On public health and health care system

The Code of the Republic of Kazakhstan dated on September 18, 2009 No 193-IV. Abolished by the Code of the Republic of Kazakhstan dated July 7, 2020 No. 360-VI.

Unofficial translation
Footnote. Abolished by the Code of the Republic of Kazakhstan dated 07.07.2020 No. 360-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).
The order of enforcement of the Code of the Republic of Kazakhstan, see Art. 186

GENERAL PART
SECTION 1. GENERAL PROVISIONS
Chapter 1. BASIC PROVISIONS

Article 1. Basic terms used in this Code

1. The following basic terms shall be used in this Code:

1) an authorized generic - a medicinal product identical to the original product, manufactured by the same manufacturer, but differing in trade name and price;

1-1) human environment (hereinafter - environment) - a combination of natural, anthropogenic and social factors, the environment (natural and artificial), that determine the conditions of human life;

2) HIV - human immunodeficiency virus;

3) an anonymous examination – a voluntary medical examination of a person without his identification;

4) emergency medicine - a branch of medicine and healthcare, aimed at preventing and eliminating of medical and sanitary consequences of social, natural and man-made emergency situations (hereinafter - emergency situations), including prevention and medical treatment of population, sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures, protection and rehabilitation of health of participants in the emergency situations liquidation, as well as medical assistance to the employees of rescue services;

5) potentially dangerous chemical and biological substances – the substances, which, under certain conditions and in certain concentrations, can be harmful to human health or the future generation, application and use of which shall be regulated by the legal acts on healthcare and epidemiological safety and health standards;

5-1) social health insurance fund - a non-profit organization that accumulates deductions and contributions, and also purchases and pays for the services of healthcare subjects, providing medical assistance in the amounts and on terms stipulated in the contract for the purchase of medical services and other functions, determined by the laws of the Republic Kazakhstan;

6) military medicine - the branch of medicine and health care, a system of scientific knowledge (a set of scientific and practical subjects) and practical military medical service, aimed at comprehensive medical support of troops in peace and wartime;

7) military medical care – the medical care, provided by the specialists of military medical services to the military servants and those, injured by combat weapons;

8) military medical service - a set of military healthcare (medical) units, in which the laws of the Republic of Kazakhstan provide for military or special service, designed for medical support of these bodies;

9) military-medical (medical) subdivisions:

structural subdivisions of central executive authorities and other central government bodies, organizing and coordinating the military-medical (medical) institutions’ (organizations’) activity;

military-medical (medical) institutions (organizations) and other subdivisions of the central executive authorities and other central government agencies, providing military-medical care to the appropriate contingent;

10) military-medical (medical) supply - a set of actions for logistics and organization of medical care in military units, departments and departmental organizations in order to restore the combat capability and power of the staff;

11) a child - a person under eighteen (the age of majority);

12) irreversible brain death – a complete loss of integral function of brain cells, accompanied by the death of the brain substance;

13) a profile specialist – a medical specialist with higher medical education, having a certificate for a particular qualification;

13-1) a list of medicines and medical devices for free and (or) preferential outpatient provision of certain categories of citizens with certain diseases (conditions) - a list of medicines, medical devices and specialized medical products, procured at the expense of budget funds and assets of the social health insurance fund in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance for provision of outpatient aid, including names and characteristics of medicines, medical devices and specialized medicinal products for certain categories of people with certain medical conditions (conditions);

13-2) biosimilar medicines (bio-analogue, biosimilar drug, biosimilar) - a biological medicinal product that contains a version of the active ingredient of a registered biological original medicinal product or a reference medicinal product and for which a similarity (similarity) is demonstrated based on comparative studies in quality indicators, biological activity, safety and efficacy;

13-3) biobank – a specialized storage of biological materials for scientific and medical purposes;

14) biologically active substances – the substances of different origin, normalizing the diseased body functions in humans and animals that are the potential sources for medicines production;

15) biologically active additives - natural and (or) biologically active substances identic to natural, as well as probiotic microorganisms, intended for use simultaneously with food or introduction into the composition of food products;

15-1) biological medicines - a medicinal product, the active substance of which is produced or isolated from a biological source and for the description of the properties and quality control of which a combination of biological and physic-chemical methods of analysis is needed with an assessment of the production process and methods of its control;

15-2) biotechnological medicine - a drug, produced using biotechnological processes and applying the methods using recombinant deoxyribonucleic acid technology, the controlled expression of genes, encoding production of biologically active proteins, hybridoma technologies, monoclonal antibodies or other biotechnological processes;

15-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

15-4) the marginal price for the trade name of the medicinal product for retail sale - the price for the trade name of the medicine, above which its retail sale cannot be carried out;

15-5) certificate of assignment of qualification category - a document of the established form, confirming the assignment of the relevant qualification category;

15-6) original medicinal product - a medicinal product with a new active substance, which was the first to be registered and placed on the global pharmaceutical market on the basis of a dossier containing the results of full preclinical (non-clinical) and clinical studies confirming its safety, quality, and effectiveness;

Note of RCLI!

Paragraph 1 shall be supplemented with sub-paragraph 15-7) in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced from 01.01.2020).
16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

16-1) a single distributor - a legal entity, carrying out, within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance, activities in accordance with Article 77 of this Code;

16-2) hematopoietic stem cells - a part of the tissue of internal environment of the body, cells of the human bone marrow, possessing polypotency in the process of life, located in the bone marrow, peripheral blood (after stimulation) and cord blood;

16-3) homeopathic medicine - a medicinal product, produced according to homeopathic technology, using homeopathic raw materials in accordance with the requirements of the Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union or in their absence in accordance with the requirements of homeopathic pharmacopoeias;

17) genetically modified objects – the raw materials and plant and (or) animal products, manufactured with the genetic engineering techniques, including genetically modified sources, organisms;

18) medicine - an agent that is or contains a substance or combination of substances that comes into contact with the human body, intended for the treatment, prevention of human diseases or restoration, correction or change of its physiological functions by means of pharmacological, immunological or metabolic effects, or for diagnosis of human diseases and conditions;

18-1) a long-term contract for supply of medicines and medical devices - a civil law contract, concluded by a single distributor for a period of up to ten years with the manufacturers of medicines, medical products of the Republic of Kazakhstan or a contract manufacturing customer of medicines and medical products, located in the Republic of Kazakhstan, for the supply of medicines and medical devices, produced in accordance with the requirements of good manufacturing practice (GMP) for medicines and requirements of the international standard quality management system (ISO 13485) for medical devices, except for medical products of safety class of potential risk of application of 1 and 2a (except sterile); or with a subject in the field of circulation of medicines and medical devices that intends to create and (or) modernize the production of medicines and medical devices or contract manufacturing of medicines and medical devices with a drug manufacturer, located in the Republic of Kazakhstan in accordance with the requirements of good manufacturing practice (GMP) for medicines, and for medical devices in accordance with the requirements of the international standard quality management system (ISO 13485), except for medical products of safety class of potential risk of application of 1 and 2a (except sterile), in the manner, prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

18-2) a long-term contract for storage and transportation of medicines and medical devices - a civil law contract for provision of services, concluded by a single distributor with a subject in the field of circulation of medicines and medical products - a resident of the Republic of Kazakhstan that meets the requirements of the good distribution practice (GDP);

18-3) the marginal price of the medicine - the price above which the sale of the medicinal product cannot be carried out;

18-4) a producer of medicines - an organization, engaged in the production of medicines and having a license to produce medicines;

18-5) a register of authorized persons of manufacturers of medicines - an information resource of the authorized body in the field of health care, containing information about the authorized persons of manufacturers of medicines;

18-6) rational use of medicines - drug treatment, corresponding to clinical indications, in the doses that meet the individual needs of the patient, for a sufficient period of time and at the lowest cost;

18-7) a web portal for procurement of medicines and medical devices - an information system that provides a single point of access to electronic services for procurement of medicines and medical devices within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

18-8) a single operator in the field of procurement of medicines and medical devices (hereinafter - the single operator) - a legal entity determined by the authorized body in the field of health care in coordination with the authorized body in the field of public procurement;

19) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

20) a retail sale of medicines and medical devices - pharmaceutical activities, related to the purchase (other than import), storage, distribution, sale (except export) to the final consumer, destruction of medicines and medical products, carried out in accordance with the rules, approved by the authorized body in the field of health care;

20-1) contract manufacturing of medicines and medical devices (hereinafter referred to as contract manufacturing) - the production of medicines and medical devices on a contract basis at the production facilities of the manufacturers of medicines and medical devices, located in the Republic of Kazakhstan, which ensure full compliance with the requirements of the good production practices (GMP) for medicines;

21) wholesale sales of medicines and medical devices (distribution) - pharmaceutical activities related to the procurement (purchase), storage, import (import), export (export), sale (except for the sale to the public) without limiting the volume, transportation and destruction of medicines and medical devices, carried out in accordance with the rules, approved by the authorized body in the field of health care;

21-1) appropriate pharmaceutical practices in the sphere of medicinal products circulation (hereinafter - appropriate pharmaceutical practices) - health standards, covering all phases of the life cycle of medicines: Good Laboratory Practice (GLP), Good Clinical Practice (GCP), Good Manufacturing Practice (GMP), good distribution practice (GDP), good pharmacy practice (GPP), good pharmacovigilance practice (GVP) and other appropriate pharmaceutical practices;

21-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

21-3) regulatory document on the quality of medicines - a document, establishing requirements for quality control of a medicinal product during the post-registration period on the basis of an examination of the medicinal product during its registration and containing a specification, description of analytical methods and tests of the medicinal product or a reference to such tests, and also relevant acceptability criteria for quality indicators;

22) circulation of medicinal products - an activity that includes the development, pre-clinical (non-clinical) research, testing, clinical research, examination, registration, pharmacovigilance, quality control, production, manufacturing, storage, transportation, import and export, supply, sale, transfer, use, destruction of medicinal products;

23) objects in the field of circulation of medicines and medical devices - a pharmacy, a pharmacy in health care organizations that provide primary medical and sanitary and (or) consultative and diagnostic assistance, a mobile pharmacy for remote rural areas, organized from a pharmacy, a pharmacy (distribution) warehouse, a warehouse for temporary storage of medicines, medical devices, optics store, medical devices store, a warehouse of medical devices, organizations for production of medicines and medical products;

24) subjects in the field of circulation of medicines and medical devices - individual or legal entities, engaged in pharmaceutical activities;

24-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

24-2) safety of medicines - the absence of unacceptable risk in the use of a medicine, associated with the possibility of causing harm to life, human health and the environment;

25) the State register of medicines and medical devices - an information resource, containing information on medicinal products and medical devices, registered and authorized for medical use in the Republic of Kazakhstan;

25-1) the efficacy of the medicine - a set of characteristics of the drug, ensuring the achievement of a preventive, diagnostic or therapeutic effect or restoration, correction or modification of the physiological function;

25-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
26) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

27) the expiration date of a drug - the date after which the drug is not applicable;

28) packaging of a drug - a device or a set of tools, providing circulation of drugs via protecting them from damage and loss, as well as protecting the environment from pollution;

29) quality of medicines - a set of properties and characteristics of a pharmaceutical substance (active pharmaceutical substance) and a medicinal product, ensuring their compliance with the intended purpose;

29-1) bulk product of medicines or medical device - a dosed finished medicinal product or a finished medical device that has passed all stages of the technological process, except for the final packaging;

30) an international non-proprietary name of a drug - the name of the drug recommended by the World Health Organization;

30-1) dosage form - the state of the medicinal product, corresponding to the methods of its introduction, use and ensuring the achievement of the desired therapeutic effect;

30-2) medicinal plant raw materials - fresh or dried plants, algae, fungi or lichens, or parts thereof, whole or powdered, used for the production of medicines;

31) medicines - a medicinal product in the form of a dosage form, used for the diagnosis, treatment and prevention;

32) manufacture of medicines - pharmaceutical activities, related to the manufacture of drugs in pharmacies, with the acquisition of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) for pharmaceutical use, storage, quality control, design and sale of manufactured medicines;

32-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
32-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
33) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

33-1) medicinal raw material - substances of vegetative, mineral, animal origin or products of chemical industry, used for production and manufacture of medicines;

34) traditional medicine - a branch of medicine and activity of health workers, based on the accumulated public methods and means of prevention and treatment of disease, established in the old traditions of medical practice;

34-1) disinsection - a complex of preventive and exterminating measures for destruction of insects and arthropods in order to protect humans, animals, premises and territory from them;

34-2) disinfection - a set of special measures, aimed at destruction of pathogens of infectious and parasitic diseases in the external environment;

35) health - a state of complete physical, mental (psychological) and social welfare and not only absence of disease or physical disabilities;

36) health care - a system of political, economic, legal, social, cultural, and medical measures, aimed at prevention and treatment of diseases, maintenance of public hygiene and sanitation, saving and strengthening of physical and mental health of each person, his long years of life, provision of medical care in case of loss of health;

36-1) health care system - an aggregate of state bodies and health care subjects whose activities are aimed at ensuring the rights of citizens to health protection;

36-2) health care manager - a specialist for management of a state legal entity in the field of health care or certain areas of activity of a state legal entity in the field of health care;

36-3) qualification category in the field of health care (hereinafter - the qualification category) - the level of qualification of a specialist, characterized by the volume of professional knowledge and skills necessary to perform work in the relevant medical and pharmaceutical specialty;

37) assessment of scientific and pedagogical staff of scientific organizations and educational organizations in the field of health care - the procedure for determining the level of pedagogical and professional competence of scientific and pedagogical personnel of scientific organizations and educational organizations in the field of health care;

37-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

37-2) professional standard in the field of healthcare - the standard, defining requirements to a level of qualification, content, quality and working conditions of specialists in the field of healthcare;

37-3) functional maintenance of the concession object in the healthcare sector - the use of the concession object in accordance with the intended purpose of the concession object, including for the production of goods and (or) the performance of work, and (or) the provision of services, in the manner and on the terms, determined by the concession agreement;

37-4) excluded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 272-VI dated November 25, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

37-5) certification of healthcare professionals - a mandatory procedure for determining the compliance of medical workers with a clinical specialty and admitting them to clinical practice (working with patients), healthcare managers with the issuance of an appropriate specialist certificate;

38) expertise in the field of healthcare - a set of organizational, analytical and practical activities aimed at establishing the level and quality of measures, methods, technologies, educational programs, services in various fields of healthcare activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

39) a standard for healthcare (hereinafter - the standard) – a legal act, defining the rules, common principles and characteristics in medical and pharmaceutical activity, medical and pharmaceutical education;

40) standardization in healthcare (hereinafter - the standardization) – the activity, aimed at achieving the optimal level of regulation of processes, medical technologies and services via development, introduction and compliance with standards, requirements, rules, instructions and regulations;

41) the authorized body in the field of health care (hereinafter referred to as the authorized body) - a central executive body responsible for management and inter-sectoral coordination in the field of health care, medical and pharmaceutical science, medical and pharmaceutical education, sanitary and epidemiological welfare of the population, circulation of medicines and medical products, quality control of medical services;

42) National healthcare holding - the joint stock company, incorporated under the decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, working in healthcare area, including nuclear medicine;

42-1) health care technology assessment - a comprehensive assessment of the comparative proven clinical and clinical-economic (pharmaco-economic) effectiveness and safety of health care technology, as well as the economic, social and ethical consequences of their use;

43) a healthcare organization - a legal entity, working in healthcare area;

43-1) drug formulary of the organization of healthcare - the list of medicines for rendering medical aid within the limits of the guaranteed volume of free medical aid and in the system of obligatory social medical insurance, formed on the basis of the Kazakhstani national drug formulary and approved by the head of healthcare organization in the manner determined by the authorized body;

43-2) deratization - a complex of preventive and extermination measures aimed at destruction or reduction of the number of rodents;

43-3) detoxification - a complex of medical measures aimed at removing toxic substances of endogenous or exogenous origin from the human body;

44) diagnostics - a complex of medical services, aimed at detection of presence or absence of a disease;

45) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

46) dynamic observation – a systematic monitoring of the population’s health, as well as providing of necessary medical assistance upon the results of this observation;

47) donor - a person, a dead body, an animal from which donor blood, its components, other donor material (including sperm, eggs, germ cells, tissues of the reproductive organs, embryos) are taken, as well as the tissue (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs), hematopoietic stem cells for transplantation to a recipient;

47-1) donor function - a voluntary act of a donor, including a medical examination and the procedure for giving blood and its components for medical purposes;

48) treatment - a complex of medical services, aimed at elimination, slowing down and (or) relief of disease, and prevention of its progression;

49) voluntary treatment – the treatment, carried out with the consent of a patient or his legal representative;

49-1) undesirable reaction - an unintended, adverse reaction of the body, associated with the use of the medicines (test drug) and suggesting a possible relationship with the use of this (test) medicines;

50) falsified medicines and medical device – a medicinal product, medical device, illegally and deliberately supplied with inaccurate information and a fake label about their composition or configuration and (or) manufacturers of medicines and medical devices;

51) personal medical card - a personal document, where the results of mandatory medical examinations with a note of admission to work are recorded;

51-1) sanitary and epidemiological expertise of projects - a part of the project expertise, carried out as part of a comprehensive non-departmental project expertise (feasibility studies and design estimates), intended for the construction of new or reconstruction (expansion, retrofitting, modernization) and overhaul of existing facilities, integrated urban development expertise of urban development projects;

51-2) high-tech medical services - services provided by specialized experts in diseases requiring the use of innovative, resource-intensive and (or) unique methods of diagnosis and treatment;

51-3) planned medical care - medical care for preventive measures, diseases and conditions that do not require emergency and urgent medical care;

52) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

52-1) immunological medicines (immuno-biological drug) - a medicinal product, intended to form active or passive immunity or to diagnose the presence of immunity, or to diagnose (develop) a specific acquired change of the immunological response to allergic substances;

52-2) immunological typing system (hereinafter - the system-HLA) - an antigen system, located on human leukocytes and determining the tissue compatibility of the donor and recipient at transplantation of tissues (tissue parts) and (or) organs (parts of organs);

53) invasive methods – the methods of diagnosis and treatment, conducted via penetration into the internal environment of the human body;

54) innovative medical technologies - a set of methods and tools for scientific and technological activities, introduction of which in medicine (biomedicine), pharmacy and informatization in healthcare is cost-effective and (or) socially important;

54-1) integrated academic medical center – an association of a medical organization of higher and (or) postgraduate education with scientific and health care organizations to share resources for improving the quality of medical services by integrating education, research and clinical practice;

55) infectious and parasitic diseases – human diseases, occurrence and spreading of which is caused by biological environment factors and possibility of transmission of the disease from an infected person or an animal to a healthy person;

56) iodine deficiency disorders - the pathological process of the body, caused by thyroid gland dysfunction, related to insufficient intake and assimilation of iodine in the body;

57) an occupational disease – a chronic or acute disease, caused by harmful production factors when performing labor (official) duties;

57-1) emergency medical care - medical care for sudden acute illnesses, trauma, severe deterioration of health status, exacerbation of chronic diseases, without obvious signs of a threat to the life of the patient;

57-2) biological material of preclinical (non-clinical) and clinical researches - samples of biological fluids, tissues, secrets and products of vital activity of humans and animals, biopsy material, histological sections, smears, scrapings, flushes obtained during preclinical (non-clinical) and clinical studies and intended for laboratory research;

58) pre-clinical (non-clinical) research - chemical, physical, biological, microbiological, pharmacological, toxicological and other experimental research or a series of studies of a test (medicines) substance by applying scientific assessment methods in order to study a specific action and (or) to obtain the proofs of safety for human health;

59) a clinical research – a research with participation of a man as a subject, conducted to elucidate or confirm the safety and efficiency of tools, techniques and technologies for prevention, diagnosis and treatment;

59-1) clinical protocol - a document that establishes general requirements for provision of medical care to a patient in a particular disease or clinical situation;

59-2) clinical pharmacologist - a specialist with higher medical education in "medical business", "pediatrics", "general medicine", who went through residency or retrained in clinical pharmacology and have a certificate of specialist of clinical pharmacologist;

59-3) consultation - a study of a person for the purpose of establishing a diagnosis, determining treatment tactics and prognosis of a disease with the participation of at least three doctors;

59-4) contraception - methods and means of preventing unwanted pregnancy;

59-5) operation of a healthcare facility created as a result of the implementation of a concession project (concession facility) - the use of a concession facility in the healthcare sector, which may provide for technical and functional services, in the manner and under the conditions determined by the concession agreement;

59-6) maintenance of the concession object - the use of the concession object in the healthcare sector with the implementation of a set of technological and organizational measures aimed at maintaining the concession object in the healthcare sector in a good, safe condition suitable for its functional maintenance, as well as the implementation of its current and (or) overhaul, management, performance of service and (or) auxiliary activities in the manner and on the terms determined by the concession agreement;

60) the maximum price for the trade name of a medicinal product for wholesale - the price for the trade name of a medicinal product, above which its wholesale cannot be carried out;

61) daily medical conference - a scheduled meeting of a medical organization with the aim of summarizing the results of the past day, discussing and analyzing clinical cases, as well as informing the team on new achievements in medical science and clinical practice;

61-1) Kazakhstan national drug formulary - a list of medicines with proven clinical safety and efficacy, as well as orphan (rare) drugs, which is a mandatory basis for the development of medicinal formulars of medical organizations and formation of lists of procurement of medicines within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

61-2) nomenclature of medical products of the Republic of Kazakhstan - a systematic nomenclature classifier of types of medical devices, harmonized with the Global Medical Device Nomenclature (GMDN) and used in the Republic of Kazakhstan;

61-3) register of pharmaceutical inspectors of the Republic of Kazakhstan - an information resource of the authorized body, containing information on the pharmaceutical inspectors of the Republic of Kazakhstan;

62) the State pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan - a set of minimum requirements for the safety and quality of medicines and medical devices;

62-1) reproduced medicine (generic) - a medical product that has the same quantitative and qualitative composition of the active ingredients and the same dosage form as the original drug, and whose bioequivalence to the original drug is confirmed by the relevant bioavailability studies. Different salts, ethers, isomers, mixtures of isomers, complexes or derivatives of the active substance are recognized as the same active substance, if their safety and effectiveness do not differ significantly. Various oral dosage forms for immediate release of substances are recognized in the frames of bioavailability studies as the same dosage form;

63) public health - a comprehensive assessment of mental, physical and social welfare of the population, reflecting the society’s efforts on a healthy lifestyle, including healthy food, prevention of diseases and injuries, as well as prevention of effects of harmful environmental factors;

63-1) research in the field of public health - a study, conducted on the basis of collecting and summarizing clinical and epidemiological data and other medical information to identify the main factors, affecting health and determining the development of the health care system, developing methods of directional influence and managing these factors;

63-2) adverse event (incident) - any malfunction and (or) deterioration of the characteristics or malfunction of the medical device, or insufficiency or incorrectness of the accompanying information (documentation) on the medical device, side effects or undesirable reaction that are not indicated in the instructions for use or operation manual, which directly or indirectly resulted or could cause death or serious deterioration of the health of users or third parties;

63-3) excipient - a substance, except for pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances), which is part of a medicinal product to give it the necessary properties;

64) confidential medical examination – an examination, based on doctor-patient confidentiality and patient privacy;

64-1) assessment of professional preparedness and confirmation of compliance with the qualifications of specialists - the procedure for assessing knowledge and skills, conducted in order to confirm the compliance of the specialist's qualifications with the requirements of the professional standard in the field of healthcare;

65) a certificate of a specialist - a document of the established form, confirming the qualification of an individual for compliance with: clinical specialty and for his admission to clinical practice (work with patients); health care manager;

66) compulsory treatment - treatment of a patient, pursuant to a court decision;

67) health workers – the individuals with professional medical education, providing medical activities;

68) medical and social rehabilitation - the recovery of health of patients and the disabled with a complex use of medical, social and occupational activities for their involvement into work, family and social life;

68-1) medical and biological experiment - a study, based on simulation (modeling) of a structural-functional complex of a studied condition or disease in a simplified form on laboratory animals to find out the causes, conditions and mechanisms for the occurrence or development of a disease, development of treatment and prevention methods;

68-2) medical education - a system of training, retraining and advanced training of medical workers, as well as a set of knowledge and skills necessary for a medical worker, obtained during training in training, retraining and advanced training programs in medical specialties, confirmed by an official certificate of completion of training;

68-3) strategic partnership in the field of medical education and science - a form of medium-term or long-term cooperation between scientific organizations and educational organizations in the field of health care, and foreign organizations of higher and (or) postgraduate education, and medical organizations in the field of medical education and science for introduction and adaptation of international standards of education, science and clinical practice on the basis of a contract;

68-4) circulation of medical devices - design, development, creation of prototypes, conduct of technical tests, studies (testing) of assessment of the biological effect of medical devices, clinical studies, examination of safety, quality and efficiency of medical devices, registration, production (manufacturing), storage, transportation, sale, installation, commissioning, application (operation), maintenance, repair and disposal of medical products;

68-5) studies (testing) of assessment of the biological effect of medical devices – the studies (testing), conducted to determine the compliance of medical devices with the general safety requirements and effectiveness of medical devices, the requirements for their labeling and their operational documentation;

68-6) the global medical device nomenclature (GMDN) - a systematized nomenclature classifier of types of medical devices, used to identify medical devices;

68-7) monitoring of the safety, quality and effectiveness of medical devices – a collection, registration, analyses of information about adverse events (incidents);

68-8) type of medical devices - a group of medical devices having a similar purpose, similar application technologies, design features and a common digital designation in the nomenclature of medical products of the Republic of Kazakhstan;

68-9) medical device manufacturer - a subject in the field of circulation of medicines and medical devices, responsible for the development and manufacture of a medical device, making it available for use on its own behalf, regardless of whether it has been developed and (or) manufactured by this person or on behalf of another person (s) responsible for its safety, quality and effectiveness;

68-10) safety of a medical product - the absence of unacceptable risk when using a medical product associated with harm to human life, health, and the environment;

68-11) quality of a medical product - the degree of compliance of the set of properties and characteristics of a medical product with the objectives of its intended use;

68-12) trade name of a medical device - the name under which the medical device is registered;

68-13) effectiveness of a medical product - a set of properties and characteristics of a medical product, ensuring the achievement of the goals, established by the manufacturer of the medical product and confirmed by the practice of its use;

68-14) a medical research - a study, aimed to obtain new knowledge through scientific methods about human health, diseases, their diagnosis, treatment or prevention;

69) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

70) medical assistance - a complex of medical services, including medicinal assistance, aimed at preserving and recovering of public health, as well as alleviating severe manifestations of incurable diseases;

71) quality of medical care - the level of compliance of medical care with the standards, approved by the authorized body and established on the basis of the current level of medical science and technology development;

72) medical examination - examination of an individual to establish or confirm the existence or absence of a disease, determine the health state, as well as temporary disability, vocational and other workability;

73) medical activities - professional activities of individuals with higher or secondary vocational medical education, as well as legal entities, aimed at protecting the citizens’ health;

74) medical services - actions of subjects of healthcare, having preventive, diagnostic, medical, rehabilitation or palliative orientation in relation to a special person;

75) medical devices - any tools, apparatuses, devices, equipment, materials and other products that are used for medical purposes separately or in combination with each other, as well as with the accessories necessary for using these products for their intended purpose, including special software, intended for prevention, diagnosis, treatment of diseases, medical rehabilitation and monitoring of the state of the human body, conduct of a medical research, restoration, substitution, alteration of the anatomical structure or physiological functions of the body, prevention or termination of pregnancy and the functional purpose of which is not realized by pharmacological, immunological, genetic or metabolic effects on the human body and can be supported by the use of drugs;

76) medical rehabilitation - a set of medical services, aimed at reservation, partial or complete recovery of impaired and (or) lost body functions of patients and the disabled;

77) medical optics products – the items and materials, used in medical and pharmaceutical activity for vision correction and light therapy;

78) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
78-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

79) healthcare organization – a healthcare organization, providing medical care;

79-1) nursing care - a complex of medical services, rendered by paramedical workers to people with serious illnesses who need care, in the cases that do not require medical supervision;

80) a state healthcare and epidemiological supervision - the healthcare-epidemiological service on prevention, detection and suppression of violations of legislature of the Republic of Kazakhstan on healthcare and epidemiological welfare of the population, as well as monitoring of compliance with the regulations in healthcare and epidemiological safety and health standards in order to protect public health, the environment and safety of products, processes and services;

80-1) state registration certificate - a document, confirming the safety of products (goods), certifying the conformity of products (goods) to the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and hygienic standards;

80-2) state pharmaceutical inspector - an official of the authorized body that carries out state control in the field of circulation of medicines and medical devices, aimed at preventing, identifying and preventing violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care;

81) nicotine - an alkaloid, contained in tobacco leaves and tobacco smoke;

82) nutraceuticals - nutritional supplements, composed of various combinations of specified essential (essential) food ingredients (some amino acids, vitamins, minerals and trace elements, fatty acids, disaccharides, and dietary fiber), that do not exceed the recommended daily requirement;

83) orphan (rare) medicine - a drug intended for diagnosis, etiopathogenetic or pathogenetic treatment of orphan (rare) diseases, the frequency of which does not exceed the officially determined level in the Republic of Kazakhstan;

84) orphan (rare) disease - rare serious diseases, threatening human life or resulting in permanent disability, the frequency of which does not exceed an official level;

84-1) focal disinfection - disinfection, conducted in the foci for the purpose of prevention and (or) elimination of infectious and parasitic diseases;

84-2) production control - a set of measures, including laboratory research and testing of products, works and services, performed by an individual entrepreneur or a legal entity, aimed at ensuring safety and (or) harmlessness to humans and their environment;

84-3) monitoring of product safety - a system of measures aimed at identifying, preventing and suppressing import, production, use and sale of products that do not meet the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, hygienic standards and technical regulations;

84-4) an authorized person of a manufacturer - a person responsible for ensuring and controlling the quality of medicines, produced by the manufacturer in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care, and included in the register of authorized persons of manufacturers of medicines;

84-5) a production site - a geographically isolated complex of a manufacturer of medicines, medical devices, designed to perform the entire process of manufacturing of medicinal products, medical devices, or its specific stages;

84-6) palliative care - a complex of medical services, aimed at improving the quality of life of patients with incurable diseases in the terminal (final) stage;

85) parapharmacy - biologically active substances of natural origin or their synthetic analogues in therapeutic doses with pharmacological activity, aimed at disease prevention, supportive therapy and regulation of functional activity of organs and systems;

86) patented drugs - the medicines that have received legal protection in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan in intellectual property area;

87) a patient – an individual, who is (was) the consumer of health services;

88) prevention – a set of comprehensive medical and non-medical actions, aimed at prevention of disease, progression of the early stages of disease and monitoring of the already developed complications, damage of organs and tissues;

89) psycho-active substances - the substances of synthetic or natural origin, the one-time intake of which influences the mental and physical functions, behavior of a person, and during a long-lasting use they cause mental and physical abuse;

90) mental disorders (diseases) - a disorder of human mental activity caused by disturbance of brain functions;

90-1) psychological assistance - a set of activities aimed at:

assistance to a person in preventing, resolving psychological problems, overcoming difficult life and crisis situations and their consequences, contributing to the maintenance of mental and physical health, optimizing mental development, adapting and improving the quality of life, including by activating one's own capabilities;

informing people about the causes of psychological problems, ways to prevent and resolve them;

development of the personality, its self-improvement and self-realization;

90-2) psychological problem - the state of a person's mental discomfort, caused by dissatisfaction with him(her)self, his (her) activities, interpersonal relationships, family situation and (or) other personal problems;

90-3) radiopharmaceutical medicine - a drug that contains one or more radionuclides (radioactive isotopes) in ready-for-use condition as an active substance or as part of an active substance;

90-4) reference medicine - a drug that is used as a comparison drug and is the standard by which the properties of a medicine are determined (normalized);

91) the recipient - a patient who is transfused with donor blood or components and(or) preparations extracted from it, insertion of male or female donor material (sperm, egg, embryos) or transplantation of tissue (tissue part) and (or) organ ) from the donor;

91-1) sanatorium-resort treatment - a type of recovering treatment and (or) medical rehabilitation, conducted in the conditions of temporary stay of persons in the sanatorium- resort organization;

92) sanitary and quarantine control - control over the sanitary and epidemiological condition of cargo and people’s health state, when transporting people and cargos across the State border of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs border of the Eurasian economic union, conducted in order to prevent the importation of infectious and parasitic diseases into the country, as well as substances and products that are potentially hazardous to human health;

93) healthcare protection zone - an area, separating the areas of ??special purpose, as well as industrial organizations and other industrial, utility and storage facilities in a human settlement from the surrounding residential areas, civil buildings and houses in order to mitigate influence of adverse factors;

93-1) sanitary and preventive measures - measures taken to prevent infectious, parasitic, occupational and other diseases among the population, as well as to prevent infectious and parasitic diseases among the population from entering the territory of the Republic of Kazakhstan;

94) healthcare-epidemiological situation - the status of public health and environment in a particular area at a particular time;

94-1) sanitary and epidemiological audit - check of epidemically significant objects subject to state sanitary and epidemiological surveillance for identification and assessment of sanitary and epidemiological risks and development of recommendations on bringing these objects in compliance with the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population;

94-2) sanitary and epidemiological conclusion - a document, certifying compliance (non-compliance) with normative legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, hygienic standards and (or) technical regulations of the objects of state sanitary and epidemiological surveillance;

95) sanitary and anti-epidemic measures - measures taken to localize and eliminate the emergent foci of infectious, parasitic diseases, poisoning among the population;

95-1) sports medicine - a branch of medicine and healthcare, responsible for biomedical support of athletes, which includes medical and functional control in sports, functional and medical rehabilitation of athletes, improvement of their athletic performance, treatment of their systemic diseases, sports traumatology, emergency assistance in sport and sport's hygiene;

95-2) a bone marrow - a central organ of hematopoiesis, located in the spongy substance of bones and bone-marrow cavities;

95-3) standard sample - an identified homogeneous substance or a mixture of substances, intended for use in chemical, physical and biological research, in which its (its) properties are compared with the properties of the studied medicinal product, and possessing a degree of purity sufficient for appropriate use;

96) enrichment (fortification) of food - introduction of vitamins, minerals and other substances in food products during their production or processing in order to increase nutritional and biological value, and to prevent diseases, caused by their deficiency;

97) risk assessment - justification of the likelihood of penetration and spread of pathogens or vectors of infectious and parasitic diseases, as well as the negative impact of environmental factors on the health of the population and the associated medical, biological and economic consequences;

98) independent expertise - a procedure carried out by independent experts within the framework of external expertise in order to draw an opinion on the level of quality of medical services, provided by healthcare subjects, using indicators reflecting the indicator of effectiveness, completeness and compliance of provided medical services with standards;

98-1) an independent expert - an individual, having a higher medical education and meeting the requirements for individuals applying for carrying out an independent expertise, by a certain authorized body;

99) guaranteed volume of free medical care - the volume of medical assistance provided by budgetary funds according to the list determined by the Government of the Republic of Kazakhstan to the citizens of the Republic of Kazakhstan, repatriates, as well as foreigners and stateless persons permanently residing on the territory of the Republic of Kazakhstan;

99-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

99-2) marginal price for the trade name of a medicinal product or a medical device in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance - the price of the trade name of the medicinal product or medical device above which the purchase cannot be made within the guaranteed volume of free medical care and the system of compulsory social health insurance;

99-3) telemedicine - a complex of organizational, financial and technological measures ensuring the implementation of a distance medical consulting service, when a patient or a doctor directly examining or treating a patient, receives a distance consultation from another doctor using information and communication technologies that do not contradict national standards ;

99-4) marginal price for the international non-patented name of a medicinal product or technical specification of a medical product within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance - the price for the international non-patented name of the medicinal product or technical specification of a medical product, above which it cannot be procured in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

100) tobacco – a nicotine-containing plant used for tobacco production;

101) tobacco products - products that are wholly or partly made of tobacco leaf as a raw material, prepared in such a way as to be used for smoking, sucking, chewing or sniffing;

101-1) consumption of tobacco products - the process of consumption of a tobacco product that causes the dependence of the human body on nicotine, negatively affecting his/her health, as well as on the health of persons not consuming tobacco products and polluting the environment;

102) an ingredient of tobacco product - any substance, except for tobacco, water or tobacco leaf, which is added to tobacco or to non-tobacco ingredients of tobacco products during the manufacturing;

103) tobacco product packaging - a unit of a consumer packaging, containing a certain number of packs of tobacco products;

104) a tobacco pack - a unit of consumer packaging, made of cardboard or paper or other material, containing a certain amount of tobacco products;

104-1) sponsorship of tobacco - any type of contribution to any occasion, event or individual with the purpose, effect or likely effect of encouraging the sale of a tobacco product or the use of tobacco, directly or indirectly, with the exception of payments and contributions provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan;

104-2) pharmaceutical inspector on good pharmaceutical practices - a person, authorized to perform the functions of conducting pharmaceutical inspection on good pharmaceutical practices and included in the register of pharmaceutical inspectors of the Republic of Kazakhstan in accordance with the procedure, determined by the authorized body;

105) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

105-1) pharmaceutical inspectorate on good pharmaceutical practices (hereinafter – the pharmaceutical inspectorate) - evaluation of an object in the field of circulation of medicines in order to determine its compliance with the requirements of the good pharmaceutical practices of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union;

106) transplantation – a transplant, grafting of tissues and (or) organs (parts of organs) to another place in a body or to another body;

107) a contagious form of TB - the disease, potentially dangerous to other people in the community in connection with TB bacteria discharge by a TB patient into the environment;

107-1) tissue - a collection of cells and intercellular substance, having the same structure, functions and origin;

107-2) a registry of donors of tissue (part of tissue) and (or) organs (part of organs) - a database of persons who agree to donate the tissue (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs), hematopoietic stem cells, typed by HLA system;

107-3) the register of tissue recipients (tissue parts) and (or) organs (parts of organs) - the database of persons who need tissue transplantation (tissue parts) and (or) organs (parts of organs), typified by the HLA- system;

107-4) temporary adaptation - the process of removing a person from the state of alcohol intoxication and his/her adapting to environmental conditions;

108) poisoning - a disease (condition) that arises after acute (one-time) or chronic (long-term) impact of chemical, biological and other environmental factors on a person;

108-1) university clinic - a highly specialized treatment-and-prophylactic structural subdivision of a medical organization of higher and (or) post-graduate education or a highly specialized treatment-and-prophylactic organization that is in trust management or a subsidiary of a medical organization of higher and (or) postgraduate education, which conducts training, retraining and advanced training of medical personnel, based on modern achievements of science and practice and, providing all types of medical care;

109) reproductive health – the human health, reflecting the ability to reproduce a full-fledged generation;

109-1) assisted reproductive methods and technologies - methods of treatment of infertility (artificial insemination, artificial insemination and embryo implantation), in application of which some or all stages of conception and early development of embryos shall be carried out outside the maternal organism (including using donor and (or) cryopreserved germ cells, tissues of reproductive organs and embryos, as well as surrogate motherhood);

109-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

110) pharmacological product - a substance or a mixture of substances with established pharmacological activity and toxicity, which are the subject of preclinical (non-clinical) and clinical studies; and a potential drug;

110-1) pharmacovigilance - an activity, aimed at identifying, analyzing, evaluating and preventing undesirable consequences of the use of medicines;

110-2) pharmacovigilance system - a system, organized by the holders of the registration certificates of medicines and an authorized body to perform the tasks and duties on pharmacovigilance, designed to monitor the safety of medicines, timely identify all changes in the assessment of the benefit-risk ratio of medicines, develop and take measures to ensure the use of medicines in excess of the benefit over the risk;

110-3) pharmaceutical substance (active pharmaceutical substance) - a medicinal product, intended for production and manufacture of medicines;

110-4) formulary system - a system of periodic evaluation and selection of medicinal products for medicinal formulations, maintaining medicinal formularies and providing information in the form of appropriate guidance and a list, aimed at the rational use of medicinal products;

111) pharmaceutical workers - individuals with pharmaceutical education and carrying out pharmaceutical activities;

111-1) pharmaceutical education - the system of training, retraining and qualification development of pharmaceutical workers;

111-2) pharmaceutical service - the activities of subjects in the field of circulation of medicines and medical devices, related to outpatient drug provision of the population, including the procurement, transportation, storage, accounting and sale of medicines and medical devices, within the guaranteed volume of free medical care and the system of compulsory social health insurance;

112) pharmaceutical activity - the activity, carried out in the field of health care for production, manufacture, wholesale and retail sale of medicines and medical devices, related to the procurement (purchase), storage, import, export, transportation, quality control, clearance, distribution, use and destruction of medicines and medical devices, as well as ensuring their safety, quality and efficacy;

112-2) functional operator - a state legal entity or a legal entity with one hundred percent participation of the state in the authorized capital or its subsidiary, more than fifty percent of the voting shares (participatory interest) in the authorized capital of which it owns, the statutory activity of which is the provision of medical assistance that is not a party to the concession agreement, determined by the Government of the Republic of Kazakhstan for the implementation of activities related to the functional maintenance of the concession object;

112-3) decreed population group - persons working in the field of public services and posing the greatest danger to infecting people around with infectious and parasitic diseases;;

113) products posing a danger to public health - types of products established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, which can have a harmful effect on human health when applied or used;

114) healthcare-epidemiological welfare of the population - the health status of the population, when there are no harmful environmental factors, affecting human health and favorable conditions for life shall be provided;

115) activity in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population - the activity of state bodies and organizations of sanitary and epidemiological service aimed at protecting the health of citizens, including state sanitary and epidemiological control and supervision, sanitary and quarantine control, radiation control, epidemiological control, sanitary - epidemiological regulation, state registration of food products and certain types of products and substances that have a harmful effect on the health of a person, sanitary and epidemiological monitoring, sanitary and epidemiological expertise, hygienic training, assessment of the degree of risks in the sanitary and epidemiological welfare of population;

116) surgical sterilization - a surgical operation, in the result of which a man or a woman loses fertility;

117) live births and stillbirths of a fetus - a state of a newborn baby (fetus), assessed by the relevant international standards of the World Health Organization on live births and stillbirths of a fetus;

118) restrictive measures, including quarantine – the measures, aimed at prevention of infectious diseases’ spread and providing for a special mode of business and (or) other activities;

118-1) emergency medical assistance - medical assistance, requiring immediate medical intervention to prevent significant harm to health or eliminate the threat to life in case of sudden acute illnesses, injuries, severe deterioration in health, exacerbation of chronic diseases in accordance with the list determined by the authorized body;

119) euthanasia - satisfaction of a terminally ill person’s request on quickening of his death by any actions, including injection of drugs or other means, as well as cessation of artificial measures to maintain his life in the cases of an adverse outcome of a disease;

120) epidemic – a mass spreading of infectious diseases, which is significantly higher than the usual registered incidence;

121) epidemically significant objects - objects, which produced products and (or) activities, if the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of the population are violated, may result in food poisoning and (or) infectious and parasitic diseases among the population and (or) inflict harm to the health of population from industrial and radioactive contaminations;

122) nuclear medicine – the branch of a medicine, focused on prevention, diagnosis and treatment of various diseases of human organs and systems, including cancer diseases, where radioactive elements and ionizing radiation shall be applied;

123) medical devices for in vitro diagnostics - any instruments, apparatuses, devices, equipment, materials, reagents, calibrators, control materials and other products, used for medical purposes separately or in combination with each other, as well as with accessories required for use of specified products for the intended purpose, including special software, and intended for use in in vitro studies of samples of human biological materials for obtaining information about a physiological or pathological condition, congenital disorders, predisposition to certain clinical condition or disease, tissue compatibility with potential recipients, predicting responses to therapeutic effects, selection of therapeutic agents and (or) control of treatment.

2. The content of other terms shall be defined by certain articles of this Code.

Footnote. Article 1, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated on 29.12.2010 No 372-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 19.01.2011 No 395-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 27.04.2012 No 15-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated 21. 06. 2013 № 107-V (shall be enforced upon expiry of thirty calendar days after its first official publication); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.12. 2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 03.12.2015 No. 433-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 27.02.2017 No. 49-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2017 No. 80-VI (the procedure for enactment see Article 2); dated 26.12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 272-VI dated November 25, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); No. 287-VІ dated 26.12.2019 (shall be enforced since 01.01.2020).

Article 2. The scope of this Code

1. This Code regulates public relations in healthcare area in order to implement the citizens’ constitutional right to health protection.

2. Legal relations, regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care shall not apply to the legislation of the Republic of Kazakhstan on public procurement in the part of:

1) purchase of services from healthcare subjects within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

2) procurement of medicines and medical devices in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance;

3) procurement of services for the storage and transportation of medicines and medical devices in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
4-1) effective until 01.01.2018 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V;

5) procurement of goods and services for examination during the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of medicines, medical devices and evaluation of their safety and quality;

6) purchase of pharmaceutical services;

7) procurement of services for the registration and sale of medicines and medical devices within the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance.

3. Requirements for medical examination, medical examination in the field of civil aviation for aviation personnel, as well as categories of persons subject to mandatory medical check-up and medical examination, shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the use of the airspace of the Republic of Kazakhstan and aviation activities.

Footnote. Article 2, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 07.01.2012); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 № 406-V (the procedure for enactment see Article 3); dated 10.05.2017 No. 64-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (the order of enforcement, see Art. 2).

Article 3. Legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area

1. Legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area is based on the Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Code and other regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.

2. If an international treaty, ratified by the Republic of Kazakhstan, establishes the rules other than those contained in the Code, the rules of the international treaty shall be applied.

Chapter 2. THE STATE REGULATION AND MANAGEMENT IN HEALTHCARE AREA

Article 4. Principles of the State Policy in healthcare area

The state healthcare policy shall be based on the following principles:

1) equal rights of citizens for safe, effective and qualitative medical care;

2) a joint responsibility of the state, employers and individuals for preservation and strengthening of individual and public health;

3) maternal and child health;

4) a guaranteed volume of free medical care;

5) priority of preventive directions in healthcare system;

6) accessibility of medical care;

7) regular improvement of medical care quality;

8) healthcare and epidemiological welfare of the population;

9) continuity of the healthcare organizations’ activity in rendering medical assistance;

10) continuity of medical and pharmaceutical education, using modern teaching technologies;

11) state support of national medical and pharmaceutical science, introduction of advanced achievements of science and technology in the field of prevention, diagnosis, treatment and medical rehabilitation, innovative development of new medicines and technologies, as well as world experience in the field of healthcare;

12) encouragement of voluntary unpaid donorship;

13) the state support of local development and expansion of competitive medical and pharmaceutical industries;

14) involvement of social organizations in ensuring the citizens’ rights for health protection;

15) social orientation of healthcare system to meet the needs of the population and improve the quality of life;

16) promotion of a healthy lifestyle and healthy eating;

17) assignment of public health, safety, efficacy and quality of drugs to the factors of national security.

18) ensuring the availability of safe, high-quality and effective medicines, medical devices and their rational use.

Footnote. Article 4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 5. Principles of the state regulation in healthcare area

1. The state healthcare regulation shall be performed by:

1) the President of the Republic of Kazakhstan;

2) the Government of the Republic of Kazakhstan;

3) the authorized body;

4) other central and local executive bodies within their competence, defined by this Code and other Laws of the Republic of Kazakhstan, decrees of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The state regulation of healthcare shall be conducted by:

1) the state control over the medical and pharmaceutical activity and the state healthcare and epidemiological supervision;

2) the licensing of medical and pharmaceutical activity;

2-1) licensing of importation into the territory of the Republic of Kazakhstan from countries outside the Eurasian Economic Union, and the exportation from the territory of the Republic of Kazakhstan to these countries of organs (parts of organs) and (or) human tissues, blood and its components;

3) accreditation in healthcare area;

4) certification in healthcare area;

4-1) certification of specialists in the field of healthcare;

5) state registration, re-registration and changes in the registration dossier of medicines, medical devices, certain types of products and substances that have a harmful effect on human health;

6) confirmation of compliance of goods (works, services) in the field of health care with the requirements, established by the technical regulations, standardization documents and contract terms, except for medicines, medical devices and medical equipment;

7) state regulation of prices for medicines, medical devices and medical services in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance;

8) state regulation of prices for medicines sold by subjects in the field of circulation of medicines and medical devices;

9) pharmaceutical inspection.

Footnote. Article 5 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 05.10.2018 No. 184-VI (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (the order of enforcement, see Art. 2).

Article 6. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan

The Government of the Republic of Kazakhstan shall:

1) develop the main directions of the state healthcare policy;

2) publish, within its competence, normative legal acts in the field of public healthcare;

3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

6) manage the central and local authorities on healthcare issues;

7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016);
8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

9) determine the procedure, types and volume of medical assistance to the population in emergency situations, introduction of the state of emergency;

10) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

12) determine the procedure for organizing and conducting the procurement of medicines and medical devices, pharmaceutical services;

12-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

12-2) determine the procedure for procurement of services for the storage and transportation of medicines and medical devices, services for the accounting and sale of medicines and medical devices by a single distributor within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance;

13) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
14) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
15) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
17) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

18) determine the list of diseases against which prophylactic vaccinations are carried out, the procedure, the timing of their implementation and the population groups that are subject to the planned vaccinations;

19) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
20) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
21) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
22) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

23) determine the cases of import into the territory of the Republic of Kazakhstan of medicines and medical devices as humanitarian aid that have not passed the state registration in the Republic of Kazakhstan;

24) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
25) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
26) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

27) define a single distributor;

27-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
27-2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

28) perform other functions, assigned to it by the Constitution, the laws of the Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 6 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated on 19.01.2011 No 395-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the day of its first official publication); dated 03.07.2013 № 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 121-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 № 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 30.06.2017 № 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 7. The competence of the authorized body

1. The authorized body shall:

1) implement the state policy in healthcare;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 No. 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) prioritize scientific developments in healthcare;

4) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011);

5) develop and approve the regulations and forms of records and reports related to healthcare within its competence;

6) development and approval of standards and regulations in the field of healthcare;

6-1) development and approval of rules for the use of technical means of control, surveillance and fixation devices, photo and video equipment, used in medical organizations to ensure the protection of patients' rights;

7) carry out the monitoring in the healthcare area;

7-1) coordinate and provide the methodical management of local executive bodies in the field of health care;

8) coordination of activities of health care subjects;

8-1) coordination and monitoring of activities on corporate governance in state legal entities in the field of health care;

9) provide departmental statistical surveillance in public health area;

10) create and provide functioning of electronic information resources and information systems, information and communication networks in healthcare, their accessibility for individuals and legal entities in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on information;

11) development and approval of rules for encouragement of employees of healthcare subjects providing medical services within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

11-1) development and approval of the rules for conferring honorary titles in the field of healthcare;

12) develop medical and pharmaceutical science and coordinates research activities in healthcare;

13) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

14) introduce new methods of prevention, diagnosis, treatment and rehabilitation, as well as control them;

15) placement of the state educational order for training, retraining and qualification development of personnel in the field of healthcare;

16) agree the appointment of heads of local state bodies for healthcare management;

17) sign memorandum with the heads of local executive bodies, focused on the achievement of final results of activity in healthcare area;

18) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);
19) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

20) formation and approval of marginal prices and extra charges;

20-1) implementation of state regulation of prices for medicines;

20-2) implementation of state regulation of prices for medical products within the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance;

20-3) approval of the list of medical products, procured by a single distributor in the framework of long-term contracts for the supply of medical devices at the marginal prices, established for medical products;

21) carry out outputs on equipping of public healthcare organizations;

22) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced from 01.01.2018);
22-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced from 01.01.2018);
23) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

24) the organization and conduct of state certification of educational organizations in the field of health care;

25) holding the attestation for professional competence of specialists in the field of healthcare, specified in paragraph 3 of Article 15 of this Code;

25-1) determining the procedure of attestation for professional competence of specialists in the field of healthcare;

25-2) monitoring the activities of accredited subjects of healthcare;

26) organize accreditation of healthcare subjects;

27) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017);

27-1) accreditation of organizations, carrying out an assessment of professional preparedness and confirmation of compliance with the qualifications of specialists in the field of healthcare;

28) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

28-1) development and approval of standards for equipping simulation offices (centers) of educational organizations in health care;

29) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

29-1) development and approval of rules for assessing the safety and quality of medicines and medical devices, registered in the Republic of Kazakhstan;

29-2) development and approval of the rules for the formation of the register of health care subjects, engaged in the wholesale and retail sale of medical devices in a notification procedure;

29-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

29-4) licensing of the importation into the territory of the Republic of Kazakhstan from countries outside the Eurasian Economic Union, and the exportation from the territory of the Republic of Kazakhstan to these countries of organs (parts of organs) and (or) human tissues, blood and its components;

29-5) determining the procedure for issuing conclusions (permits) for importation into the territory of the Republic of Kazakhstan and removal of hematopoietic stem cells from the territory of the Republic of Kazakhstan, bone marrow in case of their movement for the purpose of unrelated transplantation, as well as samples of cells, tissues, biological fluids and secrets, including the products of human vital activity, physiological and pathological discharge, smears, scrapings, washings intended for diagnostic scientific purposes or obtained in the process of conducting biomedical research;

29-6) the issuance of opinions (permits) for the importation into the territory of the Republic of Kazakhstan of medicines and medical devices, including unregistered ones, as humanitarian aid or assistance in emergency situations;

29-7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

29-8) the licensing of the types of pharmaceutical activities provided for in subparagraphs 1), 2), 3), 4), 5) and 7) of paragraph 2 of Article 66 of this Code, as well as activities related to trafficking of narcotic drugs, psychotropic substances and precursors in the field of health care;

30) recognition of the requirements of the leading pharmacopoeias of the world, as well as international and interstate standards for medicinal products and medical devices in the Republic of Kazakhstan;

31) state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier, withdrawal of the decision on state registration of medicinal products and medical devices, and maintenance of the State register of medicines and medical products;

32) approval of the importation (exportation) of medicinal products and medical devices, registered and unregistered in the Republic of Kazakhstan;

33) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06 .04. 2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

34) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
35) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 13.01.2014 No. 159-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
36) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
37) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

38) implement joint international projects in healthcare;

39) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

40) ensuring the organization of sociological research to determine the degree of satisfaction of citizens with the level and quality of medical care provided in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state social order, grants, and awards for non-governmental organizations in the Republic of Kazakhstan;

41) consider applications of individuals and legal entities on healthcare issues;

42) organization of forming a healthy lifestyle and healthy nutrition;

43) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);
44) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
45) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
46) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

47) the implementation of state control over the activities of health care subjects;

48) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

49) implementation of state control in the sphere of provision of medical services;

50) implementation of state control in the fields of circulation of medicines and medical devices, the sanitary and epidemiological welfare of the population, as well as the circulation of narcotic drugs, psychotropic substances and precursors in the field of health care;

50-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
51) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
52) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
53) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

54) consider cases on administrative offenses and imposes administrative penalties in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

55) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

56) organizing and conducting preventive vaccinations to the public;

57) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
57-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated April 6, 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
58) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
59) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);
60) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
61) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 12. 2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);
62) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication);

63) define a common methodology for all organizations eligible to conduct risk assessment, and establishes the order of risk assessment;

64) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

65) development and approval of the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan, its individual volumes or individual pharmacopoeial articles (monographs);

66) conduct international cooperation in the healthcare area, including medical and pharmaceutical science, medical and pharmaceutical education;

66-1) inter-sectoral coordination of activities for introduction and execution of international medical and sanitary rules;

66-2) development and approval of a provision on the status and powers of the national coordinator for the international medical and sanitary rules and the global public health program;

67) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

67-1) development and approval of rules for the ethical promotion of medicines and medical devices;

68) determining the list of medicines and medical devices, procured from a single distributor;

69) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

69-1) approval of the Kazakhstani national drug formulary;

70) determining the order of formation of the Kazakhstan national medicinal formulary, the list of medicinal products and medical devices for free and (or) preferential outpatient provision of certain categories of citizens with certain diseases (conditions), as well as the development of medicinal formulars of health care organizations;

70-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

70-2) determining the procedure for assessing the rational use of medicines;

71) development and approval of rules for the formation of a pharmaceutical inspectorate, the maintenance of the register of pharmaceutical inspectors of the Republic of Kazakhstan;

71-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
72) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015);

73) approve the procedure for medical examinations of persons applying for a driving license.

74) approval of qualification requirements for medical and pharmaceutical activities;

75) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.07.2017);

76) determining the procedure for accreditation in the field of healthcare;

77) development and approval of the rules for the receipt of guaranteed volume of free medical care by the citizens of the Republic of Kazakhstan, repatriates, as well as foreigners and stateless persons permanently residing on the territory of the Republic of Kazakhstan,;

78) approval of the list of clinical databases;

79) approval of the standard contract form for providing a guaranteed volume of free medical care and paid services in healthcare organizations;

80) approval of the rules of sending citizens of the Republic of Kazakhstan for treatment abroad at the expense of budgetary funds;

81) excluded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 80-VI dated 30.06.2017 (shall be enforced since 01.01.2020);

82) determining the order of collection, storage and use of blood and tissues of persons exposed to ionizing radiation;

83) approval of the procedure for providing medicines to citizens;

83-1) development and approval of the rules for the formation of lists of procurement of medicines and medical devices in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

83-2) development and approval of the rules for the implementation of co-payment ;

84) development and approval of the rules for assessing the safety and quality of medicines and medical devices, registered in the Republic of Kazakhstan;

85) approval of the procedure and conditions for committing and transferring of anatomical gift to healthcare organizations;

86) approval of the state standard of the network of healthcare organizations;

86-1) development and approval of the rules for the formation, coordination and approval of a single long-term plan for development of health care infrastructure;

86-2) formation of a unified long-term plan for development of health care infrastructure;

86-3) coordination of regional long-term plans for development of health care infrastructure;

87) determining the procedure and conditions for the provision of paid services in healthcare organizations;

88) determining the procedure of payments to donors for the donation of blood and its components;

89) approval of the list of socially significant diseases and diseases that are dangerous for others;

89-1) development and approval of a list of diseases, associated with the impact of the ionizing radiation, and the rules for establishing a causal relationship;

90) approval of the procedure for the expertise of temporary incapacity for work, as well as issuing a leave and a certificate of temporary incapacity for work;

91) approving the procedure for providing medical assistance;

92) approval of the procedure for providing medical and social assistance to citizens suffering from socially significant diseases;

93) approval of the procedure for providing consultative and diagnostic assistance;

94) approving the procedure for providing inpatient assistance;

95) approval of the procedure for providing hospital-replacement assistance

96) approval of the procedure for providing emergency medical assistance;

97) approval of the procedure for providing medical assistance in the form of sanitary aviation;

98) approval of the order of rehabilitation treatment and medical rehabilitation, including children's medical rehabilitation;

99) approving the procedure for providing palliative assistance and nursing care;

100) approval of regulations on the activities of organizations and (or) structural units of healthcare organizations, performing laboratory diagnostics, as well as the volume and types of the researches, carried out by them;

101) approval of regulations on the activities of organizations and (or) structural subdivisions of healthcare organizations, performing pathoanatomical diagnostics, as well as the procedure for performing pathoanatomical autopsy;

102) approval of the procedure for organizing and conducting internal and external expertises of the quality of medical services;

102-1) approval of the procedure for attracting independent experts in conducting an external expertise;

102-2) development and approval of requirements to individuals, applying for carrying out an independent expertise as independent experts;

103) development and approval of the rules for provision of primary health care, as well as attachment to primary health care organizations;

104) development and approval of a standard contract for the provision of medical assistance within the guaranteed volume of free medical care, concluded between the patient and the medical organization;

105) development and approval of methods for the expert evaluation of optimal technical characteristics and clinical and technical substantiation of a medical product;

106) issue of a certificate for a pharmaceutical product (CPP);

107) determining the order of interaction for contractual fractionation;

108) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

109) approval of the first-aid kit for providing first aid;

110) approval of the list of orphan (rare) diseases;

111) approval of the list of medical contra-indications for the conclusion of labor contracts in the field of heavy work, work with harmful and (or) dangerous working conditions, in underground works, and also for admission of persons of the decreed group of the population to work;

112) development and approval of the rules for regulating the price of medicines;

113) development and approval of the rules for the service maintenance of medical devices in the Republic of Kazakhstan;

113-1) reception of notifications on the commencement or termination of activities, defined in subparagraphs 2), 3) and 7) of part one of Article 13-1 of this Code, in the manner, prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On permits and notifications", as well as maintenance of the state electronic registry of permissions and notifications;

114) development and approval of the rules for admission of foreign specialists to clinical practice, with the exception of persons, invited to carry out professional medical activities in the National healthcare holding and its subsidiaries, as well as in “Nazarbayev University” or its medical organizations, in medical organizations of the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan;

115) development and approval of appropriate pharmaceutical practices;

116) development and approval of rules for the provision of audiological assistance to the population of the Republic of Kazakhstan;

117) excluded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 272-VI dated November 25, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

118) determining the order of lifetime voluntary donation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) after death for transplantation purposes;

119) development and approval of rules for creation of conditions by the employers to undergo preventive medical examinations to persons, subject to these examinations within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

120) development and approval of instructions, algorithms and guidelines for organization of medical assistance;

121) development and approval of the methodology for formation (calculation) of indicators in the field of healthcare;

122) determination of the procedure for procurement of goods and services for examination during the state registration of medicines and medical devices and evaluation of their safety and quality;

122-1) development and approval of rules for the provision of medical assistance to the students and pupils of educational organizations;

122-2) development and approval of the rules for the conduct of a medical examination to establish the use of a psychoactive substance and the state of alcohol intoxication;

122-3) development and approval of rules for the purchase of services from healthcare subjects within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

123) development and approval of the regulation on the activities of medical-consultative commission;

124) development and approval of the size of tariffs for medical services, provided within the guaranteed volume of free medical care financed from the republican budget, as well as the methodology for their formation;

125) development and approval of the rules for the assessment of scientific and pedagogical staff of scientific organizations and educational organizations in the field of health care, the rules for assessing the knowledge and skills of students in medical education programs;

126) development and approval of the rules for provision of information on medical waste;

127) development and approval of the rules for the dynamic monitoring of patients with chronic diseases.

2. The authorized body shall perform other functions, provided by this Code, other laws, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 7 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 15.07.2011 No 461 -IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated on 28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 01.07.2012); dated on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 08.01.2013 No 64-V (shall be enforced from 01.01.2013), dated on 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 12. 2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 № 406-V (shall be enforced from 01.07.2017); dated 21. 04. 2016 № 504-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 22. 12. 2016 No. 29-VI (shall be enforced from 01.01.2017); dated 30.06.2017 № 80-VI (the procedure of enactment see Article 2); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (the order of enforcement, see Art. 2); dated 19.04.2019 № 250-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication); No. 272-VI dated November 25, 2019 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication);

Article 7-1. Competence of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population

1. The state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population shall perform the following functions:

1) implementation of state policy in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population;

2) development and approval within its competence of normative legal acts and forms of accounting and reporting documentation in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

3) development and approval of regulations;

4) implementation of monitoring in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

5) coordination of activities of healthcare organizations, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

6) provision of departmental statistical supervision in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population;

7) creation and operation of electronic information resources and information systems, information and communication networks in the field of sanitary and epidemiological welfare of population, organization of access of individuals and legal entities to them in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on informatization;

8) ensuring the development of science and coordination of scientific activity in the sphere of sanitary-epidemiological welfare of population;

9) concluding of memoranda with the heads of local executive bodies aimed at achieving the final results of activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

10) determining the procedure for conducting sanitary and epidemiological expertise;

11) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

12) organization of conducting qualification examinations in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

13) introduction of restrictive measures, including quarantine, with special conditions of economic and (or) other activity and life of population;

14) determining the order of keeping the register of potentially dangerous chemical, biological substances prohibited for the use in the Republic of Kazakhstan;

14-1) identifying the hazard classes of waste in terms of their impact on humans and the environment (in terms of toxicity);

15) implementation of joint international projects in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

16) consideration of applications of individuals and legal entities on the issues of sanitary and epidemiological welfare of population;

17) organization of hygienic training of population;

18) organization and implementation, within its competence, of sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures for food poisoning, infectious and other diseases;

19) issue of sanitary-epidemiological conclusions on compliance (non-conformity) of the object of state sanitary-epidemiological control and supervision to normative legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of population and hygienic standards;

20) implementation of the epidemiological control of infectious and parasitic diseases;

21) consideration of cases on administrative offenses and imposition of administrative penalties in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offenses;

22) implementation of state sanitary and epidemiological control and supervision on the territory of the Republic of Kazakhstan;

22-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
23) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
24) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 27. 02. 2017 No. 49-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

25) determining of a territory or its part, free from diseases or with a low prevalence of diseases;

26) establishment of sanitary-quarantine points at checkpoints across the State border of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs border of the Eurasian economic union;

27) approval of the list of epidemically significant objects;

28) determining of a unified methodology for all organizations, having the right to conduct a risk assessment, the procedure for conducting a risk assessment;

29) control over the compliance with requirements established by technical regulations;

30) implementation of state control over the activities of healthcare organizations, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population;

31) determining the procedure for attestation of the heads of healthcare organizations, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population;

32) approval of draft normative and technical documentation in the field of food safety, subject to sanitary and epidemiological supervision;

33) coordination of the conformity of processes (stages) of development (creation), production (manufacture), turnover, utilization and destruction of food products, conformity of machines and equipment, materials and products used in the development (creation), production (manufacture), turnover, utilization and destruction, with the requirements established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on the safety of food products, with the issuance of a sanitary and epidemiological conclusion;

34) development and approval of the rules of hygienic education for persons of the decreed group of population;

35) determining the procedure for assigning accounting numbers to food production facilities and maintaining their register;

36) reception of notifications on the commencement or termination of activities defined in subparagraph 1) of part one of Article 13-1 of this Code, in the manner, prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications", as well as maintenance of the state electronic register of permits and notifications;

37) determining the procedure for state registration and re-registration of baby food products, food and biologically active additives, genetically modified objects, dyes, means of disinfection, disinsection and deratization, materials and products in contact with water and food;

38) development and approval of the rules for maintaining a register of products that do not meet the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, hygienic standards and technical regulations, as well as placing this registry on the Internet resource of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

2. The state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population shall perform other functions stipulated by this Code, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 7-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21. 04. 2016 No. 504-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03. 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 27.02.2017 No. 49-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 8. Competence of central executive bodies and other central state bodies with military medical (medical), forensic, forensic and narcological, forensic psychiatric subdivisions

Footnote. The title of Article 8 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Central executive bodies and other central state bodies with military medical (medical), forensic, forensic and narcological, forensic psychiatric subdivisions, within their competence shall:

1) implement the state healthcare policy;

2) carry out the management of activities of military medical (medical), forensic, forensic and narcological, forensic psychiatric subdivisions;

3) approve the order of military-medical (medical) support to the military-medical (medical) subdivisions;

4) appoint the heads of military medical (medical), forensic, forensic and narcological, forensic psychiatric subdivisions to posts and dismiss them;

5) ensure establishment and operation of electronic information resources and information systems, information and communication networks in healthcare;

6) approve the procedure for medical assistance in military-medical (medical) subdivisions;

7) develop and approve the structure of organizations and subdivisions, regulations on their activities, model staff and staff standards in military medical (medical), forensic, forensic and narcological, forensic psychiatric subdivisions;

8) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

9) submit proposals to the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population on introduction (cancellation) of restrictive measures, including quarantine, on the territory of military medical (medical) units;

10) define the order and frequency of medical examinations of the relevant contingent in military-medical (medical) subdivisions;

11) approve the structure and the Regulation on military-medical commission.

12) approve the Rules for the conduct of military medical expertise and the Regulation on the bodies of military medical expertise.

Footnote. Article 8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of yen calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 9. Competence of local government bodies of regions, cities of republican significance and the capital

Footnote. The title of Article 9 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Local representative bodies of regions, cities of republican significance and the capital:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

2) define a system of social support measures for medical and pharmaceutical workers, sent to work in the countryside, as well as the procedure and amount of social support to them at the expense of budget funds;

3) approve local budgets of healthcare and medical education and reports on their implementation;

4) take a decision to provide free or reduced travel fee to the citizens, going outside a village for medical treatment at the expense of budget funds;

5) decide on the additional provision of medicines, specialized medical products, medical devices to certain categories of citizens during outpatient treatment free of charge and (or) on preferential terms;

6) approve measures, aimed at development and operation of healthcare organizations;

7) take a decision to provide additional encouragement for donors;

8) take a decision on additional personnel and logistics supply for public healthcare organizations, if the minimal standards, approved by the authorized body, have been implemented in full;

9) promote a healthy lifestyle and healthy eating;

10) exercise other powers to ensure the rights and legitimate interest of citizens in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Local executive bodies of regions, cities of republican significance and the capital:

1) implement the state healthcare policy at the relevant administrative-territorial unit;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) ensure the implementation by citizens of the Republic of Kazakhstan, oralmans, as well as foreigners and stateless persons permanently residing in the territory of the Republic of Kazakhstan, the right to a guaranteed amount of free medical care and medical care in the system of compulsory social health insurance;

3-1) carry out control of keeping the persons in the centers of temporary adaptation and detoxification centers;

3-2) ensure stability in the activities of healthcare organizations that are municipal legal entities;

3-3) ensure the availability of infrastructure for physical culture and sports, recreation and leisure;

3-4) organize a set of measures to promote a healthy lifestyle;

3-5) take measures for safety and protection of labor, prevention of domestic and road traffic injuries;

3-6) ensure effective planning and use of healthcare resources;

3-7) take measures to improve the quality of medical services;

3-8) provide the population with access to information on health issues;

4) implement measures to promote voluntary unpaid donation of blood and its components;

4-1) pay travel within the country for certain categories of citizens according to the list determined by the local representative bodies of regions, cities of republican significance and the capital, who travel outside the settlement of permanent residence to receive specialized medical care using high-tech medical services within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

5) create local healthcare government agencies;

5-1) appoint and dismiss the heads of local government health authorities of oblasts, cities of republican significance and the capital in agreement with the authorized body;

6) organize control over staffing of public healthcare organizations;

6-1) take measures to ensure the staffing of public health organizations, including measures of social support and consolidation of young specialists;

7) take measures to build and develop a network of healthcare organizations, their financial and logistical support, including the development of a state pharmacies network and creation of pharmacy stores;

8) coordinate the activities of public and private healthcare sectors;

9) ensure the provision of free medical care, medicines and medical products in emergency situations, introduction of a state of emergency;

10) conduct inter-regional and international cooperation in healthcare area;

11) carry out licensing of medical activities, except for forensic, forensic-narcological, forensic-psychiatric examinations, in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications";

12) provide training, qualification development and retraining of personnel in the field of healthcare;

13) conduct the measures needed to improve health, prevent diseases, promote healthy lifestyles and healthy eating;

14) organize the provision of medical care to the population, including the prevention and treatment of socially significant diseases and diseases that pose a danger to others, including drug provision within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

15) send children with disabilities to psychological, medical and pedagogical counseling with the consent of parents or other legal representatives,;

16) exercise the state control in healthcare area within their competence;

17) conclude and implement a memorandum with the authorized body to progress in healthcare area;

18) facilitate implementation of the court decision on sending a citizen, sick with tuberculosis to compulsory treatment;

18-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

18-2) monitor compliance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on permits and notifications for engaging in medical activities;

18-3) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

18-4) conduct preventive disinsection and deratization (with the exception of disinsection and deratization on the territory of natural foci of infectious and parasitic diseases, as well as on the foci of infectious and parasitic diseases);

18-5) carry out training of specialists with medical education for the sale of medicines and medical devices in the settlements remote from the district center through pharmacies in health care organizations that provide primary medical and sanitary, consultative and diagnostic assistance, and mobile pharmacies in the absence of a specialist with a pharmaceutical education;

18-6) conduct attestation for professional competence of specialists in the field of healthcare, specified in paragraph 4 of Article 15 of this Code;

18-7) ensure implementation of measures for the development of voluntary donation of tissue (part of the tissue) and (or) organs (parts of organs);

18-8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

18-9) develop and approve a regional long-term plan for development of health care infrastructure in coordination with the authorized body;

19) exercise other powers, delegated to local executive bodies by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the interests of the local state management.

Footnote. Article 9 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 29.12.2010 No 372-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication), by the Constitution Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 121-V ( shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 03.07.2013 No.124-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of 10 calendar days after its first official publication); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 30.06.2017 No. 80-VI (the order of enforcement see article 2); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 10. Competence of local state bodies of health care management of regions, cities of republican significance and the capital

Footnote. The title of Article 10 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Local state bodies of health care management of regions, cities of republican significance and the capital within their powers shall:

1) implement the state healthcare policy and ensure implementation of regional healthcare programs;

2) ensure fulfillment of the legislature of the Republic of Kazakhstan in healthcare area, education and science;

3) provide citizens of the Republic of Kazakhstan, oralmans, foreigners and stateless persons permanently residing in the territory of the Republic of Kazakhstan with medicines and medical products in the cases provided for by sub-paragraph 5) of paragraph 1 of Article 9 of this Code, and medical assistance within the guaranteed volume of free medical care, including medical services for temporary adaptation and detoxification;

4) organize and carry out monitoring and control of the activities of healthcare subjects, with the exception of healthcare organizations, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

5) conduct functions of administers of budgetary healthcare programs;

6) select providers of medical services to provide a guaranteed volume of free medical care and reimbursement of their costs;

7) procure and store medicines, procure pharmaceutical services in the cases provided for by sub-paragraph 5) of paragraph 1 of Article 9 of this Code, within the guaranteed volume of free medical care in the manner, determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

8) organize the procurement of medical devices, non-medical equipment, ambulance transport, as well as overall repairs of public health care organizations;

9) organize the human resourcing of public healthcare organizations;

10) provide equipping of public healthcare organizations;

11) provide creation and functioning of regional electronic information resources and information systems, information and communication networks in healthcare area;

12) provide clinical facilities in public healthcare organizations, financed by the local budget, for higher and secondary medical schools;

13) organize the provision of free medical care, provision of medicines and medical products in emergency situations

14) organize and coordinate activities for training, qualification development and retraining of personnel in the field of healthcare;

15) organize hygienic education, promotion and development of healthy lifestyles and healthy eating;

16) inform the population about the prevalence rate of socially significant diseases that are dangerous to others;

16-1) ensure the organization of work on pharmacovigilance and monitoring of the safety, quality and effectiveness of medical devices by the subjects of health care;

17) cooperate with international and non-governmental public organizations concerning the protection of public health;

18) conduct institutional statistical surveys in healthcare within the relevant administrative-territorial unit in compliance with the statistical methodology requirements;

19) conduct certification of professional competence of the leaders of subordinate state healthcare organizations.

Footnote. Article 10 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on 19.03.2010 No 258-IV; dated on 29.12.2010 No 372-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 01.07.2012.); dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 30.06.2017 No. 80-VI (the procedure of enactment see Art. 2); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 10-1. Competence of the authorized body in the field of physical culture and sport on the issues of sports medicine

1. The authorized body in the field of physical culture and sport shall:

1) carry out management of the activities of sports medicine organizations;

2) appoint and dismiss the heads of republican sports medicine organizations;

3) make proposals to the authorized body on introduction (cancellation) of restrictive measures, including quarantine, on the territory of sports medicine organizations;

4) participate in the medical provision of trainings of national teams of the Republic of Kazakhstan on kinds of sport to sports events;

5) ensure the activity of sports medicine organizations;

6) determine the level of physical development of population;

7) develop and approve the procedure for medical examination of athletes to participate in sports competitions;

8) exercise other powers stipulated by this Law, other laws of the Republic of Kazakhstan, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorized body in the field of physical culture and sport in coordination with the authorized body shall:

1) develop and approve the procedure for medical support and medical assistance to athletes and coaches upon conducting of sporting events, in the period of rehabilitation after intense physical exertion, diseases and injuries of athletes;

2) develop and approve the structure of sports medicine organizations and regulations on their activities.

Footnote. Chapter 2 is supplemented with Article 10-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 No. 229-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 11. Functions of the National Healthcare Holding

1. The functions of the National Healthcare Holding shall be:

1) participation in implementation of public healthcare policy;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

3) provision of all types of medical assistance;

4) testing, introduction and transfer of innovative medical technologies to healthcare and education organizations of the Republic of Kazakhstan;

5) participation in the conduct of preclinical (non-clinical) and clinical studies of medicines and medical devices;

6) participation in the development and implementation of standards in healthcare organizations;

7) provision of consulting, informative, electronic and other services;

8) international cooperation in healthcare area;

9) participation in healthcare projects;

10) carrying out other functions provided by the constituent documents.

2. The National Healthcare Holding may request and receive information from the state bodies in compliance with the requirements, established by the legislative acts of the Republic Kazakhstan on disclosure of information, containing commercial and other secrets, protected by the law in order to conduct the entrusted functions..

Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 11-1. Joint commission on the quality of medical services

1. The joint commission on the quality of medical services shall be established with the aim of developing recommendations for the improvement of clinical protocols, standards of medical education, drug provision, quality control system standards and accessibility of healthcare services.

2. The joint commission on the quality of medical services shall be formed from the representatives of state bodies, non-governmental organizations.

3. The procedure for forming a joint commission on the quality of medical services, the regulations on its activities shall be determined by the authorized body.

Footnote. Chapter 2 is supplemented by Article 11-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2017).

Article 12. Inter-departmental cooperation in healthcare area

1. In order to implement the state policy in healthcare, the state bodies and organizations within their competence must support the state bodies, regulating the healthcare area.

2. In order to provide interaction between the state bodies, international and other healthcare organizations, a national coordinating healthcare authority is established under the Government of the Republic of Kazakhstan, the status and powers of which are defined by the Government of the Republic of Kazakhstan. Regional coordinating healthcare bodies shall be established in local executive bodies, the status and powers of which shall be defined by the local executive authorities.

3. Coordination and interaction of state bodies and healthcare organizations in the field of emergency medicine shall be carried out by the authorized body in the field of civil protection.

4. Normative legal acts and regulations that are directly or indirectly related to the public health and healthcare system, developed by the central executive bodies shall be be coordinated with the authorized body.

5. Normative legal acts in healthcare area shall be subject to compulsory implementation by the authorities and organizations, regardless of their departmental affiliation.

6. Public authorities with departmental medical services shall provide a departmental report on the work of subordinate healthcare organizations (departments) and health status of the attached contingent to the local public authorities for healthcare management.

7. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

8. The integration of information systems of healthcare with information systems of other governmental agencies on the issues of information exchange shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on informatization.

9. Public authorities with departmental medical services shall coordinate technical parameters of departmental medical information systems, as well as the content of electronic information resources with the authorized body.

Footnote. Article 12 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 19.03.2010 No 258-IV; dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.11.2015 № 419-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Chapter 3. LICENSING, ACCREDITATION AND CERTIFICATION IN HEALTHCARE AREA

Article 13. Licensing of medical and pharmaceutical activities, as well as entry, export of organs (organ parts) and (or) Human tissues, blood and its components

Medical and pharmaceutical activities shall be subject to licensing in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on permits and notifications.

Import to the territory of the Republic of Kazakhstan from countries that are not the members of Eurasian economic union and export from the territory of the Republic of Kazakhstan to these countries of organs (parts of organs) and (or) human tissues, blood and its components, with the exception of hematopoietic stem cells, bone marrow in case of their transfer for the purpose of carrying out unrelated transplantation, as well as samples of cells, tissues, biological fluids and secrets, including human waste products, physiological and pathological excreta, smears, scrapings, washings, intended for diagnostic and research purposes or received in the course of biomedical research, shall be carried out on the basis of licenses, issued by the authorized body.

Footnote. Article 13 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26.12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 13-1. Notification in healthcare area

The following activities in healthcare area shall be performed upon notification:

1) hygienic training of the decreed groups of population;

2) wholesale of medical products;

3) retail sales of medical products;

4) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);
6) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

7) the conduct of non-interventional clinical studies.

Notification on the commencement or termination of the activity, specified in part one of this Article shall be filed in accordance with the procedure established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications".

Footnote. Chapter 3 shall be supplemented by the Article 13-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its official publication.); as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 16. 05. 2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty- one calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 14. Accreditation in healthcare area

1. Subjects of health care shall be subject to the accreditations in the field of health care in order to recognize the compliance of the medical services provided with the established requirements and standards in the field of health care, as well as to assess the professional qualifications and confirm the qualifications of health care specialists, to assess the teaching staff of scientific organizations and educational organizations in the field of health care and to assess the knowledge and skills of students in the programs of medical education.

2. Accreditation is voluntary and shall be carried out at the expense of the subject, that is being accredited and other non-prohibited tools.

3. Accreditation of medical organizations shall be carried out on the basis of an external comprehensive assessment of their compliance with accreditation standards, approved by the authorized body, and shall be taken into account when placing the state order for the provision of the guaranteed volume of free medical care and medical assistance in the system of compulsory social health insurance.

Accreditation of testing laboratories carrying out monopolistic activities for examination and evaluation of the safety and quality of medicines and medical devices shall be carried out in the manner, determined by the authorized body.

4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017).

The order of involvement of independent experts shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

5. Accreditation shall be performed by the authorized body or organization, accredited by the authorized body.

6. The body (organization), carrying out the accreditation of healthcare subjects, shall establish the appropriate accreditation commissions and form a database of accredited subjects in the field of healthcare.

The Charter of the accreditation commission shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 № 406-V (shall be enforced from 01.07.2017); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 15. Attestation of professional competence of specialists in the field of healthcare

1. Attestation of professional competence of specialists in the field of healthcare (hereinafter - attestation) shall be a periodically performed procedure for determining the level of professional competence of the heads of local bodies of state healthcare authorities of oblasts, cities of republican significance and the capital and also their deputies, heads of healthcare organizations subordinate to the authorized body, their deputies, heads of branches, heads of healthcare organizations, subordinate to local bodies of state healthcare authorities of oblasts, cities of republican significance and the capital, heads of healthcare organizations, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

2. Attestation commissions shall be established for the objective and competent implementation of attestation by the authorized body, local public healthcare authorities of oblasts, cities of republican significance and the capital, as well as by the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population.

3. The authorized body shall conduct the attestation of the heads of local state healthcare authorities of oblasts, cities of republican significance and the capital and their deputies, the heads of organizations subordinate to the authorized body, their deputies, and the heads of branches.

4. Local bodies of state healthcare authorities of oblasts, cities of republican significance and the capital shall conduct the attestation of the heads of healthcare organizations subordinate to them.

5. The attestation of the heads of healthcare organizations, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population shall be conducted by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

6. The attested persons shall undergo attestation at the end of each subsequent three years, but not earlier than one year from the day of the respective position.

Footnote. Article 15 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 4. THE STANDARDS, VERIFICATION OF CONFORMITY OF GOODS (WORKS, SERVICES) AND ADVERTISING IN HEALTHCARE

Article 16. Standards in healthcare area

1. Types of healthcare standards shall be:

1) standards for accreditation of healthcare organizations;

2) standards of operating procedures in healthcare;

3) standards of medical and pharmaceutical education;

4) standards in the field of circulation of medicines and medical devices;

5) standards for organization of medical assistance provision;

6) standards of informatization in the field of healthcare.

2. Standards in healthcare shall be approved in the order, defined by the legislature of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 16 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 17. Confirmation of conformity of goods (works, services) in the field of healthcare

Confirmation of compliance of goods (works, services) in the field of health care, except for the medicines and medical devices, shall be made in order to determine their safety for human life and health and shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation.

Footnote. Article 17 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 10. 2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 18. Advertising in healthcare area

1. Advertising of medicines and medical products shall be carried out in the manner determined by the authorized body.

Advertising of biologically active food additives shall be carried out in the manner determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

2. Advertising of medical services, methods and means of prevention, diagnosis, treatment and medical rehabilitation (hereinafter referred to as the services), medicines and medical devices, biologically active food additives should be reliable, recognizable without special knowledge or use of special tools, should exclude comparisons with other services, medicines and medical products, biologically active food additives, should not mislead consumers by abusing their trust, including in respect of the characteristics, composition, consumer properties, cost (price), the proposed outcome of the use, the results of research and testing.

3. It shall be prohibited:

1) advertising of medicines and medical products, dietary supplements, prophylactic agents not registered in the Republic of Kazakhstan;

2) to distribute the samples of drugs, which are put on doctor's prescription, for advertising purposes;

3) the use of children, their images and voices in the advertising of medicines and medical devices, except for medicines and medical products for children;

4) distribution and placement of advertising of medicines and medical products, dietary supplements in public transport, organizations not related to their purpose, use and release, except for the advertising of medicines at medical, pharmaceutical conferences, congresses, symposia and other scientific meetings;

4-1) placement of advertising information on industrial products, prescription forms;

5) placement of outdoor (visual) advertising of medicines and medical products;

6) the use of medical personnel authorized to prescribe medicines and medical devices as advertising distributors, except for the cases of providing reliable information about medicines and medical devices for scientific or educational purposes, as well as to inform patients;

7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

7-1) advertising of services in the absence of a license for relevant activity;

8) to advertise services rendered by the individuals, who do not have a license for medical activity.

9) indication in advertising for the population of the following diseases: sexually transmitted diseases, oncological, mental, dangerous infectious diseases, HIV infection, tuberculosis, diabetes mellitus;

10) in the advertising, to refer to the recommendations of scientists, health care specialists, as well as the state bodies’ officials who can encourage the use and (or) prescription of medicines and medical devices;

11) in the advertising to present services, medicines and medical products, biologically active food additives as unique, the most safe and effective;

12) assert that the safety and efficacy of a medicinal product is due to its natural origin;

13) suggest that the effectiveness of the provided service, the treatment with the advertised medical product, biologically active additive to food shall be guaranteed, the use of the medicine shall not be accompanied by development of side effects;

14) in the advertising to bring information that is not directly related to the advertised service, medicine and medical device;

15) advertisment of offers on fulfillment of illegal transactions concerning tissues (a part of a tissue) and (or) bodies (a part of bodies) of the person.

4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16. 05. 2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

5. Distribution and placement of advertising of services, medicines and medical devices shall be allowed in periodicals, other media and health care organizations.

5-1. Advertisement of medicines should contain complete (including appropriate restrictions for the use of the medicine) and reliable information, exclusion of which may lead to inappropriate use of medicines or unjustified risk to the consumer.

6. Control over production, distribution and placement of advertising shall be conducted by the authorized body and the state bodies within their competence.

Footnote. Article 18 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced 30.01.2012); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 21. 04. 2016 No. 504-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 5. State control and supervision in the field of health care

Footnote. The title of Chapter 5 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 19. The state control and supervision in healthcare area

1. The state control and supervision in healthcare is a complex of measures, aimed at verification of compliance and performance of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as the prevention, suppression and elimination of violations in healthcare area.

2. The state control and supervision shall be performed in:

1) provision of medical services;

2) healthcare and epidemiological welfare of the population;

3) circulation of medicines and medical devices.

3. State control and supervision in the field of health care shall be carried out in the form of inspection and preventive control and supervision.

Inspection and preventive control and supervision with a visit to the subject (object) of control and supervision shall be carried out in accordance with the Business Code of the Republic of Kazakhstan.

Preventive control and supervision without visiting the subject (object) of control and supervision shall be carried out in accordance with this Code.

4. A senior chief state inspector or a chief state healthcare inspector in the relevant area before making a decision on an application (complaint) of individuals and (or) legal entities against actions (inaction) or acts, may suspend, cancel or revoke the acts of an inferior chief state inspector or chief state healthcare inspector.

5. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015).

6. In assessing the degree of risks of objects, subject to state sanitary and epidemiological surveillance, in addition to the criteria provided by the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan, the set of the following qualitative indicators, related to the immediate activity of the audited subject shall be taken into account:

results of previous inspections;

organization and implementation of production control;

conducting of an initiative audit in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Article 19 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 19.03.2010 No 258-IV; dated on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated 29. 12. 2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 № 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 20. The state control in medical services area

1. The state control in medical services area is aimed at prevention, detection, suppression of violations of legislation of the Republic of Kazakhstan in medical services, as well as monitoring of healthcare subjects’ compliance with the regulations in medical services area.

2. The objects of the state control in medical services area shall be the medical services rendered by individuals and legal entities.

3. State control in provision of medical services shall be carried out in the form of verification and preventive control in accordance with the Business Code of the Republic of Kazakhstan.

4. The officials responsible for the state control in medical services area shall be:

1) the Chief state inspector for control over the medical services area in the Republic of Kazakhstan and his deputies;

2) the state inspectors for control over the medical services provision;

3) the main state inspectors for control in provision of medical services of regions, cities of republican significance and the capital, their deputies;

4) state inspectors for control in provision of medical services in regions, cities of republican significance and the capital.

5. The citizens of the Republic of Kazakhstan with a medical degree shall be appointed to the positions of the heads of the state bodies to conduct the state control in medical services area and healthcare organizations.

6. The Chief state inspector for control in provision of medical services of the Republic of Kazakhstan shall be entitled to issue an order to the head of the local state body of health care management of the region, the city of republican significance, the capital based on the results of the inspection.

7. The officials, conducting the state control in medical services shall have a right:

1) to issue instructions to the healthcare subjects on elimination of violations of the legislature legislation of the Republic of Kazakhstan on healthcare;

2) to request and obtain the necessary information from the healthcare subject on medical care, provided to the population;

3) to make copies of the documents required for inspection in medical services area;

4) to initiate suspension of an accreditation certificate for up to six months and its revocation in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

5) to consider cases on administrative offenses and impose administrative penalties for violating the legislature of the Republic of Kazakhstan on healthcare within their competence;

5-1) initiate the creation of a commission with the involvement of independent experts to analyze cases for carrying out external expertise, determined by the authorized body;

6) to initiate suspension of a license for medical activities in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

7) to initiate revocation of a license for medical activities in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

8) to initiate suspension and revocation of a specialist certificate in the order, prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan;

9) to apply to the court for individuals’ and legal entities’ non-performance or improper performance of legal requirements or regulations, decrees, issued by the officials of the authorized body;

10) to take measures to suspend the activities or certain types of activities of an individual entrepreneur or a legal entity in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences.

8. The decisions, made by the officials responsible for the state control in medical services area shall be obligatory for implementation by the healthcare subjects and may be appealed to a higher authority and (or) in the courts.

Footnote. Article 20 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 21. State sanitary and epidemiological control and supervision

1. State sanitary and epidemiological control and supervision shall be aimed at preventing, identifying, suppressing violations of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of sanitary and epidemiological welfare of population, as well as monitoring compliance with regulatory legal acts in sanitary and epidemiological welfare of population, hygienic standards and technical regulations to protect the health and environment of the population and the safety of products, processes, services.

2. The state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population shall determine the procedure for implementation of sanitary and quarantine control over the delivery and spread of infectious and parasitic diseases on the State border of the Republic of Kazakhstan coinciding with the customs border of the Eurasian economic union and ensuring sanitary protection of the State border and the territory of the Republic of Kazakhstan.

3. The objects of state sanitary and epidemiological control and supervision shall be individuals and legal entities, buildings, facilities, products, equipment, vehicles, soil, water, air, food and other objects, functioning, use, consumption, application and exploitation of which may harm the state of human health and environment.

Objects of state sanitary and epidemiological control and supervision (epidemically significant objects) shall be divided into two groups:

1) objects of high epidemiological significance;

2) objects of low epidemiological significance.

The list of products and epidemiologically significant objects that are subject to the state sanitary and epidemiological control and supervision shall be approved by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population in coordination with the authorized bodies on entrepreneurship and in the field of environmental protection within their competence.

4. State sanitary and epidemiological control and supervision shall be carried out in the form of inspection and preventive control and supervision.

Inspection and preventive control and supervision with a visit to the subject (object) of control and supervision shall be carried out in accordance with the Business Code of the Republic of Kazakhstan.

Inspections in respect of objects of high epidemiological significance shall be carried out in a special order with a frequency based on a risk assessment system in accordance with the Business Code of the Republic of Kazakhstan.

Exemption of objects of high epidemiological significance from inspections, conducted in a special manner, shall be carried out in accordance with the criteria for assessing the degree of risk, determined by the authorized body together with the authorized body on entrepreneurship.

For objects of minor epidemiological significance, only unscheduled inspections shall be conducted.

5. The monitoring of product safety shall be a preventive control and supervision and shall be carried out through:

1) a cameral control;

2) a selection and conduct of sanitary and epidemiological examination of products.

6. Cameral control shall be carried out on the basis of studying and analyzing information about participants in external economic activities, applicants, applying for the test, confirming the conformity of products or registering a declaration of conformity of products, recognizing the results of conformity assessment, the test results, as well as containing in other documents, presented as evidences of the conformity of products submitted, to the state body in the sphere of sanitary-epidemiological welfare of the population by the customs authorities, the authorized body in the field of technical regulation.

The objects of cameral control shall be the participants of external economic activity, the conformity assessment bodies, testing laboratories (centers), subjects of private entrepreneurship, declaring the conformity of products with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The list of information necessary for implementation of cameral control, as well as the procedure for their presentation by the customs authorities, the authorized body in the field of technical regulation, the conformity assessment bodies and testing laboratories (centers) shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

7. Information on the participants in external economic activities, on products imported and documents confirming the conformity of the imported products shall be submitted by the customs authorities.

Information on applicants, applying for carrying out the test, confirming the conformity of products or registering the declaration of conformity of products, recognizing the results of conformity assessment, test results, as well as containing in other documents presented as evidences of conformity of products, shall be submitted by the authorized body in the field of technical regulation, conformity assessment bodies and testing laboratories (centers).

8. The state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population based on the results of cameral control in detecting the violations of the requirements of regulatory legal acts in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population, hygienic standards and technical regulations, as well as on the basis of analysis of the comparison of information between imported products and issued, registered, recognized documents on the confirmation of conformity for the imported products, in respect of subjects of cameral control shall take the following measures:

1) an instruction to eliminate violations of the requirements of regulatory legal acts in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population, hygienic standards and technical regulations with mandatory explanation of the procedure for its elimination shall be sent to the addresses of participants of external economic activities and subjects of private entrepreneurship declaring the conformity of products with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan engaged in importation and (or) realization of products on the territory of the Republic of Kazakhstan;

2) information, indicating the facts of violation of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of technical regulation shall be sent to the authorized body in the field of technical regulation.

9. Selection and sanitary-epidemiological expertise of products shall be conducted to identify and prevent violations of the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of population, hygienic standards and technical regulations.

Selection of products for sanitary and epidemiological examination shall be carried out by the officials of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population and shall be certified by a document, confirming the fact of purchase of the product.

The state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population, if it finds out products that do not meet the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on the basis of the results of sanitary epidemiological expertise, shall take the measures specified in paragraph 8 of this Article, except for cases of identifying products dangerous to life, human health and the environment, in relation to which an unscheduled inspection of objects shall be carried out in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

10. Control of implementation of instructions to eliminate violations of the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of population, hygienic standards and technical regulations shall be carried out during an unscheduled inspection in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

11. The officials of sanitary and epidemiological service, authorized in accordance with this Code to carry out state sanitary and epidemiological control and supervision shall be:

1) The Chief state sanitary doctor of the Republic of Kazakhstan and his deputies, the chief state sanitary doctors on the relevant territories and transport, their deputies, determined by the head of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

2) the heads, their deputies and specialists of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

3) the heads, their deputies and specialists of territorial subdivisions of the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population on the respective territories and transport;

4) the heads and specialists of structural subdivisions of the Ministry of Defense of the Republic of Kazakhstan, national security and internal affairs bodies, departments of the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan, carrying out activities in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

12. Officials of sanitary and epidemiological Service, authorized in accordance with this Code to exercise state sanitary and epidemiological control and supervision shall have the right to:

1) prohibit importation, use and realization on the territory of the Republic of Kazakhstan, including on epidemically significant objects, of products intended for the use and applying by the population, as well as in entrepreneurial and (or) other activities, with:

non-compliance with sanitary and epidemiological requirements and requirements of technical regulations;

absence of a document, certifying the safety, issued by the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population;

absence of a sanitary and epidemiological conclusion (during exploitation or use of the object, vehicle subject to state sanitary and epidemiological control);

detection of falsified products;

unidentified expiration date and (or) storage, expired shelf life and (or) storage;

detection of insects, rodents and traces of their stay in the product itself;

creation of a threat of the emergence and spread of infectious diseases or mass non-infectious diseases and poisonings, including its recognition as dangerous to the health and environment of the population based on the results of sanitary and epidemiological expertise;

2) prohibit the production of products intended for use, applying by the population, as well as in entrepreneurial and (or) other activities, with:

non-compliance of objects and production technology with sanitary and epidemiological requirements and requirements of technical regulations;

absence of a sanitary and epidemiological certificate for the production object;

absence of the production equipment necessary for the observance of technological process of product production, industrial and technological equipment, apparatus, inventory;

absence of state registration for the first time introduced into production and previously unused substances and materials and preparations on their basis that are dangerous to the population;

absence of a sanitary-epidemiological conclusion for new products, technology, equipment;

use of prohibited food additives, ingredients and raw materials;

creation of the threat of the emergence and spread of infectious diseases or mass non-infectious diseases and poisonings;

absence of a veterinary and sanitary certificate at the object for the production of livestock products;

3) prohibit or suspend the use of baby food, food and biologically active food additives, genetically modified objects, materials and products in contact with water and food, chemicals, certain types of products and substances harmful to human health;

4) call individuals, officials and legal entities to consider the facts of violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of sanitary and epidemiological welfare of population to the bodies of the sanitary and epidemiological service;

5) make decisions on temporary suspension from work of persons, belonging to the decreed groups of the population that are the source of infectious and parasitic diseases, as well as those who did not pass mandatory medical examinations in time, until getting the result of a laboratory test and the conclusion of a specialist, confirming complete sanitation and compulsory medical examination;

6) establish restrictive measures, including quarantine at certain sites, in the manner determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

7) direct the persons, who are the potential sources of spreading of infectious and parasitic diseases, and having been in contact with infectious patients to a medical examination with their exclusion from work until getting the laboratory examination results, confirming the complete sanitation;

8) direct the persons who are the sources of infectious and parasitic diseases to hospitalization on indications;

9) demand mandatory vaccination of population, preventive and focal disinfection, disinfestation and deratization in premises and vehicles, territories, in foci of infectious and parasitic diseases;

10) suspend certain types of works, operation of existing, constructing or reconstructing facilities in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offenses until the violation of regulatory legal acts in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population and hygienic standards is eliminated;

11) prohibit the production, application and sale of new types of raw materials, products, chemicals, technological equipment, mechanisms, processes, tools in case of their recognition as hazardous to human life and health;

12) request materials, necessary for studying the assessment of impact of the object of expertise on the environment and public health, as well as to take samples and to select samples of products in quantities sufficient and not exceeding the required volumes for its conduct, without compensation for the cost of these products to conduct sanitary and epidemiological expertise;

13) make demands for bringing legal acts affecting sanitary and epidemiological welfare of population in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population;

14) carry out radiation monitoring in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population on the territory of the Republic of Kazakhstan;

15) establish sanitary protection zones and change their sizes;

16) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

17) apply to the court in case of failure or improper fulfillment by individuals and legal entities of legal requirements or orders, decisions, issued by the officials of the sanitary-epidemiological service;

18) suspend the license for sanitary-hygienic and anti-epidemic medical activities in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offenses;

19) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

20) involve specialists of healthcare organizations in implementation of sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures at infectious and parasitic diseases, poisoning of population.

13. For taking decision on the results of state sanitary and epidemiological control and supervision, depending on the established violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population, the following acts shall be issued by the officials of sanitary and epidemiological service:

1) an act of sanitary-epidemiological examination - a document, issued by an official carrying out state sanitary and epidemiological control and supervision, based on the results of inspection of the object for its compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

2) an order on eliminating violations of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of sanitary and epidemiological welfare of population;

3) a decision of the Chief state sanitary doctor of the Republic of Kazakhstan on imposing disciplinary punishment to the heads of state bodies and organizations of sanitary-epidemiological service;

4) decisions of the chief state sanitary doctors on:

conducting sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures;

temporary suspension of individuals from work;

prohibition of importation, production, use and realization of products intended for the use and consumption by the population, as well as in business and (or) other activities;

prohibition of production, use and realization of new types of raw materials, products, chemicals, technological equipment, mechanisms, processes, tools in case of their recognition as hazardous to human life and health;

suspension of activities or certain types of activities of an individual entrepreneur or legal entity in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on Administrative Offenses.

14. Citizens of the Republic of Kazakhstan, having higher medical education of sanitary-epidemiological profile shall be appointed to the posts of the heads of state bodies and organizations of sanitary-epidemiological service.

Footnote. Article 21 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29. 10. 2015 No. 376-V (see Article 2 for the procedure of enactment); dated 04.21.2016 № 504-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.02.2017 No. 45-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 21-1. Permissions and notifications in the field of sanitary and epidemiological welfare of population

1. The state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications" shall issue the following permitting documents:

1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan No. 49-VI dated 27. 02. 2017 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

2) a sanitary and epidemiological opinion on the compliance of the object of high epidemic significance with the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological well-being of the population and hygienic standards;

3) sanitary and epidemiological conclusion on the agreement of expiration dates and conditions for the storage of food products;

4) certificate of state registration or re-registration of baby food products, food and biologically active food additives, genetically modified objects, dyes, means of disinfections, disinsection and deratization, materials and products in contact with water and food, chemicals, certain types of products and substances, having a harmful effect on human health;

5) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication);

6) permission to work with microorganisms of the I-IV pathogenicity group and helminths.

7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.03.2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication).

2. It is prohibited to operate objects of high epidemiological significance without a sanitary and epidemiological conclusion on the compliance of the object with regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and hygienic standards.

3. The activity (exploitation) of objects of low epidemiological significance shall be carried out without obtaining a sanitary-epidemiological conclusion on the object.

Individuals and legal entities shall be obliged to notify the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population about the beginning and termination of the activity (exploitation) of the object of low epidemiological significance in the order, established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications".

In this case, individuals and legal entities before the beginning of the activity (exploitation) of objects of low epidemiological significance shall be obliged to bring the object in accordance with the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of population and hygienic standards.

4. Period of validity of permits shall be established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications".

Permits in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population shall be inalienable.

In case of failure to implement the order to eliminate violations of the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, hygienic standards and technical regulations, the officials of the sanitary and epidemiological service shall suspend the permit document on the grounds and in the manner, provided for by this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

In case of failure to submit an application for elimination of violations by the owner of the permit before the expiry of the suspension of the permit in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, the officials in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population within ten working days from the moment of expiration of the specified period shall initiate deprivation (withdrawal) of the permit through legal action.

Re-issuance of permits shall be allowed without additional or repeated research (testing) in the following cases:

1) identifying errors in the document (typos);

2) re-registration of an individual entrepreneur-applicant, change of his name or legal address;

3) changes in the name and (or) location of the legal entity-applicant, manufacturer of the product;

4) changes in the address of the location of the object without its physical movement;

5) publication of a new regulatory legal act, containing requirements for products, whose adoption does not entail amending the indicators of hygienic safety, the composition of products.

Footnote. Chapter 5 is supplemented with Article 21-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 27.02.2017 No. 49-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 21-2. Procedure for consideration of complain by appeal commission

1. Acts on the inspection results, issued by the officials exercising state sanitary and epidemiological control and supervision may be appealed to a higher authority.

2. For consideration of a complaint on the act on the inspection results, the higher state body shall establish an appeal commission, which must include representatives of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and the National Chamber of Entrepreneurs of the Republic of Kazakhstan.

The regulations, the provision and composition of the appeal commission shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

3. The complaint against the act on the inspection results of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population shall be considered by the appeal commission within the limits of the issues being appealed.

4. The complaint against the act on the inspection results shall be submitted in writing in the manner and time provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. The decision of the appeal commission shall be a recommendation.

6. The appeal commission shall annually summarize the results of consideration of complaints about the act on the inspection results and make recommendations on improvement of the legislation of the Republic of Kazakhstan.

7. The results of the consideration of the complaint about the act on the inspection results by the appeal commission shall not prevent the complaint from being sent to the court.

8. Appeal to the court in the manner, prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan, shall suspend the consideration of a complaint against an act on the inspection results by the appeal commission until a court decision is made.

Footnote. Chapter 5 shall be supplemented by Article 21-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 21-3. Ensuring confidentiality of information during consideration of complaint by appeal commission

Information constituting a commercial and other secrets protected by law, as well as confidential information shall be submitted to the members of the appeal commission when considering a complaint against an act on the inspection results in the manner determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population without obtaining a written permission from the person who filed the complaint.

The above information shall not be subject to disclosure by members of the appeal commission.

Footnote. Chapter 5 shall be supplemented by Article 21-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 22. State control in the field of circulation of medicines and medical devices

Footnote. The title of Article 22 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The state control in the field of circulation of medicines and medical devices shall be aimed at preventing, identifying, suppressing violations, as well as monitoring of compliance with regulatory legal acts, regulating the circulation of medicines and medical devices in the Republic of Kazakhstan.

2. The objects of state control in the field of circulation of medicines and medical devices shall be the individuals and legal entities, engaged in pharmaceutical activities, as well as legal entities carrying out quality control of raw materials, medicines and medical devices.

3. State control in the field of circulation of medicines and medical products shall be carried out in the form of inspection and preventive control in accordance with the Business Code of the Republic of Kazakhstan.

4. The officials exercising the state control in the field of circulation of medicines and medical devices shall be:

1) the Chief state pharmaceutical inspector of the Republic of Kazakhstan and his deputies;

2) the state pharmaceutical inspectors;

3) the chief state pharmaceutical inspectors of regions, towns of republican significance and the capital and their deputies;

4) the state pharmaceutical inspectors of regions, towns of republican significance and the capital.

5. The officials exercising the state control over the circulation of medicines and medical devices should be the citizens of the Republic of Kazakhstan who have a higher pharmaceutical education.

6. The officials of the authorized body shall be entitled:

1) to withdraw samples of medicines and medical devices in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2) to prohibit the importation, production, manufacture, storage, use and sale on the territory of the Republic of Kazakhstan of medicines and medical devices that have become unusable, expired, forged medicinal products and medical devices and other products that do not meet the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care;

3) to issue prescriptions on elimination of violations in the field of circulation of medicines and medical devices;

4) to suspend a license for pharmaceutical activity for up to six months in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

5) to initiate revocation of a license for pharmaceutical activity in accordance with legislation оf the Republic of Kazakhstan on administrative offences;

6) to apply to the court for individual’s and legal entities’ non-performance or improper performance of requirements or instructions, decisions, issued by the officials of the authorized body;

7) to visit facilities in the field of circulation of medicines and medical devices for compliance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

8) to receive information, departmental reporting on circulation of medicines and medical devices from the subjects in the field of circulation of medicines and medical devices.

Footnote. Article 22 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.); as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 22-1. Pharmaceutical inspectorate in the field of medicines

Footnote. Chapter 5 is supplemented with Article 22-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 6. FUNDING OF THE HEALTHCARE SYSTEM

Article 23. Sources of financial support for the healthcare system

1. The sources of financial support for the healthcare system shall be:

1) the budget funds;

1-1) the assets of social health insurance fund;

2) means of voluntary medical insurance;

3) the funds received for rendering of the paid services;

3-1) funds, received as voluntary donations from individuals and legal entities;

4) other sources, not contradicting the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The procedure and methodology for formation of tariffs for medical services, provided within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance shall be determined by the authorized body.

Tariffs for medical services provided within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance shall be approved by the authorized body.

3. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 23 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 24. Forms of financing of healthcare subjects, providing a guaranteed volume of free medical care

Footnote. Title of Article 24 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Financing of healthcare subjects, providing a guaranteed volume of free medical care shall be carried out:

1) for public healthcare organizations - on an individual plan of financing;

2) for healthcare subjects, with the exception of state institutions, on a contractual basis with administrators of budget programs and (or) a fund for social health insurance.

Footnote. Article 24 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 25. Use of sources of financial support of healthcare system

1. The funds of the healthcare system shall be spent on:

1) payment for services of healthcare subjects within the guaranteed volume of free medical care;

1-1) payment for the services of healthcare entities for the provision of medical care in the system of compulsory social health insurance;

2) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);

3) material and technical equipment of healthcare organizations;

4) the acquisition of medicines, orphan (rare) medicines, blood and its components, vaccines and other immunological medicines (immuno-biological medicines), as well as medical products;

5) elimination of cases and epidemics of infectious diseases;

6) training, qualification development and retraining of personnel in the field of healthcare;

7) development and introduction of medical science achievements;

8) other expenses that are not prohibited by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

3. Payment for services of healthcare subjects shall be carried out taking into account the results of monitoring contractual obligations on the quality and volume of medical services in the manner determined by the authorized body.

4. Payment of the cost of pharmaceutical services to the subjects in the field of circulation of medicines and medical devices shall be carried out by administrators of budget programs or a social health insurance fund in the manner, determined by the authorized body.

Footnote. Article 25, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 80-VI dated June 30, 2017 (see Art. 2 for the enactment procedure); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 7. INFORMATISATION IN HEALTHCARE AREA

Article 26. Objects and subjects of informatization in healthcare

1. The objects of information in healthcare shall be the electronic information resources, information systems and electronic healthcare services.

2. The subjects of informatization in healthcare shall be the state bodies, individuals and legal entities, working or establishing legal relations in informatization area in healthcare.

3. The activities in informatization in healthcare shall include development of information and communication infrastructure of the healthcare branch in the frames of "electronic government", providing individuals and legal entities with medical and statistical information, as well as provision of other e-services.

Article 27. Principles of informatization in healthcare area

Informatization in healthcareshall be based on the following principles:

1) standardization and formalization of administrative processes at all levels of management, development and implementation of a unified policy for healthcare management;

2) a widespread use of international standards in healthcare and informatization;

3) free access to electronic information resources, containing data on work of agencies and healthcare organizations, except for the electronic information resources, access to which is limited in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan;

4) timeliness, objectivity, completeness and reliability of electronic information resources, public dissemination of which is mandatory;

5) ensuring safety and confidentiality of electronic information resources of healthcare;

6) confidentiality of electronic information recourses, containing personalinformation of individuals (patients) and patient’s access to the personal information;

7) ensuring movement of medical information after the patient.

Footnote. Article 27, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 21.05.2013 No 95-V (shall be enforced upon expiration of six months after its first official publication); dated 24.11.2015 No. 419-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 28. Ensuring confidentiality of information about individuals (patients)

1. Electronic information resources of healthcare, containing personal information about individuals (patients) shall be classified as the confidential electronic information resources, receiving, processing and use of which shall be limited by the purposes for which they are collected.

2. Collecting, processing of personal data for the formation of electronic information resources, containing personal data of individuals (patients), shall be carried out with the consent of individual (patient) or his legal representative, unless otherwise provided by this Code or other Laws of the Republic of Kazakhstan.

3. Owners and keepers of information systems, that received electronic information resources, containing personal medical data, shall be obliged to take measures to protect them. Such an obligation shall arise from receipt of electronic information resources, containing personal data of individuals (patients), and until their amortization or a depersonalization or until the receipt of consent for their disclosure from the person to whom personal data relates.

4. Use of electronic information resources, containing personal medical information about individuals (patients) shall not allowed for causing property and (or) moral damage, limiting the rights and freedoms, guaranteed by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

5. Access of medical personnel to electronic information resources, containing personal data of individuals (patients) shall be provided for implementation of medical activities stipulated by subparagraphs 1), 2), 3), 4), 5), 7) and 8) of Article 37 of this Code.

Footnote. Article 28 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan; dated on 21.05.2013 № 95-V (shall be enforced upon expiration of six months upon its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 28-1. National health care accounts

1. National health care accounts shall be a system of regular, comprehensive and consistent monitoring of financial flows in a country's health care system, used to assess the distribution of health care resources with a view to equal and effective distribution between the measures, aimed at preventing diseases and treating the population.

2. National health care accounts shall be compiled annually on the basis of an international methodology using:

statistical bulletins of the authorized body in the field of state statistics;

data of the central authorized body for budget execution;

data of local authorized bodies on budget execution in the context of medical organizations;

statistical data published on the official Internet resources of the National Bank of the Republic of Kazakhstan, the World Health Organization and the Organization for Economic Cooperation and Development.

Based on the data specified in part one of this paragraph, the authorized body shall generate an analytical report describing expenses in the context of services and providers of medical services, as well as information on the sources of their funding.

3. The procedure for formation and use of the data of the national health care accounts shall be determined by the authorized body.

Footnote. Chapter 7 shall be supplemented by Article 28-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 8. INTERNATIONAL COOPERATION IN HEALTHCARE AREA

Article 29. Priorities and directions of international cooperation in healthcare area

1. The priorities of international cooperation in healthcare shall be:

1) protection of interests of the Republic of Kazakhstan and its people in healthcare area;

2) provision of epidemiological safety of the Republic of Kazakhstan;

3) application of rules and principles of international law to address healthcare issues at the interstate level;

4) formation of a healthy lifestyle and healthy food.

2. The directions of international cooperation in healthcare shall be:

1) participation in international healthcare initiatives;

2) attraction and provision of technical assistance in healthcare at the international level;

3) sending of the citizens of the Republic of Kazakhstan for a medical treatment abroad and provision of medical assistance to foreign nationals;

4) introduction of international innovation technologies and upgrade of the healthcare system;

5) integration into the global medical science;

6) ensuring access of medical and pharmaceutical workers to information and intellectual resources;

7) interstate cooperation in the sphere of training, qualification development and retraining of personnel in the field of healthcare;

8) provision of international healthcare assistance in emergency situations;

9) the exchange of information, technologies in the field of circulation of medicines and medical devices and harmonization of requirements for the safety and quality of pharmaceutical and medical products;

10) healthcare protection of the borders, safety of the imported products.

Footnote. Article 29 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 30. Economic and legal framework for international cooperation in healthcare area

1. The economic basis for international cooperation in healthcare shall be:

1) compulsory and voluntary contributions to international organizations;

2) participation in financing of international projects and events;

3) attraction and use of grants;

4) funding in accordance with the concluded international treaties.

2. The legal framework for international cooperation in healthcare shall be the international treaties and agreements.

SPECIAL PART
SECTION 2. HEALTHCARE SYSTEM AND ORGANIZATION OF MEDICAL ASSISTANCE
Chapter 9. HEALTHCARE SYSTEM AND ORGANIZATION OF MEDICAL ASSISTANCE

Article 31. The structure of the healthcare system

1. The healthcare system shall consist of public and private healthcare sectors.

2. The public healthcare sector shall consist of the state healthcare bodies, healthcare organizations, established on the right of the state ownership.

3. The non-state sector of health care consists of health care organizations, based on the right of a private property, as well as individuals, practising private medicine and pharmaceutical activity.

The list of diseases, the treatment of which is prohibited in the non-state healthcare sector shall be defined by the authorized body.

Article 32. Healthcare subjects

1. Healthcare subjects shall be the healthcare organizations, as well as the individuals, engaged in private medical practice and pharmaceutical activity.

2. The healthcare system shall have the following healthcare organizations:

1) the organizations, providing outpatient assistance;

2) the organizations, providing inpatient assistance;

3) the organizations of emergency medical assistance and air ambulance;

4) the organizations of emergency medicine;

5) the organizations of medical rehabilitation;

6) the organizations, providing palliative and nursing care;

7) the organizations, providing blood supply services;

8) the organizations, engaged in forensic medicine and pathoanatomy;

9) the healthcare organizations, involved in pharmaceutical activities;

10) the healthcare organizations, involved in healthcare and epidemiological welfare of the population;

11) scientific healthcare organizations;

12) education organizations in healthcare area;

13) healthcare organizations, carrying out activities in the field of healthy lifestyle, healthy nutrition;

14) health care organizations carrying out activities in the field of HIV prevention;

14-1) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03 .07. 2014 No. 229-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

15) national holdings.

16) organizations, carrying out an assessment of professional preparedness and confirmation of compliance of healthcare specialists’ qualification.

17) organizations of healthcare for orphans, children left without parental care, from birth to three years, children with mental and physical development defects from birth to four years, carrying out psychological and pedagogical support for the families with the risk of abandoning the child.

3. The authorized body shall develop and approve:

1) the list of healthcare organizations and regulations on their activities;

2) the range and qualification characteristics of the medical and pharmaceutical professions and positions of health professionals;

3) standards of provision of regions with medical workers;

4) the order of interaction between healthcare organizations.

4. Individuals shall have the right to engage in private medical practice if they have a relevant certificate, work experience of at least five years in this profession and a corresponding license.

Footnote. Article 32, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 27.04.2012 No 15-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.); dated 03.07.2014 No. 229-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 33. Organization of medical assistance

1. A medical care shall be organized by an authorized body, local bodies of state management of health care of regions, cities of republican significance and the capital, and medical care - by health care subjects in the manner established by this Code.

2. Healthcare subjects shall provide:

1) provision of quality medical care;

2) application of the methods of diagnosis, prevention and treatment as well as the drugs, approved by the authorized body;

3) readiness to work in emergency situations, armed conflicts and terrorist acts;

4) carrying out measures for prevention, caution, diagnosis and treatment of diseases that pose a danger to others, as well as professional diseases;

5) the citizens with free, timely and reliable information on the types and forms of medical care;

6) observance of regulations in healthcare and epidemiological welfare of the population and health standards;

7) collaboration with other healthcare organizations and continuity of activities;

8) promotion of a healthy lifestyle and healthy eating; 9) maintenance of primary medical records, and reporting on the forms, types, volumes, and deadlines, established by the authorized body;

10) information to the authorized body about the cases of infectious diseases, poisonings, mental and behavioral disorders (diseases) that are dangerous for others, to the authorized body in the field of civil protection - about the threat of occurrence and (or) emergence of medical and sanitary consequences of emergencies, to internal affairs bodies - information about people, having applied to fresh injuries, wounds, criminal abortions, cases of diseases that are dangerous to others.

3. The subjects of healthcare in provision of medical care shall be guided by clinical protocols.

Footnote. Article 33, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on 19.03.2010 No 258-IV; dated on 08.04.2010 No 266-IV (the order of enforcement see Article 2); dated 11.04.2014 No. 189-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.12.2015 No. 433-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 33-1. The capacity of medical care

Medical assistance shall be provided in the following volumes:

1) the minimum, which is a guaranteed amount of free medical care provided in accordance with Article 34 of this Code;

2) basic, which is medical care in the system of compulsory social health insurance, provided in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Social Health Insurance";

3) additional capacity of medical care, including:

medical assistance within the framework of voluntary medical insurance in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Insurance Activities";

medical care provided through the provision of paid services and other sources that do not contradict the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 9 is supplemented by Article 33-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated December 28, 2018 (shall be enforced since January 1, 2020).

Article 34. The guaranteed volume of free medical care

1. The guaranteed volume of free medical care shall be provided to citizens of the Republic of Kazakhstan, oralmans, foreigners and stateless persons permanently residing in the territory of the Republic of Kazakhstan, at the expense of budgetary funds, including preventive, diagnostic and therapeutic medical services with the greatest proven effectiveness, as well as medical care.

The list of the guaranteed volume of free medical care shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

2. Medical care included in the guaranteed volume of free medical care shall be provided on the basis of clinical protocols by medical workers admitted to clinical practice in the territory of the Republic of Kazakhstan.

3. The guaranteed volume of free medical care shall include:

1) emergency medical aid ;

2) air ambulance ;

3) primary health care :

preventive vaccinations against infectious and parasitic diseases according to the list determined by the Government of the Republic of Kazakhstan;

preventive medical examinations of target groups of the population, established by the authorized body, with the exception of persons specified in the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Social Health Insurance";

patronage of children under one-year-old;

pregnancy monitoring and family planning;

dynamic observation of patients with chronic diseases according to the list determined by the authorized body;

medical and social assistance for socially significant diseases according to the list determined by the authorized body;

emergency medical care;

reception, consultation with a specialist in primary health care, including in acute or exacerbation of chronic diseases;

diagnostic services, including laboratory diagnostics, according to the list determined by the authorized body;

consultation of patients on healthy lifestyles, reproductive health, and family planning;

4) consultative and diagnostic assistance in the direction of a primary health care specialist and specialized specialists:

medical and social assistance to persons suffering from socially significant diseases, including their dynamic observation;

reception and consultation by specialized specialists of persons with chronic diseases subject to dynamic observation;

diagnostic services, including laboratory diagnostics, according to the list determined by the authorized body;

5) hospital-replacing medical care for:

treatment of socially significant diseases;

treatment of chronic diseases subject to dynamic observation;

carrying out medical and diagnostic measures in the admission department of the hospital until a diagnosis is established that does not require treatment in a 24-hour hospital;

6) inpatient medical care, including treatment:

patients hospitalized for urgent indications;

socially significant diseases;

infectious diseases and diseases that pose a danger to others, according to the list determined by the authorized body;

chronic diseases subject to dynamic observation;

7) provision of blood products and blood components for medical reasons;

8) rehabilitation treatment and medical rehabilitation of tuberculosis patients and survivors of tuberculosis;

9) palliative care and nursing care for certain categories of the population;

10) postmortem diagnostics for:

pathological autopsy;

chronic diseases subject to dynamic observation, socially significant diseases;

infectious diseases and diseases that pose a danger to others;

11) preparation of a corpse for the removal of organs and (or) tissues, removal, conservation, procurement, storage, transportation of tissue (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) for the purpose of transplantation of tissues (parts of tissue) or organs (parts of organs).

4. Provision of medicines, medical devices, specialized medicinal products, immunobiological preparations within the guaranteed volume of free medical care shall be carried out:

1) in the provision of emergency, inpatient and inpatient care - in accordance with the medicinal forms of healthcare organizations;

2) in the provision of primary health care - in accordance with the list of medicines, medical devices, and specialized medical products approved by the authorized body for free and (or) preferential provision of certain categories of citizens with certain diseases (conditions).

5. When providing a guaranteed volume of free medical care, healthcare entities shall use medicines, medical devices, and specialized medical products registered in the Republic of Kazakhstan. Medicines shall be included in the Kazakhstan National Pharmaceutical Formulary.

It shall be allowed to use medicines and medical devices unregistered in the Republic of Kazakhstan for the provision of medical care according to the vital indications of a specific patient or for the provision of medical care to a limited contingent of patients with rare and (or) especially severe pathology in the manner determined by the authorized body.

6. The purchase of services from health care entities within the guaranteed volume of free medical care shall be carried out by the social health insurance fund.

7. The preferential right to conclude contracts within the guaranteed volume of free medical care shall be vested in accredited healthcare organizations, as well as entities in the field of circulation of medicines and medical devices that have received a certificate of compliance of the facility with the requirements:

1) good manufacturing practice (GMP) when purchasing medicines and concluding long-term contracts for the supply of medicines and medical devices;

2) good distribution practice (GDP) in the procurement of medicines, pharmaceutical services for the provision of a guaranteed volume of free medical care and the conclusion of long-term contracts for the storage and transportation of medicines and medical devices;

3) Good Pharmacy Practice (GPP) in the procurement of pharmaceutical services.

Footnote. Article 34 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced since 01.01.2020).

Article 34-1. Principles for the formation of a guaranteed volume of free medical care

1. The guaranteed volume of free medical care shall be formed on the basis of the principles of universality, accessibility, evidence, realism, and controllability.

2. The principle of universality shall imply universal and equal coverage of the minimum amount of medical care, regardless of the level of income and social status of the persons specified in paragraph 1 of Article 34 of this Code.

3. The principle of accessibility shall consist in the possibility of receiving by the persons specified in paragraph 1 of Article 34 of this Code a guaranteed volume of free medical care in the territory of the Republic of Kazakhstan.

4. The principle of evidence shall imply the availability of proven scientific data on the effectiveness and safety of medical services and medicines included in the list of guaranteed volume of free medical care.

5. The principle of realism shall imply that the guaranteed volume of free medical care corresponds to the parameters of the state budget.

6. The principle of regulation shall consist in state regulation of tariffs for medical services and price caps for medicines provided in the provision of a guaranteed volume of free medical care.

Footnote. Chapter 9 is supplemented by Article 34-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 19. 05. 2015 No. 315-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated December 28, 2018 (shall be enforced since January 1, 2020).

Article 34-2. Objectives of providing medical care within the guaranteed volume of free medical care

The objectives of providing medical care within the guaranteed volume of free medical care shall be:

1) diagnosis and treatment of diseases;

2) control over complications of chronic diseases, damage to organs and tissues;

3) prevention of disease progression in the early stages and their consequences;

4) medical care during pregnancy and childbirth;

5) the formation of the patient's skills to control their own health;

6) medical care for incurable patients in the terminal (end) stage of the disease.

Footnote. Chapter 9 as supplemented by Article 34-2 in accordance with Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated December 28, 2018 (shall be enforced since January 1, 2020).

Article 34-3. Minimum social standards in health care

The guaranteed volume of free medical care, ensuring the availability of healthcare services to the population shall be the minimum social standards in the healthcare sector in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Minimum Social Standards and Their Guarantees."

Footnote. Chapter 9 as supplemented by Article 34-3 in accordance with Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated December 28, 2018 (shall be enforced since January 1, 2020).

Article 35. The grounds and procedure for obtaining the paid medical services

1. The paid medical services shall be provided by public and private healthcare organizations, the individuals, engaged in private medical practice, if the profile of disease corresponds with the license for medical activity.

2. The paid medical services shall be rendered during:

1) the primary healthcare assistance, diagnostic and treatment services at the initiative of the patients, including without a referral of primary healthcare specialists and healthcare organizations;

2) treatment with medicines not included in the drug formulary of the healthcare organization;

3) medical examinations, that are not included in the list of the guaranteed volume of free medical care;

4) sanatorium therapy without the proper referral;

5) medical and genetic researches without medical indications;

6) medical examination of citizens for employment and training;

7) providing medical assistance under a contract with the organization, including voluntary medical insurance;

8) provision of additional services;

9) providing medical assistance to foreigners and stateless persons, except for cases stipulated by paragraph 5 of Article 88 of this Code.

3. The paid medical services shall be provided on the basis of a contract, concluded between the patient and the healthcare subject, rendering these services.

The contract for rendering of the paid medical services shall contain the following basic conditions:

1) the types and amount of medical assistance;

2) the deadlines for medical care;

3) the tariffs for medical and non-medical services and procedures for their payment;

4) the rights and obligations of the parties;

5) the order of making changes, additions, and termination of the contract;

6) establishment of civil liability of the parties for any failure to perform contractual obligations.

4. The types of the paid services and a price list shall be advertised to the population through visual information in the public and private healthcare organizations and in the individuals’ offices, engaged in private medical practice.

5. In public healthcare organizations, the prices for the paid services shall be calculated taking into account all expenses, associated with rendering of medical and other services, and other additional costs and may be revised twice a year only.

Prices for the paid services shall not be below the tariff of a similar medical service, established by the administrator of budget programs for the guaranteed volume of free medical care.

6. Keeping of records and reports on rendering the paid medical services shall be carried out in accordance with the forms, established by the authorized body.

7. A healthcare organization shall be responsible for the timely and proper provision of the paid medical services to the citizens from the time they applied for treatment in the manner, specified by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

8. The procedure and conditions for provision of paid services in healthcare organizations shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 35 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

SECTION 3. MEDICAL ACTIVITY
Chapter 10. CONTENT AND TYPES OF MEDICAL ACTIVITY

Article 36. The content of medical activity

Medical activity shall include professional activity of individuals with higher or vocational secondary medical education, as well as the legal entities, working in healthcare area.

Article 37. The types of medical activity

The following types of medical activities shall be performed in the Republic of Kazakhstan:

1) healthcare assistance;

2) laboratory diagnosis;

3) pathologicoanatomic diagnosis;

4) banking of blood and its components;

5) healthcare and epidemiological welfare of the population;

6) public health protection;

7) educational and scientific activities in healthcare area;

8) expertise in healthcare area;

9) other types of activities, not prohibited by this Code.

Chapter 11. MEDICAL ASSISTANCE

Article 38. Types of medical care

Types of medical care shall be:

1) first aid;

2) pre-doctor care;

3) qualified medical care;

4) specialized medical care;

5) high-tech medical service;

6) medical and social assistance.

Footnote. Article 38 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 38-1. First aid

1. First aid shall be a set of urgent basic measures to save a person’s life and prevent complications in emergency conditions carried out at the scene of an accident by the victim himself (self-help) or by another person nearby (mutual aid).

2. Basic first aid measures shall be determined by health care standards.

Footnote. Chapter 10 shall be supplemented by Article 38-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 39. Pre-hospital medical care

1. Pre-hospital medical care - the medical care, rendered by medical personnel with secondary medical education for prevention of diseases, as well as in diseases that do not require the use of methods of diagnosis, treatment and rehabilitation with the participation of a physician.

2. is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

3. The types and amount of pre-hospital medical assistance shall be defined by the authorized body.

Footnote. Article 39 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 40. Adequate medical assistance

1. Qualified medical assistance shall be medical assistance provided by medical personnel with higher medical education in diseases, that do not require specialized methods of diagnosis, treatment and medical rehabilitation, including using telemedicine.

2. The types and amount of the adequate medical assistance shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 40, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 41. The specialized medical assistance

1. Specialized medical assistance shall be medical assistance, provided by profile specialists in diseases, requiring special methods of diagnosis, treatment and medical rehabilitation, including using telemedicine.

2. The specialized medical assistance shall be provided by multi-profile healthcare organizations in the form of consultative and diagnostic or inpatient medical care.

3. The types and volume of the specialized medical care shall be established by the authorized body and local bodies of state management of health care of regions, cities of republican significance and the capital.

Footnote. Article 41 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 42. High-tech medical services

1. Coordination of activities of medical organizations, providing high-tech medical services shall be carried out by the authorized body.

2. The types and procedures for provision of high-tech medical services shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 42 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 43. Medical and social assistance

1. Medical and social assistance shall be medical and socio-psychological assistance, provided to the citizens with socially significant diseases, the list of which shall be determined by the authorized body.

2. The procedure of medical and social assistance provided to citizens suffering from socially significant diseases shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 43 is in the wording of the Law No. 239-V of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 44. The forms of providing medical assistance

Medical assistance may be provided in the following forms:

1) outpatient care:

primary medical care;

consultative and diagnostic assistance;

2) inpatient assistance;

3) hospital-replacing assistance;

4) emergency medical assistance;

5) the air ambulance;

6) medical care in emergency situations;

7) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016);
8) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016);

9) traditional medicine, alternative medicine (healing).

Footnote. Article 44 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 45. Primary health care

1. Primary health care - a pre-medical or qualified medical assistance without a round-the-clock medical supervision, including a range of available medical services, provided to an individual, a family and society:

1) diagnosis and treatment of common diseases and injuries, poisonings and other emergencies;

2) sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures in the foci of infectious diseases;

3) hygienic education of the population, protection of family, motherhood, fatherhood and childhood;

4) outreach work for safe water supply and nutrition education of the population;

5) explanatory work on prevention of socially significant diseases.

2. Primary health assistance shall be provided by the district therapists, pediatricians, general practitioners, paramedics, midwives, social workers in the field of healthcare and by nurses.

3. The activities of organizations, providing primary health assistance shall be built on a territorial principle in order to ensure the availability of medical care to the citizens at their place of residence and (or) attachment, taking into account the right to choose a medical organization.

4. Types and volume of primary health assistance shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

4-1. The procedure for provision of primary health care, as well as attachment to primary health care organizations, shall be determined by the authorized body.

5. Organization of primary health care shall be performed by the local state governing bodies.

Footnote. Article 45 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 46. Consultative and diagnostic assistance

1. Consultative and diagnostic assistance - specialized medical assistance, including the use of high-tech medical services without round-the-clock medical supervision.

2. The procedure for providing consultative and diagnostic assistance shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 46, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 47. Inpatient care

1. Inpatient care shall be the form of providing pre-medical, qualified, specialized medical assistance, including using high-tech medical services, with round-the clock medical supervision.

2. Healthcare organizations, that provide inpatient care, shall ensure appropriate care and nutrition.

3. The procedure for providing inpatient care shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 47, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 48. Hospital replacing assistance

1. Hospital replaced assistance is the form of pre-medical, qualified, specialized medical assistance, including with the use of high-tech medical services, with medical supervision.

2. The procedure for providing hospital-replaced assistance shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 48, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 49. Emergency medical assistance

1. Emergency medical assistance shall be a form of medical care in case of illnesses and conditions, requiring emergency medical care to prevent significant harm to health and /or eliminate the threat to life, as well as at the need to transport organs (parts of organs) for subsequent transplantation.

2. An emergency medical service shall be created in order to provide emergency medical care in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of healthcare.

Footnote. Article 49 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 50. Sanitary aviation

Sanitary aviation shall be a form of providing emergency medical care to the population when it is impossible to provide medical care due to the lack of medical equipment and (or) specialists of the relevant specialty and (or) qualification in a medical organization at the location of the patient. The medical care in the form of air ambulance shall be provided through delivering of the qualified specialists to the destination or transporting the patient (s), as well as organs (parts of organs) and (or) tissues (parts of tissues) for subsequent transplantation into the appropriate medical organization by air.

Footnote. Article 50 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 51. Medical care in emergencies

1. Medical care in emergency situations -a form of medical assistance of emergency medicine in natural and man-made emergency situations.

2. The order of providing, the types and amount of medical assistance in emergency situations shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 51 as amended by the Constitutional Law of the Republic of Kazakhstan dated on 03.07.2013 No 121-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication).

Article 52. Rehabilitation and medical rehabilitation

1. Rehabilitation and medical rehabilitation shall be provided to the citizens suffering from congenital and evoked diseases, and the effects of acute, chronic diseases and injuries.

2. Rehabilitation and medical rehabilitation shall be performed in healthcare organizations, as well as sanatorium organizations.

3. Citizens shall be given the vouchers for sanatorium treatment in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan in healthcare area and the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

4. The procedure for restorative treatment and medical rehabilitation, including children's medical rehabilitation, shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 52, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 53. Palliative care and nursing care

1. Palliative care shall be provided under the guidance of a doctor in specialized structural units (departments, rooms, beds, cabinets) of health care organizations, independent specialized medical organizations (hospices) or in the form of inpatient care at home.

2. Nursing care shall be provided in the cases that do not require medical supervision, in specialized structural units (departments, rooms, beds, cabinets) of health care organizations, independent specialized medical organizations (nursing care hospitals) or in the form of inpatient care at home.

3. The procedure for provision of palliative care and nursing care shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 53 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 54. Traditional medicine, alternative medicine (healing)

1. The methods of traditional medicine shall include homeopathy, hirudotherapy, manual therapy, zone therapy, herbal medicine and treatment by natural medications.

2. Individuals with medical education and a relevant license shall have the right to work in traditional medicine area.

3. Alternative medicine (healing) - a set of accumulated empirical knowledge about the healing methods, as well as the medical and hygienic techniques and skills and their practical application to preserve health, prevent and treat diseases.

4. excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

5. Conduction of mass healing sessions, including through the media shall be prohibited.

Footnote. Article 54, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.)

Article 55. Laboratory diagnostics

1. Laboratory diagnostics - a complex of medical services, aimed at confirming presence or absence of disease (status) through laboratory testing of biomaterials, taken from patients.

2. The regulation on the activities of organizations and (or) structural units of healthcare organizations, performing laboratory diagnostics, as well as the types of research conducted by them, shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 55, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 56. Pathologicoanatomic diagnostics

1. Pathologicoanatomic diagnostics shall be performed to make a diagnosis via analyzing a complex of changes in the tissues and organs of a corpse during its postmortem examination, as well as in the organs (fragments of organs) and tissues, taken out via surgery and (or) biopsy, and shall be based on the results of direct examination (macroscopic studies), the researches, made by magnifying arrangement (microscopic examination), other technologies, as well as clinical and anatomical comparisons.

2. Postmortem examination shall be performed to ascertain the cause of death and the diagnosis.

If there is no suspicion of violent death and if there is a written application from a spouse (wife), close relatives or legal representatives or a written will expression of a person, given while he was alive, the issuance of a corpse shall be permitted without a postmortem examination, except for the cases of maternal and infant mortality, and death from dangerous infections, with the issuance of the document certifying the fact of death, in the form, approved by the authorized body.

At the request of the spouse, close relatives or legal representative of the deceased, the pathoanatomical autopsy may be performed by an independent expert (experts) in the manner established by the authorized body.

3. The regulation on the activities of organizations and (or) structural units of healthcare organizations performing pathoanatomical diagnostics, as well as the procedure for performing pathoanatomical autopsy shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 56, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 12. TYPES OF EXPERTISE IN HEALTHCARE AREA

Article 57. An expertise in healthcare area

1. An expertise in healthcare - an integral part of public health protection.

2. In the Republic of Kazakhstan, the following types of expertise in healthcare shall be performed:

1) evaluation of quality of medical services;

2) examination of temporary disability;

3) military medical examination;

4) forensic-medical, forensic psychiatric and forensic-drug examination;

5) healthcare and epidemiological expertise;

6) examination of medicines and medical devices;

7) scientific and medical expertise.

8) expertise of the connection of the disease with the performance of the employee's work (official) duties;

9) health care technology assessment.

3. Examination in the field of health care, except for the examination of medicines and medical devices during state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier, shall be carried out by individuals and legal entities on the basis of an appropriate license and (or) legal entities - on the basis of an accreditation certificate.

Footnote. Article 57 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29.03. 2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 58. Examination of the quality of medical services

1. Examination of medical services’ quality - a set of organizational, analytical and practical actions, aimed at assessment of the quality of medical services, provided by the individuals and legal entities, using indicators that reflect the performance indexes, completeness and compliance of medical services with the standards.

2. Examination of the quality of medical services shall be divided into internal and external ones.

3. For conducting internal expertise in the medical organization, a patient support and internal control (audit) service shall be created. The structure and composition of this service shall be approved by the head of the organization, depending on the volume of provided medical services.

The patient support and internal control (audit) service shall conduct current analysis of organization of medical care, clinical activities of medical organization, detection of violations of the procedure for provision of medical assistance and standards, as well as consideration in a period not exceeding five calendar days, of appeals of patients being treated.

Based on the results of the audit, the internal control (audit) service shall make proposals on eliminating the identified causes and conditions for reducing the quality of provided medical services to the head of the medical organization.

For conducting an internal expertise of the quality of medical services, an internal expertise service for the quality of medical services, provided by its subordinate medical organizations shall be created by the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan.

The structure and composition of this service shall be approved by the head of the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan.

4. External expertise of the quality of medical services shall be conducted:

1) by the authorized body, as well as with the involvement of independent experts at commission analysis on cases, determined by the authorized body;

2) by independent experts when they are attracted by individuals or legal entities in cases of disagreement with the conclusion of internal and external expertise, as well as by healthcare subjects for conducting an independent expertise on a contractual basis.

5. The procedure for organizing and conducting internal and external expertise of the quality of medical services shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 58, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017).

Article 59. Examination of temporary disability

1. Examination of temporary disability shall be conducted to recognize officially a disability of an individual and his temporary release from work during the disease.

2. The procedure for the expertise of temporary incapacity for work, as well as the issuance of a sick leave and a certificate of temporary incapacity for work shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 59, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 60. Military medical examination

1. Military medical expertise shall be conducted to confirm medical fitness for the military service in the Armed Forces, other troops and military units of the Republic of Kazakhstan or to the service in special state bodies, internal affairs bodies, criminal-executive system, firefighting service, anti-corruption service, bodies of the Prosecutor's Office, service of economic investigation of state revenue bodies (hereinafter - military service or service in special state bodies, law enforcement agencies (further - mutilation), as well as determining the causal connection of diseases, injuries (wounds, injuries, contusions) and death of citizens in connection with the passage (performance of duties) of military service or service in special state and law enforcement agencies and military gathering.

For special state bodies, military medical expertise shall be carried out by the bodies of military medical expertise of national security agencies and the State security service of the Republic of Kazakhstan.2. Military medical examination shall be carried out:

1) for medical examination of:

the citizens, attached to the enlistment offices, called up for military service or military duties and entering the military (special) schools, republican military boarding schools (lyceums);

the citizens, applying for military service or service in special state and law enforcement agencies, including on the contract basis;

the soldiers, performing military service under conscription or contract;

the employees of special state bodies;

the cadets of the military (special) schools, the schools of special state agencies, the cadets and attendees;

the military servants (the servants of the Armed Forces), employees (workers) of special state agencies, selected for the service (work) and those, working with radioactive substances, ionizing radiation sources, the components of rocket fuel, sources of electromagnetic fields; the aircraft staff of the state aviation;

the citizens in reserve when called up for military gatherings, the gatherings of the special state bodies or for military service, the service in special state bodies or for registration purposes;

2) during psycho-physiological selection of citizens, entering military service in the special state and law enforcement agencies;

3) in revealing causation of injuries, diseases of the military servants, employees of the special state bodies or the citizens, that passed military service (military gatherings) or service (gatherings) in special state and law enforcement agencies;

4) in estimating the level of military fitness for military service or service in special state and law enforcement agencies at the time of their discharge from military service or service in special state and law enforcement agencies;

5) in revealing causation of death (death) of military servants, and those, liable to military service, employees during the military service (military gatherings), or service in special state and law enforcement agencies or after discharge from military service (military gatherings) or service (gatherings) in special state bodies, law enforcement agencies, caused by injury, disease, received during the military service (military gatherings) or service (gatherings) in special state and law enforcement agencies.

3. The military medical examination bodies shall conduct military medical expertise in the Armed Forces, other troops and military units of the Republic of Kazakhstan, special state and law enforcement bodies.

Military medical examination for the special state bodies shall be conducted by the military physician expertise agencies of the national security bodies.

4. Requirements for the conformity of health state for the service in the Armed Forces, other troops and military units of the Republic of Kazakhstan, special state bodies, internal affairs bodies and state aviation shall be approved by central executive bodies in the field of defense, internal affairs, national security agencies and the service of State protection of the Republic of Kazakhstan in agreement with the authorized body.

Footnote. Article 60 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.02.2012 No 553-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 07.11. 2014 No. 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 10.01.2015 No. 275-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 61. Forensic medical, forensic psychiatric and forensic drug expertise

1. The procedural order of scheduling and conducting a forensic-medical, forensic-psychiatric, and forensic drug testing shall be established by the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, the Civil Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, the Code of Republic of Kazakhstan on administrative offences.

2. The procedure for organizing the mentioned types of forensic expertise and performance of forensic investigations shall be established by the legislation of the Republic of Kazakhstan on forensic activities.

Article 62. Healthcare-epidemiological expertise

1. Sanitary-epidemiological expertise - a complex of organoleptic, sanitary-hygienic, epidemiological, microbiological, virological, parasitological, sanitary-chemical, biochemical, toxicological, radiological, radiometric, dosimetric measurements of physical factors, other studies and tests, as well as expertise of projects for the purposes of assessment of the conformity of projects, products, objects of entrepreneurial and (or) other activity with normative legal acts in the field of sanitary epidemiological welfare of population and hygienic standards.

2. Sanitary-epidemiological expertise shall be carried out by state bodies and organizations of sanitary-epidemiological service within the limits of competence by orders or instructions of officials of sanitary-epidemiological service, customs bodies and applications of individuals and legal entities in the manner determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population, with the exception of sanitary-epidemiological expertise of projects.

Sanitary and epidemiological expertise of construction projects for epidemically significant objects, as well as urban development projects shall be carried out by experts certified in the manner prescribed by the legislation of the Republic of Kazakhstan on architectural, urban development and construction activities.

3. Sanitary-epidemiological expertise of projects shall be carried out:

1) for the projects (feasibility studies and design estimates) intended for construction of epidemically significant objects by state or accredited expert organizations as part of a comprehensive non-departmental expertise;

2) for urban development projects, subject to approval by the Government of the Republic of Kazakhstan or maslikhats of oblasts, cities of republican significance and the capital.

3-1. For the projects, not provided by paragraph 3 of this Article, sanitary and epidemiological expertise shall be carried out by the state bodies of the sanitary and epidemiological service.

Sanitary-epidemiological expertise in the part of sanitary-epidemiological laboratory researches shall be carried out by state organizations of sanitary-epidemiological service.

4. Sanitary-epidemiological laboratory researches shall be the part of sanitary-epidemiological expertise, related to organoleptic, sanitary-hygienic, toxicological, sanitary-chemical, biochemical, microbiological, epidemiological, bacteriological, virological and parasitological laboratory reseraches, energy and biological value studies of food products , noise measurements, vibration, electromagnetic fields and physical factors, radiation studies, including radiometry and dosimetry.

The list and volumes (quantity) of sanitary-epidemiological laboratory studies shall be established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

5. For the conduct of sanitary and epidemiological expertise upon applications of individuals and legal entities, financing and submission of the required documentation shall be provided by them.

6. Healthcare-epidemiological expertise shall not be conducted if there is unfit food and food stock.

7. Chemical and biological agents, recognized potentially hazardous to human health or the future generations upon the results of healthcare-epidemiological expertise or scientific examination, shall be prohibited for use in the Republic of Kazakhstan. Register of potentially hazardous chemical and biological substances, prohibited for use in the Republic of Kazakhstan, shall be published in the print media.

8. Based on the inspection results and (or) preventive control, and (or) sanitary and epidemiological expertise, the state bodies of the sanitary and epidemiological service shall issue a sanitary and epidemiological opinion for:

1) operated objects of industrial and civil purpose;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) drafts of normative documentation on maximum permissible emissions and maximum permissible discharges of harmful substances and physical factors into the environment, zones of sanitary protection and sanitary-defended zones, raw materials and products;

4) products, subject to state sanitary and epidemiological supervision, including the approval of shelf life and storage conditions for food products;

5) materials on chemical, biological, toxicological, radiological load on soil, water bodies and atmospheric air.

9. On the basis of sanitary-epidemiological expertise, a sanitary-epidemiological conclusion shall be issued.

10. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012).
Footnote. Article 62, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2010); dated on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.); dated 16.05.2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 12. 2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.02.2017 No. 49-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.05.2018 No. 156-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 62-1. Sanitary and epidemiological audit

1. Sanitary-epidemiological audit shall be conducted by the auditor.

2. Sanitary-epidemiological audit shall be conducted on the basis of the requests of the objects owners, subject to state sanitary and epidemiological supervision (hereinafter- the "applicant"), taking into account specific tasks, terms and volumes of sanitary and epidemiological audit envisaged by the contract for conducting sanitary and epidemiological audit between the applicant and the auditor, which shall be concluded in accordance with the Civil Code of the Republic of Kazakhstan.

3. The results of the sanitary and epidemiological audit shall be reflected in the audit report with conclusions about the compliance or non-compliance of the object.

The basis for the exemption of objects of high epidemiological significance from inspections, conducted in a special manner, shall be the receipt by the official of the sanitary and epidemiological service of an audit report with conclusions about the compliance of the object with the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and hygienic standards.

Terms of exemption from inspections shall be established by the criteria for assessing the degree of risk, determined by the authorized body and the authorized body on entrepreneurship.

4. For conducting sanitary-epidemiological audit, individuals and legal entities must meet the following qualification requirements:

1) for individuals:

the presence of higher medical education of sanitary and epidemiological profile;

the presence of the highest qualification category of a sanitary-hygienic doctor in the relevant specialty or specialty of the general hygiene doctor or the presence of the highest qualification category of the epidemiologist or the highest qualification category of the public health physician (epidemiologist);

2) for legal entities, the presence of qualified personnel, meeting the requirements, established by subparagraph 1) of this paragraph in the staff.

5. Individuals and legal entities shall be obliged to inform the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population before the beginning of the activity on conducting sanitary and epidemiological audit in the order established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications".

6. The procedure for sanitary-epidemiological audit shall be carried out in several stages and shall include:

1) registration of an application for a sanitary and epidemiological audit;

2) preliminary analysis of the documents submitted by an applicant;

3) conclusion of a contract for the conduct of sanitary and epidemiological audit;

4) establishment of the objectives of sanitary and epidemiological audit;

5) drawing up a plan for conducting sanitary and epidemiological audit;

6) conducting of sanitary and epidemiological audit (inspection of the object, analytical processing of materials, conducting comparative analysis and assessment of the degree of sanitary and epidemiological danger of planned or ongoing activities, sufficiency and reliability of justifications for the realization of an object);

7) compilation and submission of an audit report to the applicant.

7. For conducting of sanitary-epidemiological audit, financing shall be provided and the required documentation shall be submitted in the manner established by paragraph 8 of this Article by the applicant.

8. For conducting of sanitary-epidemiological audit of the object, the applicant shall submit the following documents to the auditor:

1) an application for conducting of sanitary-epidemiological audit;

2) materials, relating to the object, subject to sanitary and epidemiological audit (acts of examinations of the bodies of state sanitary and epidemiological service for the last year (in the absence of the latter), approved by the head of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, the form of determining the degree of risk of an epidemic-significant object, sanitary and epidemiological conclusion on the compliance of the object with the requirements of sanitary regulations);

3) in the presence, documentation on the management system of the economic subject and previous conclusions on sanitary-epidemiological audit;

4) other materials, necessary for the assessment of the object.

9. Auditors included in the state electronic register of permits and notifications must annually, by the tenth of January after the reporting year, submit to the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population the information on the conducted sanitary and epidemiological audit in a form, approved by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

10. Based on the results of sanitary and epidemiological audit carried out in accordance with the plan, an audit report shall be prepared on the compliance (non-compliance) of the object with sanitary rules in accordance with the form, established by the procedure for conducting sanitary epidemiological audit.

11. The procedure for conducting a sanitary and epidemiological audit shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

12. The results of sanitary-epidemiological audit shall be recognized as invalid in cases when in preparation of the audit report the following cases were admitted:

1) violation of the procedure for conducting sanitary and epidemiological audit;

2) non-fulfillment or distortion of the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan, sanitary rules and hygienic standards;

3) violations of the rights of citizens to a favorable environment for life and health, other sanitary and epidemiological rights and interests of population, the rights of the participants in sanitary and epidemiological process;

4) other violations of the rights of parties, involved in sanitary-epidemiological audit.

13. Auditors, carrying out sanitary epidemiological audit shall:

1) provide comprehensive, objective, high-quality audit;

2) comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of sanitary and epidemiological welfare of population and other regulatory legal acts;

3) conduct sanitary-epidemiological audit on the basis of documents of state sanitary-epidemiological regulation, normative technical documents;

4) observe the established deadlines and the procedure for conducting sanitary and epidemiological audit, provided by the terms of the contract.

Footnote. Chapter 12 is supplemented by Article 62-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 62-2. Restriction of the right for conducting sanitary and epidemiological audit

It is prohibited to conduct sanitary-epidemiological audit by the auditor, the executors of which are:

1) the participant, creditor of the audited subject;

2) in labor contract or close relatives or possessors of the officials of the subject being audited, as well as of a shareholder (participant), owning ten or more percent of shares (stakes in the charter capital) of the subject being audited;

3) have personal property interests in the subject being audited;

4) have monetary obligations to the audited subject or such obligations are available to the audited subject before them, with the exception of the obligations to conduct sanitary and epidemiological audit.

Footnote. Chapter 12 is supplemented by Article 62-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 63. Examination of medicines and medical devices

Footnote. The title of Article 63 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Examination of medicines and medical devices shall be a comprehensive assessment of safety, quality and effectiveness, the "benefit-risk" ratio of medicines and medical devices in the pre-registration and post-registration periods, carried out on the basis of materials for the conduct of clinical studies, materials of registration dossier, laboratory tests on compliance with the regulated quality, pharmacovigilance data, monitoring of the safety, quality and effectiveness of medical devices in the order, determined by the authorized body.

2. Examination of medicines and medical devices shall belong to the state monopoly and shall be carried out by the state expert organization in the field of circulation of medicines and medical devices.

Prices for goods (works, services), produced and (or) realized by a state monopoly subject shall be established by the authorized body in agreement with the antimonopoly body.

3. Requirements for the safety, quality and effectiveness of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances), medicinal raw materials, medicinal plant materials, bulk products of medicines or medical devices, original medicines, biotechnological medicinal products, immunological medicinal products (immuno-biological medicinal products), reproduced medicines (generics), homeopathic medicines, bio-analogical medical products (bio-analogues, biosimilar medicines, bio-similars) and medical devices shall be imposed during the examination of medicines and medical devices in the manner, determined by the authorized body.

4. The grounds for the negative opinion of the examination of medicines and medical devices shall be:

1) failure to submit the complete set of the registration dossier after the issuance of comments to an applicant in the process of conducting the expertise within the time limits, established by the procedure determined by the authorized body;

2) submission of inaccurate information by an applicant;

3) the ratio of the expected benefits to the possible risks, associated with the use of the medicine, is not favorable;

4) lower quality and safety indicators, regulated by the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan or pharmacopoeias recognized as operating on the territory of the Republic of Kazakhstan, or in comparison with previously registered analogues;

5) the presence of substances and materials in the composition of a medicine prohibited for the use in the Republic of Kazakhstan;

5-1) the presence of solid dosage forms of preservatives in the composition;

6) obtaining of negative results from one of the stages of examination and (or) negative opinions of experts of relevant organizations;

7) discrepancy between actual production conditions and the quality assurance system for the conditions, ensuring the declared safety, efficiency and quality based on the results of the production assessment and the quality assurance system;

8) an applicant's refusal to organize a visit to the enterprise (production site) in order to assess the production conditions and the quality assurance system, in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan;

9) identification of irrational combinations of medicines;

10) an applicant has not proven the clinical efficacy and safety of the medicine;

11) the quality of the medicine is not confirmed;

12) a proven unfavorable "benefit - risk" ratio or an identified lack of therapeutic efficacy, provided that the conditions of use of the medicine, described in the approved general characteristic of the medicine during the post-registration period are met;

13) facts, established according to the data of pharmacovigilance, indicating an unfavorable "benefit - risk" ratio, including a significant increase in the frequency of reporting of unwanted reactions compared with the data, specified in the approved general characteristic of the medicine;

14) discrepancy between the qualitative and quantitative composition of the drug with the declared one or a repeated non-compliance of the quality of the medicinal product during its circulation in the market with the declared one at the time of its registration;

15) the failure of the holder of the registration certificate to fulfill the pharmacovigilance obligations or obligations under the registration procedure;

16) the changes made have a negative effect on the benefit-risk ratio of the medicine.

Footnote. Article 63, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 63-1. Evaluation of safety and quality of medicines and medical devices registered in the Republic of Kazakhstan

1. Evaluation of the safety and quality of medicines and medical devices registered in the Republic of Kazakhstan shall be carried out by determining the compliance of the safety and quality of medicines and medical devices with the data of the registration dossier, quality regulatory documents on the basis of which they were registered in the Republic of Kazakhstan.

2. Evaluation of the safety and quality of medicines and medical devices registered in the Republic of Kazakhstan shall belong to the state monopoly and shall be carried out by the state expert organization in the field of circulation of medicines and medical products.

Prices for goods (works, services) produced and (or) sold by a subject of state monopoly shall be established by the authorized body in coordination with the antimonopoly authority.

Footnote. Chapter 12 as amended by adding Article 63-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 64. Scientific and medical expert examination

1. The objects of scientific and medical expert examination shall be:

1) projects of applied research programs;

2) is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

3) the results of the completed scientific and medical programs;

4) scientific papers, nominated for the state awards of the Republic of Kazakhstan;

5) scientific and medical developments, planned for practical application in healthcare.

2. The order of scientific and medical expert examination shall be defined by the authorized body.

Footnote. Article 64 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 64-1. Health technology assessment

1. The objects of health technology assessment shall be the health technologies that are proposed for inclusion (exclusion) in the lists (from the lists) of reimbursement within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance.

2. The procedure for assessing the health technology shall be determined by the authorized body.

Footnote. Chapter 12 shall be supplemented with Article 64-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

SECTION 4. Pharmaceutical activities and circulation of medicines and medical devices

Footnote. The title of section 4 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 13. PHARMACEUTICAL ACTIVITY

Article 65. System of circulation of medicines and medical devices

The unified system of circulation of medicines and medical products shall include:

1) the state body in the field of circulation of medicines and medical devices and its territorial sub-divisions;

2) the state expert organization in the field of circulation of medicines and medical devices and its territorial sub-divisions.

Footnote. Article 65 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 66. Types of pharmaceutical activity

1. Pharmaceutical activities shall include professional activities of individuals with higher or vocational secondary pharmaceutical education, as well as the legal entities, involved in healthcare.

2. Pharmaceutical activities shall include the following types:

1) the production of medicines;

2) the production of medical devices;

3) the manufacture of medical products;

4) the manufacture of medical devices;

5) wholesale sales of medicines;

6) wholesale sales of medical products;

7) retail sales of medicines;

8) retail sales of medical products.

Footnote. Article 66 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 66-1. State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan

1. The quality and safety of medicines and medical devices on the pharmaceutical market of the Republic of Kazakhstan shall be established by the requirements of the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan.

2. The State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan shall be harmonized with the requirements of the leading pharmacopoeias of the world and shall be subject to periodic updates due to changes in their standards and peculiarities of the development of the pharmaceutical market of the Republic of Kazakhstan.

3. In the absence of the relevant articles (monographs) in the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan, current publications of the leading pharmacopoeias of the world recognized by the authorized body shall be used.

4. General articles of the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan shall define general requirements for:

1) the quality of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances), medicines;

2) reagents, standard samples, methods and test methods used to control their quality;

3) packaging materials and containers.

5. Private articles of the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan shall define specific requirements for the quality of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances), medicines.

6. The State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan shall be a mandatory requirement for individuals and legal entities, engaged in production, manufacture, sale, storage, quality control, examination of medicines and medical products during state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier.

7. The State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan shall be developed by the state expert organization in the field of circulation of medicines and medical devices.

The procedure for development, execution, coordination, approval and introduction of amendments and additions to the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan shall be determined by the authorized body.

8. The State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan on the structure, design of monographs, numbering of sections and pharmacopoeial articles (monographs), symbols, image formulas must comply with the leading pharmacopoeias of the world, recognized by the authorized body.

Footnote. Chapter 13 is supplemented with Article 66-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 67. Production of medicines and medical devices

1. The production of medicines and medical devices shall be a pharmaceutical activity, including the totality of all the work necessary for the serial production of medicines and medical products, related to the acquisition of raw materials, materials, semi-finished products, equipment, components and technological process, including the implementation of one of its stages, storage, sale of products, as well as all types of accompanying control.

2. Production of medicines in the territory of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by the subjects in the field of circulation of medicines and medical devices in accordance with the good manufacturing practice (GMP) of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union and on the basis of a license, obtained in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Note of RCLI!
Sub-paragraph 2 of paragraph 2 shall be enforced for organizations for production of medicines, pharmacy warehouses from 01.01.2021 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI.

Subjects in the field of circulation of medicines and medical devices in the manufacture of medicines must comply with the requirements of the good manufacturing practice (GMP).

3. Stability studies, determination of the shelf life and re-control of medicines shall be carried out by the manufacturer of the medicinal product in accordance with the rules, approved by the authorized body.

Stability studies, establishment of the shelf life of medical devices shall be conducted by the manufacturer of medical devices in accordance with international standards.

4. It shall be prohibited to manufacture medicines and medical devices:

1) that have not passed the state registration in the Republic of Kazakhstan, except for the medicines and medical devices, intended for examination during their state registration, debugging and launching of equipment and technological processes, preclinical (non-clinical) and clinical studies, contract manufacturing and production of medicines and medical products for export;

2) without a license for the right to manufacture medicines and medical devices;

3) with violation of good manufacturing practices and rules for production of medical devices.

5. The manufactured and imported medicines:

1) should not contain dyes and auxiliary substances prohibited for use in the Republic of Kazakhstan, the list of which is approved by the authorized body;

2) should be subject to control in accordance with the regulatory document on the quality of medicines, developed by the manufacturer of medicines and agreed by the state expert organization during the examination in accordance with the rules, approved by the authorized body;

3) must be made of a pharmaceutical substance (active pharmaceutical substance), produced in the conditions that are not lower than the requirements of the good manufacturing practice (GMP) of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union and declared during the state registration, re-registration and changes of the registration dossier of the medicine.

Medicines, produced in the Republic of Kazakhstan for export only shall not be subject to the state registration and sale in the Republic of Kazakhstan.

6. The manufactured and imported medical devices should be subject to control in accordance with the regulatory document of the medical device, submitted by the manufacturer of the medical device during the examination of the medical device for the purposes of the state registration, re-registration and changes in the registration dossier of the medical device.

Medical products, manufactured in the Republic of Kazakhstan for export only shall not be subject to the state registration and sale in the Republic of Kazakhstan.

7. Production and sale of patented medicines and medical devices shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

8. Production of medical devices, intended for diagnosis or treatment, should ensure their safety, provide for their use in accordance with the functional purpose and eliminate the risk of user error in interpreting the results of diagnosis or treatment.

9. The manufacturer of medicinal products shall ensure that at least one authorized person of the manufacturer shall be in the staff, responsible for fulfilling the duties in accordance with the requirements of the good manufacturing practice (GMP) of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union.

Footnote. Article 67 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 68. Manufacture of medicines and medical devices

The manufacture of medicines and medical devices shall be carried out by subjects in the field of circulation of medicines and medical devices that are licensed to manufacture medicines and medical devices in accordance with the rules, approved by the authorized body. Manufactured medicines shall be subject to intra-pharmacy control in the manner, determined by the authorized body.

Footnote. Article 68 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 69. Wholesale and retail sales of medicines and medical devices

Footnote. The title of Article 69 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The wholesale sale of medicines and medical devices shall be carried out by subjects in the field of circulation of medicines and medical devices who have received the appropriate license for wholesale distribution in pharmacy warehouses or have notified of the commencement of activities through the medical device warehouse in the manner, prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications”.

2. The retail sale of medicines and medical devices shall be carried out by subjects in the field of circulation of medicines and medical devices who have received a corresponding license for retail sales in pharmacies, pharmacy points, mobile pharmacies, or have notified of the commencement of activities through optics stores and medical devices stores in the manner, established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications".

Note of RCLI!
Sub-paragraph 1 of paragraph 3 shall be enforced for pharmacies from 01.01.2023 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI.

3. Subjects in the field of the circulation of medicines and medical devices engaged in the retail sale of medicines must comply with the requirements of the good pharmacy practice (GPP).

Note of RCLI!
Sub-paragraph 2 of paragraph 3 shall be enforced for organizations for the production of medicines, pharmacy warehouses from 01.01.2021 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI.

Subjects in the field of the circulation of medicines and medical devices that carry out the wholesale distribution of medicines shall be obliged to comply with the requirements of the good distribution practice (GDP).

Subjects in the field of circulation of medicines and medical devices licensed or notifying of the commencement of activities in the manner, prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Permits and Notifications" shall be allowed to engage in wholesale and retail sales of goods not related to medicines and medical products in accordance with the list, approved by the authorized body.

4. The wholesale and retail sale of medicines and medical products shall be prohibited:

1) if they have not passed the state registration in the Republic of Kazakhstan;

2) their quality is not confirmed by the conclusion on safety and quality in the manner, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care;

3) if they do not meet the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care;

4) if they are expired;

Note of RCLI!
Subparagraph 5) shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced from 01.01.2023).
Note of RCLI!
This version of subparagraph 5) shall be valid until 01.01.2023 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI.

5) medical specialists in health care organizations, except for the cases, specified in paragraph 6 of this article;

6) through warehouses for the temporary storage of medicines and medical devices.

5. Non-prescription sale of medicines, intended for the sale with the prescription of a doctor shall be forbidden.

The rules for assigning medicines to a prescription sale, rules for prescribing, recording and storing prescriptions shall be approved by the authorized body.

Note of RCLI!
Paragraph 6 shall be excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced from 01.01.2023).
Note of RCLI!
This version of paragraph 6 shall be valid until January 1, 2023 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI.

6. In remote settlements from the regional center, where there are no pharmacies, the sale of medicines and medical products may be carried out by individuals and legal entities through pharmacies in healthcare organizations, providing primary health care, counseling and diagnostic assistance, and through mobile pharmacies.

In the absence of pharmacy points, retail trade of medicines and medical products can be carried out through healthcare organizations, providing primary health care, counseling and diagnostic assistance.

In the absence of specialists with pharmaceutical education, specialists with medical education, who have been trained for their realization, shall be allowed to carry out retail trade of medicines and medical products.

7. Medicines and medical devices, imported and produced in the territory of the Republic of Kazakhstan before the expiration of the registration certificate deadline shall be used, circulated and operated in the territory of the Republic of Kazakhstan without restrictions.

Footnote. Article 69, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (for the procedure of enactment see Art. 2); dated 29. 03. 2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 14. Circulation of medicines and medical devices

Footnote. The title of chapter 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 70. Development of medicines and medical devices

1. Development of medicines shall include the search for and (or) creation of new active substances or their new combinations, the subsequent study of pharmacological properties, pharmaceutical development, preclinical (non-clinical) and clinical studies, as well as the development of technologies for the industrial production of medicines.

2. Development of medicines shall be carried out in compliance with the requirements of the good pharmaceutical practices to ensure their safety and efficacy.

3. Development of medical devices shall include the search for and (or) creation of a technical solution, invention, design, construction and testing of prototypes, as well as the development of technologies for the industrial production of medical products.

4. Development of medical devices shall be carried out in compliance with the requirements of international standards that ensure their safety and efficacy.

5. The rights of the developer of the medicinal product and the medical device shall be protected by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 70 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 71. State registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of a medicinal product or medical device

Footnote. The title of Article 71 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. The state registration of a medicinal product or a medical device shall be the procedure for determining the legality of the presence on the pharmaceutical market, assessing the safety, quality and efficacy of a medicinal product or medical device and putting a medicinal product or medical product for a specified period in the State Register of medicinal products and medical devices in the manner, determined by the authorized body.

2. The state re-registration of a medicinal product or a medical device shall be the procedure for extending the state registration of a medicinal product or a medical device, the state registration of which has expired, with the issuance of an unlimited registration certificate under the previous registration number and making an appropriate entry in the State Register of medicinal products and medical devices, carried out in the manner, determined by the authorized body.

3. Amendments to the registration dossier of a medicinal product or a medical device shall be carried out on the basis of an examination of changes made to the registration dossier during the validity period of the registration certificate, in the manner, determined by the authorized body.

4. The following, produced in the Republic of Kazakhstan, as well as the medicines and medical devices, imported into its territory shall be subject to the state registration and re-registration:

1) medicines under the trade names, indicating the dosage form, dosage, packaging from each production site;

2) parapharmaceuticals;

3) medical products under the trade names from each production site;

4) consumables for medical devices, except those specifically designed by the manufacturer of the medical device for the use with medical devices, able to operate only with these consumables;

5) medical devices that are part of a specialized vehicle for provision of medical care;

6) bulk products of medicines or medical devices.

5. Trade name of a drug - the name under which the drug shall be registered.

6. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
7. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

8. Medicines and medical products, intended for circulation on the market of the Eurasian Economic Union shall be subject to registration according to the uniform rules in accordance with the regulatory legal acts of the Eurasian Economic Union.

8-1. A certificate shall be issued by the authorized body for a pharmaceutical product (CPP) for registration of domestic medicines abroad, in accordance with the rules approved by the authorized body.

8-2. Medicinal products, manufactured outside the Republic of Kazakhstan in the conditions not lower than the requirements of the good manufacturing practice (GMP) of the Republic of Kazakhstan shall be subject to the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier.

9. By the decision of an authorized body, a medicinal product or a medical device may be registered under the procedure of an accelerated examination.

The procedure for an accelerated examination of a medicinal product or a medical device shall be determined by the authorized body.

10. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

11. An obligatory condition for the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of a medicinal product or a medical device shall be the examination of a medicinal product or a medical device.

Evaluation of the conditions of production and the quality assurance system shall be carried out by visiting the organization of the manufacturer of the medicinal product or a medical device at the expense of the applicant during the state registration of the medicinal product or medical device in the manner, determined by the authorized body.

Expenses related to the examination of a medicinal product and a medical device during their state registration, re-registration and introduction of changes in the registration dossier shall be covered by the applicants.

The expert organization shall be provided with a registration dossier, containing documents, the list of which is determined by the authorized body, as well as the samples of a medicinal product or a medical device, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities, in the quantities sufficient for triple analysis, specific reagents and consumable materials, in the exceptional cases and on condition of return.

12. The following shall not be subject to the state registration:

1) medicines, manufactured in pharmacies;

2) pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances), produced in the conditions of the good manufacturing practices;

3) pharmacopoeial medicinal plant raw materials;

4) medical products, manufactured for individual orders of patients solely for personal use, which are subject to special requirements in accordance with the prescription, issued by a medical specialist;

5) medicines and medical devices, manufactured in the Republic of Kazakhstan for export only;

6) exhibition samples of medicines and medical devices for exhibitions without the right for their further sale;

7) samples of medicines and medical devices that are received for preclinical (non-clinical) and clinical research and (or) testing;

8) laboratory instruments that are not used for the diagnosis of diseases;

9) components that are part of medical devices and are not used as a separate product or device;

10) radiopharmaceutical medicines, manufactured directly in health care organizations at the place of their use;

11) samples of medicines and medical devices for examination during the state registration.

13. Application for a state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of a medicinal product or a medical device shall be submitted by the developer or manufacturer of the medicinal product or medical device, or their authorized person.

Accounting and systematization of documents, submitted by the applicant during the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of a medicinal product or a medical device shall be carried out in the manner, determined by the authorized body.

The state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of a medicinal product or a medical device shall be carried out by the state body in the field of circulation of medicinal products and medical devices on the basis of an application and a positive opinion of an expert organization on the safety, quality and efficacy of a medicinal product or medical device, issued following the results of the examination.

14. A fee shall be charged for the state registration, re-registration and issuance of a duplicate of the registration certificate of a medicinal product or a medical device in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan "On taxes and other obligatory payments to the budget" (Tax Code).

15. In the cases of a negative opinion on the results of the examination of the state expert organization in the field of circulation of medicinal products and medical devices and a failure to submit a full package of documents, established in the manner, determined by the authorized body, the applicant shall be rejected to make the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of a medicinal product or a medical device.

16. According to the results of the state registration and re-registration of a medicinal product or a medical device, a registration certificate shall be issued in the form, established by the authorized body.

17. The decision on the state registration of a medicinal product or a medical device may be withdrawn in the manner, determined by the authorized body.

18. During the validity period of the registration certificate, the holder of the registration certificate of the medicinal product and the manufacturer of the medical product shall be responsible for the safety, quality and efficacy of the medicinal products or medical devices, registered in the market of the Republic of Kazakhstan, which must comply with the registration dossier, submitted for examination for the purposes of the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier of medical product or medical device.

19. The state expert organization in the field of circulation of medicines and medical devices and the state body in the field of circulation of medicines and medical devices shall not allow, without the consent of the applicant, disclosure and use for commercial purposes of the confidential information, provided for the state registration of the medicinal product,, contained in the application for the state registration, materials of examination of the medicinal product, as well as the registration dossier of medicinal product, containing new chemical substances, during six years from the date of the state registration of the medicinal product.

20. The provisions, envisaged in paragraph 19 of this Article, that do not allow the disclosure and use of confidential information for commercial purposes shall not apply to:

1) individuals or legal entities, that have been issued a compulsory license for using the medicine in accordance with the Patent Law of the Republic of Kazakhstan;

2) usage, production, import, export or distribution of a medicine for non-commercial purposes.

21. On the basis of a court decision, the disclosure and use of the information, specified in paragraph 19 of this Article shall be allowed without the consent of an applicant, in the presence of one of the following cases:

1) if the supply of medicines is insufficient to meet the needs of the population within twelve months from the date of registration in the Republic of Kazakhstan;

2) the need to protect public health in emergency situations or to ensure national security;

3) identification of actions, violating the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of competition protection.

Footnote. Article 71, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan; dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 27.10.2015 No. 365-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 72. Pre-clinical (non-clinical) research of medicinal products and research (testing) of evaluation of biological effect of medical devices

1. The purpose of pre-clinical (non-clinical) research of medicinal products shall be to obtain the proofs of their pharmacological activity and safety through scientific methods.

Research (testing) of evaluation of the biological effects of medical devices shall be carried out to determine the acceptability of any potential adverse biological response, resulting from the contact of the medical device materials with the human body.

2. The procedure for the conduct of preclinical (non-clinical) studies and the requirements for the pre-clinical bases shall be determined by the authorized body.

Pre-clinical (non-clinical) studies shall be carried out in accordance with the good laboratory practice (GLP) of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union.

The assessment of materials and the compliance of the conditions for the conduct of pre-clinical (non-clinical) research with the requirements of the good laboratory practice (GLP) of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union shall be carried out within the framework of the pharmaceutical inspection in the manner, determined by the authorized body.

Footnote. Article 72 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 73. Technical testing of medical devices

1. Technical testing of medical devices shall be carried out in the form of tests and (or) evaluation and analysis of the data to verify the quality and safety when using them in accordance with the purpose, stipulated by the documentation of the manufacturer of the medical device.

2. Technical testing of medical devices shall be carried out in organizations, accredited to conduct technical tests in the manner, specified by the legislation of the Republic of Kazakhstan on accreditation in the field of conformity assessment.

3. The procedure for the conduct of technical testing shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 73 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 74. Clinical studies of medicinal products, medical devices, and clinical and laboratory tests of medical devices for in vitro diagnostics

1. Clinical studies of medicines and medical devices shall be carried out with the participation of a person as a subject to identify or confirm the clinical and (or) pharmacodynamic effects of a pharmacological or medicinal product under investigation and (or) to reveal unwanted reactions and (or) to study absorption, distribution, biotransformation and removal of medicines, assessment of safety and (or) functional characteristics of medical devices and (or) adverse events (incidents) of a medicinal product to establish safety and efficacy.

Clinical and laboratory tests of medical devices for in vitro diagnostics shall be carried out on analytical characteristics, clinical efficacy (if applicable) to establish the conformity of the medical device for in vitro diagnostics.

2. Clinical studies shall be carried out in accordance with the rules of the good clinical practice (GCP) of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union.

3. The procedure for the conduct of clinical tests, clinical and laboratory testing of medical devices for in vitro diagnostics and the requirements for clinical bases shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 74 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 75. Labeling of medicines and medical devices

1. Medicinal products should enter the circulation with labels, applied on consumer packaging (primary and secondary), in a well-read typeface in the Kazakh and Russian languages, with instructions for medical use (package leaflet).

2. For medical workers on the Internet resources of the authorized body and the state expert organization in the field of circulation of medicines and medical devices the general characteristics of the medicine, approved by the authorized body during the state registration, shall be placed.

3. Medical devices must be delivered with the label, applied directly to the medical devices and (or) on consumer packaging, medical application instructions or operating manuals for a medical device.

4. Stickers may be used when importing a limited number of expensive orphan (rare) medicines.

The application of stickers on consumer packaging shall be carried out in the manner, determined by the authorized body.

5. The rules for labeling the medicines and medical devices shall be approved by the authorized body.

The procedure for the preparation and execution of instructions for medical use and the general characteristics of medicines and medical devices shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 75 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 75-1. Pharmaceutical inspectorate for good pharmaceutical practices

1. The Pharmaceutical inspectorate for good pharmaceutical practices shall be a structural subdivision of the state body in the field of circulation of medicines and medical devices and its territorial subdivisions, conducting a pharmaceutical inspection.

2. The state body in the field of circulation of medicines and medical devices shall coordinate the activities of the pharmaceutical inspectorate for the good pharmaceutical practices.

The state body in the field of circulation of medicines and medical devices and its territorial subdivisions shall issue or revoke certificates (opinions) for compliance with the requirements of the good pharmaceutical practices.

3. Pharmaceutical inspection shall be carried out in the following cases:

1) on the basis of the application of the subject in the field of circulation of medicines and medical devices to receive a certificate (opinion) or the extension of its effect, as well as in accordance with the good pharmacovigilance practice (GVP);

2) on the basis of the application of the subject in the field of circulation of medicines and medical devices, as well as for the purposes of licensing, registration, examination or conducting investigations, related to the safety, quality and efficacy of medicines, medical devices, in accordance with the program of the pharmaceutical inspection;

3) based on the results of a previously conducted pharmaceutical inspection in order to confirm the elimination of the revealed nonconformities.

4. Validity period of the certificate of compliance of the object with the requirements of:

the good manufacturing practice (GMP) is three years;

the good distribution practice (GDP); the good laboratory practice (GLP) - five years;

the good pharmacy practice (GPP) - the first two times for five years, with subsequent confirmation - indefinitely.

5. Pharmacies shall be subject to pharmaceutical inspections for compliance with the requirements of the good pharmacy practice (GPP), pharmacy (distribution) warehouses - for compliance with the requirements of the good distribution practice (GDP), organizations for production of medicines - for compliance with the requirements of the good manufacturing practice (GMP), organizations conducting preclinical (non-clinical) studies - for compliance with the requirements of the good laboratory practice (GLP), health care organizations carrying out clinical research - for compliance with the good clinical practice (GCP), holders of registration certificates of medicines - for compliance with the good pharmacovigilance practices (GVP).

6. Pharmaceutical inspections shall be carried out in the manner determined by the authorized body.

Footnote. Chapter 14 shall be supplemented with Article 75-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 76. Purchase of medicines and medical devices intended for the provision of minimum, basic and additional volumes of medical care, and medical care in the system of compulsory social health insurance

Footnote. The title as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); No. 208-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced since 01.01.2020).

1. Medicines intended for the provision of minimum, basic and additional volumes of medical care, and medical care in the system of compulsory social health insurance, shall be purchased under international non-proprietary names, and in case of individual intolerance to the patient - under trade names based on the conclusion of the medical advisory commission and decisions of the local representative body of the region, the city/town of republican status and the capital within the framework of the Kazakhstan national form. In the case of purchasing a multicomponent medicinal product, its composition shall be indicated.

2. In order to optimally and efficiently use budget funds, allocated for the procurement of medicines and medical devices within the guaranteed volume of free medical care, and the money of the compulsory social medical insurance, the medicines and medical products shall be procured at the prices not exceeding those established by the authorized body, except for the unregistered medicines and medical devices, imported into the territory of the Republic of Kazakhstan on the basis of an opinion (permit document), issued by the authorized body.

3. Procurement of medicines and medical devices intended to provide a guaranteed volume of free medical care and medical assistance in the system of compulsory social medical insurance shall be carried out in the manner and by methods, established by the Government of the Republic of Kazakhstan, including through the web portal for the procurement of medicines and medical products.

4. The preemptive right to conclude contracts in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social medical insurance shall belong to the subjects in the field of circulation of medicines and medical products, including pharmacies with the right to manufacture medicines, having a certificate of compliance of the object with the requirements of:

1) the good manufacturing practice (GMP) in the procurement of medicines and the conclusion of long-term contracts for the supply of medicines;

2) the good distribution practices (GDP) in the procurement of medicines, pharmaceutical services and conclusion of long-term contracts for the storage and transportation of medicines and medical products in the framework of guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

3) the good pharmacy practice (GPP) in the procurement of pharmaceutical services, accounting services and sales of medicines and medical devices in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance.

Footnote. Article 76 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2017); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by laws of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced since 01.01.2020).

Article 77. Single distributor

1. A single distributor shall be determined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

The main activities of a single distributor shall be:

1) selection of suppliers;

2) conclusion of contracts for the supply of medicines and medical devices;

3) conclusion of long-term contracts for the supply of medicines and medical devices and (or) for the storage and transportation of medicines and medical devices;

4) provision with medicines and medical products according to the list, determined by the authorized body;

5) procurement of medicines and medical devices, services for storage and transportation according to a list, determined by the authorized body;

6) procurement of pharmaceutical services;

7) procurement of services for the accounting and sale of medicines and medical devices;

8) organization of procurement of medical devices within the guaranteed volume of free medical care.

2. The principles of the procurement of medicines and medical devices shall be:

1) the provision of potential suppliers with equal opportunities to participate in the procurement procedure;

2) fair competition among potential suppliers;

3) publicity and transparency of the procurement process;

4) support for domestic producers.

Footnote. Article 77 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 77-1. Powers of a single operator

Single operator shall:

1) conduct the creation, development, maintenance and system maintenance of a web portal for procurement of medicines and medical devices;

2) manage projects for development of a web portal for procurement of medicines and medical devices;

3) provide services to the subjects of health care on the use of a web portal for procurement of medicines and medical devices;

4) provide consulting assistance to the subjects of health care on the functioning of the web portal for procurement of medicines and medical devices;

5) ensure the information security of the storage of electronic information resources of the subjects of the public procurement system, posted on the web portal for procurement of medicines and medical devices;

6) fill the content of the web portal for procurement of medicines and medical devices in accordance with the procedure for organizing and conducting the procurement of medicines and medical devices, pharmaceutical services;

7) interact with the authorized subjects on the issues of integration of information systems of state bodies, state electronic information resources and information security.

Footnote. Chapter 14 shall be supplemented by Article 77-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 78. Storage and transportation of medicines and medical devices

1. Medicines and medical devices shall be stored and transported under the conditions ensuring the preservation of their safety, quality and efficacy, in accordance with the rules for the storage and transportation of medicines and medical devices, approved by the authorized body.

2. It shall be prohibited to extend the shelf life of medicines and medical devices.

3. Subjects in the field of circulation of medicines and medical devices that transport and store medicines must comply with the requirements of the good distribution practice (GDP) or the good pharmacy practice (GPP).

Footnote. Article 78 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 79. Destruction of medicines and medical devices

Medicines and medical products that have become unusable, expired, falsified medicines and medical products and others that do not meet the requirements of the laws of the Republic of Kazakhstan shall be considered unsuitable for sale and medical use and shall be subject to destruction by subjects in the field of circulation of medicines and medical products in whose possession they are, in the manner determined by the authorized body.

Footnote. Article 79 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 80. Procedure of importation of medicines and medical devices into the territory of the Republic of Kazakhstan

1. Importation into the territory of the Republic of Kazakhstan of medicines and medical devices shall be carried out in the manner, determined by the authorized body in accordance with the customs legislation of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union.

2. It shall not be allowed to import into the territory of the Republic of Kazakhstan the medicines and medical devices that have not passed the state registration in the Republic of Kazakhstan, except for the cases specified in paragraph 3 of this article and article 80-2 of this Code.

3. It shall be allowed to import medicinal products and medical devices not registered in the Republic of Kazakhstan to the territory of the Republic of Kazakhstan on the basis of a conclusion (permit document), issued by the authorized body if they are intended for:

1) conduct of clinical studies;

2) expert examination of medicinal products and medical devices during the state registration, re-registration and introduction of changes to the registration dossier;

3) the state registration of medicines and medical devices;

4) medical care for the life of a particular patient or medical care for a limited number of patients with rare and (or) very severe pathology with the possibility of medical use and procurement;

5) exhibitions without the right for their further sale;

6) prevention and (or) elimination of consequences of emergency situations;

7) introduction of innovative medical technologies;

8) procurement by a single distributor of medicines and medical devices supplied by international organizations, established by the General Assembly of the United Nations Organization and (or) prequalified by the World Health Organization, except for the medicines and medical devices under long-term contracts for the supply of medicines and medical products;

9) the use as a component, included in the composition or structure of a medical device and not intended for independent use outside the composition or structure of the medical device.

4. It shall be prohibited to import into the territory of the Republic of Kazakhstan the medicines and medical devices as humanitarian aid that have not passed the state registration, except for certain cases, determined by the authorized body.

Medicines and medical products (including unregistered), intended for humanitarian aid (assistance) or assistance in emergency situations, shall be imported into the Republic of Kazakhstan on the basis of a conclusion (permit document), issued in the manner, determined by the authorized body.

5. Medicinal products and medical devices imported into the territory of the Republic of Kazakhstan that do not comply with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care shall be confiscated and destroyed.

Footnote. Article 80 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 80-1. Persons authorized to import medicines and medical devices to the territory of the Republic of Kazakhstan

Import of medicines and medical products into the territory of the Republic of Kazakhstan in the manner, determined by the authorized body can be carried out:

1) by the subjects in the field of circulation of medicines and medical devices that are licensed to manufacture medicines and medical devices;

2) by the subjects in the field of circulation of medicines and medical devices that are licensed to wholesale the medicines or are included in the register of healthcare subjects, engaged in the wholesale of medical devices, upon notification of the commencement of activities;

3) by the research organizations, laboratories for development and state registration of medicines and medical devices in accordance with this Code;

4) by foreign manufacturers of medicines and medical devices, their authorized representative offices (branches) or their trusted individuals and legal entities for examination during the state registration, clinical studies and (or) tests and for participation in exhibitions of manufacturers of medicines and medical devices in the Republic Kazakhstan;

5) healthcare organizations for medical activities.

Footnote. Chapter 14 shall be supplemented by Article 80-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiry of thirty calendar days after its first official publication); in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 80-2. Import of medicinal products and medical devices, as well as biological material of preclinical (non-clinical) and clinical studies, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities into the territory of the Republic of Kazakhstan for personal use and other non-commercial purposes

1. Medicines and medical devices shall be imported into the territory of the Republic of Kazakhstan without the permission of the authorized body, if they are intended for:

1) personal use by individuals, employees of the diplomatic corps or representatives of international organizations;

2) treatment of passengers and crew members of vehicles, train crews and drivers of vehicles who arrived on the customs territory of the Eurasian Economic Union;

3) treatment of participants in international cultural and sports events and participants in international expeditions.

2. In the cases provided for by paragraph 1 of this article, the import into the territory of the Republic of Kazakhstan of medicines and medical devices not registered in the Republic of Kazakhstan shall be allowed.

3. The biological material of preclinical (nonclinical) and clinical studies, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities shall be imported into the territory of the Republic of Kazakhstan without the permission of an authorized body.

4. Import of biological material of preclinical (non-clinical) and clinical studies, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities into the territory of the Republic of Kazakhstan shall be carried out:

1) by manufacturers of medicines and medical devices;

2) by foreign manufacturers of medicines and medical devices, their authorized representative offices (branches) or their trusted individuals and legal entities;

3) by research organizations, laboratories in the field of health care, education and science.

Footnote. The Code shall be supplemented by Article 80-2 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 80-3. Interaction of the authorized body and the authorized body in the customs area

1. When moving medicines and medical devices through the customs border of the Eurasian Economic Union, which coincides with the State Border of the Republic of Kazakhstan, the authorized body in the customs area should provide information, confirmed by the authorized body, on the state registration of each imported medicinal products and medical devices with the date and number of the state registration, except for the cases, stipulated in paragraphs 3 and 4 of article 80 and article 80-2 of this Code.

2. The authorized body in the customs area shall submit to the authorized body the information on import of medicines and medical devices into the territory of the Republic of Kazakhstan through the customs border of the Eurasian Economic Union, which coincides with the State border of the Republic of Kazakhstan, and export of medicines and medical devices from the territory of the Republic of Kazakhstan through the customs border of the Eurasian Economic Union, coinciding with the State border of the Republic of Kazakhstan,.

Footnote. Chapter 14 shall be supplemented by Article 80-3 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiry of thirty calendar days after its first official publication); in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 81. Procedure of export of medicines and medical devices, as well as biological material of preclinical (non-clinical) and clinical studies, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities from the territory of the Republic of Kazakhstan

1. Export of medicines and medical devices from the territory of the Republic of Kazakhstan shall be carried out in the manner, determined by the authorized body.

2. Medicines and medical devices may be exported from the territory of the Republic of Kazakhstan without the consent of the authorized body:

1) for personal use of individuals, leaving the territory of the Republic of Kazakhstan, in the quantity necessary for the course of treatment;

2) in the first-aid kit of a vehicle, leaving the territory of the Republic of Kazakhstan for the treatment of passengers;

3) exhibition samples, imported with the permission of an authorized body for holding exhibitions;

4) medical devices, imported for preclinical (non-clinical) or clinical research.

3. Export of medicines and medical devices from the territory of the Republic of Kazakhstan as part of the material and technical means of medical and emergency rescue organizations and groups, leaving the territory of the Republic of Kazakhstan to participate in emergency response shall be carried out in the manner determined by the authorized body.

4. Biological materials of preclinical (nonclinical) and clinical studies, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities can be exported from the territory of the Republic of Kazakhstan without the permission of the authorized body.

5. Export from the territory of the Republic of Kazakhstan of biological material of preclinical (non-clinical) and clinical studies, standard samples of pharmaceutical substances (active pharmaceutical substances) and their impurities shall be carried out:

1) by manufacturers of medicines and medical devices;

2) by foreign manufacturers of medicines and medical devices, their authorized representative offices (branches) or their trusted individuals and legal entities;

3) by research organizations, laboratories in the field of health care, education and science.

Footnote. Article 81 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 15. General requirements for safety of medicines and medical devices

Footnote. Chapter 15 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 82. Installation, repair, technical and metrological maintenance of medical devices

1. Installation, repair, maintenance and metrological maintenance of medical devices shall be carried out by individuals or legal entities, entitled to perform these works, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. The safety level of medical devices after repair must not be lower than the safety level, established by the technical passport of medical devices.

3. The organization of the metrological provision of medical measuring instruments operated in health care organizations shall be regulated in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on ensuring the uniformity of measurements.

4. A medical device that is a measuring instrument shall be subject to inclusion in the register of the state system for ensuring the uniformity of measurements of the Republic of Kazakhstan and shall be allowed for use in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on ensuring the uniformity of measurements.

The list of medical devices that are the measuring instruments shall be approved by the authorized body in coordination with the authorized state body implementing the state regulation in the field of technical regulation and metrology.

Article 83. Classification of safety and reclassification of safety of medical devices, depending on the degree of potential risk of use

1. Medical products used in the Republic of Kazakhstan shall be divided into classes depending on the degree of potential risk of use and on the types in accordance with the nomenclature of medical products of the Republic of Kazakhstan.

2. Rules for classification of medical devices, depending on the degree of potential risk of use, shall be approved by the authorized body.

3. A class of medical products according to the degree of potential risk of use shall be approved during the state registration by an authorized body. Each medical device can be assigned to one class only.

4. The order of formation and maintenance of the nomenclature of medical products of the Republic of Kazakhstan shall be determined by the authorized body.

5. The authorized body may make changes to the classification based on a detailed recording of the principles, phenomena, medical methods, forming the basis of the work of medical devices.

Article 84. Suspension, prohibition or withdrawal from circulation or restriction of the use of medicines and medical devices

1. The authorized body may suspend or prohibit the use, sale or production of medicines and medical devices, as well as decide on withdrawal from circulation or restriction of the use in the cases of:

1) non-compliance of medicines and medical devices with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care;

2) revelation of adverse reactions of medicinal products hazardous to human health, not indicated in the instructions for medical use of the medicinal product, or increasing the frequency of revelation of cases of serious adverse reactions specified in the instructions, or low therapeutic efficacy (absence of therapeutic effect), or the availability of information on suspending and (or) withdrawing it from the market of other countries due to the revelation of serious adverse reactions with an unfavorable “benefit-risk” ratio;

3) in the process of applying medical devices, revelation of design defects, principles of operation, production performance, affecting the safety of their use;

4) violations of the approved process for the production of medicines and medical devices, affecting the safety, quality and effectiveness of their use;

5) availability of data on the harm to the health of a patient or a consumer in connection with the use of medicines and medical devices;

6) reception of data on the insufficiency of the scientific and technical level of production technology and quality control, ensuring a reduction in the safety level of the use of medicines and medical devices;

7) the appeal of the holder of the registration certificate about suspension, revocation of the registration certificate or withdrawal from circulation or restriction of the use of a medicinal product and a medical device;

8) non-compliance of medicines with the requirements of the good pharmaceutical practices of the Republic of Kazakhstan and (or) the Eurasian Economic Union, identified following the results of the pharmaceutical inspection;

9) failure to fulfill the pharmacovigilance obligations by the holder of the registration certificate of the medicinal product and the manufacturer of the medical device for monitoring the safety, quality and efficacy of medical devices.

2. The rules of suspension, prohibition or withdrawal from circulation or restriction of the use of medicines and medical devices shall be approved by the authorized body.

Article 84-1. Counterfeit medicines and medical devices

1. The production, import, storage, use and sale of counterfeit medicines and medical devices in the Republic of Kazakhstan shall be prohibited.

2. Counterfeit medicines and medical devices shall be destroyed in the manner, determined by the authorized body.

3. Subjects in the field of circulation of medicines and medical devices for the production, storage, distribution, marketing of counterfeit medicines and medical devices shall be responsible in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

4. The falsification of medicines and medical devices (submission of false information about the characteristics and (or) the source of origin) shall also include the accessories, parts and materials, manufactured and intended for production of counterfeit products.

5. Preventing and combating the falsification of medicines and medical devices shall be carried out by the authorized body together with the interested government agencies, organizations of manufacturers of medicines and medical devices, subjects of health care and public organizations.

6. The authorized body shall carry out international cooperation in the fight against counterfeit medicines and medical devices.

Article 85. Pharmacovigilance and monitoring of safety, quality and efficacy of medical devices

1. The authorized body shall ensure the functioning of the pharmacovigilance system and monitor the safety, quality and efficacy of medical devices in the Republic of Kazakhstan.

2. The state expert organization in the field of circulation of medicines and medical devices in order to ensure the protection of public health and improve patient safety shall carry out:

collecting, analyzing, evaluating and verifying the reports of adverse reactions of medical product, adverse events (incidents) of a medical product, coming from the subjects of health care and in the field of circulation of medicines and medical products, consumers;

assessment of the ratio "benefit-risk" of medicines and medical devices based on the pharmacovigilance and monitoring of the safety, quality and efficacy of medical devices in the Republic of Kazakhstan, data, provided by holders of registration certificates of medicines, manufacturers of medical devices, data, received from other sources.

3. The procedure for pharmacovigilance and monitoring of the safety, quality and efficacy of medical devices shall be determined by the authorized body.

4. Pharmacovigilance and monitoring of the safety, quality and efficacy of medical devices shall be carried out by the subjects of health care, subjects in the field of circulation of medicines and medical devices, as well as holders of registration certificates for medicines and manufacturers of medical devices, organizations for the maintenance of medical devices.

5. Subjects of health care shall be obliged to inform the authorized body in writing and in a timely manner about the facts of undesirable reactions, including those not indicated in the instructions for the use of a medical product, about the peculiarities of interaction of the medicine with other medicines, overdose, drug dependence, abuse, absence or low efficacy of the medicine and about the adverse events (incidents) of medical devices.

The holder of the registration certificate of the medicinal product and the manufacturer of the medical device shall be required to fully provide the authorized body with information on the safety of the medicinal product, as well as to inform the authorized body in a timely manner about the occurrence of undesirable reactions and (or) adverse events (incidents) when using the medicinal product or medical device.

6. The authorized body shall take into account the data of pharmacovigilance and monitoring of the safety, quality and effectiveness of medical devices in other countries when making decisions on suspension, prohibition or withdrawal from circulation or restriction of the use of medicines and medical devices in the Republic of Kazakhstan.

Article 86. Information on medicines and medical devices

Information on medicines and medical devices, approved for the application and use on the territory of the Republic of Kazakhstan, on medicinal products that have not passed the state registration, do not meet the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care, on withdrawal of the decision on state registration, as well as on medicinal products, prescribed by a doctor, shall be published in the specialized publications for medical and pharmaceutical workers.

Article 86-1. State regulation of prices for medicines or medical products

1. State regulation of prices shall be applied to the medicinal products, registered and circulating in the Republic of Kazakhstan in accordance with the rules for regulating the prices of medicinal products, approved by the authorized body.

2. The authorized body, not more than once every six months, not later than the tenth day of the month following the reporting half year, shall approve the marginal prices for the trade name of the medicinal product for retail and wholesale sales, indicating the method of their calculation, information about the data on which the price is formed.

3. The authorized body shall approve the marginal price for a trade name of a medicinal product or a medical device in the framework of the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance, the marginal price on the international non-proprietary name of the medicinal product or the technical characteristics of a medical product within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance.

4. The authorized body, on an ongoing basis, shall keep records and systematize the information, specified in paragraphs 2 and 3 of this article in electronic form in chronological order, taking into account the changes made and saving the previous versions, with the possibility of open access to this information on its Internet resource.

The information, specified in paragraphs 2 and 3 of this article, shall be kept for five years, starting with the year following the year when the marginal prices for medicines are approved.

Footnote. Chapter 15 shall be supplemented with Article 86-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of three months after its first official publication).

Article 86-2. Rational use of medicines

1. The rational use of medicines shall be carried out to improve the quality of medical care and the results of treatment by developing a formulary system.

2. The formulary system shall ensure the optimal use of safe, effective, affordable medicines. The activity of the formulary system shall be carried out in the manner, determined by the authorized body.

3. Health care organizations shall ensure the rational use of medicines, the training of clinical pharmacologists, clinical pharmacists and regular professional development of health care specialists in the rational use of medicines.

Article 86-3. Ethical promotion of medicines and medical devices

1. Ethical promotion of medicines and medical devices shall be the activity carried out in the process of promoting safe, high-quality and effective medicines and medical devices from the developer and (or) manufacturer of a medicinal product or a medical device prior to the consumer, based on fair competition and responsibility of all parties involved.

2. Ethical promotion of medicines and medical devices shall be carried out in the manner determined by the authorized body.

3. For the rational use of medicines and medical devices, subjects of health care, members of professional associations, and subjects in the field of circulation of medicines and medical devices must comply with the following conditions for the ethical promotion of medicines and medical devices:

1) promotion of medicines and medical devices on the market should ensure the completeness and accuracy of the information provided in relation to the safe, high-quality and effective medicines and medical products;

2) patients, pharmaceutical and medical specialists should receive the necessary and accessible information about medicines and their side effects;

3) promotion of medicines and medical devices on the market should be objective with the ethical standards and shall be carried out in accordance with the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of health care;

4) the information and data contained in the advertisement must be reliable and scientifically confirmed.

4. Medical specialists, prescribing the medicines, shall be prohibited from participating in the advertising of medicines and medical devices, as well as recommending patients the certain retail sales of medicines and medical products for the purpose of personal interest in receiving remuneration for their services.

Medical specialists shall be obliged to make prescriptions for medicines within their competence if there are appropriate medical indications under the international non-proprietary name, except for the cases of the patient’s individual intolerance.

Specialists of the retail sales of medicines and medical devices when selling medicines should offer the buyer (patient) all available medicines that match the prescription, indicating all available ones, their cost and features of use.

5. In the medical organizations and educational organizations in the field of health care, it shall be prohibited to promote medicines and medical devices by representatives of manufacturers of medicines and medical devices and (or) distributors, except for the holding of daily medical conferences, scientific conferences and (or) specialized seminars.

SECTION 5. PROTECTION OF PUBLIC HEALTH
Chapter 16. RIGHTS AND RESPONSIBILITIES IN HEALTHCARE AND WARRANTIES OF THEIR SECURITY

Article 87. Guarantees of rights security in healthcare

The state shall guarantee the citizens of the Republic of Kazakhstan:

1) the right for health care;

2) provision of the guaranteed volume of free medical care;

3) equal access to medical care;

4) quality of health care;

5) the availability, quality, effectiveness and safety of drugs;

6) taking of measures to prevent diseases, promote healthy lifestyles and healthy eating;

7) privacy, preservation of information, which is a part of doctor-patient confidentiality;

8) freedom of reproductive choice, protection of reproductive health and observance of reproductive rights;

9) healthcare-epidemiological, environmental welfare and radiation safety.

Article 88. The citizens’ rights

1. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall have the right to:

1) the guaranteed volume of free medical care in accordance with the list, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan;

2) provision of medicines and medical devices within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance, including for certain categories of citizens with certain diseases (conditions), free and (or) subsidized medicines, medical devices, and specialized medical products at the outpatient level in accordance with the list approved by the authorized body;

3) choice of a medical organization, including on the conditions established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Social Health Insurance", high-quality and timely medical care;

4) additional medical services in excess of the guaranteed volume of free medical care and medical care in the compulsory social health insurance system at the expense of its funds, funds of the organizations themselves, the voluntary medical insurance system and other non-prohibited sources;

4-1) co-payment ;

5) receiving medical assistance abroad at the expense of budgetary funds in the presence of evidences in the manner determined by the authorized body;

6) compensation for the harm, caused to the health by wrong assignment and use of drugs, medical devices and medical equipment by the health workers;

7) certification of temporary disability with the issuance of a temporary disability leave or a temporary disability certificate;

8) receive reliable information on prevention, diagnosis, treatment and rehabilitation, clinical studies, factors, affecting health, including the environment, working conditions, living and recreation, healthy food and food safety, including the conclusions of healthcare-epidemiological expertise from the state bodies, organizations and attending physician within their competence;

9) receive information on safety, efficacy and quality of drugs sold, medical devices and medical equipment from the state bodies, independent expert organizations and subjects, involved in circulation of drugs, medical devices and medical equipment;

10) appeal the actions (or inaction) of medical and pharmaceutical personnel in healthcare organization, higher authority and (or) in a judicial procedure;

11) an application for attracting independent experts in case of disagreement with the findings of the state medical expertise.

12) voluntary will for the possibility of withdrawing after death of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) for the purpose of transplantation.

2. A woman has the right to resolve an issue on motherhood and the free choice of modern methods of unwanted pregnancy prevention for family planning and protection of her health.

The right of citizens to protection of maternity shall be provided by:

1) medical examinations within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance, dynamic observation and health improvement of women of reproductive age;

2) medical treatment of major diseases, directly affecting women's reproductive health and child’s health, when being hospitalized for care for a sick child.

Working hours, maternity leave and working conditions of pregnant women and nursing mothers shall be established in accordance with the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Persons with sexual identity disorders, except for the persons with mental disorders (diseases), shall have the right to change their gender.

The rules for medical examination and sex change for the persons with sexual identity disorders shall be established by the authorized body.

4. Citizens, whose freedom is limited, as well as the persons, serving sentence on the verdict of the court in places of deprivation of liberty, placed in special institutions, shall receive medical assistance in the manner determined by the bodies of the penal system, in agreement with the authorized body. These persons shall enjoy all the above rights of citizens of the Republic of Kazakhstan when they receive medical assistance.

5. Oralmans, foreigners and stateless persons permanently residing in the territory of the Republic of Kazakhstan shall have the right to receive a guaranteed volume of free medical care on an equal basis with the citizens of the Republic of Kazakhstan.

Oralmans, foreigners and stateless persons temporarily staying in the Republic of Kazakhstan shall be entitled to receive a guaranteed volume of free medical care for acute diseases that are dangerous to others, in accordance with a list, determined by the authorized body, unless otherwise provided by the laws and international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

5-1. Refugees, as well as asylum seekers, shall be provided with preventive, diagnostic and therapeutic medical services that have the greatest proven effectiveness, in the manner and in the volume, determined by the authorized body;

6. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 88, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 08.01.2013 No 64-V (shall be enforced from 01.01.2013); dated on 15.04.2013 No 89-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 30.06.2017 No. 80-VI ((see Art. 2 for the enactment procedure); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 89. Children's rights

1. Every child shall have the right to:

1) use modern and effective healthcare services and devices for medical treatment and health rehabilitation;

2) get education in healthcare protection;

3) medical examinations and dynamic observation, treatment, drug provision, health improvement and vaccination within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance;

4) reception of a palliative care and nursing care.

2. When hospitalized the children:

1) under three years old, and very sick older children, who, according to the doctors, need additional care, the mother (father) or any other person, taking care of the child, shall have the opportunity to be with him in the medical organization with the issuance of a temporary disability leave;

2) a nursing mother with a child under one year of age shall be provided with free meals in a medical organization for the whole period of a child’s hospitalization.

3. School-age children during their inpatient, rehabilitation treatment shall have the right for regular training in the hospital, rehabilitation centerand sanatorium.

Patients of the children's inpatient departments and specialized children’s inpatient medical organizations shall have the necessary conditions for games, recreation and educational work.

4. Children with disabilities, as well as HIV-infected people shall have the right to receive free medical and pedagogical correctional support in educational and healthcare organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of healthcare.

The HIV-infected children shall have a right to stay in orphanages and other medical and educational institutions for general purpose.

5. The list of medical contraindications to place children in the orphanage and education organizations, organizations for orphans and children left without parental care shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 89 as amended by laws of the Republic of Kazakhstan No. 80-VI dated 30.06.2017 (shall be enforced since 01.01.2020); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication);

Article 90. Duties of citizens, individual entrepreneurs and legal entities

1. Citizens shall be obliged to:

1) to take care of preserving one’s health, to bear joint and several responsibility for preservation and strengthening of individual and public health;

1-1) pay contributions to compulsory social health insurance in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Social Health Insurance";

2) observe the regime, acting in healthcare organizations;

3) undergo preventive medical examinations in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan in healthcare;

4) observe the requirements of medical workers, bodies and healthcare organizations, related to the individual and public health;

5) observe precautions to protect their own health and the health of others, to pass screening and treatment on demand of healthcare organizations, to inform medical staff about the disease in infectious diseases and the diseases, posing threat to others.

In case of evasion from medical examination and treatment, the citizens, the patients with the diseases, dangerous to others, shall be subject to mandatory examination and treatment in accordance with this Code and other laws of the Republic of Kazakhstan.

The grounds and procedure for sending the people, suffering from diseases dangerous to others, to mandatory treatment, shall be regulated by this Code;

6) observe the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare.

2. Pregnant women up to twelve weeks of pregnancy shall have to start the medical records.

3. Foreigners and stateless persons, residing in the territory of the Republic of Kazakhstan, shall have the same duties in healthcare area as the citizens of the Republic of Kazakhstan.

4. In accordance with their activities, the individual entrepreneurs and legal entities shall:

1) conduct sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures;

2) comply with the requirements of regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of population and hygienic standards, as well as acts and sanitary and epidemiological conclusions of officials, performing state sanitary and epidemiological control and supervision;

3) ensure safety and quality of works performed, services and products in its production, transportation, storage and sale;

4) conduct a production control in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan;

5) inform timely the state healthcare-epidemiological services on emergencies, suspension of productions, violations of technological processes, threatening the healthcare-epidemiological welfare of the population, in cases of mass and group infectious and parasitic, occupational diseases and poisoning;

6) to inform the authorized body in a timely manner about the cases of revelation of adverse reactions, the absence and (or) low effectiveness of medicines and revelation of adverse events (incidents) of medical products;

7) ensure hygienic training of employees, working in the service sector, which poses a threat to infect others with the infectious and parasitic diseases; 8) allow the officials of state healthcare-epidemiological services to conduct sampling of products, raw materials, goods, work environment for laboratory testing in accordance with their competence;

9) prevent persons from the work, who do not have a document, certifying the passage of medical examination, hygienic training, as well as to exclude from work those with infectious and parasitic diseases and carriers of infectious and parasitic pathogens, identified by healthcare organizations;

10) not allow to sell goods, products, raw materials if they do not meet the requirements of normative legal acts in healthcare and epidemiological welfare of the population and health standards, as well as to make a decision on their use or disposal;

11) excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan; dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012).

12) submit records and reporting documentation on healthcare and epidemiological welfare to the state healthcare-epidemiological services for review;

13) suspend business and (or) any other activity in case if they pose threat to life or health of population;

14) ensure unhindered access of officials, exercising the state healthcare-epidemiological supervision to the objects in order to verify their compliance with the regulations in healthcare and epidemiological safety and health standards;

15) conduct disinfection, disinfestation and deratization activities upon epidemiological indications and regulations, and decrees of officials of healthcare-epidemiological services at their own expense.

16) provide complete and reliable information about the medicines they sell;

17) pay deductions and (or) contributions to compulsory social health insurance in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On compulsory social health insurance".

Footnote. Article 90, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.07.2017); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 91. Patients’ rights

1. In addition to the rights, specified in Article 88 of this Code, a patient shall have the following rights:

1) a decent treatment during diagnostics, medical treatment and care, respect for his cultural and personal values;

2) a medical care in the order, determined solely on the basis of medical criteria, without the influence of any discriminatory factors;

3) choice or replacement of a doctor or medical organization, including a foreign doctor, working in healthcare organizations of the Republic of Kazakhstan, providing medical assistance within the guaranteed volume of free medical care;

3-1) notification that audio and (or) video surveillance and recording shall be conducted in the medical organization;

4) support of his family, relatives and friends, as well as the members of religious communities;

5) relief of suffering to the extent that is provided by the current level of medical technologies;

6) to receive an independent opinion on his health status and have a consultation;

7) other rights, provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The patient shall have the right to receive information about his rights and responsibilities, the services provided, the cost of paid services, the order of their provision, taking into account the availability for people with visual impairment and (or) hearing. Information on the rights of the patient should be placed in the places of visual agitation of medical organizations.

When being hospitalized, a patient should be provided with the information about the names and professional status of those who shall provide medical services, as well as the internal rules of the medical organization.

3. Medical assistance should be provided after receiving informed oral or written voluntary consent from the patient. Written voluntary consent of the patient for invasive interventions shall be made in the form approved by the authorized body.

4. When a patient receives medical care, he shall have a right to be fully informed about his health status, including information about the risks and benefits of the proposed and alternative treatments, information about the possible consequences of refusing the treatment, information on diagnosis, prognosis and plan of remedial measures in an accessible form, as well as an explanation of his discharge from the hospital or transfer to another medical institution.

5. A patient may appoint a person to whom the information on his health status should be provided. The patient's refusal from obtaining the information shall be made in a written form and included in the medical record.

6. Information may be hidden from the patient in the cases where there are reasonable grounds to believe that the medical information shall not do good for him and cause serious harm to him. In this case, this information shall be reported to the spouse (wife) of the patient, his relatives or legal representatives.

7. The patients receiving medical care in the clinical educational institutions in healthcare shall have the right to refuse to participate in the teaching process, as well as the presence of the third parties during therapeutic and diagnostic procedures.

8. The patients’ rights shall be protected by the healthcare bodies, healthcare organizations, as well as public organizations within their jurisdiction.

9. When receiving medical care a patient shall have a right to be fully informed about the prescribed drugs.

10. Citizens, who are getting married, shall have a right to health and medical genetic examination.

Footnote. Article 91 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03.12.2015 No. 433-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 92. Responsibilities of patients

1. In addition to the duties, specified in Article 90 of this Code, the patient shall:

1) take measures to preserve and strengthen his health;

2) communicate with health care workers respectfully;

3) tell a doctor all the information, required for diagnosis and treatment, after giving a consent for medical intervention to comply strictly with all the requirements of a doctor;

4) observe the internal rules and take good care of the property of the medical organization, to cooperate with the medical staff when obtaining medical care;

5) inform health professionals about the changes in his health status during the diagnosis and treatment, as well as in the cases of diseases, dangerous to others, or their possibility on time;

6) not commit acts, violating the rights of other patients;

7) perform other duties, provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan;

8) perform all instructions prescribed when receiving medical and medicinal assistance at an outpatient level, in accordance with the contract concluded with the medical organization.

2. Duties of the patients referred to in subparagraphs 2) - 4) of paragraph 1 of this Article shall be applied to the parents or other persons, directly involved in a hospital care for a sick child.

Footnote. Article 92 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 93. The right to refuse medical treatment

1. A patient or his legal representative shall have the right to refuse medical treatment, except for the cases, provided for in Article 94 of this Code.

2. In case of refusal from medical care, form the patient or his legal representative shall be informed about the possible consequences in an easily-accessible.

3. Refusal from medical treatment, providing of information about the possible consequences shall be recorded in medical records and signed by the patient or his legal representative, as well as by a medical worker.

In case of refusal to sign by the patient or his legal representative the refusal from medical care, a relevant entry about this shall be made in the medical record and signed by a medical professional.

4. Upon refusal of legal representatives of a minor or an incapacitated person from medical care, required to save the lives of these persons, a medical organization shall have the right to apply to the guardianship authority and (or) to the court to protect their interests.

Article 94. Providing medical care without the consent of the citizens

1. Medical care without consent shall be provided to the persons:

1) in shock, coma, not allowing them to express their will;

2) suffering from diseases dangerous to others;

3) severe mental disorders (diseases);

4) mental disorders (diseases) and those, who committed socially dangerous act.

2. The consent for medical care for minors and citizens, declared incompetent by a court shall be given by their legal representatives. In the absence of the legal representatives, a decision on medical assistance shall be taken by the concilium, and if it is impossible to gather a concilium - by a medical professional with the notification of the officials of the medical organization and legal representatives.

3. Medical care without the consent of the citizens shall go on until elimination of grounds, provided for in paragraph 1 of this Article.

Footnote. Article 3, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

Article 95. Medical secrecy

1. Information on seeking medical advice, the health status of a citizen, his diagnosis and other information, received during his examination and (or) treatment, shall be the medical secrecy.

2. Disclosure of information, which is a part of a patient’s confidentiality shall not be allowed to the persons who have learnt it during training, professional performance, service and other obligations, except for the cases, defined by paragraphs 3 and 4 of this Article.

3. With the consent of a patient or his legal representative, the information constituting a medical secret may be transferred to other individuals and (or) legal entities for the benefit of examination and treatment of the patient, for research, teaching process and for other purposes.

4. Presentation of information, constituting a medical secret, without the consent of the patient or his legal representative shall be allowed in the following cases:

1) for the purposes of examination and treatment of a citizen, unable to express his will because of his condition;

2) when there is a threat of spreading of diseases that pose a danger to others, including the blood donation and its components;

3) at the request of inquiry and preliminary investigation bodies, prosecutor, lawyer, and (or) a court in view of investigation or prosecution;

4) when providing medical care to a minor or an incapable person to inform his legal representatives;

5) if there are grounds to believe that the injury, caused to the citizen is a result of illegal acts;

6) when a citizen has a mental disability and a tendency to sexual violence;

7) during the monitoring of contractual obligations on the quality and volume of medical services.

4-1. It is not a matter of disclosure of a medical secret to transfer a reserve copy of an electronic information resource for storage to a single platform for the backup storage of electronic information resources in accordance with the procedure and terms determined by the authorized body in the field of information security, unless such electronic information resources contain information related to reconnaissance, counterintelligence activities and security measures to ensure the safety of protected persons and objects, the transfer of which shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on state secrets.

5. Without the permission of individuals (patients), it shall be prohibited to collect and process personal data, relating to their privacy to form electronic information resources, containing personal data of individuals (patients), except for the cases involving donation of blood and its components, tissues, organs.

It shall not be allowed to connect electronic information resources, containing personal data of individuals (patients) to telecommunication networks that connect them to other databases without the permission of individuals (patients) when using personal data, relating to their private life, except for the cases, involving donation of blood and its components, tissues, organs, as well as requests from law enforcement, special state and other bodies for provision of information in the form of an electronic document, constituting medical secrecy, about the status of dispensary registrations of people, suffering from socially dangerous disorders and diseases, including persistent mental disorders, alcohol, drugs and other types of addiction, tendency to aggression and violent acts.

For illegal collection and processing of personal data concerning the private life of individuals (patients), officials shall be liable under the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 95 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.05.2013 No. 95-V (shall be enforced upon expiration of six months after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 24.11.2015 No. 419-V (shall be enforced from 01.01.2016); dated 09.04.2016, No. 501-V (shall be enforced from 01.01.2018); dated 28. 12. 2017 No. 128-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 17. PROTECTION OF REPRODUCTIVE RIGHTS

Article 96. The rights and duties of citizens in ??reproductive rights area

1. Citizens, shall have the right to:

1) free reproductive choice;

2) receive services for protection of reproductive health and family planning;

3) receive reliable and complete information about their reproductive health status;

4) treatment of infertility, including the use of modern auxiliary reproductive techniques and technologies, allowed in the Republic of Kazakhstan;

5) donation of germ cells, tissues of reproductive organs;

6) use and free choice of contraceptive methods;

7) surgical sterilization;

8) abortion;

9) protection of their reproductive rights;

10) take a free decision on the number of their children and time of their birth within wedlock or out of it, the periods between their birth, necessary to reserve mother’s and child’s health;

11) storage of germ cells, tissues of reproductive organs, embryos.

2. The minors shall have the right to protection of reproductive health, and for moral and sexual education.

3. The citizens shall be obliged to respect the rights, freedoms and legitimate interests of other citizens when exercising their reproductive rights.

Footnote. Article 96 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 97. Protection of women’s health during pregnancy, delivery and postpartum

1. A woman shall have the right to health protection and care during pregnancy, in childbirth and after childbirth, including premature one, defined by the international criteria of live birth and stillbirth fetus, using the methods, permitted in the territory of the Republic of Kazakhstan.

2. Medical, consulting assistance to pregnant women, women in labor, and parturient women in health care entities shall be provided within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance.

3. During pregnancy, the examination, treatment and medical intervention may be performed only with the consent of the woman or her legal representative.

In cases when delay of screening, treatment and medical intervention threatens the life of a woman and a child (fetus), the decision on screening, treatment and medical intervention shall be taken by a doctor or a medical commission.

Footnote. Article 97 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 80-VI dated 30.06.2017 (shall be enforced since 01.01.2020).

Article 98. Treatment of infertility

1. The individuals shall have the right to infertility treatment in healthcare organizations, private medical practitioners, applying safe and effective methods, including the use of auxiliary reproductive techniques and technologies, allowed at the territory of the Republic of Kazakhstan by the authorized body in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area, with the obligatory provision of complete and comprehensive information on their effectiveness, optimal time frames for their appliance, the possible complications, medical and legal implications, and other information, related to their effects on the body.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 98 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 99. The auxiliary reproductive techniques and technologies, cloning

1. A woman and a man, both married and unmarried, shall have the right to use assisted reproductive methods and technologies if they have mutual informed voluntary consent to medical intervention. A single woman also shall have the right to use assisted reproductive methods and technologies if she has her informed voluntary written consent for medical intervention.

2. The order and conditions of the auxiliary reproductive techniques and technologies shall be defined by the authorized body.

3. When using the auxiliary reproductive techniques and technologies, the prenatal sex selection shall not be allowed, unless the possibility of inheritance of diseases related to sex.

4. The human embryo cannot be used for commercial, military and industrial purposes.

5. Human cloning - reproduction of genetically identical individuals shall be prohibited in the Republic of Kazakhstan.

6. Export from the Republic of Kazakhstan of sex cells, human embryos for commercial, military or industrial purposes shall not be allowed.

Footnote. Article 99 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 No. 227-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 100. Health care for surrogacy

1. Surrogate motherhood - bearing and birth of a child (children), including cases of premature birth, under a contract between a surrogate mother and spouses with payment of remuneration.

2. A surrogate mother may be a woman of twenty-thirty five years old, received a medical conclusion on a satisfactory state of mental, physical and reproductive health, including the results of medical and genetic testing.

3. The rights and duties of a surrogate mother, the perspective parents, the rights of the child and the order for concluding an agreement shall be regulated by the legislation of the Republic of Kazakhstan on marriage (marriage) and family.

Footnote. Article 100 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 101. Donation of sexual cells, tissues of reproductive organs

1. Citizens between the ages of eighteen and thirty-five years old, physically and mentally healthy, who have undergone a medical genetic examination, shall have the right to be donors of sex cells, tissues of reproductive organs.

2. Donors shall have no right to information about the future fate of their donor sex cells, the tissue of reproductive organs.

3. The procedure and conditions for carrying out the donation of germ cells, tissues of reproductive organs shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 101 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 102. The use of contraception

1. Citizens shall have the right to choose contraception methods and means, including medical one, and to refuse them.

2. The citizens receive a medical assistance on individual selection of suitable contraception methods, taking into account their health status, age and individual characteristics.

Article 103. Surgical sterilization

1. Surgical sterilization as a method of preventing unwanted pregnancy may be conducted to the citizens of not less than thirty-five years old, or those, who at least have two children, and for medical reasons, and with the consent of the full-aged citizen - regardless of his age and presence of children.

2. Surgical sterilization shall be carried out only upon a written agreement of a patient in the healthcare organizations, by the private medical practitioners, licensed for this activity, with the obligatory prior notification of the patient on irreversibility of the operation.

3. The procedure and conditions for the surgical sterilization shall be established by the authorized body.

Article 103-1. Chemical castration

1. Chemical castration - taking drugs that reduce sexual desire, carried out on the basis of a court decision by a medical organization.

2. The type of the used medicinal product, the frequency of its introduction within the period of validity of criminal-legal effect, established by the court, as well as the procedure for applying this measure shall be determined by the authorized body in agreement with the General Prosecutor's Office and the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 17 is supplemented by Article 103-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 09.04.2016 No. 501-V (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 104. Abortions

1. A woman shall have the right to abortion.

In order to prevent abortion, the doctors shall have to conduct interviews to explain ethical, psychological and physiological adverse effects and possible complications.

2. Abortions shall be performed at a woman's request if pregnancy is up to twelve weeks, for social reasons - for the pregnancies up to twenty-two weeks, and in medical indications, threatening the life of a pregnant woman and (or) a fetus (in the presence of mono-gene genetic diseases, not-corrective congenital malformations and fatal fetal conditions) - regardless of the gestational age.

3. Abortions to the minors shall be performed with the consent of their parents or other legal representatives.

4. In medical and preventive treatment institutions at a woman’s request, medical-social counseling shall be held before and after abortion, including individual choice of methods and means of contraception.

5. The procedure and conditions for abortion shall be established by the authorized body.

Chapter 18. MEDICAL AND SOCIAL CARE FOR TUBERCULOSIS PATIENTS

Article 105. Medical care for tuberculosis patients

1. The state shall guarantee the patients with tuberculosis:

1) the medical care and drug provision within the guaranteed volume of free medical care;

2) social and legal protection;

3) non-admission of any forms of discrimination due to the nature of the disease;

4) implementation of preventive measures to reduce the incidence of severe, acutely progressive forms of tuberculosis among children.

2. The patients with infectious tuberculosis shall be subject to mandatory hospitalization, treatment and rehabilitation.

Footnote. Article 105 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 106. The procedure for recognizing a citizen as a contagious TB patient

1. Recognition of a citizen as sick with an infectious form of tuberculosis shall be carried out on the basis of the conclusion of the health organization, taking into account the results of laboratory tests.

2. The order of medical examination for recognizing a citizen as an infectious tuberculosis patient shall be established by the authorized body.

3. The citizen, recognized the infectious tuberculosis patient, may appeal the decision of the healthcare organization to a higher authority, and (or) to the court.

Footnote. Article 106 as amended by Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 107. Grounds and procedure for sending citizens with tuberculosis to compulsory treatment

1. Compulsory treatment of citizens with tuberculosis shall include an anti-tuberculosis and symptomatic treatment with isolation of patients in specialized anti-tuberculosis organizations and shall be carried out at the expense of budget funds.

2. The grounds for compulsory treatment of citizens with tuberculosis shall be:

1) refusal of a patient with tuberculosis, confirmed by a laboratory method, from treatment and the lack of a positive result from all the methods of persuasion (psychological consultation, the use of health education methods), recorded in the medical documentation of the patient;

2) unauthorized leave and violation of the treatment regimen in the form of an unreasonable non-taking of seven daily doses of anti-tuberculosis drugs during the calendar month, recorded in the medical documentation of the patient.

3. Patients with tuberculosis, who have been subjected to compulsory treatment, after discharge from a specialized tuberculosis organization, shall be required to register in the anti-tuberculosis organization at the place of residence.

The procedure for rendering medical assistance to the patients with tuberculosis sent for compulsory treatment shall be determined by the authorized body.

4. The decision on the compulsory treatment of citizens suffering from tuberculosis and evading treatment shall be made by the court at the request of the health care organizations in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 107 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 108. Rights of patients with tuberculosis, being under compulsory treatment

Footnote. Title of Article 108 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Patients, suffering from tuberculosis, being under compulsory treatment shall enjoy all the rights of citizens of the Republic of Kazakhstan with restrictions related to the need to adhere the regime of stay in a specialized anti-tuberculosis organization.

2. Sending to compulsory treatment in a specialized anti-TB organization shall not entail a criminal record.

3. The place of work shall be saved for a person, suffering from tuberculosis, directed on compulsory treatment.

4. The duration of stay for compulsory treatment shall not interrupt the labor experience and shall be included in the general seniority.

5. Housing shall be remained for the patients, suffering from tuberculosis, directed to compulsory treatment, living in a dwelling of the public housing stock, for the period of stay in treatment.

Footnote. Article 108 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 109. Treatment and maintenance of tuberculosis patients in specialized anti-tuberculosis organizations

Footnote. Article 109 shall be excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 110. Medical supervision and treatment of patients with tuberculosis after the end of compulsory treatment

Footnote. Article 110 is excluded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated December 28, 2018 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after the day of its first official publication).

Article 111. Social assistance to the patients, suffering from tuberculosis

Footnote. Title of Article 111 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Local executive bodies shall assist patients with tuberculosis, discharged from a specialized anti-tuberculosis medical organization after the end of compulsory treatment, in their work and household arrangements.

Footnote. Article 111 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 19. PROVISION OF MEDICAL AND SOCIAL ASSISTANCE TO THE HIV-INFECTED

Footnote. The title of Chapter 19 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 112. State guarantees in prevention, diagnosis and treatment of HIV infection

The state shall guarantee the HIV-infected citizens of the Republic of Kazakhstan, oralmans, foreigners and stateless persons permanently residing in the territory of the Republic of Kazakhstan:

1) medical care and drug provision within the guaranteed volume of free medical care;

2) ensuring the dynamic monitoring, provision of psychosocial, legal and medical advice;

3) social and legal protection;

4) non-admission of any forms of discrimination due to the nature of the disease;

5) implementation of preventive measures to reduce the risk of HIV transmission from mother to fetus and child.

Footnote. Article 112 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 113. Social protection of HIV-infected persons

1. HIV-infected persons shall be provided with education in educational institutions.

2. Infringement of the rights and legitimate interests of the HIV-infected persons, as well as infringement of housing and other rights and the interests of their close relatives shall not be allowed.

Health care specialists, infected with HIV, who perform medical procedures, related to the violation of the integrity of the skin or mucous membranes, must be transferred to another job that is not related to the violation of the integrity of the skin or mucous membranes.

3. HIV-infected persons, infected as a result of improper performance of their duties by medical specialists and workers in the consumer services sector, shall be entitled to receive compensation for harm caused to life or health, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 113 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 114. HIV Prevention

HIV prevention measures shall include:

1) development and implementation of target prevention and education programs for various population groups;

2) provision of information on epidemic situation of HIV infection and preventive measures through the media;

3) development and distribution of information materials for various groups of population;

4) implementation of programs to protect against HIV infection through sexual contact, through blood and from mother to fetus and child;

5) establishment of trust centers, friendly offices for provision of psychological, legal and medical advice;

6) ensuring security in provision of services to the population, related to the violation of the integrity of the skin and mucous membranes.

Footnote. Article 114 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 115. Testing for HIV

1. Citizens of the Republic of Kazakhstan, oralmans, foreigners and stateless persons permanently residing in the territory of the Republic of Kazakhstan shall have the right to voluntary anonymous and (or) confidential medical examination and counseling on HIV infection issues free of charge in the manner, determined by the authorized body.

2. The following individuals shall be subject to mandatory confidential medical examination for HIV infection:

1) donors and recipients of blood, its components, tissue and (or) organs (parts of organs), germ cells;

2) persons on the basis of requests of the prosecutor's office, investigation and court;

3) persons for clinical and epidemiological indications in accordance with the rules approved by the authorized body.

3. Employees of diplomatic, representative and consular missions of foreign states and other persons enjoying diplomatic privileges and immunity in the territory of the Republic of Kazakhstan shall be tested for HIV only with their consent. The proposal on the necessity of their examination shall be agreed in advance by the authorized body with the Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kazakhstan.

4. Examination of minors and incapable persons shall be performed with the consent of their legal representatives or at their request.

5. Healthcare organizations that revealed the fact of HIV infection in a medical examination, shall notify the patient of the results obtained, inform on the need to observe precaution measures, aimed at protecting his own health and the health of others, and also inform about administrative and criminal liability for failure to treat the infection and contamination of other individuals.

Footnote. Article 115, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 20. MEDICAL AND SOCIAL ASSISTANCE TO THE PERSONS WITH MENTAL DISORDERS (DISEASES)

Article 116. Voluntariness of mental health seeking behavior

1. Mental health care shall include prevention of mental disorders (diseases), examination of mental health, diagnosis of mental disorders, treatment and care, medical and social rehabilitation of those, suffering from mental disorders (diseases).

2. Psychiatric care shall be provided after the voluntary request of the person with his or her written consent, except for the cases provided for in this Code.

3. The minors, as well as the person, recognized incapable by the court, shall receive the psychiatric care with the consent of their legal representatives in the order, stipulated by this Code.

Article 117. Restriction of certain types of professional activity

1. A citizen may be found unfit for a while with the right of re-examination because of a mental disorder (illness), to perform certain professional activities, as well as the work, related to the extra-hazardous source.

Recognition of unfitness shall be made by the decision of a medical commission created in a specialized psychiatric medical organization that has a license for the relevant expertise.

In case of disagreement with the commission’s decision, it may be appealed to the court.

2. The list of medical psychiatric contraindications for the implementation of certain types of professional activity, as well as works, related to a source of increased danger, shall be approved by the authorized body and reviewed, taking into account the accumulated experience and scientific achievements, at least once every five years.

Footnote. Article 117 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2016 No. 479-V (shall be enforced from 01.01.2017).

Article 118. Protecting the rights and interests of the citizens, receiving psychiatric care

1. A citizen, when receiving psychiatric care, shall have the right to invite a representative to protect his legitimate rights and interests. Registration of a representative shall be made in the order, defined by the Criminal Procedure Code of the Republic of Kazakhstan and the Civil Procedure Code of the Republic of Kazakhstan.

2. The legitimate interests of a minor or a person, recognized incompetent by a court, in receiving the psychiatric care shall be protected by their legal representatives.

3. The rights and legitimate interests of a citizen, receiving psychiatric care shall be protected by an attorney or a legal representative. The organization’s administration, providing mental health care, shall ensure the possibility of inviting a lawyer, except for the cases, provided in the part 2 of paragraph 3 of Article 97 and paragraph 5 of Article 123 of this Code.

Article 119. Diagnostics and treatment of mental disorders (diseases)

1. Psychiatric care shall be provided by a psychiatrist.

2. The diagnosis of mental disorder (disease) shall be made by a psychiatrist in accordance with the clinical manifestations, laboratory data and objective information. A person, who was forcibly hospitalized, shall be diagnosed by a commission of psychiatrists. The diagnosis may not be based on disagreement of the citizens with the accepted moral, cultural, political, and religious values, or on other reasons, not related to the mental health status of the person.

3. For diagnosis and treatment of persons suffering from mental disorder (diseases), the medical devices and methods shall be used, allowed by the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.

4. Medical devices and techniques shall be used for diagnostic and therapeutic purposes only in accordance with the nature of disorders and shall be prohibited for use in the form of punishing a person.

5. Within forty-eight hours from the time of a psychiatric examination, a physician shall provide a person, suffering from a mental disorder (illness), if he can correctly perceive the provided information, or his legal representative, with the written information on the nature of the mental disorder (disease), the purposes and methods of treatment, and well as the duration of the recommended treatment, possible pains, side effects and the expected results. A special entry shall be made in the medical records on the information provided. In other cases, the information may be provided in accordance with the paragraph 4 of Article 95 of this Code.

6. Treatment of a person, suffering from a mental disorder (disease) shall be conducted after the receipt of his consent or his legal representatives, except for the cases, provided in paragraph 7 of this Article.

7. The treatment may be provided without the consent of a person, suffering from a mental disorder (illness), or without the consent of his legal representative only if compulsory medical treatment is applied on the grounds, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as for compulsory hospitalization, taking into account the grounds, specified in paragraph 1 of Article 94 of this Code. In these cases, except for the emergency hospitalization, the treatment shall be provided under the decision of the commission of psychiatrists. During a compulsory hospitalization of a person, a decision on the order of treatment must be taken by the commission of psychiatrists within forty-eight hours since his hospitalization to a psychiatric organization.

8. A person, suffering from a mental disorder (disease) or his legal representative shall have the right to refuse the proposed treatment or stop it, except for the cases, provided in paragraph 7 of this article.

9. The person, refused the treatment, or his legal representative shall be explained the possible consequences of stopping the treatment. Refusal of treatment with notification of the possible consequences shall be registered in the medical record and signed by the person with a mental disorder (disease) or his legal representative and a psychiatrist.

Footnote. Article 119, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

Article 120. The rights of persons with mental disorders (diseases)

1. The persons, suffering from mental disorders (diseases), shall have all the rights and freedoms of the citizens, provided by the Constitution of the Republic of Kazakhstan.

Restriction of the rights and freedoms of citizens, associated with a mental disorder (disease) shall be allowed only in the cases provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. Every person suffering from mental disorders (diseases), when receiving mental health care shall be entitled to:

1) receive mental health care at the place of residence, and at the location if necessary;

2) to refuse from the use of medical devices and methods, scientific research or training, photo, video or filming in any phase of treatment;

3) invite a specialist, involved in the mental health care provision (with the consent of the latter), to join the medical commission on the issues, regulated by this Code;

4) study an education program of a secondary or a special school for children with mental development disorder, if the patient is under eighteen years of age;

5) correspond, send and receive parcels, packages, money, use a telephone, receive visitors, subscribe to periodicals;

6) possess and purchase daily necessities, and wear his own clothes.

3. The persons suffering from mental disorders (diseases), who are subject to the compulsory medical treatment in the state specialized mental institutions with intensive supervision, in addition to the rights, specified in paragraphs 1 and 2 of this Article, shall have the rights to:

1) the acquisition of extra meals;

2) receipt of additional medical services in excess of the guaranteed volume of free medical care;

3) the acquisition of soft furniture, clothing, and footwear;

4) the use of long-distance telephone service;

5) the use of the cash control account.

These rights shall be exercised at the expense of the person to whom they are provided.

Article 121. Compulsory medical treatment for the persons with mental disorders (diseases)

1. Compulsory medical measures shall be applied upon the court decision to the persons, suffering from mental disorders (diseases), who committed socially dangerous acts, on the grounds and in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Compulsory medical measures shall be implemented in mental health organizations in the form of:

1) mandatory outpatient supervision and treatment by a psychiatrist;

2) compulsory treatment in a mental hospital of common type;

3) compulsory treatment in a specialized psychiatric hospital;

4) compulsory treatment in a specialized psychiatric hospital with intensive supervision.

3. The individuals, hospitalized in a psychiatric hospital for compulsory medical treatment, shall be recognized incapable for the entire period of their stay in a psychiatric hospital.

4. The money of individuals and legal entities, including pension allowances and the state social benefits shall be credited to the cash control account of the state psychiatric specialized institution with intensive supervision (hereinafter - the institution) to be used by the patients, receiving compulsory treatment in the institution.

5. The procedure for using money shall be determined by the authorized body.

6. Accounting and reporting on the money use of the cash control account of the institution, as well as the control over their use shall be performed in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 121 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 122. Mental health care and social protection, guaranteed by the state

1. The state shall guarantee:

1) emergency and routine mental health care;

2) psychiatric examination and assessment of temporary incapability;

3) social help and support in employment of the persons, suffering from mental disorders (diseases), including people with disabilities - in accordance with the individual rehabilitation program.

2. In order to provide the persons, suffering from mental disorders (diseases), with mental health care and social protection, the state shall:

1) organize provision of mental health care;

2) organize general and vocational training of juveniles with mental disorders, including the people with disabilities - in accordance with the individual rehabilitation program;

3) establish occupational therapy organizations, as well as special productions, workshops or areas with the sheltered employment for occupational therapy, development of new skills for employment of the persons with mental disorders (diseases), including the disabled in these organizations.

Article 123. Psychiatric examination

1. Psychiatric examination shall be conducted in order to reveal mental disorders (diseases) in an examined person, define the need for mental health care and its types, as well as to address the issues of custody and assessment of temporary incapability.

2. Psychiatric examination, as well as routine examinations shall be conducted at the request or with the written consent of the examined person or with the written request of his legal representatives, indicating the reasons for examination; as for a minor or an incompetent person - at the request or with the written consent of their legal representatives.

The results of a psychiatric examination and a conclusion on mental health of the examined person shall be recorded in the medical record, indicating the reasons for coming to a psychiatrist and medical recommendations.

3. In case of objection or if an examined person or a minor does not have a legal representative, the examination shall be performed upon the decision of the guardianship authority, which can be appealed in the court.

4. The physician conducting the psychiatric examination shall have to introduce himself to the examined person and his legal representative, as a psychiatrist, except for the cases, provided in subparagraph 1) of paragraph 5 of this Article.

5. Psychiatric examination of a person may be held without his consent or without the consent of his legal representative in the case when the examined person conducts actions, giving a reason to believe that he has a severe mental disorder (disease), causing:

1) a direct danger to himself or others;

2) his helplessness, the inability to independently satisfy the survival needs in the absence of proper care;

3) substantial harm to his health as a result of deteriorating mental condition if a person is left without mental health care.

6. Psychiatric examination of a person may be held without the consent of his legal representative, if the examined person is under the dynamic supervision, in the order, provided by paragraph 2 of Article 124 of this Code.

7. Different types of psychiatric expertise and psychiatric examination of a person shall be made in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.

8. In the cases, specified in paragraph 5 of this Article, the decision on psychiatric examination shall be taken by a commission of psychiatrists with notification of the legal representative of the patient.

9. The decision on psychiatric examination of a person without his consent or without the consent of his legal representative, except for the cases, specified in paragraph 6 of this Article, shall be taken by a psychiatrist at the request, containing the grounds for such an examination, listed in paragraph 5 of this Article.

10. excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.)
11. excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.)

12. An application for a psychiatric examination must be in a written form and contain the detailed information, supporting the need for such an examination, and the data on the person’s refusal (or his legal representative) from visiting a psychiatrist. The psychiatrist may request additional information necessary for a decision making. Having established that the application has no circumstances, specified in paragraph 5 of this Article, a psychiatrist, in a written form, shall reasonably refuse to conduct a psychiatric examination.

Footnote. Article 123, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstandated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

Article 124. Dynamic monitoring of the persons with mentaldisorders (diseases)

1. Dynamic monitoring may be set independently from the consent of a person with a mental disorder (disease), or his legal representative in the cases, specified in paragraph 2 of this Article, and shall include monitoring of the person’s mental health via regular examinations by a psychiatrist and provision of necessary medical and social assistance.

2. Dynamic monitoring may be set for the person, suffering from chronic disease with severe, persistent, recrudescent symptoms of illness.

3. The decision on the need to set a dynamic monitoring and its termination shall be taken by a commission of psychiatrists, appointed by the administration of mental health organization, providing outpatient mental health care, or by a commission of psychiatrists, appointed by the healthcare authority, in the amount of no less than three doctors.

4. A reasoned decision of the commission of psychiatrists shall be recorded in the medical records. The decision on establishment or termination of the dynamic monitoring may be appealed in the order, defined by this Code.

5. The previously established dynamic monitoring shall stop in recovery or significant and persistent improvement of mental state of the person, suffering from mental disorders (diseases). After the termination of the dynamic monitoring, at the request or with the consent of the person or at the request or with the consent of the legal representative, the psychiatric care shall be provided in the form of counseling and treatment. If mental state of a person with a mental disorder (illness) is changing, the person may be examined without his consent or without the consent of his legal representative on the grounds and in the order, defined in Article 123 of this Code. Dynamic monitoring of mental disorders (diseases) may be resumed in such cases upon the decision of the commission of psychiatrists.

6. Consideration of termination of dynamic monitoring may be performed in the order, defined by paragraph 3 of this Article, at the initiative of the person, suffering from a mental disorder, as well as at the initiative of his legal representative.

Footnote. Article 124, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication).

Article 125. Hospitalization in a psychiatric clinic

1. The reason for hospitalization in a psychiatric hospital shall be the presence of a mental disorder (disease) and the decision of the psychiatrist on the need for examination or treatment in a hospital.

1-1. Mandatory hospitalization to a psychiatric hospital shall be allowed on the basis of the court decision.

Mandatory hospitalization to a psychiatric hospital before taking a court decision shall be allowed only in order to prevent the consequences, specified in subparagraphs 2), 3) and 4) of paragraph 1 of Article 94 of this Code.

For each case of mandatory hospitalization without a court decision, within forty-eight hours after the hospitalization to a psychiatric hospital, the hospital’s administration shall send a written notice to the prosecutor.

If there is information about a spouse, close relatives and (or) legal representatives, within forty-eight hours after hospitalization to the psychiatric hospital, the hospital’s administration shall inform them about it.

2. Hospitalization to a psychiatric hospital shall be conditioned by the need to conduct a psychiatric examination in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.

3. Hospitalization of a person to a psychiatric hospital shall be voluntary at his request or with his written consent, except for the cases, specified in Article 94 of this Code.

4. A minor shall be hospitalized to a psychiatric hospital with the written consent of his parents or other legal representative.

5. excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication.)

6. In case of objection or absence of a legal representative, a minor’s hospitalization to a psychiatric hospital shall be conducted upon the decision of the guardianship authority, which may be appealed to the court, with a written notification of the prosecutor within twenty-four hours since the decision on hospitalization shall be taken.

7. The obtained consent of a person for hospitalization shall be recorded in the medical record, and signed by the person or his legal representative and by a psychiatrist.

8. The person’s mandatory stay in a psychiatric hospital shall last until the grounds for hospitalization maintain.

9. The person, hospitalized in a psychiatric hospital forcedly, within the first six months of the stay, not less than once a month shall be examined by a commission of psychiatrists to resolve the issue on prolongation of hospitalization. Prolongation of hospitalization for more than six months shall be carried out by a court decision on the basis of a statement of a psychiatric hospital on the need to extend the period of compulsory hospitalization and treatment, where the conclusion of the commission of psychiatrists shall be attached.

10. An extraordinary examination of a forcedly hospitalized person may be performed at the request of the patient or his legal representative, a lawyer.

A person, hospitalized to a psychiatric hospital on the grounds, specified in paragraph 1 of Article 94 of this Code, shall be subject to mandatory examination within forty-eight hours since hospitalization, by the commission of psychiatrists of the mental health organization, which takes a decision on reasonability of hospitalization. In the cases when hospitalization is considered unreasonable and the hospitalized person does not want to stay in a psychiatric hospital, it is subject to immediate discharge from the hospital.

11. In case of disagreement with the forced hospitalization, the person, suffering from mental disorders (diseases), or his legal representative shall be entitled to appeal to the court.

Footnote. Article 125, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.); dated 31.10.2015 No. 378-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 126. Examination of a minor or a person, recognized incapable by a court,placed in a psychiatric hospital at the request or with the consent of their legal representatives

1. A minor or a person, recognized incapable by the court, placed in a psychiatric hospital shallbe subject to mandatory examination by a commission of psychiatrists of a mental health organization in the order, specified by Article 123 of this Code.

2. During the first six months, a minor or a person, recognized incapable by the court shall be subject to examination by a commission of psychiatrists at least once a month to resolve the issue on prolongation of hospitalization. The decision on prolongation of the hospitalization for more than six months shall be made by the court at the request of the commission of psychiatrists in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.

3. In case if the commission of psychiatrists or the psychiatric hospital’s administration shall find out violations, committed during hospitalization by the legal representatives of a minor or a person, recognized incapable by a court, within twenty-four hours since revealing the said circumstances, the psychiatric hospital’s administration shall notify about it the prosecutor and the guardianship authority at the place of residence of the patient.

Footnote. Article 126, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

Article 127. Security measures in providing psychiatric care

1. Inpatient mental health care shall be provided in the least restrictive conditions, ensuring safety of the hospitalized person and other persons, and observance of his rights and legitimate interests by the medical staff.

2. Measures of physical restraint and isolation in the forced hospitalization and stay in a psychiatric hospital shall be applied in the cases, forms and time, when, according to a psychiatrist, other methods shall not be able to prevent the actions of the hospitalized person, dangerous to him or others and shall be performed under the permanent supervision of medical personnel. The forms and time of applying the physical restraints or isolation shall be recorded in the medical record with the notice of his legal representative.

3. Law enforcement officials shall be obliged to assist medical staff in implementing compulsory examination,mandatory hospitalization, provide safe access to the hospitalized person for his examination and also in the cases, when the hospitalized person (the person subject to hospitalization) threatens life and health of others.

4. Protection of the state psychiatric institution of a specialized type with intensive supervision shall be carried out in accordance with the procedure, determined by the Ministry of Internal Affairs of the Republic of Kazakhstan together with the authorized body.

Footnote. Article 127, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 № 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 128. Discharge from the psychiatrichospital

1. Discharge from the psychiatric hospital shall be made upon the patient’s recovery or improvement of his mental state, when further inpatient treatment shall not be required, and after completion of examination or expertise, which were the grounds for hospitalization.

2. Discharge of the patient, voluntarily staying in a psychiatric hospital shall be made at his personal application, a request of his legal representative or under the decision of his attending physician.

3. Discharge of the patient, hospitalized in a psychiatric hospital by force shall be made upon the conclusion of the commission of psychiatrists, court decision or prosecutor’s resolution.

4. The patient to whom mandatory medical measures were applied under the court decision shall be discharged from the hospital under the court's ruling only.

5. The patient, hospitalized in a psychiatric hospital voluntarily, may be refused to be discharged from the hospital, if the commission of psychiatrists of a mental health organization will find out the grounds for mandatory hospitalization, specified in paragraph 1 of Article 94 of this Code. In this case, the issues about his stay in the hospital, prolongation of hospitalization and discharge from the hospital shall be resolved in the order, defined by paragraphs 8 – 10 of Article 125, paragraph 3 of this Article.

Footnote. Article 128, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

Article 129. Reasons for hospitalization to the psycho-neurological organization

1. The reason for hospitalization of a minor to the psycho-neurological organization shall be the conclusion of the psychological, medical and educational counseling; for the person, declared incompetent by the court - a decision of the guardianship authority, based on the conclusion of the medical commission with participation of a psychiatrist.

Hospitalization of an adult with a mental disorder (disease) to the psycho-neurological organization, who is not recognized as incapable shall be performed under the court decision.

The conclusion should confirm the presence of a mental disorder (disease), depriving the person of the opportunity to be in a non-specialized organization for social welfare, and for the person’s legal capacity - the data on absence of the grounds for raising the issue on recognizing him incapable in the court.

2. Guardianship authorities shall be obliged to take measures to protect property interests of the persons, hospitalized to a psycho-neurological organization.

3. The ground for sending a minor to a psycho-neurological organization for special education shall be the presence of a mental disorder (disease). Sending shall be made at the request of the parents or his legal representative and shall be based on the conclusion of republican, regional or urban psychological, medical and educational consultations. The conclusion should contain the ground for training the minor in a special school for the children with mental development disorder.

4. The ground for transfer of a person, suffering from a mental disorder (disease), from a psycho-neurological organization or a special mental school to the similar organization of common type shall be the conclusion of the medical commission with participation of a psychiatrist, psychological, medical and educational consultation on absence of medical indications for living or training in a specialized psycho-neurological organization.

5. Discharge from a psycho-neurological organization or a special education school shall be made:

1) at the personal request of the person with a mental disorder (disease), with the presence of a conclusion of the medical commission with participation of a psychiatrist, confirming that the person is able to live independently;

2) at the request of the parents, other relatives or a legal representative, ready to take care of the discharged minor or of the person, recognized incapable by the court.

Footnote. Article 129, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.)

Chapter 21. MEDICAL AND SOCIAL ASSISTANCE TO THE PATIENTS, SUFFERING FROM ALCOHOL, DRUG ADDICTION AND SUBSTANCE ABUSE

Article 130. Medical care for the patients, suffering from alcoholism, drug addiction and substance abuse

1. The state shall provide a system of measures for prevention and treatment of alcohol, drug addiction and substance abuse.

2. Compulsory measures of a medical nature shall be applied by a court decision in respect of persons who have committed criminal offenses found to be in need of treatment for alcoholism or drug addiction or substance abuse, as well as for the persons, committed an administrative offense and have been found to be ill with chronic alcoholism or drug abuse or substance abuse and evading voluntary treatment.

Footnote. Article 130 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 No. 227-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Article 131. Treatment of patients, suffering from alcohol, drug addiction and substance abuse in medical institutions and those, needing medical and social rehabilitation

1. Medical and social rehabilitation of the persons, suffering from alcoholism, drug addiction and substance abuse, shall be voluntary when seeking medical care in health care organizations, providing drug treatment and, at the request of the patient, it can be anonymous.

2. A minor, suffering from alcoholism, drug addiction and substance abuse, and a drug addict, acknowledged by a court to be legally incapable, shall receive a medico-social rehabilitation with the consent of their legal representatives.

Article 132. A procedure for recognizing a person as alcohol, drug addict and substance abuser

1. Recognition of a person as an alcohol, drug addict and substance abuser shall be performed by the state healthcare organizations after proper medical examination and in the order, defined by the authorized body.

2. In case of disagreement of the person with recognizing him an alcohol, drug addicted and substance abuser, such a decision may be appealed to a higher healthcare governing body and (or) to the court.

Article 133. The rights of the persons suffering from alcoholism, drug addiction and substance abuse

1. The persons, suffering from alcohol, drug addiction and substance abuse shall be entitled to:

1) receive qualitative medical care;

2) choose a drug treatment organization;

3) receive information about their rights, the nature of their substance abuse disorders, the methods of treatment, medical and social rehabilitation;

4) receive medical and social rehabilitation at the place of residence, and at the location if necessary.

2. A drug addict or his legal representative shall have the right to refuse the proposed medical and social rehabilitation at any stage.

3. The person, refused medical and social rehabilitation, or his legal representative shall be explained the possible consequences of rejection from the medical and social rehabilitation. Refusal of the medical and social rehabilitation and explanation of the possible consequences are recorded in the medical record and signed by the drug addict or his legal representative and by the addiction psychiatrist.

4. It shall be prohibited to restrict the rights and freedoms of drug addicts, just by virtue of having the diagnosis of drug addiction, the fact of being under dynamic supervision of a drug treatment organization, except for the cases, provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 134. Record and surveillance of the alcohol and drug addicts and substance abusers

The persons, recognized as suffering from alcohol, drug addiction and substance abuse, shall be subject to registration and supervision in health care organizations at the place of residence and receive supportive treatment there in the order, defined by the authorized body.

Chapter 22. MEDICAL ASSISTANCE TO CERTAIN CATEGORIES OF CITIZENS

Article 135. Provision of medical assistance to military men, candidates for cosmonauts, astronauts, employees of special state and law enforcement bodies, members of their families and recipients of pension payments for long service

For military men, candidates for cosmonauts, astronauts, employees of special state and law enforcement agencies, members of their families and recipients of pension payments for long service years, medical assistance shall be provided in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Article 135 is in the wording of the Law No. 80-VI dated 30. 06. 2017 (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 135-1. Provision of medical assistance to certain categories of civil servants and citizens

Provision of medical assistance to certain categories of civil servants and citizens shall be carried out in accordance with the list approved by the Office of the President of the Republic of Kazakhstan in agreement with the Administration of the President of the Republic of Kazakhstan.

Medical assistance in accordance with this article shall be provided:

1) within the guaranteed volume of free medical care in accordance with this Code;

2) in the system of compulsory social health insurance in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan "On Compulsory Social Health Insurance";

3) at the expense of budgetary funds by type and in amounts determined by the Office of the President of the Republic of Kazakhstan.

Payment for services for the provision of medical care in accordance with subparagraphs 1) and 2) of part two of this article shall be carried out by the social health insurance fund.

The persons specified in the first part of this article shall have the right to receive medical care within the guaranteed volume of free medical care and in the system of compulsory social health insurance in other health care entities.

Footnote. Chapter 22 is supplemented by Article 135-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten days after its first official publication); As amended by Laws of the Republic of Kazakhstan No. 80 VI- dated 30.06.2017 (shall come into effect since 01/01/2020).

Article 136. Medical assistance to the citizens, who were exposed to ionizing radiation

1. The citizens, exposed to ionizing radiation, shall receive medical care in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The procedure for collection, storage and use of blood and tissues of citizens exposed to ionizing radiation shall be established by the authorized body.

Footnote. Article 136 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 136-1. Rendering medical assistance to disabled people

Healthcare organizations shall form the conditions for adapting health facilities for their accessibility to the people with disabilities and other low-mobility groups.

Footnote. Chapter 22 is supplemented with Article 136-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.12.2015 No. 433-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 137. Medical assistance to the citizens, injured by environmental disaster

1. The citizens - victims of ecological disaster - the categories of persons, specified by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The citizens, who were the victims of environmental disasters, shall receive medical care in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 138. Medical assistance to the citizens, whose freedom is limited

Freedom limited and persons serving a sentence in prison and placed in special institutions, shall receive the medical care in the order, defined by the authorized body and other state bodies within their competence, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 138-1. Rendering medical assistance to athletes and coaches

1. Medical support and medical assistance to athletes and coaches shall be carried out in accordance with the procedure approved by the authorized body in the field of physical culture and sports, in agreement with the authorized body.

2. Athletes who do not undergo medical examination in accordance with the procedure established by the authorized body in the field of physical culture and sports in agreement with the authorized body shall not be allowed to participate in sports competitions.

Footnote. Chapter 22 is supplemented with Article 138-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 03.07.2014 No. 229-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 23. REGULATION OF CERTAIN RELATIONSHIPS IN HEALTHCARE SYSTEM

Article 139. The procedure of surgery, blood transfusions, its components and application of invasive diagnostic techniques

1. Surgery, blood transfusion, its components and appliance of invasive diagnostic techniques shall be used with the written consent of the patients.

People, suffering from mental disorders (diseases), recognized by the court as legally incapable, and the minors shall receive surgery, blood transfusion and its components, invasive diagnostic methods with the written consent of their legal representatives.

2. The consent may be withdrawn, except for the cases when for the health reasons the medical professionals have already started surgery and its termination is impossible because of the threat to the life and health of the patient.

3. In the cases when a delay of a surgery, blood transfusion and its components, invasive diagnostic techniques threaten the patient's life, and to obtain the consent of the patient or his legal representative is impossible, the decision shall be taken by a doctor or a concilium, followed by informing the patient or his legal representatives on the measures taken.

Article 140. Confirmation of biological death. Conditions for termination of artificial life sustaining measures

1. Biological death - the cessation of functioning of a body when its vital functions have failed irreversibly.

2. Biological death shall be ascertained by a medical professional taking into account all the following symptoms:

1) cardiac arrest;

2) respiratory arrest;

3) termination of the functions of the central nervous system.

3. Artificial life-support measures may be terminated only if:

1) biological death is pronounced;

2) irreversible death of the brain recorded by the concilium, subject to a written unanimous consent of close relatives and (or) legal representatives in the manner determined by the authorized body.

Footnote. Article 140 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 141. Euthanasia

Implementation of euthanasia shall be prohibited.

Article 142. Anatomical gift

1. Anatomical gift - a voluntary donation of tissues and (or) organs (parts of organs) by a capable person both in life and after his death, performed by a person under the duly settled contract or a last will.

2. Information about the anatomical gift shall not be disclosed.

3. As an anatomical gift, in addition to the willed tissues and (or) organs (parts of organs) shall be recognized the corpses, that were not identified and claimed within forty-five days from the date of their detection.

4. Anatomical gift may be used in scientific, research and practice and training purposes to conduct biomedical research.

5. The procedure and conditions for the commission and transfer of anatomical gift to healthcare organizations shall be determined by the authorized body.

Footnote. Article 142 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 142-1. Public-private partnership in health care

1. Creation (reconstruction) and operation of healthcare facilities can be carried out through the implementation of public-private partnership projects, including concession projects, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of public-private partnerships and concessions.

2. The operation of a healthcare facility created as a result of the implementation of a concession project (concession facility), along with the concessionaire, can also be carried out by a functional operator.

In this case, the concessionaire shall have the right to reimbursement of costs and receive income for the sale of the goods (works, services) produced as part of the maintenance of the concession object.

3. When implementing concession projects, providing for the conclusion of a concession agreement on the basis of subparagraph 1-1) of paragraph 1 of Article 21-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Concessions":

1) the concessor shall transfer the created concession object under an agreement for the gratuitous use of state property to a functional operator for the implementation of functional services in the manner specified by the concession agreement;

2) the concessionaire shall provide maintenance of the concession object in the manner and under the conditions provided for by the concession agreement;

3) the functional operator, determined before the tender for the selection of the concessionaire, shall provide functional maintenance of the concession object in the manner and under the conditions stipulated by the concession agreement.

4. The concession agreement concluded on the basis of subparagraph 1-1) of paragraph 1 of Article 21-1 of the Law of the Republic of Kazakhstan "On Concessions", shall include provisions on the functional operator, as well as the procedure for joint use by the concessionaire and the functional operator of the concession object.

5. The functional operator must have permits provided for by the legislation of the Republic of Kazakhstan for such activities or must receive them before using the concession object in accordance with the intended purpose.

6. The functional operator shall have the right to:

1) exercise the rights in relation to the concession object on the terms provided for by the contract for the gratuitous use of state property, concluded for the purpose of functional maintenance of the concession object;

2) jointly with the concessionaire to use the concession object in the manner and under the conditions stipulated by the concession agreement;

3) exercise other rights in accordance with the laws of the Republic of Kazakhstan.

7. The functional operator must:

1) maintain the profile of the concession object;

2) produce goods and (or) perform work and (or) provide services provided for by the contract for the free use of state property;

3) comply with the environmental and labor legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as the legislation of the Republic of Kazakhstan on employment;

4) reimburse the damage caused to the concession object through its fault;

5) comply with the terms of joint use of the concession object with the concessionaire in the manner prescribed by the concession agreement;

6) comply with other requirements and conditions established by the laws of the Republic of Kazakhstan and the contract for the gratuitous use of state property.

Footnote. Chapter 23 as supplemented by Article 142-1 in accordance with Law of the Republic of Kazakhstan No. 287-VІ dated December 26, 2019 (shall be enforced since January 1, 2020).

SECTION 6. ACTIVITIES IN HEALTHCARE AND EPIDEMIOLOGICAL WELFARE AND PROTECTION OF PUBLIC HEALTH
Chapter 24. ACTIVITIES IN HEALTHCARE AND EPIDEMIOLOGICAL WELFARE OF THE POPULATION

Article 143. The system of state Healthcare and epidemiological service

The unified system of the state healthcare-epidemiological service shall include:

1) the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and its territorial sub-divisions;

2) structural units of other state bodies, working in healthcare and epidemiological welfare of the population;

3) the state organizations, working in healthcare and epidemiological welfare of the population.

Footnote. Article 143 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 144. State healthcare-epidemiological regulation

1. State healthcare-epidemiological regulation - the activity of healthcare-epidemiological service, which includes:

1) development of uniform standards for improvement of healthcare epidemiological regulation and control over their development;

2) development (improvement), examination, approval and publication of documents of healthcare and epidemiological regulation;

3) research, generalization of application practice, control over application of the documents on healthcare and epidemiological regulation;

4) formation and keeping of a single data bank of the documents on healthcare and epidemiological regulation;

5) harmonization of healthcare and epidemiological regulation documents with the generally accepted international standards.

2. The documents on the state healthcare-epidemiological regulation shall be the healthcare rules and hygienic standards, instructions, guidelines, procedures, orders, technical regulations, rules and standards.

3. The procedure for development and approval of documents of the state system of sanitary and epidemiological regulation shall be approved by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

4. Healthcare regulations shall be the regulatory legal acts for healthcare and epidemiological welfare of the population, establishing the healthcare and epidemiological requirements (including the safety criteria, and (or) the safety of environmental factors, business and other activities, products, works and services to the people), violation of which shall pose a threat to human life or health, as well as the threat of emergence and spread of diseases.

5. Health standard - the established by researches, permissible maximal or minimal quantitative and (or) qualitative value of an indicator on a particular environmental factor from the perspective of its safety and (or) harmlessness to the people.

6. Normative legal acts in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population, hygienic standards shall be approved by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and shall be obligatory for execution by all individuals and legal entities, located on the territory of the Republic of Kazakhstan.

7. State bodies when developing and approving normative legal acts, concerning issues in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population shall be obliged to coordinate them with the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Article 144, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 145. Sanitary and epidemiological requirements

1. The basis of sanitary and epidemiological requirements shall be sanitary rules and hygienic standards, which shall be established for objects and products subject to state sanitary and epidemiological supervision.

2. Sanitary rules shall establish sanitary and epidemiological requirements for facilities subject to state sanitary and epidemiological supervision, and shall contain requirements for:

1) the choice of land for the construction of the facility;

2) design, construction, reconstruction, repair and commissioning of facilities;

3) maintenance and operation of industrial, public, residential and other premises, buildings, structures, equipment, vehicles;

4) water supply, sanitation, heat supply, lighting, ventilation, air conditioning of facilities;

5) reception, storage, recycling (processing) of raw materials;

6) conditions of production, packaging, transportation, storage, sale, disposal and destruction of food products;

7) iodization of table salt and enrichment (fortification) of food products;

8) conditions of production, packaging, transportation, storage, sale, disposal and destruction of immunological medicines (immuno-biological medicines);

9) application and use of potentially hazardous chemical and biological substances (including toxic, radioactive, biological and chemical substances,

poisons and toxic substances, biological and microbiological organisms and their toxins, biological agents and materials), disposal, transportation, storage, burial and working conditions with them;

10) working conditions with sources of physical factors, affecting the person;

11) conditions of industrial production of medicines;

12) production for technical purposes;

13) goods for household and hygienic purposes and technologies for their production;

14) conditions for upbringing, education, living and working practices, physical development, labor, recreation, nutrition, water supply and medical care for various groups of the population;

15) training and workload and the mode of study in educational organizations;

16) the conditions for sterilization and disinfection of medical devices;

17) organization of specialized (children's, dietary and dietary preventive), medical and preventive, public catering services;

18) water sources (water intake points for household and drinking purposes), domestic and drinking water supply and places of cultural and domestic water use and safety of water objects;

19) collection, use, application, neutralization, transportation, storage and disposal of production and consumption wastes;

20) organization and implementation of works and services, including development, testing, production, manufacture, storage, transportation, sale, use of disinfection and disinfestation, equipment, materials, maintenance and operation of disinfection objects, as well as control of the efficiency and safety of operations and services;

21) the conditions for transportation of passengers;

22) liquidation, conservation, re-profiling of objects;

23) implementation of production control;

24) working conditions, consumer services, medical support, specialized dietary curative and dietary preventive nutrition;

25) hygienic education and training of the population;

26) organization and conduct of sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures, including implementation of sanitary protection of the territory of the Republic of Kazakhstan, introduction of restrictive measures, including quarantine, against patients with infectious and parasitic diseases, medical examinations, and preventive vaccinations of the population;

27) zones of sanitary protection and sanitary-protective zones.

3. Hygienic standards shall establish standards for the maximum permissible concentrations of harmful substances (chemical, biological), physical effects, permissible levels of radiation exposure, compliance with which shall provide a person life-friendly and safe conditions for life.

Hygienic standards shall be established to:

1) microclimate, air exchange, air of the working area, physical factors of industrial, residential and other premises, the territory of residential development;

2) radiation, chemical, microbiological, toxicological, parasitological safety of products (goods) and the environment;

3) atmospheric air in urban and rural settlements, on the territories of industrial organizations;

4) physical factors, maximum permissible emissions and maximum permissible discharges of harmful substances into the environment;

5) new types of products, technological equipment, processes.

Footnote. Article 145 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.12.2014 No. 269-V (shall be enforced from 01.01.2015); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 211-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 146. State registration of products, having a harmful effect on human health

1. State registration in the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population shall be subject to products, having a harmful effect on human health, in accordance with the list and in accordance with the procedure determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

2. State registration of products shall be carried out on the basis of:

1) expert assessment of the impact on the population and environment;

2) sanitary and epidemiological expertise for compliance with regulatory legal acts in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population and hygienic standards for the content of substances and individual components of the product;

3) development of special measures, including conditions for utilization and destruction of substances and certain types of products, to prevent their harmful effects on the population and environment.

3. The costs, associated with the conduct of sanitary and epidemiological expertise and scientific justification of products subject to state registration shall be covered by the applicants.

4. A single register of certificates of state registration shall be placed on the Internet resource of the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

5. The procedure for state registration and withdrawal of a decision on state registration of products, having a harmful effect on human health shall be established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

Footnote. Article 146 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 147. Healthcare-epidemiological monitoring

1. Healthcare-epidemiological monitoring - the state system for supervising the public health and the environment, their analysis, evaluation and prognosis, as well as the establishment of cause-and-effect relationship between the health status of the population and the impact of environmental factors.

2. Sanitary-epidemiological monitoring shall be carried out by state bodies and organizations of sanitary-epidemiological service in the manner determined by the state body in the field of sanitary-epidemiological welfare of the population.

Footnote. Article 147 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 148. Sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures

Footnote. Title of Article 148 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. In order to prevent the emergence and spread of infectious and parasitic diseases, poisonings of the population, sanitary and anti-epidemic and sanitary-preventive measures, stipulated by the documents of the state system of sanitary and epidemiological regulation, shall be carried out, including implementation of sanitary protection of the territory of the Republic of Kazakhstan, introduction of restrictive measures, including number of quarantine, for implementation of production control in relation to patients with infectious and parasitic bubbled diseases, conduct of medical examinations, preventive vaccinations, hygiene education of persons of decreed groups and individuals, engaged in heavy work, work with harmful and (or) dangerous working conditions, underground works.

2. Sanitary-anti-epidemic and sanitary-preventive measures shall be included in the developed documents of the System of state planning of the Republic of Kazakhstan.

3. The patients with infectious and parasitic diseases, the persons, suspected of infectious and parasitic diseases, bacilli-carriers shall be subject to isolation and treatment, and those, who communicated with them – to the medical supervision and isolation and treatment if necessary.

4. The patients with chronic infectious and parasitic diseases, chronic bacilli-carriers, dangerous to others, shall be subject to temporarily suspension from work in accordance with the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

5. Hygienic training shall be conducted in order to prevent infectious and parasitic diseases of the decreed population in accordance with the procedure and programs of hygienic training, approved by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Article 148 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 148-1. Radiation сontrol in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population

1. Radiation control shall be carried out by the state bodies of sanitary and epidemiological service, shall includes monitoring of compliance with sanitary and epidemiological requirements to ensure radiation safety of population.

2. Radiation control shall be carried out in the form of an audit, conducted in accordance with the Entrepreneurial Code of the Republic of Kazakhstan.

Footnote. Chapter 24 is supplemented with Article 148-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29.10.2015 No. 376-V (shall be enforced from 01.01.2016).

Article 149. Healthcare protection of the territories of the Republic Kazakhstan

1. At the checkpoints across the State border of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs border of the Eurasian economic union, with the exception of automobile checkpoints, sanitary quarantine points shall be set up to carry out sanitary and quarantine supervision of passengers, crews, train staffs, vehicles, posing a danger to public health.

2. Sanitary and quarantine supervision at the checkpoints (sanitary quarantine points) across the State border of the Republic of Kazakhstan shall be carried out by territorial divisions of the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population.

At automobile checkpoints across the State border of the Republic of Kazakhstan, sanitary and quarantine supervision shall be conducted by the state revenue bodies of the Republic of Kazakhstan.

3. It shall not be permitted to import dangerous cargos and goods into the territory of the Republic of Kazakhstan, prohibited for importation, as well as the cargos and goods in respect of which the healthcare and quarantine supervision found out that their importation to the territory of the Republic of Kazakhstan would cause the emergence and spread of infectious diseases or mass noncommunicable diseases and poisoning.

Footnote. Article 149, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on 30.06.2010 No 297-IV (the order of enforcement see Article 2); dated on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication); dated 07.11.2014 No. 248-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 150. Terms for introduction of restrictive measures, including quarantine, in case of a threat of emergence of epidemics of infectious diseases

1. In case of a threat of import and spread of infectious and parasitic diseases, the state body in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of the population at the checkpoints across the State border of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs border of the Eurasian economic union, and in the relevant territories shall impose restrictive measures, including quarantine, with special conditions of entrepreneurial and (or) other activity and life of the population.

2. Operational guidelines for coordination of central and local executive bodies, individuals and legal entities in the cases of introducing the restrictive measures, including quarantine, shall be entrusted to the state inter-departmental commission for prevention and elimination of emergency situations and the territorial emergency commissions.

3. Restrictive measures, including quarantine, at certain objects shall be introduced (canceled) by the decision of the chief state sanitary doctor of the relevant territory (transport) or his deputies, as well as at departmental objects by the head of structural divisions of other state bodies engaged in activities in the sphere of sanitary and epidemiological welfare of population.

4. The procedure for implementing restrictive measures, including quarantine, and a list of infectious diseases, in case of a threat of occurrence and distribution of which restrictive measures, including quarantine, are introduced, shall be established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Article 150, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated 29.09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 151. Registration and investigation of cases of infectious and parasitic, occupational diseases and poisonings

1. All cases of infectious and parasitic diseases, occupational diseases and poisonings shall be subject to registration by healthcare organizations at the place of their detection, state registration and reporting by state bodies and organizations of sanitary-epidemiological service. The procedure for registering, keeping records of these cases of diseases and poisonings, as well as the procedure for keeping records on them, shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

2. Cases of infectious and parasitic diseases, occupational diseases and poisonings of the population shall be investigated by specialists of sanitary and epidemiological service in the manner determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Article 151 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 152. Disinfection, disinfestation and deratization actions

1. In order to prevent the emergence, spread of infectious and parasitic diseases, the individual entrepreneurs, individuals and legal entities shall be required to conduct a set of measures to eliminate infectious and parasitic diseases (disinfection), insects and other arthropods (pest control), and deratization (extermination of rodents) at their own expense and upon the epidemiological indications, regulations, and instructions of the officials of healthcare-epidemiological service.

2. In case of occurrence of epidemic emergencies, at the expense of budget funds, extraordinary obligatory disinfection, disinsection and deratization shall be carried out according to the decision of local executive bodies of regions, cities of republican significance and the capital upon the recommendation of the state bodies of sanitary and epidemiological services.

2-1. Preventive disinsection and deratization (with the exception of disinsection and deratization on the territory of natural foci of infectious diseases, as well as in the foci of infectious diseases) shall be carried out by local executive bodies of oblasts, cities of republican significance, the capital, the district, the city of regional significance.

3. Focal disinfection, disinfestation, deratization on the foci of infectious and parasitic diseases of man and natural foci of infectious and parasitic diseases shall be carried out by the organizations of sanitary and epidemiological service and medical organizations for the purpose of preventing and (or) eliminating infectious and parasitic diseases.

Footnote. Article 152 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 210-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 25. PROTECTION OF PUBLIC HEALTH

Article 153. The purpose and types of disease prevention

1. To prevent disease is to prevent occurrence or progression of diseases, as well as their effects and complications.

2. Disease prevention shall be divided into primary, secondary and tertiary preventions.

Primary prevention of diseases (mass and individual) shall be aimed at creation of favorable living conditions in order to prevent the occurrence of diseases.

Secondary prevention shall be aimed at prevention of diseases’ progression in the early stages and their consequences.

Tertiary prevention shall be aimed at controlling of the already developed complications, damage of organs and tissues.

Article 154. Promotion of a healthy lifestyle

1. A healthy lifestyle shall include promotion of healthy lifestyles, healthy food and disease prevention through information management, hygienic education in improving health and prevention of diseases, related to the lifestyle.

2. A healthy lifestyle shall be promoted by healthcare organizations, coordinated and guided by the authorized body together with other government agencies, with participation of international and public organizations.

Article 155. Medical examinations

1. The main goals of medical examinations shall provide timely medical examination, aimed at improvement of health, detection and prevention of a disease spread, including occupational diseases, poisoning, accidents, and ensure labor safety and health protection of employees of organizations, and the persons, conducting economic and (or) production activities.

2. Medical examinations may be mandatory and preventive.

3. Mandatory medical examinations shall be divided into preliminary, periodic and pre-shift.

Preliminary mandatory medical examinations shall be conducted for admission to work or school to assess fitness for work or studies, as well as prevention of general, occupational and non-infectious and parasitic diseases.

Mandatory periodic medical examinations shall be conducted to ensure a dynamic monitoring of the health status of employees, the timely detection of initial symptoms of diseases, prevention of general, occupational and non-infectious and parasitic diseases.

Pre-shift mandatory medical examinations shall be carried out in order to establish or confirm the presence or absence of a person's illness, determine the state of health, as well as temporary incapacity for work, professional suitability for work in the intervening shift.

4. The list of harmful factors of production, occupations in which mandatory medical examinations are conducted, as well as the procedure and frequency of these inspections shall be established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population in agreement with the authorized body.

5. The employers, at their own expense, shall arrange timely mandatory periodic medical examinations for workers, subject to the examinations, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.

6. Medical examinations shall be divided into mass and selective.

Mass medical examinations shall be conducted via a continuous method to the target population groups in order to detect diseases at the early stages and prevent development of diseases, risk factors, causing emergence of diseases, formation and improvement of public health.

Selective medical examinations shall be carried out for a dynamic monitoring, implementation of a set of measures for treatment and rehabilitation of those, suffering from certain diseases or at risk.

7. Target groups, subject to preventive medical check-ups, as well as the order and frequency of these examinations shall be established by the authorized body, taking into account the proven scientific data on their efficacy, safety and cost-effectiveness.

8. Employers shall create conditions for taking preventive medical examinations for the persons, subject to the examinations, in accordance with the list of the guaranteed volume of free medical care, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.

9. The employers shall not admit to work persons, who have not undergone mandatory medical examinations or are found unfit to work for health reasons, as well as preventive medical examinations within the guaranteed volume of free medical care.

10. The procedure for issuing, registering and maintaining personal medical cards shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

11. Timeliness of mandatory and preventive medical examinations shall be controlled by the state bodies, working in healthcare and epidemiological welfare of the population, provision health services, and the state labor inspectors of the authorized body for labor.

Footnote. Article 155, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 12. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 156. Preventive vaccination

1. Individuals on the territory of the Republic of Kazakhstan shall be entitled to receive preventive vaccinations against infectious and parasitic diseases within the guaranteed volume of free medical care.

1-1. Before the introduction of a preventive vaccination, a medical worker shall examine the vaccinated person. The medical worker shall provide him or his legal representative with complete and objective information about preventive vaccination, possible side effects, the consequences of abandoning them, possible post-vaccination complications.

The condition for carrying out a preventive vaccination shall be the availability of consent or refusal in written form..

2. The list of diseases against which vaccinations shall be held, the order, time-frames and population groups, subject to routine immunization, shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.

3. Storage, transportation and use of preventive (immunobiological, diagnostic, disinfectant) drugs should be carried out in the order established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

4. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).
Footnote. Article 156, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated 29. 12. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 157. Prevention of non-communicable diseases, including occupational diseases and injuries

1. Prevention of non-communicable diseases, including occupational, shall include:

1) prevention of behavioral risk factors for diseases and improvement of medical literacy through:

promotion of a healthy lifestyle and healthy eating;

informing of the population through the media, educational programs on prevention of diseases;

organization of health schools to train the necessary self-help techniques to those, suffering from chronic non-communicable diseases;

2) monitoring of disease risk factors of the attached population by the primary health care specialists, occupational diseases of workers – by the specialists of the state bodies, working in healthcare and epidemiological welfare of the population;

3) minimization of impact of industrial disease risk factors by the state bodies within their powers, other agencies and organizations, as well as individual entrepreneurs;

4) detection of those, suffering from chronic non-communicable diseases, including occupational, via conduction of medical examinations and motivation of earlier ambulation;

5) dynamic monitoring and timely rehabilitation of the persons with chronic diseases, including occupational, including outpatient drug supply of certain categories of citizens, rehabilitation treatment, and medical and social rehabilitation;

6) temporary transfer to an easier job for health reasons for the period of time, specified in the medical certificate, in accordance with the order, approved by the authorized body.

2. Injury prevention shall be performed at the inter-sectorial level by the state bodies within their powers, by the individuals and legal entities.

Article 158. Prevention of substance abuse

1. Prevention of substance abuse shall include:

1) promotion of information about the danger of substance abuse, as well as medical, social and legal aspects of their use;

2) prohibition of advertising in hallucinogenic drug circulation area, promotion of the ways, methods of development, manufacturing and use, the places for purchase of psychoactive substances, as well as limiting of advertising the samples of pharmaceuticals, containing narcotic drugs, psychotropic substances and precursors in the specialized medical publications;

3) preventive monitoring and registration of risk individuals with mental and behavioral disorders (diseases), caused by the psychoactive substances use;

4) voluntary, anonymous treatment of the persons, addicted to psychoactive substances;

5) voluntary medical and social rehabilitation of drug addicts.

2. Prevention of substance abuse shall be performed by all individual and legal entities within their competence.

Article 159. Prevention and restriction of tobacco products and alcohol consumption

Footnote. Title of Article 159 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

1. Prevention and restriction of tobacco products and alcohol consumption shall be aimed at protecting the health of the population, introducing age limit for the persons, eligible to purchase tobacco, alcohol products, forming the attitude of the population towards consumption of tobacco products and alcohol as a factor of increased risk to life and health, conducting agreed measures to prevent the spread of tobacco products and alcohol consumption.

2. Sale of tobacco products shall be prohibited:

1) to the persons and by the persons under the age of eighteen years;

2) from open packets of tobacco products or unit sales;

3) without the direct involvement of a seller, through vending machines, electronic or other mechanical devices;

4) in buildings and on the territories of healthcare organizations, education, physical culture and sports;

5) without the appropriate documents, certifying the quality of products;

6) without excise stamps or accounting and control marks;

7) if a pack of tobacco products contains less than twenty cigarettes;

8) without the information on the composition, the level of tar content, nicotine and at least three harmful compounds - systemic poisons, carcinogenic and mutagenic substances, applied to a pack of tobacco products, packaging of a tobacco product.

The procedure for placing information on the composition, level of tar content, nicotine and systemic poisons, carcinogenic and mutagenic substances on a pack of tobacco products, packaging of a tobacco product, shall be approved by the authorized body;

9) without a warning of the harm of tobacco consumption printed on a pack of tobacco products;

10) without the printed information on prohibition to sell the tobacco products to the persons under eighteen years of age;

11) on a pack of tobacco products, on a package of tobacco products containing the words "low in tar," "light," "very light" or "soft," or other phrases, including in foreign languages, creating a false impression about the less harmfulness of a tobacco product, compared to others and causing associations with fruits, berries, confectionery;

12) from self-service shelves;

13) as part of sets with other products;

14) in the trade organizations, selling goods for children.

3. In the places where the sale of tobacco products is carried out, an inscription "The sale of tobacco products to persons and by persons under the age of eighteen is prohibited" should be placed in a conspicuous place, as well as a warning on the harmful use of tobacco products, approved by the authorized body.

4. When selling tobacco products to the persons, whose age, judging by their appearance, is less than eighteen years of age, the persons, selling the tobacco products shall:

1) require an ID, to know the actual age of the buyer;

2) refuse to sell tobacco products in case if an ID was not shown.

5. Consumption of tobacco products shall be prohibited in:

1) education institutions, and recreation organizations for the minors;

2) health care organizations;

3) foodservice outlets;

4) cinemas, theaters, circuses, concerts, exposition and exhibition halls, sports arenas and other indoor facilities, designed for public recreation, including in night clubs and discos;

5) museums, libraries and lecture halls;

6) unestablished places in local and long-distance trains, marine and river vessels;

6-1) on aircrafts, buses and mini-vans, transporting passengers, taxis and municipal electric transport;

7) buildings of airports, railway, auto and water stations;

8) the state bodies and organizations;

9) the rooms, that are the working places;

10) porches of houses.

6. The norms provided for in subparagraphs 3), 6), 7) of paragraph 5 of this article shall not be applied in cases, if special equipped places are allotted for the consumption of tobacco products.

7. Places, allotted specifically for the consumption of tobacco products should be equipped in accordance with the requirements, established by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population.

8. The manufacturer and importer of tobacco products shall be obliged to submit reports on the results of laboratory studies on the maximum allowable content of nicotine and tarry substances in all brands of tobacco and tobacco products, the ingredients of tobacco products that they produced, in accordance with the procedure approved by the authorized body, by February 1^st, or intend to produce, sell or otherwise distribute in the previous twelve months on the territory of the Republic of Kazakhstan.

9. Examination of nicotine, tar and other harmful compounds - systemic poisons, carcinogenic and mutagenic substances in tobacco products shall be performed by a manufacturer, an importer of tobacco products at their own expense in the laboratories, accredited in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

10. It shall be prohibited to import, manufacture, sell and distribute tobacco products, exceeding the maximum permissible levels of nicotine and tar content determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, as well as tobacco products for which sanitary and epidemiological requirements have not been established.

11. Manufacturing, sale and distribution of the goods, imitating tobacco products shall be prohibited.

12. Signs, prohibiting the consumption of tobacco products should be placed in the places, banned for the consumption of tobacco products.

13. A pack of tobacco products, a package of tobacco products should contain a warning about the harmful use of tobacco products, approved by the authorized body and meet the following requirements:

1) to occupy not less than forty percent of each larger area of ​​a pack of tobacco products, packaging of a tobacco product;

2) should not be printed on a transparent wrapping film or any other outer wrapping material;

3) to be made in the form of a picture (pictograms, graphics) and inscriptions.

14. Retail sales shall be prohibited:

1) of alcohol products to the persons under the age of twenty-one;

2) alcohol products, except for sale in restaurants, bars and cafes:

from 23 to 8 o'clock the next day;

with a volume fraction of ethyl alcohol exceeding thirty percent from 21p.m. to 12 a.m. the following day;

3) in other cases, provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

15. Sponsorship of tobacco, tobacco products and advertising of products, simulating alcoholic beverages shall be prohibited.

It is allowed to render charitable assistance in the order, established by the legislation of the Republic of Kazakhstan, by individuals and legal entities, carrying out importation, production, sale and distribution of tobacco.

Footnote. Article 159, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 04.07.2013 No 132-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication); dated 18. 06. 2014 No. 210-V (shall be enforced upon expiry of twenty-one calendar days after its first official publication); dated 03.07.2014 No. 229-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (for the procedure of enactment see Article 2).

Article 160. Prevention of iron deficiency

1. Iron deficiency anemia - a pathological process of the body, caused by insufficient intake and absorption of iron in the body, the increased iron losses in certain chronic diseases of gastrointestinal, genitourinary systems and the blood system, the increased iron requirements.

2. The preventive measures for iron deficiency shall be based on the following principles:

1) liability of state bodies, individuals and legal entities for compliance with the requirements for production, import, export, sale and movement in the other stages of the fortified foods turnover in the Republic of Kazakhstan;

2) provision of preventive iron-containing medications for the target population groups;

3) accessibility to health care in healthcare organizations for the persons, suffering from iron deficiency anemia;

4) fortification of flour and other food products with iron-containing vitamins, minerals and other substances.

3. Extra and first grade wheat flour, sold in the territory of the Republic of Kazakhstan, shall be subject to mandatory fortification with iron-containing vitamins, minerals and other substances.

The order of enriching (fortification) of food products shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Article 160 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 29. 09. 2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 161. Prevention of iodine deficiency disorders

1. Prevention of iodine deficiency disorders shall be based on the following principles of:

1) responsibility of the state bodies, individuals and legal entities for compliance with the requirements for production, import, export, sale of iodized edible and fodder salt in the Republic of Kazakhstan;

2) accessibility of medical assistance in health care organizations to the persons, suffering from iodine deficiency disorders;

3) protection of the citizens’ rights in case of loss of health, caused by the harmful effects of iodized salt and other food products, fortified with iodine.

2. Iodization of food, fodder salt and other food products subject to mandatory enrichment shall be carried out in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on the prevention of iodine deficiency diseases.

Footnote. Article 161 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

SECTION 7. DONATION AND TRANSPLANTATION
Chapter 26. DONATION OF BLOOD AND ITS COMPONENTS

Article 162. Donation of blood, blood banking, its components and preparations

1. The donation of blood and its components shall be the voluntary participation of donors in the protection of public health through the exercise of donor functions.

2. Attraction of donors for implementation of the donor function shall be carried out on a free of charge or on a refundable basis.

Attraction of donors on a refundable basis shall be carried out in the absence of donors who perform the donor function on a free of charge basis.

3. The process of blood banking and its components shall include:

1) donation of blood, which is a single extraction of blood given by the donor;

2) plasma donation, which is a single extraction of blood plasma through plasma exchange method.

Depending on the immune characteristics of the resulting plasma, there shall be:

isoimmune plasma, containing specific protein structures (isoimmune antibodies) in a certain concentration, used to produce blood products and diagnostic reagents;

immune plasma, containing specific protein structures (immune antibodies) of natural or artificial origin in a certain concentration, possessing the property of a targeted therapeutic interaction on certain types of pathogens (immune plasma is used for transfusion into the recipient or for production of blood products);

3) donation of cells, which is a single extraction of blood cells of the donor through the cytapheresis method.

4. In the process of preparation and processing of blood, the following shall be received:

1) blood components that are components of blood, isolated from it in the form of cells and cell-free media;

2) blood products, which are medicines obtained in the processing of blood components.

5. The nomenclature, rules for banking of blood, processing, quality control, storage, sale of blood, its components, as well as the rules for storage and transfusion of blood, its components and preparations shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 162 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 163. Healthcare and other organizations, working in the field of organ donation, banking of blood, its components and preparations

1. Banking, processing, storage and sale of blood and its components shall be carried out by the licensed state healthcare organizations.

2. Blood products shall be produced by the organizations having a relevant license.

3. Healthcare and other organizations, working in the field of organ donation, banking of blood, its components and preparations shall be responsible for their quality in the order, defined by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

4. In case of emergency or martial law in the territory of the Republic of Kazakhstan, the donorship shall be organized in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Article 164. Ensuring the safety and quality of donor blood, its components and preparations

1. The safety of donor blood, its components and preparations shall be ensured by complying with the established requirements for donor medical certification and safety and quality in the production of blood products for medical use, approved by the authorized body.

The quality assessment of laboratory tests performed in organizations operating in the blood service field shall be carried out by the republican reference laboratory of the blood service.

2. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

3. It shall be prohibited to use and sell the donated blood, its components, and preparations without proper labeling.

4. Healthcare organizations and medical personnel, making transfusion of blood and its components and preparations shall be required to ensure compliance with the requirements for their safe use.

Footnote. Article 164 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 165. The donor, his rights and obligations

1. A donor shall be an individual, reaching the age of eighteen, who has undergone the appropriate medical examination and having no contraindications, expressing a voluntary desire to donate blood and its components for medical purposes.

2. The donor shall have the right to:

1) donate blood and its components free of charge;

2) donate blood and its components for a fee in the amounts, established by the authorized body;

3) review the results of the medical examination;

4) be encouraged in compliance with this Code.

3. The donor shall be obliged to inform the information known to him about all existing or previous diseases, as well as about the use of narcotic drugs, psychotropic substances, their analogues and precursors.

Footnote. Article 165 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 03. 07. 2014 No. 227-V (shall be enforced from 01.01.2015); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 166. Medical examination of the donor

1. Before the donation of blood and its components, the donor shall undergo mandatory free medical examination in the manner determined by the authorized body.

2. Health certificates for implementation of donor functions shall be given in public healthcare institutions for free.

Footnote. Article 166 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 167. The guarantees, provided to the donor

1. When performing the donor function on working days, the donor shall be off from work with the average wage saved.

In the event that a gratuitous donation has been made, the donor shall have an additional one day-off with the average wage saved, which can be added to the annual labor leave. These warranties shall be valid for one year from the date of donation.

2. If, by agreement with the employer, an employee who is a donor, commenced work on the days of donation of blood and its components, he shall be provided at his request another day off with preservation of his average salary, or this day may be attached to the annual work holiday.

3. It shall not be allowed to employ an employee who is a donor on the days of donating blood and its components to night work, overtime, hard work, work with harmful and (or) dangerous working conditions.

4. A military man, who is a donor, shall be released from carrying out orders, duty watches and other forms of service during the donation of blood and its components.

5. Students, pupils who are donors, shall be released from educational process during the donation of blood and its components.

6. The system of encouraging donors shall be approved by the authorized body.

Additional incentive measures, provided to the donor, taking into account the total amount of blood and its components donation, shall be determined by normative legal acts of the Republic of Kazakhstan.

7. A donor who made a completed or incomplete donation of blood or its components in the exercise of the donor function free of charge, to replenish the volume of his blood and energy expenditure of the body after donating blood and its components, at his choice, shall receive free food or its monetary equivalent in the amount established by the authorized body.

8. A donor, performing a donor function on a paid basis, the healthcare organization that carries out activities in the field of blood and its components procurement, shall be paid in the manner and amounts established by the authorized body.

Footnote. Article 167 as amended by the laws of the Republic of Kazakhstan dated 29.09.2014 No. 239-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 30.06.2017 No. 80-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 168. Responsibilities of employers and leaders of organizations to create conditions for donorship development

1. Employers and heads of organizations, in order to create conditions for donorship development shall:

1) support local state healthcare management bodies, public healthcare organizations to attract people to donorship;

2) provide the necessary facilities and create conditions for sampling blood and blood components;

3) unhindered free the employee, who is a donor, from work on the day of examination and donation of blood and its components;

4) provide the employee, who is the donor, with the guarantees, established by this Code.

2. Employers and managers of organizations shall have the right to provide extra encouragement of donors.

Footnote. Article 168 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06. 04. 2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Chapter 27. Transplantation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs)

Footnote. Chapter 27 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 169. Transplantation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) and conditions for their removal

1. Donors for the transplantation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) may be a person, a human corpse or an animal.

2. Forced removal of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) of a person and their transplantation shall be prohibited.

3. The purchase and sale of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) of a person shall be prohibited.

4. A living transplant donor can be a person who is in a genetic relationship with the recipient or has a tissue compatibility with it (the immunological property of organic tissues that promotes their engraftment to the tissues of another organism).

5. A live donor must undergo a comprehensive medical examination and receive a conclusion of a concilium about the possibility for recuperation of his tissue (part of the tissue) and (or) organs (parts of organs).

6. Recuperation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) from a person who is a minor or incapable person shall be possible only if the following conditions are simultaneously observed, along with those specified in this article:

1) written notarized consent of his/her legal representatives, who received the necessary information on the state of health in accordance with Article 91 of this Code;

2) absence of another compatible donor who is able to give appropriate consent;

3) the recipient is the donor's brother or sister;

4) transplantation is designed to preserve the life of the recipient;

5) the potential donor does not object to the recuperation.

7. The consent of legal representatives of minors or incapable persons may be withdrawn at any time before the beginning of medical intervention.

8. The recuperation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) from a person can be carried out only with his written notarized consent, with the exception of hematopoietic stem cells.

9. For transplantation, only one of the paired organs, part of the organ or tissue may be recuperated, the absence of which does not entail an irreversible health disorder.

10. Recuperation of tissues and (or) organs (parts of organs) from a corpse shall not be allowed, if the healthcare organization at the time of recuperation is informed that during the life the person or his spouse, close relatives or legal representative stated their disagreement on the recuperation of his/her tissues and (or) organs (parts of organs) after the death for transplantation to the recipient.

Tissues and (or) organs (parts of organs) can be recuperated from the corpse for transplantation, if there is indisputable evidence of death recorded by the concilium.

The certification of the death shall be given on the basis of a statement of biological death or irreversible death of the brain (brain death) in the manner determined by the authorized body.

11. The participation of persons, ensuring the recuperation of tissues (parts of the tissue) and (or) organs (parts of organs) for subsequent transplantation, in ascertaining biological death or irreversible death of the brain shall be prohibited.

12. To ensure the transplantation of tissues (part of tissue) and (or) organs (part of organs), the registers of recipients of tissue (part of tissue) and (or) organs (part of organs), as well as donors of tissue (part of tissue) and (or) organs (parts of organs), hematopoietic stem cells shall be formed.

The order of formation and maintenance of registers of recipients of tissue (part of tissue) and (or) organs (part of organs), as well as donors of tissue (part of tissue) and (or) organs (parts of organs), hematopoietic stem cells shall be determined by the authorized body.

13. Determination of the immunological compatibility of tissues during transplantation shall be carried out in the laboratories of immunological typing (HLA-laboratories), functioning as a structural unit at organizations operating in the field of donation of blood, blood banking, its components and preparations.

Determination of the immunological compatibility of tissues during transplantation shall be carried out on the basis of a referral for research from organizations involved in the removal, conservation, preparation, transportation and transplantation of tissues (part of tissue), organs (part of organ).

The HLA-laboratory regulations shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 169 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 170. The order of transplantation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs)

1. The medical conclusion on the need for transplantation of tissues (parts of the tissue) and (or) organs (parts of organs) shall be given by the consilium of the relevant healthcare organization.

2. Transplantation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) to a recipient who is not capable of making a conscious decision due to his/her state of health shall be performed with the consent of his/her spouse or one of his/her close relatives or legal representatives.

In exceptional cases, when the delay in the transplantation threatens the life of the recipient, and the persons indicated in this paragraph are not available or their location cannot be established, the decision to conduct the transplantation shall be taken by the doctors' concilium, and if it is impossible to assemble it, by the transplant doctor, with the record in the medical documentation and the subsequent notification of this to the officials of healthcare organization within 24 hours.

3. A recipient or legal representative of a minor recipient or recipient recognized as legally incapable by the court should be warned about the possible complications for the recipient's health in connection with the forthcoming transplantation.

4. Transplantation of infected tissues (parts of tissues) and (or) organs (parts of organs) shall be prohibited.

5. Recuperation, conservation, collection, storage, transportation of tissue (part of the tissue) and (or) organs (parts of organs) and transplantation of tissues (parts of tissue) or organs (parts of organs) from a living donor shall be carried out in healthcare organizations included in the List of healthcare organizations in the manner determined by the authorized body and obtained a license for the relevant specialty in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The list of healthcare organizations for recuperation, collection, storage, conservation, transportation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) and tissue transplantation (parts of tissue) or organs (parts of organs) shall be formed in the manner determined by the authorized body.

6. The recuperation and conservation of tissues and (or) organs (parts of organs) from corpses for transplantation shall be performed in healthcare organizations in the manner determined by the authorized body.

7. The order and conditions for recuperation, collection, storage, preservation, transportation, transplantation of tissues (parts of tissue) and (or) organs (parts of organs) from donor to recipient shall be determined by the authorized body.

8. The effect of this Article shall not apply to tissues (tissue parts) and (or) organs (parts of organs) that are related to the process of human reproduction, including reproductive tissues (sex cells), as well as blood and its components.

Article 171. Rights of the donor and the recipient

1. A donor, in addition to the rights provided for in Article 165 of this Code, shall have the right to:

1) demand full information about possible complications to his health in connection with the forthcoming surgical intervention on recuperation of tissues (part of the tissue) and (or) organs (parts of organs) from the healthcare organizations;

2) receive treatment, including medicament, in the healthcare organization in connection with the surgical intervention on recuperation of tissues (tissue part) and (or) organs (parts of organs) within the guaranteed volume of free medical care.

2. A recipient shall have the right to:

1) demand full information about possible complications to his health in connection with the forthcoming surgical intervention on transplantation of tissues (part of the tissue) and (or) organs (parts of organs) from the healthcare organizations;

2) receive treatment, including medicament, in the healthcare organization in connection with the surgical intervention on recuperation of tissues (tissue part) and (or) organs (parts of organs) within the guaranteed volume of free medical care.

3. Medical and other employees of healthcare organizations shall be prohibited from disclosing information about the donor and the recipient.

Chapter 28. IMPORT, EXPORT OF HUMAN TISSUES AND (OR) ORGANS (PARTS OF ORGANS), HEMATOPOIETIC STEM CELLS, BONE MARROW, BLOOD AND ITS COMPONENTS, SAMPLES OF CELLS, TISSUES, BIOLOGICAL FLUIDS AND HUMAN SECRETIONS

Footnote. The title of Article 28 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication).

Article 172. Grounds for import, export of organs (parts of organs)and (or)human tissues, hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being

1. Importation of organs (parts of organs) and (or) human tissues, hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being to the territory of the Republic of Kazakhstan shall be performed for:

1) transplantation in public healthcare organizations;

2) diagnostic studies in the territory of the Republic of Kazakhstan;

3) joint scientific researches.

2. Export of organs (parts of organs) and (or) human tissues, hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being from the Republic of Kazakhstan shall be performed for:

1) providing medical assistance to the citizen of the Republic of Kazakhstan, located abroad;

2) providing medical assistance to the close relatives and spouses of the citizens of the Republic of Kazakhstan, who are located out of the Republic of Kazakhstan;

3) diagnostic researches;

4) joint scientific researches;

5) in the cases, provided for in international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

6) transplantation of hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being from a donor, residing in the territory of the Republic of Kazakhstan to a recipient, residing abroad.

3. The license to import into the territory of the Republic of Kazakhstan from countries that are not members of the Eurasian Economic Union and the export from the territory of the Republic of Kazakhstan to these countries of organs (parts of organs), human tissues in the cases provided for by subparagraph 1) of paragraph 1 and subparagraphs 1), 2) and 5) of paragraph 2 of this article shall be issued by the authorized body upon the application of healthcare organizations, carrying out activities on the specialty "transplantology", "hematology" in accordance with the license for medical activities.

4. Import and export of hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being from and to the territory of the Republic of Kazakhstan shall be performed for unrelated transplantation under the resolution (permission), issued by the authorized body.

5. Import and export of organs and (or) human tissues by individuals shall be prohibited.

6. The order of examination for biological safety, conservation and transportation of human tissues and (or) organs (parts of organs), intended for import and export, shall be defined by the authorized body.

Footnote: Article 172 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

Article 173. Grounds for import, export of blood and blood components, samples of cells, tissues, biological fluids and human secretions

Footnote. The title of Article 173 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication).

1. Import of blood and blood components to the territory of the Republic of Kazakhstan shall be performed for:

1) the absence of components of donated blood with the necessary characteristics on the territory of the Republic of Kazakhstan;

2) diagnostic studies in the territory of the Republic of Kazakhstan;

3) joint scientific researches;

4) necessity to conduct laboratory studies on the NLA system to confirm the tissue compatibility of the donor living abroad and the recipient living in the Republic of Kazakhstan, as well as the immunostimulation of the recipient within the framework of hematopoietic stem cell transplantation.

2. Export of blood and blood components from the Republic of Kazakhstan shall be performed for:

1) providing medical assistance to the citizen of the Republic of Kazakhstan, located abroad;

2) providing medical assistance to close relatives and spouses of citizens of the Republic of Kazakhstan, who are outside the Republic of Kazakhstan;

3) diagnostic researches;

4) joint scientific researches;

5) in the cases, provided for in international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.

6) when sending blood components abroad for production of plasma blood preparations at the plants of foreign producers from the blood components, banked at the state healthcare organizations, engaged in blood banking services of the Republic of Kazakhstan, in order to provide Kazakhstan population with blood preparations (contract fractionation);

7) if it is necessary to carry out laboratory studies on the system-NLA confirming the tissue compatibility of the donor living in the Republic of Kazakhstan and the recipient living abroad, as well as the immunostimulation of the recipient within the framework of hematopoietic stem cell transplantation.

3. Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

4. A license on importation into the territory of the Republic of Kazakhstan from countries that are not members of the Eurasian Economic Union and export from the territory of the Republic of Kazakhstan to these countries of blood and its components in the cases provided for by subparagraph 1) of paragraph 1 and subparagraphs 1), 2) and 5 ) of paragraph 2 of this article shall be issued by the authorized body upon the application of healthcare organizations, carrying out activities on the specialty "blood collection" in accordance with the license for medical activity.

5. Import and export of samples of cells, tissues, body fluids and secretions, including the products of human activity, physiological and pathological secretions, smears, scrapings, swabs, intended for diagnostic and research purposes, or received during biomedical research, shall be performed under the resolution (permission), issued by the authorized body.

6. Import and export of blood and its components by individuals shall be prohibited.

Footnote. Article 173 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 26. 12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 174. The order of import, export of human tissues and (or) organs (parts of organs), blood and blood components

1. Import to the territory of the Republic of Kazakhstan from countries that are not members of the Eurasian economic union, and export from the territory of the Republic of Kazakhstan to these countries of organs (parts of organs) and (or) tissues of man, blood and its components by healthcare organizations specified in paragraph 3 of article 172 and paragraph 4 of Article 173 of this Code shall be carried out on the basis of a license, issued in accordance with the procedure, established by international treaties in the field of licensing foreign trade of goods that have been ratified by the Republic of Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan "About permits and notifications".

2. Within three working days, the authorized body shall make a decision on issuance or rejection to issue a license for import and export of human tissues, blood and its components, and within one working day – for import and export of human organs.

Footnote. Article 174 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first official publication); as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16. 05. 2014 No. 203-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication); dated 26.12. 2017 No. 124-VI (shall be enforced from 01.01.2018).

SECTION 8. EDUCATIONAL AND SCIENTIFIC ACTIVITY IN HEALTHCARE AREA
Chapter 29. EDUCATIONAL ACTIVITIES IN HEALTHCARE

Article 175. Educational activities in healthcare

1. The educational goals in healthcare shall be the professional training of the teaching, medical and pharmaceutical personnel for the healthcare system, their training and retraining.

2. Educational activities in the field of health care shall be carried out in organizations of medical and pharmaceutical education and in medical and pharmaceutical faculties of educational organizations implementing technical, vocational, post-secondary, higher, postgraduate and continuing education programs in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in the field of education. A prerequisite for the implementation of medical education programs in clinical specialties shall be the formation of university clinics and (or) integrated academic medical centers that operate on the basis of contracts with scientific and healthcare organizations.

3. State compulsory standards and standard professional training programs for medical and pharmaceutical specialties, as well as regulations on the clinical bases of education organizations in the field of healthcare and the requirements imposed on them, shall be approved by the authorized body.

4. For the persons, who have mastered the educational programs of technical and professional, post-secondary, higher, postgraduate and additional education, the basis for holding positions in medical organizations shall be the education diploma of the state sample, and for clinical specialties also the certificate of a specialist, with the exception of students of the residency.

5. Postgraduate medical and pharmaceutical education shall include residency, magistracy and doctoral studies.

6. Additional education shall be provided in medical organizations of education and science, implementing educational curricula of additional training.

The main forms of additional education shall be advanced training and retraining of medical and pharmaceutical personnel. The procedure for qualification development and retraining of medical and pharmaceutical personnel, as well as qualification requirements for organizations, implementing programs for additional medical and pharmaceutical training, shall be determined by the authorized body.

7. Training of medical and pharmaceutical personnel shall be performed by the authorized body, as well as by the local public healthcare management bodies within their powers, taking into account the needs of the branch.

Footnote. Article 175 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 04.07.2018 № 171-VІ (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 175-1. Implementation of strategic partnership in the field of medical education and science by scientific organizations and educational organizations in the field of health care

1. Scientific organizations and organizations in the field of health care shall have the right to conclude agreements with foreign higher education institutions and (or) organizations of postgraduate education and medical organizations on strategic partnership in the field of medical education and science in order to achieve the strategic goals of sustainable development.

2. The procedure for attracting strategic partners by scientific organizations and educational organizations in the field of health care shall be determined by the authorized body.

Footnote. Chapter 29 shall be supplemented by Article 175-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 176. Certification of specialists in the field of healthcare

1. Certification of specialists in the field of healthcare shall be conducted in order to determine the readiness of individuals with secondary (technical and vocational), post-secondary, higher medical education, as well as persons, who have been retrained and (or) acquired postgraduate education, to carry out medical activities and admit them to clinical practice (work with patients) with the issuance of a specialist certificate.

Certification of specialists in the field of healthcare shall be carried out on the basis of an assessment of professional preparedness, confirmation of the conformity of specialists’qualifications in the field of healthcare, conducted by organizations, that assess professional preparedness and confirm the conformity of specialists’ qualifications in the field of healthcare, accredited by the authorized body in the manner, determined by the authorized body.

2. An individual without an appropriate specialist’s certificate shall be forbidden to engage in clinical practice, with the exception of residency students, who are admitted to clinical practice (working with patients) under the supervision of a specialist, having the appropriate certificate.

Deprivation of the certificate of a specialist in the field of healthcare shall be carried out in accordance with the Code of the Republic of Kazakhstan on administrative offenses.

3. The procedure and terms for certification of specialists in the field of healthcare, as well as the procedure for assessing professional preparedness and confirming the conformity of specialists’ qualifications in the field of healthcare shall be determined by the authorized body.

4. The procedure and conditions for admission to certification of specialists in the field of healthcare of persons, having received medical education outside the Republic of Kazakhstan shall be determined by the authorized body.

5. A document, giving the right to engage in medical activities or certifying the assignment of a qualification category obtained by foreign specialists abroad, invited in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan to carry out medical activities, shall be equivalent to a specialist’s certificate.

Footnote. Article 176 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Article 176-1. Assignment and withdrawal of qualification categories

1. The assignment of qualification category shall be a voluntary procedure, conducted to determine the level of qualification of specialists with medical and pharmaceutical education, with the assignment of the appropriate qualification category, with the issuance of a certificate of qualification for a particular specialty.

The assignment of the qualification category shall be carried out on the basis of an assessment of professional preparedness and confirmation of the conformity of specialists’qualification in the field of healthcare, organizations, that perform assessment of professional preparedness and confirmation of the compliance of specialists’ qualifications in the field of healthcare, accredited by the authorized body in the manner, determined by the authorized body.

2. In the presence of a certificate of assignment of a qualification category, issued by an authorized body, a specialist in the field of healthcare shall have the right to obtain a certificate of a specialist.

3. The list of qualification categories shall be approved by the authorized body.

4. The procedure, terms of issue and withdrawal of the certificate of a qualification category for the specialists in the field of healthcare, with the exception of specialists in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population, shall be determined by the authorized body.

5. The procedure, terms of issue and withdrawal of the certificate of assignment of a qualification category for the specialists in the field of sanitary and epidemiological welfare of the population shall be determined by the state body in the field of sanitary and epidemiological welfare of population.

Footnote. Chapter 29 is supplemented by Article 176-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of six months after its first official publication).

Article 177. Oath of a doctor of the Republic of Kazakhstan

Graduates of higher education institutions, who passed training in medical specialties, take the oath of a physician of the Republic of Kazakhstan as follows: "Taking the high title of a doctor, in the face of my teachers and colleagues, I solemnly swear to serve faithfully and loyally to the medicine, fully devoting myself to protection of public health. In my work I swear to be guided only by the interests of the patients, whose health is the supreme value. I swear to provide medical care with equal eagerness and patience to everyone who needs it, regardless of age, gender, nationality, religion, social status or nationality. I swear to keep medical secrets, never use it for personal profit. I swear to improve constantly my knowledge and skills, to be demanding to myself and my disciples, never refuse to provide generous assistance and seek advice from colleagues if the patient’s interests require it. I swear to protect and increase the noble traditions of Kazakhstan medicine, and thank and respect those who taught me the healing art".

Chapter 30. SCIENCE IN HEALTHCARE

Article 178. Subjects of scientific research in healthcare

1. A scientific organization in healthcare (hereinafter - the research organization) - a legal entity, engaged in scientific and (or) scientific and technical activities, training of scientific personnel in healthcare area.

2. Scientific organizations shall be divided into research organizations (research institutes, research centers), higher medical and pharmaceutical education organizations and other organizations, engaged in scientific activities.

3. Scientific organizations may be engaged in medical, pharmaceutical and educational activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in education and healthcare areas.

Article 179. Coordination of scientific research activities in healthcare

1. Priorities of scientific research of fundamental and applied nature, coordination of scientific support in healthcare, a concept of medical science shall be developed by the authorized body.

2. The authorized body shall be the founder of scientific organizations.

3. The authorized body shall perform a scientific and medical expertise of scientific programs in healthcare.

Article 180. Conduct of medical research

1. Medical research can be conducted on living people and animals (research subjects), biological samples of living and deceased people and animals, as well as based on the use of clinical and epidemiological data and other medical information.

Medical research shall include biomedical experiments, preclinical (non-clinical) research, clinical research and public health research.

2. Creation of human embryos for medical research purposes and the cloning of humans shall be prohibited.

3. Medical research of human embryos or human fetuses during which or after which a human embryo or human embryo is destroyed shall be prohibited.

4. Medical research can be carried out only in simultaneous compliance with the following requirements:

1) medical research is aimed at obtaining new scientific data and their introduction into practical health care;

2) the interests of the subject of the research and the confidentiality of his medical information are protected;

3) the consent of the subject of research or his legal representative to participate in the research or use of his biological samples and medical information, including to fill the biobank for scientific purposes, is received;

4) interventional clinical researches are conducted with the permission of the authorized body.

5. For the following categories of persons, medical research shall be carried out only in the case when it cannot be conducted on other persons and there are scientific grounds to expect that participation in such medical research will bring them direct benefit, outweighing the risks and inconveniences, associated with medical research:

1) minors;

2) pregnant women;

3) incapacitated;

4) students in the cases where participation in medical research is related to their studies;

5) retired persons in need of assistance;

6) military personnel;

7) staff of medical organizations where medical research is conducted;

8) persons held in the penitentiary institutions.

6. When obtaining consent to participate in a medical research, the legal representative of a minor, the guardian of an incapacitated person, a patient or a volunteer must be provided with the information:

1) on medical technology, pharmacological or medicinal product, the nature and duration of the medical research;

2) on the degree of safety, the risks and the expected effectiveness of the medical technology, pharmacological or medicinal product;

3) on actions in case of unforeseen effects of application of medical technology, pharmacological or medicinal product on the state of health;

4) on health insurance conditions.

In this case, before the start of medical research, the legal representative of a minor, the guardian of an incapacitated person, a patient or a volunteer should be informed about the possibility of rejecting medical research at any stage of the study.

7. Medical research shall be terminated at any stage:

1) at the request of a minor participating in the research, his legal representative, guardian of an incapacitated person, patient or volunteer;

2) in the event of a threat to the life or health of a minor, an incapacitated person, a patient or a volunteer.

8. Obligatory conditions for conducting medical research shall be the execution of documents on insurance of life and health of the research participants and the positive conclusion of the commission on bioethics.

9. Rules for conducting medical research and requirements for research centers shall be approved by the authorized body.

Footnote. Article 180 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 181. Commission on bioethics

1. The Commission on bioethics shall be an independent expert body, conducting bioethical examination of documents, related to conducting medical research at the planning stage, during and after completion in order to ensure the safety and protection of the rights of participants of medical research.

2. In the Republic of Kazakhstan, the Central Commission on bioethics and local commissions on bioethics shall work.

3. The Central Commission on bioethics shall be established under an authorized body to perform the following tasks:

1) analysis and information of specialists and the public on bioethics in the context of development of modern health care;

2) issuance of opinions for conducting interventional clinical research of medicines and medical devices of foreign production, as well as interventional clinical research of medicines and medical products, conducted in two or more research centers, located in the Republic of Kazakhstan;

3) bioethical monitoring of the progress of medical research for which the opinion was issued by the Central Commission for bioethics and the permission of the authorized body;

4) coordination of the activities of local commissions on bioethics and assessment of their compliance with the standards, approved by the Central Commission on bioethics;

5) participation in development of documents on bioethics.

4. Central and local commissions on bioethics shall be formed on an interdisciplinary basis and consist of representatives of medical and humanitarian professions, public organizations and specialists in the field of law.

5. The composition and regulations of the Central Commission on bioethics shall be approved by the authorized body.

6. Local commissions on bioethics shall be established at medical organizations to perform the following tasks:

1) issuance of opinions for conducting medical research, except for the cases specified in subparagraph 2) of paragraph 3 of this article;

2) bioethical monitoring of the progress of medical research for which the opinion of this local commission on bioethics and the permission of the authorized body are issued;

3) submission of the annual report to the Central Commission on bioethics in the order, determined by it.

7. The composition and regulations of the local commission on bioethics shall be approved by the order of the first head of the medical organization, where the commission is established, in coordination with the Central Commission on bioethics.

8. Local commissions on bioethics shall have the right to issue opinions for conducting medical research, subject to the availability of a certificate of compliance with the standards of commissions on bioethics, issued by the Central Commission on bioethics.

9. The validity period of the certificate of compliance with the requirements of the activities of commissions on bioethics and the procedure for its issuance shall be determined by the Central Commission on bioethics.

Footnote. Article 181 shall be in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

SECTION 9. LEGAL STATUS, SOCIAL PROTECTION OF MEDICAL AND PHARMACEUTICAL SPECIALISTS
Chapter 31. RIGHTS AND DUTIES, LABOR RELATIONS, THE CODE OF HONOR FOR MEDICAL AND PHARMACEUTICAL SPECIALISTS

Article 182. Rights and responsibilities of medical and pharmaceutical specialists

1. Medical and pharmaceutical specialists shall be entitled to:

1) have necessary conditions for their professional activity;

2) perform private medical practice and pharmaceutical services;

3) improve their qualification level at the expense of budget funds or the employer if they work in private health care organizations not less than once every five years;

4) pass retraining at the expense of budget funds or the employer in case of layoffs due to downsizing or liquidation of the state healthcare organizations;

5) receive compensation for the harm, caused to life or health in connection with performance of labor (official) duties;

6) have smooth and free access to communication facilities, belonging to the organizations or citizens, as well as any available form of vehicle to transport a citizen to the nearest medical institution in the cases, threatening to his life;

7) receive service housing;

8) receive reimbursement of travel costs, associated with the itinerant nature of work;

9) be rewarded for their professional duties at a high qualitative level;

10) receive protection of their professional honor and dignity;

11) professional liability insurance for causing harm to the life or health of the patient in the absence of negligent treatment by a medical specialist.

2. Training and retraining of the teaching staff of public healthcare organizations shall be carried out at the expense of budget funds, the employer's funds, own funds, as well as at the expense of other non-prohibited sources.

3. Medical and pharmaceutical specialists of the state healthcare sector, working in rural areas and small towns, shall be provided with the additional social support:

1) a fringe benefit to the basic salary in the amount, defined by the local representative bodies;

2) payment of utilities and procurement of fuel at the expense of budget funds in the manner and amount, approved by local representative bodies;

3) those, who have livestock in private ownership are provided with fodder, land plots for grazing and hay-making upon the decision of local representative and executive bodies;

4) in addition to the benefits, provided by the laws of the Republic of Kazakhstan, the healthcare professionals can receive additional benefits at the expense of local budgets, the amounts of which are defined by local representative bodies.

4. Medical and pharmaceutical specialists of state healthcare organizations, working in rural areas shall be provided with additional social support, prescribed by the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Regulation of development of agriculture sector and rural areas".

5. Infection with HIV of medical and pharmaceutical staff of healthcare organizations, working with the HIV infected materials, when performing their official and professional duties shall be related to the occupational diseases.

These persons, for the period of temporary disability due to the occupational disease, shall receive a social allowance for temporary disability in accordance with the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

Medical and other workers whose work duties can lead to occupational HIV disease shall be subject to compulsory social insurance.

6. Medical and pharmaceutical workers shall have to:

1) perform their professional duties, respect and humanely treat their patients, and be guided by the principles of medical ethics and deontology properly;

2) promote prevention of disease and improvement of health, provide medical care;

3) provide emergency medical assistance to the population in case of emergency;

4) promote health knowledge and healthy lifestyles among the population;

5) comply with the Code of Honor of medical and pharmaceutical workers, keep patient confidentiality, not to disclose information about diseases, private and family life of citizens;

5-1) immediately report to law enforcement authorities about the facts of actions (inaction), performed by minors or in relation to them, containing signs of a criminal or administrative offense in health care organizations, as well as facts that became known to them in connection with their professional activities outside of health care organizations;

6) continuously develop and improve their professional level, including by continuing to improve their qualifications every five years;

6-1. Medical workers shall be subject to obligatory assessment of professional preparedness and confirmation of compliance of specialists’ qualification in the field of healthcare.

7. Interference of the state bodies and officials, as well as the citizens in professional activities of medical and pharmaceutical workers shall be prohibited, except for the cases, provided herein.

8. When performing their professional duties, the medical and pharmaceutical workers shall not be allowed to conduct any actions (inactions) under their religious beliefs, as well as conduction of religious rites and ceremonies, which may cause damage to life and health of individuals.

Footnote. Article 182, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 11.10.2011 No 484-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication.); dated 06.04.2015 № 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 02.07.2018 No. 165-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 28.12.2018 No. 208-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication); dated 01.04.2019 No. 240-VI (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

Article 183. Labor relations of workers of health care organizations

1. Labor relations of workers of health care organizations shall be regulated by the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Payment for the labor of employees in public healthcare organizations shall be made in the order, defined by the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.

3. Appointment and dismissal of the heads of subordinate organizations and their deputies, including the institutions of education and science shall be conducted by the authorized body.

Article 184. The Code of Honor of medical and pharmaceutical workers of the Republic of Kazakhstan

1. The Code of Honor of medical and pharmaceutical workers of the Republic of Kazakhstan (hereinafter - the Code of Honor) shall define the moral responsibility of the medical and pharmaceutical workers for their activities to the citizens and society as a whole.

2. In their work the medical and pharmaceutical workers shall:

1) be guided by this Code and the Code of Honor;

2) help improve the health of citizens of the Republic of Kazakhstan;

3) take decisions solely in the interests of the patient;

4) prevent commissioning of acts which may discredit the high title of the medical and pharmaceutical worker of the Republic of Kazakhstan;

5) perform their duties conscientiously and efficiently;

6) improve their professional knowledge continuously;

7) prevent promotion and use of methods and means of prevention and treatment, for their personal profit;

8) observe strictly the labor discipline;

9) preserve and take good care of the property of healthcare organizations;

10) fight corruption;

11) not allow to use confidential information for financial gain or other personal profit;

12) promote sustainable and positive moral and psychological climate in the team;

13) prevent and suppress violations of the norms of the Code of Honor by other medical and pharmaceutical workers;

14) comply with the established form of clothing during performing their official duties.

3. In relations with the patients, the medical and pharmaceutical workers shall have to:

1) respect the rights and dignity of all persons, regardless of age, gender, nationality, religion, nationality, origin, social and property status, or any other circumstances;

2) provide medical care to everyone who needs it;

3) constantly remember their duty to preserve human life;

4) enhance public confidence in the state healthcare system;

5) prevent fraud and other extortions against patients, make efforts to suppress such actions on the part of their colleagues;

6) by their actions, not give rise to justified criticism from society, to tolerate it, use constructive criticism to correct deficiencies and improve their professional activities;

7) explain the principles of joint responsibility for the protection of one's own health.

4. In relations with the colleagues, the medical and pharmaceutical workers shall have to:

1) observe generally the accepted ethical standards, be polite and correct;

2) provide generous support and seek advice from colleagues if the patient’s interests required it;

3) not question publicly the professional qualifications of other medical and pharmaceutical worker;

4) multiply the traditions and achievements of Kazakhstan's medicine.

5. Observance of the Code of Honor by the medical and pharmaceutical workers is their professional duty.

6. A healthcare organization, upon a decision of its head, may consider non-observance of the Code of Honor by the medical and pharmaceutical worker and make a public reprimand upon the consideration results.

7. The heads of health care organizations provide placement of the text of the Code of Honor for visual propaganda.

Footnote. Article 184 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 06.04.2015 No. 299-V (shall be enforced upon expiry of ten calendar days after its first official publication).

SECTION 9-1. Basic provisions of the national preventive mechanism

Footnote. The Code shall be supplemented by the Section 9-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated on 02.07.2013 No. 111-V (shall be enforced upon expiration pf ten calendar days after its first official publication).

Chapter 31-1. The National preventive mechanism

Article 184-1. The National preventive mechanism

1.The National preventive mechanism shall be in the form of the system preventing tortures and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment, functioning through the work of participants of the national preventive mechanism.

2. As part of its activities, the members of the national preventive mechanism shall visitorganizations for compulsory treatment (specialized anti-TB organizations, drug addiction treatment organizations for compulsory treatment, psychiatric hospitals for application of compulsory medical measures (a psychiatric hospital of a general type for compulsory treatment, a specialized psychiatric hospital, a specialized psychiatric hospital with intensive supervision) and other organizations, defined by the Laws of the Republic of Kazakhstan to be visited by these participants (hereinafter –the preventive visits).

3. Participants of the national preventive mechanism shall be the Commissioner for Human Rights, as well as the members of public monitoring commissions and associations, selected by the Coordinating Council and engaged in protection of the rights and interests of citizens, lawyers, social workers and doctors.

4. Human Rights Commissioner shallcoordinate the activities of the participants in the national preventive mechanism, and in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan shall take measures to ensure the necessary capacity and professional skills of participants of the national preventive mechanism.

5. Reimbursement of expenditures to the members of the national preventive mechanism for preventive visits shall be covered by the budget in the order, established by the Government of the Republic of Kazakhstan.

Article 184-2. The Coordinating Council

1. In order to ensure effective coordination of the work of the national preventive mechanism under the Commissioner for Human Rights, the Coordinating Council shall be established.

Members of the Coordinating Council, except for the Ombudsman, shall be elected by the commission, created by the Human Rights Ombudsman, from the citizens of the Republic of Kazakhstan.

2. Commissioner for Human Rights shall approve:

the regulation on the Coordinating Council under the Commissioner for Human Rights;

the procedures for selecting the participants of the national preventive mechanism;

the procedure for formation of groups of participants of the national preventive mechanism for preventive visits;

recommendations for preventive visits;

the procedure for preparation of a consolidated on annual report on preventive visits.

3. The Coordinating Council shall interact with the Subcommittee on Prevention of Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment of the United Nations Committee against Torture.

Article 184-3. Requirements for participants of the national preventive mechanism

1. Participants of the national preventive mechanism may not be the persons that:

1) have the unexpunged or unspent convictions;

2) suspected or accused of committing a criminal offense;3) recognized incapable or partially capable by the court;

4) judges, lawyers, civil servants and military personnel, as well as the officials of law enforcement and special state bodies;

5) are registered by a psychiatrist and (or) a narcologist.

2. Persons, who are exempted from criminal liability under articles 3, 4, 9, 10 and 12 of part one of Article 35 or Article 36 of the Code of Criminal procedure of the Republic of Kazakhstan for committing an intentional crime cannot also participate in the national preventive mechanism; dismissed from the state or military service, from law enforcement and special state bodies, courts or excluded from the bar of advocates for negative reasons; deprived of a license to practice as a lawyer.

Footnote. Article 184-3 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated 04. 07. 2014 No. 233-V (shall be enforced from 01.01.2015).

Article 184-4. Rights of a participant of the national preventivemechanism

1. A member of the national preventive mechanism shall be entitled to:

1 ) obtain information about the number of persons, detained in institutions subject to preventive visits, the number of such organizations and their location;

2) have access to information relating to the treatment of detainees, kept in organizations subject to preventive visits, as well as their conditions of detention;

3) carry out preventive visits in the prescribed manner in the formed groups;

4) have talks with persons detained in institutions subject to preventive visits, and (or) their legal representatives, without witnesses, either personally or through an interpreter if necessary, as well as any other person who in the opinion of members of the national preventive mechanism may provide relevant information;

5) choose and visit organizations subject to preventive visits;

6) accept reports and complaints of torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment.

2. A member of the national preventive mechanism shall be independent in carrying out lawful activities.

Article 184-5. Responsibilities of participants in the national preventive mechanism

1. When exercising their powers, the participants of the national preventive mechanism must observe the legislation of the Republic of Kazakhstan.

2. Intervention of participants of the national preventive mechanism in the work of entities subject to preventive visits shall be prohibited.

3. If there are circumstances doubting impartiality of a member of the national preventive mechanism in the group on preventive visits, he must refuse to participate in preventive visits.

4. Participants of the national preventive mechanism shall register the received reports and complaints of torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment in the manner, defined by the Commissioner for Human Rights.

The received messages and complaints shall be submitted to the Ombudsman in the order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.

Information about the received and submitted reports and complaints shall be included in the report upon the results of preventive visits.

5. Participants of the national preventive mechanism that violated the provisions of this Code shall be liable under the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 184-6. Termination of the powers of the national preventive mechanism

Powers of a member of the national preventive mechanism shall terminate for:

1) violation of the provisions of this Code;

2) a written statement of resignation;

3) his death or the entry into force of the court decision declaring him dead;

4) departure for permanent residence outside the Republic of Kazakhstan;

5) loss of citizenship of the Republic of Kazakhstan;

6 ) the entry into force of a judgment of conviction;

7) occurrence of other cases, stipulated by theLaws of the Republic of Kazakhstan.

Article 184-7. Types and frequency of preventive visits

1. Preventive visits of the members of the national preventive mechanism shall be divided into:

1) periodic preventive visits, conducted on a regular basis at least once every four years;

2) intermediate preventive visits conducted between periodic preventive visits to monitor implementation of the recommendations upon the results of the previous periodic preventive visit, as well as to prevent persecution of persons with whom the participants of the national preventive mechanism had talks, by the administrations of the organizations, subject to preventive visits;

3) special preventive visits, conducted on the basis of the received reports about torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment.

2. The Coordinating Council shall determine the date and the list of organizations, subject to preventive visits, within the allocated budget.

Article 184-8. The order of preventive visits

1. Preventive visits shall be made by the groups, formed by the Coordinating Council from the participants of the national preventive mechanism, in accordance with the rules, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan in coordination with the Commissioner for Human Rights.

2. When forming groups for preventive visits, none of the members of the national preventive mechanism shall be subjected to any discrimination for reasons of origin, social and property status, sex, race, nationality, language, attitude to religion, convictions, place of residence or for any other circumstances.

3. Administrations of organizations, subject to preventive visits, shall ensure safety of participants of the national preventive mechanism. In the case of wrongful acts of the participants of the national preventive mechanism, the head of the administration of the organizations, subject to preventive visits, shall made a written report to the Commissioner for Human Rights.

4. After each preventive visit on behalf of the group, a written report shall be made in a form approved by the Coordinating Council, which shall be signed by all members of the group, which has carried out the preventive visits. A member of the group having a dissenting opinion shall write it and attach to the report.

Article 184-9. Consolidated on annual report of the participants of the national preventive mechanism

1. The Coordinating Council shall prepare an annual consolidated on report of the participants of the national preventive mechanism in accordance with their reports upon the results of preventive visits.

2. The consolidated on annual report of the participants of the national preventive mechanism shall include:

Recommendations for the authorized state bodies for improvement of conditions for treatment of persons, detained in institutions, subject to preventive visits, and prevention of torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment;

proposals for improving the legislation of the Republic of Kazakhstan.

The annual consolidated on report of the participants of the national preventive mechanism shall be attached with the financial report for preventive visits, conducted in the past year.

3. The consolidated on annual report of the participants of the national preventive mechanism shall be sent for consideration to the authorized state bodies and shall be posted on the Internet site of the Ombudsman no later than one month from the date of its approval by the Coordinating Council.

Article 184-10. Privacy

1. Participants of the national preventive mechanism shall not disclose any information about the private life of individuals that have become known to them during preventive visits, without the consent of that person.

2. Disclosure of information by the participants of the national preventive mechanism about the private life of a person that became known to them during preventive visits, without the consent of the person, shall entail responsibility, established by the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 184-11. Interaction of the authorized state bodies with the members of the national preventive mechanism

1. The state bodies and their officials shall assist participants of the national preventive mechanism in implementing their legitimate activities.

None state body or official shall be entitled to restrict the rights and freedoms of citizens for informing the participants of the national preventive mechanism about tortures and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment.

The officials, hampering the legitimate activities of the participants of the national preventive mechanism, shall be liable under the Laws of the Republic of Kazakhstan.

2. The authorized state bodies, within three months from the date of receipt of the consolidated on annual report of the participants of the national preventive mechanism, in a written form, shall inform the Commissioner for Human Rights on the measures taken after considering the received reports.

3. Based on the reports of the participants of the national preventive mechanism on the results of preventive visits, in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan,the Commissioner for Human Rights shall have the right to appeal to the authorized state bodies or officials with a request to initiate disciplinary, administrative or criminal proceedings against the officer that violated the rights and freedoms of a citizen.

SECTION 10. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS
Chapter 32. RESPONSIBILITY FOR VIOLATION OF THE LEGISLATION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN IN HEALTHCARE AND THE ORDER FOR ENACTMENT OF THIS CODE

Article 185. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare

Violation of the healthcare legislation of the Republic of Kazakhstan shall entail liability in compliance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.

Article 185-1. Transitional Provisions

Footnote. Chapter 32 is supplemented with Article 185-1 in accordance with the Law of the Republic of Kazakhstan dated 16.11.2015 No. 406-V (shall be enforced from 01.01.2016); excluded by Law of the Republic of Kazakhstan No. 208-VI dated 28.12.2018 (shall be enforced since 01.01.2020).

Article 186. The order of enactment of this Code

1. This Code shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication, except for the subparagraphs 8), 10), 11) of paragraph 2 and paragraph 13 of Article 159, which shall beenforcedupon expiration of twelve months after the date of enactment of this Code.

2. The following Laws of the Republic of Kazakhstan shall be declared repealed:

1) The Law of the Republic of Kazakhstan dated on October 5, 1994 "On prevention and treatment of the HIV and AIDS" (the Bulletin of the Supreme Council of the Republic of Kazakhstan, 1994, No. 16-17, Art. 212; the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1999, No. 23, Art. 921, 2004, No. 23, Art. 142, 2006, No. 15, Art. 93, 2007, No. 5-6, Art. 40; No. 9, Art. 67);

2) The Law of the Republic of Kazakhstan,dated on April 1, 1997 "On Psychiatric Care and the Guarantees of the citizens’ rights when providing such care" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1997, No. 8, Art. 86, 2001, No. 17-18, Art. 245, 2004, No. 23, Art. 142);

3) The Law of the Republic of Kazakhstan,dated on December 10, 1999 "On compulsory treatment of citizens suffering from infectious tuberculosis" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1999, No/ 24, Art. 1071, 2006, No. 15, Art. 92, 2007, No. 5-6, Art. 40);

4) The Law of the Republic of Kazakhstan,dated on May 27, 2002 "On medical and social rehabilitation of drug addicts" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2002, No. 10, Art. 104, 2004, No. 23, Art. 142);

5) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on July 10, 2002 "On prevention and limitation of tobacco smoking" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2002, No 15, Art. 149, 2006, No 23, Art. 141, 2007, No 12, Art. 88);

6) The Law of the Republic of Kazakhstan dated on December 4, 2002 "On healthcare-epidemiological welfare of the population" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2002, No 21, Art. 176, 2004, No 23, Art. 142, 2005, No 7-8, Art. 23, 2006, No 3, Art. 22; No 15, Art. 92, 2007, No 19, Art. 147; No 20, Art. 152, 2008, No 21, Art. 97);

7) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on June 4, 2003 "On the health care system" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2003, No 11, Art. 70, 2004, No 23, Art. 142, 2006, No 3, Art. 22; No 15, Art. 92; No 24, Art. 148; 2007, No 2, Art. 18; No 9, Art.. 67; No10, Art. 69; No 19, Art. 147; No20, Art. 152, 2008, No 23, Art. 124);

8) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on January 13, 2004 "On Medicines" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2004, № 2, Art. 8; No 23, Art.142, 2006, No 3, Art. 22; No 15, Art. 92; No 24, Art. 148, 2007, No 2, Art. 18; No 19, Art. 147; No 20, Art. 152, 2008, No 21, Art. 97);

9) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 16 June 2004 "On reproductive rights and guarantees of their implementation" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2004, No 13, Art. 73, 2006, No 15, Art. 92, 2007, No 20, Art. 152);

10) The Law of the Republic of Kazakhstan dated on June 28, 2005 "On donation of blood and its components" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2005, No 12, Art. 45);

11) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on July 7, 2006 "On protection of public health" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2006, No 14, Art. 91, 2007, No 2, Art. 14).

The President

of the Republic of Kazakhstan Nursultan Nazarbayev

Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы

Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі N 193-IV Кодексі. Күші жойылды - Қазақстан Республикасының 2020 жылғы 7 шiлдедегi № 360-VI Кодексімен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)

Ескерту. Күші жойылды - ҚР 07.07.2020 № 360-VI Кодексімен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

МАЗМҰНЫ

РҚАО-ның ескертпесі!
Кодекстің қолданысқа енгізілу тәртібін 186-баптан қараңыз.
Ескерту. Кодекстің бүкіл мәтіні бойынша "салауаттылығы", "салауаттылық", "салауатты", "салауаттылығының", "салауаттылығын", "салауаттылыққа", "салауаттылығына", "салауаттығы", "Салауатты" деген сөздер тиісінше "саламаттылығы", "саламаттылық", "саламатты", "саламаттылығының", "саламаттылығын", "саламаттылыққа", "саламаттылығына", "саламаттылығы", "Саламатты" деген сөздермен, "принциптер", "принциптері", "принциптеріне", "принциптерін", "принцип", "принциптердің", "принципі", "принциптерімен" деген сөздер тиісінше "қағидаттар", "қағидаттары", "қағидаттарына", "қағидаттарын", "қағидат", "қағидаттардың", "қағидаты", "қағидаттарымен" деген сөздермен, "тіркеу деректемесіне", "тіркеу деректеріне", "тіркеу деректерінің", "тіркеу деректемесінің", "Тіркеу деректеріне", "тіркеу деректері", "тіркеу деректерінде" деген сөздер тиісінше "тіркеу дерекнамасына", "тіркеу дерекнамасының", "Тіркеу дерекнамасына", "тіркеу дерекнамасы", "тіркеу дерекнамасында" деген сөздермен, "тексеріп-қараулардың", "тексеріп-қарау", "тексеріп-қараудың", "тексеріп-қаралуға", "тексеріп-қараудан", "тексеріп-қарауы", "тексеріп-қарауды" "тексеріп-қарауға" деген сөздер тиісінше "қарап-тексерудің", "қарап-тексеру", "қарап-тексерудің" "қарап-тексерілуге", "қарап-тексеруден", "қарап-тексеруі", "қарап-тексеруді", "қарап-тексеруге" деген сөздермен, "көрсетімдер", "айғақтары", "айғақтарсыз", "айғақтар", "айғақтардың" деген сөздер тиісінше "көрсетілімдер", "көрсетілімдері", "көрсетілімдерсіз", "көрсетілімдер", "көрсетілімдердің" деген сөздермен, "өмірді сақтау айғақтары" деген сөздер "тіршілік көрсеткіштері" деген сөздермен ауыстырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
ЗҚАИ-ның ескертпесі!
Бүкіл мәтін бойынша "оралмандарға", "оралмандардың", "оралмандарды" және "оралмандар" деген сөздерді тиісінше "қандастарға", "қандастардың", "қандастарды" және "қандастар" деген сөздермен ауыстыру көзделген - ҚР 13.05.2020 № 327-VI Заңымен ("Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" ҚР Кодексіне (Салық кодексі) тиісті өзгерістер мен толықтырулар қолданысқа енгізілген күннен кейін қолданысқа енгізіледі).

ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-тарау. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР

1-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар

1. Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:

1) авторландырылған генерик – бірегей препаратқа ұқсас, сол бір өндірушінің өзі шығаратын, бірақ саудалық атауымен және бағасымен ерекшеленетін дәрілік препарат;

1-1) адамның мекендеу ортасы (бұдан әрi – мекендеу ортасы) – адамның тыныс-тiршiлiгi жағдайын айқындайтын табиғи, антропогендiк және әлеуметтiк факторлардың, ортаның (табиғи және жасанды) жиынтығы;

2) АИТВ - адамның иммун тапшылығы вирусы;

3) анонимдік қарап-тексеру - адамды жеке басын сәйкестендірмей ерікті түрде медициналық қарап-тексеру;

4) апаттар медицинасы - әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың (бұдан әрі – төтенше жағдайлар) медициналық-санитариялық салдарларының алдын алуға және оларды жоюға бағытталған, халық ауруларының алдын алуды және оларды емдеуді, санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды, төтенше жағдайларды жоюға қатысушылардың денсаулығын сақтауды және қалпына келтіруді, сондай-ақ авариялық-құтқару қызметтерінің қызметкерлеріне медициналық көмек көрсетуді қамтитын медицина және денсаулық сақтау саласы;

5) әлеуетті қауіпті химиялық және биологиялық заттар - белгілі бір жағдайларда және белгілі бір шоғырлануы кезінде адамның немесе болашақ ұрпақтың денсаулығына зиянды әсер етуі мүмкін, қолданылуы мен пайдаланылуы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілермен және гигиеналық нормативтермен регламенттелетін заттар;

5-1) әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры – аударымдар мен жарналарды шоғырландыруды жүргізетін, сондай-ақ медициналық көмек көрсететін денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтерін медициналық көрсетілетін қызметтерді сатып алу шартында көзделген көлемдерде және талаптармен сатып алуды және оларға ақы төлеуді және Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалған өзге де функцияларды жүзеге асыратын коммерциялық емес ұйым;

6) әскери медицина - ғылыми білімдердің жүйесін (ғылыми-практикалық пәндер кешені) және әскери-медициналық қызметтің әскерлерді бейбіт уақытта және соғыс уақытында жан-жақты медициналық қамтамасыз етуді өзіне мақсат тұтатын практикалық қызметінің жүйесін білдіретін медицина және денсаулық сақтау саласы;

7) әскери-медициналық көмек - әскери қызметшілерге және әскери қаруды қолдану салдарынан зардап шеккен адамдарға әскери-медицина қызметінің мамандары көрсететін медициналық көмек;

8) әскери-медициналық қызмет - Қазақстан Республикасының заңдарында осы органдардың қызметін медициналық қамтамасыз етуге арналған әскери немесе арнаулы қызметтің болуы көзделген әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің жиынтығы;

9) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер:

орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың әскери-медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар) қызметін ұйымдастыруды және үйлестіруді жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшелері;

әскери-медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар) және орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың тиісті контингентке әскери-медициналық және медициналық көмек көрсетілуін қамтамасыз ететін өзге де бөлімшелері;

10) әскери-медициналық (медициналық) қамтамасыз ету - материалдық-техникалық жабдықтау жөніндегі іс-шаралар кешені, сондай-ақ жеке құрамның жауынгерлік қабілеттілігі мен еңбекке қабілеттілігін қалпына келтіру мақсатында әскерлерде, бөлімшелерде және ведомстволық ұйымдарда медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру;

11) бала - он сегіз жасқа (кәмелетке) толмаған адам;

12) бас миының біржола семуі - бас миының бүкіл қатпарының семуімен қатар жүретін, бас миы жасушаларының интегралдық функцияларын толық жоғалтуы;

13) бейінді маман - жоғары медициналық білімді, белгілі бір мамандық бойынша сертификаты бар медицина қызметкері;

13-1) белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар азаматтардың жекелеген санаттарын тегін және (немесе) жеңілдікпен амбулаториялық қамтамасыз етуге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізбесі – белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар азаматтардың жекелеген санаттары бөлінісінде дәрілік заттардың, медициналық бұйымдар мен бейімделген емдік өнімдердің атаулары мен сипаттамаларын қамтитын, амбулаториялық-емханалық көмек көрсету үшін тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде бюджет қаражаты мен әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының активтері есебінен сатып алынатын дәрілік заттардың, медициналық бұйымдар мен бейімделген емдік өнімдердің тізбесі;

13-2) биоаналогтық дәрілік препарат (биоаналог, биотектес дәрілік препарат, биосимиляр) – тіркелген биологиялық бірегей дәрілік препараттың немесе референттік дәрілік препараттың әсер етуші затының нұсқасын қамтитын және ол бойынша сапа, биологиялық белсенділік, қауіпсіздік және тиімділік көрсеткіштері бойынша салыстырып зерттеулердің негізінде ұқсастығы (тектестігі) көрсетілген биологиялық дәрілік препарат;

13-3) биобанк – ғылыми және медициналық мақсаттар үшін биологиялық материалдарды мамандандырылған сақтау қоймасы;

14) биологиялық активті заттар - жануарлар мен адам организмінің патологиялық өзгерген функцияларын қалыпқа түсіретін, дәрілік заттар алудың ықтимал көздері болып табылатын, әртүрлі жолмен алынатын заттар;

15) биологиялық активті қоспалар – тағаммен бір мезгілде қабылдауға немесе тамақ өнімінің құрамына қосуға арналған табиғи және (немесе) табиғимен бірдей биологиялық активті заттар, сондай-ақ пробиотикалық микроорганизмдер;

15-1) биологиялық дәрілік препарат – әсер етуші заты биологиялық көзден өндірілген немесе бөліп алынған және оның қасиеттерін сипаттау мен сапасын бақылау үшін өндірістік процесті және оны бақылау әдістерін бағалай отырып, талдаудың биологиялық және физикалық-химиялық әдістерін ұштастыру қажет болатын дәрілік препарат;

15-2) биотехнологиялық дәрілік препарат – биотехнологиялық процестердің және рекомбинанттық дезоксирибонуклеин қышқылы технологиясы, биологиялық активті ақуыздарды өндіруді кодтайтын гендердің бақыланатын экспрессиясы, гибридомдық технологиялар, моноклондық антиденелер немесе басқа да биотехнологиялық процестер пайдаланылатын әдістерді қолданудың көмегімен өндірілген дәрілік препарат;

15-3) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

15-4) бөлшек саудада өткізу үшін дәрілік заттың саудалық атауына арналған шекті баға – бөлшек саудада өткізуді одан жоғары бағамен жүзеге асыруға болмайтын, дәрілік заттың саудалық атауына арналған баға;

15-5) біліктілік санатын беру туралы куәлік – тиісті біліктілік санатының берілгенін растайтын белгіленген үлгідегі құжат;

15-6) бірегей дәрілік препарат – қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін растайтын клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық толық зерттеулердің нәтижелерін қамтитын дерекнама негізінде әлемдік фармацевтика нарығында бірінші болып тіркелген және орналастырылған жаңа әсер етуші заты бар дәрілік препарат;

15-7) бірлесіп төлеу – дәрілік заттардың, медициналық бұйымдардың құны мен тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде олардың орнын толтырудың белгіленген шекті бағасының айырмасын төлеу;

16) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

16-1) бірыңғай дистрибьютор - тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде осы Кодекстің 77-бабына сәйкес қызметін жүзеге асыратын заңды тұлға;

16-2) гемопоэздік дің жасушалары – организмнің ішкі ортасы тінінің бір бөлігі, адамның өмір сүру процесінде сүйек кемігінде, перифериялық қанда (стимуляциядан кейін) және кіндік қанында болатын, полипотенттілігі бар сүйек кемігінің жасушалары;

16-3) гомеопатиялық дәрілік препарат – Қазақстан Республикасы және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақ фармакопеяларының талаптарына сәйкес немесе олар болмаған жағдайда, гомеопатиялық фармакопеялардың талаптарына сәйкес гомеопатиялық шикізат пайдаланыла отырып, гомеопатиялық технология бойынша өндірілген дәрілік препарат;

17) генетикалық түрлендірілген объектілер - гендік инженерия әдістері пайдаланылып алынған, өсімдіктен және (немесе) жануардан алынатын шикізат пен өнімдер, оның ішінде генетикалық түрлендірілген көздер, организмдер;

18) дәрілік зат – затты не заттардың құрамасын білдіретін немесе қамтитын, адам организмімен байланысқа түсетін, адамның ауруларын емдеуге, олардың профилактикасына немесе оның физиологиялық функцияларын фармакологиялық, иммунологиялық не метаболизмдік әсер ету арқылы қалпына келтіруге, түзетуге немесе өзгертуге немесе адамның аурулары мен жай-күйінің диагностикасына арналған зат;

18-1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды берудің ұзақ мерзімді шарты – Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бірыңғай дистрибьютор Қазақстан Республикасының дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды өндірушілерімен немесе Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды келісімшарттық өндіруге тапсырыс берушімен дәрілік заттар үшін тиісті өндірістік практика (GMP) талаптарына және қолданудың ықтимал қатерінің 1 және 2а қауіпсіздік сыныбының медициналық бұйымдарын (стерильдіктен басқа) қоспағанда, медициналық бұйымдар үшін сапаны басқару жүйесінің халықаралық стандартының (ISO 13485) талаптарына сәйкес өндірілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды беруге; не дәрілік заттар үшін тиісті өндірістік практика (GMP) талаптарына, ал қолданудың ықтимал қатерінің 1 және 2а қауіпсіздік сыныбының медициналық бұйымдарын (стерильдіктен басқа) қоспағанда, медициналық бұйымдар үшін сапаны басқару жүйесінің халықаралық стандартының (ISO 13485) талаптарына сәйкес Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан дәрілік заттарды өндірушімен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар өндірісін құруға және (немесе) жаңғыртуға немесе дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды келісімшарттық өндіруге ниеті бар, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектімен он жылға дейінгі мерзімге жасасатын азаматтық-құқықтық шарт;

18-2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау жөніндегі ұзақ мерзімді шарт – бірыңғай дистрибьютор тиісті дистрибьюторлық практика (GDP) талаптарына сәйкес келетін, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектімен – Қазақстан Республикасының резидентімен жасасатын, қызметтер көрсетудің азаматтық-құқықтық шарты;

18-3) дәрілік затқа арналған шекті баға – дәрілік затты одан жоғары бағамен өткізуді жүзеге асыруға болмайтын баға;

18-4) дәрілік заттарды өндіруші – дәрілік заттарды өндіру жөніндегі қызметті жүзеге асыратын және дәрілік заттарды өндіруге лицензиясы бар ұйым;

18-5) дәрілік заттарды өндірушілердің уәкілетті тұлғаларының тізілімі – денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті органның дәрілік заттарды өндірушілердің уәкілетті тұлғалары туралы мәліметтерді қамтитын ақпараттық ресурсы;

18-6) дәрілік заттарды ұтымды пайдалану – жеткілікті уақыт кезеңі ішінде және неғұрлым аз шығындармен пациенттің жеке-дара қажеттіліктеріне сай келетін мөлшерлерде клиникалық көрсетілімдерге сәйкес келетін дәрі-дәрмекпен емдеу;

18-7) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталы – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алудың электрондық көрсетілетін қызметтеріне бірыңғай қол жеткізу нүктесін беретін ақпараттық жүйе;

18-8) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу саласындағы бірыңғай оператор (бұдан әрі – бірыңғай оператор) – денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган мемлекеттік сатып алу саласындағы уәкілетті органмен келісу бойынша айқындайтын заңды тұлға;

19) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

20) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізу – денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатын, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алумен (әкелуден басқа), сақтаумен, бөлумен, түпкі тұтынушыға өткізумен (әкетуден басқа), жоюмен байланысты фармацевтикалық қызмет;

20-1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды келісімшарттық өндіру (бұдан әрі – келісімшарттық өндіру) – дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды дәрілік заттар үшін тиісті өндірістік практика (GMP) талаптарының толық сақталуын қамтамасыз ететін, Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндірушілердің өндірістік қуаттарында келісімшарт негізінде өндіру;

21) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды көтерме саудада өткізу (дистрибуция) – денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатын, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды көлемдерін шектемей сатып алумен (иеленумен), сақтаумен, әкелумен (импорттаумен), әкетумен (экспорттаумен), өткізумен (халыққа өткізуді қоспағанда), тасымалдаумен және жоюмен байланысты фармацевтикалық қызмет;

21-1) дәрілік заттардың айналысы саласындағы тиісті фармацевтикалық практикалар (бұдан әрі – тиісті фармацевтикалық практикалар) – дәрілік заттардың өмірлік циклінің барлық кезеңдерінде қолданылатын денсаулық сақтау саласындағы стандарттар: тиісті зертханалық практика (GLP), тиісті клиникалық практика (GCP), тиісті өндірістік практика (GMP), тиісті дистрибьюторлық практика (GDP), тиісті дәріханалық практика (GPP), тиісті фармакологиялық қадағалау практикасы (GVP) және басқа да тиісті фармацевтикалық практикалар;

21-2) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

21-3) дәрілік заттың сапасы жөніндегі нормативтік құжат – дәрілік затты тіркеу кезінде оған жүргізілген сараптама негізінде тіркеуден кейінгі кезеңде дәрілік заттың сапасын бақылауға қойылатын талаптарды белгілейтін және дәрілік заттың өзіндік ерекшелігін, талдамалық әдістемелері мен сынауларының сипаттамасын немесе мұндай сынауларға сілтемелерді, сондай-ақ сапа көрсеткіштері үшін қолайлылықтың тиісті өлшемшарттарын қамтитын құжат;

22) дәрілік заттардың айналысы – дәрілік заттарды әзірлеу, клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер, сынаулар, клиникалық зерттеулер, сараптау, тіркеу, фармакологиялық қадағалау, сапасын бақылау, өндіру, дайындау, сақтау, тасымалдау, әкелу және әкету, босату, өткізу, беру, қолдану, жою процестерін қамтитын қызмет;

23) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы объектілер – дәріхана, алғашқы медициналық-санитариялық және (немесе) консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дәріхана пункті, шалғайдағы ауылдық жерлерге арналған, дәріханадан ұйымдастырылған жылжымалы дәріхана пункті, дәріхана (дистрибьюторлық) қоймасы, дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды уақытша сақтау қоймасы, оптика дүкені, медициналық бұйымдар дүкені, медициналық бұйымдар қоймасы, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру жөніндегі ұйымдар;

24) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер – фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын жеке немесе заңды тұлғалар;

24-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

24-2) дәрілік препараттың қауіпсіздігі – дәрілік препаратты қолдану кезінде адамның өміріне, денсаулығына және қоршаған ортаға зиян келтіру мүмкіндігімен байланысты жол берілмейтін қатердің болмауы;

25) Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың мемлекеттік тізілімі – Қазақстан Республикасында тіркелген және медициналық қолдануға рұқсат етілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар туралы мәліметтерді қамтитын ақпараттық ресурс;

25-1) дәрілік препараттың тиімділігі – профилактикалық, диагностикалық немесе емдік әсерге қол жеткізуді не физиологиялық функцияны қалпына келтіруді, түзетуді немесе түрлендіруді қамтамасыз ететін дәрілік препарат сипаттамаларының жиынтығы;

25-2) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
26) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

27) дәрілік заттың жарамдылық мерзімі - уақыты біткеннен кейін дәрілік затты қолдануға болмайтын күні;

28) дәрілік заттың қаптамасы - дәрілік заттарды бүлінуден және ысырап болудан қорғау жолымен олардың айналысы процесін қамтамасыз ететін, сондай-ақ қоршаған ортаны ластанудан сақтайтын құрал немесе құралдар кешені;

29) дәрілік заттың сапасы – фармацевтикалық субстанция (активті фармацевтикалық субстанция) мен дәрілік препараттың нысаналы мақсатқа сәйкес келуін қамтамасыз ететін қасиеттері мен сипаттамаларының жиынтығы;

29-1) дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның балк-өнімі – соңғы қаптамамен орауды қоспағанда, технологиялық процестің барлық сатысынан өткен, мөлшерленген дайын дәрілік препарат немесе дайын медициналық бұйым;

30) дәрілік заттың халықаралық патенттелмеген атауы - дәрілік заттың Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ұсынған атауы;

30-1) дәрілік нысан — дәрілік препараттың оны енгізу, қолдану тәсілдеріне сәйкес келетін және қажетті емдік әсерге қол жеткізуді қамтамасыз ететін жай-күйі;

30-2) дәрілік өсімдік шикізаты – дәрілік заттарды өндіру үшін пайдаланылатын жаңадан алынған немесе кептірілген өсімдіктер, балдырлар, саңырауқұлақтар немесе қыналар не олардың бүтін немесе ұсақталған бөліктері;

31) дәрілік препарат – диагностикалау, емдеу мен профилактика үшін қолданылатын, дәрілік нысан түріндегі дәрілік зат;

32) дәрілік препараттарды дайындау – дәріханаларда дәрілік препараттарды дайындаумен, фармацевтикалық қолдануға арналған фармацевтикалық субстанцияларды (активті фармацевтикалық субстанцияларды) сатып алумен, дайындалған дәрілік препараттарды сақтаумен, олардың сапасын бақылаумен, ресімдеумен және өткізумен байланысты фармацевтикалық қызмет;

32-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
32-2) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
33) алып тасталды - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

33-1) дәрілік шикізат – дәрілік заттарды өндіру және дайындау үшін пайдаланылатын, өсімдіктен, минералдан, жануардан алынатын заттар немесе химия өнеркәсібі өнімдері;

34) дәстүрлі медицина - аурулардың алдын алу мен оларды емдеудің қоғамда жинақталған әдістері мен құралдарына негізделген, медициналық практиканың көпғасырлық дәстүрлерімен орныққан медицина саласы және медицина қызметкерлерінің қызметі;

34-1) дезинсекция – адамды, жануарларды, үй-жайлар мен аумақты жәндіктер мен бунақ аяқтылардан қорғау мақсатында оларды жою жөніндегі профилактикалық және қырып-жою іс-шаралар кешені;

34-2) дезинфекция – сыртқы ортада инфекциялық және паразиттік аурулардың қоздырғыштарын жоюға бағытталған арнайы іс-шаралар кешені;

35) денсаулық - аурулар мен дене кемістіктерінің болмауы ғана емес, тұтастай тәни, рухани (психикалық) және әлеуметтік саламаттылық жағдайы;

36) денсаулық сақтау - аурулардың алдын алуға және оларды емдеуге, қоғамдық гигиена мен санитарияны қолдауға, әрбір адамның тәни және психикалық саулығын сақтап, нығайтуға, оның ұзақ жыл белсенді өмір сүруін қолдауға, денсаулығынан айырылған жағдайда оған медициналық көмек ұсынуға бағытталған саяси, экономикалық, құқықтық, әлеуметтік, мәдени, медициналық сипаттағы шаралар жүйесі;

36-1) денсаулық сақтау жүйесі – қызметі азаматтардың денсаулық сақтау құқықтарын қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік органдар мен денсаулық сақтау субъектілерінің жиынтығы;

36-2) денсаулық сақтау менеджері – денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік заңды тұлғаны басқару жөніндегі немесе денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік заңды тұлға қызметінің жекелеген бағыттарына басшылық ететін маман;

36-3) денсаулық сақтау саласындағы біліктілік санаты (бұдан әрі – біліктілік санаты) – маманның тиісті медициналық және фармацевтикалық мамандық шеңберіндегі жұмысты орындау үшін қажетті кәсіптік білімінің, шеберлігі мен дағдыларының көлемімен сипатталатын біліктілік деңгейі;

37) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарының ғылыми-педагог кадрларын бағалау – денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарындағығылыми-педагог кадрлардың педагогикалық және кәсіби біліктіліктерінің деңгейін айқындау рәсімі;

37-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

37-2) денсаулық сақтау саласындағы кәсіптік стандарт – денсаулық сақтау саласындағы мамандардың біліктілігі деңгейіне, еңбегінің мазмұнына, сапасына және жағдайларына қойылатын талаптарды айқындайтын стандарт;

37-3) денсаулық сақтау саласындағы концессия объектісіне функционалдық қызмет көрсету – концессия шартында айқындалған тәртіппен және шарттарда концессия объектісін концессия объектісінің нысаналы мақсатына сәйкес, оның ішінде тауарларды өндіру және (немесе) жұмыстарды орындау және (немесе) қызметтерді көрсету мақсаттарында пайдалану;

37-4) алып тасталды - ҚР 25.11.2019 № 272-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

37-5) денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификаттау – тиісті маман сертификатын бере отырып, медицина жұмыскерлерінің клиникалық мамандыққа сәйкес келетінін айқындауға және оларды клиникалық практикаға (пациенттермен жұмыс істеуге) жіберуге, денсаулық сақтау менеджерлеріне арналған міндетті рәсім;

38) денсаулық сақтау саласындағы сараптама – Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес денсаулық сақтау қызметінің әртүрлі салаларындағы құралдардың, әдістердің, технологиялардың, білім беру бағдарламаларының, көрсетілетін қызметтердің деңгейі мен сапасын белгілеуге бағытталған ұйымдастырушылық, талдамалық және практикалық іс-шаралар жиынтығы;

39) денсаулық сақтау саласындағы стандарт (бұдан әрі - стандарт) - медициналық, фармацевтикалық қызмет, медициналық және фармацевтикалық білім беру саласындағы қағидаларды, жалпы қағидаттар мен сипаттамаларды белгілейтін нормативтік құқықтық акт;

40) денсаулық сақтау саласындағы стандарттау (бұдан әрі - стандарттау) - стандарттарды, талаптарды, нормаларды, нұсқаулықтарды, қағидаларды әзірлеу, енгізу және олардың сақталуын қамтамасыз ету арқылы процестердің, медициналық технологиялар мен көрсетілетін қызметтердің сипаттамаларын ретке келтірудің оңтайлы дәрежесіне қол жеткізуге бағытталған қызмет;

41) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті орган) - азаматтардың денсаулығын сақтау, медициналық және фармацевтикалық ғылым, медициналық және фармацевтикалық білім беру, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы, медициналық қызметтер көрсету сапасын бақылау саласындағы басшылықты және салааралық үйлестіруді жүзеге асыратын орталық атқарушы орган;

42) Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдинг – Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң шешiмi бойынша құрылған, денсаулық сақтау саласындағы, оның ішінде ядролық медицина саласындағы қызметтi жүзеге асыратын акционерлiк қоғам;

42-1) денсаулық сақтау технологияларын бағалау – денсаулық сақтау технологияларының салыстырмалы дәлелденген клиникалық және клиникалық-экономикалық (фармакологиялық-экономикалық) тиімділігі мен қауіпсіздігін, сондай-ақ оларды қолданудың экономикалық, әлеуметтік және этикалық салдарларын кешенді бағалау;

43) денсаулық сақтау ұйымы - денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;

43-1) денсаулық сақтау ұйымының дәрiлiк формуляры - қазақстандық ұлттық дәрілік формулярдың негізінде қалыптастырылған және уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен денсаулық сақтау ұйымының басшысы бекіткен, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсетуге арналған дәрілік заттардың тізбесі;

43-2) дератизация - кеміргіштерді жоюға немесе олардың санын азайтуға бағытталған профилактикалық және қырып-жою іс-шараларының кешені;

43-3) детоксикация - адам организмiнен эндоген немесе экзоген текті уытты заттарды шығаруға бағытталған медициналық iс-шаралар кешенi;

44) диагностика - аурудың болу немесе болмау фактісін белгілеуге бағытталған медициналық қызметтер көрсету кешені;

45) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

46) динамикалық байқау - халық денсаулығының жай-күйін жүйелі түрде байқау, сондай-ақ осы байқаудың нәтижелері бойынша қажетті медициналық көмек көрсету;

47) донор – донорлық қан, оның компоненттері, өзге де донорлық материал (оның ішінде шәует, аналық жасушалар, жыныс жасушалары, ұрпақты болу ағзаларының, эмбриондардың тіндері) алу, сондай-ақ реципиентке транспланттау үшін тінді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін), гемопоэздік дің жасушаларын алу жүргізілетін адам, адамның мәйіті, жануар;

47-1) донорлық функция – донордың медициналық зерттеп-қарауды және медициналық мақсаттар үшін қан мен оның компоненттерін тапсыру рәсімін орындауды қамтитын ерікті актісі;

48) емдеу - ауыруды жоюға, оның бетін қайтаруға және (немесе) барысын жеңілдетуге, сондай-ақ оның асқынуының алдын алуға бағытталған медициналық қызметтер көрсету кешені;

49) ерікті емделу - науқастың немесе оның заңды өкілінің келісімімен жүзеге асырылатын емдеу;

49-1) жағымсыз реакция – организмнің дәрілік (зерттелетін) препаратты қолдануға байланысты және осы дәрілік (зерттелетін) препараттың қолданылуымен ықтимал өзара байланыстың болуы шамаланатын байқаусызда болған, қолайсыз реакциясы;

50) жалған дәрілік зат пен медициналық бұйым – құрамы немесе жинақталуы және (немесе) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндірушілер туралы анық емес ақпаратпен және қолдан жасалған заттаңбамен құқыққа қайшы және әдейі жабдықталған дәрілік зат, медициналық бұйым;

51) жеке медициналық кітапша - жұмысқа жіберілу туралы белгі қойылып, міндетті медициналық қарап-тексерудің нәтижелері енгізілетін жеке құжат;

51-1) жобалардың санитариялық-эпидемиологиялық сараптамасы – жаңа объектілер салуға немесе бұрыннан барларын реконструкциялауға (кеңейтуге, техникалық қайта жарақтандыруға, жаңғыртуға) және күрделі жөндеуге арналған ведомстводан тыс кешенді сараптама жобалары (техникалық-экономикалық негіздемелер және жобалау-сметалық құжаттамалар), қала құрылысы жобаларының қала құрылысы кешенді сараптамасының құрамында жүргізілетін жобалар сараптамасының бөлігі;

51-2) жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтер – диагностика мен емдеудің инновациялық, ресурс қажет ететін және (немесе) бірегей әдістерін пайдалануды талап ететін аурулар кезінде бейінді мамандар көрсететін қызметтер;

51-3) жоспарлы медициналық көмек – шұғыл және кезек күттірмейтін медициналық көмекті қажет етпейтін профилактикалық іс-шаралар, аурулар мен жай-күйлер кезіндегі медициналық көмек;

52) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

52-1) иммунологиялық дәрілік препарат (иммундық-биологиялық дәрілік препарат) – белсенді немесе белсенді емес иммунитетті қалыптастыруға немесе иммунитеттің бар-жоғын диагностикалауға немесе аллергия тудыратын заттарға иммунологиялық қарсылықтың өзіндік жүре пайда болған өзгерісін диагностикалауға (табуға) арналған дәрілік препарат;

52-2) иммуннологиялық типтеуді жүргізу жүйесі (бұдан әрі – HLA жүйесі) – адам лейкоциттерінде орналасқан және тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау кезінде донор мен реципиенттің тіндік үйлесімділігін айқындайтын антигендер жүйесі;

53) инвазиялық әдістер - адам организмнің ішкі ортасына ену жолымен жүзеге асырылатын диагностикалау мен емдеу әдістері;

54) инновациялық медициналық технологиялар - медицина (биомедицина) саласына, фармацияға және денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыруға енгізілуі экономикалық тұрғыдан тиімді және (немесе) әлеуметтік мәні бар болып табылатын ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің әдістері мен құралдарының жиынтығы;

54-1) интеграцияланған академиялық медициналық орталық – білім беруді, зерттеулер мен клиникалық практиканы интеграциялау арқылы медициналық көрсетілетін қызметтер сапасын жақсарту үшін ресурстарды бірлесіп пайдалану мақсатында жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейiнгi медициналық білім беру ұйымын ғылыми ұйымдармен және денсаулық сақтау ұйымдарымен біріктіру;

55) инфекциялық және паразиттік аурулар - мекендеу ортасы биологиялық факторларының адамға әсер етуі және аурудың науқас адамнан, жануардан сау адамға берілу мүмкіндігі әсерінен болатын және таралатын адам аурулары;

56) йод тапшылығы аурулары - организмге йодтың жеткіліксіз түсуіне және онда жеткіліксіз қорытылуына байланысты қалқанша без функциясының бұзылуынан болатын организмнің патологиялық процесі;

57) кәсіптік ауру - қызметкердің өз еңбек (қызмет) міндеттерін орындауына байланысты оған зиянды өндірістік факторлардың әсер етуінен туындаған созылмалы немесе қатты ауру;

57-1) кезек күттірмейтін медициналық көмек – пациенттің өміріне төнген қауіптің анық белгілері болмағанда, кенеттен болған қатты аурулар, жарақаттар кезіндегі, денсаулық жағдайы күрт нашарлаған, созылмалы аурулары асқынған кездегі медициналық көмек;

57-2) клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалы – адам мен жануарлардың клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулер жүргізу кезінде алынған және зертханалық зерттеулерге арналған биологиялық сұйықтықтарының, тіндерінің, секреттері мен тіршілік әрекеті өнімдерінің үлгілері, биопсиялық материал, гистологиялық кесінділер, жағындылар, қырындылар, шайындылар;

58) клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеу – зерттелетін затты (дәрілік затты) өзіндік ерекшелікті әсерін зерделеу және (немесе) адам денсаулығы үшін қауіпсіздігінің дәлелдемелерін алу мақсатында бағалаудың ғылыми әдістерін қолдану арқылы зерделеу жөніндегі химиялық, физикалық, биологиялық, микробиологиялық, фармакологиялық, токсикологиялық және басқа да эксперименттік зерттеу немесе зерттеулер сериясы;

59) клиникалық зерттеу - субъект ретінде адамды қатыстыра отырып, аурулардың профилактикасы, оларды диагностикалау мен емдеу құралдарының, әдістері мен технологияларының қауіпсіздігі мен тиімділігін анықтау немесе растау үшін жүргізілетін зерттеу;

59-1) клиникалық хаттама – белгілі бір ауру немесе клиникалық жағдай кезінде пациентке медициналық көмек көрсетуге қойылатын жалпы талаптарды белгілейтін құжат;

59-2) клиникалық фармаколог – "емдеу ісі", "педиатрия", "жалпы медицина" бейіндері бойынша жоғары медициналық білімі бар, клиникалық фармакология бойынша резидентурадан немесе қайта даярлаудан өткен және клиникалық фармаколог маманының сертификаты бар маман;

59-3) консилиум – кемінде үш дәрігердің қатысуымен диагноз қою, емдеу тактикасын айқындау және ауруды болжау мақсатында адамды зерттеу;

59-4) контрацепция – қаламаған жүктіліктің алдын алу әдістері мен құралдары;

59-5) концессиялық жобаны іске асыру нәтижесінде құрылған денсаулық сақтау объектісін (концессия объектісі) пайдалану – денсаулық сақтау саласындағы концессия объектісін пайдалану, ол концессия шартында айқындалған тәртіппен және шарттарда техникалық және функционалдық қызмет көрсетуді көздеуі мүмкін;

59-6) концессия объектісіне техникалық қызмет көрсету – концессия шартында айқындалған тәртіппен және шарттарда денсаулық сақтау саласындағы концессия объектісін оған функционалдық қызмет көрсету үшін ақаусыз, қауіпсіз, жарамды күйде ұстауға бағытталған, технологиялық және ұйымдастырушылық іс-шаралар кешенін жүзеге асыра отырып, денсаулық сақтау саласындағы концессия объектісін пайдалану, сондай-ақ оны ағымдағы және (немесе) күрделі жөндеуді жүзеге асыру, сервистік және (немесе) қосалқы қызметті басқару, орындау;

60) көтерме саудада өткізу үшін дәрілік заттың саудалық атауына арналған шекті баға – дәрілік заттың саудалық атауына арналған баға, оны одан жоғары бағамен көтерме саудада өткізуді жүзеге асыруға болмайды;

61) күн сайынғы дәрігерлік конференция – медициналық ұйымның өткен тәуліктердің қорытындысын шығару, клиникалық жағдайларды талқылау және талдау, сондай-ақ ұжымға медицина ғылымы мен клиникалық практиканың жаңа жетістіктері туралы ақпарат беру мақсатындағы жоспарлы кеңесі;

61-1) Қазақстандық ұлттық дәрілік формуляр – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық ұйымдардың дәрілік формулярларын әзірлеу және дәрілік заттарды сатып алу тізімдерін қалыптастыру үшін міндетті негіз болып табылатын, клиникалық қауіпсіздігі мен тиімділігі дәлелденген дәрілік заттардың, сондай-ақ орфандық (сирек кездесетін) дәрілік препараттардың тізбесі;

61-2) Қазақстан Республикасының медициналық бұйымдар номенклатурасы – медициналық бұйымдардың жаһандық номенклатурасымен (GMDN) үйлестірілген және Қазақстан Республикасында қолданылатын, медициналық бұйымдар түрлерінің жүйеленген номенклатуралық сыныптауышы;

61-3) Қазақстан Республикасы фармацевтикалық инспекторларының тізілімі – уәкілетті органның Қазақстан Республикасының фармацевтикалық инспекторлары туралы мәліметтерді қамтитын ақпараттық ресурсы;

62) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы – дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасына қойылатын ең төмен талаптар жинағы;

62-1) қайта өндірілген дәрілік препарат (генерик) – әсер етуші заттардың сандық және сапалық құрамы да, дәрілік нысаны да бірегей дәрілік препаратпен бірдей болатын және бірегей дәрілік препаратқа биобаламалылығы биоқолжетімділікті тиісті зерттеулермен расталатын дәрілік препарат. Түрлі тұздар, эфирлер, изомерлер, изомерлер қоспалары, әсер етуші заттың жиынтығы немесе туындылары, егер олардың қауіпсіздігі мен тиімділігі айтарлықтай ерекшеленбесе, нақ сол әсер етуші зат болып танылады. Заттары тез босап шығатын, ішуге арналған түрлі дәрілік нысандар биоқолжетімділікті зерттеулер шеңберінде нақ сол дәрілік нысан болып танылады;

63) қоғамдық денсаулық - азаматтардың дұрыс тамақтануын қоса алғанда, саламатты өмір сүруіне, аурулар мен жарақаттардың профилактикасына, сондай-ақ мекендеу ортасының қолайсыз факторларының әсерін болғызбауға қоғамның күш-жігер жұмсауын көрсететін, халықтың психикалық, тәни және әлеуметтік саламаттылығының кешенді сипаттамасы;

63-1) қоғамдық денсаулық саласындағы зерттеу – денсаулыққа әсер ететін және денсаулық сақтау жүйесінің дамуын айқындайтын негізгі факторларды анықтау, осы факторларға мақсатты әсер ету және басқару әдістерін әзірлеу үшін клиникалық-эпидемиологиялық деректер мен өзге де медициналық ақпаратты жинау және қорыту негізінде жүргізілетін зерттеу;

63-2) қолайсыз оқиға (оқыс оқиға) – медициналық бұйымның кез келген жарамсыздығы және (немесе) сипаттамаларының нашарлауы немесе жұмыс істеуінің бұзылуы немесе медициналық бұйымға ілеспе ақпараттың (құжаттаманың) жеткіліксіздігі не дұрыс еместігі, қолдану жөніндегі нұсқаулықта немесе пайдалану жөніндегі нұсқауда көрсетілмеген, пайдаланушылардың немесе үшінші тұлғалардың өліміне немесе денсаулық жағдайының елеулі нашарлауына тікелей немесе жанама түрде алып келген немесе алып келуі мүмкін жанама әсерлер немесе жағымсыз реакция;

63-3) қосалқы зат – фармацевтикалық субстанцияларды (активті фармацевтикалық субстанцияларды) қоспағанда, дәрілік препаратқа қажетті қасиеттер беру үшін оның құрамына кіретін зат;

64) құпия медициналық зерттеп-қарау - дәрігерлік құпияның және тексерілетін адамның жеке басы туралы ақпараттың сақталуына негізделген зерттеп-қарау;

64-1) мамандардың кәсіптік даярлығын бағалау және біліктілікке сәйкестігін растау – маманның біліктілігінің денсаулық сақтау саласындағы кәсіптік стандарт талаптарына сәйкестігін растау мақсатында жүргізілетін білімі мен дағдыларын бағалау рәсімі;

65) маман сертификаты – жеке тұлға біліктілігінің:

клиникалық мамандыққа және оны клиникалық практикаға (пациенттермен жұмыс істеуге) жіберуге арналған;

денсаулық сақтау менеджеріне сәйкес келуін растайтын белгіленген үлгідегі құжат;

66) мәжбүрлеп емдеу - сот шешімінің негізінде жүзеге асырылатын, науқасты емдеу;

67) медицина қызметкерлері - кәсіптік медициналық білімі бар және медициналық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар;

68) медициналық-әлеуметтік оңалту - жұмысқа араластыруға, отбасылық және қоғамдық өмірге қатыстыруға арналған медициналық, әлеуметтік және еңбек іс-шараларын кешенді пайдалану арқылы науқастар мен мүгедектердің денсаулығын қалпына келтіру;

68-1) медициналық-биологиялық эксперимент – жай-күйдің пайда болу немесе аурудың даму себептерін, жағдайлары мен тетіктерін анықтау, емдеу және профилактика әдістерін әзірлеу үшін зертханалық жануарларға зерделенетін жай-күйдің немесе аурудың құрылымдық-функционалдық кешенін оңайлатылған нысанда жаңғыртуға (модельдеуге) негізделген зерттеу;

68-2) медициналық білім беру – медицина қызметкерлерін даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жүйесі, сондай-ақ оқуды аяқтағаны туралы ресми құжатпен расталған медициналық мамандықтар бойынша даярлау, қайта даярлау және біліктілікті арттыру бағдарламалары бойынша оқу барысында алынған, медицина қызметкері үшін қажетті білім мен дағдылардың жиынтығы;

68-3) медициналық білім беру және ғылым саласындағы стратегиялық әріптестік – шарт негізінде білім берудің, ғылым мен клиникалық практиканың халықаралық стандарттарын енгізу және бейімдеу үшін денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар және білім беру ұйымдары мен шетелдік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейiнгi білім беру ұйымдары мен медициналық білім беру және ғылым саласындағы медициналық ұйымдар арасындағы орта мерзімді немесе ұзақ мерзімді ынтымақтастық нысаны;

68-4) медициналық бұйымдардың айналысы – медициналық бұйымдардың тәжірибелік үлгілерін жобалау, әзірлеу, жасау, оларды техникалық жағынан сынау, олардың биологиялық әсерін бағалауға зерттеулер (сынаулар), медициналық бұйымдарға клиникалық зерттеулер жүргізу, олардың қауіпсіздігіне, сапасына және тиімділігіне сараптама жүргізу, медициналық бұйымдарды тіркеу, өндіру (дайындау), сақтау, тасымалдау, өткізу, монтаждау, баптау, қолдану (пайдалану), оларға техникалық қызмет көрсету, жөндеу және кәдеге жарату;

68-5) медициналық бұйымдардың биологиялық әсерін бағалауды зерттеулер (сынаулар) – медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі мен тиімділігінің жалпы талаптарына, олардың таңбалануына және оларға арналған пайдалану құжаттамасына қойылатын талаптарға медициналық бұйымдардың сәйкестігін айқындау мақсатында жүргізілетін зерттеулер (сынаулар);

68-6) медициналық бұйымдардың жаһандық номенклатурасы (GMDN) – медициналық бұйымдарды сәйкестендіру мақсатында қолданылатын, медициналық бұйымдар түрлерінің жүйеленген номенклатуралық сыныптауышы;

68-7) медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеу – қолайсыз оқиғалар (оқыс оқиғалар) туралы ақпаратты жинау, тіркеу, талдау;

68-8) медициналық бұйымдардың түрі – Қазақстан Республикасының медициналық бұйымдар номенклатурасында мақсаты ұқсас, қолдану технологиялары бірдей, конструкциялық белгілері және ортақ цифрлық белгілемесі бар медициналық бұйымдар тобы;

68-9) медициналық бұйымды өндіруші – медициналық бұйымды әзірлеуге және дайындауға жауапты, оны осы тұлға немесе оның атынан басқа тұлға (тұлғалар) әзірлегеніне және (немесе) дайындағанына қарамастан, оны өз атынан пайдалану үшін қолжетімді ететін және оның қауіпсіздігі, сапасы мен тиімділігі үшін жауаптылықта болатын, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъект;

68-10) медициналық бұйымның қауіпсіздігі – медициналық бұйымды пайдалану кезінде адамның өміріне, денсаулығына, сондай-ақ қоршаған ортаға зиян келтірумен байланысты жол берілмейтін қатердің болмауы;

68-11) медициналық бұйымның сапасы – медициналық бұйымның қасиеттері мен сипаттамалары жиынтығының оны пайдалануға арналған мақсаттарға сәйкестік дәрежесі;

68-12) медициналық бұйымның саудалық атауы – медициналық бұйымның тіркелетін аты;

68-13) медициналық бұйымның тиімділігі – медициналық бұйымды өндіруші белгілеген мақсаттарға қол жеткізуді қамтамасыз ететін және оны пайдалану практикасымен расталған, медициналық бұйымның қасиеттері мен сипаттамаларының жиынтығы;

68-14) медициналық зерттеу – мақсаты адамның денсаулығы, аурулар туралы, олардың диагностикасы, емдеу немесе профилактикасы туралы жаңа білімді ғылыми әдістермен алу болып табылатын зерттеу;

69) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

70) медициналық көмек – халықтың денсаулығын сақтауға және қалпына келтіруге, сондай-ақ емделмейтін аурулардың ауыр белгілерін жеңілдетуге бағытталған медициналық қызметтер көрсетудің дәрілік көмекті қамтитын кешені;

71) медициналық көмектің сапасы - көрсетілетін медициналық көмектің уәкілетті орган бекіткен және медициналық ғылым мен технологияның қазіргі заманғы даму деңгейі негізінде белгіленген стандарттарға сәйкестік деңгейі;

72) медициналық куәландыру - жеке тұлғаны онда ауруының болу немесе болмау фактісін анықтау немесе растау, оның денсаулық жағдайын, сондай-ақ еңбекке уақытша жарамсыздығын, кәсіптік және өзге де жарамдылығын айқындау мақсатында зерттеп-қарау;

73) медициналық қызмет - жоғары немесе орта кәсіптік медициналық білім алған жеке тұлғалардың, сондай-ақ заңды тұлғалардың азаматтардың денсаулығын сақтауға бағытталған кәсіптік қызметі;

74) медициналық қызметтер көрсету – денсаулық сақтау субъектілерінің нақты адамға қатысты профилактикалық, диагностикалық, емдеу, оңалту немесе паллиативтік бағыты бар іс-қимылы;

75) медициналық бұйымдар – медициналық мақсаттарда жеке немесе өзара ұштастырылып, сондай-ақ арнайы бағдарламалық қамтылымды қоса алғанда, көрсетілген бұйымдарды мақсаты бойынша қолдану үшін қажетті керек-жарақтармен бірге қолданылатын, аурулардың профилактикасы, диагностикасы, оларды емдеу, медициналық оңалту және адам организмінің жай-күйін мониторингтеу, медициналық зерттеулер жүргізу, организмнің анатомиялық құрылымын немесе физиологиялық функцияларын қалпына келтіру, алмастыру, өзгерту, жүктілікті болғызбау немесе үзу үшін медициналық бұйымды өндіруші арнап шығарған және функционалдық мақсаты адам организміне фармакологиялық, иммунологиялық, генетикалық немесе метаболизмдік әсер ету жолымен іске асырылмайтын және дәрілік заттарды қолдану арқылы сүйемелденуі мүмкін кез келген құралдар, аппараттар, аспаптар, жабдық, материалдар және басқа да бұйымдар;

76) медициналық оңалту - науқастар мен мүгедектер организмінің бұзылған және (немесе) жоғалтқан функцияларын сақтауға, ішінара немесе толық қалпына келтіруге бағытталған медициналық қызметтер көрсету кешені;

77) медициналық оптика бұйымдары - көздің көру қабілетін түзеу және жарықпен емдеу үшін медицинада және фармацевтикалық қызметте пайдаланылатын бұйымдар мен материалдар;

78) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
78-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

79) медициналық ұйым - негізгі қызметі медициналық көмек көрсету болып табылатын денсаулық сақтау ұйымы;

79-1) мейірбике күтімі – дәрігер байқауы талап етілмейтін жағдайларда ауыр аурулары бар күтімге мұқтаж адамдарға орта медицина қызметкерлері көрсететін медициналық қызметтер кешені;

80) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау - халықтың денсаулығын, мекендеу ортасын және өнімдердің, процестердің, көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігін қорғау мақсатында санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу, оларды анықтау, олардың жолын кесу жөніндегі қызметі, сондай-ақ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің сақталуын бақылау;

80-1) мемлекеттік тіркеу туралы куәлік – өнімнің (тауарлардың) қауіпсіздігін растайтын, өнімнің (тауарлардың) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің талаптарына сәйкестігін куәландыратын құжат;

80-2) мемлекеттік фармацевтикалық инспектор – уәкілетті органның Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге бағытталған, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамы;

81) никотин - темекі жапырақтары мен темекі түтінінде болатын алкалоид;

82) нутрицевтиктер - құрамында эссенциалдық (ауыстырылмайтын) тағам компоненттерінің (кейбір амин-қышқылдар, витаминдер, минералдық заттар мен микроэлементтер, жартылай қанықтырылған май қышқылдары, дисахаридтер мен тағам талшықтары) ұсынылған тәуліктік тұтынудан аспайтын әртүрлі берілген үйлесімі бар биологиялық активті қоспалар;

83) орфандық (сирек кездесетін) дәрілік препарат – жиілігі Қазақстан Республикасында ресми айқындалған деңгейден аспайтын, орфандық (сирек кездесетін) ауруларды диагностикалауға, этиопатогенетикалық немесе патогенетикалық емдеуге арналған дәрілік препарат;

84) орфандық (сирек кездесетін) аурулар - адамның өміріне қауіп төндіретін немесе мүгедектікке әкеп соғатын, болу жиілігі ресми айқындалған деңгейден аспайтын, сирек кездесетін ауыр аурулар;

84-1) ошақтық дезинфекция – инфекциялық және паразиттік аурулардың профилактикасы және (немесе) оларды жою мақсаттарында олардың ошақтарында жүргізілетін дезинфекция;

84-2) өндірістік бақылау – өндірілетін өнімнің, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің адам мен мекендеу ортасы үшін қауіпсіздігін және (немесе) зиянсыздығын қамтамасыз етуге бағытталған, дара кәсіпкер немесе заңды тұлға орындайтын іс-шаралар, оның ішінде зертханалық зерттеулер мен сынақтар кешені;

84-3) өнiм қауiпсiздiгiнiң мониторингi – халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтiк құқықтық актiлердiң, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттердiң талаптарына сәйкес келмейтiн өнiмдi анықтауға, әкелiнуiнiң, өндiрiлуiнiң, қолданылуының және өткiзiлуiнiң алдын алуға және жолын кесуге бағытталған iс-шаралар жүйесi;

84-4) өндірушінің уәкілетті тұлғасы – Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес өндіруші өндірген дәрілік заттардың сапасын қамтамасыз етуге және бақылауға жауап беретін және дәрілік заттарды өндірушілердің уәкілетті тұлғаларының тізіліміне енген тұлға;

84-5) өндірістік алаң – дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды өндірушінің дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды өндірудің бүкіл процесін немесе оның белгілі бір сатыларын орындауға арналған, аумақтық жағынан оқшауланған кешені;

84-6) паллиативтік көмек – терминалдық (соңғы) сатыдағы емделмейтін аурулары бар пациенттердің өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған медициналық көрсетілетін қызметтер кешені;

85) парафармацевтиктер - фармакологиялық әсері бар және аурулардың профилактикасына, көмекші терапияға, ағзалар мен жүйелердің функционалдық активтілігін реттеуге бағытталған табиғи жолмен алынатын, емдік мөлшерлемедегі биологиялық активті қоспалар немесе олардың синтетикалық баламалары;

86) патенттелген дәрілік заттар - Қазақстан Республикасының зияткерлік меншік саласындағы заңнамасына сәйкес құқықтық қорғалатын дәрілік заттар;

87) пациент - медициналық қызметтер көрсетудің тұтынушысы болып табылатын (болып табылған) жеке тұлға;

88) профилактика - аурулардың пайда болуының, олардың ерте сатыда өршуінің алдын алуға және орын алған асқынуларды, ағзалар мен тіндердің бүлінулерін бақылауға бағытталған медициналық және медициналық емес іс-шаралар кешені;

89) психикаға белсенді әсер ететін заттар - бір рет қабылдағанда адамның психикалық және дене функцияларына, мінез-құлқына әсер ететін, ал ұзақ уақыт қабылдаған кезде психикалық және тәни тәуелділік туғызатын синтетикалық немесе табиғаттан алынатын заттар;

90) психиканың бұзылуы (ауру) - адамның бас миы жұмысының бұзылуына байланысты психикалық қызметінің бұзылуы;

90-1) психологиялық көмек – мыналарға:

адамның психологиялық проблемалардың алдын алуына, оларды шешуіне, өмірдегі қиын және дағдарысты жағдайлар мен олардың салдарын еңсеруіне психикалық және соматикалық денсаулықты қолдауға, психикалық дамуын оңтайландыруға, өмір сүруге бейімдеуге және оның сапасын арттыруға, оның ішінде адамның жеке мүмкіндіктерін жандандыру арқылы арттыруға ықпал ететін жәрдемдесуге;

адамдарды психологиялық проблемалардың себептері, олардың алдын алу және оларды шешу тәсілдері туралы хабардар етуге;

жеке басты дамытуға, оның өзін-өзі жетілдіруіне және өзін-өзі танытуына бағытталған іс-шаралар кешені;

90-2) психологиялық проблема – адамның өзіне, өзінің қызметіне, адамдармен арадағы қарым-қатынастарға, отбасындағы жағдайға және (немесе) жеке өміріндегі басқа да проблемаларға қанағаттанбаушылығынан туындаған ішкі күйзеліс жағдайы;

90-3) радиофармацевтикалық дәрілік препарат – әсер етуші зат ретінде немесе әсер етуші заттың құрамында, қолдануға дайын күйінде бір немесе бірнеше радионуклидті (радиоактивті изотоптарды) қамтитын дәрілік препарат;

90-4) референттік дәрілік препарат – салыстыру препараты ретінде пайдаланылатын және дәрілік препараттың қасиеттері сол бойынша айқындалатын (нормаланатын) эталон болып табылатын дәрілік препарат;

91) реципиент – донорлық қан немесе одан бөлінген компоненттер және (немесе) препараттар құйылатын, еркектің немесе әйелдің донорлық материалы (шәует, аналық жасушалар, эмбриондар) енгізілетін не донордан алынған тінді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаны (ағзаның бөлігін) транспланттау жүргізілетін пациент;

91-1) санаторийлік-курорттық емдеу – адамдар санаторийлік-курорттық ұйымда уақытша болған жағдайларда жүргізілетін қалпына келтіру емінің және (немесе) медициналық оңалтудың түрі;

92) санитариялық-карантиндік бақылау – ел аумағына жұқпалы және паразиттік аурулардың, сондай-ақ адам денсаулығына әлеуетті қауіпті заттар мен өнімнің кіруіне жол бермеу мақсатында жүргізілетін, адамдар мен жүктерді Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу кезінде жүктердің санитариялық-эпидемиологиялық жай-күйін және адам денсаулығының жай-күйін бақылау;

93) санитариялық-қорғаныш аймағы - арнаулы мақсаттағы аймақтарды, сондай-ақ елді мекендегі өнеркәсіп ұйымдары мен басқа да өндірістік, коммуналдық және қоймалық объектілерді жақын маңдағы қоныстану аумақтарынан, тұрғын үй-азаматтық мақсаттағы жайлар мен ғимараттардан оларға қолайсыз факторлардың әсер етуін әлсірету мақсатында бөліп тұратын аумақ;

93-1) санитариялық-профилактикалық іс-шаралар – халық арасында инфекциялық, паразиттік, кәсіптік және басқа да аурулардың профилактикасы, сондай-ақ Қазақтан Республикасының аумағына халық арасындағы инфекциялық, паразиттік аурулардың әкелінуінің (енгізілуінің) алдын алу мақсатында қолданылатын шаралар;

94) санитариялық-эпидемиологиялық жағдай - белгілі бір аумақтағы халықтың денсаулығы мен мекендеу ортасының белгілі бір уақыттағы жай-күйі;

94-1) санитариялық-эпидемиологиялық аудит – мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын эпидемиялық маңызы бар объектілерді санитариялық-эпидемиологиялық тәуекелдерді анықтау мен бағалау және көрсетілген объектілерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарына сәйкес келтіру жөнінде ұсынымдар әзірлеу тұрғысынан тексеру;

94-2) санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды – мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау объектілерінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге, гигиеналық нормативтерге және (немесе) техникалық регламенттерге сәйкестігін (сәйкес еместігін) куәландыратын құжат;

95) санитариялық-эпидемияға қарсы іс-шаралар – халық арасында пайда болған инфекциялық, паразиттік аурулардың, уланулардың ошақтарын оқшаулау және жою мақсаттарында қолданылатын шаралар;

95-1) спорттық медицина – спортшыларды даярлауды медициналық-биологиялық қамтамасыз етуге жауап беретін және спорттағы дәрігерлік және функционалдық бақылауды, спортшыларды функционалдық және медициналық оңалтуды, спорттық жұмыс қабілетін арттыруды, спортшылардың соматикалық ауруларының терапиясын, спорттық травматологияны, спорттағы жедел жәрдемді және спорт гигиенасын қамтитын медицина мен денсаулық сақтау саласы;

95-2) сүйек кемігі – сүйектің кеуекті затында және сүйек-кемік қуыстарында орналасқан орталық қан өндіру органы;

95-3) стандартты үлгі – өзінің қасиеттері зерттелетін дәрілік заттың қасиеттерімен салыстырылатын химиялық, физикалық және биологиялық зерттеулерде пайдалануға арналған және тиісінше қолдану үшін жеткілікті тазалық дәрежесіне ие сәйкестендірілген біртекті зат немесе заттардың қоспасы;

96) тамақ өнімін байыту (фортификациялау) - тамақ өнімін өндіру немесе қайта өңдеу процесінде оған витаминдерді, минералдарды және басқа да заттарды тағамдық және биологиялық құндылығын арттыру, сондай-ақ адамда олардың тапшы болуына байланысты аурулардың профилактикасы мақсатында енгізу;

97) тәуекелді бағалау - инфекциялық және паразиттік ауруларды қоздырғыштардың немесе жұқтырғыштардың ену және таралу ықтималдығына, сондай-ақ қоршаған орта факторларының халықтың денсаулық жағдайына кері әсеріне және осыларға байланысты ықтимал медициналық-биологиялық және экономикалық салдарларға негіздеме;

98) тәуелсіз сараптама – көрсетілетін медициналық қызметтердің тиімділік, толымдылық және стандарттарға сәйкестік көрсеткіштерін бейнелейтін индикаторларды пайдалана отырып, денсаулық сақтау субъектілері ұсынатын көрсетілетін медициналық қызметтер сапасының деңгейі жөнінде қорытынды шығару мақсатында сыртқы сараптама шеңберінде тәуелсіз сарапшылар жүргізетін рәсім;

98-1) тәуелсіз сарапшы – жоғары медициналық білімі бар және уәкілетті орган айқындаған, тәуелсіз сараптама жүргізуге үміткер жеке тұлғаларға қойылатын талаптарға сай келетін жеке тұлға;

99) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі – Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктерге және азаматтығы жоқ адамдарға Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбе бойынша бюджет қаражаты есебінен берілетін медициналық көмектің көлемі;

99-1) алып тасталды - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

99-2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның саудалық атауына арналған шекті баға – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде одан жоғары бағамен сатып алуды жүргізуге болмайтын, дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның саудалық атауына арналған баға;

99-3) телемедицина – пациент немесе пациентті тікелей зерттеп-қарауды немесе емдеуді жүргізетін дәрігер ұлттық стандарттарға қайшы келмейтін ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдалана отырып, қашықтықтан басқа дәрігердің консультациясын алатын, қашықтықтан консультациялық медициналық көрсетілетін қызметтерді жүзеге асыруды қамтамасыз ететін ұйымдастырушылық, қаржылық және технологиялық іс-шаралар кешені;

99-4) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттың халықаралық патенттелмеген атауына немесе медициналық бұйымның техникалық сипаттамасына арналған шекті баға – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде одан жоғары бағамен сатып алуды жүргізуге болмайтын, дәрілік заттың халықаралық патенттелмеген атауына немесе медициналық бұйымның техникалық сипаттамасына арналған баға;

100) темекі - темекі бұйымдарын өндіру үшін пайдаланылатын никотині бар өсімдік;

101) темекі бұйымдары – шегу, сору, шайнау немесе иіскеу үшін пайдалануға дайындалған шикізат материалы ретінде толық немесе ішінара темекі жапырағынан жасалған өнімдер;

101-1) темекі бұйымдарын тұтыну – адам организмінің никотинге тәуелділігін тудыратын, оның денсаулығына, сондай-ақ темекі бұйымдарын тұтынбайтын адамдардың денсаулығына кері әсер ететін және қоршаған ортаны ластайтын темекі бұйымын тұтыну процесі;

102) темекі бұйымының ингредиенті - темекіден, судан немесе темекі жапырағынан басқа, өндіріс процесінде не темекіге, не темекі бұйымдарының темекі емес компоненттеріне қосылатын кез келген зат;

103) темекі бұйымының қаптамасы - темекі бұйымының белгілі бір қорап санын қамтитын топтап тұтыну ыдысының бірлігі;

104) темекі бұйымының қорабы - картоннан немесе қағаздан немесе өзге де материалдан жасалған, темекі бұйымының белгілі бір санын қамтитын тұтыну ыдысының бірлігі;

104-1) темекіге демеушілік ету – Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген төлемдерді және жарналарды қоспағанда, темекі бұйымдарын сатуды немесе темекі тұтынуды тікелей немесе жанама ынталандырудың нәтижесін немесе ықтимал нәтижесін мақсат тұтып кез келген оқиғаға, іс-шараға немесе жеке адамға салынатын салымның кез келген түрі;

104-2) тиісті фармацевтикалық практикалар жөніндегі фармацевтикалық инспектор – тиісті фармацевтикалық практикалар жөніндегі фармацевтикалық инспекцияны жүргізу жөніндегі функцияларды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген және уәкілетті орган айқындайтын тәртіпке сәйкес Қазақстан Республикасы фармацевтикалық инспекторларының тізіліміне енгізілген адам;

105) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

105-1) тиісті фармацевтикалық практикалар жөніндегі фармацевтикалық инспекция (бұдан әрі – фармацевтикалық инспекция) – дәрілік заттардың айналысы саласындағы объектіні Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті фармацевтикалық практикалары талаптарына оның сәйкестігін айқындау мақсатында бағалау;

106) транспланттау - тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) организмнің басқа жеріне немесе басқа организмге ауыстырып салу, сіңістіру;

107) туберкулездің жұқпалы түрі - науқас адамның сыртқы ортаға туберкулез бактерияларын бөліп шығаруына байланысты айналадағы адамдарға қауіп төндіретін ауру;

107-1) тін – құрылымы, функциялары және шығу тегі бірдей жасушалардың және жасушааралық заттың жиынтығы;

107-2) тін (тіннің бөлігі) және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі) донорларының тіркелімі – HLA жүйесі бойынша типтелген тінді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін), гемопоэздік дің жасушаларын өтеусіз донорлыққа келіскен адамдардың дерекқоры;

107-3) тін (тіннің бөлігі) және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі) реципиенттерінің тіркелімі – HLA жүйесі бойынша типтелген тінді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттауға мұқтаж адамдардың дерекқоры;

107-4) уақытша бейімдеу – адамды масаң күйінен шығару және оны қоршаған орта жағдайларына бейімдеу жөніндегі процесс;

108) улану - мекендеу ортасының химиялық, биологиялық және өзге де факторларының адамға қатты (бірмезгілді) немесе созылмалы (ұзақ) әсер етуі кезінде туындайтын ауру (жай-күй);

108-1) университеттік клиника – ғылым мен практиканың заманауи жетістіктері негізінде базасында медицина кадрларын даярлау, қайта даярлау және біліктілігін арттыру жүргізілетін, барлық медициналық көмек түрі көрсетілетін жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейiнгi медициналық білім беру ұйымының жоғары мамандандырылған емдеу-профилактикалық құрылымдық бөлімшесі немесе жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейiнгi медициналық білім беру ұйымының сенімгерлік басқаруындағы немесе еншілес ұйымы ретіндегі жоғары мамандандырылған емдеу-профилактикалық ұйым;

109) ұрпақты болу денсаулығы - адамның толымды ұрпақты өмірге келтіру қабілетін көрсететін денсаулығы;

109-1) ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологиялары – қолдану кезінде ұрықтанудың және эмбриондардың ерте дамуының жекелеген немесе барлық кезеңі ана организмінен тыс жүзеге асырылатын (оның ішінде донорлық және (немесе) криоконсервацияланған жыныстық жасушаларды, ұрпақты болу ағзаларының тіндері мен эмбриондарды, сондай-ақ суррогат ана болуды пайдалана отырып) бедеулікті емдеу әдістері (жасанды инсеминациялау, жасанды ұрықтандыру және эмбриондарды импланттау);

109-2) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

110) фармакологиялық зат - белгіленген фармакологиялық активтілігі мен уыттылығы бар, клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулер объектісі және әлеуетті дәрілік зат болып табылатын зат немесе заттардың қоспасы;

110-1) фармакологиялық қадағалау – дәрілік препараттарды қолданудың жағымсыз салдарын анықтауға, талдауға, бағалауға және болғызбауға бағытталған қызмет түрі;

110-2) фармакологиялық қадағалау жүйесі – фармакологиялық қадағалау жөніндегі тапсырмалар мен міндеттерді орындау үшін дәрілік препараттардың тіркеу куәліктерін ұстаушылар мен уәкілетті орган ұйымдастыратын, дәрілік препараттардың қауіпсіздігін бақылауға, дәрілік препараттардың "пайда-қатер" арақатынасын бағалауда барлық өзгерістерді уақтылы анықтауға, пайдасы қатерінен асып кеткен кезде дәрілік препараттардың қолданылуын қамтамасыз ету жөніндегі шараларды әзірлеуге және ендіруге арналған жүйе;

110-3) фармацевтикалық субстанция (активті фармацевтикалық субстанция) – дәрілік препараттарды өндіруге және дайындауға арналған дәрілік зат;

110-4) формулярлық жүйе – дәрілік заттарды ұтымды пайдалануға бағытталған, дәрілік формулярлар үшін дәрілік заттарды кезең-кезеңмен бағалау және іріктеу, дәрілік формулярларды қолдау және тиісті нұсқау мен тізбе түрінде ақпарат беру жүйесі;

111) фармацевтика қызметкерлері - фармацевтикалық білімі бар және фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар;

111-1) фармацевтикалық білім – фармацевтика қызметкерлерін даярлау, қайта даярлау және олардың біліктілігін арттыру жүйесі;

111-2) фармацевтикалық көрсетілетін қызмет – тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алуды, тасымалдауды, сақтауды, есепке алу мен өткізуді қоса алғанда, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілердің халықты амбулаториялық дәрілік қамтамасыз етумен байланысты қызметі;

112) фармацевтикалық қызмет – дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру, дайындау, көтерме және бөлшек саудада өткізу бойынша денсаулық сақтау саласында жүзеге асырылатын, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алумен (иеленумен), сақтаумен, әкелумен, әкетумен, тасымалдаумен, сапасын бақылаумен, ресімдеумен, бөлумен, пайдаланумен және жоюмен, сондай-ақ олардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін қамтамасыз етумен байланысты қызмет;

112-1) фармацевтикалық өнімге арналған сертификат (СРР) – отандық дәрілік заттарды шетелде тіркеу және олардың экспорты үшін уәкілетті орган беретін құжат;

112-2) функционалдық оператор – концессия объектісіне функционалдық қызмет көрсетуге байланысты қызметті жүзеге асыру үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын, концессия шартының тарапы болып табылмайтын, жарғылық қызметі медициналық көмек көрсету болып табылатын мемлекеттік заңды тұлға не жарғылық капиталына мемлекет жүз пайыз қатысатын заңды тұлға немесе жарғылық капиталындағы дауыс беретін акцияларының (қатысу үлестерінің) елу пайызынан астамы оған меншік құқығымен тиесілі оның еншілес ұйымы;

112-3) халықтың декреттелген тобы – халыққа қызмет көрсету саласында жұмыс істейтін және айналасындағы адамдарға инфекциялық және паразиттік аурулар жұқтырудың барынша қаупін төндіретін адамдар;

113) халықтың денсаулығына қауіп төндіретін өнім - халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілеген, қолданылуы немесе тұтынылуы кезінде адамның денсаулығына зиянды әсер етуі мүмкін өнім түрлері;

114) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы - мекендеу ортасы факторларының адамға зиянды әсері болмайтын және оның тыныс-тіршілігіне қолайлы жағдайлар қамтамасыз етілетін кездегі халық денсаулығының жай-күйі;

115) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызмет – мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының азаматтардың денсаулығын сақтауға бағытталған, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау мен қадағалауды, санитариялық-карантиндік бақылауды, радиациялық бақылауды, эпидемиологиялық бақылауды, санитариялық-эпидемиологиялық нормалауды, тамақ өнімін және адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеуді, санитариялық-эпидемиологиялық мониторингті, санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы, гигиеналық оқытуды, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы тәуекелдер дәрежесін бағалауды қамтитын қызметі;

116) хирургиялық стерилизациялау - нәтижесінде әйел немесе еркек ұрпақты болу қабілетін жоғалтатын хирургиялық операция;

117) шарананың тірі тууы немесе өлі тууы - жаңа туған баланың (шарананың) Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының тірі туу мен өлі туудың тиісті халықаралық критерийлері бойынша айқындалатын жай-күйі;

118) шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин - инфекциялық аурулардың таралуын болғызбауға бағытталған әрі кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметтің ерекше режимін көздейтін шаралар;

118-1) шұғыл медициналық көмек – уәкілетті орган айқындайтын тізбеге сәйкес, кенеттен болған қатты аурулар, жарақаттар, денсаулық жағдайының күрт нашарлауы, созылмалы аурулардың асқынуы кезіндегі денсаулыққа елеулі зиянды болдырмау немесе өмірге төнген қауіпті жою үшін кезек күттірмейтін медициналық араласуды қажет ететін медициналық көмек;

119) эвтаназия - аурудың беті бері қарамайтын жағдайларда дауасыз науқастың өз өлімін жеделдету туралы өтінішін қандай да бір іс-әрекетпен немесе құралдармен, оның ішінде дәрілік немесе өзге де заттарды енгізу арқылы, сондай-ақ оның өміріне дем беріп тұрған жасанды шараларды тоқтату арқылы қанағаттандыру;

120) эпидемия - инфекциялық аурулардың әдетте тіркелетін науқастану деңгейінен айтарлықтай жоғары деңгейде жаппай таралуы;

121) эпидемиялық маңызы бар объектілер – Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасының талаптары бұзылған кезде өндіретін өнімі және (немесе) қызметі халық арасында тамақтан уланудың және (немесе) инфекциялық, паразиттік аурулардың пайда болуына әкеп соғуы және (немесе) өнеркәсіптік және радиоактивті ластанудан халық денсаулығына зиян келтіруі мүмкін объектілер;

122) ядролық медицина – онкологиялық ауруларды қоса алғанда, адам ағзасы мен жүйесiнiң әртүрлi ауруларының профилактикасы, диагностикасы және оларды емдеу мақсатында радиоактивтi элементтер мен иондандырушы сәулелену қолданылатын медицина саласы;

123) in vitro диагностикасына арналған медициналық бұйымдар – медициналық мақсаттарда жеке немесе өзара ұштастырылып, сондай-ақ арнайы бағдарламалық қамтылымды қоса алғанда, көрсетілген бұйымдарды мақсаты бойынша қолдану үшін қажетті керек-жарақтармен бірге қолданылатын және физиологиялық немесе патологиялық жай-күйге, туа біткен патологияға, белгілі бір клиникалық жай-күйге немесе ауруға деген бейімділікке, тіндердің ықтимал реципиентпен үйлесімділігіне, терапиялық әсерлерге реакцияларды болжауға, терапиялық заттарды таңдауға және (немесе) емді бақылауға қатысты ақпарат алу үшін адамның биологиялық материалдарының үлгілерін in vitro зерттеулері кезінде қолдану үшін медициналық бұйымды өндіруші арнап шығарған кез келген құралдар, аппараттар, аспаптар, жабдық, материалдар, реагенттер, калибраторлар, бақылау материалдары және басқа да бұйымдар.

2. Өзге терминдердің мазмұны осы Кодекстің жекелеген баптарында айқындалады.

Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.01.19 N 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 211-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

2-бап. Осы Кодекстің қолданылу аясы

1. Осы Кодекс азаматтардың денсаулық сақтауға конституциялық құқығын іске асыру мақсатында денсаулық сақтау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.

2. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында реттелген құқықтық қатынастарға Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасының күші:

1) тегін медициналық көмектiң кепiлдiк берілген көлемi шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде денсаулық сақтау субъектілерінен көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

2) тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемi шеңберiнде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу;

3) тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемi шеңберiнде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

4) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
4-1) 01.01.2018 дейін қолданылды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен.

5) дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу және олардың қауіпсіздігі мен сапасын бағалау кезінде сараптаманы жүзеге асыру үшін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

6) фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

7) тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемi шеңберiнде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды есепке алу және өткізу бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу бөлігінде қолданылмайды.

3. Азаматтық авиация саласындағы медициналық куәландыру, медициналық қарап-тексеру бойынша авиация персоналына, сондай-ақ міндетті медициналық куәландыруға және медициналық қарап-тексеруге жататын адамдар санатына қойылатын талаптар Қазақстан Республикасының әуе кеңiстiгiн пайдалану және авиация қызметі туралы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленеді.

Ескерту. 2-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 10.05.2017 № 64-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-бап. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасы

1. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасы Қазақстан Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Кодекс пен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.

2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы Кодексте қамтылғандағыдан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың қағидалары қолданылады.

2-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
РЕТТЕУ МЕН БАСҚАРУ

4-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясат қағидаттары

Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясат:

1) азаматтардың қауіпсіз, тиімді және сапалы медициналық көмек алу құқықтарының теңдігін қамтамасыз ету;

2) мемлекеттің, жұмыс берушілер мен азаматтардың жеке және қоғамдық денсаулықты сақтау мен нығайту үшін ортақ жауапкершілігі;

3) ана мен баланы қорғау;

4) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін қамтамасыз ету;

5) денсаулық сақтау жүйесі қызметіндегі профилактикалық бағыттың басымдығы;

6) медициналық көмектің қолжетімділігі;

7) медициналық көмектің сапасын ұдайы арттыру;

8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығын қамтамасыз ету;

9) медициналық көмек көрсету кезінде денсаулық сақтау ұйымдарының қызметінің сабақтастығы;

10) медициналық және фармацевтикалық білім берудің үздіксіздігі мен сабақтастығын қазіргі заманғы оқыту технологияларын пайдалана отырып қамтамасыз ету;

11) отандық медицина мен фармацевтика ғылымын мемлекеттік қолдау, профилактика, диагностика, емдеу және медициналық оңалту, жаңа дәрілік заттар мен технологиялардың инновациялық әзірлемелері саласындағы ғылым мен техниканың озық жетістіктерін және технологияларды, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы әлемдік тәжірибені енгізу;

12) ерікті өтемсіз донорлықты көтермелеу;

13) отандық әзірленімдерді және бәсекеге қабілетті медициналық және фармацевтикалық өнеркәсіпті дамытуды мемлекеттік қолдау;

14) азаматтардың денсаулық сақтау құқықтарын қамтамасыз етуге қоғамдық бірлестіктердің қатысуы;

15) денсаулық сақтаудың халықтың сұранысын, мұқтажын қанағаттандыруға және өмір сапасын жақсартуға бағытталған әлеуметтік бағдарлылығы;

16) саламатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыруға жәрдемдесу;

17) халықтың денсаулығын, дәрілік заттардың қауіпсіздігін, тиімділігі мен сапасын ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету факторларына жатқызу;

18) қауіпсіз, сапалы және тиімді дәрілік заттардың, медициналық бұйымдардың қолжетімділігін және олардың ұтымды пайдаланылуын қамтамасыз ету қағидаттары негізінде жүргізіледі.

Ескерту. 4-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеу негіздері

1. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеуді:

1) Қазақстан Республикасының Президенті;

2) Қазақстан Республикасының Үкіметі;

3) уәкілетті орган;

4) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде белгіленген құзыреті шегінде өзге де орталық және жергілікті атқарушы органдар жүзеге асырады.

2. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеу:

1) медициналық, фармацевтикалық қызметті мемлекеттік бақылау және мемлекеттік санитариялық-эпидемиялогиялық қадағалау;

2) медициналық және фармацевтикалық қызметті лицензиялау;

2-1) адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан мен оның компоненттерін Еуразиялық экономикалық одаққа кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуді және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуді лицензиялау;

3) денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу;

4) денсаулық сақтау саласындағы аттестаттау;

4-1) денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификаттау;

5) дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды, адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) техникалық регламенттерде, стандарттау жөніндегі құжаттарда және шарттардың талаптарында белгіленген талаптарға сәйкестігін растау;

7) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттарға, медициналық бұйымдар мен медициналық көрсетілетін қызметтерге бағаларды мемлекеттік реттеу;

8) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер өткізетін дәрілік заттардың бағаларын мемлекеттік реттеу;

9) фармацевтикалық инспекция жүргізу жолымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 5-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 05.10.2018 № 184-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

6-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті

Қазақстан Республикасының Үкіметі:

1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын әзірлейді;

2) өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді шығарады;

3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
4) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
5) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

6) орталық және жергілікті атқарушы органдардың денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі қызметіне басшылықты жүзеге асырады;

7) алып тасталды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
8) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

9) төтенше жағдайлар, төтенше жағдай режимін енгізу кезінде халыққа медициналық көмек көрсетудің тәртібін, түрлері мен көлемін айқындайды;

10) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
11) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

12) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алуды ұйымдастыру мен өткізу тәртібін айқындайды;

12-1) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

12-2) бірыңғай дистрибьютордың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау бойынша көрсетілетін қызметтерді, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды есепке алу және өткізу бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін айқындайды;

13) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
14) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
15) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
16) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
17) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

18) оларға қарсы профилактикалық егу жүргізілетін аурулардың тізбесін, оларды жүргізу тәртібін, мерзімдерін және жоспарлы егілуге жатқызылатын халықтың топтарын айқындайды;

19) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
20) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
21) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
22) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

23) Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды гуманитарлық көмек ретінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелу жағдайларын айқындайды;

24) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
25) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);
26) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

27) бірыңғай дистрибьюторды айқындайды;

27-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
27-2) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

28) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және Қазақстан Республикасы Президентiнiң актiлерiмен жүктелген өзге де функцияларды орындайды.

Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі) 2011.01.19 N 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-бап. Уәкілетті органның құзыреті

1. Уәкілетті орган:

1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;

2) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми әзірленімдердің басымдықтарын айқындау;

4) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5) денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді және есепке алу мен есептілік құжаттамасының нысандарын әзірлеу және өз құзыреті шегінде бекіту;

6) денсаулық сақтау саласындағы стандарттар мен регламенттерді әзірлеу және бекіту;

6-1) пациенттер құқықтарының қорғалуын қамтамасыз ету мақсаттарында медициналық ұйымдарда қолданылатын техникалық бақылау құралдарын, байқау және тіркеп-белгілеу аспаптарын, фото-, бейнеаппаратураларды қолдану қағидаларын әзірлеу және бекіту;

7) денсаулық сақтау саласындағы мониторингті жүзеге асыру;

7-1) денсаулық сақтау саласында жергілікті атқарушы органдарды үйлестіру және оларға әдістемелік басшылық жасау;

8) денсаулық сақтау субъектілерінің қызметін үйлестіру;

8-1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік заңды тұлғалардағы корпоративтік басқару мәселелері жөніндегі қызметті үйлестіру және мониторингілеу;

9) денсаулық сақтау саласында ведомстволық статистикалық байқауды қамтамасыз ету;

10) денсаулық сақтау саласындағы электрондық ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді, ақпараттық-коммуникациялық желілерді құру және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету, оларға жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының ақпараттандыру саласындағы заңнамасына сәйкес қол жеткізуін ұйымдастыру;

11) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық қызметтер көрсететін денсаулық сақтау субъектілерінің жұмыскерлерін көтермелеу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

11-1) денсаулық сақтау саласындағы құрметті атақтар беру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

12) медицина және фармацевтика ғылымының дамуын қамтамасыз ету және денсаулық сақтау саласындағы ғылыми қызметті үйлестіру;

13) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

14) профилактиканың, диагностиканың, емдеудің және медициналық оңалтудың жаңа әдістерін енгізу, сондай-ақ оларды бақылау;

15) денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлауға, қайта даярлауға және олардың біліктілігін арттыруға мемлекеттік білім беру тапсырысын орналастыру;

16) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары басшыларын тағайындауды келісу;

17) жергілікті атқарушы органдардың басшыларымен денсаулық сақтау саласындағы қызметтің түпкі нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған меморандумдар жасасу;

18) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
19) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

20) шекті бағаларды және үстеме бағаларды қалыптастыру және бекіту;

20-1) дәрілік заттардың бағаларын мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру;

20-2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық бұйымдардың бағаларын мемлекеттiк реттеудi жүзеге асыру;

20-3) медициналық бұйымдарға белгіленген шекті бағалар бойынша медициналық бұйымдарды берудің ұзақ мерзімді шарттары шеңберінде бірыңғай дистрибьютор сатып алатын медициналық бұйымдардың тізбесін бекіту;

21) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын жарақтандыру жөніндегі іс-шараларды жүзеге асыру;

22) алып тасталды - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).
22-1) алып тасталды - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).
23) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

24) денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарын мемлекеттік аттестаттауды ұйымдастыру және өткізу;

25) осы Кодекстің 15-бабының 3-тармағында көрсетілген, денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттауды өткізу;

25-1) денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттауды өткізу тәртібін айқындау;

25-2) аккредиттелген денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне мониторинг жүргізу;

26) денсаулық сақтау субъектілерін аккредиттеуді жүргізуді ұйымдастыру;

27) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі).

27-1) денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кәсіптік даярлығын бағалауды және біліктілік сәйкестігін растауды жүзеге асыратын ұйымдарды аккредиттеу;

28) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

28-1) денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының симуляциялық кабинеттерін (орталықтарын) жарақтандыру нормативтерін әзірлеу және бекіту;

29) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 N 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

29-1) Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасын бағалауды жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

29-2) медициналық бұйымдарды көтерме және бөлшек саудада өткiзуді хабардар ету тәртібімен жүзеге асыратын денсаулық сақтау субьектілерінің тізілімін қалыптастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

29-3) алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

29-4) адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан мен оның компоненттерін Еуразиялық экономикалық одаққа кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуді және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуді лицензиялау;

29-5) туыстас емес транспланттауды жүргізу мақсатында гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін өткізген жағдайда, оларды, сондай-ақ диагностикалық ғылыми мақсаттарға арналған немесе биомедициналық зерттеулер жүргізу процесінде алынған жасушалардың, тіндердің, биологиялық сұйықтықтар мен сөлдердің, оның ішінде адамның тіршілік әрекеті өнімдерінің, физиологиялық және патологиялық шығындылардың, сүртінділердің, қырындылардың, шайындылардың үлгілерін Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге және Қазақстан Республикасының аумағынан әкетуге қорытындылар (рұқсат беру құжаттарын) беру тәртібін айқындау;

29-6) дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды, оның ішінде тіркелмегендерін гуманитарлық көмек немесе төтенше жағдайлар кезіндегі көмек ретінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге қорытындылар (рұқсат беру құжаттарын) беруді жүзеге асыру;

29-7) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

29-8) осы Кодекстің 66-бабы 2-тармағының 1), 2), 3), 4), 5) және 7) тармақшаларында көзделген фармацевтикалық қызмет түрлерін, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына байланысты қызмет түрлерін лицензиялауды жүзеге асыру;

30) әлемнің жетекші фармакопеяларының талаптарын, сондай-ақ дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға арналған халықаралық және мемлекетаралық стандарттарды Қазақстан Республикасының аумағында қолданылады деп тану;

31) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу, мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып алу, Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың мемлекеттік тізілімін жүргізу;

32) Қазақстан Республикасында тіркелген және тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды әкелуді (әкетуді) келісу;

33) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
34) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
35) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
36) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
37) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

38) денсаулық сақтау саласындағы бірлескен халықаралық жобаларды іске асыру;

39) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

40) Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік әлеуметтік тапсырыс, үкіметтік емес ұйымдарға арналған гранттар және сыйлықақылар туралы Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың көрсетілетін медициналық көмектің деңгейі мен сапасына қанағаттанушылығы дәрежесін айқындау бойынша әлеуметтанушылық зерттеулер жүргізуді ұйымдастыруды қамтамасыз ету;

41) жеке және заңды тұлғалардың денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі өтініштерін қарау;

42) саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды қалыптастыруды ұйымдастыру;

43) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
44) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
45) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
46) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

47) денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

48) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

49) медициналық қызметтер көрсету саласында мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

50) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы салаларындағы, сондай-ақ денсаулық сақтау, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы салаларындағы есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

50-1) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
51) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
52) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
53) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

54) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарау және әкімшілік жазалар қолдану;

55) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

56) халықты профилактикалық егуді ұйымдастыру және жүргізу;

57) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
57-1) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
58) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
59) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
60) алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
61) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
62) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

63) тәуекелге бағалау жүргізуге құқығы бар барлық ұйымдар үшін бірыңғай әдіснаманы айқындау және тәуекелге бағалау жүргізу тәртібін белгілеу;

64) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

65) Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясын, оның жекелеген томдарын немесе жекелеген фармакопеялық құжаттарды (монографияларды) әзірлеу және бекіту;

66) денсаулық сақтау, оның ішінде медицина және фармацевтика ғылымы, медициналық және фармацевтикалық білім беру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асыру;

66-1) халықаралық медициналық-санитариялық қағидаларды енгізу және іске асыру жөніндегі қызметті салааралық үйлестіру;

66-2) халықаралық медициналық-санитариялық қағидалар мен қоғамдық денсаулық сақтаудың жаһандық бағдарламасы бойынша ұлттық үйлестірушінің мәртебесi және өкілеттігі туралы ережені әзірлеу және бекіту;

67) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

67-1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды этикалық тұрғыдан ілгерілету қағидаларын әзірлеу және бекіту;

68) бірыңғай дистрибьютордан сатып алынатын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізімін айқындау;

69) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

69-1) қазақстандық ұлттық дәрілік формулярды бекіту;

70) Қазақстандық ұлттық дәрілік формулярды, белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар азаматтардың жекелеген санаттарын тегін және (немесе) жеңілдікпен амбулаториялық қамтамасыз етуге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың тізбесін қалыптастыру, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдарының дәрілік формулярларын әзірлеу тәртібін айқындау;

70-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

70-2) дәрілік заттардың ұтымды пайдаланылуын бағалауды жүргізу тәртібін айқындау;

71) фармацевтикалық инспекторатты қалыптастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту, Қазақстан Республикасы фармацевтикалық инспекторларының тізілімін жүргізу;

71-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
72) алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

73) көлік құралдарын басқару құқығын алуға үміткер адамдарға медициналық қарап-тексеру жүргізу тәртібін бекіту;

74) медициналық және фармацевтикалық қызметке қойылатын біліктілік талаптарын бекіту;

75) алып тасталды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі);

76) денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу тәртібін айқындау;

77) Қазақстан Республикасы азаматтарының, оралмандардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуы қағидаларын әзірлеу және бекіту;

78) клиникалық базалар тізбесін бекіту;

79) денсаулық сақтау ұйымдарында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін және ақылы қызметтер көрсетуге арналған шарттың үлгілік нысанын бекіту;

80) Қазақстан Республикасының азаматтарын бюджет қаражаты есебінен шетелге емделуге жіберу қағидаларын бекіту;

81) алып тасталды - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

82) иондандырушы сәулелену әсеріне ұшыраған адамдардың қаны мен тіндерін алу, сақтау және пайдалану тәртібін айқындау;

83) азаматтарды дәрілік заттармен қамтамасыз ету тәртібін бекіту;

83-1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу тізімдерін қалыптастыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

83-2) бірлесіп төлеуді жүзеге асыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

84) Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасын бағалауды жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

85) анатомиялық сый жасау және оны денсаулық сақтау ұйымдарына беру тәртібі мен шарттарын бекіту;

86) денсаулық сақтау ұйымдары желісінің мемлекеттік нормативін бекіту;

86-1) денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың бірыңғай перспективалық жоспарын қалыптастыру, келісу және бекіту қағидаларын әзірлеу және бекіту;

86-2) денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың бірыңғай перспективалық жоспарын қалыптастыру;

86-3) денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың өңірлік перспективалық жоспарларын келісу;

87) денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсету тәртібі мен шарттарын айқындау;

88) донорларға қан мен оның компоненттерінің донациясы үшін ақы төлеу тәртібін айқындау;

89) әлеуметтік мәні бар аурулардың және айналадағылар үшін қауіп төндіретін аурулардың тізбесін бекіту;

89-1) иондандырушы сәулелену әсерімен байланысты аурулар тізбесін және себептік байланыcын анықтау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

90) еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізудің, сондай-ақ еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру тәртібін бекіту;

91) медициналық көмек көрсету тәртібін бекіту;

92) әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға ұсынылатын медициналық-әлеуметтік көмек көрсету тәртібін бекіту;

93) консультациялық-диагностикалық көмек көрсету тәртібін бекіту;

94) стационарлық көмек көрсету тәртібін бекіту;

95) стационарды алмастыратын көмек көрсету тәртібін бекіту;

96) жедел медициналық көмек көрсету тәртібін бекіту;

97) санитариялық авиация нысанында медициналық көмек ұсыну тәртібін бекіту;

98) қалпына келтіру емі және медициналық оңалту, оның ішінде балаларды медициналық оңалту тәртібін бекіту;

99) паллиативтік көмекті және мейірбике күтімін көрсету тәртібін бекіту;

100) зертханалық диагностиканы жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының және (немесе) осы ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы ережені, сондай-ақ олар жүргізетін зерттеулердің көлемі мен түрлерін бекіту;

101) патологиялық-анатомиялық диагностиканы жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының және (немесе) осы ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы ережені, сондай-ақ патологиялық-анатомиялық ашып қарауды жүргізу тәртібін бекіту;

102) медициналық көрсетілетін қызметтер сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру мен жүргізу тәртібін бекіту;

102-1) сыртқы сараптама жүргізу кезінде тәуелсіз сарапшыларды тарту тәртібін бекіту;

102-2) тәуелсіз сарапшылар ретінде тәуелсіз сараптама жүргізуге үміткер жеке тұлғаларға қойылатын талаптарды әзірлеу және бекіту;

103) алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсету, сондай-ақ алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарына бекіту қағидаларын әзірлеу және бекіту;

104) пациент пен медициналық ұйым арасында жасалатын, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмек ұсыну жөніндегі үлгілік шартты әзірлеу және бекіту;

105) медициналық бұйымның оңтайлы техникалық сипаттамалары мен клиникалық-техникалық негіздемесіне сараптамалық бағалауды жүзеге асыру әдістемесін әзірлеу және бекіту;

106) фармацевтикалық өнімге сертификат (СРР) беру;

107) келісімшарттық фракциялау жөніндегі өзара іс-қимыл жасау тәртібін айқындау;

108) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

109) алғашқы көмек көрсетуге арналған дәрі қобдишасының құрамын бекіту;

110) орфандық (сирек кездесетін) аурулардың тізбесін бекіту;

111) ауыр жұмыстар, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстар саласында, жерасты жұмыстарына еңбек шарттарын жасасу үшін, сондай-ақ халықтың декреттелген тобындағы адамдарды жұмысқа жіберу үшін медициналық қарсы көрсетілімдер тізбесін бекіту;

112) дәрілік заттардың бағаларын реттеу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

113) Қазақстан Республикасында медициналық бұйымдарға сервистік қызмет көрсетуді жүзеге асыру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

113-1) "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртіппен осы Кодекстің 13-1-бабы бірінші бөлігінің 2), 3) және 7) тармақшаларында айқындалған қызметті жүзеге асырудың басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарламаларды қабылдау, сондай-ақ рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізілімін жүргізу;

114) Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингте және оның еншiлес ұйымдарында, сондай-ақ "Назарбаев Университетінде" немесе оның медициналық ұйымдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасының медициналық ұйымдарында кәсіптік медициналық қызметті жүзеге асыруға шақырылған адамдарды қоспағанда, шетелдік мамандарды клиникалық практикаға жіберу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

115) тиісті фармацевтикалық практикаларды әзірлеу және бекіту;

116) Қазақстан Республикасының халқына сурдологиялық көмек көрсету қағидаларын әзірлеу және бекіту;

117) алып тасталды - ҚР 25.11.2019 № 272-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

118) қайтыс болғаннан кейін тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау мақсатында оларды тірі кезінде ерікті түрде беру тәртібін айқындау;

119) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде профилактикалық медициналық қарап тексеруге жататын адамдарға осы қарап-тексеруден өтуі үшін жұмыс берушілердің жағдай жасауы қағидаларын әзірлеу және бекіту;

120) медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру жөніндегі нұсқаулықтарды, алгоритмдер мен әдістемелік ұсынымдарды әзірлеу және бекіту;

121) денсаулық сақтау саласындағы көрсеткіштерді қалыптастыру (есептеу) әдістемесін әзірлеу және бекіту;

122) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркеу және олардың қауіпсіздігі мен сапасын бағалау кезінде сараптаманы жүзеге асыру үшін тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді сатып алу тәртібін айқындау;

122-1) білім беру ұйымдарының білім алушылары мен тәрбиеленушілеріне медициналық қызмет көрсету қағидаларын әзірлеу және бекіту;

122-2) психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтыну және масаң күйде болу фактісін анықтау үшін медициналық куәландыруды жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

122-3) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде денсаулық сақтау субъектілерінен көрсетілетін қызметтерді сатып алу қағидаларын әзірлеу және бекіту;

123) дәрігерлік-консультациялық комиссияның қызметі туралы ережені әзірлеу және бекіту;

124) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесін қалыптастыру;

125) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарының ғылыми-педагог кадрларын бағалау қағидаларын, білім алушылардың медициналық білім беру бағдарламалары бойынша білімі мен дағдыларын бағалау қағидаларын әзірлеу және бекіту;

126) медициналық қалдықтар жөніндегі ақпаратты беру қағидаларын әзірлеу және бекіту;

127) созылмалы аурулары бар науқастарды динамикалық байқау қағидаларын әзірлеу және бекіту жөніндегі функцияларды жүзеге асырады.

2. Уәкілетті орган осы Кодексте, өзге де заңдарда, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 № 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 № 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 № 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 № 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 21.04.2016 № 504-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 22.12.2016 № 29-VI (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 211-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 19.04.2019 № 250-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.11.2019 № 272-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-1-бап. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның құзыреті

1. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган:

1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында мемлекеттік саясатты іске асыру;

2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді және есепке алу мен есеп құжаттамасының нысандарын әзірлеу және өз құзыреті шегінде бекіту;

3) регламенттерді әзірлеу және бекіту;

4) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мониторингті жүзеге асыру;

5) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының қызметін үйлестіру;

6) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында ведомстволық статистикалық байқауды қамтамасыз ету;

7) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы электрондық ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелерді, ақпараттық-коммуникациялық желілерді құру және олардың жұмыс істеуін қамтамасыз ету, оларға жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес қол жеткізуін ұйымдастыру;

8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында ғылымның дамуын қамтамасыз ету және ғылыми қызметті үйлестіру;

9) жергілікті атқарушы органдардың басшыларымен халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметтің түпкі нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған меморандумдар жасасу;

10) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу тәртібін айқындау;

11) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

12) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында біліктілік емтихандарын өткізуді ұйымдастыру;

13) шаруашылық және (немесе) өзге де қызметі мен тұрмысының ерекше шарттары бар халыққа шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізу;

14) Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған әлеуетті қауіпті химиялық, биологиялық заттардың тіркелімін жүргізу тәртібін айқындау;

14-1) қалдықтардың адамға және қоршаған ортаға әсер ету дәрежесі бойынша (уыттылық дәрежесі бойынша) олардың қауіптілік сыныптарын айқындау;

15) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы бірлескен халықаралық жобаларды іске асыру;

16) жеке және заңды тұлғалардың халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы мәселелері жөніндегі өтініштерін қарау;

17) халықты гигиеналық оқытуды ұйымдастыру;

18) тағамнан улану, инфекциялық және басқа да аурулар кезінде өз құзыреті шегінде санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды ұйымдастыру және жүзеге асыру;

19) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау объектісінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігі (сәйкес еместігі) туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындылар беру;

20) инфекциялық және паразиттік ауруларға эпидемиологиялық бақылауды жүзеге асыру;

21) Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарау және әкімшілік жазалар қолдану;

22) Қазақстан Республикасының аумағында мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау мен қадағалауды жүзеге асыру;

22-1) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
23) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
24) алып тасталды - ҚР 27.02.2017 № 49-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

25) аумақты немесе оның бір бөлігін ауру таралмаған немесе аурудың таралуы төмен деңгейде деп айқындау;

26) Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде санитариялық-карантиндік пункттер құру;

27) эпидемиялық маңызы бар объектілердің тізбесін бекіту;

28) тәуекелге бағалау жүргізуге құқығы бар барлық ұйымдар үшін бірыңғай әдіснаманы, тәуекелге бағалау жүргізу тәртібін айқындау;

29) техникалық регламенттерде белгіленген талаптардың сақталуын бақылау;

30) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының қызметіне мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;

31) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының басшыларын аттестаттауды жүргізу тәртібін айқындау;

32) санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі саласындағы нормативтік-техникалық құжаттама жобаларын келісу;

33) санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды бере отырып, Қазақстан Республикасының тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы заңнамасында белгіленген талаптарға тамақ өнімдерін әзірлеу (жасау), өндіру (дайындау), оның айналымы, кәдеге жарату мен жою процестерінің (сатыларының) сәйкестігін, әзірлеу (жасау), өндіру (дайындау), оның айналымы, кәдеге жарату және жою кезінде пайдаланылатын машиналар мен жабдықтардың, материалдар мен бұйымдардың сәйкестігін келісу;

34) халықтың декреттелген тобындағы адамдарды гигиеналық оқыту қағидаларын әзірлеу және бекіту;

35) тамақ өнімдерін өндіру объектілеріне есептік нөмірлер беру және олардың тізілімін жүргізу тәртібін айқындау;

36) "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген тәртiппен осы Кодекстің 13-1-бабы бірінші бөлігінің 1) тармақшасында айқындалған қызметтi жүзеге асырудың басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарламалар қабылдауды жүзеге асыру, сондай-ақ рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттiк электрондық тiзiлiмiн жүргiзу;

37) балалар тағамы өнімдерін, тамаққа тағамдық және биологиялық активті қоспаларды, генетикалық түрлендірілген объектілерді, бояғыштарды, дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау құралдарын, сумен және тамақ өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдарды мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу тәртібін айқындау;

38) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтердің және техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмейтін өнімнің тізілімін жүргізу қағидаларын әзірлеу және бекіту, сондай-ақ осы тізілімді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның интернет-ресурсына орналастыру жөніндегі функцияларды жүзеге асырады.

2. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де функцияларды жүзеге асырады.

Ескерту. 2-тарау 7-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.04.2016 № 504-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI; 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-бап. Әскери-медициналық (медициналық),сот-медициналық, сот-наркологиялық, сот-психиатриялық бөлімшелері бар орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың құзыреті

Ескерту. Тақырып жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Әскери-медициналық (медициналық), сот-медициналық, сот-наркологиялық, сот-психиатриялық бөлімшелері бар орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде:

1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

2) әскери-медициналық (медициналық), сот-медициналық, сот-наркологиялық, сот-психиатриялық бөлімшелердің қызметіне басшылық жасауды жүзеге асырады;

3) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде әскери-медициналық (медициналық) қамтамасыз ету тәртібін бекітеді;

4) әскери-медициналық (медициналық), сот-медициналық, сот-наркологиялық, сот-психиатриялық бөлімшелердің басшыларын лауазымдарына тағайындайды және лауазымдарынан босатады;

5) денсаулық сақтау саласындағы электрондық ақпараттық ресурстардың және ақпараттық жүйелердің, ақпараттық-коммуникациялық желілердің құрылуы мен жұмыс істеуін қамтамасыз етеді;

6) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде медициналық көмек көрсету тәртібін бекітеді;

7) әскери-медициналық (медициналық), сот-медициналық, сот-наркологиялық, сот-психиатриялық бөлімшелердегі ұйымдар мен бөлімшелердің құрылымын, олардың қызметі туралы ережені, үлгілік штаттарды және штат нормативтерін әзірлейді және бекітеді;

8) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

9) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің аумағында шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу (оны тоқтату) туралы ұсыныстар енгізеді;

10) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде тиісті контингентке медициналық қарап-тексеру жүргізудің тәртібі мен кезеңділігін белгілейді;

11) Әскери-дәрігерлік комиссияның құрамын және ол туралы ережені бекітеді;

12) Әскери-дәрігерлік сараптама жүргізу қағидаларын және Әскери-дәрігерлік сараптама органдары туралы ережені бекітеді.

Ескерту. 8-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

9-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті мемлекеттік басқару органдарының құзыреті

Ескерту. 9-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті өкілді органдары:

1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2) ауылдық жерге жұмысқа жіберілген медицина және фармацевтика қызметкерлерін әлеуметтік қолдау шараларының жүйесін, сондай-ақ оларға бюджет қаражаты есебінен әлеуметтік қолдау көрсетудің тәртібі мен мөлшерлерін айқындайды;

3) денсаулық сақтау мен медициналық білім берудің жергілікті бюджеттерін және олардың атқарылуы туралы есептерді бекітеді;

4) азаматтарға емделу үшін елді мекен шегінен тысқары жерлерге бюджет қаражаты есебінен тегін немесе жеңілдікпен жол жүруді ұсыну туралы шешім қабылдайды;

5) азаматтардың жекелеген санаттарына амбулаториялық емдеу кезінде тегін және (немесе) жеңілдікті шарттармен дәрілік заттарды, бейімделген емдік өнімдерді, медициналық бұйымдарды қосымша беру туралы шешім қабылдайды;

6) денсаулық сақтау ұйымдарының дамуы мен жұмыс істеуіне бағытталған іс-шараларды бекітеді;

7) донорларға қосымша көтермелеу беру туралы шешім қабылдайды;

8) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын уәкілетті орган бекіткен ең төменгі нормативтерден артық қосымша кадрмен және материалдық-техникалық қамтамасыз ету туралы шешімді оларды толық көлемінде орындау шартымен қабылдайды;

9) саламатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыруға жәрдемдеседі;

10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдары:

1) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) Қазақстан Республикасы азаматтарының, оралмандардың, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмекке құқықтарының іске асырылуын қамтамасыз етеді;

3-1) уақытша бейімдеу және детоксикациялау орталықтарындағы адамдарды күтіп-бағуға бақылауды жүзеге асырады;

3-2) коммуналдық заңды тұлғалар болып табылатын денсаулық сақтау ұйымдарының қызметіндегі тұрақтылықты қамтамасыз етеді;

3-3) денешынықтырумен және спортпен айналысу, сауықтыру және демалу үшін инфрақұрылымның қолжетімділігін қамтамасыз етеді;

3-4) саламатты өмір салтын ынталандыру жөніндегі іс-шаралар кешенін ұйымдастырады;

3-5) еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау, тұрмыстық және жол-көліктік жарақаттанудың профилактикасы жөніндегі шараларды қабылдайды;

3-6) денсаулық сақтау ресурстарын тиімді жоспарлау мен пайдалануды қамтамасыз етеді;

3-7) медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасын арттыру жөніндегі шараларды қабылдайды;

3-8) халықтың денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі ақпаратқа қолжетімділігін қамтамасыз етеді;

4) қан мен оның компоненттерінің ерікті өтеусіз донорлығын дамыту жөніндегі шаралардың іске асырылуын қамтамасыз етеді;

4-1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтерді қолдана отырып, мамандандырылған медициналық көмекті алу үшін тұрақты тұратын елді мекеннен тыс жерге шығатын азаматтардың жекелеген санаттарына облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті өкілді органдары айқындайтын тізбе бойынша ел ішінде жол жүру ақысын төлейді;

5) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарын құрады;

5-1) уәкілетті органмен келісу бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының басшыларын қызметке тағайындайды және қызметтен босатады;

6) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының кадрмен қамтамасыз етілуін бақылауды ұйымдастырады;

6-1) жас мамандарды әлеуметтік қолдау және бекіту шараларын қоса алғанда, мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын кадрлық қамтамасыз ету бойынша шаралар қолданады;

7) денсаулық сақтау ұйымдарының желісін салу және дамыту, оларды қаржылық және материалдық-техникалық қамтамасыз ету бойынша, оның ішінде дәріханалардың мемлекеттік желісін дамыту және дәріханалық қоймалар құру бойынша шаралар қолданады;

8) денсаулық сақтаудың мемлекеттік және мемлекеттік емес секторларының қызметін үйлестіреді;

9) төтенше жағдайлар, төтенше жағдай режимін енгізу кезінде тегін медициналық көмек көрсетуді, дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етеді;

10) денсаулық сақтау саласындағы өңіраралық және халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады;

11) сот-медициналық, сот-наркологиялық, сот-психиатриялық сараптамаларды қоспағанда, "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес медициналық қызметті лицензиялауды жүзеге асырады;

12) денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлауды, олардың бiлiктiлiгiн арттыруды және оларды қайта даярлауды қамтамасыз етедi;

13) денсаулықты нығайту, аурулардың профилактикасы, саламатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыру үшін қажетті іс-шараларды жүзеге асырады;

14) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік қамтамасыз етуді қоса алғанда, халыққа медициналық көмек көрсетуді, оның ішінде әлеуметтік мәні бар аурулардың және айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың профилактикасын және оларды емдеуді ұйымдастырады;

15) мүмкіндігі шектеулі балаларды ата-анасының немесе өзге заңды өкілдерінің келісімімен психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларға жіберуді қамтамасыз етеді;

16) өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асырады;

17) уәкілетті органмен денсаулық сақтау саласындағы қызметтің түпкі нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған меморандум жасасады және оны іске асырады;

18) туберкулезбен ауыратын азаматты мәжбүрлеп емдеуге жіберу туралы сот шешімін орындауға жәрдемдеседі;

18-1) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-2) медициналық қызметпен айналысу бойынша Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасының сақталуын бақылауды жүзеге асырады;

18-3) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-4) профилактикалық дезинсекция мен дератизация жүргізеді (инфекциялық және паразиттік аурулар табиғи ошақтарының аумағындағы, сондай-ақ инфекциялық және паразиттік аурулардың ошақтарындағы дезинсекция мен дератизацияны қоспағанда);

18-5) фармацевтикалық білімі бар маман болмаған жағдайда, аудан орталығынан шалғайдағы елді мекендерде алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дәріхана пункттері және жылжымалы дәріхана пункттері арқылы дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өткізуді жүзеге асыру үшін медициналық білімі бар мамандарды оқытуды жүргізеді;

18-6) осы Кодекстің 15-бабының 4-тармағында көрсетілген денсаулық сақтау саласындағы мамандарды кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттауды өткізеді;

18-7) тіндердің (тін бөлігінің) және (немесе) ағзалардың (ағзалар бөлігінің) ерікті түрде өтеусіз донорлығын дамыту жөніндегі шараларды іске асыруды қамтамасыз етеді;

18-8) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

18-9) уәкілетті органмен келісу бойынша денсаулық сақтау инфрақұрылымын дамытудың өңірлік перспективалық жоспарын әзірлейді және бекітеді;

19) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 N 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 30.06.2017 № 80-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының құзыреті

Ескерту. 10-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары өз өкілеттігі шегінде:

1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;

2) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау, білім және ғылым саласындағы заңнамасының орындалуын қамтамасыз етеді;

3) уақытша бейімдеу мен детоксикациялау бойынша медициналық көрсетілетін қызметтерді қоса алғанда, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде Қазақстан Республикасының азаматтарын, оралмандарды, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарды осы Кодекстің 9-бабы 1-тармағының 5) тармақшасында көзделген жағдайларда дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен және медициналық көмекпен қамтамасыз етеді;

4) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарын қоспағанда, денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне мониторинг пен бақылауды ұйымдастырады және жүзеге асырады;

5) денсаулық сақтау бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері функциясын жүзеге асырады;

6) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету бойынша медициналық көрсетілетін қызметтер берушілерді таңдауды және олардың шығындарын өтеуді жүзеге асырады;

7) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен дәрілік заттарды сатып алу мен сақтауды, осы Кодекстің 9-бабы 1-тармағының 5) тармақшасында көзделген жағдайларда фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алуды жүзеге асырады;

8) медициналық бұйымдарды, медициналық емес жабдықты, санитариялық көлікті, сондай-ақ мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарына күрделі жөндеу жүргізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алуды ұйымдастырады;

9) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын кадрмен қамтамасыз етуді ұйымдастырады;

10) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын жарақтандыруды қамтамасыз етеді;

11) денсаулық сақтау саласындағы өңірлік электрондық ақпараттық ресурстар мен ақпараттық жүйелердің, ақпараттық-коммуникациялық желілердің құрылуы мен жұмыс істеуін қамтамасыз етеді;

12) жергілікті бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарындағы клиникалық базаларды жоғары және орта медициналық оқу орындарына береді;

13) төтенше жағдайлар кезінде тегін медициналық көмек көрсетуді, дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады;

14) денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлау, олардың бiлiктiлiгiн арттыруды және оларды қайта даярлау жөнiндегi қызметтi ұйымдастырады және үйлестiредi;

15) гигиеналық оқытуды, саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды насихаттау мен қалыптастыруды ұйымдастырады;

16) халықты әлеуметтік маңызы бар аурулардың және айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың таралуы туралы хабардар етеді;

16-1) денсаулық сақтау субъектілерінің фармакологиялық қадағалау және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеу жөніндегі жұмыстарды ұйымдастыруын қамтамасыз етеді;

17) азаматтардың денсаулығын сақтау мәселелері бойынша халықаралық және үкіметтік емес қоғамдық бірлестіктермен өзара іс-қимыл жасайды;

18) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде статистикалық әдіснама талаптарын сақтай отырып денсаулық сақтау саласындағы ведомстволық статистикалық байқауды жүзеге асырады;

19) ведомстволық бағынысты мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттау жүргізеді.

Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

10-1-бап. Дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті органның спорттық медицина мәселелері бойынша құзыреті

1. Дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті орган:

1) спорттық медицина ұйымдарының қызметіне басшылықты жүзеге асырады;

2) республикалық спорттық медицина ұйымдарының басшыларын лауазымдарға тағайындайды және лауазымдарынан босатады;

3) уәкілетті органға спорттық медицина ұйымдарының аумағында шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу (тоқтату) туралы ұсыныстар енгізеді;

4) спорт түрлері бойынша Қазақстан Республикасының құрама командаларының спорттық іс-шараларға дайындалуын медициналық қамтамасыз етуге қатысады;

5) спорттық медицина ұйымдарының қызметін қамтамасыз етеді;

6) халықтың дене бітімі дамуының деңгейін айқындайды;

7) спорттық жарыстарға қатысу үшін спортшыларды медициналық тексеру тәртібін әзірлейді және бекітеді;

8) осы Заңда, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.

2. Дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті орган уәкілетті органмен келісу бойынша:

1) спорттық іс-шараларды өткізу кезінде, спортшылардың қарқынды дене жүктемелерінен, ауыруларынан және жарақаттануларынан кейін қалпына келтіру іс-шаралары кезеңінде спортшылар мен жаттықтырушыларды медициналық қамтамасыз ету және оларға медициналық көмек көрсету тәртібін әзірлейді және бекітеді;

2) спорттық медицина ұйымдарының құрылымын және олардың қызметі туралы ережелерді әзірлейді және бекітеді.

Ескерту. 2-тарау 10-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2014 N 229-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

11-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингтің функциялары

1. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингтің функциялары:

1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) медициналық көмектің барлық түрін көрсету;

4) инновациялық медициналық технологияларды байқаудан өткізу, оларды Қазақстан Республикасының медициналық ұйымдарына және денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарына енгізу және трансферттеу;

5) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулер жүргізуге қатысу;

6) стандарттарды әзірлеуге және оларды денсаулық сақтау ұйымдарына енгізуге қатысу;

7) консалтингтік, ақпараттық-консультациялық, электрондық және басқа да қызметтерді көрсету;

8) денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастық;

9) денсаулық сақтау саласындағы жобаларға қатысу;

10) құрылтай құжаттарында көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыру болып табылады.

2. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдинг өзіне жүктелген функцияларды орындау мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпия болып табылатын мәліметтерді жария етуге қойылатын талаптарды сақтай отырып, мемлекеттік органдардан ақпарат сұратуға және алуға құқылы.

Ескерту. 11-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

11-1-бап. Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасы жөніндегі біріккен комиссия

1. Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасы жөніндегі біріккен комиссия клиникалық хаттамаларды, медициналық білім беру, дәрілік қамтамасыз ету стандарттарын, денсаулық сақтау саласында көрсетілетін қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін бақылау жүйесінің стандарттарын жетілдіру жөніндегі ұсынымдарды әзірлеу мақсатында құрылады.

2. Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасы жөніндегі біріккен комиссия мемлекеттік органдардың, үкіметтік емес ұйымдардың өкілдерінен қалыптастырылады.

3. Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасы жөніндегі біріккен комиссияны қалыптастыру тәртібін, оның қызметі туралы ережені уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 2-тарау 11-1-баппен толықтырылды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі).

12-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ведомствоаралық өзара іс-қимыл

1. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру мақсатында мемлекеттік органдар мен ұйымдар денсаулық сақтау саласындағы реттеуді жүзеге асыратын мемлекеттік органдарға өз құзыреті шегінде көмек көрсетуге міндетті.

2. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік органдардың, халықаралық және басқа да ұйымдардың өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының Үкіметі жанынан мәртебесі мен өкілеттігін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі ұлттық үйлестіруші орган құрылады. Жергілікті атқарушы органдар жанынан мәртебесі мен өкілеттігін жергілікті атқарушы органдар айқындайтын денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі өңірлік үйлестіруші органдар құрылады.

3. Апаттар медицинасы саласындағы мемлекеттік денсаулық сақтау органдары мен ұйымдарын үйлестіруді және олардың өзара іс-қимылын азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.

4. Орталық атқарушы органдар әзірлейтін, халықтың денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі мәселелерін тікелей немесе жанама түрде қозғайтын нормативтік құқықтық актілер мен нормативтік құжаттар уәкілетті органмен міндетті түрде келісілуге жатады.

5. Денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілер ведомстволық тиесілігіне қарамастан, органдар мен ұйымдардың орындауы үшін міндетті болып табылады.

6. Ведомстволық медициналық қызметтері бар мемлекеттік органдар ведомстволық бағынысты денсаулық сақтау ұйымдарының (бөлімшелерінің) қызметі және бекітіп берілген контингенттің денсаулық жағдайы жөніндегі ведомстволық есептіліктің денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына табыс етілуін қамтамасыз етеді.

7. Алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8. Денсаулық сақтаудың ақпараттық жүйелерiнiң басқа мемлекеттiк органдардың ақпараттық жүйелерiмен ақпарат алмасу мәселелерi бойынша интеграциясы Қазақстан Республикасының ақпараттандыру туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

9. Ведомстволық медициналық қызметтері бар мемлекеттік органдар ведомстволық медициналық ақпараттық жүйелердің техникалық параметрлерін, сондай-ақ электрондық ақпараттық ресурстардың мазмұнын уәкілетті органмен келісуді қамтамасыз етеді.

Ескерту. 12-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЛИЦЕНЗИЯЛАУ,
АККРЕДИТТЕУ ЖӘНЕ АТТЕСТАТТАУ

13-бап. Медициналық және фармацевтикалық қызметті, сондай-ақ адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан мен оның компоненттерін әкелуді, әкетуді лицензиялау

Медициналық және фармацевтикалық қызмет Қазақстан Республикасының рұқсаттар және хабарламалар туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен лицензиялануға жатады.

Туыстас емес транспланттауды жүргізу мақсатында гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін өткізген жағдайда, оларды, сондай-ақ диагностикалық және ғылыми мақсаттарға арналған немесе биомедициналық зерттеулер жүргізу процесінде алынған жасушалардың, тіндердің, биологиялық сұйықтықтар мен сөлдердің, оның ішінде адамның тіршілік әрекеті өнімдерінің, физиологиялық және патологиялық шығындылардың, сүртінділердің, қырындылардың, шайындылардың үлгілерін қоспағанда, адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан мен оның компоненттерін Еуразиялық экономикалық одаққа кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкету уәкілетті орган беретін лицензиялар негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

13-1-бап. Денсаулық сақтау саласындағы хабарлама

Денсаулық сақтау саласындағы мынадай:

1) халықтың декреттелген топтарын гигиеналық оқыту;

2) медициналық бұйымдарды көтерме саудада өткiзу;

3) медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткiзу қызметі хабарлама жасау бойынша жүзеге асырылады.

4) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
5) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
6) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7) интервенциялық емес клиникалық зерттеулер жүргізу қызметі хабарлама бойынша жүзеге асырылады.

Осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген қызметті жүзеге асырудың басталғаны немесе тоқтатылғаны туралы хабарлама "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен беріледі.

Ескерту. 3-тарау 13-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-бап. Денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу

1. Көрсетілетін медициналық қызметтердің денсаулық сақтау саласындағы белгіленген талаптар мен стандарттарға сәйкестігін тану мақсатында, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кәсіптік даярлығына бағалау жүргізу және біліктілігінің сәйкестігін растау, денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарының ғылыми-педагог кадрларын бағалау және білім алушылардың медициналық білім беру бағдарламалары бойынша білімі мен дағдыларын бағалау үшін денсаулық сақтау субъектілері денсаулық сақтау саласында аккредиттеуге жатады.

2. Аккредиттеу ерікті сипатта болады және аккредиттелетін субъектінің қаражаты есебінен және тыйым салынбаған өзге де қаражат есебінен жүзеге асырылады.

3. Медициналық ұйымдарды аккредиттеу олардың қызметiнiң уәкiлеттi орган бекiтетiн аккредиттеу стандарттарына сәйкестiгiн сыртқы кешендi бағалау негiзiнде жүргiзiледi және тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемiн және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсетуге арналған мемлекеттік тапсырысты орналастыру кезінде ескерiледi.

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасын сараптау және бағалау жөніндегі монополиялық қызметті жүзеге асыратын сынақ зертханаларын аккредиттеу уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

4. Алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Аккредиттеуді уәкілетті орган не уәкілетті орган аккредиттеген ұйым жүргізеді.

6. Денсаулық сақтау субъектілерін аккредиттеуді жүзеге асыратын орган (ұйым) денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу жөніндегі тиісті комиссияларды құрады және аккредиттелген субъектілердің деректер банкін қалыптастырады.

Аккредиттеу жөніндегі комиссия туралы ережені уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 14-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

15-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мамандарды кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттау

1. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары басшыларының және олардың орынбасарларының, уәкілетті органға ведомстволық бағынысты денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының, олардың орынбасарларының, филиалдары басшыларының, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына ведомстволық бағынысты денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының кәсіптік құзыреттілігінің деңгейін айқындаудың кезең-кезеңмен жүзеге асырылатын рәсімі денсаулық сақтау саласындағы мамандарды кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттау (бұдан әрі – аттестаттау) болып табылады.

2. Аттестаттауды объективті және құзыретті түрде жүзеге асыру мақсатында уәкілетті орган, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары, сондай-ақ халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган аттестаттау комиссияларын құрады.

3. Уәкілетті орган облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының басшыларын және олардың орынбасарларын, уәкілетті органға ведомстволық бағынысты ұйымдардың басшыларын, олардың орынбасарларын, сондай-ақ филиалдарының басшыларын аттестаттауды жүргізеді.

4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары өздеріне ведомстволық бағынысты денсаулық сақтау ұйымдарының басшыларын аттестаттауды жүргізеді.

5. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының басшыларын аттестаттауды жүргізеді.

6. Аттестатталатын адамдар әрбір келесі үш жыл өткен сайын, бірақ тиісті лауазымға орналасқан күннен бастап бір жылдан кейін аттестаттаудан өтеді.

Ескерту. 15-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

4-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ СТАНДАРТТАР,
ТАУАРЛАРДЫҢ (ЖҰМЫСТАРДЫҢ, КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕРДІҢ)
СӘЙКЕСТІГІН РАСТАУ ЖӘНЕ ЖАРНАМА

16-бап. Денсаулық сақтау саласындағы стандарттар

1. Денсаулық сақтау саласындағы стандарттардың түрлері:

1) денсаулық сақтау ұйымдарын аккредиттеу стандарттары;

2) денсаулық сақтау саласындағы операциялық рәсімдер стандарттары;

3) медициналық және фармацевтикалық білім беру стандарттары;

4) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы стандарттар;

5) медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру стандарттары;

6) денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру стандарттары.

2. Денсаулық сақтау саласындағы стандарттар Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітіледі.

Ескерту. 16-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-бап. Денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің)сәйкестігін растау

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) сәйкестігін растау олардың адам өмірі мен денсаулығына қауіпсіздігін айқындау мақсатында жүргізіледі және Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 17-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

18-бап. Денсаулық сақтау саласындағы жарнама

1. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың жарнамасы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

Тағамға биологиялық активті қоспалардың жарнамасы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Медициналық көрсетілетін қызметтердің, профилактика, диагностика, емдеу мен медициналық оңалту әдiстерi мен құралдарының (бұдан әрi осы баптың мақсаттарында – көрсетiлетiн қызметтер), дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың, тағамға биологиялық активті қоспалардың жарнамасы анық болуға, арнаулы білімсіз немесе арнайы құралдарды қолданбай түсініліп-танылуға, басқа көрсетілетін қызметтермен, дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен, тағамға биологиялық активті қоспалармен салыстыруды болғызбауға, тұтынушылардың сеніміне қиянат жасау, оның ішінде сипаттамаларына, құрамына, тұтынушылық қасиеттеріне, құнына (бағасына), қолданудың болжамды нәтижелеріне, зерттеулер мен сынаулардың нәтижелеріне деген сеніміне қиянат жасау арқылы оларды жаңылыстырмауға тиіс.

3. Мыналарға:

1) Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, тағамға биологиялық активті қоспаларды, профилактика құралдарын жарнамалауға;

2) дәрігердің рецептісі бойынша босатылатын дәрілік препараттардың үлгілерін жарнама мақсатында таратуға;

3) балаларға арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардан басқа, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жарнамасына балаларды, олардың бейнесі мен дауысын пайдалануға;

4) медициналық, фармацевтикалық конференцияларда, конгрестерде, симпозиумдарда және басқа да ғылыми кеңестерде дәрілік заттарды жарнамалауды қоспағанда, қоғамдық көлікте, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың, тағамға биологиялық активті қоспалардың тағайындалуына, пайдаланылуына және босатылуына қатысы жоқ ұйымдарда олардың жарнамасын таратуға және орналастыруға;

4-1) өнеркәсіптік өнімдерге, рецептуралық бланкілерге жарнамалық ақпаратты орналастыруға;

5) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың сыртқы (көрнекі) жарнамасын орналастыруға;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар туралы анық ақпаратты ғылыми немесе білім беру мақсатында, сондай-ақ пациенттерге ақпарат беру мақсатында ұсыну жағдайларын қоспағанда, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды тағайындауға уәкілеттік берілген медицина қызметкерлерін жарнама таратушылар ретінде пайдалануға;

7) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

7-1) тиісті қызмет түрін жүзеге асыруға арналған лицензия болмаған кезде көрсетілетін қызметтерді жарнамалауға;

8) медициналық қызметпен айналысуға лицензиясы жоқ тұлғалардың көрсететін қызметтерін жарнамалауға;

9) халыққа арналған жарнамада мынадай ауруларды: жыныстық жолмен берілетін ауруларды, онкологиялық, психикалық, қауіпті инфекциялық ауруларды, АИТВ инфекциясын, туберкулезді, қант диабетін көрсетуге;

10) жарнамада дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдануды және (немесе) тағайындауды көтермелеуі мүмкін ғалымдардың, денсаулық сақтау мамандарының, сондай-ақ мемлекеттік органдардың лауазымды адамдарының ұсынымдарына сілтеме жасауға;

11) көрсетілетін қызметтерді, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, тағамға биологиялық активті қоспаларды жарнамада бірегей, барынша қауіпсіз және тиімді ретінде ұсынуға;

12) дәрілік препараттың қауіпсіздігі мен тиімділігі оның табиғи жолмен алынуына байланысты деп сендіруге;

13) ұсынылатын көрсетілетін қызметтің, жарнамаланатын дәрілік препаратпен, тағамға биологиялық активті қоспамен емдеудің тиімділігі кепілдендірілген болып табылады, затты қолдану жанама әсерлердің дамуымен ұштаспайды деген болжам туғызуға;

14) жарнамаланатын көрсетілетін қызметке, дәрілік зат пен медициналық бұйымға тікелей қатысы жоқ ақпаратты жарнамада келтіруге;

15) адамның тіндеріне (тіннің бөлігіне) және (немесе) ағзаларына (ағзаларының бөлігіне) қатысты заңсыз мәмілелер жасасу туралы ұсыныстарды жарнамалауға тыйым салынады.

4. Алып тасталды - ҚР 16.05.2014 № 203-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Көрсетілетін қызметтердiң, дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың жарнамасын мерзімді баспасөз басылымдарында, өзге де бұқаралық ақпарат құралдарында және денсаулық сақтау ұйымдарында таратуға және орналастыруға жол беріледі.

5-1. Дәрілік заттардың жарнамасы толық (дәрілік затты пайдалану үшін тиісті шектеулерді қоса алғанда) және анық мәліметтерді қамтуға тиіс, олардың болмауы дәрілік заттарды орынсыз пайдалану немесе тұтынушы үшін қисынсыз қатерге әкеп соғуы мүмкін.

6. Жарнаманы шығаруды, тарату мен орналастыруды бақылауды уәкілетті орган мен мемлекеттік органдар өз құзыреттері шегінде жүзеге асырады.

Ескерту. 18-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 16.05.2014 № 203-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 21.04.2016 № 504-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

5-тарау. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау

Ескерту. 5-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау

1. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау Қазақстан Республикасы заңнамасы талаптарының сақталуы мен орындалуын тексеруге, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы құқық бұзушылықтардың алдын алуға, жолын кесуге және оларды жоюға бағытталған шаралар кешенін білдіреді.

2. Мемлекеттік бақылау мен қадағалау:

1) медициналық қызметтер көрсету;

2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы;

3) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласында жүзеге асырылады.

3. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттiк бақылау мен қадағалау тексеру және профилактикалық бақылау мен қадағалау нысанында жүзеге асырылады.

Тексеру және бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау мен қадағалау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

Бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бармай профилактикалық бақылау мен қадағалау осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.

4. Тиісті саладағы жоғары тұрған бас мемлекеттік инспектор немесе бас мемлекеттік санитариялық дәрігер жеке және (немесе) заңды тұлғалардың іс-әрекеттерге (әрекетсіздікке) немесе актілерге берген арызы (шағымы) бойынша шешімдер шығарылғанға дейін төмен тұрған бас мемлекеттік инспектордың немесе бас мемлекеттік санитариялық дәрігердің актісінің орындалуын тоқтата тұруға, күшін жоюға не оны кері қайтарып алуға құқылы.

5. Алып тасталды - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6. Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексінде көзделген өлшемшарттардан басқа, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын объектілердің тәуекелдер дәрежесін бағалау кезінде тексерілетін субъектінің тікелей қызметіне байланысты мынадай сапалық көрсеткіштердің жиынтығы ескеріледі:

алдыңғы тексерулердің нәтижелері;

өндірістік бақылауды ұйымдастыру және жүргізу;

халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында бастамашылық аудит жүргізу.

Ескерту. 19-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-бап. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау

1. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының медициналық қызметтер көрсету саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге, сондай-ақ денсаулық сақтау субъектілерінің медициналық қызметтер көрсету саласындағы нормативтік құқықтық актілерді сақтауын бақылауға бағытталған.

2. Жеке және заңды тұлғалар көрсететін медициналық қызметтер медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау объектілері болып табылады.

3. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

4. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар:

1) Қазақстан Республикасының Медициналық қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы және оның орынбасарлары;

2) медициналық қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі мемлекеттік инспекторлар;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың медициналық қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторлары, олардың орынбасарлары;

4) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың медициналық қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі мемлекеттік инспекторлары болып табылады.

5. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мен медициналық ұйымдар басшылары лауазымдарына Қазақстан Республикасының жоғары медициналық білімі бар азаматтары тағайындалады.

6. Қазақстан Республикасының Медициналық қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы тексеру нәтижесі негізінде облыстың, республикалық маңызы бар қаланың, астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органының басшысына нұсқама беруге құқылы.

7. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар:

1) денсаулық сақтау субъектілеріне Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау туралы заңнамасын бұзушылықтарды жою туралы нұсқама беруге;

2) денсаулық сақтау субъектісінен халыққа медициналық көмек көрсету мәселелері бойынша қажетті ақпаратты сұратуға және алуға;

3) медициналық қызметтер көрсету саласында бақылауды жүргізу үшін қажетті құжаттардан көшірмелер түсіруге;

4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес аккредиттелу туралы куәліктің қолданылуын алты айға дейінгі мерзімге тоқтата тұруға және одан айыруға бастамашылық жасауға;

5) өз құзыретінің шегінде әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға және Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау туралы заңнамасын бұзғандығы үшін әкімшілік жаза қолдануға;

5-1) тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып, сыртқы сараптаманы жүргізу үшін уәкілетті орган айқындаған жағдайларды талқылау бойынша комиссия құруға бастамашылық жасауға;

6) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес медициналық қызметке арналған лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға бастамашылық жасауға;

7) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес медициналық қызметке арналған лицензиядан айыруға бастамашылық жасауға;

8) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен маман сертификатының қолданылуын тоқтата тұруға және одан айыруға бастамашылық жасауға;

9) жеке және заңды тұлғалар заңды талаптарды немесе уәкілетті органның лауазымды адамдары берген нұсқамаларды, қаулыларды орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде сотқа жүгінуге;

10) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның қызметін немесе қызметінің жекелеген түрлерін тоқтата тұру жөнінде шаралар қабылдауға құқылы.

8. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар шығарған шешімдер денсаулық сақтау субъектілерінің орындауы үшін міндетті және оған жоғары тұрған органға және (немесе) сот тәртібімен шағым жасалуы мүмкін.

Ескерту. 20-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-бап. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау

1. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге, сондай-ақ халықтың денсаулығы мен мекендеу ортасын және өнімнің, процестердің, көрсетілетін қызметтердің қауіпсіздігін сақтау мақсатында халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттердің сақталуын бақылауға бағытталады.

2. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасында инфекциялық және паразиттік аурулардың енуі мен таралуын санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асыру және Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы мен аумағын санитариялық қорғауды қамтамасыз ету тәртібін айқындайды.

3. Жеке және заңды тұлғалар, ғимараттар, құрылыстар, өнім, жабдық, көлік құралдары, топырақ, су, ауа, тамақ өнімдері және қызметі, пайдаланылуы, тұтынылуы, қолданылуы мен іске қосылуы адамның денсаулық жағдайы мен қоршаған ортаға зиян келтіруі мүмкін өзге де объектілер мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау объектілері болып табылады.

Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау объектілері (эпидемиялық маңызы бар объектілер) екі топқа бөлінеді:

1) эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектілер;

2) эпидемиялық маңыздылығы болмашы объектілер.

Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауға және қадағалауға жататын өнім мен эпидемиялық маңызы бар объектілердің тізбесін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган өз құзыреті шегінде кәсіпкерлік жөніндегі және қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті органдармен келісу бойынша бекітеді.

4. Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау тексеру және профилактикалық бақылау мен қадағалау нысанында жүзеге асырылады.

Тексеру және бақылау және қадағалау субъектісіне (объектісіне) бару арқылы профилактикалық бақылау мен қадағалау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

Эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектілерге қатысты тексерулер Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес, тәуекелдерді бағалау жүйесіне негізделген мерзімділікпен ерекше тәртіппен жүзеге асырылады.

Эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектілерді ерекше тәртіп бойынша жүргізілетін тексерулерден босату уәкілетті орган кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп айқындайтын тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарына сәйкес жүзеге асырылады.

Эпидемиялық маңыздылығы болмашы объектілерге қатысты тек жоспардан тыс тексерулер ғана жүргізіледі.

5. Өнім қауіпсіздігінің мониторингі профилактикалық бақылау мен қадағалау болып табылады және:

1) камералдық бақылау жүргізу;

2) өнімді іріктеп алу және оған санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу арқылы жүзеге асырылады.

6. Камералдық бақылау сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар туралы, өнімге сынақ жүргізуге, оның сәйкестігін растауға немесе өнім сәйкестігі туралы декларацияны тіркеуге, сәйкестікті растау нәтижелерін тануға жүгінген өтініш берушілер туралы, сынақ нәтижелері туралы, сондай-ақ кеден органдары, техникалық реттеу саласындағы уәкілетті орган халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламатталығы саласындағы мемлекеттік органға табыс ететін өнімдер сәйкестігінің дәлелдемелері ретінде табыс еткен өзге де құжаттарда қамтылған мәліметтерді зерттеу мен талдау негізінде жүзеге асырылады.

Сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар, сәйкестікті растау жөніндегі органдар, сынақ зертханалары (орталықтар), өнімнің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігін декларациялайтын жеке кәсіпкерлік субъектілері камералдық бақылау объектілері болып табылады.

Камералдық бақылауды жүзеге асыру үшін қажетті мәліметтердің тізбесін, сондай-ақ кеден органдарының, техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органның, сәйкестікті растау жөніндегі органдардың және сынақ зертханаларының (орталықтардың) оларды табыс ету тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

7. Сыртқы экономикалық қызметке қатысушылар туралы, олар әкелетін өнім және әкелінетін өнімнің сәйкестігін растау жөніндегі құжаттар туралы мәліметтерді кеден органдары табыс етеді.

Өнімге сынақ жүргізуге, оның сәйкестігін растауға немесе өнім сәйкестігі туралы декларацияны тіркеуге, сәйкестікті растау нәтижелерін тануға жүгінген өтініш берушілер туралы, сынақ нәтижелері, сондай-ақ өнім сәйкестігінің дәлелдемелері ретінде табыс етілген өзге де құжаттарда қамтылған мәліметтерді техникалық реттеу саласындағы уәкілетті орган, сәйкестікті растау жөніндегі органдар және сынақ зертханалары (орталықтар) табыс етеді.

8. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган камералдық бақылаудың нәтижелері бойынша халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттер талаптарының бұзылуы анықталған кезде, оның ішінде әкелінген өнім мен әкелінген өнімге сәйкестікті растау жөнінде берілген, тіркелген, танылған құжаттар арасындағы мәліметтерді салыстырып талдау негізінде камералдық бақылау субъектілеріне қатысты мынадай шараларды қолданады:

1) сыртқы экономикалық қызметке қатысушылардың және Қазақстан Республикасының аумағына өнімді әкелумен және (немесе) өткізумен айналысатын, өнімнің Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкестігін декларациялайтын жеке кәсіпкерлік субъектілерінің атына халықтың санитариялық-эпдемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттердің талаптарын бұзушылықты жою тәртібін міндетті түрде түсіндіре отырып, оны жою туралы нұсқама жібереді;

2) техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органның атына Қазақстан Республикасының техникалық реттеу саласындағы заңнамасы талаптарының бұзылу фактілерін көрсете отырып, ақпарат жібереді.

9. Өнімді іріктеу және оған санитариялық-эпидемиологиялық сараптама халықтың санитариялық-эпдемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттердің талаптарын бұзушылықтарды анықтау және олардың алдын алу үшін жүргізіледі.

Санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы жүргізу үшін өнімді іріктеуді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның лауазымды адамдары жүргізеді және ол өнімді сатып алу фактісін растайтын құжатпен куәландырылады.

Адам өміріне, денсаулығына және оның мекендеу ортасына қауіпті өнім анықталып, соларға қатысты Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес объектілерді жоспардан тыс тексеру жүргізілетін жағдайларды қоспағанда, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган санитариялық-эпидемиологиялық сараптама нәтижелері бойынша Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін өнім анықталған кезде осы баптың 8-тармағында көрсетілген шараларды қолданады.

10. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтер мен техникалық регламенттердің талаптарын бұзушылықты жою туралы нұсқамалардың орындалуын бақылауды Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жоспардан тыс тексеруді жүргізу кезінде жүзеге асырады.

11. Мыналар:

1) Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігері мен оның орынбасарлары, тиісті аумақтардағы және көліктегі бас мемлекеттік санитариялық дәрігерлер, олардың халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның басшысы айқындайтын орынбасарлары;

2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның басшылары, олардың орынбасарлары мен мамандары;

3) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның тиісті аумақтардағы және көліктегі аумақтық бөлімшелерінің басшылары, олардың орынбасарлары мен мамандары;

4) Қазақстан Республикасы Қорғаныс министрлігінің, ұлттық қауіпсіздік және ішкі істер органдарының, Қазақстан Республикасы Президентінің Іс Басқармасы ведомствосының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшелерінің басшылары мен мамандары осы Кодекске сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары болып табылады.

12. Осы Кодекске сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауды және қадағалауды жүзеге асыруға уәкілеттік берілген санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдарының:

1) халықтың пайдалануы мен қолдануына, сондай-ақ кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметте пайдалану мен қолдануға арналған өнімді:

санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға және техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмеген;

халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы уәкілетті орган беретін, қауіпсіздікті куәландыратын құжат болмаған;

санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды болмаған (мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауға жататын объектіні, көлік құралын пайдалану немесе қолдану кезінде);

жалған өнім анықталған;

жарамдылық және (немесе) сақтау мерзімі белгіленбеген, жарамдылық және (немесе) сақтау мерзімі өткен;

жәндіктер, кеміргіштер және олардың сол өнімде болған іздері анықталған;

инфекциялық аурулардың немесе жаппай инфекциялық емес аурулар мен уланулардың пайда болу және таралу қаупі төнгенде, оның ішінде санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың нәтижелері бойынша ол халықтың денсаулығы мен мекендеу ортасы үшін қауіпті деп танылған кезде Қазақстан Республикасының аумағына, оның ішінде эпидемиялық маңызы бар объектілерге әкелуге, онда қолдануға және өткізуге тыйым салуға;

2) халықтың пайдалануына, қолдануына, сондай-ақ кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметте пайдалануға, қолдануға арналған өнімді:

өндіріс объектілері мен технологиялары санитариялық-эпидемиологиялық талаптарға және техникалық регламенттердің талаптарына сәйкес келмеген;

өндіріс объектісіне санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды болмаған;

өнімдерді өндірудің технологиялық процесін сақтау үшін қажетті өндірістік және технологиялық жабдық, аппаратура, мүкәммал болмаған;

халық үшін қауіп төндіретін, өндіріске алғаш рет енгізілетін және бұрын пайдаланылмаған заттар мен олардың негізінде дайындалатын материалдар мен препараттардың мемлекеттік тіркеуі болмаған;

жаңа өнімге, технологияға, жабдыққа санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды болмаған;

тыйым салынған тағамдық қоспалар, ингредиенттер мен шикізаттар пайдаланылған;

инфекциялық аурулардың немесе жаппай инфекциялық емес аурулар мен уланулардың пайда болу және таралу қаупі төнген;

мал шаруашылығы өнімін өндіру объектісінде ветеринариялық-сантитариялық қорытынды болмаған кезде өндіруге тыйым салуға;

3) балалар тағамы өнімдерін, тамаққа тағамдық және биологиялық активті қоспаларды, генетикалық түрлендірілген объектілерді, сумен және тамақ өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдарды, химиялық заттарды, адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнім мен заттың жекелеген түрлерін қолдануға тыйым салуға немесе қолдануды тоқтата тұруға;

4) Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасын бұзу фактілерін қарау үшін жеке, лауазымды және заңды тұлғаларды санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына шақыртуға;

5) халықтың декреттелген топтарына жататын, инфекциялық және паразиттік аурулардың көздері болып табылатын, сондай-ақ міндетті медициналық қарап-тексеруден уақтылы өтпеген адамдарды зертханалық зерттеу нәтижесін және толық санация мен міндетті медициналық

қарап-тексеруден өткенін растайтын маман қорытындысын алғанға дейін жұмыстан уақытша шеттету туралы қаулылар шығаруға;

6) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен жекелеген объектілерде шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин белгілеуге;

7) инфекциялық және паразиттік ауруларды таратудың ықтимал көздері болып табылатын, сондай-ақ инфекциялық науқастармен араласып жүрген адамдарды толық санацияны растайтын зертханалық зерттеп-қарау нәтижелері алынғанға дейін жұмыстан шеттете отырып, медициналық зерттеп-қарауға жіберуге;

8) инфекциялық және паразиттік аурулардың көздері болып табылатын адамдарды көрсетілімдер бойынша ауруханаға жатқызуға жіберуге;

9) халыққа міндетті түрде вакцина егуді, үй-жайларда және көлік құралдарында, аумақтарда, инфекциялық және паразиттік аурулар ошақтарында профилактикалық және ошақтық дезинфекция, дезинсекция мен дератизация жүргізуді талап етуге;

10) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді және гигиеналық нормативтерді бұзушылықтар жойылғанға дейін жекелеген жұмыс түрлерін, жұмыс істеп тұрған, салынып жатқан немесе реконструкцияланып жатқан объектілерді пайдалануды Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес тоқтата тұруға;

11) адамдардың өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті деп танылған жағдайда шикізаттың, өнімнің, химиялық заттардың, технологиялық жабдықтардың, тетіктердің, процестердің, құрал-саймандардың жаңа түрлерін өндіруге, қолдануға және өткізуге тыйым салуға;

12) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу үшін сараптама объектісінің қоршаған орта мен халық денсаулығына әсерін бағалауды зерделеуге қажетті материалдарды сұратуға, сондай-ақ осы өнімнің құнын өтеместен, сараптама жүргізуге жеткілікті және оған қажетті көлемнен аспайтын мөлшерде өнімнің сынамасын алуға және үлгілерін іріктеуді жүргізуге;

13) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы мәселелерін қозғайтын құқықтық актілерді Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасына сәйкес келтіру туралы талап қоюға;

14) Қазақстан Республикасының аумағында халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы радиациялық бақылауды жүзеге асыруға;

15) санитариялық-қорғаныш аймақтарын белгілеуге және олардың көлемдерін өзгертуге;

16) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

17) жеке және заңды тұлғалар заңды талаптарды немесе санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары берген нұсқамаларды, қаулыларды орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде сотқа жүгінуге;

18) Қазақстан Республикасының Әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес санитариялық-гигиеналық және эпидемияға қарсы медициналық қызметке берiлген лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға;

19) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

20) халықтың инфекциялық және паразиттік аурулары, уланулары кезінде санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыруға денсаулық сақтау ұйымдарының мамандарын тартуға құқығы бар.

13. Санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау және қадағалау нәтижелері бойынша шешім қабылдау үшін Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасы талаптарының анықталған бұзушылықтарына қарай мынадай актілер шығарады:

1) санитариялық-эпидемиологиялық зерттеп-қарау актісі – мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адам объектінің Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігін тексеру нәтижелері бойынша беретін құжат;

2) Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-

эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою туралы нұсқама;

3) Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігерінің мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының басшыларына тәртіптік жаза қолдану туралы қаулысы;

4) бас мемлекеттік санитариялық дәрігерлердің:

санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды жүргізу;

жеке тұлғаларды жұмыстан уақытша шеттету;

халықтың пайдалануы мен қолдануына, сондай-ақ кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметте пайдалану мен қолдануға арналған өнімді әкелуге, өндіруге, қолдануға және өткізуге тыйым салу;

адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіпті деп танылған жағдайда шикізаттың, өнімнің, химиялық заттардың, технологиялық жабдықтардың, тетіктердің, процестердің, құрал-саймандардың жаңа түрлерін өндіруге, қолдануға және өткізуге тыйым салу;

Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның қызметін немесе жекелеген қызмет түрлерін тоқтата тұру туралы қаулылары.

14. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының басшылары лауазымына санитариялық-эпидемиологиялық бейіндегі жоғары медициналық білімі бар Қазақстан Республикасының азаматтары тағайындалады.

Ескерту. 21-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 21.04.2016 № 504-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) ; 10.02.2017 № 45-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-1-бап. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы рұқсаттар және хабарламалар

1. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес мынадай рұқсат беру құжаттарын беруді жүзеге асырады:

1) алып тасталды - ҚР 27.02.2017 № 49-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

2) эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің талаптарына сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды;

3) тамақ өнімінің жарамдылық мерзімдерін және оны сақтау шарттарын келісу туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды;

4) балалар тағамы өнімдерін, тамаққа тағамдық және биологиялық активті қоспаларды, генетикалық түрлендірілген объектілерді, бояғыштарды, дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау құралдарын, сумен және тамақ өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдарды, химиялық заттарды, адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнім мен заттың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу немесе қайта тіркеу туралы куәлік;

5) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

6) патогендіктің I-IV тобындағы микроорганизмдермен және гельминттермен жұмыс істеуге рұқсат;

7) алып тасталды - ҚР 29.03.2016 № 479-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

2. Объектінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытындысыз эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектілерді пайдалануға тыйым салынады.

3. Эпидемиялық маңыздылығы болмашы объектілердің қызметі (пайдаланылуы) объектіге санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды алынбай жүзеге асырылады.

Жеке және заңды тұлғалар "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен эпидемиялық маңыздылығы болмашы объект қызметі (пайдаланылуы) басталғаны және тоқтатылғаны туралы халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органды хабардар етуге міндетті.

Бұл ретте жеке және заңды тұлғалар эпидемиялық маңыздылығы болмашы объектілердің қызметі (пайдаланылуы) басталғанға дейін объектіні халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің талаптарына сәйкес келтіруге міндетті.

4. Рұқсат беру құжаттарының қолданылу мерзімдері "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленеді.

Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы рұқсат беру құжаттары иеліктен шығарылмайды.

Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің, гигиеналық нормативтердің және техникалық регламенттердің талаптарын бұзушылықтарды жою туралы нұсқама орындалмаған жағдайларда, санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында көзделген негіздер бойынша және тәртіппен рұқсат беру құжатының қолданылуын тоқтата тұрады.

Рұқсат беру құжатының иесі халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы рұқсат беру құжатын тоқтата тұру мерзімі өткенге дейін бұзушылықтардың жойылғандығы туралы өтінішті ұсынбаған жағдайда, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы лауазымды адамдар көрсетілген мерзім өткен кезден бастап он жұмыс күні ішінде сот тәртібімен рұқсат беру құжатынан айыруға (кері қайтаруға) бастамашылық жасайды.

Рұқсат беру құжаттарын қайта ресімдеуге мынадай:

1) құжатта қателер (қатемен жазулар) анықталған;

2) өтініш беруші дара кәсіпкер қайта тіркелген, оның атауы немесе заңды мекенжайы өзгерген;

3) өтініш беруші заңды тұлғаның, өнімді дайындаушының атауы және (немесе) орналасқан жері өзгерген;

4) объектінің іс жүзінде орны ауыстырылмай орналасқан жерінің мекенжайы өзгерген;

5) өнімге қойылатын талаптарды қамтитын, қабылдануы гигиеналық қауіпсіздік, өнім құрамының көрсеткіштеріне өзгерістер енгізуге алып келмейтін жаңа нормативтік құқықтық акт шығарылған жағдайларда қосымша немесе қайта зерттеулер (сынақтар) жүргізбестен жол беріледі.

Ескерту. 5-тарау 21-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 29.03.2016 № 479-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

21-2-бап. Апелляциялық комиссияның шағымды қарау тәртібі

1. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылау мен қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар шығарған тексерулер нәтижелері туралы актілерге жоғары тұрған органға шағым жасалуы мүмкін.

2. Тексеру нәтижелері туралы актіге шағымды қарау үшін жоғары тұрған мемлекеттік орган апелляциялық комиссияны құрады, оның құрамына халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның және Қазақстан Республикасы Ұлттық кәсіпкерлер палатасының өкілдері міндетті түрде кіреді.

Апелляциялық комиссияның регламентін, ережесін және құрамын халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

3. Шағымды апелляциялық комиссия халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның тексеру нәтижелері туралы актісіне шағым жасалатын мәселелер шегінде қарайды.

4. Тексеру нәтижелері туралы актіге шағым Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен және мерзімдерде жазбаша нысанда беріледі.

5. Апелляциялық комиссияның шешімі ұсынымдық сипатта болады.

6. Апелляциялық комиссия жыл сайын тексеру нәтижелері туралы актіге шағымдарды қарау нәтижелерін қорытуды жүргізеді және Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру жөніндегі ұсынымдарды тұжырымдайды.

7. Апелляциялық комиссияның тексеру нәтижелері туралы актіге шағымды қарау нәтижелері шағымды сотқа жіберуге кедергі болмайды.

8. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен сотқа жүгіну сот шешім шығарғанға дейін апелляциялық комиссияның тексеру нәтижелері туралы актіге шағымды қарауын тоқтата тұрады.

Ескерту. 5-тарау 21-2-баппен толықтырылды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

21-3-бап. Апелляциялық комиссияның шағымды қарауы кезінде ақпараттың құпиялылығын қамтамасыз ету

Коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпияны құрайтын мәліметтер, сондай-ақ құпия ақпарат апелляциялық комиссияның мүшелеріне тексеру нәтижелері туралы актіге шағымды қарау кезінде шағым берген адамның жазбаша рұқсатын алмастан, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындаған тәртіппен ұсынылады.

Жоғарыда көрсетілген мәліметтер апелляциялық комиссия мүшелерінің жария етуіне жатпайды.

Ескерту. 5-тарау 21-3-баппен толықтырылды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

22-бап. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылау

Ескерту. 22-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылау бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасында дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысын регламенттейтін нормативтік құқықтық актілердің сақталуын бақылауға бағытталған.

2. Фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар, сондай-ақ бастапқы материалдардың, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың сапасын бақылауды жүзеге асыратын заңды тұлғалар дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылау объектілері болып табылады.

3. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес тексеру және профилактикалық бақылау нысанында жүзеге асырылады.

4. Мыналар дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар болып табылады:

1) Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік фармацевтика инспекторы және оның орынбасарлары;

2) мемлекеттік фармацевтика инспекторлары;

3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың бас мемлекеттік фармацевтика инспекторлары және олардың орынбасарлары;

4) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мемлекеттік фармацевтика инспекторлары.

5. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды адамдар жоғары фармацевтикалық білімі бар Қазақстан Республикасының азаматтары болуға тиіс.

6. Уәкілетті органның лауазымды адамдарының:

1) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың үлгілерін алып қоюға;

2) жарамсыз болып қалған, жарамдылық мерзімі өткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, жалған және Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін басқа да дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге, онда өндіруге, дайындауға, сақтауға, қолдануға және өткізуге тыйым салуға;

3) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалар беруге;

4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес фармацевтикалық қызметке арналған лицензияның қолданысын алты айға дейінгі мерзімге тоқтата тұруға;

5) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес фармацевтикалық қызметке арналған лицензиядан айыруға бастамашылық жасауға;

6) заңды талаптарды немесе уәкілетті органның лауазымды адамдары берген нұсқамаларды, қаулыларды жеке және заңды тұлғалар орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде сотқа жүгінуге;

7) Қазақстан Республикасы заңнамасы талаптарының сақталуы тұрғысынан дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы объектiлерге баруға;

8) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілерден дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы мәселелері жөнінде ақпарат, ведомстволық есептілік алуға құқығы бар.

Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

22-1-бап. Дәрілік заттардың айналысы саласындағы фармацевтикалық инспекторат

Ескерту. 5-тарау 22-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ

23-бап. Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамасыз ету көздері

1. Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамасыз ету көздері:

1) бюджет қаражаты;

1-1) әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының активтері;

2) ерікті медициналық сақтандыру қаражаты;

3) ақылы қызметтер көрсетуден алынған қаражат;

3-1) жеке және заңды тұлғалардан ерікті қайырмалдықтар ретінде түскен қаражат;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де көздер болып табылады.

2. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетілетін медициналық қызметтерге арналған тарифтерді қалыптастыру тәртібі мен әдістемесін уәкілетті орган айқындайды.

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде көрсетілетін медициналық қызметтерге арналған тарифтерді уәкілетті орган бекітеді.

3. Алып тасталды - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
Ескерту. 23-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

24-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсететін денсаулық сақтау субъектілерін қаржыландыру нысандары

Ескерту. 24-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсететін денсаулық сақтау субъектілерін қаржыландыру:

1) мемлекеттік медициналық мекемелер үшін - жеке-дара қаржыландыру жоспары бойынша;

2) мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, денсаулық сақтау субъектілері үшін – бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен және (немесе) әлеуметтік медициналық сақтандыру қорымен шарт негізінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 24-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-бап. Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамасыз ету көздерін пайдалану

1. Денсаулық сақтау жүйесінің қаржы қаражаттары:

1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуге;

1-1) міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық көмек көрсету бойынша денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеуге;

2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) денсаулық сақтау ұйымдарын материалдық-техникалық жағынан жарақтандыруға;

4) дәрілік заттарды, орфандық (сирек кездесетін) дәрілік препараттарды, қан мен оның компоненттерін, вакциналарды және басқа да иммунологиялық дәрілік препараттарды (иммундық-биологиялық дәрілік препараттарды), сондай-ақ медициналық бұйымдарды сатып алуға;

5) инфекциялық аурулардың көріністері мен эпидемияларын жоюға;

6) денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлауға, олардың бiлiктiлiгiн арттыруға және оларды қайта даярлауға;

7) медицина ғылымының жетістіктерін дамытуға және енгізуге;

8) Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған өзге де шығыстарға бағытталады.

2. Алып тастау көзделген - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

3. Денсаулық сақтау субъектілерінің көрсетілетін қызметтеріне ақы төлеу медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасы мен көлемі бойынша шарттық міндеттемелер мониторингінің нәтижелері ескеріле отырып, уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

4. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілерге фармацевтикалық көрсетілетін қызметтердің құнын төлеуді бюджеттік бағдарламалардың әкімшілері немесе әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырады.

Ескерту. 25-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

7-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ

26-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың объектілері мен субъектілері

1. Денсаулық сақтаудың электрондық ақпараттық ресурстары, ақпараттық жүйелері мен электрондық қызметтер көрсетуі денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың объектілері болып табылады.

2. Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын немесе құқықтық қатынастарға түсетін мемлекеттік органдар, жеке және заңды тұлғалар денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың субъектілері болып табылады.

3. Денсаулық сақтау саласының ақпараттандыру саласындағы қызмет "электрондық үкімет" шеңберінде денсаулық сақтау саласының ақпараттық және коммуникациялық инфрақұрылымын дамытуды, жеке және заңды тұлғаларды медициналық-статистикалық ақпаратпен қамтамасыз етуді, сондай-ақ өзге де электрондық қызметтер ұсынуды қамтиды.

27-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың қағидаттары

Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру мынадай:

1) басқарудың барлық деңгейлеріндегі әкімшілік процестерді стандарттау мен ресмилендіру, денсаулық сақтауды басқарудың бірыңғай саясатын әзірлеу мен іске асыру;

2) денсаулық сақтау және ақпараттандыру саласындағы халықаралық стандарттарды кеңінен пайдалану;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қолжетімділігі шектелген электрондық ақпараттық ресурстарды қоспағанда, денсаулық сақтау органдары мен ұйымдарының қызметі туралы ақпаратты қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарға еркін қолжетімділікті қамтамасыз ету;

4) жариялы таратылуының міндетті сипаты белгіленген электрондық ақпараттық ресурстарды берудің уақтылығы, оның объективтілігі, толықтығы және дәйектілігі;

5) денсаулық сақтаудың электрондық ақпараттық ресурстарының сақталуы мен құпиялылығын қамтамасыз ету;

6) жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық ақпараттық ресурстардың құпиялылығын және пациенттің өз дербес деректеріне қол жеткiзуiн қамтамасыз ету;

7) медициналық ақпараттың пациентпен ілесе жүруін қамтамасыз ету қағидаттарына негізделеді.

Ескерту. 27-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

28-бап. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қорғауды қамтамасыз ету

1. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық ақпараттық ресурстар құпиялы электрондық ақпараттық ресурстар санатына жатады, олардың жиналуы, өңделуі жинау мақсаттарымен шектеледі.

2. Егер осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше белгіленбесе, жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарды қалыптастыру үшін дербес деректерді жинау, өңдеу жеке тұлғаның (пациенттің) немесе оның заңды өкілінің келiсiмімен жүзеге асырылады.

3. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарды алған ақпараттық жүйелердiң меншiк иелерi немесе иелерi оларды қорғау жөнiнде шаралар қолдануға мiндеттi. Мұндай мiндет жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық ақпараттық ресурстар алынған кезден бастап оларды жойып жiбергенге дейін не иесіздендiргенге дейiн немесе осы дербес деректер өзiне қатысты адамнан оларды жария етуге келiсiм алынғанға дейiн туындайды.

4. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарды мүлiктiк және (немесе) моральдық зиян келтiру, Қазақстан Республикасының заңдарында кепiлдiк берiлген құқықтар мен бостандықтарды iске асыруды шектеу мақсатында пайдалануға жол берiлмейдi.

5. Медицина қызметкерлеріне осы Кодекстің 37-бабының 1), 2), 3), 4), 5), 7) және 8) тармақшаларында көзделген медициналық қызметті жүзеге асыру үшін жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарға рұқсат беріледі.

Ескерту. 28-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

28-1-бап. Ұлттық денсаулық сақтау шоттары

1. Аурулардың алдын алу мен халықты емдеуге бағытталған шаралар арасында денсаулық сақтау ресурстарын тең және тиімді бөлу мақсатында олардың бөлінуін бағалау үшін пайдаланылатын, елдің денсаулық сақтау жүйесіндегі қаржылық ағындарды ұдайы, жан-жақты және дәйекті мониторингілеу жүйесі ұлттық денсаулық сақтау шоттары болып табылады.

2. Ұлттық денсаулық сақтау шоттары:

мемлекеттік статистика саласындағы уәкілетті органның статистикалық бюллетеньдері;

бюджетті атқару жөніндегі орталық уәкілетті органның деректері;

бюджетті атқару жөніндегі жергілікті уәкілетті органдардың медициналық ұйымдар бойынша деректері;

Қазақстан Республикасы Ұлттық Банкінің, Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының және Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымының ресми интернет-ресурстарында жарияланған статистикалық деректер пайдаланыла отырып, халықаралық әдіснама негізінде жыл сайын қалыптастырылады.

Осы тармақтың бірінші бөлігінде көрсетілген деректер негізінде уәкілетті орган көрсетілетін қызметтер мен медициналық көрсетілетін қызметтерді берушілер бойынша шығыстар сипатталған талдамалық есепті, сондай-ақ оларды қаржыландыру көздері туралы ақпаратты қалыптастырады.

3. Ұлттық денсаулық сақтау шоттарының деректерін қалыптастыру және пайдалану тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 7-тарау 28-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

8-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ

29-бап. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың басымдықтары мен бағыттары

1. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың басымдықтары:

1) Қазақстан Республикасының және оның азаматтарының денсаулық сақтау саласындағы мүдделерін қорғау;

2) Қазақстан Республикасының эпидемиологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;

3) денсаулық сақтау саласындағы мәселелерді мемлекетаралық деңгейде шешу үшін халықаралық құқықтың нормалары мен қағидаттарын қолдану;

4) саламатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыру болып табылады.

2. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың бағыттары:

1) денсаулық сақтау саласындағы халықаралық бастамаларға қатысу;

2) денсаулық сақтау саласындағы техникалық көмекті мемлекетаралық деңгейде тарту және көрсету;

3) Қазақстан Республикасының азаматтарын шетелге емделуге жіберу және шетелдік азаматтарға медициналық көмек көрсету;

4) халықаралық инновациялық технологияларды енгізу және денсаулық сақтау жүйесін жаңғырту;

5) әлемдік медицина ғылымына интеграциялану;

6) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің ақпараттық және зияткерлік ресурстарға қол жеткізуін қамтамасыз ету;

7) денсаулық сақтау саласындағы кадрларды даярлау, олардың бiлiктiлiгiн арттыру және оларды қайта даярлау саласындағы мемлекетаралық өзара iс-қимыл;

8) төтенше жағдайлар туындаған кезде денсаулық сақтау саласында халықаралық көмек көрсету;

9) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласында ақпарат, технологиялар алмасу және фармацевтикалық және медициналық өнімнің қауіпсіздігі мен сапасына қойылатын талаптарды үйлестіру;

10) шекараларды санитариялық қорғау, әкелінетін өнімнің қауіпсіздігін қамтамасыз ету болып табылады.

Ескерту. 29-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

30-бап. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың экономикалық және құқықтық негіздері

1. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың экономикалық негізін:

1) халықаралық ұйымдарға берілетін міндетті және ерікті жарналар;

2) халықаралық жобалар мен іс-шараларды қаржыландыруға қатысу;

3) гранттарды тарту мен пайдалану;

4) жасалған халықаралық шарттарға сәйкес қаржыландыру құрайды.

2. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың құқықтық негізі халықаралық шарттар мен келісімдер болып табылады.

ЕРЕКШЕ БӨЛІМ
2-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
9-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ

31-бап. Денсаулық сақтау жүйесінің құрылымы

1. Денсаулық сақтау жүйесі мемлекеттік және мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторларынан тұрады.

2. Мемлекеттік денсаулық сақтау секторы денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік органдардан, мемлекеттік меншік құқығына негізделген денсаулық сақтау ұйымдарынан тұрады.

3. Мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторы жеке меншік құқығына негізделген денсаулық сақтау ұйымдарынан, сондай-ақ жекеше медициналық практикамен және фармацевтикалық қызметпен айналысатын жеке тұлғалардан тұрады.

Мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторында емдеуге тыйым салынатын аурулар тізбесін уәкілетті орган айқындайды.

32-бап. Денсаулық сақтау субъектілері

1. Денсаулық сақтау ұйымдары, сондай-ақ жекеше медициналық практикамен және фармацевтикалық қызметпен айналысатын жеке тұлғалар денсаулық сақтау субъектілері болып табылады.

2. Денсаулық сақтау жүйесінде мынадай денсаулық сақтау ұйымдары:

1) амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін ұйымдар;

2) стационарлық көмек көрсететін ұйымдар;

3) жедел медициналық көмек және санитариялық авиация ұйымдары;

4) апаттар медицинасы ұйымдары;

5) қалпына келтіру емі және медициналық оңалту ұйымдары;

6) паллиативтік көмек және мейірбике күтімін көрсететін ұйымдар;

7) қан қызметі саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар;

8) сот медицинасы және патологиялық анатомия саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар;

9) фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;

10) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;

11) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар;

12) денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдары;

13) саламатты өмір салтын, дұрыс тамақтануды қалыптастыру саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;

14) АИТВ инфекциясының профилактикасы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;

14-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2014 N 229-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi);

15) ұлттық холдингтер;

16) денсаулық сақтау саласындағы мамандардың кәсіби даярлығын бағалауды және біліктілігінің сәйкестігін растауды жүзеге асыратын ұйымдар;

17) туғаннан бастап үш жасқа дейiнгi жетiм балаларға, ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға, туғаннан бастап төрт жасқа дейiнгi, психикасының және дене бiтiмiнiң дамуында кемiстiгi бар балаларға арналған, баладан бас тарту қаупі бар отбасыларды психологиялық-педагогикалық қолдауды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары жұмыс істейді.

3. Уәкілетті орган:

1) денсаулық сақтау ұйымдарының номенклатурасын және олардың қызметі туралы ережелерді;

2) денсаулық сақтау қызметкерлерінің медициналық және фармацевтикалық мамандықтары мен лауазымдарының номенклатурасы мен біліктілік сипаттамаларын;

3) өңірлердің медицина қызметкерлерімен қамтамасыз етілу нормативтерін;

4) денсаулық сақтау ұйымдарының өзара іс-қимыл тәртібін әзірлейді және бекітеді.

4. Жеке тұлғалардың осы мамандық бойынша маман сертификаты, кемінде бес жыл жұмыс стажы және тиісті лицензиясы болған ретте жекеше медициналық практикамен айналысуға құқығы бар.

Ескерту. 32-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 N 229-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-бап. Медициналық көмекті ұйымдастыру

1. Медициналық көмекті ұйымдастыруды уәкілетті орган, облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары, медициналық көмек көрсетуді денсаулық сақтау субъектілері осы Кодексте белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.

2. Денсаулық сақтау субъектілері:

1) сапалы медициналық көмектің көрсетілуін;

2) уәкілетті орган рұқсат берген диагностиканың, профилактика мен емдеу әдістерінің, сондай-ақ дәрілік заттардың қолданылуын;

3) төтенше жағдайлар, әскери жанжалдар мен терроризм актілері жағдайларындағы жұмысқа дайындықты;

4) айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың, сондай-ақ кәсіптік аурулардың профилактикасы, алдын алу, оларды диагностикалау мен емдеу жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуін;

5) азаматтарға медициналық көмектің нысандары мен түрлері туралы тегін, жедел және дәйекті ақпарат берілуін;

6) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілер мен гигиеналық нормативтердің сақталуын;

7) басқа денсаулық сақтау ұйымдарымен өзара іс-қимылды және өз қызметіндегі сабақтастықты;

8) саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтанудың қалыптастырылуын;

9) уәкілетті орган белгілеген нысандар, түрлер, көлем, тәртіп пен мерзімдер бойынша алғашқы медициналық құжаттардың жүргізілуін, есептердің табыс етілуін;

10) инфекциялық аурулар, уланулар, айналадағыларға қауіп төндіретін психикалық және мінез-құлықтың бұзылу (аурулар) жағдайлары туралы - уәкілетті органға, төтенше жағдайлардың медициналық-санитариялық салдарларының пайда болу қатері және (немесе) пайда болуы туралы - азаматтық қорғау саласындағы уәкілетті органға, жаңа алған жарақаттар, жаралар, криминалдық түсіктер бойынша келіп көрінген адамдар туралы мәліметтерді, айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың жағдайлары туралы ішкі істер органдарына хабарлауды қамтамасыз етуге міндетті.

3. Денсаулық сақтау субъектілері медициналық көмек көрсету кезінде клиникалық хаттамаларды басшылыққа алады.

Ескерту. 33-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2010.04.08 № 266-IV; 11.04.2014 № 189-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

33-1-бап. Медициналық көмектің көлемі

Медициналық көмек мынадай көлемде ұсынылады:

1) осы Кодекстің 34-бабына сәйкес ұсынылатын тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін білдіретін ең төмен көлем;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ұсынылатын міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмекті білдіретін базалық көлем;

3) медициналық көмектің:

"Сақтандыру қызметі туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес ерікті медициналық сақтандыру шеңберінде медициналық көмекті;

ақылы қызметтер көрсету және Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де көздер есебінен ұсынылатын медициналық көмекті қамтитын қосымша көлемі.

Ескерту. 9-тарау 33-1-баппен толықтырылды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

34-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі

1. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға бюджет қаражаты есебінен ұсынылады, барынша дәлелденген тиімділігі бар профилактикалық, диагностикалық және емдік медициналық көрсетілетін қызметтерді, сондай-ақ дәрілік көмекті қамтиды.

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.

2. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне кіретін медициналық көмекті Қазақстан Республикасының аумағында клиникалық практикаға жіберілген медицина қызметкерлері клиникалық хаттамалар негізінде көрсетеді.

3. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне мыналар кіреді:

1) жедел медициналық көмек;

2) санитариялық авиация;

3) алғашқы медициналық-санитариялық көмек:

Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбеге сәйкес инфекциялық және паразиттік ауруларға қарсы профилактикалық екпелер;

"Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында аталған адамдарды қоспағанда, халықтың уәкілетті орган белгілейтін нысаналы топтарын профилактикалық медициналық қарап-тексерулер;

бір жасқа дейінгі балаларға патронаж;

жүктілікті байқау және отбасын жоспарлау;

уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша созылмалы аурулары бар науқастарды динамикалық байқау;

уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша әлеуметтік мәні бар аурулар кезінде медициналық-әлеуметтік көмек;

кезек күттірмейтін медициналық көмек;

алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманының қабылдауы, консультациясы, оның ішінде қатты аурулар немесе созылмалы аурулардың асқынуы кезінде қабылдауы, консультациясы;

уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша диагностикалық көрсетілетін қызметтер, оның ішінде зертханалық диагностика;

саламатты өмір салты, ұрпақты болу денсаулығы және отбасын жоспарлау мәселелері бойынша пациенттерге консультация беру;

4) алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманының және бейінді мамандардың жолдамасы бойынша консультациялық-диагностикалық көмек:

әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін адамдарды динамикалық байқауды қоса алғанда, оларға медициналық-әлеуметтік көмек;

бейінді мамандардың динамикалық байқауға жататын созылмалы аурулары бар адамдарды қабылдауы және консультациясы;

уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша диагностикалық көрсетілетін қызметтер, оның ішінде зертханалық диагностика;

5) мыналарға:

әлеуметтік мәні бар ауруларды емдеуге;

динамикалық байқауға жататын созылмалы ауруларды емдеуге;

тәулік бойы стационар жағдайында емдеуді талап етпейтін диагноз қойылғанға дейін стационардың қабылдау бөлімшесінде емдеу-диагностикалық іс-шаралар жүргізуге арналған стационарды алмастыратын медициналық көмек;

6) мыналарды:

шұғыл көрсетілімдер бойынша ауруханаға жатқызылған пациенттерді;

әлеуметтік мәні бар ауруларды;

уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша инфекциялық аурулар мен айналадағыларға қауіп төндіретін ауруларды;

динамикалық байқауға жататын созылмалы ауруларды емдеуді қамтитын стационарлық медициналық көмек;

7) медициналық көрсетілімдер бойынша қан препараттарымен және оның компоненттерімен қамтамасыз ету;

8) туберкулезбен ауыратын және туберкулезбен ауырған науқастарды қалпына келтіру емі және медициналық оңалту;

9) халықтың жекелеген санаттарына арналған паллиативтік көмек және мейірбике күтімі;

10) мыналар:

патологиялық-анатомиялық ашу;

динамикалық байқауға жататын созылмалы аурулар, әлеуметтік мәні бар аурулар;

инфекциялық аурулар мен айналадағыларға қауіп төндіретін аурулар кезіндегі патологиялық-анатомиялық диагностика;

11) тіндерді (тіннің бөлігін) немесе ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау мақсатында мәйітті ағзаларды және (немесе) тіндерді алуға дайындау, тінді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алу, консервациялау, дайындау, сақтау, тасымалдау.

4. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде дәрілік заттармен, медициналық бұйымдармен, мамандандырылған емдік өнімдермен, иммундық-биологиялық препараттармен қамтамасыз ету:

1) жедел, стационарлық және стационарды алмастыратын көмек көрсету кезінде – денсаулық сақтау ұйымдарының дәрілік формулярларына сәйкес;

2) алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсету кезінде белгілі бір аурулары (жай-күйі) бар азаматтардың жекелеген санаттарын тегін және (немесе) жеңілдікті қамтамасыз ету үшін уәкілетті орган бекітетін дәрілік заттар, медициналық бұйымдар мен мамандандырылған емдік өнімдер тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.

5. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін ұсыну кезінде денсаулық сақтау субъектілері Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттарды, медициналық бұйымдар мен мамандандырылған емдік өнімдерді пайдаланады. Дәрілік заттар Қазақстандық ұлттық дәрілік формулярға енгізілуге тиіс.

Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды нақты пациенттің тіршілік көрсетілімдері бойынша медициналық көмек көрсетуге не сирек кездесетін және (немесе) аса ауыр патологиясы бар пациенттердің шектеулі контингентіне медициналық көмек көрсетуге уәкілетті орган айқындаған тәртіппен қолдануға жол беріледі.

6. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде денсаулық сақтау субъектілерінен көрсетілетін қызметтерді сатып алуды әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры жүзеге асырады.

7. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде шарттар жасасуға артықшылықты құқыққа аккредиттелген денсаулық сақтау ұйымдары, сондай-ақ объектінің:

1) дәрілік заттарды сатып алу және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды берудің ұзақ мерзімді шарттарын жасасу кезінде тиісінше өндірістік практика (GMP);

2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету бойынша дәрілік заттарды, фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алу және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау жөніндегі ұзақ мерзімді шарттарды жасасу кезінде тиісінше дистрибьюторлық практика (GDP);

3) фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде тиісінше дәріханалық практика (GPP) талаптарына сәйкестігі туралы сертификат алған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар айналысы саласындағы субъектілер ие болады.

Ескерту. 34-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

34-1-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін қалыптастыру қағидаттары

1. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі әмбебаптылық, қолжетімділік, дәлелділік, шынайылық және реттелушілік қағидаттары негізінде қалыптастырылады.

2. Әмбебаптылық қағидаты осы Кодекстің 34-бабының 1-тармағында аталған адамдардың кіріс деңгейі мен әлеуметтік мәртебесіне қарамастан, медициналық көмектің ең төмен көлемімен жалпыға бірдей және тең қамтуды білдіреді.

3. Қолжетімділік қағидаты осы Кодекстің 34-бабының 1-тармағында аталған адамдардың Қазақстан Республикасының аумағында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алу мүмкіндігін білдіреді.

4. Дәлелділік қағидаты тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі тізбесіне енгізілген медициналық көрсетілетін қызметтер мен дәрілік заттардың тиімділігі мен қауіпсіздігі туралы дәлелденген ғылыми деректердің болуын білдіреді.

5. Шынайылық қағидаты тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің мемлекеттік бюджет өлшемдеріне сәйкес келуін білдіреді.

6. Реттелушілік қағидаты тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету кезінде ұсынылатын медициналық көрсетілетін қызметтердің тарифтерін және дәрілік заттардың шекті бағаларын мемлекеттік реттеуді білдіреді.

Ескерту. 9-тарау 34-1-баппен толықтырылды - ҚР 19.05.2015 № 315-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

34-2-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмек көрсету мақсаттары

Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмек көрсетудің мақсаттары мыналар болып табылады:

1) аурулардың диагностикасы және оларды емдеу;

2) созылмалы аурулардың асқынуларын, ағзалар мен тіндердің зақымдануын бақылау;

3) аурулардың ерте сатыларда өршуінің және олардың зардаптарының алдын алу;

4) жүктілік және босану кезіндегі медициналық күтім;

5) пациентте өз денсаулығын бақылау дағдыларын қалыптастыру;

6) аурудың терминалдық (соңғы) сатысындағы дауасыз науқастарға медициналық күтім.

Ескерту. 9-тарау 34-2-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

34-3-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ең төмен әлеуметтік стандарттар

Тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берілген көлемi, денсаулық сақтаудың көрсетілетін қызметтерінің халыққа қолжетімді болуын қамтамасыз ету "Ең төмен әлеуметтік стандарттар және олардың кепілдіктері туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес денсаулық сақтау саласындағы ең төмен әлеуметтік стандарттар болып табылады.

Ескерту. 9-тарау 34-3-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

35-бап. Ақылы медициналық қызметтер алудың негіздері мен тәртібі

1. Ақылы медициналық қызметтерді мемлекеттік және жекеше медициналық ұйымдар, аурудың бейіні және медициналық қызметпен айналысуға лицензиясы сәйкес келгенде жекеше медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалар көрсетеді.

2. Ақылы медициналық қызметтер:

1) пациенттердің бастамасы бойынша, оның ішінде алғашқы медициналық-санитариялық көмек мамандарының және денсаулық сақтау ұйымдарының жолдамасынсыз алғашқы медициналық-санитариялық көмек, дианостикалық және емдік қызметтер көрсету;

2) денсаулық сақтау ұйымының дәрілік формулярына енгізілмеген дәрілік заттармен емдеу;

3) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне кірмейтін медициналық зерттеулер жүргізу;

4) тиісті жолдамасыз санаториялық емдеу;

5) медициналық көрсетілімдерсіз медициналық-генетикалық зерттеулер жүргізу;

6) азаматтарды жұмысқа кіру және оқуға түсу үшін медициналық зерттеп-қарау;

7) ұйыммен шарт бойынша, оның ішінде ерікті медициналық сақтандыру бойынша медициналық көмек көрсету;

8) қосымша сервистік қызметтер ұсыну;

9) осы Кодекстің 88-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға медициналық көмек көрсету кезінде ұсынылады.

3. Ақылы медициналық қызметтер пациент пен осы көрсетілетін қызметтерді ұсынатын денсаулық сақтау субъектісінің арасында жасалатын шарт негізінде көрсетіледі.

Ақылы медициналық қызметтер көрсетуге арналған шарт мынадай негізгі талаптарды:

1) медициналық көмектің түрлері мен көлемін;

2) медициналық көмек көрсету мерзімдерін;

3) медициналық және медициналық емес қызметтерге арналған тарифтерді және оларды төлеу тәртібін;

4) тараптардың құқықтары мен міндеттерін;

5) шартқа өзгерістер, толықтырулар енгізу және оның қолданылуын тоқтату тәртібін;

6) тараптардың шарт міндеттемелерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті белгілеуін қамтуға тиіс.

4. Ақылы қызметтер көрсетудің түрлері мен олардың баға прейскуранты мемлекеттік, жекеше медициналық ұйымдардағы және жекеше медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалардағы көрнекі ақпарат арқылы халықтың назарына жеткізіледі.

5. Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсетудің бағасы медициналық, сервистік қызметтерді көрсетумен байланысты барлық шығын түрлерін және өзге де қосымша шығыстарды ескере отырып айқындалады және ол жарты жылда бір реттен аспайтын жиілікпен қайта қаралуы мүмкін.

6. Азаматтарға ақылы қызметтер көрсеткен кезде есепке алу және есеп құжаттамасын жүргізу уәкілетті орган белгілеген нысандар бойынша жүзеге асырылады.

7. Денсаулық сақтау ұйымы азаматтар өтініш жасаған кезден бастап оларға ақылы медициналық қызметтердің уақтылы және сапалы көрсетілуі үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылықта болады.

8. Денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсетудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 3-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

3-БӨЛІМ. МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ
10-тарау. МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ МАЗМҰНЫ МЕН ТҮРЛЕРІ

36-бап. Медициналық қызметтің мазмұны

Медициналық қызмет жоғары немесе орта кәсіптік медициналық білім алған жеке тұлғалардың, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалардың кәсіптік қызметін қамтиды.

37-бап. Медициналық қызметтің түрлері

Қазақстан Республикасында медициналық қызметтің мынадай түрлері:

1) медициналық көмек;

2) зертханалық диагностика;

3) патологиялық-анатомиялық диагностика;

4) қан мен оның компоненттерін дайындау саласындағы қызмет;

5) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызмет;

6) қоғамдық денсаулықты сақтау саласындағы қызмет;

7) денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметі мен ғылыми қызмет;

8) денсаулық сақтау саласындағы сараптама;

9) осы Кодексте тыйым салынбаған өзге де қызмет түрлері жүзеге асырылады.

11-тарау. МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК

38-бап. Медициналық көмектің түрлері

Медициналық көмектің түрлері мыналар болып табылады:

1) алғашқы көмек;

2) дәрігерге дейінгі медициналық көмек;

3) білікті медициналық көмек;

4) мамандандырылған медициналық көмек;

5) жоғары технологиялық медициналық көрсетілетін қызмет;

6) медициналық-әлеуметтік көмек.

Ескерту. 38-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

38-1-бап. Алғашқы көмек

1. Шұғыл жағдайлар кезінде оқиға орнында зардап шегушінің өзі (өзіне-өзі көмек көрсету) немесе жақын жердегі басқа адам (өзара көмек) жүргізетін адамның өмірін құтқаруға және асқынулардың алдын алуға арналған жедел базалық іс-шаралар кешені алғашқы көмек болып табылады.

2. Алғашқы көмек көрсету жөніндегі базалық іс-шаралар денсаулық сақтау саласындағы стандарттарда айқындалады.

Ескерту. 11-тарау 38-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

39-бап. Дәрігерге дейінгі медициналық көмек

1. Дәрігерге дейінгі медициналық көмек - аурулардың профилактикасы мақсатында, сондай-ақ диагностика, емдеу мен медициналық оңалту әдістерін дәрігердің қатысуымен пайдалануды талап етпейтін аурулар кезінде орта медициналық білімі бар медицина қызметкерлері көрсететін медициналық көмек.

2. Алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3. Дәрігерге дейінгі медициналық көмектің түрлері мен көлемін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 39-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

40-бап. Білікті медициналық көмек

1. Диагностиканың, емдеудің және медициналық оңалтудың мамандандырылған әдістерін талап етпейтін аурулар кезінде жоғары медициналық білімі бар медицина қызметкерлері көрсететін, оның ішінде телемедицина құралдарын пайдалана отырып көрсететін медициналық көмек білікті медициналық көмек болып табылады.

2. Білікті медициналық көмектің түрлері мен көлемін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

Ескерту. 40-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 № 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

41-бап. Мамандандырылған медициналық көмек

1. Диагностиканың, емдеудің және медициналық оңалтудың мамандандырылған әдістерін талап ететін аурулар кезінде бейінді мамандар көрсететін, оның ішінде телемедицина құралдарын пайдалана отырып көрсететін медициналық көмек мамандандырылған медициналық көмек болып табылады.

2. Мамандандырылған медициналық көмекті денсаулық сақтаудың көпбейінді ұйымдары консультациялық-диагностикалық немесе стационарлық медициналық көмек нысанында көрсетеді.

3. Мамандандырылған медициналық көмектің түрлері мен көлемін уәкілетті орган және облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары белгілейді.

Ескерту. 41-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

42-бап. Жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтер

1. Жоғары технологиялы медициналық қызметтерді көрсететiн медициналық ұйымдардың қызметiн үйлестiрудi уәкiлеттi орган жүзеге асырады.

2. Жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтердің түрлері мен оларды ұсыну тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 42-бап жаңа редакцияда - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

43-бап. Медициналық-әлеуметтік көмек

1. Тiзбесiн уәкілетті орган айқындайтын әлеуметтiк мәнi бар аурулармен науқастанған азаматтарға көрсетілетiн медициналық және әлеуметтік-психологиялық көмек медициналық-әлеуметтiк көмек болып табылады.

2. Әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға ұсынылатын медициналық-әлеуметтік көмек көрсету тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 43-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

44-бап. Медициналық көмекті ұсыну нысандары

Медициналық көмек:

1) амбулаториялық-емханалық көмек:

алғашқы медициналық-санитариялық көмек;

консультациялық-диагностикалық көмек;

2) стационарлық көмек;

3) стационарды алмастыратын көмек;

4) жедел медициналық көмек;

5) санитариялық авиация;

6) төтенше жағдайлар кезіндегі медициналық көмек;

7) алып тасталды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).
8) алып тасталды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

9) дәстүрлі медицина, халық медицинасы (емшілік) нысандарында ұсынылуы мүмкін.

Ескерту. 44-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

45-бап. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек

1. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек - адам, отбасы және қоғам деңгейінде көрсетілетін, қолжетімді медициналық қызметтер көрсету кешенін:

1) неғұрлым кең таралған ауруларды, сондай-ақ жарақаттануларды, улануларды және басқа да кейінге қалдыруға болмайтын жай-күйлерді диагностикалау мен емдеуді;

2) инфекциялық аурулар ошақтарында санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық iс-шараларды;

3) халықты гигиеналық оқытуды, отбасын, ананы, әкені және баланы қорғауды;

4) халықты қауіпсіз сумен жабдықтау және оның кенеулі тамақтануы жөніндегі түсіндіру жұмыстарын;

5) әлеуметтік мәні бар аурулардың профилактикасы жөніндегі түсіндіру жұмысын қамтитын, тәулік бойы медициналық байқау болмайтын, дәрігерге дейінгі немесе білікті медициналық көмек.

2. Алғашқы медициналық-санитариялық көмекті учаскелік терапевтер, педиатрлар, жалпы практика дәрігерлері, фельдшерлер, акушерлер, денсаулық сақтау саласындағы әлеуметтік қызметкерлер және мейірбикелер көрсетеді.

3. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсететін ұйымдардың қызметі азаматтарға медициналық ұйымды таңдау құқығы ескеріле отырып, олардың тұрғылықты және (немесе) бекітілген жері бойынша медициналық көмектің қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында аумақтық қағидат бойынша құрылады.

4. Алғашқы медициналық-санитариялық көмектің түрлерін, көлемін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.

4-1. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсету, сондай-ақ алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарына бекіту тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

5. Алғашқы медициналық-санитариялық көмекті ұйымдастыруды жергілікті мемлекеттік басқару органдары жүзеге асырады.

Ескерту. 45-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

46-бап. Консультациялық-диагностикалық көмек

1. Консультациялық-диагностикалық көмек – тәулік бойы медициналық бақылау жасалмайтын, мамандандырылған медициналық көмек, оның ішінде жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтер қолданылатын көмек.

2. Консультациялық-диагностикалық көмек көрсету тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 46-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

47-бап. Стационарлық көмек

1. Тәулік бойы медициналық бақылау жасалатын, дәрігерге дейінгі, білікті, мамандандырылған медициналық көмекті, оның ішінде жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтерді қолдана отырып ұсыну нысаны стационарлық көмек болып табылады.

2. Стационарлық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары азаматтарға тиісті күтім жасалуын және олардың тамақтануын қамтамасыз етеді.

3. Стационарлық көмек көрсету тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 47-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

48-бап. Стационарды алмастыратын көмек

1. Медициналық бақылау жасалатын, дәрігерге дейінгі, білікті, мамандандырылған медициналық көмекті, оның ішінде жоғары технологиялы медициналық көрсетілетін қызметтерді қолдана отырып ұсыну нысаны стационарды алмастыратын көмек болып табылады.

2. Стационарды алмастыратын көмек көрсету тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 48-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

49-бап. Жедел медициналық көмек

1. Денсаулыққа келетін елеулі зиянды болдырмау және (немесе) өмірге төнген қатерді жою үшін шұғыл медициналық көмекті талап ететін аурулар мен жай-күй туындаған кезде, сондай-ақ кейіннен транспланттау үшін ағзаларды (ағзалардың бөлігін) тасымалдау қажет болған кезде медициналық көмек ұсыну нысаны жедел медициналық көмек болып табылады.

2. Жедел медициналық көмек көрсету үшін Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен жедел медициналық көмек қызметі құрылады.

Ескерту. 49-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

50-бап. Санитариялық авиация

Пациент тұрған жердегі медициналық ұйымда медициналық жабдықтың және (немесе) тиісті мамандығы және (немесе) біліктілігі бар мамандардың болмауына байланысты медициналық көмек көрсету мүмкін болмаған кезде халыққа шұғыл медициналық көмек ұсыну нысаны санитариялық авиация болып табылады. Санитариялық авиация нысанында медициналық көмек ұсыну әуе көлігімен білікті мамандарды межелі жерге жеткізу не пациентті (терді), сондай-ақ кейіннен транспланттау үшін ағзаларды (ағзалардың бөлігін) және (немесе) тіндерді (тіндердің бөлігін) тиісті медициналық ұйымға тасымалдау жолымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 50-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

51-бап. Төтенше жағдайлар кезіндегі медициналық көмек

1.Төтенше жағдайлар кезіндегі медициналық көмек - әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде апаттар медицинасы қызметінің медициналық көмек көрсету нысаны.

2. Төтенше жағдайлар кезінде медициналық көмек ұсыну тәртібін, оның түрлері мен көлемін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Ескерту. 51-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

52-бап. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту

1. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту туа біткен және жүре келе пайда болған аурулардан, сондай-ақ қатты, созылмалы аурулар және жарақаттар салдарынан зардап шегетін азаматтарға көрсетіледі.

2. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту денсаулық сақтау ұйымдарында, сондай-ақ санаториялық-курорттық ұйымдарда жүргізіледі.

3. Азаматтарға Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен санаториялық-курорттық емделуге жолдамалар беріледі.

4. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту, оның ішінде балаларды медициналық оңалту тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 52-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

53-бап. Паллиативтік көмек және мейірбике күтімі

1. Паллиативтік көмек денсаулық сақтау ұйымдарының мамандандырылған құрылымдық бөлімшелерінде (бөлімшелерде, палаталарда, төсектерде, кабинеттерде), мамандандырылған дербес медициналық ұйымдарда (хоспистарда) немесе үйдегі стационар нысанында дәрігердің басшылығымен көрсетіледі.

2. Мейірбике күтімі дәрігер байқауы талап етілмейтін жағдайларда денсаулық сақтау ұйымдарының мамандандырылған құрылымдық бөлімшелерінде (бөлімшелерде, палаталарда, төсектерде, кабинеттерде), мамандандырылған дербес медициналық ұйымдарда (мейірбике күтімі ауруханаларында) немесе үйдегі стационар нысанында жүзеге асырылады.

3. Паллиативтік көмекті және мейірбике күтімін көрсету тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 53-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

54-бап. Дәстүрлі медицина, халық медицинасы (емшілік)

1. Дәстүрлі медицина әдістеріне гомеопатия, гирудотерапия, мануальдық терапия, рефлекс-терапия, фитотерапия және табиғаттан алынатын құралдармен емдеу жатады.

2. Медициналық білімі бар, тиісті лицензия алған адамдардың дәстүрлі медицина саласындағы қызметке құқығы бар.

3. Халық медицинасы (емшілік) - халық жинақтаған емшілік құралдар туралы, сондай-ақ емдеу және гигиена тәсілдері мен дағдылары және оларды денсаулықты сақтау, аурулардың алдын алу мен оларды емдеу үшін практикада қолдану туралы эмпирикалық мәліметтердің жиынтығы.

4. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

5. Жаппай емшілік сеанстарын, оның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарын пайдалана отырып өткізуге тыйым салынады.

Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

55-бап. Зертханалық диагностика

1. Зертханалық диагностика - ауырудың (жай-күйдің) болу немесе болмау фактісін пациенттен алынған биоматериалдарды зертханалық зерттеу жолымен анықтауға бағытталған медициналық қызметтер көрсету кешені.

2. Зертханалық диагностиканы жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының және (немесе) осы ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы ережені, сондай-ақ олар жүргізетін зерттеулердің түрлерін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 55-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

56-бап. Патологиялық-анатомиялық диагностика

1. Патологиялық-анатомиялық диагностика патологиялық-анатомиялық ашып қарау барысында мәйіттің тіндері мен ағзаларындағы, сондай-ақ науқастың хирургиялық операция және (немесе) биопсия жолымен алынған ағзаларындағы (ағзаларының фрагменттеріндегі) және тіндеріндегі өзгерістердің жиынтығын талдау арқылы диагноз қою мақсатында жүргізіледі және ол тікелей қарап-тексерудің (макроскопиялық зерттеулердің), үлкейткіш аспаптарды (микроскопиялық зерттеулер), өзге де технологияларды пайдалану арқылы зерттеулердің нәтижелеріне, сондай-ақ клиникалық-анатомиялық салыстыруларға негізделеді.

2. Патологиялық-анатомиялық ашып қарау өлімнің себептерін белгілеу және ауырудың диагнозын нақтылау мақсатында жүргізіледі.

Ана және сәби өлімі, сондай-ақ аса қауіпті инфекциялардан қайтыс болу жағдайларын қоспағанда, өлімнің күш қолданудан болғанына күдік болмаған және жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының немесе заңды өкілдерінің жазбаша өтініші не осы адамның тірі кезінде берген жазбаша ырық білдіруі болған кезде, мәйітті патологиялық-анатомиялық ашып қарау жүргізілместен, өлімнің болу фактісін куәландыратын уәкілетті орган бекіткен нысандағы құжатты бере отырып, беруге рұқсат етіледі.

Қайтыс болған адамның жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының немесе заңды өкілінің талап етуі бойынша патологиялық-анатомиялық ашып қарауды тәуелсіз сарапшы (сарапшылар) уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүргізуі мүмкін.

3. Патологиялық-анатомиялық диагностиканы жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының және (немесе) осы ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы ережені, сондай-ақ патологиялық-анатомиялық ашып қарауды жүргізу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 56-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

12-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ САРАПТАМА ТҮРЛЕРІ

57-бап. Денсаулық сақтау саласындағы сараптама

1. Денсаулық сақтау саласындағы сараптама азаматтардың денсаулығын сақтауды қамтамасыз етудің құрамдас бөлігі болып табылады.

2. Қазақстан Республикасында денсаулық сақтау саласындағы сараптаманың мынадай түрлері:

1) медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама;

2) еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама;

3) әскери-дәрігерлік сараптама;

4) сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық сараптамалар;

5) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптама;

7) ғылыми-медициналық сараптама;

8) аурудың қызметкердің еңбек (қызметтік) міндеттерін орындауымен байланысына сараптама;

9) денсаулық сақтау технологияларын бағалау жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптаманы қоспағанда, денсаулық сақтау саласында сараптама жүргізуді жеке және заңды тұлғалар – тиісті лицензияның негізінде және (немесе) заңды тұлғалар аккредиттеу туралы куәліктің негізінде жүзеге асырады.

Ескерту. 57-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

58-бап. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама

1. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама - жеке және заңды тұлғалар ұсынатын медициналық қызметтер көрсету сапасының деңгейі жөнінде қорытынды жасау үшін медициналық қызметтер көрсетудің тиімділік, толымдылық және стандарттарға сәйкестік көрсеткіштерін бейнелейтін индикаторларды пайдалана отырып жүзеге асырылатын ұйымдастырушылық, талдамалық және практикалық іс-шаралар жиынтығы.

2. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама ішкі және сыртқы сараптама болып бөлінеді.

3. Ішкі сараптама жүргізу үшін медициналық ұйымда пациентке қолдау көрсету және ішкі бақылау (аудит) қызметі құрылады. Осы қызметтің құрылымы мен құрамын ұйым басшысы көрсетілетін медициналық қызметтердің көлеміне қарай бекітеді.

Пациентке қолдау көрсету және ішкі бақылау (аудит) қызметі медициналық ұйымның медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыруына, клиникалық қызметіне ағымдағы талдауды, медициналық көмек көрсету тәртібі мен стандарттарды бұзу фактілерін анықтауды, сондай-ақ емделуде жатқан пациенттердің өтініштерін күнтізбелік бес күннен аспайтын мерзімде қарауды жүргізеді.

Ішкі бақылау (аудит) қызметі жүргізілген аудит нәтижелері бойынша медициналық ұйымның басшысына көрсетілетін медициналық кызметтер сапасының төмендеуінің анықталған себептері мен жағдайларын жою жөнінде ұсыныстар енгізеді.

Медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасына ішкі сараптама жүргізу үшін Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының ведомствосы өзінің ведомстволық бағынысты медициналық ұйымдары көрсететін медициналық қызметтердің сапасына ішкі сараптама қызметін құрады.

Осы қызметтің құрылымы мен құрамын Қазақстан Республикасы Президенті Іс басқармасының басшысы бекітеді.

4. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сыртқы сараптаманы:

1) уәкілетті орган, сондай-ақ уәкілетті орган айқындаған жағдайлар бойынша комиссиялық талқылау кезінде тәуелсіз сарапшыларды тарта отырып жүргізіледі;

2) тәуелсіз сарапшылар – оларды ішкі және сыртқы сараптама қорытындыларымен келіспеген жағдайда жеке немесе заңды тұлғалар тартқан кезде, сондай-ақ шарттық негізде тәуелсіз сараптама жүргізу үшін денсаулық сақтау субъектілері жүргізеді.

5. Медициналық көрсетілетін қызметтер сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды ұйымдастыру мен жүргізу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 58-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

59-бап. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама

1. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жеке тұлғаның еңбекке жарамсыздығын ресми тану және оны ауыру кезеңінде еңбек міндеттерін орындаудан уақытша босату мақсатында жүргізіледі.

2. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізу, сондай-ақ еңбекке уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 59-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

60-бап. Әскери-дәрігерлік сараптама

1. Әскери-дәрiгерлiк сараптама денсаулық жағдайы бойынша Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiндегi, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарындағы әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік органдардағы қызметтегі, iшкi iстер, қылмыстық-атқару жүйесi, өртке қарсы қызмет органдарындағы, сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтегі, прокуратура органдарындағы, мемлекеттік кіріс органдарының экономикалық тергеу қызметіндегі қызметке (бұдан әрi – әскери қызмет немесе арнаулы мемлекеттік органдардағы, құқық қорғау органдарындағы қызмет) жарамдылықты анықтау үшiн, сондай-ақ азаматтардың әскери қызметтi немесе арнаулы мемлекеттік органдардағы және құқық қорғау органдарындағы қызметтi және әскери жиындарды өткерумен (мiндеттердi орындаумен) байланысты ауруының, мертiгуiнiң (жаралануының, жарақаттануының, контузия алуының) (бұдан әрi – мертiгу) және қайтыс болуының себептi байланыстарын айқындау үшiн жүргiзiледi.

2. Әскери-дәрiгерлiк сараптама:

1) мыналарды:

шақыру учаскелерiне тiркелетiн, әскери қызметке немесе әскери жиындарға шақырылатын және әскери (арнайы) оқу орындарына, республикалық әскери мектеп-интернаттарға (лицейлерге) түсетiн азаматтарды;

әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметке, оның iшiнде келiсiмшарт бойынша қызметке кiретiн азаматтарды;

әскери қызметтi шақыру бойынша немесе келiсiмшарт бойынша өткеретiн әскери қызметшiлердi;

арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін;

әскери (арнайы) оқу орындарының, арнаулы мемлекеттік органдары оқу орындарының курсанттарын, кадеттер мен тәрбиеленушiлердi;

радиоактивтiк заттармен, иондандырушы сәулелену көздерiмен, зымыран отыны компоненттерiмен, электр-магниттiк өрiс көздерiмен қызметке (жұмысқа) iрiктеп алынатын және қызмет өткерiп (жұмыс iстеп) жүрген әскери қызметшiлердi (Қарулы Күштер қызметшiлерiн), арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерін (жұмыскерлерін);

мемлекеттiк авиацияның авиация персоналын;

әскери жиындарға, арнаулы мемлекеттік органдар жиындарына немесе әскери қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарындағы қызметке шақырылған кезде немесе есепке алу мақсатында запастағы азаматтарды медициналық куәландыру кезiнде;

2) арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарына қызметке кiретiн азаматтарға психологиялық-физиологиялық iрiктеудi жүзеге асыру кезiнде;

3) әскери қызметтi (әскери жиындарды) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметтi (жиындарды) өткерген әскери қызметшiлердiң, арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерінің немесе азаматтардың мертiгуiнiң, ауруының себептi байланыстарын айқындау кезiнде;

4) азаматтар әскери қызметтен немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметтен босатылған кезде олардың денсаулық жағдайы бойынша әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметке жарамдылық санатын айқындау кезiнде;

5) әскери қызметшiлердiң, әскери мiндеттiлердiң, қызметкерлердiң әскери қызмет (әскери жиындар) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметі кезеңiнде не әскери қызметтен (әскери жиындардан) немесе арнаулы мемлекеттік органдардағы, құқық қорғау органдарындағы әскери қызметтен (жиындардан) босатылғаннан кейiн әскери қызметтi (әскери жиындарды) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметтi (жиындарды) өткеру кезеңiнде мертiгуі, ауруы салдарынан қаза табуының (қайтыс болуының) себептi байланыстарын айқындау кезiнде жүргiзiледi.

3. Әскери-дәрiгерлiк сараптама органдары Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында, арнаулы мемлекеттік органдарда және iшкi iстер органдарында әскери-дәрiгерлiк сараптама жүргiзедi.

Арнаулы мемлекеттік органдар үшін әскери-дәрігерлік сараптаманы Қазақстан Республикасы ұлттық қауіпсіздік органдарының және Мемлекеттік күзет қызметінің әскери-дәрігерлік сараптама органдары жүргізеді.

4. Қазақстан Республикасының Қарулы Күштеріндегі, басқа да әскерлері мен әскери құралымдарындағы, арнаулы мемлекеттік органдардағы, ішкі істер органдарындағы және мемлекеттік авиациядағы қызмет үшін денсаулық жағдайының сәйкес келуіне қойылатын талаптарды уәкілетті органмен келісу бойынша қорғаныс, ішкі істер саласындағы орталық атқарушы органдар, Қазақстан Республикасының ұлттық қауіпсіздік органдары және Мемлекеттік күзет қызметі бекітеді.

Ескерту. 60-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 10.01.2015 № 275-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңдарымен.

61-бап. Сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық сараптамалар

1. Сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық сараптамаларды тағайындау мен жүргізудің процесстік тәртібі Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде, Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінде, Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген.

2. Көрсетілген сот сараптамасы түрлерін ұйымдастырудың және сот-сараптама зерттеулерін жүргізудің тәртібі Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметі туралы заңнамасында белгіленген.

62-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама

1. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама – физикалық факторлардың ағзалық-лептикалық, санитариялық-гигиеналық, эпидемиологиялық, микробиологиялық, вирусологиялық, паразитологиялық, санитариялық-химиялық, биохимиялық, токсикологиялық, радиологиялық, радиометриялық, дозиметриялық өлшеулерінің, басқа да зерттеулер мен сынақтардың кешені, сондай-ақ жобалардың, өнімдердің, кәсіпкерлік және (немесе) өзге қызмет объектілерінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігін бағалау мақсатында жобалар сараптамасы.

2. Жобалардың санитариялық-эпидемиологиялық сараптамасын қоспағанда, санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдары өз құзыреттері шегінде санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің, кеден органдарының лауазымды адамдарының қаулылары немесе нұсқамалары мен жеке және заңды тұлғалардың өтініштері бойынша халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен жүргізеді.

Эпидемиялық маңызы бар объектілерді салу жобаларының, сондай-ақ қала құрылысы жобаларының санитариялық-эпидемиологиялық сараптамасын Қазақстан Республикасының сәулет, қала құрылысы және құрылыс қызметі туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен аттестатталған сарапшылар жүргізеді.

3. Жобалардың санитариялық-эпидемиологиялық сараптамасы:

1) эпидемиялық маңызы бар объектілерді салуға арналған жобалар (техникалық-экономикалық негіздемелер мен жобалау-сметалық құжаттамалар) бойынша ведомстводан тыс кешенді сараптама құрамында мемлекеттік немесе аккредиттелген сараптамалық ұйымдармен;

2) Қазақстан Республикасының Үкіметі немесе облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың мәслихаттары бекітуге жататын қала құрылысы жобалары бойынша жүргізіледі.

3-1. Осы баптың 3-тармағында көзделмеген жобалар бойынша санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік органдары жүргізеді.

Санитариялық-эпидемиологиялық зертханалық зерттеулер бөлігіндегі санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің мемлекеттік ұйымдары жүргізеді.

4. Санитариялық-эпидемиологиялық зертханалық зерттеулер санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың ағзалық-лептикалық, санитариялық-гигиеналық, токсикологиялық, санитариялық-химиялық, биохимиялық, микробиологиялық, эпидемиологиялық, бактериологиялық, вирусологиялық және паразитологиялық зертханалық зерттеулер, тамақ өнімдерінің энергетикалық және биологиялық құндылығына арналған зерттеулер, шуылға, дірілге, электр-магниттік өрістер мен физикалық факторларға өлшеу жүргізуге, радиометрия мен дозиметрияны қамтитын радиациялық зерттеулер жүргізуге байланысты бөлігі болып табылады.

Санитариялық-эпидемиологиялық зертханалық зерттеулердің тізбесі мен көлемін (санын) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілейді.

5. Жеке және заңды тұлғалардың өтініштері бойынша санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу үшін олар қаржыландыруды қамтамасыз етеді және қажетті құжаттаманы табыс етеді.

6. Жарамсыз тамақ өнімдері мен азық-түлік шикізаты болған жағдайларда санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізілмейді.

6-1. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама мемлекеттік материалдық резервте сақтауда тұрған, жарамдылық мерзімі өткен тамақ өнімдеріне кәдеге жаратуды жүргізу мүмкіндігін айқындау үшін жүргізіледі.

7. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама не ғылыми сараптама нәтижелері бойынша адамның немесе болашақ ұрпақтың денсаулығы үшін әлеуетті қауіпті деп танылған химиялық және биологиялық заттарды Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынады. Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған әлеуетті қауіпті химиялық, биологиялық заттар тіркелімі мерзімді баспасөз басылымдарында жариялануға жатады.

8. Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары тексеру және (немесе) профилактикалық бақылау және (немесе) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама нәтижелерiнiң негiзiнде:

1) пайдаланылып отырған өнеркәсіптік және азаматтық мақсаттағы объектілерге;

2) алып тасталды - ҚР 24.05.2018 № 156-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) қоршаған ортаға, санитариялық қорғау аймақтарына және санитариялық-қорғаныш аймақтарға, шикізатқа және өнімге зиянды заттардың және физикалық факторлардың рұқсат етілетін шекті шығарындылары мен рұқсат етілетін шекті төгінділері жөніндегі нормативтік құжаттама жобаларына;

4) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын өнімге, оның ішінде тамақ өнімінің жарамдылық мерзімдерін және оны сақтау шарттарын келісуге;

5) топыраққа, су қоймаларына және атмосфералық ауаға химиялық, биологиялық, токсикологиялық, радиологиялық жүктеме жөніндегі материалдарға санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды береді.

9. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың негізінде санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды беріледі.

10. Алып тасталды - ҚР 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 62-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2010.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 № 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 № 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.12.2014 № 269-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.02.2017 № 49-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.05.2018 № 156-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

62-1-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит

1. Санитариялық-эпидемиологиялық аудитті аудитор жүргізеді.

2. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын объектілер иелерінің (бұдан әрі – өтініш беруші) өтініштері бойынша, өтініш беруші мен аудитордың арасында Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіне сәйкес жасалатын санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізуге арналған шартта көзделген санитариялық-эпидемиологиялық аудиттің нақты міндеттері, мерзімдері мен көлемдері ескеріле отырып жүргізіледі.

3. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит нәтижелері объектінің сәйкестігі немесе сәйкес еместігі туралы тұжырымдар бар аудиторлық есепте көрсетіледі.

Объектінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің талаптарына сәйкестігі туралы тұжырымдар бар аудиторлық есепті санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамының алуы эпидемиялық маңыздылығы жоғары объектілерді ерекше тәртіп бойынша жүргізілетін тексерулерден босату үшін негіз болып табылады.

Тексерулерден босату мерзімдері уәкілетті орган және кәсіпкерлік жөніндегі уәкілетті орган айқындайтын тәуекел дәрежесін бағалау өлшемшарттарында белгіленеді.

4. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу үшін жеке және заңды тұлғалар мынадай біліктілік талаптарына сай келуге тиіс:

1) жеке тұлғалар үшін:

санитариялық-эпидемиологиялық бейіндегі жоғары медициналық білімінің болуы;

тиісті мамандық бойынша немесе жалпы гигиена дәрігері мамандығы бойынша санитариялық-гигиеналық бейіндегі дәрігердің жоғары біліктілік санатының болуы не эпидемиолог-дәрігердің жоғары біліктілік санатының болуы не қоғамдық денсаулық сақтау (эпидемиолог) дәрігерінің жоғары біліктілік санатының болуы;

2) заңды тұлғалар үшін штатында осы тармақтың 1) тармақшасында белгіленген талаптарға сай келетін білікті персоналдың болуы.

5. Жеке және заңды тұлғалар санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу жөніндегі қызмет басталғанға дейін "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органды бұл жөнінде хабардар етуге міндетті.

6. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит рәсімі бірнеше кезеңнен тұрады және мыналарды:

1) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу туралы өтінішті тіркеуді;

2) өтініш беруші табыс еткен құжаттарды алдын ала талдауды;

3) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізуге шарт жасасуды;

4) санитариялық-эпидемиологиялық аудиттің мақсаттарын белгілеуді;

5) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу жоспарын жасауды;

6) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізуді (объектіні тексеру, материалдарды талдамалық өңдеу, салыстырмалы талдау және жоспарланып отырған не жүзеге асырылып жатқан қызметтің санитариялық-эпидемиологиялық қауіптілік дәрежесіне, объектіні іске асыру негіздемелерінің жеткіліктілігі мен анықтығына бағалау жүргізу);

7) аудиторлық есепті жасауды және оны өтініш берушіге табыс етуді қамтиды.

7. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу үшін өтініш беруші қаржыландыруды қамтамасыз етеді және осы баптың 8-тармағында белгіленген тәртіппен қажетті құжаттаманы табыс етеді.

8. Объектіге санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу үшін өтініш беруші аудиторға мынадай құжаттарды табыс етеді:

1) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізуге өтініш;

2) санитариялық-эпидемиологиялық аудитке жататын объектіге қатысты материалдар (мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының соңғы жылдағы зерттеп-қарау актілері (олар болмаған кезде соңғылары), халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның басшысы бекіткен, эпидемиялық маңызы бар объектінің тәуекел дәрежесін айқындау нысаны, объектінің санитариялық қағидалардың талаптарына сәйкестігі туралы санитариялық-эпидемиологиялық қорытынды);

3) болған кезде, шаруашылық жүргізуші субъектінің менеджмент жүйесі жөніндегі құжаттама және санитариялық-эпидемиологиялық аудит бойынша алдыңғы қорытындылар;

4) объектіні бағалау үшін қажетті өзге де материалдар.

9. Рұқсаттар мен хабарламалардың мемлекеттік электрондық тізіліміне енгізілген аудиторлар жыл сайын есепті жылдан кейінгі оныншы қаңтарға қарай халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органға жүргізілген санитариялық-эпидемиологиялық аудит туралы ақпаратты халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен нысан бойынша табыс етуге міндетті.

10. Жоспарға сәйкес жүргізілген санитариялық-эпидемиологиялық аудит нәтижелері бойынша объектінің санитариялық қағидаларға сәйкестігі (сәйкес еместігі) туралы аудиторлық есеп санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу тәртібімен белгіленген нысан бойынша жасалады.

11. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

12. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит нәтижелері аудиторлық есепті дайындау кезінде мынадай жағдайларға жол берілген:

1) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу рәсімдері бұзылған;

2) Қазақстан Республикасы заңнамасының санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтердің талаптары орындалмаған немесе бұрмаланған

3) азаматтардың өмірі мен денсаулығы үшін қолайлы қоршаған ортаға құқықтары, халықтың басқа да санитариялық-эпидемиологиялық құқықтары мен мүдделері, санитариялық-эпидемиологиялық процеске қатысушылардың құқықтары бұзылған;

4) санитариялық-эпидемиологиялық аудитке қатысатын тараптардың құқықтарын бұзатын өзге де жағдайларда жарамсыз деп танылады.

13. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу жөніндегі қызметті жүзеге асыратын аудиторлар:

1) аудитті кешенді, объективті, сапалы жүргізуді қамтамасыз етуге;

2) Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы заңнамасының, өзге де нормативтік құқықтық актілердің талаптарын сақтауға;

3) санитариялық-эпидемиологиялық аудитті мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының, нормативтік техникалық құжаттардың негізінде жүргізуге;

4) санитариялық-эпидемиологиялық аудитті жүргізудің шарт талаптарында көзделгендей белгіленген мерзімдері мен тәртібін сақтауға міндетті.

Ескерту. 12-тарау 62-1-баппен толықтырылды - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

62-2-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізуге құқықты шектеу

Орындаушылары:

1) аудиттелетін субъектінің қатысушысы, кредиторы болып табылса;

2) аудиттелетін субъектімен еңбек қатынастарында тұратын немесе оның лауазымды адамдарының, сондай-ақ аудиттелетін субъект акцияларының он және одан көп пайызын (жарғылық капиталға қатысу үлестерін) иеленген акционердің (қатысушының) жақын туыстары немесе жекжаттары болып табылса;

3) олардың аудиттелетін субъектіде жеке мүліктік мүдделері болса;

4) санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізу жөніндегі міндеттемелерді қоспағанда, олардың аудиттелетін субъект алдында ақшалай міндеттемелері немесе аудиттелетін субъектінің солар алдында осындай міндеттемелері болса, аудитордың санитариялық-эпидемиологиялық аудит жүргізуіне тыйым салынады.

Ескерту. 12-тарау 62-2-баппен толықтырылды - ҚР 29.10.2015 № 376-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

63-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптама

Ескерту. 63-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Клиникалық зерттеулер жүргізуге арналған материалдардың, тіркеу дерекнамасы материалдарының, регламенттелетін сапаға сәйкестікке зертханалық сынаулардың, фармакологиялық қадағалау деректерінің, медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеудің негізінде уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылатын, тіркеуге дейінгі және тіркеуден кейінгі кезеңдерде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін, "пайда-қатер" арақатынасын кешенді бағалау дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптама болып табылады.

2. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарға сараптама мемлекеттік монополияға жатады және оны дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы жүзеге асырады.

Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын монополияға қарсы органмен келісу бойынша уәкілетті орган белгілейді.

3. Фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың), дәрілік шикізаттың, дәрілік өсімдік шикізатының, дәрілік заттардың немесе медициналық бұйымдардың балк-өнімдерінің, бірегей дәрілік препараттардың, биотехнологиялық дәрілік препараттардың, иммунологиялық дәрілік препараттардың (иммундық-биологиялық дәрілік препараттардың), қайта өндірілген дәрілік препараттардың (генериктердің), гомеопатиялық дәрілік препараттардың, биоаналогтық дәрілік препараттардың (биоаналогтардың, биотектес дәрілік препараттардың, биосимилярлардың) және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігіне, сапасы мен тиімділігіне қойылатын талаптар дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптама кезінде уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен қойылады.

4. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптаманың теріс қорытындысына:

1) сараптама жүргізу процесінде өтініш берушіге ескертулер берілгеннен кейін уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен белгіленген мерзімдерде тіркеу дерекнамасының толық жинақталымының ұсынылмауы;

2) өтініш берушінің анық емес мәліметтер ұсынуы;

3) күтілетін пайданың дәрілік препаратты қолданумен байланысты ықтимал қатерлерге қатынасының қолайлы болып табылмауы;

4) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы немесе Қазақстан Республикасының аумағында қолданылады деп танылған фармакопеялар регламенттеген немесе бұрын тіркелген аналогтарымен салыстырғанда сапасы мен қауіпсіздігінің неғұрлым төмен көрсеткіштері;

5) дәрілік заттың құрамында Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған заттар мен материалдардың болуы;

5-1) қатты дәрілік нысандардың құрамында консерванттардың болуы;

6) сараптама сатыларының бірінің теріс нәтижелерін және (немесе) бейінді ұйымдар сарапшыларының теріс қорытындыларын алу;

7) өндірістің нақты жағдайлары мен сапаны қамтамасыз ету жүйесінің өндірісті және сапаны қамтамасыз ету жүйесін бағалау нәтижелері бойынша мәлімделген қауіпсіздікті, тиімділік пен сапаны қамтамасыз ететін талаптарға сәйкес келмеуі;

8) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес, өндіріс жағдайларын және сапаны қамтамасыз ету жүйесін бағалау мақсатында кәсіпорында (өндірістік алаңда) болуды ұйымдастырудан өтініш берушінің бас тартуы;

9) дәрілік заттардың ұтымсыз құрамаларын анықтау;

10) өтініш берушінің дәрілік препараттың клиникалық тиімділігі мен қауіпсіздігін дәлелдемеуі;

11) дәрілік препарат сапасының расталмауы;

12) дәрілік препаратты қолданудың тіркеуден кейінгі кезеңде дәрілік препараттың бекітілген жалпы сипаттамасында сипатталған шарттары сақталған кезде "пайда-қатердің" дәлелденген қолайсыз арақатынасы немесе терапиялық тиімділіктің болмауының анықталуы;

13) "пайда-қатердің" қолайсыз арақатынасын көрсететін, фармакологиялық қадағалау деректері бойынша анықталған фактілер, оның ішінде дәрілік препараттың бекітілген жалпы сипаттамасында көрсетілген деректермен салыстырғанда жағымсыз реакцияларды репортациялау жиілігінің едәуір артуы;

14) препараттың сапалық және сандық құрамының мәлімделгенге сәйкес келмеуі немесе нарықта айналыста болу кезеңінде дәрілік препарат сапасының оны тіркеу кезінде мәлімделгенге бірнеше рет сәйкес келмеуі;

15) тіркеу куәлігін ұстаушының фармакологиялық қадағалау бойынша міндеттемелерді немесе тіркеу рәсімі шеңберіндегі міндеттемелерді орындамауы;

16) енгізілген өзгерістердің дәрілік препараттың "пайда-қатер" арақатынасына кері әсерін тигізуі негіз болып табылады.

Ескерту. 63-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

63-1-бап. Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін және сапасын бағалау

1. Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін және сапасын бағалау дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасының оларды Қазақстан Республикасында тіркеуге негіз болған тіркеу дерекнамасының, сапа жөніндегі нормативтік құжаттардың деректеріне сәйкестігін айқындау арқылы жүргізіледі.

2. Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін және сапасын бағалау мемлекеттік монополияға жатады және оны дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы жүзеге асырады.

Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін тауарларға (жұмыстарға, көрсетілетін қызметтерге) бағаларды уәкілетті орган монополияға қарсы органмен келісу бойынша белгілейді.

Ескерту. 12-тарау 63-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

64-бап. Ғылыми-медициналық сараптама

1. Ғылыми-медициналық сараптаманың объектілері:

1) қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларының жобалары;

2) алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);

3) аяқталған ғылыми-медициналық бағдарламалардың нәтижелері;

4) Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларын алуға ұсынылатын ғылыми жұмыстар;

5) денсаулық сақтау практикасына енгізу жоспарланатын ғылыми-медициналық әзірлемелер болып табылады.

2. Ғылыми-медициналық сараптаманы жүргізудің тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 64-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

64-1-бап. Денсаулық сақтау технологияларын бағалау

1. Тегін медициналық көмектік кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде өтеу тізбелеріне (тізбелерінен) енгізуге (алып тастауға) ұсынылатын денсаулық сақтау технологиялары денсаулық сақтау технологияларын бағалау объектілері болып табылады.

2. Денсаулық сақтау технологияларын бағалауды жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 12-тарау 64-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

4-БӨЛІМ. Фармацевтикалық қызмет және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы

Ескерту. 4-бөлімнің тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

13-тарау. ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ

65-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласының жүйесі

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласының бірыңғай жүйесіне:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік орган және оның аумақтық бөлімшелері;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы және оның аумақтық бөлімшелері кіреді.

Ескерту. 65-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

66-бап. Фармацевтикалық қызметтің түрлері

1. Фармацевтикалық қызмет жоғары немесе орта кәсіптік фармацевтикалық білім алған жеке тұлғалардың, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды тұлғалардың кәсіптік қызметін қамтиды.

2. Фармацевтикалық қызмет мынадай түрлерді:

1) дәрілік заттарды өндіруді;

2) медициналық бұйымдарды өндіруді;

3) дәрілік препараттарды дайындауды;

4) медициналық бұйымдарды дайындауды;

5) дәрілік заттарды көтерме саудада өткізуді;

6) медициналық бұйымдарды көтерме саудада өткізуді;

7) дәрілік заттарды бөлшек саудада өткізуді;

8) медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді қамтиды.

Ескерту. 66-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

66-1-бап. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы

1. Қазақстан Республикасының фармацевтика нарығындағы дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың сапасы мен қауіпсіздігі Қазақстан Республикасы Мемлекеттік фармакопеясының талаптарымен белгіленеді.

2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы әлемнің жетекші фармакопеяларының талаптарымен үйлесімді етіледі және олардың стандарттарының өзгеруі мен Қазақстан Республикасының фармацевтика нарығының даму ерекшеліктеріне байланысты кезең-кезеңмен жаңартылуға жатады.

3. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясында тиісті құжаттар (монографиялар) болмаған кезде уәкілетті орган таныған, әлемнің жетекші фармакопеяларының ағымдағы басылымдары қолданылады.

4. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік фармакопеясының жалпы баптарында:

1) фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың), дәрілік заттардың сапасына;

2) реагенттерге, стандартты үлгілерге, олардың сапасын бақылау үшін қолданылатын сынаулардың әдістері мен әдістемелеріне;

3) қаптама материалдарына және контейнерлерге қойылатын жалпы талаптар айқындалады.

5. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік фармакопеясының жекеше баптарында фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың), дәрілік заттардың сапасына қойылатын нақты талаптар айқындалады.

6. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясы мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіруді, дайындауды, өткізуді, сақтауды, олардың сапасын бақылауды, оларға сараптама жүргізуді жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалар үшін міндетті талап болып табылады.

7. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы әзірлейді.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясын әзірлеу, ресімдеу, келісу, бекіту және оған өзгерістер мен толықтырулар енгізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

8. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясының құрылымы, монографиялардың ресімделуі, бөлімдер мен фармакопеялық құжаттардың (монографиялардың) нөмірленуі, символдар, формулалардың жазылуы бойынша уәкілетті орган таныған, әлемнің жетекші фармакопеяларына сәйкес болуға тиіс.

Ескерту. 13-тарау 66-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

67-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру

1. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сериялап шығару үшін қажет болатын, шикізатты, материалдарды, жартылай фабрикаттарды, жабдықты, жиынтықтауыштарды сатып алумен және технологиялық процеспен, оның ішінде осы процесс сатыларының біреуін жүзеге асырумен, өндірілген өнімді сақтаумен, өткізумен, сондай-ақ оларға қоса жүретін бақылаудың барлық түрімен байланысты барлық жұмыстардың жиынтығын қамтитын фармацевтикалық қызмет дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру болып табылады.

2. Дәрілік заттарды Қазақстан Республикасының аумағында өндіруді дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті өндірістік практикасына (GMP) сәйкес және Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен алынған лицензияның негізінде жүзеге асырады.

РҚАО-ның ескертпесі!
2-тармақтың екінші абзацы дәрілік заттарды өндіретін ұйымдар, дәріхана қоймалары үшін 01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен.

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер дәрілік заттарды өндіру кезінде тиісті өндірістік практика (GMP) талаптарын сақтауға міндетті.

3. Дәрілік затты өндіруші дәрілік заттардың тұрақтылығын зерттеуді, оларды сақтау және қайта бақылау мерзімін белгілеуді уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүргізеді.

Медициналық бұйымдарды өндіруші медициналық бұйымдардың тұрақтылығын зерттеуді, оларды сақтау мерзімін белгілеуді халықаралық стандарттарға сәйкес жүргізеді.

4. Мынадай:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркеу, жабдық пен технологиялық процестерді баптау және іске қосу кезінде сараптама жүргізуге, клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулер жүргізуге, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды келісімшарттық өндіруге және экспортқа өндіруге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қоспағанда, Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру құқығына лицензиясыз;

3) тиісті өндірістік практика мен медициналық бұйымдарды өндіру қағидаларын бұза отырып, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіруге тыйым салынады.

5. Өндірілген және әкелінетін дәрілік заттар:

1) өзінің құрамында тізбесін уәкілетті орган бекітетін, Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған бояғыштар мен қосалқы заттарды қамтымауға тиіс;

2) дәрілік заттарды өндіруші әзірлеген және сараптама кезінде уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес мемлекеттік сараптама ұйымымен келісілген дәрілік заттардың сапасы жөніндегі нормативтік құжатқа сәйкес бақылауға жатқызылуға тиіс;

3) Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті өндірістік практикасы (GMP) талаптарынан төмен емес жағдайларда өндірілген және дәрілік затты мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде мәлімделген фармацевтикалық субстанциядан (активті фармацевтикалық субстанциядан) өндірілуге тиіс.

Қазақстан Республикасының аумағында экспортқа ғана өндірілетін дәрілік заттар Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркелуге және өткізілуге жатпайды.

6. Өндірілген және әкелінетін медициналық бұйымдар медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу мақсаттары үшін медициналық бұйымның сараптамасы кезінде медициналық бұйымды өндіруші ұсынған медициналық бұйымның нормативтік құжатына сәйкес бақылауға жатқызылуға тиіс.

Қазақстан Республикасының аумағында экспортқа ғана өндірілетін медициналық бұйымдар Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркелуге және өткізілуге жатпайды.

7. Патенттелген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіру және өткізу Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

8. Диагностика жүргізуге немесе емдеуге арналған медициналық бұйымдарды өндіру олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге, оларды функционалдық мақсатына сәйкес пайдалануды көздеуге және диагностиканың немесе емдеудің алынған нәтижелерін түсіндіру кезінде пайдаланушының қателесу тәуекелін болғызбауға тиіс.

9. Дәрілік заттарды өндіруші штатында Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті өндірістік практикасы (GMP) талаптарына сәйкес міндеттерді орындауға жауапты болатын, өндірушінің кемінде бір уәкілетті адамының болуын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 67-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

68-бап. Дәрілік препараттар мен медициналық бұйымдарды дайындау

Дәрілік препараттар мен медициналық бұйымдарды дайындауды дәрілік препараттар мен медициналық бұйымдарды дайындауға лицензиясы бар, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес жүзеге асырады. Дайындалған дәрілік препараттар уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен дәріханаішілік бақылауға жатады.

Ескерту. 68-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

69-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды көтерме және бөлшек саудада өткізу

Ескерту. 69-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды көтерме саудада өткізуді дәріхана қоймаларында көтерме саудада өткізуге тиісті лицензияны алған не "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен медициналық бұйымдар қоймасы арқылы қызметін бастағаны туралы хабардар еткен дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектiлер жүзеге асырады.

2. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткiзудi дәріханаларда, дәріхана пункттерінде, жылжымалы дәріхана пункттерінде бөлшек саудада өткізуге тиісті лицензияны алған не "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен оптика және медициналық бұйымдар дүкендері арқылы қызметін бастағаны туралы хабардар еткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектiлер жүзеге асырады.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-тармақтың бірінші абзацы дәріханалар үшін 01.01.2023 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен.

3. Дәрілік заттарды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыратын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер тиісті дәріханалық практика (GРP) талаптарын сақтауға міндетті.

РҚАО-ның ескертпесі!
3-тармақтың екінші абзацы дәрілік заттарды өндіретін ұйымдар, дәріхана қоймалары үшін 01.01.2021 бастап қолданысқа енгізіледі - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен.

Дәрілік заттарды көтерме саудада өткізуді жүзеге асыратын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер тиісті дистрибьюторлық практика (GDP) талаптарын сақтауға міндетті.

Лицензия алған не "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қызметін бастағаны туралы хабардар еткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілерге уәкілетті орган бекітетін тізбеге сәйкес дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға жатпайтын тауарларды көтерме және бөлшек саудада өткізуге рұқсат етіледі.

4. Мынадай:

1) Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген;

2) сапасы Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен қауіпсіздігі және сапасы туралы қорытындымен расталмаған;

3) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін;

4) жарамдылық мерзімі өткен;

РҚАО-ның ескертпесі!
5) тармақша жаңа редакцияда көзделген - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
5) тармақшаның бұл редакциясы 01.01.2023 дейін қолданыста болады - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 3-т. қараңыз).

5) осы баптың 6-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, денсаулық сақтау ұйымдарында медицина қызметкерлері өткізетін;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды уақытша сақтау қоймалары арқылы дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды көтерме және бөлшек саудада өткізуге тыйым салынады.

5. Дәрігердің рецепті бойынша босатуға арналған дәрілік заттарды рецептісіз өткізуге тыйым салынады.

Дәрілік заттарды рецептімен босатуға жатқызу қағидаларын, рецептілерді жазу, есепке алу және сақтау қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақты алып тастау көзделген - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен.
РҚАО-ның ескертпесі!
6-тармақтың бұл редакциясы 01.01.2023 дейін қолданыста болады - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптың 3-т. қараңыз).

6. Аудан орталығынан шалғайдағы, дәріханалар жоқ елді мекендерде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өткізуді жеке және заңды тұлғалар алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарындағы дәріхана пункттері және жылжымалы дәріхана пункттері арқылы жүзеге асыра алады. Дәріхана пункттері болмаған кезде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізу алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары арқылы жүзеге асырылуы мүмкін. Фармацевтикалық білімі бар мамандар болмаған жағдайда, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өткізу үшін оқытылған медициналық білімі бар мамандарға оларды бөлшек саудада өткізуді жүзеге асыруға рұқсат етіледі.

7. Тіркеу куәлігінің мерзімі өткенге дейін Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген және онда өндірілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар Қазақстан Республикасының аумағында шектеусіз қолданылады, айналысқа түседі және пайдаланылады.

Ескерту. 69-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

14-тарау. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы

Ескерту. 14-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

70-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды әзірлеу

1. Дәрілік заттарды әзірлеу жаңа активті заттарды немесе олардың жаңа құрамаларын іздеуді және (немесе) жасауды, фармакологиялық қасиеттерін кейіннен зерделеуді, фармацевтикалық әзірлеуді, клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулерді, сондай-ақ дәрілік заттарды өнеркәсіптік өндіру технологияларын әзірлеуді қамтиды.

2. Дәрілік заттарды әзірлеу олардың қауіпсіздігі мен тиімділігін қамтамасыз ететін тиісті фармацевтикалық практикалардың талаптары сақтала отырып жүзеге асырылады.

3. Медициналық бұйымдарды әзірлеу техникалық шешімді іздеуді және (немесе) жасауды, тәжірибелік үлгілерді ойлап табуды, жобалауды, конструкциялауды және сынауды, сондай-ақ медициналық бұйымдарды өнеркәсіптік өндіру технологияларын әзірлеуді қамтиды.

4. Медициналық бұйымдарды әзірлеу олардың қауіпсіздігі мен тиімділігін қамтамасыз ететін халықаралық стандарттардың талаптары сақтала отырып жүзеге асырылады.

5. Дәрілік зат пен медициналық бұйымды әзірлеушінің құқықтары Қазақстан Республикасының заңнамасымен қорғалады.

Ескерту. 70-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

71-бап. Дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу

Ескерту. 71-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылатын, дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның фармацевтика нарығында болуының құқыққа сыйымдылығын айқындау, оның қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін бағалау және дәрілік затты немесе медициналық бұйымды белгілі бір мерзімге Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың мемлекеттік тізіліміне енгізу рәсімі дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу болып табылады.

2. Уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылатын, мерзімсіз тіркеу куәлігі бұрынғы тіркеу нөмірімен беріле отырып және Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың мемлекеттік тізіліміне тиісті жазба енгізіле отырып, мемлекеттік тіркеудің қолданылу мерзімі өткен дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеудің қолданылуын ұзарту рәсімі дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік қайта тіркеу болып табылады.

3. Дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен, тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімі ішінде тіркеу дерекнамасына енгізілетін өзгерістерге сараптама жүргізу негізінде жүзеге асырылады.

4. Мыналарды:

1) әрбір өндірістік алаңнан дәрілік нысаны, мөлшерленуі, орамы көрсетіле отырып, саудалық атаулары бар дәрілік препараттарды;

2) парафармацевтикті;

3) әрбір өндірістік алаңнан саудалық атаулары бар медициналық бұйымдарды;

4) медициналық бұйымдармен қоса пайдалану үшін медициналық бұйымды өндіруші арнайы шығарғаннан басқа, медициналық бұйымдарға арналған шығыс материалдармен ғана әрекеттесетін осындай шығыс материалдарын;

5) медициналық көмек көрсету үшін мамандандырылған көлік құралының құрамына кіретін медициналық бұйымдарды;

6) дәрілік заттардың немесе медициналық бұйымдардың балк-өнімдерін қоса алғанда, Қазақстан Республикасында өндірілген, сондай-ақ оның аумағына әкелінетін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар мемлекеттік тіркелуге және қайта тіркелуге жатады.

5. Дәрілік заттың саудадағы атауы - дәрілік зат тіркелетін атау.

6. Алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
7. Алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

8. Еуразиялық экономикалық одақтың нарығында айналыста болуға арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар Еуразиялық экономикалық одақтың нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес бірыңғай қағидалар бойынша тіркелуге жатады.

8-1. Отандық дәрілік заттарды шетелде тіркеу үшін уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес уәкілетті орган фармацевтикалық өнімге сертификат (СРР) береді.

8-2. Қазақстан Республикасының тиісті өндірістік практикасы (GMP) талаптарынан төмен емес жағдайларда Қазақстан Республикасынан тысқары жерде өндірілген дәрілік заттар мемлекеттік тіркелуге, қайта тіркелуге және олардың тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізуге жатады.

9. Уәкілетті органның шешімі бойынша дәрілік зат немесе медициналық бұйым сараптама жүргізудің жеделдетілген рәсімі бойынша тіркелуі мүмкін.

Дәрілік затқа немесе медициналық бұйымға сараптама жүргізудің жеделдетілген рәсімінің тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

10. Алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

11. Дәрілік затқа немесе медициналық бұйымға сараптама жүргізу дәрiлiк затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттiк тіркеудің, қайта тіркеудің және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізудің міндетті шарты болып табылады.

Өндіріс жағдайларын және сапаны қамтамасыз ету жүйесін бағалау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу кезінде өтініш берушінің қаражаты есебінен дәрілік затты немесе медициналық бұйымды өндіруші ұйымға бару арқылы жүзеге асырылады.

Дәрілік зат пен медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде оларға сараптама жүргізумен байланысты шығыстарды өтініш берушілер көтереді.

Тізбесін уәкілетті орган айқындайтын құжаттарды қамтитын тіркеу дерекнамасы, сондай-ақ дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның үлгілері, үш реттік талдау үшін жеткілікті мөлшердегі фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілері, өзіндік ерекшелікті реагенттер мен шығыс материалдары сараптама ұйымына айрықша жағдайларда және қайтару шартымен ұсынылады.

12. Мыналар:

1) дәріханаларда дайындалған дәрілік препараттар;

2) тиісті өндірістік практика жағдайларында өндірілген фармацевтикалық субстанциялар (активті фармацевтикалық субстанциялар);

3) фармакопеялық дәрілік өсімдік шикізаты;

4) медицина қызметкері берген тағайындамаға сәйкес арнайы талаптар қойылатын, пациенттердің жеке тапсырыстары бойынша тек қана жеке пайдалану үшін дайындалған медициналық бұйымдар;

5) Қазақстан Республикасында экспорт үшін ғана өндірілетін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды одан әрі өткізу құқығынсыз, олардың көрмелер өткізуге арналған көрмелік үлгілері;

7) клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулерді және (немесе) сынауларды жүргізу үшін келіп түсетін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың үлгілері;

8) аурулардың диагностикасы үшін пайдаланылмайтын зертханалық аспаптар;

9) медициналық бұйымдардың құрамына кіретін және дербес бұйым немесе құрылғы ретінде пайдаланылмайтын жинақтауыш заттар;

10) тікелей денсаулық сақтау ұйымдарында қолданылу орнында дайындалған радиофармацевтикалық дәрілік препараттар;

11) мемлекеттік тіркеу кезінде сараптама жүргізуге арналған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың үлгілері мемлекеттік тіркелуге жатпайды.

13. Дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу туралы өтінішті дәрілік затты немесе медициналық бұйымды әзірлеуші немесе өндіруші немесе олардың сенім білдірілген тұлғасы береді.

Дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде өтініш беруші ұсынған құжаттарды есепке алу және бір жүйеге келтіру уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

Дәрiлiк затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттiк тіркеуді, қайта тіркеуді және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізуді дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік орган өтініштің негізінде және дәрілік заттың немесе сараптама ұйымының жүргізілген сараптама нәтижелері бойынша берілген, медициналық бұйымның қауіпсіздігі, сапасы мен тиімділігі туралы оң қорытындысының негізінде жүзеге асырады.

14. Дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркегені, қайта тіркегені және оның тіркеу куәлігінің телнұсқасын бергені үшін "Салық және бюджетке төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы" Қазақстан Республикасының Кодексіне (Салық кодексі) сәйкес алым алынады.

15. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы сараптамасының нәтижелері бойынша теріс қорытынды берілген және уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен белгіленген құжаттардың толық топтамасы ұсынылмаған жағдайларда, өтініш берушіге дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеуден, қайта тіркеуден және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізуден бас тартылады.

16. Дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу нәтижелері бойынша уәкілетті орган белгілеген нысан бойынша тіркеу куәлігі беріледі.

17. Дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу туралы шешім уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен кері қайтарып алынуы мүмкін.

18. Дәрілік заттың тіркеу куәлігін ұстаушы және медициналық бұйымды өндіруші тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімі бойында дәрілік затты немесе медициналық бұйымды мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және оның тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу мақсаттары үшін сараптамаға ұсынылған тіркеу дерекнамасына сәйкес келуге тиіс, Қазақстан Республикасының нарығында бар, тіркелген дәрілік заттардың немесе медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі, сапасы мен тиімділігі үшін жауаптылықта болады.

19. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік орган дәрілік затты мемлекеттік тіркеу үшін ұсынылған, мемлекеттік тіркеу туралы өтініште, дәрілік зат сараптамасының материалдарында, сондай-ақ құрамында жаңа химиялық заттар бар дәрілік заттың тіркеу дерекнамасында қамтылған құпия ақпараттың дәрілік зат мемлекеттік тіркелген күннен бастап алты жыл бойы өтініш берушінің келісімінсіз жария етілуіне және коммерциялық мақсаттарда пайдаланылуына жол бермейді.

20. Осы баптың 19-тармағында көзделген, құпия ақпаратты коммерциялық мақсаттарда жария етуге және пайдалануға жол бермейтін ережелер:

1) Қазақстан Республикасының Патент заңына сәйкес дәрілік затты пайдалануға мәжбүрлі лицензия берілген жеке немесе заңды тұлғаларға;

2) дәрілік затты коммерциялық емес мақсаттарда пайдалануға, өндіруге, импорттауға, экспорттауға немесе таратуға қолданылмайды.

21. Осы баптың 19-тармағында көрсетілген ақпаратты жария етуге және пайдалануға мынадай жағдайлардың бірі болған кезде:

1) егер дәрілік затты жеткізіп беру Қазақстан Республикасында тіркелген күннен бастап он екі ай ішінде халықтың қажеттіліктерін қанағаттандыру үшін жеткіліксіз болғанда;

2) төтенше жағдайлар кезінде не ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында халық денсаулығын қорғау қажет болғанда;

3) Қазақстан Республикасының бәсекелестікті қорғау саласындағы заңнамасының талаптарын бұзатын әрекеттер анықталғанда, өтініш иесінің келісімінсіз сот шешімі негізінде жол беріледі.

Ескерту. 71-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 27.10.2015 № 365-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

72-бап. Дәрілік заттарды клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер және медициналық бұйымдардың биологиялық әсерін бағалауды зерттеулер (сынаулар)

1. Дәрілік заттарды клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулердің мақсаты олардың фармакологиялық белсенділігі мен қауіпсіздігінің дәлелдемелерін ғылыми әдістермен алу болып табылады.

Медициналық бұйымдардың биологиялық әсерін бағалауды зерттеулер (сынаулар) медициналық бұйым материалдарының адам организмімен жанасуы нәтижесінде туындайтын кез келген ықтимал жағымсыз биологиялық қарсылықтың қолайлылығын айқындау үшін жүргізіледі.

2. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулерді жүргізу тәртібін және клиникаға дейінгі базаларға қойылатын талаптарды уәкілетті орган айқындайды.

Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті зертханалық практикасына (GLP) сәйкес жүзеге асырылады.

Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер материалдарының және оларды жүргізу шарттарының Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті зертханалық практикасы (GLP) талаптарына сәйкестігін бағалау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен фармацевтикалық инспекция шеңберінде жүзеге асырылады.

Ескерту. 72-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

73-бап. Медициналық бұйымдарды техникалық жағынан сынау

1. Медициналық бұйымдарды техникалық жағынан сынау оларды медициналық бұйымды өндірушінің құжаттамасында көзделген тағайындамаға сәйкес пайдалану кезінде сынаулар нысанында және (немесе) сапасы мен қауіпсіздігін тексеру үшін деректерді бағалау мен талдау нысанында жүргізіледі.

2. Медициналық бұйымдарды техникалық жағынан сынау Қазақстан Республикасының сәйкестікті бағалау саласындағы аккредиттеу туралы заңнамасында айқындалған тәртіппен техникалық сынауларды жүргізуге аккредиттелген ұйымдарда жүргізіледі.

3. Техникалық сынауларды жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 73-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

74-бап. Дәрілік заттарды, медициналық бұйымдарды клиникалық зерттеулер және in vitro диагностикасы үшін медициналық бұйымдарды клиникалық-зертханалық сынаулар

1. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды клиникалық зерттеулер зерттелетін фармакологиялық немесе дәрілік заттың клиникалық және (немесе) фармакологиялық-динамикалық әсерлерін анықтау немесе растау және (немесе) жағымсыз реакцияларды анықтау үшін және (немесе) дәрілік заттардың сіңірілуін, таралуын, биотрансформациялануын және шығарылуын зерделеу, медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін және (немесе) функционалдық сипаттамаларын және (немесе) қауіпсіздігі мен тиімділігін белгілеу үшін медициналық бұйымның қолайсыз оқиғаларын (оқыс оқиғаларын) бағалау мақсатында субъект ретінде адамның қатысуымен жүргізіледі.

Іn vitro диагностикасы үшін медициналық бұйымдарды клиникалық-зертханалық сынаулар медициналық бұйымның in vitro диагностикасы үшін сәйкестігін белгілеу үшін талдамалық сипаттамаларға, клиникалық тиімділікке (егер қолдану мүмкіндігі болса) жүргізіледі.

2. Клиникалық зерттеулер Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті клиникалық практикасы (GCP) қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

3. Клиникалық зерттеулерді, in vitro диагностикасы үшін медициналық бұйымдарды клиникалық-зертханалық сынауларды жүргізу тәртібін және клиникалық базаларға қойылатын талаптарды уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 74-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

75-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды таңбалау

1. Дәрілік заттар тұтынушылық қаптамасына (бастапқы және қайталама) қазақ және орыс тілдерінде жақсы оқылатын қаріппен басылған таңбасымен, медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулығымен (қосымша парақ) айналысқа түсуге тиіс.

2. Медицина қызметкерлері үшін уәкілетті органның және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымының интернет-ресурстарында дәрілік заттың мемлекеттік тіркеу кезінде уәкілетті орган бекіткен жалпы сипаттамасы орналастырылады.

3. Медициналық бұйымдар тікелей медициналық бұйымдарға және (немесе) тұтынушылық қаптамаға басылған таңбасымен, медициналық бұйымға арналған медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулығымен немесе пайдалану құжатымен айналысқа түсуге тиіс.

4. Қымбат тұратын орфандық (сирек кездесетін) дәрілік препараттардың шектеулі санын әкелу кезінде стикерлерді пайдалануға жол беріледі.

Тұтынушылық қаптамаға стикерлерді жапсыру уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

5. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды таңбалау қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықты және олардың жалпы сипаттамасын жасау мен ресімдеу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 75-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

75-1-бап. Тиісті фармацевтикалық практикалар жөніндегі фармацевтикалық инспекторат

1. Тиісті фармацевтикалық практикалар жөніндегі фармацевтикалық инспекторат дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік органның және оның аумақтық бөлімшелерінің фармацевтикалық инспекцияны жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшесі болып табылады.

2. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік орган тиісті фармацевтикалық практикалар жөніндегі фармацевтикалық инспектораттың қызметін үйлестіреді.

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік орган және оның аумақтық бөлімшелері тиісті фармацевтикалық практикалар талаптарына сәйкестікке сертификаттар (қорытындылар) береді немесе оларды кері қайтарып алады.

3. Фармацевтикалық инспекция мынадай жағдайларда:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектінің сертификат (қорытынды) алуға немесе оның қолданысын ұзартуға арналған өтінімі негізінде, сондай-ақ тиісті фармакологиялық қадағалау практикасына (GVP) сәйкес;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектінің өтініші негізінде, сондай-ақ фармацевтикалық инспекцияны жүргізу бағдарламасына сәйкес дәрілік препараттарды, медициналық бұйымдарды лицензиялау, тіркеу, сараптама жүргізу немесе олардың қауіпсіздігіне, сапасы мен тиімділігіне байланысты тергеп-тексерулер жүргізу мақсатында;

3) анықталған сәйкессіздіктердің жойылғанын растау мақсатында бұрын жүргізілген фармацевтикалық инспекцияның нәтижелері бойынша жүргізіледі.

4. Объектінің мынадай талаптарға сәйкестігі туралы сертификаттың қолданылу мерзімі:

тиісті өндірістік практикаға (GMP) – үш жылды;

тиісті дистрибьюторлық практикаға (GDP), тиісті зертханалық практикаға (GLP) – бес жылды;

тиісті дәріханалық практикаға (GPP) – алғашқы екі ретте бес жылды құрайды, кейіннен растау кезінде мерзімсіз болады.

5. Тиісті дәріханалық практика (GPP) талаптарына сәйкестігі тұрғысынан – дәріханалар, тиісті дистрибьюторлық практика (GDP) талаптарына сәйкестігі тұрғысынан – дәріханалық (дистрибьюторлық) қоймалар, тиісті өндірістік практика (GMP) талаптарына сәйкестігі тұрғысынан – дәрілік заттарды өндіру жөніндегі ұйымдар, тиісті зертханалық практика (GLP) талаптарына сәйкестігі тұрғысынан – клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулерді жүзеге асыратын ұйымдар, тиісті клиникалық практика (GCP) талаптарына сәйкестігі тұрғысынан – клиникалық зерттеулерді жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары, тиісті фармакологиялық қадағалау практикасы (GVP) талаптарына сәйкестігі тұрғысынан – дәрілік заттарды тіркеу куәліктерін ұстаушылар фармацевтикалық инспекциялауға жатады.

6. Фармацевтикалық инспекцияны жүргізу уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

Ескерту. 13-тарау 75-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

76-бап. Медициналық көмектің ең төмен, базалық және қосымша көлемдерін және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмекті көрсетуге арналған дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу

Ескерту. 76-баптың тақырыбына өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

1. Медициналық көмектің ең төмен, базалық және қосымша көлемдерін және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмекті көрсетуге арналған дәрiлiк заттар – халықаралық патенттелмеген атауларымен, ал пациенттің қабылдауына болмайтын жағдайда Қазақстандық ұлттық формуляр шеңберінде дәрігерлік-консультациялық комиссияның қорытындысы және облыстың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті өкілді органының шешімі негізінде саудалық атауларымен сатып алынады. Көп компоненттi дәрiлiк зат сатып алынған жағдайда оның құрамы көрсетiледi.

2. Уәкілетті орган берген қорытындының (рұқсат беру құжатының) негізінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелінген тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қоспағанда, тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемi шеңберінде дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу үшiн бөлiнетiн бюджет қаражатын және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру қаражатын оңтайлы және тиiмдi жұмсау мақсаттарында дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдар уәкiлеттi орган белгiлегеннен аспайтын бағалар бойынша сатып алынады.

3. Тегiн медициналық көмектiң кепiлдiк берiлген көлемiн және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмекті көрсетуге арналған дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен және тәсілдермен, оның ішінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталы арқылы жүзеге асырылады.

4. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде шарттар жасасуға артықшылықты құқыққа:

1) дәрілік заттарды сатып алу және дәрілік заттарды берудің ұзақ мерзімді шарттарын жасасу кезінде тиісті өндірістік практиканың (GMP);

2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттарды, фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алу және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау жөніндегі ұзақ мерзімді шарттарды жасасу кезінде тиісті дистрибьюторлық практиканың (GDP);

3) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды есепке алу және өткізу бойынша көрсетілетін қызметтерді сатып алу кезінде тиісті дәріханалық практиканың (GPP) талаптарына объектінің сәйкестігі туралы сертификаты бар, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер, оның ішінде дәрілік препараттарды дайындауға құқығы бар дәріханалар ие болады.

Ескерту. 76-бап жаңа редакцияда - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгерістер енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

77-бап. Бірыңғай дистрибьютор

1. Бірыңғай дистрибьюторды Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

Мыналар:

1) өнім берушілерді таңдау;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды беру шарттарын жасасу;

3) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды берудің ұзақ мерзімді шарттарын және (немесе) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау жөніндегі ұзақ мерзімді шарттарды жасасу;

4) уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз ету;

5) уәкілетті орган айқындайтын тізбе бойынша дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, сақтау және тасымалдау жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

6) фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

7) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды есепке алу және өткізу жөніндегі көрсетілетін қызметтерді сатып алу;

7-1) Қазақстан Республикасының азаматтық қорғау туралы заңнамасына сәйкес жұмылдыру резервінің дәрілік заттары мен медициналық бұйымдарын беру, сақтау және жаңарту мен номенклатура өзгерген жағдайда броньнан шығару тәртібімен оларды шығару;

8) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық бұйымдарды сатып алуды ұйымдастыру бірыңғай дистрибьютор қызметінің негізгі нысаналары болып табылады.

2. Мыналар:

1) сатып алуды жүргізу рәсіміне қатысу үшін әлеуетті өнім берушілерге тең мүмкіндіктер беру;

2) әлеуетті өнім берушілер арасындағы адал бәсекелестік;

3) сатып алу процесінің жариялылығы мен ашықтығы;

4) отандық тауар өндірушілерді қолдау дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу қағидаттары болып табылады.

Ескерту. 77-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді – ҚР 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

77-1-бап. Бірыңғай оператордың өкілеттіктері

Бірыңғай оператор:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталын құруды, дамытуды, қолдап отыруды және оған жүйелік-техникалық қызмет көрсетуді жүзеге асырады;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталын дамыту жөніндегі жобаларды басқаруды жүзеге асырады;

3) денсаулық сақтау субъектілеріне дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталын пайдалану бойынша қызметтер көрсетеді;

4) денсаулық сақтау субъектілеріне дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталының жұмыс істеуі мәселелері бойынша консультациялық көмек көрсетеді;

5) мемлекеттік сатып алу жүйесі субъектілерінің дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталына орналастырылған электрондық ақпараттық ресурстарын сақтаудың ақпараттық қауіпсіздігін қамтамасыз етеді;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, фармацевтикалық көрсетілетін қызметтерді сатып алуды ұйымдастыру және жүргізу тәртібіне сәйкес дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сатып алу веб-порталын ақпараттық толықтыруды жүзеге асырады;

7) мемлекеттік органдардың ақпараттық жүйелерін, мемлекеттік электрондық ақпараттық ресурстарды интеграциялау және ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелері бойынша уәкілетті субъектілермен өзара іс-қимыл жасайды.

Ескерту. 13-тарау 77-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

78-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау

1. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдар уәкілетті орган бекiткен дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды сақтау және тасымалдау қағидаларына сәйкес олардың қауiпсiздiгiн, сапасы мен тиiмдiлiгiн сақтауды қамтамасыз ететiн жағдайларда сақталады және тасымалданады.

2. Дәрілік препараттар мен медициналық бұйымдардың жарамдылық мерзімін ұзартуға тыйым салынады.

3. Дәрілік заттарды тасымалдауды және сақтауды жүзеге асыратын дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер тиісті дистрибьюторлық практиканың (GDP) немесе тиісті дәріханалық практиканың (GPP) талаптарын сақтауға міндетті.

Ескерту. 78-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

79-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жою

Жарамсыз болып қалған, жарамдылық мерзімі өткен дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар, жалған және Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін басқа да дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар өткізуге және медициналық қолдануға жарамсыз деп саналады және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер өз иелігіндегі осындай дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жоюға тиіс.

Ескерту. 79-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

80-бап. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына әкелу тәртiбi

1. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына әкелу Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың кеден заңнамасына сәйкес, уәкілетті орган айқындайтын тәртiппен жүзеге асырылады.

2. Осы баптың 3-тармағында және осы Кодекстің 80-2-бабында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге рұқсат етілмейді.

3. Егер Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар:

1) клиникалық зерттеулер жүргізуге;

2) мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тіркеу дерекнамасына өзгерістер енгізу кезінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға сараптама жүргізуге;

3) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыруға;

4) медициналық қолдану және сатып алу мүмкіндігімен нақты пациенттің тіршілік көрсеткіштері бойынша медициналық көмек көрсетуге не сирек кездесетін және (немесе) аса ауыр патологиясы бар пациенттердің шектеулі контингентіне медициналық көмек көрсетуге;

5) оларды одан әрі өткізу құқығынсыз көрмелер өткiзуге;

6) төтенше жағдайларды болғызбауға және (немесе) олардың салдарын жоюға;

7) инновациялық медициналық технологияларды ендіруге;

8) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды берудің ұзақ мерзімді шарттары шеңберіндегі дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қоспағанда, Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас ассамблеясы құрған халықаралық ұйымдар беретін және (немесе) Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы терең саралаудан өткізген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бірыңғай дистрибьютордың сатып алуына;

9) медициналық бұйымның құрамына немесе құрылғысына кіретін және медициналық бұйымның құрамынан немесе құрылғысынан тыс дербес пайдалануға арналмаған жинақтауыш зат ретінде пайдалануға арналған болса, оларды уәкілетті орган берген қорытындының (рұқсат беру құжатының) негізінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге жол беріледі.

4. Уәкілетті орган айқындайтын жекелеген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік тіркеуден өтпеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды гуманитарлық көмек ретінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге тыйым салынады.

Гуманитарлық көмекке (жәрдем беруге) немесе төтенше жағдайлар кезіндегі көмекке арналған дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдар (оның ішінде тіркелмегендері) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен берілетін қорытындының (рұқсат беру құжатының) негізінде Қазақстан Республикасына әкелінеді.

5. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтiн, Қазақстан Республикасының аумағына әкелiнген дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдар тәркiленуге және жойылуға жатады.

Ескерту. 80-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

80-1-бап. Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге рұқсат берілген тұлғалар

Дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына уәкілетті орган айқындайтын тәртiппен әкелудi:

1) дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды өндіруге лицензиясы бар дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер;

2) дәрiлiк заттарды көтерме саудада өткiзуге лицензиясы бар не медициналық бұйымдарды көтерме саудада өткiзуді қызметін бастағаны туралы хабарлама бойынша жүзеге асыратын денсаулық сақтау субъектілерінің тізіліміне енгізілген, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер;

3) осы Кодекске сәйкес дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды әзiрлеу және мемлекеттiк тiркеу үшiн ғылыми-зерттеу ұйымдары, зертханалар;

4) мемлекеттiк тiркеу кезiнде сараптама жүргізу, клиникалық зерттеулер және (немесе) сынаулар жүргiзу үшiн және Қазақстан Республикасында дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды өндiрушiлердiң көрмелерiне қатысу үшiн дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды шетелдiк өндiрушiлер, олардың уәкiлеттi өкiлдiктерi (филиалдары) немесе олардың сенiм бiлдiрiлген жеке және заңды тұлғалары;

5) медициналық қызметтi жүзеге асыру үшін денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге асыра алады.

Ескерту. 9-тарау 80-1-баппен толықтырылды - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

80-2-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, сондай-ақ клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалын, фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілерін жеке пайдалану және өзге де коммерциялық емес мақсаттар үшін Қазақстан Республикасының аумағына әкелу

1. Егер дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдар:

1) жеке тұлғалардың, дипломатиялық корпус қызметкерлерінің немесе халықаралық ұйымдар өкілдерінің жеке пайдалануына;

2) Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік аумағына келген көлік құралдарының жолаушылары мен экипаж мүшелерін, пойыз бригадаларын және көлік құралдарының жүргізушілерін емдеуге;

3) халықаралық мәдени, спорттық іс-шараларға қатысушыларды және халықаралық экспедицияларға қатысушыларды емдеуге арналған болса, олар Қазақстан Республикасының аумағына уәкілетті органның рұқсатынсыз әкелінеді.

2. Осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларда, Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге жол беріледі.

3. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалы, фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілері Қазақстан Республикасының аумағына уәкілетті органның рұқсатынсыз әкелінеді.

4. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалын, фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілерін Қазақстан Республикасының аумағына әкелуді:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндірушілер;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды шетелдік өндірушілер, олардың уәкілетті өкілдіктері (филиалдары) немесе олардың сенім білдірілген жеке және заңды тұлғалары;

3) денсаулық сақтау, білім және ғылым саласындағы ғылыми-зерттеу ұйымдары, зертханалар жүзеге асырады.

Ескерту. 9-тарау 80-2-баппен толықтырылды - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

80-3-бап. Уәкілетті орган мен кеден ісі саласындағы уәкілетті органның өзара іс-қимылы

1. Осы Кодекстің 80-бабының 3 және 4-тармақтарында және 80-2-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды Еуразиялық экономикалық одақтың Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасымен тұспа-тұс келетiн кедендiк шекарасы арқылы өткізу кезінде кеден ісі саласындағы уәкілетті органға мемлекеттiк тiркеу күнi мен нөмiрi көрсетiле отырып, әкелiнетін дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдардың әрқайсысының мемлекеттiк тiркелгенi туралы уәкiлеттi орган растаған мәлiметтер ұсынылуға тиiс.

2. Кеден iсi саласындағы уәкiлеттi орган дәрiлiк заттар мен медициналық бұйымдарды Еуразиялық экономикалық одақтың Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасымен тұспа-тұс келетiн кедендiк шекарасы арқылы Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Еуразиялық экономикалық одақтың Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасымен тұспа-тұс келетiн кедендiк шекарасы арқылы Қазақстан Республикасының аумағынан әкету туралы мәлiметтердi уәкiлеттi органға ұсынады.

Ескерту. 9-тарау 80-3-баппен толықтырылды - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

81-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды, сондай-ақ клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалын, фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілерін Қазақстан Республикасының аумағынан әкету тәртібі

1. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағынан әкету уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

2. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар:

1) Қазақстан Республикасының аумағынан кететін жеке тұлғалардың емделу курсына қажетті мөлшерде жеке пайдалануы үшін;

2) Қазақстан Республикасының аумағынан кететін көлік құралының жолаушыларды емдеуге арналған алғашқы көмек дәрі қобдишасының құрамында;

3) көрмелер өткізу үшін уәкілетті органның рұқсаты бойынша әкелінген көрмелік үлгілер;

4) клиникаға дейінгі (клиникалық емес) немесе клиникалық зерттеулер жүргізу үшін әкелінген медициналық бұйымдар Қазақстан Республикасының аумағынан уәкілетті органмен келісусіз әкетілуі мүмкін.

3. Төтенше жағдайларды жоюға қатысу үшін Қазақстан Республикасының аумағынан кететін медициналық және авариялық-құтқару ұйымдары мен құралымдарының материалдық-техникалық құралдарының құрамында дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағынан әкету уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

4. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалдары, фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілері Қазақстан Республикасының аумағынан уәкілетті органның рұқсатынсыз әкетілуі мүмкін.

5. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулердің биологиялық материалын, фармацевтикалық субстанциялардың (активті фармацевтикалық субстанциялардың) және олардың қоспаларының стандартты үлгілерін Қазақстан Республикасының аумағынан әкетуді:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндірушілер;

2) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды шетелдік өндірушілер, олардың уәкілетті өкілдіктері (филиалдары) немесе олардың сенім білдірілген жеке және заңды тұлғалары;

3) денсаулық сақтау, білім және ғылым саласындағы ғылыми-зерттеу ұйымдары, зертханалар жүзеге асырады.

Ескерту. 81-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

15-тарау. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға қойылатын жалпы қауіпсіздік талаптары

Ескерту. 15-тарау жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

82-бап. Медициналық бұйымдарды монтаждау, жөндеу, оларға техникалық және метрологиялық қызмет көрсету

1. Медициналық бұйымдарды монтаждауды, жөндеуді, оларға техникалық және метрологиялық қызмет көрсетуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес осындай жұмыстарды орындауға құқығы бар жеке немесе заңды тұлғалар жүзеге асырады.

2. Медициналық бұйымдардың жөндеуден кейінгі қауіпсіздік деңгейі медициналық бұйымдардың техникалық паспортында белгіленген қауіпсіздік деңгейінен төмен болмауға тиіс.

3. Денсаулық сақтау ұйымдарында пайдаланылатын медициналық мақсаттағы өлшем құралдарын метрологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасына сәйкес реттеледі.

4. Өлшем құралы болып табылатын медициналық бұйым Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің тізіліміне енгізілуге жатады және оны Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасына сәйкес қолдануға рұқсат етіледі.

Өлшем құралы болып табылатын медициналық бұйымдардың тізбесін техникалық реттеу және метрология саласындағы мемлекеттік реттеуді жүзеге асыратын уәкілетті мемлекеттік органмен келісу бойынша уәкілетті орган бекітеді.

83-бап. Қолданудың ықтимал қатерінің дәрежесіне қарай медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін сыныптау және қауіпсіздігін қайта сыныптау

1. Қазақстан Республикасында қолданылатын медициналық бұйымдар қолданудың ықтимал қатерінің дәрежесіне қарай сыныптарға және Қазақстан Республикасының медициналық бұйымдар номенклатурасына сәйкес түрлерге бөлінеді.

2. Қолданудың ықтимал қатерінің дәрежесіне қарай медициналық бұйымдарды сыныптау қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

3. Қолданудың ықтимал қатерінің дәрежесі бойынша медициналық бұйымдардың сыныбын уәкілетті орган мемлекеттік тіркеу кезінде бекітеді. Әрбір медициналық бұйым бір сыныпқа ғана жатқызылуы мүмкін.

4. Қазақстан Республикасының медициналық бұйымдар номенклатурасын қалыптастыру және жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

5. Уәкілетті орган медициналық бұйымдар жұмысының негізіне алынған қағидаттарды, құбылыстарды, медициналық әдістемелерді егжей-тегжейлі есепке алуға негізделген өзгерістерді сыныптамаға енгізе алады.

84-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдануды тоқтата тұру, оған тыйым салу немесе айналыстан алып қою не олардың қолданылуын шектеу

1. Уәкілетті орган:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келмеген;

2) дәрілік затты медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілмеген, дәрілік заттардың адам денсаулығы үшін қауіпті жағымсыз реакциялары анықталған немесе нұсқаулықта көрсетілген елеулі жағымсыз реакциялары немесе төмен терапиялық тиімділік (терапиялық әсердің болмауы) жағдайларының анықталу жиілігі артқан немесе "пайда-қатердің" қолайсыз арақатынасы бар елеулі жағымсыз реакциялардың анықталуына байланысты оны тоқтата тұру және (немесе) басқа елдердің нарығынан кері қайтарып алу туралы ақпарат болған;

3) медициналық бұйымдарды қолдану процесінде оларды қолдану қауіпсіздігіне әсер ететін, конструкциясының, жұмыс істеу қағидатының, өндірістік орындалуының ақаулары анықталған;

4) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолданудың қауіпсіздігіне, сапасы мен тиімділігіне әсер ететін, оларды өндірудің бекітілген процесі бұзылған;

5) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдануға байланысты пациенттің немесе тұтынушының денсаулығына зиян келтіру туралы деректер болған;

6) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолданудың қауіпсіздік деңгейін төмендетуді қамтамасыз ететін, өндіріс технологиясы мен сапаны бақылаудың ғылыми-техникалық деңгейінің жеткіліксіздігі туралы деректер алынған;

7) тіркеу куәлігін ұстаушы дәрілік зат пен медициналық бұйымды қолдануды тоқтата тұру, тіркеу куәлігін кері қайтарып алу немесе айналыстан алып қою не оның қолданылуын шектеу туралы өтініш жасаған;

8) дәрілік заттар фармацевтикалық инспекция нәтижелері бойынша анықталған, Қазақстан Республикасының және (немесе) Еуразиялық экономикалық одақтың тиісті фармацевтикалық практикаларының талаптарына сәйкес келмеген;

9) дәрілік заттың тіркеу куәлігін ұстаушы фармакологиялық қадағалау жөніндегі міндеттемелерін және медициналық бұйымды өндіруші медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеу жөніндегі міндеттемелерін орындамаған жағдайларда, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдануды, өткізуді немесе өндіруді тоқтата тұруы немесе оған тыйым салуы, сондай-ақ айналыстан алып қою немесе олардың қолданылуын шектеу туралы шешім қабылдауы мүмкін.

2. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды қолдануды тоқтата тұру, оған тыйым салу немесе айналыстан алып қою не олардың қолданылуын шектеу қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

84-1-бап. Жалған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар

1. Қазақстан Республикасының аумағында жалған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіруге, әкелуге, сақтауға, қолдануға және өткізуге тыйым салынады.

2. Жалған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жойылуға жатады.

3. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер жалған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіргені, сақтағаны, таратқаны, өткізгені үшін Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылықта болады.

4. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жалғандығына (сипаттамалары және (немесе) шығу көзі туралы анық емес мәліметтерді ұсыну) жалған өнімді өндіру үшін дайындалған және соған арналған аксессуарлар, бөліктер және материалдар да жатады.

5. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың жалғандығын болғызбауды және оған қарсы күресті уәкілетті орган мүдделі мемлекеттік органдармен, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндіруші ұйымдармен, денсаулық сақтау субъектілерімен және қоғамдық ұйымдармен бірге жүзеге асырады.

6. Уәкілетті орган жалған дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға қарсы күресте халықаралық ынтымақтастықты жүзеге асырады.

85-бап. Фармакологиялық қадағалау және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеу

1. Уәкілетті орган Қазақстан Республикасының аумағында фармакологиялық қадағалау жүйесінің жұмыс істеуін қамтамасыз етеді және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеуді жүргізеді.

2. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы халық денсаулығын сақтауды және пациенттердің қауіпсіздігін арттыруды қамтамасыз ету мақсатында:

денсаулық сақтау және дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілерден, тұтынушылардан келіп түсетін, дәрілік заттың жағымсыз реакциялары, медициналық бұйымның қолайсыз оқиғалары (оқыс оқиғалары) туралы хабарламаларды жинауды, талдауды, бағалауды және верификациялауды;

Қазақстан Республикасындағы фармакологиялық қадағалау және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеу деректерінің негізінде, дәрілік заттардың тіркеу куәліктерін ұстаушылар, медициналық бұйымдарды өндірушілер беретін деректердің, басқа да дереккөздерден алынатын деректердің негізінде дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың "пайда-қатер" арақатынасын бағалауды жүргізеді.

3. Фармакологиялық қадағалауды және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігіне, сапасы мен тиімділігіне мониторинг жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

4. Фармакологиялық қадағалауды және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеуді денсаулық сақтау субъектілері, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер, сондай-ақ дәрілік заттардың тіркеу куәліктерін ұстаушылар және медициналық бұйымдарды өндірушілер, медициналық бұйымдарға сервистік қызмет көрсету жөніндегі ұйымдар жүргізеді.

5. Денсаулық сақтау субъектілері жағымсыз реакциялардың, оның ішінде дәрілік препаратты қолдану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілмеген жағымсыз реакциялардың байқалу фактілері туралы, дәрілік препараттың басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесу ерекшеліктері туралы, мөлшерден асыра қолдану, дәріге тәуелділік, теріс пайдалану туралы, дәрілік препарат тиімділігінің болмауы немесе төмен болуы туралы және медициналық бұйымдардың қолайсыз оқиғалары (оқыс оқиғалары) туралы уәкілетті органға жазбаша және уақтылы ақпарат беруге міндетті.

Дәрілік заттың тіркеу куәлігін ұстаушы және медициналық бұйымды өндіруші уәкілетті органға дәрілік препараттың қауіпсіздігі туралы мәліметтерді толық көлемде ұсынуға, сондай-ақ уәкілетті органға дәрілік препаратты немесе медициналық бұйымды қолдану кезіндегі жағымсыз реакциялардың және (немесе) қолайсыз оқиғалардың (оқыс оқиғалардың) байқалу фактілері туралы уақтылы ақпарат беруге міндетті.

6. Уәкілетті орган дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды Қазақстан Республикасының аумағында қолдануды тоқтата тұру, оған тыйым салу немесе айналыстан алып қою не олардың қолданылуын шектеу туралы шешімдер қабылдау кезінде басқа елдердегі фармакологиялық қадағалау және медициналық бұйымдардың қауіпсіздігін, сапасы мен тиімділігін мониторингтеу деректерін ескереді.

86-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар туралы ақпарат

Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға және пайдалануға рұқсат етілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар туралы, мемлекеттік тіркеуден өтпеген, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін дәрілік заттар туралы, мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып алу туралы, сондай-ақ дәрігердің рецептісі бойынша босатылатын дәрілік препараттар туралы ақпарат медицина және фармацевтика қызметкерлеріне арналған мамандандырылған баспасөз басылымдарында беріледі.

86-1-бап. Дәрілік заттардың немесе медициналық бұйымдардың бағаларын мемлекеттік реттеу

1. Қазақстан Республикасында тіркелген және айналыста болатын дәрілік заттардың бағаларын мемлекеттік реттеу уәкілетті орган бекіткен, дәрілік заттардың бағаларын реттеу қағидаларына сәйкес жүзеге асырылады.

2. Уәкілетті орган жартыжылдықта бір реттен жиілетпей, есепті жартыжылдықтан кейінгі айдың оныншы күнінен кешіктірмей, көтерме және бөлшек саудада өткізу үшін дәрілік заттың саудалық атауына арналған шекті бағаларды есептеу әдістемесін, баға қалыптастыруға негіз болған деректер туралы ақпаратты көрсете отырып, оларды бекітеді.

3. Уәкілетті орган тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттың немесе медициналық бұйымның саудалық атауына арналған шекті бағаны, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттың халықаралық патенттелмеген атауына немесе медициналық бұйымның техникалық сипаттамасына арналған шекті бағаны бекітеді.

4. Уәкілетті орган осы баптың 2 және 3-тармақтарында көрсетілген ақпаратты есепке алуды және бір жүйеге келтіруді электрондық түрде, енгізілген өзгерістерді ескере отырып және алдыңғы нұсқаларды сақтап, өзінің интернет-ресурсында осы мәліметтерге ашық қол жеткізу мүмкіндігін бере отырып, хронологиялық тәртіппен тұрақты негізде жүргізеді.

Осы баптың 2 және 3-тармақтарында көрсетілген ақпарат дәрілік заттарға арналған шекті бағалар бекітілген жылдан кейінгі жылдан бастап бес жыл бойы сақталады.

Ескерту. 15-тарау 86-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 211-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін үш ай өткен соң қолданысқа енгізіледі).

86-2-бап. Дәрілік заттарды ұтымды пайдалану

1. Дәрілік заттарды ұтымды пайдалану формулярлық жүйені дамыту арқылы медициналық көмектің сапасын және емдеу нәтижелерін жақсарту үшін жүргізіледі.

2. Формулярлық жүйе қауіпсіз, тиімді, экономикалық тұрғыдан қолжетімді дәрілік заттарды оңтайлы пайдалануды қамтамасыз етеді. Формулярлық жүйенің қызметі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Денсаулық сақтау ұйымдары дәрілік заттардың ұтымды пайдаланылуын, клиникалық фармакологтарды, клиникалық фармацевтерді даярлауды және дәрілік заттарды ұтымды пайдалану бойынша денсаулық сақтау саласындағы мамандардың біліктілігін ұдайы арттыруды қамтамасыз етеді.

86-3-бап. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды этикалық тұрғыдан ілгерілету

1. Қауіпсіз, сапалы және тиімді дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды дәрілік затты немесе медициналық бұйымды әзірлеушіден және (немесе) өндірушіден бастап тұтынушы қолданғанға дейін ілгерілету процесінде жүзеге асырылатын, адал бәсекелестік пен барлық қатысушы тараптардың жауаптылығына негізделген қызмет дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды этикалық тұрғыдан ілгерілету болып табылады.

2. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды этикалық тұрғыдан ілгерілету уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды ұтымды пайдалану мақсатында денсаулық сақтау субъектілері, кәсіптік қауымдастықтардың мүшелері, дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың айналысы саласындағы субъектілер дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды этикалық тұрғыдан ілгерілетудің мынадай шарттарын сақтауға міндетті:

1) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды нарыққа ілгерілету қауіпсіз, сапалы және тиімді дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға қатысты берілетін ақпараттың толықтығы мен дәлдігін қамтамасыз етуге тиіс;

2) пациенттер, фармацевтика және медицина қызметкерлері дәрілік заттар туралы және олардың жанама әсерлері туралы қажетті әрі қолжетімді ақпарат алуға тиіс;

3) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды нарыққа ілгерілету этикалық нормалар сақтала отырып, объективті болуға және Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырылуға тиіс;

4) жарнамадағы мәліметтер мен деректер анық және ғылыми тұрғыдан расталған болуға тиіс.

4. Дәрілік заттарды тағайындайтын медицина қызметкерлеріне дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды жарнамалауға қатысуға, сондай-ақ өзі көрсететін қызметтер үшін сыйақы алуға жеке мүдделілік таныту мақсатында дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізетін белгілі бір объектілерді ұсынуға тыйым салынады.

Медицина қызметкерлері өз құзыреті шегінде пациенттің қабылдауына болмайтын жағдайларды қоспағанда, тиісті медициналық көрсетілімдер болған кезде халықаралық патенттелмеген атауларымен дәрiлiк заттарға рецептілер жазып беруге міндетті.

Дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды бөлшек саудада өткізетін объектілердің мамандары дәрілік затты босату кезінде сатып алушыға (пациентке) қолында бар, жазып берілген рецептіге сәйкес келетін дәрілік препараттарды өзіндегі дәрілік заттардың барлығын, олардың құны мен қолдану ерекшеліктерін атап көрсете отырып, ұсынуға міндетті.

5. Күн сайынғы дәрігерлік конференциялар, ғылыми-практикалық конференциялар және (немесе) мамандандырылған семинарлар өткізуді қоспағанда, медициналық ұйымдарда және денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарында дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды өндірушілер және (немесе) дистрибьюторлар өкілдерінің дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды ілгерілетуіне тыйым салынады.

5-БӨЛІМ. АЗАМАТТАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫН САҚТАУ
16-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТАР МЕН
МІНДЕТТЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КЕПІЛДІКТЕРІ

87-бап. Денсаулық сақтау саласындағы құқықтарды қамтамасыз етудің кепілдіктері

Мемлекет Қазақстан Республикасының азаматтарына:

1) денсаулық сақтау құқығына;

2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің көрсетілуіне;

3) медициналық көмекке бірдей қол жеткізуіне;

4) медициналық көмектің сапасына;

5) дәрілік заттардың қолжетімділігіне, сапасына, тиімділігі мен қауіпсіздігіне;

6) аурулардың профилактикасы, саламатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды қалыптастыру жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуіне;

7) жеке өмірге қол сұғылмауына, дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтердің сақталуына;

8) ұрпақты болуды таңдау еркіндігіне, ұрпақты болу денсаулығын сақтауға және ұрпақты болу құқықтарының сақталуына;

9) санитариялық-эпидемиологиялық, экологиялық саламаттылыққа және радиациялық қауіпсіздікке кепілдік береді.

88-бап. Азаматтардың құқықтары

1. Қазақстан Республикасы азаматтарының:

1) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға;

2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде дәрілік заттармен және медициналық бұйымдармен қамтамасыз етілуге, оның ішінде белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар азаматтардың жекелеген санаттары уәкілетті орган бекітетін тізбеге сәйкес амбулаториялық деңгейде тегін және (немесе) жеңілдікпен берілетін дәрілік заттармен, медициналық бұйымдармен және мамандандырылған емдік өнімдермен қамтамасыз етілуге;

3) медициналық ұйымды, оның ішінде "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген шарттармен медициналық ұйымды, сапалы әрі уақтылы медициналық көмекті таңдауға;

4) жеке қаражаты, ұйымдардың, ерікті медициналық сақтандыру жүйесінің өз қаражаты және тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінен және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесіндегі медициналық көмектен тыс қосымша медициналық көрсетілетін қызметтерге;

4-1) бірлесіп төлеуге;

5) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен көрсетілімдер болған кезде, бюджет қаражаты есебінен шетелде медициналық көмек алуға;

6) медицина қызметкерлерінің дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарды дұрыс тағайындамауынан және қолданбауынан денсаулығына келтірілген зиянды өтетуге;

7) еңбекке уақытша жарамсыздығы туралы парақ немесе анықтама бере отырып, еңбекке уақытша жарамсыздық фактісін куәландыруға;

8) мемлекеттік органдардан, ұйымдардан және емдеуші дәрігерден олардың құзыреті шегінде аурулар профилактикасының, диагностикасының, оларды емдеудің және медициналық оңалтудың әдістері, клиникалық зерттеулер, қоршаған ортаның жай-күйін, еңбек, тұрмыс және демалыс жағдайларын, дұрыс тамақтану мен тамақ өнімдерінің қауіпсіздігін, оның ішінде санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың қорытындыларын қоса алғанда, денсаулыққа әсер ететін факторлар туралы дәйекті ақпаратты өтеусіз алуға;

9) дәрілік заттар мен медициналық бұйымдар айналысы саласындағы мемлекеттік органдардан, тәуелсіз сарапшы ұйымдардан және субъектілерден өткізілетін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдардың қауіпсіздігі, тиімділігі мен сапасы туралы ақпарат алуға;

10) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне (әрекетсіздігіне) денсаулық сақтау ұйымына, жоғары тұрған органға және (немесе) сот тәртібімен шағым жасауға;

11) мемлекеттік медициналық сараптама қорытындыларымен келіспеген жағдайда, тәуелсіз сарапшыларды тарту туралы өтінішхат беруге;

12) өлгеннен кейін өздерінен тіндерін (тінінің бөлігін) және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөлігін) транспланттау мақсатында алу мүмкіндігі туралы ерікті түрде еркін білдіруіне құқығы бар.

2. Әйелдің ана болу туралы мәселені өзі шешуге және отбасын жоспарлау мен өз денсаулығын сақтау мақсатында, өзі қаламайтын жүктіліктен сақтанудың қазіргі заманғы әдістерін еркін таңдауға құқығы бар.

Азаматтардың ана болуды қорғау құқығы:

1) ұрпақты болу жасындағы әйелдерге тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық қарап-тексеру жүргізу, оларды динамикалық байқау және сауықтыру;

2) науқас баланы күтіп-бағу үшін стационарға түскен кезде әйелдердің ұрпақты болу денсаулығына және баланың денсаулығына тікелей әсер ететін негізгі ауруларды медициналық көрсетілімдер бойынша емдеу арқылы қамтамасыз етіледі.

Жүкті әйелдер мен бала емізетін аналардың жұмыс уақытының режимі, жүктілігі мен босануы бойынша демалысы және еңбек жағдайлары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес белгіленеді.

3. Психикасының бұзылушылығы (ауруы) бар адамдардан басқа, жыныстық сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адамдардың жынысын ауыстыруға құқығы бар.

Жыныстық сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адамдарды медициналық куәландыру және олардың жынысын ауыстыруды жүргізу қағидаларын уәкілетті орган белгілейді.

4. Бас бостандығы шектеулі азаматтарға, сондай-ақ сот үкімі бойынша жазасын бас бостандығынан айыру орындарында өтеп жүрген, арнайы мекемелерге орналастырылған адамдарға медициналық көмек уәкілетті органмен келісу бойынша қылмыстық-атқару жүйесі органдары айқындайтын тәртіппен көрсетіледі. Аталған адамдар медициналық көмек алу кезінде Қазақстан Республикасы азаматтарының жоғарыда келтірілген барлық құқықтарын пайдаланады.

5. Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын оралмандар, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін Қазақстан Республикасының азаматтарымен тең дәрежеде алуға құқығы бар.

Егер заңдарда және Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше көзделмесе, Қазақстан Республикасында уақытша болатын оралмандар, шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың айналадағыларға қауіп төндіретін қатты аурулары болған кезде уәкілетті орган айқындайтын тізбеге сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға құқығы бар.

5-1. Босқындарға, сондай-ақ баспана іздеп жүрген адамдарға уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен және көлемде, барынша дәлелденген тиімділігі бар профилактикалық, диагностикалық және емдік медициналық қызметтер көрсетіледі.

6. Алып тасталды - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

Ескерту. 88-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 15.04.2013 N 89-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 30.06.2017 № 80-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 208-VI (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) ; 04.05.2020 № 321-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 25.05.2020 № 332-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

89-бап. Балалардың құқықтары

1. Әрбір баланың:

1) денсаулық сақтау жүйесінің уақтылы әрі тиімді қызметтерін және ауруды емдеу мен денсаулықты қалпына келтіру құралдарын пайдалануға;

2) денсаулық сақтау саласында білім алуға;

3) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде медициналық қарап-тексерілуге және динамикалық байқалуға, емделуге, дәрілік қамтамасыз етілуге, сауықтырылуға және вакцинация алуға құқығы бар.

4) паллиативтік көмекті және мейірбике күтімін алуға құқығы бар.

2. Балаларды стационарлық емдеу кезінде:

1) үш жасқа дейінгі, сондай-ақ дәрігерлердің қорытындысы бойынша қосымша күтіп-бағуға мұқтаж ересек, науқасы ауыр балаларды күтіп-бағуды тікелей жүзеге асыратын анасына (әкесіне) немесе өзге адамға еңбекке уақытша жарамсыздық туралы парақ беріліп, онымен медициналық ұйымда бірге болу мүмкіндігі жасалады;

2) бір жасқа дейінгі баланы емізетін ана баланы күтіп-бағу үшін медициналық ұйымда болған барлық кезеңде тегін тамақпен қамтамасыз етіледі.

3. Мектеп жасындағы балалардың стационарлық, қалпына келтіру емін алу кезеңінде стационар, оңалту орталығы, санаторий жағдайында үздіксіз білім алуға құқығы бар.

Стационарлық балалар бөлімшелерінің және мамандандырылған стационарлық медициналық балалар ұйымдарының пациенттеріне ойын ойнау, дем алу және тәрбие жұмысын жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасалады.

4. Мүмкіндігі шектеулі, сондай-ақ АИТВ жұқтырған балалардың білім беру, денсаулық сақтау ұйымдарында Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес тегін медициналық-педагогикалық түзеу арқылы қолдау алуға құқығы бар.

АИТВ инфекциясын жұқтырған балалардың балалар үйлерінде және жалпы мақсаттағы өзге де медициналық және оқу-тәрбие ұйымдарында болуға құқығы бар.

5. Балаларды балалар үйіне және білім беру ұйымына, жетім балалар мен ата-анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымға орналастыруға медициналық қарсы көрсетілімдер тізбесін уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 89-бапқа өзгерістер енгізілді – ҚР 30.06.2017 № 80-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

90-бап. Азаматтардың, дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалардың міндеттері

1. Азаматтар:

1) өз денсаулығын сақтаудың қамын жасауға, жеке және қоғамдық денсаулықты сақтау мен нығайту үшін ортақ жауапкершілікте болуға;

1-1) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға жарналар төлеуге;

2) денсаулық сақтау ұйымдарының қолданыстағы режимін сақтауға;

3) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтуге;

4) медицина қызметкерлерінің, денсаулық сақтау органдары мен ұйымдарының жеке және қоғамдық денсаулыққа қатысты нұсқамаларын орындауға;

5) өз денсаулығын және айналасындағылардың денсаулығын сақтау жөніндегі сақтық шараларын орындауға, медициналық ұйымдардың талап етуі бойынша зерттеп-қараудан өтуге және емделуге, инфекциялық аурулар мен айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар кезінде өзінің ауруы туралы медициналық персоналға хабарлауға міндетті.

Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулармен ауыратын азаматтар зерттеп-қараудан және емделуден жалтарған жағдайда, осы Кодекске және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарына сәйкес куәландырылуға және мәжбүрлеу тәртібімен емделуге тартылады.

Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегетін азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге жіберудің негіздері мен тәртібі осы Кодекспен реттеледі;

6) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын сақтауға міндетті.

2. Жүкті әйелдер жүктіліктің он екі аптасына дейінгі мерзімде медициналық есепке тұруға міндетті.

3. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдар денсаулық сақтау саласында Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей міндеттілікте болады.

4. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар өздері жүзеге асыратын қызметіне сәйкес:

1) санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық iс-шаралар жүргiзуге;

2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің, сондай-ақ мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық бақылауды және қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың актілері мен санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыларының талаптарын орындауға;

3) орындалатын жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және өнімді өндіру, тасымалдау, сақтау және халыққа өткізу кезінде оның қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз етуге;

4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;

5) жаппай және топтық инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен улану пайда болған жағдайда, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығына қауіп төндіретін авариялық жағдайлар, өндірістің тоқтауы туралы, технологиялық процестердің бұзылуы туралы уақтылы хабарлауға;

6) дәрілік препараттардың жағымсыз реакциялары анықталған, олардың тиімділігі болмаған және (немесе) төмен болған және медициналық бұйымдардың қолайсыз оқиғалары (оқыс оқиғалары) анықталған жағдайларда, уәкілетті органға уақтылы ақпарат беруге;

7) айналасындағыларға инфекциялық және паразиттік ауруларын жұқтыру қаупі бар қызмет көрсету саласында жұмыс істейтін қызметкерлерді гигиеналық оқытуды қамтамасыз етуге;

8) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының лауазымды адамдарына өздерінің құзыретіне сәйкес зертханалық зерттеулер жүргізу үшін өнімдердің, шикізаттың, тауарлардың, өндірістік ортаның сынамаларын іріктеп алуға мүмкіндік жасауға;

9) медициналық қарап-тексеруден, гигиеналық оқудан өткендігін куәландыратын құжаты жоқ адамдарды жұмысқа жібермеуге, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдары анықтаған инфекциялық, паразиттік аурулармен ауыратын науқастарды және инфекциялық, паразиттік аурулардың қоздырғыштарын таратушыларды жұмыстан шеттетуге;

10) тауарлардың, өнімдердің, шикізаттың халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің талаптарына және гигиеналық нормативтерге сәйкес еместігі анықталған жағдайда, оларды өткізуге жол бермеуге, сондай-ақ оларды пайдалану немесе кәдеге жарату мүмкіндігі туралы шешім қабылдауға;

11) алып тасталды - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен;

12) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы мәселелеріне қатысты есепке алу және есептілік құжаттамасын тексеруге ұсынуға;

13) егер кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызмет халықтың өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіретін болса, оны тоқтата тұруға;

14) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адамдардың объектілерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің сақталуы тұрғысынан тексеруі мақсатында оларға кедергісіз кіруін қамтамасыз етуге;

15) эпидемиологиялық көрсетілімдер мен санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдарының нұсқамалары, қаулылары бойынша дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау іс-шараларын өз қаражаты есебінен жүргізуге;

16) өздері өткізетін дәрілік заттар туралы толық және анық ақпарат ұсынуға;

17) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыруға аударымдар және (немесе) жарналар төлеуге міндетті.

Ескерту. 90-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 16.11.2015 № 406-V (01.07.2017 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

91-бап. Пациенттердің құқықтары

1. Пациенттің осы Кодекстің 88-бабында көрсетілген құқықтардан басқа:

1) диагностика, емдеу және күтім жасау процесінде өзіне лайықты ілтипат жасалып, өзінің мәдени және жеке басының құндылықтарына құрмет көрсетілуіне;

2) қандайда бір кемсітушілік факторларының ықпалынсыз, тек қана медициналық критерийлер негізінде айқындалатын кезектілікпен медициналық көмек алуға;

3) дәрігерді немесе медициналық ұйымды, оның ішінде тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмек көрсететін Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау ұйымдарында қызметін жүзеге асыратын шетелдік дәрігерді таңдауға, ауыстыруға;

3-1) медициналық ұйымда аудио- және (немесе) бейнебақылау және жазба жүргізілетіндігі туралы хабарландырылуына;

4) отбасының, туыстары мен достарының, сондай-ақ діни бірлестіктер қызметшілерінің тарапынан қолдау көрсетілуге;

5) медициналық технологиялардың қазіргі деңгейі қандай мүмкіндік берсе, сондай шамада дерт зардабының жеңілдетілуіне;

6) өзінің денсаулық жағдайы туралы тәуелсіз пікір естуге және консилиум өткізілуіне;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтары болады.

2. Көру және (немесе) есту қабілеттері бұзылған адамдар үшін қолжетімділігі ескеріле отырып, пациенттің өз құқықтары мен міндеттері туралы, көрсетілетін қызметтер, көрсетілетін ақылы қызметтердің құны, олардың ұсынылу тәртібі туралы ақпаратты алуға құқығы бар. Пациенттің құқықтары туралы ақпарат медициналық ұйымдардың көрнекі үгіт орналасатын жерлерінде орналастырылуға тиіс.

Медициналық ұйымға түскен кезде пациентке өзіне медициналық қызметтер көрсететін адамдардың аты-жөні мен кәсіптік мәртебесі туралы, сондай-ақ медициналық ұйымның ішкі тәртібінің қағидалары туралы мәліметтер берілуге тиіс.

3. Медициналық көмек хабардар етілген пациенттің ерікті түрдегі ауызша немесе жазбаша келісімі алынғаннан кейін көрсетілуге тиіс. Инвазиялық араласулар кезінде пациенттің ерікті түрдегі жазбаша келісімі уәкілетті орган бекіткен нысан бойынша жасалады.

4. Пациент медициналық көмек алу кезінде ұсынылатын және баламалы емдеу әдістерінің ықтимал қатері мен артықшылықтары туралы деректерді, емделуден бас тартудың ықтимал салдарлары туралы мәліметтерді, пациентке түсінікті болатын нысандағы диагноз, емдік іс-шаралардың болжамы мен жоспары туралы ақпаратты қоса алғанда, өз денсаулығының жай-күйі туралы толық ақпаратты алуға, сондай-ақ оны үйге шығару немесе басқа медициналық ұйымға ауыстыру себептері туралы түсінік алуына құқығы бар.

5. Пациент өз денсаулығының жай-күйі туралы ақпаратты хабарлау қажет болатын адамды тағайындай алады. Пациенттің ақпарат алудан бас тартуы жазбаша ресімделеді және медициналық құжаттамаға енгізіледі.

6. Егер медициналық апараттың берілуі пациентке пайдасын тигізбейтіні былай тұрсын, елеулі зиянын да тигізеді деуге кесімді негіз болса ғана ақпарат пациенттен жасырылуы мүмкін. Мұндай жағдайда осы ақпарат пациенттің жұбайына (зайыбына), оның жақын туыстарына немесе заңды өкілдеріне хабарланады.

7. Денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының клиникалық базалары жағдайында медициналық көмек алатын пациенттердің оқу процесіне қатысудан, сондай-ақ емдік-диагностикалық рәсімдердің өткізілуі кезінде үшінші тұлғалардың қатысуынан бас тартуға құқығы бар.

8. Пациенттердің құқықтарын қорғауды денсаулық сақтау органдары, ұйымдары, сондай-ақ қоғамдық бірлестіктер өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.

9. Пациенттің медициналық көмек алу кезінде тағайындалған дәрілік зат туралы толық ақпарат алуға құқығы бар.

10. Некелесетін азаматтардың медициналық және медициналық-генетикалық зерттеп-қаралуға құқығы бар.

Ескерту. 91-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.12.2015 № 433-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

92-бап. Пациенттердің міндеттері

1. Пациент осы Кодекстің 90-бабында көрсетілген міндеттерден басқа:

1) өз денсаулығын сақтауға және нығайтуға шаралар қолдануға;

2) медицина қызметкерлерімен қатынаста сыйластық пен сабырлылық көрсетуге;

3) диагноз қою және ауруды емдеу үшін қажетті бүкіл ақпаратты дәрігерге хабарлауға, медициналық араласуға келісім бергеннен кейін емдеуші дәрігердің барлық нұсқамаларын мүлтіксіз орындауға;

4) медициналық ұйымның ішкі тәртібінің қағидаларын сақтауға және мүлкіне ұқыпты қарауға, медициналық көмек алу кезінде медицина персоналымен ынтамақтастықта болуға;

5) диагностика мен емдеу процесінде, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулар не оларға күдік пайда болған жағдайларда, өз денсаулығы жай-күйінің өзгерісі туралы медицина қызметкерлерін уақтылы хабардар етуге;

6) басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын іс-әрекеттер жасамауға;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді орындауға;

8) медициналық ұйыммен жасалған шартқа сәйкес амбулаториялық деңгейде медициналық және дәрілік көмек алу кезінде тағайындалған барлық нұсқамаларды орындауға міндетті.

2. Осы баптың 1-тармағының 2) - 4) тармақшаларында көрсетілген пациенттердің міндеттері науқас балаға стационарда күтім жасауды тікелей жүзеге асыратын ата-анасына немесе өзге де адамдарға қолданылады.

Ескерту. 92-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

93-бап. Медициналық көмектен бас тарту құқығы

1. Осы Кодекстің 94-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, пациенттің немесе оның заңды өкілінің медициналық көмектен бас тартуға құқығы бар.

2. Медициналық көмектен бас тартқан кезде, пациентке немесе оның заңды өкіліне оған түсінікті түрде аурудың ықтимал салдарлары туралы түсіндірілуге тиіс.

3. Медициналық көмектен бас тарту, оның ықтимал салдарлары көрсетіле отырып, медициналық құжаттарға жазбамен ресімделеді және оған пациент не оның заңды өкілі, сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды.

Пациент не оның заңды өкілі медициналық көмектен бас тартуға қол қоюдан бас тартқан жағдайда, медициналық құжаттамаға бұл туралы тиісті жазбаны медицина қызметкері жүзеге асырады және оған қол қояды.

4. Кәмелетке толмаған адамның не әрекетке қабілетсіз адамның заңды өкілдері аталған адамдардың өмірін сақтап қалу үшін қажетті медициналық көмектен бас тартқан кезде, медициналық ұйым олардың мүдделерін қорғау үшін қорғаншы және қамқоршы органға және (немесе) сотқа жүгінуге құқылы.

94-бап. Азаматтардың келісімінсіз медициналық көмек көрсету

1. Азаматтардың келісімінсіз:

1) өз еркін білдіруге мүмкіндік бермейтін есеңгіреген, ес-түссіз жағдайдағы;

2) айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегуші;

3) психикасының ауыр түрде бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші;

4) психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші және қоғамға қауіпті әрекет жасаған адамдарға қатысты медициналық көмек көрсетуге жол беріледі.

2. Кәмелетке толмаған адамдарға және сот әрекетке қабілетсіз деп таныған азаматтарға қатысты медициналық көмек көрсетуге келісімді олардың заңды өкілдері береді. Заңды өкілдері болмаған кезде медициналық көмек көрсету туралы шешімді консилиум қабылдайды, ал консилиумды жинау мүмкін болмаған кезде - медициналық ұйымның лауазымды адамдарын және заңды өкілдерді кейіннен хабардар ете отырып, шешімді тікелей медицина қызметкері қабылдайды.

3. Азаматтардың келісімінсіз медициналық көмек көрсету осы баптың 1-тармағында көзделген негіздер жойылғанға дейін жалғастырылады.

Ескерту. 94-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

95-бап. Дәрігерлік құпия

1. Медициналық көмекке жүгіну фактісі, азаматтың денсаулығының жай-күйі, оның ауруының диагнозы туралы ақпарат пен оны зерттеп-қарау және (немесе) емдеу кезінде алынған өзге де мәліметтер дәрігерлік құпияны құрайды.

2. Осы баптың 3 және 4-тармақтарында белгіленген жағдайлардан басқа, оқыту, кәсіптік, қызметтік және өзге де міндеттерді орындау кезінде дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтер белгілі болған адамдардың оларды жария етуіне жол берілмейді.

3. Дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтерді пациенттің немесе оның заңды өкілінің келісімімен пациентті зерттеп-қарау және емдеу мүддесіне орай, ғылыми зерттеулер жүргізу, осы мәліметтерді оқыту процесінде және өзге де мақсаттарға пайдалану үшін басқа жеке және (немесе) заңды тұлғаларға беруге жол беріледі.

4. Дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтерді азаматтың немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз беруге мынадай жағдайларда:

1) өзінің жай-күйіне байланысты өз еркін білдіруге қабілетсіз азаматты зерттеп-қарау және емдеу мақсатында;

2) айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың таралу қатері болған кезде, оның ішінде қан мен оның компоненттерінің донорлығы кезінде;

3) тергеу немесе сот талқылауын жүргізуге байланысты анықтау және алдын ала тергеу органдарының, прокурордың, адвокаттың және (немесе) соттың сұратуы бойынша;

4) кәмелетке толмаған адамға немесе әрекетке қабілетсіз адамға медициналық көмек көрсету кезінде оның заңды өкілдерін хабардар ету үшін;

5) азаматтың денсаулығына зақым құқыққа қарсы әрекеттер салдарынан келтірілді деп есептеуге негіздер болған кезде;

6) азаматта психикалық ауытқушылықтар мен сексуалдық зорлық-зомбылыққа бейімділік анықталған кезде;

7) медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасы мен көлемі жөніндегі шарттық міндеттемелерге мониторинг жүргізу кезінде жол беріледі.

4-1. Электрондық ақпараттық ресурстың резервтік көшірмесін ақпараттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіпке және мерзімдерге сәйкес электрондық ақпараттық ресурстарды резервтік сақтаудың бірыңғай платформасына сақтауға беру, мұндай электрондық ақпараттық ресурстар барлау, қарсы барлау қызметімен және күзетілетін адамдар мен объектілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету жөніндегі күзет іс-шараларымен байланысты, берілуі Қазақстан Республикасының мемлекеттік құпиялар туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылатын ақпаратты қамтитын жағдайларды қоспағанда, дәрігерлік құпияны жария ету болып табылмайды.

5. Қан мен оның компоненттерінің, тіндердің, ағзалардың донорлығына байланысты жағдайлардан басқа, жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарды қалыптастыру үшiн жеке тұлғалардың (пациенттердің) жеке өмiрiне қатысты дербес деректердi олардың рұқсатынсыз жинауға және өңдеуге жол берiлмейдi.

Қан мен оның компоненттерінің, тіндердің, ағзалардың донорлығына, сондай-ақ құқық қорғау, арнаулы мемлекеттік және өзге де органдардың психиканың үнемі бұзылуын, алкогольдік, есірткілік тәуелділікті және тәуелділіктің өзге де түрлерін, агрессия мен зорлық-зомбылық әрекеттерін жасауға бейімділікті қоса алғанда, қоғам үшін қауіпті бұзылу мен аурулардан зардап шегетін адамдардың диспансерлік есепте тұрғаны туралы дәрігерлік құпияны құрайтын электрондық құжат нысанындағы ақпаратты беру жөніндегі сұрау салуларына байланысты жағдайлардан басқа, жеке тұлғалардың (пациенттердің) жеке өмiрiне қатысты дербес деректердi пайдалану кезiнде жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарды олардың рұқсатынсыз басқа дерекқорлармен байланыстыратын телекоммуникациялар желiлеріне қосуға жол берiлмейдi.

Жеке тұлғалардың (пациенттердің) жеке өмiрiне қатысты дербес деректердi заңсыз жинағаны және өңдегені үшін лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жауаптылықта болады.

Ескерту. 95-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 24.11.2015 № 419-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); 09.04.2016 № 501-V (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2017 № 128-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

17-тарау. АДАМНЫҢ ҰРПАҚТЫ БОЛУ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ

96-бап. Азаматтардың ұрпақты болу құқықтарын қорғау саласындағы құқықтары мен міндеттері

1. Азаматтардың:

1) ұрпақты болуды еркін таңдауға;

2) ұрпақты болу денсаулығын сақтау және отбасын жоспарлау жөнінде көрсетілетін қызметтерді алуға;

3) өзінің ұрпақты болу денсаулығының жай-күйі туралы дәйекті және толық ақпарат алуға;

4) бедеуліктен емделуге, оның ішінде Қазақстан Республикасында рұқсат етілген, ұрпақты болудың қазіргі заманғы қосалқы әдістері мен технологияларын қолдана отырып емделуге;

5) жыныстық жасушалардың, ұрпақты болу ағзаларының тінінің донорлығына;

6) контрацепция әдістерін пайдалануға және еркін таңдауға;

7) хирургиялық стерилизациялануға;

8) жүктілікті жасанды түрде үзуге;

9) өзінің ұрпақты болу құқықтарын қорғауға;

10) балалардың санына және олардың некеде немесе некесіз тууының уақытына, туу аралығындағы ана мен баланың денсаулығын сақтау үшін қажетті аралық жиілікке қатысты шешімді ерікті түрде қабылдауға;

11) жыныстық жасушаларды, ұрпақты болу ағзаларының тінін, эмбриондарды сақтауға құқығы бар.

2. Кәмелетке толмаған адамдардың ұрпақты болу денсаулығын сақтауға, сондай-ақ имандылық-жыныстық тәрбие алуға құқығы бар.

3. Азаматтар өздерінің ұрпақты болу құқықтарын жүзеге асыру кезінде басқа азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін сақтауға міндетті.

Ескерту. 96-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

97-бап. Әйелдердің жүктілік, босану және босанғаннан кейінгі кезеңінде денсаулығын сақтау

1. Әйелдің жүктілік кезеңінде, босану кезінде және босанғаннан кейін, оның ішінде шарананы тірі туудың және өлі туудың халықаралық критерийлерімен айқындалатын мерзімінен бұрын босанғаннан кейін Қазақстан Республикасының аумағында рұқсат етілген әдістерді қолдана отырып, денсаулығын сақтауға және көмек алуға құқығы бар.

2. Жүкті, босанатын және босанған әйелдерге денсаулық сақтау субъектілерінде медициналық, консультациялық көмек тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде беріледі.

3. Жүктілік кезеңінде зерттеп-қарау, емдеу және медициналық араласу әйелдің немесе оның заңды өкілінің келісімімен ғана жүзеге асырылуы мүмкін.

Зерттеп-қарауды, емдеуді және медициналық араласуды кешеуілдету әйелдің және баланың (шарананың) өміріне қауіп төндіретін жағдайларда зерттеп-қарауды, емдеуді және медициналық араласуды жүзеге асыру туралы шешімді дәрігер немесе дәрігерлік комиссия қабылдайды.

Ескерту. 97-өзгеріс енгізілді - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі).

98-бап. Бедеуліктен емделу

1. Адамдардың денсаулық сақтау ұйымдарында, жекеше медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғаларда қауіпсіз және тиімді әдістермен, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағында қолдануға уәкілетті орган Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес рұқсат еткен, ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын пайдалана отырып, олардың тиімділігі, қолданудың оңтайлы мерзімдері туралы, ықтимал асқынулар, медициналық және құқықтық салдарлары туралы толық әрі түбегейлі ақпаратты және олардың организмге әсер етуіне қатысты өзге де мәліметтерді міндетті түрде ала отырып, бедеуліктен емделуге құқығы бар.

2. Алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 98-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

99-бап. Ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологиялары, клондау

1. Некеде тұратын және некеде тұрмайтын әйел мен ер адамның медициналық араласуға екіжақты хабардар етілген ерікті түрдегі жазбаша келісімі болған кезде ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын қолдануға құқығы бар. Жалғыз басты әйелдің де медициналық араласуға хабардар етілген ерікті түрдегі жазбаша келісімі болған кезде ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын қолдануға құқығы бар.

2. Ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын жүргізудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

3. Жыныспен байланысты аурулардың тұқым қуалау мүмкіндігі жағдайларын қоспағанда, ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын пайдалану кезінде болашақ баланың жынысын таңдауға жол берілмейді.

4. Адамның эмбрионын коммерциялық, әскери және өнеркәсіптік мақсаттар үшін пайдалануға болмайды.

5. Қазақстан Республикасында адамды клондауға - генетикалық жағынан бірдей түрлерді өрбітіп-өсіруге тыйым салынады.

6. Қазақстан Республикасынан жыныстық жасушаларды, адам эмбрионын коммерциялық, әскери немесе өнеркәсіптік мақсаттарда әкетуге жол берілмейді.

Ескерту. 99-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

100-бап. Суррогат ана болу кезіндегі медициналық көмек

1. Суррогат ана болу сыйақы төлене отырып, суррогат ана мен ерлі-зайыптылар арасындағы шарт бойынша балаға (балаларға) жүкті болуды және, мерзiмiнен бұрын босану жағдайларын қоса алғанда, бала (балалар) тууды бiлдiредi.

2. Медициналық-генетикалық зерттеп-қарау нәтижелерін қоса алғанда, психикалық, соматикалық және ұрпақты болу денсаулығының қанағаттанарлық жай-күйі туралы медициналық қорытынды алған жиырма жастан отыз бес жасқа дейінгі әйелдер суррогат ана бола алады.

3. Суррогат ананың, ықтимал ата-аналардың құқықтары мен міндеттері, баланың құқықтары және келісімшарт жасасу тәртібі Қазақстан Республикасының неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы заңнамасымен реттеледі.

Ескерту. 100-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

101-бап. Жыныстық жасушалардың, ұрпақты болу ағзалары тінінің донорлығы

1. Он сегіз жастан отыз бес жасқа дейінгі, тәні мен психикасы сау, медициналық-генетикалық зерттеп-қараудан өткен азаматтардың жыныстық жасушалардың, ұрпақты болу ағзалары тінінің донорлары болуға құқығы бар.

2. Донорлардың өздерінің донорлық жыныстық жасушаларының, ұрпақты болу ағзалары тінінің кейінгі тағдыры туралы ақпаратқа құқығы жоқ.

3. Жыныстық жасушалардың, ұрпақты болу ағзалары тінінің донорлығын жүргізу тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 101-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

102-бап. Контрацепцияны пайдалану

1. Азаматтардың контрацепция, оның ішінде медициналық контрацепция әдістері мен құралдарын таңдауға, сондай-ақ олардан бас тартуға құқығы бар.

2. Азаматтарға денсаулығының жай-күйін, жасын және өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып, контрацепцияның қолайлы әдістері мен құралдарын жеке іріктеу жөніндегі медициналық көмек көрсетіледі.

103-бап. Хирургиялық стерилизациялау

1. Қаламаған жүктіліктің алдын алу әдісі ретінде хирургиялық стерилизациялау отыз бес жастан асқан немесе кемінде екі баласы бар азаматтарға қатысты, ал медициналық көрсетілімдер мен кәмелеттік жастағы азаматтың келісімі болған жағдайда - жасына және балаларының бар-жоғына қарамастан жасалуы мүмкін.

2. Хирургиялық стерилизациялауды денсаулық сақтау ұйымдары, жекеше медициналық практикамен айналысатын, осы қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар жеке тұлғалар осы операцияның біржола жасалатыны туралы міндетті түрде алдын ала хабардар ете отырып, азаматтың жазбаша келісімі бойынша ғана жүргізеді.

3. Хирургиялық стерилизациялауды жүргізудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган бекітеді.

103-1-бап. Химиялық кастрациялау

1. Химиялық кастрациялау – медициналық ұйым сот шешімі негізінде жүзеге асыратын, жыныстық құмарлықты азайтатын препараттарды қабылдау.

2. Пайдаланылатын дәрілік препараттың түрін, оны сот белгілеген қылмыстық-құқықтық ықпал ету шарасының қолданылу мерзімі шеңберінде енгізу кезеңділігін, сондай-ақ аталған шараны қолдану тәртібін Бас прокуратурамен және Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігімен келісу бойынша уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 17-тарау 103-1-баппен толықтырылды - ҚР 09.04.2016 № 501-V Заңымен (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі).

104-бап. Жүктілікті жасанды түрде үзу

1. Әйелдің жүктілікті жасанды түрде үзуге құқығы бар.

Жүктілікті жасанды түрде үзудің алдын алу мақсатында дәрігерлер моральдық-этикалық, психологиялық және физиологиялық теріс салдарларды, ықтимал асқынуларды түсіндіруге бағытталған әңгімелер өткізуге міндетті.

2. Жүктілікті жасанды түрде үзу әйелдің қалауы бойынша жүктіліктің он екі аптаға дейінгі мерзімінде, әлеуметтік көрсетілімдер бойынша - жүктіліктің жиырма екі аптаға дейінгі мерзімінде, ал жүкті әйелдің және (немесе) шарананың өміріне қатер төндіретін медициналық көрсетілімдер болған кезде (шарананың дамуы мен жай-күйінің өмірмен сыйыспайтын туа біткен кемістігі түзелмейтін монотектік генетикалық аурулар болған кезде) - жүктіліктің мерзіміне қарамастан жасалады.

3. Кәмелетке толмаған адамның жүктілікті жасанды түрде үзуі олардың ата-аналарының немесе өзге де заңды өкілдерінің келісімімен жүргізіледі.

4. Емдеу-профилактикалық ұйымдарда әйелдің қалауы бойынша жүктілікті жасанды түрде үзуге дейін және одан кейін, контрацепция әдістері мен құралдарын жеке іріктеуді қоса алғанда, медициналық-әлеуметтік консультация өткізіледі.

5. Жүктілікті жасанды түрде үзудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган бекітеді.

18-тарау. ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРҒА
МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ

105-бап. Туберкулезбен ауыратын науқастарға медициналық көмек көрсету

1. Мемлекет туберкулезбен ауыратын науқастарға:

1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық көмекке және дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге;

2) әлеуметтік және құқықтық қорғауға;

3) ауруының сипатына байланысты қандай да бір кемсітушілік нысандарына жол бермеуіне;

4) балалар арасында туберкулездің ауыр, қатты өршитін түрлерімен науқастануды төмендету жөніндегі профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыруға кепілдік береді.

2. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын науқастар міндетті түрде ауруханаға жатқызылып, емделуге және оңалтылуға тиіс.

Ескерту. 105-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

106-бап. Азаматты туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп танудың тәртібі

1. Азаматты туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп тану зертханалық зерттеулердің нәтижелері ескеріле отырып, денсаулық сақтау ұйымының қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.

2. Азаматты туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп тану мақсатында медициналық зерттеп-қарауды жүргізу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

3. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп танылған азамат денсаулық сақтау ұйымының шешіміне жоғары тұрған органға және (немесе) сотқа шағым жасай алады.

Ескерту. 106-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

107-бап. Туберкулезбен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге жiберудiң негiзi мен тәртiбi

1. Туберкулезбен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеу пациенттерді туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымдарда оқшаулау арқылы туберкулезге қарсы және симптоматикалық емдеуді қамтиды және ол бюджет қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

2. Туберкулезбен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге:

1) науқастың медициналық құжаттамасында тіркелген, зертханалық әдіспен расталған туберкулез диагнозы бар науқастың емдеуден бас тартуы және оны (психологтың консультациясы, санитариялық ағарту әдістерін қолдану) сендірудің барлық әдістерінің оң нәтижесінің болмауы;

2) науқастың медициналық құжаттамасында тіркелген, өз бетінше кетуі және күнтізбелік ай ішінде туберкулезге қарсы препараттардың жеті тәуліктік дозасын қабылдауды себепсіз өткізу түріндегі емдеу режимін бұзуы негіздер болып табылады.

3. Туберкулезбен ауыратын, мәжбүрлеп емдеуде болған науқастар туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымнан шығарылғаннан кейін тұрғылықты жері бойынша туберкулезге қарсы ұйымда есепке тұруға міндетті.

Мәжбүрлеп емдеуге жіберілген туберкулезбен ауыратын науқастарға медициналық көмек көрсету тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

4. Туберкулезбен ауыратын және емделуден жалтарып жүрген азаматтарды мәжбүрлеп емдеу туралы шешімді сот Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес денсаулық сақтау ұйымдарының өтініші бойынша қабылдайды.

Ескерту. 107-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

108-бап. Туберкулезбен ауыратын, мәжбүрлеп емделуде жүрген науқастардың құқықтары

Ескерту. 108-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Туберкулезбен ауыратын, мәжбүрлеп емделуде жүрген науқастар Қазақстан Республикасы азаматтарының барлық құқықтарын туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымда болу режимін сақтау қажеттігіне байланысты шектеулермен пайдаланады.

2. Туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымға мәжбүрлеп емдеуге жіберу соттылыққа әкеп соқпайды.

3. Туберкулезбен ауыратын, мәжбүрлеп емдеуге жіберілген науқастың жұмыс орны сақталады.

4. Мәжбүрлеп емдеуде болу уақытында еңбек стажы үзілмейді және ол жалпы еңбек стажына есептеледі.

5. Мемлекеттік тұрғын үй қорының тұрғын үйінде тұратын, туберкулезбен ауыратын, мәжбүрлеп емдеуге жіберілген науқастардың емдеуде болуының бүкіл уақыты ішінде тұрғын үйі сақталады.

Ескерту. 108-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

109-бап. Туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымдарда туберкулезбен ауыратын науқастарды емдеу және ұстау

Ескерту. 109-бап алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

110-бап. Туберкулезбен ауыратын науқастарды мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейінгі медициналық байқау және емдеу

Ескерту. 110-бап алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

111-бап. Туберкулезбен ауыратын адамдарға әлеуметтік көмек

Ескерту. 111-баптың тақырыбына өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

Мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейін туберкулезге қарсы мамандандырылған медициналық ұйымнан шығарылған, туберкулезбен ауыратын науқастарға жергілікті атқарушы органдар олардың еңбекке орналасуына және тұрмыстық жайласуына көмек көрсетеді.

Ескерту. 111-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

19-тарау. АИТВ жұқтырғандарға медициналық-әлеуметтік көмек көрсету

Ескерту. 19-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

112-бап. АИТВ инфекциясының профилактикасы, диагностикасы және оны емдеу мәселелеріндегі мемлекет кепілдіктері

Мемлекет АИТВ жұқтырған Қазақстан Республикасының азаматтарына, оралмандарға, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға:

1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шегінде медициналық көмекке және дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге;

2) динамикалық байқауды қамтамасыз етуге, психологиялық-әлеуметтік, заңдық және медициналық консультациялар беруге;

3) әлеуметтік және құқықтық қорғауға;

4) аурудың сипатына байланысты қандай да бір кемсітушілік нысандарына жол бермеуге;

5) АИТВ инфекциясының анадан шаранаға және балаға берілу тәуекелін төмендету жөніндегі профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыруға кепілдік береді.

Ескерту. 112-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

113-бап. АИТВ жұқтырған адамдарды әлеуметтік қорғау

1. АИТВ жұқтырған адамдардың білім беру ұйымдарында оқуы қамтамасыз етіледі.

2. АИТВ жұқтырған адамдардың құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан келтіруге, сол сияқты олардың жақын туыстарының тұрғын үй және өзге де құқықтары мен мүдделеріне нұқсан келтіруге жол берілмейді.

АИТВ жұқтырған, тері қабаттарының немесе сілемейдің бүтіндігінің бұзылуымен байланысты медициналық манипуляция жасайтын медицина қызметкерлері тері қабаттарының немесе сілемейдің бүтіндігінің бұзылуымен байланысты емес басқа жұмысқа ауыстырылуға жатады.

3. Жұқтыру медицина қызметкерлерінің және тұрмыстық қызмет көрсету саласы қызметкерлерінің өз міндеттерін тиісінше орындамауы салдарынан болған, АИТВ жұқтырған адамдардың өміріне немесе денсаулығына келтірілген зиянды Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өтетуге құқығы бар.

Ескерту. 113-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

114-бап. АИТВ инфекциясының профилактикасы

АИТВ инфекциясының профилактикасы жөніндегі іс-шаралар:

1) халықтың түрлі топтарына арналған нысаналы профилактикалық және білім беру бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;

2) халықты бұқаралық ақпарат құралдары арқылы АИТВ инфекциясы бойынша эпидемия жағдайы туралы және профилактика шаралары туралы хабардар ету;

3) халықтың түрлі топтары үшін ақпараттық материалдар әзірлеу және тарату;

4) АИТВ инфекциясының жыныстық жолмен, қан арқылы және анадан шаранаға және балаға жұғуынан қорғау жөніндегі бағдарламаларды іске асыру;

5) психологиялық, заңдық және медициналық консультациялар ұсыну үшін сенім пунктерін, достық кабинеттерін ашу;

6) халыққа тері қабаттары мен сілемейдің бүтіндігінің бұзылуымен байланысты қызметтер көрсету кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету жолымен жүзеге асырылады.

Ескерту. 114-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

115-бап. АИТВ-ға зерттеліп-қаралу

1. Қазақстан Республикасы азаматтарының, оралмандардың, Қазақстан Республикасының аумағында тұрақты тұратын шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдардың уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен ақысыз негізде АИТВ инфекциясы мәселелері бойынша ерікті түрде анонимдік және (немесе) құпия медициналық зерттеліп-қаралуға және консультация алуға құқығы бар.

2. АИТВ инфекциясының болуына міндетті құпия медициналық зерттеліп-қаралуға:

1) қанның, оның компоненттерінің, тіндердің және (немесе) ағзалардың (ағзалар бөліктерінің), жыныстық жасушалардың донорлары мен реципиенттері;

2) прокуратура, тергеу органдарының және соттың сұрау салуы негізінде адамдар;

3) уәкілетті орган бекіткен қағидаларға сәйкес клиникалық және эпидемиологиялық көрсетілімдер бойынша адамдар жатады.

3. Шет мемлекеттердің дипломатиялық, өкілді және консулдық мекемелерінің қызметкерлері мен Қазақстан Республикасының аумағында дипломатиялық артықшылықтар мен иммунитетті пайдаланатын өзге де адамдар АИТВ-ның бар-жоғына зерттеліп-қаралудан өздерінің келісімдерімен ғана өтеді. Оларды зерттеп-қарау қажеттігі туралы ұсынысты уәкілетті орган Қазақстан Республикасының Сыртқы істер министрлігімен алдын ала келіседі.

4. Кәмелетке толмаған адамдар мен әрекетке қабілетсіз адамдарды куәландыру олардың заңды өкілдерінің келісімімен немесе олардың қалауы бойынша жүргізіледі.

5. Медициналық зерттеп-қарау кезінде АИТВ инфекциясын жұқтыру фактісін анықтаған денсаулық сақтау ұйымдары зерттеліп-қаралатын адамға алынған нәтиже туралы жазбаша түрде хабар беріп, өз денсаулығын және айналасындағылардың денсаулығын сақтауға бағытталған сақтық шараларын сақтау қажеттігі туралы ұғындырады, сондай-ақ емделуден жалтарғаны және басқа адамдарға жұқтырғаны үшін әкімшілік және қылмыстық жауаптылығы туралы ескертеді.

Ескерту. 115-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

20-тарау. ПСИХИКАСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНАН (АУРУЫНАН) ЗАРДАП
ШЕГУШІ АДАМДАРҒА МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ

116-бап. Психиатриялық көмек алуға жүгінудің еріктілігі

1. Психиатриялық көмек психиканың бұзылуының (ауруының) профилактикасын, азаматтардың психикалық денсаулығын зерттеп-қарауды, психикасының бұзылуының диагностикасын, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарды емдеуді, оларға күтім жасауды және медициналық-әлеуметтік оңалтуды қамтиды.

2. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, психиатриялық көмек адам ерікті түрде өтініш жасаған кезде оның жазбаша келісімімен көрсетіледі.

3. Кәмелетке толмаған адамға, сондай-ақ сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамға психиатриялық көмек осы Кодексте көзделген тәртіппен олардың заңды өкілдерінің келісімімен көрсетіледі.

117-бап. Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін атқаруды шектеу

1. Азамат психикасының бұзылуы (ауруы) салдарынан уақытша, соңынан қайта куәландыру құқығымен кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзіне байланысты жұмысты атқаруға жарамсыз деп танылуы мүмкін.

Жарамсыз деп тану тиісті сараптаманы жүзеге асыруға лицензиясы бар мамандандырылған психиатриялық медициналық ұйымда құрылатын дәрігерлік комиссияның шешімі бойынша жүргізіледі.

Азамат аталған комиссияның шешіммен келіспеген жағдайда, ол жөнінде сотқа шағымдана алады.

2. Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзімен байланысты жұмыстарды жүзеге асыруға арналған медициналық психиатриялық қарсы көрсетілімдер тізбесін уәкілетті орган бекітеді және жинақталған тәжірибе мен ғылыми жетістіктер ескеріле отырып, кемінде бес жылда бір рет қайта қаралады.

Ескерту. 117-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.03.2016 № 479-V (01.01.2017 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

118-бап. Психиатриялық көмек көрсетілетін азаматтардың құқықтары мен мүдделерін қорғау

1. Азамат өзіне психиатриялық көмек көрсетілген кезде өзінің құқықтары мен заңды мүдделерін қорғау үшін өз таңдауымен өкілді шақыруға құқылы. Өкілдікті ресімдеу Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде және Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінде белгіленген тәртіппен жүргізіледі.

2. Кәмелетке толмаған адамның немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамның психиатриялық көмек көрсетілген кездегі заңды мүдделерін қорғауды олардың заңды өкілдері жүзеге асырады.

3. Азаматқа психиатриялық көмек көрсетілген кезде оның құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауды адвокат немесе заңды өкіл жүзеге асырады. Психиатриялық көмек көрсететін ұйымның әкімшілігі осы Кодекстің 97-бабы 3-тармағының екінші бөлігінде және 123-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, адвокат шақыру мүмкіндігін қамтамасыз етеді.

119-бап. Психиканың бұзылуының (ауруының) диагностикасы және оны емдеу

1. Психиатр-дәрігер психиатриялық көмек көрсетеді.

2. Психиканың бұзылуы (ауруы) диагнозын клиникалық көріністерге, зертханалық деректерге, объективті мәліметтерге сәйкес психиатр-дәрігер қояды. Мәжбүрлі тәртіппен ауруханаға жатқызылған адамға диагнозды психиатр дәрігерлер комиссиясы қояды. Диагнозды азаматтың қоғамда қабылданған моральдық, мәдени, саяси және діни құндылықтармен келіспеуіне не оның психикалық денсаулық жағдайына тікелей байланысы жоқ өзге де себептерге негіздеуге болмайды.

3. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамға диагноз қою және оны емдеу үшін Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасымен рұқсат етілген медициналық құралдар мен әдістер қолданылады.

4. Медициналық құралдар мен әдістер аурулы ауытқулардың сипатына қарай диагностикалық және емдеу мақсаттарында ғана қолданылады және оларды адамды жазалау түрінде пайдалануға тыйым салынады.

5. Дәрігер психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамға, егер ол жазылған ақпараттың мәнісін дұрыс қабылдай алатын болса, немесе оның заңды өкіліне психиканың бұзылуының (ауруының) сипаты, емдеу мақсаттары мен әдістері туралы жазбаша ақпаратты, сондай-ақ ұсынылатын емдеудің ұзақтығы, ықтимал ауруды сезіну, жанама әсерлер туралы және күтілетін нәтижелер туралы деректерді психиатриялық куәландыру жүргізілген кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде береді. Медициналық құжаттамада берілген ақпарат туралы жазба жасалады. Қалған жағдайларда бұл ақпарат осы Кодекстің 95-бабының 4-тармағына сәйкес ұсынылуы мүмкін.

6. Осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамды емдеу оның немесе оның заңды өкілдерінің келісімі алынғаннан кейін жүргізіледі.

7. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның келісімінсіз немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз емдеу Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген негіздер бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолданған кезде ғана, сондай-ақ осы Кодекстің 94-бабының 1-тармағында көзделген негіздер бойынша ауруханаға мәжбүрлеп жатқызған кезде жүргізілуі мүмкін. Ауруханаға шұғыл жатқызылған реттерді қоспағанда, мұндай жағдайларда емдеу психиатр-дәрігерлер комиссиясының шешімі бойынша жүзеге асырылады. Адамды оның келісімінсіз ауруханаға жатқызу кезінде оны психиатриялық ұйымға орналастырған кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде психиатр дәрігерлер комиссиясының емдеу тәртібі туралы шешімді қабылдау қамтамасыз етілуге тиіс.

8. Осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның немесе оның заңды өкілінің ұсынылып отырған емдеуден бас тартуға немесе оны тоқтатуға құқығы бар.

9. Емделуден бас тартқан адамға не оның заңды өкіліне емдеуді тоқтатудың ықтимал зардаптары түсіндірілуге тиіс. Емделуден бас тарту оның ықтимал зардаптары туралы мәліметтер көрсетіле отырып, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның немесе оның заңды өкілінің және психиатр-дәрігердің қолы қойылып, медициналық құжаттамаға жазбамен ресімделеді.

Ескерту. 119-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

120-бап. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдардың құқықтары

1. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдар Қазақстан Республикасының Конституциясында көзделген, азаматтардың барлық құқықтары мен бостандықтарына ие болады.

Психикасының бұзылуына (ауруына) байланысты азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруын шектеуге Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларда ғана жол беріледі.

2. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдардың бәрі өздеріне психиатриялық көмек көрсетілген кезде:

1) психиатриялық көмекті тұрғылықты жері бойынша, сондай-ақ қажет болған жағдайда жүрген жері бойынша алуға;

2) емдеудің кез келген сатысында медициналық құралдар мен әдістерді пайдаланудан, ғылыми зерттеулерден немесе оқу процесінен, суретке түсіруден, бейне жазудан немесе киноға түсуден бас тартуға;

3) осы Кодекспен реттелетін мәселелер бойынша дәрігерлік комиссияда жұмыс істеу үшін психиатриялық көмек көрсетуге қатысатын маманды (оның келісімімен) тартуға;

4) егер пациент он сегіз жасқа толмаған болса, жалпы білім беретін мектептің немесе интеллектуалдық дамуы бұзылған балаларға арналған арнаулы мектептің бағдарламасы бойынша білім алуға;

5) хат-хабар алысуға, посылкалар, бандерольдер, ақша, почта аударымдарын алуға және жіберуге, телефонды пайдалануға, келушілерді қабылдауға, мерзімді баспа басылымдарына жазылуға;

6) ең қажетті заттарды ұстауға және сатып алуға, өз киімін пайдалануға құқылы.

3. Жіті байқау жасалатын мамандандырылған үлгідегі мемлекеттік психиатриялық мекемелерде медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылатын, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдардың осы баптың 1 және 2-тармақтарында көрсетілген құқықтардан басқа:

1) қосымша тамақ сатып алуға;

2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінен тыс медициналық қызметтер алуға;

3) жеңіл керек-жарақтар, киімдер, аяқ киімдер сатып алуға;

4) қалааралық телефон байланысын пайдалануға;

5) қолма-қол ақшаны бақылау шотын пайдалануға құқығы бар.

Аталған құқықтарды іске асыру осы құқықтар берілетін адамның қаражаты есебінен жүзеге асырылады.

121-бап. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарға қатысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары

1. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегетін, қоғамға қауіпті әрекеттер жасаған адамдарға қатысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары сот шешімі бойынша, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген негіздер бойынша және тәртіппен қолданылады.

2. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары денсаулық сақтау жүйесінің психиатриялық ұйымдарында:

1) амбулаториялық мәжбүрлі байқау және психиатрдың емдеуі;

2) жалпы үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу;

3) мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу;

4) жіті байқау жасалатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу түрінде жүзеге асырылады.

3. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану үшін психиатриялық стационарға орналастырылған адамдар психиатриялық стационарда болған бүкіл кезеңінде еңбекке жарамсыз деп танылады.

4. Жеке және заңды тұлғалардан түсетін ақша, оның ішінде зейнетақы төлемдері мен мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар жіті байқау жасалатын мамандандырылған үлгідегі мемлекеттік психиатриялық мекеменің (бұдан әрі - мекеме) қолма-қол ақшасын бақылау шотына мекемеде мәжбүрлеп емдеуде жатқан психикалық науқастың пайдалануы үшін аударылады.

5. Ақшаны пайдалану тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

6. Мекеменің қолма-қол ақшасын бақылау шотының қаражатын пайдалану жөніндегі есеп пен есептілік, сондай-ақ олардың пайдаланылуын бақылау Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 121-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

122-бап. Мемлекет кепілдік берген психиатриялық көмек көрсету және әлеуметтік қорғау

1. Мемлекет:

1) шұғыл және жоспарлы психиатриялық көмекке;

2) психиатриялық сараптамаға, еңбекке уақытша жарамсыздықты айқындауға;

3) психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарға, оның ішінде оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес - мүгедектерге әлеуметтік-тұрмыстық көмек көрсетуге және еңбекке орналасуына жәрдемдесуге кепілдік береді.

2. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарға психиатриялық көмек көрсетуді қамтамасыз ету үшін және оларды әлеуметтік қорғау мақсатында мемлекет:

1) психиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастырады;

2) психикасының бұзылуынан зардап шегуші кәмелетке толмағандарға, оның ішінде оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес - мүгедектерге жалпы білім беретін және кәсіптік оқытуды ұйымдастырады;

3) өндірістік-емдеу ұйымдарын, сондай-ақ еңбек терапиясына, мүгедектерді қоса алғанда, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарды осы ұйымдарда еңбекке орналастыру үшін жаңа мамандықтарға оқытуға арналған еңбек жағдайлары жеңілдетілген арнайы өндірістер, цехтар немесе учаскелер құрады.

123-бап. Психиатриялық куәландыру

1. Психиатриялық куәландыру зерттеп-қаралатын адамның психикасының бұзылуын (ауруын) анықтау, психиатриялық көмек көрсету қажеттігін және оның түрлерін айқындау мақсатында, сондай-ақ қорғаншылық, еңбекке уақытша жарамсыздықты айқындау туралы мәселені шешу үшін жүргізіледі.

2. Психиатриялық куәландыру, сондай-ақ профилактикалық қарап-тексеру зерттеп-қаралатын адамның өтініші бойынша немесе жазбаша келісімімен немесе оның заңды өкілдерінің куәландыру себептері көрсетілген жазбаша өтініші бойынша; кәмелетке толмаған адамға немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамға қатысты - олардың заңды өкілдерінің өтініші бойынша немесе жазбаша келісімімен жүргізіледі.

Зерттеп-қаралатын адамды психиатриялық куәландырудың деректері мен оның психикалық денсаулық жағдайы туралы қорытынды медициналық құжаттамада тіркеледі, онда психиатр-дәрігерге көріну себептері мен медициналық ұсынымдар да көрсетіледі.

3. Тексерілетін адамның немесе кәмелетке толмаған адамның заңды өкілі қарсылық білдірген немесе ол болмаған жағдайда куәландыру қорғаншы және қамқоршы органның шешімі бойынша жүргізіледі, оған сотқа шағым жасалуы мүмкін.

4. Осы баптың 5-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларды қоспағанда, психиатриялық куәландыру жүргізетін дәрігер зерттеп-қаралатын адамға және оның заңды өкіліне өзін психиатр ретінде таныстыруға міндетті.

5. Зерттеп-қаралатын адам психикасының бұзылуы (ауруы) асқынған деп жорамалдауға негіз болатын іс-әрекеттер жасаған кезде, оған өзінің келісімінсіз немесе заңды өкілінің келісімінсіз психиатриялық куәландыру жүргізілуі мүмкін, мұның өзі:

1) оның өзіне және айналасындағыларға тікелей қауіп төндіруіне;

2) оның дәрменсіздігіне, яғни тиісті күтім болмаған жағдайда негізгі тіршілік қажеттерін өз бетінше қанағаттандыруға қабілетсіздігіне;

3) егер адамға психиатриялық көмек көрсетілмей қалдырылатын болса, психикалық жай-күйінің нашарлауы салдарынан оның денсаулығына елеулі зиян келуіне байланысты туындайды.

6. Егер зерттеп-қаралатын адам осы Кодекстің 124-бабының 2-тармағында көзделген тәртіппен динамикалық байқауда тұрса, оған оның заңды өкілінің келісімінсіз психиатриялық куәландыру жүргізілуі мүмкін.

7. Әртүрлі психиатриялық сараптамалар мен адамды психиатриялық куәландыру Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

8. Осы баптың 5-тармағында көзделген жағдайларда психиатриялық куәландыру туралы шешімді психиатр дәрігерлер комиссиясы адамның заңды өкілін хабардар ете отырып, қабылдайды.

9. Осы баптың 6-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, адамды өзінің келісімінсіз немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз психиатриялық куәландыру туралы шешімді мұндай куәландыру үшін осы баптың 5-тармағында санамаланған негіздердің бар-жоғы туралы мәліметтер қамтылған өтініш бойынша психиатр-дәрігер қабылдайды.

10. Алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
11. Алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

12. Психиатриялық куәландыру туралы өтініш жазбаша түрде болуға, онда мұндай куәландырудың қажеттігін негіздейтін толық мәліметтер және ол адамның (не оның заңды өкілінің) психиатр дәрігерге көрінуден бас тартатыны туралы деректер қамтылуға тиіс. Психиатр дәрігер шешім қабылдау үшін қажетті қосымша мәліметтер сұратуға құқылы. Психиатр дәрігер өтініште осы баптың 5-тармағында көзделген мән-жайлардың жоқ екенін анықтап, психиатриялық куәландырудан жазбаша түрде дәлелді себеппен бас тартады.

Ескерту. 123-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

124-бап. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші науқастарды динамикалық байқау

1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларда психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның немесе оның заңды өкілінің келісіміне қарамастан динамикалық байқау белгіленуі мүмкін және ол психиатр-дәрігердің тұрақты қарап-тексеруі арқылы адамның психикалық денсаулығының жай-күйін байқауды және оған қажетті медициналық және әлеуметтік көмек көрсетуді көздейді.

2. Динамикалық байқау психикасының бұзылуы тұрақты немесе созылмалы болып, ауыр, өзгермейтін сипат алған, асқынған ауру белгілері жиі болатын адамға белгіленуі мүмкін.

3. Динамикалық байқауды белгілеу қажеттігі және оны тоқтату туралы мәселені шешуді амбулаториялық психиатриялық көмек көрсететін психиатриялық ұйымның әкімшілігі тағайындайтын психиатр-дәрігерлер комиссиясы немесе денсаулық сақтау органы тағайындайтын психиатр-дәрігерлер комиссиясы қабылдайды, комиссияда кемінде үш дәрігер болады.

4. Психиатр-дәрігерлер комиссиясының дәлелді шешімі медициналық құжаттамаға жазбамен ресімделеді. Динамикалық байқауды белгілеу немесе оны тоқтату туралы шешімге осы Кодексте белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.

5. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адам сауыққан немесе оның психикалық жай-күйі айтарлықтай әрі тұрақты жақсарған кезде бұрын белгіленген динамикалық байқау тоқтатылады. Динамикалық байқау тоқтатылғаннан кейін сол адамның өтініші бойынша немесе келісімімен не оның заңды өкілінің өтініші бойынша немесе келісімімен психиатриялық көмек консультация және емдеу түрінде көрсетіледі. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адам психикалық жай-күйі өзгерген кезде осы Кодекстің 123-бабында көзделген негіздер бойынша және тәртіппен өзінің келісімінсіз немесе заңды өкілінің келісімінсіз куәландырылуы мүмкін. Мұндай жағдайларда психиатр-дәрігерлер комиссиясының шешімі бойынша психикасы бұзылған (ауырған) науқастарға динамикалық байқау қайта жалғастырылуы мүмкін.

6. Динамикалық байқауды тоқтату туралы мәселені қарау психикасының бұзылуынан зардап шегуші адамның өзінің бастамасы бойынша, сондай-ақ оның заңды өкілінің бастамасы бойынша осы баптың 3-тармағында көзделген тәртіппен жүзеге асырылуы мүмкін.

Ескерту. 124-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

125-бап. Психиатриялық стационарға жатқызу

1. Адамның психикасының бұзылуы (ауруы) және психиатр-дәрігердің оған зерттеп-қарау жүргізу немесе оны стационар жағдайында емдеу қажеттігі туралы шешімі оны психиатриялық стационарға жатқызу үшін негіз болып табылады.

1-1. Психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызуға сот шешімінің негізінде жол беріледі.

Сот шешім шығарғанға дейін адамды психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызуға тек қана осы Кодекстің 94-бабы 1-тармағының 2), 3) және 4) тармақшаларында көзделген салдарға жол бермеу мақсатында жол беріледі.

Сот шешімінсіз ауруханаға мәжбүрлеп жатқызудың әрбір жағдайында психиатриялық ұйымның әкімшілігі адамды психиатриялық стационарға орналастырған кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде прокурорға жазбаша хабарлама жібереді.

Жұбайы-зайыбы, жақын туыстары және (немесе) заңды өкілдері туралы мәліметтер болған кезде психиатриялық ұйымның әкімшілігі адамды психиатриялық стационарға орналастырған кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде оларды хабардар етеді.

2. Психиатриялық стационарға жатқызу Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен сот-психиатриялық сараптама жүргізу қажеттігімен байланысты болуы мүмкін.

3. Осы Кодекстің 94-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, адамды психиатриялық стационарға жатқызу оның өтініші бойынша немесе оның жазбаша келісімімен ерікті түрде жүзеге асырылады.

4. Кәмелетке толмаған адам психиатриялық стационарға ата-анасының немесе өзге де заңды өкілінің жазбаша келісімімен жатқызылады.

5. Алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

6. Заңды өкілі қарсы болған немесе заңды өкілі болмаған жағдайда кәмелетке толмаған адамды психиатриялық стационарға жатқызу қорғаншы және қамқоршы органның шешімі бойынша жүзеге асырылады, ауруханаға жатқызу туралы шешім қабылданған кезден бастап жиырма төрт сағат ішінде прокурорға жазбаша хабарланып, ол туралы сотқа шағым жасалуы мүмкін.

7. Адамды ауруханаға жатқызуға алынған келісім медициналық құжаттамаға жазбамен ресімделеді, оған сол адам немесе оның заңды өкілі және психиатр-дәрігер қол қояды.

8. Адамның психиатриялық стационарда мәжбүрлеп ұсталуы оны ауруханаға жатқызу жөніндегі негіздер сақталатын уақыт ішінде ғана жалғастырылады.

9. Психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызылған адам алғашқы алты ай ішінде оның ауруханада жату мерзімін ұзарту туралы мәселені шешу үшін психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясының кемінде айына бір рет куәландыруына жатады. Ауруханада жату мерзімін алты айдан астам уақытқа ұзарту ауруханаға мәжбүрлеп жатқызу және емдеу мерзімін ұзарту қажеттілігі туралы психиатриялық стационардың өтініші негізінде сот шешімі бойынша жүргізіледі, оған психиатр-дәрігерлер комиссиясының қорытындысы қоса беріледі.

10. Ауруханаға мәжбүрлеп жатқызылған адамды кезектен тыс куәландыру пациенттің өзінің немесе оның заңды өкілінің, адвокаттың қалауы бойынша жүргізілуі мүмкін.

Осы Кодекстің 94-бабының 1-тармағында көзделген негіздер бойынша психиатриялық стационарға жатқызылған адам ауруханаға жатқызылған кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде ауруханаға жатқызудың негізділігі туралы шешім қабылдаған психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясының міндетті түрде куәландыруына жатады. Ауруханаға жатқызу негізсіз деп танылып, жатқызылған адам психиатриялық стационарда қалғысы келмеген жағдайларда, ол дереу шығарылуға тиіс.

11. Ауруханаға мәжбүрлеп жатқызуға келіспеген жағдайда, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адам немесе оның заңды өкілі сотқа жүгінуге құқылы.

Ескерту. 125-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 31.10.2015 № 378-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

126-бап. Заңды өкілдерінің өтініші бойынша немесе олардың келісімімен психиатриялық стационарға орналастырылған кәмелетке толмаған адамды немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамды куәландыру

1. Психиатриялық стационарға орналастырылған кәмелетке толмаған адам немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адам осы Кодекстің 123-бабында көзделген тәртіппен психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясының міндетті түрде куәландыруына жатады.

2. Кәмелетке толмаған адам немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адам ауруханада жату мерзімін ұзарту туралы мәселені шешу үшін алғашқы алты ай ішінде кемінде айына бір рет психиатр-дәрігерлер комиссиясының куәландыруына жатады. Ауруханада жату мерзімін алты айдан астам уақытқа ұзарту туралы шешім Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен психиатр-дәрігерлер комиссиясының өтініші негізінде сот шешімі бойынша шығарылады.

3. Психиатр-дәрігерлер комиссиясы немесе психиатриялық стационардың әкімшілігі кәмелетке толмаған адамның немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамның заңды өкілдері оларды ауруханаға жатқызу кезінде қиянат жасауға жол берілгенін анықтаған жағдайда психиатриялық стационардың әкімшілігі көрсетілген мән-жайлар анықталған кезден бастап жиырма төрт сағат ішінде бұл туралы прокурорға және қамқорлыққа алынған адамның тұрғылықты жері бойынша қорғаншы және қамқоршы органға хабарлайды.

Ескерту. 126-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

127-бап. Психиатриялық көмек көрсету кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету шаралары

1. Стационарлық психиатриялық көмекті, ауруханаға жатқызылған адам мен басқа да адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін неғұрлым аз шектеулі жағдайларда, медицина персоналы оның құқықтары мен заңды мүдделерін сақтай отырып, жүзеге асырады.

2. Ауруханаға мәжбүрлеп жатқызылып, психиатриялық стационарда болған кезінде ауруханаға жатқызылған адамға күш қолданып, қысым жасау және оны оқшаулау шаралары, психиатр-дәрігердің пікірінше, оның өзіне немесе басқа адамдарға тікелей қауіп төндіретін іс-әрекетін өзге әдістермен тыю мүмкін болмаған кезде қолданылады және ол медицина персоналының тұрақты бақылауымен жүзеге асырылады. Күш қолданып, қысым жасау немесе оқшаулау шараларының түрлері мен қолданылу уақыты туралы медициналық құжаттамада жазба жасалып, оның заңды өкіліне хабарланады.

3. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері медицина қызметкерлеріне мәжбүрлеп куәландыруды, мәжбүрлеп ауруханаға жатқызуды жүзеге асырған кезде жәрдемдесуге, ауруханаға жатқызылатын адамды қарап-тексеру мақсатында оның қасына бару үшін, сондай-ақ ауруханаға жатқызылған адам (ауруханаға жатқызылуға тиіс адам) тарапынан айналасындағылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнетін жағдайларда қауіпсіз жағдайларды қамтамасыз етуге міндетті.

4. Жіті байқау жасалатын мамандандырылған типтегі мемлекеттік психиатриялық мекемені күзету Қазақстан Республикасының Ішкі істер министрлігі уәкілетті мемлекеттік органмен бірлесіп айқындайтын тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.

Ескерту. 127-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

128-бап. Психиатриялық стационардан шығару

1. Психиатриялық стационардан шығару пациент сауыққан немесе оның психикалық жай-күйі стационарда одан әрі емдеуді қажет етпейтіндей жақсарғаннан кейін, сондай-ақ стационарға орналастыру үшін негіз болған зерттеп-қарау немесе сараптама аяқталғаннан кейін жүргізіледі.

2. Психиатриялық стационарда өз еркімен жатқан пациент одан өзінің жеке өтініші, оның заңды өкілінің өтініші бойынша немесе оны емдеуші дәрігердің шешімі бойынша шығарылады.

3. Психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызылған пациентті одан шығару психиатр-дәрігерлер комиссиясының қорытындысы, сот шешімі не прокурордың қаулысы бойынша бойынша жүргізіледі.

4. Соттың ұйғарымы бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылған пациенттің шығарылуы сот ұйғарымы бойынша ғана жүзеге асырылады.

5. Психиатриялық стационарға өз еркімен орналастырылған пациентті, егер психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясы оны осы Кодекстің 94-бабының 1-тармағында көзделгендей ауруханаға мәжбүрлеп жатқызу негіздерін анықтайтын болса, одан шығарудан бас тартылуы мүмкін. Мұндай жағдайда оның психиатриялық стационарда болуы, ауруханада жату мерзімін ұзарту және стационардан шығарылуы туралы мәселелер 125-баптың 8-10-тармақтарында және осы баптың 3-тармағында белгіленген тәртіппен шешіледі.

Ескерту. 128-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

129-бап. Адамдарды психоневрологиялық ұйымдарға орналастыру үшін негіздер

1. Кәмелетке толмаған адамды психоневрологиялық ұйымға орналастыру үшін - психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияның қорытындысы; сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адам үшін психиатр дәрігердің қатысуымен дәрігерлік комиссияның қорытындысы негізінде қабылданған қорғаншы және қамқоршы органның шешімі негіз болып табылады.

Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші, бірақ әрекетке қабілетсіз деп танылмаған, кәмелетке толған адамды психоневрологиялық ұйымға орналастыру сот шешімі бойынша жүзеге асырылады.

Қорытындыда адамның оны әлеуметтік қамсыздандыруға арналған мамандандырылмаған ұйымда болу мүмкіндігінен айыратындай болып психикасының бұзылғаны (ауруы) туралы, ал адамның әрекетке қабілеттілігіне қатысты - сот алдында оны әрекетке қабілетсіз деп тану туралы мәселе қоюға негіздің жоқтығы туралы мәліметтер де куәландырылуға тиіс.

2. Қорғаншы және қамқоршы органдар психоневрологиялық ұйымға орналастырылатын адамдардың мүліктік мүдделерін қорғау үшін шаралар қолдануға міндетті.

3. Кәмелетке толмаған адамды арнайы оқыту мақсатымен психоневрологиялық ұйымға жіберу үшін адамның психикасының бұзылуы (ауруы) негіз болып табылады. Ол ата-анасының не оның заңды өкілінің өтініші және республикалық, облыстық немесе қалалық психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар қорытындысының негізінде жіберіледі. Қорытындыда кәмелетке толмаған адамды интеллектуалдық дамуы бұзылған балаларға арналған арнаулы мектеп жағдайында оқыту қажеттігі туралы мәліметтер қамтылуға тиіс.

4. Психиатр-дәрігер, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация қатысқан дәрігерлік комиссияның мамандандырылған психоневрологиялық ұйымда тұруға не оқуға медициналық көрсетілімдердің жоқтығы туралы қорытындысы психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамды психоневрологиялық ұйымнан немесе арнайы оқытатын мектептен жалпы үлгідегі осындай ұйымға ауыстыру үшін негіз болып табылады.

5. Психоневрологиялық ұйымнан немесе арнайы оқытатын мектептен шығару:

1) психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның жеке өтініші бойынша, психиатр-дәрігер қатысқан дәрігерлік комиссияның денсаулық жағдайы бойынша бұл адамның жеке тұра алатыны туралы қорытындысы болған кезде;

2) шығарылатын кәмелетке толмаған адамға не сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамға күтім-жасауды жүзеге асыруға міндеттенетін ата-анасының, өзге де туыстарының немесе заңды өкілінің өтініші бойынша жүргізіледі.

Ескерту. 129-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.

21-тарау. АЛКОГОЛИЗММЕН, НАШАҚОРЛЫҚПЕН ЖӘНЕ УЫТҚҰМАРЛЫҚПЕН
АУЫРАТЫНДАРҒА МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ

130-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратындарға медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру

1. Мемлекет алкоголизмнің, нашақорлықтың және уытқұмарлықтың алдын алу және оларды емдеу жөніндегі шаралар жүйесін қамтамасыз етеді.

2. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қылмыстық құқық бұзушылықтар жасаған, алкоголизмнен немесе нашақорлықтан не уытқұмарлықтан емделуге мұқтаж деп танылған адамдарға, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасаған және созылмалы алкоголизммен немесе нашақорлықпен не уытқұмарлықпен ауырады деп танылған және ерікті түрде емделуден жалтаратын адамдарға қатысты сот шешімі бойынша қолданылады.

Ескерту. 130-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2014 № 227-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

131-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын және медициналық-әлеуметтік оңалтуға мұқтаж адамдардың медициналық ұйымдарға өтініш жасауы

1. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдар наркологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарға медициналық көмек сұрап өтініш жасаған жағдайда, оларды медициналық-әлеуметтік оңалту ерікті түрде жүргізіледі және пациенттің қалауы бойынша - жасырын түрде жүзеге асырылуы мүмкін.

2. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын кәмелетке толмаған адамды, сондай-ақ нашақорлықпен ауыратын, сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамды медициналық-әлеуметтік оңалту олардың заңды өкілдерінің келісімімен жүргізіледі.

132-бап. Адамды алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп тану тәртібі

1. Адамды алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп тануды уәкілетті орган белгілеген тәртіппен тиісті медициналық куәландырудан кейін мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге асырады.

2. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адам мұнымен келіспеген жағдайда, оның мұндай шешімге жоғары тұрған денсаулық сақтауды басқару органына және (немесе) сотқа шағым жасауына болады.

133-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдардың құқықтары

1. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдардың:

1) білікті медициналық көмек алуға;

2) наркологиялық ұйымды таңдауға;

3) өз құқықтары, өздерінің наркологиялық сырқатқа шалдығуының сипаты, емдеу мен медициналық-әлеуметтік оңалтудың қолданылатын әдістері туралы ақпарат алуға;

4) медициналық-әлеуметтік оңалтуды тұрғылықты жері бойынша, сондай-ақ қажет болған жағдайда - жүрген жері бойынша өткізуге құқығы бар.

2. Нашақорлықпен ауыратын науқастың немесе оның заңды өкілінің ұсынылатын медициналық-әлеуметтік оңалтудың кез келген сатысында одан бас тартуға құқығы бар.

3. Медициналық-әлеуметтік оңалтудан бас тартқан адамға не оның заңды өкіліне медициналық-әлеуметтік оңалтудан бас тартудың ықтимал зардаптары түсіндірілуге тиіс. Медициналық-әлеуметтік оңалтудан бас тарту, оның ықтимал зардаптары туралы мәліметтер көрсетіле отырып, медициналық құжаттамаға жазбамен ресімделеді, оған нашақорлықпен ауыратын адамның немесе оның заңды өкілінің және психиатр-нарколог дәрігердің қолы қойылады.

4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда, нашақорлықпен ауыратын адамдардың құқықтары мен бостандықтарын нашақорлық диагнозының болуы, наркологиялық ұйымда динамикалық байқауда тұру фактісі негізінде ғана шектеуге жол берілмейді.

134-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдарды есепке алу және байқау

Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдар тұрғылықты жері бойынша денсаулық сақтау ұйымдарында есепке тұруға және байқауға алынуға жатады және оларда уәкілетті орган белгілейтін тәртіппен демеп емдеуден өтеді.

22-тарау. АЗАМАТТАРДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН САНАТТАРЫНА МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУ

135-бап. Әскери қызметшілерге, ғарышкерлікке кандидаттарға, ғарышкерлерге, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, олардың отбасы мүшелеріне және еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушыларға медициналық көмек көрсету

Әскери қызметшілерге, ғарышкерлікке кандидаттарға, ғарышкерлерге, арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, олардың отбасы мүшелеріне және еңбек сіңірген жылдары үшін зейнетақы төлемдерін алушыларға медициналық көмек Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес көрсетіледі.

Ескерту. 135-бап жаңа редакцияда - ҚР 30.06.2017 № 80-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

135-1-бап. Мемлекеттік қызметшілер мен азаматтардың жекелеген санаттарына медициналық көмек көрсету

Мемлекеттік қызметшілер мен азаматтардың жекелеген санаттарына медициналық көмек көрсету Қазақстан Республикасы Президентінің Әкімшілігімен келісу бойынша Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы бекіткен тізбеге сәйкес жүзеге асырылады.

Осы бапқа сәйкес медициналық көмек:

1) осы Кодекске сәйкес тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде;

2) "Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде;

3) Қазақстан Республикасы Президентінің Іс басқармасы айқындайтын түрлер бойынша және көлемдерде бюджет қаражаты есебінен көрсетіледі.

Осы баптың екінші бөлігінің 1) және 2) тармақшаларына сәйкес медициналық көмек көрсеткені үшін көрсетілетін қызметтерге ақы төлеуді әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры жүзеге асырады.

Осы баптың бірінші бөлігінде көрсетілген адамдар медициналық көмекті тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде және міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінде өзге де денсаулық сақтау субъектілерінде алуға құқылы.

Ескерту. 22-тарау 135-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 30.06.2017 № 80-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

136-бап. Иондаушы сәулеленудің әсеріне ұшыраған азаматтарға медициналық көмек көрсету

1. Иондаушы сәулеленудің әсеріне ұшыраған азаматтар медициналық көмекті Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес алады.

2. Иондандырушы сәулеленудің әсеріне ұшыраған азаматтардың қаны мен тіндерін алу, сақтау және пайдалану тәртібін уәкілетті орган белгілейді.

Ескерту. 136-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 № 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

136-1-бап. Мүгедектерге медициналық көмек көрсету

Денсаулық сақтау ұйымдары денсаулық сақтау объектілерінің мүгедектер мен халықтың жүріп-тұруы шектеулі басқа да топтары үшін қолжетімділігі бойынша оларды бейімдеуге жағдайлар қалыптастырады.

Ескерту. 22-тарау 136-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.12.2015 № 433-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі).

137-бап. Экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен азаматтарға медициналық көмек көрсету

1. Экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен азаматтарға Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген адамдар санаты жатады.

2. Экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен азаматтар Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес медициналық көмек алады.

138-бап. Бас бостандығы шектеулі азаматтарға медициналық көмек көрсету

Бас бостандығы шектеулі, сондай-ақ сот үкімі бойынша жазасын бас бостандығынан айыру орындарында өтеп жүрген, арнайы мекемелерге орналастырылған азаматтарға медициналық көмек уәкілетті орган және Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген өз құзыреті шегінде өзге де мемлекеттік органдар айқындайтын тәртіппен көрсетіледі.

138-1-бап. Спортшылар мен жаттықтырушыларға медициналық көмек көрсету

1. Спортшылар мен жаттықтырушыларды медициналық қамтамасыз ету және оларға медициналық көмек көрсету уәкілетті органмен келісу бойынша дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті орган бекітетін тәртіпке сәйкес жүзеге асырылады.

2. Уәкілетті органмен келісу бойынша дене шынықтыру мен спорт саласындағы уәкілетті орган белгілеген тәртіпке сәйкес медициналық тексеруден өтпеген спортшылар спорттық жарыстарға жіберілмейді.

Ескерту. 22-тарау 138-1-баппен толықтырылды - ҚР 03.07.2014 N 229-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

23-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕЛЕГЕН
ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕУ

139-бап. Хирургиялық араласу, қан, оның компоненттерін құю және диагностиканың инвазиялық әдістерін қолдану тәртібі

1. Хирургиялық араласу, қан, оның компоненттерін құю және диагностиканың инвазиялық әдістерін қолдану науқастардың жазбаша келісімімен қолданылады.

Сот әрекетке қабілетсіз деп таныған, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші науқастарға және кәмелетке толмаған адамдарға хирургиялық араласу, қан мен оның компоненттерін құю, диагностиканың инвазиялық әдістері олардың заңды өкілдерінің жазбаша келісімімен жасалады.

2. Медицина қызметкерлері тіршілік көрсеткіштері бойынша хирургиялық араласуға кірісіп кеткен және оны тоқтату пациенттің өмірі мен денсаулығына қауіп төндіруіне байланысты мүмкін болмаған жағдайларды қоспағанда, келісім кері қайтарып алынуы мүмкін.

3. Хирургиялық араласуды, қан мен оның компоненттерін құюды, диагностиканың инвазиялық әдістерін қолдануды кідірту науқастың өміріне қауіп төндіретін, ал науқастың немесе оның заңды өкілдерінің келісімін алу мүмкін болмаған жағдайларда, дәрігер немесе консилиум науқасты немесе оның заңды өкілдерін қолданылған шаралар туралы кейіннен хабардар ете отырып, шешім қабылдайды.

140-бап. Биологиялық өлімді анықтау. Өмірге дем беру жөніндегі жасанды шараларды тоқтату жағдайлары

1. Биологиялық өлім өмірлік маңызды функциялар біржола тынатын, организм тіршілігінің тоқтауын білдіреді.

2. Биологиялық өлімді медицина қызметкері мынадай белгілердің жиынтығы негізінде растайды:

1) жүрек қызметінің тоқтауы;

2) тыныс алудың тоқтауы;

3) орталық жүйке жүйесі жұмысының тоқтауы.

3. Өмірге дем беру жөніндегі жасанды шаралар тек қана:

1) биологиялық өлім расталған;

2) консилиум бас миының біржола семуін тіркеген кезде, уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жақын туыстарының және (немесе) заңды өкілдерінің бірауызды жазбаша келісімі болған кезде тоқтатылуы мүмкін.

Ескерту. 140-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

141-бап. Эвтаназия

Эвтаназияны жүзеге асыруға тыйым салынады.

142-бап. Анатомиялық сый

1. Анатомиялық сый - әрекетке қабілетті адамның өз тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) тірі кезінде де, қайтыс болғаннан кейін де өз еркімен құрбандық етуі, оны тиісінше ресімдеген шарты немесе өсиеті арқылы адам жүзеге асырады.

2. Анатомиялық сый туралы деректер жария етуге жатпайды.

3. Өсиет етілген тіндерден және (немесе) ағзалардан (ағзалардың бөліктерінен) басқа, табылған күннен бастап қырық бес күн ішінде танылмаған және сұрауы болмаған адамдардың мәйіттері де анатомиялық сый ретінде танылады.

4. Анатомиялық сый биологиялық-медициналық зерттеулер жүргізу үшін ғылыми, ғылыми-практикалық және оқу мақсаттарында пайдаланылуы мүмкін.

5. Анатомиялық сыйды жасау және оны денсаулық сақтау ұйымдарына берудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 142-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

142-1-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік-жекешелік әріптестік

1. Денсаулық сақтау объектілерін құру (реконструкциялау) және пайдалану Қазақстан Республикасының мемлекеттік-жекешелік әріптестік саласындағы және концессиялар туралы заңнамасына сәйкес мемлекеттік-жекешелік әріптестік жобаларын, оның ішінде концессиялық жобаларды іске асыру арқылы жүзеге асырылуы мүмкін.

2. Концессиялық жобаны іске асыру нәтижесінде құрылған денсаулық сақтау объектісін (концессия объектісін) пайдалануды концессионермен қатар функционалдық оператор да жүзеге асыра алады.

Мұндай жағдайда концессионердің концессия объектісіне техникалық қызмет көрсету шеңберінде өндірілген тауарларды (жұмыстарды, көрсетілетін қызметтерді) өткізу үшін шығындарды өтетуге және кірістер алуға құқығы бар.

3. "Концессиялар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-1-бабы 1-тармағының 1-1) тармақшасы негізінде концессия шартын жасасуды көздейтін концессиялық жобаларды іске асыру кезінде:

1) концедент құрылған концессия объектісін концессия шартында айқындалған тәртіппен функционалдық қызмет көрсетуді жүзеге асыру үшін мемлекеттік мүлікті өтеусіз пайдалану шарты бойынша функционалдық операторға береді;

2) концессионер концессия шартында көзделген тәртіппен және шарттарда концессия объектісіне техникалық қызмет көрсетуді қамтамасыз етеді;

3) концессионерді таңдау жөніндегі конкурс өткізілгенге дейін айқындалатын функционалдық оператор концессия шартында көзделген тәртіппен және шарттарда концессия объектісіне функционалдық қызмет көрсетуді қамтамасыз етеді.

4. "Концессиялар туралы" Қазақстан Республикасы Заңының 21-1-бабы 1-тармағының 1-1) тармақшасы негізінде жасалған концессия шарты функционалдық оператор туралы ережені, сондай-ақ концессионер мен функционалдық оператордың концессия объектісін бірлесіп пайдалану тәртібін қамтуға тиіс.

5. Функционалдық оператордың осындай қызмет үшін Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген рұқсат беру құжаттары болуға тиіс не оларды концессия объектісін нысаналы мақсатына сәйкес пайдалану басталғанға дейін алуы тиіс.

6. Функционалдық оператор:

1) концессия объектісіне функционалдық қызмет көрсету мақсатында жасалған мемлекеттік мүлікті өтеусіз пайдалану шартында көзделген шарттарда концессия объектісіне қатысты құқықтарды жүзеге асыруға;

2) концессионермен бірлесіп концессия объектісін концессия шартында көзделген тәртіппен және шарттарда пайдалануға;

3) Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де құқықтарды жүзеге асыруға құқылы.

7. Функционалдық оператор:

1) концессия объектісінің бейінін сақтауға;

2) мемлекеттік мүлікті өтеусіз пайдалану шартында көзделген тауарларды өндіруге және (немесе) жұмыстарды орындауға және (немесе) қызметтерді көрсетуге;

3) Қазақстан Республикасының экология және еңбек заңнамасын, сондай-ақ Қазақстан Республикасының халықты жұмыспен қамту туралы заңнамасын сақтауға;

4) концессия объектісіне өз кінәсі бойынша келтірілген залалды өтеуге;

5) концессия объектісін концессия шартында көзделген тәртіппен концессионермен бірлесіп пайдалану шарттарын сақтауға;

6) Қазақстан Республикасының заңдарында және мемлекеттік мүлікті өтеусіз пайдалану шартында белгіленген өзге де талаптар мен шарттарды сақтауға міндетті.

Ескерту. 23-тарау 142-1-баппен толықтырылды – ҚР 26.12.2019 № 287-VІ (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

6-БӨЛІМ. ХАЛЫҚТЫҢ САНИТАРИЯЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ САЛАМАТТЫЛЫҒЫ
САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚТЫ САҚТАУ
24-тарау. ХАЛЫҚТЫҢ САНИТАРИЯЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ
САЛАМАТТЫЛЫҒЫ САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ

143-бап. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет жүйесі

Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің бірыңғай жүйесіне:

1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган және оның аумақтық бөлімшелері;

2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдардың құрылымдық бөлімшелері;

3) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік ұйымдар кіреді.

Ескерту. 143-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

144-бап. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық нормалау

1. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық нормалау санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің жұмысы болып табылады және ол:

1) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының негіздемесі бойынша бірыңғай талаптарды әзірлеуді және олардың әзірленуін бақылауды;

2) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарын әзірлеуді (қайта әзірлеуді), сараптауды, бекіту мен жариялауды;

3) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарын зерделеуді, қолданылу практикасын қорытуды, олардың қолданылуын бақылауды;

4) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының бірыңғай деректер банкін қалыптастыру мен жүргізуді;

5) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарын жалпыға бірдей қабылданған халықаралық талаптармен үйлесімді етуді қамтиды.

2. Санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттары санитариялық қағидалар, гигиеналық нормативтер, нұсқаулықтар, әдістемелік ұсынымдар, әдістемелік нұсқамалар, әдістемелер, бұйрықтар, техникалық регламенттер, қағидалар мен стандарттар болып табылады.

3. Санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарын әзірлеу мен бекіту тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекітеді.

4. Санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды (оның ішінде мекендеу факторларының, кәсіпкерлік және өзге де қызметтің, өнімдердің, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің адам үшін қауіпсіздігінің және (немесе) зиянсыздығының критерийлерін) белгілейтін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілер санитариялық қағидалар болып табылады, оларды сақтамау адамның өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіреді, сондай-ақ аурулардың пайда болуы мен таралуына қауіп төндіреді.

5. Гигиеналық норматив - зерттеулерде белгіленген, мекендеу ортасының белгілі бір факторын сипаттайтын көрсеткіштің адам үшін оның қауіпсіздігі және (немесе) зиянсыздығы тұрғысынан алғанда, жол берілетін ең жоғарғы немесе ең төменгі сандық және (немесе) сапалық мәні.

6. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерді, гигиеналық нормативтерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекітеді және Қазақстан Республикасының аумағындағы барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті.

7. Мемлекеттік органдар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мәселелерге қатысты нормативтік-құқықтық актілерді әзірлеу және бекіту кезінде оларды халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органмен келісуге міндетті.

Ескерту. 144-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

145-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық талаптар

1. Санитариялық-эпидемиологиялық талаптардың негізін мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын объектілер мен өнімдерге белгіленетін санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтер құрайды.

2. Санитариялық қағидалар мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын объектілерге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді және мыналарға:

1) объект салынатын жер учаскесін таңдауға;

2) объектілерді жобалауға, салуға, реконструкциялауға, жөндеуге және пайдалануға беруге;

3) өндірістік, қоғамдық, тұрғын үй және басқа да үй-жайларды, ғимараттарды, құрылыстарды, жабдықтарды, көлік құралдарын

күтіп-ұстау мен пайдалануға;

4) объектілерді сумен жабдықтауға, су бұруға, жылумен жабдықтауға, жарықтандыруға, желдетуге, кондиционерлеуге;

5) шикізатты қабылдауға, сақтауға, қайта өңдеуге (өңдеуге);

6) тамақ өнімін өндіру, өлшеп-орау, тасымалдау, сақтау, өткізу, кәдеге жарату және жою шарттарына;

7) тағамдық ас тұзын йодтауға және тамақ өнімдерін байытуға (фортификациялауға);

8) иммунологиялық дәрілік препараттарды (иммундық-биологиялық дәрілік препараттарды) өндіру, өлшеп-орау, тасымалдау, сақтау, өткізу, кәдеге жарату және жою шарттарына;

9) ықтимал қауіпті химиялық және биологиялық заттарды (оның ішінде уытты, радиоактивті, биологиялық және химиялық заттарды, улар мен улы заттарды, биологиялық және микробиологиялық организмдер мен олардың уыттарын, биологиялық заттар мен материалдарды) қолдану мен пайдалануға, кәдеге жаратуға, тасымалдауға, сақтауға, көмуге және олармен жұмыс істеу шарттарына;

10) адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу шарттарына;

11) дәрілік заттарды өнеркәсіптік өндіру шарттарына;

12) өндірістік-техникалық мақсаттағы өнімдерге;

13) шаруашылық-тұрмыстық және гигиеналық мақсаттағы тауарларға және оларды өндіру технологияларына;

14) халықтың әртүрлі топтарын тәрбиелеу, оқыту, олардың өмір сүруі және өндірістік практикасы, дене бітімінің дамуы, еңбек етуі, демалуы, тамақтануы, сумен жабдықталуы мен медициналық қызмет көрсетілуі шарттарына;

15) білім беру ұйымдарындағы оқу-еңбек жүктемесіне және сабақ режиміне;

16) медициналық бұйымдарды стерилизациялау мен дезинфекциялауды жүргізу шарттарына;

17) халықтың бейімделген (балалар тағамы, диеталық емдік және диеталық профилактикалық), емдеу-профилактикалық, қоғамдық тамақтануын ұйымдастыруға;

18) су көздеріне (шаруашылық-ауызсу мақсаттары үшін су жинау орындарына), шаруашылық-ауызсумен жабдықтауға және

мәдени-тұрмыстық су пайдалану орындарына және су объектілерінің қауіпсіздігіне;

19) өндіріс пен тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға, залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге;

20) дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау құралдарын, жабдықтарды, материалдарды әзірлеуді, сынауды, дайындауды, өндіруді, сақтауды, тасымалдауды, өткізуді, қолдануды, дезинфекция қызметі объектілерін күтіп-ұстау мен пайдалануды,

сондай-ақ жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тиімділігін және қауіпсіздігін бақылауды қамтитын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді ұйымдастыруға және жүзеге асыруға;

21) жолаушыларды тасымалдау шарттарына;

22) объектілерді жоюға, консервациялауға, қайта бейіндеуге;

23) өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;

24) еңбек, тұрмыстық қызмет көрсету, медициналық қамтамасыз ету, бейімделген диеталық емдік және диеталық профилактикалық тамақтану шарттарына;

25) халықты гигиеналық тәрбиелеуге және оқытуға;

26) санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағын санитариялық қорғауды жүзеге асыруға, шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізуге, инфекциялық және паразиттік аурулармен ауыратын науқастарға қатысты халықты медициналық қарап-тексеруді, профилактикалық егулерді жүргізуге;

27) санитариялық қорғау аймақтары мен санитариялық-қорғаныш аймақтарына қойылатын талаптардан тұрады.

3. Гигиеналық нормативтер зиянды (химиялық, биологиялық) заттардың рұқсат етілетін шекті концентрацияларының, физикалық әсер етулердің; радиациялық әсер етудің рұқсат етілетін деңгейлерінің нормативтерін белгілейді, оларды сақтау адамға өмірі үшін қолайлы және денсаулығы үшін қауіпсіз тыныс-тіршілігі жағдайларын қамтамасыз етеді.

Гигиеналық нормативтер:

1) жұмыс аймағының микроклиматына, ауа алмасуына, ауасына, өндірістік, тұрғын үй және басқа да үй-жайлардың физикалық факторларына, тұрғын үй құрылысын салу аумағына;

2) өнімнің (тауарлардың) және қоршаған ортаның радиациялық, химиялық, микробиологиялық, токсикологиялық, паразитологиялық қауіпсіздігіне;

3) қалалық және ауылдық елді мекендердегі, өнеркәсіп ұйымдары аумақтарындағы атмосфералық ауаға;

4) қоршаған ортаға зиянды заттардың физикалық факторларына рұқсат етілетін шекті шығарындылары мен рұқсат етілетін шекті төгінділеріне;

5) өнімнің, технологиялық жабдықтың, процестің жаңа түрлеріне белгіленеді.

Ескерту. 145-бап жаңа редакцияда - ҚР 29.12.2014 № 269-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 211-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

146-бап. Адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімді мемлекеттік тіркеу

1. Адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнім тізбеге сәйкес және халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындаған тәртіппен халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органда мемлекеттік тіркелуге жатады.

2. Өнімді мемлекеттік тіркеу:

1) халық пен мекендеу ортасына ықпалын сараптамалық бағалау;

2) заттар, өнімнің жекелеген компоненттері құрамының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігі нысанасына санитариялық-эпидемиологиялық сараптама;

3) арнаулы шараларды, оның ішінде заттарды және өнімдердің жекелеген түрлерін кәдеге жарату мен жою шарттарын, олардың халық пен мекендеу ортасына зиянды әсерін болдырмау жөніндегі арнаулы шараларды әзірлеу негізінде жүргізіледі.

3. Мемлекеттік тіркелуге жататын өнімге санитариялық-эпидемиологиялық сараптама және ғылыми негіздеме жүргізумен байланысты шығыстарды өтініш берушілер көтереді.

4. Мемлекеттік тіркеу туралы куәліктердің бірыңғай тізілімі халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның интернет-ресурсына орналастырылуға жатады.

5. Адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімді мемлекеттік тіркеу және мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып алу тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілейді.

Ескерту. 146-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

147-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг

1. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг халықтың денсаулығы мен мекендеу ортасының жай-күйіне, оларды талдауға, бағалау мен болжауға, сондай-ақ халықтың денсаулығының жай-күйі мен мекендеу ортасы факторларының әсері арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды айқындауға байқау жүргізудің мемлекеттік жүйесі болып табылады.

2. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторингті халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдары жүзеге асырады.

Ескерту. 147-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

148-бап. Санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық іс-шаралар

Ескерту. 148-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Инфекциялық және паразиттік аурулардың пайда болуының және таралуының, халықтың улануының алдын алу мақсаттарында санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарында көзделген санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық, оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағын санитариялық қорғауды жүзеге асыру, шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу жөніндегі, өндірістік бақылауды жүзеге асыру жөніндегі, инфекциялық және паразиттік аурулармен ауыратын науқастарға қатысты, халықтың декреттелген тобындағы адамдарды және ауыр жұмыстарда, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарда, жерасты жұмыстарында істейтін адамдарды медициналық қарап-тексеруді, профилактикалық егуді, гигиеналық оқытуды жүргізу жөніндегі іс-шаралар жүргізіледі.

2. Санитариялық-эпидемияға қарсы және санитариялық-профилактикалық iс-шаралар Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің әзірленетін құжаттарына енгiзiлуге жатады.

3. Инфекциялық және паразиттік аурулармен ауыратын науқастар, инфекциялық және паразиттік аурулармен ауырады деп күдік туғызатын адамдар, бактерия таратушылар оқшаулануға және емделуге, ал олармен қарым-қатынаста болған адамдар - медициналық байқауға алынуға және қажет болған кезде оқшаулануға және емделуге жатады.

4. Айналасындағылар үшін қауіп төндіретін созылмалы инфекциялық және паразиттік аурулармен ауыратын науқастар, созылмалы бактерия таратушылар Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жұмыстан уақытша шеттетілуге жатады.

5. Гигиеналық оқыту халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган бекіткен тәртіппен және гигиеналық оқыту бағдарламалары бойынша халықтың декреттелген тобының инфекциялық және паразиттік ауруларының профилактикасы мақсатында жүргізіледі.

Ескерту. 148-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

148-1-бап. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы радиациялық бақылау

1. Радиациялық бақылауды мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары жүзеге асырады, ол халықтың радиациялық қауіпсіздігін қамтамасыз етуге қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптардың сақталуын бақылауды қамтиды.

2. Радиациялық бақылау Қазақстан Республикасының Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес жүргізілетін тексеру нысанында жүзеге асырылады.

Ескерту. 24-тарау 148-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); өзгеріс енгізілді - ҚР 29.10.2015 № 376-V (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

149-бап. Қазақстан Республикасының аумақтарын санитариялық қорғау

1. Автомобиль өткізу пункттерін қоспағанда, Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде жолаушыларға, экипаждарға, пойыз бригадаларына, көлік құралдарына, халық денсаулығына қауіп төндіретін жүктерге санитариялық-карантиндік қадағалауды жүзеге асыру үшін санитариялық-карантиндік пункттер ұйымдастырылады.

2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде (санитариялық-карантиндік пункттерде) санитариялық-карантиндік қадағалауды халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік органның аумақтық бөлімшелері жүргізеді.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы автомобиль өткізу пункттерінде санитариялық-карантиндік қадағалауды Қазақстан Республикасының мемлекеттік кіріс органдары жүргізеді.

3. Әкелінуіне тыйым салынған қауіпті жүктер мен тауарларды, сондай-ақ оларға қатысты санитариялық-карантиндік қадағалау жүргізген кезде олардың Қазақстан Республикасының аумағына әкелінуі инфекциялық аурулардың немесе жаппай инфекциялық емес аурулар мен уланулардың пайда болуы мен таралу қаупін төндіреді деп белгіленген жүктер мен тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге жол берілмейді.

Ескерту. 149-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 N 297-IV (2010.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 07.11.2014 № 248-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

150-бап. Инфекциялық аурулар эпидемиясының пайда болу қаупі төнген жағдайда шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантин енгізудің шарттары

1. Жұқпалы және паразиттік аурулардың әкеліну және таралу қаупі төнген жағдайда, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган Еуразиялық экономикалық одақтың кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде және тиісті аумақтарда шектеу іс-шараларын, оның ішінде кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметтің және халық өмірінің ерекше жағдайларымен карантин енгізеді.

2. Шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин енгізілген жағдайда орталық және жергілікті атқарушы органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметін үйлестіру бойынша оралымды басшылық жасау төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссияға және төтенше жағдайлар жөніндегі аумақтық комиссияларға жүктеледі.

3. Жекелеген объектілерде шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин тиісті аумақтың (көліктегі) бас мемлекеттік санитариялық дәрігерінің немесе оның орынбасарларының, сондай-ақ ведомстволық объектілерде - халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдардың құрылымдық бөлімшелері басшыларының шешімімен енгізіледі (тоқтатылады).

4. Шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді жүзеге асыру тәртібін және пайда болу мен таралу қатері төнген кезде шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин енгізілетін инфекциялық аурулардың тізбесін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілейді.

Ескерту. 150-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

151-бап. Инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен улану оқиғаларын тіркеу және тексеру

1. Инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен уланудың барлық оқиғалары, олардың анықталған жері бойынша денсаулық сақтау ұйымдарының тіркеуге алуына, мемлекеттік санитариялық- эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының мемлекеттік есепке алуына және есептілікті жүргізуіне жатады. Көрсетілген аурулар мен улану оқиғаларын тіркеу, есепке алу тәртібін, сондай-ақ олар бойынша есептілікті жүргізу тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

2. Инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен халықтың улану оқиғалары халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайтын тәртіппен санитариялық-эпидемиологиялық қызмет мамандарының тексеру жүргізуіне жатады.

Ескерту. 151-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

152-бап. Дезинфекциялық, дезинсекциялық және дератизациялық іс-шаралар

1. Инфекциялық және паразиттік аурулардың пайда болуының, таралуының алдын алу мақсатында дара кәсіпкерлер, жеке және заңды тұлғалар эпидемиологиялық көрсетілімдер мен санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдарының нұсқамалары, қаулылары бойынша инфекциялық және паразиттік аурулардың қоздырғыштарын жоюға (дезинфекция), жәндіктерді, басқа да буын аяқтыларды жоюға (дезинсекция) және кеміргіштерді қыруға (дератизация) бағытталған шаралар кешенін өз қаражаты есебінен жүргізуге міндетті.

2. Төтенше эпидемия жағдайлары пайда болған кезде мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының ұсынуы бойынша облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың жергілікті атқарушы органдарының шешімімен кезектен тыс міндетті дезинфекциялық, дезинсекциялық және дератизациялық іс-шаралар бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.

2-1. Профилактикалық дезинсекция мен дератизацияны (инфекциялық аурулардың табиғи ошақтарының аумағындағы, сондай-ақ инфекциялық аурулардың ошақтарындағы дезинсекция мен дератизацияны қоспағанда) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың, ауданның, облыстық маңызы бар қаланың жергілікті атқарушы органдары жүргізеді.

3. Адамның инфекциялық және паразиттік аурулары ошақтарындағы және инфекциялық және паразиттік аурулардың табиғи ошақтарындағы ошақтық дезинфекцияны, дезинсекцияны, дератизацияны санитариялық-эпидемиологиялық қызмет ұйымдары және медициналық ұйымдар инфекциялық және паразиттік аурулардың профилактикасы және (немесе) оларды жою мақсаттарында жүргізеді.

Ескерту. 152-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 210-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

25-тарау. ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚТЫ САҚТАУ

153-бап. Аурулар профилактикасының мақсаты мен түрлері

1. Аурулар профилактикасының мақсаты аурулардың пайда болуының немесе өршуінің, сондай-ақ олардың зардаптары мен асқынуының алдын алу болып табылады.

2. Аурулар профилактикасы бастапқы, қайталама және жалғаспалы болып бөлінеді.

Аурулардың бастапқы профилактикасы (жаппай және жеке) аурулардың пайда болуының алдын алу мақсатында тіршілік ету үшін қолайлы жағдайлар жасауға бағытталған.

Аурулардың қайталама профилактикасы аурулардың ерте сатыларында өршуінің және олардың зардаптарының алдын алуға бағытталған.

Аурулардың жалғаспалы профилактикасы өршіп кеткен асқынуды, ағзалар мен тіндердің зақымдануын бақылауға бағытталған.

154-бап. Саламатты өмір салтын қалыптастыру

1. Саламатты өмір салтын қалыптастыру денсаулықты нығайту және өмір салтымен байланысты аурулардың алдын алу мәселелерінде халықты ақпараттық қамтамасыз ету, гигиеналық оқыту мен тәрбиелеу жолымен саламатты өмір салтын насихаттауды, дұрыс тамақтануды және аурулардың профилактикасын қамтиды.

2. Саламатты өмір салтын қалыптастыруды денсаулық сақтау субъектілері уәкілетті органның үйлестіруімен және әдістемелік басшылығымен басқа да мемлекеттік органдармен бірлесіп, халықаралық ұйымдар мен қоғамдық бірлестіктердің қатысуымен қамтамасыз етеді.

155-бап. Медициналық қарап-тексеру

1. Медициналық қарап-тексерудің негізгі мақсаты денсаулықты қалыптастыруға және нығайтуға, ауруларды анықтауға және таралуының алдын алуға, оның ішінде кәсіптік аурулардың, уланулардың, жазатайым оқиғалардың алдын алуға, сондай-ақ ұйымдар қызметкерлерінің, қандай да бір шаруашылық және (немесе) өндірістік қызметті жүзеге асыратын адамдардың еңбек қауіпсіздігі мен денсаулығын сақтауды қамтамасыз етуге бағытталған уақтылы медициналық зерттеп-қарауды қамтамасыз ету болып табылады.

2. Медициналық қарап-тексеру міндетті және профилактикалық болуы мүмкін.

3. Міндетті медициналық қарап-тексерулер алдын ала, мерзiмдiк және ауысымалды болып бөлiнедi.

Алдын ала міндетті медициналық қарап-тексеру кәсібі немесе оқуы бойынша міндеттерін орындауға жарамдылығын анықтау, сондай-ақ жалпы, кәсіптік аурулардың алдын алу мен инфекциялық және паразиттік ауруларды таратпау мақсатында жұмысқа тұру немесе оқуға түсу кезінде жүргізіледі.

Мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексеру жұмыс істеушілердің денсаулық жағдайын динамикалық байқауды қамтамасыз ету, аурулардың бастапқы белгілерін уақтылы анықтау, жалпы, кәсіптік аурулардың алдын алу мен инфекциялық және паразиттік ауруларды тараптау мақсатында жүргізіледі.

Ауысымалды міндетті медициналық қарап-тексерулер жеке тұлғада аурудың барын немесе жоғын анықтау немесе растау, денсаулық жағдайын, сондай-ақ еңбекке уақытша қабілетсіздігін, шығатын ауысымындағы жұмысқа кәсіптік жарамдылығын айқындау мақсаттарында жүргізіледі.

4. Міндетті медициналық қарап тексеру өткізілетін зиянды өндірістік факторлардың, кәсіптердің тізбесін, сондай-ақ осы қарап тексеруді өткізудің тәртібі мен кезеңділігін уәкілетті органмен келісу бойынша халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілейді.

5. Жұмыс берушілер өз қаражаты есебінен Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес мерзімдік міндетті медициналық қарап-тексеруге жататын қызметкерлердің осындай қарап-тексеруден уақтылы өтуін қамтамасыз етеді.

6. Профилактикалық медициналық қарап-тексеру жаппай және іріктелген болып бөлінеді.

Жаппай профилактикалық медициналық қарап-тексеру ауруларды ерте сатыларында анықтау және аурулардың өршуінің, аурулардың пайда болуына әсер ететін қатер факторларының алдын алу, халықтың денсаулығын қалыптастыру және нығайту мақсатында халықтың нысаналы топтарына жаппай әдіспен жүргізіледі.

Іріктеп медициналық қарап-тексеру белгілі бір аурудан зардап шегетін немесе қатер тобына жататын азаматтарды динамикалық байқау, олардың ауруларын емдеу және денсаулығын қалпына келтіру жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асыру мақсатында жүргізіледі.

7. Профилактикалық медициналық қарап-тексеруге жататын адамдардың нысаналы топтарын, сондай-ақ осындай қарап-тексеруді өткізудің тәртібі мен кезеңділігін уәкілетті орган олардың тиімділігі, қауіпсіздігі және экономикалық тұрғыдан орындылығы туралы дәлелденген ғылыми деректер негізінде белгілейді.

8. Жұмыс берушілер Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне сәйкес осындай қарап-тексеруге жататын адамдардың профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтуі үшін жағдай жасайды.

9. Жұмыс берушілер міндетті медициналық қарап-тексеруден өтпеген немесе денсаулық жағдайы бойынша жұмысқа жарамсыз деп танылған, сондай-ақ тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде профилактикалық медициналық қарап-тексеруден өтпеген адамдарды жұмысқа жібермеуге тиіс.

10. Жеке медициналық кітапшаларды беру, есепке алу мен жүргізу тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

11. Міндетті және профилактикалық медициналық қарап-тексерудің уақтылы өткізілуі мен оны уақтылы өтуді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында, медициналық қызметтер көрсету саласында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар және еңбек жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік еңбек инспекторлары бақылайды.

Ескерту. 155-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

156-бап. Профилактикалық егуді жүргізу

1. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген жеке тұлғалар тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде инфекциялық және паразиттік ауруларға қарсы профилактикалық егілуге құқылы.

1-1. Профилактикалық екпені енгізу алдында медицина қызметкері егілетін адамды қарап-тексеруді жүргізеді. Медицина қызметкері оған не оның заңды өкіліне профилактикалық екпе, ықтимал жанама әсерлері, олардан бас тарту салдарлары, вакцинадан кейінгі ықтимал асқынулар туралы толық және объективті ақпарат береді.

Жазбаша нысанда берілген келісімнің не бас тартудың болуы профилактикалық екпе жүргізудің шарты болып табылады.

2. Профилактикалық егу жүргізілетін аурулардың тізбесін, тәртібін, оларды жүргізу мерзімдерін және жоспарлы түрде егілуге жататын халықтың топтарын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.

3. Профилактикалық (иммундық-биологиялық, диагностикалық, дезинфекциялаушы) препараттарды сақтау, тасымалдау және пайдалану халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылуға тиіс.

4. Алып тасталды - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 156-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

157-бап. Инфекциялық емес аурулардың, оның ішінде кәсіптік аурулардың және жарақаттанудың профилактикасы

1. Инфекциялық емес аурулардың, оның ішінде кәсіптік аурулардың профилактикасы:

1) мынадай:

саламатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды насихаттау;

бұқаралық ақпарат құралдары, аурулар профилактикасы мәселелері бойынша оқыту бағдарламалары арқылы халықты хабардар ету;

созылмалы инфекциялық емес аурулардан зардап шегетін адамдарды өзіне-өзі көмек көрсетудің қажетті әдістеріне үйрету жөніндегі денсаулық мектептерін ұйымдастыру жолымен аурулар қатерінің мінез-құлық факторларының профилактикасын және халықтың медициналық сауаттылығын арттыруды;

2) алғашқы медициналық-санитариялық көмек мамандарының бекітілген тұрғындардың аурулар қатері факторларына, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мамандарының - жұмыс істейтіндердің кәсіптік ауруларына жүргізетін мониторингін;

3) мемлекеттік органдардың өз өкілеттігі шегінде, өзге де органдар мен ұйымдардың, сондай-ақ дара кәсіпкерлердің аурулар қатерінің өндірістік факторлары әсерін барынша азайтуды;

4) созылмалы инфекциялық емес, оның ішінде кәсіптік аурулары бар адамдарды халыққа медициналық қарап-тексеру жүргізу, оларды дәрігерге ертерек қаралуға уәждеу арқылы анықтауды;

5) азаматтардың жекелеген санаттарын амбулаториялық дәрілік қамтамасыз етуді, қалпына келтіріп емдеу мен медициналық-әлеуметтік оңалтуды қоса алғанда, созылмалы, оның ішінде кәсіптік аурулары бар адамдарды динамикалық байқауды және уақтылы сауықтыруды;

6) уәкілетті орган бекітетін тәртіпке сәйкес, медициналық қорытындыда көрсетілген мерзімге денсаулық жағдайына байланысты неғұрлым жеңіл жұмысқа уақытша ауыстыруды қамтиды.

2. Жарақаттанудың профилактикасын сектораралық деңгейде мемлекеттік органдар - өз өкілеттіктері шегінде, жеке және заңды тұлғалар жүзеге асырады.

158-бап. Психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің профилактикасы

1. Психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің профилактикасы:

1) психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің зияны, сондай-ақ оларды тұтынудың медициналық-әлеуметтік-құқықтық аспектілері туралы білімді насихаттауды;

2) психикаға белсенді әсер ететін заттар айналысы саласындағы жарнамаға тыйым салуды, психикаға белсенді әсер ететін заттарды әзірлеу, дайындау және пайдалану тәсілдері, әдістері, оларды сатып алу орындары туралы насихаттауға тыйым салуды, сондай-ақ мамандандырылған медициналық басылымдарда құрамында есірткі, психотроптық заттар мен прекусорлар бар дәрілік препараттар үлгілерінің жарнамасын шектеуді;

3) психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынудан туындаған психикасының және мінез-құлқының бұзылушылығы (ауруы) бар қатер тобындағы адамдарды профилактикалық байқауды және есепке алуды;

4) психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктен зардап шегуші адамдарды ерікті түрде, жасырын емдеуді;

5) нашақорлықпен ауыратындарды ерікті түрде медициналық-санитариялық оңалтуды қамтиды.

2. Психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің профилактикасын барлық жеке және заңды тұлғалар өздерінің құқықтары шегінде жүзеге асырады.

159-бап. Темекі бұйымдары мен алкогольді тұтынудың профилактикасы және оны шектеу

Ескерту. 159-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

1. Темекі бұйымдары мен алкогольді тұтынудың профилактикасы және оны шектеу халықтың денсаулығын қорғауға, темекі, алкоголь өнімдерін сатып алуға құқығы бар адамдар үшін жас мөлшерін шектеуді енгізуге, темекі бұйымдары мен алкогольді тұтынуға халықтың өмірі мен денсаулығы үшін аса қауіпті фактор ретіндегі көзқарасын қалыптастыруға, темекі бұйымдары мен алкогольді тұтынудың таралуының профилактикасы жөніндегі келісілген іс-шаралар жүргізуге бағытталған.

2. Темекі бұйымдарын:

1) он сегіз жасқа дейінгі адамдарға сатуға және олардың сатуына;

2) темекі бұйымының ашық қорабынан немесе бір-бірлеп сатуға;

3) сатушының тікелей қатысуынсыз, сауда автоматтары, өзге де электрондық немесе механикалық қондырғылар арқылы;

4) денсаулық сақтау, білім беру, дене шынықтыру мен спорт ұйымдарының ғимараттарында және аумақтарында;

5) өнім сапасын растайтын тиісті құжаттарсыз;

6) акциздік таңбалармен немесе есепке алу-бақылау таңбаларымен таңбалаусыз;

7) егер темекі бұйымының қорабында жиырма сигареттен кем болса;

8) темекі бұйымының қорабына, темекі бұйымының қаптамасына шайырлы заттардың, никотиннің құрамы, құрамының деңгейі туралы және кемінде үш зиянды қосынды - жүйелік улар, канцерогендік және мутагендік заттар туралы мәліметтер енгізілмесе сатуға тыйым салынады. Темекі бұйымының қорабына, темекі бұйымының қаптамасына шайырлы заттардың, никотиннің құрамы, олардың деңгейі және жүйелік улар, канцерогендік және мутагендік заттар туралы мәліметтерді орналастыру тәртібін уәкілетті орган бекітеді;

9) темекі бұйымының қорабына темекі бұйымдарын тұтынудың зияны туралы ескерту енгізілмесе;

10) темекі бұйымының қорабына, темекі бұйымының қаптамасына он сегіз жасқа толмаған адамдарға сатуға тыйым салынғаны туралы жазба енгізілмесе;

11) темекі бұйымының қорабында, темекі бұйымының қаптамасында "құрамында шайыр аз", "жеңіл", "өте жеңіл" немесе "жұмсақ" деген сөздер не басқаларымен салыстырғанда темекі бұйымы зиянының аз екені туралы жалған әсер қалдыратын және жемістердің, жидектердің, кондитерлік өнімдердің дәмі бар деген ұғымды білдіретін өзге де, оның ішінде шет тілдердегі сөз тіркестері болса;

12) өзіне-өзі қызмет көрсету сөрелерінен;

13) басқа да тауарлармен жиынтық құрамда болса;

14) балалар ассортименті тауарларының саудасы жүзеге асырылатын сауда ұйымдарының үй-жайларында сатуға тыйым салынады.

3. Темекі бұйымдарын сату жүзеге асырылатын орындардағы көрнекі жерде мынадай мазмұндағы: "Темекі бұйымдарын он сегіз жасқа дейінгі адамдарға сатуға және олардың сатуына тыйым салынады" деген жазба, сондай-ақ темекі бұйымдарын тұтынудың зияны туралы уәкілетті орган бекіткен ескерту орналастырылуға тиіс.

4. Темекі бұйымдарының саудасын жүзеге асыратын адамдар жас шамасы сырт келбетіне қарағанда он сегізден жасырақ көрінетін азаматтарға темекі бұйымдарын сату кезінде:

1) сатып алушының шын мәніндегі жасын анықтау мақсатында жеке басын куәландыратын құжатты көрсетуін талап етуге;

2) егер жеке басын куәландыратын құжат көрсетілмесе, темекі бұйымдарын сатудан бас тартуға міндетті.

5. Темекі бұйымдарын тұтынуға:

1) білім беру ұйымдарында, сондай-ақ кәмелетке толмаған адамдардың демалуына арналған ұйымдарда;

2) денсаулық сақтау ұйымдарында;

3) қоғамдық тамақтану орындарында;

4) кинотеатрларда, театрларда, цирктерде, концерт, көру және көрме залдарында, спорт ареналарында және көпшіліктің демалуына арналған басқа да жабық ғимараттарда, соның ішінде түнгі клубтарда, дискотекаларда;

5) мұражайларда, кітапханаларда және лекторийлерде;

6) поездар мен теңіз және өзен көлігі кемелерінде белгіленбеген жерлерде;

6-1) әуе кемесінің бортында, жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асыру кезінде автобустар, шағын автобустар, троллейбустар, таксилер және қалалық рельстік көлік салондарында;

7) әуежайлардың, темір жол, автомобиль және су вокзалдарының ғимараттарында;

8) мемлекеттік органдар мен ұйымдарда;

9) жұмыс орындары болып табылатын үй-жайларда;

10) үйлердің кіреберістерінде тыйым салынады.

6. Темекі бұйымдарын тұтыну үшін арнайы жабдықталған орындар бөлінген болса, осы баптың 5-тармағының 3), 6), 7) тармақшаларында көзделген нормалар қолданылмайды.

7. Темекі бұйымдарын тұтыну үшін арнайы бөлінген орындар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган белгілеген талаптарға сәйкес жабдықталуға тиіс.

8. Темекі бұйымдарын өндіруші, импорттаушы темекінің және темекі бұйымдарының барлық маркаларында никотиннің және шайырлы заттардың рұқсат етілетін шекті құрамы бойынша зертханалық зерттеулердің нәтижелері туралы, өткен он екі айда Қазақстан Республикасының аумағында өздері шығарған немесе шығаруды ниет еткен, сатқан немесе өзге де жолдармен таратқан темекі бұйымдарының ингредиенттері туралы есептерді жыл сайын келесі жылдың 1 ақпанына дейін уәкілетті орган бекіткен тәртіппен ұсынуға міндетті.

9. Темекі бұйымдарын өндіруші, импорттаушы темекі бұйымдарындағы никотиннің, шайырлы заттардың және басқа да зиянды қосындылар - жүйелік улардың, канцерогендік және мутагендік заттардың болуын зерттеуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес аккредиттелген зертханаларда өз есебінен жүргізеді.

10. Құрамындағы никотин және шайырлы заттар халықтың санитариялық-эпедемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайтын, жол берілетін шекті деңгейден асатын темекі бұйымдарын, сондай-ақ оларға қатысты санитариялық-эпидемиологиялық талаптар белгіленбеген темекі бұйымдарын әкелуге, өндіруге, сатуға және таратуға тыйым салынады.

11. Темекі бұйымдарын имитациялайтын тауарларды өндіруге, сатуға және таратуға тыйым салынады.

12. Темекі бұйымдарын тұтынуға тыйым салынған орындарда темекі бұйымдарын тұтынуға тыйым салынғаны туралы белгілер орналастырылуға тиіс.

13. Темекі бұйымының қорабында, темекі бұйымының қаптамасында уәкілетті орган бекіткен темекі бұйымдарын тұтынудың зияны туралы ескерту болуға және ол мынадай талаптарға сәйкес келуге:

1) темекі бұйымы қорабының, темекі бұйымы қаптамасының ауданы бойынша әрбір үлкен жағының кемінде қырық пайызын алуға;

2) жылтыр орауыш пленкаға немесе қандай да бір сыртқы орауыш материалға басылмауға;

3) сурет (пиктограмма, графика) және жазулар түрiнде орындалуға тиіс.

14. Бөлшек саудада:

1) алкоголь өнімін жиырма бiр жасқа дейiнгi адамдарға;

2) мейрамханаларда, барлар мен дәмханаларда өткізуді қоспағанда, алкоголь өнімін:

сағат 23-тен келесі күнгі 8-ге дейін;

этил спиртінің отыз пайыздан асатын көлемдік үлесімен сағат 21-ден келесі күнгі 12-ге дейін;

3) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда өткізуге тыйым салынады.

15. Темекіге, темекі бұйымдарына демеушілік етуге және алкогольдік ішімдіктерді имитациялайтын өнімді жарнамалауға тыйым салынады.

Темекіні әкелуді, өндіруді, сатуды және таратуды жүзеге асыратын жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен қайырымдылық көмек көрсетуіне жол беріледі.

Ескерту. 159-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 18.06.2014 № 210-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік жиырма бір күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 03.07.2014 N 229-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңдарымен.

160-бап. Темір тапшылығы жай-күйінің профилактикасы

1. Темір тапшылығы анемиясы - организмге тамақ өнімдері құрамында темірдің жеткіліксіз түсуіне және онда жеткіліксіз қорытылуына, асқазан-ішек жолдарының, несеп-жыныс жүйесінің және қан жүйесінің кейбір созылмалы аурулары кезінде темірді жоғалтудың көбеюіне, темірге деген қажеттіліктің артуына байланысты болатын организмнің патологиялық процесі.

2. Темір тапшылығы жай-күйінің профилактикасы жөніндегі іс-шаралар:

1) мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасында байытылған тамақ өнімдерінің өндірісіне, оларды әкелуге, әкетуге, өткізуге және айналымының басқа да сатыларындағы қозғалысына қойылатын талаптарды қамтамасыз ету мен сақтау жолындағы жауапкершілігі;

2) халықтың нысаналы топтарын құрамында темір бар препараттармен профилактикалық қамтамасыз ету;

3) темір тапшылығы анемиясынан зардап шегетін адамдардың денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық көмек алуға қол жеткізуі;

4) ұнды және өзге де тамақ өнімдерін құрамында темір бар витаминдермен, минералдармен және басқа да заттармен байыту (фортификациялау) қағидаттарымен жүзеге асырылады.

3. Қазақстан Республикасының аумағында сатылатын жоғары және бірінші сортты бидай ұны міндетті түрде құрамында темір бар витаминдермен, минералдармен және басқа да заттармен байытылуға (фортификациялануға) жатады.

Тамақ өнімін байыту (фортификациялау) тәртібін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

Ескерту. 160-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi).

161-бап. Йод тапшылығы ауруларының профилактикасы

1. Йод тапшылығы ауруларының профилактикасы жөніндегі іс-шаралар:

1) мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан Республикасында йодталған ас тұзы мен жемдік тұз өндірісіне, оларды әкелуге, әкетуге, өткізуге қойылатын талаптарды қамтамасыз ету мен сақтау жолындағы жауапкершілігі;

2) йод тапшылығы ауруларынан зардап шегетін адамдардың денсаулық сақтау ұйымдарында медициналық көмек алуға қол жеткізуі;

3) йодталған ас тұзының және йод қосындыларымен байытылған басқа да тамақ өнімінің зиянды әсерінің салдарынан денсаулығынан айырылған жағдайда, азаматтардың құқықтарын қорғау қағидаттарымен жүзеге асырылады.

2. Ас тұзын, жемдік тұзды және міндетті түрде байытылуға жататын басқа да тамақ өнімдерін йодтау Қазақстан Республикасының йод тапшылығы ауруларының профилактикасы туралы заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

Ескерту. 161-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

7-БӨЛІМ. ДОНОРЛЫҚ ЖӘНЕ ТРАНСПЛАНТТАУ
26-тарау. ҚАН МЕН ОНЫҢ КОМПОНЕНТТЕРІНІҢ ДОНОРЛЫҒЫ

162-бап. Донорлық, қан, оның компоненттерін және препараттарын дайындау

1. Донорлық функцияны жүзеге асыру арқылы азаматтардың денсаулығын сақтауға донорлардың ерікті түрде қатысуы қан мен оның компоненттерінің донорлығы болып табылады.

2. Донорлық функцияны жүзеге асыру үшін донорларды тарту өтеусіз немесе өтеулі негізде жүргізіледі.

Өтеулі негізде донорларды тарту донорлық функцияны өтеусіз негізде орындайтын донорлар болмаған кезде жүзеге асырылады.

3. Қан мен оның компоненттерін дайындау процесі мыналарды қамтиды:

1) донор тапсыратын қанды біржолғы бөліп алу болып табылатын қан донациялау;

2) қан плазмасын плазмаферез әдісімен біржолғы бөліп алу болып табылатын плазма донациялау.

Алынатын плазманы иммундық сипаттамаларына қарай былайша ерекшелеп бөледі:

қан препараттары мен диагностикалық реагенттер өндіру үшін пайдаланылатын, белгілі бір концентрациядағы өзіндік белок құрылымдары (изоиммундық қарсы денелер) бар изоиммундық плазма;

құрамында табиғи немесе жасанды түрдегі белгілі бір концентрациядағы өзіндік белок құрылымдары (иммундық қарсы денелер) бар, ауруларды қоздырғыштардың белгілі бір түрлеріне нысаналы түрде емдік өзара әрекет жасау қасиеті бар иммундық плазма (иммундық плазма реципиентке құю немесе қан препараттарын өндіру үшін пайдаланылады);

3) донор қанының жасушаларын цитаферез әдісімен біржолғы бөліп алу болып табылатын жасушалар донациялау.

4. Қанды дайындау және қайта өңдеу процесінде:

1) қанның одан жасушалар және жасушасыз орта түрінде бөлінген құрамдас бөліктері болып табылатын қан компоненттері;

2) қан компоненттерін қайта өңдеу кезінде алынған дәрілік заттар болып табылатын қан препараттары алынады.

5. Қанды, оның компоненттерін дайындау, қайта өңдеу, сапасын бақылау, сақтау, өткізу номенклатурасын, қағидаларын, сондай-ақ қанды, оның компоненттері мен препараттарын сақтау, құю қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 162-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

163-бап. Донорлық, қанды, оның компоненттері мен препараттарын дайындау саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары мен өзге де ұйымдар

1. Қан мен оның компоненттерін дайындауды, өңдеуді, сақтауды және өткізуді тиісті лицензиясы бар мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге асырады.

2. Қан препараттарын өндіруді тиісті лицензиясы бар ұйымдар жүзеге асырады.

3. Донорлық, қанды, оның компоненттері мен препараттарын дайындау саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары мен өзге де ұйымдар олардың сапасы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылықта болады.

4. Қазақстан Республикасының аумағында төтенше немесе соғыс жағдайы енгізілген жағдайда, донорлықты ұйымдастыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.

164-бап. Донорлық қанның, оның компоненттері мен препараттарының қауіпсіздігі мен сапасын қамтамасыз ету

1. Донорлық қанның, оның компоненттері мен препараттарының қауіпсіздігі уәкілетті орган бекіткен, донорларды медициналық куәландыруға және медициналық қолдану үшін қан өнімдерін өндіру кезіндегі қауіпсіздікке және сапаға қойылатын белгіленген талаптарды сақтау арқылы қамтамасыз етіледі.

Қан қызметі саласында қызметті жүзеге асыратын ұйымдарда орындалатын зертханалық зерттеулер сапасына бағалау жүргізуді республикалық қан қызметінің референс-зертханасы жүзеге асырады.

2. Алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

3. Тиісінше таңбаланбаған донорлық қанды, оның компоненттерін, препараттарын пайдалануға және өткізуге тыйым салынады.

4. Донорлық қанды, оның компоненттерін және препараттарын құюды жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары мен медицина қызметкерлері оларды қауіпсіз қолдану жөніндегі тиісті талаптардың сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.

Ескерту. 164-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

165-бап. Донор, оның құқықтары мен міндеттері

1. Он сегіз жасқа толған, тиісті медициналық зерттеп-қараудан өткен және қарсы көрсетілімдері жоқ, медициналық мақсаттарда қан мен оның компоненттерін донациялауды жүзеге асыруға ерікті түрде ниет білдірген жеке тұлға донор болуға құқылы.

2. Донор:

1) қан мен оның компоненттерін донациялауды өтеусіз жүзеге асыруға;

2) қан мен оның компоненттерін уәкілетті орган белгілеген мөлшерде ақылы донациялауды жүзеге асыруға;

3) медициналық зерттеп-қарау нәтижелерімен танысуға;

4) осы Кодекске сәйкес көтермеленуге құқылы.

3. Донор қазіргі немесе бұрын ауырған барлық аурулары туралы өзіне белгілі мәліметтерді, сондай-ақ есірткі, психотроптық заттарды, сол тектестер мен прекурсорларды пайдаланғаны туралы хабарлауға міндетті.

Ескерту. 165-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 03.07.2014 № 227-V (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

166-бап. Донорды медициналық зерттеп-қарау

1. Қан мен оның компоненттерін донациялау алдында донор уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен міндетті түрде тегін медициналық зерттеп-қараудан өтеді.

2. Донорлық функцияны жүзеге асыру үшін денсаулық жағдайы туралы анықтамалар мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында тегін беріледі.

Ескерту. 166-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

167-бап. Донорға берілетін кепілдіктер

1. Донорлық функция жұмыс күндері орындалған кезде донор орташа жалақысы сақтала отырып, жұмыстан босатылады.

Егер өтеусіз донациялау болса, онда донорға орташа жалақысы сақтала отырып, қосымша бір демалыс күн беріледі, бұл жыл сайынғы еңбек демалысына қосылуы мүмкін. Осы кепілдіктер донациялау кезінен бастап бір жыл бойы жарамды.

2. Егер донор болып табылатын қызметкер жұмыс берушімен келісім бойынша қан мен оның компоненттерін донациялау күндері жұмысқа шықса, оның орташа айлық жалақысы сақтала отырып, өзінің қалауы бойынша басқа демалыс күні беріледі не бұл күн жыл сайынғы еңбек демалысына қосылуы мүмкін.

3. Донор болып табылатын қызметкерді қан мен оның компоненттерін донациялау күндері түнгі уақыттағы жұмыстарға, үстеме жұмыстарға, ауыр жұмыстарға, еңбек жағдайлары зиянды және (немесе) қауіпті жұмыстарға тартуға жол берілмейді.

4. Донор болып табылатын әскери қызметші қан мен оның компоненттерін донациялау күндері нарядтарда, вахталарда тұрудан және қызметтің басқа да түрлерін атқарудан босатылады.

5. Донор болып табылатын студенттер, оқушылар қан мен оның компоненттерін донациялау күндері оқу-тәрбие процесінен босатылады.

6. Донорларды көтермелеу жүйесін уәкілетті орган бекітеді.

Донорға қан мен оның компоненттерін донациялаудың жиынтық санын ескере отырып, берілетін қосымша көтермелеу шаралары Қазақстан Республикасының нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.

7. Қан немесе оның компоненттерінің аяқталған немесе аяқталмаған донациясын жүзеге асырған донор донорлық функцияны өтеусіз жүзеге асырған кезде қан мен оның компоненттерін донациялағаннан кейін өз қанының көлемі мен организмінің энергетикалық шығындарын толтыру үшін таңдауы бойынша тегін тамақ не уәкілетті орган белгілейтін мөлшерде оның ақшалай баламасын алады.

8. Донорлық функцияны ақылы негізде атқарған донорға қан мен оның компоненттерін дайындау саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымы уәкілетті орган белгілейтін тәртіппен және мөлшерде ақы төлейді.

Ескерту. 167-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 29.09.2014 N 239-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 30.06.2017 № 80-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

168-бап. Жұмыс берушілер мен ұйымдар басшыларының донорлықты дамытуды қамтамасыз ететін жағдайлар жасау жөніндегі міндеттері

1. Жұмыс берушілер мен ұйымдардың басшылары донорлықты дамытуды қамтамасыз ететін жағдайлар жасау мақсатында:

1) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына, мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарына азаматтарды донорлар қатарына тартуына жәрдем көрсетуге;

2) қан мен оның компоненттерін алу үшін қажетті үй-жайларды өтеусіз беруге және жағдай жасауға;

3) донор болып табылатын қызметкерді зерттеп-қарау және қан мен оның компоненттерін донациялау күні жұмыстан кедергісіз босатуға;

4) донор болып табылатын қызметкерге осы Кодексте белгіленген кепілдіктерді беруге міндетті.

2. Жұмыс берушілер мен ұйымдар басшыларының донорларды қосымша көтермелеуге құқығы бар.

Ескерту. 168-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

27-тарау. Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау

Ескерту. 27-тарау жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

169-бап. Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе)ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау және оларды алу шарттары

1. Адам, адамның мәйiтi немесе жануар тiндердi (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлiгiн) транспланттау бойынша донорлар болуы мүмкiн.

2. Адамның тiндерiн (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөлiгiн) мәжбүрлеп алуға және оларды ауыстырып салуға тыйым салынады.

3. Адамның тiндерiн (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөлiгiн) сатып алуға-сатуға тыйым салынады.

4. Реципиентпен генетикалық байланыстағы немесе онымен тіні үйлесетін (басқа организмнің тіндеріне сіңісуіне ықпал ететін органикалық тіндердің иммунологиялық қасиеті) адам транспланттау бойынша тірі донор болуы мүмкін.

5. Тiрi донор жан-жақты медициналық зерттеп-қараудан өтуге және өзiнен тiндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзаларының бөлiгiн) алуға болатындығы туралы консилиумның қорытындысын алуға тиiс.

6. Кәмелетке толмаған немесе әрекетке қабiлетсiз адам болып табылатын адамнан тiндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлiгiн) алу осы бапта көрсетiлгендермен қатар, бiр мезгiлде мына шарттарды сақтағанда ғана:

1) осы Кодекстің 91-бабына сәйкес денсаулығының жай-күйі туралы қажетті ақпаратты алған оның заңды өкілдерінің нотариат куәландырған жазбаша келісімі болған;

2) тиісті келісімді беруге қабілетті басқа үйлесетін донор болмаған;

3) реципиент донордың аға-інісі немесе әпке-сіңілісі (қарындасы) болып табылған;

4) транспланттау реципиенттің өмірін сақтап қалуға арналған;

5) ықтимал донор алып қоюға қарсылық білдірмеген жағдайда ғана мүмкін болады.

7. Кәмелетке толмағандардың немесе әрекетке қабілетсіз адамдардың заңды өкілдерінің келісімі медициналық араласу басталғанға дейін кез келген сәтте кері қайтарып алынуы мүмкін.

8. Адамнан тiндердi (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлiгiн) алу, гемопоэздік дің жасушаларын қоспағанда, оның нотариат куәландырған жазбаша келiсiмiмен ғана жүзеге асырылуы мүмкiн.

9. Транспланттау үшін жұп ағзаның бірі, олардың болмауы денсаулықтың біржола бұзылуына әкеп соқтырмайтын ағзаның бір бөлігі немесе тін ғана алынуы мүмкін.

10. Егер алу кезінде денсаулық сақтау ұйымына осы адам тірі кезінде не оның жұбайы (зайыбы), жақын туыстары немесе заңды өкілдері ол өлгеннен кейін оның тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөлігін) реципиентке транспланттау үшін алуға келіспейтінін мәлімдегені туралы хабарланған болса, мәйіттен тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алуға жол берілмейді.

Егер консилиум тіркеген өлім фактісінің даусыз дәлелдемелері болса, мәйіттен транспланттау үшін тіндер және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі) алынуы мүмкін.

Өлім туралы қорытынды биологиялық өлімнің немесе бас миының біржола семуінің (мидың өлімінің) расталуы негізінде уәкілетті орган айқындаған тәртіппен беріледі.

11. Кейіннен транспланттау үшін тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алуды қамтамасыз ететін адамдардың биологиялық өлімді немесе бас миының біржола семуін растауға қатысуына тыйым салынады.

12. Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттауды қамтамасыз ету үшін тін (тіннің бөлігі) және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі) реципиенттерінің, сондай-ақ тін (тіннің бөлігі) және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі), гемопоэздік дің жасушалары донорларының тіркелімдері қалыптастырылады.

Тін (тіннің бөлігі) және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі) реципиенттерінің, сондай-ақ тін (тіннің бөлігі) және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөлігі), гемопоэздік дің жасушалары донорларының тіркелімдерін қалыптастыру және жүргізу тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

13. Транспланттау кезінде тіндердің иммунологиялық үйлесімділігін айқындау донорлықты жүргізу, қан, оның компоненттері мен препараттарын дайындау саласында қызметті жүзеге асыратын ұйымдар жанында құрылымдық бөлімше ретінде жұмыс істейтін иммуннологиялық типтеу зертханаларында (HLA-зертханалар) жасалады.

Транспланттау кезінде тіндердің иммунологиялық үйлесімділігін айқындау тіндерді (тіннің бөлігін), ағзаларды (ағзаның бөлігін) алумен, консервациялаумен, дайындаумен, тасымалдаумен және транспланттаумен айналысатын ұйымдардан зерттеуге берілетін жолдама негізінде жүзеге асырылады.

HLA-зертханалар туралы ережені уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 169-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

170-бап. Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе)ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау тәртібі

1. Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау қажеттілігі туралы медициналық қорытындыны тиісті денсаулық сақтау ұйымының консилиумы береді.

2. Денсаулығының жай-күйі бойынша дұрыс шешім қабылдауға қабілетсіз реципиентке тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау оның жұбайының (зайыбының) не жақын туыстарының бірінің немесе заңды өкілдерінің келісімімен жүргізіледі.

Транспланттау жүргізуді кешеуілдету реципиент өміріне қауіп төндіретін, ал осы тармақта көрсетілген адамдар болмаған немесе олардың тұрған жерін анықтау мүмкін болмаған айрықша жағдайларда транспланттауды жүргізу туралы шешімді дәрігерлер консилиумы, ал оны жинау мүмкін болмаған жағдайда транспланттауды жүзеге асыратын дәрігер медициналық құжаттамаға жазбаларды ресімдеп және ол туралы кейіннен бір тәулік ішінде денсаулық сақтау ұйымының лауазымды адамдарын хабардар ете отырып қабылдайды.

3. Реципиент не кәмелетке толмаған реципиенттің немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған реципиенттің заңды өкілі алдағы транспланттауға байланысты реципиенттің денсаулығында орын алуы ықтимал асқынулар туралы ескертілуге тиіс.

4. Инфекция жұқтырған тіндерді (тіндердің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттауға тыйым салынады.

5. Тірі донордан тінді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алу, консервациялау, дайындау, сақтау, тасымалдау және тіндерді (тіннің бөлігін) немесе ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен Денсаулық сақтау ұйымдарының тізбесіне енгізілген және Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес тиісті мамандық бойынша лицензия алған денсаулық сақтау ұйымдарында жүзеге асырылады.

Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алу, дайындау, сақтау, консервациялау, тасымалдау және тіндерді (тіннің бөлігін) немесе ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау жөніндегі денсаулық сақтау ұйымдарының тізбесі уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен қалыптастырылады.

6. Транспланттау мақсатында мәйіттерден тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алу және консервациялау денсаулық сақтау ұйымдарында уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен жүргізіледі.

7. Тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алудың, дайындаудың, сақтаудың, консервациялаудың, тасымалдаудың, донордан реципиентке транспланттауды жүргізудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

8. Осы баптың күші ұрпақты болу тіндерін (жыныстық жасушаларды) қамтитын, адамның өсіп-өну процесіне қатысы бар тіндерге (тіннің бөліктеріне) және (немесе) ағзаларға (ағзалардың бөліктеріне), сондай-ақ қан мен оның компоненттеріне қолданылмайды.

171-бап. Донор мен реципиенттің құқықтары

1. Донор осы Кодекстің 165-бабында көзделген құқықтардан басқа:

1) денсаулық сақтау ұйымдарынан тіндерді (тіндердің бөліктерін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алу бойынша алдағы хирургиялық араласуға байланысты өзінің денсаулығында орын алуы ықтимал асқынулар туралы толық ақпаратты талап етуге;

2) тіндерді (тіндердің бөліктерін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алу бойынша жүргізілген хирургиялық араласуға байланысты денсаулық сақтау ұйымында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде ем алуға, оның ішінде дәрі-дәрмек емін алуға құқылы.

2. Реципиент:

1) денсаулық сақтау ұйымдарынан тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) транспланттау бойынша алдағы хирургиялық араласуға байланысты өзінің денсаулығы үшін ықтимал асқынулар туралы толық ақпаратты талап етуге;

2) тіндерді (тіннің бөлігін) және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөлігін) алу бойынша жүргізілген хирургиялық араласуға байланысты денсаулық сақтау ұйымында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде ем алуға, оның ішінде дәрі-дәрмек емін алуға құқылы.

3. Денсаулық сақтау ұйымдарының медицина және өзге де қызметкерлеріне донор мен реципиент туралы мәліметтерді жария етуге тыйым салынады.

28-тарау. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін, қаны мен оның компоненттерін, жасушаларының, тіндерінің, биологиялық сұйықтықтары мен сөлдерінің үлгілерін әкелу, әкету

Ескерту. 28-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

172-бап. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін әкелу, әкету үшін негіздер

1. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін Қазақстан Республикасының аумағына әкелу:

1) денсаулық сақтау ұйымдарында транспланттау қажет болған;

2) Қазақстан Республикасының аумағында диагностикалық зерттеулер қажет болған;

3) бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзген кезде жүзеге асырылады.

2. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін Қазақстан Республикасының аумағынан әкету:

1) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі Қазақстан Республикасының азаматына медициналық көмек көрсету қажет болған кезде;

2) Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының шегiнен тыс жердегі жақын туыстары мен жұбайына (зайыбына) медициналық көмек көрсету қажет болған кезде;

3) диагностикалық зерттеулер қажет болған кезде;

4) бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзген кезде;

5) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда көзделген жағдайларда;

6) Қазақстан Республикасының аумағында тұратын донордың гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін шетелде тұратын реципиентке транспланттауды жүргізу қажет болған кезде жүзеге асырылады.

3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында және 2-тармағының 1), 2) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларда, адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін), тіндерін Еуразиялық экономикалық одаққа кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуге арналған лицензияны уәкiлеттi орган медициналық қызметке арналған лицензияға сәйкес "трансплантология", "гематология" мамандығы бойынша қызметін жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының өтiнiшi бойынша бередi.

4. Туыстас емес транспланттауды жүргізу мақсатында адамның гемопоэздік дің жасушалары, сүйек кемігі өткізілетін жағдайда, оларды Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету уәкілетті орган берген қорытынды (рұқсат беру құжаты) негізінде жүзеге асырылады.

5. Адамның ағзаларын және (немесе) тіндерін жеке тұлғалардың әкелуіне және әкетуіне жол берілмейді.

6. Адамның әкелуге және әкетуге арналған тiндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөлiктерiн) биологиялық қауiпсiздiк тұрғысынан зерттеу, консервациялау және тасымалдау тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.

Ескерту. 172-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгеріс енгізілді - ҚР 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

173-бап. Адамның қаны мен оның компоненттерін, жасушаларының, тіндерінің, биологиялық сұйықтықтары мен сөлдерінің үлгілерін әкелу, әкету үшін негіздер

Ескерту. 173-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

1. Қазақстан Республикасының аумағына қан мен оның компоненттерін әкелу:

1) Қазақстан Республикасының аумағында қажетті сипаттамалары бар донорлық қан компоненттері болмаған кезде;

2) Қазақстан Республикасының аумағында диагностикалық зерттеулер жүргізу қажет болған кезде;

3) бірлескен ғылыми зерттеулер жүргізу кезінде;

4) шет елде тұратын донордың және Қазақстан Республикасында тұратын реципиенттің тін үйлесімділігін растау үшін НLА-жүйесі бойынша зертханалық зерттеулер жүргізу, сондай-ақ гемопоэздік дің жасушаларын транспланттау шеңберінде реципиентің иммундық стимуляциясын жүргізу қажет болған кезде жүзеге асырылады.

2. Қазақстан Республикасының аумағынан қан мен оның компоненттерін әкету:

1) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі Қазақстан Республикасының азаматына медициналық көмек көрсету қажет болған кезде;

2) Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының шегiнен тыс жердегi жақын туыстары мен жұбайына (зайыбына) медициналық көмек көрсету қажет болған кезде;

3) диагностикалық зерттеулер қажет болған кезде;

4) бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзген кезде;

5) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда көзделген жағдайларда;

6) Қазақстан Республикасының халқын қан препараттарымен қамтамасыз ету үшін (келісімшарттық фракциялау) Қазақстан Республикасының қан қызметі саласында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында дайындалған қан компоненттерінен плазмалық қан препараттарын шетелдік өндірушінің зауыттарында өндіру үшін қан компоненттері шетелге жіберілген кезде;

7) Қазақстан Республикасында тұратын донордың және шет елде тұратын реципиенттің тін үйлесімділігін растау үшін НLА-жүйесі бойынша зертханалық зерттеулер жүргізу, сондай-ақ гемопоэздік дің жасушаларын транспланттау шеңберінде реципиентің иммундық стимуляциясын жүргізу қажет болған кезде жүзеге асырылады.

3. Алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

4. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында және 2-тармағының 1), 2) және 5) тармақшаларында көзделген жағдайларда, қан мен оның компоненттерін Еуразиялық экономикалық одаққа кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуге арналған лицензияны уәкілетті орган медициналық қызметке арналған лицензияға сәйкес "қан дайындау" мамандығы бойынша қызметін жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының өтiнiшi бойынша бередi.

5. Диагностикалық және ғылыми мақсаттарға арналған немесе биомедициналық зерттеулер жүргізу процесінде алынған жасушалардың, тіндердің, биологиялық сұйықтықтар мен сөлдердің, оның ішінде адамның тіршілік әрекеті өнімдерінің, физиологиялық және патологиялық шығындылардың, сүртінділердің, қырындылардың, шайындылардың үлгілерін Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету уәкілетті орган берген қорытынды (рұқсат беру құжаты) негізінде жүзеге асырылады.

6. Қан мен оның компоненттерін жеке тұлғалардың әкелуіне және әкетуіне жол берілмейді.

Ескерту. 173-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

174-бап. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөлiктерiн) және (немесе) тiндерiн, қан мен оның компоненттерiн әкелудiң, әкетудiң тәртiбi

1. Осы Кодекстiң 172-бабының 3-тармағында және 173-бабының 4-тармағында көрсетiлген денсаулық сақтау ұйымдарының адамның ағзаларын (ағзаларының бөлiктерiн) және (немесе) тiндерін, қан мен оның компоненттерiн Еуразиялық экономикалық одаққа кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуі және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуі тауарлардың сыртқы саудасын лицензиялау саласындағы Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда және "Рұқсаттар және хабарламалар туралы" Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен берілетін лицензия негізінде жүзеге асырылады.

2. Уәкілетті орган адамның тіндерін, қан мен оның компоненттерін әкелуге, әкетуге арналған лицензияны беру немесе беруден бас тарту туралы шешімді үш жұмыс күні ішінде, ал адамның ағзаларын әкелуге, әкетуге арналған лицензияны беру немесе беруден бас тарту туралы шешімді бір жұмыс күні ішінде қабылдайды.

Ескерту. 174-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен; өзгерістер енгізілді - ҚР 16.05.2014 № 203-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізіледі); 26.12.2017 № 124-VI (01.01.2018 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

8-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ БІЛІМ БЕРУ
ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТ
29-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ БІЛІМ БЕРУ ҚЫЗМЕТІ

175-бап. Денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметі

1. Денсаулық сақтау жүйесі үшін кәсіптік ғылыми-педагог, медицина және фармацевтика кадрларын даярлау, олардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметінің міндеттері болып табылады.

2. Денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметі Қазақстан Республикасының білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес техникалық, кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі және қосымша білім беру бағдарламаларын іске асыратын медициналық және фармацевтикалық білім беру ұйымдарында және білім беру ұйымдарының медициналық және фармацевтикалық факультеттерінде жүзеге асырылады. Ғылыми ұйымдармен және денсаулық сақтау ұйымдарымен жасалған шарттар негізінде жұмыс істейтін университеттік клиникаларды және (немесе) интеграцияланған академиялық медициналық орталықтарды қалыптастыру клиникалық мамандықтар бойынша медициналық білім беру бағдарламаларын іске асырудың міндетті шарты болып табылады.

3. Мемлекеттік жалпыға бірдей міндетті стандарттар мен медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша үлгілік кәсіптік оқу бағдарламаларын, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының клиникалық базалары туралы ережені және оларға қойылатын талаптарды уәкілетті орган бекітеді.

4. Резидентураның тыңдаушыларын қоспағанда, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі және қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын меңгерген адамдар үшін мемлекеттік үлгідегі білім туралы құжат, ал клиникалық мамандықтар бойынша маман сертификаты да олардың медициналық ұйымдарда лауазымдар атқаруы үшін негіз болып табылады.

5. Жоғары оқу орнынан кейінгі медициналық және фармацевтикалық білім резидентураны, магистратураны және докторантураны қамтиды.

6. Қосымша білім беру қосымша білім берудің білім беру оқу бағдарламаларын іске асыратын медициналық білім және ғылым ұйымдарында жүзеге асырылады.

Медицина және фармацевтика кадрларының біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау қосымша білім берудің негізгі нысандары болып табылады. Медицина және фармацевтика кадрларының біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау тәртібін, сондай-ақ қосымша медициналық және фармацевтикалық білім беру бағдарламаларын іске асыратын ұйымдарға қойылатын біліктілік талаптарын уәкілетті орган айқындайды.

7. Медицина және фармацевтика кадрларын даярлауды жоспарлауды уәкілетті орган, сондай-ақ денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары саланың қажеттіліктерін ескере отырып, өз өкілеттіктері шегінде жүзеге асырады.

Ескерту. 175-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 04.07.2018 № 171-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

175-1-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарының медициналық білім беру және ғылым саласындағы стратегиялық әріптестікті жүзеге асыруы

1. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарының орнықты дамудың стратегиялық мақсаттарына қол жеткізу үшін шетелдік жоғары және (немесе) жоғары оқу орнынан кейiнгi білім беру ұйымдарымен және медициналық ұйымдармен медициналық білім беру және ғылым саласындағы стратегиялық әріптестік туралы шарттар жасасуға құқығы бар.

2. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарының стратегиялық әріптестерді тарту тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

Ескерту. 29-тарау 175-1-баппен толықтырылды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

176-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификаттау

1. Денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификаттау орта (техникалық және кәсіптік), орта білімнен кейінгі, жоғары медициналық білімі бар адамдардың, сондай-ақ кадрларды қайта даярлаудан өткен және (немесе) жоғары оқу орнынан кейінгі білім алған адамдардың медициналық қызметті жүзеге асыруға дайындығын айқындау және оларға маман сертификатын бере отырып, оларды клиникалық практикаға (пациенттермен жұмысқа) жіберу мақсатында жүргізіледі.

Денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификаттау уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен уәкілетті орган аккредиттеген денсаулық сақтау саласындағы кәсіптік даярлықты бағалауды және мамандар біліктілігіне сәйкестікті растауды жүзеге асыратын ұйымдар жүргізетін кәсіптік даярлықты бағалау, денсаулық сақтау саласындағы мамандар біліктілігіне сәйкестікті растау негізінде жүргізіледі.

2. Тиісті сертификаты бар маманның басшылығымен клиникалық практикаға (пациенттермен жұмысқа) жіберілетін резидентура тыңдаушыларын қоспағанда, тиісті маман сертификаты болмаса, жеке тұлғаның клиникалық практикамен айналысуына тыйым салынады.

Денсаулық сақтау саласындағы маманның сертификатынан айыру Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексіне сәйкес жүзеге асырылады.

3. Денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификаттауды жүргізу тәртібі мен мерзімдерін, сондай-ақ кәсіптік даярлықты бағалау және денсаулық сақтау саласындағы мамандар біліктілігіне сәйкестікті растау тәртібін уәкілетті орган айқындайды.

4. Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде медициналық білім алған адамдарды денсаулық сақтау саласындағы мамандарды сертификатталуға жіберу тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.

5. Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес медициналық қызметтi жүзеге асыруға шақырылған шетелдік мамандардың шет елде алған медициналық қызметпен айналысу құқығын беретін немесе біліктiлiк санатының берілгені туралы куәландыратын құжат маман сертификатына теңестіріледі.

Ескерту. 176-бап жаңа редакцияда - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізілеті).

176-1-бап. Біліктілік санаттарын беру және кері қайтарып алу

1. Біліктілік санатын беру тиісті біліктілік санатын беру арқылы нақты мамандық бойынша біліктілік санатын беру туралы куәлік бере отырып, медициналық және фармацевтикалық білімі бар мамандардың біліктілік деңгейін айқындау үшін жүргізілетін ерікті рәсім болып табылады.

Біліктілік санатын беруді уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен уәкілетті орган аккредиттеген, кәсіптік даярлықты бағалауды және денсаулық сақтау саласындағы мамандар біліктілігіне сәйкестікті растауды жүзеге асыратын ұйымдар кәсіптік даярлықты бағалау және денсаулық сақтау саласындағы мамандар біліктілігіне сәйкестікті растау негізінде жүргізеді.

2. Денсаулық сақтау саласындағы маман уәкілетті орган берген біліктілік санатын беру туралы куәлігі болған кезде маман сертификатын алуға құқылы.

3. Біліктілік санаттарының тізбесін уәкілетті орган бекітеді.

4. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мамандарды қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы мамандар үшін біліктілік санатын беру туралы куәлікті беру және кері қайтарып алу тәртібін, мерзімдерін уәкілетті орган айқындайды.

5. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мамандар үшін біліктілік санатын беру туралы куәлікті беру және кері қайтарып алу тәртібін, мерзімдерін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық саламаттылығы саласындағы мемлекеттік орган айқындайды.

Ескерту. 29-тарау 176-1-баппен толықтырылды - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін алты ай өткен соң қолданысқа енгізілеті).

177-бап. Қазақстан Республикасы дәрігерінің анты

Жоғары білім беру ұйымдарын медициналық мамандықтар бойынша оқып бітірген түлектер мынадай мазмұндағы Қазақстан Республикасы дәрігерінің антын қабылдайды: "Дәрігердің құрметті атағын ала отырып, өз ұстаздарым мен әріптестерімнің алдында өзімді азаматтардың денсаулығын сақтауға бар болмысыммен бағыштап, дәрігерлік ұлы іске адал әрі қалтқысыз қызмет етуге салтанатты түрде ант етемін. Өз қызметімде денсаулығы ең жоғары құндылық болып табылатын өз пациенттерімнің мүдделерін ғана басшылыққа аламын деп ант етемін. Жасына, жынысына, ұлтына, діни сеніміне, әлеуметтік жағдайы мен азаматтығына қарамастан, мұқтаж болған әрбір адамға бірдей ынта-жігермен және шыдамдылықпен медициналық көмек көрсетуге ант етемін. Дәрігерлік құпияны сақтауға, оны ешқашан пайдакүнемдік мақсатта пайдаланбауға ант етемін. Өз білімім мен дағдыларымды ұдайы жетілдіруге, өзіме де, өз шәкірттеріме де талапшыл болуға, ешқашан риясыз көмек көрсетуден бас тартпауға және егер оны пациенттің мүддесі талап етсе, әріптестеріммен кеңесуге ант етемін. Қазақстандық медицинаның игі дәстүрлерін сақтауға және байытуға, мені дәрігерлік өнерге баулыған адамдарға алғыс білдіре отырып, оларды құрметтеуге ант етемін.".

30-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТ

178-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми қызметтің субъектілері

1. Денсаулық сақтау саласында ғылыми кадрлар даярлауды негізгі ғылыми және (немесе) ғылыми-техникалық қызмет ретінде жүзеге асыратын заңды тұлға денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйым (бұдан әрі - ғылыми ұйым) болып табылады.

2. Ғылыми ұйымдар ғылыми-зерттеу ұйымдары (ғылыми-зерттеу институттары, ғылыми орталықтар), жоғары медициналық және фармацевтикалық білім беру ұйымдары және ғылыми қызметпен айналысатын өзге де ұйымдар болып бөлінеді.

3. Ғылыми ұйымдар Қазақстан Республикасының білім беру және денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес медициналық, фармацевтикалық және білім беру қызметімен айналысуы мүмкін.

179-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми қызметті үйлестіру

1. Іргелі және қолданбалы сипаттағы ғылыми әзірлемелердің басымдықтарын қалыптастыруды, денсаулық сақтау саласында ғылыми қолдауды үйлестіруді, медицина ғылымының тұжырымдамасын әзірлеуді уәкілетті орган жүзеге асырады.

2. Уәкілетті орган ғылыми ұйымдардың құрылтайшысы болады.

3. Уәкілетті орган денсаулық сақтау саласындағы ғылыми бағдарламалардың ғылыми-медициналық сараптамасын жүзеге асырады.

180-бап. Медициналық зерттеулер жүргізу

1. Медициналық зерттеулер тірі адамдар мен жануарларға (зерттеу субъектілеріне), тірі және қайтыс болған адам мен жануардың биологиялық үлгілеріне, сондай-ақ клиникалық-эпидемиологиялық деректерді және өзге де медициналық ақпаратты пайдалану негізінде жүргізілуі мүмкін.

Медициналық зерттеулер медициналық-биологиялық эксперименттерді, клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулерді, клиникалық зерттеулер мен қоғамдық денсаулық саласындағы зерттеулерді қамтиды.

2. Медициналық зерттеулердің мақсаттары үшін адам эмбриондарын жасауға және адамды клондауға тыйым салынады.

3. Адам эмбрионын немесе адамның шаранасын зерттеу кезінде немесе одан кейін адам эмбрионы немесе адамның ұрығы бұзылатын медициналық зерттеулерге тыйым салынады.

4. Медициналық зерттеулер мынадай талаптар бір мезгілде сақталған:

1) медициналық зерттеулер жаңа ғылыми деректер алуға және оларды практикалық денсаулық сақтауға енгізуге бағытталған;

2) зерттеу субъектісінің мүдделерін қорғау және оның медициналық ақпаратының құпиялылығы қамтамасыз етілген;

3) зерттеу субъектісінің немесе оның заңды өкілінің зерттеуге қатысуға немесе оның биологиялық үлгілерін және медициналық ақпаратын, оның ішінде ғылыми мақсаттарда биобанкті толтыру үшін пайдалануға келісімі алынған;

4) интервенциялық клиникалық зерттеулер уәкілетті органның рұқсатымен жүргізілетін кезде ғана жүргізілуі мүмкін.

5. Адамдардың мынадай санаттары:

1) кәмелетке толмағандар;

2) жүкті әйелдер;

3) әрекетке қабілетсіз адамдар;

4) медициналық зерттеулерге қатысуы өздерінің оқуымен байланысты жағдайларда білім алушы адамдар;

5) бөгденің көмегіне мұқтаж жасына байланысты зейнеткерлер;

6) әскери қызметшілер;

7) медициналық зерттеулер жүргізілетін медициналық ұйымдардың персоналы;

8) қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде ұсталатын адамдар үшін медициналық зерттеулер, өзге адамдарға жүргізілмейтін және мұндай медициналық зерттеулерге қатысу оларға медициналық зерттеумен байланысты тәуекелдер мен қолайсыздықтардан басым түсетін тікелей пайда әкеледі деп күтуге ғылыми негіздер болған жағдайда ғана жүргізіледі.

6. Медициналық зерттеуге қатысуға келісім алынған кезде кәмелетке толмаған адамның заңды өкіліне, әрекетке қабілетсіз адамның қорғаншысына, пациентке немесе ерік білдірген адамға:

1) медициналық технология, фармакологиялық немесе дәрілік зат, медициналық зерттеудің мәні мен ұзақтығы туралы;

2) медициналық технологияның, фармакологиялық немесе дәрілік заттың қауіпсіздік дәрежесі, олардың тәуекелдері туралы және күтілетін тиімділігі туралы;

3) медициналық технологияны, фармакологиялық немесе дәрілік затты қолданудың денсаулықтың жай-күйіне күтілмеген әсері жағдайындағы әрекеттер туралы;

4) денсаулықты сақтандыру шарттары туралы ақпарат берілуге тиіс.

Бұл ретте медициналық зерттеулер басталғанға дейін кәмелетке толмаған адамның заңды өкілі, әрекетке қабілетсіз адамның қорғаншысы, пациент немесе ерік білдірген адам зерттеудің кез келген сатысында медициналық зерттеулерден бас тарту мүмкіндігі туралы хабарланған болуға тиіс.

7. Медициналық зерттеулер кез келген сатыда:

1) зерттеулерге қатысушы кәмелетке толмаған адамның, оның заңды өкілінің, әрекетке қабілетсіз адамның қорғаншысының, пациенттің немесе ерік білдірген адамның талап етуі бойынша;

2) кәмелетке толмаған адамның, әрекетке қабілетсіз адамның, пациенттің немесе ерік білдірген адамның өміріне немесе денсаулығына қауіп төнген жағдайда тоқтатылады.

8. Зерттеуге қатысушылардың өмірі мен денсаулығын сақтандыру туралы құжаттарды ресімдеу және биоэтика жөніндегі комиссияның оң қорытындысы медициналық зерттеулер жүргізудің міндетті шарттары болып табылады.

9. Медициналық зерттеулер жүргізу қағидаларын және зерттеу орталықтарына қойылатын талаптарды уәкілетті орган бекітеді.

Ескерту. 180-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

181-бап. Биоэтика жөніндегі комиссиялар

1. Биоэтика жөніндегі комиссия медициналық зерттеулер жүргізумен байланысты құжаттарға медициналық зерттеулерге қатысушылардың қауіпсіздігін және құқықтарының қорғалуын қамтамасыз ету мақсатында оларды жоспарлау кезеңінде, орындалу барысында және аяқталғаннан кейін биоэтикалық сараптама жүргізетін тәуелсіз сараптама органы болып табылады.

2. Қазақстан Республикасында Биоэтика жөніндегі орталық комиссия және биоэтика жөніндегі жергілікті комиссиялар жұмыс істейді.

3. Биоэтика жөніндегі орталық комиссия мынадай міндеттерді орындау үшін уәкілетті органның жанынан құрылады:

1) қазіргі заманғы денсаулық сақтауды дамыту тұрғысынан биоэтика мәселелері бойынша талдау жүргізу және мамандар мен халықты ақпараттандыру;

2) шетелде өндірілген дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға интервенциялық клиникалық зерттеулер, сондай-ақ Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан екі және одан көп зерттеу орталықтарында жүргізілетін дәрілік заттар мен медициналық бұйымдарға интервенциялық клиникалық зерттеулер жүргізуге қорытындылар беру;

3) жүргізілу үшін Биоэтика жөніндегі орталық комиссия қорытынды берген және уәкілетті органның рұқсаты берілген медициналық зерттеулер барысына биоэтикалық мониторингті жүзеге асыру;

4) биоэтика жөніндегі жергілікті комиссиялардың қызметін үйлестіру және олардың қызметінің Биоэтика жөніндегі орталық комиссия бекіткен стандарттарға сәйкестігін бағалау;

5) биоэтика мәселелері бойынша құжаттарды әзірлеуге қатысу.

4. Биоэтика жөніндегі орталық және жергілікті комиссиялар пәнаралық негізде қалыптастырылады және медициналық, гуманитарлық кәсіптердің, қоғамдық ұйымдардың өкілдерінен және құқық саласындағы мамандардан тұрады.

5. Биоэтика жөніндегі орталық комиссияның құрамын және ол туралы ережені уәкілетті орган бекітеді.

6. Биоэтика жөніндегі жергілікті комиссиялар мынадай міндеттерді орындау үшін медициналық ұйымдардың жанынан құрылады:

1) осы баптың 3-тармағының 2) тармақшасында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, медициналық зерттеулер жүргізуге қорытындылар беру;

2) жүргізілу үшін осы биоэтика жөніндегі жергілікті комиссия қорытынды берген және уәкілетті органның рұқсаты берілген медициналық зерттеулер барысына биоэтикалық мониторингті жүзеге асыру;

3) Биоэтика жөніндегі орталық комиссияға ол айқындаған тәртіппен жыл сайынғы есепті ұсыну.

7. Биоэтика жөніндегі жергілікті комиссияның құрамы және ол туралы ереже Биоэтика жөніндегі орталық комиссиямен келісу бойынша жергілікті комиссия жанынан құрылатын медициналық ұйымның бірінші басшысының бұйрығымен бекітіледі.

8. Биоэтика жөніндегі жергілікті комиссиялардың Биоэтика жөніндегі орталық комиссия беретін биоэтикалық комиссиялар қызметінің стандарттарға сәйкестігі сертификаты болған жағдайда медициналық зерттеулер жүргізуге қорытындылар беруге құқығы бар.

9. Биоэтика комиссиялары қызметінің талаптарға сәйкестігі сертификатының қолданылу мерзімін және оны беру тәртібін Биоэтика жөніндегі орталық комиссия айқындайды.

Ескерту. 181-бап жаңа редакцияда - ҚР 28.12.2018 № 208-VI Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9-БӨЛІМ. МЕДИЦИНА ЖӘНЕ ФАРМАЦЕВТИКА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ
ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ, ОЛАРДЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ
31-тарау. МЕДИЦИНА ЖӘНЕ ФАРМАЦЕВТИКА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ
МЕН МІНДЕТТЕРІ, ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫ, АР-НАМЫС КОДЕКСІ

182-бап. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің құқықтары мен міндеттері

1. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің:

1) кәсіптік қызметін жүзеге асыру үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз етілуге;

2) жеке медициналық практика мен фармацевтикалық қызмет жүргізуге;

3) бес жылда кемінде бір рет бюджет қаражаты есебінен немесе мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторы ұйымдарының қызметкерлері болса, жұмыс берушінің есебінен біліктілік деңгейін арттыруға;

4) штат санының қысқаруына немесе мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының таратылуына байланысты қызметкер босап қалған жағдайда, бюджет қаражаты немесе жұмыс берушінің есебінен қайта даярлаудан өтуге;

5) еңбек (қызметтік) міндеттерін атқаруына байланысты өміріне немесе денсаулығына келтірілген зиянды өтетуге;

6) азаматтың өміріне қауіп төнген жағдайларда ұйымдарға немесе азаматтарға тиесілі байланыс құралдарын, сондай-ақ қолда бар көліктің кез келген түрін оны таяу жердегі медициналық ұйымға жеткізу үшін кедергісіз және тегін пайдалануға;

7) қызметтік тұрғын үй берілуге;

8) жүріп-тұру сипатындағы қызметіне байланысты көлік шығыстарын өтетуге;

9) кәсіптік міндеттерін жоғары сапалы деңгейде орындағаны үшін көтермеленуге;

10) өзінің кәсіптік ар-намысы мен қадір-қасиетін қорғауға;

11) медицина қызметкері тарапынан ұқыпсыз немесе немқұрайлы қарау болмаған кезде пациенттің өміріне немесе денсаулығына зиян келтірілгені үшін кәсіптік жауапкершілікті сақтандыруға құқығы бар.

2. Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының ғылыми-педагог кадрларының біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау бюджет қаражаты, жұмыс берушінің қаражаты, өз қаражаты есебінен, сондай-ақ тыйым салынбаған басқа көздер есебінен жүзеге асырылады.

3. Мемлекеттік денсаулық сақтау секторы ұйымдарының ауылдық жерде және қала үлгісіндегі кенттерде жұмыс істейтін медицина және фармацевтика қызметкерлеріне мынадай әлеуметтік қолдаудың қосымша шаралары ұсынылады:

1) жергілікті өкілді органдар айқындайтын мөлшерде лауазымдық айлықақыға қосымша ақы;

2) жергілікті өкілді органдар бекіткен тәртіппен және мөлшерде бюджет қаражаты есебінен коммуналдық көрсетілетін қызметтерге ақы төлеу және отын сатып алу;

3) жеке меншігінде малы барлар жергілікті өкілді және атқарушы органдардың шешімі бойынша жемшөппен, мал жаюға және шөп шабуға арналған жер учаскелерімен қамтамасыз етіледі;

4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жеңілдіктерден басқа, денсаулық сақтау қызметкерлеріне жергілікті өкілді органдар жергілікті бюджеттердің қаражаты есебінен қосымша жеңілдіктер белгілеуі мүмкін.

4. Мемлекеттік денсаулық сақтау секторы ұйымдарының ауылдық жерде жұмыс істейтін медицина және фармацевтика қызметкерлеріне "Агроөнеркәсіптік кешенді және ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы" Қазақстан Республикасының Заңында көзделген әлеуметтік қолдаудың қосымша шаралары ұсынылады.

5. Қызметтік және кәсіптік міндеттерін атқару кезінде АИТВ жұқтырылған материалмен жұмыс істейтін денсаулық сақтау ұйымдарының медицина және фармацевтика қызметкерлерінің АИТВ жұқтыруы кәсіптік ауруға жатады.

Осы адамдарға кәсіптік ауруына байланысты еңбекке уақытша жарамсыздығы кезеңінде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес еңбекке уақытша жарамсыздық бойынша әлеуметтік жәрдемақы тағайындалады.

Қызметтік міндеттерін атқаруы АИТВ-инфекциясы кәсіптік ауруына әкеп соқтыруы мүмкін медицина қызметкерлері мен басқа да қызметкерлер міндетті әлеуметтік сақтандырылуға жатады.

6. Медицина және фармацевтика қызметкерлері:

1) өздерінің кәсіптік міндеттерін тиісінше орындауға, пациенттерге құрметпен және ізгілікпен қарауға, медициналық этика және деонтология қағидаттарын басшылыққа алуға;

2) аурулардың профилактикасына және азаматтардың денсаулығын нығайтуға жәрдемдесуге, медициналық көмек көрсетуге;

3) шұғыл жағдайларда халыққа кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсетуге;

4) халық арасында медициналық білімді және саламатты өмір салтын насихаттау жөніндегі жұмысты жүргізуге;

5) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексін сақтауға, дәрігерлік құпияны сақтауға, азаматтардың аурулары, ішкі және отбасылық өмірі туралы мәліметтерді жария етпеуге;

5-1) құқық қорғау органдарына денсаулық сақтау ұйымдарында қылмыстық не әкімшілік құқық бұзушылық белгілері бар әрекеттерді (әрекетсіздікті) кәмелетке толмағандардың жасау немесе оларға қатысты жасалу фактілері туралы, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдарынан тыс жерде кәсіптік қызметіне байланысты өздеріне белгілі болған фактілер туралы дереу хабарлауға;

6) өзінің кәсіптік деңгейін үздіксіз, оның ішінде әрбір бес жыл сайын біліктілігін арттырудан өту арқылы дамытуға және арттыруға;

7) қажет болған жағдайларда консультация алу үшін басқа бейіндегі немесе біліктілігі неғұрлым жоғары мамандарды тартуға міндетті.

6-1. Медицина қызметкерлерінің кәсіптік даярлығы міндетті бағалауға және денсаулық сақтау саласындағы мамандардың біліктілігіне сәйкестігі расталуға жатады.

7. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік органдар мен лауазымды адамдардың, сондай-ақ азаматтардың тарапынан медицина және фармацевтика қызметкерлерінің кәсіптік қызметіне араласуға тыйым салынады.

8. Кәсіптік міндеттерін орындау кезінде медицина және фармацевтика қызметкерлерiнің өз діни нанымдары бойынша қандай да бір іс-әрекеттер (әрекетсіздік) жасауына, сол сияқты олардың жеке тұлғалардың өмірі мен денсаулығына зиян келтіруге әкеп соғуы мүмкін діни жоралар мен рәсімдерді өткізуіне (жасауына) жол берілмейді.

Ескерту. 182-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.10.11 № 484-ІV (қолданысқа енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз); 06.04.2015 № 299-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 02.07.2018 № 165-VІ (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 28.12.2018 № 208-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі); 01.04.2019 № 240-VI (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.

183-бап. Денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің еңбек қатынастары

1. Денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледі.

2. Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады.

3. Ведомстволық бағыныстағы ұйымдардың, оның ішінде білім беру мен ғылыми ұйымдар басшыларын және олардың орынбасарларын қызметке тағайындауды және қызметтен босатуды уәкілетті орган жүзеге асырады.

184-бап. Қазақстан Республикасының медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексі

1. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексі (бұдан әрі - Ар-намыс кодексі) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің азаматтар мен тұтастай қоғам алдындағы өз қызметі үшін моральдық жауапкершілігін айқындайды.

2. Медицина және фармацевтика қызметкерлері өз қызметінде:

1) осы Кодексті және Ар-намыс кодексін басшылыққа алуға;

2) Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын нығайтуға жәрдемдесуге;

3) тек қана пациенттің мүдделерінде шешім қабылдауға;

4) Қазақстан Республикасының медицина және фармацевтика қызметкерінің жоғары атағына кір келтіретін іс-әрекеттер жасауға жол бермеуге;

5) өзінің қызметтік міндеттерін адал әрі сапалы атқаруға;

6) өзінің кәсіптік білімін үздіксіз жетілдіруге;

7) өзінің жеке пайдасын басшылыққа алып, профилактика мен емдеудің әдістері мен құралдарын жарнамалауға және пайдалануға жол бермеуге;

8) еңбек тәртібін мүлтіксіз сақтауға;

9) денсаулық сақтау ұйымдарының мүлкіне ұқыпты қарауға және оны тиімді пайдалануға;

10) сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы тұруға;

11) қызметтік ақпаратты пайдакүнемдік және жеке басының өзге де мақсаттарында пайдалануға жол бермеуге;

12) жеке басының үлгісімен ұжымда тұрақты және жағымды моральдық-психологиялық жағдай жасауға ықпал етуге;

13) басқа да медицина және фармацевтика қызметкерлері тарапынан Ар-намыс кодексінің нормаларын бұзу фактілеріне жол бермеуге және олардың жолын кесуге;

14) өзінің қызметтік міндеттерін атқару кезеңінде белгіленген киім нысанын сақтауға тиіс.

3. Пациенттермен қарым-қатынаста медицина және фармацевтика қызметкерлері:

1) жасына, жынысына, ұлтына, діни сеніміне, азаматтығына, шығу тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайларына немесе кез келген өзге де мән-жайларға қарамастан адамның құқықтарын, ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеуге;

2) мұқтаж болған әрбір адамға медициналық көмек көрсетуге;

3) адам өмірін сақтау өзінің борышы екенін әрдайым есте ұстауға;

4) азаматтардың мемлекеттің денсаулық сақтау жүйесіне деген сенімін нығайтуға жәрдемдесуге;

5) пациенттерге қатысты қаржылық және өзге де бопсалау фактілеріне жол бермеуге, өз әріптестері тарапынан осындай іс-әрекеттердің жолын кесу жөнінде күш-жігер жұмсауға;

6) өз іс-әрекетімен қоғам тарапынан негізделген сын айтылуына жол бермеуге, сынға сабырлылықпен қарауға, сындарлы сынды өзінің кәсіптік қызметіндегі кемшіліктерді жою және оны жақсарту үшін пайдалануға;

7) өзінің денсаулығын сақтауға ынтымақты жауапкершілік қағидаттарын түсіндіруге тиіс.

4. Өз әріптестерімен қарым-қатынаста медицина және фармацевтика қызметкерлері:

1) жалпы қабылданған моральдық-этикалық нормаларды сақтауға, сыпайылық пен биязылық танытуға;

2) пациенттің мүддесі талап етсе, риясыз көмек көрсетуден бас тартпауға және әріптестерінен кеңес сұрауға;

3) басқа медицина және фармацевтика қызметкерінің кәсіптік біліктілігіне көпшілік алдында күмән келтірмеуге;

4) қазақстандық медицинаның дәстүрлерін және жетістіктерін байытуға тиіс.

5. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексін сақтауы олардың кәсіптік борышы болып табылады.

6. Денсаулық сақтау ұйымының ұжымы оның басшысының шешімі бойынша медицина және фармацевтика қызметкерінің Ар-намыс кодексінің ережелерін сақтамау фактісін қарап, қараудың нәтижесі бойынша қоғамдық мін таға алады.

7. Денсаулық сақтау ұйымының басшылары Ар-намыс кодексі мәтінінің көрнекі үгіт орындарында орналастырылуын қамтамасыз етеді.

Ескерту. 184-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 06.04.2015 № 299-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

9-1-бөлім. Ұлттық алдын алу тетігінің негізгі ережелері

Ескерту. Кодекс 9-1-бөліммен толықтырылды - ҚР 02.07.2013 № 111-V Заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).

31-1-тарау. Ұлттық алдын алу тетігі

184-1-бап. Ұлттық алдын алу тетігі

1. Ұлттық алдын алу тетiгi ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қызметі арқылы жұмыс істейтін, азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiнiң алдын алу жүйесі түрінде қолданылады.

2. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары өз қызметі шеңберінде мәжбүрлеп емдеуге арналған ұйымдарда (мамандандырылған туберкулезге қарсы ұйымдарда, мәжбүрлеп емдеуге арналған наркологиялық ұйымдарда, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдануға арналған психиатриялық стационарларда (мәжбүрлеп емдеу үшін жалпы үлгідегі психиатриялық стационарда, мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда, жіті бақылау жасалатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда) және осы қатысушылардың болуы (бұдан әрі – алдын ала болу) үшін Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалатын өзге де ұйымдарда болады.

3. Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл, сондай-ақ Үйлестіру кеңесі іріктейтін, азаматтардың құқықтарын, заңды мүдделерін қорғау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын қоғамдық байқаушы комиссиялардың және қоғамдық бiрлестiктердiң мүшелерi, заңгерлер, әлеуметтік қызметкерлер, дәрігерлер ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары болып табылады.

4. Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қызметін үйлестіреді, ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қажетті әлеуеті мен кәсіптік білімін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес шаралар қолданады.

5. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болу бойынша шығыстарын өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен бюджет қаражатынан жүзеге асырылады.

184-2-бап. Үйлестіру кеңесі

1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қызметін тиімді үйлестіруді қамтамасыз ету мақсатында Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің жанынан Үйлестіру кеңесі құрылады.

Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлді қоспағанда, Үйлестіру кеңесінің мүшелерін Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл құратын комиссия Қазақстан Республикасы азаматтарының қатарынан сайлайды.

2. Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл:

Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің жанындағы Үйлестіру кеңесі туралы ережені;

ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушыларын іріктеу тәртібін;

алдын ала болу үшін ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушыларынан топтар құру тәртібін;

алдын ала болу жөніндегі әдістемелік ұсынымдарды;

алдын ала болу қорытындылары бойынша жыл сайынғы жинақталған баяндаманы дайындау тәртібін бекітеді.

3. Үйлестіру кеңесі Біріккен Ұлттар Ұйымы Азаптауға қарсы комитетінің Азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын іс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің алдын алу жөніндегі кіші комитетімен өзара іс-қимыл жасайды.

184-3-бап. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына қойылатын талаптар

1. Мынадай:

1) заңда белгіленген тәртіппен жойылмаған немесе алынбаған соттылығы бар;

2) қылмыстық құқық бұзушылық жасады деп күдік келтірілген немесе айыпталған;

3) сот әрекетке қабiлетсiз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп таныған адамдар;

4) судьялар, адвокаттар, мемлекеттік қызметшілер және әскери қызметшілер, сондай-ақ құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлері;

5) психиатрда және (немесе) наркологта есепте тұратын адамдар ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары бола алмайды.

2. Қасақана қылмыс жасағаны үшін Қазақстан Республикасы Қылмыстық-процестік кодексінің 35-бабының бірінші бөлігі 3), 4), 9), 10) және 12) тармақтарының немесе 36-бабының негізінде қылмыстық жауаптылықтан босатылған; теріс себептер бойынша мемлекеттік немесе әскери қызметтен, құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдардан, соттардан босатылған немесе адвокаттар алқасынан шығарылған; адвокаттық қызметпен айналысуға арналған лицензиядан айырылған адамдар да ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары бола алмайды.

Ескерту. 184-3-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 04.07.2014 № 233-V Заңымен (01.01.2015 бастап қолданысқа енгізіледі).

184-4-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының құқықтары

1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушысы:

1) алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдардың саны, осындай ұйымдардың саны және олардың орналасқан жері туралы ақпарат алуға;

2) алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас жасауға, сондай-ақ оларды ұстау жағдайларына қатысты ақпаратқа қол жеткізе алуға;

3) алдын ала болуды құрылған топтардың құрамында белгіленген тәртіппен жүзеге асыруға;

4) алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдармен және (немесе) олардың заңды өкілдерімен куәларсыз, жеке өзі немесе қажет болған кезде аудармашы арқылы, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының пiкiрi бойынша тиiстi ақпарат бере алатын кез келген басқа адаммен әңгімелесулер өткiзуге;

5) алдын ала болуға жататын ұйымдарды кедергісіз таңдауға және оларда болуға;

6) азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы хабарламалар мен шағымдарды қабылдауға құқылы.

2. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушысы заңды қызметін жүзеге асырған кезде тәуелсіз болып табылады.

184-5-бап. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының міндеттері

1. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары өз өкілеттіктерін атқару кезінде Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға міндетті.

2. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының алдын ала болуға жататын ұйымдардың қызметіне араласуына жол берілмейді.

3. Алдын ала болу жөніндегі топқа кіретін ұлттық алдын алу тетігі қатысушысының турашылдығына күмән туғызатын мән-жайлар болған кезде, ол алдын ала болуға қатысудан бас тартуға міндетті.

4. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы қабылданатын хабарламалар мен шағымдарды Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл айқындайтын тәртіппен тіркеуге міндетті.

Қабылданған хабарламалар мен шағымдар Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген тәртіппен Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің қарауына беріледі.

Қабылданған және берілген хабарламалар мен шағымдар туралы ақпарат алдын ала болу нәтижелері жөніндегі есепке енгізіледі.

5. Осы Кодекстің ережелерін бұзған ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

184-6-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының өкілеттіктерін тоқтату

Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының өкілеттіктері:

1) осы Кодекстің ережелері бұзылған;

2) өз өкілеттіктерін доғару туралы жазбаша өтініш берілген;

3) ол қайтыс болған не оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды күшіне енген;

4) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұруға кеткен;

5) Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан;

6) соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;

7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайлар басталған кезде тоқтатылады.

184-7-бап. Алдын ала болудың түрлері мен кезеңділігі

1. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болуы мыналарға бөлінеді:

1) төрт жылда кемінде бір рет, ұдайы негізде жүргізілетін кезеңдік алдын ала болу;

2) алдыңғы кезеңдік алдын ала болу нәтижелері бойынша ұсынымдарды іске асыру мониторингі, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары әңгімелесулер өткізген адамдарды алдын ала болуға жататын ұйымдардың әкімшіліктері тарапынан қудалаудың алдын алу мақсатында кезеңдік алдын ала болулар аралығындағы кезеңде жүргізілетін аралық алдын ала болу;

3) азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы келіп түскен хабарламалардың негізінде жүргізілетін арнаулы алдын ала болу.

2. Үйлестіру кеңесі бөлінген бюджет қаражаты шегінде алдын ала болу мерзімдерін және алдын ала болуға жататын ұйымдардың тізбесін айқындайды.

184-8-бап. Алдын ала болу тәртібі

1. Алдын ала болуды Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің келісуі бойынша Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін қағидаларға сәйкес Үйлестіру кеңесі ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларынан құратын топтар жүргізеді.

2. Алдын ала болу үшін топтар құру кезінде ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының ешқайсысын тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына, жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне қатысты себептер бойынша немесе кез келген өзге де мән-жайлар бойынша қандай да бір кемсітуге болмайды.

3. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету алдын ала болуға жататын ұйымдардың әкімшілігіне жүктеледі. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының құқыққа сыйымсыз әрекеттері орын алған жағдайда, алдын ала болуға жататын ұйымдар әкімшілігінің басшысы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді жазбаша хабардар етеді.

4. Әрбір алдын ала болудың нәтижелері бойынша топтың атынан Үйлестіру кеңесі бекіткен нысанда жазбаша есеп жасалады, оған алдын ала болуды жүзеге асырған топтың барлық мүшелері қол қояды. Ерекше пікірі бар топ мүшесі оны жазбаша түрде ресімдейді және есепке қоса береді.

184-9-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасы

1. Үйлестіру кеңесі ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасын олардың алдын ала болу нәтижелері бойынша есептерін ескере отырып дайындайды.

2. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасына:

уәкілетті мемлекеттік органдарға алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас жағдайларын жақсарту және азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің алдын алу бойынша ұсынымдар;

Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру бойынша ұсыныстар да енгізіледі.

Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасына өткен жылғы алдын ала болу жөніндегі қаржылық есеп қоса беріледі.

3. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасы қарау үшін уәкілетті мемлекеттік органдарға жіберіледі және оны Үйлестіру кеңесі бекіткен күннен бастап бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің интернет-ресурсында орналастырылады.

184-10-бап. Құпиялылық

1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары алдын ала болу барысында адамның жеке өмірі туралы өздеріне белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісуінсіз жария етуге құқылы емес.

2. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болу барысында адамның жеке өмірі туралы өздеріне белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісуінсіз жария етуі Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп соғады.

184-11-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларымен өзара іс-қимылы

1. Мемлекеттік органдар және олардың лауазымды адамдары ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына заңды қызметін жүзеге асыруына жәрдем көрсетеді.

Бірде-бір мемлекеттік орган немесе лауазымды адам азаптауды және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiн қолдану фактілері туралы ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына хабарлағаны үшін азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын шектеуге құқылы емес.

Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының заңды қызметіне кедергі келтіретін лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.

2. Уәкілетті мемлекеттік органдар ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасын алған күннен бастап үш ай ішінде Адам құқықтары жөніндегі уәкілді алынған баяндамаларды қарау нәтижелері бойынша қолданылған шаралар туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.

3. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының алдын ала болу нәтижелері бойынша есептері негізінде Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен уәкілетті мемлекеттік органдарға немесе лауазымды адамдарға адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бұзған лауазымды адамға қатысты тәртіптік немесе әкімшілік іс жүргізуді не қылмыстық істі қозғау туралы өтінішхат беруге құқығы бар.

10-БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР
32-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ
САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢНАМАСЫН БҰЗҒАНЫ ҮШІН ЖАУАПТЫЛЫҚ
ЖӘНЕ ОСЫ КОДЕКСТІ ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗУ ТӘРТІБІ

185-бап. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық

Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын бұзу Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.

185-1-бап. Өтпелі ережелер

Ескерту. 32-тарау 185-1-баппен толықтырылды - ҚР 16.11.2015 № 406-V Заңымен (01.01.2016 бастап қолданысқа енгізіледі); алып тасталды - ҚР 28.12.2018 № 208-VI (01.01.2020 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.

186-бап. Осы Кодексті қолданысқа енгізу тәртібі

1. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап он екі ай өткен соң қолданысқа енгізілетін 159-бабының 2-тармағының 8), 10), 11) тармақшаларын және 13-тармағын қоспағанда, осы Кодекс алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.

2. Қазақстан Республикасының мына заңдарының күші жойылды деп танылсын:

1) "АҚТҚ инфекциясының және ЖҚТБ-ның алдын алу мен емдеу туралы" 1994 жылғы 5 қазандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің Жаршысы, 1994 ж., N 16-17, 212-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 23, 921-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 15, 93-құжат; 2007 ж., N 5-6, 40-құжат; N 9, 67-құжат);

2) "Психиатриялық жәрдем және оны көрсеткен кезде азаматтардың құқықтарына берілетін кепілдіктер туралы" 1997 жылғы 16 сәуірдегі Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 8, 86-құжат; 2001 ж., N 17-18, 245-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат);

3) "Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеу туралы" 1999 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 24, 1071-құжат; 2006 ж., N 15, 92-құжат; 2007 ж., N 5-6, 40-құжат);

4) "Нашақорлықпен ауыратын адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту туралы" 2002 жылғы 27 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., N 10, 104-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат);

5) "Темекі шегушіліктің алдын алу және оны шектеу туралы" 2002 жылғы 10 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., N 15, 149-құжат; 2006 ж., N 23, 141-құжат; 2007 ж., N 12, 88-құжат);

6) "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық саламаттылығы туралы" 2002 жылғы 4 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., N 21, 176-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2005 ж., N 7-8, 23-құжат; 2006 ж., N 3, 22-құжат; N 15, 92-құжат; 2007 ж., N 19, 147-құжат; N 20, 152-құжат; 2008 ж., N 21, 97-құжат);

7) "Денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2003 жылғы 4 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., N 11, 70-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 3, 22-құжат; N 15, 92-құжат; N 24, 148-құжат; 2007 ж., N 2, 18-құжат; N 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 19, 147-құжат; N 20, 152-құжат; 2008 ж., N 23, 124-құжат);

8) "Дәрілік заттар туралы" 2004 жылғы 13 қаңтардағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., N 2, 8-құжат; N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 3, 22-құжат; N 15, 92-құжат; N 24, 148-құжат; 2007 ж., N 2, 18-құжат; N 19, 147-құжат; N 20, 152-құжат; 2008 ж., N 21, 97-құжат);

9) "Азаматтардың ұрпақты болу құқықтары және оларды жүзеге асыру кепілдіктері туралы" 2004 жылғы 16 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., N 13, 73-құжат; 2006 ж., N 15, 92-құжат; 2007 ж., N 20, 152-құжат);

10) "Қан мен оның компоненттерінің донорлығы туралы" 2005 жылғы 28 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2005 ж., N 12, 45-құжат);

11) "Азаматтардың денсаулығын сақтау туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2006 ж., N 14, 91-құжат; 2007 ж., N 2, 14-құжат).

Қазақстан Республикасының
Президенті	Н. Назарбаев