ИПС "Әділет"

МАЗМҰНЫ

Ескерту. Бүкіл мәтін бойынша "жауынгерлiк техниканы", "жауынгерлiк техника", "жауынгерлiк техниканың", "жауынгерлік және басқа да техниканы", "жауынгерлік техникасын" деген сөздер тиісінше "әскери техниканы", "әскери техника", "әскери техниканың", "әскери және өзге де техниканы", "әскери техникасын" деген сөздермен ауыстырыл - ҚР 18.03.2019 № 237-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. ҚР 1997.06.19 № 134 Заңымен енгiзiлген толықтырулар мен өзгертулер 1998 жылғы 1 қаңтардан бастап күшiне кiредi.

Осы Заң Қазақстан Республикасы ұлттық қауiпсiздiк органдары мәртебесiн, өкiлеттiктерiн және қызметiнiң ұйымдастырылуын айқындайды.

Ескерту. Тақырып пен кіріспе өзгерді, бүкiл мәтiн бойынша "Жарлық", "Жарлыққа", "Жарлықта", "Жарлықтың", "Жарлықтан" деген сөздер тиiсiнше "Заң", "Заңға", "Заңда", "Заңның", "Заңнан" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 2002.03.21 № 309, Мәтiнде "тарау" деген сөздiң алдындағы "I - V" деген цифрлар тиiсiнше "1 - 5" деген цифрлармен ауыстырылды - 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді) Заңдарымен.

1-тарау. Жалпы ережелер

1-бап. Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiк органдары

Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiк органдары (бұдан әрi – ұлттық қауiпсiздiк органдары) – Қазақстан Республикасының Президентiне тiкелей бағынатын және есеп беретiн, Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жүйесiнiң құрамдас бөлiгi болып табылатын арнаулы мемлекеттiк органдар, олардың қызметінің мақсаттары мыналар болып табылады:

1) жеке адамның және қоғамның қауiпсiздiгiн, елдiң конституциялық құрылысын, мемлекеттiк егемендiгiн, аумақтық тұтастығын, экономикалық, ғылыми-техникалық және қорғаныс әлеуетiн қорғауды қамтамасыз ету;

2) Қазақстан Республикасының Президентін, Қазақстан Республикасы Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасын, Қазақстан Республикасының Парламентін, Қазақстан Республикасының Үкіметін және басқа да мемлекеттік органдар мен ұйымдарды шешімдер қабылдау үшін барлау ақпаратымен қамтамасыз ету мақсатында барлау қызметін жүзеге асыру және үйлестіру, сондай-ақ мемлекет басшылығының саяси, қаржылық-экономикалық, әскери-саяси, ғылыми-техникалық, гуманитарлық, экологиялық және Қазақстанның ұлттық мүдделерін қозғайтын өзге де салалардағы саясатын іске асыруға жәрдемдесу.

Ескерту. 1-бап жаңа редакцияда – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1-1-бап. Осы Заңда пайдаланылатын негізгі ұғымдар

Осы Заңда мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) астыртын әрекет ету – құпия ақпарат көздерін жедел шифрлау және оларға қолжетімділікті жабу арқылы қарсы барлау, барлау күштерін, құралдарын, іс-қимылдарын, жоспарлары мен ниеттерін жасыру, қадағалаудың ерекше тәртібін белгілеу;

2) алып тасталды - ҚР 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3) техникалық барлауға қарсы іс-қимыл – мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтердің техникалық арналар бойынша таралып кетуін, бағдарламалық және аппараттық-бағдарламалық құралдарды қоса алғанда, оларға техникалық құралдармен әдейі әсер етуді болғызбауға бағытталған ақпараттық қауіпсіздік саласындағы қызмет;

4) ұлттық қауіпсіздік органдарының Қазақстан Республикасының шет елдердегi мекемелеріндегі ресми өкілі, оның көмекшілері – ұлттық қауіпсіздік органдарының штатында тұратын және ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерді орындау үшін Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне жіберілген қызметкерлер, әскери қызметшілер.

Ескерту. Заң 1-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының мiндеттерi

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының мiндеттерi:

1) жеке адамның, қоғам мен мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету саласындағы мемлекеттiк саясатты әзiрлеу мен iске асыруға қатысу;

2) "Сыртқы барлау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының мүддесі үшін барлау ақпаратын іздеп табу;

3) қарсы барлау қызметін жүзеге асыру;

3-1) мемлекеттік құпияларды құрайтын мәліметтерге қатысты техникалық барлауға қарсы іс-қимыл жөніндегі қызметті үйлестіру және жүзеге асыру;

4) Қазақстан Республикасының Конституциялық құрылысын күшпен өзгертуге, тұтастығын бұзуға және қауiпсiздiгiн әлсiретуге бағытталған терроризм және өзге де қызметтi анықтау, алдын алу және тыю;

4-1) Қазақстан Республикасында терроризмге және экстремизмге қарсы іс-қимыл саласындағы қызметті үйлестіру;

5) заңмен Ұлттық қауiпсiздiк комитетi органдарының жүргiзуiне жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтарды анықтау, тыю, ашу және тергеу;

6) Қазақстан Республикасының Президентiн, Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарын, Қарулы Күштерiн, басқа да әскерлерi мен әскери құрамаларын бейбiт кезде және соғыс уақытында үкiметтiк байланыспен қамтамасыз ету;

7) Қазақстан Республикасының уәкілетті мемлекеттік органдарында, әскери басқару, ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарында шифрлау жұмысын ұйымдастыру;

8) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын қорғауды және күзетуді қамтамасыз ету;

9) Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерін физикалық қорғауды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Ұлттық қауiпсiздiк органдарына осы Заңмен, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерімен өзге де мiндеттер жүктелуi мүмкiн.

Ескерту. 2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1997.05.16. № 110, 2002.03.21 № 309, 2010.05.27 № 279-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.04.23 № 14-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 63-V (алғашқы ресми жариялағанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.16 № 71-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметiнiң құқықтық негiзi

Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметiнiң құқықтық негiзiн:

1) Қазақстан Республикасының Конституциясы мен заңдары;

2) осы Заң;

3) Қазақстан Республикасының осы Заңға қайшы келмейтiн және онымен реттелмеген бөлiгiндегi басқа да нормативтiк құқықтық актiлерi;

4) Қазақстан Республикасының халықаралық шарттық және өзге де мiндеттемелерi;

5) Қазақстан Республикасы Конституциялық Соты мен Қазақстан Республикасы Жоғарғы Сотының нормативтiк қаулылары;

6) Қазақстан Республикасының Президентi бекiтетiн Ұлттық қауiпсiздiк комитетi туралы Ереже құрайды.

Ескерту. 3-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 05.11.2022 № 157-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

4-бап. Ұлттық қауіпсіздік органдары қызметінің негізгі қағидаттары

Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметi заңдылық, құпиялылық, астыртын әрекет ету, дара басшылық, баршаның заң алдындағы теңдiгi, адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын құрметтеу және сақтау, саяси партиялар мен өзге де қоғамдық бiрлестiктер қызметiнен тәуелсіз болу қағидаттарына негізделіп құрылады.

Ескерту. 4-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметiнде адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарының сақталуы

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдары өз қызметiн жүзеге асырған кезде мемлекет адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарына кепiлдiк бередi.

2. Адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтары заңда тiкелей көзделген ерекше жағдайларда және тәртiппен ғана шектелуi мүмкiн.

3. Ұлттық қауiпсiздiк органдары заңмен белгiленген шектерде әрбiр азаматқа оның құқықтары мен мүдделерiн қозғайтын құжаттармен, шешiмдермен танысу мүмкiндiгiн қамтамасыз етуге мiндеттi.

4. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының, олардың қызметкерлерінің, әскери қызметшiлерінiң және жұмыскерлерінің әрекеттерiне (әрекетсіздігіне) жоғары тұрған ұлттық қауiпсiздiк органдарына, прокуратураға, сотқа Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2002.03.21 № 309, 2011.01.10 № 383-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының республиканың мемлекеттiк органдарымен және ұйымдарымен, шет мемлекеттердiң арнаулы қызметтерiмен өзара iс-қимылы және ынтымақтастығы

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдары өз қызметiн Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарымен және ұйымдарымен өзара iс-қимыл жасай отырып жүзеге асырады. Мемлекеттiк органдардың, ұйымдардың лауазымды адамдары, әскери құрамалардың және бөлiмдердiң қолбасшылығы ұлттық қауiпсiздiк органдарына оларға жүктелген мiндеттердi шешуде жәрдем жасауға мiндеттi.

2. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының шет мемлекеттердiң арнаулы қызметтерiмен және үкiметтiк байланыс органдарымен, халықаралық құқық қорғау ұйымдарымен ынтымақтастығы Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негiзiнде жүзеге асырылады.

Ескерту. 6-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1997.05.16 № 110, 2002.03.21 № 309 Заңдарымен.

2-тарау. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының жүйесi және олардың қызметiн ұйымдастыру

7-бап. Ұлттық қауіпсіздік органдарының жүйесі

Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiк органдарының бiрыңғай жүйесiн Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi (бұдан әрi – Ұлттық қауiпсiздiк комитетi), оның ведомстволары, ұлттық қауiпсiздiктiң аумақтық және өзге де органдары, арнаулы мақсаттағы бөлiмшелер, оқу орындары, ғылыми-зерттеу мекемелерi және басқа да ведомстволық бағыныстағы ұйымдар құрайды.

Ұлттық қауіпсіздік комитеті, оның ведомстволары, ұлттық қауіпсіздіктің аумақтық және өзге де органдары өздері тұрған жерден тыс жерлерде уәкілетті органда есептік тіркелуге жатпайтын өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшелер құра алады.

Өзге де оқшауланған құрылымдық бөлімшелер осы баптың екінші бөлігінде көрсетілген ұлттық қауіпсіздік органдары функцияларының бір бөлігін орындайды.

Ескерту. 7-бап жаңа редакцияда - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

8-бап. Ұлттық қауiпсiздiк комитетi

1. Ұлттық қауiпсiздiк комитетi:

1) оны Республика Президентi құрады, таратады және қайта құрады және ол Республиканың орталық атқарушы органдарының жүйесiне кiрмейдi;

2) Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң ведомстволарына, ұлттық қауiпсiздiктiң аумақтық және өзге де органдарына, сондай-ақ ведомстволық бағынысты ұйымдарына басшылықты жүзеге асырады;

2-1) ұлттық қауіпсіздік органдарын мүлікпен қамтамасыз етуді жоспарлауды, оны пайдалануды, сақтауды, есепке алуды және есептен шығаруды ұйымдастырады;

3) ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметiнiң негiзгi бағыттарын тiкелей iске асырады;

3-1) ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметін ұйымдастыру жəне оларға жүктелген міндеттерді іске асыру мəселелері бойынша нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді;

4) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 № 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

5) заңды тұлға болып табылады, оның нақты және шартты атаулары, өзiнiң нышандары мен айырым белгiлерi болады.

2. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң мәртебесi мен өкiлеттiктерi Ұлттық қауiпсiздiк комитетi туралы Ережемен айқындалады.

2-1. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының нышандарын, айырым белгiлерi мен ведомстволық наградаларын Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi Төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi бекiтедi.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1997.05.16 № 110, 1998.12.09 № 307, 2002.03.21 № 309, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-1-бап. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң ведомстволары

1. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң ведомстволары ұлттық қауiпсiздiк органдарына олардың қызметiнiң жекелеген бағыттары бойынша жүктелген мiндеттердi iске асыру үшiн құрылады.

2. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң ведомстволарын:

1) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсiздiк комитеті төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi құрады, таратады және қайта ұйымдастырады;

2) директорлар басқарады, оларды Қазақстан Республикасының Ұлттық қауiпсiздiк комитетi төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

3) заңды тұлғалар болып табылады, оның нақты және шартты атаулары болады.

Ескерту. 8-1-баппен толықтырылды - ҚР 1997.05.16 № 110 Заңымен, жаңа редакцияда - ҚР 2002.03.21 № 309 Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң аумақтық органдары

1. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің облыстары, республикалық маңызы бар қалалар және Астана бойынша аумақтық органдары мен оларға бағынышты қалалық және аудандық басқармалары (бөлімдері, бөлімшелері) тиісті аумақтарда ұлттық қауіпсіздік органдарына жүктелген міндеттерді іске асыру үшін құрылады.

2. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің облыстар, республикалық маңызы бар қалалар және астана бойынша аумақтық органдары заңды тұлғалар болып табылады, олардың нақтылы және шартты атаулары, мөрлері мен мөртабандары, шоттары, негізгі қорлары, әлеуметтік-мәдени және медициналық мақсаттағы объектілері болады.

3. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң аумақтық органдары оперативтiк қызметтiк жұмысында жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар мен олардың лауазымды адамдарынан тәуелсiз болады.

Ескерту. 9-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 1998.12.09 № 307, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Әскери қарсы барлау органдары

Әскери қарсы барлау органдары:

1) Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерiнде және әскери құрамаларында ұлттық қауiпсiздiк органдарына жүктелген мiндеттердi шешу үшiн құрылады;

1-1) әскери құралым болып табылады;

2) олардың нақтылы және шартты атаулары, мөрлерi мен мөртабандары болады;

3) жедел-iздестiру қызметiнде Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерiнiң, басқа да әскерлерiнде және әскери құрамаларының қолбасшылығынан тәуелсiз болады.

Ескерту. 10-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2002.03.21 № 309, 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-1-бап. Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң әскерлерi

Ескерту. 10-1-бап алып тасталды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

10-2-бап. Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери полиция органдары

Ұлттық қауіпсіздік комитетінің әскери полиция органдары Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өздеріне жүктелген міндеттерді орындауға арналған.

Ескерту. Заң 10-2-баппен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

11-бап. Арнаулы мақсаттағы бөлiмшелер

Арнаулы мақсаттағы бөлiмшелер терроризм актілерін және жеке адамға, қоғам мен мемлекетке аса қауiптi қол сұғушылықты тыю үшiн құрылады.

Арнаулы мақсаттағы бөлімшелер Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тәртіппен ұлттық қауіпсіздік органдары өткізетін жедел-жауынгерлік және өзге де іс-шараларға қатысады.

Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2010.04.08 № 266-IV, 2013.01.08 № 63-V (алғашқы ресми жариялағанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының құзыретi

12-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының мiндеттерi

Ұлттық қауiпсiздiк органдары өз өкiлеттiктерiнiң шегiнде:

1) Қазақстан Республикасының Президентiн, Қазақстан Республикасының Парламентiн, Қазақстан Республикасының Үкiметiн елдiң қауiпсiздiгiне төнген қауiп туралы хабардар етуге;

2) "Сыртқы барлау туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес Қазақстан Республикасының мүддесі үшін барлау қызметін жүзеге асыруға;

3) қарсы барлау қызметін жүзеге асыруға;

4) Қазақстан Республикасының конституциялық құрылысын күшпен өзгертуге, аумақтық тұтастығын, бұзуға және қауiпсiздiгiн әлсiретуге бағытталған терроризм мен өзге де қызметтi анықтауға, алдын алуға және тыюға;

5) заңмен ұлттық қауiпсiздiк органдарының жүргiзуiне жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтарды анықтауға, тыюға, ашуға;

6) Қазақстан Республикасының аумағында заңсыз әскерилендiрiлген құрамалардың, басқа мемлекеттердiң саяси партиялары мен кәсiптiк одақтарының, дiни негiздегi партиялардың қызметiне, сондай-ақ шет ел заңды тұлғалары мен азаматтарының, шет мемлекеттер мен халықаралық ұйымдардың саяси партияларды, кәсiптiк одақтарды қаржыландыруына жол бермеуге және тыюда мемлекеттiк органдарға жәрдем көрсетуге;

7) мемлекеттiк органдарда, әскери құралымдарда, бөлiмдер мен ұйымдарда мемлекеттiк құпияны құрайтын мәлiметтердi қарсы барлаулық қорғау жөнiнде шаралар әзiрлеп, жүзеге асыруға, сондай-ақ аталған салада олардың қызметiн бақылауға міндетті. Мемлекеттiк және қызметтік құпияны құрайтын ақпаратқа рұқсат алуды ресiмдейтiн (қайта ресiмдейтiн) Қазақстан Республикасының азаматтарына арнайы тексеру жүргiзуге;

8) тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi белгiлейтiн қорғаныс кешенi, атом энергетикасы, көлiк пен байланыс объектiлерiнiң, аймақтардың тұрмыс-тiршiлiгiн қамтамасыз ету объектiлерiнiң және өзге де стратегиялық объектiлердiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiнде шаралар әзiрлеп, жүзеге асыруға қатысуға;

9) Алынып тасталды - ҚР 2010.05.27 № 279-IV Заңымен.

9-1) Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің және олардың персоналының қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысуға;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының азаматтығына қабылдау мен Қазақстан Республикасының азаматтығынан шығуға, Қазақстан Республикасы азаматтарының шетелге баруына, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың Қазақстан Республикасының аумағына келуiне және оның аумағынан тыс жерлерге кетуiне, сондай-ақ олардың Республика аумағында болу режимiне қатысты мәселелердi шешуге қатысуға;

11) шет мемлекеттер өкiлдiктерi мен халықаралық ұйымдардың Қазақстан Республикасының аумағында қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiнде басқа құзыреттi органдармен бiрлесе отырып шаралар қолдануға;

12) Қазақстан Республикасы Президентiнiң нұсқауы бойынша басқа мемлекеттiк органдармен бiрлесiп шетел мемлекеттерi, үкiметтерi басшыларының және халықаралық ұйымдар басшыларының Қазақстан Республикасында болған кезеңінде олардың, сондай-ақ елдiң аумағында өткiзiлетiн аса маңызды қоғамдық саяси шаралардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге қатысуға;

12-1) Қазақстан Республикасы Президентінің қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қатысуға;

13) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын күзетудi және қорғауды қамтамасыз етуге;

13-1) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасын кесіп өту кезінде дактилоскопиялық тіркеуден өткен адамдарға қатысты дактилоскопиялық ақпарат бойынша жеке басты растау рәсімін жүзеге асыруға;

13-2) Қазақстан Республикасының шегінен шығарып жіберуге жататын не Қазақстан Республикасы ратификациялаған реадмиссия туралы халықаралық шарттардың күші қолданылатын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды дактилоскопиялық тіркеуді жүзеге асыруға;

14) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

15) жұмысы Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн радиоэлектронды құралдармен берiлетiн радиосәулелердi анықтауға;

16) шифрлау және шифрды ашу жұмысын ұйымдастыруға, үкіметтік байланысты, шифрланған және құпияландырылған байланысты, сондай-ақ ұлттық қауіпсіздік органдарының мүдделерінде пайдаланылатын арнаулы мақсаттағы телекоммуникация желілерін пайдалануға, дамытуға, олардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз етуге;

16-1) Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тəртіппен ұлттық қауіпсіздік органдарында жауынгерлік кезекшілікті ұйымдастыруға жəне атқаруға;

16-2) Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тәртіппен ұлттық қауіпсіздік органдарында жауынгерлік қызметті ұйымдастыруға және атқаруға;

17) өз қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi, соның iшiнде мемлекеттiк қызметтiк құпиялар болып табылатын ұлттық қауiпсiздiк органдарының мәлiметтерiне техникалық жолмен кiруге жол бермеу жөнiндегi шараларды жүзеге асыруға;

17-1) барлау, қарсы барлау, жедел-іздестіру қызметін жүргізу, осы қызметтің нәтижелері көрсетілген материалдарды іске асыру кезінде астыртын әрекет етуді қамтамасыз ету, сондай-ақ Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының немесе ол уәкілеттік берген лауазымды адамның жедел-қызметтік жұмыс материалдарына жария сипат берілгенге дейін оларға қолжетімділікті шектеуді қамтамасыз ететін өкімдік қызметі арқылы ақпарат көздерінің құпиясын ашуға жол бермеу жөнінде қажетті шаралар қолдануға;

17-2) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

18) ұлттық қауiпсiздiк органдарының жұмылу дайындығын қамтамасыз етуге;

19) ұлттық қауiпсiздiк органдары үшiн кадрлар даярлауды, оларды қайта даярлауды және бiлiктiлiгiн арттыруды жүзеге асыруға;

19-1) ұлттық қауіпсіздік органдарында кадрлық құрамды патриоттық, адамгершілік және рухани тәрбиелеуге және құқық бұзушылықтардың алдын алуға бағытталған жұмысты Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайтын тәртіппен жүзеге асыруға;

20) мемлекеттiк қызметке алғаш рет кіретін немесе мемлекеттік қызметті тоқтатқаннан кейiн оған қайта кіретін, сондай-ақ судья, Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің және оның ведомстволарының қызметшісі, қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын реттеу, бақылау және қадағалау жөніндегі уәкілетті органның қызметшісі, азаматтық авиация саласындағы уәкілетті ұйымның авиациялық қауіпсіздік саласында бақылау мен қадағалау функцияларын жүзеге асыратын авиация инспекторы лауазымына орналасуға үміткер Қазақстан Республикасының азаматтарына Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген жағдайларда, шекте және тәртіппен міндетті арнаулы тексеру жүргізуге;

20-1) Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына жұмысқа тартылатын шетелдіктерге Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген шектерде және тәртіппен міндетті арнайы тексеру жүргізуге міндетті.

Ұлттық қауіпсіздік органдары шетелдікті Қазақстан Республикасының мемлекеттік органдарына жұмысқа қабылдаудан бас тартуға негіз болған себепті түсіндірмеуге құқылы;

20-2) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

21) өздерiнiң қадағалау функцияларын жүзеге асыруына байланысты прокурордың жазбаша талаптарын орындауға;

22) қаржы мониторингі жөніндегі уәкілетті органның сұратуы бойынша Қазақстан Республикасының қылмыстық жолмен алынған кірістерді заңдастыруға (жылыстатуға) және терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл туралы заңнамасына сәйкес өздерінің ақпараттық жүйелерінен мәліметтерді ұсынуға;

22-1) Қазақстан Республикасының ұлттық мүдделерін қорғау жəне ілгерілету жөніндегі шараларды жүзеге асыруға;

23) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыруға міндетті.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1997.05.16 № 110, 1998.12.09 № 307, 2002.03.21 № 309, 2002.08.09 № 346, 2009.08.28 № 192-IV (2010.03.08 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.05.27 № 279-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 63-V (алғашқы ресми жариялағанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.16 № 71-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 2014.06.10 № 206-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.11.2015 № 417-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 22.12.2016 № 28-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 31.12.2016 № 41-VІ (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 11.07.2017 № 91-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2019 № 262-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 13.05.2020 № 325-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 14.03.2023 № 206-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз) Заңдарымен.

13-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының құқықтары

Ұлттық қауiпсiздiк органдарының өздерiне жүктелген мiндеттердi орындау үшiн мыналарға құқығы бар:

1) қарсы барлау іс-шараларын, жалпы және арнаулы жедел-iздестiру іс-шараларын, криминалистік зерттеулерді жүргiзу, Қазақстан Республикасының азаматтарын Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы белгілеген тәртіппен штаттан тыс жедел қызметкерлер ретiнде ерiктi негiзде жұмысқа тарту;

1-1) құқыққа қайшы іс-әрекеттің жолын кесу жөніндегі жедел-жауынгерлік іс-шараларды әзірленетін арнайы әдістемелерге сәйкес жүзеге асыру, сондай-ақ арнайы құралдарды Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге сәйкес пайдалану;

1-2) Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік комитеті бекітетін қағидаларға сәйкес радиоэлектрондық және радиотехникалық барлауды жүзеге асыру;

2) мақсаттары мен әрекеттері мемлекеттiң қауiпсiздiгiне нұқсан келтіруге, Қазақстан Республикасының тұтастығын бұзуға, конституциялық құрылысты күшпен өзгертуге бағытталған шет мемлекеттердiң арнаулы қызметтерiне және өзге де шетелдік ұйымдарға, қылмыстық топтарға енудi жүзеге асыру;

3) өздерiнiң әрекеттерімен қоғамның және мемлекеттiң қауiпсiздiгiне қатер төндiретiн немесе нұқсан келтiретiн шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды Қазақстан Республикасына кіргізбеу және одан шығарып жіберу туралы мәселелердi өзі дербес немесе құзыреттi мемлекеттiк органдармен бiрлесiп шешу;

4) заңмен ұлттық қауiпсiздiк органдарының қарауына жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтарды анықтауда, алдын алуда, тыюда, ашуда және тергеуде қылмыстық iс жүргiзу заңында көзделген шекте орындау үшiн басқа органдарға орындалуы мiндеттi тапсырмалар беру;

5) өздерi жүргiзiп жатқан материалдар бойынша азаматтарды ұлттық қауiпсiздiк органдарына шақыру, олардан түсiнiктемелер, анықтамалар, құжаттар алып, бұлардың көшiрмелерiн түсiру, шақыру бойынша келуден бас тартқан адамдарды мәжбүрлеп әкелу;

6) қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деген негiздi сезiк туғызған ретте азаматтардың жеке басын куәландыратын құжаттарын тексеру. Қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауына сезiк келтiрiлген адамдарды ұстау, ұсталғандардың құжаттарын қарап, жеке тексеру және олардың көлiк құралдарын тексерудi, сондай-ақ олардың заттары мен құжаттарын алып қоюды жүзеге асыру;

6-1) терроризмге қарсы операцияға қатысу және терроризмге қарсы операцияның құқықтық режимін қамтамасыз ету кезінде "Терроризмге қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген шараларды және уақытша шектеулерді қолдану;

7) арнайы күзетiлетiн ерекше режимдегi аумақтарға және өзге де объектiлерге кiруге әрекет жасаған және кiруге байланысты құқық бұзған, шекара аймағында заңсыз жүрген адамдарды әкiмшiлiк жолмен ұстауды жүзеге асыру. Олардың жеке басын куәландыратын құжаттарды тексеру, олардан түсiнiктемелер алу, жеке тексеру, заттарын қарау мен құжаттарын тексерiп алып қоюды жүзеге асыру;

8) қылмыстық құқық бұзушылықтарды болдырмау, құқық бұзушылық жасаған немесе жасады деген күдік туғызған адамдарды қуғындау мен ұстау, ұсталғандарды оларды ұстайтын жерге жеткiзу, сондай-ақ оқиға болған жерге жету және шұғыл медициналық көмекке мұқтаж азаматтарды емдеу мекемелерiне әкелу үшiн ұйымдардың, әскери құрамалардың және бөлiмдердiң қарамағындағы байланыс құралдарын, көлiк құралдарын пайдалану, иелерiнiң талап етуi бойынша ұлттық қауiпсiздiк органдары осының салдарынан келтiрiлген нақты залалды Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен өтейдi;

9) егер кiдiру адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiп туғызса, елдiң қауiпсiздiгiне нұқсан келтiруi мүмкiн болса, қылмыстық құқық бұзушылықтардың жолын кесу, оларды жасады деген күдік туғызған адамдарды қудалау мақсатымен ұйымдардың, әскери құрамалардың және бөлiмдердiң аумақтары мен үй-жайларына және азаматтардың қарамағындағы тұрғын үй-жайлар мен олардың қарамағындағы жер учаскелерiне кiдiргiсiз кiру. Азаматтардың қарамағындағы тұрғын үйлерге және өзге де үй-жайларға басып кiру оқиғалары туралы ұлттық қауiпсiздiк органдары прокурорды жиырма төрт сағаттың iшiнде хабардар етедi;

10) өздеріне қатысты бұлтартпау шарасы ретінде күзетпен ұстау таңдалған немесе ұлттық қауіпсіздік органдары қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деген күдікпен ұстап алған адамдарды Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен ұстау үшін уақытша ұстау изоляторлары, тергеу изоляторлары бар болуға. Жекелеген жағдайларда, құқық қорғау органдары мен соттар ұстап алғандарды және күзетпен ұсталатындарды, сондай-ақ сотталғандарды ұлттық қауіпсіздік органдарымен келісу бойынша ұстау үшін пайдаланылады;

11) Қазақстан Республикасының уәкілетті мемлекеттік органдарындағы, әскери басқару, ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарындағы мемлекеттiк құпиялардың, коммерциялық, банктік және заңмен қорғалатын өзге де құпияның сақталуын, арнаулы мақсаттағы телекоммуникация желілерінің және шифрлау жұмысының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету мәселелерi бойынша бақылауды жүзеге асыру, әдiстемелiк және практикалық көмек көрсету;

12) Қазақстан Республикасының қауіпсіздігіне қатерлерді іске асыруға, тергелуі Қазақстан Республикасының заңнамасымен ұлттық қауіпсіздік органдарының қарауына жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтарды жасауға ықпал ететін себептер мен жағдайларды жою туралы орындалуы міндетті ұсынуларды мемлекеттік органдарға, әскери құралымдарға, бөлімдер мен ұйымдарға енгізу.

12-1) жеке және заңды тұлғаларға тергеп-тексерілуі Қазақстан Республикасының заңнамасымен ұлттық қауіпсіздік органдарының қарауына жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауға жағдайлар туғызатын іс-әрекетке (әрекетке немесе әрекетсіздікке) жол бермеу туралы орындалуы міндетті ресми алдын ала ескертулерді жазбаша түрде хабарлау;

13) Қазақстан Республикасының аумағында мемлекеттiк құпияларды қорғау туралы белгiленген ережелердi немесе Қазақстан Республикасының заңдарын бұза отырып пайдаланылатын радиоэлектрондық хабар беру құралдарының қолданылуына жол бермеу;

14) ұлттық қауiпсiздiк органдарына жүктелген мiндеттердi орындау үшiн қажеттi ақпаратты, мемлекеттік органдар мен ұйымдардың ақпараттық жүйелерінен көрсетілген мемлекеттік органдармен – бірлескен нормативтік құқықтық актілерде, ал ұйымдармен келісімдерде белгіленген тəртіппен берілетін электрондық ақпараттық ресурстарды қоса алғанда, мемлекеттiк органдардан, əскери құралымдардан, бөлiмдер мен ұйымдардан өтеусiз жəне коммерциялық, банктiк жəне заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мəлiметтердi жария етуге Қазақстан Республикасының заңнамалық актiлерiнде белгiленген талаптарды сақтай отырып алу;

15) ұлттық қауiпсiздiк органдарының құзыретiне енетiн мәселелер жөнiнде жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдарды хабардар ету;

16) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

17) ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің жеке басын, олардың бөлімшелерінің, үй-жайларының және көлік құралдарының ведомстволық тиесілігін немесе ұлттық қауіпсіздік органдарына құпиялылық негізде жәрдем көрсететін азаматтардың жеке басын шифрлау мақсатында басқа мемлекеттік органдардың, сондай-ақ ұйымдардың құжаттарын пайдалану, әзірлеу және (немесе) ресімдеу, оларды пайдалану, әзірлеу және (немесе) ресімдеу тәртібін Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы айқындайды.

Ұлттық қауіпсіздік органдарының мемлекеттік органдарда тіркелуі талап етілетін мемлекеттік органдардың құжаттарын, оның ішінде олардың беретін құжаттарын осы тармақшада көзделген мақсаттарда пайдалануы қажет болған жағдайда, ұлттық қауіпсіздік органдарының өтінімі бойынша тиісті мемлекеттік органдар бірлескен нормативтік құқықтық актілерде айқындалған тәртіппен ұлттық қауіпсіздік органдары үшін оларды өтеусіз негізде әзірлейді және (немесе) ресімдейді;

17-1) басқа мемлекеттік органдар мен ұйымдарға ұлттық қауіпсіздік органдарына құжаттардың бланктері мен қызметтік куәліктерді, оларды толтыру үлгілерін беру туралы орындалуы міндетті сауалдарды жолдау;

17-2) сыртқы барлаудың және арнаулы мемлекеттік органдардың өзге де субъектілерінің қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің жеке басын, олардың бөлімшелерінің, үй-жайлары мен көлік құралдарының ведомстволық тиесілілігін, сондай-ақ жасырын көмекшілердің жеке басын шифрлау мақсатында сыртқы барлаудың және арнаулы мемлекеттік органдардың өзге де субъектілері үшін басқа мемлекеттік органдардың, сондай-ақ ұйымдардың оларды дайындау және (немесе) ресімдеу тәртібі бірлескен нормативтік құқықтық актілермен айқындалатын құжаттарын дайындау және (немесе) ресімдеу.

Сыртқы барлаудың және арнаулы мемлекеттік органдардың өзге де субъектілерінің мемлекеттік органдарда тіркелуі талап етілетін мемлекеттік органдардың құжаттарын, оның ішінде олардың ұлттық қауіпсіздік органдарының өтінімі бойынша беретін құжаттарын осы тармақшада көзделген мақсатта пайдалану қажеттігі жағдайында, тиісті мемлекеттік органдар бірлескен нормативтік құқықтық актілермен айқындалатын тәртіппен оларды өтеусіз негізде дайындайды және (немесе) ресімдейді;

18) ұлттық қауiпсiздiк органдарына жүктелген мiндеттердi орындау және аталған органдардың қызметiн қамтамасыз ету үшiн қажеттi ұйымдар мен бөлiмшелердi Қазақстан Республикасының заңдарында белгiленген тәртiппен құру;

19) арнайы техникалық және өзге де құралдарды қоса алғанда, арнайы байланыс, қару-жарақ және жарақтандыру құралдарын әзiрлеу, жасау, сатып алу және пайдалану, бұл ретте мемлекеттік шифрлық құралдарды әзірлеу, шығару және жарақтандыруға қабылдау және оларды (барлаудың техникалық құралдарынан) арнайы қорғау Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. Осы мақсаттарда Қазақстан Республикасының мемлекеттiк органдарымен және ұйымдарымен, шет мемлекеттердiң арнаулы қызметтерiмен және ұйымдарымен шарттар, келісімшарттар жасасу;

20) Қазақстан Республикасының қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету проблемалары жөнiнде ғылыми зерттеулер жүргiзу, ақпараттық жүйелер мен арнаулы байланыс түрлерiнiң жүйелерiн әзiрлеу және жасау;

      20-1) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      20-2) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
      20-3) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

20-4) арнайы куәландырушы орталықты құру, аккредиттеу, оның қызметін тоқтату;

20-5) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
21) алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

21-1) бірлескен нормативтік құқықтық актілерде немесе келісімдерде айқындалған тәртіппен мемлекеттік органдар мен өзге де ұйымдардың бейнекамераларын және өзге де электрондық жабдық түрлерін пайдалану;

21-2) Интернетке қол жеткізу бірыңғай шлюзінің және "электрондық үкіметтің" электрондық поштасы бірыңғай шлюзінің жұмыс істеуі мәселелері бойынша ведомствоаралық үйлестіруді жүзеге асыру;

21-3) Интернетке қол жеткізу бірыңғай шлюзін және "электрондық үкіметтің" электрондық поштасының бірыңғай шлюзін дамытуды жүзеге асыру;

21-4) байланыс операторларының қауіпсіздік сертификатын қолдануын мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

21-5) байланыс операторлары желілерін интернет-трафикпен алмасу және интернет-трафикті өткізу нүктелеріне қосу тәртібіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

21-6) байланыс операторлары желілерін интернет-трафикпен алмасу және интернет-трафикті өткізу нүктелеріне қосу тәртібін айқындау;

21-7) қауіпсіздік сертификатын беру және қолдану тәртібін айқындау;

21-8) ақпараттық қауіпсіздіктің куәландырушы орталығын айқындау;

22) алынып тасталды;

23) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында және Қазақстан Республикасы Президентінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыру.

Ескерту. 13-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1999.11.16 № 476, 2000.03.29 № 42, 2002.03.21 № 309, 2010.04.08 № 266-IV, 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.04.23 № 14-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 63-V (алғашқы ресми жариялағанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.04.2014 № 185-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 04.07.2014 № 233-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.11.2014 № 244-V (02.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 22.12.2016 № 28-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) ; 10.02.2017 № 45-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.04.2017 № 58-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-1-бап. Ресми алдын ала ескерту

Ресми алдын ала ескертуді (бұдан әрі – алдын ала ескерту) жазбаша нысанда хабарлау туралы шешімді Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органының уәкілетті басшысы тексеру аяқталғаннан және жеке немесе заңды тұлғаның қылмыстық құқық бұзушылықтар жасауға жағдайлар туғызатын іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік) жасағаны туралы алынған мәліметтер расталғаннан кейін қабылдайды.

Алдын ала ескертуге қол қою құқығы Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасына немесе оның орынбасарларына, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитеті ведомстволарының директорларына, Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің аумақтық органдарының бастықтарына тиесілі.

Тергеп-тексерілуі Қазақстан Республикасының заңнамасымен ұлттық қауіпсіздік органдарының қарауына жатқызылған қылмыстық құқық бұзушылықтар жасау үшін жағдайлар туғызатын іс-әрекет (әрекет немесе әрекетсіздік), жеке немесе заңды тұлға оны жасағаны үшін алдын ала ескертілетін бұл іс-әрекетке (әрекетке немесе әрекетсіздікке) жол беруге болмайтыны және жауаптылық туралы көрсетіле (келтіріле) отырып, алдын ала ескерту нақты жеке тұлғаға немесе заңды тұлғаның басшысына (лауазымды адамына) жіберілуге тиіс.

Алдын ала ескертуде жеке немесе заңды тұлғаға оның алдын ала ескертуге Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен шағым жасау құқығы түсіндіріледі.

Алдын ала ескерту хабарланғаннан кейін оның көшірмесі жиырма төрт сағат ішінде прокурорға жіберіледі.

Ескерту. 3-тарау 13-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.11.2014 № 244-V (02.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.06.2020 № 351-VI (01.07.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдары әскери қызметшiлерiнiң қару, арнайы құралдар мен күш қолдануға құқығы

Ескерту. 14-бап алып тасталды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-бап. Берiлген құқықтарды iске асыру

Ескерту. 15-бап алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3-1-тарау. ҰЛТТЫҚ ҚАУІПСІЗДІК ОРГАНДАРЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ЖӘНЕ ӘСКЕРИ ҚЫЗМЕТШІЛЕРІНІҢ ДЕНЕ КҮШІН, АРНАЙЫ ҚҰРАЛДАРДЫ, ҚАРУ МЕН ӘСКЕРИ ТЕХНИКАНЫ ҚОЛДАНУЫ

Ескерту. Заң 3-1-тараумен толықтырылды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

15-1-бап. Дене күшін, арнайы құралдарды, қару мен әскери техниканы қолдану шарттары мен шектері

1. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілері қаруды, әскери техника мен арнайы құралдарды алып жүруге, сақтауға, қолдануға, сондай-ақ дене күшін қолдануға құқылы.

2. Олар арнайы дайындықтан, дене күшін, арнайы құралдар мен қаруды қолдануға байланысты жағдайлардағы іс-қимылдарға жарамдылығын мерзімді тексеруден өтуге міндетті.

3. Қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасаған адамды ұстау кезінде ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкері немесе әскери қызметшісі өзінде қажетті арнайы құралдары немесе қаруы болмаса, қолына түскен кез-келген құралдарды пайдалануға, сондай-ақ осы Заңда белгіленген негіздер бойынша және тәртіппен қарулануға алынбаған басқа қаруды қолдануға құқылы.

4. Егер қорғану күзетілетін адамдарға, басқа азаматтарға, күзетілетін объектілерге немесе ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкеріне немесе әскери қызметшісіне өзіне қастандық жасалудың сипатына және қауіптілігіне сай келетін болса, ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкері мен әскери қызметшісі заңдарда көзделген жағдайларда дене күшін, арнайы құралдар, қару және әскери техниканы қолдануға байланысты келтірілген моральдық, материалдық зиян және дене зақымы үшін жауапты болмайды.

5. Ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің дене күшін, арнайы құралдарды, қару мен әскери техниканы өкілеттілігін асыра қолдануы заңда белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

6. Терроризмге қарсы операциялар жүргізу аймағында терроризмге қарсы операцияларға қатысушы ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің террористерге қатысты дене күшін, әскери және өзге де техниканы, қаруды және арнайы құралдарды, оның ішінде қызметтік жануарларды осы Заңда және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген ескертусіз және шектеусіз қолдануға құқығы бар.

Ескерту. 15-1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

15-2-бап. Дене күшін қолдану

1. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің азаматтардың өміріне, денсаулығына, құқықтарына, бостандығына, жеке басының қадір-қасиетіне, олардың және мемлекеттің меншігіне және қорғалатын мүдделеріне қол сұғатын қылмыстық және әкімшілік құқық бұзушылықтардың жолын кесу, құқық бұзушылықтардың сипаты мен нақты жағдайларды ескере отырып, қоғамға қауіпті іс-әрекеттер жасаған адамдарды ұстап алу, заңды талаптарға қарсы іс-қимылды еңсеру үшін, егер күш қолданбау тәсілдері ұлттық қауіпсіздік органдарына жүктелген міндеттердің орындалуын қамтамасыз етпесе, дене күшiн, оның iшiнде жауынгерлiк күрес тәсiлдерiн қолдануға құқығы бар.

2. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкері мен әскери қызметшісінің осы Заңда арнайы құралдарды немесе қаруды қолдану рұқсат етілген барлық жағдайларда дене күшiн қолдануға құқығы бар.

Ескерту. 15-2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

15-3-бап. Арнайы құралдарды қолдану

1. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілері қарулануға алынған арнайы құралдарды мынадай жағдайларда:

1) азаматтарға және күзетілетін адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшін;

2) ұлттық қауіпсіздік органдары күзететін ғимараттарға, құрылыстарға, үй-жайларға басқа да объектілер мен көлiк құралдарына жасалған шабуылды тойтару үшін, сол сияқты оларды басып алған жағдайларда осы объектілер мен құралдарды азат ету үшін;

3) қылмыстық құқық бұзушылықтарды анықтау және алдын алу үшін;

4) заңсыз қару, оқ-дәрі, жарылғыш, улы және радиоактивті заттары бар адамдарды қарусыздандыру үшін;

5) ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлеріне немесе әскери қызметшілеріне, олардың отбасыларының мүшелерiне не күзет іс-шараларын қамтамасыз етуге тартылған басқа адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшін;

6) құқық бұзушыларды, ұлттық қауіпсіздік органдарының немесе құқық қорғау органдарының әскери қызметшілеріне немесе қызметкерлеріне өздерiне жүктелген қызметтік мiндеттердi атқаруға қарсылық көрсететін немесе қасақана кедергі келтіретін адамдарды ұстау үшін;

7) егер ұсталған, қамауға алынған адамдар, сондай-ақ сотталған, күдiктi және айыпталушы адамдар қашып кетуi немесе айналасындағыларға немесе өзiнің денсаулығына зиян келтіруі мүмкін деп пайымдауға жеткілікті негіздер болса, оларды күзетпен апару және күзету кезінде, сондай-ақ ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерінiң немесе әскери қызметшілерінің өздерiне заңмен жүктелген мiндеттердi жүзеге асыруына кедергі келтіретін адамдарға қатысты;

8) кепілге алынған адамдарды босату, азаматтардың, күзетілетін адамдар мен объектілердің өміріне, денсаулығына, құқықтарына, бостандығына, жеке басының абыройы мен меншігіне қол сұғатын жаппай тәртіпсіздіктің, топтық іс-әрекеттердің жолын кесу үшін;

9) егер басқа тәсілдермен күзетілетін адамдар үшін нақты қауіпті тойтару мүмкін болмаса, жүргізушісі ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерінiң немесе әскери қызметшісінің тоқтау туралы талабын орындамаған көлік құралын тоқтату үшін;

10) қажеттi қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында;

11) әуе кеңістігін Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары объектілері аумағының үстінен пилотсыз әуе кемелері бұзуының жолын кесу үшін қолдануға құқығы бар.

2. Ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерінiң немесе әскери қызметшілерінің, азаматтар мен күзетілетін адамдардың өмiрi мен денсаулығына қауiп төндiретiн шабуыл, топтасқан шабуыл жасаған не қарулы қарсылық көрсеткен жағдайларды қоспағанда, күзетілетін адамға қарата, сондай-ақ жүктілік белгілері анық білінетін әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнетін адамдарға және жас балаларға қатысты арнаулы құралдарды қолдануға тыйым салынады.

3. Ұлттық қауіпсіздік органдары қолданатын арнайы құралдардың тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

Ескерту. 15-3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-4-бап. Қару қолдану және әскери техниканы пайдалану

1. Ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерінiң немесе әскери қызметшілерінің қару мен әскери техниканы соңғы шара ретiнде мынадай жағдайларда:

1) азаматтарға, күзетiлетiн адамдарға, сондай-ақ күзету ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлеріне немесе әскери қызметшілеріне тапсырылған басқа да адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн;

2) ұлттық қауіпсіздік органдары күзететiн ғимараттарға, құрылыстарға, үй-жайлар мен басқа да объектiлерге және көлiк құралдарына жасалған шабуылды тойтару үшін;

3) ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлеріне немесе әскери қызметшілеріне, олардың отбасы мүшелерiне, осы орган күзет іс-шараларын қамтамасыз етуге тартқан басқа да адамдарға жасалған шабуылды тойтару үшiн, сондай-ақ ұлттық қауіпсіздік органдарының қаруын, көлік құралын, арнайы және әскери техникасын тартып алу әрекеттерінің жолын кесу үшін;

4) азаматтарды қылмыстық қол сұғудан қорғау, сондай-ақ кепiлге алынған адамдарды, басып алынған күзетiлетiн объектiлердi, ғимараттарды және арнаулы жүктердi азат ету үшiн;

5) қылмыстық құқық бұзушылық жасау кезiнде үстiнен түскен не тiкелей қылмыстық құқық бұзушылық жасағаннан кейiн қарулы қарсылық көрсеткен адамдарды, сондай-ақ өзіндегі қаруды, оқ-дәріні, жарылғыш, улы және радиоактивті заттарды тапсыру туралы заңды талапты орындаудан бас тартқан қарулы адамды ұстау үшiн;

6) сыртқы белгілері мен іс-әрекеттерінің жиынтығы басқа азаматтардың, күзетілетін адамдардың және ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерінің немесе әскери қызметшілерінің өмірі мен денсаулығына төндіретін нақты қауіптің болуын айғақтайтын адамдарды оқшаулау және ұстау үшін;

7) қылмыстық құқық бұзушылықтар жасады деп күдік келтірілетін және айыпталатын адамдардың қамауда отырған жерден қашуының немесе қылмыстық құқық бұзушылық жасады деген күдікпен ұсталған адамдардың, оларға қатысты қамауға алу түріндегі жаза қолданылған, бас бостандығынан айыруға сотталған адамдардың күзеттен қашуының, сондай-ақ аталған адамдарды күшпен босатуға ұмтылудың жолын кесу үшін;

8) егер жүргiзушiсi күзетiлетiн адамдардың өмiрi мен денсаулығына нақты қауіп тудырса және ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерінің немесе әскери қызметшісінің тоқтау туралы талабы бойынша тоқтаудан бас тартса, көлiк құралын тоқтату үшiн;

9) жануарлардың шабуылынан қорғану үшiн;

10) дабыл белгісін беру немесе көмекке шақыру үшін;

11) қажетті қорғаныс және аса қажеттілік жағдайларында;

12) әуе кеңістігін Қазақстан Республикасының Ұлттық қауіпсіздік органдары объектілері аумағының үстінен пилотсыз әуе кемелері бұзуының жолын кесу үшін қолдануға құқығы бар.

2. Азаматтардың, ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерінiң немесе әскери қызметшілерінің және күзетілетін адамдардың өмiрi мен денсаулығына нақты қауiп төндiретiн, сондай-ақ олар қарулы шабуыл жасаған, қарулы қарсылық көрсеткен, топпен шабуыл жасаған, кепілге адамдарды, объектілерді, көлік құралдарын, оның ішінде әуе кемелерін алған жағдайларды қоспағанда, күзетілетін адамға қарата, сондай-ақ әйелдерге, мүгедектiк белгiлерi анық бiлiнетін адамдарға және кәмелеттік жасқа толмағандарға қатысты қару қолдануға тыйым салынады.

3. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері немесе әскери қызметшілері қару қолданған барлық жағдайларда айналадағы азаматтардың қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету және зардап шеккендерге кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету үшiн қажеттi шараларды қолдануға, қару қолданғаны туралы тікелей бастығына баяндауға мiндеттi.

4. Адамдардың өліміне немесе өзге де ауыр салдарларға әкеп соққан қару, арнайы құралдар, дене күшін қолданудың әрбір жағдайы туралы жиырма төрт сағат ішінде прокурорға хабарланады.

5. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қарулануға алынған қарудың, әскери техниканың түрлері мен ұрыс оқ-дәрiлері жиынтығының тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi бекiтедi.

Ескерту. 15-4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 25.06.2020 № 347-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2022 № 174-VII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік алпыс күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

4-тарау. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының кадрлары және олардың құқықтық жағдайы

16-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының кадрлар құрамы

1. Ұлттық қауіпсіздік органдарының кадрларын қызметкерлер, әскери қызметшілер және жұмыскерлер құрайды.

2. Ұлттық қауіпсіздік органдарына қызметке жасы он сегiзге толған, бірақ заңдарда белгіленген атақтар бойынша шекті жастан аспаған, қажетті жеке, моральдық және кәсіби қасиеттері, білім деңгейі, денсаулық жағдайы бар және дене бітімі дамыған Қазақстан Республикасының азаматтары ерікті негізде қабылданады.

3. Ұлттық қауіпсіздік органдарының штаттық санының лимитін Ұлттық қауіпсіздік комитеті Төрағасының ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президенті бекітеді.

Ұлттық қауiпсiздiк органдары, сондай-ақ Ұлттық қауiпсiздiк комитетiне ведомстволық бағыныстағы мемлекеттiк мекемелер қызметкерлері, әскери қызметшілері және жұмыскерлерінің штат санын Қазақстан Республикасының Президентi бекiткен ұлттық қауiпсiздiк органдары штат санының лимитi шегінде Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Төрағасы белгiлейдi.

Ескерту. 16-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

17-бап. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері және әскери қызметшілері

1. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

2. Әскери қарсы барлау органдары Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінен, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарынан ауыстырылған әскери қызметшілерден жасақталуы мүмкін.

3. Мемлекеттiң қауiпсiздiгiн қамтамасыз ету жөнiндегi мiндеттердi шешу үшiн ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілері белгiленген тәртiппен арнаулы мемлекеттік органдарда қызметте және мерзімді әскери қызметте қалдырыла отырып, басшыларының келiсiмiмен мемлекеттiк органдарға, сондай-ақ ұйымдарға iссапарға жiберiлуi мүмкiн.

4. Қызметкерлер ұлттық қауiпсiздiк органдарында арнайы есепте тұрады.

Ұлттық қауіпсіздік органдарының офицерлік құрамы мен солдаттар, матростар, сержанттар мен старшиналар лауазымдарында келісімшарт бойынша әскери қызмет өткеретін әскери қызметшілері ұлттық қауіпсіздік органдарының кадрларында, қолданыстағы резервте немесе запаста тұрады.

5. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері ұлттық қауіпсіздік органдарының әскери қызметшілері санатына ауыса алады.

Ескерту. 17-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), өзгерістер енгізілді - ҚР 2013.01.16 № 71-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 13.11.2015 № 398-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.06.2017 № 69-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2020 № 375-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

18-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің құқықтық жағдайы

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлерi мен әскери қызметшілері мемлекеттiң қорғауында болады және қызметтік міндеттерін орындау кезінде мемлекеттік билік өкілдері болып табылады.

2. Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметкерлерінің немесе әскери қызметшілерінің заңды талаптары жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшiн мiндеттi. Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметкерлерінің немесе әскери қызметшілерінің заңды талаптарын орындамау, оларды қорлау, қарсылық көрсету, күш көрсетумен қорқыту немесе олардың өмiрiне, денсаулығына, ар-намысы мен абыройына, мүлкiне қол сұғу, оларға жүктелген мiндеттердiң орындалуына кедергi келтiретiн, сондай-ақ ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерлерінің немесе әскери қызметшілерінің қызметтік міндеттері мен қызметтік борышын орындауларына байланысты олардың отбасы мүшелерінің, жақын туыстарының өмiрiне, денсаулығына, ар-намысына, абыройы мен мүлкiне қол сұғу Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

Ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерінің немесе әскери қызметшісінің денсаулығына және мүлкіне келтірілген залал, сондай-ақ ұлттық қауіпсіздік органдары қызметкерінің немесе әскери қызметшісінің қызметтік міндеттерін орындауына байланысты олардың отбасы мүшелерінің және жақын туыстарының денсаулығына және мүлкіне келтірілген залал бюджет қаражатынан толық көлемде өтеліп, кейіннен бұл сома залал келтірген адамнан өндіріп алынады. Залалды өтеу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

3. Шет мемлекеттердiң арнаулы қызметтерiнде және өзге де шетелдік ұйымдарда, қылмыстық топтарда тапсырмаларды орындап жүрген (орындаған) ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілері туралы мәлiметтер мемлекеттiк құпияларды құрайды және Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген жағдайларда ғана жария етiлуi мүмкiн.

4. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілері саяси партияларда, кәсiптiк одақтарда тұруға, қандай да бір саяси партияға қолдау көрсетуге тиiс емес.

5. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілері қылмыстық және өзге де құқық бұзушылықтар жасағаны үшiн Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

Ұлттық қауiпсiздiк органдарының әскери қызметшілерін әскери тәртiптi бұзғаны үшiн жауапқа тарту тәртiбi әскери жарғыларда белгiленедi. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлерін тәртiп бұзғаны үшiн жауапқа тарту тәртiбi "Қазақстан Республикасының арнаулы мемлекеттік органдары туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгiленедi.

6. Мемлекет ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің әлеуметтiк қорғалуына кепiлдiк бередi.

Ескерту. 18-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

19-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметшiлерiнiң еңбегiне ақы төлеу, оларды зейнетақымен және өзге де қамсыздандыру

Ескерту. 19-бап алып тасталды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

20-бап. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерін әлеуметтік қорғау шаралары

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкері мен әскери қызметшісінің шет мемлекеттердiң арнаулы қызметтерiнде және өзге де шетелдік ұйымдарда, қылмыстық топтарда тапсырмаларды орындаған уақыты Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын тәртiппен еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін тағайындау, әскери немесе арнаулы атақ беру және лауазымдық айлықақы есептеу үшiн жеңiлдiкпен есептеле отырып, еңбек сіңірген жылдарына жатқызылады.

2. Комитет Төрағасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетi белгiлеген тәртiппен ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшілерінің жекелеген санаттарына арнаулы мемлекеттік органдарға қызметке және әскери қызметке алынғанға дейiнгi еңбек қызметiнiң өтілін еңбек сiңiрген жылдарына есептеуi мүмкiн.

3. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері мен әскери қызметшiлерi және олардың отбасы мүшелерi Қазақстан Республикасының заңнамасында белгiленген тәртiппен медициналық және санаториялық-курорттық қызметтi пайдаланады.

4. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкері немесе әскери қызметшiсi қызметтiк мiндеттерiн немесе кәсiби парызын орындау кезінде қаза тапқан жағдайда қаза тапқан адамның отбасының ол қаза тапқан күннен бастап бiр жылдан кешiктiрмей Қазақстан Республикасының тұрғын үй заңнамасында белгiленген шарттармен және тәртiппен мемлекеттiк тұрғын үй қорынан тұрғын үй алуға құқығы бар.

5. Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне жіберілген ұлттық қауіпсіздік органдарының Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріндегі ресми өкілдері мен олардың көмекшілері Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет туралы заңнамасында көзделген дипломатиялық артықшылықтар және иммунитет, еңбекке ақы төлеу және еңбек жағдайлары, сондай-ақ әлеуметтік және медициналық қамсыздандыру, оның ішінде олардың отбасы мүшелерін әлеуметтік және медициналық қамсыздандыру мәселелерінде Қазақстан Республикасы дипломатиялық қызмет қызметкерлерінің тиісті лауазымдарына теңестіріледі. Бұл ретте ұлттық қауіпсіздік органдарының Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріндегі ресми өкілдері мен олардың көмекшілерінің Қазақстан Республикасының заңнамасында арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлері мен әскери қызметшілері үшін белгіленген арнаулы немесе әскери атағы бойынша айлықақысы, қызмет өткерудің ерекше жағдайлары үшін үстемеақылары және басқа да үстемеақылары, сондай-ақ құқықтары, кепілдіктері, жеңілдіктері, өтемақылары сақталады.

Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріне жіберілген ұлттық қауіпсіздік органдарының Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріндегі ресми өкілдері мен олардың көмекшілерінің қызметін қаржыландыру Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет туралы заңнамасында белгіленген көлемде және тәртіппен, теңестірілген лауазымдар бойынша Ұлттық қауіпсіздік комитеті үшін бөлінген бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

Ұлттық қауіпсіздік органдарының Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелеріндегі ресми өкілдері мен олардың көмекшілерінің лауазымдарын Қазақстан Республикасының шет елдердегі мекемелерінің Қазақстан Республикасының дипломатиялық қызмет қызметкерлеріне теңестіру Қазақстан Республикасы Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасы мен Сыртқы істер министрінің бірлескен шешіміне сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 20-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2016 № 36-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін екі ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.03.2019 № 237-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.12.2019 № 291-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметкерлері

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдары қызметкерлерiнiң еңбек жағдайлары Қазақстан Республикасының Еңбек кодексі және Қазақстан Республикасының мемлекеттік қызмет туралы заңнамасымен реттеледi.

2. Ұлттық қауіпсіздік органдарының қызметкерлерін әлеуметтік қорғау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қамтамасыз етіледі.

Ескерту. 21-бап жаңа редакцияда - ҚР 2007.05.15 № 253 Заңымен, өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

22-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдары үшiн кадрлар даярлау

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдары үшiн кадрлар даярлау, қайта даярлау және олардың бiлiктiлiгiн арттыру Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Кадрларды кәсiби даярлауды қамтамасыз ету мақсатында Қазақстан Республикасы Президентiнiң шешiмiмен тиiстi оқу орындары құрылады.

Ескерту. 22-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2002.03.21 № 309 Заңымен.

5-тарау. Қорытынды және өтпелi ережелер

23-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарын қамтамасыз ету

1. Ұлттық қауіпсіздік органдарын қаржыландыру, материалдық-техникалық және әлеуметтік-тұрмыстық қамтамасыз ету бюджет қаражаты есебінен, сондай-ақ медициналық көмек көрсеткені үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес әлеуметтік медициналық сақтандыру қорынан алынған қаражат есебінен жүзеге асырылады.

2. Темiр жол, су және әуе көлiктерiнде, сондай-ақ тiзбесiн Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын қорғаныс және стратегиялық объектiлерде қауiпсiздiктi қамтамасыз етуге қатысатын ұлттық қауiпсiздiк органдарының бөлiмшелерi, сол сияқты бұларды ұстау мен пайдалану жөнiндегi шығыстарды көтеретін тиiстi органдар мен ұйымдардың есебiнен жабдықталған, оның iшiнде байланыс құралдарымен жабдықталған қызметтiк үй-жайлармен, сондай-ақ жол жүру үшiн бiр жылдық қызметтiк билеттермен қамтамасыз етiледi. Әскери қарсы барлау органдары сонымен бiрге автокөлiкпен, жанар-жағармай материалдарымен, қару-жарақпен және тұрмыс-тiршiлiгі үшiн қажеттi басқа да мүлiкпен, сондай-ақ тұрғын үймен және әкімшілік үйлердің күзетімен осы мақсаттар үшін Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріне, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарына бөлінетін бюджет қаражаты есебінен қамтамасыз етiледi.

3. Алып тасталды – ҚР 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 1998.12.22 № 327 (1999.01.01 бастап күшіне енеді), 2002.03.21 № 309, 2004.12.20 № 13 (2005.01.01 бастап күшіне енеді), 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.11.2014 № 244-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 30.06.2017 № 80-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 23.12.2023 № 51-VIII (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметiне бақылау жасау

1. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметiне бақылауды Қазақстан Республикасының Президентi жүзеге асырады.

2. Ведомстволық бақылауды ұйымдастыру және жүзеге асыру Қазақстан Республикасы Ұлттық қауiпсiздiк комитетiнiң Төрағасына жүктеледi.

25-бап. Ұлттық қауiпсiздiк органдарының қызметiнде заңдылықтың сақталуын қадағалау

Ұлттық қауiпсiздiк органдарының анықтау, тергеу, әкімшілік іс жүргізу және жедел-iздестiру қызметi заңдылығының сақталуына жоғары қадағалауды Қазақстан Республикасының Бас Прокуроры және ол уәкiлеттік берген прокурорлар жүзеге асырады.

Ескерту. 25-бап жаңа редакцияда - ҚР 11.07.2017 № 91-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

26-бап. Ескерту. 26-бап алынып тасталды - ҚР 2004.12.20 № 13 (2005 жылғы 1 қаңтардан бастап күшіне енеді) Заңымен.

27-бап. Осы Заңның күшiне ену тәртiбi

Осы Заң 1996 жылдың 1 қаңтарынан күшiне енедi.

Осы Заңның 12-бабы 13-1) және 13-2) тармақшаларының қолданысы 2024 жылғы 1 қаңтарға дейін тоқтатыла тұрсын.

Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді – ҚР 29.06.2021 № 58-VII (01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.12.2022 № 177-VII (01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Осы Заңды жүзеге асыру жөнiндегi шаралар

1. "Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiк органдары туралы" 1992 жылғы 20 маусымдағы Қазақстан Республикасы Заңының (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесiнiң Жаршысы, 1992 ж., № 11-12, 286-құжат; № 24, 591-құжат; 1993 ж., № 8, 179-құжат) күшi жойылған деп танылсын.

2. Алып тасталды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

3. Алып тасталды - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Ескерту. 28-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.13 № 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Қазақстан Республикасының

Президентi

ОГЛАВЛЕНИЕ

      Сноска. По всему тексту слова "боевой техники", "боевую и иную технику", "боевую технику", "боевой техникой" заменены соответственно словами "военной техники", "военную и иную технику", "военную технику", "военной техникой" в соответствии с Законом РК от 18.03.2019 № 237-VI (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования).
      Сноска. Заголовок и преамбула - в редакции Закона РК от 21 марта 2002 г. № 309.
      В тексте после слова "Глава" цифры "I - V" заменены соответственно цифрами "1 - 5" - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.).

Настоящий Закон определяет статус, полномочия и организацию деятельности органов национальной безопасности Республики Казахстан.

Глава 1 Общие положения

Статья 1. Органы национальной безопасности Республики Казахстан

Органы национальной безопасности Республики Казахстан (далее – органы национальной безопасности) – непосредственно подчиненные и подотчетные Президенту Республики Казахстан специальные государственные органы, являющиеся составной частью системы обеспечения безопасности Республики Казахстан, целями деятельности которых являются:

1) обеспечение безопасности личности и общества, защиты конституционного строя, государственного суверенитета, территориальной целостности, экономического, научно-технического и оборонного потенциала страны;

2) осуществление и координирование разведывательной деятельности в целях обеспечения Президента Республики Казахстан, Председателя Совета Безопасности Республики Казахстан, Парламента Республики Казахстан, Правительства Республики Казахстан и других государственных органов и организаций разведывательной информацией для принятия решений, а также содействие в реализации политики руководства государства в политической, финансово-экономической, военно-политической, научно-технической, гуманитарной, экологической и иных областях, затрагивающих национальные интересы Казахстана.

Сноска. Статья 1 - в редакции Закона РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 1-1. Основные понятия, используемые в настоящем Законе

В настоящем Законе используются следующие основные понятия:

1) конспирация – сокрытие сил, средств, действий, планов и намерений контрразведки, разведки путем оперативной зашифровки и закрытия доступа к источникам секретной информации, установление особого порядка надзора;

2) исключен Законом РК от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования);

3) противодействие техническим разведкам – деятельность в сфере информационной безопасности, направленная на предотвращение утечки по техническим каналам сведений, составляющих государственные секреты, преднамеренного воздействия на них техническими средствами, включая программные и аппаратно-программные;

4) официальный представитель органов национальной безопасности в загранучреждении Республики Казахстан, его помощники – сотрудники, военнослужащие, состоящие в штате органов национальной безопасности и направленные в загранучреждения Республики Казахстан для выполнения задач по обеспечению национальной безопасности.

Сноска. Глава 1 дополнена статьей 1-1 в соответствии с Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2017 № 128-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.03.2019 № 237-VІ (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 2. Задачи органов национальной безопасности

1. Задачами органов национальной безопасности являются:

1) участие в разработке и реализации государственной политики в области обеспечения безопасности личности, общества и государства;

2) добывание разведывательной информации в интересах Республики Казахстан в соответствии с Законом Республики Казахстан "О внешней разведке";

3) осуществление контрразведывательной деятельности;

3-1) координация и осуществление деятельности по противодействию техническим разведкам в отношении сведений, составляющих государственные секреты;

4) выявление, предупреждение и пресечение терроризма и иной деятельности, направленной на насильственное изменение конституционного строя, нарушение целостности и подрыв безопасности Республики Казахстан;

4-1) координация деятельности в сфере противодействия терроризму и экстремизму в Республике Казахстан;

5) выявление, пресечение, раскрытие и расследование уголовных правонарушений, отнесенных законодательством к ведению органов национальной безопасности;

6) обеспечение Президента Республики Казахстан, государственных органов, Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан правительственной связью в мирное и военное время;

7) организация шифровальной работы в уполномоченных государственных органах, органах военного управления, национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан;

8) обеспечение защиты и охраны Государственной границы Республики Казахстан;

9) обеспечение физической защиты загранучреждений Республики Казахстан.

2. Иные задачи могут возлагаться на органы национальной безопасности настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными законами РК от 16.05.1997 № 110; от 21.03.2002 № 309; от 27.05.2010 № 279-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 23.04.2012 № 14-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 63-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.01.2013 № 71-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2017 № 128-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 3. Правовая основа деятельности органов национальной безопасности

Правовую основу деятельности органов национальной безопасности составляют:

1) Конституция и законы Республики Казахстан;

2) настоящий Закон;

3) другие нормативные правовые акты Республики Казахстан в части, не противоречащей и не урегулированной настоящим Законом;

4) международные договорные и иные обязательства Республики Казахстан;

5) нормативные постановления Конституционного Суда Республики Казахстан и Верховного Суда Республики Казахстан;

6) Положение о Комитете национальной безопасности, утверждаемое Президентом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 3 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.11.2022 № 157-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 4. Основные принципы деятельности органов национальной безопасности

Деятельность органов национальной безопасности строится на принципах законности, секретности, конспирации, единоначалия, равенства всех перед законом, уважения и соблюдения прав и свобод человека и гражданина, независимости от деятельности политических партий и иных общественных объединений.

Сноска. Статья 4 - в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 5. Соблюдение прав и свобод человека и гражданина в деятельности органов национальной безопасности

1. Государство гарантирует соблюдение прав и свобод человека и гражданина при осуществлении органами национальной безопасности своей деятельности.

2. Права и свободы человека и гражданина могут быть ограничены исключительно в случаях и порядке, прямо предусмотренных законом.

3. В пределах, установленных законодательством, органы национальной безопасности обязаны обеспечить каждому гражданину возможность ознакомиться с затрагивающими его права и интересы документами, и решениями.

4. Действия (бездействие) органов национальной безопасности, их сотрудников, военнослужащих и работников могут быть обжалованы в вышестоящие органы национальной безопасности, прокуратуру, суд в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 21.03.2002 № 309; от 10.01.2011 № 383-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021).

Статья 6. Взаимодействие и сотрудничество органов национальной безопасности с государственными органами и организациями Республики, специальными службами иностранных государств

1. Органы национальной безопасности осуществляют свою деятельность во взаимодействии с государственными органами и организациями Республики Казахстан. Должностные лица государственных органов, организаций, командование воинских формирований и частей обязаны оказывать содействие органам национальной безопасности в решении возложенных на них задач.

2. Сотрудничество органов национальной безопасности со специальными службами и органами правительственной связи иностранных государств, международными правоохранительными организациями осуществляет на основе международных договоров Республики Казахстан.

Сноска. В статью 6 внесены изменения - Законами РК от 16 мая 1997 г. № 110; от 21 марта 2002 г. № 309.

Глава 2
Система и организация деятельности
органов национальной безопасности

Статья 7. Система органов национальной безопасности

Единую систему органов национальной безопасности Республики Казахстан составляют Комитет национальной безопасности Республики Казахстан (далее – Комитет национальной безопасности), его ведомства, территориальные и иные органы национальной безопасности, подразделения специального назначения, учебные заведения, научно-исследовательские учреждения и другие подведомственные организации.

Комитет национальной безопасности, его ведомства, территориальные и иные органы национальной безопасности могут создавать вне места их нахождения иные обособленные структурные подразделения, не подлежащие учетной регистрации в уполномоченном органе.

Иные обособленные структурные подразделения выполняют часть функций органов национальной безопасности, указанных в части второй настоящей статьи.

Сноска. Статья 7 - в редакции Конституционного Закона РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 8. Комитет национальной безопасности

1. Комитет национальной безопасности:

1) образуется, упраздняется и реорганизуется Президентом Республики и не входит в систему центральных исполнительных органов Республики;

2) осуществляет руководство ведомствами Комитета национальной безопасности, территориальными и иными органами национальной безопасности, а также подведомственными организациями;

2-1) организует планирование обеспечения органов национальной безопасности имуществом, его эксплуатацию, сохранность, учет и списание;

3) непосредственно реализует основные направления деятельности органов национальной безопасности;

3-1) разрабатывает и утверждает нормативные правовые акты по вопросам организации деятельности органов национальной безопасности и реализации возложенных на них задач;

4) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования);

5) является юридическим лицом, имеет действительное и условное наименования, свою символику и знаки отличия.

2. Статус и полномочия Комитета национальной безопасности определяются Положением о Комитете национальной безопасности.

2-1. Символику, знаки отличия и ведомственные награды органов национальной безопасности утверждает Президент Республики Казахстан по представлению Председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

Сноска. Статья 8 с изменениями, внесенными законами РК от 16.05.1997 № 110; от 09.12.1998 № 307; от 21.03.2002 № 309; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 8-1. Ведомства Комитета национальной безопасности

1. Ведомства Комитета национальной безопасности создаются для реализации возложенных на органы национальной безопасности задач по отдельным направлениям их деятельности.

2. Ведомства Комитета национальной безопасности:

1) образуются, упраздняются и реорганизуются Президентом Республики Казахстан по представлению председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

2) возглавляются директорами, которые назначаются на должности и освобождаются от должностей Президентом Республики Казахстан по представлению председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан;

3) являются юридическими лицами, имеют действительное и условное наименования.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 8-1 в соответствии с Законом РК от 16.05.1997 № 110; в редакции Закона РК от 21.03.2002 № 309; с изменениями, внесенными законами РК от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 9. Территориальные органы Комитета национальной безопасности

1. Территориальные органы Комитета национальной безопасности по областям, городам республиканского значения и столице и подчиненные им городские и районные управления (отделы, отделения) создаются для реализации возложенных на органы национальной безопасности задач на соответствующей территории.

2. Территориальные органы Комитета национальной безопасности по областям, городам республиканского значения и столице являются юридическими лицами, имеют действительные и условные наименования, печати и штампы, счета, основные фонды, объекты социально-культурного и медицинского назначения.

3. В оперативно-служебной деятельности территориальные органы Комитета национальной безопасности независимы от местных представительных и исполнительных органов и их должностных лиц.

Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 09.12.1998 № 307; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 01.01.2005); от 28.12.2018 № 210-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 10. Органы военной контрразведки

Органы военной контрразведки:

1) создаются для реализации возложенных на органы национальной безопасности задач в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан;

1-1) являются воинским формированием;

2) имеют действительные и условные наименования, печати и штампы;

3) в оперативно-служебной деятельности независимы от командования Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан.

Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 21.03.2002 № 309; от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 10-1. Войска Комитета национальной безопасности

Сноска. Статья 10-1 исключена Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 10-2. Органы военной полиции Комитета национальной безопасности

Органы военной полиции Комитета национальной безопасности предназначены для выполнения возложенных на них задач в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Глава 2 дополнена статьей 10-2 в соответствии с Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 11. Подразделения специального назначения

Подразделения специального назначения создаются для пресечения актов терроризма и иных особо опасных преступных посягательств на личность, общество и государство.

Подразделения специального назначения участвуют в оперативно-боевых и иных мероприятиях, проводимых органами национальной безопасности в порядке, определяемом Председателем Комитета национальной безопасности.

Сноска. Статья 11 с изменениями, внесенными законами РК от 08.04.2010 № 266-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 08.01.2013 № 63-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Глава 3
Компетенция органов национальной безопасности

Статья 12. Обязанности органов национальной безопасности

Органы национальной безопасности в пределах своих полномочий обязаны:

1) информировать Президента Республики Казахстан, Парламент Республики Казахстан, Правительство Республики Казахстан об угрозах безопасности страны;

2) осуществлять разведывательную деятельность в интересах Республики Казахстан в соответствии с Законом Республики Казахстан "О внешней разведке";

3) осуществлять контрразведывательную деятельность;

4) выявлять, предупреждать и пресекать терроризм и иную деятельность, направленную на насильственное изменение конституционного строя, нарушения целостности и подрыв безопасности Республики Казахстан;

5) выявлять, пресекать, раскрывать и расследовать уголовные правонарушения, отнесенные законодательством к ведению органов национальной безопасности;

6) оказывать содействие государственным органам в предупреждении и пресечении деятельности на территории Республики Казахстан незаконных военизированных формирований, политических партий и профессиональных союзов других государств, партий на религиозной основе, а также финансирование политических партий и профессиональных союзов иностранными юридическими лицами и гражданами, иностранными государствами и международными организациями;

7) разрабатывать и осуществлять меры по контрразведывательной защите сведений, составляющих государственные секреты, в государственных органах, воинских формированиях, частях и организациях, а также контролировать их деятельность в указанной сфере. Проводить специальную проверку граждан Республики Казахстан, оформляемых (переоформляемых) на допуск к информации, составляющей государственную и служебную тайну;

8) участвовать в разработке и осуществлении мер по обеспечению безопасности объектов оборонного комплекса, атомной энергетики, транспорта и связи, объектов жизнеобеспечения регионов и других стратегических объектов, перечень которых определяет Правительство Республики Казахстан;

9) исключен Законом РК от 27.05.2010 № 279-IV (порядок введения в действие см. ст.2);

9-1) участвовать в обеспечении безопасности загранучреждений Республики Казахстан и их персонала;

10) участвовать в соответствии с законодательством Республики Казахстан в решении вопросов, касающихся приема в гражданство Республики Казахстан и выхода из гражданства Республики Казахстан, выезда за границу граждан Республики Казахстан, въезда на территорию Республики Казахстан и выезда за ее пределы иностранцев и лиц без гражданства, а также режима их пребывания на территории Республики;

11) принимать во взаимодействии с другими компетентными органами меры по обеспечению безопасности представительств иностранных государств и международных организаций на территории Республики Казахстан;

12) участвовать по указанию Президента Республики Казахстан совместно с другими государственными органами в обеспечении безопасности глав государств, правительств зарубежных стран и руководителей международных организаций на период их пребывания в Республике Казахстан, а также проводимых на территории страны важных общественно-политических мероприятий;

12-1) участвовать в обеспечении безопасности Президента Республики Казахстан;

13) обеспечивать охрану и защиту Государственной границы Республики Казахстан;

13-1) осуществлять процедуру подтверждения личности по дактилоскопической информации в отношении лиц, прошедших дактилоскопическую регистрацию, при пересечении Государственной границы Республики Казахстан;

Примечание ИЗПИ!
Действие подпункта 13-2) было приостановлено до 01.01.2024 статьей 27 настоящего Закона.

13-2) осуществлять дактилоскопическую регистрацию иностранцев и лиц без гражданства, подлежащих выдворению за пределы Республики Казахстан либо подпадающих под действие международных договоров о реадмиссии, ратифицированных Республикой Казахстан;

14) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

15) выявлять радиоизлучения передающих радиоэлектронных средств, работа которых представляет угрозу безопасности Республики Казахстан;

16) организовать шифровальную и дешифровальную работу, эксплуатировать, развивать правительственную связь, шифрованную и засекреченную связь, а также сети телекоммуникаций специального назначения, используемые в интересах органов национальной безопасности, обеспечивать их безопасность;

16-1) организовывать и нести боевое дежурство в органах национальной безопасности в порядке, определяемом Председателем Комитета национальной безопасности;

16-2) организовывать и нести боевую службу в органах национальной безопасности в порядке, определяемом Председателем Комитета национальной безопасности;

17) осуществлять меры по обеспечению собственной безопасности, в том числе по предотвращению технического проникновения к сведениям органов национальной безопасности, составляющим государственные секреты;

17-1) принимать необходимые меры по обеспечению конспирации при проведении разведывательной, контрразведывательной, оперативно-розыскной деятельности, реализации материалов, отражающих результаты этой деятельности, а также недопущению рассекречивания источников информации путем распорядительной деятельности Председателя Комитета национальной безопасности или уполномоченного им должностного лица, обеспечивающей ограничение доступа к материалам оперативно-служебной деятельности до их облечения в гласную форму;

17-2) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

18) обеспечивать мобилизационную готовность органов национальной безопасности;

19) осуществлять подготовку кадров для органов национальной безопасности, их переподготовку и повышение квалификации;

19-1) осуществлять работу, направленную на патриотическое, нравственное и духовное воспитание кадрового состава и предупреждение правонарушений в органах национальной безопасности, в порядке, определяемом Председателем Комитета национальной безопасности;

20) проводить обязательную специальную проверку граждан Республики Казахстан, впервые поступающих на государственную службу или вновь поступающих на государственную службу после ее прекращения, а также претендующих на занятие должности судьи, служащего Национального Банка Республики Казахстан и его ведомств, служащего уполномоченного органа по регулированию, контролю и надзору финансового рынка и финансовых организаций, авиационного инспектора уполномоченной организации в сфере гражданской авиации, осуществляющего контрольные и надзорные функции в области авиационной безопасности, в случаях, пределах и порядке, которые установлены законодательством Республики Казахстан;

20-1) проводить обязательную специальную проверку иностранцев, привлекаемых на работу в государственные органы Республики Казахстан, в пределах и порядке, установленных законодательством Республики Казахстан.

Органы национальной безопасности вправе не объяснять причину, послужившую основанием для отказа в приеме иностранца на работу в государственные органы Республики Казахстан;

20-2) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21) исполнять письменные требования прокурора, связанные с осуществлением им надзорных функций;

22) представлять по запросу уполномоченного органа по финансовому мониторингу сведения из собственных информационных систем в соответствии с законодательством Республики Казахстан о противодействии легализации (отмыванию) доходов, полученных преступным путем, и финансированию терроризма;

22-1) осуществлять меры по защите и продвижению национальных интересов Республики Казахстан;

23) осуществлять иные функции, предусмотренные настоящим Законом, иными законами Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.

Сноска. Статья 12 с изменениями, внесенными законами РК от 16.05.1997 № 110; от 09.12.1998 № 307; от 21.03.2002 № 309; от 09.08.2002 № 346; от 28.08.2009 № 192-IV (вводится в действие с 08.03.2010); от 27.05.2010 № 279-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 63-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 16.01.2013 № 71-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 10.06.2014 № 206-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 23.11.2015 № 417-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 22.12.2016 № 28-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 30.12.2016 № 41-VI (вводится в действие с 01.01.2021); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2019 № 262-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 13.05.2020 № 325-VІ (вводится в действие по истечении шести месяцев после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2020 № 375-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 14.03.2023 № 206-VII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (порядок введения в действие см. ст. 2).

Статья 13. Права органов национальной безопасности

Органы национальной безопасности для выполнения возложенных на них обязанностей имеют право:

1) проводить контрразведывательные мероприятия, общие и специальные оперативно-розыскные мероприятия, криминалистические исследования, привлекать к работе граждан Республики Казахстан на добровольной основе в качестве внештатных оперативных сотрудников в порядке, установленном Председателем Комитета национальной безопасности;

1-1) осуществлять оперативно-боевые мероприятия по пресечению противоправной деятельности в соответствии с разрабатываемыми специальными методиками, а также использовать специальные средства в соответствии с перечнем, утверждаемым Правительством Республики Казахстан;

1-2) осуществлять радиоэлектронную и радиотехническую разведку в соответствии с правилами, утверждаемыми Комитетом национальной безопасности Республики Казахстан;

2) осуществлять проникновение в специальные службы иностранных государств и иные зарубежные организации, преступные группы, цели и действия которых направлены на подрыв безопасности государства, нарушение целостности Республики Казахстан, насильственное изменение конституционного строя;

3) самостоятельно или совместно с компетентными государственными органами решать вопросы о закрытии въезда и выдворении из Республики Казахстан иностранцев и лиц без гражданства, которые своими действиями создают угрозу или наносят ущерб безопасности общества и государства;

4) при выявлении, пресечении, раскрытии и расследовании уголовных правонарушений, отнесенных законодательством к ведению органов национальной безопасности, давать обязательные для исполнения поручения другим органам в пределах, предусмотренных уголовно-процессуальным законодательством;

5) вызывать в органы национальной безопасности граждан по материалам, находящимся в производстве, получать от них объяснения, справки, документы и снимать с них копии; подвергать приводу лиц, уклоняющихся от явки по вызову;

6) в соответствии с законодательством проверять у граждан при обоснованном подозрении в совершении уголовных правонарушений документы, удостоверяющие их личность. Производить задержание лиц, подозреваемых в совершении уголовных правонарушений, осуществлять проверку документов, личный досмотр задержанных и их транспортных средств, а также изъятие находящихся при них вещей и документов;

6-1) при участии в антитеррористической операции и обеспечении правового режима антитеррористической операции применять меры и временные ограничения, предусмотренные Законом Республики Казахстан "О противодействии терроризму";

7) осуществлять административное задержание лиц, совершивших правонарушения, связанные с попытками проникновения и проникновением на специально охраняемые территории особорежимных и иных объектов, незаконно пребывающих в пограничной зоне. Проверять документы, удостоверяющие их личность, получать от них объяснения, осуществлять их личный досмотр, досмотр и изъятие вещей и документов;

8) использовать средства связи, транспортные средства, принадлежащие организациям, воинским формированиям и частям, для предотвращения уголовных правонарушений, преследования и задержания лиц, совершивших или подозреваемых в совершении правонарушений, доставления задержанных лиц к месту их содержания, а также для проезда к месту происшествия и доставления нуждающихся в срочной медицинской помощи граждан в лечебные учреждения. По требованию владельцев органы национальной безопасности возмещают в установленном законодательством Республики Казахстан порядке причиненный в результате этого фактический ущерб;

9) беспрепятственно входить на территорию и в помещения организаций, воинских формирований и частей, жилые и иные принадлежащие гражданам помещения, на принадлежащие им земельные участки в целях пресечения уголовных правонарушений, преследования лиц, подозреваемых в их совершении, если промедление может поставить под угрозу жизнь и здоровье граждан, нанести ущерб безопасности страны. О случаях насильственного вхождения в жилые и иные принадлежащие гражданам помещения органы национальной безопасности уведомляют прокурора в течение двадцати четырех часов;

10) иметь изоляторы временного содержания, следственные изоляторы для содержания в установленном законодательством Республики Казахстан порядке лиц, в отношении которых в качестве меры пресечения избрано содержание под стражей или задержанных органами национальной безопасности по подозрению в совершении уголовных правонарушений. В отдельных случаях, по согласованию с органами национальной безопасности, задержанных и подвергнутых содержанию под стражей правоохранительными органами и судами, а также осужденных;

11) осуществлять контроль, оказывать методическую и практическую помощь по вопросам обеспечения сохранности государственных секретов, коммерческой, банковской и иной охраняемой законом тайны, безопасности сетей телекоммуникаций специального назначения и шифровальной работы в уполномоченных государственных органах, органах военного управления, национальной безопасности и внутренних дел Республики Казахстан;

12) вносить в государственные органы, воинские формирования, части и организации обязательные для исполнения представления об устранении причин и условий, способствующих реализации угроз безопасности Республики Казахстан, совершению уголовных правонарушений, расследование которых отнесено законодательством Республики Казахстан к ведению органов национальной безопасности.

12-1) объявлять физическим и юридическим лицам в письменной форме обязательные для исполнения официальные предостережения о недопустимости деяния (действия или бездействия), создающего условия для совершения уголовных правонарушений, расследование которых отнесено законодательством Республики Казахстан к ведению органов национальной безопасности;

13) пресекать использование на территории Республики Казахстан передающих радиоэлектронных средств, используемых с нарушением установленных правил или законодательства Республики Казахстан о защите государственных секретов;

14) получать безвозмездно и с соблюдением установленных законодательными актами Республики Казахстан требований к разглашению сведений, составляющих коммерческую, банковскую и иную охраняемую законом тайну, от государственных органов, воинских формирований, частей и организаций информацию, необходимую для выполнения задач, возложенных на органы национальной безопасности, включая электронные информационные ресурсы, которые предоставляются из информационных систем государственных органов и организаций, в порядке, установленном совместными нормативными правовыми актами с указанными государственными органами, а с организациями – соглашениями;

15) информировать местные представительные и исполнительные органы по вопросам, входящим в компетенцию органов национальной безопасности;

16) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

17) в целях зашифровки личности сотрудников и военнослужащих органов национальной безопасности, ведомственной принадлежности их подразделений, помещений и транспортных средств или личности граждан, оказывающих содействие органам национальной безопасности на конфиденциальной основе, использовать, изготавливать и (или) оформлять документы других государственных органов, а также организаций, порядок использования, изготовления и (или) оформления которых определяется председателем Комитета национальной безопасности.

В случае необходимости использования органами национальной безопасности в целях, предусмотренных настоящим подпунктом, документов государственных органов, требующих регистрации в государственных органах, в том числе выдаваемых ими документов, по заявке органов национальной безопасности соответствующие государственные органы на безвозмездной основе изготавливают и (или) оформляют их для органов национальной безопасности в порядке, определенном совместными нормативными правовыми актами;

17-1) направлять в другие государственные органы и организации обязательные для исполнения запросы о предоставлении органам национальной безопасности бланков документов и служебных удостоверений, образцов их заполнения;

17-2) в целях зашифровки личности сотрудников и военнослужащих иных субъектов внешней разведки и специальных государственных органов, ведомственной принадлежности их подразделений, помещений и транспортных средств, а также личности конфиденциальных помощников изготавливать и (или) оформлять для иных субъектов внешней разведки и специальных государственных органов документы других государственных органов, а также организаций, порядок изготовления и (или) оформления которых определяется совместными нормативными правовыми актами.

В случае необходимости использования иными субъектами внешней разведки и специальными государственными органами в целях, предусмотренных настоящим подпунктом, документов государственных органов, требующих регистрации в государственных органах, в том числе выдаваемых ими документов, по заявке органов национальной безопасности соответствующие государственные органы на безвозмездной основе изготавливают и (или) оформляют их в порядке, определенном совместными нормативными правовыми актами;

18) создавать в установленном законодательством Республики Казахстан порядке организации и подразделения, необходимые для выполнения обязанностей, возложенных на органы национальной безопасности, и обеспечения деятельности указанных органов;

19) разрабатывать, создавать, приобретать и использовать средства специальной связи, вооружения и оснащения, включая специальные технические и иные средства, при этом разработка, производство и принятие на вооружение государственных шифровальных средств и их специальной защиты (от технических средств разведки) осуществляются в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан. Заключать в этих целях договоры, контракты с государственными органами и организациями Республики Казахстан, специальными службами и организациями иностранных государств;

20) проводить научные исследования по проблемам обеспечения безопасности Республики Казахстан, разрабатывать и создавать информационные системы и системы специальных видов связи;

      20-1) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      20-2) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
      20-3) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

20-4) создавать, аккредитовывать, прекращать деятельность специального удостоверяющего центра;

20-5) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
21) Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

21-1) использовать видеокамеры и иные виды электронного оборудования государственных органов и иных организаций в порядке, определенном совместными нормативными правовыми актами или соглашениями;

21-2) осуществлять межведомственную координацию по вопросам функционирования единого шлюза доступа к Интернету и единого шлюза электронной почты "электронного правительства";

21-3) осуществлять развитие единого шлюза доступа к Интернету и единого шлюза электронной почты "электронного правительства";

21-4) осуществлять государственный контроль за применением сертификата безопасности операторами связи;

21-5) осуществлять государственный контроль за порядком присоединения сетей операторов связи к точкам обмена интернет-трафиком и пропуска интернет-трафика;

21-6) определять порядок присоединения сетей операторов связи к точкам обмена интернет-трафиком и пропуска интернет-трафика;

21-7) определять порядок выдачи и применения сертификата безопасности;

21-8) определять удостоверяющий центр информационной безопасности;

22) (исключен);

Сноска. Статья 13 с изменениями, внесенными законами РК от 16.11.1999 № 476; от 29.03.2000 № 42; от 21.03.2002 № 309; от 08.04.2010 № 266-IV (порядок введения в действие см. ст.2); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 23.04.2012 № 14-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 08.01.2013 № 63-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 07.04.2014 № 185-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 04.07.2014 № 233-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 03.11.2014 № 244-V (вводится в действие со 02.01.2015); от 24.11.2015 № 419-V (вводится в действие с 01.01.2016); от 22.12.2016 № 28-VІ (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 10.02.2017 № 45-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 18.04.2017 № 58-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 28.12.2017 № 128-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 25.06.2020 № 347-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 13-1. Официальное предостережение

Решение об объявлении в письменной форме официального предостережения (далее – предостережение) принимается уполномоченным руководителем органа национальной безопасности Республики Казахстан после окончания проверки и подтверждения полученных сведений о совершении физическим или юридическим лицом деяния (действия или бездействия), создающего условия для совершения уголовных правонарушений.

Право подписания предостережения принадлежит Председателю Комитета национальной безопасности Республики Казахстан или его заместителям, директорам ведомств Комитета национальной безопасности Республики Казахстан, начальникам территориальных органов Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

Предостережение должно адресоваться конкретному физическому лицу или руководителю (должностному лицу) юридического лица с указанием (приведением) деяния (действия или бездействия), создающего условия для совершения уголовных правонарушений, расследование которых отнесено законодательством Республики Казахстан к ведению органов национальной безопасности, о недопустимости этого деяния (действия или бездействия) и ответственности, за совершение которого физическое или юридическое лицо предостерегается.

Физическому или юридическому лицу в предостережении разъясняется его право обжаловать предостережение в порядке, установленном законами Республики Казахстан.

Копия предостережения в течение двадцати четырех часов после его объявления направляется прокурору.

Сноска. Глава 3 дополнена статьей 13-1 в соответствии с Законом РК от 03.11.2014 № 244-V (вводится в действие со 02.01.2015); с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2020 № 351-VI (вводится в действие с 01.07.2021); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 14. Право военнослужащих органов национальной безопасности на применение оружия, специальных средств и физической силы

Сноска. Статья 14 исключена Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 15. Реализация предоставленных прав

Сноска. Статья 145 исключена Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 3-1. ПРИМЕНЕНИЕ СОТРУДНИКАМИ И ВОЕННОСЛУЖАЩИМИ ОРГАНОВ НАЦИОНАЛЬНОЙ БЕЗОПАСНОСТИ ФИЗИЧЕСКОЙ СИЛЫ, СПЕЦИАЛЬНЫХ СРЕДСТВ, ОРУЖИЯ И ВОЕННОЙ ТЕХНИКИ

Сноска. Закон дополнен главой 3-1 в соответствии с Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 15-1. Условия и пределы применения физической силы, специальных средств, оружия и военной техники

1. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности имеют право на ношение, хранение и применение оружия, военной техники и специальных средств, а также физической силы.

2. Они обязаны проходить специальную подготовку, периодическую проверку на пригодность к действиям в условиях, связанных с применением физической силы, специальных средств и оружия.

3. В случаях необходимой обороны и крайней необходимости или при задержании лица, совершившего уголовное правонарушение, сотрудник или военнослужащий органов национальной безопасности при отсутствии у него необходимых специальных средств или оружия вправе использовать любые подручные средства, а также по основаниям и в порядке, которые установлены настоящим Законом, применять иное не состоящее на вооружении оружие.

4. Сотрудник и военнослужащий органов национальной безопасности не несут ответственности за моральный, материальный и физический вред, причиненный в связи с применением в предусмотренных законами случаях физической силы, специальных средств, оружия и военной техники, если защита соответствует характеру и опасности посягательства на охраняемых лиц, других граждан, охраняемые объекты или самого сотрудника или военнослужащего органов национальной безопасности.

5. Применение физической силы, специальных средств, оружия и военной техники сотрудниками и военнослужащими органов национальной безопасности с превышением полномочий влечет за собой ответственность, установленную законом.

6. В зоне проведения антитеррористической операции сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности, участвующие в антитеррористической операции, имеют право применять в отношении террористов физическую силу, военную и иную технику, оружие и специальные средства, в том числе служебных животных, без предупреждений и ограничений, предусмотренных настоящим Законом и иными законами Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15-1 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 15-2. Применение физической силы

1. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности имеют право применять физическую силу, в том числе боевые приемы борьбы, для пресечения уголовных и административных правонарушений, посягающих на жизнь, здоровье, права, свободы, личное достоинство, собственность и охраняемые интересы граждан и государства, задержания лиц, совершивших общественно опасные деяния, с учетом характера правонарушений и конкретных ситуаций, преодоления противодействия законным требованиям, если ненасильственные способы не обеспечивают выполнения возложенных обязанностей на органы национальной безопасности.

2. Сотрудник и военнослужащий органов национальной безопасности имеет право применять физическую силу во всех случаях, когда настоящим Законом разрешено применение специальных средств или оружия.

Сноска. Статья 15-2 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015).

Статья 15-3. Применение специальных средств

1. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности имеют право применять специальные средства, имеющиеся на вооружении, в следующих случаях:

1) для отражения нападения на граждан и охраняемых лиц;

2) для отражения нападения на здания, сооружения, помещения, другие объекты и транспортные средства, охраняемые органами национальной безопасности, а равно для освобождения этих объектов и средств в случае их захвата;

3) для выявления и пресечения уголовных правонарушений;

4) для разоружения лиц, незаконно имеющих при себе оружие, боеприпасы, взрывчатые, ядовитые и радиоактивные вещества;

5) для отражения нападения на сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности, членов их семей либо других лиц, привлеченных к обеспечению охранных мероприятий;

6) для задержания правонарушителей, лиц, оказывающих сопротивление или умышленно препятствующих военнослужащим или сотрудникам органов национальной безопасности или правоохранительных органов в осуществлении возложенных на них служебных обязанностей;

7) при конвоировании и охране задержанных, заключенных под стражу лиц, а также осужденных, подозреваемых и обвиняемых, если имеются достаточные основания полагать, что они могут совершить побег или причинить вред окружающим или собственному здоровью, а также в отношении лиц, препятствующих сотрудникам или военнослужащим органов национальной безопасности в осуществлении возложенных на них законом обязанностей;

8) для освобождения заложников, пресечения массовых беспорядков, групповых действий, посягающих на жизнь, здоровье, права, свободы, личное достоинство и собственность граждан, охраняемых лиц и объектов;

9) для остановки транспортного средства, водитель которого не выполнил требование сотрудника или военнослужащего органов национальной безопасности остановиться, если другими способами невозможно предотвратить реальную угрозу для охраняемых лиц;

10) в случаях необходимой обороны и крайней необходимости;

11) для пресечения нарушения воздушного пространства беспилотными воздушными судами над территорией объектов органов национальной безопасности Республики Казахстан.

2. Запрещается применять специальные средства в сторону охраняемого лица, а также в отношении женщин с видимыми признаками беременности, лиц с явными признаками инвалидности и малолетних, кроме случаев совершения ими нападения на сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности, граждан и охраняемых лиц, угрожающего их жизни и здоровью, группового нападения либо оказания вооруженного сопротивления.

3. Перечень специальных средств, используемых органами национальной безопасности, утверждается Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15-3 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 25.06.2020 № 347-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 15-4. Применение оружия и использование военной техники

1. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности имеют право применять оружие и военную технику как крайнюю меру в следующих случаях:

1) для отражения нападения на граждан, охраняемых лиц, а также лиц, защита и охрана которых поручена сотрудникам или военнослужащим органов национальной безопасности;

2) для отражения нападения на здания, сооружения, помещения и другие объекты и транспортные средства, охраняемые органами национальной безопасности;

3) для отражения нападения на сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности, членов их семей, других лиц, привлеченных этим органом к обеспечению охранных мероприятий, а также для пресечения попытки завладения оружием, транспортным средством, специальной и военной техникой органов национальной безопасности;

4) для защиты граждан от преступного посягательства, а также освобождения заложников, захваченных охраняемых объектов, сооружений и специальных грузов;

5) для задержания лиц, застигнутых при совершении уголовного правонарушения либо непосредственно после его совершения, оказывающих вооруженное сопротивление, а также вооруженного лица, отказывающегося выполнить законное требование о сдаче находящихся при нем оружия, боеприпасов, взрывчатых, ядовитых и радиоактивных веществ;

6) для нейтрализации и задержания лиц, совокупность внешних признаков и действий которых свидетельствует о наличии реальной угрозы жизни и здоровью других граждан, охраняемых лиц и сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности;

7) для пресечения побега из мест содержания под стражей подозреваемых и обвиняемых в совершении уголовных правонарушений или побега из-под конвоя лиц, задержанных по подозрению в совершении уголовного правонарушения, лиц, в отношении которых применена мера пресечения в виде заключения под стражу, осужденных к лишению свободы, а также для пресечения попытки насильственного освобождения указанных лиц;

8) для остановки транспортного средства, если водитель создает реальную опасность жизни и здоровью охраняемых лиц и отказывается остановиться на требование сотрудника или военнослужащего органов национальной безопасности;

9) для защиты от нападения животных;

10) для подачи сигнала тревоги или вызова помощи;

11) в случаях необходимой обороны и крайней необходимости;

12) для пресечения нарушения воздушного пространства беспилотными воздушными судами над территорией объектов органов национальной безопасности Республики Казахстан.

2. Запрещается применять оружие в сторону охраняемых лиц, а также в отношении женщин, лиц с явными признаками инвалидности и несовершеннолетних, за исключением случаев наличия реальной угрозы здоровью и жизни граждан, сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности, а также совершения ими вооруженного нападения, оказания ими вооруженного сопротивления, группового нападения, захвата заложников, объектов, транспортных средств, в том числе воздушных судов.

3. Во всех случаях применения оружия сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности обязаны принять необходимые меры для обеспечения безопасности окружающих граждан и оказания неотложной медицинской помощи пострадавшим и доложить непосредственному начальнику о применении оружия.

4. О каждом случае применения оружия, специальных средств, физической силы, повлекшем гибель людей или иные тяжкие последствия, в течение двадцати четырех часов информируется прокурор.

5. Перечень видов оружия, военной техники и боевых комплектов боеприпасов, состоящих на вооружении органов национальной безопасности, утверждается Правительством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 15-4 с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 25.06.2020 № 347-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 29.12.2022 № 174-VII (вводится в действие по истечении шестидесяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Глава 4
Кадры органов национальной безопасности и их правовое положение

Статья 16. Состав кадров органов национальной безопасности

1. Кадры органов национальной безопасности составляют сотрудники, военнослужащие и работники.

2. На службу в органы национальной безопасности зачисляются на добровольной основе граждане Республики Казахстан, достигшие восемнадцатилетнего возраста, но не старше предельного возраста по званиям, установленным законами, имеющие необходимые личные, моральные и профессиональные качества, уровень образования, состояние здоровья и физическое развитие.

3. Лимит штатной численности органов национальной безопасности утверждается Президентом Республики Казахстан по представлению Председателя Комитета национальной безопасности.

Штатная численность сотрудников, военнослужащих и работников органов национальной безопасности, а также подведомственных Комитету национальной безопасности государственных учреждений устанавливается Председателем Комитета национальной безопасности в пределах лимита штатной численности органов национальной безопасности, утвержденного Президентом Республики Казахстан.

Сноска. Статья 16 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 17. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности

1. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

2. Органы военной контрразведки могут комплектоваться военнослужащими, перемещенными из Вооруженных Сил, других войск и воинских формирований Республики Казахстан.

3. Для решения задач по обеспечению безопасности государства сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности могут быть прикомандированы к государственным органам, а также организациям с согласия их руководителей в установленном порядке с оставлением на службе в специальных государственных органах и действительной воинской службе.

4. Сотрудники состоят на специальном учете в органах национальной безопасности.

Офицерский состав и военнослужащие, проходящие воинскую службу по контракту на должностях солдат, матросов, сержантов и старшин органов национальной безопасности, состоят в кадрах, действующем резерве или запасе органов национальной безопасности.

5. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

6. Сотрудники органов национальной безопасности могут переходить в категорию военнослужащих органов национальной безопасности.

Сноска. Статья 17 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 16.01.2013 № 71-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 13.11.2015 № 398-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 13.06.2017 № 69-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 16.11.2020 № 375-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 18. Правовое положение сотрудников и военнослужащих органов национальной безопасности

1. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности находятся под защитой государства и при выполнении служебных обязанностей являются представителями государственной власти.

2. Законные требования сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности обязательны для исполнения физическими и юридическими лицами. Невыполнение законных требований сотрудников или военнослужащих органов национальной безопасности, оскорбление, сопротивление, угроза насилием или посягательство на их жизнь, здоровье, честь и достоинство, имущество, другие действия, препятствующие выполнению возложенных на них обязанностей, а также посягательство на жизнь, здоровье, честь, достоинство и имущество членов их семей, близких родственников в связи с исполнением сотрудниками или военнослужащими органов национальной безопасности служебных обязанностей и служебного долга влекут установленную законами Республики Казахстан ответственность.

Ущерб, причиненный здоровью и имуществу сотрудника или военнослужащего органов национальной безопасности, а также ущерб, причиненный здоровью и имуществу членов семьи и близких родственников сотрудника или военнослужащего органов национальной безопасности в связи с выполнением им служебных обязанностей, возмещаются в полном объеме из бюджетных средств с последующим взысканием этой суммы с лица, причинившего ущерб. Порядок возмещения ущерба определяется Правительством Республики Казахстан.

3. Сведения о сотрудниках и военнослужащих органов национальной безопасности, выполняющих (выполнявших) задания в специальных службах иностранных государств и иных зарубежных организациях, преступных группах, составляют государственные секреты и могут быть преданы гласности лишь в случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.

4. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности не должны состоять в политических партиях, профессиональных союзах, выступать в поддержку какой-либо политической партии.

5. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности за совершение уголовных и иных правонарушений несут ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.

Порядок привлечения военнослужащих органов национальной безопасности к ответственности за нарушения воинской дисциплины устанавливается воинскими уставами.

Порядок привлечения сотрудников органов национальной безопасности к ответственности за нарушения дисциплины устанавливается Законом Республики Казахстан "О специальных государственных органах Республики Казахстан".

6. Государство гарантирует социальную защиту сотрудников и военнослужащих органов национальной безопасности.

Сноска. Статья 18 в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 03.07.2014 № 227-V (вводится в действие с 01.01.2015); от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 19. Оплата труда, пенсионное и иное обеспечение военнослужащих органов национальной безопасности

Сноска. Статья 19 исключена Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 20. Меры социальной защиты сотрудников и военнослужащих органов национальной безопасности

1. Время выполнения сотрудником и военнослужащим органов национальной безопасности заданий в специальных службах иностранных государств и иных зарубежных организациях, преступных группах подлежит зачету в выслугу лет в льготном исчислении для назначения пенсионных выплат за выслугу лет, присвоения воинского или специального звания и исчисления должностного оклада в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.

2. В установленном Комитетом национальной безопасности порядке Председатель Комитета отдельным категориям сотрудников и военнослужащих органов национальной безопасности может засчитывать в выслугу лет стаж их трудовой деятельности до зачисления на службу в специальные государственные органы и на воинскую службу.

3. Сотрудники и военнослужащие органов национальной безопасности и члены их семей пользуются медицинским и санаторно-курортным обслуживанием в порядке, установленном законодательством Республики Казахстан.

4. В случае гибели сотрудника или военнослужащего органов национальной безопасности при исполнении служебных обязанностей или профессионального долга семья погибшего имеет право на получение не позднее одного года со дня его гибели жилища из государственного жилищного фонда на условиях и в порядке, установленных жилищным законодательством Республики Казахстан.

5. Официальные представители органов национальной безопасности в загранучреждениях Республики Казахстан и их помощники, направленные в загранучреждения Республики Казахстан, приравниваются к соответствующим должностям сотрудников дипломатической службы Республики Казахстан в вопросах дипломатических привилегий и иммунитета, оплаты и условий труда, а также социального и медицинского обеспечения, в том числе членов их семей, предусмотренных законодательством Республики Казахстан о дипломатической службе. При этом за официальными представителями органов национальной безопасности в загранучреждениях Республики Казахстан и их помощниками сохраняются оклад по специальному или воинскому званию, надбавки за особые условия прохождения службы и другие надбавки, а также права, гарантии, льготы, компенсации, установленные законодательством Республики Казахстан для сотрудников и военнослужащих специальных государственных органов.

Финансирование деятельности официальных представителей органов национальной безопасности в загранучреждениях Республики Казахстан и их помощников, направленных в загранучреждения Республики Казахстан, осуществляется в объеме и порядке, установленных законодательством Республики Казахстан о дипломатической службе, по приравненным должностям за счет бюджетных средств, выделенных для Комитета национальной безопасности.

Приравнивание должностей официальных представителей органов национальной безопасности в загранучреждениях Республики Казахстан и их помощников к сотрудникам дипломатической службы Республики Казахстан загранучреждений Республики Казахстан осуществляется согласно совместному решению Председателя Комитета национальной безопасности и Министра иностранных дел Республики Казахстан.

Сноска. Статья 20 - в редакции Закона РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); с изменениями, внесенными законами РК от 28.12.2016 № 36-VІ (вводится в действие по истечении двух месяцев после дня его первого официального опубликования); от 18.03.2019 № 237-VІ (вводится в действие по истечении двадцати одного календарного дня после дня его первого официального опубликования); от 27.12.2019 № 291-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 21. Работники органов национальной безопасности

1. Условия труда работников органов национальной безопасности регулируются Трудовым кодексом Республики Казахстан и законодательством Республики Казахстан о государственной службе.

2. Социальная защита работников органов национальной безопасности обеспечивается в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

Сноска. Статья 21 - в редакции Закона РК от 15.05.2007 № 253; с изменением, внесенным Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Статья 22. Подготовка кадров для органов национальной безопасности

1. Подготовка, переподготовка и повышение квалификации кадров для органов национальной безопасности осуществляются в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. В целях обеспечения профессиональной подготовки кадров решением Президента Республики Казахстан создаются соответствующие учебные заведения.

Сноска. В статью 22 внесены изменения - Законом РК от 21 марта 2002 г. № 309.

Глава 5.
Заключительные и переходные положения

Статья 23. Обеспечение органов национальной безопасности

1. Финансирование, материально-техническое и социально-бытовое обеспечение органов национальной безопасности осуществляются за счет бюджетных средств, а также за счет средств, полученных за оказание медицинской помощи от фонда социального медицинского страхования в соответствии с законодательством Республики Казахстан.

2. Подразделения органов национальной безопасности, участвующие в обеспечении безопасности на железнодорожном, водном и воздушном транспорте, а также оборонных и стратегических объектах, перечень которых определяется Правительством Республики Казахстан, обеспечиваются оборудованными, в том числе средствами связи, служебными помещениями за счет соответствующих органов и организаций, которые также несут расходы по их содержанию и эксплуатации, а также годовыми служебными билетами для проезда. Органы военной контрразведки, кроме того, обеспечиваются автотранспортом, горюче-смазочными материалами, вооружением и другим необходимым для жизнедеятельности имуществом, а также жильем и охраной административных зданий за счет бюджетных средств, выделяемых для этих целей Вооруженным Силам, другим войскам и воинским формированиям Республики Казахстан.

3. Исключен Законом РК от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 23 с изменениями, внесенными законами РК от 22.12.1998 № 327 (вводится в действие с 1 января 1999 года); от 21.03.2002 № 309; от 20.12.2004 № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от 03.11.2014 № 244-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования); от 30.06.2017 № 80-VI (вводится в действие с 01.01.2020); от 23.12.2023 № 51-VIII (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 24. Контроль за деятельностью органов национальной безопасности

1. Контроль за деятельностью органов национальной безопасности осуществляет Президент Республики Казахстан.

2. Организация и осуществление ведомственного контроля возлагаются на Председателя Комитета национальной безопасности Республики Казахстан.

Статья 25. Надзор за соблюдением законности в деятельности органов национальной безопасности

Высший надзор за соблюдением законности дознания, следствия, административного производства и оперативно-розыскной деятельности органов национальной безопасности осуществляют Генеральный Прокурор Республики Казахстан и уполномоченные им прокуроры.

Сноска. Статья 25 - в редакции Закона РК от 11.07.2017 № 91-VI (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального опубликования).

Статья 26. (Исключена - Законом РК от 20 декабря 2004 г. № 13 (вводится в действие с 1 января 2005 г.)

Статья 27. Порядок вступления в силу настоящего Закона

Настоящий Закон вступает в силу с 1 января 1996 года.

Приостановить до 1 января 2024 года действие подпунктов 13-1) и 13-2) статьи 12 настоящего Закона.

Сноска. Статья 27 с изменениями, внесенными законами РК от 29.06.2021 № 58-VII (вводится в действие с 01.01.2021); от 30.12.2022 № 177-VII (вводится в действие с 01.01.2023).

Статья 28. Меры по реализации настоящего Закона

1. Признать утратившим силу Закон Республики Казахстан от 20 июня 1992 г. "Об органах национальной безопасности Республики Казахстан" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан, 1992 г., N 11-12, ст. 286; N 24, ст. 591; 1993 г., N 8, ст. 179).

2. Исключен Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

3. Исключен Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Сноска. Статья 28 с изменениями, внесенными Законом РК от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).

Президент
Республики Казахстан

Қазақстан Республикасының ұлттық қауiпсiздiк органдары туралы