ИПС "Әділет"

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 10.01.2015 № 274-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Заңның атауы жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, атауына өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.06 № 277 Заңымен.
Ескерту. Заң мәтiнiндегi "IIМ" және "Қазақстан Республикасы IIМ" деген сөздер алып тасталды - ҚР 2001.12.24 № 274, Мәтiнде "бөлiм" деген сөздiң алдындағы "I - VIII" деген цифрлар тиiсiнше "1 - 8" деген цифрлармен ауыстырылды - 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен, мәтiн бойынша сөздер ауыстырылды - 2004.12.29 № 26, бүкіл мәтін бойынша "ішкі әскерлері", "ішкі әскерлер", "ішкі әскерлерді", "ішкі әскерлердегі", "ішкі әскерлерінің", "ішкі әскерлердің", "ішкі әскерлерге" деген сөздер тиісінше "Ішкі әскерлері", "Ішкі әскерлер", "Ішкі әскерлерді", "Ішкі әскерлердегі", "Ішкі әскерлерінің", "Ішкі әскерлердің", "Ішкі әскерлерге" деген сөздермен, "әскери-оқу орындарында" деген сөздер тиісінше "әскери оқу орындарында" деген сөздермен ауыстырылып, ", прапорщиктерге", ", прапорщиктер", ", прапорщиктерді", ", прапоршиктердің", ",прапорщиктерін" деген сөздер алынып тасталды - 2007.07.06 № 277 (орыс тіліндегі мәтінге түрлі септіктердегі "әскери қызмет" деген сөздерге қатысты түзету енгізілді, қазақ тіліндегі мәтін өзгермейді), бүкіл мәтін бойынша «адам құрамымен», «адам құрамының», «адам құрамына», «адам құрамын» деген сөздер тиісінше «жеке құрамымен», «жеке құрамының», «жеке құрамына», «жеке құрамын» деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2010.04.08 № 266-IV Заңдарымен.

1 бөлiм. Жалпы ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрлігінің
Ішкі әскерлері

      Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң Ішкi әскерлерi (бұдан әрi - Ішкi әскерлер) Қазақстан Республикасы iшкi iстер органдарының бiрыңғай жүйесiне кiредi және жеке адамның, қоғам мен мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге, адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын қылмысты және өзге де құқыққа қарсы қол сұғушылықтардан қорғауға арналған.
      Ішкі әскерлердің туы және рәмізі болады. Ішкі әскерлер өңірлік қолбасшылықтарының, құрамалары мен әскери бөлімдерінің белгіленген үлгідегі жауынгерлік жалаулары болады.
      Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 1998.12.09 № 307 Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.12.24 № 274, 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

2-бап. Iшкi әскерлердiң мiндеттерi

      Iшкi әскерлердiң мiндеттерi мыналар болып табылады:
      1) маңызды мемлекеттiк объектiлердi және тасымалдау кезiнде арнайы жүктердi күзету;
      2) сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуге арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерінде ұсталатын адамдардың, сондай-ақ олардың аумағындағы азаматтардың жүріс-тұрысын бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру;
      3) сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуге арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерін күзету;
      4) сотталған және қамауға алынған адамдарды айдап апару;
      5) ішкі істер органдарымен бірлесіп қоғамдық тәртіпті сақтауға, қоғамдық тәртіпті жаппай және топтасып бұзушылықтардың жолын кесуге, қоғамдық қауіпсіздікті және төтенше жағдайдың құқықтық режимін, терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз етуге қатысу, терроризмге қарсы операция жүргізуге қатысу, төтенше жағдайларды (дүлей зілзалаларды, ірі авариялар мен апаттарды) жоюға қатысу;
      6) соғыс кезiнде Қазақстан Республикасының аумағын қорғау жүйесiнде жекелеген мiндеттердi орындау;
      7) заңсыз қарулы құрамаларға қарсы күресу;
      8) ерекше қауiптi құқық бұзушылықтардың, диверсиялардың, терроризм актілерінің, қарулы қақтығыстардың жолын кесу және тайталасушы тараптарды ажырату;
      9) Қазақстан Республикасының заңнамасымен Ішкi әскерлерге жүктелген басқа да мiндеттердi шешу.
      Ішкі әскерлерге жүктелген міндеттерді орындауды:
      Ішкi әскерлердi әскери басқару органдары;
      жедел мақсаттағы құрамалар мен әскери бөлімдер;
      маңызды мемлекеттік объектілер мен арнайы жүктерді күзету жөніндегі арнайы әскери бөлімдер;
      түзеу мекемелерін күзету және айдауылдау жөніндегі құрамалар мен әскери бөлімдер;
      арнайы моторландырылған құрамалар мен әскери бөлімдер;
      Ішкі әскерлердің әскери полициясы;
      Ішкі әскерлердің жоғары әскери оқу орны;
      Ішкі әскерлердің қызметін қамтамасыз ететін әскери бөлімдер (оқу, байланыс және басқа);
      авиациялық әскери бөлім;
      арнайы мақсаттағы әскери бөлімдер (бөлімшелер) жүзеге асырады.
      Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ішкі әскерлер Бас қолбасшысына тікелей бағынысты құрамалар мен әскери бөлімдерді қоспағанда, құрамалар мен әскери бөлімдер Ішкі әскерлердің өңірлік қолбасшылықтарының құрамына кіреді.
      Ішкi әскерлердi өздеріне заңдарда жүктелмеген міндеттерді орындау ісіне қатыстыруға тыйым салынады.
      Ескерту. 2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар жарлығымен, ҚР 1999.04.05 № 360, 2001.12.24 № 274, 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277, 2008.06.24 № 46-IV (2008.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.04.08 № 266-IV, 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Республикасы Ішкi әскерлерi
қызметiнiң құқықтық негiзi

      Ішкi әскерлерi қызметiнiң құқықтық негiзiн Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заң, өзге де құқықтық нормативтiк актiлер құрайды.
      Ішкi әскерлерi қызметiнде заңдылықтың сақталуын Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры мен оған бағынатын прокурорлар жүзеге асырады.
      Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 Заң күші бар жарлығымен.

4-бап. Iшкi әскерлердің қызметiн ұйымдастырудың
қағидаттары мен негiздерi

      Iшкi әскерлердiң қызметi заңдылық, гуманизм, жеке адам құқықтарын сақтау және дара басшылық қағидаттарында жүзеге асырылады.
      Әскерлерді тікелей басқаруды Ішкі әскерлер Бас қолбасшысы жүзеге асырады.
      Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң бастықтары тиiстi облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың аумақтарында орналасқан және қоғамдық тәртiптi қорғау, түзеу мекемелерiн күзету жөніндегі және төтенше жағдайлар кезінде, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында Ішкi әскерлерге жүктелген басқа да міндеттерді шешу жөніндегі мiндеттердi орындайтын Ішкi әскерлер құрамалары мен әскери бөлiмдерiнің командирлерiне қатысты аға жедел бастықтар болып табылады.
      Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - ҚР 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

5-бап. Iшкi әскерлердi басқару және iс қағаздарын
жүргiзу тiлi

Iшкi әскерлердi басқару және iс қағаздарын жүргiзу, сондай-ақ қызметтiк хат-хабар жазысу Қазақстан Республикасының тiл туралы заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
Ескерту. 5-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1998.12.09 № 307 Заңымен.

6-бап. Iшкi әскерлердiң партиядан тыс болуы

Iшкi әскерлерiнде саяси партиялардың құрылымдық ұйымдарын, сондай-ақ саяси мақсаттарды көздейтiн басқа да қоғамдық бiрлестiктердi құруға және олардың қызметiне тыйым салынады.
Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен.

2 бөлiм. Мемлекеттiк өкiмет пен басқару органдарының
Ішкi әскерлерге басшылық жасау жөнiндегi өкiлеттiгi

7-бап. Қазақстан Республикасының Президентi

      Қазақстан Республикасының Президентi:
      - соғыс кезiнде Ішкi әскерлердiң қорғаныс саласындағы мiндеттерiн айқындайды;
      - Ішкi әскерлер Бас қолбасшысын қызметке тағайындайды, қызметтен босатады;
      - Ішкi әскерлердегі мерзімді әскери қызметке адамдарды кезекті шақыру туралы және мерзімді қызметтің белгіленген уақытын атқарған Ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін запасқа жіберу туралы жарлық шығарады;
      - Қазақстан Республикасының Конституциясына және заңдарына сәйкес басқа да өкілеттіктерді жүзеге асырады.
      Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1992.12.23 Заңымен, ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 2001.06.11 № 208, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

8-бап. Қазақстан Республикасының Үкiметi

      Қазақстан Республикасының Үкiметi:
      - Ішкі әскерлердің ұйымдық құрылымын, штат саны лимитін, орналастырылуын бекітеді;
      - Ішкi әскерлердiң қызметiн қамтамасыз ету үшiн қаражат бөлiнуiн қарастырады, Ішкi әскерлердi материалдық-техникалық ресурстармен, азық-түлiкпен, заттай мүлiкпен, қару-жарақпен, оқ-дәрiмен, байланыс құралдарымен және басқа арнаулы техникалық құралдармен қамтамасыз ету тәртiбiн айқындайды;
      - Ішкi әскерлер бөлiмдердiң күзетуiне жататын маңызды мемлекеттiк объектiлердiң, тасымалдық коммуникациялардағы ғиммараттардың және арнаулы жүктердiң тiзбесiн айқындайды;
      - берiлген мiндеттердi орындау үшiн қажеттi әскери немесе арнаулы сан мөлшерiн анықтай отырып, маңызды мемлекеттiк объектiлер мен тасымалдық коммуникациялардағы ғимараттарға күзет қою және күзеттi алу туралы мәселелердi шешедi;
      - Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiнiң запастағы (отставкадағы) адамдар мен олардың үйелмен мүшелерiнiң әлеуметтiк және хұқылық жағынан қорғалуы, материалдық және тұрмыстық қамтамасыз етiлуi жөнiнде шаралар қолданады;
      - Ішкi әскерлердiң қызметiн қамтамасыз етудiң басқа да мәселелерiн шешедi;
      - өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.
      Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1992.12.23 Заңымен, ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1999.04.05 № 360, 2001.12.24 № 274, 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277, 2010.12.29 № 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

9-бап. Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi

      Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлiгi:
      - Ішкi әскерлердi запастағы офицерлермен, келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін және шақырылатын әскери қызметшiлермен жасақтауды жүзеге асырады;
      - келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген офицерлер мен әскери қызметшілерді әскери оқу орындарында даярлауға жәрдемдеседі;
      - осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
      Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 2001.12.24 № 274, 2007.07.06 № 277, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Қазақстан Республикасының Iшкi iстер министрi

      Iшкi iстер министрi:
      Ішкі әскерлердің қызметтік-жауынгерлік қызметіне жедел басшылықты жүзеге асырады, әскери қызметшілерді тұрғын үймен қамтамасыз ету және басқа да әлеуметтік-тұрмыстық мәселелерді шешу жөніндегі шаралар қолданады;
      Қазақстан Республикасының Заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң, Парламентiнiң және Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң актiлерiн орындау үшiн қызметтiк-әскери жұмыс пен Ішкi әскерлерiнiң құрылымын жетiлдiру, ұйымдық шараларды өткiзу жөнiндегi нормативтiк құқықтық актiлердi шығарады;
      Республика Үкiметiнiң қарауына Ішкi әскерлер бөлiмдерi мен бөлiмшелерiнiң жалпы санын, ұйымдық құрылымын өзгерту және орналастыру туралы ұсыныстар енгiзедi;
      Ішкі әскерлері құрамаларының (бөлімдерінің) құрылымын, орналастырылуын және штат санын Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен штат санының лимиті шегінде айқындайды;
      Ішкі әскерлердің тұрақты жауынгерлік және жұмылдырушылық әзірлігін сақтау жөнінде шаралар қолданады;
      Ішкі әскерлердің мерзімді әскери қызметшілерді шақыруды және Ішкі әскерлер қатарынан босатуды ұйымдастыруға қатысуын қамтамасыз етеді;
      Ішкi әскерлерiнiң әскери қызметшiлерiн және қызметкерлерін мемлекеттiк наградалармен наградтауға ұсынады;
      Iшкi әскерлер Бас қолбасшысының орынбасарларын, Ішкі әскерлер өңірлік қолбасшылықтарының қолбасшылары мен олардың орынбасарларын, Ішкі әскерлердің жоғары әскери оқу орнының бастығын, Ішкі әскерлер құрамаларының командирлерін қызметке тағайындайды және қызметтен босатады, Ішкі әскерлердің офицерлерін қызметтен шығарады, офицерлік құрамның алғашқы әскери атағын және «полковник» әскери атағын береді.
      Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 1999.04.05 № 360, 2001.06.11 № 208, 2007.07.06 № 277, 2010.12.29 № 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

10-1-бап. Ішкі әскерлер Бас қолбасшысы

Ескерту. 10-1-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

      Ішкі әскерлер Бас қолбасшысы:
      Ішкі әскерлердің тұрақты жауынгерлік және жұмылдырушылық әзірлігін сақтап отырады;
      әскерлердің қызметтік-жауынгерлік қызметіне, жедел және жауынгерлік әзірлігіне, озық тәжірибені енгізуге, материалдық базаны дамытуға және жеке құрам үшін қажетті әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлар жасауға басшылық жасайды;
      Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес әскерлерді шақыру бойынша және келісім-шарт бойынша мерзімді қызметтің әскери қызметшілермен жасақтау, олардың запасқа босатылуын ұйымдастыру жөніндегі жоспарларды әзірлейді және бекітеді;
      бұйрықтар, директивалар және өкімдер шығарады;
     Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ішкі әскерлер офицерлерінің әскери қызметті өткеру мәселелерін шешеді, қызметке тағайындайды, қызметтен босатады, кезекті әскери атақтар береді, офицерлік құрамның әскери атақтарын төмендетеді, подполковникті қоса алғанға дейінгілерді запасқа немесе отставкаға шығарады;
      Ішкі істер министріне Ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін және қызметкерлерін мемлекеттік наградалармен марапаттау туралы ұсыныстар енгізеді;
      әскерлерді қаруландыруға (жабдықтауға) әскери және өзге де техника мен басқа да мүліктің қабылдануын қамтамасыз етеді, жарамсыз болып қалған немесе әскери (бюджеттік) есептегі жоғалған материалдық құндылықтар мен ақшалай қаражатты Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен есептен шығарады.
      Ішкі істер министріне Iшкi әскерлер Бас қолбасшысының орынбасарларын, Ішкі әскерлер өңірлік қолбасшылықтарының қолбасшылары мен олардың орынбасарларын, Ішкі әскерлердің жоғары әскери оқу орнының бастығын, Ішкі әскерлер құрамаларының командирлерін қызметке тағайындау және қызметтен босату туралы ұсыныстар енгізеді.
      Ескерту. 2-бөлім 10-1-баппен толықтырылды - ҚР 2001.06.11 № 208 Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2007.07.06 № 277, 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

10-2-бап. Ішкі әскерлердің өңірлік қолбасшылық қолбасшысы

      Ішкі әскерлердің өңірлік қолбасшылық қолбасшысы:
      өңірлік қолбасшылықтың бағынысты құрамалары мен әскери бөлімдерінің тұрақты жауынгерлік және жұмылдыру әзірлігін ұстап тұрады;
      әскерлердің қызметтік-жауынгерлік қызметіне, жедел және жауынгерлік даярлығына, озық тәжірибені енгізуге, материалдық базаны дамытуға және жеке құрам үшін қажетті әлеуметтік-тұрмыстық жағдайлар жасауға басшылық етеді;
      бұйрықтар мен өкімдер шығарады;
      Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Ішкі әскерлердің өңірлік қолбасшылығы құрамына кіретін құрамалар мен әскери бөлімдердің әскери қызметшілерінің әскери қызметті өткеру мәселелерін шешеді;
      қызметке тағайындайды және қызметтен босатады, кезекті әскери атақтар береді, жоғары сержанттық құрамды қоспағанда, келісімшарт бойынша капитанды қоса алғанға дейінгі әскери қызметшілерді запасқа немесе отставкаға шығарады және Ішкі әскерлер Бас қолбасшысына офицерлік құрамның әскери атақтарын төмендету жөнінде ұсыныстар енгізеді.
     Ескерту. 2-бөлім 10-2-баппен толықтырылды - ҚР 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

11-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың,
астананың жергiлiктi атқарушы органдары

Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

      Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары:
      - өз құзыреті шегінде ведомстволық бағынысты аумақта Ішкi әскерлердiң өңірлік қолбасшылықтарын, құрамаларын, әскери бөлiмдерi мен бөлiмшелерін құру мен орналастыру жөніндегі Ішкi iстер министрінің ұсыныстарын қарауға қатысады;
      - Ішкi әскерлердiң тiршiлiгi үшiн тиiстi жағдайлар жасайды, Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi мен олардың үйелмен мүшелерiнiң хұқылық және әлеуметтiк қорғалуын қамтамасыз етедi, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес офицерлерге және келiсiм-шарт бойынша әскери қызметiн өтеп жүрген әскери қызметшiлерге тұрғын үй бөледi;
      - Ішкi әскерлердің өңірлік қолбасшылықтарының, құрамалары мен әскери бөлiмдерiнiң қолбасшылығына Ішкi әскерлерге әскери қызметке шақыруды ұйымдастыруда жәрдем көрсетедi;
      - осы аумақтағы қоғамдық тәртiптi қорғауды тiкелей жүзеге асыратын Ішкi әскерлер бөлiмшелерiне материалдық-техникалық көмек көрсетуге құқығы бар;
      - жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
      Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 2001.06.11 № 208, 2001.12.24 № 274, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

12-бап. Мемлекеттiк органдар, кәсiпорындар, мекемелер,
ұйымдар, лауазымды адамдар және азаматтар

      Мемлекеттiк органдар, кәсiпорындар, мекемелер, ұйымдар (меншiк түрiне қарамастан), лауазымды адамдар мен азаматтар Ішкi әскерлерге олардың қызметтiк мiндеттердi атқаруына көмек көрсетуге мiндеттi.
      Байланыс саласындағы уәкiлеттi орган, Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi, Қазақстан Республикасының басқа да мемлекеттiк органдары мен мекемелерi әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар, төтенше жағдайды енгізу кездерінде Ішкi әскерлердің әскери бөлiмдері мен бөлiмшелері өз мiндеттерiн орындаған кезде оларды басқару үшiн байланыс желілерi мен арналарын тегiн бередi.
      Барлық тасымал түрлерiн басқару органдарының лауазымды адамдары, әскери коменданттар мен Қазақстан Республикасы iшкi iстер министрлiгiнiң әскери және арнаулы тасымал органдарының өкiлдерi қызметтiк мiндеттерiн атқарушы Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiн тасымалдауда, ал төтенше жағдайлар кезiнде - бiрiншi кезекте тасымалдауда тасымал көмегiн көрсетедi.
      Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2004.12.29 № 26 Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.

     13-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың
              және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң
              бастықтары

      Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң бастықтары:
      Iшкi iстер министрiнiң рұқсатымен тұрақты орналасқан мекендердегi Ішкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамаларын, бөлiмдерiн және арнайы моторландырылған бөлiмдерiн қоғамдық тәртiптi қорғау, төтенше жағдайларды жою және Қазақстан Республикасының заңдарымен Ішкi әскерлерге жүктелген басқа да мiндеттердi орындау үшiн, ал түзеу мекемелерiн күзететiн құрамалар мен бөлiмдердi - тiкелей күзетiлетiн объектiлердегi сотталғандар арасындағы жаппай тәртiпсiздiктi тыю және төтенше жағдайлардың зардаптарын жою үшiн пайдаланады;
      құрамалар мен әскери бөлімдердің командирлерiмен бiрлесiп, Iшкi әскерлердiң жедел мақсаттағы құрамалары мен әскери бөлiмдерi және арнайы моторландырылған бөлiмдерi үшiн олардың санына қарай қызметтiк мiндеттердiң көлемiн айқындайды;
      әскери бөлiмдер мен Ішкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамалары, бөлiмдерi және арнайы моторландырылған бөлiмдерi командирлерiнiң қызметтiк-әскери жұмыс нәтижелерi туралы хабарларын тыңдайды;
      iшкi iстер органдарына көмек көрсету жөнiндегi мiндеттердi орындау үшiн тұрақты орналасқан мекендерiнен тыс жүрген ішкі әскерлер әскери бөлімдерінің тіршілігіне тиiстi жағдайлар туғызады.
      Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 1998.12.09 № 307, 1999.04.05 № 360, 2001.06.11 № 208, 2001.12.24 № 274, 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277, 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

     14-бап. Iшкi әскерлердiң Әскери кеңесi

      Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрі бекiтетiн Ережеге сәйкес Ішкi әскерлерде Әскери кеңес құрылады.
      Әскери кеңестің құрамын Ішкі әскерлер Бас қолбасшысының ұсынуы бойынша Ішкі істер министрі бекітеді.
      Әскери кеңес Ішкi әскерлер қызметiнiң ұйымдастырылуына және мәселелердiң дер кезiнде шешiлуiне жауапты болады.
      Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.12.24 № 274, 2007.07.06 № 277, 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

15-бап. Ішкі әскерлерді әскери басқару органдары

      Ішкі әскерлер Бас қолбасшылығы – Ішкі әскерлер комитеті Ішкі әскерлерді әскери басқарудың жедел-стратегиялық органы болып табылады, әскерлердi тұрақты жауынгерлiк және жұмылдыру әзiрлiгінде ұстап тұруға, Ішкі әскерлердің құрылысы және дамуы жоспарларын әзiрлеуге және iске асыруға, олардың ұйымдық-штаттық құрылымын жетiлдiруге, Ішкi әскерлердiң қызметтiк-жауынгерлiк қызметін ұйымдастыруға арналған және Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің Бас штабымен бірлесіп, бірлескен іс-қимылдар нұсқаларын жоспарлайды.
      Ішкі әскерлердің өңірлік қолбасшылығы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз қызметін белгілі бір аумақта жүзеге асыратын әскери басқарудың жедел-аумақтық органы болып табылады.
      Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 2013.01.15 № 69-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

3 бөлiм. Iшкi әскерлердегi қызмет

16-бап. Iшкi әскерлердiң кадрлары

      Iшкi әскерлердiң кадрлары әскери қызметшiлерден және қызметкерлерден тұрады.
      Iшкi әскерлерде әскери қызмет атқарушы әскери қызметшiлердiң әскери атақтары, айырым белгiсi және олар үшiн белгiленген киiм үлгiсi болады, оларға Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнде қызмет атқарудың жағдайын регламенттейтiн нормативтiк актiлер және осы заңда көзделген әскери жарғылардың алынып тасталғандары мен толықтырулары ескерiлген талаптары қолданылады.
      Iшкi әскерлер қызметкерлерінің еңбек жұмысы Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледi.
      Ескерту. 16-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277 Заңдарымен.

17-бап. Iшкi әскерлердегi әскери қызмет

      Ішкі әскерлер «Әскери қызмет және әскери қызметшілердің мәртебесі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жеке құрамнан жасақталады.
      Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң әскери қызметтi атқару тәртiбi, олардың хұқықтары мен мiндеттерi, әскери атақ беру, аттестаттау және қызметтен босату тәртiбi Әскери қызметтi өткеру ережелерімен, әскери жарғылармен және басқа нормативтiк актiлермен айқындалады.
      Iшкi әскерлерге әскери қызметке келген азаматтар әскери ант қабылдайды.
      Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1998.12.09 № 307, 2001.12.24 № 274, 2007.07.06 № 277, 2012.02.16 № 562-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң
хұқылық жағдайы

      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi Қазақстан Республикасы азаматтарының құқықтары мен бостандықтарын пайдаланады. Оларға конституциялық, әскери-қызметтiк мiндеттер жүктеледi.
      Iшкi әскерлерiнiң әскери қызметшiлерi осы Заңмен, Қазақстан Республикасының басқа да хұқылық актiлерiмен айқындалып жүктелген мiндеттердi орындау кезiнде өкiметтiң өкiлi болып табылады және олар мемлекет қорғауында болады.
      Келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген офицерлер мен әскери қызметшілерге жеке басын, қызмет жағдайын және әскери қызметте жүргенін куәландыратын жеке бастың куәлігі беріледі.
      Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.06 № 277 Заңымен.

19-бап. Ішкі әскерлер кадрларын даярлау және кәсіптік
деңгейін көтеру

      Сарбаздар мен сержанттарды (старшиналарды) даярлау Қазақстан Республикасы Ішкі әскерлерінің және Қарулы Күштерінің оқу бөлімдерінде (орталықтарында) жүзеге асырылады.
      Ішкі әскерлер үшін офицерлерді даярлау республика аумағында орналасқан жоғары оқу орындарында, әскери училищелерде, сондай-ақ басқа да мемлекеттердің әскери оқу орындарында шарттық негіздерде жүзеге асырылады.
      Ішкі әскерлердің офицер құрамының және келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеріп жүрген әскери қызметшілердің кәсіптік деңгейін көтеру әскери оқу орындарында, офицер құрамының біліктілігін жетілдіру (қайта даярлау) курстарында жүзеге асырылады.
      Ескерту. 19-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.07.06 № 277 Заңымен.

20-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң
жауапкершiлiгi

      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi құқық бұзушылықтар жасағаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.
      Әскери қызметшiлер азаматтардың хұқықтары мен заңды мүдделерiн бұзған жағдайда командирлер мен бастықтар азаматтардың хұқықтарын қалпына келтiрiп, кiнәлiлердi тәртiптiк немесе қылмыстық жауапқа тартуға, келтiрiлген залалдың орнын Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында белгiленген тәртiппен толтыруға мiндеттi.
      Азаматтар Ішкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң iс-әрекетiне белгiленген тәртiп бойынша жоғары тұрған командирге (бастыққа), прокуратура органдары мен сотқа шағым бере алады.
      Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.29 № 26; 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4 бөлiм. Iшкi әскерлердiң мiндеттерi мен хұқықтары

21-бап. Iшкi әскерлер жеке құрамының мiндеттерi

      Iшкi әскерлердiң жеке құрамына:
      1) Қазақстан Республикасы Үкіметінің тізбесінде көзделген мемлекеттік маңызы бар объектілерді, тасымалдау кезінде арнайы жүктерді және сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуге арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерін күзетуді қамтамасыз ету;
      2) күзететiн объектiлердегi төтенше жағдайларды жоюға қатысу;
      3) сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуге арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерінде ұсталатын адамдардың, сондай-ақ олардың аумағындағы азаматтардың жүріс-тұрысын бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру;
      4) сотталған адамдарды қылмыстық-атқару жүйесінің әскер күзететін түзеу мекемелерінен айырбастау пункттеріне және одан кері, сондай-ақ өндірістік объектілерге және одан кері айдап апару, бұл объектілерді оларда сотталған адамдар жұмыс істеген уақытта күзету;
      5) сотталған және қамауға алынған адамдарды, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының, облыстық және соларға теңестірілген соттардың, қылмыстық істер жөніндегі мамандандырылған ауданаралық соттардың, сондай-ақ егер жауынгерлік қызмет атқару пункттерінде осы мақсат үшін айдап апаруға әдейі арналған әскер бөлімшелері болса, әскери соттардың сот отырыстарына олардың өтінімі бойынша қылмыстық-атқару жүйесінің тергеу изоляторларынан және одан кері айдап апару;
      6) Iшкi әскерлер әскери бөлiмшелерiнiң қоймаларын және Қазақстан Республикасы Ішкi iстер министрлiгiнiң әскери қоймаларын (базаларын) күзету;
      7) патрульдiк-бекеттік қызметті атқару арқылы қоғамдық тәртiптi сақтауға қатысу;
      8) жаппай қоғамдық-саяси, спорттық және өзге шаралар өткiзген кезде қоғамдық тәртiптi қамтамасыз етуге қатысу;
      9) дүлей зiлзалаларды, iрi авариялар мен апаттарды жою кезiнде қоғамдық тәртiп сақтауды қамтамасыз ету, төтенше жағдайдың құқықтық режимiн сақтап тұру;
      10) ішкі істер органдарымен бірлесіп қоғамдық тәртіпті жаппай және топтасып бұзушылықтардың, түзеу мекемелеріндегі жаппай тәртіпсіздіктердің жолын кесуге, әскери қарауылдардың күзетінен қашқан адамдарды іздеуге қатысу және қылмыстық қудалау органдарынан немесе соттан жасырынған не аса ауыр қылмыстар жасаған адамдарды іздеуге ішкі істер органдарына көмек көрсету;
      11) Ішкi әскерлер бөлiмдерiнiң арасында және мiндеттер орындалатын аудандарға жеке құрамды, материалдық құралдарды, қару-жарақты, техниканы және басқа жүктердi тасымалдау;
      12) жанжал ауданын оқшауландыру және онда тосқауыл қою;
      13) заңсыз қарулы құрамаларды қарусыздандыру мен жою, жанжал ауданындағы халықтан қаруды алып қою, жанжал ауданына iргелес аудандарда қоғамдық тәртiптi сақтау мен қауiпсiздiктi күшейту жөнiнде iс-шаралар жүргізу;
      14) терроризмге қарсы операцияны жүргізуге және терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз етуге қатысу жүктеледі.
      Ескерту. 21-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң
негiзгi хұқықтары

      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiне өздерiне жүктелген мiндеттердi орындаған кезде мынандай хұқықтар берiледi:
      1) азаматтар мен лауазымды адамдардың қоғамдық тәртiптi сақтауын, Ішкi әскерлердiң өкiлеттiгiн жүзеге асыруға кедергi келтiретiн хұқық бұзушылық пен әрекеттердiң тоқтатылуын талап ету, ал бұл талаптар орындалмаған жағдайда осы Заңда көзделген мәжбүр ету шараларын қолдану;
      2) құқық бұзушылықтар жасағанына күдiк келтiрген кезде азаматтардың жеке басын куәландыратын құжаттарды тексеру;
      3) хұқық бұзған адамдарды не хұқық бұзушының жеке басын анықтау үшiн - iшкi iстер органдарына, ал күзетiлген объектiлерге қастандық жасай отырып, хұқық бұзуға байланысты реттерде Ішкi әскерлердiң қызметтiк жайына жеткiзу;
      4) күзетiлген объектiлерге қастандық жасауға байланысты хұқық бұзған адамдарды Ішкi әскерлердiң қызметтiк жайында материалдарды ресiмдеу үшiн үш сағатқа дейiн ұстау және қамауға алу, бұдан соң хұқық бұзушыларды iшкi iстер органдарына өткiзу, оларға өзi тiкелей тексеру жүргiзу, заңдарға сәйкес заттары мен құжаттарын тексеру және алу;
      5) Ішкi әскерлер күзететiн объектiлердегi тасымал құралдары мен тасылатын жүктерге және қылмыс жасаған немесе қамаудан қашқан адамдарды ұстау операцияларын жүргiзген кезде тексеру жүргiзу;
      6) қылмыс жасағанына күдiк келтiрiлген адамдарды қудалаған кезде, сотталған және қамауға алынған жерiнен қашқан адамдарды iздестiрген кезде кейiнге қалдыруға болмайтын реттерде қоғамдық тәртiп пен азаматтардың қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн хұқық бұзушылықты тыю мақсатында кәсiпорындардың, мекемелердiң, ұйымдардың аумағы мен жайларына кiру;
      7) сотталған және қамауға алынған жерiнен қашқан адамдарды iздестiру, қылмыс жасағанына күдiк келтiрiлген адамдарды қудалау, жаппай тәртiпсiздiктер мен қоғамдық тәртiптi топтасып бұзуды тыю кезiнде, сондай-ақ басқа да төтенше жағдайлар кезiнде жер учаскелерiн, жекелеген құрылыстар мен объектiлердi қоршауға алу (ешкiмдi өткiзбей тастау);
      8) сотталғандар мен қамауға алынған адамдарды айдап апару үшiн қабылдағанда және оларды iздестiру барысында ұстағаннан кейiн тiкелей тiнту жүргiзу;
      9) қоғамдық тәртiп бұзушы әскери қызметшiлердi ұстау (әскери патрульдер болмаған жағдайда) және оларды әскери коменданттарға немесе әскери бөлiмдердiң командирлерiне ұстап беру;
      10) қажет болған жағдайларда қылмыстар, қашқан қылмыскерлердi iздестiру туралы халыққа хабарлау үшiн және төтенше жағдайлар режимiн қамтамасыз ету кезiнде бұқаралық хабарлама құралдарын пайдалану;
      11) терроризмге қарсы операцияға және терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз етуге қатысу кезінде «Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы» Қазақстан Республикасының Заңында көзделген шаралар мен уақытша шектеулерді қолдану;
      12) сотталған әйелдердің, кәмелетке толмағандардың жазасын өтеуге арналған түзеу мекемелерін, түрмелерді және тергеу изоляторларын қоспағанда, түзеу мекемелерінде ұсталатын адамдардың, сондай-ақ олардың аумағындағы азаматтардың жүріс-тұрысын бақылауды және қадағалауды жүзеге асыру.
      Осы Заңға сәйкес Ішкi әскерлер әскери қызметшілері табельдiк арнаулы құралдар мен жеке қаруды сақтауға, алып жүруге және қолдануға хұқылы.
      Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1998.12.09 № 307, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2010.04.08 № 266-IV, 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5 бөлiм. Iшкi әскерлердiң мәжбүр ету шараларын қолдану

23-бап. Қол күшiн, арнаулы құралдарды, қызметтiк иттердi
және қаруды қолдану ережелерi мен шектерi

      Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерi өздерiне жүктелген мiндеттердi атқару кезiнде Заңда көзделген реттер мен тәртiп бойынша мәжбүр ету шараларын қолдануға хұқылы. Ішкі әскерлердің қару-жарағына кіретін қарулар, әскери техника мен олардың оқ-дәрілері, арнайы құралдар тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.
      Қол күшiн, арнаулы құралдарды, қызметтiк иттердi және қаруды қолдану алдында оларды қолдану ниетi жайында ескерту жасалуға, бұл ретте өз талаптарының орындалуына жеткiлiктi уақыт берiлуге тиiс, қол күшiн, арнаулы құралдарды, қызметтiк иттердi немесе қаруды қолдануды кешiктiру азаматтардың, әскери қызметшiнiң немесе ішкі істер органдары қызметкерiнiң өмiрi мен денсаулығына тiкелей қауiп төндiретiн, өзге де ауыр зардаптарға әкеп соқтыру мүмкiн реттер бұған кiрмейдi.
      Әскери қызметшi дене жарақатын алған адамдарға алғашқы дәрiгерлiк көмек көрсетедi.
      Өлiм немесе денеге жарақат түсiруге әкеп соқтырған реттерде дереу прокурорға хабар берiледi.
      Мәжбүр ету шараларын қолдануды шегiнен асырып жiберу Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген жауаптылыққа әкеп соқтырады.
      Ескерту. 23-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1992.12.23, 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277 Заңдарымен.

24-бап. Дене күшiн қолдану

Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiнің қоғамдық тәртiптi бұзуға байланысты құқық бұзушылықтардың жолын кесу, оларды жасаған адамдарды ұстап алу кезінде, заңды талаптарға қарсы іс-қимылды еңсеру үшін, егер күш қолданбау тәсілдері өздерiне жүктелген мiндеттердің орындалуын қамтамасыз етпесе, дене күшін, оның ішінде жауынгерлiк күрес тәсiлдерiн қолдануға құқығы бар.
Ескерту. 24-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2014 № 227-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

25-бап. Арнаулы құралдар мен қызметтiк иттердi қолдану

      Iшкi әскерлер қаруланатын арнаулы құралдарды және қызметтiк иттердi Ішкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң мына жағдайларда қолдануға хұқығы бар:
      1) азаматтарға, түзеу мекемелерiнiң қызметкерлерiне, әскери қызметшiлерге немесе ішкі істер органдары қызметкерлерiне жасалған шабуылды тойтару үшiн;
      2) Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiне өздерiнiң қызметтiк мiндеттерiн атқаруына байланысты оларға көрсетiлетiн қарсылықты тыю үшiн;
      3) өмiрге, денсаулыққа немесе меншiкке қарсы қылмыс жасау кезiнде қолға түскен, қашуға әрекет жасаған адамды табу және ұстау үшiн;
      4) атылатын немесе суық қаруды, оқ-дәрiнi, жарылғыш, қатты әсер ететiн химиялық және улы заттарды заңсыз ұстаған адамдарды қарусыздандыру үшiн;
      5) ұсталған адамдарды ішкі істер органдарына жеткiзу, ұсталғандарды, сондай-ақ қамауға алынған адамдарды, егер олар өз iс-әрекеттерiмен қашып кетедi не қоршағандарға немесе өзiне залал келтiредi деп санауға негiз берсе немесе ішкі істер органдары
қызметкерiне қарсылық көрсетсе, оларды айдап бару не күзету үшiн;
      6) әскери бөлiмдер мен бөлiмшелердiң орналасқан жерiне, күзетiлетiн объектiлерге, ғимараттарға және жүктерге жасалған шабуылды тойтару үшiн;
      7) кепiлге алынған адамдарды, басып алынған күзет объектiлерi мен ғимараттарды, жүктердi, үйлердi, жайларды және тасымал құралдарын босату үшiн;
      8) тасымалдың, байланыстың, кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың жұмысын бұзатын жаппай тәртiпсiздiк пен қоғамдық тәртiптi топтасып бұзушылықты, сондай-ақ түзеу мекемелерiнiң жұмысын бүлдiретiн әрекеттердi тыю үшiн;
      9) төтенше жағдайлар кезiнде және қылмыскерлердi iздестiру мен ұстау жөнiнде арнайы операциялар жүргiзу кезiнде, жүргiзушiсi Ішкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң тоқта деген талабын орындамаған тасымал құралдарын тоқтату үшiн;
      10) қылмыс жасаған адамдарды анықтап, ұстау үшiн.
      Арнаулы құралдар мен қызметтiк иттердi әйелдерге, мүгедектiк белгiсi анық көрiнiп тұрған адамдар мен жас балаларға қолдануға тыйым салынады, бұған олар қарулы қарсылық көрсеткен, адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiп төндiретiн топтасып немесе басқадай шабуылдар жасаған реттер кiрмейдi.
      Ескерту. 25-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1992.12.23 Заңымен, ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1998.12.09 № 307, 1999.04.05 № 360, 2007.07.06 № 277 Заңдарымен.

26-бап. Қаруды қолдану және әскери техниканы пайдалану

      Iшкi әскерлер қызметшiлерiнiң қаруды және әскери техниканы айрықша шара ретiнде мына жағдайларда қолдануға хұқығы бар:
      1) азаматтарды, әскери қызметшiлердi, хұқық қорғау органдарының, түзеу мекемелерiнiң, соттың және прокуратураның қызметкерлерiн шабуылдан қорғау үшiн;
      2) күзетiлетiн объектiге, ғимараттарға және арнайы (әскери) жүктерге, күзетшiлерге, қарауылдың (әскери нарядтың) басқа да адамдарына немесе қарауыл үйiне, бөлiмдер мен бөлiмшелер орналасқан жерге, азаматтардың тұрғын үйлерiне шабуылды тойтару үшiн, сондай-ақ күзетiлетiн объектiлерге заңсыз ену (объектiден шығу) мақсатында жасалған әрекеттердi тыю кезiнде;
    3) (алып тасталды)
      4) кепiлге алынған адамдарды, басып алынған күзетiлетiн объектiлердi, ғимараттар мен арнайы (әскери) жүктердi босату үшiн;
      5) қарсылық көрсетушi не қылмыс жасау кезiнде қолға түскен қылмыскерлердi ұстау үшiн;
      6) өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау таңдалған адамдардың; бас бостандығынан айыруға сотталғандардың күзеттен қашуының жолын кесу үшiн, сондай-ақ оларды күшпен босату әрекеттерiнің жолын кесу үшiн;
      7) жаппай тәртiпсiздiктің жолын кесу кезінде, оның ішінде түзеу мекемелерiнде, тергеу изоляторларында, түрмелерде жолын кесу кезінде, сондай-ақ әлеуметтік сипаттағы төтенше жағдайлар, төтенше жағдайды енгізу кезінде.
      Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерi атыс қаруын сонымен қатар мына жағдайларда пайдалануға хұқылы:
      1) хайуанаттардың шабуылынан қорғану үшiн;
    2) (алып тасталды)
      Қарулы не топтасып шабуыл (зорлық-зомбылық) жасаған жағдайларды қоспағанда, әйелдерге, анық мүгедектік белгілері бар адамдарға және олардың жасы белгілі немесе айқын болса, кәмелетке толмағандарға қатысты атыс қаруын қолдануға тыйым салынады.
      Атыс қаруын қолданған әрбiр жағдай жайында прокуратура органдарына хабарланып, рапорт жазылады.
      Ескерту. 26-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР Президентінің 1995.03.17 № 2122; 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлықтарымен, ҚР 1999.04.05 № 360, 2001.12.24 № 274, 2007.07.06 № 277, 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6 бөлiм. Қоғамдық тәртiптi қорғау жөнiндегi
мiндеттердi орындауға Ішкi әскерлердi қатыстыру

27-бап. Iшкi әскерлердi тұрақты орналасқан
жерлерде мiндеттердi орындауға қатыстыру

Қоғамдық тәртiптi қорғау жөнiндегi мiндеттердi орындауға күштер мен құралдарды қатыстыру тәртiбiн әскери бөлiмдердiң қызметтiк мақсаттарын, жеке құрамының жаттығуы мен демалуы үшiн жағдай жасалуын ескере отырып, Iшкi iстер министрiнiң келiсiмі бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың iшкi iстер департаменттерiнiң бастықтары және әскери бөлiмдер командирлерi белгiлейдi.
Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда - ҚР 1992.12.23, өзгерту енгізілді - 2004.12.29 № 26 Заңдарымен.

28-бап. Iшкi әскерлердi тұрақты орналасқан мекеннен тыс
жерлерге мiндеттердi орындауға қатыстыру

      Iшкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамаларын, бөлiмдерiн және арнайы моторландырылған бөлiмдерiн тұрақты орналасқан мекендерiнен алып кетiп, қоғамдық тәртiптi қорғау жөнiндегi мiндеттердi орындауға немесе төтенше жағдайдың құқықтық режимін, терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз ету, терроризмге қарсы операцияға қатысу және төтенше жағдайларды жою үшiн iшкi iстер органдарына көмек көрсету үшiн, сондай-ақ заңсыз қарулы құрамаларға қарсы күресу, жанжал ауданын оқшауландыру және онда тосқауыл қою, ерекше қауiптi құқық бұзушылықтарды, диверсияларды, терроризм актілерін, қарулы қақтығыстарды тыю және тайталасушы тараптарды ажырату, заңсыз қарулы құрамаларды қарусыздандыру мен жою, жанжал ауданындағы халықтан қаруды алып қою, жанжал ауданына iргелес аудандарда қоғамдық тәртiптi қорғау мен қауiпсiздiктi күшейту жөнiндегi iс-шараларды жүргiзу үшiн тарту Қазақстан Республикасы Президентiнiң шешiмi бойынша жүзеге асырылады.
      Iшкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамаларының, бөлімдерiнiң және арнайы моторландырылған бөлiмдерiнiң жеке құрамын тұрақты орналасқан мекендерiнен алып кетiп, осы бапта көрсетiлген оларға жүктелген мiндеттердi орындауға тартудың ұзақтығы үш айдан аспауға тиiс.
      Бұл орайда офицерлердiң, келiсiм-шарт бойынша әскери қызметiн өтеп жүрген әскери қызметшiлердiң қызмет мерзiмiнiң бiр айы үш айға есептелiнедi және жоғары мөлшерде ақшалай қаражат төленедi.
      Ескерту. 28-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1998.12.09 № 307, 2001.12.24 № 274, 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап күшіне енеді), 2010.04.08 № 266-IV; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7 бөлiм. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiн
хұқылық және әлеуметтiк жағынан қорғау

     29-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерi заңды
              талаптарының орындалу мiндеттiлiгi және лауазымды
              адамдар мен азаматтардың осы Заңды бұзғаны үшiн
              жауаптылығы

      Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң заңды талаптары азаматтар мен лауазымды адамдардың орындауы үшiн мiндеттi.
      Осы Заңды орындамау, Ішкi әскерлердiң өздерiне жүктелген мiндеттердi орындауына бөгет жасау, әскери қызметшiлердiң ар-ожданы мен қадiр-қасиетiне тiл тигiзу, әскери нышандарды қорлау Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауапқа тартуға әкеп соғады.
      Ескерту. 29-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 2001.12.24 № 274, 2007.07.06 № 277 Заңдарымен.

30-бап. Жүктелген мiндеттердi орындау кезiнде Ішкi
әскерлер әскери қызметшiлерiнiң бағынуы

Жүктелген мiндеттердi орындау кезiнде Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi тек қана жеке өзiнiң және тiкелей бастықтарына бағынады.

31-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң қызметтен
босаған кездегi сот қорғауына хұқығы

Офицерлер және келісімшарт бойынша қызмет атқарып жүрген әскери қызметшiлер Ішкi әскерлерден босату туралы бұйрық жөнiнде жоғары тұрған командирге және сотқа шағым беруге хұқылы.
Ескерту. 31-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2007.07.06 № 277 Заңымен.

     32-бап. Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiсi қаза тапқан
              (қайтыс болған) немесе жарақат алған жағдайда,
              оны зейнетақымен қамсыздандыру, оған берiлетiн
              кепiлдiктер

      Iшкi әскерлердiң офицер құрамдағы адамдарын, контракт бойынша қызмет атқарып жүрген әскери қызметшiлерiн зейнетақымен қамтамасыз ету қолданылып жүрген заңдарға сәйкес жүзеге асырылады.
      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiсiне қызметтiк мiндеттерiн немесе қызметтiк борышын атқарып жүрген кезеңде жарақат алған кезде, ал ол қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда әскери қызметшiлер мен олардың отбасы мүшелерiн құқықтық және әлеуметтiк қорғау туралы Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өтем алуға құқығы бар адамдарға бiр жолғы өтем төленедi.
      Қызметтiк мiндеттерiн немесе қызметтiк борышын өтеуге байланысты Ішкi әскерлердiң әскери қызметшiсiне немесе оның үйелменiне келтiрiлген зиян бюджет қаражатынан толық көлемiнде өтелiп, кейiннен бұл сома кiнәлi адамдардан өндiрiп алынады.
      Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1993.04.08 Заңымен, 1997.06.19 № 134 (1998 жылғы 1 қаңтардан бастап күшiне кiредi), 2001.10.10 № 247 (2001 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді), 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

33-бап. Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiн
тұрғын алаңмен қамтамасыз ету

      Офицерлерге, келісімшарт бойынша әскери қызмет атқарып жүрген әскери қызметшілерге тұрғын үй "Тұрғын үй қатынастары туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес беріледі.
      Әскер қатарында күнтiзбе есебiмен жиырма және одан да көп жыл қызмет атқарған офицерлер мен келiсiм-шарт бойынша әскери қызметiн өтеп жүрген әскери қызметшiлер Қазақстан Республикасының тұрғын үй заңнамасында белгіленген тәртіппен мемлекеттiк тұрғын үй қорының үйлерiндегi өздерi отырған тұрғын үйлердi меншiгiне тегiн алуға хұқылы.
      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiне (мерзiмдi қызметтегi әскери қызметшiлерден басқа) және олармен бiрге тұратын отбасы мүшелеріне Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сай келетiн тұрғын жай берiледi. Тұрақты тұрғын жай алғанға дейiн аталған адамдарға қызметтiк тұрғын үйлер берiледi, олар қызмет орны бойынша уақытша тiркеледi.
      Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіп бойынша Ішкі әскерлердің әскери қызметшілеріне (мерзімді қызметтегі әскери қызметшілерден басқасына) еңбек еткен жылдарына қарамастан, олармен бірге тұратын отбасы мүшелерін ескере отырып, тұрғын үйді ұстауға, коммуналдық қызмет көрсетулерге (орталықтандырылған жылу, суық және ыстық сумен жабдықтау, канализация, электрмен жабдықтау, газбен жабдықтау) жұмсалатын шығындарды төлеу үшін республикалық бюджет туралы заңмен белгіленген мөлшерде ақшалай өтемақы төленеді.
      Iшкi әскерден запасқа немесе отставкаға шығарылған офицер құрамдағы адамдар, келiсiм-шарт бойынша әскери қызмет атқарып жүрген әскери қызметшiлер, сондай-ақ олардың үйелмендерi белгiленген тәртiп бойынша таңдаған жерiнен тұрғын жаймен қамтамасыз етiледi. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң бұл хұқығын жүзеге асыру жөнiндегi мiндет облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдарына жүктеледi.
      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiсi қызметтiк мiндетiн атқаруға байланысты қаза тапқан жағдайда қаза тапқан әскери қызметшi отбасының есепке қойғандағы негiздер бойынша тұрғын алаң алу хұқығы сақталады, тұрғын алаң әскери қызметшiнiң қаза тапқан күнiнен бастап бiр жылдан кешiктiрiлмей берiледi. Асыраушысынан айрылған әскери қызметшінің отбасы мүшелері оларға қолданылып жүрген нормаларға сәйкес тұруға қолайлы басқа тұрғын үй-жай тегін берілмейінше тұратын тұрғын үй-жайынан шығарылмайды.
      Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1997.04.02 № 88, 1997.07.11 № 154, 1998.12.09 № 307, 1999.04.07 № 374, 2001.12.24 № 274, 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277, 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Ішкі әскерлер әскери қызметшілерінің жол жүруі
жөніндегі жеңілдіктері

Ескерту. 34-бап алынып тасталды - ҚР 2007.07.06 № 277 Заңдарымен.

35-бап. Iшкi әскерлер әскери қызметшiлерiнiң үйелмен
мүшелерiне жасалатын әлеуметтiк жеңiлдiктер

Ескерту. 35-бап алынып тасталды - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

36-бап. Ішкі әскерлердің әскери қызметшілерін
медициналық-санитариялық жағынан қамтамасыз ету

Ішкі әскерлерінің әскери қызметшілерінің және олардың отбасы мүшелерінің өмірі мен денсаулығын қорғау, сондай-ақ оларды медициналық-санитариялық жағынан қамтамасыз ету Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.
Ескерту. 36-бап жаңа редакцияда - ҚР 1998.12.09 № 307 Заңымен.

37-бап. Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi мен
олардың отбасы мүшелерiн әлеуметтiк қорғау

      Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерi мен олардың отбасы мүшелерiн әлеуметтiк қорғау Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң әскери қызметшiлерiн әлеуметтiк және құқықтық қорғау мәселелерi жөнiндегi заңдарға сәйкес жүзеге асырылады.
      Қылмыстық-атқару жүйесінің туберкулезге қарсы мекемелерінде қызмет атқаратын әскери қызметшілерге Қазақстан Республикасының заңнамасында медицина қызметкерлерінің осы санаты үшін белгіленген жеңілдіктер қолданылады.
      Ескерту. 37-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 Заң күші бар жарлығымен, ҚР 2001.12.24 № 274; 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.01.18 № 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

8 бөлiм. Iшкi әскерлердiң әскери қызметшiлерiн
қаржымен және материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз ету

38-бап.Iшкi әскердi қаржыландыру

Iшкi әскердi қаржыландыру бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.
Ескерту. 38-бап жаңа редакцияда - ҚР 1998.12.22 № 327 (1999 жылдың 1 қаңтарынан бастап күшіне енеді), өзгеріс енгізілді - ҚР 2001.12.24 № 274, 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2004.12.29 № 26 Заңдарымен.

39-бап. Iшкi әскерлердi материалдық-техникалық
жағынан қамтамасыз ету

      Iшкi әскерлердi материалдық-техникалық жағынан қамтамасыз етудiң тәртiбi мен нормасын Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейдi.
      Iшкi әскерлер Қазақстан Республикасының Қарулы Күштері үшін белгiленген тәртiппен және нормалар бойынша қару-жарақпен, авиация, автомобиль бронетанк және басқа әскери техникамен және материалдық құралдармен қамтамасыз етiледi.
      Режимдiк объектiлердi, коммуникациялардағы объектiлердi, сондай-ақ түзеу мекемелерi объектiлерiн, әскери қалашықтарды, жеке құрамды, қару-жарақ, техника мен әскери-техникалық мүлiк, сондай-ақ басқару органдары орналастырылатын үйлер мен ғимараттарды күзетiп, қорғау жөнiндегi мiндеттерiн орындайтын әскери бөлiмдерге (бөлiмшелерге) Ішкi әскерлер күзететiн объектiлердi - министрлiктер, ведомстволар (мекемелер), ал Ішкi әскерлердiң оперативтiк мақсаттағы әскери құрамалары, бөлiмдерi және арнайы моторландырылған бөлiмдерi үшiн олар орналасқан аумақтағы облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары бөледi немесе салады. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың, астананың жергiлiктi атқарушы органдары, Ішкi әскерлердiң бөлiмдерiне (бөлiмшелерiне) әскери қалашықтар, үйлер мен атыс орындарына жабдықталған ғимараттар, оқу орталықтары, қосалқы шаруашылықтар және басқа да объектiлер үшiн жер учаскелерiн бөлiп, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жер пайдалану құқығын бекiтедi.
      Әскери бөлiмдердiң (бөлiмшелердiң) орналасуы үшiн пайдаланылатын әскери қалашықтарды, үйлер мен ғимараттарды жөндеу және оларға коммуналдық қызмет көрсету бюджет қаражаттарының және Ішкi әскерлер мүдделерiн көздеп қызметтiк-жауынгерлiк мiндеттер атқаратын министрлiктер (ведомстволар) бөлетiн материалдық ресурстардың есебiнен жүргiзiледi.
      Құрылыс, күрделi жөндеу, инженерлiк-техникалық құралдарды қайта құру және олардың пайдаланылуын материалдық қамтамасыз ету объектiлерiн Ішкi әскерлер күзететiн министрлiктердiң (ведомстволардың), кәсiпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың есебiнен жүзеге асырылады.
      Облыстардың аумақтарында уақытша тұрған Ішкi әскерлер төтенше жағдай режимi енгiзiлген кезде бұқаралық қоғамдық-саяси, шараларды жүргізу кезінде қоғамдық тәртiптiң сақталуын қамтамасыз етудегi мiндеттерiн орындау үшiн орналасатын тұрғын жайлармен, коммуналдық қызметпен, байланыс желiлерiмен және арналарымен, автокөлiкпен және жанар-жағар май материалдарымен, қосымша тамақпен бюджет қаражаты есебiнен қамтамасыз етiледi.
      Ескерту. 39-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР Президентінің 1995.12.21 № 2708 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1998.12.09 № 307, 1999.04.05 № 360, 2001.12.24 № 274, 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), 2004.12.29 № 26, 2007.07.06 № 277, 2010.04.08 № 266-IV, 2011.07.22 № 479-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-1-бап. Ішкі әскерлерді мұнай өнімдерімен жабдықтау
ерекшеліктері

Ішкі әскерлер мұнай өнімдерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мұнай өнімдерін беру жөніндегі бірыңғай оператордан сатып алады.
Ескерту. 8-бөлім 39-1-баппен толықтырылды - ҚР 11.04.2014 № 189-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

40-бап. Қаржылық бақылау

Ескерту. 40-бап алынып тасталды - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

Қазақстан Республикасының
Президентi

Unofficial translation

Footnote. Title of the Law is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 22 December 1995 No. 2708;

      Footnote. The words “internal troops” in the title of the Law are replaced by the words “Internal Troops” - by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July, 2007 No. 277;
      the words “Ministry of Internal Affairs” and “Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan” are excluded in the text of the Law – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 December 2001, No. 274;
      in the text after the word “Section” the numbers “I – VIII” are replaced by the numbers “1 – 8” – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December, 2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January 2005).

Throughout the text, the words “cases of emergency”, “cases of emergency”, “re-enlistees” and “re-enlistees” are replaced by the words “emergency situations", “ emergency situations”, “military servicemen, performing military service under the contract” and “military servicemen, performing military service under the contract” – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December, 2004 No. 26;

2) throughout the text the words “internal troops”, “internal troops”, “internal troops, “internal troops”, “internal troops” shall be replaced by the words “Internal troops”, “Internal troops”, “Internal troops”, “Internal troops”, “Internal troops”; and the words “military service”, “military service”, “military service” shall be replaced by the words “military service”, “military service”, “military service”; and the words “military school”, “military schools” shall be replaced by the words “military training school”, “military training schools”;
the words “warrant officers”, “warrant officers”, “warrant officers” are excluded in the text of the Law - by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July, 2007 No. 277

Section 1. General Provisions

Article 1. Internal Troops of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan

      Internal Troops of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Internal Troops) are included in a single system of the internal affairs authorities of the Republic of Kazakhstan and are designed to ensure the safety of the individual, society and the state, to protect the rights and freedoms of man and citizen from criminal and other unlawful acts.
      Internal troops have their own flag and symbol. Regional command, formations and military units of the Internal troops have the battle flags of the established form.
      Footnote. Article 1 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98 No. 307, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 24.12.2001 No. 274, dated 15.01.2013 No. 69 -V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 2. Objectives of the Internal Troops

      The objectives of the Internal Troops shall be:
      1) protection of important state objects and special cargo in transit;
      2) control and supervision of the behavior of the persons, detained in correctional institutions, except for those intended to serve the sentenced women, minors, prisons and detention centers, as well as the citizens in their territory;
      3) protection of correctional institutions, except for those intended to serve the sentenced women, minors, prisons and detention centers;
      4) convoying prisoners and persons in custody;
      5) participating with the internal affairs authorities in maintaining public order, and the suppression of mass and group disturbance of public peace, ensuring public security and legal regime of emergency state, the legal regime of anti-terrorist operations, participating in the antiterrorist operation, participating in emergency recovery (natural disasters, major accidents and disasters);
      6) performing specific tasks in the system of territorial defense of the Republic of Kazakhstan in wartime;
      7) fighting against illegal armed groups;
      8eliminating particularly dangerous offences, sabotage, acts of terrorism, armed conflict and disengagement of the warring parties;
      9) other tasks, assigned to the Internal Troops by the legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Tasks, assigned to the Internal Troops shall be performed by:
      the military authorities of the Internal Troops;
      formations and military units of operational purposes;
      special military units for the protection of important state facilities and special cargo;
      formations and military units for the protection of correctional institutions and convoying;
      special motorized formations and military units;
      Military police of Internal Troops;
      higher military educational institutions of the Internal Troops;
      military units for supporting the activities of the Internal Troops (educational, communication and other);
      aviation military unit;
      military units (divisions) for special purposes.
      Formations and military units are part of the regional command of Internal troops, with the exception of formations and military units that are directly under the Commander of the Internal Troops in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Involvement of Internal troops to perform the tasks not assigned to them by the legislation shall be prohibited.
      Footnote. Article 2, as amended by the Decrees of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 21.12.1995 No. 2708; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.04.1999 No. 360; dated 24.12.2001 No. 274; dated 29.12.2004 No. 26; dated 06.07.2007 No. 277; dated 24.06.2008 No. 46-IV (shall be enforced from January 1, 2008); dated 08.04.2010 No. 266-IV (the order of enforcement see Art. 2); dated 18.01.2012 No. 547-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 3. The legal basis of the activities of Internal troops

      The legal basis of the activities of Internal troops shall be the Constitution of the Republic of Kazakhstan, this Law and other regulatory legal acts.
      The ensuring of legality in the activities of Internal troops shall be carried out by the General Procurator of the Republic of Kazakhstan and his subordinated procurators.
      Footnote. Article 3 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21 December, 1995 No. 2708.

Article 4. Principles and basis of the organization of activities of the Internal troops

      Activities of the Internal troops shall be carried out on the principles of legality, humanism, respect for personal rights and unity of command.
      Internal troops Commander shall implement the direct control of troops.
      Head of the Departments of the Internal affairs of the regions, the city of republican significance and the capital shall be the senior intelligence chiefs in regard to the commanders of formations and military units of the Internal troops, deployed on the territory of the relevant regions, the city of republican significance and the capital, and carrying out the tasks of protection of public order, protection of correctional institutions, and in emergency situations, as well as other tasks, assigned to the Internal troops under the legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 4 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 5. Command language and record keeping in the Internal troops

Command and record keeping in the Internal troops, as well as official correspondence shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on languages.
Footnote. Article 5 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98, No. 307.

Article 6. On the non-party of Internal Ministry troops

The establishment and activities of the organizational structures of political parties and other public associations, pursuing political goals in the Internal troops shall be prohibited.
Footnote. Article 6 - as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 21 December, 1995 No. 2708.

Section 2. Powers of public and administrative authorities and the management of the Internal troops

Article 7. The President of the Republic of Kazakhstan

      The President of the Republic of Kazakhstan shall:
      - define the tasks of the Internal troops in the field of defence in wartime;
      - appoint, dismiss the Commander of the Internal troops;
      - issue decrees on the regular draft call of citizens for urgent military service in the Internal troops and military discharge of military servicemen of Internal troops, served their terms of urgent military service;
      - exercise other powers in accordance with the Constitution and Laws of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 7, as amended by Law of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.1992, by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.06.2001 No. 208, dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011), dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 8. The Government of the Republic of Kazakhstan

      The Government of the Republic of Kazakhstan shall:
      - approve the organizational structure, staff number limit, the deployment of the Internal troops;
      - provide allocation of funds for the operations of the Internal troops, determine the means of ensuring the Internal troops the material and technical resources, food, clothing, equipment, weapons, ammunition, communications and other special technical means;
      - define a list of important public facilities, facilities on transportation lanes and special cargo for protection of the Internal troops;
      - resolve the issues on the establishment, disarming of important public facilities and facilities on transportation lanes with the appointment of necessary military or dedicated complement to perform these tasks;
      - take measures to social and legal protection, material and welfare support of military servicemen of Internal troops, persons in the reserve (retired persons, and their families);
      - decide other issues for ensuring the activities of the Internal troops;
      - perform other functions, assigned to it by the Constitution and Laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 8, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.1992; by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.04.1999 No. 360; dated 24.12.2001 No. 274; dated 29.12.2004 No. 26; dated 06.07.2007 No. 277; dated 29.12.2010 No. 372-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 9. Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan

      Ministry of Defence of the Republic of Kazakhstan shall:
      - carry out the recruitment of the Internal troops by the reserve officers, military servicemen, performing military service under contract and enlistment;
      - assist in the training of officers and military servicemen, performing military service under contract in the military training schools;
      - exercise other powers, provided by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 9, as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 24.12.2001 No. 274; dated 06.07.2007 No. 277; dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).

Article 10. Minister of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan

      Minister of Internal Affairs shall:
      carry out operational management of the service and fighting activities of the Internal troops, take measures for provision of the military servicemen with housing and resolving other social and domestic issues;
      publish the regulatory legal acts in the execution of the Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan, the Parliament and the Government of the Republic of Kazakhstan on improving service and fighting activities, structure of the Internal troops and conducting of organizational activities;
      submit proposals to change the total strength, organizational structure and deployment of units of the Internal troops to the Government of the Republic of Kazakhstan;
      define the structure, the deployment and troopers’ number in the formations (units) of the Internal Troops within the staff number limit, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan;
      take measures to maintain the constant combat and readiness of the Internal troops;
      ensure the participation of the Internal troops in organizing the recruitment and dismissal of army conscripts from the ranks of the Internal troops;
      present the servicemen and employees of the Internal troops for state awards;
      appoint and discharge the deputies of the Commander of the Internal troops, commanders of the regional command of Internal troops and their deputies, chief of higher military educational institution of the Internal troops, commanders of formations of the Internal troops, dismiss the officers of Internal troops, assign the first military rank of officer personnel and the military rank “Colonel”.
      Footnote. Article 10 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.04.1999 No. 360; dated 11.06.2001 No. 208; dated 06.07.2007 No. 277; dated 29.12.2010 No. 372-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 10-1. Commander of the Internal troops

Footnote. Title of Article 10-1 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

      Commander of the Internal troops shall:
      maintain the constant combat and mobilization readiness of the Internal troops;
      direct the service and fighting activities, operational and combat training of troops, the introduction of best practices, the development of the material base and create the necessary social and living conditions for the personnel;
      develop and approve the plans for recruitment of troops by army conscripts on draft call and under the contract, for the organization of their transfer to the reserve in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;
      issue the orders, directives and instructions;
      decide the issues on military service of officers of the Internal troops in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, appoint to a post, discharge from the post, assign the next military rank, reduce the military rank of the officer personnel, transfer to the reserve or retirement to the lieutenant colonel, inclusive;
      make proposals to the Minister of Internal affairs for awarding of military servicemen and employees of the Internal troops by state awards;
      provide armement (supply) of military troops and other hardware and other assets, dispose the useless or lost material assets and monetary funds of troop (budget) account in the manner, prescribed by the Government of the Republic of Kazakhstan;
      make proposals to the Minister of Internal affairs for the appointment and dismissal of deputies of the Commander of the Internal troops, commanders of regional command of the Internal troops and their deputies, chiefs of higher military educational institution of the Internal troops, commanders of formation of the Internal troops.
      Footnote. Section 2 is supplemented by Article 10-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.06.2001 No. 208; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.07.2007 No. 277; dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 10-2. The commander of regional command of the Internal troops

      The commander of regional command of the Internal troops shall:
      maintain the constant combat and mobilization readiness of the subordinated formations and military units of the regional command;
      direct the service and fighting activities, operational and combat training of troops, the introduction of best practices, the development of the material base and creating the necessary social and living conditions for the personnel;
      issues the orders and instructions;
      decide the issues on military service of the military servicemen of formations and military units composing the regional command of the Internal troops, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;
      appoint to a post and discharge from the post, assign the next military ranks, transfer to the reserve or retirement of military servicemen under the contract to captain inclusive, except the senior noncommissioned officers, and submit the recommendations to reduce the military rank of officer personnel to the Commander of the Internal troops.
      Footnote. Section 2 is supplemented by Article 10-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 11. Local executive bodies of regions, cities of republican significance, capitals

Footnote. Title of Article 11, as amended by the Law of the republic of Kazakhstan dated 22.07.2011 No. 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

      Local executive bodies of regions, cities of republican significance, capitals shall:
      - within its competence take part in examination of the proposals of the Minister of Internal affairs on the formation and placement of regional commands, formations, military units of the Internal troops in the territory under their jurisdiction;
      - provide the appropriate living conditions for the Internal troops, provide the legal and social protection of military servicemen of the Internal troops and their families, allocate the housing to officers and military servicemen, performing military service under the contract, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;
      - command regional commands, formations and military units of the Internal troops in the organization of draft call for military service in the Internal troops;
      - have the right to provide the material and technical support to the units of the Internal troops directly involved in the maintenance of public order in the territory;
      - carry out in the interests of local government the control of other powers, assigned to the local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 11, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.1992 and by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708; dated 11.06.2001 No. 208; dated 24.12.2001 No. 274; dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 22.07.2011 No. 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 05.07.2011 No. 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 12. State bodies, enterprises, institutions, organizations, officials and citizens

      State bodies, enterprises, institutions, organizations, regardless of the form of ownership, officials and citizens shall assist the internal troops in the fulfillment of their duties.
      The authorized body in the field of communications, the National Security Committee of the Republic of Kazakhstan, other state bodies and institutions of the Republic of Kazakhstan shall provide free lines and channels of communication to control the military units of the Internal troops in the fulfillment of their duties in the social, natural and manmade emergency situations, the announcement of the state of emergency.
      Public authorities shall control all modes of transport, military commanders and the representatives of military bodies and special transportation of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan on transport shall assist in the transportation of military servicemen of the Internal troops in the performance of their duties, and in emergency situations - in the first place.
      Footnote. Article 12, as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No.13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 29.12.2004 No. 26; by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No.121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 13. Heads of the departments of the internal affairs of regions, the city of republican significance and the capitals

      Heads of the departments of the internal affairs of regions, the city of republican significance and the capitals shall:
      involve by the permission of the Minister of Internal Affairs the military formations, units of the operational purpose and special motorized units of the Internal troops in the places of permanent deployment for the protection of public order, disaster management and fulfillment of other tasks, assigned to the Internal troops by the legislation of the Republic of Kazakhstan, and the formations and units and for the protection of correctional institutions - for suppression of riots among prisoners and disaster management, directly on the protected facilities;
      together with the commanders of formations and military units determine the amount of official tasks for formations and military units of the operational purpose and special motorized units of the Internal troops based on the number of troopers;
      hear the information of the commanders of military units of military formations, units of the operational purpose and special motorized units of the Internal troops, on the results of service and fighting activities;
      create the proper life conditions for the military units of the Internal troops, involved to perform tasks to assist the law enforcement bodies in places dissociated from the places of permanent deployment;
      Footnote. Article 13 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21 December 1995, No. 2708; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98, No. 307; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 5 April 1999, No. 360, dated 11 June 2001, No. 208; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 December 2001, No. 274; dated 29 December 2004, No. 26; dated 6 July 2007, No. 277; dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 14. Military Council of the Internal troops

      Military Council is formed in the Internal troops in accordance with Regulations, approved by the Minister of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan.
      The structure of the Military Council is approved by the Minister of Internal Affairs on the proposal of the Commander of the Internal troops.
      The Military Council is responsible for organizing and timely decisions’issues concerning the activity of the Internal troops.
      Footnote. Article 14, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 23.12.1992; dated 24.12.2001 No. 274; dated 06.07.2007 No. 277; dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 15. Military authorities of the Internal troops

      General Command of the Internal Troops - Internal troops Committee is the operational and strategic body of the military authority of the Internal troops, and designed to maintain the constant combat and mobilization readiness of troops, development and implementation of plans for the construction and development of the Internal troops, improve their organizational and staff structure, organization of service and fighting activities of the Internal troops and together with the General Staff of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan shall plan the options for joint action.
      Regional command of the Internal troops is the operational and the territorial body for military control, operating in a specific territory, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.01.2013 No. 69-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Section 3. Service in the Internal troops

Article 16. Cadres of the Internal troops

      Cadres of the Internal troops shall be military servicemen and employees.
      Military servicemen, who are on military service in the Internal troops, shall have the military ranks and insignia of distinction and a form of clothing established for them. They are subject to the regulatory acts, governing the conditions of service in the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan, and the requirements of military regulations, taking into account the exceptions and additions, provided by this Law.
      Work activities of employees of the Internal troops are governed by the labour legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 16 is amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2004, No. 26; 6 July 2007, No. 277.

Article 17. Military service in the Internal troops

      Internal troops resourcing shall be in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On military service and status of military servicemen”.
      The procedure of military service of the military servicemen of the Internal troops, their rights and responsibilities, the procedure to assign the military ranks, rating and dismissal are defined by the Rules of military service, military regulations and other regulatory acts.
      Citizens, received for military service in the Internal troops, shall take the military oath.
      Footnote. Article 17, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98 No. 307; dated 24.12.2001 No. 274; dated 06.07.2007 No. 277; dated 16.02.2012 No. 562-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication).

Article 18. Legal status of military servicemen of the Internal troops

      Military servicemen of the Internal troops shall have the rights and freedoms of citizens of the Republic of Kazakhstan. They are entrusted with the constitutional, military duties.
      Military servicemen of the Internal troops in the performance of their duties, as defined by this Law, and other legal acts of the Republic of Kazakhstan, shall be the representatives of the government and shall be under the state protection.
      Officers and military servicemen, performing military service under the contract shall be issued an identity card that certifies the identity, duty position and standing on military service.
      Footnote. Article 18, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July 2007, No. 277.

Article 19. Training and professional development of cadres of the Internal troops

      Training of soldiers and sergeants (foremen) is carried out in training units (centers) of the Internal troops and the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan.
      Training of officers for the Internal troops is carried out in higher educational institution, military academies, deployed in the territory of the Republic, as well as in military educational institutions of other states on a contractual basis.
      Professional improvement of an officer of the Internal troops and military servicemen, performing military service under the contract is carried out in military educational institutions, in advanced courses (retraining) of officer.
      Footnote. Article 19 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July, 2007 No. 277.

Article 20. Responsibility of military servicemen of the Internal troops

      Military servicemen of the Internal troops shall be liable for crimes and other offences in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.
      In case of violations of the rights and legitimate interests of citizens by the military servicemen, the commanders and heads are obliged to restore the rights of citizens, bring those responsible to disciplinary or criminal responsibility, compensate the damage in the order, established by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan.
      The actions of the military servicemen of the Internal troops may be appealed to a superior commander (chief), prosecuting authorities and courts by the citizens in the prescribed manner.
      Footnote. Article 20 is amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2004, No. 26.

Section 4. Responsibilities and rights of the Internal Troops

Article 21. Responsibilities of the personnel of the Internal Troops

      The personnel of the Internal Troops shall be responsible for:
      1) ensuring the protection of facilities of national importance, provided by a list of the Government of the Republic of Kazakhstan, special cargo in transportation and correctional institutions, except for those intended to serve the sentenced women, minors, prisons and detention centers;
      2) participation in disaster management in the protected facilities;
      3) control and surveillance of the behavior of the persons, detained in correctional institutions, except for those intended to serve the sentenced women, minors, prisons and detention centers, as well as the citizens in their territory;
      4) convoying of prisoners from correctional institutions of the penal system, protected by troops, to the exchange point and back, as well as to the production facilities and back, protection of these facilities while convicted persons working on them;
      5) convoying of prisoners and persons in custody, from the detection centers of the penal system and back to the hearings of the Supreme Court of the Republic of Kazakhstan, the region and equivalent courts, specialized inter-district criminal courts, as well as the military courts on their request, if for these objectives there are divisions of troops, specifically designed for convoy in the points of combat service;
      6) protection of warehouses of military units of the Internal troops and military wharehouses (databases) of the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan;
      7) participation in the protection of public order by performing the patrol and inspection;
      8) participation in ensuring the public order during mass socio-political, sporting and other events;
      9) ensuring the protection of public order when dealing with natural disasters, major accidents and disasters, maintaining the legal regime of the emergency state;
      10) participation together with the internal affairs authorities in suppressing the mass and group violations of public order, riots in correctional institutions, the tracking persons, who escaped from custody of military guards, and assisting the law enforcement bodies in tracking persons, hiding from the bodies of criminal prosecution or the court or the persons who committed serious crimes;
      11) transportation of personnel, materiel resources, weapons, equipment and other goods between the units of the Internal troops and to the areas of performance of tasks;
      12) localization and blockading of the area of conflict;
      13) carrying out measures for disarmament and elimination of illegal armed formations, seizing weapons from the population in the area of conflict, enhancing the protection of public order and safety in the areas, adjacent to the area of conflict;
      14) participation in the antiterrorist operation and maintenance of the legal regime of antiterrorist operation.
      Footnote. Article 21 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 18.01.2012 No. 547-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 22. Basic rights of military servicemen of the Internal troops

      Military servicemen of the Internal troops in the performance of their duties shall have the following rights to:
      1) demand from citizens and officials to maintain the public order, termination of offences and actions that impede the implementation of the powers of the Internal troops, and in case of failure to these requirements to apply the enforcement measures, provided in this Law;
      2) check the documents of citizens proving their identity, in case of suspecting them committing the crimes or other offences;
      3) deliver to the bodies of internal affairs, and in cases relating to the commission of offences with infringement on the protected facilities, the premises of the Internal troops persons, who have committed offences, or to establish the identity of the offender;
      4) arrest and keep up to three hours in the premises of the Internal troops the persons who have committed offences related to the infringement on the protected facilities for registration of materials, with the subsequent transfer of offenders in the law enforcement agencies, to produce personal inspection, to search and seizure of objects and documents in accordance with the legislation;
      5) carry out the inspection of vehicles and the cargo, transported in the facilities, protected by the Internal troops and during the operations to detain the persons, who committed the crime or escaped from custody;
      6) go in cases of urgency to the territory and the premises of enterprises, institutions and organizations and examine in order to prevent violations threatening the public order and the security of citizens, prosecution of persons suspected of committing the crimes, and search for escaped convicted persons and the prisoners under custody;
      7) produce a cordon (blocking) of the area, individual buildings and objects in the search for the escaped convicts and the prisoners under custody, prosecution of the persons suspected of committing crimes, suppression of riots and group violating the public order, as well as in other emergency situations;
      8) make an individual inspection of the convicted and prisoners under custody, while taking them to convoy and after their detention during the investigation;
      9) detain (in cases where no military patrols) the military servicemen, violating the public order and send them to the military commandants and the commanders of military units;
      10) use when appropriate, the mass media to inform the public about the crimes, search of the escaped criminals and in ensuring the state of emergency;
      11) apply measures and time limits, stipulated by the Law of the Republic of Kazakhstan “On Combating Terrorism”, in the participation in the antiterrorist operation and maintenance of the legal regime of antiterrorist operation;
      12) control and supervise the behavior of the persons detained in the correctional institutions, except for those intended to serve the sentenced women, minors, prisons and detention centers, as well as the citizens in their territory.
      Military servicemen of the Internal troops shall have the right to possession, carrying and use of the basic specialized means and the personal weapons in accordance with this Law.
      Footnote. Article 22, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98 No. 307; dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January, 2005); dated 08.04.2010 No. 266-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 18.01.2012 No.547-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Section 5. Application of the enforcement measures by the Internal troops

Article 23. Conditions and limits of the use of physical force, special means, war dogs and weapons

      Military servicemen of the Internal troops in the performance of their duties shall have the right to use the enforcement measures and orders, stipulated by this Law. The list of their weapons, military equipment and ammunitions, special means, that are operationally available in the Internal troops, is approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.
      The use of physical force, special means, war dogs and weapons must be preceded by a warning of their intent to use them, while giving enough time to fulfill his (her) requirements, except when the delay in the application of physical force, special means, war dogs or weapons poses an immediate danger to the life and health of citizens, military servicemen or law enforcement officers, and may cause other serious consequences.
      Military serviceman shall provide the emergency medical service to the persons injured.
      He shall promptly notify the prosecutor of the cases, resulting in death or bodily injuries.
      Exceeding the limits of enforcement measures entails the responsibility under the laws of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 23 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23 December, 1992; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2004, No. 26; dated 6 July 2007, No. 277.

Article 24. Use of physical force

Military servicemen of the Internal troops shall have the right to use physical force, including combat fighting techniques, if nonviolent methods do not provide the performance of their assigned duties to prevent crimes and administrative offences related to the violation of public order, when detaining the persons who violated the law requirements.

Article 25. Use of special means and war dogs

      Military servicemen of the Internal troops shall have the right to use special means, available in service in the Internal troops and war dogs in the following cases:
      1) to hold off an attack on citizens, employees of correctional institutions, military servicemen or law enforcement officers;
      2) for the detection and suppression of the resistance to the military servicemen of the Internal troops in connection with the performance of its duties;
      3) to arrest the persons, caught during the commission of a crime against life, health or property and attempting to escape;
      4) to disarm the persons, who are unlawfully in possession of firearms or edged weapons, ammunition, explosives, potent chemicals and poisons;
      5) to deliver the detained persons to law enforcement bodies, convoying and protection of detained persons and the persons in custody, when their behavior suggests that they may escape or cause harm to others or to themselves, or oppose to the law enforcement officers;
      6) to hold off an attack on the deployment site of military units and formations, protected objects, structures and cargo;
      7) to release hostages, the captured protected facilities and structures, cargo, buildings, premises and vehicles;
      8) to suppress mass riots and group violations of public order, disrupting the transport, communications, enterprises, institutions and organizations, as well as the actions disorganize the work of correctional institutions;
      9) in emergency situations and in conducting the special operations for detection and arrest the criminals, to stop the vehicle, the driver of which has not fulfilled the requirement of the military serviceman of the Internal troops to stop;
      10) to identify and arrest the persons, committed the crime.
      The use of special means and war dogs against women, persons with visible signs of disability and minors is prohibited, except for the cases of their armed resistance, commission of group or other attack that threatens the life and health of people.
      Footnote. Article 25 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23 December, 1992 and by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21 December, 1995, No. 2708, by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98 No. 307; dated 5 April 1999 No. 360; by the Law dated 6 July 2007, No. 277.

Article 26. The use of weapons and the use of military equipment

      Military servicemen of the Internal troops shall have the right to use weapons and military equipment as a last extreme measure in the following cases:
      1) to protect citizens, military servicemen, law enforcement officers, employees of the correctional institutions, judges and prosecutors from the attack;
      2) to hold off an attack on the protected facilities, structures and special (military) cargo, security men, others persons of sentry (military detail) or watch-house, deployment site of units, citizens living quarters, as well as in the suppression of attempts of the illegal entry to the protected facilities (from the facility);
      3) is excluded;
      4) to hostages, captured protected facilities, buildings and special (military) cargo;
      5) to arrest the criminals, resisting or caught in the commission of crimes;
      6) to prevent the escape of persons from custody in respect of which the arrest is chosen as a preventive measure; the sentenced to imprisonment, as well as the suppression of attempts to their violent release;
      7) while suppressing the mass riots, including in correctional institutions, detention centers, prisons, as well as in emergency situations of a social nature, and in announcement of a state of emergency.
      Military servicemen of the Internal troops shall also have the right to use firearms in the following cases:
      1) to protect against animal attacks;
      2) is excluded.
      The use of firearms against women, persons with visible signs of disability and minors when their age is known or obvious, is prohibited, except for the cases of their commission of an armed or group attack (violence).
      Every case of using firearm is reported to the prosecuting authorities and the report is compiled.
      Footnote. Article 26, as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 17.03.1995 No. 2122; dated 21.12.1995 No. 2708; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 05.04.1999 No. 360; dated 24.12.2001 No. 274; dated 06.07.2007 No. 277; dated 10.01.2011 No. 383-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No.121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Section 6. Involvement of the Internal troops to perform the duties for maintaining the public order

Article 27. Involvement of the Internal troops to perform the duties in places of permanent deployment

The order to involve the forces and means to perform the duties for maintaining the public order is established by the heads of departments of the internal affairs of regions, the city of republican significance and the capitals, and by the commanders of military units in consultation with the Minister of Internal Affairs taking into account the official purpose of military units and creating the conditions for education and recreation of the military personnel.
Footnote. Article 27 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 23 December 1992. As amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29 December 2004 No. 26.

Article 28. Involvement of the Internal troops to perform the responsibilities apart from the places of permanent deployment

      Involvement of the military formations, units of operational purpose and special motorized units of the Internal troops to perform the duties for maintaining the public order, or to assist the law enforcement agencies in providing the legal regime of the state of emergency, the legal regime of antiterrorist operation, participation in anti-terrorist operations and liquidation of the effects of emergency situations, as well as to combat the illegal armed groups, localization and blocking the area of conflict, suppressing the particularly dangerous offences, sabotage, acts of terrorism, armed conflict and disengagement of opposing sides, disarmament and the elimination of illegal armed groups, seize of weapons from the population in the area of conflict, strengthening the protection of the public order and safety in the areas adjacent to the area of conflict, apart from the places of permanent deployment, is carried out by the President of the Republic of Kazakhstan.
      Duration of the involvement of the military personnel of military units, units of operational purpose and special motorized units of the Internal troops to perform their assigned duties, referred in this article, apart from the place of permanent deployment should not exceed three months.
      The period of service of officers, military servicemen, performing military service under the contract, shall be calculated at the rate of one month for the three and shall be paid high salaries.
      Footnote. Article 28 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98 No. 307; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 December 2001 No. 274; - by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December 2004 No.13 (shall be enforced from 1 January 2005); dated 08.04.2010 No. 266-IV (the order of enforcement see Article 2).

Section 7. Legal and social protection of military servicemen of the Internal troops

Article 29. Binding execution of legal requirements of military servicemen of the Internal troops and responsibility of officials and citizens for violation of this Law

      Legal requirements of military servicemen of the Internal troops shall be binding on citizens and officials.
      Failure to comply with this Law, obstructing the implementation by the Internal Troops of their assigned duties, offencing the honour and dignity of the military servicemen, abuse of military symbols entails the liability, established by the laws of the Republic of Kazakhstan.
      Footnote. Article 29 - as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21 December 21 1995 No. 2708; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 December 2001 No. 274; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July 2007 No. 277.

Article 30. Subordination of military servicemen of the Internal troops in the performance of duties

Military servicemen of the Internal troops in the performance of their duties shall subordinate only to the immediate and direct supervisors.

Article 31. The right of a military serviceman of the Internal troops to judicial protection for dismissal

Officers and military servicemen, performing military service under contract, shall have the right to appeal to a higher commander and to the court of the order of dismissal from the Internal troops.
Footnote. Article 31, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July 2007 No. 277.

Article 32. Pension provision, guarantees in case of death (decease) or injury to a military serviceman of the Internal troops

      Pension provision of officer personnel, military servicemen, performing the military service under the contract, the Internal troops are carried out in accordance with the current legislation.
      Upon receipt of injury of a military serviceman of the Internal troops during the performance of his duties or the service duty, a lump sum payment shall be paid to him, and in case of his death (decease) it shall be paid to the persons, entitled to receive it in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the legal and social protection of military servicemen and their families.
      Damage to the property of a military serviceman of the Internal troops or his family in connection with the performance of his duties or the service duty, shall be reimbursed entirely from the budgetary funds with the subsequent recovery of this amount by the guilty persons.
      Footnote. Article 32 - as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 April 1993. It is amended, the amendments shall be enforced from 1 January 1998, - by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19 June 1997 No.134; dated 10 October 2001 No. 247 (shall be enforced from 1 January 2001); - by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December 2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January 2005).

Article 33. Providing the military servicemen of the Internal troops with housing

      Officers, military servicemen, performing the military service under the contract are provided with housing in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan “On Housing Relations”.
      Officers and military servicemen, performing the military service under the contract, who have served in the army for twenty years or more in a calendar calculation, shall be entitled to gratuitous acquisition of occupied housing in their property in the homes of the public housing stock in the manner, prescribed by the housing legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Military servicemen of the Internal troops (except army conscripts) and the members of their family living together with them are provided with the accommodations that meet the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan. Before receiving a permanent dwelling such persons shall be granted the service housing and they shall be temporarily written in duty station.
      Military servicemen of the Internal troops (except army conscripts) in the manner, determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, regardless of years of service, in view of staying with their family members,shall be paid the pecuniary compensation in the amount, determined by the law on the republican budget, to pay for the home maintenance costs, utility services (central heating, hot and cold water supply, sewerage, electricity, gas).
      Officer personnel, military servicemen, performing the military service under the contract, discharged from the Internal Troops to reserve or retired, and the members of their families are provided with housing for the chosen place of residence in the prescribed manner. The duty to exercise this right of the military servicemen of the Internal troops is assigned to local executive bodies of regions, the cities of republican significance, capitals.
      In the case of the death of a military servicemen of the Internal troops in connection with the performance of his duties, the family of the deceased is retained the right to receive a living area on the grounds that existed when registering, and the living area shall be provided within one year of the death of a military serviceman. Members of the family of a military serviceman, who lost the breadwinner, cannot be evicted from the living areas they occupy, without being given gratuitously other suitable living area in accordance with current regulations.
      Footnote. Article 33, as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 21.12.1995 No. 2708; dated 02.04.1997 No. 88; dated 11.07.1997 No. 154; dated 09.12.1998 No. 307; dated 07.04.1999 No. 374; dated 24.12.2001 No. 274; dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 29.12.2004 No. 26; dated 06.07.2007 No. 277; dated 22.07.2011 No. 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 34. (Is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 6 July, 2007 No. 277).

Article 35. (Is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 20 December 2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January 2005).

Article 36. Health service support of military servicemen of the Internal troops

Protection of life and health, as well as health service support of military servicemen of the Internal troops and their families are carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 36 – is in the new wording according to the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.98 No. 307.

Article 37. Social protection of military servicemen of the Internal troops and their families

      Social protection of military servicemen of the Internal troops and their families is carried out in accordance with the legislation on social and legal protection of the military servicemen of the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan.
      military servicemen, serving in anti-tuberculosis institutions of penal system, shall be entitled to the privileges, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan for this category of health workers are applied.
      Footnote. Article 37, as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law on 21 December 1995, No. 2708; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 24 December 2001, No. 274; dated 20 December 2004 No.13 (shall be enforced from 1 January 2005); dated 18.01.2012 No. 547-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Section 8. Financial and material and technical support of military servicemen of the Internal troops

Article 38. Financing of the Internal troops

Financing of the Internal troops is carried out at the expense of budgetary funds.
Footnote. Article 38 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 22 December 1998 No. 327 (shall be enforced from 1 January 1999). It is amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24 December 2001 No. 274; dated 20 December 2004 No. 13 (shall be enforced from 1 January 2005); dated 29 December 2004 No. 26.

Article 39. Material and technical support of the Internal troops

      The order and norms of material and technical support of the Internal Troops are established by the Government of the Republic of Kazakhstan.
      Internal troops are provided by weapons, aircraft, automotive, armored vehicles and other military equipment and materiel in the manner and according to the norms, established for the Armed Forces of the Republic of Kazakhstan.
      military units (subunits),shall be responsible for the protection and defence of sensitive sites, facilities for communications, as well as objects of correctional institutions, the garrisons, buildings and constructions for placement of personnel, weapons, equipment and military equipment, as well as the supervisory units are allocated or created by ministries, departments (agencies), the objects protected by the Internal troops, and for military units, units of operational purpose and special motorized units of the Internal Troops – by the local executive bodies of regions, the cities of republican significance, capitals in the territories of their deployment. Local executive bodies of regions, the cities of republican significance, capitals shall isolate the land to the units (subunits) of the Internal Troops for garrisons, buildings and constructions for equipping the shooting range, training centers, farms and other facilities with binding the land user’s rights under the legislation of the Republic of Kazakhstan.
      Repair and utility service of garrisons, buildings and constructions, used for the quartering of military units (subunits) are produced at the expense of budgetary funds and material resources, allocated by ministries (departments), in whose interests the Internal troops perform the service and the fighting tasks.
      Construction, repair, reconstruction of technical means and material support of their operation are carried out at the expense of the ministries (departments), enterprises, institutions and organizations, whose objects are protected by the Internal troops.
      Internal troops that are temporarily stationed in the territory of regions, to perform the tasks to ensure the protection of public order under the condition of introduction the state of emergency through mass social and political activities, are provided by living accommodation for the quartering, utility services, lines and communication channels, vehicles and fuels and lubricants, supplementary feeding at the expense of budgetary funds.
      Footnote. Article 39, as amended by the Decree of the President of The Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 21.12.1995 No. 2708; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.12.1998 No. 307; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.04.1999 No. 360; dated 20.12.2004 No. 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 29.12.2004 No. 26; dated 06.07.2007 No. 277; dated 22.07.2011 No. 479-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 39-1. Characteristics of the Internal troops’ oil and gas supplies

Internal troops shall buy oil and gas to a single operator, determined by the Government of the Republic of Kazakhstan, for their oil and gas supply.
Footnote. Article 39-1 as amended by the Laws if the Republic of Kazakhstan dated 11.04.2014 No.189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication)

Қазақстан Республикасы Iшкi iстер министрлiгiнiң Ішкі әскерлері туралы