Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы

Қазақстан Республикасының 1995 жылғы 30 наурыздағы N 2155 Заңы.

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Осы Жарлықтың 2, 13, 19, 28, 52, 54, 58, 72-баптарына өзгертулер енгiзiлдi - ҚР Президентінің 1995.12.05 № 2672 Жарлығымен, Тақырыбына өзгерту енгізілді, кіріспе алынып тасталды - 2001.03.02 № 162, мәтiнде "тарау" деген сөздiң алдындағы "I - XIII" деген цифрлар тиiсiнше "1 - 13" деген цифрлармен ауыстырылды - 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді), Бүкіл мәтiн бойынша "(мүдденiң)", "(мүдде)", "(мүдденi)" деген сөздер алып тасталды - 2005.07.08 № 69 Заңымен.

1 Тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасының банк жүйесi

Қазақстан Республикасының банк жүйесi екi деңгейден тұрады.

Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкi (Қазақстан Ұлттық Банкi) Қазақстан Республикасының орталық банкi болып табылады және Қазақстан Республикасы банк жүйесiнiң жоғары (бiрiншi) деңгейiн бiлдiредi.

Қазақстан Ұлттық Банкi басқа елдердiң орталық банктерiмен және басқа банктермен қарым-қатынаста, халықаралық банктер мен басқа да қаржы-кредит ұйымдарында өз құзыретi шегiнде Қазақстан Республикасының мүддесiн бiлдiредi.

Қазақстан Ұлттық Банкi өз мiндеттерiн орындау кезiнде пайда табу мақсатын басшылыққа алмауға тиiс.

Екiншi деңгейдегi банктердiң түрлерi, құқықтық мәртебесi, оларды құрудың, қызметiнiң және таратудың тәртiбi Қазақстан Республикасының банк заңдарымен белгiленедi.

Ескерту. 1-бапқа өзгертулер енгiзiлдi - ҚР Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1997.07.11. № 154 Заңымен, 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

2-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнің мәртебесі және қызметiнiң құқықтық негiзi

Қазақстанның Ұлттық Банкі мемлекеттің ақша-кредит саясатын әзірлеуді және жүргізуді, төлем жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз ететін, валюталық реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асыратын, қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесетін және мемлекеттік статистиканы жүргізетін, сондай-ақ өз құзыреті шегінде қаржы нарығын, қаржы ұйымдары мен өзге де тұлғаларды және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласында мемлекеттік реттеуді, бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын мемлекеттік орган болып табылады.

Қазақстанның Ұлттық Банкі өз қызметінде Қазақстан Республикасының Конституциясын, осы Заңды, Қазақстан Республикасының басқа да заңдарын, Қазақстан Республикасы Президентінің актілерін және Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын басшылыққа алады.

Ескерту. 2-бап жаңа редакцияда - ҚР 2011.12.28 № 524-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң есептiлiгi

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының Президентiне есеп бередi.

Қазақстан Республикасының Президентiне есептiлiк мынаны бiлдiредi:

Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының келiсiмiмен Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасын тағайындауы; оны қызметтен босатуы;

Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасарларын қызметке тағайындауы және қызметтен босатуы;

Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымын және жалпы штат санын бекітуі;

Қазақстан Республикасының Президентiмен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкі қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесiн Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының бекiтуі;

Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан Ұлттық Банкі туралы ережені бекітуі;

Қазақстан Республикасы Президентiнiң Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық есебiн бекiтуi;

Қазақстан Республикасы Президентiнiң ұлттық валюта - Қазақстан теңгесi банкноттары және тиындары дизайнының тұжырымдамасын бекiтуi;

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң өз құзыретiндегi мәселелер жөнiнде Қазақстан Республикасының Президентi сұрау салған ақпаратты табыс етуi.

Ескерту. 3-бап жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.05 № 2672 заң күші бар Жарлығымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 1998.06.29 № 236, 2001.03.02 № 162, 2005.07.08 № 69, 2009.04.29 № 154-IV; 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің стратегиялық жоспары

Қазақстанның Ұлттық Банкі бес жылдық кезеңге арналған стратегиялық жоспар әзірлейді, онда Қазақстан Ұлттық Банкі қызметінің стратегиялық бағыттарын, мақсаттары мен нысаналы индикаторларын айқындайды.

Стратегиялық жоспарды Қазақстан Республикасының Президентімен не оның уәкілеттік беруі бойынша Қазақстан Республикасы Президенті Әкімшілігінің Басшысымен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы бекітеді.

Ескерту. 3-1-баппен толықтырылды – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда – ҚР 30.12.2022 № 177-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерi

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасы заңдарының негiзiнде және оларды орындау үшін өз құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша Қазақстан Республикасының аумағында қаржы ұйымдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының, басқа да жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін мiндеттi нормативтiк құқықтық актiлер шығарады.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң нормативтiк актiлерi - "Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Хабаршысы", "Вестник Национального Банка Республики Казахстан" ресми басылымдарында қазақ және орыс тiлдерiнде жарияланады.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1997.07.11 № 154, 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.
5-бап. Алынып тасталды - ҚР 1997.07.11 № 154 Заңымен.

6-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi – заңды тұлға

Қазақстан Ұлттық Банкi республикалық мемлекеттік мекеменің ұйымдық-құқықтық нысанындағы заңды тұлға болып табылады, оның дербес балансы болады және өзiнiң филиалдарымен, өкiлдiктерiмен, ведомстволарымен және ұйымдарымен бiрге бiртұтас құрылымды құрайды.

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының атынан акционерлік қоғамдардың және жауапкершілігі шектеулі серіктестіктердің құрылтайшысы болады, ұйымдардың қызметіне, оның ішінде Қазақстан Ұлттық Банкiнің өзіне жүктелген функцияларды жүзеге асыруына ықпал ететін және (немесе) қаржы нарығы инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдардың қызметіне қатысады.

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасында және оның шегінен тыс жерлерде өз филиалдары мен өкiлдiктерiн аша алады.

Ескерту. 6-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2 Тарау. Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты, мiндеттерi, функциялары мен өкiлеттiгi

Ескерту. II тарауға өзгерту енгізілді - ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

7-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты мен мiндеттерi

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң негiзгi мақсаты Қазақстан Республикасында баға тұрақтылығын қамтамасыз ету болып табылады.

Негiзгi мақсатты iске асыру үшiн Қазақстан Ұлттық Банкiне мынадай мiндеттер жүктеледi:

1) мемлекеттiң ақша-кредит саясатын әзiрлеу және жүргiзу;

2) төлем жүйелерiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз ету;

3) валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асыру;

4) қаржы жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу;

5) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
6) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

7) ақша-кредит статистикасы, қаржы нарығы статистикасы және сыртқы сектор статистикасы саласында статистикалық қызметті жүзеге асыру;

8) Қазақстан Республикасының заңдарына және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес өзге де міндеттер.

Ескерту. 7-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1997.07.11 № 154, 1999.07.16 № 436, 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің функциялары мен өкiлеттiктерi

Қазақстан Ұлттық Банкі:

1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік ақша-кредит саясатын әзірлейді және жүргiзедi;

2) мемлекеттік эмиссиялық бағалы қағаздарды эмиссиялайды;

3) Қазақстан Республикасының ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарының жалғыз эмитентi болып табылады және Қазақстан Республикасының аумағында қолма-қол ақша айналымын ұйымдастырады;

4) банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды тасымалдауды, сақтауды және инкассациялауды қамтамасыз етуге қатысады, банкноттардың, монеталардың және құндылықтардың резервтiк мемлекеттік қорларын құрады;

5) қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалардың және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалардың үй-жайларды жайластыруға қойылатын талаптарды сақтауын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;

6) банкаралық ақша аударымдары жүйесін, банкаралық клиринг жүйесін және пайдаланушылар арасында Қазақстан теңгесімен ақша аударымдарын жүргізуді қамтамасыз ететін басқа да төлем жүйелерін реттейді және қадағалауды (оверсайт) жүзеге асырады;

7) егер Қазақстан Республикасының заңдарында өзгеше көзделмесе, ақша төлемдерi мен аударымдарын реттеу мақсатында, банктер, банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдар, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары және кәсіпкерлік қызмет субъектілері банк шоттары бойынша жүзеге асыратын төлемдердің кезектiлiгiн Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң келiсімі бойынша белгiлейді;

8) Қазақстан Республикасында валюталық реттеуді және валюталық бақылауды жүзеге асырады;

8-1) ұйымдық-құқықтық нысанға қойылатын талаптарды, құрылтайшыларға (қатысушыларға) қойылатын талаптарды, оның ішінде олардың жарғылық капиталға салымдарының шығу көздерін ашуды, жарғылық капиталдың мөлшеріне және оны қалыптастыру тәртібіне, сондай-ақ банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалардың үй-жайына, техникалық құралдарына, жабдығына және қызметкерлеріне қойылатын талаптарды қамтитын, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларға қойылатын біліктілік талаптарын белгілейді;

9) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

10) шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді басқаруды қамтамасыз етеді;

11) бағалы металдардағы активтерді толықтыру үшін тазартылған алтынды сатып алуға мемлекеттің басым құқығын іске асырады;

12) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда бағалы металдардың және құрамында бағалы металдар бар шикізат тауарларының сынамаларына (үлгілеріне) бақылау сынақтарын жүзеге асырады;

12-1) меншік иелері қаржы ұйымдары, бағалы металдармен және құрамында бағалы металдар бар шикізат тауарларымен экспорттық-импорттық операцияларды жүзеге асыруға құқығы бар өзге де тұлғалар болып табылатын, олардан жасалған бұйымдарды қоспағанда, бағалы металдарды және құрамында бағалы металдар бар шикізат тауарларының сынамаларын (үлгілерін) сақтауды және сынауды жүзеге асырады;

12-2) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда жекелеген негіздер бойынша мемлекет меншiгiне айналдырылған (келіп түскен) бағалы металдарды, асыл тастарды және олардан жасалған бұйымдарды тасымалдауды, қабылдауды, есепке алуды, сақтауды жүзеге асырады;

13) дербес және (немесе) Қазақстан Республикасының өзге де мемлекеттік органдарымен бірлесіп олардың құзыреті шеңберінде жүйелік тәуекелдерді реттеуді жүзеге асырады;

14) осы Заңда және Қазақстан Ұлттық Банкінің құқықтық актілерінде көзделген тәртіппен және шарттарда қарыздарды, осы Заңда және Қазақстан Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның бірлескен нормативтік құқықтық актісінде көзделген тәртіппен және шарттарда соңғы сатыдағы қарыздарды береді;

15) қаржы ұйымдарының сыртқы борышын реттеуге қатысады;

16) статистикалық әдістемені әзірлейді және қолма-қол ақша айналысы, ақша-кредит статистикасы және қаржы нарығы статистикасы, төлем балансы, сыртқы борыш, халықаралық инвестициялық позиция, қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету жөніндегі бастапқы статистикалық деректердің тізбесін, нысандарын, мерзімдері мен оларды ұсыну тәртібін айқындайды;

17) статистикалық жұмыстар жоспарына сәйкес ведомстволық статистикалық байқаулар жүргізеді, сондай-ақ өз құзыреті шегінде мемлекеттік статистика саласында бақылауды жүзеге асырады;

18) қаржы нарығына шолу жасау, ақша-кредит статистикасы және қаржы нарығы статистикасы, төлем балансы, халықаралық инвестициялық позиция және сыртқы борыш жөніндегі статистикалық ақпаратты қалыптастырады және таратады, төлем балансын болжамдық бағалауды әзірлеуге қатысады;

18-1) валюталық реттеу, ақша-кредит статистикасы мен қаржы нарығы статистикасы, қолма-қол ақша айналысы, төлемдер және төлем жүйелері, қаржылық тұрақтылық, қаржы ұйымдары мен олардың үлестес тұлғаларын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарын, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымды, кредиттік бюроларды және коллекторлық агенттіктерді реттеу, бақылау және қадағалау мәселелері бойынша әкімшілік деректерді жинауды және өңдеуді жүзеге асырады;

19) осы Заңға, "Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын мемлекеттiк реттеу, бақылау және қадағалау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес құзыреті шегінде қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарын және өзге де тұлғаларды реттеуді, сондай-ақ қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарын және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласында бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;

20) мыналарға:

өз қызметін тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғаларға – қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған;

банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларға – банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялауға арналған лицензияны береді (беруден бас тартады), қайта ресімдейді, тоқтата тұрады, одан айырады;

21) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
21-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
22) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
22-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

23) халықаралық қаржылық есептілік стандарттарын ескере отырып, Қазақстан Ұлттық Банкіне арналған бухгалтерлік есеп саясаты мен әдістерін айқындайды;

24) қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының бухгалтерлік есеп пен қаржылық есептілік туралы заңнамасының, бухгалтерлік есепті жүргізуді автоматтандыру қағидаларының талаптарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының валюталық реттеу және валюталық бақылау туралы заңнамасының талаптарын сақтауын бақылауды және қадағалауды жүзеге асырады;

24-1) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган жүргізетін, тексерілетін субъектілердің қызметін құзыреті шегінде тексеруге қатысады;

24-2) қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалардың және төлем ұйымдарының Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасының талаптарын қаржы мониторингіне жататын ақшамен және (немесе) өзге де мүлікпен операциялар туралы ақпаратты тіркеу, сақтау және беру, клиенттерді (олардың өкілдерін) және бенефициарлық меншік иелерін тиісінше тексеру, қаржы мониторингіне жататын операцияларды тоқтата тұру және жүргізуден бас тарту, өз қызметi процесінде алынған құжаттарды қорғау бөлігінде сақтауын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес ішкі бақылаудың ұйымдастырылуы мен іске асырылуын бақылауды жүзеге асырады;

25) Қазақстан Республикасы Үкіметінің келісімі бойынша оның мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады және Қазақстан Ұлттық Банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетедi;

26) Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын тізбеге және тәртіпке сәйкес Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының шетел валюталарына ресми бағамын белгілейді және жариялайды;

27) мемлекеттік емес сыртқы қарыздар бойынша шарттардың мониторингін жүзеге асырады;

28) сұраныс пен ұсыныс көздерінің, сондай-ақ ішкі валюта нарығында шетел валютасын пайдалану бағыттарының мониторингін жүзеге асырады;

29) банк қызметiн, бағалы қағаздар нарығындағы кәсiптік қызметті және Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған өзге де қызметті тиiстi лицензиялар алмай-ақ жүзеге асырады;

30) Қазақстан Ұлттық Банкiнің клиенттеріне банктік қызмет көрсетуді жүзеге асырады;

31) Қазақстан Ұлттық Банкi мен Қазақстан Республикасының Үкіметі арасында жасалатын және ресми баспа басылымдарда жарияланатын сенiмгерлiкпен басқару туралы шарт негiзiнде Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенiмгерлiкпен басқаруды жүзеге асырады;

32) Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының Үкiметімен немесе заңды тұлғалармен жасасатын сенiмгерлiкпен басқару туралы шарттар негiзiнде активтердi сенiмгерлiкпен басқаруды жүзеге асырады. Қазақстан Ұлттық Банкi мен Қазақстан Республикасы Үкіметінiң арасында жасалатын сенiмгерлiкпен басқару туралы шарттар ресми баспа басылымдарында жарияланады;

32-1) Қазақстанның Ұлттық Банкі мен бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қоры арасында жасалатын сенімгерлік басқару туралы шарттың негізінде бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін сенімгерлік басқаруды жүзеге асырады;

32-2) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтеріне қатысты кастодианның функцияларын жүзеге асырады;

33) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органның сұратуы бойынша Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасына сәйкес өзінің ақпараттық жүйелерінен мәліметтер ұсынады;

34) мемлекеттік органдар мен қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары үшiн кадрлар даярлауға және қайта даярлауға қатысады;

35) өз құзыретіне кіретін мәселелер бойынша валюталық операцияларды жүзеге асыратын және қаржы ұйымдары болып табылмайтын резиденттерге және бейрезиденттерге, төлем жүйелерінің операторларына, төлем жүйелерінің операциялық орталықтарына, сондай-ақ банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар болып табылмайтын көрсетілетін төлем қызметтерін берушілерге шектеулі ықпал ету шараларын, қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғаларға және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларға қадағалап ден қою шараларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген санкцияларды және өзге де шараларды қолданады;

35-1) көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметті жүзеге асыру мақсатында, қаржы ұйымдары болып табылмайтын төлем ұйымдарына және (немесе) өзге заңды тұлғаларға қатысты ерекше реттеу режимін енгізеді және құзыреті шегінде олардың қызметін реттейді;

36) Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде айқындалатын тәртіппен тауарларды, жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асырады;

37) банктік сәйкестендіру кодтарын береді, жояды және оларды пайдалануды айқындайды, банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың кодтарын және банктер және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар филиалдарының кодтарын береді және жояды, олардың құрылымын белгілейді, сондай-ақ Банктердің және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың анықтамалығын қалыптастырады және жүргізеді;

37-1) алып тасталды - ҚР 13.03.2017 № 53-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

38) Қазақстан Ұлттық Банкінің консультативтік-кеңесші органдарын құрады;

38-1) кредиттік тарихтардың дерекқорында қамтылған ақпараттың толықтығын қамтамасыз ету мақсатында мемлекет қатысатын кредиттік бюроға кредиттік тарих субъектілері туралы ақпарат береді;

38-2) Қазақстан Республикасының халықаралық шарты, құпия ақпарат алмасуды көздейтін шарт негізінде және соларға сәйкес құзыреті шегінде басқа мемлекеттердің орталық банктерімен, бақылау және қадағалау органдарымен, халықаралық және өзге де ұйымдармен ынтымақтастық жасайды және құпиялылықты сақтай отырып, бағалы қағаздар нарығындағы коммерциялық құпияны, банктік құпияны, сақтандыру құпиясын немесе заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын, бақылау және қадағалау функцияларын жүзеге асыруға қажетті ақпарат алмасуға құқылы.

Осы тармақшаның бірінші бөлігінде көрсетілген өзге де ұйымдар деп банктік сектордың, бағалы қағаздар нарығының және сақтандыру нарығының қызметін реттеудің бірыңғай стандарттарын тұжырымдау мақсатында құрылған, басқа мемлекеттердің орталық банктерінің, бақылау және қадағалау органдарының бірлестіктері түсініледі;

39) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функциялар мен өкiлеттiктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 8-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 2014.06.10 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.04.2015 № 311-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 26.07.2016 № 12-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.03.2017 № 53-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 01.07.2022 № 131-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3 Тарау. Қазақстан Ұлттық Банкінің капиталы және резервтері

9-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жарғылық капиталы

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жарғылық капиталы мемлекетке тиесiлi болады және бөлiнбеген таза кiрiстен аударымдар жасау жолымен, кемiнде 20 миллиард қазақстан теңгесi мөлшерiнде қалыптастырылады.

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының атынан өз балансындағы өзіне бекітіліп берілген мүлiктi иелену, пайдалану мен билiк жүргiзу құқығын Қазақстан Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен дербес жүзеге асырады.

Ескерту. 9-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 1997.07.11 № 154, 1998.06.29 № 236, 1999.07.16 № 436, 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), 2005.07.08 № 69, 2006.07.05 № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің резервтік капиталы, қайта бағалау шоттары және провизиялары (резервтерi)

Ескерту. 10-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

Қазақстан Ұлттық Банкінің резервтік капиталы кемінде жарғылық капитал мөлшерінде қалыптастырылады, бөлiнбеген таза табыс есебiнен толықтырылады және тек қана Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгiлеген тәртiппен жүргiзiлетін операциялар бойынша ысырапқа өтемақы төлеуге және залалдарды өтеуге арналады. Алтын-валюта резервтерiн және шетел валютасындағы өзге де активтерді қайта бағалау шоты оларды қайта бағалаудан түскен кірісті есепке алуға арналған. Негiзгi қаражаттарды қайта бағалау шоты Қазақстан Ұлттық Банкінің негiзгi қаражатын индекстеу нәтижелерiн есепке алуға арналған.

Кредиттерді, депозиттерді, бағалы қағаздарды, есеп айырысу кезіндегі залалдарды, шоттардағы қалдықтарды және аяқталмаған құрылыс көлемін, Қазақстан Ұлттық Банкінің монетарлық емес қызметі бойынша өзге де талаптарды және әлеуметтік сипаттағы төлемдерді қамтитын басқа да активтерді қоса алғанда, Қазақстан Ұлттық Банкінің шығыстары есебінен күмәнді және үмітсіз талаптар бойынша провизиялар (резервтер) қалыптастырылады.

Ескерту. 10-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң кiрiсi

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қаржы жылы iшiндегi таза кiрiсi осы қаржы жылына жатқызылатын нақты алынған кiрiстер мен шығыстар арасындағы айырма ретiнде айқындалады.

Алтын-валюта резервтерін және шетел валютасындағы өзге де активтерді қайта бағалау шоттарына жатқызылатын бағамдық қайта бағалау сомасын қоспағанда, Қазақстан Ұлттық Банкінің негізгі қаражаттар мен материалдық емес активтерді қайта бағалау сомасына түзетілген таза кірісі Қазақстан Ұлттық Банкінің бөлінбеген таза кірісі болып табылады. Бөлінбеген таза кіріс Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгілеген мөлшерде жарғылық және (немесе) резервтік капиталдарды ұлғайтуға жұмсалады.

Қазақстан Республикасының Президентi Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық есебiн бекiткеннен кейiн, бөлiнбеген таза кiрiстiң қалған бөлiгi мерзiмiн бiр қаржы жылына ұзарта отырып мемлекеттiк бюджетке аударылады.

Егер резервтiк капиталдың мөлшерi жарғылық капитал сомасынан аз болған жағдайда, бүкiл бөлiнбеген таза кiрiс Қазақстан Ұлттық Банкiнiң бөлігінде қалады және резервтiк капитал жарғылық капиталдың мөлшерiне жеткенге дейiн оны толықтыруға жiберiледi. Қаржы жылының залалдарын өтеу үшiн резервтiк капиталдың қаражаты жеткiлiксiз болған кезде орны толтырылмаған залалдар Қазақстан Ұлттық Банкiне толық көлемде мемлекеттiк бюджеттiң қаражаты есебiнен мерзiмi бiр қаржы жылына ұзартыла отырып, өтеледi.

Ескерту. 11-бап жаңа редакцияда – ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2005.07.08. № 69, 2009.07.11. № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4 Тарау. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң құрылымы мен органдары.
Оларды қалыптастыру тәртiбi және құзыреті

12-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң құрылымы мен органдары

Қазақстан Ұлттық Банкi - тiке бағыныстағы схемасы бар бiртұтас орталықтандырылған құрылым.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң органдары Басқарма, Ақша-кредит саясаты комитеті және Директорлар кеңесі болып табылады.

Қазақстан Ұлттық Банкінің құрылымына департаменттерден және басқа да бөлiмшелерден тұратын орталық аппарат, филиалдар, өкiлдiктер, ведомстволар мен ұйымдар кiредi.

Ескерту. 12-бапқа өзгеріс енгiзiлдi - ҚР Президентінің 1996.01.27. № 2830 заң күші бар Жарлығымен, Қазақстан Республикасының 1997.07.11. № 154, 1999.07.16. № 436, 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасын Парламент Сенатының келiсiмiмен Қазақстан Республикасының Президентi 6 жыл мерзiмге тағайындайды.

Төраға Қазақстан Ұлттық Банкi атынан iс-әрекет етедi және мемлекеттiк органдармен, банктермен, қаржы ұйымдарымен, халықаралық, шетелдiк және басқа ұйымдармен қарым-қатынаста Қазақстан Ұлттық Банкiн сенiмхатсыз-ақ бiлдiредi.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасына Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қызметiне байланысты мәселелер бойынша, осы Заңда Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Басқармасына арналып ескерiлген өкiлеттiктердi қоспағанда, жедел және атқарушы-өкiмшi шешiмдер қабылдау, Қазақстан Ұлттық Банкiнiң атынан шарттар жасасу өкiлеттiгi берiлген.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қызметi үшiн жауапты.

Ескерту. 13-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1996.01.27. № 2830 заң күші бар Жарлығымен , 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен, Қазақстан Республикасының 1997.07.11. № 154 , 2009.04.29. № 154-IV Заңдарымен.

14-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасарлары

Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасарларын Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының ұсынуымен Қазақстан Республикасының Президентi, Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының тағайындалу мерзiмiне қарамай, 6 жыл мерзiмге тағайындайды.

Төрағаның орынбасарлары Қазақстан Ұлттық Банкiн сенiмхатсыз-ақ бiлдiредi, өз құзырының шегiнде құжаттарға қол қояды.

15-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы және оның өкiлеттiктерi

Қазақстан Ұлттық Банкінің жоғары органы Басқарма болып табылады.

Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы:

1) банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының ең төмен резервтік талаптарды есептеу үшін қабылданатын міндеттемелерінің құрылымы айқындалатын, ең төмен резервтік талаптар туралы қағидаларды, ең төмен резервтік талаптарды есептеу, ең төмен резервтік талаптарды орындау, ең төмен резервтік талаптарды резервтеу және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру тәртібін;

2) Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын тізбеге сәйкес Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының шетел валюталарға ресми бағамын белгілеу қағидаларын;

3) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының айналыстан алынатын және алынған банкноттары мен монеталарын, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының тозған және бүлінген банкноттары мен монеталарын айырбастау қағидаларын;

4) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарын сату және сатып алу қағидаларын;

5) Қазақстан Ұлттық Банкiнде жеке және заңды тұлғалармен кассалық операциялар жүргiзу қағидаларын;

6) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарының төлемділігін айқындау қағидаларын;

7) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

8) Қазақстан Республикасының ұлттық валютасының айналыстағы ақша белгілерінің дизайны (нысаны) өзгерген кезде, оларды ауыстыру қағидаларын;

9) қолма-қол ақша белгілерін ақша айналысынан алып қою қағидаларын;

10) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша екінші деңгейдегі банктерде, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарында, Ұлттық пошта операторында және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларда кассалық операцияларды және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау жөніндегі операцияларды жүзеге асыру қағидаларын;

10-1) мемлекеттік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті органмен бірлесіп, кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақша алу сомаларының шекті мөлшерлерін, сондай-ақ банктік шоттардан қолма-қол ақша алу жөніндегі талап қолданылмайтын кәсіпкерлік субъектілерін;

10-2) салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп, кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақша алу қағидаларын бекітеді, оларда, оның ішінде кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақшаны белгіленген шекті мөлшерлерден асырып алу шарттары айқындалады, сондай-ақ нысандарын, тізбесі мен ұсынылу мерзімдерін қоса алғанда, кәсіпкерлік субъектілерінің банктік шоттардан қолма-қол ақшаны белгіленген шекті мөлшерлерден асырып алуы туралы мәліметтер мен ақпаратты салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласындағы басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органға және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға ұсыну тәртібін;

11) тиiстi уәкiлеттi органдармен келісу бойынша екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Ұлттық пошта операторының, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалардың және қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек ғана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалардың үй-жайларын күзетуді және жайластыруды ұйымдастыру қағидаларын;

12) банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалар жүзеге асыратын банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды қайта санау, сұрыптау, орау, сақтау, сондай-ақ оларды екінші деңгейдегі банктерге, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарына және екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының тапсырмасы бойынша олардың клиенттеріне беру жөніндегі қызметке қойылатын талаптарды;

13) ұйымдық-құқықтық нысанға қойылатын талаптарды, құрылтайшыларға (қатысушыларға) қойылатын талаптарды, оның ішінде олардың жарғылық капиталға салымдарының шығу көздерін ашуды, жарғылық капиталдың мөлшеріне және оны қалыптастыру тәртібіне, сондай-ақ банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалардың үй-жайына, техникалық құралдарына, жабдығына және қызметкерлеріне қойылатын талаптарды қамтитын, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларға қойылатын біліктілік талаптары белгіленетін, банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларға лицензия беру қағидаларын;

14) Қазақстан Республикасында автомобильмен инкассаторлық тасымалдауды ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықты;

15) Қазақстан Ұлттық Банкінде жекелеген негіздер бойынша мемлекет меншігіне айналдырылған шетел валютасымен операцияларды жүзеге асыру қағидаларын;

16) банкаралық ақша аударымдары жүйесінің жұмыс iстеу қағидаларын;

17) банкаралық клиринг жүйесінің жұмыс iстеу қағидаларын;

18) операторы Қазақстанның Ұлттық Банкі не оның еншілес ұйымы болып табылатын төлем жүйелерінің жұмыс iстеу қағидаларын;

19) төлем карточкаларының банкаралық жүйесінің жұмыс iстеу қағидаларын;

20) төлем жүйелеріне қолжетімділікті қамтамасыз ететін ұйымдастыру шараларына және бағдарламалық-техникалық құралдарға қойылатын талаптарды;

21) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
22) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
23) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

24) Қазақстан Республикасының аумағында чектерді қолдану қағидаларын;

25) Қазақстан Республикасы банктерінің құжаттық аккредитивтерімен операциялар жүргізуі қағидаларын;

26) Қазақстан Республикасының екiншi деңгейдегi банктерінiң, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының вексельдерді есепке алуы қағидаларын;

27) екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың аударым және жай вексельдермен операциялар жүргізуі қағидаларын;

28) төлем карточкаларын шығару қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында оларды пайдалана отырып жүргізілетін операцияларға қызмет көрсету бойынша қызметке қойылатын талаптарды;

29) Қазақстан Республикасында төлем карточкаларын пайдалана отырып жүргізілетін операциялар бойынша банкаралық төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру қағидаларын;

30) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
31) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
32) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
33) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
34) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
35) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
36) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
37) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

38) Қазақстан Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатын iске асыру шеңберінде аукциондар өткізу қағидаларын;

39) Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта активтерінің бір бөлігін сыртқы басқаруға беру қағидаларын;

40) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
41) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

42) Қазақстан Республикасының аумағында электрондық ақша шығару, пайдалану және өтеу қағидаларын, сондай-ақ электрондық ақша эмитенттеріне және электрондық ақша жүйелеріне қойылатын талаптарды;

43) Қазақстан Республикасының аумағында шығарылатын немесе аумағына әкелінетін вексель қағазының қорғаныш дәрежелеріне қойылатын талаптарды, сондай-ақ вексель қағазына қойылатын техникалық талаптарды;

44) клиенттердің банктік шоттарын ашу, жүргізу және жабу қағидаларын;

45) алып тасталды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
46) алып тасталды - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

47) экономика секторларының және төлемдер белгілеу кодтарын қолдану қағидаларын;

48) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп, Қазақстан Ұлттық Банкі беретін соңғы сатыдағы қарыздар туралы қағидаларды;

48-1) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган әзірлейтін банктік қарыздар мен микрокредиттер бойынша жылдық тиімді сыйақы мөлшерлемесінің шекті мөлшерлерін айқындау туралы бірлескен нормативтік құқықтық актіні;

49) Қазақстан Ұлттық Банкі мен банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, сондай-ақ банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арасында корреспонденттік қатынастар орнату қағидаларын;

50) банктер, Қазақстан Республикасының бейрезидент-банктері, банктерінің филиалдары және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар арасында корреспонденттік қатынастар орнату, сондай-ақ банктердің "Астана" халықаралық қаржы орталығына қатысушы банктермен корреспонденттік қатынастар орнату қағидаларын;

51) банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың корреспонденттік шоттары бойынша төлемдер мен ақша аударымдары лимитінің мөлшерін;

52) банктік шоттың бар екендігі және нөмірі туралы анықтаманы және банктік шот бойынша ақша қалдығы мен қозғалысы туралы үзінді көшірмені ресімдеуге және олардың мазмұнына қойылатын талаптарды;

52-1) төлем ұйымдарының қызметін ұйымдастыру қағидаларын;

52-2) жүйелік маңызы бар немесе маңызды төлем жүйесі операторының немесе операциялық орталығының төлемдер және (немесе) ақша аударымдары бойынша мәліметтер беру қағидаларын;

52-3) Қазақстан Республикасының аумағында қолма-қол ақшасыз төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын жүзеге асыру қағидаларын;

52-4) банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың электрондық банктік қызметтерді көрсету қағидаларын;

52-5) көрсетілетін төлем қызметтері туралы мәліметтер беру қағидаларын;

52-6) көрсетілетін төлем қызметтерін маңызды берушілердің тізілімін жүргізу қағидаларын;

52-7) төлем жүйелерінің тізілімін жүргізу қағидаларын;

52-8) маңызды төлем жүйелері өлшемшарттарының көрсеткіштерін;

52-9) көрсетілетін төлем қызметтерін берушіні көрсетілетін төлем қызметтерін маңызды берушілерге жатқызатын көрсеткіштерді;

53) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша қаржы ұйымдарын жүйелік маңызы бар ұйымдар қатарына жатқызу қағидаларын;

54) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
55) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
56) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
57) алып тасталды - ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.07.2019 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

57-1) Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды мониторингтеу қағидаларын;

58) Қазақстан Республикасында қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүзеге асыру қағидаларын;

59) Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды жүзеге асыру қағидаларын;

59-1) Қазақстан Республикасының ішкі валюта нарығындағы сұраныс пен ұсыныс көздерін мониторингтеу қағидаларын;

60) Қазақстан Республикасында экспорттық-импорттық валюталық бақылауды жүзеге асыру қағидаларын;

61) шетелдік қаржылық емес ұйымдардың Қазақстан Республикасында қызметті жүзеге асыратын филиалдарының (өкілдіктерінің) ақпарат ұсыну қағидаларын;

62) банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының металл шоттарды ашуы, жүргізуі және жабуы қағидаларын;

63) барлық қаржы ұйымдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары Қазақстанның Даму Банкі орындауға мiндеттi бухгалтерлiк есеп мәселелерi жөніндегі нормативтiк-құқықтық актiлердi, оның ішінде бухгалтерлiк есеп шоттарының типтік жоспарларын, бухгалтерлiк есеп жүргiзу жөніндегі нұсқаулықтарды, бухгалтерлiк есеп жүргiзудi ұйымдастыру қағидаларын және бухгалтерлiк есеп жүргiзудi автоматтандыру қағидаларын;

64) халықаралық қаржылық есептiлiк стандарттарымен реттелмеген мәселелер бойынша қаржылық есептiлiк стандарттарын, сондай-ақ оларға әдiстемелiк ұсынымдарды;

65) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша, нысандарын, тiзбесiн, кезеңділігін және ұсыну мерзімдерін қоса алғанда, ұсыну тәртібі айқындалатын, қаржы ұйымдарының қаржылық есептiлiкті ұсыну және Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлері филиалдарының бухгалтерлік есепке алу деректері бойынша есептiлiкті ұсыну қағидаларын;

65-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

65-2) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша қаржы ұйымдары және олардың ірі қатысушылары, банктік холдингтер, банк конгломераттары, сақтандыру холдингтері, сақтандыру тобы, "Қазақстан Даму Банкі" акционерлік қоғамы, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдары, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйым, кредиттік бюро және коллекторлық агенттіктер есептілігінің тізбесін, нысандарын, ұсыну мерзімдері мен тәртібін;

66) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
67) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

68) салықтың және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердің түсімдерін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен келісу бойынша банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар қолданатын компьютерлік жүйелердің бақылау чегінің нысанын және мазмұнын;

68-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

69) валюталық реттеу, қолма-қол ақша айналысы, төлемдер және төлем жүйелері, қаржылық тұрақтылық, қаржы ұйымдарын және олардың үлестес тұлғаларын, сақтандыру төлемдерін жүзеге асыруға кепілдік беретін ұйымды, кредиттік бюроларды және коллекторлық агенттіктерді, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарын, Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру брокерлерінің филиалдарын реттеу, бақылау және қадағалау, ақша-кредит статистикасы мен қаржы нарығы статистикасын қалыптастыру мәселелері бойынша әкімшілік деректерді жинау жөніндегі нормативтік-құқықтық актілерді, оның ішінде екінші деңгейдегі банктердің, Қазақстан Даму Банкінің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының және Қазақстан Республикасы бейрезидент-сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдары филиалдарының және ипотекалық ұйымдардың Қазақстан Ұлттық Банкіне қаржы секторына шолуды қалыптастыруға арналған мәліметтерді ұсынуы жөніндегі нұсқаулықты;

69-1) Қазақстан Ұлттық Банкінің ерекше реттеу режимін енгізуі және оның күшін жоюы, қаржы ұйымдары болып табылмайтын төлем ұйымдарының және (немесе) өзге заңды тұлғалардың ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыруы қағидаларын;

69-2) ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарт жасасу үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің құжаттарды іріктеуі өлшемшарттарын және оларды қарау тәртібін;

70) бюджеттiң атқарылуы жөнiндегi орталық уәкiлеттi органмен келiсу бойынша Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының инвестициялық операцияларын жүзеге асыру қағидаларын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкiметiне ұсынылатын, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенiмгерлiк басқару нәтижелері туралы есепті;

71) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерiн айырбастау немесе қайта айырбастау қағидаларын;

72) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерiн сыртқы басқарушыларды таңдау қағидаларын;

73) бағалы металдардағы активтерді толықтыру үшін тазартылған алтын сатып алуға мемлекеттің басым құқығын іске асыру қағидаларын;

74) Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілерін лауазымға тағайындау және олармен еңбек шартын тоқтату қағидаларын;

75) Қазақстан Ұлттық Банкінің, оның ведомстволарының, оның құрылымына кіретін ұйымдардың және дауыс беретін акцияларының (жарғылық капиталға қатысу үлестерінің) елу және одан да көп пайызы Қазақстанның Ұлттық Банкіне тиесілі немесе оның сенімгерлік басқаруындағы заңды тұлғалардың, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның тауарларды, жұмыстарды және көрсетілетін қызметтерді иеленуі қағидаларын;

76) ішкі аудит бөлімшесі туралы ережені, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкінде ішкі аудитті ұйымдастыру және жүргізу тәртібін;

77) Қазақстан Ұлттық Банкінің банктік идентификациялау кодтарын беру, пайдалану және жою, сондай-ақ банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың кодтарын және банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар филиалдарының кодтарын беру және жою, олардың құрылымы және Банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың анықтамалығын қалыптастыру және жүргізу туралы нұсқаулықты;

78) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

79) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның лицензиясы негізінде қызметін жүзеге асыратын инвестициялық портфельді басқарушыларға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидаларын;

80) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқаратын шетелдік ұйымдарға қойылатын талаптарды қоса алғанда, бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін басқару үшін қажетті іс-қимылдар жасау өздеріне тапсырылған кезде, оларды таңдау қағидаларын;

81) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

82) Қазақстан Ұлттық Банкінің регламентін;

83) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
84) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

85) банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктері филиалдарының және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың ақпараттық жүйелерінің қауіпсіз және іркіліссіз жұмыс істеуіне қойылатын талаптарды;

86) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
86-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
86-2) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
86-3) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
87) алып тасталды - ҚР 13.03.2017 № 53-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

88) осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің өзге де нормативтік-құқықтық актілерін бекітеді.

Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы:

1) мемлекеттік ақша-кредит саясатын мақұлдайды;

2) алып тасталды – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

2-1) инфляция бойынша орта мерзімді перспективаға арналған нысаналы бағдарларды белгілейді;

3) ең төменгi резервтiк талаптардың нормативтерiн белгілейді;

4) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарын дайындау, айналысқа шығару, айналыстан алып қою, оның ішінде басқа елдердің тапсырыстары бойынша дайындау, айналысқа шығару, айналыстан алып қою, Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарының дизайны немесе нысаны өзгерген кезде, оларды ауыстыру туралы шешiмдер қабылдайды, сондай-ақ Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының тозған және бүлiнген банкноттары мен монеталарын айырбастау тәртiбiн белгiлейді;

4-1) Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарының дизайны (нысаны) өзгерген кезде олардың қатар айналыста болу кезеңін белгілейді;

5) Қазақстан Республикасының Президентi бекiткен тұжырымдама негiзiнде банкноттар мен монеталардың номиналдық құнын және дизайнын айқындайды;

6) коллекциялық және инвестициялық монеталарды шығару тақырыбын, дайындау тиражын, қорытпасын, шығарылатын мерзiмдерi мен күнiн айқындайды;

7) айырбастау пункттері арқылы жүргізілетін операциялар бойынша теңгеге шетел валютасын сатып алу бағамының сату бағамынан ауытқу шектерін белгілейді;

8) қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғалар және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғалар үшін жарғылық капиталдардың мөлшерін және оларды қалыптастыру тәртібін белгілейді;

9) шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді, олардың құрылымын қоса алғанда, басқарудың негізгі қағидаттарын айқындайды;

10) монетарлық қызметке жататын қызметті айқындайды;

11) Қазақстан Ұлттық Банкі қызмет көрсететін заңды тұлғалардың санаттарын айқындайды;

12) Қазақстан Ұлттық Банкінің жұмысы туралы жылдық есепті қарайды, қабылдайды және Қазақстан Республикасының Президентiне бекiтуге ұсынады;

13) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң құрылымын, жалпы штат санын және Қазақстан Ұлттық Банкi туралы ереженi, сондай-ақ оларға өзгерiстер мен толықтыруларды қарайды, мақұлдайды және Қазақстан Республикасының Президентiне бекiтуге ұсынады;

13-1) Қазақстан Республикасының Президентiмен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкі қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесiн бекiтеді;

14) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң бюджетiн (шығыстар сметасын) бекiтеді;

15) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілігін қарайды және бекітеді;

16) Қазақстан Ұлттық Банкiнің, оның ведомстволары мен ұйымдарының қызметкерлеріне еңбекақы төлеу шарттарын және Қазақстан Ұлттық Банкi мен оның ведомстволарының қызметкерлерiн әлеуметтiк-тұрмыстық жағынан қамсыздандыру шарттарын бекітеді;

17) Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын сенiмгерлiкпен басқару бойынша шешiмдерді жедел қабылдау өкiлеттiгiне кiретiн, Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасарынан төмен емес деңгейдегi лауазымды адамды (өкiлеттi өкiл) айқындайды;

17-1) Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің құрамына енгізу үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің қызметшілері болып табылмайтын адамдарға қойылатын талаптарды бекітеді;

18) төлем жүйелерінің операторларына, төлем жүйелерінің операциялық орталықтарына, банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктерінің филиалдары және банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдар болып табылмайтын көрсетілетін төлем қызметтерін берушілерге шектеулi ықпал ету шараларын, қызметін Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензиясы негізінде тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғаларға және банкноттарды, монеталарды және құндылықтарды инкассациялау айрықша қызметі болып табылатын заңды тұлғаларға қадағалап ден қою шараларын қолдану тәртібін айқындайды;

19) осы Заңда және Қазақстан Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның бірлескен нормативтік құқықтық актісінде көзделген тәртіппен және шарттарда соңғы сатыдағы қарыздарды беру туралы мәселені қарайды;

19-1) дербес өзі не қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп, қаржылық көрсетілетін қызметтерді тұтынушылардың мүдделерін қорғауға бағытталған бағдарламаларды бекітеді;

20) ұйымдарды құру, оның ішінде Қазақстан Ұлттық Банкінің өзіне жүктелген функцияларды жүзеге асыруына ықпал ететін және (немесе) қаржы нарығы инфрақұрылымының бір бөлігі болып табылатын ұйымдарды құру және олардың қызметіне қатысу туралы шешімдер қабылдайды;

20-1) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның қызметін қаржыландыру туралы шешім қабылдайды;

21) осы Заңға сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкінің халықаралық және өзге де ұйымдарға қатысуы туралы шешім қабылдайды;

21-1) құзыреті шегінде ерекше реттеу режимін енгізу туралы шешім қабылдайды;

21-2) құзыреті шегінде ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы үлгілік шартты бекітеді;

21-3) құзыреті шегінде ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты қарайды және мақұлдайды;

22) Қазақстан Ұлттық Банкінің консультативтік-кеңесші органдарын құру туралы шешім қабылдайды;

23) аудиторлық тексерулердің орта мерзімді жоспарын және ішкі аудит бөлімшесінің жылдық есебін бекітеді;

23-1) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының зейнетақы активтерін есепке алу мен сақтау үшін Қазақстан Ұлттық Банкінің шоттары ашылатын шетелдік кастодиандарды айқындайды;

23-2) Қазақстан Ұлттық Банкінің клиенттер активтерін сенімгерлік басқару жөніндегі қызметті жүзеге асыруы тәртібін айқындайды;

23-3) Қазақстан Ұлттық Банкінің брокерлік қызметті жүзеге асыруы тәртібін айқындайды;

23-4) Қазақстан Ұлттық Банкінің дилерлік қызметті жүзеге асыруы тәртібін айқындайды;

23-5) Қазақстан Ұлттық Банкінің туынды қаржы құралдарымен операциялар жүргізуі тәртібін айқындайды;

23-6) Қазақстан Ұлттық Банкінің қолма-қол шетел валютасымен операциялар жүргізуі тәртібін айқындайды;

23-7) бірыңғай жинақтаушы зейнетақы қорының инвестициялық декларациясын бекітеді;

23-8) Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының активтерін сенімгерлік басқару жөніндегі операцияларды есепке алу бойынша есепке алу саясатын бекітеді;

24) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды және өкiлеттiктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен, өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.11.26 № 57-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.07.2016 № 12-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.03.2017 № 53-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.05.2017 № 63-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2019 № 262-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 03.07.2020 № 359-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 19.06.2024 № 97-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

16-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының құрамы

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Басқармасы 9 адамнан тұрады.

Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының құрамына Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы және Қазақстан Ұлттық Банкінің төрт лауазымды адамы, Қазақстан Республикасының Президентiнен бiр өкiл, Қазақстан Республикасының Үкіметінен екi өкiл және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органнан бір өкіл кiредi.

Қазақстан Республикасы Президентiнен, Қазақстан Республикасының Үкіметінен, Қазақстан Ұлттық Банкiнен және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органнан Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының мүшелерiн тиiсiнше Қазақстан Республикасының Президентi, Қазақстан Республикасының Үкiметi, Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның Төрағасы тағайындайды және босатады.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен, өзгеріс енгiзiлдi - ҚР 1997.07.11. № 154, 2006.07.05. № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының мәжiлiстерi

Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының мәжiлiстерi қажет болуына қарай, Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы бекіткен жұмыс жоспарына сәйкес өткiзiледi.

Басқарманың жоспардан тыс мәжiлiстерi Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының немесе Басқарманың үш мүшесiнiң талап етуi бойынша өткізіледі.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Басқарма мүшелерi Басқарма мәжiлiсiнiң тағайындалғаны туралы уақтылы хабардар етiледi.

Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының мәжiлiсiн Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы, ал ол болмаған кезде-оның мiндетiн атқарушы адам жүргiзедi.

Басқарма мүшелерiнiң кемiнде үштен екiсi қатынасқан жағдайда Басқарма шешiм қабылдауға құқылы, олардың iшiнде Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы немесе оның орнында қалған адам болуға тиiс.

Басқарманың шешiмi Басқарма мүшелерiнiң жай көпшiлiк даусы мен қабылданады. Дауыс тең болған жағдайда Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының даусы шешушi болып табылады.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы қайтара талқылау және дауыс беру үшiн өзi бiлдiрген қарсылығын қосып, Басқарма шешiмiн бiр апта мерзiмнен кешiктiрмей қайтаруға құқылы. Егер Басқарма бұрын қабылданған шешiмдi өз мүшелерiнiң жалпы санының үштен екi даусымен қуаттаса, Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы шешiмге қол қояды.

Ескерту. 17-бапқа өзгерістер енгiзiлдi - ҚР 1997.07.11. № 154 Заңымен , 1999.07.16. № 436 Заңымен; 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Қызметтен кету және босату

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы қызметiнен кетерiнен екi ай бұрын Қазақстан Республикасының Президентiне өзiнiң жазбаша өтiнiшiн берiп, қызметiнен кетуге құқылы.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасын Қазақстан Республикасының Президентi қызметiнен босатады.

Төрағаның орынбасарларын Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының ұсынуымен Қазақстан Республикасының Президентi қызметiнен босатады.

Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасарлары қызметiнен кетерiнен екi ай бұрын Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы арқылы Қазақстан Республикасының Президентiне өзiнiң жазбаша өтiнiшiн берiп, орнынан түсе алады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР Президентінің 1995.12.05 № 2672 заң күші бар Жарлығымен.

18-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті және оның өкілеттіктері

1. Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті ақша-кредит саясаты мәселелері бойынша шешімдер қабылдайтын орган болып табылады.

Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті:

1) базалық мөлшерлемені белгілейді;

2) ақша-кредит саясатының негізгі операциялары бойынша сыйақы мөлшерлемелерін белгілейді;

3) Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының айрықша құзыретіне жатпайтын ақша-кредит саясатының өзге де мәселелері бойынша шешімдер қабылдайды.

2. Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің құрамына Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, оның ақша-кредит саясаты, монетарлық операциялар, қаржылық тұрақтылық мәселелеріне жетекшілік ететін орынбасарлары, Қазақстан Ұлттық Банкінің өз функцияларына ақша-кредит саясаты, монетарлық операциялар, қаржылық тұрақтылық мәселелері кіретін құрылымдық бөлімшелерінің, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкі Төрағасының шешімі бойынша Қазақстан Ұлттық Банкінің өзге де бөлімшелерінің басшылары кіреді.

Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің құрамына Қазақстан Ұлттық Банкінің қызметшілері болып табылмайтын, Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы бекітетін талаптарға сәйкес келетін адамдар енгізілуі мүмкін.

Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің құрамы мен жұмыс регламентін Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы бекітеді.

3. Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитетінің отырыстарында Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы төрағалық етеді.

4. Қазақстан Ұлттық Банкінің Ақша-кредит саясаты комитеті өзінің құзыретіне жатқызылған мәселелер бойынша қаулылар қабылдайды.

Ескерту. 18-1-бапппен толықтырылды – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

19-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi Директорларының кеңесi және оның өкiлеттiгi

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң оралымды басқару органы Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Директорлар кеңесi болып табылады.

Директорлар кеңесiнiң құрамына Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы, оның орынбасарлары, Қазақстан Ұлттық Банкi құрылымдық бөлiмшелерiнiң және ведомстволарының басшылары кiредi. Қазақстан Ұлттық Банкi Директорлар кеңесiнiң құрамын Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасы бекiтедi.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң төрағасы Директорлар кеңесiнiң мәжiлiстерiне Төрағалық етедi. Оның тапсырмасы бойынша Директорлар кеңесiнiң мәжiлiсiн Қазақстан Ұлттық Банкi Төрағасының орынбасары жүргiзе алады.

Осы Заңға сәйкес Директорлар кеңесi Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қарауындағы мәселелер бойынша шешiмдер қабылдайды, бұған Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Басқармасы мен Төрағасының құзырына енетiн мәселелер ғана қосылмайды (немесе оның орынбасарларының).

Директорлар кеңесi өз құзырына енетiн мәселелер бойынша қаулылар қабылдайды.

Директорлар кеңесi Қазақстан Ұлттық Банкінің бухгалтерлік есебін жүргізу мен жекелеген және шоғырландырылған қаржылық есептілігін жасау тәртібін, сондай-ақ Қазақстан Республикасы Ұлттық қорының бухгалтерлік есебін жүргізу және қаржылық есептілігін жасау тәртібін айқындайды.

Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгiзiлдi - ҚР Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1997.07.11. № 154 Заңымен, 1999.07.16. № 436 Заңымен , 2001.03.02. № 162 Заңымен, 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

20-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалдары, өкiлдiктерi, ведомстволары мен ұйымдары

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Ұлттық Банкінің филиалдары, өкiлдiктерi мен ведомстволары өз қызметiн Қазақстан Ұлттық Банкi белгiлеген өкiлеттiктер шегiнде жүзеге асырады.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң ұйымдары заңды тұлға болып табылады, осы Заңмен белгiленген ерекшелiктердi ескере отырып, заң актiлерiне сәйкес құрылады және өз қызметiн тоқтатады.

Қазақстан Ұлттық Банкi өз ұйымдарын құру, қайта ұйымдастыру және тарату туралы шешiм қабылдайды, олардың құрылтайшысы және аталған ұйымдардың, қызметін реттеу және құқықтық мәртебесiн өзгерту туралы шешiм қабылдау жөнiндегi өкiлеттiктi қоса алғанда оларға қатысты мемлекеттiк меншiк құқығы субъектiсiнiң қызметiн жүзеге асырушы мемлекеттiк орган болып табылады.

Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгiзiлді - ҚР Президентінің 1996.01.27. № 2830 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1997.07.11 № 154, 2011.03.01 № 414-IV (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-1-тарау. ҚАЗАҚСТАН ҰЛТТЫҚ БАНКІНІҢ ЖӘНЕ ОНЫҢ
ВЕДОМСТВОЛАРЫНЫҢ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ

Ескерту. Заң 4-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметкерлері лауазымдарының құрамы және олардың еңбегін реттеу

Қазақстан Ұлттық Банкінде және оның ведомстволарында қызмет атқарып жүрген, еңбекақысы Қазақстан Ұлттық Банкі бюджетінің қаражатынан (шығыстар сметасынан) төленетін, мемлекеттік әкімшілік және азаматтық қызметшілерге жатпайтын адамдар Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметкерлері болып табылады.

Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметкерлері лауазымдарының құрамына:

1) мемлекеттік саяси қызметшілердің;

2) Қазақстан Ұлттық Банкі және оның ведомстволары қызметшілерінің;

3) Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының техникалық қызметшілерінің лауазымдары кіреді.

Қазақстан Ұлттық Банкінде және оның ведомстволарында мемлекеттің міндеттері мен функцияларын іске асыруға бағытталған лауазымдық өкілеттіктерді жүзеге асыратын, мемлекеттік қызметшілерге жатпайтын адамдар Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері болып табылады.

Лауазымдық өкілеттіктер деп қызметшілердің Қазақстан Ұлттық Банкіндегі және оның ведомстволарындағы нақты мемлекеттік лауазымымен көзделген, Қазақстан Ұлттық Банкінің алдында тұрған мақсаттар мен міндеттерге сай келетін құқықтар мен міндеттер түсініледі.

Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері лауазымдарының тізбесін Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

Қазақстан Ұлттық Банкіне және оның ведомстволарына қызмет көрсету және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету бойынша еңбек міндеттерін орындайтын, азаматтық қызметшілерге жатпайтын адамдар Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының техникалық қызметшілері болып табылады.

Техникалық қызметшілер лауазымдарының тізбесін Қазақстан Ұлттық Банкінің Директорлар кеңесі бекітеді.

Қазақстан Ұлттық Банкі және оның ведомстволары қызметкерлерінің еңбегі осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінде, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкінің актілерінде белгіленген ерекшеліктермен қоса Қазақстан Республикасының Еңбек кодексімен реттеледі.

Қазақстан Ұлттық Банкі және оның ведомстволары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу Қазақстан Республикасының Президентiмен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасы бекітетін Қазақстан Ұлттық Банкі қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу жүйесі негізінде белгіленеді.

Ескерту. 20-1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-2-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілерін қызметке тағайындау шарттары

Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшісі лауазымына орналасуға үміткер адамдардың Қазақстан Ұлттық Банкінде және оның ведомстволарында тиісті лауазымға орналасу үшін қажетті білімі, кәсіби даярлығының деңгейі болуға тиіс.

Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшісі лауазымына орналасу міндетті арнаулы тексерудің оң нәтижелері алынғаннан кейін жүзеге асырылады.

Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшісі лауазымына:

1) заңда белгiленген тәртiппен әрекетке қабілетсiз немесе әрекет қабiлетi шектеулi деп танылған;

2) Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшісі лауазымына тағайындалар алдында үш жыл iшiнде сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшiн тәртiптiк жауаптылыққа тартылған;

3) сыбайлас жемқорлық қылмыс жасаған;

4) сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жасағаны үшiн жұмыстан босатылған;

5) Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшісі лауазымына орналасатын уақытта заңда белгiленген тәртiппен өтелмеген немесе алынбаған соттылығы бар;

6) міндетті арнаулы тексерудің оң нәтижелерін алмаған адамды тағайындауға болмайды.

Ескерту. 20-2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-3-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілерімен еңбек шартын тоқтату

Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілерімен еңбек шартын тоқтату мынадай негіздер:

1) Қазақстан Республикасының Еңбек кодексінде көзделген;

2) Қазақстан Ұлттық Банкінде және оның ведомстволарында олардың болу мерзімін жыл сайын ұзарту құқығымен, Қазақстан Республикасының заңында белгіленген зейнеткерлік жасқа толу;

3) міндетті арнаулы тексерудiң терiс нәтижелерi;

4) кірістері мен мүлкі туралы көрiнеу жалған мәлiметтердi ұсыну;

5) осы Заңда және "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген сыбайлас жемқорлыққа қарсы міндеттер мен шектеулерді сақтамау;

6) инвестициялық қорлардың тиесілі пайларын, облигацияларды және коммерциялық ұйымдардың акцияларын сенімгерлікпен басқаруға бермеу;

7) Қазақстан Ұлттық Банкіне және оның ведомстволарына жұмысқа кiру кезiнде жұмысқа қабылдаудан бас тарту үшiн негiз болуы мүмкiн көрiнеу жалған құжаттар мен мәлiметтерді ұсыну;

8) аттестаттаудың терiс нәтижелерi;

8-1) Қазақстан Ұлттық Банкінің функцияларын, өкілеттіктерін және (немесе) штат бірліктерін, оның ішінде оны жою (тарату) немесе қайта ұйымдастыру кезінде басқа мемлекеттік органға беруге байланысты басқа мемлекеттік органға ауыстыру;

8-2) Қазақстан Ұлттық Банкінің функциялары, өкілеттіктері және (немесе) штат бірліктері, оның ішінде оны жою (тарату) немесе қайта ұйымдастыру кезінде берілген басқа мемлекеттік органға ауысудан бас тарту;

9) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де негіздер бойынша жүргізіледі.

Қазақстан Ұлттық Банкінің функциялары, өкілеттіктері және (немесе) штат бірліктері, оның ішінде оны жою (тарату) немесе қайта ұйымдастыру кезінде берілген мемлекеттік орган Қазақстан Ұлттық Банкінің берілген функцияларды, өкілеттіктерді орындап жүрген және (немесе) сол штат бірліктерін атқарып жүрген қызметшілеріне олардың біліктілігіне сәйкес лауазымдарды ұсынады. Тең дәрежелі лауазым болмаған жағдайда, Қазақстан Ұлттық Банкі қызметшісінің келісуімен оған мемлекеттік органның штат кестесінде көзделген төмен тұрған лауазым ұсынылуы мүмкін.

Қазақстан Ұлттық Банкі жұмыскерлерінің санын немесе штатын қысқарту негізінде еңбек шартын бұзу кезінде Қазақстан Ұлттық Банкінің қысқартылатын лауазымды атқарып жүрген қызметшісіне кемінде үш жыл жұмыс өтілі болған кезде төрт орташа айлық жалақысы мөлшерінде жұмыстан шығу жәрдемақысы төленеді.

Ескерту. 20-3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-4-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi және оның ведомстволары қызметшілерінің құқықтары мен міндеттері

1. Қазақстан Ұлттық Банкi және оның ведомстволары қызметшілерінің:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясында және Еңбек кодексінде Қазақстан Республикасының азаматтарына кепiлдiк берiлетiн құқықтар мен бостандықтарды пайдалануға;

2) өз өкiлеттiктерi шегiнде мәселелердi қарауға және олар бойынша шешiмдер қабылдауға қатысуға, тиiстi органдар мен лауазымды адамдардың оларды орындауын талап етуге;

3) белгiленген тәртiппен лауазымдық мiндеттердi атқару үшiн қажеттi ақпарат пен материалдар алуға;

4) лауазымдық мiндеттердi атқару үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен ұйымдарға, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдарына баруға;

5) басшыдан Қазақстан Ұлттық Банкi және оның ведомстволары қызметшілерінің атқаратын лауазымына сәйкес лауазымдық өкiлеттiк мiндеттерi мен көлемiн дәл айқындауды талап етуге;

6) жеке басының қадiр-қасиетiнiң құрметтелуiне, басшылардың, өзге де жеке тұлғалар мен лауазымды адамдардың өзiне әдiл әрі құрметпен қарауына;

7) Қазақстан Ұлттық Банкi бюджетінің қаражаты (шығыстар сметасы) есебiнен оқытуға және бiлiктiлiгiн арттыруға;

8) өздерiнiң лауазымдық өкілеттіктеріне қатысты материалдармен кедергiсiз танысуға, қажет болған кезде жеке түсiнiктемелер беруге;

9) бiлiктiлiгi, қабілетi, өзiнiң лауазымдық өкілеттіктерін адал орындауы ескеріле отырып, лауазымы бойынша жоғарылауға;

10) қызметшiнiң пiкiрiнше негiзсiз айып тағылған жағдайда қызметтiк тексеру жүргiзiлуiн талап етуге;

11) педагогикалық, ғылыми және өзге де шығармашылық қызметпен айналысуға құқығы бар.

2. Қазақстан Ұлттық Банкiнің және оның ведомстволарының қызметшілері:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңнамасын сақтауға;

2) Қазақстан Ұлттық Банкі айқындаған тәртiппен ант беруге;

3) жеке және заңды тұлғалар, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары құқықтарының, бостандықтары мен заңды мүдделерiнiң сақталуын және қорғалуын қамтамасыз етуге, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен және мерзiмде аталған тұлғалардың өтiнiштерiн қарауға, олар бойынша қажеттi шаралар қолдануға;

4) өздерiне берiлген құқықтар шегiнде және лауазымдық мiндеттерiне сәйкес өкiлеттiктерiн жүзеге асыруға;

5) басшылардың бұйрықтары мен өкiмдерiн, жоғары тұрған органдар мен лауазымды адамдардың өз өкiлеттiктерi шегiнде шығарған шешiмдерi мен нұсқауларын орындауға;

6) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларды қоспағанда, лауазымдық мiндеттерiн атқару кезiнде алатын, жеке тұлғалардың жеке өмiрiн, ар-намысын және қадiр-қасиетiн қозғайтын мәлiметтердi құпия сақтауға және олардан осындай ақпарат берудi талап етпеуге;

7) мемлекеттік меншіктің сақталуын қамтамасыз етуге;

8) өздеріне мәлім болған сыбайлас жемқорлық құқық бұзушылық жағдайлары туралы басшылықтың немесе құқық қорғау органдарының назарына дереу жеткізуге;

9) лауазымдық өкілеттіктерін тиімді орындау үшін өзінің кәсіби деңгейін және біліктілігін арттыруға;

10) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, автоматтандырылған ақпараттық кіші жүйелермен жұмыс істеген кезде (оларға қолжетімділік болғанда) алынған ақпаратты қоса алғанда, өздерінің лауазымдық өкілеттіктерін атқару кезінде кез келген жеткізгіш түрінде, қабылдау үшін кез келген қолжетімді нысанда алынған қызметтік, коммерциялық, банктік құпияны, сақтандыру, зейнетақы жинақтары құпиясын және заңмен қорғалатын өзге де құпияны, сондай-ақ басқа да ақпаратты үшінші тұлғаларға жария етпеуге;

11) Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомствосының қызметшісі лауазымына орналасқан күннен бастап бір ай мерзімде инвестициялық қорлардың тиесілі пайларын, облигацияларды және коммерциялық ұйымдардың акцияларын сенімгерлікпен басқаруға беруге және сенімгерлікпен басқару жөніндегі шарттың нотариат куәландырған көшірмесін Қазақстан Ұлттық Банкінің кадр қызметіне табыс етуге міндетті.

3. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері инвестициялық қорлардың пайларын, коммерциялық ұйымдардың облигацияларын, акцияларын сатып алуға құқылы емес.

4. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері өздерінің лауазымдық өкілеттіктеріне қарай Қазақстан Ұлттық Банкінің құзыретіне кіретін мәселелер бойынша тексерілетін субъектілердің қызметіне тексерулерді жүзеге асырған жағдайда, лауазымдық өкілеттіктерін нақты және бейтарап орындауына кедергі келтіруі мүмкін барлық мән-жай туралы, оның ішінде:

1) тексерілетін субъектілердің басшы қызметкерлері болып табылатын жақын туыстары (жекжаттары), жұбайлары;

2) тексерілетін субъектілерде жұмыс істейтін жақын туыстары немесе жұбайлары;

3) тексерілетін субъектілерден алған қарыздары және тексерілетін субъектілер алдындағы өзге де мүліктік міндеттемелері туралы жоғары тұрған басшылыққа дереу хабарлауға міндетті.

Ескерту. 20-4-тармаққа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 26.07.2016 № 12-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.05.2017 № 63-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 166-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-5-бап. Қазақстан Ұлттық Банкі және оның ведомстволары қызметкерлерінің жауапкершілігі

1. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері мен техникалық қызметшілері өздерiне жүктелген мiндеттер мен еңбек тәртібін орындамағаны және тиiсiнше орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының Еңбек кодексіне сәйкес жауаптылықта болады.

2. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 411-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

3. Тәртiптiк жазаны:

1) Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының тәртіптік жауаптылыққа тартылатын қызметшісін қызметке тағайындауға және қызметтен босатуға құқығы бар лауазымды адам қолданады;

2) нақ сол терiс қылық үшiн қайтадан қолдануға болмайды;

3) Қазақстан Ұлттық Банкінің актiсiнде айқындалатын тәртiппен қолданылады.

4. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының тәртiптiк терiс қылыққа жол берген қызметшілерін оларды қызметке тағайындауға және қызметтен босатуға құқығы бар лауазымды адам белгiленген тәртiппен жауаптылығы туралы мәселе шешiлгенге дейiн лауазымдық мiндеттерiн атқарудан уақытша шеттетуi мүмкiн.

5. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 411-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
6. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 411-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
7. Алып тасталды - ҚР 18.11.2015 № 411-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

8. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері мен техникалық қызметшілері тәртіптік жауаптылыққа тартуға байланысты барлық материалдармен міндетті түрде таныстырылуға тиіс, оларға қызметтік тексеру рәсіміне жеке өзінің қатысу құқығы беріледі.

9. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының жауапқа тартылатын қызметшілері мен техникалық қызметшілері Қазақстан Ұлттық Банкінің әрекеттерi мен шешiмдерiне Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасауы мүмкін.

Бұл ретте Қазақстан Ұлттық Банкінің көрсетілген әрекеттерi мен шешімдеріне шағым жасау олардың орындалуын тоқтата тұрмайды.

10. Қазақстан Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшілері мен техникалық қызметшілері қылмыстық және өзге де құқық бұзушылықтар жасаған жағдайда, Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген негіздерде және тәртiппен тиiсiнше қылмыстық, әкiмшiлiк, материалдық жауаптылықта болады.

11. Қазақстанның Ұлттық Банкі бұрынғы жұмыскерлері мен Басқарма мүшелерiн қоса алғанда, өз жұмыскерлерінің, Басқарма мүшелерi мен өзі тартқан тұлғалардың Қазақстанның Ұлттық Банкіне жүктелген функцияларды жүзеге асыру мақсатындағы, оның ішінде екінші деңгейдегі банктердің, сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының уақытша әкімшіліктері және тарату комиссиялары мүшелерінің міндеттерін атқаруы кезеңіндегі әрекеттеріне (әрекетсіздігіне), шешімдер қабылдауына байланысты оларға қарсы талап қоюлар берілген жағдайда, оларды құқықтық қорғауды қамтамасыз етеді.

Ескерту. 20-5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 18.11.2015 № 411-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-6-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi және оның ведомстволары жұмыскерлерінің демалысы

1. Қазақстан Ұлттық Банкінің Төрағасына, оның орынбасарларына, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкі мен оның ведомстволарының өзге де қызметкерлеріне ұзақтығы күнтізбелік отыз күн болатын жыл сайынғы ақысы төленетін еңбек демалысы беріледі.

Қазақстан Ұлттық Банкiнің және оның ведомстволарының жұмыскерлеріне алғашқы және одан кейінгі жылдардағы жұмысы үшін жыл сайынғы ақы төленетiн еңбек демалысы тараптардың келісімі бойынша жұмыс жылының кез келген уақытында беріледі.

2. Қазақстан Ұлттық Банкi және оның ведомстволары жұмыскерлерінің қалауы бойынша жыл сайынғы ақы төленетiн еңбек демалыстары оларға бөлiп-бөлiп берiлуi мүмкiн. Бұл ретте жыл сайынғы ақы төленетiн еңбек демалысының бір бөлігі демалыс ұзақтығының күнтізбелік екі аптасынан кем болмауға тиіс.

3. Қазақстан Ұлттық Банкiнің және оның ведомстволарының жұмыскерлеріне Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен, оның ішінде олар жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламалары бойынша мемлекеттік тапсырыс шеңберінде оқыған жағдайда жалақысы сақталмайтын демалыс берілуі мүмкін.

Ескерту. 4-1-тарау 20-6-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-7-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi және оның ведомстволары жұмыскерлерінің іссапарлар кезіндегі кепілдіктері мен өтемақылары

1. Қазақстан Ұлттық Банкiнің және оның ведомстволарының жұмыскерлеріне қызметтiк iссапарларға, оның iшiнде шет мемлекеттерге iссапарға баруға арналған шығыстар Қазақстан Ұлттық Банкi айқындайтын тәртiппен өтеледi.

2. Қазақстан Ұлттық Банкiнің және ведомстволарының іссапарға жiберiлген жұмыскерлерінің бүкіл іссапар уақыты ішінде жұмыс орны (лауазымы) мен орташа жалақысы сақталады.

Ескерту. 4-1-тарау 20-7-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

20-8-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің қызметкерлерін іссапарға жіберу

1. Қазақстан Ұлттық Банкінің қызметкерлері Қазақстан Ұлттық Банкінің алдына қойылған міндеттерді орындау мақсатында Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет туралы заңнамасында реттелетін тәртіппен Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне, халықаралық ұйымдарға және (немесе) олардың өкілдіктеріне және өзге де ұйымдарға іссапарға жіберілуі мүмкін.

2. Қазақстан Ұлттық Банкінің іссапарға жіберілген қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу Қазақстан Ұлттық Банкінің бюджет қаражаты (шығыстар сметасы) есебінен жүзеге асырылады және Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындайтын тәртіппен және шарттарда айқындалады.

3. Қазақстан Ұлттық Банкінің іссапарға жіберілген қызметкерлерін және олармен бірге жүретін отбасы мүшелерін (жұбайын (зайыбын), кәмелетке толмаған балаларын, кәмелетке толмаған асырап алған балаларын, сондай-ақ кәмелетке толған, еңбекке жарамсыз балаларын және (немесе) ата-аналарын) әлеуметтік және медициналық қамтамасыз ету, кепілдіктер беру шарттары, өтемақылар мен өзге де төлемдерді төлеу, оның ішінде залалды өтеу шарттары Қазақстан Ұлттық Банкінің тиісті актісінде айқындалады.

Ескерту. 4-1-тарау 20-8-баппен толықтырылды – ҚР 30.12.2021 № 95-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5 Тарау. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Мемлекеттiк өкiмет органдарымен өзара iс-қимылы

21-бап. Өзара iс-қимылдың негiзгi принциптерi

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде берiлген өкiлеттiк шегiнде өз қызметiн ешкiмге тәуелсiз атқарады. Өкiлдi және атқарушы өкiмет органдарының Қазақстан Ұлттық Банкi оның филиалдары, өкiлдiктерi, ведомстволары мен ұйымдарының заңда бекiтiлген өкiлеттiгiн жүзеге асыру жөнiндегi қызметiне араласуға құқы жоқ.

Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгiзiлдi – ҚР Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен, ҚР 1997.07.11. № 154, 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-бап. Қазақстан Республикасының Үкiметi мен Қазақстан Ұлттық Банкi

Қазақстан Ұлттық Банкi өз қызметiн Қазақстан Республикасының Үкiметiмен үйлестiрiп отырады. Қазақстан Ұлттық Банкi мен Үкiмет жалпымемлекеттiк маңызы бар болжалды iс-қимыл мен қол жеткен нәтижелер жөнiнде бiр-бiрiн хабардар етiп отыруға және ұдайы консультациялар алысып отыруға мiндеттi.

Қазақстан Ұлттық Банкi өз жұмысында Үкiметтiң экономикалық саясатын ескерiп отырады және оны егер мұның өзi оның негiзгi функциясын атқаруына әрi ақша-кредит саясатын жүзеге асыруына қайшы келмесе, жүзеге асыруға жәрдемдеседi.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң Төрағасы немесе оның орынбасарларының бiрi Үкiмет мәжiлiстерiне кеңесшi дауыс құқымен қатысуға хақылы.

Үкiмет Қазақстан Ұлттық Банкiнiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi, сол сияқты Қазақстан Ұлттық Банкi де осындай жауапкершiлiктi өзiне алатын кездердi қоспағанда Үкiметтiң мiндеттемелерi бойынша жауап бермейдi.

Ескерту. 22-бапқа өзгерістер енгiзiлдi - ҚР 2005.07.08. № 69, 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

23-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi - банк, қаржы кеңесшiсi және агенті

Қазақстан Ұлттық Банкi банк, қаржы кеңесшiсi және мемлекеттiк органдармен келiсiм бойынша олардың агентi ретiнде iс-әрекет жасай алады.

Ескерту. 23, 24, 25, 26, 27, 28-баптар жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. № 154 Заңымен .

24-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi - Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң Банкi

Қазақстан Ұлттық Банкiнде Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаржысы орналастырылады. Қазақстан Ұлттық Банкi Үкiмет шоттары бойынша төлем жүргiзедi, өзге де операцияларды жүзеге асырады, сондай-ақ оған басқа да қызметтер көрсетедi.

Қазақстан Республикасының Үкiметiн Қазақстан Ұлттық Банкiнiң тiкелей қаржыландыруына жол берiлмейдi.

Ескерту. 24-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 1997.12.08. № 200 Заңымен , 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

25-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi - Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң қаржы кеңесшiсi

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң мемлекеттiк қарыз алу саясатын жасау және iске асыру, мемлекеттiң ақша-кредит саясатымен байланысты мәселелер жөнiнде бюджет саясатын қалыптастыру кезiнде қаржы кеңесшiсi ретiнде қызмет етедi.

26-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi - Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң агентi

Қазақстан Ұлттық Банкi мен Қазақстан Республикасының Үкiметi арасында келiсiлген шарттарда Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң агентi ретiнде iс-қимыл жасайды.

Қазақстан Ұлттық Банкi Үкiметпен келiсiм бойынша Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң агентi ретiнде оған мемлекеттiк заемына қызмет көрсетедi.

27-бап. Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша шығарылған мемлекеттiк бағалы қағаздармен операциялар жүргiзу

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша шығарылған мемлекеттiк бағалы қағаздармен операциялар жүргiзуге құқылы.

Бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi органның мемлекеттiк бағалы қағаздары бастапқы рынокта орналастырылған кезде Қазақстан Ұлттық Банкiнiң оларды өз меншiгiне сатып алуға құқығы жоқ.

Бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi орган Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкiмен Үкiметтiң шешiмi бойынша шығарылған мемлекеттiк бағалы қағаздарды бастапқы орналастыруға қаржы ұйымдарына рұқсат ету шарттарын келiседi.

Ескерту. 27-бапқа өзгерту енгiзiлдi – ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен , 2006.07.05. № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Мемлекеттiк бағалы қағаздар айналысын реттеу

Қазақстан Ұлттық Банкi бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi органмен келiсе отырып, Қазақстан Республикасы Yкiметiнiң және жергiлiктi атқарушы органдардың мемлекеттiк бағалы қағаздарының айналысын реттеудi жүзеге асырады.

Ескерту. 28-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен , 2006.07.05. № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

6 Тарау. Ақша-кредит саясаты

29-бап. Ақша-кредит саясатын әзiрлеу және жүргiзу

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының мемлекеттiк ақша-кредит саясатын айқындайтын және жүзеге асыратын бiрден-бiр орган болып табылады. Қазақстан Ұлттық Банкi ақша-кредит саясатын бағалардың тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады.

Ақша-кредит саясаты:

Қазақстан Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесін;

ақша-кредит саясатының негiзгi операциялары бойынша сыйақы мөлшерлемелерін;

ең төменгi резервтiк талаптардың нормативтерiн;

ерекше жағдайларда, операциялардың жекелеген түрлерiнiң деңгейi мен көлемiне тiкелей сандық шектеулердi белгiлеу жолымен жүзеге асырылады.

Қазақстанның Ұлттық Банкі инфляция бойынша орта мерзімді перспективаға арналған нысаналы бағдарларды белгілейді.

Ескерту. 29-бап жаңа редакцияда – ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен , өзгерту енгiзiлдi - 2005.07.08. № 69 Заңымен; 02.01.2021 № 399-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

30-бап. Ақша-кредит саясаты операцияларының түрлерi

Ақша-кредит саясатын iске асыру мақсатында Қазақстан Ұлттық Банкi мынадай операция түрлерiн жүзеге асырады:

1) тұрақты қолжетімді қарыздар беру;

2) депозиттер қабылдау;

3) валюталық интервенциялар;

4) Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қысқа мерзiмдi ноталарын шығару;

5) мемлекеттiк және басқа да бағалы қағаздарды сатып алу және сату, оның iшiнде керi сатып алу құқығымен;

6) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

7) Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының шешiмi бойынша басқа да операциялар.

Ескерту. 30-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 1997.07.11. № 154 Заңымен, жаңа редакцияда - 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен; 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

31-бап. Қайта қаржыландырудың ресми ставкасы

Ескерту. 31-бап алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

32-бап. Резервтiк талаптар

Қазақстан Ұлттық Банкi ақша-кредит саясатын жүзеге асыру мақсатында ең төмен резервтік талаптардың нормативтерiн белгілейді.

Қазақстан Ұлттық Банкi банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының ең төмен резервтік талаптарды есептеу үшін қабылданатын міндеттемелерінің құрылымын айқындайтын ең төмен резервтік талаптар туралы қағидаларды, ең төмен резервтік талаптарды есептеу, ең төмен резервтік талаптарды орындау, ең төмен резервтік талаптарды резервтеу және олардың орындалуын бақылауды жүзеге асыру тәртібін бекітеді.

Ең төмен резервтік талаптардың нормативтерiн өзгерту осындай шешiм қабылданған күннен бастап кемінде бір ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi.

Ең төмен резервтік талаптарды бұзған кезде банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкінің филиалдары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

Тарату комиссиясының төрағасы тағайындалған күннен бастап он күндiк мерзiмде Қазақстан Ұлттық Банкi банктің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банкі филиалының тарату комиссиясына өзiнде резервтелген қаражатты қайтарады.

Ескерту. 32-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз).

33-бап. Бағалы қағаздарды сатып алу және сату

Мемлекеттiк және басқа да бағалы қағаздарды сатып алу мен сатуды Қазақстан Ұлттық Банкi жалпы ақша-кредит саясаты шеңберiнде жүзеге асырады.

Ескерту. 33-бап жаңа редакцияда – ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен .

34-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі және ақша-кредит саясаты операциялары бойынша сыйақы мөлшерлемелері

Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесі Қазақстан Ұлттық Банкінің ақша-кредит саясатының негізгі құралы және ақша-кредит саясатының операциялары бойынша сыйақы мөлшерлемелерін белгілеу үшін бағдар болып табылады.

Қазақстан Ұлттық Банкі ақша-кредит саясаты операциялары бойынша сыйақы мөлшерлемелерін қаржы нарығындағы нарықтық сыйақы мөлшерлемелеріне әсер ету мақсатында жүзеге асырылып жатқан ақша-кредит саясатының шеңберінде белгілейді.

Ескерту. 34-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

35-бап. Тұрақты қолжетімді қарыздар

Қазақстанның Ұлттық Банкi тұрақты қолжетімді қарыздарды ақша-кредит саясатының қабылданған бағдарларына сәйкес, тек қана өтімділігі жоғары, тәуекелсіз бағалы қағаздармен және өзге де тәуекелі төмен активтермен қамтамасыз ете отырып, күнтізбелік отыз күннен аспайтын мерзімге береді.

Ескерту. 35-бап жаңа редакцияда – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

36-бап. Валюталық интервенциялар

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң валюталық интервенциялары Қазақстан теңгесiнiң бағамына әсер ету мақсатында банкаралық немесе биржалық рыноктарда шетел валютасын сатып алу-сату және валюталық мәмiлелердiң басқа да түрлерiн жүргiзу жолымен дербес жүзеге асырылады.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң валюталық интервенциялары жалпы ақша-кредит саясаты шеңберiнде жүргiзiледi.

Ескерту. 36-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

36-1-бап. Депозиттер

Депозиттердi тарту мен өтеу тәртiбiн, талаптарын, мерзiмдерiн және тарту лимиттерiн Қазақстан Ұлттық Банкi айқындайды.

Қазақстан Ұлттық Банкi ұлттық валютамен де, шетел валютасымен де депозиттер тартуға құқылы.

Ескерту. 36-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

36-2-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қысқа мерзiмдi ноталары

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қысқа мерзiмдi ноталары – Қазақстан Ұлттық Банкi эмиссиялайтын, олар бойынша міндеттемелерді Қазақстан Ұлттық Банкi көтеретін мемлекеттiк эмиссиялық бағалы қағаздар.

Қысқа мерзiмдi ноталарды шығару, орналастыру, айналысқа жiберу және өтеу тәртiбi мен талаптарын Қазақстан Ұлттық Банкi айқындайды.

Қазақстан Ұлттық Банкi ақша-кредит саясатының мақсаттарына сәйкес қысқа мерзiмдi ноталарды ұлттық валютамен де, шетел валютасымен де шығаруды жүзеге асыруға құқылы.

Ескерту. 36-2-баппен толықтырылды - ҚР 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

36-3-бап. Коммерциялық вексельдердi қайта есепке алу

Ескерту. 36-3-бап алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

37-бап. Банк операциялары бойынша сандық шектеулер

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң тiкелей сандық шектеулерi деп операциялардың жекелеген түрлерi және мәмiлелерi бойынша ставкалардың ең жоғары деңгейлерi, кредит берудi тiкелей шектеу, сыйақы ставкаларын тұмшалау, жекелеген салалардың дамуын ынталандыру немесе тежеу мақсатында кредиттiң нақты түрлерiн тiкелей реттеу ұғынылады.

Қазақстан Ұлттық Банкi инфляциялық процестердi жанама ақша-кредиттiк реттеу әдiстерiмен тоқтату болмаған жағдайда тiкелей сандық шектеулер қолдануға құқылы.

Ескерту. 37-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 1997.07.11. № 154 Заңымен.

7 Тарау. Ақша айналысы және ақша бiрлiгi

38-бап. Ақша бiрлiгi

Қазақстан Республикасының ақша бiрлiгi (ұлттық валютасы) Қазақстан теңгесi болып табылады. Қазақстан теңгесi 100 тиыннан тұрады.

Қазақстан Республикасының айналыстағы ақша белгiлерi банкноттар мен тиындардан тұрады.

Банкноттар мен тиындардың көрсетiлген құнының құрылымын Қазақстан Ұлттық Банкi белгiлейдi.

39-бап. Төлем құралы

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң заң актiлерiнде, нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасында бiрден-бiр заңды төлем құралы Қазақстан теңгесi болып табылады.

Ескерту. 39-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. № 154 Заңымен.

40-бап. Банкноттар мен монеталарды шығару

Банкноттар мен монеталар шығаруды, олардың Қазақстан Республикасының аумағындағы айналысын ұйымдастыруды және айналыстан алуды тек қана Қазақстан Ұлттық Банкi жүзеге асырады.

Қазақстан Ұлттық Банкi банкноттар мен монеталарды заңды және жеке тұлғаларға сату арқылы айналысқа шығаруды жүзеге асырады.

Ескерту. 40-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 2005.07.08. № 69 Заңымен.

41-бап. Ақша бiрлiгiнiң қамтамасыз етiлуi

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң банкноттары мен тиындары Қазақстан Ұлттық Банкiнiң сөзсiз мiндеттемелерi болып табылады және оның барлық активтерiмен қамтамасыз етiледi.

Қазақстан Ұлттық Банкi алтын-валюта резервтерінің мөлшері туралы хабарды бұқаралық ақпарат құралдарында ұдайы жариялап тұрады.

Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгiзiлдi - ҚР 1997.07.11. № 154, 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Банкноттар мен тиындарды жасап шығару және олардың сипаттамасы

Қазақстан Ұлттық Банкi банкноттар мен тиындардың қажеттi мөлшерiне дiлгерлiктi анықтайды, олардың жасалып шығарылуын қамтамасыз етедi, қолдағы ақшаны сақтау, жою және инкассациялау тәртiбiн белгiлейдi.

Монеталар мынадай түрлерге бөлiнедi:

инвестициялық монеталар - инвестициялау және жинақтау объектiсi болып табылатын, бағалы металдардан жасалған монеталар;

коллекциялық монеталар - коллекциялау және жинақтау объектiсi болып табылатын, бағалы металдардан, сол сияқты бағалы емес металдардан жасалған, шектеулi таралыммен дайындалған мерекелiк, естелiк және өзге де арнайы соғылған монеталар;

айналыстағы монеталар - бағалы емес металдардан дайындалған және қолма-қол ақша айналысына арналған монеталар.

Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталары ұлттық валюта – Қазақстан теңгесі банкноттары мен монеталары дизайнының тұжырымдамасына сәйкес әзірленеді. Банкноттар мен монеталардың бейнесі және сипаты бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

Ескерту. 42-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 1997.07.11. № 154, 2005.07.08. № 69, 2012.01.06 № 530-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

43-бап. Банкноттар мен тиындардың қабылдауға қойылатын талаптар

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң айналысқа шығарған банкноттары мен тиындары олардың белгiленген құнымен Қазақстан Республикасының бүкiл аумағында төлемдердiң барлық түрлерi бойынша, сондай-ақ банк шоттарына, енгiзу және ақша аудару үшiн қабылдауға мiндеттi, оларды Қазақстан Республикасының барлық банктерi, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары және Ұлттық пошта операторы шектеусiз ұсатады және айырбастайды.

Қазақстан Ұлттық Банкiнен басқа ешкiм Қазақстан Ұлттық Банкi шығарған банкноттар мен тиындарды жарамсыз деп жариялай алмайды.

Ескерту. 43-бапқа өзгерту енгiзiлдi - ҚР 1999.07.16. № 436 Заңымен; 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

43-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң банкноттар мен монеталарды сатуы және сатып алуы

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң банкноттар мен айналыстағы монеталарды сатуы, сатып алуы олардың белгіленген құны бойынша жүзеге асырылады.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң инвестициялық және коллекциялық монеталарды сатуы және сатып алуы Қазақстан Ұлттық Банкiнiң нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 43-1-баппен толықтырылды - Қазақстан Республикасының 2005.07.08. № 69 Заңымен.

44-бап. Ақша бiрлiгiн айырбастау құқығы

Ақша бiрлiгiн айырбастауға Қазақстан Республикасы Президентiнiң құқығы бар. Қазақстан Республикасының Президентi Қазақстан Республикасы ақша бiрлiгiнiң қолданылу тәртiбiн, мерзiмiн және шарттарын белгiлейдi.

Ескерту. 44-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасы Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен.

45-бап. Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарын айналысқа шығару, ауыстыру және айналыстан алып қою

Қазақстан Республикасы ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарын айналысқа шығару туралы шешімді, оларды ауыстыру және айналыстан алып қою тәртібін Қазақстан Ұлттық Банкi қабылдайды және бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

Ескерту. 45-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

46-бап. Тозған, күмәнді банкноттар және ақаулы (бүлiнген), күмәнді монеталар

Тозған, Қазақстан Ұлттық Банкі белгілеген банкноттар көлемінің кемінде жетпіс пайызы сақталған банкноттарды және ақаулы (бүлінген) монеталарды Қазақстан Ұлттық Банкі, банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары және Ұлттық пошта операторы шектеусіз айырбастайды.

Елу пайызынан астамы сақталған күмәнді банкноттарды және күмәнді монеталарды Қазақстан Ұлттық Банкі, банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары және Ұлттық пошта операторы Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік-құқықтық актісіне сәйкес қабылдайды.

Қазақстан Ұлттық Банкі күмәнді банкноттарды және күмәнді монеталарды Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік-құқықтық актісінде көзделген тәртіппен айырбастайды.

Қазақстан Ұлттық Банкi жоғалған немесе жойылған банкноттар мен монеталарды өтеуге мiндеттi емес.

Ескерту. 46-бап жаңа редакцияда және өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

47-бап. Жалған банкноттар мен монеталарды жасағаны, сақтағаны және өткізгені үшiн жауаптылық

Жалған банкноттар мен монеталарды өткізу мақсатында жасауға, сақтауға, жалған банкноттар мен монеталарды өткізуге, сондай-ақ қолма-қол ақшаның санкциясыз эмиссиясын жүзеге асыруға кiнәлi адамдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

Ескерту. 47-бап жаңа редакцияда - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

47-1-бап. Кассалық қызмет көрсетуді ұйымдастыру

Ескерту. 47-1-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.11. № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

8 Тарау. Ақша төлемі мен аударымын ұйымдастыру

48-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің төлемдерді және (немесе)ақша аударымдарын, төлем жүйелерiн және көрсетілетін төлем қызметтері нарығын ұйымдастырудағы және реттеудегi өкілеттiктерi

Қазақстан Ұлттық Банкінің төлемдерді және (немесе) ақша аударымдарын, төлем жүйелерiн және көрсетілетін төлем қызметтері нарығын ұйымдастырудағы және реттеудегi, көрсетілетін төлем қызметтері нарығына мемлекеттік бақылау мен қадағалауды және төлем жүйелерін қадағалауды (оверсайтты) жүзеге асырудағы өкілеттiктерi "Төлемдер және төлем жүйелері туралы" Қазақстан Республикасының Заңына және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес айқындалады.

Ескерту. 48-бап жаңа редакцияда - ҚР 26.07.2016 № 12-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

48-1-бап. (алынып тасталды - ҚР 2005.07.08 № 69 Заңымен)

49-бап. Шоттар

Қазақстан Ұлттық Банкi банк шоттарының түрлерін, құқықтық режимін және құрылымын, шоттарды ашу, жүргізу және жабу тәртiбi мен шарттарын белгiлейдi .

Ескерту. 49-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР-ның 2009.07.11. № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

50-бап. Ақша төлемi мен аударымын жүзеге асыру тәсiлдерi

Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын ақша төлемi мен аударымын жүзеге асыру тәсiлдерi Қазақстан Республикасының заң актiлерiнде және соларға сәйкес қабылданған нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгіленедi.

Ескерту. 50-бап жаңа редакцияда - Қазақстан Республикасының 1999.07.16. № 436 Заңымен.

51-бап. (алынып тасталды - Қазақстан Республикасының 1997.07.11. № 154 Заңымен) 8-1-тарау. ҚАРЖЫ ЖҮЙЕСІНІҢ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУГЕ ЖӘРДЕМДЕСУ

Ескерту. Заң 8-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

51-1-бап. Қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз ету жөніндегі шараларды әзірлеу және жүзеге асыру

Қазақстан Ұлттық Банкi дербес және (немесе) өзге де мемлекеттік органдармен бірлесіп өздерінің құзыреті шеңберінде қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге бағытталған шараларды әзірлейді және жүзеге асырады.

Қазақстан Ұлттық Банкi, Қазақстан Республикасының Үкіметі және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті орган қаржы жүйесінің тұрақтылығы мәселелері бойынша:

бір-біріне жалпы мемлекеттік маңызы бар, болжанатын әрекеттер және қол жеткізілген нәтижелер туралы ақпарат беру;

қаржылық тұрақтылық үшін тәуекел факторларын бірлесіп бағалау;

жүйелік тәуекелді барынша азайту, қаржы дағдарысының туындауын болғызбау және оның салдарларын барынша азайту мақсатында келісілген шешімдер кешенін әзірлеу, қабылдау және іске асыру;

қаржылық тұрақтылық мәселелері бойынша келісім жасасу арқылы өзара іс-қимыл жасайды.

Қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету мәселелері бойынша ведомствоаралық үйлестіруді Қазақстан Республикасының Президенті жанындағы консультативтік-кеңесші орган болып табылатын Қазақстан Республикасының қаржылық тұрақтылығы жөніндегі кеңес жүзеге асырады.

Қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған мынадай шараларды қабылдауға байланысты:

қаржы жүйесінің жүйелік тәуекелдерін төмендетуге бағытталған макропруденциялық саясатты іске асыру шаралары жөніндегі;

Қазақстан Ұлттық Банкінің, Қазақстан Республикасы Үкіметінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның қаржы дағдарысының туындауын болғызбау және оның салдарларын барынша азайту бойынша шаралар кешені жөніндегі;

мәжбүрлеп таратылуы қаржы жүйесінің жүйелік тәуекелдеріне әкеп соғатын төлемге қабілетсіз банкті реттеу шаралары жөніндегі, оның ішінде оны реттеу кезінде мемлекеттің қатысуы жөніндегі;

екінші деңгейдегі банктерді, оның ішінде Қазақстан Ұлттық Банкінің және (немесе) оның еншілес ұйымдарының қаражаты есебінен сауықтыру бойынша шараларды қаржыландыру жөніндегі мәселелер міндетті түрде Қазақстан Республикасының қаржылық тұрақтылығы жөніндегі кеңестің алдын ала қарауына жатады.

Қазақстан Республикасының қаржылық тұрақтылығы жөніндегі кеңесті құру туралы шешімді, оның құрамын және ол туралы ережені Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

Қазақстан Ұлттық Банкi қаржы жүйесінің тұрақтылығын қамтамасыз етуге жәрдемдесу мақсатында:

1) қаржы жүйесінің тұрақтылығына ықпал ететін макроэкономикалық және макроқаржылық факторларға ұдайы мониторинг жүргізеді;

2) макропруденциялық саясатты қалыптастырады;

3) осы Заңда және Қазақстан Ұлттық Банкінің және қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның бірлескен нормативтік құқықтық актісінде көзделген тәртіппен және шарттарда соңғы сатыдағы қарыздарды береді;

4) 31.12.2016 дейін қолданыста болды - ҚР 24.11.2015 № 422-V Заңымен.
5) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
6) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);

7) Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгілеген тәртіппен, шарттармен және мерзімдерде екінші деңгейдегі банктермен туынды қаржы құралдарымен операциялар жүргізеді;

8) алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі);
Ескерту. 51-1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2014 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-2-бап. Макропруденциялық саясат

Ескерту. 51-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

Макропруденциялық саясат деп қаржы жүйесінің жүйелік тәуекелдерін төмендетуге бағытталған шаралар кешені түсініледі.

Қаржы жүйесінің жүйелік тәуекелдері деп бүкіл қаржы жүйесінің немесе оның бір бөлігінің қаржылық жай-күйінің нашарлауына алып келетін және (немесе) оның тұрақты жұмыс істеуіне нұқсан келтіретін қаржылық көрсетілетін қызметтердің ұсынылуын бұзу тәуекелдері түсініледі. Қаржы жүйесінің жүйелік тәуекелдеріне жүйелік маңызы бар қаржы ұйымдарының тәуекелдері де жатады.

Жүйелік маңызы бар қаржы ұйымдары деп тұрақты жұмыс істеуіне тұтастай алғанда, қаржы жүйесінің тұрақтылығы байланысты болатын қаржы ұйымдары түсініледі.

Қазақстан Ұлттық Банкi макропруденциялық саясатты қалыптастыру мақсатында:

1) тұрақты негізде қаржы жүйесінің жүйелік тәуекелдеріне мониторинг жүргізеді;

2) қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша қаржы ұйымдарын жүйелік маңызы бар ұйымдар қатарына жатқызу тәртібін айқындайды;

2-1) жүйелік маңызы бар қаржы ұйымдарының тізімін қалыптастырады;

3) дербес өзі немесе өзге де мемлекеттік органдардың құзыреттері шегінде олармен бірлесіп Қазақстан Республикасының қаржылық тұрақтылығы жөніндегі кеңестің қарауына қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз етуге бағытталған шараларды шығарады;

4) жүйелі қаржы дағдарысы туындаған немесе туындау қаупі төнген жағдайда, дербес немесе Қазақстан Республикасының Үкіметімен бірлесе отырып, қаржы ұйымдарының банк операцияларының жекелеген түрлерін және басқа да операцияларды жүргізуіне шектеу енгізеді.

Ескерту. 51-2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

51-3-бап. Соңғы сатыдағы қарыздар

1. Соңғы сатыдағы қарыздар деп өтімділіктің қысқа мерзімді тапшылығын бастан кешіріп отырған банктерге Қазақстанның Ұлттық Банкі беретін қарыздар түсініледі.

Қазақстанның Ұлттық Банкі соңғы сатыдағы қарыз беруші ретінде мынадай жағдайларда ғана әрекет етеді:

1) өз депозиторлары мен кредиторларының мүдделеріне қатер төндіретін және (немесе) қаржы жүйесінің тұрақтылығына қатер төндіретін қаржылық жағдайы орнықсыз банктер санатына немесе төлемге қабілетсіз банктер санатына жатқызылмаған Қазақстан Республикасының резидент-банкі қарыз алушы болып табылады;

2) қарыз тізбесін және оларға белгіленетін дисконттарды Қазақстанның Ұлттық Банкі айқындайтын активтердің кепілімен беріледі.

Дисконтты есепке алғанда, кепілге берілетін активтердің құны қарыз бойынша сыйақыны есепке алғанда, оның мөлшерін толық көлемде жабуға тиіс.

3) қарыз ұлттық валютада беріледі;

4) қарыз бойынша сыйақы мөлшерлемесі Қазақстанның Ұлттық Банкі белгілеген қосымша пайыздық сыйақы есепке алына отырып, Қазақстан Ұлттық Банкінің базалық мөлшерлемесінен төмен емес деңгейде белгіленеді;

5) қарыз мерзімін үш реттен асырмай ұзарту мүмкіндігі беріле отырып, күнтізбелік он төрт күннен тоқсан күнге дейінгі мерзімге беріледі. Барлық ұзарту мерзімдерін есептегенде қарызды пайдаланудың жалпы мерзімі бір жылдан аса алмайды. Соңғы сатыдағы қарыздың мерзімін ұзарту осы бапта көрсетілген шарттарда жүзеге асырылады.

2. Қазақстанның Ұлттық Банкі жүйелік маңызы бар инфрақұрылымдық қаржы ұйымдарына соңғы сатыдағы қарыздарды беруге құқылы.

3. Банк соңғы сатыдағы қарыз бойынша міндеттемелерді орындамаған (тиісінше орындамаған) жағдайда, Қазақстан Ұлттық Банкінің талаптарын қанағаттандыру Қазақстан Ұлттық Банкінің кепілге салынған активтерді өз меншігіне айналдыруы және (немесе) банктің оларды Қазақстан Ұлттық Банкінің талаптарын қанағаттандыру мақсатында қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен келісу бойынша Қазақстан Ұлттық Банкі айқындаған үшінші тұлғаға өткізуі арқылы соттан тыс тәртіппен жүргізіледі.

Соңғы сатыдағы қарыз шарты бойынша қамтамасыз ету болып табылатын активтерге құқықты (талап етуді) басқаға беру:

1) банк акционерлерінің, борышкерлерінің, сондай-ақ өзге де мүдделі тұлғалардың (кепіл берушілерді, кепілдерді, кепілгерлерді қоса алғанда) келісуін талап етпейді. Бұл ретте жаңа кредитордың жеке басы борышкер үшін айтарлықтай маңызы жоқ деп танылады;

2) банк банктің борышкерлерімен, сондай-ақ өзге тұлғалармен (кепіл берушілерді, кепілдерді, кепілгерлерді қоса алғанда) жасасқан шарттарға шарттың жаңа тарапын көрсету бөлігінде өзгерістер енгізуді талап етпейді.

4. Соңғы сатыдағы қарыздарды беру және өтеу, сондай-ақ соңғы сатыдағы қарыз шарты бойынша қамтамасыз ету болып табылатын активтерге өндіріп алуды қолдану тәртібін, шарттарын Қазақстанның Ұлттық Банкі қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп айқындайды.

Ескерту. Заң 51-3-баппен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.01.2021 № 399-VI (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-2-тарау. Ерекше реттеу режимі

Ескерту. 8-2-тараумен толықтырылды – ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

51-4-бап. Ерекше реттеу режимін енгізу мақсаттары және оның шеңберінде қызметті жүзеге асырудың жалпы шарттары

1. Қазақстан Ұлттық Банкінің ерекше реттеу режимі көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметті жүзеге асырудың арнайы шарттарының жиынтығын білдіреді.

2. Ерекше реттеу режимі мынадай мақсаттарға қол жеткізуге:

1) көрсетілетін төлем қызметтері нарығында бәсекелестікті арттыруға;

2) қанағаттану дәрежесін арттыру және тұтынушылардың, кәсіпкерлік субъектілерінің және мемлекеттің мүдделеріне сәйкес келу үшін жаңа көрсетілетін қызметтерді енгізуге және қаржы нарығын дамытуға;

3) көрсетілетін төлем қызметтері нарығын оңтайлы реттеуді, бақылауды және қадағалауды қалыптастыруға, тұтынушылардың мүдделерін қорғауды қамтамасыз етуге бағытталған.

3. Ерекше реттеу режимінің қағидаттары:

1) ерекше реттеу режимі шеңберінде қатысу шарттарының теңдігін қамтамасыз ету;

2) ерекше реттеу режимі қатысушыларының тұтынушылардың құқықтары мен мүдделерін сақтауы болып табылады.

4. Ерекше реттеу режимі Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімімен енгізіледі, онда көрсетілетін төлем қызметінің түрлері және (немесе) көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызмет, оларды ерекше реттеу режимі шеңберінде көрсетудің (жүзеге асырудың) арнайы шарттары, ерекше реттеу режимінің қатысушыларына Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарын қолдану тәртібі мен шарттары көрсетіледі.

Қазақстанның Ұлттық Банкі енгізетін ерекше реттеу режимінің жалпы мерзімі бес жылдан аспайды.

5. Ерекше реттеу режимі енгізілген мерзім өткеннен кейін ол өз қолданысын тоқтатады.

6. Ерекше реттеу режимін енгізу және оның күшін жою, ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру тәртібі Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісімен бекітіледі.

Ескерту. 51-4-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

51-5-бап. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру

1. Көрсетілетін төлем қызметтеріне байланысты қызметті жүзеге асыру мақсатында қаржы ұйымдары болып табылмайтын төлем ұйымдары және (немесе) өзге заңды тұлғалар ерекше реттеу режимінің қатысушылары (бұдан әрі – ерекше реттеу режимінің қатысушылары) бола алады.

2. Ерекше реттеу режимі қатысушысының қызметі Қазақстанның Ұлттық Банкімен жасалатын, ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартқа сәйкес жүзеге асырылады.

Ерекше реттеу режимінің шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы үлгілік шартты Қазақстанның Ұлттық Банкі бекітеді.

Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы үлгілік шартта ерекше реттеу режимінің қатысушысы көрсетілетін қызметтерді тұтынушыларды ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыратыны туралы хабардар етуі міндетті болатын шарт қамтылуға тиіс.

3. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты жасауға арналған құжаттарды іріктеу өлшемшарттары және қарау тәртібі Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісімен бекітіледі.

4. Мәлімделген қызмет түрі – ерекше реттеу режимін енгізу мақсаттарына, ерекше реттеу режимінің қатысушыларын іріктеу өлшемшарттарына және (немесе) ұсынылған құжаттар Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сәйкес келмеген жағдайларда, Қазақстанның Ұлттық Банкі ерекше реттеу режимінің қатысушысына ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарт жасасудан бас тартады.

5. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың қолданысы:

1) ерекше реттеу режимі енгізілген мерзімнің өтуіне не оның күшінің жойылуына байланысты оның қолданысы тоқтатылған кезде;

2) ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың мерзімі өткен немесе ол мерзімінен бұрын бұзылған кезде;

3) Қазақстан Республикасының азаматтық заңнамасында немесе ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартта көзделген өзге де жағдайларда тоқтатылады.

6. Ерекше реттеу режимінің қатысушысы шартта көзделген міндеттемелерді орындамаған жағдайда, сондай-ақ, егер ерекше реттеу режимінің қатысушысы Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актісінде белгіленген талаптарға сәйкес келуді тоқтатқан жағдайда, Қазақстанның Ұлттық Банкі ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты біржақты тәртіппен бұзуға құқылы.

Қазақстанның Ұлттық Банкі ерекше реттеу режимінің қатысушысын ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартта айқындалған міндеттемелердің орындалмағаны және бұзушылықтарды хабарлама берілген күннен бастап алпыс жұмыс күнінен аспайтын мерзімде жою қажеттігі туралы хабардар етеді.

Ерекше реттеу режимінің қатысушысы анықталған бұзушылықтарды және (немесе) олардың жасалуына ықпал еткен себептерді, сондай-ақ жағдайларды жою жөніндегі іс-шаралар жоспарын Қазақстан Ұлттық Банкінің хабарламасын алған күннен бастап бес жұмыс күнінен аспайтын мерзімде әзірлейді және Қазақстанның Ұлттық Банкіне ұсынады. Іс-шаралар жоспарында жоспарланған іс-шаралардың тізбесі, оларды жүзеге асыру мерзімдері, сондай-ақ жауапты лауазымды адамдар көрсетіледі.

Қазақстанның Ұлттық Банкі іс-шаралар жоспарын мақұлдаған жағдайда, ерекше реттеу режимінің қатысушысы оны іске асыруға кіріседі және іс-шараларды орындау туралы есепті Қазақстанның Ұлттық Банкі белгілеген мерзімдерде Қазақстанның Ұлттық Банкіне ұсынады.

Қазақстанның Ұлттық Банкі іс-шаралар жоспарымен келіспеген жағдайда, ерекше реттеу режимінің қатысушысы Қазақстан Ұлттық Банкінің ескертулерін жояды.

Іс-шаралар жоспары мақұлданбаған және (немесе) ерекше реттеу режимінің қатысушысы көрсетілген ескертулерді жою бойынша шаралар қабылдамаған жағдайда, Қазақстанның Ұлттық Банкі ерекше реттеу режимінің қатысушысын ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шартты біржақты тәртіппен бұзатыны туралы хабардар етеді.

7. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың қолданысы тоқтатылғаннан кейін бұрын ерекше реттеу режимінің қатысушысы болып табылған тұлға ерекше реттеу режимі шеңберінде жүзеге асырылатын, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес соған қатысты рұқсат беру тәртібі қолданылатын қызметті дереу тоқтатуға, сондай-ақ өзінің клиенттері алдындағы міндеттемелерін Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілерінде белгіленген тәртіппен және мерзімдерде орындауға міндетті.

8. Ерекше реттеу режимі шеңберінде қызметті жүзеге асыру туралы шарттың қолданысы тоқтатылғаннан кейін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзіне қатысты рұқсат беру тәртібі қолданылатын қызметті жүзеге асыру заңсыз болып табылады және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа алып келеді.

Ескерту. 51-5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

9 Тарау. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң операциялары

52-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiндегi банк шоттарының иелерi

Қазақстанның Ұлттық Банкі белгiлеген тәртiппен Қазақстан Ұлттық Банкiнде банк шоттарын ашқан заңды тұлғалар және банктер, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары ондағы банк шоттарының иелерi болып есептеледi.

Ескерту. 52-бап жаңа редакцияда – ҚР 1999.07.16. № 436; өзгеріс енгізілді – ҚР 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

52-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң ұлттық валютамен операциялары және мәмiлелерi

Қазақстанның Ұлттық Банкi ұлттық валютамен мынадай операциялар жүргiзедi:

1) қарыздар алуға құқығы бар ұйымдарға Қазақстан Ұлттық Банкiнің құқықтық актілерінде көзделген тәртіппен осындай қарыздарды береді;

2) алып тасталды - ҚР 24.11.2015 № 422-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) мемлекеттiк бағалы қағаздарды сатып алады және сатады;

4) Қазақстанның Ұлттық Банкi кредиттердi қамтамасыз ету үшiн жарамды деп есептейтiн депозиттiк сертификаттарды, борыштық бағалы қағаздарды сатып алады және сатады;

5) депозиттердi қабылдайды, ақша төлемi мен аударымдарын жүзеге асырады, бағалы қағаздар мен өзге де құндылықтарды сақтауға және басқаруға қабылдайды;

6) туынды қаржы құралдарымен операцияны жүзеге асырады;

7) қажет болған жағдайда Қазақстан Республикасының аумағындағы және одан тыс жерлердегi банктер мен қаржы ұйымдарында, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдарында шоттар ашады;

7-1) жеке тұлғалардың ипотекалық тұрғын үй қарыздарын және ипотекалық қарыздарын Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы айқындаған тәртіппен қайта қаржыландыру үшін екінші деңгейдегі банктерге, оның ішінде өздерінің еншілес ұйымдары арқылы депозиттер орналастырады;

8) чек жазып бередi және вексельдер бередi;

9) егер осы Заңда тікелей тыйым салынбаған болса, басқа банк операцияларын, сондай-ақ өз міндеттеріне сәйкес өз атынан мәмілелерді жүзеге асырады.

Ескерту. 52-1-баппен толықтырылды – ҚР 1999.07.16. № 436 Заңымен, өзгерістер енгізілді – ҚР 10.07.2003 № 483 Заңымен (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi), 2006.07.05. № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 24.11.2015 № 422-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 02.07.2018 № 168-VІ (01.01.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
53-бап. Алып тасталды – ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

54-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң операциялары бойынша шектеулер

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң:

- осы Заңда көзделген жағдайларды қоспағанда, ұйымдарға қызмет көрсету, сондай-ақ заңды тұлғалардың акцияларын сатып алуға;

- қолданылып жүрген заңдарда рұқсат етiлгендердi қоспағанда саудамен және басқа да қызметпен шұғылдануға;

- қамтамасыз етілмеген қарыздар, сондай-ақ бір жылдан асатын мерзімге қарыздар беруге;

- Қазақстан Республикасының заңдарында тiкелей көзделген жағдайларды қоспағанда, берілген қарыздардың мерзімін ұзартуға немесе мерзiмi өткен вексельдердi жаңартуға рұқсат беруге құқығы жоқ.

Осы баптың бiрiншi бөлiгiнде көзделген жағдайлардан ерекшелiк тек қана Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының арнайы шешiмi бойынша жасалуы мүмкiн.

Ескерту. 54-бапқа өзгерту енгiзiлдi – ҚР Президентінің 1996.01.27. № 2830 заң күші бар Жарлығымен, 1997.07.11. № 154 Заңымен, 1999.07.16. № 436 Заңымен; 02.07.2018 № 168-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10 Тарау. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң сыртқы экономикалық қатынастар саласындағы қызметi. Валюталық құндылықтармен жүргiзiлетiн операциялар

Ескерту. 10-тараудың атауы өзгертiлдi - ҚР 1997.07.11 № 154 Заңымен.

55-бап. Алынып тасталды - ҚР 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

56-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің валюталық реттеу және валюталық бақылау саласындағы функциялары

Қазақстанның Ұлттық Банкі валюталық реттеу және валюталық бақылау органы ретінде:

1) Қазақстан Республикасындағы валюталық құндылықтардың айналысы тәртібін айқындайды;

2) Қазақстан Республикасының ішкі валюта нарығында шетел валютасын сатып алу және сату тәртібін қоса алғанда, Қазақстан Республикасында валюталық операцияларды жүзеге асыру тәртібін айқындайды;

3) қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыру жөніндегі қызметке қойылатын біліктілік талаптарын белгілейді;

4) қызметін тек қана айырбастау пункттері арқылы жүзеге асыратын заңды тұлғаларды лицензиялау тәртібін айқындайды және осындай заңды тұлғаларға қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларына арналған лицензияларды және (немесе) лицензияларға қосымшаларды береді;

5) айырбастау пункттерін ашу және қолма-қол шетел валютасын ұлттық валютаға сатып алу бағамдарының сату бағамдарынан ауытқу шектерін белгілеу тәртібін қоса алғанда, қолма-қол шетел валютасымен айырбастау операцияларын жүзеге асыру тәртібін айқындайды;

6) капитал қозғалысы жөніндегі валюталық шарттарды есептік тіркеу, жүргізілген валюталық операциялар туралы және Қазақстан Республикасы резиденттерінің шетелдік банктердегі шоттары туралы хабардар ету және валюталық операцияларды мониторингтеу мақсаттары үшін ақпарат ұсыну тәртібін қоса алғанда, валюталық операцияларды мониторингтеу және валюталық операциялар мен Қазақстан Республикасы резиденттерінің шетелдік банктердегі шоттары бойынша ақпарат ұсыну тәртібін айқындайды;

7) салықтардың және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдердің түсуін қамтамасыз ету саласында басшылықты жүзеге асыратын уәкілетті органмен бірлесіп, Қазақстан Республикасы резиденттерінің репатриациялау талабын орындауын қамтамасыз ету мақсатында экспорттық-импорттық валюталық бақылауды жүзеге асыру тәртібін айқындайды;

8) төлем балансын қорғау жөніндегі шаралар шеңберінде валюталық операциялар жүргізуге арнайы рұқсаттар береді;

9) мемлекеттік органдардың құзыретіне сәйкес олармен келісу бойынша Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасы резиденттерінің және Қазақстан Республикасы бейрезиденттерінің орындауы үшін міндетті валюталық операциялар бойынша есепке алу мен есептіліктің тәртібі мен нысанын, сондай-ақ валюталық бақылау агенттерінің есептілікті ұсыну тәртібі мен мерзімдерін айқындайды;

10) уәкілетті банктердің, Қазақстан Республикасы бейрезидент-банктері филиалдарының және өзге де тұлғалардың Қазақстан Республикасының валюталық заңнамасын бұзу фактілері анықталған жағдайларда, Қазақстан Республикасының валюталық заңнамасына сәйкес шектеулі ықпал ету шараларын, қадағалап ден қою шараларын және санкцияларды қолданады.

Қазақстанның Ұлттық Банкi осы Заңға, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына және Қазақстан Республикасы Президентінің актілеріне сәйкес валюталық реттеу және валюталық бақылау саласында өзге де функцияларды орындауға құқылы.

Ескерту. 56-бап жаңа редакцияда - ҚР 02.07.2018 № 168-VІ (01.07.2019 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 12.07.2023 № 23-VIII (01.01.2024 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2024 № 71-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

57-бап. Шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтермен жасалатын операциялар

Қазақстан Ұлттық Банкi шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтермен мынадай операцияларды жүргізеді:

шетел валютасын сатып алады және сатады;

Қазақстан Республикасының Үкіметі шетел валютасында, шет мемлекеттердiң үкiметтерi немесе халықаралық қаржы ұйымдары шығарған және кепiлдiк берген бағалы қағаздармен операцияларды жүргізеді;

Қазақстан Республикасының банктерінде, өздерi тiркелген мемлекеттердiң заңнамасы бойынша тиiстi құқығы бар шетелдік орталық банктерде, шетел банктерінде және басқа қаржы институттарында, сондай-ақ халықаралық қаржы ұйымдарында шоттар ашады;

өздерi тiркелген мемлекеттердiң заңнамасы бойынша тиiстi құқығы бар шетелдік орталық банк, шетел банктері және басқа қаржы институттары, шет елдердің үкіметтері мен олардың агенттерi, сондай-ақ халықаралық қаржы ұйымдары үшiн шоттарды ашады және жүргiзеді, олардың өкiлі немесе корреспонденті ретiнде iс-әрекет жасайды;

тазартылған алтынды, басқа да бағалы металдарды қабылдау мен сақтауды жүзеге асырады;

ішкі және сыртқы нарықтарда тазартылған алтынды және басқа да бағалы металдарды сатып алу, сату, сақтауға орналастыру және депозитке салу жөнiндегі, оның ішінде мемлекеттің басым құқығын іске асыру шеңберінде тазартылған алтынды сатып алу жөніндегі операцияларды жүргiзеді;

Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен Қазақстан Республикасына шетел валютасындағы активтер мен бағалы металдарды әкеледі, сондай-ақ оларды шетел банктеріндегі және мамандандырылған қаржы ұйымдарындағы өз шоттарына орналастыру үшiн шет елдерге әкетеді;

Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы оларға қойылатын талаптарды айқындайтын бағалы қағаздармен операцияларды жүргізеді;

Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы ең төменгі деңгейін айқындайтын кредиттік рейтингі бар қарсы әріптестермен ақша нарығының құралдарымен операцияларды жүзеге асырады;

Қазақстан Ұлттық Банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес туынды қаржы құралдарымен операцияларды жүзеге асырады;

клиенттердің металл шоттарын ашады және жүргізеді;

Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімі бойынша басқа да операцияларды жүзеге асырады.

Қазақстан Ұлттық Банкі валюталық операциялардың кез келген түрін шектеусіз жүзеге асырады.

Осы Заңда көзделген мақсаттарға қол жеткізу және міндеттерді орындау үшін Қазақстан Ұлттық Банкі активтерді салу тәуекелін ескере отырып және оларды басқарудың негізгі қағидаттарына сәйкес, шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді олардың ұзақ мерзімді болашақта сақталуын, өтімділігі мен кірістілігін қамтамасыз ете отырып басқару жөніндегі қызметті жүзеге асырады.

Ескерту. 57-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

58-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта резервтері

Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын-валюта резервтері (бұдан әрі – алтын-валюта резервтері) халықаралық капитал нарығында жоғары өтімділікке ие Қазақстан Ұлттық Банкі активтерінен Қазақстан теңгесінің ішкі және сыртқы тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында қалыптастырылады және:

тазартылған құйма алтынды және металл шоттарындағы алтынды;

Халықаралық валюта қорындағы резервтік позицияны және Халықаралық валюта қорының арнайы қарыз беру құқығындағы активтерді;

қолма-қол ақшаны, шетел банктерінде орналастырылған депозиттерді қоса алғанда, еркін айырбасталатын шетел валютасындағы активтерді және эмитенттері шетелдердің үкіметтері немесе халықаралық қаржы ұйымдары болып табылатын бағалы қағаздарды;

өтімділікке және шектеу талаптарынсыз пайдалану мүмкіндігіне ие, еркін айырбасталатын шетел валюталарында номинирленген басқа да сыртқы активтерді қамтиды.

Қазақстан Ұлттық Банкі алтын-валюта резервтерін ұлттық валютаның тұрақтылығын және айырбасталуын қамтамасыз ету, Қазақстан Республикасының міндеттемелері бойынша төлемдерді жүзеге асыру үшін қажетті деңгейде ұстап тұруды қамтамасыз етеді.

Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының шешiмiнде көзделген жағдайларды қоспағанда, алтын-валюта резервтерін кредиттер (қарыздар, несиелер) беру нысанында пайдалануға және Қазақстан Республикасының резиденттерi мен резидент еместеріне кепiлдiктер немесе басқа да мiндеттемелер ұсынуға жол берiлмейдi.

Қазақстан Ұлттық Банкі алтын-валюта резервтерінің құрылымын ұлғайтуды және өзгертуді:

Қазақстан теңгесi мен шетел валютасына тазартылған алтынды сатып алу;

Қазақстан теңгесiне (естелiк және кәдесый монеталарын қоса алғанда) және шетел валютасына Қазақстан Республикасының резиденттерi мен резидент еместерден, сондай-ақ Қазақстан Республикасының Үкіметінен еркін айырбасталатын шетел валютасындағы активтерді сатып алу;

шетел валютасымен депозиттік, салымдық, дилингтік операциялардан және шетел валютасында номинирленген бағалы қағаздармен операциялардан, сондай-ақ оларға шетел валютасында берілген кредиттерден түсетiн еркін айырбасталатын шетел валютасындағы комиссиялық және басқа да сыйақы түсімдері;

Қазақстан Ұлттық Банкінің тазартылған алтында номинирленген бағалы қағаздарымен операциялардан түсетін түсiмдерді қоса алғанда, Қазақстан Ұлттық Банкінің алтынды сатудан, депозитке салудан және онымен басқа да операциялар жүргізуінен түсетін алтын және еркін айырбасталатын шетел валютасындағы түсімдер;

Қазақстан Ұлттық Банкінің шетел валютасындағы эмиссиялық бағалы қағаздарды шығаруынан түсетін еркін айырбасталатын шетел валютасындағы түсімдер;

шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді басқарудың негізгі қағидаттарына сәйкес шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді алтын-валюта резервтеріне аудару;

Қазақстан Ұлттық Банкi халықаралық қаржы ұйымдарынан, шет мемлекеттердiң орталық банктерiнен және басқа кредиторлардан алған кредиттерден түсетін түсімдер;

осы Заңға және Қазақстан Ұлттық Банкi туралы ережеге сәйкес Қазақстан Ұлттық Банкi көрсететін қызметтерден түсетін еркін айырбасталатын шетел валютасындағы түсімдер жолымен жүргізеді.

Қазақстан Ұлттық Банкi алтын-валюта резервтерінің құрылымын азайтуды және өзгертуді:

айырбастау бағамы саясатын қоса алғанда, ақша-кредит саясатын жүргiзу және iшкi валюта нарығында шетел валютасына сұраныс пен ұсыныс арасындағы теңгерімсіздікті деңгейлестіру мақсатында еркін айырбасталатын валютаны сату;

бюджет қаражаты және Қазақстан Ұлттық Банкiнің бюджеті (шығыстар сметасы) есебінен, Қазақстан Ұлттық Банкінің халықаралық міндеттемелерін қоса алғанда, Қазақстан Республикасының сыртқы борышын өтеу және оған қызмет көрсету, Қазақстан Республикасы Үкіметінің және Қазақстан Ұлттық Банкінің міндеттемелерін, Қазақстан Республикасының халықаралық міндеттемелерін орындау;

өнiм (жұмыстар, көрсетілетін қызметтер) импортына ақы төлеу, шет елдегі дипломатиялық және өзге де өкiлдiктердi ұстау, iссапар және өкілдік шығыстарын төлеу;

басқа шетел валютасын сатып алу үшін еркін айырбасталатын шетел валютасындағы активтерді сату;

Қазақстан Ұлттық Банкінің эмиссиялық бағалы қағаздарын өтеу;

Қазақстан Ұлттық Банкі алған кредиттер бойынша негiзгi соманы және сыйақыны қайтару, сондай-ақ комиссиялық және соларға iлеспе басқа да шығыстарды төлеу;

шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді басқарудың негізгі қағидаттарына сәйкес алтын-валюта резервтерін шетел валютасындағы және бағалы металдардағы басқа активтерге аудару;

тазартылған алтынды Қазақстан теңгесіне және шетел валютасына өткізу;

шетел валютасындағы және бағалы металдардағы активтерді басқару мен сақтауға байланысты шығыстарды төлеу;

шығынды алтын-валюта резервтерін есептен шығару жолымен жүргізеді.

Алтын-валюта резервтерін ұлғайту немесе азайту алтын-валюта резервтеріне кіретін активтердің нарықтық құнының өзгеруі және Қазақстан Ұлттық Банкінде ашылған еркін айырбасталатын валютадағы банк шоттары иелерінің-резиденттердің операциялары нәтижесінде де жүргізіледі.

Ескерту. 58-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

59-бап. Бағалы металдардағы активтерді толықтыру үшін тазартылған алтынды сатып алуға мемлекеттің басым құқығы

Ескерту. 59-бап алып тасталды - ҚР 14.01.2016 № 445-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

60-бап. Алтын-валюта активтерiн қайта бағалау шоты

Ескерту. 60-бап алып тасталды - ҚР 2009.07.11. № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.

11 Тарау. Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын және Қазақстан Республикасының қаржы заңнамасы саласындағы бақылау мен қадағалауды ұйымдастыру және жүзеге асыру тәртібі

Ескерту. 11-тарау алып тасталды - ҚР 03.07.2019 № 262-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

12 Тарау. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң есеп беруi

65-бап. Қаржы жылы

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қаржы жылы күнтiзбелiк есептеу бойынша 1 қаңтардан басталып, 31 желтоқсанда аяқталады.

66-бап. Есеп беру

Қазақстан Ұлттық Банкi жыл сайын Қазақстан Республикасы Президентiнiң бекiтуiне жылдық есеп берiп отырады.

Қазақстан Республикасының Президентi Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық есебiн қарап, оны бекiту туралы шешiм қабылдайды.

Ескерту. 66-бап жаңа редакцияда - ҚР Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен , өзгеріс енгiзiлдi - ҚР 1999.07.16. № 436 Заңымен , 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен , 2006.07.05. № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2009.07.11. № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

67-бап. Жылдық есеп

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық есебi:

- ақша-кредит саясаты және қаржы рыногының жай-күйi туралы баяндаманы;

- Қазақстан Ұлттық Банкiнiң өткен жылғы қызметi туралы есептi;

- Қазақстан Ұлттық Банкiнiң жылдық шоғырландырылған қаржылық есептiлiгiн;

Ескерту. 67-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасы Президентiнiң 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен , Қазақстан Республикасының 1997.07.11. № 154 Заңымен , 1999.07.16. № 436 Заңымен , 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен , Қазақстан Республикасының 2005.07.08. № 69 Заңымен.

68-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң қызметiн тексеру

Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімі бойынша Қазақстан Ұлттық Банкінің қаржылық есептілігінің аудитін Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымына (ЭЫДҰ) мүше мемлекеттің немесе Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы (ТМД) елдерінің орталық банкіне аудит жүргізу тәжірибесі бар аудиторлық ұйым жыл сайын жүргізеді.

Тексерiс кезiнде алынған әрбiр ақпарат құпия деп саналады және аудиторлық ұйым оны үшiншi жаққа жеткiзгенi үшiн жауап бередi.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң және оның ұйымдарының қызметiне жасалған кез келген мемлекеттiк органның тексерiсi Қазақстан Республикасы Президентiнiң келiсiмiмен не болмаса тапсыруы бойынша ғана жүзеге асырылады.

Ескерту. 68-бапқа өзгерту енгiзiлдi - Қазақстан Республикасы Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен , Қазақстан Республикасының 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi), Қазақстан Республикасының 2005.07.08. № 69 , 2009.07.11. № 185-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

13 Тарау. Қорытынды ережелер

69-бап. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң таратылуы

Қазақстан Ұлттық Банкi Қазақстан Республикасының тиiстi Заңын қабылдау жолымен таратылуы мүмкiн, Қазақстан Ұлттық Банкi таратылған жағдайда оның мүлкi тиiстi Заңда көрсетiлген банк құқығын иеленушiге бередi.

Ескерту. 69-бапқа өзгерту енгiзiлдi – ҚР Президентінің 1995.12.05. № 2672 заң күші бар Жарлығымен.

69-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің қатысуымен жасалатын бас қаржылық келісім

Қазақстан Ұлттық Банкінің қатысуымен жасалатын бас қаржылық келісімнің тараптары бас қаржылық келісімде айқындалған тәртіппен және шарттарда бас қаржылық келісім шеңберіндегі мәміле (мәмілелер) бойынша талаптарды есепке жатқызуды және (немесе) тарату неттингін жүзеге асырады (қолданады).

Ескерту. 69-1-баппен толықтырылды – ҚР 12.07.2022 № 138-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

70-бап. Ақпарат алу жөніндегі өкiлеттiктер

Қазақстан Ұлттық Банкiне жүктелген функциялардың сапалы және уақтылы орындалуын, осы Заң мен Қазақстан Республикасының өзге де заңдары талаптарының іске асырылуын қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Ұлттық Банкi кез келген жеке және заңды тұлғалардан, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдарынан, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарынан, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдарынан, сондай-ақ мемлекеттік органдардан қажетті ақпаратты, оның ішінде қызметтік, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтерді өтеусіз алуға құқылы. Бұл ретте алынған ақпарат жария етiлуге жатпайды.

Қазақстан Ұлттық Банкi осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген, алынған ақпаратты қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органға, соның ішінде оның Қазақстан Ұлттық Банкiнің ақпараттық жүйелеріне қол жеткізе алуын қамтамасыз ету арқылы береді.

Мемлекеттік органдар, қаржы және өзге де ұйымдар, олардың қауымдастықтары (одақтары), сондай-ақ жеке тұлғалар, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдары, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдары Қазақстан Ұлттық Банкінің сұрау салуы бойынша құжаттарды, қаржы есептемесін қоса алғанда, есептемені және қажет болған жағдайда Қазақстан Ұлттық Банкінің өз функцияларын орындауына қажетті өзге де қосымша ақпаратты беруге міндетті.

Ескерту. 70-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді – ҚР 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

70-1-бап. Қазақстан Ұлттық Банкi көрсететiн қызметтердiң өтемдiлiгi

Қазақстан Ұлттық Банкi банк операцияларын және басқа да қызметтердi ақылы негiзде атқаруға құқылы. Қазақстан Ұлттық Банкi көрсететiн қызметтері үшiн ақының түрлерi мен мөлшерлерiн өз бетiнше белгiлейдi.

Қазақстан Ұлттық Банкi, Қазақстан Республикасының Ұлттық қорын, өзге де қорлар мен ұйымдарды басқару жөнiндегi қызметтердi қоспағанда, Қазақстан Республикасының Yкiметi мен бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi органға көрсетiлетiн банктiк және өзге де қызметтер үшiн ақы алмайды.

Қазақстанның Ұлттық Банкі Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерінде көзделген жағдайларда ақылы негізде жеке және заңды тұлғаларға, Қазақстан Республикасы бейрезидент банктерінің филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру (қайта сақтандыру) ұйымдарының филиалдарына, Қазақстан Республикасы бейрезидент сақтандыру брокерлерінің филиалдарына мемлекеттік қызметтер көрсетеді. Ол көрсететін мемлекеттік қызметтер үшін ақының мөлшерлері Қазақстан Республикасының салық заңнамасында айқындалады.

Ескерту. 70-1-баппен толықтырылды - ҚР 1997.07.11. № 154 Заңымен; жаңа редакцияда - 2001.05.03. № 182 Заңымен, өзгеріс енгiзiлдi - 2003.07.10 № 483 (2004 жылғы 1 қаңтардан бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен, 2006.07.05. № 165 (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз), 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 106-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 422-V (16.12.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

71-бап. Талап етудің ескіру мерзімі

Қазақстан Ұлттық Банкінің кредит шарттарының тиiсiнше орындалмауы жөнiнде қарыз алушыларға қоятын талаптарына талап етудің ескіру мерзiмi қолданылмайды.

Ескерту. 71-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

72-бап. Қазақстан Ұлттық Банкінің жауапкершiлiгi

Қазақстан Ұлттық Банкi өз мiндеттемелерiн орындамағаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауапты болады.

Ескерту. 72-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.05 № 30-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

73-бап. Алынып тасталды - ҚР 2003.07.10 № 483 (01.01.2004 бастап қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

74-бап. Осы Заңның күшiне енуi

Осы Заң жарияланған күннен бастап күшiне енедi.

Ескерту. 74-баптың атауы өзгертiлдi - ҚР 1997.07.11 № 154 Заңымен.

Қазақстан Республикасының Президентi

On National Bank of the Republic of Kazakhstan

The Law of the Republic of Kazakhstan, dated 30 March 1995, No. 2155.

Unofficial translation
Footnote. Title is in the new wording, the Preamble is excluded, throughout the text, the words “by the Decree”, “the Decree”, “the Decree” are replaced by the words “by the Law”, “the Law”, “the Law”- by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 2 March 2001, № 162 (see Article 2).
In the text, after the word “Chapter” numbers “I – ХIII” are replaced by the numbers “1 – 13” - by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 20 December 2004, № 13.
Throughout the text, the word “(interest)” is excluded - by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 8 July 2005, № 69.

Chapter 1. GENERAL PROVISIONS Article 1. Bank system of the Republic of Kazakhstan

The Republic of Kazakhstan has a dual banking system.

The National Bank of the Republic of Kazakhstan (National Bank of Kazakhstan) is the Central Bank of the Republic of Kazakhstan and represents the top (first) level of the bank system of the Republic of Kazakhstan.

The National Bank of Kazakhstan shall represent the interests of the Republic of Kazakhstan in the relations with central banks and banks of other countries, in international banks and other financial and credit organizations within its competence.

The National Bank of Kazakhstan, in case of accomplishment of the tasks shall not be guided by the purpose of profit earning.

Types, a legal status, a procedure for creation, functioning and liquidation of second-tier banks are determined by the banking and other legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The Article 1 – as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 5 December 1995, № 2672; by the Law, dated 11 July 1997, № 154; by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10 July 2003 № 483; (shall be enforced from 1 January 2004).

Article 2. Status and legal basis of activities of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan is a state body that ensures the development and implementation of the monetary policy of the state, the functioning of payment systems, carries out currency regulation and currency control, contributes to ensuring the stability of the financial system and conducts state statistics, as well as exercising, within its competence, state regulation, control and supervision of the financial market, financial organizations and other entities and in the field of financial legislation of the Republic of Kazakhstan.

The National Bank of Kazakhstan is governed by the Constitution of the Republic of Kazakhstan, this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and international treaties of the Republic of Kazakhstan in its activities.

Footnote. The Article 2 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 28.12.2011 № 524 – IV (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 3. Accountability of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan is accountable to the President of the Republic of Kazakhstan.

The accountability to the President of the Republic of Kazakhstan means:

appointment of the Chairman of the National Bank of Kazakhstan by the President of the Republic of Kazakhstan with the consent of the Senate of Parliament of the Republic of Kazakhstan;

release him (her) from the position;

approval of the structure and total number of employees of the National Bank of Kazakhstan by the President of the Republic of Kazakhstan;

approval of the remuneration system for employees of the National Bank of Kazakhstan by the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan in consultation with the President of the Republic of Kazakhstan;

approval of the structure and a total regular number, remuneration system of the National Bank of Kazakhstan by the President of the Republic of Kazakhstan;

approval of the Provision on the National Bank of Kazakhstan by the President of the Republic of Kazakhstan;

approval of the annual statement of the National Bank of Kazakhstan by the President of the Republic of Kazakhstan;

approval of the design concept of banknotes and coins of the national currency- the Kazakhstani tenge by the President of the Republic of Kazakhstan;

representation by the National Bank of Kazakhstan, of the information concerning its competence, requested by the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The Article 3 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 05.12.1995 № 2672; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 29.06.1998 № 236; dated 02.03.2001 № 162 (See Article 2); dated 08.07.2005 № 69; dated 29.04.2009 № 154-IV (the order of enforcement, see Article 2); № 91-VI as of 11.07.2017 (shall be enforced ten days after its first official publication).

Article 3-1. Strategic plan of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan shall develop a strategic plan for a five-year period, in which it determines the strategic directions, goals and target indicators of activities of the National Bank of Kazakhstan.

The strategic plan shall be approved by the Chairman of the National Bank of Kazakhstan in agreement with the President of the Republic of Kazakhstan or by his authorization by the Head of the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 1 is supplemented by Article 3-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2022 № 177-VII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 4. Regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan, on the basis of and in pursuance of the laws of the Republic of Kazakhstan on issues within its competence, issues regulatory legal acts binding on financial organizations, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers - non-residents of the Republic of Kazakhstan, other individuals and legal entities in the territory of the Republic of Kazakhstan.

Regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan shall be published in the official publications – “Kazakstan Ulttyk Bankinin Khabarshysynda” and “Bulletin of the National Bank of the Republic of Kazakhstan” in Kazakh and Russian languages.

Footnote. Article 4, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.1997 № 154; dated 10.07.2003 № 483 (shall be enforced from 01.01.2004); dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (see Article 2 for the order of entry into force).

The Article 5 (is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July 1997, № 154) Article 6. The National Bank of Kazakhstan as a legal entity

The National Bank of Kazakhstan is a legal entity in organizational legal form of a republican state institution and has an independent balance sheet, and it shall comprise a single structure together with its branches, representative offices, and organizations.

The National Bank of Kazakhstan acts on behalf of the Republic of Kazakhstan as the founder of joint stock companies and limited liability partnerships, and participates in the activities of organizations, as well as contributing the implementation of the functions of the National Bank of Kazakhstan, and (or) is the part of the financial market infrastructure.

The National Bank of Kazakhstan can open its branches and representative offices in the Republic of Kazakhstan and abroad.

Footnote. The Article 6 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Chapter 2. Main goal, objectives, functions and powers of the National Bank of Kazakhstan

Footnote. Title is in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January 2004).

Article 7. Main goal and objectives of the National Bank of Kazakhstan

The main goal of the National Bank of Kazakhstan is to ensure the price stability in the Republic of Kazakhstan.

To accomplish the main goal, the National Bank of Kazakhstan shall be assigned the following objectives:

1) development and implementation the state’s monetary policy;

2) ensuring the functioning of payment systems;

3) implementation of currency regulation and control;

4) promoting the stability of the financial system;

5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

7) implementation of statistical activities in the field of monetary statistics, financial market statistics and statistics of the external sector;

8) other objectives in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The Article 7 is in wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10.07.2003 № 483 (shall be enforced from 01.01.2004); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 8. Functions and powers of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan shall:

1) develop and implement the state monetary policy of the Republic of Kazakhstan;

2) issue the state equity securities;

3) be the sole issuer of banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan and organizes a cash circulation in the territory of the Republic of Kazakhstan;

4) participate in providing transportation, storage and collection of banknotes, coins and values, create the reserve state funds of banknotes, coins and valuables;

5) exercise control and supervision over compliance with the requirements for the arrangement of premises by legal entities operating exclusively through exchange offices on the basis of a license of the National Bank of Kazakhstan for exchange operations with foreign currency in cash, and legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

6) regulate and supervise (oversight) for the inter-bank money transfer system, a system of inter-bank clearing and other payment systems, which provide conducting of money transfers between users in Kazakhstani tenge;

7) in order to streamline payments and money transfers, establishes, in agreement with the Government of the Republic of Kazakhstan, the order of payments on bank accounts carried out by banks, organizations engaged in certain types of banking operations, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan and business entities, unless otherwise provided by the laws of the Republic Kazakhstan;

8) carry out the currency regulation and currency control in the Republic of Kazakhstan;

8-1) establish qualification requirements for legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables, which include requirements for the legal form, requirements for founders (participants), including disclosure of the sources of origin of their contributions to the charter capital, requirements for the size and procedure for the formation of the authorized capital, as well as premises, technical means, equipment and employees of legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

9) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 156-VI as of 24.05.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication);

10) provide the management of assets in foreign currency and precious metals;

11) implement a priority right of the state to purchase refined gold to replenish assets in precious metals;

12) carry out in the cases, stipulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan, routine tests of purity (samples) of precious metals and raw materials, containing precious metals;

12-1) store and test precious metals, except for precious metal products, and assays (samples) of commodities containing precious metals owned by financial institutions, other persons entitled to export and import precious metals and commodities containing precious metals;

12-2) carry out the transportation, reception, registration, storage of precious metals, precious stones and products, made of them that are converted (entered) into state property on certain grounds, in cases provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

13) carry out the regulation of system risks independently and (or) in partnership with other state bodies of the Republic of Kazakhstan within their competence;

14) provides loans in the manner and under the conditions provided for by this Law and the legal acts of the National Bank of Kazakhstan, loans of last instance in the manner and under the conditions provided for by this Law and the joint regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of financial market and financial organizations;

15) participates in the regulation of the external debt of financial institutions;

16) develops statistical methodology and determines the list, forms, terms and procedure for submitting primary statistical data on cash circulation, monetary statistics and financial market statistics, balance of payments, external debt, international investment position, financial stability;

17) conduct departmental statistical survey in accordance with the statistical work plan, and also, within its competence, exercise control in the field of state statistics;

18) generates and disseminates statistical information on the financial market review, monetary and financial market statistics, balance of payments, international investment position and external debt, participates in the development of forecast estimates of the balance of payments;

18-1) collects and processes administrative data on issues of currency regulation, monetary statistics and financial market statistics, cash circulation, payments and payment systems, financial stability, regulation, control and supervision of financial organizations and their affiliates, bank branches - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) companies-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan, organizations that guarantee insurance payments, credit bureaus and collection agencies

19) carries out, within the competence, regulation of the financial market and financial organizations, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers - non-residents of the Republic of Kazakhstan and other persons, as well as control and supervision of the financial market and financial organizations, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers - non-residents of the Republic of Kazakhstan and in the field of financial legislation of the Republic of Kazakhstan in accordance with this Law, the Law of the Republic of Kazakhstan "On state regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations” and other laws of the Republic of Kazakhstan;

20) issues (refuses to issue), reissues, suspends, revokes licenses:

for exchange operations with foreign currency in cash - to legal entities operating exclusively through exchange offices;

for collection of banknotes, coins and valuables - to legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

21) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
21-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
22) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016);
22-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

23) determine the policy and methods of accounting for the National Bank of Kazakhstan in accordance with international financial reporting standards;

24) exercise control and supervision over compliance by legal entities operating exclusively through exchange offices on the basis of a license from the National Bank of Kazakhstan for exchange operations with foreign currency in cash, the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on accounting and financial reporting, the rules for automating accounting, as well as requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on currency regulation and currency control;

24-1) within the competence, participates in audits of the activities of the audited entities conducted by the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

24-2) exercise control over compliance by legal entities operating exclusively through exchange offices based on a license from the National Bank of Kazakhstan for exchange operations with foreign currency in cash, and by payment organizations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on countering the legalization (laundering) of proceeds from crime, and financing of terrorism in terms of recording, storing and providing information on transactions with money and (or) another property subject to financial monitoring, due diligence of clients (their representatives) and beneficial owners, suspension and refusal to conduct transactions subject to financial monitoring, document protection received in the course of its activities, as well as the organization and implementation of internal control in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

25) participate in servicing the state debt of the Government of the Republic of Kazakhstan in agreement with the latter and serve the state debt of the National Bank of Kazakhstan;

26) establish and publish the official exchange rate of the national currency of the Republic of Kazakhstan to foreign currencies according to the list and the order, determined by the Board of the National Bank of Kazakhstan;

27) monitor contracts for non-state foreign loans;

28) monitor the sources of supply and demand, as well as the uses of foreign currency on the domestic market;

29) carry out a banking activity without necessity to obtain corresponding licenses, professional activity in the securities market and other activity as defined by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

30) carry out a banking service of customers of the National Bank of Kazakhstan;

31) carry out as trustee for the National Fund of the Republic of Kazakhstan on the basis of the trust management agreement, which is between the National Bank of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan and shall be published in official publications;

32) serves as a trustee of assets on the basis of the trust management agreement, concluded by the National Bank of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan or legal entities. The trust management agreements, concluded between the National Bank of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan shall be published in official publications;

32-1) carry out the trust management of the pension assets of uniform pension savings fund under a trust management agreement, concluded between the National Bank of Kazakhstan and uniform pension savings fund;

32-2) carry out the functions of a custodian in respect of pension assets of uniform pension savings fund;

33) provide, upon the request of the authorized body for financial monitoring, data from its own information systems in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on combating the legalization (laundering) of proceeds from crime and the financing of terrorism;

34) participates in the training and retraining of personnel for state bodies and financial organizations, branches of banks-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan;

35) applies, on issues within its competence, limited enforcement measures to residents and non-residents carrying out currency transactions and not being financial institutions, payment system operators, payment system operating centers, as well as payment service providers that are not banks, bank branches - non-residents of the Republic of Kazakhstan and organizations engaged in certain types of banking operations, supervisory response measures to legal entities operating exclusively through exchange offices on the basis of a license from the National Bank of Kazakhstan for exchange operations with foreign currency in cash, and legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables, as well as sanctions and other measures provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan;

35-1) introduces a special regulatory regime in relation to payment institutions and (or) other legal entities that are not financial institutions, in order to carry out activities related to payment services, and regulates their activities within the competence;

36) carry out procurement of goods, works and services in the manner, specified by regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan;

37) set, cancel and define the use of bank identification codes, assign and revoke codes of banks and organizations, engaged in certain types of banking operations, and codes of branches of banks and organizations, engaged in certain types of banking operations, establish their structure, as well as develop and maintain the Directory of banks and organizations, engaged in certain types of banking operations;

37-1) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 53-VI as of 13.03.2017 (shall be enforced ten days after its first official publication);

38) establish consultative and advisory bodies of the National Bank of Kazakhstan;

38-1) provide information on subjects of a credit history to a credit bureau partially owned by the government in order to ensure the completeness of information contained in the database of credit histories;

38-2) within the competence, cooperates with central banks, control and supervisory bodies of other states, international and other organizations and has the right to exchange information confidentially constituting a trade secret on the securities market, bank secrets, insurance secrets or other secrets protected by law, necessary for the implementation of control and supervisory functions, on the basis and in accordance with the international agreement of the Republic of Kazakhstan, the agreement providing for the exchange of confidential information.

Other organizations specified in part one of this subparagraph are the associations of central banks, control and supervisory bodies of other states, created with the aim of developing uniform standards for regulating the activities of the banking sector, the securities market and the insurance market;

39) carry out other functions and powers under this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 8 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 21.06.2013 № 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 206-V as of 10.06.2014 (shall be enforced ten days after its first official publication); № 311-V as of 27.04.2015 (see the enforcement procedure in Article 2); № 422-V dated November 24, 2015 (see Article 2 for the order of entry into force); № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty days after its first official publication); № 53-VI as of 13.03.2017 (shall be enforced ten days after its first official publication); № 156-VI as of 24.05.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication); № 168-VІ as of 02.07.2018 (see the enforcement procedure in Article 2); № 262-VI dated July 3, 2019 (see Article 2 for the entry into force); dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021); dated 01.07.2022 № 131-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 3. Capital and reserves of the National Bank of Kazakhstan

Footnote. Title of the Chapter is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 16 July 1999 № 436.

Article 9. Charter capital of the National Bank of Kazakhstan

The charter capital of the National Bank of Kazakhstan belongs to the state and shall be created in an amount not less than 20 billion Kazakhstani tenge by payments from undivided net income.

The National Bank of Kazakhstan shall independently exercise the rights of possession, use, and disposition of property on its balance sheet on behalf of the Republic of Kazakhstan, in accordance with the procedure, established by the regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 9, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 11July, 1997 № 154; dated 29 June, 1998 № 236; dated 16 July 1999 № 436; dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1January, 2004); dated 8 July, 2005 № 69; dated 5 July 2006 № 165 (the order of enforcement see Article 2); dated 01.03.2011 № 414-IV (shall be enforced from the date of its first official publication).

Article 10. Reserve capital, revaluation and provision (reserves) accounts of the National Bank of Kazakhstan

Footnote. Title is in the new wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Reserve capital of the National Bank of Kazakhstan shall be formed in the amount not less than the charter capital; it shall be replenished out of net income, and shall be intended solely to provide compensation of losses and reimbursement of losses on operations, performed in compliance with procedure, established by the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan. The revaluation account of gold and foreign currency reserves and other assets in foreign currency is intended for the accounting of revenue from their revaluation. The revaluation account for fixed assets shall be intended for recording the results of indexing of fixed assets of the National Bank of Kazakhstan.

Provisions (reserves) for doubtful and bad claims, including loans, deposits, securities, settlement-related losses, account balances and other assets, including volumes of works on construction in progress, other requirements for non-monetary activities of the National Bank of Kazakhstan and social payments are created at the expense of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 10 is in the wording of the Law dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 11. Income of the National Bank of Kazakhstan

Net income of the National Bank of Kazakhstan for a financial year shall be defined as the difference between actually received income and costs charged to the given financial year.

Undivided net income of the National Bank of Kazakhstan is the net income of the National Bank of Kazakhstan, except to the exchange rate revaluation, relevant to the revaluation of gold reserves and other foreign currency assets, adjusted for the revaluation of fixed assets and intangible assets. Undivided net income shall be intended to increase a reserve and charter capitals in the amount, established by the Board of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

After the approval of the annual report of the National Bank of Kazakhstan by the President of the Republic of Kazakhstan, the remaining undistributed net income shall be transferred to the state budget with a one financial year grace period.

If the amount of the reserve capital is less than the amount of the authorized capital, then all retained net income remains at the disposal of the National Bank of Kazakhstan and shall be directed to replenish the reserve capital until it reaches the amount of the authorized capital. If the reserve capital is insufficient to compensate for the losses of the financial year, the uncovered losses shall be compensated to the National Bank of Kazakhstan in full at the expense of the state budget with a delay of one financial year.

Footnote. Article 11 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 10.07.2003 № 483 (shall be enforced from 01.01.2004); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 08.07.2005.№ 69; dated 11.07.2009 № 185-IV (shall be enforced from 30.08.2009); dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 4. Structure and bodies of the National Bank of Kazakhstan. The order of their formation and competence

Footnote. Title is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 16 July 1999, № 436.

Article 12. Structure and bodies of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan shall hold out a single centralized structure with a vertical administrative system.

The bodies of the National Bank of Kazakhstan are the Management Board, the Monetary Policy Committee and the Board of Directors.

The structure of the National Bank of Kazakhstan shall include the central administration, consisting of departments and other subdivisions, branch offices, representative offices, agencies and organizations.

Footnote. Part 3 is excluded by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 27 January 1996, № 2830; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 11.07.1997 № 154; dated 16.07.1999 № 436; dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021).

Article 13. Chairman of the National Bank of Kazakhstan

The Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall be appointed by the President of the Republic of Kazakhstan with the approval of the Senate of the Parliament for a term of 6 years.

The Chairman shall act on behalf of and represents the National Bank of Kazakhstan without a power of attorney in relations with state bodies, banks, financial, international, foreign, and other organizations.

The Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall have the power to adopt operative, executive and administrative decisions concerning the activities of the National Bank of Kazakhstan, with the exception of powers, warranted by this Law to the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan and to conclude agreements on behalf of the National Bank of Kazakhstan.

The Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall bear responsibility for the operation of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 13 as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 04.12.1995 № 2672; dated 27.01.1996 № 2830; by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 11.07.1997 № 154; dated 29.04.2009 № 154-IV (the order of the enforcement, see Article 2).

Article 14. Deputy Chairmen of the National Bank of Kazakhstan

Deputy Chairmen of the National Bank of Kazakhstan shall be appointed by the President of the Republic of Kazakhstan upon the recommendation of the Chairman of the National Bank of Kazakhstan for a term of 6 years, regardless the terms of the appointment of the Chairman of the National Bank of the Republic of Kazakhstan.

Deputy Chairmen shall represent the National Bank of Kazakhstan without a power of attorney and shall sign documents within the limits of their authority.

Article 15. Executive Board of the National Bank of Kazakhstan and its powers

The Supreme body of the National Bank of Kazakhstan is the Executive Board.

The Executive Board of the National Bank of Kazakhstan shall approve:

1) the rules on minimum reserve requirements, which determine the structure of banks' liabilities taken to calculate the minimum reserve requirements, the procedure for calculating the minimum reserve requirements, meeting the minimum reserve requirements, reserving and monitoring the fulfillment of the minimum reserve requirements;

2) rules for setting the official exchange rate of the national currency of the Republic of Kazakhstan to foreign currencies according to the list determined by the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan;

3) rules for exchanging banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan (being) taken out of circulation, as well as worn and damaged banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan;

4) rules for the sale and repurchase of banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan by the National Bank of Kazakhstan;

5) rules for making cash transactions with individuals and legal entities in the National Bank of Kazakhstan;

6) rules for determining whether banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan are fit for commerce;

7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

8) rules for replacing current banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan in case of alteration of their design (form);

9) rules for taking cash out of circulation;

10) the rules for implementation of cash transactions and operations for the collection of banknotes, coins and valuables in second-tier banks, the National Post Operator and legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables, in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of financial market and financial organizations;

10-1) together with the central authorized body for state planning, the maximum amounts of cash withdrawals by business entities from bank accounts, as well as business entities that are not subject to the requirement to withdraw cash from bank accounts;

10-2) together with the authorized body in charge of ensuring the receipt of taxes and other obligatory payments to the budget, and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, the rules for the withdrawal of cash by business entities from bank accounts, which determine, including the conditions for the withdrawal of cash by business entities from bank accounts in excess of the established limits, as well as the procedure for submitting to the authorized body in charge of ensuring the receipt of taxes and other obligatory payments to the budget, and the authorized body for the regulation, control and supervision of financial market and financial organizations of data and information on the withdrawal of cash by business entities from bank accounts in excess of the established maximum amounts, including the forms, list and deadlines for their submission;

11) the rules for organizing the security and arrangement of premises of second-tier banks, the National Post Operator, legal entities whose exclusive activities are the collection of banknotes, coins and valuables, and legal entities operating exclusively through exchange offices on the basis of a license from the National Bank of Kazakhstan for exchange transactions with foreign currency in cash, in agreement with the relevant authorized bodies;

12) requirements for counting, sorting, packaging, storage of banknotes, coins and valuables, as well as their issuance to second-tier banks and their clients at the instruction of second-tier banks, carried out by legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

13) the rules for issuing a license to legal entities, the exclusive activity of which is the collection of banknotes, coins and valuables, which establish the qualification requirements for legal entities, the exclusive activity of which is the collection of banknotes, coins and valuables, which include requirements for the legal form, requirements to the founders (participants), including disclosure of the sources of origin of their contributions to the authorized capital, requirements for the size and procedure for the formation of the authorized capital, as well as premises, technical means, equipment and employees of legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

14) instruction on the organization of cash-in-transit services in the Republic of Kazakhstan;

15) rules for making transactions with foreign currency converted into state ownership on separate grounds in the National Bank of Kazakhstan;

16) rules for the functioning of the interbank money transfer system;

17) rules for the functioning of the interbank clearing system;

18) rules for the functioning of payment systems operated either by the National Bank of Kazakhstan or its subsidiary;

19) rules for the functioning of the interbank payment card system;

20) requirements for organizational measures and software and hardware that provide access to payment systems;

21) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);
22) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);
23) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);

24) rules for using checks in the territory of the Republic of Kazakhstan;

25) rules for making transactions with documentary letters of credit by the banks of the Republic of Kazakhstan;

26) rules for discounting bills by second-tier banks of the Republic of Kazakhstan;

27) rules for making transactions with bills of exchange and promissory notes by second-tier banks and organizations carrying out certain types of banking operations;

28) rules for the issuance of payment cards, as well as requirements for the activity on servicing transactions with their use in the territory of the Republic of Kazakhstan;

29) rules for making interbank payments and (or) money transfers using payment cards in the Republic of Kazakhstan;

30) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);
31) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
32) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
33) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
34) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
35) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.07.2018 № 168-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days from the date of its first official publication);
36) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
37) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

38) rules for conducting auctions, as part of its monetary policy, by the National Bank of Kazakhstan;

39) rules for transferring part of the gold and foreign currency assets of the National Bank of Kazakhstan into external management;

40) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);
41) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);

42) rules for issuing, using and cancelling electronic money, as well as requirements for issuers of electronic money and electronic money systems in the territory of the Republic of Kazakhstan;

43) requirements for the degrees of security of billhead paper produced in or imported into the territory of the Republic of Kazakhstan, as well as technical requirements for billhead paper;

44) rules for opening, maintaining and closing customer bank accounts;

45) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication);
46) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication);

47) rules for applying economic sector and payment purpose codes;

48) together with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, the rules on loans of last instance, provided by the National Bank of Kazakhstan;

49) rules for establishing correspondent banking relations between the National Bank of Kazakhstan and banks, as well as organizations carrying out certain types of banking operations;

50) the rules for establishing correspondent relations between banks, banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan and organizations engaged in certain types of banking operations, as well as the establishment by banks of correspondent relations with banks - participants of the Astana International Financial Center;

51) the size of the limit of payments and money transfers on correspondent accounts of banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan and organizations engaged in certain types of banking operations;

52) requirements for the design and content of a certificate of bank account’s availability and number and an account statement;

52-1) rules for organizing the activity of payment institutions;

52-2) rules for providing information on payments and (or) money transfers by the operator or operating center of a systemically important or important payment system;

52-3) rules for making non-cash payments and (or) money transfers in the territory of the Republic of Kazakhstan;

52-4) rules for the provision by banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan and organizations carrying out certain types of banking operations, electronic banking services;

52-5) rules for submitting information about payment services;

52-6) rules for maintaining the register of important payment service providers;

52-7) rules for maintaining the register of payment systems;

52-8) indicators of the criteria of important payment systems;

52-9) indicators to classify a payment service provider as an important payment service provider;

53) in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, the rules for classifying financial organizations as systemically important;

54) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 156-VI as of 24.05.2018 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication);
55) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
56) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
57) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced from 01.07.2019);

57-1) rules for monitoring foreign exchange transactions in the Republic of Kazakhstan;

58) the rules for carrying out exchange operations with foreign currency in cash in the Republic of Kazakhstan;

59) rules for making currency transactions in the Republic of Kazakhstan;

59-1) rules for monitoring sources of supply and demand in the domestic foreign exchange market of the Republic of Kazakhstan;

60) rules for the export-import currency control in the Republic of Kazakhstan;

61) rules for submitting information by branches (representative offices) of foreign non-financial institutions operating in the Republic of Kazakhstan;

62) rules for banks’ opening, maintaining and closing metal accounts;

63) regulatory legal acts on accounting issues, including standard charts of accounts, accounting instructions, rules for organizing accounting and rules for automating accounting, mandatory for all financial institutions, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan , branches of insurance (reinsurance) companies-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan, the Development Bank of Kazakhstan;

64) financial reporting standards on issues not regulated by international financial reporting standards, as well as guidelines thereto;

65) the rules for the presentation of financial statements by financial organizations, and the presentation of statements according to accounting data by branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers - non-residents of the Republic of Kazakhstan, which determine the procedure for its presentation, including forms , the list, frequency and timing of its submission, in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

65-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

65-2) the list, forms, terms and procedure for reporting by financial organizations and their major participants, bank holding companies, banking conglomerates, insurance holding companies, insurance group, Development Bank of Kazakhstan joint-stock company, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan, an organization that guarantees the implementation of insurance payments, a credit bureau and collection agencies in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

66) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
67) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

68) in agreement with the authorized body in charge of ensuring the receipt of taxes and other obligatory payments to the budget, the form and content of the control receipt of computer systems used by banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of banks-non-residents of the Republic of Kazakhstan and organizations that carry out certain types of banking operations;

68-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

69) regulatory legal acts on the collection of administrative data on issues of foreign exchange regulation, cash circulation, payments and payment systems, financial stability, regulation, control and supervision of financial organizations and their affiliates, organizations guaranteeing insurance payments, credit bureaus, and collection agencies; agencies, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) companies - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers - non-residents of the Republic of Kazakhstan, the formation of monetary statistics and financial market statistics, including instructions for submission by second-tier banks, the Development Bank Kazakhstan, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan and branches of insurance (reinsurance) companies - non-residents of the Republic of Kazakhstan and mortgage organizations to the National Bank of Kazakhstan information for the formation of an overview of the financial sector;

69-1) the rules for introduction and cancellation by the National Bank of Kazakhstan of a special regulatory regime, carrying out activities within the framework of a special regulatory regime by payment organizations and (or) other legal entities that are not financial institutions;

69-2) selection criteria by the National Bank of Kazakhstan and the procedure for considering documents for concluding an agreement on implementation of activities under a special regulatory regime;

70) in consultation with the central authorized body for budget execution, the rules for making investment transactions of the National Fund of the Republic of Kazakhstan, as well as a report on the results of trust management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan submitted to the Government of the Republic of Kazakhstan;

71) rules for converting or reconverting assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

72) rules for selecting external asset managers of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

73) rules for exercising the state’s priority right to acquire fine gold to replenish assets in precious metals;

74) rules for appointing to a post and terminating an employment contract with employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments;

75) rules for the acquisition of goods, works and services by the National Bank of Kazakhstan, its departments, organizations included in its structure, and legal entities, fifty or more percent of voting shares (stakes in the authorized capital) of which belong to the National Bank of Kazakhstan or are in its trust management, and legal entities affiliated with them;

76) the regulation on the internal audit unit, as well as the procedure for organizing and conducting internal audit at the National Bank of Kazakhstan;

77) instructions on the assignment, use and cancellation of bank identification codes by the National Bank of Kazakhstan, as well as the assignment and cancellation of codes of banks and organizations carrying out certain types of banking operations, and codes of branches of banks and organizations carrying out certain types of banking operations, their structure, formation and maintaining the Directory of banks and organizations carrying out certain types of banking operations;

78) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

79) the rules for selection of investment portfolio managers who operate on the basis of a license from the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, including requirements for them, when instructing them to perform actions necessary to manage the pension assets of the unified accumulative pension fund;

80) rules for selecting foreign organizations managing pension assets of the unified accumulative pension fund, including the requirements thereto, when they are instructed to take actions required for the management of pension assets of the unified accumulative pension fund;

81) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

82) the regulations of the National Bank of Kazakhstan;

83) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
84) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

85) requirements for the security and continuity of work of information systems of banks and organizations carrying out certain types of banking operations;

86) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
86-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
86-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
86-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
87) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 53-VI as of 13.03.2017 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication);

88) other regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan in accordance with this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

The Executive Board of the National Bank of Kazakhstan shall:

1) approve the state monetary policy;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021);

2-1) sets inflation targets for the medium term;

3) set standards for minimum reserve requirements;

4) make decisions on the manufacture, issuance, withdrawal of banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan, also at the request of other countries, the replacement of banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan in case of alteration of their design or form, and also establish the procedure for exchanging worn and damaged banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan;

4-1) set the period of parallel circulation of banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan in case of alteration of their design (form);

5) determine the nominal value and design of banknotes and coins based on the concept approved by the President of the Republic of Kazakhstan;

6) determine the theme, mintage, alloy, timing and date of issue of collection and investment coins;

7) set the currency fluctuation band for the buying rate and the selling rate of foreign currency for tenge with regard to transactions made at exchange offices;

8) establish the amount and procedure for the formation of authorized capital for legal entities operating exclusively through exchange offices based on a license from the National Bank of Kazakhstan for exchange operations with foreign currency in cash, and legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

9) determine the basic principles of asset management in foreign currency and precious metals, including their structure;

10) classify an activity as a monetary one;

11) determine the categories of legal entities served by the National Bank of Kazakhstan;

12) consider, approve and submit for approval by the President of the Republic of Kazakhstan the annual report on the work of the National Bank of Kazakhstan;

13) consider, approve and submit for approval to the President of the Republic of Kazakhstan the structure, the total number of employees of the National Bank of Kazakhstan and the Regulation on the National Bank of Kazakhstan, as well as alterations and additions thereto;

13-1) approve, in consultation with the President of the Republic of Kazakhstan, the remuneration system for employees of the National Bank of Kazakhstan;

14) approve the budget (cost estimate) of the National Bank of Kazakhstan;

15) consider and approve the annual consolidated financial statements of the National Bank of Kazakhstan;

16) approve the terms of remuneration of employees of the National Bank of Kazakhstan, its departments and organizations and the conditions of social security of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments;

17) appoint an official, who shall be at least a Deputy Chairman of the National Bank of Kazakhstan, entitled to make prompt decisions on trust management of the National Fund of the Republic of Kazakhstan (authorized representative);

17-1) approves the requirements for persons who are not employees of the National Bank of Kazakhstan to be included in the Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan;

18) determine the procedure for applying limited enforcement measures to payment system operators, payment system operating centers, payment service providers that are not banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan and organizations engaged in certain types of banking operations, supervisory response measures to legal entities operating exclusively through exchange offices on the basis of a license from the National Bank of Kazakhstan for exchange operations with foreign currency in cash, and to legal entities whose exclusive activity is the collection of banknotes, coins and valuables;

19) considers the issue of granting loans of last instance in the manner and on the terms provided for by this Law and the joint regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

19-1) independently or jointly with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, approves programs aimed at protecting the interests of consumers of financial services;

20) make decisions on the establishment of and participation in the activities of organizations, including those helping the National Bank of Kazakhstan perform functions assigned to it and (or) those that are part of the financial market infrastructure;

21) decide on the participation of the National Bank of Kazakhstan in international and other organizations in accordance with this Law;

21-1) makes a decision on introduction of a special regulatory regime within the competence;

21-2) approves a standard agreement on the implementation of activities under a special regulatory regime within the competence;

21-3) considers and approves the agreement on the implementation of activities within the framework of a special regulatory regime within the competence;

22) decide on the establishment of advisory bodies of the National Bank of Kazakhstan;

23) approve a medium-term audit plan and annual report of the internal audit unit;

23-1) determine foreign custodians, with which the National Bank of Kazakhstan opens accounts for accounting and storage of pension assets of the unified accumulative pension fund;

23-2) determines the procedure for the implementation of activities on trust management of clients' assets by the National Bank of Kazakhstan;

23-3) determines the procedure for the implementation of brokerage activities by the National Bank of Kazakhstan;

23-4) determines the procedure for the implementation of dealer activities by the National Bank of Kazakhstan;

23-5) determines the procedure for the conduct of operations with derivative financial instruments by the National Bank of Kazakhstan;

23-6) determines the procedure for the conduct of operations with foreign currency in cash by the National Bank of Kazakhstan;

23-7) approves the investment declaration of the unified accumulative pension fund;

23-8) approves the accounting policy for accounting of operations on trust management of assets of the National Fund of the Republic of Kazakhstan;

24) carry out other functions and powers provided for by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 26.11.2012 № 57-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 21.06.2013 № 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 203-V as of 16.05.2014 (shall be enforced six months after its first official publication); № 269-V as of 29.12.2014 (shall be enforced from 01.01.2015); № 422-V dated November 24, 2015 (see Article 2 for the order of entry into force); № 479-V as of 29.03.2016 (shall be enforced twenty-one calendar days after its first official publication); № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty calendar days after its first official publication); № 53-VI as of 13.03.2017 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); № 63-VI as of 06.05.2017 (shall be enforced twenty-one calendar days after its first official publication); № 91-VI as of 11.07.2017 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); № 128-VI as of 28.12.2017 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); № 156-VI as of 24.05.2018 (shall be enforced ten calendar days after its first official publication); № 168-VІ as of 02.07.2018 (see the enforcement procedure in Article 2); № 262-VI dated July 3, 2019 (see Article 2 for the entry into force); dated 03.07.2020 № 359-VI (shall be enforced from 01.01.2021); № 399-VI dated 02.01.2021 (see Article 2 for the order of entry into force); dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 16. Composition of the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan

Executive Board of the National Bank of Kazakhstan consists of nine members.

The Board of the National Bank of Kazakhstan includes the Chairman of the National Bank of Kazakhstan and four officials of the National Bank of Kazakhstan, one representative from the President of the Republic of Kazakhstan, two representatives from the Government of the Republic of Kazakhstan and one representative from the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

Members of the Board of the National Bank of Kazakhstan from the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, the National Bank of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations are appointed and dismissed, respectively, by the President of the Republic of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan, the Chairman of the National Bank of Kazakhstan, the Chairman of the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

Footnote. Article 16 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 5 December 1995, № 2672; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated 11.07.1997 № 154; dated 05.07.2006 № 165 (the order of the enforcement, see Article 2); dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 17. Executive Board session of the National Bank of Kazakhstan

Meetings of the Board of the National Bank of Kazakhstan are held as required in accordance with the work plan approved by the Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

Unscheduled meetings of the Board of the Bank of Kazakhstan are held at the request of the Chairman of the National Bank of Kazakhstan or three members of the Board.

Executive Board members of the National Bank of Kazakhstan are notified timely of the appointment of the Executive Board session.

Executive Board session of the National Bank of Kazakhstan shall be conducted by the Chairman of the National Bank of Kazakhstan and in case of his (her) absence – an individual, replacing him (her).

The Executive Board is authorized to take a decision with the participation of at least two thirds of Executive Board members, including the Chairman of the National Bank of Kazakhstan, or an individual, replacing him (her).

The Executive Board decision shall be taken by a simple majority vote of Executive Board members. In case of equality of votes, the vote of the Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall be casting.

No later than one week term the Chairman of the National Bank of Kazakhstan has a right to return the Executive Board decision with his (her) objections for a second discussion and voting. If the Executive Board confirms the earlier decision by two-thirds of Executive Board members, the Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall sign the decision.

Footnote. Article 17, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11 July 1997 № 154; dated 16 July 1999 № 436; dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 18. Resignation and termination of appointment

The Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall have the right to resign by submitting his (her) written application two months before retiring, to the President of the Republic of Kazakhstan.

The Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall be dismissed by the President of the Republic of Kazakhstan.

Deputies of the Chairman shall be dismissed by the President of the Republic of Kazakhstan on presentation of the Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

Deputies may resign by submitting a written application to the President of the Republic of Kazakhstan, through the Chairman of the National Bank of Kazakhstan for two months before retiring.

Footnote. Article 18 – as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 5 December 1995 № 2672.

Article 18-1. Monetary Policy Committee

National Bank of Kazakhstan and its powers

1. The Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan is a decision-making body on monetary policy issues.

Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan:

1) sets the base rate;

2) establish interest rates for the main monetary policy operations;

3) makes decisions on other issues of monetary policy that do not fall within the exclusive competence of the Board of the National Bank of Kazakhstan.

2. The Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan includes the Chairman of the National Bank of Kazakhstan, his deputies in charge of monetary policy, monetary operations, financial stability, heads of structural divisions of the National Bank of Kazakhstan, whose functions include issues of monetary policy, monetary operations, financial stability, as well as other divisions of the National Bank of Kazakhstan by decision of the Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

Persons who are not employees of the National Bank of Kazakhstan and meet the requirements approved by the Board of the National Bank of Kazakhstan may be included in the Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan.

The composition and rules of work of the Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan are approved by the Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

3. The meetings of the Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan shall be chaired by the Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

4. The Monetary Policy Committee of the National Bank of Kazakhstan adopts resolutions on issues within its competence.

Footnote. The Law is supplemented by Article 18-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021).

Article 19. Board of Directors of the National Bank of Kazakhstan and its powers

The operational management body of the National Bank of Kazakhstan is the Board of Directors of the National Bank of Kazakhstan.

The Board of Directors includes the Chairman of the National Bank of Kazakhstan, his deputies, heads of structural divisions and departments of the National Bank of Kazakhstan. The composition of the Board of Directors of the National Bank of Kazakhstan is approved by the Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

The Chairman of the National Bank of Kazakhstan shall preside at sessions of the Board of Directors. On his behalf, the Board session may be led by the Deputy Chairman of the National Bank of Kazakhstan.

The Board of Directors, in accordance with this Law, shall take decisions on issues within the jurisdiction of the National Bank of Kazakhstan, except for those issues that fall within the competence of the Board and the Chairman of the National Bank of Kazakhstan (or his (her) deputies).

The Board of Directors shall adopt resolutions on issues within its competence.

The Board of Directors determines procedures for accounting and preparation of separate and consolidated financial statements of the National Bank of Kazakhstan, as well as the accounting and financial reporting of the National Fund of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 19 as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 4 December 1995 № 2672; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11 July 1997 № 154; dated 16 July 1999 № 436; dated 2 March 2001 № 162 (see Article 2); dated 10 July 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January 2004); dated 05.07.2012 № 30-V(shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); № 399-VI dated 02.01.2021 (see Article 2 for the order of entry into force).

Article 20. Branches, representative offices, departments and organizations of the National Bank of Kazakhstan

Footnote. Title of Article 20 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Branches, representative offices and departments of the National Bank of the Republic of Kazakhstan conduct its activities within the limits of their powers, established by the National Bank of Kazakhstan.

Organizations of the National Bank of Kazakhstan are legal entities are established and terminate its activities in accordance with the legislative acts, with the specifications established by this Law.

National Bank of Kazakhstan shall decide on the establishment, reorganization and liquidation of his organizations, and shall be their founder and authorized state body, functioning as the owner of state owned assets, including the power to regulate their activities and making decisions to change the legal status of these organizations.

Footnote. Article 20, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 27.01.1996 N. 2830; dated 11.07.1997 № 154; dated 01.03.2011 № 414-IV (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 4-1. EMPLOYEES OF THE NATIONAL BANK OF KAZAKHSTAN AND ITS DEPARTMENTS

Footnote. The Law is supplemented by Chapter 4-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 20-1. Composition of positions of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments and the regulation of their employment

Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments are persons, not related to the administrative state and civil servants, holding the positions at the National Bank of Kazakhstan and its departments, and the remuneration to them is paid from the budget (cost estimates) of the National Bank of Kazakhstan.

The composition of positions of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments shall include the positions:

1) political civil servants;

2 ) employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments;

3) technical employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments.

Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments are persons that are not related to civil servants, and performing official duties at the National Bank of Kazakhstan and its departments, aimed at achieving the objectives and functions of the state.

The official powers mean the rights and obligations under a particular public duties of employees in the National Bank of Kazakhstan and its departments that meet the goals and objectives facing the National Bank of Kazakhstan.

List of positions of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments is approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

Technical employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments are the persons not related to the civil servants, and performing work duties for maintenance and operation of the National Bank of Kazakhstan and its departments.

List of technical staff positions is approved by the Board of Directors of the National Bank of Kazakhstan.

Labor of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments is regulated by the Labor Code of the Republic of Kazakhstan with the specifics established by this Law, other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, as well as acts of the National Bank of Kazakhstan.

The remuneration of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments is established on the basis of the remuneration system for employees of the National Bank of Kazakhstan approved by the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan in consultation with the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 20-1 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 91-VI as of 11.07.2017 (shall be enforced ten days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 20-2. Terms of appointment of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments

Persons, applying for the position of an employee of the National Bank of Kazakhstan and its departments, should have education, level of professional training necessary for the appointment to the corresponding position in the National Bank of Kazakhstan and its departments.

Occupation of the position of an employee of the National Bank of Kazakhstan and its departments shall be carried out after receiving positive results of a mandatory special inspection.

The following persons cannot be appointed to the position of an employee of the National Bank of Kazakhstan and its departments:

1) a person, recognized in the manner prescribed by law as incapable or partially capable;

2) a person, that during the three years prior to his (her) appointment as an employee of the National Bank of Kazakhstan and its departments brought to disciplinary liability for corruption offences;

3) a person, that commit corruption crime;

4) a person, dismissed for corruption offences;

5) a person, that has a criminal record, which at the time of holding a position of an employee of the National Bank of Kazakhstan and its departments are not canceled or withdrawn in accordance with the law;

6) those who have not received positive results of a mandatory special inspection.

Footnote. Article 20-2 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 20-3. Termination of employment contract with employees of National Bank of Kazakhstan and its departments

Termination of employment contract with employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments is made on the following grounds:

1) provided by the Labour Code of the Republic of Kazakhstan;

2) achievement of the retirement age, set by the law of the Republic of Kazakhstan, with the right to the annual renewal of their employment with the National Bank of Kazakhstan and its departments;

3) negative results of a mandatory special inspection;

4) submission of false information about his (her) income and assets;

5) non-compliance with anti-corruption obligations and restrictions established by this Law and the Law of the Republic of Kazakhstan “On Combating Corruption”;

6) non-transfer into trust management the self-owned investment funds, bonds and shares of commercial organizations;

7) providing for admission to the National Bank of Kazakhstan and its departments the false documents or information that could be grounds for refusal to hire;

8) negative results of certification;

8-1) transfer to another state body in connection with the transfer of functions, powers and (or) staff units of the National Bank of Kazakhstan, including during its liquidation (abolition) or reorganization, to another state body;

8-2) refusal to transfer to a state body to which the functions, powers and (or) staff units of the National Bank of Kazakhstan have been transferred, including during its liquidation (abolition) or reorganization;

9) other grounds provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

The state body to which the functions, powers and (or) staffing units of the National Bank of Kazakhstan have been transferred, including in the event of its liquidation (abolition) or reorganization, offers positions to the employees of the National Bank of Kazakhstan who performed the transferred functions, powers and (or) who occupied these staff units, according to their qualifications. In the absence of an equivalent position, with the consent of an employee of the National Bank of Kazakhstan, he may be offered a lower position, provided for by the staffing table of the state body.

Upon termination of an employment contract on the basis of a reduction in the number or staff of employees of the National Bank of Kazakhstan, an employee of the National Bank of Kazakhstan holding a downsized position receives a severance pay in the amount of four average monthly salaries with a work experience of at least three years.

Footnote. Article 20-3 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 411-V as of 18.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 23.12.2023 № 51-VIII (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 20-4. The rights and obligations of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments

1. Officials of the National Bank of Kazakhstan and its departments shall have the right to:

1) use the rights and freedoms, guaranteed to citizens by the Constitution of the Republic of Kazakhstan and the Labour Code of the Republic of Kazakhstan;

2) participate within their authority in considering the issues and decision-making, demand their execution by the relevant bodies and officials;

3) obtain in the prescribed manner the information and materials, necessary for the performance of official duties;

4) visit organizations, branches of banks-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan for the performance of official duties;

5) require the manager the exact definition of the tasks and scope of official powers in accordance with the position, occupied by employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments;

6) respect the personal dignity, fair and respectful attitude on the part of managers and other individuals and officials;

7) the training and advanced training at the expense of the budget (cost estimates) of the National Bank of Kazakhstan;

8) unimpeded access to materials that relate to their official duties, and if necessary, give personal explanation;

9) promotion to the positions with regard to qualifications, abilities, and the conscientious performance of their official duties;

10) require the internal investigation in the presence of unfounded charges, according to the opinion of an employee;

11) be engaged in teaching, research and other creative activities.

2. Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments shall:

1) comply with the Constitution and legislation of the Republic of Kazakhstan;

2) take an oath in the manner, determined by the National Bank of Kazakhstan;

3) ensure observance and protection of the rights, freedoms and legitimate interests of individuals and legal entities, branches of banks-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan, consider in the manner and terms established the legislation of the Republic of Kazakhstan, the appeals of these persons, take the necessary measures on them;

4) exercise the powers within the rights, granted to them and in accordance with the duties;

5) carry out orders and instructions of executives, decisions and instructions of higher authorities and officials, issued within their powers;

6) maintain the confidentiality of the received in the performance of official duty information, affecting the privacy and dignity of individuals, and do not require them to provide such information, except as provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

7) ensure the safety of state property;

8) immediately bring to the attention of administration or to law enforcement agencies about the cases of corruption offences became known to them;

9) improve their professional level and qualifications for the effective exercise of official duties;

10) not to disclose to third parties official, commercial, banking secrets, secrets of insurance, pension savings and other secrets protected by law, as well as other information in any form accessible to perception on any type of media received in the performance of his official powers, including information received when working with automated information subsystems (if having access to them), except for the cases provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan;

11) within one month from the date of holding a position of an employee of the National Bank of Kazakhstan or its departments, transfer into trust management and submit to the personnel department of the National Bank of Kazakhstan, a notarized copy of the contract for trust management of the self-owned investment funds, bonds, and shares of commercial organizations.

3. Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments may not acquire investment funds, bonds, shares of commercial organizations.

4. Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments, by virtue of their official powers to conduct inspections of the activities of the audited entities on issues falling within the competence of the National Bank of Kazakhstan, are obliged to immediately inform their higher management about all circumstances that may interfere with the clear and impartial performance of their official powers, including about:

1) close relatives (relatives-in-law), spouses, who are senior managers of audited entities;

2) close relatives or spouses working at audited entities;

3) loans granted by audited entities and other property liabilities to audited entities.

Footnote. Article 20-4, as amended by Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.06.2013 № 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); № 422-V as of 24.11.2015 (see Article 2 for the entry into force); № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty days after its first official publication); № 63-VI as of 06.05.2017 (shall be enforced twenty-one days after its first official publication); № 166-VI as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 20-5. Responsibility of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments

1. Employees and technical employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments shall be responsible for a failure to perform or improper performance of assigned duties and labor discipline in accordance with the Labor Code of the Republic of Kazakhstan.

2. Is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 411-V as of 18.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

3. A disciplinary penalty:

1) is imposed by an official authorized to appoint and dismiss an employee of the National Bank of Kazakhstan and its departments, who is subject to disciplinary liability;

2) cannot be re-imposed for the same offence;

3) is imposed in the manner determined by an act of the National Bank of Kazakhstan.

4. The employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments, who have committed a disciplinary offence, may be temporarily suspended from office by an official authorized to appoint and dismiss him/her from office, until the responsibility issue is settled in the established manner.

5. Is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 411-V as of 18.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).
6. Is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 411-V as of 18.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).
7. Is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 411-V as of 18.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

8. It is mandatory to familiarize the employees and technical employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments with all materials related to the imposition of disciplinary penalties, they are given the right to personally participate in internal investigation procedure.

9. Actions and decisions of the National Bank of Kazakhstan may be appealed against by the employees and technical employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments held accountable in the manner prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan.

At the same time, appealing against the said actions and decisions of the National Bank of Kazakhstan does not suspend their execution.

10. If the employees and technical employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments commit criminal and other offences, their bear criminal, administrative, material liability, respectively, on the grounds and in the manner established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

11. The National Bank of Kazakhstan provides legal protection for its employees, members of the Management Board, including former employees and members of the Executive Board, and persons involved by it, in case of filing lawsuits against them in connection with their actions (inaction), decision-making for the purposes of performing functions assigned to the National Bank of Kazakhstan, and also duties they performed as members of temporary administrations and liquidation commissions of second-tier banks, insurance (reinsurance) organizations.

Footnote. Article 20-5 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 227-V as of 03.07.2014 (shall be enforced from 01.01.2015); № 233-V as of 04.07.2014 (shall be enforced from 01.01.2015); № 411-V as of 18.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); от 02.07.2018 № 168-VІ (shall be enforced from 01.01.2019); dated 29.06.2020 № 351-VI (shall be enforced from 01.07.2021).

Article 20-6. Leaves of employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments

1. The Chairman of the National Bank of Kazakhstan, his/her deputies, as well as other employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments are provided with paid annual leave of thirty calendar days.

Paid annual leave for employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments for the first and subsequent years of work, by agreement of the parties, is provided at any time of the working year.

2. At the request of the employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments, annual paid leave may be provided to them in parts. In this case, one of the parts of the paid annual labor leave must be at least two calendar weeks of the duration of the leave.

3. Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments may be granted unpaid leave in accordance with the procedure established by the labor legislation of the Republic of Kazakhstan, including in the case of their training within the framework of a state order for postgraduate education programs.

Footnote. Chapter 4-1 is supplemented with article 20-6 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2021 № 95-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 20-7. Guarantees and compensation to employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments during business trips

1. Employees of the National Bank of Kazakhstan and its departments are reimbursed for expenses on business trips, including to foreign countries, in the manner determined by the National Bank of Kazakhstan.

2. The business travelers of the National Bank of Kazakhstan and its departments retain their place of work (position) and average salary during the entire time of the trip.

Footnote. Chapter 4-1 is supplemented with article 20-7 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 20-8. Secondment of employees of the National Bank of Kazakhstan

1. Employees of the National Bank of Kazakhstan, to fulfil the tasks assigned to the National Bank of Kazakhstan, may be seconded to foreign institutions of the Republic of Kazakhstan, international organizations and (or) their representative offices and other organizations in the manner regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the diplomatic service.

2. Remuneration of seconded employees of the National Bank of Kazakhstan shall be carried out at the expense of the budget (cost estimates) of the National Bank of Kazakhstan and determined in the manner and on the terms determined by the Board of the National Bank of Kazakhstan.

3. Conditions of social and medical security, guarantees, conditions for payment of compensations and other payments, including compensation for damage to seconded employees of the National Bank of Kazakhstan and accompanying family members (husband (wife), minor children, minor adopted children, as well as disabled adult children and (or) parents) shall be determined by the relevant act of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 4-1 is supplemented by Article 20-8 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.12.2021 № 95-VII (shall come into effect ten calendar days after the day of its first official publication).

Chapter 5 INTERACTION OF NATIONAL BANK OF KAZAKHSTAN WITH STATE AUTHORITIES Article 21. Basic principles of interaction

National Bank of Kazakhstan within its authority, granted to it by the laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan is independent in its activities. The representative and executive authorities may not interfere in the activities of the National Bank of Kazakhstan, its branches, representative offices, agencies and organizations in the implementation of its legislated authority.

Footnote. Article 21, as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 5 December, 1995 № 2672; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.1997 № 154; dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 22. The Government of the Republic of Kazakhstan and the National Bank of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan shall coordinate its activities with the Government of the Republic of Kazakhstan. National Bank of Kazakhstan and the Government must inform each other about the prospective activities and the results of national importance, and hold regular consultations.

National Bank of Kazakhstan takes into account in its activities the economic policy of the Government and contributes to its implementation, if it is not contrary to the performance of its main functions and the implementation of monetary policy.

Chairman of the National Bank of Kazakhstan, or one of his (her) deputies shall have the right to participate in government sessions in a consultative capacity.

The Government shall not be liable for the obligations of the National Bank of Kazakhstan, as well as the National Bank of Kazakhstan shall not be liable for the obligations of the Government, except when it takes on that responsibility.

Footnote. Article 22, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 08.07.2005 № 69; dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 23. National Bank of Kazakhstan - a bank, a financial adviser and agent

National Bank of Kazakhstan may act as a bank, financial adviser and agent of the state bodies in agreement with them.

Footnote. Articles 23-28 – are in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154.

Article 24. National Bank of Kazakhstan – a bank of the Government of the Republic of Kazakhstan

The Government of the Republic of Kazakhstan allocates its funds in the National Bank of Kazakhstan. National Bank of Kazakhstan makes payments, carries out other transactions on the accounts of the Government, as well as offers other services to it.

Direct funding of the Government of the Republic of Kazakhstan by the National Bank of Kazakhstan is not allowed.

Footnote. Article 24, as amended – by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 8 December, 1997 № 200; dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004).

Article 25. National Bank of Kazakhstan – a financial adviser of the Government of the Republic of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan is acting as financial adviser to the Government of the Republic of Kazakhstan in the development and implementation of government borrowing, the formation of fiscal policy on the issues, related to monetary policy.

Article 26. National Bank of Kazakhstan – an agent of the Government of the Republic of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan acts as an agent of the Government of the Republic of Kazakhstan on the terms that have been agreed between the National Bank of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

National Bank of Kazakhstan, as an agent of the Government of the Republic of Kazakhstan, serves the government loans of the Government an agreement with it.

Article 27. Transactions with public securities, issued by a decision of the Government of the Republic of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan shall have the right to conduct transactions with public securities issued by a decision of the Government of the Republic of Kazakhstan.

National Bank of Kazakhstan may not acquire in its property the public securities of the central authorized body for budget execution during their placement in the primary market.

The central authorized body for budget execution shall coordinate the conditions for admitting financial institutions to initial placement of government securities issued by decision of the Government with the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 27, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); dated 5 July, 2006 № 165 (the order of enforcement see Article 2); № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication).

Article 28. Regulation of circulation of public securities

National Bank of Kazakhstan shall regulate the circulation of public securities of the Government of the Republic of Kazakhstan and the local executive bodies in agreement with the central authorized body for budget execution.

Footnote. Article 28 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 5 July, 2006 № 165 (the order of enforcement see Article 2).

Chapter 6 MONETARY POLICY Article 29. Development and implementation of monetary policy

National Bank of Kazakhstan is the only body that defines and implements the state monetary policy of the Republic of Kazakhstan. Monetary policy is implemented by the National Bank of Kazakhstan in order to ensure the price stability.

Monetary policy is carried out by establishing:

base rate of the National Bank of Kazakhstan;

remuneration rates for the main operations of monetary policy;

minimum reserve requirements;

in exceptional cases, direct quantitative restrictions on the level and volume of certain types of transactions.

The National Bank of Kazakhstan sets inflation targets for the medium term.

Footnote. Article 29 – is in the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004). It is amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 July, 2005 № 69; № 399-VI dated 02.01.2021 (see Article 2 for the order of entry into force).

Article 30. Types of transactions of monetary policy

In order to implement monetary policy, the National Bank of Kazakhstan shall perform the following operations:

1) the granting of standing loans;

2) acceptance of deposits;

3) foreign currency intervention;

4) issuance of short-term notes of the National Bank of Kazakhstan;

5) purchase and sale of state and other securities, including the right of re-purchase;

6) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016);

7) other transactions by a decision of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 30, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154, is in the new wording – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication).

Article 31. Official refinancing rate

Footnote. Article 31 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 32. Reserve requirements

In order to implement the monetary policy, the National Bank of Kazakhstan sets the standards for minimum reserve requirements.

The National Bank of Kazakhstan approves the rules on minimum reserve requirements, which determine the structure of liabilities of banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan, accepted for calculating the minimum reserve requirements, the procedure for calculating the minimum reserve requirements, meeting the minimum reserve requirements, reserving and exercising control over the implementation of the minimum reserve requirements .

Changes in the standards of minimum reserve requirements are put into effect no earlier than one month from the date of such a decision.

In case of violation of the minimum reserve requirements, banks, branches of a non-resident bank of the Republic of Kazakhstan shall bear responsibility established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Within ten days from the date of appointment of the chairman of the liquidation commission, the National Bank of Kazakhstan returns to the liquidation commission of the bank, the branch of the bank - a non-resident of the Republic of Kazakhstan, the funds reserved from it.

Footnote. Article 32 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 03.07.2019 № 262-VI (see Article 2 for the order of entry into force).

Article 33. Buying and selling securities

Buying and selling of state and other securities is carried out by the National Bank of Kazakhstan within the general monetary policy.

Footnote. Article 33 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004).

Article 34. Base rate of the National Bank of Kazakhstan and interest rates on monetary policy operations

Footnote. The title of the article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021).

The base rate of the National Bank of Kazakhstan is the main monetary policy instrument of the National Bank of Kazakhstan and a benchmark for setting interest rates on monetary policy operations.

Interest rates on monetary policy operations are set by the National Bank of Kazakhstan in order to influence market interest rates in the financial market as part of a current monetary policy.

Footnote. Article 34 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021).

Article 35. Standing loans

The National Bank of Kazakhstan grants standing loans in accordance with the adopted guidelines of the monetary policy exclusively against collateral with highly liquid, risk-free securities and other low-risk assets for a period not exceeding thirty calendar days.

Footnote. Article 35 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication).

Article 36. Foreign currency interventions

Foreign currency interventions of the National Bank of Kazakhstan are implemented independently by buying and selling foreign currency and carrying out other types of foreign currency transactions in the interbank or exchange market in order to influence to the rate of tenge.

Foreign currency interventions of the National Bank of Kazakhstan are implemented within the general monetary policy.

Footnote. Article 36 is in the new wording – of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from January 1, 2004).

Article 36-1. Deposits

The order, conditions for attracting and repayment, timing and limits of attracting deposits are determined by the National Bank of Kazakhstan.

National Bank of Kazakhstan shall have the right to attract deposits as in national, and in foreign currency.

Footnote. It is supplemented by Article 36-1 – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004).

Article 36-2. Short-term notes of the National Bank of Kazakhstan

Short-term notes of the National Bank of Kazakhstan are the public securities, issued by the National Bank of Kazakhstan, the obligations under which carries the National Bank of Kazakhstan.

The procedure and conditions of issuance, placement, circulation and repayment of short-term notes are determined by the National Bank of Kazakhstan.

National Bank of Kazakhstan in accordance with the objectives of monetary policy is entitled to issue short-term notes as in national, and in foreign currency.

Footnote. It is supplemented by Article 36-2 – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 36-3. Rediscounting of commercial bills

Footnote. Article 36-3 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 37. Quantitative restrictions on banks’ operations

Direct quantitative restrictions of the National Bank of Kazakhstan are the maximum interest rates on certain types of operations and transactions, direct credit crunch, freeze of remuneration rates, direct regulation of specific types of credit in order to encourage or deter the development of certain industries.

National Bank of Kazakhstan shall have the right to apply direct quantitative restrictions in case of impossibility of suspending inflation processes by indirect methods of monetary control.

Footnote. Article 37, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154.

Chapter 7 MONEY CIRCULATION AND MONETARY UNIT Article 38. Monetary unit

Monetary unit (the national currency) of the Republic of Kazakhstan is the Kazakhstani Tenge. Kazakhstani Tenge consists of 100 tiyns.

Banknotes of the Republic of Kazakhstan that are in circulation consist of notes and coins.

Structure of nominal values of banknotes and coins is determined by the National Bank of Kazakhstan.

Article 39. Means of payment

Legal mean of payment in the Republic of Kazakhstan, except in cases stipulated by the legislative acts, regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan, is the Kazakhstani tenge.

Footnote. Article 39 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154.

Article 40. Issue of banknotes and coins

Issue of banknotes and coins, organization of their circulation and withdrawal from the circulation on the territory of the Republic of Kazakhstan are carried out exclusively by the National Bank of Kazakhstan.

Issue of banknotes and coins in circulation is carried out by the National Bank of Kazakhstan through their sale to individuals and legal entities.

Footnote. Article 40 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 July, 2005 № 69

Article 41. Ensuring of monetary unit

Banknotes and coins of the National Bank of Kazakhstan are unconditional obligations of the National Bank of Kazakhstan and provided by all of its assets.

National Bank of Kazakhstan has regularly published in the media a message of the size of foreign exchange reserves.

Footnote. Article 41, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.1997 № 154; dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 42. Production and characterization of banknotes and coins

National Bank of Kazakhstan shall determine the need for the required amount of banknotes and coins, and provide their production, establish the procedure for storage, destruction and collection of cash.

Coins are divided into the following types:

investment coins – coins, made of precious metals that are subject to investment and savings;

collectible coins – anniversary, memorable and other coins of special coinage, produced as a limited edition of precious and base metal that are subject of collection and savings;

circulating coins – coins, made of precious metals and intended for cash monetary circulation.

Banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan are developed in accordance with the design concept of banknotes and coins of the national currency - Kazakhstan tenge. Images and descriptions of banknotes and coins shall be published in the media.

Footnote. Article 42, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154; dated 8 July, 2005 № 69; № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016)

Article 43. Requirements for admission of banknotes and coins

Banknotes and coins issued into circulation by the National Bank of Kazakhstan are obligatory for acceptance at their face value throughout the territory of the Republic of Kazakhstan for all types of payments, as well as for crediting to bank accounts and for transfer, exchanged and exchanged without limitation by all banks, branches of banks - non-residents of the Republic of Kazakhstan and the National Postal Operator.

Nobody, except the National Bank of Kazakhstan, can annul the banknotes and coins, issued by the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 43, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 July, 1999 № 436; № 422-V as of 24.11.2015 (see Article 2 for the order of entry into force).

Article 43-1. Sale and re-purchase of banknotes and coins by the National Bank of Kazakhstan

Sale, re-purchase of banknotes and circulating coins by the National Bank of Kazakhstan are carried at their face value.

Sale and re-purchase by the National Bank of Kazakhstan of investment and collectible coins are carried out in the manner prescribed by regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. It is supplemented by Article 43-1 – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 July, 2005 № 69.

Article 44. The right to replace monetary unit

The President of the Republic of Kazakhstan has the right to replace monetary unit. The President of the Republic of Kazakhstan shall determine the procedure, terms and conditions for the functioning of monetary unit of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 44 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law dated 5 December, 1995 № 2672.

Article 45. Putting banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan into circulation, their replacement and taking out of circulation

The decision to put into circulation banknotes and coins of the national currency of the Republic of Kazakhstan, the procedure for their replacing and taking out of circulation are taken by the National Bank of Kazakhstan and published in the media.

Footnote. Article 45 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 46. Worm, doubtful banknotes and defective (damaged), doubtful coins

Dilapidated banknotes that have retained at least seventy percent of the sizes of banknotes established by the National Bank of Kazakhstan, and defective (damaged) coins are exchanged without restrictions by the National Bank of Kazakhstan, banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan and the National Postal Operator.

Doubtful banknotes that have retained more than fifty percent, and dubious coins are accepted by the National Bank of Kazakhstan, banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan and the National Postal Operator in accordance with the regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan.

Doubtful banknotes and doubtful coins are exchanged by the National Bank of Kazakhstan in the manner prescribed by the regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan.

The National Bank of Kazakhstan is not obligated to compensate for lost or destroyed banknotes and coins.

Footnote. Article 46 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); dated November 24, 2015 № 422-V (see Article 2 for the order of entry into force).

Article 47. Responsibility for the manufacture, storage and sale of counterfeit banknotes and coins

Persons guilty of making, storing counterfeit banknotes and coins for the purpose of selling, guilty of selling counterfeit banknotes and coins, as well as unauthorized issue of cash, are liable under the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 47 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 47-1. Organization of cash services

Footnote. Article 47-1 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2009 № 185-IV (shall be enforced from 30.08.2009).

Chapter 8. Organization of payments and money transfers

Footnote. Title of the Chapter – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 July, 1999 № 436.

Article 48. Powers of the National Bank of Kazakhstan in organizing and regulating payments and (or) money transfers, payment systems and the payment services market

The powers of the National Bank of Kazakhstan in organizing and regulating payments and (or) money transfers, payment systems and payment services market, exercising state control and supervision of the payment services market and supervision (oversight) over payment systems are determined in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On payments and payment systems" and other laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 48 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 12-VІ as of 26.07.2016 (shall be enforced thirty days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 48-1. (Article 48-1 is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 8 July, 2005 № 69). Article 49. Accounts

National Bank of Kazakhstan establishes the types, legal regime and structure of bank accounts, the procedure and conditions for the opening, maintaining and closing the accounts.

Footnote. Article 49, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.1997 № 154; dated 11.07.2009 № 185-IV (shall be enforced from 30.08.2009).

Article 50. Methods for making payments and transfer of money

Methods for making payments and transfer of money, used in the Republic of Kazakhstan, are established by the legislative acts and the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan, adopted in accordance with them.

Footnote. Article 50 – is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 July, 1999 № 436.

Article 51.

(Article 51 is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154).

Chapter 8-1. Promoting the stability of the financial system

Footnote. The Law is supplemented by Chapter 8-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 51-1. Development and implementation of measures ensuring the stability of the financial system

The National Bank of Kazakhstan independently and (or) together with other state bodies, within their competence, develops and implements measures aimed at ensuring the stability of the financial system.

The National Bank of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations interact on the issues of stability of the financial system by:

informing each other about the proposed actions and the results achieved that are of national importance;

joint assessment of risk factors for financial stability;

development, adoption and implementation of a set of coordinated decisions in order to minimize systemic risk, prevent the emergence of a financial crisis and minimize its consequences;

conclusion of an agreement on financial stability issues.

Interdepartmental coordination on the issues of ensuring financial stability is carried out by the Financial Stability Council of the Republic of Kazakhstan, which is an advisory and consultative body under the President of the Republic of Kazakhstan.

The issues related to the adoption of the following measures aimed at ensuring financial stability are subject to preliminary consideration by the Financial Stability Council of the Republic of Kazakhstan:

on measures of implementation of macroprudential policy aimed at reducing systemic risks of the financial system;

on a set of measures of the National Bank of Kazakhstan, the Government of the Republic of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations to prevent the emergence of a financial crisis and minimize its consequences;

on measures to resolve an insolvent bank, the forced liquidation of which entails systemic risks of the financial system, including state participation in its settlement;

to finance measures to rehabilitate second-tier banks, including at the expense of the National Bank of Kazakhstan and (or) its subsidiaries.

The decision to create the Financial Stability Council of the Republic of Kazakhstan, its composition and regulations on it are approved by the President of the Republic of Kazakhstan.

In order to promote stability of the financial system, the National Bank of Kazakhstan shall:

1) conduct regular monitoring of macro-economic and macro-financial factors affecting the stability of the financial system;

2) forms macroprudential policy;

3) provides loans of last instance in the manner and on the conditions provided for by this Law and the joint regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan and the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations;

Note!
Subparagraph 4) was in effect from 01.01.2016 until 31.12.2016 in accordance with Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015.

4) pay one-time compensation, also through an organization specializing in the improvement of the quality of credit portfolios of second-tier banks, for deposits (monetary contributions) of individuals accepted in national currency (tenge), in connection with the transition to a free-floating exchange rate in the manner, on the conditions and within the time limits established by the Executive Board of the National Bank of Kazakhstan;

5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);
6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020);

7) conducts transactions with derivative financial instruments with second-tier banks in the manner, on terms and conditions established by the Board of the National Bank of Kazakhstan.

8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).
Footnote. Article 51-1 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (see the enforcement procedure in Article 2); № 128-VI as of 28.12.2017 (shall be enforced ten days after its first official publication); № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 51-2. Macroprudential policy

Footnote. The title of Article 51-2 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Macroprudential policy is a set of measures aimed at reducing systemic risks of the financial system.

The systemic risks of the financial system are the risks of disruption in the provision of financial services, entailing a deterioration in the financial condition of the entire financial system or its part and (or) undermining its stable operation. Systemic risks of the financial system also include the risks of systemically important financial institutions.

Systemically important financial institutions are the financial institutions on the stable functioning of which the stability of the financial system depends as a whole.

In order to form a macroprudential policy, the National Bank of Kazakhstan:

1) regularly monitor systemic risks of the financial system;

2) in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, determines the procedure for classifying financial organizations as systemically important;

2-1) generates a list of systemically important financial institutions;

3) independently or jointly with other state bodies, within the framework of their competence, submits measures for consideration by the Financial Stability Council of the Republic of Kazakhstan aimed at ensuring financial stability;

4) impose restrictions on certain types of banking and other operations by financial institutions, independently or jointly with the Government of the Republic of Kazakhstan, in case of occurrence a systemic financial crisis or its threat.

Footnote. Article 51-2 as amended by Laws of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016); № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 51-3. Loans of last resort

1. Loans of last resort are loans provided by the National Bank of Kazakhstan to banks experiencing short-term liquidity shortages.

The National Bank of Kazakhstan acts as a lender of last resort only on the following conditions:

1) the borrower shall be a bank - a resident of the Republic of Kazakhstan, which is not classified as a bank with an unstable financial situation that threatens the interests of its depositors and creditors and (or) stability of the financial system, or as an insolvent bank;

2) the loan shall be secured by assets, the list of which and the established discounts thereto are determined by the National Bank of Kazakhstan.

The value of the assets provided as collateral, taking into account the discount, must cover the size of the loan, including all interest thereon;

3) the loan is provided in national currency;

4) the interest rate on the loan is set at a level not lower than the base rate of the National Bank of Kazakhstan, taking into account the additional interest fee established by the National Bank of Kazakhstan;

5) the loan shall be provided for a period of fourteen to ninety calendar days and may not be extended more than three times. The total term of use of the loan, with account of all the extensions, may not exceed one year. The loan of last resort is extended on the conditions specified in this article.

2. The National Bank of Kazakhstan has the right to provide loans of last instance to systemically important infrastructure financial institutions.

3. In the event of non-fulfillment (improper fulfillment) by the bank of its obligations under the loan of last instance, the satisfaction of the claims of the National Bank of Kazakhstan is made out of court by conversion by the National Bank of Kazakhstan of the pledged assets to its ownership and (or) their sale by the bank in order to satisfy the claims of the National Bank of Kazakhstan to a third party, determined by the National Bank of Kazakhstan in agreement with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

The assignment of the right (of claim) to assets that are collateral under a loan agreement of last resort does not require:

1) the consent of shareholders, debtors of the bank, as well as other concerned parties (including mortgagors, guarantors, sureties). In this case, the new creditor’s identity is recognized to be of no substantial significance for the debtor;

2) to amend agreements, concluded by the bank with its debtors, and also with other persons (including pledgers, guarantors, sureties), for the purpose of indicating the new party to the agreement.

4. The procedure, conditions for provision and repayment of loans of last instance, as well as foreclosure on assets that are collateral under a loan of last instance, are determined by the National Bank of Kazakhstan together with the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations.

Footnote. The Law is supplemented with Article 51-3 in accordance with Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 02.01.2021 № 399-VI (shall be enforced from 01.01.2021).

Chapter 8-2. Special regulatory regime

Footnote. The Law is supplemented with Chapter 8-2 in accordance with Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication).

Article 51-4. Goals of introduction and general conditions for operating under a special regulatory regime

1. The special regulatory regime of the National Bank of Kazakhstan is a set of special conditions for carrying out activities related to payment services.

2. A special regulatory regime is aimed at achieving the following goals:

1) increasing competition in the payment services market;

2) the introduction of new services and development of the financial market to increase the level of satisfaction and meet the interests of consumers, business entities and the state;

3) formation of optimal regulation, control and supervision of the payment services market, ensuring the protection of consumers' interests.

3. The principles of a special regulatory regime are as follows:

1) ensuring equal conditions for participation under a special regulatory regime;

2) compliance with a special regime for regulating the rights and interests of consumers by participants.

4. A special regulatory regime is introduced by a decision of the Board of the National Bank of Kazakhstan, which specifies the types of payment services and (or) activities related to payment services, special conditions for their provision (implementation) within the framework of a special regulatory regime, the procedure and conditions for applying the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan to the participants of the special regulatory regime.

The total term of a special regulatory regime introduced by the National Bank of Kazakhstan does not exceed five years.

5. A special regulatory regime ceases to be effective after expiration of the period for which it was introduced.

6. The procedure for introducing and abolishing a special regulatory regime, carrying out activities under a special regulatory regime shall be approved by a regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 51-4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 51-5. Implementation of activities under a special regulatory regime

1. Special regulatory regime participants may be financial institutions and (or) other legal entities operating in the financial sector, carrying out activities related to the concentration of financial resources and (or) payment services (hereinafter referred to as special regulatory regime participants).

2. A special regulatory regime participant shall carry out its activity in accordance with an agreement on operating under the special regulatory regime concluded with the National Bank of Kazakhstan.

A model agreement on operating under a special regulatory regime is approved by the National Bank of Kazakhstan.

A model contract on implementation of activities under a special regulatory regime must contain a condition according to which a participant in the special regulatory regime is obliged to notify service consumers about their activities under the special regulatory regime.

3. The selection criteria and procedure for considering documents for concluding an agreement on operating under a special regulatory regime are approved by the regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan.

4. The National Bank of Kazakhstan refuses a special regulatory regime participant to conclude an agreement on operating under a special regulatory regime if the declared type of activity does not meet the goals of introducing the special regulatory regime, when it fails to meet the selection criteria for special regulatory regime participants and (or) submitted documents do not meet to the requirements established by the regulatory legal act of the National Bank of Kazakhstan.

5. The agreement on operating under a special regulatory regime shall terminate:

1) upon termination of the special regulatory regime in connection with the expiration of the period for which it was introduced, or its cancellation;

2) upon the expiration of the term or in case of early termination of the agreement on operating under the special regulatory regime;

3) in other cases stipulated by the civil legislation of the Republic of Kazakhstan or an agreement on operating under a special regulatory regime.

6. The National Bank of Kazakhstan has the right to unilaterally terminate an agreement on operating under a special regulatory regime in the event of a special regulatory regime participant’s failure to fulfill obligations under the agreement, and also in case the special regulatory regime participant has ceased to meet the requirements established by the regulatory legal act of the National Bank Kazakhstan.

The National Bank of Kazakhstan shall notify a special regulatory regime participant of its failure to fulfill obligations specified in the agreement on operating under the special regulatory regime and the requirement to eliminate violations within sixty working days of the notification.

A participant in the special regulatory regime, within no more than five working days from the date of receipt of the notification from the National Bank of Kazakhstan, develops and submits to the National Bank of Kazakhstan an action plan to eliminate the violations and (or) causes, as well as the conditions that contributed to their commission. The action plan contains a list of planned activities, the timing of their implementation, as well as responsible officials.

If the National Bank of Kazakhstan approves the action plan, the special regulatory regime participant proceeds with its implementation and submits to the National Bank of Kazakhstan a report on the implementation of activities within the time frames established by the National Bank of Kazakhstan.

If the National Bank of Kazakhstan disapproves of the action plan, the special regulatory regime participant shall remedy the flaws indicated by the National Bank of Kazakhstan.

In case of disapproval of the action plan and (or) failure to take action to remedy the indicated flaws by the special regulatory regime participant, the National Bank of Kazakhstan shall notify it of unilateral termination of the agreement on operating under the special regulatory regime.

7. After the termination of the agreement on the implementation of activities under the special regulatory regime, a person who was previously a participant in the special regulatory regime is obliged to immediately cease activities carried out under the special regulatory regime, in respect of which the authorization procedure is in force in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, as well as fulfill obligations to its customers in the manner and terms established by the regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan.

8. Performance of activities in respect of which the permitting procedure is in force in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan, after the termination of the agreement on the implementation of activities under a special regulatory regime is illegal and entails liability established by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 51-5 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Chapter 9. OPERATIONS OF THE NATIONAL BANK OF KAZAKHSTAN Article 52. Bank account holders in the National Bank of Kazakhstan

The owners of bank accounts in the National Bank of Kazakhstan are legal entities that have opened accounts in it in the manner established by the National Bank of Kazakhstan, and banks, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 52 – is in the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 July, 1999 № 436; as amended by Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication); dated November 24, 2015 № 422-V (shall be enforced from December 16, 2020).

Article 52-1. Operations and transactions of the National Bank of Kazakhstan in national currency

National Bank of Kazakhstan performs the following operations in national currency:

1) provides loans to organizations entitled to receive such loans in the manner prescribed by legal acts of the National Bank of Kazakhstan;

2) is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 422-V as of 24.11.2015 (shall be enforced from 01.01.2016);

3) buys and sells state securities;

4) buys and sells deposit certificates, debt securities that the National Bank of Kazakhstan considers as suitable to provide loans;

5) accepts deposits, make payments and transfers of money, takes securities and other assets in deposit and management;

6) carries out transactions with derivative financial instruments;

7) if necessary, opens accounts in banks and financial institutions, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan in the territory of the Republic of Kazakhstan and beyond;

7-1) places deposits in second-tier banks, including through its subsidiaries, to refinance mortgage loans and mortgage loans to individuals in the manner determined by the Board of the National Bank of Kazakhstan;

8) writes the checks and issues promissory notes;

9) performs other banking operations, as well as transactions on its own behalf in accordance with its objectives, if it is not expressly prohibited by this Law.

Footnote. It is supplemented by Article 52-1 – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16 July, 1999 № 436; as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); dated 5 July, 2006 № 165 (the order of enforcement see Article 2); № 422-V dated November 24, 2015 (see Article 2 for the entry into force); № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced from 01.01.2019); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 53. Collateral

Footnote. Article 53, as amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154; Article is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004).

Article 54. Restrictions on operations of the National Bank of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan shall not:

- serve the organization, as well as acquire shares of legal entities, except as provided by this Law;

- engage in trading and other activities, with the exception of the those permitted by applicable legislation;

- provide loans without collateral, as well as loans for a period of more than one year;

- extend the granted loans or allow the renewal of bills with expiring dates, unless otherwise expressly provided for by the laws of the Republic of Kazakhstan.

Exception of cases, specified in part one of this Article, can only be done by a special decision of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 54 - as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 5 December, 1995 № 2672, is supplemented by the second part, the last paragraph of the first part – is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 27 January, 1996 № 2830. It is amended – by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154; dated 16 July, 1999 № 436; № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced ten days after its first official publication).

Chapter 10 ACTIVITY OF THE NATIONAL BANK OF KAZAKHSTAN IN FOREIGN ECONOMIC RELATIONS. OPERATIONS WITH CURRENCY VALUES

Footnote. Title of the Chapter is amended – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154.

Article 55. The relationship of the National Bank of Kazakhstan with banks in other states

Footnote. Article is excluded – by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004).

Article 56. Functions of the National Bank of Kazakhstan in the field of currency regulation and currency control

The National Bank of Kazakhstan as a body of currency regulation and currency control shall:

1) determine the procedure for the circulation of currency valuables ​​in the Republic of Kazakhstan;

2) determine the procedure for making foreign exchange transactions in the Republic of Kazakhstan, including the procedure for the purchase and sale of foreign currency in the domestic foreign exchange market of the Republic of Kazakhstan;

3) establishes qualification requirements for the exchange operations with foreign currency in cash exclusively through exchange offices;

4) determines the procedure for licensing legal entities operating exclusively through exchange offices, and issues licenses and (or) annexes to the license for exchange operations with foreign currency in cash to such legal entities;

5) determines the procedure for exchange operations with foreign currency in cash, including the procedure for opening exchange offices and establishing limits for the deviation of purchase rates from the sales rates of foreign currency in cash for the national currency;

6) determine the procedure for monitoring foreign exchange transactions and submitting information on foreign exchange transactions and accounts of residents of the Republic of Kazakhstan with foreign banks, including the procedure for registering currency agreements on capital flows, notifications of foreign exchange transactions and accounts of residents of the Republic of Kazakhstan with foreign banks and submitting information for the purposes of monitoring foreign exchange transactions;

7) jointly with the authorized body in charge of ensuring the receipt of taxes and other obligatory payments to the budget, determines the procedure for implementing export-import currency control to ensure that residents of the Republic of Kazakhstan comply with the repatriation requirements;

8) issues special authorisations for currency transactions within the framework of balance of payments protection measures;

9) in consultation with state authorities, within their competence, determine the procedure and forms for accounting and reporting on foreign exchange transactions that are binding on residents of the Republic of Kazakhstan and non-residents of the Republic of Kazakhstan in the Republic of Kazakhstan, as well as the procedure and deadlines for reporting by currency control agents;

10) in cases of establishing facts of violation of the currency legislation of the Republic of Kazakhstan by authorized banks and other entities, applies limited measures of influence, supervisory response measures and sanctions in accordance with the currency legislation of the Republic of Kazakhstan.

The National Bank of Kazakhstan has the right to perform other functions in the field of currency regulation and currency control in accordance with this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan and acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 56 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 168-VІ as of 02.07.2018 (shall be enforced from 01.07.2019); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020); dated 12.07.2023 № 23-VIII (shall be enforced from 01.01.2024); № 71-VIII of 06.04.2024 (shall become effective sixty calendar days after the date of its first official publication).

Article 57. Asset management in foreign currency and precious metals

National Bank of Kazakhstan performs the following operations with assets in foreign currency and precious metals:

buys and sells foreign currency;

conducts operations with securities, issued and guaranteed by the Government of the Republic of Kazakhstan in foreign currency, by foreign governments or international financial organizations;

opens accounts in banks of the Republic of Kazakhstan, foreign central banks, foreign banks and other financial institutions that have the appropriate authorization under the legislation of the states where they are registered, as well as in international financial institutions;

opens and maintains an account, or acts as a representative or a correspondent for the foreign central bank, foreign banks and other financial institutions that have the appropriate authorization under the legislation of the states, where they are registered, foreign governments and their agents, as well as international financial institutions;

carries out the acceptance and storage of refined gold, other precious metals;

conducts operations in the purchase, sale, placement for storage and deposit of refined gold and other precious metals on the domestic and foreign markets, including the purchase of refined gold within the implementation of the priority right of the state;

in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan, imports assets in foreign currency and precious metals in the Republic of Kazakhstan, as well as exports them abroad to place on their accounts in foreign banks and specialized financial institutions;

conducts securities transactions, the requirements for which are determined by the Board of the National Bank of Kazakhstan;

conducts transactions with money market instruments with counterparties that have a credit rating, a minimum level of which is determined by the Board of the National Bank of Kazakhstan;

conducts transactions with derivative financial instruments in accordance with the regulatory legal acts of the National Bank of Kazakhstan;

opens and maintains metal accounts of the customer;

performs other operations by decision of the National Bank of Kazakhstan.

National Bank of Kazakhstan carries out any currency transactions without restrictions.

To achieve the goals and objectives stipulated in this Law, the National Bank of Kazakhstan shall carry out the asset management in foreign currency and precious metals, ensuring their safety, liquidity and profitability in the long term with allowance for risk of assets investments and in accordance with the basic principles of their management.

Footnote. Article 57 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.06.2013 № 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 58. Gold and foreign currency reserves of the National Bank of Kazakhstan

Gold and foreign currency reserves of the National Bank of Kazakhstan (hereinafter - gold and foreign currency reserves) shall be formed for the purpose of securing internal and external stability of Kazakhstani tenge from the assets of the National Bank of Kazakhstan, having high liquidity on the international markets of a capital and shall include:

fine gold in bars and gold on metals accounts;

reserve position in the International Monetary Fund and assets in the special drawing rights of the International Monetary Fund;

assets in free convertible foreign currency, including cash money, deposits, placed in foreign banks, and securities, the emitters of which are the foreign governments or international financial organizations;

other external assets, denominated in free convertible foreign currencies, having liquidity and possibility of use without restricted conditions.

National Bank of Kazakhstan shall secure the maintenance of gold and foreign currency reserves on the level, required for securing stability and convertibility of the national currency, making payments on obligations of the Republic of Kazakhstan.

Use of gold and foreign currency reserves in the form of issuing credits (loans, borrowed money) and provision of guarantees or other commitments to residents and non-residents of the Republic of Kazakhstan is not allowed, with the exception of cases, provided by decision of the Board of directors of the National Bank of Kazakhstan.

Increase and change of the structure of gold and foreign currency reserves shall be performed by the National Bank of Kazakhstan by:

purchase of fine gold for Kazakhstani tenge and foreign currency;

purchase of assets in free convertible foreign currency for Kazakhstani tenge (including commemorative and souvenir coins) and foreign currency of residents and non-residents of the Republic of Kazakhstan, as well as of the Government of the Republic of Kazakhstan;

proceeds in free convertible foreign currency of commission and other remunerations from deposit, contribution, dealing operations with foreign currency and operations with securities, denominated in foreign currency, as well as from the credits, provided by it in foreign currency;

proceeds in gold and free convertible foreign currency from the sales, depositing and other operations with gold, conducted by the National bank of Kazakhstan, including proceeds from operations with securities of the National Bank of Kazakhstan, denominated in fine gold;

proceeds in free convertible foreign currency from securities offerings in foreign currency by the National Bank of Kazakhstan;

transfer of assets in foreign currency and precious metals to the gold and foreign currency reserves in accordance with basic principles of assets management in foreign currency and precious metals;

proceeds from the credits, received by the National Bank of Kazakhstan from international financial organizations, central banks of foreign states and other creditors;

proceeds in free convertible foreign currency from the services, rendered by the National Bank of Kazakhstan, in accordance with this Law and Regulation on the National Bank of Kazakhstan.

Reduce and change of the structure of gold and foreign currency reserves shall be performed by the National Bank of Kazakhstan by:

sales of free convertible currency for the purpose of conduct of monetary management, including a policy of exchange rate, and offset a disbalance of supply and demand on foreign currency on internal currency market;

repayment and servicing of external debt of the Republic of Kazakhstan, fulfillment of obligations of the Government of the Republic of Kazakhstan and the National Bank of Kazakhstan, international obligations of the Republic of Kazakhstan, including international obligations of the National Bank of Kazakhstan, at the expense of budget and the budget (expenditure estimate) of the National Bank of Kazakhstan;

payment of import of production (works, services), maintenance of diplomatic and other representative offices abroad, payment of business trip and representational expenses;

sale of assets in free convertible foreign currency for purchasing other foreign currency;

redemption of equity securities of the National Bank of Kazakhstan;

refund of principal sum and remuneration on the credits, received by the National Bank of Kazakhstan, as well as payments of commission and other their accompanying expenses;

transfer of gold and foreign currency reserves to the other assets in foreign currency and precious metals in accordance with basic principles of assets management in foreign currency and precious metals;

sale of fine gold for Kazakhstani tenge and foreign currency;

payment of expenses, linked with management and keeping of assets in foreign currency and precious metals;

writing off of the detrimental gold and foreign currency reserves.

Increase or reduction of gold and foreign currency reserves shall be performed as well as in the result of change of marketable value of assets, included in gold and foreign currency reserves, and operations of residents-owners of bank accounts in free convertible currency, opened in the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 58 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.06.2013 № 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 59. Priority right of the state on acquisition of fine gold for replenishment of assets in precious metals

Footnote. Article 59 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan № 445-V as of 14.01.2016 (shall be enforced twenty-one days after its first official publication).

Article 60. Revaluation account of gold and foreign currency assets

Footnote. Article 60 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11.07.2009 № 185-IV (shall be enforced from 30.08.2009).

Chapter 11. THE PROCEDURE FOR ORGANIZING AND CARRYING OUT OF CONTROL AND SUPERVISION OF FINANCIAL MARKET AND FINANCIAL ORGANIZATIONS AND IN THE SCOPE OF FINANCIAL LEGISLATION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN

Footnote. Chapter 11 is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Chapter 12. ACCOUNTING OF THE NATIONAL BANK OF KAZAKHSTAN Article 65. Financial year

The financial year of the National Bank of Kazakhstan shall begin on 1 January and end on 31 December on calendar estimation.

Article 66. Reporting

National Bank of Kazakhstan shall annually present the annual report on approval of the President of the Republic of Kazakhstan.

The President of the Republic of Kazakhstan shall consider the annual report of the National Bank of Kazakhstan and adopt decision on its approval.

Footnote. Article 66 is in the wording of the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having the force of the Law, dated 5 December, 1995 № 2672; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 16 July, 1999 № 436; dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); dated 5 July, 2006 № 165 (the order of enforcement See Article 2); dated 11.07.2009 № 185-IV (shall be enforced from 30.08.2009); dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its official publication).

Article 67. Annual report

The annual report of the National Bank of Kazakhstan shall include:

- report on monetary policy and condition of financial market;

- report on activity of the National Bank of Kazakhstan in expired year;

- annual consolidated financial reporting of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 67 as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having a force of the Law, dated 5 December, 1995 № 2672; by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154; dated 16 July, 1999 № 436; dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); dated 8 July, 2005 № 69.

Article 68. Audit of activity of the National Bank of Kazakhstan

By the decision of the Board of directors of the National Bank of Kazakhstan, an audit of financial accounting of the National Bank of Kazakhstan shall annually be conducted by an audit organization, having experience of an audit of the central bank of the state – a member of Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) or countries of Commonwealth of Independent States (CIS).

Any information, received during verification shall be recognized as confidential and an audit organization shall bear responsibility for its transfer to third parties.

Audit of activity of the National Bank of Kazakhstan and its organizations by all the state bodies shall be carried out only with the consent or under the instruction of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. The third part of Article 68 as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having a force of the Law, dated 5 December, 1995 № 2672; by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); dated 8 July, 2005 № 69; dated 11.07.2009 № 185-IV (shall be enforced from 30.08.2009).

Chapter 13 FINAL PROVISIONS Article 69. Liquidation of the National Bank of Kazakhstan

The National Bank of Kazakhstan may be liquidated by adoption of the relevant Law of the Republic of Kazakhstan. In case of liquidation of the National Bank of Kazakhstan, its property shall be transferred to a legal successor, mentioned in the relevant Law.

Footnote. Article 69 as amended by the Decree of the President of the Republic of Kazakhstan, having a force of the Law, dated 5 December, 1995 № 2672.

Article 69-1. General financial agreement with the participation of the National Bank of Kazakhstan

The parties to the master financial agreement with the participation of the National Bank of Kazakhstan shall carry out (apply) the offset of claims and (or) liquidation netting on the transaction (transactions) under the master financial agreement in the manner and on the terms specified in the master financial agreement.

Footnote. Chapter 13 is supplemented by Article 69-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 12.07.2022 № 138-VII (shall come into effect upon the expiration of sixty calendar days after the day of its first official publication).

Article 70. Powers on receipt of information

In order to ensure high-quality and timely performance of the functions assigned to the National Bank of Kazakhstan, the implementation of the requirements of this Law and other laws of the Republic of Kazakhstan, the National Bank of Kazakhstan has the right to receive free of charge from any individuals and legal entities, branches of non-resident banks of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations - non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan, as well as state bodies, the necessary information, including information constituting official, commercial, banking and other secrets protected by law. In this case, the information received is not subject to disclosure.

The National Bank of Kazakhstan provides the received information specified in part one of this article to the authorized body for regulation, control and supervision of the financial market and financial organizations, including by providing it with access to the information systems of the National Bank of Kazakhstan.

State bodies, financial and other organizations, their associations (unions), as well as individuals, branches of banks-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan are required to provide, at the request of the National Bank Kazakhstan documents, reporting, including financial, and, if necessary, other additional information necessary for the National Bank of Kazakhstan to perform its functions.

Footnote. Article 70 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.11.2015 № 422-V (shall be enforced from 16.12.2020); dated 03.07.2019 № 262-VI (shall be enforced from 01.01.2020).

Article 70-1. Compensatory nature of services, rendered by the National bank of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan shall have the right to make banking operations and other services on a paid basis. Types and amounts of payment for the services rendered by it shall be determined by the National Bank of Kazakhstan on an independent basis.

National Bank of Kazakhstan shall not charge for banking and other services, rendered to the Government of the Republic of Kazakhstan and central authorized body for budget execution, with the exception of services on management of the National fund of the Republic of Kazakhstan, other funds and organizations.

The National Bank of Kazakhstan provides public services to individuals and legal entities, branches of banks-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance (reinsurance) organizations-non-residents of the Republic of Kazakhstan, branches of insurance brokers-non-residents of the Republic of Kazakhstan on a paid basis in cases stipulated by the regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan. The amount of payment for the public services provided to them is determined by the tax legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 70-1 is supplemented by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154; in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 3 May, 2001 № 182; as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004); dated 5 July, 2006 № 165 (the order of enforcement See Article 2); dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 21.06.2013 No 106-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated November 24, 2015 № 422-V (shall be enforced from December 16, 2020).

Article 71. Limitation periods

Limitation periods shall not apply to credited parties on improper execution of credit agreements on requirements of the National Bank of Kazakhstan.

Footnote. Article 71 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 72. Responsibility of the National Bank of Kazakhstan

National Bank of Kazakhstan shall bear responsibility for nonfulfillment of its obligations in the manner, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 72 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 05.07.2012 № 30-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 73. Conflict of interests

Footnote. Article 73 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154; Article is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 10 July, 2003 № 483 (shall be enforced from 1 January, 2004).

Article 74. Enforcement of this Law

Footnote. The title of Article as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 11 July, 1997 № 154.

This Law shall enter into force from the date of publication.

The President of the Republic of Kazakhstan