Об утверждении профессионального стандарта "Гражданская оборона"

Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан от 6 января 2025 года № 5

      В соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", ПРИКАЗЫВАЮ:

      1. Утвердить прилагаемый профессиональный стандарт "Гражданская оборона".

      2. Комитету по гражданской обороне и воинским частям Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан в установленном законодательством Республики Казахстан порядке обеспечить:

      1) направление копии настоящего приказа в республиканское государственное предприятие на праве хозяйственного ведения "Институт законодательства и правовой информации Республики Казахстан" Министерства юстиции Республики Казахстан для включения в Эталонный контрольный банк нормативных правовых актов Республики Казахстан;

      2) размещение настоящего приказа на официальном интернет-ресурсе Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      3. Контроль за исполнением настоящего приказа возложить на курирующего вице-министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан.

      4. Настоящий приказ вводится в действие со дня его подписания.

      Министр генерал-майор Ч. Аринов

  Приложение
к приказу Министра по
чрезвычайным ситуациям
Республики Казахстан
от 6 января 2025 года № 5

Профессиональный стандарт "Гражданская оборона"

Глава 1. Общие положения

      1. Профессиональный стандарт "Гражданская оборона" разработан в соответствии с пунктом 5 статьи 5 Закона Республики Казахстан "О профессиональных квалификациях", устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалиста по организации и ведению гражданской обороны, в части обладания навыками, умениями и знаниями, которые ему предъявляются при назначении на должность, подтверждения квалификации, аттестации, оценки, сертификации, подготовки и переподготовки и предназначен для формирования образовательных программ, в том числе обучения работников в организациях и для использования широким кругом пользователей:

      1) работниками – для применения установленных требований к профессии в отрасли, планирования повышения своей квалификации и карьерного продвижения;

      2) работодателями – при разработке должностных инструкций и обязанностей работников, формирования критериев при найме и аттестации работников, а также составления программ повышения квалификации, развития, продвижения и ротации кадров;

      3) организациями (органами), осуществляющими деятельность по сертификации и присвоению квалификации – при разработке оценочных материалов при сертификации персонала и выработки критериев квалификации работников по уровню соответствия;

      4) государственными органами – для использования в качестве критериев при мониторинге и прогнозировании рынка труда.

      2. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие термины:

      1) отраслевая рамка квалификаций – структурированное описание квалификационных уровней, признаваемых в отрасли;

      2) вид трудовой деятельности – выделенный завершенный этап технологического процесса, объединяющий занятия (профессии/должности) в профессиональный стандарт;

      3) трудовая функция – набор взаимосвязанных действий, направленных на решение одной или нескольких задач процесса труда;

      4) профессиональная задача (задача) – элемент трудовой функции, позволяющий декомпозировать функцию для выполнения единичных действий;

      5) профессия – основной род занятий трудовой деятельности человека, требующий определенных знаний, умений и практических навыков, приобретенных в результате специальной подготовки и подтверждаемых соответствующими документами об образовании;

      6) навык – способность применять знания и умения, позволяющая выполнять профессиональную задачу целиком;

      7) умение – способность физически и (или) умственно выполнять отдельные единичные действия в рамках профессиональной задачи;

      8) знание – изученная и усвоенная информация, необходимая для выполнения действий в рамках профессиональной задачи;

      9) компетенция – способность применять навыки, позволяющие выполнять одну или несколько профессиональных задач, составляющих трудовую функцию;

      10) квалификация – степень готовности работника, его знаний, умений и навыков к качественному выполнению конкретных трудовых функций;

      11) уровень квалификации – совокупность требований к уровню подготовки и компетенции работника, дифференцируемой по параметрам сложности, нестандартности трудовых действий, ответственности и самостоятельности. Уровень квалификации соответствует уровню и содержанию дескрипторов национальной и отраслевых рамок квалификаций;

      12) бакалавриат – высшее образование, образовательные программы которого направлены на подготовку кадров с присуждением степени "бакалавр" по соответствующей специальности;

      13) магистратура – послевузовское образование, образовательные программы которого направлены на подготовку кадров с присуждением степени "магистр" по соответствующей специальности;

      14) организации образования – учебные заведения, реализующие образовательные программы технического и профессионального, после среднего, высшего и послевузовского образования, а также организации образования отраслевых ассоциаций работодателей;

      15) гражданская оборона – составная часть государственной системы гражданской защиты, предназначенная для реализации общегосударственного комплекса мероприятий, проводимых в мирное и военное время, по защите населения и территории Республики Казахстан от воздействия поражающих (разрушающих) факторов современных средств поражения, чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера;

      16) фонд защитных сооружений гражданской обороны – совокупность инженерных сооружений, специально оборудованных и предназначенных для защиты работников организаций, отнесенных к категориям по гражданской обороне, и населения от воздействия поражающих (разрушающих) факторов современных средств поражения, а также при чрезвычайных ситуациях;

      17) защитное сооружение гражданской обороны – инженерное сооружение, специально оборудованное и предназначенное для защиты населения от воздействия поражающих (разрушающих) факторов современных средств поражения;

      18) службы гражданской защиты – республиканские, областные, городские, районные системы органов управления и сил гражданской защиты, предназначенные для выполнения специальных мероприятий гражданской защиты;

      19) пункты управления – специально оборудованные и оснащенные техническими средствами, элементами жизнеобеспечения сооружения или транспортные средства государственных органов, предназначенные для размещения и обеспечения работы органов управления гражданской защиты;

      20) современные средства поражения – устройства и средства, поражающие (разрушающие) факторы которых рассчитаны на поражение людей, животных и растений, повреждение или разрушение объектов, появление вторичных поражающих факторов, включающие в себя оружие массового уничтожения и обычные средства поражения, в том числе ракетное, авиационное и огнестрельное оружие;

      21) эвакуационные мероприятия – рассредоточение работников организаций, отнесенных к категориям по гражданской обороне, эвакуация населения и материальных средств из городов и зон чрезвычайной ситуации в мирное и военное время.

      3. В настоящем профессиональном стандарте применяются следующие сокращения:

      1) НРК – национальная рамка квалификаций;

      2) ОРК – отраслевая рамка квалификаций;

      3) ОКЭД – общий классификатор видов экономической деятельности;

      4) ЕТКС – единый тарифно-квалификационный справочник;

      5) КС – квалификационный справочник.

Глава 2. Паспорт профессионального стандарта

      4. Наименование профессионального стандарта: "Гражданская оборона".

      5. Код профессионального стандарта: О84220.

      6. Указание секции, раздела, группы, класса и подкласса согласно ОКЭД:

      Секция О - Государственное управление и оборона:

      84 Государственное управление и оборона;

      84.22 Оборонная деятельность;

      84.22.0 Оборонная деятельность;

      7. Краткое описание профессионального стандарта: устанавливает требования в области профессиональной компетенции специалиста по организации и ведению гражданской обороны, в части обладания навыками, умениями и знаниями, которые ему предъявляются при назначении на должность, подтверждения квалификации, аттестации, оценки, сертификации, подготовки и переподготовки.

      8. Перечень карточек профессий: Специалист по организации и ведению гражданской обороны, 6 и 7 уровни ОРК.

Глава 3. Карточки профессий

9. Карточка профессии "Специалист по организации и ведению гражданской обороны"

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

2149-3-18

Наименование профессии:

Специалист по организации и ведению гражданской обороны

Уровень квалификации по ОРК:

6

Подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Бакалавриат, высшее (6В12 Национальная безопасность и военное дело)

Требования к опыту работы

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессий:

2149-3-018 Специалист гражданской обороны
2149-3-005 Инженер по гражданской обороне, мобилизационной работе и пожарной безопасности

Основная цель деятельности:

Выработка единых требований к профессиональной деятельности в области гражданской обороны, системное и структурированное описание трудовых функций, отвечающих современным потребностям рынка труда и соответствующих требований к навыкам, умениям, знаниям и личностным компетенциям работников.

Описание трудовых функции

Перечень трудовых функций:

Обязательные трудовые функции

1. Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в области гражданской обороны, охраны труда.

2. Организация и ведение мероприятий гражданской обороны.

Дополнительная трудовая функция

1. Приобретение, хранение, учет, списание и утилизация имущества гражданской обороны.

Трудовая функция 1: Работа с технической документацией, знание требований нормативных правовых актов в области гражданской обороны, охраны труда

Навык 1: Соблюдение требований нормативных правовых актов в области гражданской обороны и технической документации

Умения:
1. Соблюдать требования, нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда, производственной санитарии и требовании пожарной безопасности.
2. Обеспечивать соблюдение мер безопасности при ведении аварийно-спасательных и неотложных работ в условиях чрезвычайной ситуации природного и техногенного характера.
3. Направлять при наличии в территориальные органы уполномоченного органа в сфере гражданской защиты с учетом практического опыта предложения по совершенствованию законодательства по вопросам гражданской обороны.
4. Организовывать проведение мероприятий гражданской обороны в строгом в соответствии с законодательством.

Знания:
1. Законодательных и иных нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты.
2. Внутреннего трудового распорядка.
3. Требований по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требований пожарной безопасности.
4. Методов и приемов безопасного выполнения работ.
5. Санитарных норм и требований техники безопасности.

Возможность признания навыка:

Нет

Навык 2: Применение требований нормативных правовых актов в области гражданской обороны и технической документации

Умения:
1. Проводить организацию и ведение мероприятий гражданской обороны в строгом соответствии с законодательством.
2. Принимать участие в создании запасных (городских, загородных), вспомогательных и подвижных пунктов управления для оперативного управления силами и средствами гражданской защиты.
3. Вносить предложения по организации размещения технических средств оповещения и информирования.
4. Участвовать в обеспечении жизнеобеспечения населения в чрезвычайных ситуациях.
5. Принимать меры по созданию и поддержанию в постоянной готовности сил и средств территориальной подсистемы управления гражданской защиты.
6. Участвовать в проведении сборов, учений и тренировок в сфере гражданской защиты.
7. Контролировать исполнение поручении касательно гражданской обороны данных по итогам заседания комиссии по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.

Знания:
1. Структуры плановых документов по ведению гражданской обороны в организации.
2. Исходных данных для планирования мероприятий гражданской обороны.
3. Требований нормативных правовых актов к разработке плановых документов по гражданской обороне.
4. Классификаций чрезвычайных ситуаций.
5. Исходных данных для планирования мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.
6. Структуры плановых документов по проведению мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций в организации.
7. Работы с топографической картой.
8. Основных поражающих факторов и свойств опасных химических веществ, способов защиты от них.
9. Основных поражающих факторов современных средств поражения, методов, способов и средств защиты от них.
10. Основных характеристик и защитных свойств защитных сооружений гражданской обороны.
11. Организации эвакуационных мероприятий.

Возможность признания навыка:

Нет

Трудовая функция 2
Организация и ведение мероприятий гражданской обороны

Навык 1: Разработка планирующих документов и предложений по вопросам гражданской обороны

Умения:
1. Участвовать в разработке планов гражданской обороны.
2. Участвовать в планировании и выполнение мероприятий по устойчивому функционированию организаций.
3. Вносить предложения при разработке плана проведения учений и тренировок и плана комплектования категорий групп слушателями для обучения в сфере гражданской защиты.
4. Организация и проведение штабной тренировки по переводу гражданской защиты с мирного на военное время.
5. Корректировать сведения по укомплектованности сил гражданской защиты личным составом, оснащенности основными видами имущества, приборами и техникой, необходимыми для выполнения задач согласно предназначению, наличия планов приведения в готовность.
6. Подготавливать предложения для принятия решений по привлечению сил и средств гражданской защиты, необходимых для выполнения спасательных и неотложных работ при чрезвычайных ситуациях различного характера, вносить предложения по наиболее эффективному и действенному их использованию.
7. Подготавливать решения по отнесению городов к группам по гражданской обороне, организации к категориям по гражданской обороне.
8. Проводить информационно-аналитическую работу в пределах компетенции.
9. Принимать меры по развитию систем управления, оповещения и связи и поддержание их в готовности к использованию.
10. Поддерживать в готовности силы гражданской защиты.
11. Направлять своевременно на подготовку и переподготовку в сфере гражданской защиты соответствующие категории должностных лиц в организации и территориальные подразделения уполномоченного органа.
12. Обеспечить проведение инвентаризации защитных сооружений гражданской обороны, содержание их в готовности к функционированию.
13. Принимать участие при оповещении об угрозе и применении современных средств поражения, информирования населения о порядке действий.
14. Владеть порядком по укрытию населения в защитных сооружениях гражданской обороны, при необходимости – использование средств индивидуальной защиты.
15. Взаимодействовать с организациями по переводу на безопасные реагенты и установки.
16. Организовывать комплекс мероприятий по радиационной, химической и биологической защите.
17. Планировать эвакуационные мероприятия.
18. Участвовать в разработке методических пособии, буклетов, памяток по вопросам гражданской обороны.
19. Уметь оказывать первую помощь.


Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О гражданской защите".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 декабря 2014 года № 1357 "Об утверждении Правил создания и использования объектов гражданской обороны".
3. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и деятельности государственной системы гражданской защиты" от 24 февраля 2015 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11097).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и ведения мероприятий гражданской обороны" от 6 марта 2015 года № 190 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10716).
5. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении структуры планов гражданской обороны и планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций" от 29 мая 2014 года № 258 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9554).
6. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Методики управления биологическими рисками" от 11 октября 2022 года № 139 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 30157).


Навык 2: Реализация эвакуационных мероприятий

Умения:
1. Участвовать при создании эвакуационных органов: эвакуационные комиссии, эвакоприемные комиссии, сборные эвакуационные пункты, промежуточные пункты эвакуации; приемные эвакуационные пункты, пункты приема пострадавшего населения.
2. Вносить на утверждение начальнику гражданской обороны области состав и положение эвакуационной (эвакоприемной) комиссий.
3. Вносить соответствующие изменения в типовую структуру администрации эвакуационной (эвакоприемной) комиссии, сборного эвакуационного пункта, промежуточного пункта эвакуации, приемного эвакуационного пункта, пункта приема пострадавшего населения с учетом количества прибывающего населения и объема мероприятий.
4. Актуализировать информацию по основным исходным данным для планирования эвакуационных мероприятий.
5. Вносить предложения по эвакуационным мероприятиям с учетом расчета населения по основным группам.


Знания:
1. Законодательств Республики Казахстан в области государственных секретов.
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 ноября 2014 года № 1210 "Об утверждении перечня республиканских служб гражданской защиты".
3. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Положения о республиканских службах гражданской защиты" от 18 июня 2014 года № 303 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9593).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и ведения мероприятий гражданской обороны" от 6 марта 2015 года № 190 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10716).
5. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении структуры планов гражданской обороны и планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций" от 29 мая 2014 года № 258 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9554).


Возможность признания навыка:

Нет

Дополнительная трудовая функция 1
Приобретение, хранение, учет, списание и утилизация имущества гражданской обороны

Навык 1: Организация работы по созданию, накоплению и своевременному освежению имущества гражданской обороны

Умения:
1. Контролировать своевременное оснащение средствами связи и оповещения, а также их готовность к использованию.
2. Направлять информацию о создании (изменении) имущества гражданской обороны в территориальные подразделения уполномоченного органа в сфере гражданской защиты.
3. Контролировать использование по прямому предназначению имущества гражданской обороны, для обеспечения мероприятий гражданской обороны.
4. Предоставлять в план гражданской обороны предложения по определению пунктов выдачи имущества гражданской обороны, сроков, количества и очередности распределения по объектам, лицам, ответственным за получение со складов и доставку к пунктам выдачи, организацию выдачи, подгонки и проверки имущества гражданской обороны, порядку обеспечения транспортом для перевозки.
5. Принимать участие в организации проведения своевременных работ по восстановлению нарушенных систем управления, оповещения и связи.
6. Подготавливать предложения по оснащению классов гражданской защиты согласно требованиям.
7. Принимать участие в организации инженерно-технических мероприятий гражданской обороны.
8. Обеспечить организацию своевременного оснащения формировании гражданской защиты.

Знания:
1. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил создания, содержания, материально-технического обеспечения, подготовки и привлечения формирований гражданской защиты" от 23 апреля 2015 года № 387 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11243).
2. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил приобретения, создания и использования имущества гражданской обороны" от 8 июня 2015 года № 510 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11587).
3. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Инструкции по определению потребности в средствах гражданской защиты" от 29 мая 2014 года № 260 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9552).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил хранения, учета, списания и утилизации имущества гражданской обороны" от 10 июня 2016 года № 611 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13905).
5. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Перечня материально-технического оснащения, строительства, реконструкции и ремонта зданий и сооружений для оказания содействия местными исполнительными органами территориальным подразделениям и подведомственным государственным учреждениям Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан" от 27 июня 2015 года № 567 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11808).

Возможность признания навыка:

Нет

Навык 2: Организация работы по списанию и утилизации имущества гражданской обороны

Умения:
1. Принимать меры по списанию по истечении предельного срока хранения, а также при выявлении отклонений от нормативных показателей, установленных государственными стандартами или техническими характеристиками.
2. Проводить осмотр имущества гражданской обороны, числящихся в подотчете.
3. Отслеживать предельные сроки хранения имущества гражданской обороны для длительного хранения согласно требований.
4. Готовить акт технического (качественного) состояния имущества гражданской обороны.
5. Обновлять (освежать) с учетом потребности для конкретного объекта в настоящий момент времени.
6. Составлять акт списания имущества гражданской обороны с составлением акта приема-передачи имущества гражданской обороны на утилизацию согласно установленного образца.

Знания:
1. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил приобретения, создания и использования имущества гражданской обороны" от 8 июня 2015 года № 510 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11587).
2. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Инструкции по определению потребности в средствах гражданской защиты" от 29 мая 2014 года № 260 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9552).
3. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и ведения мероприятий гражданской обороны" от 6 марта 2015 года № 190 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10716).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил хранения, учета, списания и утилизации имущества гражданской обороны" от 10 июня 2016 года № 611 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13905).

Возможность признания навыка:

Нет

Требования к личностным компетенциям:

организаторские способности; аналитические способности; самообладание, самоорганизация; коммуникативные и исполнительские способности; стрессоустойчивость; работа в команде; взаимовыручка; дисциплинированность; ориентированность на результат.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК:

Уровень ОРК

Наименование профессии

-

-

-

-

10. Карточка профессии "Специалист по организации и ведению гражданской обороны"

Код группы:

2149-3

Код наименования занятия:

2149-3-18

Наименование профессии:

Специалист по организации и ведению гражданской обороны

Уровень квалификации по ОРК:

7

Подуровень квалификации по ОРК:

-

Уровень квалификации по ЕТКС, КС и других типовых квалификационных характеристик:

-

Уровень профессионального образования:

Уровень образования:
Магистратура (7М12 Национальная безопасность и военное дело)

Требования к опыту работы:

-

Связь с неформальным и информальным образованием:

-

Другие возможные наименования профессии:

2149-3-018 Специалист гражданской обороны
2149-3-005 Инженер по гражданской обороне, мобилизационной работе и пожарной безопасности

Основная цель деятельности:

Выработка единых требований к профессиональной деятельности в области гражданской обороны, системное и структурированное описание трудовых функций, отвечающих современным потребностям рынка труда и соответствующих требований к навыкам, умениям, знаниям и личностным компетенциям работников.

Описание трудовых функции

Перечень трудовых функции:

Обязательные трудовые функции

1. Изучение требований, установленных законодательством по вопросам гражданской обороны.

2. Организация и ведение мероприятий гражданской обороны.


Дополнительная трудовая функция

1. Создание запасов имущества гражданской обороны.

Трудовая функция 1: Изучение требований, установленных законодательством по вопросам гражданской обороны.

Навык 1: Ведение плановых документов по гражданской обороне

Умения:
1. Соблюдать требования, нормативных правовых актов в сфере гражданской защиты, охраны труда, производственной санитарии и требовании пожарной безопасности.
2. Разрабатывать и своевременно корректировать разделы плановых документов по ведению гражданской обороны, подлежащие корректировке в связи с изменениями возможной обстановки на территории, организационно-штатной структуры и производственной деятельности организации.
3. Применять при планировании мероприятий гражданской обороны предоставляемую вышестоящими органами управления информацию, вытекающую из общей оценки возможной обстановки при применении противником современных средств поражения.
4. Работать с картографическими материалами по гражданской обороне.
5. Применять определяемые вышестоящими органами управления методы и способы защиты работников, материальных и культурных ценностей организации от опасностей, возникающих при военных конфликтах или вследствие этих конфликтов.
6. Определять и закреплять количество транспорта, необходимого для эвакуации работников и материальных ценностей организации в безопасные районы.
7. Определять порядок укрытия работников организации в защитных сооружениях гражданской обороны.
8. Применять определяемые вышестоящими органами управления методы и способы защиты работников организации от воздействия поражающих факторов.
9. Применять в работе современные подходы в том числе, разработанные приложения для выполнения мероприятий гражданской обороны.
10. Проводить отбор мероприятий, касающихся деятельности организации, из ежегодного комплекса основных мероприятий по вопросам гражданской обороны.

Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О гражданской защите".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 декабря 2014 года № 1357 "Об утверждении Правил создания и использования объектов гражданской обороны".
3. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и деятельности государственной системы гражданской защиты" от 24 февраля 2015 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11097).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и ведения мероприятий гражданской обороны" от 6 марта 2015 года № 190 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10716).
5. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении структуры планов гражданской обороны и планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций" от 29 мая 2014 года № 258 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9554).
6. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации системы оповещения гражданской защиты и оповещения населения, государственных органов при чрезвычайных ситуациях в мирное и военное время" от 26 декабря 2014 года № 945 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10151).
7. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил информирования, пропаганды знаний, обучения населения и специалистов в сфере гражданской защиты" от 2 июля 2020 года № 494 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 20990).
8. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении учебной программы подготовки руководителей, специалистов органов управления и сил гражданской защиты, обучения населения способам защиты и действиям при возникновении чрезвычайных ситуаций и военных конфликтов или вследствие этих конфликтов" от 20 мая 2014 года № 235 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9509).
9. Внутреннего трудового распорядка.
10. Требований по безопасности и охране труда, производственной санитарии, требований пожарной безопасности.
11. Структуры плановых документов по ведению гражданской обороны в организации.
12. Исходных данных для планирования мероприятий гражданской обороны.
13. Требований нормативных правовых актов к разработке плановых документов по гражданской обороне.
14. Классификаций чрезвычайных ситуаций.
15. Исходных данных для планирования мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций.
16. Структуры плановых документов по проведению мероприятий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций в организации.
17. Работы с топографической картой.
18. Основных поражающих факторов и свойств опасных химических веществ, способов защиты от них.
19. Основных поражающих факторов современных средств поражения, методов, способов и средств защиты от них.
20. Основных характеристик и защитных свойств защитных сооружений гражданской обороны.

Возможность признания навыка

Нет

Навык 2:
Проведение мероприятий по защите работников организации от опасностей, возникающих при военных конфликтах или вследствие этих конфликтов

Умения:
1. Определять маршруты следования работников организации на сборные эвакуационные пункты.
2. Определять количество транспортных и пеших колонн и порядок их следования к сборным эвакуационным пунктам.
3. Проводить расчет количества подлежащих эвакуации работников организации и членов их семей.
4. Готовить текстовые и звуковые сообщения по оповещению работников организации об угрозе возникновения военных конфликтов и чрезвычайных ситуаций.
5. Определять способы оповещения работников, не охваченных техническими средствами оповещения.
6. Уметь пользоваться техническими средствами оповещения, имеющимися в организации.
7. Организовывать работу пункта выдачи средств индивидуальной защиты.
8. Определять количество средств индивидуальной защиты для обеспечения ими работников организации.
9. Проводить подготовку средств индивидуальной защиты к использованию.
10. Организовывать работу формирования по обслуживанию защитных сооружений гражданской обороны.
11. Определять вид, количество и порядок возведения (оборудования) простейших защитных сооружений гражданской обороны, необходимых для защиты работников организации.
12. Определять порядок укрытия в защитных сооружениях гражданской обороны работников организации.
13. Проводить расчет укрытия работников организации в защитных сооружениях гражданской обороны.

Знания:
1. Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 декабря 2014 года № 1357 "Об утверждении Правил создания и использования объектов гражданской обороны".
2. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении объема и содержания инженерно-технических мероприятий гражданской обороны" от 24 октября 2014 года № 732 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9922).
3. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Правил постановки на учет и снятия с учета защитных сооружений гражданской обороны" от 30 мая 2014 года № 265 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9506).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил приобретения, создания и использования имущества гражданской обороны" от 8 июня 2015 года № 510 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11587).
5. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Инструкции по определению потребности в средствах гражданской защиты" от 29 мая 2014 года № 260 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9552).
6. Оповещения работников при угрозе возникновения и возникновении военных конфликтов и чрезвычайных ситуаций.
7. Эксплуатаций технических средств оповещения, имеющихся в организации.
8. Организаций получения, выдачи, применения, обслуживания средств индивидуальной защиты.
9. Создания и содержания убежищ и иных объектов гражданской обороны.
10. Классификаций защитных сооружений гражданской обороны.
11. Технических требований к защитным сооружениям гражданской обороны.
12. Местонахождения определенных вышестоящими органами управления безопасных районов для размещения работников организации.
13. Местонахождения и порядок работы сборных эвакуационных пунктов и пунктов посадки на эвакуационный транспорт.

Возможность признания навыка:

Нет

Трудовая функция 2: Организация и ведение мероприятий гражданской обороны.

Навык 1: Планирование и выполнение мероприятий по гражданской обороне

Умения:
1. Разрабатывать План гражданской обороны.
2. Определять порядок выдачи средств индивидуальной защиты.
3. Проводить расчет обеспечения работников организации коллективными средствами защиты.
4. Проводить расчет укрываемых в защитных сооружениях гражданской обороны.
5. Проводить оценку возможной обстановки при возникновении аварий на опасных производственных объектах на территории размещения объектов организации.
6. Определять методы и способы защиты работников организации от воздействия поражающих факторов техногенного характера.
7. Проводить оценку возможной обстановки при применении противником современных средств поражения на территории размещения объектов организации на основании данных, предоставляемых органами местного самоуправления.
8. Определять объекты и территории организации, попадающие в зоны возможных разрушений, опасного химического заражения, радиоактивного загрязнения и катастрофического затопления.
9. Определять методы и способы защиты работников, материальных и культурных ценностей организации от опасностей, возникающих при военных конфликтах или вследствие этих конфликтов.
10. Проводить расчет обеспечения работников организации средствами индивидуальной защиты.
11. Проводить оценку возможной обстановки при возникновении чрезвычайных ситуаций природного характера на территории размещения объектов организации.
12. Определять методы и способы защиты работников организации от воздействия поражающих факторов природного характера.
13. Определять ежегодный комплекс мероприятий, направленных на повышение качества решения задач гражданской обороны и защиты работников организации от поражающих факторов чрезвычайных ситуаций.
14. Контролировать своевременное оснащение средствами связи и оповещения, а также их готовность к использованию.
15. Вносить предложения при разработке плана проведения учений и тренировок и плана комплектования категорий групп слушателями для обучения в сфере гражданской защиты.
16. Подготавливать документы (материалы) и участвовать в командно-штабных учений по переводу гражданской защиты с мирного на военное время.
17. Корректировать сведения по укомплектованности сил гражданской защиты личным составом, оснащенности основными видами имущества, приборами и техникой, необходимыми для выполнения задач согласно предназначению.
18. Подготавливать предложения для принятия решений по привлечению сил и средств гражданской защиты, необходимых для выполнения спасательных и других неотложных работ при чрезвычайных ситуациях различного характера, вносить предложения по наиболее эффективному и действенному их использованию.
19. Подготавливать решения по отнесению городов к группам по гражданской обороне, организации к категориям по гражданской обороне.
20. Проводить информационно-аналитическую работу в пределах компетенции.
21. Принимать меры по развитию систем управления, оповещения и связи и поддержание их в готовности к использованию.
22. Поддерживать в готовности силы гражданской защиты.
23. Направлять своевременно на подготовку органов управления гражданской защиты и обучение населения способам защиты и действиям в случаях применения современных средств поражения.
24. Проводить инвентаризацию защитных сооружений гражданской обороны, содержание их в готовности к функционированию.
25. Принимать участие при оповещении об угрозе и применении современных средств поражения, информирования населения о порядке действий.
26. Владеть порядком по укрытию населения в защитных сооружениях гражданской обороны, при необходимости – использование средств индивидуальной защиты.
27. Взаимодействовать с организациями по переводу на безопасные реагенты и установки.
28. Организовывать комплекс мероприятии по радиационной, химической и биологической защите.
29. Вносить предложения в список служб гражданской защиты.
30. Вносить предложения по созданию, оснащению и подготовке формирований гражданской защиты.
31. Разрабатывать план приведения в готовность формирований гражданской защиты.
32. Организовывать работу сети наблюдения и лабораторного контроля.
33. Подготавливать анализ биологических рисков.
34. Уметь оказывать первую помощь.


Знания:
1. Закон Республики Казахстан "О гражданской защите".
2. Постановление Правительства Республики Казахстан от 19 ноября 2014 года № 1210 "Об утверждении перечня республиканских служб гражданской защиты".
3. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Положения о республиканских службах гражданской защиты" от 18 июня 2014 года № 303 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9593).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и деятельности государственной системы гражданской защиты" от 24 февраля 2015 года № 149 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11097).
5. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации и ведения мероприятий гражданской обороны" от 6 марта 2015 года № 190 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10716).
6. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении структуры планов гражданской обороны и планов действий по ликвидации чрезвычайных ситуаций" от 29 мая 2014 года № 258 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9554).
7. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации системы оповещения гражданской защиты и оповещения населения, государственных органов при чрезвычайных ситуациях в мирное и военное время" от 26 декабря 2014 года № 945 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10151).
8. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил информирования, пропаганды знаний, обучения населения и специалистов в сфере гражданской защиты" от 2 июля 2020 года № 494 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 20990).
9. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении учебной программы подготовки руководителей, специалистов органов управления и сил гражданской защиты, обучения населения способам защиты и действиям при возникновении чрезвычайных ситуаций и военных конфликтов или вследствие этих конфликтов" от 20 мая 2014 года № 235 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9509).
10. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении объема и содержания инженерно-технических мероприятий гражданской обороны" от 24 октября 2014 года № 732 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9922).
11. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Методики управления биологическими рисками" от 11 октября 2022 года № 139 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 30157).
12. Основных мероприятий по гражданской обороне.
13. Классификаций чрезвычайных ситуаций.
14 Основных поражающих факторов сильнодействующих ядовитых веществ, способов защиты от них.
15. Основных поражающих факторов современных средств поражения, способов защиты от них.
16. Основных характеристик и защитных свойств защитных сооружений гражданской обороны.
17. Основных характеристик и защитных свойств средств индивидуальной защиты.
18. Обеспечения средствами индивидуальной защиты работников организации.
19. Создания защитных сооружении и иных объектов гражданской обороны.
20. Режимов радиационной защиты и порядка их введения.
21. Структуры и порядка согласования плана гражданской обороны организации.
22. Структуры и порядка согласования плана действий по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций организации.
23. Структуры и порядка согласования плана основных мероприятий по вопросам гражданской обороны.
24. Требований нормативных правовых актов к разработке плановых документов по гражданской обороне.
25. Работы с топографической картой.
26. Общих и специальных топографических знаков, условных обозначений, применяемых при оформлении картографических документов.


Навык 2: Организация подготовки (обучения) персонала организации по гражданской обороне

Умения:
1. Осуществлять учет подготовки (повышения квалификации) должностных лиц организации в организациях уполномоченного органа в сфере гражданской защиты.
2. Определять формы и методы подготовки работников организации, подлежащих обязательной подготовке в области гражданской обороны.
3. Готовить заявки для включения должностных лиц организации в план комплектования слушателями организаций.
4. Проводить занятия по обучению в области гражданской защиты в организации и вести учет их проведения.
5. Разрабатывать программы обучения в области гражданской защиты, в том числе для личного состава формирований гражданской защиты, а также работников организации.
6. Формировать учебные группы для проведения обучения в области гражданской защиты.
7. Разрабатывать памятки и листовки по действиям работников организации в условиях опасностей, возникающих при военных конфликтах или вследствие этих конфликтов.
8. Использовать технические средства информирования работников организации в целях пропаганды знаний в области гражданской обороны.
9. Проводить конкурсы, викторины, тренинги по знанию работниками организации способов защиты от опасностей, возникающих при военных конфликтах или вследствие этих конфликтов.


Знания:
1. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил организации системы оповещения гражданской защиты и оповещения населения, государственных органов при чрезвычайных ситуациях в мирное и военное время" от 26 декабря 2014 года № 945 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 10151).
2. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил информирования, пропаганды знаний, обучения населения и специалистов в сфере гражданской защиты" от 2 июля 2020 года № 494 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 20990).
3. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил создания, содержания, материально-технического обеспечения, подготовки и привлечения формирований гражданской защиты" от 23 апреля 2015 года № 387 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11243).
4. Периодичности подготовки в области гражданской защиты.
5. Форм и методов подготовки в области гражданской защиты.
6. Нормативных правовых актов по организации обучения гражданской защиты.
7. Программ обучения в области гражданской защиты.
8. Применения средств индивидуальной защиты, порядок их применения и обслуживания.
9. Историй развития и эволюции гражданской обороны Республики Казахстан.
10. Современных методов и способов защиты от опасностей, возникающих при военных конфликтах или вследствие этих конфликтов.
11. Эксплуатаций технических средств информирования, имеющихся в организации.


Возможность признания навыка:

Нет

Дополнительная трудовая функция 1: Создание запасов имущества гражданской обороны.

Навык 1: Организация работы по созданию, накоплению и своевременному освежению имущества гражданской обороны

Умения:
1. Контролировать своевременное оснащение средствами связи и оповещения, а также их готовность к использованию.
2. Направлять информацию о создании (изменении) имущества гражданской обороны в территориальные подразделения уполномоченного органа в сфере гражданской защиты.
3. Контролировать использование по прямому предназначению имущества гражданской обороны, для обеспечения мероприятий гражданской обороны.
4. Предоставлять в план гражданской обороны предложения по определению пунктов выдачи имущества гражданской обороны, сроков, количества и очередности распределения по объектам, лицам, ответственным за получение со складов и доставку к пунктам выдачи, организацию выдачи, подгонки и проверки имущества гражданской обороны, порядку обеспечения транспортом для перевозки.
5. Принимать участие в организации проведения своевременных работ по восстановлению нарушенных систем управления, оповещения и связи.
6. Подготавливать предложении по оснащению классов гражданской защиты согласно требованиям.
7. Принимать участие в организации инженерно-технических мероприятии гражданской обороны.
8. Обеспечивать организацию своевременного оснащения формировании гражданской защиты.



Знания:
1. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил приобретения, создания и использования имущества гражданской обороны" от 8 июня 2015 года № 510 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11587).
2. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Инструкции по определению потребности в средствах гражданской защиты" от 29 мая 2014 года № 260 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9552).
3. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил хранения, учета, списания и утилизации имущества гражданской обороны" от 10 июня 2016 года № 611 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13905).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Перечня материально-технического оснащения, строительства, реконструкции и ремонта зданий и сооружений для оказания содействия местными исполнительными органами территориальным подразделениям и подведомственным государственным учреждениям Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан" от 27 июня 2015 года № 567 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11808).

Возможность признания навыка:

Нет

Навык 2: Организация списания и утилизации имущества гражданской обороны

Умения:
1. Принимать меры по списанию по истечении предельного срока хранения, а также при выявлении отклонений от нормативных показателей, установленных государственными стандартами или техническими характеристиками.
2. Списывать или продлевать сроки хранения имущества гражданской обороны на основании заключения аккредитованной лаборатории.
3. Готовить акт технического (качественного) состояния имущества гражданской обороны.
4. Обновлять (освежать) с учетом потребности для конкретного объекта в настоящий момент времени.
5. Отслеживать предельные сроки хранения имущества гражданской обороны для длительного хранения согласно действующих требовании.
6. Вести учет наличия имущества гражданской обороны по карточкам, где содержится информация об оприходовании, закладке, отпуске, замене, освежении или списании имущества гражданской обороны.
7. Составлять акт передачи имущества гражданской обороны на утилизацию, на основании акта списания имущества гражданской обороны.

Знания:
1. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил хранения, учета, списания и утилизации имущества гражданской обороны" от 10 июня 2016 года № 611 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 13905).
2. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Правил приобретения, создания и использования имущества гражданской обороны" от 8 июня 2015 года № 510 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 11587).
3. Приказ Министра по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан "Об утверждении Инструкции по определению потребности в средствах гражданской защиты" от 29 мая 2014 года № 260 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов № 9552).
4. Приказ Министра внутренних дел Республики Казахстан "Об утверждении Перечня материально-технического оснащения, строительства, реконструкции и ремонта зданий и сооружений для оказания содействия местными исполнительными органами территориальным подразделениям и подведомственным государственным учреждениям Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан" от 27 июня 2015 года № 567 (зарегистрирован в Реестре государственной регистрации нормативных правовых актов под № 11808).

Требования к личностным компетенциям

Самостоятельность и ответственность; организаторские способности; умение работать в команде; аналитические способности; коммуникативные и исполнительские способности; дисциплинированность; ориентированность на результат; терпеливость; аккуратность; стрессоустойчивость.

Список технических регламентов и национальных стандартов:

-

Связь с другими профессиями в рамках ОРК

Уровень ОРК

Наименование профессии

-

-

-

-

Глава 4. Технические данные профессионального стандарта

      11. Наименование государственного органа: Министерство по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан, исполнитель: старший офицер Управления планирования мероприятий гражданской обороны и обучения населения, контактный номер: +7 (7172) 60-21-02.

      12. Организации (предприятия) участвующие в разработке:

      Академия гражданской защиты имени М.Габдуллина Министерства по чрезвычайным ситуациям Республики Казахстан;

      АО "Национальный центр научных исследований, подготовки и обучения в сфере гражданской защиты".

      13. Отраслевой совет по профессиональным квалификациям в области гражданской обороны: протокол заседания от 26 декабря 2024 года.

      14. Национальный орган по профессиональным квалификациям по итогам экспертизы проекта профессионального стандарта: заключение от 9 сентября 2024 года.

      15. Национальная палата предпринимателей Республики Казахстан "Атамекен": 2 октября 2024 года.

      16. Номер версии и год выпуска: версия 1, 2025 год.

      17. Дата ориентировочной актуализации: 5 января 2028 года.

"Азаматтық қорғаныс" кәсіби стандартын бекіту туралы

Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2025 жылғы 6 қаңтардағы № 5 бұйрығы

      Қазақстан Республикасының "Кәсіптік біліктілік туралы" Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес, БҰЙЫРАМЫН:

      1. Қоса беріліп отырған "Азаматтық қорғаныс" кәсіби стандарты бекітілсін.

      2. Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің Азаматтық қорғаныс және әскери бөлімдер комитеті:

      1) осы бұйрықтың көшірмесін Қазақстан Республикасы Нормативтік құқықтық актілерінің эталондық бақылау банкіне енгізу үшін Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Қазақстан Республикасының Заңнама және құқықтық ақпарат институты" шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорнына жіберуді;

      2) осы бұйрықты Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің ресми интернет-ресурсында орналастыруды қамтамасыз етсін.

      3. Осы бұйрықтың орындалуын бақылау жетекшілік ететін Қазақстан Республикасының Төтенше жағдайлар вице-министріне жүктелсін.

      4. Осы бұйрық қол қойылған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі.

      Министр генерал-майор Ш. Әрінов

  Қазақстан Республикасы
Төтенше жағдайлар министрінің
2025 жылғы 6 қаңтардағы
№ 5 бұйрығына
қосымша

"Азаматтық қорғаныс" кәсіби стандарты

1 тарау. Жалпы ережелер

      1. "Азаматтық қорғаныс" кәсіптік стандарты "Кәсіптік біліктілік туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 5-бабының 5-тармағына сәйкес әзірленді, азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маманның кәсіби құзыреттілігі саласындағы, лауазымға тағайындау, біліктілігін растау, аттестациялау, бағалау, аттестациялау, дайындау және қайта дайындау кезінде берілетін дағдыларды, машықтарды және білімдерді иеленуі талаптарды белгілейді және білім беру бағдарламаларын қалыптастыруға, соның ішінде ұйымдарда қызметкерлерді оқытуға және пайдаланушылардың кең ауқымын пайдалануға арналған:

      1) қызметкерлер – кәсіпке қойылатын белгіленген талаптарды өндірісте қолдануға, олардың біліктілігін арттыруды және мансаптық өсуді жоспарлауға;

      2) жұмыс берушілер – қызметкерлердің лауазымдық нұсқаулықтары мен міндеттерін әзірлеу, қызметкерлерді жұмысқа қабылдау және аттестаттау өлшемдерін қалыптастыру, сондай-ақ кадрлардың біліктілігін арттыру, дамыту, жоғарылату және ротациялау бағдарламаларын жасау кезінде;

      3) аттестаттау және біліктілік жөніндегі қызметті жүзеге асыратын ұйымдар (органдар) – персоналды аттестаттау жөніндегі бағалау материалдарын әзірлеу және сәйкестік деңгейіне сәйкес қызметкерлердің біліктілік критерийлерін әзірлеу кезінде;

      4) мемлекеттік органдар – еңбек нарығының мониторингі мен болжау критерийлері ретінде пайдалану үшін.

      2. Осы кәсіби стандартта келесі терминдер қолданылады:

      1) салалық біліктілік шеңбері – салада танылатын біліктілік деңгейлерінің құрылымдық сипаттамасы;

      2) еңбек қызметінің түрі – кәсіптерді (кәсіптерді/лауазымдарды) кәсіби стандартқа біріктіретін технологиялық процестің бөлінген аяқталған кезеңі;

      3) еңбек функциясы-еңбек процесінің бір немесе бірнеше міндеттерін шешуге бағытталған өзара байланысты әрекеттер жиынтығы;

      4) кәсіби міндет (міндет) – бірлік әрекеттерді орындау үшін функцияны ыдыратуға мүмкіндік беретін еңбек функциясының элементі;

      5) мамандық – арнайы даярлық нәтижесінде алынған және білім туралы тиісті құжаттармен расталған белгілі бір білімді, машықты және практикалық дағдыларды талап ететін адамның еңбек қызметінің негізгі кәсібі;

      6) дағды – кәсіптік тапсырманы толығымен орындауға мүмкіндік беретін білім мен дағдыларды қолдану қабілеті;

      7) машық – кәсіптік міндет шенберінде жекелеген бірлі-жарым іс-әрекетті физикалық тұрғыдан және (немесе) ақыл оймен орындау қабілеті;

      8) білім – кәсіптік міндет шеңберінде іс-әрекеттерді орындау үшін қажетті зерделенген және меңгерілген ақпарат;

      9) құзырет – еңбек функциясын құрайтын бір немесе бірнеше кәсіптік міндетті орындауға мүмкіндік беретін дағдыны қолдану қабілеті;

      10) біліктілік – қызметкердің нақты еңбек функцияларын сапалы орындауға дайындығы, оның білімі, машығы мен дағдыларының дәрежесі;

      11) біліктілік деңгейі – күрделілік, еңбек әрекеттерінің стандарттылығы, жауапкершілік және дербестік параметрлері бойынша сараланатын қызметкердің даярлық деңгейіне және құзыретіне қойылатын талаптар жиынтығы. Біліктілік деңгейі ұлттық және салалық біліктілік шеңберлері дескрипторларының деңгейі мен мазмұнына сәйкес келеді;

      12) бакалавриат – білім беру бағдарламалары тиісті мамандық бойынша "бакалавр" дәрежесін бере отырып, кадрлар даярлауға бағытталған жоғары білім;

      13) магистратура – жоғары оқу орнынан кейінгі білім, оның білім беру бағдарламалары тиісті мамандық бойынша "магистр" дәрежесін бере отырып, кадрлар даярлауға бағытталған;

      14) білім беру ұйымдары – техникалық және кәсіптік, орта, жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын оқу орындары, сондай-ақ жұмыс берушілердің салалық қауымдастықтарының білім беру ұйымдары;

      15) азаматтық қорғаныс – Қазақстан Республикасының халқы мен аумағын қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардан қорғау жөнінде бейбіт уақытта және соғыс уақытында жүргізілетін жалпымемлекеттік іс-шаралар кешенін іске асыруға арналған азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесінің құрамдас бөлігі;

      16) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстары қоры – азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдардың жұмыскерлері мен халықты қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен, сондай-ақ төтенше жағдайлар кезінде қорғау үшін арнайы жабдықталған және соған арналған инженерлік құрылыстар жиынтығы;

      17) азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылысы – халықты қазіргі заманғы зақымдаушы құралдардың зақымдау (қирату) факторларының әсерінен қорғау үшін арнайы жабдықталған және соған арналған инженерлік құрылыс;

      18) азаматтық қорғау қызметі – азаматтық қорғаудың арнайы іс-шараларын орындауға арналған азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің республикалық, облыстық, қалалық, аудандық жүйелері;

      19) басқару пункттері – азаматтық қорғаудың басқару органдарын орналастыруға және олардың жұмысын қамтамасыз етуге арналған, техникалық құралдармен, тіршілікті қамтамасыз ету элементтерімен арнайы жабдықталған және жарақталған, мемлекеттік органдардың құрылыстары немесе көлік құралдары;

      20) қазіргі заманғы зақымдаушы құралдар – зақымдаушы (қирату) факторлары адамдарды, жануарлар мен өсімдіктерді зақымдауға, объектілерді бүлдіруге немесе қиратуға, қайталама зақымдау факторларының пайда болуына есептелген, жаппай жою қаруын және қарапайым зақымдаушы құралдарды, оның ішінде зымырандық, авиациялық және атыс қаруын қамтитын құрылғылар мен құралдар;

      21) эвакуациялық іс-шаралар – бейбіт уақытта және соғыс уақытында азаматтық қорғаныс бойынша санаттарға жатқызылған ұйымдардың жұмыскерлерін бөліп орналастыру, қалалар мен төтенше жағдай аймақтарынан халықты және материалдық құралдарды эвакуациялау.

      3. Осы кәсіптік стандартта мынадай қысқартулар қолданылады:

      1) ҰБШ – ұлттық біліктілік шеңбері;

      2) СБШ – салалық біліктілік шеңбері;

      3) ЭҚЖЖ – экономикалық қызметтің жалпы жүктеуіші;

      4) БТБА – бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы;

      5) БА – біліктілік анықтамалығы.

2– тарау. Кәсіби стандарттың паспорты

      4. Кәсіби стандарттың атауы: "Азаматтық қорғаныс".

      5. Кәсіби стандарт коды: O84220.

      6. ЭҚЖЖ сәйкес секцияны, бөлімді, топты, сыныпты және кіші сыныпты көрсету:

      О секциясы-Мемлекеттік басқару және қорғаныс:

      84 Мемлекеттік басқару және қорғаныс;

      84.22 Қорғаныс қызметі;

      84.22.0 Қорғаныс қызметі.

      7. Кәсіби стандарттың қысқаша сипаттамасы: азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маманның кәсіби құзыреттілігі саласындағы, лауазымға тағайындау кезінде оған қойылатын дағдыларды, машықтар мен білімдерді меңгеру, біліктілікті растау, аттестаттау, бағалау, сертификаттау, дайындау және қайта дайындау бөлігінде талаптарды белгілейді.

      8. Кәсіптер карточкаларының тізбесі: азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маман, СБШ 6 және 7 деңгейлері.

3–тарау. Кәсіп карточкалары

9. "Азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маман" мамандығының карточкасы

Топ коды:

2149-3

Сабақ атауының коды:

2149-3-18

Кәсіптің атауы:

Азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

6

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

-

БТБА, КС және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі:
Бакалавриат, жоғары (6В12 Ұлттық қауіпсіздік және әскери іс)

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

-

Кәсіптердің басқа мүмкін атаулары:

2149-3-018 Азаматтық қорғаныс маманы
2149-3-005 Азаматтық қорғаныс, жұмылдыру жұмысы және өрт қауіпсіздігі жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Азаматтық қорғаныс саласындағы кәсіби қызметке бірыңғай талаптарды әзірлеу, еңбек нарығының заманауи қажеттіліктеріне сәйкес келетін еңбек функцияларының жүйелі және құрылымдық сипаттамасын және жұмысшылардың дағдыларына, машықларына, білімдері мен жеке құзыреттеріне сәйкес талаптарды әзірлеу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары

1. Техникалық құжаттамамен жұмыс, Азаматтық қорғаныс, еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу.

2. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу.

Қосымша еңбек функция

1. Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату.

Еңбек функциясы 1: Техникалық құжаттамамен жұмыс, Азаматтық қорғаныс, еңбекті қорғау саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын білу

Дағды 1: Азаматтық қорғаныс және техникалық құжаттама саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын сақтау

Машықтар:
1. Азаматтық қорғау, еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын сақтау.
2. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайларда авариялық-құтқару және шұғыл жұмыстарды жүргізу кезінде қауіпсіздік шараларының сақталуын қамтамасыз ету.
3. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық органдарына практикалық тәжірибені ескере отырып, азаматтық қорғаныс мәселелері бойынша заңнаманы жетілдіру жөнінде ұсыныстар жіберілсін.
4. Заңнамаға сәйкес қатаң азаматтық қорғаныс іс-шараларын өткізуді ұйымдастыру.

Білімдер:
1. Азаматтық қорғау саласындағы заңнамалық және өзге де нормативтік құқықтық актілер.
2. Ішкі еңбек тәртібі.
3. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария жөніндегі талаптар, өрт қауіпсіздігі талаптары.
4. Жұмыстарды қауіпсіз орындау әдістері мен әдістері.
5. Қауіпсіздік техникасының санитарлық нормалары мен талаптары.

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Дағды 2: Азаматтық қорғаныс және техникалық құжаттама саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын қолдану

Машықтар:
1. Заңнамаға сәйкес қатаң азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыруды және жүргізуді жүргізу.
2. Азаматтық қорғау күштері мен құралдарын жедел басқару үшін қосалқы (қалалық, қала сыртындағы), қосалқы және жылжымалы басқару пункттерін құруға қатысу.
3. Құлақтандыру мен ақпараттандырудың техникалық құралдарын орналастыруды ұйымдастыру жөнінде ұсыныстар енгізу.
4. Төтенше жағдайларда халықтың тіршілігін қамтамасыз етуге қатысу.
5. Азаматтық қорғау басқармасының аумақтық кіші жүйесінің күштері мен құралдарын тұрақты әзірлікте құру және қолдау жөнінде шаралар қабылдау.
6. Азаматтық қорғау саласындағы жиындарды, оқу-жаттығуларды және жаттығуларды өткізуге қатысу.
7. Төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі комиссия отырысының қорытындысы бойынша азаматтық қорғанысқа қатысты тапсырманың орындалуын бақылау.

Білімдер:
1. Ұйымдағы азаматтық қорғанысты жүргізу жөніндегі жоспарлы құжаттардың құрылымы.
2. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын жоспарлауға арналған бастапқы деректер.
3. Азаматтық қорғаныс жөніндегі жоспарлы құжаттарды әзірлеуге нормативтік құқықтық актілердің талаптары.
4. Төтенше жағдайлардың жіктелуі.
5. Төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлауға арналған бастапқы деректер.
6. Ұйымдағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды өткізу жөніндегі жоспарлы құжаттардың құрылымы.
7. Топографиялық картамен жұмыс.
8. Қауіпті химиялық заттардың негізгі зақымдаушы факторлары мен қасиеттері, олардан қорғау әдістері.
9. Қазіргі заманғы зақымдану құралдарының негізгі зақымдаушы факторлары, әдістері, әдістері және олардан қорғау құралдары.
10. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарының негізгі сипаттамалары мен қорғаныс қасиеттері.
11. Эвакуациялық іс-шараларды ұйымдастыру.

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Еңбек функциясы 2: Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу

Дағды 1: Азаматтық қорғаныс мәселелері бойынша жоспарлау құжаттары мен ұсыныстарын әзірлеу

Машықтар:
1. Азаматтық қорғаныс жоспарларын әзірлеуге қатысу.
2. Ұйымдардың тұрақты жұмыс істеуі жөніндегі іс-шараларды жоспарлауға және орындауға қатысу.
3. Оқу-жаттығулар өткізу жоспарын және азаматтық қорғау саласында оқыту үшін тыңдаушылардың топтардың санаттарын жинақтау жоспарын әзірлеу кезінде ұсыныстар енгізу.
4. Азаматтық қорғауды бейбіт уақыттан соғыс уақытына ауыстыру бойынша штабтық жаттығуды ұйымдастыру және өткізу.
5. Азаматтық қорғау күштерінің жеке құраммен жасақталуы, мақсатына сәйкес міндеттерді орындау үшін қажетті мүліктің негізгі түрлерімен, аспаптармен және техникамен жарақтандырылуы, дайындыққа келтіру жоспарларының болуы жөніндегі мәліметтерді түзету.
6. Түрлі сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды орындау үшін қажетті Азаматтық қорғау күштері мен құралдарын тарту жөнінде шешімдер қабылдау үшін ұсыныстар дайындау, оларды неғұрлым тиімді және пәрменді пайдалану жөнінде ұсыныстар енгізу.
7. Қалаларды азаматтық қорғаныс жөніндегі топтарға, ұйымдарды азаматтық қорғаныс жөніндегі санаттарға жатқызу жөнінде шешімдер дайындау.
8. Құзыреті шегінде ақпараттық-талдау жұмыстарын жүргізу.
9. Басқару, хабарлау және байланыс жүйелерін дамыту және оларды пайдалануға дайын ұстау жөнінде шаралар қабылдау.
10. Азаматтық қорғау күштерін дайын ұстау.
11. Уәкілетті органның ұйымдары мен аумақтық бөлімшелеріндегі лауазымды тұлғалардың тиісті санаттарын азаматтық қорғау саласында уақтылы дайындауға және қайта дайындауға жіберу.
12. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарына түгендеу жүргізуді, оларды жұмыс істеуге дайын ұстауды қамтамасыз ету.
13. Қауіп туралы хабарлау және қазіргі заманғы зақымдау құралдарын қолдану, халықты іс-қимыл тәртібі туралы хабардар ету кезінде қатысу.
14. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында халықты паналау тәртібін меңгеру, қажет болған жағдайда-жеке қорғану құралдарын пайдалану.
15. Қауіпсіз реагенттер мен қондырғыларға көшіру бойынша ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау.
16. Радиациялық, химиялық және биологиялық қорғау жөніндегі іс-шаралар кешенін ұйымдастыру.
17. Эвакуациялық іс-шараларды жоспарлау.
18. Азаматтық қорғаныс мәселелері бойынша әдістемелік құралдар, буклеттер, жадынамалар әзірлеуге қатысу.
19. Алғашқы көмек көрсете білу.


Білімдер:
1. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 желтоқсандағы № 1357 Қаулысы.
3. "Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 24 ақпандағы № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11097 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 6 наурыздағы № 190 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10716 болып тіркелді).
5. "Азаматтық қорғаныс жоспарларының құрылымын және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларының құрылымын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 258 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9554 болып тіркелді).
6. "Биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2022 жылғы 11 қазандағы № 139 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 30157 болып тіркелді).

Дағды 2: Эвакуациялық іс-шараларды іске асыру

Машықтар:
1. Эвакуациялық органдарды құру кезінде қатысу: эвакуациялық комиссиялар, эвакуациялық комиссиялар, құрама эвакуациялық пункттер, аралық эвакуациялық пункттер; қабылдау эвакуациялық пункттері, зардап шеккен халықты қабылдау пункттері.
2. Облыстың азаматтық қорғаныс бастығына эвакуациялық (эвакуациялық қабылдау) комиссиялардың құрамы мен ережесін бекітуге енгізсін.
3. Көшіру (эвакуациялау) комиссиясы әкімшілігінің, құрама эвакуациялау пунктінің, аралық эвакуациялау пунктінің, қабылдау эвакуациялық пунктінің, зардап шеккен халықты қабылдау пунктінің үлгілік құрылымына келетін халықтың саны мен іс-шаралар көлемін ескере отырып, тиісті өзгерістер енгізуге.
4. Эвакуациялық іс-шараларды жоспарлау үшін негізгі бастапқы деректер бойынша ақпаратты өзектендіру.
5. Негізгі топтар бойынша халықтың есебін ескере отырып, эвакуациялық іс-шаралар бойынша ұсыныстар енгізу.

Білімдер:
1. Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар саласындағы заңнамасы.
2. "Республикалық азаматтық қорғау қызметтерінің тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 қарашадағы № 1210 қаулысы.
3. "Республикалық азаматтық қорғау қызметтері туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 18 маусымдағы № 303 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9593 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 6 наурыздағы № 190 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10716 болып тіркелді).
5. "Азаматтық қорғаныс жоспарларының құрылымын және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларының құрылымын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 258 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9554 болып тіркелді).

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Қосымша еңбек функция 1: Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату

Дағды 1: Азаматтық қорғаныс мүлкін құру, жинақтау және уақтылы жаңарту жөніндегі жұмысты ұйымдастыру

Машықтар:
1. Байланыс және хабарлау құралдарымен уақтылы жабдықталуын, сондай-ақ олардың пайдалануға дайындығын бақылау.
2. Азаматтық қорғаныс мүлкін құру (өзгерту) туралы ақпаратты азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне жіберу.
3. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын қамтамасыз ету үшін азаматтық қорғаныс мүлкін тікелей мақсаты бойынша пайдалануды бақылау.
4. Азаматтық қорғаныс жоспарына азаматтық қорғаныс мүлкін беру пункттерін, объектілер, қоймалардан алуға және беру пункттеріне жеткізуге жауапты адамдар бойынша бөлу мерзімдерін, саны мен кезектілігін айқындау, азаматтық қорғаныс мүлкін беруді, сәйкестендіруді және тексеруді ұйымдастыру, тасымалдау үшін көлікпен қамтамасыз ету тәртібі жөнінде ұсыныстар беру.
5. Бұзылған басқару, құлақтандыру және байланыс жүйелерін қалпына келтіру бойынша уақтылы жұмыстар жүргізуді ұйымдастыруға қатысу.
6. Талаптарға сәйкес азаматтық қорғау сыныптарын жарақтандыру бойынша ұсыныстар дайындау.
7. Азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық іс-шараларын ұйымдастыруға қатысу.
8. Азаматтық қорғауды қалыптастыруды уақтылы жарақтандыруды ұйымдастыруды қамтамасыз ету.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғау құралымдарын құру, ұстау, материалдық-техникалық қамтамасыз ету, дайындау және тарту қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 23 сәуірдегі № 387 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11243 болып тіркелді).
2. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 8 маусымдағы № 510 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11587 болып тіркелді).
3. "Азаматтық қорғау құралдарына қажеттілікті айқындау жөніндегі нұсқаулыкты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 260 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9552 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 10 маусымдағы № 611 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13905 болып тіркелді).
5. "Жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық бөлімшелеріне және ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелеріне жәрдем көрсетуі үшін материалдық-техникалық жарақтандыру, ғимараттар мен құрылыстарды салу, реконструкциялау және жөндеу тізбесін бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 27 маусымдағы № 567 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11808).

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Дағды 2: Азаматтық қорғаныс мүлкін есептен шығару және кәдеге жарату жөніндегі жұмысты ұйымдастыру

Машықтар:
1. Сақтаудың шекті мерзімі өткеннен кейін, сондай-ақ мемлекеттік стандарттарда немесе техникалық сипаттамаларда белгіленген нормативтік көрсеткіштерден ауытқулар анықталған кезде есептен шығару жөнінде шаралар қабылдау.
2. Есепте көрсетілген азаматтық қорғаныс мүлкіне тексеру жүргізу.
3. Талаптарға сәйкес ұзақ мерзімді сақтау үшін азаматтық қорғаныс мүлкін сақтаудың шекті мерзімдерін қадағалаңыз.
4. Азаматтық қорғаныс мүлкінің техникалық (сапалық) жай-күйі актісін дайындау.
5. Қазіргі уақытта белгілі бір объектінің қажеттілігін ескере отырып жаңартыңыз (жаңартыңыз).
6. Белгіленген үлгіге сәйкес азаматтық қорғаныс мүлкін кәдеге жаратуға қабылдау-беру актісін жасай отырып, азаматтық қорғаныс мүлкін есептен шығару актісін жасау.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 8 маусымдағы № 510 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11587 болып тіркелді).
2. "Азаматтық қорғау құралдарына қажеттілікті айқындау жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 260 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9552 болып тіркелді).
3. "Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 6 наурыздағы № 190 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10716 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 10 маусымдағы № 611 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13905 болып тіркелді).

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар:

ұйымдастырушылық қабілеттер; аналитикалық қабілеттер; өзін-өзі бақылау, өзін-өзі ұйымдастыру; коммуникативті және орындаушылық қабілеттер; стресске төзімділік; командада жұмыс істеу; өзара көмек; тәртіптілік; нәтижеге бағдарлану.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс:

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Азаматтық қорғаныс маманы

7

Азаматтық қорғаныс, жұмылдыру жұмысы және өрт қауіпсіздігі жөніндегі инженер



10. "Азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маман" мамандығының карточкасы

Топ коды:

2149-3

Сабақ атауының коды:

2149-3-18

Кәсіптің атауы:

Азаматтық қорғанысты ұйымдастыру және жүргізу жөніндегі маман

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

7

СБШ бойынша біліктілік деңгейі:

-

БТБА, КС және басқа да үлгілік біліктілік сипаттамалары бойынша біліктілік деңгейі:

-

Кәсіптік білім деңгейі:

Білім деңгейі: Магистратура
(7М12 Ұлттық қауіпсіздік және әскери іс)

Жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар:

-

Бейресми және ақпараттық біліммен байланыс:

-

Кәсіптің басқа мүмкін атаулары:

2149-3-018 Азаматтық қорғаныс маманы
2149-3-005 Азаматтық қорғаныс, жұмылдыру жұмысы және өрт қауіпсіздігі жөніндегі инженер

Қызметтің негізгі мақсаты:

Азаматтық қорғаныс саласындағы кәсіби қызметке бірыңғай талаптарды әзірлеу, еңбек нарығының заманауи қажеттіліктеріне сәйкес келетін еңбек функцияларының жүйелі және құрылымдық сипаттамасын және жұмысшылардың дағдыларына, машықларына, білімдері мен жеке құзыреттеріне сәйкес талаптарды әзірлеу.

Еңбек функцияларының сипаттамасы

Еңбек функцияларының тізбесі:

Міндетті еңбек функциялары

1. Азаматтық қорғаныс мәселелері бойынша заңнамада белгіленген талаптарды зерделеу.

2. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу.

Қосымша еңбек функция

1. Азаматтық қорғаныс мүлкінің қорларын құру.

Еңбек функциясы 1: Азаматтық қорғаныс мәселелері бойынша заңнамада белгіленген талаптарды зерделеу.

Дағды 1: Азаматтық қорғаныс бойынша жоспарлы құжаттарды жүргізу

Машықтар:
1. Азаматтық қорғау, еңбекті қорғау, өндірістік санитария және өрт қауіпсіздігі саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарын сақтау.
2. Ұйымның аумағындағы ықтимал жағдайдың, ұйымдық-штаттық құрылымының және өндірістік қызметінің өзгеруіне байланысты түзетуге жататын азаматтық қорғанысты жүргізу жөніндегі жоспарлы құжаттардың бөлімдерін әзірлеу және уақтылы түзету.
3. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын жоспарлау кезінде жоғары тұрған басқару органдары ұсынатын, жаудың қазіргі заманғы жеңіліс құралдарын қолдануы кезіндегі ықтимал жағдайды жалпы бағалаудан туындайтын ақпаратты қолдану.
4. Топографиялық картамен жұмыс.
5. Жоғары тұрған басқару органдары айқындайтын ұйымның қызметкерлерін, материалдық және мәдени құндылықтарын әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғаудың әдістері мен тәсілдерін қолдану.
6. Ұйымның қызметкерлері мен материалдық құндылықтарын қауіпсіз аудандарға эвакуациялау үшін қажетті көлік мөлшерін анықтау және бекіту.
7. Ұйым қызметкерлерін азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында паналау тәртібін айқындау.
8. Ұйым қызметкерлерін зақымдаушы факторлардың әсерінен қорғаудың жоғары тұрған басқару органдары айқындайтын әдістері мен тәсілдерін қолдану.
9. Жұмыста заманауи тәсілдерді, соның ішінде азаматтық қорғаныс іс-шараларын орындау үшін әзірленген қосымшаларды қолдану.
10. Азаматтық қорғаныс мәселелері бойынша жыл сайынғы негізгі іс-шаралар кешенінен ұйымның қызметіне қатысты іс-шараларды іріктеуді жүргізу.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 желтоқсандағы № 1357 Қаулысы.
3. "Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 24 ақпандағы № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11097 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 6 наурыздағы № 190 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10716 болып тіркелді).
5. "Азаматтық қорғаныс жоспарларының құрылымын және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларының құрылымын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 258 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9554 болып тіркелді).
6. "Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесін ұйымдастыру, бейбіт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды құлақтандыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 945 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10151 болып тіркелді).
7. "Халықты және азаматтық қорғау саласындағы мамандарға хабар беру, білімді насихаттау, оқыту қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2020 жылғы 2 шілдедегі № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20990 болып тіркелді).
8. "Төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар туындаған кезде немесе осы қақтығыстар салдарынан қорғану тәсілдері мен іс-қимылдарға азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің басшыларын, мамандарын даярлаудың, халықты оқытудың оқу бағдарламасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 20 мамырдағы № 235 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9509 болып тіркелді).
9. Ішкі еңбек тәртібі.
10. Еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, өндірістік санитария жөніндегі талаптар, өрт қауіпсіздігі талаптары.
11. Ұйымдағы азаматтық қорғанысты жүргізу жөніндегі жоспарлы құжаттардың құрылымы.
12. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын жоспарлауға арналған бастапқы деректер.
13. Азаматтық қорғаныс жөніндегі жоспарлы құжаттарды әзірлеуге нормативтік құқықтық актілердің талаптары.
14. Төтенше жағдайлардың жіктелуі.
15. Төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды жоспарлауға арналған бастапқы деректер.
16. Ұйымдағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі іс-шараларды өткізу жөніндегі жоспарлы құжаттардың құрылымы.
17. Топографиялық картамен жұмыс.
18. Қауіпті химиялық заттардың негізгі зақымдаушы факторлары мен қасиеттері, олардан қорғау әдістері.
19. Қазіргі заманғы зақымдану құралдарының негізгі зақымдаушы факторлары, әдістері, әдістері және олардан қорғау құралдары.
20. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарының негізгі сипаттамалары мен қорғаныш қасиеттері.

Шеберлікті тану мүмкіндігі

Жоқ

Дағды 2: Ұйым қызметкерлерін әскери жанжалдар кезінде немесе осы жанжалдар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғау жөніндегі іс-шараларды жүргізу

Машықтар:
1. Ұйым қызметкерлерінің құрама эвакуациялық пункттерге баратын маршруттарын айқындау.
2. Көлік және жаяу колонналардың санын және олардың құрама эвакуациялық пункттерге бару тәртібін айқындау.
3. Эвакуациялауға жататын ұйым қызметкерлері мен олардың отбасы мүшелерінің санын есептеуді жүргізу.
4. Ұйым қызметкерлеріне әскери қақтығыстар мен төтенше жағдайлардың туындау қаупі туралы хабарлау бойынша мәтіндік және дыбыстық хабарламалар дайындау.
5. Техникалық құлақтандыру құралдарымен қамтылмаған қызметкерлерді құлақтандыру тәсілдерін айқындау.
6. Ұйымда бар техникалық хабарлау құралдарын пайдалана білу.
7. Жеке қорғаныс құралдарын беру пунктінің жұмысын ұйымдастыру.
8. Ұйым қызметкерлерін қамтамасыз ету үшін жеке қорғаныс құралдарының санын анықтау.
9. Пайдалануға жеке қорғаныс құралдарын дайындауды жүргізу.
10. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарына қызмет көрсету жөніндегі қалыптастыру жұмысын ұйымдастыру.
11. Ұйым қызметкерлерін қорғау үшін қажетті Азаматтық қорғаныстың қарапайым қорғаныш құрылыстарын (жабдықтарын) салу түрін, санын және тәртібін айқындау.
12. Ұйым қызметкерлерін азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында паналау тәртібін айқындау.
13. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында ұйым қызметкерлерінің баспанасын есептеуді жүргізу.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғаныс объектілерін құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 желтоқсандағы № 1357 Қаулысы.
2. "Азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық іс-шараларының көлемі мен мазмұнын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 24 қазандағы № 732 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9922 болып тіркелді).
3. "Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарын есепке қою және есептен шығару қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 30 мамырдағы № 265 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9506 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 8 маусымдағы № 510 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11587 болып тіркелді).
5. "Азаматтық қорғау құралдарына қажеттілікті айқындау жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 260 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9552 болып тіркелді).
6. Әскери қақтығыстар мен төтенше жағдайлардың туындау және туындау қаупі кезінде қызметкерлерді хабардар ету.
7. Ұйымда бар техникалық хабарлау құралдарын пайдалану.
8. Жеке қорғаныс құралдарын алуды, беруді, қолдануды, оларға қызмет көрсетуді ұйымдастыру.
9. Баспаналар мен өзге де азаматтық қорғаныс объектілерін құру және күтіп-ұстау.
10. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарының жіктелуі.
11. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарына қойылатын техникалық талаптар.
12. Ұйым қызметкерлерін орналастыру үшін жоғары тұрған басқару органдары айқындаған қауіпсіз аудандардың орналасқан жері.
13. Құрама эвакуациялық пункттер мен эвакуациялық көлікке қону пункттерінің орналасқан жері мен жұмыс тәртібі.

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Еңбек функциясы 2: Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу

Дағды 1: Азаматтық қорғаныс іс-шараларын жоспарлау және орындау

Машықтар:
1. Азаматтық қорғаныс жоспарын жасау.
2. Жеке қорғану құралдарын беру тәртібін айқындау.
3. Ұйым қызметкерлерін ұжымдық қорғау құралдарымен қамтамасыз ету есебін жүргізу.
4. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында паналанғандардың есебін жүргізу.
5. Ұйым объектілерін орналастыру аумағында қауіпті өндірістік объектілерде авариялар туындаған кезде мүмкін болатын жағдайды бағалауды жүргізу.
6. Ұйым қызметкерлерін техногендік сипаттағы зақымдаушы факторлардың әсерінен қорғау әдістері мен тәсілдерін анықтау.
7. Жергілікті өзін-өзі басқару органдары ұсынған мәліметтер негізінде ұйым объектілерін орналастыру аумағында қарсыластың қазіргі заманғы зақымдау құралдарын қолдануы кезінде мүмкін жағдайды бағалауды жүргізу.
8. Ықтимал қирау, қауіпті химиялық ластану, радиоактивті ластану және апатты су басу аймақтарына түсетін ұйымның объектілері мен аумақтарын анықтау.
9. Ұйымның қызметкерлерін, материалдық және мәдени құндылықтарын әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғаудың әдістері мен тәсілдерін анықтау.
10. Ұйым қызметкерлерін жеке қорғаныс құралдарымен қамтамасыз ету есебін жүргізу.
11. Ұйым объектілерін орналастыру аумағында табиғи сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған кезде ықтимал жағдайды бағалауды жүргізу.
12. Ұйым қызметкерлерін табиғи әсер ететін факторлардың әсерінен қорғаудың әдістері мен әдістерін анықтау.
13. Азаматтық қорғаныс міндеттерін шешу сапасын арттыруға және ұйым қызметкерлерін төтенше жағдайлардың әсер ететін факторларынан қорғауға бағытталған жыл сайынғы іс-шаралар кешенін айқындау.
14. Байланыс және хабарлау құралдарымен уақтылы жабдықталуын, сондай-ақ олардың пайдалануға дайындығын бақылау.
15. Оқу-жаттығулар өткізу жоспарын және азаматтық қорғау саласында оқыту үшін тыңдаушылардың топтардың санаттарын жинақтау жоспарын әзірлеу кезінде ұсыныстар енгізу.
16. Азаматтық қорғауды бейбіт өмірден соғыс уақытына ауыстыру бойынша құжаттарды (материалдарды) дайындау және командалық-штабтық оқу-жаттығуларға қатысу.
17. Азаматтық қорғау күштерінің жеке құраммен жасақталуы, мақсатына сәйкес міндеттерді орындау үшін қажетті мүліктің негізгі түрлерімен, аспаптармен және техникамен жарақтандырылуы жөніндегі мәліметтерді түзету.
18. Түрлі сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде құтқару және кезек күттірмейтін жұмыстарды орындау үшін қажетті Азаматтық қорғау күштері мен құралдарын тарту жөнінде шешімдер қабылдау үшін ұсыныстар дайындау, оларды неғұрлым тиімді және пәрменді пайдалану жөнінде ұсыныстар енгізу.
19. Қалаларды азаматтық қорғаныс жөніндегі топтарға, ұйымдарды азаматтық қорғаныс жөніндегі санаттарға жатқызу жөнінде шешімдер дайындау.
20. Құзыреті шегінде ақпараттық-талдау жұмыстарын жүргізу.
21. Басқару, хабарлау және байланыс жүйелерін дамыту және оларды пайдалануға дайын ұстау жөнінде шаралар қабылдау.
22. Азаматтық қорғау күштерін дайын ұстау.
23. Азаматтық қорғауды басқару органдарын дайындауға және халықты қазіргі заманғы зақымдау құралдарын қолдану жағдайларында қорғау тәсілдері мен іс-қимылдарға үйретуге уақтылы жіберу.
24. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарына түгендеу жүргізу, оларды жұмыс істеуге дайын ұстау.
25. Қауіп туралы хабарлау және қазіргі заманғы зақымдау құралдарын қолдану, халықты іс-қимыл тәртібі туралы хабардар ету кезінде қатысу.
26. Азаматтық қорғаныстың қорғаныш құрылыстарында халықты паналау тәртібін меңгеру, қажет болған жағдайда-жеке қорғану құралдарын пайдалану.
27. Қауіпсіз реагенттер мен қондырғыларға көшіру бойынша ұйымдармен өзара іс-қимыл жасау.
28. Радиациялық, химиялық және биологиялық қорғау жөніндегі іс-шаралар кешенін ұйымдастыру.
29. Азаматтық қорғау қызметтерінің тізіміне ұсыныстар енгізу.
30. Азаматтық қорғау құралымдарын құру, жарақтандыру және дайындау жөнінде ұсыныстар енгізу.
31. Азаматтық қорғау құралымдарын дайындыққа келтіру жоспарын әзірлеу.
32. Бақылау және зертханалық бақылау желісінің жұмысын ұйымдастыру.
33. Биологиялық тәуекелдерді талдауды дайындау.
34. Алғашқы көмек көрсете білу.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғау туралы" Қазақстан Республикасының Заңы.
2. "Республикалық азаматтық қорғау қызметтерінің тізбесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2014 жылғы 19 қарашадағы № 1210 қаулысы.
3. "Республикалық азаматтық қорғау қызметтері туралы ережені бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 18 маусымдағы № 303 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9593 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаудың мемлекеттік жүйесін ұйымдастыру және оның қызметі қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 24 ақпандағы № 149 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11097 болып тіркелді).
5. "Азаматтық қорғаныс іс-шараларын ұйымдастыру және жүргізу қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 6 наурыздағы № 190 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10716 болып тіркелді).
6. "Азаматтық қорғаныс жоспарларының құрылымын және төтенше жағдайларды жою жөніндегі іс-қимыл жоспарларының құрылымын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 258 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9554 болып тіркелді).
7. "Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесін ұйымдастыру, бейбіт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды құлақтандыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 945 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10151 болып тіркелді).
8. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің "Халықты және азаматтық қорғау саласындағы мамандарға хабар беру, білімді насихаттау, оқыту қағидаларын бекіту туралы" 2020 жылғы 2 шілдедегі № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20990 болып тіркелді).
9. "Төтенше жағдайлар мен әскери қақтығыстар туындаған кезде немесе осы қақтығыстар салдарынан қорғану тәсілдері мен іс-қимылдарға азаматтық қорғаудың басқару органдары мен күштерінің басшыларын, мамандарын даярлаудың, халықты оқытудың оқу бағдарламасын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 20 мамырдағы № 235 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9509 болып тіркелді).
10. "Азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық іс-шараларының көлемі мен мазмұнын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 24 қазандағы № 732 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9922 болып тіркелді).
11. "Биологиялық тәуекелдерді басқару әдістемесін бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2022 жылғы 11 қазандағы № 139 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 30157 болып тіркелді).
12. Азаматтық қорғаныс бойынша негізгі іс-шаралар.
13. Төтенше жағдайлардың жіктелуі.
14 Күшті әсер ететін улы заттардың негізгі зақымдаушы факторлары, олардан қорғану тәсілдері.
15. Қазіргі заманғы зақымданудың негізгі факторлары, олардан қорғану әдістері.
16. Азаматтық қорғаныс қорғаныш құрылыстарының негізгі сипаттамалары мен қорғаныс қасиеттері.
17. Жеке қорғаныс құралдарының негізгі сипаттамалары мен қорғаныс қасиеттері.
18. Ұйым қызметкерлерін жеке қорғау құралдарымен қамтамасыз ету.
19. Қорғаныс құрылыстарын және азаматтық қорғаныстың өзге де объектілерін құру.
20. Радиациялық қорғау режимдері және оларды енгізу тәртібі.
21. Ұйымның азаматтық қорғаныс жоспарын келісудің құрылымы мен тәртібі.
22. Ұйымның төтенше жағдайлардың алдын алу және жою жөніндегі іс-қимыл жоспарын келісудің құрылымы мен тәртібі.
23. Азаматтық қорғаныс мәселелері жөніндегі негізгі іс-шаралар жоспарын келісудің құрылымы мен тәртібі.
24. Азаматтық қорғаныс жөніндегі жоспарлы құжаттарды әзірлеуге нормативтік құқықтық актілердің талаптары.
25. Топографиялық картамен жұмыс.
26. Картографиялық құжаттарды ресімдеу кезінде қолданылатын жалпы және арнайы топографиялық белгілер, шартты белгілер.

Дағды 2: Азаматтық қорғаныс ұйымының персоналын даярлауды (оқытуды) ұйымдастыру

Машықтар:
1. Азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның ұйымдарында ұйымның лауазымды тұлғаларын даярлау (біліктілігін арттыру) есебін жүзеге асыру.
2. Азаматтық қорғаныс саласында міндетті даярлауға жататын ұйым қызметкерлерін даярлаудың нысандары мен әдістерін айқындау.
3. Ұйымның лауазымды тұлғаларын ұйымдардың тыңдаушыларын жасақтау жоспарына қосу үшін өтінімдер дайындау.
4. Ұйымда азаматтық қорғау саласында оқыту бойынша сабақтар өткізу және оларды өткізудің есебін жүргізу.
5. Азаматтық қорғау саласында, оның ішінде азаматтық қорғау құрылымдарының жеке құрамы, сондай-ақ ұйым қызметкерлері үшін оқыту бағдарламаларын әзірлеу.
6. Азаматтық қорғау саласында оқыту жүргізу үшін оқу топтарын қалыптастыру.
7. Әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптер жағдайында ұйым қызметкерлерінің іс-әрекеттері бойынша жадынамалар мен парақшалар әзірлеу.
8. Азаматтық қорғаныс саласындағы білімді насихаттау мақсатында ұйым қызметкерлерін ақпараттандырудың техникалық құралдарын пайдалану.
9. Ұйым қызметкерлерінің әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстар салдарынан туындайтын қауіптерден қорғау тәсілдерін білуі бойынша конкурстар, викториналар, тренингтер өткізу.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғаудың құлақтандыру жүйесін ұйымдастыру, бейбіт және соғыс уақытында төтенше жағдайлар кезінде халықты, мемлекеттік органдарды құлақтандыру қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2014 жылғы 26 желтоқсандағы № 945 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 10151 болып тіркелді).
2. Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің "Халыкты және азаматтық қорғау саласындағы мамандарға хабар беру, білімді насихаттау, оқыту қағидаларын бекіту туралы" 2020 жылғы 2 шілдедегі № 494 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 20990 болып тіркелді).
3. "Азаматтық қорғау құралымдарын құру, ұстау, материалдық-техникалық қамтамасыз ету, дайындау және тарту қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 23 сәуірдегі № 387 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11243 болып тіркелді).
4. Азаматтық қорғау саласындағы дайындық кезеңділігі.
5. Азаматтық қорғау саласындағы дайындық нысандары мен әдістері.
6. Азаматтық қорғауды оқытуды ұйымдастыру жөніндегі нормативтік құқықтық актілер.
7. Азаматтық қорғау саласындағы оқыту бағдарламасы.
8. Жеке қорғаныс құралдарын қолдану, оларды қолдану және қызмет көрсету тәртібі.
9. Қазақстан Республикасының Азаматтық қорғанысының даму және эволюция тарихы.
10. Әскери қақтығыстар кезінде немесе осы қақтығыстардың салдарынан туындайтын қауіптерден қорғаудың заманауи әдістері мен әдістері.
11. Ұйымда бар техникалық ақпараттандыру құралдарын пайдалану қағидалары.

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Қосымша еңбек функция 1: Азаматтық қорғаныс мүлкінің қорларын құру

Дағды 1: Азаматтық қорғаныс мүлкін құру, жинақтау және уақтылы жаңарту жөніндегі жұмысты ұйымдастыру

Машықтар:
1. Байланыс және хабарлау құралдарымен уақтылы жарақтандырылуын, сондай-ақ олардың пайдалануға дайындығын бақылайды.
2. Азаматтық қорғаныс мүлкін құру (өзгерту) туралы ақпаратты азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органның аумақтық бөлімшелеріне жіберу.
3. Азаматтық қорғаныс іс-шараларын қамтамасыз ету үшін азаматтық қорғаныс мүлкінің тікелей мақсаты бойынша пайдаланылуын бақылау.
4. Азаматтық қорғаныс жоспарына азаматтық қорғаныс мүлкін беру пункттерін, объектілер, қоймалардан алу және беру пункттеріне жеткізу үшін жауапты адамдар бойынша бөлу мерзімдерін, санын және кезектілігін айқындау, азаматтық қорғаныс мүлкін беруді, шақтауды және тексеруді ұйымдастыру, тасымалдау үшін көлікпен қамтамасыз ету тәртібі жөнінде ұсыныстар беру.
5. Басқарудың, хабарлаудың және байланыстың бұзылған жүйелерін қалпына келтіру бойынша уақтылы жұмыстарды жүргізуді ұйымдастыруға қатысу.
6. Азаматтық қорғау сыныптарын жарақтандыру жөніндегі ұсыныстарды талаптарға сәйкес дайындау.
7. Азаматтық қорғаныстың инженерлік-техникалық іс-шараларын ұйымдастыруға қатысу.
8. Азаматтық қорғау құралымдарын уақтылы жарақтандыруды ұйымдастыруды қамтамасыз ету.


Білімдер:
1. "Азаматтық қорғау құралымдарын құру, ұстау, материалдық-техникалық қамтамасыз ету, дайындау және тарту қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 23 сәуірдегі № 387 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11243 болып тіркелді).
2. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 8 маусымдағы № 510 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11587 болып тіркелді).
3. "Азаматтық қорғау құралдарына қажеттілікті айқындау жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 260 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9552 болып тіркелді).
4. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 10 маусымдағы № 611 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13905 болып тіркелді).
5. "Жергілікті атқарушы органдардың Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық бөлімшелеріне және ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелеріне жәрдем көрсетуі үшін материалдық-техникалық жарақтандыру, ғимараттар мен құрылыстарды салу, реконструкциялау және жөндеу тізбесін бекiту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 27 маусымдағы № 567 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11808).

Дағды 2: Мүлікті есептен шығаруды және кәдеге жаратуды ұйымдастыру

Дағдылар:
1. Сақтаудың шекті мерзімі өткеннен кейін, сондай-ақ мемлекеттік стандарттарда немесе техникалық сипаттамаларда белгіленген нормативтік көрсеткіштерден ауытқулар анықталған кезде есептен шығару жөнінде шаралар қабылдау.
2. Аккредиттелген зертхананың қорытындысы негізінде Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау мерзімдерін есептен шығару немесе ұзарту.
3. Азаматтық қорғаныс мүлкінің техникалық (сапалық) жай-күйі актісін дайындау.
4. Қазіргі уақытта белгілі бір объектінің қажеттілігін ескере отырып жаңартыңыз (жаңартыңыз).
5. Қолданыстағы талаптарға сәйкес ұзақ мерзімді сақтау үшін азаматтық қорғаныс мүлкін сақтаудың шекті мерзімдерін қадағалаңыз.
6. Азаматтық қорғаныс мүлкін кіріске алу, салу, босату, ауыстыру, жаңарту немесе есептен шығару туралы ақпарат қамтылған карточкалар бойынша азаматтық қорғаныс мүлкінің болуын есепке алуды жүргізу.
7. Азаматтық қорғаныс мүлкін есептен шығару актісі негізінде азаматтық қорғаныс мүлкін кәдеге жаратуға беру актісін жасау.

Білімдер:
1. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сақтау, есепке алу, есептен шығару және кәдеге жарату қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2016 жылғы 10 маусымдағы № 611 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 13905 болып тіркелген).
2. "Азаматтық қорғаныс мүлкін сатып алу, құру және пайдалану қағидаларын бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Ішкі істер министрінің 2015 жылғы 8 маусымдағы № 510 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11587 болып тіркелген).
3. "Азаматтық қорғау құралдарына қажеттілікті айқындау жөніндегі нұсқаулықты бекіту туралы" Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрінің 2014 жылғы 29 мамырдағы № 260 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 9552 болып тіркелген).
4. Қазақстан Республикасы Ішкі істер Министрінің "Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің аумақтық бөлімшелері мен ведомстволық бағынысты мемлекеттік мекемелеріне жергілікті атқарушы органдардың жәрдем көрсетуі үшін ғимараттар мен құрылыстарды материалдық-техникалық жарақтандыру, салу, реконструкциялау және жөндеу тізбесін бекіту туралы" 2015 жылғы 27 маусымдағы № 567 бұйрығы (нормативтік құқықтық актілерді мемлекеттік тіркеу тізілімінде № 11808).

Шеберлікті тану мүмкіндігі:

Жоқ

Жеке құзыреттерге қойылатын талаптар

Дербестік және жауапкершілік; ұйымдастырушылық қабілеттер; командада жұмыс істей білу; аналитикалық қабілеттер; коммуникативті және орындаушылық қабілеттер; тәртіптілік; нәтижеге бағдарлану; шыдамдылық; дәлдік; стресске төзімділік.

Техникалық регламенттер мен ұлттық стандарттардың тізімі:

-

СБШ шеңберіндегі басқа кәсіптермен байланыс

СБШ деңгейі

Кәсіптің атауы

6

Азаматтық қорғаныс маманы

7

Азаматтық қорғаныс, жұмылдыру жұмысы және өрт қауіпсіздігі жөніндегі инженер

4-тарау. Кәсіби стандарттың техникалық деректері

      11. Мемлекеттік органның атауы: Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігі, орындаушы: азаматтық қорғаныс іс-шараларын жоспарлау және халықты оқыту басқармасының аға офицері, байланыс нөмірі: +7 (7172) 60-21-02.

      12. Әзірлеуге қатысатын ұйымдар (кәсіпорындар): Қазақстан Республикасы Төтенше жағдайлар министрлігінің М. Ғабдуллин атындағы азаматтық қорғау академиясы; "Азаматтық қорғау саласындағы ұлттық ғылыми зерттеулер, дайындау және оқыту орталығы" АҚ.

      13. Азаматтық қорғаныс саласындағы кәсіптік біліктілік жөніндегі салалық кеңес: 2024 жылғы 26 желтоқсандағы отырыс хаттамасы.

      14. Кәсіби біліктілік жөніндегі ұлттық орган кәсіби стандарт жобасын сараптау қорытындысы бойынша: 2024 жылғы 9 қыркүйектегі қорытынды.

      15. "Атамекен" Қазақстан Республикасының Ұлттық кәсіпкерлер палатасы: 2024 жылғы 2 қазан.

      16. Нұсқа нөмірі және шығарылған жылы: 1-нұсқа, 2025 жыл.

      17. Болжалды өзектендіру күні: 2028 жылғы 5 қаңтар.