On post

The Law of the Republic of Kazakhstan, dated 8 February, 2003 No 386.

Unofficial translation
Footnote. The Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.04.2016 No. 498-V (shall be enforced upon the expiry of ten calendar days after the day of its first official publication) expired.

This Law regulates the social relations in the scope of postal activity, defines the rights and obligations of the subjects of postal activity, the competence of state bodies in the field of postal services.

Article 1. Basic definitions, used in this Law

The following basic definitions shall be used in this Law:

1) a post office box - a special locker for receiving some separate types of postal items, installed at the industrial facilities of the mail operator used by the addressees according to the procedure, established by the authorized body;

2) a service post-office box- a special locker with drawers installed in houses, as well as on delivery sections in rural areas for receiving postal items by the addressees;

3)an addressee - the user of services of mail operator, that is addressed a postal item or a postal money transfer;

4) service of postal item - a delivery of postal item individually to addressee or his legal representative, or attorney, acting under a letter of attorney;

5) state emblems of postage- stamps, blocks, stamped envelopes, postcards, prints of franking machines and other characters, that are put into practice by the authorized body, that confirm remuneration of mail operator;

6) delivery of a postal item –transferring of postal item from destination of industrial facilities to post office box or a service post-office box, or to another address, specified by the sender;

7) nominal object – a device for applying to documents and postal item prints with specification of the name of post operator, its industrial facility, as well as other information defined by the post operator;

8) international postal item – a simple or registered postal item, adopted for sending outside of the Republic of Kazakhstan, or entering the Republic of Kazakhstan, or following from one foreign country to another by transit through the territory of the Republic of Kazakhstan;

9) international reply coupon - a document introduced into approach by the Universal Postal Union, exchangeable in any member country of the Universal Postal Union to postage stamps representing the minimum fee of a simple international letter,weighing up to 20 grams, forwarded by air transport;

9-1) the place of international postal exchange - industrial facility of mail operator, that is carried out the process of incoming and outgoing international postal items, as well as carried out by customs authorities of customs control of specified departures;

10) a national postal network – a postal service of public use acting on the whole territory of the Republic of Kazakhstan, through which, services shall be offered on the basis of a public contract;

11) A national mail operator - a created joint-stock society by the decision of the Government, a sole shareholder of which is the national managing holding, which shall assign the obligations to provide public postal services, special postal services, financial activities and financial services;

12) preservation of public contributions - a guarantee of return of a contribution in nominal terms, taking into account the repayment, installed by the terms of the contract concluded between the user and the National mail operator;

13) mailing – industrial operations with postal items, providing their preparation for sending;

14) mail operator – an individual or a legal entity, entitled to delivery of services in the scope of postal activities;

15) an operational window - the workplace at the industrial facility of mail operator that provide one or more types of postal services to the user;

16) transaction day - duty hours, during which the mail operator provides postal services;

17) sender - the user of mail operator services, that gives a postal item or a postal money transfer for their sending to a mail operator;

18) transportation of postal item – transferring of postal item from point of departure to industrial facilities of mail operator destination for delivery and (or) serving to the addressee;

19) sending of postal item - a set of operations for receiving, processing, transportation and (or) transfer, delivery and (or) serving of a postal item;

20) a written correspondence - letters, postcards, parcels and small packages;

21) a letter – a postal item, sending in the form of an envelope with written investments;

22) a service-user of mail operator (later on - the user) – an individual or a legal entity that is a consumer of services provided by the mail operator, as well as under authority of contracts, concluded with a mail operator;

23) the post– a part of infrastructure that provides postal complex, financial and other services and carrying out financial activities on the territory of the Republic of Kazakhstan;

24) a postal activity – a delivery of postal services through postal networks;

25) a postcard – a simple or registered postal item with a written message on a special standard form;

26) a postal network – a set of industrial facilities and postal routes, used in the providing services of mail operator;

27) a postal system – a set of postal networks and mail operators providing a postal service;

28) a postal saving system – a postal system, on base of the National mail operator carries out a financial activity and provides a postal, financial and other services in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

29) postal items –a written correspondence, parcels, postal containers, as well as printings in an appropriate packaging;

30) a postal address – ( hereinafter - address) - the place, defined by user of services of mail operator, for delivery and (or) serving of postal items and postal money transfers;

31) a postcode – a conventional figure of an address, assigned to industrial facilities of mail operators, allowing them to identify administrative-territorially and systematize in order to accelerate the sending of a postal item or a postal money transfer;

32) a postal money transfer – the service of sending money using postal network and other services with the filling of forms of established sample, accepted by the authorised body;

33) a postal stamp – the device for applying for documents and postal item prints with designation: designation of industrial facilities, carried out a reception of a postal item in destination, the date and time of reception, as well as designation of industrial facility, delivered and (or ) served the postal item to the addressee, date and time of delivery and (or ) serving;

34) a mail box – a box of installed colour, shape and sizes, intended to collect simple letters and simple postcards;

35) reception of a postal item – execution for further sending of a postal item, received from the sender by mail operator, as well as through the seizure from mailboxes;

36) an industrial facility – an industrial unit of postal network, intended and equipped for providing services by mail operator;

37) distribution of periodical printed publications by subscription - the interaction between the mail operator, mass media owner or its authorized person and the user on reception of a subscription, collection, drafting, processing orders for periodic printed publications, aimed at delivery and (or) serving them to the user;

38) a registered postal item - a postal item, adopted with the issuance of a receipt to the sender and serving to the addressee on receipt;

39) means of postal services - technical means and technologies, used for the providing of postal services;

40) subjects of postal activities - mail operators and users;

41) tariff – the amount of remuneration of services for a mail operator, established in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

42) an authorized body in the field of postal service ( hereinafter - an authorized body) – a central executive body, carrying out a realization of state policy in the field of postal service, state control, coordination and regulation of activities of mail operators within the limits of its competence;

43) services of courier mail – services of postal services on transportation and serving of postal items, rendered by using a courier;

44) services of postal services – an activity of sending postal items and postal money transfers;

45) services of express mail – services of postal communication with burst mode, transportation, delivery and (or) serving of postal items;

46) facsimile services – communication services, consisted in the delivery over telephone lines using a special text device and illustrations, fulfilled in hard copy;

47) email services – communication services, allowing users to exchange messages or documents without using paper medium;

48) financial activity and financial services – activity and services, that the National mail operator carries out and provides in the financial market according to the procedure, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

49) franking machine – a machine, intended for applying prints on written correspondence confirmed remuneration of postal services, the date of reception of written correspondence and other information;

Footnote. Article 1, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 20.12.2004, No 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 07.07.2006 No 178 ( shall be enforced from the date of its first official publication); dated 13.02.2009 No 135 – IV (the order of enforcement, see Article 3); dated 30.06.2010, No 297 – IV ( shall be enforced from 01.07.2010).

Article 2. Legislation of the Republic of Kazakhstan on post

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan on the post shall be based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan, consists of this Law and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If the international treaty ratified by the Republic of Kazakhstan, established other rules other than those contained in this Law, the rules of international treaty shall be applied.

Article 3. Basic principles of postal activity

A postal activity shall be carried out on the basis of:

1) process of Law;

2) availability of postal services;

3) observance the rights and interests of users;

4) freedom of movement of postal items on the whole territory of the Republic of Kazakhstan including the freedom of transit;

5) equality of rights of individual and legal entities in the field of postal services and use of results of these activities;

6) security of user rights to privacy of correspondence, mail and other messages with the limitations established by the laws of the Republic of Kazakhstan;

7) ensuring the reliability and stability of the postal network and controlling it;

8) the unity of the rules and requirements in the field of postal connection;

9) State support of development of national postal network and postal savings system;

10) State regulation of order placement money attracted the National mail operator in deposits postal savings system.

Article 4. The types of activities and services of mail operator

1. Mail operators may carry out the following activities and provide services:

1) postage services;

2) financial activity and financial services;

3) other services according to the legislation of the Republic of Kazakhstan;

2. Postage services shall be related to:

1) publicly available services of postal communication;

2) services on sending of registered postal items;

3) services of express and courier mail services;

4) postal money transfers;

5) distribution of printed publications by subscription and their realization;

6) realization of philatelic products;

7) other services of postal communications according to the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3. Financial activity and financial services shall be related to:

1) broker, dealer and transfer – agent activity in accordance with the procedures, established by the National Bank of the Republic of Kazakhstan;

2) services on delivery pension payments and social securities;

3) carrying out of leasing activity;

4) factoring transactions;

5) forfeiting transactions;

6) deposit taking, opening and transaction of banking accounts of individual and legal entities;

7) cash payments;

8) money transfer operations;

9) encashment of banknotes, coins and values;

10) organization of swap operations with foreign currency;

11) payment settlement on behalf of legal entities for serving of public institutions on checks of territorial subdivisions of the authorized body for budget execution;

12) administration of loans in monetary form subject to conditions of payment, emergency and refundability in terms of getting cash for checks of territorial subdivisions of the authorized body for budget execution;

13) opening and transaction of correspondent accounts;

14) lottery conducting;

15) (Is excluded);

16) issuing of charge cards;

17) emission of private security papers ( except for activities);

18) borrowing: credit arrangements in monetary form subject to conditions of payment, emergency and refundability.

Footnote. Article 4, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 08.07.2005 No 69; dated 23.12.2005 No 107 (the order of enforcement See Article 2 of the Law No 107); dated 13.02.2009 No 135-IV (the order of enforcement see Article 3); dated 05.07.2012 No 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 21.06.2013 No 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 5. Mail operators

1. Mail operators shall accommodate with necessary material and technical basis and skilled staff, means of mechanization, automation and information, provide information about rates, terms of sending of postal items within Kazakhstan and abroad, as well as other information for users.

2. Activity of mail operators on service delivery of postal communications shall be carried out on common standards and requirements in accordance with the rules of provision of postal services.

3. Mail operators are obliged to ensure the safety of postal items received from users and postal money transfers.

4. Mail operators provide information about postal items, postal money transfers, senders and addressees only to the senders and addressees or their legal representatives or attorneys under power of attorney. Provision of specified information to other individuals and legal entities shall be carried out only in cases, provided by legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

5. Transit transport of a mail operator, providing publicly available services of postal communication, to cargo and luggage complexes, situated on automotive, railway territories, water stations and railroad stations and airports, for exchange of postal items shall be carried out on a high priority and without a payment.

Article 6. National mail operator

1. ( Is excluded, dated 7 July, 2006 No178 (shall be enforced from the date of its official publication ).

2. A national mail operator shall:

1) introduce proposals on approval to the authorized body for the assignment of mail operators of postal codes to industrial facilities.

2) Organize the issuance of state emblems of postal payment according to the types and contents confirmed by authorized bodies as well carry out their realizations;

3) be accepted for payment international reply coupon;

4) Determine in concurrence with local executive bodies the number and location of mailboxes on the territory of the administrative-territorial unit;

5) Have a right provide their workers the uniform according to the procedure provided for by the authorized body;

6) without a license carry out certain types of banking operations provided for in paragraph 3 of Article 4 of this Law, except accepting deposits, opening and maintaining bank accounts of individuals that carried out on the basis of a license issued by the National Bank of Kazakhstan.

Activity of National mail operator for reception of deposits, opening and transaction bank accounts of individuals regulates by National Bank of the Republic of Kazakhstan including by establishing separate prudential standards and issuance of licenses.

3. The State provides the safety of household deposits, involved by National mail operator on term deposits by placing them in government securities and other liquid financial instruments.

4. Position of National mail operator confirmed by Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6 as amended by the Laws Republic of Kazakhstan dated 10.07.2003 No 483 (shall be enforced from 01.01.2004); dated 23.12.2005 No 107 (the order of enforcement See Article 2 of the Law No 107); dated 05.07.2012 No 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 7. The rules of delivery services of postal connection

The rules of service delivery of postal connection shall contain:

1) Requirements on the organization of service users;

2) The order of using nominal objects of mail operators;

3) Execution standards of postal items;

4) The types of postal items and their technical characteristics;

5) The order of reception, processing, transportation and (or) transfer, delivery and (or) serving of postal items and (or) postal money transfers;

6) The order of reception, processing and serving of international postal items;

7) The order of reception, processing and checking postal items;

8) Period of custody of postal items;

9) The conditions of redispatching and returning of postal items;

10) The order of carrying of trading day;

11) The order of delays, examination and seizure of postal items;

12) Procedure for considering applications and complaints of users;

13) list of items and materials prohibited and limited for sending by postal network;

14) Other provisions, concerned with postal delivery of services not covered by this Law;

Article 8. Competence of State body in the field of postal linkages

1. The Government of the Republic of Kazakhstan:

1) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

2) concludes intergovernmental agreements concerned with carrying out postal activities according to the legislation of the Republic of Kazakhstan;

3) confirmed the list of items and materials prohibited for sending by postal network;

4) ( excluded);

5) confirmed the rules of services delivery of postal services;

6) confirmed the list of items and materials limited for sending by postal network;

7) confirmed the order of application of postmark on postal items;

8) carry out other functions assigned to it by the Constitution and laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

2. An authorized body shall:

1) carry out state regulations of activities in the field of postal services on the territory of the Republic of Kazakhstan;

2) realize the state policy in the field of postal services;

3) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

4) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011);

5) Is excluded from 10 January, 2006 No 116 (the order of enforcement See Article 2 of the Law No 116);

6) Is excluded from 10 January, 2006 No 116 (the order of enforcement See Article 2 of the Law No 116);

7) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012);

8) confirm the types and contents of issuance of state emblems of postage by proposition of National mail operator;

9) formulate state collection of emblems of postage;

10) assign post codes of industrial facilities on the territory of the Republic of Kazakhstan by the proposition of the National mail operator;

11) design and confirmed normative legal acts in the field of postal linkages;

12) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011);

13) carry out control over compliance the legislation of the Republic of Kazakhstan for the service delivery of postal services;

14) Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011);

15) (Is excluded);

16) confirm samples, the order of wearing, norms of securing uniforms (without epaulettes) employees of the National mail operator;

17) act as postal administrations of the Republic of Kazakhstan and within the authority defined by the Government of Republic of Kazakhstan, represent and defend the interests of Kazakhstan in the field of postal services in the interaction with the postal administrations of other countries and international organizations;

18) define the order of issuing permits for the use of franking machines, as well the order their using;

19) (Is excluded);

20) confirm in agreement with the authorized body in the scope of customs affairs at international postal exchange by the statements of National mail operator or postal operators;

21) carry out other authorities provided by this Law, other Laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. Local executive bodies of the regions (city of republican status, capital), districts(cities of regional importance) shall:

1) provide assistance mail operators in placement in their territory of industrial facilities, as well as deal with questions of allocation of non-living premises for industrial facilities of mail operators;

2) assist the efficient functioning of postal services in the territory of the administrative-territorial unit;

3) determine the number and placement of mailboxes in conjunction with National mail operator on the territory of the administrative-territorial unit, assisted ensuring lodgers and organizations operating houses proper operation of mailboxes;

4) carry out, in the interests of local state administration, other authorities assigned to the local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8 as amended by the Laws Republic of Kazakhstan dated 20.12.2004 No 13 (shall be enforced from 01.01.2005); dated 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2010); dated 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 03.07.2013 No 124-V(shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 9. Licensing of business activity of services delivery in the field of postal services

Footnote. Article 9 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 15.07.2011 No 461-IV(shall be enforced from 30.01.2012).

Article 10. Tariffs for services of postal services

1. Tariffs for postal services establish according to the legislation of the Republic of Kazakhstan. Tariffs for publicly available services of postal services regulates by legislative acts of the Republic of Kazakhstan.

2. Compensation of expenses of mail operator concerned with franchise application to certain categories of users is established by legislative acts of the Republic of Kazakhstan carry out at the expense of state budget.

Article 11. Limitations in the service delivery of postal linkages

1. Prohibited for sending items and materials discovered in the postal items seized on the spot by mail operators according to the procedure for by the legislation of Republic of Kazakhstan.

2. Delay, inspection and seizure of postal items allowed according to the procedure provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 12. Registered postal items

1. Written correspondence and electronic mail messages printed at pleasure of users in hard copy can be sent as registered postal items.

2. Registered postal item received by mail operator with prepayment for rendering a services and issuing receipts.

Article 13. Postal items with stated value

1. Postal items contained securities, documents or valuable articles belong to registered postal items with stated value.

2. Users independently determine the amount of evaluation postal items with stated value and choose packaging in accordance with the rules of service delivery of mail operator.

3. Payment of postal items with stated value is previously carried out by sender with receiving receipt of mail operator.

Article 14. Announcement of receiving postal items

1. When sending registered postal item or postal item with stated value, the sender has the right to demand direction of announcement of receiving by the addressee of postal item.

2. Tariff of announcement of delivery by the addressee of postal item paid by the sender previously with receiving receipt of mail operator.

Article 15. Publicly available services of postal linkages

1. Publicly available services of postal services consist in services of mail operators as sending simple letters, post cards and parcels of users collected from mailboxes and (or) taken in operating windows.

2. In the absence of postal items of state emblems of postage or partial payment of the established tariff, the mail operator is entitled to return such a postal item to the sender. In particular cases, postal item can be delivered to the addressee with a proposal to carry out supplemental payment at the time of delivery and (or) handing.

Article 16. Return of postal item, alteration or correction of address

1. The Sender is entitled to apply to the mail operator with demanding the return of postal item, change and correction of address in instances when postal item is:

1) Not issued to the addressee;

2) not confiscated or destroyed for prohibited investments;

3) not seized under the legislation of the country of destination.

2. Return of postal item, alteration or correction of address carry out with additional payment by the sender.

Article 17. Security Division of Postal security

Mail operators according to the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of security division of postal security insure safety of postal items and postal money transfers, privacy of correspondence, postal and other messages entrusted to mail operator in connection with carrying out their postal activities produced terms ( regime) for ensuring safety of users and workers as well as properties of mail operators.

Article 18. Liability of infringement of obligation of delivery of postal services

1. Mail operator is obliged to ensure the safety of postal item immediately upon of their reception from sender to when issuance to recipient.

2. Mail operator is responsible in the following cases:

1) Forfeiture, shortage of investment or damaging (waste) registered postal item;

2) Transgression of milestone dates postal item;

2-1. Users of postal services are guilty in sending by post prohibited and limited to sending items and materials, are responsible described Code of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses if the consequences of such sending do not entail criminal responsibility.

3. For forfeiture, shortage of investment or damaging (waste) of postal item mail operator is responsible in the following proportions:

1) For forfeiture, shortage of investment or damaging (waste) with stated value – in the amount of stated value and paid tariff for sending;

2) For shortage of investment, forfeiture or damaging (waste) of part of investment of postal items with stated value in their sending with attachment of investment - in the amount of stated value deficient, forfeited or damaged (wasted) the parts of investment, pointed out by the sender in the attachment.

3) For shortage of investment, forfeiture or damaging (waste) of part of investment of postal items with stated value in their sending with attachment of investment - in the amount of part of stated value of postal item determined in proportion of the mass of deficient forfeited or damaged (wasted) the parts of investment to the mass forward investments ( without mass of shell of postal item), regardless of their actual value;

4) For forfeiture of an other registered postal item - - in the amount of double sum of paid tariff;

5) For forfeiture of postal money transfers– in the amount of sum of postal money transfers and paid tariff for sending.

4. For transgression of milestone dates of sending of postal item and postal money transfers of users mail operator pays forfeit in the amount of three percent of paid tariff for each day of delay but not more than the amount of paid tariff for delivery of services.

For transgression of milestone dates of sending of postal item by air transport mail operator pays user differences of tariffs between the payment for sending by air and land transport.

5. Mail operator is released from responsibility for forfeiture, for shortage of investment or damaging (waste) registrable of postal item, transgression of milestone dates of sending of postal item if it is proved that the non-fulfillment or default in performance of obligations was impossible due to irresistible nature or special properties of investment of postal item.

6. Mail operator can be released from responsibility for non-fulfillment or default in performance of its obligations of delivery of postal services on the grounds described by the Civil Code of the Republic of Kazakhstan, this Law and international treaties of the Republic of Kazakhstan.

7. Users are responsible for lesion caused to mail operator arising:

1) In consequence of investment to postal item of subjects and materials due to their special properties prohibited or limited to sending by postal networks;

2) In the results of improper packaging of investment taken for sending by postal networks;

Footnote. Article 18 as amended by the Laws Republic of Kazakhstan dated 15.02.2012 No 556-IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 19. Liability of infringement of the legislation of the Republic of Kazakhstan on post.

Persons guilty of transgression the legislation of the Republic of Kazakhstan on post are responsible in according to the laws of the Republic of Kazakhstan.

The President of the Republic of Kazakhstan

Пошта туралы

Қазақстан Республикасының 2003 жылғы 8 ақпандағы N 386 Заңы. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 9 сәуірдегі № 498-V Заңымен

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 09.04.2016 № 498-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Тақырыптағы және бүкіл мәтін бойынша «Почта», «почта», «почталық», «почтаның» деген сөздер тиісінше «Пошта», «пошта», «пошталық», «поштаның» деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 03.07.2014 N 230-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша «баршаға қолжетiмдi почта байланысы қызметiн», «почта байланысының баршаға қолжетiмдi қызмет көрсетуi», «Почта байланысының баршаға қолжетiмдi қызметiн», «Почта байланысының баршаға қол жетiмдi қызмет көрсетуiнiң» және «Почта байланысының баршаға қолжетiмдi қызмет көрсетуi» деген сөздер тиісінше «пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерін», «пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтері», «Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерін», «Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерінің» және «Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтері» деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 03.07.2014 N 230-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Осы Заң пошта қызметi саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді, пошта қызметi субъектілерiнiң құқықтары мен мiндеттерiн, пошта байланысы саласындағы мемлекеттiк органдардың құзыретiн белгілейдi.

1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негiзгi ұғымдар

Осы Заңда мынадай негiзгі ұғымдар пайдаланылады:
1) абонементтік жәшiк – пошта жөнелтілімдерiнiң жекелеген түрлерiн алуға арналған, пошта операторының өндiрiстiк объектiлерiнде орнатылатын, адресаттар уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен пайдаланатын құлыпталатын арнайы жәшiк;
2) абоненттiк пошта жәшiгi – адресаттар пошта жөнелтілімдерiн алуы үшiн тұрғын үйлерде, сондай-ақ ауылдық жерлердегi жеткiзу учаскесінде орнатылатын, жәшiктерi бар құлыпталатын арнайы шкаф;
3) адресат – өзіне пошта жөнелтілімi немесе пошталық ақша аударымы бағытталған, пошта операторының көрсетілетін қызметтерін пайдаланушы;
4) атаулы зат – құжаттар мен пошта жөнелтілімдерiне пошта операторының, оның өндiрiстiк объектiсiнiң атауы, сондай-ақ пошта операторы айқындаған өзге де ақпарат көрсетілген бедерлерді салуға арналған құрылғы;
5) Дүниежүзілік пошта одағы – халықаралық пошта жөнелтілімдерімен өзара алмасу үшін аумақтары біртұтас пошта аумағын құрайтын мүше мемлекеттерден тұратын, мақсаты пошта байланыстарын ұйымдастыру мен жетілдіруді қамтамасыз ету және осы салада халықаралық ынтымақтастықты дамыту үшін қолайлы жағдайлар жасау болып табылатын халықаралық ұйым;
6) Дүниежүзілік пошта одағының актілері – Дүниежүзілік пошта одағының Конгресінде Дүниежүзілік пошта одағының Жарғысына сәйкес қабылданатын құжаттар;
7) жазбаша хат-хабар – хаттар, пошта карточкалары, бандерольдер және ұсақ пакеттер;
8) жауап қайтарылатын халықаралық коммерциялық хат-хабар – Дүниежүзілік пошта одағының актілеріне сәйкес ресімделген, жөнелтуші алдын ала ақы төлеген қайтарылатын пошта жөнелтілімін қамтитын пошта жөнелтілімі;
9) жедел поштаның көрсетілетiн қызметтері – пошта байланысының пошта жөнелтілімдерiн жедел өңдеу, тасымалдау, жеткiзу және (немесе) табыс ету режимiндегi көрсетілетін қызметтері;
10) жөнелтушi – пошта жөнелтілімiн немесе пошталық ақша аударымын жiберу үшiн оларды пошта операторына тапсыратын, пошта операторының көрсетілетiн қызметтерін пайдаланушы;
11) курьерлiк поштаның көрсетілетін қызметтері – пошта байланысының курьердi пайдалана отырып, пошта жөнелтілімдерiн тасымалдау және табыс ету бойынша көрсетілетiн қызметтері;
12) қаржы қызметi және қаржылық көрсетілетiн қызметтер – Ұлттық пошта операторы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен қаржы нарығында жүзеге асыратын және ұсынатын қызмет пен көрсетілетiн қызметтер;
13) мерзiмдi баспасөз басылымдарын жазылу бойынша тарату – мерзiмдi баспасөз басылымдарын пайдаланушыға жеткiзуге және (немесе) табыс етуге бағытталған, оларға жазылуды қабылдау, тапсырыстарды жинау, жасақтау, өңдеу жөнiнде пошта операторы, бұқаралық ақпарат құралдарының меншiк иесi немесе оның уәкілеттi тұлғасы мен пайдаланушы арасындағы өзара iс-қимыл;
14) операциялық күн – пошта операторының пошталық көрсетілетiн қызметтерді ұсынатын жұмыс уақыты;
15) операциялық терезе – пошта операторының өндiрiстiк объектiсiндегi пайдаланушыға пошталық көрсетілетiн қызметтердің бiр және одан көп түрi ұсынылатын жұмыс орны;
16) өндiрiстiк объект – пошта операторының көрсетілетін қызметтерін ұсынуға арналған және сол үшiн жабдықталған, пошта желiсінің өндiрiстiк бiрлiгi;
17) пошта – Қазақстан Республикасының аумағында пошталық, қаржылық және өзге де көрсетілетін қызметтер кешенiн ұсынуды және қаржы қызметiн жүзеге асыруды қамтамасыз ететiн инфрақұрылым бөлiгi;
18) пошта байланысы саласындағы уәкiлеттi орган (бұдан әрi – уәкiлеттi орган) – өз құзыретi шегiнде пошта байланысы саласындағы мемлекеттiк саясатты iске асыруды, пошта операторларының қызметiн мемлекеттiк бақылауды, үйлестiру мен реттеудi жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;
19) пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтері – көрсетілуі Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерінің уәкілетті орган белгілеген сапа көрсеткіштеріне сәйкес жүзеге асырылатын, ортақ пайдаланылатын пошта байланысының көрсетілетін қызметтері;
20) пошта байланысының көрсетілетiн қызметтері – пошта жөнелтілімдерiн және пошталық ақша аударымдарын жiберу жөнiндегi қызмет;
21) пошта байланысының құралдары – пошта байланысының көрсетілетiн қызметтерін ұсыну үшiн пайдаланылатын техникалық құралдар мен технологиялар;
22) пошта жәшiгi – жай хаттар мен жай пошта карточкаларын жинауға арналған, белгiленген түстегi, нысандағы және көлемдегi жәшiк;
23) пошта желiсi – пошта операторының көрсетілетiн қызметтерін ұсыну кезiнде пайдаланылатын өндiрiстiк объектiлер мен пошта маршруттарының жиынтығы;
24) пошта-жинақ жүйесi – базасында Ұлттық пошта операторы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қаржы қызметiн жүзеге асыратын және пошталық, қаржылық және өзге де көрсетілетін қызметтерді ұсынатын пошта жүйесi;
25) пошта жөнелтілімдерi – жазбаша хат-хабар, сауқаттар, пошта контейнерлерi, сондай-ақ тиiсті орамадағы баспасөз басылымдары;
26) пошта жөнелтілімiн жеткiзу – пошта жөнелтілімiн межелі жердегi өндiрiстік объектiлерден абонементтiк жәшiкке немесе абоненттiк пошта жәшiгіне немесе жөнелтушi көрсеткен өзге де мекенжай бойынша апару;
27) пошта жөнелтілімiн жiберу – пошта жөнелтілімiн қабылдау, өңдеу, тасымалдау және (немесе) беру, жеткiзу және (немесе) табыс ету операцияларының жиынтығы;
28) пошта жөнелтілімiн қабылдау – жөнелтушiден қабылдаған, оның iшiнде пошта жәшiктерiнен алу арқылы қабылданған пошта жөнелтілімiн одан әрi жiберу үшiн пошта операторының ресiмдеуi;
29) пошта жөнелтілімiн өңдеу – пошта жөнелтілімдерiн жiберуге дайындауды қамтамасыз етiп, олармен жасалатын өндiрiстiк операциялар;
30) пошта жөнелтілімiн табыс ету – пошта жөнелтілімiн адресаттың жеке өзiне немесе оның заңды өкiлiне немесе сенiмхат негiзiнде әрекет ететін сенiм білдірiлген адамына беру;
31) пошта жөнелтілімiн тасымалдау – пошта жөнелтілімiн адресатқа жеткiзу және (немесе) табыс ету үшiн жөнелту пунктiнен межелі жердегi пошта операторының өндiрiстiк объектiлерiне дейiн апару;
32) пошта жүйесi – пошта байланысын қамтамасыз ететiн пошта желiлерi мен пошта операторларының жиынтығы;
33) пошта индексi – пошта жөнелтілімiн немесе пошталық ақша аударымын жiберудi жылдамдату мақсатында пошта операторларының өндiрiстiк объектiлерiне берiлетiн, оларды әкiмшілік-аумақтық сәйкестендiруге және жүйелендіруге мүмкiндiк беретiн, мекенжайдың шартты цифрлық белгiлемесі;
34) пошта карточкасы – арнаулы стандартты бланкiге жазбаша хабарлама жазылған жай немесе тiркелетiн пошта жөнелтілімi;
35) пошта жұмысы – пошта желiлерi арқылы пошталық көрсетілетін қызметтерді ұсыну;
36) пошта жұмысы субъектiлерi – пошта операторлары және пайдаланушылар;
37) пошталық ақша аударымы – уәкiлеттi орган бекiткен, белгiленген үлгiдегi бланк нысанын толтырып, пошта желiсiн және өзге де байланысты пайдалану арқылы ақша жiберу жөнiндегi көрсетілетін қызмет;
38) пошталық қызмет – пошта операторлары ұсынатын, пошта байланысының көрсетілетін қызметтері;
39) пошталық мекенжай (бұдан әрi – мекенжай) – пошта жөнелтілімдерiн және пошталық ақша аударымдарын жеткiзу және (немесе) табыс ету үшiн пошта операторының көрсетілетін қызметтерiн пайдаланушы айқындайтын жер;
40) пошта операторы – пошта жұмысы саласында көрсетілетін қызметтерді ұсынуға құқығы бар жеке немесе заңды тұлға;
41) пошта операторының көрсетілетін қызметтерін пайдаланушы (бұдан әрi – пайдаланушы) – пошта операторы ұсынатын, оның iшiнде өзi пошта операторымен жасасатын шарттардың негiзiнде ұсынатын көрсетілетін қызметтердi тұтынушы болып табылатын жеке немесе заңды тұлға;
42) пошта төлемiнiң мемлекеттiк белгілерi – айналымға уәкілеттi орган енгiзетiн, пошта операторының көрсетілетін қызметтеріне ақы төленгенiн растайтын пошта маркалары, блоктар, маркалы конверттер, пошта карточкалары, франкирлеу машиналарының бедерлері және өзге де белгiлер;
43) пошта штемпелi – құжаттар мен пошта жөнелтілімдерiне: жөнелтілу орнында пошта жөнелтілімiн қабылдауды жүзеге асырған өндiрiстiк объектiнiң атауын, пошта жөнелтілімiнiң қабылданған күнi мен уақытын; межелі жерде пошта жөнелтілімiн алуды жүзеге асырған өндiрiстiк объектiнiң атауын, алынған күнi мен уақытын, сондай-ақ пошта жөнелтілімiн адресатқа жеткiзген және (немесе) табыс еткен өндiрiстiк объектiнiң атауын, жеткiзiлген және (немесе) табыс етілген күнi мен уақыты көрсетілген бедерлерді салуға арналған құрылғы;
44) тағайындалған оператор – пошталық қызметтерді пайдалануды қамтамасыз ету және Қазақстан Республикасының бүкіл аумағында Дүниежүзілік пошта одағының актілерінен туындайтын, өздеріне қатысты міндеттемелерді орындау үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіппен уәкілетті орган тағайындайтын пошта операторы;
45) тариф – пошта операторының көрсетілетiн қызметтеріне ақы төлеудiң Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес белгiленген мөлшерi;
46) тiркелетiн пошта жөнелтілімi – жөнелтушiге түбiртек беріліп қабылданатын және адресатқа қолхат арқылы табыс етiлетiн пошта жөнелтілімi;
47) ұлттық пошта желiсi – Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында жұмыс iстейтiн, сол арқылы жария шарт негiзiнде көрсетілетін қызметтер ұсынылатын ортақ пайдаланылатын пошта желiсi;
48) Ұлттық пошта операторы – Үкiмет шешiмiмен құрылған, ұлттық басқарушы холдинг жалғыз акционерi болып табылатын, пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерiн, арнайы байланыстың көрсетілетін қызметтерi мен қаржылық көрсетілетін қызметтерді ұсыну және қаржылық қызметтi жүзеге асыру жөнiнде мiндеттемелер жүктелген акционерлiк қоғам;
49) факсимильді байланыстың көрсетілетін қызметтерi – қағаз жеткізгіште орындалған мәтiндер мен иллюстрацияларды арнаулы аппараттың көмегiмен телефон арналары арқылы берудi бiлдiретiн байланыстың көрсетiлетін қызметтері;
50) франкирлеу машинасы – жазбаша хат-хабарға пошта байланысының көрсетілетін қызметтерiне ақы төленгенiн, жазбаша хат-хабардың және басқа да ақпараттың қабылданған күнін растайтын бедерлер салуға арналған машина;
51) халықаралық қайтарым купоны – Дүниежүзілiк пошта одағы айналымға енгiзетiн, Дүниежүзілік пошта одағына мүше кез келген елде пошта маркаларына айырбастауға жататын, әуе көлiгiмен жіберiлетiн, салмағы 20 грамға дейiнгi жай халықаралық хаттың ең төмен ақысын білдiретiн құжат;
52) халықаралық пошта алмасу орны — халықаралық кіріс және шығыс пошта жөнелтілімдерін өңдеу жүзеге асырылатын, сондай-ақ мемлекеттік кіріс органдары көрсетілген жөнелтілімдерге кедендік бақылау жүргізетін, пошта операторының өндірістік объектісі;
53) халықаралық пошта жөнелтілімi – Қазақстан Республикасы аумағының шегiнен тыс жерге жiберу үшiн қабылданатын, Қазақстан Республикасының аумағына келiп түсетiн не Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзитпен өтетiн және Дүниежүзілік пошта одағының актілерінде көзделген құжаттармен бірге жүретін пошта жөнелтiлімi;
54) халық салымдарының сақталуын қамтамасыз ету – пайдаланушы мен Ұлттық пошта операторы арасында жасалатын шарттың талаптарымен белгiленген сыйақы ескеріле отырып, салымды номиналды түрдегі қайтару кепiлдiгi;
55) хат – жазбаша салынымы бар конверт түрiнде жiберiлетiн пошта жөнелтiлімі;
56) электрондық поштаның көрсетілетін қызметтерi – қағаз жеткізгіштерді қолданбай, пайдаланушыларға хабарлар немесе құжаттар алмасуға мүмкiндiк беретiн, байланыстың көрсетілетін қызметтері.
Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2014 N 230-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Республикасының пошта туралы заңдары

1. Қазақстан Республикасының пошта туралы заңдары Қазақстан Республикасының Конституциясына негiзделедi, осы Заңнан және Қазақстан Республикасының өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы бекiткен халықаралық шартта осы Заңдағыдан өзгеше ережелер белгiленсе, халықаралық шарттың ережелерi қолданылады.

3-бап. Пошта қызметiнiң негiзгi принциптерi

Пошта қызметi:
1) заңдылықтың сақталуы;
2) пошта байланысының қызмет көрсетулерiне қолжетiмдi болуы;
3) пайдаланушылардың құқықтары мен мүдделерiнiң сақталуы;
4) пошта жөнелтiмдерi қозғалысының Қазақстан Республикасының бүкіл аумағындағы еркiндiгi, оның iшiнде транзит еркіндiгi;
5) жеке және заңды тұлғалардың пошта байланысы мен осы қызметтiң нәтижелерiн пайдалану саласындағы құқықтарының теңдiгi;
6) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген шектеулердi ескере отырып, пайдаланушылардың жазысқан хаттарының, пошта және өзге де хабарларының құпия болу құқығын қамтамасыз ету;
7) пошта желiсiнiң сенiмдiлiгi мен тұрақтылығын және оның басқарылуын қамтамасыз ету;
8) пошта байланысы саласындағы ережелер мен талаптардың бiрлiгi;
9) ұлттық пошта желiсiнiң және пошта-жинақтау жүйесiнiң дамуына мемлекеттiк қолдау;
10) Ұлттық пошта операторы пошта-жинақтау жүйесiнiң салымдарына тартатын ақшаны орналастыру тәртiбiн мемлекеттiк реттеу негiзiнде жүзеге асырылады.

4-бап. Пошта операторының қызметi мен
қызмет көрсетуінің түрлері

1. Пошта операторлары мынадай қызмет пен қызмет көрсету түрлерiн жүзеге асыруға құқылы:
1) пошта байланысы қызметiн көрсету;
2) қаржылық қызмет және қаржылық қызмет көрсету;
3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де қызмет көрсету.
2. Пошта байланысының қызмет көрсетуiне:
1) пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтері;
2) тiркелетiн пошта жөнелтiмдерiн жiберу жөнiндегi қызмет көрсету;
3) жедел және курьерлiк пошта қызмет көрсетуi;
4) пошталық ақша аударымдары;
5) жаздырып алатын баспа басылымдарын тарату және оларды сату;
6) филателия өнiмдерiн сату;
7) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес пошта байланысының өзге де қызмет көрсетуi жатады.
3. Қаржы қызметiне және қаржылық қызмет көрсетуге:
1) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі белгiлеген тәртiптегi брокерлiк, дилерлiк және трансфер-агенттiк қызмет;
2) зейнетақы төлемдерi мен әлеуметтiк жәрдемақыларды жеткiзу жөнiнде көрсетілетін қызметтер;
3) лизинг қызметiн жүзеге асыру;
4) факторингтiк операциялар;
5) форфейтингтiк операциялар;
6) жеке және заңды тұлғалардың депозиттерiн қабылдау, банк шоттарын ашу және жүргiзу;
7) кассалық операциялар;
8) аударым операциялары;
9) банкноттарды, монеталарды және құнды заттарды инкассациялау;
10) шетел валютасын айырбастау операцияларын ұйымдастыру;
11) заңды тұлғалардың тапсырмасы бойынша бюджеттiң атқарылуы жөнiндегi уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшелерiнiң чектерiмен мемлекеттiк мекемелерге қызмет көрсетуге арналған есеп айырысуларды жүзеге асыру;
12) бюджеттiң атқарылуы жөнiндегi уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшелерiнiң чектерi бойынша ақшаны қолма-қол алу бөлiгiнде ақылылық, жеделдiк және қайтарымдылық шарттарымен ақшалай нысанда кредиттер беру;
13) корреспонденттiк шоттарды ашу және жүргiзу;
14) алып тасталды - ҚР 09.04.2016 № 496-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
15) <*>
16) төлем карточкаларын шығару;
17) өзінің бағалы қағаздарының (акцияларды қоспағанда) эмиссиясы;
18) қарыз операциялары: ақылы, мерзімді және қайтарымды шарттарда ақшалай нысанда кредиттер беру жатады.
Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20. № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2005.07.08. № 69, 2005.12.23. № 107 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.02.13 № 135-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 3-баптан қараңыз), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 496-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Пошта операторлары

1. Пошта операторларында қажеттi материалдық-техникалық база мен бiліктi кадрлар, механикаландыру, автоматтандыру және ақпараттандыру құралдары болуға, пайдаланушылар үшiн пошта жөнелтiмдерiн Қазақстан Республикасының iшiнде және одан тыс жерлерге жiберудiң тарифтерi, мерзiмдерi туралы ақпарат, сондай-ақ өзге де ақпарат беруге тиiс.
2. Пошта операторларының пошта байланысы қызметiн көрсету жөнiндегi қызметi пошта байланысы қызметiн көрсету ережелерiне сәйкес бiрыңғай нормативтер мен талаптар бойынша жүзеге асырылады.
3. Пошта операторлары пайдаланушылардан қабылданған поштажөнелтiмдерi мен пошталық ақша аударымдарының сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.
4. Пошта операторлары пошта жөнелтiмдерi, пошталық ақша аударымдары, жөнелтушiлер және адресаттар туралы мәлiметтердi тек жөнелтушiлер мен адресаттарға не олардың заңды өкілдерiне немесе сенiмхат негiзiнде сенiм көрсетiлген адамдарына бередi. Аталған мәлiметтердi өзге жеке және заңды тұлғаларға беру Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде көзделген жағдайларда ғана жүзеге асырылады.
5. Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерін көрсететiн поштаоператоры көлiгiнiң пошта жөнелтiмдерiмен алмасу үшiн автомобиль, темiржол, су көлiгi станцияларының және вокзалдардың, әуежайлардың аумақтарында орналасқан жүк және багаж кешендерiне өтуi бiрiншi кезектi тәртiппен және ақы төленбей жүзеге асырылады.
6. Қазақстан Республикасы Қылмыстық кодексiнiң 215, 237, 238 және 240-баптары бойынша қылмыстары үшін жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар жеке тұлға немесе құрылтайшысы немесе қатысушысы осындай жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар жеке тұлға болып табылатын заңды тұлға не бенефициарлық меншік иесі осындай жойылмаған немесе алынбаған сотталғандығы бар жеке тұлға болып табылатын заңды тұлға пошта операторы бола алмайды (заңды тұлғаның акцияларын (жарғылық капиталына қатысу үлестерін) тікелей және (немесе) жанама иелене, пайдалана, оларға билік ете және (немесе) оларды басқара алмайды).
Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.08.2015 № 343-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

6-бап. Ұлттық пошта операторы

1. алып тасталды
2. Ұлттық пошта операторы:
1) уәкiлеттi органның бекiтуiне пошта операторларының өндiрiстiк объектiлерiне пошта индекстерiн беру жөнiнде ұсыныстар енгiзедi;
2) уәкілеттi орган бекiтетiн түрлер мен көлемге сәйкес пошта төлемiнің мемлекеттiк белгiлерiн шығаруды ұйымдастырады, сондай-ақ оларды сатуды жүзеге асырады;
3) халықаралық қайтарым купонын төлемге қабылдауға мiндеттi;
4) жергiлiктi атқарушы органдармен келiсе отырып, әкімшiлiк-аумақтық бiрлiк аумағындағы пошта жәшiктерiнiң санын және орналасатын жерлерiн белгiлейдi;
5) өз қызметкерлерiн уәкiлеттi орган белгiлеген тәртiппен нысанды киiммен қамтамасыз етуге құқылы;
6) Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі беретін лицензия негізінде жүзеге асырылатын жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдауды, олардың банк шоттарын ашуды және жүргізуді қоспағанда, осы Заңның 4-бабының 3-тармағында көзделген банк операцияларының жекелеген түрлерін лицензиясыз жүзеге асырады.
Ұлттық пошта операторының жеке тұлғалардың депозиттерін қабылдау, олардың банк шоттарын ашу және жүргізу жөніндегі қызметін Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі реттейді, соның ішінде жекелеген пруденциялық нормативтерді белгілеу және лицензиялар беру арқылы реттейді.
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі Ұлттық пошта операторының қаржылық қызметті жүзеге асыруы және қаржылық қызметтер ұсынуы кезінде оның Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтауын бақылауды жүзеге асырады.
Уәкілетті орган Ұлттық пошта операторының пошта байланысы қызметтерін жүзеге асыруы кезінде оның Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасын сақтауын бақылауды жүзеге асырады.
3. Мемлекет Ұлттық пошта операторы жедел депозиттерге тартатын халықтың салымдарының сақталуын оларды мемлекеттiк бағалы қағаздарға және өзге де өтiмдi қаржы құралдарына орналастыру арқылы қамтамасыз етедi.
4. Ұлттық пошта операторы туралы ереженi Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.
Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - Қазақстан Республикасының 2003.07.10. № 483, 2005.12.23. № 107 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2006.07.07. № 178, 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 2014.06.10 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

6-1-бап. Тағайындалған оператор

1. Тағайындалған оператор:
1) Қазақстан Республикасының аумағындағы барлық елді мекендерде барлық пайдаланушылар үшін пошта байланысының сапалы көрсетілетін қызметтерін тұрақты негізде көрсетуді;
2) жазбаша хат-хабарды қабылдауды, өңдеуді, тасымалдауды және жеткізуді;
3) салмағы 20 килограмға дейінгі сауқаттарды қабылдауды, өңдеуді, тасымалдауды және жеткізуді;
4) жауап қайтарылатын халықаралық коммерциялық хат-хабарды қайтаруды;
5) Дүниежүзілік пошта одағына мүше басқа да елдердің тағайындалған операторларының халықаралық пошта жөнелтілімдерінің Қазақстан Республикасының аумағы арқылы транзитін қамтамасыз етуге міндетті.
2. Тағайындалған оператор Дүниежүзілік пошта одағының актілеріне сәйкес пошта байланысының көрсетілетін қызметтерін жүзеге асырады.
3. Тағайындалған оператор Дүниежүзілік пошта одағының актілерінен және осы баптың 1-тармағынан туындайтын міндеттемелерді орындамаған кезде уәкілетті орган пошта операторынан тағайындалған оператордың өкілеттігін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіппен кері қайтарып алады.
Ескерту. Заң 6-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2014 N 230-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

7-бап. Пошта байланысы қызметiн көрсету ережесi

Пошта байланысы қызметiн көрсету ережесiнде:
1) пайдаланушыларға қызмет көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі, оның ішінде мүгедектердің пошта байланысының көрсетілетін қызметтеріне кедергісіз қол жеткізуі жөніндегі талаптар;
2) пошта операторларының атаулы заттарын пайдалану тәртiбi;
3) пошта жөнелтiмдерiн ресiмдеу стандарттары;
4) пошта жөнелтiмдерiнiң түрлерi және олардың техникалық сипаттамалары;
5) пошта жөнелтiмдерiн және (немесе) пошталық ақша аударымдарын қабылдау, сұрыптау, тасымалдау және (немесе) беру, жеткiзу және (немесе) табыс ету тәртiбi;
6) халықаралық пошта жөнелтiмдерiн қабылдау, сұрыптау және табыс ету тәртiбi;
7) пошта жөнелтiмдерiн алу, сұрыптау және тексеру тәртiбi;
8) пошта жөнелтiмдерiн сақтау мерзiмдерi;
9) пошта жөнелтiмдерiнiң қосымша жiберiлу және қайтарылу шарттары;
10) операциялық күндi өткiзу тәртiбi;
11) пошта жөнелтiмдерiн кiдiрту, қарау және алу тәртiбi;
12) пайдаланушылардың өтiнiштерi мен шағымдарын қарау тәртiбi;
13) пошта желiлерi арқылы жiберуге тыйым салынатын және шектеу қойылатын бұйымдар мен заттардың тiзбесi;
14) пошта қызметiн көрсетуге байланысты осы Заңда көзделмеген өзге де өзге де ережелер болуға тиiс.
Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.12.2015 № 433-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

8-бап. Пошта байланысы саласындағы
мемлекеттiк органдардың құзыретi

1. Қазақстан Республикасының Үкiметi:
1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
2) Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен поштақызметiн жүзеге асыруға байланысты үкiметаралық келiсiмдердi жасасады;
2-1) операторды тағайындау және тағайындалған оператордың өкілеттіктерін кері қайтарып алу тәртібін бекiтеді;
3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
4) алып тасталды;
5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
6) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
7) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
8) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.
2. Уәкiлеттi орган:
1) Қазақстан Республикасының аумағында пошта байланысы саласындағы қызметтi мемлекеттiк реттеудi жүзеге асырады;
2) пошта байланысы саласындағы мемлекеттiк саясатты iске асырады;
3) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
4) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
5) алып тасталды - 2006.01.10. № 116 Заңымен.
6) алып тасталды - 2006.01.10. № 116 Заңымен.
7) алып тасталды - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
8) Ұлттық пошта операторының ұсынысы бойынша пошта төлемiнiң мемлекеттiк белгiлерiнiң түрлерi мен шығарылу көлемiн бекiтедi;
9) пошта төлемi белгiлерiнiң мемлекеттiк коллекциясын қалыптастырады;
10) Ұлттық пошта операторының ұсынысы бойынша Қазақстан Республикасының аумағындағы пошта байланысының өндiрiстiк объектiлерiне пошта индекстерiн бередi;
11) пошта байланысы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердi әзiрлейдi және бекiтедi;
12) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
13) пошта байланысы көрсететiн қызметтi ұсыну жөнiндегi Қазақстан Республикасы заңдарының сақталуына бақылауды жүзеге асырады;
14) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
15) <*>
16) Ұлттық пошта операторы қызметкерлерiнiң нысанды киiмiнің (погонсыз) үлгiлерiн, оны киiп жүру тәртiбiн, онымен қамтамасыз ету нормасын бекiтедi;
17) Қазақстан Республикасының пошта әкiмшiлiгi ретiнде әрекет етедi және Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлеген өкiлеттiк шегiнде басқа мемлекеттердiң пошта әкiмшiлiктерi мен және халықаралық ұйымдармен өзара қарым-қатынасы кезiнде Қазақстанның пошта байланысы саласындағы мүдделерiн бiлдiредi және қорғайды;
18) франкирлеу машиналарын қолдануға рұқсат беру тәртiбiн, сондай-ақ оларды пайдалану тәртiбiн белгiлейдi.
19) <*>;
20) кеден ісі саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша Ұлттық пошта операторының немесе пошта операторларының өтініштері бойынша халықаралық пошта алмасу орындарын бекітеді;
20-1) операторды тағайындау және тағайындалған оператордың өкілеттіктерін кері қайтарып алу тәртібін әзірлейді;
20-2) операторды тағайындайды және тағайындалған оператордың өкілеттігін кері қайтарып алады;
20-3) пошта жөнелтілімдерiнде пошта мөртабанын қолдану тәртiбiн бекітеді;
20-4) пошта желiлерi арқылы жiберiлуге тыйым салынған бұйымдар мен заттардың тiзбесiн бекiтедi;
20-5) пошта байланысының көрсетілетiн қызметтерін ұсыну қағидаларын бекітеді;
20-6) пошта желiлерi арқылы жiберу шектелген бұйымдар мен заттардың тiзбесiн бекiтедi;
21) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
3. Облыстардың, (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), аудандардың (облыстық маңызы бар қалалардың) жергiлiктi атқарушы органдары:
1) пошта операторларына өздерiнiң аумағында өндiрiстiк объектiлердi орналастыруға жәрдемдеседi, сондай-ақ пошта операторларының өндiрiстiк объектiлерi үшiн тұрғын үйлерге жатпайтын үй-жайлар бөлу мәселелерiн қарайды;
2) әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiк аумағында пошта байланысының тиiмдi жұмыс iстеуiне жәрдемдеседi;
3) Ұлттық пошта операторымен бiрлесiп, әкiмшілік-аумақтық бiрлiк аумағындағы пошта жәшiктерiнiң санын және орналасатын жерлерiн белгiлейдi, тұрғын үйлердi пайдаланатын тұрғындар мен ұйымдардың абоненттiк пошта жәшiктерiн тиiсiнше пайдалануын қамтамасыз етуге жәрдемдеседi;
4) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (01.01.2005 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.01.10 № 116 (01.01.2006 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2010.06.30 № 297-IV (2010.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 N 230-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

9-бап. Пошта байланысы саласында қызмет көрсету
жөнiндегi кәсiпкерлiк қызметтi лицензиялау

Ескерту. 9-бап алып тасталды - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-бап. Пошта байланысының қызмет көрсетуiнiң тарифтерi

1. Пошта байланысы көрсететiн қызмет тарифтерi Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес белгiленедi. Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерінің тарифтерi Қазақстан Республикасының заң актiлерiмен реттеледi.
2. Пайдаланушылардың жекелеген санаттарына Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде белгiленген жеңiлдiктердің берiлуiне байланысты пошта операторының шығыстарын өтеу мемлекеттiк бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

11-бап. Пошта байланысы қызметiн көрсету кезiндегi
шектеулер

1. Пошта жөнелтiмдерiнен табылған жiберуге тыйым салынған бұйымдар мен заттарды пошта операторлары сол жерде Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен алып қояды.
2. Пошта жөнелтiмдерiн кiдiртуге, қарауға және оларды алып тастауға Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен жол берiледi.

12-бап. Тапсырысты пошта жөнелтiмдерi

1. Жазбаша хат-хабар мен пайдаланушының қалауы бойынша қағазға басылып шығарылған электрондық пошта хабарлары тапсырысты пошта жөнелтiмi түрiнде жiберiлуi мүмкiн.
2. Тапсырысты пошта жөнелтiмiн пошта операторы көрсетiлетiн қызмет үшiн алдын ала ақы алып қабылдайды және оған түбiртек бередi.

13-бап. Құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмдерi

1. Бағалы қағаздар, құжаттар немесе бағалы заттар бар пошта жөнелтiмдерi құндылығы жарияланған тiркелетiн пошта жөнелтiмдерiне жатады.
2. Пайдаланушылар құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмiндегi салым құндылығының сомасын пошта байланысының қызмет көрсетуiнiң ережелерiне сәйкес өздерi дербес айқындайды және буып-түю түрiн таңдап алады.
3. Жөнелтушi құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмiне ақыны поштаоператорының түбiртегiн ала отырып, алдын ала төлейдi.

14-бап. Пошта жөнелтiмiн алғаны туралы хабарлама

1. Тапсырысты пошта жөнелтiмiн немесе құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмiн жiберу кезiнде жөнелтушi адресаттың пошта жөнелтiмiн алғаны туралы өзiне хабарлама жiберудi талап етуге құқылы.
2. Адресаттың пошта жөнелтiмiн алғаны туралы хабарламаның тарифiн жөнелтушi пошта операторының түбiртегiн ала отырып, алдын ала төлейдi.

15-бап. Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін
қызметтері

1. Пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтері пошта операторының пайдаланушылардың пошта жәшiктерiнен жиналған және (немесе) операциялық терезелерден қабылданған жай хаттарын, пошта карточкаларын және бандерольдерiн жiберу жөнiндегi қызмет көрсетуін бiлдiредi.
1-1. Пошта операторының пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерін ұсынуы уәкілетті орган бекіткен, пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерінің қолжетімділігіне, сапасы мен бағасына пайдаланушылардың қажеттіліктерін қанағаттандыратын талаптар белгіленетін, пошта байланысының әмбебап көрсетілетін қызметтерінің сапа көрсеткіштеріне сәйкес жүзеге асырылады.
2. Пошта жөнелтiмiнде пошта төлемақысының немесе белгiленген тарифтiң iшiнара төленгенiнiң мемлекеттiк белгiлерi болмаған жағдайда, пошта операторы мұндай пошта жөнелтiмiн жөнелтушiге қайтаруға құқылы. Жекелеген жағдайларда пошта жөнелтiмi адресатқа жөнелтушiнiң жеткiзу және (немесе) табыс ету кезiнде белгiленген тарифке дейiн жеткiзiп төлеудi жүзеге асыру ұсынысымен жеткiзiлуi мүмкiн.
Ескерту. 15-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 N 230-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

16-бап. Пошта жөнелтiмiн қайтару, мекенжайды өзгерту
немесе түзету

1. Жөнелтушi пошта жөнелтiмi:
1) адресатқа берiлмеген;
2) тыйым салынған салымдар үшiн тәркiленбеген немесе жойылмаған;
3) жеткiзiлетiн елдiң заңдары негiзiнде алып қойылмаған жағдайларда пошта операторына пошта жөнелтiмiн қайтару, мекенжайды өзгерту немесе түзету туралы талаппен жүгiнуге құқылы.
2. Пошта жөнелтiмiн қайтару, мекенжайды өзгерту және түзету жөнелтушi қосымша ақы төлеген кезде жүзеге асырылады.

17-бап. Пошта қауiпсiздiгiнiң күзет бөлiмшелерi

Пошта операторлары Қазақстан Республикасының күзет қызметi саласындағы заңдарына сәйкес пошта операторына оның пошта қызметiн жүзеге асыруына байланысты сенiп тапсырылатын пошта жөнелтiмдерiнiң және пошталық ақша аударымдарының сақталуын, жазысқан хаттардың, пошта және өзге де хабарламалардың құпиялылығын қамтамасыз ететiн, пайдаланушылар мен қызметкерлердiң, сондай-ақ пошта операторы мүлкiнiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету үшiн жағдай (режим) жасайтын пошта қауiпсiздiгiнiң күзет бөлiмшелерiн құруға құқылы.

18-бап. Пошта қызметiн көрсету кезiнде мiндеттемелердi
бұзғаны үшiн жауаптылық

1. Пошта операторы пошта жөнелтiмiн қабылдап алған кезден бастап алушыға берген кезге дейiн оның сақталуын қамтамасыз етуге мiндеттi.
2. Пошта операторы:
1) салым жоғалған, жетiспеген немесе тiркелетiн пошта жөнелтiмi зақымданған (бүлiнген);
2) пошта жөнелтiмiн жiберудiң бақылау мерзiмдерi бұзылған жағдайларда жауапты болады.
2-1. Жіберуге тыйым салынған және шектеу қойылған бұйымдар мен заттарды пошта арқылы жіберуге кінәлі пошта байланысы қызметін пайдаланушылар, егер осылай жіберудің салдары қылмыстық жауаптылыққа әкеп соқпаса, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде көзделген жауаптылықта болады.
3. Салымның жоғалғаны, жетiспегенi немесе пошта жөнелтiмінің зақымданғаны (бүлiнгенi) үшiн пошта операторы мынадай мөлшерде:
1) құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмiнiң жоғалғаны немесе түгелдей зақымданғаны (бүлiнгенi) үшiн - жарияланған құндылығы және жiберу үшiн төленген тариф мөлшерiнде;
2) салым тiзiмдемесiмен бiрге жiберiлген кезде салымның жетiспегенi, құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмдерi салымының бiр бөлiгiнiң жоғалғаны немесе зақымданғаны (бүлiнгенi) үшiн - жөнелтушi тiзiмдемеде көрсеткен салымның жетiспеген, жоғалған немесе зақымданған (бүлiнген) бөлiгiнiң жарияланған құндылығы мөлшерiнде;
3) салым тiзiмдемесiз жiберiлген кезде салымның жетiспегенi, құндылығы жарияланған пошта жөнелтiмi салымының бiр бөлiгiнiң жоғалғаны немесе зақымданғаны (бүлiнгенi) үшiн - салымның жетiспеген, жоғалған немесе зақымданған (бүлiнген) бөлiгi массасының, жiберiлген салым массасына (пошта жөнелтiмi орамының массасынсыз) қатынасына барабар түрде оның нақты құнына қарамастан анықталатын пошта жөнелтiмi бөлiгiнiң жарияланған құндылығы мөлшерiнде;
4) өзге де тiркелетiн пошта жөнелтiмiн жоғалтқаны үшiн - төленген тарифтiң екi еселенген сомасы мөлшерiнде;
5) пошталық ақша аударымын жоғалтқаны үшiн - пошталық ақша аударымының сомасы және жiберу үшiн төленген тариф мөлшерiнде жауапты болады.
4. Пайдаланушылардың пошта жөнелтiмдерi мен пошталық ақша аударымдарын жiберудiң бақылау мерзiмдерiн бұзғаны үшiн пошта операторы кiдiртiлген әрбiр күн үшiн төленген тарифтiң үш процентi мөлшерiнде, бiрақ көрсетiлген қызмет үшiн төленген тариф сомасынан аспайтын мөлшерде тұрақсыздық айыбын төлейдi.
Пошта жөнелтiмiн әуе көлiгiмен жiберудiң бақылау мерзiмдерiн бұзғаны үшiн пошта операторы пайдаланушыға әуе және жер үстi көлiгiмен жiберу үшiн төленетiн ақы тарифтерiнiң арасындағы айырмашылықты төлейдi.
5. Егер мiндеттерiн орындамау немесе тиiсiнше орындамау ырық бермейтiн күштiң немесе пошта жөнелтiмiндегi салымның ерекше қасиеттерiнің салдарынан болғаны дәлелденсе, пошта операторы салымның жоғалғаны, жетiспегенi немесе тiркелетiн пошта жөнелтiмiнiң зақымданғаны (бүлiнгенi), пошта жөнелтiмiн жiберудiң бақылау мерзiмдерiн бұзғаны үшiн жауаптылықтан босатылады.
6. Пошта операторы пошта қызметiн көрсету жөнiндегi мiндеттемелерiн орындамағаны немесе тиiсiнше орындамағаны үшiн Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексiнде, осы Заңда, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарында көзделген негiздер бойынша жауаптылықтан босатылуы мүмкiн.
7. Пайдаланушылар:
1) ерекше қасиеттерiне орай пошта желiлерi арқылы жiберуге тыйым салынған немесе шектеу қойылған бұйымдар мен заттарды поштажөнелтiмiне салудың салдарынан;
2) пошта желiлерi арқылы жiберуге қабылданған салымның тиiсiнше буып-түйiлмеуi салдарынан туындап, пошта операторына келтiрiлген зиян үшiн жауапты болады.
Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.15 № 556-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Қазақстан Республикасының пошта туралы
заңдарын бұзғаны үшiн жауаптылық

Қазақстан Республикасының пошта туралы заңдарының бұзылуына кiнәлi тұлғалар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауапты болады.

Қазақстан Республикасының
Президентi