О правоохранительной службе

Закон Республики Казахстан от 6 января 2011 года № 380-IV.

Вниманию пользователей!
Для удобства пользования РЦПИ создано ОГЛАВЛЕНИЕ
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие настоящего Закона РК см. ст.85
Сноска. По всему тексту:
слова "курсантов и слушателей", "курсанты (слушатели)", "курсантам (слушателям)", "курсантов (слушателей)", "курсанты, слушатели", "курсантам и слушателям", "курсанты и слушатели" заменены соответственно словами "курсантов", "курсанты", "курсантам", "курсантов", "курсанты", "курсантам", "курсанты" Законом РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
слова "продвижение", "продвижения", "продвигаться" заменены соответственно словами "выдвижение", "выдвижения", "выдвигаться" Законом РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Настоящий Закон регулирует общественные отношения, связанные с поступлением на правоохранительную службу Республики Казахстан, ее прохождением и прекращением, а также определяет правовое положение (статус), материальное обеспечение и социальную защиту сотрудников правоохранительных органов Республики Казахстан.

Глава 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) первоначальная профессиональная подготовка – форма профессионального обучения для лиц, поступающих на службу в правоохранительные органы, направленная на приобретение профессиональных навыков;

1-1) постаттестационное развитие – организация индивидуальной профессиональной самоподготовки сотрудника правоохранительного органа по результатам его аттестации;

1-2) перемещение – изменение должностного положения и функциональных обязанностей сотрудника;

2) перевод - освобождение от занимаемой должности в правоохранительном органе с одновременным назначением на должность в другом правоохранительном органе без прекращения службы в правоохранительных органах;

2-1) руководящая должность – структурная единица правоохранительного органа, наделенная полномочиями по организации деятельности подчиненного ему коллектива или отдельных сотрудников;

3) рапорт - письменный доклад особой формы при обращении сотрудника к непосредственным или уполномоченным руководителям в процессе служебной деятельности;

3-1) показатель конкурентоспособности – формализованное числовое выражение профессионального потенциала кандидата на службу и сотрудника, основанное на профессиональных компетенциях, а также ключевых для должности показателях и объективных данных о профессиональных достижениях;

4) квалификационные требования - требования, предъявляемые к гражданам, претендующим на занятие должности в правоохранительном органе, в целях определения уровня их профессиональной подготовки, компетентности и соответствия конкретной должности;

4-1) ведомственный банк данных – информационная база правоохранительного органа, содержащая сведения о кандидатах на службу и сотрудниках, зачисленных в кадровый резерв;

4-2) исключен Законом РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2);
4-3) исключен Законом РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2);

5) кадровый резерв – сформированная в установленном порядке группа сотрудников, обладающих необходимыми профессиональными и личностными качествами для назначения на руководящие должности;

5-1) кадровый прогноз – система аргументированных представлений о направлениях развития и будущем состоянии кадров;

5-2) кадровое планирование — процесс систематического анализа потребностей в кадрах и обеспечения необходимым количеством квалифицированных специалистов на соответствующих должностях правоохранительных органов;

6) правоохранительная служба – особый вид государственной службы на должностях правоохранительных органов, а также прохождение службы в случаях, предусмотренных статьей 44 настоящего Закона;

6-1) Президентский резерв руководства правоохранительных органов – список сотрудников, прошедших особый порядок отбора, определяемый Президентом Республики Казахстан, для выдвижения на вакантные вышестоящие руководящие должности правоохранительных органов;

7) правоохранительный орган - государственный орган, обеспечивающий соблюдение и защиту прав и свобод человека и гражданина, законных интересов физических и юридических лиц, государства, реализующий политику государства по противодействию преступности и иным правонарушениям в соответствии со своей компетенцией, наделенный специальными полномочиями по обеспечению законности и поддержанию общественного порядка, выявлению, предупреждению, пресечению, расследованию правонарушений, исполнению судебных решений по уголовным делам;

7-1) руководитель правоохранительного органа – первый руководитель правоохранительного органа, в подчинении которого находятся сотрудники и работники правоохранительного органа, уполномоченные руководители;

7-2) морально-психологический климат в подразделениях правоохранительного органа – психологический настрой, характеризующийся правильным пониманием задач, стоящих перед правоохранительным органом;

7-3) социологический мониторинг морально-психологического климата в подразделениях правоохранительного органа – системное изучение социальных процессов и явлений, направленное на получение информации о состоянии морально-психологического климата в подразделениях правоохранительного органа;

8) нахождение в распоряжении правоохранительного органа - прохождение правоохранительной службы, не связанное с замещением штатной должности;

9) сотрудник правоохранительного органа (далее – сотрудник) – гражданин Республики Казахстан из числа работников правоохранительных органов, которому присвоены специальное звание или классный чин;

10) дисциплинарная комиссия правоохранительного органа - постоянный коллегиальный орган, создаваемый в правоохранительном органе для рассмотрения материалов служебного расследования и исследования фактов, касающихся дисциплинарного проступка в целях всестороннего, полного и объективного установления обстоятельств его совершения и вынесения рекомендации о мере дисциплинарного взыскания лицу, имеющему право назначения на должность и освобождения от должности сотрудника, привлекаемого к дисциплинарной ответственности;

10-1) служебное расследование – деятельность по сбору и проверке материалов и сведений о дисциплинарном проступке сотрудника в целях полного, всестороннего и объективного выяснения обстоятельств его совершения;

10-2) Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11) карьерный рост – выдвижение сотрудника по службе в соответствии с этапами должностного перемещения и профессионального развития;

11-1) иное оружие – огнестрельное бесствольное, газовое оружие с возможностью стрельбы патронами травматического действия, электрическое, сигнальное, холодное, метательное и другие виды оружия;

11-2) полиграфологическое исследование – процедура опроса, заключающаяся в регистрации с помощью специальных медицинских датчиков отдельных физиологических реакций человека, возникающих при психофизиологическом освидетельствовании;

11-3) психофизиологическое освидетельствование – совокупность мероприятий, направленных на всестороннюю оценку индивидуально-психологических и психофизиологических свойств кандидатов на правоохранительную службу, сотрудников;

12) ротация – плановое перемещение сотрудников, занимающих руководящие должности, осуществляемое в целях оптимального использования кадрового потенциала в интересах службы;

12-1) планирование ротации – процесс, ориентированный на определение этапов планового должностного перемещения и профессионального развития сотрудника;

12-2) антикоррупционная служба – оперативно-следственные подразделения уполномоченного органа по противодействию коррупции, осуществляющие деятельность, направленную на предупреждение, выявление, пресечение, раскрытие и расследование коррупционных преступлений;

12-3) наставник – сотрудник правоохранительного органа, закрепляемый за лицом, впервые поступающим на правоохранительную службу, и оказывающий ему практическую помощь в его профессиональной адаптации;

13) дисциплинарное взыскание - мера дисциплинарной ответственности, налагаемая на сотрудника;

14) дисциплинарная ответственность - вид юридической ответственности, которую несут сотрудники за совершение дисциплинарных проступков, а также административных правонарушений в случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан;

15) дисциплинарный проступок – противоправное, виновное неисполнение или ненадлежащее исполнение сотрудником возложенных на него обязанностей, превышение должностных полномочий, нарушение служебной и трудовой дисциплины, нарушение Кодекса чести государственных служащих Республики Казахстан (Правил служебной этики государственных служащих) либо кодексов чести (правил служебной этики, действующих в правоохранительных органах), а равно несоблюдение установленных ограничений, связанных с пребыванием на правоохранительной службе;

16) уполномоченный руководитель – руководитель областного (города республиканского значения, столицы) или приравненного к нему специализированного подразделения правоохранительного органа, руководитель учреждения, ведомства правоохранительного органа;

17) организационно-штатные мероприятия – комплекс мер по формированию штатов и структуры правоохранительного органа, территориального или приравненного к нему специализированного подразделения правоохранительного органа, учреждения, ведомства правоохранительного органа (создание, реорганизация, ликвидация правоохранительного органа, увеличение или сокращение численности или штата его сотрудников, преобразование должности сотрудника правоохранительного органа и (или) структурного подразделения);

18) выдвижение - занятие вышестоящих должностей в системе правоохранительного органа;

19) откомандирование - перевод сотрудника для дальнейшего прохождения службы в других правоохранительных органах Республики Казахстан, Вооруженных Силах Республики Казахстан, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, а также в системе правоохранительного органа без перерыва срока службы;

20) прикомандирование - занятие должностей в других государственных органах и международных организациях с оставлением в кадрах правоохранительного органа;

21) служба экономических расследований – оперативно-следственные подразделения органов по финансовому мониторингу, осуществляющие деятельность, направленную на предупреждение, выявление, пресечение, раскрытие и расследование преступлений и правонарушений, отнесенных законами Республики Казахстан к ведению этих органов, а также осуществляющие иные полномочия, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 09.11.2011 № 490-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 06.04.2016 № 484-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 06.10.2020 № 365-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Правовая основа службы в правоохранительных органах

1. Правовой основой службы в правоохранительных органах являются Конституция Республики Казахстан, Трудовой кодекс Республики Казахстан и Закон Республики Казахстан "О государственной службе Республики Казахстан" с особенностями, предусмотренными настоящим Законом, законы Республики Казахстан, регулирующие деятельность правоохранительных органов, и иные нормативные правовые акты Республики Казахстан.

2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан, установлены иные правила, чем те, которые предусмотрены в настоящем Законе, то применяются правила международного договора.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Правоохранительные органы

К правоохранительным органам относятся органы прокуратуры, внутренних дел, государственной противопожарной службы, антикоррупционная служба и служба экономических расследований, осуществляющие свою деятельность в соответствии с законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 3 в редакции Закона РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 4. Принципы правоохранительной службы

1. Служба в правоохранительных органах осуществляется в соответствии с принципами государственной службы в Республике Казахстан и специальными принципами правоохранительной службы.

2. Специальными принципами правоохранительной службы являются:

1) обязательность защиты прав и свобод человека и гражданина, интересов общества и государства от преступных и иных противоправных посягательств;

2) сотрудничество с институтами гражданского общества;

3) единство подходов к организации правоохранительной службы в правоохранительных органах;

4) единоначалие и субординация (подчиненность);

5) независимость от деятельности политических партий и иных общественных объединений.

Статья 5. Сфера действия настоящего Закона

Действие настоящего Закона распространяется на всех сотрудников, за исключением военнослужащих правоохранительных органов, которые проходят воинскую службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан о воинской службе.

Действие настоящего Закона распространяется на политических государственных служащих в части, не противоречащей законодательству Республики Казахстан о государственной службе.

Статья 5-1. Кадровая служба

Кадровая служба в пределах своей компетенции:

1) анализирует и планирует потребность правоохранительного органа в кадрах;

2) координирует деятельность структурных подразделений правоохранительного органа по исполнению законодательства Республики Казахстан о правоохранительной службе;

3) обеспечивает соблюдение процедур проведения аттестации и конкурсного отбора, выдвижения по службе, привлечения сотрудников к дисциплинарной ответственности, увольнения сотрудников;

4) организует предварительное изучение и отбор кандидатов на правоохранительную службу, отбор кадров, оформляет документы, связанные с прохождением сотрудниками правоохранительной службы;

5) обеспечивает соблюдение ограничений, связанных с пребыванием на правоохранительной службе;

6) в установленном законодательством Республики Казахстан порядке организует стажировку, наставничество, оценку деятельности, обучение, переподготовку и повышение квалификации сотрудников и кандидатов на службу;

7) осуществляет учет персональных данных сотрудников, сведений о результатах оценки, аттестации и прохождения обучения;

8) Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

9) оценивает результаты кадрового обеспечения и качества работы субъектов кадровой политики в соответствии с методикой, утверждаемой руководителем правоохранительного органа;

10) организует проведение организационно-штатных мероприятий;

11) осуществляет иные полномочия, установленные законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 5-1 в соответствии с Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 2. ПОСТУПЛЕНИЕ НА ПРАВООХРАНИТЕЛЬНУЮ СЛУЖБУ

Статья 6. Условия поступления на правоохранительную службу

1. На службу в правоохранительные органы принимаются на добровольной основе граждане Республики Казахстан, достигшие восемнадцатилетнего возраста, способные по своим личным, моральным, деловым, профессиональным качествам, состоянию здоровья и физическому развитию, уровню образования выполнять возложенные на них должностные обязанности.

2. На правоохранительную службу не может быть принято лицо:

1) признанное в установленном законом порядке недееспособным или ограниченно дееспособным;

2) в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии имеющее заболевание, препятствующее выполнению должностных полномочий;

2-1) не прошедшее медицинское или психофизиологическое освидетельствование, в том числе полиграфологическое исследование;

3) отказавшееся принять на себя ограничения, связанные с пребыванием сотрудника на правоохранительной службе, и антикоррупционные ограничения, установленные Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции";

4) исключен Законом РК от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016);

5) на которое в течение года перед поступлением на правоохранительную службу налагалось в судебном порядке административное взыскание за умышленное правонарушение;

6) на которое в течение трех лет до поступления на правоохранительную службу за совершение коррупционного правонарушения налагалось в судебном порядке административное взыскание;

6-1) в отношении которого в течение трех лет перед поступлением на службу за совершение уголовного проступка вынесен обвинительный приговор суда или которое в течение трех лет перед поступлением на службу освобождено от уголовной ответственности за совершение уголовного проступка на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан;

7) совершившее коррупционное преступление;

8) уволенное с работы за совершение коррупционного правонарушения;

Примечание ИЗПИ!
См. Нормативное постановление Конституционного Суда РК от 31.08.2023 № 27-НП.
Примечание ИЗПИ!
В подпункт 9) предусмотрено изменение Законом РК от 03.01.2023 № 188-VII (вводится в действие с 01.01.2027).

9) имеющее или имевшее судимость либо освобожденное от уголовной ответственности на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, а также уволенное по отрицательным мотивам с государственной, воинской службы, из иных правоохранительных органов, специальных государственных органов, а также прекратившее полномочие судьи по отрицательным мотивам;

Примечание ИЗПИ!
Пункт 2 проедусмотрено дополнить подпунктом 10) в соответствии с Законом РК от 03.01.2023 № 188-VII (вводится в действие с 01.01.2027).

3. Непредставление или искажение сведений, указанных в пункте 2 настоящей статьи, является основанием для отказа в приеме на правоохранительную службу.

4. Поступление на службу в правоохранительные органы осуществляется при условии прохождения гражданами обязательной специальной проверки.

5. Принимаемые на службу в правоохранительные органы граждане в обязательном порядке для определения пригодности к службе проходят в военно-врачебных комиссиях медицинское и психофизиологическое освидетельствования и полиграфологическое исследование в соответствующем подразделении правоохранительного органа.

5-1. Порядок прохождения полиграфологического исследования определяется Правительством Республики Казахстан.

6. Исключен Законом РК от 18.11.2015 № 412-V (вводится в действие с 01.01.2021).

7. Тестирование граждан, поступающих на правоохранительную службу, осуществляется в порядке, предусмотренном Законом Республики Казахстан "О государственной службе Республики Казахстан".

8. Действие пунктов 4 и 5 настоящей статьи не распространяется на сотрудников, ранее являвшихся сотрудниками правоохранительных, специальных государственных органов, принимаемых на службу в правоохранительные органы в течение пяти рабочих дней со дня их увольнения, за исключением уволенных по состоянию здоровья, по служебному несоответствию, выявившемуся по итогам аттестации, по отрицательным мотивам, а также на военнослужащих, принимаемых на правоохранительную службу в порядке перевода.

Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 18.11.2015 № 412-V (вводится в действие с 01.01.2021); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7. Отбор кандидатов на правоохранительную службу

1. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Поступление на службу в правоохранительные органы осуществляется на конкурсной основе либо через первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов, за исключением случаев, установленных пунктом 3 настоящей статьи и пунктом 1 статьи 7-1 настоящего Закона.

Отбор на правоохранительную службу проводится с учетом показателя конкурентоспособности кандидата и степени его соответствия профессиональным компетенциям.

Порядок и методы определения профессиональных компетенций, ключевых показателей и расчета показателя конкурентоспособности утверждаются руководителем правоохранительного органа.

Должностные лица, принявшие на службу граждан, не прошедших конкурсный отбор либо первоначальную профессиональную подготовку, привлекаются к дисциплинарной ответственности в порядке, установленном законом Республики Казахстан.

2-1. Поступление на службу в правоохранительные органы на должности рядового, младшего и среднего начальствующего состава осуществляется через первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов.

Порядок отбора на первоначальную профессиональную подготовку и условия ее прохождения для лиц, поступающих на службу в органы прокуратуры, антикоррупционную службу и службу экономических расследований, а также основания их отчисления от первоначальной профессиональной подготовки определяются совместным нормативным правовым актом руководителей правоохранительных органов.

Порядок отбора на первоначальную профессиональную подготовку и условия ее прохождения для лиц, поступающих в органы внутренних дел, а также основания их отчисления от первоначальной профессиональной подготовки определяются нормативным правовым актом руководителя органов внутренних дел.

Порядок отбора на первоначальную профессиональную подготовку и условия ее прохождения для лиц, поступающих в органы государственной противопожарной службы, а также основания их отчисления от первоначальной профессиональной подготовки определяются нормативным правовым актом руководителя органов государственной противопожарной службы.

3. На службу в правоохранительные органы вне конкурсного отбора могут быть приняты:

1) лица, завершившие обучение в организациях образования правоохранительных органов, – в течение одного года после завершения обучения;

2) лица, ранее проходившие службу на должностях в правоохранительных, специальных государственных органах и имеющие стаж службы в правоохранительных, специальных государственных органах не менее трех лет;

3) лица, ранее состоявшие на воинской службе и занимавшие воинские должности в государственных учреждениях Вооруженных Сил Республики Казахстан, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан, при наличии стажа воинской службы не менее трех лет;

4) депутаты Парламента Республики Казахстан, политические государственные служащие, судьи, выполнявшие свои полномочия не менее шести месяцев и прекратившие их, за исключением прекративших свои полномочия по отрицательным мотивам.

4. Занятие сотрудником вакантной должности в период прохождения правоохранительной службы в случае его соответствия предъявляемым квалификационным требованиям к соответствующей вакантной должности может осуществляться на внеконкурсной основе в порядке перевода с его согласия или на конкурсной основе.

5. Кадровая служба правоохранительного органа ведет ведомственный банк данных кандидатов на службу с отражением их показателя конкурентоспособности.

6. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7-1. Конкурс для занятия должностей в правоохранительных органах

1. Поступление на правоохранительную службу на конкурсной основе осуществляется на вакантные и временно вакантные должности правоохранительных органов, за исключением должностей рядового, младшего и среднего начальствующих составов и должностей, назначение на которые производится Президентом Республики Казахстан и (или) по согласованию с ним, и (или) по согласованию с Председателем Совета Безопасности Республики Казахстан, Секретарем Совета Безопасности Республики Казахстан, Администрацией Президента Республики Казахстан.

2. Предварительное изучение кандидатов, поступающих на конкурсной основе, осуществляется кадровыми службами и службами собственной (внутренней) безопасности правоохранительных органов.

3. Предварительное изучение включает в себя проверку кандидатов, принимаемых на службу в правоохранительные органы, на соответствие требованиям статей 6 и 10 настоящего Закона.

4. Конкурс проводится при условии отсутствия кандидатов в резерве на занятие вакантной должности соответствующей категории.

5. Отбор кандидатов на конкурсной основе осуществляется конкурсной комиссией правоохранительного органа, создаваемой по решению руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя.

6. Конкурс для занятия должностей в правоохранительных органах включает в себя ряд последовательных этапов:

1) публикация объявления о проведении конкурса;

2) прием документов от лиц, изъявивших желание принять участие в конкурсе;

3) рассмотрение документов участников конкурса на соответствие установленным квалификационным требованиям и требованиям, установленным настоящим Законом;

4) собеседование с участниками конкурса, проводимое конкурсной комиссией;

5) медицинское и психофизиологическое освидетельствование участников конкурса;

6) полиграфологическое исследование участников конкурса;

7) заключение конкурсной комиссии.

7. Объявление о проведении конкурса публикуется на интернет-ресурсе правоохранительного органа, а также уполномоченного органа по делам государственной службы.

Если конкурс проводится на временно вакантную должность правоохранительного органа, данное условие указывается в объявлении о проведении конкурса.

8. Конкурсная комиссия вправе рекомендовать руководителю правоохранительного органа либо уполномоченному руководителю зачислить кандидата в резерв на занятие вакантной должности.

9. Рекомендации конкурсной комиссии о зачислении в резерв на занятие вакантной должности выносятся в отношении не более трех кандидатов для каждой вакантной должности.

Срок пребывания кандидата в резерве на занятие вакантной должности составляет один год со дня его зачисления.

Отказ кандидата от занятия предложенной должности является основанием для исключения его из резерва на занятие вакантной должности.

10. Кандидат, рекомендованный конкурсной комиссией к назначению на объявленную должность, проходит обязательную специальную проверку.

До получения результатов обязательной специальной проверки кандидат временно исполняет обязанности, предусмотренные вакантной должностью, трудовые отношения с ним регулируются в соответствии с трудовым законодательством Республики Казахстан.

В период проведения обязательной специальной проверки на кандидата распространяются положения настоящего Закона в части обязанностей и ответственности сотрудников, ограничений, связанных с пребыванием на правоохранительной службе.

В случае получения положительных результатов обязательной специальной проверки период осуществления обязанностей по вакантной должности засчитывается в стаж правоохранительной службы (выслугу лет).

11. Порядок формирования и работы конкурсной комиссии, сроки проведения этапов конкурса, а также перечень документов, необходимых для участия в конкурсе, определяются совместным нормативным правовым актом руководителей правоохранительных органов.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 7-1 в соответствии с Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 7-2. Внеконкурсный отбор на службу в правоохранительные органы

1. На правоохранительную службу по решению руководителя правоохранительного органа вне конкурсного отбора могут быть приняты лица, предусмотренные пунктом 3 статьи 7 и пунктом 1 статьи 7-1 настоящего Закона.

2. Изучение кандидатов, поступающих вне конкурсного отбора, их проверка на соответствие квалификационным требованиям и требованиям, предусмотренным пунктами 1 и 2 статьи 6 настоящего Закона, осуществляются кадровыми службами и иными подразделениями правоохранительных органов.

3. Назначение лица на должность в правоохранительные органы вне конкурсного отбора производится при условии соответствия квалификационным требованиям и требованиям, установленным настоящим Законом.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 7-2 в соответствии с Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8. Прием на правоохранительную службу

1. Прием на службу в правоохранительные органы осуществляется путем назначения на должность, в том числе путем заключения контракта для лиц, поступивших на очную форму обучения в организации образования правоохранительных органов.

Прием на службу лиц, завершивших первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов, осуществляется путем зачисления в кадры правоохранительных органов. Назначение на должность производится в течение месяца со дня зачисления в кадры правоохранительного органа.

2. Прием на службу в правоохранительные органы оформляется приказами руководителей правоохранительного органа или уполномоченных руководителей. Приказ объявляется лицам рядового и начальствующего состава под роспись.

3. Лица рядового и начальствующего состава принимают на себя установленные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан ограничения, связанные с пребыванием сотрудника на правоохранительной службе, и антикоррупционные ограничения, установленные Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции".

4. Военнообязанные, назначенные на должности рядового и начальствующего состава или зачисленные в кадры правоохранительных органов, включая курсантов организаций образования правоохранительных органов, снимаются в установленном порядке с воинского учета и ставятся на специальный учет правоохранительных органов.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 9. Прием на учебу в организации образования правоохранительных органов

1. На учебу в организации образования правоохранительных органов могут зачисляться лица, имеющие среднее образование, достигшие шестнадцатилетнего возраста.

Порядок приема в организации образования правоохранительного органа определяется руководителем правоохранительного органа.

Лица, имеющие высшее образование, могут зачисляться в организации образования правоохранительных органов для обучения по профессиональным учебным программам, предусматривающим сокращенные сроки обучения.

2. Лица, поступающие на учебу в организации образования правоохранительных органов Республики Казахстан, а также в организации образования, реализующие образовательные программы высшего и послевузовского образования, правоохранительных органов иностранных государств по направлениям правоохранительных органов с оплатой обучения за счет бюджетных средств, заключают контракт на срок обучения в организации образования и одновременно о прохождении службы в правоохранительных органах Республики Казахстан после окончания обучения в организации образования на должностях среднего и старшего начальствующих составов.

3. В контракте устанавливаются взаимные обязательства и ответственность сторон (лица, поступающего на учебу, и должностного лица правоохранительного органа) и предусматриваются условия и сроки дальнейшего прохождения службы в правоохранительных органах после окончания организации образования. Контракт заключается после решения приемной комиссии о зачислении в организацию образования правоохранительного органа. Форма контракта, порядок его заключения, продления, изменения, расторжения и прекращения определяются нормативными правовыми актами правоохранительных органов.

4. В случае заключения контракта с лицами, не достигшими восемнадцатилетнего возраста, необходимо согласие их родителей, усыновителей (удочерителей) или попечителей.

5. Сотрудники, завершившие обучение по очной форме в организациях образования правоохранительных органов, реализующих образовательные программы высшего образования, обязаны пройти службу в правоохранительных органах не менее пяти лет, реализующих общеобразовательную учебную программу общего среднего, а также образовательные программы технического и профессионального, послесреднего и послевузовского образования, – не менее трех лет.

6. В случае отказа сотрудника от дальнейшего прохождения службы в правоохранительном органе после окончания им организации образования правоохранительного органа либо досрочного расторжения контракта он обязан возместить государству бюджетные средства, затраченные на обучение, выплату стипендии, питание, вещевое довольствие в период его обучения и расходы на проезд к месту обучения и обратно в период каникулярных отпусков. Сумма, подлежащая удержанию, рассчитывается пропорционально за каждый полный недослуженный месяц до окончания срока контракта.

Данная обязанность не распространяется на сотрудника в случае его увольнения со службы по состоянию здоровья на основании заключения военно-врачебной комиссии о непригодности или ограниченной пригодности к службе либо в связи с сокращением штатов или реорганизацией либо ликвидацией правоохранительного органа в случаях невозможности использования в другой должности, а также его перевода в другой правоохранительный орган либо специальный государственный орган.

7. Для окончивших полный курс по очной форме обучения в организациях образования правоохранительного органа, реализующих образовательные программы технического и профессионального, послесреднего и высшего образования, время обучения приравнивается к прохождению срочной воинской службы. Выпускники организаций образования правоохранительных органов Республики Казахстан, организаций образования правоохранительных органов иных государств направляются для прохождения службы согласно распределению.

8. Курсанты очных отделений организаций образования правоохранительных органов, а также обучающиеся по направлению правоохранительных органов в организациях образования иностранных государств, достигшие призывного возраста и отчисленные по неуспеваемости, недисциплинированности, а также по собственному желанию, направляются в органы военного управления по месту жительства для постановки на воинский учет. Они обязаны возместить государству бюджетные средства, затраченные на обучение, выплату стипендии, питание, вещевое довольствие в период их обучения и расходы на проезд к месту обучения и обратно в период каникулярных отпусков. Сумма, подлежащая удержанию, рассчитывается пропорционально за каждый полный месяц нахождения в организации образования.

9. Возмещение в пользу государства бюджетных средств осуществляется в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

10. Курсанты, направленные организациями образования правоохранительных органов Республики Казахстан, реализующими образовательные программы высшего образования, в правоохранительные органы для прохождения преддипломной практики, назначаются на вакантную должность на период прохождения практики.

11. Сотрудникам, зачисленным в магистратуру и докторантуру непосредственно по окончании высших учебных заведений правоохранительных органов Республики Казахстан, выплачиваются должностной оклад в размере семидесятипроцентного оклада преподавателя соответствующей кафедры, а также доплата за специальное звание или классный чин.

Сотрудникам, зачисленным в магистратуру и докторантуру правоохранительных органов Республики Казахстан, на время обучения устанавливается должностной оклад в размере семидесяти процентов от должностного оклада по последней (не временно исполняемой) штатной должности, занимаемой до направления на учебу.

12. Курсантам организаций образования правоохранительных органов Республики Казахстан выплачивается стоимость проезда на междугородном автомобильном (кроме такси), железнодорожном и водном транспорте к месту постоянного проживания и обратно в период каникулярных отпусков.

12-1. Члены семей курсантов, являющиеся гражданами Республики Казахстан, вправе осуществлять посещение своих близких родственников из числа курсантов для ознакомления с их жизнью и бытом в порядке, определяемом руководителем правоохранительного органа.

13. Сотрудники могут получить высшее и послевузовское образование в организациях образования правоохранительных органов в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 02.10.2023 № 31-VIII (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Требования на замещение должностей рядового и начальствующего состава правоохранительных органов

1. На службу в правоохранительные органы принимаются граждане в возрасте не старше тридцати пяти лет, имеющие соответствующее образование и прошедшие воинскую службу или военную подготовку в специализированных организациях Министерства обороны по подготовке военно-обученного резерва, а также граждане, освобожденные или имеющие отсрочку от призыва на срочную воинскую службу в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

На правоохранительную службу в соответствии с настоящим Законом по решению руководителя правоохранительного органа на должность среднего и старшего начальствующего состава может быть принято лицо старше тридцати пяти лет, обладающее высокой профессиональной подготовкой либо значительным опытом работы по определенным специальностям.

2. На должности рядового и младшего начальствующего состава принимаются граждане или назначаются сотрудники, имеющие образование не ниже среднего, в зависимости от квалификационных требований к категориям должностей правоохранительного органа.

На должности среднего начальствующего состава принимаются граждане или назначаются сотрудники, имеющие техническое и профессиональное, послесреднее, высшее образование, в зависимости от квалификационных требований к категориям должностей правоохранительного органа.

3. Граждане призывного возраста, подлежащие призыву на срочную воинскую службу, могут быть приняты на должности среднего и старшего начальствующего состава только при наличии высшего образования.

4. На должности старшего и высшего начальствующего состава принимаются граждане или назначаются сотрудники, имеющие высшее образование.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 16.02.2012 № 562-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней со дня его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 11. Первоначальная профессиональная подготовка для лиц, поступающих на правоохранительную службу

Сноска. Заголовок статьи 11 с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Лица, поступающие в правоохранительные органы на должности рядового, младшего и среднего начальствующего состава, проходят первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов.

2. Первоначальная профессиональная подготовка включает в себя обучение в организациях образования правоохранительных органов и стажировку.

Обучение осуществляется по образовательным программам в зависимости от направлений деятельности правоохранительного органа.

Стажировка кандидатов в период прохождения первоначальной профессиональной подготовки проводится соответствующим правоохранительным органом.

Потребность в кадрах для первоначальной профессиональной подготовки определяется каждым правоохранительным органом самостоятельно на основе кадрового прогноза.

3. С лицами, поступившими на первоначальную профессиональную подготовку в организации образования правоохранительных органов, заключается контракт.

В контракте устанавливаются взаимные обязательства и ответственность лица, поступающего на первоначальную профессиональную подготовку, правоохранительного органа и организации образования правоохранительного органа, а также предусматриваются условия и сроки дальнейшего прохождения службы в правоохранительных органах после окончания первоначальной профессиональной подготовки. Контракт заключается после решения приемной комиссии о зачислении в организацию образования правоохранительного органа.

4. Лица, проходящие первоначальную профессиональную подготовку, обеспечиваются питанием и проживанием за счет бюджетных средств.

Лицам, поступающим на службу в органы прокуратуры, антикоррупционную службу и службу экономических расследований, на период прохождения первоначальной профессиональной подготовки выплачивается стипендия, размер которой определяется Правительством Республики Казахстан.

5. Лица, завершившие первоначальную профессиональную подготовку, зачисляются в кадры правоохранительного органа, по направлению деятельности которого пройдена подготовка.

При назначении лица, прошедшего первоначальную профессиональную подготовку, на должность в правоохранительном органе срок прохождения первоначальной профессиональной подготовки засчитывается в стаж правоохранительной службы (выслугу лет).

6. Лица, завершившие первоначальную профессиональную подготовку, обязаны проходить службу в правоохранительных органах не менее трех лет.

7. В случае отказа лица, завершившего первоначальную профессиональную подготовку, от дальнейшего прохождения службы в правоохранительном органе либо отчисления из организации образования правоохранительных органов в связи с неуспеваемостью и (или) нарушением дисциплины, а также по собственному желанию оно обязано возместить государству бюджетные средства, затраченные на подготовку, выплату стипендии, питание и проживание в период его подготовки, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Данная обязанность не распространяется на сотрудника в случае его увольнения со службы в течение трех лет по состоянию здоровья на основании заключения военно-врачебной комиссии о непригодности или ограниченной пригодности к службе либо в связи с сокращением штата, реорганизацией или ликвидацией правоохранительного органа в случаях невозможности использования в другой должности, а также его перевода в другой правоохранительный орган либо специальный государственный орган.

8. Лица, поступающие на правоохранительную службу и назначаемые на должности старшего и высшего начальствующих составов, а также вне конкурсного отбора, первоначальную профессиональную подготовку не проходят.

9. На лиц, проходящих первоначальную профессиональную подготовку, распространяется действие подпунктов 1), 5), 8), 11), 12), 13), 14) и 15) пункта 1 статьи 16, подпунктов 5), 6), 7) и 8) пункта 1 и пункта 3 статьи 17 настоящего Закона.

Сноска. Статья 11 в редакции Закона РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); с изменениями, внесенными Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 12. Испытательный срок и организация наставничества для лиц, впервые поступающих на правоохранительную службу

Сноска. Заголовок статьи 12 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Для лиц, впервые поступающих на правоохранительную службу, устанавливается испытательный срок до трех месяцев с назначением на соответствующую должность.

При неудовлетворительном результате испытательного срока испытательный срок продлевается на три месяца без повторного последующего продления по решению руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя, имеющего право назначать на соответствующие должности.

2. Испытательный срок устанавливается в целях проверки его соответствия замещаемой должности правоохранительной службы. В период испытательного срока специальное звание или классный чин не присваивается.

3. Условие о прохождении испытательного срока предусматривается в приказе руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя о назначении на должность правоохранительной службы.

4. Если испытательный срок истек, а сотрудник продолжает службу в правоохранительных органах, он считается выдержавшим испытание и испытательный срок засчитывается в стаж службы в правоохранительных органах. Последующее увольнение допускается только по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.

5. В период испытательного срока на сотрудника распространяются положения настоящего Закона, и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан, регулирующих службу в правоохранительных органах. Сотрудник в период испытательного срока выполняет возложенные на него должностные обязанности, реализует в полном объеме предоставленные ему права, за исключением права на ношение и хранение огнестрельного оружия, специальных средств.

6. В испытательный срок не засчитываются периоды отсутствия сотрудника на службе по уважительным причинам.

7. Испытательный срок не устанавливается для:

1) лиц, поступающих на службу в правоохранительные органы и назначаемых на руководящие должности старшего и высшего начальствующего состава;

2) выпускников организаций образования правоохранительных органов;

3) лиц, прошедших первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов;

4) лиц, ранее проходивших службу в правоохранительных, специальных государственных органах;

5) судей, прекративших свои полномочия, за исключением уволенных или прекративших свои полномочия по отрицательным мотивам.

8. За лицами, впервые поступающими на правоохранительную службу, закрепляется наставник из числа сотрудников правоохранительного органа, обладающих соответствующей профессиональной подготовкой и значительным опытом работы.

Данное положение не распространяется на лиц, впервые поступающих на должности старшего и высшего начальствующих составов.

Порядок и сроки организации наставничества для лиц, впервые поступающих на правоохранительную службу, определяются нормативными правовыми актами руководителей правоохранительных органов.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13. Порядок принятия Присяги сотрудниками

1. Присягу принимают:

1) лица, впервые поступающие на службу в правоохранительные органы, которым присвоены специальное звание или классный чин, – не позднее двух месяцев после присвоения специального звания или классного чина;

2) курсанты организации образования, ранее не принимавшие Присягу, - не позднее двух месяцев после зачисления на учебу;

3) сотрудники, ранее по каким-либо причинам не принимавшие Присягу.

2. Присяга принимается в правоохранительном органе в торжественной обстановке под руководством руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя.

3. Своевременность приведения сотрудников к Присяге, организация и учет принятия сотрудниками Присяги возлагаются на руководителей кадровых служб правоохранительных органов.

4. Текст присяги сотрудников правоохранительных органов и порядок ее принесения утверждаются Президентом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3. ПРАВОВОЕ ПОЛОЖЕНИЕ СОТРУДНИКОВ

Статья 14. Статус сотрудников и их правовые гарантии

1. Сотрудники являются представителями государственной власти и находятся под защитой государства.

2. Требования сотрудников, предусмотренные законами Республики Казахстан (далее – законные требования), обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами.

3. Невыполнение законных требований сотрудников, оскорбление, сопротивление, угроза насилием или посягательство на их жизнь, здоровье, честь и достоинство, имущество, другие действия, препятствующие выполнению возложенных на них обязанностей, а также посягательство на жизнь, здоровье, честь, достоинство и имущество членов их семей, близких родственников в связи с исполнением сотрудниками служебных обязанностей и служебного долга влекут установленную законами ответственность.

4. Сотрудники при выполнении возложенных на них обязанностей подчиняются только руководителю правоохранительного органа, непосредственным и уполномоченным руководителям, за исключением случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.

5. Никто не вправе вмешиваться в деятельность сотрудников, кроме лиц, прямо уполномоченных на то законом. Противоправное вмешательство в деятельность сотрудников влечет установленную законами ответственность.

6. При получении приказа или указания, противоречащих закону, сотрудник обязан руководствоваться законом и находиться под его защитой.

7. Сотрудники имеют право на обжалование принимаемых в отношении них решений и действий (бездействия) вышестоящим должностным лицам, в суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

8. Сотрудники не несут ответственности за вред, причиненный в связи с применением огнестрельного и иного оружия, специальных средств и физической силы, если их действия осуществлены в соответствии с настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 14 с изменениями, внесенными законами РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15. Права сотрудников, связанные с прохождением правоохранительной службы

1. Сотрудники имеют право на:

1) получение в установленном порядке информации и материалов, необходимых для исполнения должностных обязанностей;

2) ознакомление с положением, иными документами, определяющими их права и должностные обязанности, и условиями выдвижения;

3) доступ в установленном порядке в связи с исполнением должностных обязанностей в государственные органы, организации независимо от их организационно-правовой формы;

4) доступ в установленном порядке к сведениям, составляющим государственные секреты и иную охраняемую законом тайну, если исполнение должностных обязанностей связано с использованием таких сведений;

5) создание правоохранительным органом условий, необходимых для исполнения должностных обязанностей и профессионального развития;

6) выдвижение по службе с учетом результатов служебной деятельности, стажа государственной службы и уровня квалификации;

7) ознакомление с отзывами об их профессиональной служебной деятельности и другими документами до внесения их в личное дело, материалами личного дела, а также на приобщение к личному делу их письменных объяснений и других документов и материалов;

8) профессиональную переподготовку, повышение квалификации и стажировку в порядке, установленном настоящим Законом и иными нормативными правовыми актами Республики Казахстан;

9) государственную защиту своей жизни, здоровья и имущества, жизни, здоровья и имущества членов своей семьи в соответствии с законодательством Республики Казахстан;

10) защиту своих персональных данных;

11) обращение к вышестоящим в порядке подчиненности должностным лицам, в вышестоящие органы или в суд для защиты своих прав и законных интересов, а также для разрешения индивидуальных споров, связанных с прохождением правоохранительной службы;

12) медицинское и санаторно-курортное обслуживание;

13) пенсионное обеспечение в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите;

14) жилищное и социальное обеспечение;

15) надлежащие организационно-технические и санитарные условия службы с учетом особенностей правоохранительной службы;

16) отдых в соответствии с настоящим Законом и трудовым законодательством Республики Казахстан;

17) осуществление преподавательской, научной или иной творческой деятельности;

18) использование соответствующих изоляторов временного содержания, следственных изоляторов в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан;

19) конвоирование задержанных и лиц, заключенных под стражу.

2. Сотрудникам, за исключением сотрудников, осуществляющих функции по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, оказанию экстренной медицинской и психологической помощи населению, сотрудников органов государственной противопожарной службы, предоставляется право ношения, хранения и применения огнестрельного и иного оружия и специальных средств. Они также вправе применять физическую силу, в том числе боевые приемы борьбы. Порядок применения огнестрельного и иного оружия, специальных средств и физической силы определяется настоящим Законом.

3. Сотрудникам в соответствии с возложенными на них задачами в пределах своей компетенции предоставляются иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан, регулирующими деятельность правоохранительных органов.

4. Порядок конвоирования задержанных и лиц, заключенных под стражу, утверждается руководителем правоохранительного органа.

Сноска. Статья 15 с изменениями, внесенными законами РК от 11.04.2014 № 189-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 16. Обязанности сотрудников, связанные с прохождением правоохранительной службы

1. Сотрудники обязаны:

1) соблюдать Конституцию Республики Казахстан и законодательство Республики Казахстан;

2) обеспечивать соблюдение и защиту прав и свобод человека и гражданина, а также законных интересов физических и юридических лиц, государства;

3) рассматривать в порядке и сроки, установленные законом, обращения физических и юридических лиц, принимать по ним необходимые меры;

4) осуществлять полномочия в пределах предоставленных им прав и в соответствии с должностными обязанностями;

5) соблюдать служебную и трудовую дисциплину;

6) принимать на себя ограничения, связанные с пребыванием сотрудника на правоохранительной службе, и антикоррупционные ограничения, установленные Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции";

7) соблюдать требования Этического кодекса сотрудников правоохранительных органов Республики Казахстан, утверждаемого Президентом Республики Казахстан;

8) выполнять законные приказы и распоряжения руководителей, решения и указания вышестоящих органов и должностных лиц, изданные в пределах их полномочий;

9) хранить государственные секреты и иную охраняемую законом тайну, в том числе и после прекращения правоохранительной службы в течение времени, установленного законом, о чем дается подписка;

10) сохранять в тайне получаемые при исполнении служебных обязанностей сведения, затрагивающие частную жизнь, честь и достоинство граждан, и не требовать от них предоставления такой информации, за исключением случаев, предусмотренных законами;

11) обеспечивать сохранность государственного имущества;

12) подать рапорт в письменной форме и незамедлительно информировать непосредственного и уполномоченного руководителя в случаях, когда частные интересы сотрудника пересекаются или входят в противоречие с их полномочиями;

13) повышать свой профессиональный уровень и квалификацию;

14) не допускать публичных выступлений, причиняющих вред интересам государственной службы;

15) сообщать в письменной форме непосредственному руководителю о факте обращения сотрудника либо его супруги (супруга) с ходатайством о выходе из гражданства Республики Казахстан либо о факте обращения за приобретением иностранного гражданства в день обращения;

16) исключен Законом РК от 18.11.2015 № 412-V (вводится в действие с 01.01.2021).

2. Сотрудникам в соответствии с поставленными перед ними задачами в пределах своей компетенции устанавливаются иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан, регулирующими деятельность правоохранительных органов, и иным законодательством Республики Казахстан.

3. При нарушении сотрудниками прав и свобод человека и гражданина, а также законных интересов физических и юридических лиц правоохранительные органы обязаны восстановить эти права, возместить нанесенный ущерб, обеспечить привлечение виновных к ответственности в соответствии с законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2014 № 269-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 18.11.2015 № 412-V (вводится в действие с 01.01.2021); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 17. Ограничения, связанные с пребыванием сотрудника на правоохранительной службе

1. Сотрудник не вправе:

1) быть депутатом представительных органов и членом органов местного самоуправления, состоять в партиях, профессиональных союзах, выступать в поддержку какой-либо политической партии, создавать в системе правоохранительных органов общественные объединения, преследующие политические цели, основанные на общности их профессиональных интересов для представления и защиты трудовых, а также других социально-экономических прав и интересов своих членов и улучшения условий труда;

2) заниматься другой оплачиваемой деятельностью, кроме педагогической, научной и иной творческой деятельности;

3) заниматься предпринимательской деятельностью, в том числе участвовать в управлении коммерческой организацией независимо от ее организационно-правовой формы, за исключением случаев, когда это является его должностными обязанностями в соответствии с законодательством Республики Казахстан, и случаев приобретения и (или) реализации паев открытых и интервальных паевых инвестиционных фондов, облигаций на организованном рынке ценных бумаг, акций коммерческих организаций (простые акции в объеме, не превышающем пяти процентов от общего количества голосующих акций организаций) на организованном рынке ценных бумаг;

4) быть представителем по делам третьих лиц, за исключением случаев, предусмотренных законами;

5) использовать в неслужебных целях средства материально-технического, финансового и информационного обеспечения его служебной деятельности, другое государственное имущество и служебную информацию;

6) участвовать в действиях, препятствующих нормальному функционированию государственных органов и выполнению служебных обязанностей, включая забастовки;

7) в связи с исполнением должностных полномочий пользоваться в личных целях услугами физических и юридических лиц;

8) использовать свое служебное положение в корыстных целях, в том числе путем сговора с должностными и иными лицами;

9) занимать должность, находящуюся в непосредственной подчиненности должности, занимаемой его близкими родственниками (родителями (родителем), детьми, усыновителями (удочерителями), усыновленными (удочеренными), полнородными и неполнородными братьями и сестрами, дедушками, бабушками, внуками), супругом (супругой) и (или) свойственниками (полнородными и неполнородными братьями и сестрами, родителями и детьми супруга (супруги), а также иметь в непосредственном подчинении близких родственников, супруга (супругу) и (или) свойственников.

2. Сотрудник в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан, в течение месяца после вступления в должность обязан на время прохождения правоохранительной службы передать в доверительное управление находящиеся в его собственности акции (доли участия в уставном капитале) коммерческих организаций и иное имущество, использование которого влечет получение доходов, за исключением денег, облигаций, паев открытых и интервальных паевых инвестиционных фондов, законно принадлежащих ему, а также иного имущества, переданного в имущественный наем. Договор на доверительное управление имуществом подлежит нотариальному удостоверению.

Сотрудник имеет право получать доход от переданного в доверительное управление имущества, в том числе в форме вознаграждения, дивидендов, выигрышей, доходов от сдачи в аренду имущества и других законных источников.

3. Ответственность за несоблюдение ограничений, предусмотренных настоящей статьей, устанавливается настоящим Законом, другими законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 06.10.2020 № 365-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Возникновение и изменение правовых отношений на правоохранительной службе в период действия военного положения

Особенности возникновения и изменения правовых отношений на правоохранительной службе и ее продолжение в период действия военного положения определяются Президентом Республики Казахстан.

Статья 19. Ответственность сотрудников

1. За невыполнение или ненадлежащее выполнение своих служебных обязанностей сотрудники несут уголовную, административную, гражданско-правовую, дисциплинарную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

2. Выполнение заведомо противоправного приказа или указания не освобождает сотрудника от ответственности.

При сомнениях в правомерности полученного для исполнения распоряжения он должен незамедлительно сообщить об этом в письменной форме своему непосредственному руководителю и руководителю, давшему распоряжение. В случае, если вышестоящий по должности руководитель письменно подтверждает данное распоряжение, сотрудник обязан его исполнить, если выполнение его не влечет действий, которые относятся к уголовно наказуемым деяниям. Ответственность за последствия исполнения сотрудником неправомерного распоряжения несет подтвердивший это распоряжение руководитель.

3. Действия (бездействие) сотрудников могут быть обжалованы в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

4. За материальный ущерб правоохранительному органу, причиненный противоправными действиями сотрудника, последний несет материальную ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Статья 20. Служебные удостоверения и жетоны сотрудников

1. Сотрудникам в подтверждение их личности и полномочий выдаются служебные удостоверения и жетоны.

Жетоны не выдаются сотрудникам органов прокуратуры, оперативно-следственных подразделений антикоррупционной службы и сотрудникам службы экономических расследований.

Описание служебных удостоверений и образцы жетонов, а также порядок их выдачи утверждаются руководителем правоохранительного органа.

2. Служебное удостоверение является документом, подтверждающим принадлежность лица к правоохранительному органу, его должность в правоохранительной службе и специальное звание или классный чин.

Служебное удостоверение сотрудника подтверждает его право на ношение и хранение огнестрельного и иного оружия, специальных средств, за исключением сотрудника, осуществляющего функции по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, оказанию экстренной медицинской и психологической помощи населению, сотрудника органов государственной противопожарной службы, иные полномочия, предоставленные сотруднику в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 20 с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 21. Форменная одежда и знаки различия сотрудников

1. В целях отражения принадлежности сотрудника к правоохранительной службе для него в зависимости от правоохранительного органа, в котором сотрудник проходит службу, устанавливаются форменная одежда и знаки различия по специальным званиям или классным чинам сотрудников.

2. Сотрудники, которым присвоены специальные звания или классные чины, бесплатно обеспечиваются форменной одеждой.

3. Описание, знаки различия, порядок ношения и норма обеспечения форменной одежды определяются законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4. Специальные звания или классные чины

Сноска. Заголовок главы 4 в редакции Закона РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 22. Присвоение специальных званий или классных чинов

1. Сотрудникам присваиваются следующие специальные звания или классные чины:

1) рядовой состав:

рядовой;

2) младший начальствующий состав:

младший сержант;

сержант;

старший сержант;

старшина;

3) средний начальствующий состав:

младший лейтенант;

лейтенант, юрист 3 класса;

старший лейтенант, юрист 2 класса;

капитан, юрист 1 класса;

4) старший начальствующий состав:

майор, младший советник;

подполковник, советник;

полковник, старший советник;

5) высший начальствующий состав:

генерал-майор, государственный советник 3 класса;

генерал-лейтенант, государственный советник 2 класса;

генерал-полковник, государственный советник 1 класса;

государственный советник высшего класса.

2. Специальные звания или классные чины присваиваются сотрудникам персонально в последовательном порядке с учетом квалификации, образования, отношения к службе, выслуги лет и занимаемой штатной должности.

3. К специальным званиям или классным чинам сотрудников добавляются следующие слова, указывающие на их принадлежность:

1) органы прокуратуры - "юстиции";

2) органы внутренних дел - "полиции", "юстиции";

3) исключен Законом РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
4) исключен Законом РК от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
5) исключен Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);
6) исключен Законом РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

7) государственная фельдъегерская служба – "фельдъегерской службы".

8) органы гражданской защиты – "гражданской защиты";

9) антикоррупционная служба – "антикоррупционной службы";

10) служба экономических расследований – "службы экономических расследований".

4. За сотрудниками, уволенными по достижении предельного возраста на службе или имеющими выслугу лет, дающую право на пенсию, к их специальным званиям или классным чинам добавляются слова - "в отставке".

5. Гражданам, зачисленным в число курсантов очной формы обучения организаций образования правоохранительных органов, в соответствии с законодательством Республики Казахстан присваиваются специальные звания.

6. Гражданину, состоящему в запасе Вооруженных Сил Республики Казахстан, после назначения его на должность начальствующего состава в правоохранительных органах присваивается специальное звание или классный чин не ниже имеющегося у него воинского звания.

7. Лица, ранее проходившие службу в правоохранительных органах, при приеме вновь на службу (зачислении на учебу), лица, принятые в порядке откомандирования из другого правоохранительного органа, а также лица, проходившие службу в специальных государственных органах, военнослужащие назначаются на должности (зачисляются на учебу) с имеющимся у них специальным, воинским званием или классным чином, присвоенным им по прежнему месту службы, с приравниванием к специальному званию или классному чину, присваиваемому по новому месту службы (учебы).

Имеющееся у назначенного в правоохранительный орган лица специальное, воинское звание или классный чин высшего начальствующего или высшего офицерского состава признается соответствующим равнозначному специальному, воинскому званию или классному чину, указывающему на принадлежность к тому органу, в котором он проходит службу, с учетом положений подпункта 5) пункта 1, пункта 3 настоящей статьи.

Срок пребывания в прежнем специальном, воинском звании или классном чине засчитывается в срок выслуги для присвоения очередного специального звания, классного чина.

8. Перечень должностей, занятие которых дает право на присвоение специальных званий или классных чинов должностным лицам, выполняющим непосредственно основные задачи и функции, возложенные на правоохранительные органы в соответствии с законодательством Республики Казахстан, утверждается Президентом Республики Казахстан или Правительством Республики Казахстан в соответствии с их полномочиями.

9. Лица, которым ранее были присвоены воинские или специальные звания "старший прапорщик внутренней службы", "старший прапорщик противопожарной службы", "прапорщик внутренней службы", "прапорщик противопожарной службы", "старший прапорщик юстиции", "прапорщик юстиции", вправе продолжить службу в этих званиях до прекращения ими службы по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.

Сноска. Статья 22 с изменениями, внесенными законами РК от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие с 01.01.2021); от 11.07.2022 № 136-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 22-1. Квалификационные классы сотрудников антикоррупционной службы и службы экономических расследований

Сноска. Статья 22-1 исключена Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 23. Порядок присвоения первых и очередных специальных званий или классных чинов

Сноска. Заголовок статьи 23 – в редакции Закона РК от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. В зависимости от последовательности присвоения специальные звания или классные чины подразделяются на первые и очередные.

1-1. Первыми специальными званиями или классным чином считаются:

1) для рядового состава – рядовой;

2) для младшего начальствующего состава – младший сержант (сержант);

3) для среднего начальствующего состава – младший лейтенант (лейтенант), юрист 3 класса.

2. Специальные звания рядового и младшего начальствующего состава (первые и очередные) присваиваются уполномоченным руководителем.

3. Первые специальные звания или классные чины среднего и старшего начальствующего состава присваиваются руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем.

4. Первые специальные звания младшего лейтенанта присваиваются:

1) сотрудникам, состоящим в должностях рядового или младшего начальствующего состава, обучающимся на последних курсах организаций образования, реализующих образовательные программы высшего образования, и назначенным на должности среднего начальствующего состава;

2) гражданам, окончившим организации образования, реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего образования, прошедшим первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов и назначенным на должности среднего начальствующего состава.

5. Специальные звания лейтенанта присваиваются:

1) младшим лейтенантам по истечении установленного настоящим Законом срока выслуги в специальном звании, а окончившим организации образования, реализующие образовательные программы высшего образования, - независимо от срока выслуги в этом звании;

2) сотрудникам, имеющим специальные звания рядового и младшего начальствующего состава, окончившим организации образования правоохранительных органов, реализующие образовательные программы технического и профессионального, послесреднего и высшего образования, и назначенным на должности среднего начальствующего состава;

3) лицам, имеющим высшее образование, прошедшим первоначальную профессиональную подготовку в организациях образования правоохранительных органов и назначенным на должности среднего или старшего начальствующего состава.

5-1. Исключен Законом РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

6. Очередные специальные звания или классные чины начальствующего состава присваиваются в последовательном порядке при соответствии званию и классному чину, предусмотренному по занимаемой штатной должности, и по истечении установленного срока выслуги в специальном звании или классном чине.

7. Очередные специальные звания или классные чины среднего и старшего начальствующего состава присваиваются:

1) до капитана, юриста 1 класса включительно – руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем;

2) до полковника, старшего советника включительно - руководителем правоохранительного органа.

8. Специальные звания, классные чины высшего начальствующего состава присваиваются по перечню должностей и в порядке, устанавливаемом Президентом Республики Казахстан.

8-1. Специальное звание, классный чин высшего начальствующего состава:

генерал-майор, государственный советник 3 класса могут быть присвоены сотруднику по истечении трех лет пребывания в звании полковника, старшего советника на должности, предшествующей должности высшего начальствующего состава, и не менее одного года службы на должности высшего начальствующего состава;

генерал-лейтенант, государственный советник 2 класса могут быть присвоены сотруднику, пребывающему в специальном звании, классном чине генерал-майора, государственного советника 3 класса не менее трех лет;

генерал-полковник, государственный советник 1 класса могут быть присвоены сотруднику, пребывающему в специальном звании, классном чине генерал-лейтенанта, государственного советника 2 класса не менее трех лет.

По решению Президента Республики Казахстан высшие специальное звание, классный чин могут быть присвоены досрочно.

9. Руководитель правоохранительного органа или уполномоченный руководитель, необоснованно задержавший представление подчиненного к присвоению очередного специального звания или классного чина, несет дисциплинарную ответственность.

10. Очередные специальные звания или классные чины среднего и старшего начальствующего состава магистрантам и докторантам организаций образования правоохранительных органов, а также обучающимся в организациях образования правоохранительных органов иностранных государств по направлениям правоохранительных органов с оплатой обучения за счет бюджетных средств присваиваются по истечении установленного срока выслуги в соответствующих специальных званиях или классных чинах в соответствии со штатными должностями, которые они занимали до поступления на учебу, без учета изменений специальных званий или классных чинов в штатах по этим должностям, внесенных после поступления на учебу; по окончании организации образования, магистратуры, докторантуры - при соответствии очередных специальных или воинских званий, классных чинов званиям по штатным должностям, на которые сотрудники назначаются по окончании учебы.

11. Сотрудникам, прикомандированным к государственным органам и международным организациям, очередные специальные звания или классные чины присваиваются в последовательном порядке с учетом образования и выслуги лет по истечении установленного срока выслуги в специальном звании или классном чине.

Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Сроки выслуги в специальных званиях или классных чинах

1. Сроки выслуги в специальных званиях рядового и младшего начальствующего состава:

в звании рядового - три месяца;

в звании младшего сержанта - один год;

в звании сержанта - два года;

в звании старшего сержанта - три года.

Срок выслуги в звании старшины не устанавливается.

2. Сроки выслуги в специальных званиях и классных чинах среднего и старшего начальствующего состава:

в звании младшего лейтенанта - один год;

в звании лейтенанта, юриста 3 класса - один год;

в звании старшего лейтенанта, юриста 2 класса - три года;

в звании капитана, юриста 1 класса - четыре года;

в звании майора, младшего советника - пять лет;

в звании подполковника, советника - семь лет.

3. Срок выслуги в специальном звании полковника, классном чине старшего советника, а также в званиях и классных чинах высшего начальствующего состава не устанавливается.

4. Срок выслуги в специальном звании или классном чине исчисляется со дня присвоения сотруднику соответствующего специального или воинского звания, классного чина, при этом в срок выслуги входят фактическое время службы на должностях, а также прохождение службы в случаях, предусмотренных статьей 44 настоящего Закона.

В случае необоснованной задержки представления сотрудника к присвоению очередного специального звания или классного чина соответствующее специальное звание или классный чин присваиваются со следующего дня по истечении срока пребывания в предыдущем специальном звании или классном чине.

5. Сотрудники, имеющие звания рядового и младшего начальствующего состава, назначенные на должности среднего начальствующего состава, представляются к присвоению специального звания среднего начальствующего состава независимо от срока выслуги в имеющемся звании.

6. Запрещается вводить дополнительные условия присвоения очередных специальных званий или классных чинов, не предусмотренные настоящим Законом.

Сноска. Статья 24 с изменениями, внесенными законами РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 25. Приостановление сроков выслуги лет в специальных званиях или классных чинах

Сноска. Заголовок статьи 25 с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Очередные специальные звания или классные чины сотрудникам не присваиваются соответственно до назначения на должность при нахождении в распоряжении, при наличии неснятого дисциплинарного взыскания, до решения вопроса о соответствии занимаемой должности при повторной аттестации, до прекращения уголовного дела по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2), 5), 6), 7) и 8) части первой статьи 35 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, вступления в законную силу оправдательного приговора, окончания служебного расследования.

2. В случае вынесения решения о неправомерности наложения дисциплинарного взыскания или решения вопроса о соответствии занимаемой должности при повторной аттестации, прекращения уголовного дела по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2), 5), 6), 7) и 8) части первой статьи 35 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан, или вступления в законную силу оправдательного приговора очередные специальное звание или классный чин сотрудникам присваивается с момента наступления срока его присвоения при соответствии очередного специального звания или классного чина специальному званию или классному чину по занимаемой штатной должности.

Сноска. Статья 25 в редакции Закона РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. Присвоение специальных званий или классных чинов в порядке поощрения

Сноска. Заголовок статьи 26 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. За достижение высоких результатов в службе и образцовое выполнение служебных обязанностей в порядке поощрения очередные специальное звание или классный чин начальствующего состава до полковника включительно могут быть присвоены досрочно (до истечения установленного срока выслуги в имеющемся специальном звании или классном чине) либо на одну ступень выше специального звания или классного чина, предусмотренного по занимаемой штатной должности.

Внеочередные специальные звания или классные чины присваиваются в порядке поощрения за продолжительную и безупречную службу в правоохранительных органах, высокие результаты по службе, связанные с выполнением заданий особой сложности.

2. Специальные звания или классные чины присваиваются досрочно по истечении не менее половины установленных сроков выслуги в специальном звании или классном чине.

3. Лицам начальствующего состава, имеющим ученую или академическую степень либо ученое или академическое звание, при этом занимающим штатную должность в организации образования правоохранительного органа, очередные специальное звание или классный чин на одну ступень выше специального звания или классного чина, предусмотренных занимаемой штатной должностью, может присваиваться по истечении установленного срока выслуги в специальном звании или классном чине.

4. Очередные специальное звание или классный чин на одну ступень выше специального звания или классного чина, предусмотренного по занимаемой штатной должности, присваивается по истечении установленного срока выслуги лет в имеющемся специальном звании или классном чине.

4-1. Внеочередные специальные звания или классные чины присваиваются по истечении установленного срока выслуги лет в имеющемся специальном звании или классном чине, но не более чем через одну ступень выше имеющегося специального звания или классного чина и независимо от предельного специального звания или классного чина, предусмотренного по занимаемой штатной должности.

5. Внеочередные, досрочно или на одну ступень выше специальные звания младшего начальствующего состава присваиваются уполномоченным руководителем, а специальные звания или классные чины среднего и старшего начальствующего состава – руководителем правоохранительного органа.

6. Внеочередные, досрочно или на одну ступень выше специальные звания или классные чины не присваиваются сотруднику:

1) при наличии у него неснятого дисциплинарного взыскания;

2) в период проведения в отношении него служебного или досудебного расследования.

7. Поощрение внеочередными или досрочно либо на одну ступень выше специальными званиями или классными чинами производится не более двух раз за весь период правоохранительной службы по всем основаниям.

Сноска. Статья 26 в редакции Закона РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 27. Понижение в специальных званиях или классных чинах, лишение специальных званий или классных чинов

1. Понижение в специальном звании или классном чине на одну ступень применяется как мера дисциплинарного взыскания к сотрудникам, имеющим:

1) звания младшего и среднего начальствующих составов, – уполномоченным руководителем;

2) звания старшего начальствующего состава, – руководителем правоохранительного органа.

2. Лишение специальных званий или классных чинов применяется как мера дисциплинарного взыскания в отношении сотрудников:

1) до полковника, старшего советника включительно – руководителем правоохранительного органа;

2) высшего начальствующего состава – Президентом Республики Казахстан в порядке, определенном Президентом Республики Казахстан.

3. Срок выслуги в специальном звании или классном чине прерывается со дня издания приказа о привлечении к дисциплинарной ответственности в виде понижения специального звания или классного чина и возобновляется со дня издания приказа о восстановлении специального звания или классного чина.

Сотрудники, пониженные в специальном звании или классном чине независимо от занимаемой штатной должности, восстанавливаются в прежнем специальном звании или классном чине независимо от занимаемой должности приказом руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя, но не ранее чем через шесть месяцев со дня понижения в специальном звании или классном чине.

4. До восстановления сотрудника в прежнем специальном звании или классном чине и присвоения ему очередного специального звания или классного чина повторное понижение в специальном звании или классном чине не производится.

Сноска. Статья 27 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 28. Лишение специальных званий или классных чинов по обвинительному приговору суда

1. Исполнение обвинительного приговора суда, вступившего в законную силу, о лишении специальных званий или классных чинов в отношении сотрудников:

1) до капитана, юриста 1 класса включительно осуществляется уполномоченным руководителем;

2) до полковника, старшего советника включительно осуществляется руководителем правоохранительного органа;

3) высшего начальствующего состава осуществляется в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. В случае незаконного лишения специального звания или классного чина приказ о восстановлении в прежнем специальном звании или классном чине в соответствии с решением суда принимается руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем.

3. Период незаконного лишения специального звания или классного чина входит в срок выслуги в восстановленном специальном звании или классном чине. Лицам, незаконно лишенным специального звания или классного чина, в полном объеме возмещается материальный ущерб.

Сноска. Статья 28 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 5. НАЗНАЧЕНИЕ НА ДОЛЖНОСТЬ, ПЕРЕМЕЩЕНИЕ И
ВЫДВИЖЕНИЕ ПО СЛУЖБЕ В ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНАХ

Статья 29. Общие правила замещения должностей рядового и начальствующего состава правоохранительных органов

1. Должности, подлежащие замещению лицами рядового, младшего, среднего, старшего и высшего начальствующего состава, и соответствующие этим должностям специальные звания или классные чины определяются руководителем правоохранительного органа в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Лица, назначаемые на должности среднего, старшего и высшего начальствующего состава, до присвоения им специального звания, классного чина или зачисления в кадры правоохранительных органов исполняют служебные обязанности по занимаемой должности.

3. Назначение на должность, планомерное перемещение по службе производятся руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем при условии строгого соответствия лица предъявляемым квалификационным требованиям, с обязательным прохождением всех этапов карьерного роста.

Квалификационные требования к категориям должностей правоохранительных органов утверждаются руководителем правоохранительного органа по согласованию с уполномоченным органом по делам государственной службы на основе типовых квалификационных требований к категориям должностей правоохранительных органов.

Типовые квалификационные требования к категориям должностей правоохранительных органов утверждаются уполномоченным органом по делам государственной службы по согласованию с правоохранительными органами.

4. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

5. При назначении на должность и перемещении по службе лиц среднего и старшего начальствующего состава обеспечивается использование их по основной специальности либо в соответствии с имеющимся опытом, а при необходимости использования на должностях по новой для них специальности назначению должна предшествовать переподготовка на соответствующих курсах (сборах).

5-1. По решению руководителя правоохранительного органа при невозможности назначения сотрудников на штатные должности профессорско-преподавательского и научного составов организаций образования правоохранительных органов на эти должности могут быть назначены, в том числе временно, по трудовому договору иные лица, соответствующие квалификационным требованиям к указанным должностям. При этом должностной оклад работника устанавливается по занимаемой штатной должности профессорско-преподавательского и научного составов.

Работники, временно назначенные на штатные должности профессорско-преподавательского и научного составов, при назначении на эти должности сотрудников увольняются в порядке, установленном трудовым законодательством Республики Казахстан.

6. Сведения о вакантных руководящих должностях и требования, предъявляемые к кандидатам на их замещение, размещаются в ведомственных информационно-справочных системах.

7. Для своевременного и полного укомплектования правоохранительного органа кадровой службой осуществляется кадровый прогноз в соответствии с методикой, утверждаемой руководителем правоохранительного органа.

8. В целях достижения оптимальной степени упорядочения действий на участках, направлениях правоохранительной деятельности устанавливаются стандарты работ (алгоритм, правила и требования к результатам деятельности сотрудника на конкретном участке работы) в порядке, определяемом руководителем правоохранительного органа.

9. Лицам среднего и старшего начальствующего состава органов прокуратуры, назначаемым на руководящие должности, может быть установлен испытательный срок до трех месяцев.

Сноска. Статья 29 в редакции Закона РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 26.11.2019 № 273-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 30. Перемещение по службе

1. Перемещение по службе лиц рядового и младшего начальствующего состава производится:

1) на вышестоящие должности - в порядке выдвижения по службе;

2) на равнозначные должности - с согласия этих лиц, при необходимости замещения других должностей либо для более целесообразного использования их с учетом деловых и личных качеств, подготовки по новой специальности, а также по семейным обстоятельствам, состоянию здоровья или возрасту;

3) в связи с поступлением на учебу в организации образования правоохранительных органов - с освобождением от занимаемой штатной должности, а также при назначении на должность после окончания организации образования;

4) на нижестоящие должности:

при сокращении штатов или реорганизации правоохранительного органа - в случае невозможности перемещения этих лиц на равнозначные должности и с их согласия;

по состоянию здоровья - на основании заключения (постановления) военно-врачебной комиссии и с согласия сотрудника;

по служебному несоответствию, выявившемуся по итогам аттестации;

в порядке дисциплинарного взыскания;

по собственному желанию.

2. Перемещение по службе лиц среднего, старшего и высшего начальствующего состава производится:

1) на вышестоящие должности - в порядке выдвижения по службе;

2) на равнозначные должности - в связи с проведением организационно-штатных мероприятий для более целесообразного использования по специальности и с учетом опыта работы, в порядке ротации, в связи с истечением срока полномочий по занимаемой должности, также по собственному желанию, с согласия их непосредственных и уполномоченных руководителей;

3) в связи с поступлением на учебу в организации образования правоохранительных органов, обучением в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих – с освобождением от занимаемой штатной должности, а также при назначении на должность после окончания организации образования;

4) на нижестоящие должности:

при сокращении штатов или реорганизации правоохранительного органа в случае невозможности использования этих лиц на равнозначной должности и с их согласия;

по состоянию здоровья - на основании заключения (постановления) военно-врачебной комиссии;

по собственному желанию;

по служебному несоответствию, выявившемуся по итогам аттестации;

в порядке дисциплинарного взыскания;

5) в порядке прикомандирования к государственным органам и международным организациям.

3. При назначении лиц среднего, старшего и высшего начальствующего состава на руководящую и педагогическую работу по специальным дисциплинам в организации образования правоохранительных органов Республики Казахстан им сохраняются должностные оклады по последним до назначения в организации образования основным должностям. Решение о сохранении должностного оклада в каждом конкретном случае принимается руководителем правоохранительного органа по представлению руководства организации образования и заключению кадровой службы центрального аппарата правоохранительного органа до назначения на должность.

Выплата сохраненного должностного оклада прекращается при понижении в должности.

4. Лица рядового и начальствующего состава, перемещенные на нижестоящие должности, в последующем могут выдвигаться по службе с учетом требований настоящего Закона.

4-1. При необходимости перемещения лиц среднего, старшего и высшего начальствующего состава на другие должности, а также в другую местность решение об этом с их согласия принимают соответствующие уполномоченные руководители с учетом подготовки и опыта службы этих лиц, а также отсутствия у них и членов их семей противопоказаний по состоянию здоровья.

5. Решение о перемещении по службе лиц рядового и начальствующего состава оформляется приказом руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя с указанием основания перемещения.

6. Лица среднего, старшего и высшего начальствующего состава, перемещенные по службе, подлежат откомандированию к новому месту службы после сдачи дел, но не позднее месячного срока со дня получения приказа, кроме случаев, когда эти лица находятся в оплачиваемом ежегодном трудовом отпуске или на лечении.

7. В случае отказа сотрудника при сокращении штата правоохранительного органа занять предлагаемую должность он подлежит увольнению в соответствии с настоящим Законом.

Сноска. Статья 30 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 31. Ротация

1. В целях обеспечения более эффективного использования профессионального потенциала при прохождении службы в правоохранительных органах осуществляется ротация сотрудников, занимающих руководящие должности правоохранительного органа.

Перечень руководящих должностей определяется руководителем правоохранительного органа.

Ротируемым сотрудникам, занимающим руководящие должности правоохранительного органа, на период исполнения должностных обязанностей предоставляется служебное жилье без права приватизации.

2. Ротация осуществляется на плановой основе по решению руководителя правоохранительного органа один раз в пять лет. Принятое решение оформляется приказом. Ротация на службу в другую местность допускается с письменного согласия сотрудника, а в интересах службы – независимо от срока пребывания на должности и без согласия сотрудника.

Ротация производится по одной из следующих схем:

1) межуровневая ("центр-регион", "регион-центр");

2) межрегиональная ("регион-регион");

3) межсекторальная ("центр-центр").

3. Ротации, связанной с переездом в другую местность, не подлежат должностные лица, имеющие (являющиеся опекунами) детей с инвалидностью, в том числе усыновленных (удочеренных), или на иждивении которых находятся престарелые родители либо члены семьи, постоянно проживающие с ними и имеющие инвалидность первой или второй группы. Указанные обстоятельства должны быть документально подтверждены.

4. Перечень руководящих должностей, подлежащих ротации, и порядок их перемещения определяются руководителем правоохранительного органа.

Сноска. Статья 31 в редакции Закона РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 32. Вышестоящие, равнозначные и нижестоящие должности правоохранительной службы

1. Должность правоохранительной службы считается вышестоящей, если для нее предусмотрены более высокие предельные специальное звание или классный чин, чем специальное звание или классный чин по прежней должности правоохранительной службы, а при равенстве специальных званий или классных чинов – более высокий оклад по должности правоохранительной службы.

2. Должность правоохранительной службы считается равнозначной, если для нее предусмотрены специальное звание или классный чин и оклад по должности правоохранительной службы, равные специальному званию или классному чину и окладу по прежней должности правоохранительной службы.

3. Должность правоохранительной службы считается нижестоящей, если для нее предусмотрены более низкие предельные специальное звание или классный чин, чем специальное звание или классный чин по прежней должности правоохранительной службы, а при равенстве специальных званий или классных чинов – более низкий оклад по должности правоохранительной службы.

Сноска. Статья 32 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33. Выдвижение по службе

1. Выдвижение по службе сотрудников производится при условии их соответствия предъявляемым квалификационным требованиям, а также с учетом деловых и личных качеств, результатов служебной деятельности.

Выдвижение сотрудников на руководящие должности производится из числа сотрудников, состоящих в кадровом резерве, либо на конкурсной основе.

1-1. Перечень руководящих должностей, замещаемых на конкурсной основе, условия и порядок проведения конкурса на вышестоящие руководящие должности определяются руководителем правоохранительного органа.

В конкурсе на вышестоящую руководящую должность вправе участвовать сотрудники правоохранительного органа, его ведомств, учреждений, организаций образования, территориальных или приравненных к ним подразделений.

При отсутствии среди сотрудников правоохранительного органа, его ведомств, учреждений, организаций образования, территориальных или приравненных к ним подразделений участников конкурса, получивших положительное заключение конкурсной комиссии, проводится конкурс, в котором могут участвовать сотрудники других правоохранительных органов.

Объявление о проведении конкурса среди сотрудников всех правоохранительных органов публикуется на интернет-ресурсе уполномоченного органа по делам государственной службы.

2. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 33 с изменениями, внесенными законами РК от 12.07.2018 № 180-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 33-1. Президентский резерв руководства правоохранительных органов

1. Президентский резерв руководства правоохранительных органов формируется в целях качественного отбора сотрудников для занятия вакантных вышестоящих руководящих должностей правоохранительных органов.

Порядок формирования и перечень должностей Президентского резерва руководства правоохранительных органов определяются Президентом Республики Казахстан.

2. Сотрудники, состоящие в Президентском резерве руководства правоохранительных органов, для совершенствования профессиональных навыков, управленческой компетентности, необходимых для назначения на предполагаемые руководящие должности, проходят профессиональную переподготовку и повышение квалификации в организации образования прокуратуры.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 33-1 в соответствии с Законом РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 34. Кадровый резерв

1. В целях формирования кадрового состава правоохранительного органа, обеспечения комплектования должностей службы в правоохранительном органе создается кадровый резерв.

2. Кадровый резерв правоохранительного органа формируется на плановой основе для последующего замещения вакантных вышестоящих руководящих должностей.

3. Кадровый резерв формируется из сотрудников, которые по результатам аттестации рекомендуются к выдвижению на руководящие должности или на работу с большим объемом, а также из лиц, проявивших организаторские способности при исполнении служебных обязанностей либо при выполнении специальных заданий.

4. Вакантная руководящая должность замещается по решению руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя лицом, состоящим в кадровом резерве правоохранительного органа. При отказе сотрудников, состоящих в кадровом резерве, от предложенной должности вакантная должность замещается другим сотрудником по результатам аттестации или по отбору кадров.

5. Ответственность за формирование кадрового резерва и организацию работы с ним возлагается на руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя и кадровую службу. Кадровый резерв формируется в правоохранительных органах с учетом качественного состава кадров и потребности в замещении соответствующих должностей.

6. Зачисление в кадровый резерв осуществляется руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем с учетом показателя конкурентоспособности сотрудника.

7. В случае привлечения сотрудника к дисциплинарной ответственности за совершение грубого дисциплинарного проступка он исключается из кадрового резерва. При несогласии сотрудника с решением об исключении его из кадрового резерва он вправе обжаловать это решение вышестоящим должностным лицам и (или) в суд.

8. Срок пребывания сотрудника в кадровом резерве не должен превышать три года. Лица, зачисленные в кадровый резерв, но не назначенные в период пребывания в кадровом резерве на планируемые для них должности, могут вновь зачисляться в кадровый резерв на общих основаниях.

9. Кадровые службы правоохранительного органа ведут списки и ведомственный банк данных сотрудников, зачисленных в кадровый резерв.

10. Порядок формирования кадрового резерва, требования к квалификации сотрудников, зачисляемых в кадровый резерв, и работы с ведомственным банком данных сотрудников, зачисленных в кадровый резерв, определяются руководителем правоохранительного органа.

Сноска. Статья 34 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 35. Задачи формирования кадрового резерва

Задачами формирования кадрового резерва и работы с ним являются:

1) упорядочение механизма планирования выдвижения сотрудников по службе;

2) повышение эффективности подготовки руководящих кадров;

3) замещение должностей руководящего состава наиболее квалифицированными сотрудниками;

4) укрепление и стабилизация руководящих кадров, обеспечение их преемственности;

5) усиление демократических начал решения кадровых вопросов в правоохранительных органах.

Статья 36. Приоритетные направления формирования кадрового состава правоохранительных органов

1. Формирование кадрового состава в правоохранительном органе обеспечивается на основе:

1) совершенствования профессиональных знаний и навыков сотрудников;

2) назначения сотрудников на должности правоохранительной службы с учетом уровня их профессиональной подготовки, заслуг в профессиональной служебной деятельности и деловых качеств;

3) последовательности прохождения правоохранительной службы и присвоения специальных званий или классных чинов.

2. Приоритетным направлением формирования кадрового состава правоохранительной службы является:

1) подготовка, повышение квалификации и переподготовка на плановой основе кадров для всех категорий должностей правоохранительной службы;

2) создание условий для профессионального и должностного роста сотрудников;

3) оценка результатов профессиональной служебной деятельности сотрудников посредством проведения аттестации.

3. В целях совершенствования профессиональных знаний и навыков сотрудников организуется профессиональная служебная и физическая подготовка, которая проводится по месту прохождения сотрудниками службы в правоохранительных органах. Содержание и порядок организации профессиональной служебной и физической подготовки устанавливаются нормативными правовыми актами правоохранительных органов.

4. Дополнительным профессиональным образованием сотрудников являются профессиональная переподготовка, повышение квалификации. Получение дополнительного профессионального образования допускается с отрывом, с частичным отрывом или без отрыва от исполнения сотрудниками должностных обязанностей. Получение сотрудником дополнительного профессионального образования при прочих равных условиях является преимущественным основанием для включения сотрудника в кадровый резерв или продолжения замещения им должности правоохранительной службы.

5. Профессиональная подготовка, переподготовка и повышение квалификации сотрудников осуществляются в организациях образования и научных учреждениях правоохранительных органов, специализированных учреждениях правоохранительных органов по переподготовке и повышению квалификации сотрудников, а также других организациях образования и учреждениях.

Содержание и порядок осуществления профессиональной подготовки, переподготовки и повышения квалификации сотрудников определяются нормативными правовыми актами правоохранительных органов.

6. Сотрудник может получать дополнительное профессиональное образование за пределами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 36 с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 37. Отбор кандидатов для зачисления в кадровый резерв

1. Отбор кандидатов для зачисления в кадровый резерв производится на основе изучения и оценки личных и профессиональных качеств сотрудников, результатов их служебной деятельности, а также решения аттестационной комиссии.

Оценка профессиональных качеств кандидатов на зачисление в кадровый резерв производится с учетом показателя конкурентоспособности.

2. При отборе кандидатов для зачисления в кадровый резерв учитываются:

1) соответствие имеющегося у сотрудника образования по специальностям, предусмотренным к замещению по предполагаемой должности;

2) наличие соответствующей профессиональной подготовки и опыта работы по предполагаемому виду деятельности;

3) знание нормативных правовых актов, регламентирующих деятельность категорий соответствующих руководителей;

4) состояние здоровья;

5) результаты профессиональной переподготовки и повышения квалификации.

3. Если выдвижение предполагает перемещение на службу в другую местность, то учитывается возможность проживания там сотрудника и членов его семьи по состоянию здоровья.

4. Отбор кандидатов на зачисление в кадровый резерв осуществляется кадровыми службами. Список зачисленных в кадровый резерв утверждается руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем и вносится в ведомственный банк данных. Количество сотрудников, зачисляемых в кадровый резерв для выдвижения на соответствующую должность, должно составлять не менее двух человек.

Сноска. Статья 37 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 38. Временное отстранение сотрудника от исполнения должностных обязанностей

1. Сотрудник может быть временно отстранен от исполнения должностных обязанностей в следующих случаях:

1) в порядке, установленном уголовно-процессуальным законодательством Республики Казахстан, - органом, ведущим уголовный процесс, до отпадения необходимости такой меры без сохранения денежного содержания;

2) в случае проведения служебного расследования - руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем до решения вопроса об ответственности, но на срок не более одного месяца с сохранением денежного содержания.

2. О временном отстранении сотрудника от исполнения служебных обязанностей издается приказ руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя. С приказом о временном отстранении от исполнения служебных обязанностей сотрудник должен быть ознакомлен не позднее трех рабочих дней со дня его издания. Ознакомление с приказом удостоверяется подписью сотрудника.

В случае невозможности ознакомить сотрудника лично с приказом о временном отстранении от исполнения служебных обязанностей кадровая служба правоохранительного органа обязана направить ему по месту жительства копию приказа о временном отстранении от исполнения служебных обязанностей письмом с уведомлением.

3. В случае вступления в законную силу обвинительного приговора суда за совершение преступления или освобождения от уголовной ответственности за совершение преступления на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан сотрудник увольняется в порядке, установленном настоящим Законом.

4. В случае прекращения уголовного дела по реабилитирующим основаниям, вступления в законную силу оправдательного приговора сотрудник восстанавливается в должности, специальном или воинском звании, классном чине.

Восстановление на службе (в должности специальном звании или классном чине) лица производится не позднее месячного срока со дня его обращения, если оно последовало в течение трех месяцев с момента вступления в силу оправдательного приговора либо вынесения постановления о прекращении уголовного дела по реабилитирующим основаниям.

5. Сотрудникам, уволенным из правоохранительных органов в связи с осуждением за преступления, а затем реабилитированным и восстановленным соответственно в должности и специальном звании или классном чине, за время вынужденного отсутствия на службе возмещается денежное довольствие в установленном законодательством Республики Казахстан порядке.

Сноска. Статья 38 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 39. Временное исполнение обязанностей по должности правоохранительной службы

1. В связи со служебной необходимостью на сотрудника без освобождения от занимаемой (основной) должности могут быть временно возложены обязанности по вышестоящей должности.

2. Сотрудникам, занимающим штатные должности, на которых в установленном порядке возложено временное исполнение обязанностей по другим должностям с освобождением от основных обязанностей, оплата производится в следующем порядке:

1) штатным заместителям независимо от их служебных обязанностей по невакантным должностям своих непосредственных начальников выплата денежного довольствия производится по их основной исполняемой должности;

2) при временном исполнении обязанностей, в том числе и заместителями, по вакантной должности руководителя оплата производится исходя из оклада, предусмотренного повременно исполняемой должности с учетом иных выплат, но не более двух месяцев. В течение указанного срока должно быть принято решение об их назначении на данную должность или освобождении от исполнения обязанностей по вакантной должности.

Непрерывный срок временного исполнения обязанностей по вакантной должности не должен превышать два месяца, а по невакантной – четыре.

Непрерывный срок временного исполнения обязанностей по должности исчисляется со дня вступления в должность, но не ранее даты, оговоренной в приказе, а при отсутствии указанной даты не ранее дня подписания приказа по день освобождения от исполнения обязанностей.

Назначение исполняющим обязанности по должности оформляется приказом должностных лиц, которым предоставлено право назначения сотрудников на должности и их перемещения.

3. Возложение на сотрудника временного исполнения обязанностей в соответствии с настоящей статьей и освобождение его в связи с этим от исполнения обязанностей по основной должности осуществляются актом руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя, за исключением случая, когда исполнение обязанностей по должности непосредственного руководителя в период его отсутствия предусмотрено служебными обязанностями сотрудника.

Сноска. Статья 39 с изменениями, внесенными Законом РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 40. Рабочее время в правоохранительных органах

1. Продолжительность рабочего времени для сотрудников устанавливается в соответствии с трудовым законодательством Республики Казахстан с учетом особенностей, предусмотренных настоящим Законом.

В каждом правоохранительном органе устанавливается строго регламентированный распорядок дня, определяемый особенностями служебной деятельности и оперативной обстановки, временем года, местными условиями и другими конкретными обстоятельствами.

2. Правила трудового распорядка устанавливают рабочее время и время отдыха, часы приема граждан (наиболее удобные для населения), сменность в несении службы отдельных категорий сотрудников, которые утверждаются актом руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя.

2-1. Порядок определения нормативов нагрузки на сотрудников правоохранительных органов устанавливается Правительством Республики Казахстан.

3. В случае необходимости сотрудники могут привлекаться к выполнению служебных обязанностей сверх установленного времени, а также в ночное время, выходные и праздничные дни. Порядок и условия выплаты компенсаций определяются законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 40 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 06.04.2016 № 484-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 41. Стаж правоохранительной службы (выслуги лет)

1. Стаж правоохранительной службы исчисляется в порядке, устанавливаемом законодательством Республики Казахстан, в целях расчета выслуги лет, дающей право на пенсию, предоставления дополнительного отпуска за выслугу лет, выплаты единовременного пособия при увольнении сотрудника, а также представления к присвоению почетных званий Республики Казахстан и награждению ведомственными знаками отличия правоохранительного органа.

2. Исчисление выслуги лет сотрудникам производится в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

При этом выслуга лет для назначения пенсионных выплат исчисляется календарно, за исключением случаев, установленных законодательством Республики Казахстан.

3. Период нахождения сотрудников на службе в правоохранительных органах засчитывается в их общий трудовой стаж, а также в стаж государственной службы в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

4. Время нахождения сотрудника в распоряжении правоохранительного органа засчитывается в стаж службы.

5. Стаж правоохранительной службы считается непрерывным, если со дня увольнения или откомандирования сотрудника со службы в специальных государственных и правоохранительных органах, органах государственной фельдъегерской службы, воинской службы и до дня его приема на службу в правоохранительные органы прошло не более трех месяцев, при условии отсутствия у него за указанный период трудовых отношений с иными физическими и юридическими лицами.

Сноска. Статья 41 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2).

Статья 42. Ведение личного дела и документов учета

1. В правоохранительном органе ведутся личные дела, документы учета сотрудников, содержащие их персональные данные, сведения о служебной деятельности и стаже правоохранительной службы.

2. В правоохранительном органе при сборе, обработке и защите персональных данных сотрудника должны соблюдаться следующие требования:

1) сбор и обработка персональных данных сотрудника осуществляется в целях содействия сотруднику в прохождении правоохранительной службы, обучении и должностном росте, обеспечения личной безопасности сотрудника и членов его семьи, а также в целях обеспечения сохранности принадлежащего ему имущества, учета результатов исполнения им должностных обязанностей;

2) проверка достоверности персональных данных, полученных у сотрудника в соответствии с настоящим Законом, осуществляется с участием государственных органов;

3) защита персональных данных сотрудника от неправомерного их использования или утраты обеспечивается за счет средств правоохранительного органа в порядке, установленном настоящим Законом и иными законодательными актами Республики Казахстан;

4) передача персональных данных сотрудника третьей стороне не допускается без согласия сотрудника, выраженного в письменной форме, за исключением случаев, установленных законами.

3. В личное дело сотрудника вносятся его персональные данные и иные сведения, связанные с поступлением на правоохранительную службу, ее прохождением и увольнением с правоохранительной службы, необходимые для обеспечения деятельности правоохранительного органа.

4. При приеме (переводе) гражданина (сотрудника), проходившего (проходящего) правоохранительную или воинскую службу, государственные органы или организации, в которых гражданин (сотрудник) проходил (проходит) правоохранительную или воинскую службу, по запросу руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя направляют в адрес правоохранительного органа расчет выслуги лет, копию послужного списка, заключение по последней аттестации и иные характеризующие служебную деятельность сотрудника материалы.

5. Сведения, содержащиеся в личном деле и документах учета сотрудника, относятся в соответствии с законодательством Республики Казахстан к государственным секретам.

6. Сотрудник, виновный в нарушении норм, регулирующих получение, хранение, обработку, использование и передачу персональных данных другого сотрудника, а равно виновный в утрате или разглашении таких данных, несет ответственность в соответствии с настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

7. Порядок ведения личных дел, содержащих персональные данные сотрудника, утверждается руководителем правоохранительного органа.

Сноска. Статья 42 с изменениями, внесенным Законом РК от 21.05.2013 № 95-V (вводится в действие по истечении шести месяцев после его первого официального опубликования).

Статья 43. Правоотношения, связанные с правоохранительной службой, при сокращении штата, реорганизации или ликвидации правоохранительного органа

1. При сокращении штата правоохранительного органа правоотношения с сотрудником, замещающим сокращаемую должность, продолжаются в случаях:

1) предоставления сотруднику возможности замещения иной должности в том же либо в другом правоохранительном органе;

2) направления сотрудника на профессиональную переподготовку, повышение квалификации или обучение в организации образования правоохранительного органа.

1-1. В случае реорганизации правоохранительного органа руководством вновь образованного органа предлагается должность сотруднику реорганизованного органа в соответствии с его квалификацией.

В случае отказа сотрудника от предлагаемой должности он увольняется в порядке, установленном настоящим Законом.

2. При ликвидации правоохранительного органа правоотношения с сотрудником могут быть продолжены в случае предоставления сотруднику возможности замещения иной должности в правоохранительном органе, которому переданы функции ликвидированного правоохранительного органа, либо в другом правоохранительном органе.

3. В случае отказа сотрудника от предложенной для замещения иной должности он увольняется с правоохранительной службы в порядке, установленном настоящим Законом.

Сноска. Статья 43 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 44. Прохождение службы не на должностях правоохранительного органа

Сотрудники могут проходить правоохранительную службу не на должностях с оставлением в кадрах правоохранительных органов в случаях:

1) нахождения в распоряжении правоохранительного органа;

2) прикомандирования к государственным органам и международным организациям;

3) обучения с предоставлением учебного отпуска в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих;

4) нахождения в отпуске без сохранения заработной платы либо отпусках, предусмотренных статьей 77 настоящего Закона;

5) зачисления в кадры правоохранительного органа после завершения первоначальной профессиональной подготовки в организациях образования правоохранительных органов.

Сноска. Статья 44 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 45. Особенности прохождения правоохранительной службы

1. Продолжительность привлечения сотрудников для охраны общественного порядка в иных регионах Республики или для участия в обеспечении правового режима чрезвычайного положения и ликвидации чрезвычайных ситуаций не должна превышать три месяца.

2. Сотрудники могут быть прикомандированы к государственным органам и международным организациям с оставлением в кадрах правоохранительных органов в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

Статья 45-1. Особые условия несения службы в уголовно-исполнительной системе Министерства внутренних дел

1. Под особыми условиями несения службы в уголовно-исполнительной системе понимается работа персонала учреждений при введении режима чрезвычайного или военного положения, побеге подозреваемого, обвиняемого и осужденного, захвате заложника, массовых беспорядках, групповых неповиновениях либо при угрозе возникновения таковых в течение срока, необходимого для их устранения.

2. Работа сотрудников органов уголовно-исполнительной системы в режиме особых условий несения службы не должна превышать три месяца и компенсируется днями отдыха. Порядок и предельная длительность привлечения сотрудников к работе в особых условиях несения службы определяются нормативными правовыми актами Республики Казахстан.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 45-1 в соответствии с Законом РК от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 46. Откомандирование сотрудника

1. Откомандирование сотрудника осуществляется приказом руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя, имеющего право назначать на соответствующие должности.

При этом назначение сотрудника на должность производится со дня его откомандирования.

2. Основаниями откомандирования являются рапорт сотрудника и письменное ходатайство принимающего на службу правоохранительного органа.

3. Срок принятия решения об откомандировании сотрудника не должен превышать один месяц со дня поступления письменного ходатайства принимающего правоохранительного органа.

Сноска. Статья 46 с изменением, внесенным Законом РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 46-1. Порядок и основания зачисления сотрудника в распоряжение правоохранительного органа

1. Для решения вопроса о дальнейшем прохождении правоохранительной службы сотрудники могут быть зачислены в распоряжение правоохранительного органа с освобождением от занимаемой должности в порядке и на основаниях, предусмотренных настоящей статьей.

2. Основаниями зачисления сотрудника в распоряжение правоохранительного органа являются:

1) обращение сотрудника с рапортом об освобождении от занимаемой должности и оставлении в распоряжении правоохранительного органа по собственному желанию;

2) освобождение сотрудника от занимаемой должности в порядке дисциплинарного взыскания, предусмотренного подпунктом 5) пункта 2 статьи 56 настоящего Закона, или по результатам аттестации;

3) проведение организационно-штатных мероприятий;

4) окончание срока прикомандирования к другим государственным органам и международным организациям;

5) завершение срока обучения в организациях образования в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих, а также по программам докторантуры (PhD, доктор по профилю) в ведущих зарубежных высших учебных заведениях, определяемых Республиканской комиссией по подготовке кадров за рубежом;

6) заключение военно-врачебной комиссии;

7) освобождение сотрудника от занимаемой временно вакантной должности в связи с выходом на службу основного сотрудника.

3. Освобождение сотрудника от занимаемой должности и зачисление в распоряжение правоохранительного органа осуществляются на основании приказа руководителя правоохранительного органа либо уполномоченного руководителя на срок, не превышающий пятнадцати календарных дней.

В исключительных случаях, вызванных особыми обстоятельствами, этот срок может быть продлен руководителем правоохранительного органа до двух месяцев.

За сотрудником, зачисленным в распоряжение правоохранительного органа, сохраняется денежное содержание по последней должности.

В срок пребывания в распоряжении правоохранительного органа не засчитываются период нахождения лиц рядового и начальствующего состава в установленных настоящим Законом отпусках, на лечении в организациях здравоохранения (в том числе обследовании по направлению военно-врачебной комиссии), время нахождения в пути следования от места прежней службы до места нахождения соответствующего правоохранительного органа; для лиц, обучающихся по дистанционному обучению, – время нахождения на учебно-экзаменационных сессиях организаций образования; время содержания под стражей в связи с привлечением к уголовной ответственности, в случаях прекращения уголовного дела по реабилитирующим основаниям или вынесения оправдательного приговора со дня ареста и по день освобождения включительно.

4. В случае служебной необходимости руководитель правоохранительного органа либо уполномоченный руководитель вправе возложить на сотрудника, находящегося в распоряжении правоохранительного органа, служебные обязанности по исполнению задач и функций, поставленных перед правоохранительным органом, с закреплением за ним руководителя структурного подразделения правоохранительного органа.

Руководитель структурного подразделения, за которым закреплен сотрудник, находящийся в распоряжении правоохранительного органа, требует от последнего надлежащего исполнения поручений в рамках временных служебных обязанностей, соблюдения в полном объеме установленного распорядка дня правоохранительного органа.

Руководитель структурного подразделения правоохранительного органа несет ответственность за соблюдение служебной и трудовой дисциплины сотрудником, зачисленным в распоряжение.

4-1. К сотруднику, зачисленному в распоряжение правоохранительного органа, применяются меры поощрения и на него налагаются дисциплинарные взыскания в порядке и случаях, предусмотренных настоящим Законом.

5. Время нахождения сотрудника в распоряжении правоохранительного органа засчитывается в стаж правоохранительной службы, в выслугу лет для присвоения специального звания или классного чина.

6. Сотрудникам, освобожденным от занимаемых должностей и находящимся в распоряжении правоохранительного органа, не использовавшим оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск, в случаях задержки решения вопроса об их дальнейшем использовании на службе предоставляется неиспользованный отпуск. За время оплачиваемого ежегодного трудового отпуска денежное содержание им выплачивается в размере, получаемом по основной должности ко дню зачисления в распоряжение правоохранительного органа, независимо от срока пребывания в распоряжении.

7. Руководитель правоохранительного органа или уполномоченный руководитель обязан в письменной форме предложить находящемуся в распоряжении правоохранительного органа сотруднику должность с соблюдением требований настоящей статьи.

При назначении на должность сотрудника, находящегося в распоряжении правоохранительного органа, должны учитываться его квалификация, специальное звание, классный чин, выслуга лет, стаж работы, прежняя должность.

В случае зачисления сотрудника в распоряжение правоохранительного органа по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 3), 4) и 5) пункта 2 настоящей статьи, предлагается должность с учетом профессиональных качеств сотрудника и при условии соответствия квалификационным требованиям, предусмотренным для данной должности.

В случае зачисления сотрудника в распоряжение правоохранительного органа по основанию, предусмотренному подпунктом 2) пункта 2 настоящей статьи, предлагаемая должность должна быть нижестоящей.

В случае зачисления сотрудника в распоряжение правоохранительного органа по основанию, предусмотренному подпунктом 6) пункта 2 настоящей статьи, назначение на должность производится с согласия сотрудника в соответствии с заключением военно-врачебной комиссии.

8. При отказе сотрудника письменно изложить несогласие с предложенной должностью кадровой службой правоохранительного органа оформляется акт, который приобщается к личному делу сотрудника.

В случае отказа сотрудника занять предлагаемую должность он подлежит увольнению со службы.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 46-1 в соответствии с Законом РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 46-2. Оценка деятельности

1. Для определения эффективности и качества работы сотрудников проводится оценка их деятельности.

2. Оценка деятельности проводится ежегодно по окончании календарного года.

3. Оценка деятельности сотрудника проводится непосредственным руководителем.

В случае пребывания непосредственного руководителя в должности менее шести месяцев оценка проводится вышестоящим руководителем.

4. Оценка деятельности не проводится в отношении:

1) лица в период нахождения его на испытательном сроке;

2) сотрудников, проходящих службу не на должностях правоохранительного органа в соответствии со статьей 44 настоящего Закона;

3) сотрудников, находящихся на занимаемой должности менее шести месяцев, если назначение на новую должность повлекло изменение должностных обязанностей;

4) сотрудников, имеющих стаж службы в правоохранительных органах не менее двадцати лет.

Оценка деятельности руководителя правоохранительного органа и его заместителей проводится уполномоченным лицом (органом), определяемым Президентом Республики Казахстан.

5. Оценка деятельности сотрудника складывается из оценки достижения сотрудником служебных целей и задач в соответствии с должностными обязанностями.

6. Результаты оценки деятельности сотрудников выставляются по шкале со следующими значениями: "высокоэффективно", "эффективно", "низкоэффективно" и "неэффективно".

7. Результаты оценки деятельности вносятся в оценочный лист по форме, утверждаемой совместным приказом руководителей правоохранительных органов.

Оценочный лист содержит наименование мероприятий, сформированных с учетом должностных обязанностей и отражающих эффективность работы на конкретном участке (направлении деятельности).

При оценке руководителя учитывается средний показатель результатов оценки деятельности подчиненных ему сотрудников.

8. В отношении сотрудников со значениями результатов оценки деятельности "низкоэффективно" и "неэффективно" лицом, проводившим оценку, составляется индивидуальный план профессионального развития.

Индивидуальный план профессионального развития сотрудника определяет приоритетные направления и рекомендации, нацеленные на повышение эффективности сотрудника и его профессиональный и личностный рост, на определенный период времени (до следующей оценки деятельности).

9. Результаты оценки деятельности сотрудника являются основанием для проведения аттестации в случаях:

1) получения сотрудником оценки "неэффективно";

2) получения сотрудником оценки "низкоэффективно" два года подряд.

Аттестация таких сотрудников проводится в течение шести месяцев со дня проведения оценки деятельности.

При этом срок проведения аттестации приостанавливается на период обжалования результатов оценки деятельности.

10. Лицо, проводившее оценку, письменно ознакомляет сотрудника с результатами оценки, а также индивидуальным планом профессионального развития в течение трех рабочих дней со дня проведения оценки.

11. Сотрудник вправе обжаловать результаты оценки руководителю правоохранительного органа или уполномоченному руководителю в течение десяти рабочих дней со дня ознакомления и (или) в судебном порядке.

Сноска. Глава 5 дополнена статьей 46-2 в соответствии с Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 6. АТТЕСТАЦИЯ

Статья 47. Аттестация сотрудников

1. Аттестацией сотрудников является периодически осуществляемая процедура по определению уровня их профессиональной подготовки, правовой культуры и способности работать с гражданами.

2. Основным критерием оценки при аттестации является соответствие сотрудника занимаемой должности с учетом оценки его личных и профессиональных качеств, результатов служебной деятельности.

3. Сотрудники проходят аттестацию по истечении каждых последующих трех лет непрерывного пребывания на службе в системе правоохранительных органов либо по результатам оценки деятельности. При этом аттестация должна быть проведена не позднее шести месяцев со дня наступления указанного срока либо проведения оценки деятельности.

В случаях, если подлежащие аттестации сотрудники назначены на новые должности, они проходят аттестацию через один год после назначения, за исключением сотрудников, проходящих аттестацию по результатам оценки деятельности. При назначении на равнозначные должности, если это не повлекло изменений функциональных обязанностей, данный срок не учитывается.

При прохождении аттестации пребывание на службе в системе правоохранительных органов считается непрерывным, когда со дня увольнения сотрудника со службы в системе правоохранительных органов и до дня его приема на службу в системе правоохранительных органов прошло не более трех месяцев, при условии отсутствия у него за указанный период трудовых отношений с иными юридическими (за исключением государственных органов) и физическими лицами.

3-1. Исключен Законом РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

3-2. Сотрудник, обучающийся в организациях образования в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих, проходит аттестацию по окончании обучения, но не ранее чем через один год после назначения на должность в правоохранительном органе.

Аттестация сотрудников, прикомандированных к государственным органам, проводится в порядке, установленном для работников соответствующих государственных органов, а сотрудники, прикомандированные к международным организациям, проходят аттестацию после возвращения из международной организации, но не ранее чем через год после занятия должности в правоохранительном органе.

3-3. Сотрудники в период проведения аттестации не могут быть назначены на должности либо перемещены по службе до завершения аттестации, за исключением перемещений в связи с проведением организационно-штатных мероприятий, поступлением на учебу в организации образования правоохранительных органов, прикомандированием к государственным органам и международным организациям.

4. Не подлежат аттестации руководитель правоохранительного органа и его заместители, а также сотрудники, имеющие стаж службы в правоохранительных органах не менее двадцати лет.

Не подлежат аттестации сотрудники в период их беременности и нахождения в отпусках, предусмотренных статьей 77 настоящего Закона. Они аттестуются после выхода на службу не ранее чем через год.

5. Аттестация включает в себя ряд последовательных этапов:

1) подготовка к проведению аттестации;

2) сдача установленных нормативов по определению профессиональной пригодности;

3) компьютерное тестирование сотрудника, подлежащего аттестации, на знание законодательства Республики Казахстан и логическое мышление;

3-1) Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

4) собеседование с сотрудником, проводимое аттестационной комиссией;

5) вынесение решения аттестационной комиссии.

Сноска. Статья 47 с изменениями, внесенными законами РК от 09.11.2011 № 490-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 47-1. Внеочередная аттестация

1. Внеочередная аттестация проводится по решению Президента Республики Казахстан, определяющему ее порядок, сроки и категории аттестуемых сотрудников.

2. По итогам внеочередной аттестации аттестационная комиссия принимает одно из следующих решений:

1) соответствует занимаемой должности и рекомендуется для зачисления в кадровый резерв или выдвижения на вышестоящую должность;

2) соответствует занимаемой должности;

3) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к понижению в должности;

4) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к переводу на другую службу (должность);

5) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к увольнению.

3. В случае несдачи нормативов по определению профессиональной пригодности и получения при тестировании оценки ниже порогового значения аттестационная комиссия принимает одно из решений, предусмотренных подпунктами 3), 4) и 5) пункта 2 настоящей статьи.

4. Сотрудники, дважды не явившиеся на заседание аттестационной комиссии без уважительной причины, рекомендуются к увольнению в порядке, установленном настоящим Законом.

5. Сотрудники правоохранительных органов, не прошедшие внеочередную аттестацию и (или) отказавшиеся продолжить службу в правоохранительных органах на иных, в том числе на нижестоящих, должностях, подлежат увольнению в порядке, установленном настоящим Законом.

Сноска. Глава 6 дополнена статьей 47-1 в соответствии с Законом РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования).

Статья 48. Организация подготовки к проведению аттестации

1. При наступлении срока проведения аттестации по поручению руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя соответствующими кадровыми службами организуется подготовка к проведению аттестации.

2. Подготовка включает в себя:

1) разработку графика проведения аттестации;

2) организацию разъяснительной работы о целях и порядке проведения аттестации;

3) определение сроков и места проведения тестирования;

4) подготовку необходимых документов на аттестуемых сотрудников.

Порядок и условия прохождения компьютерного тестирования сотрудника, подлежащего аттестации, на знание законодательства Республики Казахстан и логическое мышление, нормативы по определению профессиональной пригодности, а также пороговые значения для категорий должностей (далее – пороговые значения) устанавливаются нормативными правовыми актами правоохранительных органов.

3. Кадровая служба правоохранительного органа один раз в течение шести месяцев определяет сотрудников, подлежащих аттестации в соответствии с настоящим Законом.

4. Руководитель по представлению кадровой службы утверждает список сотрудников, подлежащих аттестации, и сроки ее проведения.

5. Кадровая служба письменно уведомляет сотрудников о сроках проведения аттестации не позднее чем за месяц до начала ее проведения.

6. На сотрудника, подлежащего аттестации, оформляется его служебная характеристика и направляется в кадровую службу в срок не позднее чем за три недели до заседания аттестационной комиссии.

7. Служебная характеристика должна содержать объективную и обоснованную оценку профессиональных, личностных качеств и результатов служебной деятельности подлежащего аттестации сотрудника за период, состоящий из его трехлетнего непрерывного пребывания на службе в системе правоохранительных органов и срока, прошедшего после этого до проводимой аттестации.

8. Непосредственный руководитель обязан ознакомить сотрудника с представленной на него служебной характеристикой под роспись в срок не позднее чем за три недели до заседания аттестационной комиссии.

9. Сотрудник вправе заявить о своем несогласии с представленной на него служебной характеристикой и предоставить в кадровую службу дополнительную информацию, характеризующую его.

Письменное заявление сотрудника о несогласии со служебной характеристикой с имеющейся дополнительной информацией подается на имя председателя аттестационной комиссии и представляется в кадровую службу не позднее чем за семь рабочих дней до заседания аттестационной комиссии.

10. Кадровая служба направляет собранные аттестационные материалы в аттестационную комиссию в срок не позднее чем за неделю до ее заседания.

Сноска. Статья 48 с изменениями, внесенными законами РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 49. Аттестационная комиссия

1. Руководитель по представлению кадровой службы утверждает состав аттестационной комиссии и график ее работы.

2. В состав аттестационной комиссии должно входить не менее пяти членов.

Замещение отсутствующих членов аттестационной комиссии не допускается.

3. Секретарем аттестационной комиссии является представитель кадровой службы, который определяется ее руководителем.

Секретарь аттестационной комиссии осуществляет организационное обеспечение ее работы и не вправе принимать участие в голосовании.

4. В зависимости от направлений работы правоохранительного органа, организации образования правоохранительного органа или государственного учреждения правоохранительного органа может быть создано несколько аттестационных комиссий.

5. Руководитель аттестационной комиссии и ее члены должны занимать такую же или более высокую должность, чем сотрудники, подлежащие аттестации.

6. В состав аттестационной комиссии включаются руководители структурных подразделений, представители кадровых служб (либо лица, которым подотчетны данные подразделения), а также иные сотрудники правоохранительного органа, организации образования правоохранительного органа или государственного учреждения правоохранительного органа, за исключением сотрудников, проходящих аттестацию.

7. Заседание аттестационной комиссии считается правомочным, если на нем присутствует не менее двух третей ее состава.

8. Решение аттестационной комиссии принимается открытым голосованием и считается принятым, если за него подано большинство голосов из числа присутствовавших на заседании членов аттестационной комиссии. В случае равенства голосов принятым считается решение, за которое проголосовал председатель аттестационной комиссии.

Сноска. Статья 49 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 50. Проведение аттестации

1. К собеседованию допускаются сотрудники, сдавшие при первоначальной или повторной аттестации установленные нормативы по определению профессиональной пригодности, за исключением сотрудников органов прокуратуры, получивших при прохождении тестирования оценку выше порогового значения.

2. Сотрудники, не сдавшие установленные нормативы по определению профессиональной пригодности либо получившие при прохождении тестирования оценку ниже порогового значения, к собеседованию не допускаются и решением аттестационной комиссии подлежат повторной аттестации в порядке, определенном настоящим Законом.

3. На заседании аттестационной комиссии проводится собеседование с аттестуемым сотрудником.

3-1. В ходе заседания аттестационная комиссия изучает представленные материалы, заслушивает аттестуемого сотрудника.

Вопросы, задаваемые аттестуемому сотруднику, должны быть направлены на определение уровня его профессиональной подготовки, правовой культуры и способности работать с гражданами.

При собеседовании аттестационная комиссия исходит из должностных обязанностей аттестуемого сотрудника. При необходимости определяется уровень знания стратегических и программных документов, а также иных документов, регламентирующих служебную деятельность аттестуемого сотрудника.

Собеседование должно проходить в обстановке корректности и доброжелательности.

Собеседование с каждым участником фиксируется с помощью технических средств записи (аудио-, видеозапись).

Материалы, зафиксированные в ходе собеседования с помощью технических средств записи, хранятся в кадровой службе в течение трех лет.

4. Сотрудники, отсутствовавшие на заседании аттестационной комиссии по уважительным причинам, проходят собеседование после выхода на службу.

5. В случае неявки сотрудника на заседание аттестационной комиссии без уважительных причин аттестационная комиссия принимает решение о повторной аттестации сотрудника в порядке, определенном настоящим Законом.

6. По итогам собеседования аттестационная комиссия принимает одно из следующих решений:

1) соответствует занимаемой должности и рекомендуется для зачисления в кадровый резерв или выдвижения на вышестоящую должность;

2) соответствует занимаемой должности;

3) подлежит повторной аттестации;

4) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к понижению в должности.

6-1. В отношении сотрудников, проходящих аттестацию по результатам оценки деятельности, аттестационная комиссия принимает одно из следующих решений:

1) соответствует занимаемой должности;

2) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к понижению в должности;

3) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к увольнению.

7. Решение аттестационной комиссии в течение трех рабочих дней оформляется протоколом, который подписывается членами аттестационной комиссии, присутствовавшими на ее заседании, и секретарем.

8. Кадровая служба заносит решение аттестационной комиссии в аттестационный лист сотрудника, который знакомится с решением под роспись в течение трех рабочих дней со дня его принятия.

8-1. В случае выявления фактов фальсификации результатов тестирования либо сдачи нормативов по определению профессиональной пригодности решение аттестационной комиссии подлежит отмене вышестоящей аттестационной комиссией или вышестоящим руководителем правоохранительного органа.

9. Аттестационный лист сотрудника, прошедшего аттестацию, и его служебная характеристика хранятся в личном деле.

Сноска. Статья 50 с изменениями, внесенными законами РК от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие со дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 51. Повторная аттестация

1. Повторная аттестация проводится в срок не ранее трех месяцев и не позднее шести месяцев со дня проведения первоначальной аттестации.

2. При повторной аттестации сотрудники, не сдавшие установленные нормативы по определению профессиональной пригодности либо получившие при прохождении тестирования оценку ниже порогового значения, а также в случае неявки на заседание аттестационной комиссии без уважительных причин по решению аттестационной комиссии рекомендуются к понижению в должности или увольнению в порядке, определенном настоящим Законом.

3. Аттестационная комиссия, проведя повторную аттестацию, принимает одно из следующих решений:

1) соответствует занимаемой должности;

2) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к понижению в должности;

3) не соответствует занимаемой должности и рекомендуется к увольнению.

4. Принятие аттестационной комиссией решения о несоответствии сотрудника занимаемой должности с рекомендацией об увольнении является отрицательным результатом аттестации.

Статья 52. Решение аттестационной комиссии

Решение аттестационной комиссии может служить одним из основанием для зачисления сотрудника в кадровый резерв, выдвижения сотрудника на вышестоящую должность, понижения сотрудника в должности или его увольнения.

Статья 53. Обжалование решения аттестационной комиссии

Решение аттестационной комиссии может быть обжаловано сотрудником руководителю правоохранительного органа или уполномоченному руководителю в месячный срок в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 53 – в редакции Закона РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 53-1. Развитие сотрудника в постаттестационный период

1. В отношении сотрудника, прошедшего аттестацию, составляется программа постаттестационного развития, направленная на повышение уровня профессиональной компетенции сотрудника.

2. Программа действует до следующей аттестации сотрудника в соответствии со сроками, определенными настоящим Законом, и утверждается руководителем или уполномоченным руководителем правоохранительного органа.

Сноска. Глава 6 дополнена статьей 53-1 в соответствии с Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 7. Служебная дисциплина и морально-психологический климат
в подразделениях правоохранительного органа

Сноска. Заголовок главы 7 в редакции Закона РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 54. Служебная дисциплина в правоохранительных органах

1. Служебной дисциплиной на правоохранительной службе является обязательное соблюдение сотрудником норм и правил, установленных законодательством Республики Казахстан, актами руководителей правоохранительных органов и уполномоченных руководителей.

2. Руководитель правоохранительного органа и уполномоченный руководитель несут ответственность за состояние служебной дисциплины среди подчиненных.

3. В целях обеспечения и укрепления служебной дисциплины руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем к сотрудникам , курсантам, магистрантам и докторантам организации образования правоохранительных органов могут применяться меры поощрения и на них могут налагаться дисциплинарные взыскания, предусмотренные настоящим Законом.

4. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 54 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 54-1. Воспитательная, социально-правовая, психологическая и идеологическая работа в правоохранительных органах

1. В правоохранительных органах организуется воспитательная, социально-правовая, психологическая и идеологическая работа с личным составом.

2. Воспитательная работа направлена на:

1) повышение степени правовой информированности, грамотности, культуры и нравственности личного состава;

2) воспитание у сотрудников понимания предназначения правоохранительных органов, особенностей функционирования и выполнения стоящих перед ними задач;

3) формирование у сотрудников и поддержание их готовности к защите интересов государства в соответствии с основами государственной политики, ответственности за принадлежность к правоохранительным органам.

3. Социально-правовая работа направлена на реализацию мер по обеспечению социальной защиты сотрудников правоохранительных органов и членов их семей.

4. Психологическая работа направлена на:

1) поддержание психологической готовности личного состава на выполнение задач правоохранительного органа, в том числе в период военного и чрезвычайного положения, проведения антитеррористических операций;

2) определение соответствия психологических и психофизиологических качеств сотрудника занимаемой должности;

3) изучение состояния морально-психологического климата в подразделениях правоохранительного органа путем проведения ежегодного социологического мониторинга.

5. Идеологическая работа направлена на:

1) формирование у сотрудников правоохранительных органов патриотического сознания, любви к Родине, своему народу, верности присяге, стремления к безупречному выполнению должностных обязанностей;

2) формирование у сотрудников правоохранительных органов верности конституционным принципам и национальным интересам Республики Казахстан;

3) формирование через средства массовой информации позитивного имиджа правоохранительных органов;

4) осуществление взаимодействия с государственными органами, средствами массовой информации по вопросам организации и проведения идеологической работы.

6. Порядок организации воспитательной, психологической и идеологической работы с личным составом определяется руководителем правоохранительного органа.

Порядок и методика проведения ежегодного социологического мониторинга состояния морально-психологического климата в подразделениях правоохранительного органа определяются руководителем правоохранительного органа.

За состояние морально-психологического климата во вверенных подразделениях несут ответственность сотрудники, занимающие руководящие должности.

Сноска. Глава 7 дополнена статьей 54-1 в соответствии с Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 55. Порядок применения поощрений к сотрудникам

1. За образцовое исполнение обязанностей и достижение высоких результатов в служебной деятельности для сотрудников и курсантов организации образования правоохранительных органов предусматриваются следующие виды поощрений:

1) объявление благодарности;

2) единовременное денежное вознаграждение;

3) награждение ценным подарком;

4) награждение грамотой;

5) награждение почетной грамотой;

6) награждение ведомственной наградой и нагрудным знаком отличия правоохранительного органа;

7) присвоение специальных званий или классных чинов досрочно или на одну ступень выше специального звания или классного чина, предусмотренного по занимаемой штатной должности, а также внеочередных специальных званий или классных чинов;

8) занесение на доску почета;

9) присвоение почетного звания;

10) предоставление внеочередного увольнения из расположения организации образования правоохранительного органа;

11) досрочное снятие ранее наложенного дисциплинарного взыскания;

12) иные виды поощрений, предусмотренные законодательством Республики Казахстан.

Руководитель организации образования правоохранительных органов к сотрудникам, обучающимся в магистратуре и докторантуре по очной форме обучения, может применять виды поощрений, предусмотренные подпунктами 1), 3), 4), 5), 8) и 11) части первой настоящего пункта.

2. Сотрудник, имеющий дисциплинарное взыскание, поощряется снятием ранее наложенного взыскания. Право снятия дисциплинарного взыскания принадлежит руководителю правоохранительного органа или уполномоченному руководителю. Дисциплинарные взыскания за совершение сотрудником значительных проступков могут быть сняты не ранее трех месяцев со дня их наложения.

Не подлежат досрочному снятию в порядке поощрения дисциплинарные взыскания за совершение грубых дисциплинарных проступков.

Срок досрочного снятия дисциплинарного взыскания за незначительные дисциплинарные проступки не устанавливается.

По согласованию с руководителем правоохранительного органа при поощрении сотрудников за особые заслуги, сопряженные с риском для жизни и здоровья сотрудника, спасением жизни человека, а также за раскрытие и расследование особо тяжких преступлений, имевших общественный резонанс, срок досрочного снятия дисциплинарного взыскания не учитывается.

3. Одновременно в виде поощрения может быть снято только одно дисциплинарное взыскание, при этом с данным видом поощрения другие виды поощрений не применяются.

4. Представление о поощрении сотрудника инициируется непосредственным руководителем и вносится в кадровую службу для рассмотрения на комиссии.

5. Комиссия создается руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем на постоянной основе для обеспечения объективного подхода при поощрении сотрудников.

В состав комиссии должно входить не менее пяти членов.

6. Комиссия принимает решение коллегиально открытым голосованием. Решение считается принятым, если за него подано большинство голосов от общего количества голосов членов комиссии. Решения комиссии оформляются протоколом. В случае равенства голосов принятым считается решение, за которое проголосовал председатель комиссии.

7. Комиссия принимает одно из следующих решений:

1) удовлетворить представление о поощрении;

2) отклонить представление о поощрении.

8. По решению руководителя правоохранительного органа либо уполномоченного руководителя поощрение сотрудника может быть произведено без рассмотрения на комиссии на основании представления непосредственного руководителя.

9. Поощрения оформляются приказами руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя.

Сноска. Статья 55 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 56. Дисциплинарные взыскания, применяемые к сотрудникам, и виды дисциплинарных проступков

Сноска. Заголовок статьи 56 - в редакции Закона РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

1. Дисциплинарные взыскания в правоохранительных органах являются мерой дисциплинарной ответственности.

2. За неисполнение или ненадлежащее исполнение служебных обязанностей на сотрудников могут налагаться следующие виды взысканий:

1) замечание;

2) выговор;

3) строгий выговор;

4) предупреждение о неполном служебном соответствии;

5) освобождение от занимаемой должности;

6) понижение в специальном звании или классном чине на одну ступень;

7) увольнение из правоохранительного органа;

8) увольнение из правоохранительного органа с лишением почетных званий, нагрудных знаков, присвоенных или награжденных руководителями правоохранительного органа или уполномоченными руководителями;

9) увольнение из правоохранительного органа с лишением специального звания или классного чина. Дисциплинарное взыскание, предусмотренное подпунктом 9) настоящего пункта, применяется при увольнении сотрудника по отрицательным мотивам, предусмотренным подпунктами 13) и 14) пункта 1 статьи 80 настоящего Закона.

3. В организациях образования правоохранительных органов на курсантов, помимо дисциплинарных взысканий, предусмотренных настоящей статьей, также могут налагаться следующие дисциплинарные взыскания:

1) назначение вне очереди в наряд (за исключением назначения в наряд по обеспечению охраны подразделения);

2) лишение очередного увольнения из расположения организации образования правоохранительного органа;

3) отчисление из организации образования правоохранительного органа.

4. Руководителем организации образования правоохранительных органов на сотрудников, обучающихся в магистратуре и докторантуре по очной форме обучения, могут налагаться следующие виды дисциплинарных взысканий:

1) замечание;

2) выговор;

3) строгий выговор;

4) отчисление из организации образования правоохранительного органа.

5. Наложение дисциплинарного взыскания в виде отчисления из организации образования правоохранительного органа за грубое нарушение сотрудником служебной дисциплины или совершение проступков, дискредитирующих правоохранительный орган, является основанием для увольнения сотрудника по отрицательным мотивам, предусмотренным подпунктами 12) и 13) пункта 1 статьи 80 настоящего Закона.

6. Дисциплинарные проступки подразделяются на следующие виды:

незначительным является проступок, за который наложено дисциплинарное взыскание, предусмотренное подпунктами 1), 2) или 3) пункта 2, подпунктами 1), 2) или 3) пункта 4 настоящей статьи;

значительным является проступок, за который наложено дисциплинарное взыскание, предусмотренное подпунктами 4) или 6) пункта 2 настоящей статьи;

грубым является проступок, за который наложено дисциплинарное взыскание, предусмотренное подпунктами 5), 7), 8) или 9) пункта 2 настоящей статьи.

Сноска. Статья 56 с изменениями, внесенными законами РК от 09.11.2011 № 490-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 57. Основания и условия наложения дисциплинарных взысканий

1. Основанием наложения взыскания является совершение сотрудником дисциплинарного проступка.

2. При наложении дисциплинарного взыскания и определении его вида учитываются следующие критерии:

1) содержание и характер совершенного проступка;

2) тяжесть и обстоятельства совершенного проступка;

3) данные, характеризующие личность сотрудника и его отношение к службе;

4) мотив и степень вины сотрудника (умышленное, по неосторожности);

5) обстоятельства, смягчающие дисциплинарную ответственность сотрудника;

6) обстоятельства, отягчающие дисциплинарную ответственность сотрудника.

2-1. Обстоятельствами, смягчающими дисциплинарную ответственность, признаются:

1) раскаяние сотрудника, совершившего проступок;

2) добровольное сообщение сотрудника о совершении им проступка руководителю;

3) совершение проступка впервые и наличие согласия с фактом совершения проступка;

4) совершение проступка при сложившихся тяжелых личных или семейных обстоятельствах;

5) совершение проступка в результате принуждения;

6) отсутствие негативных последствий и ущерба имиджу правоохранительного органа вследствие совершения дисциплинарного проступка.

Руководитель правоохранительного органа или уполномоченный руководитель, применяющий к сотруднику взыскание, либо дисциплинарная комиссия при проведении служебного расследования могут признать смягчающими и иные обстоятельства.

2-2. Обстоятельствами, отягчающими дисциплинарную ответственность, признаются:

1) повторное совершение такого же проступка, если за первый проступок к сотруднику уже применялось взыскание и оно в установленном порядке не снято;

2) вовлечение подчиненного в совершение проступка;

3) совершение проступка в период введения чрезвычайного положения или иных ограничительных мер;

4) совершение проступка в состоянии алкогольного и (или) наркотического, и (или) психотропного, и (или) токсикоманического опьянения;

5) наступление негативных последствий и причинение ущерба имиджу правоохранительного органа вследствие совершения дисциплинарного проступка;

6) совершение проступка путем воздействия на должностное лицо или его близких родственников в связи с выполнением им возложенных на него обязанностей.

3. При совершении сотрудником дисциплинарного проступка с него истребуется письменное объяснение. Если в письменном объяснении сотрудник согласен с фактом совершения им данного дисциплинарного проступка, то руководитель правоохранительного органа или уполномоченный руководитель вправе наложить взыскание без проведения служебного расследования.

В случае если сотрудник в своем письменном объяснении не согласен с фактом совершения им дисциплинарного проступка, то по приказу руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя должно быть проведено служебное расследование.

4. Взыскание в виде предупреждения о неполном служебном соответствии, освобождения от занимаемой должности, увольнения и отчисления из организации образования правоохранительных органов налагается по результатам проведенного служебного расследования и соответствующим рекомендациям дисциплинарной комиссии.

Взыскание в виде предупреждения о неполном служебном соответствии, освобождения от занимаемой должности может налагаться без проведения служебного расследования и соответствующих рекомендаций дисциплинарной комиссии на основании решения коллегии или оперативного совещания при первом руководителе правоохранительного органа и наличии письменного объяснения сотрудника о согласии с фактом совершенного им дисциплинарного проступка, а также материалов, подтверждающих полное и объективное установление обстоятельств его совершения.

5. Взыскания при совершении дисциплинарного проступка, совершенного совместно несколькими сотрудниками, налагаются на каждого виновного в отдельности.

6. За каждый случай нарушения служебной дисциплины может быть наложено только одно дисциплинарное взыскание.

7. Наложение взыскания не освобождает сотрудника, совершившего дисциплинарный проступок, от исполнения обязанности, за неисполнение или ненадлежащее исполнение которой было наложено взыскание.

8. Приказ о наложении дисциплинарного взыскания объявляется сотруднику, подвергнутому дисциплинарному взысканию, под роспись в течение трех рабочих дней со дня его издания.

9. Отказ в ознакомлении с приказом о наложении дисциплинарного взыскания оформляется в акте, который составляется кадровой службой правоохранительного органа и регистрируется в специальном журнале.

В случае невозможности ознакомить сотрудника лично с приказом о наложении дисциплинарного взыскания кадровая служба правоохранительного органа обязана направить копию приказа о наложении дисциплинарного взыскания сотруднику письмом с уведомлением.

10. Дисциплинарное взыскание налагается не позднее одного месяца со дня обнаружения дисциплинарного проступка и шести месяцев со дня совершения дисциплинарного проступка.

Днем обнаружения дисциплинарного проступка, с которого начинается течение срока, считается день, когда лицу, которому по службе подчинен сотрудник, стало известно о совершении дисциплинарного проступка независимо от того, наделено ли оно правом наложения дисциплинарных взысканий или нет.

Дисциплинарное взыскание за совершение проступка, дискредитирующего правоохранительный орган, и грубое нарушение служебной дисциплины, предусмотренные настоящим Законом, налагается не позднее трех месяцев со дня обнаружения дисциплинарного проступка и не может быть наложено позднее одного года со дня совершения дисциплинарного проступка.

11. В случаях проведения в отношении сотрудника служебного расследования либо досудебного расследования или возбуждения дела об административном правонарушении, рассмотренного судом, дисциплинарное взыскание налагается не позднее одного месяца соответственно со дня окончания расследования, принятия процессуального решения о прекращении уголовного дела или производства по делу об административном правонарушении, не считая времени отсутствия на работе по болезни виновного или нахождения его в отпуске, командировке.

12. В случаях прекращения досудебного расследования, но при наличии в действиях сотрудника признаков дисциплинарного проступка, административного правонарушения взыскание налагается не позднее одного месяца, признаков коррупционного правонарушения – не позднее трех месяцев со дня принятия решения о прекращении досудебного расследования.

12-1. В случае наложения организациями образования правоохранительного органа дисциплинарного взыскания, предусмотренного подпунктом 3) пункта 3 и подпунктом 4) пункта 4 статьи 56 настоящего Закона, приказ о наложении взыскания в течение трех рабочих дней направляется в правоохранительный орган, в кадрах которого состоит сотрудник, совершивший дисциплинарный проступок.

13. Исключен Законом РК от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016).

14. Дисциплинарное взыскание на сотрудника не может быть наложено в период:

1) временной нетрудоспособности;

2) нахождения в отпуске, за исключением отпуска, предусмотренного пунктом 9 статьи 75 настоящего Закона;

3) нахождения в командировке, за исключением случаев, когда командирование связано с привлечением его к дисциплинарной ответственности.

15. Период временной нетрудоспособности, нахождение в отпуске, командировке, обжалование решений, актов и рекомендаций уполномоченных органов и должностных лиц, актов (заключений, результатов) служебного расследования, которые являются основанием для наложения дисциплинарного взыскания, приостанавливают действие срока наложения взыскания, если о совершенном дисциплинарном проступке стало известно в этот период или до его наступления. Действие срока служебного расследования и наложения взыскания может быть приостановлено при отсутствии результатов досудебного расследования или специальных исследований (экспертиз).

16. Сотрудник вправе ознакомиться со всеми материалами, связанными с привлечением его к дисциплинарной ответственности.

17. Срок дисциплинарного взыскания, наложенного на сотрудника, не может превышать шесть месяцев со дня его применения. Если в течение этого срока сотрудник не будет подвергнут новому дисциплинарному взысканию, то он считается не имеющим дисциплинарного взыскания.

18. Если к сотруднику необходимо применить меры взыскания, выходящие за пределы прав непосредственного руководителя, то он ходатайствует об этом перед вышестоящим должностным лицом, уполномоченном применить меры взыскания.

19. Вышестоящий руководитель имеет право отменить дисциплинарное взыскание, наложенное нижестоящим руководителем, если ранее объявленное взыскание не соответствует тяжести совершенного дисциплинарного проступка.

20. Руководитель, превысивший предоставленные ему права по применению, наложению дисциплинарных взысканий, несет за это дисциплинарную ответственность, а приказы о взыскании отменяются должностным лицом, уполномоченным применять меры взысканий.

21. Сотрудник вправе обжаловать наложенное на него дисциплинарное взыскание в вышестоящий орган, суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 57 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.11.2015 № 411-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 58. Служебное расследование

1. Служебное расследование проводится по решению руководителя или уполномоченного руководителя правоохранительного органа при необходимости выявления причин, характера и обстоятельств совершенного сотрудником дисциплинарного проступка, подтверждения наличия или отсутствия обстоятельств, предусмотренных настоящим Законом, а также в соответствии с законодательством Республики Казахстан, в том числе на основании письменного рапорта сотрудников и сообщений правоохранительных и судебных органов.

2. В проведении служебного расследования не может участвовать сотрудник, прямо или косвенно заинтересованный в его результатах. В этом случае он обязан обратиться к лицу, принявшему решение о проведении служебного расследования, с письменным рапортом об освобождении его от участия в проведении этого расследования. При несоблюдении указанного требования результаты служебного расследования считаются недействительными.

3. При проведении служебного расследования должны быть приняты меры к объективному и всестороннему установлению:

1) факта совершения сотрудником дисциплинарного проступка;

2) причин и условий, способствовавших совершению сотрудником дисциплинарного проступка;

3) характера и размера вреда, причиненного сотрудником в результате совершения дисциплинарного проступка;

4) наличия или отсутствия обстоятельств, препятствующих прохождению сотрудником службы.

3-1. В ходе служебного расследования уполномоченное должностное лицо, которому поручено его проведение, имеет право:

1) получать письменное объяснение от сотрудника, в отношении которого проводится служебное расследование, а также от других лиц;

2) собирать материалы и сведения, касающиеся обстоятельств совершения дисциплинарного проступка;

3) знакомиться с соответствующими документами, в случае необходимости приобщать их копии к материалам служебного расследования;

4) получать заключения, пояснения и консультации у специалистов по вопросам, требующим специальных знаний;

5) инициировать проведение полиграфологического исследования сотрудников, в отношении которых проводится служебное расследование.

Полиграфологическое исследование проводится с согласия сотрудника.

4. Служебное расследование должно быть завершено не позднее чем через один месяц со дня принятия решения о его проведении. В указанный срок не засчитывается время нахождения сотрудника, в отношении которого проводится служебное расследование, в отпуске, в командировке или на лечении, а также время его отсутствия на службе по иным уважительным причинам.

5. Результаты служебного расследования представляются лицу, принявшему решение о проведении служебного расследования, в виде заключения в письменной форме, которое утверждается им не позднее чем через три календарных дня со дня окончания расследования.

Лицо, проводившее служебное расследование, обязано ознакомить сотрудника, в отношении которого проведено служебное расследование, с заключением лично либо путем направления его копии посредством курьерской почтовой связи, почтовой связи, факсимильной связи, электронной почты и иных информационно-коммуникационных технологий или в электронном виде с обеспечением авторизации, идентификации сотрудника в течение трех рабочих дней со дня окончания служебного расследования, если это не противоречит требованиям неразглашения сведений, составляющих государственные секреты и иную охраняемую тайну.

6. От сотрудника, в отношении которого проводится служебное расследование, истребуется письменное объяснение по обстоятельствам проведения служебного расследования.

7. Сотрудник, в отношении которого проводится служебное расследование, вправе:

1) давать письменное объяснение по существу проводимого служебного расследования;

2) заявлять ходатайства, представлять доказательства и иные документы;

3) обжаловать решения и действия (бездействие) сотрудников, проводящих служебное расследование, руководителю или уполномоченному руководителю правоохранительного органа, принявшему решение о проведении служебного расследования;

4) знакомиться по окончании служебного расследования с заключением и другими материалами, если это не противоречит требованиям неразглашения сведений, составляющих государственные секреты и иную охраняемую законом тайну.

При отказе сотрудника от дачи письменного объяснения составляется соответствующий акт.

8. В заключении по результатам служебного расследования указываются:

1) факты и обстоятельства, установленные по результатам служебного расследования;

2) выводы и предложения по виду дисциплинарного взыскания.

9. В случае обнаружения при проведении служебного расследования в действиях сотрудника признаков уголовного правонарушения руководитель или уполномоченный руководитель правоохранительного органа, принявший решение о проведении служебного расследования, обязан незамедлительно передать полученные материалы в соответствующие правоохранительные органы для принятия решения.

10. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

11. В отношении курсантов и сотрудников, которые проходят обучение в организациях образования правоохранительного органа, служебное расследование проводится соответствующим подразделением организации образования правоохранительного органа.

Сноска. Статья 58 с изменениями, внесенными законами РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 58-1. Порядок формирования и работы дисциплинарной комиссии

1. Руководитель правоохранительного органа или уполномоченный руководитель утверждает состав дисциплинарной комиссии.

2. В состав дисциплинарной комиссии должно входить не менее пяти членов.

3. Заседания дисциплинарной комиссии проводятся по мере необходимости и при наличии двух третей от общего числа ее членов.

4. Заседание дисциплинарной комиссии проводится с участием лица, в отношении которого проведено служебное расследование, в том числе посредством видеоконференцсвязи.

5. Допускается рассмотрение материалов служебного расследования без участия лица, в отношении которого проведено служебное расследование, в случаях, если оно надлежащим образом было извещено о времени и месте заседания и не явилось без уважительной причины либо его письменного отказа от участия на заседании дисциплинарной комиссии.

6. Лицо, в отношении которого проведено служебное расследование, уведомляется о времени и месте проведения заседания дисциплинарной комиссии, но не позднее чем за один рабочий день до даты его проведения.

7. Дисциплинарная комиссия рассматривает материалы служебного расследования и исследует факты, касающиеся проступка, заслушивает докладчика (лицо, проводившее служебное расследование) о результатах проведенного служебного расследования, объяснения лица, в отношении которого проведено служебное расследование, а также пояснения других лиц.

8. По итогам рассмотрения представленных материалов дисциплинарная комиссия выносит одно из следующих решений:

1) рекомендовать руководителю правоохранительного органа или уполномоченному руководителю применить соответствующую меру дисциплинарного взыскания к лицу, в отношении которого проведено служебное расследование;

2) рекомендовать руководителю правоохранительного органа или уполномоченному руководителю прекратить дисциплинарное производство.

9. Решение дисциплинарной комиссии принимается открытым голосованием и считается принятым, если за него подано большинство голосов из числа присутствовавших на заседании членов дисциплинарной комиссии.

При равенстве голосов принятым считается решение, за которое проголосовал председатель дисциплинарной комиссии.

10. Решение о наложении дисциплинарного взыскания оформляется приказом руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя.

11. Сотрудник вправе обжаловать наложенное на него дисциплинарное взыскание вышестоящему должностному лицу либо в суд. Обжалование решения о наложении дисциплинарного взыскания не приостанавливает приведения его в исполнение.

Сноска. Глава 7 дополнена статьей 58-1 в соответствии с Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 8. Применение сотрудниками огнестрельного и иного оружия,
специальных средств и физической силы

Сноска. Заголовок Главы 8 в редакции Закона РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 59. Цель применения огнестрельного и иного оружия, специальных средств и физической силы

Огнестрельное и иное оружие, специальные средства и физическая сила применяются в целях прекращения общественно опасных деяний, задержания и доставления в правоохранительные органы лиц, их совершивших, с учетом характера правонарушений и конкретных ситуаций.

Сноска. Статья 59 в редакции Закона РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 60. Применение специальных средств и физической силы

1. Сотрудники имеют право применять физическую силу, в том числе боевые приемы борьбы, а также специальные средства, в том числе наручники, резиновые палки, слезоточивые вещества, светозвуковые устройства отвлекающего воздействия, устройства для вскрытия помещений, принудительной остановки транспорта, водометы, служебных животных, бронемашины и другие специальные транспортные средства, перечень которых определяется Правительством Республики Казахстан, для:

1) отражения нападений на физических лиц, сотрудников и иных лиц, выполняющих служебный или общественный долг по охране общественного порядка, обеспечению общественной безопасности и противодействию преступности;

2) освобождения заложников, пресечения массовых беспорядков и групповых нарушений общественного порядка (групповых нарушений установленного режима содержания в учреждениях уголовно-исполнительной системы), а также противоправных действий при побеге или задержании бежавших из исправительных учреждений и следственных изоляторов осужденных, подозреваемых и обвиняемых;

3) отражения нападения на здания, помещения, сооружения, транспортные средства, земельные участки, принадлежащие физическим лицам, организациям и государственным органам, а равно для освобождения их от захвата;

4) задержания правонарушителей (осужденных, подозреваемых, обвиняемых и лиц, совершивших административные правонарушения), если они оказывают неповиновение или сопротивление сотрудникам, иным лицам, выполняющим возложенные на них обязанности по охране общественного порядка, обеспечению общественной безопасности, для их доставления в правоохранительные органы, конвоирование и охрану задержанных, заключенных под стражу лиц, а также лиц, подвергнутых административному аресту, осужденных, подозреваемых и обвиняемых либо если имеются достаточные основания полагать, что они могут совершить побег или причинить вред окружающим или себе, а также в отношении лиц, умышленно препятствующих сотрудникам в осуществлении возложенных на них законом обязанностей;

5) отражения нападения с целью самозащиты сотрудником или защиты членов своей семьи при реальной угрозе причинения ему и (или) им тяжкого вреда здоровью или жизни;

6) необходимой обороны, крайней необходимости;

7) доставления правонарушителей, если это необходимо в целях пресечения правонарушения, установления личности правонарушителя, а также составления протокола об административном правонарушении при невозможности составить его на месте, если составление протокола является обязательным;

8) остановки транспортных средств путем их повреждения, если водитель не подчиняется законным требованиям сотрудника остановиться.

1-1. Сотрудники имеют право применять физическую силу, в том числе боевые приемы борьбы, а также специальные средства во всех случаях, когда настоящим Законом разрешено применение огнестрельного и иного оружия.

1-2. Вид специального средства, время начала и интенсивность его применения определяются с учетом сложившейся обстановки, характера правонарушения и личности правонарушителя.

2. Запрещается применять специальные средства и боевые приемы борьбы в отношении женщин, лиц с явными признаками инвалидности и малолетних, кроме случаев совершения ими нападения, угрожающего жизни и здоровью окружающих, группового нападения либо оказания вооруженного сопротивления.

Сноска. Статья 60 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 61. Применение огнестрельного и иного оружия

1. Сотрудники имеют право применять огнестрельное и иное оружие для:

1) защиты физических лиц от преступных посягательств в случае угрозы их жизни и здоровью, а равно освобождения заложников;

2) отражения нападения на сотрудников и членов их семей, лиц, выполняющих служебный или общественный долг по охране общественного порядка, обеспечению общественной безопасности и противодействию преступности;

2-1) пресечения попытки завладения огнестрельным и иным оружием, специальным транспортным средством правоохранительного органа;

3) отражения нападения на жилые помещения физических лиц, на охраняемые правоохранительными органами объекты, помещения государственных организаций, отражения нападения на служебный или войсковой наряд;

4) задержания лиц, оказывающих сопротивление либо застигнутых при совершении преступления, совершающих побег из-под стражи (кроме содержащихся под административным арестом), задержания вооруженных лиц;

5) остановки транспортных средств путем их повреждения, если водитель не подчиняется законным требованиям сотрудника и ставит под угрозу жизнь и здоровье физических лиц;

6) защиты от нападения животных в случаях реальной угрозы жизни или здоровью;

7) предупреждения граждан о намерении применить оружие, подачи сигнала тревоги или вызова помощи;

8) во всех иных случаях необходимой обороны и крайней необходимости.

2. Запрещается применять оружие в отношении женщин, лиц с явными признаками инвалидности, несовершеннолетних, когда их возраст известен или очевиден, кроме случаев совершения ими вооруженного нападения, оказания вооруженного сопротивления, захвата заложников, транспортных средств, в том числе воздушного судна, либо группового нападения.

Сноска. Статья 61 в редакции Закона РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными Законом РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 62. Условия применения огнестрельного и иного оружия, специальных средств, физической силы

1. Огнестрельное и иное оружие, специальные средства, физическая сила применяются исходя из складывающейся обстановки в случаях, предусмотренных настоящим Законом.

2. Сотрудники обязаны проходить специальную подготовку, периодическую проверку на пригодность к действиям в условиях, связанных с применением огнестрельного и иного оружия, специальных средств и физической силы.

3. В случаях необходимой обороны и крайней необходимости или при задержании лица, совершившего преступление, сотрудник при отсутствии у него необходимых специальных средств или оружия вправе использовать любые подручные средства, а также по основаниям и в порядке, которые установлены настоящим Законом, применять иное не состоящее на вооружении оружие.

4. При применении огнестрельного и иного оружия, специальных средств, физической силы сотрудники обязаны:

1) предупредить о намерении их применить, предоставив при этом лицам, в отношении которых предполагается применить огнестрельное и иное оружие, специальные средства, физическую силу, достаточно времени для выполнения своих требований, за исключением тех случаев, когда промедление в применении огнестрельного и иного оружия, специальных средств, физической силы создает непосредственную опасность жизни и здоровью граждан, сотрудников, может повлечь иные тяжкие последствия или когда в создавшейся обстановке такое предупреждение является неуместным или невозможным.

В случае применения огнестрельного и иного оружия, специальных средств и физической силы в составе подразделения (группы) указанное предупреждение делают руководитель подразделения (группы) либо старший по специальному званию, классному чину;

2) принять необходимые меры для обеспечения безопасности физических лиц, оказания неотложной медицинской помощи пострадавшим;

3) незамедлительно доложить непосредственному руководителю о применении огнестрельного и иного оружия, специальных средств, физической силы.

5. О каждом случае применения огнестрельного и иного оружия, специальных средств, физической силы, повлекшем гибель людей или иные тяжкие последствия, незамедлительно информируется прокурор.

6. Применение огнестрельного и иного оружия, специальных средств и физической силы сотрудниками с превышением полномочий влечет за собой ответственность, установленную законом.

Сноска. Статья 62 в редакции Закона РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 9. СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА

Статья 63. Социальная защита сотрудников

Сотрудники, члены их семей и имущество находятся под защитой государства в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Статья 64. Оплата труда, пенсионное и иное обеспечение сотрудников

1. Денежное довольствие сотрудников устанавливается в соответствии с единой системой оплаты труда работников для всех органов, содержащихся за счет государственного бюджета, утверждаемой Правительством Республики Казахстан по согласованию с Президентом Республики Казахстан, и включает в себя денежное содержание и надбавки за особые условия прохождения службы, а также другие надбавки, доплаты, устанавливаемые законодательством Республики Казахстан.

Порядок установления сотрудникам надбавок за особые условия прохождения службы, а также других надбавок, доплат утверждается руководителем правоохранительного органа.

2. Денежное содержание сотрудников состоит из должностного оклада и доплаты за специальное звание или классный чин.

Стаж работы для исчисления должностных окладов и пособий для оздоровления определяется законодательством Республики Казахстан.

3. Пенсионное обеспечение сотрудников, выплата государственных социальных пособий по инвалидности осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан о социальной защите.

4. Сотрудники имеют право по предъявлению командировочного удостоверения на первоочередное приобретение проездных документов на все виды транспорта и получение места для проживания в гостиницах.

5. Детям сотрудников правоохранительных органов, в том числе тех, которые погибли, умерли или пропали без вести во время прохождения службы, местные исполнительные органы предоставляют вне очереди места в детских дошкольных учреждениях по месту жительства.

Примечание ИЗПИ!

Статью 64 предусмотрено дополнить пунктом 6 в соответствии с Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие с 01.01.2025).

Сноска. Статья 64 с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 11.07.2022 № 136-VII (порядок введения в действие см. ст. 2); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 65. Особенности прохождения службы в период временной нетрудоспособности

1. Период временной нетрудоспособности непрерывного нахождения на лечении сотрудника не должен превышать четыре месяца, кроме тех случаев, когда законодательством Республики Казахстан предусмотрены более длительные сроки нахождения на лечении по отдельным заболеваниям. По истечении установленного срока непрерывного нахождения на лечении сотрудника он подлежит медицинскому освидетельствованию военно-врачебной комиссией для решения вопроса о годности его к дальнейшей службе.

2. Время нахождения на лечении сотрудников в связи с полученными ими при исполнении служебных обязанностей и служебного долга увечьями (ранениями, контузиями, травмами) сроком не ограничивается. На медицинское освидетельствование указанные лица направляются после окончания лечения или при определившемся исходе заболевания.

3. Сотрудники, часто и длительно болеющие, направляются по представлениям лечебно-профилактических учреждений кадровой службой правоохранительного органа на медицинское освидетельствование в военно-врачебные комиссии для определения годности к дальнейшему прохождению службы, если число дней нетрудоспособности составляет до четырех месяцев по одному и тому же заболеванию непрерывно за двенадцать месяцев или до пяти месяцев в течение года по различным заболеваниям.

3-1. В случае нетрудоспособности сотрудника по различным заболеваниям свыше сроков, указанных в пункте 3 настоящей статьи, за исключением заболеваний, для которых установлен более длительный срок нетрудоспособности, утверждаемый Правительством Республики Казахстан, данный сотрудник зачисляется в распоряжение правоохранительного органа.

4. Денежное довольствие сотрудникам в период их временной нетрудоспособности выплачивается в полном объеме.

Сноска. Статья 65 с изменениями, внесенными законами РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 66. Гарантии в случае гибели (смерти) или увечья сотрудников

1. При получении увечья (ранения, контузия, травмы) сотрудником в период исполнения им служебных обязанностей ему производится выплата единовременной компенсации, а в случае его гибели (смерти) лицам, имеющим право на ее получение.

2. Порядок выплаты единовременной компенсации устанавливается Правительством Республики Казахстан.

3. В случае гибели (смерти) сотрудника при исполнении служебных обязанностей либо в течение года после увольнения со службы вследствие заболевания, увечья (травмы, ранения, контузии), полученных при исполнении обязательных для исполнения служебных обязанностей, иждивенцам или наследникам выплачивается единовременная компенсация в размере шестидесятимесячного денежного содержания по последней занимаемой должности.

4. Единовременная компенсация при установлении сотруднику инвалидности, наступившей в результате заболевания, увечья (травмы, ранения, контузии), полученных при исполнении служебных обязанностей или наступившей в результате заболевания, увечья (травмы, ранения, контузии), полученных при исполнении служебных обязанностей, до истечения одного года со дня увольнения сотрудника с правоохранительной службы, выплачивается в размерах:

1) лицу с инвалидностью первой группы - тридцатимесячного денежного содержания;

2) лицу с инвалидностью второй группы - восемнадцатимесячного денежного содержания;

3) лицу с инвалидностью третьей группы - шестимесячного денежного содержания.

5. В случае получения сотрудниками при исполнении служебных обязанностей тяжелого увечья (травмы, ранения, контузии), не повлекшего инвалидности, им выплачивается единовременная компенсация в размере полуторамесячного денежного содержания, легкого увечья - половины месячного денежного содержания.

5-1. Сотрудникам, уволенным из правоохранительных органов по состоянию здоровья в результате увечья (травмы, ранения, контузии), полученного при исполнении служебных обязанностей, ежемесячно осуществляется денежная выплата в размере и порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан.

6. Единовременная компенсация не выплачивается, если в установленном порядке доказано, что гибель (смерть), заболевание, увечье (ранение, травма, контузия) сотрудника наступили в связи с обстоятельствами, не связанными с исполнением служебных обязанностей.

7. За детьми сотрудника, погибшего при исполнении служебных обязанностей, до достижения ими совершеннолетия сохраняется право на медицинское и санаторно-курортное обслуживание в установленном Правительством Республики Казахстан порядке.

8. Дети сотрудников, погибших или получивших инвалидность при исполнении служебных обязанностей, пользуются правом зачисления в военные школы-интернаты и кадетские корпуса вне конкурса, а также набравшие пороговый уровень баллов по установленным для поступающих требованиям, зачисляются в организации образования правоохранительного органа вне конкурса.

9. В случае гибели (смерти) сотрудника в результате увечья (травмы, ранения, контузии), полученного при исполнении служебных обязанностей, членам семьи погибшего (умершего) сотрудника ежемесячно осуществляется денежная выплата в размере и порядке, определяемых Правительством Республики Казахстан.

Ежемесячная денежная выплата производится детям (в том числе усыновленным, удочеренным, совместно проживающим пасынкам и падчерицам) до достижения ими совершеннолетнего возраста или до окончания учебного заведения очной формы в системе общего среднего, технического и профессионального, послесреднего образования, в системе высшего и (или) послевузовского образования в пределах, не превышающих двадцатитрехлетнего возраста, а также супруге (супругу) пожизненно независимо от выплаты пособий по потере кормильца, предусмотренных Социальным кодексом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 66 с изменениями, внесенными законами РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (порядок введения в действие см. ст.2); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Статья 67. Компенсация расходов на погребение

Для погребения умерших или погибших сотрудников выплачивается единовременная денежная компенсация в размере их трехмесячного денежного содержания, а пенсионерам - в размере трехмесячной пенсионной выплаты.

Статья 68. Жилищные права сотрудников и пенсионеров правоохранительных органов

1. Сотрудники пользуются правом первоочередного обеспечения жилой площадью из государственного жилищного фонда.

2. Жилище, приравненное к служебному, занимаемое для постоянного проживания сотрудниками, состоящими на службе более десяти календарных лет, по желанию названных сотрудников выкупается ими в собственность по остаточной стоимости в порядке и на условиях, установленных законодательством Республики Казахстан.

3. Не подлежат выселению из служебных жилищ без предоставления другого равноценного жилого помещения сотрудники и пенсионеры правоохранительных органов, а также члены семьи погибших (умерших) сотрудников.

4. В случае гибели сотрудника при исполнении служебных обязанностей семья погибшего имеет право на получение не позднее одного года со дня его гибели жилой площади из государственного жилищного фонда на условиях и в порядке, установленных законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 68 с изменениями, внесенными Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 69. Иные меры социальной защиты сотрудников и пенсионеров правоохранительных органов

1. Сотрудники подлежат обязательному социальному страхованию в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. В пределах, установленных Правительством Республики Казахстан, на сотрудников и пенсионеров правоохранительных органов распространяются льготы и преимущества, установленные законодательством Республики Казахстан для военнослужащих и пенсионеров Министерства обороны Республики Казахстан.

3. Сотрудники, несущие службу в противотуберкулезных и других специализированных инфекционных учреждениях, пользуются льготами, устанавливаемыми законодательством Республики Казахстан для названных сотрудников.

3-1. На сотрудников органов и учреждений уголовно-исполнительной системы, несущих службу в противотуберкулезных учреждениях и других специализированных участках и учреждениях уголовно-исполнительной системы, распространяются льготы, установленные законодательством Республики Казахстан для данной категории медицинских работников.

4. Сотрудникам выплачивается денежная компенсация на содержание жилища и оплату коммунальных услуг в размере, определяемом законом о республиканском бюджете.

5. Членам семьи умерших получателей пенсионных выплат за выслугу лет из числа сотрудников правоохранительных органов независимо от назначения пособия по случаю потери кормильца выплачиваются единовременные пособия: жене (мужу) – в размере трехмесячной пенсионной выплаты кормильца и на каждого нетрудоспособного члена семьи – в размере месячной пенсионной выплаты кормильца, выплачивающейся ему ко дню смерти.

При определении размера единовременного пособия, предусмотренного настоящим пунктом, в число членов семьи, имеющих право на пособие, включаются: супруга (супруг) независимо от возраста и трудоспособности; дети, не достигшие восемнадцати лет или старше этого возраста, если им установлена инвалидность до достижения восемнадцатилетнего возраста или они являлись на день смерти кормильца учащимися очных учебных заведений и не достигли двадцатитрехлетнего возраста; состоящие на иждивении умершего родители, достигшие установленного законодательством Республики Казахстан пенсионного возраста либо являющиеся лицами с инвалидностью.

6. Ущерб, причиненный здоровью и имуществу сотрудника, а также ущерб, причиненный здоровью и имуществу членов семьи и близких родственников сотрудника в связи с исполнением им служебных обязанностей, возмещаются в полном объеме из бюджетных средств с последующим взысканием этой суммы с лица, причинившего ущерб.

Порядок возмещения ущерба определяется Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 69 с изменениями, внесенными законами РК от 18.01.2012 № 547-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.06.2022 № 129-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 70. Медицинское и санаторно-курортное обеспечение сотрудников и пенсионеров правоохранительных органов

1. Медицинское обеспечение сотрудников осуществляется в медицинских организациях органов внутренних дел в порядке, определенном Правительством Республики Казахстан, за счет бюджетных средств.

Медицинская помощь отдельным категориям сотрудников, перечень которых утверждается Управлением Делами Президента Республики Казахстан по согласованию с Администрацией Президента Республики Казахстан, оказывается в медицинских организациях Управления Делами Президента Республики Казахстан:

1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании";

3) за счет бюджетных средств по видам и в объемах, определяемых Управлением Делами Президента Республики Казахстан.

2. При отсутствии по месту прохождения правоохранительной службы или месту жительства сотрудников медицинских организаций органов внутренних дел или соответствующих отделений в них, специалистов либо специального оборудования по медицинским показаниям медицинская помощь сотрудникам оказывается субъектами здравоохранения:

1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании".

Оплата услуг субъектов здравоохранения по оказанию медицинской помощи сотрудникам, указанной в подпунктах 1) и 2) части первой настоящего пункта, осуществляется фондом социального медицинского страхования.

Возмещение затрат фонда социального медицинского страхования на оплату услуг субъектов здравоохранения по оказанию медицинской помощи сотрудникам в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и в системе обязательного социального медицинского страхования осуществляется за счет бюджетных средств, предусмотренных уполномоченному органу в области здравоохранения.

3. Санаторно-курортным лечением сотрудники обеспечиваются в соответствующих организациях здравоохранения в порядке, определенном Правительством Республики Казахстан.

Сотрудники, получившие увечья (ранения, травмы, контузии) при исполнении служебных обязанностей, направляются на санаторно-курортное лечение за счет бюджетных средств.

4. Члены семей сотрудников, проживающие совместно с ними, а также пенсионеры правоохранительных органов имеют право на медицинскую помощь в медицинских организациях органов внутренних дел.

Оплата услуг медицинских организаций органов внутренних дел по оказанию медицинской помощи лицам, указанным в части первой настоящего пункта, осуществляется фондом социального медицинского страхования:

1) в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в соответствии с Кодексом Республики Казахстан "О здоровье народа и системе здравоохранения";

2) в системе обязательного социального медицинского страхования в соответствии с Законом Республики Казахстан "Об обязательном социальном медицинском страховании".

5. Члены семей сотрудников, проживающие совместно с ними, а также пенсионеры правоохранительных органов пользуются медицинским и санаторно-курортным обслуживанием в медицинских организациях органов внутренних дел в порядке, определенном Правительством Республики Казахстан.

6. Государственные учреждения органов внутренних дел в сфере оказания медицинской помощи в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и в системе обязательного социального медицинского страхования вправе осуществлять приносящую доходы деятельность.

Сноска. Статья 70 в редакции Закона РК от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020).

Глава 10. ОТПУСКА

Статья 71. Виды отпусков

1. Для сотрудников, курсантов организаций образования правоохранительных органов устанавливаются следующие виды отпусков:

1) оплачиваемые ежегодные трудовые отпуска;

2) краткосрочные отпуска;

3) учебные отпуска (курсантам организаций образования правоохранительных органов, сотрудникам, обучающимся по заочной форме обучения);

4) дополнительные оплачиваемые отпуска за выслугу лет и за особые условия прохождения службы;

5) отпуска по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим новорожденного ребенка (детей), отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет.

1-1. В случаях, предусмотренных законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан, сотрудникам может быть предоставлен отпуск без сохранения заработной платы с освобождением от занимаемой должности и оставлением в кадрах правоохранительного органа.

По окончании отпуска без сохранения заработной платы сотруднику предоставляется должность не ниже ранее занимаемой должности.

2. Предоставление, продление отпуска либо перенос и отзыв из отпуска оформляются соответствующим приказом.

Сноска. Статья 71 с изменениями, внесенными законами РК от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 72. Общий порядок исчисления продолжительности отпусков

1. Продолжительность отпусков исчисляется в календарных днях. Праздничные дни, установленные законодательством Республики Казахстан нерабочими днями, при определении длительности отпусков не учитываются. При объявлении в установленном законом порядке выходных дней рабочими эти дни присоединяются к оплачиваемому ежегодному трудовому отпуску.

2. При определении длительности отпусков не учитывается время на путь следования сотрудников к месту проведения отпуска и обратно.

3. Сотрудники, имеющие право на отпуск, могут использовать его по частям, но не более двух частей. Время на путь следования предоставляется только на одну часть отпуска.

4. Сотрудникам, увольняемым из правоохранительных органов, в год увольнения по их желанию предоставляется оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск за фактически отработанное ими в этом году время, или за неиспользованный в год увольнения оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск выплачивается денежная компенсация пропорционально прослуженному в этом году времени, но не более чем за сорок календарных дней.

5. Сотрудникам, направляемым на учебу в организации образования системы правоохранительных органов, оплачиваемые ежегодные трудовые отпуска предоставляются до убытия в организацию образования.

6. Сотрудникам за время оплачиваемых ежегодных трудовых, краткосрочных, дополнительных отпусков, включая время, предоставленное на проезд к месту проведения отпуска и обратно, денежное довольствие выплачивается в размере, получаемом ими ко дню убытия в отпуск по занимаемой должности.

Статья 73. Оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск

1. Оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск сотрудникам предоставляется продолжительностью тридцать календарных дней с выплатой пособия для оздоровления в размере двух должностных окладов.

2. Оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск сотруднику должен быть предоставлен в течение календарного года в соответствии с графиком отпусков.

3. Сотрудникам, заболевшим во время оплачиваемого ежегодного трудового отпуска, отпуск продлевается на число дней нахождения их на лечении.

4. Исчисление продолжительности оплачиваемого ежегодного трудового отпуска сотруднику в год поступления на службу в правоохранительные органы (увольнения со службы), поступления на учебу (завершения учебы), а также выхода в (из) отпуск (отпуска) по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим новорожденного ребенка (детей), отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет осуществляется делением продолжительности ежегодного трудового отпуска на двенадцать и умножением полученного количества дней на количество полных месяцев службы в год поступления на правоохранительную службу (увольнения со службы), поступления на учебу (завершения учебы), выхода в отпуск (из отпуска).

Округление количества неполных дней производится в сторону увеличения.

При этом сотрудникам, имеющим право на отпуск продолжительностью десять календарных дней и более, предоставляется сверх отпуска время на путь следования.

Сноска. Статья 73 с изменением, внесенным Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 74. Краткосрочные отпуска

1. Краткосрочные оплачиваемые отпуска предоставляются сотрудникам для решения неотложных социально-бытовых вопросов, а также по другим уважительным причинам до десяти календарных дней без учета времени на путь следования сотрудника к месту проведения отпуска и обратно.

2. Краткосрочный отпуск в счет оплачиваемого ежегодного трудового отпуска не засчитывается.

Статья 75. Учебный отпуск

1. Курсантам, магистрантам и докторантам очных форм обучения в организациях образования правоохранительных органов предоставляются следующие отпуска:

1) зимний каникулярный отпуск - продолжительностью четырнадцать календарных дней;

2) летний каникулярный отпуск - продолжительностью тридцать календарных дней;

3) в связи с окончанием организации образования, за исключением магистратуры, докторантуры, – продолжительностью тридцать календарных дней.

2. Курсантам, магистрантам и докторантам организаций образования правоохранительных органов, имеющим учебную задолженность, каникулярные отпуска предоставляются после ее ликвидации в пределах сроков проведения отпусков, установленных учебными программами.

3. Дополнительные отпуска, предусмотренные настоящим Законом, курсантам не предоставляются.

4. Сотрудникам, поступающим в организации образования правоохранительных органов по очной форме, а также дистанционному обучению, для подготовки и сдачи вступительных экзаменов предоставляются учебные отпуска продолжительностью тридцать календарных дней с сохранением денежного содержания, а поступающим в другие организации образования для сдачи вступительных экзаменов - продолжительностью до пятнадцати календарных дней без сохранения денежного содержания.

5. Сотрудникам, обучающимся в организациях образования правоохранительных органов по дистанционному обучению, предоставляются учебные отпуска на период сдачи экзаменов продолжительностью, равной продолжительности экзаменационной сессии, но не более сорока пяти календарных дней в течение одного года, возмещаются расходы на проезд железнодорожным транспортом к месту учебы и обратно в пределах Республики Казахстан.

Курсантам, обучающимся по очной форме в организациях образования правоохранительных (полицейских) органов зарубежных стран, возмещаются расходы на проезд к месту учебы и обратно в период каникулярных отпусков.

6. Сотрудникам, обучающимся в организациях образования правоохранительных органов Республики Казахстан и зарубежных стран, на курсах повышения квалификации и переподготовки кадров, выплачиваются за каждый день нахождения на учебе суточные и возмещаются расходы по найму жилого помещения в порядке и по нормам, установленным на служебные командировки.

7. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

8. Вопросы оплаты труда, проезда к месту учебы, предоставления отпусков сотрудникам, обучающимся в иных организациях образования по заочной (вечерней) форме обучения, регулируются трудовым законодательством Республики Казахстан.

9. Сотрудникам, поступившим в организации образования в рамках государственного заказа по подготовке государственных служащих или по программам докторантуры (PhD, доктор по профилю) в ведущие зарубежные высшие учебные заведения, определяемые Республиканской комиссией по подготовке кадров за рубежом, предоставляется учебный отпуск без сохранения денежного довольствия с освобождением от занимаемой должности и оставлением в кадрах правоохранительного органа.

По окончании обучения сотруднику предоставляется должность не ниже ранее занимаемой должности.

Сноска. Статья 75 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 76. Дополнительный оплачиваемый отпуск в зависимости от выслуги лет и за особые условия прохождения службы

1. Дополнительный оплачиваемый отпуск в зависимости от выслуги лет (в календарном исчислении), учитываемой при назначении пенсии, сотрудникам предоставляется:

1) имеющим выслугу более десяти лет - продолжительностью пять календарных дней;

2) имеющим выслугу более пятнадцати лет - продолжительностью десять календарных дней;

3) имеющим выслугу более двадцати лет - продолжительностью пятнадцать календарных дней.

2. Сотрудникам, проходящим службу в высокогорных местностях (на высоте тысяча пятьсот метров и выше), в местностях с тяжелыми и неблагоприятными климатическими условиями, перечень которых определяется Правительством Республики Казахстан, оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск предоставляется продолжительностью сорок пять календарных дней независимо от выслуги лет.

3. Сотрудники, проходящие службу в регионах, объявленных законодательством Республики Казахстан зонами экологического бедствия, в противотуберкулезных организациях и организациях здравоохранения, осуществляющих деятельность в сфере профилактики ВИЧ/СПИД, имеют право на ежегодные дополнительные отпуска, продолжительность и порядок предоставления которых определяются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

4. Дополнительный оплачиваемый отпуск за особый характер службы предоставляется продолжительностью до десяти календарных дней, суммируется с оплачиваемым ежегодным трудовым отпуском и может предоставляться одновременно с ним или отдельно, по желанию сотрудника, при этом общая непрерывная продолжительность дополнительного и очередного отпусков не должна превышать пятьдесят пять календарных дней.

5. Сотрудникам, имеющим право одновременно на дополнительные отпуска за исполнение обязанностей во вредных условиях и за особый характер службы, дополнительный отпуск предоставляется по их выбору только по одному основанию.

Статья 77. Отпуска по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим новорожденного ребенка (детей), отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет

1. Отпуска по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим новорожденного ребенка (детей), отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет предоставляются сотрудникам сверх оплачиваемого ежегодного трудового отпуска.

2. Продолжительность, условия предоставления и оплаты отпусков по беременности и родам, отпуска сотрудникам, усыновившим или удочерившим новорожденного ребенка (детей), отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет устанавливаются в порядке, определяемом законодательством Республики Казахстан.

3. Сотрудник на период нахождения в отпуске по беременности и родам, отпуске по усыновлению или удочерению новорожденного ребенка (детей), отпуске без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет зачисляется в кадры соответствующего органа или учреждения. За время отпуска по беременности и родам, отпуска по усыновлению или удочерению новорожденного ребенка (детей), отпуска без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет за сотрудником сохраняется последнее место работы (должность).

Время нахождения сотрудника в отпуске по беременности и родам, отпуске по усыновлению или удочерению новорожденного ребенка (детей), отпуске без сохранения заработной платы по уходу за ребенком до достижения им возраста трех лет засчитывается в стаж правоохранительной службы, выслугу лет для присвоения специального звания или классного чина.

В случае проведения в правоохранительном органе организационно-штатных мероприятий с сокращением либо преобразованием занимаемой должности сотруднику предоставляется возможность замещения другой вакантной должности, но не ниже ранее занимаемой, в этой же местности при соответствии квалификационным требованиям.

Сноска. Статья 77 с изменениями, внесенными законами РК от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2017 № 84-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 78. Отзыв из отпуска

1. Оплачиваемый ежегодный трудовой отпуск может быть прерван в случае крайней служебной необходимости на основании письменного приказа руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя и только с письменного согласия сотрудника. При этом неиспользованная часть отпуска предоставляется в текущем году или следующем году.

2. Если неиспользованная часть отпуска составляет десять календарных дней и более, сотрудникам предоставляется сверх отпуска время на путь следования.

3. По желанию сотрудника неиспользованная часть отпуска может быть присоединена к оплачиваемому ежегодному трудовому отпуску за следующий год.

Сноска. Статья 78 с изменением, внесенным Законом РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 11. ПРЕКРАЩЕНИЕ СЛУЖБЫ В ПРАВООХРАНИТЕЛЬНЫХ ОРГАНАХ

Статья 79. Основания прекращения службы в правоохранительных органах

Основаниями для прекращения службы в правоохранительных органах являются:

1) увольнение в порядке, установленном настоящим Законом;

2) смерть (гибель) или объявление умершим в соответствии с решением суда, вступившим в законную силу, сотрудника правоохранительного органа;

3) признание сотрудника в порядке, установленном законом, безвестно отсутствующим или недееспособным, ограниченно дееспособным.

Статья 80. Основания увольнений

1. Сотрудники увольняются по следующим основаниям:

1) по выслуге лет (срока службы) и достижении предельного возраста пребывания на службе, дающих право на пенсию;

2) по достижении предельного возраста пребывания на службе;

3) по состоянию здоровья - на основании заключения военно-врачебной комиссии о непригодности или ограниченной пригодности к службе;

4) в связи с сокращением штатов или реорганизацией правоохранительного органа в случае невозможности использования в другой должности;

5) по собственному желанию;

6) в связи с переходом в установленном порядке на работу в другие государственные органы и организации;

7) в связи с расторжением либо истечением срока контракта;

8) в случае отказа от дальнейшего прохождения службы в связи с изменением условий труда;

9) по служебному несоответствию, выявившемуся по итогам аттестации;

10) в случае обнаружившейся непригодности к службе в течение испытательного срока;

11) в связи с прекращением гражданства Республики Казахстан;

12) за грубое нарушение служебной дисциплины;

12-1) руководитель территориального правоохранительного органа – за непринятие мер по недопущению:

а) укрытия уголовных правонарушений от учета;

б) совершения подчиненным сотрудником преступления, связанного с грубым нарушением конституционных прав граждан, предусмотренных разделом II Конституции Республики Казахстан, установленных вступившими в законную силу судебными актами, либо решениями органов уголовного преследования о прекращении уголовного дела на основании пунктов 3), 4), 9), 10), 11) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан;

в) систематических дисциплинарных проступков, связанных с нарушениями конституционных прав граждан, предусмотренных вышеуказанным разделом Конституции Республики Казахстан;

13) за совершение проступка, дискредитирующего правоохранительный орган;

14) в связи с совершением коррупционного правонарушения;

Примечание ИЗПИ!
Пункт 1 предусмотрено дополнить подпунктом 14-1) в соответствии с Законом РК от 03.01.2023 № 188-VII (вводится в действие с 01.01.2027).

15) в связи с вступлением в законную силу обвинительного приговора суда за совершение преступления либо умышленного уголовного проступка, прекращением уголовного дела на основании пунктов 3), 4), 9), 10) и 12) части первой статьи 35 или статьи 36 Уголовно-процессуального кодекса Республики Казахстан;

15-1) за несообщение в письменной форме непосредственному руководителю о факте обращения с ходатайством о выходе из гражданства Республики Казахстан либо о факте обращения за приобретением иностранного гражданства в день обращения;

15-2) за несоблюдение антикоррупционных ограничений, установленных Законом Республики Казахстан "О противодействии коррупции";

16) за непредоставление или искажение сведений, указанных в пункте 2 статьи 6 настоящего Закона;

17) в связи с отказом от занятия предложенной должности и истечением срока нахождения в распоряжении правоохранительного органа;

18) в связи с ликвидацией правоохранительного органа;

19) в связи с отсутствием сотрудника на службе без уважительной причины в течение трех и более часов подряд за один рабочий день.

2. Проступками, дискредитирующими правоохранительный орган, являются действия, в том числе не связанные с исполнением служебных обязанностей, но подрывающие достоинство и авторитет правоохранительной службы, а именно: появление сотрудников в общественных местах в состоянии алкогольного и (или) наркотического, и (или) токсикоманического опьянения (очевидной для окружающих принадлежности к правоохранительному органу); немедицинское потребление наркотических средств, психотропных веществ, их аналогов, прекурсоров; управление транспортным средством в состоянии алкогольного и (или) наркотического, и (или) токсикоманического опьянения; отказ сотрудника от медицинского освидетельствования на состояние алкогольного и (или) наркотического, и (или) психотропного, и (или) токсикоманического опьянения; использование служебного положения в личных корыстных целях; неуставные взаимоотношения между сотрудниками, курсантами организаций образования правоохранительных органов, вызвавшие негативный общественный резонанс.

2-1. К грубому нарушению служебной дисциплины относится ненадлежащее исполнение или неисполнение сотрудником служебных обязанностей, повлекшее причинение вреда жизни и здоровью человека, если эти действия (бездействие) не влекут за собой уголовную ответственность; участие в действиях, препятствующих нормальному функционированию государственных органов и выполнению служебных обязанностей, включая забастовки; нахождение сотрудника на службе в состоянии алкогольного и (или) наркотического, и (или) токсикоманического опьянения, в том числе употребление в течение рабочего дня веществ, вызывающих такое опьянение; разглашение сотрудником служебной информации, ставшей ему известной в связи с выполнением служебных обязанностей, причинившее вред интересам службы.

3. Основания увольнения сотрудников, предусмотренные подпунктами 12) - 16) пункта 1 настоящей статьи, признаются отрицательными мотивами.

В случае увольнения сотрудника по основаниям, предусмотренным подпунктами 9), 10), 12), 12-1), 13), 14), 15) и 16) пункта 1 настоящей статьи, подача рапорта сотрудника об увольнении его по собственному желанию не приостанавливает увольнение и не влечет за собой изменение оснований для увольнения.

Сноска. Статья 80 с изменениями, внесенными законами РК от 09.11.2011 № 490-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 29.10.2015 № 374-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 08.07.2024 № 116-VIII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 81. Порядок и условия увольнения

1. Увольнение со службы сотрудников производится должностными лицами, которым предоставлены права приема и назначения сотрудников на эти должности.

2. Сотрудники, прекратившие службу в правоохранительных органах, исключаются из кадров правоохранительных органов.

3. Сотрудники увольняются в запас с постановкой на воинский учет, если увольняемые не достигли предельного возраста, установленного законодательством Республики Казахстан для пребывания в запасе лиц, годных к воинской службе.

4. Сотрудники, увольняемые со службы, а также курсанты, отчисленные из организаций образования правоохранительных органов, сдают служебное удостоверение. Сотрудникам, вышедшим на пенсию, выдается удостоверение пенсионера правоохранительных органов.

5. Сотрудники, увольняющиеся со службы по собственному желанию, предупреждают непосредственного руководителя о принятом ими решении не позднее одного месяца до планируемого дня увольнения, о чем подают письменный рапорт.

6. Сотрудники, увольняемые со службы по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2, 4) и 18) пункта 1 статьи 80 настоящего Закона, письменно уведомляются об увольнении либо достижении предельного возраста пребывания на службе не позднее чем за один месяц до увольнения или достижения предельного возраста.

Увольнение сотрудников в период нахождения их в отпусках и на лечении не допускается, за исключением увольнения сотрудника по основаниям, предусмотренным подпунктами 1), 2), 4), 5) и 18) пункта 1 статьи 80 настоящего Закона.

7. Увольняемым со службы сотрудникам (за исключением таможенных органов) выплачивается единовременное пособие в следующих порядке и размерах:

имеющим выслугу менее десяти календарных лет и уволенным по состоянию здоровья, в связи с сокращением штатов – трехмесячного денежного содержания;

имеющим выслугу более десяти календарных лет и уволенным по достижении предельного возраста пребывания на службе, по состоянию здоровья или в связи с сокращением штатов:

от десяти до пятнадцати лет – четырехмесячного денежного содержания;

от пятнадцати до двадцати лет – пятимесячного денежного содержания;

от двадцати до двадцати пяти лет – шестимесячного денежного содержания;

от двадцати пяти до тридцати лет – семимесячного денежного содержания;

свыше тридцати лет – восьмимесячного денежного содержания.

8. Для определения размера единовременного пособия принимается выслуга лет для назначения пенсионной выплаты за выслугу лет в календарном исчислении.

Единовременное пособие исчисляется исходя из должностного оклада, выплачиваемого по последней штатной должности, доплаты за специальное звание или классный чин на день увольнения со службы.

При увольнении сотрудника правоохранительного органа после повторного (последующего) зачисления на службу в правоохранительные органы при определении размера единовременного пособия принимается период службы, за который выплата единовременного (выходного) пособия не производилась.

9. При увольнении без права на пенсионную выплату за выслугу лет наряду с выплатой единовременных пособий в течение одного года со дня увольнения со службы сохраняются выплаты доплат за специальные звания или классные чины – лицам среднего, старшего и высшего начальствующего состава правоохранительных органов (за исключением таможенных органов), уволенным со службы по достижении предельного возраста пребывания на службе, состоянию здоровья или в связи с сокращением штатов. Выплаты осуществляются финансовым подразделением правоохранительного органа по последнему месту службы сотрудника.

При этом если в течение указанного срока повышаются доплаты за специальные звания или классные чины лицам начальствующего состава правоохранительных органов, находящимся на службе, соответственно увеличиваются также размеры этих доплат, выплачиваемых лицам среднего, старшего и высшего начальствующего состава правоохранительных органов (за исключением таможенных органов), уволенным без права на пенсионные выплаты за выслугу лет.

10. Сотрудникам правоохранительных органов, награжденным в период прохождения правоохранительной службы государственной наградой Республики Казахстан, размер единовременного пособия при увольнении увеличивается на два размера месячного денежного содержания.

Сноска. Статья 81 с изменениями, внесенными законами РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 82. Предельный возраст службы в правоохранительных органах

1. На службе в правоохранительных органах могут состоять до следующего предельного возраста:

1) до майора, младшего советника включительно – сорок восемь лет;

2) подполковники, советники – пятьдесят лет;

3) полковники, старшие советники – пятьдесят пять лет;

4) лица высшего начальствующего состава – шестьдесят лет.

1-1. Исключен Законом РК от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Сотрудникам, имеющим высокую профессиональную подготовку, опыт работы на занимаемой должности и годным по состоянию здоровья для прохождения службы, с их согласия срок службы продлевается от одного до пяти лет руководителем правоохранительного органа или уполномоченным руководителем, которому предоставлено право назначения на должности.

В исключительных случаях по решению руководителя правоохранительного органа или уполномоченного руководителя, имеющего право назначения на соответствующие должности, сотрудникам этот срок может быть продлен повторно от одного до пяти лет в таком же порядке, а отдельным из них, имеющим ученые степени или звания, – от пяти до десяти лет.

Решение о продлении срока оставления на службе не исключает возможности увольнения сотрудника из правоохранительных органов по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.

3. Сотрудник органов прокуратуры, достигший предельного возраста пребывания на службе, годный по состоянию здоровья для прохождения службы, по решению Генерального Прокурора Республики Казахстан или уполномоченного руководителя вправе продолжить службу до достижения пенсионного возраста, установленного Социальным кодексом Республики Казахстан.

При этом решение о продлении срока оставления на службе до достижения пенсионного возраста не исключает возможности увольнения сотрудника из органов прокуратуры по основаниям, предусмотренным настоящим Законом.

Сноска. Статья 82 в редакции Закона РК от 21.05.2013 № 93-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 07.11.2014 № 248-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 20.04.2023 № 226-VII (вводится в действие с 01.07.2023).

Глава 12. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ

Статья 83. Финансовое и материально-техническое обеспечение правоохранительных органов

Финансовое и материально-техническое обеспечение правоохранительных органов осуществляется за счет средств государственного бюджета в порядке, предусмотренном законодательными актами Республики Казахстан, и (или) Специального государственного фонда, определенного законодательством Республики Казахстан о возврате государству незаконно приобретенных активов.

Сноска. Статья 83 с изменениями, внесенными Законом РК от 12.07.2023 № 23-VIII(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 84. Переходные положения

Сотрудникам, которым присвоены специальные звания, классные чины до введения в действие настоящего Закона, сроки выслуги в данных специальных званиях, классных чинах исчисляются в соответствии с законодательством, действовавшим до введения в действие настоящего Закона.

Действие главы 9 настоящего Закона в части пенсионного обеспечения, льготного налогообложения, выплаты денежного довольствия в период их временной нетрудоспособности, денежной компенсации на содержание жилища и оплату коммунальных услуг не распространяется на сотрудников таможенных органов, а на сотрудников органов прокуратуры распространяется с 1 января 2012 года.

Действие настоящего Закона распространяется на государственную фельдъегерскую службу Республики Казахстан и ее сотрудников, за исключением статей 3, 4, 5, 9, 33-1, 45-1, подпунктов 2), 3), 4), 7) и 8) пункта 1 статьи 60, подпунктов 1), 3), 4), 5), 6) и 8) пункта 1 статьи 61, подпунктов 3) и 3-1) статьи 69, пункта 5 статьи 72, статьи 75, подпункта 12-1) пункта 1 статьи 80, статьи 83 настоящего Закона.

Действие статьи 59, подпунктов 1), 5) и 6) пункта 1, пунктов 1-1, 1-2 и 2 статьи 60, подпунктов 2), 2-1) и 7) пункта 1, пункта 2 статьи 61 и статьи 62 настоящего Закона распространяется на сотрудников государственной фельдъегерской службы Республики Казахстан в связи с выполнением ими служебных обязанностей по осуществлению правительственной курьерской связи с обеспечением защиты государственных секретов.

Действие настоящего Закона распространяется на органы гражданской защиты и их сотрудников, осуществляющих функции по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера, оказанию экстренной медицинской и психологической помощи населению, за исключением статей 3, 5, 45-1, 59, 60, 61, 62, пунктов 3 и 3-1 статьи 69, подпункта 12-1) пункта 1 статьи 80, статьи 83 настоящего Закона.

Занятие должностей рядового, младшего и среднего начальствующего состава на конкурсной основе при поступлении на правоохранительную службу осуществляется до 1 января 2021 года.

Пункт 5 статьи 41 настоящего Закона распространяется также на правоотношения, возникшие до введения его в действие.

Сотрудники органов прокуратуры, уволенные со службы до 1 января 2012 года, имеют право на пенсионные выплаты за выслугу лет в соответствии с пенсионным законодательством Республики Казахстан. Размер пенсионных выплат устанавливается на дату увольнения со службы с учетом ежегодных повышений, произведенных в порядке, установленном пенсионным законодательством Республики Казахстан, выплата осуществляется со дня обращения за назначением пенсионных выплат за выслугу лет.

Сотрудники рядового и младшего начальствующего составов органов внутренних дел, уголовно-исполнительной системы, финансовой полиции, гражданской защиты, государственной противопожарной службы, уволившиеся со службы в период с 2003 по 2016 годы, имеющие на дату увольнения общий трудовой стаж двадцать пять и более лет, из которых не менее двенадцати лет и шести месяцев составляют непрерывная воинская служба, служба в специальных государственных и правоохранительных органах, государственной фельдъегерской службе, и уволенные по достижении предельного возраста состояния на службе в правоохранительных органах либо по сокращению штатов или состоянию здоровья, имеют право на пенсионные выплаты за выслугу лет. Размер пенсионных выплат устанавливается на дату увольнения со службы и выплата осуществляется со дня обращения за назначением пенсионных выплат за выслугу лет с учетом повышений, произведенных в порядке, установленном пенсионным законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 84 с изменениями, внесенными законами РК от 23.04.2014 № 200-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 292-VІ (порядок введения в действие см. ст.2); от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 12.10.2021 № 67-VII ЗРК (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2022 № 136-VII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 85. Порядок введения в действие настоящего Закона

Настоящий Закон вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования.

Президент
Республики Казахстан	Н. Назарбаев

Құқық қорғау қызметі туралы

Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 6 қаңтардағы № 380-IV Заңы.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Осы Заңның қолданысқа енгізілу тәртібін 85-б. қараңыз.
Қолданушылар назарына!
Қолданушыларға ыңғайлы болуы үшін ЗҚАИ мазмұнды жасады.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "курсанттары (тыңдаушылары)", "курсанттар (тыңдаушылар)", "курсанттарына (тыңдаушыларына)", "курсанттарының (тыңдаушыларының)", "курсанттарға (тыңдаушыларға)" деген сөздер тиісінше "курсанттары", "курсанттар", "курсанттарына", "курсанттарының", "курсанттарға" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 13.11.2015 № 398-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. Бүкіл мәтіні бойынша "жоғарылату", "жоғарылау", "жоғарылай алады", "жоғарылатуды" деген сөздер тиісінше "өсіру", "өсіру", "өсе алады", "өсіруді" деген сөздермен ауыстырылды – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Осы Заң Қазақстан Республикасының құқық қорғау қызметіне тұруға, оны өткеруге және тоқтатуға байланысты қоғамдық қатынастарды реттейді, сондай-ақ Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары қызметкерлерінің құқықтық жағдайын (мәртебесін), материалдық қамтамасыз етілуін және әлеуметтік қорғалуын айқындайды.

1-тарау. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) алғашқы кәсіптік даярлық – құқық қорғау органдарына қызметке кіріп жатқан адамдар үшін кәсіптік дағдылар алуға бағытталған кәсіптік оқыту нысаны;

1-1) аттестаттаудан кейінгі дамыту – құқық қорғау органы қызметкерін аттестаттау нәтижелері бойынша оның дара кәсіби өзін-өзі даярлауын ұйымдастыру;

1-2) ауыстыру – қызметкердің лауазымдық жағдайы мен функционалдық міндеттерінің өзгеруі;

2) ауысу – құқық қорғау органдарындағы қызметті тоқтатпастан құқық қорғау органында атқарып жүрген қызметінен босата отырып, сол мезгілде басқа құқық қорғау органындағы лауазымға тағайындау;

2-1) басшы лауазым – өзіне бағынысты ұжымның немесе жекелеген қызметкерлердің қызметін ұйымдастыру жөніндегі өкілеттіктер берілген құқық қорғау органының құрылымдық бірлігі;

3) баянат – қызметкер қызмет әрекеті процесінде тікелей немесе уәкілетті басшыларға өтініш жасаған кезде ерекше нысандағы жазбаша баяндау;

3-1) бәсекеге қабілеттіліктің көрсеткіші – қызметке кандидаттың және қызметкердің кәсіби құзыреттеріне, сондай-ақ лауазым үшін негізгі көрсеткіштеріне және кәсіби жетістіктері туралы объективті деректеріне негізделген кәсіби әлеуетінің нысандық сандық мәні;

4) біліктілік талаптары – құқық қорғау органындағы лауазымға орналасуға үміткер азаматтарға олардың кәсіптік даярлық деңгейін, құзыреттілігін және нақты лауазымға сәйкестігін айқындау мақсатында қойылатын талаптар;

4-1) ведомстволық деректер банкі – құқық қорғау органының қызметке кандидаттар және кадр резервіне қойылған қызметкерлер туралы мәліметтер қамтылатын ақпараттық базасы;

4-2) алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
4-3) алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

5) кадр резерві – басшы лауазымдарға тағайындау үшін қажетті кәсіби және жеке басы қасиеттері бар қызметкерлердің белгіленген тәртіппен қалыптастырылған тобы;

5-1) кадрлық болжам – кадрларды дамыту бағыттары және олардың болашақ жай-күйі туралы дәлелді ұсынулар жүйесі;

5-2) кадрлық жоспарлау – кадрларға қажеттілікті жүйелі талдау және құқық қорғау органдарының тиісті лауазымдарында білікті мамандардың қажетті санымен қамтамасыз ету процесі;

6) құқық қорғау қызметі – құқық қорғау органдары лауазымдарындағы мемлекеттік қызметтің ерекше түрі, сондай-ақ, осы Заңның 44-бабында көзделген жағдайларда қызмет өткеру;

6-1) Құқық қорғау органдары басшылығының президенттік резерві – құқық қорғау органдарының жоғары тұрған бос басшылық лауазымдарына ұсыну үшiн Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын ерекше іріктеу тәртібінен өткен қызметкерлер тiзiмі;

7) құқық қорғау органы – адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының, жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделерінің сақталуы мен қорғалуын қамтамасыз ететін, өз құзыретіне сәйкес қылмыстылыққа және өзге де құқық бұзушылықтарға қарсы іс-қимыл жөніндегі мемлекеттің саясатын іске асыратын, заңдылықты қамтамасыз ету мен қоғамдық тәртіпті қолдау, құқық бұзушылықтарды анықтау, алдын алу, жолын кесу, тергеу, қылмыстық істер бойынша сот шешімдерін атқару жөнінде арнаулы өкілеттіктер берілген мемлекеттік орган;

7-1) құқық қорғау органының басшысы – құқық қорғау органының қызметкерлері мен жұмыскерлері, уәкілетті басшылар бағынысында болатын құқық қорғау органының бірінші басшысы;

7-2) құқық қорғау органының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуал – құқық қорғау органының алдында тұрған міндеттерді дұрыс түсінумен сипатталатын психологиялық күй;

7-3) құқық қорғау органының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалды әлеуметтік мониторингтеу – құқық қорғау органының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйі туралы ақпарат алуға бағытталған әлеуметтік процестер мен құбылыстарды жүйелі зерделеу;

8) құқық қорғау органының қарамағында болу – штаттық лауазымға орналасумен байланысты емес құқық қорғау қызметін өткеру;

9) құқық қорғау органының қызметкері (бұдан әрі – қызметкер) – құқық қорғау органдары жұмыскерлерінің арасынан арнаулы атақ немесе сыныптық шен берілген Қазақстан Республикасының азаматы;

10) құқық қорғау органының тәртіптік комиссиясы – тәртіптік теріс қылыққа қатысты фактілерді қызметтік тергеу және зерттеу материалдарын қарау үшін оның жасалуының мән-жайын жан-жақты, толық және объективті анықтау және тәртіптік жауапкершілікке тартылатын қызметкерді лауазымға тағайындау және лауазымнан босату құқығы бар адамды тәртіптік жазалау шарасы туралы ұсыным шығару мақсатында құқық қорғау органында құрылатын тұрақты алқалы орган;

10-1) қызметтік тергеп-тексеру – қызметкердің тәртіптік теріс қылық жасауының мән-жайын толық, жан-жақты және объективті анықтау мақсатында ол туралы материалдар мен мәліметтерді жинау және тексеру жөніндегі қызмет;

10-2) алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

11) мансаптық өсу – лауазымдық ауыстырылу және кәсіби даму кезеңдеріне сәйкес қызметкерді қызмет бойынша өсіру;

11-1) өзге де қару-жарақат салатын патрондармен атуға болатын ұңғысыз атыс қаруы, газды қару, электрлi қару, белгi беру қаруы, суық қару, лақтырылатын қару және қарудың басқа да түрлерi;

11-2) полиграфологиялық зерттеу – адамның психофизиологиялық куәландыру кезiнде пайда болатын жекелеген физиологиялық реакцияларын арнайы медициналық датчиктердiң көмегiмен тiркеуден тұратын сауалнама жүргiзу рәсiмi;

11-3) психофизиологиялық куәландыру – құқық қорғау қызметiне кандидаттардың, қызметкерлердiң жеке-психологиялық және психофизиологиялық қасиеттерiн жан-жақты бағалауға бағытталған iс-шаралар жиынтығы;

12) ротация – қызмет мүддесіне орай кадрлық әлеуетті ұтымды пайдалану мақсатында жүзеге асырылатын, басшылық лауазымдарды атқаратын қызметкерлерді жоспарлы ауыстыру;

12-1) ротацияны жоспарлау – қызметкердің жоспарлы лауазымдық ауыстырылуы және кәсіби дамуы кезеңдерін айқындауға бағдарланған процесс;

12-2) сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет – сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі уәкілетті органның сыбайлас жемқорлық қылмыстардың алдын алуға, анықтауға, жолын кесуге, ашуға және тергеп-тексеруге бағытталған қызметті жүзеге асыратын жедел-тергеу бөлімшелері;

12-3) тәлімгер – құқық қорғау қызметіне бірінші рет кіретін адамға бекітіліп берілетін және оның кәсіби бейімделуіне оған практикалық көмек көрсететін құқық қорғау органының қызметкері;

13) тәртіптік жаза – қызметкерге қолданылатын тәртіптік жауапкершілік шарасы;

14) тәртіптік жауапкершілік – тәртіптік теріс қылықтар, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда, қызметкерлер көтеретін заңдық жауапкершілік түрі;

15) тәртіптік теріс қылық – қызметкердің өзіне жүктелген міндеттерді құқыққа қайшы, кінәлі атқармауы немесе тиісінше атқармауы, лауазымдық өкілеттіктерін асыра пайдалануы, қызметтік және еңбек тәртібін бұзуы, Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қызметшілерінің ар-намыс кодексін (Мемлекеттік қызметшілердің қызмет әдебі қағидаларын) не ар-намыс кодекстерін (құқық қорғау органдарында қолданыстағы қызмет әдебі қағидаларын) бұзуы, сол сияқты құқық қорғау қызметінде болуға байланысты белгіленген шектеулерді сақтамауы;

16) уәкілетті басшы – құқық қорғау органының облыстық (республикалық маңызы бар қаланың, астананың) немесе оған теңестірілген мамандандырылған бөлімшесінің басшысы, құқық қорғау органы мекемесінің, ведомствосының басшысы;

17) ұйымдық-штаттық іс-шаралар – құқық қорғау органының, құқық қорғау органының аумақтық немесе оған теңестірілген мамандандырылған бөлімшесінің, құқық қорғау органы мекемесінің, ведомствосының штаттары мен құрылымын қалыптастыру жөніндегі шаралар кешені (құқық қорғау органын құру; қайта ұйымдастыру; тарату; оның қызметкерлерінің санын немесе штатын ұлғайту немесе қысқарту; құқық қорғау органының және (немесе) құрылымдық бөлімшесінің қызметкері лауазымын өзгерту);

18) ұсыну – құқық қорғау органы жүйесінде жоғары тұрған лауазымдарға орналастыру;

19) іс-сапарға жіберу – қызмет мерзімін үзбестен, қызметкерді Қазақстан Республикасының басқа да құқық қорғау органдарында, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінде, Қазақстан Республикасының басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында, сондай-ақ құқық қорғау органы жүйесінде одан әрі қызмет өткеру үшін ауыстыру;

20) іс-сапармен бару – құқық қорғау органы кадрында қала отырып, басқа мемлекеттік органдардағы және халықаралық ұйымдардағы лауазымдарға орналасу;

21) экономикалық тергеп-тексеру қызметі – Қазақстан Республикасының заңдарында қаржы мониторингі жөніндегі органдардың жүргізуіне жатқызылған қылмыстардың және құқық бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге, ашуға және тергеп-тексеруге бағытталған қызметті жүзеге асыратын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асыратын осы органдардың жедел-тергеу бөлімшелері.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 09.11.2011 № 490-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 № 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2016 № 484-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 06.10.2020 № 365-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Құқық қорғау органдарындағы қызметтің құқықтық негізі

1. Құқық қорғау органдарындағы қызметтің құқықтық негізі Қазақстан Республикасының Конституциясы, осы Заңда көзделген ерекшеліктермен қоса Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі мен "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңы, құқық қорғау органдарының қызметін реттейтін Қазақстан Республикасының заңдары және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілері болып табылады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Заңда көзделгеннен өзге қағидалар көзделген болса, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3-бап. Құқық қорғау органдары

Құқық қорғау органдарына өз қызметін Қазақстан Республикасының заңнамалық актілеріне сәйкес жүзеге асыратын прокуратура, ішкі істер, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және экономикалық тергеу қызметі жатады.

Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Құқық қорғау қызметінің принциптері

1. Құқық қорғау органдарындағы қызмет Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік қызметтің принциптеріне және құқық қорғау қызметінің арнаулы принциптеріне сәйкес жүзеге асырылады.

2. Құқық қорғау қызметінің арнайы принциптері мыналар болып табылады:

1) адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, қоғам мен мемлекеттің мүдделерін қылмыстық және өзге де құқыққа қарсы қол сұғушылықтан қорғау міндеттілігі;

2) азаматтық қоғам институттарымен ынтымақтастық;

3) құқық қорғау органдарында құқық қорғау қызметін ұйымдастыруға көзқарастың біртұтастығы;

4) дара басшылық пен субординация (бағыныстылық);

5) саяси партиялардың және өзге де қоғамдық бірлестіктердің қызметінен тәуелсіз болу.

5-бап. Осы Заңның қолданылу аясы

Осы Заңның күші, Қазақстан Республикасының әскери қызмет туралы заңнамасына сәйкес құқық қорғау органдарының әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілерін қоспағанда, барлық қызметкерлерге қолданылады.

Осы Заңның күші Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасына қайшы келмейтін бөлігінде мемлекеттік саяси қызметшілерге қолданылады.

5-1-бап. Кадр қызметі

Кадр қызметі өз құзыреті шегінде:

1) құқық қорғау органының кадрларға қажеттілігін талдайды және жоспарлайды;

2) құқық қорғау органы құрылымдық бөлімшелерінің Қазақстан Республикасының құқық қорғау қызметі туралы заңнамасын орындау жөніндегі қызметін үйлестіреді;

3) аттестаттауды және конкурстық іріктеуді жүргізу, қызмет бойынша өсіру, қызметкерлерді тәртіптік жауаптылыққа тарту, қызметкерлерді қызметтен босату рәсімдерінің сақталуын қамтамасыз етеді;

4) құқық қорғау қызметіне кандидаттарды алдын ала зерделеуді және іріктеуді, кадрларды іріктеуді ұйымдастырады, қызметкерлердің құқық қорғау қызметін өткеруімен байланысты құжаттарды ресімдейді;

5) құқық қорғау қызметінде болуына байланысты шектеулердің сақталуын қамтамасыз етеді;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қызметкерлердің және қызметке кандидаттардың тағылымдамасын, тәлімгерлігін, қызметін бағалауды, оқуын, қайта даярлығын және біліктілігін арттыруды ұйымдастырады;

7) қызметкерлердің дербес деректерін, бағалау, аттестаттау және оқудан өту нәтижелері туралы мәліметтерді есепке алуды жүзеге асырады;

8) алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

9) құқық қорғау органының басшысы бекітетін әдістемеге сәйкес кадрмен қамтамасыз ету және кадр саясаты субъектілерінің жұмыс сапасы нәтижелерін бағалайды;

10) ұйымдық-штаттық іс-шаралар өткізуді ұйымдастырады;

11) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 1-тарау 5-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-тарау. ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ҚЫЗМЕТІНЕ ТҰРУ

6-бап. Құқық қорғау қызметіне тұру шарты

1. Құқық қорғау органдарына қызметке жасы он сегiзге толған, өзiнiң жеке, моральдық, iскерлiк, кәсiби қасиеттерi, денсаулығы мен дене бiтiмiнің даму жағдайы, бiлiм деңгейi жөнiнен өзiне жүктелген лауазымдық мiндеттердi атқаруға қабiлеттi Қазақстан Республикасының азаматтары ерікті негізде қабылданады.

2. Құқық қорғау қызметіне:

1) заңмен белгіленген тәртіппен іс-әрекетке қабілетсіз немесе іс-әрекетке қабілеті шектеулі деп танылған;

2) әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес лауазымдық өкілеттіктерді орындауға кедергі келтіретін сырқаты бар;

2-1) медициналық немесе психофизиологиялық куәландырудан, оның ішінде полиграфологиялық зерттеуден өтпеген;

3) қызметкер құқық қорғау қызметінде болуына байланысты шектеулерді және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді қабылдаудан бас тартқан;

4) алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 411-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

5) құқық қорғау қызметіне тұрар алдында бір жыл ішінде қасақана құқық бұзушылығы үшін сот тәртібімен әкімшілік жаза қолданылған;

6) құқық қорғау қызметіне тұрғанға дейін үш жыл ішінде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшін сот тәртібімен әкімшілік жаза қолданылған;

6-1) қызметке тұрғанға дейін өзіне қатысты үш жылдың ішінде қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін соттың айыптау үкімі шығарылған немесе қызметке орналасқанға дейін үш жылдың ішінде қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған;

7) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған;

8) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылықтар жасағаны үшін жұмыстан шығарылған;

Ескертпе!
ҚР Конституциялық Сотының 31.08.2023 № 27 нормативтік қаулысын қараңыз.
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
9) тармақшаға өзгеріс енгізу көзделген – ҚР 03.01.2023 № 188-VII (01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

9) сотталғандығы бар немесе болған не қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабының бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған, сондай-ақ мемлекеттік, әскери қызметтен, өзге де құқық қорғау органдарынан, арнаулы мемлекеттік органдардан теріс себептер бойынша шығарылған, сондай-ақ судья өкілеттігін теріс себептер бойынша тоқтатқан адам қабылданбайды.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
10) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 03.01.2023 № 188-VII (01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Осы баптың 2-тармағында көрсетілген мәліметтерді ұсынбау немесе бұрмалау құқық қорғау қызметіне қабылдаудан бас тартуға негіз болып табылады.

4. Құқық қорғау органдарына қызметке тұру азаматтар мiндеттi арнайы тексеруден өткен жағдайда жүзеге асырылады.

5. Құқық қорғау органдарына қызметке қабылданатын азаматтар қызметке жарамдылығын анықтау үшін әскери-дәрігерлік комиссияларда медициналық және психофизиологиялық куәландырудан және құқық қорғау органының тиісті бөлімшесінде полиграфологиялық зерттеуден міндетті түрде өтеді.

5-1. Полиграфологиялық зерттеуден өту тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

6. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 412-V (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7. Құқық қорғау қызметіне кіретін азаматтарды тестілеу "Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен жүзеге асырылады.

8. Осы баптың 4 және 5-тармақтарының күші, денсаулық жағдайы бойынша, аттестаттау қорытындыларымен анықталған қызметке сәйкес келмеуі бойынша, теріс себептер бойынша шығарылғандарды қоспағанда, бұрын құқық қорғау органдарының, арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері болған, шығарылған күндерінен бастап бес жұмыс күні ішінде құқық қорғау органдарына қызметке қабылданатын қызметкерлерге, сондай-ақ құқық қорғау қызметіне ауысу тәртібімен қабылданатын әскери қызметшілерге қолданылмайды.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 412-V (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Құқық қорғау қызметіне үміткерлерді іріктеу

1. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Құқық қорғау органдарына қызметке кіру, осы баптың 3-тармағында және осы Заңның 7-1-бабының 1-тармағында белгіленген жағдайларды қоспағанда, конкурстық негізде не құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарындағы алғашқы кәсіптік даярлық арқылы жүзеге асырылады.

Құқық қорғау қызметіне іріктеу кандидаттың бәсекеге қабілеттілік көрсеткіші және оның кәсіптік құзыреттерге сәйкестік дәрежесі ескеріле отырып жүргізіледі.

Кәсіптік құзыреттерді, негізгі көрсеткіштерді айқындау және бәсекеге қабілеттілік көрсеткішін есептеу тәртібі мен әдістерін құқық қорғау органының басшысы бекітеді.

Конкурстық іріктеуден не алғашқы кәсіптік даярлықтан өтпеген азаматтарды қызметке қабылдаған лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңында белгіленген тәртіппен тәртіптік жауаптылыққа тартылады.

2-1. Құқық қорғау органдарына қызметке қатардағы, кіші және орта басшы құрам лауазымына кіру құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлық арқылы жүзеге асырылады.

Прокуратура органдарына қызметке, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке және экономикалық тергеп-тексеру қызметіне кіретін адамдар үшін алғашқы кәсіптік даярлыққа іріктеу тәртібі және одан өту шарттары, сондай-ақ оларды алғашқы кәсіптік даярлықтан шығару негіздері құқық қорғау органдары басшыларының бірлескен нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

Ішкі істер органдарына кіретін адамдар үшін алғашқы кәсіптік даярлыққа іріктеу тәртібі және одан өту шарттары, сондай-ақ оларды алғашқы кәсіптік даярлықтан шығару негіздері ішкі істер органдары басшысының нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

Мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарына кіретін адамдар үшін алғашқы кәсіптік даярлыққа іріктеу тәртібі және одан өту шарттары, сондай-ақ оларды алғашқы кәсіптік даярлықтан шығару негіздері мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдары басшысының нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

3. Құқық қорғау органдарына қызметке конкурстық іріктеуден тыс мыналар:

1) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында оқуын аяқтаған адамдар – оқу аяқталғаннан кейін бір жыл ішінде;

2) бұрын құқық қорғау органдарындағы, арнаулы мемлекеттік органдардағы лауазымдарда қызмет өткерген және құқық қорғау органдарында, арнаулы мемлекеттік органдарда кемінде үш жыл қызмет өтілі бар адамдар;

3) Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінің мемлекеттік мекемелерінде, Қазақстан Республикасының басқа да әскерлері мен әскери құралымдарында бұрын әскери қызметте болған және әскери лауазымдарды атқарған адамдар – кемінде үш жыл әскери қызмет өтілі болған кезде;

4) өз өкілеттіктерін теріс себептермен тоқтатқандарды қоспағанда, өз өкілеттіктерін кемінде алты ай атқарған және оларды тоқтатқан Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары, мемлекеттік саяси қызметшілер, судьялар қабылдануы мүмкін.

4. Қызметкердің құқық қорғау қызметін өткеру кезеңінде бос лауазымға орналасуы, ол тиісті бос лауазымға қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес келген жағдайда, оның келісімі бойынша ауысу тәртібімен конкурстан тыс негізде немесе конкурстық негізде жүзеге асырылуы мүмкін.

5. Құқық қорғау органының кадр қызметі қызметке кандидаттардың ведомстволық деректер банкін олардың бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткішін көрсете отырып жүргізеді.

6. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.11.2015 № 417-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Құқық қорғау органдарындағы лауазымдарға орналасуға арналған конкурс

1. Құқық қорғау қызметіне конкурстық негізде кіру, қатардағы, кіші және орта басшы құрамдар лауазымдарын және Қазақстан Республикасының Президенті тағайындайтын және (немесе) онымен келісу бойынша және (немесе) Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасымен, Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Хатшысымен, Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша тағайындалатын лауазымдарды қоспағанда, құқық қорғау органдарының бос және уақытша бос лауазымдарына жүзеге асырылады.

2. Конкурстық негізде кіретін кандидаттарды алдын ала зерделеуді құқық қорғау органдарының кадр қызметтері және өзінің (ішкі) қауіпсіздік қызметтері жүзеге асырады.

3. Алдын ала зерделеу құқық қорғау органдарына қызметке қабылданатын кандидаттардың осы Заңның 6 және 10-баптарының талаптарына сай келуін тексеруді қамтиды.

4. Конкурс тиісті санаттағы бос лауазымға орналасуға арналған резервте кандидаттар болмаған жағдайда өткізіледі.

5. Кандидаттарды конкурстық негізде іріктеуді құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшының шешімі бойынша құрылатын құқық қорғау органының конкурстық комиссиясы жүзеге асырады.

6. Құқық қорғау органдарындағы лауазымдарға орналасуға арналған конкурс мынадай бірқатар дәйекті кезеңдерді қамтиды:

1) конкурс өткізу туралы хабарландыруды жариялау;

2) конкурсқа қатысуға ниет білдірген адамдардан құжаттар қабылдау;

3) конкурсқа қатысушылардың құжаттарының белгіленген біліктілік талаптарына және осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкестігін қарау;

4) конкурстық комиссия өткізетін конкурсқа қатысушылармен әңгімелесу;

5) конкурсқа қатысушыларды медициналық және психофизиологиялық куәландыру;

6) конкурсқа қатысушыларды полиграфологиялық зерттеу;

7) конкурстық комиссияның қорытындысы.

7. Конкурс өткізу туралы хабарландыру құқық қорғау органдарының, сондай-ақ мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органның интернет-ресурсында жарияланады.

Егер конкурс құқық қорғау органының уақытша бос лауазымына өткізілсе, бұл шарт конкурс өткізу туралы хабарландыруда көрсетіледі.

8. Конкурстық комиссия құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшыға кандидатты бос лауазымға орналасуға арналған резервке алу туралы ұсыным жасауға құқылы.

9. Конкурстық комиссияның бос лауазымға орналасуға арналған резервке алу туралы ұсынымдары әрбір бос лауазымға үшеуден аспайтын кандидатқа қатысты жасалады.

Кандидаттың бос лауазымға орналасуға арналған резервте болу мерзімі ол алынған күннен бастап бір жылды құрайды.

Кандидаттың ұсынылған лауазымға орналасудан бас тартуы оны бос лауазымға орналасуға арналған резервтен шығару үшін негіз болып табылады.

10. Жарияланған лауазымға тағайындауға конкурстық комиссия ұсынған кандидат міндетті арнаулы тексеруден өтеді.

Міндетті арнаулы тексерудің нәтижелері алынғанға дейін кандидат бос лауазым бойынша көзделетін міндеттерді уақытша атқарады, онымен еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес реттеледi.

Міндетті арнаулы тексеру жүргізу кезеңінде кандидатқа осы Заңның қызметкерлердің міндеттері мен жауаптылығы, құқық қорғау қызметінде болуға байланысты шектеулер бөлігіндегі ережелері қолданылады.

Міндетті арнаулы тексерудің оң нәтижелері алынған жағдайда бос лауазым бойынша міндеттерді жүзеге асыру кезеңі құқық қорғау қызметінің өтіліне (еңбек сіңірген жылдарына) есептеледі.

11. Конкурстық комиссияны қалыптастыру және оның жұмыс тәртібі, конкурс кезеңдерін өткізу мерзімдері, сондай-ақ конкурсқа қатысуға қажетті құжаттардың тізбесі құқық қорғау органдары басшыларының бірлескен нормативтік құқықтық актісінде айқындалады.

Ескерту. Заң 7-1-баппен толықтырылды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7-2-бап. Құқық қорғау органдарына қызметке конкурстық іріктеуден тыс қабылдау

1. Құқық қорғау қызметіне осы Заңның 7-бабының 3-тармағында және 7-1-бабының 1-тармағында көзделген адамдар құқық қорғау органы басшысының шешімі бойынша конкурстық іріктеуден тыс қабылдануы мүмкін.

2. Конкурстық іріктеуден тыс кіретін кандидаттарды зерделеуді, олардың біліктілік талаптарына және осы Заңның 6-бабының 1 және 2-тармақтарында көзделген талаптарға сәйкестігін тексеруді құқық қорғау органдарының кадр қызметтері және өзге де бөлімшелері жүзеге асырады.

3. Адамды құқық қорғау органдарына лауазымға конкурстық іріктеуден тыс тағайындау біліктілік талаптарына және осы Заңда белгіленген талаптарға сәйкес келген жағдайда жүргізіледі.

Ескерту. Заң 7-2-баппен толықтырылды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-бап. Құқық қорғау қызметіне қабылдау

1. Құқық қорғау органдарына қызметке қабылдау лауазымға тағайындау жолымен, оның iшiнде құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарының күндізгі оқу нысаны бойынша оқуға түскен адамдармен келісімшарт жасасу жолымен жүзеге асырылады.

Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлықты аяқтаған адамдарды қызметке қабылдау құқық қорғау органдарының кадрына алу арқылы жүзеге асырылады. Лауазымға тағайындау құқық қорғау органының кадрына алынған күннен бастап бір ай ішінде жүргізіледі.

2. Құқық қорғау органдарына қызметке қабылдау құқық қорғау органы басшыларының немесе уәкiлеттi басшылардың бұйрықтарымен ресiмделедi. Бұйрық қатардағы және басшы құрамдағы адамдарға қол қойдырып жарияланады.

3. Қатардағы және басшы құрамдағы адамдар қызметкердің құқық қорғау қызметінде болуына байланысты осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында белгiленген шектеулерді және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді қабылдайды.

4. Қатардағы және басшы құрамдағы лауазымдарға тағайындалған немесе құқық қорғау органдарының кадрына қабылданған әскери мiндеттiлер, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының курсанттарын қоса алғанда, белгiленген тәртiппен әскери есептен шығарылады және құқық қорғау органдарының арнайы есебiне қойылады.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

9-бап. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға қабылдау

1. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында оқуға орта бiлiмi бар, жасы он алтыға толған адамдар қабылдана алады.

Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына қабылдау тәртібін құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Жоғары білімі бар адамдар құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына қысқартылған оқыту мерзімдерін көздейтін кәсіптік оқу бағдарламалары бойынша оқыту үшін қабылдануы мүмкін.

2. Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына, сондай-ақ бюджет қаражаты есебінен оқу ақысы төлене отырып, құқық қорғау органдарының жолдамасы бойынша шет мемлекеттердің құқық қорғау органдарының жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға түсетін адамдар білім беру ұйымдарындағы оқу мерзіміне және бір мезгілде білім беру ұйымдарында оқуын аяқтағаннан кейін Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарында орта және аға басшы құрамдар лауазымдарында қызмет өткеру туралы келісімшарт жасасады.

3. Келiсiмшартта тараптардың (оқуға түсетiн адамның және құқық қорғау органының лауазымды адамының) өзара міндеттемелерi мен жауапкершілiгi белгiленедi және білім беру ұйымын бітіргеннен кейін құқық қорғау органында қызметті одан әрі атқарудың шарттары мен мерзімдері көзделеді. Келiсiмшарт қабылдау комиссиясының құқық қорғау органының білім беру ұйымына қабылдау туралы шешiмiнен кейiн жасалады. Келiсiмшарттың нысаны, оны жасасу, ұзарту, өзгерту, бұзу және тоқтату тәртiбi құқық қорғау органдарының нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

4. Жасы он сегізге толмаған адамдармен келісімшарт жасалған жағдайда, олардың ата-аналарының, бала асырап алушыларының немесе қамқоршыларының келісімі қажет.

5. Құқық қорғау органдарының жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша оқуын бітірген қызметкерлер – құқық қорғау органдарында кемінде бес жыл, жалпы орта білімнің жалпы білім беретін оқу бағдарламасын, сондай-ақ техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарында күндізгі оқу бойынша оқуын бітірген қызметкерлер кемінде үш жыл қызмет өткеруге міндетті.

6. Қызметкер құқық қорғау органының білім беру ұйымын аяқтағаннан кейiн құқық қорғау органдарында одан әрi қызмет өткеруден бас тартқан не келiсiмшартты мерзiмiнен бұрын бұзған жағдайда, ол өзін оқыту кезеңiнде оқуға, стипендия төлеуге, тамақтандыруға, заттай жабдықталымына және каникулдық демалыс кезеңінде оқу орнына бару және кері қайту жолақысы шығыстарына жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеуге мiндеттi. Ұсталуға тиiсті сома келiсiмшарт мерзiмi аяқталғанға дейiнгi қызмет атқарылмаған әрбiр толық айға пропорционалды түрде есептеледi.

Осы міндет қызметкер денсаулық жағдайы бойынша әскери-дәрігерлік комиссияның қызметке жарамсыздығы немесе шектеулі жарамдылығы туралы қорытындысы негізінде не құқық қорғау органы штаттарының қысқартылуына немесе оның қайта ұйымдастырылуына не таратылуына байланысты басқа лауазымға пайдаланудың, сондай-ақ оны басқа құқық қорғау органына не арнаулы мемлекеттік органға ауыстыру мүмкін болмаған жағдайларда қызметтен босатылған болса, оған қолданылмайды.

7. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын құқық қорғау органының білім беру ұйымдарының күндізгі оқу нысаны бойынша оқудың толық курсын бiтiргендер үшін оқыған уақыты мерзімді әскери қызметті өткерумен теңестіріледі. Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарының, өзге де мемлекеттердің құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарының түлектері бөлуге сәйкес қызмет өткеруге жіберіледі.

8. Әскерге шақырылу жасына жеткен және үлгерімі төмен болғаны, тәртiп сақтамағаны үшін, сондай-ақ өз еркiмен оқудан шығарылған құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының күндiзгi бөлiмдерiнiң курсанттары, сондай-ақ құқық қорғау органдарының жолдамасы бойынша шетел мемлекеттерінің білім беру ұйымдарында оқитындар әскери есепке қою үшiн тұрғылықты жерiндегі әскери басқару органдарына жiберіледi. Олар өздерін оқыту кезеңiнде оқуға, стипендия төлеуге, тамақтандыруға, заттай жабдықталымына және каникулдық демалыс кезеңінде оқу орнына бару және кері қайту жолақысы шығыстарына жұмсалған бюджет қаражатын мемлекетке өтеуге мiндеттi. Ұсталуға тиiсті сома білім беру ұйымдарында болған әрбiр толық айға пропорционалды түрде есептеледi.

9. Бюджет қаражатын мемлекет пайдасына өтеу Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

10. Жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдары диплом алдындағы практикадан өту үшiн құқық қорғау органдарына жiберген курсанттар практикадан өту кезеңiне бос лауазымға тағайындалады.

11. Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының жоғары оқу орындарын аяқтағаннан кейін магистратураға және докторантураға бірден қабылданған қызметкерлерге, тиiстi кафедра оқытушысының айлықақысының жетпіс пайызы мөлшерiнде лауазымдық айлықақы, сондай-ақ арнаулы атағы немесе сыныптық шені үшiн қосымша ақы төленедi.

Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының магистратурасына және докторантурасына қабылданған қызметкерлерге оқу уақытына оқуға жіберілгенге дейін атқарған соңғы штаттық лауазымы (уақытша атқарған емес) бойынша лауазымдық айлықақысының жетпіс пайызы мөлшерінде лауазымдық айлықақы белгіленеді.

12. Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының курсанттарына каникулдық демалыс кезеңіне қалааралық автомобиль (таксиді қоспағанда), темiржол және су көлiгiмен тұрақты тұратын жеріне баруға және кейiн қайтуға жол жүру ақысы төленедi.

12-1. Курсанттардың Қазақстан Республикасының азаматтары болып табылатын отбасы мүшелері олардың өмірімен және тұрмысымен танысу үшін курсанттар қатарындағы өздерінің жақын туыстарына баруды құқық қорғау органының басшысы айқындайтын тәртіппен жүзеге асыруға құқылы.

13. Қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімді ала алады.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.10.2023 № 31-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Құқық қорғау органдарының қатардағы және басшы құрам лауазымдарына орналастыруға қойылатын талаптар

1. Құқық қорғау органдарына қызметке отыз бес жастан аспаған, тиісті бiлiмi бар және әскери қызмет өткерген немесе Қорғаныс министрлігінің мамандандырылған ұйымдарында әскери оқытылған резервті даярлау жөніндегі әскери дайындықтан өткен азаматтар, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мерзімді әскери қызметке әскерге шақырудан босатылған немесе кейінге қалдырылған азаматтар қабылданады.

Осы Заңға сәйкес құқық қорғау қызметіне құқық қорғау органы басшысының шешімі бойынша орта және аға басшы құрам лауазымына отыз бес жастан асқан, жоғары кәсіптік даярлығы не белгілі бір мамандықтар бойынша едәуір жұмыс тәжірибесі бар адам қабылдануы мүмкін.

2. Қатардағы және кіші басшы құрам лауазымдарына құқық қорғау органының лауазымдары санатына қойылатын біліктілік талаптарына байланысты кемінде орта білімi бар азаматтар қабылданады немесе қызметкерлер тағайындалады.

Орта басшы құрам лауазымдарына құқық қорғау органының лауазымдары санатына қойылатын біліктілік талаптарына байланысты техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары білімi бар азаматтар қабылданады немесе қызметкерлер тағайындалады.

3. Мерзiмдi әскери қызметке шақырылуға жататын әскерге шақыру жасындағы азаматтар орта және аға басшы құрам лауазымдарына жоғары бiлiмi болған жағдайда ғана қабылдана алады.

4. Аға және жоғары басшы құрам лауазымдарына жоғары бiлiмi бар азаматтар қабылданады немесе қызметкерлер тағайындалады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.16 № 562-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Құқық қорғау қызметіне кіретін адамдар үшін алғашқы кәсіптік даярлық

Ескерту. 11-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Құқық қорғау органдарына қатардағы, кіші және орта басшы құрам лауазымына кіретін адамдар құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлықтан өтеді.

2. Алғашқы кәсіптік даярлық құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында оқытуды және тағылымдаманы қамтиды.

Оқыту құқық қорғау органының қызмет бағыттарына қарай білім беру бағдарламалары бойынша жүзеге асырылады.

Алғашқы кәсіптік даярлықтан өту кезеңінде кандидаттардың тағылымдамасын тиісті құқық қорғау органы өткізеді.

Алғашқы кәсіптік даярлық үшін кадрларға қажеттілікті әрбір құқық қорғау органы кадрлық болжам негізінде дербес айқындайды.

3. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлыққа түсетін адамдармен келісімшарт жасалады.

Келісімшартта алғашқы кәсіптік даярлыққа түсетін адамның, құқық қорғау органының және құқық қорғау органы білім беру ұйымының өзара міндеттемелері мен жауаптылығы белгіленеді, сондай-ақ алғашқы кәсіптік даярлықты аяқтағаннан кейін құқық қорғау органдарында одан әрі қызметті өткеру шарттары мен мерзімдері көзделеді. Келісімшарт қабылдау комиссиясының құқық қорғау органының білім беру ұйымына қабылдау туралы шешімінен кейін жасалады.

4. Алғашқы кәсіптік даярлықтан өтетін адамдар бюджет қаражаты есебінен тамақпен және тұру орнымен қамтамасыз етіледі.

Прокуратура органдарына қызметке, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке және экономикалық тергеп-тексеру қызметіне кіретін адамдарға алғашқы кәсіптік даярлықтан өту кезеңінде стипендия төленеді, оның мөлшерін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

5. Алғашқы кәсіптік даярлықты аяқтаған адамдар қызмет бағыты бойынша даярлық өткізілген құқық қорғау органының кадрына алынады.

Алғашқы кәсіптік даярлықтан өткен адамды құқық қорғау органында лауазымға тағайындау кезінде алғашқы кәсіптік даярлықтан өту мерзімі құқық қорғау қызметінің өтіліне (еңбек сіңірген жылдарға) есептеледі.

6. Алғашқы кәсіптік даярлықты аяқтаған адамдар құқық қорғау органдарында кемінде үш жыл қызмет өткеруге міндетті.

7. Алғашқы кәсіптік даярлықты аяқтаған адам құқық қорғау органында одан әрі қызмет өткеруден бас тартқан не үлгермеуіне және (немесе) тәртіп бұзуына байланысты, сондай-ақ өз еркімен құқық қорғау органдарының білім беру ұйымынан шығарылған жағдайда, ол даярлыққа, өзін даярлау кезеңінде стипендия төлеуге, тамағы мен тұру орнына жұмсалған бюджет қаражатын Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекетке өтеуге міндетті.

Бұл міндет үш жыл ішінде әскери-дәрігерлік комиссияның қызметке жарамсыздығы немесе жарамдылығы шектеулі екені туралы қорытындысы негізінде денсаулық жағдайы бойынша не құқық қорғау органы штатының қысқартылуына, оны қайта ұйымдастыруға немесе таратуға байланысты қызметтен шығарған жағдайда, оны басқа лауазымда пайдалану, сондай-ақ басқа құқық қорғау органына не арнаулы мемлекеттік органға ауыстыру мүмкін болмаған жағдайларда қызметкерге қолданылмайды.

8. Құқық қорғау қызметіне кіретін және аға және жоғары басшы құрамдар лауазымдарына, сондай-ақ конкурстық іріктеуден тыс тағайындалатын адамдар алғашқы кәсіптік даярлықтан өтпейді.

9. Алғашқы кәсіптік даярлықтан өтіп жатқан адамдарға осы Заңның 16-бабы 1-тармағы 1), 5), 8), 11), 12), 13), 14) және 15) тармақшаларының, 17-бабының 1-тармағы 5), 6), 7) және 8) тармақшаларының және 3-тармағының күші қолданылмайды.

Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-бап. Құқық қорғау қызметіне бірінші рет кіретін адамдар үшін сынақ мерзімі және тәлімгерлікті ұйымдастыру

Ескерту. 12-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Құқық қорғау қызметіне бірінші рет кіретін адамдар үшiн тиiстi лауазымға тағайындаумен қатар үш айға дейін сынақ мерзiмi белгіленеді.

Сынақ мерзімінің нәтижесі қанағаттандырарлықсыз болған кезде құқық қорғау органы басшысының немесе тиісті лауазымға тағайындауға құқығы бар уәкілетті басшының шешімі бойынша сынақ мерзімі кейіннен қайтадан ұзартылмай, үш айға ұзартылады.

2. Сынақ мерзімі оның құқық қорғау қызметінде атқарып жүрген лауазымына сәйкестігін тексеру мақсатында белгіленеді. Сынақ мерзімі кезеңінде арнаулы атақ немесе сыныптық шен берілмейді.

3. Сынақ мерзімінен өту туралы шарт құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының құқық қорғау қызметі лауазымына тағайындау туралы бұйрығында көзделеді.

4. Егер сынақ мерзiмi аяқталса, ал қызметкер құқық қорғау органдарындағы қызметiн жалғастыра берсе, ол сынақтан өткен болып есептеледі және сынақ мерзімі құқық қорғау органдарындағы қызмет өтіліне есептеледi. Бұдан кейiн жұмыстан шығаруға осы Заңда көзделген негiздер бойынша ғана жол беріледі.

5. Сынақ мерзімі кезеңінде қызметкерге осы Заңның және Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарындағы қызметті реттейтін өзге де нормативтік құқықтық актілерінің ережелері қолданылады. Қызметкер сынақ мерзімі кезеңінде өзіне жүктелген лауазымдық міндеттерді орындайды, атыс қаруын, арнаулы құралдарды алып жүру және сақтау құқықтарын қоспағанда, өзіне берілген құқықтарды толық көлемде іске асырады.

6. Қызметкердің дәлелді себептермен қызметте болмауы сынақ мерзіміне есептелмейді.

7. Мыналарға:

1) құқық қорғау органдарына қызметке кіретін және аға және жоғары басшы құрамның басшы лауазымдарына тағайындалатын адамдарға;

2) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарының түлектеріне;

3) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлықтан өткен адамдарға;

4) бұрын құқық қорғау органдарында, арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген адамдарға;

5) теріс себептер бойынша қызметтен шығарылғандарды немесе өз өкілеттігін тоқтатқандарды қоспағанда, өз өкілеттігін тоқтатқан судьяларға сынақ мерзiмi белгiленбейдi.

8. Құқық қорғау қызметіне бірінші рет кіретін адамдарға құқық қорғау органының тиісті кәсіптік даярлығы және айтарлықтай жұмыс тәжірибесі бар қызметкерлері қатарынан тәлімгер бекітіліп беріледі.

Бұл ереже аға және жоғары басшы құрамдар лауазымдарына бірінші рет кіретін адамдарға қолданылмайды.

Құқық қорғау қызметіне бірінші рет кіретін адамдар үшін тәлімгерлікті ұйымдастыру тәртібі мен мерзімдері құқық қорғау органдары басшыларының нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Қызметкерлердің Ант қабылдау тәртібі

1. Мыналар:

1) құқық қорғау органдарына қызметке бірінші рет кіретін, арнаулы атақ немесе сыныптық шен берілген адамдар – арнаулы атақ немесе сыныптық шен берілгеннен кейін екі айдан кешіктірмей;

2) білім беру ұйымдарының бұрын Ант қабылдамаған курсанттары, тыңдаушылары – оқуға қабылданғаннан кейін екі айдан кешіктірілмей;

3) бұған дейін қандай да бір себептер бойынша Ант қабылдамаған қызметкерлер Ант қабылдайды.

2. Ант құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының басшылық етуімен құқық қорғау органында салтанатты жағдайда қабылданады.

3. Қызметкерлердің уақтылы Ант қабылдауы, қызметкерлердің Ант қабылдауын ұйымдастыру және оның есебін жүргізу құқық қорғау органдары кадр қызметтерінің басшыларына жүктеледі.

4. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері антының мәтінін және оны қабылдау тәртібін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ ЖАҒДАЙЫ

14-бап. Қызметкерлердің мәртебесі және олардың құқықтық кепілдіктері

1. Қызметкерлер мемлекеттiк биліктің өкiлдерi болып табылады және мемлекеттiң қорғауында болады.

2. Қызметкерлердің Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген талаптары (бұдан әрі – заңды талаптар) жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті.

3. Қызметкерлердiң заңды талаптарын орындамау, оларды қорлау, қарсылық көрсету, күш қолданамын деп қорқыту немесе олардың өмiрiне, денсаулығына, ар-намысы мен қадiр-қасиетiне, мүлкiне қол сұғушылық, оларға жүктелген мiндеттердi орындауға кедергі келтіретін басқа да iс-әрекеттер, сондай-ақ қызметкерлердiң қызметтік мiндеттерi мен қызметтiк борышын орындауына байланысты олардың отбасы мүшелерiнiң, жақын туыстарының өмiрiне, денсаулығына, ар-намысына, қадiр-қасиетiне және мүлкiне қол сұғушылық заңдарда белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

4. Қызметкерлер өздерiне жүктелген мiндеттердi орындау кезiнде, Қазақстан Республикасының заңдарымен көзделген жағдайларды қоспағанда, тек құқық қорғау органының басшысына, тікелей және уәкілетті басшыларына бағынады.

5. Қызметкерлердің қызметіне, бұған заңмен тiкелей уәкiлеттiк берiлген адамдарды қоспағанда, ешкiмнiң араласуына құқығы жоқ. Қызметкерлердiң қызметіне құқыққа қарсы араласу заңдарда белгiленген жауаптылыққа әкеп соғады.

6. Заңға қайшы келетiн бұйрық немесе нұсқау алған кезде қызметкер заңды басшылыққа алуға мiндеттi және оның қорғауында болады.

7. Қызметкерлердің өздеріне қатысты қабылданған шешімдер мен әрекеттерге (әрекетсіздікке) жоғары тұрған лауазымды адамдарға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқығы бар.

8. Егер қызметкерлердің іс-әрекеттері осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілеріне сәйкес жүзеге асырылса, олар атыс қаруын және өзге де қаруды, арнаулы құралдарды және дене күшін қолдануына байланысты келтірілген зиян үшін жауаптылықта болмайды.

Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Қызметкерлердің құқық қорғау қызметін өткеруге байланысты құқықтары

1. Қызметкерлердің:

1) лауазымдық міндеттерін атқару үшін қажетті ақпараттар мен материалдарды белгіленген тәртіппен алуға;

2) өздерінің құқықтары мен лауазымдық міндеттерін айқындайтын ережемен, өзге де құжаттармен және жоғарылатуға ұсыну шарттарымен танысуға;

3) лауазымдық міндеттерін атқарумен байланысты мемлекеттік органдарға, ұйымдарға олардың ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, белгіленген тәртіппен кіріп-шығуға;

4) егер мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді пайдалану лауазымдық міндеттерін орындауға байланысты болса, белгіленген тәртіппен осындай мәліметтерге қол жеткізуге;

5) лауазымдық міндеттерін атқаруға және кәсіби дамуына құқық қорғау органының қажетті жағдайлар жасауына;

6) қызмет әрекеті нәтижелерін, мемлекеттік қызмет өтілі мен біліктілік деңгейі ескеріле отырып, қызметте өсуіне;

7) өзінің кәсіптік қызмет әрекеті туралы пікірлермен және басқа құжаттармен олар жеке ісіне енгізілгенге дейін, жеке ісінің материалдарымен танысуына, сондай-ақ өзінің жазбаша түсініктемелерін және басқа құжаттар мен материалдарды жеке іске қосуына;

8) Осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерімен белгіленген тәртіппен, кәсіптік қайта даярлыққа, біліктілігін арттыруына және тағылымдамадан өтуіне;

9) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өз өмірінің, денсаулығының және мүлкінің, өз отбасы мүшелері өмірінің, денсаулығының және мүлкінің мемлекеттік қорғалуына;

10) өзінің дербес деректерінің қорғалуына;

11) өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін, сондай-ақ құқық қорғау қызметін өткеруге байланысты жеке дауларды шешу үшін бағыныстылық тәртібімен жоғары тұрған лауазымды адамдарға, жоғары тұрған органдарға немесе сотқа жүгінуге;

12) медициналық және санаториялық-курорттық қызмет көрсетілуіне;

13) Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес зейнетақымен қамсыздандырылуға;

14) тұрғын үймен қамтамасыз етілуге және әлеуметтік қамсыздандырылуға;

15) құқық қорғау қызметінің ерекшеліктері ескеріле отырып, қызметте тиісінше ұйымдастырушылық-техникалық және санитариялық жағдайлар жасалуына;

16) осы Заңға және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес демалуына;

17) оқытушылық, ғылыми немесе өзге де шығармашылық қызметті жүзеге асыруға;

18) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен тиісті уақытша ұстау изоляторларын, тергеу изоляторларын пайдалануға;

19) ұсталғандарды және күзетпен қамауға алынған адамдарды айдауылмен алып жүруге құқығы бар.

2. Табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлерді, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлерін қоспағанда, қызметкерлерге атыс қаруы мен өзге де қаруды және арнаулы құралдарды алып жүру, сақтау және қолдану құқығы берiледi. Олар дене күшін, оның iшiнде күрестiң жауынгерлiк тәсiлдерiн қолдануға да құқылы. Атыс қаруы мен өзге де қаруды, арнаулы құралдарды және дене күшін қолдану тәртібі осы Заңда айқындалады.

3. Қызметкерлерге өз құзыреті шегінде өздеріне жүктелген міндеттерге сәйкес Қазақстан Республикасының құқық қорғау қызметін реттейтін заңдарымен көзделген өзге де құқықтар беріледі.

4. Ұсталғандарды және күзетпен қамауға алынған адамдарды айдауылмен алып жүрудің тәртібін құқық қорғау органының басшысы бекітеді.

Ескерту. 15-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 № 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

16-бап. Қызметкерлердің құқық қорғау қызметін өткеруге байланысты міндеттері

1. Қызметкерлер:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясын және Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға;

2) адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың, мемлекеттің заңды мүдделерiнiң сақталуы мен қорғалуын қамтамасыз етуге;

3) заңмен көзделген тәртiп пен мерзiмде жеке және заңды тұлғалардың өтiнiштерiн қарауға, олар бойынша қажеттi шаралар қолдануға;

4) өздерiне берiлген құқықтар шегiнде және лауазымдық мiндеттерiне сәйкес өкiлеттiгiн жүзеге асыруға;

5) қызметтік және еңбек тәртiбiн сақтауға;

6) қызметкердің құқық қорғау қызметінде болуына байланысты шектеулерді және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді қабылдауға;

7) Қазақстан Республикасының Президенті бекітетін Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдары қызметкерлерінің әдеп кодексінің талаптарын сақтауға;

8) басшылардың заңды бұйрықтары мен өкiмдерiн, жоғары тұрған органдар мен лауазымды адамдардың өз өкiлеттiктерi шегiнде шығарған шешiмдерi мен нұсқауларын орындауға;

9) мемлекеттiк құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны, оның iшiнде құқық қорғау қызметiн тоқтатқаннан кейiн де, ол жөнiнде қолхат бере отырып, заңмен белгiленген уақыт iшiнде сақтауға;

10) қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде алған, азаматтардың жеке өмiрiн, ар-намысын және қадiр-қасиетiн қозғайтын мәлiметтердi құпия сақтауға және заңдарда көзделген жағдайларды қоспағанда, олардан мұндай ақпарат берудi талап етпеуге;

11) мемлекеттiк мүлiктiң сақталуын қамтамасыз етуге;

12) қызметкердің жеке мүддесi өзінің өкiлеттiгімен ұштасатын немесе оған қайшы келетiн жағдайларда, жазбаша нысанда баянат беруге және тікелей және уәкілетті басшыны дереу хабардар етуге;

13) өзiнiң кәсiптік деңгейi мен біліктiлiгiн арттыруға;

14) мемлекеттік қызмет мүдделеріне зиян келтіретін жария сөйлеуге жол бермеуге;

15) қызметкердің не оның жұбайының (зайыбының) Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығу туралы өтінішхатпен жүгіну фактісі туралы не шетелдік азаматтықты алуға өтінішхатпен жүгіну фактісі туралы жүгінген күні өзінің тікелей басшысына жазбаша түрде хабарлауға міндетті.

16) алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 412-V Заңымен (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

2. Қызметкерлерге өз құзыреті шегінде қойылған міндеттерге сәйкес, Қазақстан Республикасының құқық қорғау органдарының қызметін реттейтін заңдарында және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамаларында көзделген өзге де міндеттер белгіленеді.

3. Қызметкерлер адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын, сондай-ақ жеке және заңды тұлғалардың заңды мүдделерін бұзған жағдайда, құқық қорғау органдары сол құқықтарды қалпына келтіріп, келтірілген залалды өтеуге, кінәлі қызметкерлерді Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа тартуды қамтамасыз етуге тиіс.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 412-V (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Қызметкердің құқық қорғау қызметінде болуына байланысты шектеулер

1. Қызметкердің:

1) өкiлдi органдардың депутаты және жергiлiктi өзiн-өзi басқару органдарының мүшесі болуға, партиялар, кәсіптік одақтар қатарында болуға, қандай да бір саяси партияны қолдауға, құқық қорғау органдары жүйесінде өз мүшелерінің еңбек, сондай-ақ басқа да әлеуметтік-экономикалық құқықтары мен мүдделерін білдіру мен қорғау және еңбек жағдайын жақсарту үшін олардың кәсіптік мүдделерінің ортақтығына негізделген саяси мақсаттарды көздейтiн қоғамдық бірлестіктерді құруға;

2) педагогтiк, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметтердi қоспағанда, басқа да ақылы қызметпен айналысуға;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес оның лауазымдық міндеттері болып табылатын жағдайларды және ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында ашық және аралық инвестициялық пай қорларының пайларын, облигацияларды, ұйымдастырылған бағалы қағаздар нарығында коммерциялық ұйымдардың акцияларын (ұйымдардың дауыс беретін акциялары жалпы санының бес пайызынан аспайтын көлемдегі жай акцияларды) сатып алу және (немесе) өткізу жағдайларын қоспағанда, кәсiпкерлiк қызметпен айналысуға, оның iшiнде оның ұйымдық-құқықтық нысанына қарамастан, коммерциялық ұйымды басқаруға қатысуға;

4) заңдарда көзделген жағдайларды қоспағанда, үшiншi тұлғалардың істерi бойынша өкiл болуға;

5) өзiнiң қызметтiк әрекетiн қамтамасыз ететін материалдық-техникалық, қаржылық және ақпараттық қамтамасыз ету құралдарын, басқа да мемлекеттiк мүлiк пен қызметтiк ақпаратты қызметтiк емес мақсатта пайдалануға;

6) ереуiлдердi қоса алғанда, мемлекеттiк органдардың қалыпты жұмыс iстеуiне және қызметтiк мiндеттердi орындауға кедергi келтiретiн әрекеттерге қатысуға;

7) лауазымдық өкiлеттiктерін атқаруға байланысты жеке және заңды тұлғалардың қызметiн жеке мақсатында пайдалануға;

8) пайдакүнемдiк мақсатта, оның ішінде лауазымды немесе өзге де адамдармен сөз байласу жолымен қызмет бабын пайдалануға;

9) өзінің жақын туыстары (ата-аналары (ата-анасы), балалары, асырап алушылары, асырап алынған балалары, ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), аталары, әжелері, немерелері), жұбайы (зайыбы) және (немесе) жекжаттары (жұбайының (зайыбының) ата-анасы бір және ата-анасы бөлек аға-інілері мен апа-сіңлілері (қарындастары), ата-аналары және балалары) атқаратын лауазымға тікелей бағынысты болатын лауазымды атқаруға, сондай-ақ жақын туыстары, жұбайы (зайыбы) және (немесе) жекжаттары тікелей бағынысында болуына құқығы жоқ.

2. Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен, қызметкер лауазымға кіріскеннен кейін бір ай ішінде коммерциялық ұйымдардағы өзінің меншігіндегі акцияларды (жарғылық капиталға қатысу үлестерін) және пайдаланылуы табыс табуға әкелетін өзге де мүлікті құқық қорғау қызметін өткеру уақытына сенімгерлікпен басқаруға беруге міндетті, бұған өзіне заңды түрде тиесілі ақша, облигациялар, ашық және аралық пайлық инвестициялық қорлардың пайлары, сондай-ақ мүліктік жалдауға берілген мүлік қосылмайды. Мүлікті сенімгерлікпен басқару шартын нотариат куәландыруға тиіс.

Қызметкердiң сенiмгерлікпен басқаруға берiлген мүлiктен, оның iшiнде сыйақы, дивидендтер, ұтыстар түрінде табыс алуға, мүлiктi жалға беруден және басқа да заңды көздерден табыстар алуға құқығы бар.

3. Осы бапта көзделген шектеулерді сақтамағаны үшін жауапкершілік осы Заңмен, Қазақстан Республикасының басқа да заңдарымен белгіленеді.

Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 06.10.2020 № 365-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Әскери жағдай қолданылатын кезеңде құқық қорғау қызметінде құқықтық қатынастардың туындауы мен өзгеруі

Әскери жағдай қолданылатын кезеңде құқық қорғау қызметінде құқықтық қатынастардың туындау және өзгеру ерекшеліктерін және оны жалғастыруды Қазақстан Республикасының Президенті айқындайды.

19-бап. Қызметкерлердің жауапкершілігі

1. Өзiнiң қызметтiк мiндеттерiн орындамағаны немесе тиiсiнше орындамағаны үшiн қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес қылмыстық, әкімшілік, азаматтық-құқықтық, тәртiптiк жауаптылықта болады.

2. Көрінеу заңға қайшы бұйрықты немесе нұсқауды орындау қызметкерді жауапкершiлiктен босатпайды.

Атқару үшiн алынған өкiмнiң заңдылығына күмәнданған жағдайда, бұл жөнiнде ол өзiнiң тiкелей басшысына және өкiмдi берген басшыға жазбаша нысанда дереу хабарлауға тиiс. Лауазымы бойынша жоғары тұрған басшы аталған өкiмдi жазбаша растаған жағдайда қызметкер, егер оны орындау қылмыстық жазалануға тиiс әрекеттерге әкеп соқпайтын болса, оны орындауға мiндеттi. Қызметкердің заңсыз өкiмдi орындауының салдары үшiн осы өкiмдi растаған басшы жауаптылықта болады.

3. Қызметкерлердiң iс-әрекетiне (әрекетсiздігіне) Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен шағым жасалуы мүмкiн.

4. Заңға қайшы әрекеттерімен құқық қорғау органына келтірілген материалдық залал үшін қызметкер Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес материалдық жауаптылықта болады.

20-бап. Қызметкерлердің қызметтік куәліктері және жетондары

1. Қызметкерлерге олардың жеке басын және өкілеттіктерін растайтын қызметтік куәліктер мен жетондар беріледі.

Жетондар прокуратура органдарының, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің жедел-тергеу бөлімшелерінің қызметкерлеріне және экономикалық тергеу қызметінің қызметкерлеріне берілмейді.

Қызметтік куәліктердің сипаттамасын және жетондардың үлгілерін, сондай-ақ оларды беру тәртібін құқық қорғау органының басшысы бекітеді.

2. Қызметтік куәлік адамның құқық қорғау органына қатыстылығын, оның құқық қорғау қызметіндегі лауазымын және арнаулы атағын немесе сыныптық шенін растайтын құжат болып табылады.

Қызметкердің қызметтік куәлігі, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын қызметкерлерді, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының қызметкерлерін қоспағанда, оның атыс қаруын және өзге де қаруды, арнаулы құралдарды алып жүру және сақтау құқығын, қызметкерге Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес берілген өзге де өкілеттіктерді растайды.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

21-бап. Қызметкерлердің нысанды киімі және айырым белгілері

1. Қызметкердің өзі қызмет өткеретін құқық қорғау органына байланысты оның құқық қорғау қызметіне тиесілігін көрсету мақсатында қызметкерлердің арнаулы атақтары немесе сыныптық шендері бойынша нысанды киім және айырым белгілері белгіленеді.

2. Арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер берілген қызметкерлер нысанды киіммен тегін қамтамасыз етіледі.

3. Нысанды киімнің сипаттары, айырым белгілері, киіп жүру тәртібі және онымен қамтамасыз ету нормасы Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. Арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер

Ескерту. 4-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер беру

1. Қызметкерлерге мынадай арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер беріледі:

1) қатардағы құрам:

қатардағы қызметкер;

2) кiшi басшы құрам:

кiшi сержант;

сержант;

аға сержант;

старшина;

3) орта басшы құрам:

кiшi лейтенант;

лейтенант, 3-сыныпты заңгер;

аға лейтенант, 2-сыныпты заңгер;

капитан, 1-сыныпты заңгер;

4) аға басшы құрам:

майор, кіші кеңесші;

подполковник, кеңесші;

полковник, аға кеңесші;

5) жоғары басшы құрам:

генерал-майор, 3-сыныпты мемлекеттік кеңесші;

генерал-лейтенант, 2-сыныпты мемлекеттік кеңесші;

генерал-полковник, 1-сыныпты мемлекеттік кеңесші;

жоғары сыныпты мемлекеттік кеңесші.

2. Арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер қызметкерлерге бiлiктiлiгi, бiлiмi, қызметке қатысы, еңбек сiңiрген жылдары және атқаратын штаттық лауазымы ескерiле отырып, реттілік тәртібімен дербес берiледi.

3. Қызметкерлердің арнаулы атақтарының немесе сыныптық шендерінің алдынан тиісті септікте, олардың қайсысына қатыстылығын көрсететін мынадай сөздер қосылады:

1) прокуратура органдарына – "әділет";

2) ішкі істер органдарына – "полиция", "әділет";

3) алып тасталды - ҚР 07.11.2014 № 248-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
4) алып тасталды - ҚР 2012.01.18 N 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен;
5) алып тасталды - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
6) алып тасталды - ҚР 07.11.2014 № 248-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

7) мемлекеттік фельдъегерлiк қызметке – "фельдъегерлiк қызмет";

8) азаматтық қорғау органдарына – "азаматтық қорғау";

9) сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметке – "сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет";

10) экономикалық тергеп-тексеру қызметіне – "экономикалық тергеп-тексеру қызметі.

4. Қызметте болудың шекті жасына жеткен немесе зейнетақыға құқық беретін еңбек сіңірген жылдары бар қызметкерлердің арнаулы атақтарының немесе сыныптық шендерінің алдынан "отставкадағы" деген сөз қосылады.

5. Құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының күндізгі оқу нысаны бойынша оқитын курсанттарының қатарына қабылданған азаматтарға Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес арнаулы атақтар беріледі.

6. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң запасында тұратын азаматқа, ол құқық қорғау органдарындағы басшы құрам лауазымына тағайындалғаннан кейiн, оның өзiнде бар әскери атағынан төмен емес арнаулы атақ немесе сыныптық шен беріледi.

7. Құқық қорғау органдарында бұрын қызмет өткерген адамдар қызметке қайта қабылданған (оқуға қабылданған) кезде, басқа құқық қорғау органынан iссапарға жiберу тәртiбiмен қабылданған адамдар, сондай-ақ арнаулы мемлекеттік органдарда қызмет өткерген адамдар, әскери қызметшілер жаңа қызмет (оқу) орны бойынша берілетін арнаулы атаққа немесе сыныптық шенге теңестіріле отырып, бұрынғы қызмет орны бойынша берілген өздерiнде бар арнаулы, әскери атақпен немесе сыныптық шенмен лауазымға тағайындалады (оқуға қабылданады).

Құқық қорғау органына тағайындалған адамның өзінде бар жоғары басшы немесе жоғары офицерлік құрамның арнаулы, әскери атағы немесе сыныптық шені осы баптың 1-тармағы 5) тармақшасының, 3-тармағының ережелері ескеріле отырып, өзі қызмет өткеретін органға тиесілігін көрсететін тең дәрежелі арнаулы, әскери атаққа немесе сыныптық шенге сәйкес келеді деп танылады.

Бұрынғы арнаулы, әскери атақта немесе сыныптық шенде болу мерзiмi кезектi арнаулы атақ, сыныптық шен беру үшiн еңбек сiңiрген мерзiмге есептеледi.

8. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқық қорғау органдарына жүктелген негiзгi мiндеттер мен функцияларды тiкелей орындайтын лауазымды адамдарға олар сол қызметке орналасқан жағдайда арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер беруге құқық беретiн лауазымдар тiзбесiн, олардың өкiлеттiктерiне сәйкес Қазақстан Республикасының Президентi немесе Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

9. Бұрын "ішкі қызмет аға прапорщигі", "өртке қарсы қызмет аға прапорщигі", "ішкі қызмет прапорщигі", "өртке қарсы қызмет прапорщигі", "әділет аға прапорщигі", "әділет прапорщигі" әскери немесе арнаулы атақтары берілген адамдар осы Заңда көзделген негіздер бойынша өз қызметтерін тоқтатқанға дейін осы атақтарда қызметтерін жалғастыруға құқылы.

Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 18.01.2012 N 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

22-1-бап. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызмет және экономикалық тергеу қызметі қызметкерлерінің біліктілік сыныптары

Ескерту. 22-1-бап алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

23-бап. Бірінші және кезекті арнаулы атақтарды немесе сыныптық шендерді беру тәртібі

Ескерту. 23-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

1. Арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер берілу ретіне қарай бірінші және кезектi болып бөлiнедi.

1-1. Мыналар:

1) қатардағы құрам үшін – қатардағы қызметкер;

2) кіші басшы құрам үшін – кіші сержант (сержант);

3) орта басшы құрам үшін – кіші лейтенант (лейтенант), 3-сыныпты заңгер бірінші арнаулы атақтар немесе сыныптық шен болып есептеледі.

2. Қатардағы және кiшi басшы құрамның арнаулы атақтарын (бірінші және кезектi) уәкілетті басшы бередi.

3. Орта және аға басшы құрамның бірінші арнаулы атақтарын немесе сыныптық шендерін құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшы береді.

4. Кiшi лейтенанттың бірінші арнаулы атағы:

1) қатардағы немесе кіші басшы құрам лауазымдарын атқарып жүрген, жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының соңғы курстарында оқитын және орта басшы құрам лауазымдарына тағайындалған қызметкерлерге;

2) техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарын бітірген, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлықтан өткен және орта басшы құрам лауазымдарына тағайындалған азаматтарға беріледі.

5. Лейтенант арнаулы атақтары:

1) кiшi лейтенанттарға – арнаулы атақта еңбек сiңiрудiң осы Заңда белгiленген мерзiмiнің өтуі бойынша, ал жоғары білім беретін білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарын бітіргендерге – бұл атақта еңбек сiңiру мерзiмiне қарамастан;

2) қатардағы қызметкер мен кiшi басшы құрамның арнаулы атақтары бар, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі және жоғары білімнің білім беру бағдарламаларын іске асыратын құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарын бiтiрген және орта басшы құрам лауазымдарына тағайындалған қызметкерлерге;

3) жоғары бiлiмi бар, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлықтан өткен және орта немесе аға басшы құрам лауазымдарына тағайындалған адамдарға берiледi.

5-1. Алып тасталды – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

6. Басшы құрамның кезектi арнаулы атақтары немесе сыныптық шендері атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтар немесе сыныптық шендерге сәйкес болған жағдайда және арнаулы атақтар немесе сыныптық шендерде еңбек сiңiрудiң белгiленген мерзiмi өткен соң реттілік тәртібімен берiледi.

7. Орта және аға басшы құрамның кезектi арнаулы атақтарын немесе сыныптық шендерін:

1) капитанға, 1-сыныпты заңгерге дейін қоса алғанда – құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшы;

2) полковникке дейін, аға кеңесшіні қоса алғанда – құқық қорғау органының басшысы береді.

8. Жоғары басшы құрамның арнаулы атақтары, сыныптық шендері Қазақстан Республикасының Президентi белгілейтін лауазымдар тізбесі және тәртіп бойынша беріледi.

8-1. Жоғары басшы құрамның арнаулы атағы, сыныптық шені:

генерал-майор, 3-сыныпты мемлекеттік кеңесші қызметкерге жоғары басшы құрам лауазымының алдындағы лауазымда полковник, аға кеңесші атағында болғанына үш жыл өткеннен кейін және жоғары басшы құрам лауазымында кемінде бір жыл қызмет еткеннен кейін берілуі мүмкін;

генерал-лейтенант, 2-сыныпты мемлекеттік кеңесші кемінде үш жыл генерал-майор, 3-сыныпты мемлекеттік кеңесші арнаулы атағында, сыныптық шенінде болған қызметкерге берілуі мүмкін; генерал-полковник, 1-сыныпты мемлекеттік кеңесші кемінде үш жыл генерал-лейтенант, 2-сыныпты мемлекеттік кеңесші арнаулы атағында, сыныптық шенінде болған қызметкерге берілуі мүмкін.

Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша жоғары арнаулы атақ, сыныптық шен мерзімінен бұрын берілуі мүмкін.

9. Бағынысты қызметкердi кезектi арнаулы атақты немесе сыныптық шенді беруге ұсынуды негiзсiз кешiктiрген құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы тәртіптік жауапкершілікке тартылады.

10. Орта және аға басшы құрамның кезектi арнаулы атақтары немесе сыныптық шендері құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының магистранттары мен докторанттарына, сондай-ақ оқу ақысын бюджет қаражаты есебінен төлей отырып, құқық қорғау органдарының жолдамалары бойынша шет мемлекеттердің құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында оқитындарға – оқуға түскеннен кейiн, осы лауазымдар бойынша штаттағы арнаулы атақтар немесе сыныптық шендерге енгiзiлген өзгерiстер ескерiлместен, олар оқуға түскенге дейiн атқарған штаттық лауазымдарына сәйкес тиiстi арнаулы атақтарда немесе сыныптық шендерде еңбек сiңiрудiң белгiленген мерзiмiнің өтуіне орай; кезектi арнаулы немесе әскери атақтар, сыныптық шендер қызметкерлер оқуды аяқтаған соң тағайындалатын штаттық лауазымдар бойынша атақтарға сәйкес болған жағдайда – білім беру ұйымдарын, магистратураны, докторантураны бiтiруіне орай берiледi.

11. Мемлекеттік органдарға және халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілген қызметкерлерге кезекті арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер білімі мен еңбек сіңірген жылдары ескеріліп, арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сіңірудің белгіленген мерзімі өткеннен кейін реттілік тәртібімен беріледі.

Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Арнаулы атақтарда немесе сыныптық шендерде еңбек сіңіру мерзімдері

1. Қатардағы және кіші басшы құрамның арнаулы атақтарда еңбек сіңіру мерзімдері:

қатардағы қызметкер атағында – үш ай;

кіші сержант атағында – бір жыл;

сержант атағында – екі жыл;

аға сержант атағында – үш жыл.

Cтаршина атағында еңбек сіңіру мерзімі белгіленбейді.

2. Орта және аға басшы құрамның арнаулы атақтарда және сыныптық шендерде еңбек сіңіру мерзімдері:

кіші лейтенант атағында – бір жыл;

лейтенант, 3-сыныпты заңгер атағында – бір жыл;

аға лейтенант, 2-сыныпты заңгер атағында – үш жыл;

капитан, 1-сыныпты заңгер атағында – төрт жыл;

майор, кіші кеңесші атағында – бес жыл;

подполковник, кеңесші атағында – жеті жыл.

3. Полковник арнаулы атағында, аға кеңесші сыныптық шенінде, сондай-ақ жоғары басшы құрамның атақтарында және сыныптық шендерінде еңбек сіңіру мерзімі белгіленбейді.

4. Арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сіңіру мерзімі қызметкерге тиісті арнаулы немесе әскери атақ, сыныптық шен берілген күннен бастап есептеледі, бұл ретте еңбек сіңіру мерзіміне лауазымдардағы қызметтің нақты уақыты, сондай-ақ осы Заңның 44-бабында көзделген жағдайларда қызмет өткеруі кіреді.

Қызметкерді кезекті арнаулы атақ немесе сыныптық шен беруге ұсыну негізсіз кешіктірілген жағдайда, тиісті арнаулы атақ немесе сыныптық шен оның алдындағы арнаулы атақта немесе сыныптық шенде болу мерзімі өткеннен кейінгі келесі күннен бастап беріледі.

5. Қатардағы және кіші басшы құрамдағы атағы бар, орта басшы құрам лауазымына тағайындалған қызметкерлер, осы атақта еңбек сіңірген мерзіміне қарамастан, орта басшы құрамның арнаулы атағын беруге ұсынылады.

6. Кезекті арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер берудің осы Заңда көзделмеген қосымша шарттарын енгізуге тыйым салынады.

Ескерту. 24-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Арнаулы атақтарда немесе сыныптық шендерде еңбек сiңiрген жылдары мерзiмдерiн тоқтата тұру

Ескерту. 25-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қызметкерлерге кезектi арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер тиiсiнше құқық қорғау органының қарамағында болған кезде лауазымға тағайындалғанға дейiн, алынбаған тәртiптiк жазасы болғанда, қайта аттестаттау кезiнде атқаратын лауазымына сәйкес келетiнi туралы мәселе шешiлгенге, қылмыстық іс Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1), 2), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша тоқтатылғанға, ақтау үкiмi заңды күшiне енгенге, қызметтiк тергеп-тексеру аяқталғанға дейiн берiлмейдi.

2. Тәртiптiк жаза қолданудың құқыққа сыйымсыздығы туралы шешiм шығарылған немесе қайта аттестаттау кезiнде атқаратын лауазымына сәйкес келетiнi туралы мәселе шешiлген, қылмыстық іс Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігінің 1), 2), 5), 6), 7) және 8) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша тоқтатылған немесе ақтау үкiмi заңды күшiне енген жағдайда қызметкерлерге кезектi арнаулы атақ немесе сыныптық шен атқаратын штат лауазымы бойынша атаққа немесе сыныптық шенге кезекті атақ немесе сыныптық шен сәйкес болған кезде, оны беру мерзiмi басталған кезден бастап берiледi.

Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

26-бап. Көтермелеу тәртібімен арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер беру

Ескерту. 26-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қызметте жоғары нәтижелерге қол жеткізгені және қызметтік міндеттерін үлгілі орындағаны үшін көтермелеу тәртібімен полковникті қоса алғанға дейінгі басшы құрамның кезекті арнаулы атағы немесе сыныптық шені мерзімінен бұрын (өзінде бар арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сіңірудің белгіленген мерзімі өткенге дейін) не атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен бір саты жоғары берілуі мүмкін.

Кезектен тыс арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер құқық қорғау органдарындағы ұзақ және мінсіз қызметі, аса күрделі тапсырмаларды орындауға байланысты қызмет бойынша жоғары нәтижелері үшін көтермелеу тәртібімен беріледі.

2. Арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер мерзiмiнен бұрын арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сіңірудің белгіленген мерзімдерінің кемінде жартысы өткенде беріледі.

3. Ғылыми немесе академиялық дәрежесi не ғылыми немесе академиялық атағы бар, бұл ретте құқық қорғау органының бiлiм беру ұйымында штаттық лауазымда қызмет атқаратын басшы құрам адамдарына кезектi арнаулы атақ немесе сыныптық шен арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сiңiрудiң белгiленген мерзiмi өткенде атқаратын лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен бiр саты жоғарылатып берiлуi мүмкiн.

4. Атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен бiр саты жоғары кезектi арнаулы атақ немесе сыныптық шен өзінде бар арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сiңiрген жылдарының белгіленген мерзiмi өткен соң берiледi.

4-1. Кезектен тыс арнаулы атақ немесе сыныптық шен өзінде бар арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сіңірген жылдарының белгіленген мерзімі өткен соң, бірақ өзіндегі арнаулы атағынан немесе сыныптық шенінен бір сатыдан асырмай және атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген шекті арнаулы атаққа немесе сыныптық шенге қарамастан беріледі.

5. Кiшi басшы құрамдағы арнаулы атақтарды – уәкiлеттi басшы, ал орта және аға басшы құрамдағы арнаулы атақтарды немесе сыныптық шендерді кезектен тыс, мерзiмiнен бұрын немесе бiр саты жоғары құқық қорғау органының басшысы бередi.

6. Кезектен тыс, мерзімінен бұрын немесе бір саты жоғары арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер қызметкерге:

1) алынбаған тәртіптік жазасы болған кезде;

2) өзіне қатысты қызметтік немесе сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізу кезеңінде берілмейді.

7. Кезектен тыс немесе мерзімінен бұрын не бір саты жоғары арнаулы атақтармен немесе сыныптық шендермен көтермелеу барлық негіздер бойынша құқық қорғау қызметінің бүкіл кезеңі ішінде екі реттен артық жүргізілмейді.

Ескерту. 26-бап жаңа редакцияда - ҚР 07.11.2014 № 248-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

27-бап. Арнаулы атақтарды немесе сыныптық шендердi төмендету, арнаулы атақтардан немесе сыныптық шендерден айыру

1. Арнаулы атақты немесе сыныптық шендi бiр сатыға төмендетудi:

1) кiшi және орта басшы құрамдар атағындағы қызметкерлерге – уәкiлеттi басшы;

2) аға басшы құрам атағындағы қызметкерлерге – құқық қорғау органының басшысы тәртiптiк жазалау шарасы ретiнде қолданады.

2. Арнаулы атақтардан немесе сыныптық шендерден айыру мына қызметкерлерге қатысты тәртiптiк жазалау шарасы ретiнде қолданылады:

1) полковникті, аға кеңесшiнi қоса алғанға дейін – құқық қорғау органының басшысы;

2) жоғары басшы құрамға Қазақстан Республикасының Президентi айқындайтын тәртiппен – Қазақстан Республикасының Президентi жүзеге асырады.

3. Арнаулы атақтағы немесе сыныптық шендегi еңбек сiңiру мерзiмi арнаулы атақты немесе сыныптық шендi төмендету түрiнде тәртiптiк жауаптылыққа тарту туралы бұйрық шығарылған күннен бастап үзiледi және арнаулы атақты немесе сыныптық шендi қалпына келтiру туралы бұйрық шығарылған күннен бастап қалпына келтiрiледi.

Атқаратын штаттық лауазымына қарамастан арнаулы атағы немесе сыныптық шенi төмендетiлген қызметкерлер атқаратын лауазымына қарамастан бұрынғы арнаулы атағына немесе сыныптық шенiне құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының бұйрығымен, бiрақ арнаулы атақ немесе сыныптық шен төмендетiлген күннен бастап кемiнде алты ай өткеннен кейiн ғана қалпына келтiрiледi.

4. Қызметкерге бұрынғы арнаулы атағы немесе сыныптық шенi қайта қалпына келтiрiлгенге және оған кезектi арнаулы атақ немесе сыныптық шен берiлгенге дейiн арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен қайта төмендету жүргізiлмейдi.

Ескерту. 27-бап жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

28-бап. Соттың айыптау үкімімен арнаулы атақтардан немесе сыныптық шендерден айыру

1. Қызметкерлерге қатысты арнаулы атақтардан немесе сыныптық шендерден айыру туралы соттың заңды күшiне енген айыптау үкiмiн орындауды:

1) капитанға дейін, 1-сыныпты заңгерді қоса алғанда – уәкілетті басшы;

2) полковникке дейін, аға кеңесшіні қоса алғанда – құқық қорғау органының басшысы жүзеге асырады;

3) жоғары басшы құрамға қатысты Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен заңсыз айырған жағдайда соттың шешіміне сәйкес бұрынғы арнаулы атағын немесе сыныптық шенін қалпына келтiру туралы бұйрықты құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы қабылдайды.

3. Арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен заңсыз айырылған кезең қалпына келтiрiлген арнаулы атақта немесе сыныптық шенде еңбек сiңiрген мерзiмге кiредi. Арнаулы атағынан немесе сыныптық шенінен заңсыз айырылған адамдарға материалдық залал толық көлемде өтеледi.

Ескерту. 28-бап жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-тарау. ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫНДА ЛАУАЗЫМҒА ТАҒАЙЫНДАУ,
ҚЫЗМЕТ БАБЫНДА АУЫСТЫРУ ЖӘНЕ ӨСІРУ

29-бап. Құқық қорғау органдарының қатардағы және басшы құрам лауазымдарына орналасудың жалпы қағидалары

1. Қатардағы, кiшi, орта, аға және жоғары басшы құрамдағы адамдар орналасуға жататын лауазымдарды және осы лауазымдарға сәйкес келетiн арнаулы атақтарды немесе сыныптық шендердi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

2. Орта, аға және жоғары басшы құрам лауазымдарына тағайындалатын адамдар оларға арнаулы атақ, сыныптық шен берiлгенге немесе құқық қорғау органдарының кадрларына қабылданғанға дейiн атқаратын лауазымы бойынша қызметтiк мiндеттерiн атқарады.

3. Адам мансаптық өсудің барлық кезеңдерінен міндетті түрде өтіп, қойылатын біліктілік талаптарына қатаң сәйкес келген жағдайда лауазымға тағайындауды, қызметi бойынша жоспарлы ауыстыруды құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы жүргiзедi.

Құқық қорғау органдары лауазымдарының санаттарына қойылатын біліктілік талаптарын құқық қорғау органдары лауазымдарының санаттарына қойылатын үлгілік біліктілік талаптары негізінде мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша құқық қорғау органының басшысы бекітеді.

Құқық қорғау органдары лауазымдарының санаттарына қойылатын үлгілік біліктілік талаптарын құқық қорғау органдарымен келісу бойынша мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті орган бекітеді.

4. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Орта және аға басшы құрамдағы адамдарды лауазымға тағайындау және қызметі бойынша ауыстыру кезiнде оларды негiзгi мамандығы бойынша не бар тәжiрибесiне сәйкес пайдалану қамтамасыз етiледi, ал олар үшін жаңа мамандықтағы лауазымдарға пайдалану қажет болған кезде олар тағайындау алдында тиiстi курстарда (жиындарда) қайта даярлықтан өтуге тиiс.

5-1. Құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының профессорлық-оқытушылық және ғылыми құрамдарының штаттық лауазымдарына қызметкерлерді тағайындау мүмкін болмаған кезде құқық қорғау органы басшысының шешімімен осы лауазымдарға еңбек шарты бойынша аталған лауазымдарға қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес келетін өзге де адамдар, оның ішінде уақытша тағайындалуы мүмкін. Бұл ретте жұмыскердің лауазымдық айлықақысы профессорлық-оқытушылық және ғылыми құрамдардың атқаратын штаттық лауазымы бойынша белгіленеді.

Профессорлық-оқытушылық және ғылыми құрамдардың штаттық лауазымдарына уақытша тағайындалған жұмыскерлер осы лауазымдарға қызметкерлер тағайындалған кезде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен жұмыстан шығарылады.

6. Бос басшылық лауазымдар туралы мәліметтер және оларға орналасуға кандидаттарға қойылатын талаптар ведомстволық ақпараттық-анықтамалық жүйелерде орналастырылады.

7. Құқық қорғау органын уақтылы және толық жасақтау үшін кадр қызметі құқық қорғау органының басшысы бекітетін әдістемеге сәйкес кадрлық болжамды жүзеге асырады.

8. Құқық қорғау қызметінің учаскелерінде, бағыттарында іс-қимылдарды ретке келтірудің ұтымды дәрежесіне қол жеткізу мақсатында құқық қорғау органының басшысы айқындайтын тәртіппен жұмыс стандарттары (қызметкердің нақты жұмыс учаскесіндегі қызмет нәтижелеріне қойылатын алгоритм, қағидалар және талаптар) белгіленеді.

9. Прокуратура органдарының орта және аға басшы құрамның басшы лауазымдарына тағайындалатын адамдарға үш айға дейін сынақ мерзімі белгіленуі мүмкін.

Ескерту. 29-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.11.2019 № 273-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Қызмет бабында ауыстыру

1. Қатардағы және кiшi басшы құрамдағы адамдарды қызмет бабында ауыстыру:

1) жоғары тұрған лауазымдарға – қызмет бабында өсіру тәртібімен;

2) тең дәрежелi лауазымдарға – басқа лауазымдарға орналастыру қажет болған не оларды iскерлiк және жеке қасиеттерiн ескере отырып, неғұрлым орынды пайдалану, жаңа мамандыққа даярлау үшiн, сондай-ақ отбасы жағдайына, денсаулық жағдайы немесе жасына қарай осы адамдардың келiсiмiмен;

3) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсуiне байланысты – атқаратын штаттық лауазымынан босатыла отырып, сондай-ақ білім беру ұйымын бiтiргеннен кейін лауазымға тағайындалған кезде;

4) төмен тұрған лауазымдарға:

штаттар қысқарған кезде немесе құқық қорғау органын қайта ұйымдастыру кезiнде – осы адамдарды тең дәрежелi лауазымдарға ауыстыру мүмкiн болмаған жағдайда және олардың келiсiмiмен;

денсаулық жағдайы бойынша – әскери-дәрiгерлiк комиссияның қорытындысы (қаулысы) негiзiнде және қызметкердің келісімімен;

аттестаттаудың қорытындысы бойынша анықталғандай, қызметiне сәйкес келмеген кезде;

тәртiптiк жаза қолдану тәртібімен;

өз қалауы бойынша жүргiзiледi.

2. Орта, аға және жоғары басшы құрамдағы адамдарды қызмет бабында ауыстыру:

1) жоғары тұрған лауазымдарға – қызмет бабында өсіру тәртібімен;

2) тең дәрежелi лауазымдарға – ұйымдық-штаттық іс-шаралардың жүргiзiлуiне байланысты, жұмыс тәжiрибесiн ескере отырып, мамандығына қарай неғұрлым орынды пайдалану үшiн, ротация тәртібімен, атқаратын лауазымының өкілеттіктері мерзімінің аяқталуына байланысты, сондай-ақ олардың тiкелей және уәкілетті басшыларының келiсiмiмен өз қалауы бойынша;

3) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсуiне, мемлекеттік қызметшілерді даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде оқуына байланысты – атқаратын штаттық лауазымынан босатыла отырып, сондай-ақ білім беру ұйымын бiтiргеннен кейін лауазымға тағайындалған кезде;

4) төмен тұрған лауазымдарға:

штатты қысқарту немесе құқық қорғау органдарын қайта ұйымдастыру кезiнде – осы адамдарды дәрежесi тең лауазымда пайдалану мүмкiн болмаған жағдайда және олардың келiсiмiмен;

денсаулық жағдайы бойынша – әскери-дәрiгерлiк комиссияның қорытындысы (қаулысы) негiзiнде;

өз қалауы бойынша;

аттестаттаудың қорытындысы бойынша анықталғандай, қызметiне сәйкес келмеген кезде;

тәртiптiк жаза қолдану ретiнде;

5) мемлекеттік органдарға және халықаралық ұйымдарға іссапармен бару тәртібімен жүргiзiледi.

3. Орта, аға және жоғары басшы құрамдағы адамдар Қазақстан Республикасы құқық қорғау органдарының білім беру ұйымына басшылыққа және арнайы пәндер бойынша педагогтік қызметке тағайындалған кезде олардың білім беру ұйымына тағайындалғанға дейiнгi негiзгi соңғы лауазымы бойынша лауазымдық айлықақысы сақталады. Әрбiр нақты жағдайда лауазымдық айлықақыны сақтау туралы шешiмдi лауазымға тағайындалғанға дейiн білім беру ұйымы басшылығының ұсынуы және құқық қорғау органы орталық аппаратының кадр қызметінің қорытындысы бойынша құқық қорғау органының басшысы қабылдайды.

Сақталған лауазымдық айлықақыны төлеу лауазымы төмендетiлген кезде тоқтатылады.

4. Төмен тұрған лауазымдарға ауыстырылған қатардағы және басшы құрамдағы адамдар, осы Заңның талаптары ескеріле отырып, кейiннен қызмет бабында өсе алады.

4-1. Орта, аға және жоғары басшы құрамдағы адамдарды басқа лауазымдарға, сондай-ақ басқа жерге ауыстыру қажет болған кезде бұл туралы шешімді осы адамдардың даярлығы мен қызмет тәжірибесін, сондай-ақ олардың және олардың отбасы мүшелерінің денсаулық жағдайы бойынша қарсы көрсетілімдердің болмауын ескере отырып, олардың келісімімен тиісті уәкілетті басшылар қабылдайды.

5. Қатардағы және басшы құрамдағы адамдарды қызмет бабында ауыстыру туралы шешiм, ауыстыру негiздемесi көрсетiле отырып, құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшысының бұйрығымен ресiмделедi.

6. Қызмет бабында ауыстырылған орта, аға және жоғары басшы құрамдағы адамдар, жыл сайынғы ақылы еңбек демалысында немесе емделуде жүрген жағдайларын қоспағанда, iстерді тапсырғаннан кейiн, бірақ бұйрықты алған күннен бастап бiр ай мерзiмнен кешiктiрiлмей жаңа қызмет орнына iссапарға жiберiлуге тиiс.

7. Құқық қорғау органының штаты қысқартылған кезде қызметкер ұсынылған лауазымға орналасудан бас тартқан жағдайда, ол осы Заңға сәйкес жұмыстан шығарылуға тиіс.

Ескерту. 30-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Ротация

1. Құқық қорғау органдарында қызмет өткеру кезінде кәсіби әлеуетін анағұрлым тиімді пайдалануды қамтамасыз ету мақсатында құқық қорғау органының басшылық лауазымдарын атқаратын қызметкерлерін ротациялау жүзеге асырылады.

Басшылық лауазымдардың тізбесін құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Құқық қорғау органының басшылық лауазымдарын атқаратын, ротацияланатын қызметкерлерге лауазымдық міндеттерін атқару кезеңінде жекешелендіру құқығынсыз қызметтік тұрғын үй беріледі.

2. Ротация құқық қорғау органы басшысының шешімімен жоспарлы негізде бес жылда бір рет жүзеге асырылады. Қабылданған шешім бұйрықпен ресімделеді. Қызметке басқа жерге ротацияға – қызметкердің жазбаша келісімімен, ал қызмет мүддесі үшін – лауазымда болу мерзіміне қарамастан және қызметкердің келісімінсіз жол беріледі.

Ротация мынадай схемалардың бірі бойынша жүргізіледі:

1) деңгейаралық ("орталық-өңір", "өңір-орталық");

2) өңіраралық ("өңір-өңір");

3) сектораралық ("орталық-орталық").

3. Мүгедектігі бар балалары, оның ішінде асырап алған балалары (қорғаншы болып табылатын) немесе асырауында қарт ата-анасы не онымен тұрақты бірге тұратын және бірінші немесе екінші топтағы мүгедектігі бар отбасы мүшелері бар лауазымды адамдар басқа жерге көшумен байланысты ротацияға жатпайды. Көрсетілген мән-жайлар құжат түрінде расталуға тиіс.

4. Ротацияға жататын басшылық лауазымдардың тізбесін және оларды ауыстыру тәртібін құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Ескерту. 31-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

32-бап. Құқық қорғау қызметiнiң жоғары тұрған, тең дәрежелi немесе төмен тұрған лауазымдары

1. Құқық қорғау қызметiнiң лауазымы, егер оған құқық қорғау қызметiндегi бұрынғы лауазымы бойынша арнаулы атағына немесе сыныптық шенiне қарағанда неғұрлым жоғары шектi арнаулы атақ немесе сыныптық шен көзделген болса, ал арнаулы атақтары немесе сыныптық шендерi тең дәрежелі болғанда – құқық қорғау қызметiнiң лауазымы бойынша неғұрлым жоғары айлықақы көзделген болса, жоғары тұрған лауазым болып есептеледi.

2. Құқық қорғау қызметiнiң лауазымы, егер оған құқық қорғау қызметiндегi лауазымы бойынша арнаулы атағы немесе сыныптық шенi және айлықақысы құқық қорғау қызметiндегi бұрынғы лауазымы бойынша арнаулы атағына немесе сыныптық шенiне және айлықақысына тең көзделген болса, тең дәрежелi лауазым болып есептеледi.

3. Құқық қорғау қызметiнiң лауазымы, егер оған құқық қорғау қызметiндегi бұрынғы лауазымы бойынша арнаулы атағына немесе, сыныптық шенiне қарағанда неғұрлым төмен шектi арнаулы атақ немесе сыныптық шен көзделген болса, ал арнаулы атақтары немесе сыныптық шендері тең дәрежелі болғанда – құқық қорғау қызметiнiң лауазымы бойынша неғұрлым төмен айлықақы көзделген болса, төмен тұрған лауазым болып есептеледi.

Ескерту. 32-бап жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

33-бап. Қызмет бабында өсіру

1. Қызметкерлерді қызмет бабында өсіру олар қойылатын біліктілік талаптарына сәйкес келген жағдайда, сондай-ақ iскерлiк және жеке қасиеттерi, қызметтік жұмыс нәтижелері ескерiле отырып жүргiзiледi.

Қызметкерлерді басшы лауазымдарға өсіру кадр резервінде тұрған қызметкерлер қатарынан не конкурстық негізде жүргізіледі.

1-1. Конкурстық негізде орналасатын басшы лауазымдар тізбесін, жоғары тұрған басшы лауазымдарға конкурс өткізу шарттары мен тәртібін құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Жоғары тұрған басшы лауазымға арналған конкурсқа құқық қорғау органының, оның ведомстволарының, мекемелерінің, білім беру ұйымдарының, аумақтық немесе оларға теңестірілген бөлімшелерінің қызметкерлері қатысуға құқылы.

Құқық қорғау органының, оның ведомстволарының, мекемелерінің, білім беру ұйымдарының, аумақтық немесе оларға теңестірілген бөлімшелерінің қызметкерлері арасында конкурстық комиссияның оң қорытындысын алған конкурсқа қатысушылар болмаған кезде конкурс өткізіледі, оған басқа да құқық қорғау органдарының қызметкерлері қатыса алады.

Конкурсты барлық құқық қорғау органдарының қызметкерлері арасында өткізу туралы хабарландыру мемлекеттік қызмет істері жөніндегі уәкілетті органның интернет-ресурсында жарияланады.

2. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 33-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2018 № 180-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-1-бап. Құқық қорғау органдары басшылығының президенттік резерві

1. Құқық қорғау органдары басшылығының президенттік резерві құқық қорғау органдарының жоғары тұрған бос басшы лауазымдарына орналастыру үшін қызметкерлерді сапалы іріктеу мақсатында қалыптастырылады.

Құқық қорғау органдары басшылығының президенттік резервін қалыптастыру тәртібін және оның лауазымдар тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті айқындайды.

2. Құқық қорғау органдары басшылығының Президенттік резервінде тұрған қызметкерлер болжанған басшы лауазымдарға тағайындау үшін қажетті кәсіби дағдыларды, басқарушылық құзыреттілікті жетілдіру үшін прокуратураның білім беру ұйымында кәсіби қайта даярлаудан және біліктілігін арттырудан өтеді.

Ескерту. 5-тарау 33-1-баппен толықтырылды - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

34-бап. Кадр резерві

1. Құқық қорғау органының кадр құрамын қалыптастыру, лауазымдардың жасақталуын қамтамасыз ету мақсатында құқық қорғау органында кадр резерві жасалады.

2. Құқық қорғау органының кадр резерві кейіннен бос жоғары тұрған басшы лауазымдарға орналастыру үшін жоспарлы негізде қалыптастырылады.

3. Кадр резерві аттестаттау нәтижесі бойынша басшы лауазымдарға немесе ауқымды жұмыстарға жоғарылатуға ұсынылған қызметкерлерден, сондай-ақ қызметтік міндеттерін атқару кезінде не арнайы тапсырмаларды орындау кезінде ұйымдастырушылық қабілетін танытқан адамдардан қалыптастырылады.

4. Бос басшы лауазымға құқық қорғау органының кадр резервінде тұрған адам құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының шешімі бойынша орналастырылады. Кадр резервінде тұрған қызметкерлер ұсынылған лауазымнан бас тартқан кезде, бос лауазымға аттестаттау нәтижесі бойынша немесе кадрларды іріктеу арқылы басқа қызметкер орналастырылады.

5. Кадр резервін қалыптастыру және онымен жұмысты ұйымдастыру жауапкершілігі құқық қорғау органының басшысына немесе уәкiлеттi басшыға және кадр қызметіне жүктеледі. Құқық қорғау органдарында кадр резерві кадрлардың сапалық құрамы және тиісті лауазымдарға орналастыру қажеттілігі ескеріле отырып қалыптастырылады.

6. Кадр резервіне қоюды құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы қызметкердің бәсекеге қабілеттілігінің көрсеткішін ескере отырып жүзеге асырады.

7. Қызметкер өрескел тәртіптік теріс қылық жасағаны үшін тәртіптік жауаптылыққа тартылған жағдайда, ол кадр резервінен алып тасталады. Қызметкер өзін кадр резервінен алып тастау туралы шешіммен келіспеген кезде ол бұл шешімге жоғары тұрған лауазымды адамдарға және (немесе) сотқа шағым жасауға құқылы.

8. Қызметкердің кадр резервінде тұру мерзімі үш жылдан аспауға тиіс. Кадр резервіне қойылып, бірақ кадр резервінде болған кезеңде олар үшін жоспарланған лауазымға тағайындалмаған адамдар, кадр резервіне жалпы негіздерде жаңадан қойылуы мүмкін.

9. Құқық қорғау органының кадр қызметі кадр резервіне қойылған қызметкерлердің тізімін және ведомстволық деректер банкін жүргізеді.

10. Кадр резервін қалыптастыру тәртібін, кадр резервіне қойылатын қызметкерлердің біліктілігіне қойылатын талаптарды және кадр резервіне қойылған қызметкерлердің ведомстволық деректер банкімен жұмысты құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Ескерту. 34-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

35-бап. Кадр резервін қалыптастыру міндеттері

Кадр резервін қалыптастыру және онымен жұмыс істеу міндеттері:

1) қызметкерлерді қызмет бабында өсіруді жоспарлау тетігін реттеу;

2) басшы кадрларды даярлаудың тиімділігін арттыру;

3) басшы құрам лауазымдарына неғұрлым білікті қызметкерлерді орналастыру;

4) басшы кадрларды нығайту және тұрақтандыру, олардың сабақтастығын қамтамасыз ету;

5) құқық қорғау органдарында кадр мәселелерін шешуде демократиялық негіздерді күшейту болып табылады.

36-бап. Құқық қорғау органдарының кадр құрамын қалыптастырудың басым бағыттары

1. Құқық қорғау органында кадр құрамын қалыптастыру:

1) қызметкерлердің кәсіптік білім-білігі мен дағдыларын жетілдіру;

2) құқық қорғау қызметі лауазымына қызметкерлерді олардың кәсіби даярлығының деңгейін, кәсіби қызметте сіңірген еңбегін және іскерлік қасиеттерін ескере отырып тағайындау;

3) құқық қорғау қызметін өткерудің және арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер берудің дәйектілігі негізінде қамтамасыз етіледі.

2. Құқық қорғау қызметінің кадр құрамын қалыптастырудың басым бағыттары:

1) құқық қорғау қызметі лауазымдарының барлық санаттары үшін кадрларды жоспарлы негізде даярлау, біліктілігін арттыру және қайта даярлау;

2) қызметкерлердің кәсіби және лауазымдық өсуі үшін жағдайлар жасау;

3) аттестаттау өткізу арқылы қызметкерлердің кәсіби қызметінің нәтижелерін бағалау болып табылады.

3. Қызметкерлердің кәсіптік білім-білігі мен дағдыларын жетілдіру мақсатында қызметкерлердің құқық қорғау органдарындағы қызметін өткеру орны бойынша кәсіби қызметтік және дене шынықтыру дайындықтары ұйымдастырылады. Кәсіби қызметтік және дене шынықтыру дайындықтарын ұйымдастырудың мазмұны мен тәртібі құқық қорғау органдарының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленеді.

4. Кәсіптік қайта даярлау, біліктілікті арттыру қызметкерлердің қосымша кәсіптік білімі болып табылады. Қосымша кәсіптік білім алу қызметкерлердің лауазымдық міндеттерін үзіліспен, ішінара үзіліспен немесе үзіліссіз атқару түрінде жүргізілуі мүмкін. Қызметкердің басқа тең жағдайларда қосымша кәсіптік білім алуы қызметкерді кадр резервіне қоюға немесе оның құқық қорғау қызметі лауазымын жалғастыруына басым негіз болып табылады.

5. Қызметкерлерді кәсіби даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдары мен ғылыми мекемелерінде, құқық қорғау органдарының қызметкерлерді қайта даярлау және біліктілігін арттыру жөніндегі мамандандырылған мекемелерінде, сондай-ақ, басқа да білім беру ұйымдары мен мекемелерінде жүзеге асырылады.

Қызметкерлерді кәсіби даярлаудың, қайта даярлаудың және олардың біліктілігін арттырудың мазмұны және жүзеге асырылу тәртібі құқық қорғау органдарының нормативтік құқықтық актілерінде айқындалады.

6. Қызметкер Қазақстан Республикасы аумағынан тыс жерлерде қосымша кәсіптік білім ала алады.

Ескерту. 36-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

37-бап. Кадр резервіне қою үшін үміткерлерді іріктеу

1. Кадр резервіне қою үшін кандидаттарды іріктеу қызметкерлердің жеке басының және кәсіби қасиеттерін, олардың қызметінің нәтижелерін зерделеу және бағалау, сондай-ақ аттестаттау комиссиясының шешімі негізінде жүргізіледі.

Кадр резервіне қою үшін кандидаттардың кәсіби қасиеттерін бағалау бәсекеге қабілеттіліктің көрсеткіші ескеріле отырып жүргізіледі.

2. Кадр резервіне қою үшін үміткерлерді іріктеу кезінде:

1) болжанған лауазымға орналастыру көзделген мамандықтар бойынша қызметкердің білімінің сәйкестігі;

2) болжанған қызмет түрі бойынша тиісті кәсіптік даярлығының және жұмыс тәжірибесінің болуы;

3) тиісті басшылар санаттарының қызметін регламенттейтін нормативтік құқықтық актілерді білуі;

4) денсаулық жағдайы;

5) кәсіптік қайта даярлау мен біліктілігін арттырудың қорытындысы ескеріледі.

3. Егер ұсыну басқа мекенге қызмет атқаруға ауыстыруды қарастырса, онда қызметкердің және оның отбасы мүшелерінің ол жерде денсаулық жағдайы бойынша тұра алу мүмкіндігі ескеріледі.

4. Кадр резервіне қоюға кандидаттарды іріктеуді кадр қызметтері жүзеге асырады. Кадр резервіне қойылғандардың тізімін құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы бекітеді және ол ведомстволық деректер банкіне енгізіледі. Тиісті лауазымға ұсыну үшін кадр резервіне қойылатын қызметкерлердің саны екі адамнан кем болмауға тиіс.

Ескерту. 37-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

38-бап. Қызметкерді лауазымдық міндеттерін атқарудан уақытша шеттету

1. Қызметкерді лауазымдық міндеттерін атқарудан мынадай жағдайларда:

1) Қазақстан Республикасының қылмыстық процессуалдық заңнамасында белгiленген тәртiппен – қылмыстық процесті жүргізуші орган ақшалай қаражатты сақтамай, мұндай шараның қажеттігі болмағанға дейін;

2) қызметтік тергеу жүргізілген жағдайда – құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы жауапкершілік туралы мәселе шешілгенге дейін, бірақ ақшалай қаражатты сақтай отырып, бір айдан аспайтын мерзімге уақытша шеттетуі мүмкін.

2. Қызметкерді қызметтік міндеттерін атқарудан уақытша шеттету туралы құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының бұйрығы шығарылады. Қызметкер қызметтік міндеттерін атқарудан уақытша шеттету туралы бұйрықпен шығарылған күнінен бастап үш жұмыс күнінен кешіктірілмей таныстырылуға тиіс. Бұйрықпен танысуы қызметкердің қол қоюымен куәландырылады.

Қызметкерді қызметтік міндеттерін атқарудан уақытша шеттету туралы бұйрықпен жеке таныстыру мүмкін болмаған жағдайда, құқық қорғау органының кадр қызметі оған тұрғылықты жері бойынша қызметтік міндеттерін атқарудан уақытша шеттету туралы бұйрықтың көшірмесін хабарламасы бар хатпен жіберуге міндетті.

3. Қылмыс жасағаны үшін соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген немесе қылмыс жасағаны үшін қылмыстық жауаптылықтан Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде босатылған жағдайда қызметкер осы Заңда белгіленген тәртіппен жұмыстан шығарылады.

4. Қылмыстық iс ақталатын негiздер бойынша қысқартылған, ақтау үкiмi заңды күшiне енген жағдайда қызметкердiң лауазымы, арнаулы немесе әскери атағы, сыныптық шенi қалпына келтiрiледi.

Адамның қызметiн (лауазымын, арнаулы атағын немесе сыныптық шенін) қалпына келтiру, егер ол адам ақтау үкiмi күшiне енген не қылмыстық iстi ақталатын негiздер бойынша қысқарту туралы қаулы шығарылған кезден бастап үш ай iшiнде орын алса, ол өтініш жасалған күннен бастап бiр ай мерзiмнен кешiктiрiлмей жүргiзiледi.

5. Қылмыс жасағаны үшiн сотталуына байланысты құқық қорғау органдарынан шығарылған, ал кейiннен ақталған және тиiсiнше лауазымы мен арнаулы атағы немесе сыныптық шені қалпына келтірілген қызметкерлерге қызметте амалсыздан болмаған уақыты үшiн Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртiппен ақшалай үлесі өтеледi.

Ескерту. 38-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

39-бап. Құқық қорғау қызметінің лауазымы бойынша міндеттерді уақытша атқару

1. Қызметтік қажеттілікке байланысты қызметкерге атқаратын (негізгі) лауазымынан босатпай, жоғары тұрған лауазымның міндеттерін атқару уақытша жүктелуі мүмкін.

2. Негізгі мiндеттерiнен босатыла отырып, басқа лауазымдар бойынша мiндеттердi уақытша атқару белгіленген тәртiппен жүктелген штаттық лауазымдағы қызметкерлерге ақы төлеу мынадай тәртiппен жүргізiледi:

1) штаттағы орынбасарларға, өздерiнiң тiкелей басшысының бос емес лауазымы бойынша қызметтік мiндеттерiне қарамастан, ақшалай үлес төлеу олардың негізгi атқаратын лауазымы бойынша жүргізiледi;

2) басшының бос лауазымы бойынша мiндеттерiн, оның iшiнде оның орынбасарларының да уақытша атқаруы кезiнде, ақы өзге де төлемдер ескеріле отырып, лауазымды уақытша атқаруға көзделген айлықақысына қарап, бiрақ екi айдан аспайтын уақытқа төленедi. Көрсетілген мерзім ішінде оларды осы лауазымға тағайындау немесе бос лауазым бойынша мiндеттердi орындаудан босату туралы шешiм қабылдануы тиіс.

Мiндеттердi уақытша атқарудың үзіліссiз мерзiмi бос лауазым бойынша екі айдан, ал бос емес лауазым бойынша төрт айдан аспауға тиіс.

Лауазым бойынша мiндеттердi уақытша атқарудың үзіліссiз мерзiмi лауазымды атқаруға кiрiскен күннен бастап, бiрақ бұйрықта көрсетілген күннен ерте емес, ал күнi көрсетiлмесе, бұйрыққа қол қойылған күннен ерте емес, мiндеттерiн атқарудан босатылған күн қоса есептеледi.

Лауазым бойынша мiндеттi атқарушы етiп тағайындау қызметкерлердi лауазымдарға тағайындау және оларды ауыстыру құқығы берiлген лауазымды адамдардың бұйрығымен ресiмделедi.

3. Қызметкерге осы бапқа сәйкес міндеттерді уақытша атқаруды жүктеу және оны осыған байланысты негізгі лауазымы бойынша міндеттерді атқарудан босату, тікелей басшысы болмаған кезеңде оның лауазымы бойынша міндеттерді атқару қызметкердің қызметтік міндеттерінде көзделген жағдайларды қоспағанда, құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшының актісімен жүзеге асырылады.

Ескерту. 39-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

40-бап. Құқық қорғау органдарындағы жұмыс уақыты

1. Қызметкерлердiң жұмыс уақытының ұзақтығы осы Заңда көзделген ерекшеліктер ескеріле отырып, Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес белгiленедi.

Әрбір құқық қорғау органында қызметтік әрекеттің ерекшеліктерімен және жедел жағдаймен, жыл мезгілімен, жергілікті жағдайлармен және басқа да нақты мән-жайлармен анықталатын, қатаң регламенттелген күн тәртібі белгіленеді.

2. Күн тәртібі қағидалары құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының актісімен бекітілетін жұмыс уақыты мен тынығу уақытын, азаматтарды қабылдау сағаттарын (халық үшін барынша қолайлы), қызметкерлердің жекелеген санаттарының қызмет атқару кезегін белгілейді.

2-1. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің нормативтік жүктемелерін айқындау тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

3. Қажет болған жағдайда қызметкерлер белгiленген уақыттан тыс, сондай-ақ түнгi уақытта, демалыс және мереке күндерi қызметтiк мiндеттерiн орындауға шақырылуы мүмкiн. Өтемақы төлеу тәртібі мен шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

Ескерту. 40-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2016 № 484-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Құқық қорғау қызметінің өтілі (еңбек сіңірген жылдары)

1. Құқық қорғау қызметінің өтілі зейнетақыға құқық беретін еңбек сіңірген жылдарын есептеу, еңбек сіңірген жылдары үшін қосымша демалыс беру, қызметкер жұмыстан шығарылған кезде біржолғы жәрдемақы төлеу, сондай-ақ, Қазақстан Республикасының құрметті атақтарын беру және құқық қорғау органдарының ведомстволық айырым белгілерімен марапаттауға ұсыну мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленетін тәртіппен есептеледі.

2. Қызметкерлердің еңбек сіңірген жылдарын есептеу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

Бұл ретте зейнетақы төлемдерін тағайындау үшін еңбек сіңірген жылдары Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларды қоспағанда, күнтізбемен есептеледі.

3. Қызметкерлердің құқық қорғау органдарында қызметте болу кезеңі олардың жалпы еңбек өтіліне, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік қызмет өтіліне есептеледі.

4. Қызметкердің құқық қорғау органының қарамағында болған уақыты қызмет өтіліне есептеледі.

5. Егер қызметкер арнаулы мемлекеттік органдардағы және құқық қорғау органдарындағы, мемлекеттік фельдегерлік қызмет органдарындағы қызметтен, әскери қызметтен шығарылған немесе іссапарға жіберілген күннен бастап және оны құқық қорғау органдарына қызметке қабылдаған күнге дейін үш айдан астам уақыт өтпесе, оның көрсетілген кезеңде өзге жеке және заңды тұлғалармен еңбек қатынастары болмаған жағдайда, құқық қорғау қызметінің өтілі үздіксіз болып есептеледі.

Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

42-бап. Жеке істі және есепке алу құжаттарын жүргізу

1. Құқық қорғау органында қызметкерлердің дербес деректерін, қызмет әрекеттері мен құқық қорғау қызметіндегі өтілі туралы мәліметтерді қамтитын жеке істер, есепке алу құжаттары жүргізіледі.

2. Қызметкердің дербес деректерін жинау, өңдеу және қорғау кезінде құқық қорғау органында мына талаптар сақталуға тиіс:

1) қызметкердің дербес деректерін жинау және өңдеу қызметкердің құқық қорғау қызметін өткеруіне, оқуына және лауазымдық өсуіне ықпал етуді, қызметкердің жеке басының және оның отбасы мүшелерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында, сондай-ақ оған тиесілі мүліктің сақталуын қамтамасыз ету, лауазымдық міндеттерін атқару нәтижелерін есепке алу мақсатында жүзеге асырылады;

2) осы Заңға сәйкес қызметкерден алынған дербес деректердің анықтығын тексеру мемлекеттік органдардың қатысуымен жүзеге асырылады;

3) қызметкердің дербес деректерін заңсыз пайдаланудан немесе жоғалтудан қорғау осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де заңнамалық актілерімен көзделген тәртіппен құқық қорғау органының қаражаты есебінен қамтамасыз етіледі;

4) заңдарда көзделген жағдайларды қоспағанда, қызметкердің жазбаша нысанда білдірген келісімінсіз оның дербес деректерін үшінші тарапқа беруге жол берілмейді.

3. Қызметкердің жеке ісіне құқық қорғау органының қызметін қамтамасыз етуге қажетті, құқық қорғау қызметіне тұрумен, оны өткерумен және құқық қорғау қызметінен шығумен байланысты оның дербес деректері және өзге де мәліметтер енгізіледі.

4. Құқық қорғау немесе әскери қызметті өткерген (өткеріп жатқан) азаматты (қызметкерді) қабылдау (ауысу) кезінде азаматтың (қызметкердің) құқық қорғау немесе әскери қызметті өткерген (өткеріп жүрген) мемлекеттік органдардан немесе ұйымдардан құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшысының сұратуы бойынша құқық қорғау органының мекенжайына қызметкердің сіңірген еңбегінің есебі, қызметтік тізімінің көшірмесі, соңғы аттестаттау бойынша қорытындысы және қызметтік әрекетін сипаттайтын басқа да материалдар жіберіледі.

5. Қызметкердің жеке ісінде және есепке алу құжаттарында қамтылған мәліметтер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекеттік құпияларға жатады.

6. Басқа қызметкердің дербес деректерін алуды, сақтауды, өңдеуді, пайдалануды және беруді реттейтін нормалардың бұзылуына, сондай-ақ осындай деректердің жоғалуына немесе жария болуына кінәлі қызметкер осы Заңға және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес жауаптылыққа болады.

7. Қызметкердің дербес деректерін қамтыған жеке ісін жүргізу тәртібін құқық қорғау қызметінің басшысы бекітеді.

Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

43-бап. Құқық қорғау органының штаты қысқартылған, қайта ұйымдастырылған немесе таратылған кездегі құқық қорғау қызметіне байланысты құқықтық қатынастар

1. Құқық қорғау органының штаты қысқартылған кезде қысқартылатын лауазымды атқарып отырған қызметкермен құқықтық қатынастар:

1) қызметкерге сол не басқа құқық қорғау органында өзге де лауазымды атқару мүмкіндігі ұсынылған;

2) қызметкер кәсіптік қайта даярлауға, біліктілігін арттыруға немесе құқық қорғау органының білім беру ұйымдарына оқуға жіберілген жағдайларда жалғасады.

1-1. Құқық қорғау органы қайта ұйымдастырылған жағдайда, жаңадан құрылған органның басшылығы қайта ұйымдастырылған органның қызметкеріне оның біліктілігіне сәйкес лауазымды ұсынады.

Қызметкер ұсынылып отырған лауазымнан бас тартқан жағдайда, осы Заңда белгіленген тәртіппен қызметтен босатылады.

2. Құқық қорғау органы таратылған кезде қызметкерге қатысты құқықтық қатынастар қызметкерге таратылған құқық қорғау органының функциялары берілген құқық қорғау органында не басқа құқық қорғау органында өзге лауазымды атқару мүмкіндігі ұсынылған жағдайда жалғасуы мүмкін.

3. Қызметкер ұсынылған өзге лауазымды атқарудан бас тартқан жағдайда, ол осы Заңда белгіленген тәртіппен құқық қорғау қызметінен шығарылады.

Ескерту. 43-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

44-бап. Құқық қорғау органына жатпайтын лауазымдарда қызмет өткеру

Қызметкерлер құқық қорғау органдарының кадрында қалдырыла отырып, оған жатпайтын лауазымдарда:

1) құқық қорғау органының қарамағында болған;

2) мемлекеттік органдарға және халықаралық ұйымдарға іссапармен барған;

3) мемлекеттік қызметшілерді даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде оқу демалысы беріле отырып оқып жатқан;

4) жалақысы сақталмайтын демалыста не осы Заңның 77-бабында көзделген демалыстарда болған;

5) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында алғашқы кәсіптік даярлықты аяқтағаннан кейін құқық қорғау органының кадрына алынған жағдайларда құқық қорғау қызметін өткере алады.

Ескерту. 44-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

45-бап. Құқық қорғау қызметін өткеру ерекшеліктері

1. Қызметкерлерді республиканың өзге өңірлерінде қоғамдық тәртіпті қорғауға немесе төтенше жағдайдың құқықтық режимін қамтамасыз етуге және төтенше жағдайларды жоюға қатысуға тарту мерзімінің ұзақтығы үш айдан аспауға тиіс.

2. Қызметкерлер Қазақстан Республикасының Yкiметi айқындайтын тәртiппен құқық қорғау органдарының кадрында қалдырыла отырып, мемлекеттiк органдарға және халықаралық ұйымдарға іссапармен баруы мүмкін.

45-1-бап. Ішкі істер министрлігінің қылмыстық-атқару жүйесiнде қызмет атқарудың ерекше жағдайлары

1. Қылмыстық-атқару жүйесiнде қызмет атқарудың ерекше жағдайлары деп төтенше жағдай немесе соғыс жағдайы режимiнің енгiзiлуі, күдіктінің, айыпталушының және сотталған адамның қашуы, адамдардың кепiлге алынуы, жаппай тәртiпсiздiктер, топтасып бағынбаушылықтар кезіндегі не оларды жою үшiн қажеттi мерзiм ішінде осылардың туындау қаупi төнген кездегі мекеме персоналының жұмысы түсініледі.

2. Қылмыстық-атқару жүйесi органдары қызметкерлерiнiң қызмет атқарудың ерекше жағдайлары режиміндегі жұмысы үш айдан аспауға тиіс және демалыс күндерiн берумен өтеледi. Қызметкерлердi қызмет атқарудың ерекше жағдайларындағы жұмысқа тартудың тәртiбi мен шектi ұзақтығы Қазақстан Республикасының нормативтiк құқықтық актiлерiмен айқындалады.

Ескерту. 5-тарау 45-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.01.18 N 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

46-бап. Қызметкерді іс-сапарға жіберу

1. Қызметкерді іссапарға жіберу тиiстi лауазымдарға тағайындау құқығы бар құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының бұйрығымен жүзеге асырылады.

Бұл ретте қызметкерді лауазымға тағайындау ол іссапарға жіберілген күннен бастап жүргізіледі.

2. Қызметкердің баянаты және қызметке қабылдайтын құқық қорғау органының жазбаша өтінішхаты іссапарға жіберуге негіз болып табылады.

3. Қызметкерді іссапарға жіберу туралы шешімді қабылдау мерзімі қабылдаушы құқық қорғау органынан жазбаша өтінішхат түскен күннен бастап бір айдан аспауға тиіс.

Ескерту. 46-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-1-бап. Қызметкерді құқық қорғау органының қарамағына қабылдау тәртібі мен негіздері

1. Құқық қорғау қызметін одан әрі өткеру туралы мәселені шешу үшін қызметкерлер осы бапта көзделген тәртіппен және негіздерде атқарып жүрген лауазымынан босатыла отырып, құқық қорғау органының қарамағына қабылдануы мүмкін.

2. Мыналар:

1) қызметкердің өз қалауы бойынша атқарып жүрген лауазымынан босату және құқық қорғау органының қарамағында қалдыру туралы баянатпен өтініш жасауы;

2) қызметкерді осы Заңның 56-бабы 2-тармағының 5) тармақшасында көзделген тәртіптік жаза тәртібімен немесе аттестаттау нәтижелері бойынша атқарып жүрген лауазымынан босату;

3) ұйымдық-штаттық іс-шаралар жүргізу;

4) басқа мемлекеттік органдарға және халықаралық ұйымдарға іссапармен бару мерзімінің аяқталуы;

5) мемлекеттік қызметшілерді даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде, сондай-ақ Шетелде кадрлар даярлау жөніндегі республикалық комиссия айқындайтын шетелдік жетекші жоғары оқу орындарында докторантура (PhD, бейіні бойынша доктор) бағдарламалары бойынша білім беру ұйымдарында оқу мерзімінің аяқталуы;

6) әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысы;

7) негізгі қызметкердің қызметке шығуына байланысты қызметкерді атқарып отырған уақытша бос лауазымнан босату қызметкерді құқық қорғау органының қарамағына қабылдау негіздері болып табылады.

3. Қызметкерді атқарып жүрген лауазымынан босату және құқық қорғау органының қарамағына қабылдау құқық қорғау органы басшысының не уәкілетті басшының бұйрығы негізінде күнтізбелік он бес күннен аспайтын мерзімге жүзеге асырылады.

Ерекше мән-жайлардан туындайтын айрықша жағдайларда бұл мерзiмді құқық қорғау органының басшысы екi айға дейiн ұзартуы мүмкiн.

Құқық қорғау органының қарамағына қабылданған қызметкердің соңғы лауазымы бойынша ақшалай қаражаты сақталады.

Қатардағы және басшы құрамдағы адамдардың осы Заңда белгiленген демалыстарда, денсаулық сақтау ұйымдарында емделуде (оның ішінде әскери-дәрігерлік комиссияның жолдамасы бойынша тексерілуде) болу кезеңі, бұрынғы қызмет атқарған жерiнен тиiстi құқық қорғау органы тұрған жерге дейiн жол жүру уақыты; қашықтан оқыту бойынша білім алатын адамдар үшін – бiлiм беру ұйымдарының оқу-емтихан сессияларында болу уақыты; қылмыстық iс ақтау негiздерi бойынша тоқтатылған немесе ақтау үкiмi шығарылған жағдайларда, қамаққа алынған күнiнен бастап және босатылған күнiн қоса алғанда, қылмыстық жауаптылыққа тартылуына байланысты күзетпен ұстау уақыты құқық қорғау органының қарамағында болу мерзiмiне есептелмейдi.

4. Қызметтік қажеттілік болған жағдайда құқық қорғау органының басшысы не уәкілетті басшы құқық қорғау органының қарамағындағы қызметкерге құқық қорғау органының құрылымдық бөлімшесінің басшысын бекітіп бере отырып, оған құқық қорғау органының алдына қойылған міндеттер мен функцияларды орындау бойынша қызметтік міндеттерді жүктеуге құқылы.

Құқық қорғау органының қарамағындағы қызметкерге бекітіліп берілген құрылымдық бөлімшенің басшысы одан уақытша қызметтік міндеттер шеңберінде тапсырмаларды тиісінше орындауды, құқық қорғау органының белгіленген күн тәртібін толық көлемде сақтауды талап етеді.

Құқық қорғау органы құрылымдық бөлімшесінің басшысы қарамағына қабылдаған қызметкердің қызметтік және еңбек тәртібін сақтауы үшін жауапты болады.

4-1. Құқық қорғау органының қарамағына қабылданған қызметкерге көтермелеу шаралары қолданылады және оған осы Заңда көзделген тәртіппен және жағдайларда тәртіптік жазалар қолданылады.

5. Қызметкердiң құқық қорғау органының қарамағында болу уақыты құқық қорғау қызметiндегi өтiлiне, арнаулы атақ немесе сыныптық шен беру үшiн еңбек сiңiрген жылдарына есептеледi.

6. Атқаратын лауазымдарынан босатылған және құқық қорғау органының қарамағында тұрған, жыл сайынғы ақылы еңбек демалысын пайдаланбаған қызметкерлерге, оларды қызметте одан әрi пайдалану туралы мәселенiң шешілуі кешiктiрiлген жағдайларда, пайдаланылмаған демалысы берiледi. Оларға жыл сайынғы ақылы еңбек демалысы уақыты үшiн ақшалай қаражат, құқық қорғау органының қарамағында болу мерзiмiне қарамастан, оның қарамағына қабылданған күнге негiзгi лауазымы бойынша алатын мөлшерде төленедi.

7. Құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшы осы баптың талаптарын сақтай отырып, құқық қорғау органының қарамағында тұрған қызметкерге жазбаша нысанда лауазым ұсынуға міндетті.

Құқық қорғау органының қарамағында тұрған қызметкердi лауазымға тағайындау кезiнде оның бiлiктiлiгi, арнаулы атағы, сыныптық шені, еңбек сiңiрген жылдары, жұмыс өтiлi, бұрынғы лауазымы ескерiлуге тиiс.

Қызметкер құқық қорғау органының қарамағына осы баптың 2-тармағының 1), 3), 4) және 5) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша қабылданған жағдайда, қызметкердің кәсіптік қасиеттері ескеріле отырып және осы лауазым үшін көзделген біліктілік талаптарына сай келген жағдайда лауазым ұсынылады.

Қызметкер құқық қорғау органының қарамағына осы баптың 2-тармағының 2) тармақшасында көзделген негіз бойынша қабылданған жағдайда, ұсынылып отырған лауазым төмен тұрған болуға тиіс.

Қызметкер құқық қорғау органының қарамағына осы баптың 2-тармағының 6) тармақшасында көзделген негіз бойынша қабылданған жағдайда, лауазымға тағайындау әскери-дәрігерлік комиссияның қорытындысына сәйкес қызметкердің келісуімен жүргізіледі.

8. Қызметкер ұсынылған лауазыммен келіспейтінін жазбаша баяндаудан бас тартқан кезде құқық қорғау органының кадр қызметі акт ресімдейді, ол қызметкердің жеке ісіне қоса тіркеледі.

Қызметкер ұсынылатын лауазымға орналасудан бас тартқан жағдайда ол қызметтен босатылуға жатады.

Ескерту. 5-тарау 46-1-баппен толықтырылды - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-2-бап. Қызметті бағалау

1. Қызметкерлер жұмысының тиімділігі мен сапасын айқындау үшін олардың қызметіне бағалау жүргізіледі.

2. Қызметті бағалау жыл сайын күнтізбелік жыл аяқталған соң жүргізіледі.

3. Қызметкердің қызметін бағалауды тікелей басшысы жүргізеді.

Тікелей басшы лауазымында алты айдан аз уақыт болған жағдайда бағалауды жоғары тұрған басшы жүргізеді.

4. Қызметті бағалау:

1) сынақ мерзімі кезеңінде жүрген адамға;

2) осы Заңның 44-бабына сәйкес қызметін құқық қорғау органының лауазымдарында өткермейтін қызметкерлерге;

3) егер жаңа лауазымға тағайындалуы лауазымдық міндеттерінің өзгеруіне алып келсе, атқарып отырған лауазымында алты айдан аз болған қызметкерлерге;

4) құқық қорғау органдарында кемінде жиырма жыл қызмет өтілі бар қызметкерлерге қатысты жүргізілмейді.

Құқық қорғау органы басшысының және оның орынбасарларының қызметін бағалауды Қазақстан Республикасының Президенті айқындайтын уәкілетті адам (орган) жүргізеді.

5. Қызметкердің қызметін бағалау қызметкердің лауазымдық міндеттеріне сәйкес қызметтік мақсаттар мен міндеттерге қол жеткізуін бағалаудан құралады.

6. Қызметкерлердің қызметін бағалау нәтижелері мынадай: "тиімділігі жоғары", "тиімді", "тиімділігі төмен" және "тиімсіз" мәндері бар шәкіл бойынша қойылады.

7. Қызметті бағалау нәтижелері құқық қорғау органдары басшыларының бірлескен бұйрығымен бекітілетін нысан бойынша бағалау парағына енгізіледі.

Бағалау парағы лауазымдық міндеттер ескеріле отырып қалыптастырылған және нақты учаскедегі (қызмет бағытындағы) жұмыстың тиімділігін көрсететін іс-шаралар атауын қамтиды.

Басшыны бағалаған кезде оған бағынысты қызметкерлердің қызметін бағалау нәтижелерінің орташа көрсеткіші ескеріледі.

8. Бағалау жүргізген адам қызметін бағалау нәтижелерінің мәні "тиімділігі төмен" және "тиімсіз" болған қызметкерлерге қатысты кәсіби дамудың жеке жоспарын жасайды.

Қызметкердің кәсіби дамуының жеке жоспары қызметкердің тиімділігін арттыруға және белгілі бір уақыт кезеңіне (қызметті келесі бағалауға дейін) оның кәсіби және жеке басының өсуіне бағытталған басым бағыттар мен ұсынымдарды айқындайды.

9. Қызметкердің қызметін бағалаудың нәтижелері:

1) қызметкер "тиімсіз" деген баға алған;

2) қызметкер екі жыл қатарынан "тиімділігі төмен" деген баға алған жағдайларда аттестаттау жүргізуге негіз болып табылады.

Мұндай қызметкерлерді аттестаттау қызметіне бағалау жүргізілген күннен бастап алты ай ішінде өткізіледі.

Бұл ретте аттестаттауды өткізу мерзімі қызметті бағалау нәтижелеріне шағым жасау кезеңіне тоқтатыла тұрады.

10. Бағалау жүргізген адам бағалау жүргізілген күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қызметкерді бағалау нәтижелерімен, сондай-ақ кәсіби дамудың жеке жоспарымен жазбаша таныстырады.

11. Қызметкер бағалау нәтижелеріне танысқан күннен бастап он жұмыс күні ішінде құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшыға және (немесе) сот тәртібімен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 5-тарау 46-2-баппен толықтырылды - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-тарау. АТТЕСТАТТАУ

47-бап. Қызметкерлерді аттестаттау

1. Қызметкерлерді аттестаттау олардың кәсіптік даярлығының, құқықтық мәдениетінің деңгейін және азаматтармен жұмыс істеу қабілетін анықтау бойынша мезгіл-мезгіл жүзеге асырылатын рәсім болып табылады.

2. Қызметкердің жеке және кәсіби қасиеттерін, қызметтік жұмыс нәтижелерін бағалау ескеріле отырып, оның атқарып отырған лауазымына сәйкес келуі аттестаттау кезінде бағалаудың негізгі өлшемшарты болып табылады.

3. Қызметкерлер құқық қорғау органдары жүйесінде үздіксіз қызметте болған әрбір келесі үш жыл өткен соң не қызметті бағалау нәтижелері бойынша аттестаттаудан өтеді. Бұл ретте аттестаттау көрсетілген мерзім басталған не қызметті бағалау жүргізілген күннен бастап алты айдан кешіктірілмей өткізілуге тиіс.

Егер аттестаттауға жататын қызметкерлер жаңа лауазымдарға тағайындалса, қызметін бағалау нәтижелері бойынша аттестаттаудан өтетін қызметкерлерді қоспағанда, олар тағайындалғаннан кейін бір жылдан соң аттестаттаудан өтеді. Тең дәрежелі лауазымға тағайындалған кезде, егер бұл функционалдық міндеттердің өзгеруіне алып келмесе, бұл мерзім есепке алынбайды.

Аттестаттау кезінде қызметкердің құқық қорғау органдары жүйесіндегі қызметтен босатылған күн мен оның құқық қорғау органдары жүйесіне қызметке қабылданған күніне дейін үш айдан артық уақыт өтпесе, онда көрсетілген кезеңде өзге заңды (мемлекеттік органдарды қоспағанда) және жеке тұлғалармен еңбек қатынасы болмаған жағдайда, құқық қорғау органдары жүйесінде қызметте болған уақыты үздіксіз қызмет деп есептеледі.

3-1. Алып тасталды - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-2. Мемлекеттік қызметшілерді даярлау бойынша мемлекеттік тапсырыс шеңберінде білім беру ұйымдарында білім алатын қызметкер оқуды аяқтаған соң, бірақ құқық қорғау органдарында лауазымға тағайындалғаннан кейін кемінде бір жылдан кейін аттестаттаудан өтеді.

Мемлекеттік органдарға іссапарға жіберілген қызметкерлерді аттестаттау тиісті мемлекеттік органдардың жұмыскерлері үшін белгіленген тәртіппен жүргізіледі, ал халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберілген қызметкерлер халықаралық ұйымнан оралғаннан кейін, бірақ құқық қорғау органдарында лауазымға орналасқаннан кейін бір жылдан кейін аттестаттаудан өтеді.

3-3. Ұйымдық-штаттық іс-шараларды өткізуге, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына оқуға түсуге, мемлекеттік органдарға және халықаралық ұйымдарға іссапарға жіберуге байланысты ауысуларды қоспағанда, аттестаттау өткізу кезеңінде қызметкерлерді аттестаттау аяқталғанға дейін лауазымға тағайындауға не қызмет бойынша ауыстыруға болмайды.

4. Құқық қорғау органының басшысы және оның орынбасарлары, сондай-ақ құқық қорғау органдарында кемінде жиырма жыл қызмет өтілі бар қызметкерлер аттестаттауға жатпайды.

Қызметкерлер жүктілігі және осы Заңның 77-бабында көзделген демалыстарда болған кезеңінде аттестаттауға жатпайды. Олар қызметке шыққаннан кейін кемінде бір жылдан соң аттестатталады.

5. Аттестаттау бірқатар дәйекті кезеңдерді:

1) аттестаттау өткізуге дайындықты;

2) кәсiптiк жарамдылығын айқындау бойынша белгiленген нормативтердi тапсыруды;

3) аттестаттауға жатқызылған қызметкердің Қазақстан Республикасы заңнамасын білуін және логикалық ойлау қабілетін компьютерлік тесттен өткізуді;

3-1) алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

4) қызметкермен аттестаттау комиссиясы өткізетін әңгімелесуді;

5) аттестаттау комиссиясының шешім шығаруын қамтиды.

Ескерту. 47-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.11.09 N 490-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-1-бап. Кезектен тыс аттестаттау

1. Кезектен тыс аттестаттау оның тәртібін, мерзімдерін және аттестатталатын қызметкерлердің санаттарын айқындайтын Қазақстан Республикасы Президентінің шешімі бойынша өткізіледі.

2. Кезектен тыс аттестаттаудың қорытындысы бойынша аттестаттау комиссиясы мынадай шешімдердің біреуін қабылдайды:

1) атқаратын лауазымына сәйкес келеді және кадр резервіне қабылдауға немесе жоғары тұрған лауазымға жылжытуға ұсынылады;

2) атқаратын лауазымына сәйкес келеді;

3) атқаратын лауазымына сәйкес келмейді және лауазымын төмендету ұсынылады;

4) атқаратын лауазымына сәйкес келмейді және басқа қызметке (лауазымға) ауыстыру ұсынылады;

5) атқаратын лауазымына сәйкес келмейді және қызметтен босату ұсынылады.

3. Кәсіптік жарамдылықты айқындау бойынша нормативтер тапсырмаған және тестілеу кезінде шекті мәннен төмен баға алған жағдайда, аттестаттау комиссиясы осы баптың 2-тармағының 3), 4) және 5) тармақшаларында көзделген шешімдердің біреуін қабылдайды.

4. Аттестаттау комиссиясының отырысына дәлелсіз себеппен екі рет келмеген қызметкерлерді осы Заңда белгіленген тәртіппен қызметінен босату ұсынылады.

5. Кезектен тыс аттестаттаудан өтпеген және (немесе) құқық қорғау органдарында өзге, оның ішінде төменгі тұрған лауазымдарда қызметін жалғастырудан бас тартқан құқық қорғау органдарының қызметкерлері осы Заңда белгіленген тәртіппен қызметтен босатылуға жатады.

Ескерту. 6-тарау 47-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

48-бап. Аттестаттауды өткізуге дайындықты ұйымдастыру

1. Аттестаттауды өткізу мерзімі келген кезде құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының тапсырмасы бойынша тиісті кадр қызметтері аттестаттау өткізуге дайындықты ұйымдастырады.

2. Дайындық:

1) аттестаттау өткізудің кестесін әзірлеуді;

2) аттестаттау өткізудің мақсаты мен тәртібі туралы түсіндіру жұмысын ұйымдастыруды;

3) тестен өткізу мерзімдерін және орнын айқындауды;

4) аттестатталушы қызметкерлердің қажетті құжаттарын дайындауды қамтиды.

Аттестаттауға жатқызылған қызметкердің Қазақстан Республикасы заңнамасын білуін және логикалық ойлау қабілетін компьютерлік тестілеуден өткізудің тәртібі мен шарттары, кәсіби жарамдылығын айқындау жөніндегі нормативтер, сондай-ақ лауазымдардың санаттары үшін шекті мәндер (бұдан әрі – шекті мәндер) құқық қорғау органдарының нормативтік құқықтық актілерінде белгіленеді.

3. Құқық қорғау органының кадр қызметі осы Заңға сәйкес аттестатталуға жататын қызметкерлерді алты ай ішінде бір рет айқындайды.

4. Басшы аттестатталуға жататын қызметкерлердің тізімін және оны өткізу мерзімдерін кадр қызметінің ұсынуы бойынша бекітеді.

5. Кадр қызметі аттестаттауды өткізу мерзімдері туралы өткізу басталардан кемінде бір ай бұрын қызметкерлерді жазбаша хабардар етеді.

6. Аттестатталуға жататын қызметкерге қызметтік мінездемесі ресімделеді және аттестаттау комиссиясының отырысына дейінгі үш аптадан кешіктірілмейтін мерзімде кадр қызметіне жіберіледі.

7. Қызметтік мінездеме аттестатталуға тиіс қызметкердің құқық қорғау органдары жүйесіндегі қызметте үзіліссіз үш жыл болуы және одан кейінгі аттестаттау өткізіліп отырған мерзімге дейінгі кезең ішіндегі кәсіптік, жеке басының қасиеттері мен қызметтік әрекеті нәтижелерінің объективті және негізделген бағасын қамтуға тиіс.

8. Тікелей басшы қызметкерді оған берілген қызметтік мінездемемен аттестаттау комиссиясының отырысына дейін үш апта мерзімнен кешіктірмей қол қойғыза отырып, таныстыруға міндетті.

9. Қызметкер өзіне берілген қызметтік мінездемемен келіспейтіні туралы мәлімдеуге және кадр қызметіне өзін сипаттайтын қосымша ақпаратты беруге құқылы.

Қызметкердің қосымша ақпараты бар қызметтік мінездемемен келіспейтіні туралы жазбаша өтініші аттестаттау комиссиясы төрағасының атына беріледі және аттестаттау комиссиясының отырысына дейін жеті жұмыс күнінен кешіктірілмей кадр қызметіне ұсынылады.

10. Кадр қызметі жиналған аттестаттау материалдарын аттестаттау комиссиясына оның отырысына дейінгі бір аптадан кешіктірілмейтін мерзімде жібереді.

Ескерту. 48-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

49-бап. Аттестаттау комиссиясы

1. Басшы аттестаттау комиссиясының құрамын және оның жұмыс кестесін кадр қызметінің ұсынуы бойынша бекітеді.

2. Аттестаттау комиссиясының құрамына кемінде бес мүше кіруге тиіс.

Аттестаттау комиссиясының қатыспаған мүшелерін алмастыруға жол берілмейді.

3. Кадр қызметінің өкілі аттестаттау комиссиясының хатшысы болып табылады, оны комиссия басшысы айқындайды.

Аттестаттау комиссиясының хатшысы оның жұмысын ұйымдастырушылық жағынан қамтамасыз етуді жүзеге асырады және оның дауыс беруге қатысуға құқығы жоқ.

4. Құқық қорғау органының, құқық қорғау органы білім беру ұйымының немесе құқық қорғау органы мемлекеттік мекемесінің жұмыс бағыттарына қарай бірнеше аттестаттау комиссиясы құрылуы мүмкін.

5. Аттестаттау комиссиясының басшысы мен оның мүшелері аттестатталуға жатқызылған қызметкерлермен бірдей немесе неғұрлым жоғары лауазымда болуға тиіс.

6. Аттестаттау комиссиясының құрамына құрылымдық бөлімшелердің басшылары, кадр қызметтерінің өкілдері (не осы бөлімшелер есеп беретін адамдар), сондай-ақ аттестаттаудан өтетін қызметкерлерді қоспағанда, құқық қорғау органының, құқық қорғау органы білім беру ұйымының немесе құқық қорғау органы мемлекеттік мекемесінің өзге де қызметкерлері кіреді.

7. Аттестаттау комиссиясы отырысының, егер оған құрамының кемінде үштен екісі қатысса, заңдық күші бар деп есептеледі.

8. Аттестаттау комиссиясының шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады және егер ол үшін отырысқа қатысқан аттестаттау комиссиясы мүшелері санының көпшілігі дауыс берсе, қабылданды деп есептеледі. Дауыстар тең болған жағдайда аттестаттау комиссиясының төрағасы жақтап дауыс берген шешім қабылданды деп есептеледі.

Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

50-бап. Аттестаттауды өткізу

1. Прокуратура органдарының тесттен өткен кезде шекті мәннен жоғары баға алған қызметкерлерін қоспағанда, алғашқы аттестаттауда немесе қайта аттестаттауда кәсіптік жарамдылығын анықтау бойынша белгіленген нормативтерді тапсырған қызметкерлер әңгімелесуге жіберіледі.

2. Кәсіптік жарамдылығын анықтау бойынша белгіленген нормативтерді тапсырмаған не тесттен өту кезінде шекті мәннен төмен баға алған қызметкерлер әңгімелесуге жіберілмейді және аттестаттау комиссиясының шешімімен осы Заңда айқындалған тәртіппен қайта аттестатталуға тиіс.

3. Аттестаттау комиссиясының отырысында аттестатталушы қызметкермен әңгімелесу жүргізіледі.

3-1. Аттестаттау комиссиясы ұсынылған материалдарды отырыс барысында зерделейді, аттестатталатын қызметкерді тыңдайды.

Аттестатталатын қызметкерге қойылатын сұрақтар оның кәсіптік даярлық деңгейін, құқықтық мәдениетін және азаматтармен жұмыс істеу қабілетін айқындауға бағытталуға тиіс.

Аттестаттау комиссиясы әңгімелесу кезінде аттестатталатын қызметкердің лауазымдық міндеттерін негізге алады. Қажет болған кезде стратегиялық және бағдарламалық құжаттарды, сондай-ақ аттестатталатын қызметкердің қызметтік жұмысын регламенттейтін өзге де құжаттарды білу деңгейі айқындалады.

Әңгімелесу сыпайылық пен ізгілік жағдайында өтуге тиіс.

Әрбір қатысушымен әңгімелесу техникалық жазба (аудио-, бейнежазба) құралдарының көмегімен тіркеледі.

Әңгімелесу барысында техникалық жазба құралдарының көмегімен тіркелген материалдар кадр қызметінде үш жыл бойы сақталады.

4. Аттестаттау комиссиясының отырысында дәлелді себептермен болмаған қызметкерлер қызметке шыққаннан кейін әңгімелесуден өтеді.

5. Аттестаттау комиссиясының отырысына қызметкер дәлелсіз себептермен келмеген жағдайда, аттестаттау комиссиясы осы Заңда айқындалған тәртіппен қызметкерді қайта аттестаттау туралы шешім қабылдайды.

6. Аттестаттау комиссиясы әңгімелесудің қорытындысы бойынша мынадай:

1) атқаратын лауазымына сәйкес және кадр резервіне қоюға немесе жоғары тұрған лауазымға ұсынылады;

2) атқаратын лауазымына сәйкес;

3) қайта аттестатталуға тиіс;

4) атқаратын лауазымына сәйкес емес және лауазымын төмендетуге ұсынылады деген шешімдердің бірін қабылдайды.

6-1. Қызметті бағалау нәтижелері бойынша аттестаттаудан өтетін қызметкерлерге қатысты аттестаттау комиссиясы мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

1) атқаратын лауазымына сәйкес келеді;

2) атқаратын лауазымына сәйкес келмейді және лауазымын төмендетуге ұсынылады;

3) атқаратын лауазымына сәйкес келмейді және жұмыстан шығару ұсынылады.

7. Аттестаттау комиссиясының шешімі үш жұмыс күні ішінде оның отырысына қатысқан аттестаттау комиссиясының мүшелері мен хатшысы қол қойған хаттамамен ресімделеді.

8. Кадр қызметі аттестаттау комиссиясының шешімін қызметкердің аттестаттау парағына енгізеді, қызметкер шешіммен ол қабылданған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде қолын қоя отырып, танысады.

8-1. Тестілеудің не кәсіптік жарамдылықты айқындау бойынша нормативтер тапсырудың нәтижелерін бұрмалау фактілері анықталған жағдайда, жоғары тұрған аттестаттау комиссиясы немесе құқық қорғау органының жоғары тұрған басшысы аттестаттау комиссиясы шешімінің күшін жоюға тиіс.

9. Аттестаттаудан өткен қызметкердің аттестаттау парағы және оның қызметтік мінездемесі жеке ісінде сақталады.

Ескерту. 50-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-бап. Қайта аттестаттау

1. Қайта аттестаттау алғашқы аттестаттау өткен күннен бастап, үш айлық мерзімде және алты айдан кешіктірілмей өткізіледі.

2. Қайта аттестаттау кезінде кәсіптік жарамдылығын анықтау бойынша белгіленген нормативтерді тапсырмаған не тестілеуден өту кезінде шекті мәннен төмен баға алған қызметкерлер, сондай-ақ аттестаттау комиссиясының отырысына дәлелсіз себептермен келмеген жағдайда, аттестаттау комиссиясының шешімі бойынша осы Заңда айқындалған тәртіппен лауазымынан төмендетілуге немесе жұмыстан шығарылуға ұсынылады.

3. Аттестаттау комиссиясы қайта аттестаттау өткізіп, мынадай:

1) атқаратын лауазымына сәйкес;

2) атқаратын лауазымына сәйкес емес және лауазымын төмендетуге ұсынылады;

3) атқаратын лауазымына сәйкес емес және жұмыстан шығарылуға ұсынылады деген шешімдердің бірін қабылдайды.

4. Аттестаттау комиссиясының жұмыстан шығару туралы ұсыныс жасай отырып, қызметкердің атқаратын лауазымына сәйкес еместігі туралы қабылдаған шешімі аттестаттаудың теріс нәтижесі болып табылады.

52-бап. Аттестаттау комиссиясының шешімі

Аттестаттау комиссиясының шешімі қызметкерді кадр резервіне қою, қызметкерді жоғары тұрған лауазымға ұсыну, қызметкерді лауазымынан төмендету немесе оны жұмыстан шығару негіздерінің бірі бола алады.

53-бап. Аттестаттау комиссиясының шешіміне шағым жасау

Қызметкер аттестаттау комиссиясының шешіміне бір ай мерзімде құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшыға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауы мүмкін.

Ескерту. 53-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.06.2020 № 351-VI Заңымен (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі).

53-1-бап. Қызметкерді аттестаттаудан кейінгі кезеңде дамыту

1. Аттестаттаудан өткен қызметкерге қатысты қызметкердің кәсіби құзыретінің деңгейін арттыруға бағытталған аттестаттаудан кейінгі дамыту бағдарламасы жасалады.

2. Бағдарлама осы Заңда айқындалған мерзімдерге сәйкес қызметкерді келесі аттестаттауға дейін қолданыста болады және оны құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшысы бекітеді.

Ескерту. 6-тарау 53-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-тарау. Құқық қорғау органының бөлімшелеріндегі қызметтік тәртіп және моральдық-психологиялық ахуал

Ескерту. 7-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

54-бап. Құқық қорғау органдарындағы қызметтік тәртіп

1. Қызметкердiң Қазақстан Республикасының заңнамасында, құқық қорғау органдары басшыларының және уәкiлеттi басшылардың актілерінде белгіленген нормалар мен қағидаларды міндетті түрде сақтауы құқық қорғау қызметіндегі қызметтік тәртiп болып табылады.

2. Құқық қорғау органының басшысы және уәкiлеттi басшы өзінің бағыныстылары арасындағы қызметтiк тәртiптiң жай-күйiне жауап бередi.

3. Қызметтік тәртіпті қамтамасыз ету және нығайту мақсатында құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы қызметкерлерге және құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдары курсанттарына, магистранттары мен докторанттарына осы Заңмен көзделген көтермелеу шараларын қолдана алады және оларға тәртіптік жазалар қолданылуы мүмкін.

4. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 54-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

54-1-бап. Құқық қорғау органдарындағы тәрбиелік, әлеуметтік-құқықтық, психологиялық және идеологиялық жұмыс

1. Құқық қорғау органдарында жеке құраммен тәрбиелік, әлеуметтік-құқықтық, психологиялық және идеологиялық жұмыс ұйымдастырылады.

2. Тәрбиелік жұмыс:

1) жеке құрамның құқықтық тұрғыдан хабардар болу, сауаттылық, мәдениет пен адамгершілік дәрежесін арттыруға;

2) қызметкерлерге құқық қорғау органдары туралы түсінікті және оның мақсатын, олардың жұмыс істеу және алдында тұрған міндеттерді орындау ерекшеліктерін ұғындыруға;

3) мемлекеттік саясаттың негіздеріне сәйкес қызметкерлердің құқық қорғау органдарына қатыстылығы үшін жауапкершілікті қалыптастыруға және олардың мемлекет мүдделерін қорғауға әзірлігін қолдауға бағытталған.

3. Әлеуметтік-құқықтық жұмыс құқық қорғау органдарының қызметкерлері мен олардың отбасы мүшелерін әлеуметтік қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі шараларды іске асыруға бағытталған.

4. Психологиялық жұмыс:

1) жеке құрамның құқық қорғау органының міндеттерін орындауға, оның ішінде соғыс жағдайы және төтенше жағдай, терроризмге қарсы операцияларды жүргізу кезеңіндегі психологиялық әзірлікте болуын қолдауға;

2) қызметкердің психологиялық және психикалық-физиологиялық қасиеттерінің атқарып отырған лауазымына сәйкестігін айқындауға;

3) құқық қорғау органының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйін жыл сайынғы әлеуметтану мониторингін жүргізу жолымен зерделеуге бағытталған.

5. Идеологиялық жұмыс:

1) құқық қорғау органдары қызметкерлерінде патриоттық сана-сезімді, Отанға, өз халқына деген сүйіспеншілікті, антқа адалдықты, лауазымдық міндеттерін мінсіз орындауға ұмтылысты қалыптастыруға;

2) құқық қорғау органдары қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының конституциялық қағидаттары мен ұлттық мүдделеріне адалдығын қалыптастыруға;

3) бұқаралық ақпарат құралдары арқылы құқық қорғау органдарының жағымды имиджін қалыптастыруға;

4) идеологиялық жұмысты ұйымдастыру және жүргізу мәселелері бойынша мемлекеттік органдармен, бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара іс-қимылды жүзеге асыруға бағытталған.

6. Жеке құраммен тәрбиелік, психологиялық және идеологиялық жұмысты ұйымдастыру тәртібін құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Құқық қорғау органының бөлімшелеріндегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жыл сайынғы әлеуметтану мониторингін жүргізу тәртібі мен әдістемесін құқық қорғау органының басшысы айқындайды.

Басшы лауазымдарды атқарып отырған қызметкерлер өздеріне сеніп тапсырылған бөлімшелердегі моральдық-психологиялық ахуалдың жай-күйіне жауапты болады.

Ескерту. 7-тарау 54-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

55-бап. Қызметкерлерге көтермелеу қолдану тәртібі

1. Мiндеттерiн үлгiлi атқарғаны және қызметтік жұмысында жоғары нәтижелерге қол жеткізгені үшін қызметкерлерге және құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының курсанттарына мынадай көтермелеу түрлері көзделеді:

1) алғыс жариялау;

2) біржолғы ақшалай сыйақы беру;

3) бағалы сыйлықпен наградтау;

4) грамотамен наградтау;

5) құрмет грамотасымен наградтау;

6) ведомстволық наградамен және құқық қорғау органының үздігі төсбелгісімен наградтау;

7) арнаулы атақтарды немесе сыныптық шендерді мерзімінен бұрын немесе атқаратын штаттық лауазымы бойынша көзделген арнаулы атақтан немесе сыныптық шеннен бір саты жоғары, сондай-ақ кезектен тыс арнаулы атақтар немесе сыныптық шендер беру;

8) құрмет тақтасына енгізу;

9) құрметті атақ беру;

10) құқық қорғау органдарының білім беру ұйымы орналасқан жерден кезектен тыс сейілдеуге жіберуді ұсыну;

11) бұрын қолданылған тәртіптік жазаны мерзімінен бұрын алып тастау;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де көтермелеу түрлері.

Құқық қорғау органдары білім беру ұйымының басшысы магистратурада және докторантурада күндізгі оқу нысаны бойынша оқитын қызметкерлерге осы тармақтың бірінші бөлігінің 1), 3), 4), 5), 8) және 11) тармақшаларында көзделген көтермелеу түрлерін қолдана алады.

2. Тәртіптік жазасы бар қызметкер бұрын қолданылған жазаны алып тастау арқылы көтермеленеді. Тәртіптік жазаны алып тастау құқығы құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшыға тиесілі. Қызметкердің елеулі теріс қылықтар жасағаны үшін тәртіптік жазалар олар қолданылған күннен бастап үш айдан кейін алып тасталуы мүмкін.

Өрескел тәртіптік теріс қылықтар жасағаны үшін тәртіптік жазалар көтермелеу тәртібімен мерзімінен бұрын алып тасталуға жатпайды.

Болмашы тәртіптік теріс қылықтар үшін тәртіптік жазаны мерзімінен бұрын алып тастау мерзімі белгіленбейді.

Құқық қорғау органының басшысымен келісу бойынша қызметкердің өмірі мен денсаулығын тәуекелге тігумен, адам өмірін құтқарумен ұштасқан ерекше еңбегі үшін, сондай-ақ қоғамдық резонанс тудырған аса ауыр қылмыстарды ашқаны және тергеп-тексергені үшін қызметкерлерді көтермелеу кезінде тәртіптік жазаны мерзімінен бұрын алып тастау мерзімі ескерілмейді.

3. Бір мезгілде көтермелеу түрінде бір ғана тәртіптік жаза алып тасталуы мүмкін, бұл ретте көтермелеудің осы түрімен бірге көтермелеудің басқа түрлері қолданылмайды.

4. Қызметкерді көтермелеу туралы ұсынуға тікелей басшысы бастама жасайды және ол комиссияда қарау үшін кадр қызметіне енгізіледі.

5. Комиссияны құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшы қызметкерлерді көтермелеу кезінде объективті көзқарасты қамтамасыз ету үшін тұрақты негізде құрады.

Комиссия құрамына кемінде бес мүше кіруге тиіс.

6. Комиссия шешімді ашық дауыс беру арқылы алқалы түрде қабылдайды. Егер шешімге комиссия мүшелерінің жалпы дауыс санының көпшілігі дауыс берсе, ол қабылданды деп есептеледі. Комиссия шешімдері хаттамамен ресімделеді. Дауыстар тең болған жағдайда комиссия төрағасы дауыс берген шешім қабылданды деп есептеледі.

7. Комиссия мынадай шешімдердің бірін қабылдайды:

1) көтермелеу туралы ұсынуды қанағаттандыру;

2) көтермелеу туралы ұсынудан бас тарту.

8. Құқық қорғау органы басшысының не уәкілетті басшының шешімі бойынша қызметкерді көтермелеу тікелей басшының ұсынуы негізінде комиссияда қаралмастан жүргізілуі мүмкін.

9. Көтермелеу құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшының бұйрықтарымен ресімделеді.

Ескерту. 55-бап жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

56-бап. Қызметкерлерге қолданылатын тәртiптiк жазалар және тәртіптік теріс қылықтардың түрлері

Ескерту. 56-баптың тақырыбы жаңа редакцияда – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Құқық қорғау органдарындағы тәртіптік жазалар тәртіптік жауапкершілік шарасы болып табылады.

2. Қызметтік міндеттерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін қызметкерлерге:

1) ескерту;

2) сөгіс;

3) қатаң сөгіс;

4) қызметке толық сәйкес еместігi туралы ескерту;

5) атқаратын лауазымынан босату;

6) арнаулы атағын немесе сыныптық шенiн бiр сатыға төмендету;

7) құқық қорғау органдарынан шығару;

8) құқық қорғау органының басшылары немесе уәкiлеттi басшылар берген немесе марапаттаған құрметті атақтарынан, төсбелгілерінен айыра отырып, құқық қорғау органынан шығару;

9) арнаулы атағынан немесе сыныптық шенінен айыра отырып, құқық қорғау органынан шығару тәртіптік жаза түрлері қолданылуы мүмкін. Осы тармақтың 9) тармақшасында көзделген тәртіптік жаза қызметкер осы Заңның 80-бабы 1-тармағының 13) және 14) тармақшаларында көзделген теріс себептермен жұмыстан шығарылған кезінде қолданылады.

3. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында курсанттарға осы бапта көзделген тәртіптік жазаларға қоса, мынадай:

1) нарядқа кезектен тыс тағайындау (бөлімшенің қорғалуын қамтамасыз ету жөніндегі нарядқа тағайындаудан басқа);

2) құқық қорғау органының білім беру ұйымы орналасқан жерден кезекті босатудан айыру;

3) құқық қорғау органының білім беру ұйымынан шығару тәртіптік жазалары қолданылуы мүмкін.

4. Құқық қорғау органдары білім беру ұйымының басшысы күндізгі нысан бойынша магистратура мен докторантурада оқитын қызметкерлерге тәртіптік жазалаудың мынадай түрлерін қолдануы мүмкін:

1) ескерту;

2) сөгіс;

3) қатаң сөгіс;

4) құқық қорғау органының білім беру ұйымынан шығару.

5. Қызметкердің қызметтік тәртіпті өрескел бұзғаны немесе құқық қорғау органына кір келтіретін теріс қылықтар жасағаны үшін құқық қорғау органының білім беру ұйымынан шығарып жіберу түріндегі тәртіптік жазаны қолдану қызметкерді осы Заңның 80-бабы 1-тармағының 12) және 13) тармақшаларында көзделген теріс себептер бойынша қызметтен шығаруға негіз болып табылады.

6. Тәртіптік теріс қылықтар мынадай түрлерге бөлінеді:

осы баптың 2-тармағының 1), 2) немесе 3) тармақшаларында, 4-тармағының 1), 2) немесе 3) тармақшаларында көзделген тәртіптік жаза қолданылған теріс қылық болмашы теріс қылық болып табылады;

осы баптың 2-тармағының 4) немесе 6) тармақшаларында көзделген тәртіптік жаза қолданылған теріс қылық елеулі теріс қылық болып табылады;

осы баптың 2-тармағының 5), 7), 8) немесе 9) тармақшаларында көзделген тәртіптік жаза қолданылған теріс қылық өрескел теріс қылық болып табылады.

Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.11.09 N 490-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Тәртіптік жаза қолданудың негіздері мен шарттары

1. Қызметкердің тәртіптік теріс қылық жасауы тәртіптік жаза қолданудың негізі болып табылады.

2. Тәртіптік жаза қолдану және оның түрін айқындау кезінде мынадай өлшемшарттар ескеріледі:

1) жасалған теріс қылықтың мазмұны мен сипаты;

2) жасалған теріс қылықтың ауырлығы мен мән-жайлары;

3) қызметкердің жеке басын және оның қызметке қатынасын сипаттайтын деректер;

4) қызметкердің уәжі және кінәсінің дәрежесі (қасақана, абайсызда);

5) қызметкердің тәртіптік жауаптылығын жеңілдететін мән-жайлар;

6) қызметкердің тәртіптік жауаптылығын ауырлататын мән-жайлар.

2-1. Тәртіптік жауаптылықты жеңілдететін мән-жайлар деп мыналар танылады:

1) теріс қылық жасаған қызметкердің өкінуі;

2) қызметкердің теріс қылық жасағаны туралы басшыға ерікті түрде хабарлауы;

3) теріс қылықты бірінші рет жасау және теріс қылықты жасау фактісімен келісуінің болуы;

4) жеке немесе отбасылық ауыр мән-жайлар болған кезде теріс қылық жасау;

5) мәжбүрлеу салдарынан теріс қылық жасау;

6) тәртіптік теріс қылық жасау салдарынан жағымсыз әсердің болмауы және құқық қорғау органының имиджіне нұқсан келтірілмеуі.

Қызметкерге жаза қолданатын құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшы не тәртіптік комиссия қызметтік тергеп-тексеруді жүргізу кезінде өзге де мән-жайларды жеңілдететін деп тануы мүмкін.

2-2. Тәртіптік жауаптылықты ауырлататын мән-жайлар деп мыналар танылады:

1) егер бірінші теріс қылығы үшін қызметкерге жаза қолданылған және ол белгіленген тәртіппен алынбаса, дәл сондай теріс қылықты қайталап жасау;

2) қарамағындағы адамды теріс қылық жасауға тарту;

3) төтенше жағдай немесе өзге де шектеу шаралары енгізілген кезеңде теріс қылық жасау;

4) алкогольдік және (немесе) есірткілік және (немесе) психотроптық және (немесе) уытқұмарлық масаң күйде теріс қылық жасау;

5) тәртіптік теріс қылық жасау салдарынан жағымсыз әсердің болуы және құқық қорғау органының имиджіне нұқсан келтірілуі;

6) өзіне жүктелген міндеттерді орындауына байланысты лауазымды адамға немесе оның жақын туыстарына ықпал ету арқылы теріс қылық жасау.

3. Қызметкер тәртіптік теріс қылық жасаған кезде одан жазбаша түсініктеме талап етіледі. Егер жазбаша түсініктемесінде қызметкер өзінің тәртіптік теріс қылықты жасау фактісімен келіссе, онда құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы қызметтік тергеу жүргізбей жаза қолдануға құқылы.

Егер қызметкер өзінің жазбаша түсініктемесінде өзінің тәртіптік теріс қылық жасау фактісімен келіспесе, онда құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының бұйрығымен қызметтік тергеу жүргізілуге тиіс.

4. Қызметіне толық сәйкес еместігі туралы ескерту, атқарып отырған лауазымынан босату, құқық қорғау органдарының білім беру ұйымынан шығару және босату түріндегі жаза жүргізілген қызметтік тергеп-тексеру нәтижелері мен тәртіптік комиссияның тиісті ұсынымдары бойынша қолданылады.

Қызметіне толық сәйкес еместігі туралы ескерту, атқарып отырған лауазымынан босату түріндегі жаза қызметтік тергеп-тексеру жүргізілмей және тәртіптік комиссияның тиісті ұсынымдарынсыз, алқаның немесе құқық қорғау органы бірінші басшысының жанындағы жедел кеңестің шешімі және қызметкердің өзі жасаған тәртіптік теріс қылық фактісімен келісетіні туралы жазбаша түсініктемесінің болуы, сондай-ақ оны жасау мән-жайларының толық және объективті анықталуын растайтын материалдар негізінде қолданылуы мүмкін.

5. Бірнеше қызметкер бірлесіп тәртіптік теріс қылық жасаған кезде жаза әр кінәліге жеке-жеке қолданылады.

6. Қызметтік тәртiптiң бұзылуының әрбiр жағдайы үшiн бір тәртіптік жаза ғана қолданылуы мүмкiн.

7. Жаза қолдану тәртіптік теріс қылық жасаған қызметкерді атқармағаны немесе тиісінше атқармағаны үшін тәртіптік жаза қолданылған міндетті атқарудан босатпайды.

8. Тәртiптiк жаза қолдану туралы бұйрық ол шығарылған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде тәртіптік жазаға тартылған қызметкерге қолын қойдырып, жария етіледі.

9. Тәртiптiк жаза қолдану туралы бұйрықпен танысудан бас тарту құқық қорғау органының кадр қызметі жасайтын актiде ресiмделедi және арнайы журналда тiркеледi.

Қызметкерді тәртіптік жаза қолдану туралы бұйрықпен жеке таныстыру мүмкін болмаған жағдайда, құқық қорғау органының кадр қызметі тәртіптік жаза қолдану туралы бұйрықтың көшірмесін қызметкерге хабарламасы бар хатпен жіберуге міндетті.

10. Тәртiптiк жаза тәртіптік терiс қылық мәлiм болған күннен бастап бiр айдан және тәртіптік теріс қылық жасалған күннен бастап алты айдан кешiктiрiлмей қолданылады.

Қызмет бабында қызметкер бағынатын адамға тәртіптік жаза қолдану құқығы берілгеніне не берілмегеніне қарамастан, тәртіптік теріс қылық жасалғаны туралы белгілі болған, мерзім басталатын күн тәртіптік теріс қылық байқалған күн болып есептеледі.

Осы Заңда көзделген, құқық қорғау органына кір келтіретін теріс қылық жасағаны және қызметтік тәртіпті өрескел бұзғаны үшін тәртіптік жаза тәртіптік теріс қылық анықталған күннен бастап үш айдан кешіктірілмей қолданылады және оны тәртіптік теріс қылық жасалған күннен бастап бір жылдан кешіктіріп қолдануға болмайды.

11. Қызметкерге қатысты қызметтік тергеп-тексеру не сотқа дейінгі тергеп-тексеру жүргізілген немесе сот қараған әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс қозғалған жағдайларда, кінәлінің ауырғанына байланысты жұмыста болмауы немесе демалыста, іссапарда болуы уақытын есептемегенде, тиісінше тергеп-тексеру аяқталған, қылмыстық істі немесе әкімшілік құқық бұзушылық туралы іс бойынша іс жүргізуді тоқтату туралы процестік шешім қабылданған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей тәртіптік жазалау қолданылады.

12. Сотқа дейінгі тергеп-тексеру тоқтатылған жағдайларда, бірақ қызметкердің әрекеттерінде тәртіптік теріс қылық, әкімшілік құқық бұзушылық белгілері болған кезде, жазалау сотқа дейінгі тергеп-тексеруді тоқтату туралы шешім қабылданған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей, сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық белгілері болған кезде үш айдан кешіктірілмей қолданылады.

12-1. Құқық қорғау органының білім беру ұйымдары осы Заңның 56-бабы 3-тармағының 3) тармақшасында және 4-тармағының 4) тармақшасында көзделген тәртіптік жазаны қолданған жағдайда, жаза қолдану туралы бұйрық тәртіптік теріс қылық жасаған қызметкер кадрында тұрған құқық қорғау органына үш жұмыс күні ішінде жіберіледі.

13. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 411-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

14. Қызметкерге тәртіптік жазаны:

1) еңбекке уақытша жарамсыздық;

2) осы Заңның 75-бабының 9-тармағында көзделген демалысты қоспағанда, демалыста болу;

3) іссапарға жіберу оны тәртіптік жауаптылыққа тартуға байланысты болатын жағдайларды қоспағанда, іссапарда болу кезеңінде қолдануға болмайды.

15. Еңбекке уақытша жарамсыздық кезеңi, демалыста, iссапарда болу, уәкілетті органдардың және лауазымды адамдардың шешімдеріне, актілері мен ұсынымдарына, тәртіптік жаза қолдану үшін негіз болып табылатын қызметтік тексеру актілеріне (қорытындыларына, нәтижелеріне) шағым жасау кезеңінде, егер жасалған тәртіптік терiс қылық туралы осы кезеңде немесе ол басталғанға дейiн белгiлi болса, жаза қолдану мерзімі тоқтатыла тұрады. Сотқа дейінгі тергеп-тексерудің немесе арнайы зерттеулердің (сараптамалардың) нәтижелері болмаған кезде қызметтік тергеп-тексеру және жаза қолдану мерзімінің қолданысы тоқтатыла тұруы мүмкін.

16. Қызметкер өзін тәртіптік жауапкершілікке тартумен байланысты барлық материалдармен танысуға құқылы.

17. Қызметкерге қолданылған тәртiптiк жазаның мерзiмi оның қолданылған күнiнен бастап алты айдан аспайды. Егер осы мерзiм iшiнде қызметкер жаңадан тәртiптiк жазаға тартылмаса, онда оның тәртiптiк жазасы жоқ деп есептеледi.

18. Егер қызметкерге, тікелей басшының құқықтары шегiнен шығатын жазалау шараларын қолдану қажет болса, онда ол бұл туралы жазалау шараларын қолдануға уәкілетті жоғары тұрған лауазымды адамға өтiнiш жасайды.

19. Жоғары тұрған басшының, егер бұрын жарияланған жаза жасалған тәртіптік терiс қылықтың ауырлығына сәйкес келмесе, төмен тұрған басшы қолданған тәртiптiк жазаны алып тастауға құқығы бар.

20. Тәртіптік жазалар қолдану жөнiнде өзiне берiлген құқықтарын асыра пайдаланған басшы бұл үшiн тәртiптiк жауапкершілiкке тартылады, ал жазалау шараларын қолдануға уәкілеттi адам жазалау туралы бұйрықтардың күшін жояды.

21. Қызметкер өзіне қолданылған тәртіптік жазаға жоғары тұрған органға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауға құқылы.

Ескерту. 57-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

58-бап. Қызметтік тергеу

1. Қызметтік тергеп-тексеру қызметкердің тәртіптік теріс қылық жасауының себептерін, сипатын және мән-жайларын анықтау, осы Заңда көзделген, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мән-жайлардың болуы немесе болмауын растау қажет болған кезде, оның ішінде қызметкерлердің жазбаша баянаты мен құқық қорғау және сот органдарының хабарламалары негізінде құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшысының шешімі бойынша жүргізіледі.

Қажет болған жағдайда қызметтік тергеу жүргізу кезінде полиграфологиялық зерттеу жүргізіледі.

2. Қызметтік тергеу жүргізуге оның нәтижесіне тікелей немесе жанама мүдделі қызметкер қатыса алмайды. Мұндай жағдайда ол қызметтік тергеу жүргізу туралы шешім қабылдаған адамға, өзін осы тергеу жүргізуге қатысудан босату туралы жазбаша баянатпен жүгінуге міндетті. Осы аталған талаптар сақталмаған жағдайда, қызметтік тергеу нәтижелері заңсыз деп есептеледі.

3. Қызметтік тергеу жүргізу кезінде мынадай:

1) қызметкердің тәртіптік теріс қылық жасау фактісін;

2) қызметкердің тәртіптік теріс қылық жасауына ықпал еткен себептер мен жағдайларды;

3) қызметкердің тәртіптік теріс қылық жасау нәтижесінде келтірген залалдың сипаты мен мөлшерін;

4) қызметкердің қызметін өткеруге кедергі келтіретін мән-жайлардың болу немесе болмауын объективті және жан-жақты анықтау шаралары қолданылуға тиіс.

3-1. Қызметтік тергеп-тексеру барысында оны жүргізу тапсырылған уәкілетті лауазымды адамның:

1) өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан қызметкерден, сондай-ақ басқа да адамдардан жазбаша түсініктеме алуға;

2) тәртіптік теріс қылық жасаудың мән-жайына қатысты материалдар мен мәліметтер жинауға;

3) тиісті құжаттармен танысуға, қажет болған жағдайда олардың көшірмелерін қызметтік тергеп-тексеру материалдарына қосып тігуге;

4) арнаулы білімді талап ететін мәселелер бойынша мамандардан қорытындылар, түсініктер және консультациялар алуға;

5) өздеріне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізіліп жатқан қызметкерлерге полиграфологиялық зерттеу жүргізуге бастама жасауға құқығы бар.

Полиграфологиялық зерттеу қызметкердің келісімімен жүргізіледі.

4. Қызметтік тергеу оны жүргізу туралы шешім қабылданған күннен бастап бір айдан кешіктірілмей аяқталуға тиіс. Аталған мерзімге қызметтік тергеу жүргізілетін қызметкердің демалыста, іссапарда немесе емделуде болған уақыты, сондай-ақ оның өзге де дәлелді себептермен қызметте болмаған уақыты есептелмейді.

5. Қызметтік тергеудің нәтижелері қызметтік тергеу жүргізу туралы шешім қабылдаған адамға жазбаша нысандағы қорытынды түрінде беріледі, ол оны тергеу аяқталған күннен бастап күнтізбелік үш күннен кешіктірмей бекітеді.

Қызметтік тергеп-тексеру жүргізген адам қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген қызметкерді, егер бұл мемлекеттік құпияларды және өзге де қорғалатын құпияны құрайтын мәліметтерді жария етпеу талаптарына қайшы келмесе, қорытындымен жеке өзін не оның көшірмесін курьерлік пошта байланысы, пошта байланысы, факсимильді байланыс, электрондық пошта және өзге де ақпараттық-коммуникациялық технологиялар арқылы немесе қызметкердің авторизациялануын, сәйкестендірілуін қамтамасыз ете отырып, электрондық түрде жіберу арқылы қызметтік тергеп-тексеру аяқталған күннен бастап үш жұмыс күні ішінде таныстыруға міндетті.

6. Өзіне қатысты қызметтік тергеу жүргізілетін қызметкерден қызметтік тергеу жүргізудің мән-жайы бойынша түсініктеме талап етіп алынады.

7. Өзіне қатысты қызметтік тергеу жүргізілетін қызметкер:

1) жүргізілетін қызметтік тергеудің мәні бойынша жазбаша түсініктеме беруге;

2) өтініш айтуға, айғақтар және өзге де құжаттар ұсынуға;

3) қызметтік тергеу жүргізу туралы шешім қабылдаған құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшысына қызметтік тергеу жүргізетін қызметкерлердің шешімдеріне және әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) шағымдануға;

4) егер ол мемлекеттік құпияларды және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді таратпау талаптарына қайшы келмесе, қызметтік тергеу аяқталғаннан кейін қорытындымен және басқа да материалдармен танысуға құқылы.

Қызметкер жазбаша түсініктеме беруден бас тартқан кезде тиісті акт жасалады.

8. Қызметтік тергеу нәтижелері бойынша қорытындыда:

1) қызметтік тергеу нәтижесі бойынша анықталған фактілер мен мән-жайлар;

2) тәртіптік жаза түрі бойынша тұжырымдар мен ұсыныстар көрсетіледі.

9. Қызметтік тергеп-тексеру жүргізу кезінде қызметкердің әрекеттерінде қылмыстық құқық бұзушылық белгілері анықталған жағдайда, қызметтік тергеп-тексеру жүргізу туралы шешім қабылдаған құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшысы алынған материалдарды шешім қабылдау үшін тиісті құқық қорғау органдарына дереу беруге міндетті.

10. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11. Құқық қорғау органының білім беру ұйымдарында оқитын курсанттар мен қызметкерлерге қатысты қызметтік тергеп-тексеруді құқық қорғау органы білім беру ұйымының тиісті бөлімшесі жүргізеді.

Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

58-1-бап. Тәртіптік комиссияны қалыптастыру және оның жұмыс тәртібі

1. Құқық қорғау органының басшысы немесе уәкілетті басшы тәртіптік комиссияның құрамын бекітеді.

2. Тәртіптік комиссияның құрамына кемінде бес мүше кіруге тиіс.

3. Тәртіптік комиссияның отырыстары қажеттілігіне қарай және оның мүшелерінің жалпы санының үштен екісі болған кезде өткізіледі.

4. Тәртіптік комиссияның отырысы өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген адамның қатысуымен, оның ішінде бейнеконференция байланысы арқылы өткізіледі.

5. Егер өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген адам отырыстың уақыты мен орны туралы тиісінше хабардар етілсе және дәлелсіз себеппен келмесе не тәртіптік комиссияның отырысына қатысудан жазбаша бас тартса, қызметтік тергеп-тексеру материалдарын оның қатысуынсыз қарауға жол беріледі.

6. Өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген адам тәртіптік комиссия отырысының өтетін уақыты мен орны туралы, бірақ ол өткізілетін күнге дейін бір жұмыс күнінен кешіктірілмей хабардар етіледі.

7. Тәртіптік комиссия қызметтік тергеп-тексеру материалдарын қарайды және теріс қылыққа қатысты фактілерді зерттейді, жүргізілген қызметтік тергеп-тексерудің нәтижелері туралы баяндамашыны (қызметтік тергеп-тексеру жүргізген адамды), өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген адамның түсініктемелерін, сондай-ақ басқа да адамдардың түсініктерін тыңдайды.

8. Ұсынылған материалдарды қарау қорытындылары бойынша тәртіптік комиссия мынадай шешімдердің бірін шығарады:

1) құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшыға өзіне қатысты қызметтік тергеп-тексеру жүргізілген адамға тәртіптік жазаның тиісті шарасын қолдануды ұсыну;

2) құқық қорғау органының басшысына немесе уәкілетті басшыға тәртіптік іс жүргізуді тоқтатуды ұсыну.

9. Тәртіптік комиссияның шешімі ашық дауыс беру арқылы қабылданады және егер оған тәртіптік комиссияның отырысқа қатысқан мүшелері санының көпшілігі дауыс берсе, қабылданды деп есептеледі.

Дауыстар тең болған кезде тәртіптік комиссияның төрағасы дауыс берген шешім қабылданды деп есептеледі.

10. Тәртіптік жаза қолдану туралы шешім құқық қорғау органы басшысының немесе уәкілетті басшының бұйрығымен ресімделеді.

11. Қызметкер өзіне қолданылған тәртіптік жазаға жоғары тұрған лауазымды адамға не сотқа шағым жасауға құқылы. Тәртіптік жаза қолдану туралы шешімге шағымдану оның орындалуын тоқтата тұрмайды.

Ескерту. 7-тарау 58-1-баппен толықтырылды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8-тарау. Қызметкерлердің атыс қаруын және өзге де қаруды, арнаулы құралдарды және дене күшін қолдануы

Ескерту. 8-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 23.04.2014 N 200-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

59-бап. Атыс қаруын және өзге де қаруды, арнаулы құралдарды және дене күшін қолданудың мақсаты

Атыс қаруы және өзге де қару, арнаулы құралдар және дене күші қоғамға қауiптi әрекеттерді тоқтату, құқық бұзушылықтардың сипаты мен нақты ахуалдарды ескере отырып, оларды жасаған адамдарды ұстау және құқық қорғау органдарына жеткізу мақсатында қолданылады.

Ескерту. 59-бап жаңа редакцияда - ҚР 23.04.2014 N 200-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

60-бап. Арнаулы құралдар мен дене күшін қолдану

1. Қызметкерлердің дене күшін, оның ішінде жауынгерлік күрес тәсілдерін, сондай-ақ арнаулы құралдарды, оның iшiнде қол кiсендерiн, резина таяқтарды, көзден жас ағызатын заттарды, алаңдатып әсер ететін жарық-дыбыс құрылғыларын, үй-жайларды ашуға, көлiктi мәжбүрлеп тоқтатуға арналған құрылғыларды, суатқыштарды, қызметтік жануарларды, броньды машиналар мен тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметі айқындайтын басқа да арнаулы көлiк құралдарын:

1) жеке тұлғаларға, қызметкерлерге және қоғамдық тәртiптi қорғау, қоғамдық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету және қылмыстылыққа қарсы іс-қимыл бойынша қызметтiк немесе қоғамдық борышын атқарып жүрген өзге де адамдарға жасалған шабуылды тойтару;

2) кепiлге алынған адамдарды босату, жаппай тәртiпсiздiктердің және қоғамдық тәртiптi топтасып бұзудың (қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерінде ұстаудың белгіленген режимін топтасып бұзушылықтарды), сондай-ақ сотталғандар, күдіктілер және айыпталушылар түзеу мекемелерінен және тергеу изоляторларынан қашқан кездегі немесе қашқандарды ұстау кезіндегі құқыққа қарсы әрекеттердің жолын кесу;

3) жеке тұлғаларға, ұйымдарға және мемлекеттiк органдарға тиесiлi үйлерге, үй-жайларға, ғимараттарға, көлiк құралдарына, жер телімдерiне жасалған шабуылды тойтару, сол сияқты оларды басып алудан босату;

4) егер құқық бұзушылар (сотталғандар, күдіктілер, айыпталушылар және әкімшілік құқық бұзушылық жасағандар) қызметкерлерге, қоғамдық тәртiптi қорғау, қоғамдық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету бойынша өздерiне жүктелген мiндеттердi атқарып жүрген өзге де адамдарға бағынбаса немесе қарсылық көрсетсе, оларды құқық қорғау органдарына жеткiзу үшін ұстау үшін, ұсталған, күзет қойылған адамдарды, сондай-ақ әкiмшiлiк қамауға алынған, сотталған, күдікті және айыпталушы адамдарды, не олардың қашып кетуi немесе айналадағыларға немесе өзiне зиян келтiруi мүмкiн деп санауға жеткілікті негiздемелер болса, сондай-ақ қызметкерлердiң өздерiне заңмен жүктелген мiндеттерді жүзеге асыруына қасақана кедергi келтiретiн адамдарға қатысты күзетпен апару және күзету;

5) қызметкердің өзін-өзі қорғау немесе өзінің отбасының мүшелерін қорғау мақсатында оған және (немесе) олардың денсаулығына немесе өміріне ауыр зиян келтірудің нақты қаупі төнген кезде шабуылды тойтару;

6) қажетті қорғаныс, аса қажеттік;

7) егер бұл құқық бұзушылықтың жолын кесу, құқық бұзушының жеке басын анықтау, сондай-ақ егер хаттама жасау міндетті болып табылса, оны сол орында жасау мүмкін болмаған кезде әкімшілік құқық бұзушылық туралы хаттама жасау мақсатында қажет болса, құқық бұзушыларды жеткізу;

8) егер жүргізуші қызметкердің тоқтату жөніндегі заңды талаптарына бағынбаса, көлік құралдарына ақау келтіру арқылы оларды тоқтату үшін қолдануға құқығы бар.

1-1. Қызметкерлердің осы Заңда атыс қаруын және өзге де қаруды қолдану рұқсат етілген барлық жағдайларда дене күшін, оның ішінде жауынгерлік күрес тәсілдерін, сондай-ақ арнайы құралдарды қолдануға құқығы бар.

1-2. Арнайы құралдың түрі, оны қолдану уақытының басталуы мен қарқындылығы орын алған жағдай, құқық бұзушылықтың сипаты және құқық бұзушының жеке басы ескеріле отырып айқындалады.

2. Айналадағылардың өмiрi мен денсаулығына қауіп төндiретiн шабуыл, топтасқан шабуыл жасаған не қарулы қарсылық көрсеткен жағдайларды қоспағанда, әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнiп тұрған адамдарға және жас балаларға қатысты арнаулы құралдар мен жауынгерлік күрес тәсілдерін қолдануға тыйым салынады.

Ескерту. 60-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

61-бап. Атыс қаруын және өзге де қаруды қолдану

1. Қызметкерлердің атыс қаруын және өзге де қаруды:

1) жеке адамдардың өмірі мен денсаулығына қатер төнген жағдайда оларды қылмыстық қол сұғушылықтан қорғау, сол сияқты кепiлге алынғандарды босату;

2) қызметкерлерге және олардың отбасы мүшелерiне, қоғамдық тәртiптi қорғау, қоғамдық қауiпсiздiктi қамтамасыз ету және қылмыстылыққа қарсы іс-қимыл жасау жөніндегі қызметтiк немесе қоғамдық борышын атқарып жүрген адамдарға жасалған шабуылға тойтарыс беру;

2-1) құқық қорғау органының атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы көлік құралын тартып алу әрекеттерінің жолын кесу;

3) жеке тұлғалардың тұрғын үй-жайларына, құқық қорғау органдары күзететiн объектiлерге, мемлекеттік ұйымдардың үй-жайларына жасалған шабуылға тойтарыс беру, қызметтiк немесе әскери нарядқа жасалған шабуылға тойтарыс беру;

4) қарсылық көрсететін не қылмыс жасау кезінде үстінен түскен, қамаудан қашқан адамдарды (әкiмшiлiк қамақта ұсталатындардан басқа) ұстау, қаруланған адамдарды ұстау;

5) егер көлік жүргiзушi қызметкердiң заңды талаптарына бағынбаса және жеке адамдардың өмiрi мен денсаулығына қатер төндiрсе, көлiк құралдарына ақау келтіру арқылы оларды тоқтату;

6) адам өміріне немесе денсаулығына іс жүзінде қатер төндірген жағдайларда хайуанаттардың шабуылынан қорғану;

7) қару қолдану ниеті туралы азаматтарға ескерту, дабыл сигналын беру немесе көмекке шақыру үшін;

8) қажетті қорғаныстың және аса қажеттіліктің барлық өзге де жағдайларында қолдануға құқығы бар.

2. Әйелдерге, анық мүгедектік белгілері бар адамдарға, жасы белгілі немесе анық болған кезде кәмелетке толмағандарға қатысты, олар қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен, адамдарды кепілге, көлiк құралдарын, оның iшiнде әуе кемесiн басып алған не топтасып шабуыл жасаған жағдайларды қоспағанда, қару қолдануға тыйым салынады.

Ескерту. 61-бап жаңа редакцияда - ҚР 23.04.2014 N 200-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

62-бап. Атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін қолдану шарттары

1. Атыс қаруы және өзге де қару, арнайы құралдар, дене күші осы Заңда көзделген жағдайларда қалыптасқан жағдай негізге алына отырып қолданылады.

2. Қызметкерлер атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін қолдануға байланысты жағдайларда әрекеттерге жарамдылығына арнайы даярлықтан, мерзімдік тексеруден өтуге міндетті.

3. Қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында немесе қылмыс жасаған адамды ұстаған кезде қызметкер өзінде қажетті арнайы құралдар немесе қару болмаған кезде қолда бар кез келген құралды пайдалануға, сондай-ақ осы Заңда белгіленген негіздер бойынша және тәртіппен жарақтандыруда тұрмаған өзге де қаруды қолдануға құқылы.

4. Атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін қолданған кезде қызметкерлер:

1) атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін қолдануды кешіктіру азаматтардың, қызметкерлердің өмірі мен денсаулығына тікелей қауіп төндіретін, өзге де ауыр салдарларға әкеп соқтыруы мүмкін болатын немесе қалыптасқан жағдайда мұндай ескерту орынсыз немесе мүмкін емес болып табылатын жағдайларды қоспағанда, атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін қолдану ниеті туралы ескертуге, бұл ретте оларды қолдану көзделіп отырған адамдарға өзінің талаптарын орындау үшін жеткілікті уақыт беруге міндетті.

Атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды және дене күшін бөлімшенің (топтың) құрамында қолданған жағдайда, көрсетілген ескертуді бөлімше (топ) басшысы немесе арнаулы атағы, сыныптық шені жоғары қызметкер жасайды;

2) жеке тұлғалардың қауіпсіздігін қамтамасыз ету, зардап шеккендерге шұғыл медициналық көмек көрсету үшін қажетті шаралар қолдануға;

3) атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін қолданғаны туралы тікелей басшыға дереу баяндауға міндетті.

5. Адамдардың қаза табуына немесе өзге де ауыр салдарға әкеп соққан атыс қаруы және өзге де қару, арнайы құралдар, дене күші қолданылған әрбір оқиға туралы прокурорға дереу хабар беріледі.

6. Қызметкерлердің атыс қаруын және өзге де қаруды, арнайы құралдарды, дене күшін өз өкілеттіктерін асыра пайдалана отырып қолдануы заңда белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ескерту. 62-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-тарау. ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ

63-бап. Қызметкерлерді әлеуметтік қорғау

Қызметкерлер, олардың отбасы мүшелері мен мүлкі Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес мемлекет қорғауында болады.

64-бап. Қызметкерлерге еңбекақы төлеу, оларды зейнетақымен және өзгедей қамсыздандыру

1. Қызметкерлердің ақшалай ризығы Қазақстан Республикасының Президентімен келісу бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін, мемлекеттік бюджет есебінен қамтылатын барлық органдар үшін жұмыскерлердің еңбегіне ақы төлеудің бірыңғай жүйесіне сәйкес белгiленедi және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленетін ақшалай жабдықталымды және қызмет өткерудiң ерекше жағдайлары үшiн үстемеақыларды, сондай-ақ басқа да үстемеақыларды, қосымша ақыларды қамтиды.

Қызметкерлерге қызмет өткерудiң ерекше жағдайлары үшiн үстемеақылар, сондай-ақ басқа да үстемеақылар, қосымша ақылар белгілеу тәртібін құқық қорғау органының басшысы бекітеді.

2. Қызметкерлердiң ақшалай қаражаты лауазымдық айлықақыдан және арнаулы атағы немесе сыныптық шені үшiн берілетін қосымша ақыдан тұрады.

Лауазымдық айлықақыны және сауықтыруға берілетін жәрдемақыларды есептеу үшін жұмыс өтілі Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалады.

3. Қызметкерлерді зейнетақымен қамсыздандыру, мүгедектiгi бойынша мемлекеттiк әлеуметтiк жәрдемақылар төлеу Қазақстан Республикасының әлеуметтік қорғау туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

4. Қызметкерлердiң iссапар куәлiгiн көрсету арқылы көлiктің барлық түрiнде жол жүру құжаттарын және мейманханаларда тұру үшiн орынды бiрiншi кезекте алуға құқығы бар.

5. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің, оның ішінде қызмет өткеру уақытында қаза тапқан, қайтыс болған немесе хабарсыз кеткендердің балаларына жергілікті атқарушы органдар тұрғылықты жері бойынша балаларға арналған мектепке дейінгі мекемелерден кезектен тыс орындар береді.

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
6-тармақпен толықтыру көзделген – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (01.01.2025 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 64-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

65-бап. Еңбекке уақытша жарамсыздығы кезеңінде қызметті өткеру ерекшеліктері

1. Еңбекке уақытша жарамсыздығы, қызметкердің емделуде үздiксiз болу кезеңі, Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жекелеген аурулар бойынша емделудiң бұдан да ұзақ мерзiмi көзделген жағдайларды қоспағанда, төрт айдан аспауға тиiс. Қызметкер емделуде үздiксiз болуының белгiленген мерзiмi өткен соң, өзiнiң одан әрi қызмет атқаруға жарамдылығы туралы мәселенi шешу үшiн әскери-дәрiгерлiк комиссияның медициналық куәландырудан өтуге тиiс.

2. Қызметтік мiндеттерiн және қызметтiк борышын орындау кезiнде мертiгуiне (жаралануына, контузия алуына, жарақаттануына) байланысты қызметкерлердің емделу уақытына шек қойылмайды. Аталған адамдар медициналық куәландыруға емделiп болған соң немесе ауруының нәтижесi анықталған жағдайда жiберiледi.

3. Жиi және ұзақ ауыратын қызметкерлерді, егер еңбекке жарамсыз болған күндерiнiң саны он екі айда сол бiр ауру бойынша үзiлiссiз төрт айға дейiнгі немесе жыл iшiнде әртүрлi аурулар бойынша бес айға дейiнгi уақытты құрайтын болса, қызметтi одан әрi өткеруге жарамдылығын анықтау үшiн құқық қорғау органының кадр қызметі емдеу-профилактика мекемелерінiң ұсынулары бойынша әскери-дәрiгерлiк комиссияға медициналық куәландыруға жiбередi.

3-1. Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін еңбекке жарамсыздықтың неғұрлым ұзақ мерзімі белгіленген ауруларды қоспағанда, қызметкер осы баптың 3-тармағында көрсетілген мерзімдерден асатын әртүрлі аурулар бойынша еңбекке жарамсыз болған жағдайда, осы қызметкер құқық қорғау органының қарамағына есепке алынады.

4. Қызметкерлерге олардың еңбекке уақытша жарамсыздығы кезеңінде ақшалай үлес толық көлемінде төленеді.

Ескерту. 65-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

66-бап. Қызметкерлер қаза тапқан (қайтыс болған) немесе мертiккен жағдайда берiлетiн кепiлдiктер

1. Қызметкерлер қызметтiк мiндеттерiн атқарып жүрген кезеңiнде мертiккен (жараланған, контузия алған, жарақаттанған) жағдайда оған бiржолғы өтемақы төленедi, ал қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда ол оны алуға құқығы бар адамдарға беріледі.

2. Біржолғы өтемақыны төлеу тәртiбiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгілейді.

3. Қызметкер қызметтiк міндеттерін атқару кезiнде не орындалуы міндетті қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде алған науқастануы, мертігуі (жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы) салдарынан қызметтен босатылғаннан кейiнгi бiр жыл бойы ішінде қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, асырауындағы адамдар мен мұрагерлерiне оның соңғы атқарған лауазымы бойынша алпыс айлық ақшалай қаражаты мөлшерiнде бiржолғы өтемақы төленедi.

4. Қызметкерге қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде науқастануы, мертігуі (жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы) салдарынан немесе қызметкер құқық қорғау қызметінен босатылған күнінен бір жыл өткенге дейін міндеттерін атқару кезінде науқастануы, мертігуі (жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы) салдарынан болған мүгедектік белгіленгенде біржолғы өтемақы:

1) бірінші топтағы мүгедектігі бар адамға – отыз айлық ақшалай қаражат;

2) екінші топтағы мүгедектігі бар адамға – он сегiз айлық ақшалай қаражат;

3) үшінші топтағы мүгедектігі бар адамға – алты айлық ақшалай қаражат мөлшерiнде бiржолғы өтемақы төленедi.

5. Қызметкерлер қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде мүгедектiкке соқтырмайтын ауыр мертіккен (жарақат алған, жараланған, контузия алған) жағдайда, оларға бiр жарым айлық ақшалай қаражаты мөлшерiнде, жеңiл зақым алған жағдайда жарты айлық ақшалай қаражаты мөлшерiнде бiржолғы өтемақы төленедi.

5-1. Қызметтік міндеттерін атқару кезінде мертігуі (жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы) салдарынан денсаулық жағдайы бойынша құқық қорғау органдарынан шығарылған қызметкерлерге Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мөлшерде және тәртіппен ай сайын ақшалай төлем жүзеге асырылады.

6. Егер қызметкердiң қазасы (қайтыс болуы), науқастануы, мертiгуi (жаралануы, жарақаттануы, контузия алуы) қызметтiк мiндеттерiн атқаруға қатысы жоқ мән-жайларға байланысты болғаны белгiленген тәртiппен дәлелденсе, біржолғы өтемақы төленбейдi.

7. Қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде қаза тапқан қызметкердiң балаларына, олар кәмелеттiк жасқа толғанға дейiн Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен медициналық және санаториялық-курорттық қызмет көрсету құқығы сақталады.

8. Қызметтік міндеттерін орындау кезінде қаза тапқан немесе мүгедектік алған қызметкерлердің балалары әскери мектеп-интернаттарға және кадет корпустарына конкурстан тыс қабылдану құқығын пайдаланады, сондай-ақ оқуға түсушілер үшін белгіленген талаптар бойынша баллдың шекті деңгейін жинаса, құқық қорғау органының білім беру ұйымдарына конкурстан тыс қабылданады.

9. Қызметкер қызметтік міндеттерін атқару кезінде мертігуі (жарақаттануы, жаралануы, контузия алуы) салдарынан қаза тапқан (қайтыс болған) жағдайда, қаза тапқан (қайтыс болған) қызметкердің отбасы мүшелеріне Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын мөлшерде және тәртіппен ай сайын ақшалай төлем жүзеге асырылады.

Ай сайынғы ақшалай төлем балаларға (оның ішінде, асырап алған балаларға, бірге тұратын өгей балаларға) – олар кәмелеттік жасқа толғанға дейін немесе жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру жүйесіндегі, жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесіндегі оқу орнын күндізгі нысанда аяқтағанға дейін жиырма үш жастан аспайтын шекте, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде көзделген асыраушысынан айырылуына байланысты жәрдемақылардың төленуіне қарамастан, жұбайына (зайыбына) өмір бойы төленеді.

Ескерту. 66-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Жерлеу шығындарын өтеу

Қайтыс болған немесе қаза тапқан қызметкерлерді жерлеу үшiн олардың үш айлық ақшалай қаражаты мөлшерiнде, ал зейнеткерлерге үш айлық зейнетақы төлемі мөлшерінде бiржолғы ақшалай өтемақы төленедi.

68-бап. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерi мен зейнеткерлерiнiң тұрғын үйге құқықтары

1. Қызметкерлер мемлекеттік тұрғын үй қорынан бiрiншi кезекте тұрғын үймен қамтамасыз етiлу құқығын пайдаланады.

2. Күнтiзбелiк он жылдан астам уақыт қызмет атқарған қызметкерлер тұрақты тұрып жатқан, қызметтiк тұрғын үйге теңестірілген тұрғын үйлерін, аталған қызметкерлердің қалауына қарай, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен және шарттарда қалдық құны бойынша меншiгiне сатып ала алады.

3. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері мен зейнеткерлері, сондай-ақ қаза тапқан (қайтыс болған) қызметкерлердің отбасы мүшелері басқа бағасы тең болатын тұрғын үй-жай берілмей қызметтiк тұрғынжайдан шығарылмайды.

4. Қызметкер қызметтiк мiндеттерiн атқару кезiнде қаза тапқан жағдайда, ол қаза тапқан күннен бастап бiр жылдан кешiктiрілмей, қаза тапқан адамның отбасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген шарттармен және тәртiппен мемлекеттiк тұрғын үй қорынан тұрғын үй алуға құқылы.

Ескерту. 68-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

69-бап. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері мен зейнеткерлерін әлеуметтiк қорғаудың өзге де шаралары

1. Қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес міндетті әлеуметтік сақтандыруға жатады.

2. Құқық қорғау органдарының қызметкерлерi мен зейнеткерлеріне, Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген шектерде, Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің әскери қызметшілері мен зейнеткерлері үшін Қазақстан Республикасының заңнамасымен белгіленген жеңiлдiктер мен артықшылықтар қолданылады.

3. Туберкулезге қарсы және басқа мамандандырылған жұқпалы аурулар мекемелерiнде қызмет атқарып жүрген қызметкерлер Қазақстан Республикасының заңнамасында аталған қызметкерлер үшін белгiленетiн жеңiлдiктердi пайдаланады.

3-1. Қылмыстық-атқару жүйесi органдары мен мекемелерінің туберкулезге қарсы мекемелер мен басқа да мамандандырылған учаскелерде және қылмыстық-атқару жүйесі мекемелерiнде қызмет атқаратын қызметкерлерiне осы санаттағы медицина қызметкерлерi үшiн Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген жеңiлдiктер қолданылады.

4. Қызметкерлерге тұрғын үйдi күтiп-ұстауға және коммуналдық қызметтерге ақы төлеуге республикалық бюджет туралы заңда айқындалатын мөлшерде ақшалай өтемақы төленедi.

5. Қайтыс болған, құқық қорғау органдары қызметкерлері арасынан еңбек сіңірген жылдары үшін зейнеткерлік төлемақы алушылардың отбасы мүшелеріне асыраушысынан айырылу жағдайы бойынша жәрдемақы тағайындалуына қарамастан: әйеліне (күйеуіне) – асыраушысының үш айлық зейнеткерлік төлемақысы мөлшерінде және отбасының еңбекке қабілетсіз әрбір мүшесіне – асыраушысының қайтқан күніне дейін төленіп тұрған бір айлық зейнеткерлік төлемақысы мөлшерінде біржолғы жәрдемақы төленеді.

Осы тармақта көзделген біржолғы жәрдемақы мөлшерін айқындау кезінде жәрдемақыға құқығы бар отбасы мүшелерінің қатарына: жасына және еңбекке жарамдылығына қарамастан зайыбы (жұбайы); он сегіз жасқа толмаған немесе егер оларға он сегіз жасқа толғанға дейін мүгедектік белгіленсе немесе олар асыраушысы қайтыс болған күні күндізгі оқу орындарының оқушысы болып табылса және жиырма үш жасқа толмаған болса, бұл жастан асқан балалары; қайтыс болған адамның асырап-бағуында болып келген, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген зейнеткерлік жасқа толған не мүгедектігі бар адамдар болып табылатын ата-аналары кіреді.

6. Қызметкердің денсаулығы мен мүлкіне келтірілген залал, сондай-ақ қызметкердің қызметтік міндеттерін атқаруына байланысты оның отбасы мүшелері мен жақын туыстарының денсаулығы мен мүлкіне келтірілген залал бюджет қаражатынан толық көлемде өтеледі, кейіннен бұл сома залал келтірген адамнан өндіріп алынады.

Залалды өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.01.18 N 547-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.06.2022 № 129-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

70-бап. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері мен зейнеткерлерін медициналық және санаториялық-курорттық қамтамасыз ету

1. Қызметкерлерді медициналық қамтамасыз ету Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен ішкі істер органдарының медициналық ұйымдарында бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

Тізбесін Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы бекітетін қызметкерлердің жекелеген санаттарына медициналық көмек Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының медициналық ұйымдарында:

1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде;

3) Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы айқындайтын түрлер бойынша және көлемдерде бюджет қаражаты есебінен көрсетіледі.

2. Қызметкерлердің құқық қорғау қызметін өткеру орнында немесе тұрғылықты жерінде ішкі істер органдарының медициналық ұйымдары немесе оларда тиісті бөлімшелер, мамандар не арнаулы жабдық болмаған кезде медициналық көрсетілімдер бойынша қызметкерлерге медициналық көмекті денсаулық сақтау субъектілері:

1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетеді.

Қызметкерлерге осы тармақтың бірінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларында көрсетілген медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры жүзеге асырады.

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде қызметкерлерге медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуге әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының шығындарын өтеу денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органға көзделген бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

3. Қызметкерлер Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен тиісті денсаулық сақтау ұйымдарында санаториялық-курорттық емделумен қамтамасыз етіледі.

Қызметтік міндеттерін атқару кезінде мертіккен (жараланған, жарақаттанған, контузия алған) қызметкерлер бюджет қаражаты есебінен санаториялық-курорттық емделуге жіберіледі.

4. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелерінің, сондай-ақ зейнеткерлерінің ішкі істер органдарының медициналық ұйымдарында медициналық көмекке құқығы бар.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген адамдарға медициналық көмек көрсету бойынша ішкі істер органдарының медициналық ұйымдарының көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры:

1) "Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде жүзеге асырады.

5. Құқық қорғау органдары қызметкерлерінің өздерімен бірге тұратын отбасы мүшелері, сондай-ақ зейнеткерлері Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртіппен ішкі істер органдарының медициналық ұйымдарында медициналық және санаториялық-курорттық қызмет көрсетуді пайдаланады.

6. Ішкі істер органдарының тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету саласындағы мемлекеттік мекемелері кіріс әкелетін қызметті жүзеге асыруға құқылы.

Ескерту. 70-бап жаңа редакцияда - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

10-тарау. ДЕМАЛЫСТАР

71-бап. Демалыс түрлері

1. Қызметкерлер, құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының курсанттары үшiн демалыстардың мынадай түрлері:

1) ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы;

2) қысқа мерзімді демалыс;

3) оқу демалысы (құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының курсанттарына, сырттай оқу нысаны бойынша оқитын қызметкерлерге);

4) еңбек сiңiрген жылдары және қызмет өткерудің ерекше жағдайлары үшін қосымша ақылы демалыс;

5) жүктілiгіне және босануы бойынша демалыс, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге арналған демалыс, бала үш жасқа толғанға дейін оны бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыс белгіленеді.

1-1. Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген жағдайларда, қызметкерлерге атқарып жүрген лауазымынан босатыла отырып және құқық қорғау органының кадрларында қалдырыла отырып, жалақысы сақталмайтын демалыс берілуі мүмкін.

Жалақысы сақталмайтын демалысы аяқталғаннан кейін қызметкерге бұрын атқарған лауазымынан төмен емес лауазым беріледі.

2. Демалысты беру, ұзарту не ауыстыру және демалыстан кері шақырып алу тиісінше бұйрықпен ресімделеді.

Ескерту. 71-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

72-бап. Демалыстардың ұзақтығын есептеудің жалпы тәртібі

1. Демалыстардың ұзақтығы күнтізбелік күндермен есептеледi. Демалыстардың ұзақтығын анықтау кезiнде Қазақстан Республикасының заңнамасында жұмыс істемейтін күндер болып белгiленген мереке күндерi есепке алынбайды. Заңда белгіленген тәртіппен демалыс күндері жұмыс күндері деп жарияланған кезде, ол күндер ақылы жыл сайынғы еңбек демалысына қосылады.

2. Демалыс ұзақтығын анықтау кезiнде, қызметкерлердің демалыс орнына баруы мен қайту жолына кететiн уақыты есепке алынбайды.

3. Демалыс алуға құқығы бар қызметкерлер оны бөлiп-бөлiп, алайда екі бөліктен асырмай пайдалана алады. Жол жүруге арналған уақыт демалыстың бiр бөлігіне ғана берiледi.

4. Құқық қорғау органдарынан шығарылатын қызметкерлерге шығарылатын жылға өздерiнiң қалауы бойынша олардың сол жылғы нақты еңбек еткен уақыт мерзiмiне ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы берiледi немесе шығарылатын жылы пайдаланбаған ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы үшiн сол жылы қызмет еткен уақытына тепе-тең, бiрақ күнтізбелік қырық күннен аспайтын ақшалай өтемақы төленедi.

5. Құқық қорғау органдары жүйесiнiң білім беру ұйымдарына оқуға жiберiлетін қызметкерлерге, ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы білім беру ұйымдарына кеткенге дейiн берiледi.

6. Қызметкерлерге демалыс өткiзу орнына бару және қайту жолына берілген уақытын қоса алғанда, ақылы жыл сайынғы еңбек, қысқа мерзiмді, қосымша демалыстар кезiнде ақшалай үлес олардың атқарып жүрген лауазымы бойынша демалысқа шыққан күнi алатын мөлшерде төленедi.

73-бап. Ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы

1. Ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы қызметкерлерге сауықтыруға екі лауазымдық айлықақы мөлшерінде жәрдемақы төлене отырып, ұзақтығы күнтізбелік отыз күнге берiледi.

2. Ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы қызметкерге күнтiзбелiк жылдың iшiнде демалыстар кестесiне сәйкес берiлуге тиiс.

3. Ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы кезiнде ауырып қалған қызметкердің демалысы олардың емделуде болған күннiң санына ұзартылады.

4. Қызметкерге құқық қорғау органдарына қызметке тұрған (қызметтен шығарылған), оқуға түскен (оқуды аяқтаған), сондай-ақ жүктілiгіне және босануына байланысты демалысқа (демалыстан) шыққан, жаңа туған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге демалысының, бала үш жасқа толғанға дейін оның күтіміне байланысты жалақы сақталмайтын демалыстан шыққан жылындағы ақы төленетін жыл сайынғы еңбек демалысының ұзақтығын есептеу жыл сайынғы еңбек демалысының ұзақтығын он екіге бөлу және алынған күндер санын құқық қорғау қызметіне тұрған (қызметтен шығарылған), оқуға түскен (оқуды аяқтаған), демалысқа шыққан (демалыстан шыққан) жылындағы қызметінің толық айларының санына көбейту арқылы жүзеге асырылады.

Толық емес күндердің санын дөңгелектеу ұлғайту жағына қарай жүргізіледі.

Бұл ретте ұзақтығы күнтізбелік он және одан көп күнге демалыс алуға құқығы бар қызметкерлерге демалысына қосып, жол жүруіне уақыт беріледі.

Ескерту. 73-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

74-бап. Қысқа мерзімді демалыс

1. Қызметкерлерге қысқа мерзiмдi ақылы демалыс шұғыл әлеуметтiк-тұрмыстық мәселелердi шешу үшiн, сондай-ақ басқа да дәлелдi себептер бойынша, қызметкердiң демалысты өткiзетiн жерге барып қайтатын жолының уақыты есепке алынбастан, күнтізбелік он күнге дейiн берiледi.

2. Қысқа мерзiмдi демалыс ақылы жыл сайынғы еңбек демалысының есебiне саналмайды.

75-бап. Оқу демалысы

1. Құқық қорғау органдары ұйымдарының күндізгі оқу нысаны бойынша оқитын курсанттарына, магистранттары мен докторанттарына мынадай демалыстар берiледi:

1) қысқы каникулдық демалыс – ұзақтығы күнтізбелік он төрт күн;

2) жазғы каникулдық демалыс – ұзақтығы күнтізбелік отыз күн;

3) магистратураны, докторантураны қоспағанда, білім беру ұйымын аяқтауына байланысты ұзақтығы күнтізбелік отыз күн.

2. Құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарының оқуы бойынша берешегі бар курсанттарына, магистранттары мен докторанттарына каникулдық демалыс берешекті өтегеннен кейін, оқу бағдарламаларында белгіленген демалыс өткізу мерзімдерінің шегінде беріледі.

3. Осы Заңда көзделген қосымша демалыстар курсанттарға берілмейді.

4. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарына күндізгі оқу нысаны, сондай-ақ қашықтан оқыту бойынша түсетін қызметкерлерге ақшалай қаражаты сақтала отырып, қабылдау емтихандарына дайындалу және тапсыру үшін – ұзақтығы күнтізбелік отыз күндік оқу демалысы, ал басқа білім беру ұйымдарына түсетін қызметкерлерге ақшалай қаражаты сақталмай, қабылдау емтихандарын тапсыру үшін ұзақтығы күнтізбелік он бес күнге дейін оқу демалысы беріледі.

5. Құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында қашықтан оқыту бойынша оқитын қызметкерлерге емтихан тапсыру кезеңіне ұзақтығы емтихандық сессияның ұзақтығына тең, бірақ бір жылдың ішінде күнтізбелік қырық бес күннен аспайтын оқу демалысы беріледі, Қазақстан Республикасы шегінде оқу орнына теміржол көлігімен баруға және қайтуға арналған шығыстары өтеледі.

Шет елдердің құқық қорғау (полиция) органдарының білім беру ұйымдарында күндізгі оқу нысаны бойынша оқитын курсанттарға каникулдық демалыс кезінде оқу орнына баруға және қайтуға арналған шығыстары өтеледі.

6. Қазақстан Республикасының және шет елдердің құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдарында, кадрлардың бiлiктiлiгiн арттыру және оларды қайта даярлау курстарында оқитын қызметкерлерге оқуда болған әр күнi үшiн тәулiктiк ақы төленедi және қызметтiк iссапарлар үшiн белгiленген тәртiппен және нормалар бойынша тұрғынжай жалдау жөнiндегi шығыстары өтеледi.

7. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8. Өзге де білім беру ұйымдарында сырттай (кешкі) оқу нысаны бойынша оқитын қызметкерлерге еңбекақы төлеу, оқу орнына жол жүру, демалыс беру мәселелері Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледі.

9. Мемлекеттік қызметшілерді даярлау жөніндегі мемлекеттік тапсырыс шеңберінде немесе Шетелде кадрлар даярлау жөнiндегi республикалық комиссия айқындайтын шетелдегі жетекші жоғары оқу орындарындағы докторантура (PhD, бейіні бойынша доктор) бағдарламалары бойынша білім беру ұйымдарына түскен қызметкерлерге ақшалай ризық сақталмай, атқарып отырған лауазымынан босатыла және құқық қорғау органдарының кадрында қалдыра отырып, оқу демалысы беріледі.

Оқуы аяқталған соң қызметкерге бұрын атқарған лауазымынан төмен емес лауазым беріледі.

Ескерту. 75-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

76-бап. Еңбек сіңірген жылдарына қарай және қызметті өткерудің ерекше жағдайлары үшін қосымша ақылы демалыс

1. Зейнетақыны тағайындау кезінде есепке алынатын еңбек сіңірген жылдарына қарай қосымша ақылы демалыс (күнтiзбелiк есеппен):

1) он жылдан аса еңбек сіңірген жылдары барларға – ұзақтығы күнтізбелік бес күнге;

2) он бес жылдан аса еңбек сіңірген жылдары барларға – ұзақтығы күнтізбелік он күнге;

3) жиырма жылдан аса еңбек сіңірген жылдары барларға ұзақтығы күнтізбелік он бес күнге берiледi.

2. Биiк таулы жерлерде (биіктігі бір мың бес жүз метр және одан жоғары), тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын, климат жағдайы ауыр және қолайсыз жерлерде қызмет өткерiп жүрген қызметкерлерге, еңбек сіңірген жылдарына қарамастан, ұзақтығы күнтізбелік қырық бес күн ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы берiледi.

3. Қазақстан Республикасының заңнамасымен экологиялық апат аймағы деп жарияланған өңірлерде, туберкулезге қарсы ұйымдарда және АИТВ/ЖИТС-тың алдын алу саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарында қызмет өткеретін қызметкерлер ұзақтығы мен беру тәртiбi Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес айқындалатын жыл сайынғы қосымша демалыс алуға құқылы.

4. Қызметінің ерекше жағдайлары үшін ұзақтығы күнтізбелік он күнге дейін қосымша ақылы демалыс беріледі, ол жыл сайынғы ақылы еңбек демалысына қосылып есептеледі және қызметкердің қалауы бойынша онымен бір мезгілде немесе бөлек берілуі мүмкін, бұл ретте қосымша және кезекті демалыстардың жалпы үзіліссіз ұзақтығы күнтізбелік елу бес күннен аспауға тиіс.

5. Зиянды жағдайларда міндеттерін атқарғаны және қызметінің ерекше сипаты үшін бір мезгілде қосымша демалыс алуға құқылы қызметкерлерге қосымша демалыс олардың таңдауы бойынша тек бір негіз бойынша беріледі.

77-бап. Жүктілігі және босануы бойынша демалыс, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге арналған демалыс, бала үш жасқа толғанға дейін бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыс

1. Жүктілігі және босануы бойынша демалыс, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге арналған демалыс, бала үш жасқа толғанға дейін бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыс қызметкерлерге ақылы жыл сайынғы еңбек демалысынан тыс берiледi.

2. Жүктілігі және босануы бойынша демалыс, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алған қызметкерлерге арналған демалыс, бала үш жасқа толғанға дейін бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыс ұзақтығы, беру және ақы төлеу шарттары Қазақстан Республикасының заңнамасында айқындалатын тәртiппен белгiленедi.

3. Жүктілігі және босануы бойынша демалыста, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты демалыста, бала үш жасқа толғанға дейін оны бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыста болған кезеңінде қызметкер тиісті органның немесе мекеменің кадрына есепке алынады. Жүктілігі және босануы бойынша демалыс, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты демалыс, бала үш жасқа толғанға дейін оны бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыс уақытында қызметкердің соңғы жұмыс орны (лауазымы) сақталады.

Қызметкердің жүктілігі және босануы бойынша демалыста, жаңа туылған баланы (балаларды) асырап алуға байланысты демалыста, бала үш жасқа толғанға дейін оны бағып-күтуге арналған жалақысы сақталмайтын демалыста болған уақыты құқық қорғау қызметiндегi өтiлiне, арнаулы атақ немесе сыныптық шен беру үшiн еңбек сiңiрген жылдарына есептеледi.

Құқық қорғау органында атқарып отырған лауазымының қысқартылуымен не өзгертілуімен ұйымдық-штаттық іс-шаралар жүргізілген жағдайда, қызметкерге біліктік талаптарына сәйкес келген кезде осы жергілікті жерде басқа бос лауазымға, бірақ бұрын атқарғанынан төмен емес лауазымға ауысу мүмкіндігі беріледі.

Ескерту. 77-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2017 № 84-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

78-бап. Демалыстан кері шақырып алу

1. Қызмет бабында аса қажет болған жағдайда, құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының жазбаша бұйрығы негiзiнде және қызметкердің жазбаша келісімімен ғана ақылы жыл сайынғы еңбек демалысы үзілуі мүмкін. Бұл ретте демалыстың пайдаланылмаған бөлiгi ағымдағы жылы немесе келесi жылы берiледi.

2. Егер демалыстың пайдаланылмаған бөлiгi күнтізбелік он және одан көп күнді құраса, қызметкерлерге жол жүруге демалыстан тыс уақыт берiледi.

3. Қызметкердің қалауы бойынша демалыстың пайдаланылмаған бөлiгi келесi жылғы ақылы жыл сайынғы еңбек демалысына қосылуы мүмкiн.

Ескерту. 78-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-тарау. ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ОРГАНДАРЫНДА ҚЫЗМЕТТІ ТОҚТАТУ

79-бап. Құқық қорғау органдарында қызметті тоқтатудың негіздері

Құқық қорғау органдарында қызметті тоқтатуға:

1) осы Заңмен белгіленген тәртіппен жұмыстан шығару;

2) құқық қорғау органы қызметкерiнiң қайтыс болуы (қаза табуы) немесе соттың заңды күшіне енген шешіміне сәйкес қайтыс болды деп жариялануы;

3) қызметкерді хабарсыз кеткен немесе іс-әрекетке қабілетсіз, әрекет қабілеті шектеулі деп заңда белгіленген тәртіппен тану негіз болып табылады.

80-бап. Жұмыстан шығарудың негіздері

1. Қызметкерлері мынадай негіздер бойынша:

1) еңбек сіңірген жылдары (қызмет мерзімі) және зейнетақыға құқық беретін қызметті өткерудің шекті жасына жетуі бойынша;

2) қызметте болудың шекті жасына жетуі бойынша;

3) денсаулық жағдайы бойынша – әскери-дәрігерлік комиссияның қызметке жарамсыздығы немесе шектеулі жарамдылығы туралы қорытындысы негізінде;

4) штаттардың қысқаруына немесе құқық қорғау органының қайта ұйымдастырылуына байланысты басқа лауазымда пайдалану мүмкіндігі болмаған жағдайда;

5) өз қалауы бойынша;

6) белгіленген тәртіппен басқа мемлекеттік органдарға және ұйымдарға жұмысқа ауысуына байланысты;

7) келісімшартты бұзуға не келісімшарт мерзімінің өтуіне байланысты;

8) еңбек жағдайларының өзгеруіне байланысты қызметті одан әрі өткеруден бас тартқан жағдайда;

9) аттестаттаудың қорытындысы бойынша анықталған қызметке сәйкес келмеуі бойынша;

10) сынақ мерзімінің ішінде қызметке жарамсыздығы байқалған жағдайда;

11) Қазақстан Республикасы азаматтығының тоқтатылуына байланысты;

12) қызметтік тәртіпті өрескел бұзғаны үшін;

12-1) аумақтық құқық қорғау органының басшысы -

а) қылмыстық құқық бұзушылықтарды есепке алудан жасыруға;

б) бағынысындағы қызметкердің азаматтардың Қазақстан Республикасы Конституциясының ІІ бөлімінде көзделген, заңды күшіне енген сот актілерінде не қылмыстық қудалау органдарының Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабының бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10), 11) және 12) тармақтарының және 36-бабының негізінде қылмыстық істі тоқтату туралы шешімдерінде белгіленген конституциялық құқықтарын өрескел бұзумен байланысты қылмыс жасауына;

в) азаматтардың Қазақстан Республикасы Конституциясының жоғарыда көрсетілген бөлімінде көзделген конституциялық құқықтарын бұзумен байланысты тәртіптік теріс қылықтардың ұдайы жасалуына жол бермеу жөнінде шаралар қабылдамағаны үшін;

13) құқық қорғау органына кір келтіретін теріс қылық жасағаны үшін;

14) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасауына байланысты;

ЗҚАИ-ның ескертпесі!
14-1) тармақшамен толықтыру көзделген – ҚР 03.01.2023 № 188-VII (01.01.2027 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15) қылмыс не қасақана қылмыстық теріс қылық жасағаны үшін соттың айыптау үкімінің заңды күшіне енуіне, қылмыстық істің Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабы бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде тоқтатылуына байланысты;

15-1) Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығу туралы өтінішхатпен жүгіну фактісі туралы не шетелдік азаматтықты алуға жүгіну фактісі туралы жүгінген күні тікелей басшысына жазбаша нысанда хабарламағаны үшін;

15-2) "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы шектеулерді сақтамағаны үшін;

16) осы Заңның 6-бабының 2-тармағында көрсетілген мәліметтерді бермегені немесе бұрмалағаны үшiн;

17) ұсынылған лауазымға орналасудан бас тартуына және құқық қорғау органының қарамағында болу мерзімінің өтуіне байланысты;

18) құқық қорғау органының таратылуына байланысты;

19) қызметкердің бір жұмыс күнінде қатарынан үш және одан да көп сағат бойы дәлелсіз себеппен қызметте болмауына байланысты жұмыстан шығарылады.

2. Мынадай әрекеттер, оның ішінде қызметтік міндеттерін атқарумен байланысты емес, бірақ азаматтардың алдында құқық қорғау қызметінің қадір-қасиеті мен беделіне нұқсан келтіретін әрекеттер, атап айтқанда: қызметкерлердің қоғамдық орындарда алкогольдік және (немесе) есірткілік және (немесе) уытқұмарлық масаң күйде (құқық қорғау органына тиесілігі айналадағыларға анық белгілі) болуы; есірткіні, психотроптық заттарды, сол тектестерді, прекурсорларды медициналық емес мақсатта тұтыну; алкогольдік және (немесе) есірткілік және (немесе) уытқұмарлық масаң күйде көлік құралын басқару; қызметкердің алкогольдік және (немесе) есірткілік және (немесе) психотроптық және (немесе) уытқұмарлық масаң күйін медициналық куәландырудан бас тартуы; қызмет бабын жеке пайдакүнемдік мақсатта пайдалану; құқық қорғау органдарының білім беру ұйымдары қызметкерлерінің, курсанттарының арасында жарғыға сәйкес келмейтін, жағымсыз қоғамдық резонанс тудырған қарым-қатынастары құқық қорғау органына кір келтіретін теріс қылықтар болып табылады.

2-1. Қызметтік тәртіпті өрескел бұзуға қызметкердің қызметтік міндеттерін адамның өмірі мен денсаулығына зиян келтіруге алып келген тиісінше орындамауы немесе орындамауы, егер бұл әрекеттер (әрекетсіздік) қылмыстық жауаптылыққа алып келмесе; ереуілдерді қоса алғанда, мемлекеттік органдардың қалыпты жұмыс істеуіне және қызметтік міндеттерді орындауға кедергі келтіретін әрекеттерге қатысу, қызметкердің алкогольдік және (немесе) есірткілік және (немесе) уытқұмарлық масаң күйде қызметте болуы, оның ішінде жұмыс күні ішінде осындай масаңдануды тудыратын заттарды тұтынуы, қызметкердің қызметтік міндеттерін орындауға байланысты өзіне мәлім болған, қызмет мүдделеріне зиян келтірген қызметтік ақпаратты жария етуі жатады.

3. Қызметкерлерді жұмыстан шығарудың осы баптың 1-тармағының 12) – 16) тармақшаларында көзделген негіздері теріс себептер деп танылады.

Қызметкер осы баптың 1-тармағының 9), 10), 12), 12-1), 13), 14), 15) және 16) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша жұмыстан шығарылған жағдайда, қызметкердің өз еркімен жұмыстан шығару туралы баянат беруі жұмыстан шығаруды тоқтата тұрмайды және жұмыстан шығару негіздерінің өзгеруіне алып келмейді.

Ескерту. 80-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.11.09 N 490-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 374-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 08.07.2024 № 116-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

81-бап. Жұмыстан шығарудың тәртібі және шарттары

1. Қызметкерлерді жұмыстан шығаруды қызметкерлерді осы лауазымдарға қабылдауға және тағайындауға құқық берілген лауазымды адамдар жүргізеді.

2. Құқық қорғау органдарында қызметін тоқтатқан қызметкерлер құқық қорғау органдарының кадрынан шығарылады.

3. Егер жұмыстан шығарылатындар әскери қызметке жарамды адамдардың запаста болуы үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шекті жасқа жетпесе, қызметкерлер әскери есепке қойылып, запасқа шығарылады.

4. Жұмыстан шығарылатын қызметкерлер, сондай-ақ құқық қорғау органдары білім беру ұйымдарынан шығарылған курсанттар қызметтік куәлігін тапсырады. Зейнеткерлікке шыққан қызметкерлерге құқық қорғау органдарының зейнеткері куәлігі беріледі.

5. Өзiнiң қалауымен жұмыстан шығатын қызметкерлер жұмыстан шығу жоспарланған күннен кемiнде бiр ай бұрын өздерi қабылдаған шешiм туралы тiкелей басшысына ескертiп, ол туралы жазбаша баянат бередi.

6. Осы Заңның 80-бабы 1-тармағының 1), 2, 4) және 18) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша қызметтен шығарылатын қызметкерлер шығарылатыны не қызметте болудың шекті жасына толғаны туралы шығарылғанға немесе шекті жасқа толғанға дейін бір айдан кешіктірмей жазбаша хабардар етiледi.

Осы Заңның 80-бабы 1-тармағының 1), 2), 4), 5) және 18) тармақшаларында көзделген негіздер бойынша қызметкерді жұмыстан шығаруды қоспағанда, қызметкерлерді демалыстарда және емдеуде болған кезеңінде жұмыстан шығаруға жол берілмейді.

7. Қызметтен (кеден органдарын қоспағанда) босатылатын қызметкерлерге бiржолғы жәрдемақылар мынадай тәртiппен және мөлшерде төленедi:

күнтізбелік он жылдан аз еңбек сіңірген және денсаулық жағдайы бойынша, штаттардың қысқаруына байланысты қызметтен шығарылғандарға – үш айлық ақшалай қамтылым;

күнтізбелік он жылдан астам еңбек сіңірген және қызметте болудың шекті жасына толғаннан кейін, денсаулық жағдайы бойынша немесе штаттардың қысқаруына байланысты қызметтен шығарылғандарға:

он жылдан он бес жылға дейін – төрт айлық ақшалай қамтылым;

он бес жылдан жиырма жылға дейін – бес айлық ақшалай қамтылым;

жиырма жылдан жиырма бес жылға дейін – алты айлық ақшалай қамтылым;

жиырма бес жылдан отыз жылға дейін – жеті айлық ақшалай қамтылым;

отыз жылдан асқандарға – сегіз айлық ақшалай қамтылым.

8. Біржолғы жәрдемақы мөлшерін айқындау үшін еңбек сіңірген жылдарға зейнетақы төлемін тағайындауға арналып күнтізбе бойынша есептелген еңбек сіңірген жылдары есепке алынады.

Бiржолғы жәрдемақы соңғы штаттық лауазымы бойынша төленетiн лауазымдық айлықақысы, қызметтен босатылған күнгi арнаулы атағы немесе сыныптық шенi үшiн қосымша ақы негiзге алына отырып есептеледi.

Құқық қорғау органының қызметкері құқық қорғау органдарына қайтадан (кейіннен) қызметке алынғаннан кейін қызметтен шығарылған кезде біржолғы жәрдемақы мөлшерін айқындау кезінде қызметтің біржолғы (жұмыстан шығу) жәрдемақысы төленбеген кезеңі есепке алынады.

9. Еңбек сiңiрген жылдары үшiн зейнетақы төлемiн алу құқығынсыз қызметтен босату кезiнде бiржолғы жәрдемақылар төлеумен қатар құқық қорғау органдарының (кеден органдарын қоспағанда) орта, аға және жоғары басқарушы құрамының қызметте болудың шектi жасына толғаннан кейiн, денсаулық жағдайы бойынша немесе штаттарды қысқартуға байланысты қызметтен босатылған адамдарына арнаулы атақтары немесе сыныптық шендері үшiн қосымша төлемдерi қызметтен босатылған күннен бастап бiр жыл бойы сақталады. Төлемақыларды қызметкердiң соңғы қызмет орны бойынша құқық қорғау органының қаржылық бөлiмшесi жүзеге асырады.

Бұл ретте, егер көрсетiлген мерзiм iшiнде қызмет атқарып жүрген құқық қорғау органдарының басқарушы құрамы адамдарының арнаулы атақтары немесе сыныптық шендері үшiн қосымша ақылары өсетiн болса, тиiсiнше еңбек сiңiрген жылдары үшiн зейнетақы алу құқығынсыз қызметтен шығарылған құқық қорғау органдарының (кеден органдарын қоспағанда) орта, аға және жоғары басқарушы құрамы адамдарына төленетiн осы қосымша төлем мөлшерi де ұлғаяды.

10. Құқық қорғау қызметін өткеру кезеңінде Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградасымен наградталған құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне жұмыстан шығарылған кездегі біржолғы жәрдемақы мөлшері айлық ақшалай қамтымның екі есе мөлшеріне ұлғайтылады.

Ескерту. 81-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

82-бап. Құқық қорғау органдарында қызмет етудiң шектi жасы

1. Құқық қорғау органдарында қызметте мынадай шектi жасқа:

1) қоса алғанда майорға, кiшi кеңесшiге дейiн – қырық сегіз жасқа;

2) подполковниктер, кеңесшiлер – елу жасқа;

3) полковниктер, аға кеңесшiлер – елу бес жасқа;

4) жоғары басшы құрамдағы адамдар алпыс жасқа дейiн бола алады.

1-1. Алып тасталды – ҚР 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Лауазымдарға тағайындау құқығы берiлген құқық қорғау органының басшысы немесе уәкiлеттi басшы жоғары кәсiптiк даярлығы, атқаратын лауазымы бойынша жұмыс тәжiрибесi бар және денсаулық жағдайы бойынша қызметтi өткеруге жарамды қызметкерлерге олардың келiсуiмен қызмет мерзiмiн бір жылдан бес жылға дейiн ұзартады.

Айрықша жағдайларда, тиiстi лауазымдарға тағайындау құқығы бар құқық қорғау органы басшысының немесе уәкiлеттi басшының шешiмi бойынша қызметкерлерге бұл мерзiм сол тәртiппен бір жылдан бес жылға дейiн, ал ғылыми дәрежелерi немесе атақтары бар жекелеген қызметкерлерге – бес жылдан он жылға дейiн қайта ұзартылуы мүмкiн.

Қызметте қалдыру мерзiмiн ұзарту туралы шешiм қызметкердi осы Заңда көзделген негiздер бойынша құқық қорғау органдарынан шығару мүмкiндiгiн жоққа шығармайды.

3. Қызметте болудың шекті жасына толған, денсаулық жағдайы бойынша қызмет өткеруге жарамды прокуратура органдарының қызметкері Қазақстан Республикасы Бас Прокурорының немесе уәкілетті басшының шешімі бойынша Қазақстан Республикасының Әлеуметтік кодексінде белгіленген зейнеткерлік жасқа толғанға дейін қызметін жалғастыруға құқылы.

Бұл ретте зейнеткерлік жасқа толғанға дейін қызметте қалдыру мерзімін ұзарту туралы шешім қызметкерді осы Заңда көзделген негіздер бойынша прокуратура органдарынан шығару мүмкiндiгiн жоққа шығармайды.

Ескерту. 82-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.05.2013 № 93-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 11.07.2022 № 136-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 20.04.2023 № 226-VII (01.07.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

12-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР

83-бап. Құқық қорғау органдарын қаржылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету

Құқық қорғау органдарын қаржылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде көзделген тәртіппен мемлекеттік бюджет қаражаты және (немесе) Қазақстан Республикасының заңсыз иемденілген активтерді мемлекетке қайтару туралы заңнамасында айқындалған Арнаулы мемлекеттік қордың қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

Ескерту. 83-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 12.07.2023 № 23-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

84-бап. Өтпелі ережелер

Осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін арнаулы атақтар, сыныптық шендер берілген қызметкерлерге осы арнаулы атақтарда, сыныптық шендерде еңбек сіңірген мерзімі осы Заң қолданысқа енгізілгенге дейін қолданыста болған заңнамаға сәйкес есептеледі.

Осы Заңның 9-тарауының күші зейнетақымен қамсыздандыру, жеңілдетілген салық салу, олардың еңбекке уақытша жарамсыз кезеңіндегі ақшалай үлес төлеу, тұрғын үйді күтіп-ұстау және коммуналдық қызмет ақыларын ақшалай өтемақы төлеу бөлігінде кеден органдары қызметкерлеріне қолданылмайды, ал прокуратура органдарының қызметкерлеріне 2012 жылдың 1 қаңтарынан бастап қолданылады.

Осы Заңның күші, осы Заңның 3, 4, 5, 9, 33-1, 45-1-баптарын, 60-бабы 1-тармағының 2), 3), 4), 7) және 8) тармақшаларын, 61-бабы 1-тармағының 1), 3), 4), 5,) 6) және 8) тармақшаларын, 69-бабының 3) және 3-1) тармақшаларын, 72-бабының 5-тармағын, 75-бабын, 80-бабы 1-тармағының 12-1) тармақшасын, 83-бабын қоспағанда, Қазақстан Республикасының мемлекеттік фельдъегерлік қызметіне және оның қызметкерлеріне қолданылады.

Осы Заңның 59-бабының, 60-бабы 1-тармағы 1), 5) және 6) тармақшаларының, 1-1, 1-2 және 2-тармақтарының, 61-бабының 1-тармағы 2), 2-1) және 7) тармақшаларының, 2-тармағының және 62-бабының күші Қазақстан Республикасының мемлекеттiк фельдъегерлік қызметінің қызметкерлеріне олардың мемлекеттiк құпияларды қорғауды қамтамасыз ете отырып, үкiметтiк курьерлік байланысты жүзеге асыру жөніндегі қызметтік міндеттерін орындауына байланысты қолданылады.

Осы Заңның күші, осы Заңның 3, 5, 45-1, 59, 60, 61, 62-баптарын, 69-бабының 3 және 3-1-тармақтарын, 80-бабы 1-тармағының 12-1) тармақшасын, 83-бабын қоспағанда, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою, халыққа шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету жөніндегі функцияларды жүзеге асыратын азаматтық қорғау органдарына және олардың қызметкерлеріне қолданылады.

Құқық қорғау қызметіне кірген кезде қатардағы, кіші және орта басшы құрамның лауазымдарына конкурстық негізде орналасу 2021 жылғы 1 қаңтарға дейін жүзеге асырылады.

Осы Заңның 41-бабының 5-тармағы ол қолданысқа енгізілгенге дейін туындаған құқықтық қатынастарға да қолданылады.

2012 жылғы 1 қаңтарға дейін қызметтен шығарылған прокуратура органдары қызметкерлерінің Қазақстан Республикасының зейнетақы заңнамасына сәйкес еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алуға құқығы бар. Зейнетақы төлемдерінің мөлшері Қазақстан Республикасының зейнетақы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізілген жыл сайынғы арттырулар ескеріле отырып, қызметтен шығарылған күнге белгіленеді, төлем еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін тағайындауға өтініш жасалған күннен бастап жүзеге асырылады.

Ішкі істер, қылмыстық-атқару жүйесі, қаржы полициясы, азаматтық қорғау, мемлекеттік өртке қарсы қызмет органдарының 2003 және 2016 жылдар аралығындағы кезеңде қызметтен шыққан, жұмыстан шығарылған күні жиырма бес және одан да көп жыл жалпы еңбек өтілі бар, соның кемінде он екі жыл және алты айын үзіліссіз әскери қызмет, арнаулы мемлекеттік органдардағы және құқық қорғау органдарындағы, мемлекеттік фельдъегерлік қызметтегі қызмет құрайтын және құқық қорғау органдарында қызметте болудың шекті жасына жету бойынша не штаттың қысқартылуына немесе денсаулық жағдайына байланысты жұмыстан шығарылған қатардағы және кiшi басшы құрамдардағы қызметкерлердің еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдеріне құқығы бар. Зейнетақы төлемдерінің мөлшері қызметтен шығарылған күнге белгіленеді және төлем Қазақстан Республикасының зейнетақы заңнамасында белгіленген тәртіппен жүргізілген арттырулар ескеріле отырып, еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін тағайындауға өтініш жасаған күннен бастап жүзеге асырылады.

Ескерту. 84-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 23.04.2014 N 200-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 292-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.06.2021 № 58-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.10.2021 № 67-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2022 № 136-VII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

85-бап. Осы Заңды қолданысқа енгізу тәртібі

Осы Заң алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

Қазақстан Республикасының Президенті

Н. Назарбаев