации подразделения.

      7) отчисления магистрантов, докторантов и адъюнктов из военного, специального учебного заведения за неуспеваемость или по собственной инициативе.

      2. Перемещение сотрудника при изменении пункта постоянной дислокации подразделения, осуществляемое в соответствии с организационно-штатными мероприятиями, а также назначении на равную или вышестоящую должность независимо от пункта постоянной дислокации подразделения, производится без его согласия решением уполномоченного руководителя, которому предоставлено данное право первым руководителем специального государственного органа.

      3. Перемещение сотрудника производится только после сдачи дел и должности в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

      Начало сдачи дел и должности определяется уполномоченным руководителем со дня поступления выписки из приказа по личному составу или письменного уведомления о перемещении сотрудника, но не позднее семи суток с даты поступления уведомления, а для сотрудника, находящегося в отпуске или на лечении, – со дня его прибытия.

      4. Правила перемещения сотрудников утверждаются первым руководителем специального государственного органа.

      Сноска. Статья 31 с изменениями, внесенными законами РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 32. Возложение временного исполнения обязанностей по должности

      1. В связи со служебной необходимостью на сотрудника может быть возложено временное исполнение обязанностей по равной или вышестоящей должности, которую он не занимает:

      1) по вакантной (незанятой) должности с его согласия, в этом случае сотрудник освобождается от исполнения обязанностей по занимаемой должности, но от занимаемой должности не освобождается и ему выплачивается денежное довольствие по должности, к исполнению обязанностей которой он временно допущен;

      2) по не вакантной (занятой) должности в случае временного отсутствия занимающего ее сотрудника или отстранения занимающего ее сотрудника от должности – на срок не более двух месяцев.

      2. Возложение на сотрудника временного исполнения обязанностей по вакантной (незанятой) должности и освобождение его от исполнения обязанностей по занимаемой должности осуществляется должностным лицом, имеющим право назначения на эту должность.

      При этом возложение на сотрудника временного исполнения обязанностей по вакантной (незанятой) должности, подлежащей замещению высшим офицерским составом, осуществляется в порядке, определенном первым руководителем специального государственного органа.

      3. Начальник органа в случае своего временного отсутствия возлагает временное исполнение обязанностей на одного из заместителей, при их отсутствии – на другое должностное лицо.

      Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Зачисление в распоряжение начальника

      1. Для решения вопросов дальнейшего прохождения службы сотрудники могут быть зачислены в распоряжение уполномоченного руководителя, имеющего право издания приказов, должностным лицом, имеющим право назначения на должность.

      2. Зачисление сотрудника в распоряжение уполномоченного руководителя допускается в случаях и на сроки, определенные пунктом 4 настоящей статьи.

      В срок состояния в распоряжении не засчитываются периоды нахождения в отпусках, на лечении в военно-медицинских (медицинских) подразделениях, а в случае их отсутствия по месту прохождения службы или отсутствия в них соответствующих отделений – в медицинских организациях.

      3. Должностные лица, в распоряжении которых находятся сотрудники, утверждают перечень их должностных обязанностей.

      4. Сотрудник может проходить службу не на штатных должностях в случаях:

      1) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя при назначении его на другую должность – не более двух месяцев;

      2) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя в связи с проведением организационно-штатных мероприятий (сокращением штатов) – не более трех месяцев;

      3) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя в связи с невозможностью перемещения сотрудника на равнозначную должность – не более шести месяцев;

      4) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя в связи с вынесением в отношении сотрудника постановления о квалификации деяния подозреваемого либо применения меры пресечения по уголовному делу о преступлении – до вынесения окончательного решения по уголовному делу;

      5) прикомандирования к государственным органам, а также организациям;

      6) нахождения в действующем резерве;

      7) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя в связи с предоставлением учебного отпуска для обучения в организациях образования Республики Казахстан (за исключением случая, предусмотренного подпунктом 9) настоящего пункта) и (или) иностранных государств в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих по образовательным программам послевузовского образования на срок, определенный учебным планом;

      8) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя сотрудников при пребывании вместе с супругом (супругой) – сотрудником, сотрудником правоохранительных органов или военнослужащим (военнослужащей), направленным (направленной) на службу, учебу за границу без сохранения денежного довольствия;

      9) нахождения в распоряжении уполномоченного руководителя в связи с обучением в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе и статусе военнослужащих.

      Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Освобождение от должности

      1. Сотрудник освобождается от занимаемой должности в случаях перемещения, увольнения со службы, а также в связи с другими обстоятельствами, предусмотренными законодательством Республики Казахстан и настоящим Законом.

      2. Право освобождения сотрудника от занимаемой должности имеет уполномоченный руководитель.

      Сноска. Статья 34 с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 35. Официальные представители

      Специальные государственные органы могут направлять своих официальных представителей в загранучреждения Республики Казахстан по согласованию со специальными службами или правоохранительными органами иных государств, а также с Министерством иностранных дел Республики Казахстан.

      Положение об официальных представителях определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

Статья 36. Прикомандирование сотрудников к государственным органам, а также организациям

      1. Сотрудники для решения задач по обеспечению безопасности государства и в иных случаях, предусмотренных законами, могут быть прикомандированы к государственным органам, а также организациям Республики Казахстан по согласованию с их первыми руководителями, если иное не предусмотрено законами, либо к международным организациям – на основании международных договоров.

      Занятие прикомандированным сотрудником административной государственной должности государственного органа, куда он прикомандирован, осуществляется вне конкурсного отбора в порядке, определенном настоящим Законом.

      При этом за прикомандированным лицом сохраняется статус сотрудника, а действие ранее заключенного контракта не прекращается.

      2. Заключение новых контрактов с сотрудниками, прикомандированными к государственным органам Республики Казахстан, организациям, производится в соответствии с настоящим Законом.

      3. Присвоение специальных званий сотрудникам, прикомандированным к государственным органам, организациям Республики Казахстан и международным организациям, награждение их государственными наградами производятся в порядке, предусмотренном настоящим Законом.

      Назначение на должность или увольнение со службы сотрудника, прикомандированного к государственным органам, организациям Республики Казахстан и международным организациям, производится в порядке, предусмотренном настоящим Законом, после его освобождения от должностей (увольнения) в государственных органах, организациях Республики Казахстан и международных организациях и возвращения в специальный государственный орган, в котором он проходит службу.

      4. Прикомандированным сотрудникам выплачиваются должностные оклады, установленные для соответствующих категорий работников государственных органов, а также организаций Республики Казахстан, и оклады по специальному званию, установленные законодательством Республики Казахстан.

      5. Премирование прикомандированных сотрудников и оказание им материальной помощи осуществляются в порядке, определенном для работников государственных органов, а также организаций Республики Казахстан, к которым они прикомандированы.

      Выплата должностных окладов, пособий на оздоровление, премий, материальной помощи прикомандированным сотрудникам производится за счет средств, предусмотренных на содержание государственных органов, а также организаций Республики Казахстан, к которым они прикомандированы. Иные выплаты, а также обеспечение специальной формой одежды производятся за счет средств, предусмотренных на содержание специального государственного органа, откуда прикомандированы сотрудники.

      6. Прикомандированным к международным организациям сотрудникам выплачиваются заработная плата, установленная для соответствующих категорий работников международных организаций, за счет средств, предусмотренных на их содержание, а также оклад по специальному званию, установленный законодательством Республики Казахстан, за счет средств, предусмотренных на содержание специального государственного органа, откуда прикомандированы сотрудники, если иное не установлено международными договорами.

      7. На период прикомандирования в государственные органы Республики Казахстан, а также организации за сотрудниками и членами их семей сохраняются права, гарантии, льготы, компенсации, пенсионное обеспечение и социальная защита, установленные законодательством Республики Казахстан.

      Пенсионное обеспечение прикомандированных сотрудников осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      По выплатам единовременного характера в расчет принимается должностной оклад по последней должности, занимаемой сотрудником до прикомандирования.

      8. Особенности прикомандирования сотрудников к специальным государственным органам и прохождения ими службы определяются статьей 36-1 настоящего Закона.

      Сноска. Статья 36 с изменениями, внесенными законами РК от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 36-1. Особенности прикомандирования сотрудников к специальным государственным органам и прохождения ими службы

      1. Особенности прикомандирования сотрудников к специальным государственным органам и прохождения ими службы определяются совместным нормативным правовым актом первых руководителей специальных государственных органов.

      2. Выплата должностных окладов, надбавок за особые условия прохождения службы и других надбавок, установленных законодательством Республики Казахстан, пособий на оздоровление, премий, материальной помощи, денежной компенсации сотрудникам специальных государственных органов на содержание жилища и оплату коммунальных услуг, подъемного пособия сотрудникам и членам их семей при перемещении по службе, связанном с переездом из одного населенного пункта в другой на удалении более ста километров, в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, возмещение затрат по перевозке собственного имущества при перемещении по службе в размере одного месячного расчетного показателя на каждые двадцать километров автомобильной дороги в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан, а также средств, затраченных на лечение, прикомандированным сотрудникам производятся за счет средств, предусмотренных на содержание специального государственного органа, к которому они прикомандированы.

      Премирование прикомандированных сотрудников и оказание им материальной помощи осуществляются в порядке, определенном для сотрудников специального государственного органа, к которому они прикомандированы.

      3. Выплата оклада по специальному званию, жилищные выплаты, единовременные компенсации в случае гибели (смерти) сотрудника в период прохождения им службы, при установлении ему инвалидности или в случае получения им увечья, связанного с исполнением обязанностей, а также обеспечение специальной формой одежды и другим вещевым имуществом производятся за счет средств, предусмотренных на содержание специального государственного органа, откуда прикомандированы сотрудники.

      Сноска. Глава 4 дополнена статьей 36-1 в соответствии с Законом РК от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 37. Кадровый резерв

      1. В целях формирования кадрового состава специального государственного органа и обеспечения комплектования должностей в специальном государственном органе создается кадровый резерв.

      2. Кадровый резерв формируется из сотрудников, которые по результатам аттестации рекомендуются к выдвижению на вышестоящую должность.

      3. Вакантная руководящая должность замещается по решению уполномоченного руководителя лицом, состоящим в кадровом резерве специального государственного органа. При отказе сотрудников, состоящих в кадровом резерве, от предложенной должности вакантная должность замещается другим сотрудником по результатам аттестации.

      4. Ответственность за формирование кадрового резерва и организацию работы с ним возлагается на уполномоченного руководителя и кадровое подразделение специального государственного органа. Кадровый резерв формируется в специальных органах с учетом качественного состава кадров и потребности в замещении соответствующих должностей.

      5. Зачисление в кадровый резерв осуществляется уполномоченным руководителем.

      6. В случаях совершения коррупционного правонарушения, снижения в должности или специальном звании, а также наложения дисциплинарного взыскания в виде предупреждения о неполном служебном соответствии сотрудник исключается из кадрового резерва.

      7. Срок пребывания сотрудника в кадровом резерве не должен превышать трех лет. Лица, зачисленные в кадровый резерв, но не назначенные в период пребывания в кадровом резерве на планируемые для них должности, могут вновь зачисляться в кадровый резерв на общих основаниях.

      8. Кадровые подразделения специального государственного органа ведут списки сотрудников, зачисленных в кадровый резерв.

      9. Порядок формирования кадрового резерва и организации работы с ним определяется первым руководителем специального государственного органа.

Глава 5. ОТПУСКА

Статья 38. Виды отпусков

      1. Для сотрудников устанавливаются следующие виды отпусков:

      1) ежегодные;

      2) краткосрочные;

      3) по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим новорожденного ребенка (детей);

      4) дополнительные;

      5) каникулярные;

      6) учебные;

      7) по болезни;

      8) отпуск без сохранения оплаты труда по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет.

Статья 39. Общий порядок предоставления и исчисления продолжительности отпусков

      1. Отпуска предоставляются на основании приказа уполномоченного руководителя.

      2. Продолжительность отпусков определяется в соответствии с законодательством Республики Казахстан, при этом общая продолжительность ежегодного и дополнительного отпусков не может превышать шестидесяти суток в году представления, не считая времени, необходимого для проезда к месту проведения отпуска и обратно.

      3. На период нахождения во всех видах отпусков за сотрудником сохраняются денежное содержание и иные дополнительные выплаты, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами.

Статья 40. Ежегодный отпуск

      1. Ежегодные основные отпуска предоставляются сотрудникам в любое время года с учетом периодов их использования, а также поддержания боевой готовности подразделения и в соответствии с графиком отпусков, утвержденным уполномоченным руководителем и доведенным до сведения всех сотрудников. График отпусков составляется на каждый календарный год с учетом категорий сотрудников, пользующихся льготами в соответствии с законодательством Республики Казахстан, и доводится до сведения всех сотрудников.

      Во время отпуска не допускаются перемещение, увольнение сотрудника по инициативе специального государственного органа, за исключением полной ликвидации подразделения и иных случаев, предусмотренных в контракте.

      2. Продолжительность ежегодных отпусков, предоставляемых сотрудникам (за исключением курсантов, слушателей) с учетом выслуги лет, особенностей и условий службы, устанавливается:

      имеющим выслугу на службе до 10 календарных лет – 30 суток;

      от 10 до 15 лет – 35 суток;

      от 15 до 20 лет – 40 суток;

      20 лет и более – 45 суток;

      лицам, находящимся на летной работе, а также проходящим службу в местностях, перечень которых устанавливается Правительством Республики Казахстан, – 45 суток.

      3. Отпуск может быть разделен на две части, с учетом интересов службы и желания сотрудников.

      4. Исчисление продолжительности ежегодного отпуска сотруднику в год поступления его на службу и в год увольнения исчисляется делением продолжительности ежегодного отпуска на двенадцать и умножением полученного количества суток на количество полных месяцев службы в год поступления на службу или увольнения.

      5. Округление количества неполных суток производится в сторону увеличения. В случае, когда невозможно своевременное увольнение сотрудника со службы (исключение из списков личного состава специального государственного органа), на день его увольнения производится расчет недоиспользованного времени ежегодного отпуска с предоставлением его сотруднику. В таком же порядке исчисляется продолжительность ежегодного отпуска сотрудника при досрочном (до истечения срока контракта) увольнении, если отпуск не использован ранее в соответствии с графиком отпусков.

      6. Сотрудникам, окончившим военное, специальное учебное заведение или организацию образования иностранного государства, ежегодный отпуск предоставляется по окончании указанного учебного заведения.

      7. Сотрудникам, проходящим службу в высокогорных местностях (на высоте тысяча пятьсот метров и выше), в местностях с тяжелыми и неблагоприятными климатическими условиями, перечень которых определяется Правительством Республики Казахстан, оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск предоставляется продолжительностью сорок пять календарных дней независимо от выслуги лет.

      8. Продолжительность ежегодного отпуска сотрудников увеличивается на количество суток с учетом необходимого времени для проезда к месту проведения отпуска и обратно.

      9. По рапорту сотрудника и решению уполномоченного руководителя предоставление сотруднику ежегодного и дополнительного отпусков допускается последовательно без разрыва между ними.

      10. В случае, когда ежегодный и (или) дополнительный отпуска за истекший год не были полностью использованы сотрудником по уважительным причинам, дни неиспользованного отпуска предоставляются в следующем году по его просьбе.

      11. Сотрудникам, заболевшим во время ежегодного или дополнительного отпусков (кроме года увольнения с последующим исключением из списков специального государственного органа), ежегодный или дополнительный отпуск продлевается на соответствующее количество дней болезни, кроме отпуска по семейным обстоятельствам. Продление отпуска в этом случае осуществляется уполномоченным руководителем на основании справки из лечебно-профилактического учреждения.

      12. В случае тяжелого состояния здоровья или смерти (гибели) члена семьи, а также чрезвычайных ситуаций природного или техногенного характера, постигших членов семьи сотрудника, находящегося в отпуске, руководитель территориального органа, на территории которого сотрудник находится в отпуске, имеет право продлить отпуск на срок не более десяти суток без учета времени, необходимого для проезда к месту прохождения службы.

      О продлении отпуска руководитель территориального органа немедленно извещает руководителя подразделения, в котором проходит службу указанный сотрудник.

      Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 41. Краткосрочные отпуска

      1. Краткосрочный отпуск предоставляется сотрудникам на срок до десяти суток в случаях:

      1) тяжелого состояния здоровья или гибели (смерти) супруги (супруга), близких родственников, близких родственников супруги (супруга);

      2) чрезвычайных ситуаций природного или техногенного характера, постигших близких родственников, близких родственников супруги (супруга);

      3) возникновения неотложных социально-бытовых вопросов, а также по другим причинам, признанным уполномоченным руководителем уважительными.

      2. Продолжительность краткосрочного отпуска, предоставляемого сотруднику, увеличивается на количество суток, необходимое для проезда к месту проведения отпуска и обратно.

      3. Краткосрочные отпуска могут предоставляться сотруднику не более двух раз в год.

      Сноска. Статья 41 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 42. Отпуска по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим ребенка (детей)

      1. Продолжительность, условия предоставления и оплаты сотрудникам-женщинам отпусков по беременности и родам устанавливаются в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан.

      2. Сотруднику, усыновившему или удочерившему новорожденного ребенка (детей), предоставляется (одному из родителей) отпуск на период со дня усыновления или удочерения и до истечения пятидесяти шести дней со дня рождения ребенка.

      Сноска. Статья 42 с изменением, внесенным Законом РК от 02.07.2018 № 165-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 43. Дополнительные отпуска

      1. Сотрудники, проходящие службу в регионах, объявленных законодательством Республики Казахстан зонами экологического бедствия, имеют право на ежегодные дополнительные отпуска, продолжительность и порядок предоставления которых определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      1-1. Сотрудникам, участвующим (принимавшим участие) в боевых действиях, антитеррористических и миротворческих операциях, предоставляется дополнительный отпуск продолжительностью две недели, который добавляется к ежегодному отпуску.

      2. Дополнительный оплачиваемый отпуск за особый характер службы предоставляется продолжительностью до десяти календарных дней, суммируется с оплачиваемым ежегодным трудовым отпуском и может предоставляться одновременно с ним или отдельно, по желанию сотрудника.

      3. Сотрудникам, имеющим право одновременно на дополнительные отпуска за исполнение обязанностей во вредных условиях и за особый характер службы, дополнительный отпуск предоставляется по их выбору только по одному основанию.

      Сноска. Статья 43 с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 44. Каникулярные отпуска

      1. Курсантам, слушателям, обучающимся в военных, специальных учебных заведениях специальных государственных органов по очной форме обучения, во время перерывов в учебных занятиях предоставляются каникулярные отпуска на следующие сроки, если иное не предусмотрено пунктом 3 настоящей статьи:

      1) зимний отпуск – 14 суток;

      2) летний отпуск – 30 суток.

      1-1. Курсантам, слушателям, обучающимся в организациях образования иностранных государств, каникулярные отпуска предоставляются в соответствии с международными договорами и контрактами на обучение.

      2. Время, необходимое для проезда к месту проведения отпуска и обратно, не предоставляется.

      3. Курсанты, слушатели, имеющие учебную задолженность, ликвидируют ее в течение десяти календарных дней в пределах сроков проведения каникулярных отпусков, установленных пунктом 1 настоящей статьи.

      Сноска. Статья 44 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 45. Учебные отпуска

      1. Сотрудникам по решению уполномоченных руководителей могут предоставляться учебные отпуска:

      1) для подготовки и сдачи вступительных экзаменов;

      2) в период обучения.

      2. Продолжительность учебных отпусков устанавливается учебным планом и предоставляется уполномоченным руководителем на основании письменного вызова учебного заведения.

      3. Сотрудникам, поступившим в организации образования Республики Казахстан и (или) иностранных государств в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих по программам послевузовского образования, предоставляется учебный отпуск без сохранения денежного довольствия с освобождением от занимаемой должности и зачислением в распоряжение уполномоченного руководителя.

      Сноска. Статья 45 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46. Отпуска по болезни

      1. Отпуск по болезни предоставляется сотруднику на основании заключения военно-врачебной комиссии. Отпуск по болезни предоставляется сотруднику от тридцати до шестидесяти суток, а в год увольнения – до дня окончания срока контракта.

      2. Для отдельных категорий сотрудников после выполнения ими неблагоприятно отразившихся на их здоровье задач проводится медицинская реабилитация.

      Количество предоставляемых дополнительных суток для медицинской реабилитации определяется для сотрудника на основании заключения военно-врачебной комиссии первым руководителем специального государственного органа.

      3. Продолжительность отпуска по болезни в счет ежегодного и дополнительного отпусков не входит.

Статья 46-1. Отпуск без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет

      Сотруднику по его рапорту предоставляется отпуск без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет в порядке, установленном Трудовым кодексом Республики Казахстан.

      Сноска. Глава 5 дополнена статьей 46-1 в соответствии с Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47. Отзыв из отпуска

      1. В случае крайней служебной необходимости сотрудник может быть отозван из отпуска по решению уполномоченного руководителя.

      2. Отзыв сотрудника из отпуска оформляется приказом. При этом, если недоиспользованная часть отпуска составляет десять суток и более, сотруднику предоставляется время, необходимое для проезда к месту проведения отпуска и обратно, но не далее пункта, откуда он был отозван. Неиспользованная часть отпуска по желанию сотрудника может быть присоединена к отпуску за следующий год.

Глава 6. ПРЕКРАЩЕНИЕ СЛУЖБЫ В СПЕЦИАЛЬНЫХ ГОСУДАРСТВЕННЫХ
ОРГАНАХ

Статья 48. Основания прекращения службы в специальных государственных органах

      Основаниями для прекращения службы в специальных государственных органах являются:

      1) увольнение в порядке, установленном настоящим Законом;

      2) смерть (гибель) или объявление сотрудника умершим в соответствии с решением суда, вступившим в законную силу;

      3) признание сотрудника в порядке, установленном законом, безвестно отсутствующим или недееспособным, ограниченно дееспособным.

Статья 49. Увольнение со службы

      1. Увольнение сотрудников производится по следующим основаниям:

      1) по достижении предельного возраста состояния на службе;

      1-1) по собственному желанию при наличии выслуги более двадцати пяти лет, за исключением случаев введения чрезвычайного или военного положения в Республике Казахстан или в пределах определенной административно-территориальной единицы;

      2) по истечении срока контракта;

      3) по состоянию здоровья в связи с заключением военно-врачебной комиссии о признании не годным или ограниченно годным к службе;

      4) исключен Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      5) при отчислении из военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства, за исключением магистрантов, докторантов и адъюнктов, отчисленных из военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства за неуспеваемость или по собственной инициативе;

      6) при прекращении гражданства Республики Казахстан;

      7) исключен Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      8) при нахождении в распоряжении уполномоченного руководителя до шести месяцев включительно, при невозможности применения имеющегося опыта и знаний сотрудника, а также при однократном отказе от предложенной должности, за исключением обстоятельств, определенных подпунктом 4) пункта 4 статьи 33 настоящего Закона;

      9) в связи с сокращением штатов при невозможности назначения на другие равнозначные должности и отказом сотрудника от назначения на нижестоящую должность;

      10) в связи с переходом на службу в государственные органы (учреждения);

      11) исключен Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      12) в связи с невозможностью дальнейшего прохождения службы по результатам специальной проверки;

      12-1) по рекомендации аттестационной комиссии об увольнении со службы в связи с несоответствием занимаемой должности;

      13) по отрицательным мотивам.

      2. Сотрудник имеет право на досрочное увольнение со службы:

      1) в случае существенного и (или) систематического (два и более раз) нарушения в отношении него условий контракта;

      2) по семейным обстоятельствам вследствие:

      невозможности проживания члена семьи сотрудника по медицинским показаниям в местности, в которой сотрудник проходит службу, и при отсутствии возможности его перевода к новому месту службы;

      изменения места службы мужа сотрудника (жены сотрудницы), связанного с необходимостью переезда семьи в другую местность;

      необходимости постоянного ухода за отцом, матерью, женой, мужем, братом, сестрой, дедушкой, бабушкой или усыновителем, нуждающимися по состоянию здоровья в соответствии с заключением органа социальной защиты населения по месту их жительства в постоянном уходе (помощи, надзоре) либо являющимися лицами с инвалидностью первой или второй группы, или лицами, достигшими пенсионного возраста по старости, или не достигшими возраста восемнадцати лет, при отсутствии других лиц, обязанных по закону содержать указанных граждан;

      необходимости ухода за ребенком, не достигшим возраста восемнадцати лет, которого сотрудник воспитывает без матери (отца);

      3) в случае избрания или назначения в представительные органы Республики Казахстан;

      4) в случае избрания или назначения на должность судьи.

      3. Умерший (погибший) сотрудник исключается из списков личного состава со следующего дня после документально подтвержденной даты смерти (гибели), а сотрудник, признанный судом безвестно отсутствующим или объявленный умершим, со дня вступления в законную силу решения суда.

      4. Увольнение со службы сотрудников, выслуживших установленные сроки, приостанавливается в случае введения чрезвычайного или военного положения на период его действия. При этом заключенные с ними контракты действуют в течение периода чрезвычайного или военного положения.

      Сноска. Статья 49 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 02.08.2015 № 342-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 50. Предельные возрасты состояния сотрудников на службе

      1. Предельные возрасты состояния на службе устанавливаются:

      1) до майора включительно – сорок семь лет;

      1-1) подполковникам – пятьдесят лет;

      2) полковникам – пятьдесят пять лет;

      3) генерал-майорам и генерал-лейтенантам – шестьдесят лет;

      4) генерал-полковникам – шестьдесят три года.

      2. Сотрудники, достигшие предельного возраста, подлежат увольнению в запас или отставку в порядке, установленном настоящим Законом.

      Сотрудникам, имеющим высокую профессиональную подготовку, опыт работы на занимаемой должности и годным по состоянию здоровья для прохождения службы, первыми руководителями специальных государственных органов может быть продлен срок службы путем заключения с ними нового контракта на срок до пяти лет.

      Решение о продлении срока оставления на службе не исключает возможности увольнения сотрудника из специальных государственных органов по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.

      Сноска. Статья 50 с изменениями, внесенными законами РК от 06.04.2016 № 483-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 51. Порядок увольнения со службы

      1. Увольнение сотрудников в запас или отставку со службы производится приказом уполномоченного должностного лица, имеющего на это право в соответствии с перечнем должностных лиц.

      2. Исключение сотрудника из списков личного состава производится после сдачи дел и должности в сроки, установленные в специальных государственных органах.

      3. В случае нахождения сотрудника в отпуске, на лечении или в служебной командировке исключение из списков личного состава не производится.

      4. О достижении предельного возраста состояния на службе или истечении срока контракта сотрудник заблаговременно (но не позднее чем за месяц) письменно уведомляется уполномоченным руководителем.

      После уведомления сотрудника о предстоящем увольнении запрещается направлять его в служебную командировку.

      5. Выписка из приказа об увольнении сотрудника со службы доводится до его сведения под роспись. В случае нахождения сотрудника за пределами расположения органа выписка из приказа доводится до его сведения после возвращения.

      Выписка из приказа выдается только на основании письменного заявления увольняемого сотрудника.

      5-1. Лица, уволенные со службы специальных государственных органов, имеют право обжаловать решение об увольнении вышестоящим должностным лицам, в суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      6. При наличии у сотрудника нескольких оснований для увольнения со службы он увольняется по избранному им основанию, за исключением случаев, когда увольнение производится по отрицательным мотивам.

      7. Увольнение сотрудников по состоянию здоровья производится после получения кадровым аппаратом специального государственного органа заключения военно-врачебной комиссии.

      8. Исключен Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      9. Курсанты, слушатели, уволенные в связи с отчислением из военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства, направляются в местные органы военного управления по месту жительства для постановки на воинский учет призывников или военнообязанных. При этом курсанты, слушатели, не выслужившие установленные сроки службы по призыву, в дальнейшем призываются на воинскую службу на общих основаниях до истечения срока воинской службы по призыву.

      10. Увольнение сотрудников в связи с прекращением гражданства Республики Казахстан производится решением уполномоченного руководителя со дня вступления в силу соответствующего Указа Президента Республики Казахстан о выходе из гражданства Республики Казахстан или дня регистрации утраты гражданства Республики Казахстан уполномоченными государственными органами в порядке, определенном законодательством Республики Казахстан.

      11. Увольнение в связи с переходом на службу в государственные органы (учреждения) производится по рапорту сотрудника при поступлении соответствующего уведомления государственного органа (учреждения) о приеме сотрудника на службу с указанием должности государственного служащего.

      12. Исключен Законом РК от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      13. Увольнение в связи с невозможностью дальнейшего прохождения службы по результатам специальной проверки производится в случае, если по результатам специальной проверки выявлены обстоятельства, препятствующие оформлению сотруднику допуска к государственным секретам при невозможности назначения его на должность, на которую не требуется оформление допуска к государственным секретам.

      13-1. Увольнение со службы в связи с несоответствием занимаемой должности по рекомендации аттестационной комиссии, утвержденной уполномоченным руководителем, производится приказом уполномоченного руководителя.

      14. Увольнение со службы по отрицательным мотивам производится в случаях:

      1) вступления в законную силу обвинительного приговора суда за совершение преступления – на основании поступившего в специальный государственный орган обвинительного приговора суда и распоряжения об его исполнении;

      2) освобождения от уголовной ответственности за совершение преступления на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан – на основании поступившего приговора суда и распоряжения о вступлении его в законную силу или постановления органа уголовного преследования, утвержденного прокурором;

      3) установления при исполнении обязанностей службы факта употребления психоактивного вещества или состояния опьянения, подтвержденного результатами медицинского освидетельствования, проведенного в медицинской организации, а также отказа или уклонения от его прохождения – по результатам проведенного служебного расследования;

      4) установления факта немедицинского употребления наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов во внеслужебное время, подтвержденного результатами медицинского освидетельствования, проведенного в медицинской организации, – по результатам проведенного служебного расследования;

      5) невыполнения сотрудником условий контракта – по результатам проведенного служебного расследования;

      6) непредставления или искажения сведений, указанных в пункте 2 статьи 7 настоящего Закона, независимо от даты совершения – по результатам проведенного служебного расследования;

      7) лишения специального звания в установленном законодательством Республики Казахстан порядке – на основании поступившего в специальный государственный орган обвинительного приговора суда и распоряжения об его исполнении;

      8) отсутствия на службе без уважительных причин в течение трех и более часов подряд – по результатам проведенного служебного расследования;

      9) нарушения установленных требований по обеспечению режима секретности, повлекших разглашение или утрату сведений, составляющих государственные секреты, их носителей, – по результатам проведенного служебного расследования;

      10) определенных трудовым законодательством Республики Казахстан и Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции";

      11) совершения проступка, дискредитирующего службу в специальных государственных органах, – по результатам проведенного служебного расследования.

      Проступками, дискредитирующими службу в специальных государственных органах, являются действия сотрудников, в том числе не связанные с исполнением обязанностей службы, но явно подрывающие в глазах граждан авторитет службы в специальных государственных органах, а именно:

      использование служебного положения в личных корыстных целях;

      занятие любыми видами предпринимательской деятельности, в том числе коммерческим посредничеством, за исключением случаев, когда это является их должностными обязанностями в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

      выполнение работ и оказание услуг с использованием служебного положения и получение за это вознаграждения;

      совершение виновных действий сотрудником, непосредственно обслуживающим бюджетные средства или государственное имущество, если эти действия дают основания для утраты доверия к нему со стороны уполномоченного руководителя;

      появление сотрудника в специальной форме одежды в общественном месте в состоянии алкогольного или иного опьянения, вызванного немедицинским употреблением наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, оскорбляющем человеческое достоинство и общественную нравственность;

      участие в азартных играх денежного или иного имущественного характера и (или) пари на деньги, вещи и иные ценности.

      15. Сотрудник, в случае избрания или назначения его депутатом Парламента Республики Казахстан или местных представительных органов, имеет право на досрочное увольнение на основании опубликованных в соответствующих средствах массовой информации итогов выборов.

      16. Сотрудник, в случае его избрания или назначения на должность судьи, имеет право на досрочное увольнение на основании соответствующего акта о его назначении или извещения уполномоченного государственного органа о его избрании.

      17. Сотрудники, увольняемые со службы, а также курсанты, слушатели, отчисленные из военных, специальных учебных заведений специальных государственных органов, сдают служебное удостоверение и жетон.

      18. Днем увольнения сотрудника со службы считается день исключения его из списков личного состава приказом уполномоченного руководителя.

      Сноска. Статья 51 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 07.07.2020 № 361-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.07.2024 № 116-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 52. Зачисление в запас

      1. Сотрудники (офицерского состава) специальных государственных органов (за исключением Службы государственной охраны Республики Казахстан, а также отчисленных слушателей офицерского состава), уволенные в запас, подлежат учету офицеров запаса специальных государственных органов в территориальных органах национальной безопасности и уполномоченном органе в сфере внешней разведки.

      2. Зачислению в запас местных органов военного управления подлежат сотрудники, уволенные со службы:

      1) из числа рядового и сержантского состава;

      1-1) в связи с отчислением из военного, специального учебного заведения, за исключением магистрантов, докторантов и адъюнктов, отчисленных из военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства;

      2) из Службы государственной охраны Республики Казахстан;

      3) по отрицательным мотивам;

      4) в связи с невыполнением условий контракта.

      Сноска. Статья 52 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 53. Предельный возраст пребывания в запасе

      1. Предельный возраст пребывания в запасе сотрудников (офицерского состава) составляет для мужчин шестьдесят лет включительно, а для женщин – сорок пять лет включительно.

      2. Сотрудники, достигшие предельного возраста пребывания в запасе, или лица, признанные не годными к службе по состоянию здоровья с исключением с учета офицеров запаса специальных государственных органов, переводятся в отставку.

      3. В военное время Президентом Республики Казахстан может быть повышен предельный возраст пребывания в запасе.

      4. Порядок организации учета офицеров запаса специальных государственных органов и пребывания их сотрудников в запасе определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

Статья 54. Восстановление на службе

      1. Лица, уволенные со службы, имеют право обжаловать приказ об увольнении вышестоящим должностным лицам, в суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      2. В случае незаконного увольнения сотрудников (кроме курсантов, слушателей) со службы причиненный в связи с этим ущерб подлежит возмещению в полном объеме за счет специальных государственных органов.

      Необоснованно уволенные сотрудники восстанавливаются на службе в прежней (а с его согласия – равной или не ниже) должности и обеспечиваются всеми видами довольствия, недополученного после незаконного увольнения.

      Этот период включается в выслугу лет и срок выслуги для присвоения очередного специального звания.

      Сноска. Статья 54 с изменениями, внесенными законами РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Глава 7. АТТЕСТАЦИЯ И КЛАССНАЯ КВАЛИФИКАЦИЯ

Статья 55. Аттестация, ее цель и задачи

      1. Аттестация – периодически осуществляемая процедура по определению уровня профессиональной подготовки сотрудников, которая проводится на основе совокупности оценочных материалов, включаемых в аттестационный лист.

      2. Цель аттестации – всесторонняя и объективная оценка служебной деятельности, профессиональной компетентности, а также рациональное использование и развитие профессионального потенциала сотрудников.

      3. Задачи аттестации:

      1) получение всесторонней и объективной характеристики профессиональных, деловых качеств и потенциальных возможностей каждого сотрудника;

      2) определение соответствия сотрудников занимаемым должностям и перспективы их дальнейшего служебного использования;

      3) определение направления совершенствования подготовки (переподготовки) и обучения сотрудников;

      4) формирование и развитие кадрового резерва;

      5) выработка рекомендаций сотрудникам по устранению имеющихся недостатков.

      Сноска. Статья 55 с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 56. Аттестация сотрудников

      1. Сотрудники проходят аттестацию по истечении каждых последующих трех лет непрерывного пребывания на службе в специальных государственных органах. При этом аттестация должна быть проведена не позднее шести месяцев со дня наступления указанного срока.

      В случае, если подлежащие аттестации сотрудники назначены на новые должности, они проходят аттестацию через один год после назначения. При назначении на равнозначные должности, если это не повлекло изменений должностных обязанностей, данный срок не учитывается.

      2. Не подлежат аттестации руководитель специального государственного органа и его заместители.

      Не подлежат аттестации сотрудники в период их нахождения в отпусках по беременности и родам, по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет, обучения по образовательным программам послевузовского образования в военных, специальных учебных заведениях, организациях образования Республики Казахстан и (или) иностранных государств в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих по образовательным программам послевузовского образования. Они аттестуются после выхода на службу не ранее чем через шесть месяцев и не позднее одного года со дня выхода на службу.

      Не подлежат аттестационному тестированию сотрудники, имеющие непрерывную выслугу лет не менее двадцати календарных лет.

      3. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      4. Аттестация включает в себя ряд последовательных этапов:

      1) проведение подготовительных мероприятий;

      2) аттестационное тестирование сотрудника на знание законодательства Республики Казахстан, государственного языка и проведение психолого-социологических исследований;

      3) рассмотрение аттестации на заседании аттестационной комиссии и по итогам определения вывода и рекомендаций.

      5. Специальные государственные органы разрабатывают и утверждают нормативные правовые акты по вопросам аттестации сотрудников в соответствии с целями и задачами, установленными в настоящем Законе. Перечень указанных нормативных правовых актов определяется в положении о специальном государственном органе, утверждаемом Указом Президента Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 56 с изменениями, внесенными законами РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 56-1. Внеплановая аттестация сотрудников

      1. Внеплановая аттестация проводится для сотрудников, рассматриваемых на заседаниях Высшей аттестационной комиссии, по решению первого руководителя специального государственного органа, для других сотрудников – по решению уполномоченного руководителя.

      2. Основаниями проведения внеплановой аттестации являются решения вопросов:

      1) о зачислении сотрудника в кадровый резерв;

      2) о назначении сотрудника на нижестоящую должность;

      3) об увольнении сотрудника в связи с невыполнением условий контракта.

      Внеплановая аттестация для решения вопроса о зачислении сотрудника в кадровый резерв должна проводиться по истечении не менее одного года после последней аттестации без учета требований, предусмотренных частью второй пункта 1 статьи 56 настоящего Закона.

      3. Не подлежат аттестационному тестированию сотрудники при проведении внеплановой аттестации для решения вопросов:

      1) о назначении сотрудника на нижестоящую должность;

      2) об увольнении сотрудника в связи с невыполнением условий контракта.

      Сноска. Глава 7 дополнена статьей 56-1 в соответствии с Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 57. Мероприятия по проведению аттестации

      1. Непосредственное проведение мероприятий, связанных с аттестацией сотрудников, возлагается на кадровые подразделения.

      2. Кадровое подразделение в конце каждого года готовит план-график аттестации сотрудников на предстоящий год.

      3. Уполномоченный руководитель по представлению кадрового подразделения утверждает план-график аттестации сотрудников.

      4. Кадровое подразделение письменно уведомляет сотрудников о сроках проведения аттестации и не позднее чем за месяц до начала ее проведения.

      5. Непосредственный руководитель аттестуемого, всесторонне изучив профессиональные, деловые и личностные качества аттестуемого сотрудника, объективно проанализировав и оценив конкретные показатели его работы по занимаемой им должности, обязан дать ему характеристику и сформулировать предварительные выводы и рекомендации по аттестации.

      Военно-медицинские (медицинские) подразделения предоставляют аттестационной комиссии сведения о состоянии здоровья аттестуемого сотрудника по результатам ежегодной диспансеризации.

      6. Аттестуемый сотрудник проходит компьютерное тестирование, о конкретной дате которого предупреждается не менее чем за 7 рабочих дней. Специалист-психолог проводит комплекс психолого-социологических исследований и по результатам выносит заключение о соответствии личных, деловых качеств и профессиональных компетенций занимаемой должности, а также рекомендации аттестуемому сотруднику в постаттестационный период.

      7. В выводе по итогам аттестации указывается, соответствует или не соответствует аттестуемый занимаемой должности, после чего излагается мнение о дальнейшем наиболее целесообразном служебном его использовании исходя из деловых качеств, опыта работы, а также интересов службы.

      При этом могут быть даны следующие рекомендации:

      о целесообразности заключения нового контракта, в том числе контракта с сотрудником, достигшим предельного возраста состояния на службе;

      о выдвижении на вышестоящую должность;

      о направлении на учебу в военное, специальное учебное заведение или на курсы подготовки или переподготовки;

      о перемещении на равную должность с указанием причины перемещения;

      о перемещении сотрудника с занимаемой должности на нижестоящую должность с указанием причин и целесообразности его дальнейшего служебного использования;

      об освоении индивидуальной программы профессионального развития;

      об увольнении со службы.

      При определении более одной рекомендации их содержание не должно противоречить друг другу.

      В случае необходимости первый руководитель специального государственного органа имеет право определить иную формулировку или дополнить перечень рекомендаций при аттестации сотрудников.

      8. Основаниями для определения вывода о несоответствии занимаемой должности являются:

      1) служебная характеристика с предварительным выводом и рекомендацией по аттестации, подготовленная непосредственным руководителем (начальником) аттестуемого сотрудника или руководителями структурных подразделений специального государственного органа, где указываются конкретные факты невыполнения или ненадлежащего выполнения должностных обязанностей;

      2) результат (результаты) повторного аттестационного тестирования, который ниже порогового значения, установленного нормативными правовыми актами специального государственного органа;

      3) невыполнение нормативов по определению профессиональной пригодности, установленных нормативными правовыми актами специального государственного органа;

      4) заключение специалиста-психолога по итогам проведенных психолого-социологических исследований;

      5) медицинское заключение о состоянии здоровья (заключение военно-врачебной комиссии);

      6) невыполнение сотрудником условий контракта.

      9. Составленный аттестационный материал подлежит рассмотрению аттестационной комиссией.

      10. Сотрудники, дважды не явившиеся на заседание аттестационной комиссии без уважительной причины, рекомендуются к увольнению в порядке, установленном настоящим Законом.

      11. Сотрудники, не прошедшие очередную (внеплановую) аттестацию и (или) отказавшиеся продолжить службу на иных, в том числе нижестоящих, должностях, подлежат увольнению в порядке, установленном настоящим Законом.

      Сноска. Статья 57 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 58. Аттестационная комиссия

      1. Аттестационная комиссия является постоянно действующим консультативно-совещательным органом.

      Высшая аттестационная комиссия создается приказом первого руководителя специального государственного органа. В подразделениях (органах) специального государственного органа аттестационные комиссии создаются приказом уполномоченного руководителя.

      2. В состав аттестационной комиссии должно входить не менее пяти членов. Председатель и члены аттестационной комиссии должны занимать равную или вышестоящую должность, чем сотрудники, подлежащие аттестации. Замещение отсутствующих членов аттестационной комиссии не допускается. Заседание в отсутствие председателя аттестационной комиссии не проводится.

      3. Председателем Высшей аттестационной комиссии назначается первый заместитель или заместитель первого руководителя специального государственного органа.

      4. В состав аттестационной комиссии включаются руководители структурных подразделений органов и иные сотрудники, а Высшей аттестационной комиссии – заместители первого руководителя специального государственного органа и другие должностные лица. Члены и секретарь аттестационной комиссии проходят аттестацию на общих основаниях. Члены аттестационной комиссии, подлежащие аттестации, в голосовании относительно себя не участвуют.

      5. Секретарем аттестационной комиссии является представитель кадрового подразделения. Секретарь аттестационной комиссии осуществляет организационное обеспечение ее работы и не вправе принимать участие в голосовании.

      6. Аттестационная комиссия при рассмотрении выводов и рекомендаций (материалов) аттестации имеет право для получения разъяснений приглашать как аттестуемых сотрудников, так и их непосредственных руководителей (начальников), а также руководителей (сотрудников), имеющих непосредственное отношение к деятельности аттестуемого сотрудника и сформированным предварительным выводам и рекомендациям.

      По рекомендации аттестационной комиссии аттестуемый сотрудник может быть направлен на военно-врачебную комиссию.

      7. Заседание аттестационной комиссии является правомочным, если на нем присутствует не менее двух третей ее состава.

      8. Окончательные выводы и рекомендации аттестационной комиссии принимаются голосованием и считаются принятыми, если за них подано большинство голосов из числа присутствующих на заседании членов аттестационной комиссии. В случае равенства голосов принятыми считаются выводы и рекомендации, за которые проголосовал председатель.

      9. Выводы и рекомендации аттестационной комиссии в течение пяти рабочих дней оформляются протоколом, который подписывается председателем, членами аттестационной комиссии, присутствовавшими на ее заседании, и секретарем.

      10. Кадровое подразделение заносит принятые выводы и рекомендации в аттестационный лист сотрудника, который знакомится с ним под роспись, после утверждения в срок не позднее десяти рабочих дней.

      В случае невозможности по объективным причинам ознакомления сотрудника с утвержденным аттестационным листом ознакомление производится в течение десяти рабочих дней с момента прибытия на службу.

      11. Аттестационный лист сотрудника, прошедшего аттестацию, хранится в личном деле.

      Сноска. Статья 58 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 59. Выводы и рекомендации аттестационной комиссии

      1. Выводы и рекомендации аттестационной комиссии утверждаются уполномоченным руководителем.

      Выводы и рекомендации Высшей аттестационной комиссии утверждаются первым руководителем специального государственного органа.

      2. Выводы и рекомендации аттестационной комиссии, утвержденные уполномоченным руководителем, являются основаниями для зачисления сотрудника в кадровый резерв, назначения на равную должность, понижения сотрудника в должности или его увольнения.

      Сноска. Статья 59 в редакции Закона РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 60. Обжалование выводов и рекомендаций аттестационной комиссии

      1. Выводы и рекомендации аттестационной комиссии могут быть обжалованы сотрудником перед уполномоченным руководителем или первым руководителем специального государственного органа не позднее месячного срока со дня ознакомления.

      2. Уполномоченный руководитель или руководитель специального государственного органа в случае получения достоверных сведений о нарушении порядка проведения аттестации сотрудника вправе отменить результаты проведенной аттестации и при необходимости назначить ее повторное проведение.

      Сноска. Статья 60 в редакции Закона РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 61. Классная квалификация

      В целях стимулирования развития профессионального мастерства каждого сотрудника проводится процедура присвоения, повышения, подтверждения, сохранения, снижения и снятия классной квалификации в порядке, определенном первым руководителем специального государственного органа.

      Сноска. Статья 61 - в редакции Закона РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 8. СЛУЖЕБНАЯ ДИСЦИПЛИНА В СПЕЦИАЛЬНЫХ ГОСУДАРСТВЕННЫХ
ОРГАНАХ

Статья 62. Служебная дисциплина

      1. Служебная дисциплина – строгое и точное соблюдение норм и правил, установленных законодательством Республики Казахстан.

      Служебная дисциплина основывается на осознании каждым сотрудником своего служебного долга и личной ответственности за обеспечение национальной безопасности Республики Казахстан.

      2. Руководители обязаны повседневно поддерживать во вверенных подразделениях служебную дисциплину, строго руководствуясь требованиями законодательства Республики Казахстан.

      3. Служебная дисциплина достигается:

      1) организацией патриотического, нравственного и духовного воспитания сотрудников, формированием у них высоких морально-психологических качеств;

      2) личной ответственностью каждого сотрудника за выполнение своих обязанностей и требований законодательства Республики Казахстан;

      3) поддержанием в подразделении соблюдения распорядка дня и регламента служебного времени;

      4) личным примером и повседневной требовательностью руководителей к подчиненным о надлежащем выполнении ими обязанностей службы, контролем за их исполнительностью, уважением прав и личного достоинства сотрудников, заботой о них, умелым сочетанием и правильным применением мер поощрения, убеждения, принуждения и общественного воздействия коллектива;

      5) созданием в подразделении условий, обеспечивающих безопасность прохождения службы, необходимых материально-бытовых и иных условий.

      4. Дисциплинарная ответственность сотрудников – вид ответственности, которую несут сотрудники за совершение дисциплинарных проступков при исполнении ими обязанностей службы.

      5. Основным методом воспитания у сотрудников дисциплинированности является метод убеждения.

      6. За состояние служебной дисциплины отвечают руководители специальных государственных органов. Они обязаны требовать от подчиненных ее соблюдения, поощрять достойных, справедливо взыскивать с нарушителей.

      7. Руководитель, не обеспечивший необходимых условий соблюдения служебного порядка и требований законодательства Республики Казахстан, не принявший мер по предупреждению правонарушений, допустивший их сокрытие, несет за это ответственность, установленную законами Республики Казахстан.

      8. Должностные обязанности руководителей по поддержанию служебной дисциплины, основные критерии их оценки по укреплению и поддержанию служебной дисциплины во вверенных подразделениях утверждаются первыми руководителями специальных государственных органов в соответствующих должностных инструкциях.

      9. За уголовные правонарушения и проступки, совершенные сотрудниками вне расположения специальных государственных органов в неслужебное время и не связанные со служебной деятельностью или интересами службы, руководитель дисциплинарной ответственности не несет.

      10. Каждый сотрудник обязан содействовать руководителю в установлении порядка и поддержании служебной дисциплины в подразделении. За уклонение от содействия руководителю сотрудник несет ответственность.

      11. Право руководителя отдавать приказ и обязанность подчиненного беспрекословно повиноваться ему являются основными принципами единоначалия.

      Сноска. Статья 62 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 63. Поощрения

      1. Поощрение – положительная оценка служебной деятельности сотрудника, являющаяся важным средством его воспитания и укрепления служебной дисциплины.

      2. Поощрения применяются в отношении сотрудников, добросовестно и старательно исполняющих обязанности службы и отличившихся при выполнении служебного долга.

      3. Руководитель в пределах прав, предоставленных ему настоящим Законом, обязан поощрять подчиненных за образцовое исполнение обязанностей и достигнутые результаты в служебной деятельности.

      В том случае, когда руководитель считает, что предоставленных ему прав недостаточно, он может ходатайствовать о поощрении отличившихся сотрудников правами вышестоящего руководителя.

      4. Особо отличившиеся сотрудники за подвиги и заслуги перед государством на основании акта Президента Республики Казахстан или Правительства Республики Казахстан могут быть награждены именным оружием.

      5. За особые заслуги сотрудники могут быть представлены к награждению государственными наградами в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      6. К сотрудникам также могут применяться следующие поощрения:

      1) снятие ранее наложенного взыскания;

      2) внеочередное увольнение из расположения военного, специального учебного заведения (для курсантов, слушателей военных, специальных учебных заведений);

      3) объявление благодарности;

      4) награждение денежной премией;

      5) награждение ценным подарком;

      6) награждение грамотой;

      7) награждение ведомственными медалями, нагрудными и специальными знаками;

      8) присвоение почетного звания;

      9) занесение в Книгу почета подразделения специального государственного органа;

      10) занесение на Доску почета военных, специальных учебных заведений фамилий курсантов, слушателей, окончивших военное, специальное учебное заведение с золотой медалью, а также в качестве поощрения определение первого, второго и третьего курсантов, слушателей, окончивших военное, специальное учебное заведение с наилучшими показателями в учебе;

      11) досрочное присвоение очередного специального звания;

      12) присвоение очередного специального звания на одну ступень выше специального звания, предусмотренного по занимаемой штатной должности.

      Порядок применения поощрений, предусмотренных настоящим пунктом, определяется первым руководителем специального государственного органа.

      7. При определении вида поощрения принимаются во внимание характер заслуг или отличия сотрудника, а также его прежнее отношение к службе.

      8. За одно и то же отличие сотруднику может быть объявлено только одно поощрение, за исключением поощрений в виде награждения грамотой и денежной премией первого руководителя специального государственного органа, которые могут применяться одновременно.

      9. Сотрудник, имеющий дисциплинарное взыскание, поощряется снятием ранее наложенного взыскания. Право снятия дисциплинарного взыскания принадлежит тому уполномоченному руководителю, которым взыскание было наложено, а также вышестоящему руководителю.

      10. Одновременно в виде поощрения может быть снято только одно дисциплинарное взыскание, при этом с данным видом поощрения другие виды поощрений не применяются.

      11. Руководитель и уполномоченный руководитель до истечения шести месяцев имеет право снять дисциплинарное взыскание, если оно сыграло свою воспитательную роль, сотрудник не совершил нового проступка и исправил свое поведение добросовестным выполнением служебного долга.

      12. Поощрения объявляются перед строем или на совещании сотрудников.

      Объявление приказов о поощрении, а также вручение отличившимся сотрудникам наград производятся в торжественной обстановке.

      Сноска. Статья 63 с изменениями, внесенными Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 64. Проступки и взыскания

      1. Дисциплинарный проступок сотрудника (далее – проступок) –противоправное, виновное неисполнение или ненадлежащее исполнение сотрудником возложенных на него обязанностей, превышение должностных полномочий, нарушение служебной дисциплины, правил служебной этики, а равно несоблюдение установленных законами Республики Казахстан ограничений, связанных с пребыванием на службе.

      2. При совершении незначительного проступка руководитель имеет право ограничиться письменным предупреждением сотрудника о необходимости строгого соблюдения им служебной дисциплины.

      Письменное предупреждение составляется должностным лицом по поручению соответствующего руководителя.

      Письменное предупреждение доводится под роспись сотрудника, регистрируется и передается в кадровое подразделение для приобщения в личное дело сотрудника. По истечении шести месяцев оно изымается и уничтожается кадровым подразделением в установленном порядке.

      Письменное предупреждение не является взысканием.

      3. В целях профилактики проступки сотрудников по решению

      руководителя могут рассматриваться и обсуждаться:

      1) рядовые – на собраниях личного состава;

      2) сержанты – на собраниях сержантского состава;

      3) офицеры – на офицерских собраниях.

      4. Проступки офицеров старшего офицерского состава могут рассматриваться и обсуждаться на собраниях только офицеров старшего и высшего офицерского состава, проступки офицеров высшего офицерского состава – на собраниях только офицеров высшего офицерского состава.

      5. В крайних случаях, не терпящих отлагательства, сотрудник может быть временно отстранен от должности до решения вопроса о его ответственности.

      Временное отстранение от должности может быть применено к сотруднику в случаях, когда совершенный им проступок препятствует исполнению его служебных обязанностей или исполнению обязанностей службы другими сотрудниками либо когда исполнение сотрудником должностных обязанностей препятствует (может препятствовать) всестороннему, полному, объективному и своевременному выяснению обстоятельств совершения им проступка, выявлению причин и условий, способствовавших его совершению.

      6. Сотрудник отстраняется от должности тем руководителем, которому предоставлено право назначения его на должность.

      Руководитель, отстранивший подчиненного от должности, обязан доложить об этом по команде, подробно изложив причины и обстоятельства, вызвавшие отстранение от должности.

      Руководитель, отстранивший от должности подчиненного без достаточных на то оснований, несет за это дисциплинарную и иную ответственность.

      7. Дисциплинарное взыскание (далее – взыскание) – мера дисциплинарного воздействия на сотрудника, применяемого уполномоченным руководителем.

      8. В отношении сотрудников могут применяться следующие дисциплинарные взыскания:

      1) замечание;

      2) выговор;

      3) строгий выговор;

      4) предупреждение о неполном служебном соответствии;

      5) снижение в специальном звании на одну ступень;

      6) увольнение со службы по отрицательным мотивам.

      9. В отношении курсантов, слушателей военных, специальных учебных заведений применяются дисциплинарные взыскания:

      1) замечание;

      2) назначение в наряд вне очереди (за исключением назначения в наряд по обеспечению охраны подразделения);

      3) лишение очередного увольнения из расположения военного, специального учебного заведения;

      4) выговор;

      5) строгий выговор;

      6) увольнение со службы по отрицательным мотивам.

      10. На сотрудника, совершившего проступок, могут налагаться только те взыскания, которые определены в настоящем Законе.

      11. Взыскания при проступке, совершенном группой сотрудников, налагаются на каждого виновного в отдельности, в зависимости от меры его ответственности.

      12. Запрещается за один и тот же проступок налагать несколько взысканий или соединять одно взыскание с другим, налагать взыскание на весь личный состав подразделения вместо наказания непосредственных виновников.

      13. Наложение взыскания не освобождает сотрудника, совершившего проступок, от исполнения обязанности, за неисполнение или ненадлежащее исполнение которой было наложено взыскание.

      14. Если уполномоченный руководитель ввиду тяжести совершенного подчиненным проступка считает предоставленные ему дисциплинарные права недостаточными, он ходатайствует о наложении взыскания на виновного правами вышестоящего руководителя.

      15. Вышестоящий руководитель не имеет права отменить или уменьшить дисциплинарное взыскание, наложенное подчиненным руководителем, по причине строгости взыскания, если последний не превысил предоставленных ему полномочий.

      16. Вышестоящий руководитель имеет право отменить взыскание, наложенное подчиненным руководителем, если найдет, что это взыскание не соответствует тяжести совершенного проступка, и наложить более строгое взыскание.

      В случае незаконного наложения взыскания оно может быть отменено правами вышестоящего руководителя.

      Руководитель, наложивший взыскание незаконно, несет за это ответственность.

      17. Применение к сотруднику взыскания не освобождает его от других видов ответственности, предусмотренных законом.

      18. Взыскания, налагаемые на сотрудников, должны соответствовать тяжести совершенного ими проступка и степени их вины.

      Строгость взыскания увеличивается, если виновный неоднократно совершал проступки или участвовал в групповом правонарушении, если проступок совершен во время несения дежурства, наряда, при исполнении служебных обязанностей или в состоянии алкогольного, наркотического, психотропного, токсикоманического опьянения (их аналогов).

      19. Наложение взыскания на сотрудника, входящего в состав суточного наряда (несущего дежурство), за проступки, совершенные им во время несения службы, производится после смены с наряда или после замены его другим сотрудником.

      20. При наложении взыскания на сотрудника не допускаются унижение его личного достоинства, причинение ему физических и моральных страданий и проявление по отношению к нему грубости.

      Сноска. Статья 64 с изменениями, внесенными законами РК от 06.10.2020 № 365-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 65. Порядок проведения служебного расследования

      1. Служебное расследование – деятельность по сбору и проверке материалов и сведений о проступке сотрудника в целях полного, всестороннего и объективного выяснения обстоятельств его совершения.

      2. Служебное расследование проводится в целях выявления причин и условий, способствовавших его совершению, установления виновных и обеспечения принципа неотвратимости наказания либо исключения необоснованного привлечения сотрудника к ответственности.

      3. Основаниями для проведения служебного расследования могут являться:

      1) рапорты, заявления, жалобы и письма;

      2) факты правонарушений и происшествий;

      3) результаты ревизий;

      4) результаты проверки учебной, оперативной и служебной деятельности подразделений;

      5) сообщения органов дознания, следствия и суда;

      6) сообщения должностных лиц, организаций и средств массовой информации;

      7) материалы дел, поступившие от соответствующих государственных органов для решения вопроса о привлечении сотрудника к дисциплинарной ответственности за совершение правонарушений, предусмотренных антикоррупционным законодательством Республики Казахстан, а также законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях.

      4. Служебное расследование назначается приказом уполномоченного руководителя и проводится уполномоченным должностным лицом в срок не более пятнадцати рабочих дней.

      Проведение служебных расследований без наличия приказа не допускается.

      В исключительных случаях срок служебного расследования может быть продлен приказом уполномоченного руководителя, назначившего проведение служебного расследования, на срок не более десяти рабочих дней.

      Исчисление срока служебного расследования начинается со дня его назначения и истекает в последний день установленного периода.

      5. При совершении сотрудником проступка с него в обязательном порядке истребуется письменное объяснение. Если в объяснении сотрудник согласен с фактом совершения им проступка, для рассмотрения которого не требуется получение информации от иных субъектов, должностных лиц либо проведение дополнительных проверочных мероприятий, либо проверка с выездом на место, то уполномоченный руководитель имеет право наложить дисциплинарное взыскание, за исключением взысканий в виде предупреждения о неполном служебном соответствии, снижения в специальном звании на одну ступень и увольнения по отрицательным мотивам, без проведения служебного расследования.

      Дисциплинарные взыскания в виде снижения в специальном звании на одну ступень ниже и увольнения по отрицательным мотивам налагаются по результатам проведенного служебного расследования с учетом предложений дисциплинарной комиссии.

      В случаях если сотрудник в своем письменном объяснении не согласен с фактом совершения им проступка, уполномоченным руководителем в срок не позднее трех рабочих дней со дня обнаружения проступка должно быть назначено служебное расследование в порядке, определенном настоящим Законом.

      6. Для проведения служебного расследования руководителем назначается уполномоченное должностное лицо, по занимаемой должности равное или выше должности сотрудника, совершившего проступок.

      В случае невозможности назначения уполномоченного должностного лица, по занимаемой должности равного или выше должности сотрудника, совершившего проступок, допускается назначение лица из руководящего состава, равного или выше по званию сотрудника, совершившего проступок.

      В случае необходимости, для получения заключений, пояснений и консультаций по вопросам, требующим специальных знаний, к проведению служебного расследования могут привлекаться в качестве специалистов сотрудники соответствующего направления оперативно-служебной деятельности, о чем указывается в приказе.

      В необходимых случаях на время проведения служебного расследования уполномоченный руководитель может освободить уполномоченное должностное лицо и специалистов от исполнения их должностных обязанностей, о чем указывается в приказе.

      7. В проведении служебного расследования не может участвовать сотрудник, прямо или косвенно заинтересованный в его результатах. В этом случае он обязан обратиться к лицу, принявшему решение о проведении служебного расследования, с письменным рапортом об освобождении его от участия в проведении этого расследования. При несоблюдении указанного требования результаты служебного расследования считаются недействительными.

      8. Сотрудник привлекается к дисциплинарной ответственности только за тот проступок, в отношении которого установлена его вина.

      9. Виновным в совершении проступка признается сотрудник, совершивший противоправные действия (проявивший бездействие) умышленно или по неосторожности.

      10. Проступок признается совершенным умышленно, если сотрудник, его совершивший, осознавал противоправный характер своего действия (бездействия), предвидел его вредные последствия и желал или сознательно допускал наступление этих последствий либо относился к ним безразлично.

      11. Проступок признается совершенным по неосторожности, если сотрудник, его совершивший, предвидел возможность наступления вредных последствий своего действия (бездействия), но без достаточных на то оснований легкомысленно рассчитывал на их предотвращение либо не предвидел возможности наступления таких последствий, хотя при должной внимательности и предусмотрительности должен был и мог их предвидеть.

      12. Служебное расследование может быть приостановлено приказом уполномоченного руководителя в случаях:

      1) самовольного оставления сотрудником места службы;

      2) пребывания сотрудника в отпуске, служебной командировке;

      3) заболевания сотрудника, подтвержденного в установленном законом порядке;

      4) проведения установленных законодательством Республики Казахстан экспертиз (исследований), требующих продолжительного времени;

      5) в других случаях, препятствующих служебному расследованию.

      13. Служебное расследование возобновляется приказом уполномоченного руководителя, если отпали основания для его приостановления.

      14. В ходе служебного расследования устанавливаются:

      1) содержание и характер проступка, время, место, способ и другие обстоятельства его совершения;

      2) наличие и характер последствий проступка;

      3) размер причиненного вреда;

      4) лицо, совершившее проступок;

      5) обстоятельства, исключающие, смягчающие или отягчающие ответственность сотрудника;

      6) причины и условия, способствовавшие совершению проступка;

      7) данные, характеризующие личность сотрудника, совершившего проступок;

      8) вина сотрудника в совершении проступка, наличие умысла или неосторожности и мотивы совершения проступка;

      9) другие обстоятельства, имеющие значение для принятия решения о привлечении сотрудника к ответственности.

      15. Обстоятельствами, смягчающими дисциплинарную ответственность, признаются:

      1) раскаяние сотрудника, совершившего проступок;

      2) добровольное сообщение сотрудником о совершении им проступка его руководителям;

      3) предотвращение сотрудником, совершившим проступок, вредных последствий проступка, добровольное возмещение причиненного ущерба или устранение причиненного вреда;

      4) совершение проступка при сложившихся тяжелых личных или семейных обстоятельствах;

      5) совершение проступка в результате принуждения;

      6) совершение проступка при нарушении условий правомерности необходимой обороны, крайней необходимости, задержании лица, совершившего противоправное посягательство, исполнении приказа или команды.

      Руководитель, применяющий к сотруднику взыскание, может признать смягчающими и иные обстоятельства.

      16. Обстоятельствами, отягчающими дисциплинарную ответственность, признаются:

      1) продолжение противоправного действия (бездействия) несмотря на требование руководителя прекратить его;

      2) повторное совершение такого же проступка, если за первый проступок к сотруднику уже применялось взыскание и оно в установленном порядке не снято;

      3) совершение проступка группой;

      4) вовлечение подчиненного в совершение проступка;

      5) совершение проступка по мотиву национальной, расовой и религиозной ненависти или вражды;

      6) совершение проступка из мести за правомерные действия других лиц, а также с целью скрыть другой проступок или облегчить его совершение;

      7) совершение проступка путем воздействия на должностное лицо или его близких в связи с выполнением им возложенных на него обязанностей;

      8) совершение проступка на дежурстве, службе в суточном наряде, при выполнении специальной задачи, а также при чрезвычайных ситуациях природного или техногенного характера;

      9) совершение проступка в состоянии алкогольного, наркотического, психотропного, токсикоманического опьянения (их аналогов).

      Другие обстоятельства, не упомянутые в настоящем Законе, не могут быть признаны отягчающими дисциплинарную ответственность.

      17. В ходе служебного расследования уполномоченное должностное лицо, которому поручено его проведение, имеет право:

      1) получать письменное объяснение сотрудника, привлекаемого к дисциплинарной ответственности, а также от других лиц;

      2) собирать материалы, подтверждающие виновность сотрудника в совершении проступка;

      3) знакомиться с соответствующими документами, в случае необходимости приобщать их копии к материалам служебного расследования;

      4) получать заключения, пояснения и консультации у специалистов по вопросам, требующим специальных знаний;

      5) выезжать на место, где был совершен проступок.

      18. Сотрудники обязаны оказывать содействие уполномоченному должностному лицу, назначенному для проведения служебного расследования, и несут персональную ответственность за достоверность предоставленных сведений.

      19. Сведения о совершении сотрудником проступка, подтверждающие либо опровергающие факт его совершения, могут быть в любой форме.

      20. Если в ходе служебного расследования выяснится, что проступок сотрудника содержит признаки состава уголовного правонарушения, руководитель немедленно докладывает вышестоящему руководителю.

      21. По окончании служебного расследования составляется заключение о его результатах с выводами и предложениями, которое представляется на утверждение уполномоченному руководителю, назначившему проведение служебного расследования.

      После утверждения заключения о результатах служебного расследования уполномоченное должностное лицо обязано ознакомить под роспись сотрудника, в отношении которого оно проводилось, с заключением, а также по требованию сотрудника – с материалами служебного расследования.

      При отказе сотрудника от ознакомления с заключением о результатах служебного расследования составляется соответствующий акт. Его отказ не приостанавливает издание приказа о результатах служебного расследования либо наложении дисциплинарного взыскания.

      22. Сотрудник, в отношении которого проводится служебное расследование, вправе:

      1) давать письменное объяснение по существу проводимого служебного расследования;

      2) заявлять ходатайства, представлять доказательства и иные документы;

      3) обжаловать решения и действия (бездействие) сотрудников, проводящих служебное расследование, руководителю специального государственного органа или уполномоченному руководителю, принявшему решение о проведении служебного расследования;

      4) знакомиться по окончании служебного расследования с материалами служебного расследования, если это не противоречит требованиям неразглашения сведений, составляющих государственные секреты и иную охраняемую законом тайну.

      23. Материалы служебного расследования в отношении сотрудников, подлежащих по основаниям настоящего Закона к увольнению по отрицательным мотивам, наложению дисциплинарного взыскания в виде снижения в специальном звании на одну ступень, а также лиц, не согласных с выводами и предложениями служебного расследования, подлежат рассмотрению на дисциплинарной комиссии.

      24. При отказе сотрудника, в отношении которого ведется служебное расследование, от дачи письменного объяснения составляется соответствующий акт. Его отказ не приостанавливает проведение служебного расследования. В этом случае сотрудник заслушивается на дисциплинарной комиссии.

      Сноска. Статья 65 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 66. Порядок формирования и работы дисциплинарной комиссии

      1. Дисциплинарная комиссия является постоянно действующим коллегиальным консультативно-совещательным органом, создаваемым в специальных государственных органах для рассмотрения материалов служебного расследования и исследования фактов, касающихся проступка сотрудника, в целях всестороннего, полного и объективного установления обстоятельств совершения проступка и вынесения рекомендаций о мере взыскания лицу, его совершившему.

      2. Члены дисциплинарной комиссии избираются открытым голосованием на собраниях личного состава подразделения из числа наиболее опытных и пользующихся авторитетом офицеров. Число членов дисциплинарной комиссии должно быть нечетным и не менее трех человек, один из которых является председателем.

      3. Состав дисциплинарной комиссии утверждается приказом уполномоченного руководителя. Председателем дисциплинарной комиссии назначается один из заместителей уполномоченного руководителя. Представитель кадрового аппарата подразделения назначается секретарем. Секретарь дисциплинарной комиссии не является ее членом.

      4. Проступки уполномоченных руководителей и их заместителей рассматриваются на дисциплинарных комиссиях специального государственного органа. Проступки высших офицеров рассматриваются дисциплинарной комиссией только из числа высших офицеров, проступки старших офицеров – дисциплинарной комиссией из числа старших офицеров.

      5. Заседания дисциплинарной комиссии проводятся по мере необходимости.

      Заседания дисциплинарной комиссии правомочны при наличии двух третей от общего числа членов дисциплинарной комиссии, но не менее трех человек. Члены дисциплинарной комиссии участвуют в заседаниях без права замены.

      6. Члены дисциплинарной комиссии до заседания должны быть уведомлены о дне, месте проведения заседания, его повестке и ознакомлены с материалами к заседанию.

      7. Член дисциплинарной комиссии не вправе участвовать в рассмотрении материалов служебного расследования и исследовании фактов, касающихся проступка его начальника, близкого родственника или свойственника, а также если есть основания полагать, что член дисциплинарной комиссии имеет прямую или косвенную заинтересованность в принятии соответствующего решения.

      8. Членам дисциплинарной комиссии запрещается разглашать сведения, ставшие известными им в ходе рассмотрения материалов служебных расследований.

      9. На заседании дисциплинарной комиссии участие сотрудника, в отношении которого проводилось служебное расследование, обязательно.

      В случае неявки сотрудника, в отношении которого проводилось служебное расследование, на заседание дисциплинарной комиссии без уважительной причины данный факт отражается в протоколе заседания дисциплинарной комиссии.

      Неявка сотрудника, в отношении которого проводилось служебное расследование, на заседание дисциплинарной комиссии без уважительной причины не может служить препятствием для принятия решения о наложении взыскания.

      10. Дисциплинарная комиссия рассматривает материалы служебного расследования и исследует факты, касающиеся проступка. Дисциплинарная комиссия может заслушать объяснения сотрудника, в отношении которого проведено служебное расследование, и уполномоченных должностных лиц, проводивших служебное расследование.

      При необходимости дисциплинарная комиссия имеет право заслушивать свидетелей и специалистов, запрашивать материалы и исследовать любые факты, касающиеся проступка (происшествия).

      11. Предложения дисциплинарной комиссии принимаются путем открытого голосования простым большинством голосов от общего числа членов дисциплинарной комиссии.

      Члены дисциплинарной комиссии обязаны определенно высказать свое мнение и не воздерживаться при голосовании.

      При равенстве голосов голос председателя является решающим.

      12. Дисциплинарная комиссия в течение трех рабочих дней со дня поступления материалов служебного расследования вносит соответствующие предложения руководителю о дисциплинарной ответственности сотрудника.

      Решение дисциплинарной комиссии оформляется протоколом, который подписывается председателем, членами дисциплинарной комиссии и секретарем.

      Сноска. Статья 66 в редакции Закона РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 67. Функции и полномочия дисциплинарной комиссии

      1. Дисциплинарная комиссия осуществляет следующие функции:

      1) рассмотрение материалов служебных расследований о проступках сотрудника;

      2) выработка и внесение уполномоченному руководителю предложений по вопросам применения видов взысканий.

      2. Дисциплинарная комиссия в целях реализации функций в пределах своей компетенции вправе:

      1) заслушать объяснения сотрудника, совершившего проступок, свидетелей и должностное лицо, проводившее служебное расследование;

      2) запрашивать материалы, информацию и исследовать любые факты, касающиеся проступка (происшествия).

      3. Председатель дисциплинарной комиссии:

      1) возглавляет дисциплинарную комиссию, организует и осуществляет руководство ее работой;

      2) определяет повестку дня заседаний дисциплинарной комиссии;

      3) при поступлении материалов служебного расследования определяет время заседания дисциплинарной комиссии. В отсутствие председателя дисциплинарной комиссии по его уполномочию председательствует на заседаниях один из членов дисциплинарной комиссии;

      4) определяет докладчика по конкретному вопросу, рассматриваемому на заседании дисциплинарной комиссии.

      4. Секретарь дисциплинарной комиссии:

      1) информирует членов дисциплинарной комиссии о времени и месте заседаний дисциплинарной комиссии;

      2) организует подготовку материалов к заседаниям дисциплинарной комиссии;

      3) ведет протоколы заседаний дисциплинарной комиссии;

      4) направляет предложения дисциплинарной комиссии руководителю;

      5) по поручению председателя дисциплинарной комиссии осуществляет иные функции.

      5. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      6. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      7. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      8. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      9. Исключен Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 67 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 68. Порядок наложения взыскания

      Сноска. Заголовок статьи 68 - в редакции Закона РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Уполномоченный руководитель на основании материалов служебного расследования и предложений дисциплинарной комиссии принимает соответствующее решение о наложении или неналожении взыскания.

      2. По результатам служебного расследования уполномоченный руководитель обязан разработать и реализовать мероприятия по предупреждению правонарушений путем издания приказа, ответственным за подготовку которого является должностное уполномоченное лицо, назначенное для проведения служебного расследования.

      3. Наложение дисциплинарного взыскания (за исключением случаев, не терпящих отлагательства) на сотрудника, совершившего проступок, производится не раньше, чем через трое суток с момента обнаружения проступка, чтобы лучше выявить обстоятельства нарушения служебной дисциплины.

      4. Взыскание налагается не позднее одного месяца со дня обнаружения проступка и не позднее шести месяцев со дня его совершения, если иное не установлено настоящим пунктом.

      Днем обнаружения проступка считается день, когда уполномоченному руководителю стало известно о совершении проступка.

      В случае прекращения уголовного дела, но при наличии в действиях сотрудника признаков проступка, административного правонарушения взыскание налагается не позднее одного месяца со дня прекращения уголовного дела.

      Взыскание за нарушение бюджетного законодательства Республики Казахстан налагается не позднее трех месяцев со дня обнаружения проступка и не может быть наложено позднее одного года со дня совершения проступка.

      Течение срока наложения взыскания приостанавливается в случаях:

      1) временной нетрудоспособности сотрудника;

      2) нахождения сотрудника в отпуске или командировке;

      3) нахождения сотрудника на подготовке, переподготовке, курсах повышения квалификации и стажировке;

      4) обжалования сотрудником в судебном порядке актов о совершении им проступка.

      5. За упущения в службе, организации профессионально-служебной подготовки и воспитательного процесса к сотрудникам, прибывшим для прохождения службы после окончания военного, специального учебного заведения или организации образования иностранного государства, меры дисциплинарной ответственности разрешается применять не ранее чем через шесть месяцев после вступления в должность.

      6. При совместном выполнении отдельных задач сотрудниками, не подчиненными друг другу, когда их служебные взаимоотношения не определены уполномоченным руководителем, старший из них по должности, а при равных должностях старший по специальному званию является начальником и пользуется дисциплинарными правами, предоставленными ему по занимаемой должности.

      Сноска. Статья 68 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 69. Порядок объявления взысканий

      1. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      2. Приказ о наложении дисциплинарного взыскания объявляется сотруднику, привлеченному к дисциплинарной ответственности, под роспись в течение трех рабочих дней со дня издания.

      3. Отказ в ознакомлении с приказом о наложении дисциплинарного взыскания оформляется актом, который составляется кадровым подразделением специального государственного органа и приобщается к материалам служебного расследования.

      4. При объявлении о наложенном взыскании старшим офицерам могут присутствовать только их руководители, а также старшие и высшие офицеры, высшим офицерам – их руководители и высшие офицеры.

      5. Объявлять дисциплинарные взыскания уполномоченным руководителям и их заместителям в присутствии подчиненных запрещается.

      6. При объявлении взыскания сотруднику указывается причина, повлекшая наказание, и в чем состоит правонарушение.

      Сноска. Статья 69 с изменениями, внесенными Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 70. Снятие взыскания

      1. Сотрудник считается не имеющим взысканий:

      1) после их снятия соответствующим уполномоченным руководителем в порядке поощрения до истечения шести месяцев со дня наложения на него последнего взыскания;

      2) по истечении шести месяцев со дня наложения на него последнего взыскания, за исключением случаев, предусмотренных частями первой и второй пункта 2 статьи 28 настоящего Закона.

      2. Снятие взыскания в порядке поощрения производится путем издания приказа уполномоченного руководителя, которым это взыскание было наложено, или вышестоящим руководителем.

      3. Для снятия в порядке поощрения с подчиненного взыскания, ранее наложенного вышестоящим руководителем, непосредственный руководитель сотрудника вносит соответствующее ходатайство.

      Уполномоченный руководитель, которым это взыскание было наложено, обязан рассмотреть данное ходатайство в срок не позднее десяти календарных дней со дня его получения.

      4. Взыскание, не снятое ко дню увольнения со службы сотрудника, считается снятым со дня увольнения его со службы.

      5. Снятие взысканий оформляется соответствующей записью в личном деле сотрудника.

      6. Если наложенное на сотрудника взыскание не было снято в порядке поощрения, по истечении шести месяцев в соответствующей графе раздела "Взыскания" делается отметка о том, что по истечении срока взыскание снято.

      Сноска. Статья 70 с изменениями, внесенными Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 71. Гарантии прав сотрудников при привлечении их к дисциплинарной ответственности

      1. Не допускается привлечение сотрудника к дисциплинарной ответственности:

      1) в случае отсутствия факта проступка;

      2) если его действие (бездействие) не является противоправным;

      3) повторно за один и тот же дисциплинарный проступок;

      4) по истечении срока давности привлечения к дисциплинарной ответственности, установленного настоящим Законом и законодательством Республики Казахстан;

      4-1) в период его временной нетрудоспособности;

      4-2) в период его нахождения в отпуске или командировке;

      4-3) в случае его нахождения на подготовке, переподготовке, курсах повышения квалификации и стажировке;

      5) в случае исключения его из списков личного состава в связи с увольнением со службы.

      2. В случае несогласия сотрудника с приказом о привлечении к дисциплинарной ответственности он вправе в письменной форме обжаловать этот приказ в вышестоящее подразделение специального государственного органа, суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

      3. Исключен Законом РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

      4. Руководитель вышестоящего подразделения специального государственного органа по результатам рассмотрения жалобы в месячный срок обязан вынести одно из следующих решений:

      1) об оставлении приказа о привлечении сотрудника к дисциплинарной ответственности без изменения;

      2) об отмене приказа о привлечении сотрудника к дисциплинарной ответственности, вынесенного с нарушениями требований настоящего Закона, и привлечении к ответственности уполномоченного руководителя, незаконно наложившего взыскание;

      3) об издании нового приказа о наложении более строгого взыскания, если взыскание вынесено с соблюдением требований настоящего Закона, но не соответствует тяжести совершенного проступка.

      5. Обжалование решения о наложении взыскания не приостанавливает приведения его в исполнение.

      Сноска. Статья 71 с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 9. ДЕНЕЖНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ И СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА СОТРУДНИКОВ

Статья 72. Денежное обеспечение сотрудников

      1. Сотрудники обеспечиваются денежным довольствием, устанавливаемым в соответствии с единой системой оплаты труда работников для всех органов, содержащихся за счет государственного бюджета, утверждаемой Правительством Республики Казахстан по согласованию с Президентом Республики Казахстан.

      2. Денежное довольствие включает в себя денежное содержание (должностной оклад и оклад по специальному званию), надбавки за особые условия прохождения службы и другие надбавки, устанавливаемые законодательством Республики Казахстан.

      Денежное довольствие сотрудникам не выплачивается:

      1) за периоды прохождения службы не на штатных должностях в случаях, предусмотренных подпунктами 8) и 9) пункта 4 статьи 33 настоящего Закона;

      2) за периоды нахождения под арестом или стражей;

      3) в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

      3. В случаях нахождения сотрудника в распоряжении уполномоченного руководителя, предусмотренных подпунктами 1) и 2) пункта 4 статьи 33 настоящего Закона, сотрудник обеспечивается денежным довольствием по последней занимаемой до вывода в распоряжение должности.

      В случаях, предусмотренных подпунктами 3) и 4) пункта 4 статьи 33 и пункта 5 статьи 64 настоящего Закона, сотруднику производится выплата оклада по званию.

      4. С предоставлением ежегодного отпуска сотрудникам производится выплата пособия для оздоровления в размере двух должностных окладов независимо от продолжительности отпуска.

      В случае увольнения сотрудника со службы по отрицательным мотивам он обязан возместить сумму пособия для оздоровления пропорционально недослуженному времени.

      В случае предоставления сотруднику ежегодного отпуска по частям пособие на оздоровление выплачивается в первой части отпуска.

      5. Порядок денежного обеспечения и определения стажа службы (работы) для исчисления должностных окладов и пособий для оздоровления сотрудников утверждается первыми руководителями специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 72 с изменениями, внесенными законами РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 73. Социальная защита сотрудников

      1. Сотрудникам (кроме сотрудников, проживающих в служебном жилище, находящемся на территории закрытых и обособленных военных городков, пограничных отделений и иных закрытых объектов, а также курсантов, слушателей) выплачивается денежная компенсация на содержание жилища и оплату коммунальных услуг в размере, установленном законом о республиканском бюджете, в порядке, определяемом первым руководителем специального государственного органа.

      2. Пенсионное обеспечение, социальное страхование, выплата иных видов пособий сотрудникам осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Назначение пенсионных выплат за счет бюджетных средств сотрудникам, единовременных выплат на погребение и единовременных пособий семьям умерших получателей пенсий из числа сотрудников осуществляется уполномоченными подразделениями соответствующих специальных государственных органов, в которых сотрудники проходили службу на дату увольнения.

      Статус получателя пенсионных выплат подтверждается пенсионным удостоверением по форме, установленной первым руководителем соответствующего специального государственного органа.

      3. Сотрудники обеспечиваются за счет государства специальной формой одежды и другим вещевым имуществом по нормам, утверждаемым первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию, с учетом особенностей прохождения службы и в порядке, определяемом первыми руководителями специальных государственных органов.

      Сотрудникам (кроме курсантов, слушателей) взамен неполученных предметов вещевого имущества выплачивается денежная компенсация в порядке, определяемом первыми руководителями специальных государственных органов.

      4. Отдельные категории сотрудников обеспечиваются питанием по нормам продовольственного пайка, утвержденным первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию, с учетом особенностей прохождения службы.

      Порядок обеспечения питанием отдельных категорий сотрудников определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      При отсутствии возможности обеспечения питанием по установленным нормам продовольственного пайка отдельным категориям сотрудников выплачивается денежная компенсация в порядке, определяемом первыми руководителями специальных государственных органов.

      5. Сотрудники (кроме курсантов, слушателей) имеют право на возмещение затрат за проезд на транспорте по территории Республики Казахстан при:

      следовании на стационарное лечение по медицинским показаниям и обратно;

      следовании на медицинское обследование (освидетельствование) и обратно на основании направления, выданного в порядке, установленном первым руководителем специального государственного органа;

      перемещении по службе;

      увольнении со службы, кроме случаев, предусмотренных подпунктами 6), 12-1) и 13) пункта 1 статьи 49 настоящего Закона.

      Возмещение затрат производится по нормам, утвержденным первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию. Порядок возмещения затрат утверждается Правительством Республики Казахстан.

      6. Сотрудникам (кроме курсантов, слушателей) при перемещении по службе, связанном с переездом из одного населенного пункта в другой на удалении более ста километров, выплачивается подъемное пособие в размере двухмесячного денежного содержания на самого сотрудника и половины месячного денежного содержания на каждого члена семьи, переехавшего с ним, в порядке, определяемом первыми руководителями специальных государственных органов.

      В настоящем пункте под членами семьи сотрудников понимаются:

      1) супруг (супруга);

      2) ребенок (дети), в том числе совместный или одного из супругов, за исключением ребенка (детей) от предыдущего (предыдущих) брака (браков) (супружества (супружеств), проживающего (проживающих) раздельно на основании решения суда;

      3) совместный или одного из супругов ребенок с инвалидностью (дети с инвалидностью), в том числе лицо с инвалидностью (лица с инвалидностью) с детства независимо от его (их) возраста, за исключением ребенка с инвалидностью (детей с инвалидностью) от предыдущего (предыдущих) брака (браков) (супружества (супружеств), проживающего (проживающих) раздельно на основании решения суда.

      При этом в случае если оба супруга являются сотрудниками или один из них является военнослужащим, то подъемное пособие на членов семьи в размере половины месячного денежного содержания на каждого члена семьи выплачивается только одному из них в порядке, определяемом первым руководителем специального государственного органа.

      7. Сотрудники (кроме курсантов, слушателей) при перемещении по службе и увольнении со службы, кроме случаев, предусмотренных подпунктами 6), 12-1) и 13) пункта 1 статьи 49 настоящего Закона, имеют право на возмещение затрат за перевозку собственного имущества в размере одного месячного расчетного показателя на каждые двадцать километров автомобильной дороги в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 73 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 05.07.2024 № 115-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 74. Обеспечение жильем сотрудников

      Сотрудники (кроме курсантов, слушателей) обеспечиваются жильем в порядке, предусмотренном Законом Республики Казахстан "О жилищных отношениях".

      Сноска. Статья 74 с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 75. Медицинское обеспечение сотрудников

      1. Медицинское обеспечение сотрудников осуществляется в военно-медицинских (медицинских) подразделениях органов национальной безопасности и Службы государственной охраны Республики Казахстан, а также иных субъектах здравоохранения за счет бюджетных средств.

      Медицинская помощь отдельным категориям сотрудников, перечень которых утверждается Управлением Делами Президента Республики Казахстан по согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан, оказывается в медицинских организациях Управления Делами Президента Республики Казахстан:

      1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

      2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании";

      3) за счет бюджетных средств по видам и в объемах, определяемых Управлением Делами Президента Республики Казахстан.

      1-1. При отсутствии по месту прохождения службы или месту жительства сотрудников военно-медицинских (медицинских) подразделений или соответствующих отделений в них, специалистов либо специального оборудования по медицинским показаниям медицинская помощь сотрудникам оказывается субъектами здравоохранения:

      1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

      2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании".

      Оплата услуг субъектов здравоохранения по оказанию медицинской помощи сотрудникам, указанной в подпунктах 1) и 2) части первой настоящего пункта, осуществляется фондом социального медицинского страхования.

      Возмещение затрат фонда социального медицинского страхования на оплату услуг субъектов здравоохранения по оказанию медицинской помощи сотрудникам в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и в системе обязательного социального медицинского страхования осуществляется за счет бюджетных средств, предусмотренных уполномоченному органу в сфере здравоохранения.

      2. Затраченные на лечение средства возмещаются сотрудникам специальным государственным органом, в котором они проходят службу в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

      3. Сотрудники, получившие ранения, контузии, травмы, увечья или заболевания при прохождении службы, направляются на санаторно-курортное лечение за счет средств специальных государственных органов, в которых они проходили службу.

      4. В случае, когда сотрудник не может прибыть на службу, он обязан сообщить о своем заболевании непосредственному руководителю любым доступным способом.

      5. Рекомендации врача о частичном или полном освобождении сотрудника от исполнения обязанностей службы (служебных обязанностей) подлежат обязательному выполнению должностными лицами.

      Сноска. Статья 75 с изменениями, внесенными законами РК от 10.01.2015 № 275-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 76. Особенности социальной защиты сотрудников, проходящих службу на должностях рядового и сержантского состава

      1. Сотрудники, проходящие службу в специальных государственных органах на должностях рядового и сержантского состава, прослужившие не менее восьми лет в календарном исчислении на дату издания приказа о зачислении в организацию высшего и (или) послевузовского образования Республики Казахстан, имеют право на возмещение затрат на обучение в данной организации на платной основе в размере пятидесяти процентов от стоимости обучения за счет бюджетных средств. Данная льгота применяется один раз при представлении диплома об окончании данного учебного заведения.

      2. Возмещение указанных затрат сотруднику производится специальным государственным органом, в котором сотрудник проходит службу.

      3. Организации образования Республики Казахстан, в которые зачислены сотрудники, имеющие право на возмещение затрат на обучение в высших учебных заведениях Республики Казахстан, направляют в указанные специальные государственные органы заверенную копию приказа о приеме сотрудника в организацию образования для открытия финансирования.

      При переводе сотрудника в другую организацию образования размер возмещения затрат на обучение в высших учебных заведениях Республики Казахстан подлежит корректировке.

      4. При предоставлении сотруднику академического отпуска за ним сохраняется право на возмещение затрат на обучение в высших учебных заведениях Республики Казахстан с прерыванием финансирования его обучения на период предоставленного академического отпуска.

      5. Сотруднику, имеющему право на возмещение затрат на обучение в высших учебных заведениях Республики Казахстан, гарантируется продолжение финансирования в других высших учебных заведениях в случаях ликвидации и реорганизации организации образования, приостановления действия, лишения лицензии организации образования, в которой он обучался (обучается).

      6. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Статья 76 с изменениями, внесенными законами РК от 12.12.2017 № 114-VI (вводится в действие с 01.01.2018); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 77. Особенности социальной защиты курсантов, слушателей

      Сноска. Заголовок статьи 77 с изменением, внесенным Законом РК от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      1. Курсанты, слушатели обеспечиваются за счет государства специальной формой одежды и другим вещевым имуществом по нормам, утвержденным первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию, с учетом особенностей прохождения службы.

      2. Курсанты, слушатели, находящиеся на казарменном положении, обеспечиваются питанием по нормам продовольственного пайка, утвержденным первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию, с учетом особенностей прохождения службы.

      3. Курсантам, слушателям первых и вторых курсов за почтовые отправления выплачивается денежная компенсация в размере, определяемом первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию.

      3-1. Члены семей курсантов, являющиеся гражданами Республики Казахстан, вправе осуществлять посещение своих близких родственников из числа курсантов для ознакомления с их жизнью и бытом в порядке, определяемом Председателем Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

      4. Курсанты, слушатели имеют право на возмещение затрат по нормам, утвержденным первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию, за проезд (от пункта отправления до пункта назначения и обратно):

      1) на железнодорожном, воздушном, водном и автомобильном транспорте по территории Республики Казахстан при следовании на стационарное лечение;

      2) на железнодорожном, водном и автомобильном транспорте по территории Республики Казахстан при увольнении со службы в специальных государственных органах, кроме случаев, предусмотренных 6), 12-1) и 13) пункта 1 статьи 49 настоящего Закона, а также при следовании в отпуск и на стажировку.

      Курсантам, слушателям, обучающимся в организациях образования иностранного государства, предоставляется также право проезда за счет государства (от пункта отправления до пункта назначения и обратно) на воздушном, железнодорожном, водном и автомобильном транспорте при направлении на обучение, следовании на стажировку, в каникулярный отпуск.

      Порядок возмещения затрат курсантов, слушателей военных, специальных учебных заведений определяется Правительством Республики Казахстан.

      5. Курсантам, слушателям при убытии в отпуск выплачивается денежная компенсация взамен продовольственного пайка по нормам, утвержденным первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию.

      6. В случае гибели (смерти) курсанта, слушателя либо после его увольнения со службы вследствие ранения (контузии), заболевания, полученных в период прохождения службы, его наследникам производится выплата единовременной компенсации в размере 500 месячных расчетных показателей.

      7. Единовременная компенсация при установлении курсанту, слушателю инвалидности, полученной в период прохождения им службы в специальных государственных органах или наступившей в результате контузии, увечья, заболевания, связанных с прохождением службы в специальных государственных органах, до истечения одного года со дня увольнения со службы выплачивается в размерах:

      лицу с инвалидностью первой группы – 250 месячных расчетных показателей;

      лицу с инвалидностью второй группы – 150 месячных расчетных показателей;

      лицу с инвалидностью третьей группы – 50 месячных расчетных показателей.

      8. В случае получения курсантом, слушателем при исполнении обязанностей службы в специальных государственных органах тяжелого увечья (ранения, травмы, контузии), не повлекшего инвалидности, ему выплачивается единовременная компенсация в размере:

      за тяжелое увечье – 12 месячных расчетных показателей;

      за легкое увечье – 4 месячных расчетных показателей.

      9. Выплата единовременной компенсации производится в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.

      10. Единовременная компенсация не выплачивается, если в установленном законодательством Республики Казахстан порядке доказано, что гибель (смерть) курсанта, слушателя или полученное им увечье наступили:

      1) в результате самоубийства, за исключением случаев доведения до самоубийства;

      2) при совершении им уголовных или административных правонарушений;

      3) в результате употребления или применения веществ, вызывающих состояние алкогольного, наркотического, психотропного, токсикоманического опьянения (их аналогов);

      4) в результате умышленного причинения себе какого-либо телесного повреждения (членовредительства) или иного вреда своему здоровью с целью получения единовременной компенсации или уклонения от службы;

      5) в результате действий курсанта, слушателя, нарушившего условия контракта.

      11. Курсантам, слушателям, уволенным по состоянию здоровья в результате увечья (ранения, травмы, контузии), полученного при исполнении обязанностей службы, ежемесячно осуществляется денежная выплата в размере и порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан.

      12. В случае гибели (смерти) курсанта, слушателя в результате увечья (ранения, травмы, контузии), полученного при исполнении обязанностей службы, членам семьи погибшего (умершего) курсанта, слушателя ежемесячно осуществляется денежная выплата в размере и порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан.

      Ежемесячная денежная выплата производится детям (в том числе усыновленным, удочеренным, совместно проживающим пасынкам и падчерицам) до достижения ими совершеннолетнего возраста или до окончания учебного заведения очной формы в системе общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования, в системе высшего и (или) послевузовского образования в пределах, не превышающих двадцатитрехлетнего возраста, а также супруге (супругу) пожизненно независимо от выплаты пособий по потере кормильца, предусмотренных Социальным кодексом Республики Казахстан".

      Сноска. Статья 77 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023); от 02.10.2023 № 31-VIII (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 78. Социальная защита членов семей сотрудников

      1. Члены семей сотрудников, а также лица, находящиеся на их иждивении, имеют право на медицинскую помощь в военно-медицинских (медицинских) подразделениях.

      Оплата услуг военно-медицинских (медицинских) подразделений по оказанию медицинской помощи осуществляется фондом социального медицинского страхования:

      1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

      2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании".

      2. При амбулаторном лечении лекарства членам семей отпускаются за плату, за исключением случаев, когда в соответствии с законодательством Республики Казахстан плата не взимается.

      3. Права членов семей сотрудников, предусмотренные пунктами 1 и 2 настоящей статьи, распространяются на членов семей сотрудников, уволенных со службы в специальных государственных органах по состоянию здоровья (заболеваниям, увечьям, инвалидности, полученным при исполнении служебных обязанностей), а также достижении предельного возраста состояния на службе или сокращению штатов и имеющих выслугу двадцать и более календарных лет.

      4. Членам семей сотрудников (кроме курсантов, слушателей), постоянно совместно проживающим с ними, возмещаются затраты за проезд на транспорте по территории Республики Казахстан при перемещении сотрудника, а также при увольнении сотрудника со службы, кроме случаев, предусмотренных 6), 12-1) и 13) пункта 1 статьи 49 настоящего Закона, по нормам, устанавливаемым первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию.

      Порядок возмещения затрат за проезд на транспорте по территории Республики Казахстан при перемещении сотрудника, а также при увольнении сотрудника со службы устанавливается Правительством Республики Казахстан.

      5. За членами семьи сотрудника, погибшего или получившего инвалидность при прохождении службы, сохраняется право на получение медицинской помощи в соответствии пунктами 1 и 2 настоящей статьи.

      6. Члены семьи сотрудника, погибшего (умершего) при прохождении службы в специальных государственных органах, имеют право безвозмездно приватизировать занимаемое служебное жилище независимо от выслуги лет погибшего (умершего).

      7. Дети сотрудников, погибших или получивших инвалидность при прохождении службы, пользуются правом зачисления в военные школы-интернаты и кадетские корпуса вне конкурса, а дети, набравшие пороговый уровень баллов по установленным для поступающих требованиям, зачисляются в военные, специальные учебные заведения Республики Казахстан вне конкурса.

      8. Детям сотрудников, в том числе тех, которые погибли, умерли или пропали без вести во время прохождения службы, местные исполнительные органы представляют вне очереди места в детских дошкольных учреждениях по месту жительства, оплата взимается в размере, установленном для государственных дошкольных учреждений.

      9. В случае смерти получателя пенсионных выплат за выслугу лет из числа сотрудников специальных государственных органов его семье или лицу, осуществившему погребение, выплачивается единовременная выплата на погребение в размере трехмесячной пенсионной выплаты за выслугу лет на день смерти получателя.

      Членам семей умерших получателей пенсионных выплат за выслугу лет из числа сотрудников независимо от назначения пособия по случаю потери кормильца выплачиваются единовременные пособия: жене (мужу) – в размере трехмесячной пенсионной выплаты за выслугу лет и на каждого нетрудоспособного члена семьи – в размере месячной пенсионной выплаты за выслугу лет кормильца, выплачивающейся ему на день смерти.

      При определении размера единовременного пособия, предусмотренного настоящим пунктом, в число членов семьи, имеющих право на пособие, включаются: жена (муж) независимо от возраста и трудоспособности; дети, не достигшие восемнадцати лет или старше этого возраста, если им установлена инвалидность до достижения восемнадцати лет или они на день смерти кормильца обучались в организациях образования по очной форме обучения и не достигли двадцатитрехлетнего возраста; находящиеся на иждивении умершего родители, достигшие установленного законодательством Республики Казахстан пенсионного возраста либо являющиеся лицами с инвалидностью.

      10. Льготы, указанные в пунктах 5 и 7 настоящей статьи распространяются в отношении членов семей военнослужащих органов национальной безопасности, уполномоченного органа в сфере внешней разведки и Службы государственной охраны Республики Казахстан, погибших (умерших) или получивших инвалидность при прохождении воинской службы до введения в действие настоящего Закона.

      Примечание. В настоящей статье под членами семьи сотрудников понимаются: супруга (супруг), совместные или одного из супругов несовершеннолетние дети (усыновленные, находящиеся на иждивении или под опекой); дети (усыновленные, находящиеся на иждивении или под опекой) и дети супруга (супруги), обучающиеся в организациях образования по очной форме обучения в возрасте до двадцати трех лет; дети с инвалидностью (усыновленные, находящиеся на иждивении или под опекой) и дети с инвалидностью супруга (супруги), которым установлена инвалидность до восемнадцати лет; родители и родители супруга (супруги), находящиеся на иждивении сотрудника.

      В настоящей статье под лицами, находящимися на иждивении, признаются члены семьи сотрудника, проживающие за счет его дохода и не имеющие самостоятельного источника дохода.

      11. В случае гибели (смерти) сотрудника в результате увечья (ранения, травмы, контузии), полученного при исполнении обязанностей службы, членам семьи погибшего (умершего) сотрудника ежемесячно осуществляется денежная выплата в размере и порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан.

      Ежемесячная денежная выплата производится детям (в том числе усыновленным, удочеренным, совместно проживающим пасынкам и падчерицам) до достижения ими совершеннолетнего возраста или до окончания учебного заведения очной формы в системе общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования, в системе высшего и (или) послевузовского образования в пределах, не превышающих двадцатитрехлетнего возраста, а также супруге (супругу) пожизненно независимо от выплаты пособий по потере кормильца, предусмотренных Социальным кодексом Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 78 с изменениями, внесенными законами РК от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.08.2015 № 342-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 02.07.2018 № 165-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие с 01.01.2022); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 79. Социальная защита сотрудников, уволенных со службы в специальных государственных органах

      1. Сотрудникам (кроме курсантов, слушателей) при увольнении со службы в специальных государственных органах:

      1) по достижении предельного возраста состояния на службе, состоянию здоровья или сокращению штатов выплачивается единовременное пособие в следующих размерах:

      имеющим выслугу лет в календарном исчислении:

      от 10 до 15 лет – четырехмесячного денежного содержания;

      от 15 до 20 лет – пятимесячного денежного содержания;

      от 20 до 25 лет – шестимесячного денежного содержания;

      от 25 до 30 лет – семимесячного денежного содержания;

      свыше 30 лет – восьмимесячного денежного содержания;

      2) по состоянию здоровья и сокращению штатов имеющим выслугу менее 10 лет выплачивается единовременное пособие в размере трехмесячного денежного содержания.

      1-1. Сотрудникам офицерского состава, уволенным со службы по достижении предельного возраста состояния на службе, по состоянию здоровья или сокращению штатов без права на пенсионную выплату за выслугу лет, наряду с выплатой выходных пособий в течение одного года со дня увольнения со службы сохраняются выплаты окладов по специальному званию.

      При этом если в течение указанного срока повышаются оклады по специальному званию сотрудникам, находящимся на службе, соответственно увеличиваются также размеры этих окладов, выплачиваемых сотрудникам офицерского состава, до истечения одного года после увольнения со службы.

      2. При увольнении сотрудника после повторного (последующего) зачисления на воинскую службу или службу в специальных государственных органах для определения размера единовременного пособия принимается период службы, за который выплата пособия не производилась.

      3. Сотрудникам, награжденным в период прохождения службы в специальных государственных органах государственными наградами – орденами Республики Казахстан или бывшего Союза Советских Социалистических Республик, размер единовременного пособия увеличивается на два оклада денежного содержания.

      4. Право на медицинское обеспечение за счет государства в военно-медицинских (медицинских) подразделениях и санаторно-курортное лечение сохраняется за сотрудниками, уволенными со службы в специальных государственных органах:

      1) по состоянию здоровья (заболеваниям, увечьям, инвалидности, полученным при исполнении служебных обязанностей);

      2) по состоянию здоровья (заболеваниям, увечьям, инвалидности, полученным в период прохождения службы) и имеющими выслугу двадцать и более календарных лет;

      3) по достижении предельного возраста состояния на службе и имеющими выслугу двадцать и более календарных лет;

      4) по сокращению штатов и имеющими выслугу двадцать и более календарных лет.

      При отсутствии военно-медицинских (медицинских) подразделений по месту их жительства или соответствующих отделений в них, специалистов либо специального оборудования медицинская помощь оказывается субъектами здравоохранения:

      1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

      2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании".

      Оплата услуг военно-медицинских (медицинских) подразделений по оказанию медицинской помощи лицам, указанным в настоящем пункте, осуществляется фондом социального медицинского страхования:

      1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

      2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании".

      Санаторно-курортное лечение и лекарственное обеспечение указанных лиц осуществляются за счет бюджетных средств, предусмотренных специальным государственным органам.

      5. Участники Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов и лица с инвалидностью вследствие ранения, контузии, увечья или заболевания, полученных в период Великой Отечественной войны 1941 – 1945 годов, другие участники боевых действий и миротворческих операций, сотрудники, уволенные со службы в специальных государственных органах, получившие инвалидность вследствие ранения, контузии, травмы, увечья или заболевания, полученных при исполнении обязанностей службы в специальных государственных органах, имеют первоочередное право на медицинское обеспечение и санаторно-курортное лечение.

      Сноска. Статья 79 с изменениями, внесенными законами РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.08.2015 № 342-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 80. Компенсации в случае гибели (смерти) или получения увечья

      1. В случае гибели (смерти) сотрудника в период прохождения службы или после его увольнения со службы вследствие ранения (контузии), заболевания, полученных в период прохождения службы, его наследникам производится выплата единовременной компенсации в размере шестидесятимесячного денежного содержания по последней занимаемой должности на день гибели или день увольнения.

      2. Единовременная компенсация при установлении сотруднику инвалидности, полученной в период прохождения им службы или наступившей в результате контузии, увечья, заболевания, связанных с прохождением службы, до истечения одного года со дня увольнения со службы выплачивается в размерах:

      лицу с инвалидностью первой группы – тридцатимесячного денежного содержания;

      лицу с инвалидностью второй группы – восемнадцатимесячного денежного содержания;

      лицу с инвалидностью третьей группы – шестимесячного денежного содержания.

      3. В случае получения сотрудником при исполнении обязанностей службы тяжелого увечья (ранения, травмы, контузии), не повлекшего инвалидности, ему выплачивается единовременная компенсация в размере полуторамесячного денежного содержания; а легкого увечья – половины месячного денежного содержания.

      4. Порядок выплаты единовременной компенсации устанавливается Правительством Республики Казахстан.

      4-1. Сотрудникам, уволенным из специальных государственных органов по состоянию здоровья в результате увечья (ранения, травмы, контузии), полученного при исполнении служебных обязанностей, ежемесячно осуществляется денежная выплата в размере и порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан.

      5. Единовременная компенсация не выплачивается, если в установленном законодательством Республики Казахстан порядке доказано, что гибель (смерть) сотрудника или полученное им увечье наступили:

      1) в результате самоубийства, за исключением случаев доведения до самоубийства;

      2) при совершении уголовных или административных правонарушений;

      3) в результате употребления веществ, вызывающих состояние алкогольного, наркотического, психотропного, токсикоманического опьянения (их аналогов);

      4) в результате умышленного причинения себе какого-либо телесного повреждения (членовредительства) или иного вреда своему здоровью с целью получения единовременной компенсации или уклонения от службы;

      5) в результате действий сотрудника, нарушившего условия контракта.

      Сноска. Статья 80 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие с 01.01.2022).

Статья 81. Компенсация расходов на погребение

      1. Погребение сотрудников, погибших при прохождении службы или умерших в результате увечья (ранения, травмы, контузии), заболевания, производится по месту службы или по желанию их родственников в другом месте. Все расходы, связанные с подготовкой к перевозке тела, перевозкой тела, погребением, изготовлением и установкой надгробного памятника, осуществляются за счет средств специальных государственных органов, в которых сотрудники проходили службу, в размерах, установленных Правительством Республики Казахстан.

      Порядок возмещения расходов, связанных с подготовкой к перевозке тела, перевозкой тела, погребением сотрудников специальных государственных органов, погибших при прохождении службы или умерших в результате увечья (ранения, травмы, контузии), заболевания, изготовлением и установкой надгробного памятника, определяется первыми руководителями специальных государственных органов.

      Отдание почестей сотрудникам при погребении осуществляется в порядке, определенном первыми руководителями специальных государственных органов.

      2. Указанные положения распространяются на участников Великой Отечественной войны 1941–1945 годов, боевых действий и миротворческих операций на территориях других государств независимо от общей продолжительности службы в специальных государственных органах.

      Положение части третьей пункта 1 настоящей статьи распространяется на лиц, уволенных со службы по достижении предельного возраста состояния на службе, по состоянию здоровья или в связи с сокращением штатов, имеющих общую продолжительность службы двадцать пять лет и более, а также на участников антитеррористических операций независимо от общей продолжительности службы.

      Сноска. Статья 81 с изменениями, внесенными законами РК от 02.07.2018 № 165-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 82. Иные меры социальной защиты сотрудников

      1. Трудоустройство сотрудников, уволенных со службы в специальных государственных органах, приобретение ими профессий, обеспечение занятости лиц, уволенных со службы в специальных государственных органах без права на пенсию, производятся в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите.

      2. Первые руководители специальных государственных органов отдельным категориям сотрудников могут засчитывать в выслугу лет стаж их трудовой деятельности до зачисления на службу в установленном ими порядке.

      3. Служба в местностях с тяжелыми климатическими и экологическими условиями ограничивается сроками, и порядок ее прохождения определяется законодательством Республики Казахстан.

      Сноска. Статья 82 с изменением, внесенным Законом РК от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Глава 10. ФИНАНСОВОЕ И МАТЕРИАЛЬНО-ТЕХНИЧЕСКОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ
СПЕЦИАЛЬНЫХ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ОРГАНОВ

Статья 83. Финансовое обеспечение специальных государственных органов

      1. Финансовое обеспечение специальных государственных органов осуществляется:

      за счет средств республиканского бюджета;

      за счет средств, полученных за оказание медицинской помощи от фонда социального медицинского страхования в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      Военно-медицинские (медицинские) подразделения вправе осуществлять приносящую доходы деятельность в сфере оказания медицинской помощи в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и в системе обязательного социального медицинского страхования.

      2. Порядок финансирования расходов, связанных с осуществлением разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной деятельности в конспиративной (негласной) форме, определяется нормативными правовыми актами специальных государственных органов.

      Сноска. Статья 83 с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Статья 84. Материально-техническое обеспечение и имущество специальных государственных органов

      1. Материально-техническое обеспечение специальных государственных органов осуществляется:

      за счет средств республиканского бюджета;

      за счет средств, полученных за оказание медицинской помощи от фонда социального медицинского страхования в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

      2. Имущество специальных государственных органов является республиканским и находится на праве оперативного управления.

      3. Специальные государственные органы имеют служебные жилища, порядок формирования и предоставления которых устанавливается Правительством Республики Казахстан.

      4. Порядок передачи, реализации, утилизации и списания имущества, а также предоставления в имущественный наем (аренду) недвижимого имущества специальных государственных органов определяется Правительством Республики Казахстан.

      Нормы снабжения имуществом специальных государственных органов определяются первыми руководителями специальных государственных органов по согласованию с центральным уполномоченным органом по бюджетному планированию.

      5. Недвижимое имущество, не используемое специальными государственными органами в мирное время, подлежит консервации за счет бюджетных средств или может быть передано в имущественный наем (аренду) в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.

      5-1. В целях обеспечения выполнения физическими и юридическими лицами договорных обязательств по организации питания перед специальными государственными органами в порядке, определенном первым руководителем соответствующего государственного органа, осуществляется безвозмездно временная передача зданий, помещений столовых и находящегося в них имущества в имущественный наем (аренду) в пределах срока договора об организации питания.

      6. Организации, созданные или создаваемые для обеспечения деятельности специальных государственных органов, приватизации не подлежат.

      Сноска. Статья 84 с изменениями, внесенными законами РК от 29.09.2014 № 239-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 15.04.2022 № 114-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 19.04.2023 № 223-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 11. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ И ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 85. Переходные положения

      1. Контракты о прохождении воинской службы, заключенные сотрудниками до введения в действие настоящего Закона, действуют в течение сроков, на которые они были заключены.

      2. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

      3. Сотрудникам, которым до 30 ноября 2011 года было присвоено воинское звание "подполковник", срок выслуги в указанном воинском или специальном звании устанавливается пять лет.

      4. Сотрудники, которые переведены с воинской на службу в специальные государственные органы в связи с принятием настоящего Закона и которым изменены предельные возрасты состояния на воинской службе Законом Республики Казахстан "О воинской обязанности и воинской службе", вправе уволиться или уйти в отставку по достижении следующих предельных возрастов:

      1) до подполковника включительно – сорока пяти лет;

      2) полковники – пятидесяти трех лет;

      3) полковники, которым воинское звание было присвоено до 21 июля 2005 года – пятидесяти лет;

      4) генерал-майоры и генерал-лейтенанты – пятидесяти восьми лет;

      5) генерал-майоры и генерал-лейтенанты, которым воинское звание было присвоено до 21 июля 2005 года – пятидесяти пяти лет;

      6) генерал-полковники – шестидесяти лет.

      4-1. Сотрудники, которым были присвоены воинские звания "старший прапорщик", "прапорщик", "старшина", "сержант третьего класса", "сержант второго класса", "сержант первого класса", "штаб-сержант" либо "мастер-сержант", проходят службу в специальных государственных органах в порядке и на условиях, предусмотренных настоящим Законом для составов сержантов. При этом предельный возраст их состояния на службе в специальных государственных органах составляет до сорока семи лет включительно.

      4-2. Сотрудники, которым специальное звание подполковник присвоено со дня введения в действие настоящего Закона и до 1 января 2017 года, вправе уволиться или уйти в отставку по достижении ими предельного возраста – сорока семи лет.

      5. Сотрудники (кроме курсантов, слушателей) до 1 января 2013 года обеспечиваются жильем в порядке, предусмотренном для военнослужащих Законом Республики Казахстан "О статусе и социальной защите военнослужащих и членов их семей".

      6. Сотрудники, обеспеченные в срок до 1 января 2013 года служебным жилищем либо жилищем, приравненным к служебному, сохраняют за собой право проживания в этом жилище, а также право на его приватизацию, предусмотренное для военнослужащих Законом Республики Казахстан "О жилищных отношениях".

      Сноска. Статья 85 с изменениями, внесенными законами РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 06.04.2016 № 483-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 86. Порядок введения в действие настоящего Закона

      Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

     
      Президент
Республики Казахстан
Н. НАЗАРБАЕВ